Welcome to ICITS 2016 - Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi

Transkript

Welcome to ICITS 2016
10th Annual Symposium
Questions? Concerns?
Follow
Use
Tweetup
Connect
E-mail [email protected]
Twitter @icitsbote for real time updates
hashtag #icits2016 to share with others
with colleagues #icitsTweets2016 at the Networking
Meet-up
via WiFi access Wireless Network:Eduroam
NEW! The ICITS 2016 Annual Sympos um has a mob le
app. Connect and plan w th personal profiles, nterest
tags, soc al med a, note tak ng, and a custom zed
schedule.
10 th Internat onal Computer & Instruct onal Technolog es Sympos um
ICITS 2016 Honorary Board
Prof. Dr. Hüsey n KARAMAN, (Rector, Recep Tayy p Erdoğan Un vers ty)
Prof. Dr. Mehmet KÜÇÜK, (Dean of Faculty of Educat on, Recep Tayy p Erdoğan Un vers ty)
Prof. Dr. Orhan KARSLI, (Dean of Faculty of Eng neer ng, Recep Tayy p Erdoğan Un vers ty)
Prof. Dr. Hal l İbrah m YALIN, (Gaz Un vers ty)
Prof. Dr. Hafize KESER, (Ankara Un vers ty)
ICITS 2016 Organ z ng Comm tee
Ass st.Prof.Dr.Ömer Faruk URSAVAŞ, Cha rman of Organ z ng Comm ttee
Secretary General Adnan ER
Faculty Secretary Hasan AVCI
Ass st.Prof.Dr.Ayşegül OĞUZ
Ass st.Prof.Dr.Bahadır NAMDAR
Ass st.Prof.Dr.Demet SANCI UZUN
Ass st.Prof.Dr.Fat h CAMADAN
Ass st.Prof.Dr. Fırat SARSAR
Ass st.Prof.Dr.İlknur REİSOĞLU
Ass st.Prof.Dr.İrfan N han DEMİREL
Ass st.Prof.Dr.Naz han URSAVAŞ
Ass st.Prof.Dr.N met PIRASA
Ass st.Prof.Dr.Sev l KURT
Ass st.Prof.Dr.Onur DÖNMEZ
Lec.Bek r GÖKÇE
Lec.Hüsey n ATALAY
Lec.Mustafa SARIKAYA
Lec.Dr. Yasem n BAKİ
Res.Asst.Ç ğdem Bak PALA
Res.Asst.Hakan İSLAMOĞLU
Res.Asst.Merve Hülya KİBAR FURTUN
Res.Asst.Mustafa TAŞDEMİR
Res.Asst.Nesl han UZUN
Res.Asst.Safa ÇELEBİ
Res.Asst.Eda BAKIR
Res.Asst.Serkan FURTUN
Res.Asst.Sümeyye ERENLER
Res.Asst.Yas n YALÇIN
Res.Asst.N hal AKOĞUZ YAZICI
ICITS 2016 Adv sory Board
Prof. Dr. Zah de YILDIRIM (M ddle East Techn cal Un vers ty)
Prof. Dr. Yavuz AKPINAR (Boğaz ç Un vers ty)
Prof. Dr. Yasem n KOÇAK USLUEL (Hacettepe Un vers ty)
Prof. Dr. Süleyman Sad SEFEROĞLU (Hacettepe Un vers ty)
Prof. Dr. Soner YILDIRIM (M ddle East Techn cal Un vers ty)
Prof. Dr. Sevg GEREK (Anadolu Un vers ty)
Prof. Dr. Servet BAYRAM (Yed tepe Un vers ty)
Prof. Dr. Petek AŞKAR, (TED Un vers ty)
Prof. Dr. Nurett n ŞİMŞEK (Ankara Un vers ty)
Prof. Dr. Mustafa SÖZBİLİR (Atatürk Un vers ty)
Prof. Dr. Mustafa Murat İNCEOĞLU (Ege Un vers ty)
Prof. Dr. Mustafa BAŞER (Ondokuz Mayıs Un vers ty)
Prof. Dr. Mukaddes ERDEM (Hacettepe Un vers ty)
Prof. Dr. Muammer ÇALIK (Karaden z Techn cal Un vers ty)
Prof. Dr. Hat ce ODACI (Karaden z Techn cal Un vers ty)
Prof. Dr. Mehmet GÜROL (Yıldız Techn cal Un vers ty)
Prof. Dr. Kürşat ÇAĞILTAY (M ddle East Techn cal Un vers ty)
Prof. Dr. Hülya ÇALIŞKAN (İstanbul Un vers ty)
Prof. Dr. Hat ce Ferhan ODABAŞI (Anadolu Un vers ty)
Prof. Dr. Hasan Nüv t GEREK (Anadolu Un vers ty)
Prof. Dr. Hal l İbrah m BÜLBÜL (Gaz Un vers ty)
Prof. Dr. Ercan AKPINAR (Dokuz Eylül Un vers ty)
Prof. Dr. Eralp ALTUN, (Ege Un vers ty)
Prof. Dr. Den z DERYAKULU (Ankara Un vers ty)
Prof. Dr. Buket AKKOYUNLU, (Hacettepe Un vers ty)
Prof. Dr. Aslan GÜLCÜ, (Atatürk Un vers ty)
Prof. Dr. Asaf VAROL( Fırat Un vers ty)
Prof. Dr. Ar f Altun (Hacettepe Un vers ty)
Prof. Dr. Al BAYKAL (Bahçeşeh r Un vers ty)
Prof. Dr. Ahmet Mah roğlu MAHIROĞLU (Gaz Un vers ty)
10 th International Computer & Instructional Technologies Symposium
ICITS 2016 Scientific Board
Prof. Dr. Timothy TEO (University of Macau)
Prof. Dr. Ronald J. Chenail (Nova Southeastern University)
Assoc. Prof.Dr. Vanessa P. Dennen (Florida State University)
Assoc. Prof.Dr. Abdullah KUZU (Anadolu University)
Assoc. Prof.Dr. Adem UZUN (Uludağ University)
Assoc. Prof.Dr. Ahmet Naci ÇOKLAR (Necmettin Erbakan University)
Assoc. Prof.Dr. Aslıhan SABAN (Necmettin Erbakan University)
Assoc. Prof.Dr. Aşkım KURT (Anadolu University)
Assoc. Prof.Dr. Bahar BARAN (Dokuz Eylül University)
Assoc. Prof.Dr. Cem ÇUHADAR (Trakya University)
Assoc. Prof. David Mcilroy (Liverpool John Moores University)
Assoc. Prof.Dr. Devrim TARHAN (Dumlupınar University)
Assoc. Prof.Dr. Ebru KILIÇ ÇAKMAK, (Gazi University )
Assoc. Prof.Dr. Ercan TOP (Abant İzzet Baysal University)
Assoc. Prof.Dr. Erkan TEKİNARSLAN (Abant İzzet Baysal University)
Assoc. Prof.Dr. Erman YÜKSELTÜRK (Kırıkkale University)
Assoc. Prof.Dr. Ersun İŞÇİOĞLU (Doğu Akdeniz University)
Assoc. Prof.Dr. Ertuğrul USTA, (Necmettin Erbakan University)
Assoc. Prof.Dr. Eylem KILIÇ (Yüzüncü Yıl University)
Assoc. Prof.Dr. Fatih ÖZDİNÇ (Afyon Kocatepe Üniversitesi)
Assoc. Prof.Dr. Feza ORHAN, (Yıldız Technical University)
Assoc. Prof.Dr. Hakan TÜZÜN, ( Hacettepe University )
Assoc. Prof.Dr. Halil YURDUGÜL, ( Hacettepe University )
Assoc. Prof.Dr. Hasan ÇAKIR (Gazi University)
Assoc. Prof.Dr. Hasan KARAL, ( Karadeniz Technical University )
Assoc. Prof.Dr. Işıl KABAKÇI YURDAKUL (Anadolu University)
Assoc. Prof.Dr. İsmail İPEK, ( Fatih University )
Assoc. Prof.Dr. İsmail Özgür ZEMBAT (Mevlana University)
Assoc. Prof. Jo Tondeur (Ghent University)
Assoc. Prof. Keri D. Valentine (West Virginia University)
Assoc. Prof.Dr. Mehmet Barış HORZUM (Sakarya University)
Assoc. Prof.Dr. Mehmet Kayhan KURTULDU( KTU )
Assoc. Prof.Dr.Muhammet DEMİRBİLEK (SDU)
Assoc. Prof.Dr. Mustafa KOÇ, Süleyman Demirel University
Assoc. Prof.Dr. Mübin KIYICI, Sakarya University
Assoc. Prof.Dr. Nadire ÇAVUŞ, Yakın Doğu University
Assoc. Prof.Dr. Nesrin ÖZDENER (Marmara University)
Assoc. Prof. Nic. Nistor (Universität der Bundeswehr München)
Assoc. Prof.Dr. Ömer DELİALİOĞLU ( METU )
Assoc. Prof.Dr. Ömür AKDEMİR (Bülent Ecevit University)
Assoc. Prof.Dr. Özgen KORKMAZ,(Amasya University)
Assoc. Prof.Dr. Recep ÇAKIR (Amasya University)
Assoc. Prof.Dr. Sami ŞAHİN (Gazi University)
Assoc. Prof.Dr. Selçuk KARAMAN (Atatürk University)
Assoc. Prof.Dr. Selçuk ÖZDEMİR (Gazi University)
Assoc. Prof.Dr. Serçin KARATAŞ, Gazi University
Assoc. Prof.Dr. Serhat Bahadır KERT, Yıldız Technical University
Assoc. Prof.Dr. Serkan ŞENDAĞ, Akdeniz University
Assoc. Prof.Dr. Sibel SOMYÜREK (Gazi University)
Assoc. Prof.Dr. Sönmez PAMUK (Ondokuz Mayıs University)
Assoc. Prof. Susan Palmer-Conn (Liverpool John Moores University)
Assoc. Prof.Dr. Şirin KARADENİZ, (Bahçeşehir University )
Assoc. Prof.Dr. Tolga GÜYER, (Gazi University)
Assoc. Prof.Dr. Ünal ÇAKIROĞLU, (Karadeniz Technical University )
Assoc. Prof.Dr. Yalın Kılıç TÜREL, (Fırat University)
Assoc. Prof.Dr. Yavuz AKBULUT, ( Anadolu University )
Assoc. Prof.Dr. Yüksel GÖKTAŞ, (Atatürk University )
Assist. Prof.Dr.Agah Tuğrul KORUCU (Necmettin Erbakan University)
Assist. Prof.Dr. Burcu KARABULUT COŞKUN (Kastamonu University)
Assist. Prof. Dr. Camille Dickson-Deane (University of West Indies Open Campus)
Assist. Prof. Dr. Daisyane Barreto (University of North Carolina)
Assist. Prof.Dr.Emin İBİLİ (Aksaray University)
Assist. Prof.Dr. Erhan GÜNEŞ (Ahi Evran University)
Assist. Prof.Dr. Uğur BAŞARMAK (Ahi Evran University)
Assist. Prof.Dr. Serdar Çiftci (Adnan Menderes University)
Assist. Prof. Dr. Erkan TETİK (Uşak University)
Assist. Prof. Dr. Eunbae Lee (Georgia Southern University)
Assist. Prof.Dr.Fırat SARSAR (Ege University)
Assist. Prof.Dr.Gökçe BECİT İŞÇİTÜRK (Nevşehir Hacı Bektaşı Veli University)
Assist. Prof.Dr.Güzin MAZMAN (Uşak University)
Assist. Prof.Dr.İbrahim ARPACI (Gaziosmanpaşa University)
Assist. Prof.Dr.Mehmet Emin AKSOY (Gaziosmanpaşa University)
Assist. Prof.Dr.Meltem KURTOĞLU ERDEN (Uşak University)
Assist. Prof.Dr.Necmi EŞGİ (Gaziosmanpaşa University)
Assist. Prof.Dr.Nezih ÖNAL (Niğde University)
Assist. Prof.Dr.Özcan ÖZYURT (Karadeniz Technical University)
Assist. Prof.Dr.Salih BARDAKCI (Gaziosmanpaşa University)
Assist. Prof.Dr.Sema ÜNLÜER (Anadolu University)
Assist. Prof.Dr.Şemseddin GÜNDÜZ (Necmettin Erbakan University)
Assist. Prof.Dr.Vildan ÇEVİK (Gaziosmanpaşa University)
Assist. Prof.Dr.Emine CABI (Başkent University)
Assist. Prof.Dr.Engin KURŞUN (Atatürk University)
Assist. Prof.Dr.Erkan ÇALIŞKAN (Niğde University)
Assist. Prof.Dr.Fatma Gizem KARAOĞLAN YILMAZ (Bartın University)
Assist. Prof.Dr.Ferhat Kadir PALA (Aksaray University)
Assist. Prof.Dr.Fezile ÖZDAMLI (Yakın Doğu University)
Assist. Prof.Dr.Gamze ABUR (Muğla Sıtkı Kocaman University)
Assist. Prof.Dr.Halil ERSOY (Başkent University)
Assist. Prof.Dr.Halil İbrahim AKYÜZ (Kastamonu University)
Assist. Prof.Dr.Hamide ŞAHİNKAYASI (Mustafa Kemal University)
Assist. Prof.Dr.İbrahim ARPACI (Gaziosmanpaşa University)
Assist. Prof.Dr.Levent ÇELİK (Afyon Kocatepe University)
Assist. Prof.Dr.Levent DURDU (Kocaeli University)
Assist. Prof.Dr.Mehmet KAHRAMAN (Afyon Kocatepe University)
Assist. Prof.Dr.Mustafa YAĞCI (Ahi Evran University)
Assist. Prof.Dr.Neşe SEVİM (Mehmet Akif Ersoy University)
Assist. Prof.Dr.Nuray GEDİK (Akdeniz University)
Assist. Prof.Dr.Oğuz ÇETİN (Niğde University)
Assist. Prof.Dr.Özden ŞAHİN İZMİRLİ (Çanakkale Onsekiz Mart University)
Assist. Prof.Dr.Ramazan YILMAZ (Bartın University)
Assist. Prof.Dr.Serkan İZMİRLİ (Çanakkale Onsekiz Mart University)
Assist. Prof. Szu-Yueh justine Chien (University of Wisconsin Platteville)
Assist. Prof.Dr.Şerife AK (Adnan Menderes University)
Assist. Prof.Dr.Taner ARABACIOĞLU (Adnan Menderes University)
Assist. Prof.Dr.Türkan KARAKUŞ (Atatürk University)
Assist. Prof.Dr.Vesile Gül BAŞER GÜLSOY (Mehmet Akif Ersoy University)
Assist. Prof.Dr.Aslıhan SABAN, (Necmettin Erbakan University )
Assist. Prof.Dr.Eylem KILIÇ, (Yüzüncü Yıl University )
Assist. Prof.Dr.Kerem KILIÇER, (Gaziosmanpaşa University )
Assist. Prof.Dr.Mehmet KAHRAMAN, (Afyon Kocatepe University )
Assist. Prof.Dr.Necmettin TEKER, (Ankara University )
Assist. Prof.Dr.Ömer Faruk SÖZCÜ, (Fatih University )
Assist. Prof.Dr.Özden Şahin İZMİRLİ, (Çanakkale Onsekiz Mart University )
Assist. Prof.Dr.Serkan İZMİRLİ, (Çanakkale Onsekiz Mart University )
Assist. Prof.Dr.Sinan KAYA, (Mevlana University )
Assist. Prof.Dr.Tayfun TANYERİ, (Pamukkale University)
Assist. Prof.Dr.Veysel DEMİRER (Süleyman Demirel University)
Assist. Prof.Dr.Yusuf Levent ŞAHİN, (Anadolu University)
Lec.Dr. Mutlu Tahsin ÜSTÜNDAĞ (Gazi University)
Lec.Dr. Aslıhan KOCAMAN KAROĞLU (Gazi University)
Lec.Dr. Bilal ATASOY (Gazi University)
Lec.Dr. Çelebi ULUYOL (Gazi University)
Res.Asst. Dr. Mustafa Serkan GÜNBATAR (Yüzüncü Yıl University)
Res.Asst .Dr. Sevda KÜÇÜK (İstanbul University)
ICITS 2016 A m and Scope
Th s sympos um host both workshops and papers presentat ons. In add t on, relevant presentat ons of
compan es and organ zat ons n the field of nstruct onal technology w ll take place. The scope of the
paper presentat ons ncludes the follow ng major top cs:
Art fic al Intell gence Appl cat ons and Intell gent Tutor ng Systems
Ass st ve Technolog es
Construct v st Learn ng Approach and Technology
Contemporary Approaches n Instruct onal Technology Research
Cyber Worlds, Augmented Real ty, and Learn ng
D stance Educat on
Educat onal Games, S mulat ons, and Gam ficat on
Fl pped Learn ng
Human-Computer Interact on
Ind v dual D fferences and Adapt ve Learn ng Env ronments
Informat on Technolog es and Soc o-Psycholog cal Var ables
Instruct onal Des gn
IT Eth cs
Mob l Learn ng
Mult med a Appl cat ons
Profess onal Development and Teacher Educat on
Soc al Networks
Teacher Profic ency
Technology Integrat on n Educat on
Technology Leadersh p
Technology L teracy and Other Contemporary L terac es
V rtual School ng
Other IT Top c Not L sted Above
İÇİNDEKİLER
Görme Engelli ve Engelsiz Bireylerin Karşılıklı Oynayabileceği Web Tabanlı Bir Oyun Geliştirilmesi .... 16
Otistik Çocukların Mobil Araçlar Üzerinden Eğitsel Oyun Faaliyetlerinin Takip Edilebilmesi ve
Yönlendirilmesine Yönelik Uygulama Geliştirilmesi............................................................................ 17
Bilişim Teknolojileri Öğretmenleri İçin Scratch Bilgi Paylaşım Platformu Örneği ................................. 18
Sıkça Başvurulan Çevrimiçi Akademik Kaynaklara Erişim Problemlerinin Tespiti ................................ 19
Improving Elementary Student Teachers’ Self-Efficacy of Technology Embedded Scientific Inquiry: A
Case of Environmental Chemistry Course .......................................................................................... 20
Yeni nesil öğretim uygulamalarından bir örnek: EDpuzzle.................................................................. 21
Orta Öğretimde Tablet Kullanımının Öğrenci ve Öğretmenler Üzerindeki Etkileri .............................. 22
Üniversite Öğrencilerinde İnternet Bağımlılığı ................................................................................... 23
Eğitim Bilişim Ağı (EBA) Kullanımının Öğretmen Görüşleri Doğrultusunda Değerlendirilmesi ............. 24
Ortaokul Öğrencilerinin Fen ve Medya Okuryazarlık Düzeyleri .......................................................... 25
Geleceğin Şimdiki Teknolojisi: Beyin-Bilgisayar Arayüzleri ................................................................. 26
Bilim Kurgunun Gerçeğe Dönüştüğü Yer: Her Yerde Birden Bulunan Teknolojiler .............................. 27
Eğitim Örgütlerinde Bir Mobbing Unsuru Olarak Sosyal Paylaşım Siteleri ile Cep Telefonu ................. 28
Ortaokul Sekizinci Sınıf Öğrencilerinin Sosyal Ağ ve Anlık Mesajlaşma Uygulamaları Kullanımının ve
Türkçe Dersi Akademik Başarısı arasındaki İlişkinin Araştırılması ....................................................... 29
Modern Yüzyılın Yeni Olgusu Nomofobi Ve Üniversite Öğrencileri Arasında Yaygınlık Düzeyi............. 30
Siberzorbalık Konusunda Farkındalık Oluşturmaya Yönelik Web Tabanlı Bir Eğitsel Mobil Uygulamanın
Geliştirilmesi ve Uygulanması............................................................................................................ 31
Üniversite Web Sayfalarının Değerlendirilmesine Yönelik Bir Ölçek Geliştirme Çalışması ................... 32
Ortaöğretim Öğrencilerinin Problemli İnternet Kullanımlarının Akademik Güdülenme ve Zamanı Etkili
Kullanma Üzerine Etkisi..................................................................................................................... 33
Öğretmenlerin Teknolojik Pedagojik Alan Bilgileri İle Eğitime Teknoloji Entegrasyonuna Yönelik
Davranışları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi...................................................................................... 34
Powtoon Web Tabanlı Animasyon Hazırlama Aracının Eğitimde Kullanımına Yönelik Öğrenci
Görüşlerinin İncelenmesi .................................................................................................................. 35
Öğrencilerin Fen ve Teknolojiye Dönük Kavramları Günlük Hayatla İlişkilendirme Durumları ............. 36
Akademik Çevreler FATİH Projesini Nasıl Değerlendiriyor? 2010-2015 Yılları Arasında Yayımlanan
Makalelere Yönelik Betimsel Analiz Çalışması.................................................................................... 37
Oyun Tabanlı Çevrim İçi Sınıf Yanıtlama Sisteminin Öğretmen Adaylarının Temel Bilgi Teknolojileri
Başarısına Etkisi ve Öğretmen Adaylarının Bu Sisteme Yönelik Görüşleri ........................................... 38
The Impact of Game Based Online Student Response System on Prospective Teachers’ Basic
Information Technologies Achievement and Their Views about This System ..................................... 39
An Investigation of Theoretical Frameworks of Online Gaming Motivations Using Structural Equation
Modeling .......................................................................................................................................... 40
Ters Yüz Sınıf Modeli Çerçevesinde Gerçekleştirilmiş Çalışmalara Bir Bakış: İçerik Analizi .................. 41
Ödev/Görev Stresi Ölçeği: Ölçek Geliştirme, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması .................................... 42
1
Lise Öğrencilerinin Bilgi Teknolojilerinden Yararlanma Düzeyleri ....................................................... 43
Üç Boyutlu-Çok Kullanıcılı Sanal Ortamlarda Kaybolma: Actıve Worlds Örneği................................... 44
Mobil Artırılmış Gerçeklik Uygulamalarının Öğrencilerin Akademik Başarı ve Motivasyonuna Etkisi... 45
Eğitsel Web Sitelerinin BÖTE Öğretmen Adayları Tarafından Değerlendirilmesi ................................. 46
Lise Öğretmenlerinin Okul Yöneticilerinin Teknoloji Liderlik Yeterlikleri Hakkındaki Algıları ............... 47
Özel Eğitimde Hareket Tabanlı Teknolojilerin Kullanımı ..................................................................... 48
Öğretmenlik Mesleği açısından Dijital Yerlilik, Dijital Göçmenlik ve Dijital Melezlik ............................ 49
Öğretmen Eğitimi Kapsamında Dijital Öykülerin Tasarlanması, Geliştirilmesi ve Kullanılması:
Biçimlendirici Değerlendirme Araştırması.......................................................................................... 50
Türkiye’de Dijital Vatandaşlık Algısı ................................................................................................... 51
Hal Değişimiyle İlgili Kavram Yanılgılarının Giderilmesine Yönelik TGA Etkinliklerinin Geliştirilmesi .... 52
Bilgisayar Destekli Uygulamaların Van Hiele Geometrik Düşünme Düzeylerine Etkisi ......................... 53
Teknoloji Entegrasyon Modelleri Üzerine Bir Araştırma..................................................................... 54
Eğitimin Ekonomik İşlevi Bağlamında Yükseköğretim Programlarının Değerlendirilmesi .................... 55
Lise Öğrencilerinin Tablet Bilgisayar Kabul Durumlarının İncelenmesi................................................ 56
Öğretmenlerin İnternete Yönelik Epistemolojik İnançlarının İncelenmesi .......................................... 57
Üniversite Öğrencilerinin Facebook Gruplarındaki Bilgi Paylaşma Davranışlarının İncelenmesi .......... 58
Moodle Öğrenme Yönetim Sisteminde Analitik Yöntemlerle Belirlenen Performansların Akademik
Başarılar ile İlişkisi ............................................................................................................................. 59
Öğretmenlerin Eğitim Bilişim Ağına (EBA) İlişkin Görüşleri ................................................................. 60
Çevrimiçi Öğretime Kuramsal Bir Bakış – İşbirliğine Dayalı Özgürlük Kuramı ...................................... 61
Çevrimiçi Eşzamanlı Öğrenme Ortamlarında Öğrencilerin Bilişsel ve Sosyal Buradalıklarının Gelişiminin
İncelenmesi ...................................................................................................................................... 62
Öğretmen Adaylarının ADDİE Modeline Göre Materyal Geliştirme Süreçleri: E-Kitap Tasarımı ........... 63
Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi (BÖTE) Bölümü Öğrencilerinin Bilgi okuryazarlık Düzeyleri
ile Akademik Başarıları Arasındaki İlişki ............................................................................................. 64
Bilgisayar Kullanmadan Bilgisayar Bilimi Eğitimi: Öğretmen Adaylarının Görüşleri ............................. 65
Dijital Hikayeler için Dereceli Değerlendirme Ölçeği .......................................................................... 66
Okul Öncesi Öğrencilerinin Eğitici Sihirli Oyuncaklara Yönelik Tutumları ............................................ 67
Ortaokul Fen Eğitimde Artırılmış Gerçeklik Uygulamalarının Etkisi ..................................................... 68
İlköğretim Öğrencilerinin Ödev Hazırlama Yönelimlerinin Akademik Başarıya Etkisi........................... 69
Uzaktan Eğitim Alan Öğrencilerin Mobil Öğrenmeye Karşı Tutumlarının İncelenmesi ........................ 70
Content Analysis of#IUseTwitterBecause Trending Topic in Twitter .................................................. 71
Etkileşimli Video Kullanan Tıp Öğrencilerinin Karar Verme Süreçleri .................................................. 72
Use of a Learning Management System in Higher Education Environment: A Review from a
Perspective of a Faculty Member and Opinions of Students .............................................................. 73
Ters Yüz Sınıf Yönteminde Etkileşimli Video Kullanımının Başarı ve Video İzleme Süresine Etkisi ....... 74
2
Oyunlaştırılmış Ters Yüz Sınıf Uygulamalarına İlişkin Öğrenci Görüşleri.............................................. 75
BÖTE Öğrencilerinin Bölümlerine Yönelik Algısı: ANKARA Örneği....................................................... 76
Examination of Students’ Community of Inquiry Perceptions in Terms of Different Variables ............ 77
Uzaktan Eğitim Öğrencilerinin E-öğrenmeye Yönelik Tutumları ve Görüşleri...................................... 78
The Prediction Level of Individual Innovation Characteristics on Students’ Attitudes Towards Internet
Usage and Their Digital Empowerments............................................................................................ 79
Geleceğin Sınıfları: Oyunlaştırılmış Ters Yüz Sınıflar ........................................................................... 80
İlköğretim Öğretmenlerinin Teknolojik Pedagojik Alan Bilgileri ile Yaşam Boyu Öğrenme Eğilimleri
Arasındaki İlişki ................................................................................................................................. 81
Oyunsallaştırma Uygulamalarında Öğrencilerin Dijital Rozet Kullanım Durumlarının Sınıflandırılması 82
İstasyon Tekniği Kullanılarak Tasarlanan Öğrenme Ortamlarının Matematik Dersi Akademik Başarısına
Etkisi ................................................................................................................................................. 83
Lise Öğrencilerinin Sosyal Medya Kullanım Amaçlarının İncelenmesi ................................................. 84
Göz Hareketleri ile Bilgisayar Kullanma Sistemi ................................................................................. 85
New Trends In Educational Technology: Virtual Reality Applications ................................................. 86
Sınıf Öğretmenlerinin Bilişim Teknolojileri Yeterlik Düzeylerinin İncelenmesi .................................... 87
Ters-yüz Sınıf Modelinin Uygulama Eğilimlerinin İncelenmesi ............................................................ 88
Üstün Yetenekli ve Zekâlı Öğrencilerin Öğretmenlerine Yönelik Stratejiler ........................................ 89
Değerler Eğitiminde Dijital Öykülerin Rolü......................................................................................... 91
Duval’in Bilişsel Modeline Uygun Öğrenme Ortamı Tasarımı ............................................................. 92
Türkiye’de Mobil Öğrenme ile İlgili Tez Çalışmalarının İçerik Analizi................................................... 93
Uyarlanabilir Öğrenme Ortamlarındaki Değişkenlere İlişkin Bir Analiz Çalışması: 2000-2015 .............. 94
Akademik Güdülenmenin Arttırılması ve Zamanı Etkili Kullanmaya Yönelik Hazırlanan Eğitim
Programının Ergenlerin Problemli İnternet Kullanımlarına Etkisi........................................................ 95
Eğitim Bilişim Ağı (EBA)’nın Kullanılabilirliği: Fen Bilgisi Öğretmen Adayları Örneği ............................ 96
Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Teknolojik Pedagojik Alan Bilgilerinin Çeşitli Değişkenler Açısından
İncelenmesi ...................................................................................................................................... 97
6. ve 8. Sınıf Öğrencilerinin Bilgisayar ile İlgili Öz Yeterlik Algıları ....................................................... 98
Etkileşimli E-Kitapta İçerik ve Gezinim Uyarlaması ............................................................................. 99
FATİH Projesi Etkileşimli Sınıf Yönetimi Uzaktan Eğitiminin Amaçlarına Ulaşma Düzeylerine İlişkin
Öğretmen Algıları............................................................................................................................ 100
Sınıf Öğretmeni Adaylarının ve Sınıf Öğretmenlerinin Görüşlerine Göre Eğitsel Bilgisayar Oyunlarıyla
Öğretim .......................................................................................................................................... 101
Türkiye, ABD ve Avrupa’da Eğitim Teknolojisi Araştırmalarında Gözlenen Eğilimler ......................... 102
Öğretmen Adaylarının Medya Okuryazarlık Düzeyleri ve Sosyal Medya Kullanım Durumları Arasındaki
İlişkinin İncelenmesi ........................................................................................................................ 103
Farklı Açılardan Kodlama Eğitimi ..................................................................................................... 104
What is Abstraction in Computational Thinking? ............................................................................. 105
3
Eğitim Ortamlarında Artırılmış Gerçeklik Uygulamalarının Kullanımı ................................................ 106
Identification of Learning and Study Strategies, and Metacognitive Awareness of University Students
in Science Education: A Survey Study .............................................................................................. 107
Okul Öncesi Öğrencilerinin Akıllı Telefon Kullanımında Maruz Kaldıkları Riskler ve Çözüm Önerileri 108
Eğitim Bilişim Ağı (EBA)’ndaki Matematik Dersi İçeriğine İlişkin Öğretmen Görüşleri: Trabzon İli Örneği
....................................................................................................................................................... 109
Bilişim Teknolojileri Öğretmen Adaylarının Bilişim Teknolojileri Laboratuvar Algıları ....................... 110
Klasik ve Çağdaş Öğrenme Paradigmaları, Teori ve Modelleri: Sistematik Bir İnceleme .................... 111
Opinions on Using Computer of the Students with Mild Intellectual Disabilities .............................. 112
İlkokul 2 ve 3. Sınıf İngilizce Dersi Elektronik Ders Kitaplarının Eğitsel Açıdan İncelenmesi ............... 113
İlkokuldaki Öğretmen, Öğrenci ve Velilerin Dijital Okuryazarlığa İlişkin Görüşleri ............................. 114
Klasik Test Teorisi Hesaplamalarını Yürütebilen Açık Kaynak Kodlu ve Türkçe Web Uygulamasının
Tanıtımı .......................................................................................................................................... 115
Laboratuvar Cihazlarının Artırılmış Gerçeklik ile Tanıtılması ve Kullanılması ..................................... 116
Artırılmış Gerçeklik Ortamında Dinamik Sensor Kıtının Tasarımı ve Uygulaması ............................... 117
Fen Eğitiminde Artırılmış Gerçeklik Kullanımına Yönelik Bir Örnek Uygulama .................................. 118
Uzaktan Eğitim Sürecinde Başarılı Olabilmek İçin Öğretim Elemanları Değerlendirmeleri: Ordu
Üniversitesi Örneği ......................................................................................................................... 119
Bilişim Teknolojileri Destekli Öğrenim (BTDÖ) ve FATİH Projesine Öğretmenlerin Yaklaşımı ............ 120
Pedagojik Formasyon Öğrencilerinin Öğrenme ve Ders Çalışma Stratejilerinin Belirlenmesi ............ 121
Ortak Derslerin Uzaktan Eğitimle Verilmesi: Ordu Üniversitesi Örneği ............................................. 122
Eğitimde Yeni Bir Eğilim: Koçluk ve Ülkemizdeki Uygulanabilirlik Durumu........................................ 123
FeTeMM Okullarının İşleyişine Yönelik Bir Değerlendirme ............................................................... 124
Ortaokul Öğrencilerinin Artırılmış Gerçeklik Uygulamalarına Karşı Olan Tutumlarının Çeşitli
Değişkenler Açısından İncelenmesi.................................................................................................. 125
The Evaluated Students’ and Teachers’ Eyes of Used Interactive Whiteboard in Free Activities Course
....................................................................................................................................................... 126
Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü Öğretmen Adaylarının Dijital Yerli Özelliklerinin
İncelenmesi .................................................................................................................................... 127
Scratch Programlama Ortamının Bilgisayar Mühendisliği Öğrencileri Tarafından Kabulü.................. 128
Mobil Öğrenme Uygulamalarında Temel Alınan Öğrenme Teorileri ................................................. 129
Uzaktan Sınav Yapma Tekniklerinde Yeni Yaklaşımlar ...................................................................... 130
Din Öğretiminin Yapılandırmacı Temelleri ve Yeni Bir Öğrenme-Öğretme Materyali Olarak Zihin
Haritaları ........................................................................................................................................ 131
Türkçe Kitlesel Açık Çevrimiçi Derslerde Öğrenen Etkinlikleri........................................................... 132
Bilgisayar Kullanarak Ev Ödevi Yapma Sıklığının Öğrenci Başarısına Etkisi ........................................ 134
Bilişim Teknolojileri Öğretmen Adaylarının E-Öğrenme Stillerinin Belirlenmesi................................ 135
Programlama Eğitiminde Robot Kullanımının Uzamsal Yeteneğe Etkisi ............................................ 136
4
Programlama Eğitiminde Robot Kullanımı Hakkındaki Öğrenci Görüşleri ......................................... 137
Çocukların Kodlama Öğrenebilecekleri Ortamların İncelenmesi....................................................... 138
Programlama Öğrenmek Gerçekten Zor mu? Yazılım Mühendisliği Birinci Sınıf Öğrencileri ile Bir
Durum Çalışması ............................................................................................................................. 139
Yazma Eğitiminde Web 2.0 Araçlarının Kullanımı ve Eğitsel Çıktılara Etkisi....................................... 140
Okul Öncesi Eğitimde Kullanılmak Üzere Bir Çizgi Film Geliştirme Süreci ......................................... 141
Teknoloji Entegrasyon Matrisleri..................................................................................................... 142
Oyunlaştırmanın Motivasyona ve Derse Katılıma Etkileri ................................................................. 143
Öğretmen Adaylarının Öğretimde WebQuest Kullanımına Yönelik Algılarının İncelenmesi............... 144
Bilimsel Araştırma Projesi (BAP) Destekli Eğitim Teknolojileri Doktora Tezlerinin İçerik Analizi (20102015) .............................................................................................................................................. 145
Durumlu Öğrenme Ortamını Desteklemek Amacıyla Geliştirilen Mobil Kelime Öğrenme Sisteminin
İngilizce Öğrenenler Tarafından Değerlendirilmesine Yönelik Nitel Bir Çalışma ................................ 146
2003-2015 Yılları Arasında Öğretim Teknolojileri Alanında Yazılmış Doktora Tezlerinin İçerik Analizi147
Klinik Danışmanlık Modeli: Öğretmen Adayı Yetiştirme Sürecinde Yardımcı Bir Model .................... 148
Bilgisayar Destekli Fen Öğretimi ile İlgili Yapılmış Çalışmaların İncelenmesi ..................................... 149
Yeni Trend Teknolojilerin Eğitimle Bütünleştirilmesi ........................................................................ 150
Simetri Konusunda Hazırlanan Bilgisayar Destekli Öğretim Materyaline Karşı Öğretmen Görüşleri .. 151
Milli Eğitim Bakanlığı Tarafından Hazırlanan V Sınıf Uygulamasının Kullanılabilirlik Analizi ............... 152
Eğitsel Dijital Oyunlarda Bilgi-İşlemsel Düşünme: Bir Ölçme Aracı Geliştirme Çalışması ................... 153
Zekâ Oyunlarının Türkçe ve Matematik Derslerinde Kullanılmasının Ortaokul öğrencilerinin Problem
Çözme Becerilerine, Akademik Başarılarına ve Derse Katılımlarına Etkisi ......................................... 154
Özel Yetenekli Öğrencilerin Teknoloji Kullanımları, Teknolojik Gelişmelere İlişkin Görüşleri Ve
Düşünceleri..................................................................................................................................... 155
Integration of Science Education and Computational Thinking ........................................................ 156
Developing and Analyzing of Distance Learning Infrastructure According to Adnan Menderes
University 5(I) Courses .................................................................................................................... 157
Liseli ve Üniversiteli Gençlerde İnternet Bağımlılığı: Bazı Psikolojik, Sosyal ve Kişisel Değişkenler
Açısından Bir Değerlendirme........................................................................................................... 158
Internet Addiction of High School and University Students: An Assessment in Terms of Some
Psychological, Social and Personal Variables ................................................................................... 159
Öğrenme Ortamları ve Sosyal Ağ Analizi.......................................................................................... 160
Engellilere Yönelik E-Öğrenme Ortamları Konusunda Yapılmış Çalışmaların Lisansüstü Tezlere Dayalı
Analizi: YÖK Veri Tabanı Örneklemi ................................................................................................. 161
Bulut Tabanlı Moodle Öğrenme Yönetim Sisteminin Kullanılabilirlik Analizi ..................................... 162
Bilişim Teknolojileri Öğretmen Adayları ile Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Bilgisayar Kaygılarının
Karşılaştırılması............................................................................................................................... 163
Bilgisayar Programcılığı Öğrencilerinin Algoritma ile İlgili Metaforları .............................................. 164
Investigation of the Emotions Pre-service Teachers Feel with regard to Web 2.0 Tools ................... 165
5
Problemli İnternet Kullanımı İle Depresyon, Anksiyete ve Stres İlişkisi: Türkiye'de Bir Grup Üniversiteli
Genç Üzerinde Bir İnceleme ............................................................................................................ 166
Barriers in front of Technology Integration: A case study of Faculty Technology Mentoring Project
....................................................................................................................................................... 167
Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı Dersleri Kapsamında Eğitim Fakültesi ve MEB Okullarının
İşbirliği ............................................................................................................................................ 168
The Priority Given to Questions Including Colorful and Colorless Figures by Undergraduate Students
....................................................................................................................................................... 169
Öğretim Teknolojisi ve Materyal Geliştirme Dersinin Kazanımlar Boyutunda Değerlendirilmesi ....... 170
Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Eğitim Amaçlı İnternet Kullanımı.................................................. 171
Teknoloji Destekli Öğretim Sürecinin Matematik Öğretmen Adaylarının Teknolojiye Yönelik Algıları
Üzerindeki Etkisi ............................................................................................................................. 172
The Opinions of Math Teacher Candidates about the Preparations They Made for Using Technology in
Teaching Math................................................................................................................................ 173
Üniversite Öğrencilerinin Facebook Bağımlılığının Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi:
“Kastamonu Üniversitesi Örneği” .................................................................................................... 174
Türkiye’de Yükseköğretimde Uzaktan Eğitim Uygulamaları: 2010-2015 Yılları Arası Durum Çalışması
....................................................................................................................................................... 175
Sosyal Medya Paylaşım İçeriklerinin Eğilim Belirlemede Kullanılması ............................................... 176
Programlama Öğretiminde Çözümlü Örnek Kullanımı: Bir Betimsel Tarama Çalışması ..................... 177
Drama ve Müzik Derslerinde Teknoloji Kullanimina Yönelik Öğretmen Görüşleri ............................. 178
Kodlama Dersi Hakkında Bilişim Teknolojileri Öğretmenlerinin Görüşleri......................................... 179
Öğretmen Adaylarının Sayısal Yetkinlik Düzeyleri ve Çevrimiçi Bilgi Arama Stratejilerinin İncelenmesi
....................................................................................................................................................... 180
Öğretmen Adaylarının Bilgisayar Deneyimleri İle Bilgisayara Karşı Tutumları Arasındaki İlişkinin
İncelenmesi .................................................................................................................................... 181
Eğitimde Bilgi İşlemsel Düşünme Uygulamaları ............................................................................... 182
İlk Öğretim 1. Sınıf Hayat Bilgisi Dersi Öğretiminde Çoklu Ortam Uygulamalarının Öğrenci Başarısı
Üzerine Etkisi .................................................................................................................................. 183
Öğretim Tasarımı Sürecinin Bir Parçası Olarak Büyük Veri ve Veri Madenciliği Yöntemleri ............... 184
The Effect of Gamification on Distance Education, Learning Management Systems, Instructor and
Students ......................................................................................................................................... 185
Çevrimiçi Öğrenme Ortamlarında Öğrencilerin Ders Takip Durumlarının Akademik Başarılarına Etkisi
....................................................................................................................................................... 186
The Examination of Using Social Media Habits of High School Students .......................................... 187
Effects of a Reading Software on the Reading Attitudes of Students with Reading Difficulties ......... 188
The Effect of The Use of Interactive White Boards on Secondary School Students’ Turkish Speaking
Skills ............................................................................................................................................... 189
Web Tabanlı Öğrenme Yönetim Sistemi Tasarımı ve Öğrenci Görüşleri............................................ 190
6
Öz-Yargılamanın Psikolojik Sağlamlık İle Siber Zorba ve Mağdur Olma Arasındaki İlişkide Aracılık Rolü
....................................................................................................................................................... 191
Ortaokul Öğrencilerinin Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Dersine Olan İlgisizliğinin Nedenleri ............ 192
Sosyal Medya Kullanım Amaçları, Kişilik Tipi, Sınıfta Akıllı Telefon Kullanımı ve Akademik Başarı
Arasındaki İlişkiye Dair Bir İnceleme ................................................................................................ 193
Developing Proficiency of Students Especially in the Algebra Problems Which Are Difficult for Them
by Means of Customized Automatic Question Generation .............................................................. 194
Uludağ Üniversitesi Kurum, Eğitim ve Araştırma Faaliyetleri Yönetişim Sistemi (UKEY) Kullanılabilirlik
Değerlendirmesi ............................................................................................................................. 195
Matematik Öğretiminde Elektronik Tablo Kullanımı: Bir Sınıf İçi Uygulama Örneği........................... 196
Effects of Group Discussion on Videos during the Flipped Classroom Application ............................ 197
Fen Öğretiminde Bilgisayar Destekli Uygulamaların Gerekçeleri Hakkında Öğretmen ve Öğrenci
Görüşleri......................................................................................................................................... 198
Tablet Bilgisayar Üzerinden Etkileşimli E-Kitap Uygulamasına Yönelik Öğrenci Görüşlerinin
Belirlenmesi .................................................................................................................................... 199
Bulanık Mantık ve Kısıt Tabanlı Öğrenci Modeli Temelli Zeki Öğretim Sistemi Model Önerisi ........... 200
Measuring the Prevalence of Foreign Originated Words on the National Newspapers using Search
Engines ........................................................................................................................................... 201
Instructional Technologists’ Definition of ICT Literacy ..................................................................... 202
Üniversiteli Gençlerde Kişilik Özelliklerinin Phubbing Üzerindeki Etkisi ............................................ 203
Akademik Personelin Uzaktan Eğitime Yönelik Tutumlarının İncelenmesi ........................................ 204
Problemli İnternet Kullanımının Benlik Saygısı ve Öznel İyi Oluş ile Açıklanabilirliği.......................... 205
The Use of Facebook as an Educational Tool: A Metaphor Analysis ................................................. 206
FATİH Projesi Kapsamında Öğretmenlerin Teknostres Sebeplerinin İncelenmesi ............................. 207
An Examination of Pre-Service Teachers’ Experiences and Confidences With ICT ............................ 208
Sosyal Medya Bağımlılık Ölçeği (SMAT17) ....................................................................................... 209
The Potential Use of Tablets in Improving Students’ Speaking Skillls ............................................... 210
Trust, Privacy Concerns, and Self-Disclosure on Facebook among American and Turkish Students .. 211
Akademik Teşvik Uygulamasının İlk Sonuçlarına Ait Değerlendirmeler............................................. 212
Analysing the Personal Experiences and Views of Pre-Service Teachers on E-Learning .................... 213
Analysing The Use of İnformation and Communications Technology in Hasan Kalyoncu University in
Terms of Three Aspects: Technology, Experience and Confidence ................................................... 214
Bilişim Teknolojileri Rehber Öğretmeni Olmak: Beklentiler ve Mesleki Roller .................................. 215
Facebook Sosyal Ağının Eğitim Amaçlı Kullanılması: Bir Alan Çalışması ............................................ 216
The Relationships Between Communication Skills and Cyberbullying of Candidate Teachers ........... 217
Determination of Awareness and Experience about Digital Footprint of High School Students ........ 218
İnternet Kullanımının İyi Oluş Üzerindeki Etkisi: Meta-Analiz........................................................... 219
The Evaluated Students’ Eyes of Used Virtual Manipulatives in Elective Mind Puzzle Course ........... 220
7
Analysing the Impacts of Using robots in Primary Education with Mats ........................................... 221
A 3D Learning Environment for Students with Specific Learning Disabilities in 1st - 3rd Grades: A
Design and Development Study ...................................................................................................... 222
Özel Öğrenme Güçlüğü Yaşayan Öğrenciler İçin Elle Kavranabilir Nesnelerle Mobil Eğitsel Bir
Uygulama Geliştirme: Fen ve Teknoloji Dersi Örneği ....................................................................... 223
The Perceptions of High School Students, Their Parents and Teachers about Essay Tests in Turkey . 224
Zihinsel Engelli Bireyler için Geliştirilmiş Eğitsel Tablet Uygulamasının Kullanışlılık Çalışması ........... 225
Özel Eğitim Öğretmen Adaylarının Teknoloji Kabulü ve Kullanımının İncelenmesi............................ 226
An Investigation into EFL Learners’ Perceptions towards Online Dictionary Use: The Case of KTU ... 227
Usability Evaluation of EBA Portal: A Mixed Method Study ............................................................. 228
Öğrenme Kuramları Perspektifinden Öğretim Materyalleri.............................................................. 229
BÖTE Bölümü Öğretmen Adaylarının Dönüştürülmüş Özel Öğretim Yöntemleri Dersi Öncesi ve Sonrası
Sınıf Kavramına İlişkin Algılarının Metaforlar Aracılığıyla Belirlenmesi.............................................. 230
Internet English Neologism: Twitter ................................................................................................ 231
Bilgisayar Bilimi Müfredatı Oluşturmaya Yönelik Bilişim Teknolojileri Öğretmenlerinin Görüşleri..... 232
EFL Learners’ Experiences on Self-regulated Listening in a Mobile Environment.............................. 233
Emotional Presence in Online Learning ........................................................................................... 234
Öğretmen Adaylarının İletişim Becerileri ile Sosyal Ağ Sitelerini Kullanım Amaçları Arasındaki İlişkinin
İncelenmesi .................................................................................................................................... 235
Problem Temelli Öğrenme Ortamları İçin Etkinlik Deposu Geliştirilmesi .......................................... 236
Yüksek Öğretimde Teknoloji Kullanımına Yönelik Yayınların Bilimetrik Analizi.................................. 237
Öğretmen Adaylarının Bakış Açısıyla 21. Yüzyılda Dijital Öğrenme ................................................... 238
Özel Öğrenme Gereksinimi Olan Öğrencilerin Okuma Başarısını Artırmaya Yönelik Web Tabanlı
Öğretim Yazılımı: Tasarım ve Geliştirme .......................................................................................... 239
Teknoloji Destekli Matematik Eğitiminin Değerlendirilmesi: Öz ve Akran Değerlendirme................. 240
Sosyal Çevrenin Gözünden Güvenli İnternet Kullanımı .................................................................... 241
Öğretmen Adaylarının Problemli Mobil Kullanımı ............................................................................ 242
Okul Rehber Öğretmenleri Gözünden İlköğretim Öğrencilerinin Çevrimiçi Risklerle Mücadelesi ...... 243
Sanal Manipulatif Destekli Çalışma Yapraklarının Tasarım, Pedagojik, Matematiksel ve Bilişsel Açıdan
Uygunluğu ...................................................................................................................................... 244
Öğrenme Ortamlarında WebQuest Tasarlama Süreçlerinin İncelenmesi .......................................... 245
Matematik Öğretmen Adaylarının Teknoloji Entegrasyonu ile ilgili Görüşleri ................................... 246
Matematiği Öğrenme ve Öğretme Sürecinde Teknoloji Entegrasyonu: Araçlar ................................ 247
Öğretmen Adaylarının Geometri Konularındaki Teknolojik Pedagojik Alan Bilgilerinin İncelenmesi.. 248
Bilişim Teknolojileri Rehber Öğretmenleri ve Standartlar Açısından Teknoloji Koçluk Rolleri............ 249
Öğretim Teknolojilerinin Akademik Başarıya Etkisi: Türkiye Adresli Çalışmaların Meta-Analizi ......... 250
Artırılmış Gerçeklik Uygulamalarında “Etkileşim”: Akıllı AR-Karakter ............................................... 251
Türkiye’de Güvenli İnternet Kullanımına Yönelik Uygulamalar ve Sosyal Çevrenin Etkisi .................. 252
8
Uzaktan Eğitim Yoluyla Verilen Kampüs Tabanlı Derslerde Karşılaşılan Sorunların İncelenmesi ........ 253
Kodlama Öğretiminde Robot Kullanımı: mBot Örneği ...................................................................... 254
Ankara’da Yaşayan Yaşlıların İnternet Kullanım Durumlarının Belirlenmesi...................................... 255
Eğitim Ortamlarında Durum Çalışması Deseninin Yeri ve Önemi ...................................................... 256
Dijital Oyun Ortamında Tasarım Yapmanın, Lise Öğrencilerinin Uzamsal Becerisine ve Üçgen
Başarısına ve Özyeterliliğine Etkisi................................................................................................... 257
Eğitimcilerin Gözüyle Siber Zorbalık ................................................................................................ 258
Öğretmen Adaylarının Nomofobik Davranışları ve Akıllı Cep Telefonlarına Yönelik Tutumlarının
Belirlenmesi .................................................................................................................................... 259
WhatsApp Eğitim Amaçlı da Kullanılabilir mi?.................................................................................. 260
Blok Temelli Eğitsel Programlama Dilleri: Ama Hangisi? .................................................................. 261
İnteraktif Kitaplar Yeterince Etkili mi?: Bir Rubrik Geliştirme Çalışması ............................................ 262
Matematik Öğretiminde E-çalışma Yaprakları.................................................................................. 263
Bilişim Teknolojileri Öğretmen Adaylarının Teknoloji Metaforları: Determinist Bakışa Dayalı Bir
İnceleme......................................................................................................................................... 264
Öğretmen Adaylarının Gelecek Zaman Perspektifleri, Karar Verme Stilleri ve Dijital Vatandaşlık
Becerileri İlişkisi .............................................................................................................................. 266
Teknoloji Entegrasyonu Önündeki Yeni Engeller .............................................................................. 267
Pedagojik Formasyon Sertifika Öğrencilerinin Teknoloji Kavramına İlişkin Algıları: ........................... 268
Metafor Analizi Örneği .................................................................................................................... 268
Öğretim Materyali Olarak Dijital Hikaye Geliştirme Aşamalarının İncelenmesi ................................. 269
Çevrimiçi Topluluklarda Katılımı Etkileyen Faktörler ve Arttırmaya Yönelik Öneriler ........................ 270
Türkçe Öğretmen Adaylarının Bilişim Teknolojilerinin Eğitimde Kullanımı Konusundaki Farkındalıkları
....................................................................................................................................................... 271
Türkçe Dersine Yönelik Eğitsel Bilgisayar Oyunlarının Türkçe Dil Bilgisi ve Eğlence İlkeleri Açısından
İncelenmesi .................................................................................................................................... 272
İnternette Çocuklara Yönelik Riskler ve Ailelerin Bilinçlendirme Faaliyetlerindeki Rolü .................... 273
Sınıf Öğretmenlerinin Bilgisayara Erişim Durumları ve Öğrenme Yolları ........................................... 274
Dijital Oyun Tabanlı Öğrenmeye Yönelik 2010-2016 Yılları Arasında Yapılan Araştırmaların İçerik
Analizi ............................................................................................................................................. 275
Çizgi Film Yardımıyla Öğrenilen Geometrik Kavramların Günlük Hayat ile ilişkilendirme ve Yaratıcılık
Açısından İncelenmesi..................................................................................................................... 276
Hareket Algılama Teknolojisinin Zihinsel Engeli ve Bedensel Gelişim Yetersizliği Bulunan Öğrencilerin
Eğitiminde Kullanımında Öğrenme Başarısı Değişkenlerinin Belirlenmesi ........................................ 277
Design and Use of A Blended Learning Environment: Enablers and Barriers of Preservice Students . 278
Bireylerin Problem Çözme Becerileri ile İnternet Bağımlılık Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi
....................................................................................................................................................... 279
İngilizce Dersine Yardımcı Olabilecek Öğrenme Aracı Tasarımı: Bir Mobil Uygulama Çalışması ......... 280
Fen Bilgisi Öğretmenlerine Yönelik STEM Hizmet-içi Eğitim Programı: Pilot Çalışma ........................ 281
9
Disiplinler Arası STEM Yaklaşımına Yönelik Yapılan Çalışmaların İçerik Analizi .................................. 282
Öğretmenlerin Eğitsel Yazılımlara İlişkin Görüşlerinin Çok Yönlü Olarak Değerlendirilmesi .............. 283
Transferring Desktop Experience into Mobile Experience: A Case Study from Cognitive Load
Perspective ..................................................................................................................................... 284
Kodlama Öğretiminde Hedef-Bazlı Senaryo Kullanımı...................................................................... 285
BÖTE Öğrencilerinin Elektronik Kitaplarda Bulunan Özellikler Hakkındaki Düşüncelerinin İncelenmesi
....................................................................................................................................................... 286
Uzaktan Eğitimde Üstbilişsel Etkinliklerin Tasarlanma Süreci ........................................................... 287
Bilgisayar Öğretiminde Akran Eğitimi .............................................................................................. 288
Oyunsallaştırma Etkinliklerinin Farklı Akademik Başarı Düzeyindeki Öğrencilerin Derse Katılımına
Etkisi ............................................................................................................................................... 289
Kullanımlar Doyumlar Kuramı Perspektifinden Lisans Öğrencilerinin Problemli Kullanım
Davranışlarının Yorumlanması......................................................................................................... 290
Teknoloji Entegrasyonu için Gerçekleştirilen Bir Mesleki Gelişim Etkinliğinin Kara Kutusu ............... 291
Examining Visual Programming Products of Novice Programmers: A Case Study ............................. 292
ODTÜ 100 MOOC Projesi: BİLGEİŞ ................................................................................................... 293
Pedagojik Formasyon Programı Türk Dili Ve Edebiyatı Bölümü Öğrencilerinin “Materyal” Kavramına
Yönelik Algıları Ve Görüşleri ............................................................................................................ 294
The Effect of Vocabulary Learning Mobile Phone Application on Vocabulary Development of EFL
Learners: A Case Study.................................................................................................................... 295
Bilişim ve Teknolojileri Derslerinin Sınıf Yönetimi Açısından İncelenmesi ......................................... 296
Bilişim Teknolojileri Öğretmenlerinin Kodlama Eğitimi Hakkındaki Görüş ve Önerileri ..................... 297
Bilgisayarca Düşünme Becerisinin Problem Çözme Süreci ile İlişkisinin İncelenmesi......................... 298
Uzaktan Eğitim Öğrencilerinin Öğrenme Stilleri Ve Doyum Düzeylerinin İncelenmesi: ATAUZEM
Örneği ............................................................................................................................................ 299
Yazılım Eğitiminde Kullanılacak Etkileşimli Video Geliştirme Sürecine İlişkin Bir Tasarım Önerisi ...... 300
Dil Eğitiminde Eşdizimsel Sözcüklerin Öğretiminde Mobil Uygulamaların Kullanımı ......................... 301
Mobil Öğrenme: Sınırlılıkları, Avantajları ve Dezavantajları.............................................................. 302
Öğretim Elemanlarının Teknolojik Pedagojik Alan Bilgisi Öz Yeterlilik Algılarının Çeşitli Değişkenler
Açısından İncelenmesi: Erzincan Üniversitesi Örneği ....................................................................... 303
Bilgisayar Okuryazarlığı Kavramı Üzerine Eleştirel Bir Bakış ............................................................. 304
FATİH Projesinin Uygulama Sürecinde Hizmet İçi Eğitime Yönelik Yeni Bir Bakış .............................. 305
Fen ve Teknoloji Öğretmenleri İle Yürütülen FATİH Projesi Uygulama Eğitimi ve Okul Hayatındaki
Yansımaları ..................................................................................................................................... 306
Ortaokul Öğrencilerinin Fen ve Medya Okuryazarlık Düzeyleri ........................................................ 307
Öğrencilerin Fen ve Teknolojiye Dönük Kavramları Günlük Hayatla İlişkilendirme Durumları ........... 308
Etkisi ............................................................................................................................................... 309
Klasik ve Çağdaş Öğrenme Paradigmaları, Teori ve Modelleri: Sistematik Bir İnceleme .................... 310
10
Bilişim Teknolojileri Destekli Öğrenim (BTDÖ) ve FATİH Projesine Öğretmenlerin Yaklaşımı ............ 311
Mobil Öğrenme............................................................................................................................... 312
Akademik Personelin Uzaktan Eğitime Yönelik Tutumlarinin İncelenmesi ........................................ 313
Çevrimiçi ve Etkileşimli Bir Sosyal Eğitim Platformu olan EBA (Eğitim Bilişim Ağı)’nın Kullanımında
Öğretmen Yeterlik Düzeylerinin Belirlenmesi .................................................................................. 314
İnternet Kafelerde Oyun Oynayan Çocukların İnternet Kafeleri Tercih Etme Nedenleri .................... 315
Reasons of Children to Choose Internet Cafes for Playing Computer Games.................................... 316
