Full Text - Route Education and Social Science Journal

Transkript

Route Educational and Social Science Journal
Volume 2(1), January 2015
CLUSTER ANALYSIS AND EVALUATION OF
TEACHING METHODS USED BY SPORTS
EDUCATORS (THE CASE OF THE PROVİNCE
OF ELAZIG)
SPOR EĞİTİMCİLERİNİN KULLANDIKLARI ÖĞRETİM YÖNTEMLERİNİN
KÜMELEME ANALİZİ İLİ DEĞERLENDİRİLMESİ (ELAZIĞ İLİ ÖRNEĞİ)1
Talha MURATHAN2
Oktay KAYA3
Fatih MURATHAN4
Mustafa KOÇ5
Abstract
In this study, with physical education teacher, demographic and profession qualities of trainers were studied and it
was wanted to search if there was any difference in this occupation groups according to education methods. Sport
educators constituted the sampling group the universe of investigation and, 178 physical education teachers and
243 trainers that worked actively in Elazığ in 2010-2011 formed. In this study, sport educators were classified in to
groups and then it was studied to determine whether there was any meaningful level between demographic
distribution of sport educators according to occupation and other variables. Also, in this study, with the aim of
determining the clustering tendencies of sport educators according to their education methods, the methods they
used were tried to explain. Also, to determine variable cluster in which they took part in, 2 gradual method, a
method of Clustering analysis method, was chosen and then Bayesian criteria of Schwarz (BIC) was chosen as a
Clustering Criteria. The distribution of sport education that took part in this study was compared with one of the
Clustering Analysis, “K-means cluster” K- averaged Cluster analysis. As a result, education methods were used
widely by sport educators and were identified, then clustering classes of occupation groups were determined. Also it
was determined that; the education methods used by sport educators showed meaningful differences with respect
to occupation, age and education level.
Keywords: sport educator, education method, classifying cluster analysis.
Özet
Bu çalışmada; beden eğitimi öğretmenleriyle, antrenörlerin demografik ve mesleki özellikleri incelenmiş
olup, öğretim yöntemlerine göre bu meslek gruplarında farklılığın olup olmadığı araştırılmak istenmiştir.
Araştırmanın Evrenini Spor Eğitimcileri oluşturmuştur. Örneklemini ise 2010– 2011 yılında Elazığ ilinde
aktif görev yapan, 178 Beden Eğitimi öğretmeni ile 243 Antrenör oluşturmuştur. Araştırmada Spor
Eğitimcileri gruplar halinde sınıflandırılarak, Araştırmaya katılan Spor Eğitimcilerinin meslek ve diğer
değişkenlere göre demografik dağılımları arasındaki ilişkinin (p<0.05) düzeyinde anlamlı olup olmadığı
incelenmiştir. Spor Eğitimcilerini Öğretim Yöntemlerine göre kümelenme eğilimlerini belirlemek amacı ile
kullandıkları öğretim yöntemlerine ilişkin, her değişkenin hangi değişkenler tarafından açıklandığı ve
hangi değişken kümesinde yer aldığını saptamak amacıyla çok değişkenli istatistiksel yöntemlerden
“Kümeleme Analizi Yöntemlerinden” “İki Aşamalı Yöntem” seçilmiş olup, kümeleme kriteri olarak
“Schwarz’ın Bayesian Kriteri” (BIC) seçilmiştir. Araştırmaya katılan Spor Eğitimcilerinin Mesleğe göre
gösterdikleri dağılımı kümeleme analizi yöntemlerinden “K-means cluster” K-ortalamalı kümeleme analizi ile
karşılaştırılmıştır. Sonuç olarak, Spor Eğitimcilerinin yaygın olarak kullandıkları öğretim yöntemleri
belirlenmiş, meslek gruplarının kümelenme tabakaları ortaya konulmuştur. Spor eğitimcilerinin
kullandıkları öğretim yöntemlerinin mesleğe, yaşa, eğitim durumuna göre anlamlı farklılıklar gösterdiği
belirlenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Spor eğitimcisi, öğretim yöntemi, kümeleme analizi
Bu çalışma 7-9 Kasım 2014 tarihleri arasında Konya’da organize edilen Spor Bilimleri Kongresi 2014 de
poster bildiri olarak sunulmuştur.
2 Ardahan Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu, [email protected]
3 Kafkas Üniversitesi Sarıkamış Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu, [email protected]
4 Adıyaman Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu, [email protected]
5 Adıyaman Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu, [email protected]
1
Route Educational and Social Science Journal
Murathan, T., Kaya, O., Murathan, F. ve Koç, M. (2015). Spor
Eğitimcilerinin Kullandıkları Öğretim Yöntemlerinin Kümeleme Analizi İle
Değerlendirilmesi (Elazığ İli Örneği), ss 194-206.
