docdeğişimiyle gelen Yeni Türkiye
download 
Şikayet Transkript
değişimiyle gelen Yeni Türkiye
HÜR TEFEKKÜRÜN KALESİ Aylık Siyaset, Strateji ve Toplum Dergisi HAZİRAN 2016 YIL 10 SAYI 115 haber 20 TL www.haberajanda.com.tr S. S. HOCAOĞULLARI Kutlu yol LOKMAN AYVA Liderlik gizemi SERHAT BIÇAK Tek tabanca-2 “Bi’ dakka delikanlı!” SEYİT MEHMET ŞEN Anadolu’yu yeniden fethetmek NESRİN ÇAYLI Hoca’dan nezâket Reis’ten vakur sükûnet MEHMET ŞEKER Ne kadar şükretsek az! AHMET YOZGAT Eşiğinde durduğumuz 21. yüzyıl ve sonrası için Türkiye’nin yol haritası SEYDAHMET KARAMAĞRALI Onlarca inanç, mezhep, tarîkat ve siyaset savrulmasından sonra nihâyet Türk ekolü! İstifanın kara kutusu: Nöbet değişimiyle gelen Yeni Türkiye SÖYLEŞİ ŞULE DEMİRTAŞ Millî sporcu Burcu Çetinkaya Bucak: Bir öze dönüş hikâyesi Yayınları haziran 2016 1 haberajanda İçindekiler SAYI: 115 // HAZİRAN 2016 KAPAK DOSYASI HABER AJANDA İstifanın kara kutusu: Nöbet değişimiyle gelen Yeni Türkiye 32 Yeni isim, “lider” belli olduğuna göre, Lider’in göstereceği yol üzere tavır takınacağı için ne yapacak? İlk izlenimi ne olmalıdır ki gömleğin ilk düğmesi doğru iliklensin? Veya yeni isim “düşük profil” olmasa da muhalefete “Düşük yaptı!” dedirtmemek için en hayatî adım olarak hangi kelimeyi, davranışı, yöntemi kullanmamalıdır? O riskin adı şudur: “Rövanş”… 8 S. SERVET HOCAOĞULLARI Kutlu yol Her şeyden önce Türkiye, artık “yüksek profil” rakımındadır. AK Parti, birçok deneyimli pilotuyla “yüksek irtifâ hizmeti”ni sürdürmektedir. Başkanlık sistemi hava sahasına girilmiştir. Cumhurbaşkanlığı Külliyesi, artık eğitim, ulaşım, teknoloji, kültür vb. uçakları yöneten kule konumundadır. 14 AHMET YOZGAT Türkiye’nin yol haritası Hükûmetimizin birkaç yıl önce açıkladığı “2023 Vizyonu” hepimizin önemsediği bir bakış açısıydı. Lâkin her maddesi ekonomik kokulu ve zengin bir Türkiye modellemeyi öngörmekteydi. Elzemdi de... Bu yazıyla bir elzem daha ortaya konulmuş oldu. O da “bilim, bilgi, felsefe ve sanatta 2023 vizyonu”… 30 PROF. DR. SEYİT MEHMET ŞEN Anadolu’yu yeniden fethetmek Bu topraklarda -Allah’ın (cc) lütfuyla- kıyamete kadar kalacağımız için bir gerçeği sürekli olarak tekrarlamak durumundayız: Biz millet olarak, bu toprakları mîras şeklinde değil, şehit kanları dökerek Bizanslılardan aldık. 8 42 NESRİN ÇAYLI 14 30 Hoca’dan nezâket, Reis’ten vakur sükûnet! Varsın emek vermeyenler kaybolsunlar Reis! Emek verenler gözleriyle değil, kalpleriyle görürlermiş. Sen onları bulursun! Yeter ki ömrün uzun, kutlu yolculuğunda refâkâtçilerin vefâlı olsun! Bu dâvâda, bu yarış değil, varış yolculuğunda vefâsı senin ömrüne kadar olanların hesabından Rabbim ülkemi ve seni korusun! 48 MEHMET SERHAT BIÇAK 42 2 48 haziran 2016 Tek tabanca-2... “Bi’ dakka delikanlı!” Erdoğan hakkında “Tek adamlık istiyor” diyenlerin sırf bu yüzden ağızlarını toplamaları şart! Millet için tek adam yok, tek muhatap var! Ve bilsinler ki tek muhatap, hâlâ tek tabanca! 6 8 12 14 18 22 26 30 32 42 48 50 52 54 56 60 62 EDİTÖR / M. SERHAT BIÇAK Zincir BAŞYAZI / S. SERVET HOCAOĞULLARI Kutlu yol AYIN OLAYI Bir “onurlu” vedâ! AYIN YORUMU / AHMET YOZGAT Eşiğinde durduğumuz 21. yüzyıl ve sonrası için... Türkiye’nin yol haritası SELÇUK KAYIHAN Türkiye Ajanda ÖMER BEKİR SADIK Dünya Ajanda ULUĞ BAYINDIR Medya Ajanda PROF. DR. SEYİT MEHMET ŞEN Kut’ül Ammare’den Üçüncü Cihan Savaşı’na... Anadolu’yu yeniden fethetmek KAPAK / HABER AJANDA İstifanın kara kutusu: Nöbet değişimiyle gelen Yeni Türkiye NESRİN ÇAYLI Tarihe nezâket değil, dirâyet geçer! Hoca’dan nezâket, Reis’ten vakur sükûnet! MEHMET SERHAT BIÇAK Tek tabanca-2... “Bi’ dakka delikanlı!” CÜNEYT AKAR Dâvâ mı, ikbâl mi? SABRİ ÖĞE İki zarif insan LOKMAN AYVA Liderlik gizemi ORHAN MÜCAHİT Mevcut sistemin çarpıklığı: Başkanlık sistemine geçiş sancıları CEMAL CEYLAN Devlet mi milletten, millet mi devletten çıkar? MEHMET ŞEKER Bütün saldırılara rağmen bu ülke hâlâ ayaktaysa ne kadar şükretsek az! MEHMET ŞEKER SÖYLEŞİ / ŞULE DEMİRTAŞ Ne kadar şükretsek az! Millî sporcu Burcu Çetinkaya Bucak: Bir öze dönüş hikâyesi 62 Vatana ihânetten iki yüz yıl cezâ talebiyle yargılanan kişi için mahkemeden beş yıl gibi komik bir ceza çıkması, kamuoyu vicdanında nasıl bir yankı buldu, ben ona bakarım. Senarist herhâlde mutluluktan uçmuştur. Yönetmen de ellerini ovuşturmuş olmalı. Nasıl mutlu olmasınlar, hazırladıkları oyunu dünyanın yarısı seyretti. En çok da prodüksiyon sahibi, büyük bir iş yapmış olmanın verdiği mutlulukla koltuğuna büyük bir özgüven ve keyifle yaslanmıştır. 65 FATMA ŞURA BAHSİ KOÇER İstikrar ve îtibar için Başkanlık Sistemi! 66 AHMET FİDAN Laiklik nedir, ne değildir? 68 SEYDAHMET KARAMAĞRALI Onlarca inanç, mezhep, tarîkat ve siyaset savrulmasından sonra nihâyet Türk ekolü! 75 MEHMET FATİH ÖZTARSU Kore ve Türkiye’nin Ayastefanos çilesi 76 FURKAN ERGÜL 5 Mayıs seçimleri değerlendirmesi: Londra ırkçılığa geçit vermedi! 80 MİR KAMİL KAŞKARLI Hapisteki lider İlham Tohti’den “Benim Gayem ve Hayat Yolum” Uygur Türkleri ve Çin meselesi 84 ORHAN RUFAT KARAGÖL Soğuk Savaş ve ötesindeki küresel fokurdama 86 AYŞE YAŞAR UMUTLU Kadınlar eve gönderilmesin, ev-ofisler desteklensin! 88 SÖYLEŞİ / ŞULE DEMİRTAŞ Millî sporcu Burcu Çetinkaya Bucak: Bir öze dönüş hikâyesi 95 MESUT EMRE BALCI Zerre 96 MAHMUT CELAL ÖZMEN Evet, her şey özgürlükler içindir! 98 AYTEKİN ATASOYU Küresel vicdanın sesi ya da katili olarak “medya” 100MEHMET ZİYA ÜSKÜDARLI 49-3 ve sergideki eskizlerden gönlümüzdeki tablolara 104YEŞİM TONBAZ Sinema 107ABDÜLHAMİT GÜLER “Hz.. Muhammed” filmi ve sinemanın “gerçeklik yaratma” tehlikesi! 108SUNGUR İNCİ Kitap Ajanda 112AHMET YOZGAT Karikatür 88 Eskiden de hayata bakışım aynıydı, şimdi de aynı. Önyargısız, yaptığı işe inanan, mücadele eden insanların engelleri aşabileceklerine inanırım. Hep öyle inanırdım. Tesettürden önce yarıştığımda da aynıydı bakışım, şimdi de aynı. Ülkemizde bu konuda çok büyük engeller yaşayanlar oldu, bu konuda konuşma hakkını kendimde görmüyorum, çünkü ben bu sorunları o zaman îtibâriyle yaşamadım, bundan dolayı bu engellerle cedelleşen insanlara haksızlık yapmış olurum. 52 56 76 54 68 86 SABRİ ÖĞE İki zarif insan ORHAN MÜCAHİT Başkanlık sistemine geçiş sancıları Başta Başbakan olmak üzere Cumhurbaşkanı’nın çalışma arkadaşları ve tüm bürokratların idrâk etmeleri gereken şey, Sayın Erdoğan’ın engin vizyonudur. Türkiye bu noktaya onun sayesinde geldi. Şâyet onun vizyonu olmamış olsaydı, bugün ne dünyanın en büyük havalimanı, ne dünyanın en büyük asma köprüleri ve ne de saymakla bitmeyecek nice olağanüstü hizmetlerin biri dahi olabilirdi. 52 LOKMAN AYVA Liderlik gizemi Recep Tayyip Erdoğan’ı seven de, sevmeyen de vardır. Fakat her iki kesim de kesinlikle kendisine güvenir! Öngörülebilir bir liderdir. Bu hâle nasıl geldi? Onlarca yıldan beri seçime giriyor ve kendisiyle ilgili her şey tartışılıyor. Yıllardan beri gözlemledikleri tutum ve davranışlarını karşılaştıran insanlar bir tutarlılık görüyorlar. 54 Biz Erdoğan’ı da, Davutoğlu’ nu da tanıyoruz. Bu halk nifak tohumları ekenlere iltifat göstermeyecektir. Yaşananların en olumlu tarafı, bize başkanlık sisteminin ne kadar gerekli olduğunu göstermesidir. Cumhurbaşkanı’nın halkoyu ile seçildiği ilk gün, başkanlık sistemi resmen değil ama fiilen hayatımıza girmişti. Şimdi resmen konuşmanın ve harekete geçmenin vakti geldi! 56 SEYDAHMET KARAMAĞRALI Türk ekolü! Ekolle iş tutan herkes gibi, bu siyasî kader elbette Erdoğan için de uygulanacaktı. Ancak ilk kez uygulanamadı. Hakk yardım etti, halk destek verdi ve üst üste seçim kazanan ve girdiği her seçimde bir öncekinden daha çok oy alan Erdoğan’ı kurtlar yiyemedi. Bu hamlelerin ardından Erdoğan değil ama Amerikan (aslında İngiliz) ekolü şimdilik geri çekildi ve daha başka... 68 FURKAN ERGÜL Londra ırkçılığa geçit vermedi! Johnson bu seçimde aday olmamayı kendisi istemişti. ComRes’in yaptığı bir araştırmaya göre, Johnson hâlâ ülkenin en popüler siyasetçisi ve diğer bir araştırmaya göre de eğer bu seçimde Goldsmith yerine aday olsaydı seçimi rahatlıkla kazanarak üçüncü dönemini yaşayacaktı. Belki de karşısında Johnson yerine Goldsmith’in olması Khan’ın işini çok kolaylaştırmıştır. 76 AYŞE YAŞAR UMUTLU Kadınlar eve gönderilmesin, ev-ofisler desteklensin! Özellikle “muhafazakâr” olarak adlandırılan çevrelerde kadının iş hayatındaki konumu yeniden tartışılır hâle geldi. Özellikle de iktidarın muhafazakâr tabana sahip olduğu iddiası ile bu çevreler seslerini daha çok yükseltir ve belli din otoritelerine bu konuda durumu ele almaları konusunda yön verir oldular. 86 haziran 2016 3 Sayı: 115/ Haziran 2016 İMTİYAZ SAHİBİ YAYIN KURULU BAŞKANI AJANDA GRUP BAŞKANI YAYINLAR GENEL YÖNETMENİ YAYINLAR GENEL SANAT YÖNETMENİ GENEL KOORDİNATÖR TANITIM VE İLETİŞİM KOORDİNATÖRÜ GENEL YAYIN YÖNETMENİ SORUMLU YAZI İŞLERİ MÜDÜRÜ YAZI İŞLERİ MÜDÜRÜ İNTERNET SAYFASI EDİTÖRÜ REKLAM ABONE ve DAĞITIM KOORDİNATÖRÜ GÖRSEL YÖNETMEN GRAFİK TASARIM FOTOĞRAFLAR BALKANLAR TEMSİLCİLİĞİ MAKEDONYA TEMSİLCİLİĞİ BASKI Yavuz Selim [email protected] Müzeyyen Selim [email protected] Doç. Dr. Sinan Canan [email protected] Nesrin Çaylı [email protected] Erkan Oğur [email protected] Ömer Faruk Arlı [email protected] Mehmet Serhat Bıçak [email protected] A. Levent Şahsuvaroğlu Ömer Bekir Sadık [email protected] Bige Canan [email protected] Ahmet Oğuz [email protected] Aykut Koçoğlu [email protected] Aktüelya İlker Kırmızı / Anadolu Ajansı / 123RF Serkan Selim Dilek / Bravadziluk 8/71000 Sarajevo Bosnia and Hercegovina Ofis Tel : 00 387 33 225526 Cep : 00 387 62 225526 Salih Utaş / Gradište 97, Üsküp Skopje - Macedonia Ofis Tel : 00 389 23 220337 Cep : 00 389 70 451737 TŞOF Trafik Matbaacılık A.Ş. Sincan Org. San. Böl. Prof. Dr. Orhan Işık Cd. No: 3 Sincan - Ankara Tel: (0.312) 267 08 97 BASKI TARİHİ Haziran 2016 İDARİ ADRES Bahçelievler Mah. Başkent Sitesi 164. Cad. 28/33 Gölbaşı / Ankara Tel: (0.312) 380 90 92 Fax: (0.312) 380 44 70 ISSN 1306-5742 Haber Ajanda , Aktüelya Basın Yayın ve Reklam Tic. Ltd. Şti. tarafından T.C. yasalarına uygun olarak yayınlanmaktadır. İsim ve yayın hakları Aktüelya Basın Yayın ve Reklam Tic. Ltd. Şti.’ne aittir Dergide yayınlanan malzemelerin her hakkı saklıdır. Kaynak gösterilerek alıntı yapılabilir. Yazıların sorumluluğu yazarlarına, ilanların sorumluluğu ilan sahiplerine aittir. Dergimiz haber ahlak ilkelerine uyar. ABONELİK Yurtiçi bir yıllık (12 sayı) abonelik 240 TL, kurum ve kuruluşlar için abonelik 480 TL. Kıbrıs için 280 TL. Avrupa 180 €, Amerika 250 $... HESAP BİLGİLERİMİZ Aktüelya Basın Yayın ve Reklam Tic. Ltdi Şti. Vakıfbank Ankara Meşrutiyet Şubesi Hesap (IBAN) No: TR 1200015 0015 8007 287367226 Posta çeki Hesap No: 5315328 4 haziran 2016 Abone bildiriminiz için [email protected] e-mail adresine veya 0 533 165 39 82 GSM numarasına mesaj bırakabilirsiniz. 0 312 380 44 70’e faks çekebilirsiniz veya 0 312 380 90 92’yi direkt arayabilirsiniz. haberajanda Okur Platformu [email protected] “Ya nice okumaktır?!” H ABER Ajanda’yı yıllardır takip eden bir okur olarak şâhit olduğum bir hâdiseyi sizlerle paylaşmak isterim. İnşallah dikkate alınır! >> Bundan birkaç ay önce derginiz yazarlarından Ahmet Turgut’un makalelerinden birini okumuş ve kendimce bazı eleştirilerim olmuştu. Ancak şâhit olduğum bu son olay, haklı olduğumu sandığım eleştirileri de bertaraf etti. Turgut, yazısında özetle şöyle demek istiyormuş, sonradan anladım: “Okumak” eylemine dair herhangi bir atasözüne sahip olmadığımız gibi, “okumak” kelimesini sadece “diploma sahibi olmak” ile ilişkilendirmekteyiz. Bu yaklaşım yanlış! Şimdi olaya geçelim… Türkiye’nin başkenti Ankara’da, Yüksek İhtisas Hastanesi’nin kardiyoloji polikliniklerinin önünde konsültasyon muayenesi sırası almış bir yakınımla beklemekteyiz. Poliklinikler yan yana… Sıradakilerden biri de, aynı zamanda kanser hastası olan bir amca… Yanında oksijen tüpü, yüzünde maske, hâli fenâ… İçerideki hasta çıkınca bu amca girecek muayeneye; sıra onda… Saatse 11:45… Yani öğle arasına 15 dakika var. Öğle arası ise tam “bir buçuk” saat! İçerideki hasta tam bu anda, yani 11:45’te çıktıktan sonra, bahsini ettiğimiz amca yerinden doğruldu, kapıya ilerledi. Ancak içeriden çıkan hastanın ardından, genç ve bakımlı olduğunu görüntüsüyle ispat eden bayan doktor da çıktı. Çıkarken şöyle dedi: “Sıradakiler öğle arasından sonra…” Sırası gelmiş olan kanserli amca, doktor tam birkaç adım atmıştı ki seslendi: “Daha 15 dakika var!” Doktor şöyle bir arkasına baktı ve “Diğerlerine haksızlık olur!” diyerek yürümeye devam etti. Diğerleri? O polikliniğin önünde o amcadan başka sıra bekleyen hasta yoktu. Bizim önünde beklediğimiz polikliniklerse hasta almaya devam ediyorlardı. Amca bakakaldı doktorun ardından, doktorsa çoktan gitmişti. “Diğerlerine haksızlık olur!” diye sarf ettiği sözün kendilerince tutturdukları bir ezber olduğundan o an îtibâriyle şüphem kalmadı. O amca, hakkı olan 15 dakikada giremediği gibi en az bir buçuk saat daha o fenâ hâliyle orada bekledi. Ben ayrıldığımda beklemeye devam ediyordu ki, doktorun öğle arasından erken gelmeyeceğini bildiğim gibi, bir de amcayı biraz daha geç aldığı ihtimâlini de düşününce amcanın 15+90 dakikanın üzerine birkaç dakika daha beklediği kesin! Bense yakınımla birlikte oradan ayrılmadan evvel koridorda bekleyen hastalara, aklıma sevgili Ahmet Turgut’un yazısı da gelerek şöyle bir nutuk çektim: “Bu ülkenin koca Cumhurbaşkanı’nı tam da bu hastanede bir buçuk saat koridorda beklettiler, bu amca burada bekleyecek, çok mu(!)? Oğullarınızı, kızlarınızı, ‘Aman evlâdım okusun, iyi okula gitsin de doktor olsun!’ diye yetiştiriyorsunuz, işte sonucu bu! Okumayı diploma edinmekle eşdeğer görünce, evlâdın îmansız, vicdansız, ahlâksız kalması umurunuzda olmadı! Yaşıyla, makyajıyla, saçıyla, modern doktor elbisesiyle, cebinde sigarasıyla 10 dakikada tüketip öğüteceği yemek için mesai saatinden hırsızlık yaparak, ondan da önemlisi bu amcanın hakkına girerek, onu bekleyenleri işlerinden edip onların da haklarına girerek çekip gitti doktor! Oğullarınızı, kızlarınızı sadece ders kitabı okusunlar diye yetiştirdiniz, bu doktorlardan azar işitmeye müstehaksınız!” Ne mi dediler? “Doğru söylüyorsun kardeş!” Ne diyordu Yûnus Emre? “İlim, ilim bilmektir!/ İlim, kendin bilmektir!/ Sen kendini bilmezsin,/ Ya nice okumaktır?!” Kendini bilmesi, özünü hissetmesi için îmanı bilen, vicdanı bilen, ahlâkı bilen evlât yetiştirmeli ki hastanede, adliyede veya devletin herhangi bir kurumunda çalışıp evlâdımızın “Dayak yiyen doktor!” veya “Dayak yiyen memur!” gibi haberlerini okumayalım. Bu arada… Bu yazıyı etkili bir Sağlık Bakanlığı yetkilisinin okuması ihtimâline karşı, kendi yaptığım şikâyete ilâveten o doktorun ismini de buraya not edeyim: F. A. E. (Şahin Özemre/ Ankara) (Değerli okurumuzun kaydettiği doktor ismini, kişilik hakları gereğince açık şekilde yayınlayamıyoruz./ Haber Ajanda) haberajanda Editör Zincir “A NDOLSUN, Biz, peygamberlerimizi açık delillerle gönderdik ve insanların adâleti yerine getirmeleri için beraberlerinde kitabı ve ölçüyü indirdik. Biz demiri de indirdik ki, onda büyük bir kuvvet ve insanlar için faydalar vardır. Bu, Allah’ın dinine ve peygamberlerine görmeden yardım edenleri belirlemesi içindir. Şüphesiz Allah kuvvetlidir, daima üstündür.” (Hadid, 25) âyetinde yer verilen bu elementin hangi işe yaradığına tekrar bakalım: “Onda büyük bir kuvvet ve insanlar için faydalar vardır.” Mehmet Serhat Bıçak [email protected] >> Öyle bir kelime, eşyadan öyle bir şeydir ki “zincir”, üzerinden kurulan tamlama veya deyimler, insanın ve hayatın en çarpıcı fiillerini betimlemek için kullanılan en değerli sesleri verir. Nesne anlamında baktığımızda zincir, günümüzde türlü maddelerle yapılabiliyor olsa da, yine de genellikle demirden yapılan en sağlam bağ araçlarındandır. Tabiî “bağ” veya “bağlama” üzerine düşünülünce, “zincir” kelimesini yukarıya aktardığımız gibi birçok tamlama veya deyime iliştirebilir, bu kelimeden birçok yeni kelime türetebiliriz. Hatta ortada somut anlamda bir demire veya herhangi bir zincir yapılabilir maddeye ihtiyaç dahi yoktur. Zira gözle görülmeyen nükleer bağlar dahi söz konusu kelimeyle anlatılabilir. “Zincir” isimli bağ veya aracın genellikle demirden yapıldığını düşününce, ister istemez aklımıza, “demir” isimli maddenin/elementin/metalin İlâhî Mesaj’da nasıl yer aldığı geliyor. Hadid Sûresi’nin en başa aktardığımız 25’inci 6 haziran 2016 Demirin ne işe yaradığını doğrudan anlamak için sadece bu cümleye baktığımızda, “Allah, Kur’ân’da demirden bahsetmiş, demek ki çok önemli!” deyip kalıveririz. Ancak “demir”den bahsedilen ânın öncesi ve sonrasına bakmak lâzım. Öncesi şöyle: “Biz, peygamberlerimizi açık delillerle gönderdik ve insanların adâleti yerine getirmeleri için beraberlerinde kitabı ve ölçüyü indirdik.” Sonrası ise şu şekilde: “Bu, Allah’ın dinine ve peygamberlerine görmeden yardım edenleri belirlemesi içindir…” Demircilik sanatının söz konusu maddeye şekil vermeyi amaçladığını ve bunun için de demirin kızgın ateşte kavrulan malzemenin kaç defa sulandığını ve tekrar kızdırıldığını az çok biliriz. Şimdi bunun üzerinden, demirden yapılacak ortalama bir zincirin ne büyük “sabır” ve “mârifet” ile şekillendirildiğini düşünelim mi hep beraber? Demir bir zincirin nasıl yapıldığını düşünürken, yukarıda zikrettiğimiz âyette yer alan ve hepimizin bildiği “demirin indirilmesi” hâdisesi üzerine de biraz eğilelim. Demir, yeryüzünde bulunan bütün kapasitesiyle “indirilmiş” olarak bulunan bir element. Bu elementin, güneşin kızgın sıcaklığı altında milyarlarca yıl boyunca kavrulduğunu ve her arada rahmet rahmet yağmurlarla sulandığını akledince yeryüzünde demircilik sanatının ne büyük bir İlâhî tecellî ile zuhur ettiğini fark etmek ne zor! Doğru ya, toprağın, güneşin kızgın sıcaklığı altında kavrulmasına da “ra-ma-da” deniyor Arapçada. Yani bizim bildiğimiz şekliyle “Ramazan”… Ramazan, “insanların adâleti yerine getirmeleri için” bize bir şeyler hatırlatıyor. Üzerinde büyük bir kuvvet ve fayda bulunan demir üzerinden düşününce, Ramazan, “Allah’ın dinine ve peygamberlerine görmeden yardım edenleri belirlemesi için” büyük bir hikmet taşıyor. Ve Ramazan, “İlâhî bir zincir” olup taşıdığı rahmetle baştan beri konu edindiğimiz “zincir”i iki aksi deyişe aktör ediyor: “Zincire vurmak” ve “zincirleri kırmak”… Şeytanların zincire vurulduğu şehr-i Ramazan, bizim de şeytanla bağlı olduğumuz zincirlerimizi kırmamızı sağlıyor, sağlayacak! Evet, Ramazan’la birlikte Allah’a kul olma gâyesi taşıyan her kulun, bağımsızlığı peşinde koşan her insanın, her milletin, her devletin inkılâbı mübârek olsun! Ramazan-ı Şerîf bize yenilik getirsin, “yeni”yi getirsin! “(Bu alış verişi yapanlar) tevbe edenler, ibadet edenler, hamdedenler, oruç tutanlar, rükû edenler, secde edenler, iyiliği emredip kötülükten alıkoyanlar ve Allah’ın sınırlarını koruyanlardır. O müminleri müjdele!” Tevbe (9) 112 *** Mübârek Ramazan-ı Şerîfinizi kutluyor, Âlem-i İslâm’a hayırlı olmasını diliyoruz HABER AJANDA haziran 2016 7 Başyazı BAŞYAZI Haber Ajanda KUTLU YOL “Durmak yok, yola devam!” D EMOKRASİLERDE “kurumsal” disiplin ve “siyasî parti” kültürü esastır. Demokrasiler, “liderli toplum” karakterine “bağlıbağımlı” sistemler değildirler. Nitekim “liderli toplum” düzeylerine göre parlamenter, yarı başkanlık veya “başkanlık” sistemi tercihleri yapılabilmektedir ki hepsi “demokratik” özelliğe sahiptir. >> Özellikle imparatorluk tecrübesiyle birlikte genlerinde “liderli toplum” olan Türkiye’de “lider”, önemini korumuş ve seç- 8 haziran 2016 men psikolojisinde partiden ve sistem türünden daha çok önemsenen ve desteklenen “karizmatik kişi” olarak yerini almıştır. Nitekim Cumhuriyet’in kuruluş döneminde tercih edilen parlamenter sisteme rağmen uygulamada kurucu lider Mustafa Kemal’in karizmatik liderliği sebebiyle pratikte bir “yarı başkanlık sistemi” yürürlükte olmuştur. Parlamenter sistemin mantığında yer alan liderli toplumdan “sistem koordinatörü” olan Başbakan ve Meclis etkinliğine geçişle birlikte Meclis’in seçtiği ve devleti temsille sınırlı “Cumhurbaşkanı” rolü yüz yıldır Türkiye’de benimsenememiş, lider Sedat Servet Hocaoğulları // [email protected] arayışı da böylelikle sürmüştür. Öyle ki, zamanla parlamenter sistemin işlemesi için gerekli unsurlarda görülen zafiyetler sonucunda parlamenter sistem bile işletilememiş ve darbelerin, hükûmet krizlerinin ve hatta iç savaşın eşiğine gelen çatışmaların merkezi olmuştur. Toplumsal mutabakatın garantörü olan anayasa bile mevcut krizlerin ürünü ve besleyicisi olan bir işlevde kalmıştır. Özellikle Cumhuriyet Halk Partisi’nin “rejimi kuran parti” iddiasıyla “Sandık millî iradeyi temsil etmez, sadece ihtiyaçları belirler ve seçilen hükûmet sadece bu ihtiyaçlara bakar. İradeyi devlet temsil eder ve bu noktada halkın seçtiği Meclis de sadece unsurlardan biridir. Devlet iradesini TSK, Anayasa Mahkemesi, Yargıtay ve hatta bürokrasi Meclis ile paylaşır, bir anlamda bir ‘rejim konseyi’ tarafından ülke yönetilir” şeklinde özetlenecek politikalarının Türkiye’ye ödettiği bedeller, yakın tarihimizin hafızasında canlılığını korumaktadır. Öyle ki, bu konseyin doğal üyesi olduğuna inanan CHP’nin yanında kendine vazîfe çıkaran bir diğer aktör de “medya” olmuştur. Parlamenter sistemi âdetâ “konsey bohçası”na çeviren bu zihniyet, demokratik yollardan seçilen Başbakan Adnan Menderes’i bile asabilmiştir. Bugün bile CHP zihniyetinin kodları olan “Sandık iradeyi değil, ihtiyacı belirler; ülkeyi rejim konseyi yönetir ve Batılı yaşam tarzı çağdaşlığın tek yoludur!” politikaları sürdürülmek istenmektedir. Ancak Adnan Menderes’le başlayan ve Turgut Özal ile devam eden “tam demokrasiliderli toplum” çabaları ciddî mesafeler almakla beraber, istenen noktaya ulaşamamıştır. Yine darbeler ve iç savaş eşiğine gelen çatışmalar varlığını korumuştur. Parlamenter sistem yüz yıldır işletilememiş ve rejim konseyinin esiri olarak âdetâ mahkûm edildiği köşede çürümüştür. Toplumun yaşadığı krizler ve umutsuzluklar özellikle 12 Eylül Darbesi ile beraber karanlığa mahpus olmuş ve rejim konseyini güvence altına alan “Darbe Anayasası” ile âdetâ “lidersiz toplum” var edilmiştir. Kuşkusuz “lidersiz toplum” psikolojisine giren halklar hem parçalanmanın eşiğine gelmekte, hem de darbeler karşısında çaresiz kalmaktadırlar. Kuşkusuz bu süreçte birçok parti ve lider özelliği taşıyan siyasî hareket varlık göstermeye çalışmış, ancak ya liderleri suikasta uğramış veya darbelerle sindirilmişlerdir. Ta ki Recep Tayyip Erdoğan ve kurucu lideri olduğu AK Parti’nin, “millî iradenin telifi” diyebileceğimiz siyasî hareketine kadar… AK Parti ve Recep Tayyip Erdoğan ile beraber Türkiye “tam demokrasi-liderli toplum” özlemini gidermeye başlamış, umutsuzluk “hedeflere”, karanlıksa aydınlık geleceğe dönüşmüştür. Öyle ki, “tam demokrasi” ve “liderli toplum”, Recep Tayyip Erdoğan’ın şahsında bütünleşmiş ve âdetâ bir “yürüyen millî irade” ortaya çıkmıştır. Yürüyen millî irade: Recep Tayyip Erdoğan Tam demokrasi ve liderli toplum yürüyüşünde Recep Tayyip Erdoğan, milletten aldığı güçle önce CHP zihniyetine îtiraz etti, sonra hakîkatleri haykırdı: “Sandık sadece ihtiyaçları belirlemez; aynı zamanda millet, ‘Hâkimiyet kayıtsız şartsız milletindir’ şiarı gereği iradeyi temsil eder. Bu irade hükûmeti belirler, anayasa değiştirir, hayati kararlar alır. Rejim konseyi ise hem demokrasi düşmanlığıdır, hem de parlamenter sisteme ihânettir; halkın seçtiği Meclis merkezdedir ve millî iradeye uygun şekilde devleti yönetir. Parlamento halktan aldığı ve anayasaya uygun yetkilerini paylaşmaz veya ipotek altına alınmasına müsaade etmez. Yaşam tarzları farklıdır ve herkes özgürdür!” Kurulduğu ilk yıl iktidara gelen AK Parti, “liderli toplumun” sembolü Recep Tayyip Erdoğan önderliğinde, yerelde ve genelde birinci parti olmayı ve hükûmeti kurma muktedirliğini hep korudu; CHP zihniyetinin darbe çağrıları, PKK’nın terörü, küresel güçlerin oyunları bu “kutlu yol”daki yürüyüşü durduramadı. Çünkü yol, “millî yol” idi ve bu yolu “kutlu” kılan da bin yıldır benimsenen “kutlu değerler”di. AK Parti andıçlarla, hükûmeti devirme operasyonlarıyla bitirilmek, Recep Tayyip Erdoğan ve ailesi âdetâ linç kampanyalarına maruz bırakılarak sindirilmek istendi. Ancak kutlu yolda “refîk/ yoldaş” olanlar için “dâvâ” esastı ve bu da “millî yol ve millî değerler” bütünüydü. Bu bütünün adı, “Güçlü Türkiye, Lider Türkiye” idi. Recep Tayyip Erdoğan “güçlü” idi, çünkü millî iradeyi temsil ediyordu. “Lider” idi, çünkü toplumun genlerindeki liderlik ve imparatorluk tecrübesinin mîrası olan “dünya liderliği” karakterini özünde, sözünde, uygulamalarında taşıyordu. Öyle ki, Recep Tayyip Erdoğan’ın millî iradeyle çelişmeyen, çatışmayan her kararı “makul” karşılanıyor ve destekleniyordu. Artık Erdoğan, âdetâ “yürüyen millî irade” olmuştu. Milletin iç sesi, Erdoğan’ın sözlerinde kendine hedef belirliyordu: 2023 Vizyonu ve başkanlık sistemi… 2023 Vizyonu ve Başkan’ın adamları 2023 tarihi, Cumhuriyet’in yüzüncü yılı… Dolayısıyla Cumhuriyet’in yüzüncü yılı, “cumhurun iradesinin yüzüncü yılını kutlamak” anlamına geliyor. Peki, cumhurun, yani halkın iradesindeki özde ne vardı? “Tam demokrasi, millî bağımsızlık, sivil anayasa ve tekrar liderli toplum günlerine ve ihtişamına dönmek...” Tam demokrasi için gerekli yasal düzenlemeler ve siyaset etme tarzını demokratikleştirmek noktasında “toplumsal mutabakat” sağlandı ve işletildi. Millî bağımsızlık için her alanda “millî dil, millî üretim, millî hedefler, millî kurumlar” seferberliği başlatıldı ve özgüven tesis edilerek millî irade her yerde varlık göstermeye başladı. Sivil anayasa için büyük adımlar atıldı, referandumlarla iyileştirilmeler sağlandı. Ancak CHP zihniyeti ve Eski Türkiye kafasının direnmesi sebebiyle tamamlanamadı. Liderli toplum ve eski günlerdeki ihtişama ulaşmak talebi içinse bir formül bulundu ve dillendirildi: Başkanlık sistemi... Başkanlık sistemi çok sâde bir fotoğraf öngörüyordu: Liderli toplum karakterini yan- sıtacak bir “lider” ve o liderin öncülüğünde dünya liderliği klasmanında olan bir “lider Türkiye”... Bu hedeflerin gerçekleşebilmesi için doğal olarak iki “refîk”in (yoldaşın) bir araya gelmesi gerekiyordu: Bir lider kişilik ve “dünya”da liderlik yapabilecek kimlik sahibi bir ülke... Yani “güçlü lider” ve “güçlü Türkiye”... Başkanlık sistemi Türkiye’ye ve lidere “güç” katacak ve toplam güç, millî iradenin tüm hedeflerini gerçekleştirecekti. Çünkü başkanlık sisteminin en güçlü yanı, “yürütme gücü” sağlamasıydı. “Yürütme gücü” demek, “yüksek fikirler”, “yüksek idealler”, “yüksek hizmetler”, “yüksek kazançlar”, “yüksek kalkınma” demekti. Bunun içinse yükseğe kalkışa geçiş (uçakların kalkış hareketi: take off) gerekiyordu. Ki biz, bu toplam yükseğe kalkış tablosuna “yüksek profil” diyoruz. Türkiye’nin yüzü, artık “yüksek profil” yüzü olmalıydı. Bu da “yüksek profilli lider” ve “yükselen profiliyle lider ülke” formülünde mümkündü. İşte bu özlem/hayâl gerçekleşiyordu! Recep Tayyip Erdoğan ve 2023 Vizyonu... Yüksel profil AK Parti’yi ve millî iradeyi temsil eden seçim sonuçlarını “take off” konumuna getiren ve daha sonra irtifâ yükselten Recep Tayyip Erdoğan, istikrarı otomatiğe bağladıktan sonra, 2023 hedefleri çerçevesinde özellikle rotayı da “başkanlık sistemi”ne kilitledi. “Seni başkan yaptırmayacağız!” etiketli birçok yerden atılan “sabotaj ateşleri” olsa da, bu ateşlerin çoğu yüksek irtifâda seyreden yolculuğa ulaşamadığı gibi, çoğu da ateş sahiplerinin üstüne gerisin geriye düşüyordu. Kuşkusuz hava durumu ve “hava”nın tabiatında olan “hava boşlukları” olabilecekti; ancak yolcular bilinçli, kaptan da “usta” bir kaptandı. Artık başkanlık sistemi hava sahasına yaklaşılmıştı ve halkın seçeceği Cumhurbaşkanı ile bu sahaya girilmiş, yolculara ilk anons yapılmış olacaktı. Nitekim Recep Tayyip Erdoğan, halk tarafından seçilen ilk Cumhurbaşkanı oldu. Bu haziran 2016 9 Haber Ajanda Başyazı seçimle beraber, artık bir sistem sahasından başka bir sistem sahasına geçilmiş oluyordu. Öyle ki, bu anonsu duyar duymaz tüm yolcular pencereye yönelerek “Yeni saha: Yeni Türkiye”yi heyecanla izlemeye başladılar. Ancak kısa süre sonra bu geçiş sırasında “sarsıntılar” başladı… anonsu ile herkes rahatladı. Ancak sarsıntılar kesilmedi ve bir ara uçak irtifâ bile kaybetti. O kayıp, “7 Haziran 2015” olarak kayıtlara geçti. Nitekim uçak irtifâ kaybedince, “Seni başkan yaptırmayacağız!” diyen ve yerden ateş topları gönderen cepheler umutlandılar, cephe sayılarını genişlettiler. Bunun üzerine yolcuların bir kısmında tedirginlik başlasa da, “olağan hava boşluğu” Ancak unutulan bir şey vardı. Artık Yeni Türkiye için çoktan millî irade havalanmıştı! 10 haziran 2016 İrade, teknoloji, kaptan, yolcular ve hatta hava bile “yüksek profil” seyrini koruyordu. Nitekim hava boşluğu sarsıntısı bitti, yol da, yolcu da, uçak da yara almaksızın, kısmî bir irtifâ kaybı ile devam edildi. Bu hava boşluğu döneminde kaptan köşkünde Ahmet Davutoğlu vardı. Ve süreci iyi yöneterek, özellikle “Hoca”lığın getirdiği “sınıfı sakinleştirme mârifeti”ni yolcuları sakinleş- tirme konuşmalarına evrilterek yürüttü süreci. Ancak artık uçağın tekrar “take off” konumuna geçerek irtifâ kazanması gerekiyordu. Hoca Kaptan, hava boşluğu sürecinin kendisini yorduğunu söyleyerek kaptan değişikliğinin yerinde olacağını anons ettiğinde herkes bunu saygıyla karşıladı ve alkışladı. Peki, yeni kaptan kim olacaktı? O sırada yolculardan biri, anonsun getirdiği sessizlik Sedat Servet Hocaoğulları Metafor olarak kullandığımız “take off” ve “uçak” betimlemesi bağlamında anonsun neşe getirme sebebi şu idi: “Binali Yıldırım” ismi ile “yüksek” sıfatı arasında birebir özdeşlik vardı. Öncelikle dünyanın en konforlu ve başarılı hizmetleriyle takdir toplayan uçak filosu THY kendisine bağlıydı ve başarıdaki imza ona aitti. Yani birinci “yüksek” unsur THY idi, mimarı da Binali Yıldırım’dı. Sistem yolculuğunda irtifâya ihtiyaç duyulan bir zamanda kaptan köşküne geçmesi, çok “yüksek zekâ” örneği olmuştu. İkincisi… Türkiye’nin kuruluş dönemimde de betimlenen “Demir ağlarla ördük anayurdu dört baştan” kurgusunu sözde değil, özde gerçekleştiren ve üstelik konforu/hizmeti “yüksek hızlı tren” ölçeğine getiren de yine Binali Yıldırım olmuştur. Türkiye’nin medâr-ı iftiharı olan köprüler zincirinin de “deniz seviyesine göre yüksekliği ve uzunluğu” ile dünya sıralamasına girmesiyle “yüksek profil” vurgusunun neşe kaynağı olmuştur. Dolayısıyla “Binali Yıldırım” ismi, “yol” ve “yükseklik” vurgusunu meczeden bir kişi olarak “düşük profilli” hesaplar içinde olanların hesaplarını “düşük yapan hesaplar” halinde bırakmıştır. deminde “Düşük profilli olsa gerek” gibi yolun nezâketine yakışmayan bir sürçülisan etti. Yolcular buna tepki verdiler ve o söz, o an irtifâsını kaybetti. Öyle ki, irtifâ kaybetse de bilinçaltına indi, hatta çakıldı. Âdetâ bir “düşük profil enkazı” oldu. Fakat ikinci anons hem yolcularda neşe oluşturdu, hem de yere çakılan “düşük profil” düğümünü alıp uçağa atılacak ateş topu olarak kullanmak isteyenlerin hevesleri kursaklarında bırakıldı. Çünkü ikinci anonsta geçilen isim öyle yüksek profilliydi ki, zamanlama ve isim ancak bu kadar doğru olabilirdi: “Binali Yıldırım”... Bu isim, herkesin bilinç üstüne 4,5G hızında bir mesaj bıraktı: “Yol, kutlu yol! Türkiye’de her şey yolunda!” Türkiye’de her şey “yolunda”! Ahmet Davutoğlu’nun, özellikle 7 Haziran seçimleri sürecinde “hava boşluğuna giren uçak” atmosferi içindeki tutum ve davranışları ve de 1 Kasım seçimleri ile hava boşluğundan çıkılması sürecindeki yönelişleri, hem Davutoğlu’nun iç dünyasında, hem de kule (yani Cumhurbaşkanlığı) ile yapılan görüşmeler sonucunda bir “kaptan değişikliği” kararı ile sonuçlanmıştır. Nitekim yolcuların her hava koşulunda veya havalimanı sırasında kaptan değişimini “makul” karşılaması gibi, bu karar da millî irade tarafından makul karşılanmış, herhangi bir panik, tartışma veya uçağı terk etme durumu yaşanmamıştır. Nitekim Hoca’nın konuşması da “yüksek profil”i besler olmuştur. Sonuç Verilen kararları “Hayırlara vesîle olsun!” diyerek karşılarken, birkaç önemli hatırlatmayı da kamuoyunun dikkatine sunmak istiyoruz. Her şeyden önce Türkiye, artık “yüksek profil” rakımındadır. AK Parti, birçok deneyimli pilotuyla “yüksek irtifâ hizmeti”ni sürdürmektedir. Başkanlık sistemi hava sahasına girilmiştir. Cumhurbaşkanlığı Külliyesi, artık eğitim, ulaşım, teknoloji, kültür vb. uçakları yöneten kule konumundadır. Artık -Allah muhafaza etsin- bir alanda bir uçağı sabote etmekle ne Erdoğan, ne de sistem çökertilebilecektir. CHP’nin ateş toplarının bu yüksek irtifâlı yola, yolculuğa, araca zarar verememesi sebebiyle küfürbazlaşması veya kandan bahsetmesi ise ancak “terör düşüklüğü”, yani asıl “düşük profili” temsil etmektedir. Türkiye’yi bekleyen en önemli tehlike ise, girilen yeni sistem sahasında mesafe alındıktan sonra bu yolculuğun hedefine varması, yani başkanlık sistemi havalimanına yolcuları indirmesi için irtifâsını yavaş yavaş azaltarak inecek ve yolculuğunu tamamlaması olacaktır. Nitekim “Kansız olmayacak!” diyen Kemal Kılıçdaroğlu, havalimanında terör estirmekten bahsetmektedir. Oysa unutulan bir gerçek var: Bu millet, liderini havalimanında binlerce, on binlerce kişiyle karşılamaya alışmıştır. Bu uçağı da milyonların karşılayacağından kimsenin şüphesi olmasın! Kılıçdaroğlu zihniyeti, bırakın kan dökmeyi, utancından tebdil-i kıyafet edip kutlamalara bile katılacaktır. Çünkü bu tablo, onun da profilini yükseltecektir. Yüksek hızlı tren, yüksek yüksek köprüler, yüksek hızda iletişim, “Yükselen Türkiye’de her şey yolunda!” dedirten başarılı Bakanımız Sayın Binali Yıldırım Bey’in Başbakanlığını kutluyor, “kutlu yolda” hayırlı yolculuklar diliyoruz! Başkanlık sistemi havalimanına inen uçakta pilot olma fırsatını da iyi değerlendireceğinden emîniz. Sâdece, olası hava boşluklarındaki süreçlerde önce yolcular, daha sonra kule ile iletişiminde zaafa uğramaması gerekir, o kadar! Bu zafiyete nefsindeki boşlukları iyi yöneten birinin düşmeyeceğini de biliyoruz! haziran 2016 11 AYINOLAYI Ayın Olayı “Ne gelişme olursa olsun, ben verdiğim söze sâdığım! Cumhurbaşkanımızla son nefesime kadar vefâ ilişkisini sürdüreceğim. Hiç kimse benim ağzımdan, dilimden, zihnimden Cumhurbaşkanımız aleyhine tek bir söz duymadı, duymayacak! Bunun açık ve net bilinmesini isterim ve bunun istismar konusu edilmesine de izin vermem! Hem Türkiye Cumhuriyeti Devleti Cumhurbaşkanı olarak, hem benim dâvâ arkadaşım olarak onun onuru, benim onurumdur! Onun ailesinin onuru, benim ailemin onurudur! Onun ailesi, benim ailemdir! Burada kimsenin bundan sonra yeni fitne kapıları açmaya niyetlenmemesi îcâb eder!” (Prof. Dr. Ahmet Davutoğlu) Bir “onurlu” vedâ! 5 MAYIS 2016 günü, Türkiye Cumhuriyeti tarihinin, hatta belki dünya siyaset tarihinin en önemli tarihlerinden biri olarak kaydedilecek. Zira insanlık rant ve güç imkânlarını elde etmişken, kimsecikler şahsını hedefe oturtmamışken, kendi grubundan başka gruplar liderlik veya grup için iktidar noktasında çarpışma ve çatışma ortamındayken görevini bırakan ve bunu bütün içtenliği ve de soğukkanlılığıyla yapan başka bir örneği belki de görmeyecek, göremeyecek... >> Evet, Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı ve AK Parti Genel Başkanı Prof. Dr. Ahmet Davutoğlu, yaklaşık 20 aydır seçim dönemleri sebebiyle kesik kesik de olsa yürüttüğü Başbakanlık görevinden ayrılacağını ve AK Parti’nin olağanüstü bir kongreye gideceğini ilân etti. Onun bu yaptığı, belki kimilerince 11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün AK Parti’nin kurmuş olduğu ilk kabineden ferâgâtini hatırlatabilir, ancak bu öyle bir şey değil. Zira nâm-ı diğer “Hoca”, üzerine basa basa kendisini bağlayarak sarf ettiği sözlerle bütün fitne yollarını tıkayarak, kimi bölümlerine katılmasak da en duru ifadeleri kullanarak AK Parti idaresini ve elbette Türkiye’nin 2023 vizyonunun “uygulayıcı yapımcı” künyesini hiçbir pâye istemeksizin bıraktı. AK Parti Genel Merkezi’nde düzenle- 12 haziran 2016 diği basın toplantısıyla kararını açıklayan Davutoğlu’nun konuşmasından bazı kesitleri yorumsuz olarak not edelim: “Bildiğiniz gibi, 28 Ağustos 2014 tarihinde partimizin Olağanüstü 1. Kongresi’nde Kurucu Genel Başkanımız, Liderimiz Sayın Recep Tayyip Erdoğan’dan kutsal bir emâneti devraldım. Bu emâneti devralırken orada yaptığım konuşmada vurguladığım temel hususları hep hayatımda ve daha sonra Başbakanlık dönemimde kendime şiar edindim. Bugün geriye dönüp baktığımda, bu hususlardan hiçbir şekilde ayrılmadığımı ve bu hususların hayata geçmesi için canla başla çalıştığımı düşünüyorum… (…) 1 Kasım seçimlerinde yüzde 85 katılım, yüzde 97,5 temsil ve yüzde 49,5 ile AK Parti yeniden iktidar oldu. Yeni dönem için de yeni yatırım ve reformlar belirledik. Hesap ma- kamında olan bir Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olarak, bu kez 3 aylık dönemde bütün vaatlerimizi yerine getirmiş olmanın huzuru ve onurunu yaşıyorum. Herhâlde demokrasi tarihinde çok nâdir görülen bir husustur... (…) Partimiz yeni bir dönemin eşiğindedir. Son MKYK Toplantısı’nda yaşanan gelişmeler çerçevesinde yaptığımız istişârelerle ve son olarak da bugün MYK’da arkadaşlarımla istişâre ettikten sonra, 22 Mayıs 2016 günü, tüzüğün 70. maddesi gereğince partimizin olağanüstü kongreye gitmesi kararını aldım. Tüzüğün 70. maddesi bu yetkiyi Genel Başkan’a veriyor. Ben de Adalet ve Kalkınma Partisi Genel Başkanı olarak 22 Mayıs 2016 gününde, inşallah olağanüstü kongremizi yapacağımızı buradan ilân ediyorum. (…) Hayatta inanmadığım hiçbir şeyi savunmadım, inandığım hiçbir yerden de geri adım atmadım. Kimseyle pazarlık yapmadım… Yola çıktığım arkadaşlarımın benimle birlikte oldukları inancıyla, benimle omuz omuza emin olmak isterim. Benimle olmadıkları anda da bunu söylemelerini arzu ederim. Bu bağlamda son MKYK’da yaşananlar ve önergenin kendisi, parti usûlleri bakımından benim açımdan çok büyük bir önem ittihaz etmiyor. Onun için de ilk imzayı kendim attım ama takip edilen yöntemi refik olma özelliğiyle bağdaştırmadım, bağdaştıramadım. Dolayısıyla eğer refik ve hedef önemliyse hepimizin bir muhasebe yapması gerekiyordu… AK Parti’nin birliğinin, beraberliğinin devamı için refik değişmesindense bir genel başkan değişiminin daha doğru olacağı kanaati bende hâsıl oldu. Çünkü herhangi bir şekilde MKYK yenilenmesi partimiz içinde Haber Ajanda gereksiz tartışmalara sebebiyet verecekti. Bu bağlamda önümüzdeki olağanüstü kongrede bu şartlar altında aday olmayı düşünmüyorum. (…) Her zaman gözettiğim ve bundan sonra da gözeteceğim 5 hukuk bulunmaktadır. Bunlardan birincisi, Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan ile aramızdaki insanî kardeşlik hukukudur. Bu bağlamda hiçbir spekülasyonun, yorumun yapılmasını doğru görmem. Ben Cumhurbaşkanımızla son çeyrek asırda birçok vesîleyle omuz omuza oldum. Bundan büyük bir gurur ve onur duydum, bu dostluğu her şeyden öne aldım. Başbakan Başdanışmanı olarak, Dışişleri Bakanı olarak, Başbakan olarak onunla çalıştım. Daha önce partimizin kuruluş aşamasında birçok görüşmemiz oldu. İlk görevi aldığım olağanüstü kongrede hatırlarsanız ‘Vedâ Kongresi’ deniyordu, ben ‘Vefâ Kongresi’ dedim. Şunu bir kez daha ifade ediyorum: Ne gelişme olursa olsun, ben verdiğim söze sâdığım! Cumhurbaşkanımızla son nefesime kadar vefâ ilişkisini sürdüreceğim. Hiç kimse benim ağzımdan, dilimden, zihnimden Cumhurbaşkanımız aleyhine tek bir söz duymadı, duymayacak! Bunun açık ve net bilinmesini isterim ve bunun istismar konusu edilmesine de izin vermem! Hem Türkiye Cumhuriyeti Devleti Cumhurbaşkanı olarak, hem benim dava arkadaşım olarak onun onuru, benim onurumdur! Onun ailesinin onuru, benim ailemin onurudur! Onun ailesi, benim ailemdir! Burada kimsenin bundan sonra yeni fitne kapıları açmaya niyetlenmemesi îcâb eder! (…) Gönül coğrafyamızın kaderi, AK Parti’nin kaderiyle irtibatlıdır. AK Parti’nin birliği ve beraberliği, istikbâlimizin, istiklâlimizin, gönül coğrafyamızdaki adâlet arayışının, vicdanın en önemli teminatıdır. Bu bağlamda kim ki partimizde bir gedik açmaya, kim ki şu veya bu olay sebebiyle partimizden yolunu ayırmaya kalkarsa, onun karşısında önce ben dururum! Bu süreçte hiç kimsenin şu veya bu gelişmeden rahatsız olduğu gerekçesiyle partide bir ayrışmaya izin vermemesi talebinde bulunuyorum. (…) Hazreti Mevlâna’nın huzurunda bir söz verdim: ‘Biz bu topraklara sadece sevgi tohumu ekmeye geldik.’ Biliniz ki Hazreti Mevlâna’nın torunu olarak sevgi dışında yüreğimde hiçbir şey yok. Kimseye sitem, öfke, kırgınlık taşımıyorum. Kim ne yapmış olursa olsun, herkese bu anlamda hakkımı helâl ediyorum!” AK Parti Genel Başkanı ve Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun olağanüstü büyük kongrenin yapılmasının kararlaştırıldığını açıklamasının ardından, kongreye ilişkin duyuru da partinin resmî internet sitesinde paylaşıldı. Duyuruda söz konusu kongrenin Ankara Arena Spor Salonu’nda, 22 Mayıs 2016 Pazar günü, saat 10:00’da yapılacağı belirtildi. Bugüne dek yaptığı hizmetlerinden ötürü Prof. Dr. Ahmet Davutoğlu’na biz de teşekkür ediyoruz... haziran 2016 13 Ayın Yorumu Türkiye Hükûmetimizin birkaç yıl önce açıkladığı “2023 Vizyonu” hepimizin önemsediği bir bakış açısıydı. Lâkin her maddesi ekonomik kokulu ve zengin bir Türkiye modellemeyi öngörmekteydi. Elzemdi de... Bu yazıyla bir elzem daha ortaya konulmuş oldu. O da “bilim, bilgi, felsefe ve sanatta 2023 vizyonu”… Diyoruz ki, “Başta Cumhurbaşkanı ve yeni Hükûmet, behemehâl bu vizyonun çatısını çatmalı; bilim, bilgi, sanat, edebiyat ve felsefe için toplumun önündeki kapalı yolu açıp haritasını çizmeli ve halkın bilim, bilgi, sanat, edebiyat ve felsefe damarlarını “stentleyerek” açmalı, hayat sıvısını harekete geçirmeli!”. 14 haziran 2016 Eşiğinde durduğumuz 21. yüzyıl ve Türkiye’nin yol ha B İZİ yazılarımızdan takip edenler, İngiliz tarihçi, Yahudî orijinli Erik Hobsbawn’ın aksine Katastrof (karmaşa/kaza/ kargaşa) çağını ve İkinci Dünya Savaşı’nı önü ve arkasıyla sınırlı tutacak şekilde 35 yılla sınırlandırmanın yanlış olduğu kanaatinde olduğumu ve asıl Katastrof başlangıcının 1701 olduğu hususundaki kanaatimi bilirler. Yani Katastrof’un milâdı, medeniyetin Doğu’dan Batı’ya geçtiği yıl… >> Ahmet Yozgat // [email protected] sonrası için ritası >> Peki, buradan hareketle Katastrof’un sonucu için bir tarih belirlememiz mümkün mü? Evet! Batı medeniyetinin bir bitiş noktasına varıp “Bizden bu kadar!” dediği/dedirtildiği yıllar, aynı zamanda Katastrofçu Hobsbawn’ın öngördüğü çağın da sonu olacaktır. Bir başka deyişle, “Katastrof çağı, bizâtihî Batı medeniyetinin kendisidir” tespitinde bir mahzur yoktur, hatta isabet edilmiş olur. Bu durakta verelim “Katastrof medeniyeti çağı”nın bitim tarihini: Nihâyet bugünler ya da bu yıllar! Artık içinde bulunduğumuz husûsunda kimsenin kuşkusunun kalmadığı 3. Dünya Savaşı’nın bitişiyle beraber, Batı medeniyeti de havlusunu atmış ve “Z” raporunun hazırlığına başlamış olacaktır. Yani çöküş süreci, Hobsbawn’ın geçen yüzyıl için öngördüğü 1915-1950 Katastrof aralığının izdüşümü olan 2015-2050 arasını kapsayacağı kanaatindeyiz. Aynı zamanda bu aralık, yeni ve son medeniyetin kurucusu olacak devletin ve ona bağlı olarak milletin de emâneti teslim alma törenlerine sahne olacak demektir. Yani Batı Z raporunu tekmil ederken, onun yerini alacak olanlar da “yeni medeniyet”in A raporunu yazmaya duracaklar. Bu satırlarla 35 yıllık sürede, bir nevi devir teslim döneminde, mevcudu bitirme ve yeni olana başlama faaliyetinden söz ediyoruz. Hatırlayacaksınız, daha evvel “son medeniyet” husûsunda birkaç yazı kaleme almış ve bunların ilkinde, “Peki, yeni medeniyetin kurucu milletleri kimler olabilir?” sorusunun cevabını aramıştım. Medeniyet kurucusu olarak meydana çıkan namzetler sıralamasında ortaya koyduğumuz liste, yukarıdan aşağıya şöyleydi: Bir… Mevcut Töton medeniyetinin kurucu babası olarak Anglo-Saksonlar ve onun ortağı Siyonistler ya da İngo-Judik birlikteliği… İki… İngo-Judik’in ardından Kıta Avrupası’nın siyasî organizasyonunun ardındaki saklı güç olarak Cermenler (Almanlar)… Üç… Almanları takiben Slavlar… Ve dört… Bir önceki medeniyetin sahibi olarak uyutulan Türkler… Liste, bu dörtlünün dışında ikincil sıralama olarak İran Persiyanlarını ve Çin’i de göz ardı etmemiş ve onların da yeni medeniyete talip olduklarını kayda geçirmişti. O tür yazıların bir başkasında da Batı medeniyetinin iki biraderi olarak Anglo-Saksonlar ve Cermenlerin listedeki bir ve ikinci sırayı işgâl etmiş olmalarının önemsizliği üzerinde durmuştuk. Ve 21. yüzyıldan itibaren yapılanacak olan “yeni medeniyetin” patronlarının söz konusu Töton biraderler olmayacağını gerekçelendirmiş, ona yakın ibârelerle Slavları da atlayıp milletimizin isminin altını çizmiştik “En güçlü aday Türkler!” diyerek... Hâlâ oradayız! Buradan hareketle ve ısrarlı iddiamızın gereği olarak, yeni medeniyetin sahibi olacak mübârek milletimizin ve onun resmî organizasyonu olarak Türkiye Cumhuriyeti Devletimizin 21. yüzyıldan başlayan ve geleceğe uzanan yol çizgisinin haritasını ortaya koymamız da üstümüze vazîfe olduğunu söyleyebiliriz. Lagari’ye ne oldu? Bu durakta soru şu: Mübârek Milletimiz ve Yüce Devletimiz, yeni bir medeniyeti ortaya koyacak bilgi, beceri ve birikime sahip mi? Bu soruya verilecek cevap, ya hayâlimizin senedi olacak ya da çöp kutusunun son yolcusu! Ne yalan söyleyeyim, kendi kendime vereceğim bu cevabın öncesinde boynum eğri, yüreğim buruk! Ne yazık ki, yukarıda sorduğum soruya müspet bir cevap vermemin imkânı oldukça kısıtlı! Evet, arkamızda deste deste Türk medeniyetleri ve başlı başına bir cennet müktesebâtı olan İslâm Medeniyeti birikimimiz bulunmakta. Ancak geçmişte biriktirdiklerimiz, yeni medeniyette ancak bir ruh olarak olumlu motivasyon sağlayacak mesabede şeyler. Yapabilecekleri tek hayır, yeni oluşuma etik kavramları sunmak olacaktır medeniyete ve onun yapıcı ustalarına. Somut argümanlar sunmaları mümkün değil. Osmanlı’nın medeniyeti bıraktığı 2. Viyana Kuşatması yenilgisi ve onun ardından imzalanan 1699 tarihli Karlofça Antlaşması’nı imzalarken kullandığı kâğıt artık tedâvülde değil. İmza gereci olarak masanın üzerinde yer tutan hokka ve divit bırakılalı yüzyıllar oldu. Medeniyetimizin yaralı bedenini bir kanlı plasenta misâli yanımıza alıp Viyana’ya arkamızı dönerek başımız yerde olduğu hâlde bizi memlekete taşıyan aracımız atlardı. Aradan geçen yüzyıllar içinde ne at kaldı, ne de arabası… Viyana’yla beraber cevheri eline geçiren Batı, medeniyetini öyle bir donattı ki kâğıdı hamur hamur yüceltti, kûşe yaptı. Orada durmadı, dijital kâğıda geçti. Hokka ve diviti ise kurşun kalemden dolma kaleme, oradan tükenmez kaleme evirdi. Orada da durmadı, daktilo gerecinden bilgisayar üretti ve bir yazma aracı olarak kalemi de dijital hâle dönüştürdü. Bizi medeniyet yolculuğumuz sırasında Viyana nihâyetine kuş gibi uçuran atlar ve at arabalarını ikâmede gelinen nokta ise trenler, otomobiller, uçaklar, hatta uzay füzeleri… Üst paragrafta sözünü ettiklerimiz teknolojik ürünler; ancak bir medeniyet için temel argümanlar öncelikle bilim, bilgi, sanat, felsefe ve edebiyat… Millî medeniyet tarihimize geri dönüp bir bakalım, “bilim”in neresinde kalmıştık son olarak… Cevabı arama hususunda sizi yormayalım da biz söyleyelim sorunun cevabını ve “1600’lü yılların ortasında hükümferma olan Dördüncü Murat Han zamanında” diyerek başlayalım işin ayrıntısını anlatmaya... Aslında hikâye, hepinizin bildiği bir olay… Hani Sarayburnu’nda sekiz okkalık barut mâcunuyla doldurduğu fişekleri sırtına saran ve kendisini izlemeye gelen Padişah ile Ricâl-i Devlet’e, “Size, Hz. İsa’dan selâm ve haber getirmeye gidiyorum” diyerek ilkel füzesini ateşleyip gecenin karanlığında göğe yükselen muzip mûcit Lagari Hasan Çelebi’de kalmıştık… Lagari’nin sonu ne mi oldu? Tabiî ki Cezayir’in Fizan çölüne sürülmek! haziran 2016 15 Ayın Yorumu Türkiye Hemen, zaman geçirmeden ekleyelim: Mimaride kaldığımız yer ise, sözünü ettiğimiz celâlli Pâdişah Murat’ın 25 yıl öncesinde, babası Birinci Ahmet’in inşâ ettirdiği Sultanahmet Camii… Soruyorsunuz “Bilginin neresindeyiz?” diye, nerede olacak, 575 yıl evvelinin Fâtih devrinde… “İstanbul’un mânevi fâtihi” olarak bilinen, Bayramiyye müntesiplerinden Akşemseddin bakın ne demişti zamanında: “Hastalıkları, küçücük, gözün görmediği hayvancıkların yaptığını sanıyorum.” İşte köseliğiyle ünlü o adam, ilginç öngörüsüyle mikropları işaret etmiş, bir iki kırıntı vermişti bize bilim cihetinden! Yine aynı dönemde 16 haziran 2016 Timur’un torunu, astronomi dehâsı, Semerkant Hanı Uluğ Bey’in talebesi Ali Kuşçu da İstanbul’a getirilmişti “Türk bilimi”ne katkısı olsun diye. Kuşçu, İstanbul’da emrine verilen imkânlarla yazdığı “Ay Risâlesi” kitabındaki astronomi bilgisini ve Uluğ Bey’in “Zeyç”lerini, müderris, yani profesör olduğu “Fâtih Üniversitesi”nde ders konusu yapmış ve Osmanlı eğitimine yepyeni bilim yaprakları armağan etmişti. Ve tabiî bizzat Pâdişah tarafından ortaya konan, İstanbul’un fethinde kullanılacak topların mühendislik bilgileri de dünya bilim-bilgi birikimine armağan edilmişti. Daha sonra dünya bilim-bilgi tarihine Osmanlı’nın sunduğu orijinalite, Koca Sinan’ın “karkas yapı” buluşu ve mimarlıkta akustik bilgilerinde ortaya konuşmuştu. Yol orada kesildi. Sonrası yok! Şu an bildiğimiz tüm bilgi ve kullandığımız bilim ise, Batı medeniyetinin babasının malıdır. Biz de onlarca küçük kavim gibi hazır tüketici durumundayız. Hazır yiyicilik, birer yoksul tarihin sahibi olan pek çok ulus açısından bir sorun teşkil etmez de, bizim penceremizden bakıldığında, yüz kızartıcı bir durum olarak iç acıtır! Gelelim sanata… “Bu konuya hiç girmeyeyim, daha iyi!” diyeceğim ama müzik husûsunda, “Meragalı Abdülkadir’le son bulan ‘minör-majör’ zenginliği, ‘kesirli nota kuantumu’ ve ‘koma’ yanıklığını yüreklere işleten mûsikî incelikleri bizâtihî Türk soylulardan olmasa da Osmanlı tebaasından ya da soydaş beylik sanatçılarının akraba mûsikîşinaslarından yahut da Doğu medeniyeti mensuplarından olan dâhilerin eseridir!’ demeden geçersek geçmişimize vefâsızlık yapmış oluruz. Ancak ondan sonrası da yoktur! Nice zamandan beri müzik dünyamız “Batı normunda” kopyalamalardan ibâret olarak “Cenaze Marşı” çalmakta. Ne hüzünlü Yâ Rab! Sanatın bir başka dalı olarak resme bakalım mı? Resim, bidâyetten beri zaten rağbet edilmemiş bir husus olarak toplumumuzda yer tutmamıştı. Biraz minyatür, Ahmet Yozgat Her ne kadar Batı medeniyeti söz konusu medeniyet yolcu- luğuna 1701’de başlamışsa da, ondan 150 sene öncesinden başlayan bir fikrî, felsefî ve sanatsal operasyon geçirmişti. O operasyonun adı “Rönesans” idi. İtalya’da başlayıp tüm Avrupa toplumlarını derinden sarsan Rönesans ameliyesi, Avrupa’nın “tuvalet bilmez toplumu”ndan medeniyet kurmaya namzet bir insan tipolojisi binâ etti. Ve o insanî birikim, kendi içinden öyle sanatçılar, filozoflar, düşünürler, edebiyatçılar, mimarlar, mûcitler ve bilginler çıkardı ve tabiî bilgeler halk etti ki, işte o olağanüstü yetenekli insanlar, Batı medeniyetine enerji oldular, ufuk açtılar, yol haritası çizdiler. Ve felsefe… En yakın felsefecimiz kendi değil, adı “Filozof” olan “Rıza” isimli bir Abdülhamit muhalifiydi. Türk dünyası, daha geniş târifle İslâm dünyası felsefeye 10, 11 ve 12. yüzyıllarda girdi ve çıktı. Farâbî, Beyrunî, İbni Sinâ gibi üç beş isim dışında kimi hatırlıyoruz ki? Hiç! Son medeniyetin sahibi olan Osmanlı’da ise felsefe sıfır! Dedik ya, bir tek Filozof Rıza var! Hülâsâ, son birkaç yüzyıldan beri dünya edebiyat sahasında ne bir romancı, ne bir şâir söylemek mümkün bizim için. Eğer lütfeder de sayarsanız, çağdaş dünyanın tanıdığı iki isimden biri Türk şâir olarak Nazım Hikmet, diğeri de Nobel ödülü almış romancı Orhan Pamuk. Buna şükür! Bunların dışında, dünyanın tanıdığı ne bir mimar, ne bir müzisyen, ne bir ressam, ne bir aktör/aktris, ne bir karikatürist, ne bir şucu, ne de bir bucu bulunmakta. Yani durum hakîkaten vahim! biraz bezeme… Onlar da Levni ve benzeri nakkaşlarla yandı ve söndü. Osmanlı’nın son zamanlarında ortaya çıkan ressamlar ise Batı’dan esintilerle durumu idare ettiler bir süre. Çağdaş resmimiz ise Batı’yı kopya dahi edememekle hastalıklı. Tıpkı resme benzer bir Batı sanatı olan roman ve öykücülük de 19. yüzyılın son yarısında teşrif etmişti coğrafyayı. Bu nedenle ilk kalemdarlar da gözünü Avrupa’ya dikmiş, orada olan biteni tornistan etmekten öteye gidememişlerdi. Hâlen durum değişmiş değil; çağdaş romancı ve hikâyeciler de Edirne’den öteye yolculuk edememekte. Şiir hâkezâ… Tiyatro da öyle… Sinema, yerlerde sürünen bir sürüngen misâli acıyla kıvranmakta… İmkânsız mı? Rönesans nerede? Evet, bu durakta öncelikle sözüm kendime! Sen, ben, bizim oğlan, bizim kız… Gelin güvey oluyor ve “Son medeniyetin kurucusu biz olacağız!” efelenmesinden keyif alıyoruz. Ancak eğri oturup doğru konuşalım; bu bitmişlikle, bu çapsızlıkla ve bu cehâletle medeniyet üretmek imkânsız! Lâkin “İmkânsız!” deyip geçemeyiz, o hâlde ne yapmak lâzım? Her ne kadar Batı medeniyeti söz konusu medeniyet yolculuğuna 1701’de başlamışsa da, ondan 150 sene öncesinden başlayan bir fikrî, felsefî ve sanatsal operasyon geçirmişti. O operasyonun adı “Rönesans” idi. İtalya’da başlayıp tüm Avrupa toplumlarını derinden sarsan Rönesans ameliyesi, Avrupa’nın “tuvalet bilmez toplumu”ndan medeniyet kurmaya namzet bir insan tipolojisi binâ etti. Ve o insanî birikim, kendi içinden öyle sanatçılar, filozoflar, düşünürler, edebiyatçılar, mimarlar, mûcitler ve bilginler çıkardı ve tabiî bilgeler halk etti ki, işte o olağanüstü yetenekli insanlar, Batı medeniyetine enerji oldular, ufuk açtılar, yol haritası çizdiler. 1701, Batı medeniyetinin başlangıcı olmasının yanında, buhar makinesinin de bulunuş tarihi olmuştu. Zaten o makine, Batı bilgi/bilim/teknolojik gelişmesinin ilki olarak AngloSaksonları derin uykularından sıçrattı ve o sıçramayla başlayan hamlenin ismini medeniyet olarak koydu. Türklerin Viyana surları dibinde duran atları, İngiltere’de yolculuğa buhar makinesiyle devam etti. Hem de ufacık bir makine, yüzlerce beygir gücüne eşit olacak şekilde… TPE’ye yeni görev târifi Gelelim yazının başlığından hareketle yazdıklarımızı resetlemeye… Ne demiştik? “Türkiye’nin yol haritası…” İşte başlıkta sözü edilen o yolculuk, bilim, bilgi, sanat, edebiyat ve felsefe haritasından geçmeli ilk hamlesinde yukarıdaki anlatımdan filtreleyerek. Bu noktada, “İş öncelikle devlete düşmekte” diyerek devam edelim. Hükûmetimizin birkaç yıl önce açıkladığı “2023 Vizyonu” hepimizin önemsediği bir bakış açısıydı. Lâkin her maddesi ekonomik kokulu ve zengin bir Türkiye modellemeyi öngörmekteydi. Elzemdi de... Bu yazıyla bir elzem daha ortaya konulmuş oldu. O da “bilim, bilgi, felsefe ve sanatta 2023 vizyonu”… Diyoruz ki, “Başta Cumhurbaşkanı ve yeni Hükûmet, behemehâl bu vizyonun çatısını çatmalı; bilim, bilgi, sanat, edebiyat ve felsefe için toplumun önündeki kapalı yolu açıp haritasını çizmeli ve halkın bilim, bilgi, sanat, edebiyat ve felsefe damarlarını “stentleyerek” açmalı, hayat sıvısını harekete geçirmeli!”. Buradan hareketle ve aklımıza gelmişken ekleyelim: Biliyorsunuz, kamu hizmethâneleri arasında “Türk Patent Enstitüsü” diye bir kurum var ve bu kuruma dikkat çekmek gerekmekte. Soralım: Ne yapar bu kurum? Eğer kurumsal görev “memleketin mûcidini tespit ve îcâdını tescil” ise, TPE’nin sınırları belirlenmiş olan resmî görevinin önüne bir amaç koymalı! O amaç, 1701’de, çevrede atlarla dolaşan Osmanlı savaşçılarına karşı buhar makinesini çıkaran adam ölçeğinde bir dehâyı/ dâhileri ve olağanüstü îcâdını/ îcatlarını bulmak ve harekete geçirmek olmalıdır. İşte o dehâ/dâhiler çıktığında ve “çağdaş buhar makinesi”ni îcâd edip çalıştırdığında/çalıştırdıklarında, Batı medeniyeti 300 yıllık ömrünü tamamlamış ve “Türklerin son adâlet medeniyeti” başlamış olur! Bu kadar basit! Allah-u âlem… haziran 2016 17 Türkiye Ajanda Yüzüncü yılında nihâyet yüzyıllık anma Kut’ül Ammare Zaferi’nin yüzüncü yılı kutlu olsun! 29 NİSAN 1916’dan 29 Nisan 2016’ya tam 100 yıl… Memleket düşmanlarının, müstemlekecilerin, mandacıların, millete yabancıların anmadıkları, anamadıkları, anmak istemedikleri “kut”lu zaferin Türkiye Cumhuriyeti Devleti himâyesindeki bilinçli, şuurlu, hatırlı yâdı gerçekleştirildi nihâyet. >> Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı tarafından organize edilen merasimlerle gerçekleştirilen anma etkinlikleri, 29 Nisan 2016’da Sayın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, TBMM Başkanı, Başbakan ve Genelkurmay Başkanı’yla birlikte Irak’ın Kut şehrinden gelen misafirler ve binlerce vatandaşın katılımıyla gerçekleştirilen Kut’ül Ammare Belegeseli’nin gösterimiyle son buldu. Belgesel gösterimi öncesinde 18 haziran 2016 kürsüde yerini alan Cumhurbaşkanı Erdoğan öyle bir konuşma gerçekleştirdi ki, bugüne dek bu kıymetli zaferin sonuna kadar, hatta yüzyıllık hakkını veren bir heyecan yaşadık. O konuşmadan en azından bazı bölümleri bu sayfalara not etmeyi borç biliyoruz: “Bundan bir asır önce, 29 Nisan 1916 tarihinde kazandığımız Kut Zaferi’nin 100. yılının hayırlı olmasını Allah’tan temennî ediyorum. Selman-ı Paâk ve Kut çarpışmaları başta olmak üzere, Birinci Dünya Savaşı’nın tüm cephelerinde kahramanca mücadele ederek şehit ve gazi olan tüm askerlerimizi rahmetle, minnetle, tanzimle yâd ediyorum. (…) Geniş bir coğrafyada, 2 bin 200 yılı aşkın sürerdir kesintisiz devam eden devlet geleneğimiz boyunca, yüreğimiz ve bileğimizle hakkını vermediğimiz hiçbir zaferimiz yoktur. Bin 400 yıllık İslâm tarihinin bilhassa son bin yılında, millet olarak bizim içinde olmadığımız hiçbir büyük mücadeleye rastlamak neredeyse mümkün değildir. Tüm medeniyetlerin, tüm milletlerin gözbebeği Anadolu’yu bunca yıldır vatanımız olarak muhafaza edebilmemizin gerisinde işte böyle büyük bir birikim vardır! Batı medeniyetinde ‘Türk’, belli bir kavmin adı değil, tüm Müslümanları ifade eden bir isimdir. Dünyada 200 milyonun üzerinde bir varlığa sahip olarak ‘Türkçe konuşan toplumlar’ denince de akla önce bizim milletimiz gelir! Millet olarak temsil ettiğimiz bu geniş algının gerisindeki büyük mücadeleyi ve fedakârlıkları çok iyi görmek, çok iyi değerlendirmek ve idrâk etmek mecbûriyetindeyiz. Ülkemizde maalesef nesillere bu büyük fotoğrafı gösterecek bir tarih anlayışı mevcut değil. Elbette birtakım iyi niyetli ve başarılı çalışmalar vardır, ama bunlar özellikle Batı ülkelerinin benzer çalışmaları yanında çok sönük kalıyor. Ders kitaplarındaki tarih anlatımında ise bırakınız eksikliği, âdetâ tam tersi bir çaba söz konusudur. Milletimizin, medeniyetimizin binlerce yıllık tarihini neredeyse 1919 yılından başlatan bir tarih anlayışını reddediyorum! Her kim ki zaferleriyle ve yenilgileriyle son 200 yılımızı, hatta son 600 yılımızı soyutlayıp eski Türk tarihinden Cumhuriyet’e atlıyorsa, biliniz ki o kişi milletimizin de, devletimizin de hasmıdır! (…) Tarih kitaplarında bizim milletimiz için ne denir? ‘Asker millet’ veya ‘ordu millet’ ifâdesi kullanılır. Çünkü biz, gerektiğinde tüm fertleriyle inancı, vatanı, bayrağı, devleti uğruna savaşabilen, bunu göze alan bir milletiz. Yani bizim ordumuz sadece muvazzaf değildir; ayrıca bizim bir de mobil ordumuz vardır, o da milletin ta kendisidir! (…) Böyle bir milletin tarihindeki zenginlikleri anlatmaya değil kitaplar, kütüphaneler bile yetmez. Ama biz ne yapmışız? Kendi tarihimizin üzerine âdetâ kara bir örtü örtmeye çalışmışız, kendi tarihimizi gömmeye çalışmışız. Kendimize ait olan pek çok başarıyı, sanki bizimle ilgisi yokmuş gibi kısaca anlatıp geçenler veya hiç değinmeyenler, hem ecdadımıza saygısızlık, Selçuk Kayıhan // [email protected] hem de gelecek nesillere çok büyük kötülük yapmışlardır. Kut’ül Ammare Zaferi, bunun en çarpıcı örneğidir! Daha yakın zamanda, lise 2’nci sınıflara okutulan tarih kitabında bu olay ne şekilde anlatılıyor, biliyor musunuz? ‘Savaş başladığında Basra’ya çıkan İngilizler, Kut’ül Ammare’de yenilgiye uğratıldılar.’ Bu kadar! Öncesi, sonrası yok! Hatta İngilizleri kimin yendiği dahi yok, hepsi bu kadar! Hâlbuki İngilizler, 1918 yılında İstanbul’u işgâl ettiklerinde ne yapmışlardı, biliyor musunuz? Şehirde kendilerine ait tüm bürolara, üzerinde ‘Kut’u hatırla!’ yazan tabelalar asmışlardı. Dikkat ediniz, yenilen taraf bu savaşı asker ve sivil tüm vatandaşlarına bir ibret vesîkası olarak hatırlatırken, bizse kendi zaferimizi unutturmak için âdetâ elimizden geleni yapmışız! Aynı dönemde İngiliz Dışişleri Bakanı, İstanbul’daki İngiliz Yüksek Komiseri’ne şu talimatı gönderiyordu: ‘Mısır ve Hindistan’daki Müslüman uyruklarımızın, Türklerin tamamen yenildiklerini anlamalarını özellikle istiyoruz. Bu İslâmcılığa, Turancılığa ve genel olarak İslâm’ın siyasî gücüne öldürücü bir darbe indirecektir.’ Maalesef resmî tarihimizi yıllarca tam da İngilizlerin istediği gibi düzenledik! (…) Ortada çökmüş, bitmiş, teslim olmuş bir ordu, bir devlet yoktu. Bizim bu dönemde başımızı yakan klasik sorunumuz, ‘cephede kazanıp masada kaybetme’ işidir, yani diplomasi eksikliğidir. Bununla birlikte şu gerçeği hep birlikte teslim etmemiz gerekiyor: Bizim için savaşın başladığı dönemde taşınan niyetlerle savaşın bitiminde ortaya çıkan manzara çok farklıdır. (…) Kut’ül Ammare, resmî tarih söyleminin bir başka önemli arızası olan, ‘Birinci Dünya Savaşı’nda Araplar bizi arkamızdan vurdu’ yalanını ortaya koyan en bâriz örnektir. Kuşatma boyunca Kut halkı âdetâ Osmanlı Ordusu’nun bir parçası gibi hareket etmiş, bu uğurda pek çok da şehit vermiştir. Köklü bir Arap ailesinin mensubu olan Uceymi Paşa, Kut Savaşı’nda İngilizlerin kuşatması altında kalan bir birliğimizi yanındaki cesur adamlarıyla birlikte kuşatmayı yararak kurtarmıştır. (…) Tabiî bir şeye özellikle bu anlamlı kutlama töreninde tekrar değinmek istiyorum: Üç fitne, bizim için çok büyük önem arz ediyor! Bunlardan bir tanesi mezhepçilik fitnesidir, burada hassas olmamız gerekiyor. Şiîlik, Sünnîlik… Bizi bu anlamda İslâm dünyası içerisinde parçalamaya, yıkmaya çalışıyorlar. (…) Bizim bu noktada tek dinimiz İslâm’dır ve bizi birleştiren yapı odur. Kim ki İslâm’ı bir kenara koyarak Şia taassubu içerisindeyse, Sünnîlik taassubu içerisindeyse, o, Müslümanlara ihânet içerisindedir! Şırnak ve Nusaybin teröristlerden temizleniyor TERÖR örgütü PKK mensuplarına yönelik olarak 57 gün önce Şırnak ve Mardin’in Nusaybin ilçesinde başlatılan operasyonlar kararlılıkla sürdürülüyor. (…) İkinci fitne, ırkçılık! Bizim dinimizde ne Arap’ın Arap olmayana, ne Arap olmayanın Arap’a üstünlüğü vardır; üstünlük ancak takva iledir. Ama bunlar ne yazık ki bizi böldüler, parçaladılar. Ülkemde Türk’ü, Kürt’ü, Laz’ı, Çerkez’i, Gürcü’sü, Abhaza’sı, Roman’ı, Boşnak’ı bulunuyor… Bizim aramızda üstünlük olabilir mi? Biz yaratılanı Yaratan’dan ötürü sevmeyi anlamış, bunu yürüten bir milletiz, asla ırkçılık taassubu içerisinde de olamayız! Ve üçüncü fitne; o da terördür! Şu an terörle mücadelenin içerisindeyiz. Şehitlerimiz var. Şu an karşımızda askerimizi görüyorum ve askerimizin içinde geleceğin adayları da var, öğrenciler de var, ben yarının Mehmetlerine de, bugünün Mehmetlerine de şöyle sesleniyorum: Sizler kutsal Peygamber ocağının mensuplarısınız. Dünyadaki hiçbir ülkede, askerine ‘Mehmetçik’ diyen bir başka ülke yoktur… (…) İnşallah Bağdat’ın da, Şam’ın da, kadim tarihî ilişkilerle ve kardeşlik duygularıyla bağlı olduğumuz diğer beldelerin de yeniden barışa, huzura kavuştuğu, yeniden ilimde, fende, edebiyatta dünyanın sembol şehirleri hâline geldikleri günleri hep birlikte inşâ edeceğiz!” Coğrafyamız üzerinde kimlerin plânlarının olduğunu, kardeşliğimize, kimliğimize ve birliğimize kimlerin saldırdığını açıkça söyleyen, ne yapmamız gerektiğine dair politikaları net şekilde sıralayan bu lidere neden saldırıldığını daha da net anlıyoruzdur sanırım… >> Şırnak merkezi ile Mardin’in Nusaybin ilçesinde 57 gün önce terör örgütü PKK’ya yönelik başlatılan operasyonda etkisiz hâle getirilen terörist sayısı 675’e yükseldi. PKK’lı teröristlerin yakalanması, patlayıcılarla kurulan tuzakların ve barikatların bertaraf edilmesi, halkın can ve mal güvenliğinin sağlanması amacıyla ilân edilen sokağa çıkma yasağının ardından, Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) ve Emniyet unsurlarınca 14 Mart’ta başlatılan Şırnak’taki “Şehit Jandarma Üsteğmen Mehmet Çifci Operasyonu” ve Nusaybin’deki “Atmaca-7 Operasyonu”na devam ediliyor. Şırnak’ta yüzde 81’i, Nusaybin’deyse yüzde 60’ı tamamlanan operasyonlarda etkisiz hâle getirilen terörist sayısı 675’e ulaşırken, her iki yer- leşim biriminde bugüne kadar bin 697 el yapımı patlayıcı imhâ edildi, 466 barikat kaldırıldı ve 47 çukur kapatıldı. Şırnak’ta operasyon bölgesindeki 7 mahalleden 4’ü teröristlerden arındırılırken, Nusaybin’deyse 5 mahalleden 2’si teröristlerden büyük oranda temizlendi. Her 2 yerleşim biriminde de teröristlere ait çok sayıda silah ve mühimmat ile yaşam malzemesi ele geçirildi. Şırnak ve Nusaybin’de güvenlik güçlerince 5 bin 949 evde arama çalışması tamamlanırken, talep üzerine bin 480 vatandaş da güvenli bölgelere tahliye edildi. Allah, bu memleket için canından geçen tüm yiğitlere kuvvet ve sabır versin! Şehadet pek güzel, ama Rabbim yiğitlerimize, bu ülkeye yaşayarak hizmet etmeyi nasip etsin! haziran 2016 19 Türkiye Ajanda Türk İHA’sı en iyisi! GENELKURMAY Başkanı Orgeneral Hulusi Akar, terörle mücadelede büyük önem taşıyan silahlı insansız hava araçlarının Türkiye’de üretilmesine dönük çalışmalarla ilgili önemli mesajlar verdi. Orgeneral Akar’ın verdiği bilgiye göre, silahlı İHA üretimine ilişkin çalışmalar iki grup tarafından yürütülüyor. İki şirketin yaptığı denemelerde son derece başarılı sonuçlar elde edildi. Akar, görüş gücü ve manevra kabiliyetiyle ilgili denemeleri süren silahlı İHA’ların çok yakın bir tarihte kullanılmaya başlanacağı bilgisini paylaştı. Akar, denemeler bittiğinde hızla üretime geçileceğini ve bunların peyderpey sisteme sokulacağını da kaydetti. >> Akar, denemelerin son derece başarılı olduğunu ve yakında güvenlik güçlerince bunların kullanılmaya başlanacağını da söyledi. Son olarak Nisan ayı sonunda Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan başkanlığında Beştepe’de toplanan Bakanlar Kurulu’nun önemli gündem maddelerinden biri de terörle mücadele, İHA ve helikopter gibi Türkiye’nin üzerinde çalıştığı önemli projelerdi. Genelkurmay Başkanı Akar, terörle mücadelenin yanı sıra, TSK’nın teknik-teknolojik gücünü arttıracak büyük projelerle ilgili gelinen son nokta hakkında Bakanlar Kurulu’na bilgi aktardı. Karma komisyonda ise, yarısından fazlası HDP’lilere ait olmak üzere 620 fezleke mevcut. Kabul edilen teklifle birlikte, TBMM Genel Kurulu’na gelen 49’u HDP’li, 51’i CHP’li, 27’si AK Partili, 7’si MHP’li, bir de bağımsız milletvekili olmak üzere 135 milletvekilinin dokunulmazlıkları kaldırılacak. 20 haziran 2016 Can Dündar’a saldırı girişimi CUMHURİYET Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Can Dündar’a, Çağlayan’daki İstanbul Adliyesi önünde beklediği bir sırada tanımadığı bir kişi tarafından silahla ateş açıldı… Orgeneral Akar, üretimi süren silahlı yerli İHA’ların, özellikle olumsuz hava koşullarında kullanılma kabiliyetlerinin yüksek, hatta ABD’nin ürettiklerinden bile bu konuda iyi olduğunu bildirdi. Akar, Türk taarruz helikopteri T129 ve Fırtına tanklarıyla ilgili çalışmalar hakkında da Bakanlar Kurulu’na bilgi verdi. Dokunulmazlık görüşmelerinde kavga! TBMM Anayasa Komisyonu’nda, AK Parti’nin dokunulmazlık teklifinin görüşmelerinin devam ettiği sırada, AK Parti ile HDP’li milletvekilleri arasında çıkan yumruklu kavga nedeniyle, 28 Nisan 2016 günü başlayan görüşmeler ertelendi ve 2 Mayıs 2016 günü gerçekleştirilen oturumların ardından, AK Parti’nin düzenlediği dokunulmazlıkların kaldırılmasına yönelik teklifi Komisyon’dan geçti. Komik senaryo: >> Hayır, ateş açmaya çalıştı… Hayır, Dündar’ın bir arkadaşı, silahını Dündar’a çevirmiş bir yabancının üzerine atıldı, silahı tutmadığı elini kavradı, Dündar’ın eşi de cep telefonuyla saldırganı tespit etti… Hayır, tespit etmedi; robot resim için bir hatırlatma vâsıtası olarak cep telefonu kullanıldı. Bütün bunlar olurken, Dündar tanımadığı o adamdan kaçmak için bir arkadaşının arkasına saklandı, eşi cep telefonuyla saldırganın dibine gitti… İşte böyle bir olaydı, geçti gitti! Avrupa’da fenâ yankı buldu ama. Bu Türkiye de yaşanacak ülke değil(!)… Bu arada Yağız Şenkal (NTV muhabiri), tanınmayan bu adamın (adlî suç kaydı da mevcut) silahından çıkan kurşunla yaralandı. Meslektaşımıza, haysiyetiyle ekmeğinin peşinden koşarken çirkin senaryoların içine düşen arkadaşımız Şenkal’a geçmiş olsun dileklerimizi iletiyoruz. Selçuk Kayıhan DAEŞ tahriki ancak tepesine binince bitecek! GEÇTİĞİMİZ aydan süregelen DAEŞ kaynaklı roket saldırıları bu ay da devam etti. vatandaşımızın da ölümüne sebep olan DAEŞ saldırılarına karşı misilleme atışlarının yanında hava operasyonları da yürütülürken, son olarak Özel Kuvvetler Komutanlığı’na bağlı bir timin gizli bir harekât yürüttüğü de haber kaynaklarınca doğrulandı. >> Suriye’den ateşlenen roket mermileri özellikle Kilis’te birçok can kaybına sebep olurken, birçok yerleşim yeri ve boş araziye de roket mermileri düştü. Halk durumdan huzur- suz ve tedirgin! Çözümse ortak bir görüş olarak DAEŞ’in çökertilmesi yönünde… Ülkemizin güney vilâyetlerine isabet eden ve hatta birçok Allah’ın da bir hesabı var! Türk Silahlı Kuvvetleri’nin Suriye’deki DAEŞ hedeflerine yönelik keşif yapmak üzere gönderdiği araçlar tarafından Halep’in kuzeyinde bulunan Suran ile Tal’el-Hişn’in kuzey doğusundaki Baragidah ve Kuşakcık bölgelerinde terör örgütü DAEŞ’e ait hedefler tespit edildi. Belirlenen hedeflere yapılan başarılı top ve ÇNRA atışlarıyla 55 terörist etkisiz hâle getirildi, 3 araç ve 3 roket rampası tam isabetle vuruldu. Millî denizaltıda ilk teslimat TERÖR Doğu ve Güneydoğu Anadolu illerinin ardından özellikle Ankara ve İstanbul’a sıçramıştı ki, Manisa’da yakalanan intihar eylemcileri ve İzmir’deki küçük çaplı olayların ardından, ülkemizin en önemli büyükşehirlerinden Bursa’da da kendisini gösterdi. Ulu Cami yakınında gerçekleşen canlı bomba saldırısında saldırgan dışında kimse can kaybı yaşamadı. 17 vatandaşımızsa yaralandı. Saat 17:25’te meydana gelen saldırının arkasında, herhangi bir açıklama olmamasına rağmen DAEŞ’in olduğu sanılıyor. SAVUNMA Sanayii Müsteşarlığı’nın 2,7 milyar dolar bütçeli Yeni Tip Denizaltı Projesi kapsamında îmâl edilen iç blokların ilk etap ürünlerinin teslimatı düzenlenen törenle yapıldı. Dilovası Organize Sanayi Bölgesi’nde faaliyet gösteren Gürdesan fabrikasında düzenlenen törende konuşan Savunma Sanayii Müsteşarı İsmail Demir, son günlerde savunma sanayiinde sevindiren haberler almaya devam ettiklerini söyledi. Türkiye’nin, savunma sanayiinin çeşitli alanlarında çalışmalarına devam ettiğini dile getiren Demir, “Hem hava, hem de kara, deniz, uzay alanlarında kendi kendine yeterli olmaya karar vermiş, bu alanlarda olanca gücüyle yürütürken bağımlılık unsurlarını azaltma gayretinde olan bir Türkiye var. Bütün bunların gerçekleştirilmesi güçlü bir Türkiye ile mümkün. Ekonominiz güçlüyse, nüfusunuz dinamikse, bu konuda bir gayretiniz, kararlılığınız, bir politikanız varsa bütün bunlar yapılabiliyor” diye konuştu. Bursa Valiliği ise, gerçekleşen bu canlı bomba saldırısıyla ilgili bir yazılı açıklama yaptı. Valiliğin açıklamasında şöyle denildi: “Bursa Osmangazi ilçesi, Ulu Cami’nin batı kapısı yakınında bir patlama meydana gelmiştir. İntihar bombacısı olduğu düşünülen bir bayan şahıs, üzerindeki düzenekle kendisini patlatmıştır. Olayla ilgili emniyet birimleri çalışmalarına devam etmektedirler.” Allah her türlü terörden milletimizi esirgesin, devletimize de bu insanlık dışı faaliyete son vermesi için sonsuz güç versin! haziran 2016 21 Dünya Ajanda Hayırdır, Viyana’yı mı hatırlattık!? HER yıl Çanakkale’nin Gelibolu ilçesine gelir tâ Avustralya’dan genç genç insanlar. Amaçları, bundan yaklaşık yüz yıl önce, sırf kendilerini sömüren krallığın emri üzerine işgâlci-tecavüzcü olarak dünyanın bir ucundan hayâl dahi etmedikleri başka bir ucuna, bizim topraklarımıza gelen dedelerini anmaktır. Buluştukları merâsimin adına da “Şafak Âyini” derler. kendine uydurdu. Bizi öz yurdumuzda parya edip kendine mahkûm etti. Böylelikle vedâ etti gurbetçilerimiz baba ocaklarına. O gurbetçiler gittikleri yerlere yerleştiler, üzerlerinden en az üç kuşak geçti. Artık onların torunları gurbetçilikten çıktılar, “Avrupalı” oldular. “Dış Türkler”, daha doğru tâbirle “Avrupalı Türkler” oldular bir anlamda. Ancak her ne kadar Avrupalı olsalar da, onlar hep dedelerinin torunları oldular. Attila Han’ın, Fâtih Sultan Mehmed’in, Kanunî Sultan Süleyman’ın torunları olarak bilindiler Avrupa’nın güya yerlileri tarafından. Ve son olarak öyle bir olay yaşandı ki, her zaman böyle bilinecekleri de anlaşıldı. Almanya’da faaliyet gösteren Düsseldorf Türk Kültür Ocağı’nın Mehter Takımı eşliğindeki yürüyüşüne polis müdahale etti. Mehter Takımı’nın sembolik kılıçlarını ve bayrak sopalarını bırakmasını isteyen polis, tertip heyetinin girişimlerine rağmen geri adım atmadı ve alanda toplanarak bir buçuk saat bayrak çubukları ve Mehter Takımı’nın aksesuarlarının çıkarılmasını bekledi. Yürüyüş ancak bayrak çubukları ve Mehter Takımı’nın kılıçlarının toplanmasının ardından başladı. Sanırım şimdi Yeni Zelandalı gençlerin Gelibolu’da toplanmalarıyla ilgili yaptığımız başlangıcı daha iyi anlatabiliyoruzdur. >> Dünyanın hiçbir yerinde böyle bir anma yoktur. Zira işgâlcilerin torunları, dedelerinin işgâl ettikleri topraklarda bu merâsimi yapmaktadırlar. Hem de ismini “anma töreni” değil, “ayin” koyarak… Hatta neredeyse daha düne kadar Yeni Zelanda ve Avustralyalı söz konusu gençler, nasıl bir hoşgörüyse, güya savaşın anlamsızlığını hatırlatmak için ülkemizin gösterdiği saygıya lâyık olacak hiçbir tavra sahip olmaksızın, ayak bastıkları Gelibolu’da “Şafak Âyini” nedeniyle bulundukları birkaç gün içerisinde, dağıtmadıkları kafe, kavga etmedikleri esnaf bırakmazlardı. Bir ara esnaf kar- 22 haziran 2016 deşlerimizce hâdleri bildirildi, restoranlara alınmadılar. Sonra güvenlik ekiplerince hizaya sokuldular. Dedik ya, dünyanın hiçbir yerinde, belki de tarihin hiçbir evresinde böyle bir hoşgörüsaygı bülteni kaydedilmedi. Hâlen bu merâsimler devam ediyor; “Anzak Koyu” veya “Kanlı Koy” diye bilinen yerde, Anzak mezarlıklarının en büyüğünün yanı başında, Yeni Zelanda ve Türk bayrakları göndere çekilirken Ostralyalı gençler “gözyaşı döküyorlar”. Şimdi gelelim bizim dedelerimize ve bizim durumumuza… Bizim dedelerimiz işgâlci- tecavüzcü damgası yemedikleri gibi, çekildikleri toprakların insanları tarafından hasretle beklenen bir medeniyet ve anlayış bırakmışlar. Avrupa’dan Ortadoğu’ya, Kuzey Afrika’dan Kafkasya’ya, Açe’den Hint diyârına kadar her bölgenin insanı, bizim dedelerimizi minnetle yâd ediyor, onların torunlarını da aynı güzellikle gelmeleri için hasretle bekliyor. Öyle ya, en son çıktığı Kore toprağının vefâkâr insanları bile dedelerimizi başka, torunlarını başka bir saygıyla baş üstünde tutuyorlar. Batı adamı dedemizi sinsi oyunlarla yendikten sonra, bizim de dedelerimiz gibi olmamızı istemedi. İstemedi ve Bizim Viyana’da kahraman dedelerimizi anmaya ihtiyacımız yok; zira Viyana’dan da ötede, tâ Saraybosna’da her gün ceddimize hatimler indiriliyor. Biz, işgâlci dedelerin pişkin torunları gibi, dedelerimizin gittikleri topraklarda “âyinler” düzenlemiyoruz. Ancak sembolik bir Mehter Takımı’ndan, ellerindeki sahte kılıç ve bayrak çıtalarından korkan Avrupa kafası âdetâ çektiği esrar dumanlarında boğulmuş gibi. Terör örgütü yandaşlarının kurdukları çadırlara müdahale etmeyen Avrupa, belli ki “Yeniçeri”yi görünce Viyana’yı hatırladı! Her yıl Viyana’da toplansaydık ne yapacaktınız?! Mızıkçılık yapacaksanız oynamayalım! Ömer Bekir Sadık // [email protected] Yemen’de ateşkese rağmen çatışmalar bitmiyor YEMEN’de ateşkes ihlâlleri devam ederken, Taiz’de Husilerle devrik Cumhurbaşkanı Ali Abdullah Salih’e bağlı güçler ile Yemen ordusu ve Halk Direniş Güçleri (HDG) arasında karşılıklı top atışı saldırılarında 6 kişi öldü. 75’lik mücahit, şehâdetle şereflendi BANGLADEŞ’te hükûmet tarafından kurulan savaş suçları mahkemesinde yargılanan muhalefetteki Cemaat-i İslâmî Partisi’nin lideri Motiur Rahman Nizami îdam edildi. >> Daha önce de yine Uluslararası Savaş Suçları Mahkemesi tarafından îdama mahkûm edilen Cemaat-i İslâmî liderlerinden Abdülkadir Molla, Muhammed Kamaruzzaman ve Ali İhsan Mücahid, af talebinde bulunmamış ve asılarak îdam edilmişlerdi. >> Taiz İli Ordu Sözcüsü Albay Mansur el-Hasani, Husiler ile Salih yanlılarının sabah saatlerinde, Taiz’de, orduya ait bazı hedeflere top atışı düzenleyerek ateşkesi ihlâl ettiklerini, olayda 1 askerin hayatını kaybettiğini ve bazı askerlerin de yaralandıklarını belirtti. Açıklamada, Ordu ve HDG güçlerinin saldırıya karşılık vermesi üzerine Husi ve Salih yanlılarından 5 kişinin öldüğü ve bazılarının da yaralandığı kaydedildi. Yaralıların sayısına ilişkin detay verilmezken, Husilerdense olayla ilgili bir açıklama yapılmadı. Yemenli taraflar arasındaki doğrudan görüşmeler, Husilerin, varılan anlaşmanın uygulanmasını ve gündemin görüşülmesini reddetmesi nedeniyle Birleşmiş Milletler Yemen Özel Temsilcisi İsmail Veled Şeyh Ahmed tarafından askıya alınmıştı. Yemen’de çatışan taraflar, BM’nin çağrısı üzerine iyi niyet göstergesi olarak 11 Nisan’da ateşkesi yürürlüğe sokmuş, 21 Nisan’da da Kuveyt’te barış müzakerelerine başlamışlardı. Bu arada ABD Savunma Bakanlığı Pentagon, Yemen’de devam eden operasyonlarda Birleşik Arap Emirlikleri’ne (BAE) istihbarat ve planlama desteği vermesi için Yemen’e sınırlı sayıda asker gönderildiğini açıkladı. Arap Yarımadası El-Kaidesi’nin Yemen’de son aylarda giderek güç kazandığını ifade eden Pentagon Sözcüsü Jeff Davis, başta BAE olmak üzere bölgedeki müttefik ülkelerin örgüte karşı başlattıkları operasyonları memnuniyetle karşıladıklarını vurguladı. Operasyona destek veren Amerikan askerleriyle ilgili detay vermeyen Sözcü, Yemen’e giden askerlerin, Husilerin savaştığı bölgelerden çok uzak bir yerde olduklarını da sözlerine ekledi. Geçen yıl bin kadar Özel Kuvvetler askerini Husi ayaklanmasının ardından geri çeken ABD’nin bölgede bir amfibi gemisi, iki destroyeri ve çok sayıda insansız hava aracı bulunuyor. Savaş baronlarının çatışmaların kesilmesini istemediği Yemen, üzerinde yürütülen operasyonlarla bir hayalet ülke olma yolunda âdetâ süründürülüyor. Nizami’nin de liderleri arasında olduğu iç savaş sırasında Doğu Pakistan’dan yaklaşık 10 milyon sivilin evlerini terk ederek Hindistan’a göç etmesi üzerine Hindistan hükûmeti, Aralık 1971’de bugünkü Bangladeş olarak bilinen Doğu Pakistan’ı işgâl etmişti. Pakistan askerlerinin Dakka’da Hindistan güvenlik güçlerine teslim olmasının ardından 16 Aralık 1971’de Doğu Pakistan, yeni adıyla Bangladeş, bağımsızlığını ilân etmişti. Yaklaşık 9 ay süren Bağımsızlık Savaşı sırasında 3 milyondan fazla kişi yaşamını yitirmiş, milyonlarcası yaralanmıştı. Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan da Nizami hakkındaki îdam kararı kınamış, “Bangladeş’te 75 yaşında bir mücahide, hiçbir dünyevî günahı olduğuna inanmadığımız bir insana îdam kararı veren zihniyeti lânetliyorum” ifâdesini kullanmıştı. haziran 2016 23 Dünya Ajanda Paris Gezi’si balonu: “Gece Ayakta” eylemleri büyüyor FRANSA’da hükûmet tarafından çıkarılması planlanan çalışma yasasına karşı Mart ayı sonunda liseli gençler ve işçiler tarafından başlatılan “Gece Ayakta” (Nuit Debout) eylemleri devam ediyor. Eylemciler Paris’in ünlü meydanlarında biri olan Republique’de (Cumhuriyet Meydanı) dağılmamak üzere toplandılar. rında bulunduğu birçok şehre yayıldı. Gece Ayakta Hareketi, Cumhurbaşkanı Hollande’nin ülke içinde karşı karşıya olduğu en büyük toplumsal muhalif hareket olarak görülüyor. Bütün bu gelişmelerin size neyi hatırlattığını biliyorum. Sorması ayıp, yıldönümüne ne kadar kaldı? ABD’deki Wall Street’i Kurtar Hareketi’nden sonra ülkemizde âdetâ kalkışmaya dönüşen o günlerin birkaç hafta öncesinde bir Avrupa ülkesinden gelen dalgalanma, yeni bir Fransız İhtilâli etkisi için kullanılmak istenir mi dersiniz? Ateşkes sembolik, cephe hattı karışık! >> Fransa Çalışma Bakanı Myriam El Khomri’nin sunduğu çalışma yasası tasarısına karşı ülke genelinde meslek örgütleri, sendikalar ve öğrenci birliklerinin başlattığı eylemlere binlerce kişi katılıyor. Her akşam yerel saatle 6’da aynı meydanda toplanan kalabalık, başta yasa tasarısı olmak üzere, ülkenin siyasî sorunlarını seminerler ve konferanslarla tartışıyor. “Gece Ayakta Hareketi” ayrıca, meydanda sanatsal faaliyetler düzenliyor ve meydandan internet üzerinden canlı yayın yapıyor. Hareket, ülkenin farklı sorunlarının da ele alınması için aralarında LGBTİ, iletişim, şeffaflık, demokrasi, bilim ve ekonomi gibi alanların bulunduğu komiteler de kurdu. Öğrencilerin, meslek örgütlerinin ve sendikaların başlattığı hareketin bir lideri yok. Fransa’da işsizliği düşürme amacıyla hazırlanan yasa tasa- 24 haziran 2016 rısı, işe alımları ve işten çıkarılmalara ilişkin birtakım kuralları esnetmeyi öngörüyor. Sendikalarsa yeni düzenlemeye kazanılmış hakların elden alınacağı gerekçesiyle karşı çıkıyorlar. Sendikalar ve çoğunluğu öğrenci olan protestocular, sosyalist bir düşünceye sahip olan Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande’yi sağa kaymakla suçluyorlar. Çoğunluğu genç ve çalışanlara destek çıkan öğrencilerden oluşan eylemcileri dağıtma amacıyla Fransa Başbakanı Manuel Valls, öğrenci kuruluşlarına yardım sözü verdi. Valls, hafta başında öğrenci birlikleri liderleriyle bir araya gelip “Hükûmet dinliyor ve gençlerin endişelerini anlıyor” dedi ve iş arayan yeni mezunlara, staj yapmak isteyen öğrencilere toplamda 400-500 milyon avroluk sübvansiyon sağlanacağını açıkladı. Valls’in öğrencilerle görüşmesi sırasın- da polis, “Gece Ayakta” eylemcilerini dağıtmak için Cumhuriyet Meydanı’nda hazırdı. Gösterilere devam edilebilmesi için yasal izin alınması gerektiğini söyleyen polis, meydana kurulan çadırları ve meydanda oluşturulan geçici sebze bahçelerini, barakaları kaldırdı. Ancak göstericiler ertesi akşam yine meydanda toplandılar. Ülkenin en büyük öğrenci kuruluşlarından UNEF’in lideri William Martinet, Başbakan’ın yaptığı önerilerden memnuniyet duyduğunu söylese de çalışma yasasına karşı çıkan protestocuları desteklemeye devam edeceklerini duyurdu. Mart’ın ilk haftası başlayan eylemlere polis zaman zaman göz yaşartıcı spreyle müdahale ediyor. Eylemlerin gece meydanlarda toplanmaya dönüştüğü Gece Ayakta Hareketi, Toulouse, Lyon ve Nantes’in de arala- ERMENİSTAN-AZERBAYCAN cephe hattında çıkan çatışmada Azerbaycan ordusundan bir asker şehit oldu. Azerbaycan Savunma Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, temas hattında Ali Haydarov isimli askerin Ermenistan askerlerinin açtığı ateşle şehit düştüğü bildirildi. Geçtiğimiz ay kritik ve gerilim dolu günler yaşayan Kafkasya’da Azerbaycan ile Ermenistan arasında bir ateşkes sağlanmış, Ermenistan âdetâ saldırısının ardından geri adım atarak Azerbaycan’ın potansiyelinden ne derece ürktüğünü ortaya koymuştu. Hatta bu noktada Ermenistan Devlet Başkanı Sarkisyan’ın Türkiye’yi diline dolaması dahi Azerbaycan yönetiminden ciddî tepkiler almış, sözlü saldırıların arkası kesilmişti. Ömer Bekir Sadık Yunanistan Meclisi’ni yakmak istediler! YUNANİSTAN Meclisi, geçen yıl üzerinde anlaşılan 86 milyar avroluk kurtarma paketinin gelecek dilimleri için gerekli vergi ve emeklilik düzenlemelerini içeren yasa tasarısını onayladı, Yunanistan karıştı! >> Tasarıya ilişkin görüşmelerin ardından yapılan oylamada, hükûmet ortakları Syriza ve Bağımsız Yunanlar Hareketi milletvekilleri fire vermeden “Evet” oyu kullandılar. 300 vekillik Yunanistan Meclisi’nde, toplam 153 “Evet” oyuna karşın, muhalefet partilerinden 143 “Hayır” oyu geldi. 4 milletvekili ise parlamentoda bulunmadı. Ekonomi yönetiminin “kırmızı çizgi” olarak savunduğu vergi muafiyeti üst sınırı ise, yeni düzenlemeyle birlikte 9 bin 545 avrodan 8 bin 636 avroya çekildi. Kanun paketi kapsamında gelir vergilerinde yeni artışlar gerçekleşirken, emeklilik maaşlarında ise kesintiye gidildi. Söz konusu yasa tasarısının oylanmasına saatler kala, Meclis binası önünde göstericiler ve polis arasında çatışma çıktı. Göstericiler binaya molotofkokteylleri attılar. Yunanistan İşçi Sendikaları Konfederasyonu (GSEE), Kamu Çalışanları Federasyonu (ADEDY) ve Mücadeleci İşçi Kolları Birliği’nin (PAME) çağrısıyla akşam saatlerinde bir araya gelen yaklaşık 15 bin gösterici, Meclis’te iki gün boyunca görüşülen kemer sıkma politikalarına karşı Sintagma Meydanı’nda gösteri düzenledi. Göstericilerin bir kısmının molotofkokteyli ve taşla saldırması üzerine polis, göz yaşartıcı gaz ve ses bombasıyla karşılık verdi. Yunan emniyet güçlerinin yoğun güvenlik önlemleri aldığı gösteri sırasında Meclis ve Başbakanlık Konutu’na çıkan yollar polis otobüsleriyle kapatıldı. Panama Belgeleri’nin kaynağı konuştu “PANAMA Belgeleri’nin kaynağı” diye bilinen ve “John Doe” takma adını kullanan veri sahibi, kendisine dokunulmazlık sağlanması karşılığında belgelerle ilgili soruşturmaları yürüten yetkililere yardım edebileceğini açıkladı. Alman Süddeutsche Zeitung gazetesine ve Uluslararası Araştırmacı Gaze- teciler Konsorsiyumu’na (ICIJ) gönderdiği açıklamada hiçbir zaman bir istihbarat servisi ya da bir devlet için çalışmadığını belirten Doe, bu belgeleri dünyadaki “gelir adaletsizliğine” işaret etmek amacıyla sızdırdığını kaydetti. Çağımızı tanımlayan en önemli konulardan birinin gelirler arasındaki eşitsizlik olduğunu, devlet yetkililerinin bu soruna çözüm bulunması için daha fazla şey yapmaları gerektiğini ifade eden Doe, bankaların, malî ve vergi konularındaki makamların bu konuda başarı gösteremediklerini savundu. Gerçek belgelere ulaşılması ve bunların incelenmesi durumunda binlerce soruşturma açılabileceğini iddia eden Doe, kendisinin işbirliğine hazır olduğunu bildirdi. Vizesiz Avrupa’ya doğru 4 MAYIS 2016 günü, Türkiye için önemli tarihlerden biri olarak kaydedildi. Zira Avrupa Birliği Komisyonu, Türkiye’ye vize serbestisi sağlanması yönünde tavsiye kararı aldı. Türk vatandaşlarına vizesiz Avrupa için yeşil ışığın yandığı anlamına gelen bu tavsiye kararını alan Avrupa Birliği Komisyonu, 72 kriterle ilgili ek süre talep etmezken, tamamlanmamış 5 kriterin kaldığını açıkladı. L ondra’ya Müslüman Belediye Başkanı İNGİLTERE’nin başkenti Londra’da yapılan Belediye Başkanlığı seçimini kazanan İşçi Partisi’nin adayı ve bir Müslüman olan Sadık Khan, yemin ederek görevine başladı. “Londra’daki Southwark Katedrali’nde düzenlenen seremonide” yemin ederek Belediye Başkanlığı görevini devralan Khan, “Tüm Londralıların başkanı olacağım!” ifâdesini kullandı. Seçmenler, Londra’da iki dönemdir Belediye Başkanlığı’nı yürüten Türk kökenli Boris Johnson’un yerine gelecek ismi belirledi. İşçi Partisi adayı Khan ile iktidardaki Muhafazakâr Parti’nin adayı Zac Goldsmith arasında geçen yarışta, 1 milyon 310 bin 143 seçmenin oyunu alan Khan, Londra’nın yeni Belediye Başkanı oldu. Rakibi Goldsmith ise 994 bin 614 oyda kaldı. Pakistanlı göçmen bir ailenin çocuğu olarak 1970 yılında Londra’da dünyaya gelen Khan, Kuzey Londra Üniversitesi’nde hukuk eğitimi aldı. Dönemin İngiltere Başbakanı Gordon Brown tarafından 2008 yılında Toplumlardan Sorumlu Devlet Bakanı olarak atanan Khan, daha sonra Ulaşım Bakanlığı görevini de yürüttü. Mayıs ayında yapılan genel seçimden sonra gölge kabinede “Londra’dan Sorumlu Bakan” görevine getirilen Khan, belediye başkanlığına aday olmak için bu görevinden istifa etmişti. haziran 2016 25 MEDYA AJANDA Medya Ajanda - Karar’ın karamsarlığı- 26 Manşet kimin kararı? S AYIN Ahmet Davutoğlu, Türkiye Cumhuriyeti tarihinde çok ilginç bir hamleye imza attı ve tek başına iktidar olmuş bir partinin Genel Başkanı olarak “Başbakan” sıfatına sahip olmasına rağmen AK Parti’yi olağanüstü kongreye götürme kararı almasının yanında daha önemli bir açıklamada daha bulundu: “Genel Başkanlığa aday olmayacağım!” haziran 2016 yaklaşık iki saatlik kritik görüşmenin ardından Davutoğlu’nun görevi bırakacağının ve partiyi olağanüstü kongreye götüreceğinin bir basın toplantısıyla ertesi gün açıklayacağının ilân edilmesinin ardından, Karar gazetesinin ertesi günkü baskısında aynıyla kullanmasa da internette sıcağı sıcağına attığı manşet şöyleydi: “Erdoğan istedi, Hoca gitti!” Bu tip başlıkların sıcağı sıcağına atılırken daha da detaylı şekilde düşünülerek atılması gerektiğine inanan biriyim. Zira işin ahlâkî boyutu böyle! Öyle ya, siyasîlerden hep adamakıllı cümleler duymak isteyen ve böyle cümleler duymadıklarında “Bunun altında başka mesajlar var!” diye düşünen gazetecilerin bu işlere karşı daha duyarlı oldukları muhakkaktır. >> Bu açıklamanın ardından kamuoyunda oluşan tepkinin genel seviyesi “Şimdi ne olacak?” ortalamasındayken, medya yine oturduğu yerde oturamadı ve ilginç bir sinir harbi içerisine girdi. Yeni Genel Başkan adayı isimleri, ikinci adamlar, gruplar ve parti için topluluk savaşlarının sık sık tekrarlandığı satırları “Biz gazeteciyiz, her şeyi biliriz!” edâsıyla döktürmeyi mârifet sananlar oldu. Birkaç aydır (zaten çıkalı da birkaç ay oldu) derdi medyada “seviye” yakalama olan Karar gazetesi de bu “Biz her şeyi biliriz, bize mi öğreteceksiniz? Kimin ne mal olduğunu bizden öğreneceksiniz!” tavrına bürünürken ağzında seviye sakızıyla baskı yapan bir medya organı olup çıktı. Ahmet Davutoğlu’nun Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile yaptığı İşte bu kriterlerle değerlendirince, Karar’ın attığı manşetin de hiç iyi (hatta iyi niyetli) kararlar alınarak atılmadığını düşündüm maalesef! Zira görüşmenin hemen ardından kullanılan bu başlığın atılabilmesi için yaklaşık iki saat süren bu ikili toplantıda konuşulan her şeyden haberdar olmak gerektiğine inanırım. Eğer durum böyleyse, Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan bir kez daha ilân edeceği bir “Ofisimizde böcek bulundu!” açıklaması duymayı bekliyoruz. Bu açıklama gelirse, söz konusu böceği koyma kararını kimin aldığını da bilmiş olacağız elbette. Yok, böyle bir böcek filan söz konusu değilse, “Hoca” sıfatıyla manşette anılan Davutoğlu’nun “Ben ayrılmak istiyorum” dediğinde “Hayır Hocam, ayrılamazsınız!” diye ısrar etmiş olabilecek Erdoğan’a neden iftira atıyorsunuz? Bu manşeti atmaya kim karar verdiyse, bilsin ki ne ona, ne de “karar”larına saygımız var! Uluğ Bayındır // [email protected] Doktorun kararı: Hasta panik atak! K ARAR gazetesinin kurucu kadrosunda yer alan ve nedendir bilinmez ama Cumhurbaşkanı’nın her tavrını ilginç bir panik üslubuyla çeperleyen Elif Çakır’ın bu mânâda 10 Mayıs 2016 tarihli baskıda girilen yazısı tuhaftı! >> Öyle ya, Çakır’a göre 1 Kasım zaferinin üst mimarı Davutoğlu Hoca’yken, yine Çakır’ın 7 Haziran ile 1 Kasım arasındaki yazılarına baktığımızda erken seçimden âdetâ korkan bir kişilikle karşılayoruz. “Hâinler Mahallesi” başlıklı yazısıyla 10 Mayıs günü Çakır’ın neler söylediğine bakalım… “Birkaç gündür AK Parti’nin arkasındaki ‘hâinler mahallesi’nde dolaşıyorum. Gerçekte kaydı kuydu olan böyle bir mahalle yok elbette. Ama böyle bir mahalle var. 2011 yılında inşâ edilmeye başlandı. AK Parti’nin muktedir olmasının akabinde inşâ ettiği bir mahalle ‘hâinler mahallesi’. Mahallenin giriş kapısında şöyle bir uyarı, îkaz yazısı var: ‘O iş sizin bildiğiniz gibi değil!’ ‘Size anlatacakları hikâyeye bakmayın, inanmayın ha!’ uyarısı bu. Neden? ‘Çünkü sizin bilmediğiniz şeyler var!’ Mahallenin ‘zorunlu’ sakinlerini tanıyorsunuz. Hepsi önce hayasızca, pespayece, insafsızca yürütülen kampanyalarla îtibar suikastına uğradılar. Kimine ‘Kraliçe’nin adamı, İngiltere bağlantısı var!’ dendi. Îtiraz edenler oldu: ‘Olur mu öyle şey? Bu adam Müslümandır, ayıptır, günahtır, bühtan ediyorlar!’ Denildi ki, ‘Sizin bilmediğiniz hususlar var’. Daha düne kadar ‘dâvâ adamı’ deyip de eline koluna sarıldığımız, duâlar ettiklerimiz, bir sabah uyandık ki, meğer ‘bakanlıklara paralel örgütü dolduran, devlet kademesini paralelin hizmetine sunan’ hâinin, kriptonun önde gideniymiş! Bir kulağımızın duyduğuna diğer kulağımız inanmadı. Daha biz ‘Ne oluyor?’ demeden denildi ki, ‘Sizin bilmediğiniz şeyler var, o iş öyle değil!’. ‘Gerçekten bizim bilmediğimiz hususlar vardır’ denile denile... ‘Hâinler mahallesi’ne itildiler. Hâin ilân edilenler, ‘kâh bu zillet muamele’ karşısında kendilerini savunmayı ‘zul’ saydılar sustular, kâh ‘dâvâya zarar vermemek’ adına sağır kesildiler. Ses çıkmadıkça sayı fazlalaştı. Ses çıkmadıkça daha fütursuzlaşıldı. ‘Hâinler mahallesi’nin son sakini, mazlumu ise Başbakan Ahmet Davutoğlu oldu. Birkaç gündür yazmamamın nedeni tam olarak bu. Olan biteni suhûletle anlamaya çalışıyorum. Duygu dünyamda ‘hâinler mahallesi’ne bu yüzden döndüm. Bakıyorum. Hepsi kendi sessizliklerinde oturuyor. Hepsi Tayyip Erdoğan’ın dâvâ arkadaşları... ‘Kardeşim’ dediği insanlar… Kırılmışlar, gücenmişler ve kendi kabuklarına çekilmişler. Başbakan Davutoğlu’nun ‘vedâ konuşması’nı izlerken yüreğim burkuldu. Anlayamadım. Anlamlandıramadım. “Kardeşim bu görevi fazlasıyla hak etti” diyerek 20 ay önce göreve getirilen, sonrasında gayretiyle, samîmiyetiyle, dürüstlüğüyle herkesin sevgisini kazanan, AK Parti tabanıyla doku uyuşmazlığı yaşamayan, iki seçimde partisini sandıktan başarıyla çıkartan Ahmet Davutoğlu, ‘hâin’ yaftası yiyerek görevini bırakmak zorunda bıraktırıldı. yaymaya devam ediliyor. Tayyip Erdoğan istediğini partinin başına geçirir, kimsenin de buna itirazı olmaz. Tamam da... Bu iş böyle mi olmalıydı? Madem öyle, Kasım seçimlerinden önce alsaydınız Ahmet Davutoğlu’nu görevden ve kimin ‘düşük profili’nden memnunsanız onu getirip seçimlere gitseydiniz! Seçmen kandırıldığını düşünmez mi? Bu her şeyden önce seçmene yapılan haksızlık değil mi? Nerede hazırlandığı ve kimlerce kaleme alındığı herkesçe bilinen o aşağılık bildiriyi yazanların, MKYK’da ‘Yetkileri tırpanlansın’ diye türlü alavere dalaverelerle imza toplayanların, aylardır “Davutoğlu hâin, Reis’in arkasını oyuyor’ yaygarası yapanların, Başbakan Davutoğlu’nun açıklamalarını dinlediklerinde birazcık yüzleri kızarmış mıdır? Hiç sanmıyorum! Hangi uyumlu isim AK Parti’nin ve Hükûmet’in başına geçerse geçsin, getirilirse getirilsin, AK Parti’nin Genel Başkanı ve Başbakan olarak ilk ziyaret ettiği şehirde sokağa ilk adımını attığında bütün bu olup biteni anlatmak durumunda kalacak!” AK Parti, diyelim ki delegelerini, milletvekillerini ikna etti, onlar da makamlarını korumak için vicdanlarının seslerine kulaklarını tıkadılar. Peki, AK Parti, AK Parti’ye oy vermiş olanlara bu olup biteni nasıl izah edebilecek? 28 Şubat andıcına bile rahmet okutan alçaklıktaki ‘bildiri’nin üzerinden 24 saat geçmeden Ahmet Hoca’nın görevi bırakmak zorunda kalmasını nasıl açıklayacak? Başbakan Davutoğlu’nun istifasına sebep olan o kirli, aşağılık bildiri hâlâ lânetlenmeden orada duruyor. (Kim neyi lânetleyecek, o da ayrı ya!) AK Parti tabanında açılan derin yaranın üstüne basa basa sosyal medyadan hâlâ fitne Kıymetli okurlarımızın nasıl düşündüklerini bilmiyorum ama belki bir kısmı da olsa bana katılırlar; bu fazlasıyla hâddi aşmış yazıyı görüp okuduktan sonra şunları düşündüm: Bazısı var, gönül verdiği dâvâ için canını ortaya koyar; bazısı da var, gönül verdiği dâvâ için canını ortaya koyanın yanına yamanıp hiçbir sorumluluk almadan, bedel ödemeden, canını ortaya koyanın can vermesini bekler… Elif Çakır! Gezi olayları sırasında, Erdoğan’ı nasıl inandırdığınızı ve arkanıza nasıl aldığınızı bilmem, ama hiç ihtiyacı yokken bir Dolmabahçe rezilliği haberi çıkarıp “Belgelerim var, röportaj da yaptım” dediğin için arkanda duran adamın başını eğdirmeye yeltenen senin gibi birinin aklına ihtiyacı yok milletin. Sen merak etme, bu millet kimin profilini düşüreceğini iyi bilir! haziran 2016 27 MEDYA AJANDA Medya Ajanda 28 AK Parti’nin İslâm’ı seçme kararı(!) B AŞBAKAN Davutoğlu’nun partiyi olağanüstü kongreye götürme ve Genel Başkan adayı olmama ilânında bulunduğu günün ertesinde, mayasına sonsuz saygı duyduğum ama hiçbir görüşüne katılamadığım ve de bu yüzden Karar gazetesinin kadrosunda gördüğümde şaşırmadığım Hakan Albayrak’ın bir yazısına rastladım. Zaten Medya Ajanda’ya bir özel “Karar” ayı yapmanın altında da bu yazı vardı. Davutoğlu’nun da çabaları sayesinde Meclis’ten döndü (1 Mart 2003). (Dünya Müslümanları, tezkerenin Erdoğan’a rağmen reddedildiğine inanmadılar. ‘Erdoğan’ın akıllıca bir oyunu!’ dediler.) Ben de AK Parti’de umut aramaya o gün başlamıştım galiba. Önce ‘Ahmet Hoca’cı’, zamanla düpedüz AK Partili oldum. AK Parti hareketinin ve Yeni Türkiye’nin yegâne lideri Erdoğan’dı, hâlâ da Erdoğan. Yeni Türkiye resminden Erdoğan’ı çekip alsanız, ne millî iradenin askeriye üzerindeki egemenliği kalır, ne Kürt’e iâde-i itibar, ne sağlık devrimi, ne yerli savunma sanayii, ne o muhteşem duble yollar, ne de ‘Stratejik Derinlik’. Yeni Türkiye resmi tamamen silinip gider. Öte yandan, Davutoğlu’suz bir AK Parti belki de başarılı bir ‘merkez sağ’ partisinden ibaret kalacaktı; çok başarılı, ama nihâyet ‘merkez sağ’ partisi… AK Parti’nin kendini aşıp bizi ve bütün İslâm dünyasını heyecanlandıran bir kimlik edinmesinde büyük payı var Davutoğlu’nun. >> “AK Parti’nin Seyrüseferi ve Ahmet Davutoğlu” başlıklı ve 6 Mayıs 2016 tarihli yazısında Hakan Albayrak, AK Parti’nin kuruluş yıllarına dayalı kendisine şâhit olduğum birkaç eleştiriye yer veriyor. Ancak devamında âdetâ otomobili şarampole yuvarlıyor: “Gençler bilmez, AK Parti bidâyette ABD ve AB’ye toz kondurmayan, neoliberal küreselleşme tezgâhını öpüp başının üstüne koyan, haziran 2016 ‘İslam Birliği’ deyip duranlara istihza ile bakan bir partiydi. Amerikan emperyalizminden şikâyet edenleri ‘bu tür arkaik söylemler’den vazgeçmeye çağırırdı AK Parti. ‘Medeniyetin kıyısında kalmamak için’ Avrupa Birliği’ne üyeliğin şart olduğunu ileri sürerek, medeniyetin yegâne adresi olarak Avrupa’yı görmeyi telkin ederdi. (…) Derken, Ahmet Davutoğlu etkisi göstermeye başladı kendini. O zamanlar Başbakan Başdanışmanı olan Ahmet Hoca’nın âbidevi eseri ‘Stratejik Derinlik’te yer alan tezler yavaş yavaş AK Parti’nin siyasetine sirâyet etti. ‘Bölgesel entegrasyon’, ‘Afrika açılımı’ gibi şeyler girdi partinin gündemine. Bu arada, ABD askerinin Türkiye’den geçerek Irak’ı işgâl etmesini ve Türkiye’nin de Irak’a asker göndermesini öngören meşhur Hükûmet tezkeresi, (…) Şükürler olsun ki, bidâyette Somali’nin ‘S’siyle bile ilgilenmeyen AK Parti, bugün Somali’nin başkenti Mogadişu’yu yeniden inşâ ediyor. Bu değişimdeki Davutoğlu etkisini görmezden gelmek, AK Parti’nin olgunlaşma (adını koyalım, ‘İslâmcılaşma’) sürecinde Davutoğlu’nun oynadığı mühim rolü takdir etmemek vefâsızlık olur. (…) Nilgün Marmara, bir şiirinde ‘Üzgün adım, ileri, marş!’ der; Davutoğlu’na gönül verenlerin yürüyüşü de bu aralar ister istemez ‘üzgün adım’ olacaktır, ama netîcede tabiî ki Erdoğan ve AK Parti’yle yola devam.” Albayrak hakkında “görüşlerine katılamadığım” dememin özetidir bu yazı. Zira tam bir çelişkiler manzumesi! Uluğ Bayındır “Eski bir aşkı anlatır güller ve dudaklar şimdi!” 8 MAYIS 2016, Pazar… Cumhuriyet gazetesinden Selin Ongun, zamanında “Çankaya yolları şeriata kapalı!” diyerek engellemek için büsbütün karşısında ter döktükleri Abdullah Gül’e âdetâ tramplen vazifesi görecek bir Ahmet Sever röportajı yapmış. • AK Parti’nin içinde de aidiyet duygusunda zayıflama var mı sizce? Nasılsa Ahmet Sever, yazar veya konuşur, sonra Abdullah Gül de “Onun düşünceleri onu bağlar!” diyerek sıyrılır. Neden mi böyle diyorum? Röportajın en başına bakınız! Zâhid, eli kendinden bilirmiş… Bunlar hoş işler değil anlayacağınız… Tabiî bir de bu röportajı şöyle okumanızı tavsiye ediyorum: Karar gazetesinden fışkıran bunca lavın karşısında Gül koridoru hangi kapıları açık tutuyor, hangi kapıları kapatıyor? İki bölümlük röportajdan bazı kesitler için buyurunuz! “Ahmet Sever: ‘Trollerin talimatları Saray’dan geliyor!’ • Davutoğlu bırakırken, kongreye gidilirken, o Pelikan bildirisi ne anlama geldi şimdi? Davutoğlu’nun çevresi ile Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın çevresi arasında perde arkasında yaşanan bir çekişme vardı zaten. O çekişmenin bir kısmı kamuoyuna yansıyordu, bir kısmı ise hiç yansımıyordu. Pelikan hâdisesi, aradaki çekişmenin geldiği noktayı gösterdi. Fakat bence ‘O mu yazdı, bu mu yazdı?’ tartışmasının önemi yok. • Neden önemi yok? Orada işler talimatla yapıldığı için, önemli olan, ona yeşil ışık yakılması, yazılanlara izin verilmiş olması, ‘Böyle bir şey yapın!’ denilmiş olması. Önemli olan, kimin yazdırdığı... • Kim yazdırdı? En yukarıdan gelen bir şey, çok bâriz! • Bir yandan da bilmediklerimiz varmış, onları öğrendik Pelikan’dan. Meselâ Abdullah Gül’ün temâyül yoklamasından birinci çıktığını bilmiyorduk. Acaba Gül kendisi biliyor muydu? Tabiî ki… O dönemde kendisinin yanında çalıştığım için ben de biliyordum. Abdullah Gül’e çıkan destek yüzde 76’ydı. Ahmet Davutoğlu’na çıkan destek de yüzde 1 civarındaydı. Arada korkunç bir uçurum var. İşin tuhaf tarafı da orada! ‘Tabanın görüşü bizim için çok önemli’ deyip tabanın görüşünü dikkate almadan bildiğini okumak ancak bu kadar olur. Elbette orada da var. İnsanlar çıkıp açıkça konuşamıyorlar. Bir korku ve çekinme hâli var. Bu, bence iki nedenden kaynaklanıyor. Bir… Bazı insanlar menfaatlerinden, elde ettikleri kazanımlardan, imtiyazlardan dolayı olup bitene kuşkulu ve kaygılı baksalar da bunu dillendiremiyorlar. İki… ‘Dâvâya ihânet eden adam, arkadan hançerleyen adam’ etiketi yememek için susuyorlar. • AK Parti’nin dâvâ temasına nasıl bir parantez açarsınız? Dâvâ filan kalmadı. Neyin dâvâsı? Menfaat, çıkar dâvâsı. • Başkanlık davası? Şu an zaten Tayyip Erdoğan fiilen başkan! Recep Tayyip Erdoğan ne istiyor da bu ülkede olmuyor? Hangi dediğine karşı çıkılıyor? Sözünü nereye geçiremiyor? Başkan olduktan sonra daha ne olacak? Bu sorulara da cevap vermek lâzım. • Davutoğlu’nun başına ne geldi sizce? Davutoğlu ne bekliyordu ki? Az önce temâyül yoklamasındaki oranlardan bahsettik. Zaten temâyülden yüzde 1 almış, bir kişinin iradesiyle ve kendisini seçenin bir dediğini iki etmeme şartı ile o makama gelmiş. Cumhurbaşkanı yüzde 100 biat istiyor. Yüzde 99 biat yetmiyor. Dediklerinin yüzde 99’unu yapıp birini yapmazsanız bitiyorsunuz gözünde. Davutoğlu bu süreçte pek çok sınavdan geçti ve aslında hepsini kabullendi. MKYK ve Bakanlar Kurulu oluşturulurken neredeyse tamamını Cumhurbaşkanı belirledi. Dolayısıyla bunları içine sindirip bugün olanlara şaşırması tuhaf! • Sadece Gül değil, Bülent Arınç’tan Hüseyin Çelik’e ve son olarak Ahmet Davutoğlu da trollerden nasibini aldı. Saray’dan işaret verildiği, hedef gösterildiği anda troller gereğini yapıyor. Trollerin başvurdukları yöntem ortada! Yalan, iftira, linç, şantaj, tehdit, hakaret... Dinin yasakladığı her yola dindar adı altında başvuran bir trol şebekesi ile karşı karşıyayız. Ve bundan rahatsız olmayan bir parti yönetimi var. • Davutoğlu Genel Başkanlık koltuğuna oturduğu andan îtibâren kendi tutarlılık çizgisini koruyan ve çıtayı yükselten bir profil izleseydi, âkıbeti ne olurdu? Belki bir süre daha kalırdı. Ama finaldeki resim değişmezdi. Bence Tayyip Erdoğan, Davutoğlu dönemini bir geçiş süreci gibi kurdu. Şimdi yerine kimi getirecekse, onu o zaman getirmenin partide çok kabul görmeyeceğini düşündü. • 27 Ağustos’taki vefâ kongresinde Davutoğlu, konuşurken neredeyse tüm teşkilatı selâmlamıştı... Bir kişi hâriç: Abdullah Gül… • Sadece şahsınız için sormayalım, AK Parti sizlerden en çok neyinizi aldı; birlikte yaşama umudunu mu, adâlet duygusunu mu? Birlikte, barış ve hoşgörü içinde yaşama duygusunu, gerçek anlamda demokratik bir ülke olma arzusunu... Ve bu kayıplar sadece liberaller ya da içeride AK Parti’yi destekleyenlere özgü değil. Hatırlayın, dünya basını da Türkiye’yi yere göğe koyamıyordu. Batı basını, ‘Türkiye sessiz devrim geçiriyor’ diyordu. Avrupa’da politikacılar da, sosyal demokratlar, özellikle Yeşiller, Türkiye’ye övgü yağdırıyorlardı. Şimdi onlarda da hayâl kırıklığı var. Kendini kandırılmış hissetme hâli hem içeride, hem dışarıda mevcut. • Bu, Erdoğan ve ekibinin söylemi: “Kandırılmışız!” Sadece kanmıyor, kandırabiliyorlar da demek ki… Kendilerini kullanılmış, kandırılmış hissedenler hiç az değil. • Davutoğlu’nun gidişi Suriye politikasında anlamlı bir değişikliğe neden olur mu? Sanmıyorum, o sadece Davutoğlu endeksli bir politika değildi. Birlikte oluşturdukları ve uyguladıkları bir politikaydı. Oradan dönüş biraz zor görünüyor. Bugünlerde Suriye’ye girmekten bahsediliyor. Bu nasıl olacak? Suriye’deki tüm taraflarla düşman bir Türkiye var. IŞİD ile düşman, PYD ile düşman, Esad ile düşman. Oraya girer ise Türkmenler dışında bir müttefiki yok. Bunlara ilave dış faktörler var. Rusya var, İran var, Çin var. Onlar da size karşı! Dolayısıyla tek başına Suriye’ye girmesi bana imkânsız görünüyor. • Can Dündar’a saldırı... Bu ülkede bu kadar nefret tohumu ekerseniz, şiddet biçmemeniz mümkün mü? Özellikle Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ve ona bağlı yandaş kalemlerin kullandıkları öfke ve nefret dili Can’ı zaten hedef hâline getirmişti. Yaratılan bu ortamda birileri durumdan vazîfe çıkarıyorlar işte!” haziran 2016 29 haberajanda Perspektif etmez. Bu güzel vatan topraklarından hiçbir dünyevî güç, bir tek kum tanesini bu aziz milletin elinden alamaz. B U topraklarda -Allah’ın (cc) lütfuyla- kıyamete kadar kalacağımız için bir gerçeği sürekli olarak tekrarlamak durumundayız: Biz millet olarak, bu toprakları mîras şeklinde değil, şehit kanları dökerek Bizanslılardan aldık. >> Bizanslılar bu toprakları bize altın tepsi içinde sunmadılar. Onların sahibi olan Vatikanlılar bu toprakları bizden geri almak için defalarca Haçlı seferleri düzenlediler. Bizanslılar, Haçlılar ve onların soysuz soylarından gelenler bizi bu topraklardan sökemediler. 30 haziran 2016 Tarihî bir gerçektir ki, bu aziz millet, bin yıldır bu toprakların hâkimidir ve bu hâkimiyet, inşallah kıyamete kadar sürecektir. Bu aziz millet bu topraklarda yegâne hâkimiyet sahibidir! Nasıl TBMM’de “hâkimiyet kayıtsız şartsız bu milletin” ise, bu güzel vatan topraklarında da hâkimiyet kayıtsız şartsız bu milletindir! Bu güzel vatan topraklarında hâkimiyet öylesine bu milletindir ki, Hakkâri’den Edirne’ye kadar bir tek çakıl taşını, bir tek kum tanesini bir başkasına vermez, bir başkasının hâkimiyetine terk İster sığır çobanlarının başını oluşturduğu Vatikan-Haçlı güçleri, ister Uzakdoğu’nun Maoistleri, Taoistleri, Budistleri, Brahmanları, ister kuzeyimizin komünistleri, sosyalistleri, Marksistleri, Çaristleri, hangi güçler bir araya gelirlerse gelsinler, bugünkü gerçeği değiştiremezler! Yaptıkları ve yapacakları tek şey, sadece bu ülkenin yeniden fethi için gerekli olan tertemiz şehit kanlarını bu milletin evlâtlarının tekrar bu topraklara dökmesini sağlamak olur. Unutulmasın, toprak da tıpkı ağaç gibidir; nasıl ki ağaç yaşamak için mutlaka suya ihtiyaç duyarsa, toprak da vatan olarak kalmak, vatan olarak varlığını sürdürmek için mutlaka şehit kanına ihtiyaç duyar. İşte bu aziz Prof. Dr. Seyit Mehmet Şen [email protected] milletin kahraman evlâtları, tertemiz kanlarıyla bu güzel toprakları bunun için suluyorlar! Vatan için dökülen şehit kanları, ağaçlara verilen can suyu gibidir. Nasıl ki fidanlar dikildiğinde can suyuna ihtiyaç duyarlarsa, topraklar da taze fidanlar gibi, can suyu nev’inden şehit kanına ihtiyaç duyarlar. Böylece toprak, dökülen her damla şehit kanıyla yeniden fethedilmiş, yeniden vatanlaşmış olur. İşte bu millet şimdi bunu yapıyor! Bu güzel toprakları, dedelerimizin bizlere emâneti olan bu güzel vatanı yeniden fethediyor, yeniden vatanlaştırıyor! Tarihin bize biçtiği kaderden, coğrafyanın bize gösterdiği kaderden, büyük millet olmanın, İslâm ümmetinin başı olmanın, bin 200 yıldır İslâm’ın bayraktarı ve son ordusu olmanın yüklediği kaderden kaçamayız! Bundan kaçılmaz! Bundan kaçacak olursak bu topraklarda yaşayamayız! Bunu bilmek zorundayız! Madem dedelerimiz bu en güzel coğrafyayı fethedip vatan olarak bizlere hediye ettiler, vatan olarak bizlere emânet ettiler, bize düşen de bu en güzel coğrafyada kurulmuş olan bu en güzel vatanı bizden sonra gelecek olanlara hediye etmek, onlara emânet etmek, -bir çakılına, bir kumuna, bir otuna, bir çöpüne, bir kılına bile halel getirmeden- bizden sonra gelecek olan nesillere olduğu gibi aktarmak, yani İttihat ve Terakki alçaklarının, pisliklerinin, namertlerinin, Batı uşaklarının, Vatikan muhiplerinin yaptıkları gibi yapmamak ve nasıl almışsak öyle bırakmak olacaktır. Kolay değil elbette! İşte bu zaman diliminde bu aziz millet, hiç de kolay olmayan, hatta çok zor olan bir savaşı başarıyor ve söz konusu kavgayı bütün dünyaya karşı yapıyor. Hem de aynı askerî ittifaklar içinde beraber olduğumuz ülkeler de dâhil olmak üzere, bütün müstevlî güçlere karşı sürdürüyor bu kutlu savaşı… Hem de Birinci Cihan Harbi öncesinde bu milletin içinden edindiği hâinlerden daha çoğunu edinerek, bize saldıran müttefik görünümündeki Vatikan muhiplerine karşı sürdürüyor bu kutlu savaşı, bu kıyamet savaşını, bu Armageddon Savaşı’nı… Bu aziz millete karşı kim kiminle ittifak içinde olursa olsun, bu aziz millete karşı ittifak içinde olanlar içimizden hangi vatansızları, Vatikancıları, “Boğaziçi Aşireti”nin mensuplarını, “güneyde sevilen ülkenin” bağlılarını, takiyyecileri, iki kimliklileri, kimliksizleri, gündüz külâhlı ve gece silahlı olanlarını, bu ülkenin vatan olmasında kanı ve teri olmayanların evlâtlarını, bilumum pislikleri, alçakları, dinsizleri, iki dinlileri, çok dinlileri, din değiştirenleri, münafıkları, mürtetleri, mülhitleri, müşrikleri ve kovboyların, Hansların, İvanların, Vikinglerin, uzun bacaklıların, kısa bacaklıların çanak yalayıcılarını, tasmalı itlerini, domuz çobanlarını, domuzcuklarını, Hünsaları, deistleri, deyyusları, alçakları, namertleri ve de bütün bunların siyasî uzantılarını, siyasî sözcülerini, medya mensuplarını edinirse edinsin, bu kutlu savaşın, bu Armageddon’un, bu kıyamet savaşının kazananı, zafere ulaşacak olanı bu aziz millet olacaktır. Çünkü bu aziz millet, İslâm’ın son ordusudur, bayraktarıdır, sancak taşıyıcısıdır! Bu aziz millet İslâm’ın kılıcıdır! Ve “güç ve kuvvetin elden ele dolaşması” hükmü gereğince, gücü ele geçirmek, şanlı tarihinde olduğu gibi yeniden cihana hükmedecek güce erişmek sırası bu aziz millete gelmiştir. Evet, sıra bizdedir artık! Batı’nın emperyal kavimleri kendilerine verilen gücü kötüye kullanmışlardır. Belki de insanlık tarihi boyunca hiçbir emperyal kavim, kendisine verilen gücü, bu zaman dilimindeki emperyal kavimler kadar kötüye kullanmamışlardır. Tarihin hiçbir zaman diliminde zulüm ve haksızlık bu kadar hükümferma olmamış, bu kadar kan ve gözyaşı akmamış, insan bu kadar kolay ve alçakçasına kıyıma uğramamış ve Vatikan muhipleri bu kadar acımasız ve kan dökücü olmamışlardır. Bu bakımdan, söz konu-su Vatikan pislikleri, bu Haçlı artıkları, bu Tapınak Şövalyeleri kaybedecekler, kahrolacaklar, yaptıkları burunlarından gelecek ve toptan Cehennem’i boylayacaklardır! Hem de Yahudî Pavlos’un/ Saint Paul’un tahrif ettiği “teslis dinini” alarak gideceklerdir Cehennem’e... Orada Hanya’yı da, Yanya’yı da göreceklerdir; hem de istemedikleri ve ummadıkları kadar… İçimizden bazı namertler, O Güzel Nebî’nin (sav) rehberliğini, önderliğini, en güzel örnekliğini, yol ve yön gösterici oluşunu bırakıp da kurtuluşu (uydurma) Hz. İsa’da (as) gören vatansızlar anlayacaklar düştükleri çukurun derinliğini, anlayacak ve ah vah edecekler! O raddede, o lahzada, o anda bu ah vah edişin faydası olur mu dersiniz? Rabbim dilerse, olur elbet! Çünkü bir zamanlar bu milletin parçası olarak yaşamışlardı, bir zamanlar rehber olarak O Güzel Nebî’yi (sav) biliyor ve kurtuluşu Hz. İsa’nın şahsiyeti etrafında toplanmakta değil, O Güzel Nebî’nin (sav) izi üzere olmakta görüyorlardı. Rabbim dilerse, elbette bir zamanlar izledikleri o mübârek iz hürmetine bu namertleri bağışlar, kustukları hezeyanları görmezden gelir. Ya dilemezse? Ya onları “Hz. İsa’nın şahsiyeti etrafında toplanmak” niyetiyle hesaba çekecek olursa? Ya O Güzel Nebî’nin (sav) getirdiklerinin, bize sunduklarının, bize öğütlediklerinin kıyamete kadar geçerli olduğunu yüzlerine vurup hangi alçağın, zındığın, pisliğin, namerdin yönlendirmesiyle Hz. İsa’ya (as) döndüklerinin hesabını soracak olursa? Kilise direğine dönen enseleriyle bu yönelişin hesabını nasıl verecekler dersiniz? Rabbim kimseyi, hiçbir mü’mini şaşırtmasın, sapıtmasın, îmandan sonra küfre döndürmesin! Rabbim bizleri de, O Güzel Nebî’yi (sav) bırakıp Hz. İsa’ya yönelen ahmakları da, kılıç artıklarını da bağışlasın, tekrar O Güzel Nebî’nin tertemiz yoluna döndürsün ve kurtuluşun O Güzel Nebî’ye (sav) uymaktan geçtiğini o ahmaklara bir kere daha göstersin! (Âmin.) haziran 2016 31 HABERA JANDA KAPAK DOSYASI 17 Aralık operasyonunda “çatı darbe bloğu” devredeydi, 7 Haziran seçeneğinde ise “parlamenter sistem bloğu”. Çatı darbe bloğu AK Parti’ye “kasten öldürmek” sertliğinde saldırıyor ve AK Parti de buna karşı “Lideriyle bir bütün” netliğinde cephe almışken, 7 Haziran seçeneğindeyse “parlamenter sistem bloğu”na AK Parti içinden ciddî destek vardı. Parlamenter sistem bloğu, bir taşla iki kuş vurmak istiyordu: Koalisyon hükûmeti kurmak ve Erdoğan’ı “Liderlikten ‘profili düşük Cumhurbaşkanı’na indirmek”… *** Davutoğlu’nun kendini “muktedir” hissettiği dönemin 7 Haziran ile başladığını söyleyebiliriz. Çünkü 7 Haziran seçim sonuçları, Davutoğlu ve onu liderliğe hazırladığını düşünen ekibi için “Erdoğan’ın Cumhurbaşkanı kalması” noktasında net bir tabloydu ve bunun sorumlusu da Erdoğan’dı. Nitekim Davutoğlu, seçim sonuçlarını değerlendirdiği ilk sözlerinde, “Sistem değişikliği halka sunulmuş, halkımızın takdiri parlamenter sistemin devamından yana olmuştur. Öyleyse yeni anayasa olana kadar mevcut yasaları 32 haziran 2016 HABER AJANDA işletmek ve yasaların tanımladığı görev alanları içinde kalarak siyaset yapmak zorundayız! Halkımız böyle mesaj verdi!” diyebilmiştir. *** AK Parti tekrar tek başına iktidara gelirse eğer, en az Erdoğan kadar “eş zafer başkanı” zemini de hazırdı. Hatta bilerek veya bilmeyerek bir kadro, “7 Haziran seçimini başkanlık gündemi sebebiyle kaybettik, Cumhurbaşkanı’nın sahaya inmesi olumsuz etki bıraktı! Bunlardan vazgeçilirse, Hoca’ya fırsat verilirse tek başına iktidarız!” gibi bir “Biz demiştik!” kurnazlığı magazine ediliyordu. *** Efsane lider yaşıyor! H ER şey, hani o paylaşılamayan “lider” kelimesinden doğdu... Önce Abdullah Gül’ün ısrarla “Kurucu lideri olduğum ve ilk Başbakan, Cumhurbaşkanı olduğum” cümlesinde taşıdığı tavrıyla start verdiği, ardından Bülent Arınç’ın ısrarla “Kurucu liderlerinden olduğum” salvosu ile ısıttığı ve derken finale işaret eden Ahmet Davutoğlu’nun “Efsanevi Lider’den devraldığım liderliği” şeklinde başlattığı sözüyle süreci “son”landıran “gong sesi” ile beraber, “Erdoğan sonrasını öne almak” hamleleri sonuçsuz kaldı. >> Çünkü Sayın Erdoğan, Abdullah Gül’e “Başbakan ve Cumhurbaşkanı tayin ettiğim” şeklindeki hatırlatması, Sayın Arınç’a “Ağabeylikten ‘o zât’ profiline sen kendin düştün!” uyarısı ve Sayın Davutoğlu’na da “Ben henüz efsane olmadım, çünkü yaşıyorum!” mesajıyla bir gerçeğin altını çizmiştir: Lider, Türkiye olacak! Türkiye’nin bir lideri olacak! Ve ikisine dair hüküm konusunda da millî irade karar kılacak! Aralık 2013 operasyonu ve koalisyon hükûmeti amacıyla kurgulanan 7 Haziran 2015 seçeneği… Bu noktada iki önemli tarih var: Hükûmet’i devirme amacıyla yapılan 17 17 Aralık operasyonu, “Hükûmet’i devirmek” hedefinde netti. 7 Haziran seçeneğinde ise ana hedef koalisyon, ara hedef de “Lider’i devirmek” idi. Peki, “Erdoğan sonrasını öne almak” hamleleri ne zaman start aldı? Hoca’nın avucundakileri açması için “Siyasete şimdi başlıyorum!” kararlılığında hareket etmesi lâzım. Değilse, hocalığa dönecek ve belki şartlar olgunlaştığında “hatırat” ile avucundakileri bırakacaktır. Doğrusu, Erdoğan da bu avucun parmak uçlarına vurmayacak kadar vefâlı ve tecrübelidir. Ancak Hoca’nın avucunun içindekileri deşifre etmekte ısrar eden çevreler var. Bu çevrelerse “medya savaşları” içindeki trollerdir. Daha açık söyleyelim: haziran 2016 33 HABERA JANDA KAPAK DOSYASI Hoca adına mücadeleyi medya üzerinden yürütmek isteyen çevreler örgütlenmiş durumdalar. Hatta bir de Karar’ları var: “Hoca lider olunca, Erdoğan ‘Dur!’ dedi…” *** Kamplaşma “Hocacılar-Reisçiler” jargonu üzerinden yürütülmüş ve Davutoğlu’nun istifasından bir gün önce Grup Toplantısı’nda yaptığı “deşifre” ile ikinci aşamaya geçmiştir. Hocacı kuşlar-Reisçi kuşlar efsanesi, “Pelikan Dosyası” ile “Efsane yaşıyor!” ironisine “Merhaba!” demiştir. Özellikle “Karar” adlı gazetenin yayın hayatına giriş ve istifa sonrası tutum grafiği, en az istifa kadar önemli başka kararların da verildiğini ilân etmektedir: AK Parti medyası bölünmüştür! *** Peki yeni isim, “lider” belli olduğuna göre, Lider’in göstereceği yol üzere tavır takınacağı için ne yapacak? İlk izlenimi ne olmalıdır ki gömleğin ilk düğmesi doğru iliklensin? Veya yeni isim “düşük profil” olmasa da muhalefete “Düşük yaptı!” dedirtmemek için en hayatî adım olarak hangi kelimeyi, davranışı, yöntemi kullanmamalıdır? O riskin adı şudur: “Rövanş”… 34 haziran 2016 Davutoğlu’nun “Başbakan olarak hakkım!” dediği kadrolaşma, hem sistem içinde, hem de parti içinde “iki başlılık” motoruna evirilebilirdi. Ancak Davutoğlu bu riskleri göze aldı ve koasliyon çalışmaları sürecinde hem “küresel muhataplık”, hem de “kadrolaşmak” çizgisindeki yol haritasını devreye soktu. HABER AJANDA 17 Aralık operasyonunda “çatı darbe bloğu” devredeydi, 7 Haziran seçeneğinde ise “parlamenter sistem bloğu”. Çatı darbe bloğu AK Parti’ye “kasten öldürmek” sertliğinde saldırıyor ve AK Parti de buna karşı “Lideriyle bir bütün” netliğinde cephe almışken, 7 Haziran seçeneğindeyse “parlamenter sistem bloğu”na AK Parti içinden ciddî destek vardı. Parlamenter sistem bloğu, bir taşla iki kuş vurmak istiyordu: Koalisyon hükûmeti kurmak ve Erdoğan’ı “Liderlikten ‘profili düşük Cumhurbaşkanı’na indirmek”… Bloğun attığı taş, AK Parti içindeki yumuşak karın bölgesinden alınıyordu: Liderlik… AK Parti (içinden) göz göre göre, bile bile, “Geliyorum!” diyen ayak sesleri ile bir “liderlik krizi eşiği” oluşturdu. Sayın Erdoğan’ın liderliğinin yorulduğuna inanan ve sözde “Dinlensin!” naifliğindeki hamlelerle “Erdoğan sonrasını öne almak” atağı örgütlendi. Bu durum örgütlenmekle de yetinmedi, mesafe aldı. Aldığı mesafenin finalini 7 Haziran sonrası denedi. Bu bağlamda 7 Haziran, “final” zannıyla iki örgütlenmeyi heyecanlandırdı: Çatı darbe ile parlamenter sistem bloğu… Çatı darbe bloğu ile parlamenter sistem bloğu arasında bir “uzlaşma” zemini arandı ve bulundu: “Ahmet Davutoğlu”… Ahmet Davutoğlu, Başbakan tayin edildiği günden îtibâren kendini “Erdoğan sonrası liderlik” için hazırladı. Ancak 7 Haziran seçimleri sonrası Davutoğlu’nun bu arzusu ve hedefi, koşulların mobingi ve bir ekibin telkini ile “Erdoğan sonrasını öne almak” seçeneğini öncelikli kıldı. Çatı darbe ve de parlamenter sistem bloğunun yolları bir imkânda kesişti: “Ahmet Davutoğlu”… Çatı darbe bloğuna karşı mücadele vermiş ve bu noktada Erdoğan ile uyumlu ve sâdık çalışmış Davutoğlu’nun bu blokla uzlaşması beklenemezdi. Ancak çatı darbe bloğunun gizli ajandasında iki önemli konu vardı: Paralel devlet ve Kürt devleti arayışını sonlandıracak “Çözüm Süreci”… Sayın Davutoğlu, önce atanmış, sonra seçimle gelmiş “Genel Başkan” ve “Başbakan” idi; ancak bunlar birer “görev” idi ve Davutoğlu, görevlerle yetinecek biri değildi. O, kendisinin bir “lider” olduğuna samîmiyetle inanıyordu. Çevresi de onu, “Erdoğan sonrası Yeni Türkiye’nin Bilge Lideri” etiketiyle destekliyordu. Bu noktada “liderlik testi” için ateşkes isteyen çatı darbe bloğunun iki şartından biri olan paralel devlet ile mücadeleyi yavaşlatmaya veya sonlandırmaya yanaşmadı, fakat “lider” olduğunu ispatlayacak düzeyde önünde büyük bir fırsat olduğunu gördü: Çözüm Süreci… Çözdüren süreç: Çözüm Süreci Başlatıcısı ve destekleyicisi Erdoğan olsa bile, Çözüm Süreci’ni tamamlayan, savaşı sonlandıran “kahraman” olmak, Davutoğlu için bir “hayatî liderlik” fırsatı idi. Üstelik HDP barajı aşmış ve onun koalisyonun ortağı olduğu veya dışarıdan destekleyeceği bir hükûmet modeli üzerinden hem Çözüm Süreci hızlandırılmış olacak, hem de Erdoğan’ı hedef alan “Seni başkan yaptırmayacağız!” kampanyasının yumuşamasını sağlayan “Güçlü Başbakan” profili ile emin adımlarla “Erdoğan sonrası liderlik” parkurunda bir “koşan lider” kazanımı oluşacaktı. Bu bağlamda Davutoğlu’nun kendini “muktedir” hissettiği dönemin 7 Haziran ile başladığını söyleyebiliriz. Çünkü 7 Haziran seçim sonuçları, Davutoğlu ve onu liderliğe hazırladığını düşünen ekibi için “Erdoğan’ın Cumhurbaşkanı kalması” noktasında net bir tabloydu ve bunun sorumlusu da Erdoğan’dı. Nitekim Davutoğlu, seçim sonuçlarını değerlendirdiği ilk sözlerinde, “Sistem değişikliği halka sunulmuş, halkımızın takdiri parlamenter sistemin devamından yana olmuştur. Öyleyse yeni anayasa olana kadar mevcut yasaları işletmek ve yasaların tanımladığı görev alanları içinde kalarak siyaset yapmak zorundayız! Halkımız böyle mesaj verdi!” diyebilmiştir. Aslında bu sözler, Davutoğlu’nun “Genel Başkan-Başbakan” profilini “Lider” profiline” yükselteceği kararlılığına işaret ediyordu. Bunu da parlamenter sistem bloğunun “çatı lideri” ile pekiştirecekti. Davutoğlu için “Efsanevi liderden liderliği devraldım” cümlesinde özetlenecek bir zemin oluşmuştu. Bu zemin, iki noktada “ıslak zemin” özelliği taşıyordu: Çözüm Süreci ve koalisyon ile gelecek “Parlamenter Sisteme devam!” kararı… Zemin ıslaktı; çünkü bir Erdoğan gerçeği vardı. Zemini millî irade olan bir güç temerküzü vardı. Davutoğlu’nun perde önünde veya arkasında Erdoğan ile kavgalı veya uyumsuz görünmesi, durması veya izlenim bırakması, “beklenen lider” seçeneğini “Hoca eşiğinde demlenen Başbakan” profiline düşürebilirdi. Bu riski azaltacak iki önemli hamlenin şartları oluşmuştu: Çözüm Süreci ve koalisyon… Koalisyon bloğu çok karışıktı. Âdetâ “çok kocalı Hürmüz” edâsı vardı ve üstelik paralel yapı da koalisyonun sivil ayağını örgütlüyordu. Bu “pizza politikası”nı Erdoğan’ı ikna edecek şekilde yönetmek neredeyse imkânsızdı. Fakat Çözüm Süreci Erdoğan için de önemli ve “Güçlü Başbakan-Güçlü Cumhurbaşkanı” formülünü işletmek için işlevseldi. Ancak Erdoğan “Dolmabahçe Mutabakatı’nı tanımıyorum!” diyerek olası bu seçeneği de devre dışı bırakınca, Davutoğlu için siyasette “yol ayrımı” çanları çalmaya başladı. Çünkü Erdoğan’ın liderliğini odakladığı “başkanlık sistemi” yolunda Davutoğlu’nun “Erdoğan sonrası lider” profilini beslemesi artık imkânsızdı. Erdoğan’ın vefâtı dışında yolu açan tüm seçenekler, Erdoğan tarafından kontrollü şekilde yönetiliyordu. Öyle ki, “Çözüm Süreci” âdetâ AK Parti dışı kadar içini de haziran 2016 35 HABERA JANDA KAPAK DOSYASI “çözdürücü” bir işlem ve işlev görmeye başlamıştı. Davutoğlu net bir karar vermek durumunda kaldı: “Ya liderlik, ya görev!” Davutoğlu, tercihini “liderlik” seçeneğinden yana kullandı. Fakat bu liderlik, Erdoğan ile yarışan, rakip olan veya şerh düşen bir liderlik değildi. Bu liderlik, “Erdoğan sonrası liderliği öne alan” stratejiye dayanan bir “alıştıran lider” profiline dayalıydı. Bunun içinse Erdoğan ile arasında “yorumtercih-taktik” farkı olduğunu ortaya koymak zorundaydı. Davutoğlu, hocalık ve siyasetçi tecrübelerini meczedeceğine inandı ve “görevleri aşan karizma” programını devreye soktu. Bu programda iki önemli mevzi oluşturmak durumundaydı: Küresel muhataplık ve kadrolaşmak… AK Parti içinde “paralel liderlik” var mıydı? Hayır, AK Parti içinde paralel bir liderlik yoktu. Davutoğlu hiçbir zaman Erdoğan sonrası teşkilat ve milletvekilleri arasında yeni doku oluşturmaya çalışmanın ve “parti lideri” hesapları yapmanın içinde olmadı. Aksine teşkilat, parti içi etkinliğini yavaşlatarak ve hatta “pause” (durdurma) butonuna basarak etkinliği ve etkileşimi dondurdu. Bu bağlamda Davutoğlu, partiye, dâvâya, teşkilata zarar verecek her şeyden kaçındı. Fakat iki şeyden vazgeçmedi ve bunların da hakkı olduğunu samîmiyetle düşünerek örgütledi: Küresel muhatap 36 haziran 2016 olmak ve kadrolaşmak… Mevcut Anayasa ve parlamenter sistemin gereği olarak Başbakan sıfatıyla küresel muhataplık çalışmaları hem doğal, hem meşrû, hem de kaçınılmazdı. Fakat “küresel muhataplık” zemini ikircikliydi. Çünkü küresel muhataplık noktasında Erdoğan’ı by-pass etmek isteyenler bunu suiistimal edebilirlerdi ve “Hoca” da bu süreci dengelemekte zorlanıp yönetemeyebilirdi. “Kadrolaşmak” konusu ise daha ikircikliydi. Çünkü başkanlık sistemine geçişi siyaset manifestosu bilen Erdoğan’ın sistem değişimi için atayacağı kadro ile Davutoğlu’nun “Başbakan olarak hakkım!” dediği kadrolaşma, hem sistem içinde, hem de parti içinde “iki başlılık” motoruna evirilebilirdi. Ancak Davutoğlu bu riskleri göze aldı ve koasliyon çalışmaları sürecinde hem “küresel muhataplık”, hem de “kadrolaşmak” çizgisindeki yol haritasını devreye soktu. Ancak kısa sürede Çözüm Süreci terör zeminine evirildi, koalisyon “Erdoğan şartı” üzerinden kilitlenip yapılamadı ve erken seçime gidildi. Bu, Davutoğlu’nun “erken gelen istifa” sürecinin de başlangıcı oldu. Çünkü terör-koalisyon sürecinde, Davutoğlu dışında “Erdoğan sonrası lider belli!” temposu tutan ve îtinâ ile “dâvet bekleyen” bir aktör vardı. Sözcüsü de belliydi: “Aktör” Abdullah Gül, “sözcü” Bülent Arınç... Nitekim 7 Haziran-1 Kasım arasında Gül, Arınç ve Davutoğlu arasında en fazla “orta sahada çevrilen top” hükmünde “yuvarlatılmak istenen kelime” aynıydı: “Liderlik”… AK Parti’de “liderlik arayışı” veya “Erdoğan’ın liderliğinde zafiyet” hiç gündem olmadı. Hatta Gül, Arınç ve Davutoğlu, bu noktada şüphe uyandırıcı veya zarar verici her şeyden kaçındılar. Fakat “Peki ya Erdoğan sonrası?” özetindeki bilinçaltına talip olmaktan da vazgeçmediler. Bu psikoloji, “yorulmuş, hastalığıyla mücadele eden bir ‘Baba’nın çocukları arasında bilinçaltını kaşıyan bir mîras hevesi”ne çok benziyordu. Tabiî bu arada küresel muhataplık karşılık buluyor ve başta Almanya olmak üzere birçok ülke “Muhatabımız tabiî ki Başbakan!” şeklinde demeçler veriyordu. Kadrolaşma noktasında da Davutoğlu’nun yakın mesai arkadaşları detaylı bir yol haritası çıkarıp uyguluyorlardı. Küresel muhataplık ve kadrolaşma formülü, iki şeyden çok ama çok emindi: Erdoğan’ın liderliği tartışılmazdı ve 1 Kasım’da AK Parti’nin tek başına iktidara gelmesi zordu… İroni bu ya, liderliği tartışılmaz olan birinin iktidar üzere olan hesapları da hesaplanmalıydı… Gül ve Arınç, “kaygılarını” yüksek sesle dillendirmeye başladılar. Kalpleri bilinemezdi ama dilleri çoktan konuşlanmıştı. Fakat “Hoca” oldukça temkinli ve hatta politikayı çözmüş, “görevi aşan liderlik” profiline geçmiş bir edâ ve sedâ içindeydi. Çünkü “kazan-kazan” stratejisi tutmuştu: Koalisyon şartları oluştuğunda zaten taraf- larca “makul lider” etiketiyle muhatap alınmıştı. AK Parti tekrar tek başına iktidara gelirse eğer, en az Erdoğan kadar “eş zafer başkanı” zemini de hazırdı. Hatta bilerek veya bilmeyerek bir kadro, “7 Haziran seçimini başkanlık gündemi sebebiyle kaybettik, Cumhurbaşkanı’nın sahaya inmesi olumsuz etki bıraktı! Bunlardan vazgeçilirse, Hoca’ya fırsat verilirse tek başına iktidarız!” gibi bir “Biz demiştik!” kurnazlığı magazine ediliyordu. Bu “tarz”ın anlamı şu idi: “Yeni lider geliyor!” Çözen ve çözdüren seçim: 1 Kasım 1 Kasım seçimlerinin sonuçları, çok şeyin sonunu getiren başlangıç olmuştur. Çatı darbe ve parlamenter sistem bloğunun hesaplarını ve moralini bozmuştur öncelikle. Hatta “Ölene kadar, Türkiye’nin lideri Recep Tayyip Erdoğan’dır!” mottosu bayraklaştırılmıştır. Seçim sonrası üç önemli çıktı beklenmiştir: Başkanlık sistemine geçiş, terörle mücadelede “Süreç yok, sürmek var!” dönemi ve kuşkusuz “AK Parti’de devredilen bir liderlik yok!” mesajı… Gül ve Arınç sustu, gözler Hoca’da kaldı. Hoca, belki de “hocalık” alışkanlığı olsa gerek, konuştu, konuştu, konuştu… Konuşmalarında hâdsizlik, dâvâya, partiye, süreçlere zarar veren bir usûl, üslûp yoktu. Fakat “memleket meselesi” orta yerde duruyordu: Lider TürkiyeTürkiye’nin Lideri… Başkanlık sistemine geçiş “Acil!” koduyla devreye HABER AJANDA Bilgeliği aynı zamanda liderlik sanma psikolojisinin sancılarını Hoca’nın serencâmı içinde tattık. Test sürüşü özelliği de olan “simülatörde eğitim” ile sahada operasyonu “eşitleyen” hırsı gözlemledik ve bedelini ödedik. haziran 2016 37 HABERA JANDA KAPAK DOSYASI meselesinde odak ‘refîk’ değil, ‘tarîk’tir! Davutoğlu’nun istifa açıklamasında ince ayarlı, duygusal zekâ kokan şu sözü hatırlayalım: “Önce refîk, sonra tarîk…” Yani yoldan önce “yoldaşlık” önemlidir. Nitekim Hoca, dâvâya zarar verecek her şeyden kaçındığını ve kaçınacağını söylemiş, bir yoldaş/refîk kaybedeceğine beşerin reddedemeyeceği makamları ayaklarının altına alacağını hatırlatmış ve bazı refîklerin kendisine yönelik tutumlarına sitem etmiştir. Bu, “Kızım sana söylüyorum, gelinim sen anla!” nüktesinde ve nezâketinde bir çıkış olmuştur. Ancak tam aksine, konu “refîk” değil, olup biten her şey “tarîk/yol” üzere gelişmiştir. Türkiye’nin “Lider Türkiye” olma yolu ve bu yolun rehberi-lideri noktasındaki Lider kararlılığıdır mesele. girmeliydi ve Hoca’nın da “küresel muhatap alınmak” ve “kadrolaşmak” kararını gözden geçirmesi gerekiyordu. 1 Kasım sonrası şartlar, Hoca’yı “Ya görev, ya ev!” duygusallığında kuşatıyordu. Belki bir gün tarih yazacak gerçekleri, bilgiye dayalı değil ama hissiyat ile bir “ihtimâl” yükseldi: Hoca, Erdoğan’ın liderliğine halel getirmeden sonraki lider olarak kendisine bu sıfatın helâl olduğu psikolojisinden çıkamadı, bu psikolojiden kendisini çıkaramadı. Oysa tarihî bir fırsat vardı Hoca’nın önünde: “Göreve kalk, liderliği sonraya bırak!” Başbakanlık ve Genel 38 haziran 2016 Başkanlığı “görev” sınırları içinde fakat Lider’in çizdiği yol/tarîk üzere tutundurmak seçeneğinde tutunmak varken, Erdoğan sonrası liderliği -Erdoğan hayatta iken- sağa sola çekmeden kabullenmek varken, yani fırsat varken, o ise bir mârifet istiyordu hem özde, hem sözde… “Öz”ü “söz”ü bir Davutoğlu Psikoloji, edebiyat ve tarih, “Davutoğlu”nu ayrı, “Başbakan”ı ayrı değerlendirecek tecrübeye sahiptir. Hoca, özü sözü bir kişiliğe sahiptir. Konu-gündem “Ahmet Davutoğlu” biyografisi ve “tanıklık” kadrajında “kişilik analizi” yapılacaksa eğer, özde ve sözde Hoca olan ve kalan bir şahsiyet var karşımızda. Fakat konu-gündem “Liderlik-Genel Başkanlık- Başbakanlık” kadrajında “süreçleri ve kendini yönetebilmek” ise, o zaman bir gerçeği tespit ve teslim etmek durumundayız: Hoca’nın istifası ve tekrar aday olmaması, “zamanı gelen yarın” olarak yerinde bir karardır. Çünkü devamı, Hoca’nın öz-söz uyumunu da bozabilme riski taşıyordu. Ayrıca konu bir “başarılı-başarısız” gibi “karne” havasında analiz düzlemi değildir; konuşulacaksa -ki dosyamız bu kadrajı esas almıştır-, “Memleket Hoca, “Lider Türkiye” ve “Türkiye’nin Lideri”ne zarar vermemiştir; ancak uyum ve hız da “Hoca yavaşlığı” eşiğinde kalmıştır. Veya “Hoca, bilgelikteki hırsı politikadaki hız sanmıştır”. Bu bağlamda “Genel Başkan ve Başbakan” olarak Ahmet Davutoğlu’nun hizmet dönemine ilişkin hayır duâlar vicdanlara, analizlerse uzmanına kalmıştır. Fakat Hoca’nın istifası sonrası gelişmelerin “Yeni anayasa ve Yeni Türkiye” senaryoları noktasında bize yaşatacaklarını da ayrıca tespit etmek durumundayız. Özellikle “Erdoğan sonrası liderliği öne almak” noktasında parti içi gelişmelerde yaşanacak olası kırılmalar/ kamplaşmalar ve “başkanlık HABER AJANDA sistemi”nin kamuoyunda algılanış şekline yönelik olası provokasyonlara dikkat kesilmek zorundayız! Yoksa film “baş”a mı sardı? “Atanan Başbakan” Hoca’nın istifasından sonra “atanan” Genel Başkan ve Başbakan “ismi/profili” hakkında “özrü kabahatinden büyük” bir söz sarf edilebilmiştir: “Düşük profilli başbakan”… Hoca’nın istifasından ekmek çıkarmak isteyenlere ancak bu kadar yüksek fırsatlı bir “hazır cevap” teslim edilmiş olabilirdi. Üstelik bu sözün Lider’in hata yapmaması için “özenli metin” hazırlayan bir eski danışmandan çıkmış olması da ayrı bir “tuhaf ”lık olmuştur. Aslında zımnî olarak şu anlam kastedilecekti: “Başbakanlık etkisi azaltılacaktır.” Bu da “malûmu ilân” kabilinden bir hatırlatmadır. Gerçekte konuşulması gereken gündem şudur: Yeni atanan isim nelere dikkat etmek durumundadır? Nasıl bir süreç devralacaktır? Aynı delikten ısırılmamak için ne yapmalıdır? Yani filmin başa sarmadığını nasıl gösterecektir? “Akademik simülatör”den kaçarken “mekanik sistem”e tutulmamalıyız! Akademisyenliğin, entelektüel algının reel politikte çoğu zaman “akademik simülatör” algısına düşme tehlikesi vardır. Teori, kurgu ve saha gerçekliği arasındaki makası çoğu zaman analitik dil ve te- orik senaryolar kapatamayabilir. Nitekim bunun en hassas/ naif örneğini Davutoğlu’nun dış politikasında ve Suriye özelinde yaşamış olduk. Bilgeliği aynı zamanda liderlik sanma psikolojisinin sancılarını Hoca’nın serencâmı içinde tattık. Test sürüşü özelliği de olan “simülatörde eğitim” ile sahada operasyonu “eşitleyen” hırsı gözlemledik ve bedelini ödedik. Nitekim Erdoğan’ın saha duayenliği sâyesinde en azından kriz aşamasına getirilmeyen sorunlar yumağından çıkabildik. Akademik simülatörden kaçarken yeni isimle bir “mekanik sistem” ağına düşme riski var. Çünkü AK Parti’nin en başarılı olduğu ve “seçim kazandıran sermaye” işlevinde olan alan, “teknik projeler” olmuştur. Özellikle ulaşım-iletişim teknolojisi alanında âdetâ gövde gösterileri yapılabilmiştir. Ancak “insan”a birebir dokunan, çocuk, gençlik, aile, eğitim ve kültür alanlarında beklenen performans ve kıvanç yaşanamamıştır. Özellikle “Hoca” kimliği ve iddiası sebebiyle bu alanlarda büyük reformlar beklenirken, “Hoca derste konuşuyor” seviyesindeki “dinlenilir” ve “dinlendirilir” eşiğinde kalan çıktılar elde edilmiştir. Şimdi “insan”a dokunma açlığı artmışken, yeni isimden özellikle “liderlik” değil, “hizmet koordinatörlüğü” beklenirken, önemli fakat yeterli olmayan “mekanik gelecek” kurgusunu besleyen “teknik yarınlar” ile yetinmek, Türkiye’de “İnsana dokunmak önceliğimizdir!” diyecek yeni bir siyasî oluşu- mu dâvet etmek olur. “Güçlü devlet”e “sosyal devlet” eklemlenemezse, “Başkanrant-Saray” tezviratının kaşıdığı yaralar kanamaya başlayacaktır. Davutoğlu, istifa/ayrılma konuşmasında “Başarılıydım, güçlüydüm, üç ayda bütün sözlerimi tuttum ama ‘takdir böyle yapıldı!” siteminde refîklerine göndermede bulunduğu gibi, tarîkte alınan mesafeye de işaret ediyordu. Bu iddianın ispat olup olmadığına millî irade, vicdanında ve seçimlerde karar verecektir. Ancak “başarılı karne”yi gözleri dolu topluma göstermek, üç şüphe tohumunu avuç içinde tuttuğunu îmâ eder ki “Aç bakalım avucunu!” dendiğinde görülecek üç şüphe tohumu şunlardır: Bir… “Lider’in ismi tartışılmaz, fakat Lider’in tarzı artık tartışmaya açılmalıdır!” İki… “Türkiye’yi yalnızlaşmaması için küresel muhataplıkta güçlendirmek istedim, ‘Benim olsun, küçük olsun!’ endişesi oluşturulmamalıdır!” Üç… “Lider’in etrafı bana kumpas düzenledi!” Davutoğlu’nun sözleri kadar, avucundakiler de önemlidir. Çünkü konuşmanın hiçbir yerinde kendisinin bir eksikliği, hatası veya sürece ilişkin tutumundan kaynaklı bir ikirciklik riskini kabul eden sözü veya îmâsı olmamıştır. Bir “özgüven patlaması” konuşması yapılmıştır. Bu tarz istifalarda “el yumruk hâlinde” modu alır. Bu “yumruk hâli” iki şekilde yorumlanabilir: “Vuracak!” veya “Avucunda sakladığı bir şey var!”… Davutoğlu, kendisini ve elini bağlayacak mesajını samîmiyetle vermiştir: “Erdoğan’ın onuru onurumdur; ailesi ailemdir; benden tek kelime zarar verici ifade gelmez, gelmeyecek!” Bu, samîmi ve güven veren bir açıklamadır. Davutoğlu bu nedenle kapadığı ve yumruk şeklini almış elini “vurmak” için kullanmayacaktır. Gerekirse elini duvara vurup kanatacaktır ama refîklerini kırmayacaktır. Ancak ikinci ihtimâl de önemlidir ve bazı riskleri dâvet eder. Çünkü “Avucunda sakladıkları var!” gerçeğini ifşâ eder. Hoca’nın avucundakileri açması için “Siyasete şimdi başlıyorum!” kararlılığında hareket etmesi lâzım. Değilse, hocalığa dönecek ve belki şartlar olgunlaştığında “hatırat” ile avucundakilerini bırakacaktır. Doğrusu, Erdoğan da bu avucun parmak uçlarına vurmayacak kadar vefâlı ve tecrübelidir. Ancak Hoca’nın avucunun içindekileri deşifre etmekte ısrar eden çevreler var. Bu çevrelerse “medya savaşları” içindeki trollerdir. Daha açık söyleyelim: Hoca adına mücadeleyi medya üzerinden yürütmek isteyen çevreler örgütlenmiş durumdalar. Hatta bir de Karar’ları var: “Hoca lider olunca, Erdoğan ‘Dur!’ dedi…” Nitekim bu çevreler avuçları içindeki üç şüphe tohumunu ekmekte ve yeşertmekte ısrarlı görünüyorlar. Bu çevrelerin “havuz başındaki troller” türküsü ile “canlı yayın” içinde olmaları, bir gerçeğin gözden kaçırılmamasını ele verir: Medya savaşı başlıyor! haziran 2016 39 HABERA JANDA KAPAK DOSYASI Barışı olmayan ateşkes: Medya Medya-iktidar ilişkisi, hiçbir zaman “barış” kuramayan, savaş ve ateşkes gerginliğinde “nüfuz” kavgası veren çevrelerden oluşmuştur. Özellikle Türkiye’deki medya-iktidar ilişkisi, aslında iktidarın nîmetlerini paylaşan/paylaşamayan “köprü üstündeki iki keçi” görünümünden çıkamamıştır. 40 haziran 2016 Fakat dosyamız medya analizi değildir. Yazının bu aşamasında söz konusu meseleyi kadraja alma gerekçemiz, 17 Aralık ve 7 Haziran seçimleri arasındaki süreçte medyanın “çatı darbe bloğu” içindeki rollerinde yürüyen bir “havuz medya” panoramasıdır; daha doğrusu, AK Parti iktidarının taşıyıcı kolonlarından biri olan medya ayağındaki kamplaşmadır. Bu kamplaşma “Hocacılar- Reisçiler” jargonu üzerinden yürütülmüş ve Davutoğlu’nun istifasından bir gün önce Grup Toplantısı’nda yaptığı “deşifre” ile ikinci aşamaya geçmiştir. “Hocacı kuşlar”, “Reisçi kuşlar” efsanesi, “Pelikan Dosyası” ile “Efsane yaşıyor!” ironisine “Merhaba!” demiştir. Özellikle “Karar” adlı gazetenin yayın hayatına giriş ve istifa sonrası tutum grafiği, en az istifa kadar önemli başka kararların da verildiğini ilân etmektedir: AK Parti medyası bölünmüştür! “Hocacı” ve “Reisçi” jargonu, kendi içinde iki safsataya horoz dövüşü pozisyonu vermektedir. Birincisi… Teşkilat, milletvekili, bürokrasinin iç ve dış politikada eş, yakın ve benzer ağırlıkta olmadığı hâlde “Hocacı-Reisçi” kampanyasıyla sanki Davutoğlu, Erdoğan HABER AJANDA sonrası veya öne alınmış sahnede alternatif bir “eş başkan” ağırlığı izlenimi vermektedir. İkincisi… Hoca’nın veya Reis’in örgütlediği, ama “Başaramazsanız sizi inkâr ederim!” diyeceği bir “gizli ekip” tadı vermektedir. Oysa ne Hoca, ne de Reis bu tarz gizli örgütlenmelere ihtiyaç duydular. Aksine, konjonktürden kendine vazîfe çıkaran “iktidarın medyası” ile başlayan ve daha sonra “medya iktidarı” elde etmek isteyenler arasındaki nüfuz kavgasındaki sınır geçişlerinde pasaport -“paraport” desek daha doğru olacak- olarak “Hoca” ve “Reis”, birer maske olarak kullanılıyordu. Üstelik bu kapışmayı yaşayan medya çevresi, “AK Parti medyası” denilmesinde risk görmediğim bir “iktidarın şartlarında palazlanmış çevre” idi. Bir bakıma “havuz medyası” diye çatı darbe bloğunun gammazladığı bu çevre, gerçekten de “havuztarla” denkleminde anlaşamayınca önce zihnen, sonra kalem ucu olarak ayrıldılar, ayrıştılar, kapıştılar ve nihâyet Davutoğlu’nun ayrılma sürecinde başlarını mevziden çıkarıp “Allah ne verdiyse!” kararlılığında birbirlerine saldırmaya başladılar. Bu hesaplaşma, özellikle Davutoğlu sonrası açıklanan isimle beraber ve de eşzamanlı şekilde bu yeni isim üzerinden artacağa benziyor. Çünkü “kalem kırıldı” ve “karar” verildi! AK Parti’de “yeni lider” veya “yeni parti” arayışları kriz düzeyinde yaşanmadı, sorun potansiyeli de giderildi. Fakat ihtimâl olmaktan çıkan bir olgu var artık: “AK Parti medyası” bölündü! “İktidar medyası” ile “AK Parti medyası” arasında fark var. Yakın tarihimizin medya serencâmında bu ayrım önemli! Çünkü “AK Parti medyası”, Türkiye’deki, yani Eski Türkiye’deki medya içinde ayrı, özel ve orijinal bir gelenek oluşturmuştur. Bu gelenek, -Gülenciler tarafından satın alınmadan önce- ilk kuruluş hâli ile Zaman ve -Gülenciler aldıktan sonra- Zaman’ın kurucu ekibinin kurduğu Yeni Şafak gazetesi ile “ilk adım” olma özelliğini taşımıştır. Tereddüt etmeden bu çizgiye “AK Parti medyası” denebilir; çünkü AK Parti dâvâsının, misyonunun, hedeflerinin, siyaset etme kültürünün “düşünce-haber” ekranı olmuşlardır. Tâ ki TMSF üzerinden el konulan farklı medya kuruluşlarına Yeni Şafak ekibinin geçişi ile başlayan “AK Parti medyasından iktidar medyasına terfi” havasına kapılana kadar… Zaten “iktidar medyası” aşamasına düşülünce, önce düşünce propagandaya, haberse tetikçiliğe evirilir! Nitekim “AK Parti medyası” ile “iktidar medyası” arasındaki geçişlerde ve geçememelerde “Kim nerede, perde arkasında kim neyin propagandasını ve tetikçiliğini yapıyor?” sorusu çözülemez hâllerde kaldı. Bu da beklenen bir sondu. Çünkü iktidar medyası olmak, “gücün medyası kalmak” demektir. Parti veya ülke içi güç rüzgârına göre yelken açan düşünce, haber, kişilik ve ruh seyri kaçınılmazdır. Dolayısıyla şu cümleyi spot hâlinde söylemek mümkün: “Hoca ve Reis, ‘iktidar’ için değişmeden arkadaş/refîk kaldılar. Fakat AK Parti medyası, iktidar için hem yoldaşlığı/refîkliği satışa getirdiler, hem de yolu/tarîki çoğalttılar. O nedenle Hoca’nın istifası partiyi ve ülkeyi sarsmadı. Fakat Hoca veya Reis üzerinden hesap yapanlar çok sarsıldılar ve yaşanacak medya savaşlarının enkazı altında çoğu kalacak şekilde bir sürece girmiş oldular. Özellikle Yeni Şafak, Karar, Star, Sabah ve hatta Hürriyet yazarları arasındaki perde arkası ilişkiler ve eli kulağında transferler, bu savaşın finaline bizi tanık ettirecektir!” Tüm bu çerçeve içinde ‘Eksik kaldı!’ denilmesin diye dosyamızı da toparlayacak sorumuzu soralım: “Yeni ismi neler bekliyor?” Çok ama çok şey! Peki yeni isim, “lider” belli olduğuna göre, Lider’in göstereceği yol üzere tavır takınacağı için ne yapacak? İlk izlenimi ne olmalıdır ki gömleğin ilk düğmesi doğru iliklensin? Veya yeni isim “düşük profil” olmasa da muhalefete “Düşük yaptı!” dedirtmemek için en hayatî adım olarak hangi kelimeyi, davranışı, yöntemi kullanmamalıdır? O riskin adı şudur: “Rövanş”… Yeni isim, “rövanş” izlenimi veren ve rövanşa dâvet eden her şeyden uzak durmalıdır. Peki, açıklanan isim, adı duyulur duyulmaz “Bu bir rövanş!” kampanyasına imkân verir de kampanya başlarsa, yeni Başbakan paniklemeden ve “panik butonu” olarak Erdoğan’ı görmeden ne yapmalıdır ve haykırmalıdır? “Bizim rövanşımız Eski Türkiye ile bile değildir, biz rövanşlara kapalıyız! Türkiye başkanlık yoluna girmiştir, gereği yapılacaktır. Başbakan olarak tek sözüm var: ‘Türkiye’de her şey yolunda! Durmak yok, yola devam!’” haziran 2016 41 haberajanda Analiz Nezâket ânı kurtarır, nezahet ise geçmişin vefâsını ve geleceğin hülyâsını harmanlamayı başaranların, temiz ahlâk sahibi olanların, kaprissiz, incelikli ve rikkatli insanların vasfıdır. Bu sebeple, Davutoğlu’nun konuşmasının nezâketi nedeniyle tarihe geçecek olması bir liyâkât değil, bana göre bir zevâldir. *** Davutoğlu’nun konuşmasını ne bir istifa, ne bir vedâ, ne de bir dâvâ konuşmasına yorabiliyorum. Bu konuşma, olsa olsa kendini temize çeken, geleceğe yatırım yapan, nâzik ama hesaplı bir adamın bilançosudur. Yapılan icraatın temel kadrosu ve ekonomik dinamikleri 21 aylık süreçte oluşturulmuş değil de var olan 12 yıllık AK Parti birikimi ile gerçekleştirilmişken böylesine emin ifâdelerle ve “biz” değil, “ben” tavrıyla sunulması ayrı bir optik meseledir. *** Tarih, Sayın Davutoğlu’nun nâzik konuşmasını değil, sözlerinin örttüğü mânâları basîretiyle okuyan ve okuduğunu, bildiğini, gördüğünü, şâhit olduğunu sînesine gömüp susan Sayın Cumhurbaşkanımızın asil ve vakur sükûnetini, güçlü dirâyetini yazacaktır! *** Varsın emek vermeyenler kaybolsunlar Reis! Emek verenler gözleriyle değil, kalpleriyle görürlermiş. Sen onları bulursun! Yeter ki ömrün uzun, kutlu yolculuğunda refâkâtçilerin vefâlı olsun! Bu dâvâda, bu yarış değil, varış yolculuğunda vefâsı senin ömrüne kadar olanların hesabından Rabbim ülkemi ve seni korusun! 