Sosyal Medya ve Anlık Mobil Mesajlaşma Uygulamalarında Siber Zorbalığa Maruz Kalma Ölçeğinin 317
Developing the Scale of Cyberbullying Exposure in Social Media and Instant Messaging Applications
....................................................................................................................................................... 318
Üniversite Web Sayfalarının Değerlendirilmesine Yönelik Bir Ölçek Geliştirme Çalışması ................. 319
Mobile Learning Opinions of The Prospective Teachers (Isparta Suleyman Demirel University
Sampling......................................................................................................................................... 320
Türkçe Tweet ve İçeriklerinin Analizi ............................................................................................... 321
Çocuklara Yönelik Programlama Eğitiminde Yeni Bir Araç: Sanal Dünyalar ....................................... 322
Teknopedagojik Tabanlı Öğretimin Öğretmen Adaylarının Teknoloji Kullanımına Yönelik Algısına
Etkisinin İncelenmesi ...................................................................................................................... 323
Hal Değişimiyle İlgili Kavram Yanılgılarının Giderilmesine Yönelik TGA Etkinliklerinin Geliştirilmesi .. 324
İnternete Sığınmak? Üniversite Öğrencilerinin Problemli İnternet Kullanımına Yaşamda Anlam, Öz
Yeterlik ve Öz Saygı Değişkenleri Üzerinden Bir Bakış ...................................................................... 325
BÖTE Öğretmen Adaylarının Eğitsel Çizgi Animasyon Tasarlama Adımlarının Sıralanması ................ 326
Üniversite Öğrencilerinin Derslerinde Oyunlaştırma Uygulamaları: Ölçek Geliştirme Çalışması ........ 327
Learners’ Epistemic Discourse about Food Future in an Asynchronous Online Discussion Environment
....................................................................................................................................................... 327
Etkileşimli Tahtanın Derslerde Kullanımına Yönelik 9, 10 ve 11. Sınıf Öğrencilerinin Algıları ............. 329
Öğretmenlerin Bilgi ve İletişim Teknolojilerine (BİT) Yönelik Tutumları Konya İli Bozkır İlçesi Örneği 330
Giyilebilir Teknolojilerin Eğitimde Kullanımı: Bilişim Etiği Açısından Bir Değerlendirme .................... 331
Çoklu Ortam Öğretim Tasarımında Metin Resim İlişkisi ................................................................... 332
Uzaktan Eğitimde MOOCs (Massive Open Online Courses) Etkisi ..................................................... 333
Bilgisayar Odaklı Yüksekokul ve Fakülte Öğrencilerinin Problemli Cep Telefonu Kullanım Durumları 334
Öğretmen Adaylarının Çevrimiçi Öğrenmeye İlişkin Hazır Bulunuşluk Durumlarının İncelenmesi ..... 335
Sınıf Öğretmeni Adaylarının Dijital Vatandaşlık Düzeyleri ve Demokratik Değerleri Arasındaki İlişkinin
İncelenmesi .................................................................................................................................... 336
Öğretmen Adaylarının Sanal Ortam Yalnızlık Düzeyleri ile E-Öğrenmeye Hazır Bulunuşlukları
Arasındaki İlişkinin İncelenmesi....................................................................................................... 337
Augmented Reality Use in Educational Meaning: A Content Analysis Study ..................................... 338
8. Sınıf Öğrencilerinin Bilgisayar Öz Yeterlik Algılarının Cinsiyet Değişkeni Bakımından İncelenmesi. 339
11
Öğretmen Adaylarının Mobil Destekli Harmanlanmış Öğrenme Ortamına Yönelik Görüşlerinin
İncelenmesi .................................................................................................................................... 340
Öğretmen Algıları............................................................................................................................ 341
Üniversite Öğretim Elemanlarının Bilgi Güvenliği Farkındalık Düzeylerinin İncelenmesi (Kastamonu
Üniversitesi Eğitim Fakültesi Örneği) ............................................................................................... 342
Sosyal Medya Kullanıcılarının Riskli Davranış Algıları ve Bu Davranışları Gerçekleştirme Sıklıkları..... 343
Bilgisayar Öğretmeni Adaylarının Yaratıcılık Düzeyleri ile Bireysel Yenilikçilik Özellikleri Arasındaki
İlişkinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi ........................................................................... 344
Pisa 2012 Verilerine Göre Türkiye’deki Öğrencilerin Akademik Başarıları İle Bilgi ve İletişim
Teknolojileri Aşinalıkları Arasındaki İlişki ......................................................................................... 345
The Evaluated of Proving with Computer Eyes of Mathematicians and Mathematics Educators ...... 346
Web 2.0 dan Web 3.0 a Eğitim Teknolojileri .................................................................................... 347
Öğretmen Adaylarının Mobil Öğrenmeye Yönelik Hazır Bulunuşlukları ve Tutumları İle Birlikte Akıllı
Telefon Kullanım Alışkınlıklarının İncelenmesi ................................................................................. 348
Bulanık Mantık Problemleri İçin Türkçe Bulanık Kontrol Arayüz Tasarımı ......................................... 349
Artırılmış Gerçeklik Teknolojisinin Özel Eğitime Gereksinim Duyan Bireylerin Gerçek Yaşam Deneyimi
Kazanabilmelerine Yönelik Etkisi ..................................................................................................... 350
Teknoloji Entegrasyon Matrisleri..................................................................................................... 351
Teknoloji Entegrasyon Matrisi’nin Öğrencilerin Fen Bilimleri Dersi Akademik Başarıları ve Teknoloji
Yeterliklerine Etkisi ......................................................................................................................... 352
Why Pre-Service IT Teachers Want to Attend A Seminar about Computer Programming Teaching in K12 Level? ........................................................................................................................................ 353
E-öğrenme Ortamlarında Sanal Gerçeklik ........................................................................................ 354
Yeni Nesil 3 Boyutlu Sanal Gerçeklik Ortamlarının Eğitsel Kullanımı: Müze Eğitimi Örneği................ 355
Öğrenci Öz-değerlendirme Becerilerinin Geliştirilmesinde Davranış Yönetim Araçlarının Etkililiğinin
Değerlendirilmesi............................................................................................................................ 356
Spor Eğitiminde Hareket Yakalama Kinect Teknolojisinin Uygulanması ........................................... 357
Fatih Projesinin 2.Fazında Etkileşimli Tahta Kullanımı ve Öğretmen Görüşleri.................................. 358
Eğitim Bilişim Ağı (EBA) Web Sitesinin Otantik Görevler ve Göz İzleme İle Kullanılabilirliğinin
İncelenmesi .................................................................................................................................... 359
Mobil Öğrenme Uygulaması: Matematik Cepte ............................................................................... 360
Eğitimde Artırılmış Gerçeklik Uygulamaları...................................................................................... 361
Bilişim Teknolojileri Öğretmen Adayları ile Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının................................... 362
Bilgisayar Kaygılarının Karşılaştırılması ............................................................................................ 362
Formation of Academic Research and Writing Group: A Design Based Research Approach.............. 363
Teknolojik Pedagojik Alan Bilgisi Konusuyla İlgili Ulusal Lisansüstü Tezlerin Yöntem ve İçerik Açısından
Değerlendirilmesi............................................................................................................................ 364
Yüksek Lisans ve Doktora Öğrencilerinin Akademik E-Usulsüzlük Yapma Durumlarının İncelenmesi 365
12
Araştırma Kaygısı ve Akademik E-Usulsüzlük Yapma Durumları arasındaki İlişkinin İncelenmesi: BÖTE
Bölümü Örneği................................................................................................................................ 366
Mathematics Education Pre-Service Teachers’ Educational Computer Game Design Experiences .... 367
Bilişim teknolojileri öğretmen adaylarının çözümlü örnek tasarın süreçlerinin incelenmesi ............. 368
Üstbilişsel Stratejilere Dayalı Çevrimiçi Öğrenmenin Bilişim Teknolojileri Öğretmen Adaylarının
Üstbilişsel Farkındalık Düzeylerine Etkisi ......................................................................................... 369
Phubbing: Kişilerarası İlişki Tarzları, Aile İlişkileri ve Demografik Özellikler Açısından Bir Değerlendirme
....................................................................................................................................................... 370
Üstbilişsel Stratejilerle Desteklenmiş Çevrimiçi Ortamın Bilişim Teknolojileri Öğretmen Adaylarının
Teknoloji Entegre Edilmiş Ders Planı Geliştirmedeki Performanslarına Etkisi ................................... 371
Sınıf Öğretmenlerinin Etkileşimli Tahtayı Kullanma Durumları ......................................................... 372
Etkileşimli Tahtanın Derslerde Kullanımına Yönelik Müzik Öğretmeni Adaylarının Algıları................ 373
Müzik Öğretmeni Adaylarının Bilgi ve İletişim Teknolojilerine (BİT) Yönelik Tutumları ..................... 374
Bilişim Alanında Değişik Kademelerde Eğitim Gören Öğrencilerin Girişimcilik Eğilimlerinin
Karşılaştırılması............................................................................................................................... 375
ASSURE Modeline Uygun Olarak TPAB Fen Etkinliğinin Geliştirilmesi ............................................... 376
TPAB Geliştirme Programına Yönelik Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Görüşleri ............................ 377
Sosyal Medya Paylaşım İçeriklerinin Eğilim Belirlemede Kullanılması ............................................... 378
Yabancı Dil Eğitimine Video Portfolyo Teknolojisi Entegrasyonu ...................................................... 379
Öğrencilerin Çevrimiçi Öğrenmeye Yönelik Hazır Bulunuşlukları ile İşlemsel Uzaklık Algıları Arasındaki
İlişkinin İncelenmesi ........................................................................................................................ 380
The Relationship between the Characteristics of the Lecturers in Different Departments and Teaching
Technologies................................................................................................................................... 381
Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü Öğrencilerinin Öğrenme Analitiğinin Gizlilik ve Etik
Boyutuyla İlgili Görüşleri ................................................................................................................. 382
Pre-Service Teachers’ Use and Perceptions of Web 2.0 Technologies in Teaching and Learning ...... 383
Bir Eğitsel Robot Kampının Değerlendirilmesi .................................................................................. 384
Liselerde Görev Yapan Branş Öğretmenlerinin Eğitim Bilişim Ağı Kullanım Tercihleri ve Yeterlikleri . 385
Eğitim Yöneticilerinin Dijital Vatandaşlık Algılarının Teknoloji Liderliklerine Etkileri ......................... 386
Fen Öğretiminde Eğitsel Çizgi Film Uygulaması: İlköğretim Öğrencilerinin Akademik Başarı Düzeyleri
ve Tutumları ................................................................................................................................... 387
Medya Okuryazarlık Kavramının Öğretmen Adayları Üzerindeki Algısının ve Bir Sınıf İçi Uygulama
Önerisi ............................................................................................................................................ 388
Enhancing Usability of Educational Adaptive Hypermedia Environments: Development of Intelligent
Authoring Tools .............................................................................................................................. 389
Bilgisayar Programcılığı Bölümü Gömülü Sistemler Dersinin Proje ile Yürütülmesinin Öğrencilerin
Başarılarına Etkisi ............................................................................................................................ 390
A Novel Adaptive on-line Course on Electrical DC motor ................................................................. 391
13
Reconsidering the Digital Storytelling Development in Flipped Classroom: Effectiveness of Videos and
Self-Evaluation of the Process ......................................................................................................... 392
NFC ile ANDROID Tabanlı Öğrenci Yoklama Sistemi: E-Yoklama ....................................................... 393
Öğretmen Adaylarının Ters-Yüz Öğrenme Süreçlerinde Çevrimiçi Ortamlara Yönelik Bağlılık
Düzeylerinin İncelenmesi ................................................................................................................ 394
Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin Second Life Ortamındaki Öğrenme Deneyimleri ile ilgili Görüşleri
....................................................................................................................................................... 395
Instructors’ Opinions about Best Practices in Distance Education .................................................... 396
Ergenlerde “Siber” Psikolojik Sağlamlık: Siber Zorbalar ve Onların Kurbanları .................................. 397
Kamu Spotu Tasarımı ile Geliştirilen Materyallerin Süreç ve Kazanımlar Açısından Değerlendirilmesi
....................................................................................................................................................... 398
Çok Kullanıcılı Dijital Öykü Oluşturma Platformu Tasarımı ............................................................... 399
BÖTE Bölüm Tercihinin Cinsiyete Göre İncelenmesi......................................................................... 400
İş Başvurularında Bilişim Personelinde Aranan Nitelikler Üzerine Bir İnceleme ................................ 401
The Perceptions of High School Students, Their Parents and Teachers about Essay Tests in Turkey . 402
Design Report of Geography Island Project: Description of Environment and Instructional Elements
....................................................................................................................................................... 403
Yükseköğretim E-Öğrenme Ekosisteminde Canlı Ders Kullanımı....................................................... 404
Ortaokul Öğretmenlerinin Mobil Öğrenmeye Yönelik Farkındalık Düzeylerinin Belirlenmesi ............ 405
Matematiğe Yönelik Mobil Uygulamaların Oyunlaştırma Öğeleri Açısından İncelenmesi ................. 406
İşitme Engelli Gençlerin Kelime İşlemciler Programı ile Broşür Hazırlama Süreci .............................. 407
Komputasyonel Düşünme Kavram Haritası...................................................................................... 408
Kodlama Eğitiminde Kullanılan Eğitsel Görsel Kodlama Ortamlarının Karşılaştırılması ...................... 409
Uzman ve Uzman Olmayan Video Oyunu Oyuncularının Öz-Düzenleme Süreçleri Açısından
İncelenmesi: Sokoban Örneği .......................................................................................................... 410
Eğitsel Videolarda Görsel İşaretleme Yöntemiyle Dikkat Çekmenin Göz İzleme Cihazıyla İncelenmesi
....................................................................................................................................................... 411
E-Öğrenme Ortamlarında Anlamlı Kodlama Stratejileri Öğretimi ..................................................... 412
Web Tabanlı Ödev Takip ve Değerlendirme Sisteminin Geliştirilmesine İlişkin Bir İhtiyaç Analizi ...... 413
Web Tabanlı Ödev Takip ve Değerlendirme Sisteminin Geliştirilmesine İlişkin Bir İhtiyaç Analizi ...... 414
Proje Tabanlı Mesleki Gelişim: Araştırma Görevlileri Üzerine Bir Araştırma ..................................... 415
E-Kitap İle Yürütülen Almanca Dersinin Öğrencileri Başarısı Üzerindeki Etkisi .................................. 416
Öğretmenlerin EBA İle İlgili Görüşleri .............................................................................................. 417
Çocukların Oyun Tercihleri: Sokak Temelli Oyunlar mı, Bilgisayar Temelli Oyunlar mı? .................... 418
Erzincan Üniversitesi Öğrencilerinin Uzaktan Eğitim İle İlgili Görüşleri ............................................. 419
Cognitive Traces from the Perspective of Students Navigation Patterns .......................................... 420
Üniversite Öğrencilerinin Karar Kurallarını Uygulama Becerilerinin Süreç İzleme Yöntemleriyle
İncelenmesi .................................................................................................................................... 422
14
Otizmli Çocuk ve Öğrenciler ile Çalışacak Öğretmenlerin Eğitimi için Web-tabanlı Mesleki Gelişim
Programı......................................................................................................................................... 423
Öğretmen Eğitiminde Bug-in-Ear Teknolojisinin Etkililiğinin Alanyazın Taraması Yoluyla İncelenmesi
....................................................................................................................................................... 424
Analizi ............................................................................................................................................. 425
Teknoloji Entegrasyonu için Gerçekleştirilen Bir Mesleki Gelişim Etkinliğinin Kara Kutusu ............... 426
Examining Visual Programming Products of Novice Programmers: A Case Study ............................. 427
Yazılım Eğitiminde Kullanılacak Etkileşimli Video Geliştirme Sürecine İlişkin Bir Tasarım Önerisi ...... 428
Teknoloji Entegrasyonu Çalışmalarında Kurumsal Birikimin Önemi: SAMR Modelinden Yansımalar . 429
Öğrencilerin BİT Yeterliklerinin İncelenmesinde Performans Temelli Ölçme .................................... 430
E-Öğrenme Ortamlarında Oyunlaştırma Yaklaşımı Kullanımının Öğrenenlerin Motivasyon Durumlarına
Katkısının İncelenmesi..................................................................................................................... 431
Erken Çocukluk Eğitiminde Mobil Teknolojilerin Kullanımı Hakkındaki Görüşlerin İncelenmesi ........ 432
Konuşma ve Sesli Okuma Becerilerinin Bürünsel Açıdan Çözümlenmesinde Kullanılabilecek Praat
Eklentileri ....................................................................................................................................... 433
Öğretmenlerin İnternete Yönelik Epistemolojik İnançlarının İncelenmesi ........................................ 434
Öğretmen Adaylarının Çevrimiçi Öğrenmeye İlişkin Hazır Bulunuşluk Durumlarının İncelenmesi ..... 435
Öğretmen Adaylarının İlköğretim Matematik Öğretiminde Teknoloji Kullanım Düzeyleri ................. 436
Simetri Konusunda Hazırlanan Bilgisayar Destekli Öğretim Materyaline Karşı Öğretmen Görüşleri .. 437
Yabancı Dil Öğreniminde Sosyal Ağ Yaklaşımının Kullanılabilirlik Açısından Değerlendirilmesi:
Busuu.com örneği ........................................................................................................................... 438
Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Broşürlerinin Öğretimsel Mesaj Tasarımı İlkelerine Uyumu, Hastalarda
Başarı Düzeyi ve Romizowski’nin Performans Aşamalarına Göre Davranış Örüntüleri ...................... 439
Üstün Yetenekli Öğrencilerle Bilgisayarsız Bilgisayar Bilimi Aktiviteleri ............................................ 440
Öğretmen Adaylarının Dijital Öyküleme Çalışmalarındaki Tercihlerinin Betimlenmesi...................... 441
Türkçe Öğretmeni Adaylarının Dijital Pedagojik Yeterliliklerinin Çeşitli Değişkenler Açısından
İncelenmesi .................................................................................................................................... 442
Eğitim Yöneticilerinin Teknoloji Lideri Olma Durumlarıyla İlgili Bir İnceleme .................................... 443
Artikülasyon Problemlerinin Tedavisine Yönelik Eğitim Yazılımı Geliştirilmesi .................................. 444
Üniversite Öğrencilerinin Facebook Gruplarindaki Bilgi Paylaşma Davranişlarinin İncelenmesi ........ 445
PISA 2012 Verilerine Göre Türkiye’deki Öğrencilerin Akademik Başarilari İle Bilgi Ve İletişim
Teknolojileri Aşinaliklari Arasindaki İlişki ......................................................................................... 446
Uzaktan Sınav Yapma Tekniklerinde Yeni Yaklaşımlar ...................................................................... 447
Öğrenme Ortamları ve Sosyal Ağ Analizi.......................................................................................... 448
Enhancing Usability Of Educational Adaptive Hypermedia Environments: Development Of Intelligent
Authoring Tools .............................................................................................................................. 449
Pedagojik Formasyon Öğrencilerinin Teknopedagojik Eğitim Yeterliliklerinin İncelenmesi ............... 450
15
Problem Temelli Öğrenmenin Farklı Üst Biliş Seviyesindeki Öğrencilerin Motivasyonu Üzerindeki Etkisi
....................................................................................................................................................... 451
Üniversite Öğrencilerinin Akıllı Telefon Kullanma Sürelerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi
....................................................................................................................................................... 452
....................................................................................................................................................... 453
Yükseköğretimde Siberaylaklık: Ders İçeriğinden Kaynaklanan Nedenler ve Çözümler ..................... 454
Mühendislik Fakültesi Yöneticilerinin, Öğretim Üyelerinin Ve Öğrencilerinin Teknoloji Kullanımına
Yönelik Görüşleri: Gümüşhane Üniversitesi Örneği.......................................................................... 455
Çevrimiçi Oyun Düzensizliği Ölçeği Kısa Formu (Internet Gaming Disorders Short-Form-[IGDSSF9])’nun Türkçeye uyarlanması...................................................................................................... 457
Eğitsel Veri Madenciliği Araştırmalarındaki Eğilimler ....................................................................... 458
Görme Engelli ve Engelsiz Bireylerin Karşılıklı Oynayabileceği Web Tabanlı Bir Oyun Geliştirilmesi
Mustafa Ali AKCA
Süleyman Demirel Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü
Isparta / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Metin BUDAKOĞLU
Süleyman Demirel Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü
Bildiri Özeti:
Günümüzde teknolojik araçların gelişimi ile birlikte görme engelli bireylerde bu imkanlardan faydalanmaya
başlamışlardır. Görme engellilere özel web siteleri, bilgisayar programları, sanal dijital kitap arşivleri vs başta
olmak üzere görme engellilere yönelik birçok araç bulunmakta ve her geçen gün de sayısı artmaktadır. Bu çalışma
ile amaçlanan görme engelli bireyleri kendilerine has dünyaları dışına çıkarıp engelsiz bireylerle ortak vakit
geçirebilmelerini olanak sağlayan bir oyun geliştirmektir. Çalışmada görme engelli bireylerin sesli dinleti ve fare
yardımı ile engelsiz bir bireyle oynayabileceği bir oyun geliştirilmiştir. Oyunu 2 farklı arayüzü bulunmaktadır. İlk
arayüz görme engelli birey için tasarlanmış olup tüm kontroller ses ve fare yardımı ile yapılmaktadır. Aynı oyunun
engelsiz birey için olan kısmında ise görsel öğeler bulunmaktadır. Bu web tabanlı oyun sayesinde klasik
uygulamaların aksine hem görme engelli, hem de engelsiz bir birey aynı oyunu karşılıklı oynayabilmektedir.
Geliştirilen oyun bir grup engelli ve engelsiz bireye karşılıklı oynatılmış olumlu sonuçlar alınmıştır.
Anahtar Sözcükler: görme engelli bireyler, web tabanlı oyun
16
Otistik Çocukların Mobil Araçlar Üzerinden Eğitsel Oyun Faaliyetlerinin Takip Edilebilmesi ve
Yönlendirilmesine Yönelik Uygulama Geliştirilmesi
Mustafa Ali AKCA
Süleyman Demirel Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Isparta /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Sevde Nur YILDIRIM
Bildiri Özeti:
Bu çalışmada otistik çocukların mobil araçlar üzerinden oynadığı eğitsel oyunların raporlarının uzaktan
öğretmenleri tarafından takip edilebilmesi ve gerektiğinde oyun ekranlarının değiştirilerek farklı oyunlara
yönlendirilmesine yönelik bir uygulama geliştirilmiştir. Uygulama otistik çocukların kullandığı mobil cihazlara
kurulabilen android tabanlı bir oyun ile web üzerinden öğretmenin oyun raporlarını takip edebileceği ve uzaktan
mobil cihaz üzerindeki oyun ekranını değiştirebileceği bir arayüze sahiptir. Öğretmen otistik çocuğun gün
içerisinde ne kadar süre oyun oynadığını ve oyunda ne kadar başarılı olduğunu kendi web arayüzünden takip
edebilmektedir. Ayrıca eğer çocuk aynı oyunda sürekli başarı sağlıyorsa veya sürekli başarısız oluyorsa öğretmen
çocuğu farklı bir eğitim içeren oyuna yönlendirebilmektedir. Bu çalışma ile otistik çocukların oyun tabanlı bazı
eğitsel faaliyetlerinin uzaktan takip edilebilmesi ve yönlendirilmesi amaçlanmıştır. Çalışma bir grup otistik çocuğa
uygulanmış ve öğretmenlerinden olumlu dönütler alınmıştır.
Anahtar Sözcükler: otistik çocuklar, mobil oyun
17
Bilişim Teknolojileri Öğretmenleri İçin Scratch Bilgi Paylaşım Platformu Örneği
Şerife Nur YILDIZ
Ege Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, İzmir/TÜRKİYE,
e posta: [email protected]
Tarık KIŞLA
Alev Ateş ÇOBANOĞLU
Bildiri Özeti
Günümüzde bilgi ve iletişim teknolojilerinin yaşadığı hızlı gelişimin etkisiyle, 21.yy insanından beklenen
beceriler de farklılaşmıştır. Buna göre bireylere iletişim, bilgi ve medya okur yazarlığı, düşünme ve problem
çözme, kendini yönetme ve işbirliği becerilerini kazandırmak ön plana çıkmıştır. Bu becerileri kazandırabilmek
amacıyla eğitimde daha fazla teknoloji kullanılmakta ve teknolojiokur yazarı üreten bireyler yetiştirmeye önem
verilmektedir. Bu doğrultuda, Dünyada ve Türkiye'de kodlama ve algortima eğitimi küçük yaşlardan itibaren
öğretim programlarına girmeye başlamıştır. Kodlama mantığını öğretmek ve algoritmik düşünme becerilerini
geliştirmek amacıyla eğitimde Scratch, Alice, Small Basic vb. çeşitli görsel programlama dili yazılımları
kullanılmaktadır. Küçük yaş gruplarına hitap eden bu yazılımlar, öğrencilerin programlamaya ilgi duymalarını ve
sevmelerini sağlayabilmek için görsellik ve canlandırma açısından oldukça zengin bir şekilde tasarlanmışlardır.
Türkiye'de, MEB tarafından, 2012-2013 öğretim yılı itibariyle bu yazılımlardan biri olan Scratch, 6. sınıf Bilişim
Teknolojisi ve Yazılım dersi öğretim programına dahil edilmiştir. Her ne kadar bilişim teknoloji öğretmenlerinin
bu konuda yeterli olacağı düşünülse de, alanyazında, bilişim teknolojileri öğretmenlerinin derslerinde scratch
kullanmalarına yönelik bilgi ve becerilerinin yeterliliği konusunda geniş çapta bir araştırmaya rastlanmamıştır. Bu
noktada ilk olarak bilişim teknolojileri öğretmenlerinin ve öğretmen adaylarının Scratch konusunda
bilgilendirilmesi önem kazanmaktadır. Çalışmanın amacı, bilişim teknolojileri öğretmenleri için, Scratch programı
hakkında öğretim programına uygun yapıda bir bilgi paylaşımı platformu hazırlamaktır. Bu platform, Scratch
hakkında genel bilgiler, konu bazında öğretim programına uygun Scratch ile yapılmış örnekler, sıkça sorulan
soruların cevapları ve öğretmenlerin de kendi bilgi ve deneyimlerini paylaşabilecekleri ve bunları
yorumlayabilecekleri araçlar içermektedir. Scratch Bilgi Paylaşım Platformunun, alandaki önemli bir eksiği
gidermeye yardımcı olacağı düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Scracth, bilişim teknolojileri öğretmeni, kodlama eğitimi, bilgi paylaşım platformu
18
Sıkça Başvurulan Çevrimiçi Akademik Kaynaklara Erişim Problemlerinin Tespiti
İsmail ÇETİN
Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü
Samsun / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Emine ŞENDURUR
Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü
Bildiri Özeti:
Akademik ve bilimsel çalışmaların temelini oluşturan bilgilerin kaynağını yüzyıllardır gazete, dergi ve kitaplar
oluşturmaktayken, günümüzde bu araçların yerini çoğunlukla elektronik bilgi kaynakları almıştır
(Bahşişoğlu,2006). Basılı kaynaklara ulaşırken harcanan zaman ve sarf edilen emek, bu kaynaklar sayesinde büyük
ölçüde azalmıştır. Fakat elektronik bilgi kaynaklarına ulaşırken de bir takım problemlerle karşı karşıya
kalınabilmektedir. Bu çalışmanın amacı, en sık kullanılan çevrimiçi akademik kaynakları ve bu kaynaklara
erişirken en sık karşılaşılan problemleri belirlemektir. Çalışmada akademisyenler ve lisansüstü eğitim alan diğer
meslek gruplarından oluşan 206 kişiye anket uygulanmıştır. Ankette nicel ve nitel veriler birlikte kullanılmıştır.
Kullanıcılara en sık kullandıkları çevrimiçi akademik kaynak ve bu kaynağı tercih etme sebebi ile kaynaklara
erişirken en sık karşılaştıkları sorunlar sorulmuş, verilen cevaplar doğrultusunda bu sorunların sebepleri
incelenmiştir. Ayrıca yaş, mesleki tecrübe süresi ve yabancı dil seviyesi ile tercih ettiği çevrimiçi akademik
kaynaklar arasındaki ilişkilere de bakılmıştır. Sonuçlara bakıldığında en sık kullanılan çevrimiçi akademik
kaynağın arama motorları olduğu, bunu sırasıyla çevrimiçi veri tabanları ve çevrimiçi üniversite kütüphanelerinin
takip ettiği görülmüştür. Bu kaynakları tercih etme sebeplerinden kolay ulaşım, kapsamlı bilgi ve hızlı ulaşım gibi
sonuçlar öne çıkmaktadır. Kaynaklara ulaşırken en çok karşılaşılan sorunlar incelendiğinde ise üyelik ve kampüs
dışı erişim sorunları ile sitelerin ara yüz tasarımlarından kaynaklanan sorunlar öncelik göstermiştir. Ayrıntılı
sonuçlar sempozyumda sunulacaktır.
Anahtar Sözcükler: elektronik bilgi kaynakları, çevrimiçi akademik kaynaklar, çevrimiçi kaynaklara erişim
problemleri
19
Improving Elementary Student Teachers’ Self-Efficacy of Technology Embedded Scientific Inquiry: A
Case of Environmental Chemistry Course
Muammer ÇALIK
Karadeniz Technical University, Fatih Faculty of Education, Department of ElementaryEducation, 61335
Trabzon/TURKEY
Abstract
Education system purposes to equip students with skills of technology embedded scientific inquiry (TESI) for
early school-years. Hence, student teachers need to engage in TESI and to improve self-efficacy through preservice education. Given the idea ‘The higher student teachers’ self-efficacy is, the more they can transform them
in practice’, how to enhance elementary student teachers’ self-efficacy of TESI should be investigated. The current
study aims to investigate effect of environmental chemistry course via TESI on elementary student teachers’ self
efficacy. The sample of the study consisted of 45 sophomore student teachers enrolled to Environmental Chemistry
course in department of elementary education. Technology Embedded Scientific Inquiry Self-Efficacy Scale (with
three sub-scales—Scientific Conceptualization, Scientific Investigation and Scientific Communication) was
administered as a pre-test at the beginning of the school year. After a 14-week-teaching intervention, the same
scale was re-administered as a post-test. In the teaching intervention of Environmental Chemistry course, such
innovative technologies as TI-84, CBL, pH sensor, turbidity sensor, GPS, photometry, Logger Pro software were
practically introduced. Also, elementary student teachers were asked for using these innovative technologies to
produce environmental chemistry projects in their small groups of 3-4. Furthermore, to activate scientific
communication hallmark of TESI; the lecturer created and used an ‘Environmental Chemistry’ group in facebook.
Paired-samples t test results indicate that there were significant differences between pre- and post-test mean scores
of self-efficacy in scientific conceptualization, scientific investigation and scientific communication in favor of
post-test scores. Also, Cohen d values for elementary student teachers’ self-efficacy of scientific conceptualization,
scientific investigation and scientific communication were found to be 0.71, 0.73 and 0.43 respectively. In light of
these results, it can be concluded that environmental chemistry course via TESI improved elementary student
teachers’ self efficacy and resulted in middle-size effects. Taking elementary student teachers’ limited
science/chemistry self-efficacy into account, such innovative implementations should be continued. Further, it is
recommended that future studies ought to identify the degree to which elementary student teachers’ self efficacy
of TESI transform into teaching practicum.
Key words: environmental chemistry, elementary student teacher, self-efficacy, technology embedded scientific
inquiry
20
Yeni nesil öğretim uygulamalarından bir örnek: EDpuzzle
Tolga GÜNDOĞDU
Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Yabancı Diller Eğitimi Bölümü, İzmir / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bilgi ve İletişim Teknolojileri alanındaki hızlı gelişmeler eğitim araç gereçlerini etkilemeyi sürdürmektedir.
Bunun son örneklerinden birisi “EDpuzzle” adlı görsel öğretim materyali hazırlama ve sunulan ders materyali
hakkında detaylı dönüt alma uygulamasıdır. Verimlilik açısından 2015 yılının en iyi 100 eğitim uygulamaları
arasına giren “EDpuzzle” öğrencilerin kendine özgü öğrenme hızlarını da göz önüne alarak her öğrencinin ders
hızını kendisinin belirleyebildiği ve dersi anlamadığı durumda istediği kadar tekrar etme fırsatının sunulduğu bir
uygulamadır. Günümüz öğretmenlerimize büyük kolaylık sağlayacağa benzeyen bu yeni nesil öğretim aracı,
bilgisayar dışında tablet ve akıllı telefonlarda da kullanılmaktadır. ‘EDpuzzle’, yeni ders görsellerinin
oluşturulmasının yanı sıra, zengin eğitim görselleri sunan khanacademy, learnzillion, tedtalks, veritasium,
numberphile veya crashcourse gibi görsel eğitim arşivlerinden de faydalanmaktadır. Biz bu bildiride, ‘EDpuzzle’
uygulamasının ders sürecinde nasıl kullanılabileceğini gösteren örnekler sunacağız. Ayrıca, bu uygulamanın
öğretmen ve öğrenci açısından ne gibi yenilikler getirdiğini ve öğretme-öğrenme sürecine hangi faydaları sağladığı
üzerinde duracağız.
Anahtar Sözcükler: e-öğretme, öğretim teknolojileri, dijital eğitim
21
Orta Öğretimde Tablet Kullanımının Öğrenci ve Öğretmenler Üzerindeki Etkileri
Özge ŞAHİN
Kültür 2000 Koleji Bilgisayar Öğretmeni, İstanbul/TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti
21. yüzyılın bilgi çağı; bilgiden bilgi üretmek ve bilişim çağı olarak değerlendirilmesiyle birlikte teknolojik
gelişmeler, öğretmenlerimizin teknolojik açıdan yeterlilikleri ve eğitim adına kullandığımız her bir akıllı
teknolojik alet, en çok konuşulan, tartışılan konular arasında yer almaktadır. Bu çalışma, öğrencilerin ve
öğretmenlerin okullarda tablet kullanımı hakkındaki fikirlerini öğrenmek ve sonucunda tabletlerin ülkemizde
kullanılması eğitsel ya da finansal bir ihtiyaç mı yoksa gelişen yüzyıla ayak uydurmak amacıyla teknolojiyi
okullarımıza entegre etmek mi olduğunu anlayabilmek amacıyla yapılmıştır. Bu bağlamda, Hürriyet Ortaokulunda
okuyan 85 öğrenci ve 20 öğretmene teknoloji ve tablet kullanımı ile ilgili sorulan sorular temel alınarak belirli
yüzdeler oluşturulmuş ve alan çalışması yapılmıştır. Çalışmadaki en dikkat çeken bulgular, sınıflarda teknolojik
aletlerin kullanımıyla doğabilecek sağlık sorunları endişesi ve genel olarak tabletli eğitimin faydalı olacağı
düşüncesidir.
Anahtar Sözcükler: tabletli eğitim, akıllı tahta, FATİH Projesi, tablet ve etkileşimli tahta kullanımı, öğretmen ve
öğrenci görüşleri.
22
Üniversite Öğrencilerinde İnternet Bağımlılığı
Erhan DELEN
Giresun Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Giresun /
Fatih KAYA
Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Tokat / TÜRKİYE,
Bildiri Özeti:
Bugünün gençleri hızla gelişen teknoloji ile birlikte çok çeşitli teknolojik ürünlere yakından tanıklık
etmektedirler ve bu yüzden Prensky (2001) tarafından ‘Dijital Dünyada Doğanlar (DigitalNatives)’ olarak ifade
edilmektedirler. Gençler okul ve günlük hayatlarında teknolojinin sunduğu pek çok yaygın teknolojiyi kullanmak
durumunda kalmaktadır. Teknolojinin getirdiği yeniliklerden birisi de internettir. Özellikle internet
teknolojisindeki gelişmeler, buna paralel olarak internet bağlantı olanaklarının giderek artması ve internete erişim
için kullanılan cihazların yaygınlaşması internet kullanımını artırmıştır. Özellikle üniversite öğrencileri daha fazla
internet kullanma eğiliminde olmaktadır ve genellikle interneti akademik çalışmaları, sosyal iletişimleri, aile
ilişkileri ve eğlence amaçlı kullanmaktadırlar (Ko ve diğerleri, 2009). Öğrenciler internet kullanımında aşırıya
gittiklerinde veya kontrolü kaybettiklerinde ise internete düşkün hale gelebilmektedirler. Bunun ötesinde, bu
düşknlük düzeyi ilerlediği takdirde, öğrenciler günlük veya okulla ilgili sorumluluklarını aksatabilmekte ve
böylelikle internet bağımlılığı ortaya çıkabilmektedir (Ferraro, Caci, D’Amico ve Blasi, 2007). İnternet bağımlılığı
diğer davranışsal ve kimyasal bağımlılıklara benzer olarak internetin aşırı kullanımı konusunda kontrol dışı
davranışları ifade etmektedir (Ko ve diğerleri, 2009). Bu kontrolsüz kullanım nedeniyle kişinin yaşam kalitesinin
ve konforunun olumsuz etkilenmesi söz konusu olmaktadır. Bu nedenle öğrencilerin internet kullanım
düzeylerinin yakından gözlenmesi gerekmektedir ki olası bağımlılıkların erken tanısı ve gerekmesi durumunda
müdahalesi mümkün olabilsin. Bu betimsel araştırmanın amacı üniversite öğrencilerinin internet kullanım
amaçlarını, internet kullanma durumlarını ve bağımlılık düzeylerini incelemektedir. Araştırmanın çalışma
grubunu 10 farklı üniversiteden 588’i kız, 292’si erkek olmak üzere toplam 900 üniversite öğrencisi
oluşturmaktadır. Üniversite öğrencilerinin internet bağımlılık düzeylerini belirlemek için Young (1998) tarafından
geliştirilen ve bu çalışmayı gerçekleştiren araştırmacılar tarafından Türkçe’ye uyarlanan 20 soruluk İnternet
Bağımlılık Ölçeği (İBÖ) kullanılmıştır. Analiz sonuçlarına göre, erkek öğrencilerin ortalama internet bağımlılık
düzeylerinin kız öğrencilere göre daha yüksek olduğu bulunmuştur. Katılımcıların yaşları ele alındığında ise, yaş
ile internet bağımlılığı arasında herhangi bir ilişkinin olmadığı bulunmuştur. Ancak kullanıcıların internet kullanım
yılları (kaç yıldır internet kullanıcısı oldukları) ile internet bağımlılıkları arasında düşük de olsa pozitif ve anlamlı
bir ilişki bulunmuştur. Bu da uzun süredir interneti kullanan üniversite öğrencilerinin az süredir kullanan
öğrencilere göre daha yüksek internet bağımlılığı puanına sahip olduğunu göstermektedir. Öğrencilere ait toplam
İBÖ puanları dikkate alındığında ise, 900 öğrencinin 610’u 30 veya daha az puan alarak normal kullanıcı, 204’ü
31–50 arasında puan alarak başlangıç seviyesinde bağımlı, 73’ü 51-80 arasında puan alarak orta seviye bağımlı ve
3’ü de 80 puan veya üzeri alarak ileri seviyede bağımlı olarak tespit edilmiştir. Bu araştırmadan elde edilen
bulgular üniversite öğrencileri arasında internet bağımlılığının ne düzeyde yaygın olduğunu ve bağımlılığın hangi
diğer değişkenlerle ilişkili olarak arttığı veya azaldığını göstermesi bakımından önemlidir. Sonuçlar ayrıca internet
bağımlılığı ile ilgili önleyici ve müdahale edici rehberlik programlarının ve uygulamalarının geliştirilmesine katkı
sağlayacaktır.
Anahtar Sözcükler: internet bağımlılığı, üniversite, öğrenci
23
Eğitim Bilişim Ağı (EBA) Kullanımının Öğretmen Görüşleri Doğrultusunda Değerlendirilmesi
Hasan GÜRFİDAN
Isparta Anadolu Lisesi, Isparta / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Mustafa KOÇ
Süleyman Demirel Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Isparta /
Bildiri Özeti:
Bilgi ve iletişim teknolojilerindeki değişimler öğrencilere sunulan içeriğin türünde de değişimlere sebep
olmuştur. Klasik basılı materyaller günümüzde dijital öğrenme araç ve nesneleri ile desteklenerek daha çok duyuya
hitap edilebilmektedir. Yapılan araştırmalar bu tür çoklu ortam uygulamalarının eğitim ortamında kullanılmasının
öğrenci başarısına olumlu etkileri olduğunu ortaya koymuştur. Dolayısıyla, kaliteli dijital materyallerin
eğitimcilerin ve öğrencilerin kullanımına sunulması önemlidir. Bu bağlamda Milli Eğitim Bakanlığı tarafından
Eğitim Bilişim Ağı (EBA) ismiyle sosyal bir web platformu geliştirilmiş ve hizmete açılmıştır. Bu ortam ile FATİH
projesi kapsamında öğretmenlerin ve öğrencilerin e-içerik ihtiyacının karşılanması da amaçlanmıştır. Günden güne
kullanıcı ve içerik sayısı artan EBA ortamında kullanıcılar mevcut materyalleri kullanabileceği gibi, gömülü editör
sayesinde kendi materyallerini de oluşturabilmekte ve paylaşabilmektedirler. EBA’nın oldukça yeni olması ve
halen gelişmekte olmasından dolayı, alanyazında EBA üzerine yapılmış bilimsel araştırma nerdeyse yok denecek
kadar azdır. Halbuki, bu tür eğitsel web ortamlarının tasarım ve uygulama sürecinde potansiyel kullanıcıların görüş
ve beklentilerinin incelenmesi biçimlendirici değerlendirme açısından oldukça önemlidir. Bu çalışmada EBA’nın
öğretmenler tarafından nasıl ve ne şekilde kullanıldığı ve kullanım sırasında karşılaştıkları problemler ve çözüm
önerilerinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Detaylı bilgi elde etmek amacıyla yöntem olarak nitel araştırma
paradigması içinde yer alan durum çalışması deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu amaçlı örnekleme
yoluyla Isparta ilindeki FATİH projesi kapsamında donanım altyapısı tamamlanmış bir lisede görev yapan 20
branş öğretmeninden oluşturulmuştur. Veriler EBA ve kullanımına yönelik açık uçlu sorular ve sondaların
kullanıldığı yarı yapılandırılmış görüşme yoluyla elde edilmiş ve içerik analizi kullanılarak çözümlenmiştir.
Bulgular öğretmenlerin EBA hakkındaki farkındalıkları, kullanım desenleri, kullanmama nedenleri ve kullanımı
artırmak için önerileri şeklinde ana temalar altında toplanmış ve FATİH projesi bağlamında tartışılmıştır.
Anahtar Sözcükler: FATİH projesi, Eğitim Bilişim Ağı (EBA), öğretmen görüşleri, durum çalışması
24
Ortaokul Öğrencilerinin Fen ve Medya Okuryazarlık Düzeyleri
Cansu EBREN OZAN
Amasya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Fen Bilgisi Eğitimi Anabilim Dalı, Amasya/TÜRKİYE,
Özgen KORKMAZ
Amasya Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Bilgisayar Mühendisliği Bölümü, Amasya/TÜRKİYE,
Recep ÇAKIR
Amasya Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Amasya,/TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Ahmet BACANAK
Amasya Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Amasya,/TÜRKİYE,
Bildiri Özeti:
Bu araştırmanın amacı, ortaokul öğrencilerinin fen okuryazarlık düzeyleri ile medya okuryazarlık düzeyleri
arasında anlamlı bir ilişkinin olup olmadığını ve öğrencilerin fen okuryazarlık düzeyleri ile medya okuryazarlık
düzeylerinin, sınıf seviyelerine ve cinsiyete göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemektir. Araştırmanın çalışma
grubunu Amasya Taşova’da öğrenim gören 202 ortaokul öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmada nicel araştırma
yöntemlerinden tarama yöntemi kullanılmıştır. Çalışmanın verileri Fen Okuryazarlık Testi, Medya ve Televizyon
Okuryazarlık Ölçeği ile toplanmıştır. Araştırmada veri analizi olarak frekans, aritmetik ortalama, mod, medyan,
standart sapma, bağımsız gruplar için t testi, Anova, Games-Howell testi, korelasyon analizleri kullanılmıştır.
Araştırmadan elde edilen verilere göre öğrencilerin fen okuryazarlık düzeylerinin orta düzeyde, cinsiyete göre
farklılaşmadığı ve 5. sınıflar ile 6., 7., 8. sınıflar arasında 5. sınıflar aleyhinde farklılığın olduğu; fen okuryazarlığı
ile medya okuryazarlığı arasında düşük düzeyde pozitif yönlü ve anlamlı bir ilişkinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Sözcükler: fen okuryazarlığı, medya okuryazarlığı, düzey, ilişki
25
Geleceğin Şimdiki Teknolojisi: Beyin-Bilgisayar Arayüzleri
Öznur TANRIVERDİ
Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, İstanbul
/ TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Esad ESGİN
Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, İstanbul /
Bildiri Özeti:
Beyin-Bilgisayar Arayüzü, bireylere hareket etmeye gerek kalmadan çeşitli elektronik cihazlarla iletişim
kurma imkanı veren yeni bir teknolojidir. Pratik olarak bu teknoloji kişilerin elektroensefalogram (EEG) adı
verilen beyin dalgalarını kullanır.Beyin-bilgisayar arayüzü çalışmaları, bilinçli kas kontrollerine ihtiyaç duyulan
geleneksel teknolojilerin kullanılmasını engelleyen motor hastalıklarına sahip bireyler için yeni ve gelişen iletişim
seçenekleri sunabilme ümidini taşımaktadır.Bu araştırma, doğal kullanıcı arayüzlerine ve yeni nesil etkileşim
stillerine ilgi duyan araştırmacılara yönelik bir literatür taraması niteliğindedir. Bu çalışmada, modern bir beyinbilgisayar arayüzünün bileşenleri olansinyal toplama, sinyal işleme (özellik çıkarımı ve dönüştürme algoritması),
çıktı cihazı veişletme protokolü olmak üzere 4 alt sistemüzerinde durulmuştur. Eğitim alanında da beyin-bilgisayar
arayüzlerinin kullanılabileceği; böylece öğrenmenin nasıl gerçekleştiğini anlama ve öğrenme güçlüklerini tespit
etmede eğitimcilere katkı sağlayabileceği düşünülmektedir. Dolayısıyla, son olarak, bu teknolojinin eğitim
teknolojileri alanında kullanımına ilişkin bazı çıkarımlarda ve önerilerde bulunulmuştur.
Anahtar Sözcükler: beyin-bilgisayar arayüzleri, insan-bilgisayar etkileşimi, yeni nesil etkileşim stilleri, beyinbilgisayar etkileşimi, eğitim teknolojileri
26
Bilim Kurgunun Gerçeğe Dönüştüğü Yer: Her Yerde Birden Bulunan Teknolojiler
Aycan ÇELİK
Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, İstanbul /
Esad ESGİN
Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, İstanbul /
TÜRKİYE,e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu araştırmada, Weiser’in fikir babalığı ile ortaya çıkan bilgi ve iletişim teknolojilerinin üçüncü dalgası
olarak ifade edilen her yerde birden bulunan teknolojiler (ubiquitouscomputing) ve ilgili literatür analiz edilerek
bu teknolojilerin insan-bilgisayar etkileşimi kapsamında incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada, her yerde birden
bulunan teknolojilere ilişkin kuramsal altyapı ve tanımlar yer almakta, bu bağlamda kullanılan teknolojiler ve
kullanıldığı alanlar ile ilgili detaylar sunulmaktadır. Bunun yanında her yerde birden bulunan teknolojilerin
tasarımı ve güvenliğine ilişkin konulara da yer verilmiştir. Her yerde birden bulunan teknolojiler ile benzer
anlamlar taşıyan yaygın teknoloji (pervasivecomputing) ve bağlama duyarlı teknoloji (context-awarecomputing)
kavramlarına da değinilmiştir. Son olarak, her yerde birden bulunan teknolojilerin eğitim teknolojileri alanına
uygulanmasına ilişkin yeni fikirler ortaya konmaya çalışılmıştır.
Anahtar Kelimeler: her yerde birden bulunan teknolojiler, yaygın teknolojiler, bağlama duyarlı teknoloji, insanbilgisayar etkileşimi, eğitim teknolojileri
27
Eğitim Örgütlerinde Bir Mobbing Unsuru Olarak Sosyal Paylaşım Siteleri ile Cep Telefonu
Vildan DONMUŞ
Fırat Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümü, Elazığ / TÜRKİYE,
Burhan AKPUNAR
Fırat Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümü, Elazığ / TÜRKİYE, e posta: [email protected]
Esra Nur AKPUNAR
Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum/ TÜRKİYE
Bildiri Özeti:
Eğitim örgütlerinde verimliliği büyük oranda öğretim sürecinin etkili olarak sürdürülmesine bağlıdır. Öğretim
sürecinin etkili olabilmesi ise, öğretmen ve öğrenciler başta olmak üzere, bu sürecin paydaşlarına stresten uzak bir
çalışma ortamının sağlanmasıdır. Çünkü stresin (yönetilemeyen) öğretme ve öğrenme süreçleri üzerindeki
olumsuz etkileri bilinmektedir. Eğitim örgütlerinde strese neden olan önemli sebeplerden birisi de mobbingdir.
Ancak literatürdemobbing, daha çok yöneticilerin çalışanlara yönelik uyguladığı psikolojik şiddet olarak ele
alınmıştır. Oysaki günümüzde okullara ve hatta sınıflara kadar girmiş olan Bilgi İletişim Teknolojileri ve özellikle
de sosyal paylaşım siteleri ve cep telefonunun bir mobbing aracı ve yolu olduğu bir olgudur. Dolayısıyla bu yeni
olgunun eğitim çalışanları ve öğretim süreçleri üzerindeki etkileri araştırılmaya değerdir.Bu araştırmanın amacı,
birer mobbing aracı ve yolu olarak sosyal paylaşım siteleri ve cep telefonunun bu fonksiyonlarına ilişkin öğretmen
ve öğrenci görüşlerini belirlemektir. Araştırma Elazığ il merkezinde 2015-2016 Öğretim Yılında görev yapan
çeşitli branşlara mensup öğretmenler üzerinde yürütülmüştür. Betimsel yöntemle yürütülen araştırmada veriler,
araştırmacılar tarafından geliştirilen anket formu ile toplanmıştır. Verilerin analizinde betimsel istatistiksel (yüzde,
frekans ve kay-kare) tekniklerden yararlanılmıştır. Araştırmada verilerin analizinden, ulaşılan sonuçlar şöyledir:
Bilgi İletişim Teknolojileri eğitim süreçlerinin yeni ve etkili birer değişkenidir. Bunlardan sosyal paylaşım siteleri
ile cep telefonu, sınıflardaki yeni iletişim fenomeni olarak kabul edilmektedir. Öğretmenler tarafından genellikle
olumsuz olarak bakılan sosyal paylaşım siteleri ile cep telefonu öğrencilere sağladığı iletişim olanakları yanında,
ciddi mobbing aracı olarak da kullanılabilmektedir. Bu bakımdan sosyal paylaşım siteleri ile cep telefonunun yeni
eğitim fenomenleri olarak ele alınıp, irdelenmesinde yarar vardır.
Anahtar Sözcükler: mobbing, sosyal paylaşım siteleri, cep telefonu
28
Ortaokul Sekizinci Sınıf Öğrencilerinin Sosyal Ağ ve Anlık Mesajlaşma Uygulamaları Kullanımının ve
Türkçe Dersi Akademik Başarısı arasındaki İlişkinin Araştırılması
Özlem DEMİRBİLEK
MEB Isparta Cumhuriyet Ortaokulu,
Isparta/TÜRKİYE
Muhammet DEMİRBİLEK
Süleyman Demirel Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Isparta/TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bilgi iletişim teknolojilerinin yaygınlaşması ile birlikte ortaokul ve lise öğrencilerinin internete bağlı akıllı
telefon ve tablet bilgisayar sahipliği de giderek arttığı gözlemlenmektedir. Bunun sonucu olarak öğrenciler
taşınabilir mobil bilgisayarları ve akıllı telefonları özellikle iletişim aracı olarak kullanmakta ve istedikleri kişilerle
anlık olarak mesajlaşabilmektedirler. Bu nedenle, öğrencilerin mobil bilgi iletişim teknolojilerini kullanırken
harcadıkları zaman ve kullandıkları dil ve yazım şekli aileleri ve öğretmenleri endişelendirmekte ve özellikle
öğrencilerin yazım becerilerinin ve akademik başarılarının bu teknolojilere kurban edilip edilmediğini
sorgulamaktadırlar. Giderek artan bir şekilde mobil teknolojiler ile geçirilen vaktin etkileri günlük hayata da
yansımakta öğrenciler akranları ya da aile ortamında konuşurken ya da yazılı olarak haberleşirken anlık
mesajlaşma araçları ile alışkanlık haline getirdikleri kısaltmaları ve deyimleri farkında olarak ya da olmadan
kullanabilmektedirler. Bu nedenle anlık mesajlaşma araçları ve sosyal ağ araçlarının ne ölçüde kullanıldığı ve bu
kullanım miktarının öğrencilerin Türkçe dersi akademik başarılarında nasıl bir etki meydana getirdiği sorularının
cevabı giderek daha da önem kazanmaktır. Dolayısıyla, bu çalışmada ortaokul 8.sınıf öğrencilerinden örneklem
alınmıştır. Cep telefonu ile anlık mesajlaşma ve sosyal medya kullanım sıklığı ve miktarının öğrencilerin okul
başarılarına olası etkileri ve Türkçeyi doğru kullanmamalarından kaynaklanan dilin bozulması konuları üzerinde
durulmuştur. Ortaokul 8.sınıfta okuyan öğrenciler üzerinde yapılan anket çalışması ile gerçekleştirilmiştir. Ankette
yaş, cinsiyet, sınıf gibi demografik bilgilere ilave olarak, akıllı telefon kullanımı, internete bağlı telefon sahipliği
ve kullanımıyla oluşan dikkat dağınıklığı, öğrenime olan olası etkileri ve dili sosyal ağlar aracılığı ile mesajlaşma
sıklığı, anlık mesajlaşmaya ayrılan vakit, günde atılan anlık mesaj sayısı, günde ortalama Facebook a ayrılan vakit,
Türkçe ders notu ve mesajlaşma sırasında argo kelime kullanılıp kullanılmadığına dair sorular yöneltilmiştir.
Araştırmanın amacı, ortaokul sekizinci sınıf öğrencilerinin sosyal medya kullanımı, akıllı cep telefonu sahipliği,
anlık mesajlaşma kullanım sıklığı, anlık mesajlaşmada argo kelime kullanımı ve Türkçe ders notu değişkenleri
arasında bir ilişki olup olmadığını ortaya koymaktır
Anahtar Sözcükler: sosyal ağ, anlık mesajlaşma uygulamaları, akademik başarı
29
Modern Yüzyılın Yeni Olgusu Nomofobi Ve Üniversite Öğrencileri Arasında Yaygınlık Düzeyi
Deniz Mertkan GEZGİN
Trakya Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Edirne/TÜRKİYE,
Müge ADNAN
Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Muğla/TÜRKİYE,e-posta:[email protected]
Bildiri özeti:
Mobil teknolojiler, günümüzde artık yaşamımızın bir parçası haline gelmiştir. Mobil internet ve kablosuz
erişim kolaylığının yanı sıra mobil cihazların kapasitesinin artması ve mobil cihaz fiyatlarındaki düşüşe paralel
olarak cep telefonlarının kullanımı hızla artmaktadır. Cep telefonları ve akıllı telefonların kullanımı hayatımızı her
alanda kolaylaştırırken, bağımlılık veya huzursuzluk gibi bazı olumsuz etkiler de ortaya çıkmaktadır. Son günlerde
21.yüzyılın fobisi olarak adlandırılan nomofobi, bireyin mobil cihazına erişemediğinde veya mobil cihaz üzerinde
iletişim kuramadığında yaşadığı korku olarak tanımlanmaktadır. Cep telefonundan mahrum kalma korkusu olarak
da kısaca ifade edilen nomofobi, akıllı telefonların yaygınlığının artmasına paralel olarak artış göstermiştir. Sınırlı
sayıda da olsa alanyazında özellikle genç nüfusun mobil cihazları kullanma oranının fazla olduğu ifade
edilmektedir. Bu nedenle bu çalışma, mobil teknolojilerin Türkiye’de genç nesli nasıl etkilediğini görmek
amacıyla, 2014-2015 eğitim-öğretim yılında bir devlet üniversitesine devam eden 433 öğrenci arasında
nomofobinin yaygınlığını ölçmektedir. Çalışma grubunu 433 üniversite öğrencisi oluşturmaktadır. Çalışmada
yöntem olarak genel tarama modeli kullanılmıştır. Analiz aşamasında betimsel istatistikler, bağımsız örneklem ttesti ve tek yönlü varyans analizi kullanılmıştır. Çalışmanın bulgularına göre, ölçekten alınan ortalama puan
üzerinden, öğrencilerin nomofobi düzeylerinin ortalamanın üzerinde olduğu görülmektedir. Öğrencilerin cinsiyet,
sınıf, cep telefonu kullanma süreleri ve akıllı telefon kullanma süreleri değişkenlerine göre nomofobi düzeyleri
arasında anlamlı farklılık bulunamamıştır.
Anahtar Kelimeler: nomofobi, akıllı telefon, mobil teknolojiler, genç yetişkinler.
30
Siberzorbalık Konusunda Farkındalık Oluşturmaya Yönelik Web Tabanlı Bir Eğitsel Mobil Uygulamanın
Geliştirilmesi ve Uygulanması
Begüm Özge BÜYÜKÇAM
Marmara Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, İstanbul /
Ahmet ARSLAN
Ercan AKGÜN
Suat CEZİK
Bildiri Özeti
Günümüzde gelişen teknolojiyle toplumda sosyal etkileşimin sağlanmasında, bilişim teknojileri araçları
kullanımı gittikçe yaygınlaşmaktadır. Bu araçların internet ortamıyla etkileşim içinde olması; neredeyse herkes
için bir tehdit unsuru oluşturan zorbalıkların, daha geniş kitlelere uzanarak sanal ortamda da gerçekleşmesine yol
açmaktadır. Küçük yaştaki çocukları dâhil etkileyen siberzorbalık, bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanarak diğer
insanlara zarar vermek için, bir birey ya da grubun kasıtlı olarak gerçekleştirdiği zorbalık türüdür. Alanyazın
incelendiğinde öğrencilerin siberzorbalıkla ilgili bilinçlendirilmesi amaçlı materyaller olsa da bu konuda ortaokul
öğrencilerine yönelik bir eğitsel yazılım bulunmadığı görülmüştür. Öğrencilerin siber zorbalık konusunda
bilinçlenmesi açısından, web ortamları ile istedikleri zaman ulaşabilecekleri bir eğitim ortamının tasarlanması
etkili olacaktır. Bu araştırmanın amacı, ortaokul seviyesindeki öğrenciler için siberzorbalık konusunda farkındalık
oluşturmaya yönelik web tabanlı bir eğitsel mobil uygulamanın geliştirilmesi ve uygulanmasıdır. Bu amaç
doğrultusunda, öğrencilerde siber zorbalık konusunda farkındalık oluşturmak için web tabanlı ortamlardan
erişebilecekleri Android ve Web tabanlı eğitsel bir ortam geliştirilecektir. Bu ortamın geliştirilmesinde sistem
geliştirme yaşam döngüsü basamakları olan analiz, tasarım, geliştirme, uygulama ve değerlendirme basamaklarını
içeren bir çalışma gerçekleştirilmiştir. Tasarlanan bu eğitim ortamı için öncelikle performans, hedef kitle ve içerik
analizi yapılmış ve eğitim için öncelikler belirlenmiştir. Geliştirilen android tabanlı mobil uygulamada
kullanılacak siber zorbalık hakkında video, test, bilgi notu ve etkileşimli hikaye gibi içerikler hazırlanmış ve
platform hedef kitlenin ilgi, dikkat ve motivasyonunu artıracak şekilde geliştirilmiştir. Ayrıca, geliştirilen bu
android tabanlı mobil uygulamanın ortaokul öğrencilerinin siberzorbalık farkındalıklarına etkisi de incelenmiştir.
Bu çalışmadan elde edilen bulgular geliştirilen uygulamanın ortaokul öğrencilerinin siberzorbalık farkındalıklarını
artıracağını ortaya koymuştur. Bu çalışmada elde edilen bulgularla ilgili olarak çeşitli önerilerde bulunulmuştur.