Giriş
Eğitim gibi spor da, bireyin şekillenmesi açısından toplum yaşamında
vazgeçilemeyecek, kesintiye uğratılamayacak bir olgudur. Eğitim de, spor da insan
yaşamını katılımsal olarak etkilemektedir (Karasüleymanoğlu, 1995, s.32). Her iki
olgu da sosyal kabullük için çok önemlidir. Bu amaçlarla yapılan etkinlikler farklı
boyutlardan tartışılmaktadır. XVII. Yy Descartes akılcılığında, sistematik olarak
yapılan beden-zihin ya da beden-ruh ayırımı, zihin ya da ruhun ayrı bir cevher
olarak kabul edilmesine neden olmuştur (Turgut, 1994, s.39). Belki de “Beden
Eğitimi” deyimi de bu ayrımın bir uzantısı olarak literatüre yerleştirilmiştir. Beden
Eğitimi kavramı 1940’lı yıllarda ortaya çıkmış ve günümüzde de gelişmelerini
devam ettirmektedir. Ülkemizde Beden Eğitimi, ilk ve orta öğretim programlarımıza
ancak 60’lı yıllarda bilimsel olarak yansımıştır. Türkiye’de beden eğitimi ve sporun
gelişmesine damgasını vuran isimlerden biri de Selim Sırrı TARCAN’dır (18541957). “Spor beden eğitiminin edebiyatıdır, beden eğitimi toplumsal sağlığın bir
koludur, jimnastik beden eğitiminin lisanıdır” (Mirzeoğlu, 2003, s.25-84) diyerek
beden eğitimi ve spor etkinliklerinin bilinçli bir şekilde, planlı ve sağlık için
yapılmasının önemine değinmiştir. Beden Eğitiminin bazı tanımlamaları da
şöyledir: “Beden Eğitimi, hedefi insan performansını geliştirmek olan ve seçtiği
fiziksel aktivitelerle bu hedefe ulaşmaya çalışan bir eğitim yöntemidir.” “Beden
Eğitimi, etkinlik demektir. Beden araç olup, amaç tüm kişiliğin eğitimidir. Sağlıklı,
güçlü, mutlu olma, kişilik, karakter, ahlaki değerler kazanma, kültürleşme,
toplumsallaşma ve vatandaşlık eğitimidir.” “Beden Eğitimi, hareket etmeyi
öğrenmek ve hareketler yolu ile öğrenmektir.” “Beden Eğitimi, okul öncesi çağdan
okul kariyerinin bitimine kadar olan dönemde, insanın fiziksel gelişimine eğitimsel
yaklaşımıdır” (Mirzeoğlu, 2003, s.25-84; Orhun, 1999, s.11).
Öğrenme yaşantıları oluşturmayı amaçlayan öğretme durumları, çeşitli öğretme
yöntemlerinden yararlanılarak tasarlanır ve uygulamaya konulur. Öğretme yöntemi,
öğrenciyi hedefe ulaştırmak için izlenen yoldur. Yöntemle, belli öğretme teknikleri
ve araçları kullanılarak öğretmen ve öğrenci faaliyetlerinin bir plana göre
düzenlenmesi ve yürütülmesi amaçlanır. Bir başka deyişle, “öğretme yöntemi
öğrencilere bilgi, beceri ve tutum kazandırılması amacıyla gözlem, deney, planlama
çalışmaları, uygulama ve çalışma tekniklerinin tümünü kapsar (Ünlü, 2005, s.34).
Öğrencilere yeni davranışlar kazandırılmasının nasıl gerçekleştirileceği, yöntem
sorununu ortaya çıkarır. Bir öğrenme ünitesinin hedefleri belirlendikten sonra, bu
hedefleri gerçekleştirmek için tasarlanan etkinlikler, birbirini izleyen üç aşamada
yürütülür. Bunlar başlangıç, geliştirme ve sonuç alma etkinlikleridir. Öğretme
sürecinin bu aşamalarında, öğretmenin ve öğrencilerin hangi etkinlikleri nasıl
yapacakları ve bu etkinlikler sonunda öğrenciye hangi öğrenme yaşantılarının
kazandırılacağı önceden saptanmak durumundadır (Büyükkaragöz, 1999, s.24).
Öğretim yönteminin diğer tüm alanlardan bağımsız, kendi kendine yeterli, tek
başına bir bütünmüş gibi düşünülmesi yanlış olur. Bir kimse ulaşmak
istediklerini
bilmiyorsa, doğal
olarak onu gerçekleştirecek bir yöntem
belirleyemeyecektir. Bu konuda karar vermede felsefe ve özellikle eğitim
felsefesinden
yararlanılmalıdır
(Büyükkaragöz, 1999, s.24).
Çeşitli
felsefi
yaklaşımların, genel eğitimde olduğu gibi beden eğitimi ve spor alanında da yol
gösterici ilkelerinin bulunduğu söylenebilir. İdealistlere, realistlere, pragmatistlere,
natüralistlere ve diyalektik materyalistlere göre beden eğitimi ve spor farklı
anlamlar taşır, farklı işlevler görür ve farklı amaçlara hizmet eder. Bu akımlardan
yola çıkarak, beden eğitimi ve sporda, öğretme-öğrenme etkinlikleri ve bunların alt
başlıkları olan yöntemleri, öğretmen merkezli, öğrenci merkezli ve öğretmen ve
öğrencinin işbirliği içinde olduğu yöntemler olarak üç gruba ayrılabilir. Bu
Route Educational and Social Science Journal 195
bağlamda eğitim kurumlarında ve spor branşlarının öğretiminde, yaygın olarak
kullanılan öğretim yöntemleri bulunmaktadır (Büyükkaragöz ve Çivi 1999, s.48).
Beden Eğitimi programları, yalnız okulda çalışmayı değil, aynı zamanda toplumla
yaşama ve öğrenme koşullarını geliştirmeyi, bireyin fiziksel, duygusal ve sosyal
gelişimine katkı amacına yönelik etkilerde bulunmasını da sağlamaktadır (Fidan,
1996, s.2-12). Ayrıca beden eğitimi dersleri ile bireyin motor becerilerdeki yeteneği
konusunda kendini yeterli hissetmesi, yani koşma, tırmanma, dengede durma,
sıçrama, takla atma gibi temel hareketleri geliştirmesi mümkündür. Böylece beden
eğitimi dersleri harekete ilişkin davranışlardaki değişiklikler yoluyla bireyin vücut
kontrolü, koordinasyona ve sinir-kas sistemlerinin
gelişimini sağlayarak
beraberinde zihinsel ve psikolojik yönde uyumlu olmasını da sağlayacaktır
(Gündüz, 1998, s.151-152; Tamer, 1996, s.2). Bu amaçların gerçekleşmesi için beden
eğitimi derslerinin amaçlarının, bu amaçlara ulaşmayı hedefleyen öğretmenler
tarafından etkili ve doğru bir biçimde gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Etkili bir
öğretmen, öğrencilerin bir bölümünü değil tamamını öğretim süreci içine dahil
edebilen ve öğretim işini doğru ve etkili yöntemler kullanarak öğrenciye aktarmayı
başarabilen öğretmendir. Çocuklarımızın bedenen ruhen sağlıklı, mutlu, dengeli,
kişilik sahibi, üretici vatandaşlar olarak yetişmelerinde beden eğitimi öğretmenlerine
çok önemli görevler ve sorumluluklar düşmektedir (Eker, 2001, s.1).
