4 - Çaycuma Ticaret ve Sanayi Odası

Transkript

Çaycuma Ticaret ve Sanayi
Odası
Ekonomi Dergisi
u
Yıl: 1 • Sayı: 4
u
Sahibi
Çaycuma Ticaret ve Sanayi Odası
Adına Yönetim Kurulu Başkanı
Rıfat SARSIK
u
Sorumlu Müdür
Önder ALKAN
u
Yayın Kurulu
Rıfat SARSIK
Önder ALKAN
Mehmet KÖKTÜRK
Alper PÜREN
Kâmuran MISIRLI
u
Reklam ve Mali İşler
Recep ACAR
u
Yönetim Yeri
Atatürk Bulvarı No: 12
Çaycuma / ZONGULDAK
Tel: 0372 6151073
Faks: 0372 6157326
www.caycumatso.tobb.org.tr
e-mail: [email protected]
u
Yapım
EKOL Medya Ltd. Şti.
435. Sokak No:5/7
Yüzüncüyıl/ANKARA
Baskı Aydoğdu Ofset:
Baskı Tarihi: 28.12.2009
u
Ekonomi Dergisi 3 ayda bir
yayınlanmakta olup, 1500 adet
basılmaktadır.
u
Odası Ekonomi Dergisi’nde yer
alan yazılar aksi belirtilmedikçe
Odası’nın görüşünü yansıtmaz,
imzalı yazılarda belirtilen
görüşler sadece yazarlarına aittir.
u
Dergiden kaynak belirtilerek
alıntı yapılabilir.
içindekiler
3
Çaycuma TSO Anadolu Öğretmen
Lisesi’nin temeli atıldı
9
23
13
Hisarcıklıoğlu:
“Filyos projesi,
Türkiye’ye katkı
sağlayacak”
Ticarette
esas
olan
devamlılıktır
15
Çaycuma TSO, TOBB’nin
65. Genel Kurulu’na katıldı
16
“Beceri 10” ile İş Edindirme
Seferberliği başlatıldı!
Kadıoğlu
kazı
çalışmaları
yeniden
başladı
Antik Tiyatro ortaya çıkarılıyor
19
KOSGEB
Destek programları
22
36
21
28
Proje
Döngüsü
Yönetimi
42
KOBİ’lerde İnovasyon
Yaklaşım ve Politikaları
Göz
Kapağı Estetiği
Ç
aycuma Ticaret ve Sanayi Odası olarak yapımını üstlendiğimiz Anadolu Öğretmen
Lisesi’nin temeli TOBB Başkanımız Sayın Rifat
HİSARCIKLIOĞLU’nun da katıldığı törenle atıldı. İnşaatı da büyük bir hızla devam ediyor.
Böylece üyelerimizden ve halkımızdan aldığımız
destekle amacımızı gerçekleştirmenin ilk adımını atmış bulunmaktayız. Artık Çaycuma, Anadolu Öğretmen Lisesi’ne kavuştu.
Ülkemizin kalkınmasında eğitimin önemini ve
her geçen gün artan eğitim ihtiyaçlarını en çok bilen bir bölgenin insanları olarak gelecek nesillerin
kaliteli eğitime ulaşabilmeleri için bu okulun yapımını başlattık. Anadolu Öğretmen Lisesi konusunda taleplerin yoğunluğu, Çaycuma’da orta öğretim
düzeyindeki okul ihtiyacı ve pek çok öğrencimizin
Çaycuma dışında okullarda bazı sıkıntılara katlanarak eğitim ve öğretime devam etmesi bizim bu kararı
almamızda oldukça etkili olmuştur.
Bizler yetkililerle yaptığımız görüşmelerde
Çaycuma’da okul yaptırmak isteğimizi dile hep getirmekteydik. Bu görüşmeler sonucunda yaptığımız
değerlendirmelerle Anadolu Öğretmen Lisesi konusunda karar aldık. Sayın Belediye Başkanımız da
Belediye Sosyal Tesisleri’nde bulunan binalardan 4
bloğu 200 öğrenci için yurt olarak tahsis ettiler. Kendilerinin bu konuda bizleri yalnız bırakmaması ve isteklerimizi geri çevirmemesi de bizleri mutlu etmiştir.
Bu vesile ile bir kez daha teşekkür etmek isteriz.
Yaptığımız çalışmalarda gördük ki, Anadolu Öğretmen Liselerinin başarı grafiği her geçen gün artmakta. 90’lı yıllardan itibaren eğitim hayatına giren
Anadolu öğretmen liselerinin gerek öğrenci başarısı,
gerek eğitim ve yönetim kadrosu, gerekse altyapı
imkânları ile yıldızı hep yükselmekte. Anadolu öğretmen liseleri sadece öğretmen yetiştiren yüksek öğretim kurumlarına öğrenci hazırlamakla kalmıyor. Anadolu Öğretmen Liseleri öğrencilerine öğretmenlik
mesleğini sevdiriyor, mesleğinin gerektirdiği bilgi, beceri ve davranışları kazandırıyor, genel kültür seviyelerini artırıyor. Ayrıca; ülke kalkınmasına ekonomik,
sosyal ve kültürel yönden katkıda bulunma bilinçlerini ve gücünü kazandırıyor, iyi seviyede yabancı dil
öğrenmelerini sağlayarak dünyadaki tüm gelişmeleri
2
ve değişimleri yakından takip edebilmelerine olanak
tanıyor. En önemlisi de özgüvenlerini ve özdenetimleri geliştirerek sorumlukluk duygusu aşılıyor ve ekip
çalışması ile ortak başarıya yönlendiriyor.
Çaycuma Ticaret ve Sanayi Odası Anadolu Öğretmen Lisesi 2010 eğitim öğretim yılında 60 öğrenci ile geçici binasında eğitim ve öğretime başladı.
Kendi eşitlerine göre oldukça yüksek bir taban puanla öğrencilerin yerleştiği okulumuz en kısa zamanda Odamız tarafından yaptırılan kendi binasına da
kavuşacaktır.
Bu çalışmamızın ardından en kısa zamanda
Çaycuma’ya bir Fen Lisesi yaptırmak için de çalışmalarımız devam etmektedir. Bu konuda yaptığımız
görüşmelerde Fen Lisesi için sözümüzü aldık. Büyük
bir eğitim kampüsü şeklinde yeni okulların açılması
için önemli bir yol aldık. Fen Lisesi, Sosyal Bilimler
Lisesi gibi yeni okulların da Çaycuma’ya kazandırılması gerekmektedir. Bununla ilgili müjdeli haberleri
de en kısa zamanda sizlerle paylaşmak istiyoruz.
Çaycuma Ticaret ve Sanayi Odasının kendi
imkânlarını ortaya koyarak, üyelerinden ve halkımızdan aldığı destekle başladığı bu eğitim seferberliğinde tüm kurum ve kuruluşlara, Çaycumalılara da
görev düşmektedir.
Çaycuma Ticaret ve Sanayi Odası olarak üyelerimiz başta olmak üzere halkımızın desteği ve Allah’ın
izniyle Çaycuma’ya hem Anadolu Öğretmen Lisesi hem de Fen Lisesi’ni kazandıracağız. Oda olarak
okulları Çaycuma’ya kazandıracağımıza dair inancımız tamdır. Bu inanca herkesin ortak olduğunu bilmek de bizleri çalışmalarımız konusunda daha fazla
teşvik etmektedir.
Saygılarımla…
Rıfat SARSIK
Başkan
Ekonomi / Kapak
Çaycuma TSO Anadolu Öğretmen
Lisesi’nin temeli atıldı
Hisarcıklıoğlu:
“İnsanlar için
yapılacak en
hayırlı iş, eğitim
tesisleri inşa
etmektir”
3
Ekonomi / Kapak
Ekonomi
Çaycuma Ticaret ve Sanayi Odası Anadolu Öğretmen
Lisesi’nin temel atma töreni
TOBB Başkanı M. Rifat HİSARCIKLIOĞLU, Zonguldak
Valisi Erdal ATA, Milli Eğitim
Bakanlığı Öğretmen Yetiştirme
ve Eğitim Genel Müdürü Ömer
BALIBEY, Zonguldak Milletvekili Fazlı ERDOĞAN, Zonguldak ve yakın illerin çeşitli
yöneticileri ve sivil toplum kuruluşlarının temsilcilerinin katılımı ve halkın büyük ilgisiyle
yapıldı.
Törenin açılış konuşmasını
yapan Çaycuma Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Rıfat SARSIK
Çaycuma adına bir ilki başardıklarının altını çizerek törene katılanlara teşekkür etti ve “Çaycuma Ticaret ve Sanayi Odası
ilçenin her ihtiyacına duyarlıdır.
Eğitim konusunda da böyle bir
hizmetin Çaycuma’ya kazandırılması bizler için gurur vericidir. Üyelerimiz başta olmak
4
üzer Çaycumalıların desteği ile
Odamız en kısa zamanda inşaatı
tamamlayacaktır. Hepimize hayırlı olsun” dedi.
TOBB Başkanı M. Rifat HİSARCIKLIOĞLU, temel atma
töreninde yaptığı konuşmada,
insanlar için yapılacak en hayırlı
işin eğitim tesisleri inşa etmek
olduğunu ifade ederken, “Bundan daha iyi bir yatırım olamaz”
dedi ve Çaycuma TSO Yönetim
Kurulu Başkanı, üyeleri, meclisi ve sanayicilerini hayırlı bir
eseri Türkiye’ye kazandırdığı
için kutladığını belirterek, şöyle
devam etti: ‘’İnsanlara en hayırlı yapılacak iş eğitim tesisleri
inşa ettirmektir. Bu eser sadece
EkonomiEkonomi
/ Kapak
Türkiye’nin geleceğine değil,
aynı zamanda inşallah hayırlı
eserler bıraktığımız zaman öbür
tarafa gittiğinizde burada eğitim
alanlar arttıkça size artı yazacak. Bundan daha iyi bir yatırım
olamaz. Bugün Avrupa’daki şirketler sosyal sorumluluğu yeni
tartışmaya başladı. Ama bizim
kültürümüzde hayır yapmak var.
Onlar zenginliği buldular, nasıl
hayır yaparız diye tartışıyorlar.
Biz geleneğimizde ve kültürümüzde var olan bir şeyi devam ettiriyoruz. Buradan sadece insanlar yetişmeyecek, çocuklarımızı
eğitecek gençler de yetişecek.
Eğer bunları iyi yetiştirirsek buraya gelen öğretmen adayı arkadaşlarımızın yetişmesi açısından
çok önemlidir.’’ HİSARCIKLIOĞLU, 11 ağustosun ramazanın
ilk günü olduğunu, Türkiye’ye
ve bütün İslam alemine hayırlı
olması dileğinde bulundu.
Zonguldak Valisi Erdal ATA,
yaşanan yüzyılda geleceğe güvenle bakmak için eğitim yatırımlarının önem taşıdığını ifade
ederek, şöyle dedi: ‘’Çağdaş
medeniyetler seviyesine ulaşabilmek için eğitim imkanlarını
artırmalıyız. Türkiye Cumhuriyeti devleti iyi eğitim almış
gençlerin mevcudiyetiyle çağ-
5
Ekonomi / Kapak
daşlaşmasını sürdürecektir. Her
alanda gelişmenin göstergesi iyi
eğitim almış bireylerdir.”
AK Parti Zonguldak Milletvekili Fazlı Erdoğan, kentin
kabuğunu kırdığını, gelişmeye
yönelik bütün çalışmaların eğitimden geçtiğini kaydetti.
Öğretmen Yetiştirme ve Eğitim Genel Müdürü Ömer BALIBEY, Anadolu Öğretmen
Lisesi’ni her yerde açmadıklarını, bunların önemli eğitim kurumları olduğuna işaret ederek,
‘’Eğitilmiş insan yetiştiremezseniz zenginliklerinizi başkaları paylaşır. 21. yüzyılda çağdaş
mücadele vermek için mutlaka iyi insan yetiştirmek lazım”
dedi.
Çaycuma Belediye Başkanı Mithat GÜLŞEN, ilçenin
2004’ten itibaren çok önemli
mesafeler kat ettiğini, belediye
olarak eğitime önem verdiklerini bildirdi.
HİSARCIKLIOĞLU’na
Çaycuma TSO Meclis Başkanı
Zeki YURTBAY ve Yönetim
6
Kurulu Başkanı Rıfat SARSIK
tarafından bir plaket takdim
edildi. Ayrıca Belediye Başkanı Mithat GÜLŞEN’in, bakraç
içinde manda yoğurdu armağan
ettiği HİSARCIKLIOĞLU’na
Vali ATA da dünyaca ünlü Devrek bastonu verdi.
Temel atma butonuna protokol üyeleriyle basan HİSARCIKLIOĞLU, daha sonra dua
etti, kurban kesiminin ardından
okulun bahçesinde Zonguldak
Orman Bölge Müdürlüğünce
hazırlanan fidanların dikimine
katıldı.
Ekonomi
Türkiye’de
Öğretmen
Yetiştirme Sistemi
1981 yılında çıkarılan 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu gereği daha önce Millî Eğitim Bakanlığı ve Üniversitelere bağlı olarak
faaliyet gösteren öğretmen yetiştiren yüksekokul, enstitü, akademi ve fakülteler, 20 Temmuz
1982’de Yükseköğretim Kurulu (YÖK) çatısı
altında üniversiteler bünyesinde toplanmıştır.
1989-1990 öğretim yılından itibaren öğretmen
yetiştiren bütün yükseköğretim kurumlarının
öğretim süresi en az dört yıllık lisans düzeyine
çıkarılmıştır.
Okulu programları ise 4+1,5=5,5 yıllık tezsiz
yüksek lisans düzeyine getirilmiştir.
Ülke gereksinimi doğrultusunda Bakanlığımız ve Yükseköğretim Kurulu (YÖK) iş
birliğinde, 1998-1999 eğitim-öğretim yılından
itibaren öğretmen yetiştiren yüksek öğretim
kurumlarında yeniden bir yapılanmaya gidilmiştir.
4. Bu kurumlara merkezi sınavla genel ve
meslekî teknik orta öğretim kurumları mezunlarından öğrenci alınmaktadır.
1. Bu yapılanma ile;
• İlköğretim alanlarına sınıf ve branş öğretmeni yetiştiren programlar 4 yıllık lisans,
• İlköğretim ve orta öğretime ortak branş öğretmeni yetiştiren programlar (Resim-iş, Müzik, Beden Eğitimi, Yabancı Dil) ile meslekî
ve teknik eğitim kurumları meslek dersleri öğretmenliği programları dört yıllık lisans,
• Eğitim fakülteleri bünyesindeki orta öğretim alan öğretmenliği ile ilgili programlar
3,5+1,5=5 yıllık tezsiz yüksek lisans,
• Orta öğretim kurumlarına alan öğretmeni
yetiştiren Edebiyat, Fen, Fen-Edebiyat Fakülteleri, Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi, İlahiyat
Fakülteleri ile Beden Eğitimi ve Spor Yüksek
2. Yeniden yapılanma ile ilköğretim kurumları öğretmenliklerine yan alan zorunluluğu getirilmiştir.
3. Türk Eğitim Sistemine öğretmen yetiştiren kurumların tamamı üniversiteler yapı içinde olup; eğitim, meslekî eğitim, teknik eğitim,
fen, edebiyat fakülteleri ile beden eğitimi ve
spor yüksek okulları adı altında gruplanmıştır.
5. Yeni öğretmen yetiştirme sisteminin uygulamaya girdiği 1998-1999 eğitim-öğretim
yılından itibaren orta öğretim branş öğretmenliğine yönelik Pedagojik Formasyon Programı
durdurulmuştur.
6. Sınıf Öğretmenliği Bölümü mezunları gereksinimi karşılanması nedeniyle 20012002 eğitim-öğretim yılı başından itibaren
Sınıf Öğretmenliği Sertifika Programı uygulamasına son verilmiştir.
7. Üniversitelerin ilgili Enstitülerinde sadece İngilizce Öğretmenliği Sertifika Programı
sürdürülmektedir. Bu programa İngilizce öğretim yapan tüm lisans mezunları başvurabilmektedir.
8. MEB Talim ve Terbiye Kurulunun 340
sayılı Kararına göre atamada öncelik sırası
eğitim fakültesi mezunlarına verilmiştir.
7
Ekonomi / Kapak
(1) HAZIR BETON
Yüksek teknoloji kullanılarak hazırlanan, içindeki karışım oranları bilgisayarlarla kontrol edilen,
malzeme kalitesi standartlara uygun, taşınması ve gerekli yerlere ulaşması transmikser ve pompalar
vasıtasıyla iyice kolaylaşan ve bütün bunları hızlı ve ekonomik şekilde gerçekleştiren hazır beton
teknolojisidir.
(2) KUM - ÇAKIL - KIRMA TAŞ - MICIR - BALAST - FİLLER
İnce, elenmiş ve çakıllı kum çeşitleri, çakıl çeşitleri, mıcır çeşitleri, kırma taş , balast, filler, duvar örme
taşı bulunmaktadır.
(3) ÇİMENTO
Bu çimento yüksek dayanımlı betonlarda veya ilk dayanımı yüksek beton yapımında kullanılır.
Prefabrik, ön gerilmeli betonlar, tünel-kalıp uygulamaları ve sanat yapıları için kullanımı uygundur.
Soğuk havada beton dökümü için tercih edilir.
(4) PIRELLI OTO LASTIKLERI
Her türlü oto lastik satışı yapılmaktadır.
(5) PETROL ÜRÜNLERI
Petrol Ofisi Ürünleri olan Her türlü akaryakıt ve madeni yağları tesislerimizden temin edebilirsiniz
KURUMSAL PROFIL
Şirketimiz 1993 yılında Devrek/Çaydeğirmeni kasabasında kum, çakıl üretimi ve satışı olarak faaliyete
geçirildi. .
Daha sonra 1998 yılında bölgedeki kalite ve hız eksikliğini görerek ilk hazır beton tesisimizi kurduk
faaliyeti başlamıştır.
Yine aynı dönemde bolu çimento bayiliği alarak üretimlerimizde Bolu Çimento kullanarak devam ettik.
2001 Yıllında Devrek hazır beton üretim tesislerine 1km “Sayılı Petrol Ltd Şti” Şirketimiz bünyesinde
satışa başlamıştır.
2003 Yıllında Pirelli Lastik Bayiliğini ile lastik ihtiyaçlarımız Pirelliden karşılanmış ve müşterilerime satış
işlemleri başlamıştır.
2004 Yılında Devrek’teki hazır beton üretim tesisimiz ihtiyaçları karşılamadığı için aynı tesis içinde yeni
bir üretim ünitesi ile saatlik kapasite 140m3 çıkartılmıştır.
2006 Yılında Şirketimiz Zonguldak Kozlu’da daha hızlı ve daha iyi hizmet verebilmek için bu bölgede
120m3 kapasiteli yeni bir tesis kurmuştur.
2007 Yılında Zonguldak Kozludaki hazır beton tesisinin ve bölgedeki agrega , kırma taş , filler gibi
malzemeler için hazır beton tesisinin bitişiğine Taş ocağı ve taş kırma eleme tesisi kurulmuştur.