Anahtar Sözcükler: android tabanlı uygulama geliştirme; siber zorbalık farkındalığı; web destekli eğitim
31
Üniversite Web Sayfalarının Değerlendirilmesine Yönelik Bir Ölçek Geliştirme Çalışması
Öznur TANRIVERDİ
Mehmet Zahid KARABULUT
Ahmet ARSLAN
Bildiri Özeti:
Bu araştırmanın amacı, üniversite web sayfalarını değerlendirmeye yönelik bir ölçek geliştirmektir. Bu amaç
kapsamında yapılan literatür taraması sonucunda elde edilen verilerle bir üniversite web sayfasının taşıması
gereken nitelikler belirlenmiştir. Bu nitelikler, (1) üniversite web sayfasında yer alması gereken bilgiler, (2) görsel
açıdan bir üniversite web sayfasının taşıması gereken özellikler, (3) üniversite web sayfasının kullanılabilirliği ve
(4) üniversite web sayfasının taşıması gereken diğer özellikler şeklinde adlandırılan dört ana başlık altında
toparlanmıştır. Üniversite web sayfasında yer alması gereken bilgiler başlığında, üniversiteyi tanıtıcı bilgiler,
kayıtlı öğrenciler için gerekli olan bilgiler ve ziyaretçiler için gerekli olan bilgiler olmak üzere üç alt başlıkta yer
alan maddeler; görsel açıdan bir üniversite web sayfasının taşıması gereken özellikler başlığında, estetik ve sade
tasarım, web sayfasının kullanım kolaylığı ve görsel öğelerle desteklenen iletişim dili olmak üzere üç alt başlıkta
yer alan maddeler; üniversite web sayfasının kullanılabilirliği başlığında, istenen bilgilere ulaşılabilme kolaylığı,
kullanılan iletişim dilinin sadeliği ve kullanılan görsel öğelerin sade ve estetik olması olmak üzere yine üç alt
başlıkta yer alan maddeler ve son olarak üniversite web sayfalarının taşıması gereken diğer özellikler başlığında
ise, uygunluk, güvenirlilik/doğruluk, güncellik, ulaşılabilirlik ve gezinme kalitesi olmak üzere toplam beş alt
başlıkta yer alan maddeler geliştirilmiştir. Toplam dört ana başlık ve ondört alt başlık için geliştirilen maddeler
uzman görüşlerine sunulmuş ve uzman görüşleri sonrasında ölçeğe son şekli verilmiştir. Üniversite web sayfalarını
değerlendirmede kullanılabilecek bir ölçme aracı olarak değerlendirilen bu ölçeğe “Üniversite Web Sayfalarını
Değerlendirme Ölçeği” adı verilmiştir. Çalışma sonunda üniversite web sayfalarının değerlendirilmesi konusunda
çeşitli önerilerde bulunulmuştur.
Anahtar Sözcükler: web sayfası değerlendirme, üniversite web sayfaları, üniversite web sayfalarının
değerlendirilmesi, web sayfası değerlendirme ölçeği
32
Ortaöğretim Öğrencilerinin Problemli İnternet Kullanımlarının Akademik Güdülenme ve Zamanı Etkili
Kullanma Üzerine Etkisi
Çiğdem BERBER ÇELİK
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümü, Rize/ Türkiye,
Bildiri Özeti:
Problemli internet kullanımı özellikle 16-24 yaş arasında yaygın olarak görülen bir sorun olup (Türkiye
İstatistik Kurumu, 2014) bireylerin internet kullanımlarından dolayı yaşamlarının aile ve iş gibi önemli
boyutlarında yaşanılan bozulmalar, sürekli olarak kullanımı kontrol etmede yaşanılan başarısızlık ve kompülsif
kullanım olarak tanımlanmaktadır (Kim &Davis, 2009).Yapılan araştırmalar interneti problemli kullananların
kullanmayanlara göre sağlık, sosyal, ailevi ve akademik alanlarda daha fazla sorunlar yaşadığını ortaya
koymaktadır (Young, 1996). Gençlerin okul çağında oldukları düşünülürse interneti sağlıksız kullanmalarının
akademik hayattaki performanslarını olumsuz etkilemesi söz konusu bir durumdur. İnternette fazla zaman
geçirmek öğrencilerin akademik olarak yapmaları gereken görevleri ve sorumlulukları yerine getirememelerine ve
akademik başarılarının düşmesine neden olmaktadır. Öğrencilerin zamanlarının çoğunu internette geçirmeleri
zamanı etkili bir şekilde kullanamamalarına, zihinlerin sürekli olarak internetle meşgul olmaları derslere, ödevlere
ve sınavlara motive olamamalarına ve dolayısıyla akademik performanslarının düşmesine neden olabilmektedir.
Bu nedenle araştırmada, ortaöğretim öğrencilerinin problemli internet kullanımlarının akademik güdülenme ve
etkili zaman kullanımı üzerindeki etkisini belirlemek amaçlanmıştır. Araştırma grubu, Rize ili Çayeli ilçesinde
farklı lise türlerine devam eden 101 kız, 205 erkek toplam 306 öğrenciden oluşmaktadır. Öğrencilerin yaş
ortalaması 16.12’ dir. Araştırma verilerinin toplanmasında araştırmacı tarafından hazırlanan Kişisel Bilgi Formu,
Problemli İnternet Kullanım Ölçeği, Akademik Güdülenme Ölçeği ve Zaman Kullanımı Ölçeği kullanılmıştır.
Veriler SPSS 23 programında tanımlayıcı ve çıkarımlı istatistik tekniklerinden yararlanılarak analiz edilmiştir.
Analiz sonuçları, problemli internet kullanımı ile zamanı etkili kullanma arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki
(r= .37, p<.01) olduğunu gösterirken problemli internet kullanımı ile akademik güdülenme arasında anlamlı bir
ilişkiye (r= -.07, p>.05) rastlanmamıştır. Ayrıca problemli internet kullanımının zamanı etkili kullanmanın anlamlı
bir yordayıcısı olduğu tespit edilmiştir (F(1,303)= 48.71, p<.05). Araştırma sonuçları, alandaki benzer araştırma
sonuçları ile karşılaştırılarak birtakım önerilerde bulunulmuştur.
Anahtar Sözcükler: problemli internet kullanımı, akademik güdülenme, zaman yönetimi
33
Öğretmenlerin Teknolojik Pedagojik Alan Bilgileri İle Eğitime Teknoloji Entegrasyonuna Yönelik
Davranışları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi
Cemal Hakan DİKMEN
Afyon Kocatepe Üniversitesi, Dinar Meslek Dinar Meslek Yüksekokulu, Bilgisayar Programcılığı Programı,
Afyonkarahisar / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Veysel DEMİRER
Bildiri Özeti:
Günümüzde eğitime teknoloji entegrasyonu çalışmalarında gelinen noktada; eğitim ortamlarına teknolojik
yenilik getirmenin tek başına değişimi ve dönüşümü sağlayamadığı öğretmenlerin teknolojik pedagojik alan
bilgileri ve eğitime teknoloji entegrasyonuna yönelik davranışlarının önemli bir rol oynadığı görülmektedir. Bu
nedenle bu araştırmada öğretmenlerin teknolojik pedagojik alan bilgileri, teknoloji entegrasyonu öz-yeterlikleri,
öğretim teknolojileri sonuç beklentileri, eğitim teknolojilerine yönelik ilgileri ve eğitim teknolojilerini kullanmaya
yönelik niyetleri arasındaki ilişkileri açıklayan teorik bir modelin kurgulanması ve yapısal eşitlik modellemesi
yoluyla doğrulanması amaçlanmaktadır. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modeli
kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini Afyonkarahisar, Burdur, Denizli ve Isparta illerindeki ilkokul, ortaokul
ve liselerde çalışan, farklı branşlardan 850 öğretmen oluşturmaktadır. Çalışmada verilerin analizinde IBM SPSS
21 ve AMOS 22 programlarından faydalanılmıştır. Verilerin analizi sonucunda elde edilen bulgular; teknoloji
entegrasyonu öz-yeterlik düzeyinin, teknolojik bilgi, teknolojik pedagojik bilgi, teknolojik alan bilgisi ve
teknolojik pedagojik alan bilgisi değişkenleri tarafından doğrudan etkilendiğini göstermektedir. Bununla birlikte
öğretim teknolojileri sonuç beklentisi düzeyinin, teknolojik pedagojik alan bilgisi ve teknoloji entegrasyonu özyeterlik değişkenleri tarafından doğrudan etkilendiği görülmektedir. Teknolojik bilgi, teknoloji entegrasyonu özyeterliği, öğretim teknolojileri sonuç beklentisi değişkenleri eğitim teknolojilerine yönelik ilgiyi doğrudan
etkilemektedir. Eğitim teknolojilerini kullanmaya yönelik niyet düzeyinin ise, teknolojik pedagojik alan bilgisi,
öğretim teknolojileri sonuç beklentisi ve eğitim teknolojilerine yönelik ilgi değişkenleri tarafından doğrudan
etkilendiği anlaşılmaktadır.
Anahtar Sözcükler: teknolojik pedagojik alan bilgisi, eğitime teknoloji entegrasyonu, öğretmenler, yapısal eşitlik
modellemesi
34
Powtoon Web Tabanlı Animasyon Hazırlama Aracının Eğitimde Kullanımına Yönelik Öğrenci
Görüşlerinin İncelenmesi
Tarık KIŞLA
Ege Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, İzmir/TÜRKİYE
Bildiri Özeti:
İnternet teknolojilerinde gerçekleşen gelişimin en fazla etkilediği alanlardan biri de eğitim olmuştur. Özellikle
son yıllarda web 2.0 araçları öğretme ve öğrenme faliyetlerinde sıkça kullanılmaya başlanmıştır. Alanyazında,
birçok web 2.0 aracının eğitimde kullanımı ile ilgili çalışmalar yer almaktadır. BECTA (British Educational
Communications andTechnologyAgency) eğitimde farklı amaçlar ile kullanılan web 2.0 araçlarını
sınıflandırmışlardır (Crook ve diğ. 2008). Buna göre sınıfllandırmada yer alan başlıklar, ortam paylaşım araçları,
ortam oluşturma ve veri düzenleme araçları, anlık mesajlaşma ve sohbet araçları, çevrim içi oyunlar ve sanal
dünyalar, sosyal ağlar, bloglar, sosyal imleme, wiki ve işbirlikçi düzenleme ortamları şeklinde belirlenmiştir.
Bu çalışmada, BECTA'nın belirlediği ortam oluşturma ve veri düzenleme araçları başlığı altında yer alan
animasyon hazırlama amaclıpowtoon web aracının eğitimde kullanımına yönelik öğrenci görüşleri nitel araştıma
yöntemi kullanılarak incelenmiştir. Araştırma, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Öğretmenliği lisans programı
üçüncü sınıfında bulunan işletim sistemi ve uygulamaları dersinde gerçekleştirilmiştir. Uygulamada dersi alan
öğrenciler 3 kişilik toplam 14 gruba ayrılmıştır. Toplam yedi adet işletim sistemi (Windows 10, MacOs, Pardus,
Ubuntu, Android, iOS, Windows Mobile) her biri iki gruba verilmek üzere dağıtılmıştır. Sürece başlamadan önce
öğrencilere web aracı tanıtılmış ve bazı örnekler sunulmuştur. Ardından herbir gruptan kendilerine verilen işletim
sisteminin önemli özelliklerini ön plana çıkaran bir senaryo oluşturmaları ve bunu powtoon programı ile
animasyona çevirerek bir öğretim materyali hazırlamaları istenmiştir. Grupların hazırladığı animasyonlar sınıfta
sunulmuş, akran değerlendirmesi kullanılarak en iyi sunu belirlenmiş ve web üzerinden yayınlanmıştır. Uygulama
süreci ardından her gruptan bir kişinin yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak powtoon ve powtoon'un
eğitimde kullanımı hakkında görüşleri alınmış ve veriler analiz edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: web 2.0, powtoon, öğretim materyali, öğrenci görüşleri
35
Öğrencilerin Fen ve Teknolojiye Dönük Kavramları Günlük Hayatla İlişkilendirme Durumları
Büşra BUYRUK
Amasya Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Fen Bilgisi Eğitimi Bölümü, Amasya / TÜRKİYE,
Özgen KORKMAZ
Amasya Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Amasya /
Bildiri Özeti:
Öğrenme her öğrencinin yeni ve eski arasında bağları kendince kurduğu bireysel bir olaydır ve bireyin
temeldeki bilgisinde bir eksiklik ya da yanılgı varsa bu durum yeni bilgilerin doğru olarak öğrenilmesini de
olumsuz yönde etkileyecektir. Kişisel deneyimler sonucu oluşan, bilimsel gerçekliği bulunmayan ve yeni bilgilerin
doğru öğrenilmesini engelleyici bu durum kavram yanılgısı veya yanlış kavramadır. Metaforların soyut konuları
açıklamadaki gücü, eğitim araştırmalarında bireylerin farklı olgu ve kavramlar hakkındaki algılarını, bakış
açılarını, tutumlarını belirlemede kullanılabilecek etkili araçlar haline getirmektedir. Son yıllarda yapılan eğitim
araştırmalarında farklı olgularla ilgili algıları ortaya çıkarmaya yönelik metafor çalışmaları dikkat çekici düzeyde
artmıştır. Ancak bu çalışmaların arasında öğrencilerin fen konularını günlük hayata transferi ile ilgili bir
araştırmaya rastlanamamıştır. Bu araştırma öğrencilerin “iş, fiziksel değişim, kimyasal değişim, genleşme ve
büzülme” kavramlarını günlük hayatta kullanma durumlarını metafor yoluyla ortaya çıkarmak amacıyla
yapılmıştır. Veri toplama aracı olarak, belirlenen 5 kavramla ilgili “iş, günlük hayatta …gibidir; çünkü …” gibi
açık uçlu cümlelerin tamamlatıldığı bir form kullanılmıştır. Elde edilen veriler içerik analiziyle analiz edilmiş ve
değerlendirilmiştir. İlköğretim 7. sınıf öğrencilerinin Fen ve Teknoloji dersinde gördükleri kavramları, günlük
yaşamla ilişkilendirme durumlarının metafor yoluyla belirlenmesi amaçlanan bu araştırmada, öğrencilerin verilen
kavramlarla ilgili uygun metafor geliştirmekte ve geliştirilen metafora gerekçe sunmakta oldukça zorlandıkları
görülmüştür.
Anahtar Kelimeler: fen eğitimi, günlük hayatla ilişkilendirme, metafor.
36
Akademik Çevreler FATİH Projesini Nasıl Değerlendiriyor? 2010-2015 Yılları Arasında Yayımlanan
Makalelere Yönelik Betimsel Analiz Çalışması
Ünal ÇAKIROĞLU
Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fatih Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Trabzon / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Seyfullah GÖKOĞLU
Kastamonu Üniversitesi, Cide Rıfat Ilgaz MYO, Bilgisayar Teknolojileri Bölümü, Kastamonu / TÜRKİYE,
Ayşenur SUSUZLAR
Seda ÖZKAN
Bildiri Özeti:
21. yüzyıl öğrenen becerileri ve bilgi toplumu olma hedefleri göz önünde bulundurularak Türkiye’de 2010
yılından itibaren Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) tarafından eğitimde Fırsatları Artırma ve Teknolojiyi İyileştirme
Hareketi (Fatih) Projesi uygulamaya konulmuştur. Ayrılan bütçe ve hedef kitle açısından dünyada teknoloji
entegrasyonu bağlamında önde gelen projelerden birisi olarak değerlendirilebilecek olan Fatih Projesinin başarıya
ulaşabilmesi için akademik çalışmalar ile de desteklenmesi önem arz etmektedir. Bu araştırmanın amacı,
Türkiye’de ULAKBİM Sosyal ve Beşeri Bilimler Veritabanında taranan dergilerin tamamında 2010-2015 yılları
arasında yayımlanmış makaleleri Fatih Projesi ve bileşenleri açısından incelemektir. Yapılan taramada 42 adet
dergide yayımlanmış 7743 makaleye ulaşılmıştır. Ulaşılan makaleler araştırmacılar tarafından betimsel analizine
tabi tutularak teknoloji entegrasyonu, Fatih projesi ve bileşenleri bağlamında incelenmiştir. Sonuç olarak;
Türkiye’de son yıllarda teknoloji entegrasyonuna yönelik artan girişimlere rağmen yayımlanan ulusal makalelerde
teknoloji entegrasyonu (%1.8, N=141) ve Fatih Projesi (%9.2, N=13) çalışmalarına sınırlı sayıda yer verildiği
bulunmuştur. Yapılan araştırmalarda ise örneklem grubu olarak en fazla üniversite öğrencileri (N=59) ile
çalışılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgular, Fatih Projesine yönelik olarak yürütülen girişimlere ulusal
akademik çalışmalarda ne düzeyde yer verildiğinin değerlendirilmesi ve projenin mevcut durumu ve geleceğine
ışık tutması açısından önemli görülmektedir.
Anahtar Sözcükler: FATİH Projesi, akademik yayınlar, betimsel analiz
37
Oyun Tabanlı Çevrim İçi Sınıf Yanıtlama Sisteminin Öğretmen Adaylarının Temel Bilgi Teknolojileri
Başarısına Etkisi ve Öğretmen Adaylarının Bu Sisteme Yönelik Görüşleri
Yusuf İslam BOLAT
Dicle Üniversitesi, Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Diyarbakır / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Ömer ŞİMŞEK
Ülkü ÜLKER
Diyarbakır / TÜRKİYE, e-posta:[email protected]
Bildiri Özeti:
Bu araştırmanın amacı; oyun tabanlı çevrim içi sınıf yanıtlama sisteminin (KAHOOT) öğretmen adaylarının
Temel Bilgi Teknolojileri (kelime işlemci programı) başarı düzeylerine etkisini ve öğretmen adaylarının bu
sisteme yönelik görüşlerini incelemektir. Araştırmada, nicel ve nitel araştırma yöntemlerinin kullanıldığı karma
araştırma deseni kullanılmıştır. Nicel olarak ön test - son test kontrol gruplu yarı deneysel desen kullanılırken, nitel
olarak deney grubundaki öğretmen adaylarının açık uçlu anket formuna verdikleri yanıtlar incelenmiştir.
Araştırma, 2014-2015 öğretim yılında Dicle Üniversitesi’nde bilgisayar I dersini alan ilköğretim matematik birinci
sınıf öğretmen adayları ile yürütülmüştür. Deney grubundaki (n=37) işlemlerde dört hafta boyunca oyun tabanlı
sınıf yanıtlama sistemi kullanılarak bilgisayar dersi sürecinde biçimlendirici değerlendirmeler yapılmıştır. Kontrol
grubunda ise (n=35) ders sürecine müdahale edilmemiştir. Araştırmada nicel veri toplama araçları olarak
araştırmacılar tarafından geliştirilen temel bilgi teknolojileri başarı testi ve uygulama yaprakları kullanılmıştır.
Nitel veriler için açık uçlu anket formu yaklaşımıyla toplanmıştır. Nicel verilerin çözümlenmesinde karma desenli
ANOVA, nitel verilerin çözümlenmesinde ise betimsel analiz kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre kontrol
ve deney gruplarının temel bilgi teknolojileri başarı testi ve uygulama yapraklarından aldıkları puanlar arasında
istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmamıştır. Öğretmen adaylarının KAHOOT ile gerçekleştirilen
biçimlendirici değerlendirme etkinliklerine yönelik görüşlerinin; duyuşsal anlamda eğlenceli olması ve bilişsel
anlamda öğrenmede kalıcılığı olumlu etkilemesi yönünde yoğunlaştığı görülmüştür. Ayrıca, her soruya ayrılan
sürenin iyi ayarlanması ile birlikte internet bağlantı hızı gibi alt yapı sorunlarının dikkate alınması gerekliliği ortaya
çıkmıştır. Öğretmen adayları KAHOOT ile desteklenen öğrenme ortamını gerekli, faydalı, verimli, etkili,
güdüleyici, eğlenceli bulduklarını ifade etmişlerdir. Sonuç olarak KAHOOT etkinliklerinin öğretmen adaylarının
temel bilgi teknolojileri başarı ve uygulama düzeylerine etkisi olmamasına rağmen öğretmen adayları bu
etkinlikleri bilişsel ve duyuşsal anlamda yararlı görmektedir.
Anahtar Sözcükler: Kahoot, oyun tabanlı sınıf yanıtlama sistemi, biçimlendirici değerlendirme, karma öğrenme,
eğitimde teknoloji entegrasyonu
38
The Impact of Game Based Online Student Response System on Prospective Teachers’ Basic Information
Technologies Achievement and Their Views about This System
Yusuf İslam BOLAT
Dicle University, Ziya Gökalp EducationFaculty, ComputerandInstructional Technologies Department,
Diyarbakır / Turkey, e-mail: [email protected]
Ömer ŞİMŞEK
Diyarbakır / Turkey, e-mail: [email protected]
Ülkü ÜLKER
Diyarbakır / Turkey, e-mail:[email protected]
Abstract
The purpose of this research is to indicate the impact of game based online student response system (KAHOOT)
on prospective teachers’ basic information technology (specifically word processor) achievement and to determine
their views about this system. The mixed research design consisting quantitative and qualitative methods is used
in the research. The pretest posttest control group quasi experimental research design is used to indicate the impact.
In addition to the quantitative method, the views of treatment group are collected by an open ended questionnaire
form. This research is carried out with freshmen mathematics prospective teachers taking Computer I class at Dicle
University in 2014-2015 spring semesters. While the treatment group (n=37) took the course with KAHOOT
formative evaluation activities for four weeks, the control group (n=35) took the same course with no interference.
The quantitative data collection tools are basic information technologies achievement test and worksheets which
are developed by the researchers. While the quantitative data are analyzed by mixed design ANOVA, the
qualitative data are analyzed by content analysis. The findings of the research indicated no statistically significant
difference both in the achievement test and worksheet scores of control and treatment groups. However, the views
of prospective teachers in the treatment group focused on entertaining aspects of KAHOOT in point of affective
factor and learning retention in point of cognitive factor. Besides, participants pointed out to set the time spent on
each question should be considered well and the infrastructure of internet connection should be taken into
consideration in KAHOOT sessions. In addition they laid stress on many positive features of the activities of
KAHOOT as required, useful, productive efficient, motivating and entertaining. In conclusion, although
KAHOOT learning activities did not yielded significant differences in the basic information technologies
achievement test and worksheet scores of control and treatment groups, the treatment group had received the
activities useful both in cognitive and affective sense.
Keywords: Kahoot, game based online student response system, formative evaluation, blended learning,
technology integration in education.
39
An Investigation of Theoretical Frameworks of Online Gaming Motivations Using Structural Equation
Modeling
Muhterem DİNDAR
Çanakkale Onsekiz Mart University, Faculty of Education, Department of ComputerEducationandInstructional
Technologies
Çanakkale / TURKEY, e-mail: [email protected]
Abstract
Several theoretical frameworks have addressed the psychological needs that individuals aim to satisfy through
online gaming. Some scholars have claimed that online gaming motivations are driven by three main motivations
which are achievement, social, and immersion. Another group of scholars have used Csikszentmihalyi’s Flow
theory, and argued that online games provide challenging tasks that correspond with individuals’ skills. Hence,
the alignment of challenges and personal skills in online games allows gamers to get into a positive joyful state
called flow. According to this view, individuals play online games to experience flow and derive intrinsic pleasure.
Recently, Veblen’s Leisure Class theory has been utilized to explicate online gaming motivations as well. The
theory posits that individuals play online games for status attainment. Given the variety in theoretical frameworks
of online gaming motivations, this study aimed at investigating the relationships between the constructs of the
three popular online gaming motivation frameworks summarized above. The survey instrument in the current study
included an online gaming motivations scale, a flow scale, a status seeking scale, a gaming loyalty scale, and a
demographics questionnaire. With the assistance of an online gaming community, the survey was announced to
Turkish online gamers using convenience sampling. Structural equation modeling analysis was run on the data to
investigate the relationships between the constructs of the three prominent frameworks. The analysis revealed the
motivational constructs that lead to the continuance of online gaming behavior.
Keywords: online games, gaming motivations, flow theory
40
Ters Yüz Sınıf Modeli Çerçevesinde Gerçekleştirilmiş Çalışmalara Bir Bakış: İçerik Analizi
Betül AYDIN
Veysel DEMİRER
Bildiri Özeti:
Son yıllarda adını sıkça duyduğumuz ters yüz sınıf modeli, sınıf içinde geçen zamanı en verimli hale getirmeyi
hedefleyen pedagojik bir modeldir. Bu modelde öğrenenler, bilgi edinme gibi temel düzeyde beceri gerektiren
görevleri bireysel olarak gerçekleştirirler. Uygulama, problem çözme, yaratıcılık gibi üst düzey becerileri
gerektiren görevler ise sınıfta, öğretmen rehberliğinde gerçekleştirilmektedir. İnternet teknolojileri, sanal iletişim
ağları ve öğrenme yönetim sistemlerinde görülen gelişmeler sonucunda, ters yüz sınıf modeli daha fazla
kullanılmaya başlanmıştır. Bu model birçok araştırmacı tarafından çeşitli yönleriyle irdelenmiş ve bireylerin 21.
yüzyıl becerilerini geliştirebilmek adına etkili olduğu öne sürülmüştür. Fakat gerçekleştirilen literatür taraması
sonucunda, Ters yüz sınıf modeli çerçevesinde gerçekleştirilmiş çalışmaları hedef alan içerik analizi çalışmalarının
oldukça yetersiz olduğu görülmüştür.Bu çalışma kapsamında, belirlenen veri tabanları taranarak ters yüz sınıf
modelinin odak alındığı, 2010-2015 yılları arasında yayımlanan çalışmalar, içerik analizi yöntemi ile incelenmiştir.
Bu bağlamda 29 adet tez, 61 adet makale olmak üzere toplam 90 adet çalışma araştırmacılar tarafından analiz
edilmiştir. Çalışmada modeli temel alan araştırmalara ilişkin çeşitli profillerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu
amaç doğrultusunda, süreçte rol oynayan unsurlar 7 alt tema altında incelenmiştir. Bu temalar; uygulama sürecinde
kullanılan yazılımlar, çalışma örneklemi, disiplin (branş), araştırma yöntemi, kuramsal boyut, incelenen
değişkenler ve pedagojik çıktılar şeklindedir. Bu temalara ilişkin bulgular yüzde ve frekans analizleri ışığında
tartışılmıştır. Çalışmadan elde edilen bulgular, ters yüz sınıf modelini temel alan çalışmalara çeşitli boyutlarda ışık
tutması yönüyle önemlidir.
Anahtar Kavramlar: ters yüz sınıf modeli, içerik analizi, pedagojik çıktılar
41
Ödev/Görev Stresi Ölçeği: Ölçek Geliştirme, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması
Veysel DEMİRER
Betül AYDIN
Isparta / TÜRKİYE, e-posta:[email protected]
Bildiri Özeti:
Yaşam koşullarının zorlaşması ile artan rekabet ortamı, stres faktörünü de beraberinde getirmektedir. Modern
hayatın hastalığı olarak anılan stres aile, iş ve özel yaşamımız etkilediği gibi akademik hayatımıza doğrudan ve
dolaylı olarak etkilemektedir. Akademik hayatın stres kaynaklarından biri olan ödevler/görevler aslında eğitim
sürecinin vazgeçilmezlerindendir. Fakat ödevler/görevler, aileler ve öğrenciler tarafından çoğu zaman külfet ya da
stres kaynağı olarak algılanmaktadır. Araştırmacılar tarafından gerçekleştirilen literatür taraması sonucunda
ödev/görev stresin kavramının yeterince irdelenmediği görülmüştür. Bu çalışma kapsamında üniversite
öğrencilerin ödev/görev stres düzeylerini belirlemeye yönelik “Ödev/Görev Stresi Ölçeği” geliştirilmiştir. Sürecin
ilk aşamasında stres ve stres belirtileri, kavramsal olarak literatür taraması yöntemiyle incelenmiştir. Bu tarama ve
10 adet üniversite öğrencisi ile gerçekleştirilen görüşmeler neticesinde 22 maddeden oluşan soru havuzu
oluşturulmuştur. Ölçeğin yapısı 5’li likert tipinde hazırlanmış olup kategorileri 0 (hiç) ile 4 (çok sık) arasındadır.
Bu sorular 2 dil uzmanı, 4 alan uzmanı ve 2 ölçme ve değerlendirme uzmanının görüşüne sunulmuştur.
Uzmanlardan gelen geri bildirimler neticesinde bazı maddeler çıkarılmış bazı maddeler ise revize edilmiştir.
Madde havuzunda kalan 19 maddeden oluşan ölçek farklı üniversite ve bölümlerde öğrenim gören 1178 öğrenci
üzerinde uygulanmıştır. Ölçeğin faktör analizi varsayımlarını sağladığı kontrol edildikten sonra yapı geçerliğini
ortaya koymak için ilk olarak açımlayıcı ardından doğrulayıcı faktör analizi gerçekleştirilmiştir. Açımlayıcı faktör
analizi sonucunda faktör yükü =0,45’in üzerinde olan 10 madde ölçeğe dahil edilmiştir. Açımlayıcı faktör analizi,
ölçeğin 3 farklı faktör altında toplanan 10 maddenin toplam varyansı % 65.40 olduğunu göstermiştir. Bu faktörler
duygusal, fizyolojik ve bilişsel stres belirtileri şeklinde gruplanmıştır. Doğrulayıcı faktör analizi sonucunda
belirlenen 3 faktörlü bu modelin iyi bir uyuma sahip olduğu belirlenmiştir (CMIN/DF 2,591; RMSEA 0,057; RMR
0,055; GFI 0,968; AGFI 0,945; NFI 0,949; CFI 0,968 ve RFI 0,928 ). Ölçeğin güvenirliği belirlemek amacıyla her
faktör için Cronbach Alfa iç tutarlılık katsayısı ve madde toplam korelasyonları incelenmiş ve Cronbach Alpha iç
tutarlılık katsayısı 0,827 olarak hesaplanmıştır. Ölçeğin alt boyutlarına ilişkin Cronbach Alpha iç tutarlılık
katsayıları duygusal stres belirtileri boyutu için 0,730; fizyolojik stres belirtileri boyutu için 0,762; bilişsel stres
belirtileri için 0,790 olarak hesaplanmıştır. Gerçekleştirilen analizler sonucunda geçerli ve güvenilir olduğuna
karar verilen Ödev/Görev Stresi Ölçeği'ninliteratürdeki boşluğu doldurması beklenmektedir.
Anahtar Kelimeler: akademik stres, ödev/ görev stresi, ölçek geliştirme
42
Lise Öğrencilerinin Bilgi Teknolojilerinden Yararlanma Düzeyleri 1
Mustafa YAĞCI
Ahi Evran Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Kırşehir /
Uğur BAŞARMAK
Bildiri Özeti:
Teknolojik araçların özellikle eğitimde kullanımı çocukların düşünme becerisini geliştirmekte ve zihinsel
becerilerini üst düzeyde kullanmalarına zemin hazırlamaktadır. Teknoloji kullanımı ile ilgili öğretmen ya da
öğretmen adaylarına yönelik yapılmış pek çok çalışma olmasına rağmen ortaöğretim öğrencilerinin bireysel
yeteneklerinin gelişimlerine katkı sağlayacağı düşünülen teknoloji kullanımlarına ilişkin çalışmaların sayısı azdır.
Bu bağlamda çalışmanın amacı; lise öğrencilerinin bilgisayar kullanım düzeylerini çeşitli değişkenler açısından
incelemektir. Çalışma grubunu 116’sı kız ve 76’sı erkek olmak üzere toplam 192 lise öğrencisi oluşturmaktadır.
Araştırma sonuçlarına göre lise öğrencilerinin bilgisayara yönelik tutumları (BYT) orta düzeydedir. Bu sonuç,
öğrencilerin bilgisayarı bir öğrenme aracı olarak görmeye istekli olduklarını ve bilgisayar kullanmaktan zevk
aldıklarını göstermektedir. Öğrencilerin BYT’ları cinsiyet, okul türü ve bilgisayar sahibi olma değişkenlerine göre
anlamlı farklılık gösterirken bilgisayar kullanım amacına göre istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık
göstermemiştir. Araştırma sonuçlarına göre öğrencilerin bilgisayar kullanımına yönelik farkındalıklarını artıracak
öneriler sunulmuştur.
Anahtar Sözcükler: bilgi teknolojileri, lise öğrencileri, eğitim teknoloji.
Bu çalışma Ahi Evran Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimince Desteklenmiştir.
Proje Numarası:EGT.E2.16.011
1
43
Üç Boyutlu-Çok Kullanıcılı Sanal Ortamlarda Kaybolma: Actıve Worlds Örneği
Dilek DOĞAN
Ankara Üniversitesi, Enformatik Bölümü, Ankara / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Hakan TÜZÜN
Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara /
Bildiri Özeti:
Bireyler günlük yaşamda her gün gidip geldikleri yolları, mekanları kolaylıkla bulabilmektedir. Bireyler aynı
güzergahtaki farklı yolların bilgisine de çoğu zaman sahip olup zaman harcamadan istediği yere ulaşabilmektedir.
Hiç bilmedikleri ya da daha önceden bulunmadıkları ortamlarda ise çoğu zaman hedefe ulaşabilmek için
güzergahları gösteren GPS, harita vb. bir yardımcıya ihtiyaç duymaktadır. Aksi takdirde hedefe ulaşmak için
ortamı keşfetmesi gerekecek ve zaman kaybedecektir. Bu kapsamda kullanıcıların ortamla ilgili deneyimlerinin
yol bulma performansını etkileyen unsurlardan biri olduğu söylenebilir. Otantik ortamların üç-boyutlu grafikler
yardımıyla bilgisayar ortamlarına aktarılması, bu ortamlarda da benzer sorunlarla karşılaşılmasına neden
olmaktadır. Özellikleeğitim, sağlık vb. alanlarda sıklıkla kullanılmaya başlanan üç-boyutlu çok kullanıcılı sanal
ortamlarda kullanıcılar yönlendirilmeye veya “Neredeyim?”, “Nereden geldim?” ve “Nereye gitmem gerekiyor?”
gibi sorulara cevap verecek yardımcı araçlara ihtiyaç duymaktadır.Bu çalışmada üç-boyutlu çok-kullanıcılı sanal
ortamlardan biri olan Active Worlds (AW)ortamı kullanılarak kullanıcıların bilmedikleri bir ortamda çevreyle
ilgili görsel ipucu sağlayan araçlar yardımıyla ideal güzergâhın izlenmesinde göstermiş oldukları davranışlar
incelenmiştir. Çalışma kapsamında 2 deney grubu, 1 kontrol grubu olmak üzere 3 grup oluşturulmuş ve her grupta
16 kişi olmak üzere 48 kişi çalışmaya katılmıştır. Katılımcılar gruplara doğum yılı, not ortalaması, uzamsal bilgi
puanı, oyun oynama yılı, haftalık oyun oynama saati, bilgisayar kullanma yılı, internet kullanma yılı gibi bağımsız
değişkenler eşleştirilerek atanmıştır. Deney ve kontrol grubundaki kullanıcılaraAW ortamında birbirinden farklı
ve bir öncekine göre daha karmaşıkolmak üzere3 görev verilmiştir. Kullanıcılar görevleri tamamlamak için AW
ortamında konum bilgisini sunan koordinat sistemini, ortamın krokisini sunan harita kağıt üstünde ve ekran
üstünde verilmiştir. Ekran üstündeki haritada aynı zamanda kullanıcıların anlık olarak nerede olduklarını
görebilmektedir. Süreçte kullanıcıların izledikleri güzergahlar kaydedilmiştir. Araştırmanın bulgularına göre
görevler zorlaştıkça kullanıcıların en çok sadece konum bilgisinin sunulduğu koordinat sisteminde, en az ise ekran
üstünde harita yöntemini kullandıklarında gitmeleri gereken güzergâhları karıştırdığı ve kaybolduğu belirlenmiştir.
Anahtar Sözcükler:3B virtual worlds, kaybolma, Active Worlds
44
Mobil Artırılmış Gerçeklik Uygulamalarının Öğrencilerin Akademik Başarı ve Motivasyonuna Etkisi
Çağdaş ERBAŞ
Veysel DEMİRER
Bildiri Özeti:
Bu araştırmanın amacı tablet bilgisayarlar üzerinden gerçekleştirilen mobil artırılmış gerçeklik etkinliklerinin
öğrencilerin akademik başarılarına ve derse yönelik motivasyonlarına etkisini incelemektir. Ayrıca ders
öğretmeninin ve deney grubunda yer alan öğrencilerin mobil artırılmış gerçeklik uygulaması hakkındaki görüşleri
incelenmiş ve deneysel uygulama süresince sınıf içi gözlemler yapılmıştır. Araştırmada karma yöntem
kullanılarak, hem nicel hem de nitel araştırma yöntemlerinden yararlanılmıştır. Deneysel uygulamanın öğrenme
ürünleri üzerindeki etkilerini saptamak için nicel araştırma yöntemlerinden “ön-test/son-test kontrol gruplu
deneysel desen” kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, Isparta il merkezinde eğitim veren özel bir Anadolu
lisesinin 9. sınıfında öğrenim gören 40 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırma 2014-2015 eğitim-öğretim yılı bahar
döneminde 9. sınıf Biyoloji dersi kapsamında gerçekleştirilmiştir. Araştırmada bir deney ve bir kontrol grubu
olmak üzere iki grup bulunmaktadır. Deney grubunda tablet bilgisayar üzerinden mobil artırılmış gerçeklik
uygulaması çalışmalarının etkileri incelenmiştir. Kontrol grubunda ise sadece Biyoloji ders programına uygun
olarak ders işlenmiştir. Araştırmanın nicel verilerinin analizinde betimsel istatistikler, t testi, tek yönlü kovaryans
analizi ve çok değişkenli kovaryans analizi kullanılmıştır. Nitel veriler üzerinde ise durum çalışması deseni
kullanılarak betimsel analiz yapılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre deneysel uygulama sonunda deney
grubunda yer alan öğrencilerin motivasyonel inançlarına ait puanlarının sadece ders programını uygulayan kontrol
grubu öğrencilerine göre daha fazla arttığı ortaya çıkmıştır. Ancak deneysel uygulama sonunda deney ve kontrol
grubunun akademik başarı puanları arasında anlamlı bir farklılık olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Görüşmelerden
elde edilen bulgular incelendiğinde ise öğretmen ve öğrenciler genel olarak mobil artırılmış gerçeklik
etkinliklerinin ders başarısını ve motivasyonu arttırmada etkili olabileceğini ifade etmişlerdir. Son olarak
çalışmanın sonuçlarına göre öneriler getirilmiştir.
Anahtar Sözcükler: mobil artırılmış gerçeklik, akademik başarı, motivasyon
45
Eğitsel Web Sitelerinin BÖTE Öğretmen Adayları Tarafından Değerlendirilmesi
Müzeyyen BULUT ÖZEK
Fırat Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Elazığ / TÜRKİYE,
Bildiri Özeti:
Bu çalışmanın amacı, eğitsel web sitelerinin standardizasyon kriterlerini karşılayıp karşılamadıklarını
belirlemektir. Standardizasyon kriterleri olarak Çakıroğlu, Akkan ve Çebi (2008) tarafından belirlenen kriterler
seçilmiştir. Belirlenen amaç doğrultusunda 2015-2016 güz döneminde web tasarım dersini alan Fırat Üniversitesi
Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü’ndeki 21 bilişim teknolojileri öğretmen adayı ile yüz yüze
görüşme tekniği kullanılarak görüşülmüştür. Çalışma sonucunda eğitsel içerikli sitelerin arayüzleri
değerlendirilirken esnek olmayan sabit sayfaların kullanıldığı, içerik değerlendirmesi yapılırken web sayfasına
kullanıcının katkısını sağlayacak ortamların bulunmadığı tespit edilmiştir. İncelenen web sayfalarında ilave
teknolojilere yer verilmediği, site tasarımlarının özgün olmadığı ve pedagojik açıdan eksikliklerin bulunduğu
belirlenmiştir.
Anahtar Sözcükler: eğitsel web siteleri, böte öğretmen adayları, standardizasyon kriterleri
46
Lise Öğretmenlerinin Okul Yöneticilerinin Teknoloji Liderlik Yeterlikleri Hakkındaki Algıları
Hasan GÜRFİDAN
Isparta Anadolu Lisesi, Isparta / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Mustafa KOÇ
Bildiri Özeti:
Sınıflarda teknolojinin etkin bir şekilde kullanılmasında okul yöneticileri anahtar bir role sahiptir. Teknoloji
liderliği olarak ta adlandırılan bu rol okul çalışanlarını teknoloji entegrasyonu konusunda motive etmeyi,
desteklemeyi ve yönlendirmeyi kapsamaktadır. Son yıllarda okul yöneticilerinin bu sorumluklarını yerine
getirebilmeleri için gerekli olan yeterliklerin belirlenmesine ve araştırılmasına yönelik bir eğilimin oluştuğu
görülmektedir. Bu bağlamda planlanmış bu çalışmanın amacı liselerde görev yapan öğretmenlerin, okul
yöneticilerinin teknoloji liderlik yeterlikleri hakkındaki algı düzeylerini ve bunların bazı demografik ve teknoloji
kullanımı değişkenleriyle olan ilişkilerini tespit etmektir. Çalışma ilişkisel tarama modelinde desenlenmiştir.
Araştırma elverişli örnekleme yoluyla ulaşılmış Isparta ilindeki 396 lise öğretmeni ile yürütülmüştür. Veriler anket
yoluyla toplanmıştır. Teknoloji liderliği özelliklerini ölçmek için 2009 yılında ISTE (International Society for
Technology in Education-Uluslararası Eğitimde Teknoloji Topluluğu) tarafından eğitim yöneticileri için
geliştirilmiş olan teknoloji liderliği standartlarını (NETS-A) baz alarak uyarlanan “Eğitim Yöneticileri Teknoloji
Liderliği Öz-Yeterlik Ölçeği” kullanılmıştır. Ölçek, vizyoner liderlik, dijital çağ öğrenme kültürü, profesyonel
uygulamada mükemmellik, sistematik gelişim ve dijital vatandaşlık olmak üzere 5 boyut ve toplam 21 maddeden
oluşmaktadır. Toplanan veriler betimsel istatistikler, korelasyon katsayıları ve varyans analiz testleri (ANOVA)
yardımıyla çözümlenmiştir. Elde edilen bulgulara göre öğretmenler, yöneticilerin ölçeğin bütün alt boyutlarında
ve genelinde benzer ve yeterli düzeyde liderlik özelliklerine sahip olduklarını düşünmektedirler. Öğretmenlerin,
okul yöneticilerinin teknoloji liderlik yeterliklerine yönelik algılarının cinsiyete, yaşa, hizmet süresine ve branşa
göre farklılık göstermediği ve bilgisayar kullanma tecrübesi, sıklığı ve teknoloji entegrasyon düzeyiyle ilişkili
olmadığı tespit edilmiştir.
Anahtar Sözcükler: teknoloji liderliği, öğretmen algısı, demografik özellikler, teknoloji entegrasyonu
47
Özel Eğitimde Hareket Tabanlı Teknolojilerin Kullanımı
Neşe GÜRBULAK
Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,İstanbul/
Esad ESGİN
TÜRKİYE, e-posta: esadesgin@ gmail.com
Bildiri Özeti:
Üretim ve kullanım alanı hızla yaygınlaşan bilgi ve iletişim teknolojilerinin, eğitim alanında kullanımına yönelik
beklentiler artmış ve yeni yaklaşımlar ortaya çıkmıştır. Bu yaklaşımlardan bir tanesi de bu teknolojilerin özel
eğitimde kullanımıdır. Özel gereksinimli bireyler teknolojiyi kullanmakta zorlanmaktadırlar. Bu ihtiyaçtan yola
çıkarak, doğal kullanıcı arayüz kullanımının özel gereksinimli bireylerin karşılaştıkları teknoloji kullanım
zorluklarını ortadan kaldırarak günlük yaşam kalitelerini arttırmalarına yardımcı olduğu belirtilmektedir. Bu
araştırmanın odak noktasını ise kullanıcı ile doğal etkileşim sağlayan hareket tabanlı teknolojiler ve bu
teknolojilerin özel gereksinimli bireyler için kullanımı oluşturmaktadır. Birçok hareket tabanlı teknoloji
bulunmaktadır ancak günümüzde en popüler olanı görüntü izleme, iskelet algılama ve izleme sistemi gibi algısal
etkileşim çeşitlerini içeren Kinect teknolojisidir. Hareket tabanlı teknolojilerin hem tipik gelişim gösteren hem de
özel gereksinimli bireyler için kullanım ve kontrol kolaylığı sağlayıp öğrenmeyi desteklediği düşünülmektedir. Bu
bağlamda, bu çalışmada hareket tabanlı teknolojilerin özel gereksinimli bireylerin günlük yaşam becerilerini
kazanmaları ve eğitimleri için kullanımını konu alan literatür taraması gerçekleştirilmiştir. Yapılan literatür
taraması neticesinde var olan teknolojilerin kullanımının olumlu ve olumsuz yönleri tespit edilerek, özel
gereksinimli bireyler için kullanılabilecek hareket tabanlı teknolojilerin hangi özelliklere sahip olması ve nasıl
kullanılması gerektiğine dair analiz ve sentez gerçekleştirilmiştir.
Anahtar Sözcükler: doğal kullanıcı arayüzleri, hareket tabanlı teknolojiler, kinect teknolojisi, özel eğitimde
teknoloji kullanımı.
48
Öğretmenlik Mesleği açısından Dijital Yerlilik, Dijital Göçmenlik ve Dijital Melezlik
Süleyman Nihat ŞAD
İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümü, Malatya / TÜRKİYE, [email protected]
Vildan DONMUŞ
Fırat Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümü, Elazığ / TÜRKİYE, [email protected]
Bildiri Özeti:
Bilgi ve iletişim teknolojilerinin hızlı gelişimi bireylerin bilgiye ulaşma ve işleme alışkanlıkları ve tercihlerinde
de farklılaşmalara neden olmaktadır. Bu da teknolojiye ve bilgiye yüklenen anlamlar açısından yaşı önemli bir
değişken haline getirmiştir. Yaş ve teknoloji etkileşimi bağlamında ilk kez Prensky (2001) dijital yerli ve dijital
göçmen kavramlarından bahsetmiştir. İnterneti, sanal oyunları, akıllı telefonları vb. dijital bir dile çevirerek,
iletişim kuran yeni nesile “dijital yerliler” ismi verilmiştir. "Dijital yerliler" yani dijital çağda doğmuş insanlar, X
jenerasyonu olarak tanımlanırlar. Bu genç kuşağa göre dijital teknolojilerle çevrelenmiş dünyaya kendini daha
yabancı hisseden eski kuşağa ise dijital göçmenler adı verilmiştir (Prensky, 2001). Dijital göçmen bireylerin en
önemli özelliklerinin başında dijital medya araçlarını etkin kullanamamaları gelmektedir. Dijital melezler ise, hem
dijital yerliler ve dijital göçmenlere benzemekte hem de benzememektedir. Dijital melezler bilgi edinme
konusunda her iki grubun davranışları göstermekte yani hem basılı kaynakları hem de teknolojik kaynakları tercih
etmektedirler (Karabulut, 2015). Bu bağlamda günümüzde ilköğretimden liseye kadar eğitim sistemine devam
eden öğrencilerin daha çok dijital yerliler olduğu söylenebilir. Diğer taraftan bu öğrencilere öğretim hizmeti sunan
farklı yaş gruplarından öğretmenler ise dijital yerli, göçmen ya da melez bireylerin özelliklerini gösterebilir. Bu
anlamda dijital yerlilik, göçmenlik ya da melezliğin öğretmenlik mesleği bağlamında ele alınması ve hem
öğretmen adayları hem de öğretmenlerin hangi kategoriye girdiklerinin incelenmesi araştırmaya değer
bulunmuştur. Dolayısıyla bu araştırmada, öğretmen ve öğretmen adaylarının dijital yerlilik, dijital göçmenlik ve
dijital melezlik özellikleri açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Ayrıca bu özelliklerinin doğum tarihi, cinsiyet ve
öğretmen ya da öğretmen adayı olma değişkenleri ile etkileşimi incelenmiştir. Araştırma Elazığ il merkezinde
2012-2013 öğretim yılında görev yapan çeşitli branşlara mensup 263 öğretmen ve Fırat Üniversitesi Eğitim
Fakültesinde öğrenim gören 289 öğretmen adayı ile yürütülmüştür. Betimsel ve ilişkisel tarama desenlerine göre
yürütülen araştırmada veriler, araştırmacılar tarafından geliştirilen “Dijital Yerli, Dijital Göçmen ve Dijital Melez
Öğretmen Ölçeği” ile toplanmıştır. Verilerin analizinde frekans, yüzde, tek yönlü ANOVA ve Kay Kare
tekniklerden yararlanılmıştır. Analizler sonucunda ulaşılan sonuçlar şöyledir: Öğrenme Ortamlarını düzenlenme
boyutundan aldıkları puanlar açısından araştırmaya katılan 552 öğretmen ve öğretmen adayından 102’si (%18,5)
Dijital Göçmen (DG), 297’si (%53,8) Dijital Melez (DM) ve 153’ü de (%27,7) Dijital Yerli (DY) kategorisine
girmektedir. Veli ve öğrenciyle iletişim kurma tercihleri açısından katılımcıların 358’si (%64,9) Dijital Göçmen
(DG), 154’ü (%27,9) Dijital Melez (DM) ve sadece 40’ı (%7,2) Dijital Yerli (DY) kategorisine girmektedir. Son
olarak Kişisel ve Mesleki Gelişim tercihleri açısından katılımcıların 224’ü (%40,6) Dijital Göçmen (DG), 258’i
(%46,7) Dijital Melez (DM) ve sadece 70’i (%12,7) Dijital Yerli (DY) kategorisine girmektedir. Çalışmada ayrıca
yaş, cinsiyet ve görev türü değişkenlerine ilişkin bulgu sunumu yapılarak sonuçlar tartışılmıştır.
Anahtar Sözcükler:dijital yerli öğretmen, dijital melez öğretmen, dijital göçmen öğretmen
49
Öğretmen Eğitimi Kapsamında Dijital Öykülerin Tasarlanması, Geliştirilmesi ve Kullanılması:
Biçimlendirici Değerlendirme Araştırması 2
Ömer Faruk İSLİM
Ahi Evran Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Kırşehir /
Soner YILDIRIM
Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara /
Bildiri Özeti:
Bu çalışmanın amacı, son yıllarda yaygın olarak kullanılan dijital öykülerin öğretmen eğitiminde kullanılması
ve etkililiğinin araştırılmasıdır. Bu kapsamda 2014-2015 öğretim yılı bahar döneminde öğretim ilke ve metotları
dersini almakta olan Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi (BÖTE) bölümü ikinci sınıf öğrencilerine dijital
hikaye kavramı ve derslerde nasıl kullanılabileceği örnekleriyle anlatılmış, ardından öğrencilere farklı dijital
hikaye hazırlama yazılımları tanıtılmıştır. Sonrasında, öğrencilerden dörder kişilik gruplar halinde, ders
kapsamında anlatılan konulardan birisi ile ilgili dijital hikayeler hazırlamaları istenmiştir. Öğrencilere dijital
hikayelerini hazırlamaları için yaklaşık olarak iki aylık süre tanınmış, ve bu süre boyunca gerek dijital öykülerin
içeriği, tasarımı ve kapsamı, gerekse de kullandıkları dijital hikaye hazırlama yazılımları hakkında dönütler
verilmiştir. Belirlenen sürenin sonunda tüm gruplar bir araya gelerek hazırladıkları dijital öykülerini sunmuşlardır.
Sunulan dijital öyküler farklı ölçeklerin incelenmesi sonucu oluşturulan dijital hikaye değerlendirme ölçeği ile
değerlendirilmiştir. Çalışmanın nitel verileri sunumların tamamlanmasının ardından her bir grup ile yüz yüze
görüşmeler yapılarak toplanmıştır. Çalışmaya 13 gruptan toplan 52 öğrenci katılmıştır. Her bir grup ile yaklaşık
15 dakika süren görüşme yapılmış olup görüşmede öğrencilere hangi konuyu seçtikleri, bu konuyu seçme
sebepleri, dijital hikayelerini hazırlarken izledikleri tasarım süreçleri, dijital hikayelerini hazırlarken kullandıkları
yazılımlar ve bu yazılımları kullanma sebepleri, dijital hikaye hazırlama sürecinin kendilerine sağladığı faydalar,
gelecek senelerde bu uygulamanın devam edip etmemesi gerektiği ve uygulama ile ilgili görüş ve önerileri
sorulmuştur. Çalışma sonuçlarına göre öğrenciler öncelikle ilgilerini çeken ya da anlatımı kolay konuları seçerken,
dijital öykülerini hazırlarken genellikle birden fazla yazılımdan faydalandıklarını belirtmişler ve bu yazılımları
seçme sebeplerinin başında o yazılımı daha önce kullanmış olmaları ya da yazılım hakkında ön bilgi sahibi
olmaları gelmektedir. Ayrıca, dijital hikaye hazırlama sürecinin kendilerine öncelikle dijital öykü hazırladıkları
konu hakkında daha detaylı bilgi sahibi olmalarını sağlaması ve öğrendiklerini uygulama fırsatı vermesi gibi
faydaları olduğunu belirtmişlerdir. Son olarak tüm gruplar dijital öykü hazırlama etkinliğinin ileriki yıllarda da
mutlaka devam etmesi gerektiğini belirtmişlerdir.
Anahtar Sözcükler: öğretmen eğitimi, dijital öyküler, öğretim yöntem ve ilkeleri dersi
Bu çalışmanın konferans katılımı Ahi Evran Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimince
Desteklenmiştir. Proje Numarası: EGT.E2.16.013
2
50
Türkiye’de Dijital Vatandaşlık Algısı
Sevinç PATLAK
Marmara Üniversitesi, Uğur Koleji Bilişim Teknolojileri Öğretmeni, İstanbul / TÜRKİYE,
Bildiri Özeti
İnternetle birlikte gelişen teknolojiler, akıllı telefonlar, uygulamalar, sosyal ağlar ve doğru ya da yanlış içerik
sunan web sayfaları, hemen herkesin yaşamını çevrelemiştir. Dijital ortamda ki bilgiler, kurulan iletişim gün
geçtikçe sayılarla ifade edilemez boyutlara ulaşmış; ulaşmaya da devam etmektedir. Kısaca herkes; istediği her
şeyi çevrimiçi olarak yayınlayabilir ve sınır tanımaksızın çevrim içi ortamda seyahat edebilir olmuştur. İnternetin
insanlar ve toplumlar üzerinde yarattığı etki vatandaşlık kavramını dijital ortama taşımış ve dijital vatandaşlık
kavramı ortaya çıkmıştır. Bu çalışmanın amacı Türkiye’de dijital vatandaşlık algısını ortaya koymaktır. Bu amaç
doğrultusunda (1) dijital vatandaşlığın boyutları irdelenecek, (2) internet kullanıcılarına dijital vatandaşlık için
etkin kullanım önerileri sunulacak, (3) dijital vatandaşlık için Türkiye’de ve dünyadaki düzenlemeler ortaya
koyulacak, (4) ilgili düzenlemeler doğrultusunda Türkiye’deki okullarda atılması gereken adımlar hakkında
öneriler geliştirilecektir. Bu çalışmada nitel araştırma veri toplama ve analiz yöntemleri kullanılmıştır. Bu
bağlamda İstanbul’da bir özel okulda çeşitli branşlarda görev yapan 10 öğretmenle görüşme yapılıp; (1)İnternet
kullanım oranları, (2)dijital erişimi kullanım amaçları, (3)dijital vatandaşlık kavramını nasıl tanımladıkları,
(4)dijital vatandaşlığın 9 boyutu hakkında herhangi bir bilgilerinin olup olmadığı, (5)dijital vatandaşlıkla ilgili bir
ders konulması hakkındaki görüşleri sorulmuştur. Alınan sonuçlar internet kullanım oranının yüksek olduğunu;
fakat dijital vatandaşlık kavramı ve 9 boyutuyla ilgili yeterli bilgi sahibi olunmadığını göstermektedir. Bu
bağlamda Türkiye’de dijital vatandaşlık algısının güçlendirilmesi için internetin bilinçli, güvenli ve etkin kullanımı
konusunda yapılabilecek çalışmalardan öneriler sunulmuş, bireylerin farkındalığını artıracak çalışmalardan
bahsedilmiştir.
Anahtar Sözcükler: dijital vatandaşlık, internetin doğru kullanımı, internet, internet bağımlılığı
51
Hal Değişimiyle İlgili Kavram Yanılgılarının Giderilmesine Yönelik TGA Etkinliklerinin Geliştirilmesi
Nagihan YILDIRIM
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Rize /TÜRKİYE,
e-posta:[email protected]
Mucize ÇİFTÇİ
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Rize/TÜRKİYE,
Okan ALTINOK
Ömer ZENGİN
Ahmet TERZİ
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Rize/TÜRKİYE
Bildiri Özeti
Kavram yanılgıları belirleyip gidermede kavram haritalama, tahmin-gözlem-açıklama, mülakatlar, çizimler,
V-diyagramı, kelime ilişkilendirmeler ve iki aşamalı testler gibi pek çok sayıda yöntem ve tekniğin kullanıldığı
görülmektedir. Yaşantı sonucu kazanılmış olan kavram yanılgılarının değiştirilmesi oldukça güçtür. Bu duruma
müdahale edebilmek için, öğrencilerin öncelikle bilgilerinin yanlışlığı konusunda ikna edilmeleri gerekmektedir.
Bu ikna sürecinde ise öğrencinin yanılgılı kavramı kendisinin fark edip değişime açık ve hazır hale gelmesi büyük
önem taşımaktadır. Bu çalışmanın amacı Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının hal değişimi konusundaki kavram
yanılgılarının giderilmesinde geliştirilen TGA etkinliklerinin etkisini incelemektir. Çalışma nitel bir çalışma olup,
örneklemini 2015-2016 eğitim öğretim yılında Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Eğitim Fakültesi İlköğretim
Fen Bilgisi Öğretmenliği Anabilim dalında öğrenim gören 15, 1. sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Çalışmada veri
toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış mülakat kullanılmıştır. Hal değişimi konusu ile ilgili literatürde
karşılaşılan kavram yanılgılarına yönelik 7 soru hazırlanmış ve uzman görüşü alınarak sorulara son hali verilmiştir.
Uygulamanın başlangıcında, 4 öğrenciyle 20-25dk süren ön mülakatlar yürütülmüştür. Ön mülakatların
analizinden sonra, öğrencilerin sahip oldukları belirlenen, kavram yanılgılarından bazılarını gidermeye yönelik 8
tane TGA etkinliği geliştirilmiştir. Etkinlikler geliştirilirken tahmin aşamasında, deneylerden, videolardan ve
animasyonlardan yararlanılmıştır. Uygulama sürecinden bir hafta sonrasında aynı öğrencilerle son mülakatlar
yürütülmüştür. Mülakatlardan elde edilen bulgularla içerik analizi yapılmıştır. Çalışmanın sonunda, öğretmen
adaylarının uygulamalar öncesi sahip oldukları kavram yanılgılarının uygulamalar sonrası bir kısmının tamamen
bazılarının ise büyük oranlarda giderildiği belirlenmiştir. Çalışmaya, ilköğretim öğrencilerine yönelik kavram
öğretimine gereken önemin verilmesi ve kavram yanılgılarına yönelik öğretim süreci içinde sık sık kontroller ve
değerlendirmeler yapılması önerileriyle son verilmiştir.