Bu araştırmanın, eğitimin geneli içinde çok önemli bir yere sahip beden eğitimi
dersleri ve spor antrenmanlarının etkili ve verimli bir şekilde işlenebilmesi, beden
eğitimi derslerinde kullanılan yöntemlerin istatistiksel analizi yapılarak elde edilen
bulgularla karşılaşılan sorunlara karşı daha erken önlem alınabilmesi anlamında
spor eğitimcilerine yardımcı olması umulmaktadır.
Buradan hareketle bu araştırma çerçevesinde, Elazığ ili resmi ve özel kurum ve
kuruluşlarda görev yapan spor eğitimcilerinin öğretim sürecinde kullandıkları
öğretim yöntemlerinin hangileri olduğu ve kullanılan öğretim yöntemlerinin
kümeleme analizi ile değerlendirilmesi amaçlanmıştır.
YÖNTEM
Evren ve Örneklem
Araştırmanın Evrenini Elazığ ilindeki Spor Eğitimcileri oluşturmuştur. Örneklemini
ise 2010-2011 yılında Elazığ İl ve İlçe Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı okullarda
aktif görev yapan 178 Beden Eğitimi Öğretmeni ile il genelinde farklı branşlarda
görev yapan 243 Antrenör oluşturdu. Bu çalışma için, Beden Eğitimi
Öğretmenleri ve Antrenörlerle bir ön görüşme yapılıp, çalışmanın içeriği ile ilgili
ayrıntılı bilgiler verildi.
Veri Toplama Araçları
Veri toplama aracı olarak iki bölümden oluşan bir anket kullanıldı. Anketin birinci
bölümünde Spor Eğitimcilerinin bazı demografik özellikleri ve mesleki özellikleri
yer aldı.
İkinci bölümü ise Beden Eğitimi ve Sporda öğretim etkinliklerinin yöneticisi olan
Beden Eğitimi Öğretmeni ve Antrenörlerin yaygın olarak kullandıkları; “Anlatım
Yöntemi, Gösteri Yöntemi, Alıştırma Yöntemi, Görevlendirme (Ödev) Yöntemi, Eşli
Çalışma Yöntemi, Yönlendirilmiş Buluş Yöntemi, Problem Çözme Yöntemi, Bağımsız
Çalışma Yöntemi, Soru-Cevap
Yöntemi,
Değerlendirme
Yöntemi,
Medya
Yardımlı”(Büyükkaragöz, 1999, s.24) Öğretim Yöntemlerinin belirlenerek ve bu
yöntemlerin kullanma sıklığını 5’li likert tipinde “hiç bir zaman”, “nadiren”, “bazen”,
“sık sık” ve “her zaman” şeklinde özelliklerine göre oluşturdukları, kümeler
arasındaki farklılıkların hangi faktörlerden kaynaklandığı değerlendirildi.
Verilerin Analizi
Verilerin analizi dört bölümde değerlendirildi;
Birinci Bölümde; demografik özellikleri ve mesleki özellikleri değişkenlerinin,
“Aritmetik Ortalama”, “Standart Sapma” ve “Güven Aralığı” değerleri bulunmuştur.
İkinci Bölümde; Spor Eğitimcileri gruplar halinde sınıflandırılarak, “Yüzde”,
“Frekans”
olarak
değerlendirildi.
Değişkenler
arasındaki
ilişkiyi incelemek
amacıyla “Crosstabs”, “Pearson Chi-Square”, testi kullanıldı. Araştırmaya katılan
spor eğitimcilerinin meslek ve diğer değişkenlere göre demografik dağılımlarının
aralarındaki ilişkinin (p<0.05) düzeyinde anlamlı olup olmadığı incelendi.
Üçüncü bölümde; Spor Eğitimcilerini Öğretim Yöntemlerine göre kümelenme
eğilimlerini belirlemek amacı ile, kullandıkları öğretim yöntemlerine ilişkin her
değişkenin hangi değişkenler tarafından açıklandığı ve hangi değişken kümesinde
yer aldığını saptamak amacıyla çok değişkenli istatistiksel yöntemlerden “Kümeleme
Analizi Yöntemlerinden” “İki Aşamalı Yöntem” tercih edilerek kümeleme kriteri olarak
“Schwarz’ın Bayesian Kriteri” (BIC) seçildi.
Dördüncü Bölümde; Araştırmaya katılan Spor Eğitimcilerinin Mesleğe göre
gösterdikleri dağılımı kümeleme analizi yöntemlerinden “K-means cluster” Kortalamalı kümeleme analizi ile karşılaştırıldı. Ayrıca Ağaç yöntemi ile yine
araştırmaya katılan spor eğitimcilerinin Mesleğe göre gösterdikleri dağılımın alt
kümeleri, ağaç yöntemlerinden CHAID ve QUEST Analizlerinden olan “Alt
Kümeleme Analizi” uygulanmış ve alt kümelerdeki ilişkiler tespit edilmiştir.
İstatistiksel Değerlendirmelerde SPSS 17.0 paket programı kullanılarak anlamlı
bulunan veriler tablo ve grafiklerle gösterildi (Spss, 2009).
Araştırmada kullanılan ölçüm aracının açıklayıcı katsayısı Nagelkerke testine göre
0,761, Cox and Snell testine göre 0,566 ve McFadden testine göre de 0,613 olarak
elde edildi.
Tablo 1: Likelihood Ratio Tests (Olabilirlik Oran Testi)
Model Fitting
Criteria(Model
montaj kriteri)
Effect(Etkileşimler)
Intercept
Anlatım
Gösteri
Alıştırma
Görevlendirme
Eşli Çalışma
Yönlendirilmiş
Buluş
Problem Çözme
-2 Log Likelihood
of Reduced
Model
221,749(a)
230,931
237,845
301,799
264,296
262,169
243,721
231,894
Likelihood Ratio
Tests (Olabilirlik
Oran Testi)
Chi-Square
,000
9,182
16,096
80,050
42,547
40,420
21,972
10,145
df
Sig.
0
.
