Rapor - Teknolojik Kazalar Bilgi Sistemi

Transkript

Faaliyet Raporu / Annual Report
2003
‹çindekiler / Contents
Vizyon ve Misyon • 01 • K›saca Tüprafl • 02 • Finansal Göstergeler • 04 • Operasyonel Göstergeler • 05 •
Dünden Bugüne Tüprafl • 06 • Yönetim Kurulu Baflkan›’n›n Mesaj› • 08 • Genel Müdür’ün Mesaj› • 12 •
Yönetim Kurulu • 16 • Üst Yönetim • 17 • 2003 Y›l› De¤erlendirmesi • 18 • Yat›r›mlar • 24 • Devam
Eden Projeler • 28 • Gelecek • 34 •‹zmit Rafinerisi • 36 • ‹zmir Rafinerisi • 38 • K›r›kkale Rafinerisi • 40 •
Batman Rafinerisi • 42 • Körfez Petrokimya ve Rafineri Kompleksi • 44 • Güvenlik, Çevre ve ‹flçi Sa¤l›¤› •
46 • Teknik Emniyet • 47 • Çevrenin Korunmas› • 48 • Kalite • 50 • E¤itim • 51 • Ditafl-Deniz ‹flletmecili¤i
ve Tankercili¤i A.fi. • 52 • Mali Durum • 54 • Ba¤›ms›z Denetim Raporu, Finansal Tablolar ve Dipnotlar› • 55
Vision and Mission • 01 • Tüprafl in Brief • 02 • Financial Highlights • 04 • Operational Highlights • 05 •
Tüprafl in Figures • 06 • Chairman’s Message • 08 • General Manager’s Message • 12 • Board of
Directors • 16 • Senior Management • 17 • Evaluation of the Year 2003 • 18 • Investments • 24 • Ongoing Projects • 28 • The Future • 34 • The Izmit Refinery • 36 • The Izmir Refinery • 38 • The K›r›kkale
Refinery • 40 • The Batman Refinery • 42 • Körfez Petrochemical and Refinery Complex • 44 • Safety,
Environment and Labor Health • 46 • Technical Safety • 47 • Protecting the Environment • 48 • Quality •
50 • Training • 51 • Ditafl - Tanker and Marine Operations Corporation • 52 • Financial Brief • 54 •
Auditors’ Report and Financial Statements • 55
fiirket Ünvan›: Türkiye Petrol Rafinerileri Anonim fiirketi
Kurulufl Tarihi: 16.11.1983
fiirket Merkezi: Körfez / Kocaeli
Kay›tl› Sermaye: 500 trilyon TL
Ç›kart›lm›fl Sermaye: 250.4 trilyon TL
2003 Kar (Vergi Sonras›): 412.9 trilyon TL
Halka Arz Edilen Hisse Seneti: %34.2
Ham Petrol ‹flleme Kapasitesi: 27.6 milyon Ton/Y›l
Petrokimya Üretim Kapasitesi: 153 bin Ton/Y›l
Ham Petrol Depolama Kapasitesi: 2.0 milyon m3 (Brüt)
Ürün ve Ara Ürün Depolama Kapasitesi: 2.7 milyon m3 (Brüt)
Name of the Company: Turkish Petroleum Refineries Corporation
Date of Incorporation: 16 November 1983
Head Office: Körfez-Kocaeli-Turkey
Registered Capital: TL 500 trillion
Paid-in Capital: TL 250.4 trillion
2003 Profit (After Tax): TL 412.9 trillion
Shares Offered to Public: 34.2%
Refining Capacity: 27.6 million Tons/Year
Petrochemical Storage Capacity: 153 thousand Tons/Year
Crude Oil Storage Capacity: 2.0 million m3 (Gross)
Storage Capacity for Oil Products
(Finished & Intermediate): 2.7 million m3 (Gross)
Vizyon
TÜPRAfi’›n vizyonu, Türkiye enerji sektörünün lider kuruluflu ve dünya klas›nda bir
rafineri flirketi olmakt›r.
Vision
The vision of TÜPRAfi is to be Turkey’s leading energy company and
a world-class refiner.
Misyon
TÜPRAfi’›n misyonu, ülkemizde sivil ve askeri tüm petrol ürünleri ihtiyac›n› karfl›lamak,
enerji ve petrokimya alanlar›nda ilerlemek, hissedarlar›na, müflterilerine, topluma ve
çevre korunmas›na katk›lar›n› art›rmakt›r.
Mission
The mission of TÜPRAfi is to meet all the civilian and military petroleum product
needs of Turkey, to progress in the areas of energy and petrochemicals, and to create
added value for shareholders, customers and society while contributing to the
protection of the environment.
TÜPRAfi faaliyet raporu/annual report 2003
01
K›saca Tüprafl / Tüprafl in Brief
Kuruldu¤u günden bu yana ülkemizin en büyük sanayi flirketi olan TÜPRAfi’›n ana faaliyetleri;
ülkemizin petrol ürünleri ihtiyac›n› karfl›lamak için gerekli hampetrolü tedarik etmek, rafine
etmek, gerekti¤inde petrol ürünleri ithal ve ihraç etmek, bu maksatla yurtiçinde ve yurtd›fl›nda
petrol rafinerileri ve yeni üniteler kurmak, sat›n almak ve iflletmektir.
Since the day it was founded, TÜPRAfi has remained Turkey's
biggest industrial concern. Its principal activities consist of procuring and refining the crude
oil needed to meet Turkey's demand for petroleum products and importing and exporting
petroleum products when necessary. To achieve these aims, the Company may set up,
purchase, and operate petroleum refineries and new units both in Turkey and abroad.
Kurulufl
TÜPRAfi, ‹ktisadi Devlet Teflekkülü ve Kamu ‹ktisadi Kurulufllar›
hakk›ndaki 19 Ekim 1983 tarih ve 2929 say›l› kanun uyar›nca 16
Kas›m 1983 tarihinde kurulmufltur. Ülkemizdeki Kamu ‹ktisadi
Teflekkülleri’nin daha verimli çal›flmalar›n› sa¤lamak amac›yla
yap›lan bu düzenlemeler kapsam›nda, kamuya ait rafinerilerin
bir çat› alt›nda toplanmas› kararlaflt›r›lm›flt›r. Bu amaçla, 1961
y›l›ndan beri faaliyet gösteren ‹PRAfi’›n (‹stanbul Petrol
Rafinerisi A.fi.) Ana Sözleflmesi, 25 Ekim 1983 tarihinde yap›lan
Ola¤anüstü Genel Kurul Toplant›s›’nda TÜPRAfi (Türkiye
Petrol Rafinerileri A.fi.) Ana Sözleflmesi’ne dönüfltürülmüfltür.
‹PRAfi’›n ‹zmit Körfezi’nin Tütünçiftlik bölgesinde yapt›rm›fl
oldu¤u ‹zmit rafinerisinin yan› s›ra o tarihe kadar Türkiye
Petrolleri A.O.’ya ba¤l› olarak faaliyet gösteren ‹zmir ve Batman
rafinerileri ile yap›m› devam eden K›r›kkale Rafinerisi de yeni
kurulan TÜPRAfi’a devredilmifl, böylelikle dört petrol
rafinerisine sahip büyük bir kurulufl meydana gelmifltir.
Özellefltirme Yüksek Kurulu’nun 5 Ekim 2001 tarih, 2001/54
say›l› karar› ile Petkim Petrokimya Holding A.fi.’nin kurdu¤u ilk
kompleks olan Yar›mca Tesisleri TÜPRAfi’a devredilmifl ve
Körfez Petrokimya ve Rafineri Müdürlü¤ü ad›n› alm›flt›r. Halen
komplekste Emülsiyon Stiren Butadien Kauçuk (SBR), Solüsyon
Butadien Kauçuk (CBR), Karbon Siyah› (KS), Polistiren (PS) ve
Butadien Ekstraksiyon (BDX) fabrikalar› üretime devam
etmektedir.
Kuruldu¤u günden bu yana ülkemizin en büyük sanayi flirketi
olan TÜPRAfi’›n ana faaliyetleri; ülkemizin petrol ürünleri
ihtiyac›n› karfl›lamak için gerekli hampetrolü tedarik etmek,
rafine etmek, gerekti¤inde petrol ürünleri ithal ve ihraç etmek,
bu maksatla yurtiçinde ve yurtd›fl›nda petrol rafinerileri ve yeni
üniteler kurmak, sat›n almak ve iflletmektir.
Kapasite
TÜPRAfi’›n kuruluflunda 17.2 milyon ton/y›l olan hampetrol,
iflleme kapasitesi, ‹zmir Rafinerisi Darbo¤az Giderme Projesi’nin
son bölümünün 1984 y›l›nda tamamlanmas› sonucunda 17.6
milyon ton/y›la yükselmifltir. Ayr›ca yap›m› tamamlanan 5.0
milyon ton/y›l kapasiteli K›r›kkale Rafinerisi’nin 1986 y›l›nda, yine
5.0 milyon ton/y›l kapasiteli ‹zmir Rafinerisi Tevsii Projesi’nin
1987 y›l›nda devreye al›nmas›ndan sonra TÜPRAfi’›n hampetrol
iflleme kapasitesi 27.6 milyon ton/y›la ulafl›rken, Türkiye’nin
toplam hampetrol iflleme kapasitesi 32.0 milyon ton/y›l
olmufltur. TÜPRAfi ülkemizin toplam rafinaj kapasitesinin
%86’s›na sahiptir. fiirket’in ayr›ca hampetrol, LPG ve di¤er
petrol ürünleri d›flal›m› için mükemmel bir altyap›s› ve güçlü bir
lojistik konumu bulunmaktad›r.
Incorporation
TÜPRAfi (Türkiye Petrol Rafinerileri A.fi. / Turkish Petroleum
Refineries Corporation) was founded on 16 November 1983
under the Law no. 2929, aimed at reorganizing the country's
state and public-owned economic enterprises to make them more
productive. In compliance with this law, which had gone into effect
only a month before, it was decided that the control of the various
state-owned refineries in Turkey should be brought together under
a single roof. To achieve this, the governing statute of ‹PRAfi
(‹stanbul Petrol Rafinerisi A.fi. / ‹stanbul Petroleum Refinery Corp.),
which had been operating since 1961, was transformed into the
articles of incorporation of TÜPRAfi, at an extraordinary general
meeting of shareholders on 25 October 1983. At the same time,
the ‹zmit Refinery built by ‹PRAfi, in the Tütünçiftlik district on the
‹zmit Gulf as well as three refineries belonging to Türkiye Petrolleri
A.O.-one each in ‹zmir and Batman, which were already in
production, and a third in K›r›kkale, which was then being builtwere turned over to TÜPRAfi, creating a major industrial enterprise
owning four petroleum refineries.
Under a decision (2001/54, 5 October 2001) by the Privatization
High Council, the facilities at Yar›mca, the first complex set up by
PETK‹M Petrokimya Holding A.fi. was also taken over by TÜPRAfi
and was incorporated into the Company as the Körfez
Petrochemical and Refinery Complex. This complex, which is still in
operation, produces emulsion styrene butadiene rubber (SBR),
solution butadiene rubber (CBR), carbon black (CB), polystyrene
(PS), and 1,3-Butadiene (BD).
Since the day it was founded, TÜPRAfi has remained Turkey's
biggest industrial concern. Its principal activities consist of procuring
and refining the crude oil needed to meet Turkey's demand for
petroleum products and importing and exporting petroleum
products when necessary. To achieve these aims, the Company
may set up, purchase, and operate petroleum refineries and new
units both in Turkey and abroad.
Refining Capacity
At the time of its incorporation, TÜPRAfi had a crude oil
processing capacity of 17.2 million tons/year. With the completion
of the last stage of debottlenecking project at the ‹zmir Refinery,
this was increased slightly to 17.6 million tons/year. Completion
and commissioning of the K›r›kkale Refinery added another 5
million tons/year in 1986, as did the commissioning of an
expansion project at the ‹zmir Refinery in 1987. These
investments brought TÜPRAfi's crude oil processing capacity to
27.6 million tons/year. Total crude oil procession capacity in
Özellefltirme
10 Temmuz 1990 tarihinde özellefltirilmesine karar verilen
TÜPRAfi’›n sermayesi T.C. Baflbakanl›k Özellefltirme ‹daresi
Baflkanl›¤›’na devredilmifltir.
1991 y›l›nda TÜPRAfi’›n birinci halka arz› gerçeklefltirilerek
sermayesinin %2.5’i oran›nda A grubu hisse senedi halka arz
edilmifltir. 1999 y›l› sonu itibar›yla TÜPRAfi hisselerinin yaklafl›k
%3.58’i ‹stanbul Menkul K›ymetler Borsas›’nda ifllem görmekte,
hisselerin kalan %96.42’lik bölümü ise Özellefltirme ‹daresi
Baflkanl›¤›’n›n elinde bulunmaktayd›. 2000 y›l› Nisan ay›nda
TÜPRAfi hisselerinin ikinci halka arz›n›n tamamlanmas›yla
‹stanbul ve Londra Menkul K›ymetler Borsalar›nda ifllem gören
A grubu hisselerin toplam sermayeye oran› %34.24’e
yükselmifltir.
fiirket’te bulunan %65.76 oran›ndaki kamu hissesinin blok sat›fl
yöntemiyle özellefltirilmesi amac›yla Özellefltirme ‹daresi
taraf›ndan ihaleye ç›k›lm›fl ve 24 Ekim 2003 itibariyle teklifler
al›nm›flt›r. 13 Ocak 2004 tarihinde yap›lan nihai pazarl›k
görüflmeleri sonucunda en yüksek teklif 1 milyar 302 milyon
ABD Dolar› bedelle Efremov Kautschuk Gmbh taraf›ndan
verilmifltir. Özellefltirme ‹daresi Baflkanl›¤› ihale sonucu ile ilgili
olarak Rekabet Kurulu’nun iznini ald›ktan sonra karar›
Özellefltirme Yüksek Kurulu’nun onay›na sunmufltur. Kurul
karar› onaylam›fl ve 11 fiubat 2004 tarihli Resmi Gazetede
yay›mlanm›flt›r.
Sermaye
22 Kas›m 1990 tarihinde Kay›tl› Sermaye Sistemi’ne geçen
TÜPRAfi’›n 15 Ekim 2001 tarihinde yap›lan Ola¤anüstü Genel
Kurul Toplant›s›’nda kay›tl› sermayesi 100 trilyon TL’den 500
trilyon TL’ye yükseltilmifl olup, 24 Ekim 2001 tarih, 5410 say›l›
Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nde ilan edilmifltir.
Yönetim Kurulumuzun 20 Haziran 2001 tarihinde ald›¤› karar
uyar›nca TÜPRAfi’›n ç›kar›lm›fl sermayesi, bedelsiz olarak %235
art›flla 250.4 trilyon TL’ye yükseltilmifl, karar 3 Eylül 2001 tarih,
5373 say›l› Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nde yay›nlanm›flt›r.
Ba¤l› Ortakl›¤›m›z
D‹TAfi – Deniz ‹flletmecili¤i ve Tankercili¤i A.fi.
Sermaye: 10 trilyon TL, TÜPRAfi’›n pay›: %79.98
Turkey today is 32.0 million tons/year, of which TÜPRAfi by itself
contributes a better than 86% share. The Company also has all
the infrastructure and strong logistical support needed to be an
effective and efficient importer of crude oil, LPG, and other
petroleum products.
Privatization
On 10 July 1990 it was decided that TÜPRAfi, was to be
privatized. As of the same date, control of the Company's capital
was turned over to the Privatization Administration of the Prime
Ministry.
In 1991, shares (called "Class A") representing 2.5% of TÜPRAfi’s
capital that had been earmarked for privatization were put up for
sale in the first public offering. As of year-end 1999, about 3.58%
of TÜPRAfi's shares were being traded on the Istanbul Stock
Exchange while the remaining 96.42% were still under the control
of the Privatization Administration. In April 2000, a second public
offering of TÜPRAfi shares was made, this time on the Istanbul
and London Stock Exchanges, bringing the number of Class A
shares to 34.24% of the Company's capitalization.
A tender has been announced by the Privatization Administration
for the sale of state-owned shares of TÜPRAfi, which amounts to
65.76% of all shares, by block sales method, and bids were
recollected as of 24 October 2003. As a result of the final
negotiations held in 13 January 2004, the highest offer came from
Efremov Kautschuk Gmbh with US$ 1.3 billion. After consenting
with the Competition Board, Privatization Administration has
submitted the decision to the approval of the Privatization High
Council. The Council has approved the decision and it was
published in the Official Gazette dated February 11, 2004.
Capital
On 22 November 1990, TÜPRAfi changed over to the so-called
"registered capital" system, which makes it easier for companies in
Turkey to increase their capital by reducing the formalities
involved. At an extraordinary general meeting on 15 October
2001, the Company's registered capital ceiling was raised from TL
100 trillion to TL 500 trillion. This change was announced in issue
5410 of the Commercial Registry Gazette on 24 October 2001.
DlTAfi, (Tanker and Marine Operations Corp.)
Capital: TL 10 trillion
TÜPRAfi’s share: 79.98%
250.4
250.4
500.0
Subsidiary Company
100.0
74.8
100.0
74.8
TÜPRAfi Sermaye Geliflimi
250.4
Kay›tl› Sermaye
Registered Capital
Ç›kar›lm›fl Sermaye
Issued Capital
500.0
500.0
Under a resolution passed by the board of directors on 20 June
2001, TÜPRAfi’s issue capital was increased to TL 250.4 trillion as
a result of issuing new bonus shares at the rate of 235% to
account for the capitalization of various balance-sheet items. This
increase was announced in issue 5373 of the Commercial Registry
Gazette on 3 September 2001.
Capital Increases at TÜPRAfi
(trilyon TL)
(TL trillion)
1999
2000
2001
2002
2003
02 - 03
Finansal Göstergeler / Financial Highlights
Finansal Veriler* / Financial Data*
(milyar TL/ billion TL)
2000
2001
2002
2003
Brüt Sat›fllar / Gross Sales
3,232,281.7
6,357,353.8
Net Sat›fllar / Net Sales
1,557,859.1
3,975,328.4
Vergi Öncesi Kar (Tarihi Maliyetli) / Pretax Profit (Historical Costs)
330,066.8
382,575.5
Vergi Sonras› Kar (Tarihi Maliyetli) / Net Profit (Loss) (Historical Costs) 212,969.5
242,982.2
Vergi Öncesi Kar (Enflasyonlu/Konsolide) / Pretax Profit (Inflation Adjusted / Consolidated)
Vergi Sonras› Kar (Enflasyonlu/Konsolide) / Net Profit (Loss) (Inflation Adjusted / Consolidated)
Yat›r›m Harcamas› / Capital Expenditures
20,791.1
82,853.2
Kay›tl› Sermaye / Registered Capital
100,000.0
100,000.0
Ç›kar›lm›fl Sermaye / Issued Capital
74,752.0
74,752.0
10,999,181.5
6,352,357.4
283,505.1
188,633.3
15,520,188.5
7,757,379.2
257,545.7
173,903.8
173,632.6
500,000.0
250,419.2
86,003.8
500,000.0
250,419.2
18,910,652.7
9,060,440.0
654,825.4
434,108.8
644,421.2
412,850.7
126,751.0
500,000.0
250,419.2
Hisse Bafl›na Kar / Earnings per Share (TL)
Hisse Bafl›na Temettü Brüt / Dividends per Share-Gross (TL)
Hisse Bafl›na Temettü Net / Dividends per Share-Net (TL)
1999
2,849
3,250
740
694
2,440
2,912
545
599
1,733
1,423
1,280
Bilanço Özeti* / Summary Balance Sheets*
Dönen Varl›klar / Current Assets
Duran Varl›klar / Fixed Assets
Aktif Toplam› / Total Assets
K›sa Vadeli Borçlar / Short-Term Liabilities
Uzun Vadeli Borçlar / Long-Term Liabilities
Özkaynaklar / Shareholders’ Equity
Pasif Toplam› / Total Liabilities
1999
2000
2001
2002
2003
881,779
311,284
1,193,064
581,097
158,382
453,584
1,193,064
1,170,669
448,613
1,619,282
803,523
191,418
624,341
1,619,282
1,351,158
834,313
2,185,471
1,034,414
419,242
731,815
2,185,471
1,936,235
1,072,005
3,008,240
1,503,528
382,446
1,122,266
3,008,240
2,210,831
1,229,573
3,440,404
1,419,354
364,493
1,656,558
3,440,404
UMS-29 Gelir Tablosu** / IAS-29 Statements of Income**
Net Sat›fllar / Net Sales
Sat›fllar›n Maliyeti / Cost of Sales
Brüt Sat›fl Kar› / Gross Profit
Faaliyet Giderleri / Operating Expenses
Esas Faaliyet Kar› / Operating Profits
Finansal Gelirler (net) / Finance Income (net)
Di¤er Gelirler / (Giderler) (net) / Other Income / (Expenses) (net)
Vergi Öncesi Kar ve Parasal Kazanç / Profit Before Taxation and Monetary Gain
Vergi / Taxation
Vergi Sonras› Kar / Profit After Taxation and Before Monetary Gain
Ana Ortakl›k D›fl› Kazanç / Monetary Gain
Ana Ortakl›k D›fl› Öz Sermaye Öncesi Net Kar / Net Profit Before Minority Interest
Ana Ortakl›k D›fl› Öz Sermaye / Minority Interest
Net Kar / Net Profit
2002
2003
9,945,380
(9,614,603)
330,777
(165,926)
164,851
74,634
5,985
245,470
(140,254)
105,217
167,018
272,234
(7,122)
265,112
9,257,998
(8,703,511)
554,487
(163,329)
391,158
305,996
(43,287)
653,867
(197,257)
456,610
19,968
476,578
(4,410)
472,167
UMS-29 Bilanço Özeti** / IAS-29 Summary Balance Sheet**
Dönen Varl›klar / Current Assets
Kasa, Banka ve Menkul K›ymetler / Cash, Banks & Marketable Securities
Di¤er Dönen Varl›klar / Other Current Assets
Duran Varl›klar / Fixed Assets
Aktif Toplam› / Total Assets
K›sa Vadeli Yabanc› Kaynaklar / Current Liabilities
Uzun Vadeli Yabanc› Kaynaklar / Long-Term Liabilities
Uzun Vadeli Banka Borçlar› / Long-Term Bank Debt
Di¤er Uzun Vadeli Yabanc› Kaynaklar / Other Long-Term Liabilities
Ana Ortakl›k D›fl› Öz Sermaye / Minority Interest
Özkaynaklar / Shareholders' Equity
Pasif Toplam› ve Özkaynaklar / Total Liabilities and Shareholders' Equity
2002
2003
2,068,909
531,451
1,537,459
2,334,239
4,403,148
1,636,984
698,822
359,939
338,883
13,450
2,053,892
4,403,148
1,975,626
823,918
1,151,707
2,215,790
4,191,416
1,247,082
551,716
267,518
284,198
15,934
2,376,684
4,191,416
* Bu tablolar, Türk Muhasebe Standard›’na ve Sermaye Piyasas› Kurulu prensiplerine göre haz›rlanm›flt›r. /
These tables were prepared in accordance with Turkish Accounting Standards and the Capital Markets Board’s principles.
** Bu tablolar enflasyon oran› yüksek ekonomiler için Uluslararas› Muhasebe Standard› (UMS-29)’na uygun olarak haz›rlanm›flt›r. /
These tables were prepared in conformity with International Accounting Standards (IAS 29) for hyperinflationary economies.
Operasyonel Göstergeler / Operational Highlights
TÜPRAfi
bin ton / thousand tons
Üretim / Production
Yurtiçi Sat›fl / Domestic Sales
D›flsat›m / International Sales
KKTC / TRNC
Toplam Sat›fl / Total Sales
1999
2000
2001
2002
2003
20,807.7
21,511.7
1,860.3
113.4
23,485.4
19,729.8
23,160.9
1,025.0
108.8
24,294.6
21,154.0
22,770.3
1,894.6
94.7
24,759.6
21,586.4
21,217.2
2,713.4
115.3
24,045.8
22,198.7
20,749.2
2,879.8
119.9
23,748.9
‹ZM‹T
1999
2000
2001
2002
2003
KKTC / TRNC
6,903.5
7,594.3
1,007.3
10.7
8,612.3
6,252.3
9,086.4
478.7
4.4
9,569.5
9,115.9
10,069.6
1,227.5
4.3
11,301.4
9,347.9
9,519.0
1,180.0
5.0
10,703.9
9,180.1
9,150.3
990.3
5.0
10,145.6
‹ZM‹R
KKTC / TRNC
1999
2000
2001
2002
2003
9,863.1
9,363.5
853.0
93.2
10,309.7
9,933.0
9,964.3
516.3
99.4
10,580.0
8,397.3
8,619.3
667.1
88.7
9,375.2
8,297.6
7,324.7
1,533.4
110.3
8,968.4
8,928.1
7,177.1
1,889.4
115.0
9,181.5
KIRIKKALE
1999
2000
2001
2002
2003
KKTC / TRNC
3,563.1
3,937.9
0
9.5
3,947.4
3,085.2
3,431.1
30.0
4.9
3,466.0
3,144.1
3,434.4
0.0
1.7
3,436.1
3,152.3
3,495.0
0.0
0.0
3,495.0
3,376.9
3,578.7
0.0
0.0
3,578.7
1999
2000
2001
2002
2003
626.8
616.0
0.0
0.0
616.0
719.6
668.8
0.0
0.0
668.8
663.0
645.3
0.0
0.0
645.3
937.3
875.7
0.0
0.0
875.7
858.2
841.5
0.0
0.0
841.5
BATMAN
KKTC / TRNC
Tüprafl'›n 1999-2003 Y›llar› Aras›ndaki ‹flletme ve Ticari Faaliyetleri /
Tüprafl's Operational and Commercial Activities between the years, 1999-2003
‹fllenen Hampetrol
Refinery Throughput
Üretim
Production
Toplam Sat›fllar
Total Sales
Ürün D›flsat›m›
Product Exports
Ürün D›flal›m›
Product Imports
1999
22,451
20,808
23,485
1,860
2,384
2000
21,279
19,730
24,295
1,025
4,868
2001
22,784
21,154
24,760
1,895
3,071
2002
23,322
21,586
24,046
2,713
2,423
2003
23,937
22,199
23,749
2,882*
1,638*
(bin ton / thousand tons)
* Petrokimya ürünleri dahildir. / Petrochemical products included.
04 - 05
Dünden Bugüne Tüprafl /
History and Development of Tüprafl
1961
1955
Güneydo¤u Anadolu Bölgesi’nde
Türkiye’nin ilk modern petrol
rafinerisi olan Batman Rafinerisi
devreye al›nd›.
The Batman Refinery, the first
modern refinery in Turkey,
started production in
southeastern Anatolia.
‹zmit Körfezi’nde 1.0 milyon ton/y›l
rafinaj kapasiteli ‹zmit Rafinerisi
devreye al›nd›.
The ‹zmit Refinery started
production with an initial refining
capacity of 1.0 million tons/year
on the Gulf of ‹zmit.
1971
‹zmit Rafinerisi 1.Tevsii Projesi
tamamlanarak hampetrol iflleme
kapasitesi 5.5 milyon ton/y›la
yükseltildi.
1972
Ege Denizi k›y›s›nda 3.0 milyon
ton/y›l rafinaj kapasiteli ‹zmir
Rafinerisi devreye al›nd›.
The crude oil capacity of the ‹zmit
Refinery is increased to 5.5
tons/year following completion of
the first expansion project.
The ‹zmir Refinery, located on the
Aegean coast, comes on stream
with an initial refining capacity of
3.0 million tons/year.
1974
Türkiye’nin tek madeni ya¤ üretim
kompleksi ‹zmir Rafinerisi’nde
devreye al›nd›.
The only lube oil complex in
Turkey comes on stream at the
‹zmir Refinery.
1982
‹zmit Rafinerisi 2. Tevsii Projesi
tamamlanarak hampetrol iflleme
kapasitesi 11.5 milyon ton/y›la
yükseltildi.
The crude oil processing capacity
of the ‹zmit Refinery is increased
to 11.5 million tons/year
following completion of the
second expansion project.
1983
Kamuya ait rafinerilerin tek bir çat›
alt›nda yeniden yap›lanmas›
amac›yla TÜPRAfi kuruldu.
TÜPRAfi is incorporated in order
to reorganize all of Turkey’s stateowned refineries under a single
authority.
1986
Orta Anadolu Bölgesi’nde 5.0
milyon ton/y›l kapasiteli K›r›kkale
Rafinerisi devreye al›nd›.
1993
‹zmir ve K›r›kkale Rafinerilerinde
modern Hydrocracker
Kompleksleri devreye al›nd›.
The K›r›kkale Refinery, located in
Central Anatolia, started
production with a refining capacity
of 5.0 million tons/year.
The Hydrocracker Complexes of
the ‹zmir and K›r›kkale refineries
started production.
1987
‹zmir Rafinerisi Tevsii Projesi
tamamlanarak, rafinaj kapasitesi
10 milyon ton/y›la yükseltildi.
The crude oil processing capacity
of the ‹zmir Refinery is increased
to 10 million tons/year after the
completion of another expansion
project.
1997
‹zmit Rafinerisi Hydrocracker &
CCR Kompleksi devreye al›nd›.
The Hydrocracker & CCR Complex
at the ‹zmit Refinery is started
production.
2000
‹kinci halka arz›n›n tamamlanmas›yla
TÜPRAfi hisseleri, ‹stanbul ve
Londra Menkul K›ymetler
Borsalar›’nda ifllem görmeye
bafllad›.
2002
A second public offering was
made with the result that
34.24% of TÜPRAfi’s shares
were listed on the Istanbul and
London Stock Exchanges.
‹zmit Rafinerisi ‹zomerizasyon
Ünitesi devreye al›nd›.
‹zmit Refinery Isomerization Unit
started production.
2003
Son 15 y›l›n en yüksek petrol ürünleri
d›flsat›m› yap›larak, 703.4 milyon ABD
dolar› ile TÜPRAfi tarihindeki en yüksek
d›flsat›m tutar›na eriflildi. Bu rakam,
KKTC ve ihraç kay›tl› Irak sat›fllar› da
dahil edildi¤inde 855 milyon ABD
dolar›na ulaflt›.
2001
PETK‹M Yar›mca Kompleksi,
TÜPRAfi taraf›ndan devir al›nd› ve
unvan› Körfez Petrokimya ve
Rafineri Müdürlü¤ü olarak
de¤ifltirildi. TÜPRAfi’›n kay›tl›
sermayesi 100 trilyon TL’den 500
trilyon TL’ye yükseltildi. ‹zmir
Rafinerisi CCR Reformer ve
‹zomezasyon Üniteleri devreye
al›nd›.
The PETK‹M Yar›mca Complex is
turned over to TÜPRAfi and
renamed "Körfez Petrochemical
and Refinery Complex". TÜPRAfi’s
registered capital is increased
from TL 100 trillion to TL 500
trillion. The ‹zmir Refinery’s new
CCR Reformer and Isomerization
Units started production.
With US$ 703.4 million, Tüprafl
achieved the highest export volume
from its petroleum products in the
past 15 years. With the addition of
TRNC and export oriented Iraq sales,
the value of exports reached US$ 855
million.
06 - 07
Yönetim Kurulu Baflkan›’n›n Mesaj› / Chairman’s Message
Sektöründe elde etmifl oldu¤u öncü ve lider konumunu her geçen gün daha da
sa¤lamlaflt›ran TÜPRAfi, Türkiye için katma de¤er yaratmaya kararl› bir biçimde devam
edecektir.
Every day our position as a leader and role model in our sector
is being reaffirmed; TÜPRAfi continues to be a decisive contributor to added value in
the Turkish economy.
2003 y›l›na girdi¤imizde dünya ve Türkiye’nin gündemini
Irak’ta yaflanan s›cak geliflmeler belirliyordu. Uzun ve çetin
geçmesi beklenen muhtemel bir savafl›n özellikle ülkemizin
de içinde yer ald›¤› bölgeyi sarsaca¤› düflünülüyordu.
ABD’nin bafl›n› çekti¤i operasyonun beklenenden daha k›sa
sürmesiyle ülke ekonomisi korkulandan daha az etkilendi.
Dünyaya bakt›¤›m›zda ise ABD dolar›n›n önemli ölçüde
de¤er kaybetmesi ve ekonomik anlamda genel bir
durgunlu¤un hakim olmas› di¤er önemli geliflmeler olarak
göze çarp›yor.
2003 y›l› Türkiye aç›s›ndan çeflitli olumlu geliflmelere sahne
olmas›na ra¤men, baz› önemli problemlerle de u¤raflmak
zorunda kal›nd›. Kas›m ay›nda ‹stanbul’da gerçekleflen
bombal› sald›r›lar ülkemizdeki huzur ortam›na darbe vurdu
ve halk›m›z› çok üzdü. Türkiye’yi Ortado¤u’daki kar›fl›kl›¤a
ortak etme çabalar› bu sald›r›larla anlafl›ld›. Ancak K›br›s’taki
geliflmeler ve hükümetin Avrupa Birli¤i üyeli¤i konusundaki
kararl› tutumu sayesinde bu tip sald›r›lar›n amac›na
ulaflamayaca¤›, terör örgütlerinin ekonomideki iyilefltirmeye
engel olamayaca¤› kan›tlanm›fl oldu.
Yaflanan tüm bu olaylara ra¤men ülke ekonomisi, özellikle
ihracat›n yeniden canlanmas›yla ileriki y›llarda istikrarl› bir
biçimde büyümeye devam edece¤inin sinyallerini verdi.
Tekstil ve turizm sektörlerinde geçen y›la oranla daha
baflar›l› sonuçlar elde edilmesi, kriz döneminin olumsuz
etkilerinin atlat›lmas›na yard›mc› olan di¤er bir unsur oldu.
Fakat gerçek anlamda bir iyileflme için yap›lanlar elbette
bunlarla s›n›rl› kalmayacak, adalet mekanizmas›n›n adil ve
h›zl› çal›flmas›n›, insan haklar› uygulamalar›n›n sa¤l›kl› hale
gelmesini, enflasyon ve faiz oranlar›n›n daha afla¤›ya
çekilmesini sa¤layan, yerli ve yabanc› yat›r›mc›lar›n yurtiçinde
yat›r›m yapmalar›n› cazip k›lan çeflitli tedbirler de al›nacakt›r.
Avrupa Birli¤i’ne uyum sürecinin baflar›yla tamamlanmas›n›
sa¤lamak için yürürlü¤e konacak olan yeni yasalar ve
düzenlemeler, yak›n gelecekte Türkiye’nin dünya
ekonomisinde önemli bir oyuncu haline gelece¤ine dair olan
inanc›m›z› pekifltiriyor.
Ülkemizde ve dünyada bunlar yaflan›rken, TÜPRAfi 2003
y›l›nda elde etti¤i baflar›lara yenilerini ekledi. Sektöründe
elde etmifl oldu¤u öncü ve lider konumunu her geçen gün
daha da sa¤lamlaflt›ran fiirketimiz, Türkiye için katma de¤er
yaratmaya kararl› bir biçimde devam edecektir. TÜPRAfi’›n
2002 y›l›nda toplad›¤› vergi ve fonlar, dolar baz›nda 6.1
milyar ABD dolar›yla son befl y›l›n en yüksek seviyesine
ulaflm›flt›. 2003 y›l›nda ise ödenen vergi ve fonlar 2002
y›l›na göre dolar baz›nda %28 artarak 7.8 milyar ABD
dolar›na ulaflm›flt›r. Son befl y›lda devlete yaklafl›k 28 milyar
ABD dolar› vergi ödenmifltir.
As we entered 2003, increasingly ominous developments in
Iraq were on the agenda of the entire world – and Turkey
was not exempt. A difficult and protracted struggle that would
pulsate throughout the entire region was escalating.
Spearheaded by the USA, the conflict was shorter in duration
than expected; consequently the national economy was less
affected than had been feared. However, when we take a
long look at the global situation, the serious decline in the
value of the US dollar and general economic stagnation were
two of the most important observable developments.
Although year 2003 was center stage for various positive
developments from Turkey’s point of view, the country still had
to deal with other very important issues. In November, a
series of bomb attacks in ‹stanbul dealt a serious blow to the
nation’s sense of security and well being, distressing and
saddening its people. It was clear that these cruel attacks
were an attempt to draw Turkey into similar unrest as exists
in the Middle East. However, because of developments in
Cyprus and the government’s firm stance on membership in
the European Union, it has been proven once and for all that
this type of attack will not achieve its target. Turkey’s
response to these attacks demonstrated conclusively that
terrorist organizations will not stand in the way of Turkey’s
economic recovery.
The national economy, especially with regard to the increase
in exports, has given a clear signal that it will continue to
grow decisively in the coming years. Building on the success of
the previous year, the textile and tourism sectors reversed the
effects of the crises. These were not the only factors that
contribute to recovery. Also needed are swift judiciary
mechanisms, the firm application of human rights laws,
adoption of various measures to reduce both inflation and
interest rates and solid foreign investment.
In order to comply with the conditions of EU membership,
new laws and systems are being established. Once
accomplished, Turkey will swiftly become an important player
in the global economy.
As these developments unfolded, TÜPRAfi continued its
position as a sector leader and role model to the Turkish
economy. Excises and taxes paid by TÜPRAfi in 2002
reached their highest level in five years, totaling US$ 6.1
billion. In 2003, this amount exceeded 2002 levels by 28% to
reach US$ 7.8 billion. Over the last five years, taxes paid to
the state amounted to US$ 28 billion.
08 - 09
TÜPRAfi’›n yat›r›mlar› Türkiye’nin Avrupa Birli¤i ile bütünleflme sürecinde at›lan en önemli
ad›mlardand›r. Sahiplenmifl oldu¤u bu sorumlulu¤un bilincinde olan TÜPRAfi, dinamik
çal›flanlar› ve yüksek teknolojisi ile çevrenin korunmas› konusuna büyük bir özen göstererek
di¤er flirketlere örnek olmaktad›r.
TÜPRAfi’s investments represent most important steps on the
road to Turkey’s integration into the European Union. Fully cognizant of the responsibility it
has undertaken, TÜPRAfi is a model for other companies with its dynamic employees, high
technology and great care it has taken in the field of protection of the environment.
20 Aral›k 2003 tarihinde yürürlü¤e giren 5015
say›l› Petrol Piyasas› Yasas› ve bu yasa ile OFM
(Otomatik Fiyat Mekanizmas›) uygulamas›n›n
2005 y›l›nda sona ermesiyle birlikte TÜPRAfi
yeni avantajlar elde edecektir. Yeni kanun
sayesinde TÜPRAfi;
• de¤iflen piyasa fiyatlar›n› an›nda yans›tabilecek,
• yüksek ve sabit da¤›t›m marj›ndan yararlanma
imkan›na sahip olacak,
• deneme istasyonlar› kurma imkan›na
kavuflacak,
• ilave ifl ve sat›fl potansiyeli kazanacak,
• de¤iflen tarife ile düflük fiyatl› hampetrol al›m
imkan›n› bulacak,
• yüksek hacimli ve özellikli ürünleri do¤rudan
ve karl› satabilme imkan›n› koruyacakt›r.
Beklentilerimiz do¤rultusunda savafl sonras›
Irak’la olan s›n›r ticaretinin ihracat potansiyeline
dönüflmesinin yan› s›ra bir çok yat›r›m imkan› da
ortaya ç›km›flt›r. TÜPRAfi’tan Irak’a benzin,
motorin, gazya¤› ve fuel oil no. 6 ihracatlar›
artarak devam etmektedir.
‹zmit Rafinerisi’nde UOP (Universal Oil
Products) ve ‹zmir Rafinerisi’nde KBC Process
Technology Ltd. firmalar› taraf›ndan, ürün
verimlerinin gelifltirilmesi, enerji tasarrufunun
sa¤lanmas›, kay›plar›n azalt›lmas›, operasyon
verimlili¤inin art›r›lmas›, ürün paçallama ve tank
hareketlerinin iyilefltirilmesi konular›nda iki
aflamal› Kar Art›fl Program› (Profit Enhancement
Program (PEP)) çal›flmalar›n›n ilk aflamas›n›n
yat›r›ms›z (no investment) k›sm› tamamlanm›flt›r.
K›r›kkale Rafinerisi’nde de PEP çal›flmalar›
bafllat›lm›flt›r. PEP çal›flmalar›ndan 2003 y›l› sonu
itibariyle 51 milyon ABD dolar› kar sa¤lanm›flt›r.
On December 20, 2003, Petroleum Market Law
No. 5015 went into effect; this law and the
conclusion of the APM (Automatic Pricing
Mechanism) application will end in 2005. This law
and the conclusion of the APM (Automatic Pricing
Mechanism) application which ends in 2005, will
result in a number of advantages for TÜPRAfi
which will • immediately reflect changing market prices,
• take advantage of high, stable distribution
margins,
• set up experimental stations,
• gain additional work and sales potential,
• purchase low-priced crude oil with variable
pricing, and
• protect its capability to make direct and
profitable sales of high capacity and specialized
products.
In line with expectations, in addition to the export
potential of border trade with post-war Iraq, new
investment opportunities have arisen. TÜPRAfi
exports of gasoline, lube oil, kerosene and fuel oil
No. 6 to Iraq are ongoing.
At the ‹zmit Refinery UOP (Universal Oil Products)
and at the ‹zmir Refinery KBC Process Technology
Ltd. firms have completed the first stage of the
two-stage Profit Enhancement Program (PEP). This
has resulted in the improvement of product yield,
increased control in the areas of energy savings
and loss prevention, increases in operational
productivity, product formulation and an
improvement of tank activity. PEP activities have
now begun at the K›r›kkale Refinery; due to the
PEP endeavors, by the end of 2003 a profit of
US$ 51 million was realized.
TÜPRAfi son befl y›lda özkaynaklar›n› 958 trilyon TL
art›rarak 974 trilyon TL’ye yükseltmesinin yan› s›ra
yat›r›mc›lar›na 722.6 trilyon TL (791 milyon ABD dolar›) kar
pay› da¤›tm›flt›r.
Mevcut rafinelerindeki renovasyon çal›flmalar›n› titizlikle
sürdüren TÜPRAfi ayn› titizli¤i kalite yönetiminde de
göstermektedir. TÜPRAfi Genel Müdürlük, ‹zmit Rafinerisi
ve Körfez Petrokimya ve Rafineri Müdürlükleri’nde; ISO
9001:2000 Kalite Yönetim Sistemi, ISO 14001 Çevre
Yönetim Sistemi, OHSAS18001 ‹fl Sa¤l›¤› ve Güvenli¤i
Sistemi uygulamalar›na yönelik olarak belgelendirme
çal›flmalar› tamamlanm›flt›r. Ayn› belgelerin al›nmas› için
‹zmir ve K›r›kkale Rafinerilerinde bafllat›lan çal›flmalar da k›sa
zamanda tamamlanacakt›r.
Özellefltirilmemiz için T.C. Özellefltirme ‹daresi Baflkanl›¤›
çal›flmalar›nda TÜPRAfi Yönetimi gerekenleri en iyi flekilde
yapm›flt›r. Neticenin h›zla al›nmas› elbette ask›da
kalmas›ndan iyi olmufltur.
TÜPRAfi özelleflse de özelleflmese de geçmiflte elde etti¤i
baflar›lar›n›n da vermifl oldu¤u güç ve cesaretle mevcut
konumunu daha da ilerilere tafl›mak için her geçen y›l
önüne koydu¤u hedeflerin ç›tas›n› yükseltecektir. fiirketimiz
2004 y›l›nda 24.5 milyon ton hampetrol ifllemek suretiyle
yurtd›fl›na ihraç edilecek ürünlerle birlikte 24.2 milyon ton
civar›nda ürün pazarlayarak, KDV hariç 18.3 katrilyon TL’nin
üzerinde bir ciroya ulaflmay› ve 2006 y›l› sonuna kadar 741
milyon ABD dolar› tutar›nda yat›r›m harcamas› yapmay›
hedeflemektedir. Bununla birlikte Orta Asya Türk
Cumhuriyetleri’nde ve di¤er komflu ülkelerde rafinaj (tesis
kurma ve bak›m onar›m dahil) ve pazarlama alanlar›nda
yat›r›m imkanlar›n›n araflt›r›lmas›na devam edilecek, ihracat
oranlar› yükseltilecek ve TÜPRAfi’›n uluslararas›
piyasalardaki etkinli¤i daha da art›r›lacakt›r. TÜPRAfi’›n
yat›r›mlar› Türkiye’nin Avrupa Birli¤i ile bütünleflmesinde
gereken en önemli ad›mlardand›r. Sahiplenmifl oldu¤u bu
sorumlulu¤un bilincinde olan TÜPRAfi, dinamik çal›flanlar›
ve yüksek teknolojisi ile çevrenin korunmas› konusuna
büyük bir özen göstererek di¤er flirketlere örnek
olmaktad›r.
In addition to increasing capital in the past five years, up from
TL 958 trillion to TL 974 trillion, TÜPRAfi has distributed
dividends totaling TL 722.6 trillion (US$ 791 million) to its
shareholders.
The same fastidious attention is paid by TÜPRAfi to quality
management evinced by its current refinery renovations. At
the Company’s Head Office, the ‹zmit Refinery and Körfez
Petrochemical and Refinery Headquarters, work has been
completed for certification for the ISO 9001:2000 Quality
Management System, ISO 14001 Environmental Management
System and OHSAS18001 Work Health and Safety System.
The work in progress at the ‹zmir and K›r›kkale Refineries to
obtain the same certificates will be completed soon.
TÜPRAfi Management is working diligently with the
Privatization Admimistration to hasten completion of the
privatization process. But whether TÜPRAfi is privatized or
not, past achievements will carry it on to greater successes
and every year targets will be set at increasing levels. In
2004, by processing 24.5 million tons of crude oil, together
with the export products with a market production of
approximately 24.2 million tons, our Company aims to attain
a gross profit of TL 18.3 quadrillion (VAT excluded) and by
the end of 2006 will raise investment spending to US$ 741
million. Paralleling these efforts, TÜPRAfi will continue to
explore possibilities for a refinery setup and ongoing
maintenance in neighboring countries and in the Central Asian
Turkic republics. Export percentages will increase and
TÜPRAfi’s influence in the international market will be further
enhanced. Additional investments by TÜPRAfi are important
steps on the road to membership in the European Union;
cognizant of the responsibility it has undertaken, TÜPRAfi,
with its dynamic employees and state-of-the-art technology is
a model for other companies.
Buradan TÜPRAfi’› Türkiye’nin ayd›nl›k yüzünü temsil eden
önemli bir flirket haline getirmekte en büyük paya sahip
olan çal›flanlar›m›za teflekkür eder, hissedarlar›m›za ve
Yönetim Kurulumuza flükranlar›m› sunar›m.
I would like to take this opportunity to thank our employees,
who represent the enlightened face of Turkey and who have
made the greatest contribution toward the creation of
TÜPRAfi as the Company of importance that it is. I also want
to express my appreciation and gratitude to our shareholders
and to the Board of Directors.
Sayg›lar›mla,
Respectfully yours,
Doç. Dr. Kahraman Emmio¤lu, / Assoc. Prof. Dr. Kahraman Emmio¤lu
Yönetim Kurulu Baflkan› / Chairman of the Board
10 - 11
Genel Müdür’ün Mesaj› / General Manager’s Message
2003 y›l›, ülkemizin yaflad›¤› çeflitli s›k›nt›lara, dünyada yaflanan belirsizliklere, art›k kronik
hale gelen istikrars›z piyasa koflullar›na ra¤men TÜPRAfi için son derece olumlu geçmifltir.
Despite various problems Turkey experienced recently plus
global uncertainties and the chronic instability of the market, 2003 was still a very
positive year for TÜPRAfi.
Kuruluflundan itibaren ülkemizde sivil ve askeri tüm petrol
ürünleri ihtiyac›n› karfl›lamak, enerji ve petrokimya alanlar›nda
ilerlemek, hissedarlar›na, müflterilerine, topluma ve çevre
korunmas›na katk›lar›n› art›rmak misyonu ile faaliyetlerini
sürdüren TÜPRAfi, 2000 y›l› bafl›nda oluflturdu¤u "Türkiye
enerji sektörünün lider kuruluflu ve dünya klas›nda bir rafineri
flirketi olmak" fleklindeki vizyonu do¤rultusunda çal›flmalar›n›
aral›ks›z sürdürmekte, h›zl› ad›mlarla hedefine do¤ru
yürümektedir.
Finansal sonuçlar›n da ortaya koydu¤u üzere TÜPRAfi ülke
ekonomisinin lokomotifi olup, uluslararas› arenada da önemli
bir oyuncudur. TÜPRAfi’›n uluslararas› imaj›na bakacak olursak;
1 Nisan 2003 tarihli Financial Times Gazetesi’nde, "TÜPRAfi,
Türkiye’nin en iyi idare edilen devlet flirketi, bu firma
profesyonelce yönetiliyor ve bu flekilde yönetilmeye devam
edilmelidir" deniyor. Di¤er taraftan Amerika Birleflik Devletleri
finansal çevrelerinin sayg›n dergisi Forbes da TÜPRAfi’›
dünyan›n en büyük 500 flirketi aras›na alm›flt›r.
Kredi derecelendirme kuruluflu olan FitchRatings, 2003 y›l›nda
TÜPRAfi’›n uzun vadeli TL notunu BB+ ve uzun vadeli ulusal
notunu AA+ (Tur) olarak belirlemifltir. TÜPRAfi’›n, Türk
flirketleri aras›nda en yüksek derecelendirme notlar›n› almas›,
fiirket’in yönetim etkinli¤inin ve operasyonel verimlili¤inin bir
baflka göstergesidir.
Türkiye dünyan›n en büyük hampetrol ve do¤algaz rezervlerinin
bulundu¤u Orta Do¤u ve Orta Asya Ülkeleri ile Avrupa’n›n
hampetrol ve do¤algaz ithal eden ülkeleri aras›nda köprü
konumundad›r. Türkiye’nin bölge ülkeleri ile iyi iliflkileri ve Orta
Asya ülkeleri ile tarihi ve kültürel ba¤lar›, bölgedeki önemini
art›rm›flt›r. Ülkemiz Karadeniz Ekonomik ‹flbirli¤i Teflkilat›
çerçevesinde Karadeniz civar›ndaki ülkelerle de yak›n iliflkiler
içindedir.
Dünya hampetrol rezervinin %65’i Orta Do¤u ülkelerinde
bulunmaktad›r. Orta Do¤u petrol rezervlerinin yaklafl›k %36’s›
Suudi Arabistan’›n elinde olup, Irak ise %15 ile ikinci s›rada yer
almaktad›r. Ülkemizin jeopolitik konumu sayesinde TÜPRAfi
çok çeflitli hampetrol ikmal kaynaklar›na sahiptir.
Savafl öncesinde de vurgulad›¤›m›z gibi Türkiye, Irak savafl›nda
hiç bir hampetrol arz sorunu yaflamam›flt›r. Bunda TÜPRAfi’›n
komflu ve di¤er ülkelerin hampetrol flirketleriyle gelifltirdi¤i
iflbirli¤i, 2002 y›l› sonundan itibaren takip etti¤i özel strateji ve
ülkeleraras› sosyal, kültürel ve komfluluk ba¤lar›n›n yard›m›yla
y›llar içinde oluflturdu¤u köklü al›c›-sat›c› ba¤› da etkili olmufltur.
