D onanım

Transkript

D onanım

PE S 2008
D rive r
Se l
am l
ar ,
H aval
ar iyice ıs ındıve s us uzl
uk k apıda. Önce l
ik l
e s u ve e l
e k trik
k ul
l
anım ında ne k adar çok tas arruf yapab il
irs e k yapal
ım ve
çe vre m izde k il
e ri uyaral
ım diye re k s izl
e re m e rh ab a de m e k
is tiyorum .
H e r s ayım ızda ol
duğu gib i dol
u dol
u içe rik b u ayda s izl
e ri
be k l
iyor. Ge çe n s ayım ızda b irinci b öl
üm ünü yayınl
adığım ız
Tom s H ardw are Guide Ene rji Tas arrufu Re h b e ri ik inci b öl
üm ü
il
e de vam e diyor. Bu yazıda s is te m inizi güç tük e tim i açıs ından
e n ve rim l
i h al
e nas ılge tire b il
e ce ğinizi anl
atıyoruz.
Gürk an Ye niçe ri
Yaz ıl
ım M üh e nd is l
iği
Yine Tom s H ardw are Guide Ek ran K artl
arım ak al
e s i ye ni e k ran
k artıal
m ak is te ye nl
e rin k afal
arındak i s oru işare tl
e rini ortadan
k al
dırıyor.
D e rgi içe riğinin b ir k ıs m ıde rgiye k atk ıda
b ul
unan k urul
uşl
ardan izin al
ınarak
yayınl
anm ak tadır.
Re k l
am
ve rm e k
çok k ol
ay
ve çok
ucuz!
Yayınl
anan yazıl
ardan yazarl
arıs orum l
udur.
D e rgi içe riği k ıs m e n yada tam am e n k aynak
gös te ril
s e dah i h e rh angi b ir şe k il
de h e rh angi
b ir ortam da k ul
l
anıl
am az. Ancak de rgi b ir
b ütün ol
arak e l
e k tronik ortam da s ınırs ız
şe k il
de dağıtıl
ab il
ir.
İçe rik te n k aynak l
anab il
e ce k s orunl
ardan
dol
ayıde rgi s orum l
u tutul
am az.
Tüm ticari m ark al
ar k e ndi s ah ipl
e rine aittir.
Pcl
ab s m ak al
e s i is e önüm üzde k i günl
e rde adınıdah a s ık
duyacağım ız W im ax k onul
u: Ge niş Me nzil
l
i K ab l
os uz Ağ
Standardıh ak k ında b il
m e k is te ye b il
e ce ğiniz h e r şe y b u
m ak al
e de ye r al
ıyor.
Gürk an Ye niçe rinin Nas ıldah a iyi k od yazarız m ak al
e s i is e
program cıl
ara ve program cıadayl
arına yolgös te riyor.
O K U YU CU
İ
GÖ RÜ ŞLER
layarak
Bu raya tık
ak k ındak i
pdfde rgi h
iniz i
düşünce le r
siniz .
paylaşab ilir
Bunl
arın dışında pil
l
i, ol
ym pos , te k nom ag,
ye nib u, turk te k no, s ine m a, dm ry ve
joom l
a h ab e rl
e ri ve m ak al
el
e ri il
e dol
u
dol
u b ir de rgi s izl
e ri b e k l
iyor.
Bir s onrak i s ayım ızda e n günce l
k onul
arl
a te k rar yanınızda ol
m ak dil
e ği
il
e m utl
u yarınl
ar. pdfde rgi
zuzuu.org
K URAL D IŞI LİNK İİH BAR ET
Ü cre ts iz Bil
gis ayar D e rgis i pdfde rgi' de n
Ü cre ts iz Re k l
am K am panyas ı!
Buradak i l
ogol
ar 2008 yıl
ıb aşına k adar çık acak tüm s ayıl
arım ızdak i Pixe l
Re k l
am s ayfas ında ücre ts iz yayınl
anacak tır.
Başvurul
ar durdurul
m uştur.
Bil
dirge ç
w w w .pdfde rgi.com | Ücre tsiz ab one ol
! | Sayfa 4
Googl
e 'dan dünyanın e n k aps am l
ık işis e lb il
gi
ve ritab anı
H ab e re göre Googl
e dünyanın
en
k aps am l
ı
k işis e l
ve ritab anını
k urm aya
h azırl
anıyor.
k ul
l
anıcıl
arın
gönül
l
ü
ol
arak
ve rdiği
b il
gil
e rin
topl
anm as ıyl
a
ol
uşturul
acak b u ve ritab anı,
k işis e l te rcih
ve
e ğil
im l
e ri
be l
irl
e ye re k
ins anl
ara
yaşam l
arını nas ıls ürdürm e l
e ri
ge re k tiği
k onus unda
tavs iye l
e r ve re ce k .
Yani Googl
e 'a "Yarın h angi fil
m e gitm e l
iyim ?", "Bu ak şam ne
ye m e l
iyim ?" ya da "H angi k ızı te rcih e tm e l
iyim ?" gib i s orul
ar
s orduğunuzda Googl
e b u k onul
arda tavs iye l
e rde b ul
unacak .
Site l
e r ve Sunucul
arı
Site l
e r ve al
tyapıl
arıil
e il
gil
i b irçok b il
giye ul
aşm ak m üm k ün. Be l
k i b e nim
gözüm de n k açan, b e l
k i de "w h ois "b il
gil
e rinde ol
m ayan s unucu b il
gil
e ri için W h o
Is H os ting Th is s ite s ine b aşvurab il
irs iniz.
Inte rne t Expl
ore r 8 Al
ph a Görüntül
e ri
D igg de gördüğüm b ir h ab e re
göre Inte rne t Expl
ore r 8 Al
ph a
görüntül
e ri yayınl
anl
anm ış.
İndirm e l
ink ine dah a
ras tl
am adım fak at Al
ph a
s ürm l
e ri indirm e ye ge l
m e z s onra
s onu s afari gib i b aşl
am adan
b ite r. D igg de b azıl
arıs ah te
görüntü diye yorum yaps ada
s ah te s i b il
e h oş ol
m uş diye s i
ge l
iyor ins anın.
O pe nM ok o 9 Te m m uz'da çık ıyor
D ah a önce h ak k ında yazıl
ıp
çizil
e n çık ış tarih i e rte l
e ne n
O pe nMok o 9 Te m m uz'da
piyas aya çık ıyor. D ah a önce
b il
dirge ç'te de yayınl
anan
O pe nMok o h ak k ında artık
dah a ayrıntıl
ıb il
gil
e r var.
Iph one k adar s ans as yone l
ol
m ayan O pe nMok o'nun e n
b üyük öze l
l
iği açık k aynak l
ı
b ir tab ana s ah ip ol
m as ı.
2,5 inçl
ik dok unm atik
e k rana s ah ip ol
an, 300$ve
450$s atışa s unul
acak ik i
fark l
ıope nm ok o ne o 19 73
m ode l
i m e vcut. ope nm ok o
ne o 19 73'l
e rin ortak
donanım öze l
l
ik l
e ri is e şu
s ite de k i açık l
am al
ar göre şim dil
ik şu durum daym ış
* 120.7 x 62 x 18.5 (m m )
* 2.8″ VGA (480×640) TFT Ek ran
* Sam s ung s 3c2410 SoC
* Gl
ob alLocate AGPS ch ip
* Ti GPRS (2.5G not ED GE)
* Unpow e re d USB 1.1
* Touch s cre e n
* m icro-s d s l
ot
* 2.5m m audio jack
* 2 b uttons
* 1200 m Ah b atte ry (USB şarj)
* 128 MB SD RAM
* 64 MB NAND Fl
as h
* Bl
ue tooth 2.0
Bil
dirge ç
Be dava Googl
e Re ade r Tak ipçis i Fire fox
K ul
l
ananl
ar İçin
Googl
e Re ade r W atch e r RSS ab one l
ik l
e rini Googl
e Re ade r il
e
ok uyanl
ar için s on de re ce k ul
l
anışl
ı b ir Fire fox e k l
e ntis i. Ek l
e ntiyi
indirdip k urduk tan s onra fire fox inte rne t tarayıcınızın s ağ al
t k öşe s ine
b ir ik on ge l
iyor.
Ek l
e nti b e l
l
i aral
ık l
arl
a googl
e re ade r
h e s ab ınızı k ontrole de re k s ağ al
t k öşe de
ye ni b ir h ab e r ol
up ol
m adığını h ab e r
s ayıs ını yazarak k ul
l
anıcıya b il
diriyor.
İk onun üze rine ge l
diğinizde h angi RSS
k aynak l
arında k aç tane
ok unm am ış
h ab e r ol
duğunu öze t şe k l
inde gös te riyor.
! | Sayfa 5
Bu program h al
de n anl
ıyor
Fraunh ofe r Ins titute tarafından
ge l
iştiril
e n b u program
yüz
ifade nizde n yol
a çık arak ruh
h al
inizi
tah m in
e tm e ye
çal
ışıyor.
Yapm anız
ge re k e n
program ı k urduk tan s onra w e b
k am e ras ına b ir b ak ış atm ak .
Program
k am e raya yans ıyan
görüntünüze göre cins iye tinizi,
m utl
u
mu
m uts uz
mu
ol
duğunuzu, b ir şe ye şaşırıp
şaşırm adığınızı grafik l
e rl
e s ize
gös te riyor.
Program ın
pratik te
re k l
am cıl
ık
al
anında
k ul
l
anıl
m as ı
düşünül
üyorm uş. Ü re ttiğiniz re k l
am ürünün ins anl
arı m utl
u e dip
e tm e diğini b il
m e k öne m l
i b ir ve ri ol
acak tır tab ii. Program e n
azından e ğl
e nce için b uradan indiril
e b il
ir.
W e b 2.0 Roze tl
e ri
roze tl
e r ge ne l
l
ik l
e ziyare tçil
e rin çok il
gis ini çe k e r.
b uradak i s ite de w e b s ite nize k oyab il
m e niz için w e b 2.0
roze tl
e ri, b u roze tl
e rin ps d dos yal
arıvar. b u roze tl
er
s ite nizde b il
gi am açl
ık ul
l
anıl
ab il
e ce ği gib i "b e ta"
e tik e ti ol
arak ta k ul
l
anıl
ab il
ir. ayrıca s ite ye e n yak ın
zam anda roze tl
e rin yapım ıyl
a il
gil
i vide ol
arın da
ekl
e ne ce ği s öyl
e niyor.
Adob e Ph otos h op Sh ape s h e m de 10.000 Tane
H er
tas arım cının
tas arım
çantas ında
b ul
unab il
e ce k
b ir araçtır b e nce
cus tom
s h ape s l
e r.D ow nl
oad
e de ce ğiniz
dos yanın
b oyutu is e s ade ce 37m b gib i k üçük am a işl
e vi
b üyük b ir dos ya yani b ir ne vi k otanızın dos tu
diye b il
iriz.Ph otos h op
Sh ape s l
e ri BURAD AN
indire b il
irs iniz...
k e ndi s im ps ons k arak te rinizi yaratın...
27 te m m uz 2007 tarih inde vizyona gire ce k ol
an
s im ps ons m ovie 'nin re s m î w e b s ite s inde
k e ndi
s im ps ons k arak te rinizi yaratm anızı s ağl
ayan b ir b öl
üm
ekl
e nm iş. Bu b öl
üm il
e dah a önce s outh park için
yapıl
an b e nze r b ir uygul
am adak i gib i s tandart b ir
s im ps ons k al
ıb ı üze rinde is te ğinize göre s açı, s ak al
ı,
te n re ngini, b ak ışı, dudak
şe k l
ini ve
k ıyafe ti
de ğiştire b il
iyors unuz.
k arak te rinizi yarattığınızda is te rs e niz s is te m e üye
ol
arak k ayıt e de b il
iyor, is te rs e nizde h e m avatar
h e m de
tam
b oy
im aj ol
arak
b il
gis ayarınıza
indire b il
iyors unuz. s ite fl
as h
il
e tas arl
andığından
dol
ayı tam adre s ve rm e k m üm k ün de ğil
. b u yüzde n
b uradan s ite ye b ağl
andık tan s onra cre ate your
s im ps ons avatar s e k m e s ine tık l
am anız ge re k iyor.
Bil
dirge ç
! | Sayfa 6
W e b Site s i Anal
iz Aracı: Xinu
20 k at dah a ucuza 'Güne ş Ene rjis i'
Xinu w e b s ite nizin de tayl
ı b ir anal
izini
gös te re n Popuri b e nze ri b ir s e rvis .
adam l
arından
ol
uşan
b ir
grup, m e vcut s ınırl
arı aşan
b ir güne ş e ne rjis i pane l
i
üre ttik l
e rini açık l
adı.
Xinu'da b ul
ab il
e ce k l
e rinizde n b azıl
arı
Te ch norati b ağl
antıl
arı, Googl
e
ve
Yah oo inde k s l
e nm e de tayl
arı. Bunl
arın
dışında b ir çok s os yal im l
e m e s e rvis inde n is tatis tik l
e re , s ayfa
anal
izl
e rine ve s ayfal
arın CSS, XH TML k odl
arının ge çe rl
il
ik l
e rine
ul
aşm anız m üm k ün, Xinu aracıl
ığıyl
a.
Bana k al
ırs a popuri s ade l
iği ve h ızıyl
a açık ara önde ancak b u tür
s e rvis l
e rde n faydal
ananl
ar için Xinu güze lb ir al
te rnatif s ağl
ıyor.
w e b 2 b ook m ark s
b ook m ark
s ite l
e rine
b ir
ye nis i
dah a
ekl
e ndi
w e b 2b ook m ark s .
gördüğüm k adarıyl
a dah a çok s ite yapım cıl
arını h e de f al
an s ite
şim dil
ik 6 k ate goride n ol
uşuyor.
yazıcınıza h ük m e din!
k artuş ve k ağıt tas arrufu yapab il
e ce ğiniz program l
ar:
ink s ave r:k artuşl
arınızdan % 75 e varan tas arruf s ağl
ayab il
e ce ğiniz
güze lb ir program .program ı k ul
l
anırk e n yaptığınız tas arrufu türk l
iras ı
ol
arak da gös te re b il
iyor.
fine print: te k
k ağıda çok l
u s ayfa b as k ıs ı,ark al
ı önl
ü b as k ı
s e çe ne ği,öl
çe k l
e m e gib i öze l
l
ik l
e ri ol
an çok k ul
l
anışl
ıb ir program .
b u ik i program s aye s inde h e m k artuştan h e m de k ağıt k ul
l
anım ından
tas arruf s ağl
ayab il
irs iniz.
Fos il
yak ıtl
arına
ol
an
b ağım l
ıl
ığı
azal
tm aya
yöne l
ik
h e r ge çe n
gün
artan
e yl
em
(b k nz:l
ive
e arth ) ve arayışl
ar (b k nz:
rüzgar
e ne rjis i,
h ib rid
m otorl
ar) düşünül
düğünde
ciddiye
al
ınm as ı ge re k e n
b ir b il
diri. Ye ni te k nol
ojinin
te m e l
i,
pane l
l
e rin
üre tim
yönte m inde yatıyor.
Günüm üz şartl
arında, s il
ik on b azl
ı yarı il
e tk e n s ol
ar pane l
l
e r, w att
b aşına ortal
am a 2,5$ gib i b ir m al
iye t il
e üre til
iyorl
ar. Bu da,
ye nil
e ne b il
ir e ne rji arayışında güne ş e ne rjis i te rcih inin önüne
çık an e n b üyük e nge lol
arak görül
üyor.
Gw angju Bil
im ve Te k nol
oji Ens titüs ü çatıs ı al
tında, Le e K w angh e e önde rl
iğinde çal
ışan K ore l
i b il
im adam l
arı şu an için % 6,5
e tk inl
ik l
e çal
ışab il
e n (m e vcut güne ş e ne rji pane l
l
e rinin ortal
am a
ve rim l
il
ik s e viye s i il
e aynı) te k nol
ojik pane l
l
e rinin, pl
as tik b azl
ı
ol
duğunu ve w att b aşına m al
iye ti de 10 ce nt'e (0.1$)
düşürdük l
e rini b e l
irtiyorl
ar.
2012 yıl
ına k adar ticaril
e ştiril
m e s i pl
anl
anan pane l
l
e rde e tk inl
ik
oranının % 15'e çık arıl
m as ıb e k l
e niyor.
Bil
dirge ç
! | Sayfa 7
Parl
ayan, Yans ıyan Butonl
ar H azırl
am ak
Be dava Çe vrim içi O CR Se rvis i
W e b 2.0 s ite l
e riyl
e özde şl
e şm iş adına ge ne l
l
ik l
e w e b 2.0 l
ogol
arı, b utonl
arı
de ne n parl
ayan ve yans ım a e fe k tl
i b utonl
ar yapab il
e ce ğiniz b ir s ade b ir arayüze
s ah ip çok güze lb ir s e rvis .
O CR
(O ptical
Ch aracte r
Re cognition) ve ya
Türk çe s iyl
e
O ptik
K arak te r
Tanım a
k ağıt
üs tünde k i
be l
ge l
e rl
e
çal
ışanl
ar
için
h ayati
b ir
te k nol
oji.
K ıs aca
k ağıt
üs tünde k i
be l
ge yi b ir tarayıcı
vas ıtas ıyl
a el
e k tronik ortam a s ank i e l
l
e yazıl
m ış gib i
ak tarm aya yarıyor. Fak at b u işl
e m i yapab il
m e niz için Fine
Re ade r gib i b ir O CR yazıl
ım ına ih tiyaç duyul
uyor. Bu
s e rvis yazıl
ım ih tiyacını ortadan k al
dırarak tarayıcıdan
çık an re s im l
e ri inte rne t üze rinde n tanım a işl
e m ine tab ii
tutarak s ize k ağıdın e l
e k tronik çık tıs ınıve riyor.
Re nk , ge nişl
ik , oval
l
ik gib i öze l
l
ik l
e rini b e l
irl
e dik te n s onra te k yapm anız ge re k e n
şe y re l
oad düğm e s ine b as m ak ve ol
uşturduğu gif, jpg ve png form atl
arından
ol
uşan zipl
i dos yayı
b il
gis ayarınıza indire re k
k ul
l
anm ak . Bu s e rvis
s aye s inde Örne k te k i gib i
b utonl
arıph otos h op b il
m e de n
k ol
ayl
ık l
a h azırl
ayab il
irs iniz.
K odl
arınıza m ak yaj yapın
Yine b ir Sm as h ing Magazine yazıs ıfak at b u adam l
ar ge rçe k te n
işl
e rini iyi yapıyorl
ar:) Bu s e fe rk i m ak al
e yazdığım ız k odl
arı
te m izl
e m e k , düze nl
e m e k ve göze h oş görünür b ir h al
e ge tirm e k l
e
il
gil
i... 15 ade t fark l
ıprogram l
is te l
e nm iş. Cs s , rub y, h tm l
, c+ + ,
java ve dah a b ir çok diliçin e ditörl
e r m e vcut. Siz de te m iz k odl
ar
is tiyors anız b ir göz atın.
M ozil
l
a Gran Paradis o "Al
ph a 6"
Inte rne t Expl
ore r'ı k ol
tuğundan oynatan Mozil
l
a
Fire fox'un ye ni s ürüm ü ol
an Gran Paradis o'nun
de ne m e s ürüm ünün 6. ve rs iyonu k ul
l
anıcıl
arın
il
gis ine s unul
du. Al
ph a 6 ve rs iyonunda h al
en
de ne m e aşam as ında ol
an tarayıcının b ir çok e k s iği
düze l
til
m iş. Güve nl
ik ve e s te tik açıdan s on de re ce
doyurucu ol
an Gran Paradis o Micros oft'un Inte rne t Expl
ore r 7
atağına k arşıl
ık
ve re ce k
gib i görünüyor. Gran Paradis o'nun
ce zb e dici öze l
l
ik l
e rinde n b iri h e rh angi b ir ne de nl
e k apanan
oturum un ge ri döndürül
e b il
m e s i. Yani e n s on k al
dığınız ye rde n
k apanan b ütün s ayfal
arın otom atik
ol
arak
açıl
m as ı. Gran
paradis o'nun diğe r ye nil
ik l
e rini görm e k için b uraya göz atab il
irs iniz.
Güze lb ir dom ain s izin de h ak k ınız.
Şu s ite de yazıl
dığına göre h al
a işinize yarar, anl
atm ak
is te dik l
e rinize uygun ve çok güze ldom ainl
e r s atın
al
ab il
irs iniz. Yapm anız ge re k e n te k şe y b irazcık
kel
im e l
e rl
e ve h arfl
e rl
e oynam ak . Site de k i "onl
ine
dom ain ge ne rator"s aye s inde dom aininizi 30 s n.
içe ris inde ol
uşturab il
iyors unuz.
6.Ne s ilD ok unm atik iPod'l
ar
Appl
e 6.ne s iliPod'l
ar il
e il
gil
i duyuru yaptı. Buna göre
ye ni ne s iliPod'l
ar iPh one gib i dok unm atik ol
acak m ış.
2008'in ocak ayında piyas aya çık m as ıpl
anl
anan iPod'l
arı
O S X işl
e tim s is te m i tab anl
ıyük s e k k apas ite l
i te k nol
ojiyl
e
b irl
ik te s unacak m ış. 6.ne s iliPod'l
arın e k ranl
arıdah a
b üyük , dah a b üyük de pol
am a k apas ite s i de ol
acak m ış.
Bil
dirge ç
İnte rne tte n Para K azanm a :Sh oppe ro
! | Sayfa 8
Pardus 'un Ye ni Sürüm ü CaracalCaracal
inte rne t üze rinde n nas ılpara k azanıl
ır diye düşüne nl
e r için h e r
ge çe n gün ye ni b ir s e rvis açıl
ıyor. Sh oppe ro b unl
ardan b ir
tane s i, al
m anya m e rk e zl
i ol
an b u s e rvis ingil
izce s ini h azırl
adığı
s ayfayı yayına s ok m uş. Ü ye ol
ur ol
m az 10 avro h e s ab ınızda
görüntül
e niyor. D ah a s onra yapm anız ge re k e n te k şe y s ade ce
varol
an ürünl
e re yorum yazarak ne de n o ürünü tavs iye
e ttiğinizi anl
atm ak ve ya b ul
unm ayan ye ni b ir ürün h ak k ında
tanıtım yapm ak tavs iye e tm e k . D ana s onra yorum l
arınızın
görüntül
e nm e fre k ans ına göre s ite nin ge l
irinde n s izde k e ndi
payınıza düşe ni al
ıyors unuz. Bunun yanında günl
ük , h aftal
ık
ve ya ayl
ık ol
arak yorum l
arınızın ne s ık l
ık ta ok unduğunu
göre b il
iyors unuz.
Pe k i
param ı
nas ıl al
acağım
diye
düşünüyors anız, h e s ab ınız 25 avro ol
ur ol
m az o ayın s onunda
paypalh e s ab ınıza yatırıl
ıyor k azançl
arınız.
Evre ns e lK od Çe viricis i
code .cs ide .com s ite s i e l
inizde b ul
unan h e rh angi b ir m e tin yazıs ı
ol
s un is te r h e r h angi b ir dil
de yazı ol
s un girdiğiniz h e r yazıyı
e vre ns e l k oda(unicode ) çe viriyor. H angi dil
de ol
acağına s iz
k arar ve riyors unuz b u çe vril
e ce k dök üm anın. İs te r h tm l
, is te r
java is te rs e niz as cii. Ayrıca s ite de e vre ns e lk od k arak te r tab l
os u
ve w indow s k arak te r tab l
ol
arınıb ul
ab il
irs iniz.
b urne r k ing ya da h e rk e s e b e dava b urne r
googl
e 'ın fe e db urne r'ı s atın al
m as ıyl
a b irl
ik te s ite ye tk il
il
e ri
b e davaya h izm e t ve rdik l
e rini dün itib ariyl
e duyurdul
ar. dah a
doğrus u w e b yöne ticil
e ri fe e db urne r'ın çok k ul
l
anıl
an ik i
s e rvis ini artık ücre ts iz k ul
l
anab il
e ce k l
e r.
b unl
ardan il
k i is tatis tik am açl
ı k ul
l
anıl
an Fe e dBurne r Stats Pro
diğe ri is e adre s l
e r aras ıuyum aracıs ıMyBrand.
ne de rs iniz göz m ü b oyuyorl
ar?
Pardus 'un günce l
l
e nm iş ara s ürüm ü Pardus 2007.2, Caracal
Caracalk od adıyl
a yayınl
andı. CaracalCaracal
, K arak ul
ak
ve ya Ste p Vaşağıadıyl
a da b il
ine n K e digil
l
e r fam il
yas ından
b ir yab an k e dis i türüym üş. Pardus çul
arıözgür yazıl
ım a
s ağl
adık l
arıöne m l
i k atk ıl
arın yanında doğa b il
incini günde m e
taşım ak tak i h as s as iye tl
e ri açıs ından da k utl
am ak ge re k ir.
Re h b e r
! | Sayfa 9
W iM AX: Ge niş M e nz il
l
i Ye ni
K abl
os u z Ağ Stand ard ı
Yak ın zam anda h ayatım ıza ye ni
b ir k avram dah a gire ce k . Be l
ki
k im il
e rim iz tanışm ıl
ardır b il
e:
W iMAX.
Bu
ye ni
te k nol
oji
k ab l
os uz uygul
am al
arda ye ni b ir
çığır açacak . H e m k ab l
os uz h e m
de ge niş b ant inte rne t im k anı s unacak . Be l
k i ce p te l
e fonl
arında
da ye rini al
acak . Bir um ut ge l
işm e k te ol
an ül
kel
e rin te k nol
oji
al
anında diğe r ül
kel
e re ye tişm e s ini s ağl
ayacak . BU yazıda
W iMAX te k nol
ojis inin üze rine e ğil
iyoruz.
b irk aç LAN/W LAN (W ire l
e s s /LocalAre a Ne tw ork , K ab l
os uz/Ye re l
Al
an Ağı)'ı b irb irine b ağl
am ak için tas arl
anm ıştır. Örne ğin, b ir
k am püs te yurtl
ar için b ir LAN, de rs l
ik l
e r için b ir LAN, ak ade m ik
pe rs one liçin b ir LAN ol
ab il
ir, h atta b unl
arın yanında b irk aç tane
de W LAN b ul
unab il
ir. İşte b u ağl
arın h e ps i MAN yapıs ı il
e
b irb irine b ağl
anab il
ir. Ge rçi W iMAX, il
e ride de b ah s e de ce ğim ,
W LAN tipi ağl
ardan dah a ve rim l
i b ir yapıya s ah ip ol
duğu için W iFi'ye de rak ip ol
ab il
e ce k nite l
ik te .
W iMAX, MAN gib i ge niş k aps am l
ı ağl
ar için ge l
iştiril
en
te k nol
ojil
e rin uygunl
uğunu b e l
irl
e ye n s tandartl
ar topl
ul
uğudur.
Açıl
ım ı, W orl
dw ide Inte rope rab il
ity for Microw ave Acce s s 'dir.
W iMAX forum u, ye ni k ab l
os uz ağ s tandardı IEEE 802.16 ve
H ipe rMAN s tandartl
arına uygun üre til
e n donanım l
arın b u
s tandartl
ara uygunl
uğunu onayl
ayan b ir k urum dur. K urum
as l
ında onayl
am anın da öte s ine gidip çık an e nge l
l
e rin aşıl
m as ı
için ye ni fik irl
e r de üre tm e k te dir. Yuk arıdak i te rim l
e ri yazının
il
e rl
e ye n b öl
üm l
e rinde açık l
ayacağım .
W iMAX forum u onayl
adığı ürünl
e re W iMAX Forum Ce rtifie d
(W iMAX forum u onayl
ı) ib are s i ve rm e k te dir. Bazı donanım
üre ticil
e ri W iMAX-re ady (W iMAX'e h azır), W iMAX-com pl
iant
(W iMAX uyum l
u), pre -W iMAX (ön-W iMAX) gib i e tik e tl
e rl
e
piyas aya ürün s uns al
ar da, b u ürünl
e r W iMAX Forum tarafından
onayl
anm adığıiçin ürünl
e rin ge çe rl
il
iği yok tur.
K ul
l
anım Al
anl
arı
Me tropol
itan Are a Ne tw ork (Me tropolAl
an Ağı, MAN), ge niş al
an
ağından (W ide Are a Ne tw ork ,W AN) dah a ge niş b ir al
anı,
ge ne l
l
ik l
e b ir şe h ri, k aps ayan b üyük l
ük te b ir ağ yapıs ıdır.
As l
ında b u ağ k ab l
os uz ya da fib e roptik k ab l
o il
e ol
uşturul
m uş
Bir Me tropolAl
an Ağ örne ği. Şe m a: H ifn: h ttp://w w w .h ifn.com /
Şu anda ortal
am a ge l
işm işl
ik te k i b ir şe h irde b ir çok ağ
b ul
unuyor. Ağ de m e k l
e s ade ce b il
gis ayar ağl
arını k as te tm iyoruz.
Me s e l
a ce p te l
e fonu b az is tas yonl
arı, te l
e fon şe b e k e s i, ge niş
b ant inte rne t h e ps i k e ndi b aşl
arına b ir örgü (m e s h ) içe rir.
W iMAX'in vaad e ttiği MAN il
e b u tip h izm e tl
e rin h e ps i b ir h at
üze rinde n ve ril
e b il
ir. Bu gib i b ir te k nol
oji öze l
l
ik l
e ge l
işm e k te
Re h b e r
ol
an, örne ğin Afrik a ül
kel
e rinde
al
t yapı çal
ışm al
arını
h ızl
andırab il
ir. Aynı h at üze rinde n h e m te l
e fon, h e m inte rne t,
h e m de te l
e vizyon al
t yapıs ı k urm ak için W iMAX'i k ul
l
anm ak , b u
ül
kel
e re b ah s adil
e n h izm e tl
e rin zate n var ol
m ayan al
t yapıl
arını
k urm ak tan dah a k ol
ay ol
acak tır. W iMAX'in k ab l
os uz il
e tişim
öze l
l
iği is e aynı ül
kel
e rde ve rim s iz arazi k oşul
l
arını e gal
e
e de ce k tir.
W iMAX, ge l
işm iş ül
kel
e rde de k ab l
ol
ardan k urtul
m ak için b ir
al
te rnatif. Günb e gün artan h izm e t k al
ite s i h e r s e fe rinde dah a
fazl
a b ant ge nişl
iği is tiyor. W iMAX, VoIP (Voice ove r Inte rne t
Protocol
,IP'ye Se s il
e tim i, İnte rne t üze rinde n te l
e fon görüşm e s i
yapıl
m as ına ol
anak
s ağl
ayan te k nol
oji.), ye ni ne s il ce p
te l
e fonl
arı, ve tab ii k i ye ni inte rne t uygul
am al
arı için ge re k l
i
b ant ge nişl
iğini az m al
iye tl
e ve h izm e t k al
ite s inde n (Qual
ity of
Se rvice ,QoS) ödün ve rm e de n s unm ayıh e de fl
iyor.x
W iMAX, h al
i h azırda k ul
l
anıl
m ak ta ol
an ce p te l
e fonu şe b e k e l
e ri
il
e de uyum l
u çal
ışab il
e ce k nite l
ik te . Bir W iMAX ante ni, ce p
te l
e fonl
arı için ye rl
e ştiril
m iş is tas yonl
ara da tak ıl
ab il
ir. W iMAX'in
k ul
l
andığı fre k ans aral
ığı ce p te l
e fonl
arınınk inde n fark l
ı ol
duğu
için b ir s orun çık m ayacak tır. Böyl
el
ik l
e ce p te l
e fonu şe b e k e l
e ri
norm alh izm e tl
e rinin yanında W iMAX k ul
l
anarak e k h izm e tl
er
s unab il
irl
e r. Ayrıca 4. ne s ilce p te l
e fonl
arı için düşünül
e n b azı
ye ni te k nol
ojil
e r (Scal
ab l
e O FD M, h ARQ, FEC, MIMO -ASS)
W iMAX'in b ir parças ıdurum undal
ar.