3
4
4
4
4
4
4
,027
,003
,000
,000
,000
,000
,038
Bağımsız Çalışma
Soru cevap
Değerlendirme
Medya Yardımlı
248,779
278,878
243,935
232,808
27,030
57,129
22,186
11,058
4
4
4
4
,000
,000
,000
,026
Likelihoood Ratio Testine göre meslek grupları ile ölçme yöntemleri arasında
Olabilirlik oranı Anlatım, problem çözme ve medya yardımı anlamsız olup, diğer
yöntemlerle meslek grupları arasında (p<0.05) anlamlı çıkmıştır”.
Bulgular
Araştırmanın bu bölümünde elde edilen bulgulara yer verilmiştir.Araştırmaya katılan
sporculara ilişkin kişisel bilgiler Tablo 2’de verilmiştir.
Tablo 2: Araştırmaya Katılan Spor Eğitimcilerinin Kişisel Bilgileri Tablosu
Spor Eğitimcilerinin Özellikleri
Cinsiyet
N (%)
Erkek
333 (79,00)
Kadın
88 (21,00)
20-25 Yaş
18 (4,3)
26-30 Yaş
123 (29,5)
31-35 Yaş
116 (27,4)
36-40 Yaş
84 (19,9)
41 Yaş ve üstü
80 (18,9)
Medeni
Evli
307 (72,60)
Durumu
Bekar
114 (27,40)
Meslek
Antrenör
243 (57,80)
Öğretmen
178 (42,20)
Lisans
244 (58,00)
Eğitim
Lisans Üstü
54 (13,00)
Durumu
Lise
93 (22,00)
Ön Lisans
30 (7,00)
Yaş
x
ss
1,7910
,40710
3,20
1,177
1,2708
,40710
1,4228
,49459
2,0760
1,45042
Tablo 2’de görüldüğü gibi Araştırmaya Katılan Spor Eğitimcilerinin “Cinsiyet”
dağılımı en fazla “%79” oranında “Bay” olup en az “%21” oranında “Bayan” olduğu
tespit edildi. Araştırmaya Katılan Spor Eğitimcilerinin “Yaş” dağılımı verildi. Yaş
dağılımı grubunda en fazla “%29,5” oranında “26-30” yaş aralığında olup en az
“%4,3” oranında “20-25” yaş aralığında olduğu görüldü. Araştırmaya Katılan Spor
Eğitimcilerinin “Medeni Durumu” dağılımı verilmiştir. Anketlere verilen cevaplar
doğrultusunda spor eğitimcilerinin en fazla %72,6 oranında “Evli” olduğu en az
%27,4 oranında “Bekar” olduğu görüldü. Araştırmaya Katılan Spor Eğitimcilerinin
“Meslek” dağılımı en fazla “%57,8” oranında “243” kişi “Antrenör” olduğu en az
“%42,2” oranında “178” kişi “Öğretmen” olduğu görüldü. Araştırmaya Katılan Spor
Eğitimcilerinin “Eğitim Durumu” dağılımı verilmiştir. Spor eğitimcilerinin en fazla
“%58,0” oranında “244” kişi “Lisans” mezunu olduğu en az “%7,0” oranında “30”
kişi “Ön lisans” mezunu olduğu görüldü.
Tablo 3: Spor Eğitimcilerinin Yaş ve Meslek Grubu Dağılımı Tablosu
Meslek
DEĞİŞKENLER
20-25
yaş
YAŞ
26-30
yaş
31–35
yaş
36-40
yaş
41 yaş ve
üstü
TOPLAM
P<0,05
Gözlem
% Yaş
%
Meslek
%
Toplam
Gözlem
% Yaş
%
Meslek
%
Toplam
Gözlem
% Yaş
%
Meslek
%
Toplam
Gözlem
% Yaş
%
Meslek
%
Toplam
Gözlem
% Yaş
%
Meslek
%
Toplam
Gözlem
%
Yaş
%
Meslek
%
Toplam
Antrenör
5
27,8%
2,1%
1,2%
69
56,1%
28,4%
16,4%
50
43,1%
20,6%
11,9%
54
64,3%
22,2%
12,8%
65
81,3%
26,7%
15,4%
243
57,7%
100,0%
57,7%
Öğretmen
13
72,2%
7,3%
3,1%
54
43,9%
30,3%
12,8%
66
56,9%
37,1%
15,7%
30
35,7%
16,9%
7,1%
15
18,8%
8,4%
3,6%
178
42,3%
100,0%
42,3%
Toplam
18
100,0
%4,3%
4,3%
123
100,0
%29,2
%
29,2
% 116
100,0
%27,6
%
27,6
% 84
100,0
%20,0
%
20,0
% 80
100,0
%19,0
%
19,0
% 421
100,0
%
100,0
%
100,0
%
X2
p
36,534
,001
Tablo 3’de Araştırmaya Katılan Spor Eğitimcilerinin Meslek ve Yaş Grubu
Kümeleme Analizine göre, Yaş ortalaması, Antrenörlerde “%16,4” oranında
“26-35” yaş grubunda iken, Beden Eğitim Öğretmenlerinin “Yaş” ortalaması
“%15,7” oranında “31–35” yaş aralığında olduğu görüldü. Araştırmaya Katılan Spor
Eğitimcilerinin Meslek ve Yaş Grubu ortalaması toplamda “%29,2” oranında “26-30
yaş” gurubunda oldukları görüldü.
Grafik 1: Spor Eğitimcilerinin Meslek ve Öğretim
yöntemiyle Alt Kümelerinin QUEST Analizi Grafiği
Yöntemlerinin
ağaç
Growing Method : QUEST Yöntemi
Bağımlı değişken : Meslek
GRAFİK 1 SINIFLANDIRMASI
GÖZLEM
MESLEK
Antrenör
Öğretmen
Yüzdelik Doğru
Antrenör
191
52
78,6%
Öğretmen
63
115
64,6%
Toplam (%)
60,3%
39,7%
72,7%
Grafik 1’de Bağımlı değişken (Meslek) olarak dikkate alınan ve 3 alt düzeyden
oluşan planlanan bağımsız değişkenlere göre (Öğretim Yöntemleri) içinden bağımlı
değişkeni en iyi açıklayan alt kümeler belirlendi. Buna göre alıştırma yöntemi,
görevlendirme yöntemi, soru-cevap yöntemi olarak
alt kümelere ayrıştırıldı.