2003 y›l›, ülkemizin yaflad›¤› çeflitli s›k›nt›lara, dünyada yaflanan
belirsizliklere, art›k kronik hale gelen istikrars›z piyasa koflullar›na
ra¤men TÜPRAfi için son derece olumlu geçmifltir. Bu y›l
içindeki baflar›lar›m›z› k›saca afla¤›daki gibi özetleyebiliriz:
Since its foundation, TÜPRAfi has continued to pursue its mission
to provide all of the needs of civilian and military petroleum
products for our country, make progress in the areas of energy
and petrochemicals, create added value for shareholders,
customers and society while at the same time, contribute to the
protection of the environment. In 2000, we redefined our
corporate vision as one of being both the leader of Turkey’s energy
sector and a world-class refiner. We are moving rapidly to achieve
it.
As evidenced by our financial results, TÜPRAfi has become the
locomotive in front of the national economy and an important
international player. Looking at TÜPRAfi’s international image, in
its April 1, 2003 issue, the Financial Times described TÜPRAfi as
‘’one of the best run state companies. The company is being run
professionally and should stay that way’’. Across the Atlantic,
Forbes magazine, one of the most highly respected publications in
USA financial circles, TÜPRAfi was listed among the world’s top
500 largest companies.
FitchRatings, the credit rating agency, in 2003 listed TÜPRAfi with
local currency long-term BB+ rating and national long-term AA+
(tur) rating. TÜPRAfi’s achievement of the highest ratings among
the Turkish companies is another indicator of the success of the
Company’s effective management and operational productivity.
Turkey is uniquely positioned as a bridge between the countries
that import crude oil and natural gas and the countries in the
Middle East and Central Asia that hold the world’s largest crude
oil and natural gas reserves. Turkey’s good relations with its
neighbors and its historical and cultural ties with Central Asia have
increased its importance in this geographical area. Our country
also maintains close relationships with the countries around the
Black Sea within the framework of the Organization of the Black
Sea Economic Cooperation.
Approximately 65% of the world’s crude oil reserves are in the
Middle East region. Saudi Arabia owns about 36% of crude oil
reserves in this region and Iraq in the second place with 15%.
Thanks to the very advantageous geopolitical location of our
country, TÜPRAfi enjoys a very versatile portfolio of crude oil
supplies.
As we emphasized before the war began, Turkey did not
experience crude oil supply problems in the course of the war in
Iraq. This was due to the cooperation that TÜPRAfi had
established with crude oil companies in neighboring countries and
other companies, and the special strategy that the Company had
pursued since the end of 2002 and the influence of its deeprooted buyer-seller relationships established over many years as a
result of international social, cultural and neighborly ties.
Despite the various problems Turkey has experienced, including
global uncertainties and the chronic instability of market
conditions, 2003 was a very positive year for TÜPRAfi. Our
performances are summarized below:
12 - 13
TÜPRAfi’›n uzun dönem stratejilerinin ana unsuru enerji sektöründeki lider konumunu
güçlendirmektir. Hedefimiz, sadece petrol rafinaj alan›nda de¤il, petrokimya ve enerji
üretimi, do¤al gaz ve flart gerektirdi¤inde akaryak›t da¤›t›m› gibi alanlarda da yerimizi
almakt›r.
The primary component in TÜPRAfi’s long-term strategy has been
to strengthen its leadership position. Our goal is to take our rightful place not only in the
field of petroleum refining, but in petrochemical and energy production, natural gas and,
when necessary, in the area of fuel distribution as well.
2003 y›l› sonu itibariyle bir önceki y›l›n ayn›
dönemine göre %154 oran›nda art›flla 654.8 trilyon
TL (469 milyon ABD dolar›) vergi öncesi kar ve
434.1 trilyon TL (311 milyon ABD dolar›) net kar
elde edilmifltir.
2003 y›l›nda yurt d›fl›na K›br›s ve ihraç kay›tl› Irak
sat›fllar› da dahil olmak üzere 3.4 milyon ton ürün
ihraç etmek suretiyle yaklafl›k 855 milyon ABD
dolar› tutar›nda gelir elde ederek yeni bir rekora
ulafl›lm›flt›r. TÜPRAfi hem döviz harcayan, hem
kazanan flirket olmufltur. 2004 y›l›nda daha fazla
ürün ihraç edilerek daha yüksek döviz geliri elde
etmeyi planl›yoruz.
TÜPRAfi rafinerilerinde 2003 y›l›nda bir önceki y›la
göre %2.6 art›flla toplam 23.9 milyon ton
hampetrol ifllenerek tüm y›llar›n hampetrol iflleme
rekoru k›r›lm›fl ve %87 kapasite kullan›m›
gerçeklefltirilmifltir. 2004 y›l›nda %89 kapasite
kullan›m› ile 24.5 milyon ton hampetrol ifllenmesi
planlanm›fl olup bu miktar Türkiye’de ifllenecek
olan toplam hampetrol miktar›n›n %90’›
düzeyindedir.
TÜPRAfi 2003 y›l›nda yaklafl›k 19 katrilyon TL
(yaklafl›k 13 milyar ABD dolar›) ciro ile ülke
tarihinde ulafl›lmam›fl bir hacme eriflmifl, Hazine’ye
11.5 katrilyon TL (yaklafl›k 7.8 milyar ABD dolar›)
vergi ödemifltir. Son befl y›lda Ülke Hazinesi’ne
ödenen vergi tutar› yaklafl›k 28 milyar ABD
dolar›d›r. Her 15 günde ödenen 400-450 trilyon
TL Özel Tüketim Vergisi, her ay ödenen 150-180
trilyon TL Katma De¤er Vergisi ile TÜPRAfi, ülke
Hazinesi’ne her ay 1.1 katrilyon TL nakit para girifli
sa¤lamaktad›r.
At the end of 2003, the Company generated a pretax profit of TL 654.8 trillion (US$ 469 million) and a
net profit of TL 434.1 trillion (US$ 311 million) with
an overall increase of 154% over the previous year.
In 2003, the Company established a new record with
revenues of approximately US$ 855 million from 3.4
million tons of oil products exported to other countries
including Iraq and the Turkish Republic of Northern
Cyprus. TÜPRAfi has become a company that not
only spends foreign currency, but also earns it. In
2004, we plan to reach higher foreign currency
revenues by increasing oil product exports.
In 2003, TÜPRAfi refined 23.9 million tons of crude
oil, achieving an increase of 2.6% in comparison to a
year earlier and improved its capacity utilization rate
to 87%. Therfore, all previous annual production
records were broken. The Company’s target for the
year 2004 is to improve the capacity utilization rate
to 89% and process 24.5 million tons of crude oil,
which will consist of 90% of the total crude oil
processed in Turkey.
TÜPRAfi’s gross sales reached nearly TL 19 quadrillion
(approximately US$ 13 billion) in 2003. This will be
the highest level of gross sales in TÜPRAfi history.
Taxes amounting to TL 11.5 quadrillion (about US$
7.8 billion) were paid to the Turkish Treasury; in the
past five years, taxes paid to the Treasury totaled
approximately US$ 28 billion. With Special
Consumption Tax payments to the Treasury every 15
days amounting to between TL 400-450 trillion and
a monthly Value Added Tax of TL 150-180 trillion,
TÜPRAfi ensures cash inflow to the national Treasury
of approximately TL 1.1 quadrillion each month.
TÜPRAfi’›n devam etmekte olan yaklafl›k 740 milyon ABD
dolar› tutar›ndaki yat›r›m projelerinin tamamlanmas›yla rekabet
gücü artacak, en son teknolojilerin kullan›lmas› sonucunda
yüksek kalitede ürünler üretilecek, Avrupa Birli¤i’nin
önümüzdeki y›llar için hedefledi¤i ürün standartlar›na
ulafl›lacakt›r. Bu yat›r›mlar›n 410 milyon ABD dolarl›k k›sm›
rafinerilerde yap›m aflamas›nda devam etmektedir.
Son 15 y›ll›k süreçte devletin kaynaklar› kullan›lmaks›z›n
tamamlanan 1.3 milyar ABD dolar› tutar›nda yat›r›mlardan
sonra TÜPRAfi, kalan yat›r›mlar› için gerekli d›fl kredi ihtiyac›n›,
sektörde yaratt›¤› kredibilitesi sayesinde Hazine garantörlü¤ü
olmadan da kolayl›kla karfl›layabilmektedir. TÜPRAfi’›n
yat›r›mlar› Avrupa Birli¤i ile bütünleflmede at›lan en önemli
ad›mlardand›r.
TÜPRAfi’›n uzun dönem stratejilerinin ana unsuru enerji
sektöründeki lider konumunu güçlendirmektir. Hedefimiz,
sadece petrol rafinaj alan›nda de¤il, petrokimya ve enerji
üretimi, do¤al gaz ve flart gerektirdi¤inde akaryak›t da¤›t›m› gibi
alanlarda da yerimizi almakt›r.
Buradan, tam bir tak›m çal›flmas› örne¤i teflkil ederek son befl
y›ld›r arka arkaya TÜPRAfi’›n bu üstün baflar›lara ulaflmas›nda
en büyük pay sahibi olan ve gelecekte de bugün oldu¤u gibi
TÜPRAfi’› yükseklere tafl›yacak olan mesai arkadafllar›ma, tüm
TÜPRAfi çal›flanlar›na sürekli desteklerini esirgemeyen Yönetim
Kurulumuza, Denetim Kurulumuza ve de¤erli hissedarlar›m›za
sonsuz teflekkürlerimi sunar›m.
When the ongoing US$ 740 million investment projects are
complete, TÜPRAfi’s competitive strength will increase. By using
most advanced technology, high-quality products will be produced.
We will reach product standards that have been set by the
European Union for the coming years. Of those investments, US$
410 million worth are in progress at the construction stage at
‹zmir and ‹zmit refineries.
During the past 15 years, following completion of investments
totaling US$ 1.3 trillion and without the use of any state
resources, the Company has been able to meet its investment
needs from international sources easily as a result of the credibility
it has created in its sector. For the recent investments it has not
had to obtain guarantees from the Turkish Treasury. TÜPRAfi’s
investments have been one of the most important steps toward
integration into the European Union.
The primary component of TÜPRAfi’s long-term strategy has been
to strengthen its leadership position in energy sector. Our goal is
to take our rightful place not only in the field of petroleum
refining, but also in petrochemical and energy production, natural
gas and when necessary, distribution of oil products.
For their exemplary teamwork and effort over the past five years, I
extend boundless thanks to my colleagues, to all TÜPRAfi
employees, who are the greatest contributors to TÜPRAfi’s
outstanding success, past and future, to the Board of Directors, to
our auditors, and to our valued shareholders for their support.
Hüsamettin Dan›fl
TÜPRAfi Yönetim Kurulu Üyesi ve Genel Müdür / Member of the Board and General Manager
14 - 15
Yönetim Kurulu
Board of Directors
Doç. Dr. Kahraman Emmio¤lu (1)
M. Ersin Alt›nordu (8)
Yönetim Kurulu Baflkan› / Chairman of the Board
Denetçi / Auditor
Hasan Köktafl (2)
fiükrü Dilaver (9)
Yönetim Kurulu Baflkan Vekili / Deputy Chairman of the Board
Denetçi / Auditor
Hüsamettin Dan›fl (3)
Yönetim Kurulu Üyesi ve Genel Müdür / Member of the Board and General Manager
C. Sait Okray (4)
Yönetim Kurulu Üyesi / Member of the Board
4
5
7
8
9
6
Aclan Acar (5)
A. Ahmet Kacar (6)
H. Sedat Eratalar (7)
Denetçi / Auditor
2
1
3
Üst Yönetim / Senior Management
Geçmiflte elde etti¤i baflar›lar›n›n da vermifl oldu¤u güç ve cesaretle TÜPRAfi, mevcut
konumunu daha da ilerilere tafl›mak için her geçen y›l önüne koydu¤u hedeflerin ç›tas›n›
yükseltmektedir.
With the strength and courage generated by its past
accomplishments, TÜPRAfi will set its targets at increasingly higher levels every year in
order to carry its position to even greater success.
4
5
2
1
3
Hüsamettin Dan›fl (1)
Genel Müdür / Member of the Board and General Manager
Halil A. Semerci (2)
Genel Müdür Yard›mc›s› / Assistant General Manager
Erkan Hatipo¤lu (3)
Necdet D›flp›nar (4)
Bora Gülerman (5)
16 - 17
2003 Y›l› De¤erlendirmesi / Evaluation of the Year 2003
2003 y›l›nda TÜPRAfi rafinerilerinde 22.0 milyon tonu ithal (%92), 1.9 milyon tonu yerli (%8)
olmak üzere toplam 23.9 milyon ton hampetrol ifllenmifltir. Bu miktar ülkemizde ifllenen 26.5
milyon ton hampetrolün %90’›n› teflkil etmektedir.
During 2003, a combined total of 23.9 million tons of crude oil
was processed in all of TÜPRAfi’s refineries of which 92% (22.0 million tons) was imported and 8%
(1.9 million tons) was from domestic sources. This corresponds to 90% of all the crude oil (26.5
million tons) refined in Turkey last year.
Hampetrol Temini
2003 y›l›nda TÜPRAfi rafinerilerinin hampetrol
ihtiyac› ‹ran, Suudi Arabistan, Libya, Suriye, Cezayir,
Irak, Rusya, Di¤er Anlaflmal› Ülkeler ve yurt içinden
karfl›lanm›flt›r.
fiirketimiz 2003 y›l›nda 4.2 milyar ABD dolar›
karfl›l›¤›, 21.5 milyon ton hampetrol ithalat›
gerçeklefltirmifltir. 2003 y›l›nda ithal edilen
hampetrolün ortalama FOB birim fiyat› 26.51 ABD
dolar›/varil olmufltur. 2003 y›l› ithalat› bir önceki y›l
ile karfl›laflt›r›ld›¤›nda miktar olarak %3.2 azal›rken,
tutar olarak %9.9 oran›nda artm›flt›r.
2003 y›l›nda yurt içinden temin edilen 1.9 milyon
ton yerli hampetrole 337 trilyon TL ödeme
yap›lm›flt›r.
‹fllenen Hampetrol
2003 y›l›nda TÜPRAfi rafinerilerinde 22.0 milyon
tonu ithal (%92), 1.9 milyon tonu yerli (%8) olmak
üzere toplam 23.9 milyon ton hampetrol
ifllenmifltir. Bu miktar ülkemizde ifllenen 26.5 milyon
ton hampetrolün %90’›n› teflkil etmektedir.
A total of TL 337 trillion was paid for 1.9 million tons
of domestic crude oil procured from sources within
the country.
Crude Oil Processing
During 2003, a combined total of 23.9 million tons of
crude oil was processed in all of TÜPRAfi’s refineries
of which 92% (22.0 million tons) was imported and
8% (1.9 million tons) was from domestic sources. This
corresponds to 90% of all the crude oil (26.5 million
tons) refined in Turkey last year.
3.8
246.6
2.3
Yerli
Local
337.0
Of the 23.9 million tons of crude oil processed at
TÜPRAfi refineries, 9.7 million tons were refined in
‹zmit, 9.7 million tons in ‹zmir, 3.7 million tons in
K›r›kkale and 0.9 million tons in Batman. Overall
refinery capacity utilization was 87%.
(milyar ABD dolar›)
(US$ billion)
Hampetrol Temini
110.3
1.9
1.8
2.3
2.2
2.3
(trilyon TL)
(TL trillion)
Crude Oil Supply
(milyon ton)
(million tons)
With a 3.2% decrease, the volume of crude oil
imported by TÜPRAfi, in 2003 amounted to 21.5
million tons. However, owing to a 9.9% increase, the
total cost amounted to US$ 4.2 billion. The average
FOB unit price of crude oil imported during 2003 was
US$ 26.51 a barrel.
‹thal
Imported
‹thal
Imported
Yerli
Local
Hampetrol Temini
The crude oil needed by TÜPRAfi’s refineries came
from Iran, Saudi Arabia, Libya, Syria, Algeria, Iraq,
Russia and other countries with whom bilateral
agreements were made as well as from domestic
sources.
3.3
423.9
3.8
434.0
4.2
21.5
22.2
20.2
19.6
19.9
TÜPRAfi rafinerilerinde ifllenen 23.9 milyon ton
hampetrolün 9.7 milyon tonu ‹zmit, 9.7 milyon
tonu ‹zmir, 3.7 milyon tonu K›r›kkale, 0.9 milyon
tonu Batman rafinerisinde ifllenmifl olup, kapasite
kullan›m› %87 olarak gerçekleflmifltir.
Crude Oil Supply
Crude Oil Supply
1999
2000
2001
2002
2003
1999
2000
2001
2002
2003
Üretim
9.7
9.7
9.5
9.1
9.8
9.1
10.7
10.6
(milyon ton)
(million tons)
1999
2000
2001
Production
3.7
3.4
2002
A total of 22.2 million tons of marketable
products were produced from the crude oil refined
during 2003 of which 9.2 million tons came from
‹zmit, 8.9 million tons from ‹zmir, 3.4 million tons
from K›r›kkale, and 0.9 million tons from Batman.
The weight-based productivity ratios (ratio of input
to output) of the four refineries were 93.7% in
Izmit, 91.3% in Izmir, 91.8% in K›r›kkale, and
93.0% in Batman.
0.9
1.0
0.7
0.7
Crude
Oil Processed
0.8
‹fllenen
Hampetrol
3.4
3.9
Batman
3.5
6.4
K›r›kkale
7.2
‹zmit
‹zmir
2003 y›l›nda ifllenen hampetrolden 9.2 milyon tonu
‹zmit, 8.9 milyon tonu ‹zmir, 3.4 milyon tonu
K›r›kkale, 0.9 milyon tonu Batman Rafinerisi’nde
olmak üzere toplam 22.2 milyon ton sat›labilir ürün
üretilmifltir. Rafineri üretimlerinin ifllenen
hampetrole göre a¤›rl›kça verimleri, ‹zmit
Rafinerisi’nde %93.7, ‹zmir Rafinerisi’nde %91.3,
K›r›kkale Rafinerisi’nde %91.8 ve Batman
Rafinerisi’nde %93.0 olmufltur.
2003
TÜPRAfi Rafinerileri Üretimleri / Productions of TÜPRAfi Refineries
Ürünler / Products
2002
2003
% De¤iflim / Change
LPG / LPG
653.9
685.9
4.9
Nafta / Naphtha
1,429.7
1,303.4
(8.8)
Benzinler / Gasolines
3,241.8
3,375.5
4.1
Jet Yak›t› / Gazya¤› / Jet Fuel / Kerosene
1,631.9
1,750.8
7.3
Motorin / Gas Oil
6,809.2
7,219.4
6.0
Fuel Oil'ler / Fuel Oils
5,635.6
5,788.9
2.7
Asfaltlar / Asphalts
1,245.6
1,410.1
13.2
Makina Ya¤lar› / Lube Oils
298.3
279.7
(6.2)
Di¤er / Others
625.7
386.6
(38.2)
21,571.7
22,200.3
2.9
92.24
92.37
-
TOPLAM / TOTAL
Net Ürün Verimi (%) / Net Product Yield (%)
18 - 19
LPG
Nafta
LPG
Naphtha
1999 2000
2001
2002
(milyon ton)
(million tons)
2003
1999 2000
2,553.6
2,219.2
2001
2002
2003
1999 2000
722.5
(bin ton)
(thousand tons)
2001
2002
2003
(bin ton)
(thousand tons)
2001
2002
2003
7.2
6.8
2002
5.9
1999 2000
1.1
Sulphur
(bin ton)
(thousand tons)
(milyon ton)
(million tons)
1.1
Lube Oil
2003
47.5
48.1
2002
2001
2002
2003
Kalorifer
Yak›t›
Heating
Oil
Kükürt
1999 2000
6.6
6.6
1.6
1.6
1.4
2001
1.1
Makine Ya¤›
1999 2000
50.5
2003
42.7
2002
47.0
2001
Gas Oil
(milyon ton)
(million tons)
279.7
248.0
317.2
328.0
1999 2000
2001
Motorin
Jet Fuel
Kerosene
298.3
(milyon ton)
(million tons)
Jet Yak›t›
Gazya¤›
1.3
Süper/Normal
Benzin
Premium/ Regular
Gasoline
1.4
0.8
1.0
1.3
1.5
1.6
1.8
2.1
(bin ton)
(thousand tons)
Kurflunsuz Süper
Benzin
Unleaded Premium
Gasoline
656.0
1231.3
1.3
1.4
1.9
1.9
2.0
686
654
623
596
660
1999 2000
2001
2002
2003
(milyon ton)
(million tons)
1999 2000
2003
1.4
1.2
1.1
Asfaltlar
Fuel Oils
Asphalts
(milyon ton)
(million tons)
1999 2000
1.3
1.3
4.7
4.5
4.8
4.3
4.1
Fuel Oil’ler
2001
2002
(milyon ton)
(million tons)
2003
1999 2000
2001
2002
2003
23.7
24.0
24.8
24.3
23.5
TÜPRAfi Petrol Ürünleri Sat›fllar› / TÜPRAfi Petroleum Products Sales
Toplam Sat›fllar
Total Sales
(milyon ton)
(million tons)
2002
2003
2,567.0
995.3
2,217.1
1,637.9
6,330.0
5,801.4
1,237.2
305.1
126.3
TOPLAM YURT ‹Ç‹ SATIfiLAR / TOTAL DOMESTIC SALES 21,217.2
DIfi SATIM / EXPORTS
2,713.4
K.K.T.C. / TRNC
115.3
TOPLAM SATIfi / TOTAL SALES
24,045.8
2,125.5
873.1
2,346.6
1,723.8
6,394.1
5,446.7
1,404.2
311.3
123.9
20,749.2
2,879.8
119.9
23,748.9
(17.2)
(12.3)
5.8
5.2
1.0
(6.1)
13.5
2.0
(1.9)
(2.2)
6.1
4.1
(1.2)
LPG / LPG
Nafta / Naphtha
Jet Yak›t› / Gazya¤› / Jet Fuel / Kerosene
Motorin / Gas Oil
Makina Ya¤lar› / Lube Oils
Di¤er / Others
1999 2000
2001
2002
2003
Sat›fllar
Irak savafl›, ayr›ca mevsimselli¤in yurtiçi talepteki
etkisi ve enerji santrallerinin fuel oil taleplerindeki
azalma do¤rultusunda 2003 y›l›nda flirketimizin yurt
içi sat›fllar› geçen y›lki 21.2 milyon ton seviyesinden,
20.7 milyon ton’a gerilemifltir. Fakat %6.1
oran›ndaki ihracat art›fl› sonucu toplam TÜPRAfi
sat›fllar›, yanl›zca %1.2’lik düflüflle 23.7 milyon ton
olarak gerçekleflmifltir.
TÜPRAfi’›n ana ürünler itibar›yla 2002 ve 2003
y›llar›na ait sat›fl miktarlar› yukar›daki tabloda
karfl›laflt›rmal› olarak verilmifltir.
Sales
As a result of the war in Iraq, the effect of seasonality
on domestic demand, and decrease in fuel oil
demands, domestic sales of TÜPRAfi was down from
21.2 to 20.7 million tons. However, the Company
increased its exports 6.1% over their previous year
levels. This had the effect of largely compensating for
the loss of domestic sales with the result that overall
sales were down only 1.2%, amounting to 23.7
million tons.
The chart above shows a comparison of sales in
2002 and 2003 for TÜPRAfi’s main product groups.
20 - 21
TÜPRAfi, gelifltirdi¤i teknolojik yap› ile üretti¤i nitelikli ürünleri rekabetçi dünya pazar›na da
sunarak son y›llarda giderek artan oranda ihracat ve müflteri potansiyeline kavuflmufltur.
Thanks to the technological base that it has developed, the export
and customer potential for the high-quality products that TÜPRAfi manufactures and sells
has been increasing dramatically, particularly in the last few years.
Pazar Pay›
2003 y›l›nda Türkiye petrol ürünleri tüketimi 28.9
milyon ton olarak gerçekleflmifltir.
Market Share
TÜPRAfi, 2003 y›l›nda 20.7 milyon ton ürünü yurt
içinde pazarlayarak ülke tüketiminin %72’sini
karfl›lam›flt›r.
A total of 28.9 million tons of petroleum products was
consumed in Turkey during 2003. Of that amount,
TÜPRAfi sold 20.7 million tons, supplying some 72% of
the entire country's needs.
Bafll›ca petrol ürünlerinin 2002 ve 2003 y›llar› ülke
tüketimleri afla¤›daki tabloda karfl›laflt›rmal› olarak
verilmifltir.
The chart below shows a comparison of national
consumption figures in 2002 and 2003 for TÜPRAfi’s
main product groups.
Product Exports
TÜPRAfi, gelifltirdi¤i teknolojik yap› ile üretti¤i
nitelikli ürünleri rekabetçi dünya pazar›na da
sunarak son y›llarda giderek artan oranda ihracat ve
müflteri potansiyeline kavuflmufltur. Yurt içi
piyasan›n ekonomik koflullar nedeniyle darald›¤›
dönemlerde ortaya ç›kan tüketim fazlas› ürünlerin
d›fl piyasaya sunulmas›, üretim ve stok maliyetlerinin
ciddi flekilde afla¤› çekilmesine yard›mc› olmaktad›r.
Thanks to the technological base that it has developed,
the export and customer potential for the high-quality
products that TÜPRAfi manufactures and sells has
been increasing dramatically, particularly in the last few
years. The ability to switch to foreign markets and to
export surpluses that arise when the domestic market
contracts for economic reasons provides the additional
benefit of significantly reducing the Company's
production and stock costs.
28.5
28.9
20.7
21.2
28.1
22.8
23.2
21.5
27.6
29.6
Türkiye Petrol Ürünleri Tüketimleri / Petroleum Products Consumption Of Turkey
Türkiye Tüketimi
Turkey’s Consumption
Tüprafl Sat›fllar›
Tüprafl Sales
Pazar Pay›
2003
LPG / LPG
3,538.4
3,540.7
0.1
Nafta / Naphtha
1,666.1
1,583.4
(5.0)
3,008.4
2,763.2
(8.2)
Jet Yak›t› / Gazya¤› / Jet Fuel / Kerosene 1,667.8
1,689.2
1.3
Motorin / Gas Oil
9,475.2
9,907.5
4.6
7,190.8
7,074.4
(1.6)
1,238.5
1,404.3
13.4
459.4
532.6
15.9
301.4
430.9
42.9
28,546.0
28,926.2
1.3
Makina Ya¤› / Lube Oils
Market Share
(milyon ton)
(million tons)
2002
Di¤er / Others
1999
2000
2001
2002
2003
TOPLAM / TOTAL
% De¤iflim/Change
4,9
(milyon ABD dolar›)
(US$ million)
474.8
De¤er
Value
771,0
2,4
558,4
1,6
2,4
(milyon ton)
(million tons)
466,4
1419,0
3,1
Miktar
Quantity
Product Imports
1999
fiirketimiz 2003 y›l›nda yurt içi ürün taleplerinin
tamamen karfl›lanmas›ndan sonra, üretim/tüketim
fazlas› ürünleri ihraç etmifltir.
TÜPRAfi 2003 y›l›nda 429.1 bin ton Nafta, 58.1 bin
ton ‹zomerat, 1,013.2 bin ton Kurflunsuz Benzin,
744.5 bin ton Motorin, 211.5 bin ton HVGO ve
419.1 bin ton Fuel Oil ve 2.4 bin ton Rafinat olmak
üzere toplam 2,882.2 milyon ton ürün ihracat›
karfl›l›¤›nda 703.4 milyon ABD dolar› döviz geliri
elde etmifltir.
2.9
703.4
2.7
557.2
1.9
1.9
1999
2000
2001
2002
During 2003, the Company completely satisfied
domestic demand for its products and sold the surplus
abroad.
In addition, the Company sold 119.9 thousand tons of
petroleum products worth US$ 32.4 million to the
Turkish Republic of Northern Cyprus.
2003 y›l› son 15 y›l›n en fazla petrol ürünleri
ihracat›n›n yap›ld›¤› y›l olmufltur.
The year-on increases in TÜPRAfi petroleum product
exports in 2003 were 6.2% by volume and 26.2% by
value.
TÜPRAfi 2003 y›l›nda 1,388.8 milyon ton LPG,
27.2 bin ton Motorin, 177.3 bin ton Fuel Oil, 29.0
bin ton Makina Ya¤›, 5.8 bin ton Butadiene-1.3, 9.5
bin ton Stiren olmak üzere toplam 476.4 milyon
ABD dolar› de¤erinde 1,637.6 bin ton petrol ve
petrokimya ürün ithalat› yapm›flt›r.
Ürün ithalat›m›z 2002 y›l›na göre miktar olarak
808.5 bin ton (%33.1), de¤er olarak ise 91.8 milyon
ABD dolar› (%16.2) azal›fl göstermifltir.
Product Exports
2003
TÜPRAfi’›n 2003 y›l› petrol ürünleri ihracat›, 2002
y›l›na göre miktar olarak %6.2, de¤er olarak %26.2
art›fl göstermifltir.
TÜPRAfi iç piyasadaki ürün aç›klar›n› ve mevsimsel
talep de¤iflikliklerini karfl›layabilmek için ürün
d›flal›m› yapmaktad›r. Ürün d›flal›mlar› içerisinde en
büyük paya, yurt içi taleplerin karfl›lanmas›nda
rafineri üretimlerinin çok yetersiz kald›¤› LPG
sahiptir.
299.2
(milyon ABD dolar›)
(US$ million)
203.4
1.0
185.3
De¤er
Value
2002
Ayr›ca Kuzey K›br›s Türk Cumhuriyeti’ne 32.4
milyon ABD dolar› tutar›nda 119.9 bin ton petrol
ürünü sat›lm›flt›r.
(milyon ton)
(million tons)
2001
In 2003, TÜPRAfi exported a total of 2.8 million tons
of petroleum products consisting of 429.1 thousand
tons of naphtha, 58.1 thousand tons of isomerate,
1,013.2 thousand tons of unleaded gasoline, 419.1
thousand tons of fuel oil, 744.5 thousand tons of gas
oil, 211.5 thousand tons of HVGO and 2.4 thousand
tons of rafinate. From these exports, the Company
secured foreign currency earnings worth US$ 703.4
million.
TÜPRAfi, 2002 y›l› rekoru olan 557.2 milyon ABD
dolar› düzeyindeki ürün ihracat›n› 2003 y›l› içinde
h›zlanan bir ivmeyle art›rarak 703.4 milyon ABD
dolar›na, ihraç kay›tl› Irak sat›fllar› da dahil
edildi¤inde 855 milyon ABD dolar›na ulaflt›rm›flt›r.
Miktar
Quantity
2000
In 2003, the volume of the Company's exports of
petroleum products reached its highest level of the last
15 years.
The value of those exports, US$ 703.4 million, is also a
record in TÜPRAfi’s history and represents an important
contribution to the national economy. With the addition
of Iraq sales, the value of sales amounted to US$ 855
million.
Product Imports
TÜPRAfi imports petroleum products to make up for
shortfalls when they occur in the domestic market and
to meet seasonal changes in demand. The biggest
share of the Company's product imports consists of
LPG, the domestic demand for which is far in excess of
Turkey's refineries to produce it.
During 2003, TÜPRAfi imported 1.4 million tons of
LPG, 27.2 thousand tons of gas oil, 177.3 thousand
tons of fuel oil, 29.0 thousand tons of lubricating oil,
5.8 thousand tons of butadiene-1.3, and 9.5 thousand
tons of styrene. Total imports of petroleum and
petrochemical products by the Company in 2003
amounted to 1,637.6 thousand tons and were worth
US$ 476.4 million.
2003
As compared with the previous year, TÜPRAfi’s imports
were down 33.1% (808.5 thousand tons) by volume
and 16.2% by value (US$ 91.8 million).
22 - 23
Yat›r›mlar / Investments
Yat›r›mlar›n sonuçlanmas›yla TÜPRAfi rekabet gücünü art›rarak çevre ile ilgili
yükümlülüklerini yerine getirecek, en son teknolojilerin kullan›lmas› sonucunda üretimde
yüksek kaliteye ulaflacak ve Avrupa Birli¤i’nin önümüzdeki y›llar içinde hedefledi¤i ürün
standartlar›n› yakalayacakt›r.
With the finalization of the investments, TÜPRAfi will have
significantly enhanced its competitive strength, will be in compliance with environmental
obligations, will be producing products of the highest quality thanks to the use of the
latest technology and will have achieved product standards that the EU has designated
for the years ahead.
TÜPRAfi, 1989 y›l›nda, rafinerilerini modernize
etmek, Avrupa Birli¤i çevre standartlar›nda üretime
geçmek ve böylece fiirket’in kar potansiyelini ve
rekabet gücünü art›rmak amac›yla 1989-2006
Master Yat›r›m Plan› çerçevesinde kapsaml› bir
çal›flma bafllatm›flt›r.
Master Yat›r›m Plan›’n›n temel amaçlar›:
• Düflük de¤erli siyah ürünlerin yüksek de¤erli
beyaz ürünlere dönüfltürülmesi,
• Ürün kalitesinin iyilefltirilmesi ve Avrupa Birli¤i
spesifikasyonlar›na ulafl›lmas›,
• Enerji tasarrufu sa¤lanmas›, ve
• Çevre kirlili¤inin önlenmesi ve insan sa¤l›¤›n›n
korunmas›d›r.
TÜPRAfi’›n Master Yat›r›m Plan› kapsam›nda 2
milyar ABD dolar›n› bulan toplam yat›r›mlar›n›n
2003 y›l› sonu itibariyle 1.3 milyar ABD dolarl›k
bölümü tamamlanm›flt›r.
In 1989, TÜPRAfi launched a comprehensive
investment program covering the years 1989 to
2006. Known as the Master Investment Plan, the
program seeks to increase the Company’s profit
potential and competitive strength by modernizing
the Company’s refineries and bringing production
processes and products into compliance with
European Union environmental standards.
The basic objectives of the Master Investment
Plan are the following:
• Conversion of low-value black products into
high-value white products,
• Improvement of product quality and compliance
with EU specifications,
• Achievement of energy savings, and
• Prevention of environmental pollution and
safeguarding of human health.
Total investments provided for under the TÜPRAfi
Master Investment Plan amount to US$ 2.0 billion
in value, of which US$ 1.3 billion was completed
as of year-end 2003.
Work is in progress on the remaining projects;
these are scheduled for completion in 2005 and
2006. With the finalization of these investments,
TÜPRAfi will have significantly enhanced its
competitive strength, will be in compliance with
environmental obligations, will be producing
products of the highest quality thanks to the use
of the latest technology and will have achieved
product standards that the EU has designated for
the years ahead.
With the commissioning in 2001 of the ‹zmir
Refinery’s CCR-Reformer and Isomerization Units
plus the ‹zmit Refinery’s Isomerization Unit,
unleaded gasoline production capacity at TÜPRAfi
Devam eden yat›r›mlar ise 2005 ve 2006 y›llar›nda
tamamlanacakt›r. Bu yat›r›mlar›n sonuçlanmas›yla
TÜPRAfi rekabet gücünü art›rarak çevre ile ilgili
yükümlülüklerini yerine getirecek, en son
teknolojilerin kullan›lmas› sonucunda üretimde
yüksek kaliteye ulaflacak ve Avrupa Birli¤i’nin
önümüzdeki y›llar içinde hedefledi¤i ürün
standartlar›n› yakalayacakt›r.
has continued to grow. With the addition of 1.6
million tons in 2002, its new capacity has reached
4.7 million tons. As ongoing investments are
completed and come on line, the Company’s
unleaded gasoline production capacity will reach
5.8 million tons by year 2006.
2001 y›l›ndan itibaren devreye al›nan ‹zmir
Rafinerisi CCR-Reformer ve ‹zomerizasyon
Üniteleri ile ‹zmit Rafinerisi ‹zomerizasyon Ünitesi
sayesinde TÜPRAfi’›n kurflunsuz benzin üretim
kapasitesi 2002 y›l›nda 1.6 milyon ton artm›fl ve
toplam benzin üretimi 4.7 milyon tona yükselmifltir.
Devam eden yat›r›mlar›n tamamlanmas›yla 2006
y›l›nda kurflunsuz benzin üretim potansiyeli 5.8
milyon tona yükselecektir.
Projections put the consumption of petroleum
products in Turkey (not including fuels used by the
refineries themselves) at 30.6 million tons by
2005, increasing to 34.8 million tons in 2010. In
order to meet the projected growth figures for
these products, preliminary studies are underway
concerning the configuration and profitability of
building a new oil refinery on land belonging to
the Körfez Petrochemical and Refinery Complex.
Türkiye’de petrol ürünleri tüketiminin (rafineri
yak›tlar› hariç) 2005 y›l›nda 30.6 milyon ton 2010
y›l›nda ise 34.8 milyon ton düzeyine ulaflaca¤›
tahmin edilmektedir. Artan petrol ürünleri
taleplerini karfl›lamak üzere, Körfez Petrokimya ve
Rafineri Müdürlü¤ü arazisinde yeni bir petrol
rafinerisi kurulmas›na yönelik konfigürasyon ve
karl›l›k ile ilgili ön çal›flmalar sürdürülmektedir.
Although it is not legally obliged to do so, TÜPRAfi
has spearheaded the application of EU standards
to petroleum products and processes in Turkey.
The Company took an important step by stopping
production of normal leaded gasoline as of August
1, 2002. Additionally, the lead content of super
TÜPRAfi yasal bir yükümlülü¤ü olmad›¤› halde
piyasaya Avrupa Birli¤i standartlar›nda ürünler
sunma konusunda öncülük etmektedir. fiirket
önemli bir ad›m atarak 1 A¤ustos 2002 tarihinden
24 - 25
TÜPRAfi’›n Master Yat›r›m Plan› kapsam›nda 2 milyar ABD dolar›n› bulan toplam
yat›r›mlar›n›n 2003 y›l› sonu itibariyle 1.3 milyar ABD dolarl›k bölümü tamamlanm›flt›r.
Total investments provided for under the TÜPRAfi Master
Investment Plan amount to US$ 2.0 billion in value, of which US$ 1.3 billion was
completed as of year-end 2003.
91,057
82,853
125,552
092,232
86,004
138,253
152,838
173,633
Yat›r›mlar
30,000
20,791
Yat›r›m Planlar›
Investment Plans
Yat›r›m Harcamalar›
Investment Expenditures
Investments
(milyar TL)
(TL billions)
1999
2000
2001
2002
2003
* Kur fark› dahil.
* Including FX translation differences.
itibaren kurflunlu normal benzini üretimden
kald›rm›flt›r. Ayr›ca kurflunlu süper benzindeki
kurflun içeri¤i 0.4 gr/lt’den 0.1 gr/lt’ye düflürülerek
yaklafl›k 320 ton daha az kurflun katk›s› kullan›lmas›
sa¤lanm›flt›r. Yine ayn› tarihten itibaren kurflunsuz
benzin içinde do¤al olarak maksimum 0.013 gr/lt
seviyesinde bulunan kurflun içeri¤i de Avrupa
Birli¤i’nde uyguland›¤› gibi 0.005 gr/lt’ye indirilmifltir.
Tamamen kurflunsuz benzin üretimine geçilmesi
yan›nda benzen, kükürt ve aromatik için geçerli
Avrupa Birli¤i spesifikasyonlar›nda üretim
yapabilmek için gerekli yat›r›m çal›flmalar› da
sürmektedir.
Master Yat›r›m Plan› kapsam›ndaki dizel kükürt
giderme ünitesi projelerinin en önemli hedefi 2005
ve 2006 y›llar›nda son derece kat› olan 2007 y›l›
Avrupa Birli¤i motorin standartlar›na uygun üretim
yapmakt›r. Dizel kükürt giderme ünitelerinin
tamamlanmas›yla Avrupa Birli¤i’nde 2007 y›l›ndan
itibaren yürürlü¤e girecek olan %0.005 kükürt oran›
hedeflenmifltir. Motorindeki hacimce maksimum
poliaromatik oran› ise %6’ya indirilecektir.
Yat›r›m Harcamalar›
2003 y›l› TÜPRAfi yat›r›mlar› için Devlet Planlama
Teflkilat›’nca onaylanan yat›r›m ödene¤i 140,000
milyar TL olup, y›l içindeki gerçek harcamalara göre
138,253 milyar TL olarak revize edilmifltir. Revize
yat›r›m tutar›na karfl›l›k y›l içinde kur fark› hariç
119,356 milyar TL harcama yap›larak %86’l›k nakdi
gerçekleflme sa¤lanm›flt›r. Ayr›ca d›fl proje kredisi
kullan›m›ndan dolay› 6,196 milyar TL kur fark›
tahakkuk etmifltir.
leaded gasoline was reduced from 0.4 gr/lt to 0.1
gr/lt, resulting in the reduction of approximately
320 tons of leaded components per year. As of
the same date, the Company also reduced the
maximum lead content of its unleaded gasoline
from its natural level of maximum 0.013 gr/lt to
the EU standard of 0.005 gr/lt.
In addition to switching over its production entirely
to unleaded gasoline, TÜPRAfi continues to make
investments to bring production in line with EU
specifications for benzene, sulfur and aromatics
content.
For 2005 and 2006, the most important goal of
the diesel desulfurization unit under the Master
Investment Plan is to produce diesel oil that
complies with the stringent EU standards that go
into effect in 2007. When the diesel
desulfurization units are completed, TÜPRAfi will
be able to meet the 0.005% sulfur content
specification required in European Union countries
by 2007. The maximum polyaromatic content in
diesel oil will also be reduced to 6% by volume.
Investment Expenditures
The State Planning Organization approved an
investment appropriation of TL 140,000 billion for
TÜPRAfi’s investment program in 2003, which was
subsequently revised to reflect a real expenditure
of TL 138,253 billion. With a view to the revised
investment appropriation, a cash value of TL
119,356 billion or 86% of the appropriation was
actually spent during the year. Additionally, a total
of TL 6,196 billion in foreign currency adjustment
was incurred on project financing loans from
abroad.
26 - 27
Devam Eden Projeler / On-going Projects
Master Yat›r›m Plan› kapsam›ndaki dizel kükürt giderme ünitesi projelerinin en önemli
hedefi 2005 ve 2006 y›llar›nda son derece kat› olan 2007 y›l› Avrupa Birli¤i motorin
standartlar›na uygun üretim yapmakt›r.
The most important goal for the diesel desulfurization unit projects
under the Master Investment Plan is to produce gas oil in 2005 and 2006 that complies
with stringent standards established by the EU that will go into effect in 2007.
‹zmit Rafinerisi Yeni Reformer ve Dizel
Kükürt Giderme Ünitesi Tesisi Projesi
Proje kapsam›ndaki yeni dizel kükürt giderme
ünitesinin amac›, motorindeki kükürt üst de¤erini
Avrupa Birli¤i ülkelerinde 2007 y›l›nda yürürlü¤e
girecek olan 50 ppm düzeyine düflürmektir. Proje
kapsam›nda rafineri benzin paçal›n›n oktan›n›
art›rmak için yeni bir CCR Reformer Ünitesi’nin
tesisi de öngörülmüfltür.
Projenin Yeni Reformer ve Dizel Kükürt Giderme
Üniteleri’ne ait temel mühendislik ve garanti
anlaflmas› UOP firmas› ile yap›lm›flt›r. Detay
mühendislik, sat›n alma ve inflaat/montaj iflleri
ihalesi sonuçland›r›larak TECNICAS REUNIDAS
(‹spanya), ALARKO (Türkiye), AKFEN (Türkiye)
konsorsiyumu ile 13 Kas›m 2002 tarihinde
sözleflme imzalanm›flt›r.
‹zmit Refinery New Reformer and Diesel
Desulfurization Unit Project
This project concerns a new diesel desulfurization
unit whose purpose is to reduce the upper limit of
sulfur content in diesel oil to the 50 ppm level
that will be required in European Union countries
in 2007. The project also includes the installation
of a new CCR Reformer Unit that will increase the
octane of the refinery’s gasoline pool.
Basic engineering and guarantee contracts for
New Reformer and Diesel Desulphurization Unit
Projects were concluded with the UOP. Contracts
for detailed engineering, procurement and
construction/assembly were signed on November
13, 2002, with a consortium consisting of
TECNICAS REUNIDAS (Spain), ALARKO (Turkey)
and AKFEN (Turkey).
Kreditör HSBC Bankas› ile 29 Temmuz 2003’te
kredi anlaflmas› imzaland›ktan sonra, inflaat ve
montaj iflleri 5 Kas›m 2003'te bafllam›flt›r.
Dizel iflleme kapasitesi 8,500 m3/gün, CCR
Reformer flarj kapasitesi ise 4,500 m3/gün olarak
belirlenen tesislerin 2006 y›l›nda tamamlanmas›
planlanm›fl olup, toplam yat›r›m tutar› 286 milyon
ABD dolar›d›r. Projenin iç karl›l›k oran› %18.8 olup,
yat›r›m kendisini befl y›lda geri ödeyecek ve milli
ekonomimize y›lda yaklafl›k 34 milyon ABD dolar›
katma de¤er sa¤layacakt›r.
‹zmir Rafinerisi Dizel Kükürt Giderme
Ünitesi Tesisi Projesi
Projenin amac› motorindeki kükürt üst s›n›r
de¤erini Avrupa Birli¤i ülkelerinde 2007 y›l›nda
yürürlü¤e girecek olan 50 ppm düzeyine
düflürmektir. Projenin temel mühendislik paketi
UOP’den temin edilmifl olup, detay mühendislik,
sat›nalma ve inflaat/montaj iflleri ihalesi
sonuçland›r›larak LG Engineering (Güney Kore) /
GÜR‹fi (Türkiye) konsorsiyumu ile 15 Ocak 2002
tarihinde sözleflme imzalanm›flt›r.
Kreditör KEXIM Bankas› ile 2 Temmuz 2002’de
kredi anlaflmas› imzaland›ktan sonra tank ve çelik
konstrüksiyon iflleri bafllam›fl, mekanik montaj iflleri
ise 15 Ekim 2002’de bafllam›flt›r.
Dizel iflleme kapasitesi 9,600 m3/gün olarak
belirlenen tesisin 2005 y›l›nda tamamlanmas›
planlanm›fl olup, toplam yat›r›m tutar› 124 milyon
ABD dolar›d›r. Projenin iç karl›l›k oran› %25.4 olup,
yat›r›m kendisini 2.8 y›lda geri ödeyecek ve
ekonomimize y›lda yaklafl›k 74 milyon ABD dolar›
katma de¤er sa¤layacakt›r.
After signing the credit agreement with HSBC
Bank on July 29, 2003, construction and assembly
began on November 5, 2003.
With specifications for the project calling for a
diesel processing capacity of 8,500 m3/day, a CCR
reformer capacity of 4,500 m3/day and a total
investment cost of US$ 286 million, work is
scheduled for completion in 2006. The internal
rate of return is 18.8%: the unit is expected to
pay for itself within five years and create an
added value to the national economy of
approximately US$ 34 million per year.
‹zmir Refinery Diesel Desulfurization
Unit Project
The objective of this project is to reduce the upper
sulfur content limit in diesel oil to the 50 ppm
level that by 2007 will be required in European
Union countries. The basic engineering package
was obtained from the UOP and contracts for
detailed engineering; procurement and
construction/assembly were concluded on January
15, 2002, with a consortium consisting of LG
Engineering (South Korea) and GÜR‹fi (Turkey).
Tank and steel construction work began after
signing the credit agreements with KEXIM Bank
on July 2, 2002 and mechanical assembly work
started on October 15, 2002.
Specifications for the project call for a diesel
processing capacity of 9,600 m3/day and a total
investment cost of US$ 124 million; the internal
rate of return is 25.4%; work is scheduled for
completion in 2005. The payback period for this
investment is 2.8 years; the unit will create added
value to the national economy of approximately
US$ 74 million per year.
28 - 29
Avrupa Birli¤i’ne üye ülkelerde yeni spesifikasyonlar, benzinde kükürt içeri¤i 50 wt ppm. max, benzen
içeri¤i %1 vol. max. ve aromatik içeri¤i %35 vol. max. olarak verilmektedir. Hedeflenen spesifikasyonlarda
benzin üretiminin gerçeklefltirilmesi için, kükürt içeri¤i yüksek olan FCC benzininde kükürt giderme, benzen
içeri¤i yüksek olan reformatta benzen giderme tesislerinin kurulmas› planlanm›flt›r.
New regulations concerning gasoline specifications in European Union
countries call for a maximum sulfur content of 50 ppm by weight, a maximum benzene content of
1% by volume and maximum aromatic content of 35% by volume. In an effort to comply with these
specifications, the Company plans to install a desulfurization unit for FCC gasoline with a high sulfur
content and a benzene reduction unit for reformate that has a high benzene content.
K›r›kkale Rafinerisi Dizel Kükürt Giderme
ve Reformer Ünitesi Modernizasyonu
Projesi
Proje kapsam›ndaki yeni dizel kükürt giderme
ünitesinin amac›, motorindeki kükürt üst s›n›r
de¤erini Avrupa Birli¤i ülkelerinde 2007 y›l›nda
yürürlü¤e girecek olan 50 ppm düzeyine
düflürmektedir.
Dizel iflleme kapasitesi 4,500 m3/gün olarak
belirlenen dizel kükürt giderme ünitesinin 2006
y›l›nda tamamlanmas› planlanm›flt›r. Projenin toplam
yat›r›m tutar› 256 milyon ABD dolar›, iç karl›l›k
oran› %21.7’dir. Yat›r›m kendisini 2.7 y›lda geri
ödeyecek ve milli ekonomimize y›lda yaklafl›k 85
milyon ABD dolar› katma de¤er sa¤layacakt›r. Dizel
K›r›kkale Refinery Diesel Desulfurization
and Reformer Unit Modernization Project
The objective of this project is to reduce the upper
sulfur content limits in diesel oil to the 50 ppm
level that will be required in European Union
countries in 2007.
Specifications for the project call for a diesel
processing capacity of 4,500 m3/day; work is
scheduled for completion in 2006. Total
investment cost for the project is US$ 256 million
with a 21.7% internal rate of return. The
investment payback period is 2.7 years and the
unit will create an added value to the national
economy of approximately US$ 85 million per
kükürt giderme ünitesinin lisans ve temel
mühendislik paketi ABB firmas›ndan temin
edilmifltir.
Proje kapsam›ndaki reformer ünitesinin kapasitesi
3,600 m3/gün olup, amaç daha yüksek aktiviteli
reformat üreterek rafinerinin kurflunsuz benzin
üretimini art›rmakt›r. Proje kapsam›nda ayr›ca 20
MW kapasiteli bir adet buhar türbini de tesis
edilecektir.
CCR ünitesi Lisans ve Temel Mühendislik paketi
AXENS firmas›ndan temin edilmifltir.
Projenin detay mühendislik, sat›nalma ve
inflaat/montaj iflleri ile ilgili ihale yap›lm›fl olup,
teknik teklifler de¤erlendirilmifltir.