Anahtar Sözcükler: tahmin- gözlem-açıklama, hal değişimi, kavram yanılgısı
52
Bilgisayar Destekli Uygulamaların Van Hiele Geometrik Düşünme Düzeylerine Etkisi
Gül KALELİ YILMAZ
Bayburt Üniversitesi, Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü, Bayburt, TÜRKİYE,
Adem TÜRK
Bayburt Ortaokulu, Bayburt/TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Mikail YÜKSEL
Mahmut Kemal Yanbeğ Ortaokulu, Bayburt/TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bülent GÜVEN
Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fatih Eğitim Fakültesi, OFMAE Bölümü, Trabzon, TÜRKİYE,
Özet:
Geometri öğretiminin amacı öğrencilere yüksek düzeyde geometrik düşünme becerisi kazandırarak, eleştirel
düşünme, problem çözebilme ve matematiğin diğer konularını daha iyi anlayabilme fırsatı sağlamaktır (MEB,
2000). Bu amaca ulaşabilmek için öğrencilerin tanım ve teoremleri ezberlemek yerine geometrik kavramları
anlamaları, uzamsal problemleri muhakeme edebilmeleri ve geometrik şekillerin özellikleri arasında sebep-sonuç
ilişkilerini kurabilmeleri gerekmektedir (Battista, 2002). Bu koşullar ise ancak öğrencilerin belli geometrik
düşünme düzeylerine ulaşmaları ile sağlanabilir. Geometrik düşünme kendine özgü bir içeriğe sahip olan bir
matematiksel düşünme biçimidir ve geometrik düşünmenin gelişmesi, sürece dayanan, belirli aşamaları içeren bir
oluşumdur. Bu nedenle bir öğrencideki geometrik düşünmenin istenilen şekilde geliştirilebilmesi için bu süreç iyi
bir şekilde planlanmalı ve organize edilmeli (Regina, 2000), öğrencilere zengin öğrenme ortamları sunulmalı ve
öğrencilerin bulundukları geometrik düşünme düzeyleri dikkate alınarak eğitim-öğretim yapılmalıdır (Şahin,
2008; Kaleli-Yılmaz ve Koparan, 2016).Bu çalışmada öğrencilerin geometrik düşünme düzeylerinin
artırılabilmesi için üç farklı öğrenme ortamı tasarlanmış ve tasarlanan öğrenme ortamlarından hangisinin
geometrik düşünme düzeylerini artırmada daha etkili olduğu tespit edilmiştir. Tasarlanan birinci öğrenme
ortamında, öğrencilere GeoGebra yazılımı kullanılarak bilgisayar destekli bir öğrenme ortamı hazırlanmış ve bu
öğrenciler bilgisayar grubu olarak ele alınmıştır. İkinci öğrenme ortamında somut materyaller kullanılmış ve bu
grup manipülatif grup olarak adlandırılmıştır. Üçüncü grup olan geleneksel grupta ise herhangi bir özel muamele
yapılmamış, rutin uygulamalara devam edilmiştir. Çalışmada ön-test, son-test iki deney ve bir kontrol gruplu
deneysel yöntem kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak Van Hiele Geometrik Düşünme Düzeyleri Testi ve
mülakat kullanılmıştır. Çalışma sonucunda her üç grupta da geometrik düşünme düzeylerinde önemli bir oranda
artış olduğu, ancak en fazla artışın bilgisayar grubunda görüldüğü tespit edilmiştir.
Anahtar Sözcükler: Bilgisayar Destekli Öğretim, GeoGebra, Van Hiele Geometrik Düşünme Düzeyleri
53
Teknoloji Entegrasyon Modelleri Üzerine Bir Araştırma
Gül KALELİ YILMAZ
Bayburt Üniversitesi, Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü, Bayburt, TÜRKİYE,
Bülent GÜVEN
Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fatih Eğitim Fakültesi, OFMAE Bölümü, Trabzon, TÜRKİYE,
Özet:
Teknolojinin öğrenme-öğretme sürecine entegrasyonu, öğretim hedeflerini gerçekleştirmek ve öğrencilerin
öğrenmesini güçlendirmek için teknoloji araçlarının öğretim programında kullanılmasıdır (Cartwright ve
Hammond, 2003; Bauer ve Kenton, 2005). Bunun dışında literatürde teknoloji entegrasyonu ile ilgili farklı
tanımlar bulunmaktadır. NCES (2002), teknoloji entegrasyonunu, teknolojik kaynakların ve teknoloji tabanlı
uygulamaların işe, okul yönetimine ve günlük yaşama kaynaştırılması; ISTE (2000) ise belirli bir içerik alanında
öğrenmenin artırılması için teknolojinin sürece dâhil edilmesi, teknolojinin öğretimle ilgili işlevlerin bir parçası
olması ve diğer eğitsel araçlar gibi erişilebilir olması olarak tanımlamaktadır. Bilindiği gibi teknolojinin
derslereentegrasyonu oldukça karmaşık, yavaş ve zor bir süreçtir.Literatür incelendiğinde bu zor sürecin
kolaylaştırılması ve teknolojinin etkili bir şekilde derslere entegre edilebilmesi için farklı entegrasyon modelleri
oluşturulduğu görülmüştür (Rieber ve Welliver, 1989; Sandholtz, Ringstaff ve Dwyer, 1997; Moersch, 1997;
Valdez vd., 1999; Rogers, 2003; Toledo, 2005; Wang, 2008). Bu çalışmada literatürde sıklıkla kullanılan Yenilik
Yayılımı Teorisi (Rogers, 2003), Rieber ve Welliver’in teknoloji entegrasyon modeli ve ACOT Projesi
kapsamında önerilen teknoloji entegrasyon modellerinin incelenmesi ve modeller arasındaki benzerlik ve
farklılıkların ortaya konulması amaçlanmıştır. Çalışmada doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Çalışma
sonucunda incelenen üç modelin de eğitim-öğretim sürecine teknoloji entegrasyonunda kullanılabileceği, Rieber
ve Welliver’in entegrasyon modeli ile ACOT projesinde kullanılan modelin birçok yönden benzerlik gösterdiği
tespit edilmiştir.
Anahtar Sözcükler: Eğitim, Teknoloji Entegrasyonu, Teknoloji Entegrasyon Modelleri
54
Eğitimin Ekonomik İşlevi Bağlamında Yükseköğretim Programlarının Değerlendirilmesi
Egemen AKMENÇE
Fırat Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, ELAZIĞ/TÜRKİYE, [email protected]
Ezgi AKMENÇE
Fırat Üniversitesi, Yabancı Diller Yüksekokulu, ELAZIĞ/TÜRKİYE, [email protected]
Esra Nur AKPUNAR
Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, ERZURUM/TÜRKİYE
Bildiri Özeti:
Türk yükseköğretimi son yıllarda nicel açıdan çok önemli mesafeler kaydetmiştir. Ancak aynı şeyi kalite için
söylemek kabil değildir. Devletten atama ve iş bekleyen yüzbinlerce mezunun mevcudiyeti bunun en tipik
göstergesidir. Diğer bir gösterge de, artan yükseköğretim oranına rağmen bilim, teknoloji ve ekonomide beklenen
sıçramanın bir türlü gerçekleşememiş olmasıdır. Sorunun birçok boyutu olmakla birlikte, kuşkuların önemli bir
kısmı da yükseköğretim programları üzerine yoğunlaşmaktadır. Çünkü yükseköğretimde kalite ve verimlilik söz
konusu olduğunda ilk akla gelen öğretim programlarıdır. Zira mezunlara renk ve şekil veren asıl öğe,
yükseköğretim eğitim-öğretim politikalarına kılavuzluk yapan öğretim programlarıdır. Buna öğretim kadrosu,
donanım, yönetim vb. öğeler de eklenebilir. Ancak ekonominin beklentilerine cevap verecek nitelikler söz konusu
olduğunda, yükseköğretimde kritik değişken öğretim programlarıdır. Yükseköğretimde kalite, her şeyden önce
projelerin (programların) doğru olmasında bağlıdır. Türk Yükseköğretiminde son yıllardaki ciddi atılımlarda,
programlar gölgede kalmış izlenimi vermektedir. Zira mevcut programlar ağırlıklı olarak Sanayi Çağı mesleklerini
ve ekonomisi çağrıştırmaktadır. Oysaki Bilgi Çağı’nı yaşadığımız günümüz dünyasında üniversitelerimizi Sanayi
Çağında göre işletemeyiz. Aksi takdirde mezunların günümüzün ekonomisi olan Bilgi Ekonomisine bırakın katkı
vermeleri, uyum sağlamaları bile mümkün olamaz. Yüzbinlerce üniversite mezununun iş piyasasına uyum
sağlayamamasında programların, günümüzün değil, geçmişim programları olmasının etkisi büyüktür. Oysaki
eğitimin ekonomik işlevine göre, mezunlar iş piyasasının talep ettiği niteliklere göre eğitilmesi gerekmektedir. Bu
araştırmanın amacı, son sınıf üniversite öğrencileri ile üniversite mezunun öğrencilerin görüşlerine dayalı olarak
yükseköğretim programlarını eğitimin ekonomik işlevi bağlamında değerlendirmektir. Araştırma Harran ve Fırat
Üniversitesinde 2015-2016 Öğretim Yılında formasyon eğitimi alan üniversite son sınıf öğrencileri ile mezunları
üzerinde yürütülmüştür. Betimsel yöntemle yürütülen araştırmada veriler, araştırmacılar tarafından geliştirilen
anket formu ile toplanmıştır. Verilerin analizinde betimsel istatistiksel (yüzde, frenaks ve kay-kare) tekniklerden
yararlanılmıştır. Araştırmada verilerin analizinden, ulaşılan sonuçlar şöyledir: Araştırmanın yürütüldüğü
üniversitelerin öğretim programları, ekonomik işlevi bakımından fonksiyonel değildir. Bu üniversiteler, başta
öğretim programları, donanım, bilişim teknolojileri, iş piyasası ile ilişkiler, öğretim kadrosu vb. ciddi sorunlarla
karşı karşıyadır. Dolayısıyla Türk yükseköğretim sisteminde topyekun bir yeniden yapılanma kaçınılmaz
görünmektedir.
Anahtar Kelimeler: eğitim ekonomisi, yükseköğretim programları, yükseköğretimde kalite.
55
Lise Öğrencilerinin Tablet Bilgisayar Kabul Durumlarının İncelenmesi
Fatma Gizem KARAOĞLAN YILMAZ
Bartın Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Bartın / TÜRKİYE,
Bildiri Özeti:
Eğitimde teknoloji entegrasyonu süreci ile birlikte okullarda tablet bilgisayar kullanımının
yaygınlaştığı/yaygınlaştırılmaya çalışıldığı görülmektedir. Öğrenme-öğretme süreçlerinde giderek yerini almaya
başlayan tablet bilgisayarlardan etkili ve verimli bir şekilde faydalanabilmelerinde bu teknolojinin öğrencilerce
kabul ve kullanım durumu önemlidir. Bu çalışmanın amacı lise öğrencilerinin tablet bilgisayar kabul durumlarını
çeşitli değişkenler açısından incelemektir. Çalışma tarama modeline göre yürütülmüş olup, çalışmanın
katılımcılarını FATİH Projesi kapsamında tablet bilgisayar verilen 279 lise öğrencisi oluşturmaktadır. Çalışmanın
verileri kişisel bilgiler formu ve tablet bilgisayar kabul ölçeğinden elde edilmiştir. Çalışmada lise öğrencilerinin
tablet bilgisayar kabul durumları ortaya konularak, tablet bilgisayar kabul ölçeğinin “algılanan yarar”, “algılanan
kullanım kolaylığı”, “kullanıma yönelik tutum” ve “kullanıma yönelik niyet” alt boyutları cinsiyet, günlük internet
kullanım süresi, internet ve tablet kullanma becerisi değişkenlerine göre incelenmiştir. Çalışma sonucuna göre
öğrencilerin tablet bilgisayar kabullerinde; tablet bilgisayar kullanma becerisi ve günlük internet kullanım süresi
değişkenlerine göre anlamlı farklılık olduğu görülmüşken; cinsiyet ve internet kullanma becerisi değişkenleri
açısından ise anlamlı farklılık olmadığı görülmüştür. Genel olarak bakıldığında öğrencilerin tablet bilgisayar kabul
durumlarının yüksek düzeyde olduğu söylenebilir.
Anahtar Sözcükler: tablet bilgisayar, tablet bilgisayar kabulü, lise öğrencileri
56
Öğretmenlerin İnternete Yönelik Epistemolojik İnançlarının İncelenmesi
Ramazan YILMAZ
Bartın Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Bartın / TÜRKİYE,
Bildiri Özeti:
Bilgi ve bilmenin doğasına ilişkin inançlar olarak ifade edilen epistemolojik inançların, öğrencilerin anlama ve
öğrenme, bilgi kaynağından yararlanma becerileri üzerinde belirleyici bir role sahip olduğu belirtilmektedir.
Günümüzde internetin önemli bir bilgi kaynağı haline gelmesi ve epistemolojik inançların bağlam-duyarlı olmaları
nedeniyle araştırmacılar, internet temelli bilgi ve öğrenme ortamları için internete yönelik epistemolojik inançların
araştırılmasının önemini vurgulamaktadırlar. İnternete yönelik epistemolojik inanç, bireyin internet ortamındaki
bilginin kesinliğine, kaynağına, gerekçelendirilmesine ve yapısına yönelik inançları ile ilgili olup, bu inançların
internet temelli bilgi ve öğrenme süreçlerinden yararlanmada önemli bir yere sahip olduğu anlaşılmaktadır. Bu
inançlar, öğrenme-öğretme süreçlerinde internetten yararlanmada öğrencilerde olduğu kadar, bu süreçleri
yapılandıran öğretmenler için de önemlidir. Bu araştırmanın amacı öğretmenlerin internete yönelik epistemolojik
inançlarını çeşitli değişkenler açısından incelemektir. Araştırmanın katılımcılarını, Bartın il merkezinde görev
yapmakta olan ve araştırmaya gönüllü olarak katılan 204 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri, kişisel
bilgiler formu ve internete yönelik epistemolojik inanç ölçeğinden elde edilmiştir. Araştırmada öğretmenlerin
internete yönelik epistemolojik inanç durumları ortaya konularak, internete yönelik epistemolojik inanç ölçeğinin
“kesinlik ve bilginin kaynağı”, “bilginin gerekçelendirilmesi” ve “bilginin yapısı” alt boyutları, araştırma
kapsamında ele alınan cinsiyet, mesleki kıdem yılı, yaş, internete erişim imkânı ve günlük internet kullanım süresi
değişkenlerine göre incelenmiştir. Araştırma sonucunda öğretmenlerin internete yönelik epistemolojik
inançlarında cinsiyet, yaş ve internete erişim imkânı değişkenleri açısından bir farklılık görülmezken; mesleki
kıdem yılı ve günlük internet kullanım süresi açısından anlamlı farklılıklar olduğu görülmüştür. Genel olarak
bakıldığında ise öğretmenlerin internete yönelik epistemolojik inançlarının orta/net olmayan düzeyde olduğu
belirlenmiştir. Alt boyutlar açısından değerlendirildiğinde; kesinlik ve bilginin kaynağı ile bilginin yapısı faktörleri
açısından gelişmemiş/olgunlaşmamış (naive), bilginin gerekçelendirilmesi faktörü açısından ise
gelişmiş/olgunlaşmış (sophisticated) düzeyde olduğu görülmüştür.
Anahtar Sözcükler: internete yönelik epistemolojik inanç, internet, öğretmenler
57
Üniversite Öğrencilerinin Facebook Gruplarındaki Bilgi Paylaşma Davranışlarının İncelenmesi
Turgay ALAKURT
Dumlupınar Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Kütahya /
Ramazan YILMAZ
Bildiri Özeti:
Bilgi ve iletişim teknolojisindeki gelişmeler ortak bir ilgi, amaç ya da sorunlara sahip bireylere bir araya gelerek
deneyimlerini ve bilgilerini paylaştıkları, yeni anlayışlar ve çözüm yolları üretebildikleri çeşitli iletişim yolları ve
araçları sunmaktadır. Kullanıcı etkileşimini arttıran daha katılımcı bu uygulamalar sayesinde yeni öğrenme
toplulukları gelişmektedir. Sosyal öğrenme biçimlerini değiştiren bu toplulukların tanımlanmasında alanyazında
pek çok terim (öğrenme toplulukları, öğrenme ağı, uygulama topluluğu, çevrimiçi öğrenme topluluğu vb.) ile
karşılaşılmaktadır. Günümüzde ülkemizde ve dünyada genç nüfusun sosyal ağ kullanım oranları dikkate
alındığında sosyal ağlarda oluşturulan bu tür öğrenme grupları eğitimciler tarafından sınıf içi ve sınıf dışı
öğrenmeleri destekleyici alternatif kanallardan biri olarak öne çıkmaktadır. Öğrencilerin bu gruplardaki bilgi
paylaşma davranışlarında hangi faktörlerin etkili olduğu ve bu davranışları nelerin etkilediği ise merak edilen
konulardan biridir. Bu araştırmada üniversite öğrencilerinin sınıf içi öğrenmelerine yardımcı olması amacıyla
oluşturulan Facebook temelli öğrenme topluluklarındaki bilgi paylaşma davranışları çeşitli değişkenlere göre
incelenmeye çalışılmıştır. Tarama modelinin kullanıldığı araştırmanın katılımcılarını, bir devlet üniversitesinin
çeşitli bölümlerinde yüz yüze yürütülmekte olan Bilgisayar II dersi kapsamında öğrencilerin öğrenme yaşantılarını
desteklemek amacıyla oluşturulan formal Facebook gruplarına üye olan 423 öğrenci oluşturmaktadır. Bu bağlamda
Bilgisayar II dersi kapsamında yüz yüze eğitim yanında her bölüm için ayrı ayrı Facebook Grupları oluşturularak
14 hafta boyunca öğrencilerin öğrenme süreçleri bu platform aracılığı ile desteklenmiştir. Araştırma verileri
çalışmaya katılmaya gönüllü olan 423 öğrenciden kişisel bilgiler formu ve Bilgi Paylaşma Davranışları Ölçeği ile
elde edilmiştir. Araştırmada öğrencilerin bilgi paylaşım davranışları; cinsiyet, internet kullanım süresi, Facebook
deneyimi, günlük Facebook kullanım süresi, toplulukta bilgi paylaşım sıklığı değişkenlerine göre ölçeğin alt
boyutları olan “yardım etmekten mutlu olmak”, “saygı”, “yararlılık/uygunluk”, “güven” ve “fedakârlık” açısından
değerlendirilmiştir. Bulgular, ölçeğin geneli ve alt boyutları açısından cinsiyet, internet kullanım süresi, Facebook
deneyimi açısından anlamlı bir farklılık olmadığını; toplulukta bilgi paylaşma sıklığı açısından fedakârlık ve
yardım etmekten mutlu olma; günlük Facebook kullanım süresi açısından yararlılık/uygunluk alt boyutunda
anlamlı farklılık olduğunu göstermektedir. Araştırma sonucunda sanal öğrenme topluluklarının niteliğinin
geliştirilmesi amacıyla neler yapılabileceği üzerinde durularak uygulayıcılara ve araştırmacılara çeşitli önerilerde
bulunulmuştur.
Anahtar Sözcükler: sanal topluluklar, facebook, bilgi paylaşma davranışları
58
Moodle Öğrenme Yönetim Sisteminde Analitik Yöntemlerle Belirlenen Performansların Akademik
Başarılar ile İlişkisi
Ünal ÇAKIROĞLU
Karadeniz Teknik Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Trabzon/TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Erol SEYİS
Giresun Üniversitesi, Tirebolu Mehmet Bayrak Meslek Yüksekokulu, Bilgisayar Teknolojileri Bölümü,
Giresun/Türkiye, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Öğrenme Yönetim Sistemleri (ÖYS) her geçen gün sistemlerine ekledikleri yeni araçlarla gerek öğretim
sürecini gerekse değerlendirme şekillerini zenginleştirmektedirler. Bu noktada temel hedeflerinden birisi
öğrencileri sistemde daha fazla tutmak, mevcut araçlardan en uygun düzeyde yararlanmalarını sağlamaktır.
ÖYS’lerde öğrencilerin performansının değerlendirilmesi birçok parametre ile ilişkili olduğundan kolay değildir.
Bu çerçevede Moodle gibi çeşitli öğrenme yönetim sistemleri (ÖYS) sınavlar, ölçekler, klasik, “rubrics”,
“Grade/Gradebook” (notlar), gibi birçok ölçme araçları sunmakta, yapılan değerlendirmelerde bu ölçme
araçlarından gelen veriler ile gerçekleştirilmektedir. Özellikle Moodle’daki “Notlar” bölümü ÖYS tabanlı
çevrimiçi öğrenme ortamında öğrencilerin öğrenme ortamındaki davranışlarını; etkinliklerin birleşimi ile
etkileşimlerinin analizi ve etkinliklerin derecelendirilme düzeyleri ile performans göstergelerini ortaya koyar.
Ayrıca Moodle üzerinde öğrenciler için eklenen tüm aktivitelerin raporlandırılmasını, notlandırılmasını ve ders
başarı durumunun takip edilebildiği bir sistemdir. Bu değerler öğrenme analitikleri ile değerlendirilip öğretici için
anlamlı bilgilere dönüşebilmektedir. Bu çalışmada Moodle ÖYS’de yer alan “notlar” bölümünde yer alan öğrenci
performansları ile öğrencilerin akademik başarıları arasındaki ilişki ortaya konulmuştur. Çalışma düzenli bir
şekilde katılan ve sistemin ilgili kısımlarını dolduran 56 Bilişim Teknolojileri Bölümü ön lisans öğrencisinin
katılımı ile gerçekleştirilmiştir. Öğrenci performansları öğrencilerin “Notlar” bölümünde kaydedilen
davranışlarının analitik incelenmesiyle anlamlı nicel verilere dönüştürülmüş ardından bu veriler öğrencilerin
akademik başarılarıyla ilişkilendirilmiştir. Katılımcıların Moodle ÖYS’deki “Notlar” bölümündeki
performanslarının yılsonu başarı ortalamalarının sonucu ile paralellik gösterdiği belirlenmiştir. Sonuç olarak
öğrencilerin ÖYS üzerindeki performanslarında, sistemdeki zaman yönetimini kendisi için uygun biçimde
planlaması, etkinlikleri bitirmesi ve bunları kontrol ederek bitirmediği çalışmalar var ise onları tekrar ele alması
adım adım öğrenme ortamındaki devamlılığını sağlaması, kendine has kontroller oluşturması ve bunlara uyması
gibi davranışların ÖYS’deki etkinliklerden yararlanma noktasındaki performanslarına olumlu yansıdığı
görülmüştür. Çalışmada ÖYS’yi etkin kullanan çevrimiçi öğrenenlerin akademik başarılarının da yüksek olacağına
yönelik kanıtlar sunulmaktadır. Bu çerçevede çalışmada öğretmenlerin öğrencileri takip edebilmesi, öğrencilerin
kendi başarılarını görebilmesine katkıda bulunabilmeleri noktasında öğretmenlere, ders tasarımcılarına ise öğrenen
kontrolünü sağlayabilecekleri ortam tasarımı noktasında önerilere yer verilmektedir.
Anahtar Kelimeler: öğrenme analitikleri araçları, moodle, akademik başarı, öğrenci performansı, çevrimiçi
öğrenme
59
Öğretmenlerin Eğitim Bilişim Ağına (EBA) İlişkin Görüşleri3
Halit Karalar
Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Muğla/TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Uğur Doğan
Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümü, Muğla/TÜRKİYE, e-posta:
[email protected]
Bildiri Özeti:
Bu çalışmada öğretmenlerin görüş ve deneyimlerinden yararlanarak, öğretme-öğrenme sürecinde Eğitim
Bilişim Ağının (EBA) kullanılma süreci anlaşılmaya çalışılmış; öğretmenlerin bu süreçte EBA’yı kullanırken
yaşadıkları problemlerin ve bu problemlerin çözümüne yönelik önerilerinin ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Nitel
araştırma desenlerinden fenomenoloji deseninin kullanıldığı araştırma, 2015-2016 eğitim-öğretim yılı güz
döneminde Anadolu Lisesinde görevli farklı branşlardan oluşan 7 öğretmenin katılımıyla gerçekleştirilmiştir.
Katılımcılar belirlenirken amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme ve maksimum çeşitlilik örnekleme
kullanılmıştır. Nitel görüşme tekniği ile verilerin toplandığı araştırmada veri toplamak amacıyla yarı
yapılandırılmış görüşme soruları kullanılmıştır. Veriler içerik analizi ile analiz edilmiş ve veri analizinde NVivo
11 programı kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, EBA’nın sistematik yapısının olmaması, içeriklerin yetersiz
olması, içeriklerin öğrencilerin ihtiyaçlarına ve sınıf düzeyine uygun olmaması, öğretim programlarında yapılan
değişikliklerle uyumlu içeriklerin olmaması, üniversiteye giriş sınavlarının yapısı ve öğretmen merkezli yaklaşımı
benimsemeye zorlanma ile ilgili problemlerin öğretmenlerin EBA kullanımını olumsuz etkilediği ve bu
problemlere bağlı olarak EBA’yı yeterince kullanmadıkları bulgusuna ulaşılmıştır.Öğretmenlerin EBA’da
bulamadıkları içerikleri İnternetten, yayın evlerinin içeriklerinden, kendilerinin hazırladığı ya da İnternetten
indirdiği sunulardan ve ders kitaplarından karşılamaya çalıştıkları bulunmuştur. Araştırmada ayrıca öğretmenlerin
EBA kullanımı sürecinde yaşadığı problemlerin çözümüne yönelik yapısal, eğitim sistemi ve içeriklere yönelik
olmak üzere üç stratejiden oluşan önerilerini içeren bir model sunulmuştur.
Anahtar Sözcükler: Eğitim Bilişim Ağı, EBA, FATİH projesi
3*
Bu çalışma, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi 15/215 nolu Bilimsel Araştırma Projesi ile desteklenmektedir.
60
Çevrimiçi Öğretime Kuramsal Bir Bakış – İşbirliğine Dayalı Özgürlük Kuramı
Serçin KARATAŞ
Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara /
Erhan POLAT
Ankara Üniversitesi, Elmadağ Meslek Yüksekokulu Bilgisayar Teknolojileri Bölümü, Ankara / TÜRKİYE,
Bildiri Özeti:
Morten Flate Paulsen, uzaktan eğitim kuramlarını yeni bir bakış açısı ile harmanlayarak, İşbirliğine Dayalı
Özgürlüğü (Cooperative Freedom) bir çevrimiçi öğretim kuramı olarak ortaya koymaktadır. Paulsen, kuramının
Knowles’in Yetişkin Eğitimi Kuramından esinlendiğini söylemektedir. Bu noktada iki kuramın da öğreneni, kendi
öğrenme çıktılarını kontrol etmek için öz yönlendirmeye sahip bireyler olarak tanımladığı görülmektedir.
İşbirliğine Dayalı Özgürlük Kuramı bir adım daha öteye giderek, öğrenenin hedef, etkinlik ve öğrenme yönelimli
güdülenmeye sahip olduklarını da söylemektedir. İşbirliğine Dayalı Özgürlük Kuramı öğrenenin güdülenme
yöneliminden bağımsız olarak hem işbirliğine hem de özgürlüğe ihtiyaç duyduğunu savunmakta ve bunları birlikte
sağlayabilmenin altı boyutu olduğunu belirtmektedir: zaman, mekân, ilerleme hızı, ortam, erişim ve içerik. Bu
boyutlar doğru olarak ele alındığında öğrenenin hem işbirliği yapabileceği hem de özgürce çalışabileceği bir
çevrimiçi öğretim oluşturulabileceğini savunmaktadır. Bu çalışma ile de İşbirliğine Dayalı Özgürlük Kuramının
bahsi geçen boyutları tanıtılmaya çalışılmıştır.
Anahtar Sözcükler: İşbirliğine Dayalı Özgürlük, çevrimiçi öğretim kuramı, e-öğrenme.
61
Çevrimiçi Eşzamanlı Öğrenme Ortamlarında Öğrencilerin Bilişsel ve Sosyal Buradalıklarının Gelişiminin
İncelenmesi
Servet KILIÇ
Ordu Üniversitesi, Bilgisayar Teknolojileri Bölümü, Ordu/ TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Ünal ÇAKIROĞLU
Karadeniz Teknik Üniversitesi, Eğitim Fakültesi,Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Anabilim Dalı,
Bildiri Özeti:
Çevrimiçi öğrenme ortamlarında verilen derslerin yaygınlaşması nedeniyle yüzyüze sınıf ortamlarında
gerçekleşen tüm öğrenme faaliyetlerinin bu ortamlarda ne düzeyde gerçekleşebildiği araştırmacıların üzerinde
durduğu konular arasında yer almaktadır. Çevrimiçi ortamlarda öğrencilerin öğretmen ve akranlarıyla iletişiminde
ve etkileşiminde kısıtlılıkların oluştuğu ve araştırmacılar tarafından öğrenme ortamlarının oluşabilmesi için
sorgulayan bir topluluk oluşturulması gerektiği ifade edilmektedir. Bu çerçevede yapılan çalışmalarda öğrencilerin
bilişsel ve sosyal buradalıklarının gelişiminin açıklanmasında “Sorgulama Topluluğu Modeli” öne çıkmaktadır.
Model üzerine genelde eşzamansız ve karma öğrenme ortamlarında çalışmalar yürütülmüş, doğrudan eşzamanlı
ortamlar kullanılarak yürütülen çalışmalar oldukça sınırlıdır. Diğer yandan bu tür araştırmalarda değerlendirmeler
genellikle öğrencilerin buradalık algıları üzerinden anketler kullanılarak yapılmakta, süreçte gerçekleşen
buradalıklar ve bunların gerçekleşme şekillerine ilişkin halen kanıtlara ihtiyaç duyulmaktadır. Bu çerçevede
Türkiye’de de eşzamanlı olarak verilen derslerin yaygınlaşması sebebiyle bilişsel ve sosyal buradalıkların bu
ortamlarda ne düzeyde ve nasıl gerçekleştiğine yönelik araştırmaların önemli olduğu düşünülebilir. Bu düşünceden
hareketle, bu araştırmada eş zamanlı iletişimin olduğu çevrimiçi ortamda buradalıkların nasıl gerçekleştiği
belirlenmeye çalışılmaktadır. Araştırmada, nitel araştırma yöntemlerinden biri olan özel durum çalışması
kullanılmıştır. Örneklemi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü
Uzaktan Eğitim Programı 4.sınıf 40 öğrenci oluşturmaktadır. Adobe Connect web konferans sistemi kullanılarak
sunulan "Eğitimde Yapay Zekâ Uygulamaları" dersi yedi hafta boyunca katılımcı gözlemci yoluyla gözlenmiştir.
Bu tür ortamlarda öğrenciler özellikle kullanılan sistemin sohbet bölümündeki tartışmalar ile sosyal ve bilişsel
anlamda birbirlerinden etkilenebilmektedirler. Bu nedenle sorgulama topluluğunun öğretim sürecinde gerçekleşen
iki temel bileşeni olan bilişsel ve sosyal buradalık puanları sisteme kaydedilen öğrenci tartışmaları yoluyla elde
edilmiştir. Bilişsel buradalığa ait tartışmalar çözümlenirken “Bilişsel Buradalığı Değerlendirme Şablonu (Garrison
ve diğerleri, 2000)” ve sosyal buradalığa ait tartışmalar çözümlenirken ”Sosyal Buradalığı Değerlendirme Şablonu
(Rourke ve diğerleri, 2001)” kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, eşzamanlı ortamda öğrencilerin sosyal
buradalıklarının bilişsel buradalıklarından yüksek olduğu belirlenmiştir. Tartışma kayıtlarından elde edilen
verilerde, öğrenci mesajlarında genelde sosyal ifadelerin yer aldığı ve aynı zamanda gereksiz ifadelerin yaygın
olduğu bu sebeple mesajların içerik olarak bilişsel buradalığı nispeten daha az yansıttığı görülmüştür. Eşzamanlı
olarak gerçekleştirilen iletişimde öğrencilerin eleştirel düşünebilmeleri için, farklı kaynaklardan ve arkadaşlarının
gönderilerinden yararlanabilmek için zamanlarının olmaması sonuçların oluşmasında etkili olduğu
düşünülmektedir. Ayrıca, bu tartışmaların ne zaman ne şeilde gerçekleştiğine yönelik gözlem notlarından elde
edilen verilere göre; ders öğreticisinin ortamı etkin kullanabilmesi, öğrencileri tartışmaya teşvik etmesi ve
öğrencilerle samimi iletişimde bulunması sonuçların oluşmasında belirleyici olduğu düşünülmektedir.
Anahtar Sözcükler: çevrimiçi öğrenme, bilişsel buradalık, sosyal buradalık, eşzamanlı öğrenme ortamı
62
Öğretmen Adaylarının ADDİE Modeline Göre Materyal Geliştirme Süreçleri: E-Kitap Tasarımı
Ebru TURAN GÜNTEPE
Necla DÖNMEZ USTA
Bildiri Özeti:
Bilgi ve iletişim teknolojilerinin gelişimi ile birlikte bireylerin eğitim ve öğretim süreci boyunca en temel bilgi
kaynağı olan kitaplar, elektronik kitap (e-kitap) formuna dönüşmektedir. E-kitabın etkileşimli ortamlar sunması
ve güncellenebilen materyaller olması zamanla basılı materyallerin yerini büyük ölçüde doldurabileceğini
göstermektedir. Bunun yanı sıra e-kitaplarla ders içeriklerinin öğrenciye aktarımı sırasında zaman ve mekan
sınırlamasına ihtiyaç duyulmaması ve çevrimiçi olarak ulaşılması e-kitapların tercih edilebilirliği arttırmaktadır.
Bu bağlamda çalışmanın amacı, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi öğretmeni adaylarının ADDIE
modeline göre e-kitap tasarlama sürecinin incelenmesidir.Çalışma 2015-2016 eğitim-öğretim yılının güz
yarıyılında Giresun Üniversitesi Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Öğretmenliği ikinci
sınıfta öğrenim gören Eğitimde Materyal Tasarımı ve Kullanımı dersini alan toplam 54 öğretmen adayı ile 12
haftada gerçekleştirilmiştir. Çalışmada veriler bilgi toplama formu ve yansıma raporları aracılığıyla toplanılmıştır.
Bu araçlardan elde edilen veriler içerik analizi ile analiz edilmiştir. Çalışmanın sonucunda, öğretmen adaylarının
ADDIE modeli çerçevesinde hazırlanan e-kitaplarınözellikle geliştirme aşamasında sorunlar yaşadıkları ortaya
çıkmıştır. Ayrıca öğretmen adayları e-kitaplarını tasarlarken seçtikleri konuyla ilgili kendilerinde var olan
eksiklikleri görerek bu eksikleri büyük oranda giderdiklerini belirtmişlerdir.
Anahtar sözcükler: elektronik kitap, ADDIE modeli, materyal tasarımı
63
Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi (BÖTE) Bölümü Öğrencilerinin Bilgi okuryazarlık Düzeyleri
ile Akademik Başarıları Arasındaki İlişki
Müzeyyen BULUT ÖZEK
Bildiri Özeti:
21. yüzyılda teknolojinin gelişimi, sürekli değişim ve bilgi artışı çağın bireylerini bazı becerileri kazanmaya
zorunlu kılmıştır. Eleştirel düşünme, araştırma, problem çözebilme, teknolojiyi kullanabilme ve nasıl
öğrenebileceğini bilme bu beceriler arasında sayılmaktadır. Bilgi okuryazarlığı bu becerileri sağlamalarına imkân
tanıyan bir süreç olarak tarif edilmektedir. Bilgi okuryazarlığı becerilerine sahip olan bireylerin ise akademik
başarılarının da yüksek olacağı öngörülmektedir. Bu noktadan hareketle çalışmada Bilgisayar ve Öğretim
Teknolojileri Eğitimi (BÖTE) bölümü öğrencilerinin bilgi okuryazarlık düzeyleri ile akademik başarıları
arasındaki ilişki araştırılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 61 öğrenci oluşturmaktadır. Çalışmada öğrencilerin
bilgi okuryazarlık becerileri başarı testi ile ölçülmüştür. Uygulanan başarı testinin Cronbach Alpha güvenirlik
katsayısı 0,72 olarak bulunmuştur. Öğrencilerin akademik başarıları olarak genel not ortalamaları alınmıştır.
Çalışma sonunda öğrencilerin bilgi okuryazarlık düzeyleri ile akademik başarı puanları arasında orta düzeyde,
pozitif ve anlamlı bir ilişki bulunmuştur.
Anahtar Sözcükler: bilgi okuryazarlık, akademik başarı, böte bölümü öğrencileri
64
Bilgisayar Kullanmadan Bilgisayar Bilimi Eğitimi: Öğretmen Adaylarının Görüşleri
Volkan KUKUL
Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara /
Serçin KARATAŞ
Bildiri Özeti
Öğrencilerin Bilgisayar bilimlerini sıkıcı ve zor bulmaları üzerine Tim Bell ve meslektaşları, öğrencilerin bu
olumsuz düşüncelerini değiştirmek için bir dizi etkinlik tasarlamışlardır. Bilgisayar kullanmadan bilgisayar
bilimlerinin temelini öğrencilere kazandırmayı hedefleyen bu etkinlikler araştırmacıların ve eğitimcilerin dikkatini
çekmiş ve günden güne daha popüler hale gelmiştir. Günümüzde etkinlikler birçok dile çevrilmiş ve eğitim
ortamlarında kullanılmaya başlanmıştır. Bu çalışmanın amacı geleceğin Bilişim Teknolojileri ve Yazılım
öğretmenlerini bu etkinliklerle tanıştırmak ve bu etkinliklerle ilgili görüşlerini almaktır. Bu amaca ulaşmak için
nitel çalışma yöntemlerinden durum çalışması yapılmıştır. Çalışma için, 2014-2015 eğitim öğretim yılı bahar
döneminde Gazi Üniversitesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümünde 4.Sınıfa devam eden 24
öğretmen adayı ile bir dizi etkinlik gerçekleştirilmiş ve sonrasında açık uçlu sorularla görüşleri alınmıştır. Elde
edilen veriler içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiştir ve öğretmen adaylarının düşünceleri 6 ana tema altında
incelenmiştir. Bu temalar; gelecekte bu etkinlikleri kullanma, etkinlik türü/kapsamı, eğitimin olumlu yanları,
eğitimin olumsuz yanları, öğrencilere kazandırdıkları ve öğrenciler için olumsuz yanlarıdır.
Anahtar Sözcükler: bilgisayardan bağımsız bilgisayar bilimi etkinlikleri (cs unplugged), bilişim teknolojileri ve
yazılım öğretmen adayları, eğitimde bilişim teknolojileri
65
Dijital Hikayeler için Dereceli Değerlendirme Ölçeği
Seher ÖZCAN
Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Ankara /TÜRKİYE, e-posta:[email protected]
Volkan KUKUL
Ankara /TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Serçin KARATAŞ
Ankara /TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Değişen eğitim anlayışıyla birlikte sınıf içi ölçme değerlendirme anlayışları da değişmektedir. Öğrencilerin
sadece sınavlarla değerlendirmesinin yanı sıra, süreç içerisindeki gelişimini gözlemleyecek, ortaya koyduğu
ürünleri değerlendirebilecek, aktif katılımını sağlayabilecek değerlendirme yöntemleri ön plana çıkmaktadır. Bu
değerlendirmelerin yapılması için tamamlayıcı ölçme araçları geliştirilmekte ve kullanılmaktadır. Bu araçlardan
birisi de dereceli değerlendirme ölçekleridir. Dereceli değerlendirme ölçeği, bir performansın
değerlendirilebilmesi için gerekli olan performans tanımlarının ve kriterlerinin çeşitli düzeylere bölünerek
değerlendirildiği ölçme araçlarıdır. Yapılan bu çalışmada öğretmen adaylarının geliştirdikleri dijital hikayeleri
değerlendirmek üzere geliştirilen dereceli değerlendirme ölçeği geliştirilme sürecinden bahsedilecektir.
Araştırmada kolay ulaşılabilir örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Uygulama 2015-2016 eğitim-öğretim yılı güz
döneminde sınıf öğretmenliği ve fen bilgi öğretmenliğinde öğrenim gören öğretmen adayları üzerinde
yürütülmüştür. Bu amaçla öncelikle dijital hikaye geliştirme ile ilgili literatür ayrıntılı bir şekilde incelenmiştir.
Dereceli değerlendirme ölçeği geliştirme sürecine, dijital hikayenin bileşenleri ve üretim aşamaları dikkate
alınarak, ayrıca daha önce geliştirilen dereceli değerlendirme ölçekleri incelenerek başlanmıştır. Hazırlanan
dereceli değerlendirme ölçeği öncelikle konu alanı uzmanlarının görüşüne sunulmuş ve gelen geri bildirimler
doğrultusunda düzenlenmiştir. Uygulamaya başlamadan önce dereceli değerlendirme ölçeği öğretmen adayları ile
paylaşılmış ve hangi kriterlere göre değerlendirilecekleri hakkında bilgi sahibi olmaları sağlanmıştır. Öğretmen
adayları tarafından hazırlanan ürünler araştırmacılar tarafından değerlendirilmiş ve araştırmacılar arasındaki
uyuma bakılmıştır. Daha sonra öğrenciler arasından seçilen bir gruptan uygulama sonunda geliştirilen ürünleri
dereceli değerlendirme ölçeğinde yer alan kriterlere göre değerlendirmeleri istenmiştir. Dereceli değerlendirme
ölçeğinin son şeklinin verilebilmesi için öğretmen adaylarından seçilen bir grupla görüşme yapılmıştır. Görüşmede
öğretmen adaylarının dereceli değerlendirme ölçeği ile ilgili görüşleri alınarak Dereceli değerlendirme ölçeğine
son şekli verilmiştir.
Anahtar Sözcükler: Dijital hikaye anlatımı, dereceli değerlendirme ölçeği (rubric),
değerlendirme
66
alternatif ölçme
Okul Öncesi Öğrencilerinin Eğitici Sihirli Oyuncaklara Yönelik Tutumları
Rabia Meryem YILMAZ
Atatürk Üniversitesi, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Erzurum / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Mehmet YILMAZ
Atatürk Üniversitesi, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi, Fen Bilgisi Eğitimi Bölümü, Erzurum / TÜRKİYE,
Bildiri Özeti:
Bu çalışmanın amacı, okul öncesi öğrencilerinin yeni ve son yıllarda hızla yaygınlaşan teknolojilerden biri olan
artırılmış gerçeklik (AG) teknolojisiyle desteklenmiş eğitsel oyuncaklara yönelik tutumlarını, eğlence düzeylerini
ve duygularını incelemektir. Eğitsel oyuncak kapsamında resimli kartlar, eşleştirme kartları ve yapbozlar
kullanılmıştır. AG teknolojisi sayesinde çoklu ortam materyalleri ile sanal nesneler oyuncaklara entegre
edildiğinden ve bu sanal nesneler oyuncakların üzerinde görüntülenebildiğinden, bu oyuncaklar çocuklar
tarafından sihirli olarak algılanmıştır. Bu nedenle eğitsel oyuncaklar “sihirli oyuncaklar” olarak adlandırılmıştır.
Sihirli oyuncaklarla çocuklara (1) Hayvanlar, (2) Şekiller, (3) Renkler, (4) Sayılar, (5) Meyveler, (6) Sebzeler, (7)
Meslekler ve (8) Taşıtlar konularının öğretimi hedeflenmiştir. Çalışma kapsamında yarı deneysel araştırma
yöntemi kullanılmıştır. 20’si deney 21’i kontrol grubu olmak üzere 3-4 yaş grubunda toplam 41 okul öncesi
öğrencisi çalışmanın örneklemini oluşturmuştur. Deney grubunda sihirli oyuncaklarla etkinlikler yürütülürken
kontrol grubunda geleneksel yolla etkinlikler yapılmıştır. Etkinliklerden sonra her iki grupta yer alan öğrencilerin
tutumları, eğlence düzeyleri ve duyguları birbiriyle karşılaştırılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre gruplar arasında
tüm değişkenler açısından anlamlı bir farklılık görülmüştür. Sonuç olarak, sihirli oyuncaklarla yapılan etkinliklere
katılan öğrencilerin tutumlarının daha olumlu düzeyde olduğu görülmüştür. Ayrıca etkinlikleri yaparken
çocukların daha çok mutlu oldukları ve daha çok eğlendikleri belirlenmiştir. Bu sonuçlardan hareketle, geliştirilen
bu materyallerin okul öncesi eğitimde kullanımının faydalı ve etkili olacağı düşünülmektedir.
Anahtar Sözcükler: eğitici oyuncak, artırılmış gerçeklik, okul öncesi eğitimi, tutum.
67
Ortaokul Fen Eğitimde Artırılmış Gerçeklik Uygulamalarının Etkisi
Fatih SALTAN
Ali OLUK
Kastamonu Üniversitesi, Taşköprü Meslek Yüksekokulu Tıbbi Hizmetler ve Teknikler Bölümü, Kastamonu /
Bildiri Özeti:
Bu çalışmanın amacı artırılmış gerçeklik (AR) uygulamalarının ortaokul Fen Eğitiminde madde ve değişim
ünitesinde öğrencilerin başarıları üzerindeki etkisini incelenmesi ve multimedya destekli eğitim ile
karşılaştırılmasıdır. Ayrıca öğrencilerin AG uygulamalarına karşı tutumlarının belirlenmesi hedeflenmiştir.
Araştırmada öntest – sontest kontrol gruplu yarı deneysel bir desen kullanılmıştır. Çalışma ortaokul 5. sınıf
düzeyinde öğrenim gören 31’i kontrol 31’i deney grubunda olmak üzere 62 öğrenci katılmıştır. Çalışmada deney
ve kontrol grubu öğrencilerine öntest ve sontest olarak araştırmacılar ve ilgili alan uzmanları tarafından kapsam
ve görünüş geçerliliği çalışmaları yapılarak geliştirilmiş madde ve hal değişimi başarı testi uygulanmıştır.
Katılımcıların AG ye yönelik tutumlarını ölçmek için Küçük ve arkadaşları (2014) tarafından geliştirilen AG
uygulamaları tutum ölçeği kullanılmıştır. Uygulamada, 5. sınıf madde ve değişim ünitesinde yer alan kazanımlara
göre 2 alan uzmanı ve 2 eğitim teknoloğu tarafından 8 adet AG uygulaması geliştirilmiştir. Deney grubuna AG
uygulamaları, kontrol grubuna ise multimedya öğeleri ile desteklenmiş bir eğitim uygulanmıştır. İki grubunda
başarı testlerini karşılaştırmak için ANOVA uygulanmış ve sonuç olarak iki grup arasında anlamlı bir farklılık
bulunmuştur. Deney grubu (x= 66.22, SD=9.26) ve kontrol grubu ( x= 55.22, SD = 11.83) başarı puanları
ortalamaları arasındaki fark 11.00 olarak bulunmuştur t (60) = 4.07, p< .01. Elde edilen verilere göre AG
uygulamaları yapılan grup fen eğitiminde daha başarılı olduğu söylenebilir.
Anahtar Sözcükler: artırılmış gerçeklik, madde ve değişim, fen eğitimi
68
İlköğretim Öğrencilerinin Ödev Hazırlama Yönelimlerinin Akademik Başarıya Etkisi
Nazihan URSAVAŞ
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü, Rize / TÜRKİYE,
Nurten YAŞAR
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Öğrencisi, Rize TÜRKİYE,
Bildiri Özeti:
Öğrencilerin eleştirel düşünme, problem çözme, yaratıcılığını kullanma, okuduğunu anlama, araştırma,
işbirliği yapma, iletişim gibi bilişsel, duyuşsal, psiko-motor alandaki becerilerinin geliştirilmesinde performans
görevlerinin önemli rolü vardır (MEB, 2015). Öğrencilerin bireysel ya da grup olarak kendi istedikleri veya
öğretmenlerinin belirledikleri bir konuda hazırladıkları ve çeşitli alanlarda bilgi ve becerinin birleşiminden oluşan
araştırmalar performans görevi olarak tanımlanmaktadır (McMillian, 2004). Bu araştırma ilköğretim
öğrencilerinin performans görevlerinden biri olan -öncelikli olarak- araştırma yapma becerisini geliştirmek
amacıyla verilen bir konu ile ilgili araştırmaya dayalı ödev hazırlama sürecinde yararlanmış oldukları kaynakların
kendi akademik başarılarına katkısını belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın örneklemini Rize
ilinin Çayeli ilçesine bağlı bir ilköğretim okulunda beşinci (A ve B şubesi) sınıfta okuyan 11 kız, 15 erkek olmak
üzere toplam 26 öğrenci oluşturmaktadır. Ön ve son testin uygulandığı veri toplama aşamasında öğrencilerden
“Besinlerin Sindirimi” konusu ile ilgili araştırma ödevi hazırlamaları istenmiştir. Ön testte öğrencilere toplam 7
açık uçlu soru ve 2 şekil sorusundan oluşan bir test verilmiştir. Böylece öğrencilerin konu ile ilgili ön bilgileri
belirlenmeye çalışılmıştır. Öğrencilere ödevlerini hazırlamaları için iki haftalık bir süre tanınmıştır. Toplam 4 hafta
sonra da aynı test son test olarak uygulanmış ve böylece öğrencilerin ödev hazırlarken yararlandıkları kaynakların
ve ödev hazırlama sürecinin akademik başarılarında nasıl bir değişim gösterdiği ortaya koyulmaya çalışılmıştır.
Ayrıca on iki öğrenciyle kısaca ödevin hazırlama sürecine ilişkin yarı-yapılandırılmış mülakatlar yürütülmüştür
ve mülakatlarda ödevini hazırlarken ne tür kaynaklardan yararlandıkları, süreçte zorlanıp zorlanmadıkları,
herhangi bir yardım alıp almadıkları sorulmuştur. Verilerin analizinde betimsel istatistikler ve içerik analizinin
yanı sıra eşleştirilmiş gruplar için t testinden faydalanılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgular öğrencilerin ödev
hazırlamada Bilgi İletişim Teknolojilerini daha fazla tercih ettikleri, yazılı-basılı materyallerin başında gelen
kitaplardan yararlanmayı ise daha az tercih ettiklerini göstermiştir. Ancak ödev hazırlamada yöneldikleri
kaynakların akademik başarılarını artırmada anlamlı bir etkisi olmadığı belirlenmiştir. Bunun yanında öğrencilerle
yapılan mülakatlar sonucunda kitaplardan daha iyi bilgi edindikleri, bilgi iletişim teknolojilerinden ise doğru
şekilde faydalanamadıkları belirlenmiştir.
Anahtar Sözcükler: performans ödevi, bilgi iletişim teknolojileri, yazılı-basılı materyaller
69
Uzaktan Eğitim Alan Öğrencilerin Mobil Öğrenmeye Karşı Tutumlarının İncelenmesi
Hakan KÖR
Hitit Üniversitesi, Uzaktan Eğitim Merkezi, Çorum / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Hasan ERBAY
Kırıkkale Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü, Kırıkkale / TÜRKİYE,
Bildiri Özeti:
Uzaktan eğitim süreci yaklaşık 200 yıl önce mektup ve gazete ile yürütülürken teknolojinin gelişimine kayıtsız
kalmamıştır. Eğitimde kullanılan materyal ve araçlarından basılı kaynaklar, radyo, televizyon günümüzde yerini
hızlı bir gelişim gösteren internet teknolojileine bırakmıştır. Son yıllarda özellikle internet sayesinde gerçekleşen
web tabanlı eğitim, sanal sınıf eğitimi ve mobil öğrenme kaynakları kurumlar ve öğrenciler tarafından daha çok
tercih edilir hale gelmektedir. Akıllı telefon, tablet ve dizüstü bilgisayar gibi cihazların daha çok yaygınlaşması
ayrıca mobil cihaz uyumlu (IOS, Android) uygulamaların artması öğrencilerin derslerini mobil cihazlar
aracılığıyla takibini kolaylaştırmıştır. Bu çalışmada, 2015-2016 Bahar döneminde Hitit Üniversitesi Uzaktan
Eğitim Merkezinde eğitim alan öğrencilerin mobil öğrenmeye karşı tutumları incelenmiştir. Çalışmada, geçerlilik
ve güvenilirlik analiz yapılmış ve tutum ölçeği uygulanarak sonuçlar çizelgeler halinde verilmiştir.
Anahtar Sözcükler: mobil öğrenme, öğrenci başarısı, uzaktan eğitim
70
Content Analysis of#IUseTwitterBecause Trending Topic in Twitter
Muhterem DİNDAR
Çanakkale Onsekiz Mart University, Education Faculty,Computer and Instructional Technology Department,
Çanakkale / TURKEY, e-mail: [email protected]
Nihal DULKADİR YAMAN
Anadolu University, Education Faculty, Computer and Instructional Technology Department,
Eskişehir / TÜRKİYE, e-mail:[email protected]
Abstract
In the recent years, use of social networking sites (SNS) has increased tremendously. The proliferation of SNS
useworldwide has brought forth questioning of individual motivations to use such services. In this regard, this
study has sought to investigate the motivations of using a widespread SNS, Twitter, in light of Uses and
Gratifications, Unified Theory of Acceptance and Use of Technology, and Diffusion of Innovations frameworks.
A data mining software was utilized to capture tweets containing #IUseTwitterBecause hash tag which became a
trending topic for a period of time in Turkey. Content analysis of tweets revealed four main categories of
motivations with thirteen distinct gratifications. Findings of the current studyrevealedthat self-expression, social
interaction and escapism were the strongest motivations of using Twitter whereas status seeking, selfdocumentation and information sharing were the weakest.
Keywords: Twitter, Uses and Gratifications, UTAUT, diffusion of ınnovations.
71
Etkileşimli Video Kullanan Tıp Öğrencilerinin Karar Verme Süreçleri
Elif TAŞLIBEYAZ
Erzincan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Erzincan/
Onur Burak DURSUN
Atatürk Üniversitesi, Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı A.B.D, Erzurum / TÜRKİYE,
Selçuk KARAMAN
Atatürk Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Erzurum/
Bildiri Özeti:
Tıp eğitiminde etkileşimli videoların kullanılmasının bu eğitimin kalitesini artırma potansiyeli olduğu
düşünülmektedir. Çünkü tıp eğitiminde etkileşimli uygulamaların ileriye dönük olarak bakıldığında konuların
hatırlanmasında daha yararlı olacağına inanılmaktadır. Ayrıca etkileşimli video ve uygulamalar sayesinde tıp
eğitiminde öğrencilerin becerilerinin artırılması, karar verme süreçlerinin işin içine katılması ve böylece daha etkin
bir öğretim gerçekleştirileceği düşünülmektedir. Bu nedenle bu çalışmada; vakalara dayalı etkileşimli videoları
kullanan tıp fakültesi öğrencilerinin karar verme süreçlerini incelemek amaçlanmıştır. Çalışmada nitel araştırma
yöntemlerinden durum çalışmasına yer verilmiştir. Çalışmanın katılımcıları, Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi
öğrencilerinden 36’sından oluşmaktadır. Araştırma sürecinde öğrencilerin karar verme süreçleri hakkında bilgi
sahibi olmak için etkileşimli video izleyen 10 öğrenciden sesli düşünme protokolü ile görüşler alınmıştır. Ayrıca
sesli düşünme protokolünden elde edilen veriler, içerik analizi kullanılarak analiz edilmiştir. Sonuçta; öğrencilerin
karar verme süreçlerinde özellikle etkileşimlerden faydalandıkları belirlenmiştir. Bu nedenle öğrencilerin karar
verme süreçlerinin olumlu etkilenmesi için tıp eğitiminde etkileşimli video çalışmaları yürütülebilir.
Anahtar Sözcükler: etkileşimli video, karar verme süreci, tıp eğitimi.
72
Use of a Learning Management System in Higher Education Environment: A Review from a Perspective
of a Faculty Member and Opinions of Students
ErkanTEKINARSLAN
Abant Izzet Baysal University, Faculty of Education, Department of Computer Education and Instructional
Technologies, BOLU / TURKEY, e-mail: [email protected]
Abstract
Learning managements systems (LSM’s) have been used in various educational environments including higher
education to deliver online courses and support on-campus courses in many societies. An LMS is a software or
Web-based technology that can be used to organize and implement an online course or courses, and assess the
learning process. Specifically, an LMS allows teachers or educators to create digital classes whereby they can store
the course materials online, manage class discussions, give assignments, quizzes and exams, monitor due dates,
grade results and provide students with feedback all in one place (Easyclass, 2015). In addition, LMS’s can be
used to create blended learning environments. The purpose of this study is to review of an LMS from a perspective
of a faculty memberand report the opinions of undergraduate students about advantages, contributions and
limitations of LMS used to support face-to-face higher education courses. A survey with semi-structured questions
will be used to collect data from the undergraduate university students. Content analyses technique will be used to
analyze the data. The findings will be reported by considering the related literature andsuggestions will be provided
based on the findings.
Keywords:Learning Management Systems (LMS’s), undergraduate students,advantages, suggestions
73
Ters Yüz Sınıf Yönteminde Etkileşimli Video Kullanımının Başarı ve Video İzleme Süresine Etkisi
Zeynep TURAN
Atatürk Üniversitesi, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Erzurum, TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu çalışmada Ters Yüz Sınıf (TYS) Yönteminde etkileşimli video kullanımının öğrenci başarısına ve
öğrencilerin video izleme sürelerine etkisinin yanı sıra öğrenci başarısı ile video izleme süresi arasındaki ilişki
araştırılmıştır. Etkileşimli videolarda çoktan seçmeli, doğru yanlış ve açık uçlu soru tiplerinde olmak üzere farklı
etkileşimler yer almaktadır. Çalışmada ön test son test kontrol gruplu tam deneysel desen kullanılmıştır. Amaca
uygun örnekleme yöntemi ile seçilen çalışmanın örneklemini 36 (18 deney grubu, 18 kontrol grubu) üniversite
öğrencisi oluşturmaktadır. Her iki grupta da (kontrol ve deney) TYS ilkelerine göre dersler yürütülmüş fakat
kontrol grubunda ders öncesi videolar öğrencilere etkileşimsiz olarak verilirken, deney grubunda etkileşimli olarak
verilmiştir. Veri toplama aracı olarak akademik başarı testi ve öğrencilerin video izleme süresi kayıtları
kullanılmıştır. Çalışma 8 hafta boyunca yürütülmüştür. Çalışmadan elde edilen veriler bağımsız gruplar t-testi ve
korelasyon analizi yöntemleriyle analiz edilmiştir. Çalışma sonucunda TYS’de etkileşimli video kullanımının
öğrenci başarısını ve öğrencilerin video izleme sürelerini olumlu yönde etkilediği fakat öğrenci başarısı ile video
izleme süresi arasında anlamlı bir ilişki olmadığı bulunmuştur.
Anahtar Sözcükler: ters yüz sınıf yöntemi, karma öğrenme, eğitsel video
74
Oyunlaştırılmış Ters Yüz Sınıf Uygulamalarına İlişkin Öğrenci Görüşleri 4
Didem ALSANCAK SIRAKAYA
Bildiri Özeti:
Teknolojinin eğitim ortamlarında kullanımının günümüzdeki en güncel örneklerinden bir tanesi tersyüz sınıf
modelidir. Bu model ile öğrencilerin dersin teorik kısmını sınıf dışındaki zamanda uygulama kısmını ise aktif
öğrenme etkinlikleri ile sınıf içindeki zamanda gerçekleştirmesi amaçlanmaktadır. Sınıf içinde farklı uygulama ve
etkinlikler gerçekleştirilerek öğrencilerin etkili öğrenmesinin sağlanması amaçlanmaktadır. Bu çalışma
kapsamında da ters yüz sınıf modelinin sınıf etkinliklerinde oyunlaştırma kullanılmıştır. Çalışmanın amacı
oyunlaştırılmış ters yüz sınıf modeline ilişkin öğrenci görüşlerini incelemektir. Araştırma tarama modelinde
desenlenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu Ahi Evran Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Okul Öncesi
Öğretmenliği Ana Bilim dalında öğrenim gören 1. sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Uygulama 2015-2016 Bahar
Döneminde Bilgisayar II dersi kapsamında yürütülmüştür. Araştırma kapsamında veri toplama aracı olarak
araştırmacı tarafından geliştirilen görüş formu kullanılacaktır. Verilerin analizinde betimsel istatistikler
kullanılacaktır. Uygulama süreci devam eden araştırma sonlandığında, öğrencilerin oyunlaştırılmış ters yüz sınıf
uygulamasına yönelik görüşleri analiz sonuçlarına göre ortaya konulacaktır. Ayrıca elde edilen bulgular
doğrultusunda yapılacak araştırmalara yönelik öneriler sunulacaktır.
