Verim_35_İlkbahar2014 01 Mayıs 2014

GÜBRETAŞ
5 yıl aradan sonra
temettü dağıtıyor
GÜBRE FABRİKALARI T.A.Ş.’NİN YAYINIDIR YIL: 10 SAYI: 35 İLKBAHAR 2014
Tarım ve Kadın
Nuri İyem “Toprağı İşleyen Kadınlar” 1969
GÜBRETAŞ, tarımda kadın
çiftçilerin önemine dikkat
çekiyor...
05 GÜBRETAŞ yeni hedeflere
ilerliyor
09 Selçuk’ta bir hanım
ağa: Gülseren Kutsigil
18 Tarımda öne çıkan riskler
ve risklerin yönetimi
İÇİNDEKİLER
Toprağı işleyen kadınları görmek
Değerli Verim okurları,
İlkbaharla birlikte doğada yeni bir uyanışın yaşandığı bugünlerde
GÜBRETAŞ olarak dergimizin yeni bir sayısıyla karşınızdayız. Verim’in
bu sayısında, geride kalan 2013 yılına dair bazı sonuçlar ile güzel bir
başlangıç yaptığımız 2014’te şirketimizle ilgili yeni gelişmelerin haberlerini bulacaksınız.
03 Panorama
Verim, elinizde bulunan bu sayısıyla 10. yılına girdi. Şimdiye kadar
yayınlanan Verim’in 35 sayısında GÜBRETAŞ’la ilgili birçok önemli ve
güzel haberi buluşturduk… Dergimizin kapağında bu kez sizi, Anadolu’nun renklerini en güzel yansıtan sanatçılardan biri olan ünlü ressam Nuri İyem’in bir tablosuyla karşıladık.
Nuri İyem’in 1969 tarihinde resmettiği “Toprağı İşleyen Kadınlar” adlı
bu tablonun orijinali, GÜBRETAŞ’ın Genel Müdürlük binasında yer alıyor. Bizce bu tablo, iki şeyi özetliyor:
05 Gündem
GÜBRETAŞ yeni hedeflere ilerliyor.
1) Sektörde öncülük ettiğimiz ve son yıllarda yeni örnekleriyle geliştirdiğimiz GÜBRETAŞ’ın kültür-sanat yaklaşımıyla 62 yıldır bu ülkenin geçmişten günümüze birçok kültürel ve sanatsal değerlerine de
destek olduk, olmaya devam ediyoruz.
2) İyem’in sanat diliyle özetlediği gibi Anadolu topraklarında kadın
elinin ve emeğinin, tarım alanında da toprağa can kattığını düşünüyoruz. Bunun için kadın çiftçilerimizle ilgili eğitimler ve sosyal projeler gerçekleştirerek, bu konudaki duyarlılığı artırmayı hedefliyoruz.
Nitekim fotoğraf yarışmamızda bu sene “Tarımda Kadın” konusunu
tema olarak seçmiştik. Ayrıca 8 Mart Dünya Kadınlar Günü vesilesiyle bu yıl kadın çiftçilerimizi İzmir’in Selçuk ilçesindeki etkinliğimizde
bir araya geldik. O buluşmanın güzel bir hatırası olarak, bölgedeki
kadın çiftçilerden Gülseren Kutsigil’le yaptığımız söyleşiyi “Tarım ve
Kadın” köşemizde sizlerle paylaştık. Bu köşemiz, önümüzdeki sayılarda konuyla ilgili örnek başarı hikayelerini buluşturmaya devam
edecek.
Dergimizin iç sayfalarında, GÜBRETAŞ’la ilgili haberleri bulacaksınız. Şirketimizin tarım sektöründeki, finans dünyasındaki ve sosyal
sorumluluk alanındaki faaliyetleriyle ilgili gelişmeleri okuyacaksınız. Ayrıca Açık Görüş bölümünde Doç. Dr. Burhan Kara ile Sektörel
Bakış’ta şirketimizin Risk Yönetimi Müdürü Ertuğrul Köse’nin yazdığı
yazılar, tarım konusuyla ilgili iki önemli konuda bilgiler içerdiği için
dikkatle okunmalı...
Yeni sayımızda, yeni başarı haberlerimizle karşınızda olmak temennisiyle…
08 Tarım ve Kadın
Selçuk’ta bir hanım ağa: Gülseren Kutsigil
11 Yeni Ürün 12 Çerçeve
16 Ürün Uygulama
18 Sektörel Bakış >Ertuğrul Köse
Tarım Sektöründe Öne Çıkan Riskler ve Risklerin Yönetimi
22 Başarılı Bayilerimiz ve Kooperatiflerimiz
24 Açık Görüş >Doç. Dr. Burhan Kara
Kar, buğdayın yorganıdır.
27 Buluşmalar
31 Ödüllü Bulmaca
Periyodik Kurumsal Bülten
Yıl: 10 Sayı: 35
İlkbahar 2014
Yayın Türü: Yaygın Süreli
Baskı Tarihi: 10 Nisan 2014
GÜBRETAŞ Tarım
Kredi Kooperatifleri
İştirakidir.
Gübre Fabrikaları T.A.Ş.
adına sahibi:
Osman Balta
Yazı İşleri Müdürü
Nihat Vuran
Yayına Hazırlık
Kurumsal İletişim Müdürlüğü
Yayın Kurulu
Osman Balta, Ferhat Şenel,
Tahir Okutan, İsmail Babacan,
Yakup Güler
Editör
Merve Tekçam
Katkıda Bulunanlar
Ertuğrul Köse, Yusuf Karatekin,
İsmet Kirkit, Murat Yormaz
İletişim Bilgileri
Gübre Fabrikaları T.A.Ş.
Esentepe, Kasap Sok. No: 22
Şişli / İSTANBUL
Tel: (0212) 376 50 50
Faks: (0212) 272 56 78
E-posta: [email protected]
İnternet: www.gubretas.com.tr
Tasarım Uygulama
Düzey Ajans/Oğuzhan Cengiz
Merkez Mah. Begonya Sok. No: 12
Gaziosmanpaşa/İSTANBUL
Tel: (0212) 417 92 92 pbx
Faks: (0212) 417 72 74
Baskı
İlbey Matbaa
2. Matbaacılar Sitesi 3 NB 3 TopkapıZeytinburnu / İstanbul
Tel: (0212) 417 92 92
Panorama
GÜBRETAŞ, yatırımcısına
kazandırmaya devam ediyor
GÜBRETAŞ’ın son yıllarda yakaladığı istikrarlı başarı çizgisi, yansımalarını göstermeye devam ediyor.
Daha önce farklı finansal araştırmalarda “Türkiye’nin en hızlı büyüyen şirketi” olarak açıklanan Gübre
Fabrikaları T.A.Ş. (GÜBRETAŞ), bu kez
Milliyet gazetesinde yayınlanan
bir değerlendirmede 2014 yılının ilk
çeyreğinde borsada en çok kazandıran şirketler arasında 3. sırada
yerini aldı.
23 Mart 2014 tarihinde Zeynep Aktaş imzasıyla yayınlanan analiz
yazısında, Dolardaki artışın BİST’te
işlem gören şirketlerin bilançolarını
nasıl etkilediğini incelendi. 2012’ye
oranla 2013’de zarar eden şirketlerin daha fazla olduğunu belirten
Aktaş, 401 şirketten 292’sinin karda 109’unun ise zararda olduğunu
açıkladı.
Zeynep Aktaş yazısında, GÜBRETAŞ’ın Dolar bazında 2014 ilk çeyrekte kazandıranlar sıralamasında
İttifak Holding ve Çelebi’den sonra
%27’lik bir kazandırma oranıyla 3.
sırada yerini aldığını açıkladı.
2013 yılını satış rekoruyla
tamamlayan GÜBRETAŞ,
ortaklarına temettü dağıtacak
GÜBRETAŞ, 2013 yılsonu finansal sonuçlarını açıkladı. Bir önceki yıla göre %7,3’lük
artışla toplam 1 milyon 667 bin ton satış
gerçekleştirerek şirket tarihinin yeni satış
rekoruna erişen GÜBRETAŞ, pazar payıyla
sektördeki liderliğini güçlendirdi. Şirket ayrıca Yarımca Tesisleri’nde 507 bin ton üretim gerçekleşti.
2013 yılında 2 milyar 265 milyon 437 bin
409 TL konsolide ciroya ulaşan GÜBRETAŞ,
faaliyetlerinden 94 milyon 713 bin 933 TL
konsolide net kâr elde etti. Yönetim Kurulu, oluşan bu kârdan 66,8 milyon TL’nin (1
TL nominal değerli paya 0,20 TL) ortaklara temettü olarak dağıtılmasının 62. Olağan Genel Kurul’un onayına sunulmasını
kararlaştırdı.
GÜBRETAŞ Genel Müdürü Osman Balta,
son senelerde her açıdan büyük bir başarı ivmesi yakaladıklarını belirterek, “Şirket
tarihinin en büyük yurtiçi yatırımlarının
gerçekleştirildiği 2013 yılını aynı zamanda
yeni satış rekoruyla tamamlayarak, büyümemizi sürdürdük” dedi.
Konsolide olarak 2 milyar 265 milyon TL
satış geliri elde ettiklerini belirten Genel
Müdür Balta, 280 milyon 751 bin TL konsolide kâr oluştuğunu kaydetti. Osman
Balta, sözlerine şöyle devam etti: “Bu kârdan diğer ortaklarımıza isabet eden kontrol gücü olmayan paylar düşüldüğünde, ana ortaklık payımız 94,7 milyon TL
oldu. Yönetim Kurulumuz, oluşan kârdan
66,8 milyon TL’nin ortaklara temettü olarak dağıtılmasına karar verdi. Geçtiğimiz
Nisan ayında Razi Petrokimya yatırımının son taksitini ödemiştik, Kasım ayında ise SPK’nın onayıyla bedelsiz sermaye
artırımını gerçekleştirdik. Böylece 2013 yılı
GÜBRETAŞ açısından satış ve yatırımdaki başarıların yanı sıra finansal yönden
de ortaklarımızı, hissedarlarımızı ve tüm
paydaşlarımızı memnun eden verimli bir
yıl oldu.”
Şirketin Olağan Genel Kurul toplantısının
16 Nisan’da yapılacağını söyleyen Osman
Balta, GÜBRETAŞ’ın büyümesini bu yıl da
sürdüreceklerini belirterek, “2014 yılı satış hedefimizi 1 milyon 700 bin ton olarak
bütçeledik. Konsolide ciro hedefimiz de 2,4
milyar TL civarında… 60 yılı aşan köklü tecrübemizle bu topraklara değer katmaya
devam ediyoruz” dedi.
3
Gündem
Tarım Bakanı Eker, GÜBRETAŞ
Diyarbakır Bölge Satış Müdürlüğü’nü
ziyaret etti
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehmet Mehdi Eker 24 Mart
2014 tarihinde GÜBRETAŞ Diyarbakır Bölge Satış Müdürlüğü’nü
ziyaret etti. Tarım Kredi Kooperatifi Merkez Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Necat Buğdaci’nin da bulunduğu ziyarette, GÜBRETAŞ’ın
iyi tarım uygulamaları kapsamında doğru gübreleme ve toprak
analizi çalışmaları hakkında Bölge Satış Müdürü Mahmut Özalp
bilgi verdi.
Bakan Mehdi Eker, konuşmasında toprak analizi ve doğru gübreleme konusunun önemine dikkat çekti, “toprak ve su kaynaklarının kirletilmeyecek şekilde çiftçilere önerilerde bulunulması
önemli. Bu konuda GÜBRETAŞ’a görev düşüyor” dedi.
Tarımsal Öğretim
Günü, Bozok
Üniversitesi'ndeki
GÜBRETAŞ
konferansıyla kutlandı
Ülkemizde ilk zirai eğitimin başlamasının 168. yıldönümü nedeniyle Bozok
Üniversitesi Ziraat Fakültesi tarafından
organize edilen konferans, 10 Ocak
2014 tarihinde Yozgat’ta gerçekleşti. Konferansta konuşan GÜBRETAŞ
Genel Müdürü Osman Balta, tarımda
verimlilik artışı için bilinçlenmenin
yaygınlaşması gerektiğini ve bunun yolunun da eğitimden geçtiğini vurguladı.
Bozok Üniversitesi’nin Erdoğan Akdağ
Kampüsü’ndeki Kültür Merkezi’nde
gerçekleşen programa öğrenci ve akademisyenlerin yanı sıra Rektör Prof.
Dr. Tamer Uçar, Fakülte Dekanı Prof.