Teknik olarak uygun görülen FOSTER WHEELER
ITALIANA - HYUNDAI - FW B‹MAfi - ENKA ile
LG ENGINEERING - TECNICAS REUNIDAS GAMA - ALARKO konsorsiyumlar› 23 fiubat
2004’de ticari tekliflerini TÜPRAfi’a vermifllerdir.
‹zmir Rafinerisi Benzin Spesifikasyonlar›
‹yilefltirme Çal›flmalar›
Avrupa Birli¤i’ne üye ülkelerde yeni spesifikasyonlar,
benzinde kükürt içeri¤i 50 wt ppm. max, benzen
içeri¤i %1 vol. max. ve aromatik içeri¤i %35 vol.
max. olarak verilmektedir. Hedeflenen
spesifikasyonlarda benzin üretiminin
gerçeklefltirilmesi için, kükürt içeri¤i yüksek olan
FCC benzininde kükürt giderme, benzen içeri¤i
yüksek olan reformatta benzen giderme tesislerinin
kurulmas› planlanm›flt›r.
2005 y›l›nda tamamlanmas› planlanan projenin
toplam yat›r›m tutar› 34 milyar ABD dolar› olup, iç
karl›l›k oran› %48.31’dir. Yat›r›m kendisini bir y›lda
geri ödeyecek, milli ekonomimize y›lda yaklafl›k 11.5
milyon ABD dolar› katma de¤er sa¤layacakt›r.
year. The license and basic engineering packages for
the diesel desulfurization unit were obtained from the
firm ABB.
Specifications for the reformer unit call for a capacity
of 3,600 m3/day. The objective of this part of the
project is to increase the refinery’s output of unleaded
gasoline by producing a more reactive reformate. A
steam turbine with a 20 MW capacity will also be
installed under this project.
The CCR unit license and basic engineering package
are being supplied by AXENS.
Technical proposals to perform the detailed
engineering, procurement and construction/assembly
have been evaluated.
A consortium consisting of FOSTER WHEELER
ITALIANA – HYUNDAI – FW B‹MAfi –ENKA and LG
ENGINEERING – TECNICAS REUNIDAS – GAMA –
ALARKO was deemed technically appropriate. This
consortium submitted their commercial proposals to
TÜPRAfi on February 23, 2004.
‹zmir Refinery Gasoline Specification
Improvement Project
New regulations for gasoline specifications in EU
countries call for a maximum sulfur content by weight
of 50 ppm, a maximum benzene content by
volume of 1%, and maximum aromatic content by
volume of 35%. In order to comply with these
specifications the Company plans to install a
desulfurization unit for high sulfur content FCC
gasoline and a benzene reduction unit for reformate,
which has a high benzene content.
The project is scheduled for completion in 2005.
Total investment cost is US$ 34 billion, with an
internal rate of return of 48.31%. The investment
payback period is one year, and the project will
create approximately US$11.5 million in added value
for the national economy.
30 - 31
‹zmit Rafinerisi Enstrüman Sistemlerinin Modernizasyonu Projesi ile 1972 ve 1982 y›l›nda
devreye al›nan ünitelerin mevcut anolog kontrol sistemlerinin dijital kontrol sistemlerine
(DCS) dönüfltürülmesi, proseslerin daha hassas kontrol edilerek ürün kalitelerinin
iyilefltirilmesi, ünitelerin verim ve karl›l›klar›n›n art›r›lmas› amaçlanm›flt›r.
The object of the ‹zmit Refinery Instrument Systems Modernization
project is the conversion of the existing analog control systems, originally commissioned
between 1972 and 1982, to digital control systems (DCS), thereby improving product quality
while increasing the productivity and profitability of individual units as the result of more precise
process control.
Lisansör firma seçimi ile ilgili ihale dokümanlar›
ilgilenen firmalara gönderilmifl olup, teknik teklif
verme tarihi 25 May›s 2004’tür.
‹zmir Rafinerisi Enstrüman ve Elektrik
Sistemlerinin Modernizasyonu Projesi
Proje kapsam›nda Makine Ya¤lar› Kompleksi 7000,
7500, 3200 üniteleri, FCC ünitesi ve kazanlar›n
DCS’e geçirilmesi ifli ile 6.3 kV elektrik sisteminin
rehabilitasyonu gerçeklefltirilecektir.
6.3 kV sistem analizi planlama ve projelendirme ifli
Siemens firmas› taraf›ndan tamamlanm›fl ve elektrik
sisteminin rehabilitasyonu ile ilgili anlaflma ayn› firma
ile imzalanm›flt›r.
7000, 7500, 3200 üniteleri enstrüman sistemlerinin
modernizasyonu iflinde tüm malzeme rafineriye
gelmifl olup, montaj çal›flmalar› tamamlanm›flt›r.
The documents dealing with choice of licensing firm
and bids for the contract have been sent to interested
parties and the tecnical bid closing date is May 25,
2004.
‹zmir Refinery Instrument and Electrical
Systems Modernization Project
The objective of this project is the conversion of Lube
Oil Complex 7000, 7500 and 3200 units, the FCC
unit and the boilers to DCS and the rehabilitation of
the existing 6.3 kV electrical system.
Siemens has completed the analysis, planning and
project development phases for the 6.3 kV system;
the contract for rehabilitation of the electrical system
has been signed with the same company.
All the materials and equipment needed for
modernization of the instrumentation of the 7000,
DCS, Yokogowa firmas›ndan temin edilmifl olup,
devreye alma çal›flmalar› tamamlanm›flt›r.
FCC ünitesinin enstrüman sistemlerinin
modernizasyonu iflinde DCS ve saha cihazlar›n›n
sat›nalma ifllemleri bitirilmifl, FCC ünitesi ve DCS
devrede olup, 21 Temmuz 2002 tarihi itibariyle
geçici kabul yap›lm›flt›r.
Makine Ya¤lar› Ünitesi’nin enstrüman sistemlerinin
modernizasyonu iflinde DCS ve saha cihazlar›n›n
sat›n al›nmas› ile ilgili ihale dosyas› haz›rl›klar›
tamamlanm›fl ve firmalardan al›nan teklifler
de¤erlendirilerek kazanan firma 14 Kas›m 2002
tarihinde ifle bafllam›flt›r. Projenin geçici kabul
çal›flmalar› devam etmektedir.
Elektrik Da¤›t›m Sistemi Modernizasyonu iflinde
teklif al›nm›fl ve sözleflme imzalanm›flt›r. Müteahhit
firmaya 19 Mart 2002 tarihinde yer teslimi yap›lm›fl
olup, saha montaj ve devreye alma çal›flmalar›
devam etmektedir. Projenin 2004’te tamamlanmas›
planlanmaktad›r.
‹zmit Rafinerisi Enstrüman Sistemlerinin
Modernizasyonu Projesi
Bu proje ile 1972 ve 1982 y›l›nda devreye al›nan
ünitelerin mevcut anolog kontrol sistemlerinin
dijital kontrol sistemlerine (DCS) dönüfltürülmesi,
proseslerin daha hassas kontrol edilerek ürün
kalitelerinin iyilefltirilmesi, ünitelerin verim ve
karl›l›klar›n›n art›r›lmas› amaçlanm›flt›r. DCS’nin
Honeywell firmas›ndan temin edilmesiyle birlikte
gerekli tüm enstrüman ve malzemeler
tamamlanm›flt›r. Projenin 2004 y›l›nda bitirilmesi
planlanm›flt›r.
7500 and 3200 units have been delivered to the
refinery and the installation has been completed.
The DCS has been procured from Yokogowa and the
work necessary for its commissioning has been
completed.
With respect to the modernization of the FCC unit
instrumentation, the DCS and remote devices were
purchased and as of July 21, 2002 were
commissioned and commenced operating under
temporary acceptance.
With regard to modernization of the instrumentation
of the Lubricants Unit, specifications for the
procurement of the DCS and remote devices were
prepared, bids were received and the contract was
awarded. The contractor commenced work on
November 14, 2002. The work on temporary
acceptance of the project continues.
Bids were solicited and the contract was awarded for
modernization of the Electrical Distribution System.
The contractor took possession of the site on March
19, 2002 and the field assembly and installation are
ongoing. The project is scheduled for completion in
2004.
‹zmit Refinery Instrument Systems
Modernization Project
The objective of this project is the conversion of the
existing analog control systems, which were originally
commissioned between 1972 and 1982, to digital
control systems (DCS). This conversion will significantly
improve product quality while increasing the
productivity and profitability of individual units
resulting from more precise process control. With the
purchase of the DCS from the Honeywell Corporation,
the procurement of all the instrumentation material
and equipment is finalized. The project is scheduled
for completion in 2004.
32 - 33
Gelecek / The Future
Ünitelerde yap›lacak katalist de¤iflimi ile daha da ileri gidilerek Avrupa Birli¤i ülkelerinde
2007 y›l› sonras›nda geçilmesi tart›fl›lan motorinde 10 ppm kükürt üst s›n›r›n›n
yakalanmas› da TÜPRAfi’›n gündemindedir.
With the catalyst change in the Units to attain the 10 ppm sulfur
content specification for gas oil that is under discussion for application in European Union
countries in 2007, the Company has gone even further.
TÜPRAfi, AB standartlar›nda ürün üretebilmek ve
ünitelerinin modernizasyonu amac›yla haz›rlam›fl
oldu¤u 1989-2006 y›llar›n› kapsayan Yat›r›m Master
Plan› çerçevesinde 2 milyar ABD dolar› tutar›ndaki
yat›r›mlar›n›n 1.3 milyar ABD dolarl›k bölümünü
tamamlam›fl olup, 700 milyon ABD dolar›
tutar›ndaki yat›r›mlar›n 420 milyon ABD dolarl›k
bölümünün yap›m çal›flmalar›n› devam
ettirmektedir. Kalan bölüm ise ihale aflamas›ndad›r.
Yap›m çal›flmas› devam eden ‹zmir Rafinerisi Dizel
Kükürt Giderme Projesi 2005 y›l›nda, ‹zmit
Rafinerisi Dizel Kükürt Giderme, K›r›kkale Rafinerisi
Dizel Kükürt Giderme ve CCR Reformer/Benzen
Giderimi Projeleri 2006 y›l›nda devreye al›nacakt›r.
Bu projelerin tamamlanmas› ile Ekim 2006 itibariyle
Avrupa Birli¤i’nde 2007 y›l›nda yürürlü¤e girecek
olan motorinde 50 ppm (1 tonda 50 gram) kükürt
üst s›n›r hedefine ulafl›lacakt›r.
Ünitelerde yap›lacak katalist de¤iflimi ile daha da
ileri gidilerek Avrupa Birli¤i ülkelerinde 2007 y›l›
sonras›nda geçilmesi tart›fl›lan motorinde 10 ppm
kükürt üst s›n›r›n›n yakalanmas› da TÜPRAfi’›n
gündemindedir. ‹lave yat›r›mlar yap›larak yaln›z
kükürt ve kurflun spektleri aç›s›ndan de¤il,
motorinde setan indeksi ve poliaromatikler,
benzinde benzen, aromatik, olefin gibi spektler
aç›s›ndan da 2007 y›l› Avrupa Birli¤i standartlar›na
uygun benzin ve motorin üretilmesi hedeflenmifltir.
Ülkemiz petrol ürünleri tüketiminin (rafineri yak›tlar›
hariç) 2005 y›l›nda 31.0 milyon ton, 2010 y›l›nda
ise 34.8 milyon ton düzeyine ulaflaca¤› tahmin
edilmektedir. Artan petrol ürünleri taleplerini
karfl›lamak üzere Petkim’den devir al›nan arazi
üzerinde 10 milyon ton/y›l kapasiteli yeni bir petrol
rafinerisi kurulmas› planlanmaktad›r.
Within the framework of TÜPRAfi’s Master
Investment Plan for the years 1989 to 2006 for the
modernization of facilities to bring production
processes and products into compliance with EU
standards - work totaling US$ 1.3 billion of the US$ 2
billion investment was completed. Of the remaining
US$ 700 million, work is in progress on projects in the
amount of US$ 420 million and the remaining
projects are currently in the bidding process. When
investments are complete, the ‹zmir Refinery Diesel
Desulfurization Project will be commissioned in 2005
and the ‹zmit Refinery Desulfurization, K›r›kkale
Refinery Desulfurization and CCR Reformer/Benzen
Reduction Projects will be commissioned in 2006.
With the completion of the desulfurization units in
2006, TÜPRAfi will be able to meet the 0.005%
sulfur content specification that will be required in EU
countries in 2007.
With the catalyst change in the units to attain the
10 ppm sulfur content specification for gas oil that is
under discussion for application in European Union
countries in 200, the Company has gone even further.
Through additional investments, TÜPRAfi aims to
achieve 2007 EU standards in the production of
gasoline and gas oil products, not only for sulfur and
lead content, but for polyaromatic content and setan
index for gas oil and for benzen, aromatics and olefin
in gasoline.
Projections put the consumption of petroleum
products in Turkey (not including fuels used by the
refineries themselves) at 31.0 million tons in 2005
and at 35.4 million tons in 2010. In order to meet
the increasing demand for these products, a new
petroleum refinery with a capacity of 10 million tons
per year is in the planning process on land which has
been acquired from Petkim.
2004 y›l›nda TÜPRAfi’›n hedefi 24.5 milyon ton
hampetrol ifllemek ve 24.2 milyon ton ürün sat›fl›
ile 18 katrilyon TL’nin üzerinde bir ciroya
ulaflmakt›r.
TÜPRAfi gelecekte;
• Türkiye’deki jet yak›t›, gazya¤› ve motorin
talebinin %90’›n›, nafta ve asfalt talebinin %100’ünü
ve di¤er tüm ürün taleplerinin %80’ini karfl›lamay›,
• PEP çal›flmalar› ile verimlilik ve dönüflüm
ünitelerinde kapasite art›fl›,
• Deniz tafl›ma kapasitesinde art›fl›,
• Auto Oil II Program› uygulamas› paralelinde AB
standartlar›nda daha kaliteli ürün üretimini,
• ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi ile ürün
kalitesinin korunmas›n›,
• Risk ve çevre yükümlülüklerin minimizasyonu için
Çevre Yönetim Sistemi ISO 14001, ‹fl Sa¤l›¤› ve
Güvenli¤i Sistemi OHSAS 18001 uygulamas› ve
"Oil Spill Response" üyeli¤i avantaj› sa¤lanmas›n›,
• Kat› At›k ‹mha Projesi-Willacy Oil Service Ltd. ile
anlaflmalar kapsam›nda at›k temizli¤ini, temiz hava
projesi kapsam›nda do¤algaz kullan›m›, çift cidarl›
yüzer tavanl› tank uygulamalar›n› hayata geçirmeyi,
• ‹fl çeflitlemesi kapsam›nda gerekti¤inde yurtiçinde
ürün da¤›t›m ve pazarlama flirketi kurmak; enerji
üretimi ve do¤algaz da¤›t›m›ndaki olanaklar› takip
etmek konular›nda ad›mlar atmay› planlamakta, ve
• Co¤rafi çeflitlendirme projesi için Orta Asya
Türki Cumhuriyetleri’nde ve di¤er komflu ülkelerde
rafinaj ve pazarlama alanlar›nda yat›r›m olanaklar›n›n
araflt›r›lmas›n› gerçeklefltirmek için çal›flmalar›n›
sürdürmektedir.
TÜPRAfi’s goal for the year 2004 is to process 24.5
million tons of crude oil and attain a turnover of over
TL 18 quadrillion from the sale of 24.2 million tons of
petroleum products.
TÜPRAfi’s plans for the future include:
• Supplying 90% of Turkey’s demand for jet fuel, gas
oil and fuel oil, 100% of the demand for naptha and
asphalt and 80% of the demand for all other
products,
• Increasing efficiency and capacity in the transformer
units by means of PEP efforts,
• Increasing marine transport capacity,
• Producing higher quality products which meet EU
specifications in line with the Auto Oil II Program,
• Maintaining product quality through the application
of the ISO 9001 Quality Management System,
• Minimizing risk and meeting environmental
responsibilities through the application of the ISO
14001 Environmental Management System,
ISO 18001 Job Health and Safety Management
System and by taking advantage of membership in
"Oil Spill Response",
• Introducing the Solid Waste Disposal Project under
agreement with Willacy Oil Service Ltd. in waste
management, a clean air project in the scope of
natural gas usage and the application of doublewalled tanks with floating tank-tops,
• Within the scope of work diversification, establishing
domestic product distribution and marketing firms if
needed; closely monitoring developments and
opportunities in the area of energy production and
natural gas distribution and taking appropriate action, and
• Researching investment opportunities in the Central
Asian Turkic Republics and other neighboring
countries in the area of refining and marketing within
the scope of the geographical diversification project.
34 - 35
‹zmit Rafinerisi / ‹zmit Refinery
Ülkemizin en büyük rafinerisi olan ‹zmit Rafinerisi büyük yat›r›mlar›na devam etmektedir.
Major investment projects continue at the ‹zmit Refinery, Turkey’s largest oil refinery.
Hampetrol ve Ara Ürün ‹flleme Kapasiteleri
Crude Oil And Intermediary Product Processing Capacities
Hampetrol Üniteleri: 36,000 m3/gün
Vakum Üniteleri: 14,200 m3/gün
FCC (Dönüflüm) Ünitesi: 2,200 m3/gün
Hydrocracker Ünitesi: 3,656 m3/gün
Reformer (Oktan Yükseltici) Üniteleri: 3,225 m3/gün
‹zomerizasyon Ünitesi: 2,628 m3/gün
Desulfurizer (Kerosene flarj›na göre kükürt giderme) Üniteleri: 6,900 m3/gün
Kükürt Üretim Üniteleri: 137 ton/gün
Crude Oil Units: 36,000 m3/day
Vacuum Units: 14,200 m3/day
FCC (Conversion) Unit: 2,200 m3/day
Hydrocracker Unit: 3,656 m3/day
Reformer (Octane Enhancement) Units: 3,225 m3/day
Isomerization Unit: 2,628 m3/day
Desulfurizer Units: 6,900 m3/day
Sulfur Recovery Units: 137 tons/day
Hampetrol ve Ürün Depolama Kapasiteleri
Storage Capacities For Crude Oil And Products
Hampetrol Depolama: Brüt 915,000 m3 (15 Tank)
Ürün ve Ara Ürün Depolama: Brüt 877,000 m3 (89 Tank)
Crude Oil Storage: Gross 915,000 m3 (15 Tanks)
Product and Intermediate Product Storage: Gross 877,000 m3 (89 Tanks)
Ar›tma Üniteleri
Waste Water Treatment Units
Endüstriyel At›k Su Ar›tma Ünitesi: 1,000 m3/saat
Balast Su Ar›tma Ünitesi: 750 m3/saat
Evsel At›k Su Ar›tma Ünitesi: 550 m3/gün
Industrial Waste Water Treatment Unit: 1,000 m3/hour
Ballast Water Treatment Unit: 750 m3/hour
Domestic Waste Water Treatment Unit: 550 m3/day
FUEL GAS /
FUEL GAS
‹ZOMER‹ZASYON ÜN‹TES‹ /
ISOMERIZATION UNIT
‹ZOMERAT /
ISOMERATE
LPG /
LPG
LPG KÜKÜRT G‹DERME /
LPG TREATING
LPG /
LPG
REFORMER
REFORMAT /
NAFTA HDS I/II
REFORMATE
NAPHTHA HDS I/II ÜN‹TELER‹ I/II
REFORMER UNITS I/II
KEROSEN/D‹ZEL KÜKÜRT
G‹DERME ÜN‹TELER‹ I/II/III
KEROSENE /DIESEL
DESULFURIZATION UNITS
I/II/III
BENZ‹N /
GASOLINE
(Kurflunlu, Kurflunsuz) /
(Leaded, Unleaded)
FUEL GAS / FUEL GAS
JET FUEL/GAZYA⁄I /
GAZYA⁄I / KEROSENE
JET FUEL/KEROSENE
MOTOR‹N /
D‹ZEL / DIESEL
GAS OIL
FUEL GAS / FUEL GAS
LPG /
LPG
AM‹N MUAMELE ÜN‹TES‹ / KÜKÜRT ÜRET‹M‹ /
AMINE TREATING UNIT
SULFUR RECOVERY
H. NAFTA /
LT.NAPHTHA
HAMPETROL /
CRUDE OIL
HAMPETROL
ÜN‹TELER‹ I/II/III
CRUDE OIL UNITS
I/II/III
KÜKÜRT /
SULFUR
A.NAFTA /
HV. NAPHTHA
LPG /
GAZ YA⁄I /
KEROSENE
LPG
LCO /
LCO
FCC ÜN‹TES‹ /
FCC UNIT
D‹ZEL /
DIESEL
VAKUM ÜN‹TELER‹ I/II/III
VACUUM UNITS I/II/III
HVGO /
HVGO
NAFTA /
NAPHTHA
FUEL GAS /
FUEL GAS
HYDROCRACKER ÜN‹TES‹ /
HYDROCRACKER UNIT
VAKUM D‹P /
VACUUM BOTTOMS
FUEL OIL /
FUEL OIL
FUEL OIL /
FUEL OIL
LVGO /
LVGO
ATMOSFER‹K D‹P /
ATMOSPHERIC BOTTOMS
KÜKÜRT ÜRET‹M‹ /
SULFUR RECOVERY
WCN/
WCN
GAZ YA⁄I / KEROSENE
D‹ZEL / DIESEL
DO⁄AL GAZ /
NATURAL GAS
H‹DROJEN ÜN‹TES‹ /
HYDROGEN UNIT
ASFALT ÜFLEME ÜN‹TES‹ /
ASPHALT BLOWING UNIT
ASFALT /
ASPHALT
36 - 37
‹zmir Rafinerisi / ‹zmir Refinery
Y›ll›k 300,000 ton/y›l kapasiteli tek makine ya¤› kompleksine sahip olan ‹zmir Rafinerisi
ülkemizin ikinci büyük rafinerisidir.
Encompassing a lublicants complex with an annual capacity of
300,000 tons per year, the Izmir Refinery is Turkey’s second largest refinery.
FCC (Dönüflüm) Ünitesi: 2,208 m3/gün
Desulfurizer (Kerosene flarj›na göre kükürt giderme) Üniteleri: 2,880 m3/gün
Visbreaker Ünitesi: 3,100 m3/gün
FCC (Conversion) Unit: 2,208 m3/day
Visbreaker Unit: 3,100 m3/day
Ürün ve Ara Ürün Depolama: Brüt 1,045,000 m3 (135 Tank)
Product and Intermediate Product Storage: Gross 1,045,000 m3 (135 Tanks)
Ar›tma Üniteleri
Industrial Waste Water Treatment Unit: 2x600 m3/hour
Ballast Water Treatment Unit: 2x260 m3/day
Domestic Waste Water Treatment Unit: 150 m3/hour
Endüstriyel At›k Su Ar›tma Ünitesi: 2x600 m3/saat
Balast Su Ar›tma Ünitesi: 2x260 m3/gün
Evsel At›k Su Ar›tma Ünitesi: 150 m3/saat
FUEL GAS /
FUEL GAS
SULFUR RECOVERY
LPG /
LPG
LPG KÜKÜRT G‹DERME ÜN‹TES‹ /
LPG TREATING UNIT
HAF‹F NAFTA /
LIGHT NAPHTHA
HAMPETROL
ÜN‹TELER‹ I/II
CRUDE OIL UNITS I/II
‹ZOMER‹ZASYON /
ISOMERIZATION
KEROSEN /
KEROSENE
‹ZOMERAT /
ISOMERATE
BENZ‹N /
GASOLINE
REFORMAT /
REFORMATE
(Kurflunlu, kurflunsuz)
(Leaded, Unleaded)
GAZYA⁄I /JET YAKITI /
KEROSENE/JET FUEL
KEROSEN / D‹ZEL KÜKÜRT G‹DERME
ÜN‹TELER‹ I/II
KEROSENE / DIESEL
DESULFURIZATION UNITS I/II
D‹ZEL /
DIESEL
MOTOR‹N /
GAS OIL
ATMOSPHERIC BOTTOMS
VAKUM ÜN‹TES‹ /
VACUUM UNIT
HVGO /
HVGO
LPG /
LPG
LPG /
LPG
LPG /
LPG
UNIFINER / REFORMER ÜN‹TELER‹ / I
(Semi regen) /II (CCR) /
UNIFINER / REFORMER UNITS I
(Semi regen ) /II (CRR)
A⁄IR NAFTA /
IHEAVY NAPHTHA
HAMPETROL /
CRUDE OIL
HAF‹F NAFTA /
LIGHT NAPHTHA
NAFTA AYIRICI /
NAPHTHA SPLITTER
KÜKÜRT /
SULFUR
FCC ÜN‹TES‹ /
FCC UNIT
LPG /
LPG
WCN /
WCN
LPG /
LPG
VAKUM D‹P /
VACUUM BOTTOMS
HYDROCRACKER ÜN‹TES‹ /
HYDROCRACKER UNIT
HYDROCRACKER D‹P /
HYDROCRACKER BOTTOMS
NAFTA /
NAPHTHA
HAF‹F NAFTA /
LIGHT NAPHTHA
KEROSEN /
KEROSENE
D‹ZEL /
DIESEL
HYDROGEN UNIT
BAZYA⁄LAR / (Spindle oil, Lt. Neutral, Hv. Neutral, Bright stock)
LUBE BASE STOCKS / (Spindle oil, Lt. Neutral, Hv. Neutral Bright stock)
BAZYA⁄LAR/
LUBE BASE STOCKS
VACUUM UNIT
MAK‹NA YA⁄LARI ÜN‹TELER‹ /
LUBE OIL UNITS
EXTRACT / EXTRACT
WAX / WAX
VAKUM D‹P
VACUUM BOTTOMS
PDA ÜN‹TES‹ /
PDA UNIT
DAO /
DAO
PDA D‹P /
PDA BOTTOMS
VISBREAKER ÜN‹TES‹ /
VISBREAKER UNIT
VISB. FUEL OIL /
VISB. FUEL OIL
FUEL OIL /
FUEL OIL
ASFALT
ASPHALT
38 - 39
K›r›kkale Rafinerisi / K›r›kkale Refinery
Son derece modern ünitelere sahip olan K›r›kkale Rafinerisi ülkemizin en büyük kara
rafinerisidir.
With its ultra-modern units, the K›r›kkale Refinery is the biggest
inland oil refinery in Turkey.
Desulfurizer (Kerosen flarj›na göre kükürt giderme) Üniteleri: 2,700 m3/gün
Storage Capacities for Crude Oil and Products
Ar›tma Üniteleri
At›k Su Ar›tma Ünitesi: 630 m3/saat
Waste Water Treatment Unit: 630 m3/hour
FUEL GAS /
FUEL GAS
FUEL GAS /
FUEL GAS
LPG /
LPG
LPG /
LPG
HAF‹F NAFTA /
LIGHT NAPHTHA
SULFUR RECOVERY
LPG KÜKÜRT G‹DERME ÜN‹TES‹ /
LPG DESULFURIZATION UNIT
KÜKÜRT /
SULFUR
LPG /
LPG
HAF‹F NAFTA ‹ZOMER‹ZASYON /
LIGHT NAPHTHA ISOMERIZATION
‹ZOMERAT /
ISOMERATE
LPG /
LPG
A⁄IR NAFTA /
HEAVY NAPHTHA
HAMPETROL /
CRUDE OIL
HAMPETROL ÜN‹TES‹ /
CRUDE OIL UNIT
A⁄IR NAFTA KÜKÜRT G‹DERME /
HEAVY NAPHTHA HDS UNIT
LPG /
LPG
REFORMAT /
REFORMATE
A⁄IR NAFTA ÜN‹TES‹ / OKTAN
ARTIRMA (REFORMING) /
HEAVY NAPHTHA OCTANE
ENHANCEMENT (REFORMING) UNIT
GAZ YA⁄I
KEROSENE
KEROSEN /
KEROSENE
KEROSEN VE D‹ZEL KÜKÜRT
G‹DERME /
KEROSENE/DIESEL
DESULFURIZATION
D‹ZEL
DIESEL
BENZ‹N /
GASOLINE
GAZ YA⁄I JET YAKITI /
KEROSENE/JET FUEL
DIESEL /
D‹ZEL
MOTOR‹N /
GAS OIL
LVGO / LVGO
ATMOSFER‹K D‹P
ATMOSPHERIC BOTTOMS /
HC D‹P /
HC BOTTOMS
NAFTA /
NAPHTHA
VACUUM UNIT
VAKUM D‹P /
VACUUM BOTTOMS
HVGO /
HVGO
LPG /
LPG
GAZ YA⁄I /
KEROSENE
HYDROCRACKER /
HYDROCRACKER
HYDROGEN UNIT
D‹ZEL /
DIESEL
HYDROCRACKER BOTTOMS /
HYDROCRACKER DIP
FUEL OIL /
FUEL OIL
ASFALT /
ASPHALT
40 - 41
Batman Rafinerisi / Batman Refinery
Ülkemizin ilk rafinerisi olan Batman Rafinerisi’nde iki adet hampetrol distilasyon ünitesi
yan›nda vakum, reformer, LPG ve asfalt üretim üniteleri bulunmaktad›r.
The first refinery built in Turkey, the Batman Refinery contains two
crude oil distillation units as well as a vacuum unit, a reformer unit and LPG and asphalt
production units.
Vakum Üniteleri: 340 m3/gün
Reformer (Oktan Yükseltici) Üniteleri: 215 m3/gün
Vacuum Units: 340 m3/day
Reformer (Octane Enhancement) Units: 215m3/day
Ar›tma Üniteleri
At›k Su Ar›tma Ünitesi: 290 m3/saat
Waste Water Treatment Unit: 290 m3/hour
LPG /
LPG
LPG TATLILAfiTIRMA ÜN‹TES‹ /
LPG SWEETENING UNIT
HAF‹F NAFTA
TATLILAfiTIRMA ÜN‹TES‹ /
LIGHT NAPHTHA
SWEETENING UNIT
LPG /
LPG
HAF‹F NAFTA /
LIGHT NAPHTHA
LPG /
LPG
A⁄IR NAFTA /
HEAVY NAPHTHA
HAMPETROL /
CRUDE OIL
CRUDE OIL UNITS I/II
HAMPETROL ÜN‹TELER‹ I/II
REFORMER /
REFORMER
KEROSEN
KEROSENE
KEROSEN TATLILAfiTIRMA
ÜN‹TES‹ /
KEROSENE
SWEETENING UNIT
MOTOR‹N /
GAS OIL
BENZ‹N / GASOLINE
(Kurflunlu, Kurflunsuz Benzin)
(Leaded, Unleaded Gasoline)
GAZ YA⁄I /
KEROSENE
MOTOR‹N /
GAS OIL
ATMOSPHERIC BOTTOMS
FUEL OIL /
FUEL OIL
VACUUM UNIT
ASFALT /
ASPHALT
42 - 43
Körfez Petrokimya ve Rafineri Kompleksi /
Körfez Petrochemical and Refinery Complex
Körfez Petrokimya ve Rafineri Müdürlü¤ü’nde ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi kurulmas›
çal›flmalar›nda at›klar›n yönetimi konusunda yap›lan düzenlemeler kapsam›nda kat›, tehlikeli
ve t›bbi at›klar›n kayna¤›nda ayr›larak, etkin bir flekilde kontrolü ve yok edilmesi
sa¤lanmaktad›r.
ISO 14001 Environmental Management System standards at the
Körfez Petrochemical and Refinery Complex have required new practices to be put into play
with regard to waste management prevention or elimination of solid, hazardous and medical
waste by separating it out at the source.
Karbon Siyah› Fabrikas›
Carbon Black Plant
Polistiren Fabrikas›
Kurulu Kapasite: 15,000 ton/y›l
Lisansör Firma: Philips Petroleum Co., ABD
Mühendislik ve Tedarik Müteahhidi: Euro Technica
‹talya- Snam Progetti, ‹ngiltere
Capacity: 15,000 tons/year
Licensor: Philips Petroleum Co., USA
Engineering & Supply Contractor: Euro Technica,
Italy- Snam Progetti, UK
Lisansör Firma: Costen Oil & Chemical Co., ABD Licensor: Costen Oil & Chemical Co., USA
Mühendislik ve Tedarik Müteahhidi: Litwin S.A., Fransa Engineering & Supply Contractor: Litwin S.A., France
Montaj Firmas›: Petkim, Türkiye
‹flletmeye Al›n›fl Tarihi: 28 fiubat 1974
Tevsii Tarihi: 1981
Tevsii Sonras› Kapasite: 40,000 ton/y›l
KS/Aromatik Ya¤ Dönüflüm Oran›: %53
Construction Contractor: Petkim, Turkey
Start-up Date: 28 February 1974
Expansion Date: 1981
Capacity After Expansion: 40,000 tons/year
Conversion Factor CB/Aromatic Oil: 53%
Polystyrene Plant
‹flletmeye Al›n›fl Tarihi: 4 Nisan 1975
Tevsii Tarihi: 1988
Tevsii Sonras› Kapasite: 27,000 ton/y›l
PS/Stiren Dönüflüm Oran›: %103
Start-up Date: 4 April 1975
Expansion Date: 1988
Capacity After Expansion: 27,000 tons/year
Conversion Factor CB/Aromatic Oil: 103%
Bütadien Ekstraksiyon Fabrikas›
Butadiene Extraction Plant
Lisansör Firma: Shell International, Hollanda
Mühendislik ve Tedarik Müteahhidi: Heurtey S.A.,
Fransa
Licensor: Shell International, Holland
Engineering & Supply Contractor: Heurtey S.A., France
‹flletmeye Al›n›fl Tarihi: 20 fiubat 1975
BDX/C4 Dönüflüm Oran›: %50
Start-up Date: 20 February 1975
Conversion Factor SBR/Latex: 50%
Stiren Bütadien Kauçuk Fabrikas›
Styrene Butadiene Rubber Plant
Polibütadien Kauçuk Fabrikas›
Polybutadiene Rubber Plant
Lisansör Firma: Polysar, Kanada
Mühendislik ve Tedarik Müteahhidi: Heurtey S.A.,
Fransa
Licensor: Polysar, Canada
Lisansör Firma: Polysar, Kanada
Mühendislik ve Tedarik Müteahhidi: Heurtey S.A., Fransa
Licensor: Polysar, Canada
Start-up Date: 19 March 1975
‹flletmeye Al›n›fl Tarihi: 30 Nisan 1975
SBR/Latex Dönüflüm Oran›: %97
Start-up Date: 30 April 1975
‹flletmeye Al›n›fl Tarihi: 19 Mart 1975
SBR/Latex Dönüflüm Oran›: %23
Petrokimya Ürünleri Üretimi / Production of Petrochemical Products
2002
2003
% De¤iflim/Change
Polistiren / Polystyrene
4,230
6,881
62.7
Stiren Bütadien Kauçuk (SBR) / Styrene Butadiene Rubber (SBR)
21,065
21,118
0.3
Polibütadien Kauçuk (CBR) / Polybutadiene Rubber (CBR)
14,455
13,739
(5.0)
Karbon Siyah› (KS) / Carbon Black (CB)
37,174
39,642
6.6
Bütadien 1,3 / Butadiene 1,3
25,392
23,698
(6.7)
26,332
23,791
(9.6)
128,648
128,869
0.2
Di¤er / Other
TOPLAM / TOTAL
Petrokimya Ürünleri Sat›fllar› / Sales of Petrochemical Products
Di¤er Ürünler / Other Products
‹Ç SATIfi TOPLAM / DOMESTIC SALES
Di¤er Ürünler / Other Products
‹HRAÇ KAYITLI SATIfi TOPLAM / EXPORT ORIENTED SALES
TOPLAM YURT‹Ç‹ SATIfiLAR / TOTAL DOMESTIC SALES
DIfi SATIM / EXPORTS
TOPLAM SATIfi / TOTAL SALES
2002
2003
4,912
19,433
11,936
36,604
637
73,522
916
542
939
2,398
75,920
3,097
79,017
7,879
22,870
12,821
37,878
81,448
10
128
55
14
207
81,655
5,059
86,714
60.4
17.7
7.4
3.5
(100)
10.8
(86.0)
(89.9)
(98.5)
(91.4)
7.6
63.4
9.7
44 - 45
Güvenlik, Çevre ve ‹flçi Sa¤l›¤› / Safety, Environment and Labor Health
TÜPRAfi kuruluflundan bu yana toplum sa¤l›¤› konusunda son derece duyarl› bir tutum
sergilemifltir. Sa¤l›k ve güvenlik her zaman için di¤er ticari kayg›lar›n önünde
tutulmaktad›r.
TÜPRAfi has always displayed the greatest sensitivity to issues of
environmental protection and social health. The environment, health and safety have
always taken precedence over commercial concerns.
TÜPRAfi kuruluflundan bu yana çevrenin
korunmas› ve toplum sa¤l›¤› konular›nda son
derece duyarl› bir tutum sergilemifltir. Çevre, sa¤l›k
ve güvenlik her zaman için di¤er ticari kayg›lar›n
önünde tutulmaktad›r. fiirket, maruz kal›nabilecek
tehlike ve riskleri en düflük seviyede tutmakta,
personeline sa¤l›kl› ve güvenli bir çal›flma ortam›
sa¤lamakt›r. fiirket, çevre, ifl sa¤l›¤› ve ifl güvenli¤i
konular›nda mevcut yasa, tüzük ve yönetmelikleri
uygulayarak Avrupa Birli¤i standartlar›nda faaliyet
göstermekte, çevre bilincinin oluflmas›nda ve
geliflmesinde öncü olmaktad›r.
TÜPRAfi rafinerileri her y›l güvenlik, çevre ve sa¤l›k
standartlar› çerçevesinde denetlenmektedir.
TÜPRAfi rafinerilerinde ifl güvenli¤i ve iflçi sa¤l›¤›
standart, tüzük ve yönetmeliklerle sürekli kontrol
alt›nda tutulmaktad›r.
Personele ilkyard›m konusunda teorik ve pratik
e¤itimler verilmekte, y›ll›k periyodik sa¤l›k
kontrolleri gerçeklefltirilmektedir. Özel muayene ve
tetkik gerektiren ünitelerde çal›flanlar›n kontrolleri
ile portör muayeneleri yap›lmakta, radyasyon riski
olan yerlerde çal›flanlar›n dozimetreleri periyodik
olarak kontrol edilmektedir.
TÜPRAfi has always displayed the greatest sensitivity to
issues of environmental protection and social health.
The environment, health and safety have always taken
precedence over other commercial concerns. The
Company has reduced risk and danger to the lowest
possible levels while ensuring safe and healthy working
conditions for its employees. The Company applies all
standards, laws and regulations relating to issues of the
environment, worker health and job safety at a level in
compliance with European Union standards and leads
the way in encouraging and developing environmental
awareness.
TÜPRAfi refineries undergo annual inspections to
ensure compliance with standards for safety, health
and the environment.
Personnel are given both theoretical and practical
training in first aid and undergo annual physical
examinations. Checkups are performed on site for
employees working in units where special examinations
and inspections are required. Dosimeters worn by
personnel working in areas with radiation risk are
checked regularly.
Teknik Emniyet / Technical Safety
TÜPRAfi rafinerilerindeki tüm çal›flmalar çal›flanlar›n
güvenli¤i gözetilerek sürdürülmektedir. Bu konuda
sorumluluk en üstten en alt kademeye kadar tüm
yöneticiler taraf›ndan paylafl›lmaktad›r. Güvenlik
kurallar› uluslararas› standartlar ve çal›flanlar›n
önerileri do¤rultusunda haz›rlanm›fl olup, eksiksiz
bir biçimde uygulanmaktad›r.
TÜPRAfi’ta, tüm personelin yang›n ve ifl güvenli¤i
konular›nda e¤itilmesini ve bilinçlenmesini sa¤lamak
amac›yla Emniyet Haftas› düzenlenmektedir. Bu
süreçte bir resim yar›flmas› organize edilerek
personelin etkinliklere kat›l›m› sa¤lanmakta;
dereceye giren resimler sergilenmektedir. Ayr›ca,
ünitelerin temizlik ve düzen kontrollerinin yan› s›ra
bir y›l içinde yapm›fl olduklar› ifl kazalar› bak›m›ndan
de¤erlendirilmekte, ilk üç dereceye giren üniteler
ödüllendirilmektedir.
Sürekli verilen e¤itimler ve düzenli olarak uygulanan
önleyici planlar sayesinde ifl kazalar›n›n ve meslek
hastal›klar›n›n en alt seviyede tutulmas›
amaçlanmaktad›r.
Bu kapsamda ‹zmit Rafinerisi’nde ifl kazalar›n›n
minimum seviyeye indirilmesinin sa¤lanabilmesi ve
çal›flanlar›n özellikle deprem, yang›n, yak›n kayb› gibi
travmatik olaylara ba¤l› sorunlar›n›n çözülebilmesi
için Kocaeli Üniversitesi T›p Fakültesi Psikiyatri Ana
Bilim Dal› Baflkanl›¤› ile 1 Ocak 2003 tarihinden
bafllamak üzere iki y›ll›k bir araflt›rma çal›flmas›na
bafllanm›flt›r.
Teknik güvenlik ve yang›nla mücadele sistemleri, en
son teknoloji ürünü yang›n arazözleri, yang›n
pompas› ve di¤er ekipmanlar ile modernize edilmifl,
böylelikle yang›n ve do¤al afetlerin do¤urabilece¤i
riskler en aza indirilmifltir. Yang›n e¤itimleri her ay
tekrarlanmakta, de¤iflik senaryolara göre düzenli
olarak yang›n tatbikatlar› yap›lmaktad›r.
Deniz ve nehirlerde meydana gelebilecek mahsul
kaçaklar›na etkin bir flekilde müdahale edilebilmesi
için ‹ngiltere’de bulunan Oil Spill Response Ltd.
(OSRL) flirketi ile ‹zmit, ‹zmir ve Körfez Petrokimya
ve Rafineri tesislerini kapsayan bir anlaflma
All activities at TÜPRAfi refineries are carried out under
strict safety standards. Responsibility for worker health
and job safety is shared by all managers, from the
highest level to the lowest. Safety regulations are
formulated according to international standards with the
inclusion of employees’ recommendations; rules are
strictly adhered to.
Every year TÜPRAfi conducts a Safety Week throughout
the Company, during which all personnel are made
aware of and given training on issues related to fire and
job safety. During this period, a safety poster
competition is conducted and employees’ contributions
are encouraged, after which the winning entries are
exhibited. Apart from ratings given to the units on the
basis of cleanliness and orderliness inspections, the units
are also evaluated according to the number of workrelated accidents per year and prizes are awarded to
the three highest ranking units.
It is the goal of ongoing training and regular preventive
measures to keep work-related accidents and illnesses
at the lowest possible levels.
At the Izmit Refinery as part of ongoing efforts to
reduce work-related accidents and to assist employees
in dealing with trauma-related to occurrences such as
fire, earthquake and the loss of loved ones, a two-year
research program was initiated in cooperation with the
Psychiatry Department of the Medical Faculty of Kocaeli
University on January 1, 2003.
The Company’s technical safety and fire-fighting systems
have been completely modernized with state-of-the-art
technology in fire hoses, pumps and other equipment,
thereby reducing risk inherent to fire and natural
disasters to a minimum. Fire-related training is repeated
monthly and fire drills are conducted regularly,
employing a variety of different scenarios.
TÜPRAfi has entered into an agreement with Oil Spill
Response Ltd. (OSRL), a British company specializing in
systems and equipment designed to minimize the
impact of petroleum product spills into seas and rivers.
The agreement covers the ‹zmit, ‹zmir and Körfez
Petrochemical and Refineri complexes.
46 - 47
Çevrenin Korunmas› / Protecting the Environment
Çevre koruma konusuna büyük önem veren TÜPRAfi’ta at›k sular fiziksel, kimyasal ve
biyolojik ar›tmalardan geçirilerek, yönetmeliklerde belirtilen limitlerin alt›nda deflarj
edilmektedir.
TÜPRAfi attaches great importance to issues of environmental
protection. Before it is discharged, all of the Company’s waste water undergoes physical,
chemical and biological treatment at standards higher than those required by current
regulations.
Çevre koruma konusuna büyük önem veren
TÜPRAfi’ta at›k sular fiziksel, kimyasal ve biyolojik
ar›tmalardan geçirilerek, yönetmeliklerde belirtilen
limitlerin alt›nda deflarj edilmektedir. Deflarj izinleri
periyodik olarak al›nmaktad›r. TÜPRAfi’ta,
iskelelerde ve gemilerde meydana gelebilecek
yang›n ve ürün kaçaklar›na müdahale edebilecek su
ve köpük püskürtme sistemleri ile donan›ml›
römorkörler mevcuttur. Akaryak›t dökülmelerini
kontrol alt›na almak ve toplamak için yüzer
bariyerler ve s›y›r›c› pompalar her an kullan›ma
haz›rd›r.
Rafinerilerde bacalar›n birlefltirilmesi, yükseltilmesi
ve kükürt oran› %1.5’in alt›nda olan düflük kükürtlü
yak›tlar›n kullan›lmas› sayesinde hava kirlili¤i ile
mücadele çal›flmalar›nda ve baca gaz› emisyon
izinlerinin al›nmas› konusunda önemli geliflmeler
kaydedilmifltir. Yüzer tavanlar›n conta sistemleri çift
s›zd›rmaz hale getirilerek tanklardan hidrokarbon
emisyonlar› kabul edilebilir limitlerin alt›na
indirilmifltir.
‹zmit Rafinerisi’nde Yeni Reformer ve Dizel Kükürt
Giderme Ünitesi için ÇED Gerekli De¤ildir Belgesi
al›nm›flt›r.
K›r›kkale Rafinerisi’nde kazan ve f›r›nlarda kullan›lan
fuel oil 6 yerine özel kalorifer yak›t› üretilerek
kullan›lmaya bafllanm›flt›r.
‹zmit Rafineri Müdürlü¤ü ve Körfez Petrokimya ve
Rafineri Müdürlü¤ü’nde ISO 14001 Çevre Yönetim
Sistemi kurulmas› çal›flmalar› kapsam›nda, at›klar›n
yönetimi konusunda yap›lan düzenlemeler ve
TÜPRAfi attaches great importance to issues of
environmental protection. Before it is discharged, all of
the Company’s waste water undergoes physical,
chemical and biological treatment at standards higher
than those required by current regulations. Licenses
for waste water discharge are reviewed and renewed
at regular periods. Tugboats equipped with water and
foam spraying systems are on standby to deal with
any fire or product spill that might occur at TÜPRAfi’s
piers or aboard vessels. Floating dams and skimming
pumps are kept in readiness to control fuel spills or
to clean them up.
By combining refinery smokestacks and increasing
their height in addition to the use of fuels whose
sulfur content is less than 1.5%, the Company has
made significant progress in combating air pollution
and in obtaining flue gas emission certification. The
installation of bi-directional seals on the floating tanktops has reduced hydrocarbon emissions to below
acceptable limits.
The EIA (Environmental Impact Assessment) Not
Required Certificate has been obtained for the New
Reformer and Desulfurization Unit at the ‹zmit
Refinery.
A specialized central heating fuel is being produced
and used in place of fuel oil 6 in the boilers and
furnaces at the K›r›kkale Refinery.
Within the framework of ongoing efforts to establish
the ISO 14001 Environmental Management System
at the ‹zmit Refinery headquarters and the Körfez
Petrochemical and Refinery Complex headquarters,
çal›flmalar ile kat›, tehlikeli ve t›bbi at›klar›n
kayna¤›nda ayr›larak, etkin bir flekilde kontrolü ve
yok edilmesi sa¤lanmaktad›r. Di¤er rafinerilerde de
etkin bir at›k yönetiminin uygulanmas› için
çal›flmalara bafllanm›flt›r.
Körfez Petrokimya ve Rafineri Müdürlü¤ü ve ‹zmit
Rafineri Müdürlü¤ü s›n›rlar› içindeki evsel at›k
havuzlar› ve tehlikeli at›k ihtiva eden varillerin
temizli¤i Ekim 2002 - Ekim 2003 aras›nda
‹ZAYDAfi firmas› taraf›ndan yap›lm›flt›r.
new regulations and practices in waste management
have been introduced that effectively prevent or
eliminate solid, dangerous and medical waste by
separating it out at the source. Work has begun to
introduce effective waste management at the
Company’s other refineries as well.
The cleanup of the household waste cesspools and
barrels containing hazardous waste was carried out
at the Körfez Petrochemical and Refinery Complex
and the ‹zmit Refinery by the ‹ZAYDAfi company
between October 2002 and October 2003.
48 - 49
Kalite / Quality
TÜPRAfi, ISO 9001:2000 Kalite, ISO 14001 Çevre ve OHSAS 18001 ‹fl Sa¤l›¤› ve
Güvenli¤i Yönetim Sistemleri belgelerine sahip olmay›, toplam kalitede var›lacak son nokta
olarak de¤il, yaln›zca bir aflama olarak de¤erlendirmekte ve tüm çal›flmalar›n› bu görüfl
do¤rultusunda sürdürmektedir.
TÜPRAfi considers owning ISO 9001:2000 Quality Management, ISO
14001 Environment Management, OHSAS 18001 Occupational Health not as the ultimate
success, but as a stoge in the line of achievements and perform its operations in line with this
viewpoint.
TÜPRAfi tüm aktivitelerinde kalite, çevre, toplum
ve çal›flan sa¤l›¤›na olan duyarl›l›¤› çerçevesinde ISO
9001:2000 Kalite, ISO 14001 Çevre, OHSAS
18001 ‹fl Sa¤l›¤› ve Güvenli¤i Yönetim Sistemleri
belgelerini efl zamanl› olarak almay› baflarm›flt›r.
TÜPRAfi Genel Müdürlü¤ü, ‹zmit Rafineri
Müdürlü¤ü, Körfez Petrokimya ve Rafineri
Müdürlü¤ü’nde ISO 9001:2000 Kalite, ISO 14001
Çevre, OHSAS 18001 ‹fl Sa¤l›¤› ve Güvenli¤i
Yönetim Sistemleri belgelendirme denetimleri, BSI
(British Standards Institution) Eurasia Yönetim
Sistemleri Belgelendirme Ltd. fiti. taraf›ndan 2004
Ocak ay› içinde yap›lm›fl ve bu kuruluflun
‹ngiltere’de yapt›¤› de¤erlendime sonucunda
uluslararas› geçerlili¤e sahip her üç belgenin de 3
fiubat 2004 tarihinde TÜPRAfi’a verilmesi uygun
görülmüfltür.
TÜPRAfi Rafinerileri’nde ortak kalite, çevre ve
çal›flan sa¤l›¤› bilinci oluflturulmas› amac›yla ‹zmir ve
K›r›kkale Rafinerileri’nde de entegre yönetim
sisteminin kurulmas› ve belgelendirilmesi amac›yla
bafllat›lan çal›flmalar 2004 y›l› ortalar›nda
sonuçland›r›lacakt›r.
Within the framework of TÜPRAfi’s quality policy and
awareness for the environment and public health in all its
activities, certification proccess for the implementation of
ISO 9001:2000 Quality Management and ISO 14001
Environment Management and OHSAS 18001
Occupationd Health and Safety Management integrated
systems have been completed successfully.