Anahtar Sözcükler: ters yüz sınıf, oyunlaştırma, öğrenci görüşü
Proje Numarası: EGT.E2.16.018
4
75
BÖTE Öğrencilerinin Bölümlerine Yönelik Algısı: ANKARA Örneği
Sibel DOĞAN
Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Ankara/TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Mehmet DÖNMEZ
Ömer Faruk İSLİM
Ahi Evran Üniversitesi,Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi
Bölümü,Kırşehir/TÜRKİYE,e-posta: [email protected]
Neşe SEVİM
Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Burdur/TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi (BÖTE) bölümleri 1998 yılında eğitim fakültelerinin
yapılandırılması kapsamında kurulmuş ve amaçları, temel eğitim kurumlarına Bilgi ve İletişim Teknolojileri (BIT)
öğretmeni yetiştirmek olan bölümlerdir. Ülkemizde ve K.K.T.C.’de toplam olarak 58 adet aktif BÖTE Bölümü
bulunmakta olup, bölüme YGS-1 puan türüyle öğrenci alınmaktadır. Bu betimsel çalışmanın amacıBÖTE
bölümünde eğitimlerine devam etmekte olan öğrencilerin demografik özelliklerini belirlemek, bu bölümü seçme
sebeplerini, bölümleri hakkındaki görüşlerini ve kariyer planlarını ortaya çıkarmaktır. Bu kapsamda 2015-2016
yılında Ankara’da bulunan dört büyük devlet üniversitesinin, Ankara Üniversitesi, Gazi Üniversitesi, Hacettepe
Üniversitesi ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi, BÖTE bölümünde kayıtlı birinci sınıf öğrencilerinden veri
toplanmaya başlanmış olup, çalışmanın ilerleyen aşamalarında Türkiye geneline yaygınlaştırılması
planlanmaktadır. Çalışmanın verileri, araştırmacılar tarafından geliştirilen ve dört bölümden oluşan anket
aracılığıyla toplanmaktadır. Anketin ilk bölümünde bulunan 11 soru, öğrencilerin demografik bilgilerini
toplamayı; ikinci bölümünde bulunan 15 soru BÖTE bölümünü tercih etmem sebeplerini belirlemeyi; üçüncü
bölümünde bulunan 23 soru bölüm hakkındaki düşüncelerini belirlemeyi; dördüncü bölümünde bulunan 13 soru
ise öğrencilerin kariyer planlarını belirlemeyi amaçlamaktadır. Araştırma verileri betimsel istatistiki yöntemlerle
kullanılarak çözümlenecek olup, bu çalışmadan elde edilen veriler doğrultusunda öğrencilerin bölümü tercih etme
nedenleri, bölüm hakkındaki görüşleri ve bölümden beklentilerin ile kariyer planlarınıntespit edilmesi
öngörülmektedir. Elde edilen bu veriler ışığında çalışmanın yapıldığı bölümlere bilgi verilerek, bölümlerin
öğrencilerini daha iyi anlamalarına ve öğrencilerin ihtiyaçları doğrultusunda gerekli çalışmaları yapmalarına
katkıda bulunulması hedeflenmektedir.
Anahtar Kelimeler: Böte, Bölüm algısı, Kariyer planı
76
Examination of Students’ Community of Inquiry Perceptions in Terms of Different Variables5
Yusuf Ziya OLPAK
Ahi Evran University, Faculty of Education, Department of ComputerEducationandInstructionalTechnology,
Kırşehir / TURKEY, e-posta: [email protected]
Ebru KILIÇ ÇAKMAK
Gazi University, Faculty of GaziEducation, Department of ComputerEducationandInstructionalTechnology,
Ankara / TURKEY, e-posta: [email protected]
Abstract
Community of inquiryis the conceptual framework which describes critical prerequisite factors for deep and
meaningful learning in online learning environments. When studies conducted so far are examined in detail, it was
seen that studies were conducted on various sampling groups with different sizes from different number of
institutions and different variables related to students’ perceptions about community of inquiry was considered.In
that context, determination of students’ community of inquiry perceptions and examination of relationship of these
perceptions with different variables were aimed.This study which was performed with survey methods came true
with data obtained from distance learning students who give suitable answers to questions in data collection tools.
In the progress of data collection, community of inquiry scale and personal data form were used.In the analyses of
data; descriptive statistics, independent samples t-test and One-Way ANOVA for independent samples were used.
Keywords: community of inquiry, cognitive presence, social presence, teaching presence
Proje Numarası:EGT.E2.16.010
5
77
Uzaktan Eğitim Öğrencilerinin E-öğrenmeye Yönelik Tutumları ve Görüşleri
Nuh YAVUZALP
Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Bolu / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Melih Derya GÜRER
Erkan TEKİNARSLAN
Bildiri Özeti
Bu çalışmanın amacı Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi
(İBUZEM) bünyesinde çevrimiçi ders alan lisans öğrencilerinin e-öğrenmeye yönelik tutumlarının demografik
özelliklerine göre (e.g., cinsiyet, kayıtlı olunan bölüm yada anabilim dalı, vs) farklılık gösterip göstermediğini
incelemek ve daha verimli bir öğrenme-öğretme ortamı için görüş ve önerilerini rapor etmektir. Araştırmada
demografik bilgi formu, öğrencilerin daha verimli bir e-öğrenme ortamı için görüş ve önerilerini yoklayan yarı
yapılandırılmış sorular ve Tekinarslan (2008) tarafından geliştirilen ve e-öğrenme ortamına uyarlanmış Likert tipi
ölçekten oluşan çevrimiçi olarak hazırlanmış bir veri toplama aracı kullanılacaktır. E-öğrenme tutum ölçeği
algılanan özellik (10 madde), duyuşsal (5 madde), iletişim (6 madde) olmak üzere toplam üç alt boyuttan ve
toplam 21 maddeden oluşmaktadır. Araştırmada elde edilen verilerin analizinde SPSS programı kullanılacaktır.
Uyarlanan ölçeğin yapı geçerliğini incelemek için faktör analizi yapılacaktır. Ayrıca, toplanan verilerin analizinde
betimsel istatistikler, t-testi, tek yönlü ANOVA ve Tukey-HSD testlerinden yararlanılacaktır. Öğrencilerin eöğrenme hakkında yarı yapılandırılmış sorularla elde edilen görüşleri içerik analizi tekniği ile incelenecektir. Daha
sonra ilgili literatür dikkate alınarak öğrencilerin e-öğrenmeye yönelik tutumlarının demografik özelliklerine göre
farklılık gösterip göstermediği ve e-öğrenme ortamının daha nitelikli ve verimli olması için görüş ve önerileri
tartışılacaktır.
Anahtar kelimeler: E-öğrenme, uzaktan eğitim öğrencileri, tutum, görüş, öneri
78
The Prediction Level of Individual Innovation Characteristics on Students’ Attitudes Towards Internet
Usage and Their Digital Empowerments
Yusuf Ziya OLPAK
Ahi Evran University, Faculty of Education, Department of Computer Education and Instructional Technology,
Kırşehir / TURKEY, e-posta: [email protected]
Agah Tuğrul KORUCU
Necmettin Erbakan University, Faculty of Ahmet Keleşoğlu Education, Department of Computer Education and
Instructional Technology, Konya / TURKEY, e-posta: [email protected]
Abstract
Individual innovation indicates the status of risk taking against new, adaption, acceptance, tolerance and
staying prepared for new experiences. In this context, it is extremely important that to educate teachers who guide
individuals to be trained as required for information society as individuals who can adapt innovations. In today’s
innovations, considering the part of technology based innovations, the biggest responsible belongs to ICT teachers
because ICT teachers have a role as idea leader in society as they are innovative and open minded individuals. The
fact that ICT teachers lead to spread technological innovations is crucial. In this scope of the research, it is aimed
to examine the prediction level of individual innovation characteristics on pre-service ICT teachers’ attitudes
towards internet usage and digital empowerments. In this research conducted as a survey model; digital
empowerment scale developed by Akkoyunlu, Yılmaz Soylu and Çağlar (2010), individual innovation scale
adapted into Turkish by Kılıçer and Odabaşı (2010), attitude scale towards internet useage by Tavşançıl and Keser
(2002) and individual information form developed by authors are used as data collection tool.
Keywords: attitudes towards internet usage, digital empowerment, individual innovativeness
79
Geleceğin Sınıfları: Oyunlaştırılmış Ters Yüz Sınıflar
Didem ALSANCAK SIRAKAYA
Bildiri Özeti:
Harmanlanmış öğrenmenin bir modeli olan ters yüz sınıf modeli teknolojide yaşanan değişimler ile birlikte
gündeme gelmiştir. Bu yeni modelde geleneksel eğitim paradigması tersine çevrilerek ders kavramlarının sınıf
dışındaki zamanda video, ses, film gibi çevrimiçi sunulan materyaller aracılığı ile öğrenilmesi sağlanır. Sınıf
içindeki zaman ise problem çözme ve pratik uygulamalar gibi etkinliklere ayrılır. Sınıf içindeki zamanda amaç
öğrencilerin aktif olarak gerçekleştirdikleri öğrenme etkinliklerini gerçekleştirmeleridir. Ters yüz sınıf modelinin
uygulanma şekli uygulayan öğretmen tarafından çeşitlilik gösterebilmektedir. Sınıfta farklı aktif öğrenme
etkinlikleri gerçekleştirilebilir. Bunlarda biride diğer bir eğitim uygulaması olan oyunlaştırma olabilir.
Oyunlaştırma en genel şekilde oyun unsurlarının oyun olmayan içerik ve bağlamlarda kullanılması olarak ifade
edilmektedir. Oyunlaştırma ile öğrencilerin oyuna olan ilgisi kullanılarak eğitsel içeriklerin öğrenilmesi
sağlanabilir. Öğrencilerin motivasyonunu devam ettirme konusunda öğretmenlere fırsatlar sunan oyunlaştırma
tersyüz sınıf modelinde sınıfta gerçekleştirilen aktif öğrenme etkinlikleri için eğitimcilere alternatifler
sunmaktadır. Bu araştırma kapsamında ise oyunlaştırmanın tersyüz sınıf modelinde nasıl kullanılabileceği,
oyunlaştırma kapsamında kullanılabilecek uygulamaların neler olduğu açıklanacaktır.
Anahtar Sözcükler: ters yüz sınıf modeli, oyunlaştırma
80
İlköğretim Öğretmenlerinin Teknolojik Pedagojik Alan Bilgileri ile Yaşam Boyu Öğrenme Eğilimleri
Arasındaki İlişki
Ertuğrul ÇAM
Milli Eğitim Bakanlığı, Muş/Bulanık Kotanlı Kom İlkokulu, Sınıf Öğretmeni
Muş / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Fatih SALTAN
Amasya Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Amasya / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Yirmi birinci yüzyıl teknolojinin eğitim ortamlarının vazgeçilmez bir parçası haline gelmesine şahitlik etti.
Temel öğretmen yeterlilik alanları olarak belirlenen “pedagojik bilgi ” ve “alan bilgisi” kavramlarına bir üçüncü
kavram olarak “teknoloji bilgisi” eklendi. Bu üç alanın birbirleriyle etkileşimi ve beraber kullanımı konusunda
yapılan çalışmalarda ön plana çıkmaya başladı. Ayrıca öğretmenlerin teknolojik pedagojik alan bilgilerinin(TPAB)
ölçülmesi, geliştirilmesi ve çeşitli değişkenler açısından incelenmesi önemli araştırma konuları arasında yer
almaktadır. Bu çalışmanın amacı ilköğretim öğretmenlerinin teknolojik pedagojik alan bilgileri ile yaşam boyu
öğrenme eğilimleri arasındaki ilişkiyi tespit etmektir. Çalışmada nicel araştırma desenlerinden tarama modeli
kullanılmıştır. Çalışma grubunu Muş ili Bulanık ilçesindeki ilköğretim okullarında görev yapmakta olan 93
öğretmen oluşturmaktadır. Veriler Schmidt ve diğerleri (2009) tarafından geliştirilen ve Öztürk ve Horzum (2011)
tarafından Türkçeye uyarlanan “Teknolojik Pedagojik İçerik Bilgisi Ölçeği” ve Coşkun (2009) tarafından
geliştirilen “ Yaşam Boyu Öğrenme Eğilimleri Ölçeği” ile toplanmıştır.Araştırma sonuçlarına göre; TPAB
cinsiyete ve yerleşim birimine göre anlamlı farklılık göstermezken branşa ve okul kademesine göre anlamlı
farklılık göstermektedir. Yaşam boyu öğrenme eğilimi ise cinsiyete, branşa, yerleşim birimine ve okul kademesine
göre anlamlı farklılık göstermemektedir. Ancak TPAB ile yaşam boyu öğrenme eğilimi arasında düşük düzeyde
pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur.
Anahtar Sözcükler: Teknolojik Pedagojik Alan Bilgisi, Yaşam Boyu Öğrenme, Öğretmen Eğitimi
81
Oyunsallaştırma Uygulamalarında Öğrencilerin Dijital Rozet Kullanım Durumlarının Sınıflandırılması
Fatih ERDOĞDU
Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fatih Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Mehmet KOKOÇ
Ünal ÇAKIROĞLU
Bildiri Özeti:
Son zamanlarda oyunsallaştırma dinamikleri farklı özellikleriyle öğrenme ortamlarını zenginleştirmektedir.
Dijital rozetler hazırlanmaları ve kullanımları kolay olduğundan oyunsallaştırma uygulamalarında sıkça tercih
edilir olmuştur. Öğretmenler, rozetleri farklı derslerde gerek gerçek sınıf ortamlarında gerekse sanal öğrenme
ortamlarındaki öğretim süreçleri oyunlaştırılarak özellikle derse katılımı ve ilgiyi artırabilmektedir.Birçok
çalışmada kullanılan rozetlere yönelik öğrenci ve öğretmenlerin olumlu veya olumsuz değerlendirmeleri söz
konusu olmuştur. Bu bağlamda bu araştırmada katılımcıların dâhil oldukları etkinliklere ve kazandıkları rozetler
çerçevesinde ne şekilde değerlendirilebileceği üzerine durulmaktadır. Bu değerlendirmede öğrencilerin ne şekilde
rozet kazandığı ve bu rozeti ne şekilde algıladığına göre kategorilendirme gerçekleştirilmiştir. Bu kategorilemede;
bir katılımcı, rozet kazanmak ile hiç ilgili değil iseKaytaranlar; rozet kazanırken paylaşımda bulunup fakat
etkinliklere devamlılıkta problem yaşamaktaysaPaylaşımcılar; sadece rozet toplamayı hedeflemiş ama kalite
önemsiz iseRozet Avcıları; son olarak ise çok sayıda kaliteli içerik paylaşıp yüksek puanlı rozetler kazanmaktaysa
Kâşiflerkategorileri kapsamında değerlendirilmiştir.Bu çalışma kapsamında çevrimiçi öğrenme ortamında
tartışma, quiz, ödev ve ders içeriklerini takip etme etkinliklerinde elde etmiş oldukları rozetlere göre katılımcılar
bu kategoriler altında sınıflandırılmıştır. Araştırma bir devlet üniversitesinin Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri
Eğitimi Bölümü 2.sınıf 75 öğrenciye “Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme” dersi kapsamında uygulanmıştır. Bu
araştırma sonucunda, katılımcılardan önemli bir kısmının Kaytaranlar kategorisinde yeraldığı ve rozet kazanmak
için özel bir gayret sarfetmediği görülmüştür.
Anahtar Sözcükler: oyunsallaştırma, dijital rozet, rozet kullanım durumları
82
Etkisi
Fikretcan GÜÇ
Giresun Kanuni Ortaokulu,Giresun/ TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Özgen KORKMAZ
Amasya Üniversite, Teknoloji Fakülte, Bilgisayar Müh., Amasya/TÜRKİYE,
Recep ÇAKIR
Amasya Üniversite, Eğitim Fakültesi, BÖTE Bölümü , Amasya/TÜRKİYE,
Bildiri Özeti:
Bu araştırmanın amacı “İstasyon Tekniği”nin matematik öğretimindeki akademik başarıya etkisini incelemek
için “İlköğretim 7.sınıf matematik dersi “Eşitlik ve Denklem” konusunda istasyon tekniğinin öğrenci başarısına
etkisi” ni saptamaktır. Bu amaç doğrultusunda 2015-2016 eğitim–öğretim yılında Giresun ili merkezinde bulunan
bir ortaokulda öğrenim gören 47 öğrenci ile çalışılmıştır. Araştırmada deneysel desenlerden “Deney-Kontrol
Gruplu Ön Test – Son Test Model” kullanılmıştır.Uygulama sürecinde 4 hafta boyunca deney grubuna istasyon
tekniği ile etkinlikler uygulanmış olup,kontrol grubunda ise geleneksel yöntemle öğretime devam edilmiştir.
Araştırmanın verileri “Eşitlik ve Denklem” konusuna yönelik akademik başarı testi ile elde edilmiştir. Verilerin
analizinde “Bağımsız Örneklem t- Testi “ ve “Bağımlı Örneklem t-Testi” uygulanmıştır. Çalışma sonucunda deney
grubundaki öğrencilerin kontrol grubundaki öğrencilere göre ortalama başarılarının daha yüksek olduğu, ancak bu
farkın istatistiksel olarak anlamlı olmadığı görülmüştür.Bu çalışmada sadece istasyon tekniğinin akademik
başarıya etkisi incelenmiştir, gelecek çalışmalarda öğrenci görüşleri ve duyuşsal katkıları da incelenerek istasyon
tekniğinin matematik öğretimine katkısı kapsamlı biçimde incelenebilir.
Anahtar Sözcükler: istasyon tekniği, matematik öğretimi, akademik başarı
83
Lise Öğrencilerinin Sosyal Medya Kullanım Amaçlarının İncelenmesi
Fatma Gizem KARAOĞLAN YILMAZ
Bildiri Özeti:
Sosyal medya kullanımının yaygınlaşmasıyla beraber eğitim kurumları ile öğretmenler sınıf içi ve dışındaki
süreçlerde sosyal medyanın gücünden yararlanmaya çalışmaktadır. Özellikle eğitimciler sosyal medya
araçlarından; kişiler arası etkileşimi ve işbirliğini sağlamak, derse hazırlık süreçlerinde bilgi ve dosya paylaşımını
gerçekleştirmek amacıyla yararlandıkları görülmektedir. Bununla beraber bu amaçlar için kullanılacak sosyal
medya araçlarından etkili ve verimli bir şekilde yararlanabilmede bazı bireysel farklılıkların etkili olabileceği
düşünülmektedir. Bu doğrultuda bu çalışmanın amacı lise öğrencilerinin sosyal medya kullanım amaçlarını çeşitli
değişkenler açısından incelemektir. Çalışma tarama modeline göre yürütülmüş olup, çalışmanın katılımcılarını
sosyal medya kullanan 732 lise öğrencisi oluşturmaktadır. Çalışmanın verileri kişisel bilgiler formu ve sosyal
medya kullanım amaçlarıölçeğinden elde edilmiştir. Sosyal medya kullanım amaçlarıölçeği, kişiler arası etkileşim
ve ders hazırlığı olmak üzere iki boyutlu bir yapıdadır. Çalışmada lise öğrencilerinin sosyal medya kullanım
amaçları ölçeğinin “kişiler arası etkileşim” ve “ders hazırlığı”boyutları; cinsiyet, internet ve bilgisayar kullanma
becerisi, günlük internet ve bilgisayar kullanma süresideğişkenlerine göre incelenmiştir. Çalışma sonucuna göre
öğrencilerin sosyal medya kullanım amaçları açısından kişiler arası etkileşimde; internet kullanma becerisi, günlük
internet ve bilgisayar kullanma süreleri değişkenlerine göre anlamlı farklılık olduğu görülmüşken; cinsiyetve
bilgisayar kullanma becerisideğişkenleri açısından ise anlamlı farklılık olmadığı görülmüştür. Ders hazırlığı
boyutunda; internet vebilgisayar kullanma becerisi, günlük internet ve bilgisayar kullanma süreleri değişkenlerine
göre anlamlı farklılık olduğu görülmüşken; cinsiyetdeğişkeni açısından ise anlamlı farklılık olmadığı görülmüştür.
Anahtar Sözcükler: sosyal medya, sosyal medya kullanım amaçları, lise öğrencileri
84
Göz Hareketleri ile Bilgisayar Kullanma Sistemi
Mehmet DÖNMEZ
Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara /
Kürşat ÇAĞILTAY
Bildiri Özeti:
Günümüzde bilgisayar kullanımı yaygın olarak klavye, fare ve dokunmatik yüzey gibi bilgisayar giriş aygıtları
aracılığı ile gerçekleştirilmektedir. Bu kullanım, fiziksel temas kullanılarak, farenin hareket ettirilmesi suretiyle
bilgisayar ekranındaki fare imlecinin hareket ettirilmesi ve istenildiğinde tıklama işleminin fare aracılığı ile
yapılmasını kapsamaktadır. Ayrıca, bilgisayarda yazı yazma işlemi klavye tuşlarına basılması suretiyle veya sanal
klavye kullanılarak dokunmatik yüzey ile temas sağlanması suretiyle yapılmaktadır. Sonuç olarak, herhangi bir
sebepten dolayı bilgisayar ile fiziksel temas sağlayamayan kişilerin bilgisayar kullanması zorlaşmaktadır. Örneğin,
hareket engelli kişiler bilgisayar giriş aygıtları ile fiziksel bir temas sağlayamadıklarından dolayı bilgisayar
kullanamamaktadırlar ya da iki elini de aynı anda başka işlemler için kullanan kişiler bu esnada klavyeyi
kullanamamaktadır. Bu çalışmanın amacı, bilgisayarın kullanımı için gerekli olan ve fiziksel temas gerektiren
klavye, fare ve dokunmatik yüzey gibi bilgisayar giriş aygıtlarının kullanımına ihtiyaç duyulmadan göz hareketleri
ile bilgisayar kullanılmasını sağlamaktır. Bu bağlamda geliştirilen sistem tanıtılacak ve sistemi eğitimi için
kullanan engelli bir öğrenci ile yapılan değerlendirme sonuçları sunulacaktır.
Anahtar Sözcükler: engelsiz teknolojiler, göz hareketleri takibi, bilgisayar kullanma
85
New Trends In Educational Technology: Virtual Reality Applications
Tansel TEPE
Kilis 7 Aralık University, Faculty of Education, Department of Computer Education and Instructional
Technologies, Kilis/ TURKEY, e-mail: [email protected]
Devkan KALECİ
Texas A&M University, Department of Visualization, College Station, USA, e-mail: devkan@inönü.edu.tr
Hakan TÜZÜN
Hacettepe University, Faculty of Education, Department of Computer Education and Instructional Technologies,
Ankara/ TURKEY, e-mail: [email protected]
Abstract
In this study information about virtual reality environments was given, types of virtual reality were mentioned
and new generation interactive virtual reality applications used in smart devices were presented with their
examples. Also, advantages and disadvantages of virtual reality applications were discussed in educational
contexts and sample designs were shared for researchers, who wants to design new generation materials. Finally,
usage area and potential of virtual reality applications in education were evaluated.
Virtual reality is an interactive or non-interactive simulation application designed to create a sense of presence
in a virtual world created by computer with the help of some wearable technologies and imaging equipment.
Human-machine interaction in virtual reality is increased to mislead human emotions. Three important feature of
virtual reality are expressed by Pimental and Teixeira (1995) as “three-dimensional graphical world”, “being
immersed” and “interaction”. Sherman and Craig (2003) add “emotional return” to these features. Pimental and
Teixeira (1995) defined main virtual reality environment as model, computer programs, computer, image builder,
position sensors, and interactive tools. The high cost of virtual reality devices, the limited access facilities,
requiring expertise in the adaptation into the education sector and long-term use leading to health problems are
disadvantages of virtual reality applications. Although virtual reality applications were seen as an expensive
technology, virtual reality experience was wanted and desired by everyone recently. Increased interest to virtual
reality attracted attention of mobile technology companies and this caused the development of numerous new
mobile equipment and applications including components of virtual reality. Especially, by decreasing cost of
virtual reality glasses, virtual reality applications for mobile operating systems became reachable and usable. Many
free downloadable virtual reality applications in Play Store or App Store became easily reachable for users having
smart devices on the behalf of cheap Cardboard glasses developed by Google Company.
Another new technology in virtual reality is virtual reality videos formed by jump camera setting. This
technology offers the opportunity to watch 360 degree videos to users. Jump camera setting consists of 16 camera
modules placed in a circular pattern. Length of this setting and positions of these cameras were optimized to work
with Jump compiler program. Jump compiler program converts video images consisting of 16 pieces to
stereoscopic virtual reality videos. Thanks to its high-resolution stereoscopic vision technology nearby objects are
perceived as nearby, while distant objects are perceived as far. In these devices, in order to obtain a seamless and
a panoramic image, 3D alignment method specially developed and integrated into the system is used. Thus, camera
images coming from every camera separately and their combined places are not noticed. Designed 3D videos are
equivalent to super high resolution images at least five 4K image. This technology is expected to reveal a new
trend in cinema and gaming industry. Other new technology “Google Spotlight Stories” interactive videos were
designed by Google for smart phones. In these applications when sensors for videos located in certain regions were
stimulated, video passes to the other stage through the sensors on smartphones. Each scene is part of the whole
videos scenes and so continuity is provided in the video. Users can feel themselves in an interactive virtual reality
scenario when they use it with Cardboard glasses. Today, this application is supported by only some Android
devices but support for numerous mobile devices was expressed recently by the manufacturer. Every day
diversifying virtual reality applications show themselves in areas of entertainment, tourism, e-commerce,
medicine, defense, construction, manufacturing, and education. Students can conduct educational trips with virtual
reality applications. Thus, they live sense of being there and they virtually go to and can hear voices of objects
there. These kinds of applications have been used in military education as defense and attack with support of
simulation. In medical education, students can study on virtual cadavers or living human body and live realistic
situations. Students will be able to have a chance to perform dangerous and costly experiments repeatedly in virtual
realistic labs. Every user can see each other in same virtual environments, communicate and interact by using
different virtual reality devices with the help online multiuser virtual reality applications. These kind of
applications provide the fulfillment of effective collaborative work activities.
Keywords: virtual reality, interactive video, cardboard, google spotlight stories.
86
Sınıf Öğretmenlerinin Bilişim Teknolojileri Yeterlik Düzeylerinin İncelenmesi
Mustafa YAĞCI
Emir KAYHAN
Süleyman Türkmani İlkokulu Kırşehir / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu araştırmanın amacı, ilkokullarda görev yapan sınıf öğretmenlerinin sınıf içinde ve dışında bilişim
teknolojileri kullanım yeterlik düzeylerinin incelenmesidir. Araştırmanın örneklemini Kırşehir ili merkez ilçesinde
7 farklı okulda görev yapan toplam 102 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak “Sınıf
Öğretmenlerinin Bilişim Teknolojileri Kullanım Yeterlilikleri” ölçeği kullanılmıştır. Araştırma sonuçları; sınıf
öğretmenlerinin bilişim teknolojileri kullanım yeterliklerinin orta düzeyde olduğunu ve cinsiyet, mesleki kıdem
ile hizmet içi eğitim alma durumunun bilişim teknolojileri yeterliklerinde anlamlı farklılık oluşturduğunu
göstermiştir. Ayrıca ilkokulların bir kısmının bilişim donanımı yönünden üst düzey yeterliliğe sahip olduğu, bir
kısmının ise FATİH Projesi ve EBA gibi modüllere henüz dahil olmadıkları gözlenmiştir. Bir diğer araştırma
sonucu ise; özellikle ofis programlarının, bilgisayar donanım birimlerinin ve işletim sistemlerinin kullanılması
açısından kıdem yılı yüksek öğretmenlerin yetersiz kaldıkları ve çeşitli sorunlar yaşadıklarıdır.
Anahtar Sözcükler: bilişim teknolojileri, eğitim teknolojisi, ilkokul, sınıf öğretmeni.
87
Ters-yüz Sınıf Modelinin Uygulama Eğilimlerinin İncelenmesi
Ünal ÇAKIROĞLU
Karedeniz Teknik Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Trabzon /
Mücahit ÖZTÜRK
Aksaray Üniversitesi, Ortaköy MYO, Bilgisayar Teknolojileri Bölümü, Aksaray / TÜRKİYE,
Bildiri Özeti:
Yükseköğretimde özellikle kalabalık sınıflar, zaman azlığı, öğretim elemanının yeniliklere ayak uyduramayışı
vb. nedenlerle birçok ders çoğunlukla öğretmen merkezli olarak devam etmektedir. Öğretmen–öğrenci
etkileşiminin az olduğu bu tür derslerin öğrenci merkezli olacak şekilde yeniden ele alınması noktasında birçok
öneri sunulmaktadır. Ters-yüz sınıf modeli(TYS), öğretmen, öğrenci ve içerik çerçevesindeki etkileşimlere eğitim
teknolojilerinden de yararlanarak yeni çözümler oluşturmaya çalışan öğrenci merkezli bir model olarak dikkat
çekmektedir. TYS’ de bilginin aktarımı evde; öğretmen tarafından hazırlanan ders videoları yardımıyla
gerçekleştirilirken, bilginin özümsenmesi ve yeni bilgilerin çıkarımı ise yüz yüze öğrenme ortamında (sınıf)
gerçekleşmektedir. Bu araştırmada literatürde TYS ile ilgili çalışmalar incelenerek TYS’ nin evde ve okuldaki
uygulama şekilleri incelenmiştir. Araştırma kapsamında 2013-2016 yılları arasında yayınlanmış olan SSCI
kapsamında 18 araştırma makalesi ile 44 yüksek lisans ve doktora tezi,doküman analizi yöntemi ile incelenmiştir.
Araştırmanın sonucunda TYS modelinde aktif öğrenme ve tam öğrenme stratejilerinden yararlanıldığı ortaya
çıkmıştır.TYS’ nin evde öğrenme yönetim sistemleri (ÖYS) üzerinden video içerikler merkeze alınıp animasyon,
etkileşimli uygulamalar, podcast, powerpoint ve pdf dökümanları, kavram haritaları, grafik ve şemalar gibi farklı
türde içeriklerin kullanılması ileyürütülürken;yüz yüze öğrenme ortamında işbirlikli öğrenme, tartışma, proje
tabanlı öğrenme, araştırma tabanlı öğrenme etkinliklerinden yararlanılarak bireysel ya da grup çalışmaları ile
öğrencilerin öğrenmesini tamamlayıcı ve düzeltici etkinliklerin yapıldığı ortaya çıkmıştır. TYS’ de kullanılan
platformlar incelendiğinde; Khanacademy, Udacity, Educreations ve eduCanon gibi platformların yanında Moodle
ya da araştırmacıların kendileri tarafından geliştirilmiş ÖYS’ ler kullanılmaktadır. İlgili ÖYS’ lerin içerik modülü,
kullanıcı ile etkileşimli uygulamalar modülü, tartışma ve forum modülü, test modülü ve kendini izleme
modülünden oluştuğu ortaya çıkmıştır.
Anahtar Kelimeler: Ters-yüz Sınıflar, Literatür Taraması, Doküman Analizi
88
Üstün Yetenekli ve Zekâlı Öğrencilerin Öğretmenlerine Yönelik Stratejiler
Volkan Kukul
Ebru Kılıç ÇAKMAK
Serçin KARATAŞ
Özet:
Üstün yetenekli ve zekâlı öğrencilerin potansiyelleri duygusal, fiziksel ve zihinsel olarak gelişirken bazı
zorluklarla karşı karşıya kalmaktadır. Bu zorlukların aşılabilmesi ve toplumda kendilerini güvenli hissedebilmeleri
için üstün yetenekli öğrencilerin gelişim süreçlerinde desteğe ihtiyaçları vardır. Bu destek öğretmenler tarafından
verilebilir. Etkili öğretmenler uygun öğretme stratejilerini, öğrenme ve eğitim teknolojilerini kullanabilirlerken,
öğrencilerin karakterlerini anlayıp bu bilgileri de öğretim sürecinde kullanabilmektedirler (Hong, Greene ve
Hartzell, 2011). Üstün yetenekli ve zekâlı öğrencilerle çalışan öğretmenlerin, bu desteği sunabilmeleri için gerekli
mesleki yeterliğe sahip olmaları gerekmektedir.
Türkiye Ulusal Ajansı tarafından onaylanan ve Avrupa Komisyonu Erasmus + (Okul Eğitimi) Programı
tarafından finanse edilen "Üstün Yetenekli ve Zekâlı Öğrencilerin Öğretmenleri için Stratejiler” başlıklı projenin
amacı, okul öncesi ve ilkokul öğretmenlerine üstün yetenekli ve üstün zekâlı çocukları desteklemek için yenilikçi
öğretim yaklaşımları ve stratejilerini öğretmek ve bunları sınıf içerisinde de kullanması konusunda rehberlik
etmektir (http://ec.europa.eu/programmes/erasmus-plus/projects). Üstün yetenekli ve zekâlı çocukların tanınması
ve erken müdahale için en uygun yaş grubunun okul öncesi ve ilkokul düzeyleri olması nedeniyle, proje bu yaş
grubunun öğretmenlerini kapsamaktadır. Bu projede öğretmenlerin proje süresince geliştirilen animasyonlar
yardımıyla sınıf yönetimiyle ilgili etkili kararlar alabilmelerini kolaylaştıracak yenilikçi stratejileri kullanmaları
sağlanacaktır. Aynı zamanda üstün yetenekli ve zekâlı çocukların sosyal becerilerinin teşvik edilerek sınıfa nasıl
kaynaştırılacağına yönelik stratejilerin öğretmenlere kazandırılmasıyla, öğretmenlerin tutumlarından kaynaklanan
farklılıklar veya eksik bilgiler azaltılacaktır. Böylece bu öğrencileri etkileyen öğrenme çıktılarının kalitesini
artırmaya katkı sağlanacaktır.
Eğitimde farklılaşmayı ve dijitalleşmeyi ön plana alan bu proje ile birlikte hedeflenen noktalar;
1. Okul öncesi ve ilkokul öğretmenlerinin üstün yetenek ve zekâ konusunda farkındalığının artmasına katkıda
bulunmak,
2. Normal gelişim gösteren ve üstün yetenekli ve zekâlı öğrencilerin bir arada bulunduğu sınıflarda üstün
yetenekli ve zekâlı öğrencilerin olumlu davranışlarının desteklenmesini ve istenmedik davranışlarının ortadan
kaldırılmasına yönelik yeni stratejiler geliştirmek ve öğretmenleri konu ile ilgili bilgilendirmek,
3. Konuyla ilgili öğretmenlerin bilinçlendirilmesi yoluyla üstün yetenekli ve zekâlı çocukların hem sosyal
adaptasyonda kişisel gelişimlerini hem de kendilerini gerçekleştirmelerini desteklemek
4. Üstün yetenekli ve zekâlı çocukların öğretmenlerin ihtiyaçları üzerine özgün ve güvenilir veri temin etmek,
olarak ifade edilebilmektedir.
Araştırma karma desende planmış olup, araştırmanın hedef grubunu okul öncesi ve ilkokul gruplarındaki üstün
yetenekli ve zekâlı öğrencilerin öğretmenleri, yöneticiler, üstün yetenekli ve zekâlı öğrenciler, normal gelişim
gösteren öğrenciler ve her iki grubun ebeveynleri oluşturmaktadır. Bu çalışma Türkiye’den Gazi Üniversitesi
koordinatörlüğünde, İtalya’dan The European Pole of Knowledge, Almanya’dan Ländliche Erwachsenenbildung
Thüringen ve Çek Cumhuriyeti’nden EDUcentrum işbirliği ile gerçekleştirilmektedir. Projenin ilk aşamasında,
proje çıktılarında yer alan ilk iş paketi olan temel durum çalışması gerçekleştirilmiştir. Temel durum çalışmasından
sonra ikinci iş paketinde ülkelerdeki durum karşılaştırmalı olarak ortaya konulmuştur. Üçüncü aşamada ise
teknoloji okuryazarlığı, üstün yetenekli ve zekâlı öğrencilerin kaynaştırılması ve sosyal becerileri konusunda
stratejiler geliştirmek için öğretmenlerin ihtiyaçlarını tespit etmek amacıyla çeşitli ihtiyaç analizleri yapılacaktır.
İhtiyaç analizinde, ortaklarla beraber hazırlanan görüşme soruları ve anketler hedef grupta bulunan okul öncesi
dönem için; üstün yetenekli ve zekâlı çocuklarla çalışan öğretmen ve yöneticilere ve bu çocuklara sahip
ebeveynlere uygulanacaktır. İlkokul dönemi için ise üstün yetenekli ve zekâlı çocuklarla çalışan öğretmen ve
yöneticilere ve bu çocuklara sahip ebeveynlere uygulanırken, ek olarak hem normal gelişim gösteren hem de üstün
yetenekli ve zekâlı çocuklarla uygulama yapılacaktır. Verilerin analizi sonucunda stratejiler belirlenecektir.
Çalışmanın temel durum çalışması ve karşılaştırmalı analizi sonucu elde edilen bulgulara göre ortak ülkelerin
üstün yetenekli ve zekâlı okul öncesi ve ilkokul öğrencilerine yönelik uygulamalarda yetersizlikler olduğu
belirlenmiştir.İhtiyaç analizi yapılıp, sonuçları elde edildikten sonra, öğretmenlerin sınıf yönetiminde
karşılaşabilecekleri örnek durumlara yönelik kullanabilecekleri stratejiler oluşturulacaktır. Belirlenecek olan
stratejiler ve bunlara ilişkin yönergeler ‘Strateji Kitabı’nda yer alacaktır. Aynı zamanda oluşturulan örnek
durumlara yönelik olarak öğretmenlerin sınıf yönetimi becerilerinin gelişmesine katkıda bulunmak ve bu arada
89
geliştirilen stratejilerin kendi sınıflarında nasıl kullanılacağı konusunda rehberlik etmek amacıyla dijital medya
kullanılarak animasyonlar hazırlanacaktır. Hazırlanan bu animasyonlar ortak olan her ülkede seçilecek olan okul
öncesi ve ilkokul öğretmenlerine hizmet içi eğitimlerle sunulacaktır. Senaryolara göre hazırlanacak olan
animasyonlarla bu stratejiler öğretmenlere kazandırılmaya çalışılacaktır. Projeden elde edilen genel sonuçların
paylaşılması ve proje sonuçlarının yaygınlaştırılması amacıyla bir değer kazandırma konferansı organize
edilecektir. Projede yaygın etkisinin sürdürmek amacıyla, üstün yetenekli ve zekâlı çocukların, ebeveynlerinin,
uzmanların ve ilgili paydaşların etkileşimlerini destekleyecek bir Üstün Yetenekli ve Zekalı Çocuklar Gelişim
Araştırma ve Uygulama Merkezi açılacaktır.
Anahtar kelimeler: üstün yetenekliler/zekalılar, öğretimsel stratejiler, öğretmen eğitimi
90
Değerler Eğitiminde Dijital Öykülerin Rolü
Süleyman Eren YÜRÜK
Bünyamin ATICI
Bildiri Özeti:
Ahlaki ve etik değerler, insanoğlunun hayatında her zaman en merkezde yer almıştır. İnsanlık, dünya
üzerindeki hayatına başladığı andan itibaren bu alanda birçok sınav vermiş olmasına karşın terör, sahtecilik,
bencillik, şiddet ve istismar gibi sorunların önüne tamamıyla geçmekte hala başarılı olamamıştır. Böylesi etik
krizlerin günlük hayatın içine kadar işlediği çağımızda, evrensel değerlere olan ilgi yeniden canlanmış ve öncelik
kazanmıştır. Dolayısıyla bireysel ve toplumsal huzuru tesis etmek amacıyla değerlerin nesilden nesile aktarılması,
eğitim sistemlerinin önemli bir görevi haline gelmiştir. Fakat değerler eğitiminden verim alabilmek için sadece
değerler değil, içinde bulunduğumuz dijital çağın getirdiği yeni koşullar da iyi analiz edilmelidir. Teknoloji bireyi,
hem aile hem de çevresel ilişkiler bağlamında etkilemeye devam ederken, toplumsal dönüşümleri de beraberinde
getirmiştir. Toplumlar meydana gelen bu değişimlere uyum sağlamaya çalışırken, geleneksel ve dijital kültürler
arasında da bir bağ kurmaya çalışmıştır. Öğrencilerin ilgi ve ihtiyaçları değişmiş, buna bağlı olarak eğitsel araç ve
etkinliklerin dönüşümünü de zorunlu hale gelmiştir. Bu bakımdan dijital yerli olarak adlandırılabilecek olan
günümüz öğrencilerine kazandırılacak olan değerlerin yine dijital materyallerle sağlanması, değerler eğitimi için
kritik bir önem taşımaktadır. Bu bildiride literatür ve ilgili araştırmalara dayalı olarak değerler eğitimi için önerilen
çeşitli yöntem ve teknikler incelenerek, yeni neslin değerleri içselleştirmesinde etkili olacağı düşünülen dijital
öyküler üzerinde durulacaktır.
Anahtar Sözcükler: değerlereğitimi, dijital öyküleme
91
Duval’in Bilişsel Modeline Uygun Öğrenme Ortamı Tasarımı
Yavuz KARPUZ
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu, Rize / TÜRKİYE,
Ercan ATASOY
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü,Rize / TÜRKİYE,
Bildiri Özeti:
Geometrinin yeni kuşaklara aktarılma ihtiyacına bağlı olarak 20. yüzyılın başlarından günümüze kadar
geometri öğrenme ve öğretme süreçlerinin zenginleştirilmesine yönelik birçok araştırma yapılmış ve geometrik
düşünmenin doğası, nasıl geliştirilebileceği açıklanmaya çalışılmıştır. Bu açıklamaları temelde gelişimsel ve
bilişsel yaklaşımlar olarak ikiye ayırmak mümkündür. Gelişimsel yaklaşımlar, bireyin geometrik düşünme sürecini
birbirleriyle hiyerarşik ilişkili seviyeler halinde ele almakta ve bu seviyeler arasındaki geçişi gelişime bağlı bilgi
artışı üzerinden açıklamaktadır. Geometrik düşünmeyi açıklamaya yönelik en bilinen gelişimci yaklaşım Van
Hiele geometrik düşünme modelidir. Bilişsel yaklaşımlar ise geometrik düşünme sürecini, bilişsel süreçler ve bu
süreçlerin işlevleri, birbirleriyle etkileşimleri üzerinden ele almakta ve gelişimsel yaklaşımların aksine bu süreçler
arasında hiyerarşik bir ilişkiden söz etmemektedir. Fishbein’in şekilsel kavram (figural concepts) teorisi ile
Duval’in bilişsel modeli geometrik düşünme sürecini bilişsel olarak açıklamaya çalışan yaklaşımlardır. Bu
çalışmada Duval’in Bilişsel Modeli’nin ilkelerinden hareketle tasarlanan öğrenme ortamı ve hazırlanan bilgisayar
destekli materyaller tanıtılacaktır.
Anahtar Sözcükler: Duval’in Bilişsel Modeli, öğrenme ortamı tasarımı, bilgisayar destekli hazırlanan öğrenme
materyalleri
92
Türkiye’de Mobil Öğrenme ile İlgili Tez Çalışmalarının İçerik Analizi
Ebru SOLMAZ
Gazi Üniversitesi, Enformatik Bölümü, Ankara / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Şahin GÖKÇEARSLAN
Gazi Üniversitesi, Enformatik Bölümü, Ankara / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Mobil teknolojiler, internet alt yapısındaki gelişmelerle dünya çapında yaygınlaşmıştır. Bu araçlar eğitim
alanında önemli bir yer edinmiş, birçok çalışmaya konu olmuştur. Mobil öğrenme kavramı, dizüstü bilgisayar,
avuç içi bilgisayar (PDAs), tablet ve akıllı telefonlar gibi mobil araçların öğretimde kullanılmasını kapsamaktadır.
Mobil öğrenme; zamandan ve mekandan bağımsız bir öğrenme sağlarken, yaşam boyu öğrenme, kendi hızında
öğrenme, bireysel öğrenme ve eğitimde fırsat eşitliği sağlama gibi fırsatlar sunmaktadır. Bu konudaki
araştırmalarda farklı uygulamalarla mobil öğrenme alanındaki problemlere çözüm aranmaktadır. Bu bağlamda
Türkiye’deki araştırmaların çeşitli yönlerden değerlendirilmesi gelecek araştırmalara yol gösterecek ve katkı
sağlayacaktır. Bu araştırmanın amacı; Türkiye’de mobil öğrenme ile ilgili yüksek lisans ve doktora tezlerinin
çeşitli yönlerden incelenerek, içerik analizini yapmaktır. Tezler, Yüksek Öğretim Kurulu’nun “Ulusal Tez
Merkezi” web sayfasından “mobil eğitim”, “mobil öğrenme”, “mobil sınıf”, “mobil ders” anahtar kelimeleri ile
taranarak belirlenmiştir. Buna göre 2005-2015 yılları arasındaki çalışmalar analiz kapsamında yer almaktadır.
İçerik analizinde, araştırmalar; “tez türü, yılı, ana bilim dalı, çalışmanın türü, çalışma grubu, değişkenler, veri
toplama araçları, veri analizi ve kullanılan teknolojiler” bakımından incelenecektir. Elde edilen bulgular ışığında
araştırma sonuçları tartışılacaktır.
Anahtar Sözcükler: mobil öğrenme, mobil teknolojiler, tezler, içerik analizi
93
Uyarlanabilir Öğrenme Ortamlarındaki Değişkenlere İlişkin Bir Analiz Çalışması: 2000-2015
Seda ÖZER
Fulya TORUN
Adnan Menderes Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Aydın /
Tülay DARGUT
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Çanakkale / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Tek formda geliştirilen bir öğrenme ortamının ya da sisteminin, bütün bireyler için elverişli olmadığı ve verimli
bir öğrenme için engel teşkil ettiği bilinen bir problemdir. Bu probleme çözüm niteliğinde ilk olarak, 1970?li
yıllarda Zeki Öğretim Sistemleri ortaya çıkmıştır. Zeki Öğrenme Sistemleri, ortamı tek olmaktan kurtaran bir
yapıyı ve kişiselleştirilebilir bir ortamı mümkün kılmıştır. Web 2.0 araçları ve semantik web teknolojilerinin
sunduğu fırsatlar doğrultusunda, bu ortamların kullanıcıya sunduğu imkanlar da iyileştirilmiştir. Daha sonra,
uyarlanabilir hipermedya ortamları, uyarlanabilir ortamlar, kişiselleştirilebilir ortamlar gibi farklı isimlerle bu
ortamlar karşımıza çıkmaya devam etmiştir. Mevcut çalışma kapsamında, uyarlanabilir ortam geliştirme ya da
geliştirilen bir uyarlanabilir ortamın öğrenme sürecine yansımalarını ele alan çalışmaların incelenmesi
amaçlanmıştır. Araştırmaya dâhil edilecek çalışmaların ilk taraması Science Direct ve Web of Science veri
tabanlarında yapılmıştır. Makale tarama süreci, ilgili anahtar kelimeler dâhilinde ve sosyal bilimler alanı, 20002016 (Şubat) ve araştırma makaleleriyle sınırlandırılmıştır. Veritabanlarından tarama sonucu toplam 397 araştırma
makalesine ulaşılmıştır. Bu makalelerden, araştırma kapsamına uymayanlar ve tam metnine ulaşılamayan
çalışmalar elenerek 61 araştırma makalesi ile çalışma gerçekleştirilmiştir. Makalelerin değerlendirilmesinin
ardından elde edilen bulgular doğrultusunda, uyarlanabilir öğrenme ortamlarına yönelik çalışmaların en fazla
Computer&Education dergisinde yayınlandığı görülmektedir. İlgili en fazla yayının Tayvan?da yapıldığı ve
ulaşılan yayın sayısında 2013 yılında yığılma olduğu görülmektedir. Yapılan çalışmaların amaçlarının
uyarlanabilir bir ortam geliştirme ve değerlendirme olduğu göze çarpmaktadır. Çalışmalardaki bağımsız
değişkenler, deney ya da kontrol grubu deneği olmakta (uyarlanabilir ortamı kullanma ve kullanmama durumu)
yoğunlaşırken, bağımlı değişken olarak öğrenme performansı ve akademik başarının ele alındığı görülmektedir.
Araştırmaların çalışma gruplarında en fazla üniversite öğrencileri ele alınırken, çalışma grubu büyüklüğü 51-100
arasında yoğunlaşmaktadır. Anahtar kelime gruplarına bakıldığında, uyarlanabilirlik, zeki öğretim sistemleri ve
bireysel öğrenmede bir yığılma olduğu görülmüştür.
Anahtar Sözcükler: zeki öğretim sistemleri, uyarlanabilir öğrenme ortamları, kişiselleştirilmiş öğrenme, içerik
analizi
94
Akademik Güdülenmenin Arttırılması ve Zamanı Etkili Kullanmaya Yönelik Hazırlanan Eğitim
Programının Ergenlerin Problemli İnternet Kullanımlarına Etkisi
Çiğdem BERBER ÇELİK
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümü, Rize/ Türkiye,
Bildiri Özeti:
İnternet, insanların her türlü bilgiye çok kısa bir zamanda ulaşmasını ve diğer insanlarla hızlı bir şekilde iletişim
kurabilmesini sağlayarak insan yaşamına önemli katkılar getiren bir teknolojidir. İnternetin fazla kullanımı ile
birlikte insanlara yarar sağlayan teknoloji zararlı bir hale dönüşebilmektedir. Özellikle ergenlik çağındaki gençler
arasında internet kullanım oranlarının yüksek olması (Türkiye İstatistik Kurumu, 2014) internetin yol açacağı
sorunlardan en fazla gençlerin etkileneceğini göstermektedir. Ergenlerin farklı amaçlar doğrultusunda uzun süre
internette zaman geçirmeleri ruhsal ve sosyal olumsuzlukların yanında akademik yaşamlarında da birçok sorunu
beraberinde getirmektedir. Yapılan araştırmalar, problemli internet kullanımının akademik başarının ve akademik
öz-yeterliğin düşmesi (Chen ve Peng, 2008; Odacı, 2011), akademik kontrol odağının azalması (İskender ve Akın,
2010) ve akademik ertelemesinin artması (Odacı, 2011) ile ilişkili olduğunu göstermektedir. Problemli internet
kullanımı okul çağındaki gençlerin akademik sorumluluklara güdülenmesini engellemekte, derslere ve ödevlere
ayıracağı zamandan çalmakta, zihinlerinin internetin farklı işlevleri ile meşgul olması akademik görevlere (ödev,
sınav, vb.) konsantre olamamalarına ve sonuç olarak akademik başarısızlık yaşamalarına neden olmaktadır.
Buradan yola çıkarak ergenlerin söz konusu sorunlarla başa çıkmalarını sağlamak için bu çalışma planlanmıştır.
Bu araştırmanın amacı, akademik güdülenmenin arttırılması ve zamanı etkili kullanmaya yönelik hazırlanan eğitim
programının ergenlerin problemli internet kullanımları üzerinde etkisini belirlemektir. Yarı deneysel desenin
kullanıldığı çalışmada araştırma grubu, Rize ili Çayeli ilçesinde bulunan ortaöğretim kurumlarında ölçme aracının
uygulandığı öğrenciler arasından seçilen 30 öğrenciden oluşmaktadır. Seçilen öğrenciler deney (n=15) ve kontrol
(n=15) gruplarına seçkisiz yolla atanmışlardır. Araştırmada ön-test, son-test, deney ve kontrol gruplu 2x2’lik
karışık desen kullanılmıştır. Araştırmada, problemli internet kullanım davranışı Ceyhan, Ceyhan ve Gürcan (2007)
tarafından geliştirilen “Problemli İnternet Kullanım Ölçeği”, akademik güdülenme davranışı Bozanoğlu (2004)
tarafından geliştirilen “Akademik Güdülenme Ölçeği” ve zamanı etkili kullanma ise Weinstein, Palmer, Schulte
(1987) tarafından geliştirilen ve Köymen (1994) tarafından Türkçe’ ye uyarlanan “Zaman Kullanım Ölçeği” ile
ölçülmüştür. Deney grubuna 5 oturumluk akademik güdülenmelerini arttıracak, zamanlarını etkili kullanmalarını
ve interneti bilinçli kullanmalarını sağlayacak eğitim programı uygulanırken kontrol grubuna herhangi bir program
uygulanmamıştır. Son test ölçümü deneysel işlemin bitiminden bir hafta sonra gerçekleştirilmiştir. Verilerin analizi
için karışık desenler için iki faktörlü varyans analizi tekniği kullanılmıştır. Bulgular, eğitim programına katılan
öğrencilerin, kontrol grubundaki öğrencilere kıyasla problemli internet kullanım puanlarında azalma, akademik
güdülenme ve zamanı etkili kullanma puanlarında ise artış olduğunu göstermiştir. Sonuç olarak, akademik
güdülenmenin arttırılması ve zamanı etkili kullanmaya yönelik hazırlanan eğitim programının problemli internet
kullanımının azaltılmasında etkili olduğu görülmektedir. Sonuçlar, literatürdeki benzer çalışma sonuçları ile
karşılaştırılarak çeşitli önerilerde bulunulmuştur.
Anahtar Sözcükler: problemli internet kullanımı, akademik güdülenme, zaman yönetimi
95
Eğitim Bilişim Ağı (EBA)’nın Kullanılabilirliği: Fen Bilgisi Öğretmen Adayları Örneği
Mustafa ERGUN
Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü, Samsun / TÜRKİYE,
Bildiri Özeti:
Öğrenme-öğretme sürecinde kullanılması önerilen web sayfalarının kullanılabilirliğinin önemi üzerine yapılan
birçok bilimsel araştırma göstermektedir ki tasarım merkezliden ziyade kullanıcı merkezli tasarımlar hedef kitleye
uygun geri dönütler vermektedir. İnsan bilgisayar etkileşimi alanına giren bu tür çalışmalar birçok bilim dalının
(psikoloji, mühendislik, eğitim bilimleri, vb.) birlikte çalışmasını gerektirmekle birlikte asıl olan kullanıcı
görüşlerinin alınması ve kullanılabilirliğinin test edilmesidir. Bu çalışmada amaç Eğitim Bilişim Ağı (EBA)’nın
kullanılabilirliğini Fen Bilgisi öğretmen adayları bakışıyla incelemektir. Bu amaç doğrultusunda Fen Bilgisi
öğretmen adaylarına web sitesi kullanılabilirlik ölçeği (WSKÖ) uygulanmış ve Fen bilgisi alanına özel verilmiş
beş temel görevi tamamlayabilme dereceleri ölçülmüştür. Bu araştırmada EBA’nın kullanılabilirliği kullanıcı
temelli yaklaşım ve süreç sonu değerlendirme yöntemleriyle incelenmiştir. Bu çalışmada geçerlik ve güvenirlik
çalışması Kılıç Çakmak ve arkadaşları (Kılıç Çakmak, Güneş, Çiftçi, Üstündağ, 2011) tarafından yapılmış web
sitesi kullanılabilirlik ölçeği kullanılmıştır. Çok boyutlu ölçüm yapma imkanı sağlayan WSKÖ beşli likert
derecelendirme içermekte, dört alt faktörden oluşmakta ve iç tutarlılık katsayısı 0.93 olup 21’i olumlu 4’ü olumsuz
olmak üzere 25 ifade içermektedir. Bir devlet üniversitesinde Fen Bilgisi öğretmenliği anabilim dalında öğrenim
gören 107’si son sınıf, 83’ü üçüncü sınıf öğrencisi olmak üzere toplam 190 öğretmen adayına WSKÖ
uygulanmıştır. WSKÖ EBA web sayfası incelendikten ve fen bilgisi alanına özel verilen beş temel görevlerin
tamamlanmasının ardından öğretmen adaylarının değerlendirmesine sunulmuştur. Ölçme aracından elde edilen
veriler incelenirken alt faktörlerin aritmetik ortalaması ve standart sapması esas alınmıştır. Her alt faktör kendi
içerisinde WSKÖ’den aldığı puana göre düşük, orta ve yüksek olarak belirlenmiştir. Ölçme aracından elde edilen
veriler ışığında EBA’nın gezime kolaylığı ve tasarım alt faktörlerinin yüksek, erişim ve kullanım kolaylığı alt
faktörleri açısından öğretmen adayları tarafından orta düzeyde olduğu belirtilmiştir. Ayrıca EBA ile ilgili verilen
beş görevin tamamlanması incelendiğinde öğretmen adaylarının en başarılı olduğu kategorinin video bulabilme,
en az başarılı oldukları kategorinin ise ses dosyası bulabilme olduğu bulunmuştur. EBA gibi içeriği geniş kitlelere
hitap eden web sayfalarının kullanılabilirlik testlerinin bu sayfanın kullanıcı profillerinden olan farklı seviyedeki
öğrenciler ve öğretmenler tarafından da test edilmesi, kullanım kolaylığı ile ilgili iyileştirmelerin yapılması, daha
detaylı bilgilere sahip olmak için farklı nitel araştırma yöntemlerinin kullanılması ve insan bilgisayar etkileşimini
inceleyen laboratuvarlar tarafından test edilmesi önerilmektedir.
Anahtar Sözcükler: Eğitim Bilişim Ağı (EBA), kullanılabilirlik, fen bilgisi öğretmen adayı
96
Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Teknolojik Pedagojik Alan Bilgilerinin Çeşitli Değişkenler Açısından
İncelenmesi
Mustafa ERGUN
Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü, Samsun / TÜRKİYE,
Bildiri Özeti:
Hızla gelişen teknolojinin eğitime entegrasyonu gün geçtikçe önem kazanmakta ve öğretmen adaylarının bu
entegrasyon sürecinde sahip oldukları alan, pedagojik ve teknolojik bilgilerin ne şekilde etkileşmesi gerektiği
sorusunun sorulmasına neden olmaktadır. Fen bilgisi öğretmen adaylarının sahip olduğu alan ve pedagojik
bilgilerin eğitimde son yıllarda kullanılmaya başlayan yeni teknolojilerle olan ilişkisi birçok araştırmacı tarafından
irdelenmiştir. Aynı şekilde öğretmen yetiştiren kurumların vermiş oldukları eğitim ve öğretmen adaylarının bu üç
farklı alana karşı olan bilgi ve tutumları onların gelecekte derslerinde teknoloji kullanımına karşı olan
davranışlarını etkilemektedir. Bu araştırmada Fen bilgisi öğretmen adaylarının Teknolojik Pedagojik Alan
Bilgilerinin (TPAB) sınıf düzeyine, cinsiyete, akademik ortalamaya, bilgisayara sahip olmalarına, bilgisayar
kullanım yeterliklerine ve bilgisayar kullanım sürelerine göre nasıl değiştiğini incelemek amaçlanmıştır. Bu
çalışma kapsamında Pamuk ve arkadaşları (2015) tarafından geliştirilen, yedi alt faktörü bulunan (Teknolojik
Bilgi, Pedagojik Bilgi, Alan Bilgisi, Teknolojik Alan Bilgisi, Pedagojik Alan Bilgisi, Teknolojik Pedagojik Bilgi
ve Teknolojik Pedagojik Alan Bilgisi), 37 maddeden oluşan ve geçerlik güvenirlik (cronbach alfa iç tutarlık
katsayısı .95) çalışması yapılan TPAB ölçeği kullanılmıştır. Karadeniz bölgesindeki bir devlet üniversitesinin
eğitim fakültesinde öğrenim gören 503 Fen Bilgisi öğretmen adayı çalışmanın örneklemini oluşturmaktadır. Elde
edilen bulgulara göre fen bilgisi öğretmen adaylarının sınıf düzeyi bazında alan, pedagojik, teknolojik alan ve
teknolojik pedagojik alan bilgisinde anlamlı bir farklılık olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Aynı zamanda öğretmen
adaylarının cinsiyetlerine göre teknolojik, alan, teknolojik pedagojik, teknolojik alan ve teknolojik pedagojik alan
bilgileri arasında anlamlı bir farklılık olduğu gözlenmiştir. Diğer taraftan, fen bilgisi öğretmen adaylarının tümü
incelendiğinde teknolojik pedagojik alan bilgilerinin onların akademik ortalamalarına ve kişisel bilgisayara sahip
olma durumlarına göre anlamlı bir farklılık göstermediği, fakat haftalık bilgisayar kullanım süreleri ve
yeterliklerine göre anlamlı farklılık gösterdiği sonucuna varılmıştır.