ÜRETIM KAPASITESI
- TS 706 EN 12620 Standartlarında saatlik 1.000 Ton Kırma Taş ve Agrega Üretimi
* Kum Çakıl – Kırma Taş – Duvar Taşı – Balast – Filler Alt Yapı Malzemeleri
- TS EN 206-1 Standartlarında 260 m3 Hazır Beton Üretimi
* C20/25 – C25/30 – C30/37 – C37/45 – C40/50 Hazır Beton Üretim
Bugünkü kapasitemizle Zonguldak’taki en yüksek kapasiteli ve son teknoloji üretim tesisleri ile
müşterilerimize hizmet vermekten gurur duyuyoruz.
Bize bugünü yaşatan kalitemize ve markamıza güvenen tüm müşterilerimize sonsuz saygı ve
teşekkürlerimizi sunarız.
SAYILI ŞİRKETLER GRUBU
Bizimle irtibat kurabilmeniz için aşağıda
bulunan İletişim adreslerinden bilgi
edinebilirsiniz;
Telefonlarımız
0.372 594 41 53 - 594 41 56
Zonguldak Devrek Hazır Beton ve Kum Çakıl
Tesisleri
0.372 693 74 29 - 693 74 30
Zonguldak Çaycuma Kum Çakıl Tesisleri
0.372 266 86 46 - 266 86 34
Zonguldak Kozlu Hazır Beton ve Kum Çakıl
Tesisleri
0.533 208 19 40 - 0544 710 49 65
Devrek Hazır Beton ve Kum Çakıl Tesisleri
0.533 208 19 41
Kozlu Hazır Beton ve Kum Çakıl Tesisleri
Fax: 0.372 594 54 71
8
Ekonomi / Röportaj
Karademir Mobilya A.Ş. Genel Müdürü Bülent Karademir
dergimizin sorularını cevaplandırdı
Ticarette esas
olan devamlılıktır
ölgemizin önemli kuruluşlarından biri olan Karademir Mobilya A.Ş. Yönetim
Kurulu Başkan Yardımcısı ve
Genel Müdürü Bülent Karademir dergilerimizin sorularını
cevaplandırarak firma olarak
yaptıkları çalışmaları dergimize anlattı.
Bülent Karademir’in dergimizin sorularına verdiği cevaplar şöyle:
Öncelikle firmanızı kendinizi tanıtır mısınız okurlarımıza?
Karademir Mobilya A.Ş
1989 yılında Gökçebey ilçesinde Yönetim Kurulu Başkanımız babam Satılmış Karademir
tarafından küçük bir atölyede
kuruldu.
1980 yılından sonra o zamanki hükümetin aldığı kararlar doğrultusunda Türkiye
ekonomisi özel sektörün desteklenmesi ile büyümeye başlamış, Zonguldak’ın devlete
dayalı ekonomisi küçülmeye
başlamıştı. Babam, kuyumculuk ve akaryakıt istasyonu
işletmesine rağmen üretime
geçiş yapmamız gerektiğini
düşünerek mobilya üretimine
ağırlık vermeye başladı. 5 yıl
boyunca aynı atölyede siparişe
göre yapıldıktan sonra, 1994 yı-
B
Türk ekonomi yapısı son 10 yıldır özellikle
enflasyonun düşmesi nedeniyle çok değişti.
Enflasyonlu dönemde üretilen her mal kalite
standardına dahi bakılmadan ne olursa olsun
satılıyordu. Türk ekonomisi üreticiler, satıcılar bu
sayede büyüdü. Son 10 yıldır ise daha çok çeşitliliğe,
kalite anlayışının yüksekliğine, müşteri memnuniyetine
ve daha sayabileceğim birçok etken talebin yönünü
değiştirmeye başladı. Bu 10 yıllık dönem bence
herkesin her işi yaptığı dönemden herkesin kendi
işinde yoğunlaştığı, uzmanlaştığı döneme geçiş
yapmasını sağladı.
lında bizim “Almancı Masası”
dediğimiz, Türkiye’nin “Zonguldak masası” dediği üzeri
fayanslı masanın üretimine
başladık. Firmamız Karademir
Mobilya A.Ş.’yi sektöre tanıtan ve Türkiye’de tanınmasını
sağlayan o masadır. Halen fayanslı masa, tesislerimizin bir
üretim hattında üretilmekte ve
Türkiye’de mobilya mağazalarında satılan kullanılışı kolay
bir ürün olarak yer almaktadır.
2000 yılında ahşap kereste9
Ekonomi / Röportaj
den mamul mobilyaların (sehpalar, zigonlar, masalar, sandalyeler) üretimine başlandı. En
son 2005 yılında panel mobilya
(yatak, yemek ve genç odaları)
üretimine yatırım yapıldı. Firmamız ürettiği yatak, yemek ve
genç odaları, fayanslı masa ve
sehpalar, ahşap sehpalar, zigon
sehpalar, masa ve sandalyeleri Türkiye’nin 81 ilinin en az
70’inde ve 15’e yakın ülkeye
yaptığı ihracatla satmaktadır.
Bu amaçla ulusal ve uluslararası düzenlenen fuarlarda ürünlerini teşhir edip Pazar payını
arttırmak için çalışmalarına devam etmektedir.
Karademir Mobilya A.Ş. bir
aile şirketidir. Firmamız babam,
10
ben ve kardeşlerim Erol Karademir ile Koray Karademir tarafından yönetilmektedir. 1989
yılında 250 m2 alanda üretime
başlayan Karademir Mobilya
A.Ş. bugün Gökçebey ve Çaycuma organize sanayi de toplam 12.000 m2 kapalı alanda
üretimine devam etmektedir.
Ben firmanın Yönetim Kurulu Başkan Yardımcılığı ve
Genel Müdürlük görevlerini yürütmekteyim. İlkokulu
Gökçebey’de, ortaokulu yatılı
olarak TED Karabük kolejinde, liseyi de TED Zonguldak
Koleji’nde okudum. 2000 yılında ise Bilkent Üniversitesi
Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi bölümünden mezun ol-
dum. Evliyim ve 2 çocuk babasıyım.
Ürünlerinizin özelliği nedir? Ürün çeşitlendirmede
nelere dikkat edersiniz?
“Innavasyon” diye bir kitap
okumuştum. Meğer biz inovasyonu kullanmışız ama bilmiyormuşuz. Türkiye‘nin en canlı, en çok üreticini bulunduğu
sektör mobilya sektörüdür. Çoğunluğu da merdiven altı diye
tabir ettiğimiz üretim yoğunluğuna sahip üreticilerdir. Bu
rekabet ortamında Zonguldak
gibi üretimden uzak bir bölgede üretim yapıp Türkiye çapında satış ağına sahip olmak ilk
önce firmamızın farkını ortaya
koymaktadır. İlk önce kendimize özgü bir ürün ürettik, daha sonra üretimi zor ürünlerin
üretimini tercih ettik ve ismimizi pekiştirdik. Daha sonra da
müşteri memnuniyeti odaklı ve
hizmete dayalı kalıcı üretimler
yaptık. Prensiplerimizden taviz
vermedik. Para kaybettik ama
kolay kolay müşteri kaybetmedik. Verdiğimiz her sözün taahhüdün sahibi olduk. O günü
kurtarmak için yalana dolana
başvurmadık. Her şeyin ötesinde sabrettik, her önümüze
çıkan zorlukta pes etmedik. Ticarette esas olan devamlılıktır.
Devamlılığı elimizden geldiği
sürece sağladık.
Gerek yurt içi pazarda, gerekse ihracat yaptığımız diğer ülke pazarlarında nelerle
karşılaşıyorsunuz? Farklılıklar elbette vardır ama en belirgin farklar neler?
Türk ekonomi yapısı son
10 yıldır özellikle enflasyonun düşmesi nedeniyle çok
değişti. Enflasyonlu dönemde
üretilen her mal kalite stan-
Ekonomi / Röportaj
dardına dahi bakılmadan ne
olursa olsun satılıyordu. Türk
ekonomisi üreticiler, satıcılar bu sayede büyüdü. Son 10
yıldır ise daha çok çeşitliliğe,
kalite anlayışının yüksekliğine,
müşteri memnuniyetine ve daha sayabileceğim birçok etken
talebin yönünü değiştirmeye
başladı. Bu 10 yıllık dönem
bence herkesin her işi yaptığı
dönemden herkesin kendi işinde yoğunlaştığı, uzmanlaştığı
döneme geçiş yapmasını sağladı. Bu uzmanlaşma ve yoğunlaşma firmaların ihracatçı
konuma yükselmesine sebep
oldu. Yurtdışındaki tedarikçiler
karşılarında daha profesyonel
ve konusunda uzmanlaşmış firmalar buldu. Bugün Türk malı
satılmaz tabelası takan çoğu
ülke, kaliteli Türk ürünlerinden
almak için ülkemize gelmeye
başladı. Bu değişen ekonomik
koşullara uyum sağlayan firmalar özellikle şu son ekonomik krizde ayakta kaldı hatta
büyüdü. Her işi yapar anlayışında olan firmalar kapandı.
Firma olara Çaycuma
OSB’den memnun muzunuz?
Dürüst olmak gerekirse
Çaycuma OSB Türkiye’ de
elindeki olanaklar bakımından
en şanslı OSB’dir. Demiryolu,
havayolu, karayolu ve limana sahip Türkiye ‘de kaç OSB
mevcut. Yatırımcı az olduğu
için OSB’nin bütün yükü mevcut yatırımcının üzerine kalıyor. Bu bazen de serzenişlere
sebep olabiliyor. Buna rağmen
bence, Çaycuma OSB gelecek
vadeden Türkiye’nin önemli
OSB’lerinden biridir.
Çaycuma TSO’dan beklentileriniz var mı?
Bir bölgenin ekonomisin gelişimine, TSO’ları çok önemli
konumdadır. Çok aktif çalışmalı ve üyelerini bölgedeki veya dünyadaki çoğu gelişim ve
değişim konusunda bilgilendirmelidir. Bu konuda başkanımız
Sayın Rıfat Sarsık’ı TSO yönetimi ve çalışanlarını tebrik ediyorum. Fuar gezileri yapılıyor,
tarım ve hayvancılık gelişmesi
konusunda çalışmalar ve geziler yapılıyor, en son duyduğum okul yapımına başlıyor.
Her şeyin ötesinde başkan ve
yönetim Filyos vadisi projesi
konusunda çok aktif çalışmalar
yapıyor. Benim medyadan ve
sohbet toplantılarından öğrenebildiğim bunlar. Bu konuda da
çok bilgililer.
11
Ekonomi / Röportaj
Bölge ekonomisi ile ilgili
genel bir değerlendirme alabilir miyiz?
Bundan 2 - 3 sene önce bölgenin çekim merkezi çekim
merkezi olacak diye biz gazeteci
arkadaşlara röportaj vermiştim.
Bu ekonomik kriz ister istemez
bu tür projeleri de hasıraltına
itiyor. Son dönemde duyduklarım hızla çalışmalar başlamış
önümüzdeki 5 – 10 sene içerisinde 100 yıllık Filyos Vadi
Projesi’nin hayata geçirileceği
kesinleşmiştir. Birçok firmanın
yatırım yapma konusunda sırada beklediği söyleniyor. Bence
bunlar iyi gelişmeler. İnşallah
göç problemimiz tersine döner.
Son olarak okurlarımıza
iletmek istediğiniz mesajınız
var mı?
Doğruyu söylemek gerekirse, ülke olara çok zengin değiliz. Bizim bu yüzden daha çok
çalışmamız lazım. Çalışmadan
yaşayan ya miras yiyordur ya
da haram yiyordur. Onlarında
sonu tarih boyunca görülmüş “
yok olmak”…
12
Ekonomi / Haber
Hisarcıklıoğlu: “Filyos projesi,
Türkiye’ye katkı sağlayacak”
onguldak’ta düzenlenen
2009 yılı gelir ve kurumlar vergisi plaket töreninde
konuşan TOBB Başkanı M.
Rİfat Hisarcıklıoğlu, Filyos
Projesi’nin önemine dikkat
çekerek “Filyos’a yatırımcı
hazır. İnşallah şu mevzuat ve
bürokrasiyi de çözersek, proje
Türkiye’ye katkı sağlayacaktır” dedi. Kayıt dışı ekonomiye
de vurgu yapan Hisarcıklıoğlu,
‘’Türkiye zengin olacaksa kayıt dışı ekonomiyi bitirmemiz
lazım” ifadesini kullandı.
TOBB Başkanı M. Rifat
Hisarcıklıoğlu, şöyle konuştu: ‘’Türkiye’nin en demokratik kurumuyuz. İki dönemden
fazla hiç kimse oda başkanı ve
odalar birliği başkanlığı yapamayacak. Bu bizim demokrasiye olan bağlılığımızın göstergesidir.
Türkiye, eğer zengin olmak
istiyorsa, 5,2 milyon işsizine
iş bulacaksa, bunun yolu da
girişimci sayısını arttırmaktır.
Japonya’nın nüfusu 120 küsur
milyon ama 6 milyon 200 bin
girişimcisi var. Türkiye’nin nüfusu 72 milyon toplam girişimci sayısı 1 milyon 300 bindir.
Japonya niye zengin, bundan
daha iyi gösteren rakam olamaz. Neredeyse Türkiye’nin
nüfusunun yarısı, 36 milyon
kişi 28 yaş üstünde. Her 6 kişiden 1’i işsiz. Tek çare girişimci
sayısını arttırmak.’’
Hisarcıklıoğlu, büyüklerin
kendilerini yetiştirirken israfın
Z
Hisarcıklıoğlu, Türkiye’de en çok kayıt dışı
ekonomiye kendisinin karşı olduğunu vurgulayarak,
‘’Türkiye zengin olacaksa kayıt dışı ekonomiyi
bitirmemiz lazım. İki sihirli sözcük var, kaliteli
demokrasi ve güçlü ekonomidir.
haram olduğunu söylediğine
işaret ederek, şöyle devam etti:
‘’İsraf haramsa, Türkiye’nin
nüfusunun 36 milyonu erkek,
36 milyonu da kadın. 36 milyon kadını niye görmezden
geliyoruz? 36 milyon erkekten
çıkarttığımız girişimci sayısı 1 milyon 220 bin, diğer 36
milyon kadından çıkarttığımız
girişimci sayısı sadece 80 bindir. Bütün dünya ortalamasında
kadınların iş hayatına katılma
oranı yüzde 44, Avrupa’da yüzde 62, bizde yüzde 25’tir. Girişimcilik oranı ise sadece yüzde
7’dir. Kadınlara destek olmak
lazım.
İkinci israf ettiğimiz yer de
gençler. Türkiye nüfusunun
13
Ekonomi / Haber
yüzde 50’si 28 yaş altında. Müthiş bir dinamizm. Önümüzdeki
dönem bilişim sektörü revaçta.
Bu sektörle uğraşacak nüfusun
yaş ortalaması 30’un altında
olmalıdır. Türkiye’de 28 yaş
altında da 36 milyon nüfus var.
Müthiş bir dinamizm.’’
-Filyos projesi
Kentte hayata geçirilmesi
planlanan Filyos Projesi’nin
Osmanlı Padişahı 2. Abdülhamit zamanına kadar gittiğine
dikkati çeken Hisarcıklıoğlu,
şunları kaydetti:
‘’Yaşadığımız coğrafya her
bakımdan müthiş, her tarafında
nimet var. Filyos’a yatırımcı da
hazır. İnşallah şu mevzuat ve
bürokrasiyi de çözersek, proje
Türkiye’ye katkı sağlayacaktır.
Sakın yılmayın, yıldığınız an
golü yersiniz. Filyos için bildiğimiz kadarıyla 13 firma, 12
milyar dolar kaynak ayırmıştır.
Müthiş bir şey bu. Türkiye’nin
derdi olması lazım. Türkiye İstatistik Kurumu, ‘Her 50 bin
dolarlık yatırıma 1 istihdam’ diyor. Burada 60 bin kişiye istihdam var. Ailelerle birlikte 240
bin kişinin kurtuluşu demektir.
Bu Türkiye’nin zenginliğidir.’’
-Kayıt dışı ekonomi
Hisarcıklıoğlu, Türkiye’de
en çok kayıt dışı ekonomiye
kendisinin karşı olduğunu vurgulayarak, ‘’Türkiye zengin
olacaksa kayıt dışı ekonomiyi
bitirmemiz lazım. İki sihirli
sözcük var, kaliteli demokrasi
ve güçlü ekonomidir. Bu ikisinin olabilmesi için kayıt dışı
ekonomiyi bitirmemiz şart. Kayıt dışı ekonomi nasıl bitecek?
Sistemin yenilenmesi gerekir.
Kayıtlı ekonomiyi en fazla sizin istiyor olmanız lazım. Korkacağımız bir şey yok. Kafayı
14
yastığa koyduğumuzda rahat
uyumamız lazım’’ diye konuştu.
Bu sırada töreni izleyen iş
adamlarından birisinin ‘’devlete vergisini doğru ödeyen işletme ya 2 ya da 4 yılda iflas
eder’’ demesi üzerine Hisarcıklıoğlu, ‘’Doğru söylüyor. O
yüzden sistemin değiştirilmesi
gerekli’’ dedi.
Hisarcıklıoğlu,
2023’te
Cumhuriyet’in 100. yılında
Türkiye’nin dünyanın ilk 10
büyük ekonomisi arasında olacağına inandığını kaydetti.
-Diğer konuşmacılar
Vali Erdal Ata, ülkelerin refah seviyesinin yükselmesinde
ödenen vergilerin önem taşıdığını ifade ederek, ‘’Vatandaşların hizmet alma şansı da
o kadar fazla olur. Kayıt altına
alınan ekonomi, vergi mükelleflerinin yükünü azaltacaktır.
Devlete hizmetleri de artacaktır’’ dedi.
AK Parti Zonguldak Milletvekili Polat Türkmen de
Türkiye’nin kalkınmasının özel
sektör eliyle gerçekleşeceğini,
dünya devleti olabilmek için
önemli mesafelerin katedildiğini belirtti.
Zonguldak Belediye Başkanı İsmail Eşref ise kentin tek
sektör kömüre bağımlı bulunmasının sıkıntısının yaşandığını belirterek, ‘’Eski kömür
yıkama alanını kent meydanı, ticaret tesisleri ve sosyal
alanlar olarak projelendirdik.
Buradaki yatırım tutarı 20-25
milyon lirayı buluyor. İş adamlarımızdan destek bekliyoruz’’
diye konuştu.
TOBB Kadın Girişim Kurulu Başkanı Aynur Bektaş
da kadınların ekonomik özgürlüklerini kazandığı zaman
Türkiye’nin önemli yere geleceğini kaydetti.
Zonguldak TSO Başkanı Mehmet Salih Demir ise
Zonguldak’ın ekmeğin en zor
kazandığı kent olduğunu, burada istihdam yaratan, ekonomiye katkı veren ve vergisini
ödeyenlere plaket vermekten
mutluluk duyduğunu bildirdi.
En çok vergi veren mükelleflere plaketleri Vali Ata, Hisarcıklıoğlu, Türkmen ve protokol
üyeleri tarafından verildi.
Hisarcıklıoğlu,
törenden
önce de Zonguldak Valisi Erdal
Ata’yı makamında ziyaret etti.