The certification inspection at TÜPRAfi Head Office, the
‹zmit Refinery and the Körfez Petrochemical and Refinery
Complex for ISO 9001:2000 Quality, ISO 14001
Environmental and OHSAS 18001 Occupationd Health
and Safety Management Systems was conducted by BSI
Eurasia Management Systems Certification Ltd. fiti. in
January. The results of the inspection were evaluated by
the BSI (British Standards Institution) in the UK.
Consequently, these three internationally accepted
certificates were awarded to TÜPRAfi on February 3, 2004.
Within the framework of TÜPRAfi’s firm intention to
develop a common awareness of the importance of
quality, environmental concern and job safety at all of
its refineries, efforts are underway at the ‹zmir and
K›r›kkale Refineries to establish an integrated
management system and certification and results are
expected by July, 2004.
Personel ve E¤itim / Personnel and Training
2003 y›l› için öngörülen, 5,154 kiflilik kadroya
karfl›l›k, y›l sonu itibariyle personel say›s› 4,464 kifli
olmufltur. Buna göre fiili personel say›s›n›n
onaylanm›fl kadroya göre oran› %86.6 olmufltur. Y›l
içinde 22 personel ifle al›nm›fl, 274 personel iflten
ayr›lm›flt›r.
TÜPRAfi kuruldu¤undan itibaren çal›flanlar›n›n
e¤itimine büyük önem vermektedir. fiirket, mevkii
gözetmeksizin tüm çal›flanlar›na mesleki anlamda
geliflimlerine katk›da bulunmak amac›yla her türlü
e¤itim imkan›n› sunmaktad›r.
2003 y›l›nda 611 personel yurt içinde, 148
personel ise yurt d›fl›nda sempozyum, inceleme,
araflt›rma, kurs ve konferanslara kat›lm›flt›r. Toplam
9,252 personele teknik emniyet, sivil savunma,
operatör oryantasyonu konular›nda flirket içi e¤itim
sa¤lanm›flt›r. Bunlara ilaveten flirket d›fl› çeflitli
kurulufllardan gelen 3,155 kifliye e¤itim verilmifltir.
Although budgeted to have 5,154 people on its
payrol in 2003, the Company had 4,464 employees
as of year-end, giving it a manning ratio of 86.6%.
Twenty-two people were hired into the Company
during the year and 274 left.
From the moment of its foundation, TÜPRAfi has
given high priority to staff training. The Company has
presented all its staff, irrespective of level within the
organization, with the opportunity to participate in a
wide variety of educational activities related to
professional development.
In 2003, 611 employees participated in symposiums,
courses, conferences, investigations and research in
Turkey. Another 148 employees took part in similar
training outside the country. In-house training was
provided to 9,252 employees on technical safety, civil
defense and operator orientation. The Company also
offered training to 3,155 people from outside
organizations.
50 - 51
Ditafl-Deniz ‹flletmecili¤i ve Tankercili¤i A.fi. /
Ditafl-Tanker and Marine Operations Corporation
Ditafl, muhtelif tonaj ve evsafta deniz tankerleri sat›n alarak, inflaa ettirerek veya kiralayarak;
bunlar› yurtiçi ve/veya uluslararas› hampetrol ve petrol ürünlerinin deniz nakliyat›nda kullanmak
amac›yla 16.03.1974 tarihinde kurulmufltur. Özellefltirme Yüksek Kurulu’nun 22.10.2002 tarih
ve 2002/54 say›l› karar› ile TÜPRAfi’›n ba¤l› ortakl›¤› olmufltur.
Ditafl was founded on March 16, 1974 for the purpose of purchasing, constructing
or leasing marine tankers of varied tonnage and specifications to be used for domestic and/or
international marine transportation of crude oil and petroleum products. It became a subsidiary of
TÜPRAfi under a decision by the Privatization High Council (No. 2002/54, October 22, 2002).
Ditafl, muhtelif tonaj ve evsafta deniz tankerleri
sat›n alarak, inflaa ettirerek veya kiralayarak; bunlar›
yurtiçi ve/veya uluslararas› hampetrol ve petrol
ürünlerinin deniz nakliyat›nda kullanmak amac›yla
16.03.1974 tarihinde kurulmufltur. Özellefltirme
Yüksek Kurulu’nun 22.10.2002 tarih ve 2002/54
say›l› karar› ile TÜPRAfi’›n ba¤l› ortakl›¤› olmufltur.
Ditafl’›n 10 trilyon TL olan sermayesi TÜPRAfi
%79.98, T.S.K.G.V. %20.00 ve ‹GSAfi %0.02 olarak
da¤›lm›flt›r.
Ditafl’›n 2003 y›l› cirosu 163,884,119 milyon TL
olup, vergi öncesi kar› 21,942,757 milyon TL,
dönem kar› vergi ve di¤er yasal yükümlülük
karfl›l›klar› düflüldükten sonraki net kar› ise
16,936,583 milyon TL’dir.
Ditafl was founded on March 16, 1974 for the
purpose of purchasing, constructing or leasing marine
tankers of varied tonnage and specifications to be
used for the domestic and/or international marine
transportation of crude oil and petroleum products. It
became a subsidiary of TÜPRAfi under a decision by
the Privatization High Council (No. 2002/54, October
22, 2002).
Ditafl’s TL 10 trillion capital is shared by TÜPRAfi
(79.98%), T.S.K.G.V (20%) and ‹GSAfi (0.02%).
In 2003, Ditafl had a turnover TL 163,884,119
million, with a pre-tax profit of TL 21.942,757 million.
Net profit after deducting taxes and other legal
obligation reserves was TL 126,936,583 million.
Tafl›ma Faaliyetleri / Transportation Activities
2002 y›l›nda 24,025,046 metrik ton hampetrol ve
967,151 metrik ton ürün olmak üzere toplam
24,992,197 metrik ton olan tafl›ma miktar› 2003
y›l›nda 2,160,809 metrik ton artarak, 26,219,724
metrik ton hampetrol ve 933,282 metrik ton ürün
ile toplam 27,153,006 metrik ton olmufltur.
2003 y›l›nda ürün tafl›malar›n›n %66.3’ü Ditafl
tankeri, %6.4’ü süreli kiralanan Türk bayrakl›
tankerler, %27.3’ü tek sefer baz›nda tutulmufl Türk
bayrakl› tankerler ile; hampetrol tafl›malar›n›n
%26.2’si Cumhuriyet tankeri, %38.9’u süreli
kiralanan Türk bayrakl› tankerler, %7.8’i tek sefer
baz›nda tutulmufl Türk bayrakl› tankerler, %27.1’i
tek sefer baz›nda tutulmufl yabanc› bayrakl›
tankerler ile yap›lm›flt›r.
2002 y›l›nda hampetrol tafl›malar› içinde %12.3 olan
yabanc› bayrakl› tanker tafl›ma pay› 2003 y›l›nda
%14.8 artarak %27.1’e ulaflm›flt›r. Bunun sebebi;
önceki y›la göre 795,000 m/t artan ‹ran çekiflleri ile
2,448,279 m/t azalan Irak (TPIC/‹skenderun
körfezi) çekifllerinin Rusya ve Libya çekiflleri
art›r›larak ikame edilmesi ve bu çekifllerin yabanc›
bayrakl› aframax tankerler kullan›larak
karfl›lanmas›d›r.
In 2002, a total of 24,025,046 metric tons of crude
oil and 967,151 metric tons of petroleum products
were transported. In 2003, this total increased by
2,160,809 metric tons to 26,219,724 metric tons of
crude oil and 933,282 metric tons of petroleum
products, for a grand total of 27,153,006 metric tons.
The transportation of petroleum products in 2003
was carried out as follows: 66.3% by Ditafl tankers,
6.4% by term-leased Turkish flag tankers, 27.3% by
single voyage lease Turkish flag tankers. For crude oil
transport the distribution is as follows: 26.2%
Cumhuriyet tanker, 38.9% term-leased Turkish flag
tankers, 7.8% by single voyage lease Turkish flag
tankers, 27.1% by single voyage leased foreign flag
tankers.
The 12.3% utilization of foreign-registered tankers for
crude oil transport in 2002 increased 14.8% for a
total of 27.1% in 2003. The explanation for this
phenomenon lies in the increased Iran pulls of
795,000 m/t over the preceding year and the
2,448,279 m/t decrease in Iraq (TPIC/Gulf of
Iskenderun) pulls, which resulted in increasing Russia
and Libya pulls being substituted; this was achieved
by the use of foreign flag aframax tankers.
Personel / Personnel
2003 y›l›nda 4857 say›l› ‹fl Kanununa tabi 43 kara
personeli ile 854 say›l› Deniz ‹fl Kanunu’na tabi 71
deniz personeli istihdam edilmifltir.
Türkiye Petrol Rafinerileri A.fi. ‹zmit ve ‹zmir
Rafineri Müdürlükleri’nin Römorkör ‹flletmecili¤i ve
Palamar Hizmetleri 854 say›l› Deniz ‹fl Kanunu’na
tabi 139 personel ile gerçeklefltirilmifltir.
In 2003, 43 on-shore employees were hired subject
to Work Law No. 4857 and 71 maritime staff were
hired subject to Maritime Work Law No. 854.
The activities of the Tugboat Administration and
Hawser Services of the Türkiye Petrol Rafinerileri A.fi.
‹zmit and ‹zmir Refinery Head Offices were carried
out with 139 employees subject to Maritime Work
Law No. 854.
Yat›r›mlar / Investments
2003 y›l›nda 3,724 milyon TL ‹dame-Yenileme ve
10,528 milyon TL Makine-Teçhizat olmak üzere
toplam 14,252 milyon TL yat›r›m harcamas›
In 2003, investment expenditures totaled TL 14,252
million, of which TL 3,724 million was used for
maintenance and renovations and TL 10,528 million
for machinery and equipment.
52 - 53
Mali Durum/ Financial Brief
Türkiye rafinaj kapasitesinin %87'sini elinde
bulunduran TÜPRAfi 2003 y›l› faaliyet dönemini,
bölgede yaflanan s›cak savafla ra¤men özellikle
isabetli d›fl kaynakl› petrol ikmali zamanlamas›n›n
etkili oldu¤u ticari, teknik ve mali planlamalar›ndaki
baflar›s› ile rekor bir karl›l›¤a ulaflarak tamamlam›flt›r.
Bu geliflmeler, fiirket’te mali analiz sonuçlar›
itibariyle önemli art›fllar›n oluflumuna imkan
sa¤lam›flt›r. TÜPRAfi, 2003 y›l›nda cirosunu
yükseltmifl ve %22'lik art›flla 18.9 katrilyon TL
has›lat elde ederek nakit pozisyonunu iyilefltirmifl ve
dolay›s›yla net çal›flma sermayesinde %84 art›fl
gerçeklefltirmifltir. Böylece KDV dahil ödenen
vergiler de %28 oran›nda artarak, 11.4 katrilyon TL
tutar›nda devlete kaynak aktar›m› yap›lm›flt›r.
TÜPRAfi 2003 y›l›nda, 2002 y›l›na göre %17 art›flla
9,060.4 trilyon TL net sat›fl has›lat› sa¤lam›flt›r. Bu
has›lattan 8,465.8 trilyon TL sat›fllar›n maliyeti ve
211.3 trilyon TL pazarlama sat›fl ve da¤›t›m giderleri
ve genel yönetim giderlerinden oluflan faaliyet
giderlerinin indirilmesinden sonra 383.3 trilyon TL
iflletme faaliyeti kar› kaydedilmifltir.
‹flletme faaliyeti kar›na 446.4 trilyon TL di¤er
faaliyetlerden ola¤an ve ola¤and›fl› gelirlerin
ilavesi ile oluflan tutardan, 161.9 trilyon TL di¤er
faaliyetlerden ola¤an ve ola¤and›fl› giderlerin
ve 13 trilyon TL finansman giderlerinin düflülmesi
sonunda 2003 y›l› vergi öncesi dönem kar› 654.8
trilyon TL olarak gerçekleflmifltir. Dönem kar›n›n
vergi ve yasal yükümlülükleri 220.7 triyon TL
düflüldükten sonra net dönem kar›
434.1 trilyon TL olarak gerçekleflmifltir
TÜPRAfi refineries, holding 87% of Turkey’s refining
capacity, has completed 2003 with a record
profitability, despite the negative effects of the war in
Iraq, thanks to its ability to take the right decision
concerning the supply of petroleum products and its
success in planning technical and financial affairs.
These facts rendered significant improvements in
financial results of the Company. TÜPRAfi’s turnover
in 2003 was TL 18.9 quadrillion, a year on increase
of 22%, thus liquidity position of the Company has
been bettered and net working capital was increased
by 84%. Total tax (including VAT) paid amounted to
TL 11.4 quadrillion a 28% increase over the previous
year.
In 2003, TÜPRAfi’s net sales proceeds amounted to
TL 9,060.4 trillion, in an increase of 17% over 2002.
After the deduction of TL 8,465.8 trillion as cost of
sales and TL 211.3 trillion as marketing, sales, and
distribution expenses and general overhead, the
Company booked an operating profit of TL 383.3
trillion.
With the addition of TL 446.4 trillion as regular and
extraordinary income from other activities and the
deduction of TL 161.9 trillion as regular and
extraordinary expenditures for other activities and TL
13 trillion as financing costs, the Company posted a
pretax profit of TL 654.8 trillion in 2003. After setting
aside provisions for taxes and legal obligations, the
Company showed a net profit of TL 434.1 trillion.
TÜRK‹YE PETROL
RAF‹NER‹LER‹ A.fi.
31 ARALIK 2003 TAR‹H‹ ‹T‹BAR‹YLE
SPK’NIN SER‹ XI NO: 1 SAYILI
TEBL‹⁄‹NE GÖRE HAZIRLANAN
ENFLASYONA GÖRE DÜZELT‹LMEM‹fi
MAL‹ TABLOLAR
TÜRK‹YE PETROL RAF‹NER‹LER‹ ANON‹M fi‹RKET‹
1 OCAK 2003 - 31 ARALIK 2003 HESAP DÖNEM‹NE A‹T
BA⁄IMSIZ DENET‹M RAPORU
1. Türkiye Petrol Rafinerileri A.fi.'nin ("fiirket") 31 Aral›k 2003 tarihi itibariyle Sermaye Piyasas› Kurulu ("SPK") taraf›ndan yay›mlanan Seri: XI
No: 1 say›l› "Sermaye Piyasas›nda Mali Tablo ve Raporlara ‹liflkin ‹lke ve Kurallar Hakk›nda Tebli¤"e göre düzenlenen bilançosunu ve bu
tarihte sona eren hesap dönemine ait gelir tablosunu incelemifl bulunuyoruz. ‹ncelememiz, genel kabul görmüfl denetim, ilke, esas ve
standartlar›na uygun olarak yap›lm›fl ve dolay›s›yla hesap ve ifllemlerle ilgili olarak muhasebe kay›tlar›n›n kontrolü ile gerekli gördü¤ümüz
di¤er denetim yöntem ve tekniklerini içermifltir.
2. Görüflümüze göre, sözkonusu mali tablolar fiirket'in 31 Aral›k 2003 tarihindeki gerçek mali durumunu ve bu tarihte sona eren hesap
dönemine ait gerçek faaliyet sonucunu, mevzuata ve bir önceki hesap dönemi ile tutarl› bir flekilde uygulanan SPK taraf›ndan yay›mlanan
Seri: XI No: 1 say›l› Tebli¤ ile belirlenen genel kabul görmüfl muhasebe ilkelerine uygun olarak do¤ru bir biçimde yans›tmaktad›r.
3. Görüflümüzü etkilememekle birlikte afla¤›daki hususlara dikkat çekilmesi gerekli görülmüfltür:
Ekte sunulan mali tablolar, yüksek enflasyon dönemlerinde enflasyon muhasebesi ile konsolide mali tablolara ve ifltiraklerin
muhasebelefltirilmesine iliflkin düzeltmeleri içermemektedir. fiirket, SPK’n›n Seri: XI No: 20 say›l› "Yüksek Enflasyon Dönemlerinde Mali
Tablolar›n Düzeltilmesine ‹liflkin Usul ve Esaslar Hakk›nda Tebli¤" ve Seri: XI No: 21 say›l› "Sermaye Piyasas›nda Konsolide Mali Tablolara
ve ‹fltiraklerin Muhasebelefltirilmesine ‹liflkin Usul ve Esaslar Hakk›nda Tebli¤"ine uygun olarak enflasyona göre düzeltilmifl konsolide mali
tablolar›n› ayr›ca haz›rlam›flt›r.
DENET‹M SERBEST MAL‹ MÜfiAV‹RL‹K A.fi.
Member Firm of DELOITTE TOUCHE TOHMATSU
Selçuk Ürkmez
Sorumlu Ortak, Bafl Denetçi
‹stanbul, 24 Mart 2004
TÜRK‹YE PETROL RAF‹NER‹LER‹ A.fi.
SPK’NIN SER‹ XI NO: 1 SAYILI TEBL‹⁄‹NE GÖRE HAZIRLANAN
31 ARALIK 2003 TAR‹HL‹ B‹LANÇO
(M‹LYON TL)
AKT‹F VARLIKLAR
CAR‹ DÖNEM
31 Aral›k 2003
I - DÖNEN VARLIKLAR
A - Haz›r De¤erler
1- Kasa
2- Bankalar
3- Di¤er Haz›r De¤erler
ÖNCEK‹ DÖNEM
31 Aral›k 2002
2,210,830,983
1,936,235,211
785,956,006
114
785,952,892
3,000
437,529,702
99
437,486,916
42,687
-
-
371,688,033
369,792,129
3,118,074
387,534
275,653
(1,885,357)
-
328,553,445
334,858,909
1,662,488
3,561,503
262,274
(11,038,082)
(753,647)
6,576,772
9,445,041
(2,868,269)
11,379,868
12,740,726
(1,360,858)
E- Stoklar
1- ‹lk Madde ve Malzeme
2- Yar› Mamuller
3- Ara Mamuller
4- Mamuller
5- Emtia
6- Di¤er Stoklar
7- Stok De¤er Düflüklü¤ü Karfl›l›¤› (-)
8- Verilen Siparifl Avanslar›
860,120,136
476,023,424
86,865,679
267,519,153
27,974,177
107,543
(5,477,679)
7,107,839
1,026,488,778
643,813,745
76,281,102
207,134,561
90,269,190
459,704
(6,569,262)
15,099,738
F- Di¤er Dönen Varl›klar
186,490,036
132,283,418
B - Menkul K›ymetler
C- K›sa Vadeli Ticari Alacaklar
1- Al›c›lar
2- Alacak Senetleri
3- Verilen Depozito ve Teminatlar
4- Di¤er K›sa Vadeli Ticari Alacaklar
5- Alacak Reeskontu (-)
6- fiüpheli Alacaklar Karfl›l›¤› (-)
D- Di¤er K›sa Vadeli Alacaklar
1- Ortaklardan Alacaklar
2- ‹fltiraklerden Alacaklar
3- Ba¤l› Ortakl›klardan Alacaklar
4- K›sa Vadeli Di¤er Alacaklar
Ekteki dipnotlar bu mali tablonun tamamlay›c›s›d›r.
(M‹LYON TL)
CAR‹ DÖNEM
31 Aral›k 2003
AKT‹F VARLIKLAR
II- DURAN VARLIKLAR
1,229,573,057
A- Uzun Vadeli Ticari Alacaklar
1- Al›c›lar
2- Alacak Senetleri
4- Di¤er Uzun Vadeli Ticari Alacaklar
B- Di¤er Uzun Vadeli Alacaklar
4- Uzun Vadeli Di¤er Alacaklar
C- Finansal Duran Varl›klar
1- Ba¤l› Menkul K›ymetler
2- Ba¤. Men. K›y. De¤. Düflüklü¤ü Karfl›l›¤› (-)
3- ‹fltirakler
4- ‹fltiraklere Sermaye Taahhütleri (-)
5- ‹fltirakler De¤er Düflüklü¤ü Karfl›l›¤› (-)
6- Ba¤l› Ortakl›klar
7- Ba¤l› Ortakl›klara Sermaye Taahhütleri (-)
8- Ba¤l› Ortakl›klar De¤. Düflük. Karfl›l›¤› (-)
9- Di¤er Finansal Duran Varl›klar
D- Maddi Duran Varl›klar
1- Arazi ve Arsalar
2- Yerüstü ve Yeralt› Düzenleri
3- Binalar
4- Makina Tesis ve Cihazlar
5- Tafl›t Araç ve Gereçleri
6- Döfleme ve Demirbafllar
7- Di¤er Maddi Duran Varl›klar
8- Birikmifl Amortismanlar (-)
9- Yap›lmakta Olan Yat›r›mlar
E- Maddi Olmayan Duran Varl›klar
1- Kurulufl ve Teflkilatlanma Giderleri
2- Haklar
3- Araflt›rma ve Gelifltirme Giderleri
4- Di¤er Maddi Olmayan Duran Varl›klar
5- Verilen Avanslar
F- Di¤er Duran Varl›klar
AKT‹F (VARLIKLAR) TOPLAMI
ÖNCEK‹ DÖNEM
31 Aral›k 2002
1,072,004,702
53,821
53,821
-
1,477
1,477
-
2,369
2,369
-
8,884
8,884
-
29,057,054
29,057,054
-
29,057,054
29,057,054
-
1,199,640,171
344,769
453,820,166
140,982,802
2,219,035,276
20,919,166
3,684,773
109,100
(1,790,178,246)
149,433,041
1,489,324
1,042,110,536
344,769
339,984,114
108,006,555
1,910,508,902
15,541,233
2,752,091
109,100
(1,400,072,299)
54,149,788
10,786,283
770,726
456,963
313,763
-
772,283
322,400
449,883
-
48,916
54,468
3,440,404,040
3,008,239,913
58 - 59
(M‹LYON TL)
CAR‹ DÖNEM
31 Aral›k 2003
PAS‹F (KAYNAKLAR)
I- KISA VADEL‹ BORÇLAR
ÖNCEK‹ DÖNEM
31 Aral›k 2002
1,419,353,693
A- Finansal Borçlar
1- Banka Kredileri
2- Uzun Vad. Krd. Anapara Taksitleri ve Faizleri
3- Tahvil Anapara Taksitleri ve Faizleri
4- Ç›kar›lm›fl Bonolar ve Senetler
5- Di¤er Finansal Borçlar
1,503,527,534
67,843,380
67,843,380
-
108,427,255
108,427,255
-
B- Ticari Borçlar
1- Sat›c›lar
2- Borç Senetleri
3- Al›nan Depozito ve Teminatlar
4- Di¤er Ticari Borçlar
5- Borç Reeskontu (-)
598,433,298
563,095,102
17,734,039
1,290,028
16,314,129
-
781,981,479
730,815,810
39,010,404
1,174,598
10,980,667
-
C- Di¤er K›sa Vadeli Borçlar
1- Ortaklara Borçlar
2- ‹fltiraklere Borçlar
3- Ba¤l› Ortakl›klara Borçlar
4- Ödenecek Giderler
5- Ödenecek Vergi Harç ve Di¤er Kesintiler
6- Ertelenen ve Taks. Ba¤. Devlet Alacaklar›
7- K›sa Vadeli Di¤er Borçlar
470,255,785
222,903
450,975,094
5,273,871
13,783,917
-
468,306,541
180,750
420,985,247
47,531,924
(391,380)
17,055,673
39,167,071
265,765,557
220,716,630
45,048,927
105,645,188
83,458,795
22,186,393
D- Al›nan Siparifl Avanslar›
E- Borç ve Gider Karfl›l›klar›
1- Vergi Karfl›l›klar›
2- Di¤er Borç ve Gider Karfl›l›klar›
(M‹LYON TL)
CAR‹ DÖNEM
31 Aral›k 2003
PAS‹F (KAYNAKLAR)
II- UZUN VADELi BORÇLAR
ÖNCEK‹ DÖNEM
31 Aral›k 2002
364,492,566
1- Banka Kredileri
2- Ç›kar›lm›fl Tahviller
3- Ç›kar›lm›fl Di¤er Menkul K›ymetler
382,446,031
239,721,540
239,721,540
-
276,837,640
276,837,640
-
-
-
C- Di¤er Uzun Vadeli Borçlar
4- Ertelenen ve Taks.Ba¤.Devlet Alacaklar›
5- Uzun Vadeli Di¤er Borçlar
8,916,768
8,916,768
-
14,935,369
19,480
14,915,889
-
2,420,663
15,195
113,433,595
111,280,233
2,153,362
90,657,827
88,979,438
1,678,389
B- Ticari Borçlar
1- K›dem Tazminat› Karfl›l›klar›
III- ÖZSERMAYE
A- Sermaye
B- Sermaye Taahhütleri (-)
C- Emisyon Primi
D- Yeniden De¤erleme De¤er Art›fl›
1- Duran Varl›klardaki De¤er Art›fl›
2- ‹fltiraklerdeki De¤er Art›fl›
3- Borsa'da Oluflan De¤er Art›fl›
E- Yedekler
1- Yasal Yedekler
2- Statü Yedekleri
3- Özel Yedekler
4- Ola¤anüstü Yedek
5- Maliyet Art›fl Fonu
6- Sermayeye Eklenecek ‹fltirak Hisseleri
ve Gayrimenkul Sat›fl Kazançlar›
7- Geçmifl Y›l Karlar›
F- Net Dönem Kar›
G- Dönem Zarar› (-)
H- Geçmifl Y›llar Zararlar› (-)
PAS‹F (KAYNAKLAR) TOPLAMI
1,656,557,781
1,122,266,348
250,419,200
171,969
836,121,887
833,369,787
2,752,100
135,735,925
108,298,712
27,437,213
-
250,419,200
171,969
585,999,368
583,247,268
2,752,100
111,771,963
84,334,750
27,437,213
-
434,108,800
-
173,903,848
3,440,404,040
3,008,239,913
60 - 61
1 OCAK 2003 - 31 ARALIK 2003 DÖNEM‹NE A‹T GEL‹R TABLOSU
(M‹LYON TL)
CAR‹ DÖNEM
31 Aral›k 2003
A- BRÜT SATIfiLAR
1- Yurtiçi Sat›fllar
2- Yurtd›fl› Sat›fllar
3- Di¤er Sat›fllar
B- SATIfiLARDAN ‹ND‹R‹MLER (-)
1- Sat›fltan ‹adeler (-)
2- Sat›fl ‹skontolar› (-)
3- Di¤er ‹ndirimler (-)
C- NET SATIfiLAR
D- SATIfiLARIN MAL‹YET‹ (-)
18,910,652,677
17,805,582,220
1,104,740,828
329,629
(9,850,212,696)
E- FAAL‹YET G‹DERLER‹ (-)
1- Araflt›rma ve Gelifltirme Giderleri (-)
2- Pazarlama, Sat›fl ve Da¤›t›m Giderleri (-)
3- Genel Yönetim Giderleri (-)
9,060,439,981
(8,465,839,469)
7,757,379,156
(7,454,113,395)
594,600,512
303,265,761
(211,301,965)
(166,410,767)
(32,210,804)
(134,199,963)
383,298,547
F- D‹⁄ER FAAL‹YETLERDEN GEL‹RLER VE KARLAR
1- ‹fltiraklerden Temettü Gelirleri
2- Ba¤l› Ortakl›klardan Temettü Geliri
3- Faiz ve Di¤er Temettü Gelirleri
4- Faaliyetle ‹lgili Di¤er Gelirler ve Karlar
G- D‹⁄ER FAAL‹YETLERDEN G‹DERLER VE ZARARLAR (-)
1- Reeskont Gideri
2- Diger Giderler ve Zararlar
H- F‹NANSMAN G‹DERLER‹ (-)
1- K›sa Vadeli Borçlanma Giderleri (-)
2- Uzun Vadeli Borçlanma Giderleri (-)
136,854,994
414,680,645
7,723,902
202,623,687
204,333,056
326,675,039
236,509
170,369,005
156,069,525
(140,592,197)
(11,290,764)
(129,301,433)
(189,718,691)
(12,874,154)
(176,844,537)
(13,044,623)
(13,044,623)
FAAL‹YET KARI veya ZARARI
(45,435,497)
(45,435,497)
644,342,372
OLA⁄ANÜSTÜ GEL‹RLER VE KARLAR
1- Konusu Kalmayan Karfl›l›klar
2- Önceki Dönem Gelir ve Karlar›
3- Di¤er Ola¤anüstü Gelir ve Karlar
OLA⁄ANÜSTÜ G‹DERLER VE ZARARLAR (-)
1- Çal›fl›lmayan K›s›m Giderleri ve Zararlar› (-)
2- Önceki Dönem Gider ve Zararlar› (-)
3- Di¤er Ola¤anüstü Giderler ve Zararlar (-)
DÖNEM KARI veya ZARARI
K- ÖDENECEK VERG‹ VE D‹⁄ER YASAL YÜKÜMLÜLÜKLER
NET DÖNEM KARI veya ZARARI
(7,762,809,318)
(4,279,893)
(7,758,529,425)
(38,206,750)
(173,095,215)
ESAS FAAL‹YET KARI veya ZARARI
J-
15,520,188,474
14,624,325,311
895,567,619
295,544
(908,224)
(9,849,304,472)
BRÜT SATIfi KARI veya ZARARI
I-
ÖNCEK‹ DÖNEM
31 Aral›k 2002
228,375,845
31,783,077
25,711,914
1,562,486
4,508,677
55,450,952
45,761,370
2,321,535
7,368,047
(21,300,019)
(8,314,741)
(4,535,827)
(8,449,451)
(26,281,064)
(11,868,981)
(2,988,435)
(11,423,648)
654,825,430
257,545,733
(220,716,630)
(83,641,885)
434,108,800
173,903,848
1 OCAK 2003 - 31 ARALIK 2003 DÖNEM‹NE A‹T NAK‹T AKIM TABLOSU
(M‹LYON TL)
CAR‹ DÖNEM
31 Aral›k 2003
ÖNCEK‹ DÖNEM
31 Aral›k 2002
437,529,702
344,441,772
B- DÖNEM ‹Ç‹ NAK‹T G‹R‹fiLER‹
1- Sat›fllardan Elde Edilen Nakit
a- Net Sat›fl Has›lat›
b- Alacaklardaki Azal›fllar (Sat›fllardan Kaynaklanan)
c- Alacaklardaki Art›fllar (-) (Sat›fllardan Kaynaklanan)
2- Di¤er Faaliyetler ve Karlardan Sa¤lanan Nakit
3- Ola¤anüstü Gelir ve Karlardan Sa¤lanan Nakit
4- K›sa Vadeli Borçlardaki Art›fl (Al›mlarla ilgili olmayan)
a- Menkul K›ymet ‹hrac›ndan Sa¤lanan Nakit
b- Di¤er K›sa Vadeli Borçlardaki Art›fl
5- Uzun Vadeli Borçlardaki Art›fl (Al›mlarla ilgili olmayan)
b- Di¤er Uzun Vadeli Borçlardaki Art›fl
6- Sermaye Artt›r›mndan Sa¤lanan Nakit
7- Di¤er Nakit Giriflleri
9,572,984,299
9,024,051,175
9,060,439,981
(36,388,806)
402,588,593
31,783,077
114,561,454
8,254,997,587
7,694,902,910
7,757,379,156
(62,476,246)
314,017,430
55,450,952
109,294,980
109,294,980
81,331,315
C- DÖNEM ‹Ç‹ NAK‹T ÇIKIfiLARI
1- Maliyetlerden Kaynaklanan Nakit Ç›k›fllar›
a- Sat›fllar›n Maliyeti
b- Stoklardaki Art›fl
c- Borçlardaki Azal›fl (Al›mlardan Kaynaklanan)
d- Borçlardaki Art›fl (-) (Al›mlardan Kaynaklanan)
e- Amortisman ve Karfl›l›klar Gibi Nakit Ç›k›fl› Gerektirmeyen Giderler (-)
f- Stoklardaki Azal›fl (-)
2- Faaliyet Giderlerinden
Dolay› Nakit Ç›k›fl›
a- Araflt›rma ve Gelifltirme Giderleri
b- Pazarlama, Sat›fl ve Da¤›t›m Giderleri
c- Genel Yönetim Giderleri
d- Nakit Ç›k›fl› Gerektirmeyen Giderler(-)
3- Di¤er Faaliyetlerden Giderler ve Zararlardan Dolay› Nakit Ç›k›fllar›
a- Di¤er Faaliyet Giderleri
b- Nakit Ç›k›fl› Gerektirmeyen Giderler
4- Finansman Giderlerinden Dolay› Nakit Ç›k›fllar›
5- Ola¤anüstü Gider ve Zararlardan Dolay› Nakit Ç›k›fl›
6- Duran Varl›k Yat›r›mlar› Nedeniyle Nakit Ç›k›fllar›
7- K›sa Vadeli Borçlar›n Anapara Ödemeleri
8- Uzun Vadeli Borçlar›n Anapara Ödemeleri
9- Ödenen Vergi ve Benzerleri
10- Ödenen Temettüler
11- Di¤er Nakit Ç›k›fllar›
9,224,557,995
8,296,817,631
8,465,839,469
188,997,073
(190,558,686)
(167,460,225)
8,161,909,657
7,272,171,983
7,454,113,395
453,739,458
(387,446,128)
(248,234,742)
-
133,126,731
38,206,750
173,095,215
(78,175,234)
136,891,297
140,592,197
(3,700,900)
10,684,647
16,560,864
113,528,912
62,973,137
35,455,362
190,442,405
149,939,886
78,137,123
120,385,951
32,210,804
134,199,963
(46,024,816)
199,906,796
193,700,533
6,206,263
41,859,587
18,187,489
146,453,448
54,310,547
79,733,631
139,401,932
89,498,293
D- DÖNEM SONU NAK‹T MEVCUDU
785,956,006
437,529,702
E- NAK‹T ARTIfi VEYA AZALIfiI
348,426,304
93,087,930
A- DÖNEM BAfiI NAK‹T MEVCUDU
62 - 63
1 OCAK 2003 - 31 ARALIK 2003 DÖNEM‹NE A‹T FON AKIM TABLOSU
(M‹LYON TL)
CAR‹ DÖNEM
31 Aral›k 2003
A- KAYNAKLAR
1- Faaliyetlerden Kar›ndan Sa¤lanan Kaynaklar
a- Faaliyet Kar›
b- Amortismanlar (+)
c- Fon Ç›k›fl› Gerektirmeyen Di¤er Giderler (+)
d- Fon Girifli Sa¤lamayan Gelirler (-)
2- Ola¤anüstü Kardan Sa¤lanan Kaynaklar
a- Ola¤anüstü Kar
b- Fon Ç›k›fl› Gerektirmeyen Giderler (+)
c- Fon Girifli Sa¤lamayan Gelirler (-)
3- Dönen Varl›klar›n Tutar›nda Azal›fl
4- Duran Varl›klar›n Tutar›nda Azal›fl
5- K›sa Vadeli Borçlarda Art›fl
6- Uzun Vadeli Borçlarda Art›fl
7- Sermaye Artt›r›m› (Nakit Karfl›l›¤›)
8- Emisyon Primi
B- KAYNAK KULLANIMLARI
1- Faaliyet Zarar›ndan Dolay› Kaynak Kullan›m›
a- Faaliyet Zarar›
d- Fon Girifli Sa¤lamayan Di¤er Gelirler (-)
2- Ola¤anüstü Zarardan Dolay› Kaynak Kullan›m›
a- Ola¤anüstü Zarar
3- Ödenen Vergi ve Benzeri
5- Dönen Varl›klar›n Tutar›nda Art›fl
6- Duran Varl›klar›n Tutar›nda Art›fl
7- K›sa Vadeli Borçlarda Azal›fl
8- Uzun Vadeli Borçlarda Azal›fl
9- Sermayede Azal›fl
ÖNCEK‹ DÖNEM
31 Aral›k 2002
896,365,059
1,019,328,992
859,842,827
644,342,372
201,384,198
26,208,309
(12,092,052)
36,522,232
31,783,077
4,739,155
-
479,500,817
228,375,845
256,426,167
11,338,256
(16,639,451)
63,544,527
55,450,952
8,093,575
476,283,648
-
896,365,059
1,019,328,992
21,300,019
21,300,019
190,442,405
149,939,886
157,067,648
113,569,189
228,398,399
35,647,513
-
26,281,064
26,281,064
79,733,631
139,401,932
579,189,110
146,261,699
48,461,556
-
358,769,613
-
116,630,683
-
NET ‹fiLETME SERMAYES‹NDEK‹ DE⁄‹fi‹M
1- Net ‹flletme Sermayesindeki Art›fl
2- Net ‹flletme Sermayesindeki Azal›fl
1 OCAK 2003 - 31 ARALIK 2003 DÖNEM‹NE SATIfiLARIN MAL‹YET‹ TABLOSU
(M‹LYON TL)
CAR‹ DÖNEM
31 Aral›k 2003
ÖNCEK‹ DÖNEM
31 Aral›k 2002
ÜRET‹M FAAL‹YETLER‹
A- Dolays›z ilk madde ve malzeme Gideri
B- Dolays›z ‹flçilik Giderleri
C- Genel Üretim Giderleri
D- Yar› Mamul Kullan›m›
1- Dönem Bafl› Stok (+)
2- Dönem Sonu Stok (-)
7,341,292,058
60,648,447
359,524,394
(10,584,577)
76,281,102
(86,865,679)
6,239,956,391
49,814,718
386,923,266
(20,491,342)
55,789,760
(76,281,102)
ÜRET‹LEN MAMUL MAL‹YET‹
7,750,880,322
6,656,203,033
E- Mamul Stoklar›nda De¤iflim
(60,384,592)
207,134,561
(267,519,153)
(35,273,938)
171,860,623
(207,134,561)
I- SATILAN MAMUL MAL‹YET‹
7,690,495,730
6,620,929,095
90,269,190
712,690,910
(27,974,177)
38,374,113
883,825,989
(90,269,190)
774,985,923
357,816
8,465,839,469
831,930,912
1,253,388
7,454,113,395
T‹CAR‹ FAAL‹YET
A- Dönem Bafl› Emtia Stoku (+)
B- Dönem ‹çi Al›fllar (+)
C- Dönem Sonu Emtia Stoku (-)
II- SATILAN EMTIA MAL‹YET‹
III- SATILAN H‹ZMET MAL‹YET‹
SATILAN MALIN MAL‹YET‹ (I+II+II)
64 - 65
31 ARALIK 2003 TAR‹H‹ ‹T‹BAR‹YLE B‹LANÇO D‹PNOTLARI
1. ‹fiLETMEN‹N F‹‹L‹ FAAL‹YET KONUSU
- Ham petrol tedarik ve rafine etmek ve gerekti¤inde petrol ürünlerini ithal ve ihraç etmek ve bu maksatla yurt içinde ve d›fl›nda petrol
rafinerileri kurmak ve iflletmek,
- Petrokimya sanayii ve ilgili di¤er sanayii alan›nda fabrikalar, tesisler kurmak ve iflletmek,
- Petrokimyasal maddeler ve ilgili di¤er maddelerin elde edilmesi için gerekli hammaddeler ve yard›mc› maddeler, malzeme ve kimyasal
maddeleri tedarik ederek ifllemek veya bu maddeleri üretmek ve bu maddelerin ticaretini yapmak,
- Üretim faaliyetinin her aflamas›nda elde edilecek ürünleri ambalajlamak ve bunun için ambalaj endüstrisi kurmak, at›k, yan ve standart d›fl›
maddeleri de¤erlendirmek ve/veya satmak, de¤erlendirme olana¤› bulunmayan maddelerin yok edilmesi için gerekli tesisleri kurmak ve
iflletmek,
- Yasa ve yönetmelikler çerçevesinde, her türlü enerji ve enerji ile ilgili sanayi alan›nda santraller, tesisler kurmak ve iflletmek. Bunun için gerekli
her türlü ekipman, malzeme ve kimyevi tedarik ederek kullanmak ve bu maddelerin ticaretini yapmak.
2. SERMAYEN‹N %10 VE DAHA FAZLASINA SAH‹P ORTAKLAR
Ad›-Ünvan›
31 Aral›k 2003
Pay
Pay Tutar›
Oran› %
Milyon TL
T.C. Baflbakanl›k Özellefltirme ‹daresi Baflk.
Di¤er Ortaklar
Toplam
65.76
34.24
100
164,683,491
85,735,709
250,419,200
31 Aral›k 2002
Pay
Pay Tutar›
Oran› %
Milyon TL
65.76
34.24
100
164,683,491
85,735,709
250,419,200
3. SERMAYEY‹ TEMS‹L EDEN H‹SSE SENETLER‹NE TANINAN ‹MT‹YAZLAR
Özellefltirme ‹daresi Baflkanl›¤›’na ait 1 adet C grubu imtiyazl› hisse senedi bulunmaktad›r. fiirket ana sözleflmesinin gere¤i olarak Yönetim
Kurulu’nda C grubu hissedar›n gösterece¤i 1 üye bulundurmak zorundad›r. Afla¤›daki konularda Yönetim Kurulu karar› al›nmas› C grubunu
temsil eden üyenin olumlu oy kullanmas›na ba¤l›d›r:
a) fiirket Ana Sözleflmesinde, Yönetim Kurulu toplant› ve karar nisab› ile "‹mtiyazl› Hisse"ye ait haklar› etkileyecek de¤ifliklikler ile Türk Silahl›
Kuvvetlerinin akaryak›t ihtiyac›n›n öncelikle karfl›lanmas›na yönelik yükümlülü¤ü ve bu yükümlülü¤e iliflkin ‹mtiyazl› Hisseye tan›nan haklar›
do¤rudan veya dolayl› yoldan etkileyecek her türlü Ana Sözleflme de¤iflikli¤i yap›lmas›na,
b) Türk Silahl› Kuvvetlerinin akaryak›t ihtiyac›n›n -bu tür akaryak›tlar›n üretim kabiliyetinin ve nakil ile ilgili sistemlerinin sa¤lanmas›, korunmas› da
dahil-öncelikli olarak istenilen kalitede, zamanda ve miktarda emsallerine uygun piyasa fiyatlar›nda karfl›lanmas› esas olup, söz konusu
akaryak›tlar›n istenilen kalitenin, zaman›n ve miktar›n d›fl›nda ve/veya emsallerine uygun piyasa fiyatlar›n›n üstünde karfl›lanmas›na,
c) Türk Silahl› Kuvvetlerinin akaryak›t ihtiyac›n›n karfl›lanmas›n› k›s›tlayacak ve/veya karfl›lanmas›na engel olacak nitelikte,
i) fiirketin sahibi oldu¤u rafinerilerden herhangi birinin kapat›lmas›, sat›lmas›, herhangi bir takyidat ile s›n›rland›r›lmas›, veya rafinerinin
kapasitesinin %10’dan fazla azalt›lmas›na, ya da
ii) fiirketin bölünmesine veya baflka bir flirket ile birleflmesine
d) fiirketin tasfiyesine iliflkin kararlar.
4. KAYITLI SERMAYE
Kay›tl› sermaye tavan› 500,000,000 Milyon TL’ d›r (31.12.2002: 500,000,000 Milyon TL).
5. YIL ‹Ç‹NDE YAPILAN SERMAYE ARTTIRIMLARI VE KAYNAKLARI
Yoktur.
6. YIL ‹Ç‹NDE ‹HRAÇ ED‹LEN H‹SSE SENED‹ DIfiINDAK‹ MENKUL KIYMETLER
Yoktur.
7. YIL ‹Ç‹NDE ‹TFA ED‹LEN BORÇLANMAYI TEMS‹L EDEN MENKUL KIYMETLER
Yoktur.
8. CAR‹ DÖNEMDE DURAN VARLIK HAREKETLER‹
31 Aral›k 2003
Milyon TL
31 Aral›k 2002
Milyon TL
118,626,740
119,695,356
724,724
156,809
250,130,861
429,733,566
(179,602,705)
355,156,718
712,417,477
(357,260,759)
a) Sat›n al›nan, imal veya infla edilen varl›klar›n maliyeti
b) Sat›lan veya hurdaya ayr›lan maddi duran varl›k maliyeti
c) Cari dönemde yeniden de¤erleme art›fllar›
- Varl›k Maliyetlerinde (+)
- Birikmifl Amortismanlarda (-)
d) Yap›lmakta olan yat›r›mlar›n niteli¤i, toplam tutar›, bafllang›ç ve bitifl tarihi ve harcama esas›na göre tamamlanma derecesi;
31 Aral›k 2003
2003 Y›l›
Proje
Tutar›
Milyon TL
Proje
Toplam
Tutar›
Milyon TL
Yap›lmakta
Olan
Yat›r›mlar
Milyon TL
Tamamlanma
Derecesi
%
Yat›r›m
Bölgesi
Bafllama
Bitifl
Tarihleri
Yeni Rafineri Kurulmas›
Merkez Yat›r›mlar› Toplam›
Kocaeli
2003-2003
50,000
50,000
50,000
50,000
29,183
29,183
58.37
58.37
Yeni Refor. ve Dizel Kükürt Giderme Projesi
Enstr. Sistemi Moderniz.
Sapanca Eski Pompa ‹st. Modernizasyonu
Ünitelere Kondense Geri Kazan›m Sis. Tes.
Yang›n ve ‹fl Güvenli¤inin Artt›r›lmas›
‹dame Tamamlama ve Modern.
Yat›r›m Stoklar›
‹zmit Rafinerisi Toplam›
Kocaeli
Kocaeli
Kocaeli
Kocaeli
Kocaeli
Kocaeli
Kocaeli
1998-2005
1998-2003
1999-2003
2001-2004
2002-2004
2003-2003
55,030,000
1,383,000
206,000
25,000
2,470,000
2,394,000
517,677,000
11,137,000
1,287,000
360,000
5,494,000
2,394,000
11.1
12.02
0.55
0.70
2.88
35.78
61,508,000
538,349,000
57,521,562
1,338,279
7,092
2,518
158,231
856,651
654,631
60,538,964
11.25
Dizel Kükürt Giderme
Enst. ve Elektr. Sis. Mod.Projesi
Ürün Haz›rlama ve Sat›fl Sistemi Mod.
Benzin Spesifikasyonlar›n› ‹yilefltirme
Rafineri Enerji ‹htiyac›n›n Karfl›lanmas›
‹zmir Rafinerisi Toplam›
‹zmir
‹zmir
‹zmir
‹zmir
‹zmir
1997-2004
1997-2004
1999-2004
2001-2004
2003-2003
40,729,000
14,830,000
24,000
24,000
40,000
55,647,000
217,614,000
39,231,000
9,928,000
31,719,000
40,000
298,532,000
56,505,467
22,002,502
115,046
72,100
2,000
78,697,115
25.97
56.08
1.16
0.23
5.00
26.36
Dizel Kükürt Gid. ve Lpg Tatl›lafl. Ünit.
Bilgisayar Donan›m ve Yaz›l›m Temini
‹fl Makinalar›
Di¤er
K›r›kkale Rafinerisi Toplam›
K›r›kkale
K›r›kkale
K›r›kkale
K›r›kkale
K›r›kkale
1998-2004
2003-2003
2003-2003
2003-2003
2003-2003
2,160,000
280,000
1,340,000
155,000
313,734,000
280,000
1,340,000
155,000
2.06
52.96
76.77
96.37
3,935,000
315,509,000
6,450,470
148,288
1,028,775
149,377
2,387,822
10,164,732
F-101 F›r›n›n›n Modernizasyonu
Batman
10,000
10,000
3,047
30.47
10,000
10,000
3,047
30.47
121,150,000
1,152,450,000
149,433,041
12.97
PROJE ADI
Batman Rafinerisi Toplam›
TÜPRAfi Toplam›
2003-2003
3.22
66 - 67
31 Aral›k 2002
PROJE ADI
Yat›r›m
Bölgesi
Bafllama
Bitifl
Tarihleri
2003 Y›l›
Proje
Tutar›
Milyon TL
Proje
Toplam
Tutar›
Milyon TL
Yap›lmakta
Olan
Yat›r›mlar
Milyon TL
1998-2005
1998-2003
1999-2003
1999-2002
1999-2002
2001-2003
2001-2003
2001-2004
2001-2002
1999-2003
2002-2004
2002-2002
2002-2002
500,000
1,740,000
350,000
1,000,000
160,000
2,150,000
4,175,000
230,000
1,255,000
6,222,000
1,470,000
25,000
2,200,000
502,852,000
7,645,000
833,000
1,116,000
587,000
2,150,000
20,040,000
459,000
1,390,000
15,368,000
1,470,000
25,000
2,200,000
0.48
27.47
35.94
13.71
35.56
0.03
0.16
0.14
27.77
61.21
11.44
99.78
7.17
21,477,000
556,135,000
2,432,683
2,099,725
299,365
152,987
208,753
538
32,160
663
386,056
9,406,268
168,223
24,946
157,674
1,005,537
16,375,578
Tamamlanma
Derecesi
%
Ürün ve Hp Paçallama Sis. Tesisi
Amin Ünite Flanfl Dram› Tesisi
Kazan ve F›r›nlara Düflük Nox'li Burner Tes.
Kostik Notralizasyon Ünitesinin Mod.
Elektronik Güvenlik ve Kap› Kontrol Sis.Tes.
Deprem Sonras› ‹yilefltirme Çal›flmalar›
Etütler
Yat›r›m Stoklar› *
Kocaeli
Kocaeli
Kocaeli
Kocaeli
Kocaeli
Kocaeli
Kocaeli
Kocaeli
Kocaeli
Kocaeli
Kocaeli
Kocaeli
Kocaeli
Kocaeli
Enst. ve Elektr. Sis. Mod. Projesi
‹zmir
‹zmir
‹zmir
‹zmir
‹zmir
1997-2004
1997-2003
1999-2003
2001-2004
2002-2002
26,800,000
19,820,000
1,250,000
50,000
1,780,000
49,700,000
210,392,000
26,005,000
9,286,000
57,695,000
1,780,000
305,158,000
20,967,074
7,978,912
91,046
48,100
224,975
29,310,107
9.97
30.68
0.98
0.08
12.64
9.60
Di¤er
K›r›kkale
K›r›kkale
K›r›kkale
1998-2004
2002-2002
7,580,000
2,150,000
324,943,000
2,150,000
1.32
59.68
9,730,000
327,093,000
4,292,086
1,283,172
15,195
5,590,453
Buhar Kazan› Tesisi ve Enstrüman Sis. Mod.
Batman
3,980,000
3,980,000
7,029,000
7,029,000
2,873,650
2,873,650
40.88
40,88
84,887,000
1,195,415,000
54,149,788
4.53
2001-2003
TÜPRAfi Toplam›
2.94
1.71
* Yat›r›m projeleri için al›nan ve sarf edilecek olan malzeme tutar›.
9. CAR‹ VE GELECEK DÖNEMLERDE YARARLANILACAK YATIRIM ‹ND‹R‹M‹
fiirket’in cari dönemde yararland›¤› yat›r›m indirimi tutar› 342,037 Milyon TL’d›r. Ayr›ca bu dönemde 2004 y›l› için öngörülen yat›r›m indirimi
tutar› yoktur. (31.12.2002: 39,821,390 Milyon TL).