IEEE 802.16?
IEEE, El
e k trik ve El
e k tronik Müh e ndis l
e ri Ens titüs ü (Ins titute of
El
e ctrical and El
e ctronics Engine e rs ), e l
e k tronik al
anında ne
vars a b unl
arı b ir s tandarta oturtan b ir k urum dur. Ge l
iştiril
en h er
te k nol
ojiye b ir k od num aras ı ve rirl
e r. W iMAX'a te m e lol
uşturan
te k nol
oji s tandartl
arının k od num aras ı da 802.16. 802, b ir
nok tadan çok nok taya ge nişb ant k ab l
os uz e rişim s tandartl
arıdır.
802'nin 16. çal
ışm a grub u W iMAX'a te m e lol
uşturduğu gib i 11.
grub u da W iFi de nil
e n, k ab l
os uz ağl
arın (W LAN) s tandartl
arını
içe rir.
IEEE 802.16 il
e IEEE 802.11 aras ındak i b e nze rl
ik yapı
b e nze rl
iğinde de k e ndini gös te rm iş. W iMAX pre ns ipte W iFi il
e
! | Sayfa 10
aynı yapıda fak at W iFi'ye nazaran b ir çok üs tünl
üğü var. W iMAXW iFi k arşıl
aştırm as ınıyazının il
e rl
e ye n b öl
üm l
e rinde yapacağım .
Te m e lBil
gil
er
Ağl
ar için ge l
iştiril
e n çal
ışm a m ode l
i, Açık Sis te m Arab ağl
am a
(O SI-O pe n Sys te m
Inte rconne ction), h ak k ında b iraz b il
gi
ve rm e k is tiyorum . Bu m ode l
de işl
em l
e r çe şitl
i k atm anl
ara
ayrıl
m ıştır. H e r b ir k atm an b ir önce k i k atm anın işl
e vl
e rini
k ul
l
anarak iş görür ve b ir üs tte k i k atm ana ye ni işl
e vl
e r s unar.
Bu k atm anl
arın e n al
tında donanım
k atm anl
arı b ul
unur.
D onanım k atm anını işl
e vs e l k ıl
an ve k ul
l
anım ım ıza s unan
yazl
ıl
ım k atm anl
arıdır.
En al
t, fizik s e l
, k atm andan ge l
e n ve ril
e r s inyalya da ve ri b itl
e ri
şe k l
inde dir. Bu ve ril
e ri yorum l
ayan ve adre s l
e ye n k atm an
fizik s e ladre s l
e m e yi yapar. Fizik s e ladre s l
e m e için MAC ve LLC
de nil
e n ik i yapı k ul
l
anıl
ır. MAC (Me dia Acce s s Control
, O rtam
Erişim K ontrol
ü) h e rh angi b ir an içinde b e l
l
i b ir fizik s e ladre s e
k im in e rişm e s i ge re k tiğine k arar ve re n al
t k atm andır. O nun
üze rine LLC (LogicalLink Control
, Mantık s alBağl
antı K ontrol
ü)
al
t k atm anı ye rl
e şir. Bu k atm anın göre vi fark l
ı s inyal
l
e ri aynı h at
üze rinde n b ir üs t k atm ana yol
l
am ak ve üs t k atm andan ge l
en
s inyal
l
e ri de ayrıştırarak b ir al
t k atm ana il
e tm e k tir. LLC Ete rne t,
W LAN ve W iMAX yapıl
arında aynı tipde dir. LLC için b e l
irl
e ne n
s tandartl
arın k odu IEEE 802.2'dir, yani LLC de as l
ında k ab l
os uz
ağl
ar için tas arl
anın b ir yapıdır.
Ve ri Bağl
antı k atm anının ardından ağ k atm anı, taşım a k atm anı,
oturum k atm anı, s unum k atm anı, ve uygul
am a k atm anı ge l
ir.
Bu k atm anl
arı açık l
am ak W iMAX adına b u aşam ada b ir şe y
k azandırm ayacağıiçin il
e ride işl
e nm e k üze re b ırak ıyorum .
Yazı ge ne l
inde ge çe n b ir te rim de fre k ans aral
ığı te rim i. Bir
s aniye de yapıl
an s al
ınım de m e k . Bir s aat s ark açı ik i s aniye de b ir
aynı nok taya döne r b u s ark açın fre k ans ı 0.5 H z'dir. H e rtz (H z)
fre k as ın öl
çüm ünde k ul
l
anıl
an b ir b irim dir. Fre k ans aral
ığına
güze l b ir örne k FM (Fre q ue ncy Modul
ation) radyol
ar ol
ur
h e rh al
de . FM radyol
ar, ül
k e m izde 87.5 il
e 108 MH z aral
ığındadır.
Bu ik i fre k ans aras ındak i h e rb ir is tas yon k e ndi l
is ans l
ı
fre k ans ına s ah iptir. İl
e ride W iMAX için ve ril
e ce k fre k ans
Re h b e r
aral
ık l
arını W iMAX ante ninin yayın yaptığı is tas yonl
ar ol
arak
göre b il
iriz.
W iM AX & W iFi k arşıl
aştırm as ı
W iMAX, W iFi ve Eth e rne t il
e aynı LLC k atm anını k ul
l
anır. Bu
yüzde n h e m
W AN, h e m
de
LAN b ağl
antıl
arı W iMAX'a
k öprül
e ne b il
ir. Bu ge riye
uyum l
ul
uk
açıs ından avantajl
ar
s ağl
adığı gib i il
k e tapda W iMAX'ın s on k ul
l
anıcıya özgü
ol
m as ından ziyade ge ne l
l
ik l
e al
t yapı için k ul
l
anıl
m as ına ve s il
e
ol
du. Z ira il
k aşam ada yapıl
an yatırım l
ar W iMAX il
e var ol
an
ağl
arıb irb irine b ağl
am ak tı.
W iMAX için tas arl
anan MAC k atm anı de ğişik fizik s e lk atm anl
arl
a
uyum l
u h al
de tas arl
andığı için üre ticil
e re ge niş b ir ye l
paze
s undu. Böyl
el
ik l
e W iMAX k ab l
os uz ge nişb ant inte rne tin yanında
ce p te l
e fonl
arı, avuçiçi b il
gis ayarl
ar gib i araçl
ardan da s inyal
al
ab il
iyor. Bu gib i ne de nl
e r GSM şirk e tl
e rinin de W iMAX'e il
gi
duym as ına
se be p
ol
du.
W iMAX
vaad
e ttik l
e rini
ge rçe k l
e ştire b il
irs e GSM firm al
arı al
t yapıl
arı için W iMAX'ı
k ul
l
anab il
ir,
ce p
te l
e fonl
arında
ge niş
b ant ge re k tire n
uygul
am al
ar k ul
l
anıcıl
arın h izm e tine s unul
ab il
ir. D e ğişik fizik s e l
k atm anl
arl
a çal
ışab il
e n b ir MAC k atm anı W iMAX'a b irb irinde n
il
ginç uygul
am a al
anl
arıge tire b il
ir.
W iMAX için tas arl
anan MAC k atm anı W iFi'de n fark l
ı ol
arak
çal
ışıyor. W iFi'de tüm k ul
l
anıcıl
ar b ir e rişim nok tas ına aynı anda
b ir b ak ım a b irb irl
e ri il
e yarışarak is te k gönde rirl
e r. Bu tip b ir
gönde ride is te k l
e r ras tge l
e b ir b içim de s ıral
anır. Bu durum da
e rişim nok tas ına uzak ol
an is te m ci h e p s onl
arda s ıraya gire r.
Be l
k i k e ndis ine s ıra ge l
e ne k adar b ağl
antının öl
ü ol
duğuna
k anaat ge tirip, b ağl
antının te k rar te k rar s onl
andırıl
m as ına s e b e p
ol
ur. W iMAX'de is e b ağl
antı nok tas ına e rişm e k is te ye n is te m cil
er
s ıraya al
ınır. Böyl
el
ik l
e h e r is te m ci s ade ce b ir k e re yarışa gire r.
İs te m cinin uzak l
ığına göre b e l
i b ir zam an aral
ığında e rişim
ve ril
ir. Bu tip b ir s ıral
am a al
göritm as ı il
e b ant ge nişl
iği dah a da
ve rim l
i k ul
l
anıl
ır.
W iMAX, il
k h al
iyl
e 10 il
a 66 GH z fre k ans aral
ığında h izm e t
ve rm e k için tas arl
andı. Fak at 2004 yıl
ında (IEEE 802.16.-2004
il
e ) b u aral
ığa 2 de n 11 GH z ya k adar ol
an aral
ık da e k l
e ndi. Bu
! | Sayfa 11
ik inci aral
ığın b ir çok k ıs m ı şu anda k ul
l
anım da de ğilve b ir çok
ül
k e de l
is ans l
anm am ış durum da. Çok az b ir k ıs m ı da ye re l
l
is ans l
ar is te ye n fre k ans l
ar. Ü re ticil
e rin al
ak as ının h e nüz
l
is ans l
anm am ış ol
an, 802.16-2004 il
e
be l
irl
e ne n fre k ans
aral
ığında ol
acağıöngörül
üyor.
W iMAX, W iFi'ye nazaran dah a fazl
a b ant ge nişl
iği de s unuyor.
Ayrıca W iMAX araçl
arının, ante ni dire k t ol
arak görm e s ine ge re k
ol
m adığı b e l
irtil
iyor. Bu da görüş açıs ı ol
m adan (Non Line of
Sigh t, NLO S) çal
ışab il
e ce k uygul
am al
ara ol
anak s ağl
ıyor.
Örne k b ir W iMAX ante ni. Fotoğraf: TIC: h ttp://w w w .tic.ch /
Re h b e r
! | Sayfa 12
W iM AX Çe şitl
e ri ve Al
te rnatifl
e ri
W iM AX Ürünl
e ri
W iMAX'in IEEE
802.16-2004 ve rs iyonu s ab it s is te m l
e ri
h e de fl
iyor. H are k e tl
i ol
m ayan b ağl
antı nok tal
arı aras ında b ir ağ
k urm ak için s tandartl
aştırıl
m ış. IEEE 802.16-2004, ayrıca il
k
ve rs iyon ol
an 802.16-2001, ve 802.16a, 802.16c s tandartl
arını
da içine al
ır.
Re dl
ine 'ın Baz İs tas yonu.
İk inci b ir W iMAX ve rs iyonu is e h are k e tl
i tür ol
arak b il
ine n IEEE
802.16e 'dir. Bu s tandart s ab it b ağl
antı nok tal
arı il
e h are k e tl
i,
doğrudan görüşü (Non Line of Sigh t, NLO S) b ul
unm ayan
uygul
am al
arıb irb irine b ağl
am ayıh e de fl
iyor.
Avrupada ge l
iştiril
m e k te ol
an MAN türe vi H ipe rMAN (H igh
Pe rform ance
Radio Me tropol
itan Are a Ne tw ork ), Avrupa
Te l
e k om inik as yon Standartl
arı Ens titüs ü (ETSI) tarafından
ge l
iştiril
e n ve k ab l
os uz ağl
ar aras ında 2-11 GH z fre k ans
aral
ığında b ağl
antı k urm ayı h e de fl
e ye n te k nol
ojiydi. W iMAX il
e
aynı h e de fl
e re yöne l
ik ol
duğundan şu anda W iMAX'e dah il
durum da ve b e rab e r ge l
işiyorl
ar.
K ore tarafından ge l
iştiril
e n W iBro (W ire l
e s s Broadb and) da
k ab l
os uz ge niş b ant inte rne t s ağl
am ak için ge l
iştiril
e n b ir
te k nol
oji idi. 2002'de n b e ri ge l
iştiril
e n b u te k nol
oji s tandardı
W iMAX ge l
iştiricil
e ri için b ir re k ab e t ortam ı ol
uşm as ına k atk ıda
b ul
undu. 2004 yıl
ının s onunda Inte l ve LG aras ında varıl
an
anl
aşm ada W iBro il
e W iMAX aras ında uyum s ağl
am a çal
ışm al
arı
b aşl
adı. W iBro, W iMAX'a güze l b ir al
te rnatif. İtal
yan
te l
e k om inik as yon şirk e ti (Te l
e com Ital
ia), Sam s ung il
e b e rab e r,
W iBro'yu k e ndi al
t yapıl
arında te s t e de ce ğini duyurdu. Bu te s tin
il
k aşam as ıTurin 2006 K ış O l
im piyatl
arıol
du.
Bir b aşk a W iMAX
al
te rnatifi UMTS
(Unive rs al Mob il
e
Te l
e com m unications
Sys te m , Evre ns e l H are k e tl
i İl
e tişim
Sis te m i) 3. ne s il (3D , th ird ge ne ration) ce p te l
e fonl
arı için
ge l
iştiril
m iş b ir te k nol
oji. W iMAX'a m ob ilte l
e fonl
arda rak ip ol
an
b u te k nol
oji Frnas a ve Finl
andiya'da k ul
l
anım da ve b u ik i ül
ke
W iMAX için ge re k l
i fre k ans aral
ığı için l
is ans ve rm e işl
e m ini
durdurdu.
Şu ank i W iMAX ürünl
e ri s on k ul
l
anıcıiçin ol
m ak tan ziyade , al
t
yapıgüçl
e ndirm e ve ol
uşturm aya yöne l
ik . 2005 yıl
ında b ir çok
şirk e t W iMAX'i te s t e tm e ye b aşl
adı. ABD 'de b azıe yal
e tl
e r,
K anada'da b azıünive rs ite l
e r il
k W iXAX k ul
l
anıcıl
arıol
du. 2005
ortal
arında Inte l
, Ros e dal
e k od adl
ıye ni yonga s e tini piyas aya
s ürdü.
2006 O cak ayında K ol
om b iya şirk e ti Te l
e com , Bucaram anga
şe h rinde , Mayıs ayında is e O rb ite lşirk e ti Cal
i şe h rinde W iMAX'i
te s t k ul
l
anım ına s undu.
Mart ayıs onunda K anadal
ıik i te l
e k om inik as yon şirk e ti, Roge r
Com m unications ve Be l
lCanada, ul
us alanl
am da W iMAX'ı
h izm e te s undu.
Re h b e r
! | Sayfa 13
Tab ii k i W iMAX'ın, s on k ul
l
anıcıyı
ge rçe k anl
am da tam in e tm e s i için
W iMAX al
t yapıs ının yaygınl
aşm as ı
ge re k iyor. Be l
k i b ir b e l
k i b irk aç s ne e
içe ris inde te s t aşam as ı b ite ce k . Eğe r
h e de fl
e ne n
ge rçe k l
e şirs e ,
s on
k ul
l
anıcıl
ar
ucuza
ge niş
b ant
inte rne ti dah a ucuza ve
dah a
yük s e k k al
ite yl
e el
de e tm iş ol
acak l
ar.
Inte l
'in W iMAX yongas ını k ul
l
anan
b ir ürün. Airs pan Mas aüs tü Erişim
Nok tas ını
s ol
dak i
fotoğrafta
göre b il
irs iniz.
K aynak l
ar:
* W iMAX - W ik ipe dia, th e fre e e ncycl
ope dia,
h ttp://e n.w ik ipe dia.org/w ik i/W im ax , 10.05.2006
* Unive rs alMob il
e Te l
e com m unications Sys te m - W ik ipe dia,
th e fre e e ncycl
ope dia, h ttp://e n.w ik ipe dia.org/w ik i/UMTS ,
10.05.2006
* W iMAX Forum , h ttp://w w w .w im axforum .org/h om e / ,
26.04.2006
* W iMAX/Inte l
,
h ttp://w w w .inte l
.com /ne tcom m s /te ch nol
ogie s /w im ax/ ,
03.05.2006
Sonuç
W iMAX,
ge l
e ce ğe
dönük
b ir
te k nol
oji. Bize e n yak ın ge tiris i
k ab l
os uz
ge niş
b ant
inte rne t
s ağl
am ak ol
acak . Am a il
e ride ce p
te l
e fonl
arı, VoIP uygul
am al
arı ve
b e nze ri
b ir
çok
uygul
am ada
k ul
l
anım a
girm e s i
be k l
e niyor.
W iMAX, il
e tişim de b ir dönüm nok tas ı
ol
acak tır. En güze ltarafı, ge l
işm e k te ol
an ül
kel
e rin il
k e tapta b u
te k nol
oji il
e işe b aşl
am al
arıdır h e rh al
de . Afrik a ül
kel
e rinde
be l
irtil
diği üze re il
k al
t yapı çal
ışm al
arı W iMAX il
e yapıl
ırs a b e l
ki
il
e tişim di tüm dünya nis pe te n e şit b ir s e viye ye ge l
e b il
ir.
Türk iye 'de yapıl
an çal
ışm al
ar da um ut ve rici. Supe ronl
ine 'ın il
k
atağı yapm as ı b iraz ris k l
i de ol
s a uzun vade de çok b üyük ge tiris i
ol
acak tır Supe ronl
ine 'a. Çünk ü k ural
l
arı ge ne l
de il
k ol
an k oyar.
Supe ronl
ine da W iMAX h izm e tinin s unuş b içim ini Türk iye 'ye
gös te re ce k il
k k urum ol
acak tır. Be k l
e ntim l
is ans l
am a h azırl
ık l
arı
tam am l
anınca
ye ni
k urul
an
(Borus an
Te l
e k om
gib i)
te l
e k om inik as yon şirk e tl
e rinin de W iMAX'a yatırım yapm al
arıdır.
Bu durum da k e ndi te k nol
oji al
t yapıl
arı il
e W iMAX'ın uygul
am a
al
anl
arından h e rh angi b irini, m e s e l
a te l
e fon görüşm e l
e rini,
h izm e tl
e ri aras ına k oyab il
irl
e r.
Inte l
'in il
k W iMAX yongas ı. Ge l
iştiricil
e r için h azırl
anm ış W iMAX
Board.
O K U YU CU
İ
GÖ RÜ ŞLER
layarak
Bu raya tık
ak k ındak i
pdfde rgi h
iniz i
düşünce le r
siniz .
paylaşab ilir
H ab e rl
er
Ye ni ve te h l
ik e l
i b ir virüs : Virus .W in32.Gpcode .ai
Yıl
l
ardır s ak l
adığım ız dos yal
ara virüs l
e rin zarar ve rm e s i, e n çok
k ork tuğum uz
şe yl
e rin
b aşında
ge l
ir
h e rh al
de .
Virus .W in32.Gpcode .ai adl
ı virüs , e ğe r s is te m tarih i 10 il
e 15
Te m m uz aras ında is e , aral
arında rar, zip, gif, jpe g, doc, xl
s gib i
dos yal
arında b ul
unduğu yüzl
e rce fark l
ı uzantıl
ı dos yayı RSA
al
goritm as ıil
e şifre l
iyor ve dos yal
ar açıl
am az h al
e ge l
iyor.
Virüs , zararı ve rdik te n s onra s is te m e re adm e .txt adında b ir
dos ya b ırak ıyor. D os ya içe ris inde şunl
ar yazıyor:
H el
l
o, your fil
e s are e ncrypte d w ith RSA-409 6 al
gorith m
h ttp://e n.w ik ipe dia.org/w ik i/RSA).
You w il
lne e d at l
e as t fe w ye ars to de crypt th e s e fil
e s w ith out
our s oftw are . Al
lyour private inform ation for l
as t 3 m onth s w e re
col
l
e cte d and s e nt to us .
To de crypt your fil
e s you ne e d to b uy our s oftw are . Th e price is
$300.
! | Sayfa 14
Bu yazıyı ok uyors anız zate n virüs m uh te m e l
e n yapacağını
yapm ıştır. Bir W indow s k ul
l
anıcıs ı is e niz, antivirüs yazıl
ım ı
k ul
l
anm ayı ih m al e tm e m e niz, k ul
l
anıyors anız da s üre k l
i virüs
tanım l
am al
arınıgünce ltutm anız ge re k iyor.
Günce l
l
em e:
K as pe rs k y'de n al
dığım ız e -pos ta, şifre l
e m e nin
virüs yazarının b ırak tığı dos yada b e l
irttiği RSA-409 6 al
goritm as ı
il
e de ğil de , RCA al
goritm as ı il
e şifre l
e ndiğini b e l
irtiyor.
K as pe rk s y, b u şifre yi çöze ce k k odu ge l
iştirm iş ve yak ında tanım
yük l
e m e pak e ti il
e s is te m l
e re yük l
e ne ce ğini b e l
irtm iş. D iğe r
antivirüs yazıl
ım l
arının da b e nze r b ir şe k il
de b u şifre yi çöze ce k
al
goritm ayıyapıl
arına e k l
e ye ce ğini tah m in e de b il
iriz.
Inte l
'de n O ve rcl
ock e dil
e b il
ir dizüs tü işl
e m ci: Core
2 Extre m e X7800
Inte l
'in Me rom tab anl
ı e n üs t s e viye işl
e m cis i ol
an Core 2
Extre m e X7800 Inte l tarafından b ugünl
e rde re s m i ol
arak
duyurul
an işl
e m cil
e rde n b ir tane s i.
To b uy our s oftw are pl
e as e contact us at: xxxxx@ xxxx.com and
2.6 GH z'de çal
ışan b u işl
e m ci, 800 MH z FSB'ye s ah ip ve çarpanı
provide us your pe rs onal code -XXXXX. Afte r s ucce s s ful
k il
itl
i de ğil
. Bu öze l
l
iğinde n dol
ayı is te nil
diği gib i ove rcl
ock
purch as e w e w il
ls e nd your de crypting tool
, and your private
e dil
e b il
iyor. Ancak b u işl
e m cinin h arcadığı güç ve yaydığı ıs ı
inform ation w il
lb e de l
e te d from our s ys te m .
m ik tarı, "taşınab il
irl
ik " öze l
l
iğini b ir k e nara itiyor ve m as aüs tü
b il
gis ayar ye rine k ul
l
anıl
acak dizüs tü s is te m l
e ri h e de fl
iyor.
If you w il
l not contact us until 07/15/2007 your private
Be l
çik al
ı b ir s ite , b u işl
e m ciyi ASUS G2S dizüs tü s is te m il
e 3
inform ation w il
lb e s h are d and you w il
ll
os t al
lyour data.
GH z'e çık arm ış.
Adam l
ar k ıs aca şöyl
e diyor:
D os yal
arınız RSA-409 6 al
goritm as ı il
e şifre l
e dik , b izim yazıl
ım
ol
m adan açm anız yıl
l
ar al
ır. Son 3 ayl
ık öze lb il
gil
e rinizi al
dık .
D os yal
arı te k rar k ul
l
anıl
ır h al
e ge tirm e k is tiyors anız, yazıl
ım ım ız
300$. Yazıl
ım ı s atın al
m ak için b izim l
e k işis e lk odunuz il
e irtib ata
ge çin. Satın al
m a işl
e m inde n s onra s ize çözücü yazıl
ım ı
gönde re ce ğiz. Eğe r 15'ine
k adar irtib ata
ge çm e zs e niz,
b il
gil
e rinizi k ayb e de ce k ve b il
gil
e rinizi b aşk al
arıyl
a payl
aşacağız"
Z orl
a yazıl
ım s atm ak için fark l
ı b ir yolol
am azdı; ya da yazıl
ım
s atm a ol
ayıda m ıs ah te acab a?
Core 2 Extre m e X7800, T7300'e göre % 24 dah a fazl
a güç
tük e tim ine s ah ip ol
m uş % 100 yük l
e nil
diği zam an. K e za,
X7800'ün 44 w att'l
ık TD P de ğe rine k arşın Core 2 D uo T7100,
T7300, T7500 ve T7700 işl
e m cil
e rin 35 W att'l
ık b ir TD P de ğe ri
var. D iğe r düşük vol
taj profil
l
i 7 s e ris i işl
e m cil
e rin 25 w att'l
ık b ir
TD P de ğe ri var.
TD P,
Th e rm al D e s ign
Pow e r,
işl
e m cinin
üze rinde n
uzak l
aştırıl
m as ı ge re k e n m ak s im um ıs ı m ik tarını b e l
irte n b ir
de ğe r. Yak l
aşık güç tük e tim de ğe ri ol
arak de ğe rl
e ndirm e k de
m üm k ün. Bu de ğe r ne k adar fazl
a ol
urs a, işl
e m ci o k adar fazl
a
ıs ınacak , dah a fazl
a güç tük e te ce k
ve
ıs ınan işl
e m ciyi
s oğutm am ız için dah a iyi b ir s oğutm a s is te m i ge re k l
i ol
acak .
H ab e rl
er
! | Sayfa 15
ABD 'nin as k e ri b il
gil
e ri İnte rne tte
Youtub e 'dan k al
dırıl
an gitar e ğitim görüntül
e ri
ABD 'de b azı de vl
e t k urum l
arı ve as k e ri yük l
e nicil
e rin işl
e ttiği
FTP s unucul
arına ye te rs iz güve nl
ik
önl
em l
e ri ne de niyl
e
ul
aşıl
ab il
diği s aptandı. O l
ay üze rine k urum l
ar dos yal
arı ve ya FTP
s unucu e rişim ini parol
ayl
a k orum ak ve ya İnte rne tte n k oparm ak
gib i önl
em l
e r al
dı. Güve nl
ik açığı, m uh ab irl
e rin araştırm al
arı
s ıras ında aral
arında çe şitl
i te s is l
e rin h arital
arı, güve nl
ik
tanım l
am al
arı gib i b il
gil
e rin de b ul
unduğu dos yal
arı ge ne l
l
ik l
e
parol
as ız ya da e rişim parol
as ı şifre s iz ol
arak ul
aşıl
ab il
e n b aşk a
b ir dos yada yazıl
ıol
arak indire b il
m e s iyl
e ortaya çık tı.
Sl
as h dot'tak i b u h ab e r, Youtub e 'da gitar çal
m ayı öğre te n b ir
gitaris tin k al
dırıl
an vide ol
arına dik k at çe k iyor. Gitaris t, gitar
çal
m ayı öğre nm e k is te ye nl
e re b as it te k nik l
e r gös te riyor ve
s e vil
e n b azı şark ıl
arı çal
m ayı öğre tiyordu. Görünüşe göre
çal
m ayı öğre ttiği şark ıl
ardan b ir ya da dah a fazl
as ı m üzik
dağıtım şirk e tl
e rinin te l
if h ak l
arının ih l
al
i ol
arak de ğe rl
e ndiril
m iş
k i Youtub e s özk onus u vide ol
arık al
dırdı.
D ünyanın e l
e k tronik
ortam ı gide re k
dah a ge niş şe k il
de
k ul
l
anm as ı, b u tür ol
as ı s orunl
arı da b e rab e rinde ge tiriyor. D ah a
önce yine ABD 'de h ab e ral
m a dah ilb azı k urum l
ardan dizüs tü
b il
gis ayarl
arın çal
ınm as ı gib i yönte m l
e rl
e b il
gi aşırıl
dığı k uşk us u
doğm uş, h ük üm e t ye tk il
il
e ri k urum l
ara h as s as b il
gil
e rin
k orunm as ı için
uygul
anm as ı ge re k e nl
e ri
yazıl
ı ol
arak
gönde rm işti.
Googl
e m e s aj güve nl
ik firm as ıs atın al
ıyor
Googl
e , e -pos ta b aşta ol
m ak üze re ge ne l ol
arak "m e s aj
güve nl
iği" h izm e ti ve re n Pos tini'yi s atın al
ıyor. 625 m il
yon
dol
arl
ık anl
aşm a il
e Pos tini tam am e n Googl
e 'a ait ol
acak .
Pos tini'nin
ve rdiği
h izm e t,
m üşte ril
e rinin
ek
donanım
m as rafından k açınm as ına yardım e diyor. Se curity Focus 'un
h ab e rine göre Googl
e Ente rpris e b aşk anı, s e rvis in Googl
e web
tab anl
ı uygul
am a ürünl
e ri aras ına tam uyduğunu b e l
irtiyor. Bu
h al
iyl
e Googl
e , w e b tab anl
ı ofis gib i b ir k avram ı ge nişl
e tm e ye
de vam e diyor.
Pos tini, E-pos ta, w e b ve anında m e s ajl
aşm a (IM) güve nl
iği
s ağl
ayan b ir h izm e t s unuyor. W e b tab anl
ı h izm e t, m üşte ril
e rinin
ağı önünde b ir k ontrol nok tas ı şe k l
inde güve nl
iği s ağl
am aya
çal
ışıyor.
Fil
m ve m üzik şirk e tl
e rinin h ak l
arını s avunm a iddias ındak i
k urul
uşl
arın davranışl
arı is e k ul
l
anıcıl
arın te pk is ini çe k m e ye
de vam e diyor. K urul
uşl
ar s ık s ık "k antarın topuzunu k açıran"
e yl
em l
e rde b ul
unuyorl
ar ve b u s e fe r k ors anl
ar dışında iyi niye tl
i
k ul
l
anıcıl
arın da h ak l
arı ih l
al e dil
m iş ol
ab il
iyor. H ab e rde k i
vide ol
arın s uçl
am a k onus u yapıl
m as ına da k ul
l
anıcıl
ar te pk il
i;
acab a şark ının as l
ını çal
m ak m ı s uç, yok s a b aşk al
arına nas ıl
çal
ınacağını öğre tm e k l
e de s uç işl
e m iş ol
uyor m us unuz? Bir
k ul
l
anıcı, yorum unda e ğe r b u vide ol
ar s uçs a, k e ndis inin de
ark adaşl
arına popul
e r şark ıl
arı çal
m ayı öğre te re k s uç işl
e diğini
s öyl
üyor.
AM D 'nin 4 çe k irde k l
i işl
e m cis i Ağus tos 'ta ge l
iyor.
AMD 'de n cum a günü yapıl
an açık l
am ada 4 çe k irde k l
i
m ik roişl
e m cil
e rin
s e rve r ve rs iyonl
arının
ağus tos ta s atışa
s unul
acağı b e l
irtil
di. Şu s ıral
ar şirk e t O pte ron işl
e m cil
e rini
yol
l
am aya b aşl
adı. O pte ronl
ar dah a az e ne rji tük e tim iyl
e b irl
ik te
2.0 GH z h ıza s ah ip ol
acak . Firm a dah a yük s e k pe rfom ans l
ı
işl
e m cil
e ri 2007'nin s on çe yre ğinde piyas aya s üre ce ğini duyurdu.
AMD "Barce l
ona" nın çık ış zam anı için s öz ve rdiği ik inci çe yre k
pe k tutarl
ı gözük m e m iş ol
acak k i ; çık ış zam anını üçüncü
çe yre ğe doğru k aydırm ış.
AMD Barce l
ona il
e % 40 pe rfom ans artırım ı ve dah a az e ne rji
tük e tim ini h e de fl
iyor. Ye ni b ir m ik ro işl
e m ci m im aris i ge l
iştire n
AMD e nte gre e dil
m iş b e l
l
e k k ontrol
l
e ri yardım ıyl
a e ne rji
tük e tim ini m inim um a çe k m e ye am açl
ıyor. Ayrıca Barce l
ona için
65nm işl
e m ci te k nol
ojis i k ul
l
anıl
ıyor. Firm a b öyl
e b ir ge cik m e nin
s e b e b ini pe rform ans ve e ne rji tük e tim i aras ında yaptık l
arı
çal
ışm al
ara b ağl
ıyor.