Anahtar Sözcükler: Teknolojik pedagojik alan bilgisi ölçeği, teknolojik pedagojik alan bilgisi, fen bilgisi
öğretmen adayı
97
6. ve 8. Sınıf Öğrencilerinin Bilgisayar ile İlgili Öz Yeterlik Algıları
Hakan ÖZDEMİR
Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Fen Bilgisi Eğitimi Bölümü, Denizli/ TÜRKİYE,
Sacit KÖSE
Bildiri Özeti:
Bu çalışmanın amacı, 6 ve 8. sınıf öğrencilerinin bilgisayar ile ilgili özyeterlik algılarına yönelik sınıf düzeyi
bakımından farklılıklarını incelemektir. Öz yeterlik kavramı, ilk olarak Bandura’nın Sosyal Bilişsel Kuramı
çalışmasıyla ortaya atılmıştır. Sosyal bilişsel kuramına göre; bireyler hem dış hem de içsel uyarıcılar ile aktif hale
geçerler.(Bandura, 1989).Bilgisayarın eğitimde kullanılmasıyla ortaya çıkan bilgisayar destekli eğitim
teknolojinin eğitime entegre edildiğine dair örnektir. Bilgisayarlı destekli eğitiminde verimli ve ihtiyaca uygun
olabilmesi içinde öğretmen ve öğrencilerin bilgisayar ve bilgisayar destekli eğitime ilişkin öz yeterlik algılarının
olumlu ve motivasyonlarının yüksek olması gerekmektedir. Bunun içinde öğrencilerin özellikle bilgisayara
yönelik öz yeterlik inançlarının araştırılması ve elde edilen sonuçlara göre gerekli çalışmaların yapılması bu
bakımdan önemlidir. Bu amaç doğrultusunda yapılan bu çalışma, 2013-2014 eğitim -öğretim yılında, Erzurum İli
Horasan İlçesindeki iki ortaokulda 6. sınıfta (34 erkek, 38 kız öğrenci) ve 8. Sınıfta (29 erkek, 35 kız) öğrenim
gören 136 öğrenci ile yürütülmüştür. Tarama modelindeki araştırmada, veri toplama aracı olarak “Bilgisayara
İlişkin Öz-Yeterlik Algısı Ölçeği” kullanılmıştır. Işıksal ve Aşkar (2003) tarafından geliştirilmiş bu ölçekte,
öğrencilerin bilgisayara ilişkin öz-yeterlik algılarını belirlemeye dönük 5’li likert tipi 10 madde
bulunmaktadır.Çalışmada elde edilen veriler SPSS 15 paket programı ile analiz edilmiştir. 6. ve 8. sınıf
öğrencilerin sınıf düzeyi bakımından bilgisayar ile ilgili öz-yeterlik algıları arasında anlamlı düzeyde bir farkın
olup olmadığını incelemek amacıyla bağımsız t - testi uygulandı. Çalışma sonucuna göre6. Sınıf öğrencilerin
bilgisayar ile ilgili öz-yeterlik algıları ile 8. Sınıf öğrencilerin bilgisayar ile ilgili öz-yeterlik algıları arasında
anlamlı düzeyde bir fark çıkmamıştır. Bunun sebebini açıklayacak olursak 6. sınıftaki öğrenciler bilgisayar dersi
olan bilişim teknolojileri dersini seçmeli olarak tercih edip eğitimini aldıklarından ve internet kafelerde bilgisayar
ile ilgili yaşantılarından dolayı 8. Sınıf öğrencileri kadar bilgisayara yönelik öz yeterlik algılarına sahiptir.
Öğrencilerin bilgisayar ile ilgili özyeterlik algıları ne kadar fazla bilgisayarlı eğitimdeki başarısı düzeyi de o kadar
çok olmaktadır. Bundan dolayı da bilgisayar ile ilgili özyeterlik algıları üzerine yeterince araştırma yapılıp,
bilgisayar ile ilgili öz yeterlik algılarını olumlu yönde artırmaya yönelik önlemler tespit edilmelidir.
Anahtar Sözcükler: cinsiyet, bilgisayara ilişkin öz-yeterlik algısı ve bilgisayara ilişkin öz-yeterlik algısı ölçeği
98
Etkileşimli E-Kitapta İçerik ve Gezinim Uyarlaması
Seda ÖZER
Burak ŞANAL
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Programları ve Öğretim Bölümü, Eskişehir /
Bildiri Özeti:
Uyarlanabilir öğrenme ortamlarında kullanılan içerik ve gezinim uyarlaması sürecin akışında ve öğrencinin
ortamdaki davranışlarında değişikliğe neden olmaktadır. Uyarlama, öğrencinin adımlarına uygun basamağa ya da
istediği tercihe göre ortamın şekillenip sunulması olarak kabul edilebilir. Bu çalışmanın amacı, öğrenme materyali
olarak kullanılan etkileşimli e-kitapta içerik ve gezinim uyarlamasının entegre edilmesi ve buna yönelik öğrenci,
öğretim üyesi, öğretim tasarımcısı ve grafiker görüşlerinin belirlenmesidir. Araştırma kapsamında, EPUB 3.0
formatında etkileşimli e-kitap geliştirilmiştir. Etkileşimli e-kitabın içeriği için alan uzmanından destek alınmış,
ilgili örnek, tipografik öge ve kullanılacak çoklu ortam materyalleri için yine alan uzmanı görüşleri süreç içerisinde
dikkate alınmıştır. İçeriğe son hali verildikten sonra dijital sayfalarda yerleşimleri ve düzenlemeleri tamamlanarak,
EPUB formatına dönüştürülerek materyale son hali verilmiştir. Daha sonra materyal iki lisans öğrencisi, bir
öğretim üyesi, bir öğretim tasarımcısı (etkileşimli materyal geliştirme sürecinde aktif olarak çalışan) ve bir
grafikerin görüşüne sunulmuştur. Katılımcılar materyali kullanırken karşılaştıkları durumları, materyale yönelik
görüşlerini ve materyale ilişkin önerilerini belirtmişlerdir. Elde edilen görüşler çözümlenmiş ve materyalin
avantajları, materyalin dezavantajları ve çözüm önerileri, materyalin gelecekte kullanımına ilişkin öneriler olmak
üzere üç kategori altında toplanmıştır. Araştırmanın bulguları doğrultusunda, genel olarak internet erişiminin
olması durumunda materyalin geniş bir kaynak sunuyor olması en fazla belirtilen avantaj olarak ele alınmıştır.
Öğrenciler mobil cihazlardan kullanabildikleri için etkili bir materyal olduğunu düşünmektedir. Öğretim
tasarımcıları, bir öğretim tasarım modeline göre tasarlayarak etkilerinin karşılaştırılmasını önerirken, grafiker
katılımcı renk seçimi ve tipografik öge yerleşimi konusunda farklı önerilerde bulunmuştur.
Anahtar Sözcükler: uyarlanabilir öğrenme ortamları, uyarlanabilirlik, etkileşimli kitap
99
Öğretmen Algıları
Hatice DURAK
Gazi Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara / TÜRKİYE,
Mustafa SARITEPECİ
Bildiri Özeti:
Günümüzde teknoloji kullanımı günlük hayatımızın bir rutini haline gelmiştir. Teknolojinin günlük yaşamda
yoğun kullanımı eğitimde kullanımıyla ilgili çalışmalara da hız kazandırmıştır. Eğitimde teknoloji kullanımıyla
ilgili çeşitli politika, proje ve çalışmalar yürütülmektedir. Ülkemizde Milli Eğitim Bakanlığının yürüttüğü, eğitime
teknoloji açılımı getiren FATİH Projesi söz konusu projelere önemli bir örnek teşkil etmektedir. Alanyazında
projenin uygulama sürecine ilişkin birçok değerlendirme yer almaktadır. Günümüz gelişmeleriyle FATİH
Projesine yeniden bakıldığında öğretmenlere verilen hizmet-içi eğitim faaliyetleriyle ilgili gelişmeler göze
çarpmaktadır. Nitelikli öğretmen ve nitelikli eğitim-öğretim etkinlikleri için verilen hizmet-içi etkinliklerde bazı
değişiklikler yapılmıştır. Nitekim bu projenin başarılı bir şekilde uygulanması için hizmet-içi eğitimlerin,
öğretmenlerin sınıf içinde teknolojileri etkin şekilde kullanmasını sağlayacak düzeyde, yenilikçi ve sürekli olması
gerekmektedir. 2012 yılından itibaren verilmeye başlanılan FATİH Eğitimde Teknoloji Kullanımı kursu yerine
2016 yılı itibariyle FATİH Projesi Etkileşimli Sınıf Yönetimi Kursu altında uzaktan eğitim olarak verilmeye
başlanmıştır. Bu çalışma çerçevesinde uzaktan eğitim olarak yürütülen bu eğitimin Milli Eğitim Bakanlığı Yenilik
ve Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü tarafından belirlenen amaçlarına ulaşılıp ulaşılmadığına dair öğretmen
algıları incelenmiştir. Bu kapsamda öğretmenlere "FATİH Projesi Etkileşimli Sınıf Yönetimi Hizmet-İçi Eğitimi
Hakkında Öğretmen Görüşleri Anketi" uygulanmıştır. Karma yöntemle desenlenen araştırmada toplanan nitel ve
nicel veriler açıklayıcı veri analizi kullanılarak çözümlenmiştir.
Anahtar Sözcükler: FATİH Projesi, uzaktan hizmet-içi eğitimler, K-12, teknoloji entegrasyonu.
100
Sınıf Öğretmeni Adaylarının ve Sınıf Öğretmenlerinin Görüşlerine Göre Eğitsel Bilgisayar Oyunlarıyla
Öğretim
Eyüp YILMAZ
Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi Sınıf Eğitimi Anabilim Dalı, ANKARA/TÜRKİYE
Bildiri Özeti:
Öğretimin amaçlarına uygun olarak planlanmış, eğitim öğretim etkinliklerine hizmet eden her oyun, eğitsel
oyun olarak kabul edilebilir (Tural, 2005). Bu çalışmada sınıf öğretmeni adayları ile sınıf öğretmenlerinin eğitsel
bilgisayar oyunlarıyla yapılan öğretime yönelik algılarını belirlemek ve karşılaştırmak amaçlanmaktadır. Çalışma
nitel araştırma desenlerinden bir olan karşılaştırmalı durum çalışması deseninde gerçekleştirilecektir. Gazi Eğitim
Fakültesi Sınıf Eğitimi Anabilim Dalı’nda öğrenim gören 6 sınıf öğretmeni adayı ve altı sınıf öğretmeni olmak
üzere toplam 12 kişi çalışma grubunu oluşturacaktır. Sınıf öğretmeni adaylarının ve sınıf öğretmenlerinin çalıştığı
kurumların seçkisiz örnekleme yöntemiyle seçilmesi planlanmaktadır. Çalışmanın verileri gerekli izinler
alındıktan sonra araştırmacı tarafından geliştirilecek olan yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla
toplanacaktır. Görüşme sonucunda elde edilecek veriler NVİVO paket programına yüklenecek ve içerik analizine
tabi tutulacaktır. Çalışmanın güvenirlik çalışmaları kapsamında kodlayıcı güvenirliği analizi ve ayrıntılı betimleme
yapılacaktır. Analiz sonucunda elde edilen bulgular yorumlanarak ilgili çalışmalar kapsamında tartışılacaktır.
Anahtar Sözcükler: Oyun, eğitsel bilgisayar oyunu, sınıf öğretmeni
101
Türkiye, ABD ve Avrupa’da Eğitim Teknolojisi Araştırmalarında Gözlenen Eğilimler
Mehmet Arif ÖZERBAŞ
Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Sınıf Eğitimi Ana Bilim Dalı, Ankara/ TÜRKİYE,
Esma GÜLLÜ EGİN
Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sınıf Eğitimi Bilim Dalı, Ankara/ TÜRKİYE,
Bildiri Özeti:
Bu çalışmanın amacı; SSCI ve Tübitak Ulakbim kapsamındaki dergilerde yayınlanan Türkiye, ABD ve Avrupa
adresli eğitim teknolojileri araştırmalarının yöntemsel boyutlarını incelemek ve genel eğilimlerini ortaya
çıkarmaktır. Bu amaçla, 2015 yılı SSCI kapsamında 14, Ulakbim kapsamındaki 33 dergide 2010-2015 yılları
arasında eğitim teknolojileri alanında yayınlanmış Türkiye, ABD ve Avrupa adresli 361 makaleden Eğitim
Teknolojileri yayın sınıflama formu kullanılarak toplanan veriler, betimsel istatistikî yöntemlerle analiz edilmiştir.
Sonuçlara göre bu alanda yapılan çalışmaların özellikle 2010 ve 2014 yıllarında artış gösterdiği, incelenen
araştırmalarda, ABD ve Avrupa’da nicel yöntemlere daha çok yer verildiği, Türkiye’de ise nitel ve karma çalışma
yöntemlerinin ağırlık kazandığı gözlenmiştir. Veri toplama aracı olarak Türkiye’de anket/ölçek, ABD’de başarı
testleri ile birlikte anket/ölçek/görüşme formları, Avrupa ülkelerinde ise belirlenen veri toplama araçlarının
birbirine yakın oranlarda kullanıldığı tespit edilmiştir. İncelenen araştırmaların çalışma grubunun ABD ve
Avrupa’da genellikle öğrenci merkezli, Türkiye’de karma ve öğretmen merkezli olduğu ortaya konmuştur. Eğitim
kademeleri açısından araştırmaların ABD ve Avrupa’da ilkokul düzeyine, ülkemizde üniversite ve lise düzeylerine
odaklandığı görülmektedir. Eğitim teknolojileri üzerine yapılan çalışmaların konu alanları incelendiğinde ABD’de
bilişim teknolojileri üzerine yapılan çalışmaların, Türkiye’de de fen bilimleri ve bilişim teknolojilerinin çoğunluğu
oluşturduğu görülmektedir. Ele alınan üç grupta da eğitim teknolojileri açısından sosyal bilimler, üzerinde çok
fazla çalışılmayan bir alan olarak kalmıştır.
Anahtar Kelimeler Teknoloji, Eğitim Teknolojileri, Araştırma Eğilimleri.
102
Öğretmen Adaylarının Medya Okuryazarlık Düzeyleri ve Sosyal Medya Kullanım Durumları Arasındaki
İlişkinin İncelenmesi
Yüksel Deniz ARIKAN
Ege Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, İzmir / TÜRKİYE,
Melih KARASU
Ege Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, İzmir / TÜRKİYE,
Bildiri Özeti:
Çağımızın sunduğu gazete, dergi, televizyon, bilgisayar, internet ve sosyal ağlar gibi çeşitli iletişim araçları
salt okuma-yazma becerisinden daha fazlasını gerektirmektedir. İletişim kanallarındaki niceliksel artışın aynı
oranda niteliğe aktarılmaması doğru bilgiye ulaşma sorununu da beraberinde getirmektedir. Bununla birlikte
medya kuruluşlarının maddi kazanç sağlamak ya da politik güç kazanmak amacıyla etik kuralları ihlal edebileceği
belirtilmektedir. Medya mesajlarının üretimi hakkında bireyler ne kadar bilgiye sahip olurlarsa o kadar az tehlikede
olacaklardır. Bu nedenle çağımız bireylerinin söz konusu tehlikelerden korunabilmesi için medya okuryazarı
olmaları gerekmektedir. Medya okuryazarlığı; televizyon, radyo, gazete, internet ve diğer bilgi iletim kanallarını
aktif kullanma, iletilen mesajlardaki bilgiyi analiz edebilme, değerlendirebilme ve iletebilme becerilerini
kapsamaktadır. Bu çalışmanın amacı öğretmen adaylarının medya okuryazarlık düzeylerini ve sosyal ağ kullanım
durumlarını belirleyerek aralarındaki ilişkiyi çeşitli değişkenler açısından incelemektir. Araştırmada ilişkisel
tarama modeli kullanılmıştır. Çalışmaya Ege Üniversitesi Eğitim Fakültesinde 2015-2016 eğitim öğretim yılında
öğrenim gören 550 öğretmen adayı katılmıştır. Veriler Medya Okuryazarlık Düzey Belirleme Ölçeği ve Sosyal Ağ
Siteleri Kullanım Amacı Ölçeği aracılığıyla toplanmıştır. Toplanan veriler lisans programı, cinsiyet ve med ya
okuryazarlığı dersi alma değişkenlerine göre analiz edilmiştir. Öğretmen adaylarının Medya Okuryazarlık Düzey
Belirleme Ölçeği toplam puanları ve Sosyal Ağ Siteleri Kullanım Amacı Ölçeği toplam puanları arasında anlamlı
bir ilişki görülürken, ölçek toplam puanlarının lisans programı, cinsiyet ve medya okuryazarlık dersi alma
durumları bakımından farklılaşmadığı görülmüştür.
Anahtar Sözcükler: medya okuryazarlığı, öğretmen eğitimi, sosyal ağ, sosyal medya, yeni medya
103
Farklı Açılardan Kodlama Eğitimi
İbrahim ÇETİN
Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Ortaöğretim Fen ve Matematik Alanları Eğitimi, Bolu /
Zülbiye TOLUK UÇAR
Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Fakültesi İlköğretim Matematik Eğitimi, Bolu/ TÜRKİYE,
Bildiri Özeti:
Türkiye’de ve dünyada kodlama eğitimi ilk ve ortaöğretim seviyesinde hızlı bir şekilde yaygınlaşma eğilimi
göstermektedir. Birçok Avrupa ülkesinde kodlama eğitimi ya zorunlu ders olarak müfredata girmiştir ya da girmek
üzeredir. Örneğin, İngiltere’de 5-16 yaş arasındaki öğrencilere kodlama (computing) eğitimi zorunlu ders olarak
verilmektedir. Benzer şekilde, Amerika’da bir çok eyalette kodlama eğitimi ilk ve ortaöğretim seviyesindeki
okullarda okutulmaktadır; bazılarında ise okutulması planlanmaktadır. Buna paralel olarak akademik çevrelerde
de kompütasyonel düşünme (computational thinking) başlığı altında bilgisayar bilimleri eğitimi, enformatik
eğitimi veya Türkiye’de söylendiği üzere kodlama eğitimi kavramları tartışılmaktadır. Cuny, Snider ve Wing
(2010) kompütasyonel düşünmeyi “çözümlerin bir bilgi-işleme birimi tarafından etkili şekilde yerine
getirilebilecek bir formda sunulması amacıyla problemleri ve çözümlerini formülleştirmeyi içeren düşünme
süreci” olarak tanımlamıştır. Kompütasyonel düşünme soyutlama, problemi parçalarına ayırma, genelleme,
algoritmik düşünme, değerlendirme gibi karmaşık süreçleri içermektedir (Selby ve Woolard, 2013). Bu
araştırmanın amacı ilk ve ortaöğretim seviyesinde kodlama eğitiminin farklı ülkelerde nasıl ele alındığını,
kompütasyonel düşünmenin ne olduğunu ve geliştirilmesi için kullanılan yöntemlerin neler olduğunu kavramsal
düzeyde ortaya koymaktır.
Anahtar Sözcükler: kompütasyonel düşünme, kodlama eğitimi, bilgisayar bilimleri eğitimi, enformatik eğitimi
104
What is Abstraction in Computational Thinking?
Ibrahim CETIN
Abant Izzet Baysal University, Education Faculty, Secondary Science and Mathematics Education, Bolu /
TURKEY, e-mail: [email protected]
Ed DUBINSKY
Abstract:
The term computational thinking is not new to educational community. It was already used in the context of
mathematics education. Nevertheless, computational thinking is gaining a new impetus. Wing proposed that
computational thinking is a fundamental skill that should be learned by everyone. Different countries all around
the world are designing computing courses for K-12 level education. Computational thinking is a complex skill
including abstraction, decomposition, evaluation, algorithmic thinking and generalization. One of the important
abilities of computing experts that make them good computer scientists is abstraction. Abstraction is a central
concept in computational thinking. In this study we will consider different views related to abstraction in the
context of computational thinking. Piaget suggested that reflective abstraction is the main mechanism that learners
apply to construct logico-mathematical structures. Dubinsky and his colleagues constructed APOS (Action,
Process, Object, Schema) theory reconstructing reflective abstraction in advanced mathematics education. The
main aim in this study is to show that reflective abstraction can be used in the context of computational thinking
to explore students’ understanding of computing concepts or the nature of abstraction in computational thinking.
Key Words: computational thinking, abstraction, reflective abstraction, APOS theory
105
Eğitim Ortamlarında Artırılmış Gerçeklik Uygulamalarının Kullanımı 6
Mustafa SIRAKAYA
Ahi Evran Üniversitesi, Mucur Meslek Yüksekokulu, Bilgisayar Programcılığı Bölümü, Kırşehir / TÜRKİYE,
Bildiri Özeti:
Araştırmacılar tarafından eğitim ortamlarına katkısı merak edilen ve son yıllarda üzerinde çalışmaların
yoğunlaştığı konulardan biri artırılmış gerçekliktir. Artırılmış gerçeklik, gerçek görüntü üzerine eş zamanlı olarak
üretilen sanal verilerin (metin, grafik, ses, video, 3 boyutlu model vb.) eklenmesini sağlayan teknoloji olarak
tanımlanabilir. Yapılan araştırmalar artırılmış gerçekliğin eğitim ortamlarında kullanımının, öğrencilerin ilgi ve
dikkatlerini derse çektiği, motivasyonlarını artırdığı ve soyut kavramları somutlaştırarak, öğrenilmesi zor
konuların kolayca öğrenilmesini sağladığı gibi çok sayıda fayda sunduğunu göstermektedir. Bunlara ek olarak
arttırılmış gerçekliğin sahip olduğu önemli özelliklerden biri de öğrenenlerin yaparak yaşayarak öğrenmeleri için
uygun bir araç olmasıdır. Bu özelliği artırılmış gerçeklik teknolojisinin, öğrencilere teorik bilgilerin yanı sıra
montaj becerilerini de kazandırmayı hedefleyen Bilgisayar Donanımı gibi uygulamalı derslerde etkili bir şekilde
kullanılabileceğini düşündürmektedir. Bu derste öğrencilerin donanım parçalarının karmaşık yapısından ve montaj
sırasında bu parçalara zarar verme endişesinden ötürü sorunlar yaşadıkları bilinmektedir. Ayrıca ders kitabında
gördükleri donanım birimleriyle montaj yapılan donanım birimlerinin de aynı olmaması öğrencilerin sorun
yaşamalarına neden olmaktadır. Bu sorunların aşılmasında geliştirilecek olan artırılmış gerçeklik uygulamasının
etkili olacağı düşünülmektedir. Çünkü öğrenciler akıllı telefonlarına kuracakları bu uygulama sayesinde,
telefonlarını donanım parçalarının üzerine tuttuklarında, o parçayla ilgili bilgi ve montaj yönergeleri
telefonlarındaki görüntü üzerine eklenecektir. Ayrıca anakart montajını gösteren uygulamalı videolar da
izleyebileceklerdir. Böylelikle montaj sırasında ihtiyaç duydukları tüm bilgiye kolaylıkla erişebileceklerdir.
Çalışma sonucunda, artırılmış gerçeklik uygulamalarının anakart montajı sırasında yapılan hata sayısı ve montaj
süresi üzerindeki etkisi test edilecektir.
Anahtar Sözcükler: artırılmış gerçeklik, uygulamalı eğitim
Proje Numarası: MMY.A3.16.002
6
106
Identification of Learning and Study Strategies, and Metacognitive Awareness of University Students in
Science Education: A Survey Study
Mithat ÇİÇEK
Middle East Technical University, Department of Computer Education and Instructional
Technologies, Ankara/TURKEY, e-mail:[email protected]
Abstract:
This study aims to identify learning and study strategies, and metacognitive awareness of university students
studying at Science Education. Sample for current study has been formed from university students at Florida State
University by using convenience sampling method. A survey research has been applied in order to collect the
needed data. Data were gathered by using Learning and Study Strategies Inventory (LASSI), and Metacognitive
Awareness Inventory (MAI). To be able to analyze the data; descriptive statistics, confirmatory factor analysis,
ANOVA tests, regression analyses and correlations have been used. Study results concluded that there were
statistically significant difference between male and female students on their some of learning and study strategies.
That was also the case for grade levels and their majors. Furthermore, for those three independent variables
(gender, grade level, and major), there were statistically significant difference on some of MAI scales.
Keywords: learning and study strategies; metacognitive awareness; science education
107
Okul Öncesi Öğrencilerinin Akıllı Telefon Kullanımında Maruz Kaldıkları Riskler ve Çözüm Önerileri
Erhan DELEN
Bildiri Özeti:
Akıllı telefon kullanımının arttığı günümüzde yediden yetmişe herkes ilgi alanına göre birçok uygulamayı
telefonuna indirerek kullanmaktadır. Ancak kullanıcılar bu uygulamaların seçiminde gerekli hassasiyeti her zaman
göstermemektedirler. Çoğu ücretsiz olan gerekli veya gereksiz pek çok uygulama birçok yönden kullanıcılar için
risk oluşturmaktadır. Çok fonksiyonlu olarak geliştirilen bu uygulamalar yüklendikleri cihazın kamera, mikrofon,
konum ve telefon rehberi gibi özelliklerine erişerek kullanıcıların haberi olmadan birçok veriyi kullanabilmektedir.
Bu durum da bilinçsiz akıllı telefon kullanıcılarının maruz kalacakları riskleri artırmaktadır. Akıllı telefon
kullanımı özellikle okul öncesi yaş grubunda çocuğu bulunan ebeveynler için daha fazla önemlidir. Çünkü bu yaş
grubundaki çocuklar anne ve babalarına ait akıllı telefonları sıklıkla kullanmaktadırlar. Bu kapsamda telefonlar
çoğunlukla oyun veya çizgi film izlemek için kullanılıyor olsa da, çocuklar bu telefonlardaki tüm uygulamalara
ister istemez maruz kalabilmektedirler. Bu da yukarıda bahsettiğimiz sakıncaları ortaya çıkarmaktadır. Böylece,
yetişkinlerin kullanımına uygun, ama küçük yaş grubuna uygun olmayan uygulamalar da okul öncesi yaş
grubundaki bu çocukların gelişimini olumsuz etkileyebilir. Bu amaçla, bu çalışmada okul öncesi öğrencilerin
ebeveynleri ile görüşülerek akıllı telefonlarında hangi uygulamaları kullandıkları tespit edilmiştir. Çalışmanın
örneklemini Giresun ilindeki 175 adet ebeveyn oluşturmaktadır. Bu veliler ile çocuklarının eğitim aldıkları eğitim
kurumlarında görüşülerek gönüllü olanların telefonlarındaki uygulamalar kişisel bilgileri kaydedilmeksizin
listelenmiştir. Elde edilen veriler incelenerek en çok kullanılan uygulamalar tespit edilmiş ve bu uygulamaların
geliştirici sayfalarına bakılarak hangi yaş grubuna uygun oldukları dikkate alınarak bunların okul öncesi yaş
grubundaki öğrenciler için ne derece uygun olup olmadığı raporlaştırılmıştır. Sonuç olarak, bu çalışmada elde
edilen bulgular kapsamında akıllı telefon uygulamalarındaki göze çarpan riskler tartışılarak çözüm önerileri
sunulmaktadır.
Anahtar Sözcükler: akıllı telefon, uygulama, okul öncesi, ebeveyn
108
Eğitim Bilişim Ağı (EBA)’ndaki Matematik Dersi İçeriğine İlişkin Öğretmen Görüşleri: Trabzon İli
Örneği
Zeynep ARSLAN
Karadeniz Teknik Üniversitesi İlköğretim Bölümü Matematik Eğitimi Anabilim Dalı Araştırma Görevlisi Fatih
Eğitim Kampüsü - Söğütlü/Trabzon/TÜRKİYE, eposta: [email protected]
Devrim ÇAKMAK
Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü Matematik Eğitimi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi
Teknikokullar - Beşevler/Ankara/TÜRKİYE, eposta: [email protected]
Bildiri Özeti
Bilgi ve iletişim teknolojilerinde yaşanan hızlı ve dinamik gelişim, yalnızca ülkelerin ekonomik ve sosyolojik
temellerini etkilemekle kalmamış, aynı zamanda eğitim sistemlerinde de gözle görülür derecede değişime neden
olmuştur. Son yıllarda ülkelerin öğretim programları incelendiğinde gelişen teknolojinin, kazanımları etkilediği
söylenebilir. Küresel ölçekte gerek bu değişime ayak uydurmak, gerekse gelişmekte olan ülkeler arasında bir atılım
gerçekleştirmek amacıyla ülkemizde de bir takım reform hareketleri yapılmıştır. Bu reform hareketlerinden belki
de son yıllarda en dikkat çekeni, 2010 yılında tanıtımı yapılan Fırsatları Arttırma ve Teknolojiyi İyileştirme
Hareketi (FATİH) projesidir. Bu proje ile eğitim ve öğretimde fırsat eşitliğini sağlamak ve okullarımızdaki
teknolojiyi iyileştirmek amacıyla Bilişim Teknolojileri (BT) araçlarının öğrenme-öğretme sürecinde daha fazla
duyu organına hitap edilecek şekilde kullanımının sağlanması amaçlanmıştır. Bu bağlamda Eğitim Bilişim Ağı
(EBA) adında, FATİH Projesi’nin “e-içeriğin sağlanması ve yönetilmesi” bileşenini kapsayan bir sosyal eğitim
platformu kurulmuştur. İlgili alan yazın incelendiğinde, ağırlıklı olarak FATİH projesi ile ilgili öğretmenlerin veya
yöneticilerin genel algılarının incelendiği çalışmalara rastlanmıştır. Bu bağlamda branşlar göz önünde
bulundurularak yürütülecek olan çalışmaların, gerek eksikliklerin net bir şekilde tespit edilebilmesi gerekse içerik
geliştiricilere öneriler sunacak olması sebebiyle önemli olduğu düşünülmektedir. Bu gerekçeden hareketle mevcut
çalışma ile EBA’da bulunan matematik dersi içeriğinin matematik öğretmenleri tarafından nasıl algılandığı ve
matematik öğretmenlerinin beklentilerini hangi düzeyde karşıladığı tespit edilmeye çalışılmıştır. Araştırma 20152016 eğitim-öğretim yılında Trabzon ilinde proje kapsamında bulunan liselerde görev yapmakta olan 8 lise
matematik öğretmeni ile yürütülmüştür. Yarı yapılandırılmış mülakatlarla toplanan araştırma verileri, içerik
analizi yöntemi ile Nvivo 9 programından faydalanılarak analiz edilmiştir. Araştırmadan elde edilen veriler
ışığında öğretmenlerin çoğu mevcut e-içeriklerin geliştirilmesi gerektiğini düşünmektedirler. Mevcut içeriklerin
daha çok ilköğretim seviyesinde kaldığını ve derslerine girdikleri sınıfların seviyesine uygun içerikler olmadığını
ifade etmişlerdir. Yine öğretmenlerin içeriğin geliştirilmesi noktasında akademisyenlerin ve içerik geliştiren
firmaların deneyimli matematik öğretmenleriyle birlikte çalışmalarının gerekliliğine ilişkin bazı önerilerde
bulundukları görülmüştür. Ayrıca araştırmaya katılan öğretmenlerin çoğunun EBA’yı bildiklerini ve
kullandıklarını ifade etmelerine rağmen EBA’daki matematik dersi içeriklerinden, EBA’daki içerik düzeninden,
EBA’nın diğer bölümlerinden ve EBA’yı ne amaçla kullanmaları gerektiğinden haberdar olmadıkları tespit
edilmiştir. Bu durum FATİH Projesi kapsamında yapılan hizmet içi eğitimlerin EBA özelinde ve branş bazında
yapılması gerekliliğini ortaya koymaktadır. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre matematik öğretimi için bir
amaç değil araç olması hedeflenen EBA’nın daha etkili bir e-içeriğe sahip olması için öğretmenlerin önerilerinin
daha çok dikkate alınmasının ve FATİH Projesi kapsamında gerçekleştirilen hizmet içi eğitimlerin branş bazında
yapılmasının gerekli olduğu düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: FATİH projesi, EBA, matematiksel e-içerik, öğretmen görüşleri
109
Bilişim Teknolojileri Öğretmen Adaylarının Bilişim Teknolojileri Laboratuvar Algıları
Fatih YAMAN
Anadolu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Eskişehir /
Işıl KABAKÇI YURDAKUL
Bildiri Özeti:
Bilişim teknolojileri (BT) laboratuvarları, okullarda BT öğretmenleri tarafından BT ve yazılım derslerinin
işlendiği öğretim ortamlarıdır. Bu dersliklerin düzenlenmesinde okuldaki BT öğretmenleri sorumludur. Bu
bağlamda düşünüldüğünde BT öğretmen adaylarının BT laboratuvarlarına ilişkin algılarının nasıl olduğunun
belirlenmesigerekmektedir. Bu çalışmada BT öğretmen adaylarının BT laboratuvarları hakkındaki algılarının
belirlenmesi amaçlanmaktadır.Bir devlet üniversitesinde 2015-2016 eğitim-öğretim döneminin birinci döneminde
Eğitimde Materyal Tasarımı ve Kullanımı dersini alan 34 BT öğretmen adayıyla gerçekleştirilmiştir.Nitel verilerin
toplandığı bu araştırmada BT öğretmen adaylarına “Laboratuvar ….’dır. Çünkü …” sorusunu cevaplamaları ve
çevrimiçi olarak üç boyutlu çizim yapmaya izin veren Sweet Home 3D ortamında BT laboratuvarı çizmeleri
istenmiştir. Bu amaçla yürütülen çalışmada ölçme aracı olarak Draw a Science Teacher Test Checklist (DASTTC) kullanılmıştır. Kullanılan kontrol listesi ile BT öğretmen adaylarının çizdikleri laboratuvarlar iki araştırmacı
tarafından ayrı ayrı olarak değerlendirilmiştir. Çalışma sonucunda BT öğretmen adaylarının derslikte daha çok
çevresel elemanlara odaklandıkları ve öğretmenin merkezde olduğu gözlenmiştir. BT öğretmen adaylarının
bilgisayar laboratuvarlarına ilişkin görüşlerinin açıklandığı bu çalışmada gelecekte yapılacak çalışmalara yönelik
öneriler sunulmuştur.
Anahtar Kelimeler: BT öğretmen adayları, bilgisayar laboratuvarı, laboratuvar çizimleri
110
Klasik ve Çağdaş Öğrenme Paradigmaları, Teori ve Modelleri: Sistematik Bir İnceleme
İbrahim Arpacı
Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Tokat/TÜRKİYE, e posta: [email protected]
Bildiri Özeti
Bu çalışmanın amacı, klasik ve çağdaş öğrenme paradigmaları ile bunlara bağlı olarak öne sürülen teori ve
modelleri sistematik bir bakış açısıyla ele alıp incelemektir. Bu çalışmanın araştırma yöntemi öğrenme teorilerini
konu alan yaklaşık 100 makalenin incelendiği literatür taramasıdır. Bu çalışma kapsamında davranışçılık ve
bilişselcilik gibi klasik paradigmalar ile yapılandırmacılık, hümanizm ve tasarım tabanlı araştırma gibi çağdaş
paradigmalar ve bunlarla bağlantılı olarak ortaya çıkmış olan teori ve modeller incelenmektedir. Araştırma
bulguları, araştırmacıların çalışmalarını temellendirmek için kullandıkları teori ve modellerin savunduğu ana
fikirleri, temel aldığı paradigmaları ve gelişmesine yol açan kuramcıları ortaya koyarak gelecek çalışmalara ışık
tutabilir.
Anahtar Kelimeler: öğrenme paradigmaları, öğrenme teorileri, öğrenme modelleri
111
Opinions on Using Computer of the Students with Mild Intellectual Disabilities
Mustafa ÖZGÖL
Bayburt University, Education Faculty, Department of Guidance and Psychological Counseling
Bayburt / TURKEY, e-mail: [email protected]
Mesut ÖZTÜRK
Bayburt University, Education Faculty, Department of Elementary Mathematics Education
Bayburt / TURKEY, e-posta: [email protected]
İsmail SARİKAYA
Bayburt University, Education Faculty, Department of Classroom Education, Bayburt / TURKEY,
Yaşar AKKAN
Gümüşhane University, Engineering and Natural Sciences Faculty, Department of Mathematics Engineering,
Gümüşhane / TURKEY, e-posta: [email protected]
Abstract
It is also important the integration of educational technology for students with intellectual disabilities as in all
levels of education. Examination of opinions on using computer of the students with mild intellectual disabilities
is required as first step of this integration. The study in this context is conducted in order to investigate the opinions
on using computer of students with mild intellectual disabilities. The study was conducted with case study method
of qualitative research design. Eight students with mild intellectual disabilities who diagnosing using three
different intelligence test by the Guidance and Research Center participated in the study. The study was conducted
with four girls -who ranging ages between 14-16- and four boys -who ranging ages between 16-19-. In the study,
we collected data from semi-structured interviews. We carried out content analysis to it. Opinions on using
computer of the students with mild intellectual disabilities are classified under five categories -intended purpose,
use environments, they bring solutions when break out problems, they use computer lessons, they use technological
tools– according to the results of the analysis.
Keywords: Integrated education of technology, opinions on using computers, students with intellectual
disabilities.
112
İlkokul 2 ve 3. Sınıf İngilizce Dersi Elektronik Ders Kitaplarının Eğitsel Açıdan İncelenmesi
Mehmet Akif SÖZER
Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sınıf Öğretmenliği Bilim Dalı, Ankara/ TÜRKİYE
Müberra SARDOHAN
Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sınıf Öğretmenliği Bilim Dalı, Ankara/ TÜRKİYE,
Bildiri Özeti:
Milli eğitimin temel politikalarının uygulamaya dönüştürülmesi eğitim programları yoluyla
gerçekleştirilmektedir. Ders kitapları ise eğitim programlarının uygulanmasının önemli ölçüde
kolaylaştırmaktadır. Ders kitaplarının öğretim programlarını temel alarak hazırlanmış olmaları ve soyut olan
öğretim programın somut olarak ortaya çıktığı materyaller olması sebebiyle ders kitapları, öğretim programının
bir aynası ve öğretmenlerin derste en çok kullanılan materyali olmasını sağlamıştır. Toplumlararası ilişkilerin ve
işbirliğinin yaygınlaşmasıyla birlikte dil öğrenme ve öğretimi daha fazla önem kazanmıştır. Ülkemizde de 12 yıllık
zorunlu eğitim reformu gereğince 4+4+4 eğitim sistemine geçilerek eğitimde köklü değişiklikler yapılmıştır. Bu
alanda ortaya çıkan değişikliklerden biri de yabancı dil öğretiminin erken yaşlara alınarak, ilkokul ikinci sınıftan
itibaren başlamasına karar verilmesidir. Bu bağlamda, bu çalışmanın amacı 2013-2014 eğitim-öğretim yılında ilk
defa uygulamaya konulan ilkokul iki ve üçüncü sınıf İngilizce ders kitaplarının eğitsel tasarım ilkelerine göre
değerlendirilmesidir.
Anahtar Sözcükler: ingilizce eğitimi, ders kitapları, ilköğretim, eğitsel değerlendirme
113
İlkokuldaki Öğretmen, Öğrenci ve Velilerin Dijital Okuryazarlığa İlişkin Görüşleri
Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Sınıf Öğretmenliği Ana Bilim Dalı, Ankara/ TÜRKİYE,
Feyza Nur ÖÇAL
Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sınıf Öğretmenliği Bilim Dalı, Ankara/ TÜRKİYE,
Bildiri Özeti:
Yaşam boyu öğrenmeyle bireylerdeki mekan, zaman ve yaş gibi faktörlerden bağımsız öğrenme ihtiyacı
teknolojik hareketlerin zeminini oluşturmaktadır. İnsanların var olan gelişimleri takip edebilme, bu gelişimleri
yaşamlarıyla bütünleştirebilmeleri için iyi bir dijital okuryazar olmaları gerekmektedir. Dijital bilgi
yapılandırılırken ve bu bilgiler paylaşılırken kullanılan yöntemlerde görülen gelişmeler dijital okuryazarlık
kavramının durağan tek bir tanımının olmasını engellemiştir. Genel bir ifade ile dijital okuryazarlık; dijital
teknolojiler kullanarak bilgiye ulaşma,eleştirel yaklaşabilme; bilgiyi ayıklama, kullanma, analiz edebilme
sentezleyebilme, olarak tanımlanmaktadır. Dijital okuryazarlık merak olmaktan çıkmış, dijital teknolojiler
yaşamın her alanında yer aldığı için bir ihtiyaç haline dönüşmeye başlamıştır. Bu araştırma, Ankara ilinde yer alan
ilkokul öğrenci, öğretmen ve velilerin dijital okuryazarlık durumlarına ilişkin değerlendirmelerini belirli
değişkenlere göre incelemek amacıyla; ilişkisel tarama modeline uygun olarak planlanıp, gerçekleştirilmektedir.
Araştırmanın verileri toplama aracı Dijital Okuryazarlık Değerlendirme Ölçeği Veli, öğretmen ve öğrencilere
uygulanmış olup veri analizleri devam etmektedir. Elde edilen verilerin analizlerinde t testi ile tek yönlü ANOVA
kullanılacaktır.
Anahtar Sözcükler: okuryazarlık, yeni okuryazarlıklar, dijital okuryazarlık.
114
Klasik Test Teorisi Hesaplamalarını Yürütebilen Açık Kaynak Kodlu ve Türkçe Web Uygulamasının
Tanıtımı
Burak AYDIN
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü,
Rize / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Burak TÜYSÜZ
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Bölümü,
Rize/ TÜRKİYE e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Kalkınma Bakanlığının 2012 yılında yayınladığı kamuda açık kaynak kodlu yazılım kullanımı raporu, Milli
Savunma Bakanlığının 2012 yılı ve öncesinde bu yazılımlarla yaklaşık 2 milyon dolar tasarruf ettiğini belirtmiş
ve kamuda yaygınlaştırılmasının önemini vurgulamıştır. Açık kaynak kodlu yazılımların ve programların
kullanımı ülkemizde eğitim alanında yapılan araştırmalarda yeterince yaygınlaşmamıştır. Toplanan verilerin
sistematik ve nesnel olarak yorumlanabilmesi için gereken istatistiksel işlemler genellikle paralı yazılımlar ile
yürütülmektedir. Araştırmacıların bu yazılımları satın almak yerine korsan kopyalara yöneldiği bilinmektedir. Bu
soruna çözüm teşkil edebilecek açık kaynak hareketinin istatistiksel işlemler ve grafik çiziminde kabul görmüş
ürünlerinden biri R yazılım ortamıdır. Çalışmak için genellikle sözdizini (syntax) gerektiren R programının, daha
kolay kullanımı sağlamak için geliştirilen açık kaynak kodlu araçlardan biri Shiny arayüzüdür. Bu çalışmanın
amacı, R ve Shiny araçları kullanılarak hazırlanmış, herhangi bir internet tarayıcısından ulaşılabilen ücretsiz ve
Türkçe bir uygulamanın tanıtımını yapmaktır. Klasik test teorisi tabanlı madde analizleri yapabilen uygulama, ham
verinin ve cevap anahtarının sağlanması durumunda, sınavın ortalamasını, Cronbach alfa güvenirliğini, madde
zorluk ve ayırt ediciliğini, çeldirici analizlerini ve çeşitli grafik çizimlerini yürütebilmektedir. Henüz test
aşamasında olan uygulamaya eklenilmesi planlanan özellikler, veri aktarımının kolaylaştırılması, rapor alımının
kolaylaştırılması ve her öğrenci için detaylı raporun oluşturulabilmesidir. Uygulamanın sempozyum kapsamında
pasif kullanıcılar ile tanıştırılarak, alınan geri dönütler ışığında geliştirilmesi beklenilmektedir.
Uygulamaya http://46.101.143.171:3838/sample-apps/KTT/adresinden ulaşılabilir. Uygulamanın ilk geliştiricisi
Kansai üniversitesi öğretim üyesi Atsushi Muzimoto'dur.
Anahtar Sözcükler: Klasik Test Teorisi, Web uygulaması, R, R Shiny
115
Laboratuvar Cihazlarının Artırılmış Gerçeklik ile Tanıtılması ve Kullanılması
Mustafa Serkan ABDÜSSELAM
Giresun Üniversitesi, Artırılmış Gerçeklik Araştırma ve Uygulama Merkezi, Giresun / TÜRKİYE,
Zennure ABDÜSSELAM
Milli Eğitim Bakanlığı, Mustafa Kemal Ortaokulu, Giresun / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Öğrenciler öğrenim hayatları boyunca laboratuvarda bulunarak farklı cihazları farklı evrelerde
kullanmaktadırlar. Bu süreç 4. sınıftan itibaren başlayıp yükseköğretimde bile devam edebilmektedir. Bu durumda
öğrencilerin cihaz kullanım becerilerinin geliştirilmesi gerekmektedir. Öğrencileri yetiştiren öğretmenlere de bu
alanda gerekli desteğin verilmesi bir gerekliliktir. Alanyazın incelendiğinde laboratuvarda bulunan cihazlardan
biri olan mikroskop kullanımı ile ilgili çeşitli zorluklar tespit edilmiştir. Bu zorluklardan en çok görüntüyü
netleştirme ve kesit almada sıkıntılar yaşandığı görülmüştür. Bundan dolayı öğrencilerin ve öğretmenlerin
mikroskobu daha iyi kullanabilme ve zorlukların üstesinden gelebilmeleri için mikroskopla daha çok uygulama
yapmalarına imkân tanınması önemlidir. Belirtilen durumlarda yeni teknolojilerin kullanılması çeşitli kolaylıklar
sağlayabilir. Güncel teknolojilerden birisi olan artırılmış gerçeklik ortamları da bu alanda farklı uygulamalara
imkân tanımaktadır. Bu çalışmada öğrencilere laboratuvar cihazlarından biri olan mikroskobu modelleyerek
artırılmış gerçeklik ortamında kullanımının tanıtılmasının yanı sıra birkaç mikroskobik nesnenin de
incelenebilmesi amaçlanmıştır. Böylelikle ek bir malzeme yükü olmadan bütün öğrencilerin bozulur endişesini
duymadan özgürce araştırma yapma, bilimsel becerilerini geliştirme, bireysel çalışmalarına katkı sağlama gibi
avantajlar ve çıktılar elde edilecektir. Bu imkan doğrultusunda öğrencilerin bu alandaki bilişsel ve psikomotor
becerilerinin yanı sıra duyuşsal alanda da olumlu gelişmeler göstermeleri beklenmektedir.
Anahtar Sözcükler: artırılmış gerçeklik, cihaz, laboratuvar, mikroskop
116
Artırılmış Gerçeklik Ortamında Dinamik Sensor Kıtının Tasarımı ve Uygulaması
Mustafa Serkan ABDÜSSELAM
Giresun Üniversitesi, Artırılmış Gerçeklik Araştırma ve Uygulama Merkezi, Giresun / TÜRKİYE, e-posta:
[email protected]
Bildiri Özeti:
Okullardaki laboratuvarların öğrencilere yaparak yaşayarak öğrenme fırsatını vermesinden dolayı
öğrenmedeki önemi büyüktür. Laboratuvar ortamında öğrenim gören öğrenciler bilgileri keşfederek öğrenme
süreçlerinde bulunma, öğrenme ortamına aktif katılmalarını sağlayacak soru sorma, sorunlara çözüm üretme,
veriler toplama, tahmin etme gibi aktiviteleri gerçekleştirebilirler. Laboratuvarlar okullarda yer almaktadır fakat
değişen öğretim programındaki konulara yönelik hazırlanan deneylerin gerçekleştirebilmesi için gerekli olan araç
gereç donanımına sahip olmadıklarından dolayı laboratuvarlardaki araç-gereç ihtiyacının giderilmesi
gerekmektedir. Aynı zamanda değişen teknolojilere paralel öğrencilerin kullanımlarına alternatif, ilgi çekici ve
yardımcı araç gereçler tasarlanmalıdır. Bu durumlar göz önüne alındığında soyut kavramları somutlaştırabilen,
görselleştirebilen, öğrencilerin rahatlıkla kullanabildiği ve farklı ortamlara entegre edebilen cihazların laboratuvar
ortamlarında kullanılmasıyla öğrenmeyi destekleyici bir etken olacağı düşünülmektedir. Bu çalışmada artırılmış
gerçeklik ortamında farklı sensörlerin kullanımını destekleyen dinamik bir ölçme aracı tasarlamayı amaçlanmıştır.
Hazırlanan kitin donanımsal bileşenleri; bilgisayar, mikrodenetleyici olarak Arduino, sensörler olarak ışık, nem,
kuvvet gibi birçok sensör kullanılmıştır. Yazılımsal olarak, processing programlama dili ve ortamı, ARToolKit
artırılmış gerçeklik kütüphanesi kullanılmıştır. Her bir sensör için en az ve en çok değerler belirlenmiştir. Öğrenci
laboratuvar uygulamasında ilgili sensörü kullanmaya başladığında ortamdan elde edilen değerler mikrodenetleyici
aracılığıyla bilgisayara aktarılarak grafikler şeklinde artırılmış gerçeklik ortamında görselleştirilmiştir. Böylelikle
öğrencilerin kullanımlarına sunulan kitin yeni teknolojiyi içermesi, öğrencilerin günlük hayatta merak ettikleri
farklı durumları da inceleyebilmeleri onların bilimi daha çok sevmesine ve bu uygulamaları yaparken istekli ve
kendilerine güvenen bir şekilde yapabilmelerine imkân tanıyacağı düşünülmektedir.
Anahtar Sözcükler: artırılmış gerçeklik, dinamik sensör kiti, tasarım ve uygulama
117
Fen Eğitiminde Artırılmış Gerçeklik Kullanımına Yönelik Bir Örnek Uygulama 7
Erhan GÜNEŞ
Mutlu Tahsin ÜSTÜNDAĞ
Bildiri Özeti
Artırılmış gerçeklik, bilgisayarda oluşturulan sanal nesnelerin gerçek dünyada eşzamanlı olarak gösterilmesini
sağlayan, sanal gerçekliğin daha ileri türevi olan bir teknolojidir. Artırılmış gerçeklik, son yıllarda adından sıkça
bahsettiren ve aslında bundan sonra da hayatımıza daha çok girecek olan bir uygulamadır. Artırılmış gerçeklik
uygulaması, gözlerimizle algıladığımız gerçek fiziksel ortamların çeşitli ses, resim, video, 3D animasyonlar vb.
dijital ortamlarla zenginleştirilmesine ve öğrencilere etkileşim imkanı verilmesine olanak sağlamaktadır. Bu
araştırmada Fen eğitimine yönelik bir artırılmış gerçeklik uygulaması geliştirilmiştir. Ardından bu uygulama, Fen
Bilgisi Öğretmenliğinde okuyan öğrenciler tarafından artırılmış gerçeklik gözlükleri ile kullanılmıştır. Uygulama
geliştirme aşamaları, yapılan öğretim uygulaması ve uygulamanın öğrenciler ve uzmanlar tarafından
değerlendirilmesini içeren sonuçlar sunulmuştur. Bu sonuçlar benzer araştırmalar dikkate alınarak tartışılmıştır.
Anahtar Sözcükler: artırılmış gerçeklik, teknoloji entegrasyonu, fen eğitimi
7
Bu çalışma Ahi Evran Üniversitesi EGT.E2.16.017 numaralı Bilimsel Araştırma Projesi (BAP) kapsamında desteklenmiştir.
118
Uzaktan Eğitim Sürecinde Başarılı Olabilmek İçin Öğretim Elemanları Değerlendirmeleri: Ordu
Üniversitesi Örneği
Tevfik Fikret KOLOĞLU
Ordu Üniversitesi, Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi, Ordu / TÜRKİYE,
Mevlüt DOĞAN
Afyon Kocatepe Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Afyonkarahisar / TÜRKİYE,
Bildiri Özeti:
Bilgisayar ve iletişim teknolojilerinin her geçen gün bireyler tarafından çok daha etkili bir şekilde
kullanıldığını görmekteyiz. Buna paralel olarak yazılımın da gelişmesiyle eğitim teknolojilerinde mevcut
modellerin geliştirilmesi bilim insanlarının da önemli bir konusu olmuştur. Özellikle son on yıl içerisinde tarihi
çok eskilere dayanan uzaktan eğitim, günümüzde internet ve bilgisayar altyapısıyla çok daha etkili bir eğitim
modeli olmaya devam ederek bireylerce her geçen gün daha fazla tercih edilen bir eğitim şekli olduğu
bilinmektedir. Bu anlamda, eğitim süreci içerisinde uzaktan eğitim çalışmalarının da artık çok belirgin bir şekilde
var olduğu ve gelecekte etkin bir öğrenme-öğretme yöntemi olacağı öngörülmektedir. Ülkemizde uzaktan eğitim
en yaygın olarak üniversitelerde etkin olarak kullanılmaktadır. Bu yönüyle öğretim elemanlarının uzaktan eğitim
yapılarıyla ilgili olarak görüşlerinin bilinmesi ve değerlendirilmesi önem arz etmektedir. Çalışmamızda, Ordu
Üniversitesinde görev yapmakta olan öğretim elemanlarının uzaktan eğitim hizmetleri ve genel anlamda uzaktan
eğitim değerlendirmeleriyle ilgili olarak betimsel nitelik taşıyan tarama modeli kullanılarak görüşleri alınmıştır.
Öğretim elemanlarının, uzaktan eğitim bilgileri, uzaktan eğitim deneyimleri, uzaktan eğitime bakış açıları, uzaktan
eğitim yapısına hazır olup olmadıkları ve uzaktan eğitim yapısına sağlayacakları katkıların ne olduğuyla ilgili
soruların yanıtı çalışmamızın konusunu kapsamaktadır. Araştırma kapsamında Ordu Üniversitesi bünyesinde
görevli öğretim elemanının tamamına e-posta yoluyla ulaşılarak geliştirilmiş olan anket uygulamasına çevrimiçi
olarak katılımları sağlanarak %28,4’lük bir oranla toplamda 182 öğretim elemanının gönüllü olarak katılımı
gerçekleşmiştir. Yapılmış olan analizler neticesinde, öğretim elemanlarının uzaktan eğitim yapısından haberdar
olduğu ancak herhangi bir deneyimleri olmadığı sonucuna varılmıştır. Uzaktan eğitime bakış açılarıyla ilgili olarak
katılıyorum ve katılmıyorum şeklinde yanıtlar olduğu gibi sorularda daha çok kararsızım şeklindeki yanıtlar
ağırlıkta olmuştur. Öğretim elemanlarının harmanlanmış bir şekilde uzaktan eğitimi desteklediği, kendilerine
uzaktan eğitimle ilgili detaylı seminerlerin verilmesi durumunda daha büyük oranla uzaktan eğitime bakış
açılarının gelişeceği yönünde yaklaşımda bulunmuşlardır. Uzaktan eğitimle ilgili teoride bilgi sahibi olup,
uygulama detaylarıyla ilgili yeterli bilgiye sahip olmadıkları için hazırbulunuşlukla ilgili verilen sorularda da yanıt
olarak kararsızlık görülmüştür. Anketteki tüm bölümlerle ilgili olarak öğretim elemanlarının demografik
özelliklerine göre farklılık gösterip göstermediği de çalışmada mevcuttur.
Anahtar Sözcükler: uzaktan eğitim, öğretim elemanları, hazırbulunuşluk, ordu üniversitesi
119
Bilişim Teknolojileri Destekli Öğrenim (BTDÖ) ve FATİH Projesine Öğretmenlerin Yaklaşımı
Mustafa ÇORUH
Kdz. Ereğli / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Literatürde Bilgisayar Destekli Öğretim (BDÖ) veya Eğitim (BDE) olarak geçen kavramın Bilişim
Teknolojileri Destekli Öğrenim (BTDÖ) olarak adlandırılması daha doğru bir tanımlama olacaktır çünkü öğretim
ve öğrenim faaliyetlerinde bilgisayar yanında yazıcı, akıllı tahta, cep telefonu, TV, Internet, vs. gibi daha birçok
Bilişim Teknolojisi (BT) araçları kullanılmaktadır. BTDÖ’de birbiriyle birebir ilişkili olan eğitim, öğretim,
öğrenim, iletişim, veri, enformasyon ve bilgi kavramlarına bir bilişimci gözüyle bakmak gereklidir. Bu
kavramların bilişimci gözüyle tanımlanması sonunda ortaya BTDÖ kavramı çıkmaktadır. BTDÖ etkileyen
faktörlerin Donanım, Yazılım, Öğretmen Yetiştirme, Müfredat-Ölçme-Değerlendirme, Bakım-Onarım-Destek
Hizmetleri ve Yardımcı Personel Tedariki olduğu söylenebilir. Bu faktörlerin içinde en önemlisi olan
Öğretmenlerin BTDÖ bakış açıları ve yaklaşımlarının BTDÖ başarısını veya başarısızlığını direk etkileyeceği
kolayca söylenebilir. BTDÖ den bahsedilince aslında Öğretim-Öğrenim Teknolojileri (ÖT) haline gelmeye
başlayan Bilişim Teknolojilerinden (BT) bahsedilmektedir. Diğer yandan, FATİH (Fırsatları Artırma ve
Teknolojiyi İyileştirme Hareketi) Projesi, MEB önderliğinde ülkede eğitim ve öğretimde fırsat eşitliğini sağlamak,
okullardaki ÖT altyapısını iyileştirmek ve Bilişim Toplumu yaratmak için 2011 yılında başlatılan bir projedir. Bu
projenin geleceği de herkesin zannettiği gibi devletin sağlayacağı parasal kaynaklara değil, bunu uygulayacak
öğretmenlere bağlıdır. “Akıllı Tahtaya Evet, Tablete Hayır” ilkesiyle hareket eden öğretmenlerle ülkenin
geleceğini de yakından ilgilendiren FATİH projesinin nasıl tamamlanacağı bir soru işaretidir. FATİH projesinin
bir alt projesi olan Eğitim Bilişim Ağı (EBA) projeside BTDÖ uygulamalarını doğrudan etkileyen yeni bir
uygulama olarak durmaktadır. Öğretmenlerin FATİH ve BTDÖ’ye dolayısıyla öğrenci merkezli öğretime karşı
tutumları, ülkenin Dünya’da yaşanan teknolojik değişimlere ayak uydurup uyduramayacağını belirleyecektir.
Burada önemli olan öğretimde yeni ÖT’lere geçilip geçilmeyeceği değil ne zaman geçileceğidir. Hiçbir güç veya
toplum dünyada yaşanan teknolojik değişimleri durduramaz. Her toplum bu değişimlere adapte olmaya veya ve
bu değişimleri yaratan olmaya çalışmak zorundadır. İşte bu hayati konuda belirleyici olacak kişiler Türk eğitimöğretim sisteminin (EÖS) öğretmenleri olacaktır. Dünyada ÖT haline gelen yeni BT’lere adapte olan yeni
Mühendis-Öğretmen kavramı hızla ivme kazanmaktadır. Öğretmenler günümüzün otoriter-öğretmen rolüne
devam mı edecekler, yoksa bu yeni mühendis-öğretmen rolüne mi talip olacaklar?