Dr. Şaban Güçlü, Yozgat Ziraat Mühen-
4
disleri Odası Başkanı Veli Büke, Ziraat
Odası Başkanı İsmail Açıkgöz, Yozgat
Tarım ve Hayvancılık İl Müdür Yardımcısı İbrahim Acar ve GÜBRETAŞ
Genel Müdür Yardımcısı Tahir Okutan
da katıldı.
Tarımın geleneksel yöntemler yerine
daha bilinçli şekilde yapılması halinde zirai üretimdeki verim ve kalitenin
yükseltilebileceğini belirten GÜBRETAŞ Genel Müdürü Osman Balta,
“Ürünlerde verim-kalite artışı sayesinde, çiftçilerimizin birim alandan daha
fazla kazanç elde etmeleri de mümkün
oluyor. Bu nedenle GÜBRETAŞ olarak
her yıl Türkiye’nin yüzlerce noktasında
gerçekleştirdiğimiz eğitim toplantılarının yanı sıra ‘Bilinçli Üretici Kazanır’
sloganıyla üniversitelerimizle işbirliğine girerek seminerler de düzenliyoruz”
dedi. Tarım arazilerini doğru ve verimli
kullanarak olumsuz faktörlerden korumanın da önemli olduğunu vurgulayan Osman Balta, bunun da yolunun
toprak analizinden geçtiğini ifade etti.
Genel Müdür Balta, GÜBRETAŞ’ın bu
konuda 2006’dan beri yürüttüğü Türkiye Toprak Verimliliği Haritası Projesi’yle ilgili bilgiler aktardı.
Bozok Üniversitesi’ndeki GÜBRETAŞ
Eğitim Bursu alan öğrencilerin de katıldığı programın sonunda, Bozok Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Tamer Uçar
katılımlarından dolayı GÜBRETAŞ
Genel Müdürü Osman Balta’ya teşekkür ederek günün anısına bir plaket
verdi.
GÜBRETAŞ Bu
Toprağın Renkleri
Basın Fotoğraf
Yarışması’na katılımlar
devam ediyor
“Tarımda Kadın” temalı GÜBRETAŞ
Bu Toprağın Renkleri Basın Fotoğraf
Yarışması’na başvurular sürüyor.
GÜBRETAŞ’ın iki yıldır düzenlediği
Bu Toprağın Renkleri Basın Fotoğraf
Yarışması’na başvurular, 30 Nisan’a
kadar devam ediyor. Yarışmada 7
kategoride toplam 13 bin TL para ödülü
dağıtılacak.
Sonuçların 14 Mayıs Dünya Çiftçiler
Günü’nde açıklanacağı yarışmanın jüri
üyeleri arasında basın fotoğrafçılığının
tecrübeli isimlerinden Coşkun Aral,
Rıza Özel, Mehmet Demirci, Galip
Ataman, Selahattin Sevi, Halit Ömer
Camcı ve Nihal Gündüz yer alıyor.
Gündem
GÜBRETAŞ yeni
hedeflere ilerliyor
Y
ıllık Değerlendirme Toplantısı’nı bu yıl Afyon Güral Otel’de
gerçekleştiren GÜBRETAŞ yöneticileri, 2013 yılı sonuçları ve 2014
hedeflerini değerlendirdi. Toplantıda
“durumsal liderlik” konulu bir kurumiçi eğitim semineri de yapıldı.
GÜBRETAŞ, 11. kez gerçekleşen Yıllık
Değerlendirme Toplantısı’nı 27 Şubat 2 Mart tarihleri arasında Afyon’da gerçekleştirdi. 2013 yılsonunda ulaşılan
yeni satış rekoru ve istikrarlı yükselişin değerlendirildiği toplantıda, 2014
yılına ait yeni hedefler ve projeler de
konuşuldu. Departman faaliyeti sunumlarının yanı sıra kurumiçi eğitim
seminerinin de gerçekleştiği organizasyona, yöneticilerin aileleriyle birlikte Türkiye genelinden toplam 115 kişi
katıldı.
Son yıllarda her açıdan büyük bir başarı ivmesi yakaladıklarını dile getiren
GÜBRETAŞ Genel Müdürü Osman
Balta, “2013 yılında satışlarımızı %7,5
oranında artışla 1 milyon 667 bin tona yükselterek hem yeni satış rekoruna
ulaştık, hem de sektör liderliğimizi per-
çinlemiş olduk. Pazar faaliyetlerindeki
başarıların yanı sıra 2013 senesi GÜBRETAŞ tarihinde çok önemli yatırımların yapıldığı bir yıl oldu. 100 milyon
TL civarında bir yatırım bütçesi gerçekleştirdik. Yeni yılda hedeflerimizi de
yükseltmeye devam ediyoruz. 2014’te
satış hedefimizi 1 milyon 700 bin ton
olarak belirledik ve yine 100 milyon
TL’nin üzerinde yatırımları gerçekleştirerek istikrarlı yükselişimizi sürdüreceğiz” dedi.
Toplantıya iştirak eden Yönetim Kuru-
lu Başkanı Abdullah Kutlu ise GÜBRETAŞ’ın başarılarıyla ve yatırımlarıyla yükselişini sürdürdüğüne dikkat
çekti. Başkan Kutlu, “Bu başarı, gayretli
ve uyumlu bir çalışmanın, sinerjinin
sonucudur. Son yıllarda Türkiye’nin
en hızlı büyüyen şirketi haline gelen
GÜBRETAŞ ile ana hissedarı Tarım
Kredi Kooperatifleri arasındaki güç birliğinin de, ülkemizdeki tarım sektörü
için önemli katma değerler ortaya çıkardığını görmek memnuniyet verici”
dedi.
5
Gündem
GÜBRETAŞ FMB
Africa
Konferansına
Katıldı
19-21 Şubat 2014 tarihleri arasında
Fas’ın Marakeş kentinde gerçekleştirilen FMB Africa Konferansına GÜBRETAŞ’ı temsilen Genel Müdür Yardımcılarımız İsmail Babacan ve Tahir
Okutan, Hammadde ve Emtia Ticaret
Müdürü Şükrü Kaya ve Danışman Ci-
hat Bağdat’tan oluşan bir heyet katıldı.
GÜBRETAŞ heyeti konferans süresince dünyanın dört bir yanından gelen
20’den fazla heyetle birebir görüşmeler gerçekleştirdi ve uluslararası gübre
gündemini yakından izleme imkanı
buldu. Heyet ayrıca Fas’ın yerleşik en
büyük gübre dağıtıcılarından Toutagri
Grubu’nun El Cedide bölgesindeki tesislerine bir ziyaret gerçekleştirdi ve
işbirliği ve yatırım imkanları değerlendirildi. Karşılıklı ziyaretlerle ilişkilere
ivme kazandırılması konusunda görüş
birliğine varıldı.
GÜBRETAŞ Frankfurt'ta
Yatırım Fonları ile buluştu
TEB Yatırım ve BNP Paribas tarafından ortaklaşa düzenlenen “TEB-BNP Paribas Turkish Mid Conference”a katılan GÜBRETAŞ, yerli ve yabancı yatırım kuruluşları ile görüşerek firmanın son dönem performansını, yatırım stratejilerini ve genel beklentilerini paylaştı.
GÜBRETAŞ’ı temsilen Genel Müdür Yardımcısı Ferhat Şenel, Yatırımcı İlişkileri Müdürü Hüseyin Karakuş ve İştirak İlişkileri Uzmanı Gökhan Gümüş’ün katıldığı konferansda, yabancı ve yerel fonların bulunduğu bir çok firma ile görüşüldü.
Yıl Sonu Satış
Değerlendirme
Toplantısı
Nevşehir'de
yapıldı
GÜBRETAŞ’ın 2013 pazar sonuçlarının değerlendirildiği yıllık Satış Değerlendirme
Toplantısı, ilgili departmanlardan 80 kişinin katılımıyla 9-12 Ocak tarihlerinde Nevşehir’de yapıldı.
Gübre sektörünün öncü firması GÜBRETAŞ,
2013 yılında %7,3 artış oranıyla 1 milyon
670 bin tonluk satış rekoru gerçekleştirerek son yıllardaki istikrarlı büyümesini devam ettirdi.
GÜBRETAŞ, 2013 satış-sevkiyat sonuçları-
6
nın değerlendirildiği yıllık Satış Değerlendirme Toplantısı’nı ise 9–12 Ocak tarihleri
arasında Nevşehir Kozaklı’da gerçekleştirdi. GÜBRETAŞ Genel Müdürü Osman Balta’nın başkanlığında gerçekleşen etkinliğe Genel Müdür Yardımcıları Tahir Okutan,
İsmail Babacan ve Yakup Güler ile satış,
pazarlama, ürün geliştirme, sıvı-toz ürünler, lojistik ve dış ticaret departmanlarının
müdürlerinin yanı sıra Türkiye genelindeki
bölge satış müdürlüklerine bağlı müşteri
temsilcileri ile mobil satış temsilcilerinden
oluşan 80 kişi katıldı.
Şirketin 2013 yılsonu satış verilerinin değerlendirildiği toplantıda, sektör ve sahayla ilgili genel sorunlar ve çözüm
önerileri de ele alındı. Bu yıl ayrıca özel
gündem konusu olarak sıvı-toz gübre
ürünler hakkında yapılan değerlendirme
oturumlarına, TKİ ve TARKİM firmalarının
temsilcileri sunumlarıyla katkı verdi.
Gündem
GÜBRETAŞ'tan Türk Kızılayı'na kan bağışı
GÜBRETAŞ, yönetici ve çalışanlarının katılımıyla Türk Kızılayı’nın kan
bağışı kampanyasına destek verdi. 5
Şubat 2014 tarihinde Genel Müdürlük binası önündeki Kızılay otobüsünde gerçekleşen etkinlikte GÜBRETAŞ Genel Müdürü Osman Balta,
Aramıza katılanlar
GÜBRETAŞ ailesi büyüyor. 9 yeni çalışma arkadaşı ailemize katıldı. Genel
Müdürlük bünyesinde, Hanifi Koçak
Doğrudan ve İhaleli Satış Geliştirme
Ve Operasyon sorumlusu olarak Satış
Müdürlüğü’nde, Akif İhsan Akman ise
Finans Operasyon Sorumlusu olarak
Finans Müdürlüğü’nde göreve başladı. Mühendis Doğuş Barış Demirhan,
vardiya amiri olarak, Yasin Aydınöz ise
İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanı olarak
Yarımca Tesislerinde işbaşı yaptı. Hüseyin Gedikoğlu ve Gürşah Sarı Antalya Bölge Satış Müdürlüğü’nde Müşteri
Temsilciliği görevini yürütecek. Tekirdağ Bölge Satış Müdürlüğü’nde Koray
Akev Müşteri Temsilcisi, Emrah Keleş
ise lojistik elemanı olarak işe başladı.
Yeni çalışma arkadaşlarımıza ailemize
hoş geldiniz diyor, görevlerinde başarılar diliyoruz.
Genel Müdür Yardımcıları ve personelin katılımıyla yaklaşık 35 kişi kan
bağışında bulundu.
Türk Kızılayı yetkilileri ise
kampanyaya verdiği katkılardan
dolayı GÜBRETAŞ’a teşekkür
ziyareti yaptı.
Kurum içi atamalar
Hammadde ve Emtia Ticaret Müdürlüğü görevini vekaleten yürütmekte
olan Şükrü Kaya bu göreve asaleten,
İnsan Kaynakları Müdürlüğü bünyesinde Personel ve İdari İşler Sorumlusu
olarak görev yapmakta olan Mustafa
Karacan, İdari İşler Şefliği görevine,
Hammadde ve Emtia Ticaret Müdürlüğü bünyesinde İthalat Sorumlusu olarak görev yapmakta olan Aysen Kara,
Satınalma ve İhracat Şefliği görevine,
Hukuk Müşavirliği bünyesinde Avukat
olarak görev yapmakta olan Salih Yurt,
Hukuk Müşavirliği görevine atandı.
Bugüne kadar görevlerini başarı ile yürüten arkadaşlarımıza teşekkür eder,
yeni görevlerinde başarılar dileriz.
GÜBRETAŞ’ tan
kültür-sanat
alanında iki
önemli katkı
GÜBRETAŞ Kitaplığı, Bu Toprağın İnsanları dizisinin 3. kitabı, “Anadolu’nun
Sevgi Pınarı; Mevlanâ Celaleddin” çıktı. İskender Pala’nın kaleme aldığı bu
eser, Anadolu’nun gönül mimarlarından ve sevgi pınarlarından biri olan
Mevlanâ’nın toprak konulu sözlerinide
bir araya getirdi.
GÜBRETAŞ’ın bu topraklara armağan
ettiği bir diğer proje ise Klasik Türk
Müziği’nin günümüzdeki en önemli kanun virtüözlerinden Göksel Baktagir’in özgün bestelerinden oluşan 5
CD’lik “Düşler Harmanı” albüm seti.