Joom l
a!
Joom l
a!Xpl
ore r 2.0 BETA Çık tı
Joom l
a! e n
k al
ite l
i ücre ts iz b il
e şe nl
e rinde n
b iri ol
an
Joom l
a!Xpl
ore r 1.6.0'dan 2.0'a atl
am ış. Pe k i b u s ıçram a b ize
ne l
e r ge tirm iş? Joom l
a! 1.5 il
e ge l
e n FTP s is te m ine al
te rnatif
ol
ab il
e ce k
m i? Baze n h e rh angi b ir FTP program ı il
e
yapam adığım ız b ir şe yi Joom l
a!Xpl
ore r il
e yaptık . Çok çok e s k i
s ürüm l
e ri h ariç tüm ve rs iyonl
arı Türk çe de s te ği il
e b irl
ik te ge l
di.
H atta Joom l
a! 1.5 h azırl
anırk e n çe k irde k b il
e şe nl
e rine e k l
e ns e
h arik a ol
ur b il
e de dik .
! | Sayfa 16
k e re tık l
adığınızda, içe riği s ağ taraftak i pane l
de açıl
ıyor. Yani
dah a b as itl
e ştiril
m iş b ir yapıs ıvar ye ni Joom l
a!Xpl
ore r'ın.
D os yal
arı düze nl
e m e k is te diğinizde , k arşınıza ge rçe k b ir m e tin
e ditörü açıl
ıyor. Biraz açıl
m a s üre s i yavaş am a k al
ite l
i b ir
e ditörl
e k arşıl
aşıyors unuz. İl
e ride h azır k odl
ar da k oyarl
ars a
içine e l
im izde k i e ditörl
e ri b ırak m am ız dah i ol
as ı.
Te s t s üre cinde h is s e ttiğim iz e n b üyük e k s ik l
ik , yuk arıdak i
re s im de k i gördüğünüz gib i b ir al
an. İnte rne t trafiğinin yoğun
ol
duğu zam anl
arda Joom l
a!Xpl
ore r'a b ağl
anm ak is te rs e niz, b u
Loading e k ranı gitm e k b il
m iyor. Sanırs ınız k i tüm inte rne ti
yük l
üyor. K öşe de b ir ye rl
e rde Cance l tuşu ol
s a b ir h arik a
ol
urdu. Aynı s orun dos ya yük l
e rk e n de k arşınıza çık ıyor.
Yük l
e m e tam am l
anam adığı h al
de , tam am l
am ak için çab a
s arfe diyor. Upl
oading e k ranı gitm e k b il
m iyor. AJAX tab anl
ı
ol
duğu için de e s k is i gib i inte rne t ge zgininizde k i "İptal
" tuşuna
b as arak b u de rtte n k urtul
am ıyors unuz.
H atırl
ars ınız Yah oo MailBETA, b ir s üre e rişil
e m e z h al
e ge l
di.
Yük l
e m e si
b ir
türl
ü
b itm iyordu,
Ge l
en
K utum uza
ul
aşam ıyorduk . Şim di o s orun aşıl
dı.
Joom l
a!Xpl
ore r'ın nas ıl b ir şe y ol
duğunu anl
am ak is te rs e niz
Yah oo MailBETA'yıaçın, k urcal
ayın. Aynıpre ns ipl
e çal
ışıyorl
ar.
Son Söz :
O nun adıJoom l
a!Xpl
ore r...
Bir FTP program ı ve b ir k od e ditörü k e ndis i... Bir çok s ite de s ağ
k ol
um uz. D ah a çok yak ın b ir tarih te 1.6.0 s ürüm ünü çık arm ıştı.
Şim di is e 2.0'a atl
am ış...
Joom l
aXpl
ore r 2.0 artık tam am e n AJAX de s te k l
i. Bil
e şe nl
e rim
al
anında Joom l
aXpl
ore r'a tık l
adığınızda, s ite nizin arayüzü
ortadan k al
k ıyor. O nun ye rine üs tte k i re s im de gördüğünüz
pane lgörünür ol
uyor.
Loading al
anında dos yal
arınız l
is te l
e niyor. Sol
dak i k l
as örl
e re b ir
Te s tim iz s üre cinde ye nil
ik çi yapıs ı il
e dik k atim izi çe k ti, ancak
yazının
s onuna
ge l
diğim iz
h al
de
Loading
e k ranından
k urtul
am adık .
Tavs iye m iz k ararl
ı s ürüm e ya da b ir s onrak i s ürüm e
Joom l
a!Xpl
ore r 1.6.0'ık ul
l
anm aya de vam e tm e niz.
k adar
Faydal
ıSite l
er
! | Sayfa 17
Googl
e s til
inde l
ogo yaratın
Googl
e l
ogos u gib i b ir l
ogo yaratm ak is te r m iydiniz?Yok yok , Ph otos h op, Fire w ork s v.b. b ir yazıl
ım b il
m e niz ge re k m iyor. Çok k ıs a
s üre de Googl
e s til
inde l
ogonuzu yaratab il
irs iniz.
Sade ce 5 adım da
1. W e b tarayıcınızıaçın.
2. Googl
e Logo Mak e r s ite s ini görüntül
e yin.
3. Logo m e tninizi girin.
4. Mak e My Logo düğm e s ine tık l
ayın.
5. Ve s onra ol
arak l
ogoya ait s im ge l
e ri b il
gis ayarınıza k ayde din.
Be nze r s ite l
er
Aynıişl
e vi ge rçe k l
e ştire n b e nze r s ite l
e rde b ul
unuyor.
1. h ttp://w w w .googl
e for.com /m ygoogl
e .as p
2. h ttp://w w w .funnyl
ogo.info/cre ate .as p
3. h ttp://w w w .gogl
ogo.com /
Şe ritl
i artal
an re s im l
e ri yaratab il
e ce ğiniz
s e rvis l
er
W e b program l
am a k onus unda iyi ol
ab il
ir am a grafik dizaynınız
ol
m ayab il
ir (m is alb e nde niz:D ) Es k ide n zor ol
urdu am a şuan
h e rşe yin çe vrim içi yapıl
ab il
e ce k s e rvis i var :) Örne ğin şu
zam anl
arda w e b s ite l
e rinin artal
an re s m inde k ul
l
anıl
an ince ya
da k al
ın çizgil
i şe ritl
e r gib i.
W e b 2.0′ın nim e tl
e rinde n faydal
anacağız yine s onuna k adar :P
Stripe Ge ne rator
İl
k s ite m iz Stripe Ge ne rator. h ttp://w w w .s tripe ge ne rator.com /.
Bir artal
an re s m i için s ıras ıyl
a şunl
arıuygul
ayacak s ınız;
1. “s tripe s ize ” k ıs m ından şe ridin k al
ınl
ığınıtanım l
am al
ıs ınız.
2. “s pacing” şe ritl
e r aras ıb oşl
uk tur.
3. “s tripe col
or(s )” şe rit re ngi ol
uyor.
4. “b ack ground s tyl
e ” artal
an s til
i.
O K U YU CU
İ
GÖ RÜ ŞLER
layarak
Bu raya tık
ak k ındak i
pdfde rgi h
iniz i
düşünce le r
siniz .
paylaşab ilir
5. “s h adow ” şe rit göl
ge s i m ik tarı.
6. “b ack ground col
or(s )” artal
an re ngi
7. “s tripe orie ntation” şe ridin yönüdür.
Ü s tte k i ayarl
arıde ğiştirdik çe “pre vie w ” s e k m e s i al
tındak i re s m in
üze rinde ye nil
e m e s im ge s inin b e l
ire ce ğini göre ce k s iniz. Bu
s im ge ye tık l
adığınızda, az önce yapm ış ol
duğunuz de ğişik l
ik l
er
artal
an re s m ine uygul
anacak tır. Tüm ayarl
arıtanım l
adık tan
s onra D ow nl
oad düğm e s ine b as arak artal
an re s m inizi
indire b il
irs iniz :)
Ve diğe rl
e ri
Aynıişl
e vi göre n b irk aç s ite dah a vardı. H azır k onu açıl
m ışk e n
onl
arıda e k l
e m e k is tiyorum .
h ttp://w w w .k is s yours h adow .com /s tripe _m ak e r.ph p
h ttp://l
ab.rail
s 2u.com /b gm ak e r/
h ttp://s tripe de s igne r.com /
Te k nol
oji M agazin
! | Sayfa 18
Sam s ung G600
Fotoğraf çe k im l
e ri için ce p te l
e fonl
arının artık s ıradan b ir
dijital k am e rayı yak al
adığı günüm üzde , Sam s ung 5
m e gapik s e l
l
ik G600 m ode l
ini duyurdu. Sam s ung Ul
tra
Edition II m ode l
l
e ri 3.2 m e gapik s e l
l
ik k am e raya s ah ipti.
Firm anın 10 m e gapik s e lk am e ral
ı Sam s ung SCH -B600 is e
şim dil
ik K ore 'de b ul
unuyor. Sam s ung b u m ode l
de , rak ip
firm al
arın 5 m e gapik s e l k am e ral
ı m ode l
l
e rinde n (Nok ia
9 5 ve Sony Erics s on K 850i) aşağı k al
m ayacağını
gös te rm e k is te m iş.
Sürgül
ü dört-b and GSM te l
e fonu Sam s ung G600'ün
öze l
l
ik l
is te s inde : 5m p k am e ra (Le d fl
aşl
ı), 14.9 m m
k al
ınl
ık , 3G, Us b, FM Radyo, Bl
ue tooth 2.0, 16M 2.3-inç
QVGA TFT e k ran, 40m b dah il
i be l
l
e k , m icroSD k art yuvas ı
ye r al
ıyor. Te l
e fon Ağus tos ayında Avrupa'da 400 e uro
civarından s atışa çık acak . D iğe r b ir 5m p k am e ral
ı m ode l
Sam s ung F700'de Ağus tos ayında b e k l
e ne nl
e rde n.
İl
gil
i Vide o için tık l
ayınız.
2 Te rab yte M y Book Se ris i
H arici de pol
am a al
anında k apas ite artık te rab yte m e rte b e s inde .
W e s te rn D igitalMy Book çift s ürücül
ü (dual
-drive ) h arici dis k
s e ris inin b ütün m ode l
l
e ri 2TB k apas ite ye ul
aştı. H arici dis k l
e r RAID 1
k onfigüras yonl
u ol
arak k ul
l
anıl
ab il
iyor (yanıs l
am a - m irroring
yapıl
ab il
iyor). K apas ite yarıya düşüyor ancak dis k l
e rin b irinde k i
h e rh angi b ir arızada ik inci dis k te k i ve ril
e r s ak l
anm ış ol
uyor. H arici
dis k l
e rin b ir avantajıda PC k apal
ıol
s a b il
e uzak tan e rişim in m üm k ün
ol
m as ı(inte rne tte n).
- My Book W orl
d Edition II
- My Book Pro Edition II
- My Book Pre m ium Edition II
Mode l
e göre 2TB My Book fiyatı749 il
a 79 9 dol
ar aras ında de ğişe ce k .
Te k nol
oji M agazin
Logite ch VX Nano
K ab l
os uz Laze r Fare
D izüs tül
e re e şl
ik e de ce k VX Nano
ol
duk ça h ızl
ı çal
ışan b ir k aydırm a
te k e rl
e ğine
s ah ip (s crol
l wh el
l
).
Ergonom ik yapıs ı s aye s inde rah at
k ul
l
anım
s unan
fare
"fre e s pin"
m oduna ge çil
diğinde
b ir m il
yon
s atırı7 s aniye de k aydırab il
iyor.
D izüs tüne tak ıl
an Us b al
ıcı k ıs m ı
diğe r m ode l
l
e re göre ol
duk ça ufak ,
dizüs tünü taşırk e n b il
e
üze rine
k al
ab il
ir. 2.4GH z fre k ans ını k ul
l
anan
k ab l
os uz fare çift k um anda pil
ini al
tı
ay b oyunca k ul
l
anab il
iyor. Logite ch
VX Nano'nun yurtdışı s atış fiyatıys a
70 dol
ar.
! | Sayfa 19
Ace r'a Göre Vis ta H ayalK ırık l
ığı
Ye ni b ir işl
e tim s is te m inin çık ışı ye ni b il
gis ayar ve parça s atışı
anl
am ına ge l
iyor. Ancak Tayvan m e rk e zl
i Ace r'ın Başk anı
Gianfranco Lanci, W indow s Vis ta il
e işl
e rin h içte b öyl
e
ol
m adığını açık l
am ış. Financial Tim e s Al
m anya'ya yapıl
an
açık l
am ada, s e k törün W indow s Vis ta tarafından h ayal
k ırık l
ığına uğratıl
dığı ve ye ni çık an b ir W indow s 'un dah a önce
PC s atışl
arını h iç b u k adar az e tk il
e diğini görm e diğini
be l
irtm iş. Ayrıca ye ni b il
gis ayar al
anl
arın öze l
l
ik l
e W indow s
Vis ta'yı k ul
l
anm ak
için
ye ni b ir s is te m
al
dık l
arını
düşünm e diğini
de
açık l
am al
arına
ekl
e m iş.
Lanci'nin
şik aye tl
e rinde n
b iri de , piyas as ının
yıl
l
ardır Vis ta'yı
be k l
e diğini ancak Vis ta'nın çık ışıyl
a tam anl
am ıyl
a h azır
ol
m adığını gördük l
e rini, s tab il
ite nin çok öne m l
i b ir fak tör
ol
duğunu b e l
irtm iş.
Ace r 11.3 m il
yar dol
arl
ık s atışl
a, PC pazarında H P, D e l
lve
Le novo'nun ardından dördüncü s ırada ye r al
ıyor.
Sony Erics s on P3i Sıradak i M i ?
Sony Erics s on P3i il
e il
gil
i s pe k ül
as yonl
ar b ir s üre dir dol
aşıyor. Sony
Erics s on P1i'nin s atışa çık m as ıyl
a ye ni b ir m ode lb e k l
e ntis i yanl
ış de ğil
.
Büyük ih tim al
l
e Sony Erics s on ye ni m ode l
i üze rinde çal
ışm aya çok tan
b aşl
adı. İnte rne te s ızan P3i fotoğrafl
arıye ni s ayıl
m az ancak Sony'de n
m i yok s a Ph otos h op'u iyi k ul
l
anan b ir h ayranından m ıge l
diği b e l
l
i de ğil
.
Sony Erics s on s ürgül
ü yapıyıW al
k m an te l
e fonl
arında k ul
l
anıyor. Bu
yapının q w e rty tuş tak ım ıyl
a b irl
e şm e s i çok uzak ol
m as a ge re k . Bunun
yanında e k ranın dok unm atik ol
m as ıb öyl
e b ir te l
e fonu ciddi b ir iPh one
rak ib i yapacak tır.
Appl
e iPh onu'u çık artarak m ob ilte l
e fon üre ticil
e rinin ne yaptık l
arı
k onus unda düşünm e l
e rine ne de n ol
du. Sony Erics s on'un da b unl
ardan
b iri ol
ab il
e ce ği göz önünde b ul
unudurul
urs a iPh one 'a ce vap ve rm e k için
iddial
ıb ir m ode l
l
e ge l
e ce ği b e k l
e ne b il
ir.
Te k nol
oji M agazin
! | Sayfa 20
Far Cry 2 D uyurul
du
Bu D izüs tünde H e rşe y Upgrade Edil
e b il
ir
Ub is oft Far Cry 2'nin 2008 b ah arında
PC'l
e re çık acağını re s m i ol
arak duyurdu.
2004 yıl
ındak i b aşl
angıçta, tropik adada
ge çe n firs t-pe rs on s h oote r tarzındak i
oyunun de vam ı ge l
e ce k . Far Cry'ın
orijinal yapım ıcıs ı Cryte k , b u aral
ar
Crys is
üze rinde
yoğunl
aştığından
oyunun
PC
uyarl
am as ı Ub is oft'un
Montre als tüdyos u tarafından yapıl
acak .
D izüs tü b il
gis ayarl
arın portatif ol
m as ı avantajk e n b ütün parçal
arının de ğiştiril
e m e m e si
upgrade im k anını ortadan k al
dırıyordu. As us 'un b u k onudak i çal
ışm al
arı m e yve l
e rini
ve riyor, As us C9 0S dizüs tü m ode l
inin işl
e m ci, grafik k artı ve LCD dah ilb ütün parçal
arı
de ğişe b il
iyor.
2004
yıl
ında
çık an
Far Cry, PC
Gam e r'dan
yıl
ın
Ak s iyon
O yunu
Ödül
ü'nü al
m ıştı. Bunun yanında b aşk a
ödül
l
e rde k azanan oyun 3 m il
yondan
fazl
a s atm ıştı. Far Cry h e m grafik s e l
h e m de yapay ze k a b ak ım ından FPS
oyunl
arına ye ni b ir s ol
uk ge tirm işti. Far
Cry 2'nin de b u ge l
işm e l
e ri b arındıracağı
ve as l
ında s adık k al
acağıb e l
irtil
m iş.
Bil
gi İçin: w w w .farcrygam e .com
Sis te m b il
e şe nl
e rine ul
aşm ak ark a pane l
in açıl
m as ıyl
a m üm k ün. Bunun garantiyi
e tk il
e m e ye ce k ol
m as ını b il
m e k s e b ire ys e lk ul
l
anıcıl
arın k e ndi b aşl
arına parça de ğişim i
yapab il
e ce ğinin h ab e rcis i. Sis te m in şu b il
e şe nl
e re s ah ip ol
ab il
l
e ce ği b e l
irtil
m iş: Inte l
C2D m as aüs tü işl
e m ci (m ob ilpl
atform da m as aüs tü işl
e m ci: dah a ucuza dah a h ızl
ı),
15.4-inç e k ran, 2m p k am e ra, H D MI, Bl
ue tooth , TV Tune r, e SATA, 8-in-1 k art
ok uyucu, 802.11n W iFi, parm ak izi s e ns örü, 3x Us b port, H D -D VD ve ya Bl
u-Ray
s ürücü.
As us C9 0S'ın yurtdışı s atış fiyatı 1300 dol
ar. Tab ik i is te ğe b ağl
ıe k l
e ne ce k b il
e şe nl
e rl
e
fiyat artacak tır.
D onanım
! | Sayfa 21
Ene rji Tasarrufu R e h be ri: Böl
üm 2
Ene rji tas arrufu re h b e rinin b irinci b öl
üm ünde b azı b il
e şe nl
e rin s is te m
b oştayk e n ve yük al
tındayk e n ne k adar güç tük e ttik l
e rini ince l
e dik ve
s is te m in h azırda var ol
an güç tas arrufu öze l
l
ik l
e rini k ul
l
anarak nas ıl
dah a az e ne rji tük e til
e b il
e ce ği üze rinde durduk . İk inci b öl
üm de
üze rinde düşüne b il
e ce ğim iz dah a fazl
a de ne y s onucuna s ah ip ol
acağız.
Örne ğin, b e l
l
e k h ızı ve ge ril
im i, e k ran k artının h angi ne s ilol
duğu, s ab it
dis k h ızı ve b içim e tm e ni ve h atta e k ge nişl
e m e k artl
arının güç
tük e tim inde ne k adar e tk il
i ol
duğu?
Birinci b öl
üm de de de ğindiğim üze re güç tas arrufu yapm ak b aşl
ı b aşına
pe k çok k ul
l
anıcı için öne m l
i de ğil
dir. Ene rji açıs ından ve rim l
i b ir
s is te m l
e ve rim l
i ol
m ayan b ir s is te m aras ındak i fark ın e l
e k trik faturas ına
yans ım as ı o k adar da öne m l
i s onuçl
ar doğurm uyor (e n azından
şim dil
ik ). H atta s on de re ce ve rim l
i b ir b il
gis ayar e l
de e tm e k için
yapacağınız yatırım s ize ge ri dönm e ye b il
ir çünk ü e l
e k trik faturas ından
e de ce ğiniz
tas arruf al
acağınız
parçal
ara
h arcadığınız
parayı
k arşıl
am ayab il
ir. Yine de b ir b il
gis ayar ol
ab il
diğince ve rim l
i ol
m al
ıdır
çünk ü düşük güç tük e tim i s oğutm a işini dah a k ol
ay çözm e nizi ve s onuç
ol
arak dah a az gürül
tül
ü b ir s is te m l
e çal
ışm anızıs ağl
ar.
H azırl
ayan: Patrick Sch m id Ach im Roos
H azırl
ayan: H am di K e l
l
e cioğl
u
Öze t:Sade ce b aşarım de ne yl
e rinin dik k ate al
ındığıgünl
e r ge ride
k al
dı.Bu yazıda s is te m inizi güç tük e tim i açıs ından e n ve rim l
i h al
e
nas ılge tire b il
e ce ğinizi anl
atıyoruz.
Pe k i, güç tük e tim i s öz k onus u ol
duğunda il
k anda ak l
ınıza ge l
m e ye n
s is te m b il
e şe nl
e ri ne dir? Pe k çok b il
gis ayar 128 b it çift k analk ipini
e tk in h al
e ge tirm e k için ik i ade t b e l
l
e k b irim ine s ah iptir. İk i b e l
l
ek
k ul
l
anm ak işim ize ge l
ir çünk ü ve riyol
u ge nişl
iği te orik ol
arak ik i k atına
çık ar. D üşe n D RAM fiyatl
arı b e l
l
e k yük s e l
tm e s i yapacak l
ar için ik i fark l
ı
yols unar: Eğe r anak artınızın b oş b e l
l
e k yuvas ı vars a ik i ade t dah a
be l
l
e k b irim i e k l
e ye b il
irs iniz ve ya e l
inizde k i b e l
l
ekl
e ri dah a yük s e k
k apas ite l
i ol
anl
arl
a de ğiştire b il
irs iniz. İk i ye rine dört b e l
l
e k b irim ine
s ah ip ol
m ak s ade ce e l
e k trik tük e tim ini artırm az aynı zam anda
zam anl
am a de ğe rl
e rine ve dol
ayıs ıyl
a b aşarım a da e tk i e de r.
Sab it dis k l
e r, k ul
l
anıcıl
ar tarafından k ara b ir k utu ol
arak görül
e n b ir b aşk a b il
e şe ndir. Bu parça b e l
irl
i b ir m ik tarda ve riyi de pol
ar
D onanım
! | Sayfa 22
ve b e l
irl
i b ir h ızda döne r. Bu yazıda 10,000 RPM'l
ik b ir
s ürücüyü ik i ade t 7,200 RPM s ürücüyl
e (ik i ve dört pl
ak al
ı)
k arşıl
aştırm aya k arar ve rdik ve b ir de ne k adar güç tas arrufu
s ağl
andığını görm e k için 2.5" taşınab il
ir s ab it dis k m ode l
i
ekl
e dik .
Son ol
arak fark l
ı ne s il
l
e re s ah ip e k ran k artl
arının güç tük e tim i
de ğe rl
e rini m e rak e ttik ve orta-üs t s e viye 2006, 2005 ve 2004
m ode le k ran k artl
arınık arşıl
aştırdık .
Be l
l
e k : Saat H ızl
arıVe Z am anl
am al
arı
İnce l
e ndi
Birinci b öl
üm de ik i b e l
l
e k b irim inde n dört b e l
l
e k b irim ine
çık ıl
dığında D D R2-800 b e l
l
ekl
e r için güç tük e tim inin 8 W
arttığını b ul
m uştuk . Şim di is e fark l
ı h ızl
ara ve çok k ul
l
anıl
an
zam anl
am al
ara yak ından b ak m ak is tiyoruz.
D e ne yl
e r için ik i fark l
ı s e t D IMM k ul
l
andık . İl
k çiftim iz 533'l
e
800 aras ı D D R2 h ızl
arını s on de re ce düşük zam anl
am al
arl
a
(D D R2-533 ve D D R2-667 için 3-3-3-8, D D R2-800 için 3-4-39 ) de s te k l
e ye n Cors air XMS2 6400C3'tü. D D R2-1066 de ne yl
e ri
için Cors air'in PC2-8888 (D D R2-1111) ol
arak tanım l
anm ış
D om inator XMS2 b e l
l
ekl
e rini 5-5-5-15 JED EC s tandardında
k ul
l
andık .
Çal
ışm a ge ril
im i ve s aat h ızı yarıil
e tk e nl
e rin güç tük e tim ini
doğrudan e tk il
e ye n e n öne m l
i uns url
ardır. D D R2 b e l
l
ekl
er
norm al
de 1.8 V çal
ışm a ge ril
im ine s ah iptirl
e r; b u ayarı
s tandart D D R2 533 ve 800 aras ı h ızl
arda k ul
l
andık ancak
D D R2-1066 için ge ril
im i 2.1 V'ye çık arm ak zorunda k al
dık .
Ayrıca D D R2-800 h ızında zam anl
am al
arı 3-4-3-9 yapab il
m ek
için de ge ril
im i 2.0 V'ye ge tirm e m iz ge re k ti.
D RAM b e l
l
ekl
e rin ge ne l
de aşağı doğru uyum l
u ol
duğunu
b il
iyoruz: Eğe r s is te m iniz D D R2-800 h ızında çal
ışm ak üze re
tas arl
anm ışs a b üyük ih tim al
l
e D D R2-667 ve ya D D R2-533
h ızl
arında da çal
ışacak tır, s ade ce b iraz dah a yavaş ol
ur. Ancak
be l
l
e k param e tre l
e rinin otom atik tanım a ayarında ol
m as ına
dik k at e tm e niz ge re k iyor b öyl
e ce BIO S tak tığınız düşük h ızl
ı
b irim l
e ri tanıyab il
ir ve ge re k l
i ayarl
am al
arı yapab il
ir. Aynı
şe k il
de D D R2-533 ve ya 667 de s te k l
e ye n anak artınız için D D R2-
800 h ızında çal
ışan b ir b e l
l
e k de al
ab il
irs iniz. K ıs a b ir s üre
içe ris inde anak artınızı de ğiştirm e yi düşünüyors anız b u tür b ir
yatırım ak ıl
l
ıca ol
ab il
ir.
D D R2- 533
D D R2'l
e r 2004 yıl
ında il
k tanıtıl
dığında çal
ışm a h ızl
arı D D R2533'tü (266 MH z te m e ls aat h ızı). Günüm üzde is e çoğu s is te m
dah a h ızl
ı ol
an D D R2-800 b e l
l
ekl
e ri k ul
l
anıyor ancak yine de
e s k ide n k al
an s is te m l
e r h al
a dah a düşük b e l
l
e k h ızl
arıyl
a
çal
ışab il
iyorl
ar öze l
l
ik l
e de dizüs tü b il
gis ayarl
arda ge ne l
l
ik l
e
D D R2-533 ve ya D D R2-667 b e l
l
ekl
e r k ul
l
anıl
ıyor.
D onanım
İnte rne t üze rinde b ul
duğum uz çoğu D D R2-533 b e l
l
e k 4-4-4
ve ya dah a h ızl
ızam anl
am al
arıde s te k l
iyor. D D R2-533 il
e D D R2667 aras ında fiyat fark ı yok de ne ce k k adar az; aynı güç
tük e tim l
e ri aras ında da fark yok diye b il
iriz: D D R2-667, D D R2533'e göre 1 il
e 3 W aras ında dah a fazl
a güç tük e tiyor. Bu
yüzde n e ğe r m üm k üns e
dah a h ızl
ı ol
an D D R2-667'yi
k ul
l
anm anızıtavs iye e diyoruz.
D D R2- 667
Inte l
'in PCI Expre s s ve Sok e t LGA775 k ul
l
anan ik inci ne s il
pl
atform l
arı (9 45, 9 55 yongas e tl
e ri) D D R2-667 b e l
l
ekl
er
k ul
l
anıyorl
ardı. D ah a önce de s öyl
e diğim iz gib i h ızl
andırıl
m ış
be l
l
ekl
e r dah a fazl
a güç tük e tiyor ancak
çift k anal
yapıl
andırm as ına s ah ip D D R2-667'l
e r s is te m b oşta ve tam yük
al
tındayk e n ve 1.8 V çal
ışm a ge ril
im ine s ah ipk e n 1-3 W dah a
fazl
a güç tük e tiyorl
ar. Standart m as aüs tü s is te m l
e rin e n az 60
W ol
duğunu düşünürs e niz fazl
adan 3 W güç tük e tim inin l
afı
b il
e ol
m az. Bu yüzde n e ğe r s is te m iniz de s te k l
iyors a D D R2-533
ye rine D D R2-667 k ul
l
anm anızıtavs iye e diyoruz.
D D R2- 800
D D R2-800'ü D D R2-533'l
e k arşıl
aştırdığım ızda % 50 s aat h ızı
artışı ol
duğunu görürüz b unun norm alb ir s onucu ol
arak güç
tük e tim i dah a fazl
adır. D e ne y s is te m im iz ik i D D R2-533 b e l
l
ekl
e
148-189 W aras ında güç tük e tiyor ve b u yapıl
andırm aya ik i
ade t dah a b e l
l
ek ekl
e diğim izde güç tük e tim i 8 W artıyor.
Birinci b öl
üm de yaptığım ız de ne yl
e re b ak ıl
dığında D D R2533'te n D D R2-800'e ge çtiğim izde güç tük e tim inin 4 W
atm as ını b e k l
iyoruz. Yaptığım ız öl
çüm l
e re göre D D R2-800
k ul
l
anan s is te m im izin 151 ve 19 3 W güç tük e ttiğini gördük k i
b u da yak l
aşık 4 W ol
an tah m inim izi doğrul
uyor.
Bütün b unl
ar s tandart zam anl
am a ol
an CL5-5-5-15 il
e öl
çül
dü.
Eğe r zam anl
am al
arı dah a iyi b ir ayar ol
an CL3-4-3-9 'a
ge tirdiğim izde k ararl
ıl
ığı s ağl
ayab il
m e k için çal
ışm a ge ril
im ini
de 1.8 V'de n 2.0 V'ye çık arm am ız ge re k iyor. Bu de ğişik l
ik güç
tük e tim ini 2 W dah a yuk arı taşıyor. 2 W fazl
al
ık m as aüs tü
b il
gis ayarl
ar için öne m s e ne ce k b ir şe y de ğil b u yüzde n
s is te m iniz izin ve riyors a dah a h ızl
ı ol
an D D R2-800 b e l
l
ekl
e ri
te rcih e tm e niz ak ıl
l
ıca.
! | Sayfa 23
D D R2- 1066
En s onunda D D R2-1066 h ızl
arını pazarda görm e ye b aşl
adık .
D D R2'l
e r için b u h ız JED EC tarafından re s m e n k ab ule dil
m iyor
çünk ü b u h ızdan s onra D D R3'l
e rin de vre ye girm e s i ge re k iyor.
Yine de ge çm işte D D R1 b e l
l
ekl
e rin s ınırl
arını ge çe n pe k çok
ürün gördük : H e r ne k adar D D R400 (PC3200) h ızının s on s ınır
ol
m as ı ge re k s e de b azı il
e ri s e viye ürünl
e r D D R600 h ızl
arına
k adar çık m ışl
ardı.