10. ‹fiLETMEN‹N ORTAKLAR, ‹fiT‹RAKLER VE BA⁄LI ORTAKLIKLARLA OLAN ALACAK-BORÇ ‹L‹fiK‹S‹
31 Aral›k 2003
Milyon TL
Alacaklar
Borçlar
Ticari
D‹TAfi
Toplam
-
690,882
690,882
31 Aral›k 2002
Milyon TL
Alacaklar
Borçlar
-
654,062
654,062
11. UYGULANAN MUHASEBE ‹LKELER‹ VE DE⁄ERLEME YÖNTEMLER‹
a) Mali Tablolar›n Haz›rlanma Esaslar›
Sermaye Piyasas› Kurulu'nun ("SPK") Seri: XI No: 1, Seri: XI No: 20 ve Seri: XI No: 21 say›l› tebli¤leri ve bu tebli¤lere de¤ifliklik ve eklemeler
yapan di¤er tebli¤leriyle Sermaye Piyasas› Kanunu'na tabi ortakl›klar taraf›ndan düzenlenecek mali tablolar ve raporlar›n haz›rlan›p sunulmas›na
iliflkin ilke ve kurallar (bundan sonra "Sermaye Piyasas› Kurulu taraf›ndan yay›mlanan genel kabul görmüfl muhasebe ilkeleri" olarak an›lacakt›r)
belirlenmifltir. fiirket, mali tablolar›n› SPK taraf›ndan yay›mlanan genel kabul görmüfl muhasebe ilkelerine uygun olarak haz›rlamaktad›r.
Ekte sunulan mali tablolar, yüksek enflasyon dönemlerinde enflasyon muhasebesi ile konsolide mali tablolara ve ifltiraklerin
muhasebelefltirilmesine iliflkin düzeltmeleri içermemektedir. SPK, Seri: XI No: 20 say›l› "Yüksek Enflasyon Dönemlerinde Mali Tablolar›n
Düzeltilmesine ‹liflkin Usul ve Esaslar Hakk›nda Tebli¤"i ve Seri: XI No: 21 say›l› "Sermaye Piyasas›nda Konsolide Mali Tablolara ve ‹fltiraklerin
Muhasebelefltirilmesine ‹liflkin Usul ve Esaslar Hakk›nda Tebli¤"i 1 Ocak 2003 tarihinden sonra sona eren ilk y›ll›k mali tablolardan geçerli
olmak üzere yay›mlam›fl bulunmaktad›r. SPK, Seri: XI No: 20 ve XI No: 21 say›l› tebli¤ hükümlerine göre mali tablolar›n› düzenleyen flirketlerin
ayr›ca Seri: XI No: 1 say›l› Tebli¤e göre de mali tablolar›n› haz›rlamas›n› ve yay›nlamas›n› öngörmektedir. Bu nedenle, ekli mali tablolar kamuya
aç›klanmak üzere fiirket taraf›ndan Seri: XI No: 1 say›l› Tebli¤e uygun olarak haz›rlanm›flt›r.
fiirket, Seri: XI No: 20 ve XI No: 21 say›l› Tebli¤ hükümlerine uygun olarak enflasyona göre düzeltilmifl konsolide mali tablolar›n› da ayr›ca
haz›rlam›flt›r.
b) Alacak ve Borçlar› De¤erleme
Ticari alacak ve borçlar kay›tl› de¤erleri ile hesaplarda gösterilmekte olup, vadeli çek ve senetler ile 3 aydan daha uzun senetsiz alacak ve
borçlar reeskont ifllemine tabi tutulmufltur. Reeskont iflleminde Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankas›’n›n reeskont oran› uygulanm›flt›r.
c) Stoklar
Stoklar›n de¤erlemesinde elde etme maliyeti ve net gerçekleflebilir de¤erin düflük olan› esas al›nmaktad›r. Maliyetler hareketli a¤›rl›kl› ortalama
maliyet yöntemi kullan›larak belirlenmektedir.
d) Finansal Duran Varl›klar
fiirket finansal duran varl›klar›n› elde etme maliyeti ve finansal duran varl›klar›n özkaynaklar›ndan yapt›klar› sermaye art›r›mlar›ndan edinilen
bedelsiz hisse senetlerinin nominal de¤eri ile gösterilmektedir.
e) Maddi Duran Varl›klar
fiirket, Maliye Bakanl›¤›’n›n saptad›¤› yeniden de¤erleme katsay›lar› çerçevesinde bina (arazi hariç), yeralt› ve yerüstü düzenleri, makine tesis ve
cihazlar›, tafl›t araç ve gereçleri, döfleme ve demirbafllar› de¤erlemektedir. Yeniden de¤erleme art›fl› özsermayeye ilave edilmektedir.
Maddi duran varl›klar (bina hariç) yeniden de¤erlenmifl tutarlar› üzerinden normal amortisman metoduna göre vergi mevzuat› çerçevesinde
afla¤›daki nispetlerde amortismana tabi tutulmaktad›r.
Yerüstü ve Yeralt› Düzenleri
Binalar
Tesis Makine ve Cihazlar
Tafl›t Araç Gereçleri
Döfleme ve Demirbafllar
Özel Maliyetler
5-25
10-50
5-25
5-20
5-20
5-10
y›l
y›l
y›l
y›l
y›l
y›l
Maddi duran varl›klar›n inflas›, makine ve cihazlar›n sat›n al›nmas›nda kullan›lan kredilerle ilgili faizler bu varl›klar kullan›ma haz›r hale gelinceye
kadar aktiflefltirilmektedir.
Bu krediler ile ilgili kur farklar› takip eden y›llarda belirlenmifl sabit k›ymetlerin üzerine aktiflefltirilmeye devam edilmektedir.
fiirket daha önceki y›llarla tutarl› olarak faiz ve kur fark›n› belirlenmifl sabit k›ymetlere aktiflefltirmifltir. Ancak cari y›lda Türk Liras› ABD Dolar›’na
karfl› de¤er kazand›¤› için, fiirket finansman›nda kullan›lan yabanc› para kredilerinin faiz ve kur farklar›ndan 2,160,772 Milyon TL’yi sabit
k›ymetlerden düflmüfltür (31.12.2002: 38,187,411 Milyon TL kur fark› ve faiz aktiflefltirilmifltir).
68 - 69
f) Gelir ve Giderler
Gelir ve gider kalemlerinin belirlenmesinde tahakkuk esas› uygulanmaktad›r. Buna ba¤l› olarak gelir, hizmet bitirildi¤i veya mal teslim edildi¤i
anda hesaba al›nmaktad›r.
Sat›fl has›lat› brüt olarak gelir hesaplar›na intikal ettirilmekte olup, sat›fl fiyat›n›n içerisinde yer alan Özel Tüketim Vergisi tutar› gelir tablosunda
di¤er indirimler hesaplar›nda gösterilmifltir.
g) Yabanc› Para Cinsinden Varl›k ve Borçlar
Bilançoda yer alan yabanc› paraya ba¤l› varl›klar T.C. Merkez Bankas› y›l sonu döviz al›fl kuru ile, yabanc› para borçlar ise T.C. Merkez Bankas›
y›l sonu döviz sat›fl kuru ile de¤erlendirilerek kayda al›nmaktad›r. Y›l içinde gerçekleflen yabanc› paraya ba¤l› ifllemler, ifllem tarihindeki kurlar
kullan›larak Türk Liras›’na çevrilmektedir. Bu ifllemlerden do¤an kur fark› gelir ve giderleri gelir tablosuna dahil edilmektedir.
h) K›dem Tazminat›
Düzenlenen mali tablolarda, ‹fl Kanunu’na göre k›dem tazminat›na hak kazanm›fl personele ileride ödenmesi muhtemel borç yükü hesaplanm›fl
ve gerekli karfl›l›k Sermaye Piyasas› Kurulu’nun düzenlemesi do¤rultusunda ayr›lm›flt›r.
›) Kurumlar Vergisi
fiirket kurumlar vergisi ve gelir vergisi stopaj›na tabidir.
Vergiye tabi kurum kazanc› üzerinden tahakkuk ettirilecek kurumlar vergisi oran›, ticari kazanc›n tespitinde gider yaz›lan kanunen kabul
edilmeyen giderlerin eklenmesi ve al›nan temettüler, vergiye tabi olmayan gelirler ve kullan›lan yat›r›m indirimleri düflüldükten sonra kalan
matrah üzerinden %30 olarak belirlenmifltir. 2002 y›l› ve öncesindeki vergilendirme dönemlerine iliflkin olarak gelir ve kurumlar vergisi
üzerinden %10 fon pay› da dikkate al›nd›¤›nda toplam vergi oran› %33 olarak belirlenmiflti. Ancak, 2003 y›l› vergilendirme dönemine iliflkin
olarak 1.1.2004 tarihinden sonra beyan edilmesi gereken y›ll›k gelir ve kurumlar vergisi tutarlar› üzerinden ayr›ca fon pay› hesaplanmas›
öngörülmemektedir. 2004 y›l› vergilendirme döneminde 2 Ocak 2004 tarihli Resmi Gazetede yay›nlanan 5035 say›l› Kanuna göre kurumlar
vergisi oran› %33’e yükseltilmifltir.
Türkiye’de geçiçi vergi 3 ayl›k dönemler itibariyle hesaplanmakta ve tahakkuk ettirilmektedir. Geçici kurumlar vergisinin oran› 24.4.2003
tarihinden geçerli olmak üzere %25’den %30’a yükseltilmifltir. Bu oran 2004 y›l›nda ise %33 olarak belirlenmifltir.
Oluflan zararlar, gelecek y›llarda oluflacak vergilendirilebilir kardan düflülmek üzere, maksimum 5 y›l tafl›nabilir. Ancak oluflan zararlar geriye
dönük olarak, önceki y›llarda oluflan karlardan düflülemez.
Türkiye’de vergi de¤erlendirmesiyle ilgili kesin ve kati bir anlaflma için prosedürler bulunmamaktad›r. fiirketler ilgili y›l›n hesap kapama dönemini
takip eden y›l›n 15 Nisan tarihine kadar vergi beyannamelerini haz›rlamaktad›rlar. Vergi Dairesi taraf›ndan bu beyannameler ve buna baz olan
muhasebe kay›tlar› 5 y›l içerisinde incelenerek de¤ifltirilebilirler.
Kurumlar vergisine ek olarak, da¤›t›lmas› durumunda kar pay› elde eden ve bu kar paylar›n› kurum kazanc›na dahil ederek beyan eden tam
mükellef kurumlara ve yabanc› flirketlerin Türkiye’deki flubelerine da¤›t›lanlar hariç olmak üzere kar paylar› üzerinden ayr›ca gelir vergisi stopaj›
ve fon pay› hesaplanmas› gerekmektedir. Gelir vergisi stopaj› 24.4.2003 tarihinden itibaren tüm flirketlerde %10 olarak ilan edilmifltir. 1.1.2004
tarihinden itibaren da¤›t›lacak kar paylar› üzerinden ayr›ca fon pay› kesintisi yap›lmayacakt›r. Da¤›t›lmay›p sermayeye ilave edilen kar paylar› gelir
vergisi stopaj›na tabi de¤ildir.
2002 ve öncesinde kurumlar vergisinden istisna edilen baz› kazançlar üzerinden da¤›t›ma ba¤l› olmaks›z›n yap›lan istisna kazanç stopaj› genel
olarak kald›r›lm›flt›r. Ancak, 24.4.2003 tarihinden önce al›nm›fl yat›r›m teflvik belgelerine istinaden yararlan›lan yat›r›m indirimi tutar› üzerinden
hala %19.8 vergi tevkifat› yap›lmas› gerekmektedir. fiirket’in karlar› indirim istisnas›na konu olabilecek tutara ulafl›ncaya dek, bu indirimden
yararlan›labilir. fiirket’in kar etmemesi ya da zararda olmas› durumunda bu indirim hakk› sonraki y›llarda elde edilecek karlar üzerinden
hesaplanacak vergiden düflülmek üzere sonraki y›llara tafl›nabilir.
12. B‹LANÇO TAR‹H‹NDEN SONRA ORTAYA ÇIKAN HUSUSLAR
30 Aral›k 2003 tarihinde yay›mlanan 5024 say›l› Vergi Usul Kanunu, Gelir Vergisi Kanunu ve Kurumlar Vergisi Kanununda De¤ifliklik Yap›lmas›
Hakk›nda Kanun çerçevesinde 1 Ocak 2004 tarihinden itibaren vergiye tabi kazanc›n enflasyona göre düzenlenmifl mali tablolar üzerinden
hesaplanmas› hükme ba¤lanm›flt›r. Bu çerçevede 31 Aral›k 2003 tarihli bilançonun söz konusu kanunla getirilen düzenlemeler çerçevesinde
düzeltilmifl aktif toplam›ndan düzeltilmifl sermaye, düzeltilmifl hisse senetleri ihraç primleri ve düzeltilmifl hisse senedi iptal karlar› ile borç
toplam›n›n ç›kar›lmas› sonucu bulunan fark, geçmifl y›llar kar/zarar› hesab›nda gösterilecek, bu flekilde tespit edilen geçmifl y›l kar› vergiye tabi
tutulmayacak, geçmifl y›l zarar› ise zarar olarak kabul edilmeyecektir. Yine 2003 ve önceki hesap dönemlerine ait beyannamelerde yer alan
indirilemeyen geçmifl y›l mali zararlar› 2004 ve daha sonraki hesap dönemlerinde mukayyet (kay›tl›) de¤erleri ile dikkate al›nacakt›r.
Türkiye Petrol Rafinerileri A.fi.'de bulunan %65.76 oran›ndaki kamu hisselerinin blok sat›fl yöntemiyle özellefltirilmesi amac›yla 7 Haziran 2003
tarihinden itibaren verilen ilanlarla ihale aç›lm›flt›r. ‹halede 18 Eylül 2003 olarak belirlenen son teklif verme tarihi yo¤un ilgi nedeniyle 24 Ekim
2003'e uzat›lm›fl ve süre sona ermifltir. Teklif sahipleri ile , nihai pazarl›k görüflmeleri 13 Ocak 2004'te sona ermifltir. Nihai pazarl›k görüflmesi
13 Ocak 2004 tarihinde yap›lm›fl olup, en yüksek teklif 1,302,000,000 ABD Dolar› bedelle EFREMOV KAUTSCHUK GMBH taraf›ndan
verilmifltir. Sat›fl›, Özellefltirme Yüksek Kurulu'nun 6 fiubat 2004 tarihli karar› ile onaylanm›flt›r. Sat›fl sözleflmesinin imzalanmas›na iliflkin
çal›flmalar sürmektedir.
K›dem tazminat› tavan›, T.C. Maliye Bakanl›¤›’nca 1 Ocak 2004 tarihi itibariyle 1,485,430,000 TL’na yükseltilmifltir.
13. fiARTA BA⁄LI OLAYLAR
Davalar:
31 Aral›k 2003 tarihinde sona eren dönem itibariyle flirket taraf›ndan üçüncü flah›slar aleyhine aç›lm›fl 32,181,919 ABD Dolar› ve 56,260,836
Milyon TL olmak üzere toplam 101,181,485 Milyon TL (31.12.2002: 72,987,748 Milyon TL) tutar›nda 543 adet dava, aleyhine aç›lm›fl
4,501,552 Milyon TL tutar›nda (31.12.2002: 2,159,991 Milyon TL) 326 adet hukuk, ifl, icra, vergi, idari ve ceza davas› bulunmaktad›r. fiirket,
aleyhine aç›lan davalar için 2003 y›l› mali tablolar›nda karfl›l›k ay›rm›fl ve bilançoda Di¤er Borç ve Gider Karfl›l›klar› hesab›nda göstermifltir.
Çevre Kirlili¤i:
fiirketin çevre kirlili¤i ile ilgili dan›flman firmas›n›n 2001 y›l› Kas›m ay› içerisinde yapt›¤› incelemeler sonucunda sundu¤u rapora göre petrol
at›klar›n›n temizlenmesi ile ilgili olarak tahmin etti¤i çevre kirlili¤i yükümlülü¤ü tutar› 31.12.2001 tarihi itibariyle yaklafl›k 17,320,000 ABD Dolar›
karfl›l›¤› 25,053,553 Milyon TL idi. fiirketin 2002 ve 2003 seneleri içinde yapm›fl oldu¤u temizlik çal›flmalar› sonucunda bu tutar 31.12.2003
tarihi itibariyle 12,454,875 Milyon TL’ye düflmüfltür (8,880,057 ABD Dolar›) (31.12.2002: 17,071,471 Milyon TL) ve bu tutar iliflikteki finansal
tablolarda Di¤er Borç ve Gider Karfl›l›klar› hesab›nda gösterilmifltir.
Ayr›ca ayn› rapora göre flarta ba¤l› olay olmamakla birlikte, flirketin gelecekteki çevre standartlar›n›n de¤iflmesine ba¤l› olarak (Avrupa
Toplulu¤u’nun belirledi¤i standartlara uygunluk sa¤lamak gibi) yat›r›m yapmak zorunda kalabilece¤i toplam çevre yükümlülü¤ü tutar› yaklafl›k
olarak 112,160,057 ABD Dolar› olarak tahmin edilmektedir (31.12.2002: 113,674,324 ABD Dolar›).
14. MUHASEBE TAHM‹NLER‹NDE ORTAYA ÇIKAN DE⁄‹fi‹KL‹KLER
Yoktur.
15. AKT‹F DE⁄ERLER ÜZER‹NDEK‹ ‹POTEK VEYA TEM‹NAT TUTARI
Yoktur.
16. AKT‹F DE⁄ERLER ÜZER‹NDEK‹ S‹GORTA TUTARLARI
Aktif de¤erler üzerindeki toplam sigorta tutar› 6,788,695,615 Milyon TL’ d›r (31.12.2002: 7,802,958,207 Milyon TL).
17. ALINAN ‹POTEK VE TEM‹NATLAR
Alacaklar için al›nm›fl teminat mektuplar› ile di¤er teminatlar›n toplam tutar› 567,326,159 Milyon TL’ d›r (31.12.2002: 374,387,057 Milyon TL).
18. PAS‹FTE YER ALMAYAN TAAHHÜTLER
fiirket’in T.C. Petrol ‹flleri Genel Müdürlü¤ü, Gümrük Müdürlükleri, Delta Naft A.fi., ‹pragaz, Aygaz, Milangaz, TEK ve BOTAfi’a vermifl oldu¤u
teminat mektuplar›n›n toplam tutar› 305,674,730 Milyon TL’ d›r (31.12.2002: 236,508,160 Milyon TL).
19. BANKALARDAK‹ BLOKE MEVDUAT TUTARLARI
‹thal edilecek malzemelerin mal bedeli karfl›l›¤› olarak kullan›lmak üzere 31.12.2003 tarihi itibariyle 928,716 ABD Dolar› karfl›l›¤› 1,296,334
Milyon TL (31.12.2002: 4,187,398 ABD Dolar› karfl›l›¤› 6,844,306 Milyon TL) bankalarda bloke mevduat bulunmakta olup bu tutar›n karfl›l›¤›
siparifl avanslar› hesab›nda yer almaktad›r. Ayr›ca 1,416,983 ABD Dolar› karfl›l›¤› 1,977,874 Milyon TL bloke mevduat bulunmaktad›r
(31.12.2002: 437,006 ABD Dolar› karfl›l›¤› 714,287 Milyon TL).
70 - 71
20. KAYITLI DE⁄ER‹ BORSA RAY‹C‹ ALTINDA OLAN MENKUL KIYMETLER
Yoktur.
21. ORTAKLAR, ‹fiT‹RAKLER VE BA⁄LI ORTAKLIKLAR TARAFINDAN ÇIKARILAN MENKUL KIYMETLER
Yoktur.
22. MAL‹ TABLOLARDAK‹ "D‹⁄ER" ‹BARES‹N‹ TAfiIYAN HESAP KALEMLER‹NDEN DAH‹L OLDU⁄U GRUBUN TOPLAM
TUTARININ %20’S‹N‹ VEYA B‹LANÇO AKT‹F TOPLAMININ %5’‹N‹ AfiAN KALEMLER VE TUTARLAR
Mali tablolardaki "Di¤er" ibaresini tafl›yan hesap kalemlerinden dahil oldu¤u grubun toplam tutar›n›n %20’sini veya bilanço aktif toplam›n›n
%5’ini aflan kalemler:
31 Aral›k 2003
Milyon TL
31 Aral›k 2002
Milyon TL
9,283
6,000,109
2,868,269
567,380
9,445,041
23,642
5,386,795
5,267,128
1,360,858
702,303
12,740,726
181,072,588
5,376,893
14,760
25,795
186,490,036
74,088,978
51,258,410
6,888,865
3,330
29,558
14,277
132,283,418
2,369
2,369
8,884
8,884
85
48,831
48,916
92
54,376
54,468
8,782,339
1,415,535
3,586,043
13,783,917
32,847,680
10,462,624
399,002
3,822,618
47,531,924
K›sa Vadeli Di¤er Alacaklar
Sigorta Hasar Tazminat› Alacaklar›
Terkin Edilen Yat›r›m ‹ndirimi Stopaj› ve Fon Pay›
Personelden Alacaklar
Ticari Olmayan fiüpheli Alacaklar
Resmi Daireler ile Gerçek ve Tüzel Kiflilerden Alacaklar
Toplam
Di¤er Dönen Varl›klar
Peflin Ödenen Vergiler
Devreden Katma De¤er Vergisi
Gelecek Aylara Ait Giderler
‹fl Avanslar›
Personele Verilen Avanslar
Toplam
Uzun Vadeli Di¤er Alacaklar
Toplam
Di¤er Duran Varl›klar
Gelecek Y›llara Ait Giderler
Elden Ç›kar›lacak Stoklar ve Maddi Duran Varl›klar
Toplam
K›sa Vadeli Di¤er Borçlar
Yar›mca Kompleksi’nin Devrinden Dolay› Petkim’e Olan Borçlar
Personele Borçlar
‹hraç Kayd›yla Sat›fl Ertelemesi
Di¤er Çeflitli Borçlar (Gerçek ve Tüzel Kiflilere)
Toplam
31 Aral›k 2003
Milyon TL
31 Aral›k 2002
Milyon TL
4,501,553
12,454,875
2,159,991
17,071,471
8,034,610
20,057,889
45,048,927
2,287,807
667,124
22,186,393
990,270
7,926,498
8,916,768
13,307,087
1,608,802
14,915,889
9,849,304,472
9,849,304,472
72,752,662
7,685,776,763
7,758,529,425
183,166,850
20,052,109
1,114,097
204,333,056
144,078,457
11,149,690
841,378
156,069,525
28,173,942
101,126,283
1,208
129,301,433
1,014,470
175,828,818
1,249
176,844,537
1,848,247
1,402,315
676,866
581,249
4,508,677
2,521,488
368,495
679,883
708,419
2,362,251
727,511
7,368,047
689,418
2,496,105
215,641
2,049,398
190,591
92,161
1,567,535
3,099,819
405,983
8,449,451
8,795,387
271,061
11,423,648
Di¤er Borç ve Gider Karfl›l›klar›
fiirket Aleyhine Aç›lan Davalar ‹çin Ayr›lan Karfl›l›k
Çevre Kirlili¤i ile ‹lgili Yükümlülükler ‹çin Ayr›lan Karfl›l›k
Kocaeli Belediyesine Olan Dava Aflamas›ndaki
At›k Su Vergi Borcu ‹çin Ayr›lan Karfl›l›k Tutar›
K›deme Teflvik Karfl›l›¤›
Kullan›lmayan ‹zinler ‹çin Ayr›lan Karfl›l›k
Toplam
Uzun Vadeli Di¤er Borçlar
Deprem Sabit K›ymet Fonu
LPG Boru Hatt› ‹çin Gaz fiirketlerinden Al›nan Tesise Kat›l›m Pay›
Toplam
Di¤er ‹ndirimler
Akaryak›t Fiyat ‹stikrar Fonu
Akaryak›t Tüketim Vergisi
Özel Tüketim Vergisi
Toplam
Faaliyetlerle ‹lgili Di¤er Gelirler ve Karlar
Kambiyo Kar›
Reeskont Faiz Geliri
Di¤er Ola¤an Gelirler ve Karlar
Toplam
Di¤er Faaliyetlerden Di¤er Giderler ve Zararlar
Karfl›l›k Gideri
Kambiyo Zarar›
Komisyon Gideri
Toplam
Di¤er Ola¤anüstü Gelirler ve Karlar
Sabit K›ymet Sat›fl Kar›
Hurda Malzeme Sat›fl Kar›
Tazminat ve Ceza Gelirleri
Gaz fiirketlerinden Tahsil Edilen Boru Hatt› Katk› Pay›
‹zmir CCR ‹zomerizasyon Projesi için verilen Hibe Malzeme Bedeli
Toplam
Di¤er Ola¤anüstü Giderler ve Zararlar
Tazminat ve Ceza Gideri
Di¤er Yard›m ve Ba¤›fllar
Hurdaya Ayr›lan Duran Varl›klar›n Son Bedelleri ‹le
Birikmifl Amortismanlar› Aras›ndaki Fark Tutar›
Müteahhit Personeli Taraf›ndan Toplu ‹fl Sözleflmesinden
Yararlanmak Talebi ‹le Aç›lm›fl ve Kazan›lm›fl
Davalar Gere¤i Ödenen Tutar
2003 Y›l› Kanunen Kabul Edilmeyen Fon Pay›n›n Gider Kayd›
Di¤er Ola¤anüstü Gider ve Zararlar
Toplam
72 - 73
23. "D‹⁄ER ALACAKLAR" ‹LE "D‹⁄ER KISA VEYA UZUN VADEL‹ BORÇLAR" HESAP KALEMLER‹ ‹Ç‹NDE BULUNAN VE
B‹LANÇO AKT‹F TOPLAMININ YÜZDE B‹R‹N‹ AfiAN, PERSONELDEN ALACAKLAR ‹LE PERSONELE BORÇLAR
Yoktur.
24. ORTAKLAR, ‹fiT‹RAKLER VE BA⁄LI ORTAKLIKLARA ‹L‹fiK‹N fiÜPHEL‹ ALACAKLAR
Yoktur.
25. VADES‹ GELM‹fi VE VADES‹ GELMEM‹fi ALACAKLARA ‹L‹fiK‹N fiÜPHEL‹ ALACAKLAR
31 Aral›k 2003 tarihi itibariyle düzenlenen mali tablolarda, vadesi gelmifl ve vadesi gelmemifl ticari ve ticari olmayan alacaklara iliflkin 2,868,269
Milyon TL flüpheli alacak karfl›l›¤› ayr›lm›flt›r (31.12.2002: 2,114,505 Milyon TL ).
26. ‹fiLETME ‹LE DOLAYLI SERMAYE ‹L‹fiK‹S‹NE SAH‹P ‹fiT‹RAK VE BA⁄LI ORTAKLIKLAR
31 Aral›k 2003
Ba¤l› Ortakl›k ad›
‹fltirak oran›
‹fltirak tutar› (Milyon TL)
Dönem kar› (Milyon TL)
Net dönem kar› (Milyon TL)
Ait oldu¤u dönem
Kurul standartlar›na göre haz›rlan›p haz›rlanmad›¤›
Ba¤›ms›z denetime tabi tutulup tutulmad›¤›
Ba¤›ms›z denetim raporunun hangi türde
düzenlendi¤i (Olumlu, Olumsuz veya fiartl›)
D‹TAfi
%79.98
29,057,054
23,665,519
18,659,346
31.12.2003
Evet
Evet (S›n›rl› Denetim)
-
fiirket'in ifltiraki halka aç›k flirket statüsünde de¤ildir. Ancak Seri: XI No: 21 say›l› tebli¤e göre konsolidasyona dahil edilece¤inden SPK
standartlar› çerçevesinde s›n›rl› denetime tabi tutulmufltur fakat ayr›ca bir denetim raporu haz›rlanmam›flt›r.
31 Aral›k 2002
‹fltirak ad›
‹fltirak oran›
‹fltirak tutar› (Milyon TL)
Dönem kar›/(zarar›) (Milyon TL)
Net dönem kar›/(zarar›) (Milyon TL)
Ait oldu¤u dönem
Kurul standartlar›n› göre haz›rlan›p haz›rlanmad›¤›
Ba¤›ms›z denetime tabi tutulup tutulmad›¤›
Ba¤›ms›z denetim raporunun hangi türde düzenlendi¤i
(Olumlu,Olumsuz veya fiartl›)
27. ‹fiT‹RAKLER VE BA⁄LI ORTAKLIKLARDAN ELDE ED‹LEN BEDELS‹Z H‹SSELER
Yoktur.
28. TAfiINMAZLAR ÜZER‹NDEK‹ AYN‹ HAKLAR
Yoktur.
D‹TAfi
%79.98
29,057,054
14,099,078
11,236,599
31.12.2002
Hay›r
Hay›r
-
29. YEN‹DEN DE⁄ERLEME DE⁄ER ARTIfiLARI
Y›l
Yeniden De¤erleme
31 Aral›k 2003
31 Aral›k 2002
31 Aral›k 2001
250,130,861
355,156,718
136,140,948
30. YABANCI PARALAR VE YABANCI PARALARLA TEMS‹L ED‹LEN ALACAK VE BORÇLAR
31 Aral›k 2003 tarihi itibariyle:
Döviz Tutar›
Kuru
Milyon TL
Banka Mevduatlar›
Ticari Alacaklar
Verilen Siparifl Avanslar›
Alacak Senetleri
Alacak Senetleri Reeskontu
Yabanc› Para Borçlar
Krediler
Krediler
Toplam
USD
USD
USD
USD
USD
64,511,266
19,444,894
928,716
212,400
846
1,395,835
1,395,835
1,395,835
1,395,835
1,395,835
90,047,083
27,141,864
1,296,334
296,475
1,181
USD
JPY
131,956,745
9,337,012,469
1,402,567
13,113
185,078,175
122,436,245
307,514,420
Ticari Borçlar
Di¤er Ticari Borçlar
Di¤er Borç ve Karfl›l›klar
Al›nan Depozito-Teminatlar
Toplam
USD
USD
USD
USD
EUR
GBP
361,521,066
1,357,468
8,880,057
163,063
35,435
2,585
1,402,567
1,402,567
1,402,567
1,402,567
1,753,489
2,489,556
507,057,517
1,903,940
12,454,875
228,707
62,135
6,436
297,278
Döviz Tutar›
Kuru
Milyon TL
31 Aral›k 2003 tarihi itibariyle faiz tahakkuklar› krediler üzerinde gösterilmifltir.
Banka Mevduatlar›
Ticari Alacaklar
Krediler
Krediler
Krediler
Toplam
USD
USD
USD
65,856,898
28,847,412
4,187,398
1,634,501
1,634,501
1,634,501
107,643,166
47,151,124
6,844,306
USD
EUR
JPY
120,601,499
11,610,771
12,151,706,637
1,642,384
1,711,693
13,769
198,073,972
19,874,075
167,316,849
385,264,896
Ticari Borçlar
USD
EUR
329,310,917
28,989,850
1,642,384
1,711,693
540,854,981
49,621,723
590,476,704
USD
USD
USD
USD
308,106
20,434,097
238,300
10,394,324
1,642,384
1,642,384
1,642,384
1,642,384
506,028
33,560,634
391,380
17,071,471
Toplam
Borç Reeskontu
74 - 75
31. ORTAKLAR, ‹fiT‹RAKLER VE BA⁄LI ORTAKLIKLAR LEH‹NE VER‹LEN YÜKÜMLÜLÜKLER
Yoktur.
32. PERSONEL YAPISI
Kapsam D›fl› Personel
Kapsam ‹çi Personel
Toplam
31 Aral›k 2003
858
3,606
4,464
31 Aral›k 2002
874
3,842
4,716
33. MAL‹ TABLOLARI ÖNEML‹ ÖLÇÜDE ETK‹LEYEN D‹⁄ER HUSUSLAR
fiirket cari dönemde personele ait kullan›lmam›fl izinlerin ve k›deme teflvik ikramiyelerinin parasal de¤erini ilk defa hesaplam›fl ve bu
yükümlülükler için ekteki mali tablolarda karfl›l›k ay›rm›flt›r. Bu karfl›l›klar›n tutar› s›ras›yla 20,057,888 ve 8,034,610 Milyon TL olup, bilançoda
"Di¤er Borç ve Gider Karfl›l›klar›" ve "Di¤er Faaliyetlerden Giderler ve Zararlar" hesap grubu içerisinde muhasebelefltirilmifltir.
1 OCAK 2003 - 31 ARALIK 2003 TAR‹H‹ ‹T‹BAR‹YLE GEL‹R TABLOSU D‹PNOTLARI
1. Dönemin tüm amortisman giderleri ile itfa ve tükenme paylar› toplam› 211,503,944 Milyon TL'd›r (31.12.2002: 264,519,742 Milyon TL ).
a) Amortisman giderleri 211,227,270 Milyon TL’n›n, (31.12.2002: 264,297,117 Milyon TL)
aa) Normal amortisman gideri 174,068,426 Milyon TL, (31.12.2002: 195,958,753 Milyon TL)
ab)Yeniden de¤erlemeden do¤an amortisman gideri 37,158,844 Milyon TL’d›r (31.12.2002: 68,338,364 Milyon TL).
b) ‹tfa ve tükenme paylar› 276,674 Milyon TL’d›r (31.12.2002: 222,625 Milyon TL).
Ayr›ca, fiirket deprem s›ras›nda ziyaa u¤rayan varl›klar için yap›lan harcamalar› 31 Aral›k 2001 tarihi itibariyle ilgili sabit k›ymet hesaplar›na
kaydetmifltir. Bu tutara denk gelen, sigortadan tahsil edilen tutar Vergi Usul Kanunu hükümlerince bilançonun Uzun Vadeli Di¤er Borçlar
grubunda gösterilmifltir. Cari dönemde, varl›klar üzerinden ayr›lan amortisman gideri (5,380,589 Milyon TL) bu hesaptan mahsup edilmifltir.
2. Dönemin karfl›l›k giderleri 67,144,889 Milyon TL'd›r (31.12.2002: 35,422,627 Milyon TL).
31 Aral›k 2003
817,242
30,554,599
317,615
20,057,888
8,034,610
5,477,578
1,885,357
67,144,889
fiüpheli Alacak Karfl›l›k Giderleri
K›dem Tazminat› Karfl›l›k Giderleri
Dava Karfl›l›k Giderleri
Kullan›lmam›fl ‹zin Karfl›l›¤›
K›deme Teflvik ‹kramiyesi
Stok De¤er Düflüklü¤ü Karfl›l›¤›
Reeskont Faiz Karfl›l›k Giderleri
Toplam
31 Aral›k 2002
673,815
16,314,121
827,347
6,569,262
11,038,082
35,422,627
3. Dönem içerisinde oluflan 20,478,739 Milyon TL faizin 7,434,117 Milyon TL tutar›ndaki k›sm› sabit k›ymetlerin maliyetine verilirken
13,044,622 Milyon TL tutar›ndaki k›sm› do¤rudan gider yaz›lm›flt›r. Cari dönemde krediler üzerinden 34,738,000 Milyon TL olumlu kur fark›
oluflmufl bu tutar›n 9,594,890 Milyon TL tutar›ndaki k›sm› sabit k›ymetlerin maliyetinden düflülmüfl, 25,143,110 Milyon TL tutar›ndaki k›sm› kur
fark› geliri olarak kaydedilmifltir. (2002: Do¤rudan gider yaz›lanlar: 45,435,497 Milyon TL; sabit k›ymetlerin maliyetine verilenler: 44,315,794
Milyon TL)
4. 1.1.2003 - 31.12.2003 ve 1.1.2002 - 31.12.2002 dönemlerinde gelir tablosunda yer alan ve aktiflefltirilen finansman giderleri içerisinde
ortaklar, ba¤l› ortakl›klar ve ifltiraklerle ilgili k›s›m bulunmamaktad›r.
5. Ba¤l› ortakl›klarla yap›lan al›fllar ve sat›fllar
31 Aral›k 2003
Al›fllar
Sat›fllar
D‹TAfi
148,604,213
31 Aral›k 2002
Al›fllar
Sat›fllar
17,310,892 116,297,912
19,959,967
6. Ortaklar, ba¤l› ortakl›k ve ifltiraklere ödenen faiz, kira ve benzerleri yoktur.
7. Üst yöneticilere cari dönemde sa¤lanan ücret ve benzeri menfaatlerin toplam tutar› 459,124 Milyon TL’d›r (31.12.2002: 417,862 Milyon TL).
8. Amortisman hesaplama yöntemi ile bu yöntemlerde yap›lan de¤iflikliklerin dönemin amortisman giderlerinde meydana getirdi¤i art›fl (+)
veya azal›fl(-) yoktur.
9. Stoklar siparifl maliyeti sistemine ve a¤›rl›kl› ortalama maliyet yöntemine göre hesaplanmaktad›r.
10. 31.12.2003 ve 31.12.2002 tarihleri itibariyle fiili stok say›m› yap›lm›flt›r.
11. Yurt içi ve yurt d›fl› sat›fllar hesap kalemi içinde yer alan ürün, hurda döküntü gibi maddelerin sat›fllar› ile hizmet sat›fllar› brüt sat›fllar›n
%20'sini aflmamaktad›r.
12. Sat›flla ilgili teflvik ya da sübvansiyon yoktur.
76 - 77
13. Önceki döneme ait gelir ve giderler:
Önceki Döneme Ait Gelir ve Karlar
Petrol ‹flleri müfettifllerinin 2000 y›l› fon hesaplar›n›n incelenmesi
sonucunda flirket lehine do¤an fark tutar›.
‹zmir Rafinerisi taraf›ndan kullan›lan USA Eximbank kredisiyle ilgili karfl›l›k tutar›
‹dari mahkeme karar›yla iflbafl› yapan personele ifl akdi feshinde ödenen izin,
k›deme teflvik ücreti, k›dem ve ihbar tazminat›ndan geri al›nan tutar.
1999 y›l› yang›n hasar talep fazlas›
‹zmir Rafineri Müdürlü¤ü CCR Projesi ile ilgili yat›r›m›n 2001 y›l›nda tamamlanmas› nedeniyle
Foster Wheeler Gama A.fi Konsorsiyumu’nun tamamlanmam›fl ifller için ödedi¤i tutar›n kar kayd›
Di¤er
Toplam
2003 Milyon TL
2002 Milyon TL
-
704,285
596,330
523,751
-
836,906
900,116
138,619
1,562,486
184,014
2,321,535
84,746
1,469,243
978,165
2,552,290
-
239,359
-
664,680
994,752
4,535,827
541,027
2,988,435
Önceki Döneme Ait Gider ve Zararlar
SSK’ya ödenen muhtelif tazminat tutarlar›
Geçmifl y›llarda tafl›ma yapan gemilere ait navlun, sürastarya,sigorta ve vergi ödemeleri
Müteahhit personeli taraf›ndan toplu ifl sözleflmesinden yararlanmak talebi
ile aç›lm›fl ve aleyhimize sonuçlanm›fl davalar ile ilgili ödenen tazminat,
SSK primi, k›deme teflvik ve gecikme faizi tutar›
‹zmir ve ‹zmit Rafineri Müdürlü¤ünde römorkor ve palamar ifllerinde
çal›flan D‹TAfi personeline mahkeme karar› gere¤ince ödenen tazminat,
izin ücreti ile faiz tutar›
2001 y›l› itibariyle deprem hasar hesab›n›n Günefl Sigorta A.fi.’den tahsil
edilerek kar kaydedilmifl kalemler aras›nda yer alan 21 F 301 insineratörün
2003 y›l›nda temin edilmesi sonucu zarar kayd›
Di¤er
Toplam
14. fiirket, SPK mevzuat› gere¤i, Seri: XI No: 20 say›l› tebli¤e göre hesaplanan da¤›t›labilir kar ile Türk Ticaret Kanunu hükümleri ile Seri: XI
No: 1 say›l› tebli¤e göre haz›rlanacak olan da¤›t›labilir kar›n daha düflük olan tutar›n› kar da¤›t›m›na tabi tutacakt›r. Ayr›ca SPK’n›n Seri: XI No
20 say›l› tebli¤i kapsam›nda mali tablolar›n enflasyona göre ilk defa düzeltilmesinde ortaya ç›kan ve özsermaye hesap grubu içinde geçmifl y›llar
zarar›nda izlenen tutarlar›n enflasyona göre da¤›t›labilecek kar rakam› bulunurken indirim kalemi olarak dikkate al›nmas› gerekmektedir, ancak
SPK’nun 30 Aral›k 2003 tarih ve 1630 say›l› karar› uyar›nca geçmifl y›llar zarar›nda takip edilen bu tutar›n, varsa dönem kar› ve da¤›t›lmam›fl
geçmifl y›l karlar›, kalan zarar tutar›n›n ise, s›ras›yla ola¤anüstü yedek akçeler, yasal yedek akçeler ve özkaynak kalemlerinin enflasyon
muhasebesine göre düzeltilmesinden kaynaklanan sermaye yedeklerinden mahsup edilmesi mümkün bulunmaktad›r.
fiirket’in 31 Aral›k 2003 tarihi itibariyle Seri: XI No: 1 say›l› tebli¤e göre haz›rlanan ekli mali tablolarda net dönem kar› 434,108,800 Milyon TL,
Seri: XI No: 20 say›l› tebli¤e göre haz›rlanan mali tablolardaki net dönem kar› ise 412,850,650 Milyon TL’dir.
fiirket kar da¤›t›m tablosu haz›rlamad›¤›ndan hisse bafl›na kar pay› hesaplanmam›flt›r. Afla¤›da verilen hisse bafl›na kar hesaplamalar› bu rapor
kapsam›nda verilen gelir tablosundaki net dönem kar› üzerinden hesaplanm›flt›r.
- Hisse Bafl›na Kar (TL/%)
Adi ve ‹mtiyazl› Hisse Senedi Sahiplerine:
2003
2002
1,733 TL/%173.3
694 TL/%69.4
15. Her bir ana üretim grubu için ayr› ayr› olmak üzere, iflletmenin dönem içinde gerçeklefltirdi¤i mal ve üretim miktarlar›ndaki de¤iflmeler :
Ürün Gruplar›
31 Aral›k 2003
(M. Ton)
31 Aral›k 2002
(M. Ton)
Fark
(M. Ton)
LPG
NAFTA
SOLVENT
BENZ‹N
PLATFORMAT
‹ZOMERAT
JET YAKITI
GAZ YA⁄I
MOTOR‹N
FUEL OIL
ASFALT
HVGO
MADEN‹ YA⁄
KÜKÜRT
D‹⁄ER
TOPLAM
691,974
1,308,823
2,787
3,390,841
581
58,137
1,680,931
70,223
7,218,744
5,778,215
1,410,054
212,803
283,568
47,500
73,057
22,228,238
667,086
1,418,041
2,772
3,066,007
183,611
23,479
1,604,596
36,450
6,808,602
5,616,086
1,245,454
484,886
298,594
48,089
75,364
21,579,117
24,888
(109,218)
15
324,834
(183,030)
34,658
76,335
33,773
410,142
162,129
164,600
(272,083)
(15,026)
(589)
(2,307)
649,121
KARBON S‹YAHI
KAUÇUK
POL‹STIREN
D‹⁄ER
TOPLAM
39,642
34,857
6,881
81,380
37,537
36,020
4,307
80
77,944
2,105
(1,163)
2,574
(80)
3,436
GENEL TOPLAM
22,309,618
21,657,061
652,557
PETROK‹MYA ÜRÜNLER‹
16. Her bir ana sat›fl grubu için ayr› ayr› olmak üzere, iflletmenin dönem içinde gerçeklefltirdi¤i mal ve hizmetlerin sat›fl miktarlar›ndaki
de¤iflmeler:
Ürün Gruplar›
31 Aral›k 2003
(M. Ton)
31 Aral›k 2002
(M. Ton)
Fark
(M. Ton)
LPG
NAFTA
SOLVENT
BENZ‹N
PLATFORMAT
‹ZOMERAT
JET YAKITI
GAZ YA⁄I
MOTOR‹N
FUEL O‹L
ASFALT
HVGO
MADEN‹ YA⁄
KÜKÜRT
D‹⁄ER
TOPLAM
2,138,626
1,302,245
2,943
3,396,387
41
58,137
1,682,205
51,445
7,202,184
5,865,802
1,405,159
211,496
286,648
47,346
98,204
23,748,868
2,580,040
1,387,529
2,596
3,131,838
202,429
27,159
1,619,223
36,237
6,878,877
6,031,803
1,239,167
477,372
305,077
50,891
75,572
24,045,810
(441,414)
(85,284)
347
264,549
(202,388)
30,978
62,982
15,208
323,307
(166,001)
165,992
(265,876)
(18,429)
(3,545)
22,632
(296,942)
78 - 79
31 Aral›k 2003
(M. Ton)
31 Aral›k 2002
(M. Ton)
Fark
(M. Ton)
KARBON S‹YAHI
KAUÇUK
POL‹STIREN
D‹⁄ER
TOPLAM
38,325
38,030
7,911
2,448
86,714
37,822
35,689
5,506
79,017
503
2,341
2,405
2,448
7,697
GENEL TOPLAM
23,835,582
24,124,827
(289,245)
Ürün Gruplar›
VE BA⁄LI ORTAKLI⁄I
31 ARALIK 2003 TAR‹H‹ ‹T‹BAR‹YLE
SPK’NIN SER‹: XI NO: 1 VE
SER‹: XI NO: 20 VE 21 SAYILI
TEBL‹⁄’LER‹NE GÖRE HAZIRLANAN
ENFLASYONA GÖRE DÜZELT‹LM‹fi
KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLAR
PETROL RAF‹NER‹LER‹ A.fi.
VE BA⁄LI ORTAKLI⁄I
1 OCAK-31 ARALIK 2003 HESAP DÖNEM‹NE A‹T
BA⁄IMSIZ DENET‹M RAPORU
1. Türkiye Petrol Rafinerileri A.fi. ("fiirket") ve ba¤l› ortakl›¤›n›n (birlikte "Grup") 31 Aral›k 2003 tarihi itibariyle Sermaye Piyasas›
Kurulu ("SPK") taraf›ndan yay›mlanan Seri: XI No: 1 say›l› "Sermaye Piyasas›nda Mali Tablo ve Raporlara ‹liflkin ‹lke ve Kurallar
Hakk›nda Tebli¤" ve Seri: XI No: 20 say›l› "Yüksek Enflasyon Dönemlerinde Mali Tablolar›n Düzeltilmesine ‹liflkin Usul ve Esaslar
Hakk›nda Tebli¤’e ve Seri: XI No: 21 say›l› "Sermaye Piyasas›nda Konsolide Mali Tablolara ve ‹fltiraklerin Muhasebelefltirilmesine
‹liflkin Usul ve Esaslar Hakk›nda Tebli¤’e uygun olarak düzenlenen enflasyona göre düzeltilmifl konsolide bilançosunu ve bu tarihte
sona eren hesap dönemine ait enflasyona göre düzeltilmifl konsolide gelir tablosunu incelemifl bulunuyoruz. Sözkonusu mali
tablolar, Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2003 tarihindeki cari sat›n alma gücüyle ifade edilmifltir. ‹ncelememiz, genel kabul görmüfl
denetim, ilke, esas ve standartlar›na uygun olarak yap›lm›fl ve dolay›s›yla hesap ve ifllemlerle ilgili olarak muhasebe kay›tlar›n›n
kontrolü ile gerekli gördü¤ümüz di¤er denetim yöntem ve tekniklerini içermifltir.
2. Görüflümüze göre, sözkonusu enflasyona göre düzeltilmifl konsolide mali tablolar Grup'un 31 Aral›k 2003 tarihindeki gerçek mali
durumunu ve bu tarihte sona eren hesap dönemine ait gerçek faaliyet sonucunu, mevzuata ve SPK taraf›ndan yay›mlanan genel
kabul görmüfl muhasebe ilkelerine (bak›n›z bilanço dipnotu 11.a) uygun olarak do¤ru bir biçimde yans›tmaktad›r.
3. Görüflümüzü etkilememekle birlikte afla¤›daki hususlara dikkat çekilmesi gerekli görülmüfltür:
i. fiirket, SPK’n›n Seri: XI No: 1 say›l› Tebli¤’ine uygun olarak enflasyona göre düzeltilmemifl konsolide olmayan mali tablolar›n›
ayr›ca haz›rlam›flt›r.
ii. Ekli mali tablolar ilk kez 31 Aral›k 2003 tarihi itibariyle SPK’n›n Seri: XI No: 20 ve Seri: XI No: 21 tebli¤lerine uygun olarak
haz›rland›¤›ndan dolay› gelir tablosu, nakit ak›m tablosu ve sat›fllar›n maliyeti tablosu karfl›laflt›rmal› olarak verilmemifltir.