7
TarımveKadın
Dünya Kadınlar Günü'nde kadın
çiftçilerle İzmir'de buluştuk
GÜBRETAŞ, Dünya Kadınlar Günü
dolasıyla tarımda kadının önemine
dikkat çekerek onları bilinçlendirmek
ve gelişimlerine destek sağlamak
amacıyla kadın çiftçileri bu yıl
İzmir’de bir araya getirdi.
GÜBRETAŞ, bu yıl 8 Mart Dünya Kadınlar Günü dolayısıyla bölgedeki çiftçi kadınları İzmir’in Selçuk ilçesinde
buluşturdu. Bilinçli tarımın yaygınlaşması amacıyla sektörde çiftçilere yönelik eğitim çalışmalarıyla öne çıkan
GÜBRETAŞ, tarımda kadının önemine
dikkat çekerek, kadın çiftçileri üretim
konusunda bilinçlendirmek ve kendilerini geliştirmelerine destek sağlamak
amacıyla tarihi Şirince Köyü’ndeki Taş
Mektep’te (Artemis Restoran) düzenlediği etkinlikle bir araya getirdi.
Programa Selçuk Kaymakamı Ayhan
Boyacı’nın yanı sıra Selçuk Gıda Tarım
ve Hayvancılık İlçe Müdürü Yunus Öztürk, Selçuk Tarım Kredi Kooperatifleri Yönetim Kurulu Başkanı Abdul-
8
lah Gürsoy, kooperatif müdiresi Tuğba
Özarslan, GÜBRETAŞ Pazarlama
Müdürü Yusuf Karatekin, Bölge Satış
Müdürü İrfan Karakaya ile bölgedeki
kadın çiftçiler ve kadın ziraat mühendisleri katıldı.
Toplantıda konuşan GÜBRETAŞ Pazarlama Müdürü Yusuf Karatekin, kadın iş gücünün en yoğun olduğu alanlardan birinin tarım olduğuna işaret
etti. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’na bağlı Çiftçi Kayıt Sistemi’ne göre Türkiye’de 2,5 milyon civarında çiftçi bulunduğunu, bu çiftçiler arasından
yaklaşık 350 bininin kadın çiftçi olduğunu belirtti.
Bilinçli tarımın yaygınlaşması amacıyla GÜBRETAŞ olarak her yıl Türkiye genelinde 2 bine yakın noktada 150
bin çiftçinin katılımıyla iyi tarım uygulamalarının anlatıldığı eğitim toplantıları düzenlediklerini vurgulayan
Karatekin, kadın çiftçilerin eğitimi
konusuna da büyük önem verdiklerini dile getirdi. Kadın çiftçileri tarımsal
üretim konusunda bilinçlendirmek ve
desteklemek amacıyla çeşitli etkinlikler ve sosyal sorumluluk projeleri geliştirdiklerini söyleyen Karatekin, GÜBRETAŞ’ın düzenlediği basın fotoğraf
yarışmasının bu yılki temasının da “Tarımda Kadın” olduğunu belirtti.
Selçuk Kaymakamı Ayhan Boyacı’nın
konuşmalarının ardından Ziraat Mühendisi Hasan Altas, kadın çiftçilere
yönelik “Gübre ve Gübreleme Teknikleri” konusunda bir seminer verdi.
Selçuk’ta tarımla uğraşan örnek çiftçilerden Gülseren Kutsigil’in de tecrübelerini paylaştığı konuşmasının ardından gruplara ayrılan çiftçi kadınlar
çiftçilerle bölgede yaygın olan meyve
ve sebze ürünlerinin gübreleme yöntemleriyle ilgili workshop yapıldı.
Toplantının sonunda, günün anısına
kadın çiftçilere ve kadın ziraat mühendislerine hediyeler verildi.
TarımveKadın
Selçuk'ta Bir Hanım Ağa:
Gülseren Kutsigil
Gülseren Kutsigil, Aydın’ın Karpuzlu
ilçesinde doğmuş. Küçüklüğünde ortaokul olmadığı için iki yıl biçki-dikiş
kursuna katılıp terzi olmuş. Önceleri aile fertlerinin elbiselerini dikerken,
daha sonra 29 yıl lise coğrafya öğretmenliği yapan eşi Etem Bey Selçuk’a
atanınca öğretmen arkadaşlarının elbiselerini dikmeye başlamış. Bu arada çok iyi bir otomobil sürücüsü olan
Gülseren Hanım, çevrelerindeki hanımlara direksiyon eğitimi de vererek
aile bütçesine destek olmuş.
Etem Bey’in emekliliğinden sonra aileden miras kalan Selçuk’taki tarlada
ziraata başlamışlar. Eşi ile el ele, gönül gönüle vererek çalışıp 60 dönümlük araziyi 2 bin ağaçlık bir meyve
bahçesine dönüştürmüşler.
GÜBRETAŞ’ın Kadınlar Günü nedeniyle bu yıl Selçuk’ta düzenlediği kadın
çiftçileri buluşturma etkinliğinde tanıştığımız Gülseren Hanım’la, eşiyle
birlikte gerçekleştirdikleri bu başarı
hikayesi üzerine sohbet ettik…
Gülseren Hanım, tarımla ilişkiniz ne zaman ve nasıl başladı?
Eşimin ailesi tarımla uğraşmıştı, arazileri vardı. Ama ben çiftçiliğin ç’sini bile
bilmiyordum. Evlendikten sonra Aydın’ın Karpuzlu ilçesinde kaldık. Eşim
orada öğretmendi. Selçuk’taki bu bahçeyi kiraya veriyorduk.
Bir ara “bu işi siz kendiniz de yapabilirsiniz” dediler. Yapabilir miyiz, yapamaz
mıyız derken başladık.
Önce mübarektir diye buğday ekerek
başladık. Sonra karpuz ektik. Çevremizde bu işleri bilen kişilere danıştık.
Birine “Sen olsan bu arazide ne yaparsın? ” diye sordum. O da bana “Tarla ziraatı çok zor olur, fidan dikip ağaçlandırırdım” dedi.
Önce 18 dönümlük araziye şeftali fidanları dikip başladık. Ufacık fidanlardı. Fidanların o haline bakınca “Bunlar
bize para mı getirecek? ” diye sordum
eşime, bunlara kalırsak aç kalırız diye
düşündük.
Mandalina ya da zeytinle karşılaştırıldığında şeftalinin bakımı çok daha
ağır… “Şeftali ilk yıl baktırır, ikinci yıl
tattırır, üçüncü yıl sattırır” diye bir söz
var. Bunları işin içine girince gördük
ama eşimle birlikte azimle üstesinden
geldik.
Tecrübelerinizi ve bilgilerinizi nasıl artırdınız?
Tarımla uğraşırken babadan atadan
gördüklerimizle yetinmedik, hep yeniliğe açık olduk ve araştırdık. İlçe Tarım
Müdürlüğü’nden öğreniyoruz, bilenlere ve uzmanlara danışıyoruz. Eşim internetten çok araştırma yapıyor, başka
yerlerde nasıl yapıldığını araştırıyor...
Hatta bir fidan firmasının daveti üzerine tek başıma İspanya’ya gittim. Oradaki fidan yetiştiriciliği yöntemlerini
gördüm.
“Spring Kristal” dediğim şeftali türünü bu bölgede ilk biz diktik. O zamanlar güldüler bana. “Bu ocak ayında
çiçek açıyor, hiç meyve alamazsın” dediler. Mayısta ürün almaya başladım.
9
TarımveKadın
O zaman gülenlerin hepsi, sonradan bu
şeftaliden dikmeye başladı.
Bilinçli tarım yapıyoruz. Tarım Bakanlığı’ndan onaylı “İyi tarım uygulamaları” sertifikamız var. Hepsini bilerek ve
kontrollü yapıyoruz.
Yetiştirdiğiniz ürünlerin pazarlama işini
nasıl yapıyorsunuz?
Maalesef o, en sıkıntılı konu. Tüccarlar geliyor, ben 5 istesem onlar 2 diyor.
Verdiğimiz emeğin ve titizliğin karşılığını alacak kadar kazanç elde edemiyoruz. Hatta 3 yıl İzmir Hali’ne doğrudan
kendim götürdüm. Fakat daha zahmetli olduğu halde, hiçbir yıl umduğumuzu alamadık.
Nasıl oldu anlatır mısınız?
30 ağaç gülaven türünde şeftalimiz vardı. Eşime “Bunları yol kenarında satabilir miyiz” dedim. Bundan 15 yıl önce,
o zaman otoban geçmemişti daha… Ailece başladık. Her sabah o 30 ağaçtan
30-40 kasa topluyorduk. Ve hiç unutmam 500 bin lira aldık. Kalan 380 ağacın meyvelerini ise tüccarlara toplam
1.600 bin liraya sattık. Korkunç bir fark
vardı.
Pazarlamacılardan sıkıldığımız için
eşime “Doğrudan ‘hal’e satmayı bir denesek? ” dedim. Bir halciyle anlaştık,
kamyoncu bulduk, işçileri ayarladık.
Saat 6 gibi getiriyordum işçileri, onlarla birlikte ben de çalışıyordum. Üç yıl
ürünlerimizi İzmir Hali’ne verdik. İzmir’e götürmenin bir kâr getirmediğini görünce, Selçuk’taki hale vermeye
başladık...
O bir ay gerçekten yorucu geçiyordu
ama işçi bulabilsem yine öyle yaparım.
Şimdi işçi bulamıyoruz. İnsanlar turizm işletmeleri gelişince otel işlerinde
çalışıyorlar, tarlada çalışmak istemiyorlar artık...
Zaman zaman ilaçlama yaparken üç işçi bulamadığımız olurdu. O zaman ben
traktörün direksiyonuna geçer bulabildiğim iki işçiyle bahçeyi ilaçlardık.
Sizin bir bayan olarak bu işlere yoğunlaşmanız nasıl oldu?
― 1992’de eşim kalp krizi geçirdi. Bir ay
yoğun bakımda kaldı. Bir gün hastanede, “Çıkınca şu bahçeye mandalina
da dikelim” dedi. Ben de “Yahu sen bir
10
iyileş, bakarız” dedim. Ama böyle söylemesine çok sevindim, çünkü bu iyileştiğinin belirtisiydi. O zamanlar 78
model bir arabam vardı. Eşimden bana
sıfır model araba alması ve arazinin tamamını damla sulama yaptırması koşuluyla kabul edeceğimi söyledim. Etem
de “tamam” dedi, böylece 30 dönüme
mandalina dikimi yaptık.
Neden böyle bir şart koşmuştunuz?
Çünkü kanal sulama yaparken kanal
açtırıyorduk traktörle… Bir işçi geliyordu üç günde suluyordu. Bahçenin tamamı sulanıncaya kadar diğer tarafın
sulanma zamanı geliyordu.. Maliyet
kaybı bir taraftan, zaman kaybı bir taraftan, su kaybı bir taraftan... Bu yüzden damlama yöntemine geçmek işimizi kolaylaştıracaktı. Böylece zaman
içinde ağaçlarımızı çoğalttık.
Eşim beyin olarak, fikir olarak bana
hep destek oldu. Onun destekleri olmasaydı bunları yapamazdık. Etem destek oldu, yönlendirici oldu; ben el ayak
oldum. Araba üstünde işçi bul, traktör
bul, bahçeyi sürecek adam bul her şeyle
uğraştım. Ama hepsinden memnunum.
Gülseren Hanım, kadın çiftçi olmanın
zorlukları var mı?
İlk başlarda çekimser davrandım. Zamanla Selçuk halkı bana alıştı, ben onlara alıştım. Artık bir iş yapmak için
çekinmiyorum. İnsanlar da çalışan
kadını takdir ediyor. Bazıları pazarlama zorluklarına katlanamayacağımı
varsayıp, emeğimizi sömürmek istediler. Buna rağmen itiraf etmeliyim ki,
bir şey üretmenin tadını bilmeyen bir
kadının, yapacağı iş değil. Ama kadınlara da önerim; evde boş oturmasınlar,
eşlerine destek olmaya çalışsınlar. Tarla
olur, el işi olur ama bir şeyler yapmaya
gayret etsinler. Bugünkü ekonomik koşullar, erkeğin çalışıp eve para getirdiği, kadının ev gezmeleriyle zaman öldürdüğü zamanlardan değil.
Artık imkânlar da çok. Kadınların yapamayacağı hiçbir şey yok. Yeter ki istekleri olsun... Bu toplum kadınların bu
isteğiyle daha iyi yerlere gelecek. Sabır
ve azimle ben başardım, tüm kadınlar
da başarabilir.