1.8 V ge ril
im al
tında güç tük e tim i de ğe rl
e ri pe k fark l
ıl
ık
gös te rm e s e de D D R2-1066 b e l
l
ekl
e r çal
ışm ak için e n az 2.0 V
ge ril
im e ih tiyaç duyuyorl
ar. Bu artışın üze rine s aat h ızı artışı
da (533 MH z te m e l s aat h ızı) e k l
e nince güç tük e tim inde
öne m l
i artışl
ar ol
m as ını b e k l
iyoruz. Yaptığım ız öl
çüm l
e rde 533,
667 ve 800 h ızl
arında 148 W (b oşta) ve 19 3 W (yük al
tında)
ol
an güç tük e tim i de ğe rl
e rinin 158 W (b oşta) ve 205 W (yük
al
tında) de ğe rl
e rine yük s e l
diğini gördük ve tah m inim izde
yanıl
m adığım ızı anl
adık . Bu de ğe r s is te m b oştayk e n % 6.5 ve
s is te m yük al
tındayk e n % 6.3 dah a fazl
a güç tük e tim i
anl
am ına ge l
iyor. Eğe r e ne rji ve fiyat k onul
arında ve rim l
i b ir
işl
e m ci arıyors anız D D R2-800 günüm üz için e n iyi s e çim ,
D D R2-1066 dah a fazl
a güç tük e tiyor ve dah a pah al
ı.
Ek ran K artıl
arı: Ge Force 6, 7, 8
K arşıl
aştırıl
dı
Yuk arıdan aşağıya: Z otac Ge Force
7800 GT, Nvidia (re fe rans ) Ge Force
Yuk arıdan aşağıya: Z otac Ge Force
7800 GT, Nvidia (re fe rans ) Ge Force
8800 GTS, As us Ge Force
6800 GT
8800 GTS, As us Ge Force
6800 GT
Z am anda ge riye gide re k üç fark l
ı ne s il
de n e k ran k artının
s is te m in güç tük e tim i üze rinde nas ıle tk i yarattık l
arına b ak m ak
is te dik . K ul
l
andığım ız il
k e k ran k artı üs t orta s e viye de b ul
unan
Z otac Ge Force 8800 GTS. 320 MB ol
an s ürüm ü şu anda 300 $
civarında b ir fiyatl
a s atın al
ab il
iyors unuz. Bu k art fiyatına göre
s on de re ce yük s e k b aşarım s unuyor ancak Ge Force 8 s e ris inin
e ne rji canavarı ol
m as ı m adal
yonun diğe r yüzü. Te s t s is te m im iz
b u e k ran k artıyl
a b oştayk e n 143 W
güç tük e tirk e n
3D Mark 06'yı çal
ıştırdığım ızda güç tük e tim i b ir anda 250 W
s e viye s ine fırl
ıyor b u da k arm aşık 3B işl
em l
e rde e k ran k artının
D onanım
! | Sayfa 24
100 W civarında güç tük e ttiği anl
am ına ge l
iyor.
Ge Force 7 s e ris i s öz k onus u ol
duğunda D ire ctX 10 de s te ğinde n s öz
e de m iyoruz ancak D ire ctX 9 .0c ve SM 3 b irk aç ay dah a oyun m e rak l
ıl
arını
tatm in e de ce k gib i görünüyor. Ge Force 7800 GT, b aşarım açıs ından Ge Force
8'l
e b aş e de m iyor ancak güç tük e tim i açıs ından çok dah a ve rim l
i ol
duğu k e s in:
Sis te m b oştayk e n 143 W ye rine 103 W yani il
k s is te m in % 72's i ve ya % 28
dah a az güç tük e tim i. Yük al
tındayk e n h arcanan güç is e 248 W 'dan 184 W 'a
düşüyor k i b u da il
k te s t s ite m inin % 74'ü s e viye l
e rinde güç tük e tim i de m e k .
Eğe r Ge Force 7 e k ran k artınız vars a, D ire ctX 10 s izin için öne m l
i de ğil
s e ve
oyunl
ardak i b aşarım dan şim dil
ik m e m nuns anız e ne rji ve rim l
il
iği açıs ından
Ge Force 8 s on de re ce k ötü b ir s e çim .
Son ol
arak Ge Force 6800 GT'ye b ak al
ım . Ge Force 7'nin Ge Force 6800 GT'ye
göre dah a h ızl
ı ve dah a ve rim l
i ol
duğunu görünce ge rçe k te n şaşırdık : s is te m
b oştayk e n 103 W ye rine 117 W ve yük al
tındayk e n 184 W ye rine 189 W .
Z am an s ık ıntıs ı yüzünde n ATI e k ran k artl
arına b ak am adık ancak e n s on
yapıl
an Rade on H D 29 00 de ne yl
e rinde gördüğüm üz üze re ATI'nin D ire ctX 10
de s te k l
i donanım ı da k e ndinde n önce k i m ode l
l
e re (Rade on X1800/19 00 ve
Rade on X850) çok dah a fazl
a güç tük e tiyor.
Sab it D is k
Sab it dis k l
e rin b aşarım l
arını ve e ne rji ge re k s inim l
e rini b e l
irl
e ye n üç e tk e n
vardır: Biçim e tm e ni (3.5" ve 2.5"), dönüş h ızı (10,000, 7,200 ve ya 5,400
RPM) ve pl
ak a s ayıs ı (b irde n b e şe k adar). Arayüz ve b aşarım k ipinin de (e n
düşük e rişim h ızı k ipi ve ya s e s s iz k ip) güç tük e tim ine e tk is i vardır ancak
m as aüs tü s is te m l
e r s öz k onus u ol
duğunda fark l
ar öne m s e nm e ye ce k k adar
azdır.
İl
gim izi çe k e n üç s oru var:
* W D Raptor 10,000 RPM ve ya 7,200 RPM k ul
l
anm ak ne k adar fark e ttiriyor?
* 7,200 RPM h ızında pl
ak a s ayıs ının güç tük e tim i üze rinde ciddi b ir e tk is i var
m ı?
* Ene rji tük e tim ini azal
tm ak için m as aüs tü s is te m l
e rde 2.5"s ürücül
e r k ul
l
anm ak m antık l
ım ı?
Sorul
arım ıza ce vap arark e n k ul
l
andığım ız dis k l
e r is e şöyl
e : 10,000 RPM h ızında 150 GB W e s te rn D igitalRaptor W D 1500, 7,200
RPM h ızında 750 GB Se agate Barracuda 7200.10 (dört pl
ak al
ı), 7,200 RPM h ızında 320 GB Sam s ung SpinPoint T166 H D 321K J
(ik i pl
ak a) ve 5,400 RPM h ızında 160 GB 2.5"Sam s ung H M160JI.
D onanım
! | Sayfa 25
7,200 RPM : Te k Ve ya Çok Pl
ak al
ı
İk i pl
ak a ve dört pl
ak a aras ındak i güç tük e tim fark ı öl
çül
e b il
ir ancak öne m s e ne ce k k adar çok de ğil
: D ah a az pl
ak as ı ol
an s ab it
dis k l
e yak l
aşık ol
arak 2 W e ne rji tas arrufu s ağl
ayab il
irs iniz. Eğe r te k pl
ak al
ı b ir dis k l
e b e ş pl
ak al
ı canavarl
arı k arşıl
aştırırs anız
fark ın 3-4 W 'a k adar çık tığını göre b il
irs iniz. H e r ne k adar b u durum te m e ls atın al
m a k ararınızı de ğiştirm e s e de pl
ak a b aşına
dah a yük s e k ve ri yoğunl
uğu s unan s ab it dis k l
e ri te rcih e tm e k h e m b aşarım açıs ından h e m de güç tük e tim ini düşürm e açıs ından
ak ıl
l
ıca ol
ab il
ir. Bunun iyi b ir örne ği h e r b irinde 166 GB k apas ite s unan ik i pl
ak al
ı Sam s ung SpinPoint T166'da k arşım ıza çık ıyor.
Aynı k apas ite de e s k i m ode lT133'ü de te rcih e de b il
irs iniz ancak T133 üç pl
ak aya s ah ip s onuç ol
arak h e m b iraz dah a fazl
a e ne rji
tük e tiyor h e m de b iraz dah a yavaş çal
ışıyor.
10,000 RPM Ve 7,200 RPM
10,000 RPM W D Raptor açık b ir şe k il
de dah a fazl
a güç tük e tiyor ancak b oştayk e n ik i pl
ak al
ı Sam s ung H D 321K J il
e
k arşıl
aştırıl
dığında s ade ce 4 W ve dört pl
ak al
ı Se agate 7200.10 il
e k arşıl
aştırıl
dığında s ade ce 2 W dah a fazl
a tük e tiyor. H e r ne
k adar te k pl
ak al
ı 166 GB dis k l
e r dah a ve rim l
i ve idare e de r s e viye de b aşarım s uns al
ar da il
e ri s e viye k ul
l
anıcıl
arın Raptor al
ırk e n
çe k inm e l
e rine ge re k yok . Eğe r Raptor ve diğe rl
e ri aras ındak i b aşarım fark ını m e rak e diyors anız s ab it dis k l
is te l
e rim ize göz
atab il
irs iniz.
3.5" Ve 2.5" Sürücül
er
Son ol
arak 5,400 RPm h ızında 3.5" s ab it dis k l
e rl
e 2.5" s ab it dis k l
e ri
k arşıl
aştırdık . Be k l
e nil
diği üze re 2.5" s ab it dis k l
e rin e ne rji ge re k s inim i ciddi
şe k il
de dah a düşük : Boştayk e n ortal
am a 10 W dah a düşük güç tük e tim i.
Ek Ge nişl
e m e K arl
arının Güç Tük e tim l
e ri
RAID de pol
am a de ne tl
e yicil
e ri ve ağ k artl
arı gib i b azı b il
e şe nl
e rin s is te m e
tak ıl
dığında ne k adar güç çe k tik l
e rine de b ak tık . H e r ne k adar çoğu anak art e n
azından dört Se ri ATA ve b ir ağ girişine s ah ip ol
s a da b aze n dah a fazl
a s ab it
dis k tak m ak ve ya fazl
adan b ir ağ girişine s ah ip ol
m ak ge re k e b il
ir.
Inte lPro/100 MT Gigab it ağ k artını de ne yl
e rim izde k ul
l
andık . Bu ürün PCI-X
ve riyol
u için tas arl
anm ış ol
s a da 32-b it PCI ve riyol
uyl
a da çal
ışab il
iyor tab i 133
MB/s ak tarım h ızıyl
a s ınırl
anıyor. K ul
l
andığım ız ik inci k art is e PCI Expre s s
ve riyol
unu k ul
l
anan Adapte c 1430SA SATA RAID de ne tl
e yicis iydi. Inte l
'in ağ
k artı s is te m e fazl
adan 2 W güç yük l
e rk e n RAID de ne tl
e yicis i güç tük e tim ini 5
W k adar artırdı.
D onanım
! | Sayfa 26
Sonuç
Önce k i s ayfal
arda ince l
e diğim iz b il
e şe nl
e ri k ıs aca gözde n ge çirdik ve de ne y s onuçl
arını tab l
ol
arl
a ayrıntıl
ı b ir şe k il
de s unduk .
K ıs aca s öyl
e m e k ge re k irs e ak ıl
l
ıca yapacağınız parça s e çim i s aye s inde 2 W il
e 40 W aras ında e ne rji tas arrufu yapab il
irs iniz.
O rtal
am a pazara yöne l
ik D D R2 s is te m b e l
l
e ği ve ortal
am a zam anl
am al
arl
a k üçük b ir m ik tar tas arruf s ağl
anab il
iyor; aynı durum
s ab it dis k s e çe rk e n az pl
ak a s ayıs ına s ah ip ürünl
e ri te rcih e ttiğinizde de ortaya çık ıyor. H atta 3.5" ye rine 2.5" s ab it dis k l
e rde n
b irini te rcih e de rs e niz ortal
am a 10 W k adar e ne rji tas arrufu yapab il
irs iniz.
Birinci b öl
üm de yaptığım ız de ne yl
e rde dört b e l
l
e k b irim i ye rine ik i yük s e k k apas ite l
i be l
l
e k b irim i k ul
l
anm anın dah a ve rim l
i
ol
duğu s onucuna ul
aşm ıştık , aradak i fark yak l
aşık ol
arak 8 W . AMD 'nin Cool
'n'Quie t ve ya Inte l
'in Enh ance d Spe e dSte p gib i e ne rji
tas arrufuna yöne l
ik öze l
l
ik l
e ri k ul
l
andığınızda b oş zam anl
arda işl
e m cinizin s aat h ızı ve k ul
l
andığı ge ril
im düşürül
e re k 50 W 'a
k adar tas arruf yapıl
ab il
iyor. Ayrıca b il
gis ayarınızı k ul
l
anm adığınızda b e k l
e m e k onum una ge çirm e gib i öze l
l
ik l
e ri k ul
l
andığınızda
ciddi şe k il
de e ne rji tas arrufu s ağl
ayab il
iyors unuz.
Ene rji açıs ından ve rim l
i b il
gis ayar k urm ak tak i e n öne m l
i nok ta e k ran k artı s e çim inde yatıyor: Ge Force 8 s e ris i günüm üzün e n
h ızl
ı e k ran k artl
arını s unuyor ayrıca D ire ctX 10'un ge tirdiği b ütün görs e liyil
e ştirm e l
e ri de de s te k l
iyor ancak b unl
arın k arşıl
ığında
s is te m iniz b ir e ne rji canavarına dönüşüyor. Ge Force 8800 GTS, Ge Force 7800 GT'ye göre 40-65 W dah a fazl
a e ne rji tük e tiyor k i
b u fark b ir dizüs tü s is te m in ve ya 20" LCD e k ranl
arın k ul
l
andığı k adar. O yun m e rak l
ıl
arı b üyük ih tim al
l
e b u durum a b ir çare
b ul
am ayacak l
ardır ancak ve rim l
il
iğe b irinci s ırada öne m ve re n k ul
l
anıcıl
ar il
e ri s e viye b ir e k ran k artını al
m anın ne k adar m antık l
ı
ol
duğunu iyi düşünm e l
i.
Öne m s e m e l
i M is iniz?
Başarım ve ve rim l
il
ik k onus unda norm alge re k s inim l
e ri ol
an ortal
am a k ul
l
anıcıl
ara tavs iye m iz parça s e çim i yapark e n b il
e şe nl
e re
b iraz dah a dik k at e tm e l
e ridir çünk ü doğru s e çim yapıl
arak topl
anan b ir s is te m in güç tük e tim i % 40'a varan oranl
arda
düşürül
e b il
ir. Ancak b e l
l
e k zam anl
am al
arı, s ab it dis k yapıs ı ve ya h e r b ir ge nişl
e m e k artının güç tük e tim i de ğe rl
e ri gib i ayrıntıya
çok fazl
a girm e k çoğu k ul
l
anıcının uğraşacağıb ir şe y de de ğil
dir.
Eğe r oturm a odanız için s e s s iz ve ve rim l
i b ir b il
gis ayar arıyors anız D D R2-1066 b e l
l
ekl
e r, e n s on çık an Extre m e Edition işl
e m cil
er
gib i il
e ri s e viye ürünl
e rde n uzak durm al
ıs ınız. Tab i k i ye ni m ode lürünl
e ri te rcih e din ancak dah a çok tüm l
e şik e k ran k artl
arına
ve ya ortal
am a s e viye ye yöne l
ik ürünl
e re b ak ın, h atta 2.5" s ab it dis k k ul
l
anm ayı b il
e düşüne b il
irs iniz. Ayrıca ve rim l
il
iği dah a fazl
a
artırm ak için, taşınab il
ir yongas e tl
i m as aüs tü anak artl
arı ve ya taşınab il
ir işl
e m cil
e r gib i düşük güç tük e tim l
i b il
e şe nl
e ri al
m anın
m antık l
ı ol
up ol
m adığını düşünün. Bu yazım ızda güç k aynak l
arının ve rim l
il
iğini de ne m e dik ancak b unl
arın da güç tük e tim i
üze rinde öne m l
i b ir e tk iye s ah ip ol
duğunu unutm ayın.
Ene rji tas arrufu ne k adar öne m l
i ol
s a da m as aüs tü s is te m l
e rin ortal
am a 120 W güç tük e ttiği b ir ortam da s ağl
anan 10-15 W 'l
ık
tas arruf b ir k işinin e l
e k trik faturas ına çok fazl
a yans ım ayacak tır. Ancak k urum s alk ul
l
anıcıl
ar ve s atın al
m acıl
ar için durum b iraz
fark l
ı: Yaptığınız tas arrufu b irde n fazl
a k ul
l
anıcıyl
a çarptığınızda ve rim l
il
ik s aye s inde b inl
e rce dol
ar tas arruf s ağl
am am anız için h iç
b ir ne de n yok .
Yaz ıl
ım M üh e nd is l
iği
Yazıl
ım M üh e ndisl
iği
! | Sayfa 2 7
Nas ıldah a iyi k od yazarız
Bu yıl yazıl
ım dünyas ındak i s e k izinci s e ne m
(Com m odore
64 ve
Am iga döne m l
e rini
s aym ıyorum ). Z am an içinde yazıl
ım dil
l
e rinin
dah a da s om utl
aşm as ı (D e s ign Patte rns , Be s t
Practice s , O O ve UML vb ) b ana dizayn ve
m im ari k onul
arına dah a fazl
a e ğil
m e m için
ze m in h azırl
adı. 10 s e ne önce e vre nk e ntte
yazdığım k odl
ara şöyl
e
b ir b ak ınca "b e n
öğre tm e n ol
s am b una not ve rm e m " diyorum .
Şim di yazıl
ım araçl
arının dah a da ge l
işm e s i, ve
b u araçl
ara e rişim in k ol
ayl
aşm as ı, açık k aynak
yazıl
ım l
arın
çoğal
m as ı,
dizayn,
m im ari,
güve nl
ik , yöne tim , ne s ne
yöne l
im l
i gib i
k onul
ar h ak k ında m ate ryal
in dah a fazl
a
b ul
unab il
m e s i 10 s e ne
önce
h ayal b il
e
e dil
e m e ye ce k b ir durum du.
Bu k adar çok k aynak s e rb e s t ol
arak e rişil
e b il
ir
ol
duğu için pe rform ans ı düşük , anl
aşıl
m as ı zor,
b ak ım ı ve de ğiştirm e s i im k ans ız k od yazm ak
günah ol
m al
ı b e nce . Pe k i nas ılm ük e m m e l
l
iğe
ul
aşacağız? Yazdığım ız k odu
nas ıl dah a
anl
aşıl
ır b içim de üre te ce ğiz? D ök üm antas yonu
nas ıldah a ok unur h al
e ge tire ce ğiz?Nas ıldah a
fazl
a öğre nip uygul
ayacağız? İşte b u yazım da
s izl
e re b irk aç püf nok tas ı ve re re k iş k al
ite nizi
arttıracak k onul
ardan b ah s e tm e k is tiyorum .
Yazıl
ım ge l
iştirm e ol
ayını b ir b ütün ol
arak e l
e
al
dığım ızda k od yazm anın çok k üçük b ir
parçayı te m s ile ttiğini görüyoruz. H atal
arın e n
fazl
a
yapıl
dığı ve
m üşte ri
is te k l
e rinin
program a dönüştürül
düğü ge çiş s üre ci ol
duğu
için de yanl
ış anl
aşıl
m al
ara ve uygul
am al
ara
e n açık b öl
üm . H alb öyl
e ol
unca b una b ir de
yazıl
ım cının ye te rs iz de ne yim ini ve yöne tim in
il
gis izl
iğini k atars ak ortaya k al
ite nin çok düşük
ol
acağı b ir ürün çık acak tır. Yazıl
ım uzm anı
k ul
l
andığı program l
am a dil
ini çok iyi b il
iyor
ol
ab il
ir. Yazıl
ım ı yapıl
an işi de b il
m e k e n az
program l
am ayı b il
m ek
k adar
öne m l
idir.
Örne ğin m uh as e b e k ural
l
arını b il
m e de n nas ıl
m uh as e b e program ı yazacağız? Yada diğe r
s is te m l
e rin girdi çık tıl
arını öğre nm e de n nas ıl
e nte gre b ir s is te m yazacağız?
Çoğu zam an program ge l
iştirm e k ; favori te xt
e ditörüm üzü açıp b ir k aç s atır k od yazm ak ,
ve ritab anına ik i üç tab l
o ye rl
e ştirm e k il
e
b aşl
ar. Bu b azı firm al
arda dah i b öyl
e . Bu tür
b ir proje ye de vam e ttiğinizi düşüne l
im e m inim
5 ay s onra il
k yazıl
an k odun te k s atırı dah i
k al
m az. D iğe r b ir k onuda yazıl
an k odun
m üşte ri is te k l
e ri il
e
örtüşm e s i. Örne ğin
yazdığınız b ir fonk s iyonun h angi m üşte ri is te ği
tarafından k ul
l
anıl
dığınıb il
iyor m us unuz?
K itap O k uyun
K ul
l
andığınız yazıl
ım dil
i il
e il
gil
i e n az b ir
re fe rans k itap b ul
undurm al
ıs ınız. Araştırıp e n
iyis ini ve ya tavs iye e dil
e nl
e ri al
ın. D ilil
e il
gil
i
k itapl
arın yanında ins an il
işk il
e rini anl
atan
k itapl
ar, proje yöne tim ini anl
atan k itapl
ar,
s üre ç iyil
e ştirm e il
e il
gil
i k itapl
ar, IEEE, CMMI
yada ISO s tandart k itapl
arı, UML ve ne s ne
yöne l
im l
i dizayn k onul
arını anl
atan k itapl
ar,
k ul
l
andığınız yazıl
ım araçl
arını anl
atan k itapl
ar,
güve nl
i k od yazm ak il
e il
gil
i k itapl
ar s ayıl
ab il
ir.
Burada k itap re k l
am ı yapm ayacağım , e ğe r
il
gil
e niyors anız b e nim l
e b ağl
atıya ge çip b il
gi
al
ab il
irs iniz.
Bu
k itapl
ardan
öğre ne ce ğiniz
yönte m l
er
yazdığınız k odun k al
ite s ini ol
duk ça arttıracak tır.
Lis te l
e re Üye O l
un
E-pos ta l
is te l
e ri b e dava de s te k al
ab il
e ce ğiniz
ye rl
e rde n b ir tane s i. Çoğunl
uk l
a üre tici
firm al
ar tarafından da k ontrole dil
m e k te . Bir
l
is te ye
üye
ol
duğunuzda m uh ak k ak
l
is te
k ural
l
arını öğre nin.
Örne ğin
nas ıl üye
ol
acağınızı ve ya üye l
ik te n çık acağınız iyi b il
in.
Be nim tak ıl
dığım l
is te l
e re h e r gün b ir k aç k işi
dire k l
is te ye gönde rdiği UNSUBSCRIBE e pos tas ı il
e h e m k e ndini re zil e diyor h e m de
üye l
ik te n çık am ıyor.
Lis te de h e r zam an s aygıl
ı ol
un ve şak ayı ye ri
ge l
ince k ul
l
anın. Şak a yaptığınızı b e l
irtm e k
içinde :-) im l
e çl
e rini k ul
l
anın k i h e rk e s şak a
yaptığınızı anl
as ın, ak s i tak dirde s onu ge l
m ez
tartışm al
ara gire rs iniz. K onu dışı b ir şe y
s oracak s anız l
is te k ural
l
arına göre pos tayı
işare tl
e yin. Örne ğin b e nim üye ol
duğum b ir
l
is te de O T h arfl
e rini k onu k ıs m ında görünce
k onu dışı ol
duğunu anl
ıyorum . Lis te üye l
e ri e m aıl program l
arında b u
b aşl
ık l
ara göre
k ural
l
ar ol
uşturab il
iyor.
Sorduğunuz
s orul
ar
ce vapl
anınca
te şe k k ür
Yaz ıl
ım M üh e nd is l
iği
Yazıl
ım M üh e ndisl
iği
e din ve dah a s onra b ir öze t pos tas ı atıp
prob l
e m i nas ıl çözdüğünüzü anl
atın k i h e rk e s
yararl
anab il
s in.
Lis te de k i
ins anl
arl
a
fırs at
doğars a tanışm aya çal
ışın. Lis te ye s orm adan
e vve lGoogl
e 'da arayın.Yüzde 9 5 ih tim al
l
e s izin
k arşıl
aştığınız prob l
e m b iril
e ri tarafından zate n
çözül
m üştür.
Açık K aynak Araçl
arıK ul
l
anm ayıÖğre nin
Es k ide n k od yazark e n Al
l
ah ne ve rdiys e h aral
a
güre l
e yazıyorduk . Ne b ir dök üm antas yon ne b ir
ünite te s ti ne de k urul
um için h e rh angi b ir şe y
yapıyorduk . Program ı e dine n k işil
e rin e n az
b izim
k adar b il
diğini vars ayarak , k urul
um
s ıras ında
prob l
em
yaşam ayacak l
arını
düşünürdük . Şim di o günl
e r ge ride k al
dı. Artık
k od yazark e n ge re k l
i açık l
am a s atırl
arını XML
ol
arak yazıyoruz. D ah a s onra açık k aynak
program l
ar il
e
b unl
arı yardım
dos yal
arına
dönüştürm e k m üm k ün. Ü nite te s tl
e ri içinde b ir
s ürü
açık
k aynak
s is te m
var. Program ı
yazm adan önce te s tini yazıyoruz artık . Sonrada
b u te s tl
e rde n ge çm e k
için k od yazıyoruz.
Sonuçta ortaya çık an ürün e n azından b azı
te s tl
e ri yapıl
m ış ol
arak
çık ıyor. K odun ne
k adarının ünite
te s tine
girdiğini anl
ayacak
araçl
ar da var. Te s tl
e ri yapıl
m am ış k ıs ım l
arı
h e m e n görm e k
m üm k ün. Ayrıca b u işl
e ri
tam am e n otom atize e dip s onuçl
arı h e r de rl
em e
işl
e m inde görm e k te m üm k ün. Be l
l
i k ural
l
ara
uyul
up uyul
m adığını k ontrole de ce k araçl
ar da
m e vcut. Örne ğin h e rk e s m e m b e r de ğişk e nl
er
için m k ul
l
anm ış m ı?Bu araçl
arın b ugün m e vcut
ol
m as ı b izim için b ul
unm az b ir fırs at. Be l
l
i b ir
program l
am a dil
ine yöne l
ik yazm adığım için
araç is im l
e rini ve rm iyorum fak at .NET il
e il
gil
i
araç is im l
e rini is te rs e niz b e nim l
e b ağl
antıya
ge çiniz.
! | Sayfa 2 8
Sürüm ve K onfigüras yon Yöne tim i
K onus unda Bil
gil
e nin
Bir
e k ip
içinde
yazıl
ım
ge l
iştirm e nin
s orum l
ul
uğu,
diğe r
k işil
e rin
ne
yaptığını
b il
m e k te n ge çe r. İşl
e rin payl
aştırıl
m as ı, pl
anl
arın
yapıl
m as ı ve çal
ışm aya b aşl
am ak için k e ndi
payınıza düşe n k od parças ını al
ıp de ğiştirm e k ,
ünite te s tl
e rini yapm ak ve e n s onunda da diğe r
k işil
e rin k ul
l
anım ına açm ak ge re k ir. K ul
l
andığınız
k od k ontrolprogram ının öze l
l
ik l
e rini öğre nm e k
b ir yana, proje içinde k ul
l
anıl
an k onfigüras yon
yöne tim i m e todunu öğre nm e k te çok öne m l
idir.
Yapıl
an h e r işin, üre til
e n h e r dök üm anın k ıs acas ı
zam an içinde de ğişim e uğrayacağını b il
diğiniz
h e r türl
ü m ate ryal k od k ontrol s unucul
arında
tutul
m al
ıdır. Yazdığınız k odun e s k i s ürüm üne
dönm e k
yada
fark l
ı s ürüm l
e rde
paral
el
ge l
iştirm e yapm ak ancak b u şe k il
de m üm k ün
ol
ab il
ir.
Bir Bil
e ne Sorun
İşte h e rk e s in k ork tuğu b ir ol
ay. Ge ne l
de k işil
er
s uçl
anm ak tan yada k üçük düşm e k te n k ork tuğu
için s oru s orm az. Am a s oru s orm adan da
öğre nm e ol
m uyor. Yazdığınız b ir k odun dah a iyi
nas ılyazıl
ab il
e ce ğini s ordunuz m u h iç? Yada b ir
prob l
e m i e n iyi h angi yol
l
a çöze b il
e ce ğinizi
öğre nm e k
için s oru s ordunuz m u? Eğe r
k ork ul
arınız vars a yuk arıda anl
attığım e -pos ta
l
is te l
e ri s izin için b içil
m iş k aftan. K e ndi is m inizi
k ul
l
anm adan
s oru
s orab il
irs iniz.
Yada
patronunuzun is m ine GMail
'de b ir h e s ap açıp
onu k ul
l
anın Sm il
e e ve t b u b ir şak a...
Soru s oracağınız k işil
e ride iyi b e l
irl
e m e niz l
azım .
En
azından
ye te rl
i
b il
giye
s ah ip
ol
up
ol
m adık l
arını anl
am aya çal
ışın. Al
dığınız b il
giyi
vak it ge çirm e de n uygul
ayın ve s onuçl
arı te k rar
b ir b il
e nl
e tartışın.
Yaz ıl
ım M üh e nd is l
iği
Yazıl
ım M üh e ndisl
iği
Se m ine rl
e re K atıl
ın
Ye ni ürünl
e ri görm e k , ye ni ins anl
arl
a tanışm ak ,
yaptığınız iş h ak k ında dah a da fazl
a b il
gil
e nm e k
ve s ıfatınızın dah a da fazl
a tanınm as ı için e n
m ük e m m e lyol
. Pe k i yazdığınız k odun k al
ite s ini
nas ılarttıracak ? Be n ge ne l
de h ands -on de nil
en
oturup
k od
yazdığım ız s e m ine rl
e ri te rcih
e diyorum . H e m uygul
am a var h e m öğre nm e . Bu
arada da k odu nas ılyazm ışl
ar görm e im k anım ız
ol
uyor. Eğe r b irinin dah a iyi b ir fik ri vars a çık ıp
s öyl
üyor.
Ü rün tanıtım s e m ine rl
e ri de yararl
ı e ğe r k od
yazm ada k ul
l
andığınız araçl
ar il
e il
gil
iys e yada
üre tk e nl
iği arttıracak araçl
ar anl
atıl
ıyors a. Bu
araçl
ara e rişim iniz ol
m ayab il
ir fak at e n azından
b öyl
e b ir te k nol
ojinin varl
ığından h ab e rdars ınız.
Ye ni İns anl
arl
a Tanışın
İns an
il
işk il
e rine
yuk arıdak i
paragrafl
arda
de ğindim . Ye ni ins anl
arl
a tanışm ak önünüze ye ni
ufuk l
ar açab il
ir. Bu k işil
e rde n öğre ne ce ğiniz h iç
b il
m e diğiniz
h iç
görm e diğiniz
yada
pe k
öne m s e m e diğiniz k onul
ar prob l
em l
e rinize fark l
ı
b ir b ak ış açıs ı k atab il
ir. Yada s iz onl
ara b ir şe yl
er
k atab il
irs iniz. Ye ni ins anl
arl
a tanışm ak b e nim
h ayatım da h e r zam an de ğişik l
ik l
e re yolaçm ıştır.
Ayrıca iş k onul
arı dışında b irl
ik te yapıl
acak
ak tivite l
e r çok de ğişik iş im k anl
arıaçab il
ir.