Anahtar Sözcükler: bilişim teknolojileri destekli öğretim, FATİH projesi, mühendis-öğretmen, öğretim-öğrenim
teknolojileri, bilişim teknolojileri
120
Pedagojik Formasyon Öğrencilerinin Öğrenme ve Ders Çalışma Stratejilerinin Belirlenmesi
Fatih TÜRKAN
Anadolu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Eskişehir /
Abdullah KUZU
Bildiri Özeti:
Öğretmenlik mesleği toplumsal beklentileri karşılayan ve modern toplumun kalkınmasında etkin rol oynayan
bir meslek olarak görülmektedir. Türkiye’de öğretmen yetiştirme görevi 1982 yılında öğretmen yetiştiren
fakültelere verilmiştir. 1997 yılında yapılan düzenleme ile öğretmen yetiştiren fakülteler dışındaki fakültelerden
mezun olanlara da pedagojik formasyon eğitimi ile öğretmen olabilme hakkı tanınmıştır. Pedagojik formasyon,
eğitim öğretim verebilmek için sahip olunması gereken yeterlilik olarak tanımlanmaktadır. Pedagojik formasyon
öğrencilerinin bu yeterlilikleri kazanırken öğrenme ve ders çalışma durumları performanslarını
etkileyebilmektedir. Öğrencinin öğrenme sırasında uğraştığı düşünce ve davranışlar olarak tanımlanabilen
öğrenme stratejisi, performans kolaylaştırmak için bireyin gelişimini sağlayan öğrenme ödevleri ile ilgilenme
yöntemlerinin birikimidir. Ders çalışma stratejisi ise öğrenmenin sürekliliğini ve bütünlüğünü sağlamak için
kullanılan etkili çalışma yöntemlerini kapsamaktadır. Bunun yanı sıra öğrenme ve ders çalışma stratejileri de
öğrencilerin demografik özelliklerine göre farklılaşabilmektedir. Bu araştırmada, Anadolu Üniversitesi Eğitim
Fakültesi 2015-2016 eğitim-öğretim döneminde pedagojik formasyon eğitimi alan öğrencilerin demografik
özelliklerine göre öğrenme ve ders çalışma stratejilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bunun için öğrencilere
aldıkları derslere yönelik Köymen (1994) tarafından Türkçe’ye uyarlanıp geçerlik ve güvenirlik çalışması yapılan
“Öğrenme ve Ders Çalışma Stratejileri Envanteri” uygulanacaktır. 77 maddelik ölçek bilişsel ve duyuşsal alanla
ilgili 10 faktörden oluşmaktadır. Bunlar tutum güdülenme, kaygı, zaman kullanımı, konsantrasyon, bilgilerin
işlenmesi, anafikri seçme, ders çalışma yardımcıları, kendi kendini test etme ve test stratejileridir. Bu faktörlerden
elde edilecek veriler öğrencilerin yaşlarına, cinsiyetlerine, bölümlerine, çalışma durumlarına, medeni hallerine ve
teknolojiyi kullanım durumlarına göre incelenecektir. Öğrencilerin demografik bilgileri “Kişisel Bilgi Formu” ile
toplanacaktır. Verilerin analizinde bağımsız örneklem t-testi ve ANOVA’dan yararlanılacaktır. Yapılan inceleme
sonucunda pedagojik formasyon öğrencilerinin demografik özellikleri dikkate alınarak öğrenme ve ders çalışma
stratejilerinin nasıl farklılaştığı ortaya konulup değerlendirilecektir.
Anahtar Sözcükler: pedagojik formasyon, öğrenme stratejileri, ders çalışma stratejileri
121
Ortak Derslerin Uzaktan Eğitimle Verilmesi: Ordu Üniversitesi Örneği
Tevfik Fikret KOLOĞLU
Ordu Üniversitesi, Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi, Ordu / TÜRKİYE, e-posta:
[email protected]
Bülent KANDEMİR
Ordu Üniversitesi, Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu, Bilgisayar Teknolojileri, Ordu / TÜRKİYE, e-posta:
[email protected]
Bildiri Özeti:
Yükseköğretim ve üniversitelerce 5-i dersleri olarak adlandırılan ortak derslerin birçok üniversitede uzaktan
eğitim yoluyla verildiği bilinmektedir. Üniversiteler ortak dersleri uzaktan eğitim yoluyla vermelerinde çeşitli
etkenlerden söz edilebilmektedir. Bunlar arasında salonlardan tasarruf, öğretim elemanlarından tasarruf, birimlerce
ders programı dağılımında kolaylık, öğrenciler açısından devam mecburiyetin olmaması ve haftalık ders yükünün
az olması gibi etkenlerden söz edilebilir. Ortak derslerin uzaktan eğitim yoluyla verilmesinde işleyişin nasıl
olduğu, edinilen tecrübeler neticesinde olumlu ve olumsuz durumların neler olduğu, tespit edilen olumsuzlukların
giderilmesi ve sürecin daha etkili bir şekilde devam edebilmesi için ne tür önerilerde bulunulabilir şeklindeki
yaklaşımlar araştırmamızın konusunu oluşturmaktadır. Çalışmamızda Ordu Üniversitesi genelinde 2014-2015 Güz
döneminden itibaren hem güz hem de bahar yarıyıllarındaki ortak dersler (Atatürk ilkeleri ve İnkılap Tarihi I-II,
Türk Dili I-II, Yabancı Dil I-II) uzaktan eğitim yoluyla verilmeye başlanmış ve derslerin uzaktan eğitim yoluyla
verilmesinde özellikle başlangıçta yaşanmış olan olumsuzluklar, derslerin yürütülmesinde oluşturulmuş olan
eğitim modeli, ölçme ve değerlendirme işlemleri ile öğrencilerin notlarının sisteme girilmesi aşamasına kadar
edinilmiş olan tüm tecrübeler paylaşılacaktır. Ordu Üniversitesi Ortak Zorunlu Dersler Bölüm Başkanlığı ve Ordu
Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezinin (ODÜZEM) birlikte yürüttüğü eğitim
modelinde; seslendirilmiş ders içerikleri, PDF dokümanları, örnek çalışma soruları ve danışmanlık hizmetlerinden
oluşmaktadır. Bu çalışmaların tamamı, öğretim yönetim sistemi olan Moodle üzerinden paylaşılmaktadır.
Öğrenciler bu kısımda haftalık olarak yüklenen tüm ders içeriklerine ulaşılabilmekte ve mesaj yoluyla ilgili
öğretim elemanlarıyla iletişim kurabilmektedir. Öğrenciler öğretim yönetim sistemine kendilerine tahsis edilmiş
olan kullanıcı adı ve şifreleri ile girişleri sağlanmaktadır. Böylelikle hangi öğrencinin ne zaman, ne kadar süre
hangi materyal üzerinde çalıştığı görülebilmektedir.Sınav işlemleri üniversite genelinde aynı anda iki gruba
ayrılarak birinci öğretim ve ikinci öğretim şeklinde uygulanmaktadır. Sınavlar her ders için 20 soru ve en az iki
değişik gruplu çoktan seçmeli test şeklinde gerçekleştirilmektedir. 2015-206 güz dönemi yarıyıl sonu sınavında 3
dersi alan toplam 6053 öğrenci sınava katılmıştır. Sınavlar öğrencilerin kendi akademik birimlerinde birim
yönetimince görevlendirilmiş olan öğretim elemanları gözetiminde gerçekleştirilmiştir. Sınavların merkezi olarak
yapılması, tüm öğrencilerin eşzamanlı olarak aynı sorularla sınava alınması ve tüm bunların organize edilmesi
sınavın disiplinli bir şekilde gerçekleştirilmesi sebebiyle öğrenci tarafından derslerin daha ciddiye alınmasını
sağlamaktadır. Uzaktan eğitim sisteminde, öğrencilerin öğretim yönetim sistemini çok az ziyaret etmeleri ve hatta
hiç ziyaret etmeyen öğrencilerin çoğunlukta olması bu modelin en sorun teşkil eden kısmı olduğu
düşünülmektedir.
Anahtar Sözcükler: uzaktan eğitim, ortak dersler, ordu üniversitesi
122
Eğitimde Yeni Bir Eğilim: Koçluk ve Ülkemizdeki Uygulanabilirlik Durumu
Mehmet Şahin SOLAK
Anadolu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Eskişehir,
Türkiye. [email protected]
Abdullah KUZU
Anadolu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Eskişehir,
Türkiye. [email protected]
Özet
Bilişim teknolojilerinin eğitim öğretim faaliyetleri içerisinde yer alması ile birlikte eğitim ortamlarında birçok
değişim ve gelişim görülmüştür. Her sınıf içerisinde bilgisayar, projeksiyon ve akıllı tahta vb. gibi teknolojilerin
öğrenme sürecinde kullanılması öğrencilerin öğrenme şekillerinde, öğretmenlerin ise öğretme stratejilerinde
değişimlere neden olmuştur. Ancak öğrenme sürecinde meydana gelen bu değişim beraberinde bazı sorunları da
beraberinde getirmiştir. Bu sorunlarla başa çıkmada ve öğrenme ortamlarında meydana gelen değişimleri takip
etmelerinde öğrenci ve öğretmenlere öncülük edecek rehber kişilere ihtiyaç doğmuştur. Bu rehber kişiler gerek
okul içerisinde gerekse okul dışında yürütecekleri faaliyetlerle teknolojinin etkili kullanımı, güncel teknolojilerin
eğitim ortamında kullanılmasında rehberlik yapacak anahtar role sahip bireylerdir. Alanyazında yer alan bazı
çalışmalarda da belirtildiği üzere okullarımızda öğretmenler, öğrenciler ve yöneticilerin teknoloji kullanımlarında
yaşadıkları sorunlarda veya bir konuda yardıma ihtiyaç duyduklarında ilk olarak bilişim teknolojileri rehber
öğretmenleri ile görüşmekte ve ihtiyaçlarına yönelik ilk rehberliği onlardan almaktadırlar. Bilişim teknolojileri
rehber öğretmenleri gerek mesleki yeterlikleri gerekse özel alan yeterlikleri ile bu ihtiyaçlara karşılık
vermektedirler. Yurt dışındaki eğitim kurumlarında koç olarak hizmet veren uzman kişiler bilişim teknolojileri
rehber öğretmenlerinin hali hazırda yaptıkları görevleri yerine getirmektedirler. Bu görevler kısaca öğretmenlere
ve öğrencilere öğretme - öğrenme ortamlarında teknolojiyi etkili kullanımlarında destek ve rehberlik sağlama
olarak tanımlanabilir. Alan yazındaki bazı çalışmalarda koçluk, “teknoloji entegrasyonu uzmanı” olarak
tanımlanmaktadır. Koçluk süreci, kısa süreli bir eğitim gibi değil, devamlılığı olan bir mesleki gelişim süreci olarak
işlemektedir. Bu çalışma, eğitim dünyasında uluslararası alanda önemli bir yeri olan Uluslararası Eğitimde
Teknoloji Topluluğu (ISTE)’nun Koçluk üzerine belirlemiş olduğu modellerin ülkemizde kullanılabilirliğine
yönelik alan yazın taramasına dayanan betimsel bir yapıya sahiptir. Çalışmada, koçluk nasıl ortaya çıkmıştır,
koçluk nedir, koçluğun eğitim ortamlarına ve paydaşlara getirileri nelerdir, koçluk modeli türleri nelerdir ve
ülkemizde koçluk modellerinin kullanılabilirlik durumu nedir? gibi sorulara cevap aranacaktır.
Anahtar Kelimeler: koçluk, teknoloji koçluğu, eğitim teknolojisi standartları
123
FeTeMM Okullarının İşleyişine Yönelik Bir Değerlendirme
Barış MERCİMEK
Abdullah KUZU
Bildiri Özeti:
Öğretim programlarında yer alan temel derslerin yaygın olarak tek bir disiplin kapsamda sunulması ve
disiplinlerarası ders anlayışının dar bir çerçevede sınırlı kalması günümüzde öğretim programlarının zayıf tarafı
olarak görülmektedir. Bu durum ürün oluşturma ve yaratıcılık anlamında istenilen çıktıların öğrenciler tarafından
oluşturulmasına engel niteliğindedir. Fen, Teknoloji, Mühendislik ve Matematik (FeTeMM) eğitimleri içerdiği
dört temel disiplini, ilişkili durumlarda birlikte ve etkili kullanmayı konu edinen yapısı ile bu bağlamda son yıllara
dikkat çeken önemli bir yaklaşımdır. Sayısal disiplinlerin merkezde olduğu ve uygulamalı disiplinler ile zengin
bir öğrenme fırsatı sunan FeTeMM eğitimleri ile bütünleştirilmiş bir öğretim ortamında proje tabanlı ve işbirliğine
dayalı öğrenmelerin temel oluşturması beklenmektedir. Öğrenme ihtiyacının öğrenme isteğine dönüştürüldüğü bu
ortamlarda aktif bir öğrenme deneyimi sağlanmaktadır. Bu görüşe ek olarak ilgili alanlarda eğitim alan
öğrenenlerin ileriye yönelik kariyer planlamalarını FeTeMM alanlarında yapmaları ve alandaki eksik istihdamın
önüne geçilmesi FeTeMM okullarının hedefleri arasında yer almaktadır. Ancak gerçek bir FeTeMM eğitimi
sunabilmek oldukça güçtür. Öğretim programlarının sınırlılıkları, öğretmen yetiştirme programlarının
disiplinlerarası anlayışının uzağında olması ve FeTeMM’e yönelik hizmetiçi eğitim çalışmalarının yetersiz oluşu
bu durumun temel sebepleri arasında yer almaktadır. Amerika ve Avrupa Birliği FeTeMM eğitimlerine yönelik
önemli bir yapılanma içerisindedir. 21. yy becerilerini kazandırmakla birlikte gerçek hayata yönelik uygulamaların
gerçekleştirilmesi FeTeMM okullarının hedefleri arasında yer almaktadır. Ulusal anlamda FeTeMM eğitimlerine
yönelik program ve uygulamalar ise yakın zamanda uygulamaya geçmiş olmakla birlikte henüz yaygın etki
göstermemiştir. Bu çalışmanın amacı FeTeMM eğitimi için gerekli ölçütler çerçevesinde ulusal ve uluslararası bir
değerlendirme çalışması gerçekleştirmektir. Bununla birlikte mevcut yapının eksiklikleri ve sınırlılıkları üzerinden
olması hedeflenen yapıya yönelik öneriler oluşturulmaya çalışılacaktır.
Anahtar Sözcükler: FeTeMM eğitimi, FeTeMM okulları, öğretim programı
124
Ortaokul Öğrencilerinin Artırılmış Gerçeklik Uygulamalarına Karşı Olan Tutumlarının Çeşitli
Değişkenler Açısından İncelenmesi
Mustafa SIRAKAYA
Ahi Evran Üniversitesi, Mucur Meslek Yüksekokulu, Bilgisayar Programcılığı Bölümü, Kırşehir / TÜRKİYE,
Ebru KILIÇ ÇAKMAK
Gazi Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara / TÜRKİYE,
Bildiri Özeti:
Teknoloji günümüz eğitim ortamlarının vazgeçilmez aracıdır. Geliştirilen teknolojik araçların eğitim
ortamlarında yaratacağı etki ve kullanımının sağlayacağı katkı araştırmacılar tarafından sonucu merak edilen
konular arasındadır. Son yıllarda eğitim ortamlarında kullanımının etkisi merak edilen teknolojilerden biri de
artırılmış gerçekliktir. Artırılmış gerçeklik, gerçek dünya görüntüsünün arka plan olarak kullanılıp, bu görüntü
üzerine eş zamanlı olarak sanal verilerin (metin, grafik, ses, video, 3 boyutlu model vb.) eklenmesiyle gerçekliğin
zenginleştirilmesini sağlayan teknoloji olarak tanımlanabilir. Yürütülen çalışmalarda, artırılmış gerçeklik
kullanımının öğrencilerin derse karşı olan ilgi, dikkat ve motivasyonlarını artırdığı, soyut konuların
somutlaştırılmasını sağladığı belirlenmiştir. Ayrıca normal şartlarda gözle görülemeyecek ya da çeşitli
imkânsızlıklar nedeniyle gerçek dünya şartlarında gözlemlenemeyecek durumların ve tehlikeli deneylerin öğretimi
artırılmış gerçeklik teknolojisi sayesinde güvenli biçimde yapılabilmektedir. Sahip olduğu esnek yapı ve
görselleştirme olanaklarıyla artırılmış gerçeklik uygulamalarının kısa zamanda farklı örneklem grupları ve farklı
derslerin öğretiminde kullanıldığı ve etkisinin test edildiği görülmektedir. Üzerinde yoğun olarak durulan
örneklemlerden biri de ortaokul öğrencileridir. Alan yazında yapılan çalışmalara göz atıldığında, ortaokul
öğrencilerinin artırılmış gerçeklik kullanımı hakkında pek çok çalışma göze çarpmaktadır. Ancak bu örneklem
grubunun artırılmış gerçeklik kullanımına karşı olan tutumunu belirlemeye yönelik yeterli çalışmanın yapılmadığı
tespit edilmiştir. Yeni teknolojilerin bireyler tarafından kabul edilip kullanılmasında inanç, değer ve tutumlar
önemli rol oynamaktadır. Öğrenme ortamlarında artırılmış gerçeklik uygulamalarının verimli biçimde
kullanılabilmesinde öğrencilerin bu teknolojiye karşı olan tutumlarının etkili olacağı düşünülmektedir. Buradan
hareketle bu çalışmada ortaokul öğrencilerinin artırılmış gerçeklik uygulamalarına yönelik tutumları belirlenmiş
ve çeşitli değişkenlere göre değişimi incelenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu 54 kişiden oluşan 7.sınıf
öğrencileri oluşturmaktadır. Öğrencilerin Fen ve Teknoloji dersinin Güneş Sistemi ve Ötesi: Uzay Bilmecesi
ünitesini geliştirilen artırılmış gerçeklik uygulaması eşliğinde öğrenmeleri sağlanarak, artırılmış gerçeklik
deneyimi yaşamaları sağlanmıştır. Uygulama sonunda kişisel bilgi formu ve artırılmış gerçeklik uygulamalarına
karşı tutum ölçeği ile veriler toplanmıştır. Verilerin analizi sonucunda, ortaokul öğrencilerin derste artırılmış
gerçeklik kullanımına yönelik olumlu tutuma sahip oldukları belirlenmiştir. Ayrıca tutumun cinsiyete, kişisel
bilgisayar sahibi olup olmamaya ve taşınabilir cihaz sahibi olup olmamaya göre anlamlı farklılık göstermediği
tespit edilmiştir. Bilgisayar oyunu oynama sıklığına göre ise, nadiren oynayan öğrencilerin çok sık oynayanlara
göre anlamlı derecede olumlu tutuma sahip oldukları anlaşılmıştır.
Anahtar Sözcükler: artırılmış gerçeklik, tutum
125
The Evaluated Students’ and Teachers’ Eyes of Used Interactive Whiteboard in Free Activities Course
Ömer YILAR
Ataturk University, Kazım Karabekir Education Faculty, Department of Classroom Education
Erzurum / TURKEY, e-mail: [email protected]
İsmail SARİKAYA
Bayburt University, Education Faculty, Department of Classroom Education, Bayburt / TURKEY, e-posta:
[email protected]
Mesut ÖZTÜRK
Rabia YILAR
Ibrahim Cecen University, Education Faculty, Department of Classroom Education, Agri/ TURKEY, e-posta:
[email protected]
Abstract
Free activities course gets involved primary school curriculum to direct them the physical activities and
decrease of negative emotion such as anxiety, stress result from course intensity of primary students. It is important
to contribution on students’ affective, cognitive and psikomotor development. Schedule of free activities course
was reduced, after game and physical activities course was added to weekly schedule. Thereafter this change,
dimension physical activities of free activities course was finished. Limiting physical possibilities and negative
whether condition was caused to conduct within classroom of free activities course. In the context it is important
that the examination of using technology with interactive whiteboard in the course. The purpose of this study was
to examination process of using interactive whiteboard within the free activities course. The study was conducted
with case study method of qualitative research design. We conducted interview with teacher and their students to
the present study. In addition to these teachers’ course was observed during two schedule course. Collected data
was applied content analysis. At the end of analysis, we detected teacher thinks that free activities course is like
about compensation of Turkish and mathematics course. It was observed that teachers allow time watching comics,
listen to music, mind puzzle game at free activities course schedule except for compensation activities. It was
detected that teacher have difficulties about classroom management when interactive whiteboard used at free
activities course. Additionally, we determined to increase students’ uncontrolled behavior. We identified that
students are more willing about using interactive whiteboard at free activities course. We observed that lots of
students liking for participated course, but some of students is not.
Keywords: free activities course, interactive whiteboard, classrom teachers
126
Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü Öğretmen Adaylarının Dijital Yerli Özelliklerinin
İncelenmesi
Mustafa KAHYAOĞLU
Siirt Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Siirt / TÜRKİYE,
Mithat ELÇİÇEK
Hüsamettin ERDEMCİ
Bildiri Özeti:
Yaşadığımız yüzyılda teknoloji entegrasyon süreci kapsamında öğretim teknolojilerinin daha etkin
kullanılmasını sağlamak için yeni öğrenme ortamları tasarlanmıştır. Tasarlanan öğrenme ortamlarında
öğretmenlerin yeni sınıf düzenleri ve farklı öğretim etkinlikleri ile karşı karşıya kalmaları beklenmektedir. Bununla
birlikte öğretmenlerin yeni sınıf ortamları için geliştirilen bu teknolojilere uyum sağlamaları ve bu teknolojileri
etkili bir biçimde kullanma süreçleri birbirinden farklılık göstermektedir. Alan yazın incelendiğinde bu
farklılıkların bireylerin doğdukları dönemin özellikleri ile ilişkili olduğu görülmektedir. Doğduğu andan itibaren
etrafında dijital bir dünya bulan ve onunla büyüyen çocuklar dijital yerli olarak kabul edilmektedirler. Dijital
ortamlarda büyümüş öğretmen adaylarının genel karakteristiklerinin dijital yerli özelliklerine sahip olmaları
beklenmektedir. Dolayısıyla dijital yerli öğretmen adaylarının eğitim öğretim sürecinde öğrenen ihtiyaçlarına
yönelik etkinlikleri tasarlamak ve tasarlanan etkinliklere uygun öğretim teknolojilerini belirlemek ve uygun
teknolojiyi kullanmaları açısından dijital yerli özelliklerinin incelenmesi önemlidir. Bu kapsamda araştırmada
Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü öğretmen adaylarının dijital yerli özelliklerine sahip olma
düzeylerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Öğretmen adaylarının dijital yerli özelliklerinin alt boyutlarını oluşturan
“alternatif bilişsel özellikler”, “öğretme öğrenme beklentileri” ve “kültürel sosyal değerler” düzeylerinin cinsiyet,
sınıf, bilgisayar ve internet kullanma süreleri gibi değişkenlere göre farklılık gösterip göstermediğinin belirlenmesi
araştırmanın alt amaçlarını oluşturmaktadır. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden tarama modeli
kullanılmıştır. Araştırma kapsamında Siirt Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri
Eğitimi Bölümü’nde öğrenim gören 183 öğretmen adayından veriler toplanmıştır. Veri toplama aracı olarak
araştırmaya katılan öğretmen adaylarının cinsiyet, sınıf, bilgisayar ve internet durumu değişkenlerine ilişkin
maddelerin yer aldığı kişisel bilgi formu ve Şahin (2010) tarafından geliştirilen “Yeni Bin yılın Öğrencisi Anketi”
kullanılmıştır. Verilerin analizinde betimsel istatistiklerden faydalanılmıştır. Verilerin analizi sonucunda öğretmen
adaylarının yaklaşık % 63’ünün dijital yerli özelliklerine sahip oldukları, “öğretme öğrenme beklenti” düzeylerinin
yüksek olduğu buna karşın “alternatif bilişsel özellikler” ile “kültürel sosyal değerler” düzeylerinin düşük olduğu
görülmüştür. Yine araştırma sonuçlarına göre öğretmen adaylarının cinsiyet, bilgisayar ve internet kullanma
süreleri açısından dijital yerli özelliklerinde anlamlı farklılık olduğu, sınıf düzeyleri açısından ise anlamlı bir
farklılığın olmadığı görülmüştür.
Anahtar Sözcükler: dijital yerli, teknoloji entegrsayonu, öğretmen adayı
127
Scratch Programlama Ortamının Bilgisayar Mühendisliği Öğrencileri Tarafından Kabulü
İbrahim ARPACI
Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Tokat /
Pınar ONAY DURDU
Kocaeli Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Bilgisayar Mühendisliği Bölümü, Kocaeli / TÜRKİYE, e-posta:
[email protected]
Davut İNCEBACAK
[email protected]
Alev MUTLU
[email protected]
Bildiri Özeti:
Scratch Lifelong Kindergarten grup tarafından MIT medya laboratuvarında geliştirilerek Mayıs 2007 yılında
resmi olarak kullanıma sunulan görsel bir programlama ortamıdır (Resnick vd., 2009; Maloney vd., 2010). Scratch
8-16 yaş grubuna programlamanın yanı sıra problem çözme ve sayısal düşünme gibi 21. Yüzyıl becerilerini
kazandırmayı amaçlamaktadır (Resnick vd., 2009). Diğer taraftan, gelişmiş özellikleri sayesinde üniversite
öğrencilerine temel bilgisayar bilimleri konularını öğretmek için de kullanılabilir. Zira günümüzde Scratch
programı bilgisayar bilimleri ya da mühendisliği bölümü öğrencilerinin programlama deneyimlerini, motivasyon
ve başarılarını arttırmak için kullanılmaktadır (Malan & Leitner, 2007; De Kereki, 2008; Schafer, 2009; Rizvi vd.,
2010; Rizvi & Humphries, 2012; Ozoran, Çağıltay & Topallı, 2012). Bu itibarla, Scratch programının bilgisayar
bilimleri ya da mühendisliği öğrencileri tarafından kabul ve kullanımı incelenmesi gereken önemli bir araştırma
konusudur. Bu çalışma, teknoloji kabul modelini konuya özgü değişkenlerle genişleterek bir model geliştirmekte
ve test etmektedir. Davis (1989) tarafından geliştirilen teknoloji kabul modeli algılanan fayda ve kullanım kolaylığı
faktörlerinin bir teknolojiye yönelik tutumu açıklamada önemli faktörler olduğunu öne sürmektedir. Bu çalışma
ise algılanan eğlence ve öz-yeterlilik faktörleriyle söz konusu modeli genişletmektedir. Çalışmada kullanılan
araştırma modeli Şekil 1’de görülmektedir.
Algılanan Eğlence
H2
Algılanan Fayda
H5
Tutum
H6
Davranışsal Niyet
H7
Kullanım
Davranışı
H3
H4
H1
Öz-yeterlilik
Algılanan
Kullanım Kolaylığı
Şekil 1: Araştırma Modeli
Bu çalışmaya Bilgisayar Mühendisliğine Giriş dersine kayıtlı 186 bilgisayar mühendisliği öğrencisi gönüllülük
esasına göre katılmıştır. Öğrenciler ders kapsamında Scratch programını kullanarak dokuztaş oyununu geliştirmeyi
içeren dönem projelerini gerçekleştirmiştir. Öğrencilerin Scratch kullanımlarını etkileyen faktörleri belirlemek için
toplam 33 maddeden oluşan bir ölçek kullanılmıştır. Ölçekteki algılanan fayda ve kullanım kolaylığı maddeleri
Davis (1989)’den, öznel norm, tutum ve davranış niyeti maddeleri Ajzen (1991)’den adapte edilmiştir. Algılanan
eğlence ve öz yeterlilik faktörleri maddeleri ise sırasıyla Yang ve Lay (2005) ve Compeau ve Higgins (1995)’den
uyarlanmıştır. Kullanılan ölçeğin geçerliliği ve güvenirliği test edilmiştir. Yapısal eşitlik modeli kullanılarak test
edilen araştırma modeli güçlü şekilde doğrulanmıştır. Zira model uyum indeksleri ölçeğin iyi bir model olduğunu
doğrulamıştır; [χ2/df=1.79, GFI=.90, AGFI=.85, RMSEA=.07, NFI=.95, TLI=.97, CFI=.98, IFI=.98]. Ayrıca,
araştırma modeli tutuma yönelik varyansın %97’sini, kullanıma yönelik varyansın ise %93’ünü açıklamaktadır.
Sonuçlar, algılanan eğlence faktörünün algılanan fayda ve tutumu anlamlı şekilde etkilediğini göstermektedir.
Öğrenciler genel olarak Scratch ile programlamanın ilgi çekici ve eğlenceli olduğunu düşünmektedirler. Özyeterlilik ise kullanım kolaylığı algılarını anlamlı şekilde etkilemektedir. Öğrenciler Scratch ile görevleri
başkalarının yardımı olmadan ya da yazılım kılavuzları olmadan gerçekleştirebileceklerine inanmaktadırlar.
Katılımcıların alt yapıları göz önünde bulundurulduğunda, yüksek düzeyde öz-yeterliliğe sahip oldukları
görülmektedir. Bu nedenle, farklı alt yapılara sahip daha geniş bir örneklem ile çalışmanın benzerlerinin yapılması
faydalı olacaktır.
Anahtar Sözcükler: Scratch, teknoloji kabul modeli, öz-yeterlilik, algılanan eğlence
128
Mobil Öğrenme Uygulamalarında Temel Alınan Öğrenme Teorileri
Alper ASLAN
Tunceli Üniversitesi, Çemişgezek Meslek Yüksekokulu, Bilgisayar Teknolojileri Bölümü, Tunceli/TÜRKİYE,
İdris GÖKSU
Mardin Artuklu Üniversitesi, Midyat Meslek Yüksekokulu, Bilgisayar Teknolojileri Bölümü, Mardin/TÜRKİYE,
Bildiri Özeti:
Son yıllarda gelişen iletişim teknolojileri ile birlikte e-öğrenme sürecinde farklı yöntemler kullanılmaya
başlanmıştır. E-öğrenmeye dâhil edilen yöntemlerden biri de mobil öğrenmedir. Mobil teknolojilerin gelişimi ve
yaygın kullanılmaya başlanması ile birlikte mobil öğrenme e-öğrenmenin ayrılmaz bir parçası haline gelmiştir.
Ancak mobil teknolojilerden istenilen düzeyde faydalanılmasında tasarlanacak mobil öğrenme ortamlarının belirli
teorik temellere dayandırılması önemlidir. Bu çalışmada mobil öğrenme uygulamalarını temel alan araştırmalar
incelenerek tercih edilen öğrenme yaklaşımları analiz edilmiş, kullanılan öğrenme yaklaşımlarının tercih edilme
nedenleri ve mobil öğrenme faaliyetlerine uygunluğu değerlendirilmiştir. Bu bağlamda 16 ayrı çalışma incelenmiş,
bu çalışmalarda sekiz farklı öğrenme yaklaşımının temel alındığı görülmüştür. Özellikle aktif öğrenme ve sosyal
bilişsel öğrenme kuramının daha fazla tercih edildiği görülmüştür. Yapılan değerlendirme sonucunda, mobil
öğrenme ortamlarının tasarımında işlenecek konu, öğrenci kitlesinin profili ve mevcut teknik alt yapı gibi farklı
değişkenlerin önemli olduğu, bu nedenle tasarımı etkileyecek şartlar göz önünde bulundurarak birden fazla
öğrenme yaklaşımının temel alınabileceği söylenebilir.
Anahtar Sözcükler: mobil öğrenme, e-öğrenme, öğrenme teorileri, aktif öğrenme, sosyal bilişsel öğrenme
129
Uzaktan Sınav Yapma Tekniklerinde Yeni Yaklaşımlar
Asaf Varol
Fırat Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Yazılım Mühendisliği Bölümü, Elazığ/TÜRKİYE,
Bildiri Özeti:
Uzaktan öğretim, teknolojik gelişmelerin ve özellikle İnternet’in hayatımıza girmesi ile karşımıza çıkan bir
öğretim şeklidir. Bugün dünyanın gelişmiş ülkelerinde yer alan birçok üniversite uzaktan öğretim sistemlerini
kullanarak sertifika ya da diplomaya yönelik programlar düzenlemektedir. Türkiye’de de uzaktan öğretim yapan
üniversitelerin sayısı günden güne artmaktadır. Uzaktan öğretim için kullanılan bazı platformlar mevcuttur. Ancak,
yaygın kullanılanlar arasında Blackboard ve Schoology gelmektedir. WebCT uzaktan öğretimde kullanılan diğer
bir platform idi. Ancak, daha sonra Blackboard Öğrenme Sistemlerine dâhil olmuştur. Şu anda Blackboard ile
Schoology arasında önemli bir rekabet yaşanmaktadır. Uzaktan öğretimin en büyük sıkıntısı, sınavların nasıl
güvenle yapılacağı konusudur. Yüzde yüz güvenli bir sistem henüz oturtulamamıştır. Ancak, uzaktan öğretim
alanında çalışan birçok bilim insanı, bu platformlarında kullanılacak sistemler geliştirmek için gayret
göstermektedirler. 2001 ve 2002 yıllarında Fırat Üniversitesinde Robotik isimli bir ders bendeniz tarafından
Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi ile Sakarya Üniversitesine uzaktan öğretim şeklinde sunulmuştur. O
dönemlerde geliştirilen bir yazılım sayesinde uzaktan sınavlar yapılabilmiştir. Önceden belirlenen gün ve saatlerde
sınav sistem açılmış ve öğrencilerin sorulara erişmesi sağlanmıştır. Çoktan seçmeli, boşluk doldurma ve
Doğru/Yanlış türünde hazırlanan soruların ve cevap şıklarının yerleri değiştirilerek sınavın güvenliği artırılmıştır.
Bugün YGS veya LYS sınavlarında uygulanan bu sistem, 2001 yılında Fırat Üniversitesinde başlatılmıştır. Aynı
zamanda bir web kamera ile sınav salonu uzaktan gözetlenmiş, buna ilave olarak salonda gözetmen
bulundurulmuştur. Teknolojik gelişmeler sayesinde bugün Socrative denilen bir yazılım üzerinden bu tür sınavlar
artık kolaylıkla yapılabilmektedir. Bu yazılımların hemen hemen tümünün mobil cihazlar (akıllı telefonlar, tablet
vb.) üzerinden kullanılabilmesi de önemli bir gelişme olarak ortaya çıkmıştır. Uzaktan öğretimde sınav güvenliği
ile ilgili olarak Blackboard platformunda kullanılmaya başlanılan bir yazılım geliştirilmiştir. Proctor adını taşıyan
bu sistem sayesinde uzaktan sınava giren bir kişinin sınav esnasında kopya çekip çekmediği belirli bir oranda tespit
edilebilmektedir. Bu tespit için kullanılan araçlar arasında web kamera, ses dinleme algılayıcıları yer almaktadır.
Ayrıca makine öğrenmesi sayesinde sınava giren kişinin kopya çekip çekmediği takip edilebilmektedir. Fırat
Üniversitesi Yazılım Mühendisliği Anabilim Dalında öğretim gören lisansüstü öğrencileri Amerika Birleşik
Devletleri University of Arkansas at Little Rock ve Sam Houston State Üniversitesinden uzaktan öğretim
biçiminde dersler almaktadırlar. Bunun yanında anabilim dalına kayıtlı diğer ülkelerdeki (Pakistan, Nijerya, Irak)
öğrencilerin bazılarına da dersler Schoology ve sınavlar ise Socrative üzerinden yürütülmektedir. Bu çalışmada
uzaktan öğretimde yapılan sınavların güvenliğini artırmak için Fırat Üniversitesi Yazılım Mühendisliği
Bölümünde kullanılan sistemler analiz edilecektir. Bu konuda geliştirmekte olduğumuz bir yazılımın algoritması
tanıtılacak ve uzaktan öğretimdeki deneyimlerimiz sayesinde sınav güvenliğini artırmak için ne tür tedbirlerin
alınabileceği konusunda öneriler sunulacaktır.
Anahtar kelimeler: uzaktan öğretim, uzaktan sınav teknikleri, proctor, socrative, blackboard, schoology.
130
Din Öğretiminin Yapılandırmacı Temelleri ve Yeni Bir Öğrenme-Öğretme Materyali Olarak Zihin
Haritaları
Adem GÜNEŞ
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi, Felsefe ve Din Bilimleri-Din Eğitimi, Rize/
Bildiri Özeti:
Değişen ve gelişen teknolojik şartlar, her geçen gün eğitimin şartlarını ve imkânlarını doğrudan etkilemektedir.
Hayatımızı kuşatan teknoloji ve görsellik, eğitimde duyulara hitap eden öğrenme yaklaşımlarının uygulanmasını
ve materyal kullanımını zaruri kılmıştır. Bu durum din öğretimi için de geçerlidir. Materyal kullanımı, din
öğretiminde ibadetler, Hz. Peygamber’in hayatıyla ilgili konular ve kültürle ilgili birçok konunun algılanıp
pekiştirilmesinde önemli bir rol oynadığı gibi, inanç ve ahlak gibi alanlara ait birçok soyut konunun somutlaşarak
öğrenilmesine katkı sağlar. Materyal kullanımıyla, din öğretiminde bilgiyi daha etkili öğrenmek ve öğretmek
mümkündür. Din öğretiminin yapılandırmacı temelleri, öğretim faaliyetlerini materyal merkezli tasarlamayı
öngörmektedir. Bu amaca uygun bir öğretim materyali olarak zihin haritaları, bireyin bir konuyla ilgili bilgilerinin
bir bütün halinde görülmesi ve somutlaştırılabilmesi amacıyla oluşturulan meta-bilişsel öğrenme araçlarıdır. Bu
bildirinin amacı, din öğretiminin yapılandırmacı temellerini ve bu temeller içinde materyal kullanımının yeri ve
önemini ortaya koyduktan sonra yeni bir öğrenme-öğretme materyali olarak zihin haritaları hakkında bilgi vermek
ve din öğretiminden örneklerle bunu ortaya koymaktır. Sonuç olarak zihin haritaları yapılandırmacı öğrenme
anlayışına uygun olarak, öğrenmeyi ve öğretmeyi kolaylaştıran ve etkili öğrenmeye katkıda bulunan yeni bir
öğrenme materyalidir.
Anahtar Sözcükler: din öğretimi, yapılandırmacı yaklaşım, zihin haritaları.
131
Türkçe Kitlesel Açık Çevrimiçi Derslerde Öğrenen Etkinlikleri
Buket KİP KAYABAŞ
Anadolu Üniversitesi, Açıköğretim Fakültesi Uzaktan Öğretim Bölümü, Eskişehir / TÜRKİYE, e-posta:
[email protected]
Cengiz Hakan AYDIN
Anadolu Üniversitesi, Açıköğretim Fakültesi Uzaktan Öğretim Bölümü, Eskişehir / TÜRKİYE, e-posta:
[email protected]
Bildiri Özeti:
Kitlesel Açık Çevrimiçi Derslere (KAÇED) farklı özelliklere, tercihlere ve öğrenme deneyimlerine sahip
kişiler katılmaktadır. Bu çalışmada kültürel öğeler, alışkanlıklar ve ihtiyaçlara göre hazırlanmış, Türkçe sunulan
bir KAÇED platformunda yer alan derslere kimlerin katıldığı, hangi alanlara ilgi gösterdiği, tamamlama, ayrılma
oranlarının ne olduğu gibi konular incelenerek derslere katılan kişilerin davranış ve tercihleri belirlenmeye
çalışılmıştır. Yaşamboyu öğrenme, bireyin bilgi, beceri ve yeterliliklerini geliştirmek üzere yaşamı boyunca
gerçekleştirdiği planlanmış ya da rastgele tüm öğrenme etkinliklerini ifade etmektedir (Avrupa Komisyonu, 2002).
Buna göre yaşam boyu öğrenmenin formal, informal ve nonformal öğrenme süreçlerinin hepsini barındıran bir
şemsiye olduğunu söyleyebiliriz. Günlük yaşamımızda formal bilgiden çok daha fazla informal bilgi bireyler
tarafından tüketilmektedir. Öğrenme süreçlerini tasarlayan ve yöneten kişiler açısından informal öğrenmenin nasıl
kurgulanacağı ve öğrenenlerin informal öğrenme ortamlarındaki eğilimlerinin belirlenmesi önemli bir araştırma
konusudur. İnformal öğrenme bağlamında değerlendirdiğimiz kitlesel açık ders ortamlarındaki öğrenen
eğilimlerinin ortaya konması ve düzenli olarak takip edilmesi önem taşımaktadır. Açık öğrenme kaynakları
yaklaşımı, en genel tanımıyla eğitsel materyallerin kendi kendine öğrenen herkesin öğretme, öğrenme ve araştırma
süreçlerinde açık erişimini ifade etmektedir (OECD, 2007). Bilgi ve iletişim teknolojilerinde yaşanan gelişmelerle
bilgiye erişim ve kaynakların paylaşımı kolaylaşmış, bu kaynaklara ücretsiz erişim mümkün hale gelmiş, açık
erişimli kaynaklardan kitlesel açık çevrimiçi derslere doğru bir geçiş yaşanmıştır. Kitlesel Açık Çevrimiçi Dersler
(KAÇED) (Massive Open Online Courses - MOOCs), herhangi bir katılım sınırlaması ve koşulu bulunmayan
ücretsiz kitlesel çevrimiçi dersleri ifade etmektedir. Etkileşim, geribildirim ve değerlendirme olanaklarının
bulunduğu bu çevrimiçi derslerden herhangi bir diploma derecesine sahip olmadan ilgi duyan herkes
yararlanabilmektedir. Ayrıca açık erişimli, yapılandırılmış ve etkileşimli bir ders süreci yaşanmaktadır. KAÇED
terimi ilk kez George Siemens ve Stephen Downes tarafından yürütülen CCK08 adlı açık çevrimiçi bir derse
atfedilerek Bryan Alexander ve Dave Cormier tarafından tanımlanmıştır (Downes, 2012). İlk CCK dersini CCK09,
PLENK2010, CCK11, LAK11, DS106 gibi dersler takip etmiştir (Waard, 2012). Başlangıçta gönderi
kaynaklarından oluşan KAÇED ilerleyen dönemlerde geliştirilerek öğrenme yönetim sistemleri ve açık web
kaynaklarının birleşimi şeklinde tasarlanmıştır (Masters, 2011). Stanford Üniversitesi 2011 yılında 160.000
öğrencinin katıldığı yapay zeka kitlesel açık çevrimiçi dersiyle büyük bir çıkış yapmıştır. Bu yapay zeka dersinin
ardından Daphne Koller ile Andrew Ng, Stanford teknoloji altyapısını kullanarak makine öğrenmesi ve veritabanı
derslerinin sunulduğu Coursera’yı oluşturmuştur. Aynı yıl içerisinde MIT, kar amacı gütmeyen açık öğrenme
platformu olan MITx’i yapılandırmıştır. MITx oluşumuna daha sonra Harward Üniversitesi de katılmış ve adı Edx
olarak yenilenmiştir. Ardından Edx’e University of California ve Berkeley Üniversiteleri de katılmıştır. Son olarak
Edx’e, The University of Texas System, Wellesley College ve the Georgetown University de katılmıştır. 2012
yılının Kasım ayında University of Miami Global Academy tarafından ilk KAÇED lisesi açılmıştır. Herhangi bir
lise öğrencisinin erişebileceği bu KAÇED, biyoloji konusunda SAT sınavına hazırlık dersini içermektedir. Aynı
yılın Kasım ayında İspanya’da Wedubox isimli 1.000 öğretim üyesinin katkıda bulunduğu ilk en büyük KAÇED
başlamıştır. 2012 yılı Aralık ayında İngiliz Açık Üniversite’nin KAÇED girişimi olan FutureLearn hayata
geçmiştir. FutureLearn’un 36 üniversite ve aralarında the British Museum, the British Council, the British Library
ve the National Film and Television School’un da bulunduğu üniversite dışı kurumlarla işbirliği bulunmaktadır
(Chris, 2013). 2015 yılına gelindiğinde ise edX, Coursera, UDACITY, Udemy, P2Pu ve Khan Academy’nin
başlıca KAÇED platformları olduğu görülmektedir (Yuan & Powell, 2013). Türkiye’de KAÇED bağlamında
yapılan çalışmalar incelendiğinde çeşitli uygulamalara rastlanmaktadır. Koç Üniversitesi, Coursera KAÇED
platformuna üye olmuş ve çeviri işbirliği yaparak üç dersin Türkçe altyazılı olarak bu platformda yer almasını
sağlamıştır (Coursera.org). Bir diğer KAÇED uygulaması olan AtademiX platformunda Atatürk Üniversitesi
tarafından 2015 yılında üç ders sunulmaya başlanmıştır (atademix.atauni.edu.tr). Bir KAÇED’den ziyade açık
öğrenme kaynakları felsefesine göre hazırlanan Khan Academy Türkçe platformunda, Khan Academy’de bulunan
orijinal içeriklerin Bilimsel ve Teknik Yayınları Çeviri Vakfı tarafından Türkçe’ye çevrilmesi yoluyla çeşitli
alanlarda dersler yayınlanmaktadır (khanacademy.org.tr). Ülkemizde kurumsal uygulamaların yanı sıra özel
girişimler yoluyla oluşturulan Türkçe KAÇED uygulamaları da bulunmaktadır (universiteplus.com). KAÇED ile
ilgili alanyazında yapılan çalışmalar incelendiğinde katılımcıların sosyoekonomik ve demografik özelliklerine,
dijital okuryazarlık becerilerine, öğrenme stratejilerine göre KAÇED’e katılma durumları ile ayrılma nedenleri,
tamamlama oranları gibi çalışmaların öne çıktığı görülmüştür (Belanger & Thornton, 2013; Christensen ve
arkadaşları, 2013; Jordan, 2014; Kolowich, 2013; Yuan & Powell, 2013). Jordan (2014) KAÇED’e katılım ve
tamamlama durumlarını etkileyen faktörleri incelediği çalışmasında süresi uzun olan KAÇED’in daha fazla tercih
132
edildiğini; yine aynı çalışmada süresi uzun olan KAÇED’in daha az sayıda öğrenci tarafından tamamlandığını
belirtmiştir. Kolowich (2013) KAÇED’e katılım ve tamamlama oranlarını incelediği çalışmasında derslere
katılımın yüksek olduğunu fakat programı tamamlayanların %7,5 gibi çok düşük bir oranda olduğunu belirtmiştir.
Literatüre baktığımızda araştırmaların büyük ölçüde yurt dışında, özellikle de Kuzey Amerika’da yürütülen
çalışmalar olduğunu görüyoruz. Siemens ve arkadaşlarının (2015) belirttiği gibi farklı ülkelerde, kültürlerde,
bağlamlarda KAÇED lerin sunulması, buralara kimlerin geldiğine, kimlerin tamamladığına bakılması, bu derslerin
yaygınlaşması açısından daha yararlı olabilir. Bu araştırmada Türkiye’de Türkçe sunulan Anadolu Üniversitesi
Kitlesel Açık Çevrimiçi Ders Portalında (www.akadema.anadolu.edu.tr - AKADEMA) yer alan derslere katılan
kişilerin davranış ve tercihleri incelenmiştir. AKADEMA, 7’den 77’ye tüm bireylerin yaşam boyu öğrenme
ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla kullanabileceği yenilikçi bir KAÇED platformudur. AKADEMA ile 30 yılı aşkın
açık ve uzaktan öğrenme deneyimi olan Anadolu Üniversitesinin bilgi ve birikimini daha geniş kitlelere yayarak
değişen öğrenme ihtiyaçlarına etkili bir biçimde yanıt verebilmek hedeflenmektedir. 2015 yılı Ocak ayında açılan
KAÇED platformunda Bilgisayar Teknolojileri, İş Yaşamı ve Bilgi Yönetimi, İletişim ve Yeni Medya, Kişisel
Gelişim gibi farklı alanlarda toplam 58 ders bulunmaktadır. 1200 kişinin kayıt olduğu dersler 4-8 haftalık
periyotlarda sunulmaktadır. Öğrenenler farklı kategoriler altında sunulan açık derslerden dilediğine kayıt
olabilmektedir. Ders izlencesi, konu anlatım videoları, e-kitap, e-ders, e-televizyon, e-sınav, fotoğraf galerisi,
etkinlikler, canlı dersler ve tartışma grupları, bu platformda yer alan öğrenme ortamlarını oluşturmaktadır. Bu
çalışma kapsamında AKADEMA platformunda yer alan derslere katılan kişilerin davranış ve tercihlerini
belirlemeye yönelik farklı kanallardan veri toplanmaktadır. Kişilerin yaş, cinsiyet, eğitim düzeyi, katılma nedeni
gibi demografik özelliklerine ilişkin veriler KAÇED sistemine kayıt aşamasında toplanmıştır. Öte yandan
hazırlanan öğrenci performans takip sisteminde katılımcıların ders süresince KAÇED sistemindeki davranışları
izlenmektedir. Bu şekilde derslere kimlerin katıldığı, tamamladığı, ayrıldığı, katılımcıların hangi alanlara ilgi
gösterdiği ve hangi öğrenme malzemelerinden ne düzeyde yararlandıkları belirlenmeye çalışılmıştır. İlk analizlere
göre 4.033 öğrenci tarafından 58 derse 12.600 ders kaydı yapıldığı görülmüştür. Başlangıçta, katalogda yer alan
Çocukta Hareket, Oyun Gelişimi ve Öğretimi, Aile Yapısı ve İlişkileri, Öğretim Teknolojileri ve Materyal
Tasarımı ile Çocukta Ruh Sağlığı, Uyum Bozuklukları isimli 4 ders başlatılmıştır. Bu dört derse toplam 602 farklı
kullanıcı tarafından 843 ders kaydı yapılmıştır. Katılımcıların %55’i erkek, %45’i kadındır. Derslerin açık olduğu
süre boyunca konu anlatım videoları, e-kitap, e-ders, e-televizyon, e-sınav, forum gibi öğrenme içeriklerini düzenli
takip edenlerin oranı ise %41’dir. Performans takip sisteminde yer alan loglar incelendiğinde sırayla 1)e-kitap,
2)e-ders, 3)e-televizyon ve 4)forum öğrenme ortamlarının en fazla sıklıkla kullanıldığı tespit edilmiştir. Bu devam
eden bir çalışmadır ve veri toplama süreci Nisan 2016 sonunda tamamlanacak olup son analizler 2016 yılı Mayıs
ayında yapılacaktır.
Anahtar Sözcükler: kitlesel açık çevrimiçi dersler, açık ve uzaktan öğrenme, informal öğrenme
133
Bilgisayar Kullanarak Ev Ödevi Yapma Sıklığının Öğrenci Başarısına Etkisi
Hakan KOĞAR
Akdeniz Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümü, Antalya / TÜRKİYE,
Esin YILMAZ KOĞAR
Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümü, Ankara / TÜRKİYE,
Bildiri Özeti:
Bu çalışmada okul dışında bilgisayar kullanarak ev ödevi yapma sıklığının, ekonomik sosyal ve kültürel durum
indeksi kontrol altına alındığında, PISA 2012 matematik ve fen okuryazarlığı ile okuma becerilerine ait başarı
puanlarına olan etkisi incelenmiştir. PISA 2012 Türkiye örneklemi kullanılmıştır. MANCOVA ile analizler
yapılmıştır. Analizin varsayımlarına uygun olarak 4426 kişilik örneklem oluşturulmuştur. Okul dışında bilgisayar
kullanarak ev ödevi yapma sıklığının, matematik ve fen okuryazarlığı ile okuma becerilerine ait başarı puanlarını
etkilediği ve bu sıklığa göre farklılaştığı belirlenmiştir. Okul dışında bilgisayar kullanarak ev ödevi yapma sıklığı
başarı üzerinde geniş bir etki büyüklüğüne sahiptir. Ayda bir ya da iki kez, haftada bir ya da iki kez ve hemen
hemen her gün ev ödevlerini okul dışında bilgisayar kullanarak yapan öğrencilerin başarılarının, hiç ya da hemen
hemen hiç ya da her gün ev ödevlerini okul dışında bilgisayar kullanarak yapan öğrencilerin başarılarından daha
yüksek olduğu belirlenmiştir.
Anahtar Sözcükler: ev ödevi, bilgisayar, başarı, PISA
134
Bilişim Teknolojileri Öğretmen Adaylarının E-Öğrenme Stillerinin Belirlenmesi
Mustafa KAHYAOĞLU
Siirt Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Siirt / TÜRKİYE,
Hüsamettin ERDEMCİ
Mithat ELÇİÇEK
Bildiri Özeti:
Sınıf ortamlarında yapılan yüz yüze eğitimde, öğrencilerin verilen bilgileri nasıl öğrendikleri üzerinde yapılan
çalışmalar öğrenme stilleri kavramının doğmasına neden olmuştur. Literatür incelendiğinde farklı zamanlarda
ortaya konmuş farklı öğrenme stillerinin olduğunu görmekteyiz. Bu çalışmaların büyük bir kısmı yüz yüze
eğitimin yapıldığı ortamlarda yapılmıştır. Ancak bilgisayar ve iletişim teknolojilerinde meydana gelen gelişmelere
bağlı olarak ortaya çıkan e öğrenme ortamlarında öğrencilerin öğrenme stillerini ortaya koyacak çalışmalar çok
kısıtlıdır. Bireysel öğrenme, yaşam boyu öğrenme, işbirlikli öğrenme gibi birçok avantaj sağlayan e öğrenme
ortamlarında öğrencilerin bilgiyi nasıl öğrendiklerinin tespit edilmesi oldukça önemlidir. Bu sebeple öğretmen
adaylarının e öğrenme stillerinin belirlenmesi amacıyla mevcut çalışma 2015-2016 güz döneminde Siirt
Üniversitesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi bölümünde okuyan 120 öğrenci ile gerçekleştirilmiştir.
Veri toplama aracı olarak Gülbahar ve Alper 2015 tarafından geliştirilen Elektronik Ortamlar için e-Öğrenme
Stilleri Ölçeği kullanılmıştır. Elektronik ortamda toplanan veriler analiz edilmiştir. Elde edilen veriler neticesinde
öğrencilerin daha çok bağımsız öğrenme stiline sahip olduğu görülmüştür.
Anahtar Sözcükler: öğrenme stilleri, e-öğrenme, bilişim
135
Programlama Eğitiminde Robot Kullanımının Uzamsal Yeteneğe Etkisi
Ahmet AKINCI
Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara /
Hakan TÜZÜN
Bildiri Özeti:
Günümüzde eğitim alanında robot kullanımının artan bir eğilim gösterdiği görülmektedir. Çalışmalarda robot
kullanımındaki amaçlar robotu tanıtmak, öğretmek ve programlamaktan, değişik derslerde robotu öğrenme aracı
olarak kullanmaya kadar farklılık göstermektedir. Programlama eğitiminde robot kullanmak hem robotu öğretmeyi
hem de robotu bir öğrenme aracı olarak kullanmayı gerektirmektedir. Robot kurulumu sırasında ve sonrasında
robotu belirli parkurlarda çalıştırma aşamasında uzamsal yeteneğin önemli olduğu düşünülen bu çalışmanın amacı
programlama eğitiminde robot kullanımının öğrencilerin uzamsal yeteneklerine etkisinin araştırılmasıdır.
Çalışmada öntest-sontest kontrol gruplu yarı-deneysel desen kullanılmıştır. Çalışmaya, deney grubunda 28 (22
kadın, 6 erkek), kontrol grubunda 26 (12 kadın, 14 erkek) olmak üzere toplam 54 (34 kadın, 20 erkek) öğrenci
katılmıştır. Deney grubu öğrencilerinde robot kullanılarak proje tabanlı programlama eğitimi yapılırken, kontrol
grubu öğrencilerinde robot kullanılmadan proje tabanlı programlama eğitimi gerçekleştirilmiştir. Uygulamalardan
önce ve sonra uzamsal yetenek testleri uygulanmıştır. Hem deney grubunda hem de kontrol grubunda öntest ve
sontest puanları arasında anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Ayrıca robot kullanımının gerçekleştiği deney grubu
ile robot kullanılmayan kontrol grubu arasında uzamsal yetenek testi sonuçları arasında anlamlı bir farklılık yoktur.
Bu sonuçlara göre bu grupla yapılan programlama eğitiminde robot kullanımının uzamsal yetenek üzerinde
etkisinin düşük olduğu söylenebilir.
Anahtar Sözcükler: robot kullanımı, uzamsal yetenek, programlama eğitimi
136
Programlama Eğitiminde Robot Kullanımı Hakkındaki Öğrenci Görüşleri
Ahmet AKINCI
Hakan TÜZÜN
Bildiri Özeti:
Son günlerde ülkemizdeki kodlama eğitiminin ilkokuldan başlayarak değişik eğitim kademelerinde yer
almasının önemi üzerinde sıklıkla durulmaya başlanmıştır. Kodlama eğitimi ile kazandırılmak istenenin sadece bir
programlama dilinde kod yazmaktan ziyade öğrencilerin problem çözme becerilerini geliştirmek olduğu ifade
edilmektedir. Kodlamanın bilgisayar programlamanın sadece bir bölümü olduğunu söylemek yanlış olmaz.
Böylelikle bu konuyu sadece kodlama eğitimi değil, bilgisayar programlama eğitimi şeklinde ele almak daha doğru
olabilir. Yapılan araştırmalarda programlama eğitimi konusunda ele alınan değişik öğrenme-öğretme stratejilerinin
ve öğrenme ortamlarının ele alındığı görülmektedir. Programlama eğitiminde proje tabanlı robot kullanımı da
bunlardan bir tanesidir. Durum çalışması olarak ele alınan bu çalışmada, programlama eğitiminde proje tabanlı
robot kullanımı konusunda öğrencilerin görüşlerini ortaya çıkarmak amaçlanmıştır. Çalışmaya robot programlama
dersini alan toplam 34 (19 kadın, 15 erkek) öğrenci katılmıştır. Bir dönem boyunca öğrenciler robot kurulumu,
haftalık robot etkinlikleri ve bir final projesini takım çalışması şeklinde gerçekleştirmişlerdir. Haftalık 3 saat olan
derste konu anlatımı kısa tutularak robot uygulamalarına daha çok ağırlık verilmiştir. Dönem sonunda
öğrencilerden programlama eğitiminde robot kullanımı konusunda genel değerlendirmelerini içeren yansıma
raporları istenmiştir. Öğrencilerin gönderdiği yansıma raporları için içerik analizi yapılmıştır. Öğrenciler,
bilgisayar programlamanın mantığını, yapısını, kavramlarını ve bileşenlerini içeren haftalık robot etkinliklerinin
en çok beğendikleri durum olduğunu ve bu etkinliklerin motivasyonlarını yüksek tuttuğunu ifade etmişlerdir.
Ayrıca robot kurulumu yapmak, final projesi hazırlamak, kod yazmak ve diğer takımlarla rekabet içinde olmak
öğrencilerin beğendiği diğer durumlardır. Öğrenciler, öğrenme ortamının fiziki koşullarından, robotla ilgili
mekanik sorunlardan ve final projesi ile ilgili bazı durumlardan memnun kalmadıklarını da ifade etmişlerdir. Sonuç
olarak bu çalışmada programlama eğitiminde robot kullanımı konusunda öğrencilerin olumlu düşüncelere sahip
oldukları ve bazı küçük olumsuzlukları gidererek programlama eğitiminde robot kullanımına devam edilmesinin
çok uygun olacağını ifade ettikleri bulunmuştur.
Anahtar Sözcükler: robot kullanımı, programlama eğitimi, öğrenci görüşleri
137
Çocukların Kodlama Öğrenebilecekleri Ortamların İncelenmesi
Hacer ÖZYURT
Karadeniz Teknik Üniversitesi, Of Teknoloji Fakültesi, Yazılım Mühendisliği Bölümü, Trabzon / TÜRKİYE,
Özcan ÖZYURT
Sefa ARAS
Bildiri Özeti:
Günümüzde programlama öğrenimine küçük yaşlarda başlanmasının yaygınlaştırılması çalışmaları dikkat
çekmektedir. Bu doğrultuda küçük yaştaki çocukların kodlama öğrenebilecekleri farklı ortamlar geliştirilmiştir.
Bu çalışmada, farklı yaş gruplarındaki öğrencilerin programlamayı öğrenmek için kullanabileceği toplam 7 ortam
ve bunların özellikleri incelenmiştir. Bu ortamlar doğrudan kod yazma, görsel bileşenlerin kullanıldığı ve her iki
özelliğin birlikte içerildiği ortamlar olarak üç sınıfa ayrılmıştır. Oyun temelli geliştirilen bu ortamların yaş grupları
için uygunluğu ve kullanılabilirliği üç uzman tarafından değerlendirilmiştir. Buna göre bu ortamların bir kısmının
alt yaş grupları için, diğer bir kısmının ise üst yaş grupları için daha uygun ve kullanışlı olacağı sonucuna
varılmıştır.