Ekonomi / Haber
Çaycuma TSO, TOBB’nin
65. Genel Kurulu’na katıldı
ürkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin (TOBB)
65. Genel Kurulu 22 Mayıs’ta
TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi’nde Başbakan
Recep Tayyip Erdoğan, MHP
Genel Başkanı Devlet Bahçeli,
CHP MYK Üyesi Tekirdağ Milletvekili Faik Öztrak, Başbakan
Yardımcısı ve Devlet Bakanı Ali
Babacan, Devlet Bakanı Zafer
Çağlayan, Sanayi ve Ticaret Bakanı Nihat Ergün, Devlet Bakanı
Cevdet Yılmaz, sivil toplum örgütü temsilcileri ile delegelerin
katılımıyla gerçekleştirildi. Genel Kurula Çaycuma Ticaret ve
Sanayi Odası adına Oda Başkanı Rıfat Sarsık, TOBB Delegesi
Ahmet Sadi Baruönü ve Genel
Sekreter Alper Püren katıldı. Genel Kurul sırasında katılımcılar
ve diğer oda borsa başkanlarının
yanı sıra TOBB Başkanı Rifat
Hisarcıklıoğlu ile de bölge hakkında görüşmelerde bulunuldu.
Genel Kurulda konuşan
T
TOBB Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu, Türkiye’nin önümüzdeki 10 yılda, sadece ‘bölgesel
güç’ olmakla kalmayıp, ‘küresel
güç’ konumuna yükseleceğini
söyledi. Hisarcıklıoğlu, işsizlik
sorununun Türkiye’nin en büyük
sorunu olduğuna işaret ederek,
“Türkiye’nin geleceğine ortak
olan bizler, sorunlara da, çözümlere de ortağız.” dedi.
Çaycuma Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Rıfat Sarsık
Genel Kurul sonrası şunları
söyledi: “Türkiye’nin en güçlü
sivil toplum örgütü olan TOBB
çatısı altında birlik ve beraberlik içinde hareket etmekteyiz.
65. Genel Kurulumuzda da
Türkiye’nin en önemli konuları
TOBB çatısı altında gündeme
geldi ve görüşüldü. Sayın Başkan Hisarcıklıoğlu’nun da belirttiği gibi ülkemizin geleceğine
hep birlikte ortağız, sorunlarımıza da hep birlikte sahip çıkmak
zorundayız.”
15
Ekonomi / Haber
“Beceri 10” ile İş Edindirme
Seferberliği başlatıldı!
TOBB Başkanı, köyden kente göç, düşük teknolojiden
orta teknolojili üretime geçiş, hizmet sektörlerinin
yeniden yapılandırılması, sektörlerde yaşanan yapıcı
yıkım süreci ve ekonomik krizler gibi faktörlerin
Türkiye’deki istihdam piyasasının yapısını kalıcı bir
biçimde değiştirdiğini ve işsizliğin yapısal bir soruna
dönüşmesine neden olduğunu vurguladı.
OBB, Çalışma ve Sosyal
Güvenlik Bakanlığı, Milli
Eğitim Bakanlığı ve TOBB ETÜ
arasında imzalanan protokol
ile hayata geçirilen ve BECERİ’10 olarak adlandırılan Uzmanlaşmış Meslek Edindirme
Merkezleri Projesi’nin, tanıtım
toplantısına; Başbakan Recep
Tayyip Erdoğan, Çalışma ve
Sosyal Güvenlik Bakanı Ömer
Dinçer, Milli Eğitim Bakanı Nimet Çubukçu,Sanayi ve Ticaret
Bakanı Nihat Ergün ve İŞKUR
temsilcileri katıldı.
T
Tanıtım toplantısında konuşan TOBB Başkanı M. Rifat
Hisarcıklıoğlu, projenin bir beceri kazandırma ve iş edindirme
seferberliği olduğuna işaret etti.
16
Hisarcıklıoğlu, 5 yılda 1 milyon
kişiye iş kazandırmayı hedeflediklerini anlattı. Projeyle, mesleki eğitim ihtiyaçları Odaların
aktif katılımıyla TOBB-ETÜ
tarafından belirlenecek. İhtiyaç
analizi ilk aşamada pilot olarak
seçilen 19 ilde uygulanacak.
TOBB Başkanı M. Rifat
Hisarcıklıoğlu açılış konuşmasında; istihdam meselesinin,
Türkiye’nin uzun süredir çözüm
arayan konularından biri olduğunu bildirirken, Türkiye’de her
yıl çalışma yaşına gelen 800 bin
genç bulunduğunu, ancak yeterli eğitimin verilmediği bu genç
nüfusun, ekonominin büyümesine istenen katkıyı veremediğini
söyledi.
Bu durumun insanlarla ilgili değil, sistemle ilgili olduğunu vurgulayan Hisarcıklıoğlu,
zira Türkiye’de gereken beceri
kazandırılan insanların, dünya
çapında isim yapabildiğini kaydetti.
TOBB Başkanı, köyden kente göç, düşük teknolojiden orta
teknolojili üretime geçiş, hizmet
sektörlerinin yeniden yapılandırılması, sektörlerde yaşanan
yapıcı yıkım süreci ve ekonomik krizler gibi faktörlerin
Türkiye’deki istihdam piyasasının yapısını kalıcı bir biçimde
değiştirdiğini ve işsizliğin yapısal bir soruna dönüşmesine neden olduğunu vurguladı.
- İşsizliğin en önemli nedenlerinden biri mesleksizlik
İstihdam sorunun altında yatan en önemli nedenlerden birinin de ‘’mesleksizlik’’ olduğunu
kaydeden M. Rifat Hisarcıklıoğlu, iş dünyasının duyduğu becerilerin, iş arayanlarda bulunmadığını bildirdi.
Ekonomi / Haber
Anadolu’da kahvelerin işsiz dolu olduğunu, buna karşılık işletmelerin ise çalıştıracak
eleman bulamadığını söyleyen
Hisarcıklıoğlu, ‘’Zira bizim işletmelerimizde ihtiyaç duyduğumuz beceriler, okullarımızda
öğretilmemekte, okullarımızda
öğretilen becerilerse, işletmelerimizde kullanılmamaktadır’’
dedi.
Beceri 2010 projesi ile mesleki eğitim kursları meselesine
bir neşter atıldığını ifade eden
Hisarcıklıoğlu, şöyle konuştu:
‘’Türk özel sektörünün asli
mekanizması olan ticaret ve sanayi odalarımız, TOBB, İş-Kur,
Çalışma ve Sosyal Güvenlik
Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığımız ve TOBB Ekonomi ve
Teknoloji Üniversitemiz bir
araya gelerek, meslek eğitiminde yeni bir modeli başlatıyoruz.
Aktif işgücü politikasının ilk büyük adımı atıyoruz. Beceri-2010
Projesi, bir beceri kazandırma
ve iş edindirme seferberliğidir.
Ama aynı zamanda rekabetçilik projedir, bir umut projedir.
Bu projede, nitelikleri yetersiz
olan ya da teknolojik değişimler
sonucu nitelikleri güncelliğini
yitiren işsizlerimiz için iş bulma umududur. Aynı zamanda
bu proje, nitelikli insan kaynağı
bulamadığı için verimsiz çalışan
şirketlerimiz için rekabet gücü
kazanma umududur.’’
İlk aşamada 19 ilde
uygulanacak
Proje çerçevesinde bölgesel
ve sektörel mesleki eğitim ihtiyaçlarının odaların aktif katılımıyla TOBB ETÜ tarafından
belirleneceğini ve ihtiyaç analizinin ilk aşamada pilot olarak
seçilen 19 ilde uygulanacağını
belirten Hisarcıklıoğlu, bu ihtiyaçlar doğrultusunda da kurslar
açılacağını söyledi.
Hisarcıklıoğlu, sonra buna
uygun mesleki ve teknik programlar hazırlanacağını, Milli
Eğitim Bakanlığına bağlı 111
teknik ve endüstri meslek liselerindeki donanımın yenileneceğini, öğretmenlerin bilgi ve becerilerinin güncelleneceğini, kurslar
başlamadan önce işyerleri ve
kursiyerler arasında eşleştirme
yapılacağını, tespit edilen işgücü
ihtiyacına uygun nitelikte teorik
ve pratik mesleki eğitim programlarının uygulanmaya başlayacağını bildirdi.
5 yılda 1 milyon kişiye iş
imkanı
Projenin sonucunda 111 okula 106 milyon liralık makineteçhizat yatırımı yapılacağını, 6
binin üzerinde eğiticinin modern
tekniklere göre eğitileceğini
kaydeden Hisarcıklıoğlu, 5 yıl
sürecek projede, her yıl yaklaşık 200 bin kişiye iş piyasanın
ihtiyaç duyduğu niteliklerin kazandırılması, böylece 5 yılda 1
milyon kişinin beceri kazanması
ve iş bulmasının hedeflendiğini
söyledi.
Hisarcıklıoğlu, bütün bunları
yanı sıra katılımcılara eğitim dönemleri süresince günlük 15 lira
(aylık 360 lira) ödeneceğini, ayrıca katılımcıların Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası
Kanunu gereği ödenmesi gereken iş kazası ve meslek hastalığı
sigorta prim giderlerinin de İŞKUR tarafından karşılanacağını
dile getirdi.
Özel sektörün istihdama
katkısı
Küresel kriz nedeniyle 2009
yılında geniş tanımlı işsiz sayısının 1,1 milyon kişi arttığını ve
5,5 milyona çıktığına işaret eden
TOBB Başkanı, işsizlik konu-
17
Ekonomi / Haber
sunda ciddi problem olduğunu,
fakat bu sorunun giderilmesi için
umut da olduğunu kaydetti.
iş ve yatırım ortamı düzeldikçe,
ekonomi büyüdükçe, bizim de
istihdamı artırdığımız ortadadır.
Son yıllarda istihdam üzerindeki mali yükleri azaltan önemli
adımlar atıldığına dikkat çeken
Hisarcıklıoğlu, Türk özel sektörünün bu adımları boşa çıkarmadığını, 2002-2008 yılları arasında 2,8 milyonu çalışan, 200
bini girişimci ve işveren olarak,
toplam 3 milyon kişiye yeni istihdam sağlandığını bildirdi.
Öte yandan, istihdam konusunda özel sektör şirketlerimize
de buradan seslenmek istiyorum;
bizler ‘insanların en hayırlısı, insanlara faydalı olandır’ düsturu
ile yetişmiş bir milletiz. Küresel
krizin getirdiği sıkıntı ve ıstırabı, ancak işverenler ve çalışanlar
birlikte durarak aşabiliriz.’’
Aynı dönemde sigorta istihdamının da 3,6 milyon kişi arttığını anlatan Hisarcıklıoğlu, konuşmasına şöyle devam etti:
Proje ilk yıl İstanbul, Ankara,
İzmir, Bursa, Antalya, Kocaeli,
Adana, Konya, Tekirdağ, Mersin, Manisa, Kayseri, Gaziantep,
Denizli, Samsun, Trabzon, Diyarbakır, Malatya ve Erzurum
illerinde uygulanacak.
‘’Bakın istihdamı son rakamlara, Nisan itibariyle son 1 yılda
özel sektördeki istihdam artışı 1
milyonu geçmiştir. Özel sektörümüz, küresel krizin açtığı yaraları sarmaktadır. İşte, ülkemizin
18
-Proje nasıl işleyecek?
Kamu-özel sektör işbirliği ile
yürütülecek proje TOBB ETÜ
analiz kapasitesiyle destek vere-
cek. Milli Eğitim Bakanlığı proje ile meslek teknik liselerinin
eğitim altyapısını mesleki eğitim
kurslarına daha uygun hale getirecek. Proje çerçevesinde ticaret
ve sanayi odaları işgücü piyasalarında yerel ihtiyaçların belirlenmesi için anketler yapacak,
toplantılar düzenleyecek ve ilgili
taraflarla mülakatlar yapacaklar.
Bunun sonucunda da sektörlerin
ihtiyaçları ortaya çıkacak.
Kurslar teorik ve pratik olarak
iki aşamalı olarak başlatılacak.
Teorik eğitimler Uzmanlaşmış
Meslek Edindirme Merkezlerinde, pratik eğitimler ise eşleştirme yapılan özel sektör kuruluşlarında gerçekleştirilecek.
Proje ile yılda 9 bin 858 kursta 197 bin 160 işsiz eğitilebilecek. Başaralı kursiyerlerin yüzde 90’ı istihdam edilecek.
Ekonomi / Haber
Antik Tiyatro
ortaya çıkarılıyor
F
ilyos beldesinde, M.Ö. 4. yy.
da kurulduğu tahmin edilen
TİON Antik kentine ait tiyatro bölümünde kazı çalışmaları Karabük
Üniversitesi Arkeoloji Bölümü
Öğretim üyesi Sümer Atasoy’un
Başkanlığı’nda 30 kişilik kazı
ekibi tarafından yürütülüyor. 2006
yılından itibaren ödenek oldukça
ve üniversitelerin tatile girmesi
ile yapılabilen kazı çalışmaları ile
2.500 kişilik antik tiyatronun ortaya çıkarılması amaçlanıyor.
Dört yıldır süren çalışmalarda, M.S. 12. ve 13. yüzyıllarda
yaşayan insanlara ait olabileceği
tahmin edilen kafatası, Bizans,
Roma ve Ortaçağ dönemlerine ait
renkli çanak, çömlek sikke ile yazılı eserler, kale, sahil surları, su
kemeri, tonozlu galeri, tiyatro, savunma kulesi ve çeşitli mezarlar
bulunmuştu.
Tios, Billaios/Filyos ırmağının
batı yakınındaki, Zonguldak İline
bağlı Hisarönü’nün bulunduğu
yerde idi. Tios’un tarihçesi, İ.Ö.
4. yüzyıl sonuna, 3. yüzyıl başına
kadar uzanmaktadır.
Byzantion’lu
Stephanos’a
göre, kenti Miletos’lu bir rahip
olan Tios kurmuş ve kente de Tion
adı verilmiştir. Tios antik kentinden günümüze oldukça sağlam bir
durumda ulaşan kale ortaçağda
yapılmıştır. Kalenin kitabesi günümüze gelemediğinden yapım
tarihi kesinlik kazanamamıştır.
Kale moloz taş ve tuğladan yapılmış olup, günümüze oldukça iyi
bir durumda gelmiştir. Ortaçağ’da
yapılan bu kale çevresinde Roma
dönemine tarihlenen mabet, tiyatro ve büyük bir yapıya ait olduğu
sanılan üç kemerli bir duvar günümüze gelebilmiştir. Ayrıca ya-
kınındaki Çayır Mağarası’ndan
kaleye ve kente su taşıyan su kemerleri kalıntıları da günümüze
gelebilmiştir.
Kale ve yanındaki tiyatro 2001
yılından itibaren başlayan çalışmalar sonucunda kısmen restore
edilmiş olup, çalışmalar halen
sürdürülmektedir.
Mezarlık bitişiğindeki İlkçağ amphitheatron’u alanında,
vomitorium’un tonozlu üst bölümüne açılan bir parça ve izleyici
sıralarından birkaç taş parçası görünmektedir. Ayrıca büyük bir yapının, üç kemerli duvarı da bugün
hala ayaktadır. Bunun güneybatı
yakınında bir tapınak bulunmaktadır. Bu kalıntıların çevresinde çok
sayıda İlkçağa ait çanak-çömlek
kırıntılarına rastlanmaktadır ki, bu
da İlkçağ kenti çok geniş bir alana
yayılmıştır.
19
Ekonomi / Haber
Kazı Başkanı Prof Dr. Sümer
ATASOY’un kazı başkanlığında,
Yrd. Doç. Dr. Şahin YILDIRIM’ın
başkan yardımcılığında Trakya
Üniversitesi öğrencilerinin de yer
aldığı kazı çalışmalarında, kentin
mimari yapısı ve tarihi kalıntıları
yönünde önemli buluntulara ulaşıldı. Bölgede büyük bir yerleşim
yeri tespit edilmesi üzerine Filyos
Antik Şehir kalıntıları bölgenin
tüm ilgileri üzerine topladı.
Bölge, Persler, Romalılar, Cenovalılar ve Osmanlılara kadar çok
sayıda dönemde bölge yerleşim
merkezi olmuştur. Burada modern
yerleşim alanları antik kentlerin
üstüne kurulmuştur. Roma dönemine ait toprak üstü kalıntılardan,
liman surları, su kemeri, tiyatro,
savunma kulesi ile antik liman
ve mendireğiyle Filyos’daki antik kent bu açıdan bozulmamış
tek yer konumundadır. Filyos’ta
görülebilen ve kısmen de olsa
korunabilmiş. Arkeolojik yapı kalıntıları, beldenin arkeolojik önemini ortaya koyan bir başka unsurdur. Burada bir sur duvarı yer
almaktadır. Bu surun devamlılığı
ve yapı temellerinin belirlenmesi
20
durumunda surun özgün mimarisi
ortaya çıkarılacaktır. Tiyatronun
önemli bir kısmı tahrip olmuş ve
taşları yapı taşı olarak sonradan
kullanılmıştır. Oturma sıralarının
bir bölümü ile skenesi, paradosları ve batıdaki Analemna duvarının
bir bölümü korunmuş olan diazomalı tiyatro yapısıdır. Tiyatro
binasının kuzeyindeki aguadak’ın
(su kemeri) birkaç kemeri korunabilmiştir. Bu yapı, kentin suyunun
uzak mesafelerden getirildiğini
göstermektedir. Tiyatro çevresindeki taş yapının etrafından GPR
ölçümleri yapılarak mimarisine
ait bulguların saptanması hedeflenmiştir. Mağara olarak isimlendirilen yapı aslında dehlizli bir mimari yapı kalıntısıdır. Mağaranın
iç duvarları harçlı ve derhizlidir.
İçinde bir çok bölümler ve odalar
bulunun bu yapının üzerinde jeoelektirik ölçümler yapılarak girişin
uzanımı araştırılıyor. Denizin içine doğru uzanan ve sular altında
kalan antik limana ait kalıntılar
mevcuttur. Aynı zamanda, limanın
varlığı antik çağlarda Filyos’un
önemli bir yerleşim alanı olduğunun kanıtıdır.
Ekonomi / Haber
Kadıoğlu kazı çalışmaları
yeniden başladı
008 yılında Çaycuma Kadıoğlu Köyü’nde bulunan tarihi kalıntılarla ilgili kazı çalışmaları yeniden başladı. Kültür
Bakanlığı ve Özel İdare’den
gelen toplam 35 bin TL’lik ödenek ile 12 kişilik ekip iki ay kazı
yaparak tarihi kalıntı arayacak.
Çaycuma Kadıoğlu Köyü’nde
2008 yılında Nizamettin Oral
adlı vatandaşın bahçesine sera
kurarken ortaya çıkardığı Zeugma benzeri taban döşemesi
ve çevresindeki tarihi kalıntıları ortaya çıkarmak amacıyla
kazılar dün itibariyle başladı.
Geçen yıl olduğu gibi bu yılda
Ereğli Müze Müdürlüğü Arkeologlarından Handan Özalpay
başkanlığında 12 kişilik bir
ekiple başlatılan kazı çalışmalarının Kültür Bakanlığı’ndan
gelen 30 bin ve Özel İdare
Müdürlüğü’nden gelen 5 bin
TL’lik ödenek ile yaklaşık iki
ay kadar devam etmesi planlanıyor. Alanda mozaik villa
bulunduğunu tahmin ettiklerini söyleyen kazı ekibi başkanı
Arkeolog Handan Özalpay;
“Kazıya başladığımız ilk yıl
bir mozaik oda, geçen yılda bir
mozaik oda ortaya çıkardık.