Bl
og Yazın/O k uyun
D e m inde n b e ri yaptığım ol
ay... Eğe r b e nim
bl
ogum u ok uyors anız ne m utl
u b ana. Bir ik i
yorum da atars anız çok m utl
u ol
urum . Şak a b ir
yana öğre ndiğim k onul
arı de rs notl
arı gib i
b aşk al
arına anl
atm ak am açl
ı yazdığım da dah a
da pe k iştiriyorum . H atta b aze n fark l
ı yol
l
ar b il
e
b ul
m ak m üm k ün ol
uyor. Ek ol
arak iş ve re nl
er
! | Sayfa 2 9
bl
ogunuzu ok uyup ne işl
e r yaptığınızı öğre ne b il
ir
ve
b una göre
s ize
te k l
ifte
b ul
unab il
irl
e r.
Bl
ogunuzda b e l
l
i k onul
ara yöne l
in ve
iş
h ayatınızda
k arşıl
aştığınız
k onul
arı yazın.
Tanıdık l
arım ın b ir k aç b l
ogu b irde n var, b ir
tane s i k e s inl
ik l
e işl
e ri il
e il
gil
i k onul
arı yazm ak
için diğe ri is e s ırf ge yik ol
s un diye yazdık l
arı
yada ail
e fe rtl
e ri il
e re s im payl
aşm ak için
k ul
l
andık l
arıb l
ogl
arı.
K od yazark e n çe şitl
i prob l
em l
e rin çözüm ünü
ge ne l
de
bl
ogl
arda
b ul
uyorum .
Bir
k aç
yazışm adan s onra k odu al
ıp k ul
l
anab il
iyorum .
K im i zam an örne k
proje l
e r b il
e
indirm e k
m üm k ün. Böyl
e ce
yazdığım
k odun k al
ite s i
artm ış ol
uyor.
Re factoring Ne dir Öğre nin
Re factoring
yazıl
an
k odun
pe rform ans ının,
b ak ım ının,
ok unab il
irl
iğinin
ve
ye nide n
k ul
l
anıl
ab il
irl
iğinin arttırıl
m as ı için uygul
anan b ir
dizi m e toddan ib are ttir.Örne ğin te k rar e de n
rutinl
e ri ayrı fonk s iyonl
ara ayırm ak , il
gil
i
rutinl
e ri b ir s ınıf al
tında topl
am ak , de ğişk e n
is im l
e rini de ğiştirm e k , al
goritm al
arı dah a h ızl
ı
çal
ışır h al
e ge tirm e k vb gib i. Tüm b unl
arı
yapark e nde zate n çal
ışan k odu b ozm am ak .
Sonuçta işin k al
ite s i artm ış ol
uyor.
İns an İl
işk il
e rini Sıcak Tutun
Firm a içinde ol
s un, b ağl
ı ol
duğunuz s e k törde
ol
s un; tanıştığınız ins anl
ar il
e il
işk il
e rinizi s ıcak
tutm aya çal
ışın. Bir gün b ir prob l
e m iniz
ol
duğunda ge ne onl
ara s oracak s ınız am a s ade ce
prob l
e m iniz ol
duğunda b u k işil
e rl
e b ağl
antı
k urars anız b iraz ayıp ol
ur. Ayrıca s oru s orm ayıda
öğre nm e k ge re k . Örne ğin b e nim b l
ogum da b ir
k aç tane yorum var, s ade ce h ata al
dığı k ıs m ı
k opyal
ayıp yapıştırm ış. Ne b ir açık l
ayıcı not var
ne de tak ip e ttiği adım l
arı anl
atm ış. Ne ys e b e nde
Yaz ıl
ım M üh e nd is l
iği
Yazıl
ım M üh e ndisl
iği
! | Sayfa 3 0
çık arttım k ris talk üre m i b ak tım ne ym iş h atas ı. Ge riye m e s aj atıp 3
vak te k adar çöze ce k s in de dim :-).
araçl
arı yük l
e rim . Evde de b azı proje l
e r ge l
iştirm e k is te rim . Am aç dah a
çok de ne m e k , dah a çok yanıl
m ak ve b il
giyi arttırm ak de ğilm i?
D e ğişim e ve Ye nil
e nm e ye Açık O l
un
Açık K aynak Proje l
e re K atıl
ın
D e ğişik
m e todl
arı ve
ye ni ürünl
e ri k urm ak tan, k ul
l
anm ak tan
çe k inm e yin. D e ğişm e ye n ve ye nil
e nm e ye n b e yinl
e r b ir gün ge l
ir s is te m
dışı k al
ırl
ar. D e ğişik l
ik ve ye nil
ik h e r zam an iyi ol
m ayab il
ir am a b unun
m uh ak e m e s ini yapacak ol
an s izl
e rs iniz.Be nim e n çok k arşıl
aştığım tipl
er
"gündüz program cıl
arı". Bunl
ar s ade ce yazıl
ım s e k törü iyi m aaş ödüyor
diye s e k töre atıl
m ış k işil
e rdir. Bir ik i k urs tan s onra h ayata atıl
ıp
k e ndil
e rini işin e h l
i gib iym iş gös te rip ah k am k e s e rl
e r. Bu k işil
er
k ul
l
andık l
arı yönte m l
e ri de ğiştirm e k is te m e zl
e r çünk ü öğre nm e k ve
uygul
am ak b e rab e rinde ye ni k ül
fe tl
e r ge tire ce k tir. Z ate n b il
dik l
e ri
yol
dan şaşm ayıp işl
e rini zam anında b itirm e ye çal
ışırl
ar. Mük e m m e l
e
ul
aşm ak gib i b ir çab al
arıyok tur. Re factoring de yince k üfür zanne de rl
e r.
Açık k aynak proje l
e r s ize b ir e k ip içinde nas ılçal
ışacağınızı ve ne tür
araçl
arı k ul
l
anacağınız h ak k ında b il
gi ve rir. K atıl
acağınız b ir proje yi
e m inim Source forge yada b aşk a açık k aynak proje s ite l
e rinde
b ul
ab il
irs iniz. Sonuçta yazdığınız k od b aşk al
arı tarafından k ontrol
e dil
e ce ği için de ğişik l
ik l
e ri tak ip e dip e n iyi nas ılyazıl
ır öğre ne b il
irs iniz.
Birde "ge ce program cıl
arı" vardır. Burada anl
attık l
arım ı yüzde 70 yapan
k işil
e r s anırım b u k ate goriye giriyorl
ar. Ge ce program cıs ı araştırıp
öğre nm e k , ye nil
ik l
e ri de ne m e k
için s ons uz b ir is te k
içinde dir.
Mük e m m e l
l
iğe ul
aşana k adar h e r yol
u de ne r. Sis te m l
e ri de ğiştirm e k te n
k açınm az. Se k törün h e r ik i tip ins ana da ih tiyacı var. Biri iyidir, diğe ri
k ötüdür diye b ir yorum yapm ayal
ım . Proje l
e rde b aze n zam anl
am a ön
pl
andadır, k im i zam anda k al
ite . D urum a göre b u ik i tip yazıl
ım
uzm anının de nge l
i b ir k arışım ı k al
ite l
i b ir ürünü zam anında te s l
im
e tm e nize s e b e p ol
ab il
ir.
Firm a K ül
türünü Öğre nin
Firm a içinde k i işl
e yiş şe m as ını iyi öğre nin. Firm a k ural
l
arını iyi öğre nin.
Bazı k ural
l
ar yazıl
ı ol
m ayab il
ir ve zam anl
a öğre nil
e ce k k ural
l
ardır.
Yazıl
ım s tandartl
arını, k ul
l
anıl
an araçl
arı, ve ağ yapıs ını öğre nin.
Yazdığınız k odun s tandartl
ara uyduğundan e m in ol
un.
K işis e lBil
gis ayarınıza Yazıl
ım Araçl
arınıK urun
Yazıl
ım ol
ayına gönülve rm iş is e niz zate n b unu s öyl
e m e ye ge re k yok .
Am a b e n öyl
e ins anl
ar il
e çal
ıştım k i adam s ade ce firm a duvarl
arı
aras ında yazıl
ım uzm anı ol
arak ge çiyor. Evinde b ir b il
gis ayarı dah i yok ,
vars a b il
e örütb ağı am açl
ı k ul
l
anıyor. Bir k işis e le -pos ta adre s i yok .
Se m ine rl
e rde n, topl
antıl
ardan, e tk inl
ik l
e rde n b i h ab e r. Be n b u işi
yapm ak tan ze vk al
ıyors am tab ii k i e vim de k i b il
gis ayarım a ge re k l
i
H ayalK urun
H ayalk urm ak b e ynim izin e n üre tk e n işl
e rinde n b iridir. H ayalk urark e n
prob l
em l
e re ye ni çözüm l
e r b ul
ab il
ir ve ya ye ni proje l
e re b aşl
am ak için
m al
ze m e topl
ayab il
irs iniz. Be n b ir de fte r al
ıp b una ak l
ım a ge l
e n ol
as ı
proje l
e ri yazıyorum . Ge rçi b e n proje l
e ri h ayata ge çire ne k adar b iril
e ri
b e nde n önce yapıyor am a ol
s un. Bu yönte m in am acı as l
ında ye ni
proje l
e r b ul
m ak de ğil var ol
an proje l
e rin b e l
irl
i k ıs ım l
arının nas ıl
düze l
til
e b il
e ce ğini araştırm ak tır. Örne ğin b ir proje de şöyl
e b ir durum l
a
k arşı k arşıya k al
dık . Bir dök üm anın onayl
anm as ı için 3 ayrı k işinin onay
ve rm e s i ge re k iyordu. 5 yılönce program ı dizayn e de nl
e r ve ritab anında
k i D ok um an tab l
os unda b u 3 k işi için b ire r s ah a tanım l
am ış. Ge lzam an
git zam an, onayl
am a s üre çl
e ri organizas yonun yapıs ı il
e de ğişm iş fak at
ye ni s is te m i k arşıl
ayacak ve ritab anında ye te ri k adar s ah a yok . O l
ayın
çözüm ü b as it. Ek b ir tab l
o yaratıp onayl
ayacak k işil
e ri b urada tutab il
ir
ve h e r dök üm an için is te ndiği k adar çok onayl
ayacak k işi tanım l
anab il
ir.
K od Te ftişi
K od te ftişi b aşk as ının yazdığı k odun gözde n ge çiril
m e s i ve ak s ak l
ık l
arın
not e dil
m e s idir. Proje açık k aynak is e , k odu düze l
tm e k te işin içine
gire r. Eğe r firm a içinde yazıl
ım ge l
iştiriyors anız, k odun yazarına b ir not
gönde rip de ğişm e s i ge re k e n ye rl
e ri ve ne de nl
e rini b il
dire b il
irs iniz. K od
te ftişinin am acı var ol
an k odu dah a iyi çal
ışır h al
e ge tirm e k yada proje
s tandartl
arına uydurm ak tır. Agil
e m e todl
arı il
e ge l
iştirm e yapanl
ar Pair
Program m ing ol
ayını b il
irl
e r. Bu yönte m de ik i k işi b il
gis ayarın k arşıs ına
ge çe r. Biris i k od yazark e n diğe ride yazıl
an k oda puan ve rir. 10'dan
b aşl
ayan b u puanl
am ada h e r h ata da 1 puan düşül
ür. K odl
am a b itince
program ın al
dığı puana b ak ıl
ır ve 10 puan al
m ak için ne l
e r yapıl
ab il
ir
tartışıl
ır. Ge re k l
i ol
an düze l
tm e l
e r uygul
anır.
D onanım
! | Sayfa 3 1
Ce biniz e Uygun En H ız l
ıEk ran K artl
arı
Paranıza Göre Al
ab il
e ce ğiniz En Güçl
ü K artl
ar
H aziran Günce l
l
em el
e ri Ve D üze l
tm e l
er
Ge re k l
i araştırm al
arı yapacak ye te rl
i vak tiniz vars a, inte rne tte k i de tayl
ı
e k ran
k artı
ince l
em el
e rinin s ize
çok
H azırl
ayan: D on W ol
igros k i,
yararı ol
acak tır. Bununl
a Sal
ih Gül
er
b e rab e r b ütün b u zam an
Eğe r araştırm a yapacak ya da b ütün
al
ıcı
ve
uğraştırıcı
aştırm a te s tl
e rine b ak acak
araştırm al
arda,
b ir k arşıl
k adar zam anınız yok s a ve ya
oyuncunun h e de fl
e diği te k
arınızl
a il
gil
i k arars ız
şe y
s ade ce
paras ının araştırm al
dıys anız as l
a e ndişe l
e nm e yin!
ye te ce ği e n
iyi e k ran k al
arak
k artına
s ah ip
ol
m ak tır. Tom 's H ardw are Guide e k ib i ol
dik : Şu an
D ol
ayıs ıyl
a e ğe r araştırm a s ize yardım a ge l
yapacak
ya da b ütün piyas adak i e n iyi e k ran k artl
arının
k arşıl
aştırm a
te s tl
e rine
b as it b ir l
is te s ini s unacağız.
b ak acak k adar zam anınız
yok s a
ve ya
araştırm al
arınızl
a
il
gil
i k arars ız k al
dıys anız as l
a
e ndişe l
e nm e yin! Tom 's H ardw are Guide e k ib i ol
arak s ize yardım a ge l
dik
ve b u yardım ı şu an piyas adak i e n iyi e k ran k artl
arının b as it b ir l
is te s ini
s unarak yapacağız.
H aziran ayı e k ran k artl
arında b azı il
ginç ge l
işm e l
e rin ge rçe k l
e ştiği b ir
döne m ol
du. İl
k önce Rade on H D 29 00XT h ak k ında k onuşal
ım : ATI
ge çtiğim iz ay içinde ye ni s ürücül
e r s ağl
ayarak 29 00 s e ris inin il
k çık tığı
günl
e rde n fark e dil
ir b ir b içim de dah a fazl
a b aşarım gös te rm e s ini
s onunda s ağl
ayab il
di. Bu arada 29 00XT'nin fiyatl
arı da düştü ve
dol
ayıs ıyl
a te rcih e dil
e n b ir ürün h al
ine ge l
e b il
ir ancak 8800 GTS 320
MB'nın fiyatı onunk inde n ne re de ys e 150 D ol
ar dah a düşük de ğe rl
e rde n
b aşl
ıyor. K ıs acas ı 8800GTS'nin fiyat/b aşarım l
ide rl
iği açık ara de vam
e diyor.
O k urk e n aşağıdak i m adde l
e ri ak l
ınızın b ir k öşe s inde tutun.
* Bu l
is te nin h e de f k itl
e s i, var ol
an para m ik tarının al
ab il
e ce ği e n iyi
k arta s ah ip ol
m ayı is te ye n oyuncul
ardır. Bu s e b e pl
e e ğe r oyunl
arl
a
aranız yok s a b u l
is te de k i k artl
ar s izin için ge re k s iz pah al
ıol
acak tır.
* Bu l
is te de k i fiyatl
ar il
e rl
e ye n günl
e rde de ğişe b il
ir ve fiyat aral
ık l
arı
Türk iye şartl
arı te m e l al
ınarak ve ril
m iştir. "Fiyat aral
ık l
arı" diyoruz,
çünk ü fiyatl
arı s ize b ire b ir doğru ol
arak ve rm e m iz tak dir e de rs iniz k i
m üm k ün de ğil(Mark adan m ark aya ve m ağazadan m ağazaya fiyatl
ar
de ğişim gös te re b il
iyor). Fak at s ize s unacağım ız b u fiyat aral
ık l
arı
s aye s inde
l
is te de n b e ğe nip s atın al
acağınız k artl
ardan pişm an
ol
m ayacağınızıs öyl
e ye b il
iriz.
* Bu l
is te de k i fiyatl
ara ik inci e lve ya k ul
l
anıl
m ış cih azl
arın fiyatl
arı dah il
e dil
m e m iştir. As l
ında ik inci e l ürünl
e r de s izin için iyi b ir s e çe ne k
ol
uşturab il
ir fak at b u yazım ızda onl
ara ye r ve rm e ye ce ğiz.
ATI'nin ye ni 2400/2600 s e ris i giriş ve orta s e viye k artl
arı h e nüz Türk iye
piyas as ına düşm e m iş ol
s al
arda, onl
ar h ak k ındak i k arşıl
aştırm a
de ne yl
e rini s ık ça görm e ye b aşl
adık . Nvidia'nın Ge force 8600 s e ris inin
çok çok üs tünde ye r al
m as a da 2600XT, 8600GT'yi rah atl
ık l
a ge ride
b ırak ıyor ve 2400XT is e 8500GT il
e aynı s e viye de gib i. D ol
ayıs ıyl
a
Nvidia k artl
ar il
e b e nze r fiyattan s atışa çık arl
ars a al
t ve orta s e viye de
tatl
ıb ir re k ab e tl
e k arşık arşıya k al
ab il
iriz ve tab ii b u tük e ticil
e re yarar.
Nvidia'nın al
t s e viye l
i D ire ctX 10 k artl
arı düşüyor ve ya düşe ce k .
Görüne n o k i Nvidia ATI'nın h am l
el
e rini ol
duk ça s ık ıtak ip e diyor.
Ül
k e m iz piyayas ında b e nim e n çok il
gim i çe k e n şe y, b ir inte rne t
al
ışve riş s ite s inde X19 50XT için tam 189 D ol
arl
ık b ir fiyat e tik e ti
görm e m ol
du. "Am an Al
l
ah 'ım !" de m e m e k için k e ndim i zor tuttum
diye b il
irim . Yurt dışında ge çtiğim iz aydan b e ridir 200 D ol
ar'ın b iraz
al
tında s atıl
an X19 50XT'l
e rin ye ni fiyatının ül
k e m ize de yans ım as ı b e ni
çok s e vindirdi. D ire ctX 10 de s te ği ol
m ayan b u k arta, h azır b u te k nol
oji
de tam oturm am ışk e n b u k adarcık para s aym ak h iç can yak m ayacak tır
b e nce .
Son b ir not da AGP k artl
ar için düşe l
im : 7600GT AGP k artl
arı yok
s attığından ol
s a ge re k inte rne t m ağazal
arında onl
arl
a k arşıl
aşm ak iyice
zorl
aştı. Bunun yanında X1650 pro ve 7600 GS AGP k artl
arın fiyatl
arı
da ül
k e m izde 110 D ol
ar s e viye s ine k adar indi.
D onanım
PCI- Expre s s Arayüzü
100 D ol
ar Al
tı
Ge Force 7300 GT (D D R2)
X1650 XT ve 7600 GT'nin 120 dol
ar civarına ge ril
e m e s iyl
e 7600 GS'i
s ize öne rm e k pe k m antık l
ı görünm üyor. Bunun ye rine öde ye b il
e ce k l
e ri
e n k üçük para m ik tarına e n iyi oyun b aşarım ı s unan b ir k art is te ye nl
e re
fiyatı 60-70 D ol
ardan b aşl
ayan 7300 GT'yi öne rm e k ye rinde ol
acak tır.
Bu fiyata ge rçe k te n de iyi b ir k art s ayıl
ır.
120 - 160 D ol
ar Aras ı
Ge Force 8600 GT
Ge çtiğim iz ayda orta s ık l
e t D ire ctX 10 e k ran k artl
arının fiyatl
arı k aya
gib i düştü. 8600 GT 170 D ol
arl
ık fiyatına göre b e rb at b ir k arttı, ancak
130 D ol
ar'dan b aşl
ayan fiyatı onu 7600 GT ve X1650 XT gib i fiyat
b aşarım ı e s k ide n çok yük s e k ol
an k artl
ardan b il
e dah a cazip h al
e
ge tiriyor. O nun b u b aşarım ının yanında D ire ctX 10 uyum l
ul
uğu da var
ve iyi b ir h ızaşırtm acı.
! | Sayfa 3 2
79 00 GS te m e l
de 7800 GT'nin h ızaşırtm a uygul
anm ış s ürüm ü ol
arak
düşünül
e b il
ir; 256-b itl
ik b e l
l
e k ve ri yol
u ve ye te rince b üyük s aat
h ızl
arıyl
a güçl
ü b ir e k ran k artı ol
duğunu k anıtl
ıyor. Bu da onu fiyat /
b aşarım oranıe n yük s e k ol
an k artl
ardan b iri yapıyor.
K e ndis inde n b iraz dah a güçl
ü b ir k art ol
an X19 50 PRO , aynı zam anda
b iraz dah a pah al
ı b ir ürün. Ancak b u k artın X19 50 PRO 'ya göre e n
b üyük avantajıdah a yük s e k oranda h ızaşırtm a uygul
anab il
ir ol
m as ı.
200 - 270 D ol
ar Aras ı
Rade on X19 50 XT
Bir e k ran k artına yak l
aşık 250 dol
ar gib i b ir ücre t öde m e yi
k ab ul
l
e nm işs e niz s ize X19 50 XT'de n b aşk as ını öne re m e yiz. Bu öyl
e b ir
k art k i çe k irde k s aat h ızı X19 50 XTX'de n s ade ce 25 MH z dah a az ve
be l
l
e k s aat h ızı X19 00 XTX'de n 250 MH z (e tk in) dah a fazl
a. H atta çoğu
uygul
am ada b ir önce k i şam piyon X19 00 XTX'i ge ride b ırak ıyor ve tüm
oyunl
arda görüntü k al
ite s ini e n yük s e k de tayl
ara ge tirs e niz b il
e
h ızından fazl
a b ir şe y k ayb e tm iyor.
160 - 200 D ol
ar Aras ı
240 D ol
ar gib i b ir fiyata X19 50 XT'ye s ah ip ol
m ak s üpe r b ir şe y. H atta
yurt dışındak i inte rne t s ite l
e rinde 19 0 D ol
ar'a s atın al
m anız m üm k ün.
Yal
nız ge ne de çoğu h al
a 270 D ol
ar'ın üs tünde ve b u s ınırdan s onra
8800 GTS'e yöne l
m e k dah a m antık l
ıh al
e ge l
iyor.
Rade on X19 50 PRO
29 0 - 350 D ol
ar Aras ı
Başarım b ak ım ından X19 00 GT il
e b e nze r de ğe rl
e r al
an X19 50 PRO 'nun
b u k arttan e n öne m l
i fark ı dah a az güç tük e te n ve X19 00 XT'de n fark l
ı
ol
an b ir yongaya s ah ip ol
m as ı. En öne m l
i rak ib inin 79 00 GS ol
m as ında
k arşın s tandart s aat h ızl
arında b il
e çoğu k arşıl
aştırm a te s tinde ona k arşı
üs tün ge l
iyor. Bunun yanında 79 00 GS'in b irazcık dah a ucuza
b ul
unab il
m e s i ve üs te l
ik X19 50 PRO 'nun k ötü b ir h ızaşırtm a aral
ığının
ol
m as ı, nas ılk ul
l
anacağınıza b ağl
ı ol
arak b u k artl
arın ik is ini de iyi b ir
s e çe ne k h al
ine ge tiriyor.
Ge Force 8800 GTS (320 M B'l
ık Sürüm )
Ge Force 79 00 GS
8800 GTX il
e b e rab e r onun k üçük k arde şi 8800 GTS, Nvidia'nın e n s on
ne s ilve şu an dünyadak i D ire ctX 10 de s te k l
i ye gâne grafik yongal
arı.
8800 GTS, GTX'in b iraz k ırpıl
m ış b ir s ürüm ü ol
s a da 79 50 GX2 gib i ik il
i
e k ran k artı s is te m l
e rinde n b il
e çoğu durum da dah a b aşarıl
ı. Paras ına
güve ne n oyuncul
arı as l
a h ayal k ırık l
ığına uğratm ayacağını rah atl
ık l
a
s öyl
e ye b il
iriz. 300 D ol
ar'dan b aşl
ayan fiyatıyl
a görül
m e m iş b ir fiyat
b aşarım ı s unuyor. Ü s te l
ik k e ndis inde n yak l
aşık 100 D ol
ar dah a pah al
ı
ol
an 640 MB'l
ık k uze ninde n düşük çözünürl
ük l
e rde k e s inl
ik l
e dah a
yavaş de ğil
.
D onanım
! | Sayfa 3 3
400 - 450 D ol
ar Aras ı
AGP Arayüzü
Ge Force 8800 GTS (640 M B'l
ık Sürüm )
100 D ol
ar Al
tı
Bu da üs tte b ah s e ttiğim iz k artın 640 MB'l
ık s ürüm ü. 8800 GTS 640
MB'nın e n k ötü yönü 320 MB'l
ık k uze ninin aynı b aşarım ı çok dah a ucuza
s unm as ı. Ancak şaye t 1600x1200 ve üs tü çözünürl
ük l
e rde oyun
oynam ak is tiyors anız 640 MB için fazl
adan para h arcam anıza de ğe ce k tir.
Rade on X1650 PRO (D D R2)
450 - 550 D ol
ar Aras ı
Rade on H D 29 00XT
Rade on H D 29 00XT piyas aya s ürül
düğü il
k zam anl
arda Ge Force
8800GTS 640 il
e b e nze r b aşarım s unarak vas at b ir b aşl
angıç yapm ıştı.
Ü s te l
ik fiyatıyl
a da açık b ir avantaj s ağl
am ıyordu. Fak at nih aye t ATI
ge çe nl
e rde şöyl
e b ir s il
kel
e nip b u yonganın ge rçe k potans iye l
i açığa
çık aran taze s ürücül
e r s ağl
adı. Bu o k adar b üyük b ir de ğişim s ağl
adı k i
b azıoyunl
arda 8800GTX il
e b il
e m ücade l
e ve re b il
ir h al
e ge l
di.
Yine de 8800GTS 640 MB b irk aç oyunda 29 00XT'ye ol
duk ça yak ın
b aşarım gös te re b il
iyor ve 8800GTS'l
e ri 40-50 D ol
ar dah a ucuza
b ul
ab il
irs iniz. Tüm b u ge rçe k l
e ri göz önünde b ul
undurduğum uzda ik i
ürünü de b u fiyat aral
ık l
arıiçin öne rm e k m antık dışıol
m az.
600 - 700 D ol
ar Aras ı
Ge Force 8800 GTX
8800 Ul
tra'nın duyurul
m as ı GTX'i dünyanın e n iyi ik inci k artı durum una
düşürdü. Fak at h angi s ağl
ık l
ı k afa ona fazl
adan 300 D ol
ar ve rm e yi göze
al
ır k i?
300 D ol
ar gib i b ir fiyata 8800 GTS'e s ah ip ol
m ak dururk e n, b u fiyatın
yak l
aşık ik i k atına b ir 8800 GTX al
m ak ne k adar m antık l
ı ol
ur b il
inm e z
am a h e r zam an e n iyis i b e nim ol
m al
ı diye nl
e r için şim dil
ik e n iyi k art
b undan b aşk as ıde ğil
.
D D R2'l
i 1650 PRO b ir X1600 PRO 'dan k e s inl
ik l
e dah a fazl
as ını s unuyor.
Ül
k e m izde k i s ite l
e ri araştırdığım da günce l
l
e nm e m iş fiyat l
is te l
e ri
s e b e b iyl
e fiyatı h al
a yük s e k görünüyor, ancak yurt dışındak i inte rne t
s ite l
e rinde 85 D ol
ar'a b ul
m ak
m üm k ün. Ü l
k e m izde k i s tok l
arda
k al
m am ışs a ne de n l
is te ye dah ile ttiğim i s orab il
irs iniz, ancak şu ana
k adar AGP arayüzü için 100 D ol
ar al
tında dah a h ızl
ı b ir k art ol
m am ıştı.
Bu giriş s e viye s i k art b il
e O bl
ivion gib i oyunl
arı b iraz dah a rah at
oynam anızıs ağl
ayab il
ir.
100 - 140 D ol
ar Aras ı
Rade on X1650 PRO (D D R3)
Ye ni X1650 PRO , dah a yük s e k s aat h ızl
arına s ah ip ol
m as ıyl
a, X1600
XT'nin günce l
l
e nm iş b ir s ürüm ü izl
e nim ini ve riyor. Ve rim l
i taram a
b irim l
e ri ve yük s e k b e l
l
e k h ızl
arı b u ürünü 12 işh atl
ı 7600 GS il
e
m ücade l
e e de b il
ir s e viye ye ge tiriyor. Ancak D D R2'l
i s ürüm l
e k e s inl
ik l
e
k arıştırm am anız k onus unda s izi uyarıyoruz. Nite k im D D R3 b e l
l
ekl
e rin
h ızıD D R2'l
e rde n çok dah a fazl
adır ve b aşarım fark ınıol
duk ça arttırır.
Ge Force 7600 GS
7600 GS'nin te k nol
ojik öze l
l
ik l
e r b ak ım ından 7600 GT'de n h e rh angi b ir
fark ı b ul
unm uyor. As ıl fark
çe k irde k
ve b e l
l
ek
s aat h ızından
k aynak l
anıyor. Bununl
a b e rab e r b u fark o k adar b üyük k i, 7600 GS'nin
s tandart s ürüm l
e ri 7600 GT'nin yanında b iraz s önük k al
ıyor. Bununl
a
b e rab e r 7600 GS AGP al
anında yine de iyi b ir ürün s ayıl
ır. Piyas ada az
s ayıda ol
m ak l
a b e rab e r GD D R3'l
ü 7600 GS AGP k artl
arı da s unduk l
arı
b aşarım ve b üyük h ızaşırtm a oranl
arı s aye s inde b u fiyat aral
ığında e n
iyi s e çe ne k ol
arak k arşım ıza çık ıyor, örne ğin Pal
it 7600 GS Sonic.
D onanım
~ 150 D ol
ar
Ge force 7600 GT
7600 GT'nin b öyl
e b ir fiyat aral
ığında b ul
unm as ı b il
e il
ginç çünk ü SM
3.0 b aşarım ı ve yük s e k s aat h ızl
arı il
e ATI'nın orta-üs t s e viye k artl
arına
(örne ğin X1800 XL) çok yak l
aşıyor. O nl
ara k arşı m ağl
up ol
m as ında e n
b üyük s e b e p 128-b itl
ik b e l
l
e k ve riyol
u ge nişl
iği ol
s a ge re k . Ancak b una
rağm e n yük s e k b e l
l
e k h ızına s ah ip ol
m as ı onu X850 XT gib i b ir önce k i
ne s l
in 256-b itl
ik k artl
arının da üs tüne taşıyor. H atta AGP arab irim i için
öze lol
arak tas arl
anan 7800 GS'e b il
e k afa tutuyor.
7600 GT AGP ge rçe k te n m üth iş b ir fiyat b aşarım oranı s unuyor. Ü s te l
ik
6600 GT'de n çok dah a h ızl
ı. Ayrıca ül
k e m izde X19 50 PRO AGP'l
e rin
fiyatı da ye te rince ucuz de ğil
k e n b u k artı al
m anız ol
duk ça m antık l
ı b ir
s e çim ol
ur.
Maal
e s e f b uradak i b ütün AGP k artl
arı için de ge çe rl
i ol
duğu gib i
ül
k e m izde çok s ınırl
ı s ayıda b ul
unuyor. Bu s e b e pl
e b u k artl
arı Türk iye
piyas as ında b ul
m aya çal
ışm ak için h arcayacağınız zam an, fiyatl
arını
k arşıl
aştırm ak için h arcayacağınızdan dah a fazl
a ol
acağa b e nziyor.