Selçuk Ürkmez
Sorumlu Ortak, Bafl Denetçi
‹stanbul, 24 Mart 2004
31 ARALIK 2003 TAR‹H‹ ‹T‹BAR‹YLE ENFLASYONA GÖRE DÜZELT‹LM‹fi
KONSOL‹DE B‹LANÇO
(M‹LYON TL)
CAR‹ DÖNEM
31 Aral›k 2003
AKT‹F VARLIKLAR
I. DÖNEN VARLIKLAR
2,399,167,185
A- Haz›r De¤erler
1- Kasa
2- Bankalar
3- Di¤er Haz›r De¤erler
B- Menkul K›ymetler
1- Hisse Senetleri
2- Özel Kesim Tahvil Senet ve Bonolar›
3- Kamu Kesimi Tahvil Senet ve Bonolar›
4- Di¤er Menkul K›ymetler
5- Menkul K›ymetler De¤er Düflüklü¤ü Karfl. (-)
C- K›sa Vadeli Ticari Alacaklar
1- Al›c›lar
2- Alacak Senetleri
4- Di¤er K›sa Vadeli Ticari Alacaklar
D- Di¤er K›sa Vadeli Alacaklar
4- K›sa Vadeli Di¤er Alacaklar
E- Stoklar
1- ‹lk Madde ve Malzeme
2- Yar› Mamuller
3- Ara Mamuller
4- Mamuller
5- Emtia
6- Di¤er Stoklar
7- Stok De¤er Düflüklü¤ü Karfl›l›¤› (-)
F- Di¤er Dönen Varl›klar
ÖNCEK‹ DÖNEM
31 Aral›k 2002
2,396,224,955
819,668,221
1,780
819,663,358
3,083
508,518,639
1,762
508,468,220
48,657
6,227,835
6,227,835
-
23,745,943
23,745,943
-
369,124,691
369,390,425
3,118,074
387,534
275,653
(4,022,831)
(24,164)
374,576,439
381,761,035
1,894,279
4,058,062
298,841
(12,577,055)
(858,723)
6,862,001
9,730,270
(2,868,269)
12,981,743
14,532,337
(1,550,594)
1,009,520,861
625,424,149
86,865,679
267,519,153
27,974,177
107,543
(5,477,679)
7,107,839
1,323,981,667
887,952,563
86,916,516
236,014,083
102,854,879
523,798
(7,485,175)
17,205,003
187,763,576
152,420,524
(M‹LYON TL)
CAR‹ DÖNEM
31 Aral›k 2003
AKT‹F (VARLIKLAR)
II. DURAN VARLIKLAR
A- Uzun Vadeli Ticari Alacaklar
1- Al›c›lar
2- Alacak Senetleri
4- Di¤er Uzun Vadeli Ticari Alacaklar
ÖNCEK‹ DÖNEM
31 Aral›k 2002
1,977,747,707
2,096,900,479
54,533
54,533
-
2,494
2,494
-
B- Di¤er Uzun Vadeli Alacaklar
4- Uzun Vadeli Di¤er Alacaklar
2,369
2,369
-
10,123
10,123
-
C- Finansal Duran Varl›klar
1- Ba¤l› Menkul K›ymetler
2- Ba¤. Men. K›y. De¤. Düflüklü¤ü Karfl›l›¤› (-)
3- ‹fltirakler
4- ‹fltiraklere Sermaye Taahhütleri (-)
5- ‹fltirakler De¤er Düflüklü¤ü Karfl›l›¤› (-)
6- Ba¤l› Ortakl›klar
7- Ba¤l› Ortakl›klara Sermaye Taahhütleri (-)
8- Ba¤l› Ortakl›klar De¤. Düflük. Karfl›l›¤› (-)
9- Di¤er Finansal Duran Varl›klar
1,228
1,228
-
1,228
1,228
-
1,974,687,774
24,753,160
573,256,127
181,349,326
3,825,746,572
182,491,405
53,294,292
17,256
(3,036,980,148)
169,270,458
1,489,326
2,093,630,177
24,753,160
573,330,994
183,518,736
3,830,687,671
182,133,723
53,271,573
17,380
(2,843,502,377)
77,129,168
12,290,149
2,952,887
1,508,264
1,390,311
54,312
48,916
3,194,395
1,253,348
1,464,231
476,816
62,062
D- Maddi Duran Varl›klar
1- Arazi ve Arsalar
2- Yerüstü ve Yeralt› Düzenleri
3- Binalar
4- Makina Tesis ve Cihazlar
5- Tafl›t Araç ve Gereçleri
6- Döfleme ve Demirbafllar
7- Di¤er Maddi Duran Varl›klar
8- Birikmifl Amortismanlar (-)
9- Yap›lmakta Olan Yat›r›mlar
E- Maddi Olmayan Duran Varl›klar
1- Kurulufl ve Teflkilatlanma Giderleri
2- Haklar
3- fierefiye
4- Araflt›rma ve Gelifltirme Giderleri
5- Di¤er Maddi Olmayan Duran Varl›klar
6- Verilen Avanslar
F- Di¤er Duran Varl›klar
AKT‹F (VARLIKLAR) TOPLAMI
4,376,914,892
4,493,125,434
84 - 85
(M‹LYON TL)
CAR‹ DÖNEM
31 Aral›k 2003
PAS‹F (KAYNAKLAR)
I- KISA VADEL‹ BORÇLAR
ÖNCEK‹ DÖNEM
31 Aral›k 2002
1,431,046,617
1- Banka Kredileri
2- Uzun Vad. Krd. Anapara Taksitleri ve Faizleri
3- Tahvil Anapara Taksitleri ve Faizleri
4- Ç›kar›lm›fl Bonolar ve Senetler
1,726,317,991
73,461,853
73,461,853
-
131,052,205
131,052,205
-
B- Ticari Borçlar
1- Sat›c›lar
2- Borç Senetleri
3- Al›nan Depozito ve Teminatlar
4- Di¤er Ticari Borçlar
598,559,246
563,888,675
17,734,039
1,329,988
15,664,360
(57,816)
891,647,960
834,093,444
44,449,389
1,338,698
11,766,429
-
C- Di¤er K›sa Vadeli Borçlar
4- Ödenecek Giderler
5- Ödenecek Vergi Harç ve Di¤er Kesintiler
6- Ertelenen ve Taks. Ba¤.
Devlet Alacaklar›
7- K›sa Vadeli Di¤er Borçlar
471,817,200
222,903
996,193
451,443,283
536,001,090
205,951
2,010,095
480,068,244
5,273,871
13,880,950
-
54,162,748
(445,948)
17,055,673
44,942,727
270,152,645
225,103,719
45,048,926
122,674,009
97,394,301
25,279,708
1- Vergi Karfl›l›klar›
(M‹LYON TL)
CAR‹ DÖNEM
31 Aral›k 2003
PAS‹F (KAYNAKLAR)
II- UZUN VADELi BORÇLAR
ÖNCEK‹ DÖNEM
31 Aral›k 2002
394,977,304
1- Banka Kredileri
2- Ç›kar›lm›fl Tahviller
3- Ç›kar›lm›fl Di¤er Menkul K›ymetler
483,313,439
268,824,700
268,824,700
-
361,715,823
361,715,823
-
-
-
C- Di¤er Uzun Vadeli Borçlar
4- Ertelenen ve Taks. Ba¤. Devlet Alacaklar›
5- Uzun Vadeli Di¤er Borçlar
8,916,768
8,916,768
-
17,017,717
22,196
16,995,521
-
2,420,663
17,314
114,815,173
112,658,157
2,157,016
104,562,585
102,646,873
1,915,712
15,350,102
11,428,450
B- Ticari Borçlar
1- K›dem Tazminat› Karfl›l›klar›
III- ANA ORTAKLIK DIfiI ÖZSERMAYE
A- Ana Ortakl›k D›fl› ÖzSermaye
IV-ÖZSERMAYE
A- Sermaye
B- Sermaye Taahhütleri (-)
C- Emisyon Primi
D- Yeniden De¤erleme De¤er Art›fl›
1- Duran Varl›klardaki De¤er Art›fl›
2- ‹fltiraklerdeki De¤er Art›fl›
3- Borsa'da Oluflan De¤er Art›fl›
E- Yedekler
1- Yasal Yedekler
2- Statü Yedekleri
3- Özel Yedekler
4- Ola¤anüstü Yedek
5- Maliyet Art›fl Fonu
6- Sermayeye Eklenecek ‹fltirak Hisseleri
ve Gayrimenkul Sat›fl Kazançlar›
7- Geçmifl Y›l Karlar›
F- Net Dönem Kar›
G- Dönem Zarar› (-)
H- Geçmifl Y›llar Zararlar› (-)
I- Çevrim Farklar›
PAS‹F (KAYNAKLAR) TOPLAMI
2,535,540,869
2,272,065,554
250,419,200
171,969
294,353,026
109,756,847
27,437,901
-
250,419,200
171,969
443,633,374
84,529,755
27,437,901
-
157,158,278
412,850,650
1,577,746,024
331,665,718
1,577,841,011
4,376,914,892
4,493,125,434
86 - 87
1 OCAK 2003 - 31 ARALIK 2003 DÖNEM‹NE A‹T ENFLASYONA GÖRE
DÜZELT‹LM‹fi KONSOL‹DE GEL‹R TABLOSU
(M‹LYON TL)
CAR‹ DÖNEM
1 Ocak - 31 Aral›k 2003
A- BRÜT SATIfiLAR
1- Yurtiçi Sat›fllar
2- Yurtd›fl› Sat›fllar
3- Di¤er Sat›fllar
B- SATIfiLARDAN ‹ND‹R‹MLER (-)
1- Sat›fltan ‹adeler (-)
2- Sat›fl ‹skontolar› (-)
3- Di¤er ‹ndirimler (-)
C- NET SATIfiLAR
D- SATIfiLARIN MAL‹YET‹ (-)
BRÜT SATIfi KARI veya ZARARI
E- FAAL‹YET G‹DERLER‹ (-)
1- Araflt›rma ve Gelifltirme Giderleri (-)
2- Pazarlama, Sat›fl ve Da¤›t›m Giderleri (-)
3- Genel Yönetim Giderleri (-)
ESAS FAAL‹YET KARI veya ZARARI
F- D‹⁄ER FAAL‹YETLERDEN GEL‹RLER VE KARLAR
1- ‹fltiraklerden Temettü Gelirleri
2- Ba¤l› Ortakl›klardan Temettü Geliri
3- Faiz ve Di¤er Temettü Gelirleri
4- Faaliyetle ‹lgili Di¤er Gelirler ve Karlar
G- D‹⁄ER FAAL‹YETLERDEN G‹DERLER VE ZARARLAR (-)
1- Reeskont Gideri
2- Diger Giderler ve Zararlar
H- F‹NANSMAN G‹DERLER‹ (-)
1- K›sa Vadeli Borçlanma Giderleri (-)
2- Uzun Vadeli Borçlanma Giderleri (-)
FAAL‹YET KARI veya ZARARI
I- OLA⁄ANÜSTÜ GEL‹RLER VE KARLAR
1- Konusu Kalmayan Karfl›l›klar
2- Önceki Dönem Gelir ve Karlar›
3- Di¤er Ola¤anüstü Gelir ve Karlar
J- OLA⁄ANÜSTÜ G‹DERLER VE ZARARLAR (-)
1- Çal›fl›lmayan K›s›m Giderleri ve Zararlar› (-)
2- Önceki Dönem Gider ve Zararlar› (-)
3- Di¤er Ola¤anüstü Giderler ve Zararlar (-)
K- NET PARASAL POZ‹SYON KARI/(ZARARI)
DÖNEM KARI veya ZARARI
L- ÖDENECEK VERG‹ VE D‹⁄ER YASAL YÜKÜMLÜLÜKLER
M- ANA ORTAKLIK DIfiI KAR/(ZARAR)
NET DÖNEM KARI veya ZARARI
19,326,605,812
18,194,249,559
1,132,018,423
337,830
(10,068,608,209)
(722,798)
(925,583)
(10,066,959,828)
9,257,997,603
(8,670,823,761)
587,173,842
(217,589,370)
(39,018,575)
(178,570,795)
369,584,472
445,315,775
11
219,288,112
226,027,652
(176,400,397)
(13,591,571)
(162,808,826)
(15,719,887)
(4,539)
(15,715,348)
622,779,963
34,113,303
26,616,358
2,657,041
4,839,904
(23,124,574)
(9,269,256)
(5,211,814)
(8,643,504)
10,652,522
644,421,214
(225,722,803)
(5,847,761)
412,850,650
DÜZELT‹LM‹fi KONSOL‹DE NAK‹T AKIM TABLOSU
(M‹LYON TL)
CAR‹ DÖNEM
1 Ocak - 31 Aral›k 2003
A- DÖNEM BAfiI NAK‹T MEVCUDU
508,518,639
B- DÖNEM ‹Ç‹ NAK‹T G‹R‹fiLER‹
1- Sat›fllardan Elde Edilen Nakit
a- Net Sat›fl Has›lat›
b- Alacaklardaki (Sat›fllardan Kaynaklanan) Azal›fllar
c- Alacaklardaki (Sat›fllardan Kaynaklanan) Art›fllar (-)
2- Di¤er Faaliyetler ve Karlardan Sa¤lanan Nakit
3- Ola¤anüstü Gelir ve Karlardan Sa¤lanan Nakit
4- K›sa Vadeli Borçlardaki Art›fl (Al›mlarla ilgili olmayan)
b- Di¤er K›sa Vadeli Borçlardaki Art›fl
5- Uzun Vadeli Borçlardaki Art›fl (Al›mlarla ilgili olmayan)
b- Di¤er Uzun Vadeli Borçlardaki Art›fl
6- Sermaye Artt›r›m›ndan Sa¤lanan Nakit
7- Di¤er Nakit Giriflleri
8- Parasal (Kay›p)/Kazançtan Dolay› Nakit Girifli
9- Enflasyon Düzeltmesi Sonucu Sa¤lanan Kaynaklar
C- DÖNEM ‹Ç‹ NAK‹T ÇIKIfiLARI
1- Maliyetlerden Kaynaklanan Nakit Ç›k›fllar›
a- Sat›fllar›n Maliyeti
b- Stoklardaki Art›fl
c- Borçlardaki (Al›mlardan Kaynaklanan) Azal›fl
d- Borçlardaki (Al›mlardan Kaynaklanan) Art›fl (-)
e- Amortisman ve Karfl›l›klar Gibi Nakit Ç›k›fl›
Gerektirmeyen Giderler (-)
f- Stoklardaki Azal›fl (-)
2- Faaliyet Giderlerinden Dolay› Nakit Ç›k›fl›
a- Araflt›rma ve Gelifltirme Giderleri
b- Pazarlama, Sat›fl ve Da¤›t›m Giderleri
c- Genel Yönetim Giderleri
d- Nakit Ç›k›fl› Gerektirmeyen Giderler (-)
3- Di¤er Faaliyetlerden Giderler ve Zararlardan Dolay› Nakit Ç›k›fllar›
a- Di¤er Faaliyet Giderleri
b- Nakit Ç›k›fl› Gerektirmeyen Giderler
4- Finansman Giderlerinden Dolay› Nakit Ç›k›fllar›
5- Ola¤anüstü Gider ve Zararlardan Dolay› Nakit Ç›k›fl›
6- Duran Varl›k Yat›r›mlar› Nedeniyle Nakit Ç›k›fllar›
7- K›sa Vadeli Borçlar›n Anapara Ödemeleri
8- Uzun Vadeli Borçlar›n Anapara Ödemeleri
9- Ödenen Vergi ve Benzerleri
11- Di¤er Nakit Ç›k›fllar›
12- Ana Ortakl›k D›fl› Paylardan Dolay› Nakit Ç›k›fl›
9,918,396,561
9,269,144,418
9,257,997,603
11,146,815
431,626,934
34,113,303
124,102,686
10,652,522
48,756,698
9,607,336,979
8,454,780,779
8,670,823,761
296,174,912
(195,749,592)
(316,468,302)
150,590,367
39,018,576
178,570,795
(66,999,004)
171,834,931
176,400,397
(4,565,466)
13,359,911
18,342,114
92,290,740
147,880,308
98,588,723
195,353,501
198,132,033
64,257,462
1,926,110
D- DÖNEM SONU NAK‹T MEVCUDU
819,668,221
E- NAK‹T ARTIfi VEYA AZALIfiI
311,149,582
88 - 89
DÜZELT‹LM‹fi KONSOL‹DE FON AKIM TABLOSU
(M‹LYON TL)
CAR‹ DÖNEM
1 Ocak - 31 Aral›k 2003
A- KAYNAKLAR
1- Faaliyetlerden Kar›ndan Sa¤lanan Kaynaklar
a- Faaliyet Kar›
d- Fon Girifli Sa¤lamayan Gelirler (-)
2- Ola¤anüstü Kardan Sa¤lanan Kaynaklar
a- Ola¤anüstü Kar
3- Dönen Varl›klar›n Tutar›nda Azal›fl
4- Duran Varl›klar›n Tutar›nda Azal›fl
5- K›sa Vadeli Borçlarda Art›fl
6- Uzun Vadeli Borçlarda Art›fl
7- Sermaye Artt›r›m› (Nakit Karfl›l›¤›)
8- Emisyon Primi
9- Parasal (Kay›p)/Kazançtan Dolay› Sa¤lanan Kaynaklar
10- Enflasyon Düzeltmesi Sonucu Sa¤lanan Kaynaklar
B- KAYNAK KULLANIMLARI
1- Faaliyet Zarar›ndan Dolay› Kaynak Kullan›m›
a- Faaliyet Zarar›
d- Fon Girifli Sa¤lamayan Di¤er Gelirler (-)
2- Ola¤anüstü Zarardan Dolay› Kaynak Kullan›m›
a- Ola¤anüstü Zarar
3- Ödenen Vergi ve Benzeri
5- Dönen Varl›klar›n Tutar›nda Art›fl
6- Duran Varl›klar›n Tutar›nda Art›fl
7- K›sa Vadeli Borçlarda Azal›fl
8- Uzun Vadeli Borçlarda Azal›fl
9- Sermayede Azal›fl
10- Ana Ortakl›k D›fl› Paylardan Dolay› Kaynak Kullan›m›
1,034,145,325
830,653,025
622,779,963
206,692,192
14,869,710
(13,688,840)
38,895,763
34,113,303
4,782,460
105,187,317
10,652,522
48,756,698
1,034,145,325
23,124,574
23,124,574
195,353,501
198,132,033
91,978,736
424,522,815
99,107,556
1,926,110
NET ‹fiLETME SERMAYES‹NDEK‹ DE⁄‹fi‹M
1- Net ‹flletme Sermayesindeki Art›fl
2- Net ‹flletme Sermayesindeki Azal›fl
298,213,604
-
DÜZELT‹LM‹fi KONSOL‹DE SATILAN MALIN MAL‹YET‹ TABLOSU
(M‹LYON TL)
CAR‹ DÖNEM
1 Ocak - 31 Aral›k 2003
ÜRET‹M FAAL‹YETLER‹
A- Dolays›z ‹lk Madde ve Malzeme Gideri
B- Dolays›z ‹flçilik Giderleri
C- Genel Üretim Giderleri
D- Yar› Mamul Kullan›m›
ÜRET‹LEN MAMUL MAL‹YET‹
E- Mamul Stoklar›nda De¤iflim
I- SATILAN MAMUL MAL‹YET‹
T‹CAR‹ FAAL‹YET
A- Dönem Bafl› Emtia Stoku (+)
B- Dönem ‹çi Al›fllar (+)
C- Dönem Sonu Emtia Stoku (-)
II- SATILAN EMTIA MAL‹YET‹
III- SATILAN H‹ZMET MAL‹YET‹
SATILAN MALIN MAL‹YET‹ (I+II+II)
7,329,123,926
62,004,539
357,345,616
50,837
86,916,516
(86,865,679)
7,748,524,918
(31,505,070)
236,014,083
(267,519,153)
7,717,019,848
102,854,879
728,187,267
(27,974,177)
803,067,969
150,735,944
8,670,823,761
90 - 91
TÜRK‹YE PETROL RAF‹NER‹LER‹ A.fi. VE BA⁄LI ORTAKLI⁄I
KONSOL‹DE B‹LANÇO D‹PNOTLARI
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe milyon Türk Liras› olarak Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2003 tarihindeki al›m gücüyle ifade edilmifltir.)
1. ‹fiLETMEN‹N F‹‹L‹ FAAL‹YET KONUSU:
Tüprafl:
- Ham petrol tedarik ve rafine etmek ve gerekti¤inde petrol ürünlerini ithal ve ihraç etmek ve bu maksatla yurt içinde ve d›fl›nda petrol
rafinerileri kurmak ve iflletmek,
- Petrokimya sanayii ve ilgili di¤er sanayii alan›nda fabrikalar, tesisler kurmak ve iflletmek,
- Petrokimyasal maddeler ve ilgili di¤er maddelerin elde edilmesi için gerekli hammaddeler ve yard›mc› maddeler, malzeme ve kimyasal
maddeleri tedarik ederek ifllemek veya bu maddeleri üretmek ve bu maddelerin ticaretini yapmak,
- Üretim faaliyetinin her aflamas›nda elde edilecek ürünleri ambalajlamak ve bunun için ambalaj endüstrisi kurmak, at›k, yan ve standart d›fl›
maddeleri de¤erlendirmek ve/veya satmak, de¤erlendirme olana¤› bulunmayan maddelerin yok edilmesi için gerekli tesisleri kurmak ve
iflletmek,
- Yasa ve yönetmelikler çerçevesinde, her türlü enerji ve enerji ile ilgili sanayi alan›nda santraller, tesisler kurmak ve iflletmek. Bunun için gerekli
her türlü ekipman, malzeme ve kimyevi tedarik ederek kullanmak ve bu maddelerin ticaretini yapmak.
Ditafl:
Ham petrol ve petrol ürünleri tafl›mac›l›¤›.
2. SERMAYEN‹N %10 VE DAHA FAZLASINA SAH‹P ORTAKLAR:
Tüprafl:
Orta¤›n Ad›
31 Aral›k 2003
Pay
Pay Tutar›
Oran› (%)
(Milyon TL)
T.C Baflbakanl›k Özellefltirme ‹daresi Baflkanl›¤›
Di¤er Ortaklar
65.76
34.24
Enflasyon düzeltme etkisi **
100
31 Aral›k 2002
Pay
Pay Tutar›
Oran› (%)
(Milyon TL)
164,683,491
85,735,709
250,419,200
1,150,370,108
1,400,789,308
65.76
34.24
7,998,000
2,002,000
10,000,000
46,229,491
56,229,491
79.98
20.02
100
164,683,491
85,735,709
250,419,200
1,150,370,108
1,400,789,308
Ditafl:
Türkiye Petrol Rafinerileri A.fi. *
Di¤er Ortaklar
79.98
20.02
Enflasyon düzeltme etkisi **
100
100
7,998,000
2,002,000
10,000,000
46,229,491
56,229,491
* Konsolidasyon kapsam›nda elimine edilmifltir.
** Seri: XI, No: 20 say›l› tebli¤in 14. maddesi uyar›nca yap›lan enflasyon düzeltmeleri sonucunda ortaya ç›kan tutard›r.
3. SERMAYEY‹ TEMS‹L EDEN H‹SSE SENETLER‹NE TANINAN ‹MT‹YAZLAR:
Özellefltirme ‹daresi Baflkanl›¤›’na ait 1 adet C grubu imtiyazl› hisse senedi bulunmaktad›r. fiirket ana sözleflmesinin gere¤i olarak Yönetim
Kurulu’nda C grubu hissedar›n gösterece¤i 1 üye bulundurmak zorundad›r. Afla¤›daki konularda Yönetim Kurulu karar› al›nmas› C grubunu
temsil eden üyenin olumlu oy kullanmas›na ba¤l›d›r:
a) fiirket Ana Sözleflmesinde, Yönetim Kurulu toplant› ve karar nisab› ile "‹mtiyazl› Hisse"ye ait haklar› etkileyecek de¤ifliklikler ile Türk Silahl›
Kuvvetlerinin akaryak›t ihtiyac›n›n öncelikle karfl›lanmas›na yönelik yükümlülü¤ü ve bu yükümlülü¤e iliflkin ‹mtiyazl› Hisseye tan›nan haklar›
do¤rudan veya dolayl› yoldan etkileyecek her türlü Ana Sözleflme de¤iflikli¤i yap›lmas›na,
b) Türk Silahl› Kuvvetlerinin akaryak›t ihtiyac›n›n bu tür akaryak›tlar›n üretim kabiliyetinin ve nakil ile ilgili sistemlerinin sa¤lanmas›, korunmas› da
dahil- öncelikli olarak istenilen kalitede, zamanda ve miktarda emsallerine uygun piyasa fiyatlar›nda karfl›lanmas› esas olup, söz konusu
akaryak›tlar›n istenilen kalitenin, zaman›n ve miktar›n d›fl›nda ve/veya emsallerine uygun piyasa fiyatlar›n›n üstünde karfl›lanmas›na,
c) Türk Silahl› Kuvvetlerinin akaryak›t ihtiyac›n›n karfl›lanmas›n› k›s›tlayacak ve/veya karfl›lanmas›na engel olacak nitelikte,
i) fiirket’in sahibi oldu¤u rafinerilerden herhangi birinin kapat›lmas›, sat›lmas›, herhangi bir takyidat ile s›n›rland›r›lmas›, veya rafinerinin
kapasitesinin %10’dan fazla azalt›lmas›na, ya da
ii) fiirket’in bölünmesine veya baflka bir flirket ile birleflmesine
d) fiirket’in tasfiyesine iliflkin kararlar.
4. KAYITLI SERMAYE:
Kay›tl› sermaye tavan› 500,000,000 Milyon TL’ d›r (31.12.2002: 500,000,000 Milyon TL).
5. DÖNEM ‹Ç‹NDE YAPILAN SERMAYE ARTTIRIMLARI:
Yoktur.
6. DÖNEM ‹Ç‹NDE ‹HRAÇ ED‹LEN H‹SSE SENED‹ DIfiINDAK‹ MENKUL KIYMETLER:
Yoktur.
7. DÖNEM ‹Ç‹NDE ‹TFA ED‹LEN BORÇLANMAYI TEMS‹L EDEN MENKUL KIYMETLER:
Yoktur.
8. CAR‹ DÖNEMDE DURAN VARLIK HAREKETLER‹:
31 Aral›k 2003 tarihinde sona eren y›la ait maddi duran varl›klar›n hareketleri afla¤›daki gibidir:
a) Sat›n al›nan, imal veya infla edilen maddi duran varl›klar›n maliyeti: 123,521,806 Milyon TL. (31.12.2002 tarihinde 188,008,620 Milyon TL.)
b) Sat›lan veya hurdaya ayr›lan maddi duran varl›k maliyeti : 20,072,331 Milyon TL. (31.12.2002 tarihinde 24,527 Milyon TL.)
c) Maddi duran varl›klarda meydana gelen de¤er düflüklü¤ü: 28,914,107 Milyon TL.
d) Yap›lmakta olan yat›r›mlar›n niteli¤i, toplam tutar›, bafllang›ç ve bitifl tarihi ve harcama esas›na göre tamamlanma derecesi;
31 Aral›k 2003
Yap›lmakta
Olan
Yat›r›mlar
Milyon TL
Tamamlanma
Derecesi
%
Yat›r›m
Bölgesi
Bafllama
Bitifl
Tarihleri
Yeni Rafineri Kurulmas›
Merkez Yat›r›mlar› Toplam›
Kocaeli
2003-2003
29,183
29,183
58.37
58.37
Yat›r›m Stoklar›
Kocaeli
Kocaeli
Kocaeli
Kocaeli
Kocaeli
Kocaeli
Kocaeli
1998-2005
1998-2003
1999-2003
2001-2004
2002-2004
2003-2003
63,313,584
1,368,921
7,092
2,695
161,816
868,439
654,632
66,377,179
11.1
12.02
0.55
0.70
2.88
35.78
11.25
Rafineri Enerji ‹htiyac›n›n Karfl›lanmas›
‹zmir
‹zmir
‹zmir
‹zmir
‹zmir
65,469,407
24,741,762
164,659
88,073
2,000
90,465,901
25.97
56.08
1.16
0.23
5.00
26.36
PROJE ADI
1997-2004
1997-2004
1999-2004
2001-2004
2003-2003
92 - 93
31 Aral›k 2003
Yat›r›m
Bölgesi
Bafllama
Bitifl
Tarihleri
Bilgisayar Donan›m ve Yaz›l›m Temini
‹fl Makinalar›
Di¤er
K›r›kkale
K›r›kkale
K›r›kkale
K›r›kkale
K›r›kkale
1998-2004
2003-2003
2003-2003
2003-2003
2003-2003
F-101 F›r›n›n›n Modernizasyonu
Batman
PROJE ADI
2003-2003
TÜPRAfi Toplam›
Yap›lmakta
Olan
Yat›r›mlar
Milyon TL
Tamamlanma
Derecesi
%
8,631,446
148,442
1,030,563
149,400
2,435,297
12,395,148
2.06
52.96
76.77
96.37
3,047
3,047
30.47
30.47
169,270,458
12.98
Yap›lmakta
Olan
Yat›r›mlar
Milyon TL
Tamamlanma
Derecesi
%
3.22
31 Aral›k 2002
PROJE ADI
Yat›r›m
Bölgesi
Sapanca Eski Pompa ‹st.Modernizasyonu
Ürün ve Hp Paçallama Sis. Tesisi
Amin Ünite Flanfl Dram› Tesisi
Kazan ve F›r›nlara Düflük Nox'li Burner Tes.
Kostik Notralizasyon Ünitesinin Mod.
Elektronik Güvenlik ve Kap› Kontrol Sis. Tes.
Deprem Sonras› ‹yilefltirme Çal›flmalar›
Etütler
Yat›r›m Stoklar› *
Kocaeli
Kocaeli
Kocaeli
Kocaeli
Kocaeli
Kocaeli
Kocaeli
Kocaeli
Kocaeli
Kocaeli
Kocaeli
Kocaeli
Kocaeli
Kocaeli
‹zmir
‹zmir
‹zmir
‹zmir
‹zmir
Di¤er
K›r›kkale
K›r›kkale
K›r›kkale
Buhar Kazan› Tesisi ve Enstrüman Sis. Mod.
Batman
TÜPRAfi Toplam›
Bafllama
Bitifl
Tarihleri
1998-2005
1998-2003
1999-2003
1999-2002
1999-2002
2001-2003
2001-2003
2001-2004
2001-2002
1999-2003
2002-2004
2002-2002
2002-2002
7,734,850
3,267,084
357,654
183,479
297,688
721
37,261
833
441,029
12,191,385
195,453
30,982
191,869
1,145,732
26,076,020
0.48
27.47
35.94
13.71
35.56
0.03
0.16
0.14
27.77
61.21
11.44
99.78
7.17
1997-2004
1997-2003
1999-2003
2001-2004
2002-2002
28,175,409
10,967,210
145,257
66,861
256,341
39,611,078
9.97
30.68
0.98
0.08
12.64
9.60
1998-2004
2002-2002
6,442,509
1,468,475
17,314
7,928,298
1.32
59.68
3,513,772
3,513,772
40.88
40,88
77,129,168
4.53
2001-2003
2.94
1.71
9. CAR‹ VE GELECEK DÖNEMLERDE YARARLANILACAK YATIRIM ‹ND‹R‹M‹:
Grub’un cari dönemde yararland›¤› yat›r›m indirimi tutar› 21,746,973 Milyon TL’d›r. Ayr›ca gelecek dönemde yararlan›lacak yat›r›m indirimi
tutar› 58,259,420 Milyon TL’dir. (31.12.2002: cari dönemde yararland›¤› yat›r›m indirimi tutar› 59,006,318 Milyon TL’d›r. Ayr›ca gelecek
dönemde yararlan›lacak yat›r›m indirimi tutar› 127,610,480 Milyon TL’dir.).
10. ‹fiLETMEN‹N ORTAKLAR, ‹fiT‹RAKLER VE BA⁄LI ORTAKLIKLARLA OLAN ALACAK - BORÇ ‹L‹fiK‹S‹:
fiirket’in ba¤l› ortakl›¤› ile olan alacak ve borçlar› konsolidasyon s›ras›nda elimine edilmifltir. Grup’un konsolide olmayan ortakl›k, ifltirak ve ba¤l›
ortakl›¤› bulunmamaktad›r.
11. UYGULANAN MUHASEBE ‹LKELER‹ VE DE⁄ERLEME YÖNTEMLER‹:
a) Mali Tablolar›n Haz›rlanma Esaslar›
Sermaye Piyasas› Kurulu'nun ("SPK") Seri: XI No: 1, Seri: XI No: 20 ve Seri: XI No: 21 say›l› tebli¤leri ve bu tebli¤lere de¤ifliklik ve eklemeler
yapan di¤er tebli¤leriyle Sermaye Piyasas› Kanunu'na tabi ortakl›klar taraf›ndan düzenlenecek mali tablolar ve raporlar›n haz›rlan›p sunulmas›na
iliflkin ilke ve kurallar (bundan sonra "Sermaye Piyasas› Kurulu taraf›ndan yay›mlanan genel kabul görmüfl muhasebe ilkeleri" olarak an›lacakt›r)
belirlenmifltir. Grup, mali tablolar›n› SPK taraf›ndan yay›mlanan genel kabul görmüfl muhasebe ilkelerine uygun olarak haz›rlamaktad›r.
SPK, Seri: XI No: 20 say›l› "Yüksek Enflasyon Dönemlerinde Mali Tablolar›n Düzeltilmesine ‹liflkin Usul ve Esaslar Hakk›nda Tebli¤"i ve Seri: XI
No: 21 say›l› "Sermaye Piyasas›nda Konsolide Mali Tablolara ve ‹fltiraklerin Muhasebelefltirilmesine ‹liflkin Usul ve Esaslar Hakk›nda Tebli¤"i 1
Ocak 2003 tarihinden sonra sona eren ilk y›ll›k mali tablolardan geçerli olmak üzere yay›mlam›fl bulunmaktad›r. SPK, Seri: XI No: 20 ve XI No:
21 say›l› tebli¤ hükümlerine göre mali tablolar›n› düzenleyen flirketlerin ayr›ca Seri: XI No: 1 say›l› Tebli¤e göre de mali tablolar›n› haz›rlamas›n›
ve yay›nlamas›n› öngörmektedir. Ekli mali tablolar bu nedenle yay›nlanmak üzere Grup taraf›ndan Seri: XI No: 20 ve Seri: XI No: 21 say›l›
tebli¤lere uygun olarak haz›rlanm›flt›r.
Grup, mali tablolar›n› Seri: XI No: 20 ve Seri: XI No: 21 say›l› tebli¤ler uyar›nca ilk defa 31 Aral›k 2003 tarihinde düzenlemifl bulunmaktad›r.
Mali tablolar›n bu tebli¤lerde belirlenen hükümler uyar›nca ilk defa düzenlendi¤i 2003 y›l› hesap dönemi bafl›na kadar olan dönemde
düzeltilmifl tutarlar› ile olmak üzere, aktif kalemlerden, borçlar›n ve özsermaye kalemlerinin ç›kar›lmas› sonucunda kalan k›s›m özsermaye hesap
grubu içinde, geçmifl y›llar kar›/(zarar›) ve çevrim farklar› (özsermaye enflasyon düzeltme farklar›) hesab›nda izlenmektedir. ‹lk mali tablo
denklefltirme ifllemi 31 Aral›k 2002 tarihli bilanço üzerinde yap›ld›¤› için 2002 y›l› hesap dönemine ait kar/(zarar) hesaplanmam›flt›r.
Konsolidasyon metodu:
Deniz ‹flletmecili¤i ve Ticaret A.fi. ("D‹TAfi"), Türkiye Petrol Rafinerileri A.fi.’nin ("TÜPRAfi" veya "fiirket") %79.98 sahiplik oran› ile kontrol
etti¤i bir ifltiraki olup, ekteki konsolide mali tablolara dahil edilmifltir. D‹TAfi ve TÜPRAfi aras›ndaki tüm önemli bakiyeler (bilançoda borçalacak eilminasyonu tutar› 690,894 Milyon TL) ve gelir ve giderler (gelir tablosunda al›fl-sat›fl eliminasyonu tutar› 182,704,732 Milyon TL)
konsolidasyon s›ras›nda elimine edilmifltir. TÜPRAfi ve ifltiraki D‹TAfi beraber olarak ("Grup") olarak adland›r›lacakt›r.
Enflasyon muhasebesi:
Ekte sunulan konsolide mali tablolar SPK’n›n Seri: XI No: 20 say›l› tebli¤inin (Yüksek Enflasyon Dönemlerinde Mali Tablolar›n Düzeltilmesine
‹liflkin Usul ve Esaslar› Hakk›ndaki Tebli¤i) öngördü¤ü Türk Liras›’n›n sat›n alma gücündeki de¤iflimi yans›tmak üzere yap›lan düzeltmeleri
içermektedir.
SPK Seri: XI No: 20 say›l› tebli¤, yüksek enflasyon dönemlerinde haz›rlanan mali tablolar›n bilanço tarihindeki paran›n sat›n alma gücüyle
gösterilmesini ve genel fiyat endeksinin kullan›larak daha önceki dönemlere tekabül eden bakiyelerin de ayn› birimden gösterilmesini
öngörmektedir. Seri: XI No: 20 say›l› tebli¤in uygulanmas›n› gerektiren durumlardan biri, üç y›ll›k kümülatif enflasyon oran›n›n %100 veya
üzerinde olmas›d›r. Türkiye’de Devlet ‹statistik Enstitüsü taraf›ndan yay›mlanan Toptan Eflya Fiyat Endeksi baz al›nd›¤›nda söz konusu kümülatif
oran 31 Aral›k 2003 tarihi itibariyle sona eren üç y›ll›k dönem için %181’dir. Bu tebli¤in uygulanmas›n› öngören bir di¤er sebep ise ilgili
dönemin bilanço tarihindeki fiyat endeksi rakam›n›n, hesap döneminin bafl›na göre %10 veya daha fazla bir oranda artmas› halinde, içinde
bulunulan hesap döneminde yüksek enflasyon döneminin bafllamas›d›r.
Enflasyona göre yap›lan düzeltmeler, Devlet ‹statistik Enstitüsü (D‹E) taraf›ndan yay›mlanan toptan eflya fiyat endeksi kullan›larak bulunan
katsay›lar esas al›narak hesaplanm›flt›r (1994 endeksi: 100). Ekte sunulan 31 Aral›k 2003 tarihi itibariyle mali tablolar›n düzeltilmesinde kullan›lan
söz konusu endeks ve katsay›lar afla¤›da belirtilmifltir:
94 - 95
Türk Liras›’n›n ABD Dolar› karfl›s›ndaki y›ll›k de¤ifliminin, Türkiye’deki toptan eflya fiyat endeksiyle karfl›laflt›r›lmas› afla¤›daki gibidir:
Tarih
31
31
31
31
Aral›k
Aral›k
Aral›k
Aral›k
2000
2001
2002
2003
Endeks
Katsay›
2,626.0
4,951.7
6,478.8
7,382.1
2.8111
1.4908
1.1394
1.0000
Türk Liras›’n›n ABD Dolar› karfl›s›ndaki y›ll›k de¤ifliminin, Türkiye’deki toptan eflya fiyat endeksiyle karfl›laflt›r›lmas› afla¤›daki gibidir:
Y›l:
Dolar art›fl oran›
TEFE Enflasyon Oran›
2003
2002
2001
2000
(%14.6)
%13.9
%13.6
%30.8
%114.3
%88.6
%24.4
%32.7
31 Aral›k 2003 tarihi itibariyle Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankas› taraf›ndan aç›klanan dolar kuru, 1 ABD dolar› = 1,395,835 TL’d›r.
(31 Aral›k 2002: 1 ABD Dolar› = 1,634,501 TL)
SPK’n›n Seri: XI No: 20 say›l› tebli¤ine iliflkin düzeltmeler afla¤›da belirtilen yöntemler uygulanarak iliflikteki mali tablolara yans›t›lm›flt›r.
• Bilanço tarihindeki cari de¤erlerle ifade edilmemifl olan bilanço kalemleri D‹E taraf›ndan yay›mlanan genel fiyat endeksi kullan›lmak suretiyle
bilanço tarihindeki parasal de¤erlere tafl›nm›flt›r. Buna ek olarak, önceki dönemlerle ilgili bakiyelerin de genel fiyat endeksi uygulanarak ayn›
parasal birimi ifade etmesi sa¤lanm›flt›r.
• Parasal aktif ve pasif kalemler, bilanço tarihinde geçerli parasal birim ile gösterildiklerinden yeniden düzeltilmemifltir. Parasal kalemler, elde
tutulan nakitleri ve nakit olarak alacaklar› veya nakit olarak ödenecek borçlar› ifade etmektedir.
• Parasal olmayan aktif ve pasif kalemler, bilanço tarihine kadar oluflan genel fiyat endeksi ile çarp›lmak suretiyle düzeltme ifllemine tabi
tutulmufltur. Dolay›s›yla, sabit k›ymetler, finansal duran varl›klar ve benzeri parasal olmayan varl›klar al›m tarihlerinden itibaren, piyasa rayicini
aflmamak kayd›yla, bilanço tarihine dek endekslenmeye tabi tutulmufltur. Birikmifl amortismanlar da endekslenmifl tutarlar üzerinden yeniden
hesaplanm›flt›r. Sermayenin düzeltilmesinde sermaye art›r›m›n›n tescil tarihi veya sermaye art›r›m›na mahsuben ödenen tutarlar›n tahsil tarihi
dikkate al›nm›flt›r. Emisyon primlerinin düzeltilmesinde tahsil tarihleri dikkate al›nm›flt›r. Di¤er özsermaye kalemleri, olufltuklar› flekilde veya
özsermayedeki art›fl tarihleri esas al›nmak suretiyle düzeltme ifllemine tabi tutulmufltur.
• Tüm gelir tablosu kalemleri paran›n bilanço günündeki sat›n alma gücü cinsinden ifade edilmek amac›yla, gelir ve giderlerin tahakkuk etti¤i
tarihler esas al›narak düzeltme ifllemine tabii tutulur ancak parasal olmayan bilanço kalemlerinin düzeltilmesine ba¤l› amortisman, sabit k›ymet
sat›fl kar›/(zarar›) gibi özellik tafl›yan gelir tablosu kalemlerine iliflkin Seri: XI No: 20 say›l› tebli¤ ile getirilen hükümler sakl›d›r.
• Parasal kazanç ve kay›p; enflasyon etkisi sonucunda ve parasal olmayan varl›klar›n, özkaynaklar›n ve gelir tablosu kalemlerinin enflasyona göre
düzeltilmesinden kaynaklanan farklardan oluflmaktad›r. Düzeltmeler sonucunda oluflan bütün parasal kazanç ve kay›plar, gelir tablosunda
gösterilmifltir. Ancak 31 Aral›k 2002 tarihli ilk mali tablo denklefltirme iflleminde tüm parasal kazanç ve kay›plar bilançonun özsermaye hesaplar›
içerisinde gösterilmifltir.
b) Alacak ve Borçlar› De¤erleme
Ticari alacaklar ve borçlar, kay›tl› de¤erleri ile gösterilmektedir. Vadeli al›m ve sat›mlar nedeniyle, Türk Liras› alacaklar ve borçlar ile vadeli çek
ve senet rakamlar›n›n içerdi¤i enflasyon paylar›, ilgili sözleflmelerde belirlenen bir faiz oran› bulunmamas› nedeniyle, bilanço tarihi itibariyle borç
ve alaca¤›n vadesine mütenasip vadelerde devlet iç borçlanma senetleri için ‹stanbul Menkul K›ymetler Borsas›’nda oluflan faiz hadleri olan %24
oran› kullan›larak düzeltme ifllemine tabi tutulmufltur.
c) Stoklar
Stoklar›n de¤erlemesinde elde etme maliyeti ve net gerçekleflebilir de¤erin düflük olan› esas al›nmaktad›r. Maliyetler hareketli a¤›rl›kl› ortalama
maliyet yöntemi kullan›larak belirlenmektedir.
Malzeme Stoklar›n›n Endekslenmesi
fiirket’in rafinerileri farkl› tarihlerde kuruldu¤u için özellikle malzeme stoklar›n›n izlenmesi her rafineriye göre de¤ifliklilik arz edebilmektedir. Bu
husustan dolay› malzeme stoklar› enflasyona göre endekslenirken farkl› metodlar izlenmifltir:
‹zmit Rafinerisi:
‹zmit rafinerisi flu anda kulland›¤› stok takip sistemine 1 Ocak 2000 tarihinde geçmifltir. Bu tarihten sonraki al›mlar›n birim maliyeti, al›fl
tarihinden ekteki bilanço tarihine kadar oluflan endekse göre hesaplanm›flt›r. Bu tarihten sonra sat›n al›m› ve fatura bilgisi olmayan
malzemelerin birim maliyeti, 31 Aral›k 1999 tarihi itibariyle oluflan ortalama fiyata göre endekslenerek düzeltilmifltir. Enflasyona göre
endekslenmifl birim maliyetler elde kalan stok miktar› ile çarp›larak enflasyona göre düzeltilmifl toplam malzeme stok maliyeti hesaplanm›flt›r.
‹zmir Rafinerisi:
‹zmir rafinerisinde 31 Aral›k 1990 tarihinden önceki malzeme giriflleri bu tarih itibar›yle oluflmufl olan ortalama birim maliyetleri kullan›larak, bu
tarihten sonraki al›mlar ise son girifl tarihinden itibaren bilanço tarihine kadar oluflan endekslere göre hesaplanm›flt›r. Malzeme stoklar›n›n
bilanço tarihi itibariyle toplam endekslenmifl de¤eri, bilanço tarihi itibariyle elde bulunan malzeme adedinin endekslenmifl ortalama birim
maliyeti ile çarp›lmas›yla hesaplanm›flt›r.
K›r›kkale Rafinerisi:
K›r›kkale rafinerisinde malzeme stoklar›n›n düzeltilmesinde ilk giren ilk ç›kar metodu esas al›nm›flt›r. 31 Aral›k 2003 tarihinden bafllanarak elde
kalan stok adedine ulafl›lana kadar geriye dönülerek stoklar›n girifl tarihleri, girifl maliyetleri ve girifl miktarlar›na göre endekslenerek bilanço
tarihindeki cari de¤erlerleri hesaplanm›flt›r. K›r›kkale rafinerisi flu anda kulland›¤› stok takip sistemine 30 Haziran 2000 tarihinde geçmifl
oldu¤undan bu tarihten önce elde kalan stok adedi ve oluflmufl olan ortalama maliyetler 30 Haziran 2000 devir bakiyelerine göre
hesaplanm›flt›r. Bu tarihten sonra sat›n al›m› ve fatura bilgisi olmayan malzemelerin birim maliyeti, 30 Haziran 2000 tarihi itibariyle oluflan
ortalama fiyata göre endekslenerek düzeltilmifltir.
‹zmit, ‹zmir ve K›r›kkale’de rafineler aras› transferler ve stok aktarma giriflleri gibi fatural› bir al›m› ifade etmeyen girifller bir önceki fatural›
al›mda oluflan birim maliyete göre endekslenmifltir.
Körfez Rafinerisi:
Körfez rafinerisi 30 Kas›m 2001 tarihi itibariyle PETK‹M’den sat›n al›nm›flt›r. Ekteki bilanço tarihleri itibar›yle, malzeme stoklar›n›n 30 Kas›m
2001 tarihinden sonra al›m› tespit edilmemiflse, ortalama birim maliyetler 30 Kas›m 2001’den endekslenerek düzeltme ifllemine tabi
tutulmufltur. Al›m› tesbit edilen malzeme stoklar›n›n ortalama birim maliyetleri son girifl tarihinden itibaren bilanço tarihine kadar
endekslenmifltir. Bilanço tarihi itibariyle elde kalan stok miktar›n›n düzeltilmifl birim maliyetlerle çarp›m› sonucu toplam malzeme stoklar›n›n
bilanço tarihi itibariyle cari de¤erleri hesaplanm›flt›r.
d) Finansal Duran Varl›klar
Grup finansal duran varl›klar›n› elde etme maliyeti ve finansal duran varl›klar›n özkaynaklar›ndan yapt›klar› sermaye art›r›mlar›ndan edinilen
bedelsiz hisse senetlerinin nominal de¤eri ile gösterilmektedir.
e) Maddi Duran Varl›klar
Maddi duran varl›klar›n tarihi maliyetleri sat›nalma tarihinden itibaren enflasyona göre düzeltilmifltir. Amortisman, s›n›rs›z kullan›m ömrü olan
arsalar hariç, sabit k›ymetlerin enflasyona göre düzeltilmifl de¤erleri üzerinden ve normal amortisman metoduna göre hesaplanm›flt›r. Maddi
duran varl›klar afla¤›daki sürelerde itfa edilmektedirler:
Binalar
Yeralt› ve yerüstü düzenleri
Makina ve cihazlar
Tafl›tlar
Döfleme ve demirbafllar
Özel maliyetler
10-50
5-25
5-25
5-25
5-20
5-10
y›l
y›l
y›l
y›l
y›l
y›l
Varl›klar›n kay›tl› de¤eri, tahmini ikame de¤erinden daha yüksek oldu¤u takdirde, karfl›l›k ayr›lmak suretiyle ikame de¤erine indirgenmektedir.
Sabit k›ymetlerin tamir, bak›m ve onar›m› için harcanan tutarlar gider kaydedilmektedir.
96 - 97
f) fierefiye
Konsolidasyon kapsam›ndaki ortakl›¤›n ba¤l› ortakl›k haline geldi¤i tarih itibar›yla ve daha sonraki pay al›mlar›nda bir defaya mahsus olmak
üzere, ana ortakl›¤›n ba¤l› ortakl›¤›n sermayesinde sahip oldu¤u paylar›n elde etme maliyeti, bu paylar›n ba¤l› ortakl›¤›n makul de¤ere göre
de¤erlenmifl bilançosundaki özsermayesinde temsil etti¤i de¤erden mahsup edilmektedir. Kay›tl› de¤er lehine oluflan fark, pozitif flerefiye olarak
konsolide bilançonun aktifinde ayr› bir kalemde gösterilmekte ve flerefiyenin izafe edildi¤i ekonomik birimin faydal› ömrünü geçmemek üzere
en fazla 20 y›l içinde itfa edilmektedir. Bu flekilde her bir ba¤l› ortakl›k için hesaplanacak pozitif flerefiyeler aktifte "maddi olmayan duran
varl›klar" hesap grubu alt›nda 'ba¤l› ortakl›klar flerefiyesi' olarak konsolide bilançoya yans›t›lmaktad›r.
Önceki dönemlerde elde edilen ba¤l› ortakl›klar için gerekli flerefiye ve itfa pay› hesaplamalar› yap›larak sonuçlar geçmifl y›llar kar veya zarar› ile
iliflkilendirilmektedir.
g) Gelir ve Giderler
Gelir ve gider kalemlerinin belirlenmesinde tahakkuk esas› uygulanmaktad›r. Buna ba¤l› olarak gelir, hizmet bitirildi¤i veya mal teslim edildi¤i
anda hesaba al›nmaktad›r.
Sat›fl has›lat› brüt olarak gelir hesaplar›na intikal ettirilmekte olup, sat›fl fiyat›n›n içerisinde yer alan Özel Tüketim Vergisi tutar› gelir tablosunda
di¤er indirimler hesaplar›nda gösterilmifltir.
h) Yabanc› Para Cinsinden Varl›k ve Borçlar
Bilançoda yer alan yabanc› paraya ba¤l› varl›klar T.C. Merkez Bankas› y›l sonu döviz al›fl kuru ile, yabanc› para borçlar ise T.C. Merkez Bankas›
y›l sonu döviz sat›fl kuru ile de¤erlendirilerek kayda al›nmaktad›r. Y›l içinde gerçekleflen yabanc› paraya ba¤l› ifllemler, ifllem tarihindeki kurlar
kullan›larak Türk Liras›’na çevrilmektedir. Bu ifllemlerden do¤an kur fark› gelir ve giderleri gelir tablosuna dahil edilmektedir.
›) K›dem Tazminat›
Düzenlenen mali tablolarda, ‹fl Kanunu’na göre k›dem tazminat›na hak kazanm›fl personele ileride ödenmesi muhtemel borç yükü hesaplanm›fl
ve gerekli karfl›l›k Sermaye Piyasas› Kurulu’nun düzenlemesi do¤rultusunda ayr›lm›flt›r.
i) Kurumlar Vergisi
Grup kurumlar vergisi ve gelir vergisi stopaj›na tabidir.
Vergiye tabi kurum kazanc› üzerinden tahakkuk ettirilecek kurumlar vergisi oran›, ticari kazanc›n tespitinde gider yaz›lan kanunen kabul
edilmeyen giderlerin eklenmesi ve al›nan temettüler, vergiye tabi olmayan gelirler ve kullan›lan yat›r›m indirimleri düflüldükten sonra kalan
matrah üzerinden %30 olarak belirlenmifltir. 2002 y›l› ve öncesindeki vergilendirme dönemlerine iliflkin olarak gelir ve kurumlar vergisi
üzerinden %10 fon pay› da dikkate al›nd›¤›nda toplam vergi oran› %33 olarak belirlenmiflti. Ancak, 2003 y›l› vergilendirme dönemine iliflkin
olarak 1.1.2004 tarihinden sonra beyan edilmesi gereken y›ll›k gelir ve kurumlar vergisi tutarlar› üzerinden ayr›ca fon pay› hesaplanmas›
öngörülmemektedir.
2004 y›l› vergilendirme döneminde 2 Ocak 2004 tarihli Resmi Gazetede yay›nlanan 5035 say›l› Kanuna göre kurumlar vergisi oran› %33’e
yükseltilmifltir.