Bununla birlikte QUEST analizine göre meslek gruplarının öğretim yöntemlerine
göre alt kümelerdeki etkileşimleri alıştırma yöntemlerinde grup ortalaması >2.15
den fazla olan node2’deki(durum2) öğretmenlerin, soru cevapta grup ortalaması
<=2.46’dan küçük olan node5’deki(durum5) hem öğretmen hem de antrenörlerle
etkileşimleri vardır. Diğer yandan meslek gruplarıyla node2’deki(durum2) hem
öğretmenlerin hem de antrenörlerin görevlendirme öğretim yöntemine göre<=2,91
(ortalamalı gruplarla) etkileşimi mevcuttur.
Tahmin
,273
Std. Error
,022
Tablo 4: Spor Eğitimcilerinin Meslek Dağılımına Göre Öğretim Yöntemlerinin
Alt Kümelere Göre Sınıflandırılması
KÜMELEME
GÖZLEM
Meslek
Antrenör
Öğretmen
Toplam
DEĞĐŞKENLER
Anlatım
Anlatım (1)
Anlatım (2)
Anlatım (3)
Gösteri
Gösteri (1)
Gösteri (2)
Gösteri (3)
Gösteri (4)
Meslek
Antrenör
Öğretmen
231
12
23
155
B
-1,082
-1,260
,271
17,202
15,733
16,891
8,295
S.E.
1,086
1,068
1,133
20171,188
20171,188
20171,188
20171,190
Wald
7,314
,994
1,391
,057
9,645
,000
,000
,000
,000
Toplam
df
3
1
1
1
4
1
1
1
1
243
178
421
Sig.
,063
,319
,238
,811
,047
,999
,999
,999
1,000
Yüzdelik Doğru
%
95,1
87,1
91,7
Exp(B)
,339
,284
1,311
29555154,028
6801287,742
21656002,687
4002,905
Alıştırma
Alıştırma (1)
Alıştırma (2)
Alıştırma (3)
Alıştırma (4)
Görevlendirme
Görevlendirme (1)
Görevlendirme (2)
Görevlendirme (3)
Görevlendirme (4)
Eşli Çalışma
Eşli Çalışma (1)
Yönlendirilmiş Buluş
Yönlendirilmiş Buluş
(1)
Yönlendirilmiş
Buluş
(2)
Yönlendirilmiş
Buluş
(3)
Yönlendirilmiş
Buluş
(4)
Problem
Çözme
Problem Çözme (1)
Problem Çözme (2)
Problem Çözme (3)
Problem Çözme (4)
Bağımsız Çalışma
Bağımsız Çalışma (1)
Soru Cevap
Soru Cevap (1)
Soru Cevap (2)
Soru Cevap (3)
Soru Cevap (4)
Değerlendirme
Değerlendirme (1)
Değerlendirme (2)
Değerlendirme (3)
Değerlendirme (4)
Medya Yardımlı
Medya Yardımlı (1)
Constant
-4,773
-1,461
2,321
-1,086
2,338
2,349
2,332
2,645
-2,053
-1,079
,747
7,223
1,762
1,665
1,686
3,104
8,749
5,701
7,411
7,331
2,814
2,649
2,743
2,898
6,881
5,772
5,845
3,628
1,937
1,721
1,756
1,688
-4,010
-2,602
-2,390
-1,035
1,519
1,290
1,226
1,300
2,140
-1,688
-2,194
-,602
1,552
1,326
1,321
1,346
8,028
6,752
5,439
2,314
1,768
1,712
1,601
1,521
-3,813
-,950
-,894
-,335
1,785
1,664
1,657
1,636
-,652
,565
-,133
1,631
-25,925
1,081
1,038
1,000
1,066
20171,188
41,315
4,167
,387
,991
,168
25,004
1,356
,420
,196
5,413
22,798
9,665
4,630
7,297
6,399
17,823
12,618
11,253
11,084
4,621
10,734
6,970
4,065
3,801
,634
19,185
1,899
1,620
2,761
,200
30,587
20,610
15,548
11,544
2,314
17,048
4,566
,326
,291
,042
9,036
,364
,296
,018
2,342
,000
4
1
1
1
1
4
1
1
1
1
4
1
1
1
1
4
1
1
1
1
4
1
1
1
1
4
1
1
1
1
4
1
1
1
1
4
1
1
1
1
4
1
1
1
1
1
,000
,041
,534
,319
,681
,000
,244
,517
,658
,020
,000
,002
,031
,007
,011
,001
,000
,001
,001
,032
,030
,008
,044
,051
,426
,001
,168
,203
,097
,654
,000
,000
,000
,001
,128
,002
,033
,568
,590
,837
,060
,546
,587
,895
,126
,999
,008
,232
10,191
,338
,128
,340
2,110
1370,010
6307,190
299,095
1653,765
1526,581
973,467
321,153
345,634
37,652
,018
,074
,092
,355
8,496
,185
,111
,547
3064,491
855,922
230,162
10,113
,022
,387
,409
,715
,521
1,759
,876
5,111
,000
Tablo 4’de Araştırmaya Katılan Spor Eğitimcilerinin kullandıkları Öğretim Yöntemleri
uygulamalarında Meslek Dağılımına göre sınıflandırılmasında “243” Antrenörün
“12”’si Öğretmen gibi “178” öğretmenin “23”ü antrenör gibi davranış sergiledikleri
görüldü.
Tartışma ve Sonuç
Araştırmaya Katılan Spor Eğitimcilerinin Yaş dağılımı grubunda en fazla “%29,5”
oranında “26-30” yaş aralığında olup en az “%4,3” oranında “20-25” yaş aralığında
olduğu görüldü (Tablo 2).