Meyvelerle ilgili başka türlü bir faaliyetiniz var mı?
Evet, önceleri kavanozlarda hiç katkı
maddesi kullanmadan ev için konserveler yaptım. Sonra da kayınvalidemden
öğrendiğim tarzda bahçemizdeki ağaçlardan ürettiğimiz kayısı, turunç, vişne reçelleri yaptım. Selçuk’un kurtuluş
şenliklerinde sattım. Çok da beğenildi.
Olanaklarım elverse, pazarını bulabilsem, daha fazlasını yapmak isterim.
Etem Bey, siz Gülseren Hanım’ı bize
anlatır mısınız?
Gülseren, evimizin direğidir. Ben önceden Karpuzlu’da Ortaokul Müdürü olarak görev yapıyordum. Buraya gelince
müdürlük tazminatı ve ek dersler gitti,
çıplak maaşa kaldık. Gülseren Karpuzlu’da, biçki dikiş kursuna gitmişti. Evde
terziliğe başladı. Arkadaşların eşleri
için kıyafetler dikiyordu. İyi araba kullandığı için arkadaşların hanımlarına
kızlarına, bayandan ders aldırmak isteyenlere direksiyon dersi veriyordu. Yani
tam anlamıyla evimizin direğidir. Allah
ondan razı olsun.
Tarımla uğraşmak nasıl bir duygu verir?
Tarım çok güzel... Bir şeyi üretmenin
güzelliği ve yetiştirmenin zevki çok büyük... Doğal olarak insan, parasal olarak yetiştirdiğinin faydasını da görmek
istiyor. Fakat galiba en güzeli tertemiz
bir doğada yaşamak, yetiştirdiği doğal
yiyeceklerle beslenmektir.
Yeniürün
Sıvı-Toz Grubunda
iki yeni ürün
Verimli ve üstün kaliteli hasad için ürün
portföyünü sürekli zenginleştiren GÜBRETAŞ,
16.8.24+ME ve 20.10.20+ME deseninde %100 suda
çözünür gübreleri üreticilere sunuyor.
16.8.24 yüksek oranda potasyumun
yanında dengeli olarak azot ve fosfor
içermekte, ayrıca bitkiler için
çok önemli olan iz elementleri
barındırmaktadır. 2:1:3 desenine
göre formüle edilmiş olup, domates,
biber, patlıcan başta olmak
üzere tüm sebze ve meyvelerde
kullanılabilir. Özellikle çiçeklenme
sonrasındaki gelişim döneminde ve
hasad boyunca kullanılması tavsiye
edilir.
20.10.20 yüksek ve eşit oranda
azot ve potasyumun yanında
dengeli miktarda fosfor, bunların
yanında bitkiler için çok önemli olan
iz elementleri barındırmaktadır. 2:1:2
desenine göre formüle edilmiş olup,
hıyar, kabak, karpuz başta olmak üzere
tüm sebze ve meyvelerde kullanılabilir.
Özellikle çiçeklenme sonrasındaki
gelişim döneminde ve hasad boyunca
kullanılması tavsiye edilir.
11
Çerçeve
Tarım Kredi Kooperatifleri Merkez Birliği Yönetim
Kurulu Başkanlığı’nda Görev Değişimi
Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri Merkez
Birliği Yönetim Kurulu 31 Mart 2014 tarihinde yaptığı Yönetim Kurulu Toplantısında kendi arasında yeniden görev dağılımı
yaptı.
Yapılan görev dağılımı neticesinde Tarım
Kredi Kooperatifleri Merkez Birliği Yönetim
Kurulu Başkanlığına Varol Yıldız, Başkan
Vekilliklerine Adnan Güney ve Necat Buğdaci seçildi.
Raintrade, 3. Yıllık Değerlendirme
Toplantısı'nı Erzurum'da gerçekleştirdi
G
ÜBRETAŞ’ın liderliğindeki konsorsiyum tarafından
2008’de alınan Razi Petrokimya’nın iştiraki olarak Ocak 2011’de
İstanbul’da kurulan Raintrade Dış Ticaret A.Ş., üçüncü yılı geride bırakırken Yıllık Değerlendirme Toplantısı’nı
Erzurum’da gerçekleştirdi. Raintrade
firmasının yönetici ve çalışanlarının
yanı sıra GÜBRETAŞ, Razi Petrokimya, Arya Phosphoric Jonoub, TGM Denizcilik ve Tarım Kredi Kooperatifleri
üst yönetiminin katıldığı toplantıda,
2013 yılı değerlendirilmesi ve 2014 hedefleri konuşuldu.
2013’de dünya gübre piyasasındaki sıkıntılara rağmen önemli bir performans ortaya koyan Raintrade A.Ş.,
dünyadaki finansal ve siyasal krizlere
rağmen 2014 yılında da başarısını sürdürmeyi hedefliyor.
GÜBRETAŞ’ın İran’daki bağlı ortaklı-
12
ğı Razi Petrokimya’nın iştiraki olarak
İstanbul’da kurulan ve Şubat 2011’de
ticari faaliyetlerine başlayan Raintrade Petrokimya ve Dış Ticaret A.Ş.,Razi’de üretilen ürünlerin uluslararası
pazarlamasını gerçekleştiriyor. Üçüncü yılını dolduran Raintrade, bu yılki
Yıllık Değerlendirme Toplantısı’nı 6-9
Şubat 2014 tarihleri arasında Erzurum’da yaptı.
Xanadu Snow White Hotel’de gerçekleştirilen toplantıda, Raintrade’in 2013
yılı faaliyetleri değerlendirilerek, 2014
yılının satış ve organizasyonu planlandı.
7 Şubat Cuma günü Raintrade A.Ş.
Genel Müdürü Zekayi Doğan tarafından, “Genel ve Bölgesel Pazar Analizi,
2013 Satış ve Faaliyet Değerlendirmesi, 2014 Yılının Tahmin ve Beklentileri” başlığı altında bir sunum gerçekleştirildi. 2013’ü zorlu ama verimli bir yıl
olarak değerlendiren Zekayi Doğan,
Raintrade’in uluslararası anlamda bir
marka olduğuna işaret etti. Genel Müdür Doğan, “2014’ü de başarılı bir yıl
olarak geçireceğimizi ümit ediyoruz”
dedi.
GÜBRETAŞ Genel Müdürü Osman
Balta ise başarıda emeği geçen herkese
teşekkür ederek, “GÜBRETAŞ, iştirakleriyle birlikte sektörde küresel oyuncularından biri olma yolunda basamakları bir bir çıkarken, ülkemiz için
katma değerler üretmeye devam ediyor. Biz de bu başarıları daha ileriye
taşımanın sorumluluğu içinde yorulmadan hep birlikte çalışmaya devam
edeceğiz” dedi.
Toplantıların ardından 8 Şubat günü
düzenlenen tarihi Erzurum gezisi ve
akşam katılımcılara ve misafirlere verilen veda yemeği ile program kapanışı
gerçekleşti.
Çerçeve
Razi Petrokimya'dan
GÜBRETAŞ'a 213,5 Milyon TL
Temettü Geliri
GÜBRETAŞ’ın liderlik ettiği
konsorsiyum tarafından 2008
yılında satın alınan Razi Petrokimya
şirketinin Olağan Genel Kurul
Toplantısı, 3 Mart’ta Tahran’da
yapıldı.
Genel Kurulda Razi Petrokimya’nın geçmiş
yıllara ilişkin dağıtılmamış kâr, olağanüstü yedek akçe ve 2013 yılına ilişkin gelirleri
üzerinden hesaplanan toplam dağıtılabilir kâr tutarının tamamının temettü olarak
dağıtılmasına karar verildi. Temettünün
ödeme zamanı konusunda Yönetim Kurulu’nun yetkili kılındığı toplantıda, GÜBRETAŞ’ın ortaklık payına isabet eden tutar
2.415.752.268.285 İran Riyali (TL karşılığı
olarak yaklaşık 213,5 milyon TL) oldu.
Türkiye’nin yurtdışındaki en büyük sanayi
yatırımı olma özelliği taşıyan Razi Petrokimya, GÜBRETAŞ’ın liderliğindeki konsorsiyumla İran Özelleştirme İdaresi’nden 2008
yılında satın alındı. Razi’nin satın alımından kaynaklanan özelleştirme borçlarının
son taksiti Nisan 2013’te ödendi.
roya ulaşmayı hedeflediklerini açıkladı.
Belirlenen ciro kapsamında da 2 milyon ton yük taşımayı planladıklarını
bildiren Kılıç, yurtiçi parsiyel taşımacılık hizmetleri ve depoculuk konusunda farklı yatırımlarla büyümeye devam
edeceklerini söyledi. Güçlü oldukları
alanlarda yatırımlarına devam edeceklerini kaydeden Erdal Kılıç, özellikle liman, tahliye sistemleri, depolama
ve ara nakliye işlerine ağırlık vererek
madencilik ve endüstriyel yükler konusundaki uzmanlıklarını geliştireceklerini ifade etti. Kılıç, “2014 yılında
yapılan yatırımlar Etis Lojistik’i 2015
yılına taşıyacak” dedi.
GÜBRETAŞ’ın Negmar çatısı altındaki Yatırımlarında verimlilik ve müşteiştiraklerinden intermodal taşıma,
ri memnuniyetini hedefledikleri gibi
tahliye, istifleme, depolama ve ara
çevre bilincinin gelişmesine de önem
taşıma hizmeti sunan Etis Lojistik,
veren Etis Lojistik, özmal filosunda2014’ü yatırım yılı ilan etti.
ki araçlarını birer birer çevre dostu
Etis Lojistik Genel Müdürü Erdal KıCNG’li motorlara çeviriyor. CNG Dölıç, hedeflenen iş planı, yeni müşteri
nüşümü yapılan araçlarda önemli avanpotansiyeli ve stratejik hedefler doğrul- tajlardan birinin de karbon emisyonutusunda 2014 yılında 175 milyon TL ci- nu azaltan total yakıt tüketim oranı
Etis Lojistik, 2014'ü
yatırım yılı ilan etti
olduğuna dikkat çeken Kılıç, “Uygulama teknolojilerinin yaygın olmaması
ve gerekli uzmanlığın bulunamamasına rağmen CNG dönüşümü konusunda
öncü rol oynamakta kararlıyız. Servis
sağlayıcılar ve CNG istasyonlarının
hızla artabilmesi için buradaki kararlılığımızın önemli olduğuna inanıyoruz.
Türkiye gibi enerji ithalatçısı olan ülkelerde, hepimiz düşük yakıt sarfiyatlı ve
teknolojileri takip etmeliyiz. Böylece
hem tasarruf sağlayarak hem de çevreyi
koruyarak bütün paydaşlarımızı memnun edebiliriz” diye konuştu.
2013 yılında tahliye sistemleriyle ilgili de yatırımlar yaptıklarını ifade eden
Kılıç, gelen gemilerin özellikle dökme
yüklerinin hızlı, efektif ve verimli tahliye edilmesi için özel kamyon yatırımı yaptıklarını bildirdi. “Etis, 2014 yatırımları ile planlananlar hariç olmak
üzere şu an aktif olarak 126 bin metrekarelik bir depolama alanına sahip” diyen Kılıç, 2013 yılını ise 125 milyon TL
ciro ile kapattıklarını vurguladı.
13
Çerçeve
İstanbullines, bölge trafiği için
yeni çözümler planladı
GÜBRETAŞ’ın Negmar çatısı altındaki iştiraklerinden İstanbullines,
yoluna hızlı ve emin adımlarla
devam ediyor. 2013’ü başarılı bir
şekilde kapatan İstanbullines,
2014 yılında da yeni yatırımlara
imza atmayı planlıyor.
Ambarlı Bandırma arasında altı yıldır hizmet veren, 2012 yılından bu yana da üç
gemi ile Eskihisar-Topçular arabalı vapur
hattı seferlerini gerçekleştiren İstanbullines, düzenlediği ekonomik kampanyalarla bölgedeki trafiğin çözümüne katkı
sağlıyor. Firmanın bu kampanyası yoğun
bir rağbet gördü ve gemilerdeki doluluk
oranını artırdı.
RO-RO taşımacılığı alanında faaliyet gösteren İstanbullines’ın Genel Müdürü Bülent Şafak, Ambarlı Bandırma arasında altı yıldır hizmet verdiklerini ve 75 bine yakın
araç taşıdıklarını belirtti. Şafak, “İstanbullines, günlük karşılıklı sürdürdüğü RO-RO
seferleri ile ağır vasıta araçlarını İstanbul şehir içi trafiğine girmeden en yakın
limanlardan deniz yoluyla sevk ediyor ve
İstanbul’un ağır vasıta trafik yükünü ha-
fifletiyor. İstanbul-Bandırma istikametinde ortalama 7 saat süren taşıma süresini 3.5 saate indiren İstanbullines, günlük
600 araç taşıma kapasitesiyle ortalama
hat başına 300-350 km karayolundan tasarruf sağlıyor” diye konuştu.