Türkiye’de geçiçi vergi 3 ayl›k dönemler itibariyle hesaplanmakta ve tahakkuk ettirilmektedir. Geçici kurumlar vergisinin oran› 24.4.2003
tarihinden geçerli olmak üzere %25’den %30’a yükseltilmifltir. Bu oran 2004 y›l›nda ise %33 olarak belirlenmifltir.
Oluflan zararlar, gelecek y›llarda oluflacak vergilendirilebilir kardan düflülmek üzere, maksimum 5 y›l tafl›nabilir. Ancak oluflan zararlar geriye
dönük olarak, önceki y›llarda oluflan karlardan düflülemez.
Türkiye’de vergi de¤erlendirmesiyle ilgili kesin ve kati bir anlaflma için prosedürler bulunmamaktad›r. fiirketler ilgili y›l›n hesap kapama dönemini
takip eden y›l›n 15 Nisan tarihine kadar vergi beyannamelerini haz›rlamaktad›rlar. Vergi Dairesi taraf›ndan bu beyannameler ve buna baz olan
muhasebe kay›tlar› 5 y›l içerisinde incelenerek de¤ifltirilebilirler.
Kurumlar vergisine ek olarak, da¤›t›lmas› durumunda kar pay› elde eden ve bu kar paylar›n› kurum kazanc›na dahil ederek beyan eden tam
mükellef kurumlara ve yabanc› flirketlerin Türkiye’deki flubelerine da¤›t›lanlar hariç olmak üzere kar paylar› üzerinden ayr›ca gelir vergisi stopaj›
ve fon pay› hesaplanmas› gerekmektedir. Gelir vergisi stopaj› 24.4.2003 tarihinden itibaren tüm flirketlerde %10 olarak ilan edilmifltir. 1.1.2004
tarihinden itibaren da¤›t›lacak kar paylar› üzerinden ayr›ca fon pay› kesintisi yap›lmayacakt›r. Da¤›t›lmay›p sermayeye ilave edilen kar paylar› gelir
vergisi stopaj›na tabi de¤ildir.
2002 ve öncesinde kurumlar vergisinden istisna edilen baz› kazançlar üzerinden da¤›t›ma ba¤l› olmaks›z›n yap›lan istisna kazanç stopaj› genel
olarak kald›r›lm›flt›r. Ancak, 24.4.2003 tarihinden önce al›nm›fl yat›r›m teflvik belgelerine istinaden yararlan›lan yat›r›m indirimi tutar› üzerinden
hala %19.8 vergi tevkifat› yap›lmas› gerekmektedir. fiirket’in karlar› indirim istisnas›na konu olabilecek tutara ulafl›ncaya dek, bu indirimden
yararlan›labilir. fiirket’in kar etmemesi ya da zararda olmas› durumunda bu indirim hakk› sonraki y›llarda elde edilecek karlar üzerinden
hesaplanacak vergiden düflülmek üzere sonraki y›llara tafl›nabilir.
12. B‹LANÇO TAR‹H‹NDEN SONRA ORTAYA ÇIKAN HUSUSLAR:
30 Aral›k 2003 tarihinde yay›mlanan 5024 say›l› Vergi Usul Kanunu, Gelir Vergisi Kanunu ve Kurumlar Vergisi Kanununda De¤ifliklik Yap›lmas›
Hakk›nda Kanun çerçevesinde 1 Ocak 2004 tarihinden itibaren vergiye tabi kazanc›n enflasyona göre düzenlenmifl mali tablolar üzerinden
hesaplanmas› hükme ba¤lanm›flt›r. Bu çerçevede 31 Aral›k 2003 tarihli bilançonun söz konusu kanunla getirilen düzenlemeler çerçevesinde
düzeltilmifl aktif toplam›ndan düzeltilmifl sermaye, düzeltilmifl hisse senetleri ihraç primleri ve düzeltilmifl hisse senedi iptal karlar› ile borç
toplam›n›n ç›kar›lmas› sonucu bulunan fark, geçmifl y›llar kar/zarar› hesab›nda gösterilecek, bu flekilde tespit edilen geçmifl y›l kar› vergiye tabi
tutulmayacak, geçmifl y›l zarar› ise zarar olarak kabul edilmeyecektir. Yine 2003 ve önceki hesap dönemlerine ait beyannamelerde yer alan
indirilemeyen geçmifl y›l mali zararlar› 2004 ve daha sonraki hesap dönemlerinde mukayyet (kay›tl›) de¤erleri ile dikkate al›nacakt›r.
Türkiye Petrol Rafinerileri A.fi.'de bulunan %65.76 oran›ndaki kamu hisselerinin blok sat›fl yöntemiyle özellefltirilmesi amac›yla 7 Haziran 2003
tarihinden itibaren verilen ilanlarla ihale aç›lm›flt›r. ‹halede 18 Eylül 2003 olarak belirlenen son teklif verme tarihi yo¤un ilgi nedeniyle 24 Ekim
2003'e uzat›lm›fl ve süre sona ermifltir. Teklif sahipleri ile, nihai pazarl›k görüflmeleri 13 Ocak 2004'te sona ermifltir. Nihai pazarl›k görüflmesi
13 Ocak 2004 tarihinde yap›lm›fl olup, en yüksek teklif 1.302.000.000 ABD Dolar› bedelle EFREMOV KAUTSCHUK GMBH taraf›ndan
verilmifltir. Sat›fl›, Özellefltirme Yüksek Kurulu'nun 6 fiubat 2004 tarihli karar› ile onaylanm›flt›r. Sat›fl sözleflmesinin imzalanmas›na iliflkin
çal›flmalar sürmektedir.
K›dem tazminat› tavan›, T.C. Maliye Bakanl›¤›’nca 1 Ocak 2004 tarihi itibariyle 1,485,430,000 TL’na yükseltilmifltir.
13. fiARTA BA⁄LI OLAYLAR:
Davalar:
31 Aral›k 2003 tarihinde sona eren dönem itibariyle Grup taraf›ndan üçüncü flah›slar aleyhine aç›lm›fl 34,554,226 ABD Dolar› ve 56,286,600
Milyon TL olmak üzere toplam 104,518,598 Milyon TL (31.12.2002: 87,611,505 Milyon TL) tutar›nda 549 adet dava, aleyhine aç›lm›fl
4,076,530 ABD Dolar› ve 4,694,552 Milyon TL olmak üzere toplam 10,384,715 Milyon TL tutar›nda (31.12.2002: 10,273,142 Milyon TL) 336
adet hukuk, ifl, icra, vergi, idari ve ceza davas› bulunmaktad›r. Grup, aleyhine aç›lan davalar için 2003 y›l› mali tablolar›nda karfl›l›k ay›rm›fl ve
bilançoda Di¤er Borç ve Gider Karfl›l›klar› hesab›nda göstermifltir.
Çevre Kirlili¤i:
fiirket’in çevre kirlili¤i ile ilgili dan›flman firmas›n›n 2001 y›l› Kas›m ay› içerisinde yapt›¤› incelemeler sonucunda sundu¤u rapora gore petrol
at›klar›n›n temizlenmesi ile ilgili olarak tahmin etti¤i çevre kirlili¤i yükümlülü¤ü tutar› 31.12.2001 tarihi itibariyle yaklafl›k 17,320,000 ABD Dolar›
karfl›l›¤› 37,350,371 Milyon TL idi. fiirket’in 2002 ve 2003 seneleri içinde yapm›fl oldu¤u temizlik çal›flmalar› sonucunda bu tutar 31.12.2003
tarihi itibariyle 12,454,875 Milyon TL’ye düflmüfltür (8,880,057 ABD Dolar›) (31.12.2002: 19,451,643 Milyon TL) ve bu tutar iliflikteki finansal
tablolarda Di¤er Borç ve Gider Karfl›l›klar› hesab›nda gösterilmifltir.
Ayr›ca ayn› rapora gore flarta ba¤l› olay olmamakla birlikte, fiirket’in gelecekteki çevre standartlar›n›n de¤iflmesine ba¤l› olarak (Avrupa
Toplulu¤u’nun belirledi¤i standartlara uygunluk sa¤lamak gibi) yat›r›m yapmak zorunda kalabilece¤i toplam çevre yükümlülü¤ü tutar› yaklafl›k
olarak 112,160,057 ABD Dolar› olarak tahmin edilmektedir (31.12.2002: 113,674,324 ABD Dolar›).
14. MUHASEBE TAHM‹NLER‹NDE ORTAYA ÇIKAN DE⁄‹fi‹KL‹KLER:
Yoktur.
15. AKT‹F DE⁄ERLER ÜZER‹NDEK‹ ‹POTEK VEYA TEM‹NAT TUTARI:
Aktif de¤erler üzerindeki ipotek veya teminat turar› 55,361,867 Milyon TL’dir. (31 Aral›k 2002: 73,415,399 Milyon TL).
98 - 99
16. AKT‹F DE⁄ERLER ÜZER‹NDEK‹ S‹GORTA TUTARLARI:
Aktif de¤erler üzerindeki toplam sigorta tutar› 6,879,471,659 Milyon TL’ d›r. (31.12.2002: 9,024,087,397 Milyon TL).
17. ALINAN ‹POTEK VE TEM‹NATLAR:
Alacaklar için al›nm›fl teminat mektuplar› ile di¤er teminatlar›n toplam tutar› 569,317,980 Milyon TL’ d›r. (31.12.2002: 431,926,637 Milyon TL).
18. PAS‹FTE YER ALMAYAN TAAHHÜTLER:
Grup’un T.C. Petrol ‹flleri Genel Müdürlü¤ü, Gümrük Müdürlükleri, Delta Naft A.fi., ‹pragaz, Aygaz, Milangaz, TEK ve BOTAfi’a vermifl oldu¤u
teminat mektuplar›n›n toplam tutar› 305,674,730 Milyon TL’ d›r. (31.12.2002: 269,483,066 Milyon TL).
19. BANKALARDAK‹ BLOKE MEVDUAT TUTARLARI:
‹thal edilecek malzemelerin mal bedeli karfl›l›¤› olarak kullan›lmak üzere 31.12.2003 tarihi itibariyle 928,716 ABD Dolar› karfl›l›¤› 1,296,334
Milyon TL (31.12.2002: 4,187,398 ABD Dolar› karfl›l›¤› 7,798,566 Milyon TL) bankalarda bloke mevduat bulunmakta olup bu tutar›n karfl›l›¤›
siparifl avanslar› hesab›nda yer almaktad›r. Ayr›ca 33 Milyon TL ve 1,416,983 ABD Dolar› karfl›l›¤› 1,977,874 Milyon TL olmak üzere toplam
1,977,907 Milyon TL tutar›nda bloke mevduat bulunmaktad›r. (31.12.2002: 4,976 Milyon TL ve 437,006 ABD Dolar› karfl›l›¤› 813,876 Milyon
TL olmak üzere toplam 818,852 Milyon TL).
20. MENKUL KIYMETLER‹N KAYITLI DE⁄ER - BORSA RAY‹C‹ - MAL‹YET BEDEL‹ KARfiILAfiTIRMALARI:
31 Aral›k 2003 tarihi itibariyle kay›tl› de¤eri 6,227,835 Milyon TL tutar›nda hazine bonosu bulunmakta olup, borsa rayiçleri kay›tl›
de¤erlerinden yüksektir. (31 Aral›k 2002: 23,745,943 Milyon TL).
21. ORTAKLAR, ‹fiT‹RAKLER VE BA⁄LI ORTAKLIKLAR TARAFINDAN ÇIKARILAN MENKUL KIYMETLER:
Yoktur.
22. MAL‹ TABLOLARDAK‹ "D‹⁄ER" ‹BARES‹N‹ TAfiIYAN HESAP KALEMLER‹NDEN DAH‹L OLDU⁄U GRUBUN TOPLAM
TUTARININ %20’S‹N‹ VEYA B‹LANÇO AKT‹F TOPLAMININ %5’‹N‹ AfiAN KALEMLER VE TUTARLAR:
Mali tablolardaki "Di¤er" ibaresini tafl›yan hesap kalemlerinden dahil oldu¤u grubun toplam tutar›n›n %20’sini veya bilanço aktif toplam›n›n
%5’ini aflan kalemler:
31 Aral›k 2003
Milyon TL
31 Aral›k 2002
Milyon TL
9,283
6,001,615
2,868,269
26,938
6,137,843
6,002,761
1,550,594
851,103
9,730,270
814,201
14,532,337
181,072,588
6,008,322
131,921
504,830
20,120
25,795
187,763,576
84,418,757
58,405,061
9,452,349
3,839
76,561
47,688
16,269
152,420,524
K›sa Vadeli Di¤er Alacaklar
Sigorta Hasar Tazminat› Alacaklar›
Terkin Edilen Yat›r›m ‹ndirimi Stopaj› ve Fon Pay›
Ticari Olmayan fiüpheli Alacaklar
Resmi Daireler ile Gerçek ve
Tüzel Kiflilerden Alacaklar
Toplam
Peflin Ödenen Vergiler
Devreden Katma De¤er Vergisi
Gelecek Aylara Ait Giderler
Gelir Tahakkuklar›
‹fl Avanslar›
Personele Verilen Avanslar
Toplam
31 Aral›k 2003
Milyon TL
31 Aral›k 2002
Milyon TL
2,369
2,369
10,123
10,123
85
105
48,831
48,916
61,957
62,062
8,920,497
1,415,535
37,427,434
11,925,100
454,632
3,544,918
13,880,950
4,355,582
54,162,748
4,501,553
2,461,146
12,454,875
19,451,643
8,034,610
20,057,888
45,048,926
2,606,782
760,137
25,279,708
990,270
1,833,108
7,926,498
8,916,768
15,162,413
16,995,521
Uzun Vadeli Di¤er Alacaklar
Toplam
Di¤er Duran Varl›klar
Gelecek Y›llara Ait Giderler
Elden Ç›kar›lacak Stoklar ve
Maddi Duran Varl›klar
Toplam
Yar›mca Kompleksi’nin Devrinden
Dolay› Petkim’e Olan Borçlar
Personele Borçlar
‹hraç Kayd›yla Sat›fl Ertelemesi
Di¤er Çeflitli Borçlar
(Gerçek ve Tüzel Kiflilere)
Toplam
Di¤er Borç ve Gider Karfl›l›klar›
Grup Aleyhine Aç›lan
Davalar ‹çin Ayr›lan Karfl›l›k
Çevre Kirlili¤i ile ‹lgili Yükümlülükler
‹çin Ayr›lan Karfl›l›k
Kocaeli Belediyesine Olan Dava
Aflamas›ndaki At›k Su Vergi Borcu
‹çin Ayr›lan Karfl›l›k Tutar›
K›deme Teflvik Karfl›l›¤›
‹zin Ücretleri Karfl›l›k Gideri
Toplam
Uzun Vadeli Di¤er Borçlar
Deprem Sabit K›ymet Fonu
LPG Boru Hatt› ‹çin Gaz
fiirketlerinden Al›nan Tesise Kat›l›m Pay›
Toplam
2003
Milyon TL
Di¤er ‹ndirimler
Özel Tüketim Vergisi
Toplam
10,066,959,828
10,066,959,828
Faaliyetlerle ‹lgili Di¤er Gelirler ve Karlar
Kambiyo Kar›
Reeskont Faiz Geliri
Di¤er Ola¤an Gelirler ve Karlar
Toplam
203,911,136
20,969,854
1,146,662
226,027,652
Di¤er Faaliyetlerden Giderler ve Zararlar
Karfl›l›k Gideri
Kambiyo Zarar›
Komisyon Gideri
Toplam
57,648,570
105,159,018
1,238
162,808,826
100 - 101
2003
Milyon TL
Hurda Malzeme Sat›fl Kar›
Tazminat ve Ceza Gelirleri
Gaz fiirketlerinden Tahsil Edilen Boru Hatt› Katk› Pay›
Toplam
1,976,980
1,499,988
724,010
638,926
4,839,904
Di¤er Ola¤anüstü Giderler ve Zararlar
Tazminat ve Ceza Gideri
Di¤er Yard›m ve Ba¤›fllar
Hurdaya Ayr›lan Duran Varl›klar›n Son Bedelleri ‹le Birikmifl Amortismanlar› Aras›ndaki Fark Tutar›
Müteahhit Personeli Taraf›ndan Toplu ‹fl Sözleflmesinden Yararlanmak Talebi ‹le Aç›lm›fl
ve Kazan›lm›fl Davalar Gere¤i Ödenen Tutar
2003 Y›l› Kanunen Kabul Edilmeyen Fon Pay›n›n Gider Kayd›
Di¤er Ola¤anüstü Gider ve Zararlar
Toplam
700,015
2,534,472
193,520
1,591,629
3,147,464
476,404
8,643,504
23. D‹⁄ER ALACAKLAR ‹LE D‹⁄ER KISA VE UZUN VADEL‹ BORÇLAR ‹ÇER‹S‹NDE YER ALAN PERSONELDEN
ALACAKLAR/BORÇLAR:
Yoktur.
24. ORTAKLAR, ‹fiT‹RAKLER VE BA⁄LI ORTAKLIKLARA ‹L‹fiK‹N fiÜPHEL‹ ALACAKLAR:
Yoktur.
25. VADES‹ GELM‹fi VE VADES‹ GELMEM‹fi ALACAKLARA ‹L‹fiK‹N fiÜPHEL‹ ALACAKLAR:
31 Aral›k 2003 tarihi itibariyle düzenlenen mali tablolarda, vadesi gelmifl ve vadesi gelmemifl ticari ve ticari olmayan alacaklara iliflkin 2,892,433
Milyon TL flüpheli alacak karfl›l›¤› ayr›lm›flt›r. (31.12.2002: 2,409,317 Milyon TL).
26. ‹fiLETME ‹LE DOLAYLI SERMAYE ‹L‹fiK‹S‹NE SAH‹P ‹fiT‹RAK VE BA⁄LI ORTAKLIKLAR:
Yoktur.
27. ‹fiT‹RAKLER VE BA⁄LI ORTAKLIKLARDAN ELDE ED‹LEN BEDELS‹Z H‹SSELER:
Yoktur.
28. TAfiINMAZLAR ÜZER‹NDEK‹ AYN‹ HAKLAR:
Yoktur.
29. YEN‹DEN DE⁄ERLEME DE⁄ER ARTIfiLARI:
Enflasyon muhasebesi uyguland›¤›ndan Yeniden De¤erleme De¤er Art›fl Fonu hesab› iptal edilmek suretiyle s›f›rlanm›flt›r.
30. YABANCI PARALAR VE YABANCI PARALARLA TEMS‹L ED‹LEN ALACAKLAR VE BORÇLAR:
Döviz Tutar›
Kuru
Milyon TL
Banka Mevduatlar›
Ticari Alacaklar
Ticari Alacaklar
Toplam
USD
USD
EUR
67,057,258
19,478,673
30
1,395,835
1,395,835
1,745,072
93,600,868
27,189,014
52
27,189,066
Alacak Senetleri
Alacak Senetleri Reeskontu
USD
USD
USD
928,716
212,400
846
1,395,835
1,395,835
1,395,835
1,296,334
296,475
1,181
Krediler
Krediler
Toplam
USD
JPY
156,831,915
9,337,012,469
1,402,567
13,113
219,967,268
122,436,245
342,403,513
Ticari Borçlar
Ticari Borçlar
Toplam
USD
EUR
361,834,993
2,207
1,402,567
1,753,489
507,497,821
3,870
507,501,691
Toplam
USD
USD
USD
EUR
GBP
1,357,468
8,880,057
163,063
35,435
2,585
1,402,567
1,402,567
1,402,567
1,753,489
2,489,556
1,903,940
12,454,875
228,707
62,135
6,436
297,278
Döviz
Tutar›
Kuru
Nominal
Tutar
Milyon TL
Enflasyona
Göre
Düzeltilmifl
Tutar
Milyon TL
Banka Mevduatlar›
Ticari Alacaklar
USD
USD
USD
69,993,619
28,878,628
4,187,398
1,634,501
1,634,501
1,634,501
114,404,640
47,202,146
6,844,306
130,355,389
53,783,257
7,798,566
Krediler
Krediler
Krediler
Toplam
USD
EUR
JPY
149,482,660
11,610,771
12,151,706,637
1,642,384
1,711,693
13,769
245,507,929
19,874,075
167,316,849
432,698,853
279,737,619
22,644,997
190,644,828
493,027,444
USD
EUR
330,020,465
28,992,057
1,642,384
1,711,693
542,020,331
49,625,501
591,645,832
617,590,956
56,544,484
674,135,440
USD
USD
USD
USD
308,106
20,434,097
238,300
10,394,324
1,642,384
1,642,384
1,642,384
1,642,384
506,028
33,560,634
391,380
17,071,471
576,580
38,239,791
445,948
19,451,643
Ticari Borçlar
Toplam
Borç Reeskontu
102 - 103
31. ORTAKLAR, ‹fiT‹RAKLER VE BA⁄LI ORTAKLIKLAR LEH‹NE VER‹LEN YÜKÜMLÜLÜKLER:
Yoktur.
32. PERSONEL YAPISI:
PERSONEL
31 Aral›k 2003
31 Aral›k 2002
Kapsam D›fl›
Kapsam Içi
858
3,870
4,728
874
4,127
5,001
33. MAL‹ TABLOLARI ÖNEML‹ ÖLÇÜDE ETK‹LEYEN D‹⁄ER HUSUSLAR:
a. Yüksek Enflasyon Dönemlerinde Mali Tablolar›n Düzeltilmesine ‹liflkin Usul ve Esaslar Hakk›nda Tebli¤de De¤ifliklik Yap›lmas›na Dair Tebli¤’e
(Seri: XI, No: 26) göre "Mali tablolarda özsermaye kalemleri kay›tl› de¤erleri üzerinden gösterilir. Bunlar›n düzeltilmesi sonucunda oluflan
farklar, toplu halde "Özsermaye Enflasyon Düzeltmesi Farklar›" hesab›nda gösterilir." Özsermaye enflasyon düzeltmesi farklar› bilançonun
pasifinde özsermaye ana grubunda "Çevrim Farklar›" hesab›nda gösterilmifl olup detay› ve olufltuklar› hesaplar afla¤›daki gibidir;
Hesap ‹smi
Sermaye
Emisyon Primi
Yasal Yedekler
Ola¤anüstü Yedek
31 Aral›k 2003
Milyon TL
31 Aral›k 2002
Milyon TL
1,150,370,108
2,374,971
270,290,082
154,710,863
1,577,746,024
1,150,370,108
2,374,971
270,385,069
154,710,863
1,577,841,011
b. 10,652,522 TL tutar›ndaki net parasal pozisyon kar›/zarar› dolay›s›yla oluflan nakit girifli/ç›k›fl›, nakit ak›m tablosunda di¤er nakit
giriflleri/ç›k›fllar›na ve fon ak›m tablosunda fon girifli/ç›k›fl› sa¤lamayan gelirler hesab›na s›n›flanm›flt›r.
c. fiirket cari dönemde personele ait kullan›lmam›fl izinlerin ve k›deme teflvik ikramiyelerinin parasal de¤erini ilk defa hesaplam›fl ve bu
yükümlülükler için ekteki mali tablolarda karfl›l›k ay›rm›flt›r. Bu karfl›l›klar›n tutar› s›ras›yla 20,057,888 ve 8,034,610 Milyon TL olup, bilançoda
"Di¤er Borç ve Gider Karfl›l›klar›" ve "Di¤er Faaliyetlerden Giderler ve Zararlar" hesap grubu içerisinde muhasebelefltirilmifltir.
1 OCAK 2003 - 31 ARALIK 2003 DÖNEM‹NE A‹T ENFLASYONA GÖRE DÜZELT‹LM‹fi
KONSOL‹DE GEL‹R TABLOSU D‹PNOTLARI
1. Dönemin tüm amortisman giderleri ile itfa ve tükenme paylar› 211,474,652 Milyon TL’d›r.
a) Amortisman giderleri
b) ‹tfa ve tükenme paylar›
211,020,716 Milyon TL
453,936 Milyon TL
Ayr›ca, fiirket deprem s›ras›nda ziyaa u¤rayan varl›klar için yap›lan harcamalar› 31 Aral›k 2001 tarihi itibariyle ilgili sabit k›ymet hesaplar›na
kaydetmifltir. Bu tutara denk gelen, sigortadan tahsil edilen tutar Vergi Usul Kanunu hükümlerince bilançonun Uzun Vadeli Di¤er Borçlar
grubunda gösterilmifltir. Cari dönemde, varl›klar üzerinden ayr›lan amortisman gideri (5,380,589 Milyon TL) bu hesaptan mahsup edilmifltir.
2. Dönemin karfl›l›k giderleri 98,499,752 Milyon TL'd›r
2003
Milyon TL
fiüpheli Alacak Karfl›l›k Giderleri
K›dem Tazminat› Karfl›l›k Giderleri
Dava Karfl›l›k Giderleri
Stok De¤er Düflüklü¤ü Karfl›l›¤›
Kullan›lmam›fl ‹zin Karfl›l›¤›
K›deme Teflvik ‹kramiyesi
Sabit K›ymet De¤er Düflük Karfl›l›¤›
Reeskont Faiz Karfl›l›k Giderleri
Dahili Sigorta Risk Karfl›l›¤›
Toplam
827,891
30,825,324
338,779
5,477,578
20,057,888
8,034,610
28,914,107
4,022,831
744
98,499,752
3. 31 Aral›k 2003 tarihi itibariyle sabit k›ymetlerin maliyetine verilen 7,601,700 Milyon TL ve do¤rudan gider yaz›lan 15,719,887 Milyon TL
olmak üzere toplam 23,321,587 Milyon TL tutar›nda faiz gideri bulunmaktad›r. Dönem içinde 37,735,769 Milyon TL tutar›nda olumlu kur fark›
oluflmufltur.
4. 1.1.2003 - 31.12.2003 döneminde gelir tablosunda yer alan ve aktiflefltirilen finansman giderleri içerisinde ortaklar, ba¤l› ortakl›klar ve
ifltiraklerle ilgili k›s›m bulunmamaktad›r.
5. 2003 y›l› içinde tarihi itibariyle konsolide olmayan ortaklara, ifltiraklere, ba¤l› ortakl›klara yap›lan sat›fllar yoktur.
6. Ortaklar, ba¤l› ortakl›k ve ifltiraklere ödenen faiz, kira ve benzerleri yoktur.
7. Üst yöneticilere cari dönemde sa¤lanan ücret ve benzeri menfaatlerin toplam tutar› 712,736 Milyon TL’d›r.
8. Amortisman hesaplama yöntemleri ile bu yöntemlerde yap›lan de¤iflikliklerin dönemin amortisman giderlerinde meydana getirdi¤i art›fl veya
azal›fl:
Normal amortisman yöntemi uygulanmaktad›r. Amortisman hesaplama yönteminde de¤ifliklik olmam›flt›r.
9. Stoklar siparifl maliyeti sistemine ve a¤›rl›kl› ortalama maliyet yöntemine göre hesaplanmaktad›r.
10. 31.12.2003 ve 31.12.2002 tarihleri itibariyle fiili stok say›m› yap›lm›flt›r.
11. Yurt içi ve yurt d›fl› sat›fllar hesap kalemi içinde yer alan ürün, hurda döküntü gibi maddelerin sat›fllar› ile hizmet sat›fllar› brüt sat›fllar›n
%20'sini aflmamaktad›r.
12. Sat›fllarla ilgili olarak al›nan teflvik ve sübvansiyonlar bulunmamaktad›r.
104 - 105
13. a) Önceki Döneme ‹liflkin Gelir ve Giderler:
Önceki Döneme Ait Gelir ve Karlar
2003
Milyon TL
‹dari mahkeme karar›yla iflbafl› yapan personele ifl akdi feshinde ödenen izin,
k›deme teflvik ücreti, k›dem ve ihbar azminat›ndan geri al›nan tutar›.
‹zmir Rafineri Müdürlü¤ü CCR Projesi ile ilgili yat›r›m›n 2001 y›l›nda tamamlanmas›
nedeniyle Foster Wheeler Gama A.fi. Konsorsiyumu’nun tamamlanmam›fl ifller
için ödedi¤i tutar kar kayd›
Tankerlerin sürastarya ve performans geliri
1999 y›l› stopaj ve fon pay›n›n tahsili
Tankerlerin sürastarya ve performans geliri
Acental›k geliri
Tankerlerin navlun geliri
Di¤er
Toplam
466,014
800,889
231,566
645,223
231,566
18,550
99,149
164,084
2,657,041
Önceki Döneme Ait Gider ve Zararlar
Müteahhit personeli taraf›ndan toplu ifl sözleflmesinden yararlanmak talebi ile aç›lm›fl ve
flirket aleyhine sonuçlanm›fl davalar ile ilgili ödenen tazminat, SSK primi, k›deme teflvik
ve gecikme faizi tutar›
‹zmir ve ‹zmit Rafineri Müdürlü¤ünde römorkor ve palamar ifllerinde çal›flan D‹TAfi personeline
mahkeme karar› gere¤ince ödenen tazminat, izin ücreti ile faiz tutar›
2001 y›l› itibariyle deprem hasar hesab›n›n Günefl Sigorta A.fi.’den tahsil edilerek kar kaydedilmifl
kalemler aras›nda yer alan 21 F 301 insineratörün 2003 y›l›nda temin edilmesi sonucu zarar kayd›
D‹TAfi personelinin geçmifl döneme ait k›dem tazminat› giderleri
Tankerlerin y›ll›k bak›m pay› giderleri
Di¤er
Toplam
2,648,177
248,351
689,651
200,257
265,855
1,159,523
5,211,814
14. Hisse Bafl›na Kar ve Kar Pay› Oranlar›
fiirket, SPK mevzuat› gere¤i, Seri: XI No: 20 say›l› tebli¤e göre hesaplanan da¤›t›labilir kar ile Seri: XI No: 1 say›l› tebli¤e göre haz›rlanacak olan
da¤›t›labilir kar›n daha düflük olan tutar›n› kar da¤›t›m›na tabi tutacakt›r. Ayr›ca SPK’n›n Seri: XI No 20 say›l› tebli¤i kapsam›nda mali tablolar›n
enflasyona göre ilk defa düzeltilmesinde ortaya ç›kan ve özsermaye hesap grubu içinde geçmifl y›llar zarar›nda izlenen tutarlar›n enflasyona
göre da¤›t›labilecek kar rakam› bulunurken indirim kalemi olarak dikkate al›nmas› gerekmektedir, ancak SPK’nun 30 Aral›k 2003 tarih ve 1630
say›l› karar› uyar›nca geçmifl y›llar zarar›nda takip edilen bu tutar›n, varsa dönem kar› ve da¤›t›lmam›fl geçmifl y›l karlar›, kalan zarar tutar›n›n ise,
s›ras›yla ola¤anüstü yedek akçeler, yasal yedek akçeler ve özkaynak kalemlerinin enflasyon muhasebesine göre düzeltilmesinden kaynaklanan
sermaye yedeklerinden mahsup edilmesi mümkün bulunmaktad›r.
fiirket’in 31 Aral›k 2003 tarihi itibariyle Seri: XI No: 1 say›l› tebli¤e göre haz›rlanan ekli mali tablolarda net dönem kar› 434,108,800 Milyon TL,
Seri: XI No: 20 say›l› tebli¤e göre haz›rlanan mali tablolardaki net dönem kar› ise 412,850,650 Milyon TL’dir.
fiirket kar da¤›t›m tablosu haz›rlamad›¤›ndan hisse bafl›na kar pay› hesaplanmam›flt›r. Afla¤›da verilen hisse bafl›na kar hesaplamalar› bu rapor
kapsam›nda verilen gelir tablosundaki net dönem kar› üzerinden hesaplanm›flt›r.
Adi ve ‹mtiyazl› Hisse Senedi Sahiplerine:
31 Aral›k 2003
TL/%
31 Aral›k 2002
TL/%
1,649/%164.9
-
15. Her bir ana üretim grubu için ayr› ayr› olmak üzere, ‹flletmenin dönem içinde gerçeklefltirdi¤i mal ve hizmet üretim miktarlar›ndaki
de¤iflmeler:
Ürün Gruplar›
2003
(M. Ton)
2002
(M. Ton)
Fark
(M. Ton)
LPG
NAFTA
SOLVENT
BENZ‹N
PLATFORMAT
‹ZOMERAT
JET YAKITI
GAZ YA⁄I
MOTOR‹N
FUEL OIL
ASFALT
HVGO
MADEN‹ YA⁄
KÜKÜRT
D‹⁄ER
TOPLAM
691,974
1,308,823
2,787
3,390,841
581
58,137
1,680,931
70,223
7,218,744
5,778,215
1,410,054
212,803
283,568
47,500
73,057
22,228,238
667,086
1,418,041
2,772
3,066,007
183,611
23,479
1,604,596
36,450
6,808,602
5,616,086
1,245,454
484,886
298,594
48,089
75,364
21,579,117
24,888
(109,218)
15
324,834
(183,030)
34,658
76,335
33,773
410,142
162,129
164,600
(272,083)
(15,026)
(589)
(2,307)
649,121
KARBON S‹YAHI
KAUÇUK
POL‹STIREN
D‹⁄ER
TOPLAM
39,642
34,857
6,881
81,380
37,537
36,020
4,307
80
77,944
2,105
(1,163)
2,574
(80)
3,436
GENEL TOPLAM
22,309,618
21,657,061
652,557
106 - 107
16. Her bir ana sat›fl grubu için ayr› ayr› olmak üzere, ‹flletmenin dönem içinde gerçeklefltirdi¤i mal ve hizmet sat›fl miktarlar›ndaki de¤iflmeler:
Ürün Gruplar›
2003
(M. Ton)
2002
(M. Ton)
Fark
(M. Ton)
LPG
NAFTA
SOLVENT
BENZ‹N
PLATFORMAT
‹ZOMERAT
JET YAKITI
GAZ YA⁄I
MOTOR‹N
FUEL O‹L
ASFALT
HVGO
MADEN‹ YA⁄
KÜKÜRT
D‹⁄ER
TOPLAM
2,138,626
1,302,245
2,943
3,396,387
41
58,137
1,682,205
51,445
7,202,184
5,865,802
1,405,159
211,496
286,648
47,346
98,204
23,748,868
2,580,040
1,387,529
2,596
3,131,838
202,429
27,159
1,619,223
36,237
6,878,877
6,031,803
1,239,167
477,372
305,077
50,891
75,572
24,045,810
(441,414)
(85,284)
347
264,549
(202,388)
30,978
62,982
15,208
323,307
(166,001)
165,992
(265,876)
(18,429)
(3,545)
22,632
(296,942)
KARBON S‹YAHI
KAUÇUK
POL‹STIREN
D‹⁄ER
TOPLAM
38,325
38,030
7,911
2,448
86,714
37,822
35,689
5,506
79,017
503
2,341
2,405
2,448
7,697
GENEL TOPLAM
23,835,582
24,124,827
(289,245)
TÜRK‹YE PETROL
RAF‹NER‹LER‹ A.fi. AND
ITS SUBSIDIARY
INFLATION ADJUSTED
CONSOLIDATED
FINANCIAL STATEMENTS
FOR THE YEAR ENDED
31 DECEMBER 2003
INDEPENDENT AUDITORS' REPORT
To the Board of Directors of
1. We have audited the consolidated balance sheets of Türkiye Petrol Rafinerileri Anonim fiirketi ("the Company" or "Tüprafl") and its subsidiary
(together the "Group") as at 31 December 2003, and the related consolidated statements of income, changes in shareholders' equity and cash
flows for the year then ended, all expressed in the equivalent purchasing power of the Turkish Lira as at 31 December 2003. These financial
statements are the responsibility of the Group's management. Our responsibility is to express an opinion on these financial statements based on
our audits.
2. We conducted our audits in accordance with International Standards on Auditing. Those standards require that we plan and perform the audit
to obtain reasonable assurance about whether the financial statements are free of material misstatement. An audit includes examining, on a
test basis, evidence supporting the amounts and disclosures in the financial statements. An audit also includes assessing the accounting
principles used and significant estimates made by the management, as well as evaluating the overall financial statement presentation. We
believe that our audits provide a reasonable basis for our opinion.
3. The Ministry of Finance’s requirement to apply inflation accounting from 2004 onwards includes a requirement to calculate an inflation-adjusted
statutory balance sheet for 31 December 2003, which will form the starting point for the new inflation accounting. Accordingly, deferred tax
relating to fixed assets should be calculated for the differences between net book values of fixed assets based on application of inflation
accounting in accordance with the Ministry of Finance’s inflation accounting method and based on International Financial Reporting Standards’
inflation accounting principles. As of the date of this report, the net book value of the Company’s fixed assets could not yet be calculated in
accordance with the Ministry of Finance’s inflation accounting method, therefore the necessary adjustment to the deferred tax on fixed assets in
the accompanying financial statements could not be calculated.
4. In our opinion, except for the possible effects of the matter discussed in paragraph 3, the financial statements referred to above present fairly, in
all material respects, the financial position of the Group as at 31 December 2003 and the results of its operations and its cash flows for the
year then ended, in accordance with International Financial Reporting Standards.
5. Without further qualifying our opinion, we draw your attention to the following:
The Company has a controlling share holding in Deniz ‹flletmecili¤i ve Tankercili¤i A.fi. (D‹TAfi). The Company’s management did not prepare
consolidated financial statements until 31 December 2003 as D‹TAfi financial statements were considered immaterial. Such consolidated
financial statements have been prepared for the first time as of 31 December 2003. The comparative figures have been restated onto a
consolidated basis.
‹stanbul, 24 March 2004
TÜRK‹YE PETROL RAF‹NER‹LER‹ A.fi. AND ITS SUBSIDIARY
CONSOLIDATED BALANCE SHEETS
AS AT 31 DECEMBER 2003 AND 2002
(Amounts expressed in millions of Turkish Lira (TL) in terms of the purchasing power of the TL at 31 December 2003 (note 2))
31 December
2003
TL Million
31 December
2002
TL Million
4
5
6
8
9
817,690,347
6,227,835
369,197,081
766,723,937
15,786,476
1,975,625,676
507,704,763
23,745,943
369,914,680
1,081,661,851
85,882,211
2,068,909,448
10
11
8
12
1,228
(3,364,146)
242,796,924
1,976,250,350
105,818
2,215,790,174
1,228
(3,517,061)
242,319,816
2,095,360,343
74,681
2,334,239,007
4,191,415,850
4,403,148,455
Note
CURRENT ASSETS
Cash and cash equivalents
Marketable securities
Trade receivables (net)
Inventories (net)
Other receivables and current assets (net)
Total Current Assets
LONG-TERM ASSETS
Equity participations
Negative goodwill (net)
Spare parts and other materials inventory
Property, plant and equipment (net)
Other long-term assets
Total Long-Term Assets
TOTAL ASSETS
The accompanying notes form an integral part of these financial statements.
CONSOLIDATED BALANCE SHEETS
AS AT 31 DECEMBER 2003 AND 2002
31 December
2003
TL Million
31 December
2002
TL Million
73,067,710
596,120,820
17,055,673
516,806,346
44,031,131
1,247,081,680
130,377,547
888,412,007
44,942,727
560,249,799
13,002,309
1,636,984,389
267,518,189
3,654
3,410,932
74,455,458
206,327,797
551,716,030
359,938,554
3,314
2,632,753
68,717,907
267,529,518
698,822,046
21
15,934,414
13,450,237
20
1,400,789,308
2,546,940
454,592,123
518,755,355
2,376,683,726
1,400,789,308
2,546,940
425,847,770
224,707,765
2,053,891,783
4,191,415,850
4,403,148,455
-
-
Note
CURRENT LIABILITIES
Short-term portion of long-term loans
Trade payables (net)
Advances received from customers
Other payables and current liabilities
Corporate tax payable
Total Current Liabilities
13
14
15
17
LONG-TERM LIABILITIES
Long-term borrowings
Long-term payables
Other long-term liabilities
Retirement pay provision
Deferred tax liabilities
Total Long-Term Liabilities
13
16
18
17
MINORITY INTEREST
SHAREHOLDERS' EQUITY
Capital
Premium in excess of par
Legal reserves
Retained earnings
Total Shareholders' Equity
22
TOTAL LIABILITIES AND SHAREHOLDERS' EQUITY
COMMITMENTS & CONTINGENCIES
23
112 - 113
CONSOLIDATED STATEMENTS OF INCOME
FOR THE YEARS ENDED 31 DECEMBER 2003 AND 2002
Note
1 January 31 December
2003
TL Million
2002
TL Million
Net sales
Cost of sales
Gross profit
25
26
9,257,997,603
(8,703,510,574)
554,487,029
9,945,379,786
(9,614,602,942)
330,776,844
Operating expenses
Operating profit
27
(163,329,276)
391,157,753
(165,925,997)
164,850,847
28, 7
29
305,995,729
(43,286,942)
74,634,033
5,985,450
653,866,540
245,470,330
(197,256,945)
(140,253,699)
Profit after taxation and before monetary gain
Monetary gain
Net profit before minority interest
456,609,595
19,967,967
476,577,562
105,216,631
167,017,518
272,234,149
Minority interest
Net profit
(4,410,287)
472,167,275
(7,122,216)
265,111,933
1,886
1,059
Finance income (net)
Other income / (expenses) (net)
Profit before taxation and monetary gain
Taxation
17
Earnings per share (TL)
CONSOLIDATED STATEMENT OF CHANGES IN SHAREHOLDERS’ EQUITY
Capital
TL Million
Premium in
Excess of Par
TL Million
Legal
Reserves
TL Million
Retained
Earnings
TL Million
Total
TL Million
Balance as of 1 January 2002
1,400,789,308
2,546,940
392,767,497
180,427,168
1,976,530,913
Profit distribution:
Legal reserves
Dividends paid
Net profit for the period
Balance as of 31 December 2002
1,400,789,308
2,546,940
33,080,273
425,847,770
(33,080,273)
(187,751,063)
265,111,933
224,707,765
(187,751,063)
265,111,933
2,053,891,783
Balance as of 1 January 2003
1,400,789,308
2,546,940
425,847,770
224,707,765
2,053,891,783
Profit distribution:
Legal reserves
Dividends paid
Net profit for the period
Balance as of 31 December 2003
1,400,789,308
2,546,940
28,744,353
454,592,123
(28,744,353)
(149,375,332)
472,167,275
518,755,355
(149,375,332)
472,167,275
2,376,683,726
114 - 115
CONSOLIDATED STATEMENTS OF CASH FLOWS
2003
TL Million
2002
TL Million
472,167,275
265,111,933
211,474,654
28,914,106
14,220,670
164,521,083
4,120,036
2,359,972
2,007,496
9,485,924
(483,115)
(4,616,597)
317,615
19,754,625
8,101,701
(51,911)
(34,738,000)
897,555,534
204,059,880
731,631
64,639,362
35,849,759
3,523,889
27,147,780
2,857,965
5,663,726
(8,957,958)
942,699
(80,217,986)
521,352,680
(Increase) / Decrease in Trade Receivables
(Increase) / Decrease in Due from Related Parties
(Increase) / Decrease in Inventories
(Increase) / Decrease in Prepayment and Other Assets
(Increase) / Decrease in Long-Term Trade Receivables
(Increase) / Decrease in Other Long-Term Assets
Increase / (Decrease) in Trade Payables
Increase / (Decrease) in Due to Related Parties
Increase / (Decrease) in Other
Payables & Accrued Expenses
Increase / (Decrease) in Advances Received
Increase / (Decrease) in Other Long-Term Liabilities
Cash generated from / (used in) operations
(11,153,478)
308,333,275
72,964,004
(52,039)
20,900
(292,239,273)
-
29,711,805
108,962,901
(367,045,246)
(58,199,306)
707
308,192
260,793,831
-
(67,000,797)
(25,483,704)
859,345
883,650,851
(50,661,093)
23,443,823
(47,205,945)
421,462,349
Retirement Benefits paid
Interest Paid
Income Taxes Paid
Net cash provided by / (used in) operating activities
(8,483,119)
(21,280,198)
(194,693,983)
659,193,551
(9,857,150)
(22,069,510)
(93,715,691)
295,819,998
CASH FLOWS FROM OPERATING ACTIVITIES:
Net Income / (Loss) for the year
Adjustments to reconcile net income for the year to net cash
provided by operating activities:
Depreciation
Impairment loss on fixed assets
Retirement Provision Expense
Accrued Taxation net of Monetary (Gain) / Loss
Monetary Loss / (Gain) on Inventories
Interest Expense
Stock Provision
Discount On Notes Receivable
Provision for Doubtful Receivable
Provision for Environmental Liability
Provision for Legal Cases
Provision for Unpaid Vacation
Provision for Seniority Premium
Discount on Payables
Foreign Exchange Loss on Loans
Operating Profit Before Working Capital Changes
CONSOLIDATED STATEMENTS OF CASH FLOWS
2003
TL Million
2002
TL Million
CASH FLOWS FROM INVESTING ACTIVITIES
Changes in marketable securities
Changes in participations
Purchases of property, plant and equipment
NBV of disposed assets
Net cash provided by / (used in) investing activities
17,518,108
(123,808,526)
2,529,760
(103,760,658)
(18,269,709)
(47,331,239)
26,162
(65,574,786)
CASH FLOWS FROM FINANCING ACTIVITIES
Proceeds from long-term borrowings
Payment of long-term borrowings
Dividends paid
Net cash provided by / (used in) financing activities
57,603,572
(153,675,547)
(149,375,334)
(245,447,309)
30,286,356
(84,083,505)
(187,751,063)
(241,548,212)
NET INCREASE / (DECREASE) IN CASH AND CASH EQUIVALENTS
309,985,584
(11,303,000)
CASH AND CASH EQUIVALENTS AT THE BEGINNING OF PERIOD
507,704,763
519,007,763
CASH AND CASH EQUIVALENTS AT THE END OF PERIOD
817,690,347
507,704,763
116 - 117
NOTES TO THE CONSOLIDATED FINANCIAL STATEMENTS
1. ORGANIZATION AND OPERATIONS OF THE GROUP
Tüprafl:
In 1960, ‹stanbul Petrol Rafinerileri A.fi. was founded to operate the ‹zmit Refinery. On 16 November 1983, the name of ‹stanbul Petrol Rafinerileri
A.fi. was changed to Türkiye Petrol Rafinerileri A.fi. ("TÜPRAfi" or "the Company"). After the foundation of TÜPRAfi, in addition to ‹zmit Refinery three
other refineries were transferred from Türkiye Petrolleri Anonim Ortakl›¤›. These refineries were; Alia¤a (‹zmir) Refinery which was established in the
1970’s, K›r›kkale Refinery, and Batman Refinery which was founded in the 1950’s. TÜPRAfi was founded with the status of a State Economic
Enterprise and is currently included in the privatisation program. The Company’s shares are quoted on the ‹stanbul Stock Exchange.
Main operations of the Company are;
- Providing and refining crude oil, importing and exporting of oil products, and establishing and operating refineries in Turkey and foreign countries,
- Establishing and operating facilities in the petrochemicals industry.
Consolidated Subsidiary:
As at 31 December 2003, the subsidiary, which is responsible from transportation of crude oil and oil products, consolidated and controlled by the
Company is as follows:
2003
2002
Proportion
Proportion
Proportion
Proportion
of direct
of effective
of direct
of effective
ownership
interest
ownership
interest
Company
Ditafl Deniz ‹flletmecili¤i ve Tic. A.fi.
%
%
%
%
79.98
79.98
79.98
79.98
2. BASIS OF THE FINANCIAL STATEMENTS
The Group maintains its books of account and prepares its statutory financial statements in accordance with accounting standards of the Turkish
Commercial Code and Tax Legislation. The accompanying IFRS financial statements are based on the statutory records, with adjustments and
reclassifications for the purpose of fair presentation in accordance with Statements of International Financial Reporting Standards ("IFRS") issued by
the International Accounting Standards Board. The effects of the differences between IFRS and the accounting principles generally accepted in
countries, other than Turkey, in which the financial statements may be used, have not been quantified.
The preparation of financial statements in conformity with IFRS requires management to make estimates and assumptions that affect the amounts
reported in the financial statements and accompanying notes. Actual results could differ from those estimates.
The Group's statutory records are maintained under the historical cost convention, as modified by the annual revaluation of property, plant and
equipment. The accompanying IFRS financial statements include restatement to reflect changes in the purchasing power of the Turkish Lira as
required by IAS 29 ("Financial Reporting in Hyperinflationary Economies").
IAS 29 requires that financial statements prepared in the currency of a hyperinflationary economy be stated in terms of the measuring unit current
at the balance sheet date and the corresponding figures for previous periods be restated in the same terms. One characteristic that leads to the
classification of an economy as hyperinflationary, necessitating the application of IAS 29 restatement, is a cumulative three-year inflation rate
approaching or exceeding 100%. Such cumulative rate in Turkey was 181% for the three years ended 31 December 2003 based on the wholesale
price index announced by the Turkish State Institute of Statistics. The restatement has been calculated by means of conversion factors based on the
Turkish countrywide wholesale prices index ("WPI") published by the State Institute of Statistics.
The index and corresponding conversion factors for year-ends are as follows (1994 average=100):
Index
Year
Year
Year
Year
Ended
Ended
Ended
Ended
31
31
31
31
December
December
December
December
2000
2001
2002
2003
2,626.0
4,951.7
6,478.8
7,382.1
Conversion Factor
2.8112
1.4908
1.1394
1.0000
The annual change in the TL exchange rate against the US Dollar can be compared with the rates of general price inflation in Turkey according to
the WPI as set out below:
Year:
Currency Devaluation US$
WPI Inflation
2003
2002
2001
2000
(14.6)%
13.9%
13.5%
30.8%
114.3%
88.6%
24.4%
32.7%
The main guidelines for the restatement are as follows:
• All amounts not already expressed in terms of the measuring unit current at the balance sheet date are restated by applying a general
wholesale price index (the WPI). Corresponding figures for previous periods are similarly restated.
• Monetary assets and liabilities are not restated because they are already expressed in terms of the monetary unit current at the balance sheet
date. Monetary items are money held and items to be received or paid in money.
• Non-monetary assets and liabilities and the components of shareholders' equity are restated by applying (to the initial acquisition cost and any
accumulated depreciation for fixed assets), the relevant conversion factors reflecting the increase in the WPI from the date of acquisition or initial
recording to the balance sheet date. Revaluations made on any other basis in the statutory records are eliminated.
• All items in the statements of income are restated by applying the relevant conversion factors, except non-monetary items those have effect on
income statement.
• The effect of general inflation on the Group's net monetary position is included in the statements of income as monetary gain or loss.
Consolidation:
The consolidated financial statements incorporate the financial statements of the Company and enterprises controlled by the Company as explained
in Note 1. Adjustments are made to eliminate intercompany sales and purchases, intercompany receivables and payables and intercompany equity
investments.
Entities in which the Company, directly or indirectly, has above 50% shareholding or interest of voting rights or otherwise has power to exercise
control over operations, have been fully consolidated. Control is achieved where the Company has the power to govern the financial and operating
policies of an investee enterprise so as to obtain benefits from its activities. All significant transactions and balances between the Company and its
consolidated subsidiaries are eliminated on consolidation. In cases where the consolidated entities are not 100% owned, the shareholders’ equity and
net income, which belong to third party shareholders are separately disclosed as minority interest (Note 20).