Bulduğumuz gümüş sikkelerin
MS. 250 yılına ait olduğunu
belirledik. Mozaiklerde aynı
tarihe denk geliyor. Yani yaklaşık 1700 yıllık bir geçmişi kazıyoruz. Tabanların yanı sıra su
oluğu, 4 basamaklı merdiven,
su borusu, bulundu. Ayrıca çok
sayıda kırık, pişmiş eşya, kase,
testi parçaları çıkıyor. Bir tahri-
2
bat belirtisi var. Bahçede çakıştığımız için koşullar biraz zor.
Bir an önce Kadıoğlu kazısını
sonlandırmak istiyoruz. Neler
çıkacağını bizde merak ediyoruz” şeklinde konuştu. Geçen
yıl bulunan Zeugma benzeri
mozaiğin üzerinin şu anda toprakla örtülü olduğunu belirten
Özalpay güvenlik nedeniyle
mozaiğin kaldırılmasını talep
edeceğini söyledi. Bahçe sahibi Nizamettin Oral ise Kültür
Bakanlığı’nın daha fazla ödenek ayırıp kazıların bu yıl sonlandırılmasını istedi.
21
Ekonomi / Araştırma
KOSGEB
destek
programları
1. KOBİ PROJE DESTEK PROGRAMI
Programın Amacı ve Gerekçesi
• İşletmelere
özgü sorunların işletmeler tarafından projelendirildiği ve projelendirilen maliyetlerin desteklenebildiği bir programa ihtiyaç
duyulması,
• KOBİ’lerde
proje kültürü ve bilincinin oluştu-
rulması,
• İşletmelerin
proje yapabilme kapasitelerinin
geliştirilmesi,
• Esnek
destekleme sistemine ihtiyaç duyul-
ması.
Program ve Proje Limitleri
Program Süresi 3 yıl
Proje Süresi
6-24 ay(+12ay)
Destek Üst Limiti 150.000 TL
Destek Oranı
1.ve 2. Bölge için %50
3.ve 4. Bölge için %60
Desteklenecek Proje Konuları
• İşletmelerin;
üretim, yönetim-organizasyon,
pazarlama, dış ticaret, insan kaynakları, mali
işler ve finans, bilgi yönetimi ve bunlarla ilişkili alanlarda sunacakları projeler desteklenir.
Desteklenecek Proje Giderleri
• Bu
program kapsamında desteklenecek proje
giderlerine Kurul karar verir. Ancak, arsa, bina,
inşaat, tadilat, tefrişat ve benzeri, taşıt aracı,
vergi, resim ve harçlar, sosyal güvenlik primleri, haberleşme giderleri, proje ile ilgili olmayan
personel giderleri, enerji ve su giderleri, kira
giderleri, finansman giderleri, proje ile ilişkilendirilmemiş diğer maliyetler desteklenmez.
• Proje
ile ilişkilendirilmiş makine-teçhizat,
hammadde ve malzemeye ilişkin KOSGEB
Tematik Proje Destek Programı Destek Unsurları
Başvuru
Yapabilecekler
Program Süresi
Proje Süresi
Destek Oranı
Destek Ödemesi
Destek Üst Limiti
22
Çağrı Esaslı Tematik Program
Meslek Kuruluşu Proje Destek Programı
KOBİ’ler ve Meslek Kuruluşları
Meslek Kuruluşları
Proje Teklif Çağrısında Belirlenir
1. ve 2. Bölgede % 50
Geri Ödemeli ve Geri Ödemesiz
seçeneklerle
Proje Teklif Çağrısında Belirlenir
3 Yıl
24 Ay (+12 Ay)
1. ve 2. Bölgede %50
Geri Ödemesiz
150.000 TL
desteği, Kurul tarafından karar verilen toplam
KOSGEB destek tutarının % 10 (on)’unu aşamaz. Proje kapsamında alınacak yazılım için
sağlanacak KOSGEB desteği bu sınırlamaya
dahil değildir.
2. TEMATİK PROJE DESTEK
PROGRAMI
KOBİ’lerin kendi işletmelerini geliştirmeleri
ve Meslek Kuruluşları tarafından küçük ve orta
ölçekli işletmelerin geliştirilmesi amacıyla daha
fazla proje hazırlamalarının teşvik edilmesi,
• Makro strateji dokümanlarında işaret edilen
öncelikler dikkate alınarak belirlenen tematik
alanlarda bölgesel ve sektörel ihtiyaçların karşılanması,
• KOBİ’lerin uluslararası mevzuat ve önceliklere uyumunun sağlanması.
• Personel ücretleri ve seyahat giderleri,
• Makine-ekipman, yazılım ve donanım alımı
veya kiralanması giderleri (azami %25),
• Sarf malzemesi giderleri,
• Hizmet alım giderleri, • Genel idari giderler (azami %10).
Kurul tarafından uygun bulunan ve aşağıda
belirtilenler dışında kalan giderler destek kap-
samındadır;
Bina inşaat yapımı, tadilatı, gayrimenkul alımı, makine-teçhizat, tefrişat, taşıt aracı, vergi,
resim ve harçlar, sosyal güvenlik primleri, haberleşme giderleri, finansman giderleri, proje ile
ilgili olmayan personel giderleri, enerji, su, kira
giderleri, proje ortaklarından alınan danışmanlık
ve hizmet alımı giderleri ve proje ile ilişkilendirilmemiş maliyetler.
• Personel
ücretleri ve seyahat giderleri,
• Makine-ekipman,
yazılım ve donanım alımı
veya kiralanması giderleri (azami %25),
• Sarf
malzemesi giderleri,
• Hizmet
• Genel
alım giderleri, idari giderler (azami %10).
Kurul tarafından uygun bulunan ve aşağıda
belirtilenler dışında kalan giderler destek kapsamındadır;
Bina inşaat yapımı, tadilatı, gayrimenkul alımı, makine-teçhizat, tefrişat, taşıt aracı, vergi,
resim ve harçlar, sosyal güvenlik primleri, haberleşme giderleri, finansman giderleri, proje ile
ilgili olmayan personel giderleri, enerji, su, kira
giderleri, proje ortaklarından alınan danışmanlık
ve hizmet alımı giderleri ve proje ile ilişkilendirilmemiş maliyetler.
23
3. İŞBİRLİĞİ - GÜÇBİRLİĞİ DESTEK
PROGRAMI
• KOBİ’lerin
işbirliği-güçbirliği anlayışında bir
araya gelerek “Ortak Sorunlara Ortak Çözümler” üretilmesi,
• KOBİ’lerin
tedarik, pazarlama, düşük kapasite kullanımı, rekabet gücü zayıflığı, finansman
başta olmak üzere tek başlarına çözümünde
zorlandıkları birçok soruna çözüm bulunması,
• KOBİ’lerin
bir araya gelerek kapasite ve rekabet gücü yüksek işletmelere dönüşmesi,
• Ölçek
ekonomisinden yararlanılarak kaynak
tasarrufu sağlanması,
• KOBİ’ler arasında ortaklık ve işbirliği kültürü-
nün geliştirilmesi.
İşbirliği - Güçbirliği Ortaklık Modelleri
• Proje ortağı işletmelerin mevcudiyetlerini koruyarak kurulacak olan işletici kuruluşa ortak
olmaları,
• Proje ortağı işletmelerin bir kısmının ya da tamamının kendilerini feshederek kurulacak işletici kuruluşa ortak olmaları,
• Proje ortağı işletmelerin bir kısmının kendilerini feshederek ortaklardan birinin bünyesinde birleşmesi,
Her bir ortaklık modelinde en az 5 işletmenin
bir araya gelmesi şartı aranır.
Desteklenecek Proje Konuları
Hammadde, ara mamul, mamul, lojistik ve
diğer hizmetleri daha hızlı ve ucuz temin edebilmeleri amacıyla ortak tedarik,
AR-GE, İnovasyon ve Endüstriyel Uygulama Destek Programı AR-GE, İNOVASYON VE ENDÜSTRİYEL
Destek Üst Limiti DESTEK ORANI
UYGULAMA DESTEK PROGRAMI
(TL)
(%)
Ar-Ge ve İnovasyon Programı
İşlik Desteği
İşliklerden bedel alınmaz
Kira Desteği
12.000
75
Makine-Teçhizat, Donanım, Hammadde, Yazılım ve
100.000
75
Hizmet Alımı Giderleri Desteği
Makine-Teçhizat, Donanım, Hammadde, Yazılım ve
200.000
75
Hizmet Alımı Giderleri Desteği (Geri Ödemeli)
Personel Gideri Desteği
100.000
75
Başlangıç Sermayesi Desteği
20.000
100
Proje Danışmanlık Desteği
25.000
Eğitim Desteği
5.000
Sınai ve Fikri Mülkiyet Hakları Desteği
25.000
Proje
Proje Tanıtım Desteği
5.000
Geliştirme 75
Yurtdışı Kongre/Konferans/Fuar
Desteği
Ziyareti/Teknolojik İşbirliği Ziyareti
15.000
Desteği
Test, Analiz, Belgelendirme Desteği
Endüstriyel Uygulama Programı
Kira Desteği
Personel Gideri Desteği
Makine-Teçhizat, Donanım, Sarf Malzemesi, Yazılım
ve Tasarım Gid. Desteği
18.000
100.000
75
75
150.000
75
Makine-Teçhizat, Donanım, Sarf Malzemesi, Yazılım
ve Tasarım Giderleri Desteği (Geri Ödemeli)
200.000
75
24
25.000
• Müşteri
istekleri ve pazarın talebi doğrultusunda ürün ve hizmet geliştirmeleri, ürettikleri ürün ve hizmetleri yeni pazarlara sunmaları
amacıyla ortak tasarım,
• Ürün
ve hizmet kalitelerini yükseltmek ulusal
ve uluslararası pazar paylarını artırmak, marka
imajı oluşturmak, uluslar arası pazarın ihtiyaçlarına cevap vermeleri amacıyla ortak pazarlama,
• Ürün
ve hizmet standartlarını geliştirmeleri
amacıyla ortak laboratuar,
• Üretim
ve hizmet kapasitelerini, çeşitlerini,
verimliliğini ve kalitelerini artırmak amacıyla
ortak imalat ve hizmet sunumu konularında sunacakları projeler desteklenir. Program ve Proje Limitleri
Proje Süresi 6-24 ay (+ 12 ay)
Destek Üst Limiti 250.000 TL (Geri Ödemesiz), 500.000 TL (Geri Ödemeli)
Destek Oranı
1. ve 2. Bölge için %50 3. ve 4. Bölge için %60
4. AR-GE, İNOVASYON VE
ENDÜSTRİYEL UYGULAMA DESTEK
PROGRAMI
• Bilim ve teknolojiye dayalı yeni fikir ve buluşlara sahip KOBİ ve girişimcilerin geliştirilmesi,
• Teknolojik fikirlere sahip tekno-girişimcilerin
desteklenmesi,
• KOBİ’lerde Ar-Ge bilincinin yaygınlaştırılması ve Ar-Ge kapasitesinin artırılması, • Mevcut Ar-Ge desteklerinin geliştirilmesi,
• İnovatif faaliyetlerin desteklenmesi,
• Ar-Ge ve İnovasyon proje sonuçlarının ticarileştirilmesi ve endüstriyel uygulamasına yönelik destek mekanizmalarına ihtiyaç duyulması.
Proje Süresi
• Ar-Ge ve İnovasyon Programı için en az 12 (on
iki), en çok 24 (yirmi dört) ay, • Endüstriyel Uygulama Programı için en çok 18
(on sekiz) ay,
• Her iki program için de Kurul kararı ile 12 (on
iki) aya kadar ek süre verilebilir.
5. GİRİŞİMCİLİK DESTEK PROGRAMI PROGRAMIN AMACI VE GEREKÇESİ
• Ekonomik kalkınma ve istihdam sorunlarının
çözümünün temel faktörü olan girişimciliğin
desteklenmesi ve yaygınlaştırılması,
• Başarılı ve sürdürülebilir işletmelerin kurulması,
• Girişimcilik kültürünün yaygınlaştırılması,
• İş Geliştirme Merkezlerinin kurulması ile girişimciliğin geliştirilmesi,
• İstihdamın artırılması,
• Yerel dinamiklere dayalı girişimciliğin desteklenmesi.
Girişimcilik Destek Programı 3 alt
programdan oluşur:
• Uygulamalı Girişimcilik Eğitimi
• Yeni Girişimci Desteği • İş Geliştirme Merkezi (İŞGEM) Desteği
Uygulamalı Girişimcilik Eğitimi
• Minimum 60 saatlik eğitim ve atölye çalışmasından oluşan eğitim programını kapsar (giri25
Yeni Girişimci Desteği Destek Unsurları
DESTEK UNSURU
ÜST
DESTEK ORANI DESTEK ORANI
LİMİT
(%) (1. ve 2 . Bölge) (%) (3. ve 4. Bölge)
(TL)
İşletme Kuruluş Desteği Geri ödemesiz
Kuruluş Dönemi Makine,
Geri ödemesiz
Teçhizat ve Ofis
Donanım Desteği
10.000
İşletme Giderleri Desteği Geri ödemesiz
12.000
Sabit Yatırım Desteği
70.000
Geri Ödemeli
5.000
60
(Kadın veya özürlü
girişimci:70)
70
(Kadın veya özürlü
girişimci:80)
İş Geliştirme Merkezi Desteği Destek Unsurları
DESTEK UNSURU
ÜST LİMİT
DESTEK
DESTEK ORANI
(TL)
ORANI (%) (1.
(%) (3. ve 4.
ve 2 . Bölge)
Bölge)
İŞGEM Kuruluş Desteği
(18 ay)
• Bina tadilatı
• Mobilya Donanım
• İŞGEM Yönetim
Geri ödemesiz
İŞGEM İşletme Desteği
(36 ay)
• Personel
• Eğitim, Danışmanlık
• Küçük tadilat
Geri ödemesiz
şimcilik özelliklerinin sınanması, iş fikri egzersizleri yapılması ve iş planı hazırlanması)
• Uygulamalı
Girişimcilik Eğitimleri KOSGEB
veya diğer kurum ve kuruluşlar (üniversite, İŞKUR, meslek kuruluşu, belediye v.b. tarafından düzenlenebilir,
• Eğitimler,
genel ve özel hedef grupları (gençler, kadınlar, dezavantajlı gruplar) için düzenlenir,
• Eğitimlere
katılanlardan ücret alınmaz. Yeni Girişimci Desteği
Bu destekten;
• Uygulamalı
girişimcilik eğitimini tamamlayarak işini kuran girişimciler ve
• İŞGEM
26
girişimcileri faydalanabilir. 750.000
600.000
125.000
25.000
100.000
30.000
50.000
20.000
60
70
60
70
Ekonomi
Program Destek Üst Limit ve Oranları
GENEL DESTEK PROGRAMI
DESTEKLERİ
DESTEK ORANI (%)
DESTEK ÜST
3. ve 4.
LİMİTİ (TL) 1. ve 2. Bölgeler
Bölgeler
30.000
1
Yurt İçi Fuar Desteği
2
Yurt Dışı İş Gezisi Desteği
10.000
3
Tanıtım Desteği
15.000
4
Eşleştirme Desteği
15.000
5
Nitelikli Eleman İstihdam Desteği
20.000
6
Danışmanlık Desteği
15.000
7
8
Eğitim Desteği
10.000
Enerji Verimliliği Desteği
30.000
9
Tasarım Desteği
15.000
10
Sınai Mülkiyet Hakları Desteği
20.000
11
Belgelendirme Desteği
10.000
12
Test, Analiz ve Kalibrasyon Desteği
20.000
İş Geliştirme Merkezi Desteği
• İş
Geliştirme Merkezleri, bünyesinde barındırdığı işletmelere, işletme geliştirme danışmanlığı, uygun koşullarda iş yeri mekânı, ortak ofis
ekipmanı, ofis hizmetleri gibi hizmetler sunarak işletmelerin en kırılgan oldukları ilk yıllarını sağlıklı bir şekilde aşmalarını ve büyümelerini sağlamak amacıyla kurulan ve işletilen
merkezlerdir.
• İşletme
Geliştirme Merkezlerinin kuruluş başvurusu; belediyeler, üniversiteler, özel idareler, kalkınma birlikleri, meslek kuruluşları ve
kar amacı gözetmeyen kooperatifler tarafından
münferiden veya birlikte yapılabilir.
6. GENEL DESTEK PROGRAMI
PROGRAMIN AMACI VE GEREKÇESİ
• Proje
hazırlama kapasitesi düşük KOBİ’ler
ile KOSGEB hedef kitlesine yeni dahil olmuş
sektörlerdeki KOBİ’lerin de mevcut KOSGEB
desteklerinden faydalanması,
• KOBİ’lerin kaliteli ve verimli mal/hizmet üret-
melerinin sağlanması,
• Mevcut KOSGEB desteklerinin revize edilerek
% 50
% 60
daha fazla KOBİ’nin bu desteklerden yaygın
şekilde faydalanması,
• KOBİ’lerin
rekabet güçlerini ve düzeylerini
yükseltmek amacıyla genel işletme geliştirme
faaliyetlerinin teşvik edilmesi,
• KOBİ’lerin yurt içi ve yurt dışı pazar paylarını
artırmak amacıyla tanıtım ve pazarlama faaliyetlerinin geliştirilmesi.
BAŞVURU VE DEĞERLENDİRME:
Destek Programlarından yararlanacakların
KOSGEB Veri Tabanında yer alması gerekmektedir.
KOSGEB Veri Tabanında yer almak ve desteklerden yararlanmak için KOSGEB’in www.
kosgeb.gov.tr internet adresinde belirtilen belgelerle birlikte KOSGEB Birimine başvuru yapılması gerekmektedir.
Başvurular; ilgili destek programı ve uygulama esaslarına göre değerlendirilmektedir.
1, 2, 3 ve 4. Bölgeler hakkında bilgi almak
için tıklayınız. (16.07.2009 tarih ve 27290 sayılı
Resmi Gazete’de yayınlanan Yatırımlarda Devlet
Yardımları Hakkındaki Bakanlar Kurulu Kararı)
27
Proje Döngüsü
Yönetimi
roje; Belirli bir yerde, belirli bir zaman ve bütçe çerçevesinde, bir başlama ve bitiş noktasına
sahip, hedeflenen belirli amaçlara ulaşılmasını sağlayacak olan faaliyetler topluluğudur.