Türkiye’de Spor eğitimcilerinin yaş ortalamaları değerlendirildiğinde Beden Eğitimi
Öğretmenliği ve Antrenörlük meslek uygulamalarının daha çok pratiğe dayalı
olduğu, çalışma ortamı ve şartlarının genellikle bir çok uygulamaları spor
salonunda, antrenman sahalarında, okulun bahçesinde ve sınıfta görev yaparak,
görevlerini genellikle ayakta yürüttükleri, çalışma ortamlarının mevsime göre açık
veya kapalı olduğu gözetilerek, bu meslek gruplarındaki yaş durumunun, spor
eğitimi mesleğindeki zorlukları göz önünde bulundurularak değerlendirilmesi spor
eğitimindeki mesleki uygulamalarında ki yaş ile ilgili problemleri aza indirebilecektir.
Araştırmaya Katılan Spor Eğitimcilerinin “Cinsiyet” dağılımı en fazla “%78,7”
oranında “Bay” olup en az “%20,8” oranında “Bayan” olduğu görüldü (Tablo 2).
Cinsiyet
değişkeni
açısından
literatürde
ortaya
çıkan
bu
farklılıklar;
toplumumuzda erkek ve bayanların farklı roller üstlenmesinden ve toplumumuzun
erkek ve bayanlara yüklemiş olduğu farklı ödevlerden kaynaklanıyor olabilir. Bu
bağlamda; erkeğin ailenin geçimini sağlamaya yönelik üstlendiği rol ve ödevin,
bayanın ev işleri ve çocuk bakımında üstlendiği rol ve ödevden farklı olduğunu
söylenebilir. Bu duruma ilişkin bir çalışmada; erkek öğretmen adayları, geleneksel rol
çerçevesinde bir an önce bir iş sahibi olmak istedikleri ve yoğun çevre baskısı
altında kendilerini hissettikleri için kızlardan daha çok geleceğe ilişkin olumsuz
beklentilere
sahip
olabilecekleri
(Yılmazsaraç
ve
İnce,
2005,
s.3-10)
yorumlanmaktadır.
Araştırmaya Katılan Spor Eğitimcilerinin Meslek ve Çalıştığı Kuruma ilişkin
Kümeleme Analizinde Çalıştığı Kurum dağılımları, Antrenörlerde “%38,0” oranında
“Spor Kulübü”, Beden Eğitim Öğretmenlerinde “%25,7” oranında “Đlköğretim” de
olduğu görüldü. Araştırmaya Katılan Spor Eğitimcilerinin Çalıştığı Kurum
ortalaması toplamda “%38,0” oranında “Spor Kulübü”, “%16,6” “Ortaöğretim”
oldukları görüldü (Tablo 4).
Çalıştığı kurum dağılımları Spor Kulüpleri daha baskın çıkmış olup, spor
kulüplerinde yaşı orta seviyede olanların daha çok tercih edildiği gözlemlenmiş,
kulüplerin antrenörleri daha iyi imkanlar sağladığı, kamuda çalışan bir kısım spor
eğitimcilerinin aynı zamanda kulüplerde de çalıştığı düşünülmektedir.
Spor Eğitimcilerinin meslek değişkenine göre öğretim yöntemleri içinden bağımlı
değişkeni en iyi açıklayan yöntemler “Alıştırma Yöntemi, Soru-cevap Yöntemi,
Görevlendirme Yöntemi, Gösteri Yöntemi” olarak alt kümelere ayrıştırıldı. Bunla
birlikte alıştırma yönteminin ortalaması 1’in altında olanlar Soru-cevap Yöntemiyle
ilişkilendirilmiş, ortalaması 1 ile 2 arasında
olanlarla 2’den fazla olanlar
Görevlendirme Yöntemiyle ilişkilendirilmiştir. Soru-cevap Yöntemiyle ilişkilendirilen
ve ortalaması 3 ve üzerinde olanlarla ortalaması 3’ün altında olanlar Gösteri
Yöntemiyle; Görevlendirme Yöntemleri ile ilişkilendirilen alt kümelerin ise ortalaması
2 ve 2’den fazla olanlar ile ortalaması 2’nin altında olanlar da Gösteri Yöntemiyle
ilişkilendirilmiştir. Soru-cevap Yöntemlerine göre ortalaması 3 ve 3’den fazla
olanların alt kümesi de Gösteri Yöntemleriyle ilişkilendirilmiştir (Bacanlı, 1998,
s.199). Ayrıca ; Spor Eğitimcilerinin Bağımlı değişkenlerinden meslek değişkenine
göre öğretim yöntemleri içinden bağımlı değişkeni en iyi açıklayan alt kümeler
“Alıştırma Yöntemi, Soru-cevap Yöntemi, Görevlendirme Yöntemi, Gösteri Yöntemi”
olarak alt kümelere ayrıştırılmıştır. Bununla birlikte Alıştırma Yönteminin
ortalaması 1’in altında olanlar Soru-cevap yöntemiyle ilişkilendirilmiş, ortalaması 1
ile 2 arasında olanlarla 2’den fazla
olanlar Görevlendirme Yöntemiyle
ilişkilendirilmiştir. Soru-cevap Yöntemiyle ilişkilendirilen ve ortalaması 3 ve üzerinde
olanlarla ortalaması 3’ün altında olanlar Gösteri Yöntemi ve Görevlendirme
Yöntemi ile ilişkilendirilen alt kümelerin ise ortalaması 2 ve 2’den fazla olanlar ile
ortalaması 2’nin altında olanlar da gösteri yöntemiyle ilişkilendirilmiştir. Sorucevap Yöntemlerine göre ortalaması 3 ve 3’den fazla olanların alt kümesi de
Gösteri Yöntemleriyle ilişkilendirilmiştir (Tablo 4).
Spor Eğitimcilerinin alanları ile ilgili değişim ve yöntemleri
yakından takip edip
yöntemler konusunda kendilerini daha çok geliştirmeleri bilgiyi hazır vermek
yerine yapılandırmacı yaklaşımla bilgiyi sunmaları kalıcılığı ve verimi arttıracaktır.