Where necessary, adjustments are made to the financial statements of subsidiaries to bring the accounting policies used in line with those used by
other members of the Group.
3. SUMMARY OF SIGNIFICANT ACCOUNTING POLICIES
The significant accounting policies followed in the preparation of the accompanying financial statements are set out below.
3.1. Revenue Recognition and Sales Deductions (Taxes and Charges)
In accordance with the "Automatic Pricing Mechanism" which became applicable on 1 July 1998, the sales prices of the refined products are
calculated automatically in accordance with "Platt’s Cargoes CIF MED" prices by taking the Genoa / Lavera-Italy sales prices into consideration.
Sales revenues are recognised when the goods are delivered. Sales revenues include "Fuel Oil Consumption Tax and Fuel Oil Price Stabilisation Fund".
Such taxes and funds are deducted from gross sales.
Net sales represent the invoiced value of goods shipped less any taxes and funds on sales.
3.2. Cash and Cash Equivalents
Cash and cash equivalents include cash on hand, demand deposits, time deposits and the accrued interest income for time deposits.
3.3. Inventory Valuation
Raw materials, work in process and finished goods are valued at the lower of cost or net realizable value using the moving weighted average
method.
118 - 119
The Group has started to evaluate and restate spare parts and other materials in accordance with IAS 29 for the first time at 31 December 2001.
Evaluation of the major parts of the spare parts and the other materials has been made with the best available data and management
assumptions. No evaluation has been performed for Batman, therefore spare parts and other materials are valued at historic costs at this plant.
Restatement of Spare Parts and Other Materials Inventory
As the refineries were opened on different dates, the spare parts and other materials inventory tracking methods used by the refineries are different.
As such, there are different restatement methods used by each refinery to adjust these materials for inflation.
‹zmit Refinery
The spare parts and other materials inventory tracking system currently used at the ‹zmit Refinery was initiated on 1 January 2000. Stock currently
used at the ‹zmit Refinery, but purchased prior to 1 January 2000, was valued at average cost established on 1 January 2000 if no invoice
information is available. After this date, unit cost of merchandise added to the refinery’s inventory was indexed from the purchase date. Then the
inflation adjusted unit price of each stock item is multiplied by its quantity.
‹zmir Refinery
Additions made to the inventory at the Izmir Refinery prior to 31 December 1990 were assessed a value based on the average unit cost calculated
on 31 December 1990. Average unit costs of subsequent additions were indexed using the conversion factor of the last addition date. Then the
inflation adjusted average unit cost of each stock item is multiplied by its quantity.
K›r›kkale Refinery
Stocks at the K›r›kkale Refinery was valued using a First-In, First-Out (FIFO) method. The stock tracking system for the K›r›kkale Refinery was initiated
on 30 June 2000. Stock currently used at the K›r›kkale Refinery, but purchased prior to 30 June 2000, was valued at average cost established on 30
June 2000 if no invoice information is available. Subsequent additions were indexed from the entry date.
Körfez Refinery
Yar›mca Petrochemical complex of PETK‹M, renamed as Körfez Refinery subsequent to purchase by TÜPRAfi on November 2001. Unit cost of
stock-on-hand as of November 2001, were indexed using the November 2001 conversion factor. The average unit cost of subsequent additions
were indexed from the entry date to the balance sheet date. Then as of the balance sheet date, the average unit cost of each stock item is
multiplied by its quantity.
3.4. Investments in Equity Participations
Equity investments are carried at indexed cost restated as at balance sheet date, unless there is evidence of permanent diminution of value.
3.5. Property, Plant and Equipment
Land, vehicles, furniture and fixtures and other fixed assets are stated at purchase cost. Buildings, land improvements, machinery and equipment are
stated at purchase and / or construction cost. Management have made estimations and assumptions to determine the original cost of refineries
which were transferred to the Group in 1983, as the records of original purchase and construction costs of such refineries were not available (the net
book value of transferred refineries is nil as of the report date).
All property, plant and equipment were restated in accordence with IAS 29.
Depreciation is provided on the restated amounts on a straight-line basis for all categories of property, plant and equipment over their estimated
useful lives. Restated amounts are compared with net recoverable values for reasonableness. The depreciable lives used for the principal depreciable
asset classifications are as follows:
Useful Life-Years
-
Buildings & Land Improvements
Plant, Machinery & Equipment
Furniture and Fixtures
Vehicles
Other Fixed Assets
10-50
5-25
5-20
5-25
5-10
3.6. Maintenance and Repair Costs
Maintenance and repair costs are expensed as incurred.
3.7. Taxation
The charge for current tax is based on the results for the year as adjusted for items which are non-assessable or disallowed. It is calculated using tax
rates that have been enacted or substantively enacted by the balance sheet date.
Deferred tax is accounted for using the balance sheet liability method in respect of temporary differences arising from differences between the
carrying amount of assets and liabilities in the financial statements and the corresponding tax basis used in the computation of taxable profit. In
principle, deferred tax liabilities are recognised for all taxable temporary differences and deferred tax assets are recognised to the extent that it is
probable that taxable profit will be available against which deductable temporary differences can be utilised.
Deferred tax liabilities are not recognised for differences arising from restatement of investments in associates, as investment income is exempt from
tax.
Deferred tax is calculated at the tax rates that are expected to apply to the period when the asset is realised or the liability is settled. Deferred tax
is charged or credited in the income statement.
Prepaid corporate taxes and corporate tax liabilities are offset as they relate to income taxes levied by the same taxation authority. Deferred
income tax assets and liabilities are also offset based on their estimated settlement date.
3.8. Employee Retirement and Termination Indemnities
Employee retirement and termination indemnities as required by Turkish Labor Law are recognised in the accompanying financial statements as
earned. The total provision represents the estimated present value of the vested benefit obligation.
3.9. Foreign Currency Transactions
Transactions in foreign currencies are translated into Turkish Lira at the rates of exchange ruling at the transaction dates. Assets and liabilities
denominated in foreign currencies are translated at the exchange rate ruling at the balance sheet date. Gains and losses arising on settlement and
translation of foreign currency items are included in the statements of income.
The ending and average TL to US Dollar exchange rates have been as follows:
Vaule of US$ 1:
31 December 2002
31 December 2003
Ending Rate TL
Average Rate TL
1,634,501
1,395,835
1,511,213
1,492,581
3.10. Borrowing Costs
Interest expenses directly attributable to the acquisition, construction or production of qualifying assets, which are assets that necessarily take a
substantial period of time to get ready for their intended use or sale, are added to the cost of those assets, until such time as the assets are
substantially ready for their intended use or sale.
All other borrowing costs are dealt with in income in the period in which they are incurred.
3.11. Related Parties
For the purpose of this report, T.C. Baflbakanl›k Özellefltirme ‹daresi Baflkanl›¤› (Privatisation Administration) the main shareholder is referred to as a
related party. The definition of related parties excludes State Economic Enterprises.
120 - 121
3.12. Financial Instruments
Financial Assets
The Group’s principal financial assets are cash and cash equivalents and trade receivables.
Trade receivables are stated at their nominal value as reduced by appropriate allowances for estimated irrecoverable amounts. Some receivables
with a significant credit period are discounted to their present value (note 5).
Financial Liabilities and Equity Instruments
Financial liabilities are classified according to the substance of the contractual arrangements entered into. Significant financial liabilities include
interest-bearing bank loans, trade and other payables. Interest bearing bank loans denominated in foreign currencies are translated at the year end
exchange rates. Finance charges are accounted for on an accrual basis and are traced under bank loans to the extent that they are not settled in
the period in which they arise. Other payables resulting from acquisition of Yar›mca Complex from Petkim are discounted to their present value.
Credit Risk
The Group’s credit risk is primarily attributable to its trade receivables. The amounts presented in the balance sheet are net of allowances for
doubtful receivables as estimated by the management based on prior experience and the current economic environment.
The Group has no significant concentration of credit risk, with exposure spread over a large number of counterparties and customers.
Price Risk
• Currency Risk:
The Group’s exposure to exchange rate fluctuations between foreign currencies and Turkish Lira has decreased with the introduction of the
Automatic Pricing Mechanism (APM) since 1 July 1998. APM is a pricing mechanism, which enables the Group to reflect the international market
prices and exchange rate between the USD and Turkish Lira to its sales price in a seven day period (which may be extended up to fifteen quotation
days during extraordinary market price fluctuations); therefore the Group has exposure to exchange rate fluctuation during this period. Additionally,
the APM could be revoked by the unanimous consent of the Council of Ministers, by legislative act of the General National Assembly or by
annulment decision of the Turkish Administrative Court. There can be no assurance that the Government will not revoke or further modify the APM.
Although most of the Group’s sales are in cash, there are exceptions where credit is applied for certain products and customers to encourage
increase of sales. The Group has a currency risk on Turkish Lira receivables in a hyperinflationary economy as its inventory prices highly depend on
international market prices.
• Interest Risk:
Certain parts of the interest rates related to borrowings are based on rates determined by the British Banking Association; therefore the Group is
exposed to interest rate fluctuations on international markets.
Liquidity Risk
The Group’s liquidity risk is minimum as the payment term for crude oil is between 20 to 30 days and sales to most of the customers are on a cash
basis (except as explained in note 5). Additionally, the Group generates funds from oil consumption taxes and Value Added Taxes collected on a
cash basis from its customers and paid to the fiscal authorities when due (usually on a fortnightly or monthly basis).
3.13. Offsetting
Financial assets and liabilities are offset and the net amount reported in the balance sheet when there is a legally enforceable right to set off the
recognized amounts and there is an intention to settle on a net basis, or realize the asset and settle the the liability simultaneously.
3.14. Use of estimates
The preparation of financial statements in conformity with International Financial Reporting Standards requires management to make estimates and
assumptions that affect the reported amounts of assets and liabilities and disclosure of contingent assets and liabilities at the date of the financial
statements and the reported amounts of revenue and expenses during the period. Actual results could differ from those estimates.
3.15. Dividends
Dividends receivable are recognized as income in the period when they are declared and dividends payable are recognized as an appropriation of
profit in the period in which they are declared.
3.16. Earnings per Share
IAS 33 "Earnings per Share" requires disclosure of basic earnings per share and diluted earnings per share (if applicable) for companies whose
shares are publicly traded or which are in the process of issuing shares in a public market.
During 2003 and 2002 there were no dilutive equity instruments outstanding, which would require the calculation of a separate diluted earnings per
share.
A summary of the weighted average number of shares outstanding during 2003 and 2002 and the basic earnings per share calculation is as follows:
2003
Weighted average number of shares outstanding during the period (in full)
Net Income (Million TL)
Basic Earnings per share (TL)
2002
250,419,200,000 250,419,200,000
472,167,275
265,111,933
1,886
1,059
3.17. Goodwill
Positive and negative goodwill arise on consolidation in cases where the purchase consideration paid by the Company or its consolidated subsidiaries
is different from the fair value of assets acquired. Positive or negative goodwill is amortized on a straight-line method with an economic life upto 20
years or the economic life of the assets acquired. Current year amortization income and expenses are shown in the "general administrative
expenses" item of financial statements. These amortization income and expenses are recorded to the period when they are realized. Goodwill arising
on the acquisition of a subsidiary is included within the carrying amount of the subsidiary and is presented separately in the balance sheet. Goodwill
not amortized at the time when the subsidiary, equity participation or entities under common control is considered to determine the sales profit or
loss.
4. CASH AND CASH EQUIVALENTS
Cash
Banks (foreign currency deposits)
Banks (TL deposits)
Other Liquid assets
31 December
2003
TL Million
31 December
2002
TL Million
1,780
91,622,995
726,062,490
3,082
817,690,347
1,762
129,593,497
378,060,847
48,657
507,704,763
TL 693,112,839 Million of the TL deposits as of 31 December 2003 are idle funds deposited at public banks on a daily basis; interest rates range
between 21.19% and 21.58% as at 31 December 2003 (31 December 2002: TL 330,088,820 Million and interest rates range between
35.86% and 36.52%).
The accrued interest of TL 890,623 Million on bank deposits is included in Banks balance as at 31 December 2003 (31 December 2002:
TL 83,629 Million).
Foreign currency deposits are US$ 65,640,276 as at 31 December 2003 of which US$ 63,094,283 is demand deposits and US$ 2,545,993 is time
deposits due in April 2004 and June 2004 with interest rates ranging between 4.1% and 4.3%. Interest accrued on US$ time deposits as at
31 December 2003 is US$ 16,040.
122 - 123
5. MARKETABLE SECURITIES
Held-to-maturity securities
Treasury bills
Nominal value
TL Million
6,427,217
Nominal value
TL Million
Treasury bills
26,935,471
31 December
2003
TL Million
31 December
2002
TL Million
6,227,835
23,745,943
Maturity
Market Value
TL Million
31 December
2003
TL Million
18 February 2004
6,230,480
6,227,835
Market Value
TL Million
31 December
2002
TL Million
23,539,433
23,745,943
Maturity
22 January 2003 /
27 August 2003
6. TRADE RECEIVABLES (NET)
Municipalities & Official Offices
Local Distributors (*)
Export Customers
Petrochemical Customers
T.C. Karayollar›
T.C. Karayollar› – Tax Office Advice Note
Ministry of Defence
Ministry of Defence – Tax Office Advice Note
Petkim
Notes Receivable
Other Trade Receivables
Discount on Trade and Notes Receivable
Doubtful Receivables
Less: Provision for Doubtful Receivables
31 December
2003
TL Million
31 December
2002
TL Million
973,613
139,728,987
28,187,305
14,422,800
36,506,309
19,940,032
49,919,703
77,982,543
3,118,074
2,112,543
(3,694,828)
24,164
(24,164)
369,197,081
429,745
93,727,148
55,670,713
9,224,594
67,398,050
57,151,573
22,611,843
72,700,335
1,894,279
2,287,152
(13,180,752)
2,409,318
(2,409,318)
369,914,680
(*) TL 6,689,406 Million receivables represents fuel consumption and value added taxes to be netted off against fuel consumption and value added
taxes payable when related export custom documents are cleared by the customers to whom they would declare export good received from Tüprafl
(see note 14).
Receivables in Foreign Currency:
Receivables denominated in foreign currency amounts to US$ 19,478,673 (TL 27,189,014 Million) as at 31 December 2003.
Credit Terms:
Usually, the Group makes its sales on a cash basis. Exceptions are as follows:
Customer or Product
Credit Terms
-Ministry of Defence
- Not regular, approximately 20 days as of 31 December 2003
(31 December 2002: 60 days).
-T.C Karayollar›
- Not regular, approximately 75 days as of 31 December 2003
(31 December 2002: 130 days).
-Petkim
- 25% in advance; 75% in 60 days. Interest is charged based on Ziraat Bank’s monthly
time deposit interest rate for the period between the delivery and payment (2002:Until
June 2002 20% in advance, 80% in 70 days, but denominated in USD and interest of
LIBOR + 1.35% is applied for the period between delivery and payment. After June
2002 25% in advance; 75% in 60 days. Interest is charged based on Ziraat Bank’s
monthly time deposit interest rate for the period between the delivery and payment.
-Regular and Premium Gasoline
- up to 5 days credited sales as of 31 December 2003
(31 December 2002: same).
-Petrochemical Customers
- Most of the petrochemical sales are made on a cash basis. The payment term for the
credit sales are up to 3 months (31 December 2002: same)
7. BALANCES AND TRANSACTIONS WITH RELATED PARTIES
Significant transactions with related parties during the period are as follows:
Interest Received:
Turkish Republic Privatization Administration
2003
TL Million
2002
TL Million
-
11,199,285
11,199,285
31 December
2003
TL Million
31 December
2002
TL Million
177,240,585
86,865,679
267,519,153
11,634,960
16,339,217
205,386,640
7,107,839
107,543
772,201,616
(5,477,679)
766,723,937
240,545,298
86,916,516
236,014,083
48,911,142
53,943,737
405,087,449
17,205,003
523,798
1,089,147,026
(7,485,175)
1,081,661,851
8. INVENTORIES (NET)
Raw Materials
Semi-Finished Goods
Finished Goods
Trade Goods
Goods in Transit – Trade Goods
Goods in Transit – Raw Materials
Advances Given
Other Inventory
Less: Provision for Diminution In Value
124 - 125
Movements in the allowance for diminution in value during 2003 and 2002 are as follows:
Beginning balance at 1 January
Release from provision for the period / year (net)
Monetary gain / (loss)
Ending balance
Spare Parts and Other Materials
31 December
2003
TL Million
31 December
2002
TL Million
(7,485,175)
1,091,582
915,914
(5,477,679)
(34,632,954)
15,958,715
11,189,064
(7,485,175)
31 December
2003
TL Million
31 December
2002
TL Million
242,796,924
242,319,816
The Group classified spare parts and other materials as long-term assets for the first time at 31 December 2003 as they are used in the Group’s
operation for a period more than one year. Accordingly, previous year balances were classified under the long-term assets.
9. OTHER RECEIVABLES AND CURRENT ASSETS (NET)
Prepaid Personnel Expenses
Prepaid Insurance and Other Expenses
Receivables from Personnel
Investment Allowance Withholding Tax
Deposits and Guarantees Given
Blocked Bank Deposits
VAT Carried forward
Sundry Debtors
Less: Provision for Doubtful Receivables
31 December
2003
TL Million
31 December
2002
TL Million
1,590,270
4,418,052
6,001,615
387,534
1,977,874
4,279,400
(2,868,269)
15,786,476
1,389,474
8,062,871
6,002,761
6,137,844
4,058,062
813,876
58,405,061
1,012,262
85,882,211
31 December
2003
TL Million
31 December
2002
TL Million
1,228
1,228
10. EQUITY PARTICIPATIONS
‹stanbul Gübre Sanayii A.fi. (‹GSAfi)
11. NEGATIVE GOODWILL (NET)
Cost
2003
TL Million
As of 1 January 2003
Additional goodwill on acquisition
3,669,976
-
As of 31 December 2003
3,669,976
Accumulated amortization
As of 1 January 2003
Amortization expense
(152,915)
(152,915)
(305,830)
Net Book Value
3,364,146
12. PROPERTY, PLANT & EQUIPMENT (NET)
Construction
in Progress &
Advances
Given
TL Million
Total
TL Million
Land
TL Million
Land
Improvements
TL Million
Buildings
TL Million
Machinery &
Equipment
TL Million
Vehicles
TL Million
Furniture &
Fixtures
TL Million
Other
Fixed
Assets
TL Million
24,753,160
573,330,994
183,518,736
3,830,687,671
182,133,724
53,271,573
2,433,507
89,419,317
4,939,548,682
Additions
-
1,338,964
-
3,287,753
888,283
165,263
149,180
117,979,084
123,808,527
Disposals
-
(17,108,701)
-
(1,944,543)
(935,736)
(83,226)
(1,108)
-
(20,073,314)
Transfers
Closing balance
December 31, 2003
-
20,490,154
2,854,825
12,014,881
898,849
242,367
137,542
(36,638,618)
-
170,759,783
5,043,283,895
Acquisition cost
Opening balance
January 1, 2003
24,753,160
578,051,411 186,373,561
3,844,045,762 182,985,120
53,595,977 2,719,121
Accumulated depreciation
Opening balance
January 1, 2003
-
314,471,681
81,826,997
2,309,434,588
95,685,647
42,066,085
703,341
-
2,844,188,339
Charge for the period
-
38,657,865
8,862,369
155,516,785
4,975,827
3,007,872
453,936
-
211,474,654
Disposals
Closing balance
December 31, 2003
Accumulated Impairment
-
(14,613,682)
-
(1,915,771)
(930,144)
(83,226)
(731)
-
(17,543,554)
-
338,515,864
4,795,284
90,689,366
5,024,235
2,463,035,602
18,299,190
99,731,330
493,714
44,990,731
301,683
1,156,546
-
-
3,038,119,439
28,914,106
NBV at
December 31, 2003
24,753,160
234,740,263
90,659,960
1,362,710,970
82,760,076
8,303,563 1,562,575
170,759,783
1,976,250,350
NBV at
December 31, 2002
24,753,160
258,859,313
101,691,739 1,521,253,083
86,448,077
11,205,488 1,730,166
89,419,317
2,095,360,343
-
126 - 127
The Group’s policy is to trace all material and significant fixed asset additions in CIP and then transfer to the related fixed assets accounts when the
purchase or construction process is completed.
In 2001, the allocation of fixed assets within the Yar›mca complex was made based on the management’s assumption as no detail was stated on
the purchase invoice. The Group did not assign any independent appraiser to assess the value of individual assets, however they believe that total
value of the land could cover the total value of the Yar›mca complex based on the previous appraisal reports and the sales value of the adjacent
land to Yar›mca premises.
The TL indexed value of Yar›mca complex is reduced to its US$ acquisition value less accumulated depreciation as it is considered as its selling
price. The difference between the TL indexed value and US$ net book value was written as accumulated impairment in accordance with IAS 36 –
"Impairment of Assets". The management plans to have an assesment of the Yar›mca Plant’s land by an independent appraiser in the near future to
be able to allocate the value that can be assigned to the land and calculate the impairment more precisely.
Considerable parts of the Tüprafl facilities are built on land which had been nationalized in the past and belongs to the Turkish Treasury ("the
Treasury"). Tüprafl does not pay any fees for using such Treasury land, as long as the land is used for Tüprafl’s core operations. Besides the land,
there are ports adjoining the ‹zmit, ‹zmir and Körfez plants which also belong to the Treasury. Tüprafl has operational lease agreements signed with
the Treasury for using the ports adjoining ‹zmit and ‹zmir plants, covering a period of 49 years starting from 1983, 1988, 1998 and 1993, 1995
respectively. Usage rights for the Körfez port were given to the Group free of charge. Other than the land belonging to the Treasury, there is also
some land owned by state enterprises such as Maden Tetkik Arama and Türkiye Petrolleri Anonim Ortakl›¤› on which Tüprafl operates.
A part of the land which Tüprafl owns is subject to Petroleum Law Article 37 / 2. According to this article the owner of such land has to get
permission from The General Directorate of Petroleum Operations in order to use the land for purposes other than those specified in the Petroleum
Law. In addition, some of the land owned by Tüprafl is classified by governmental offices as "Preservation Areas", "Residential Areas" and "Historical
Areas". Also there are some state enterprises which have rights of usage on a small part of Tüprafl owned land.
13. BANK LOANS
Long-term bank loans consist of the following:
Interest
Rate
31 December
2003
TL Million
31 December
2002
TL Million
(LIBOR + 0.25%)
- 6.8%
8.53% (Annual)
217,393,906
-
276,117,303
22,514,846
120,809,474
2,382,519
340,585,899
188,100,590
3,583,362
490,316,101
(73,067,710)
267,518,189
(130,377,547)
359,938,554
Currency
Maturity
Payment
Terms
USD
2008
Semi-annual
EURO
2003
Semi-annual
JPY
2007
Semi-annual
Interest Expense Accrual
Total
Less:
Current Portion
Long-Term Portion
(*)
(*) The interest rate for JPY loans is determined in accordance with British Banking Association 6 months JPY interest rate + 1.25.
Annual principal payments on long-term loans are as follows:
Due
Due
Due
Due
within one year
in the second year
in the third to fifth years inclusive
after five years
31 December
2003
TL Million
31 December
2002
TL Million
73,067,710
68,725,092
192,023,297
6,769,800
340,585,899
130,377,547
89,295,222
226,779,634
43,863,698
490,316,101
14. TRADE PAYABLES
Trade payables comprise amounts outstanding for trade purchases and ongoing costs.
The credit period for trade purchases depends on the supplier. In the case of import, the disbursement period is 20 – 30 days after bill of lading
date. For the domestic market, payment is made 15 days after the invoice date, for some domestic suppliers it is 25 days after bill of lading date. In
the case of the spot market, the disbursement is realized after 10 days from the discharge date.
The directors consider that the carrying amount of the trade and other payables approximates to their fair value. As at 31 December 2003, the
trade payables denominated in foreign currency amounts to US$ 361,834,993 and EUR 2,207 (31 December 2002: US$ 330,020,465 and EUR
28,992,057).
15. OTHER PAYABLES AND CURRENT LIABILITIES
Due to Personnel
Personnel Expense Accruals
VAT Payable (*)
Fuel Consumption Tax (*)
Other Taxes and Dues
Vacation Accruals
Seniority Premiums
Provision for Legal Claims
Provision for Environmental Liability
Payable to Petkim Resulting From Acquisition of Yar›mca Complex
Discount on payables
Other
31 December
2003
TL Million
31 December
2002
TL Million
1,749,908
7,536,610
60,532,470
385,367,587
12,212,655
20,057,889
8,034,610
4,501,553
12,395,094
4,417,970
516,806,346
825,352
11,099,747
175,872
464,419,794
15,910,422
5,067,929
19,358,280
37,247,792
(443,807)
6,588,418
560,249,799
(*) TL 5,273,871 Million deferred fuel consumption and TL 1,415,535 Million value added taxes will be netted against to receivables when related
export custom documents are cleared by the customers to whom they would declare export good received from Tüprafl (see note 6).
16.OTHER LONG-TERM LIABILITIES
Customers Shares to Pipelines
31 December
2003
TL Million
31 December
2002
TL Million
3,410,932
3,410,932
2,632,753
2,632,753
17. TAXATION ON INCOME
Corporate Tax
The Group is subject to Turkish corporation taxes. Provision is made in the accompanying financial statements for the estimated charge based on
the Group’s results for the year.
Corporation tax is applied on taxable corporate income, which is calculated from the statutory accounting profit by adding back non-deductible
expenses, and by deducting dividends received from resident companies, other exempt income and investment incentives utilized.
128 - 129
The effective rates of tax are as follows:
• In 2002 and prior years: 33%, being 30% corporate tax plus a 10% surcharge of funds contribution on corporate tax.
• In 2003: 30% (the funds contribution was abolished for 2003).
• In 2004: 33% (the corporate tax rate was increased from 30% to 33% by Law No. 5035 published in the Official Gazette on 2 January 2004).
In Turkey, advance tax returns are filed on a quarterly basis. The advance corporate income tax rate was increased from 25% to 30%, effective
from 24 April 2003, and to 33% for 2004.
Losses can be carried forward for offset against future taxable income for up to 5 years. Losses cannot be carried back for offset against profits from
previous periods.
In Turkey there is no procedure for a final and definitive agreement on tax assessments. Companies file their tax returns within four months following
the close of the accounting year to which they relate. Tax authorities may, however, examine such returns and the underlying accounting records and
may revise assessments within five years.
Income withholding tax
In addition to corporate taxes, companies should also calculate income withholding taxes and funds surcharge on any dividends distributed, except
for companies receiving dividends who are resident companies in Turkey and Turkish branches of foreign companies. The rate of income withholding
tax is 10% starting from 24 April 2003. Undistributed dividends incorporated in share capital are not subject to income withholding taxes.
Income withholding tax was also calculated in 2002 and prior years on various types of income and gains exempt from corporation tax, whether
distributed or not. Such withholding tax has been removed in general. However, 19.8% withholding tax is still applied to investment allowances
relating to investment incentive certificates obtained prior to 24 April 2003. Such allowances may be used to relieve corporation tax liability until the
profits reach the calculated level of exemption. If companies fail to make a profit or incur losses, any allowance outstanding may be carried forward
to following years so as to be deducted from taxable income of subsequent profitable years.
Inflation Adjusted Tax Calculation
For 2003 and previous years, taxable profits were calculated without any inflation adjustment to the statutory records, except that fixed assets and
the related depreciation were revalued annually. Law No. 5024 published in the Official Gazette No. 25332 on 30 December 2003 requires the
application of inflation accounting in Turkey in 2004 and future years for tax purposes, if the actual rate of inflation meets certain thresholds, using
principles which do not differ substantially from the principles in IAS 29 "Financial Reporting in Hyperinflationary Economies". Application of the new
principles is optional in the first quarterly advance tax return in 2004.
Deferred Tax
The Group recognizes deferred tax assets and liabilities based upon temporary differences arising between its financial statements as reported for
IFRS purposes and its statutory tax financial statements. These differences usually result in the recognition of revenue and expenses in different
reporting periods for IFRS and tax purposes and are set out below:
In previous years, the difference between the net book values of fixed assets in the nominal statutory books of account and their inflation adjusted
net book values in the accompanying financial statements was considered as a taxable temporary difference, on which deferred tax was calculated.
The government’s requirement to apply inflation accounting from 2004 onwards includes a requirement to calculate an inflation-adjusted statutory
balance sheet for 31 December 2003, which will form the starting point for the new inflation accounting, and in which the uplifts from the former
book values are a tax-exempt gain. Accordingly, deferred tax relating to fixed assets is now applicable only in case of different depreciation rates for
statutory and IFRS purposes or other special factors, and the accompanying financial statements do not include any adjustment to deferred tax to
reflect the new rules as the Company has not yet prepared inflation adjusted financials as of this report date.
Corporate tax payable is as follows:
Corporate Tax Payable
Prepaid Taxes and Funds
31 December
2003
TL Million
31 December
2002
TL Million
225,722,803
(181,691,672)
44,031,131
98,356,528
(85,354,219)
13,002,309
2003
TL Million
2002
TL Million
225,722,803
(28,465,858)
197,256,945
99,417,886
40,835,813
140,253,699
Major Components of Tax Expense:
Current Tax Expense
Deferred Tax (Benefit) / Expense
Taxation (Net)
The breakdown of deferred tax (assets) / liabilities on cumulative temporary differences using the prevailing or expected future tax rates are as
follows:
Temporary Differences: Deferred Tax (Assets) / Liabilities
Restatement of Fixed Assets
Provision for Retirement Pay
Restatement of Inventory
Other Provisions
31 December
2003
TL Million
31 December
2002
TL Million
208,110,590
(22,336,638)
44,494,944
(23,941,099)
206,327,797
264,989,620
(22,676,910)
50,101,024
(24,884,216)
267,529,518
Movement in Deferred Tax Asset / Liabilities per balance sheet can be reconciled with Net Deferred Tax Expense / Benefit per Income Statement
as follows:
Net Deferred Tax Liability as at current period-end
Net Deferred Tax Liability as at prior year-end (before restatement)
Change in Net Deferred Tax
2003
TL Million
2002
TL Million
206,327,797
(234,793,655)
(28,465,858)
267,529,518
(226,693,705)
40,835,813
130 - 131
The charge for the year can be reconciled to the profit per the income statement as follows:
2003
TL Million
2002
TL Million
Profit before tax (statutory)
657,656,930
244,614,218
Expected tax at 30% - (2002: 33%) (statutory)
197,297,079
80,722,692
21,932,857
22,566,795
(1,792,737)
(11,150,296)
(2,434,555)
11,307,237
(32,344,995)
524,458
16,512,876
(2,594,979)
197,256,945
(11,647,944)
(23,037,603)
(3,043,504)
22,438,680
32,776,546
2,767,269
7,808,689
8,902,079
140,253,699
Reconciling Items:
Expenses Non-deductible (statutory)
Dividend Income exempt from taxation (statutory)
Capital investment incentives
Other income items exempt from tax (statutory)
Discounting of retirement pay provision
IAS 29 effect on income statement
IAS 29 effect on fixed assets
IAS 29 effect on stocks
Other tax corrections
Other items on deferred tax charge
Taxation per IFRS
18. RETIREMENT PAY PROVISION
Under Turkish Labour Law, employees are entitled to receive a lump sum payment when their employment is terminated without due cause or
when they retire, complete 25 years of service (20 years for women), are called up for military service or die. The amount payable consists of one
month's gross salary per year of service. The gross salary is that at the date of termination, but subject to a limit of TL 1,389,950,000 (TL
1,260,150,000 as at 31 December 2002 at historic money value). The number of years’ service required before retirement is rising according to a
sliding scale based on new legislation enacted in 1999.
The system described above can be classified as an unfunded defined benefit system.
The total provision made in the financial statements represents the estimated value of the vested benefit obligation.
Amounts recognised in the income statement regarding to provision for termination benefit are as follows:
Current Service Cost / (Benefit)
Interest Cost
2003
TL Million
2002
TL Million
10,545,544
3,675,126
14,220,670
(4,518,336)
5,249,967
731,631
Movements in the provision for termination benefit in the balance sheet are as follows:
Provision at start of the year
Expense / (income) in the income Statement
Payments
2003
TL Million
2002
TL Million
68,717,907
14,220,670
(8,483,119)
74,455,458
77,843,426
731,631
(9,857,150)
68,717,907
The Group’s management decided to book a provision against sub-contractors’ employees for the first time as at 31 December 2003.
The estimated value of the vested benefit obligation is discounted with an approximate rate of 6% per annum for the future obligations after
considering the effect of increase in eligible pay and its limit.
19. SUBSEQUENT EVENTS
The publication of advertisements beginning on 7 June 2003 initiated the privatization plan of Türkiye Petrol Rafinerileri A.fi. ("Turkish Petroleum
Refineries, Inc.") through the block sale of 65.76% of Tüprafl’ common shares. Due to high demand, the final application date was extended from
the publicized date of 18 September 2003 to the new date of 24 October 2003. Final interviews with potential bidders ended on 13 October
2004. The highest bidder from these final interviews was EFREMOV KAUTSCHUK GMBH, with a bid of 1,302,000,000 USD. The Senior
Privatisation Committee approved the bid on 6 February 2004. According to the announcement made by PA, the Block Sale should be finalized in
May 2004.
20. SHARE CAPITAL
The Group’s share capital was held in each period as follows:
Turkish Republic
Privatisation
Administration
Others
Class
2003
%
2002
%
31 December
2003
TL Million
31 December
2002
TL Million
A, B, C
A
65.76
34.24
65.76
34.24
164,675,666
85,743,534
164,675,666
85,743,534
250,419,200
1,150,370,108
1,400,789,308
250,419,200
1,150,370,108
1,400,789,308
Nominal Capital
(Historic)
Restatement Effect
Restated Capital
As at 31 December 2003, the Group’s issued and paid-in share capital consists of 250,419,199 class A shares and 1 class C share, (total
250,419,200) all with a par value of TL 1,000 each. Class A shares are ordinary (bearer) shares. The Class C share, which belongs to the
Privatization Administration (PA), is a unique share with a par value of TL 1,000 with the following privileges:
a) One member of the Board of Directors of TÜPRAfi has to be nominated by the class C shareholder.
b) The following Board of Directors' decisions are subject to the class C Shareholder’s affirmative vote:
- all kinds of amendments in the Articles of Association which may directly affect the meeting and the resolution quorum of the Board of Directors,
and the rights that belong to the "Privileged share", and the obligation of accommodating the needs of the Turkish Armed Forces, and the rights of
the privileged share that relates to this obligation.
132 - 133
- accommodation of the petroleum products demand of Turkish Armed Forces outside the required quality, timing and quantity and with higher
prices than suitable market prices in the line with similar products since it is essential that the petroleum products demand of the Turkish Armed
Forces-including the procurement and the protection of the production capability and all systems related to transportation of such petroleum
products-shall be accommodated with priority in accordance with the required quality, timing and quantity and with suitable market prices that are
in line with similar products.
- closure, sale, limitation of any kind of capacity decrease of more than 10 percent of any of the refineries that are owned by the company, or,
partition of the company or merger with another company, that may restrict and / or hinder the accommodation of the petroleum products demand
of Turkish Armed Forces.
- liquidation of the group.
The privilege of this share can only be canceled with the decision of Privatization Supreme Board (or the authorized party at the cancellation date).
In case of cancellation of privileges, the class C share will be considered as a class A bearer share.
21. MINORITY INTEREST
Balance at 1 January
Minority share on operating results of the year
Balance at 31 December
31 December
2003
TL Million
31 December
2002
TL Million
13,450,237
2,484,177
15,934,414
13,450,237
13,450,237
22. LEGAL RESERVES
In accordance with the Turkish Commercial Code, companies are required to appropriate a part of their earnings to legal reserves, which are divided
into First Legal Reserve and Second Legal Reserve. The allocations are as follows:
a. First Legal Reserve: Appropriated out of net profit at the rate of 5% until such reserve is equal to 20% of issued and fully paid capital.
b. Second Legal Reserve: The second legal reserve is appropriated at the rate of 10% per annum of all cash distributions in excess 5% of the paid
in share capital.
In the attached financial statements legal reserves are indexed in accordance with IAS 29. The Group’s legal reserves amounted to TL 109,756,847
Million per its statutory books and they are not available for distribution unless they exceed 50% of the historical paid-in share capital, but may be
used to absorb losses, to support continuity of operations, maintain employment or recover possible effects of economic recession in the event that
the historical accumulated profits are exhausted.
Accumulated profits are available for distribution, subject to the legal reserve requirements set out above.
23. CONTINGENT LIABILITIES AND COMMITMENTS
Letters of Bank Guarantees Given
Guarantees Given to Custom Authorities by Tüprafl
31 December
2003
TL Million
31 December
2002
TL Million
2,352,783
305,674,731
308,027,514
2,622,056
267,092,372
269,714,428
24. ENVIRONMENTAL ISSUES
Independent environmental consultants were commissioned to report on the potential investment needed by the Company in respect of
environmental issues. Their report, issued in November 2001, presented a preliminary identification and analysis of environmental issues and an
indicative (order of magnitude) estimate of financial costs.
Financial costs in US dollars can be summarised as follows, by refinery and using the consultants’ classification of the type of cost:
(US$ 000)
"Provision" - High
"Provision" - Medium
"Provision" - Low
"Contingent Liability"
"Regulatory Pollution Prevention"
"Pollution Prevention"
Total
‹zmit
‹zmir
K›r›kkale
Batman
Körfez
TOTAL
1,400
1,240
30
3,750
13,600
13,740
33,760
670
500
310
7,300
7,080
15,860
550
50
8,640
4,230
13,470
120
10
1,420
2,290
3,840
14,580
32,180
3,760
3,170
53,690
17,320
1,800
32,210
4,060
34,720
30,510
120,620
"Körfez" refers to the location of the Yar›mca petrochemicals plant.
The classifications, which were intended for general guidance only, are as follows:
"Provision": obligations relating to past events, allocated to soil and groundwater issues and treatment of stockpiled wastes only.
"Provision"- High Priority: compliance with current domestic environmental standards; within 5 years.
"Provision"- Medium / Low Priority: Medium: compliance with current EU / international oil standards, 5 – 10 years; Low: best industry practices;
more than 10 years;
"Contingent liability": a possible past obligation exists, but there is insufficient data, or the obligation is dependent on a regulatory decision yet to be
made, namely contaminated land investigation / remediation or stockpiled waste treatment requirements.
"Regulatory Pollution Prevention": any investment required arising from future obligations / emissions, for regulatory compliance.
"Pollution Prevention": any investment required arising from future obligations / emissions, from existing company commitments and non-regulatory
investments ahead of regulatory pressure.
After acquiring Yar›mca Petrochemical Complex, TÜPRAfi’s environmental provision had increased to the level of US$ 17,320,000 (equivalent to TL
24,933,301 Million at the exchange rate ruling at 31 December 2001) for the high priority "provision"; which is required under the current domestic
environmental standards.
The Company has made significant progress, and the treatment of 5 Current and Former Sludge Pits has been finished by removing 12,200 tons of
solid sludge. As a result, of the total 14.58 million USD provision for soil and groundwater liabilities at Körfez, 8,439,943 USD has been finalized as
of 31 December 2003, and the total provision of TÜPRAfi reduced to USD 8,880,057 (equivalent to TL 12,395,094 Million as of 31 December
2003) for high priority provision.
Since the pollution prevention measures relate to the avoidance of future pollution, and not to events that have already occurred at the balance
sheet date, provision for such costs is not appropriate under IAS 37.
134 -135
25.NET SALES
2003
TL Million
2002
TL Million
Domestic Sales
Exports
Other Revenues
Gross Sales
18,194,249,559
1,132,018,423
337,830
19,326,605,812
18,752,886,041
1,136,594,739
382,825
19,889,863,605
Less: Deductions
Net Sales
(10,068,608,209)
9,257,997,603
(9,944,483,819)
9,945,379,786
The Group’s net sales can be analyzed as follows (unaudited):
Manufactured
Product Sales
Trade Goods Sales
Transportation Revenues
Total Sales
2003
Quantity
Mton
2003
TL Million
2002
Quantity
Mton
2002
TL Million
22,048,400
8,383,858,724
21,746,120
8,748,647,640
1,787,182
862,583,346
2,378,707
1,115,545,604
23,835,582
11,555,533
9,257,997,603
24,124,827
81,186,542
9,945,379,786
The above table is prepared based on approximate assumptions developed from the Group’s statistical data.
26. COST OF SALES
2003
TL Million
2002
TL Million
7,329,123,926
62,004,539
192,699,551
28,914,106
170,030,272
8,050,818,655
64,003,099
192,635,346
184,602,141
50,837
(3,743,951)
COST OF PRODUCTION
7,782,823,231
8,488,315,290
Change in Finished Goods
(31,505,070)
20,199,400
COST OF GOODS SOLD
7,751,318,161
8,508,514,690
Change in Trade Goods
Trade Goods Purchases
74,880,702
728,187,267
(45,645,932)
1,108,993,568
COST OF TRADE GOODS
803,067,969
1,063,347,636
COST OF SERVICES
150,708,179
68,414,669
27,765
92,411
(1,611,500)
(25,766,464)
8,703,510,574
9,614,602,942
Direct Materials
Direct Labor Cost
Depreciation Expenses
Impairment Loss on Fixed Assets
Other Production Expenses
Change in Semi-finished Goods
COST OF OTHER SALES
Change in Provision
for Diminution In Value
COST OF SALES
The above table is prepared based on approximate assumptions developed from the Group’s statistical data.
136 -137
27. OPERATING EXPENSES
Marketing, selling and distribution expenses
General administrative expenses
2003
TL Million
2002
TL Million
39,017,585
124,311,691
163,329,276
39,484,630
126,441,367
165,925,997
2003
TL Million
2002
TL Million
73,142,497
5,306,090
32,257,666
15,553,337
10,664,687
26,404,999
163,329,276
76,203,860
5,310,643
34,024,083
16,037,478
6,314,391
28,035,542
165,925,997
The number of employees at 31 December 2003 is approximately 4,728 (2002: 5,001).
Personnel Expenses (*)
Indirect Material Expenses
Service Expense Provided from Outside
Taxes
Depreciation Expenses
Others
The above table is prepared based on approximate assumptions developed from the Group is statiscal data.
(*) Personnel expenses include a provision booked against to sub-contractors’ employees for the first time as at 31 December 2003. The effect of
the provision related to prior years was not calculated.
28. FINANCE INCOME (NET)
Foreign Exchange Losses
Interest Expense
Bank Commission Expenses
Interest Cost of RPP
Interest Income from Bank Deposits
and Reverse Repurchase Agreements
Interest Income from Customers
Foreign Exchange Gains
Discount interest income / (expense) (net)
Interest Income from PA (please see note 7)
2003
TL Million
2002
TL Million
(106,183,870)
(15,719,887)
(1,238)
(3,528,734)
(276,304,518)
(64,459,178)
(1,603)
(4,357,448)
200,821,746
18,466,366
203,911,136
8,230,210
305,995,729
196,333,268
15,428,441
196,778,916
16,870
11,199,285
74,634,033
29. OTHER INCOME / (EXPENSES) (NET)
Rent Income
Penalties and Fines Received
Other Income / (Expense)
Provision Released
Provision Expense for Legal Claims
Vacation Accrual Expenses (*)
Seniority Premium Expenses (*)
Other Provision Expenses
Idle Capacity Expenses
Depreciation Expenses-(Idle Capacity)
Donations Expenses
Penalties and Fines Paid
2003
TL Million
2002
TL Million
1,146,662
3,037,959
4,364,209
280,295
(317,615)
(19,754,625)
(8,101,701)
(1,388,415)
(4,607,358)
(4,660,796)
(2,534,471)
(10,751,086)
(43,286,942)
1,085,902
8,516,545
2,618,738
28,253,824
(2,658,235)
(1,765,856)
(5,226,780)
(6,238,963)
(2,639,905)
(15,959,820)
5,985,450
(*) The Group’s management decided to book provision against vacation and seniority premium for the first time as at 31 December 2003.
138 - 139
H‹SSEDARLARA B‹LG‹ / STOCKHOLDERS’ INFORMATION
Borsa Bilgisi
Türkiye Petrol Rafinerileri A.fi. hisse senetleri ‹stanbul Menkul
K›ymetler Borsas› (‹MKB)’nda "TUPRS" sembolü, Londra Menkul
K›ymetler Borsas›’nda "TPRD" sembolü ile ifllem görmektedir. Hisse
senetlerine iliflkin bilgiler günlük gazetelerin ekonomi sayfalar›nda
yer almaktad›r.
Stock Information
TUPRAfi stocks are listed on the ‹stanbul Stock Exchange (ISE) under
the symbol "TUPRS" and on the London Stock Exchange under the
symbol "TPRD". Stock prices are issued in daily newspapers.
Investor Relations
TÜPRAfi’s annual reports are available free of charge upon request to
the following address:
Yat›r›mc› ‹liflkileri
Türkiye Petrol Rafinerileri A.fi.’nin y›ll›k faaliyet raporlar› ücretsiz
olarak afla¤›daki adresten temin edilebilir.
TÜPRAfi,
Investor Relations Directorate
41790 Korfez-Kocaeli, Turkey
Tel (90 262) 527 06 00 Fax (90 262) 527 06 59
Türkiye Petrol Rafinerileri A.fi.
Yat›r›mc› ‹liflkileri Müdürlü¤ü
41790 Körfez-Kocaeli
Tel (0262) 527 06 00 Faks (0262) 527 06 59
Annual Meeting
The Annual Meeting of Shareholders of TÜPRAfi. will be held on 09
April 2004 at the Headquarters of the Company.
Y›ll›k Ola¤an Genel Kurul
Türkiye Petrol Rafinerileri A.fi.’nin Y›ll›k Ola¤an Genel Kurulu 09
Nisan 2004 tarihinde fiirket Genel Merkezinde yap›lacakt›r.
Auditors
DRT Denetim Revizyon Tasdik Yeminli Mali Müflavirlik A.fi.
Member firm of DELOITTE TOUCHE TOHMATSU
Yapi Kredi Plaza, Büyükdere Cad. B Blok Kat 5
Levent 34330 ‹stanbul, Turkey
Ba¤›ms›z Denetçi
DRT Denetim Revizyon Tasdik Yeminli Mali Müflavirlik A.fi.
Member firm of DELOITTE TOUCHE TOHMATSU
Yap› Kredi Plaza. Büyükdere Cad. B Blok Kat 5
Levent 80620 ‹stanbul
2002
4Ç-Q
8,900
2Ç-Q
3Ç-Q
2003
* Kar paylar› ve bedelsiz hisse etkileri giderilmifl ve karfl›laflt›rma yap›lmaya uygun hale getirilmifltir.
* Effects of dividends and bonus shares are eliminated and adjusted for comparison.
13,600
10,200
11,400
1Ç-Q
7,500
3Ç-Q
6,750
6,450
7,950
2Ç-Q
6,100
7,100
1Ç-Q
5,700
6,400
Hisse Senedi
Fiyat› *
Stock Prices*
8,300
10,750
11,650
Hisse Senedinin Fiyat Seyri
TÜPRAfi hisse senedinin 2003 ve 2002 y›l› çeyrek dönemler
itibariyle ‹stanbul Menkul K›ymetler Borsas› (‹MKB)’ndaki en yüksek
ve en düflük fiyatlar› afla¤›da verilmifltir.
12,900
Market Price per Share by Quarter
The high and low sale prices of the stocks on the ISE in 2003 and
2002 are given below.
4Ç-Q
Adresler
Türkiye Petrol Rafinerileri A.fi.
Genel Müdürlük
41790 Körfez Kocaeli
Tel (0262) 527 06 00 (20 hat)
Faks (0262) 527 06 58 - 527 06 59
Teleks 33316 tprg tr - 33317 prgm tr
E-posta [email protected]
www.tupras.com.tr
‹zmit Rafineri Müdürlü¤ü
Tel (0262) 527 06 60 (24 hat)
Faks (0262) 527 47 24 - 527 23 76
Teleks 33316 tprg tr - 33317 prgm tr
E-posta [email protected]. com. tr
Directory
Turkish Petroleum Refineries Corp.
Headquarters
41790 Körfez - Turkey
Phone (90 262) 527 06 00 (20 lines)
Fax (90 262) 527 06 58 - 527 06 59
Telex 33316 tprg tr - 33317 prgm tr
E-mail [email protected]
www.tupras.com.tr
‹zmit Refinery
‹zmir Rafineri Müdürlü¤ü
34800 Alia¤a ‹zmit
Tel (232) 616 12 50 (5 hat)
Faks (0232) 616 22 49 - 616 12 49 - 616 23 83
Teleks 51704 iraf tr - 51708 tpra tr
41790 Körfez-Kocaeli, Turkey
Phone (90 262) 527 06 60 (24 lines)
Fax (90 262) 527 47 24 - 527 23 76
K›r›kkale Rafineri Müdürlü¤ü
71001 K›r›kkale
Tel (0318) 266 91 00 (20 hat)
Faks (0318) 266 91 37 - 266 91 38
Teleks 44924 oraf tr - 44691 toar tr
‹zmir Refinery
Batman Rafineri Müdürlü¤ü
72100 Batman
Tel (0488) 213 42 30 (10 hat)-215 02 18 (10 hat)
Faks (0488) 213 39 19
Teleks 72309 btup.tr
E-posta [email protected]. tr
Körfez Petrokimya ve Rafineri Müdürlü¤ü
Tel (0262) 528 14 50 (20 hat)
Faks (0262) 528 14 00 - 528 17 38
Ankara ‹rtibat Bürosu
Atatürk Bulvar› Atayurt ‹flhan› No: 169/64
06680 Bakanl›klar Ankara
Tel (0312) 417 12 05 (5 hat)
Faks (0312) 417 75 12
35800 Alia¤a-‹zmir, Turkey
Phone (90 232) 616 10 50 (5 lines)
Fax (90 232) 616 22 49 - 616 12 49 - 616 23 83
Telex 51704 iraf tr - 51708 tpra tr
K›r›kkale Refinery
71001 K›r›kkale, Turkey
Phone (90 318) 266 91 00 (20 lines)
Fax (90318) 266 91 37 - 266 91 38
Telex 44924 oraf tr - 44691 toar tr
Batman Refinery
72100 Batman, Turkey
Phone (90 488) 213 42 30 (10 lines) - 215 02 18 (10 lines)
Fax (90 488) 213 39 19
Telex 72309 btup tr
Körfez Petrochemical and Refinery Complex
41790 Körfez-Kocaeli, Turkey
Phone (90 262) 528 14 50 (20 lines)
Fax (90 262) 528 14 00 - 528 17 38
Ankara Liaison Office
Atatürk Bulvar› Atayurt ‹flhan› No: 169/64
06680 Bakanl›klar - Ankara, Turkey
Phone (90 312) 417 12 05 (5 lines)
Fax (90 312) 417 75 12
Finar Corporate Design © 2004.
tupras.com.tr

Rapor - Teknolojik Kazalar Bilgi Sistemi

Transkript

Benzer belgeler

USDA: Nisan ayı buğday tahmini

Isbank Basin Bu lteni sendikasyonkredisi, Seite 1