180 - 200 D ol
ar Aras ı
Rade on X19 50 GT
Bu k art ye rine b u fiyat aral
ık l
arında s ize b ir X19 50 PRO öne rm e yi
dil
e rdim . Ancak arz tal
e p m e se l
e s i m idir b il
inm e z X19 50 PRO 'nun AGP
s ürüm ünün ül
k e m izde h al
a 250 D ol
ar s e viye s inin al
tına inm e diğini
görüyoruz. Bu b üyük b ir ol
as ıl
ık X19 50 PRO 'nun ya tük e ndiğini ya da
inte rne t s ite l
e rinin s ık s ık günce l
l
e nm e diğinin b ir işare ti ol
arak
s ayıl
ab il
ir. Yine b ize s oracak s ınız "E b u ik i k art zate n b e nze r b aşarım
gös te rm iyor m u?" H ayır gös te rm iyor. O durum X19 00 GT için ge çe rl
i idi.
X19 00 GT R580 (X19 00 XTX - 384 Mil
yon Trans is tör) çe k irde ğini te m e l
al
ırk e n, X19 50 GT, RV570 (330 Mil
yon trans is tör) çe k irde ğini
b ünye s inde b arındırıyor. İk i k artın da b e l
l
e k h ızl
arı aynı fak at X19 50
GT'nin çe k irde k h ızı X19 00 GT'de n 75 MH z dah a az. H alb u k i X19 50
GT, Ge force 79 50 GT'de n de b iraz yavaş b ir k art. Tüm b unl
arı b ir
k e nara b ırak ırs ak şu fiyat aral
ık l
arı için ül
k e m izde b undan dah a güçl
ü
b ir AGP k art b ul
m anız çok zor. Z ate n 180 D ol
ar, ne re de ys e PCI-Expre s s
79 00 GS, X19 50 PRO ve X19 00 GT'nin fiyatına k arşıl
ık ge l
iyor.
! | Sayfa 3 4
Pe k i Lis te de Ye r Al
m ayan K artl
ardan Ne H ab e r?Bu
Lis te de k i Fiyatl
ara Ne K adar Güve ne b il
irim ?
Buna yapacak b ir şe y yok ! H atta k e s in b azı s orunl
arl
a k arşıl
aşacak s ınız
çünk ü fiyatl
ar çab ucak de ğişiyor ve b irk aç ay b il
e ge çm e de n ye ni e k ran
k artl
arı piyas ada ye r al
ıyor. Öyl
e ys e gözünüzü k e s tirdiğiniz b ir e k ran
k artının k e ndi fiyat aral
ığıiçinde e n uygunu ol
duğunu nas ılb il
e b il
irs iniz?
Burada s ize h angi k artın s ize göre ol
duğunu anl
am anıza yardım cı
ol
acak ik i k aynak var. Bunl
ardan b irincis i s ayfanın al
tındak i b aşarım
s ıral
am a ve grupl
andırm a tab l
os u. Bu tab l
o b e nze r b aşarım s e rgil
e ye n
e k ran k artl
arını grupl
andırıyor ve b u k art grupl
arını da h ızl
ıdan yavaşa
doğru s ıral
ıyor.
Aşağıdak i tab l
oyu göz önünde b ul
undurarak k arars ız k al
dığınız ik i k art
aras ındak i fiyat fark ına b ak ab il
ir ve üs te l
ik yapacağınız yük s e l
tm e nin
k ayda de ğe r ol
up ol
m ayacağını anl
ayab il
irs iniz. Bu k onuda k işis e l
görüşüm üzü ortaya k oyacak
ol
urs ak
b u tab l
oya göre
al
m ayı
düşündüğünüz ye ni k art şu an k ul
l
andığınız k arttan e n az üç k ade m e
k adar dah a yük s e k de ğil
s e , b u ve rim l
i b ir yük s e l
tm e ol
m ayab il
ir ve
b una paral
e lol
arak fark e dil
ir b ir b aşarım artışıyak al
ayam azs ınız.
Öze t
Siz de ğe rl
i ok url
arım ız, b u aya m ah s us ol
m ak üze re , s ah ip ol
duğunuz
s atın al
m a gücüne göre e n uygun e k ran k artl
arı işte k arşınızda. Şim di
s izin için doğru k artı b ul
up s atın al
m ak tam am e n s ize k al
ıyor. El
b e tte k i
inte rne t s atış s ite l
e rinde e n ucuzunu b ul
ab il
m e niz m üm k ün ancak
b üyük s atış m ağazal
arı b aze n b üyük indirim l
e rde b ul
unarak s izi
şaşırtab il
ir.
Se çe ce ğiniz m ark a h ak k ında pe k e ndişe l
e nm e yin, ne de ol
s a b ütün
k artl
ar ATI ve nVidia'nın re fe rans tas arım l
arına uygun b içim de
üre til
iyorl
ar. D ik k at e tm e niz ge re k e n şe yl
e r dah a çok fiyat, garanti ve
üre tici firm anın te k nik s e rvis ve garanti k onus unda gös te rdiği
h as s as iye t k onus unda s ah ip ol
duğu s aygınl
ık ol
m al
ı.
Ayrıca şunu unutm ayın, fiyatl
ar k onus unda s atış nok tal
arı b u l
is te yi
tak ip e tm iyor, b iz onl
arı tak ip e diyoruz! Ayl
ar ge çtik çe h e r şe y
de ğişe ce k ve s iz de s atın al
m a s trate jinizi düze ns iz ol
arak s üre k l
i
de ğişe n fiyatl
ara uygun b içim de b e l
irl
e m e k zorunda k al
acak s ınız. Size
iyi şans l
ar!
Güve nl
ik
! | Sayfa 35
Inte rne t Expl
ore r 7 s poof güve nl
ik açığı
Prob l
em
H TTP Bas ic Auth e ntication diyal
og k utul
arında ID N
(ul
us l
araras ı Al
an Adı) im pl
e m e ntas yonun b e k l
e nm e dik davranış
gös te rm e s inde n k aynak l
anıyor. Bu açık tan al
an adında ul
us l
araras ı
k arak te rl
e r k ul
l
anarak s unucuyu s poof e de re k yararl
anm ak m üm k ün
ol
uyor.
Açığın tüm günce l
l
em el
e ri yapıl
m ış W indow s XP üze rinde çal
ışan IE7'yi
e tk il
e diği rapor e dil
di. D iğe r s ürüm l
e r de e tk il
e niyor ol
ab il
ir.
Çözüm :
Şüph e l
i k im l
ik doğrul
am a diyal
og k utul
arına k ul
l
anıcı adı ve
yazm ayın.
şifre
Invis ion Pow e r Board profilgünce l
l
em e
güve nl
ik açığı
IPB forum yazıl
ım ında k ötü am açl
ık ul
l
anıcıl
arın b e l
irl
i b azıve ril
e ri
de ğiştire b il
m e s ine izin ve re n b ir açık ol
duğu rapor e dil
di.
Prob l
e m s ource s /action_pub l
ic/xm l
out.ph p dos yas ındak i b ir h atadan
k aynak l
anıyor ve k ul
l
anıcıl
arın AIM ve ya Yah oo! k im l
ik l
e rini
de ğiştirm e de k ul
l
anıl
ab il
iyor.
Güve nl
ik açığının IPB 2.2.0 dan 2.2.2 s ürüm üne k adar e tk il
i ol
duğu
rapor e dil
di.
Çözüm :
2.3.0 s ürüm üne günce l
l
e yin.
h ttp://forum s .invis ionpow e r.com /inde x.ph p?s h ow topic=235316
W are zovVirüs ünün Ye ni Ve rs iyonu Sal
gın
H al
inde Yayıl
ıyor
Güve nl
ik çözüm l
e ri k onus unda dünya çapındak i önde ge l
en
firm al
ardan b iri ol
an K as pe rs k y Lab, 19 Nis an 2007 s ab ah ı
W are zov is im l
i e -pos ta s ol
ucanının
s on
ve rs iyonu
ol
an
W are zov.nf'nin s al
gın h al
inde yayıl
dığını b il
dirdi. Sal
gın e n üs t
düze ye ul
aştığında, zararl
ı e -pos ta trafiğinde % 75 il
a % 80
düze yine ul
aşm ıştı.
Bu s ol
ucan inte rne t üze rinde m e s ajl
ara e k l
e nti h al
inde yayıl
ıyor.
Me s aj e k l
e ntis inde s ol
ucanın k e ndis i ol
m am ak l
a b irl
ik te , zararl
ı
k odu inte rne t üze rinde n b il
gis ayara indire re k çal
ıştıran b ir b il
e şe n
m e vcut. Bu s ol
ucan aynı zam anda b il
gis ayarda m e vcut antivirüs
program l
arını da de vre dışı b ırak ıp s il
iyor. W are zov.nf s ol
ucanı,
inte rne t üze rinde k i b ir s ite de n b aşk a zararl
ı program l
ar da
indiriyor ve b u zararl
ı program l
ar s aye s inde s ol
ucanın b ul
aştığı
b il
gis ayar, inte rne t üze rinde n uzak tak i k ul
l
anıcıl
ara e rişim h ak k ı
ve ril
m e s ine ne de n ol
uyor.
Sal
gının e n üs t düze ye ul
aştığı anda W are zov.nf, zararl
ı e -pos ta
trafiğinin % 10 civarında artm as ına ne de n ol
du. Başk a b ir de yişl
e
h e r 10 zararl
ı m e s ajdan b iris i W are zov.nf içe riyordu. Ancak 19
Nis an ak şam ı e -pos ta trafiğinde k i W are zov.nf h acm i ol
duk ça
düştü.
Bu s ol
ucanl
a il
gil
i il
k örne ğin e l
e ge çiril
m e s inde n yarım s aat k adar
s onra K as pe rs k y Lab, b u virüs ü te s pit e de n ve te m izl
e ye n
günce l
l
e m e yi 19 Nis an s ab ah ı yaptı. K işis e l ürünl
e rim iz ol
an
K as pe rs k y Antivirus 6.0 ve K as pe rs k y Inte rne t Se curity 6.0
k ul
l
anıcıl
arı program l
arında "k orum a önl
em l
e ri" (proactive
s e curity) s e çe ne ğini işare tl
e dik l
e ri tak tirde günce l
l
e m e ol
m adan
dah i W are zov.nf s ol
ucanına k arşı k orum a al
tındal
ar. K as pe rs k y
Lab Türk iye dis trib ütörü 64K Bil
gis ayar ol
arak tüm inte rne t
k ul
l
anıcıl
arına
antivirüs
program l
arının
ve ritab anını
günce l
l
em el
e rini ve tanım adık l
arı k işil
e rde n ge l
e n e -pos tal
arı
açm am al
arınıtavs iye e diyoruz.
h ttp://w w w .64k .ne t
h ttp://w w w .k as pe rs k y.com .tr
D onanım
! | Sayfa 3 6
Sal
ih Gül
e r' de n H az iran AyıDe ğe rl
e ndirm e si
Giriş
Pl
atform Ge l
işm e l
e ri
Te k nol
oji günüm üzde o k adar h ızl
ı de ğişiyor k i b u pazardak i ürünl
e ri
s üre k l
i tak ip e tm e k artık re s m e n k ab ak tadı ve rm e ye b aşl
adı. Öyl
e ki
s ade ce b e ş ya da al
tı önce al
dığınız b ir ürün b il
e artık ye ni b ir ürün
de ğil
. As l
ında b il
gis ayar dünyas ında k ök l
ü de ğişim l
e r yak l
aşık b ir ve ya
ik i s e ne de b ir ge rçe k l
e şir ancak b u de ğişim l
e rin al
t k ol
l
arının b ir s onrak i
ne s il
l
e r duyurul
uncaya k adar s üre k l
i piyas aya s ürül
m e s iyl
e aradak i
b oşl
uk de vam l
ıdol
durul
ur ve k arşım ıza de vas a ürün l
is te l
e ri çık ıve rir.
Bir yongas e tinin de ğişm e s i çok şe yi de ğiştirir. En ye ni ne s ilişl
e m cil
e r,
e k ran k artl
arı ve b e l
l
ekl
e r ancak s on ne s ilyongas e tl
e rinin de s te ğine
ih tiyaç duyarl
ar. Nite k im yak l
aşık ik i s e ne de b ir ge rçe k l
e şe n k ök l
ü
yongas e ti de ğişik l
ik l
e ri çoğu k ul
l
anıcıyı ne re de ys e
tüm
s is te m i
de ğiştirm e ye zorl
arl
ar. Yal
nız e s k i b ir pl
atform a s ah ip k ul
l
anıcıl
ar s is te m
te rfis i s aye s inde gözl
e görül
ür b ir b aşarım artışıyl
a tanışırk e n, b ir
önce k i ne s l
e ait pl
atform l
arı e l
l
e rinde b ul
unduran k ul
l
anıcıl
ar b öyl
e b ir
te rfide n ge ne l
l
ik l
e çok fazl
a k azanç e l
de e de m e zl
e r. Sonuçta b ir
yongas e tinin b aşarım ı de s te k l
e diği işl
e m ci m im aril
e ri, b e l
l
e k tipl
e ri,
e k ran k artı yuval
arı ve h ızaşırtm a ye te ne k l
e ri il
e de rinde n al
ak al
ıdır. Ne
var k i b ir yongas e tinin çok fark l
ı b il
e şe nl
e ri de s te k l
e m e s i için aradan e n
az ik i ya da üç yılge çm e l
idir. Yani b azı te k nol
ojil
e r iyice e s k im e l
idir.
Buna e n iyi örne k ol
arak AGP arab irim inde n PCI Expre s s arab irim ine
ge çişi ve re b il
iriz.
D onanım m e rak l
ıl
arı b il
gis ayar dünyas ındak i h e r ye ni ge l
işm e yi ayrı ayrı
k aynak l
ardan fark l
ı fark l
ı yorum l
arı ok uyarak tak ip e tm e ye çal
ışırl
ar:
"Acab a şu e k ran k artından dah a iyis i çık tı m ı? Çık tıys a ne zam an
çık acak ?Fiyatı ne ol
acak ?Bu e k ran k artının piyas aya s ürül
m e s iyl
e diğe r
k artl
arın fiyatı ne k adar düştü ve ya düşe ce k ?" gib i s orul
arın ce vab ını
ge ne l
l
ik l
e te k b ir s ite de b ul
am azl
ar, b ul
s al
ar b il
e çoğu zam an tatm in
ol
am ayab il
irl
e r. Ü s te l
ik üs tte k i s orul
ar s ade ce e k ran k artl
arı için ge çe rl
i
ol
anl
ardı. Yani diğe r te m e lb il
gis ayar b il
e şe nl
e rini de h e s ab a k atars anız
iş iyice içinde n çık ıl
m az b ir h alal
ıyor de ğilm i?
İşte b u ne de nl
e TH G Türk iye ol
arak s iz
dol
aşm ak tan b ir ne b ze ol
s un k urtaracak
ge ne lanl
am da donanım dünyas ında ne
ok uyuşta h afızanıza k azıyab il
e ce ğiniz b ir
k arar ve rdik .
donanım m e rak l
ıl
arını s ite s ite
ve e n azından h e r ay s onunda
gib i ge l
işm e l
e rin ol
duğunu b ir
yazı dizis iyl
e k arşınıza çık m aya
Ge l
işm e l
e ri dah a ve rim l
i ve k ol
ay ol
arak tak ip e de b il
m e niz için b irk aç
ayrı b aşl
ığa ayırm anın dah a m antık l
ı ol
acağına k arar ve rdim . Bu il
k
m ak al
e m de s ade ce anak art, işl
e m ci, b e l
l
e k , e k ran k artı ve de pol
am a
b irim l
e ri gib i te m e ldonanım b il
e şe nl
e rinde k i te k nol
ojik ge l
işm e l
e rde n
b ah s e de ce ğim . İl
e rl
e ye n ayl
arda k aps am ı ge nişl
e te b il
irim fak at il
k önce
b u k adarının ne k adar ye te rl
i ve yararl
ı ol
acağını m e rak e tm e k te yim .
Şaye t gözde n k açırdığım ız öne m l
i b ir ge l
işm e ol
duğunun fark ına
varırs anız il
e tişim adre s im ize b unu m ailol
arak b il
dirm e nizde n ol
duk ça
m e m nun k al
ırız.
Şim di işe
b il
gis ayarl
arın
be l
k e m iğini ol
uşturan
b ah s e de re k b aşl
am ak ol
duk ça ye rinde ol
acak tır.
pl
atform l
ardan
H aziran ayının şüph e s iz e n öne m l
i pl
atform de ğişik l
iği Inte l
'in 5
H aziran'da 3-s e ris i yonga s e tl
e rini (Be arl
ak e k odadl
ı) duyurm as ıydı Ge rçi b irçok anak art üre ticis i Inte l
'in re s m i duyurus unu b e k l
e m e de n
P35 ve G33 yongas e tl
i ürünl
e rini yangından m alk açırırcas ına çab ucak
D onanım
piyas aya s ürm üştü b il
e . Inte l
'in 3-s e ris inin ge tirdiği e n b üyük ye nil
ik l
er
FSB1333 s is te m h ızına s ah ip 45 nm işl
e m e te k niği il
e üre til
m iş
işl
e m cil
e ri ve D D R3 tipi b e l
l
ekl
e ri de s te k l
e m e s i. Ayrıca s ade ce X38
yongas e tine h as ol
m ak üze re PCI Expre s s 'e göre ik i k at dah a fazl
a
ve riyol
u ge nişl
iği s unan PCI Expre s s 2.0 arab irim i de s te ğini de
unutm am ak ge re k . Öte yandan G3, Q3 ve P3 s e ris i yongas e tl
e ri giriş ve
orta s e viye pazarını h e de fl
e rk e n, X3 s e ris i s ade ce ce b ine güve ne n
k ul
l
anıcıl
ar için tas arl
anm ış. Yal
nız G3 ve Q3 s e ris inde P3 s e ris inde n
fark l
ı ol
arak tüm l
e şik grafik de s te ği ye r al
ıyor. Bu ye ni tüm l
e şik grafik
b irim l
e ri (X3100 ve il
e rde X3500 de ge l
e ce k ) D X10 uyum l
ul
uğunu da
b e rab e rinde ge tiriyor. Böyl
e ce W indow s Vis ta'nın Ae ro arayüzünü e k ran
k artına e k m as raf yapm adan k ul
l
anab il
e ce k s iniz fak at tak dir e de rs iniz k i
3B oyunl
arda yine de ol
duk ça zayıf k al
acak l
ardır.
P35 ve G33 yongas e tl
i anak artl
ar şu an inte rne tte ve te k nol
oji
m ağazal
arında s atıl
m ak ta. Q3 ve X3 s e ris inin de (ayrıca G35) il
e rl
e ye n
ayl
arda piyas aya düşm e s i b e k l
e niyor.
İşl
e m ci Ge l
işm e l
e ri
Ge çtiğim iz ayda işl
e m cil
e r k onus unda öyl
e çok göze b atan ge l
işm e l
er
ol
m adı am a AMD yak l
aşık b ir s e ne dir ge ris inde k al
dığı Inte l
'e e n
azından e ne rji ve rim l
il
iği k onus unda k ayda de ğe r b ir ce vap ve re b il
di.
El
b e tte b unu b aşarab il
m e k için s il
ik on pl
ak anın üs tüne s ih irl
i de ğne k
de ğdirm e di. 65 nm işl
e m e te k niği, düşük s aat h ızı il
e b irl
e şince ortaya
s ade ce 45 W att h arcayan b ir Ath l
on X2 işl
e m cis i ortaya çık ab il
iyor. Ye ni
BE-2300 ve BE-2350 işl
e m cil
e ri s ırayl
a 1.9 GH z ve 2.1 GH z h ızl
ara
s ah ip ve s ok e t AM2 de s te k l
i anak artl
arl
a uyum l
ul
ar. Ü s te l
ik AMD çiçe ği
b urnunda ye ni giriş s e viye s i işl
e m cil
e rine de öyl
e ate ş pah as ı ücre tl
er
b içm e m iş: Yurt dışı fiyatl
arı s ırayl
a s ade ce 86 ve 9 1 D ol
ar. AMD ayrıca
b u işl
e m cil
e rl
e b e rab e r m ode l is im l
e rinde n artık fazl
a b ir anl
am ı
k al
m ayan "64"e tik e tini de çık ardı.
İşl
e m ci Ge l
işm e l
e ri
Bu arada ünl
ü donanım "s öyl
e nti" (s ade ce h ab e r de ğil
) s ite s i Inq uire r'in
yayınl
adığı b ir rapora göre AMD dünyanın il
k doğal dört çe k irde k l
i
s unucu işl
e m cis i Barce l
ona'yı 10 Eyl
ül
'de çık arm ayı pl
anl
ıyorm uş.
Um arım AMD , ge rçi ol
duk ça ge cik ti am a Inte lil
e b aşarım al
anında da
re k ab e t e de b il
ir b ir işl
e m ci çık arab il
ir. Şim dil
ik h e pim iz m e rak l
ı b ir
be k l
e yiş içe rs inde yiz.
! | Sayfa 3 7
Ek ran K artıGe l
işm e l
e ri
Piyas anın e n çab uk ye nil
e ne n ve ak ab inde e s k iye n b il
gis ayar parçal
arı
k e s inl
ik l
e e k ran k artl
arıdır. Aynı zam anda pah al
ı s is te m l
e rde e n fazl
a
öne m arz e de n parçal
ardır. Siz donanım m e rak l
ıl
arını de rinde n
il
gil
e ndire n e k ran k artı al
anındak i H aziran ayı ye nil
ik l
e rini öğre nm e k
is tiyors anız aşağıdak i paragrafl
arı dik k atl
e
ok um anız k ıym e tl
i
zam anınızıve rim l
i k ul
l
anm anız açıs ından b üyük b ir öne m arz e tm e k te :
AMD -ATI'nın ge cik e n D ire ctX 10 de s te ği Mayıs ayının ortal
arında H D
29 00XT il
e ge l
m işti. Bu grafik yongas ı b aşarım b ak ım ından D ire ctX 9
de ne yl
e rine göre Ge Force 8800 GTS il
e 8800 GTX aras ında k al
ıyor ve
fiyatı da b u ik i k art aras ında. Yal
nız b e n şah s e n H D 29 00XT'nin as ıl
ce vap ol
m adığını düşünüyorum . Bu ürün b ana ATI'nın s ırf k e ndi
taraftarl
arını dah a fazl
a utandırm am ak için ge re k m im ari ge re k s e de
s ürücül
e riyl
e b e rab e r h e nüz ol
gunl
aştırm adan al
e l ace l
e piyas aya
s ürdüğü b ir ürün ol
duğu izl
e nim ini ve riyor. Bunun k ok us unu ATI'nin
diğe r H D s e ris i grafik yongal
arının 65 nm üre tim s üre cinde n ge çm e s ine
k arşın, H D 29 00XT'nin "ol
duk ça ge ç" çık arıl
m as ına rağm e n 80 nm
işl
e m e te k niği il
e üre til
m iş ol
m as ından al
ab il
irs iniz. Z ate n ATI, R600'ü
te s t e de rk e n ol
duk ça s orunl
a k arşıl
aşm ış ol
m al
ı k i s e ne b aşından b e ri
duyuruyu e rte l
e yip duruyordu. İk incis i doğrul
uğu tartışm aya açık
ol
m ak l
a b irl
ik te D ire ctX 10 oyun de m os u de ne yl
e rinde 8800 GTX'e göre
dah a h ızl
ı ol
s a b il
e dik k ate al
acak k adar üs tün ge l
e m iyor. D ire ctX 10
oyunl
arı k onus undak i e n iyi k ararı ancak il
gil
i k arşıl
aştırm a de ne yl
e ri ve
oyunl
ar ol
gunl
aşınca ve re b il
e ce ğiz.
Ek ran K artı Ge l
işm e l
e ri Öte yandan AMD -ATI'nın ye ni giriş ve orta
s e viye k artl
arı H D 2400 ve 2600'ün duyurul
m as ı artık b ir an m e s e l
e s i.
Yal
nız b u k artl
arda da s ank i b iraz te rs l
ik var gib i. İnte rne tte n gördüğüm
ön ince l
em el
e re göre GD D R4'l
ü H D 2600XT D ire ctX 9 tab anl
ı oyun
de ne yl
e rinde 8600 GT tarafından b il
e ge çil
irk e n, e rk e n D ire ctX 10
de ne yl
e rinde 8600 GTS'i k ol
ayl
ık l
a al
t e diyor. Bununl
a b e rab e r b u
k artl
arın k e s in b aşarım de ğe rl
e ri için b iraz dah a b e k l
e nm e s i görüşünü
s avunuyorum . Sizin onl
arl
a il
gil
i şim dil
ik b il
m e nizin yararl
ı ol
acağı e l
l
e
tutul
ur te k öne m l
i nok ta 65 nm 'l
ik b u k artl
ardan 2600'ün 45 W att ve
2400'ün is e s ade ce ve s ade ce 25 W att h arcayacak ol
m as ı! 80 nm 'l
ik H D
29 00XT'nin tam 215 W att h arcadığını h atırl
atırs am ne de m e k is te diğim i
dah a iyi anl
ayacak s anız h e rh al
de . Fiyatl
ara da de ğinm e de n ge çe rs e m
ol
m az: H D 2600 s e ris i k artl
ar 100-200 D ol
ar'dan, H D 2400 s e ris i is e
100 D ol
ar'ın b il
e aşağıs ından s atışa s unul
acak l
ar (yurt dışı rak am l
arına
göre ).
D onanım
Be l
l
e k Ge l
işm e l
e ri
Inte l
'in 3-s e ris i yongas e tl
e rini duyurm as ı il
e D D R3 de s te ğinin de h ayata
ge çtiğinde n dah a önce b ah s e tm iştik . Eve t, b u öne m l
i b ir de vrim çünk ü
D D R3 b e l
l
ekl
e ri yak l
aşık üç s e ne dir e k ran k artl
arı üze rinde görm e ye
al
ışm ıştık . D iğe r yandan pl
atform için h azırl
anan D D R3 b e l
l
e k b irim l
e ri
h al
a ge l
iştiril
m e aşam as ında ve dol
ayıs ıyl
a şim dil
ik yük s e k ge cik m e l
e re
s ah ipl
e r. Aynı ne de nde n ötürü düşük ge cik m e l
i ve k e ndi s ınırına yak ın
b ir h ızda çal
ışan D D R2 b e l
l
e k s ıradan b ir D D R3 b e l
l
e ği ge ride
b ırak ab il
iyor. Yal
nız günüm üz işl
e m cil
e rinin ve rim l
i L2 önb e l
l
ekl
e rinin
ol
m as ı s e b e b iyl
e RAM b e l
l
ekl
e rinin s is te m e e tk is i ge ne l b aşarım ı
e s k ide n ol
duğu k adar e tk il
e m iyor.
Bu arada D D R3 b e l
l
ekl
e r piyas aya düşm e ye
b aşl
adı. H atta ül
k e m izde fah iş b ir fiyata
K ings ton H ype rX 1375 MH z D D R3
be l
l
ekl
e r şu an s atışa s unul
m uş
durum da.
K ings ton
da
Inte l
'in
3-s e ris i
yongas e tl
e rini
duyurduğu
aynı
gün
içe rs i
nde
bu
ye ni
be l
l
ekl
e rini
duyurm uştu.
D D R3 b e l
l
ekl
e rin
b iraz dah a zam ana ih tiyaçl
arı ol
s a da ge l
e ce k l
e ri ol
duk ça parl
ak . Öyl
e ki
Cors air Com pute x fuarında 1600 MH z'l
ik D om inator D D R3 b e l
l
ekl
e rine
h ızaşırtm a uygul
ayıp tam 2000 MH z'e çık artarak gös te ri yapm ıştı!
D e pol
am a Ge l
işm e l
e ri
As l
ında de pol
am a ge l
işm e l
e rini de b irçok al
t k ate goriye ayırm ak
m üm k ün ancak h e r şe yin b öl
ük pörçük ol
m as ı b irçok ge re k s iz de tayın
araya k arışm as ına ne de n ol
acağını zanne diyorum . O yüzde n de pol
am a
b irim l
e ri için te k b ir b aşl
ık ta öne m l
i ge l
işm e l
e rde n b ah s e tm e k e n
m antık l
ıs ı.
! | Sayfa 3 8
Sab it dis k l
e r s is te m l
e rim izin e n yavaş çal
ışan, yavaş çal
ıştığı gib i yavaş
ge l
işe n parçal
arıdır. Sab it dis k l
e rde h ızl
ı de ğişe n b ir şe y vars a o da
k apas ite m ik tarl
arıdır. Ge çtiğim iz H aziran ayında Sam s ung 1 TB'l
ık
m as aüs tü, H itach i is e 250 GB'l
ık 2.5"(dizüs tü) s ab it dis k l
e rini duyurdu.
K im ne de rs e de s in ge l
e ce k tam am e n e l
e k tronik de vre l
e rin e l
inde . K atı
durum dis k l
e ri (SSD ) as l
ında b üyük b ir fl
aş b e l
l
e k ol
arak düşünül
e b il
ir
ancak s ab it dis k in b arındırdığı ol
um s uz yönl
e rin h içb iri b u ye ni
te k nol
ojide yok . D üşük e rişim s üre s i, şim dil
ik m ak ul düze yde k i
yazm a/ok um a h ızl
arı, m e k anik parças ı ol
m adığından s e s s iz çal
ışm as ı,
dol
ayıs ı il
e darb e l
e re k arşı dayanık l
ı ol
m as ı ve s üre k l
i ge l
işm e k te ol
an
al
tyapıs ı
s e b e b iyl
e
2010'l
u
yıl
l
arda
çoğum uzun
b ir
k atı
durum
dis k i
s ah ib i
ol
acağını düşünüyorum .
Ne yazık k i şu an b öyl
e
b ir şe y, K arun k adar
ze ngin
ol
m adığınız
s üre ce
m üm k ün
görünm üyor.
PQI il
k 3.5" NAND fl
aş
dis k l
e rini piyas aya s üre n
firm al
ardan
b iriydi.
Ge çtiğim iz ay Taipe i'de k i
Com pute x fuarında is e
il
k 256 GB'l
ık k atı durum dis k ini b as ın m e ns upl
arına gös te rdi. Bu
ürünün is m inin yanında b ir de "Turb o+ " ib are s i var: PQI b u dis k in
s aniye de tam 60 MB ve ri ak tarım ı yapab il
diğini s öyl
üyor. H e r ne k adar
fiyatı k onus unda açık l
am a yapm am ış ol
s al
ar da b e nce 1000 D ol
ar'ın
üze rinde b ir fiyat ih tim aldışıol
m ayacak tır.
NAND Fl
aş te k nol
ojis i tab ii k i b ununl
a da s ınırl
ı k al
m ıyor. D ünyanın e n
b üyük b e l
l
e k üre ticil
e rinde n b iri ol
an Sam s ung ge çtiğim iz ay içinde ce p
te l
e fonl
arı için tam 4 GB'l
ık NAND Fl
aş yongas ı üre tim ine b aşl
adı. Ancak
b irtak ım ne de nl
e rde n dol
ayı dah il
i 4 GB NAND Fl
aşl
ı ce p te l
e fonl
arını
2008 s e ne s inde n önce göre m e ye b il
iriz.
O yun
! | Sayfa 39
Transform e rs: Th e Gam e (Pl
aystation 3)
Tunay Şah in
zam an
aradan
yıl
l
ar
ge çti.
Bir
fe nom e n
ol
arak
Trans form e rs
çoğu
k işinin
çocuk l
uk
anıl
arında
ye r
al
dı.
Efs ane
çizgi
fil
ml
er
aras ındak i
ye rini
de
al
m ış ol
du.