Proje Döngüsü Yönetimi; mantıksal çerçeve
yaklaşımı ile bütünsel yaklaşım (integrated approach) temeline dayanan, proje ve programların hazırlanması, uygulanması ve değerlendirilmesinde
kullanılan bir yöntem ve sistematik bütünüdür
Projelerin planlaması ve yürütülmesi, Proje
Döngüsü adı verilen ve birbirini takip eden 6 aşamada gerçekleştirilir:
Proje Fikrini Belirleme: Projeye İlişkin ilk fikirlerin ortaya konduğu tasarım aşaması
Proje fikrinin Analizi: Projenin teknik ve ope-
P
28
rasyonel açıdan detaylı olarak tasarlandığı aşama
Ön Değerlendirme: Tasarımı tamamlanmış olan
projenin teknik, mali, ekonomik, kadın-erkek eşitliği, sosyal, kurumsal, çevresel faktörler açısından
tutarlılığının, bütünselliğinin ve işlevselliğinin değerlendirildiği aşama
Finansman: Proje önerisinin yazılması ve finansmanın sağlanması aşaması
Uygulama: Projede öngörülen faaliyetlerin hayata geçirilmesi, izlenmesi, denetlenmesi ve değerlendirilmesi aşaması
Değerlendirme: Proje sonuçlarının gözden geçirilmesi ve değerlendirilmesi aşaması
Neden Proje Döngüsü Yönetimi
• Mevcut durumun yetersiz analizi
• Projelerin hedef gruplarla ilgili olmaması
• Stratejik çerçevenin belirsizliği
• Risklerin yeterince dikkate alınmaması
• Kısa vadeli bakış açısı
• Geçmiş deneyimlerin yeni projelerde dikkate
alınmaması
• Faaliyet tabanlı uygulama ve planlama
• Doğrulanabilir olmayan proje çıktıları
• Yetersiz proje dokümanları
MANTIKSAL ÇERÇEVE YAKLAŞIMI
Mantıksal çerçevede;
- Müdahale Mantığı-Projenin Kapsamı (Proje
Genel Hedefi, Projenin Amacı, Sonuçlar, Faaliyetler)
- Objektif Olarak Doğrulanabilir Göstergeler
(Araçlar)
- Doğrulama Kaynakları (Maliyet)
- Varsayımlar (Ön-koşullar)
Projenin en önemli yönleri, 16 kutulu bir matris
içerisinde özetlenir :
• Projenin neden gerçekleştirildiği (Projenin
Kapsamı)
• Projenin neyi başarmasının beklendiği (Projenin Kapsamı ve Göstergeler)
• Projenin bunu nasıl başaracağı (Faaliyetler ve
Araçlar)
• Projenin başarısı için hangi faktörlerin önemli
olduğu (Varsayımlar)
• Projenin başarısının değerlendirilmesi için
gerekli bilginin nereden bulunacağı (Doğrulama
Kaynakları)
• Projenin maliyetinin ne olacağı (Maliyetler)
• Projenin başlayabilmesi için hangi unsurların
ya da şartların gerçekleştirilmesinin gerektiği (Ön
koşullar)
Mantıksal Çerçeve Yaklaşımı
– Mantıksal çerçeve: Proje \ program yapısının
tanımlanması, aralarındaki iç mantıksal tutarlılığın
test edilmesi, amaçların ölçülebilir şekilde formüle
edilmesi ile araçların ve maliyetlerin genel olarak
tanımlanması
– Faaliyet çizelgesi: Faaliyetlerin sıralarının ve
birbirlerine bağımlılığının belirlenmesi; sürelerinin tahmin edilmesi ve kilometre taşları belirlenerek sorumlulukların dağıtılması
– Kaynak çizelgesi: Faaliyet çizelgesinden hareketle girdilerin seçikleştirilmesi ve bütçenin hazırlanması
Mantıksal Çerçeve Yaklaşımı Adımları
• Problem Analizi
• Paydaş Analizi
• Hedef Analizi
• Strateji Analizi
• Mantıksal Çerçeve Matrisinin Hazırlanması
• Faaliyet Planı
• Kaynak Planı (Bütçe)
ANALİZ EVRESİ
• Paydaş (Stakeholder) Analizi – (Paydaş Tanımlama) Önemli proje taraflarının, hedef grup
ve projeden fayda sağlayacakların belirlenmesi ve
tanımlanması; hangi problemler ilerde ortaya çıkacak ve hangi potansiyeller kullanılabilecek
• Problem Analizi – (Tanımlama analiz) Ana
problemlerin, sınırlamaların ve olanakların tanımlanması ve sebep-sonuç ilişkilerinin belirlenmesi
• Hedef Analizi – (sonuç çıkarma) Tanımlanan
problemlerden amaçların oluşturulması ve araçsonuç ilişkilerinin belirlenmesi
• Strateji analizi – (alternatifleri seçme) Amaçları gerçekleştirecek farklı stratejilerin tanımlanması ve en uygun stratejilerin seçilmesi. Ayrıca,
ana amaçların belirlenmesi (genel amaç ve proje
amacı)
PLANLAMA EVRESİ
• Mantıksal çerçeve – (proje mantığını belirleme) Proje\program yapısının tanımlanması, aralarındaki iç mantıksal tutarlılığın test edilmesi,
amaçların ölçülebilir şekilde formüle edilmesi ile
araçların ve maliyetlerin genel olarak tanımlanması
• Faaliyet çizelgesi – (belirleme ve işlevselleştirme) Faaliyetlerin sıralarının ve birbirlerine bağımlılığının belirlenmesi; sürelerinin tahmin edilmesi
ve kilometre taşları belirlenerek sorumlulukların
dağıtılması
• Kaynak çizelgesi –(belirleme ve işlevselleştirme) Faaliyet çizelgesinden hareketle girdilerin
seçikleştirilmesi ve bütçenin hazırlanması
Mevcut Durumumuz Nedir?
- Değiştirmek istediğimiz durum,
Değişmesini istediğimiz şeylerin içinde bulundukları koşullar, özellikler, ilgili tarafların durumları, düşünce ve tavırları bu aşamada netleşmelidir.
Adım 1: Problem Analizi
Niçin Yapılır?
Ana problemin ve buna neden olan problemler ile sebep olduğu sonuçların tarafların üzerinde
uzlaşabileceği bir netlikte ortaya çıkarılması için
yapılır
Nasıl Yapılır?
• Katılımcıların bakış açılarından problemler
formüle edilir
• Konuyla ilgili tüm problemlerin ortaya çıkıp
çıkmadığı incelenir
29
• Ortaya çıkanların önemli problemler olduğu
konusunda görüş birliği oluşturulur
• Bir başlangıç problemi seçilerek, problemler
sebep-sonuç ilişkisine göre hazırlanan problem
ağacıyla gösterilir
Problem analizi
Bu aşamada kendimize sormamız gereken sorular:
- Değiştirmek istediğimiz, istemediğimiz ya da
problem olarak gördüğümüz şey nedir?
- Bu problemin kaynağı nedir?
- Problemler arasında neden-sonuç analizi yapıldı mı?
Problem analizi sırasında neler yapılmalı?
– Konu ile ilgili görünen problemleri ve varlığı
istenmeyen durumları gelişigüzel sıralayın.
– Ana problemi en üst seviyede tutarak, onu
doğrudan etkileyen problemleri sıralayın.
– Şemada yer alan problemlerin hepsinin gerçek olmasına ve gelecekte ortaya çıkması beklenen
problemlerin belirtilmemesine dikkat edin.
– Problem ağacı içerisindeki genel problemler
problem ağacından ayıklayın.
– Bu tür genel problemler sonraki aşamalarda
varsayım ya da önkoşul olarak kullanılabilir.
Problem Ağacı; problemler arasında nedensonuç ilişkilerinin kurulmasıdır.
Problemleri Hiyerarşik Sırada Düzene Koymak
• Mevcut durumdaki ana problemleri tanımla
(beyin fırtınası)
• Bir başlangıç problemi seç
• Başlangıç problemi ile bağlantılı diğer problemleri araştır
• Neden-sonuç ilişkisini kur
• Başlangıç problemine doğrudan sebep olan
problemleri aşağı yaz
• Başlangıç probleminden doğrudan etkilenen
problemleri yukarı yaz
• Benzer şekilde diğer tüm problemleri birbirleriyle karşılaştırarak yerleştir
• Problemleri sebep-sonuç oklarıyla ilişkilendir
• Ağacın tamamını gözden geçir ve tamamlılığını ve geçerliliğini kontrol et
Örnek:
Güllühisar İstanbul’un bir semtidir.
• Yoksulluk,
• İşsizlik,
• Eğitim düzeyi düşük
• Altyapı yetersiz, belediyenin öncelikleri farklı
• Kanalizasyon şehrin içinden açıkta akıyor ve
içme suyu kaynaklarına karışıyor
• Lastik Fabrikasının arıtma tesisi yok ve atıklar
30
içme suyuna karışıyor
• Bölgedeki lastik fabrikasının sağlık heyeti var
• Hijyenik içme suyu yok,
• Salgın hastalık var,
• Gelir düzeyi düşük,
• Annelerin çocukları beslenme konusundaki
bilgisizliği (anneler bilinçsiz),
• Çocuklarda beslenme yetersizliği,
• Sağlık ocağı ve klinikler yetersiz,
• Yeterli sağlık taraması yok
• Çocuklara gerekli ve yeterli aşılar yapılamıyor,
• Kayıtlara göre 0-5 yaş grubundaki bebek ve çocuk ölümleri son bir yıl içinde %10 oranında artmış,
• Bebek ve çocuklarda görülen enfeksiyon oranları yüksek,
Paydaş (İlgili Taraflar) Analizi Niçin Yapılır?
– Şahısları, grupları ve organizasyonları projeyle ilgilerine göre belirlemek
– Bunların proje için önemli olan ilgi ve beklentilerini tanımlamak
PAYDAŞLAR Kimlerdir?
– Proje ile ilişkisi olan kişiler, gruplar, kurumlar
ya da işletmeler.
– Paydaşlar, doğrudan ya da dolaylı biçimde
proje sürecinden ve sonuçlarından olumlu ya da
olumsuz biçimde etkilenecek olanlardır.
Paydaş Katılımı ve Projelerin Kalitesi
• Projenin toplumsal, ekonomik ve siyasal gerçekliklere uygun hale getirilmesine izin verir,
• Projenin geçerliliğini, uygunluğunu ve sürdürülebilirliğini artırır,
• Yerel kapasiteleri güçlendirir,
• Sivil toplumu ve demokratik süreçleri güçlendirir.
Birincil Paydaşlar
Projeden doğrudan olumlu ya da olumsuz etkilenecek olanlardır. Projenin temel yararlanıcıları
da hedef gruplar ve nihai yararlanıcılar olarak bu
gurupta yer alır.
Yararlanıcılar Kimlerdir
– Hedef grup(lar): Projenin doğrudan ve olumlu
bir biçimde etkilediği grup ya da varlıklardır.
– Nihai yararlanıcılar: Projenin amacının yerine
getirilmesi ile gerçekleştirilen etkiden uzun dönemde yararlananlar
Paydaş Katılımı ve Projenin Kalitesi
• Projenin toplumsal, ekonomik ve siyasal gerçekliklere uygun hale getirilmesine izin verir,
• Projenin geçerliliğini, uygunluğunu ve sürdürülebilirliğini artırır,
• Yerel kapasiteleri güçlendirir,
• Sivil toplumu ve demokratik süreçleri güçlendirir.
İkincil Paydaşlar
Birincil paydaşlara hizmet sağlamada aracılık
edecek olanlardır. Bunlar, fon kuruluşları, uygulama, izleme ve destekçi kuruluşlardır.
PAYDAŞLAR ANALİZİ
Paydaşlar Analizi
• Proje ile bir bağı olan kişileri, grupları, örgütsel yapıları tanımlar,
• Proje açısından önemli olabilecek grupların ve
kişilerin çıkarlarını ve beklentilerini tanımlar.
Paydaşlar Analizi için yapılması gerekenler
• Temel grupları/kişileri tanımla
• Sınıflandır (yararlanıcılar, uygulayıcılar, vs)
• Karakteristik özelliklerini belirle ve analiz et
• Proje açısından sonuçları tanımla
Paydaşlara Sorulacak Sorular
1- Grup Özellikleri açısından
• Sosyal özellikleri
• Grup statüleri (formel/enformel)
• Grup yapıları (liderlik/etkililik)
• Sorunları nasıl algıladıkları
2- İlgileri ve motivasyonları açısından
• İhtiyaçlar
• Çıkarları(açık/gizli)
• Beklentileri
• Projeye karşı yaklaşımları
3- Potansiyelleri Açısından
• Güçlü yanları, zayıf yanlar
• Olası katkıları
Planlama için Sonuç Çıkarma
– Bu grubun hangi beklentileri ve ihtiyaçları
giderilmeli?
Adım 2: Paydaş Analiz Tablosu
- Paydaşlar
- Karakteristikler (Sosyal, ekonomik, Cinsiyet,
Yapı, organizasyon, statü, Politika, davranış kalıpları)
- İlgi-Beklentiler (İlgiler, hedefler, Beklentiler)
- Önemli sosyal konulara duyarlılıkları (cinsiyet, çevre vs)
- Potansiyeller- Yetersizlikler (Kaynak sınırlılığı, Bilgi-deneyim, Potansiyel katkı)
- Proje için uygulama ve sonuçlar (Gerekli olan
olası faaliyet, Grup ile ilgisi)
Kontrol Listesi
1. Birincil ve ikincil paydaşların hepsi listede
yer aldı mı?
2. Projenin potansiyel destekçileri ve karşıtları
belirlendi mi?
3. Birincil paydaşlar meslek ya da gelir gruplarına ayrıldı mı?
4. Birincil paydaşların çıkarları ve beklentileri
belirlendi mi?
Adım 3: Hedeflerin Analizi
Gelecekte olması istenen durumun gerçekleştirilmesi için potansiyel çözümlerin analiz edilmesidir.
Nasıl Yapılır ?
• Problem ağacındaki problemler pozitif olarak
yeniden ifade edilir
• Problem ağacıyla karşılaştırılır ve yapılması
gerekenler veya başarılması gerekenler yeniden
ifade edilir
• Geçekçi bir şekilde revize edilmesi gereken
ve/veya ekleme/çıkarma yapılması gereken hususlar tamamlanır
• Bağlantıların tutarlı olmasına dikkat edilerek
Hedef Ağacı oluşturulur
Hedef Ağacı
Adım 3: Hedef Analizi
Problem: Yüksek Oranlı Bebek ve Çocuk
Ölümleri
Hedef: Bebek ve Çocuk Ölümleri Azaltıldı
Problem: Bebek ve Çocuklarda Görülen Yüksek Enfeksiyon Oranı
31
Hedef: Bebek ve Çocuklarda Görülen Yüksek
Enfeksiyon Oranı Azaltıldı
Adım 4: Strateji Analizi
Hedef ağacındaki aynı türden hedef kümelerine
stratejiler denir.
Nasıl Yapılır?
– Amaç ağacındaki arzu edilmeyen amaçlar
elenir
– Bir proje oluşturacak olası alternatif stratejiler
ortaya konur
– Bir veya birden fazla strateji seçilir
– Belirlenen kriterlere (maliyet, aciliyet, politik
durum vb.) göre optimum stratejinin hangisi olduğunu konusunda değerlendirme yapılır
– Projeyi oluşturacak stratejiye karar verilir
– Proje Genel Amacı ve Proje Amacı net olarak
ifade edilir
Bu aşama, kendi kapasitemizi tanıdığımız ve tanımladığımız aşamadır. Yeteneklerimizi, gücümüzü, güçsüz yanlarımızı ortaya koymamız gerekir.
Strateji Seçiminde Dikkate Alınacak
Kriterler
– Maliyetler
– Farklı Paydaşların Bakış Açıları
– Faydaların Zaman Perspektifi
– Mevcut Kaynaklar
– Mevcut Potansiyel ve Kapasiteler
– Politik Yapılabilirlik
– Verimlilik ve Etkinlik
– Sosyal Kabul Edilebilirlik
– Eşitsizliklerin (Kadın-Erkek) Giderilmesine
Katkısı
– Diğer Projeleri Tamamlayıcılık
– Aciliyet
Adım 5: MANTIKSAL ÇERÇEVE MATRİSİNİN HAZIRLANMASI
Mantıksal Çerçevenin Hazırlanması için Yaklaşım
- Müdahale Mantığı-Projenin Kapsamı (Proje
Genel Hedefi, Projenin Amacı, Sonuçlar, Faaliyetler)
- Objektif Olarak Doğrulanabilir Göstergeler
(Araçlar)
- Doğrulama Kaynakları (Maliyet)
- Varsayımlar (Önkoşullar)
Adım 5.1.:Strateji Analizinden Mantıksal
Çerçeve Matrisine
– Hedeflerin nasıl yazılması gerektiğine karar
verin
– Stratejiyi seçin
– Seçtiğiniz stratejinin ağacını tamamlayın
– Hedeflerin nasıl ifade edileceğine karar verin
32
– Hedefleri mantıksal çerçeveye aktarın (genel
amaç, proje amacı, sonuçlar)
– Hedefleri gözden geçirin (araç-amaç ilişkisi)
– Olası etkinlikleri tanımlayın
Hedeflerin Seviyeleri
• Genel Hedefler: Projenin katkıda bulunacağı
üst düzey hedefler (İdeal durum- uzun dönemde
gerçekleşir)
• Projenin amacı: Hedef gruplar için sürdürülebilir yarar sağlama açısından projenin ana hedefi
(Projenin sonucunda ulaşılır. Özgün, ölçülebilir,
ulaşılabilir, gerçekçi olan ve belli bir zaman ve
yere bağlı olarak tanımlanmalıdır.)
• Sonuçlar: Gerçekleştirilecek faaliyetlerin
ürünleri (Projenin amacına ulaşılması için yerine
getirilmesi gereken alt hedefler - ölçülebilir, gerçekleştirilebilir olarak tanımlanmalıdır.)
• Faaliyetler: Projenin sonuçlarını üretmek için
projenin parçası olarak uygulanacak görevler (Belirli bir zamana ve bütçeye dayalı olarak kaynakların kullanılması ve proje amacına ulaşmayı sağlayacak sonuçların üretilmesi)
Projenin Genel Hedefi
• HEDEF AĞACININ ÜST KISMINDA YER
ALAN VE PROJENİN KATKIDA BULUNACAĞI HEDEFLER
Genel hedefler aynı zamanda ideal durumu tanımlar. Ulaşılması uzun dönemlidir. Her bir projenin amacına erişmesi, genel hedeflere bir adım
daha yaklaşmayı olanaklı kılar.
Proje Amacı
Projenin gerçekleştirilmesiyle erişilecek olan
ve projenin kendisinden daha uzun ömürlü olması
beklenen hedef.
Proje Sonuçları
Hedef Ağacından Elde Edilir ve Proje Amacına
Erişilmesini Sağlayan Hedefleri İçerir
Proje Faaliyetleri
FAALİYETLER: Sonuçları Elde Etmek İçin
Yapılması Gerekenler
– Hedefler Şemasından Çıkarılır
– Özel Teknik İncelemelerle Ortaya Çıkar
– Paydaşlar Analizinde Belirlenir
Adım 5.2: Varsayımlar
Varsayımlar nedir?
Projenin başarısını etkileyen veya belirleyen
dışsal faktörlerdir
Niçin gereklidirler?
Müdahale mantığı asla gerçek durumu kapsayamaz. Dışsal faktörler başarı üzerinde önemli etkilere sahiptirler ve tanımlanarak dikkate alınma-
lıdırlar.
Önkoşullar nelerdir?
Faaliyetler başlamadan önce aşılması gereken
koşullardır
Varsayımların Oluşturulması
• Proje faaliyetlerine başlanabilmesi için gerekli
önkoşulları belirlenmesi,
• Hiyerarşik sıralamada, seçilen strateji ile tam
olarak kapsanamayan ancak projenin başarısı açısından önemi bulunan dışsal faktörlerin ifade edilmesi,
• Bu faktörlerden hangilerinin Genel Amacın,
Proje Amacının veya Sonuçların gerçekleştirilmesi
için gerekli olduğunun belirlenmesi ve mantıksal
çerçevenin uygun seviyesine yerleştirilmesi,
• Varsayım Değerlendirme Algoritması’nı kullanarak dışsal faktörlerin önemleri konusunda karar oluşturulması,
• Mantıksal çerçevenin tamamını gözden geçirerek müdahale mantığının ve varsayımların tam
olarak belirlenip belirlenmediğini kontrol edilmesi.