Raintrade Dış Ticaret
yeni yerine taşındı
Şişli’deki ofislerinde hizmet veren
Raintrade Dış Ticaret A.Ş., Anadolu yakasının Göztepe semtinde yeni tamamlanan Nida Kule’ye taşındı. 17 Şubat’tan
itibaren çalışmalarına Göztepe’de devam
eden şirket Nida Kule’nin 12. katında bulunuyor.
14
ÜrünUygulama
Mısırda
13.24.12
bereketi
GÜBRETAŞ’ın mısır üreticileri için özel fomüle ettiği
taban gübresi Sakarya’da yapılan denemelerde
verim ve kalitede farkını ortaya koydu
Murat Yormaz
Ziraat Mühendisi
Gübre Fabrikaları T.A.Ş
S
akarya’da üretim alanı bakımından fındıktan sonra ikinci sırada
gelen mısır bitkisi yaklaşık 300
bin dekar alanda birinci ürün olarak
danelik yetiştirilmektedir. Bölgede üretilen danelik çeşitler ağırlıklı olarak
yem ve nişasta sanayisinde kullanılmaktadır. İkinci ürün olarak ekilen çeşitler ise silajlık ve haşlamalık (taze tüketim) olarak yetiştirilmektedir.
Mısır ağırlıklı olarak merkez, Akyazı,
Söğütlü ve Ferizli ilçelerinde üretilmektedir. Bölgede sulu ve kuru şartlarda üretilen mısırın verimi ortalama
1.000-1.100 kg/da’dır. Toprak hazırlığının uygun ve zamanında yapılmaması,
yetersiz sulama, ekim sıklığının uygun
olmaması, yanlış çeşit seçimi ve denge-
16
siz gübreleme gibi nedenler yüksek verimli ve üstün kaliteli mısır üretimini
engellemektedir.
da üreticilerimizin yapacakları gübreleme programlarında dikkat edilmesi
gereken hususlar aşağıdadır:
Gübrelemede yapılan en büyük hatalar
ise; üreticilerin toprak analizi yaptırmaması, analiz yaptırsa dahi önerilen sonuçları uygulamamasıdır. Ayrıca
ekimle birlikte taban gübresi yerine
azotlu gübrelerin kullanılması, gelişme periyodunda ise ihtiyaç duyulandan fazla azotlu gübre uygulaması en
önemli hataların başında gelmektedir.
• Çinko ve potasyum içeren, asit karakterli taban gübreleri tercih edilmeli.
Sakarya’da mısır ekimi yapılan toprakların; organik madde kapsamı düşük,
killi, çinko, potasyum ve magnezyum
içeriği yetersiz, bunlarla beraber toprak
pH’sı hafif alkali yapıdadır. Bu kapsam-
Bölgedeki mısır üreticilerinin uygulaması genel olarak ekim öncesi ortalama
50 kg/da 20.20.0 taban gübresi, ardından 50 kg/da üre (%46 azot) üst gübresi şeklindedir. Çiftçilerimizin alışıla-
• Toprak pH’sı genellikle yüksek olduğundan, mutlaka yapraktan iz element
ve magnezyum içeren gübreler uygulanmalı.
• Toprak organik maddesini arttırmak
için yanmış çiftlik gübresi veya organik
toprak düzenleyiciler kullanılmalıdır.
ÜrünUygulama
Gübreleme Programı
Mısır yetiştiriciliğinde
Gübretaş’ın özel ürünü
olan 13.24.12+10(SO3)+Fe+Zn
desenli taban gübresi,
yüksek verim ve üstün
kaliteli ürün hasadını
hedeflemektedir. İçeriğinde
bulunan 6 adet bitki besin
maddesi, bitkiyi dengeli bir
şekilde besleyerek, yüksek
verimli ve kaliteli mahsul
alınmasını sağlamaktadır.
GÜBRE
UYGULAMA ZAMANI
UYGULAMA ŞEKLİ
MİKTAR
13.24.12+10(SO3)+Fe+Zn
Ekim Öncesi
Toprak
40 kg/da
AMONYUM SÜLFAT
Ekim Öncesi
Toprak
20 kg/da
ÜRE
Ara çapada
Toprak
20 kg/da
AN
Ara çapada
Toprak
20 kg/da
HUMAS-15
Çıkış öncesi ot ilacı ile
Toprak
2 L/da
10.30.10+ME
Bitki 20-25 cm olunca
Yaprak
250 gr/da
COMBI
Bitki 20-25 cm olunca
Yaprak
200 gr/da
MAGNEZYUM
Bitki 20-25 cm olunca
Yaprak
250 cc/da
gelmiş gübreleme programı; verimin
düşmesine, gübre israfının artmasına,
hasatta yüksek rutubete neden olmaktadır. Ayrıca bilinçsiz gübreleme alışkanlıkları, sürdürülebilir tarımsal üretime olumsuz yönde etki etmektedir.
Mısır yetiştiriciliğinde Gübretaş’ın
özel ürünü olan 13.24.12+10(SO3)+Fe+Zn desenli taban gübresi, yüksek
verim ve üstün kaliteli ürün hasadını hedeflemektedir. İçeriğinde bulunan 6 adet bitki besin maddesi, bitkiyi
dengeli bir şekilde besleyerek, yüksek
verimli ve kaliteli mahsul alınmasını
sağlamaktadır. İçeriğinde bulunan %24
fosfor ve %12 potasyum ile iyi bir çiçeklenme, saçak kök oluşumu, sağlıklı
olgunlaşma ve kaliteli ürün hedeflenmektedir. Bünyesindeki %10 kükürt,
bitkinin kök bölgesinde pH’ı düşürerek
topraktaki besin maddelerinin daha
iyi alınmasını sağlar. Bunun yanında
tane tutumu ve diğer metabolik işlevlerin sağlıklı yürütülebilmesi adına
çinko (Zn) ve demir (Fe) içermektedir.
13.24.12+10(SO3)+Fe+Zn tüm içeriği ile
mısır yetiştiriciliği yapan üreticilerimizin kompoze gübre ihtiyacını karşılamaktadır.
Sakarya ili Söğütlü ilçesinde gerçekleştirdiğimiz ve beslenme planının temelini oluşturan 13.24.12+10(SO3)+Fe+Zn
gübresi ile hem verim hem de kalite
olumlu neticeler alınmıştır. Dengeli
besleme için öncelikli şart olan toprak
analizi yapılarak bitkinin ihtiyacı olan
gübreleme programı oluşturulmuştur.
Analiz sonucuna göre yapılan gübreleme programı neticesinde gübrelemede
Gübreleme Programı
Gübreleme programının oluşturulmadan önce kasım ayı içerisinde
toprak numuneleri alınmış ve analiz
sonuçları çerçevesinde yukarıdaki
program oluşturulmuştur. Programda taban gübresi ile amonyum sülfat gübresi, ekim öncesi tarlaya serpme olarak uygulanmış ve toprağa
karıştırılmıştır. Amonyum sülfat kullanılmasının nedeni bir önceki yıldan
kalan anızların parçalanıp organik
maddeye dönüşümünü sağlamak ve
topraktaki mikroorganizma faaliyetini arttırmaktır. Tohum ekiminden
hemen sonra çıkış öncesi yabancı
ot ilacı ile dekara 2 litre humik asit
uygulanarak tohumların eş zamanlı çimlenip çıkış yapması, ideal kök
gelişimi olması ve Sakarya topraklarında yaşanan çatlama probleminin
önüne geçilmesi sağlanmıştır.
daha az maliyet ve verimde ciddi artış
sağlanmıştır.
Bölgenin 2011 yılı ortalama verimi:
1.100 kg/da, rutubet: 24-26
Bölgenin 2012 yılı ortalama verimi:
1.000 kg/da, rutubet: 22-24
Gübreleme yapılan arazinin verimi:
1.480 kg/da, rutubet: 20
17
SektörelBakış
Tarım Sektöründe
Öne Çıkan Riskler ve
Risklerin Yönetimi
Ertuğrul Köse
GÜBRETAŞ
Risk Yönetimi Müdürü
T
arım, tarihteki ilk uğraşı alanı olarak en eski sektördür. Bu
sektör, dünyada ve ülkemizdeki güncelliğini korumakta olup,
gelecekte de, aynı önemle varlığını sürdürecektir. İnsanın olduğu
her yerde en temel ihtiyaçlardan biri beslenmedir. Tarım, yaşamın
sürmesi için devamlı bir gereksinim olan beslenme gereksinimlerini
karşılamaya yönelik en önemli üretim faaliyetidir. Dünya nüfusu
sürekli arttığı için beslenme ihtiyaçları gün geçtikçe daha da
büyümektedir. Dünya nüfusundaki artışa karşın, birim alandan elde
edilen tarımsal üretimin artış hızı % 0.5-2.0 arasında değişmektedir.
Diğer taraftan, doğal, ekolojik veya teknolojik faktörler nedeniyle
ekilebilir alanlar giderek azalmaktadır. Nüfus artış hızı ile tarımsal
üretim artış hızı arasındaki dengesizlik nedeniyle gıda ihtiyacı ve buna
bağlı gıda güvenliği büyük önem arz etmektedir. Bu nedenle, ekilebilir
alanlardan en yüksek verimin elde edilmesi gerekmektedir.
18
SektörelBakış
Türkiye, tarımda dünyanın
önde gelen ülkelerinden biridir.
Tarım sektörü Türkiye ekonomisi için
en önemli sektörlerden biridir. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2013 yılı
verilerine göre; tarımda 6 milyon 15 bin
kişi istihdam edilmektedir; bu rakam
Türkiye’deki toplam istihdamın
% 23.6’sını oluşturmaktadır. Türkiye’de
ekilebilen toplam tarım alanı (çayır ve
mera alanları hariç) 23.8 milyon hektardır. Tarım sektörü 2012 yılında 62 milyar Dolarlık hasıla ile 787.5 milyar Dolar olan Türkiye’nin milli geliri içinde
% 7.9 paya sahiptir. Türkiye, dünyada
ve Avrupa ülkeleri arasında da, tarımsal
gayrisafi hasıla sıralamasında ön sıralarda yer almaktadır; tarımsal hasıla itibariyle Türkiye 2012 yılında dünya ülkeleri arasında 7. sırada, Avrupa ülkeleri
arasında ise 1. sırada yer almaktadır.
Riskler iyi yönetilebilirse,
fırsata dönüştürülebilir.
Tarım sektörü, doğası gereği değişen
politik, sosyo-ekonomik koşullar ve iklim koşulları gibi çok sayıda risk ve belirsizliği de, kendi içinde barındırmaktadır. Risk, amaçlara/hedeflere ulaşma
noktasında engel teşkil eden her türlü
faktör olarak ifade edilebilir. Risk tehdit olduğu gibi, iyi yönetildiğinde fırsat
ta oluşturabilir. Risklere karşı 4 farklı
şekilde tepki verilebilir; risk alınabilir,
risk azaltıcı önlemlere başvurulabilir,
risk transfer edilebilir (sigorta enstrümanı) ve riskten kaçınılabilir/risk alınmaz.
Türkiye’de istihdama katkı yapan ve
ülke ekonomisinde önemli bir yere
sahip olan tarım sektöründe bitkisel
ürünlerle ilgili öne çıkan riskler bu çalışmada meteorolojik (doğal koşullarla ilgili) riskler ve ekonomik koşullarla
ilgili riskler olmak üzere iki grupta incelenmiştir ve söz konusu risklerin minimize edilmesi için de, bazı öneriler
sıralanmıştır.
Dünyada son yıllarda hissedilen küresel ısınma ve sera etkisi sonucu meteorolojik kökenli doğal afetlerin sayı ve
şiddetlerinde önemli artışlar olduğu görülmektedir. Kuraklık, tarım alanında
karşılaşılan en büyük meteorolojik risktir. Kuraklığın yanı sıra seller, fırtınalar, kasırgalar, don olayları ve dolu gibi
meteorolojik kökenli riskler ve bunların verdikleri zararlar gün geçtikçe artmaktadır. Farklı ülkelerde, farklı doğal
risklerin etkisi ile oluşan büyük maddi
kayıplar dünya ekonomisini de, büyük
ölçüde tehdit eder hale gelmiştir. 20.
yüzyıla oranla meteorolojik kökenli doğal riskler yüzyılımızda daha da büyük
önem kazanmıştır. Tüm sektörler doğal
risklere karşı korunmak için her türlü
çabayı sarf etmekte, bu konuda araştırmalara da büyük yatırımlar yapılmaktadır.