42 haziran 2016 Tarihe nezâket değil, dirâyet geçer! Hoca’dan nezâket, Reis’ten vakur sükûnet! M AYIS ayının ilk haftasında Ahmet Davutoğlu’nun Başbakanlık görevinden istifası, bütün dikkatleri Türkiye siyasetine, dolayısıyla Ankara’ya çevirdi. Pek çok açıdan tarihe geçecek(!) bu görünüşte anî, arka planda derin ve beklenen istifa, yani 64. Hükümet Başbakanı Davutoğlu’nun “Kongre’de aday olmayacağı” kararını açıkladığı istifa konuşması, iç ve dış basında enikonu değerlendirildi. >> Malûm istifa olayının bizlere yansıyan hâliyle görünürde iki taze sebebi vardı. Birincisi AK Parti’nin 29 Nisan’daki MKYK’da Davutoğlu’nun il ve ilçe başkanı atama yetkisini devretmek zorunda kalması, diğeri ise sosyal medyada yer alan ve gündemi tutan “Pelikan Dosyası”ndaki iddialar… 29 Nisan ilâ 4 Mayıs tarihleri arasında Ankara, siyasî açıdan hayli önemli ve stratejik kararların alındığı bir zaman dilimine şâhit oldu. Ve ben de 5 Mayıs’ta televizyon ekranına kilitlenerek Davutoğlu’nun nezâket yüklü ifâdelerden mülhem konuşmasını aklî verilerle, duygu anaforu oluşturması açısından hayretle izleyen/dinleyenlerdendim. Evet, bu istifa iki sebebe dayanıyor gibi görünse de, Davutoğlu’nun 21 aylık Başbakanlık sürecinde kimi durumlarda yutkunan ve ülkemizin dirliği, milletimizin birliği için duâya duranlardandım aynı zamanda. Üstelik pek çok mecliste “ReisçiHocacı” ayrımı yapıldığına şâhit oluyor, “Yükselen Türkiye” için bölünmelere değil de birleşmelere, ayrılmalara değil de kavuşmalara, “Ben” değil de “Biz” demelere ihtiyacımız olduğunu düşünüyordum. İşte o yutkunmalarım, Davutoğlu’nun konuşması esnâsında duyduklarımla zihnimde çarpışıyor, faydalı ama tadı zencefil gibi bir lezzet bırakıyordu ağzımda. Akıllara ve kalplere dokunmayı hedefleyen, tüm alanları kuşatan, konuşanı temize çeken, geçmiş ile bağını koparmadan geleceğe yatırım yapan bir konuşma olduğu düşüncesi hâsıl oluvermişti bende. Ve tam bir hafta boyunca, özellikle “Pelikan Dosyası” ve Sayın Davutoğlu’nun konuşmasına dair köşe yazarları, sosyal medya duayenleri tarafından yapılan yorum ve Nesrin Çaylı [email protected] Ahmet Davutoğlu, gerçekten tarihe geçecek bir konuşma yapmıştı. Gayet vefalı, hayli nazik ve çokça “Ben merkezli”… İyi hazırlanmış bir metin, güzel bir üslûp ve fakat dar hacimli el-kol hareketleri, çok ter döken bir yüz, ses ile duruş arasındaki mesafe güçlü bir dilemma oluşturuyordu zihnimde. tahlilleri okuyarak, konuşmayı baştan sona birkaç kez dinleyerek içime sinmeyen o garip hissi yenmeye çalıştım. Fakat başaramadım... Çelmelerden sonra veda yahut istifa Ahmet Davutoğlu gerçekten tarihe geçecek bir konuşma yapmıştı. Gayet vefâlı, hayli nazik ve çokça “benmerkezci”… İyi hazırlanmış bir metin, güzel bir üslûp ve fakat dar hacimli el kol hareketleri, çok ter döken bir yüz; ses ile duruş arasındaki mesafe güçlü bir dilemma oluşturuyordu zihnimde. Konuşmayı aynı ortamda dinleyen Konya Milletvekilleri Kerim Özkul ile Mustafa Baloğlu’nun döktüğü gözyaşları ise olabildiğince aklî, kısmen kalbî, çokça dâvâ prensipli bir platform olan AK Parti siyasî alanı için hayli dramatikti. İşte bu gözlemler ile ülke geneline hitap eden konuşmayı kendi içimde tahlil ettiğimde, -geçmişte yutkunmamızı sağlayan eleştiri yorumlarımızı bile- birlik ve beraberlik hürmetine saklı tuttuğumuz önemli birkaç maddeyi de göz önünde bulundurduğumda kendimce bir sonuca vardım. Parti için bölünmelerden imtinâ etmek adına yorum yapmaktan sakındığımız olayların birkaçını hatırlayalım: 1)Davutoğlu’nun 17-25 Aralık soruşturmasında dört bakanın Yüce Divan’a gitmesini talep etmesi ve bunun hangi durumlara sebebiyet vereceğinin tarafınca hesaplanmaması… (AK Parti’yi masaya yatırmak demek değil midir bu?) 2)7 Haziran seçimleri sonrası başkanlık sistemiyle ilgili bir soruya, Davutoğlu’nun “Denedik, olmadı!” yanıtını vermesiyle “Yükselen Türkiye” ve “2023” hedefini vazgeçilebilir zayıflıkta olduğu algısının yaratılma- sı… (Büyük hedefe çelme takmak değil midir bu?) 3)Düşünce ve basın özgürlüğü, akademisyenlerin tutuklanması, Can DündarErdem Gül Dâvâsı’nda görüş ayrılıklarıyla tutarsızlık görünümünün parti dışına yansıması… (Hangi düşünce özgürlüğü? Paralel mi?) 4)Ülkeler arası görüşmelerde Cumhurbaşkanlığı’ndan ayrı ve müstakil girişimlerde bulunmakla AB ve vize görüşmelerinin yapılmasıyla ikilik oluşturmak… (Avrupa, Davutoğlu’na hangi sebeplerle bu kadar cömert?) haziran 2016 43 haberajanda Analiz 5)“‘O gün geldi!’ diyeceğim, o güne bütün hazırlıklarımız tamam olmalı” gibi ifâdelerle Türkiye-Suriye arasında savaşa dâvetiye çıkarması… (Ülke istikrarına büyük darbe olmaz mıydı bu karar?) Evet, Davutoğlu’nun 21 aylık görev süresi içinde Cumhurbaşkanlığı ve Başbakanlık mâkâmları arasında farklı karar alma yetisine dair bize yansıyan sorunlardan sadece birkaçını saydık. Dahası bize meçhul… Geçelim bu konuyu ve devam edelim analizlere… Batı’dan ithâl nezâket Konuşmanın geneli gerçekten nâzik ve kalbî dokunuşlarla bezenmişti. Fakat dâvâ ehli olanların nezâketten çok nezahete ihtimam göstermeleri gerekmez miydi? Zira nezâket Batı’dan ithâl edilmiş, emekten yoksun, sahte hatırşinaslıktan başka bir şey değildir. Mü’min, nezâket sahibi değil, nezahet sahibi olmalı! Yani “Hatırını sordum, görevimi yaptım” demek yerine, ince bir hissedişle rikkat göstermeli muhatabına. Nezâket ânı kurtarır, nezahet ise geçmişin vefâsını ve geleceğin hülyâsını harmanlamayı başaranların, temiz ahlâk sahibi olanların, kaprissiz, incelikli ve rikkatli insanların vasfıdır. Bu sebeple, Davutoğlu’nun konuşmasının nezâketi nedeniyle tarihe geçecek olması bir liyâkât değil, bana göre bir zevâldir. Tam burada, nezâket ve nezahet arasındaki farka do- 44 haziran 2016 kunmuşken, bir de liyâkât ile sadâkat arasındaki hassasiyete dikkat çekmeli! Kendisine liyâkât edilmiş, görev teslimi yapılıp ülkenin yönetimi ve geleceği teslim edilmiş birine “benmerkezci” ve icraat manifestosu niteliğinde bir görev bırakma konuşması değil, vakur bir biçimde, dramatize etmeden, yaptıklarını sayıp dökmeden, “Böylesi partim ve ülkem için daha uygun!” demek çok daha fazla yakışırdı. Bir görev bırakma konuşmasından çok seçim propagandasını andıran, kendisini yaptıklarıyla yücelten ve temize çekerek bir mâsumiyet portresi oluşturan, haksızlığa uğramış bir görünüm arz eden bu konuşma, bence milletini temsil eden bir liderin değil, kendini aklayan bir adamın hikâyesi olarak tarihe geçecektir. Zira kendisine, hâlâ kardeşlik hukuku devam eden hem dostu, hem yaşça ve makamca büyüğü tarafından verilmiş liyâkât, nâzik bir üslûptan fazlasını hak eder ve sadâkat ile mükellef kılar. Davutoğlu’nun malum konuşmasında yer alan şu satırlar sözünü ettiğim liyâkâti ispatlarken, konuşmanın muhtelif yerlerine serpiştirilmiş sitemleri, sadâkatini sorgulamamıza neden oluyor: “Cumhurbaşkanı ile aramızda olan, insanî kardeşlik hukuku… Bu bağlamda hiçbir spekülasyonun, yorumun yapılmasını doğru bulmam. Ben birçok vesîleyle omuz omuza oldum. Bu dostluğu her şeyden daha öne aldım. Daha önce partimizin kuruluş aşamasında birçok görüşmemiz oldu. Ben verdiğim söze sâdığım, Cumhurbaşkanımızla son nefesime kadar vefâ ilişkisini sürdüreceğim. Sayın Cumhurbaşkanı aleyhinde tek bir söz şimdiye kadar duyulmadı, bundan sonra da duyulmayacak! Onun onuru, benim onurumdur! Onun ailesi, benim ailemdir! 2007 seçimlerinde Sayın Cumhurbaşkanımız lütfedip milletvekili teklifinde bulunmuştu, akademisyen olarak yaptığım çalışmalar yanında, doğrudan siyasete girme kararını AK Partimizin kapatılma dâvâsı açıldığı gün verdim. ‘Sonuna kadar yanınızdayım!’ demiştim. Bundan sonra da Türkiye’ye içeriden ve dışarıdan tehditler söz konusuyken, AK Parti milletvekili ve neferi olarak yürütmekte olduğum siyaset ve demokrasi mücadelesini son âna kadar sürdüreceğim!” Madem böyledir, öyleyse bu dramatik veda neden? Peki, ya zihinlerde istifhama yol açabilecek şu ifâdelere ne demeli? “Bazen bana sorarlar: ‘En güçlü insan kimdir?’ Benim için, kendisiyle barışık olandır. Hayatta inanmadığım hiçbir şeyi savunmadım, inandığım hiçbir yerden geri adım atmadım. Kimseyle pazarlık yapmadım, pazarlık esâsına dayalı bir mevkii ve makam vizyonu içinde de olmadım…” Cevabını kendilerinden alamayacağım sorular… Konuşmasından beş dakika öncesine kadar AK Parti Genel Başkanı ve Başbakan iken dâvâsına inanıyor ve savunuyorsa nereye gidiyor? Neden vedâ ediyor? Kendisine su- nulan pazarlık ne imiş? Ne paylaşılamamış? Pazarlık için arz ve talep gereklidir; hangi arza râzı, hangi talebe râm olunmamış? En basit, fakat en can alıcı soru şu: Verilen liyâkât, sadâkat olsa idi geri alınır mıydı? Kendi sorduğum sorulara empati yaparak kendim cevap veriyorum: Hiç sanmıyorum! Özgeçmişte tanıdık isimler Zihnimde oluşan bu sorular sadece Sayın Davutoğlu’nun konuşmasından mülhem olmayıp, özgeçmişinde yer alan bilgilerin tesirini de taşıyor. Nedir o bilgi? Bakalım! “1980’lerde tanıştığı Abdullah Gül’ün Başbakan olmasıyla Başbakanlık Başdanışmanı oldu. Yine İstanbul Belediye Başkanlığı’ndan tanıştığı Recep Tayyip Erdoğan Başbakan olduktan sonra da bu görevine devam etti. O dönemde ‘gölge’ Dışişleri Bakanı gibi dış temasla müzakereleri ve Irak Savaşı gibi her alanda rol aldı. Dönemin Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer ve dönemin Başbakanı Abdullah Gül tarafından 18 Ocak 2003’te, Resmî Gazete’de yayımlanan kararla büyükelçi unvanı verildi. 11 Mayıs 2009 tarihinde, Meclis dışından yapılan bir atama ile T.C. Dışişleri Bakanı unvanını kazandı.” Bu satırlarda görüldüğü gibi, Abdullah Gül ile olan bağlantısı, yeni bir kadrolaşma ihtimâlini gözardı etmemek gerekliliğini hatırlatıyor hafızalara. Davutoğlu’nun özgeçmi- Nesrin Çaylı şinden hareketle tarihleri gözden geçirdiğimizde şunu görüyoruz. 2007 yılında AK Parti’nin kapatılma dâvâsı esnasında Cumhurbaşkanımız tarafından kendisine davet gittiği vakit, kendileri de Gül ile kardeşti. Sonrasında, Davutoğlu’nun 2011 yılına kadar akademik yüzü, eğitimci özelliği, kurumsal sicili donatılmış meclise milletvekili olarak girmişti. O güne kadar bu ülkede kaç kişi bu ismi biliyordu? İsminin ötesinde, hakkında ne, ne kadar biliniyordu? Davutoğlu sizce de fazla îtinâlı, korunmuş ve epey steril bir portre değil mi? Yukarıda saydığımız beş farklı karar alma vakasını, özgeçmişinde yer alan tanıdık isimleri ve kendisine verilen fahrî unvan ve yetkileri göz önünde bulundurunca, Davutoğlu’nun konuşmasını ne bir istifa, ne bir vedâ, ne de bir dâvâ konuşmasına yorabiliyorum. Bu konuşma, olsa olsa kendini temize çeken, geleceğe yatırım yapan, nâzik ama hesaplı bir adamın bilançosudur. Yapılan icraatın temel kadrosu ve ekonomik dinamikleri 21 aylık süreçte oluşturulmuş değil de var olan 12 yıllık AK Parti birikimi ile gerçekleştirilmişken böylesine emin ifâdelerle ve “biz” değil, “ben” tavrıyla sunulması ayrı bir optik meseledir. Kusur bulmak istersek, çok mâsum bir metin ve söylem üzerinde de kusur bulunabilir. EQ’su IQ’sundan yüksek biri olduğum, “birlik-beraberlik” esâsıyla güçleneceğimize inandığım hâlde duygusal bu hitap sonrasında içime sinmeyen ve Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan için ülkesi bir tarla, AK Parti’yi aklında ve kalbinde taşıyan her bir isim buğday taneleri ile sırmalanmış birer başak… O tarlaya AK buğdayları emeği, inancı, Allah korkusu, şefkati ve yeri geldiğinde hiddetle serpen milletvekilleri, bakanları, kadın kolları, gençlik kolları ve seçmeni ile boy atmış başaklara benzeten, her bir başağı inanç, dâvâ, idea ve şuuru ile sulayarak zamanla olgunlaştıran bir yetiştirici... beni bu değerlendirmeleri yapmaya sevk eden gerekçe kusur bulmak değil, büyük yanılgılarımızla paralel ihânet vakasına şâhit olmanın huzursuzluğudur. İyi niyetlerimizi yitirmedik elbette, fakat ayık ve farkında olmamız gerektiğini öğrendik. Bu sebeplerle dikkat kesildim ve içime sinmeyen ne varsa his arkeolojisi ile değerlendirdiğimde elimde kalan sonuçları sizlerle paylaşmak diledim. O tarihe geçeceği ve çok duyarlı, çok hassas konuşmanın altyapısının AK Parti kaynaklarından devşirildiğini düşünüyorum. Onca icraatın gerçekleşmesi için gayret olduğu kadar imkân ve kadroların etkisinin olduğunu ise hiç kimse inkâr edemez. Öyleyse “Ben” diye başlayan bu kadar cümleyi hangi aklıselim ile nereye yerleştirelim?! Vefâ, vefât eder mi? Peki, ya şu cümleleri duyduğumuzda aklımıza gelen soruları nasıl öteleyelim? “Yaptığım muhasebe, istişâreler, Cumhurbaşkanımız dâhil, siyasî tecrübesine güvendiğim dostlarımla yaptığım istişâre netîcesinde, refîk değişmesindense Genel Başkanlığın değişimi kanaati bende hâsıl oldu. Bu bağlamda, önümüzdeki olağanüstü kongrede bu şartlar altında aday olmayı düşünmüyorum. AK Parti’nin kaderi, Türkiye’nin kaderidir, gönül coğrafyamızın kaderidir!” Bizler başımıza gelen her kederde kulluğumuzdan ricat edebilir miyiz? “Vardır bir hikmet!” der, kulluğumuzu âciz bir makam bilir, ömür yolumuza devam ederiz. Îmanlı insanların umut bağladığı bir oluşumsa AK Parti, gönül coğrafyası olarak tâbir ediliyorsa kendileri tarafından İslâm coğrafyası (Suriye, Bosna, Arakan, Filistin, Çeçenistan, Afganistan, Somali, Kaşgar…), kapılarımız sonuna kadar açıksa mültecilere, İslâm ahlâkı ile refîkten dem vurmak yerine refâkâtçi olmalı değil miyiz? Bana göre Davutoğlu’nun Başbakanlık mâkâmı sadece dünyaperest bir mâkâmdan ibaret değil, kibri, hırsı, öfkesi, yılgınlığı ve kırılganlığı, göğsündeki îman denizinde söndürecek bir ateş! Varsın, refîk değişsin, refâkâtçi kalmayı başarmalı. Ateşi göğsündeki su ile harmanlamalı! Bütün bu dilemmâlardan sonra Cumhurbaşkanımıhaziran 2016 45 haberajanda Analiz Kollarını kocaman açarak şefkatle İslâm coğrafyalarını kucaklarken ve elleriyle çocukların saçlarını yine şefkatle okşarken sözleri ve gözleriyle çiviler çakan bir baba... Vefâsını vedalara harcamayan, mâkâmı nefsine değil de ideasına vesîle kılan, merdivenleri gayretle, emekle, kimsenin kol kanat germediği, bilakis zahmetle çıkan, kurucusu olduğu AK Parti’nin her merhalesini, her demini, her çilesini bilen, başakları bereketlensin diye duâya duran bir nefer… za olan vefâsının son nefesine kadar devam edeceğini belirtiyor Davutoğlu. Ben de “Vefâ, vefât eder mi?” sorusunu sormadan edemiyorum. Ve bu geleceğe yatırım niteliğindeki konuşmayı harbiden nâzik, nezahetten uzak, hesaplı buluyorum. Çünkü sıradan bir siyasî oluşum mensubu değildi, olmamalıydı Davutoğlu. Zira kendilerine ait olan “AK Parti, artık Türkiye’nin kaderiyle ilgili bir parti değildir. Gönül coğrafyamızın kaderiyle ilgili bir partidir” beyânında yer aldığı gibi, sadece Müslüman bir coğrafyanın akaidî özgürlüklerinin savunucusu olmakla kalmayıp, tüm İslâm coğrafyalarının derdi ile dertlenen, bir ülkenin inançlı siyasî oluşumu değil miydi? Öyleyse bu kırılgan, bu sitemkâr, bu etrafa teşekkürler sunan, icraat bilançosu yapan, terleyen, ellerini kollarını bağlayan, tutuk beden dili ile yapılmış konuşma neden? Bence fazla, bence hayli üzerinde çalışılmış, bence Hz. Ömer’in Allah Resûlü’nün yakasına yapışıp “Bu sözleşme, ‘Muhammed Allah’ın Resulüdür’ diye başlamalı!” tavrını netçe koyan, kırılıp dökülmeyen Hz. Ömer olmaktan çok uzakta bir tavır! Ben şimdi bunca sunî hassasiyetin neresini alkışlamalıyım? Şık ve hesaplı bu konuşmayı nereye yerleştirmeliyim? Varsın tarih, en nâzik üslûp olarak kayda geçsin 5 Mayıs’ı! Ben iyi öğrenilmiş ilm-i siyasetin kralına şâhit olmuşluğumla yaptım analizlerimi. Kulislerden haber var 46 haziran 2016 Ankara kulislerinden sızan bilgiler de cabası! Rivâyet odur ki, Davutoğlu, râzı edilerek, cebinde bir istifa olmadığı hâlde Saray’a görüşmeye gitmiş. Yani uzlaşma ihtimâli yedekte tutulmuş. Fakat Erdoğan’ın 100 dakikalık görüşme sonunda kararını değiştirmeyip “Kongreyi toplayın, bu işi devredin” dediği de o kulislerden bize sızan bilgiler arasında. Yani liyâkât verilmiş ve fakat uzlaşma ihtimâli için iknâ edilen Davutoğlun’dan o liyâkât geri alınmış... Neden? Çünkü Hoca, Reis’in sabrını taşırmış olabilir. Çünkü henüz devlet kadrolarından temizle temizle bitmeyen paralel bakteriler arınmamışken yeni kadrolaşmalar ve yeni paralel idarî güç, ihtiyacımız olan en son şey… Çünkü Reis, artık yoğurdu da üflüyor olabilir. Çünkü Reis dışarıdan tahsis edilmiş, fahrî büyükelçilik, “gölge” Dışişleri Bakanlığı gibi unvanlarla değil, dişi ve tırnağıyla, kalbiyle, aklı ile partisini iktidara, ülkesini büyük hedeflere taşıyan bir lider. Onun AK Parti oluşumu ile hedeflediği başarı, Davutoğlu’nun kendisine mâl ederek saydığı başarılardan çok başka. O kendisinin ne yaptığını değil, ülkesi için neler yaptığını ifâde eden bir lider. Son tahlilde… “Söz, gerçi bir bakımdan mânâyı açar ama on bakımdan da örter, gizler. Ey hakîkî dost! Mânâyı anlamaya vasıta olan bu harfler, mânâya erişmiş adama göre diken- Nesrin Çaylı dir, hordur, hakirdir. Öyleyse saf ruhun harflerden kurtulması için pek çok belâlar çekmesi, pek anlayışlı olması lâzımdır” der Celaleddin-i Rumî Mesnevî’sinde. Saklı mânâlara göz koymak hâddim değil. O mâkâma ermiş hiç değilim. Ancak Reis, belli ki harflerden arınmış bir basiretle, örtülü mânânın ardında saklı hakîkati görmüş. Tarih, Sayın Davutoğlu’nun nâzik konuşmasını değil, sözlerinin örttüğü mânâları basîretiyle okuyan ve okuduğunu, bildiğini, gördüğünü, şâhit olduğunu sînesine gömüp susan Sayın Cumhurbaşkanımızın asil ve vakur sükûnetini, güçlü dirâyetini yazacaktır! Emek veren kaybolmazmış! Alınmış olan bu kongre kararı, bana çok küçük yaşlarda, en mâsum zamanlarımda çok önemli hayat öğretilerimden birini edindiğim bir küçük hatıratı anımsattı. Anlatayım ve sonlansın bu iki yıldır içimde tutup yutkunduğum ve fakat paylaşmakta sıkıntı duyduğum -bölen değil, birleştiren olma hassasiyetimdendir duyduğum sıkıntı; ancak ayık ve farkında olma mesuliyeti ile de paylaşılması gerektiğine inanıyorum- bu gözlemler manifestosu… Hıdırellez’di... Sanıyorum sekiz yaşlarındaydım. Avucumda bakır bir on kuruş… Üç yaşıt arkadaş, paramızı gömme telâşındayız. Ola ki Hızır Aleyhisselam değer de zengin oluruz hayâli ile kuytu bir köşe arıyoruz. Başak tarlalarına yakın askerî lojmanlar- da yaşayan üç küçük kız, paramızın gömdüğümüz yerden çalınmasından ve Hızır’ın ortalıkta dolaşmayıp gizli yerlere uğrayacağı inancından kaynaklanan bir gayretle başakların arasına dalıyoruz. Az giderken, uz giderken, şakalaşıp oynaşırken, birbirimizden saklanırken el-netîce kayboluyoruz. Kocaman bir başak tarlası, dört bir yanımız yemyeşil. Üstelik boyumuzu aşmış durumda… Bir o yana, bir bu yana koşuşturdukça iyice uzaklaşıyoruz. Hava kararıyor. Üçümüz birbirimize sarılıp korkuyla duâ ediyoruz. Uzunca bir zaman sonra sesler ve büyük lâmbaların ışığını görünce sevinç ve korku karışımı, çığlığa benzer ağlamalara tutuluyoruz. Babalarımız askeriyeden arkadaşlar… Tarlanın sahibini bulmuşlar, ekili alanın dört bir yanını cemselerle ve projektörlerle dolaşmışlar ve nihâyet bize ulaşmışlar. Ben korkudan neredeyse ölüyordum. Babacığımın ellerinde şefkat, gözlerinde ihtar vardı o gece. Sarılıyor ama gözlerimin içine çiviler çakar gibi bakıyordu. Neden sonra sakinleşmiştik. Bir daha böyle bir şey yapmama sözü vermiş, özür dilemiştim. Kabul etti. Sustuk... Hiç konuşmadık o konuyu. Bir hafta sonra akşam yemeğinde babama şu soruları sormuştum: “Başak tarlasının sahibi tarlasında hiç kaybolmaz mı? Biz neden kaybolduk? Bir daha girersek tarlaya, kaybolmamak için ne yapmalıyız? Nasıl çıkılır o başak tarlasından?” Babacığım kocaman gülümsemişti. Ellerimi tutup, “O tarlada kaybolmamak için eken sen, sulayan sen, duâ eden sen, her gün başaklara dokunup aralarında dolaşan sen, emek veren sen olmalısın. Yoksa hep kaybolursun. Emek verenler, gözleriyle değil, kalpleriyle görürler. Hissederler, içlerindeki sevgi ve inanç onlara pusula gibi yol gösterir. Büyüyünce göreceksin, emek verdiğin her şey sana bir ışık olacak. Yolunu açacak. Çünkü Allah, emek verenleri sever!” demiş, “Sakın o tarlaya bir daha girmeye kalkmayasın, arayıp bulmam seni!” diye ekleyerek emek verdiği yavrusuna ilk hayat derslerinden birini hediye ederken tedbiri de elden bırakmamıştı. Emek verenler gözleriyle değil, kalpleriyle görürlermiş Bu küçük ancak benim için ehemmiyetli hatırat, bana şunları söylüyor şimdi: Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan için ülkesi bir tarla, AK Parti’yi aklında ve kalbinde taşıyan her bir isim buğday taneleri ile sırmalanmış birer başak… O tarlaya AK buğdayları emeği, inancı, Allah korkusu, şefkati ve yeri geldiğinde hiddetle serpen milletvekilleri, bakanları, Kadın Kolları, Gençlik Kolları ve seçmeni ile boy atmış başaklara benzeten, her bir başağı inanç, dâvâ, idea ve şuuru ile sulayarak zamanla olgunlaştıran bir yetiştirici... Rabbin kendisine verdiği vasıfları, fıtrî özellikleri, yılmaz ve korkmaz dirayeti, hatta boyu posu ile (epey hükûmet gördü bu gözler, bu duruş, bu hitap, bu görünüşte bir “Reis”i olmadı bu ülkenin şimdiye kadar) bir emekçi… Kollarını kocaman açarak şefkatle İslâm coğrafyalarını kucaklarken ve elleriyle çocukların saçlarını yine şefkatle okşarken sözleri ve gözleriyle çiviler çakan bir baba... Vefâsını vedalara harcamayan, makamı nefsine değil de ideasına vesîle kılan, merdivenleri gayretle, emekle, kimsenin kol kanat germediği, bilakis zahmetle çıkan, kurucusu olduğu AK Parti’nin her merhalesini, her demini, her çilesini bilen, başakları bereketlensin diye duâya duran bir nefer, bir dâvâ rençberi… “Emek veren kaybolmaz” demişti ya babam, “Kalbi pusula olur” demişti ya hani, işte bir basîret varsa bu alınan kararda, ülke tarlasına ihlasla serpilmiş buğday tanelerine verilen emektendir. Olgunlaşıp tevazu ile başını eğerek rükûa varan “ak” gönüllü erlerden, ona inanan kalplerin iştiyakı ile duâya kalkan ellerdendir! Ömrün uzun ve sağlıklı olsun Reis! Tarlada kaybolan bulununca korkuya kapılanları şefkatinle ağırlayıp ahde vefâ ile mertçe yol gösterdiğinden, sana değil, dâvâsına sâdık olmayanların gözlerine babam gibi çiviler çakarak baktığından emînim! Varsın emek vermeyenler kaybolsunlar Reis! Emek verenler gözleriyle değil, kalpleriyle görürlermiş. Sen onları bulursun! Yeter ki ömrün uzun, kutlu yolculuğunda refâkâtçilerin vefâlı olsun! Bu dâvâda, bu yarış değil, varış yolculuğunda vefâsı senin ömrüne kadar olanların hesabından Rabbim ülkemi ve seni korusun! haziran 2016 47 haberajanda Portre Tek tabanca-2 “Bi’ dakka delikanlı!” M UTLAKA karşılaşmış olduğunuz görüntülerden birini hatırlatacağım öncelikle. Sahne şöyle: Bir güvenlik memuru, gençliğinin başlangıç çağlarını yaşadığı belli bir vatandaşı kolundan veya yakasından tutmuş vaziyette olay mahâllinden uzaklaştırmaya çalışıyor. Genç vatandaşın, kendisini kolundan veya yakasından tutan güvenlik memuruna gösterdiği celâlli tepki, “Abi bi’ dakka! Abiii! Terörist değiliz biz be! Teröriste böyle yapmıyorsunuz!” şeklinde... >> Gencecik çocuğun teröriste yapılan muamelenin hangi tonda olduğunu nereden bileceğini ölçütlendiremiyorsunuz önce, daha sonra Meclis’e girebilenler aklınıza geliyor ve susuyorsunuz… Neden böyle bir giriş yaptığıma daha sonra geleceğim, fakat aynı gün birkaç ana haber bülteninde karşılaştığım bir olayı buraya aktararak devam etmek istiyorum izninizle… 48 haziran 2016 Haberlere göre banka şubesi soymuş biri, peşine güvenlik güçlerini takarak kendi evine intikal ediyor. Burada yanındaki pompalı tüfekle balkona çıkıp kimsenin kendisine yaklaşmaması için tehditler savuran genç, çaldığı paraları bulunduğu balkondan etrafa saçmaya başlıyor. Emniyete bağlı ikna timlerinin gelişinden 4 saat sonra sakinleşen genci polis kelepçelerken, muhabirlerin mikrofon uzatıp “Niçin soydun, pişman mısın?” suâlini sorduğu genç, şu dumura uğratan cevapla karşılıyor onları: “Pişmanım ama işlerim kötüydü, bu yüzden de Cumhurbaşkanımızın dikkatini çekmek istedim!” Vatandaş güven endeksi sıralaması (!) Tabiî benim neslim 28 Şubat’a tanık olduğu için, daha eskisini derinlikli şe- kilde bilmez, ancak bizden sonrakiler de bizim bildiklerimizden biraz habersizdirler; bu ülkede bir zamanlar “vatandaşın güven endeksi” tutulur ve enflasyon ya da işsizlik oranı gibi yılın belli dönemlerinde açıklanırdı. Elbette 28 Şubat’ın güven endeksi sıralamasının ilk sırasında Türk Silahlı Kuvvetleri vardı. Darbeci aklın (ne kadar akılsa) ürünü bu endeks, yıllardan beridir memleketin gündemini belli dönemlerde meşgul etmiştir. İlk sırada TSK, ikinci sırada bir ara Ahmet Necdet Sezer, bir de üçüncü sırada Seda Sayan’a rastlar milletimiz o günlerde. Yani ancak “Bu devirde babana bile güvenmeyeceksin!” şeklinde bir atasözü uydurabilen “son toplum”un “güven” kavramından anladığı, Onuncu Yıl Marşı’nın Kenan Doğulu tarafından yapılan uyarlaması, kırmızı Mehmet Serhat Bıçak [email protected] ışıkta duran devlet büyüğü, bir de kokulu öpücük gönderen sarışın kadındı. Yıllar geçti, “Bu devirde babana bile güvenmeyeceksin!” diyen adamın ne parmak, ne de ayak izine rastlandı. En dehşetli çivili katilleri dahi bulup basabilen dedektiflerimizin söz konusu şahıs hakkında yürüttükleri kovuşturmanın ne âlemde olduğunu çok merak ediyorum. Serde Ülkücü genoma (genom da neyse) sahip olunca, Recep Tayyip Erdoğan ismini “Erdemliler Hareketi” toplantılarının medyaya olan yansımalarında pek sevimli karşılayamıyordum. “Değiştim!” diyen ve ortaya bir gömlek metaforu arz eden Erdemliler Hareketi’nin “lider”i, o günlerde bende “Değiştim!” üzerinden bir etki oluşturamıyordu. Zira 28 Şubat’ın bulanık havasına karbonmonoksit pompalayanların bu kanaldan geçerek “Demek artık şeriatla işi yok!” şeklinde yaptıkları yorumları duydukça bir yanlışlık görüyor ve ona böylesi değişimi yakıştıramıyordum. Bu düşünceleri satırlarımıza eklerken belirtmek istediğim şudur: Her ne kadar daha da evvelinde, yani Refah Partili vakitlerde de tam olarak aynı çizgide olmasak da, “Değiştim!” deyip de başkalarının ağızlarında başka türlü yorumlanarak ezilmeye çalışılan fikirlerine saygı duydum ve bu yüzden de kendisine muhabbet besledim. Zira hak olan, onun “Değiştim!” dediğinin üzerindeydi. Dolayısıyla başka bir siyasî hareket muhibbi ve mensubu olarak Erdoğan’ı dışarıdan seyrederken, onun millet nezdinde bulan karşılığını “Değiştim!” üzerinden bir türlü yoramıyordum. Zira bu açıklama, milletten ters tepmeliydi aslında. Bu yüzden o günlerdeki inancım, bütün bu görüntünün bir proje olduğu yönündeydi. Ancak Erdoğan’ın bütün Türkiye’yi bucak bucak, sokak sokak gezerken verdiği görüntü, onun her ne yaparsa yapsın başka biri olduğunu gösteriyordu. Sıcak ve samîmi tavrı halktan akis buluyor, olumlu karşılıklar alıyordu. Siyasî mânâda, o günlerde birkaç kimseden duyup köpürmeme sebep olan “Tayyip parti kursa da oy versek” temennisinin nefsimde oluşturduğu kıskançlığı (haset mi, gıpta mı olduğunu târif edemiyorum) çok iyi hatırlıyorum. Bu hislerin Ozan Arif ’te bulduğu yankı şöyleydi: “Bir ‘Değiştim’ masalı, bir de ‘ak’ tutturdunuz;/ Bu millete karayı, ak diye yutturdunuz!” Sayın Cumhurbaşkanı o süreç içinde kendisinin gâyesinden bîhaber bizlere bakıp çok üzülüyordu mutlaka, ancak bu yazıyı okuyunca (Allah söyletti herhâlde) yüzünde mütebessim bir ifâdenin oluşacağından emînim! Madem bu noktaya ulaştık, öyleyse buraya şunu da not etmeliyim: O günleri tekrar okuyup bugünlere bakınca, o günlerde “Değiştim!” sözünü “Tayyip artık şeriatçı değil!” şeklinde yorumlayanların, aslında bundan memnun olduklarından değil, tersine, toplum nezdinde onun aleyhinde çalışma yürüttüklerinden ötürü bu türlü değerlendirmeler sunduklarını anlıyorum. Yani belli ki bir koza dönemi olacaktı. Hatta belki o dönemi yaşıyordu Erdemliler Hareketi’ne liderlik ettiği ilk zamanlarda. Daha da ileriye götürmek gerekirse, bana göre Tekirdağ’daki günleri değil, 2007’ye kadarki AK Partili günleri Erdoğan için bir koza mevsimiydi… “Delikanlı Açılımı” Şimdi en başa dönüp güvenlik güçlerine “Abi bi’ dakka!” çeken gencin yanında yer alabilirim! Neden mi? En başa taşıdığımız gencin, güvenlik memuruyla girdiği diyalog ve kullandığı kelimelerden dolayı “Ülkücü” biri olduğunu düşünmüşsünüzdür sanırım. Hani onlar genellikle bu tip sözleri kullanırlar ya… Peki, “Abi bi dakka!” çıkışından bu gencin kimle meczedildiğini de gördük mü? Evet! “One minute!”, yani “Bi’ dakka!”, “Değiştim!” dediğinde milletten olumlu tepki alacağını düşünmezken milletin bağrına bastığı Erdoğan’ın, artık o an îtibâriyle bizim de kalbimizi fethettiği andır. Hani “açılım”, şu bu diyorlar ya, Erdoğan’ın ilk açılımı, “Değiştim!” kurgusunu anlamsız bulan bizlere karşı yaptığı açılımdır. Bu açılımın literatür adıysa, “Delikanlı Açılımı”dır. “Bana delikanlı ol, yeter!” Erdoğan, ülke siyasetine “tek adamlık” getirme derdinde biri olmamıştır. Ancak onun millet nezdinde “tek muhatap” olarak algılandığı devir başlayalı çok olsa da bitme eğiliminde de değildir. Zira her delikanlı, karşısında kendisine çâre olacağını düşündüğü bir başka delikanlı görmek ister. O yüzden ağızlardan düşmez “Bana delikanlı ol, yeter!” sözü. Banka şubesini soyup da paraları balkonundan boşalttıktan sonra “Cumhurbaşkanımızın dikkatini çekmek istedim” diyen gence (yaptığını tasvip etmememe rağmen) “soyguncu” diyemeyişimin sebebi budur! Zira Uzun Adam’ın, Reis’in, milletin deyişiyle “Tayyip”in ortaya koyduğu “kurtarıcı, çâre bulucu” profilin ne AK Partili, ne de başka bir partiden herhangi bir siyasetçiden vatandaşa yansımaması, derde düşen vatandaşın kimseyi aklına getirmeksizin ancak Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın kendisini muhatap alıp sorununu çözeceğini düşünmesi (Erdoğan için olumlu olsa da), aslında başlı başına bir sorundur, hatta en önemlisidir! (Tabiî bunu dert edinecek siyasetçi yahut bürokrat nerede?) Bunu anlatırken şu çarpıcı detaya da ayrıca dikkat çekmek lâzım: Erdoğan, Başbakanlığı sırasında da doğrudan muhatap alınmak istenen millet nezdindeki tek isimdi. Ne Sezer, ne Gül, ne Genelkurmay Başkanları, ne de başka kurum veya kimseler… Erdoğan hakkında “Tek adamlık istiyor” diyenlerin sırf bu yüzden ağızlarını toplamaları şart! Millet için tek adam yok, tek muhatap var! Ve bilsinler ki tek muhatap, hâlâ tek tabanca! haziran 2016 49 haberajanda Siyaset Siyasî tarihimizin en yüksek oranda oylarından biriyle seçilen Başbakan ile cumhur tarafından seçilen ilk Cumhurbaşkanı arasında bir gün bir yerde bir sorun patlak verecekti elbette. Aynı siyasî partiden, aynı dünya görüşünden, aynı îtikâdî çizgiden iki seçilmiş bile birbirlerine bu kadar dayanabildiğine göre, siyasî yelpazenin farklı kanatlarından seçilmiş iki kişinin ülkeyi hangi krizlere sürükleyebileceğini düşünmek bile istemiyorum. O hâlde bu iki başlı sistemin zararlarından kurtulmanın en kesin çözümü, çok acil bir anayasa değişikliği ile başkanlık sistemine geçmek olmalıdır. Dâvâ mı, ikbâl mi? K IRGINIM ben de Davutoğlu gibi. Ve ondan daha çok kızgınım Erdoğan’a. O, yol arkadaşından vazgeçti; ben, ülkeme yol çizenden vazgeçilmesinden endişeliyim. Başbakan’ın dediği gibi, seçmenle yapılmış dört yıllık bir sözleşme vardı, altı ayda tek taraflı bozuldu. >> Haziran seçimlerine meydanlarda giren Erdoğan’ın Kasım seçimlerine girerken Külliye’den çıkmamasıyla yaklaşık on puan kazanan Davutoğlu’nun hakkının yenildiği kanaatindeyim. Türk siyasî tarihinde ilk defa bir başbakanın seçim öncesi verdiği sözlerin tamamını ilk üç ayda yerine getirdikten sonra kenara çekilmesini hazmedemiyorum. En az Davutoğlu kadar milliyetçi, en az onun kadar muhafazakâr ve en az onun kadar şahsî menfaatlerinden uzak hareket edeceğine inandığım Erdoğan’ın ne yapmak istediğini anlayamıyorum. Yanılmıyorsam, yıl 1996 idi. O zamanki adıyla Refah Partisi’nin Karşıyaka Teşkîlatı’ndan bugünün İzmir Milletvekili Kerem Ali Sürekli’nin ekibiyle annemin evinin balkonunda siyaset konuşuyorduk. Ben siyaseti Özal’ın Anavatan’ıyla öğrenmişim. Milliyetçi, muhafazakâr ve serbest piyasacıyım. Siyaseti Özal’la sevmiş biri olarak da rahmetli Erbakan’ın siyasetine uzak değil, ancak mesafeliyim. Ortada Refah’a bir dâvet vardı. O gece söylediğim şuydu: “Bir gün Tayyip Erdoğan partinin başına geçerse ben de onun peşinden gelirim, bugünkü şartlarda değil!” Bunu söylediğimde Erdoğan, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı’ydı. İstanbul’da yaşamayan ya da siyasetle çok iç içe olmayanların pek de tanımadığı o cesur ve büyük siyasetçi, benim siyasî rehberim olmuştu bile. Birkaç sene sonra Abdullah Gül ve Bülent Arınç’la çıktığı yoklama turlarından 50 haziran 2016 Cüneyt Akar [email protected] birinde, Manisa Muradiye Camii avlusundaki şadırvan etrafında Erdoğan’la karşılaştığımda, içimden de olsa “İşte benim liderim!” dediğimi çok iyi hatırlıyorum. AK Parti kurulduğundan beri, zaman zaman bireysel eleştirilerde bulunmuş olsam da, ülkemin geleceğinin onun vizyonuyla daha iyi şekilleneceği fikrim hiç değişmedi. Ben, Erdoğan’ın Türkiye’yi ve İslâm’ı kendi menfaatlerinin gerisine koyduğunu aklımın ucundan bile geçirmedim hiç. Hata yaptığını düşündüğüm zamanlarda bile hiç kasıt aramadım. “Beşer şaşar” diye yorumladım. İşte o hata yaptığı kanaatinde olduğum durumlardan biriyle daha karşı karşıyayız şimdi! Yola birlikte çıktığı arkadaşlarının en önemlilerinden vazgeçmek zorunda kalan Erdoğan, kendisinden sonra gelebilecek belki de en kaliteli başbakandan da vazgeçmiş durumda. Siyasî geçmişi tertemiz, akademik kariyeri zirvede, temsil yeteneği tartışılmaz birinden ben olsam neden vazgeçerim ki? Vatana, millete, dâvâya bir ihâneti mi oldu acaba? Açıp okumaktan bile imtinâ ettiğim o pelikan dosyasında yazması muhtemel hâinliklerin birer düzmece olduğu konusunda hiç tereddüdüm yok. “Davutoğlu hâin olsa, Erdoğan onun kongreye kadar partinin başında durmasına izin vermezdi” diye geçiriyorum içimden. Peki, ama neden? Erdoğan-Davutoğlu ortaklığının sonuna neden bu kadar çabuk geldik? Erdoğan gerçekten de muhalefetin dediği gibi bir diktatör mü ki kafasına estiği gibi başbakan harcayabiliyor? Yalçın Turgut’un konuyla ilgili karikatüründeki gibi, M. Kemal, Fethi Bey’i görevden alıp İnönü’yü, İnönü’yü görevden alıp Bayar’ı Başbakan yapıyor. İsmet İnönü, Saydam’ı alıp Saraçoğlu’nu, onu alıp Peker’i, onu alıp Saka’yı vs. Başbakan yapınca oluyor da Erdoğan kongre seçeneğiyle Davutoğlu’nun istifasını önleyince mi diktatör oluyor? Olayın hata boyutu bir başbakanın bir cumhurbaşkanı tarafından kızağa çekilmesi değil bence. “AK Parti Kurucu Genel Başkanı” sıfatıyla Erdoğan’ın AK Parti üzerinde her zaman tasarrufu olacaktır, olmalıdır da. Aynı M. Kemal’in CHP üzerinde ölene dek tasarruf sahibi olduğu gibi… Erdoğan’ın AK Parti kadrolarını baştan aşağı değiştirmesi bile mümkün. Sorun bu değil. Zira silah ve kürsü arkadaşlarını sadece kendisine bütünüyle biat etmedikleri için idamla yargılatan Cumhurbaşkanlarını başköşeye yerleştirdi bu millet senelerce. Sorun, Erdoğan’la Davutoğlu arasında gözle görünür, altından kalkılamayacak boyutta büyük bir biat sıkıntısı yaşanmamış olması aslında. Devletin bekâsı için kendi evlâtlarından vazgeçebilen bir kültürün torunlarıyız biz. Davutoğlu’ndan vazgeçmek değil, memleket için her şey iyi ve Erdoğan’ın dilediği gibi giderken vazgeçmek sorun. Yoksa Erdoğan’dan da vazgeçelim yarın devlet için daha iyi olacaksa… Benim aradığım cevap “Davutoğlu’nun yerine kimin geleceği” de değil, bunu önümüzdeki ay öğrenip yorumlayacağız inşallah. Son kongrenin liste sihirbazı Binali Yıldırım olsa ne yazar, damat Albayrak olsa ne? Aradığım cevap, başka birinin neden geleceği ve Davutoğlu’ndan fazla ne verebileceği… AK Parti’nin elindeki risk Sokaktaki vatandaş, Erdoğan’ın Davutoğlu’ndan korktuğu için bu hamleyi yaptığını konuşuyor. Davutoğlu’nun kendisinden daha büyük bir kesim tarafından sevildiğini düşünüyor vatandaş. Erdoğan’ın ikbâl uğruna Başbakan’a kıydığını söylüyorlar. Daha önceleri Gül ve Arınç’a yaptığını hatırlatıyor herkes herkese. Davutoğlu benim kadar kızgın değil belki, ama kırgın. Bu kırgınlığı kısmen tabana da yansımış durumda. AK Partililerde bir endişe hâkim! Önümüzde muhtemel bir anayasa referandumu varken bu endişe göze alınabildiğine göre, önlemleri de düşünülmüş olmalıdır herhâlde. Buradan geri dönüş olmadığına göre, olay, sebepleriyle daha iyi anlatılabilmeli bundan sonra. Ya topyekûn kızmalıyız Davutoğlu’na bırakıp gitti diye! Ya da iki memleket sevdâlısının aldıkları bu kararın doğruluğuna inanmalıyız. Ancak asla ve asla bu sorunun orta yerinde bir menfaat çatışması aramamalıyız. Aksi hâlde Erdoğan gönüllerde suçlu, sonuç olarak da Erdoğan sevdâlıları kızgın ve kırgın kalırlar. Kongre taleplerini bile mahkemeye taşımak zorunda kalan partilerin arasında, sorunları kongrede çözmeyi doğru bulan bir partinin yolunda olduğumuz için gurur duymak varken, DavutoğluErdoğan krizini yazmanın ne kadar zoruma gittiğini bilemezsiniz. Ancak Davutoğlu krizinin geleceğe dair bize öğrettikleri ve sonuçta önümüze koymamız gereken bir yol haritası var. Cumhurbaşkanı’nın halk tarafından seçildiği o ilk günden beri Erdoğan’ın haykırdığı sonuçtur bu kriz aslında. İki seçilmişin bir yerlerde çatışmaması tabiata aykırı olurdu ki bu aykırılık yaşanmadı. Siyasî tarihimizin en yüksek oranda oylarından biriyle seçilen Başbakan ile cumhur tarafından seçilen ilk Cumhurbaşkanı arasında bir gün bir yerde bir sorun patlak verecekti elbette. Aynı siyasî partiden, aynı dünya görüşünden, aynı îtikâdî çizgiden iki seçilmiş bile birbirlerine bu kadar dayanabildiğine göre, siyasî yelpazenin farklı kanatlarından seçilmiş iki kişinin ülkeyi hangi krizlere sürükleyebileceğini düşünmek bile istemiyorum. O hâlde bu iki başlı sistemin zararlarından kurtulmanın en kesin çözümü, çok acil bir anayasa değişikliği ile başkanlık sistemine geçmek olmalıdır. Yeni kabine, yeni yasama dönemine yeni anayasa tasarısıyla girmelidir. O tasarı Meclis’ten 367’yle geçemeyeceğine göre, ya referandum ya da yeni bir seçim gündemdedir ki bundan sonra yapılacak her oylama, AK Parti adına büyük bir risk taşıyacaktır. haziran 2016 51 haberajanda Siyaset Sabri Öğe [email protected] Başta Başbakan olmak üzere Cumhurbaşkanı’nın çalışma arkadaşları ve tüm bürokratların idrâk etmeleri gereken şey, Sayın Erdoğan’ın engin vizyonudur. Türkiye bu noktaya onun sayesinde geldi. Şâyet onun vizyonu olmamış olsaydı, bugün ne dünyanın en büyük havalimanı, ne dünyanın en büyük asma köprüleri ve ne de saymakla bitmeyecek nice olağanüstü hizmetlerin biri dahi olabilirdi. Türkiye, Tayyip Bey’in kıymetini bilmelidir! İki zarif insan S EVİYE ve seciye timsali sevgili Ahmet Davutoğlu Hocamız, bunca hizmetlerine, giderken ortaya koyduğu asil tavır ve jest ile bir büyük hizmet daha kattı. Fitne kazanını kaynatmak için gözleri parıldayarak, avuçlarını ovuşturarak pusuda bekleyen dâhili ve hâricî fitne odaklarının heveslerini kursaklarında bıraktı. Geçmişte nice anlı şanlı devlet ve siyaset adamlarının yaptıklarını ve tavırlarını, şahsî hırs ve egoları uğruna aziz milletimize vermiş oldukları zararları düşündüğümüzde, onun fazîletli duruşunun değerini daha iyi anlayabiliyoruz. Ecevit’in Cumhurbaşkanı Sezer’le kapalı kapılar arkasındaki bir tartışmasını alelacele ifşâ edip, üstelik de “Bu bir krizdir!” demek sûretiyle Cumhuriyet döneminin en büyük ekonomik krizini nasıl tetiklediği, vatandaşlarımızın ne büyük acılar içinde kalmasına sebep olduğu hatırlardadır. >> Taşeli’nin Taşkent’inden çıkıp gelen Yörük çocuğu, ne öncesinde, ne de Başbakanlığı döneminde bizden olan aslî mayasını hiç kaybetmeden, karakteriyle taş gibi, fakat daima gülen yüzü, alçak gönlüyle içimizi ısıtan bir ipek gibiydi. Zamanında onun gibi bizim içimizden çıktığı hâlde “monşer”leşen diplomat ve devlet adamlarını, başörtülü evlâdımızı Meclis’ten süren Başbakanları, İslamköy’den çıkıp da başörtülü yavrularımızı ülkeden sürmeye kalkan Cumhurbaşkanlarını görmüş olan bu ülke, onu âdetâ bir mücevher gibi sahiplenip bağrına bastı. Prof. Davutoğlu, balarısı 52 haziran 2016 misâli hizmet üretmeye devam edecektir. Malûm, bal arıları ister kara kovan, ister fenni kovan olsun, isterse hiç kovan olmasın, gidip bir ağacın münâsip bir yerine yerleşerek ballarını yaparlar. Bir de sarı arılar vardır. Bunlar vızıltılarıyla, soframıza yaptıkları tacizlerle ve fırsat bulduklarında sokmalarıyla insanlara zarar verirler, tıpkı CHP gibidirler, asla bal yapmazlar. Şu Kılıçdaroğlu Sayın Başbakan’a “Neden kriz çıkarmıyorsun?” diyerek öfkeyle saldırıyor, “Çekileceksen de, hiç olmazsa vuruşarak çekil!” gibilerinden kendince akıl veriyor. Bunlar böyledirler, “kriz, vuruşmak, çatışmak” vardır lügâtlerinde, “sevgi, saygı, ülke menfaati, hizmet üretmek” gibi kelimeler yoktur. Mamafih, beri tarafta AK Parti cenahının yaptığını da makul kabul etmek mümkün değil. Bir genel başkanın maiyetindeki arkadaşları tarafından yetkisinin alınması yenilir yutulur olmayan cinsten ne kadar ağır bir eylemdir! Muhabbet ve uhuvvet üzere bina olduğu iddia edilen bir partiden sâdır olmaması gereken, iktidar partisi olması hasebiyle de geleceğimiz konusunda endişe yaratabilecek fazîletsiz bir hamledir söz konusu olan. Bunun başka bir yolu elbette vardı. Şâyet bu eylem Sayın Cumhurbaşkanımızın bilgisi dâhilinde yapılmış ise, bu bizleri daha da üzer. Davutoğlu Hoca, zehir yutarcasına, hicrânını sînesine gömerek, hiç kimsenin kalbini de kırmayarak olayı geçiştirdi. Onun yerinde Bülent Arınç Bey olsaydı acaba nasıl bir tepki verirdi? Mevcut Anayasa muvacehesinde Cumhurbaşkanı’yla Başbakan’ın çatışması mukadder midir? Evet, genel kanaat öyle olmakla beraber, Sayın Başbakan’ın “Her şey milletin gözü önünde oldu” şeklindeki ifâdesinden bakacak olursak, böyle olmadığı kanaati ortaya çıkıyor. Bizler sebebin perde arkasındaki birtakım çatışmaların olduğunu sanıyorduk; öyle değilmiş, her şey göz önünde olmuş! Bizim gördüklerimizden, Sayın Başbakan’ın Cumhurbaşkanı’na karşı oldukça katı ve yanlış, buna mukabil Cumhurbaşkanı’nın sabırlı ve ileri derecede hoşgörülü davrandığını müşahede ediyoruz. Başbakan o şekilde davranmak mecburiyetinde değildi ve öyle olmamalıydı. Cumhurbaşkanı’nın özel olarak seçip getirdiği, kendisine çok yakın bildiği MİT Müsteşarı’nın, onun rızası alınmadan istifa ettirilip milletvekili adayı yapılmış olması, doğru kabul edilebilecek bir şey değildir. Cumhurbaşkanı’nın düşüncesi hilafına gerçekleştirilen “Dolmabahçe Mutabakatı” ve bizzat “Terör örgütüyle konuşacak hiçbir şey yok! Son terörist yok edilinceye kadar operasyonlar devam edecek!” derken Başbakan’ın onu tekzip edercesine kalkıp 2013 şartlarının gerçekleşmesinden bahsetmesi, ülkenin bu en önemli sorununda ayrı telden çalması, affedilebilecek bir hata değildir. Ve nihâyet, güvenlik güçlerimiz can ve kan vererek terör mücadelesi verirken Parlamento’daki terörist yandaşlarının dokunulmazlığının kaldırılması için Cumhurbaşkanı bas bas iktidara çağrı yaparken Sayın Davutoğlu aylar boyunca beceriksizce bir fezleke türküsü tutturup kuru hamâsetle milleti oyaladı, hem Cumhurbaşkanı’nı, hem de milleti çileden çıkardı. Görüldüğü gibi, tahminlerin aksine Sayın Cumhurbaşkanı, Başbakan’a karşı hiç de katı davranmamış, buna mukabil Sayın Davutoğlu ise kendisinden beklenmeyecek hatalar yapmıştır. Anlıyoruz ki, fahiş hatalar yapılmamak kaydıyla uyumlu çalışma mümkün olabilecekmiş. Ancak icrânın tek elde toplanmasını mümkün kılacak başkanlık sistemi herhâlde çok daha derli toplu ve dinamik bir yapı olur ve mevcut sıkıntılar tümüyle ortadan kalkar. Hâdisenin bir iyi tarafı şu oldu ki, geçmişte bir üflemeyle krizden krize sürüklenen bu ülkenin, en kritik olayların yaşandığı bir zamanda böyle bir olaya rağmen en küçük bir sarsıntı yaşamayan sağlam bir ekonomiye sahip olduğu görüldü. Başta Başbakan olmak üzere Cumhurbaşkanı’nın çalışma arkadaşları ve tüm bürokratların idrâk etmeleri gereken şey, Sayın Erdoğan’ın engin vizyonudur. Türkiye bu noktaya onun sayesinde geldi. Şâyet onun vizyonu olmamış olsaydı, bugün ne dünyanın en büyük havalimanı, ne dünyanın en büyük asma köprüleri ve ne de saymakla bitmeyecek nice olağanüstü hizmetlerin biri dahi olabilirdi. Türkiye, Tayyip Bey’in kıymetini bilmelidir! haziran 2016 53 haberajanda Siyaset LİDERLİK GİZEMİ Recep Tayyip Erdoğan’ı seven de, sevmeyen de vardır. Fakat her iki kesim de kesinlikle kendisine güvenir! Öngörülebilir bir liderdir. Bu hâle nasıl geldi? Onlarca yıldan beri seçime giriyor ve kendisiyle ilgili her şey tartışılıyor. Yıllardan beri gözlemledikleri tutum ve davranışlarını karşılaştıran insanlar bir tutarlılık görüyorlar. İstemediği bir karar bile olsa, sevmeyen bir kişi, Cumhurbaşkanımızın nasıl karar vereceğini aşağı yukarı kestirir. Kendisini sevene de, sevmeyene de sorsam ki “Recep Tayyip Erdoğan bir zorlukla karşılaşsa, birileri onu tehdit etse, o tırsıp bir kenara çekilir mi?” diye, herkes vereceği cevabı biliyordur, emînim! 54 haziran 2016 D ÜŞÜNCE dünyanızda bir yere gelir, takılır kalırsınız. Oradan öte yol yoktur. Bir şeyler demeye çalışır, kıvranırsınız; edepliyseniz, “Bir yolu olmalı illâ ki” dersiniz, edepsizseniz, “Kesin bunun altında bir pislik var!” diye tepki verirsiniz, o da yoluna öyle devam eder. Liderlik ve liderle ilişkiler de böyle bu türden şeylerdir. Bir şeyler söylemek istersiniz, ama “Aslında şöyle yapması lâzımdı. Her zaman bu şekilde mi olacak? Diğerleri bostan korkuluğu mu?” şeklindeki şikâyetler ve sorular uzar gider. >> Türkiye’deki haber ajansları ve TV’leri anlık haber geçmeye başladılar Cumhurbaşkanı-Başbakan görüşmesi öncesi, bitimine ve ertesi güne kadar. Ertesi gün Başbakan’ın, Adalet ve Kalkınma Partisi’nin Büyük Kongresi’ni olağanüstü toplantıya çağırmasıyla sürecin ilk aşaması bitmiş oldu. Tabiî kafalarda pek çok soru işareti, bilinmezlikler, belirsizlikler, duygularda şaşkınlıklar, sitemler ve kızgınlıklarla beraber... Sayın Cumhurbaşkanımızla ilgili meydana getirilmeye çalışılan “Tek adam uygulaması mı olacak”, “Acaba hep onun dediği mi olacak?”, “Seçim başarısı mı, bunca hizmetler mi Başbakanlık’tan alınmasına sebep oldu?” gibi pek çok iddia ve sitem, şaşkınlık ve hatta kızgınlıkla karşılaştım. Telefonlarımız neredeyse hiç susmadı. Bazı çevrelerin meydana getirmeye çalıştığı, mantıksızlığından dolayı ne mânÂya geldiğini de anlayamadığım itham, “sivil diktatörlük” ve “tek adam” iddiası ise neredeyse Lokman Ayva [email protected] taban bulmaya başlayacak. İlk olarak şunu söylemem lâzım ki, bu bir itham. “Sivil diktatör” nasıl olunuyor, anlayamıyorum. Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın elinde bir silah veya bir para yok ki ona göre hepimize baskı yapsın, hepimizi korkutsun ve seçim kazansın. Cümle âlem seçimleri nasıl kazandığını biliyor. Rakiplerinin nasıl kaybettiklerini de… Şu âna kadar geldiği RP Gençlik Kolları Başkanlığı, RP İl Başkanlığı, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı, Milletvekilliği, AK Parti Genel Başkanlığı, Başbakanlık, Cumhurbaşkanlığı gibi tüm pozisyonlara seçimle geldi. Atatürk bile bu kadar seçime girmemiştir. Seçimlerin hepsini de mevcut düzene, mevcut güç odaklarına karşı kazanmıştır Erdoğan. Onun diktatör olduğunu iddia edenlerin durumlarına bakınız! Ya işadamı yahut patrondurlar. Hayatta seçime girmemişlerdir. Onun yönettiklerinin, onları makamlarından alma imkân ve yetkileri yoktur. İşadamı veya patron değilse, cemaat sistemi içerisinde bir kişidir böyleleri ve haklarında demokrasi ve seçim söz konusu bile olmaz. Bunu söyleyen siyasetçilerse, kendince o nadide, o güzel, kurtarıcı fikirlerini halka kabul ettirememişlerdir. O kadar kaybetmelerine rağmen hâlâ siyaset liderliğinde garantili iş bulmuş işsiz gibi oturur dururlar. Peki, böyle bir lider, kararlarını nasıl alır? Her şeyi bize sorarak yapsa meselâ? Karar alma süreçleri ne kadar hızlı olursa, başarı da o kadar hızlı olur. Meselâ bir köye okul yaptırılacak, bu okulu köylü kimden talep edecek? O köyün bağlı olduğu yetkililerden… Yetkililer tartıştı: “Taşıma mı yapsak, yoksa o köye ayrı bir okul mu?” Sonra o yetkililer diğer köylerin benzer ve başka taleplerini de tartıştılar ve kararlarını bir üst yetkililere sundular. Onlar da bir üste sundu. Bu iş Ankara’ya kadar gitti. Bu kararların alınması kaç yıl sürer, biliyor musunuz? Sadece okul kararı değil, eğitimle ilgili her türlü karar için aynı süreçler izlenmek zorunda. Dilekçeyi verdiğinizde okul yaşında olan çocuğunuz askerlik çağına gelir. Tabiî bir de en basitinden mahrem durumlar var: Devletler niye casus çalıştırırlar? Birtakım gizli kararları öğrenmek için… Bunları uluorta konuşur, tartışırsak, tek faydası bize casus göndermeyi plânlayanların casus harcamalarını azaltmak olur. Onun dışında bize hiçbir faydası olmaz. Çeşitli vesîlelerle liderler, herkesin bildiğinden daha fazla bilgiye sahiptirler. Bu tip bir lider “karar alıcı önder” olduğu için, aklınıza gelen veya gelmeyen bilgiler kendilerine ulaştırılır. Lider, mahrem bilgileri ortalığa saçıp savurmamak ve hızlı karar alabilmek için bunları dar bir çevreyle istişare ederek karar almak durumundaysa, o zaman biz ne yapacağız? Böyle durumlarda bizler, dünyanın en zor ve en kolay işini yapacağız: Güveneceğiz! Güvenmek, dünyanın en zor işidir. Güven bir dıygudur ve kolay kolay oluşmaz. Akıl ve mantıkla elde edilen bir şey değildir. Ben size 100 bin TL versem ve herhangi bir konuda “Bana güvenin!” desem, belki güvensizliğiniz iyice artar. Güvenin oluşabilmesi için birtakım olaylar, bazı referanslar lâzımdır. Birtakım dedikodulardan sıyrılmış olmanız lâzım ki bunu tesis edebilesiniz. Meselâ, “Şu işi Lokman kesinlikle yapabilir!” diye güvendiniz ve telefon etmek istediniz bana. Benim o işi yapabileceğimi nereden biliyorsunuz? Demek ki bir şeyler biliyorsunuz ve mantık yürütüyorsunuz ki buna karar verip telefon etmeye kalkıyorsunuz. Bir lider için milyonlarca insanın güvenini elde etmek müthiş bir başarıdır. İşte kolay olan da bundan sonra başlar! Böyle bir lider varsa rahatlıkla tüm işleri kendisine bırakabilirsiniz. Her türlü sorumluluk liderde olur. Siz de rahat rahat günlük işinize gücünüze bakarsınız… Recep Tayyip Erdoğan’ı seven de, sevmeyen de vardır. Fakat her iki kesim de kesinlikle kendisine güvenir! Öngörülebilir bir liderdir. Bu hâle nasıl geldi? Onlarca yıldan beri seçime giriyor ve kendisiyle ilgili her şey tartışılıyor. Yıllardan beri gözlemledikleri tutum ve davranışlarını karşılaştıran insanlar bir tutarlılık görüyorlar. İstemediği bir karar bile olsa, sevmeyen bir kişi, Cumhurbaşkanımızın nasıl karar vereceğini aşağı yukarı kestirir. Kendisini sevene de, sevmeyene de sorsam ki “Recep Tayyip Erdoğan bir zorlukla karşılaşsa, birileri onu tehdit etse, o tırsıp bir kenara çekilir mi?” diye, herkes vereceği cevabı biliyordur, emînim! Yurtiçinde veya yurtdışında bir haksızlık olsa, Recep Tayip Erdoğan, “Bana ne! Ağrımayan başımı niye ağrıtayım?” deyip duymazdan, görmezden veya bilmezden gelir mi? Emînim, bunun da cevabını hepimiz biliyoruz! Yaptıklarıyla, söyledikleriyle ciddî bir çoğunluğun güvenini kazandı. O yüzden bize de işin kolayı kalıyor: Güvenmek... O yüzden iç politikada, dış politikada kendisine güveniyoruz ve Allah’a şükür, kendisi şimdiye kadar bizi hiç yanıltmadı. Bu güvenle Türkiye kârlı çıktı. Türkiye sürekli olumluya gitti. Son hükûmet değişikliği de bunun gibidir. Türkiye olarak önceki Başbakanımız Prof. Dr. Ahmet Davutoğlu’na da güvendik. Pek çok mahrem bilgilere dayanarak kararlar aldı. Biliyoruz ki, AK Parti Genel Başkanlığı ve Başbakanlık’tan istifa kararı da vatandaşlara sorulmadan alınmış bir karardır. Ama saygı duymak ve güvenmek durumundayız. Bu durumlar karşısında bizlerin yaptığı, en akıllıca olandır. Bu kararlar alınırken pek çok durum göz önünde tutuluyor. Bunların bir kısmı paylaşılabilir; bir kısmı da paylaşılamayan şeyler… Emînim, bu sürecin sonunda da hep birlikte kârlı çıkacağız. Çünkü bizler güvenilir insanları lider bildik ve o liderlere güvendik. Liderlik gizemini de böylelikle avantaja çevirmiş olduk. haziran 2016 55 haberajanda Analiz Biz Erdoğan’ı da, Davutoğlu’ nu da tanıyoruz. Bu halk nifak tohumları ekenlere iltifat göstermeyecektir. Yaşananların en olumlu tarafı, bize başkanlık sisteminin ne kadar gerekli olduğunu göstermesidir. Cumhurbaşkanı’nın halkoyu ile seçildiği ilk gün, başkanlık sistemi resmen değil ama fiilen hayatımıza girmişti. Şimdi resmen konuşmanın ve harekete geçmenin vakti geldi! MEVCUT SİSTEMİN ÇARPIKLIĞI: Başkanlık sistemine geçiş sancıları A NADOLU Ajansı’ndan bir haber geçiliyor: “Başvekil Malatya Mebusu İsmet İnönü’ye, talep ve ricâsı üzerine Reis-i Cumhur Atatürk tarafından bir buçuk ay mezuniyet verilmiş ve Başvekâlet vekâletine İktisat Vekili Celal Bayar tayin edilmiştir.” >> Tarih, 20 Eylül 1937’dir. Halk, İsmet Paşa’nın izne çıktığını düşünüyordur. Oysa durum çok farklıdır. Atatürk ve İsmet İnönü arasında ciddî problemler vardır. Yürütülen dış politikalardan ekonomik politikalara, Dersim isyanından özelleştirme politikalarına kadar pek çok konuda iki lider arasında derin görüş ayrılıkları mevcuttur. Yaklaşık bir ay sonra (25 Ekim 1937) ise Başvekil’in “kat’î” olarak istifa ettiği ve yerine Celal Bayar’ın getirildiği açıklanır. Böylece İnönü’nün 16 yılı aşan Başbakanlık görevi sona ermiştir. Atatürk’le İnönü’yü karşı karşıya getiren meselelerden biri “Hatay meselesi” idi. 56 haziran 2016 Atatürk, 6 Ocak 1937 tarihinde Eskişehir’de, İsmet İnönü, Mareşal Fevzi Çakmak, Tevfik Rüştü Aras ve Şükrü Kaya ile bir görüşme yapmış, İnönü hükûmetini Hatay meselesini doğru okuyamamak ve pasif kalmakla suçlamıştı. İnönü, Hatay meselesinde Fransa’nın tepkisinden çekiniyordu. Atatürk ise Fransa’nın Avrupa’daki sorunlarının daha büyük olduğunu ve Hatay’la ilgilenemeyeceğini düşünüyordu. Atatürk, Hatay konusunda gazetelerde çıkan yazıları yetersiz görerek bazı gazetelerin başyazarlarını Dolmabahçe Sarayı’na çağırmış ve kendisinin dikte ettiği yazıları gazetelerde yayınlatmıştı. Hatta müstear bir isimle bizâtihî hükûmeti suçlayan yazılar kaleme aldığı bilinmektedir. Resmî kaynaklarda pek bahsedilmeyen bu derin görüş ayrılıklarının en bâriz ve en belirgin olanı, belki de bir anlamda mevcut parlamenter sistemin çarpıklığını ortaya koyan örneği, 9 Eylül 1937’de, İsviçre’de yapılan Nyon Konferansı sırasında yaşandı. İtalya’nın İspanya limanlarına yönelik tacizlerini görüşmek üzere uluslararası bir konferans düzenlenmesi kararlaştırılmıştı. Konferans sırasında Cenevre’de Türkiye’yi temsîlen bulunan Tevfik Rüştü Aras, o zamanki iletişim koşullarına rağmen hem Başbakan İnönü’ye, hem de aynı anda Cumhurbaşkanı Atatürk’e bilgi veriyor, işin kötüsü, her iki liderden ayrı ayrı gelen tâlimatları uygulamaya çalışıyordu. İnönü’nün başta bundan haberi yoktu. Atatürk anlaşmanın imzalanması taraftarı iken, İnönü ise çekimser kalınarak Mussolini’ye karşı daha ılımlı davranılmasını savunuyordu. Tevfik Rüştü Bey, İnönü’ye rağmen Atatürk’ün isteği üzerine anlaşmayı imzalamak durumunda kaldı. Durumu sonradan öğrenen İnönü, bu duruma çok bozulmuştu. Atatürk, kurduğu çiftlikleri Hükûmet’e devrettikten sonra idaresinin ihmâl edildiği gerekçesiyle çeşitli defalar şikâyette bulunmuştu. Atatürk ve İnönü arasındaki ipleri koparan olay ise, 18 Eylül 1937 günü bu sebeple Orhan Mücahit [email protected] meydana geldi. Atatürk, Orman Çiftliği yöneticileri ile bizâtihî görüşerek olaya bir anlamda müdahale etmiş, bunu öğrenen İsmet İnönü ise Atatürk’e tepki göstermişti. Aynı akşam Çankaya sofrasında Atatürk ve İnönü bu konu yüzünden tartışmış ve Atatürk’ün tepkisi ile toplantı bitirilmişti. Atatürk, artık İnönü hükûmeti ile beraber devletin yürütülemeyeceğine karar vermiş ve onu usûlüne uygun bir biçimde azletmişti. Atatürk, Türkiye’nin ilk Cumhurbaşkanı’ydı. Mevcut parlamenter sistemin kurucusu lideriydi. Liderliği ve otoritesi tartışılmaz idi. Buna rağmen, mevcut sistemin aksaklıklarını bizâtihî yaşadı. Örneklerde görüldüğü gibi, lüzum gördüğü konularda hükûmete doğrudan müdahale etme gereği duymuş, en sonunda beraber, omuz omuza savaştığı, yeni Cumhuriyet’i beraber kurduğu, kendisine en yakın gördüğü yol arkadaşı ile yollarını ayırmak durumunda kalmıştı. Ancak bu durum, Cumhuriyet tarihimizde ne ilk, ne de son olacaktı. Cumhurbaşkanı Turgut Özal ve Başbakan Süleyman Demirel Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Turgut Özal ve Süleyman Demirel, siyasî iki güçlü rakip ve iki güçlü liderdi. Bu ikili arasında da ciddî sorunlar yaşandı. Turgut Özal Cumhurbaşkanı ve Süleyman Demirel Başbakan olduğu zaman, bu gerilim doruğa çıkmıştı. Özal güçlü bir liderdi. Klasik Cumhurbaşkanlarından değildi. haziran 2016 57 haberajanda Analiz Turgut Özal Süleyman Demirel Tansu Çiller Cumhurbaşkanı Sezer ve Başbakan Erdoğan arasında da hiç bitmeyen bir mücadele vardı. Öyle ki Sezer, Erdoğan hükûmetleri zamanında 64 yasa veto ederek rekor kırdı. Hükûmet’in icraatları resmen tıkandı. Atamalar yapılamadığı için, vekâlet sistemi bir nevi yeni görevlendirme metodu oldu. Sezer sadece sistemi değil, Türkiye’nin önünü tıkadı. Sonuç olarak, görev süresi dolduğunda hem iktidarın, hem de Türkiye’nin önü açılmış oldu. Yıllarca aktif siyaset yapmış, icraatları ve yaptıkları ile Türkiye’nin seyrini değiştirmiş, Türk siyasî hayatına damga vurmuş bir ismin hiçbir iş yapmadan Çankaya’da oturmasını beklemek mantıklı olmazdı. Turgut Özal, “Ben Cumhurbaşkanıyım, Çankaya memuru değilim” diyerek kendisine gelen bazı kararnameleri imzalamayın- ca, Demirel ile aralarındaki gerilim yeniden tırmandı. Tartışma daha sonra dış politikaya da yansıdı. Ermeniler Nahcivan’a saldırdığında, Özal “Türkiye’nin garantörlük hakkından dolayı Nahcivan’a müdahale edilmelidir” şeklindeki düşüncesini ifâde ettiğinde, Demirel ise “İstiyorsa gidip savaşsınlar, mânî olan yok!” şeklinde skandal bir açıklama yapmıştı. Tartışmalar sürerken, Hükûmet, Özal’ın yetkilerini kısmak için harekete geçti. Atamalarda Cumhurbaşkanı’nı devre dışı bırakan yasa tasarısı hazırlandı. Ardından Bakanlar Kurulu kararlarında Cumhurbaşkanı’nın onayını gerektirmeyen bir çalışma hazırlandı. Hükûmet olarak Abdullah Gül 58 haziran 2016 Cumhurbaşkanı’nın verdiği resepsiyona gitmediler. Gerginlik o noktaya vardı ki, Özal, Anayasa’nın kendine verdiği yetkiyi kullanarak Başbakanlık’a gitti ve Mart başında yapılan Bakanlar Kurulu toplantısına başkanlık etti. Gerilim iyice artarken, kısa süre sonra Özal hayatını kaybetti. Daha sonra Süleyman Demirel, Cumhurbaşkanı oldu. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel ve Başbakan Tansu Çiller Tansu Çiller, Demirel’in Türk siyasetine kazandırdığı bir isimdi. Çiller, Demirel ile beraber uzun yıllar çalıştı. Demirel’in Cumhurbaşkanlığı döneminde Başbakan oldu. Ancak bu ikili de uyumlu değildi. Demirel ile Çiller’in arası ilk olarak Azerbaycan’daki darbe girişimi ve Çiller’in bu darbeye destek verdiği iddiasıyla bozuldu. İkili arasındaki uyumsuzluk giderek arttı. Hatta Çiller’in bazı DYP’li bakanlara Demirel’in görev süresini tartışmaya açaca- Orhan Mücahit Bülent Ecevit ğını söylediği iddia edildi. Çiller’in bu tavrı Demirel’in kulağına gidince Demirel çok sinirlendi. O günlerde Demirel’in seçim yasasını veto edeceği de söyleniyordu. Çiller’in Çankaya Köşkü’ne çıkıp bu konularda Demirel’i suçladığı ve “Siz bizim seçimi kaybetmemiz için uğraşıyorsunuz. Bu kanunu veto ederseniz, ben de sizin görev sürenizi tartışmaya açarım” dediği, Demirel’inse “Karşımda bir bayan olmasaydı pencereden aşağı atardım” dediği yazılıp çizildi. 28 Şubat’ta yaşananlar ve Refahyol hükûmetinin başına gelenleriyse hepimiz biliyoruz. Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer ve Başbakan Bülent Ecevit 10. Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, Anasol-M koalisyon hükûmeti ortaklarının ortak karara varamamaları sonucu, Ecevit’in önerisiyle Cumhurbaşkanı adayı olarak ön plana çıkmış ve mutabakat sağlanarak seçilmişti. Ancak Ecevit önderliğindeki hükûmet ile Sezer arasında da ciddî problemler ortaya çıktı. Özellikle ekonomik krizlerle birlikte birçok özel bankanın batması, yolsuzluk iddiaları ve hükûmet tarafından yargının baskı altına alındığı iddiaları Sezer’i çok rahatsız ediyordu. Cumhurbaşkanı, bankaların özelleştirilmesi, genel af gibi pek çok kanun hükmündeki kararnameyi imzalamayı reddetti. Sezer, daha sonra meşhur MGK krizini ateşleyecek olan Hükûmet’i by-pass ederek Devlet Denetleme Kurulu’na yolsuzlukları ve batık bankaları inceleme emrini verdi. Ecevit’se, Sezer’in bu hareketini denetimi denetleme olarak değerlendirdi. İkili arasındaki kriz, MGK toplantısındaki Anayasa kitapçığının fırlatılması ile doruğa çıktı. Sonra yaşananları biliyoruz… Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan Ahmet Necdet Sezer Cumhurbaşkanı Sezer ve Başbakan Erdoğan arasında da hiç bitmeyen bir mücadele vardı. Öyle ki Sezer, Erdoğan hükûmetleri zamanında 64 yasa veto ederek rekor kırdı. Hükûmet’in icraatları resmen tıkandı. Atamalar yapılamadığı için, vekâlet sistemi bir nevi yeni görevlendirme metodu oldu. Sezer sadece sistemi değil, Türkiye’nin önünü tıkadı. Sonuç olarak, görev süresi dolduğunda hem iktidarın, hem de Türkiye’nin önü açılmış oldu. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan Abdullah Gül, Erdoğan’ın hem siyasî, hem de özel hayatında en yakın dostlarından biriydi. AK Parti’yi beraber kurdular. Sezer sonrası Cumhurbaşkanı olması için Abdullah Gül’ü aday gösteren Erdoğan’dı. Gül’ün Cumhurbaşkanı, Erdoğan’ın Başbakan olduğu dönem hem iktidar, hem de Türkiye için en verimli dönemdi. Buna rağmen aralarında yetki tartışmalarının ve düşünce farklılıklarının olduğunu biliyoruz. Velhâsılıkelâm, sözü nereye getireceğim anlaşılmış olmalı. Mesele aslında Erdoğan-Davutoğlu meselesi değil. Evet, pek çok kişi meseleyi iki dâvâ arkadaşının arasında gördü ve bunu konuşuyor. Oysa mesele, aslında mevcut parlamenter sistemin yanlışlığı, eksikliği ve çarpıklığı meselesidir. Bizim bunu konuşmamız gerekiyor. Tarihimiz bize bunu gösteriyor. Bırakın ayrı görüşlere sahip insanları, aynı görüşe sahip ve aynı siyasî yolun yoldaşları dahi anlaşamayabiliyor. Biz Erdoğan’ı da, Davutoğlu’ nu da tanıyoruz. Bu halk nifak tohumları ekenlere iltifat göstermeyecektir. Yaşananların en olumlu tarafı, bize başkanlık sisteminin ne kadar gerekli olduğunu göstermesidir. Cumhurbaşkanı’nın halkoyu ile seçildiği ilk gün, başkanlık sistemi resmen değil ama fiilen hayatımıza girmişti. Şimdi resmen konuşmanın ve harekete geçmenin vakti geldi! haziran 2016 59 haberajanda Siyaset Devlet mi mil etten, mil et mi Bir bayrak ve pasaport ile devlet olunuyor mu? Şirket kurar gibi devlet kurulması, “millet” kavramını zorlamakta. Yani her kurulan devlet, kendine bir millet mi tanımlayacak? Lüksemburg, Malta, Vatikan vs. şehir devletlerinin bırakın küresel meseleleri, bölgesel konularda bile söyleyecek bir sözleri dahi bulunmuyor. Sadece devletmiş gibi davranılıyor. Büyük devletlerin ve küresel güçlerin kurdukları tiyatroda, küçük devletleri devlet olarak tanıyan, onlara devlet muamelesi yapanlar, kendi tiyatrolarında onlara biçtikleri rolü oynatıyorlar. Figüran devletler, aslında bu 52 devletin birçoğu, hatta BM’nin 193 üyesinin kaçı “aktör”, kaçı “figüran” devlet? 60 haziran 2016 Cemal Ceylan [email protected] devletten çıkar? “S URİYELİ olmak” ile “Türkiye’deki Suriyeli olmak” arasında nasıl bir fark var? Dört yıldan fazla süredir yaşanan iç savaş ve rejim güçlerinin sivil halkı katletmesi sonrası yaşanan insanlık dramının ardından Türkiye, sınırına gelen sivilleri açık kapı politikası ile kabul etmiş ve 21. yüzyılın yüzkarası olan Bosna Savaşı ve Srebrenitsa Soykırımı’nın bir benzerinin yaşanmasına mânî olmaya gayret etmiştir. Devlet düzeninin çökmesi ile devlet otoritesi olmayan bir coğrafî alan içerisindeki insanların gruplar hâlinde lokâl idare alanları üretmesi, aralarında ortak bir yönetim ve otoritenin bulunmaması sebebile oluşan kaos ortamı ve iç savaşın sonucudur. 2003’ten bu yana yaşanan ve hâlâ etkileri devam eden “Irak Savaşı”, daha doğrusu “Irak İşgâli” sonrasında oluşan iç savaş ve kaos ortamını yaşayan bir Iraklı ile sohbetimizde, onun söylediği bir söz hâlâ kulaklarımda: “En kötü devlet, devletsizlikten iyidir!” Bu söz bana, büyüklerimizin dilinden hiç düşmeyen bir duâyı hatırlattı: “Allah devlete zevâl vermesin!” Bu duâyı yapan ve “devlet” kavramının değerini hiç unutmayan bu milletin hafızasında devletsizlik ya da otorite boşluğu hakkında neler vardır acaba? Milletin hafızası, aslında devletin hafızası demektir. Buradan yola çıkarsak, bu milletin Anadolu coğrafyasındaki devlet hafızası, bin yıllık bir hafızadır. Aynı millet, aynı coğrafyada birden çok devlet kurmuş yaşamış ve yaşatmıştır. Bir milletin aynı coğrafyada yeni devletler kurmasını gerektiren nedenler ve yaşananlar, milletin ve devletin ortak hafızasında canlılığını korumaktadır. Soru ve sorun şu ki, 100 yıl önce kurulan devletler ile coğrafî sınırlar değişti. Ancak eskiden Osmanlı Devleti’ne ait olan coğrafyada bugün îtibariyle -güncel olarak- 52 devlet var. Peki, bunların kaçı gerçekten devlet? Yani bir bayrak ve pasaport ile devlet olunuyor mu? Şirket kurar gibi devlet kurulması, “millet” kavramını zorlamakta. Yani her kurulan devlet, kendine bir millet mi tanımlayacak? Lüksemburg, Malta, Vatikan vs. şehir devletlerinin bırakın küresel meseleleri, bölgesel konularda bile söyleyecek bir sözleri dahi bulunmuyor. Sadece devletmiş gibi davranılıyor. Büyük devletlerin ve küresel güçlerin kurdukları tiyatroda, küçük devletleri devlet olarak tanıyan, onlara devlet muamelesi yapanlar, kendi tiyatrolarında onlara biçtikleri rolü oynatıyorlar. Figüran devletler, aslında bu 52 devletin birçoğu, hatta BM’nin 193 üyesinin kaçı “aktör”, kaçı “figüran” devlet? Burada şunu söylemek istiyorum: Coğrafî olarak parçalanmış bölgeleri küçük küçük devletler olarak ilân edip tanıyanlar, içindeki milletleri de tanımlamaya kalkmaktadırlar. Her milletin bir devleti olması gerekir mi? Ya da her devletin bir milleti var mıdır? Yoksa o devletlerin vatandaşı olan insanlar mı vardır? “Suriyeli” olarak tanımladığımız insanlar bir millet mi? Bizden ayrı bir millet mi? Bu soruları şunun için soruyorum: Avrupalılar için “öteki” ve “yabancı” olan Suriyeliler, bizim için de “öteki” ve “yabancı” sayılabilirler mi? Tabiî ki bizim için ne öteki, ne de yabancıdırlar. Suriyeli biri hakkında “öteki” ve “yabancı” muamelesi yaptığımız takdirde Hatay, Gaziantep, Kilis ve Şanlıurfa gibi sınır kentlerimizde hatta Türkmenlerin yaşadığı Toroslarıda Ege ve İç Anadolu bölgelerindeki insanlarımızı hangi kategoriye yerleştireceğiz? Bizim Suriyelileri sahiplenişimiz, aslında başkasına değil, kendimize sahip çıkışımızdır. Boşnakları, Kırım Türklerini, Ahıskalıları, Filistinlileri, Iraklıları, Kerkük ve Musul’daki Kürt ve Türkmenleri nasıl ki kendimizden görüyor ve sahip çıkıyorsak, Suriyelileri de kendimiz olarak görüyoruz. Başka türlü de olsa Türkiye ve Türk milleti kucak açar, ancak böyle bir yabancılık yok! Avrupalılardaki çelişki şu: Yabancı gördükleri Suriyelileri istemeyen Avrupa, Ukraynalılara çok mu sahip çıktı? Hayır! Romanları bizzat sınır dışı eden Avrupalılar için kendilerini rahatsız eden ve konforlarını bozan herkes yabancıdır. Kendinden bile olsa… Dün İkinci Dünya Savaşı’nda gemilerle Kuzey Afrika’ya kaçan Avrupalılar, bugün Kuzey Afrika’dan gelen botları batırıp göçmenlerin denizlerde boğulmalarını izliyorlar. Dün sömürgeleştirdikleri ülkelerden gelenleri, şu an kendilerine yük ve tehdit olarak görüyorlar. Dün işçi olarak dâvet edip vatandaşlık verdiklerini, bugün ırkçı saldırılar ve yabancı düşmanlığı ile baskı altına alıyorlar. “Aktör devlet” olmak, ancak aktör ve kendini insanlığa karşı sorumlu hisseden kurucu milletlerin iddiasıdır. Türkler, millet olarak başka toplumları ve milletleri kendi devletlerinin aslî unsurları olarak görmüş ve bu unsurları devletin en üst görevleri ile değerlendirmiş bir devlet anlayışına sahiptirler. Bu anlayış ne bir Suriyeliyi, ne de bir başkasını ölüme terk edebilir! Tarihte hiç mültecî olmayan ve devletsiz kalmayan düzen kurucu bir millet olan Türkler, hiçbir zaman diğer toplum ve milletlere zulmetmemiş, adâlet üzere yaşamış ve yaşatmışlardır. Onun içindir ki, bizim devlet anlayışımızın kurucu felsefesi, “İnsanı yaşat ki devlet yaşasın!” cümlesi ile özetlenmiştir. haziran 2016 61 haberajanda Analiz Mehmet Şeker [email protected] Vatana ihânetten iki yüz yıl cezâ talebiyle yargılanan kişi için mahkemeden beş yıl gibi komik bir ceza çıkması, kamuoyu vicdanında nasıl bir yankı buldu, ben ona bakarım. Senarist herhâlde mutluluktan uçmuştur. Yönetmen de ellerini ovuşturmuş olmalı. Nasıl mutlu olmasınlar, hazırladıkları oyunu dünyanın yarısı seyretti. En çok da prodüksiyon sahibi, büyük bir iş yapmış olmanın verdiği mutlulukla koltuğuna büyük bir özgüven ve keyifle yaslanmıştır. Bütün saldırılara rağmen bu ülke hâlâ ayaktaysa Ne kadar şükretsek az! N EREDEYSE “Bir varmış, bir yokmuş” zamanları… Biz kendimizi büyümüş zannediyoruz ama aynı zamanda komşumuz Hanife Teyze çocuklarıyla beraber bize geldiğinde anlattığı masalları büyük bir heyecanla takip ediyoruz. O yüzden “neredeyse” kelimesi gereksiz bile sayılabilir. >> Hanife Teyze çok güzel masal anlatır. Uzun uzun. Heyecan dolu. Dünyanın bütün masallarını bilir. Kimi zaman masal o kadar uzar ki, kalan kısmını ertesi güne bırakır. Arkası yarınlar gibi… Bütün ısrarlar faydasızdır. Öyle karar verdiyse, devamını yarın akşam dinleyeceğiz demektir. Hem onun evindeki odunları pek az… Henüz ilkokuldayız. Dördüncü sınıf olmuşuz. Kimsenin evinde televizyon olmadığı dönemler... Yaz yaklaşırken okulda müsamere düzenleniyor. Vatan müdafaası ile ilgili bir piyes… Bizim öğretmen ve Müdür, sınıfa birlikte geldiler bir gün. Karpuz seçer gibi dört beş kişiyi ayırdılar: “Gelin bakalım, piyeste oynayacaksınız!” Bir sevindik ki… Sahne tozu yutacakmışız, şakaya gelmezmiş. Ne demekse?! 62 haziran 2016 “Önce metni bir okuyalım, rolü beğenirsek kabul ederiz” diyecek hâlimiz yok. Ne görev verilirse severek yerine getireceğiz. “Vatan” denilince suların akışı bile değişir. Kaldı ki, rol seçecek hâlimiz yok. Yeter ki düşman askeri rolü verilmesin! Bizim roller basit: Asker olacağız… Er… Önemli rolleri beşinci sınıflara dağıtmışlar. Birer sopa uyduruldu; tüfek niyetine... Birkaç prova yaptık. İyi gidiyor. Rap rap rap yürüyoruz. Komutla beraber bir kenarda duruyoruz, yüzümüzü sahneye dönüyoruz. Emirler veriliyor. Rap rap… Hepsi tamam! Çakıyoruz selâmı, sonra tekrar... “Oldu, işte böyle, aferin!” Müdür bizden heyecanlı. Günler ilerlerken “Gelin bakalım!” dedi. Arabaya bindik, askerlik şubesine gittik. Üç öğrenci ile Müdür’ü karşısında görünce komutan güldü: “Hayırdır Hocam?!” Konuştular. Oynayacağımız oyundan bahsetti Müdür Bey. “Asker kıyafetleri almak istiyoruz” dedi. “Vay canına! Demek bunun için gelmişiz. Gerçek asker kıyafeti giyeceğiz!” “Olur mu, olmaz mı?” diye baktılar. En küçüklerinden çıkarıp üstten ölçtüler: “Eh, idare eder! Kolları ve paçaları biraz katladık mı, oldu bu iş!” Birkaç çuval asker elbisesiyle okula döndük. Gösteriden sonra kıyafetler iade edilecek: “Aman ha, dikkat edin, kirletmeyin!” Kıyafetler gerçek asker elbisesi olunca, sopadan tüfek saçma duracak diye düşünmüş olmalı ki Müdür bize talimat verdi: “Kimle- rin evinde tüfek varsa alıp gelsin!” Koşa koşa eve gittim. Zaten çok yakın… Anneanneme söyledim, “Allah Allah!” dedi. “Müdür istiyor!” “Eh madem öyle, al bakalım! Dikkat et, düşürme!” Dedemin antika sayılacak kadar eski tüfeğini omuzladım, okula gittim. Dolma tüfek… Ortadan kırılıp fişek konan cinsten değil. Namlular dümdüz, sabit duruyor. Eski savaş filmlerindeki gibi ucundan dolduruluyor. Önce bir ölçek barut, sonra mantar; o yoksa biraz kumaş parçası… Üstüne saçma konuluyor. Tekrar mantar veya bezle kapatılıyor. “Harbi” denilen uzun demir çubukla da sıkıştırılıyor. Horozun önüne ateşlemeyi yapacak kapsül takılınca çek tetiği, patlasın. Diğer arkadaşlar da getir- miş tüfeklerini. Birkaçı kırma, birkaçı dolma tüfek… Bizim amcaoğlu, cebinde kapsül de getirmiş. Mantar patlatır gibi çat çat atıyorlar. Kapsülün patlaması hakîkaten mantar sesinden farksız. Birkaç kapsül de bana verdi. İki namlulu tüfeğimin horozlarını kaldırdım. Etrafımda bir sürü arkadaş birikti. “Ben de atayım, ben de atayım!” diyenler var. Telâş edenlere çıkıştım: “Hele durun, önce bir ben atayım bakalım!” Kapsülleri taktım, “Çat!” diye patlattım birini. İkinci tetiği çektiğim anda hiç beklemediğim bir şey oldu: Çok büyük bir ses çıktı, patlama sesi… Yer gök inledi. Namlulardan birinin içi doluymuş. Her taraftan duyulan o muazzam sesle birlikte tüfeğin kabzası omzumu sarstı. Yalnız omzumu değil, bütün bedenimi… Az daha yere düşecektim. Havada paçavralar uçuşuyor, “Yoksa bir kuş mu vurdum farkında olmadan?” diye süzülerek yere doğru inen siyah paçavraya bakıyorum… Bütün bunlar sadece bir saniye içinde oldu ve bitti. Kuş değil, ama az daha bir öğretmeni vuracakmışım. Okulun ikinci katındaki odanın penceresinde arkası dönük şekilde dikilen öğretmen, ilk kapsülü patlattığım sırada yan tarafa çekilmiş. Çekilmese, hemen ardından oraya denk gelen saçmalar öğretmenin sırtına saplanacaklar… Sadece camlar kırıldı. Hâlbuki ben oraya nişan almamıştım. Havaya doğru tutuyordum namlunun ucunu. Fakat o geri tepme yok mu?! O sarsıntı sırasında namlu aşağıya doğru inmiş. Tam bir kâbus! Kim varsa etrafıma toplandı. Öğretmenler, öğrenciler, silah sesini duyup etraftan koşuşturan birkaç meraklı… Her kafadan bir ses çıkıyor. Kimin ne dediğini anlamıyorum. Kulaklarımda büyük bir uğultu, kafam kazan gibi… Tamam, isteyerek yapmadım, ama tetiği çeken benim parmağım. Suçluyum! “Kim attı? Kim vurdu? Kimi vurdu? Yaralanan var mı?” “Bu tüfeğin ufacık çocuğun elinde ne işi var?!” “Kim getirdi bu tüfeği? Kim verdi? Kim istedi?” “Bacak kadar çocuğa tüfek verilir mi? Hem de dolu…” Sorular üst üste, cevap veren yok. Parmakla gösterenler var. Ya da her soruya cevap veriliyor da ben anlamıyorum. Burnumda keskin bir barut kokusu… Koku hoşuma gidiyor, ne garip! Aklım karma karışık... Kalabalık arasında kardeşimi gördüm. Baktı ve kimin mârifeti olduğunu öğrenince ağlamaya başladı. Ders sırasında silah sesi duyulunca, öğretmeni “Kim attıysa elleri kırılsın!” demiş, “Şimdi abimin elleri mi kırılacak” diye ağlıyor bizim ufaklık. Bütün öğretmenler kızgınlık ve endişeyle karşılarlarken, içlerinden biri gülüyordu. Avcılık yaparmış, sonradan öğrendim. Belki de sinirden gülüyordu, ne bileyim?! Bazı insanların tepkileri farklı oluyor. Bizim okul bahçesindeki büyük prova maceramız, sahneleyeceğimiz piyesin çok üstüne haziran 2016 63 haberajanda Analiz kadarıyla bunlar yeterince prova yapmamışlar. Teksti de iyi okumamışlar anlaşılan. Yahut rol yapma yetenekleri zayıf. Her kimse, yönetmen de pek acemi herhâlde, yoksa daha esaslı bir oyun sahnelemeyi başarırlardı. çıktı. Ben yine de “Eyvah!” diyorum, “O rolü vermezler artık bana”.Neyse ki olay fazla büyütülmedi. Yeni camlar takıldı. Müsameredeki rolümü almadılar benden. Sahneye çıktık, gerçek asker kıyafetleri ve gerçek silahlarla oyunumuzu oynadık. Bu defa bütün tüfeklerin boş olduğundan herkes emindi. Sonunda biz selâm verirken koca salon alkıştan kırılıyordu. Vatanı düşmanlardan kurtarmıştık. *** Ey azizler, işte başlarız söze! Bir hatıra anlattık işte size! Emin olun, noksanı var, fazlası yok! Sözümüzde yalan olmaz, bilirsiniz… Gelelim bu barut kokulu hâdiseyi nereden hatırladığımıza… Vatana ihânetten yargılanan “gasteci” kılıklı kişilerin adliye önünde sahneledikleri oyunu görünce, ister istemez yıllar öncesine ait olay geldi aklıma. Yalnız takdir edersiniz, arada ciddî farklar mevcut: Bizimki bir vatan savunmasıydı, bunlarınki ise 64 haziran 2016 tam zıddı… Biz gerçek olaylardan ilham alınarak yazılmış bir oyun hazırlamıştık ve seyredenlerin gözleri yaşarıyordu. Bunlar ise komediye döndürdüler. Biz vatanı kurtarıyorduk, bunlar vatana ihânetle meşguller. Hem de ilelebet… Duruşmaya karar yazılması için ara verilmişken, adamın biri adliye binası önünde belindeki tabancayı çıkarıyor, iki el ateş ediyor. Güyâ hedefi “gasteci”... Önünde dikilen adamı üç metreden vuramıyor. (“Adam” deyişim lafın gelişi, takılmayın!) Koruma görevlisi olduğu düşünülen bir kişi de saldırganın kolunu yakalamış ve boynuna sarılmış. Fakat tabanca saldırganın öbür elinde! Komedinin dik âlâsı! Gerçekten öyle bir niyeti olsa, boşta kalan eliyle rahatça tekrar ateş edebilir. O sırada “gasteci” şahıs, karısını öte yanda bırakıyor; başını eğerek ellerini kaldırıyor ve bir muhabirin arkasına saklanıyor. Bütün bunlar olup biterken karısı da elindeki cep telefonunu bırakmadan saldırganın görüntülerini çekmeye çalışıyor. Ne ara kamerayı tuşladın, ne diye çekim yaparsın? Ortada bir silahlı saldırı varken bu kamera merakına nasıl sardırdın? Kocana ateş ediyorlar; iki el hem de… Seni korumayı aklına bile getirmeden, kaçıp başkasının arkasına saklanıyor. Hiç mi korkmadın? Hiç mi kızmadın? Namlunun önündeyken nasıl çekim yapabildin? Elinde silah bulunan saldırganın burnu dibindeyken her şeyi kayda almak sana da saçma gelmedi mi gerçekten? Bu serinkanlılık, netîceyi baştan bilmekten mi kaynaklanıyor? Küçüklüğünden beri bütün hedefin bir kameraman olmak mıydı yoksa? Oldu olacak, kırıldı kör nacak, daha profesyonel çekim yapmak için omuz kamerası temin etseydin bari! Yemin ederim, bizim piyes daha gerçekçiydi! Her şeyden önce inanarak oynadık. Bir piyesti ama vatanın çok büyük değeri olduğu bilinciyle rolümüzü yaptık. Gördüğüm Her neyse… Bu hâliyle bile maksat hâsıl oldu. Bütün Batı basını, “Muhalif gazeteciye saldırı” diye haberi verdi. Atan kişi üç metreden vuramamış, hiç problem etmezler, etmediler zaten. “Gasteci” karısını bırakıp kaçmış, başka birinin arkasına tavşan gibi sinmiş… Ziyânı yok, yaralanmamış olması da mühim değil! Karısı kameramanlık yapmış, onda korkunun izine bile rastlanmamış, kimin umurunda? Büyük bir acemilikle de olsa roller yerine getirilmiş, haberler yazılmış, görüntüler yayınlanmış, daha ne olsun?! Vatana ihânetten iki yüz yıl cezâ talebiyle yargılanan kişi için mahkemeden beş yıl gibi komik bir ceza çıkması, kamuoyu vicdanında nasıl bir yankı buldu, ben ona bakarım. Senarist herhâlde mutluluktan uçmuştur. Yönetmen de ellerini ovuşturmuş olmalı. Nasıl mutlu olmasınlar, hazırladıkları oyunu dünyanın yarısı seyretti. En çok da prodüksiyon sahibi, büyük bir iş yapmış olmanın verdiği mutlulukla koltuğuna büyük bir özgüven ve keyifle yaslanmıştır. Bütün ihânetlere rağmen, bütün saldırılara rağmen, bütün oyunlara, tezgâhlara rağmen bu ülke hâlâ ayaktaysa, üstelik her geçen gün büyümeye devam ediyorsa, ne kadar şükretsek az! -İşte yazının başlığı da çıktı!- haberajanda Siyaset Fatma Şura Bahsi Koçer [email protected] >> Erdemli siyasetçi bilgedir, naiftir, hakkaniyetli ve vefâlıdır. Bir işi bitirirken yeniden “Bismillah” diyebilendir. Bugün yaşadıklarımız, bir siyaset adamının vedâsı değil, bilakis dâvâsı için yeniden “Bismillah” diyen erdemli bir siyasetçinin vakarlı duruşudur. Bu duruş, erdemli siyaset adamı, Başbakanımız Sayın Ahmet Davutoğlu’ndan başkasına ait değil. İstikrar ve îtibar için Başkanlık Sistemi! B İRLİĞİMİZ, dirliğimiz ve dâvâmız için erdemli siyasetçiler olmak zorundayız. Erdemli siyasetçi için “emânet”, en kutsal hazînelerden biridir. Erdemli siyasetçi, bu hazîneye zarar vermemek için kendi nefsinden vazgeçip devletin ve toplumun faydası uğruna siyasî geleceğinden vazgeçebilendir. Başkanlık sistemine giden yolda atılmış önemli bir adım olarak değerlendirdiğimiz bu istifaya istinaden, yazımızda da başkanlık sistemini değerlendirmeye çalışacağız. Uzun bir parlamenter sistem deneyimi olan Türkiye’de sistemin yol açtığı kronik problemlerle birlikte yönetim alanındaki krizler sonucu parlamenter sistemin tıkanması, devletimizi yeni bir model arayışına yöneltmektedir. Türkiye’deki mevcut sistem, yürütmede istikrarsızlık yaşanmasına neden olmaktadır. Dolayısıyla istikrarın etkin olduğu bir sistemde yürütmenin güçlü ve ona bağımlı olmayan yasama sisteminin varlığı gereklidir. Bu bağlamda güçlü ve istikrarlı Türkiye için parlamenter sistemden başkanlık sistemine geçilmesi kaçınılmaz bir ihtiyaç olarak doğmuştur. Buna karşın, başkanlık sistemi tartışmaları sadece Türkiye’nin gündeminde bulunan bir husus değildir. Uluslararası arenadaki ister yeni, isterse köklü demokratik sistemlerle yönetilen devletlerin birçoğunda sorun olarak tartışma konusu hâline gelebilmektedir bu konu. Türkiye’de 1982 Anayasası ile birlikte parlamenter sistem üzerinden tartışmalar başlamıştır. Bu bağlamda 1982 Anayasası’nın kabulünden bugüne değin birçok kez anayasa değişikliğine gidilmiştir. Bununla birlikte, başkanlık sistemi talebinin Türkiye Cumhuriyeti siyasal tarihi boyunca sanki sadece AK Parti’nin öne sürdüğü bir talep gibi toplumda algı oluşturulmuştur. Oysa Turgut Özal ile birlikte başlamış bir değişim talebi sürecinden bahsetmek gerekmektedir. Son dönemlerde başkanlık sistemi tartışmalarının sadece Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’ın şahsî bir arzusu gibi yansıtılması, toplumun başkanlık sistemine karşı önyargılı bir tutum takınmasına yol açmıştır. Teorik bağlamda başkanlık sistemi, demokratik bir niteliğe sahiptir. Şeffaf, hesap sorulabilir ve siyasî merkezin güçlenmesini sağlayan bir yapıdır. İstikrara dayanan güçlü bir yürütmeyi temin etmektedir. Dolayısıyla AK Parti iktidarları başkanlık sistemini savunarak istikrarın devamlılığını sağlamaya çalışmaktadırlar. AK Parti iktidarları boyunca devletin kamu kurumları ile uyum içerisinde çalışılması, ekonomik alanda yaşanan iyileşme, toplumsal yaşam standartlarının yükselme- si ve dış politikada sağlanan îtibar, Türkiye’nin istikrarını arttırmıştır. Bu iç dinamiklerde sağlanan devamlılık ve istikrarla dış politikadaki îtibarın kalıcılığının sağlanması için başkanlık sistemi kaçınılmazdır. Bununla birlikte, tarihsel bağlamda lidere bağlılık düşüncesine sahip bir toplum olarak Türk halkının sosyolojik anlamda başkanlık sistemine yatkınlığı da önemli bir unsurdur. Başka bir deyişle, Türkiye’nin gerek siyasal kültürü, gerekse edindiği deneyim yürütme organının tek başlı olması bu durumu mümkün kılmaktadır. AK Parti, izlediği iç ve dış politikada yönetimsel bağlamda istikrar ve temsilî bağlamda adâlet unsurlarını savunmuştur. Ne var ki, Türkiye’nin mevcut parlamenter sistem yapısı bu unsurların tam anlamıyla uygulanabilmelerini engelleyici niteliktedir. Dolayısıyla çoğulcu bir meclis ve bu meclisin karşısında tem- silde adâlet kısıtının dışına çıkmış yürütme sisteminin varlığı ancak başkanlık sistemi ile mümkündür. Buna karşın, toplumun bakış açısını olumsuz yönde etkilemeye çalışan güçler, millî iradeye karşı güvensizlik algısı oluşturmaya çalışmakta, başkanlık sisteminin Türkiye’ye diktatörlük getireceği düşüncesini yaymaktadırlar. Sonuç olarak Türkiye’nin siyasal süreçte geçirmiş olduğu darbeler dönemini, istikrarsız iktidarları, koalisyon hükûmetleri dönemlerindeki kaos ortamını, ekonomik ve sosyal buhranları ve îtibarsız dış politikayı hatırlayarak ve toplumun tüm kesimlerine hatırlatarak başkanlık sistemine ülkemizin geçmesi için el ele vermek zorundayız! Başbakanımız Sayın Ahmet Davutoğlu’nun istifasını bu çerçeveden okuyarak değerlendirmeli ve ülkemize nifak tohumları saçmaya çalışanlara fırsat vermemeliyiz! haziran 2016 65 haberajanda Siyaset Laiklik, Hz. İsa Efendimizin göklere çekilmesinden îtibaren ilâhî vasfını kaybetmiş ve beşerî bir din, hatta ticarî bir kurum hâline gelmiş Hıristiyanlık karşısında Kilise’ye karşı insanların hak ve hukukunu korumak için yine insanlar eliyle meydana getirilmiş bir kurumdur. Ülkemizin son yüzyıl geçmişinde laiklik, bir zamanlar İslâm’ı yok etmek için bir baskı unsuru olarak kullanılmıştır. Bir din değildir. Mânevî hiçbir yönü bulunmamaktadır. Haçlı Batı’nın uydurduğu sakil bir kavramdır. >> Kişisel kanaatime göre laiklik, ne düşünce, ne inanç, ne de sosyal yönden tartışılmaya veya üzerinde düşünce üretmeye değer bir kavram. Her gündeme gelişinde ve tartışılmasında “kutsallık” izâfe edilen laiklik, Türkiye için “anti-İslâm”, biraz daha net bir ifâdeyle İslâm düşmanlığı için bir kılıftır. İslâm’a göre insanlar inanç yönünden üçe ayrılmaktadırlar: Mü’min, kâfir ve münafık… Her üç kavramı tanımlamaya gerek var mı? Mü’min, Hz. Peygamber’in “Bu Allah’tandır” diyerek tebliğ ettiği “nass”a hiçbir tereddüde yer bırakmayacak şekilde diliyle ikrar, kalbiyle inanandır. Tevhîd akîdesinin temel cümlesi, “Lâ İlâhe İllallah, Muhammed Resûllullah (Allah’tan başka ilah yoktur; Muhammed (sav), O’nun kulu ve elçisidir)” şeklindedir. Tevhîd akîdesinin ilk kelimesi olan “Lâ”, “yok” demektir. Sonra “İlâh” kelimesi de eklenerek başka bir şeyin 66 haziran 2016 Laiklik nedir, ne d T BMM Başkanı, değerli insan, MTTB’den ağabeyimiz İsmail Kahraman Bey’in “laiklik” içerikli sözleri birilerinin hiddetine ve şiddetine sebep oldu. Ayağına çivi batmış gibi naralar duyulmaya başlandı bu kimselerden. Unutulmaya yüz tutmuş “laiklik tartışmaları” yeniden alevlendi. ilâhlığı reddedilmektedir. Son kelime özellikle önemli bir vurgu göstermektedir: “Sadece Allah vardır!” Kısacası, mutlak Allah inancı dışında tüm ilâhlar kesin bir ifâde ile reddedilmektedirler. Bu cümle, aynı zamanda Allah ile kul arasında bir sözleşmedir. Kul, son ve aziz kitap Kur’ân ve Hz. Peygamber’in sünneti ile bildirilen temel ilkeleri tamamen kabul edeceğine söz vermektedir. Tevhîd akîdesinin aslî unsuru olan “Kelime-i Tevhîd”, son derece önemli bir gerçeği ifâde etmektedir. Önce nötr olan “İlâh yoktur” denilmekte, hemen arkasından “Sade ve sadece Allah vardır” vurgusu yapılmaktadır. Bir artı, bir de eksiden meydana gelen “Tevhîd” akidesi, aynı zamanda büyük bir gerçeği belirtmektedir. Bu akîdeyle Allah’a bağlanan bir insan, “mü’min” olarak vasıflanmaktadır. Mü’min, hem dünyada, hem ahirette liyâkati çok yüksek, imtiyazlı bir sınıftır. Kâfir ise, mü’minin aksine, ne kalbiyle, ne diliyle Allah’a ve indirdiklerine inanır. Bunları inkâr eder. Kâfir, inkâr girdabında sürekli debelenir; kurtuluş için arayış içinde de değildir. Yaratılış gereği biraz arayış içinde olsa, Yüce Yaratıcı’yı ve gönderdiklerini kendisine çok yakın olduğunu görecek ve kurtuluşa erecektir. Üçüncü zümre ise, görünüşte Allah’a inanıyor gibi davranıp kalben küfredenlerdir. Bu grup, “münafıklar” zümresidir. Münafık, mü’minin aksine, dili ile kalbi arasında bir bütünlük bulunmadığından daima bir ikilem içindedir. Îman bir bütünlük ister. Allah’ın emir ve yasaklarının bir kısmını ayıklayarak tercih hakkı bulunmamaktadır. İnsanı mutluluğa götüren yol, sadece Kur’ân ile belirlenen güzergâhtan geçmektedir. Çünkü Kur’ân, geldiği günden beri insan ve insanlığın maddî ve mânevî ihtiyaçlarını karşıladığı gibi, kıyamete kadar tüm ihtiyaçlara da cevap vermektedir. Paris Tıp Fakültesi Dekanlarından ünlü tıpçı Prof. Dr. Mouric Boucail’in “Tevrat, İncil, Kur’ân ve Modern İlimlerin Mukayesesi” adlı başyapıtının sonunda ifâde ettiği gibi, “Çağdaş ve modern ilimler ne kadar ileri giderse gitsinler, asla Kur’ân’ın önüne geçemezler!”. Laikliği bir inanç sistemi olarak kabul eden, ama görünüşte Müslüman olduklarını sananlar, kendilerini yukarıdaki üç zümreden hangisi içinde telâkkî etmektedirler? “Ben laikim” diyen bir insan, mü’min mi, münafık mı, kâfir midir? Laik biri kendisini mü’min olarak düşünüyorsa, îmanın temel ilkelerine -hiçbir şüpheye yer bırakmaksızın- inanmalı ve inandığını sıkı bir şekilde test etmelidir. “Kâfir”, kelime anlamı itibariyle “küfr” kökünden türemiştir ve Allah’ı ve gösterdiği yolu terk ve inkâr edendir. Kâfirleri ahirette Ahmet Fidan [email protected] eğildir? Bir mü’minin “Hem laikim, hem mü’min” deme lüksü bulunmamaktadır. Îman, cüzlere bölünmeyi asla kabul etmemektedir! İsmail Kahraman Bey’in düşüncelerini bahane ederek laiklik bayrağını açanların bir gerçeği asla göz ardı etmemeleri gerekiyor: Laiklik kisvesi ile İslâm’ı yok etmek ve camileri kışlaya çevirmek, ezanı aslından koparmak, kısaca gönüllere korku salmak dönemi çoktan geçti. O arzu ve söz şehvetleri ile şimdi sadece kendilerini kandırıyorlar. Türkiye’nin geleceğe emin ve kararlı adımlarla yürüdüğü bu dönemde daha çok varılacak yeni hedef bulunmaktadır. Kaybedilen kaleler bir bir geri alınacak. Milletimiz bundan ümitvardır ve asla ye’se kapılmayacaktır! şiddetli bir Cehennem hayatı beklemektedir. Münafık ise, sözü ve kalbi birbirine uymayan insandır. Müslümanın yanında Müslüman görünen, kâfiri görüp kâfirce hareket eden kimsedir. Kur’ân-ı Kerîm’de pek çok âyet-i kerîmede münafıklar ayrıntılı şekilde tavsif edilmektedirler. Laiklik, Hz. İsa Efendimizin göklere çekilmesinden îtibaren ilâhî vasfını kaybetmiş ve beşerî bir din, hatta ticarî bir kurum hâline gelmiş Hıristiyanlık karşısında Kilise’ye karşı insanların hak ve hukukunu korumak için yine insanlar eliyle meydana getirilmiş bir kurumdur. Ülkemizin son yüzyıl geçmişinde laiklik, bir zamanlar İslâm’ı yok etmek için bir baskı unsuru olarak kullanılmıştır. Bir din değildir. Mânevî hiçbir yönü bulunmamaktadır. Haçlı Batı’nın uydurduğu sakil bir kavramdır. Ana hatları ile belirlenen üç zümreden farklı olarak laiklik taraftarları, kendilerini az önce sıralanan gruplardan hangisine ait olduklarını açıklayabilirler mi? Çünkü İslâm dininde dördüncü bir zümre bulunmamaktadır. haziran 2016 67 haberajanda Kripto Timur’la birlikte dağılan siyasal birliklerinin ardından Karaylar, Polonya merkezli Avrupa bölgesine yerleştiler. Bir de bizim Karaköy’e, yani İstanbul Galata’sına. Cumhuriyet dönemi yazarlarından Refik Halit Karay, Karaimköy/ Karayköy ekalliyetine mensup biriydi. Şimdilerde Karay ekalliyeti can çekişiyor Türkiye’de de, dünyada da. Son kelaynaklar bugün yarın terk-i dünya edecekler. *** Ülkemiz, 90’ı aşan Cumhuriyet yıllarının siyasalını bu iki ekolün, yani İngiliz ve Alman ekolünün mücadelesi olarak geçirdi. Tıpkı Osmanlı’nın son yirmi yılında olduğu gibi… Bu noktada kritik soru şu: Peki, “Türk (yerli) ekolü” yok muydu? Elbette vardı! Osmanlı zamanında bu ekolün adı, Abdülhamit Han’ın buluşuyla “Osmanlıcılık” idi. Lâkin bu ekole inananlar, sadece Hanedan üyeleri, 93 Harbi’nde Kafkasya’dan göç etmiş olan bir avuç Çerkez ve üç beş Anadolu evlâdıydı. O kadar! *** Batı’ya yönelenler arasında zorluğu başaran ve zirveye tırmananlar oldu. Bunların en ünlüleri elbette Menderes ve Özal’dı. Fakat zirveye çıkan bu ikili, tam da içlerindeki “saklı Anadolu bombası”nı patlatıp müspet finale hazırlanıyorlardı ki fark edilerek cezalandırıldılar. Hem de az buz bir cezâ değil! Bunlardan biri asıldı, biri zehirli bir cinâyete kurban gitti. Hemen söyleyelim: “Pek bilinmese de, Mustafa Kemal’in siroz hastalığı da böyle bir ısmar- 68 haziran 2016 H Seydahmet Karamağralı [email protected] ANİ arada bir duyarsınız ya “Meğer vefâ, İstanbul’da bir semtin adıymış” diye, işte 2016’nın Mayıs başında kopan tespih ve dağılan boncuklar da Türk siyasal hayatının doruğunda -meğer- yaşanagelmekte olan bir ilişki ve etkisindekilerin târifinde böyle bir vefâ ya da vefâsızlık târifine götürüp bıraktı zihinlerdeki sözlükleri. >> Tabiî ki son yirmi ayla taçlandırılan siyasetin en tepesindeki iki adamın için için çürüyen ilişkileri hüzne gark etti yüzde 52’yi. Hemen not düşelim: Bu yüzde 52’nin şimdilerde 60’a doğru tırmanmakta olduğunun haberini veriyor bize yoklamalar. Daha da artacak! Zira kopan tespih, AK Parti tarihinde 2012’de yaşanan yol ayrımının bir benzerine daha şâhit tuttu millet-i mübârekeyi. Bu şahâdet, şu kadar yıllık Türk tarihinde denemediği yol bırakmayan millet için bidâyete ve hatta onunla beraber öze dönüşün mîlâdı oldu olacak. Ki o öze dönüşün adıdır Türk ekolü. Artık böyle! Zira diğer yolların tamamı denendi ve tıkandı. lama illetti ve imkânsızlıklar içinde final tasarlayan Sarı Paşa’nın şâibeli sonunu getirmişti” dersek yanlış söylememiş oluruz. *** Ekolle iş tutan herkes gibi, bu siyasî kader elbette Erdoğan için de uygulanacaktı. Ancak ilk kez uygulanamadı. Hakk yardım etti, halk destek verdi ve üst üste seçim kazanan ve girdiği her seçimde bir öncekinden daha çok oy alan Erdoğan’ı kurtlar yiyemedi. Bu hamlelerin ardından Erdoğan değil ama Amerikan (aslında İngiliz) ekolü şimdilik geri çekildi ve daha başka oyunlar plânlamaya başladı. Artık sırada “Alman ekolü” vardı. Anlaşmalı olarak devreye derin Almanya diye bilinen BND girdi. Fethin akabinde Anadolu’ya sürgüne yollanan Türk ekolü, nihâyet devletini yeniden ele geçirdi ve İstanbul’u (başkenti) bir daha fethetti. Bu fetih sadece Türklerin değil, “Konstantiniye’yi fetheden kumandan ne güzel, asker ne güzel!” diyen Âlemlere Rahmet Peygamber’in ümmetinin ve tüm mazlum milletlerin fethidir, cennetin fethidir! Hatta adâlet imparatorluğu ve son saâdet medeniyetinin kuruluşunun mîlâdıdır! haziran 2016 69 haberajanda Kripto Jön Türkler’in değişik kompartımanları, yaklaşan İkinci Meşrutiyet’e hazırlık olmak üzere gizlice partileşmekteydi. 1900’den sonra bu siyasî kompartımanlardan bir damar “İttihatçılar” olarak anılmaya başladı. Bir diğer damarsaa Prens Sebahattin periferisindeki âdem-i merkeziyetçi “Hürriyetçiler”di. yılan sucular ne âlemdeler… Tabiî ki onlar da geleneksel inançlarını koruyacak değillerdi sosyo-genetik geleneklerinin. Efendim, çoğu zaman yaptığımız gibi bu yazımızı da tarihle temellendirmek arzusundayız. Bu bağlamda evvelâ kavmin inanç tercihlerine bakalım. Malûm, Mîlât’tan önceki çağlar için Orta Asyalı Yafes evlâtlarından Türkoğulları için inanç biçenler, bir yakın zaman kavramı olarak “Şamanizm”i uygun görmüşlerdi. Yıllarca böyle öğrettiler mekteplerde: “Türkler Şamanistlerdi!” “Peki, hakîkaten böyle miydi?” derseniz, cevabımız birçok tarihçiyle aynı: Asla! Şöyle ya da böyle, bu yazının mevzuu, Mîlât öncesinde Bozkırlıların inancı değil. Onu bir başka yazıda konu ederiz belki. Şimdi söylemek istediğimiz şu: Adı, önceleri Şamancılık, bugünlerde Gök 70 haziran 2016 Tengricilik olarak belirlensin veya her ne olursa olsun, Bozkır halkı, zaman içinde değişen sosyal ve coğrafî konumu nedeniyle ilk inancında hiç durmamış. Tarihler böyle fısıldamakta kulaklarımıza. Girelim mevzua: Anayurttan ayrılıp yeni coğrafyalara at koşturmak gibi bir geleneğin sahibi olan Orta Asyalılar, ulaştıkları her toprağın halkının inancını benimsemekte o kadar teşneler ki... Menzile varmalarının -neredeyse ikinci günü- ardından urbalarıyla beraber dinlerini de değiştiriyorlardı. Yani onlar için inanç, sırtlarındaki urba mesabesindeydi. Ta bu kadar, kolayca! Meselâ Türkler, Sibirya’dan çıkıp Bozkıra, oradan Çin’e inip Ezoterizmin merkezlerinden sayılan Hindistan’ın Gnostik kapısı Tibet’e yaklaştıklarında artık Şamanist değillerdi. Çünkü Budist olmuşlardı. Artık onlar için yer yeni, yol yeni, inanç yeniydi. Yani bir bakıma yeni bir ekolün paralı askerleriydi onlar. Hatta isimleri de başkalaşmış ve “Uygur” olmuşlardı. Uygurlar olarak Çin ve Tibet noktasında durmadılar tabiî Bozkırlılar. Anayurttan çıkan yeni kuşağın yollarının üzerinde Pers iklimi vardı şimdi de. Ve Orta Asya Bozkırlıları, yeni ikâmetgâhlarında düalist Zerdüşt dininin müntesipleri olarak hizmet veriyorlardı Sogd kisralarına. Onlar orada dursunlar, biz Hazar Denizi’nin kuzeyinden giden ve Deşt-i Kıpçak’a yerleşen Sakalara bakalım ki kavmin ilk boylarından sa- Zaman içinde Bizans’a yaklaşarak yeni ekollerin adamı oldular; hem de has adam... Önceleri Mitraizmin zakkum çiçeğinden kokladılar Bizans ekolünü sonra da İsevîliğin Hıristiyanlığa evrilmiş hâlinden. O bölgeden, yani Deşt-i Kıpçak steplerinden çıkan en farklı ekol de Karaimler oldu. Hikâyeleri ilginç bir Türk kolu olarak tarihte yer tuttu Karaimler. Bir bakmak lâzım! İslâmiyet’in Arap yarımadasından çıkıp dört bir yana yayılmaya başladığı, Dört Halife devri ordularının Kafkasya’ya dayandığı yıllarda bir Şamanist Hazar kağanı İslâmiyet’i kabul etti, lâkin sebat etmedi acer inancında, daha sonra mürtet oldu. Bunun üzerine bir yandan İslâm’ın, diğer yandan Bizans Hıristiyanlarının baskısı sonunda Hazar Kağanlığı ilginç bir yola saptı ve üçüncü semâvî dini tercihle Musevî oldu. Din tarihçileri onların mezhebinin adının Karailik olduğunu, bunun da Musevîliğe ait aykırı bir mezhep olarak etiketlendiğini yazmaktalar. Bu yüzden Hazar Devleti sakinlerine “Karaylar” ya da “Karaimler” Seydahmet Karamağralı dendi. Bu aykırı Musevîlerin bölgedeki siyasî hâkimiyetleri tâ 1402 Ankara Savaşı’mızın sonuna kadar devam etti. Ancak Yahudî Türklerin tarihi başka devletlerin tebaası olarak sürdü geldi. Timur’la birlikte dağılan siyasal birliklerinin ardından Karaylar, Polonya merkezli Avrupa bölgesine yerleştiler. Bir de bizim Karaköy’e, yani İstanbul Galata’sına. Cumhuriyet dönemi yazarlarından Refik Halit Karay, Karaimköy/Karayköy ekalliyetine mensup biriydi. Şimdilerde Karay ekalliyeti can çekişiyor Türkiye’de de, dünyada da. Son kelaynaklar bugün yarın terk-i dünya edecekler. Bitmedi Bozkırlıların kolay din değiştirmelerinin örnekleri. Ural dağlarının iki yanından Şamancı olarak yola çıkan ve sözünü ettiğimiz Saka, Kıpçak, Hazar bölgesinden batıya doğru akan bir dolu Türksoylu, Avrupa’ya indiklerinde Roma ile karşılaştılar. Önce Pagan oldular, akabinde Bizans’ın etkisiyle Ortodokslaştılar. Örnek mi? Bulgarlar, Attila Hunları ve Avarlar. Ekol değiştirme tarihimizde en kötü hatırayı yaşatan bu Avrupalı kardeşlerimiz artık Şaman da değiller, Türk de değiller; neredeyse tamamı Slavlaştılar ve çoğu, daha sonra “Rus” adını alacak olan “İskandinav Vareglerinin” oyuncağı oldular. Bu noktada UkraynaRomanya aracığına sıkışmış olan Moldova bölgesine göçen Bozkırlıların bir küçük kolu olarak Gök Oğuz/ Gagavuzları da anmadan geçmeyelim. Günümüzde de “Çadır” adlı şehirlerinde yaşayan bu Bozkırlı halk, biz Anadolululara en yakın Türk damarını oluşturmaktalar. Ama inançları Ortodoks Hıristiyan artık. Onlar gibi, Finlandiya halkının temel direklerinden olan eski Ogur -ki bir nevi Oğuz onlar dahalkı da tıpkı Gagavuzlar misâli Hıristiyan Avrupa dininin Protestan mezhebine mensuplar. Hemen ekleyelim: Baltık cumhuriyetlerinden Estonların da Orta Asya Bozkır halkından olduğunu biliyor muydunuz? Hıristiyan ekolüne kayan Türksoylular sadece Avrupa arazisinde değiller, Asya’da da varlar ve onlara “Altaylar” adı veriliyor. Adını Sabar Türklerinden alan Sibirya bölgesinde yaşamaktalar. Kabuk değiştirir gibi inanç değiştiren Bozkırlıların tarihi daha bitmedi elbette. Biz Oğuzluların da dâhil olduğu “ekoller tarihimiz” devam ediyor. Ancak bundan sonrasına bir genelleme yaparak bakalım. Bu genelleme dairesinde Bozkırlıların Hazar’ın kuzeyinden gidenler kısmı Hıristiyanlaşırken, güneyinden gidenleriyse bir başka inanca evrildiler. O inanç İslâm’dı. Lâkin… Hazar’ın güney yolunu tutanlar, yollarının üzerindeki ülkeden, yani İran’dan geçerlerken, bölgenin yeni inancından etkilenerek Heteredoks İslâm’ı benimsediler. Bölgede kalanlar, günümüzde İslâm’ın Şiî kolunu teşkîl etmekteyken, orada kalmayıp Anadolu’ya yürüyenlerse kavimlerinin onca tercihi içerisinde en sonuncusunu yapıp Ehl-i Sünnet ve’l-Cemaat oldular. Uzun arayışların nihâyetinde varılan “son inanç noktası” idi bu. Türkler, bundan böyle Müslüman Sünnî ekoldendiler. Artık burada duracaklardı tâ kıyamete kadar… Ama öyle olmadı! Evet, İslâmiyet’in Sünnî ekolündendiler; lâkin sahra topu gibi bir yere çakılmak bu kavmi kesmiyordu anlaşılan. Bu kez de pergellerinin iğneli ucu Sünnîlikte kalmak kaydıyla, boşta kalan tek ayak üzerinden devam edeceklerdi “inanç gezginlikleri”ne. Bundan böyle boşta kalan tek ayağın seyran alanı tarîkat coğrafyasıydı. Bu nedenle Bozkır Sünnîlerinin kimi Kalenderî oldu, kimi Cavlâkî, kimi Melâmî… Aralarında Hurîfîliği deneyenler dahi vardı. Öyle ki, Koca Fatih bile bir ara heves etmişti İranlı Fazlullah’ın “harfler mezhebi”ne. Sonra Mevlevîlik ve Bektâşîlik göründü inanç ufkunda ve benzeri gruplara ayrıldı Kutalmışoğlu Süleyman Şah’ın oğulları. Garbî Ezoteryanik etki Ve sonra Osmanlılar hükümran odular coğrafyada. Bu anlamda onların tercihi bir garipti. Askerlerini Hünkâr Bektaşlığında tutarken, sivil hayatlarında değişik ekolleri denediler. Yaygın olarak Nakşibendîlik hâkim oldu Osmanlı şehir hayatına. Kırsal bölgelerde Kadirîlik kabul gördü. Bunların yanı sıra Rufâîlik ve benzeri sufî tarîkatların da bölge sakinleri arasından taraftar topladığını görmekteyiz. Bu kabil geleneksel ve “Doğu meşrep” savrulmalar, İkinci Mahmut Han zamanına kadar dinî düzlemde devam edip gitti. 