Be yaz pe rde de n dijitalortam a
Günüm üzde artık ünl
ü ol
m uş dizi, çizgi fil
m , oyun, k itap vs
ge ne l
de b e yaz pe rde ye ak tarıl
m aya b aşl
andı. H al
iyl
e yıl
l
ar önce
ge rçe k te n b ir k ül
t h al
ine ge l
m iş çizgi fil
m , dizi, k itap vs h al
iyl
e
s ine m ada görm e k
k açınıl
m az ol
du. Bundan s on ol
arak
Trans form e rs da nas ib ini al
dı. Bizi as ıl b ağl
ayan nok ta artık
b irçok fil
m de yan ürün ol
arak fil
ml
e rin oyunl
arı il
gil
e ndiriyor.
Trans form e rs 'ın fil
m iyl
e b e rab e r k ons olve PC pl
atform l
arında
oyunu da piyas aya s ürül
dü. Ge ne lol
arak dizi ve ya fil
m oyunl
arı
üs tünde pe k uğraşıl
m az. Fazl
a öze n gös te ril
m e de n üs tünde n
Bundan yıl
l
ar önce çocuk l
uğum un e n güze lne şe s ini, h afta s onu
ir. Bu yüzde n "Fil
m oyunl
arı k ötüdür" diye ge ne lb ir
yayınl
anan s ab ah çizgi fil
m k uşağı ol
uştururdu. O zam anl
ar öze l ge çip gidil
k uralge çe rl
idir. İs tis nal
ar h ariç ge ne l
de b u k ural
ın b ozul
duğunu
te l
e vizyonl
ar, k anal
l
ar b u k adar çok yok tu. Te k tük b il
ine n
uğum un e fs ane s i Trans form e rs 'ın oyunu
b azıl
arı vardı. Ge ne l
de s ab ah l
arı güze l
ce çizgi fil
m yayınl
arl
ar, pe k göre m e dim . Çocuk l
ım b unu ne k adar e tk il
e ye b il
e ce k ?
öğl
e de n s onra da h afta s onu program l
arını yayına s ok arl
ardı. b ak al
Çizgi fil
ml
e r aras ında Trans form e rs , Th unde rcats , Vol
tran, H e Bu aral
ar PC'de n dah a çok Xb ox 360 ve Pl
ays tation 3 b aşında
m an, G.I. Joe , Rob ote ch gib i şah e s e rl
e r vardı. H afta içi s ab ah
zam an ge çirm e k dah a çok h oşum a gitm e ye b aşl
adı. Öze l
l
ik l
e
e rk e nde n ok ul
a gitm e k için k al
k ardım . Güya h afta s onu h e p
yoğun
ge
çe
n
b
ir
de
rs
t
raf
iğinde
n
s
onra
oyunl
arl
a
b
iraz
s
t
re
s
uyuyacağım diye içim de n ge çirirdim . Am a çizgi fil
ml
e r b e ni
atıcı ol
uyor. Trans form e rs 'ın e l
im e ge çe n ve rs iyonu
uyk um dan e de r s ab ah uyanırdım . H afta s onl
arı e rk e n k al
k ıp, atm ak rah atl
Pl
ays tation 3'e ait ol
anı. Re s is tance - Fal
lof Man'nin ark as ından
doğruca s al
ona k oşup, te l
e vizyon b aşına çak ıl
m am ın s e b e b i b u
Trans form e rs 'ı de ne dim . O yunum uz fil
ml
e aynı paral
el
de gidiyor.
çizgi fil
ml
e rdi. Şim di h atırl
adık ça o günl
e rin ne k adar güze lve
Ge rçi çoğu k işi fil
m i izl
e m iştir. Eğe r izl
e m e ye n de vars a dire k
ze vk l
i ol
duğu ak l
ım a ge l
iyor. Öze l
l
ik l
e Rob ote ch , Trans form e rs
gits in izl
e s in de rim . Sonuçta b urada k ül
t b ir çizgi fil
m in b e yaz
ve G.I. Joe 'nun h as tas ıydım . Trans form e rs 'ın ve G.I. Joe 'l
arın
pe rde proje s i var. K e s inl
ik l
e tavs iye e de rim . K ıs aca k onudan
oyuncak l
arı s atıl
m ak taydı. Birçok
oyuncak l
arını al
m ıştım
b ah s e de l
im . O rtada b ir ade t al
e t var b u al
e tin öze l
l
iği m e k anik
h al
e nde s ak l
arım . Trans form e rs 'l
arın çe şitl
i araçl
ardan rob otl
ara
cih azl
ara h ayat ve re b il
m e s idir. Ge lzam an git zam an b u al
et
dönüşm e s i çok ce zp e dici b ir öze l
l
ik ti. Sırf b u yüzde n b il
e
m ak is te nirk e n D ünya'ya düşe r. Bu al
e ti
Trans form e rs 'l
arın oyuncak l
arı b ana h e p e n çe k ici ge l
m işti. Cyb e rtron'dan k açırıl
D
ünya'da
b
ul
ab
il
m
e
k
için
Sam
W
it
h
w
ick
y'de
b
ul
unan
D inob ot'l
arın h as tas ıydım . K ıs a k e s ip as ıls aade te ge l
el
im . Ge l
git
O yun
de de s inde n
k al
ma
e şya
anah tar vazife s i görm e k te dir.
D e ce ption'l
ar Me gatron önde rl
iğinde canl
andırıcı cih azi b ul
m ak
için D ünya'ya ge l
ir. Autob ot'l
arda ins anl
ara yardım e de re k
D e ce ption'l
arıdurdurm ak için b üyük b ir m ücade l
e ye girişil
ir.
! | Sayfa 40
b ul
am adım .
Böyl
e si
güze l m ode l
l
em el
e re
göre
çe vre
k apl
am al
arı ve diğe r görs e l
l
ik ark adan tak ip e diyor. As l
ında
üs tünde dah a uğraşıl
ıp
b iraz dah a iyi ol
m as ı
s ağl
anab il
irm iş.
Am a
k ötü
de ğil
l
er
s ade ce
dah a
iyi
ol
m as ını
be k l
e rdim .
Bunl
arl
a
b e rab e r e fe k tl
e r gözüm e
h oş ge l
di. Işık oyunl
arı
b as it b ir şe k il
de yapıl
sa
da e tk il
i ol
m uş. Bak ıl
dığı
zam an il
gi çe k iyor.
Se s l
e r k onus una fil
m de k il
e r e latm ış. Se s l
e ndirm e l
e r iyi fe na
de ğil
. Bazı ye rl
e rde ol
an b ir ik i e k s ik dışında ge ne l
de k ötü
durm uyorl
ar. Aynı şe k il
de s e s e fe k tl
e ri de fe na de ğil
. H iç de ğil
se
üs tünde n ge çil
ip gidil
m e m iş. K e ndil
e rini k ul
ak l
arda b e l
l
i
e diyorl
ar.
Bas it ve s ade l
ik
İk i fark l
ıtaraf ve e ze l
i düşm anl
ık
Yapım a girdiğim iz zam an Autob ot'l
arı ve ya D e ce ption'l
arı
s e çe b il
iyoruz. Autob ot'l
ar fil
m in h ik aye s iyl
e b ir gide rk e n,
D e ce ption'l
arı s e çe rs e k k ötü tarafta ne l
e r ol
du b itti tarzında
k onuyu göre b il
iriz. As l
ında am acım ız aynı Autob ot'l
ar şu ünl
ü
can ve re n cih azı yok
e dip ondan k urtul
m ak
de rdinde ,
D e ce ption'l
ar is e cih azı b ul
up h ük m e tm e de rdinde . İk i taraftan
b irini s e çip oyuna girdiğim iz zam an k e ndim izi b üyük b ir h aritada
b ul
uyoruz. K ocam an şe h irde is te diğim iz gib i oraya b uraya gitm e
im k anım ız var. Yapım da il
k dik k at çe k e n şe y rob ot k arak te rl
e rin
m ode l
l
em el
e ri. Ge rçe k te n D e ce ption ol
s un ve ya Autob ot'l
ar
ol
s un m ode l
l
em el
e r güze lyapıl
m ış. Ayrıntıl
arı göre b il
ir ve ayırt
e de b il
irs iniz. O yun b u k onuda il
k artı puanını al
ıyor. Öze l
l
ik l
e
araçtan
rob ota
dönüşüm de k i anim as yon
ol
duk ça
h oş.
Mode l
l
em el
e r ge rçe k te n e tk il
e yici de ol
s a aynı e tk i çe vre için
pe k
ge çe rl
i de ğil
. D ok ul
ar b iraz b içim s iz ve rob otl
arın
m ode l
l
em el
e rinde
gös te ril
e n öze nin b irazı çe vre de
pe k
Yapım as l
ında oynanış b ak ım ından ol
duk ça k ol
ay. Yapm am ız
ge re k e nl
e r h aritada ye şilnotayl
a gös te ril
iyor ve b uraya gidip
göre vim izi yapıyoruz. Göre vi yaptığım ızda göre v ye ri s arı h al
e
ge l
iyor ve ana h ik aye nin il
e rl
e yişi s ağl
anıyor. Göre vl
e r as l
ında
kl
as ik ol
arak tab ir e de b il
e ce ğim iz cins te n. Buraya git şunu k oru,
b unu yok e t, b urada k al b e k çil
ik yap vs gib i dah a önce
oynadığım ız çoğu oyunda k arşım ıza çık an ak s iyondan ib are tl
e r.
İl
k zam anl
ar göre vl
e r ze vk l
i ge l
s e de b ir s üre s onra s ık ab il
ir. Bu
k onu için yapım cıl
ar yan göre vl
e r düşünm üşl
e r. Yan göre vl
e ri
is te rs e k ana s e naryoya b ağl
ı k al
m adan yapab il
iriz. Ancak yan
göre vl
e rin çok da doyurucu ol
duğunu s öyl
e ye m e ye ce ğim . Bize
artı ol
arak k azandırdık l
arı puanl
arl
a b onus l
arın açıl
m as ını
s ağl
ıyorl
ar. Bu b onus l
ar içinde fil
ml
e fil
an il
gil
i görüntül
e r vs
b ul
unuyor. Bitirdiğim iz göre vl
e ri ye nide n yapab il
iriz. Göre vl
e ri
yapıp b öl
üm l
e ri ge çtik çe fark l
ı rob otl
arın da k ontrol
ünü
al
ab il
iyoruz.
O yun
! | Sayfa 41
Sonuç b öyl
e ol
ur
Autob ot ve ya D e ce ption ol
s un al
te rnatif yol
l
ardan oraya b uraya
gitm e k ge rçe k te n e ğl
e nce l
i. İs te rs e niz rob ot ol
arak dağ b ayır
de m e de n tırm anın düm düz gidin ve ya araç ol
up k e yfini çık arta
çık arta
gide b il
irs iniz.
Öze l
l
ik l
e
Autob ot ol
arak
trafik te
daral
dığınız zam an rob ot ol
up, b ina te pe l
e rinde n K ing
K ong'çul
uk oynam ak ze vk l
i ol
uyor. Binal
arın üs tüne tırm anm a
im k anım ız var. H atta üs tl
e rine tırm andığım ız zam an b onus
b ul
ab il
iyoruz. Ancak b undan öte b aşk a b ir şe ye yaram ıyor.
Z ate n göre v b il
e yapark e n b ina te pe s ine tırm anm a işi ge re k l
i
ol
arak b irk aç k e re yapıl
ab il
iyor. K ontrol
l
e r as l
ında k ol
ay.
Rob otunuzu oraya b uraya götürüp ge tirm e de s orun yok . Te k
s orun D e ce ption'l
arı uçark e n k ontrole tm e k b iraz zorl
ayab il
iyor.
Am a zam anl
a el
iniz al
ıştık ça k ontrol
ü k avrıyors unuz. Bunun
dışında b aşk a b ir e k s ik göre m e dim .
O yunun dövüş k ıs m ı k ol
ay. Yapm am ız ge re k e n k arşım ıza çık an
rak ipl
e ri b ir güze lpatak l
am ak . Bunu yapark e n is te r s il
ah l
arım ızı
is te rs e k yum ruk l
arım ızı ve ya ol
m adı çe vre yi k ul
l
anab il
iriz. Eve t
çe vre
de m işk e n çe vre de
b ul
unan m ate ryal
l
e ri k ul
l
anm a
im k anım ız var. Sil
ah a ve ya yum ruk l
ara ge re k k al
m adan yanı
b aşınızdak i ağacı ye rinde n s ök üp rak ib inize s al
dırab il
irs iniz.
K arar s ize k al
m ış. Çe vre s ade ce k ul
l
anıl
m ak l
a k al
m ıyor aynı
şe k il
de çok güze lzarar da görüyor. Rak ip rob otl
a dövüştüğünüz
zam an b inal
ar yık ıl
ıyor, as fal
t çatl
ıyor. Bu atm os fe rin dah a
e tk il
e yici ol
m as ını s ağl
ıyor. Son yıl
l
ardak i oyunl
arda zate n fizik
e tk il
e şim i ol
m as ı ge re k e n uns url
ardan ol
du. Artık k ırıl
m ayan
vazo gib i örne k l
e r ge rçe k te n atm os fe ri b al
tal
ayan uns url
ardan
ol
m aya b aşl
adı. Es k ide n k ab ule dil
e b il
irdi, am a ge l
işe n donanım
ve yazıl
ım s aye s inde artık is te nm e m e ye b aşl
adı.
PS3'te h e rh angi b ir Fram e Rate düşüşüne b e n ras t ge l
m e dim .
O yunu k ons ol
a adapte e dip çık arm ışl
ar. Am a PS3'ün gücünü
ortaya k oyab il
e n b ir yapım de ğil
. Trans form e rs 'ın oyunu şu
h al
iyl
e s ade ce b ir al
te rnatif ol
arak k al
ıyor. PS3'te çok oyun
yok k e n e ğe r paranız vars a al
ıp oynayab il
irs iniz. Yok s a
Trans form e rs ol
m adan da yol
a de vam e de b il
irs iniz diye b il
irim .
Ne xt-Ge n ol
m as a da fe na ol
m ayan grafik l
e ri, ak s iyonu, çe vre s e l
e tk il
e şim iyl
e Trans form e rs k e ndince ye te rl
i b ir oyun ol
m uş.
O yun
! | Sayfa 42
Pro Evol
ution Socce r 2008
Se rk an Se l
im Yıl
dız
Şu oyun piyas as ına b ir göz atın; e n
çık m aza s ürük l
e ne n tartışm a Pe s il
e Fifa
aras ındadır. İk i tarafında ayrı fanatik l
e ri
m e vcut ve h e r ik i tarafın k e ndine göre
k ozl
arı var. Yorum l
arın e n ob je k tif
ol
anl
arı; Fifa'nın arcade oynanab il
irl
ik
yapıs ına ve düzgün l
is ans l
arl
a çok s ağl
am
s oundtrack l
e re s ah ip ol
duğu, Pe s 'in is e
b ir futb ols im ül
as yonu ol
duğu fak at diğe r
k onul
arda ge ride
k al
dığı görüşünde .
Sonuçta işte n faydal
ı çık an is e b iz
oyuncul
arız. Ne zam ank i rak ipl
e r çoğal
ır
o zam an re k ab e t artar, k al
ite artar.
D ünyaca tanınm ış b ir firm a ol
an EA'nin
ve oyun yapım cıl
arının, yıl
l
ardır K onam i'yi
pe k de tınl
am am ış ol
m al
arı aşik âr b ir
düşünce . Fak at Japon Futb ol
u s on
yıl
l
arda EA yapım cıl
arının k ork ul
u rüyas ı
h al
ine ge l
di. Pe s fanatik l
e ri gün ge çtik çe
artıyor. Be nim tah m inl
e rim Fifa b üyük b ir
k itl
e s ini Pe s tarafına k aptırdı. EA, artık
dah a fazl
a k ayıp ve rm e k
is te m iyor
e m inim . Fifa 07, önce k i s e ril
e re nazaran
e pe y iyi b ir çık ıştı b e nce . Am a yine ye te rl
i
ol
am adı. Pe s yapım cıl
arı te m e l
i oturm uş
b ir oynanab il
irl
ik k odl
arına s ah ip. Yıl
l
ardır
ufak
oynanab il
irl
ik
de ğişik l
ik l
e ri
yapıyorl
ar am a b izi h e r s e ne tatm in
e tm e yi
b aşarıyorl
ar.
Eğe r
k i,
EA
oynanab il
irl
ik te b ir s im ül
as yon h avas ı
ol
uşturm ak
is tiyors a
işe
k ök te n
de ğişik l
ik l
e
b aşl
am al
ı.
Bu
arcade
tarzl
arından m e m nunl
ars a s öyl
e ye ce k b ir
şe y yok tab i.
Pe s yapım cıl
arı artık s ons uz b ir s e ri
h ayal
i doğrul
tus unda yıl s e ril
e rine ge çiş
yaptı yani artık Pe s 4, Pe s 5 s e ris i s ona
e rdi. Pe s 7 ye rini Pe s 2008 e b ırak tı.
Ye ni Ne s ilÇık m azı
İçinde b ul
unduğum uz ayl
ar m üth iş b ir
k arm aşayı s ah ne l
iyor. Ne xt-ge n, Curre ntge n tartışm al
arı b aşını al
m ış gidiyor. PC
oyunu yapım cıl
arı yoğun b ir şe k il
de D x
10'a odak l
anm ış, s e s s iz şe k il
de işl
e rini
s ürdürüyorl
ar. O yun piyas as ında şuanda
durgunl
uk h âk im . El
im izde oynanas ı oyun
s ayıs ı çok az ve b iz aç b ir şe k il
de
s onb ah arı,
k ışı
be k l
iyoruz.
Z ate n
b om b al
ar çoğu zam an s on çe yre k te
patl
ar. 2007 yıl
ının s on çe yre ği de önce k i
çe yre k l
e r gib i oyuncul
ar için şöl
e n ayl
arı
ol
acak tır.
PES 2008 ge l
iyor!
Biz b u k arm aşa piyas ada ce b e l
l
e şirk e n
K onam i yapım cıl
arı yak ın zam anda Pe s
2008 h ak k ında m üth iş h ab e rl
e r s ızdırıp,
O yun
b iz oyuncul
arın yüzünü gül
dürdü. Anl
atıl
anl
ar Pe s 'in b aşl
ı
b aşına de ğişe ce ğini işare t e diyor. Ve ril
e n b il
gil
e rde n e n
s e vindirici ol
anı PC'de yıl
l
ardır gözüm üzü s ık an D x 8.1
te k nol
ojis inin ge ride
b ırak ıl
ıp, ye ni yapım ın ne xt-ge n
grafik l
e re s ah ip ol
acağı. Eve t yanl
ış duym adınız, artık
s ade ce PS3, X360'a de ğil
, Pe s 2008 PC'ye de ne xt-ge n
grafik l
e rl
e ge l
iyor.
PES 2008 m üth iş ye nil
ik l
e rl
e ge l
iyor. Te am vis ion adında,
rak ib in s izin oyuncul
arınızın oyun s til
ini anl
ayıp ona göre
tak tik ge l
iştire n ye ni b ir yapay ze k â var. Buna göre örne ğin
k anattan il
e rl
e rk e n ce za s ah as ına doğru Pe te r Crouch gib i
uzun b ir forve t s ok ul
m aya b aşl
ars a rak ip oyun pl
anını
de ğiştirip
uzun
ol
an
forve t
oyuncus una
m ark aj
uygul
ayab il
e ce k . Buna göre s avunm anızı ayarl
adığınız şe k l
e
göre
rak ipl
e riniz h ücum
anl
ayışını de ğiştirip
k e ndi
avantajl
arına uygun h al
e s ok ab il
e ce k l
e r. Tab ii b u tak tik
de ğiştirm e l
e rin h ızı ve s ah aya yans ım as ı da rak ib in
b e ce ris ine göre de ğişe ce k ; dah a güçl
ü tak ım l
ar fark e dil
ir
öl
çüde h ızl
ı ve e fe k tif b ir b içim de b u de ğişik l
iği dah a çab uk
ortaya k oyacak l
ar. Ayrıca yine b u ye ni yapay ze k ânın b ir
ge tiris i ol
arak zayıf tak tik l
e r rak ip tarafından dah a e tk in b ir
b içim de ce zal
andırıl
acak . O yun içe ris inde rak ib in
tak tiğine uygun b ir tak tik anl
ayış s e rgil
e m e niz
ge re k e ce k . Yan tarafta gördüğünüz yayınl
anan
s cre e ns h ot'ta m e nü s is te m inin k ök te n de ğiştini, e s k i
atari
oyunl
arı vari
m e nü
s is te m inde n
de
k urtul
duğum uzu
K onam i
b ize
m üjde l
iyor.
Scre e ns h ot'ta
ayrıca
m e nünün
yan
tarafında
b ul
unan ye de k k ul
üb e s i görüntüs ü de h ayl
i il
gi çe k ici.
Te am vis ion dışında oyunun dik k ate de ğe r diğe r b ir
ge l
iştiril
m e s i is e grafik l
e rde . K onam i ge rçe k ne xtge n'e ge çil
e ce ğinin garantis ini ve riyor. Çok dah a
ge rçe k çi m im ik l
e r ve durum a göre te pk is i dah a iyi
h are k e tl
e r, form al
ardan çe k il
e b il
m e s i ve form al
arın
k ırışm as ı gib i de tayl
ar rah atça fark e dil
e b il
e ce k .
Yağm url
u h aval
arda oyun de vam e de rk e n ye rde s u
b irik intil
e ri ol
uşab il
e ce k ve b unl
ar futb ol
cunun oyun
içe ris inde k i ak tifl
iğinde
b üyük
rol oynayacak .
O yunun ye ni ne s l
e çık acak ve rs iyonl
arında m e vcut
! | Sayfa 43
O yun
tak ım l
arın
yaratab il
me
b ul
unacak .
de tayl
arıyl
a
oynayab il
m e,
gib i ol
anak l
ara s ah ip b ir
! | Sayfa 44
k e ndi
tak ım ınızı
düze nl
em e
k ıs m ı
PS3'ün k ab il
iye tl
e rini ortaya k oyab il
m e k için oyun üze rinde ik i
yıl
dır çal
ışıl
ıyor.
Topl
a dah a iyi b ir te m as h al
inde ol
unacak ve dah a fazl
a çal
ım ,
göze h oş ge l
e n pas h are k e tl
e ri oyun içe ris inde ol
acak .
Frik ik l
e rde de b ir tak ım de ğişik l
ik l
e r var. Eğe r s avunm a
pozis yonunda b ir frik ik l
e ce zal
andırıl
ırs anız b arajı k uracak
oyuncu s ayıs ını de ğiştire b il
m e gib i b ir özgürl
üğünüz var.
Antre nm an s is te m inde de b irtak ım ye nil
ik l
e r var. Bu s aye de
oyuncul
ar ye ni b azık ritik nok tal
arıdah a iyi anl
ayab il
e ce k l
e r.
FIFPro il
e 5 yıl
l
ığına anl
aşıl
m ış. Buna göre oyunda tam am e n
l
is ans l
ı 13 l
ig ye r al
acak . Bu l
igl
e r İngil
te re Pre m ie r Ligi,
Ch am pions h ip Ligi, İtal
ya Ligi Se rie A, Frans ız l
igi Ligue 1,
Al
m anya Ligi Bunde s l
iga, H ol
l
anda Ligi Ere divis ie , İs panya Ligi,
İs railLigi, Yunanis tan Ligi, İs k oç Ligi, Porte k iz Ligi, Rus ya Ligi
ve Türk iye Süpe r Ligi oyunda ye r al
acak . Yal
nız işin üzücü tarafı
bu l
is ans l
ı oyuncul
arı, l
igl
e ri s ade ce PS3'te göre ce k ol
m am ız.
K e şk e PC'ye de ge l
s e b iz PC'cil
e ri m utl
u e ts e ydi.
K onam i Mas te r Lig'de de b üyük de ğişik l
ik l
e rin ol
acağını garanti
e diyor. O yun içinde futb ol
cul
ara m e dya tarafından çe şitl
i s orul
ar
yöne l
til
e b il
e ce k ayrıca Mas te r Lig'de oyuncul
arınızl
a dah a yak ın
e tk il
e şim de ol
acak s ınız.
D ört Gözl
e Be k l
iyoruz
K onam i b u s e fe r ge çtiğim iz s e ne l
e re nazaran dah a b üyük
ye nil
ik l
e rl
e ge l
iyor. Bir k e re PC'ye ne xt-ge n ge l
m e s i m üth iş b ir
ye nil
ik . Bunun dışında da b izi çok m e m nun e de ce k ye nil
ik l
er
m e vcut. PS3 k ul
l
anıcıl
arına dah a fazl
a ayrıcal
ık tanınm ış ve
ye nil
ik l
e r s iyah incide diğe rl
e rine nazaran b ir h ayl
i fazl
a
m ik tarda. Biz fanatik PES'cil
e r dört gözl
e ye ni oyunum uzu
be k l
iyoruz.
O yun
! | Sayfa 45
Drive r: Paral
l
e lLine s (PC)
Em re Güne n
Ak s iyon oyunl
arında ye ni b ir çığırı b aşl
atan Grand Th e ft Auto,
el
de e ttiği b üyük b aşarı il
e k e ndinde n s onra ge l
e ce k yapım l
arın
da ufk unu h ayl
i ge nişl
e tti. Artık h e r ak s iyon oyunu s ank i GTA
k opyas ı ol
m ak zorundaym ış gib i b ir h ava il
e piyas aya s ürül
üyor.
D rive r da b una gös te ril
e ce k e n iyi örne k l
e rde n b iri. İl
k ol
arak
Pl
ayStation'da tanıştığım ız oyun fazl
as ıyl
a araç k ul
l
anım ı üze rine
odak l
anm ıştı ve s on de re ce de b aşarıl
ı b ir oynanab il
irl
ik
s unm uştu. H atırı s ayıl
ır b ir il
gi topl
am as ına rağm e n GTA
göl
ge s inde k al
m aya b aşl
ayınca, yapım cıl
ar da s e rinin de vam
oyunl
arını rak ib ine b e nze tm e ye gayre t gös te rdil
e r. Sonunda
ortaya dah a fazl
a araç k ul
l
anım ı içe re n b ir GTA k opyas ı çık tı
de s e k yal
an ol
m az.
D rive r'ın il
k b öl
üm ü çok b aşarıl
ı ol
m as ına rağm e n il
e rl
e ye n
b öl
üm l
e ri il
e gitgide b iraz dah a m onotonl
aşm aya, h atta dah a
doğru b ir ifade il
e oynanış açıs ından k ötül
e şm e ye b aşl
am ıştı.
H el
e k i s e rinin üçüncü b öl
üm ü k ontrol açıs ından tam b ir
faciaydı. Ü ç aşam adan ol
uşan yapım ın s on b öl
üm ün İs tanb ul
ol
m as ı b iz Türk oyuncul
ar için çok de ğe rl
iydi ve b u s e b e pl
e
h e m e n al
ıp oynam ış, h atta re zilk ontrol
l
e rine rağm e n b ir çırpıda
b itirm iştik . Adam ak ıl
l
ı b ir h ik aye içe rm e ye n ve k ötü k ontrol
l
e ri
il
e tam b ir fiyas k o h al
ine ge l
e n D rive r 3'ün ardından yapım cıl
ar
da ye ni b ir ol
uşum içine girm e yi te rcih e ttil
e r. O ynanab il
irl
ik
k onus undak i ge l
işim l
e r ve az da ol
s a D rive r'da b ir öze dönüş
yaşanarak Paral
l
e lLine s is im l
i s e rinin ye ni b öl
üm ü Pl
ayStation 2
ve Xb ox pl
atform l
arındak i ye rini al
dı. Ü çüncü b öl
üm e nazaran
e pe yce e l
de n ge çiril
m iş ol
an b u ye ni b öl
üm yak l
aşık b ir s e ne l
ik
be k l
e m e nin ardından is e dah a ge l
iştiril
m iş grafik l
e r il
e PC
k ul
l
anıcıl
arının h uzuruna çık tı.
Uyuşturucu tacirl
e ri k ol
l
ayın k e ndinizi!
D rive r Paral
l
e lLine s , b izl
e ri k ok ain tüccarl
arının k olge zdiği 70'l
i
yıl
l
arın Manh attan s ok ak l
arına götürüyor. D öne m in önde ge l
en
çe te l
e rine k arşı am ans ız b ir m ücade l
e içe ris ine giriyoruz.
Göre vl
e ri yapıp il
e rl
e dik te n s onra is e 28 s e ne s onraya yani 2006
yıl
ına ge l
iyoruz. İşin güze lyanı da te k b ir oyunda h e m 70'l
i
yıl
l
arın h e m de günüm üzün araçl
arını k ul
l
anab il
m e m iz. Ge ne l
yapı itib ariyl
e fazl
as ıyl
a araç k ul
l
anım ına odak l
ı b ir göre v s is te m i
içe riyor Paral
l
e l Line s . Al
dığım ız göre vl
e r ge ne l
l
ik l
e b ir ye re
gitm e m izi ve b irini al
ıp ge ri ge l
m e m izi e m re diyor. Bize de
h aritadan e n k ıs a yol
u s e çip h ızl
ı b içim de gidip ge ri ge l
m ek
k al
ıyor. H ik aye ye il
k b aşl
adığım ızda s on de re ce b as it ve
k ontrol
l
e ri öğre tici göre vl
e rl
e k arşıl
aşıyoruz. Gittik çe zorl
aşan
göre vl
e r ana h atl
arıyl
a b as it ol
m as ına rağm e n rak ip çe te l
e r ve
pol
is l
e rl
e içinde n çık ıl
m az h alal
ab il
iyor. H atta b aze n öyl
e b ir
tak ip e dil
iyors unuz k i, tıpk ı ucuz ak s iyon fil
ml
e rinde ol
duğu gib i
k e s k in viraj dönüşl
e rini uygul
am ak zorunda k al
ıyors unuz.
Burada dik k at e dil
m e s i ge re k e n e n öne m l
i nok ta is e trafik .
Çünk ü Paral
l
e lLine s 'da dah a e vve lh iç ol
m adığı k adar yoğun b ir
trafik il
e k arşıl
aşıyoruz.
Norm algöre vl
e rin h aricinde s ade ce para k azanm ak ve e ğl
e nce l
i
vak it ge çirm e k için e k l
e nm iş b öl
üm l
e r de b ul
unuyor. Pis t
yarışl
arı da b unl
ardan b iri. Eğe r ye te rl
i parayı de nk l
e ştirir ve iyi
de b ir araç e l
e ge çirirs e niz, yarışl
ara k atıl
ab il
iyors unuz. Yarışl
ar
tur h e s ab ıyl
a yapıl
dığından aracınızın az h as ar al
m as ına dik k at
e tm e l
is iniz. Araçl
arını acım as ızca k ul
l
anan rak ipl
e rinizi al
t
e ttiğinizde
para
ödül
ünüzü
al
arak
yol
unuza
de vam
e de b il
iyors unuz.
O yun
Yapım cıl
ar öze l
l
ik l
e
üçüncü
b öl
üm de n
s onra k ontrol
l
er
k onus unda ciddi ge l
işim l
e r yapacak l
arını s öyl
e m işl
e rdi. K ıs m e n
s öyl
e dik l
e rini ye rine ge tirm işl
e r diye b il
iriz. Araca h ak im ol
m ak
üçüncü oyuna nazaran çok dah a iyi. Am a as l
a m ük e m m e l
s e viye de de ğil
. D ah a doğru b ir ifade il
e Paral
l
e lLine s 'ın k e ndine
h as b ir araç fiziği var ve tüm ace m il
iğiniz b una al
ışana k adar
s ürüyor. Ne zam an k i k ontrol
l
e re al
ışıyors unuz, işte o zam an ara
s ok ak l
ara h ızl
ıca girip ortal
ığın tozunu attıran b ir s ürücü h al
ine
ge l
iyors unuz.