Varsayımların yerleştirilmesi
• Sonuçları elde etmek için gerekli olan varsayımlar
• Proje amacına ulaşmak için gerekli olan varsayımlar
• Üst hedeflere erişmek için gerekli olan varsayımlar
• Sonuçlarla ilgili olan Faaliyetler seviyesine
yerleştirilir
• Sonuçlar seviyesine yerleştirilir
• Proje amacı seviyesine yerleştirilir
Adım 5.3.: Göstergeler Nedir?
Proje amaçlarını operasyonel olarak ölçebilen,
performans ölçüm olanağı sağlayan ve projenin her
aşamada izlenmesine olanak sağlayan araçlardır.
Her bir gösterge kısaca müdahaleye ilişkin Nicelik,
Nitelik, Zaman ve Yer konusunda bilgi içermelidir.
Ayrıca göstergeler SMART olmalıdır
Ne İşe Yararlar?
• Genel Amacın, Proje Amacının ve Sonuçların
karakteristiklerini açıklığa kavuştururlar
• Projeyi daha objektif bir şekilde yönetmeyi
sağlarlar
• Performans ölçümü, izleme ve değerlendirme
için bir baz oluştururlar
Not: Sıklıkla, bir amaç için birden fazla gösterge kullanmak gereklidir. Böylece, amacın başarılıp
başarılmadığı konusunda daha güvenilir bilgi elde
edilir.
Tarafsız Doğrulanabilir Göstergeler “Smart”
Olmalı
• SPECIFIC (Spesifik), ölçmesi gereken şeyi
ölçen
• MEASURABLE (Ölçülebilir)
AGREED UPON (Üzerinde uzlaşılan) Kabul
edilebilir maliyetler içerisinde tarafsız olarak doğrulanabilir olmalı, Bütün taraflar göstergenin özelikleri konusunda uzlaşmış olmalı
• REALISTIC & SENSITIVE (gerçekçi ve duyarlı), Proje hedefleri ile ilgili ve değişime duyarlı
olmalı
• TIME BOUND & COST EFFECTIVE (Süreli
ve maliyet etkin)
Adım 5.4.: Doğrulama Kaynakları
Doğrulama Kaynakları, göstergelerin kontrol
edilmesi için gerekli bilgiyi sağlayacak dokümanlar, raporlar ve diğer kaynaklardır.
Göstergelerin formüle edilmesiyle eş zamanlı
olarak doğrulama kaynakları da belirtilmelidir.
Doğrulama kaynakları şu bilgileri
vermelidir:
• Bilginin sağlanacağı format (örn: İlerleme raporları, proje hesapları, proje kayıtları, resmi istatistikler vs.),
• Bilgiyi kimin sağlayacağı,
• Bilginin hangi sıklıkta sağlanacağı (örn: Aylık, üç aylık, yıllık vs.).
Adım 5.5: Mantıksal Çerçeve Matrisi
Araçlar (Means)
Araçlar, projenin yürütülmesi ve planlanan faaliyetlerin yapılması için gereken fiziksel ve fiziksel
olmayan kaynaklardır.
İkiye ayrılır:
– İnsan Kaynakları
33
– Fiziksel Kaynaklar (Büro, Ekipman, Malzeme vb.)
Adım 5.6: Mantıksal Çerçeve Matrisi Maliyetler (Cost)
Maliyetler, tüm belirlenmiş kaynakların (araçlar) finansal olarak ifade edilmesidir.
Özel dikkat gerektirecek alanlardan birisi de
Nesnel Olarak Doğrulanabilir Göstergelerle ilgili
toplanacak verinin maliyetidir.
Faaliyet ve Kaynak Planları
Adım 6:Faaliyetlerin Planlaması
- Faaliyetleri gerçekleştirmek için gerekli detayları tanımlar
- Faaliyetlerin sırasını, süresini ve önceliğini
belirler
- Uygulama ve yönetim sorumluluklarını tayin
eder
Bir faaliyet Planı:
• Hedefe Yönelik Mantıksal Çerçeve Yaklaşımını Sürdürür
• Faaliyetleri Operasyonel Detaylara Ayırır
• Faaliyetlerin Sırasını, Süresini ve Önceliğini
Netleştirir
• Kilometre Taşlarını Belirler
• Yönetim ve Uygulama Sorumlulukları ile Yönetim Görevlerini Dağıtır
Faaliyet Planının Hazırlanma Aşamaları:
- Ana faaliyetlerin listelenmesi; MÇ’deki faaliyetler operasyonel detayda faaliyet planının hazırlanması için bir baz olarak kullanılabilir.
- Faaliyetleri detaylandırmak; faaliyetleri detaylandırmanın amacı onları organize etme ve yönetme işlerini kolaylaştırmaktır. Bunun kritik noktası
detaylandırmayı doğru yapmaktır. En yaygın hata
fazla detaylandırmaktır. Planlamacı gerekli zaman
ve kaynakları öngörür ve sorumlulukların dağıtılması için yeterli ayrıntıya sahip olur olmaz detaylandırmayı durdurmalıdır.
- Sıralama ve bağımlılıkların belirlenmesi; faaliyetler yeterince detaylandırıldıktan sonra birbirleriyle ilişkilerine karar verilmelidir. Sıralama bir
faaliyetin hangi faaliyeti izleyeceğini, bağımlılık
ise birisi bitmeden başlayamayacak veya tamamlanamayacak faaliyetler dizinini gösterir. Bağımlılıklar aynı kişi tarafından yapılacak faaliyetler
arasında da olabilir.
Faaliyetlerin başlama, uygulanma süreci ve tamamlanma zamanını belirlemek; detaylandırılmış
faaliyetlerin başlama ve bitiş zamanlarının belirlenmesiyle Faaliyet Planı oluşturulabilir. Zamanı
34
doğru öngörmek genellikle güçtür, bunda deneyim
ve teknik bilgiden faydalanılmalıdır. Bu konuda
yeterli bilgi sahibi olunamaması, karşı karşıya kalınan yaygın bir durumdur ve gerekli zamanı doğru
öngörememeye neden olur. Öngörülerde sapmalar
aşağıda belirtilen diğer nedenlere de bağlıdır:
Faaliyetlerin başlama, uygulanma süreci ve tamamlanma zamanını belirlemek; detaylandırılmış
faaliyetlerin başlama ve bitiş zamanlarının belirlenmesiyle Faaliyet Planı oluşturulabilir. Zamanı
doğru öngörmek genellikle güçtür, bunda deneyim
ve teknik bilgiden faydalanılmalıdır. Bu konuda
yeterli bilgi sahibi olunamaması, karşı karşıya kalınan yaygın bir durumdur ve gerekli zamanı doğru
öngörememeye neden olur. Öngörülerde sapmalar
aşağıda belirtilen diğer nedenlere de bağlıdır:
n Gerekli bazı detay faaliyetleri ihmal etmek,
n Faaliyetlerin bağımlılıkların yeterince ortaya
konamaması,
n Kaynak dağılımda etkinsizlik (aynı kişi /kurum veya aynı malzemeyi aynı anda iki veya daha
fazla sayıda işin yapılması için tahsis etmek),
n Hızlı sonuç alma isteği.
Faaliyet Planı
Adım 7: Kaynak Planlama
n Sonuç üretmeye dayalı bütçelemeyi ve
maliyet-faydayı izlemeyi kolaylaştırır
n Planlanmış kaynakların harekete geçirilmesine dayanak oluşturur
n Maliyetin ve finansman kaynaklarının belirlenmesine kolaylık sağlar
Ekonomi / İnceleme
Merkez : Cumhuriyet Caddesi Pelenkoğlu İş Merkezi Zemin Kat No: 12/1 BARTIN
Telefon : (0.378) 227 93 71 • Faks : (0.378) 227 36 56
E-Posta : [email protected]
Bartın Beton Tesisi
Zonguldak İrtibat Bürosu
Adres :
Telefon :
Faks
:
E-Posta :
Adres Büro:
Telefon :
Faks :
E-Posta :
Gölbucağı Mahallesi Gölbucağı Caddesi No: 78-80 BARTIN
(0.378) 227 93 65
(0.378) 227 93 75
[email protected]
Acılık Cad. Belediye Bulvarı 13/C ZONGULDAK
(0.372) 253 13 10
(0.372) 253 13 10
[email protected]
Çaycuma Beton Tesisi
Çatalağzı Beton Tesisi
Adres :
Telefon :
Faks
:
E-Posta :
Adres :
Telefon :
Faks
:
E-Posta :
Akyamaç Köyü Altı Çaycuma Bartın Karayolu 6.Km. P.K.: 11 Çaycuma-ZONGULDAK
(0.372) 615 90 46 - 615 90 47
(0.372) 615 90 48
[email protected]
Kuzyaka Mevkii Çatalağzı - ZONGULDAK
(0.372) 264 10 30
(0.372) 264 10 30
[email protected]
Kozlu Beton Tesisi
Muslu Beton Tesisi
Adres
:
Telefon :
Faks
:
E-Posta :
Adres
:
Telefon :
Faks
:
E-Posta :
Taşbaca Mahallesi Nur Sokak Kozlu-ZONGULDAK
(0.372) 269 06 94 - 269 06 95
(0.372) 269 09 93
[email protected]
Cumhuriyet Caddesi Demiryolu Sokak Muslu - ZONGULDAK
(0.372) 216 43 13
(0.372) 216 43 13
[email protected]
35
Ekonomi / İnceleme
KOBİ’lerde
İnovasyon
Yaklaşım ve
Politikaları
Yrd. Doç. Dr. Hatice ÇALPINAR
Hacettepe Üniversitesi İşletme Bölümü
Küreselleşme ve hızlı değişen teknoloji, işletmelerin ulusal ve uluslararası pazarlarda
rekabet şartlarını değiştirmektedir. Bu nedenle işletmelerin
mevcut rekabet düzeylerini
korumak ya da diğer işletmeler üzerinde üstünlük sağlamak
için kullandıkları teknolojileri
ve uyguladıkları stratejileri yeniden değerlendirmeleri gerekmektedir.
36
İşletmeler için hızlı değişimi yakalamanın ve devam ettirmenin temelindeki unsur ise
inovasyondur. Bu nedenle inovasyonun işletmeler için gün
geçtikçe artmaktadır. Özellikle
KOBİ’lerin yapılarından dolayı
sahip oldukları dezavantajların
üstesinden gelip, rekabetçi ve
hızlı değişen ortamda fark yaratarak sürekliliklerini devam
ettirebilmeleri, onların İnovas-
yon yaklaşımları ile yakından
ilişkilidir. İç ve özellikle dış
çevredeki radikal değişimlerin
olduğu ortamlarda KOBİ’lerin
faaliyetlerine devam etmeleri
ve sürekliliklerini sağlamaları,
ancak değişimleri yakından takip ederek uygulayıcısı olmaları ile mümkündür.
KOBİ’ler yeni pazarlara
girmek, var olan pazar paylarını artırmak ve rekabet üstünlüğü sağlamak için müşteri
taleplerine hızlı cevap vermeli,
yeni ürün ve hizmet tasarlamalı, ürün ve hizmet kalitesini ve
güvenilirliğini artırmalı ve uygun fiyatla bu ürünleri müşterilerine sunmalıdırlar. İnovasyona önem veren KOBİ’lerde
pazar payının ve satışların,
verimliliğin, kalitenin arttığı,
dağıtım performansının geliştiği ve iyileştiği, kaynakların,
zamanın daha iyi kullanıldığı
ve maliyetlerin düştüğü görülmektedir.
İnovasyon Kavramı ve
Kapsamı
İnovasyon, bir buluşla başlayan, bir buluşun geliştirilmesi
ile devam eden ve pazara yeni
bir ürün, süreç ya da hizmet
olarak girmesiyle sonuçlanan
bir süreçtir (7). Bir diğer tanım
ise yeni veya önemli ölçüde değiştirilmiş ürün veya sürecin;
yeni bir pazarlama yönteminin;
ya da iş uygulamalarında, işyeri
organizasyonunda veya dış ilişkilerde yeni bir organizasyonel
yöntemin uygulanmasıdır (11).
Günümüzde inovasyon yaklaşımı, inovasyonun bir kez değil
sistemli ve sürekli şekilde yapılarak işletme kültürü olarak
benimsenmesini öngörmektedir.
İnovasyon kapsamına giren
Ekonomi / İnceleme
konular üç başlıkta gruplandırabilir; organizasyonel İnovasyon, çalışma yöntemlerinin
geliştirilmesi veya yeni yöntemlerin bulunması ile işletmenin rekabet gücünün yükseltilmesidir. Teknolojik İnovasyon
ise hem teknolojik ürün veya
hizmeti, hem de süreci içerir.
Yeni bir ürünün veya sürecin
geliştirilmesi ile birlikte mevcut ürün ve süreçlerde yapılan
önemli teknolojik değişiklikler
de teknolojik İnovasyon kapsamına girer. Sunumsal inovasyon
ise yeni pazarlama yöntemlerinin ve tasarımların oluşturulması veya uygulanarak kullanılması ile işletmenin rekabet
gücünün yükseltilmesidir (2).
İnovasyonun bir diğer sınıflandırması: ürün inovasyonu,
süreç inovasyonu, pazarlama
inovasyonu ve organizasyonel
inovasyon şeklinde yapılmaktadır (11). Ürün inovasyonu;
farklı ve yeni bir ürünün geliştirilmesi veya mevcut bir üründe değişiklik, farklılık veya yenilik yapılması sürecidir. Süreç
inovasyonu; üretim ve dağıtım
maliyetlerinin azaltılması amacıyla yeni ve önemli derecede
değiştirilen bir üretim süreci,
bir üretim ve dağıtım yönteminin uygulanmasıdır. Pazarlama
inovasyonu; ürün tasarımında
veya paketinde, ürün yerleştirmede, ürün promosyonunda ya
da fiyatlandırmasında önemli
değişiklikler içeren yeni bir
pazarlama yönteminin uygulanma sürecidir. Organizasyonel inovasyon ise işletmenin iş
pratiklerinde, işyeri organizasyonunda veya dış ilişkilerinde
yeni bir örgütsel yöntemdir.
Türkiye’de KOBİ’lerin
Genel Yapısı ve Önemi
İnovasyon pek çok işletme
için rekabet üstünlüğünün altında yatan sebeptir. KOBİ’lerin
daha esnek, teknik yeniliklere
daha yatkın, bölgelerarası büyümeye yönelik olumlu etkileri, bürokratik yapılarındaki
dinamiklik, istihdam artışına
yaptıkları katkılar, daha yakın
yönetici-yönetilen
ilişkileri
gibi genel yapısal özellikleri
KOBİ’leri büyük işletmelere göre daha güçlü işletmeler
haline getirmektedir. Bununla
birlikte KOBİ’lerin büyük işletmeler kadar araştırma ve geliştirme kapasitelerinin olmayışı,
teknoloji eksikliği, teknolojiyi
doğru kullanacak bilgi birikimi
ve nitelikli elemana sahip olmamaları, kaliteli üretim yapma, pazar ve yer seçimi konusunda yapılan hatalar, sınırlı bir
çerçevede faaliyetlerini sürdürmeleri, iş sahibi ve yöneticinin
aynı kişi olması, genellikle aile
işletmesi olmaları, eğitimin
düşük olması, ölçek ekonomisinden yararlanamamaları gibi
zayıf yönleri bulunmaktadır.
KOBİ’ler bu zayıf yönlerinden dolayı yaptıkları ürün ve
süreç geliştirme faaliyetlerini
sistematik hale getirememekte,
Ar-Ge ve yenilik projelerine
dönüştürememektedirler.
KOBİ’ler istihdam ve ihracat açısından ülke ekonomilerinde stratejik bir öneme
sahiptir ve devlet tarafından
desteklenmektedirler. Özellikle büyük işletmeler için yan
sanayi görevini üstlenmektedirler. KOBİ’ler, gelişmiş ülkelerde toplam işletmelerin
%95’ini oluştururken, toplam
istihdamın %50’sini, toplam
yatırımların %40’ını gerçekleştirmektedirler (4). Türkiye’de
ise işletmelerin %98’i KOBİ
niteliğindedir ve istihdamın
%76,7’sini sağlarken, yatırımların %26.5’ini gerçekleştirmektedir (2). İnovasyon kapasitesinin önemli bir belirleyicisi olan
Ar-Ge faaliyetlerine yapılan
yatırımlar, ülkelerin bu konuya
verdikleri önemin bir göstergesidir. Türkiye’deki işletmelerin, işletme içi Ar-Ge harcamalarının düşük olması nedeniyle
ürün yenilik oranı da düşüktür.
İşletme büyüklüğü arttıkça ArGe harcaması da artmaktadır.
Türkiye’de GSYİH içinde ArGe harcamaları 2006 yılında
%0.8 iken, Kore’de %9, ABD
ve Japonya’da %3 düzeyindedir. TUBİTAK “1507 – KOBİ
Ar-Ge Başlangıç Destek Programı” (AGY201-02) projesinde bu oranın %2’ye çıkarılması
hedeflenmektedir (18).
AB ülkelerinde KOBİ’ler
istikrarlı biçimde destek ve
teşvik programlarından yararlanmaktadırlar.
Özellikle
devlet, yenilikçi politikaları
teşvik etmekte, ticari rekabet
ortamını desteklemektedir. Ayrıca özel finans kuruluşları da
KOBİ’lere mali destek sağlamaktadır. Gelişmiş ülkelerden
ABD’de ise her yıl istihdamın
%80’i küçük işletmeler tarafından sağlanmaktadır. Yine ileri
teknoloji alanında çalışan uzmanların %39’u bu işletmelerde istihdam edilmektedir. Aynı
zamanda bu işletmelerde büyük işletmelere oranla, çalışan
başına 14 kez daha fazla patent
üretilmektedir. Bu işletmelere
çok önemli teşvikler verilmekte, destekleme programlarının
belirli aşamalarında hibe yapılmaktadır. ABD’de inovasyon
politikası olarak küçük işletmeleri yüksek teknolojiye dayalı inovasyona yönlendirmek
ve bu şekilde geliştirilen ürün
37
Ekonomi / İnceleme
ve teknolojilerin ticarileşmesini sağlamak hedeflenmektedir (5). Türkiye’nin Avrupa
Birliği’ne alınması gündeme
geldikten sonra hükümet tarafından KOBİ’lere yönelik inovasyonu geliştirmek amacıyla
çeşitli düzenlemeler getirilmiştir. Avrupa inovasyon puanları
dikkate alındığında Türkiye’nin
ilerlediği görülmektedir. Ancak
2004 inovasyon indeksinde
Türkiye diğer ülkelerin oldukça gerisinde kalmaktadır (6).
Türkiye nüfus başına düşen
Ar-Ge araştırmacı sayısı ve
üniversite-firma işbirliği alanlarında yetersiz olmasına rağmen bilimsel ve teknik makale
sayıları ve patent uygulanmalarında yeterlidir. İnovasyonu
destekleyen uygulamalara rağmen hâlâ Türkiye’de KOBİ2lerin ağır vergi yükümlülükleri
gibi sorunları bulunmaktadır.