1800’lü yıllardan îtibâren ekol tercihlerinin kimyâsı değişti ve “Garbî Ezoteryan” olundu. Peşi sıra buradan siyasî ekoller baş gösterdi. 1805 yılında Batı’dan Batınî bir Ezoterik tarîkat geldi ülkeye ve ilk Mason mahvilleri açılmaya başladı Memâlik-i Osmânî’de. Aynı yüzyılın son çeyreğinde, Memâlik’in Balkanlar cihetinde ve bilhassa Makedonya arazisindeki her köşe başında bir Mason locası vardı artık. Bunlardan bazısı “Fransız”, bazısı “İskoç riti”ndendi… Hürriyet eksenli akımların etkisi Ezoterik ekoller 1850’den îtibâren hızla dünyevîleşmeye başladılar. Genç Osmanlılar hareketiyle işbaşı yapan tercihler gayrı tamamen siyasîydi ve o yıllarda baş gösteren ekoller, günümüzde de geçerli olan politik ekollerin bidâyeti, temeli, hatta prototipi formundaydılar. Genç Osmanlılar olarak başlayan hareket 1800’lü yılların son çeyreğinde çeşitlenme emâreleri göstermeye başladığında, zaten adı da değişmiş ve “Jön Türkler” olarak anılmaya başlamışlardı. Jön Türkler’in değişik kompartımanları, yaklaşan İkinci Meşrutiyet’e hazırlık olmak üzere gizlice partileşmekteydi. 1900’den sonra bu siyasî kompartımanlardan bir damar “İttihatçılar” olarak anılmaya başladı. Bir diğer damarsaa Prens Sebahattin haziran 2016 71 haberajanda Kripto periferisindeki âdem-i merkeziyetçi “Hürriyetçiler”di. Türk ekolünde ısrarcıların finans ve kurumsallık sorunu İşin garibi, o düzlemde işe Batılı “İyi sıhhatte olsunlar” da karışmışlardı ve karışış o karışış oldu; elleri çömçe karıştırıcısı misâli hâlâ içimizdeler. Onların genel adı, siyasî jargonumuzda “İngiliz ekolü” ve “Alman ekolü” diye bilinmekte. Bilinen bir başka şey de bu ekollerin ardında duranların İngiliz ve Alman derin devletleri ve bu devletlerin haber alma servislerinin olması: MI6 ve BND… Adı üstünde zaten! Ülkemiz, 90’ı aşan Cumhuriyet yıllarının siyasalını bu iki ekolün, yani İngiliz ve Alman ekolünün mücadelesi olarak geçirdi. Tıpkı Osmanlı’nın son yirmi yılında olduğu gibi… Bu noktada kritik soru şu: Peki, “Türk (yerli) ekolü” yok muydu? Elbette vardı! Osmanlı zamanında bu ekolün adı, Abdülhamit Han’ın buluşuyla “Osmanlıcılık” idi. Lâkin bu ekole inananlar, sadece Hanedan üyeleri, 93 Harbi’nde Kafkasya’dan göç etmiş olan bir avuç Çerkez ve üç beş Anadolu evlâdıydı. O kadar! Bu noktada sorduğunuzu duyar gibi oluyorum: “Ya İslâmcılık ve Türkçülük?” Bu husus oldukça geniş ve bir başka yazının konusu; burada olmaz, zira yerimiz dar. Sadece şu kadarını söyleyeyim: Ne İslâmcılık, ne de Türkçülük yerli bir fikir akımıydı. Onların da arkasında “İyi sıhhatte olsunlar” vardı. 72 haziran 2016 Tekrar soruyorsunuz: “Ya Türk ekolü?” Efendim, elbette Anadolu’dan kaynaklanan bir “Türk fikri”nden söz edebiliriz. Ancak bunlar, gerek Osmanlı’nın son elli yılı ve gerekse Cumhuriyet’in tamamına yakın zaman zarfında “kurumsal ekol” oluşturmaktan âciz kaldılar. Zira buna müsaade edilmedi. Ya da böyle bir siyasal çıkış yakalayarak politik düzlemde bir ivme oluşturmak isteyenler, imkânsızlıklar içerisinde arzu ettikleri yere ya da geçerli siyasî alana çıkamadılar. Türk açığı, paraları yoktu bizimkilerin. Para, İngiliz (daha sonra Amerikan) ve Alman ekollerinin kurumlaşmış siyasal yapılarındaydı. O lânet olası meta, periferiyi oluşturan her cins insanı güçlü bir mıknatıs gibi kendine çekiyordu. Batı ekolüne sızanların sonu 1950’den sonra partilerin çeşitlendiğini ve siyasal hayatın olabildiğince hızlandığını görmekteyiz. İkinci Dünya Savaşı sonrasında dünyanın “Batı kampı”na dayatılan çok partili sistemin kurumları olan fırkalar politik meydanda pıtrak gibi bitmeye başladıklarında, ilk kurumlaşmalar, mevzubahis Batıcı ekollerin eliyle oldu. Tabiî onların yanı sıra “bizden partiler” de kurulmadı değil, elbette kuruldu. Lâkin siyasal ve kurumsal gelişmenin bir faturası vardı ve bu faturayı Berlin ve Londra, daha sonra da “Washington” cüzdanından ödemek hiç de zor değildi. Ama fahrî Anadolu evlâtları, bu hususta ellerini cüzdanlarına atacak durumda değillerdi. Zaten cüzdanları da yoktu. Pazen keseleri de bomboştu. Siyasî serüvenlerine ilk adımlarında dökülü dökülüverdiler. Genel merkez adreslerinin kiralarını ödemekte dahi zorlanan “yerli partiler” birkaç aylık ömrün ardından kapanıp gittiler. “Yerli siyasetçiler” de bir tercihle yapmakla karşı karşıya kaldılar. O tercih neydi? Geride “partisi kapanmış yerli siyasetçiler” için önlerinde kör topal yürüyebilecekleri bir yol kalıyordu sadece: Batı ekolü partilere yönelmek… Ve böylece memleketin has evlâtları, Batı ekolü partilere yönelip siyaseti oradan “delmeye” başladılar. Ancak bu o kadar zordu ki… Batı’ya yönelenler arasında zorluğu başaran ve zirveye tırmananlar oldu. Bunların en ünlüleri elbette Menderes ve Özal’dı. Fakat zirveye çıkan bu ikili, tam da içlerindeki “saklı Anadolu bombası”nı patlatıp müspet finale hazırlanıyorlardı ki fark edilerek cezalandırıldılar. Hem de az buz bir cezâ değil! Bunlardan biri asıldı, biri zehirli bir cinâyete kurban gitti. Hemen söyleyelim: “Pek bilinmese de, Mustafa Kemal’in siroz hastalığı da böyle bir ısmarlama illetti ve imkânsızlıklar içinde final tasarlayan Sarı Paşa’nın şâibeli sonunu getirmişti” dersek yanlış söylememiş oluruz. Alman ekolü devrede! Ve siyasal hay huy içerisinde takvimler 2000’i gösterdi. Yeni yüzyılla birlikte kader, Atatürk, Menderes ve Özal damarından bir dördüncüsünün yükselişine şâhit kıldı bizleri: R.T. Erdoğan… O da diğerleri gibi “yerli damarı”nı yüreğinin derinliklerinde gizleyerek dâhil oldu siyasete. Hem de “Amerikan ekolü” üzerinden… Yıl 2002 olduğunda iktidara geldi ve sinirleri yıpratan işlerle boğuşa boğuşa 2012’ye ulaştı. Yani 10 yılı devirdi içindeki “Anadolu çınarı”nı sulaya sulaya. Bu 10 yıllık müsaadeli ve kontrollü iktidarının nihâyetinde, Amerikan ekolüyle yolların ayrılması noktasındaydı Erdoğan. Ancak bu o kadar kolay değildi! Yani “yolların ayrılması” diye bir şey yoktu bu dünyada, sadece “yolun bitmesi” vardı! Şöyle ki… “Derin ekol” belli bir süre siyaset aracının sürücü koltuğuna oturttuğu şoförün vazîfesinin bitiminde “adamı”nın işine son veriyor ve yeni ve mülâyim bir “çırak şoför” arayışına çıkıyordu. Eğer bu arada sistemin eski şoförü bu derin ekole zorluk çıkarırsa, “ekol geleneği” onu -hayattan- saf dışı ediyordu. Ekolle iş tutan herkes gibi, bu siyasî kader elbette Erdoğan için de uygulanacaktı. Ancak ilk kez uygulanamadı. Hakk yardım etti, halk destek verdi ve üst üste seçim kazanan ve girdiği her seçimde bir öncekinden daha çok oy alan Erdoğan’ı kurtlar yiyemedi. Bu hamlelerin ardından Erdoğan değil ama Amerikan (aslında İngiliz) ekolü şimdilik geri çekildi ve daha başka oyunlar plânlamaya başladı. Artık sırada “Alman ekolü” vardı. Seydahmet Karamağralı Batı’ya yönelenler arasında zorluğu başaran ve zirveye tırmananlar oldu. Bunların en ünlüleri elbette Menderes ve Özal’dı. Fakat zirveye çıkan bu ikili, tam da içlerindeki “saklı Anadolu bombası”nı patlatıp müspet finale hazırlanıyorlardı ki fark edilerek cezalandırıldılar. Hem de az buz bir cezâ değil! Bunlardan biri asıldı, biri zehirli bir cinâyete kurban gitti. Anlaşmalı olarak devreye derin Almanya diye bilinen BND girdi. MI6’sı, CIA’sı, BND’siyle “İyi sıhhatte olsunlar” ekollerinin şaşmaz kurallarının karşısında ilk kez başarı sağlamış olan Erdoğan’ın kafasındaki tehlikeli varlığı, “Türk ekolü”nü deşifre etmişlerdi. Ne yapıp edilmeli ve bu tehlikeli hurucun hayata geçirilmesine meydan verilmemeliydi. Bu sebeple kayıtdışı operasyonlar peş peşe gelmeye başladı. İlk önce Almanlar, yerli işbirlikçilerini harekete geçirerek Gezi darbesini plânladı ve umulmayan bir şekilde geri püskürtüldüler. Bu arada hayata geçirilmek üzere plânlanmış onca suikast plânını ise atlıyorum. İş ciddî idi, ilk kez “iyi sıhhat” işlemiyordu. 17-25 Aralık operasyonu bu cid- diyetten doğdu ve ameliyatı “starring” olarak Amerikalılar ve “co-starring” sırasında Almanlar birlikte kotardılar. Lâkin yine Hakk yardım etti, halk arkasında durdu ve tarih kurtuldu. Ekolün melâneti bitmedi. Gezi ve 17-25’in ardından, her biri birer “ekol operasyonu” olarak formatlanan seçimler geldi üst üste. Sonuç değişmiyordu ve her seferinde, şekillenmekte olan “Türk ekolü”ne Hakk yardım ediyor, halk da destek veriyordu. Bu seçimlerin en plânlısı, çatı adayın oluşturulduğu Cumhurbaşkanlığı Seçimi idi. Ekol, bu seçimde neredeyse tüm yerli işbirlikçileri bir araya getirmişti. Ancak yine netîce hüsrandı “Töton ekol” açısından. Bu nedenle kızgınlıkları hâd safhaya çıktı ve şiddetlenmeye başladılar. Gerekirse kan dökeceklerdi. haziran 2016 73 haberajanda Kripto Onlara göre gerekiyordu da. Önce Diyarbakır, sonra Suruç patlamaları oldu. Gerek seçimlerde alınan sonuçlar ve gerekse halk nezdindeki yoklamalar yine Erdoğan’ın lehine çıkmıştı. Ancak Almanlar inatçılardı ve asla vazgeçecek gibi görünmüyorlardı. Kitle ölümlerine start verildi. İlk kitle katliamı, Ankara Gar Meydanı’nda yapıldı. Erdoğan yılmıyordu, BND mi yılacaktı sanki? Ankara’daki iki patlamanın, yani Merasim Sokak ve Güvenpark olaylarının ardından bir bomba da Sultan Ahmet’te patlattılar. İşte bu patlama, yani Sultan Ahmet girişimi, içerideki “Alman ekolü müntesipleri”ni cesaretlendirdi. Zira Alman Çeşmesi’nin on adım ötesinde patlayan bomba, on Alman turistin canına mâl olmuştu. Hemen yazalım: Bombayı patlatan, böyle olmasını istemişti. Zira bombayı patlatanlar, kanaatimizce bizzat Alman ajanlarıydı. Ve o ajanlar, Türklerin mağdur ve mazlumun yanında olmak gibi bir meşreplerinin olduğunu çok iyi biliyorlardı; hem de ucunda ölüm bile olsa… Son tercih! Derin Almanya’nın son plânı tuttu ve Sultan Ahmet patlamasının hemen ardından Şansölye Merkel, kancayı Başbakan Davutoğlu’na attı. Denildiğine göre, ilk eğitimini Alman Lisesi’nde almış olan “Davutların Ahmet”, Alman ekolüne yakın duran bir tercihin sahibiydi. Almanlar bunu biliyorlardı ve son plânlarını bu bilgi ve seziş üzerine kurmuşlardı. Bildikleri bir şey daha var- 74 haziran 2016 dı: Kibirli ve hırslı olduğu iddiası kulaktan kulağa yayılan mini mini profesörün, bırakın profesör olmayı, “Yrd. Doç.” bile olamamış Erdoğan’ın “Ayvaz”ı olmayı gururuna yedirebilmesi, onun ardından nal toplayıcılığı kabullenmesi mümkün değildi. Bu sebeple “Hoca”, ta baştan beri kendini ispatlayacak ve “hasbelkader patron”unu geçecek bir başarının peşindeydi. İşte o başarının taahhüdü Merkel’le geldi! Artık serbest dolaşım vizesi de Davutoğlu’nundu, AB üyeliği de. Hatta dilesindi Hoca ne dilerse… Doğrusu ya, Almanların patronluğundaki AB, hiçbir zaman Erdoğan’a bu kadar cömert davranmamıştı. Türkiye’yi bir anda komşu evine çeviren Şansölye Merkel’in bol keseden vaatleri Hoca’nın zihnî programını altüst etmiş ve bir anda aynadaki küçük cüssesi devleşmiş olmalıydı. Zira onca uğraşına rağmen o, AB yolunda bir arpa boyu yol alma başarısı gösteremeyen Erdoğan’ın yapamadığını yapmış ve tarihe geçen sadrazam olmanın kapısını aralamıştı. Ve tabiî onunla birlikte “saklı Alman ekolü” müntesipleri de “cübbelerini” giymiş ve siyaset sokağında nâra atmaya başlamışlardı. İşte plân buydu! Bugün yarın “Alman muhipleri” Erdoğan’ı alaşağı edecek ve Erdoğan’la birlikte kafasındaki “Türk ekolü” doğmadan kara toprağı boylayacaktı. Böylece ülke gevşeyecek, toplum rahatlayacak ve AB eliyle ülke “bir numara” olacaktı… Muhipler işte böyle kandırıyorlardı kendilerini, bu kandırmacanın esrarlı ortamında kararı verdiler: “Bu iş bitsin artık!” “Hatta o kadar bitsindi ki, bu arada -belki- Erdoğan’dan sonraki kabineyi bile oluşturdular” dersek inanın! Türk ekolünün artık tamamen sahneye çıktığı doğru mu? Ancak… Erdoğan, Mayıs’ın ilk haftasında Davutoğlu’nu Saray’a çağırdı, “Buraya kadar Ahmet!” dedi. Ahmet direnmedi, direnemedi. Direnemezdi de! Çünkü şahsî odasındaki ayna, bir dev aynasıydı ve her dev aynası gibi o da yalan gösteriyordu. Şu an, yani toplantı esnasında Erdoğan’ın “sadrazamın sûreti”ne tuttuğu ayna ise, hakîkat neyse onu yansıtmakla mükellefti. Oradan yansıyan fotoğrafsa hiç iç açıcı değildi. Sonuç: Arka üstü oturdular Alman ekolünün muhipleri! Yine bitmedi… Olaydan iki gün sonra ekolün merkezinden bir açıklama geldi. “Ülkedeki terör operasyonlarını durdurmadan Türkiye’ye vizeyi kaldırmanın imkânı yok!” Takke düşmüş, kel görünmüştü! Daha da bitmedi… O akşam Erdoğan çıktı dünyanın ve AB’nin karşısına, kısa ve net şekilde “Sen yoluna, biz yolumuza!” diyerek öze, bidâyete döndü. İşte Erdoğan’ın “Biz yolumuza” diyerek işaret ettiği güzergâh, milletin yüzlerce yıldır umutla beklediği “Türk ekolü”ydü. Final yapılmış ve İngo-Amerikan ekolünden sonra Alman ekolü de çökertilmişti. Ve böylece Türk ekolü, devletine hâkim oluyordu. Vatana, millete ve tüm mazlum kavimlere hayırlı olsundu… “Ya bundan sonra?” diye sorduğunuzu duyar gibiyim. Efendim, bundan sonra “ekol” Türk’ün, devlet Türk’ün, rejim Türk’ün… Yani Anadolu evlâtlarının… 1453’ü takip eden yıllardan îtibâren başlayan “Batılı ekoller” tarihi, zorlu bir mücadelenin ardından çökertildi. Fethin akabinde Anadolu’ya sürgüne yollanan Türk ekolü, nihâyet devletini yeniden ele geçirdi ve İstanbul’u (başkenti) bir daha fethetti. Bu fetih sadece Türklerin değil, “Konstantiniye’yi fetheden kumandan ne güzel, asker ne güzel!” diyen Âlemlere Rahmet Peygamber’in ümmetinin ve tüm mazlum milletlerin fethidir, cennetin fethidir! Hatta adâlet imparatorluğu ve son saâdet medeniyetinin kuruluşunun mîlâdıdır! Bir kere daha ümmete ve insanlığa hayırlı olsun! Allah-u âlem! *** Yazıya ek olarak, burada son bir soru sormanın da zarûrî olduğu kanaatindeyiz: Amerikan ekolünün başat işbirlikçisi Fethullahçılık çökertildi ve “inleri”ne girildi/giriliyor; peki Alman ekolünün ininden bahsetmek mümkün mü? Varsa böyle bir “in” tespit edilmiş midir? Ve oraya da girilecek mi? Artık cevabını verecektir vermesi gereken… haberajanda Asya G ÜNEY Kore’nin başkenti Seul’un tarihî ve kültürel yönünü yansıtan pek çok eser bulunuyor. Bunlardan biri olan ve şehrin sembollerinden sayabileceğimiz Gwanghwamun, 14. yüzyılda Joseon Hânedanlığı’nın kraliyet sarayı olarak inşâ edilen Gyeongbok Sarayı’nın ana giriş kapısıdır. Seul’da buMehmet Fatih Öztarsu [email protected] lunan beş önemli sarayın en büyüğünün kapısı olarak ise Gwanghwamun’un ayrı bir önemi bulunuyor. Kore ve Türkiye’nin Ayastefanos çilesi KORE İLE Türkiye’nin tarihinde pek çok benzer gelişmeye rastlamak mümkündür. Gwanghwamun’daki Japon Genel Valilik Binası ve Ayastefanos’daki Rus Âbidesi de millî onur ve tarihî hafıza bağlamında iki ülkenin benzer biçimde hareket etmesi konusunda büyük öneme sahiptir. dikilmesidir. Çeşitli dayatmalarla bu istek İstanbul’a kabul ettirilir. Çünkü Yeşilköy, Rus ordularının vardığı nihâî noktadır ve dönemin Rusya’sı için büyük önem taşır. Yüzyıllar içerisinde pek çok işgâl netîcesinde hasar görmüş ve defalarca restore edilmiş olan Gwanghwamun, Japonya’nın 1910’da Kore’de başlattığı işgâl dönemindeyse yer değiştirmeye mâruz bırakılmıştır. Hatta şehrin bu en önemli yerine Japon hâkimiyetini gösteren idarî bir bina yapımı için kollar sıvanır. Ancak 1895’teki inşâ sırasında anlaşılır ki, Rusya’nın amacı, ölen askerlerin hatırasına bir ufak anıt yapmak değil, Rus işgâlini sembolleştiren muazzam bir âbide dikmektir. Nitekim bu âbide dikilir, yapan da Rus bir mimardır. Saray alanının ortasına Japon Genel Valilik Binası yapımı için karar alan Japon idareciler, 1926’da tamamlanan bu bina için Gyeongbok Sarayı arazisindeki birçok tarihî eserin ortadan kaldırılması için emir verirler. Binanın tasarımını Alman mimar Georg De Lalande yapar; zaten bina da bu yüzden Neo-Klasik mimari yapı olarak bir Uzakdoğu şehrinde oldukça dikkat çekici bir özelliğe sahiptir. İşgâlin bir sembolü olan bu ihtişamlı bina, yıllar sonra Japonya’nın İkinci Dünya Savaşı’ndan yenik çıkmasıyla Kore’deki Japon güçlerinin ABD’ye teslim olduğu bir mekân olarak anlam kazanmıştır. Daha sonra çeşitli şekillerde kullanılan bina ile ilgili yıkım tartışmaları ise 1995’te başlar. Kimilerine göre Japon emperyalizminin gelecek nesillere daha iyi anlatılması için bir sembol olarak kalması, kimilerine göreyse hemen imhâ edilmesi üzerinden çeşitli tartışmalar yaşanır. Japonya ile ilişkilerin bozulması yönünde endişe taşıyanlar da vardır. Bu binanın sembol olarak kalması için başka bir yere taşınması ise yıkılmasından daha pahalıya mâl olacaktır. 1914 yılında Osmanlı Devleti, Birinci Dünya Savaşı’na girdikten kısa bir süre sonra bu utanç âbidesini yıkmaya karar verir. Bu karar, askerin morali için de uygun görülmüştür. İçeriden gelen bazı îtirazlara rağmen bu yıkım gerçekleştirilir. Yıkım öncesinde âbide içerisinde yer alan değerli eşyalar güvenli yerlere taşınır. Sonuçta Gyeongbok Sarayı gibi önemli bir tarihî alanın temizlenmesi gerektiğine karar verilir. Kore Kurtuluş Günü olan 15 Ağustos 1995’te başlayan yıkım, 1996 yılında tamamlanır. Japon Genel Valilik Binası, işgâlin, sömürünün ve tahakkümün bir sembolü olarak tarihteki yerini aldı. Çok ilginçtir ki, buna benzer bir örnek de Osmanlı Devleti’nde yaşanmıştır. İstanbul’un ortasına Rus âbidesi 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı, Rus kuvvetlerinin Yeşilköy’e kadar gelmesiyle sona erer. Savaş, Osmanlı’nın yıkılışını hızlandıran bir etkiye sahiptir. Ağır antlaşma şartları gereğince Osmanlı’nın hüküm sürdüğü yakın coğrafyamızda artık Türklerin sözü geçmeyecektir. Buna ek olarak, Rus ordusunun İstanbul’a kadar girebilmesi ve herhangi bir dirençle karşılaşmadan şehri işgâle girişmesi de İmparatorluk için utanç kaynağı olarak görülmektedir. Sonuçta Avrupa devletlerinin müdahalesi olmasa, aynen Japonya’nın Kore’yi işgâli gibi bir süreç başlayacaktır. Her ne kadar antlaşma imzalansa da, Rusya savaş sonrasında da Osmanlı Devleti üzerindeki etkisini devam ettirmek için çeşitli güç gösterilerinde bulunur. Bunlardan biri de, ilgili savaşta ölen Rus askerleri için Yeşilköy’de bir anıt Yıkım öncesi Osmanlı yöneticileri bu eylemin filme alınması için de girişimde bulunmuşlardır. Orduda yedek subay olarak bulunan Fuat Uzkınay bu konuda yetkilendirilir ve Viyana’daki bir yayın şirketiyle anlaşma yapılır. Rusya’nın Osmanlı üzerindeki tahakkümünün sembolü olan bu âbidenin yıkılışının çekildiği film ise, “Ayastefanos’taki Rus Âbidesinin Yıkılışı” adıyla Türk sinemasının ilk filmi olarak tarihe geçer. Kore ile Türkiye’nin tarihinde pek çok benzer gelişmeye rastlamak mümkündür. Gwanghwamun’daki Japon Genel Valilik Binası ve Ayastefanos’daki Rus Âbidesi de millî onur ve tarihî hafıza bağlamında iki ülkenin benzer biçimde hareket etmesi konusunda büyük öneme sahiptir. haziran 2016 75 haberajanda İngiltere 5 Mayıs seçimleri değerlendirmesi: Londra ırkçılığa geçit vermedi! B RİTANYA seçmeni geçtiğimiz Mayıs ayının 5’inde İskoç Parlamentosu üyelerini, Galler ve Kuzey İrlanda meclislerinin üyelerini, Londra, Bristol, Salford ve Liverpool Belediye Başkanları ile İngiltere’de 124 yerel konseyde 2 bin 743 sandalyenin sahibini belirlemek için sandık başına gitti. Bazı konseylerin tüm sandalyeleri için seçim yapılırken, bazı konseylerin yarısı, bir kısmının da üçte ikisi yenilendi. Goldsmith’in vaatleri arasında 2020 yılına kadar konut inşâsını iki katına (yıllık 50 bin) çıkarma, banliyö tren hatlarını belediyenin yetki alanına alma, geceleri toplu taşıma istasyonlarında görev yapan polis sayısını arttırma ve daha fazla yeşil alan oluşturma gibi maddeler bulunmaktayken, Khan’ın vaatleri arasında ise konut krizini çözme, 2020 yılına kadar 2 milyon fidan dikme, Oxford Caddesi’ni yayalaştırma, ana akım Müslümanları radikal gruplara karşı destekleme ve belirli toplu taşıma araçlarının fiyatlarını 4 yıl boyunca dondurma gibi maddeler vardı. 76 haziran 2016 >> Performansı en çok merak edilen parti, Corbyn’in başa gelmesinden sonra ilk ciddî sınavını yaşayacak olan İşçi Partisi idi kuşkusuz. Partinin Londra Belediye Başkan adayı Sadıq Khan seçimi kazanarak şehrin ilk Müslüman belediye başkanı olurken, parti, İngiltere ve Galler’de mevcut durumunu büyük ölçüde muhafaza etmeyi başarsa da İskoçya’da ağır bir yenilgiye uğradı. Furkan Ergül [email protected] 2016 Londra Belediye Başkanlığı Seçimi Britanya’da belediye başkanlığı seçimleri bizden farklı olarak iki turda gerçekleştiriliyor. Fakat bu iki tur, bizdeki Cumhurbaşkanlığı seçimleri gibi değil. Yani iki ayrı seçim yapılmıyor, tek seçimde iki farklı adaya oy veriliyor. “Supplementary vote system” ismi verilen bir oylama sistemi kullanılıyor. Seçmenler “birinci aday” ve “ikinci aday” olmak üzere iki farklı aday tercihinde bulunuyorlar. Eğer adaylardan biri ilk turda yüzde 50 oy oranını geçmeyi başarırsa ikinci tura gerek kalmıyor. Hiçbir adayın aldığı oy oranının yüzde 50’nin üzerinde olmaması hâlinde ise en yüksek oyu alan iki aday ikinci tura kalıyor. Birinci aday olarak ilk ikiye kalan adaylardan birini tercih eden seçmenlerin ikinci oyu burada dikkate alınmıyor, çünkü bu seçmenlerin oyu zaten ilk turda sayılmış oluyor. İkinci aday olarak ilk ikiye kalan adaylar dışında bir adayı seçenlerin oyları da dikkate alınmıyor, çünkü oy verdikleri aday zaten ikinci tura geçemeyerek yarış dışı kaldı. Dolayısıyla ikinci turda, sadece ilk turda ilk ikiye girmeyi başaramayan adaylara oy verip aynı zamanda ikinci turda ilk ikiye giren adaylardan birine oy vermiş olan seçmenlerin oyları sayılıyor. Bu da bir önceki seçimde (2012) ilk turda 2 milyona yakın oy dikkate alınırken, ikinci turda sadece 200 bin civarında oyun dikkate alınmasına sebep olmuştu. Son seçimde ise, ilk turda yüzde 44 oy oranı ile birinci sırada bulunan Sadıq Khan’ı Muhafazakârların adayı Zac Goldsmith yüzde 35 oy oranı ile izlerken, ikinci turda Khan’ın oyu yüzde 57’ye, Goldsmith’in oyu da yüzde 43’e yükseldi. Dolayısıyla sonucun Khan için rahat bir galibiyet olduğunu söyleyebiliriz. Londra’nın yeni Belediye Başkanı, bir otobüs şoförünün sekiz çocuğundan biri olan Pakistan asıllı Sadıq Khan. İdeolojik olarak partinin liberal/sosyal demokrat kanadına mensup olan Sadıq Khan, 3 Ekim 2008’de dönemin Başbakanı Gordon Brown’un yaptığı kabine değişikliğiyle beraber bakan yapılarak Shahid Malik’ten sonra Britanya’nın ikinci Müslüman bakanı olmuştu. 2005’ten beri Güneybatı Londra’da bulunan Tooting bölgesinin vekili olan Khan, Eylül 2015’te Londra Belediye Başkan adayını belirlemek için yapılan parti içi seçimin ilk turunda yüzde 37,5 oy alarak seçimi yüzde 29,7 oy alan eski bakan Tessa Jowell’in önünde tamamlamış, seçimin ilk iki aday arasında gerçekleştirilen ikinci turunda da Jowell’in yüzde 41,1’lik oyuna karşılık yüzde 58,9 oy alarak partisinin adayı olmuştu. Toplam 12 adayın katıldığı seçim yarışını Muhafazakâr aday Zac Goldsmith açık ara farkla kaybederken, küçük partilerin adayları (Liberal Demokratların adayı ve aynı zamanda partinin Londra Meclisi’ndeki lideri Caroline Pidgeon, Yeşillerin adayı 2008 seçiminde de Londra Belediye Başkanlığı’na aday olan Siân Berry, UKIP’in adayı Peter Whittle ve diğer adaylar) ise yüzde 10’un altında kalarak fazla varlık göstermeyi başaramadılar. Dünyanın etnik çeşitliliği en zengin şehirlerinden birinin belediye başkanlığına aday olan Goldsmith’in ayrıştırıcı ve ırkçı seçim kampanyasının Britanya seçim tarihine kara bir leke olarak geçeceği aşikâr. Yaptığı bir açıklamada Khan’ın “radikallere platform, oksijen ve koruma sağladığını” söyleyen Goldsmith, ayrıca 1 Mayıs tarihli Daily Mail gazetesinde yayımlanan “Perşembe Günü, Dünyanın En Harika Şehrini Gerçekten Teröristlerin Arkadaşı Olduğunu Düşünen İşçi Partisi’ne mi Bırakacağız?” başlıklı yazısında, Corbyn’in zamanında Hizbullah ve Hamas için “arkadaşlar” ifadesini kullandığını, yine İşçi Partisi üyesi John McDonnell’in IRA sempatizanı olduğunu ve İşçi Partili eski Londra Belediye Başkanı Ken Livingstone’nin Adolf Hitler hakkında yaptığı açıklamalarla herkesi şoke ettiğini yazarak partiyi terörist sempatizanlığıyla suçlamıştı. Goldsmith’in Khan’ı radikal İslâmcılıkla bağdaştırma girişimlerinin istenen sonucu doğurmadığıysa sonuçlar belli olmaya başladığı andan itibaren görüldü. Son dönemlerde Avrupa’da yükselen ırkçılık dalgasına rağmen Londralıların bu çirkin siyasete prim vermemeleri takdire şâyan! Goldsmith’e hem rakibi Khan ve İşçi Partisi’nden, hem de kendi partisinden tepki geldi. Muhafazakârların Londra Meclisi’ndeki grup lideri Andrew Boff, Goldsmith’in kampanyasının büyük zarara yol açtığını ve partinin Londra’daki Müslüman gruplarla kurduğu köprüleri yıktığını söylerken, partinin Lordlar Kamarası üyesi ve eski Dışişleri Bakan Yardımcısı Sayeeda Warsi de bu kampanyanın partiye sadece seçimi değil, ırk ve din konularında partinin îtibar ve güvenilirliğini de kaybettirdiğini ifâde etti. Conservative Muslim Forum’un yöneticisi Mohammed Amin de Goldsmith’in kampanyasını sert bir şekilde eleştirdi. Şehirdeki en büyük problemin konut sıkıntısı olduğu konusunda bir konsensüs oluşmuş durumda. Nitekim YouGov tarafından gerçekleştirilen ve 14 Mart’ta sonuçları açıklanan bir anket de bunu doğrular nitelikteydi. Ankete göre Londralılar, şehirdeki en büyük sorun olarak “konut sıkıntısı”nı gösteriyorlar. Yüzde 67 ile birinci sırada bulunan “konut”tan sonra sırasıyla yüzde 51 ile “ulaşım” ve yüzde 35 ile “sağlık” gelmekte. Emniyet ise yüzde 31 ile dördüncü sırada. Bu yüzden adayların seçim kampanyalarında önceliği konut krizini çözmeye vermeleri şaşırtıcı değil. Goldsmith’in vaatleri arasında 2020 yılına kadar konut inşâsını iki katına (yıllık 50 bin) çıkarma, banliyö tren hatlarını belediyenin yetki alanına alma, geceleri toplu taşıma istasyonlarında görev haziran 2016 77 haberajanda İngiltere Johnson bu seçimde aday ol- mamayı kendisi istemişti. ComRes’in yaptığı bir araştırmaya göre, Johnson hâlâ ülkenin en popüler siyasetçisi ve diğer bir araştırmaya göre de eğer bu seçimde Goldsmith yerine aday olsaydı seçimi rahatlıkla kazanarak üçüncü dönemini yaşayacaktı. Belki de karşısında Johnson yerine Goldsmith’in olması Khan’ın işini çok kolaylaştırmıştır. yapan polis sayısını arttırma ve daha fazla yeşil alan oluşturma gibi maddeler bulunmaktayken, Khan’ın vaatleri arasında ise konut krizini çözme, 2020 yılına kadar 2 milyon fidan dikme, Oxford Caddesi’ni yayalaştırma, ana akım Müslümanları radikal gruplara karşı destekleme ve belirli toplu taşıma araçlarının fiyatlarını 4 yıl boyunca dondurma gibi maddeler vardı. Fakat Goldsmith, kampanyasında vaatlerinden ziyâde Khan’ın dinî kimliğini ön plana çıkararak bir anlamda kendi aleyhine çalıştı ve akıllarda kalansa cazip vaatleri değil, zenofobiye ve ırkçılığa kadar varan açıklamaları oldu. İskoçya ve Galler parlamentoları seçimleri 78 haziran 2016 Londra’da zafer elde eden İşçi Partisi’nin İskoçya’da ise büyük bir hayâl kırıklığına uğradığını söyleyebiliriz. İskoç Ulusal Partisi 63 sandalye kazanırken, Muhafazakârlar 31 sandalye aldı, İşçi Partisi ise 24 sandalye ile üçüncü parti oldu. Partinin 1910’dan beri İskoçya’da ilk kez üçüncülüğe gerilediğini belirtelim. Oy oranı olarak SNP yüzde 46,5 ile birinci olurken, İşçi Partisi yüzde 22,6 ile ikinci, Muhafazakârlar ise yüzde 22 ile üçüncü oldu. İşçi Partisi, 1999 yılında yapılan ilk seçimden beri İskoçya’da yapılan her seçimden parlamentodaki sandalye sayısı azalarak çıkıyor. Partinin 1999 seçimlerinde 56 olan parlamento üyesi sayısı, 2003’te 50’ye, 2007’de 46’ya, 2011’de yüzde 37’ye ve son olarak 2016’da 24’e geriledi. 2011’de 69 parlamento üyesi kazanmayı başararak ülkeyi çoğunluk hükûmetiyle yöneten SNP ise 6 sandalye kaybederek çoğunluk için gerekli olan 65 sayısının altında kaldı. Fakat azınlık hükûmetiyle de olsa SNP’nin İskoçya’daki iktidarının devam edeceğini söyleyebiliriz. Galler’de ise İşçi Partisi’nin fazla kayıp yaşadığı söylenemez. 60 koltuğun bulunduğu Galler Meclisi’nde 30 sandalyesi bulunan parti, 2011’den beri Carwyn Jones liderliğindeki bir azınlık hükûmetiyle ülkeyi yönetiyordu. Bu seçimdeyse, beklendiği gibi İşçi Partisi az da olsa kan kaybetti ve koltuk sayısı 29’a düştü. Plaid Cymru 12, Muhafazakâr Parti 11, UKIP 7 ve Liberal Demokratlar 1 sandalye kazandı. Liberal Demokratların tek üyesi İşçi Partisi’ni desteklese bile İşçi Partisi çoğunluğu elde edemiyor; diğer üç partiden biriyle anlaşmak zorunda. Daha önce Galler Meclisi’nde hiç sandalyesi olmayan UKIP’in 7 sandalye kazanmış olmasıysa, partiyi 2016 Galler Meclisi seçimlerinin en başarılı partisi yapıyor. Önceki Londra seçimleri Londra Belediye Başkanlığı makamı Blair döneminde, 1998 yılında yapılan bir referandumla kurulmuş ve ilk seçim 2000 yılında gerçekleştirilmişti. İlk seçime bağımsız aday olarak girip seçimi kazanan Ken Livingstone, 2004 yılında yapılan seçimi de İşçi Partisi adayı Furkan Ergül olarak kazandı ve şehri 8 yıl boyunca yönetti. 2008’de ve 2012’de ise yine İşçi Partisi adayı olarak seçime katılan Livingstone, Muhafazakâr aday Boris Johnson’a iki kere yenildi. Burada, “Belediye başkanı en fazla ‘x’ dönem üst üste seçilebilir” şeklinde bir kural olmadığını ve adayların partileri tarafından aday gösterilmeleri hâlinde istedikleri kadar seçime girebileceklerini de hatırlatalım. Johnson bu seçimde aday olmamayı kendisi istemişti. ComRes’in yaptığı bir araştırmaya göre, Johnson hâlâ ülkenin en popüler siyasetçisi ve diğer bir araştırmaya göre de eğer bu seçimde Goldsmith yerine aday olsaydı seçimi rahatlıkla kazanarak üçüncü dönemini yaşayacaktı. Belki de karşısında Johnson yerine Goldsmith’in olması Khan’ın işini çok kolaylaştırmıştır. Yıllık 17 milyar sterlinlik bir bütçeye sahip olmasına rağmen Londra Belediye Başkanlığı’nın yetkilerinin özellikle ulaşım dışındaki konularda çok geniş olmadığını ve Johnson’un da 8 yıl boyunca Bakanlıklardan yetki koparmak için didindiğini de belirtelim. Sadıq Khan, merkezî hükûmetle arasındaki uyuşmazlık yüzünden konut krizini çözmek için yapmak istediklerini gerçekleştiremeyebilir; çünkü izleyeceği politika, hükûmetin resmî olarak açıkladığı konut politikasıyla uyuşmak zorunda. Johnson’un bile, 2010-2016 arasında iktidarda Muhafazakârlar olmasına rağmen hükûmetle bazı konularda uyuşmazlıklar yaşadığı biliniyor. Her ne kadar kendisi ayağının tozuyla yaptığı açıklamada Londra’nın siyasî farklılıklardan önce geldiğini ve hükûmetle çalışmak için sabırsızlandığını söylese de farklı bir partiden seçilen Khan’ın hükûmetle hiç sorun yaşamayacağını düşünmek pek mantıklı olmaz. Bu arada Khan’ın, bir belediye başkanının ikinci bir işi olmaması ve tüm zamanını belediye başkanlığına ayırması gerektiğini söyleyerek Tooting vekilliğinden istifa edeceğini açıkladığını da belirtmiş olalım. Seçimden sonra Muhafazakârlar Londra’da, İşçi Partili yetkililer ise İskoçya’da nerede hata yaptıklarını değerlendireceklerdir. Umulur ki Goldsmith de seçim kampanyasını, rakibini “terörist sempatizanı ve radikal” ilân etme üzerine kurmanın yanlışlığını en kısa zamanda görür. Liberal Demokratlar ve UKIP içinse yerel konseylerdeki sandalye sayılarını az da olsa arttırmaları bir başarı sayılabilir. Özellikle UKIP’in Galler’de kazandığı 7 sandalye, parti açısından önemli bir kazanç olarak sayılabilir. Sadıq Khan’ın, partisine Krallığın en büyük şehrinin belediye başkanlığını 8 yıl aradan sonra yeniden kazandırması önemli bir olay. Umulur ki bu gelişme, ülkedeki İslâmofobinin, zenofobinin ve ırkçılığın azalması için bir fırsat olur ve diğer Avrupa ülkeleri de Londralı seçmenlerin çirkin ve negatif bir seçim kampanyasına prim vermeyen bu tavrını örnek alırlar.* *YouGov’un anketi: https://yougov. co.uk/news/2016/03/14/sadiq-khan-leadlondon-mayoral-race/ haziran 2016 79 haberajanda Doğu Türkistan >> Kendi topraklarında köle gibi yaşayan Uygur Türklerinin var olma mücadelesinin sembolü olan ve Uygurların 20. yüzyıldaki Mandela’sı ve Mir Sultan Galiyev’i olarak da tanınmakta olan Prof. Dr. İlham Tohti, hâlen Urumçi’de hükümlü olarak çile çekmektedir. İlham Tohti bütün bu olumsuz şartlara rağmen hak, hukuk ve özgürlük mücadelesini parmaklıklar ardında da büyük bir cesaret ve özveri ile sürdürmeye çalışmaktadır. Hapisteki lider İlham Tohti’den “Benim Gayem ve Hayat Yolum” Uygur Türkleri ve Çin meselesi U YGUR Türklerinin işgâlci Çin anayasasında belirlenen haklarının doğru bir şekilde uygulanmasını isteyen ve yasal yollarla savunan yazıları yüzünden müebbet hapis cezasına çarptırılan Pekin Merkezî Milletler Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. İlham Tohti’nin Uygur sorunu ile Çin gerçeğini ve kendisinin bu konudaki görüşlerini bütün ayrıntıları ile ortaya koyan kitabı, Şira Yayınları tarafından yayınlandı. 80 haziran 2016 Bu kitapta İlham Tohti’nin fikir ve düşüncelerini yansıtan bazı makaleleri ile seçilmiş bir kısım akademik yazıları ve dış basına vermiş olduğu bazı söyleyişleri yer almaktadır. Tohti, “Benim Gayem ve Hayat Yolum” adlı bu kitabında, patlamaya hazır bir barut fıçısına dönüşmüş olan Doğu Türkistan’daki etnik sorunun ne denli tehlikeli boyutlara ulaştığını, bunun nedenleri ve sonuçları hakkında görüşlerini gerçek veriler ve kanıtlarla gözler önüne sermiştir. Çin’in millî (azınlıklar) politikası ve Uygur toplumunun bugünkü durumunu öğrenmek ve bu konuda akademik araştırmalar yapmak isteyenler için bu kitap ilk el kaynak olmakla beraber, sosyoloji alanında Uygurların toplumsal yapısı konusunda bir Uygur akademisyen tarafından yazılmış olan kapsamlı ve derinliğe sahip araştırmalar içermektedir. Şira Yayınları tarafından yayınlanan bu kitap 304 sayfadan oluşmakta olup, muhteviyatı îtibâriyle Doğu Türkistan ve Uygur Türkleri Mir Kâmil Kaşgarlı [email protected] meselesine yeni bir bakış açısı getirmekte, Uygur Türklerinin gasp edilen hak, hukuk ve evrensel değerlerine 21. yüzyılda yeniden kavuşmaları konusunda izlenecek yeni yol ve yöntemleri ortaya koymaktadır. Çin yönetimi tarafından Uygur Türklerinin temel hak ve hukukunu ve kendi yasalarında verdiklerini iddia ettikleri insanî haklarını talep ettiği için “devleti parçalamak ve bölücülük yapmak” ile suçlanarak tutuklanan ve ömür boyu hapis cezasına çarptırılan Dr. İlham Tohti’nin durumu Türkiye’de yankı bulmuş, ama medyada gerektiği kadar yer alamamıştır. Birçok protesto eylemine neden olan Uygur Türkleri gerçeğini tüm açıklığıyla gözler önüne seren bu kitap, aynı zamanda sadece Uygur Türkleri ve Çin meselesi hakkında değil, bölgesel ve uluslararası güncel sorunlar konusunda da yeni bilgiler vermektedir. Prof. Dr. İlham Tohti kimdir? Prof. Dr. İlham Tohti, Pekin’de Merkezî Milletler Üniversitesi İktisat ve Hukuk Profesörü olarak çalışırken, diğer yandan Çin Anayasası ve sözde “Bölgesel Millî Özerklik Yasası”nın Doğu Türkistan’da doğru bir şekilde uygulanmasını talep ettiği için tutuklandığı tarihe kadar yaklaşık 20 yıl boyunca amansız bir mücadele vermiştir. Yaptığı çalışmalar ve savunduğu fikir ve görüşler dolayısıyla Uygur Türkleri tarafından “Uygurların Vicdanı” olarak anılmaktadır. Tohti, 5 Ocak 2014 tarihinde Pekin’deki evinde tutuklanmış, 19-23 Eylül 2014 tarihleri arasında Urumçi’deki Çin Bölgesel Mahkemesi’nce yargılanmış ve bölücülükle suçlanarak müebbet hapis cezasına çarptırılmıştır. Şu an Urumçi Cezaevi’nde tek kişilik hücrede tutulmaktadır. Mahkeme sırasında ABD Devlet Başkanı Barak Obama ve Dışişleri Bakanı John Kerry, Almanya Başbakanı Angela Merkel, İngiltere Başbakanı David Cameron, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Ban Ki-moon başta olmak üzere birçok devlet ve hükûmet adamı, ayrıca Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı da dâhil tüm Batılı ülke temsilcileri, Prof. Dr. İlham Tohti’nin serbest bırakılması için sürekli çağrılarda bulunmuşlardır. Dr. İlham Tohti, 1990’dan başlayarak Uygur aydınlar içinde “Uygur Hukuk Hareketi”ni başlatır. İlk önce Uygurlara Çin Anayasası ve Bölgesel Millî Özerklik Yasası’nı maddeler hâlinde anlatır, sonrasında ise Çin yönetiminden temel hak ve özgürlükler ile özerklik haklarını vadeden yasaları raftan indirmeye dâvet ederek zorlar. Çin Devleti’nden herhangi bir olumlu yanıt alamayan Tohti, 2005’te “Uygurbiz: Uygurline” adında Çince ve Uygurca bir internet sitesi kurarak bu internet portalı aracılığı ile Çin ve Uygur toplumunu aydınlatmak için büyük çabalar harcar. Çin İstihbarat Örgütü’nün sert uyarı ve çoklu müdahalelerine maruz kalır. Çin’in başkenti Pekin’de ikâmet etmenin avantajını ve başkentin şartlarını iyi değerlendirip kullanan Dr. Tohti, bu kez Uygur Türklerinin maruz kaldıkları baskı ve zulmü dış basına anlatmaya başlar. Çin yönetiminin kendi yaptığı yasaları uygulamamasının anayasal suç olduğunu haykırır. Dr. İlham Tohti, 2008 Pekin Olimpiyatları öncesinde tutuklanır ve hapishaneye konulur. Yönettiği “Uygurbiz” internet portalı da kapatılır. “05 Temmuz 2009 Urumçi olayı”ndan hemen sonra “Uygurbiz” internet portalı “son kez” kapatılır ve bir daha açılmasına izin verilmez. Urumçi olaylarından sorumlu tutularak uzun bir süre ev hapsinde tutulur. Bu tarihten sonra Tohti, Çin istihbaratı ajanlarıyla uluslararası medya mensupları arasında köşe kapmaca oynamaktan bir türlü kurtulamaz. 15 Ocak 2014’te, Pekin’deki evinde, eşi ve küçük çocuklarının gözü önünde kendisini tartaklayarak yere yatırarak el ve ayaklarına kelepçe takıp gözaltına alırlar. Bir süre sonra eşine, kendisinin Urumçi’ye götürüldüğü haberi verilir. 23 Eylül 2014’te başlayan ve 2 gün süren gizli yargılamada “ülkenin birliğini bozmak ve bölücülük yapmak” suçlaması ile müebbet hapis cezasına çarptırılır. Onun destekleyen ve yanında bulunan 1’i Moğol, 8’si Uygur Türkü, toplam 7 öğrencisini de çeşitli ağır hapis cezalarına çarptırırlar. Hâlen bu öğrenciler de cezaevinde tutulmaktadırlar. Aynı gün AB Komisyonu, Brüksel’de bir açıklama yaparak, Çin yönetiminin Dr. İlham Tohti’yi müebbet hapis cezasına çarptırmasını Prof. Dr. İlham Tohti haziran 2016 81 haberajanda Doğu Türkistan sert bir dille kınamıştır. Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Tanju Bilgiç de bir açıklama yaparak, Dr. Tohti’nin mahkûm edilmesiyle ilgili Türkiye’nin kaygı ve üzüntüsünü ifade etmiştir. Dr. İlham Tohti’ye, 5 Mayıs 2014 günü, merkezi New York’ta bulunan PEN Uluslararası Gazeteciler Örgütü tarafından “2014 Barbara Goldsmith Özgürlük Ödülü” verildi. 1 Kasım 2014 tarihinde ise Türkiye’de İsmail Gaspıralı Bey Türk Dünyası Gazetecilik ve Özgürlük Ödülü ile taltif edildi. 21 Şubat 2015 günü, merkezi New York’ta bulunan Çin Demokrat Partisi tarafından düzenlenen bir törenle Dr. Tohti, “Liu Şaobo Vicdan ve Şiddete Karşı Direnme” ödülüne de lâyık görülmüştür. Son aylarda Uygur Türklerinin vicdanı İlham Tohti için oluşturulan “İlham Tohti Gurubu”, Belçika’nın başkenti Brüksel’e giderek Avru- 82 haziran 2016 pa Parlamentosu’nda çeşitli girişimlerde bulundu. Grup, Avrupa Parlamentosu’nun himâyesinde önümüzdeki aylarda yapılacak Uluslararası Dr. İlham Tohti Konferansı ile 2016 yılı Aleksander Saharov Özgürlük Ödülü’nün Dr. Tohti’ye verilmesi konularını ele aldıkları ve bununla alâkalı olarak İtalyan ve Bulgar iki Avrupa Parlamentosu Milletvekili ile görüştüklerini açıkladı. Ayrıca Tohti’nin Uluslararası Martin Annal İnsan Hakları Ödülü’ne aday gösterildiği de açıklandı. Ödül Komitesi tarafından yapılan açıklamada, “Uygurların Vicdanı” olarak anılan Uygur insan hakları ve hukuk aktivisti Tohti’nin, Çin sınırları içerisinde kalarak Çin yönetiminin Uygur Türklerine karşı uyguladığı ayırımcı politikaları cesurca dile getirerek eleştirdiği, gösterdiği “cesaret ile hak ve hukuuktan yana bir tutum ortaya koyduğu” için bu ödüle aday gösterildiği de belirtildi. (Kaynak: www.uyghurnet.org) “Osmanlı Belgelerinde Doğu Türkistan” T ÜRK Dünyası Belediyeler Birliği (TDBB) tarafından yayınlanan “Osmanlı Belgelerinde Doğu Türkistan” adlı kitap, dünyanın dört bir yanındaki Doğu Türkistan araştırmacıları ve Doğu Türkistanlılar arasında büyük sevinç ve heyecan yarattı. Doğu Türkistan dernekleri temsilcileri peş peşe Türk Dünyası Belediyeler Birliği’ni ziyaret ederek minnettarlıklarını ilettiler. Türk Dünyası Belediyeler Birliği’ne (TDBB) gelen teşekkür mektuplarının da beklenmedik bir şekilde kat kat fazla olduğu gelen haberler arasında. >> Doç. Dr. Atilla Topal, araştırmacıyazar Süreyya Atilla Sağlamçubukçu, A. Elev Direr Akhan, M. Taner Koltuk ve Erdinç Şahin tarafından hazırlanan ve Türk Dünyası Belediyeler Birliği tarafından yayınlanan kitapta, günümüzde komünist Çin zulmüne mâruz kalan Doğu Türkistan’la ilgili çarpıcı belgelere yer veriliyor. Kitapta tarihe ışık tutan ilginç bilgiler de yer alıyor. İlk defa gün yüzüne çıkan arşiv belgelerine göre Sultan Abdülaziz Han döneminde, 1873’te, Kaşgar’a silah ve mühimmat gönderildiği kaydediliyor. Silahların kullanılması ve Kaşgar’daki askerlerin eğitimi için bir subay vazifelendirildiği, “Ahmet” isimli subayın Çinlilere esir düştüğü, ondan iki yıl sonra tekrar yardım isteyen Kaşgar Hânı için bir vapur dolusu silah, mühimmat ve top hazırlandığına dair önemli bilgilere yer veriliyor. Ayrıca 23 Ağustos 1875’te, Kaşgar Emiri Yakup Han’a gönderilen hediye ve silahları Hindistan yolu ile Kaşgar’a götürmekle görevli olan Mehmed Murad Efendi’nin bir nişanla taltif edildiği de bildiriliyor. Türk Dünyası Belediyeler Birliği’nin (TDBB) web sitesinde kitapla ilgili yayın- Mir Kâmil Kaşgarlı lanan açıklama şöyle: “Doğu Türkistan, birçok medeniyete ev sahipliği yapmış, tarihte iz bırakan bir Türk-İslâm yurdudur. Uygur Türklerinin ağırlıklı olarak yaşadığı Doğu Türkistan toprakları, konumu ve sahip olduğu yeraltı ve yerüstü kaynakları sebebiyle tarih boyunca stratejik öneme sahip olmuştur. Tarihî İpek Yolu’nun bölgeden geçmesi, günümüzde ise Çin petrolünün beşte ikisini üretmesi, zengin altın ve bakır yataklarına sahip olması gibi sebepler, bölgeyi stratejik olarak da farklı kılmaktadır. Türk Dünyası Belediyeler Birliği (TDBB) tarafından yayınlanan ‘Osmanlı Belgelerinde Doğu Türkistan’ çalışmasında, Başbakanlık Osmanlı Arşivi’nde bulunan orijinal belgeler değerlendirilerek iki kardeş halk arasındaki tarihî ilişkiler okuyucuların dikkatine sunulmuştur. Kitapta 17961917 yılları arasına ait orijinal belge görüntüleri, transkripsiyon ve özet metinlerin yanında, Doğu Türkistan tarihine ilişkin uzun bir giriş yazısı ve kaynakça, Doğu Türkistan’da iz bırakan önemli şahsiyetlerin özet biyografileri ile ayrıntılı bir indeks de yer alıyor. Prestij kitabı (A4) boyutlarında 581 sayfadan oluşan bu hacimli kitap, Doğu Türkistan ve Uygur tarihi üzerinde çalışan yerli ve yabancı araştırmacılara, her iki ülke entelektüellerine birinci dereceden kaynak sunması yanında, Osmanlı-Doğu Türkistan münasebetlerinin anlaşılmasında önemli bir boşluğu dolduracaktır.” Ayrıca bu kıymetli kitabın PDF şeklini şu linkten ücretsiz elde edebilirsiniz: http:// www.tdbb.org.tr/tdbb/wpcontent/uploads/2016/02/ DOGU_TURKISTAN_INTERNET.pdf Harward Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Brophy’nin “Uygur Türkleri” kitabı yayınlandı A TAYURDUMUZ Doğu Türkistan’ı akademik düzeyde araştırmak isteyenlere bir müjdeli haberimiz var! ABD merkezli ve dünyanın en ünlü ve prestijli eğitim kurumlarından Harward Üniversitesi’nin Çin işgâli altındaki Doğu Türkistan’da yaşayan Uygur Türklerini konu olan “Uighur Nation: Uygur Halkı” adlı kitabı İngilizce olarak yayınlandı. >> Avustralya Sidney Devlet Üniversitesi öğretim üyelerinden David Broophy tarafından hazırlanan kitap, Harward University Press tarafından 20 Mart 2016’da tamamlandı. Uygur Türklerinin tarihine bağışlandığı belirtilen kitaba, “Uygurlar: Çin ve Rusya arasında Reform ve Devrim” adı verildi. 1920’li yıllardan sonraki dönemde Doğu Türkistan’da cereyan eden sosyal ve siyasal olaylar, Uygur millî kimliğinin şekillenmesi, Uygur milliyetçiliği akımının Uygur siyasî ideolojisine olan etkileri ve benzeri konuları ana hataları ile kendi görüşleri doğrultusunda açıklayan kitapta Çarlık Rusya’sının, Türkistan ve Sibirya’nın uçsuz ve bucaksız topraklarını nasıl işgâl ve istilâ ettiği anlatılıyor. 1917 Bolşevik Rusya’sının Türk halklarını boy adları ile uluslara ayırarak ve bölerek sunî milletler yarattığını, bu uygulamanın halk tarafından benimsenip yerleşmesi için Türkistan aydınlarının gündemine taşındığını dikkatlere arz eden kitapta, bu meyanda komünist Rusya’nın da etkisi ile “Uygur” adının ayrı bir millet adı olarak anılmaya başlandığı da anlatılıyor. Bu durum, kitabın asıl arka plânı ile eserin yazılmasındaki temel amaç olarak kendisini gösteriyor. Yazar, kitabın son ve ek bölümünde ise, Rusya ile Çin arasında meydana gelen “Reform ve Devrim: Islahat ve İnkılap” adı verilen bölümde de bu gelişmelerin o devirdeki Uygur aydınları ve toplumu üzerinde derin etkiler gösterdiğini özellikle izah etmeye çalışıyor. Doğu Türkistan’da 1930’lu yıllarda başlayan Ceditçilik/Yengiçe Maarif Hareketi’nin Uygur toplumunda özel bir yeri olduğunu da özellikle kaydeden kitapta, 1930’lu yıllarda Stalin Rusya’sının Doğu Türkistan’a olan ilgisi ve daha sonra müdahalesi, bu ülkede uyguladığı politikalar, bu yıllardaki uluslararası politik durumun millî bağımsızlık hareketlerine olan etkisi ve o devirdeki çok karmaşık ve girift siyasî tabloyu da ayrıntılı olarak anlatıyor. Kitapta Uygurların vatanının çok karışık ve iç içe geçmiş karanlık bir devresi de özellikle ele alınıyor. Yazar, Doğu Türkistan, Uygurlar ve bu kitaptaki bütün konular hakkında yazılan bütün kaynakları taramış ve bu kaynakların geniş bir listesini vererek izahını da yapmış. Kendisinin Uygurca, Türkçe, Tatarca, Rusça, Mançurca, Çince, Farsça, Almanca ve Fransızca olmak üzere birçok dili bilmesi ve bu dillerdeki kaynakları kullanmasından doğan avantajları çok iyi kullandığı anlaşılıyor. Uygurlar kitabı bu yönüyle son yıllarda yazılan çok önemli bir eser olarak kabul görüyorlar. DR. DAVID BROPHY KİMDİR? Avustralya’da doğan Brpphy, Uygurların tarih, kültür ve medeniyetleri üzerindeki çalışmaları ile öne çıkmış bir Türkologdur. 2012’de Orta Asya ve Türkistan tarihi üzerinde doktorasını tamamlamıştır. Daha sonra ise Avustralya Devlet Üniversitesi’nde 2 yıl süre ile post-doktora çalışması yapmıştır. 