Tarımda doğal risklerin yönetiminde
öncelik teknik koruma önlemlerinindir ve tarımsal meteoroloji konusunda
yapılan çalışmalarda kullanılan “erken
uyarı sistemleri” tarımda doğal afetlerin vereceği büyük maddi ve ekonomik zararları en aza indirmekte önemli
bir role sahiptir. Ülkeler, doğal risklerin etkilerini daha onlar felaket haline
gelmeden teknik önlemlerini alarak,
önemli ölçüde azaltmaktadırlar. Diğer taraftan, “Tarım Sigortası” olarak
tanımlanan risk transferi programları
çerçevesinde yürütülen çalışmalar sonucunda “doğa” olayları büyük ölçüde
“afet” olmaktan çıkarılmaktadır. Her
türlü risk, çiftçinin, devletin ve ülke
ekonomisinin üzerinden alınıp, sigorta
sistemlerine transfer edilebilmektedir.
Kuraklık riski karşısında minimum su
harcayan sulama sistemlerinin kullanımı, az su tüketen bitkilere ve bodur
meyveciliğe yönelme, teknik koruma
önlemlerinden bir kaçıdır. Diğer taraftan don riskine karşı ısıtma ve yağmurlama sistemleri, dolu ve fırtınaya
karşı koruma örtüleri, dolu ön uyarı
19
SektörelBakış
Tarım sigortası sistemi
gönüllülük esası üzerine
kurulmuş olup, Çiftçi Kayıt
Sistemine kayıtlı olan çiftçiler
sigorta yaptırabilmektedir.
Bu uygulama ile devlet tarım
sigortası yaptıran çiftçilere
prim desteği vermeye
başlamıştır.
sistemleri gibi önlemler tarımsal üretimi doğal risklerden korumak amacıyla kullanılmaktadır. Bunun yanı sıra
bio-teknolojinin eseri olan don, dolu
ve fırtınaya dayanıklı bitki çeşitlerinin
geliştirilmesi şeklindeki kültürel önlemler de risk yönetimi teknikleri içinde yer almaktadır.
Meteorolojik risklerin yönetiminde
sigortalama (riski transfer etme)
önemli bir araçtır.
Ülkemizde tarım sigortaları uygulamaları; genel sigortacılık kanunu çerçevesinde, bitkisel ürünlerin dolu riskine
karşı sigortalanması ile 1957 yılında
başlamış, ancak sistem, sektörün özelliği dolayısıyla, bağımsız bir yasal zemin
oluşturulamadığından istenen başarıyı
yakalayamamıştır. 5363 Sayılı Tarım Sigortaları Kanunu, 21 Haziran 2005 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak
yürürlüğe girmiş, tarım sigortalarını
geliştirmek, yaygınlaştırmak ve diğer
teknik hizmetleri yürütmek için Tarım
Sigortaları Havuzu kurulmuştur.
Tarım sigortası sistemi gönüllülük esası üzerine kurulmuş olup, Çiftçi Kayıt
Sistemine kayıtlı olan çiftçiler sigorta yaptırabilmektedir. Bu uygulama ile
devlet tarım sigortası yaptıran çiftçilere prim desteği vermeye başlamıştır.
Bitkisel ürünler ve seralar için dolu ana
risk olmakla birlikte fırtına, hortum,
yangın, heyelan, deprem, sel, su baskını
(seralar için taşıt çarpması, kar ve dolu
ağırlığı da teminat kapsamına alınan
riskler arasındadır) tarım sigortaları
kapsamında teminat altına alınmaktadır. Yukarıda sıralanan tüm riskler için
ödenen sigorta priminin % 50’si ora-
20
nında devlet desteği verilmektedir. Meteorolojik kökenli riskler için sigorta
enstrümanının kullanılması çiftçilerin
zararlarının azaltılmasında yarar sağlayacaktır.
Devlet destekli tarım sigortaları çiftçilerimiz tarafından benimsenmiş olup,
2011 yılında 440.9 Milyon TL olan tarım sigortası prim tutarı 2012 yılında
499.3 Milyon TL’ye ulaşmıştır. 2012
yılında ödenen hasar tutarı ise 280.2
milyon TL’dir. Bu konuda yapılacak tanıtım ve bilgilendirme faaliyetlerinin
gerek çiftçilerimize gerekse ülke ekonomimize önemli katkı sağlayacağı bir
gerçektir.
Ekonomik koşullar, tarım
sektöründe önemli bir risk grubunu
oluşturmaktadır.
Diğer grupta değerlendirdiğimiz ekonomik koşullarla ilgili riskler arasında
ise; ülkedeki genel ekonomik koşullar
(fiyatlar genel seviyesi, büyüme, bireylerin satın alma gücü vb.), girdi maliyetlerindeki değişiklikler (akaryakıt,
tohum, gübre fiyatları, ilaçlama, işgücü maliyeti vb.), finansman imkanları (krediye erişim, kredi kullanabilme,
kredi fiyatı), pazar koşulları (arz-talep
durumu, uluslararası piyasalar), ürün fiyatlarında değişim ve devletin tarımsal
desteklemeye yönelik politikaları yer
almaktadır. Ekonomik koşullarla ilgili
risklerin azaltılmasında; girdilerin önceden ve optimum (uygun/etkin fiyat
seviyeleri) seviyelerden temin edilmesi, kaynakların planlanması, piyasada
oluşacak olumsuz fiyat değişimlerinden
minimum düzeyde etkilenmek için
ürün çeşitliliğine gidilmesi (ürün çeşitliliğine gidilerek arz-talep koşullarına
göre fiyat değişimlerinden avantaj da
elde edilebilir), pazar koşullarının takip edilmesi, pazar hakkında bilgi sahibi olmak ve sözleşmeli üretim yapmak
gibi önlemlerin alınması ve tarımsal
destekleme imkanlarından yararlanılması gibi stratejiler uygulanabilir.
Sonuç olarak; tarım alanında faaliyet
gösteren çiftçilerimizin ve işletmelerin meteorolojik kökenli risklere karşı
teknik koruma önlemlerinin yanı sıra
risk transfer aracı olarak sigorta enstrümanını kullanmaları, ekonomik koşullarla ilgili risklerin azaltılmasında
ise, girdilerin önceden temin edilmesi, kaynak planlaması yapılması, pazar
koşullarının yakından takip edilmesi
ve tarımsal destekleme imkanlarından
yararlanarak risklerin etkin bir şekilde
yönetileceği düşünülmektedir.
• Kaynaklar
•1- AKÇAGÖZ, Handan, ÖZKAN, Burhan,
KARADENİZ, Feyza C., Cemal FERT, 2006,
Tarımsal Üretimde Risk Kaynakları ve Risk
Stratejileri: Antalya İli Örneği, Akdeniz
Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi,
Cilt:19, S.1, ss.89-97
•2-2012 Yılı Faaliyet Raporu-TARSİM,
www.tarsim.gov.tr
•3-Tarımsal Veriler, www.tarim.gov.tr
•4-Tarımda Risk Yönetimi ve Tarımsal Mekanizasyon, www.agroworlddergisi.com
•5-Türkiye İstatistik Kurumu, www.tuik.
gov.tr
BaşarılıBayilerimiz
Koreli Tarım Patronu Yılmaz Kırlıoğlu;
“Kaliteden ödün vermedik,
GÜBRETAŞ’ı tercih ettik.”
Bu sayımızda Türkiye genelinde katı gübre satışında 15. sıvı
toz gübre satışında 8. sırada yer
alan GÜBRETAŞ Bayii Koreli Tarım’ı
daha yakından tanımak üzere
şirket sahibi Ziraat Mühendisi Yılmaz Kırlıoğlu ile görüştük.
Y
ılmaz Kırlıoğlu, Ziraat Fakültesinden mezun olduktan sonra Koreli Tarım’ı açıyor. Koreli
Tarım 1999 yılından bu yana müşteri
istekleri doğrultusunda faaliyetlerine
İzmir’in Ödemiş ilçesinde devam eden
başarılı bir şirket. Yılmaz Bey, ilk başta zirai ilaç satışı yaptığını, müşterilerden gelen istek üzerine gübre satışına
başladığını belirtiyor. Başarılarının temelinde de müşterilerinin isteklerini
anlamak ve onlara cevap verebilmek olduğunu belirtiyor.
Diğer tüm tarım şirketlerinde olduğu
gibi Koreli Tarım’da da sezondan sezo-
22
na yoğun çalışılıyor. Ekim zamanına
göre zirai ilaç ve gübre satışı yapan Koreli Tarım 6 kişilik bir çalışma ekibinden oluşuyor.
İzmir’in Ödemiş ilçesindeki bayi, 40
bin dekarlık arazide, yaklaşık 40 köy ve
bin civarındaki çiftçiye hizmet veriyor.
3200 tonluk gübre satışıyla 4 milyon
500 bin TL’lik ciroya ulaşan Koreli Tarım, Türkiye genelinde katı gübre satışında 15. sıvı toz gübrede ise 8. sırada.
Bölgede çiftçiler ağırlıklı olarak patates, slajlık mısır, karpuz ekimi ve fidancılık ile uğraşıyor.
Gübre satışına GÜBRETAŞ’ın ürünleriyle başladığını ve bu doğru kararında yanılmadığını her geçen yıl bir kez
daha gördüğünü vurgulayan Kırlıoğlu;
“Sağlam kaliteli ve çeşitliliği olan bir
firma olduğu için GÜBRETAŞ’ı tercih
ettim. Tercihimde de hiç yanılmamışım. Bu tercihimi de sadece GÜBRETAŞ ürünlerini satarak göstermekteyim.” dedi.
Kırlıoğlu, bölgedeki çiftçilerin kaliteden kesinlikle ödün vermediğini bu nedenle kaliteli gübrenin olmazsa olmazı
GÜBRETAŞ’ı tercih ettiklerini, kendi
başarılarının da sırrının da buradan
geldiğini sözlerine ekledi.
Müşteri istekleri doğrultusunda kaliteden ödün vermeyen ve bu sayede başarıyı yakalayan Koreli Tarım ve patronu
Yılmaz Kırlıoğlu’nu tanımış olmaktan
mutluluk duyduk. Başarılarının devamını dileriz.
BaşarılıKooperatiflerimiz
551 Sayılı Erzin Tarım
Kredi Kooperatifi Müdürü
Hasan Deniz;
“Çiftçiye
Hizmet
Kutsaldır”
Mersin Bölge Birliği’ne bağlı Erzin
Tarım Kredi Kooperatifini daha
yakından tanımak, başarılarını
sizlere aktarabilmek için Kooperatif Müdürü Hasan Deniz Bey’le
görüştük.
5
51 Sayılı Erzin Tarım Kredi Kooperatifi 1956 yılında 16.Mersin
Bölge Birliğine bağlı olarak kuruldu. Kooperatifin müdürü Hasan Deniz
Bey, 1987’den beri Tarım Kredi Kooperatifinde görev yapıyor. Göreve başladığından bu yana Mersin Bölge Birliği’ne
bağlı 6 farklı kooperatifte görev aldı.
Bölgeyi çok iyi bilen Deniz, 2008’den
bu yana da Erzin TKK’da çiftçiye hizmet etmek kutsaldır prensibiyle çalışmalarını sürdürdüğünü belirtiyor.
Kooperatif bünyesinde 2 memur, 1 ziraat mühendisi, 1 imece personeli ve Müdür Hasan Deniz Bey olmak üzere 5 kişi çalışıyor. Bahçe gezileri, köy ve kahve
toplantılarıyla çiftçilere doğru gübrelemeyi anlatıyorlar. Çiftçinin ihtiyacını önceden tespit ederek, tedarikini
sağlayan kooperatif her yıl bir önceki
senenin aynı dönemine göre satışlarını daha da arttırıyor. Bu başarılar Erzin
TKK’ya bir çok branşta Türkiye birinciliğini de kazandırıyor.
Bölgesinde bulunan 9 köy 12 mahalle
ve 700 ortak çiftçisiyle birlikte ilçe çiftçilerinin büyük çoğunluğuna ve 50 bin
dönümlük araziye hizmet veren Erzin
TKK, çiftçilere 2 milyon 190 bin kredi
kullandırdı. Bu kredinin 1 milyon 500
bini ise gübre kredisi olarak kullanıldı.