Spor Eğitimcilerinin meslek gruplarıyla “Değerlendirme Öğretim Yöntemini”
kullanma sıklığı Antrenörlerde “%19,0” oranında “Bazen”, Beden Eğitimi
Öğretmenlerinde “%15,2” oranında “Sık sık” kullandıkları görülmektedir. Spor
Eğitimcilerinin
“Değerlendirme
Öğretim
Yöntemini”
“%28,7”,
“Her Zaman”
kullandıkları
görülmüştür.
Buna
göre
değerlendirme
öğretim
yöntemi
bakımından meslek gruplarına göre anlamlıdır (Tablo 4).
Değerlendirme yönteminin beden eğitimi öğretmenlerinde antrenörlere göre daha
yaygın olarak kullanılması beden eğitimi öğretmenlerinin öğrencilerini ders geçmekalma, not verme, sözlü yapma gibi olgularla sınırlandırmış olması gösterilebilir.
Yani
öğrencideki
not
kaygısı
öğretim
yönteminin
etkililiğini azaltacağı
düşünülmektedir.
Spor Eğitimcilerinin meslek gruplarıyla “Soru-Cevap Yöntemini” kullanma sıklığı
Antrenörlerde “%20,9” oranında “Nadiren”, Beden Eğitimi öğretmenlerinde “%15,0”
oranında “Sık sık” kullandıkları görülmektedir. Spor Eğitimcilerinin “Soru-Cevap
Yöntemini” “%28,3”, “Sık sık” kullandıkları görüldü. Buna göre soru-cevap öğretim
yöntemi bakımından meslek gruplarına göre anlamlıdır (Tablo 4).
Dolayısıyla spor eğitimcilerinden Soru-cevap yöntemini sık sık kullanmaları bu
yönteminin ekonomikliliğinin yüksek olması, ek maliyet ve ön çalışma
gerektirmediği sebepleri gösterilebilir.
Spor Eğitimcilerinin meslek gruplarıyla Bağımsız Çalışma Öğretim Yöntemini
kullanma sıklığı Antrenörlerde “%26,8” oranında “Bazen”, Beden Eğitimi
öğretmenlerinde
“%14,3”
oranında
“Bazen”
kullandıkları
görüldü.
Spor
Eğitimcilerinin Bağımsız Çalışma Öğretim Yöntemini “%41,1”, “Bazen” kullandıkları
görüldü. Buna göre bağımsız çalışma öğretim yöntemi bakımından meslek
gruplarına göre anlamlıdır (Tablo 4).
Buna göre Bağımsız çalışma yönteminin her iki grupta da kullanma sıklığının
düşük olduğu gözlemlenmiştir. Buradan hareketle spor eğiticilerinin öğrencilere
bağımsız çalışma öğretim yöntemini uygulamamaları öğrenci üzerinde olumsuz etki
yapacağı yargısı oluşabilir. Dolayısıyla öğrenci öğretim yöntemi etkililiğine
ulaşamamış böylelikle de etkili öğrenme gerçekleşmemiş olabileceği kanısı
oluşabilir.
Spor Eğitimcilerinin Meslek gruplarıyla Eşli Çalışma Öğretim Yöntemini kullanma
sıklığı Antrenörlerde, “%34,4” oranında “Sık sık”, Beden Eğitimi öğretmenlerinde
“%16,6” oranında “Sık sık” kullandıkları görüldü. Spor Eğitimcilerinin Eşli
Çalışma Öğretim Yöntemini “%51,1”, “Sık Sık” kullandıkları görüldü. Buna göre eşli
çalışma öğretim yöntemi bakımından meslek gruplarına göre anlamlıdır (Tablo 4).
Spor Eğitimcilerinin Meslek gruplarıyla Görevlendirme (Ödev) Öğretim Yöntemini
kullanma sıklığı Antrenörlerde “%27,8” oranında “Sık sık”, Beden Eğitimi
öğretmenlerinde
“%15,4”
oranında
“Bazen”
kullandıkları
görüldü.
Spor
Eğitimcilerinin Görevlendirme (Ödev) Öğretim Yöntemini “%40,6”, “Sık Sık”
kullandıkları görüldü. Buna göre görevlendirme (ödev) öğretim yöntemi
bakımından meslek gruplarına göre anlamlıdır (Tablo 4).
Spor Eğitimcilerinin meslek gruplarıyla Alıştırma Öğretim Yöntemini kullanma
sıklığı
Antrenörlerde
“%39,9”
oranında
“Her
zaman”,
Beden
Eğitimi
öğretmenlerinde “%19,0” oranında “Sık sık” kullandıkları görüldü. Spor
Eğitimcilerinin Alıştırma Öğretim Yöntemini “%50,8”, “Her zaman” kullandıkları
görüldü. Buna göre alıştırma öğretim yöntemi bakımından meslek gruplarına göre
anlamlıdır (Grafik 1, Tablo 4).
Araştırma bulgularından hareketle, Beden Eğitimi derslerinde, Öğretmenlerin
‘Gösteri ve Anlatım’ yöntemlerini kullanarak dersle ilgili içeriği öğrenciye
sundukları, ‘Alıştırma’ yöntemiyle de
öğrenciyi uygulamaya geçirdikleri anket
sonuçlarından gözlemlenmiştir. Yapılan bir başka araştırmada ise beden eğitimi
öğretmenlerinin derslerinde en çok kullandıkları öğretim yönteminin %82,92’la
‘Alıştırma’ yöntemi olduğu belirtilmektedir (Küçükahmet, 1997, s.18).
Bunun yanında Beden Eğitimi Öğretmenleri, öğrencileri aktiviteye sokmak amacıyla
‘Eşli çalışma’ yönteminden de yararlanmışlardır. Uygulama esnasında ise
öğrencilerin yaptıkları hataları düzeltebilmek ve geribildirim sağlamak amacıyla
da Bağımsız çalışma yöntemine başvurdukları da görülmüştür.
Aynı şekilde geleneksel olarak Beden Eğitimi derslerinin işlenişini; konunun veya
aktivitenin önce öğretmen tarafından açıklanması, daha sonra öğretmen veya
öğrenci tarafından gösterilmesi ve öğrencilerin uygulama yapabilmeleri amacıyla
öğretmenin zaman vermesi şeklinde devam ettiğini belirtmektedir (Tamer, 1996,
s.2).