Bu arab adan b ir cacık ol
m az
Se rinin üçüncü b öl
üm ü ne k adar b aşarıs ız b ir yapım ol
arak
de ğe rl
e ndiril
m iş ol
s a da h as ar m ode l
l
e m e s i b ak ım ından da o
k adar m ük e m m e l
di. Tam ak s iyon fil
m i h avas ı yak al
adığım ız b u
k aza s ah ne l
e ri s aye s inde oyunun görs e ls e viye s i ade ta tavana
vuruyordu. Se rinin dördüncü b öl
üm ü ol
an Paral
l
e lLine s 'da da
de ğişe n b ir şe y yok . Yine
s on de re ce
b aşarıl
ı araç
m ode l
l
em el
e rine ve k aza s ah ne l
e rine de nk ge l
iyoruz. 80 civarı
araç içe re n oyunda araçl
ar ge rçe k l
e rine çok b e nze s e de h içb iri
l
is ans l
ı ol
m adığından tam m ode l
l
e m e yapıl
am am ış. Önce l
ik l
e
Xb ox ve PS2 için h azırl
anm ış ol
an Paral
l
e lLine s , PC'de tam
anl
am ıyl
a m ak yajl
anm ış h al
de
k arşım ıza çık ıyor. K ons ol
ve rs iyonl
arı il
e k ıyas l
anm ayacak k adar güze l gözük s e de ,
günüm üzün iyi grafik l
i oyunl
arı aras ında is e vas at s e viye de
k al
dığıs öyl
e ne b il
ir.
! | Sayfa 46
Paral
l
e lLine s 'ın b e l
k i de e n k ötü yanı yapay ze k as ı. Rak ipl
e riniz
ya da pol
is l
e r s izi k oval
ark e n ade ta diğe r araçl
ara çarpm ak için
yarışıyorl
ar. H al b öyl
e ol
unca aracınızı b iraz iyi k ul
l
anm anız
h al
inde h e m e n k urtul
ab il
iyors unuz. Sade ce pol
is l
e r ve rak ipl
er
de ğils ok ak tak i ins anl
arın da yapay ze k as ı e vl
e re şe nl
ik . K im s e yi
e zm e de n il
e rl
e m e k is te diğinizde b il
e re s m e n aracın önüne
atl
ıyor ve intih ar e diyorl
ar. Tab ii b unu göre n pol
is l
e r de arm ut
topl
am ıyor ve pe şinize tak ıl
ıyor. Araç dışındak i yapay ze k a da
b undan fark l
ı de ğil
. H e r düşm ana k ol
ayca s ağ tuşl
a k il
itl
e nip
ate ş e de re k ortadan k al
dırab il
irs iniz.
70'l
i yıl
l
arın m üzik l
e rini ayne n yans ıtan oyunun m üzik l
e ri s on
de re ce güze l
. K arak te rl
e rin k onuşm al
arına da diye ce k yok . Am a
m e nüde k i s e s l
e r te k k e l
im e il
e k ul
ak tırm al
ayıcı. Ge ne lyapı
itib ariyl
e e ğl
e nce l
i b ir yapı ol
uşturs a da çab uk s ık ıl
ıp b ırak m anız
da ol
as ı. Eğe r GTA tarzı, araç tak ip s ah ne l
e rinin b ol
ca
k ul
l
anıl
dığı b ir oyun tarzı h oşunuza gidiyors a Paral
l
e lLine s s izin
için çok iyi b ir te rcih ol
ab il
ir. Ak s i h al
de San Andre as 'ı b ir k e z
oynam ak dah a m antık l
ı.
Sine m a
! | Sayfa 4 7
D ab b e ’de n Sonra Se m um Ge l
iyor!
H arry Potte r İs tanb ulgal
as ı...
K ıyam e t
te m as ının
işl
e ndiği
D ab b e ’nin
ardından b u k e z ik inci b ir k ork u fil
m i il
e
H as an K aracadağ, h e m
yöne tm e n, h e m
yapım cı h e m de s e naris t k im l
iğiyl
e ye nide n
k arşım ıza çık ıyor.
W arne r Bros . Picture s fil
m i “H arry Potte r ve
Z üm rüdüank a Yol
daşl
ığı” oyuncul
arı, fil
m in
Türk iye gal
as ıiçin İs tanb ul
’a ge l
iyor!
J.K .Row l
ing’in s e vil
e n k itapl
arından
uyarl
anan H arry Potte r s e ris inin b e şinci fil
m i,
W arne r Bros . Picture s ’ın “H arry Potte r ve
Z üm rüdüank a Yol
daşl
ığı”nda H arry Potte r’ın
il
k aşk ıCh o Ch ang rol
ünde oynayan K atie
Le ung il
e yaram az ik izl
e r Fre d ve Ge orge
W e as l
e y k arak te rl
e rini canl
andıran O l
ive r ve
Jam e s Ph e l
ps , fil
m in Türk iye ’de yapıl
acak gal
as ına k atıl
m ak üze re
İs tanb ul
’a ge l
iyor. Pre m iye r 7 Ağus tos 2007 Sal
ıak şam ıs aat
20.00’de K anyon Cine b onus s ine m al
arında ge rçe k l
e şe ce k . Fil
m tüm
Türk iye ’de 10 Ağus tos 2007’de vizyona gire ce k .
Canan K araca is im l
i b ir k adın 13 Te m m uz
2004 yıl
ında açık b ir k apıdan içe ri girdi…
Fak at b il
m e diği b ir şe y vardı… O k apı
ce h e nne m e
açıl
ıyordu…
Ge rçe k
b ir
h ik aye de n…
Çe k im l
e rine ye ni b aşl
anan fil
m de Ayça İnci (Canan), Burak H ak k ı
(Vol
k an), Nazl
ı Ce re n Argon (Banu), Ce m K urtoğl
u (Mik ailH oca),
Se fa Z e ngin (Raci), Bah tiyar Engin (Macit), Yıl
dırım Öce k (Em l
ak çı)
ve Le ve nt Sül
ün (Al
i) rolal
ıyor. 5 h afta s üre ce k ol
an çe k im l
e r Çatal
ca
ve İs tanb ul
’da ge rçe k l
e şiyor.
Aral
ık ayı s onunda 150 k opya il
e vizyona girm e s i pl
anl
anan
Se m um ’un 2 öne m l
i öze l
l
iği var. Birincis i Türk Sine m as ı’nın il
k yaratık
fil
m i Se m um anim atronik te k niği k ul
l
anıl
m adan tam am e n b il
gis ayar
ortam ında 3D ol
arak tas arl
andı ve Se m um k arak te ri için 22 3D
uzm anı çal
ıştı. İk incis i de Se m um k ork u ve b il
im k urgunun b ul
uştuğu
öze lb ir tür.
Googl
e ’da e n çok tık l
anan k e l
im e ol
arak ödül
e l
ayık görül
en
D ab b e ’nin ardından Se m um da şim dide n öze l
l
ik l
e k ork u türünü
s e ve nl
e r için m e rak uyandıracak . Fil
m in b aşroloyuncus u Ayça İnci,
“Bu fil
ml
e k ork ul
arım ı ye ndim ” de rk e n, b ir diğe r b aşroloyuncus u
Burak H ak k ı’da, “Bu fil
ml
e k ork m aya b aşl
adım ” diyor.
Fil
m in k onus u; 27 yaşındak i Canan K araca ve k ocas ı Vol
k an K araca
ye ni al
dık l
arı b üyük b ir e ve taşınırl
ar. H e r şe y çok iyi gide rk e n b ir gün
s e b e b ini b il
m e diğim iz b ir şe k il
de Canan’a garip şe yl
e r ol
m aya b aşl
ar.
Canan yavaş yavaş b aşk a b ir varl
ığa, k e ndis ine h ük m e tm e ye
b aşl
ayan b ir yaratığa dönüşm e ye b aşl
ar. SEMUM k e ndis ine h e de f
ol
arak ne de n Canan’ı s e çm iştir ve ona ne yapacak tır? Sıradan b ir
ins an için ce h e nne m in k apıs ı nas ılaçıl
ır? Se m um fil
m inde izl
e ne ce k
m üth iş b ir görs e l
l
ik l
e k ork unun e şi b e nze ri görül
m e m iş b ir türü
ak tarıl
acak .
“H arry Potte r ve Z üm rüdüank a Yol
daşl
ığı”nda, H arry b e şinci öğre tim
yıl
ıiçin H ogw arts ’a döndüğünde , b üyücü cam ias ının b üyük
çoğunl
uğunun, onun k ötü Lord Vol
te m ort’l
a k arşıl
aştığıge rçe ğinin b ir
yal
an ol
duğuna inandırıl
dık l
arınıgörür ve onuru k ırıl
ır. D ah a da
k ötüs ü, Sih ir Bak anıCorne l
ius Fudge ye ni b ir K aranl
ık Sanatl
ara K arşı
Savunm a öğre tm e ni atam ıştır: İk i yüzl
ü Profe s ör D ol
ore s Um b ridge .
Am a Profe s ör Um b ridge ’in “Bak anl
ık onayl
ı” s avunm a s ih ri de rs l
e ri
ge nç b üyücül
e ri k e ndil
e rini te h dit e de n K aranl
ık güçl
e re k arşı
h azırl
ık s ız ve s avunm as ız b ırak ır. Bunun üze rine , ark adaşl
arı
H e rm ione ve Ron’un te şvik iyl
e , H arry dizginl
e ri e l
ine al
m aya ik na
ol
ur. K e ndil
e rine “D um b l
e dore ’un O rdus u” adınıve re n b ir grup
öğre nciyl
e gizl
ice b ul
uşan H arry, onl
ara K aranl
ık Sanatl
ara K arşı
Savunm a de rs l
e ri ve rm e ye ve b u ce s ur ge nç b üyücül
e ri önl
e rinde
uzanan m uazzam s avaşa h azırl
am aya b aşl
ar.
Fil
m in b aşrol
l
e rini D anie lRadcl
iffe , Rupe rt Grint, Em m a W ats on,
H el
e na Bonh am Carte r, Rob b ie Col
trane , W arw ick D avis , Ral
ph
Fie nne s , Mich ae lGam b on, Bre ndan Gl
e e s on, Rich ard Griffith s , Jas on
Is aacs , Gary O l
dm an, Al
an Rick m an, Fiona Sh aw , Maggie Sm ith ,
Im e l
da Staunton, D avid Th e w l
is , Em m a Th om ps on ve Jul
ie W al
te rs
payl
aşıyor.
D avid H e ym an ve D avid Barron’ın yapım cıl
ığını, Lione lW igram ’ın
yöne tici yapım cıl
ığınıge rçe k l
e ştirdiği fil
m i D avid Yate s yöne tti. J.K .
Row l
ing’in aynıadl
ık itab ına dayanan fil
m in s e naryos unu Mich ae l
Gol
de nb e rg k al
e m e al
dı.
Sine m a
! | Sayfa 4 8
Z om b il
e r ge ri ge l
di!
Günah Şe h ri fil
m inin yöne tm e ni Rob e rt
Rodrigue z, b u s e fe r yıl
l
ardır k e ndine örne k
al
dığıfil
ml
e rde k i k ork u tarzınıh arm anl
ayarak
k arşım ıza çık ıyor. Que ntin Tarantino’nun
H aziran ayında gös te rim e gire n fil
m i Öl
üm
Ge çirm e z'in ik inci ayağıol
an Rob e rt Rodrigue z
im zal
i D e h şe t Ge ze ge ni, k as ab ada yaşanan b ir
patl
am a s onucu ortaya çık an gazın ins anl
arı
cani yaratık l
ara dönüştürdüğünü anl
atan b ir
zom b i fil
m i.
Rodrigue z fil
m de dah a önce de n b irl
ik te çal
ıştığıMarl
e y Sh e l
ton, Bruce
W il
l
is ve Que ntin Tarantino’yl
a b irl
ik te çal
ıştı. Fre ddy Rodrigue z,
Nave e n Andre w s , Ros e McGow an, Mich ae lBie h n, Je ff Fah e y, Tom
Savini ve Rodrigue z’in oğl
u Re b e lRodrigue z fil
m de rolal
an diğe r
oyuncul
ar. Fil
m in k adros una s onradan k atıl
an Tarantino, s e naryoyu
ok urk e n “Bir Num aral
ıTe cavüzcü” rol
unu çok b e ğe ndiği için b u rol
de
oynam ak is te m iş.
Rob e rt Rodrigue z yıl
l
ar önce s onradan D e h şe t Ge ze ge ni’nin
s e naryos unu ol
uşturacak fik irl
e ri b ir k e nara yazark e n yıl
l
ardır
yapıl
m am ış b ir fil
m türüne ge ri dönüş yaptığının fark ındaydı.
Z om b i fil
ml
e rini h ayranıol
an yöne tm e n e s k i zom b i fil
ml
e rinde n
tam am e n fark l
ıb ir şe y yapm ak is tiyordu ve s e naryos unu ol
uştururk e n
fil
m in te m e l
ine k arak te rl
e ri oturttu. Rodrigue z’in yapım cıortağıGre g
Nicote ro fil
m in h ik aye s inin yıl
l
ar önce s inde n yazıl
m aya b aşl
andığını
s öyl
üyor. “Spy K ids h atta Th e Facul
ty zam anl
arında Rob e rt’ın b ana
“İçinde b ir dok tor ve k arıs ıol
an b ir zom b i fil
m i fik rim var. H atta b ir
s ah ne s inde k aranl
ık b ir yol
dan ge çe n arab al
arın ışığıs aye s inde
zom b il
e rin k urb anına yavaş yavaş yak l
aştığınıgöre ce ğiz” de m işti.”
diyor Nicote ro.
Rodrigue z, Nicote ro’ya s e naryonun il
k otuz s ayfas ınıve rdiğinde b undan
s onra ne ol
acağıh ak k ında h içb ir fik ri ol
m adığınıs öyl
e m iş. “İl
k otuz
s ayfadan s onra h içb ir şe y yazam adım . Ve de rk e n b irde n b ire ark a
ark aya zom b i fil
ml
e ri çe k il
m e ye b aşl
andı.” diyor Rodrigue z.
21 D ays Late r, D aw n O f Th e D e ad, Land O f Th e D e ad ve Sh aw n O f Th e
D e ad ark a ark aya vizyona gire rk e n Rodrigue z de Spy K ids s e ris inin
ik inci ve üçüncü fil
ml
e riyl
e Sin City’yi çe k ti. D ah a s onra s e naryos unu
yazm aya de vam e de n Rodrigue z diğe r zom b i fil
ml
e rinde görm e diğini
düşündüğü şe yl
e r yazm aya b aşl
adı.
Rodrigue z fil
m de ge l
e ne k s e lzom b i fil
ml
e ri yapıs ının dışında b ir anl
atım
uygul
as a da D e h şe t Ge ze ge ni’nin k l
as ik k ork u fil
ml
e rinde n b e s l
e ne n b ir
tarafıda var.
Z om b il
e rin yaratıl
ışı...
Rodrigue z’in s e naryos u s ıra dışım ak yajl
ar ve öze le fe k tl
er
ge re k tiriyordu. Ödül
l
ü m ak yaj us tas ıGre g Nicote ro fil
m için k adroya
dah ilol
du.
“Rob e rt ve b e nim b irçok ortak nok tam ız var. İk im iz de Jaw s ’ıçok
s e viyoruz, Joh n Carpe nte r fil
ml
e rine b ayıl
ıyoruz ve e n öne m l
is i
zom b il
e ri çok s e viyoruz.” diyor Nicote ro ve e k l
iyor;“Rob e rt ve b e n
ge l
e ne k s e lzom b i görünüşünde n uzak durm aya çal
ıştık . Çürüm üş
dişl
e ri ve s ol
m aya b aşl
am ış de ril
e ri yok . D e ri h as tal
ık l
arınıve s inir
gazından e tk il
e nm iş ins anl
arıince l
e dik ve zom b il
e rim izi uzun
araştırm al
ardan s onra yaratm aya b aşl
adık .”
Mak yaj e fe k tl
e ri Rodrigue z’in fil
m inde k ul
l
anıl
an e fe k tl
e rin s ade ce b ir
k ıs m ı. Spy K ids 3-D ve Sin City fil
m inin öze le fe k tl
e rini yapan e k ip b u
fil
m de de b irl
ik te çal
ıştı. Efe k tl
e ri Troub l
e m ak e r D igitalgrub u h azırl
adı
ve öze l
l
ik l
e Ros e McGow an’ın b acağıiçin uzun uğraşl
ar s e rgil
e dil
e r. “Bir
b acağım da topuk l
u b otl
arım , b ir b acağım da da ye şile k randa
b acağım ın s il
inm e s ini s ağl
ayacak s argıl
ar vardı. Sarıl
ıb acağım l
a
ge zm e k s on de re ce zordu. Bacağım ıo k adar uzun s üre b e l
irl
i b ir açıyl
a
tutm ak is e dah a zor.” diyor McGow an.
D e h şe t Ge ze ge ni için yapıl
an diğe r zorl
u e fe k t çal
ışm as ıis e fil
me
yıpranm ışl
ık görüntüs ü ve rm e k ol
m uş.
Fil
m in oyuncul
arından Mich ae lBie h n Rodrigue z’in çal
ışm a azm ini ve
k afas ındak il
e ri pe rde ye yans ıtm a b aşarıs ınıöze tl
iyor: “Rob e rt fil
ml
e
b irl
ik te ne fe s al
ıyor. Çok ye te ne k l
i ve tutk ul
u. Rob e rt ve Que ntin h arik a
ins anl
ar. İnanıl
m az b ir b irik im l
e ri var ve onl
arl
a fil
m yapm ak h arik aydı.”
M üzik
! | Sayfa 4 9
D aft Punk
gördü. Mich e l Gondry, Spik e Jonze , Rom an Coppol
a ve Se b Janiak gib i
dünyaca ünl
ü is im l
e rin k atk ıl
arıyl
a b ire r görs e lşöl
e ne dönüşe n k l
ipl
e r, 19 9 9
yıl
ında "D .A.F.T. - A Story ab out D ogs , Androids , Fire m e n and Tom atoe s "
("D .A.F.T. - K öpe k l
e r, Androidl
e r, İtfaiye cil
e r ve D om ate s l
e rin H ik aye s i") adl
ı
b ir dis k te topl
anarak b e ğe niye s unul
du.
H ous e tarzı e l
e k tronik m üzik yapan Paris 'l
i
ik il
i Guy-Manue l de H om e m -Ch ris to ve
Th om as Bangal
te r'in ol
uşturduğu, tüm
zam anl
arın e n b aşarıl
ı el
e k tronik m üzik
topl
ul
uk l
arından b iri ol
arak de ğe rl
e ndiril
en
D aft Punk 'ın te m e l
l
e ri, 19 87 yıl
ında, ge nç
ik il
inin Paris 'te k i l
is e l
e rinde
b ir araya
ge l
m el
e riyl
e atıl
dı.
D aft Punk m üzis ye nl
e ri, "H om e w ork "l
ü yıl
l
arda dinl
e ye nl
e rinin k arşıs ına pe k
fazl
a çık m adı. Çık tık l
arında da yüzl
e rine m as k e tak ıyorl
ardı. Vide o k l
ipl
e rinde
ye r ye r anim as yon k ul
l
anm ayı te rcih e diyor, b as ına gönde ril
e n fotoğrafl
arında
yüzl
e rini tanınm az h al
e ge tiriyorl
ardı. Bu durum , ik il
iyi dah a da il
ginç ve
gize m l
i k ıl
dı.
Me l
ody Mak e r adl
ı yayın da grub u ol
um s uz yönde e l
e ştirm iş, topl
ul
uk için
"daft punk " ("aptalpank ") yak ıştırm as ını yapm ıştı. Bu tam l
am a, ge nç ik il
i için
s anıl
andan çok dah a fazl
a şe y ifade e de ce k ti...
19 74 doğum l
u H om e m -Ch ris to ve 19 75 doğum l
u Bangal
te r, l
is e s e rüve nl
e ri
s ıras ında ve önce s inde Rol
l
ing Stone s , Be ach Boys , Stooge s gib i grupl
ara il
gi
duyuyorl
ardı. O rtak
ze vk l
e rin ortaya çık m as ıyl
a ark adaşl
arı Laure nt
Brancow itz'i de aral
arına al
arak D arl
in' adl
ı b ağım s ız rock grupl
arını k urdul
ar.
Bir s üre s onra Bangal
te r, b u grup için şu ifade l
e ri k ul
l
anacak tı;
"Be nce yaptığım ız b u rock n' rol
lşe yi ortal
am anın al
tında, çok
s ıradandı. Al
tıay, dört şark ıve ik i s ah ne pe rform ans ı. H e ps i b u."
b as it ve
Me l
ody Mak e r adl
ı yayın da grub u ol
um s uz yönde e l
e ştirm iş, topl
ul
uk için
"daft punk " ("aptalpank ") yak ıştırm as ını yapm ıştı. Bu tam l
am a, ge nç ik il
i için
s anıl
andan çok dah a fazl
a şe y ifade e de ce k ti... El
e k tronik m üzik dünyas ında
"D aft Punk "de vri re s m e n b aşl
am ıştı.
19 9 3 yıl
ında Paris 'te k i D is ne yl
and Re s ort'a gide n ge nç m üzis ye nl
e r, b urada
Som a Qual
ity K ayıt Şirk e ti'nin k urucu ortağı Stuart Macm il
l
an il
e tanışm a
fırs atını yak al
adıl
ar. 19 9 4 yıl
ında s ınırl
ı s ayıda piyas aya çık an "Th e Ne w
W ave " ("Ye ni D al
ga") adl
ı te k l
i al
b üm l
e rini ol
uşturan çal
ışm ayı, Macm il
l
an'a
de m o ol
arak s unm uşl
ardı.
19 9 5 yıl
ının Mayıs ayında s tüdyoya ge ri döndül
e r ve s e k törde k e ndil
e rine
b aşarı ge tire n il
k çal
ışm al
arı ol
an "D a Funk "ı k ayde de re k k ariye rl
e rinde k i il
k
b üyük adım için b üyük yolk at e ttil
e r. Bir yıls onra dünyaca ünl
ü k ayıt şirk e ti
Virgin Re cords 'l
a s özl
e şm e
im zal
ayan grub un il
k
al
b üm ü, 19 9 7'de
"H om e w ork "("Öde v") adıyl
a rafl
ardak i ye rini al
dı.
"H om e w ork "; te k no, h ous e , as it ve
k arışım ı ol
arak
nite l
e ndiril
di ve
al
b üm l
e rinde n b iri ol
du. Al
b üm ün
k uşk us uz "Around Th e W orl
d" idi. "H
el
e k tro tarzl
arının çağdaş ve özgün b ir
9 0'l
ı yıl
l
arın e n ünl
ü dans m üziği
e n çok s e s ge tire n çal
ışm as ı is e h iç
om e w ork ", vide o k l
ipl
e riyl
e de b üyük il
gi
D aft Punk , ik inci al
b üm ünü 2001 yıl
ında çık ardı. "D is cove ry" ("K e şif") adl
ı
çal
ışm a, İngil
te re l
is te l
e rinde ik inci s ıraya k adar yük s e l
di. Al
b üm de n çık an
te k l
il
e r "D igitalLove " ("D ijitalAşk "), "H arde r, Be tte r, Fas te r, Stronge r" (D ah a
Z or, D ah a İyi, D ah a H ızl
ı, D ah a Güçl
ü") ve "Face to Face " ("Yüz Yüze "),
İngil
te re ve Am e rik a'da b üyük il
gi gördü. "Face to Face ", Am e rik a k ul
üp
m üziği l
is te l
e rinde zirve ye ye rl
e şti.
İk il
i, "D is cove ry" yıl
l
arında, e s k iye oranl
a k e ndil
e rini dah a s ık gös te rdil
e r.
Ancak b u k e z de s ah ne ye çık ark e n, röportaj ve rirk e n ve ya b as ın k iti için
fotoğraf çe k tirirk e n b il
im k urgu fil
ml
e rinde k i rob otl
arı andıran m as k e l
e r ve
de ri k ıyafe tl
e rl
e b oy gös te rm e yi s e çiyorl
ardı. Tony Gardne r'ın Al
te rian firm as ı
tarafından tas arl
anıp üre til
e n öze lk ıyafe tl
e r, D aft Punk h ayranl
arının b üyük
il
gis ini çe k e rk e n tak tık l
arı k as k l
ar da üze rl
e rinde k i ışık oyunl
arıyl
a izl
e ye nl
e ri
şaşırtıyordu.
"D oğrus u b u k os tüm l
e ri giyiyor ol
m am ızın te k ne de ni çe k inge nl
iğim iz. Ancak
b unl
ar, k ıs a s üre de dinl
e yicil
e rim izi h e ye canl
andıran öğe l
e r ol
dul
ar. Süpe r
güçl
e ri ol
an s ıradan çocuk l
ar ol
duğum uz h is s ini uyandırıyor ol
m al
ı."
- Th om as Bangal
te r
2003 yıl
ında, "çocuk l
uğum uzun k ah ram anı" de dik l
e ri Le iji Mats um oto'nun
de ne tim inde uzun m e trajl
ı anim as yon fil
m i "Inte rs te l
l
a 5555: Th e Story of
th e Se cre t Star Sys te m "ın yapım cıl
ığını üs tl
e ndil
e r. "D aft Cl
ub " adl
ı re m ik s
al
b üm l
e riyl
e fil
m in tanıtım ına k atk ıda b ul
undul
ar.
2005 yıl
ının Mart ayında "H um an Afte r Al
l
" al
b üm ünü yayınl
adıl
ar. Al
b üm de n
çık an te k l
il
e r "Rob ot Rock ", "Te ch nol
ogic", "H um an Afte r Al
l
" ve "Th e Prim e
Tim e of Your Life "ol
du.
D ünyanın e n tanınm ış dans m üzik topl
ul
uk l
arından D aft Punk , h e ye can ve rici
m üzik algücünün yanında gize m l
i k im l
iği, görs e le tk inl
iği ve m üzis ye nl
e rinin
çe k inge n k arak te riyl
e de ol
duk ça fark l
ıb ir k onum a s ah ip.
Ek :Grup, 23 H aziran 2007'de İs tanb ul
'da canl
ıpe rform ans s e rgil
e di...
Z iyare tçi D e fte rim iz d e n
k
te b ri
i
r
e
l
en
i ge ç
ğ
e
m
r
e e
s one
b i s it
l
e
z
ü
çok g
r
a
l
ş
a
ark ad u m . :)
...
e rim
r
l
i
o
d
y
i
r
d
a
e
l
aşarı
B
.
r
o
uy
y in
a ol
ı
e
l
m
s
ş
m
ı
u
ü
l
a
l
v
H
ça
de
ık oğ
ah a
lb ir
i için
d
B al
e
s
z
k
r
e
ü
o
ü
m
ç
g
l
g
sa
ab i
Öz
iy i ve
e ltu t e s te ği var
k
c
n
o
ü
arın
Ç
g
d
nl
)
i
:
a
n
S
i
p
S
s
i
a
R
d
.
A
Y
ın k e n ği b ir s ite ..
m u ş.
IK AY
l
o
R
A
İns an b il
a
e
c
S
e
ışm
er
e k ir
ana
r çal
l
gü nl
B
i
i
b
y
k ul
İ
l
.
e
.
z
u r.
ol
ok gü
ç
gü ze l
r
a
l
a
aş
b e dav r
ık 8)
rk ad s ağl
e
A
v
k
i
l
i
r
e çe n
arta
r içe
rine
çe k b
i
r
g
K
e
b
l
e
i
l
i
r
l
G
ğ
e
e
e
.
e
it
im
al
Öm
L
riz e m ınızda
Ç ok k e k b ir b irik
e
A
l
!
z
k
B
a
e
m
N
ar
rç
ıl
l
ıb
RK A
ışm a
am ın z çal
n inan e s are ti. Ge
Ü
v
e
t
e
G
k
d
e
Ge rç
me c
ışm a k ü r e de ri
l
b il
a
a
ç
y
a
r
l
i
n
er
y ay ı
ze lb ara te şe k
ik l
ü
r
n
b
g
e
e
d
T
k
şl
ço
em e
ite .
,
k al
k ada rim
be k l
r
.
a
k
ı
u şu m
l
m
ı
ı
ş
r
m
m
r
e
l
a
l
ü
a
i
u
n
t
k
d
u
b
r
s
ık
ar
h iç b i k ü rl
iy ide l
e rim i s izl
arıl
r bu
u z aç
ş
e
,
N
e
n
r
a
a
e
u
m
l
b
C
z
e
u
o
i
d
y
l
ta
ib
te s s
Se R
iz b u rirs e niz,
h ay at h içb ir
de rgiy e s ons u z
n
u
i
r
ş
i
g
p
r
b
l
u
i
e
e
a
e
s
v
n
giy
du g
Böy l
ıol
h e rk e rşıl
u cu d e de y e r
e re k e
m et
kl
u de r
g
n
ı
n
h
b
i
o
a
s
y
A
s
n
e
ı
a
ı
l
a
g
m
il
e k
adı
ant
e rin
h azır e rin b il
e.
iy l
azırl
as tl
dir e d dil
e rs l
g
r
h
k
d
e
a
l
r
p
t
i
i
e
k
r
ı
i
z
B
l
ı
i
cı
an
a
S e vm ah m e te g
e tm e s
rım l
gram gıl
s u nm
a
m
o
n
z
r
a
e
v
r
p
d
e
a
S ay
arına
k ad
em e
l
l
zın d
.
r
ı
k
n
a
n
e
ı
t
r
u
b
k
a
s
l
ı
e
ık
ol
k arşıl anış Başar
ve e m e rim . Bu
e ri
ç
a
i
n
r
n
v
u
e
s
.
ed
a
b ir da
e rim
an Y
u ru cu e şe k k ü r ni dil
a fazl
k
K
h
r
.
a
ü
d
n
t
G
si
su
e re
i
l
alol
rü nl
ri için am e tm e
m
l
e
ü
e
e
e
i
n
n
v
i
h
n
l
ö
z
e
e
ö
v
l
da
pon
ir, Y
i
al
im e i am an ve e ne l
ab il
e r de
y anın ştiril
l
l
m el
o
e
n
i
i
k
y
ğ
i
i
k
r
z
s
e
a
l
çe
Te
arı
ık l
u zu n
at dah
gide i arak ze ngin
d
k
r
a
a
e
a
f
h
c
d
i
r
a
y
a
i
d
ıc
ol
ha
anın
İçe rik il
ir. Ay r iniz grafik
il
m
b
ş
ı
e
l
a
r
ç
rg
y e r ve rs e l
ik , de
l
ay ınız
al
z
ö
m
i
g
m
e
u
n
d
r
a
o
s iz
ol
şü n ü y
e rim izi
t
f
ü
e
d
D
i
e
ç
y
di
Z iy are t
D e rgi ab one l
iğinizi b aşl
atm ak için b oş b ir e -pos ta gönde rm e niz ye te rl
i!

D onanım

Transkript

Benzer belgeler

Bana bir masal anlat

Frases: Personal | Anuncios e invitaciones (Turco-Turco)