2014’ten beri Avustralya Sidney Üniversitesi’nde öğretim üyesi olarak çalışmaktadır. haziran 2016 83 haberajanda Akıl Fikir İşleri Yine Soğuk Savaş dönemi ardından dünya iki aşamalı bir süreç yaşıyor: “31 Aralık 1991-11 Eylül 2001 dönemi; 11 Eylül’den sonrası.” Soğuk Savaş ve ötesindeki Birinci kısım iki hüküm üzerine oluşuyor. ABD, askerî ve siyasî güç olarak baskın kabul ediliyor fakat askerî alandaki gücü esas kabul edilmiyor; ana unsur ekonomi. İkinci kısım ise üç büyük güç, ABD, Çin ve Avrupa etrafında kuruluyor. Ancak gelgelelim bu noktada ABD’nin bakış açısında önemli bir değişim yaşanıyor, o da şu: Amerika, İslâm dünyasını askerî araçlarla değiştirme gücü ve olanağına sahiptir! küresel fokurdama “B “Maastricht Anlaşması’nda belirtilen görüş, Avrupa için kritik değildir; çünkü Avrupa Birliği’nde ekonomik silkelenmeler güçlenmiş ve siyasî parçalanma meydana gelmiştir. İZDE” âdettir fotoğrafları hep üç beş yıl geç görmek. Ne zaman ki tüm dünyayı ve ülkeyi ilgilendiren önemli bir konu patlak verir, milletçe deriz ki, “Ha, şu olay tevekkeli bu sebepten olmuş” ya da “Bu sonuç için kurgulanmış!”. >> Bu sebeple kendi açımdan önemli bulduğum, maddeleri üzerinde düşündüğüm zaman çok önemli ipuçları elde ettiğim ve uzun zaman önce yayınlanan bir analizden söz edeceğim bu yazıda sizlere. Kimine göre gayriresmî bir istihbarat, kimine göre resmî bir istihbarat servisinin 84 Friedman, bana göre oldukça düşündürücü olan şu görüşlerini dile getiriyor: haziran 2016 ön yüzü sayılan bir düşünce kuruluşu Stratfor. Kurucusu George Friedman… “Enteresan” analizleri var Friedman’ın. Daha 2013 yılında dünyanın yeni bir jeopolitik döneme girmesiyle ilgili öngörülerde bulunuyor! O’na göre Soğuk Savaş döneminden sonra dünyayı üç etkenle şekillendiriyor: “ABD’nin nüfus ve egemenliği; Çin’in güçlenerek dünyanın sanayi merkezine dönüşmesi; Avrupa’nın birleşerek bir ekonomik deve dönüşmesi.” Öte yandan Rusya zayıflıyor ve Japonya bütünüyle yeni bir ekonomik modele geçiyor. Çin’in ekonomik mucizesi ise sona ermek üzeredir. Pekin’in kendini kanıtlamak için askerî alana daha fazla dikkat vermeye başlaması bu sebepledir. Çin, askerî güç kullanımı seçeneğini ortadan kaldırmaz. Amerika, Afganistan’dan çekiliyor. Washington küresel üstünlük ile her şeye kâdir olma arasındaki karşılıklı ilişkiler ve karşılıklı bağımlılığı yeniden gözden geçiriyor.” Küresel değişikliğin hangi yönde olacağına dair şu öngörüler geliyor: “Avrupa, aslında ekonomik güç sahibi olarak hep Orhan Rufat Karagöl [email protected] vardı. Ancak çeşitli devletlere de sahip olmaya çalıştı. İmkânsız olan bu düşünce ve istek zirve noktasına ulaştığında Avrupa çöküşe geçti. Almanya’nın Avrupa devletlerini kurtarması karşılıksız değildi; amacı, devletlerin bütçelerini denetim altında tutmaktı. Anlaşmazlık işte bu sebepten çıkıyor; çünkü AB üyesi devletler, egemenliklerinden vazgeçmek istemiyorlar. Sonuçta birtakım Avrupa ülkesinde (örneğin Macaristan, Romanya, Bulgaristan vb.) radikal milliyetçilik eğilimi güçleniyor. Kıbrıs örneği ise, AB’nin kaderi açısından ilkesel bir husûsu ortaya koyuyor. Avrupa Birliği’nin zayıf devletleri baskı altında tutmaya çalıştığı görülüyor. Birliğin hangi üye ülkesi zayıflarsa, diğerleri onu kendi etkisi altına almaya çalışıyor. Bu durum, Avrupa’da bütünleşmenin geleceğiyle ilgili soru işaretleri doğuruyor. Aynı zamanda demokratik sayılan AB’de zayıflara olan yaklaşımın hiç de demokratik olmadığını gösteriyor. Bu ilke AB’nin bütününe karşı böyle uygulanıyorsa, o zaman onun diğer devletlere yaklaşımı ne ölçüde demokratik olabilir? O hâlde bölgesel anlaşmazlıkların çözümüne Avrupa nesnel yaklaşabilir mi?” Çin ekonomisi önceki tempoda gelişimini sürdüremez. Dış satım odaklı ekonomi, yurtiçi talebin artmasıyla sonuçlanır. Fakat Çin’de bunun gerçekleşmesi için ülkenin iç hayatında devrimsel değişiklikler olmalıdır. Pekin birkaç kez bu girişimde bulunmuştur. Ancak başarılı olamamıştır. Böylece Çin, ona verilen fırsat çerçevesinde, yurtiçinde köklü sosyo-ekonomik değişiklikleri gerçekleştirememiştir. Sonuçta dış satıma konulan kapitali azaltarak büyümeyi gerçekleştirme yolunu seçmiştir. Bu yöntem Japonya’nın malî sistemini zayıflatmıştır. Çin’i de aynı son bekliyor. Bütün bunlar, Avrupa ve Çin’in aynı hataları tekrarladığını göstermektedir. Onlar jeo-siyaset ve iç siyasî sorunlara önem vermeden, ekonomik gönençleşme aracılığıyla gelişimi sağlayabileceklerine inanıyorlardı. 1991-2008 yılları arasında bu öngörü gerçekleşti. Şimdi ise gerçek, tamamen başka hususları ortaya koyuyor. AB ve Çin’den farklı olarak ABD’ye ise tarih ayrı bir ders vermiştir. Üstün mü, kudretli mi? Amerika askerî müdahaleyle küresel sorunları çözeceğine inanıyordu. Eylül 2001 her şeyi altüst etti. Afganistan ve Irak konuları ise, en büyük askerî güç aracılığıyla bile birilerine siyasî iradeyi kabul ettirmenin mümkün olmadığını kanıtladı. İşte bu hususta, üstün olma ile kudretli olma arasındaki farkı ayırt etmek gerekiyor! Washington’un bu konuda somut bir karara vardığını söylemek zordur. Bununla birlikte, Amerika artık küresel jeo-siyasette değişikliklerin başladığını kabul ediyor ve dış politikasını buna uygun şekilde kuruyor. Ortadoğu, Kafkasya, Orta Asya ve Çin doğrultusunda son dönemde attığı adımlar bunu kanıtlıyor. Burada çok önemli bir husus da, ABD’nin artık doğrudan askerî müdahale yöntemini kullanmıyor olmasıdır. Böylece önderlik iddiasına son koymamakta, sadece güçler dengesini yeni bir formülle sağlamaya çalışmaktadır. Amerika hâlâ dünyanın diğer iki dev gücü olan AB ve Çin’e oranla daha iyi bir ekonomik sisteme sahiptir. Onun ekonomik sorunları nispeten azdır. Fakat bunlar Washington’a “mutlak egemen” statüsü vermiyor. Dolayısıyla ABD’nin yeni dönem politikasının nasıl sonuç vereceğini zaman gösterecek. Ancak küresel çapta jeopolitik görünümün ciddî biçimde değişeceği şimdiden bellidir. G. Friedman tüm bunların temeline yeni dönemin dört belirleyici unsurunu koyuyor. Birincisi, Amerika Birleşik Devletleri’nin tüm göstergeler bakımından egemen dünya devi olarak kaldığıdır. Ancak şimdi Washington ihtiyatlı ve ölçülü davranıyor. O, avantaj sahibi olmak ile her şeye kâdir olmak arasındaki önemli farkı kabul ediyor. İkincisi, Avrupa’nın olağan seyrine dönmesidir. Bunun ana belirtisi, birbiriyle yarışan çok sayıda ulus devletin olmasıdır. Üçüncüsü, Rusya’nın yükselme eğilimidir. Ruslar, âdetleri üzere “bulanık suda balık tutmayı” sürdüreceklerdir. Rusya, ekonomik açıdan pek de önemi olmayan, ancak ciddî siyasî getiri sağlayan anlaşmalara imza atmayı sürdürecektir. Dördüncüsü, Çin’in kendi iç sorunlarını çözmek için “içine kapanmasıdır”. Onun için komünist yönetim yöntemi ile istikrarsız ekonomik durumu uzlaştırmak bir hayli çetinleşmiştir. Nüfusun gönenç düzeyi yükselmezse, Çin otoriter bir devlete dönüşecektir. Bu analizlerden önemli sonuçlar çıkıyor. Dolayısıyla küresel çapta güç dengesinin değişimiyle ilgili düşündürücü hususlar vurgulanabilir. Yeni dönemde herhangi belirli bir gösterge bakımından (örneğin askerî, ekonomik ya da siyasî) önderliğin mümkün olmayacağı görünüyor. Küresel çapta söz sahibi olan devletin çok yönlü şekilde üstün olması gerekiyor. Bu, siyasî, ekonomik, kültürel, çevresel, askerî vb. açıları içeriyor. Avrupa ve Çin, Amerika’ya küresel önderlik düzeyinde birer rakip olamaz. Onlar tüm hesaplarını ekonomiye yönelterek kendi kendilerini vuruyorlar. ABD’nin dünyada egemen olma meselesi de çözümsüzlüğünü koruyor; çünkü yeni güç merkezleri ortaya çıkabilir. Örneğin Rusya, Hindistan, Brezilya ve Türkiye hızla gelişmektedir. Ayrıca çeşitli bölgelerdeki anlaşmazlıklar, dünyada jeopolitik durumu bir anda değiştirebilir. Bunların çözümlenmemesi, büyük devletlere önceleri gözlemlenmeyen sorunlar yaratır. Genel olarak bölgesel önderlerin ortaya çıkması, küresel çapta jeopolitik görünüme yeni bir canlılık veriyor. Farklı senaryolar da olasıdır. (Beyond the Post-Cold War World) haziran 2016 85 haberajanda Sosyal Hayat Kadınlar eve gönderilmes O ZELLİKLE “muhafazakâr” olarak adlandırılan çevrelerde kadının iş hayatındaki konumu yeniden tartışılır hâle geldi. Özellikle de iktidarın muhafazakâr tabana sahip olduğu iddiası ile bu çevreler seslerini daha çok yükseltir ve belli din otoritelerine bu konuda durumu ele almaları konusunda yön verir oldular. >> Her ne kadar ev-ofisler bu minvâlde düşünülerek desteklendiğinde art niyetli bir hapishaneye dönüştürülebilecek kaygısı taşısam da, yazının gâyesi, kesinlikle çağın gereği olan bir ihtiyaca yönelik uygulamalara dikkat çekmektir. Üstelik bu düzenlemelerin sadece kadına değil, erkek çalışan için de uygulandığını vurgulamak isterim. Fakat kültürel bir ihtiyaç üzerinden bakınca pozitif bir ayrımcılıkla önceliğin kadınlara sağlanabilir olup olmayacağı tartışılabilir. İnsanlığın ortak bir kabulüdür; insan, sosyal bir varlıktır. Yani ontolojik anlamda hayat, sadece kendi hayatımızdan oluşmaz. İş hayatı da yalnız kendi hayatımızı inşâ etmek için üstlendiğimiz bir yükümlülük değildir; özellikle de bizim kültürümüzde asla öyle değildir! Bu minvâlde düşünüldüğünde, bir çalışanın zorlu ikilemlerde kaldığı, iş hayatının rutin saatlerini evlâdı ya da yaşlı ebeveynleri için ayırma zorunluluğunun doğduğu durumlar olabilir ki bunlar, hayatın gerçeklikleridir. Böylesi durumlarda bakım ve iş yükünün evofislerle dengelenebileceği unutulmamalıdır. Diğerkâmlık elzem bir erdemdir, hayatın her alanına faydası vardır. Bu saha da devletin sosyal projelerle yüklenmek zorunda kaldığı, fakat gönüllüler tarafından yürütülmesinin daha doğru olduğu bir sahadır. Üstelik insanî olan ve hatta mağdur durumda olana sorulduğunda gözlenen de yakîni tarafından bakılmak istendiğidir. Tüm bu dengeler, seküler ve pozitif ideolojilerde insan ruhunun unutulduğu iş hayatı dizaynlarında ihmâl edilmiştir. Düzenin kişiyi yalnız kendini düşünmek zorunda bırakması hâlinde her birey ileride terk edilen ebeveynlere dönüşüyorsa, bu durum devlete de yüktür. Ev-ofis işlerliği yasal anlamda tanınmalı Ülkemizde part-time (yarı zamanlı) çalışma koşulları düzenlenerek çalışma hayatı açısından son derece önemli ve stratejik adımlar atıldı. Buna eklenmesi gerektiğini düşündüğüm bir diğer stratejik atılım da ev-ofislerin yasal düzlemde tanımlanıp tanınması ve desteklenmesidir. Avrupa ve Amerika’da uygulamada olan homeoffice, büro sistemleri içinde çoktan kabul görmüş ve tanımlanmış çalışma çeşitlerinden biridir. Ev-bürolar, 86 haziran 2016 Ayşe Yaşar Umutlu [email protected] in, ev-ofisler desteklensin! iş hayatında gerçekleştirilen tüm etkinliklerin gerekli görülen zaman dilimlerinde evde yapılması ve evin bir büro biçimde işlevini yerine getirmesidir. Bu uygulamada çalışana işyerini ve çalışma saatlerini belirleme konusunda esneklik sağlanmaktadır. Böylece kişiler diğer vazifelerine rağmen ya da diğer yükümlülüklerini ihmâl ederek değil, içinde bulundukları duruma göre en verimli olabilecekleri zaman ve yerde işlerini yapabilmekteler. İşte çalışana sağlanan esneklik, kişinin özgürlük ve diğer vazîfelerini de ihmâl etmemiş olmanın verdiği yüksek moral ve motivasyon ile çalışanların çok daha başarılı olabildikleri görülmüştür. Ev-büro, çağımızın zorluk ve zorunluluklarından dolayı ortaya çıkmıştır. Bu zorluklar arasında en başta dile getirilebilecek olanlar şunlardır: Büyük kentlerde hava kirliği, yoğun trafik ve de ev fiyatları ve kiraların yüksek olması nedeniyle çalışanların iş yerinden uzakta yaşamaları… Kadın çalışanların yanında kimler bu sisteme neden ihtiyaç duyabilirler? 0-4 yaş kreşleri yaşadığı yerde olmayan, çocuğu henüz anaokuluna gidecek kadar büyümemiş, ebeveynleri de yardımcı olacak kadar sağlıklı olmayan, hatta kazandığı para bakıcı tutmaya yetmeyen kişiler (fakat işi onun için sadece ekonomik gereklilik an- lamında değil, ruhsal sağlığını korumak için de mühimdir); iş hayatında ve ortamında herhangi bir sorun olmadığı hâlde bakmakla yükümlü olduğu kişilerde felç ya da aklî sağlığını yitirme gibi sağlık problemleri âniden gelişmiş ve bu kişilerin günlük bakımlarını yerine getirirken iş saatlerini kendisi ayarlayarak daha verimli çalışabilecek durumlar içinde olanlar; iffetini korumak konusunda dinî kabulleri nedeniyle kendine veya etrafındaki çalışanlara güvenemeyen, eşi veya kendisi için kamusal hayatta çalışmaktan ziyâde evde işini yapmayı tercih eden çalışanlar (dinî aşırılıklarla istismârı mümkün bu maddenin, kadını ev-ofis yerine hapis hayatına mahkûm etmeyecek biçimde düzenlenmesi, ancak toplumsal bilinçle sağlanabilir)… Ayrıca önemli bir detay olarak vurgulamak isterim ki, boşanma nedenleri arasında, özellikle ülkemizde kayınvalide, baldız ve elti mücadelelerinin ilk sıralarda yer aldığı bilinir. Genç ve yaşlı her bireyin inşirah hâlinde olması, bireyler arası mücadeleyi azaltacaktır. Kadınların pek çoğu, sahip oldukları potansiyeli hem kendileri, hem toplum, hem de devletin hizmetine arz edecek imkânlardan yoksundurlar. Çoğu zaman pasta ve yemek günleriyle sosyalleşme ve çalışma ihtiyaçlarını ye- terince verimli olmayan bir alana kanalize etmekteler. Hâlbuki kadınların ve yaşlıların can bedende olduğu sürece atıl bırakılmaları, ruhları ve bedenleri için zarara terkedilmelerinden başka bir şey değildir. Günlerini boş geçirmeye mecbur kalmış insanların ruhî tatmine ulaşmaları imkânsızdır. Bu açlığı pasta ve börek günleriyle geçiren veya yaşlılar için cami cemaatiyle siyaset tartışmasına indirgenen bir toplum ziyândadır. hayır ve iyilik temennî eden sembollerini tercih etmesini kolaylayacak çalışmaların da desteklenmesi gerekir.) Kadın girişimciliği kredi destekleriyle artırıldı; bu minvâlde güzel uygulamalar var. Bazı tekstil firmaları ev hanımlarına, ellerinde kazaklara işlemeleri için boncuk işleri bırakıyorlar meselâ, bu ve benzeri işler desteklenmelidir. Ev-ofis uygulamalı bir çalışma düzenini işyerinden talep edenlere, üç aylık deneme süresi içinde ev-ofiste verimli çalışıp çalışamayacağını kanıtlayabileceği bir rapor hazırlatarak sonuca göre olumlu veya olumsuz cevaplar verilebilir. Her insanı çalışmaya zorlayan komünist yahut sosyalist bir sistemi kastetmediğim apaçıktır. Maksadım, Müslümanı inşirah hâliyle huzurlu kılmanın desteklenmesidir. Her yaş insanın yapabileceği işlere duyarlılık arttırılmalı ve buna esneklik kazandırmalıdır. Ofis gerektiren iş biçimleri söz konusu olduğunda, evbürolar sadece çalışan için değil, işveren için de pek çok fayda sağlar. Öyle ki, büro harcamaları ve servis gibi ulaşım giderlerinde azalma, müşterilere iş saatleri dışında da hizmet verebilme, zamanı arttırma, çalışanların ruhsal yönden rahat olmasının iş potansiyellerini yükseltmesi, işe geç kalma sorununun ortadan kalkması, yolda geçecek zamandan kazanma, çalışanın sosyal faaliyetlere zaman ayırması ve psikolojik kazanımlar elde edilebilir. Ayrıca çalışan, ailesiyle daha fazla zaman geçirmenin moral ve motivasyonunu sağlar, işverene karşı verimliliği artar. (Yazının konusu dışında, fakat yeri gelmişken ifâde etmeliyim: Kıyafetler üzerine monte edilen desenler ve semboller, kültür hegemonyasının netîcesi olarak her yaş kıyafette bulunuyor. Örneğin her elbisede kurukafa görmenin normal olmadığının farkına varıp kendi kültürünün Zamanın koşullarına göre yeni ihtiyaçlara yönelik düzenlemeler konusunda mevcut uygulamaların yaygın olarak bilinmesi, olmayan tanımlamaların da yolunun açılmasının hem etik, hem de kamusal ve siyasal faydalarının farkındalığının artması umuduyla… haziran 2016 87 HABERA JANDA/ SÖYLEŞİ Medya çok da işin gerçeklerini bilmeden, kadın sporculara bazen fazla ilgi gösterebiliyor, bunun avantajlarını ben de yaşadım çok kez. Ama kendimi, olduğumdan fazlası zannetmedim hiç; aksine hep “Daha iyi nasıl olurum?”, “Kendimi geliştirmek için ne yapabilirim?”, “Genel klasmanda daha yukarı nasıl çıkarım?” sorularına cevap aradım. Bu da, bu spora başladığımda olduğum yerden 5 sene içinde Dünya Şampiyonası’nda devlerin de takip ettiği bir yarışçı olma konumuna kadar çıkardı beni. *** Değişimim, davranışlar ve hayata bakışımın değiştiği zamanlarda, 10-12 yıl önce oldu. O yüzden de bu tesettür öncesi veya sonrası değişim algısı bana çok anlamsız geliyor. Bir insan için her şeyden önce önemli olan kalptir bana göre ve bir kişinin davranışları, hayat tarzı, değerleri ve icraatları, dış görünüşten daha önemlidir! *** Eskiden de hayata bakışım aynıydı, şimdi de aynı. Önyargısız, yaptığı işe inanan, mücadele eden insan88 haziran 2016 Burcu Çetinkaya Bucak Şule Demirtaş // [email protected] Millî sporcu Burcu Çetinkaya Bucak: Bir öze dönüş hikâyesi R ALLİ… Dünyanın belki en zor ve en çok dayanıklılık gerektiren sporlarından biri. Koordinasyon, zekâ, güç, sabır, risk… Başarıyı elde etme anlamında bu kadar çok parametreyi bir arada bulundurmasının zorluğu erkek egemen bir spor olmasına yol açsa da tüm bunların üstesinden gelerek bu sporu peş peşe şampiyonluklarla örülü bir başarı hikâyesine dönüştüren bir hanımı, Burcu Çetinkaya Bucak’ı ağırlıyoruz Haber Ajanda’da! Evet, azim ve irade... Ne istediğini bilmenin ve hedefe giden yolda yılmamanın, engel tanımamanın bir örneği Burcu Çetinkaya Bucak. Türkiye’deki en hatırı sayılı okullardan mezun, aynı zamanda ralli şampiyonu, TV programcısı, gazeteci, hâlâ öğrenmeye ve öğrenciliğe devam eden çiçeği burnunda bir eş ve bir anne adayı… Zafer kupasını Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a hediye edecek kadar engin gönüllü… Kendisini dinlerken, “Bu kadar başarıyı ömrüne nasıl sığdırdı?” diye düşünmeden edemiyor insan. Önceliklerini bilen, plânlamaya hâkim, çok yönlü, tüm bu koşuşturma içinde kendi mâneviyatını, iç sesini ihmâl etmemiş bir isim… Anadolu’ya, Anadolu insanına, doğallığa olan sevgisi, özüne olan sadâkati ve Mekke’ye, “Şehirlerin Anası”na duyduğu muhabbeti anlattığı kısım, röportajda en çok etkilendiğim bölümlerden biri oldu. Bu “öz”e dönüşü mânevî iklime olan seyahatinde de bir harita olarak gören Burcu Hanım, tüm samîmiyetiyle sorularımızı cevapladı ve ortaya, büyük başarılara ulaşmadaki küçük sırların anlatıldığı, mâneviyat ve inancın her şeyin önünde olduğunu vurgulayan, hedefi belirledikten sonra ona ulaşma anlamında nelerin yapılması gerektiğini kendi dünyasındaki karşılı- ğıyla anlatan çok yönlü bir röportaj çıktı. Buyurunuz efendim… *** “Kendimi, olduğumdan fazlası zannetmedim!” • Ralli gibi zor, cesâret ve yoğun çaba isteyen bir spor alanında bir bayan olarak başarılarınızla göz doldurdunuz ve biz, ilk olarak sizi bu şekilde tanıdık. Genelde erkek sporcularla özdeşleştirilmiş bu sporu nasıl şampiyonluk ve kupalarla örülü bir başarı hikâyesine dönüştürdünüz? Önceden de çocukluğumda birçok spor dalıyla ilgilendim. Hep spora âşık ların engelleri aşabileceklerine inanırım. Hep öyle inanırdım. Tesettürden önce yarıştığımda da aynıydı bakışım, şimdi de aynı. Ülkemizde bu konuda çok büyük engeller yaşayanlar oldu, bu konuda konuşma hakkını kendimde görmüyorum, çünkü ben bu sorunları o zaman îtibâriyle yaşamadım, bundan dolayı bu engellerle cedelleşen insanlara haksızlık yapmış olurum. *** Hissettiklerimin tamamını anlatmaya kalkışsam sanırım buraya sığmaz… Huzur, eve dönmek gibi… Sanki yıllardır yaşadığım evime geri dönüyormuşum gibi… En sevdiğim nokta da tüm Müslümanları birleştiren bir yer olması. “Onun peçesi, bunun saçının teli, onun kıyafeti, bunun mezhebi” gibi ayrımcılıkların yok olup herkesin aynı çatı altında buluşuyor olmasının huzuru... Orada Allah’a yaklaşmak, her türlü ayrılışın, ayrılığın, aykırılığın önüne geçiyor ve birleşme oluyor. Bu beni en çok etkileyen şey! Sanki benliğimizi rafa kaldırıp esas ait olduğumuz yere dönmek gibi… haziran 2016 89 HABERA JANDA/ SÖYLEŞİ eğitimde ve sporda nasıl başarılı olacak şekilde koşturdunuz? Belirlediğim hedeflere ulaşmaya çalışmamda ve mücadelemde kendimden hep çok emin oldum. Robert Kolej’de okumak istiyordum; dershaneye gitmeden, özel ders almadan, tamamen sınıf öğretmenlerim Ayla ve Hamza öğretmenlerin desteğiyle ve çok çalışarak, ama severek çalışarak, hiç zorlanmadan kazandım. Koç Üniversitesi Ekonomi Bölümü’nden mezun oldum. Sonuçta, işin sırrı sevmekte! Yaptığım her şeyi çok severek yaptım. Allah sevmediğimiz işleri yapmaya mecbur bırakmasın, bazen tabiî öyle de oluyor, ama yine de sevdiğiniz işi yapabilmek (hangi kulvarda olursa olsun) başarıyı getiriyor. bir insan oldum. Ama ralli sporundaki hayâlim hep çok büyük ve farklıydı. Belki de hayatımı değiştirip farklı bir yolculuğa çıkma vakti gelmişti. Ve ralli de çok güzel bir yol arkadaşı oldu bana. Çocukluğumda, 12 yaşındayken, babamla izlediğim bir rallide bu sporun farkına vardım ve çok sevdim. Sonra 20 yaş ile 24 yaş arası bütün rallileri kimi zaman gönüllü olarak bir yerinde çalışarak, kimi zaman seyrederek takip ettim, eğitimler aldım ve 2005 yılında, 24 yaşında ilk rallimi yaptım. Kadın pilotlar sıralamasında birçok başarı kazandık. Türkiye’de ve dünyada unvanlar elde ettik. Fakat aslında, kadın-erkek beraber klasmanda yer alınan bir spor 90 haziran 2016 dalı ralli, dolayısıyla 3-5 bayan rakibin arasında birinci olmaktansa 100 kişi arasında onuncu olmayı daha değerli buluyorum. Yani erkek-kadın karışık olan sıralamada elde ettiğimiz derecelerle değerlendirdim hedeflerimi ve hep daha iyisini yapmaya çalıştım. Medya çok da işin gerçeklerini bilmeden, kadın sporculara bazen fazla ilgi gösterebiliyor, bunun avantajlarını ben de yaşadım çok kez. Ama kendimi, olduğumdan fazlası zannetmedim hiç; aksine hep “Daha iyi nasıl olurum?”, “Kendimi geliştirmek için ne yapabilirim?”, “Genel klasmanda daha yukarı nasıl çıkarım?” sorularına cevap aradım. Bu da, bu spora başladığımda olduğum yerden 5 sene içinde Dünya Şampiyonası’nda devlerin de takip ettiği bir yarışçı olma konumuna kadar çıkardı beni. Tabiî ki burada bir ekip çalışması ve bu yolculuğumda benimle aynı vizyonu paylaşıp aynı mücadelede yer alan ko-pilotum Çiçek Güney’in de çok büyük payı var. Eğitim hayatım bittikten sonra ralli kariyerimde de her şeyden önce sportif hedeflerime konsantre olduğum için, çok eğitim alarak, çok mücadele ederek başarıya ulaştım. Ama eğitim hayatımda öğrendiklerim ve birden çok yabancı dil biliyor olmak da spor kariyerimde olumlu olarak bana katkıda bulundu. “İşin sırrı sevmekte!” “Hayatın özü görünenlerde değil, kalbimizde!” • Türkiye’de eğitim alanında en hatırı sayılır okullardan mezunsunuz. Ve ralli öncesinde de profesyonel anlamda spor alanında birçok başarınız, şampiyonluğunuz var. Bu kadar yoğun çaba ve vakit isteyen iki ayrı kulvarda, • Hayatınızın çok ilgi çeken yanları var. Bir yanda yarışlar, hırs, adrenalin, şampiyonluk isteği; diğer yanda mânevî iklimde olan ilerleyişiniz... Bu sese nasıl kulak verdiniz? Yoğunluklar, insanın İlâhî mesajla kontağına Şule Demirtaş sekte vuruyor. Siz nasıl o alanı da açtınız kendinize? Mânevî kısmı çok uzun bir hikâye aslında. Çocukken başladı. Ailemden, özellikle baba memleketim Nallıhan’da kalabalık bir aile ortamını hafta sonları ve tatillerde yaşayabilmiş olmaktan, Anadolu’nun tadını biliyor olmaktan başlayan bir doğa ve doğallık sevdam var. İstanbul’da çekirdek aile olarak büyüsem de, orayla olan bağım aslında derine işlemiş ve uyuyordu bir yerlerde. Dönem dönem o hasret kabarıyor ve tatillerde yaşadıkça, paylaştıkça büyüyordu. “BURCU ÇETİNKAYA BUCAK” HAKKINDA M İLLÎ sporcu, gazeteci ve sunucu Burcu Çetinkaya Bucak, İstanbul’da doğdu. Dereceyle girdiği Robert Koleji’ni bitirdikten sonra İşletme okumak üzere Babson College’ye gitti. Lise yıllarında amatör olarak yaptığı snowboard sporunda 2003 yılında Türkiye Şampiyonu oldu. Amerika’da 2 sene eğitim gördükten sonra Koç Üniversitesi Ekonomi Bölümü’nden mezun oldu. Memleketi ise, baba toprağı olan Nallıhan’ın Oymaağaç köyüdür. Şu an -seyahatler hâricinde- eşi Fatih Mehmet Bucak’ın memleketi olan Şanlıurfa’nın Siverek ilçesinde ikâmet etmektedir. 2 ay Fransa Volkswagen Genel Merkezi’nde staj yaptı. Doğuş Holding Kurumsal İletişim ve İş Geliştirme Departmanı’nda başladığı iş kariyerine, İlçe Taşımacılık ve İlçe Otomotiv’de devam etti. Kısa bir süre sonra sporculuk kariyerine başladı ve millî sporcu olarak dünya ralli tarihine adını altın harflerle yazdırdı. 5 defa Türkiye Bayanlar Ralli Şampiyonu oldu. Erkekler arasında da Türkiye’de ve dünyada birçok derecesi olan Burcu Çetinkaya Bucak, 2010 yılında Dünya Ralli Şampiyonası Abu Dabi Özel Ödülü’nü, yine 2010 yılında Eurosport Özel Ödülü’nü aldı. Dünya basınında İngilizce, İtalyanca, Arapça ve Fransızca yaptığı röportajlar ve basın toplantılarıyla ilgi topladı. Burcu Çetinkaya Bucak’ın Discovery Channel tarafından belgeseli çekildi. Red Bull tarafından hazırlanan belgeseli de birçok uluslararası TV kanalında yayınlandı. Show TV’nin hazırladığı “Can Dostum” projesinde yarıştı, Nuri Alço ve Ümit Erdim ile finale kaldı. Kanal 24’te 6 sene boyunca haftalık olarak “Otomobil Sevdası” isimli sektörel programı hazırlayıp sundu. Bloomberg HT kanalında 2 sene canlı yayında “Sporaktif” programını sundu. 2013’ün Ramazan ayında “Sahur Vakti” programını sundu, yine aynı yıl TRT Spor’da 3 farklı dilde röportajlarla desteklediği “Ralli Günlüğü” programını hazırlayıp sundu. Star gazetesinde köşe yazarlığı yaptı ve şu anda da Türkiye gazetesinde Pazartesi günleri otomotiv sektörel sayfasını, Pazar günleri de röportajları hazırlıyor. 2015 yılında da Cine 5 için “Burcu ile Çetin Yollar” isminde bir gezi-belgesel programı hazırlayıp sundu. 2 senedir aktif olarak tasavvuf ve fasih Arapça derslerine katılıyor. Gençlik ve Spor Bakanlığı ile aktif olarak spora destek projelerinde yer alan Burcu Çetinkaya Bucak, millî sporcu olarak “Büyük Adımlar” projesi ile Diyarbakır’dan Hatay’a, Kastamonu’dan Çeşme’ye binlerce öğrenciyle bir araya geldi ve seminerler verdi. Ayrıca Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Gönül Elçisi’dir. İngilizce, Fransızca, İtalyanca, Almanca ve Kürtçe biliyor. Aktif olarak Arapça öğreniyor. 2011 yılında 31 gün geçirdiği Pakistan’da, tanıtım projelerinde yer alıyor. Pakistan’daki 8 üniversitede “Müslüman toplumlarda kadının yeri” konulu seminerler verdi. 2015 yılında geri döndüğü Türkiye Ralli Şampiyonası’nda genel klasmanda 10. olarak erkeklerin arasında ilk ona giren tek kadın pilot olmaya devam etti. Kadınlar klasmanında ise 7 yarıştan 5’ini kazandı, fakat 2 yarışta yaşadığı teknik arıza sebebiyle sezonu 2. sırada bitirdi. haziran 2016 91 HABERA JANDA/ SÖYLEŞİ bu hiçbir şey değiştirmedi hayatımda. Değişimim, davranışlar ve hayata bakışımın değiştiği zamanlarda, 10-12 yıl önce oldu. O yüzden de bu tesettür öncesi veya sonrası değişim algısı bana çok anlamsız geliyor. Bir insan için her şeyden önce önemli olan kalptir bana göre ve bir kişinin davranışları, hayat tarzı, değerleri ve icraatları, dış görünüşten daha önemlidir! “Bazı kapılar geç açılır, ancak onda da bir hayır vardır!” Bence çocukken toprak, köy kokusu almak çok değerli! Sonrası ise, 2004 yılı civarıydı sanırım, hayata bakışım yavaş yavaş değişmeye başladı. İsyankâr bir çocukken teslim olmanın önemini ve keyfini tattım. Bundan sonra da yavaş yavaş mânevî yolculuğum hızlandı. Hâlâ emeklesem de her gün “Daha iyi nasıl olurum?” sorusuna cevap arıyorum. Sonuçta mâneviyat, isteyen herkesin ne kadar yoğun olursa olsun hayatında yer açabileceği bir alan. Diğer her şey, başarı, azim, mücadele, kupalar, şampiyonluklar geçici ve aslında basit oyalanmalar… Hayatın özü dışarıda ve görünenlerde değil, kalbimizde. Benim için sadece nefsimi terbiye etme noktasında sevdiğim sporu yapıyor 92 haziran 2016 olmak bana yardımcı oldu. Dünyalık sevdâlarımı doyurduğum yer oldu orası. “İsyan etmeden, şikâyette bulunmadan mücadele edebilmeyi öğrendim!” • Tesettürü çok uzun zamandır plânladığınızı, namazın zaten hayatınızda örtünmeden önce de olduğunu okumuştum bir röportajınızda. Allah inancının ve getirisi olan ibâdetlerin sizde yarattığı en önemli değişim nedir? Ne değişti en çok örtündükten sonra? Çok uzun zamandır plânlamıyordum aslında, hatta “Hiç düşünmezdim!” diyebilirim. Fakat hep saygı duyardım. Namaz ve mâneviyat ise uzun süredir vardı hayatımda, doğru! Daha önce de söylediğim gibi, aslında her şey, yönümü isyandan teslim olmaya ve hayata bakışımı bu noktaya çevirdiğimde oldu. Sabretmeyi, isyan etmeden, şikâyette bulunmadan mücadele edebilmeyi öğrendim. Tesettürden sonra ise hayatımda hiçbir şey değişmedi. Dediğim gibi, dış görünüm çok ufak bir nokta aslında, fakat fazla önemli gibi algılanıyor. Dış görünüş yanıltıcı olabilir. Tesettür benim için, özellikle dış görünüşümden dolayı fazla ilgi çekmeye bağımlı olduğumu hissetmeye başladığım bir noktada, Kur’ân-ı Kerîm’deki âyetleri de düşününce, motivasyonumu arttırarak aldığım bir karar oldu. Lâkin • Ülkede tesettürlü olduğu için spor, eğitim ve kariyer açısından önüne büyük engeller çıkmış bir nesil kaldı geride. Siz bu anlamda bu genç kızlarımız için çok cesâret verici bir modelsiniz. Tesettürün ralliye, spora ve hiçbir hayâle engel olmadığı, sizin gibi azimli insanların başarılarıyla daha da temelleniyor. Sizin bu amaç uğruna bazı çalışmalarınız olduğunu biliyorum. Bu misyonu anlatır mısınız? Ve sizi model olarak alanlara -husûsen genç kızlarımıza- ne gibi tavsiyelerde bulunmak istersiniz? Aslında böyle bir misyonum yok. Eskiden de hayata bakışım aynıydı, şimdi de aynı. Önyargısız, yaptığı işe inanan, mücadele eden insanların engelleri aşabileceklerine inanırım. Hep öyle inanırdım. Tesettürden önce yarıştığımda da aynıydı bakışım, şimdi de aynı. Ülkemizde bu konuda çok büyük engeller yaşayanlar oldu, bu Şule Demirtaş konuda konuşma hakkını kendimde görmüyorum, çünkü ben bu sorunları o zaman îtibâriyle yaşamadım, bundan dolayı bu engellerle cedelleşen insanlara haksızlık yapmış olurum. Misyon olarak edindiğim bir şey varsa, o da şudur: Önyargısızca, başkaları ne derse desin, inandığı yolda sabreden, mücadele eden, mücadele ederken hayatına nefreti sokmayan insanların bir gün başarıya ulaşacaklarını gösterenlerden biri olabilmek… edilmek, benim için bir gururdu. Dünya çapında, her biri kendi alanında büyük başarılar elde etmiş sporcularla beraber ortak forumlarda konuşmak bana da çok şey kattı. En çok ralli gibi erkek egemen bir sporda uluslararası başarı elde edebilmiş olmam ilgilerini çekti. başladığımda gazete yazarlığı ve TV programcılığı da yapıyordum ama tüm ekip arkadaşlarıma en başından ralli ile ilgili ciddiyetimi anlattım. Bu bazen kaybettirdi. Belki daha başarılı bir TV programcısı olabilirdim. Söylediğim gibi, benim için önemli olan ralli ve hedeflerimdi. programcılığı, gazete yazarlığı, evlilik hayatı, şimdi de anneliğe doğru adım attığınız bir sürece girdiniz inşallah… “Zamanlama” sırlarınız, olmazsa olmazlarınız nelerdir? evlâdım... Ama sağ olsun eşim, kariyerim ve çalışmalarım anlamında oldukça destek oluyor. “Ya olmasa?” diyeceksiniz, olmasa önceliğim belli, “ailem”! Öncelikleri belirledikten sonra, diğer zamanlarda başka işler yapabilmek de son derece mümkün. Benim için sır hep bu oldu; öncelliklerimde çok net • Snowboard, basketbol, ralli, şampiyonluklar ve bunların yanında TV Şimdi ise önceliğim ailem, eşim, eşimin sevdikleri ve Allah nasip ederse doğacak oldum, eğer imkânım varsa ikinci ve üçüncü sıradaki hedeflerimden de vazgeçmedim. “O şovu orada, o anda yaparken zorlandım” • Sizi sosyal medyadan takip ediyorum ve devamlı örtünme süreci, Şanlıurfa’ya yerleşmeniz, sonrasında evliliğiniz ve Fakat tesettür bu konulardan biri değil; zira dediğim gibi, ben o sorunları yaşayan nesilden değilim. Zaten kendimi kanıtlamış bir ralliciyken işimi yapmaya devam edebilmekle sıfırdan başlamak başka şeyler. Herkese tavsiyemse şu: Önyargılarınızdan kurtulup, kendi önceliklerinize konsantre olup mücadeleyi bırakmayın! Bunu gerçekleştirirken sabır ve sevgiyle yapın! Bazen bazı kapılar geç açılır, ancak onda da bir hayır vardır. “Öncelliklerimde çok net oldum!” • Doha Goals gibi çok mühim bir uluslararası organizasyona dâvet edildiniz. Oraya çağrılmak oldukça mühim parametreleri bulundurmayı da gerektiriyor bu anlamda, özellikle ülkemiz adına çok gurur verici! Sizi yeniden tebrik ediyoruz. Doha Goals’tan bahseder misiniz? Orada çok merak edilen ve üzerinde en çok durulan yönünüz neydi? Doha Goals’a iki sene üst üste konuşmacı olarak dâvet Önceliklerim hep önemli oldu ve bu önceliklerde çok net oldum. Ralli yapmaya hamileliğiniz sürecinde bunların hep spor kariyerinize son vereceği yönündeki asılsız haberlerle mücadele ettiğinizi gördüm. Gerçi örtündüğünüzden beri birçok önyargıyla mücadele ediyorsunuz. “Artık yoruldum!” dediğiniz anlar oluyor mu? Yorulmuyorum! Zaten haziran 2016 93 HABERA JANDA/ SÖYLEŞİ “eski rallici” diye haber yapanların da kasıtla değil, kendi önyargılarına ve algılarına yenik düşerek, istemeden öyle yazdıklarını düşünüyorum. Onların oluşturduğu algıyı düzeltmek için de kendi sosyal medya hesaplarımdan zaman zaman açıklama yapıyorum. Ama bu üzüldüğüm, isyan ettiğim anlamına gelmesin… • Cumhurbaşkanımız ve eşi Emine Hanım’ı Şanlıurfa’ya geldiklerinde harika bir drift şovla karşıladınız. Örtülü insanların birçok şeyi başarması için çok çabalayan bir lider görüntüsü oldu bu. Bu anlamda her ikisinin de gururu ve mutluluğu 94 haziran 2016 gözlerinden okunuyordu. Siz ne hissettiniz arabadan indiğinizde? Bence “örtülü insanların bir şey başarması” tâbiri çok eksik kalır Cumhurbaşkanımız ve Emine Hanım’ın hedef ve mücadeleleri için. Daha ziyâde “inançlı insanların, Türkiye’mizin özünün korunması, atalarımızla bağlarımızın tazelenmesi” daha doğru bir anlam ifade eder onların üstlendiği görev ve mücadele adına. Orada o karşılamaya müsaade etmeleri benim de mücadeleme verdikleri inanılmaz desteğin göstergesiydi zaten. Esas gurur ve mutluluk bana aitti. Tabiî ki hâliyle çok heyecanlandım. Normalde peynir ekmek yemek kadar doğal olarak yaptığım bir şovu orada, o anda yaparken zorlandım. Ama bir o kadar da mutlu oldum. Teşekkürü borç bilirim… • Şu an Cidde’de yaşadığım için röportaj yaptığım kişilerin Mekke ve Medîne’de hissettiklerini çok merak ediyorum. Kâbe ruhunuzda nasıl bir mânevî rüzgâr estiriyor? Kutsal topraklardayken neleri düşünüyorsunuz? En çok neyden etkileniyorsunuz? Hissettiklerimin tamamını anlatmaya kalkışsam sanırım buraya sığmaz… Huzur, eve dönmek gibi… Sanki yıl- lardır yaşadığım evime geri dönüyormuşum gibi… En sevdiğim nokta da tüm Müslümanları birleştiren bir yer olması. “Onun peçesi, bunun saçının teli, onun kıyafeti, bunun mezhebi” gibi ayrımcılıkların yok olup herkesin aynı çatı altında buluşuyor olmasının huzuru... Orada Allah’a yaklaşmak, her türlü ayrılışın, ayrılığın, aykırılığın önüne geçiyor ve birleşme oluyor. Bu beni en çok etkileyen şey! Sanki benliğimizi rafa kaldırıp esas ait olduğumuz yere dönmek gibi… • Burcu Hanım, bu güzel söyleşi için çok teşekkür ediyorum… Ben teşekkür ederim. haberajanda İnsan H Mesut Emre Balcı [email protected] ER can bir cihandır… Kalbinde zerre kadar kibir bulunan, Cennet’e giremez! Cihanda var olan bütün nîmetler hizmetine sunulmuş olan insan... Âlemi Yaratanın âlem içinde hükümdar kıldığı insan… Hayata ve ölüme bakışımızı derinleştirmedikçe günlük yaşantımızın hiçbir ânına vâkıf olamayız. İmam Gazâlî der ki, “Ruh ve bedenin ilişkisi, at ve süvarinin ilişkisine benzer. Süvari bir yere gidene kadar ata biner ve yolu onunla birlikte kat eder, bir durağa geldiğinde ise attan iner ve yolun geri kalanına kendisi devam eder. İşte o durak, ölümdür!”. Ölümle gerçekleşen ruhun bedenden ayrılması olayı, süvarinin kendisine emânet olan atı bir durağa bırakarak gideceği menzile devam etmesi vakasıdır. İşte süvari atın üzerindeyken, yani ruh bedenle birlikteyken başına gelen her şey onun imtihanıdır! Dünyada insanın sahip olduğu şeyler, o atın üzerindeki eşyalar olarak düşünülebilir. Durakta teslim edilen ve menzile götürülemeyen eşyalar… Dolayısıyla insanın bu dünya hayatıyla alâkalı gerek fizikî, gerek maddî, gerekse mânevî olarak sahip olduğu her şey onun imtihanıdır. Zenginin imtihanı farklı, fakirin imtihanı farklıdır. Ama ikisinin de varacağı yer aynıdır. Bu hakîkate vâkıf olabilsek, geçmişte edindiğimiz kibirli vaziyetlere hem güler, hem de zerre kadarını bile kalbimizde taşıdığımız anlar için ürpeririz. İnsan, “ben” dedikçe alçalır. Allah’ın ona bahşettiği nîmetleri, özellikle sahip olduğu maddî ve fizikî özellikleri bir başkasına karşı üstünlük olarak gördükçe ve en tehlikelisi de “kendinden bildikçe” daha da alçalır. Çünkü o bedende nefis, en üst mertebeye gelmiştir. Kaldı ki, Âlemlerin Rabbi olan Allah “Yâ eyyuhe’n-nas” derken, hatta îman edenleri ayrıca vurgulayarak, “Yâ eyyuhellezîne âmenû” Zerre “İNSANI yaşat ki devlet yaşasın!” sözünden neşvünemâ bulmuş “can” odaklı bir medeniyetin çocukları olarak gitgide insanı kaybettiğimiz bugünlerde durmak, silkelenmek ve yeniden başlamak zorundayız. derken, yani direkt olarak insana hitap edip onu bir muhatap olarak kabul ederken, yani ona “Sen” derken, insanın kalkıp “Ben” demesi abesle iştigâldir. Eğer var olmandan ötürü hak ettiğin bir kıymet varsa, Rabbin zaten onu sana lütfetmiştir ve seni muhatap kabul etmiştir. Dolayısıyla olgun bir insana yakışan, mütevazı ve vakarlı olmaktır. Kendini beğenmekle kendine güvenmek arasında çok naif bir çizgi vardır. Evet, Müslüman özgüven sahibi olmalıdır. Ancak bu özgüvenin sebebi ne doğduğu aile, ne kazandığı para, ne okuduğu okul, ne de sahip olduğu fiziksel özelliklerdir. Çünkü bunları edinen kendisi değildir. Müslümanın özgüveninin kaynağı, gücü, kuvveti ve ilmi bütün âlemi kuşatmış olan Rabbine kul oluşu olmalıdır. Hz. Hamza’nın düşmana karşı kendine aşırı güvenli yürüyüşüne karşılık, Hz. Peygamber, normalde bu şekilde yürümenin bir Müslümana yakışmayacağını, ama onun bugün İslâm düşmanlarına karşı yürüdüğünü söylemiştir. Yani eğer kendini güvende hissettiğin nokta, îman ve Allah’a kulluk noktası ise, işte o zaman asıl nîmete kavuşmuşsun demektir! Haset, insanın kendisine verilene râzı olmamasıdır. “Bende yok da onda neden var?” bakışıdır. Kibirse, “Ben daha fazlasına lâyık olduğum için bende daha fazlası, daha iyisi var” mantığıdır. Velhasıl, ikisi de insanı felâkete sürükler! Her can bir cihandır. Her can, yaratanı Allah olduğu için kıymetlidir. Ne Arap’ın Acem’e, ne zenginin fakire, ne güçlünün güçsüze bir üstünlüğü vardır. Üstünlük, insanın imtihan olarak sahip olduğu geçici şeylerle değil, insanın nefsiyle mücadelesi sonucu kendi eliyle elde ettiği takva iledir. Dünya kargaşasının içinde yitirdiğimiz onca değerden sadece birkaçı- dır bunlar. Bize sürekli birbirimizle yarışmayı, hep daha iyisini, daha fazlasını istemeyi, çabucak tüketmeyi ve kendimizi başkalarının sahip olduklarıyla kıyaslamayı öğütleyen dünyanın kapital yaklaşımına karşı bilincimizi taze tutmaya mecburuz. İyice bilinmelidir ki, bu kan kokan coğrafyada bizi asırlardır ayaklarımız üzerinde dimdik tutan, sahip olduğumuz ahlâkî değerlerimizdir. Bugün gerek siyasette, gerek ticarette, gerek sosyal yaşamda en büyük taarruz, işte bu ahlâkî değerlere karşı yapılmaktadır! “İnsanı yaşat ki devlet yaşasın!” sözünden neşvünemâ bulmuş “can” odaklı bir medeniyetin çocukları olarak gitgide insanı kaybettiğimiz bugünlerde durmak, silkelenmek ve yeniden başlamak zorundayız. Birliğimizi, dirliğimizi ve varlığımızı yeniden “insan” üzerine kurgulayarak geleceği inşâ etmek bizim ellerimizdedir. haziran 2016 95 haberajanda Toplum Bu doğrultuda, onların savaşları da özgürlük içindir, barışları da! Onların sömürüleri de özgürlük içindir, yıkımları da! Onların köpeklere olan merhametleri de özgürlük içindir, dünyada estirdikleri terör de! Onların bir avuç kangrenli elitin hayatlarını uzatmak için organize ettikleri organ mafyaları da özgürlük içindir, katlettikleri onca mâsum insan da! Tüm hedonizmi ile hayattan olabildiğince zevk almak da özgürlükler içindir, nice mâsum kadın ve kıza tecavüz edip kirletmek de! Evet, Nietszche’nin söylediği gibi, “Batı’da sonuçta her şey özgürlükler içindir”! Evet, her şey özgürlükler içindir! B İLİNEN bir klişedir: “Batı bütün tarihi boyunca özgürlükçü olmuş ve Doğu karşısında her daim özgürlükleri daha fazla savunan bir medeniyet olarak ele alınmıştır” denilir. Peki, bu klişe doğru mudur? Ne kadar öyle olduğu ifade edilse de kesinliği hakkında ciddî bir eleştiri yapılmış mıdır? Yapılan eleştiriler nezdinde bu gelinen noktada Batı’nın özgürlükçü olduğuna dair kesinlikler neyi ifâde etmektedir? 96 haziran 2016 >> Kanaatimizce bu görüş, pek tutarlı bir görüş değildir. Zira her ne kadar Batı özgürlüklerden söz etse de, bu noktada Batılı düşünürler arasında bile ortak bir görüş söz konusu değildir. Aynı şekilde, Müslüman felsefeciler ve kelâmcılar arasında da bu konuda ortak bir görüş yoktur. Ancak yine de Müslüman düşünürler arasındaki yorum farkının bile bir zenginleştirmeye, bir açılıma, İlâhî olanla seküler olan arasında bir değerlendirmeye tâbi tutulduğu ve böylelikle de hiç olmazsa özgürlüğün sınırları hakkında daha ciddî açılımlara yöneldiğini görmek mümkündür. Oysa aynı şekilde Batı felsefecilerinin sadece özgürlük tariflerinden bile özgürlüğün net bir yorumuna ulaşmak mümkün değildir. Öyle ki bazı Batılı düşünürler, özgürlüğü sınırlara tâbi tutarken Mahmut Celal Özmen [email protected] (ki bu takdirde özgürlük olmaz), bazılarının da özgürlüğü “yok” kabul ettikleri bile söylenebilir. Burada görünen şudur ki, Batılılar, içi boş bir kavramla insanlığın karşısına çıkmışlardır. Burada, “Felsefî olarak izah etmekten âciz oldukları pek çok husûsu pratikte nasıl tarif edebilirler ve uygulayabilirler?” diye sormak gerekir. “Özgürlük” Rönesans’la/ laikliğin doğuşu sürecinde geçirdiği kavramlaşma döneminin akabinde Batı hadaratına has “özel bir anlam” kazanmıştır ve de “kölelikten kurtulma” ya da “serbest olma” terimlerinin çok ötesinde, “siyasî” ve “ideolojik” bir içeriğe sahiptir. Batı bunun yanında aynı temeli baz alarak “insan hakları” kavramını geliştirmiş ve böylece Batı felsefesi ve hukuk tarihine damgasını vuran “özgürlükler” kavramını doğurmuştur. İnsanın “özgürlük hakkı”nın hiçbir şart altında iptal edilemeyeceğini de yasalarla garanti altına almışlardır. Batı’nın verdiği bu güvence ile bireyler, kendi rasyonaliteleri ile kurdukları toplumsal düzenek içinde özgürce yaşayacak, gerektiği yerde özgürce ibadet yapabilecek, gerektiği yerde ise basit bir korelâsyonla dünyayı ukbâya tercih ederek sözgelimi Yaratıcıyı/Allah’ı bütün hayatlarından uzaklaştırabileceklerdi. Bu seküler kanuna göre ise Yaratıcı/Allah dâhil hiçbir güç, insana özgürlükler alanında müdahalede bulunamayacaktır. İşte Batı’nın kendine has, kendi argümanlarına göre dizayn ettiği özgürlükler konusu, Batı’nın gündelik hayatı içerisinde böylece özel bir yer edinmiştir. Bu seküler ayrışma dolayısıyla da özgürlükler konusu açıldığında akla ilk gelen unsur Batı değerleridir. Veya şöyle de diyebiliriz: Batı temelli özgürlük anlayışı, insan iradesinin kendi kendine uygulamaya koyduğu tüm “hak”ları içermektedir. Batı’nın dünyaya yaymak istediği ve kendi standartlarını yakalamak için diğer ülkelere şart koştuğu en önemli değerlerden biri de işte bu özgürlük tarifi ve bu tarife bağlı olarak geliştirilen özgürlük yorumları ile karşımıza çıkar. Bu doğrultuda, onların savaşları da özgürlük içindir, barışları da! Onların sömürüleri de özgürlük içindir, yıkımları da! Onların köpeklere olan merhametleri de özgürlük içindir, dünyada estirdikleri terör de! Onların bir avuç kangrenli elitin hayatlarını uzatmak için organize ettikleri organ mafyaları da özgürlük içindir, katlettikleri onca mâsum insan da! Tüm hedonizmi ile hayattan olabildiğince zevk almak da özgürlükler içindir, nice mâsum kadın ve kıza tecavüz edip kirletmek de! Evet, Nietszche’nin söylediği gibi, “Batı’da sonuçta her şey özgürlükler içindir”! Burada Batılılardan kaynaklanan, onların kavram hâline dönüştürdükleri tarifi yeniden tarif edecek veya temize çıkartacak değiliz. Yalnız vakıasının ortaya çıkması açısından konuyu bu denli açarak değerlendirmek gerektiği de ortadadır. Görüldüğü üzere “özgürlük” kavramı, Batı’da Rönesans’la başlayan ve adına “modernleşme” denilen sürecin de etkileri ile ortaya çıkan, tamamen yapıntı bir düşüncenin ürünüdür. Batı’ya endeksli olan bu kavramın hiçbir evrenselliği de söz konusu değildir. Özgürlükler, sadece Batılılar için geçerli olan ve diğer bir yönüyle de kapitalistlerin kendilerini korumak için, hayatî değeri olmayan ve sadece belirli amaçlar için kullanılan bir yaftadan ibarettir. Bu böyle salt, bize ya da Doğu’ya özgü bir iddia değildir; Batı’nın tarihi de, düşünürleri de tam bunu söylemektedirler! Örneğin Montesquieu ve Alexies de Tocqueville de Batı’nın özgürlük tanımının tamamen içi boş bir temenniler yığını olduğunu, sadece biçimsel mânâda bir özgürlüğün savunulduğunu söylerler. Bu anlamda “Özgürlüğün Toptan Hesabı: Globalleşen Özgürlük” başlıklı yazısında Şahin Torun’un da söylediği gibi, “‘Yasaların Ruhu’ adlı meşhur demokrasi ve özgürlük belgesinin yazarı Montesquieu gibi hem bir filozof, hem de sosyolog olan Fransız düşünür Alexis de Tocqueville ‘Amerika’da Demokrasi’ isimli eserinde, Amerika’nın ‘Anayasacı, Kurucu Babalar’ (Founding Fathers) silsilesinde önemli izler bırakan Jefferson’un şu cümlesinin altını çiziyor: ‘Bizim hükûmetimizin yürütme erki, benim dikkat ve kaygımın tek, belki de en başta gelen nesnesini oluş- turmuyor. Hâlen ve daha birçok yıl boyunca en korkulası tehlike, yasa koyucuların zorbalığıdır. Yürütme erkinin zorbalığının da sırası gelecek, ama daha ileriki bir dönemde.’ Modern dönem bir yana, klasik çağlardan beri hemen hemen bütün ülkelerin siyasal ve entelektüel tarihleri boyunca süregelen özgürlük ve demokrasi sorunundan öte bu anlamda özgürlüğün kazandığı ya da kaybettiği boyutları anlamak bakımından da çok önemli ipuçlarını barındıran bu sözler, bugün bir bakıma bütün dünya için geçerli olabilecek bir özgürlük gerçeğini’ ortaya koymaktadır. Sonuç olarak bütün çıplaklığı ile tarih, onların özgürlük adına yaptıkları çılgınlıklarla doludur. Dünyayı özgürleştirmeye kalkan zâlimlerin günümüzde yaptıkları şenaat ve cinâyetleri her gün görüyor ve lânet yağdırıyoruz. Batı düşüncesiyle oluşturulup inanılan özgürlük anlayışıdır onları böylesine canavarlaştıran. Irak’ta, Afganistan’da, Filistin’de, Lübnan’da, Afrika’da ve dünyanın dört bir yanında özgürlük temsilcilerinin yaptıklarını anlatmaya, resimlerini serdetmeye artık insanlığın yüzü kızarmaktadır. Bu çılgınlığa son verip yerin derinliklerine gömecek olan düşünce ve felsefe ise sadece İslâm’dadır. İnsanlık onunla insanlığını tanımış, onunla şeref bulmuş, onunla sükûnete kavuşmuştur. O günlere adım adım yaklaşırken Allah’tan (cc) dileğimiz, tez vakitte nusretini göndermesidir. haziran 2016 97 haberajanda Medya Tüm bunların bizlere gösterdiği tek bir gerçek var. Medyayı kontrol eden küresel hegemon güçler, medya aracılığıyla her türlü manipülasyonu yapabilmekte, işlerine geldiği zaman gerçekleri saptırarak insanların insanî ve vicdanî duygularını tersinden işletebilmekte, işlerine geldiği zaman da acıklı hikâyeler uydurarak kamuoyu vicdanını manipüle edebilmektedirler. Küresel vicdanın sesi D ÜNYANIN dört bir yanında Müslümanlar zulme uğramaktalar. Filistin’de İsrail zulmü yarım asrı aşkın bir zamandır devam ediyor. Myanmar’da Müslümanlar, Budistlerin saldırılarına mâruz kalıyorlar. Doğu Türkistan’da soydaş ve dindaşlarımız Çin zulmüyle her an karşı karşıyalar. Bu duruma mâruz kalan Müslümanlar, kendilerine gösterilen bu zulme rızâ göstermeyip bayrak kaldırıyorlar. >> Filistin’de dindaşlarımız ülkelerinin geleceği, milletin istikbâli, Kudüs’ün yeniden ihyâsı, çocukların istikbâli için Siyonizm’e isyan ediyorlar. Onlara yapılanlar hepimizin içini acıtıyor. İslâm coğrafyasındaki bu zulümleri gördükçe hepimizin yüreği sızlıyor. Gelin görün ki, insanlık dışı manzaralar karşısında en ufak bir vicdanî hisse kapılmayıp “Onlar bunu hak ediyorlar!” diyenlerimiz de yok değil. Bu manzaralar karşısında yüreğimiz kanarken, Müslümanlara bu zulümleri yapanlara karşı Batı kamuoyu ne yapıyor dersiniz? Buna çoğumuz “Ne yapacak, seyrediyor!” cevabını verecektir. Burada insanın aklına şu soru geliyor: Batı’da vicdanı aşınmamış, merhametin duygusu törpülenmemiş, insan onurunu düşünen hiç kimse yok mu? 2 milyara yaklaşan İslâm ümmeti dışında kalan yaklaşık 5 milyarlık dünya kamuoyunda hiç mi bu zulmü kınayacak kimse yok? Neden Batı’daki insanlar İslâm coğrafyasında meydana gelen bu zulümleri farklı okuyorlar? Neden Batılılar İslâm coğrafyasında olagelen bunca insanlık dışı olayı vicdanları sızlamadan seyredebiliyorlar? Neden Batı kamuoyunda bu zulümleri kınayacak kimse yok? Neden Batı insanı bu zulümleri yapanlara karşı durmuyor? Aslında Müslümanlara bu zulmü revâ görenleri protesto eden insanlar var. Bu zulümlerin emperyalizmin sonucu olduğunu düşünenler ve dile getirenler mevcut. Ama bu insanların varlığı dünya kamuoyundaki kanaatleri mobilize edecek güçte değil. Hiç bunun sebebini düşündünüz mü? Batı’da, İslâm coğrafyasında meydana gelen insanlık dışı olayları tasvip etmeyen insanların sesleri niçin çok çıkmıyor? Batı dünyası çok mu gaddar? Bu nedenden dolayı mı acaba insanların sesleri çıkmıyor? İnsan haklarından, demokrasiden, vicdanî değerlerden söz eden Batı dünyasındaki insanların, kitlelerin vicdanından hiç mi eser kalmamış? Yani Batı, vicdanî değerleri sadece kendi dışındakilere karşı siyasî bir baskı unsuru olarak mı kullanıyor? Hiç mi insanlık onurunu düşünen insan yok? İnsanlık onuru Batı için sadece bir kamuflaj mı yoksa? Bu soruları, “Batı, vicdanî değerlerden yoksun, vicdanî değerleri aşınmış, insan hakları ve demokrasiyi kendi dışındakiler için istemeyen ikiyüzlülerden oluşuyor” diye cevaplayabiliriz. Ama bu, ek- 98 haziran 2016 Aytekin Atasoyu [email protected] ya da katili olarak “medya” sik bir değerlendirme içerir. Bu sorulara başka türlü de bakmak gerekiyor. Bence bu soruların cevabı, sadece bu eksik değerlendirmeden ibaret de değil. Evet, Batı dünyası, İslâm coğrafyasındaki zulmü ya kendisi yapıyor ya da yapanı seyrediyor. Batı, vicdanî değerleri kendi dışındakilere karşı bir siyasî baskı aracı olarak kullanıyor. Ama Batı insanını bu şekilde davranmaya iten bir başka sebep daha var: Batı’nın hegemon güçleri, sadece kendi dışında kalanları manipüle ederek kendi hegemonyalarını sürdürmüyor; Batı, kendi insanını da manipüle etmekten çekinmiyor! Örneğin Filistin’de kendi onurunu, ailesinin onurunu, soydaşının, dindaşının istikbâlini korumak için mücadele veren Filistinli genci, medya, Batı insanına terörist olarak lanse ediyor. Sokak ortasında mâsum insanları öldüren İsrail askeriyse medyada teröristlerle mücadele eden bir kahraman olarak tanıtılıyor. Batı insanı da İsrail askerinin zulmüne mâruz kalmış Filistinliyi mâsum bir çocuk, ülkesinin, kendisinin ve ailesinin onurunu korumaya çalışan biri olarak görmüyor. Çünkü medya, Batı insanına onu “terörist” diye tanıtıyor. Enformasyon, hegemon güçlerin tekelinde Bugün küresel düzeyde bir günde dolaşan enformasyonun yüzde 85’i, Batı emperyalizminin ve İsrail lobilerinin tezlerini destekleyen kuruluşlar tarafından kontrol ediliyor. Yani Batı insanı, kendi coğrafyaları dışında meydana gelen olayları bu medya kuruluşlarının gözüyle seyrediyor. Bu küresel medya kuruluşları, onurunu korumak için İsrail’e direnen Filistinli genci “İsrail askerine saldıran terörist” olarak sunarken, İsrail askerini de “terörist saldırılara karşı koyan kahraman asker” olarak sunuyor. Batı insanı da küresel medya baronlarının kendine sunduğu bu manipülatif bilgiye bakarak kanaat oluşturuyor. Bu bilgiyle vicdandan kopup gelecek ses bastırılmış oluyor. Bu durum sadece Filistin için geçerli değil. Dünyanın başka coğrafyalarında da aynı durum geçerlidir. Gezi olayları sırasında Batılılar, ülkemizin bir yangın yerine döndüğünü düşünüyorlardı. İnsanların polis şiddetine mâruz kaldığını ve bunu ülkenin genelinde geçerli bir durum olduğunu sanıyorlardı. Çünkü küresel düzeyde enformasyonu yöneten medya kuruluşları, bunu dünya kamuoyuna böyle yansıtıyorlardı. Gezi’yi provoke edenler de böyle bir görüntünün ortaya çıkması için iyi rol yapıyorlardı. Sosyal medyadan paylaştığı yanlış mesaj ve sahte görüntülerle küresel medyanın ortaya koyduğu görüntüyü tahkim ediyorlardı. Küresel medya aracılığıyla küresel enformasyonu yöneten hegemon güçler, uydurdukları yalanlar üzerinden kurtarıcı rolüne de bürünebiliyorlar. Körfez Savaşı sırasında yaşananlar bunun en iyi örnekleri arasında yer alıyor. Saddam Hüseyin’i diktatör, Irak askerlerini de kana susamış câniler olarak sunan senaryo şu şekilde cereyan etmiştir: “Neyyera” takma adlı bir Kuveytli genç kız, insanî ve vicdanî değerleri harekete geçirecek bir şekilde Irak askerlerinin bir hastaneyi bastığını, yeni doğmuş bebeklerin kuvözlerden çıkarılıp öldürüldüğünü, kuvözlerin Iraklı askerlerce çalınıp ülkelerine taşındığını anlatmıştı. İnsanın içini parlayacak bir şekilde anlatılan bu hikâye, hem ABD Kongresi’nde, hem de küresel medya kuruluşları aracılığıyla tüm dünyada naklen yayınlandı. Herkesin içini parçalayan, yüreğini burkan bu konuşmanın ABD Kongresi’nde yayınlanmasının sebebi, Kongre üyelerinin Irak’a müdahale kararına onay vermelerini sağlamaktı. Dünya kamuoyunda yayınlanmasının amacı da Irak’a yapılacak müdahaleyi meşrû kılmaktı. Ama bu hikâyenin kahramanı olan Neyyera’nın Kuveytli değil, Kuveyt’teki ABD Büyükelçisi’nin kızı olduğu sonradan anlaşıldı. Tüm bunların bizlere gösterdiği tek bir gerçek var. Medyayı kontrol eden küresel hegemon güçler, medya aracılığıyla her türlü manipülasyonu yapabilmekte, işlerine geldiği zaman gerçekleri saptırarak insanların insanî ve vicdanî duygularını tersinden işletebilmekte, işlerine geldiği zaman da acıklı hikâyeler uydurarak kamuoyu vicdanını manipüle edebilmektedirler. Günlük yaşam pratiklerinden siyasal kanaatlere, insanî duyguların harekete geçirilmesinden vicdanî değerlerin bastırılmasına kadar medya, çok geniş bir yelpazede belirleyici bir güç olarak karşımıza çıkmaktadır. Savunma sanayinden ekonomiye kadar, hayatın her alanında büyüyen ve bölgesel güç olma yolunda ilerleyen ülkemiz, medya alanında da yatırımlara yönelmelidir. Bunun için ilk adımlardan birini Ajanda Grubu attı. Önümüzdeki aylarda Balkan coğrafyasında yayına başlayacak olan Balkan Ajanda dergisi ile artık Batı’nın sınıfta kaldığı Suriye ve Filistin sorunlarında küresel vicdanın sesi olan ülkemizin tezleri, dünya kamuoyunda daha fazla taraftar bulabilecek. Bu noktada Türkiye sevdâsı içinde olan işadamlarımız Ajanda Dergiler Grubu’nu örnek almalı ve bölgesel medya ortaklıklarını bir an önce hayata geçirmelidirler. haziran 2016 99 haberajanda Havadis Uluslararası Kültür ve Sanat Derneği’nin (UKSD) 2013 yılında, ilk defa Dolmabahçe Sarayı’nda sergilediği “Eskizlerden Tablolara Sultan Abdülaziz Resim Sergisi”, bu defa Paris’te, 26 Nisan akşamı açıldı. 2013 yılında Dolmabahçe Sarayı’nda gerçekleştirilen sergi çok başarılıydı. Gerek organizasyon, gerekse dâvetliler fevkalade nezihti. Bence Paris, Dolmabahçe’nin gölgesinde kaldı. H AYIR, bu 49-3 benim tertip değil! 49-3, Fransız anayasasının bir maddesi. Bu madde, Fransız hükûmetine istediği kanunu parlamentosundan geçirebilme imkânı veriyor. >> Öyle bir kanun taslağı düşünün ki, sadece muhalefet değil, iktidar partisinin milletvekilleri dahi karşı olsun… Devletteki devamlılık esâsı mucîbince, hükûmet, tatbîk etmeye mecbur kaldığı kanunları geçirebilmek için anayasal olan bu 49-3 maddesine müracaat ediyor. Fransa’nın şu an geçerli olan beşinci Cumhuriyet döneminde toplam seksen üç defa kullanılmış bu 49-3 hükmü. 100 haziran 2016 Anayasa hükûmete bu türlü imkânlar veriyor; 49-3, muhalefet, siyaset veya milletvekili filan dinlemiyor, taslaklar çatır çatır parlamentodan geçip kanunlaşıyorlar. Mart ayı nüshasından hatırlayacaksınız, kısaca “Meryem” diyerek bahsetmiş olduğum Fransa’nın Çalışma Bakanı, Fas asıllı, 1978 Rabat doğumlu Myriam El Khomri’nin hazırlamış olduğu bir kanun taslağı var. Çalışma Bakanı’nın bu iş kanunu taslağının parlamentodan geçeceğini, Fransız üst aklının bu iş için Fas asıllı Meryem’i feda edeceğini yazmıştım. Hükûmet bu taslağın kanunlaşması için 49-3’ü kullanacak. Tekrar edeyim: Bu yasa, Meryem’in politikadaki kariyerinin sonu! Siyah bukleli saçları, kara gözleriyle güzel Meryem bunu muhakkak biliyor, fakat işini yapmaya devam ediyor. Şubat ayı nüshasında bahsetmiş olduğum “şanzıman” ya da Fransız üst aklı, bu meseleyi yaklaşan seçimlerden evvel bitirecek. Şu an yürürlükte olan iş yasası çalışana öyle haklar veriyor ki, işverenin iş kurması tam bir çılgınlık! Fransa bu yüzden uluslararası rekabet piyasasında bir rakip olabilmekten hayli uzakta kalıyor. Başkanlık sisteminin üretici taraflarını göz önüne alırsak, “Batı demokrasisi” diye adlandırdığımız Fransa’daki Mehmet Ziya Üsküdarlı [email protected] “Bu esnâda Ramazan-ı Şerîf geldi, oruç tuttuk ve giceleri cemaate Teravih namazı kıldırdık. Bu esnâda Merşal gelüp ayan ve ekabirden selâm getürüp,’Rica ve niyaz ideriz ki, hanımlarımız gelüp iftar eyledüğünüzü ve yemek yedüğünüzü seyretmek isterler. Eğer ki izniniz olursa cümlemizi sevindirirsiniz ve belki Kralımız dahi hazzeder’ dediler. Çaresiz kalup, ‘Elimizden ne gelür, hoş geldiler, safa geldiler’ dedik, gitti. 49-3 gibi anayasal nizamlar ülkemiz için de son derece yararlı olabilir. Yeni bir anayasa hazırlanırken demokratik çıkmazları çözen bu türlü düzenlemelerin dikkate alınmasının memleket menfaatlerinin doğrultusunda olacağı kanaatini taşıyorum. Aksi hâlde, başka memleketler uluslararası rekabet alanında avantaj sahibi olabilirler. Meryem’in iş kanunun taslağı dahi Fransa’ya öyle bir ivme verdi ki Fransa, Avusturalya ile muazzam bir denizaltı anlaşması imzaladı. Bu anlaşma uyarınca Fransa, Avusturalya hükûmetine 12 denizaltı sattı. Kaça mı? Tastamam 50 milyar dolar! Yani neredeyse 35 milyar avro! Mısır ve Katar’a sattığı Raffales uçaklarını da ilâve edersek, üretime şâmil yapılmış iş kanunlarının ne kadar faydalı olduğunu görebiliriz. 49-3 gibi bir anayasa maddesinden korkulmaması gerektiği kanısındayım. Böyle bir madde muhakkak istismara açık olabilir, fakat uzun vadede getirisi, götürüsünden fazla olacaktır. şefe yardımcı olan bir de “konzertmeister-başkemancı” mevcuttur. Bu zât, konser öncesinde orkestranın akort içerisinde olmasını temin eder. Orkestranın sorumluluğunu taşır. Teşbihte hata yapmamak gerekiyor; aklıma çok sesli senfoni orkestraları geliyor. Çeşitli ses ve armoninin çıktığı orkestrayı bir kişi yönetir. Ona da “şef ” denir. Ayrıca Tüm enstrümanlar şefin gösterdiği ahenk içerisinde vazîfelerini uygulayınca ortaya güzel senfoniler, konçertolar, hatta operalar çıkar. Konserin sonunda şefle beraber tüm haziran 2016 101 haberajanda Havadis sama vererek “Sen de bunları boyayarak resmedesün ve tablo yapasun!” demiş olma ihtimâli fevkalade zayıf. İşte bu sebepten dolayı makaleme, “Sergideki Eskizlerden Gönlümüzdeki Tablolara” başlığını koydum! Sergi açılışından sonra tüm ekip, beraberce bir Türk lokantasına gittik. Hayli özlediğim birçok arkadaşımın mevcûdiyeti beni sevindirdi. İstanbul’dayken zaten görüştüğüm Hilmi Baş ve Mehmet Şeker ile beraber, daha az sıklıkta görebildiğim Selman Gemuhluoğlu’nu da görünce keyfim düzeldi. Myriam El Khomri Sultan Abdülaziz’in resim eskizlerinden yola çıkılarak tamamlanmış olan tablolar hakîkaten etkileyici. Eskizler Sultan’a ait; onda şüphe yok. Bu husus sergide açıkça belirtilerek teşhir ediliyor. Lâkin tablolarda Pâdişah’ın bizzat imzası olmadığından, eskizlerdeki belge niteliğindeki kesinlik mevcut değil. Fakat sağlıklı bir dimağ, eskizleri yapan sanatçı ve aynı zamanda bestekâr olan bir Pâdişah’ın bu tabloları bizzat yapmış olduğu netîcesine kolayca varabilir. orkestra üyeleri de alkışlanır. Kendinden emin ve başarılı bir şef, orkestrasını ve başkemancısını hassaten alkışlattırır. Tabiî orkestra üyeleri ve başkemancının Osmanlı’daki gibi meritokrasi ile seçilmiş olmaları şart! Negatif seleksiyon ya da “tanıdık” sistemiyle kurulan orkestradan başarılı bir konser dinleyebilmek pek mümkün olamaz. Uluslararası Kültür ve Sanat Derneği’nin (UKSD) 2013 yılında, ilk defa Dolmabahçe Sarayı’nda sergilediği “Eskizlerden Tablolara Sultan 102 haziran 2016 Abdülaziz Resim Sergisi”, bu defa Paris’te, 26 Nisan akşamı açıldı. 2013 yılında Dolmabahçe Sarayı’nda gerçekleştirilen sergi çok başarılıydı. Gerek organizasyon, gerekse dâvetliler fevkalade nezihti. Bence Paris, Dolmabahçe’nin gölgesinde kaldı. Bazen böyle aksilikler olabilir. Önemli olan, bu netîcelerden çıkarılması gereken derslerdir. Çünkü sergi, önemli bir sergidir. Daha pek çok muvaffakiyetler kaydedecektir. Sultan Abdülaziz’in resim eskizlerinden yola çıkılarak tamamlanmış olan tablolar hakîkaten etkileyici. Eskizler Sultan’a ait; onda şüphe yok. Bu husus sergide açıkça belirtilerek teşhir ediliyor. Lâkin tablolarda Pâdişah’ın bizzat imzası olmadığından, eskizlerdeki belge niteliğindeki kesinlik mevcut değil. Fakat sağlıklı bir dimağ, eskizleri yapan sanatçı ve aynı zamanda bestekâr olan bir Pâdişah’ın bu tabloları bizzat yapmış olduğu netîcesine kolayca varabilir. Yani Pâdişah’ın kendi yapmış olduğu eskizleri bir başka res- Selman Bey ve kardeşi Ali Bey ile 90’lı yılların sonundan beri tanışırız. Merhum Fethi Gemuhluoğlu’nun memlekete kazandırdığı pek çok kıymetin yanında, hassaten yetiştirmiş olduğu bu iki mücevher ile dost olmanın sürûrunu burada bir defa daha belirtmek isterim. Paris’te ikâmet eden ve birbirleriyle yeni tanışan iki şahıs da yemeğe icâbet ettiler. Bir müddet sonra o çok iyi bildiğim ve neredeyse bütün yemek boyunca devam eden “soru-cevap” mülâkatı başladı: - Yau sen Rıza’yı tanın mı? - Ne diyosun yaa, Rıza’yı çoh eyi danırım! - Pekey Mükrimin’i tanın mı? - Yau Mükrimin benim can gardaşım olur. - Saffet’i bilin mi? - Saffet sol gozümün bebeğidir yau! - Mahmut var, Rızagilin emmisinin gayını, onu bilin mi? Mehmet Ziya Üsküdarlı - Sen ne diyon, Mahmut benim oğlanın kirvesiydi! - Canım gardaşım benim… Bizim insanımız neden kendi müstakil değer yargılarına ve vicdanına güvenerek karşısındaki insanı değerlendiremez de muhakkak “danıdıh” mevcûdiyetini arar? Tenkit ettiğim için hemen bana kızmayın, 36 senelik gurbet tecrübesinin öğrettiği bazı hususları düşünerek yazıyorum bunu. Bu “danıdıh” metoduyla zincirin tek bir baklasının çürük çıkması, tüm bir zincir bağını kopartır, rabıtayı dağıtır, domino etkisi gibi sırayla tek tek tahrip eder. O çok eleştirdiğimiz, mütemâdiyen müştekî olduğumuz Batılılar, kendi müstakil hükümlerine güvendikleri için zincirleme çökertilemiyorlar. Tam tersine, bizlerin bu zaafını gayet iyi bildiklerinden, zincirin içerisine kolayca sızabildikleri gibi, böylece zincirin kopmasında da son derece etkili olabiliyorlar. Siz bakmayın yukarıda naklettiğim şiveye, o şive hakîkaten o masadaki şive idi. Fakat aynı mülâkat, “Canım”, “Şekerim”li ya da “Monşer”li de olabilirdi. Bu zaaf, toplumumuzun her kesiminin zaafıdır. Paris’in pek meşhur binalarından bir tanesi de, “Institut Du Monde Arabe”dir. Türkçesi, “Arap Dünyası Enstitüsü”... Kısaca baş harfleriyle “IMA” olarak tanımlanır. Araplarla kısa ve kanlı bir geçmişi olmasına rağmen, başkenti Paris’in en mutena yerlerinden birine son derece iddialı bir bina ve organizasyon yerleştiren Fransa’yı gel de kıskanma! Bizim asırlar boyu devam etmiş bir tarihimiz ve din kardeşliğimiz, hatta akrabalıklarımız olmasına rağmen böyle bir kuruluşumuz yoktur. Varsa yoksa İngiliz, Alman, Fransız vs. kültür enstitüleri… Onların da ne kadar kültür için çalıştıklarını (!) en iyi İçişleri Bakanlığımız bilir herhâlde. İmparatorluğumuzun son dönemlerinde Devlet-i Âliye’ye ihânet etmeyen kalmadığı hâlde, bizde ısrarla “Araplar bize ihânet etti!” edebiyatı yapılır. O ihânet de sadece bir aşiret tarafından yapılmış, Mekke Şerifi Hüseyin, ertesi günü pişman olduğunu açıkça belirtmiştir. Devlete başkaldıran başka tek bir Arap aşireti daha yoktur. Böyle bir şeyi diğer isyankâr sancaklarımız için söylemek çok zordur. Mayıs ayı nüshasındaki makalemde Suudî Arabistan’ın önemi üzerinde durmuş, Mısır’ı da içeren kapsamlı bir Ortadoğu analizi yapmıştım. Suudî Arabistan, pek çoklarının zannettiği gibi sadece petrol ve develer ülkesi değildir. Aksine, devlet yapısı îtibâriyle son derece stratejik bir ülkedir. Türkiye 2023’e bir proje ile girecekse, bu, “Ümmetin ve Ümmet coğrafyasının riyâseti” projesi olmalıdır. Böyle bir proje ise bazı basit tatbikatlara dayanır. Bunlardan biri, cihanşümul bir din olan İslâm’ın Ümmeti oluşturan bağ ve birliğini korumaktır. Çok rağbet edilen “Anadolu İslâm’ı” ya da şimdilerde pek revaçta olan “televizyon ve medyadaki bol yüzüklü tasavvuf ”, bu birliği zedeleyebilir. Ümmetten kopmak marifet değildir. Tam aksine, bağ ve birliği sağlamlaştıracak adımlar atmak lâzımdır. Şunu da önemle ilâve etmek isterim: Tek kale maçın galibi olmaz! Önemli olan, çift kale maçta rakibin kalesine gol atmaktır. Kendi kalesine gol atan takım, yenilir. Yukarıda bahsettiğim IMA’da, “Elhamra’dan Tac Mahal’e: Doğu’nun Bahçeleri” başlıklı nefis bir sergi vardı. Organizasyonundan tatbikine kadar hatasız bir sergiydi. Değerli dostum Mehmet Şeker’i kolundan tuttuğum gibi IMA’ya götürdüm. Ümmetin su ve bahçe kültürünün son derece kıymetli ve zengin geçmişine dair bu mükemmel sergiyi beraberce gezmiş olduk. Doğu’nun o sihirli bahçelerini, o sihri besleyen muazzam sulama sistemlerini, tarhları, Cennet’i çağrıştıran su ve kuş seslerini telezzüz ettik. Darısı sizlerin başına! Sefaretname’den… Bu Haziran nüshası, mübârek Ramazan ayına tesadüf ediyor. Bilvesîle, makalemi hepimize sıhhat, sürûr ve hayırlar temennisiyle bitirirken, Paris’te, 1720 senesinde 11 ay kadar Büyükelçilik yapmış olan Yirmisekiz Mehmet Çelebi’nin “Sefaretname” isimli Paris hatıralarından Ramazan Ayı’na ait olanını iktibas ediyorum. “Bu esnâda Ramazan-ı Şerîf geldi, oruç tuttuk ve giceleri cemaate Teravih namazı kıldırdık. Bu esnâda Merşal gelüp ayan ve ekabirden selâm getürüp,’Rica ve niyaz ideriz ki, hanımlarımız gelüp iftar eyledüğünüzü ve yemek yedüğünüzü seyretmek isterler. Eğer ki izniniz olursa cümlemizi sevindirirsiniz ve belki Kralımız dahi hazzeder’ dediler. Çaresiz kalup, ‘Elimizden ne gelür, hoş geldiler, safa geldiler’ dedik, gitti. Anı gördüm ki, akşama yarım saat kaldıkda bir iki yüz avret, altın ve ziynet içinde ve elmaslara batmış hâlde gelüp karşu be karşu sandalyelere oturdular. Güya konağımız kadınlar evine dönüp doldu taştı. Sonra etrafımızda olanlardan dahi iznimizi haber alanlar bir taraftan gelmede. Birkaç bin kadın içinde kaldık. Sanki düğün evine döndü. Hele her ne hâl ise, bu azabı çeküp iftar ettük ve yemek yedük. Bunlar Teravih kıldığımızı ertesi günü haber almışlar. Yine iftara yarım saat kalınca, bir iki bin avret kızlar çıkageldiler. Her biri şekerleme ve çörekler getirdiler. İftar ve taam eyledik. Bunlar gitmezler, saat üçe varınca otururlar. Meğer bunlar namazı beklerler imiş. Çâre yok, abdest alup namazı kıldık. Tekrar izin istediler. Her gece gelüp iftar ve taam ile namazımızı temâşâ etmek için yalvarır oldular, izin verdük. Cemaatle oturup gece Teravihi tamam edâ idüp ilâhiler ve tesbihlerle bütün kadınlar bizi seyretti ve hayran oldular.” haziran 2016 103 SINEMA haberajanda SİNEMA 104 haziran 2016 Bidinîrsinemasız Ramazan d (mı) geçec Yeşim Tonbaz // [email protected] aha ek(?) “Çağrı” filminden ziyâde ve de asûde hiçbir film yoktur ki dünya Müslümanlarının cem’aten gözlerini yaşartmış, kalplerini sızlatmış ve yüreklerini kabartmış olsun. Bu hemhâl oluş, sinemanın gücü kadar, Çağrı’nın film dilindeki gücünü de gösteriyor elbette. Nice peygamber filmleri çekildi, nice dervişanlar beyazperdede resmedildi ve fakat Çağrı kadar sinemanın hücrelerine hâkim olamadılar. S İNEMADA din aramak, bazılarınca öküz altında buzağı aramak kadar yersiz görülürken, bazılarınca da dini bizzat madde madde anlatmak olarak algılanıyor. Oysa îmanı şu kan pompalayan kalbe gömen kurban olduğumuz Allah, sanatından bir hisse vermiyor mu? mez pek. Mühim olanın “varmaktan çok yolda olmak” anlayışının hâkim olduğu kadim kültürün sinemaya ettiğine bakın! Tarih boyunca her alanda devrimler yapan, büyük buluşlara imza atan ve sanatın her alanında rüştünü ziyâdesiyle ispat eden bir kültür, nasıl oluyor da görselliğe gelince sınıfta kalıyor? İhtimâldir ki, göstermenin sorumluluğu ile açıklanabilecek bir ket vurmadan bahsedebiliriz. >> “Hıristiyan sinema”, “Yahudî sinema”, “Hindu sinema” diyemiyor gibiyiz. Zira Google, böyle bir tanıma yer vermiyor. Sinemanın neşet ettiği yerin Batı uygarlığı olması, onun bir dinî tebliğ sanatı olduğu anlamına da gelmiyor elbet. Zira bir kültür aktarımı olarak “yerel”ine ait dili DNA’sında harfiyyen taşısa da, kendi yozlaşmasına ve çöküşüne de yer hazırlamadığını kimse iddia edemez. Öyleyse Müslümanlar neden “kasıyorlar” bu kadar İslâmî sinemada? Yahut “Sinemanın dini îmanı olmaz” demeden, neden din dışı görüyorlar? Ya içindesin dinin ya da büsbütün dışında mı? “Sinemanın Müslümanca yorumlanması” dersek… İşte bu noktada bir ivme yakalayabiliriz sanırım! Zira “Çağrı” filminden ziyâde ve de asûde hiçbir film yoktur ki dünya Müslümanlarının cem’aten gözlerini yaşartmış, kalplerini sızlatmış ve yüreklerini kabartmış olsun. Bu hemhâl oluş, sinemanın gücü kadar, Çağrı’nın film dilindeki gücünü de gösteriyor elbette. Nice peygamber filmleri çekildi, nice dervişanlar beyazperdede resmedildi ve fakat Çağrı kadar sinemanın hücrelerine hâkim olamadılar. Ahlâkî, dinî, kültürel ve kimliksel meselelerin sinemada ele alınış biçimleri, onları “ahlâkî, dinî, kültürel yahut kimlikî” filmler yapmıyor elbette. İşte sinemanın yollarından bir yol böylece açılıyor karşımızda, buyurun buradan gidelim! Sanatlı anlatımın bir işaret ediş, bir “demeye çalışmak” denemesi olduğu gerçeğinin üzerinde bir müddet düşünmeli sinemacı. Hele de “dindar sinemacı”... Zira hangi dinde olursa olsun, somut olanı somut olanla anlatmak değildir sanat ve dahi sinema. Sorgusunu ve cevabını zaman mefhumuna sâdık kalarak dile getirmen gereken bir alanda kesin yargılara ulaşmak, sınırlandırmak ve dahası, söylemek isteneni söylediklerinden ibâret kılmak, sanatın özüne aykırıdır ilk olarak. Dahası, izleyicinin de o eserle bir seyr-i sülûk, bir yolculuk içerisinde olmasının önüne geçen bir etkene dönüştüğü gibi, sanatçının da bir yolculuğa çıktığı söylene- Yıllarca yokmuş gibi davranmanın, sırtını dönerek ve arkadan gelen ışıkla kendi gölgesinde gerçekleştirdikleri bir sanat anlayışının nüveleşebildiği bir ortam... Hâlâ bu ışık-gölge oyununda “mum” demek için mum, “can” demek için can kokuyoruz ortaya. Aksini yapmaya çalışanlarda görülense başka bir üzgünlüğün konusu. Bir rüşt ispatı olarak “Dindarım ama yobaz değilim” algısı, malûmunuz… “İslâmî” addedilen, İslâm’ı konu edinen filmlerin bir çoğunun “özgürlük” teması üzerinden işlenmesi de sinemanın bu kodlarla bu topraklarda kanatlanamamasının sebeplerini aşikâr ediyor. Kadim kültürün özenle beyaz örtülere sarıp güvenli dolaplara kilitlediği “özgür ruh”, din hassasiyeti üzerinden değerlendirilmeye devam ettiği sürece de, “Bizi birleştiren bir şey var, o da özgür ruhlarımız” mesajları da sinemadan eksik olmayacak gibi görünüyor. Ve tabiî ki bu özgürlük, önce aradaki engelleri, yani perdeleri, yani örtüleri kaldıran Müslüman kadın üzerinden gösterilecekti. Ya ne olacaktı?! Hâsılı, “sanatı dine âlet etme”nin en kötü yolu, sanatı dinden çıkarmak, îman etmenin sanatsal anlatımdan başka bir şey olduğunu varsaymaktır. Tıpkı dedemizden, ağır ağır, yan yana yürüyerek, dağda bayırda gezinerek, bulutları evlere ve koyunlara benzeterek, incecik sopalarımızla yollara şekiller çizerek dinlediğimiz masallar gibi bir sanattan bahsediyorum. Dinimiz, îmanımız, Ramazan’ımız için böyle bir sinema diliyorum. Çok şey mi? (Âmin.) haziran 2016 105 haberajanda Sinema “Bu tarz çalışmaların yaygınlaştırılması için destek ve sponsorluk mekanizmalarını harekete geçirmek lâzımdır. Kamu desteği ve kamu ve özel sektör sponsorlukları bu alandaki üretim için elzemdir. Yayın sıkıntısı ise komplekslerin aşılması ve reklâm girdileriyle aşılabilir. Mevcut nitelikli filmlerle film haftaları, sinema günleri, festivaller düzenlenebilir, film marketler yapılabilir, ortak bir işbirliğinin temelleri araştırılabilir. Düşünce forumları geliştirilerek bu çerçevedeki bir sinemanın maddî, teknik ve estetik sorunları ele alınabilir. İslâm İşbirliği Teşkilatı bünyesinde ‘Eurimages’ benzeri bir yapılanmaya da gidilebilir.” (İhsan Kabil) H AMDOLSUN ki, bir Ramazan’a daha yetişmek, felahımız için bir soluk, bir gayret sarf edebilmek fırsatı nasip oldu. Biz sanatseverler, namazımızı, orucumuzu düşündüğümüz kadar sanatımızı da düşünüyoruz, ne yalan söyleyelim. Dertleniyoruz; Ramazan geliyor, nice TV programları eşliğinde ilahiler, sohbetler, sonra sokak şenlikleri, şaşaalı iftar sofraları, şarkılı türkülü eğlenceler, kantolar... Ve “Çağrı”… Ekranların bir numaralı Ramazan sineması “Çağrı”... Çocukluğumuzdan bu yana defaatle izlediğimiz, çok da sevdiğimiz, bıkmak bilmediğimiz Çağrı… Sinemanın Ramazan’la buluştuğu yegâne eser olma başarısını gösteren Çağrı ve neredeyse Çağrı’dan başka kabul gören filmi olmayan “İslâmî sinema” meselesi üzerine bir tefekkür olması için sinema yazarı İhsan Kabil ile neden her Ramazan “Çağrı” filmini izlediğimizi konuştuk, mânevî boyut taşıyan sinemanın üretimine dair umut devşirmeye çalıştık. *** “Dinî sinema yerine “mânevî duyarlıklı sinema”dan bahsetmek daha tutarlı olacaktır” • Sinemanın aynı zamanda bir tefekkür biçimi olduğundan yola çıkacak olursak, Ramazan sinemasının üretim açısından sonuçları nasıl oldu? “İslâm İşbirliği Teşkilatı, ‘Eurimages’ benzeri bir yapılanmaya gidebilir!” 106 haziran 2016 Ramazan sineması, Ramazan boyunca televizyon kanallarında gösterilen sinema filmlerini ihtivâ ediyor. Bu ay içinde daha çok dinî ve mânevî temalı yapımlar TV ekranlarını dolduruyor. Bu tür filmler genel sinema üretimine fazla etki yapmadılar. Dinî sinema, sadece Ramazan’a özgü bir etkinlik sahası olarak algılanırsa, bu, sinemayı bir bakıma sınırlandırmak olur. Aslında dinî sinema yerine “mânevî duyarlıklı sinema”dan bahsetmek daha tutarlı olacaktır. Doğrudan dinî olan veya din tarihinden bir sinemadan bahsetmek başka, gündelik hayatın içinde mânevî bir boyut taşıyan, metafizik olan veya aşkın olana açılan bir sinema anlayışı daha başkadır. • Neden Ramazan’da gösterilen filmler hep aynı? Ramazan’da tam olarak dinî unsurlar taşıyan çalışmaların gösterilmesi gözetilmektedir. Bu mânâda yapılan nitelikli filmlerin sayısı genelde çok az olduğundan, hemen hemen aynı yapımlar ekrana gelmektedir. Ayrıca mevcut yapımları aşan filmler de pek çekilememektedir. “İslâmî filmlerin lâyıkıyla yapılamamasının başlıca sebebi ekonomiktir!” • Dünyada bir “İslâmî sinema”nın varlığından bahsedebilir miyiz? Genel olarak İslâmi bir sinemanın varlığından bahsedilebilir, ancak bu sahada yapılan filmler nicelik olarak oldukça azdır. Yapılan filmleri de zaten güncel, tarihî ve tasavvufî olan veya hikmet ve irfan sineması diye ayrımsamak gerekir. Dünya sinemasına topyekûn baktığımızda, değişik bakımlardan sakıncalı olmayan, ortak bir mânevî duyarlılığa sahip filmler de pekâlâ İslâmî bir çerçevede kabul edilebilirler. • İslâmî film çekilmemesinin ya da az çekilmesinin sebebi nedir? İslâmî filmlerin lâyıkıyla yapılamamasının başlıca sebebi ekonomiktir. Ne yazık ki bu alana yeterince maddî yatırım yapılmamaktadır! Ayrıca çeşitli açılardan dinî mahzurların söz konusu olması da belirleyici olmaktadır. Bir de seyirci sorunu vardır. Bu tür filmlere seyirciyi hazırlamak, seyirci yetiştirmek, genel sinema algısı ve sinema gündemine bu tür çalışmaları sokmak gerekir. • Bu alanda üretim ve yayın sıkıntısı nasıl aşılabilir? Bu tarz çalışmaların yaygınlaştırılması için destek ve sponsorluk mekanizmalarını harekete geçirmek lâzımdır. Kamu desteği ve kamu ve özel sektör sponsorlukları bu alandaki üretim için elzemdir. Yayın sıkıntısı ise komplekslerin aşılması ve reklâm girdileriyle aşılabilir. Mevcut nitelikli filmlerle film haftaları, sinema günleri, festivaller düzenlenebilir, film marketler yapılabilir, ortak bir işbirliğinin temelleri araştırılabilir. Düşünce forumları geliştirilerek bu çerçevedeki bir sinemanın maddî, teknik ve estetik sorunları ele alınabilir. İslâm İşbirliği Teşkilatı bünyesinde “Eurimages” benzeri bir yapılanmaya da gidilebilir. haberajanda // ALTYAZI Abdulhamit Güler // [email protected] “Hz.. Muhammed” filmi ve sinemanın “gerçeklik yaratma” tehlikesi! S İNEMANIN temel meselesi bugünlerde yeniden gündemimizde. İranlı yönetmen Mecid Mecidi’nin, Hz. Muhammed’in hayatının çocukluk kısmını anlattığı filmi tamamlandı ve yakında Türkiye’de de vizyona girecek. Geçtiğimiz günlerde Türkiye’de olan Mecidi, filmiyle ilgili eleştirilere çeşitli platformlarda cevap verdi. >> Filmin Mısır ve Suudî Arabistan’da yasaklanmasının sebebi olan konu, Peygamber Efendimizin “temsil” edildiği iddiası. Mecidi, filmde Peygamberimizin yüzünü göstermiyor. Arkasından gördüğümüz, vücûdunu seçebildiğimiz bir temsiliyet söz konusu. SİNEMANIN ve görsel sanatların bu bağlamda “gerçeklik yaratma” etkisi söz konusu. O çocuğun resmedildiği hâlinden sonra artık her Müslüman için Hz. Peygamber’in bir genel tasviri olacak. Peygamberimiz artık “göze gelecek”. Bunun sıkıntılı bir durum olduğuna inanıyorum. Misâl, Çağrı filminden sonra her kime “Hz. Hamza” deseniz, gözlerinin önüne Antony Quinn geliyor. Yani sinema, Hz. Hamza’yı artık Quinn olarak belletti bize. Mecidi ile 5 yıl kadar önce, daha filmin çekimleri başlamadan görüştüğümde, Hz. Muhammed’i filminde göstermeyeceğini ifâde etmişti. Esâsında sözünü tuttu. İslâm sanatlarından olan minyatürde Peygamberimizin tasrif edildiği şekle benzer bir yol tercih etti. Minyatürde Efendimizin yüzü beyaz örtü ile kapatılır. Genellikle başında beyaz sarığı ve üzerinde yeşil cübbesi vardır. Yani bedeninin tamamı elbiselerinin hatları ile ortaya konurken yüzü kapanır. Peygamberimizin çocukluk hâlinde saçları görünüyor, ten ve saç rengi belirtiliyor. Bu, Müslümanların zihin dünyası için sıkıntılı bir durum. Çünkü sinemanın ve görsel sanatların bu bağlamda “gerçeklik yaratma” etkisi söz konusu. O çocuğun resmedildiği hâlinden sonra artık her Müslüman için Hz. Peygamber’in bir genel tasviri olacak. Peygamberimiz artık “göze gelecek”. Bunun sıkıntılı bir durum olduğuna inanıyorum. Misâl, Çağrı filminden sonra her kime “Hz. Hamza” deseniz, gözlerinin önüne Antony Quinn geliyor. Yani sinema, Hz. Hamza’yı artık Quinn olarak belletti bize. İslâm âleminin önemli şahsiyetlerinin ya da tarihimizin mühim zâtlarının resmedilmesinde elbette sorun yok. Bu bir örnek. Bu örnek üzerinden “Hz. Muhammed” filmini ve Efendimizin kısmen tasvir edildiğini düşünecek olursak benzer bir dezavantaj bizi bekliyor demektir. Filmin bu nüansının dinî olarak hükmünün ne olacağını bilemem. Hayrettin Karaman Hoca filmi izledi, Mecidi’yle sorun olmadığını söyledi. Kendisine güvenirim. Olayın dinî boyutuna lâf etmek bana düşmez. Lâkin sinema sanatı, teorisi ve pratiğini Müslümanlar açısından irdeleyip mevcut sorunlara çözüm önerisi getirmeye çalışan biri olarak, mevzubahis filmdeki tasvir oranının fazla olduğunu düşünüyorum. Konunun bir de sanat boyutu var. Kadim medeniyetimizin en temel anlatım unsurlarından biri “dolaylama”dır. Göstermeden anlatabilmek, göstermeden gösterebilmek tam da bizim sanat anlayışımız olmalı. Bu çerçeveden bakınca, Hz. Muhammed’i hiç göstermeden (Çağrı filminde Mustafa Akkad’ın başardığı gibi) anlatabilmenin de bizim yegâne hassasiyetimiz olması gerektiğini düşünüyorum. Sadece kendi ülkesinin değil, İslâm âleminin ve dünyanın en önemli yönetmenlerinden biri olan Mecidi’nin niyetiyle ilgili bir sıkıntı olmadığına da emînim. Coğrafya, zümre, toplum ve mezhep gibi farklılıklardan ötürü yorumlarda da çeşitlilik kendini gösteriyor. Bu zenginliğimiz elbette. Sadece bazı temel hususlarda zenginlikten daha önemlisi, “sağlam duruş” olmalı! İslâm sanatlarında asırları aşan bir tecrübe sonrasında bulunan çözüme Mecidi’nin de ulaşması şaşılacak bir şey değil. Lâkin eleştirileri bertaraf edecek bir şey de değil. İslâm âleminde farklı görüşlerin dillendirildiği birçok coğrafya ve anlayışın olduğunu düşünürsek, bu filmin daha çok tartışılacağına kesin gözüyle bakabiliriz. Mecidi’nin “Hz. Muhammed” filminde, minyatürlerden farklı olarak haziran 2016 107 KITAP AJANDA Kitap Ajanda 108 Yeni başlayanlar için “ders” kitabı: 100 Maddede Yakın Tarih haziran 2016 Sungur İnci // [email protected] A JANDA Dergiler Grubu’nun kıymetli yazarlarından biridir Fikri Akyüz. Benim için sadece kıymetli değil, hem de ağabeydir. Daha önce bu sayfalarda “Kışkırtan Tapeler” adıyla yayınlanan ve Ahmet Yaşar Akkaya ortaklığıyla çıkarttığı kitaba dair değerlendirmelerimizi bu satırlara yansıtırken Fikri Ağabey’e dair düşüncelerimizi de ilâve etmiştik. Sizi bilmem ama ben, Fikri Akyüz okumaları yaparken, bir ders çıkartmayı veya sadece bir kez okumayı düşünmem, ezberlemek istercesine okur, hatta “Bir gün ‘Kim Milyoner Olmak İster?’ adlı yarışma programına katılırsam belki karşıma çıkar!” iştahıyla âdetâ belleğime kaydetmeye çalışırım yazdıklarını. Kelimelerin geçmişi gelmişi, tarihten simaların ne yapıp ettikleri Fikri Ağabey’de başka türlü anlatılır. Hani fazla da uzatmaz, tam öğrenci kararı… Ne yapalım, Fikri Ağabey’i işte bu yüzden seviyoruz! Şaka bir tarafa, neredeyse her yazısında koca arşivinden birçok veri bulup öyle yerlere oturtur ki Fikri Akyüz, “Kim Milyoner Olmak İster?” yarışmasında değilse de hakîkaten hayatınızın bir kesitinde onun yazılarından birinin bir parçasıyla karşılaşır ve yüzleştiğiniz olay veya meseleyi böylelikle daha kıvrak bir zekâyla kavrarsınız. Zira üzerine işlediği mizah, en azından benim için en akıllı yollardan biridir. Dedim ya “Ders çıkartmayı veya sadece bir kez okumayı düşünmem, ezberlemek istercesine okurum” diye, bu da tabiî meselenin bir başka boyutu… Maalesef eğitim sistemimizin îmâl ettiği öğrenci tipinin ders ve ders kitabına yaklaşımına dair aktarılacak en özet tariflerden biridir sanırım bu cümle. Birkaç defa okuyup ezberleyerek ders talim ettiğini sanan ahmağın hâli ne acıdır! Hababam Sınıfı filmleri serisinin meşhur müfettiş sahnesindedir bu kimsenin özeti. Fikri Ağabey de böyle mi düşündü bilmem ama “100 Maddede Yakın Tarih” adlı kitabının tamamlayıcı ismi bu yüzden çok dikkatimi çekti: “Yeni Başlayanlar İçin ‘Ders’ Kitabı”… >>O günlerden bugüne Fikri Ağabey’e dair bakışımızda çok değişme oldu. Ancak kategorik anlamda değil, hacim anlamında. Yani Fikri Ağabey meselâ yakışıklıyken çirkin olmadı, daha da yakışıklı oldu bizim için. O yüzden bu kez ona dair yorumlar yerine, daha çok onun şahsiyetini doğrudan yansıttığı son kitabı üzerine hâddimizi aşmamaya gayret ederek birkaç kelâm edelim… “Ders kitabı” deyince içi satır satır dolu, soğuk, “Kim okuyacak şimdi bunu, okuyan birinden not alırız!” gözlüğüyle bakılan ezberlemelikler gelir ya aklımıza, Fikri Ağabey işte bu düşünceyi de kırmış bu hamlesiyle! Kısa kısa, öz, fotoğraf ve verilerle dikkat çeken, hepimizin bildiği Fikri Akyüz üslûbu ve mizahıyla tekrar tekrar rahatlıkla okunabilecek, hatta bir ikincisi de beklenilebilecek bir kitap “100 Maddede Yakın Tarih”. Fikri Ağabey’in diğer beş kitabının isimlerini burada bir hatırlatma yaparak, “100 Maddede Yakın Tarih”e dair tahayyül pencerenizi şöyle bir açalım mı? “Bir Millet Çıldırıyor”, “Su Seviyesi İki Ayakla Ölçülmez”, “Kan Grubu: Asil; Dini: Bütün”, “Karnın Yardım Kazmayınan Belinen” ve “Kışkırtan Tapeler”… Bu beş ismi düşündüğünüzde “100 Maddede Yakın Tarih” adının ne kadar da sâde kaldığını görüyoruz sanki. Aslında sâdeliğinden değil, ustalığından! Fikri Ağabey bu kısa kitaba 100’ünü sığdırmış… Arka kapak yazısını da buraya kaydederek bitirelim: “Bildiğimiz gibi Türkiye siyasî tarihi üzerine ele alınmamış herhangi bir konu ya da ayrıntı, incelenmemiş bir olay yahut sorumlusu olduğu bir olayın üzerine araştırmaya konu edilmemiş neredeyse hiçbir tarihî kimlik kalmadı. Cumhuriyet tarihi öncesi ve sonrasının simgeleşmiş isimleri hakkında sayfalar dolusu makale, hacmi oldukça büyük kitaplar belki doğru, belki yanlış olarak ele alındı ve gelecekte bilhassa gençler tarafından başvurulacak birer kaynak olarak raflarda yerini aldı, hatta almaya devam ediyor. Peki, Türkiye siyasî tarihini oluşturan konu ve karakterler hakkında yazılmış tüm bu kaynakların ortak noktası olan ‘yoğunlaştırılmış anlatım’, gençler tarafından olumsuz değerlendiriliyor olabilir mi? Hukukçu ve araştırmacı gazeteci Fikri Akyüz, ‘Üniversiteli gençler daha birinci sınıftayken ders dışı kitap okuma konusunda ciddî bir arzu duyuyor. Uzun süredir bu durumun farkındayım’ diyerek yola çıktığı ve kaleme aldığı kitabında gençlerin bu yöndeki sorununa kaynak oluşturmayı amaç ediniyor. ‘100 Maddede Yakın Tarih’, işte tüm bu ‘sorun’ların çözümünü tamamen gençleri odak alarak kronolojik tarih perspektifinden uzak bir yaklaşımla, akademik anlatımdan bağımsız, yalın ve akıcı bir üslûpla sağlıyor.” Allah emeğini zâyi etmesin Fikri Ağabey! Hz. İbrahim’in Ayak İzlerinde ORTADOĞU Altan Tan DİNİ, dili, mezhebi ne olursa olsun, Ortadoğu’da yaşayan Arap, Pers, Azeri, Kürt, Türk, Ermeni, Marunî, Kıptî, Süryânî, Ezidî, Sünnî, Şiî, Alevî herkes, yeni bir Ortadoğu için el ele vermelidir. Tıpkı Avrupa Birliği gibi bir üst “Ümmet” projesine ihtiyaç var. Nasıl ki Avrupa Birliği kendi içinde aynı kültüre sahip onlarca inanç, dil ve mezhebi barındıran Judeo-Grek-Hıristiyan bir “ümmet” projesi ise, Ortadoğu’da yaşayan Arap, Pers, Azeri, Kürt, Türk, Ermeni, Marunî, Kıptî, Süryânî, Ezidî, Sünnî, Şiî, Alevî herkesi içine alan, Ortadoğu’nun kendi tarihi ve medeniyetine dayanan yeni bir “Ümmet” projesi… Çatısı hukuk olacak bir proje… Sözün özü; Ortadoğu’ya ya barış ve kardeşlik egemen olacak veya (Allah göstermesin) kıyamete kadar kan akmaya devam edecektir! Amerikalı Thomas Freidman’ın “Ortadoğu’yu tartışmaya başlayınca insanlar geçici bir süre için delirirler” sözü müthiş! Cenâb-ı Allah akıllarımıza mukayyet olsun! Allah dostu İbrahim Halil’in Çocukları’nın, onun bereketli sofrası etrafında en kısa zamanda kardeşçe toplanmaları dileğiyle... haziran 2016 109 Kitap Ajanda SİYASET ZÂLİMDİR: Aydın Menderes’le Bir Parti Tecrübesi Ezel Erverdi “‘S İYASET’, Arapça kökenli bir kelimedir; anlamı da ‘at terbiye etme sanatı’dır ama ‘insan terbiye etme sanatı’ da denir. Halkımız siyasetten ‘kurnazlık’ anlamı da çıkarır” der Bülent Daver. Carl Schmidt, “Siyaset, düşmanı tespit etme sanatı”; Winston Churchill ise, ‘Siyaset yarın, gelecek hafta, gelecek yıl neler olacağını tahmin etme yeteneği, söyledikleri doğru çıkmayınca bunun sebeplerini açıklama sanatıdır’ ve ‘Sevmediğin biriyle akşam yemeği yemektir’ diye tarif eder. >>Süleyman Demirel’e göre ‘Siyaset zaaf kabul etmez, ‘keşke’si yoktur’. Siyasette yol arkadaşını seçemezsin, gelenle yapılır ve siyasette yüzde 70’ten fazla risk alınamaz!” Menderes Ailesi siyasetin zulmüne uğramış bir aile olmakla birlikte, “Menderes” ismi Türkiye siyasetinde her zaman geçerli olmuştur. Adnan Menderes’in küçük oğlu Aydın Menderes, kendini iyi yetiştirmiş, çok yönlü kültüre sahip, tarih bilen, hafızası kuvvetli, analiz gücü yüksek, çok kitap okuyan, memleket meseleleri üzerine düşünen biridir. “Ben siyasetten ve topraktan (ziraat) anlarım. (...) Hayatımın on yılını çıkarın, gerisi siyasetle dolu geçti. Bilye oynamadım, hükûmet nedir, siyaset nasıl olur, buna akıl erdirmeye çalıştım. (...) Su ile balık gibi siyasetin içindeyim!” diyen 110 haziran 2016 Aydın Menderes, 12 Eylül Darbesi ile on yıl siyasetten yasaklanır. TARİH-İ BOSNA 1987 referandumundan sonra siyasete ara verir. 1992 yılında yeni parti kurma çalışmalarına başlar. 21 Mayıs 1993’te, 120 kurucu ile Büyük Değişim Partisi’ni kurar. İki ayda, 53 ilde teşkilat kurulur. 44 ilin -ilçeleri dâhil- kongreleri yapılır. Hiçbir çevre ve güç mihrakının yardımı olmadan, milyarlık giderlerini küçük bütçelerden karşılayarak, Anadolu’da bir umudun, hasretin peşinde koşan (çoğu ilk defa siyasete giren) binlerce kişiyle ilk Genel Kurul’unu yapar ama bu partinin ömrü 6 Şubat 1994’e kadar sürer, DP ile birleşmek için feshedilir. OSMANLI Devleti’-nin 17. yüzyılın sonundan itibaren Habsburg sınırında toprak kaybetmeye başlaması onu yeni savunma stratejileri geliştirmeye itmiş, temel politikanın yeni fetihler olduğu sınır bölgesi anlayışı, yerini sahip olunan toprakları elde tutma siyasetine bırakmıştı. Bu değişim, Hıristiyan dünyasıyla kuşatılmış bir bölge olarak en çok Bosna’yı etkiledi. Kitabın yazarı siyaseti hiç düşünmeyen biridir. Aydın Menderes’e, “kendine özgü siyaseti”nde, başarılı olması için yardımcı olmak ister. Büyük Değişim Partisi öncesi ve sonrası gelişmelere, kuruluşa, kurucular ve faaliyetlerine tarih için tanıklık etmek ister. Novili Ömer Efendi Bu kitap, Novili Ömer Efendi’nin “Tarih-i Bosna” adlı yazma eserinin çeviri-yazısını ve eser, müellifi ve dönemin Bosna eyâleti hakkında bir girişi ihtivâ ediyor. 1736-1739 arası yılları kapsayan yazma eser, Habsburg kuvvetlerinin Bosna eyâletine yönelik saldırılarını, Osmanlı Valisi Hekimoğlu Ali Paşa’nın Bosna halkıyla birlikte bu saldırıları bertaraf etme mücadelesini ve buna bağlı olarak Avusturya topraklarına yapılan akınları anlatıyor. 1743’te Fransızcaya, 1789’da Almancaya, 1830’da İngilizceye çevrilen eserin tam metni Türk okurla ilk defa buluşuyor. Dünya Siyasetinde Doğu Asya Yrd. Doç. Dr. İsmail Ermağan “NEDEN dünya siyasetinde Doğu Asya? Asya kıtası oldukça geniş bir coğrafî alana yayılıyor. Bu yönüyle tek bir Asya kimliğinden veya kültüründen bahsetmek pek mümkün değil. Dünya sıralamasında Çin ikinci, Japonya üçüncü, Hindistan dokuzuncu, Güney Kore on üçüncü ve Endonezya on altıncı büyük ekonomi konumundadır. Türkiye’nin Asya’ya yönelik politikasına bakıldığında, makro bir politika izlemek yerine ikili düzeyde ilişkileri yürütmeyi tercih ettiği görülmektedir. Bu kitabın, Asya ülkelerinin dünya üzerindeki öneminin anlaşılmasına ve Türkiye’nin bölgeye yönelik politikalarının şekillenmesine katkı sağlayacağını düşünüyorum.” (Prof. Dr. Selçuk Çolakoğlu, Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi, USAK Asya-Pasifik Araştırmaları Merkezi Başkanı) “Türkiye’den Doğu’ya açılan bu akademik gemiyi bölgeye ulaştıran, yani elinizdeki kitabın ortaya çıkmasını sağlayan kıymetli yazarlara-hocalara teşekkür etmek isterim. Onlar biliyorlar ki, birileri onları takip edecek, yeni çalışmalar ortaya konacak. Doğu Asya ülkeleri ile Türkiye’nin gerçekleştirdiği ticaret oranı binde 4’tür; bu oran binde 8’e bile çıkarılabilse büyük bir kazanım olacaktır. Dünyaya bakalım; çünkü dünyaya bakmak, aslında kendimizin iç organlarının röntgenini çekmektir, nefes almaktır, gelişmektir.” (Yrd. Doç. Dr. İsmail Ermağan, İstanbul Medeniyet Üniversitesi Öğretim Üyesi) “Pakistan’daki dinsel/ mezhepsel çatışmalar, Sri Lanka’da yıllarca süren etnik terör, Myanmar’daki rejim tartışmaları ve yine Müslüman Arakan azınlığın karşılaştığı sorunlar, Malezya’da ekonomik gücü elinde tutan Çinli azınlığın durumu, Güney ve Doğu Asya’da karşılaşılan sorunlardan sadece bazılarıdır. Pekin’de 2000-2004 yılları arasında Büyükelçi olarak görev yaptım. Bölgeye yönelik Dışişleri Bakanlığı öncülüğünde güçlü bir yapılanmaya ve izlenebilir bir stratejiye gereksinim vardır. Bu çalışma, Güney Asya ile Doğu/Güneydoğu Asya bölgelerinde yer alan ÇHC dışındaki 18 ülkeyi Türk okuyucularına değerli bilim insanlarımızın kaleminden tanıtacak olup, bu niteliğiyle bir ilktir.” (Büyükelçi -E.- Dr. Rafet Akgünay, ODTÜ Kuzey Kıbrıs Kampüsü’nde Öğretim Üyesi) Sungur İnci R A F T A K İ L E R CIA SAVAŞTA İSLÂMSIZ KÜRDİSTAN HAYÂLİ VE Ronald Kessler ORTADOĞU Müfid Yüksel “ADI ne olursa olsun, bir kısım güçler, İslâmiyet’i Anadolu ve Mezopotamya’dan tümüyle söküp Arap yarımadasına kovmak ve oraya hapsetmek istiyor.” ABD’nin özgürlüğünün korunmasında hiçbir kurum, terörle mücadelenin merkezinde yer alan CIA kadar önemli değil. Ancak CIA gizli ve kapalı bir kurum -nesiller boyunca hiçbir gazeteci onun sırlarını keşfedemedi- ve Amerika’nın dünya çapındaki terörle mücadelesini yöneten usta casusların neler yaptıklarını çok az kişi biliyor. Washington Post ve Wall Street eski muhabiri, araştırmacıgazeteci Ronald Kessler, CIA’nın içyüzünü anlatabilmek için erişim izni alabildi. Kessler, CIA’da çalışan elli subay ve üst düzey yöneticiyle röportaj yaptı ve CIA Merkezi’nin daha önce medyanın hiç görmediği bölgelerini ziyaret etti. CIA ayrıca, emekli memurlarının da onunla röportaj yapmasını destekledi. CIA Direktörü olarak çalıştığı altı sene boyunca hiçbir zaman televizyona çıkmayan ve nâdiren röportaj veren George J. Tenet de bu kitap için röportaj vermeyi kabul etti. “CIA Savaşta” kitabı, CIA’nın alışılmışın dışında yöntemleri hakkındaki gizli bilgileri, etkileyici başarıları ve şaşırtıcı başarısızlıklarını anlatıyor. Kitap CIA’nın güvenilir olup olmadığını, istihbarat sisteminin siyasetçiler tarafından yönlendirildiği konusundaki şüpheleri ve teröre karşı başarısını sorguluyor. Bunu yaparken de CIA’nın tarihini ve nasıl çalıştığını anlatıyor. CIA’nın Afganistan’daki Taliban yönetimini nasıl devirdiğini, El-Kaide yöneticilerinin yarısını nasıl tutukladığını ve Irak İşgâli öncesi hazırlık yapmaları için komandoları nasıl gönderdiğini bu kitapta bulacaksınız. Başkan Yardımcısı Dick Cheney’nin CIA’yı defalarca ziyaret edip kitle imhâ silahları konusunda kurumun istihbaratını etkilemeye çalıştığı suçlamasının arkasındaki gerçekler enteresan! Usame Bin Ladin’in en yakın adamı Halid Şeyh Muhammed’i sorgularken CIA’nın neden FBI’ı engellediğini öğrenmek ister misiniz? CIA’nın, Güney Kore ve Fransa gibi müttefik ülkelerin gizli iletişim kodlarını nasıl ele geçirdiğini de bu kitapta bulacaksınız. “Irak parçalanır ve Bağdat Şiî egemenliğine geçerse, Türkiye güneyinden de sarılmış olacağından İran’la savaş kaçınılmaz hâle gelecek. Vekâlet savaşı değil, fiilî ve doğrudan bir savaş!” “Bütün komşularıyla düşman hâle gelmiş ve bu düşmanlara karşı İsrail ve Batı’yla ölümüne ittifak eden bir Kürdistan düşünülüyor. Batı destekli Büyük Kürdistan, ikinci İsrail’den başka bir şey olmayacak!” “Ankara’daki sistem aynısıyla kaldıkça, sistemin kendi muadilini Diyarbakır’da üretmesi kaçınılmazdır. Ulus devletten çıkılması lâzım! Burası bir İmparatorluk bakiyesi ve bu bakiyenin mantığı üzerinden yeni bir yapılanma lâzım!” “Nihâyetinde bu ümmet, Hz. Osman ve Hz. Ali’nin sıyanet ve hürmetini tutmadı, birini Mısırlı isyancılara, diğerini de Hâricîlere yem etti. Bugün yaşadığımız sıkıntıların temelinde bu hürmetsizlik vardır.” Müfit Yüksel, bugün Ortadoğu’da yaşanan çalkantıları tarihî perspektif içerisinde anlamlandırarak geleceğe yönelik ufuk açıcı serimler ortaya koyuyor. Ortadoğu’nun şekillenmesinde önemli bir rol oynamaya başlayan Kürtlerin bu rollerinin nasıl olması gerektiği üzerinde çıkarımlarda bulunuyor. Parayı Verdi, Düdüğü Çaldı: Sanat ve Edebiyat Dünyasında CIA Parmağı Frances Stonor Saunders “FRANCES Stonor Saunders’in yazıp Ülker İnce’nin çevirdiği ‘Parayı Verdi, Düdüğü Çaldı’yı okurken sık sık, ‘1950’li, 60’lı yıllarda Farfield, Ford, Rockefeller ve Fullbright vakıflarının burslarıyla Türkiye’den kimler gitti acaba ABD’ye?’ diye düşündüm. Birini bulsam da konuşsam… Dünyanın en zengin, en saygın vakıflarının CIA için paravan görevi yaptıkları kimin aklına gelir? Soğuk Savaş’ın civcivli günlerinde ABD, Batı Avrupa’da gizli bir kültürel propaganda programına büyük miktarda para ayırmıştı. Bu programın ana özelliği, böyle bir programın olmadığı iddiasıydı. Amerika’nın Merkezî İstihbarat Teşkilatı (CIA), bu programı büyük bir gizlilik içinde yürüttü. Kültürel Özgürlük Kongresi’nin otuz beş ülkede bürosu vardı. Kongre yüzlerce personel çalıştırıyor, yirminin üzerinde saygın dergi yayımlıyor, resim sergileri açıyordu. Bir haber ve film servisine sahipti. Tanınmış kişilerin katıldığı ulus- lararası toplantılar düzenliyor, müzisyenlere ve ressamlara ödüller dağıtıyor, konser ve sergi olanakları sağlıyordu. Tek amaç, uzun zamandır Marksizm ve komünizme yakınlık duyan Batı Avrupa aydınlarını yavaş yavaş ‘Amerikan tarzı’ bir bakış açısına sığdırmaktı. Meğer CIA’nın en etkili silahı ‘Encounter’ dergisini okumak için boşu boşuna abone parası ödemişim yıllarca. İstersem bedava gönderirlermiş. Fransa’da yayımlanan ‘Preuves’ dergisini almak için Hachette dükkânlarına taşınıp durmuşum; meğer Jean-Paul Sartre’nin ‘Les Temps Modernes’ dergisini madara etmek için çıkartıyorlarmış. Hey gidi Bertrand Russell, hey gidi George Orwell, hey gidi Ignazio Silone, hey gidi Stephen Spender, hey gidi Arthur Koestler!..” (Özdemir İnce) haziran 2016 111 haberajanda Karikatür 112 haziran 2016 Ahmet Yozgat - [email protected] Büyük hedefler sağlam destek ister. Kurulduğumuz günden beri büyük hayaller kuran, büyük başarıların peşinden koşan, Türkiye için çalışan esnafın, KOBİ’nin, sanayicinin en büyük destekçisiyiz. Tam 78 yıldır Üreten Türkiye’nin Bankası olmaktan gurur duyuyoruz. halkbank.com.tr