Spor Eğitimcilerinin Medya Yardımlı Öğretim yöntemini sık kullanmamalarına
neden olarak bu yöntemin zaman ve maliyet bakımından ekonomik olmaması,
maliyet doğurması kurumların bu yöntemi uygulamak için yeterli teknolojik
imkânlara ve alt yapıya sahip olamaması gösterilebilir.
Tüm sonuçlardan hareketle öğretim etkililiğini artırmak için değişimi teşvik edici
ortam ve koşullar sağlanmalıdır. Eğitim ortamında bunu sağlayacak olan başta
yöneticiler olmalıdır. Dolayısıyla spor eğiticisinin yanında yöneticilerinde öğretim
etkililiği ve sürekliliği konusunda bilgi sahibi olmaları sağlanabilmelidir, bunun
yanında spor eğitimcilerine alanları ile eğitim verilirken öğretim yöntemleri
konusunda mutlaka yeterli ve gerekli bilgi verilmelidir. Toplumların gelişim
düzeyiyle paralel olarak bireylerin ihtiyaçları da artmakta dolayısıyla öğretim
yöntemlerinin etkili biçimde kullanılması toplumun gelişim düzeyini arttırıcı etkide
bulunabilir.
Spor
Eğitimcilerinin
Öğretim
yöntemlerini
etkin
bir
şekilde
kavrayıp
uyguladıklarında öğrencilerin beden eğitimi ve spor derslerine karşı ilgi ve
alakalarının daha fazla olması doğal sonuç olarak ortaya çıkabilir.
Sonuç olarak beden eğitimi öğretmenleriyle, antrenörlerin demografik ve mesleki
özellikleri incelenmiş olup, öğretim yöntemlerine göre bu meslek gruplarında
farklılıklar tespit edildi. Araştırmaya katılan spor eğitimcilerinin kullandıkları
öğretim yöntemleri uygulamalarında meslek dağılımına göre sınıflandırılmasında
“243” antrenörün “12”si öğretmen gibi “178” öğretmenin “23”ü antrenör gibi
davranış sergiledikleri görüldü
Kaynakça
1. BACANLI, H.(1998), Eğitim Psikolojisi. İstanbul: Alkım Yayınevi, S:199.
2. BÜYÜKKARAGÖZ, S. C. (1999), Genel Öğretim Metotları Öğretimde Planlama
Uygulama. 10. Baskı. Beta Basım Yayım Dağıtım A.S. ĐSTANBUL, S:24 .
3. BÜYÜKKARAGÖZ, S. S. ve ÇİVİ, C. (1997). Genel Öğretim Metodları. Konya:
Öz Eğitim Basım Yayın Dağıtım Ltd. Şti.
4. EKER, A. (2001), Đlköğretim ve Ortaöğretim Kurumları Spor Yarışmaları
Programı. S:1, ANKARA.
5. FİDAN N. (1996), Eğitim Psikolojisi, Okulda Öğrenme ve Öğretme, Alkım
Yayınevi, Ankara, S: 2-12 .
6. GÜNDÜZ, N. (1998), Beden Eğitiminde Öğrencilerin Değerlendirilmesi. (Bildiri)
T.E.D VI. Eğitim Toplantısı. 5-6 Mayıs. Ankara. T.E.D Yayınları, S: 151-152 .
7. KARASÜLEYMANOGLU A. (1995), Yeni Boyutlarıyla Spor, 4. Baskı, Ozan
Dağıtım, Aşama Ofset, Ankara, S: 32.
8. KAUFMAN, L.,; ROUSSEUW, P., (1990), Finding Groups Data : An
Introduction to Cluster Analysis, John Wiley and Sons, New York.
9. KÜÇÜKAHMET, L. (1997), Eğitim Programları ve Öğretim, Gazi Kitabevi,
ANKARA, S:1.
10. MİRZEOĞLU N. (2003), Spor Bilimlerine Giriş, Bağırgan Yayınevi, ANKARA, S:
25- 84, 131-135,151.
11. ORHUN A. (1999), Pedagojik ve Felsefi Temelleri ile Beden Eğitiminden
Hareket Eğitimine, BOLU, S: 11.
12. SPSS (2009) Inc. SPSS for Windows Version: 17 Vista HOTFIX, Chicago,
13. TURGUT I. (1994), Bedenim ve zihnim. Eğitim Kurumlarında Beden Eğitimi ve
Spor 2. Ulusal Sempozyumu, M.E.Basımevi, Ankara, S: 39.
14. TAMER, K. (1996), Beden Eğitimi ve Oyun Öğretimi. Anadolu Üniversitesi
Açıköğretim Fakültesi Yayınları, Eskişehir, s.2.
15. TATLIDİL, H. (2002), Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistiksel Analiz,
Akademi Matbaası, Ankara, S:424
16. ÜNLÜ, H. (2005), Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Kullandıkları Öğretim
Yöntemleri (Aksaray ve Kırşehir Örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans
Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
17. YILMAZ SARAÇ. L. , İNCE, L.M., KİRAZCI, S. ve ÇİÇEK, Ş. (2005). Beden
Eğitimi Öğretmenlerinin
Kullandıkları
Ders
Zaman
Yönetimi
Davranışları
ve
Öğretim Yöntemleri. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri
Dergisi, 10 (2), S: 3-10.
18. WEB_1. (2008), Wikipedia, http://en.wikipedia.org/wiki/Cluster_analysis
(06.02.2008)

Full Text - Route Education and Social Science Journal

Transkript

Benzer belgeler

ATATÜRK`ÜN BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR İLE İLGİLİ SÖZLERİ

Sizinde çocuğunuz spora katılsın - Centrum Jeugd en Gezin Maasland

SPOR:Layout 1 - Bahçeşehir Voleybol Spor Klübü

BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR DERSLERİNİN MESLEK LİSELERİ

Sporda Psikolijik Hazırlık Nedir?