Bununla birlikte yenilikçi firmaların oluşum ve gelişimini
destekleyen özel teşvik mekanizmaları çok yetersizdir. Bu
gibi sorunları dikkate alarak
Uluslar arası Bilgi Ekonomisi ve Girişim Destekleme
Örgütü’nün (IKED) yaptığı çalışmalar sonucunda Türkiye’de
KOBİ’lerin gelişimi ve inovasyon geliştirilmesine yönelik
ekonomik ve siyasal istikrarın
sürdürülmesi, ulusal bilişim
altyapı koşullarının iyileştirilmesi, mali kaynakların ve dağıtım kanallarının güçlendirilmesi, tedarik zincirlerinin
güçlendirilmesi ve yerel / bölgesel inovasyon politikaları geliştirilmesi önerilmektedir (10)
(2).
İnovasyona Yönelen
KOBİ’lerin Organizasyon
Yapılarının Belirlenmesi
38
İnovasyon için farklı kültür
ve anlayışla birlikte farklı bir
organizasyon yapısı da gerekmektedir. İnovasyona yönelen
KOBİ’ler esnek, hiyerarşik olmayan bir organizasyon yapısını seçmelidirler. Bu yapı içinde
etkin takım çalışmasını, sürekli
kişisel gelişimi, etkin iletişimi,
iç ve dış müşterilerle yakın ilişkiyi ve yaratıcılığı destekleyen
bir yapı oluşturulmalıdır. Aynı
zamanda bu organizasyonel
yapı içinde yer alan KOBİ’ler
stratejik hedeflerini; inovasyonla rekabet avantajı yakalamak, korumak ve artırmak şeklinde belirlemelidirler.
İnovasyon bir işletme kültürü olarak yöneticilerin, çalışanların, gerekli makine teçhizatın,
bilgi birikiminin ve stratejinin
olduğu ve bunların bütünleştiği bir atmosferdir. Herhangi bir
inovasyon girişimi başarısız
olsa dahi sonraki hedefe ulaşmak için öğretici olmaktadır.
KOBİ’lerde inovasyon konusunda önemli bir diğer konu
ise farkındalıktır. İnovasyonun
günümüz şartlarında işletmeler
için elzem olduğunu fark eden
KOBİ sahip ve / veya yöneticileri olanaklarını zorlayarak
bu süreci başlatmalıdırlar. Günümüzde ülke içinde artan rekabetle birlikte uluslar arası
pazarlarda rekabet etmek zorunda kalan işletmeler, ürün ve
hizmetlerinin kalitesini çeşitliliğini de bu ölçülerde sağlamak
zorundadırlar. KOBİ’ler ekonomik büyümelerini, rekabet
güçlerini ve istihdam olanaklarını sürdürebilmek için yeni
fikirleri hızla teknik ve ticari
başarıya dönüştürmelidir (14).
Geleneksel büyük işletmelerle iş yapan KOBİ’ler, bu
işletmelerin her türlü desteği
sağlamasından dolayı yenilikçi
uygulamalara ihtiyaç duymayabilirler. Buna karşı rakibe,
müşteri ihtiyaçlarına ve uluslararası piyasaya yönelmiş modern üretim hedeflerini taşıyan
işletmelerle entegrasyona giren
KOBİ’lerde ise inovasyon sistemine yönelmek ve uygulamak kaçınılmaz olmaktadır.
KOBİ’lerde İnovasyon
Süreci ve Süreçte
Karşılaşılan Sorunlar
KOBİ’lerin inovasyon sürecini başlatabilmeleri için bazı
özelliklere sahip olmaları gerekmektedir. Özellikle KOBİ
sahibi ve / veya yöneticisinin
bunu istemesi ve desteklemesi
önemlidir. İşletmede iyi iletişimin olması, işbirliği ve ekip
çalışmasının olması, olaylara
farklı bakan, yaratıcı bireylerin
bulunması başarısızlığın hoş
görülmesi, olaylar karşısında
“neden, nasıl, neden olmasın,
neyi daha iyi yapabiliriz, nasıl
daha iyi yapabiliriz?” sorularının sıkça sorularak cevaplarının aranması, en önemlisi de
risk alınabilmesi, KOBİ’lerde
inovasyon için gereken ortamı hazırlamaktadır. İnovasyon
stratejisini ve sürecini, işletmenin pazardaki müşteri talebini
ve bu talebi cazip hale getirecek yenilikçi ürün fikri ile
talep edilen bu ürünün üretim
teknolojisi ve bu teknolojinin
finansal imkânları ve rasyonel
tahsisi önemli oranda belirlemektedir (12) (13).
Yenilikler işletmelerde farklı şekillerde ortaya çıkabilir.
Temelinde bilgi ve araştırmanın olduğu inovasyon her zaman bu şekilde ortaya çıkmaz.
Bazen de düzenleme ve taklit
biçiminde oluşmaktadır (3).
Ekonomi / İnceleme
Bir icadın inovasyona dönüştürülebilmesi ancak farklı beceri, yetenek, bilgi ve kaynakla
mümkündür.
Genelde KOBİ’lere önerilebilecek inovasyon modeli seçiminde iki temel faktör ortaya
çıkmaktadır. Bunlar sıçramalı
(radikal) inovasyon ve aşamalı inovasyondur (8). Sıçramalı
inovasyon, ileri teknoloji gerektiren ve dolayısıyla yüksek
yatırım gerektiren ve sonucunda yeni ürün üretilen bir süreçtir. KOBİ’ler yapıları gereği
genel olarak bu tip inovasyona uygun değillerdir. Finansal,
personel ve diğer kısıtlarından
dolayı daha çok pazar için yeni
olan ürünlerden ziyade kendileri için yeni olan ürünlere yönelmekte, taklit etmektedirler
veya çok küçük değişiklikler
yaparak aşamalı inovasyonu
gerçekleştirmektedirler (3).
KOBİ’lerin inovasyon sürecine başlamaları ve devam
ettirebilmeleri için yurt içi ve
yurt dışı fuar ve geziler, paneller, toplantılar, eğitim programları, seminerler gibi bazı
etkinliklere katılmaları, onların
daha aktif ve bilinçli duruma
gelmelerine katkıda bulunmaktadır. Hem böylece faaliyette
bulundukları konularla ilgili
bir çevre edinmekte ve inovasyon sonucu elde ettikleri çıktıları değerlendirmeleri için yeni
fırsatlar oluşmaktadır. Aynı zamanda DTM’nin TUBİTAK’ın
verdiği Ar-Ge teşviklerinden
yararlanmalıdırlar.
Bilgi ve bilgili birikimi,
inovasyonun temel kaynağıdır. Entelektüel sermaye ise bu
bilgi birikimini kapsamaktadır.
Entelektüel sermaye ise bu bilgi birikimini kapsamaktadır.
Entelektüel sermaye, kârâ dönüştürülebilen bilgi olup, işletmenin beşeri, örgüt ve ilişkisel
sermayesinden oluşmaktadır.
İşletmenin kültürü, normları,
değerleri, bireylerin yeterlik
ve yetenekleri, grup dinamik-
leri, süreç haritaları, bilgisayar
programları ve yazılımlar entelektüel sermayeyi oluşturmaktadır (9) (16). İnovasyon sistemi
için kurum içi bilgi birikiminin
olması ve gelenek hale gelmesi
gerekmektedir. Bilgiyle birlikte
diğer konu farkındalıktır. Çünkü KOBİ’ler yenilik yaptıklarının farkında olmamaktadırlar.
Bununla birlikte çoğu zaman
bilgileri işletme içinde saklı
tutmakta ve patent aldıklarında
bunun deşifre olacağı korkusunu yaşamaktadırlar.
KOBİ’lerde inovasyon uygulamaları, her zaman yapısal
özelliklerinden dolayı iç dirençlerle karşılaşılabilmektedir.
Özellikle Türk KOBİ’lerinde
bu dirençler personel, ekonomik ve teknik yönlerden yoğun
biçimde görülmektedir. Genel
olarak inovasyon için uygun
iklimin olmaması, yenilikçiliğe karşı direnç bulunması,
işletmede sürekli iyileştirme
yaklaşımına önem verilmemesi, iç dirençler arasında yer almaktadır. Entelektüel sermayeye yönetimin önem vermesi, iç
direnci azaltabilir. Entelektüel
sermaye konusunda farkındalığın sağlanması ile KOBİ’ler
çalışanların fikirlerine, eğitimlerine, niteliklerinin artırılmasına, patent başvurularına,
Ar-Ge’ye, müşterilerle, tedarikçilerle, kamu kurumlarıyla,
rakiplerle olan ilişkilerine daha
çok önem vermekte ve böylece
işletme içinde elde edilen bilgi
kâra dönüştürülebilmektedir
(17).
KOBİ’lerin İnovasyon Sürecinde Başarı Performansının Belirlenmesi
KOBİ’lerin inovasyon sürecindeki
performanslarının
ölçülmesinde farklı değerlen39
Ekonomi / İnceleme
dirmeler yapılabilir. Genel olarak bunu iki bölüm olarak ele
almak mümkündür.
1- Fonksiyonel
Performans Başarısının Analizi: İşletmenin
fonksiyonlarında
inovasyonun geliştirilmesi ve
uygulanması, performans ölçümünde önemlidir. Özellikle
KOBİ’ler açısından üretim, pazarlama ve finansman fonksiyonlarının inovasyon gelişimi
için önem kazanmaktadır. Performans ölçümü, bu fonksiyonel kriterler göz önüne alınarak
değerlendirilmelidir. Bunlardan ilki, pazar payı ve itibar
kazanılması ile pazar performansı, ikincisi kârın artırılması
ile finansal performansı, üçüncüsü işletmenin etkinliğinin ve
verimliliğinin artırılması ile
üretim performansıdır (12).
2- Genel Performans Başarısı Analizi: KOBİ’lerin inovasyon kapasite belirleyicileri
olarak eğitimli işgücü, Ar-Ge
harcamaları, patent sayısı ve
kalite belgesi sayısı dikkate
alınmaktadır (1). Bunun dışında KOBİ’lerin inovasyon kapasitesi / belirleyicileri iç ve
dış kaynaklar olmak üzere iki
temel başlıkta incelenebilir. İç
kaynaklar arasında işletmenin
yaşı, büyüklüğü gibi genel işletme özellikleri, kurum kültürü, idari özellikler, liderlik,
işletme içi iletişim kanallarının
açıklığı gibi üretim işletme yapısı ve teknoloji yönetimi, bilgi
yönetimi, yatırım ve maliyet
stratejileri, rekabet unsurlarının
baskısı gibi işletme stratejileri
yer almaktadır. Dış kaynaklar
ise kamu düzenleme ve teşvikleri, sektör ve pazar yapısı, yeniliği engelleyici unsurlar gibi
sektörle ilgili koşullar ve ilişkilerden oluşmaktadır (13) (15).
40
KOBİ’lerde İnovasyonu
Destekleyen Kurum ve Kuruluşlar
KOBİ’lerin teknolojik olarak yüksek standartlarda Ar-Ge
bölümlerini kurmaları mümkün olmamaktadır. Bu nedenle teknolojik altyapı desteğini
veren belirli birimlerin varlığı
önem kazanmaktadır. Gerçekte KOBİ’lerin inovasyon
yapmalarında ve bu yönlerini
geliştirmede yaşadıkları zorlukların temel nedenleri arasında destek verecek araştırma
ve aracı kurumların olmaması,
uzun süredir aynı teknolojiyle aynı pazarlar için çalışıyor
olmaları, bölgedeki ilgili kuruluşlarla iletişim, koordinasyon ve işbirliği eksikliği sayılabilir. KOBİ’lerin bu süreçte
daha aktif olabilmeleri için;
tedarikçiler, müşteriler, rakipler, sektördeki firmalar, aracı
kurumlar, yüksek öğretim ku-
rumları, kamu destek kuruluşları (Bakanlıklar, KOSGEB,
DPT, TUBİTAK, TTGV vb.),
özel destek kuruluşları (Dünya
Bankası, Avrupa Yatırım Bankası) ile birlikte hareket etmesi
gerekir. Bu kuruluşlarla teknolojik olarak yeni ekipman veya
malzemenin işletmeye adaptasyonu, teknolojik olarak yeni
fikrin işletmeye adaptasyonu,
ileri teknolojili malzemenin dış
kaynaklardan temin edilmesi,
kamu kuruluşlarından yüksek
bilimsel nitelikli uzmanların
istihdamı veya hizmet alımı,
kamu kuruluşları ile Ar-GE iş
birliği yapılabilir. KOBİ’lerin
desteklenmesi
konusundan
kamu destek kurumlarına
önemli görev düşmektedir. Günün şartlarına uygun olarak ihtiyaç duyulan alanlara yönelik
çalışmalara destek verilmeli ve
bu konuda KOBİ sahip ve yöneticileri bilinçlendirilmelidir.
Ekonomi/ Görüş
Sonuç
Gelişen ve şeffaflaşan rekabetçi dünya piyasalarında en
büyük güç kaynağı yenilikçi
teknoloji ve yenilikçi üründür.
KOBİ’lerin ulusal ve uluslararası pazarlarda varlıklarını
koruyabilmek ve faaliyetlerine
devam süreklilik kazandırabilmek için inovasyon kapasitelerini geliştirmeleri ve uygulamaları gerekmektedir. KOBİ’lerin
inovasyon kapasitesi, üretim
teknolojilerinin verimli şekilde
kullanılması, tüketici ihtiyaçlarının doğru analiz edilmesi, üst
yönetimin istekli olması ve liderlik etmesi gibi pek çok faktöre bağlıdır. Özellikle tüketici
istek ve ihtiyaçlarının hızla
tespit edilerek bu doğrultuda
girişimlerde bulunulması, esnek bir yapısı olmayan büyük
işletmelere kıyasla KOBİ’lerde
daha kolay olmaktadır.
KOBİ’ler inovasyonu kısa
süreli bir politika olarak değil, yaşamları boyunca vazgeçemeyecekleri bir parçaları
olarak kabul etmelidirler. Dış
çevredeki hızlı değişimi takip
ederek buna uygun hareket etmek, tek adımda değil küçük
ve emin adımlarla olmalıdır.
Aynı zamanda pazarlama, dağıtım, ihracat gibi konularda
KOBİ’lerin yaşadıkları darboğazlara çözüm olarak bireysel
hareket değil son yıllarda öne
çıkan bir kavram olan inovasyon kümeleri ve açık inovasyon önerilmektedir. Ar-Ge faaliyetleri için üniversitelerle iş
birliğine gidilmeli, teknoparklardan yararlanılmalıdır. Sonuç
olarak inovasyon felsefesinin
temeli canlı tutulmalı ve sistem
sürekli geliştirilmelidir.
Kaynaklar
1- Armatlı-Köroğlu,
Bilge;
“Innovativeness in Industrial districs of Turkey an Indicators of Innovation Activities in SMEs”, G. Ü.
Fen Bilimleri Dergisi 18 (4), 2005,
693-706.
2- Çalıpınar, Hatice ve Uğru
Baç; “KOBİ’lere İnovasyon Yapmayı Etkileyen Faktörler ve Bir Alan
Araştırması”, Ege Akademik Bakış
/ Ege Academic Review 7 (2), 2007,
445-458
3- Damanpour, Fariborz and
J. Daniel Wischnevsky; “Researc on
Innovation in Organizations: Distinguishin Innovation – Generating
From Innovation – Adopting Organizations” Journal of Engineering
and Tecnology Managemenet Jet –
M, 23 , 2006, 269–291
4- Demirel, M. Mesut ve Selime Sezgin; “KOBİ’lerin Dış Pazarlara Açılma Problemleri”, İTÜ
Dergisi/d, Cilt: 5, Sayı: 2, Kısım: 1,
Nisan 2006, 116-124
5- Elçi, Şirin; “İnovasyon:
Kalkınmanın ve Rekabetin Anahtarı”, Technopolis Group, Ankara,
2006
6- EU – EuropeanCommission, Annual Innovation Policy for
Turkey. European Trend Chart on
Innovation 2003-2004, A publication from the İinnovation / SMEs
Programme, 1-5
7- Keith, E.L.; Theodore, G.J.;
“Characterization of Innovations
Intruduced on the U.S.: Market in
1982”, The Futures Group, US: Smal
Business Administration, Contract
No: SBA-6050-0A-82, March, 1984
8- Kufmann, Alexander and
Franz Tödtling; “How Effective is
Innovation Support for SMEs? An
Analysis of The Region of Upper
Austria”, Technovation, 22, 2002,
147-159
9- Nagah, Rohana an Abdul
Razak İbrahim; “The Relationship
of Intellectual Capital, Innovation
and Organizational Performance:
a Preliminary Study in Malaysian
SMEs”, International Journal of
Management Innovation Systems,
Vol: 1, No: 1, 2009
10- Napier, G; Serger, S.S.;
Hanson, E. W.; “Strengthening Innovation and Technology Policies
for SME Development in Turkey –
Opportinities for Private Sector Involvemen”, Report of International
Organization for Knowledge Economy and Enterprise Development
(IKED), Malmö, Sweden, 2004.
11- OECD; Oslo Manual: Proposed Guidelines for Collecting and
Interpreting Technologial Innovation Data. Paris, 2005.
12- Peeters, Carine and Van
Pottelsberghe, Bruno; “Measuring
Inoovation Competencies and Performances: A survey of R & D Firms
in Belgium”, Institute of Innovation
Research, Hitotsubashi University,
Working Papers, CEB 04-05, 2003.
13- Radas Sonja and Ljiljana
Bozic; “The Antecedents of SME Innovativeness in an Emerging Transistion Economy”, Technovation, 29,
2009, 438-450
14- Raymond Louis and Josee
St-Pierre: “R & D as Determinent of
Innovation in Manufacturing SMEs:
an Attempt at Empricial Clarification”, Technovationa, 20, 2010, 4856
15- Rominj, Henny and Manuel
Albaladaja; “Determinent of Innovation Capability in Small UK Firms:
An Empricial Analysis”, QEH Working Paper Series – QEHWPS40,
1999
16- Ruth, L. Williams and Wendi. R. Bukowıtz. “The Yin anda Yang
Intellectual Capital Management:
Thelmpact of Ownership on Realizing Value from Intellectual Capital”, Journal of Intellectual Capital,
Vol: 2, Number: 2, 2001, 96-110
17- Skuras, Dimitris; Kyriaki, Tsegenidi and Kostas Tsekoura; “Product Innovation and The
DEcision to Invest in Fixed Capital Assest: Evidence From an SME
Survey in Six European Union Members States”, Research Policy, 37,
1778/1789.
18- TUBİTAK;
www.tubit a k . g o v. t r / t u b i t a k _ c o n t e n t _ f i les//..../AGY201_02_Kilavuz.doc,
18.01.2010
* Standart Dergisi Mart
2010 sayısından alınmıştır.
41
Ekonomi / Sağlık
aşın ilerlemesiyle birlikte
göz kapağı derisinde kırışıklıklar, sarkmalar ile göz küresi etrafında gözü çevreleyen ve
destekleyen yağ torbacıklarının
bombeleşmesine bağlı torbalanmalar oluşur. Bazen genetik faktörlere bağlı olarak daha genç
yaşlarda görülebileceği gibi
gözlerin fazla yorulmasına bağlı
olarak da göz kapakları torbalanabilir ya da bollaşabilir. Bu
durum, estetik olarak görüntü
bozukluğu yapmasının yanı sıra
sarkık haldeki üst göz kapaklarının gözün önünü kapatması ile
kişinin görmesini de engelleyebilir.