2012 ve 2013 yıllarında sıvı- toz grubu gübre satışında birinciliği kimseye
kaptırmayan Erzin TKK, sıvı-toz gübre
satış tutarında 1 milyon rakamını aşan
Türkiye’de ilk ve tek kooperatif. Bunların yanı sıra 2010, 2011, 2012, 2013
yılları üst üste yüzde yüz tahsilat sağlamayı başardı. Bu başarıların arkasındaki gücü merak ettik. Deniz; “GÜBRETAŞ ürünlerinin kaliteli ve verimli
olmasının yanı sıra satış sonrası hizme-
tinden dolayı başarıya ulaştık.” dedi.
Deniz görüşmemizi bir şiirle bitirdi;
“hep birlikte diyoruz ki;/ çiftçiye hizmet etmek kutsal bir görevdir/ narenciyenin sarısında biz varız/ dün vardık,
bugün de varız, yarın da olacağız…”
Hasan Deniz Bey’e Erzin Tkk’yı bize
tanıttığı için teşekkür ediyor, yeni rekorlar ve başarılar diliyoruz.
23
“
Kar Buğdayın
Yorganıdır
”
Doç. Dr. Burhan Kara
Süleyman Demirel Üniversitesi
Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümü
T
arımsal üretim; büyük oranda doğal ekolojik koşullara bağlı
olarak yapılmaktadır. Kuraklık, şiddetli yağışlar, dolu, don,
çoraklık, tuzluluk, zararlılar, hastalıklar, yangın gibi çevre
faktörlerinin biri veya birkaçı tarımsal üretimde her yıl sıkça görülen
risklerdir. Bunun yanı sıra küresel ısınma ile değişen iklim yapısı,
doğal dengenin bozulması ve ılık geçen kış ayları, söz konusu risklerin
şiddetini, özellikle don ve kuraklık riskini daha da artırmaktadır.
Dolayısıyla normal koşullarda tarımsal üretim riskli bir faaliyettir ve
çevresel stres faktörleri ile önemli derecede sınırlandırılmaktadır.
24
AçıkGörüş
T
arımsal üretim; büyük oranda
doğal ekolojik koşullara bağlı
olarak yapılmaktadır. Kuraklık,
şiddetli yağışlar, dolu, don, çoraklık,
tuzluluk, zararlılar, hastalıklar, yangın
gibi çevre faktörlerinin biri veya birkaçı tarımsal üretimde her yıl sıkça görülen risklerdir. Bunun yanı sıra küresel
ısınma ile değişen iklim yapısı, doğal
dengenin bozulması ve ılık geçen kış
ayları, söz konusu risklerin şiddetini,
özellikle don ve kuraklık riskini daha
da artırmaktadır. Dolayısıyla normal
koşullarda tarımsal üretim riskli bir faaliyettir ve çevresel stres faktörleri ile
önemli derecede sınırlandırılmaktadır.
fırtınaların daha sık görüleceği, uzun
ve sıcak geçecek olan yazların şiddetli kuraklıkları da beraberinde getireceği, kış aylarının daha ılık geçeceği
ve kar yağışının azalacağı, çölleşme ve
iklime bağlı felaketlerin daha güçlü ve
sık görüleceği öngörülmektedir (IPCC,
2001).
“...fosil yakıtlarının miktarının
giderek artması, mera ve
orman alanlarının azalması,
tarım alanlarının imara
açılması vb. küresel ısınmayı
tetikleyen, CO2 ve çeşitli
zararlı gazların salınımını
artıran etkinliklerinin
devam etmesi hâlinde iklim
değişikliklerinin yaşanacağı
kaçınılmazdır.”
Günümüzde sera gazı salınımındaki
hızlı artışa bağlı olarak ortalama yüzey
sıcaklıklarının arttığı ve iklimin değiştiği pek çok bilimsel çevre tarafından
kabul edilmektedir. 20. yüzyılın ikinci
yarısından itibaren, kara ve deniz yüzeylerindeki ortalama sıcaklığın yükselmesi, bazı bölgelerde ortalama yağış
miktarı azalırken, bazılarında artması, deniz seviyesinin yükselmesi ve kar
yağışının belirgin bir şeklide azalması Geniş bir coğrafyaya sahip olan ülkedünya ikliminin değişmeye başladığını miz farklı topoğrafik yapıya sahip olması nedeniyle iklim değişikliğinden
kanıtlamaktadır (IPCC, 2007).
farklı biçimde ve boyutlarda etkilenÇeşitli matematiksel iklim modelleri, iklimde başlayan değişikliklerin ge- mektedir. Son yıllarda küresel ısınmaya
bağlı olarak ülkemizde hemen her böllecekte de süreceğini göstermektedir.
Sanayileşme, fosil yakıtlarının mikta- gede kar yağışının 15-20 yıl öncesine
göre önemli oranda azaldığı kabul edirının giderek artması, mera ve orman
alanlarının azalması, tarım alanlarının len bir gerçektir. Kar yavaş eridiği için
imara açılması vb. küresel ısınmayı te- toprağın nem muhtevasını artırarak
tikleyen, CO2 ve çeşitli zararlı gazların toprağın nemlilik süresini uzatır ve dasalınımını artıran etkinliklerinin de- ha sonra yağmur yağmasa bile bitkiler
vam etmesi hâlinde iklim değişiklikle- bu nemden faydalanarak gelişme sağlarinin yaşanacağı kaçınılmazdır. Bunun yabilmektedirler. Yağmur suyu; yüzey
akışı ve çabuk yıkandığı için topraksonucunda; sıcak günlerin sayısının
artacağı, soğuk günlerin sayısının aza- ta yeterince nem birikememektedir ve
lacağı, dünyanın pek çok yerinde artan dolayısıyla taban suyu daha derine inneme bağlı olarak şiddetli yağışların ve mektedir. Bu yüzden kar; toprağın, gö-
25
AçıkGörüş
letlerin, barajların, sulama kanallarının
ve ırmakların en önemli su kaynağıdır.
Bu nedenle Anadolu’ da “kışın ne kadar
çok kar yağarsa yıl boyu o kadar çok
bolluk olur” denilmektedir.
“...52 cm kalınlığında kar
örtüsü bulunan bir alanda
yapılan sıcaklık ölçümlerinde
hava sıcaklığı -17.0°C ve kar
altındaki toprak yüzeyinde ise
-1.6°C olarak ölçülmüştür. Kar
örtüsü 15.4°C’lik bir koruma
sağlamıştır.”
Kar örtüsünden yoksun topraklarda
toprağın üst kısmının donup çözülmesi, kışlık ekilen hububatın önemli oranda zarar görmesine neden olur. Kış aylarında gündüz çözülen ve gece donan
topraklarda don kabarması sonucu toprak içerisinde bitkilerin kökleri kopar
(don kesmesi). Geç ekimlerde zayıf kök
sistemi ile kışa giren bitkilerde don kesmesi daha fazla ve şiddetli olabilir. Kar
örtüsünden yoksun topraklarda açık,
bol ışıklı, rüzgarlı ve soğuk havalarda
toprağın donmuş olmasından dolayı
bitkinin suyu alamamasına don kuraklığı denir. Don kuraklığına ve don kesmesine maruz kalmış bitkilerin besin
26
elementi alımı düşük olduğundan veya
alamadığından, sararır, boyu kısalır, cılız ve seyrekleşme olur, verim ve kalite
önemli oranda düşer, hatta don kesmesi
ve don kuraklığının süresine ve şiddetine bağlı olarak bitkiler ölebilirler. Kar
örtüsü buğdayda ve diğer serin iklim
tahıllarında don kesmesi ve kuraklığının oluşmasını engeller. Kar örtüsü
toprak ile atmosfer arasında ısı değişimini engelleyici bir rol oynar ve kar
altında kalan ısı fazla düşmez. Yapılan
bir çalışmada, 52 cm kalınlığında kar
örtüsü bulunan bir alanda yapılan sıcaklık ölçümlerinde hava sıcaklığı -17.0
0C ve kar altındaki toprak yüzeyinde
ise -1.6 0C olarak ölçülmüştür. Kar örtüsü 15.4 0C’lik bir koruma sağlamıştır. Kar örtüsü içindeki sıcaklık değişimi havaya oranla daha azdır ve yağan
kar, toprağın derinlere doğru donmasını engeller (Sencar ve Gökmen, 2004).
Ülkemizde Doğu Anadolu bölgesinde
sonbaharın buğday tarlaya ekildikten
sonra (gömme ekim), tohumlar çimlenir fakat toprak yüzeyine çıkmadan
kar örtüsü altında kışı geçirip, ilkbaharın uygun sıcaklıkta toprak yüzeyine
çıkar. Kar örtüsü kalktığı zaman bitkilerde büyüme ve gelişme devam eder.
Bu yüzden atalarımız “Kar Buğdayın
Yorganıdır” demişlerdir.
Kar örtüsünden yoksun bölgelerde buğday ve benzeri kışlık hububat üreticilerinin alabileceği önlemler.
1. Kurağa ve soğuğa dayanıklı buğday
çeşitleri tercih edilmelidir.
2. Kış aylarında don kuraklığına ve don
kesmesine karşı alınabilecek en önemli tedbir; buğdayın kışa daha kuvvetli kök sistemiyle girmesi için ekim zamanının iyi ayarlanması gerekir. Orta
Anadolu, Güney Batı geçit bölgesi ve
benzeri iklim bölgelerinde Ekim ayının ilk haftası buğday için en uygun
ekim zamanıdır. Bu tarihten sonra
ekim geciktikçe, verim ve kışa dayanıklılık azalmaktadır.
3. Dengeli NPK gübrelemesi yapılmalıdır. Fidelerin kışa çok fazla gelişmiş
durumda girmemesi için aşırı azotlu
gübrelerden kaçınılmalı, kök sisteminin gelişmesini teşvik eden fosforlu ve
özellikle bitki hücrelerinde osmotik basıncı düzenleyen, kök gelişimini teşvik
eden, kuraklığa ve soğuğa dayanıklılığı
arttıran ve diğer besin elementlerinin
alımını olumlu etkileyen potasyumlu
gübreler toprak analiz sonucuna göre
önerilen dozlarda ekimle birlikte uygulanmalıdır.
4. Üst gübreleme (azotlu gübre) zamanı iyi ayarlanmalıdır, iklim koşulları
elverişli olsa bile, gece ısı sıfır derece
düzeylerine ve daha altına indiği için
Ocak ve Şubat aylarında uygulanan üst
gübrelemeden bitkiler fazla faydalanamaz. Bitkinin gelişme durumu izlenerek (sapa kalkma durumuna göre Şubat
ayının sonu) Mart ayının başında ve
önerilen dozdan bir miktar fazla azotlu
gübre uygulanmalıdır. Uygun zamanda ve bir miktar fazla uygulanan azotlu
gübre zarar görmüş fidelerin kendini
toplamasına ve gelişmenin hızlanmasına katkı sağlar.
• Kaynaklar
•IPCC, 2001. Birleşmiş Milletler Hükûmetler Arası İklim Değişikliği Paneli İklim
Değişikliği Özel İhtisas Komisyonu Raporu.
www.ekutup.dpt.gov.tr/cevre/oik548.pdf
•IPCC, 2007. Climate Change. The Physical Science Basis Summary for Policymakers
Contribution of Working Group I to the
Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate, Paris, France.
•Sencar, Ö., Gökmen, S. 2004. Tarımsal
Ekoloji. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat
Fakültesi Yayınları No: 8, Ders Kitapları
Serisi No: 3, 241s, Tokat.
Buluşmalar
Çiftçi buluşmaları tüm hızıyla devam ediyor
21 Şubat 2014 tarihinde Amasya’da
2307 sayılı Eraslan Tarım Kredi Kooperatifi ve öncü çiftçilerle ile bir
araya gelen GÜBRETAŞ Ziraat Mühendisi Selçuk Yılmaz gübre ve gübreleme hakkında bilgi verdi. Mısır
gübresi hakkında çiftçilerin sorularını yanıtladı.
Samsun ilinin On Dokuz Mayıs, Alaçam ve Terme ilçelerindeki bazı okullarda öğrenciler için hazırlanmış cep
ajandası dağıtımı yapıldı.
Samsun ilinin Bafra ilçesinde 2928 sayılı Doğanca Tarım Kredi Kooperatifi
ve öncü çiftçilerle bir araya gelen GÜBRETAŞ, iyi tarım uygulamaları hakkında eğitim verirken çeltik gübresi hakkında da bilgi verdi. Eğitimin ardından
toprak numuneleri alındı.
Adana ili, Seyhan ilçesinde Tarım
Kredi Kooperatifleri Mersin Bölge
Birliği Müdürlüğü’ne bağlı 77 Sayılı
Küçükdikili Tarım Kredi Kooperatifi ve Mersin ili, Tarsus ilçesinde 255
sayılı Tarsus Tarım Kredi Kooperatifi
ortaklarına yönelik eğitim düzenlendi. Eğitimde, toprak-su-yaprak analizi için doğru numune alımı, gübre
ve gübreleme teknikleri, bitki besin
elementi noksanlıkları ve arazideki teşhisleri, ürüne özel katı kimyevi gübrelerimiz ve sıvı- toz gübrelerin özellikleri, uygulama teknikleri
ve kulanım zamanları konularında 50
civarında çiftçi GÜBRETAŞ Ziraat
Mühendisi Serhat Hüseyin Çetin tarafından bilgilendirildi.