Göz kapağı estetiği ameliyatı, göz kapaklarına uygulanan
estetik cerrahi girişimdir. Göz
çevresindeki fazla, sarkan veya
torbalar oluşturan deri ve deri
altı yağ dokusunun kısmen çıkartılarak kısmen de onarılarak
daha sağlıklı ve estetik bir görünüme kavuşturulduğu ameliyatlara verilen genel addır.
Yağ torbalarının düzeltilmesi
işleminde bombeleşmeye neden
olan dokulara gerginleştirme işlemi yapılır veya bu yağ torbalarının bir kısmı çıkarılır.
Bleforaplasti göz kapağı
ve göz dışı kenarındaki
kırışıklıkları azaltmasına
karşın tamamen yok etmeyebilmektedir.
Bu ameliyat kişinin
görünümünü ve kendine olan güvenini olumlu
etkiler. Göz kapağı operasyonu yaptırmaya aday
olabilecek kişiler; beden
sağlığı yerinde, psikolojik
sağlığı dengeli ve beklentileri konusunda gerçekçi
olan erişkin yaştaki tüm
kadın ve erkeklerdir. Göz
kapakları, yaşlanma belirtilerinin erken başladığı
bir bölgedir. Bu nedenle
Y
Göz Kapağı
Estetiği
Göz kapağı operasyonları
tecrübeli plastik cerrahlar
tarafından yapıldığında
komplikasyonlara çok
nadir rastlanır. Ancak, her
zaman operasyona bağlı bir
komplikasyon olması olasılığı
da vardır. Bunlar arasında
enfeksiyon ya da anesteziye karşı
reaksiyon oluşmasını sayabiliriz.
Prof. Dr. Eksal KARGI
42
Ekonomi / Sağlık
bleforaplasti orta yaşlarda erken
yapılan operasyonlardandır. Ancak, sarkık ve torbalı göz kapakları olan bir aileden gelen kişiler
daha genç yaşta da bu operasyonu olabilirler.
Bleforaplasti, genel anestezi
veya damardan verilen sakinleştirici altında lokal anestezi ile
yapılabilir. Operasyon yaklaşık
1,5–2 saat kadar sürer. Bleforaplastide farklı operasyon tipleri vardır. Standart olarak bu
operasyonda üst göz kapakları
kapak kıvrımından, alt göz kapakları kirpiklerin 1–2 mm altından açılarak bombeleşmeye
neden olan fazla yağ dokuları
alınır veya gerekli takviyeler yapılıp, deri ve kas fazlalıkları alınarak kapaklar gerginleşmiş bir
şekilde dikilir. Göz kapağı kenarı kırışıklıkları (kaz ayağı) için
alt kapaktaki operasyon sınırını
yana doğru kaydırmak gerekir.
Bu yolla yanağın üst dış kısmı
bir miktar gerilmektedir. Alt göz
kapaklarında deri çıkarılmasını
gerektirmeyen yağ torbacıkları
varsa, transkonjuktivital bleforaplasti adı verilen yöntem ile
kesi alt göz kapağının içinden,
görünen bir iz bırakmadan yapılır. Genellikle daha derin daha
elastik derili genç hastalarda uygulanır.
Göz kapağı derisi ince olduğundan ameliyat sonrası şişme
ve morarma eğilimindedir. Cerrahi sonrası ilk iki günde her iki
göz kapağı ve çevresi şişer. Bu
şişliklerin azaltılması amacıyla
cerrahi sonrası ilk gün gözlere soğuk kompresler uygulanır.
Bununla birlikte antibiyotik, şişlik azaltıcı ve ağrı kesici ilaçlar
verilir. Morluklar kişiden kişiye
farklılık göstermekle beraber ilk
hafta yoğun olup, bir hafta sonrasında geriler ve 2 hafta - 1 ay
içerisinde kaybolur. Ayrıca hastanın gözünün korunması için
antibiyotikli göz damlaları ve
merhemleri uygulanabilir.
Hasta taburcu olduktan sonra
ilk iki gün ev istirahatı ve dikişlerinin alınması için 5. gün kontrole gelmesi önerilir. Hastaya 7.
günden itibaren masaj verilir.
Kişinin kontak lensleri 2 gün
süreyle takılmasına izin verilmez. Uygun bir iyileşmeye izin
vermek için aşırı aktiviteden 2–3
hafta kaçınılmalıdır. Ameliyatın
kesi izleri üst kapakta kapak
kıvrımlarının içinde kalır ve görünmez. Alt kapakta kirpiklerin
gölgesinde kaldığı için fark edilmez. Operasyon sonrasında, ilk
iki hafta süresince tüm gelişmeler doktorlar tarafından yakından
izlenir. Hasta her geçen gün çok
daha iyi görünür ve çok daha
iyi hisseder. İşe başlama zamanı kişinin kendine bağlı olmakla
birlikte genellikle 10 gün ile 2
hafta civarındadır. Üç ay süre ile
güneş koruyucu kremler ile güneşten korunmak gerekir.
Bazı tıbbi durumlar bleforaplasti, operasyonunu daha riskli
kılabilir. Bunlar arasında, hipotiroidizm ve Gravez hastalığı gibi
tiroit problemlerini, göz kuruluğu veya yeterli gözyaşı üretmeyen gözleri, yüksek tansiyonu
ve diğer dolaşım bozukluklarını,
kalp ve damar hastalıklarını ve
şeker hastalıklarını sayabiliriz.
Göz kapağı operasyonları
tecrübeli plastik cerrahlar tarafından yapıldığında komplikasyonlara çok nadir rastlanır.
Ancak, her zaman operasyona
bağlı bir komplikasyon olması
olasılığı da vardır. Bunlar arasında enfeksiyon ya da anesteziye karşı reaksiyon oluşmasını
sayabiliriz. Seyrek olarak da alt
göz kapağında aşağıya doğru
çekilme ve göz kapağının tam
kapanmaması söz konusu olabilir. Bu durum genellikle geçicidir ancak, düzelmezse ikinci
bir cerrahi girişim gerekebilir.
Herhangi bir cerrahi girişimin
teorik komplikasyonları olan kanama, enfeksiyon, yara yeri açılması ve ağır derecede yara izi de
mümkündür, ancak çok nadirdir.
Sonuçta hastaya fazla bir
zahmet vermeyen fakat gözlerin ve yüzün görünümünde ciddi düzelme ve daha canlı, genç,
güzel ve dinamik görünmesini
sağlayan bir işlemdir.
43
Ekonomi
FUAR TAKVİMİ
EKİM - KASIM
EKİM
BROADCAST, CABLE SATELLİTE EURASIA 2010 - A CEBIT EVENT
(BİLGİSAYAR, BİLGİ TEKNOLOJİLERİ, TELEKOMÜNİKASYON);
06.Ekim.2010 - 10.Ekim.2010 tarihleri arasında,
Tüyap Fuar ve Kongre Merkezi, İSTANBUL
BURTARIM 2010 – 8. TARIM, TOHUMCULUK, FİDANCILIK VE SÜT ENDÜSTRİSİ FUARI;
Tüyap Bursa Uluslararası Fuar ve Kongre Merkezi, BURSA
BURSA 3. HAYVANCILIK VE EKİPMANLARI FUARI;
MAKİNE FUARI (METAL İŞLEME, KESME, KAYNAK, AKIŞKAN, DÖKÜM, KALIP, YAN SANAYİLER); 06.Ekim.2010 - 10.Ekim.2010 tarihleri arasında,
Çorum TSO Fuar Merkezi, ÇORUM
TURKCHEM 2010 – 4. ULUSLARARASI KİMYA SANAYİ GRUP FUARI; 07.Ekim.2010 - 10.Ekim.2010 tarihleri arasında,
İstanbul Fuar Merkezi – Yeşilköy
MÜSİAD 2010 – 13. MÜSİAD TİCARET FUARI;
TÜRKİYE’DE MOBİLYA VE DEKORASYON 2010;
ANFA Altınpark Fuar Merkezi, ANKARA
TATEF 2010 – 13. ULUSLARARASI METAL İŞLEME VE TEKNOLOJİLERİ FUARI; WINDTECH - İSTANBUL RÜZGÂR ENERJİSİ FUARI;
Lütfi Kırdar Uluslararası Kongre ve Sergi Sarayı, İST.
İSTANBUL JEWELRY SHOW II - 31. İSTANBUL ULUSLARARASI 14.Ekim.2010 - 17.Ekim.2010 tarihleri arasında,
MÜCEVHER, TAKI, GÜMÜŞ, SAAT VE MALZEMELERİ FUARI;
İstanbul Fuar Merkezi – Yeşilköy, İSTANBUL
16. ULUSLARARASI YAPI 2010 İZMİR FUARI;
Uluslararası İzmir Fuar Alanı, İZMİR
AĞAÇ İŞLEME MAKİNESİ 2010 – 23. ULUSLARARASI AĞAÇ 16.Ekim.2010 - 20.Ekim.2010 tarihleri arasında,
İŞLEME MAKİNELERİ, KESİCİ TAKIMLAR, EL ALETLERİ FUARI; Tüyap Fuar ve Kongre Merkezi; İSTANBUL
INTERMOB 2010 - 13. ULUSLARARASI MOBİLYA YAN SANAYİ, AKSESUARLARI, ORMAN ÜRÜNLERİ VE AHŞAP TEKN. FUARI;
9. İSTANBUL PERAKENDE FUARI; 16.Ekim.2010 - 20.Ekim.2010 tarihleri arasında,
Tüyap Fuar ve Kongre Merkezi; İSTANBUL
Lütfi Kırdar Uluslararası Kongre ve Sergi Sarayı, İST.
AYSAF - 5. AYAKKABI YAN SANAYİ FUARI;
BOAT SHOW 2010 29. ULUSLARARASI İSTANBUL BOAT SHOW FUARI;20.Ekim.2010 - 25.Ekim.2010 tarihleri arasında,
Marinturk İstanbul City Port, İSTANBUL
SAM- GIDA VE TEKNOLOJİLERİ; 21.Ekim.2010 - 24.Ekim.2010 tarihleri arasında,
Sevgi Park Fuar Alanı, SAMSUN
AGROTEC 2010 14. ULUSLAR ARASI TARIM VE TARIM
TEKNOLOJİLERİ FUARI; ANFA Altınpark Fuar Merkezi; ANKARA
3. A PLUS GAYRİMENKUL VE FİNANS HİZMETLERİ FUARI;
Hilton Kongre ve Sergi Merkezi, İSTANBUL
KONYA GIDA VE GIDA TEK 2010 - 8. GIDA VE İÇECEK, 27.Ekim.2010 - 31.Ekim.2010 tarihleri arasında,
GIDA İŞLEME, İÇECEK VE UNLU MAMULLER TEKNOLOJİLERİ, KTO Tüyap Konya Uluslararası Fuar Merkezi, KONYA
MAĞAZA MARKET EKİPMANLARI FUARI; KONYA İDEAL EV 2010; 27.Ekim.2010 - 31.Ekim.2010 tarihleri arasında, KTO Tüyap Konya Uluslararası Fuar Merkezi, KONYA
SAM TARIM SAMSUN TARIM, HAYVANCILIK, ZİRAİ DONATIM; 28.Ekim.2010 - 31.Ekim.2010 tarihleri arasında,
Sevgi Park Fuar Alanı, SAMSUN
4. KABLO VE TEL, KABLO AKSESUARLARI VE GRUPLAMA, 28.Ekim.2010 - 31.Ekim.2010 tarihleri arasında,
ELEKTRO İZOLASYON MALZEMELERİ VE EKİPMANLARI FUARI; İstanbul Fuar Merkezi – Yeşilköy, İSTANBUL
18. ULUSLARARASI BAUCON YAPEX – YAPI MALZEMELERİ, İNŞAAT TEKNOLOJİLERİ VE YAPI YENİLEME FUARI; 28.Ekim.2010 - 31.Ekim.2010 tarihleri arasında,
Antalya Fuar Merkezi, ANTALYA
7. YAPEX WINDOOR; 7. YAPEX TADİLAT; 4. YAPEX SERAMİK BANYO; 28.Ekim.2010 - 31.Ekim.2010 tarihleri arasında,
Antalya Fuar Merkezi, ANTALYA
Ekim-Kasım 2010 tarihlerinde gerçekleştirilecek olan yurtiçi fuarlar listesi yukarıdaki gibidir.
Fuarlara katılmak isteyenlerin; davetiye temini, ulaşım ve toplu katılım gibi organizasyonları
için Odamıza müracaatlarını bekleriz.
44
Ekonomi
FUAR TAKVİMİ
EKİM - KASIM
TÜRKİYE TOHUM TEKNOLOJİLER,TOHUMCULUK,
FİDANCILIK VE SÜS BİTKİLERİ FUARI; 28.Ekim.2010 - 31.Ekim.2010 tarihleri arasında,
ANADOLU HAYVANCILIK, HAYVANCILIK TEKNOLOJİLERİ, ET VE SÜT ENDÜSTRİSİ FUARI, ANADOLU TARIM, TARIM MAKİNELERİ VE TARIM ENDÜSTRİSİ FUARI, ANADOLU
TAVUKÇULUK, TAVUKÇULUK TEKNOLOJİLERİ VE YUMURTA
ENDÜSTRİSİ FUARI;
Çorum TSO Fuar Merkezi, ÇORUM
AUTOSHOW 2010; 29.Ekim.2010 - 07.Kasım.2010 tarihleri arasında,
KASIM
MODEF 2010 - MOBİLYA VE DEKORASYON FUARI; 01.Kasım.2010 - 07.Kasım.2010 tarihleri arasında,
İnegöl Belediyesi Fuar Merkezi, İSTANBUL
MANİSA 4. TARIM, GIDA VE HAYVANCILIK FUARI; 03.Kasım.2010 - 07.Kasım.2010 tarihleri arasında,
Manisa Belediyesi Fuar Merkezi, MANİSA
YADEX 2010 (İNŞAAT MALZEMELERİ, BANYO, MUTFAK, SERAMİK, NALBURİYE, HIRDAVAT, TESİSAT, ISITMA, SOĞUTMA, HAVALANDIRMA, DOĞALGAZ VE SİSTEMLERİ); BURSA TEKSTİL MAKİNELERİ VE İPLİK FUARI 2010 (8.), BURSA 3. TEKSTİL KİMYASALLARI FUARI; 03.Kasım.2010 - 06.Kasım.2010 tarihleri arasında,
Muğla Belediyesi Kültür ve Fuar Tesisleri Alanı, MUĞLA
03.Kasım.2010 - 07.Kasım.2010 tarihleri arasında,
IWES - 2. ATIK TEKNOLOJİLERİ SEMPOZYUMU VE SERGİSİ; 04.Kasım.2010 - 05.Kasım.2010 tarihleri arasında,
WOW Kongre Merkezi - İDTM Yeşilköy, İSTANBUL
WEM ELEKTRİK, MAKİNE FUARI; 04.Kasım.2010 - 07.Kasım.2010 tarihleri arasında,
FLORİST PET SHOW 2010 (BAHÇE, BAHÇE MOBİLYALARI, PEYZAJ, 04.Kasım.2010 - 07.Kasım.2010 tarihleri arasında,
ÇİÇEKÇİLİK, SÜS BİTKİLERİ, EVCİL HAYVANLAR); İstanbul Fuar Merkezi – Yeşilköy, İSTANBUL
GÖLLER BÖLGESİ YAYLA ŞARTLARINDA TARIM VE HAYVANCILIK FUARI; 11.Kasım.2010 - 14.Kasım.2010 tarihleri arasında,
Süleyman Demirel Kongre ve Sergi Sarayı, ISPARTA
TURKCAST 2010 – 4. DÖKÜM ÜRÜNLERİ İHTİSAS FUARI; 11.Kasım.2010 - 14.Kasım.2010 tarihleri arasında,
ANNOFER 2010 – 9. ULUSLARARASI DEMİR DIŞI METALLER TEKNOLOJİLERİ, MAKİNE VE ÜRÜNLERİ FUARI, ANKİROS 2010 – 10. ULUSLARARASI DEMİR-ÇELİK VE DÖKÜM
TEKNOLOJİLERİ, MAKİNE VE ÜRÜNLERİ FUARI;
11.Kasım.2010 - 14.Kasım.2010 tarihleri arasında,
EKSPONUT AND DRIEDFRUIT (GIDA, GIDA İŞLEME, İÇECEK, 11.Kasım.2010 - 13.Kasım.2010 tarihleri arasında,
TEKNOLOJİ VE ENDÜSTRİLERİ - TARIM, SERACILIK, HAYVANCILIK İstanbul Fuar Merkezi - Yeşilköy, İSTANBUL
VE TEKNOLOJİLERİ);
MADEN TÜRKİYE 2010 (4.); 11.Kasım.2010 - 14.Kasım.2010 tarihleri arasında,
COMPEX 2010 – 35. ULUSLARARASI BİLGİSAYAR VE TÜKETİCİ ELEKTRONİĞİ FUARI; 11.Kasım.2010 - 14.Kasım.2010 tarihleri arasında,
Lütfi Kırdar Uluslararası Kongre ve Sergi Sarayı, İSTANBUL
PRINTTEK 2010 – 11. ULUSLARARASI MATBAA TEKNOLOJİLERİ
VE KAĞIT FUARI; 24.Kasım.2010 - 28.Kasım.2010 tarihleri arasında,
INTERSHOP İSTANBUL 2010 – 13. PERAKENDECİLİK FUARI; 25.Kasım.2010 - 28.Kasım.2010 tarihleri arasında,
ÇATI VE CEPHE 2010 – 6. ÇATI CEPHE, SİSTEMLERİ VE TEKNOLOJİLERİ FUARI; 25.Kasım.2010 - 28.Kasım.2010 tarihleri arasında,
NATURAL STONE 2010 – 7. ULUSLARARASI MERMER, DOĞALTAŞ ÜRÜNLERİ VE TEKNOLOJİLERİ FUARI; 25.Kasım.2010 - 28.Kasım.2010 tarihleri arasında,
OTOMOTİV 2010 (16.); 25.Kasım.2010 - 28.Kasım.2010 tarihleri arasında,
Ekim-Kasım 2010 tarihlerinde gerçekleştirilecek olan yurtiçi fuarlar listesi yukarıdaki gibidir.
Fuarlara katılmak isteyenlerin; davetiye temini, ulaşım ve toplu katılım gibi organizasyonları
için Odamıza müracaatlarını bekleriz.
45
Ekonomi / Fuar Takvimi
46
Ekonomi / Fuar Takvimi
47

4 - Çaycuma Ticaret ve Sanayi Odası

Transkript

Benzer belgeler

SSİY PRG - Academy Anatolia

Global Rekabet, KOBİ`ler ve Girişimcilik

Avrupa Birliği Projeleri: Eureka, Eurostars, 7.ÇP EUREKA

Fuar Hakkında Lütfen Tıklayınız

2014 MadecorExpo Fuar Raporu

(Supermicro SS316 Serisi Depolama Sunucu Ailesi Bro\376\374r.xlsx)

Slayt 1 - WordPress.com

indir

pegase haberler