GÜBRETAŞ Ziraat Mühendisi Serhat Hüseyin Çetin, Adana ili Sarıçam ilçesi 2464 sayılı Yeniyayla
Tarım Kredi Kooperatifleri üyesi Alaadin Süslü, 474 sayılı Buruk
TKK üyeleri Mehmet ve Nevzat
Sevindik ‘in hububat arazilerini ziyaret etti. GÜBRETAŞ Süper Ekin
gübresi ve diğer 20.20.0 gübresinin kullanıldığı hububat tarlalarının arasındaki kalite ve verim farklı
çiftçilerle değerlendirildi.
GÜBRETAŞ İzmir Bölge Satış Müdürlüğü Ziraat Mühendisi Bilal Bilge,
18 Mart 2014 tarihinde Milaslı önder
çiftçilere zeytinde gübreleme, budama
ve ilaçlama eğitimi verdi. Zeytin tarımının yoğun olarak yapıldığı bölgede
verilen eğitim, çiftçilerden yoğun ilgi
gördü.
Konya Tarım Kredi Kooperatifleri Bölge Birliğine bağlı Aksaray Yeşilova Tarım Kredi Kooperatifi ortaklarına iyi
tarım uygulamaları hakkında eğitim
toplantısı düzenlendi. GÜBRETAŞ Antalya Bölge Satış Müdürlüğü’nde görev
yapan Ziraat Mühendisi Yavuz Babaoğlu ve İshak Uyanık tarafından verilen
eğitim çiftçiler tarafından ilgi gördü.
GÜBRETAŞ Tekirdağ Bölge Satış Müdürlüğü’nde görev yapan GÜBRETAŞ
Ziraat Mühendisi Erdem Gül, 2360 sayılı Mahramlı Tarım Kredi Kooperatifi’ne bağlı Dedecik köyünde çiftçilere kavun, karpuz, buğday, ayçiçeğinde
gübre ve gübreleme teknikleri konusunda eğitim verdi.
27
Buluşmalar
GÜBRETAŞ İzmir'de
Ziraat Mühendislerine eğitim verdi
22 Şubat 2014 tarihinde GÜBRETAŞ,
Tarım Kredi Kooperatifi İzmir Bölge
Birliği Ziraat Mühendisleri ile Balçova
Kaya Termal Salonunda bir araya geldi.
Ziraat Mühendislerine yönelik eğitimde gübre ve gübreleme, bitki besleme
konuları hakkında GÜBRETAŞ Yüksek Ziraat Mühendisi Hasan Altas ta-
rafından eğitim verildi. 170 ziraat mühendisinin katıldığı toplantıya, Tarım
Kredi Kooperatifleri Genel Müdürü ve
GÜBRETAŞ Yönetim Kurulu Başkanı
Abdullah Kutlu, Tarım Kredi Kooperatifleri İzmir Bölge Müdürü Hamdi GÖNÜLLÜ, GÜBRETAŞ Genel Müdür
Yardımcısı Yakup Güler teşrif etti.
Dört ilde toplam 600 şekerpancarı
üreticisine eğitim
Eğitimlerde, Eskişehir Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitüsü’nden Dr.
Ertuğrul Karaş şekerpancarı yetiştirme
teknikleri hakkında eğitim verirken,
GÜBRETAŞ, iyi tarım uygulamalarını yaklaşık 600 şekerpancarı üreticisi bir GÜBRETAŞ Ziraat Mühendisi Hasan
Altas, GÜBRETAŞ Antalya Bölge Müyaygınlaştırmak amacıyla Tarım Krearaya geldi.
di Kooperatifleri Kütahya Bölge Birliği İyi tarım uygulamalarını yaygınlaştır- dürü Hakan LEVENTOĞLU ve Antalya Bölge Ürün Destek Sorumlusu
işbirliği ile Eskişehir, Kütahya ve Afmak amacıyla 600 şekerpancarı üreİshak UYANIK şekerpancarında bitki
yon’da yapılan eğitim toplantılarıyla
ticisine yetiştiricilik ve bitki besleyaklaşık 420 şekerpancarı üreticisini
me eğitimleri verildi. 11-14 Şubat 2014 besleme teknikleri konusunda bilgilerini katılımcılarla paylaştı. Bölgedeki
buluşturdu. Bunun yanı sıra GÜBRE- tarihleri arasında Eskişehir, Afyon,
üreticilerin verimli ve kaliteli üretim
TAŞ Antalya Bölge Satış Müdürlüğü
Kütahya ve Sandıklı’da, 4 Mart 2014
tarafından Konya Bera Otel’de organi- tarihinde ise Konya’da gerçekleşen top- gerçekleştirilmesinin hedeflendiği seze edilen şekerpancarı üreticilerine yö- lantılara bölgedeki önder çiftçiler, zira- minerde, bitkiye özel olarak formüle
nelik eğitime 180 kişi katılım gösterdi. at mühendisleri ve Tarım Kredi Koope- edilen GÜBRETAŞ’ın son ürünü “Süper Pancar” gübresi de tanıtıldı.
Türkiye genelinde beş farklı noktada
ratifleri çalışanları katıldı.
28
Buluşmalar
GÜBRETAŞ Öğrencilerle
Gaziantep Üniversitesi
GÜBRETAŞ, Gaziantep Üniversitesi
İslahiye Meslek Yüksek Okulu Organik Tarım bölümü 1 ve 2. Sınıf öğrencileriyle bir araya geldi. İslahiye Yüksek
Okul Müdürü Yrd. Doç. Ahmet Deve-
ci, Gübreleme teknikleri eğitmeni ve
Yüksek Okul Sekreteri Bilal Erdoğan
ve GÜBRETAŞ İskenderun Bölge Satış
Müdürü Turhan Koç katılımıyla gerçekleşen buluşmada öğrencilere, toprak
analizi ve bitki besin elementleri noksanlığı ve fazlalığı, dünyada ve Türkiye’de gübre tüketimi hakkında bilgi
verildi.
Bafra Tarım
Meslek Lisesi
GÜBRETAŞ Ziraat Mühendisi
Selçuk Yılmaz, Bafra Tarım Meslek Lisesi son sınıf öğrencilerine eğitim verdi. İyi tarım uygulamaları, gübreler ve gübreleme
hakkında bilgi veren Yılmaz, eğitimin sonunda öğrencilerin sorularına yanıtladı ve öğrencilere
cep ajandası armağan etti.
29
Buluşmalar
Tarım Fuarları
CAC Fair Shanghai
2014 Tarım Fuarı
GÜBRETAŞ, son yıllarda giderek popülaritesini arttıran 30 ülkeden 200’ü
yabancı olmak üzere toplam 950 firmanın stant açtığı CAC Fair Shanghai 2014 tarım fuarındaydı. CAC fuarı
düzenli olarak dünyada Rusya, Ukrayna, Hollanda, İspanya, Almanya, Mısır,
Brezilya, Avusturalya ve Kenya ülkelerinde de gerçekleştirilmektedir. 100
farklı ülkeden 50.000 civarında katılımcıların olduğu fuarda dünyaca ünlü firmalar ve onların temsilcileri için
önemli ticari anlaşmalar sağlanıyor.
Sektörün diğer büyük oyuncularıyla
bir araya gelen GÜBRETAŞ, kaliteli ve
uygun fiyata üretim için yeni hammadde ve emtia kaynakları keşfetme fırsatı
yakaladı.
Gap Tarım 5. Tarım
Teknolojileri ve
Hayvancılık Fuarı
Gaziantep Orta Doğu Fuar Merkezi, 5. Tarım Teknolojileri Hayvancılık
Fuarı’na 06-09 Şubat 2014 tarihleri
arasında ev sahipliği yaptı. Tarım sektörünün buluştuğu fuarda GÜBRETAŞ da önder çiftçilerle bir araya gelme fırsatı buldu.
Mersin 9. Uluslararası Tarım Fuarı
GÜBRETAŞ, 6 Mart ve 9 Mart 2014
tarihleri arasında Mersin 9. Uluslararası Tarım Fuarı’ndaydı. GÜBRETAŞ
standı, çeşitli bölgelerden çiftçi gruplarının dışında ziraat odaları üyeleri, bölge tüccar bayileri, tarım kredi
kooperatifleri yetkili ve ortakları ve
ziraat mühendisleri odası yetkilileri
tarafından yoğun ilgi gördü.
Konya Tarım Fuarı
GÜBRETAŞ, tarım ve hayvancılık
sektörünü bir araya getiren, 15 ülkeden 200’e yakın firma ve firma temsilciliğinin katıldığı Konya Tarım
Fuarı’nda yerini aldı. 27 Şubat ve 2
Mart 2014 tarihleri arasında devam
eden fuar boyunca mevcut ilişkiler
tazelendi ve yeni temaslar kuruldu.
30
ü
albüm
k
i
z
ü
m
e
hediy
ÖdüllüBulmaca
34. sayını kazananları:
Seçil Utuk Şahintürk (İstanbul), Osman Yurdusever (Adana), İlker Helvacıoğlu (Çanakkale), Mehmet Bala (Ankara), Yasemin Aykülteli (Kırşehir), Naciye Aydın (Nevşehir), Serhat
Ağrıdağ (Şanlıurfa), Erdem Çetin (Kütahya), Basri Gülen (Bolu), Mehmet Rıza Hörmet (Osmaniye), Harun Arslan (Kırıkkale), Mustafa Sal (Niğde), Mehmet Türkmen (Samsun), Remzi
Sayalı (Gaziantep), Ramazan Galip Baloğlu (Zonguldak), Serkan Bostancı (Ankara), Adnan Bayındır (Konya), Erkan Candan (Adana), Mustafa Durdemir (Antalya), Ömer Arslan
(İstanbul), Murat Pınar (Sivas), Samet Dağdeviren (Sakarya), Haydar Elmacı (Eskişehir), Ahmet Aydemir (Ağrı), Kevser Yalçın Karadaş (Sinop), Saliha Tuncer (Eskişehir), Yakup Dağlı
(Gaziantep), Erkan Seven (Giresun), Sunay Uysal (Afyon), Cengiz Nakıpoğlu (Giresun)
Çözün, katılın, kazanma fırsatı yakalayın!
En kısa zaman
Bir kadın adı
Yırtıcı bir kuş
Bir uzvumuz
Mahcup,
sıkılgan
Batımızdaki
deniz
8
Bir çiçek
Muhtemel
Numaranın
kısaltması
Bir ödeme
evrakı
1
Vücudun bir
bölgesindeki
duyu kaybı
Bir nota
Moda’nın
ilk hecesi
9
Bir soru
Personel,
çalışan
Trafikte
dönüş şekli
Halkın bütünü,
amme
2
Kareli kumaş
deseni
Ceza’nın ilk
hecesi
Eski dilde su
14
Sahip, iye
Matematikte
abit sayı
Kuzu sesi
3
C vitamini
içeren
bir meyve
Birdenbire,
ansızın
12
Bir meyve
İlk harf
Genişlik
Bir bağlaç
İsim
Belirti, emare
Arınmış,
soyutlanmış
10
İlave
Rey, tercih
4
13
Uyarma sözü
Kemik ucu
Bir göz rengi
Bir sayı
6
Yankı
Yuva, hane
Dünyanın
uydusu
Aydın’ın bir
ilçesi
Tatlı çörek
5
Kırmızı
Alfabedeki
22. harf
Oksijen’in
simgesi
Bir soru
Azot’un
simgesi
7
11
Unutma,
unutkanlık
Romen
rakamı ile 5
Yukarıdaki bulmacayı çözdükten sonra, numaralı kutulardaki harfleri yandaki “ŞİFRE ANAHTARI”na yerleştirin. Bulunan
şifreyi mektup, e-posta veya faksla bize ulaştıranlardan 20 kişiye, 5 CD’lik “Düşlerin Harmanı” müzik albümünü hediye ediyoruz.
Cevaplarınızı göndermek için:
Adres: Verim Dergisi, Esentepe Kasap Sok. No: 22 Şişli/İstanbul E-posta: [email protected] Faks: (0212) 272 56 78
Adı Soyadı :
Adres
:
Telefon
E-posta
:(
:
Şifre anahtarı
1
)
2 3
4 5 6
5
7 5
11 12 4
9 13 9
5 4
8
9 10 9
1 14 4 14 4
31