Anahtar Sözcükler: Çocuklar için kodlama, kodlama öğrenimi, bilgisayar programlama, oyun temelli öğrenme
138
Programlama Öğrenmek Gerçekten Zor mu? Yazılım Mühendisliği Birinci Sınıf Öğrencileri ile Bir
Durum Çalışması
Özcan ÖZYURT
Hacer ÖZYURT
Bildiri Özeti:
Üniversite seviyesinde programlama dersi genellikle zor bir ders olarak kabul edilmektedir. Özellikle
bilgisayar programcılığı, bilgisayar mühendisliği ve yazılım mühendisliği gibi programlamayı merkeze alan
meslek gruplarında bu dersin başarısı öğrencilerin meslek hayatları için önem arz etmektedir. Çalışmanın amacı
programlama dersinde yaşanan öğrenme güçlüklerinin belirlenmesidir. Çalışma 2015-2016 güz yarıyılında,
Karadeniz Teknik Üniversitesi, Yazılım Mühendisliği birinci sınıf öğrencileri ile bir özel durum çalışması
yürütülmüştür. Çalışma kapsamında birinci sınıf dersi olan programlamaya giriş ve algoritma dersini alan
öğrencilerden toplam 34 gönüllü öğrenci ile mülakat yapılmıştır. Elde edilen veriler nitel veri analizi tekniklerine
göre analiz edilmiştir. Çalışma ile yazılım mühendisliği birinci sınıf öğrencilerinin programlama öğrenmede
yaşadıkları zorluklar ve bunlara ilişkin çözüm önerileri ortaya konulmuştur.
Anahtar Sözcükler: Programlama öğrenimi, programlamada zorluklar, yazılım mühendisliği
139
Yazma Eğitiminde Web 2.0 Araçlarının Kullanımı ve Eğitsel Çıktılara Etkisi
Esra ERGÜL SÖNMEZ
Hasan ÇAKIR
Bildiri Özeti:
O’Reilly (2005) tarafından ikinci nesil web tabanlı etkileşim, uygulama ve topluluk olarak ifade edilen Web
2.0, sunduğu aktif öğrenme deneyimleri ile eğitim ortamlarının vazgeçilmez aracı olmaktadır. Kolay kullanılır
olmaları, sosyalliğe katkıda bulunmaları ve öğrenenin kendi öğrenme sürecinin sorumluluğunu almaya yardımcı
olmaları web 2.0 araçlarının kullanılmasındaki en önemli etkenlerdir. Dolayısıyla bu araçlar çeşitlenmekte, belirli
standartlara kavuşmakta ve eğitimde kullanımı yaygınlaşmaktadır. Türkçe ve ikinci dil olarak İngilizce yazma
eğitiminde web 2.0 teknolojilerinin kullanımı ve eğitsel çıktılara olan etkisinin belirlenmesine ihtiyaç vardır. İçerik
yönetim sistemleri olarak da adlandırılan ve işbirlikli olarak içerik oluşturmayı sağlayan wikiler, düşünceleri ve
olayları ifade etmede sıkça kullanılan bloglar, kişisel profil ile iletişim sunan ve bilgi paylaşımını kolaylaştıran
sosyal ağlar, yazmaya hazırlanma aşamasında kavramların ilgili görselleri ile ilişkilendirilip bilginin
yapılandırılmasına yardımcı olan kavram haritası araçları bazı web 2.0 araçlarıdır. Bu araçlar hem ana dilde hem
de yabancı dil yazma eğitiminde yazma motivasyonu, yazmaya yönelik tutum, yazma becerisi gibi eğitsel çıktıları
etkileyebilir. Bu çalışmanın amacı yazma eğitiminde en çok kullanılan web 2.0 araçlarının neler olduğunu, nasıl
kullanıldıklarını ve yazma eğitimine getirdikleri öğretimsel katkıları ortaya koymaktır. Çalışmanın yöntemi olarak
bir konuya ilişkin yapılmış araştırmaları bir araya getirerek raporlaştırmayı ifade eden literatür taraması
kullanılacaktır. Bu kapsamda Google akademik arama motoru, Ulakbim, Yök ulusal tez merkezi, ScienseDirect,
Ebscohost, Proquest, SpingerLink, IEEE/IEL, Taylor& Francis, Eric veri tabanları taranacaktır. Çalışmada ele
alınacak olan web 2.0 araçları wiki, blog, ve kavram haritası oluşturma araçları iken; eğitsel çıktılar yazmaya
yönelik tutum, yazma becerisi ve yazma kaygısıdır.
Anahtar Sözcükler: web2.0 araçları, yazma eğitimi, eğitsel çıktılar
140
Okul Öncesi Eğitimde Kullanılmak Üzere Bir Çizgi Film Geliştirme Süreci
Ömer KOÇAK
Erzincan Üniversitesi, Üzümlü Meslek Yüksekokulu, Bilgisayar Teknolojileri Bölümü, Erzincan/TÜRKİYE,
Yüksel GÖKTAŞ
Atatürk Üniversitesi, Kâzım Karabekir Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Erzurum/TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Çocuklar tarafından en fazla tercih edilen ve etkilenilen televizyon programlarının başında çizgi filmler
gelmektedir. 1940’lı yıllardan sonra ortaya çıkan çizgi filmler ilk çıktığı dönemlerde sadece eğlendirici bir amaç
gütmekteyken; günümüzde artık eğlenceden eğitime, görsel efektten reklam yapımına kadar birçok alanda sıklıkla
tercih edilmeye başlanmıştır. Özellikle 6-18 yaş aralığındaki çocukların en sevdiği program olan çizgi filmler,
görsel efektleri, ilgi çekici karakterleri, çocuklar tarafından sevilen seslendirmeleri ile onların ilgisini çekmektedir.
Vakitlerinin büyük bir kısmını televizyon başında çizgi film izleyerek geçiren çocukların, eğitim sürecinde de çizgi
filmlerin kullanılması onların hem eğlenmelerine hem de eğlenirken öğrenmelerine katkı sağlayabilir. Alan yazın
incelendiğinde yapılan araştırmalarda okul öncesi dönem öğrencilere yönelik eğitsel çizgi filmlerin sınırlı sayıda
olduğu, daha büyük yaştaki öğrencilere yönelik bu tür çizgi filmlerin daha çok geliştirildiği görülmüştür. Bu
bağlamda, okul öncesi çocukların eğitim sürecinde kullanılması amacıyla bu çalışmada bir çizgi filmin
geliştirilmesi amaçlanmıştır. Okul öncesi eğitimde eğitsel amaçla kullanılması için bir çizgi film geliştirilmesi
süreci, analiz aşamasından başlayarak, tasarım, geliştirme ve uygulama aşamalarına bu çalışmada sunulmuştur.
Anahtar Sözcükler: çizgi film, okul öncesi eğitim, çocuk gelişimi
141
Teknoloji Entegrasyon Matrisleri
Hasan TENKOĞLU
Amasya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Fen Bilgisi Eğitimi Yüksek Lisans Programı, Amasya/TÜRKİYE,
Recep ÇAKIR
Amasya/TÜRKİYE, e-posta:[email protected]
Bildiri Özeti:
Bilgisayar teknolojilerinde yaşanan gelişmeler öğrencilerin çeşitli yollarla öğrenmesini sağlamak için öğretim
planlarının yapılmasına katkıda bulunmaktadır. Bilgisayar teknolojilerindeki ilerlemelerle birlikte animasyon,
grafik, metin ve ses gibi multimedya araçlarının eğitim ortamlarında kullanımı artmaktadır (Daşdemir ve Doymuş,
2012). Teknolojinin eğitim ortamlarında etkin bir şekilde kullanılması bilimsel ve teknolojik gelişime öncülük
etmesi açısından gereklidir. Eğitim kurumlarının personeli eğitim teknolojilerini bilmeli ve bunları etkin bir şekilde
kullanma becerisine sahip olmalıdır (Adıgüzel ve Yüksel, 2012). Bilgi ve iletişim teknolojilerinin öğretim sürecine
dahil edilmesine yönelik çeşitli modeller geliştirilmiştir. Bu modellerdeki tanım farklılıkları dikkat çekmektedir.
Teknoloji entegrasyonunu; bazı modeller teknolojik araç gereçlerin öğrenme ortamını zenginleştirmesi, bazı
modeller öğrenci öğrenmesini kolaylaştırması, bazı modeller teknolojiyi eğitim programının bir parçası ya da
teknolojinin öğretmen tarafından etkin kullanılması şeklinde tanımlamaktadır
(Mazman&Usluel, 2011). Bu
modellerden Teknoloji Pedagoji ve Alan Bilgisi (TPAB) Modeli öğretmen yeterlikleri üzerine (Misra ve Koehler,
2005), Pedagoji, Sosyal Etkileşim ve Teknoloji Jenerik Modeli araç-gereçlerin yararlı kullanımına (Wang, 2008),
Samr Modeli öğretimin kalitesinin artırılması için teknolojik araçların nasıl verimli kullanılması gerektiğine
(Puentadura, 2008), Durumlu Teknoloji Entegrasyonu (Brush, 2010) ve Beş Aşamalı Bilgisayar Teknolojileri
Entegrasyonu Modeli (Toledo, 2005) öğretmen yetiştirme üzerine odaklanmaktadır. Bu çalışmanın amacı
literatürde var olan teknoloji entegrasyon modellerinin incelenerek, Teknoloji Entegrasyon Matrisi’nin (TIM)
diğer benzer modellerden benzer ve farklı yönlerinin ortaya çıkarılmasıdır. Çalışmanın yöntemi literatür taraması
modelindedir. Teknoloji entegrasyon matrislerinin genel şemasına bakıldığında iki boyutlu bir yapısı vardır.
Birinci boyut öğrenmenin karakteristiği, ikincisi teknoloji entegrasyonunun seviyeleridir. Öğrenme
karakteristiğine bakıldığında; aktif, işbirlikli, yapılandırmacı, gerçekçi ve amaca yönelik öğrenme özellikleri
içermektedir. Teknoloji entegrasyonu seviyelerine bakıldığında giriş, benimseme, uyma, katma, dönüşüm olmak
üzere beş basamak içerir. Teknoloji entegrasyon seviyesi ve öğrenme karakteristiğinin kesişmesi sonucu oluşan
hücrelerde teknoloji kullanımının nasıl olması gerektiğiyle ilgili göstergeler yer almaktadır. Göstergeler öğretmen,
öğrenci ve öğrenme ortamı olarak üç başlık altında belirlenmiştir. Teknoloji entegrasyon matrisinde diğer
modellerde olduğu gibi entegrasyon seviyeleri yer almaktadır. Fakat teknoloji entegrasyon matrisinde diğer benzer
modellerden farklı olarak entegrasyon seviyeleri öğrenme özelliğine göre düzenlenmektedir. Örneğin TPAB
modeli teknoloji entegrasyonu için öğretmenlerin sahip olması gereken özellikleri belirlerken öğrenme
karakteristiğine fazla vurgu yapmadığı görünmektedir. TIM’de teknolojinin etkili kullanımı için öğretmen ve
öğrencilerin hangi teknolojileri nasıl kullanması gerektiği detaylandırılır. Ayrıca TIM modeli teknolojinin
entegrasyonuna yönelik sınıf içi uygulamalara odaklanmaktadır. Dolayısı ile TIM modelinin benzer diğer
modellere göre daha geniş kapsamlı olduğu söylenebilir.
Anahtar Sözcükler: Teknoloji entegrasyonu, teknoloji entegrasyon modelleri, teknoloji entegrasyon matrisi
142
Oyunlaştırmanın Motivasyona ve Derse Katılıma Etkileri
Ayça FİDAN
Uludağ Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Bursa/ TÜRKİYE,
Semiral ÖNCÜ
Uludağ Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Bursa / TÜRKİYE,
Bildiri Özeti:
Oyunlaştırma, oyunlarla ilgili bir kavramdır. Genellikle de kullanıcının sisteme motive olmasını ve katılımını
sağlamak amacıyla oyun unsurlarının kullanılmasını ifade eder (Kapp, Blair & Mesch, 2013). Kapp’in (2012)
tanımına göre oyunlaştırma, kullanıcı motivasyonunu sağlamak, öğrenmeyi oluşturmak ve katılımı artırmak
amacıyla oyun mekaniklerinin, oyun düşüncesi ve estetiğinin bir arada kullanılmasıdır. Oyunlaştırma çeşitli
alanlarda kullanılmaktadır. Bunlardan biri de eğitimdir. Literatür incelendiğinde birçok araştırma oyunlaştırma
ilkelerinin eğitim ortamlarına uygulanması yoluyla öğrencinin katılım (de Rocha Seixas, Gomes ve Melo Filho
2016; O’Donovan, Gain ve Marais, 2013) ve motivasyonunun (Dominguez ve diğerleri, 2013; Hakulinen, Auvinen
& Korhonen, 2015; Richter, Raban ve Rafaeli, 2015) olumlu yönde etkilenebileceğini ortaya koymuştur. Bu
araştırmanın amacı geleneksel ve oyunlaştırma yöntemi ile üniversitede işlenen derslerin katılım ve motivasyon
açısından karşılaştırılmasıdır. Özellikle üniversite öğrencilerinin derslere yeterince motive edilemediği, bu nedenle
de aktif katılım göstermedikleri düşünüldüğünde, eğitim sürecinde oyunlaştırma ilkelerinden faydalanmanın bu
konuda katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Bu araştırma Eğitimde Grafik ve Canlandırma adlı ders kapsamında
yürütülmüştür. Bu ders iki şubede iki farklı öğretim elemanı ve farklı öğretim stratejileriyle işlenmiştir. Dönem
başında öğrenciler kendi programlarına uygun olan şubeyi seçmişlerdir. Bu araştırmanın deseni zayıf deneysel
araştırma türlerinden statik grup karşılaştırmalı desendir. Oyunlaştırmanın kullanıldığı grup deney, diğer grup
kontrol grubu olarak belirlenmiştir. Deney grubunda Scratch kontrol grubunda ise Photoshop programları
kullanılmıştır. Aynı dersi alan fakat farklı içeriklerle işlenen derslerdeki öğrencilerin genel katılım ve motivasyon
durumları arasında bir fark olup olmadığı uygulanan ölçekler yardımıyla kıyaslanmıştır. Başlangıçta gruplar
arasında fark olup olmadığını değerlendirmek için Eğitimde Grafik ve Canlandırma dersini alan öğrencilerin
tamamının aldığı Programlama Dilleri dersi için de katılım ölçeklerini doldurmaları istenmiştir. Süreç sonunda
öğrencilerden motivasyon ve katılım ölçekleriyle veriler toplanmıştır. Verilerin analizinde verilerin normal
dağılım göstermediği tespit edilmiş bu nedenle de grupları karşılaştırmak için Mann Whitney U testi kullanılmıştır.
Analizler sonucunda motivasyon ve katılım açısından öğrenciler arasında herhangi anlamlı bir farka
rastlanmamıştır. Süreç sonunda öğretim elemanlarının görüşleri incelendiğinde ise Photoshop dersine devam
konusunda aksaklıklar yaşanmıştır. Ödevlerin yapılması konusunda öğrenciler pasif davranmıştır. Fakat
oyunlaştırma dersi için öğrencilerin büyük bir bölümünün derse hiç devamsızlık yapmadan devam ettiği
belirlenmiştir. Ayrıca deney grubunun derste çok eğlendiği, derse motivasyon ve katılımın yüksek olduğu
belirlenirken, kontrol grubunda öğrencilerin derslere çok fazla katılmadığı belirlenmiştir. İdeal şartlar altında
karşılaştırılan iki dersin aynı ders olması ve birbirlerinden oyunlaştırma haricinde herhangi bir şekilde farklılık
göstermemeleri beklenirdi. Bununla beraber araştırma olanakları dâhilinde, farklı derslerde farklı öğretim
teknikleri ve farklı ders içerikleri uygulanmak durumunda kalınmıştır.
Anahtar Sözcükler: oyunlaştırma, oyunlaştırma ve katılım, oyunlaştırma ve motivasyon, eğitimde oyunlaştırma
143
Öğretmen Adaylarının Öğretimde WebQuest Kullanımına Yönelik Algılarının İncelenmesi 8
Cumali ÖKSÜZ
Adnan Menderes Üniversitesi, Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü, Aydın / TÜRKİYE,
Sanem UÇA
Ordu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümü, Ordu / TÜRKİYE,
Bildiri Özeti:
Günümüz sınıfları öğretmen merkezli ve ders kitaplarının hakim olduğu sınıflardan internet destekli sınıflara
dönüşmüştür. Dolayısıyla öğrenciler internet kaynaklarından güvenilir bilgileri sağlayacak yararlı kaynakları
edinmek; öğretmenler de kendi rehberliklerinde internetin etkin olarak kullanıldığı öğretim materyallerini
geliştirmek durumundadır. İnternetin öğretimde etkili olarak kullanıldığı ve öğrencilerin güvenilir internet
kaynakları ile çalışarak elde ettiği bilgileri içeren sorgulamaya dayalı öğrenme yöntemlerinden birisi 1995 yılında
Bernie Dodge tarafından geliştirilen WebQuest modelidir. Bu araştırmada öğretmen adaylarının öğretimde
WebQuest kullanımına ilişkin algılarının incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada genel tarama yöntemlerinden
betimsel tarama modeline yer verilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu 270 öğretmen adayı oluşturmaktadır.
Araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından geliştirilen “WebQuest Kullanımına İlişkin Algı
Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırma bulguları değerlendirildiğinde öğretmen adaylarının WebQuest’in genel
özellikleri, öğrenciye ve öğretmene kazandırdıkları ve öğrenme-öğretme sürecine etkilerine ilişkin algılarının
yüksek düzeyde olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Sözcükler: webquest, öğretmen adayı, algı.
8
Bu çalışma TÜBİTAK (Proje Nu: 107K412) tarafından desteklenmiştir.
144
Bilimsel Araştırma Projesi (BAP) Destekli Eğitim Teknolojileri Doktora Tezlerinin İçerik Analizi (20102015)
Demet H. ÖZERBAŞ SOMUNCUOĞLU
Gazi Üniversitesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara/Türkiye
Emre BAYSAN
Afyon Kocatepe Üniversitesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Afyon/Türkiye
Engin BAYRA
Sinop İl Milli Eğitim Müdürlüğü AR-GE Birim Koordinatörü, Sinop/Türkiye
Mümin KARAMISIR
Dil Okul Ankara Temsilcisi, Ankara/Türkiye, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu araştırma çalışmasında, ülkemizde eğitim teknolojisi konuları içerikli doktora tezleri incelenmiştir. Yüksek
Öğretim Kurumu (YÖK)’ün ulusal tez arama sayfasında 2010-2015 yılları arasında üniversitelerin Eğitim
Bilimleri ve Sosyal Bilimler Enstitüsüne bağlı Ana Bilim Dallarında “Teknoloji” içerikli yayımlanan 385 doktora
tezi incelenmiştir. Bu tezlerden bilimsel araştırma proje desteği alan 41 doktora tezi, “Eğitim Teknolojileri Yayın
Sınıflama Formu”ndan oluşturulan Tarama Formu kullanılarak incelenmiştir. Bu form ile doktora tezleri;
Araştırma Sorusu, Bağımlı-Bağımsız Değişkenler, Tez Türü, Konusu, Yöntemi, Veri Toplama Araçları,
Örneklem, Veri Analiz Yöntemi, Bulgular, Tartışma, Sonuç ve Öneriler başlıklarında incelenerek veriler
toplanmıştır. Elde edilen veriler içerik analizi yapılarak eğitim teknolojisi alanında yazılan tezlerin eğilimleri
belirtilmiştir.
Anahtar Sözcükler: eğitim bilimleri, doktora tezleri, teknoloji, içerik analizi.
145
Durumlu Öğrenme Ortamını Desteklemek Amacıyla Geliştirilen Mobil Kelime Öğrenme Sisteminin
İngilizce Öğrenenler Tarafından Değerlendirilmesine Yönelik Nitel Bir Çalışma
Çiğdem UZ BİLGİN
Yıldız Teknik Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, İstanbul /
S. Tuğba TOKEL
Şenöm Tuğba YALÇIN
Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Yabancı Diller Eğitimi Bölümü, Ankara / TÜRKİYE,
Bildiri Özeti:
Durumlu Öğrenme Kuramı’na (Situated Learning Theory) göre öğrenme gerçek ortama, bağlama ve kültüre
konumlandırıldığında gerçekleşebilir. Bilgi kullanıldığında, başka durumlara transfer edilebildiğinde gerçek
öğrenmeden bahsedilebilir. Bu amaçla bu çalışmada, İngilizce hazırlık öğrencilerinin İngilizce kelime öğrenimine
yönelik durumlu öğrenme ortamını desteklemek amacıyla mobil bir sistem geliştirilmiştir. Öğrenciler, Ortadoğu
Teknik Üniversitesi Uygulamalı Bilim Merkezi’nde bulunan interaktif deneyleri bu mobil sistem aracılığıyla
gerçekleştirmişlerdir ve bu sistem aracılığıyla bağlamsal kelime öğrenmeleri desteklenmiştir. Çalışmanın amacı,
beş haftalık deney sürecinde, durumlu öğrenme ortamında mobil sistemin etkisini, kullanışlılığını ve öğrencilerin
bağlamsal kelime öğrenme süreçlerine katkısını incelemektir. Deneyler sonunda öğrencilerle yüz yüze görüşmeler
yapılmış ve görüşler doğrultusunda farklı öneriler getirilmiştir.
Anahtar Sözcükler: durumlu öğrenme kuramı, mobil öğrenme, kelime öğrenme, yabancı dil öğrenimi
146
2003-2015 Yılları Arasında Öğretim Teknolojileri Alanında Yazılmış Doktora Tezlerinin İçerik Analizi
Ersin KARA
Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara/
Sezin EŞFER
Mustafa GÜLEÇ
Seçil TISOĞLU
Kadir Yücel KAYA
Bildiri Özeti:
Bu çalışmanın amacı Öğretim Teknolojileri alanında yapılmış doktora tezlerini konuları, araştırma amaçları ve
yöntemleri, toplanan veri türleri, örneklem özellikleri ve örneklem belirleme türleri gibi açılardan incelemek ve
genel eğilimleri tespit etmektir. Bu amaçla, 2003-2015 yılları arasında YÖK tez veri tabanında kayıtlı veya
Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi (BÖTE) / Eğitim Teknolojileri (ET) doktora programı bulunan
üniversitelerin web sitelerinde yer alan ilgili tüm doktora tezleri taranmıştır. Elde edilen tezlerden erişilebilir
olanları içerik analizi yöntemiyle incelenmiş ve aşağıda belirtilen araştırma sorularına yanıt aranmıştır:
Ülkemizde Öğretim Teknolojileri alanında yazılmış doktora tezlerinde,
a. Hangi konular tercih edilmiştir ve bunların yıllara / üniversitelere göre dağılımı nasıldır?
b. Hangi araştırma metotları tercih edilmiştir ve bunların yıllara / üniversitelere göre dağılımı nasıldır?
c. Hangi veri türleri toplanmıştır?
d. Hangi örneklem ve örnekleme metodu ile çalışılmıştır?
Araştırmanın kapsamını belirlemek amacıyla, araştırmacılar tarafından üç adet ölçüt belirlenmiştir:
1. YÖK veri tabanında ulaşılabilen ilk doktora tezinden (2003) itibaren 2015 de dâhil olmak üzere BÖTE ve ET
alanında doktora programı olan tüm üniversitelerin (Ankara Üniversitesi, Anadolu Üniversitesi, Atatürk
Üniversitesi, Gazi Üniversitesi, Hacettepe Üniversitesi, Marmara Üniversitesi ve Orta Doğu Teknik
Üniversitesi) tezleri araştırma kapsamındadır.
2. İçerik analizine dâhil edilecek tezlerin YÖK veritabanı, yazıldığı üniversitenin web sitesi ya da arama
motorlari aracılığıyla tam haline ulaşılabiliyor olması gerekmektedir (tezler çevrimiçi erişime açık olmalıdır).
3. Alandaki bütün tezlerin tarandığından emin olmak için, danışman bazında yürütülen tezler, üniversite
sayfasında belirtilen tezler, mezunlar sayfasındaki isimler ve YÖK veri tabanında ulaşılan bilgiler
karşılaştırılmıştır.
Araştırma sorularına cevap verebilmek için incelenen faktöre göre sınıflandırma yapılırken sadece tez
yazarının kendi ifadesi temel alınmış ve herhangi bir yorumlamaya gidilmemiştir. Ayrıca tezlerin başlık, özet,
kuramsal çerçeve, yöntem ve bulgular bölümleri incelenmiştir. Gerekli bilgiye ulaşılamadığında; tüm belge içinde
belirlenen anahtar kelimelerle, Türkçe ve İngilizce arama yoluna başvurulmuştur. Tez içerisinde ulaşılmak istenen
bilgiye bu yolla da ulaşılamadığında, ilgili faktör “belirtilmemiş” olarak kategorize edilmiştir. Bu bağlamda
toplanan tüm veriler betimsel istatistik yöntemleriyle analiz edilmektedir. Ön araştırma bulgularına göre; araştıma
yöntemi açısından en çok karma ve deneysel yöntemin tercih edildiği, toplanan veri türü olarak sıklıkla nicel ve
nitel verilerin birlikte toplandığı gibi sonuçlara ulaşılmıştır. Bu çalışma ülkemizde Öğretim Teknolojileri
alanındaki doktora tezlerinin günümüze kadar oluşturduğu genel resmi göstermesi ve böylece araştırmacıların
farklı araştırma sorularıyla alandaki çalışılmamış konu ve yöntem uygun çalışma kurgulamalarına olanak
sağlaması açısından önem teşkil etmektedir. Öte yandan tespit edilen eğilimlerin incelenmesi alandaki doktora
eğitiminin içeriği hakkında önemli bilgiler sağlayabilir. Üniversiteler, danışmanlar ve yıllar bazındaki değişimler
ise daha yerel düzeydeki eğilimler hakkında fikir verebilir.
Anahtar Sözcükler: doktora tezleri, öğretim teknolojileri, eğitim teknolojileri, bilgisayar ve öğretim teknolojileri,
araştıma yöntemleri, araştırma eğilimleri.
147
Klinik Danışmanlık Modeli: Öğretmen Adayı Yetiştirme Sürecinde Yardımcı Bir Model
Şehnaz BALTACI GÖKTALAY
Uludağ Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Bursa / TÜRKİYE,
Bildiri Özeti:
1997 yılında yapılan eğitim reformu ile, öğretmen eğitimi müfredatında düzenlemeler yapılarak 1998 yılında
uygulamaya konulmuştur. Öğretmenlik Uygulaması dersleri daha sistematik ve standart hale getirilmeye
çalışılmıştır. Fakat uygulama sırasında hem öğretmen adayları, hem uygulama öğretmenleri hem de üniversitedeki
danışmanlar tarafından bazı problemlerin yaşandığı görülmüştür. Bu problemlerin; verilen dönütlerin kalitesi,
uzunluğu ve çeşidi, uygulamadaki paydaşların konu ile ilgili eğitimleri ve yapılan karşılıklı görüşmelerin
yetersizliği gibi alanlarda olduğu belirlenmiştir. 2012-2015 yılları arasında yürütülen bir TÜBİTAK projesi ile
öğretmenlik uygulamasındaki bu problemleri çözmeye yönelik yeni bir model -Klinik Danışmanlık Modeli
(KDM)- uygulanmış ve öğretmen adaylarının gelişim süreçleri incelenmiştir. Bu modelin sürdürülebilirliğinin
sağlanması amacıyla, 2015 yılından itibaren Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi anabilim dalındaki bir
yüksek lisans dersi kapsamında, dersi alan beş öğrenci mentor olarak eğitilerek, öğretmen adayları, mentorler ve
uygulama okullarındaki öğretmenler ile KDM uygulanmış ve mentorlerden 10 hafta boyunca yansıtmacı raporlar
tutmaları istenerek hem kendilerinin hem de öğretmen adaylarının gelişimleri takip edilmiştir. Çalışma sonuçları
öğretmen adaylarının öğretmenlik uygulaması dersi boyunca yaşadığı gelişim sürecini göstermektedir.
Anahtar Sözcükler: öğretmenlik uygulaması, klinik danışmanlık modeli, KDM, öğretmen adayı yetiştirme
148
Bilgisayar Destekli Fen Öğretimi ile İlgili Yapılmış Çalışmaların İncelenmesi
Vildan DONMUŞ
Fırat Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Elazığ/TÜRKİYE,
M. Burak AYGAN
Fırat Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ/TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu çalışmanın amacı; ulusal ve uluslararası dergilerdeki makaleler, YÖK veri tabanındaki lisansüstü tezler ve
kongre ve sempozyumlar da sunulan bildirilerden bilgisayar destekli fen bilgisi öğretimi araştırmaların
değerlendirilmesidir. Bu amaçla, 2016 yılı kapsamında belirlenen tarama alanlarında 2006-2015 yılları arasında
bilgisayar destekli fen öğretimi ile ilgili yayınlanmış makaleler, tezler ve bildiriler içerik analizi yöntemiyle
incelenmiştir. Bu tarama alanlarındaki yayınların taranmasında “bilgisayar destekli eğitim, bilgisayar destekli
öğretim” anahtar sözcükleri kullanılarak ulaşılan çalışmalardan fen bilgisi öğretimi ile ilgili olanlar ayıklanmıştır.
Bu bağlamda bilgisayar destekli fen bilgisi öğretimiyle ilgili incelenecek yayınlarda standart oluşturmak amaçlı
bir form geliştirilmiş, toplanan veriler, betimsel istatistikî yöntemlerle analiz edilmiştir. Araştırma sonucuna göre,
bilgisayar destekli fen öğretimi ile ilgili yayınlarda 2010 yılında artış görülmektedir. Araştırma konusu olarak
öğrenci başarısı, ders konusu olarak fizik dersi konuları tercih edilmektedir. Araştırmalarda daha çok nicel
yöntemlerden öntest- sontest kontrol gruplu desen kullanılırken, örneklemde daha çok 51-100 kişi arasındaki
örneklem dağılımının tercih edildiği görülmektedir. Veri toplama aracı olarak ise başarı testlerinin kullanıldığı
sonucuna ulaşılmıştır. Veri analizi yöntemlerinden nicel yöntemlerden t-testi, nitel yöntemlerden ise içerik
analizinin daha çok kullanıldığı dikkat çekmektedir. Öğrenme kuram, model ve tekniklerinden 5e modeli
kullanılırken, bilgisayar desteği olarak eğitsel yazılımlardan faydalanılmaktadır.
Anahtar Kelimeler: bilgisayar destekli eğitim, bilgisayar destekli öğretim, bilgisayar destekli fen öğretimi, içerik
analizi
149
Yeni Trend Teknolojilerin Eğitimle Bütünleştirilmesi
Erkan TAŞKIN
Fatih Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, İstanbul / TÜRKİYE,
Nilgün AKAL
Merve ÖZEL
İsa KIZILDEMİR
Bildiri Özeti:
Bilgi ve iletişim teknolojilerinin hızla gelişmesi, eğitim alanında kullanılan yöntemlerin de değişmesini zorunlu
kılmıştır (Gençer, Gürbulak, Adıgüzel , 2014). Eğitimde teknoloji kullanımının katlanarak büyümesi, ilgi alanı
"Eğitim Teknolojileri" olan araştırmacıların dikkatini çekmekte ve bu bağlamda uzaktan eğitim, simülasyonlar,
eğitsel oyunlar, sanal gerçeklik, karma eğitim ve ters yüz eğitim kavramları öne çıkmaktadır (Küçük, Aydemir,
Yıldırım, Arpacık, & Göktaş, 2013). Teknoloji; iş hayatından ticaret hayatına, sağlık sektöründen eğlence
sektörüne kadar toplumun her alanında olduğu gibi eğitim ve öğretim alanında da güçlü ve yadsınamaz bir etkiye
sahiptir. Bu makalenin amacı, eğitim döngüsündeki yeni teknolojik trendleri tanıtmak ve bu teknolojilerin
öğrenme ve öğretme yöntemlerine etkisini ortaya çıkarmaktır. Yeni mobil cihazlar (ör. akıllı telefonlar ve tabletler)
ve mobil arttırılmış gerçeklik gibi iç ve dış mekan uygulamaları, öğrencinin öğrenme isteğini ve derse katılımını
arttırmaktadır. Yeni nesil oyun konsollarındaki gibi hareket sensörü ve görüntü tanıma teknolojileri daha doğal
etkileşimlere olanak sağlamaktadır. Bu teknolojiler son kullanıcılara da bilgisayar temelli sistemler ile etkileşim
içinde olma imkanı sunmaktadır (Martin et al., 2011).
Anahtar sözcükler: eğitimle teknolojinin bütünleştirilmesi, yeni trend eğitim teknolojileri, uzaktan eğitim, tersyüz eğitimi, karma eğitim.
150
Simetri Konusunda Hazırlanan Bilgisayar Destekli Öğretim Materyaline Karşı Öğretmen Görüşleri
Ebru GÜVELİ
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü Rize/TÜRKİYE,
Seçil DURMUŞ
Cumhuriyet Ortaokulu Rize/ TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Eğitim bir ülkenin gelişmesinde en önemli unsurların başında gelmektedir. İnsanları ilgilendiren ve
vazgeçilemeyen bir kavramdır. Gelişen teknolojiye bireylerin ayak uydurmasının yanı sıra bireylere verilen
eğitimde gelişen teknolojiyle beraber değişmekte ve gelişmektedir. Bilgilerin öğrencilere direk aktarılması yerine
öğrencilerin eğitim sürecinde aktif rol edindikleri, keşfederek, yaparak ve yaşayarak bilgilerin öğrenciler
tarafından yapılandırıldığı bir eğitim ortamı sağlanmalıdır. Öğretmenin bu öğrenme ortamında rehber konumda
olması öğrenciyi ulaşılması gereken hedefe doğru bir şekilde götürmesi önem arz etmektedir. Teknolojinin eğitim
ortamlarında kullanılmaya başlanmasıyla birlikte matematik alanında da birçok yeniliği beraberinde getirmiştir.
Matematik derslerinde bilgisayarın girmesiyle beraber kullanılmakta olan araç ve gereçler (kağıt, kalem, tahta,
tebeşir vb.) değişime uğramıştır. Bu sayede eğitim öğretim ortamlarında zengin bir materyal içeriği sağlanmıştır.
Matematikteki statik öğrenme süreci bilgisayar destekli öğretim materyalleriyle dinamik bir içeriğe kavuşmuştur.
Dinamik sayesinde öğrenme ortamları daha öğrencileri de eğitimin bir parçası haline getirmektedir. Bu sayede
öğrencilerin derse aktif bir şekilde katılımı sağlanarak ders içinde motivasyonu güçlenir. Bilgisayar destekli
öğretim materyalleri öğrencilere kendi öğrenme hızına göre bir öğrenme ortamı sağlamaktadır. Öğrencilere kendi
ihtiyaçları doğrultusunda eğitim imkanı sunar. Öğrencilere istediği kadar tekrar etme olanağı sağlar. Anında dönüt,
düzeltme ve pekiştirme yaparak tam öğrenme gerçekleşir. Dersler bilgisayar destekli öğretim sayesinde daha
zevkli ve eğlenceli bir hale getirilir. Bilgisayar destekli öğretim matematik alanında olduğu kadar geometri
alanında da etkin bir yere sahiptir. Geometri günlük hayatta karşımıza çıkan, insanların ilgisini çeken bir ve soyut
düşünmeyi geliştiren bir matematik dalıdır. Geleneksel öğretimde kullanılan araç ve gereçler bu soyut kavramları
somutlaştırmada yetersiz kalmaktadır. Bilgisayar destekli matematik öğretimi bu eksikliği gidermede büyük bir
rol oynamaktadır. Bilgisayar destekli matematik eğitiminde yapılan çalışmalarına bakıldığında birçok matematik
konusunun bilgisayar destekli öğretim materyalleriyle öğretilmesinde etkili ve başarılı sonuçlara ulaşıldığı
görülmüştür. Ancak simetri konusuyla ilgili yapılan çalışmalara rastlanmamıştır. Bu çalışmada 3 DS Max
animasyonlarıyla simetri konusunda öğretim materyalleri hazırlanmıştır. Bu materyallerin kullanılabilirliğinin
değerlendirilmesi konusunda öğretmen görüşlerine başvurulmuştur. Çalışmanın örneklemini Rize ilinde görev
yapmakta olan 10 öğretmen oluşturmaktadır. Öğretmenlerle yapılan görüşmeler yarı yapılandırılmış mülakatlar
yoluyla gerçekleştirilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Bilgisayar Destekli Matematik Öğretimi, Simetri, 3DS Max Animasyonları
151
Milli Eğitim Bakanlığı Tarafından Hazırlanan V Sınıf Uygulamasının Kullanılabilirlik Analizi
Mustafa SARITEPECİ
Hatice DURAK
Bildiri Özeti:
FATİH projesi kapsamında öğrencilere ve öğretmenlere tablet PC dağıtımlıya 2012 yılında başlanmıştır.
Tabletlerin ders içinde daha aktif olarak kullanılmasına yönelik olarak MEB tarafından V sınıf uygulaması
geliştirilmiştir. Bu uygulamayla amaç öğretmen tabletlerinin öğrenci ve etkileşimli tahtayla bağlantı kurup ders
içinde tablet PC’lerin etkin olarak kullanımını sağlamaktır. Bu uygulamaya yönelik eğitimlerinde yer aldığı
“FATİH Etkileşimli Sınıf Yönetimi” hizmet-içi eğitim kursu MEB tarafından öğretmenlere uzaktan eğitim olarak
verilmeye başlanmıştır. Bu çalışmada V sınıf uygulamasının sınıf içi uygulama da etkililiğini belirlemek için
kullanılabilirlik çalışmaları yapılmıştır. Çalışmada kullanılabilirlik testi “FATİH Etkileşimli Sınıf Yönetimi”
hizmet-içi eğitimini almış olan 10 öğretmenin katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Bu kursa katılan öğretmenlerin
seçilme nedeni V sınıf uygulamasının kullanımında ön bilgi gerektirmesidir. Araştırmada elde edilen sonuçlar
kullanılabilirlik açısından Nielsen’in kullanılabilirliği ifade ederken kullanmış olduğu 5 ilke (faktör) çerçevesinde
ele alınarak değerlendirilmiştir.
Anahtar Sözcükler: V sınıf uygulaması, kullanılabilirlik testi, V sınıf uygulamasının kullanılabilirliği
152
Eğitsel Dijital Oyunlarda Bilgi-İşlemsel Düşünme: Bir Ölçme Aracı Geliştirme Çalışması
Ulaş İLİC
Ufuk TUĞTEKİN
Halil İbrahim HASESKİ
Celal Bayar Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Manisa /
Bildiri Özeti:
Bilgi ve iletişim teknolojileri gün geçtikçe yaşamımızın her alanında etkisini gösteren vazgeçilmez araçlar
haline gelmektedir. Teknolojinin söz konusu etkisi insanların yaşam biçimlerinin, değer yargılarının ve sosyal
ilişkilerinin şekillenmesinde rol oynamaktadır. Bu sürece paralel olarak daha da karmaşık hale gelen toplumsal
alışkanlıklar ve beraberinde ortaya çıkan sorunlar, etkili düşünme ve karar verme süreçlerinin de bir dönüşüm
geçirmesine neden olmaktadır. Bu dönüşüm kapsamında öğrenmeyi gerçekleştirmede gerekli ve güçlü bir
altyapının oluşturulması düşüncesi, bilgi-işlemsel düşünme kavramının ortaya çıkmasını sağlamıştır. Bilgiişlemsel düşünme, gerekli bilgi işleme araçlarından da faydalanılarak, bilginin ve uygulama becerilerinin
karşılaşılan problem durumlarının çözümüne yönelik olarak etkili bir biçimde kullanılmasını temel alan bir
düşünme biçimi olarak ifade edilmektedir. Çağımızda, bilgi-işlemsel düşünme becerilerinin öğrencilere
kazandırılması amacıyla kullanılabilecek araçlardan birinin, eğitsel dijital oyunlar olduğu söylenebilir. Eğitsel
dijital oyunlar eleştirel düşünme, karar verme, problem çözme ve güdülenmeyi sağlama gibi önemli özelliklere
sahip olmaları nedeniyle, bilgi-işlemsel düşünme becerisinin bireylere kazandırılması konusunda dikkat çeken
araçlardır. Alanyazında eğitsel dijital oyunlar ile bilgi-işlemsel düşünme becerisini bir arada konu edinen birçok
araştırma olmasına rağmen, eğitsel dijital oyunların bilgi-işlemsel düşünme becerisini kazandırma konusundaki
niteliklerini değerlendirmeye yönelik bir ölçme aracının olmadığı görülmektedir. Bu nedenle önceden tasarlanmış
ve gelecekte tasarlanacak olan eğitsel dijital oyunların, bilgi-işlemsel düşünme bağlamında değerlendirilmesine
olanak sağlayacak bir ölçme aracının geliştirilmesi önem taşımaktadır. Bu araştırmada, eğitsel dijital oyunların
bilgi-işlemsel düşünme becerisi kazandırma konusundaki niteliklerini değerlendirmeye yönelik bir kontrol
listesinin geliştirilmesi hedeflenmiştir. Söz konusu ölçme aracının geliştirilmesinde, bilgi-işlemsel düşünmenin
ISTE ve CSTA (2016) tarafından belirlenen nitelikleri temel alınmıştır. Bu amaç doğrultusunda araştırmacılar
tarafından bir madde havuzu oluşturulmuştur. Hazırlanan madde havuzunun kapsam geçerliğinin sağlanması ve
her bir maddenin amaca hizmet etme durumlarının değerlendirilmesi için konu alanı uzmanlarından görüş
alınmıştır. Alınan uzman görüşleri doğrultusunda maddeler üzerinde gerekli düzenlemeler yapılmış ve düzenlenen
maddeler kontrol listesi formu haline getirilmiştir. Oluşturulan formun görünüş geçerliliğinin sağlanması için
tekrar alan uzmanlarının görüşlerine başvurulmuş ve bir ölçme-değerlendirme uzmanının değerlendirmesi
sonrasında veri toplama aracı pilot uygulama için hazır hale getirilmiştir. Pilot uygulamada geliştirilen maddelerin
hedef kitle tarafından açık ve net olarak anlaşılabilirliğinin test edilmesi için hazırlanan form Bilgisayar ve Öğretim
Teknolojileri Eğitimi Bölümü’nde öğrenim görmekte olan 10 lisans öğrencisine sunulmuştur. Pilot uygulama
sonrasında değerlendirme formu üzerinde gerekli düzenlemeler yapılmıştır. Söz konusu düzenlemeden sonra, aynı
bölümde öğrenim görmekte olan 10 lisans öğrencisine, bilgi-işlemsel düşünme becerilerini geliştirmeye yönelik
olarak hazırlanan bir eğitsel dijital oyun sunulmuş ve katılımcılardan bu oyunu, geliştirilen kontrol listesini
kullanarak değerlendirmeleri istenmiştir. Yapılan değerlendirme sonrasında elde edilen veriler üzerinden KR20
değeri hesaplanmış ve hazırlanan kontrol listesinin iç tutarlılığı belirlenmiştir. Çalışmanın sonunda geliştirilen
kontrol listesinin geçerli ve güvenilir bir veri toplama aracı olduğu belirlenmiş ve konu ile ilgili olarak yapılacak
ileriki araştırmalara ve uygulamalara yönelik öneriler sunulmuştur.
Anahtar Sözcükler: bilgi-işlemsel düşünme, eğitsel dijital oyunlar, eğitsel dijital oyun tasarımı ve bilgi-işlemsel
düşünme
153
Zekâ Oyunlarının Türkçe ve Matematik Derslerinde Kullanılmasının Ortaokul öğrencilerinin Problem
Çözme Becerilerine, Akademik Başarılarına ve Derse Katılımlarına Etkisi
Turgay DEMİREL
Türkan KARAKUŞ YILMAZ
Bildiri Özeti:
Eğitimin uluslararası kabul gören temel amaçlarından birisi de öğrencilerin düşünme becerilerinin
desteklenmesi ve geliştirilmesidir. Ayrıca Milli Eğitim’in genel hedefleri incelendiğinde öğrencilerin düşünme
becerilerinin gelişimine sıklıkla vurgu yapıldığı görülmektedir (MEB, 2015). Bu becerilerin gelişiminin
sağlanması için yenilikçi araç ve yöntemlere ihtiyaç vardır. Zekâ oyunları ise oluşturmacı yaklaşım ve oyun tabanlı
öğrenme bağlamında öğrenme ortamlarında kullanılabilecek yenilikçi araçlardan olduğu düşünülmektedir. Dahası,
zekâ oyunlarının öğrenme ortamlarında kullanımıyla ilgili alan yazında sınırlı sayıda ve nitelikte çalışma
bulunmaktadır. Bu çalışmanın amacı ortaokul altıncı sınıf öğrencilerinin Türkçe ve Matematik derslerinde
uygulanan zekâ oyunlarıyla öğrenme etkinliklerinin öğrencilerin algılanan problem çözme becerilerine, akademik
başarılarına ve derse katılımlarına etkisini belirlemektir. Çalışmada karma yöntemlerden çeşitleme kullanılmıştır.
Nicel verilerin toplanmasında yarı deneysel desenlerden ön test-son test eşleştirilmiş kontrol gruplu desen
kullanılmıştır. Nicel verileri destekleme ve açıklamada nitel veri toplama ve analiz yaklaşımlarından
yararlanılmıştır. Amaçsal örnekleme yöntemlerinden uygun örnekleme yöntemiyle seçilen çalışmanın örneklemi
Erzurum’da MEB’e bağlı bir ortaokuldaki 6A ve 6B sınıfı öğrencilerinden (n=48) ve bu öğrencilerin Türkçe ve
Matematik öğretmenlerinden (n=2) oluşmaktadır. Nicel veriler öğrencilerden, nitel veriler ise 2 öğretmen ve 6
öğrenciden elde edilmiştir. Veri toplama aracı olarak akademik başarı testi, problem çözme becerileri ölçeği, derse
katılım ölçeği, yarı-yapılandırılmış görüşme rehberi ve araştırmacı günlükleri kullanılmıştır. Bulgulara göre, zekâ
oyunlarıyla öğrenme etkinlikleri gerçekleştiren deney grubu öğrencilerinin akademik başarı ve algılanan problem
çözme becerisi puanlarının kontrol grubuna göre anlamlı olarak yükseldiği fakat derse katılım puanlarının deney
ve kontrol grupları arasında anlamlı olarak değişmediği belirlenmiştir. Ayrıca zekâ oyunlarıyla öğrenme
etkinliklerinin öğrencilerin akademik başarı, problem çözme becerileri ve derse katılımlarına etkisine yönelik
öğretmen görüşlerinin olumlu olduğu görülmüş, uygulama esnasında sınıf yönetiminin zorlaşması ve kuralları zor
olan bazı oyunlarda bir kısım öğrencilerin etkinliğe katılım göstermek istememesi gibi zorluklarla karşılaşıldığı
belirlenmiştir.
Anahtar Sözcükler: Zekâ oyunları, problem çözme becerisi, akademik başarı, derse katılım, ortaokul öğrencileri
154
Özel Yetenekli Öğrencilerin Teknoloji Kullanımları, Teknolojik Gelişmelere İlişkin Görüşleri Ve
Düşünceleri
İzzet KARACA
Amasya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sınıf Öğretmenliği Yüksek Lisans Programı, Amasya/
Recep ÇAKIR
Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Bölümü, Amasya/TÜRKİYE,
Özet:
Özel yetenekli bireyler toplumların gelişmesinde, çağ atlamasında çok önemli bir role sahiptir. Onların
hayalleri, hedefleri aslında toplumun ne kadar gelişeceğini göstermektedir. İçerisinde bulunduğumuz 21. yüzyıl,
teknolojik imkânların hayatın her anında yer aldığı, toplumu adeta görünmeyen bir ağ ile çevrelediği bir zamandır.
Özel yetenekli bireylerin teknolojiye bakış açısı, kullanım amaç ve düzeyleri ile kullanım sıklıklarının
belirlenmesi, teknolojinin ne kadar gelişebileceği hakkında bize fikir verebilir. Son yıllarda gerek resmi gerekse
özel kurum ve kuruluşlar özel yetenekli bireyleri tesbit edip, onların yeteneklerini çeşitli alanlara kanalize
etmektedirler. Bu alanların başında ise teknoloji gelmektedir. Bu çalışmada Bilim ve Sanat Merkezlerinde eğitim
gören özel yetenekli bireylerin İnternet Kullanımına Yönelik Görüşleri, Teknolojiye Karşı Tutumları,
belirlenmeye çalışılmıştır. Bu çalışmada teknolojiye karşı görüş ve tutumlarda epistemolojik inançların
araştırılmasını önemli görülmektedir. Bu çalışma nicel araştırma yöntemlerinden tarama yöntemi ve ilişkisel
yönteme göre modellenmiştir. Çalışmanın katılımcılarını Bilim Sanat Merkezlerinde eğitim gören 93 kız 108 erkek
olmak üzere toplam 201 öğrenciden oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı ise ‘Duyuşşal Tutum Ölçeği’dir.
Çalışma sonuçlarına göre katılımcıların teknolojik araçları daha çok eğlence amaçlı kullandıkları ortaya çıkmıştır.
İnternette ilgilerini serüven ve zeka kullanımı gerektiren uygulamaların çektiği görülmüştür. Katılımcılar sosyal
medya tercihlerinde ilk sırada Youtube yer alırken ikinci sırada Whatsappyer almıştır. Katılımcıların çoğu
teknolojiyi geleceğin konusu olduğunu ve ülkemizin geleceği için yararlı olduğunu belirtmişlerdir. Katılımcıların
teknoloji alanında bir işlerinin olmasının hoşlarına gideceğini ve teknolojinin geleceğin konusu olduğunu
belirtmişlerdir.
Anahtar Kelimeler:Özel Yetenek, Teknoloji, İnternet, Bilim, Sosyal Medya
155
Integration of Science Education and Computational Thinking
Serkan SEVİM
Pamukkale University, Education Faculty, Department of Science Education, Denizli / TÜRKİYE,
e-mail: [email protected]
Hüseyin ÖZÇINAR
Pamukkale University, Education Faculty, Department of Computer and Instructional Technologies, Denizli /
TÜRKİYE, e-mail: [email protected]
Osman SİNECEN
Mahmut SİNECEN
Adnan Menderes University, Engineering Faculty, Department of Computer Engineering, Aydın / TÜRKİYE,
Abstract
Computational Thinking, which has an analytical perspective about understanding of human behavior, system
design and problem-solving. It is thought that Computational Thinking has fundamental importance for solving
problems, reasoning and modeling in the different areas such as science and mathematics. If the type of Science
Education has been investigated, opinion of the integration of Computational Thinking and Science Education is
widely discussed. One of the main reasons for this opinion is often used in computer science to solve real-life
problems and the intertwining of the two areas. Another reason, to teach with the computational thinking and
complex science problems was easier than it is taught individually, and, it allows people to learn more deeply the
contents of science education (Blikste and Wilensky, 2009; Hambrusch, Hoffmann, Korba, Haugen, and Hosking,
2009, Kynigos, 2007). Another reason, applications are disconnected from real life in the event which aimed to
teach Computational thinking alone. Moreover, proposed reason is that science education provides a realistic
context for these applications. In this way, it is expected that students can better prepare them for careers related
to both of science and computer (Margolis and Fisher, 2002). In this context, it is expected to continue increasing
the academic debate on the integration of science education and computational thinking in the future in Turkey.
The aim of this study is to determine opinions about the integration of science education and computational
thinking of the faculty members working in the field of science education. For this purpose, semi-structured
interviews had been made with 12 faculty members who are determined by the Purposive Sampling method and
interview texts were analyzed using content analysis method.
Key Words: science education, computational thinking
156
Developing and Analyzing of Distance Learning Infrastructure According to Adnan Menderes University
5(I) Courses
Mahmut SİNECEN
Adnan Menderes University, Engineering Faculty, Department of Computer Engineering, Aydın / TÜRKİYE,
Fatma SİNECEN
Adnan Menderes University, Aydın / TÜRKİYE, e-mail: [email protected]
Osman SİNECEN
Serkan SEVİM
Pamukkale University, Education Faculty, Department of Science Education, Denizli / TÜRKİYE,
Abstract
The different models has led to occur on education because of transferring, using, accessing, and sharing of
knowledge. Today, distance education model is the most important and effective use in these models. The lack
of teaching staff and limited the field of education areas is the most important factor in the use of distance
education model. Therefore, required courses (Ataturk's Principles and History of Turkish Language, Foreign
Language) which are Law 5 (I) of 2547 under Article has been transferred to the distance education system
instead of formal education in the Adnan Menderes University. In this article, requirements, using reasons and
analyzing of the results of this model are given.
Keywords: distance education, ınfrastructure, 5 (ı) courses
157
Liseli ve Üniversiteli Gençlerde İnternet Bağımlılığı: Bazı Psikolojik, Sosyal ve Kişisel Değişkenler
Açısından Bir Değerlendirme
Hatice ODACI
Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fatih Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Rehberlik ve Psikolojik
Danışmanlık ABD, Trabzon / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Fatma İrem DEĞERLİ
E Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu Müdürlüğü, Psiko-Sosyal Yardım Servisi, Trabzon / TÜRKİYE,
Neslihan BOLAT
Ahi Evran Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık ABD,
Kırşehir / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu araştırmada liseli ve üniversiteli gençlerin internet bağımlılığı durumları kişilerarası ilişki tarzları, otomatik
düşünceler ve problem çözme becerileri bakımından incelenmiştir. Araştırmaya 195 (% 40.6) lise öğrencisi ve 285
(% 59.4) üniversite öğrencisi katılmıştır. Katılımcıların % 53.3’ü (256 kişi) kız ve % 46.7’si (224 kişi) erkektir.
Katılımcıların yaş aralığı 16-40, yaş ortalamaları 19.02±2.39’dur. Katılımcılardan sadece 5 kişi patolojik internet
kullanıcısı olduğundan analizlere dahil edilmemiştir. Veri toplamak amacıyla kişisel bilgi formunun yanı sıra, daha
önce geçerlik ve güvenirlik ve uyarlama çalışmaları yapılmış olan Kişilerarası İlişki Tarzları Ölçeği, Otomatik
Düşünceler Ölçeği, Problem Çözme Envanteri ve İnternet Bağımlılığı Ölçeği kullanılmıştır. Örneklemde internet
bağımlılığı açısından sınırlı semptom gösteren ve semptom göstermeyen gruplar arasında ketleyici ilişki tarzı,
otomatik düşünceler ve problem çözme becerileri açısından anlamlı farklıklar bulunmuştur. Ketleyici ilişki tarzı,
otomatik düşünceler ve problem çözme becerileri internet bağımlılığının yordayıcıları olarak belirlenmiştir.
İnternet bağımlılığı toplam puanları cinsiyet, öğrenim düzeyi, sosyal medya kullanımı ve günlük ortalama internet
kullanım süresine göre anlamlı farklılık göstermiştir. Elde edilen bulgular ışığında; ele alınan psikolojik, sosyal ve
kişisel değişkenlerin gençlerde internet bağımlılığının doğasını anlamak konusunda destek hizmeti verecek alan
çalışanlarına fayda sağlayacağı düşünülmektedir. Gençlerin interneti amacına uygun ve kontrollü sürelerde
kullanımını sağlayacak psikoeğitsel çalışmalar yapılması önerilmektedir.
Anahtar Sözcükler: İnternet bağımlılığı, kişilerarası ilişki tarzları, otomatik düşünceler, problem çözme becerisi.
158
Internet Addiction of High School and University Students: An Assessment in Terms of Some
Psychological, Social and Personal Variables
Hatice ODACI
Karadeniz Technical University, Fatih Faculty of Education, Department of Educational Sciences, Psychological
Counseling and Guidance, Trabzon / TURKEY, e-mail: [email protected]
Fatma İrem DEĞERLİ
E Type Prison, Psycho-Social Support Service, Trabzon / TURKEY, e-mail: [email protected]
Neslihan BOLAT
Ahi Evran University, Faculty of Education, Department of Educational Sciences, Psychological Counseling and
Guidance, Kırşehir / TURKEY, e-mail: [email protected]
Abstract:
By this survey; internet addiction of high school and university students is examined in terms of interpersonal
relationships, automatic thoughts and problem solving skills. 195 (40.6 %) high school student and 285 (59.4 %)
university student joined the survey. 53.3 % (256 people) of the participants is girl and 46.7 % (224 people) of the
participants is boy. Age interval of the participants is between 16 and 40; the mean of the ages is 19.02±2.39. 5 of
the participants are not included in the analysis because they are pathologically internet users. To collect data,
besides personal information form, Interpersonal Relationship Styles Scale, Automatic Thoughts Scale, Problem
Solving Inventory and Internet Addiction Scale, for which validity, reliability and adaptation studies are made; are
used. Among the groups which has no symptoms and has limited symptoms of internet addiction, significant
difference is found on the basis of inhibitory interpersonal relationship, automatic thoughts and problem solving
skills. Inhibitory interpersonal relationship, automatic thoughts and problem solving skills are found as the
predictors of the internet addiction. Internet addiction total points show significant difference by the sexuality,
education level, social media use and average daily internet using time. In the light of the obtained findings; it is
thought that the psychological, social and personal variables examined, will provide benefit for the people who
are working in support services, to understand the nature of the internet addiction among the youth. It is advised
to do psycho-educational studies to provide the youth, using internet appropriate to its purpose and in controlled
time.
Keywords: Internet addiction, interpersonal relationships, automatic thoughts, problem solving skills.
159
Öğrenme Ortamları ve Sosyal Ağ Analizi
Esin ERGÜN
Karabük Üniversitesi, TOBB Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu, Bilgisayar Teknolojileri Bölümü, Karabük /
Bildiri Özeti:
Sosyal ağ analizi (SAA) bir sosyal ağ içinde birbirleriyle etkileşime giren aktörler arasındaki ilişkileri
incelemektir. Bu sosyal ağdaki etkileşimlere yönelik grafik ve matematiksel yöntemler üretir(Erlin ve diğerleri,
2009). Sosyal ağ analizi sosyal ağın parçası olan insanlar arasındaki örüntülerin tanımlanmasına yardımcı olur.
Sosyal çevrede birbirleriyle etkileşim halinde olan üyeler arasındaki ilişki haritalandırılabilir (Wasserman & Faust,
1994). Sosyal ağ analizi aktörler ya da bazı unsurlar arasındaki ilişkilerin özelliklerini ve sayılarını belirlemek
amacıyla çeşitli alanlarda kullanılmaktadır. Bu alanlardan biri de eğitimdir. Sosyal ağlar öğrenci ve öğretmenlerin
karşılıklı iletişim süreçlerini kolaylaştıran, katılımı sağlayan, akran desteği sunan, işbirlikli öğrenmeyi destekleyen
özelliklere sahiptir. Günümüzde Web 2.0 teknolojileri sayesinde çevrimiçi öğrenme ortamlarında oluşan sosyal
ağlar ile öğretmenler öğrenme-öğretme sürecini yeniden şekillendirebilmektedir. Bu çalışma ile öğrenme
ortamlarında gerçekleştirilmiş bazı sosyal ağ analizi çalışmaları incelenmiş, öğrenme ortamlarında sosyal ağ
analizine yönelik genel bir bakış açısı sağlanmıştır.
Anahtar Sözcükler: sosyal ağ, sosyal ağ analizi, öğrenme ortamları
160
Engellilere Yönelik E-Öğrenme Ortamları Konusunda Yapılmış Çalışmaların Lisansüstü Tezlere Dayalı
Analizi: YÖK Veri Tabanı Örneklemi
Hanife GÖKER
Gazi Üniversitesi Bilişim Enstitüsü , Ankara / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Hakan TEKEDERE
Gazi Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu, Ankara / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Teknoloji, eğitimde yaşanan sorunlara kesin olarak bir çözüm üretmese de eğitimin bazı olumlu yönlerini
geliştirmiş ve eğitimde yaşanan bazı kısıtlılıkların etkisinin daha az hissedilmesine katkıda bulunmuştur. Eğitimde
teknoloji kullanımının iyi örneklerinden biri olan elektronik öğrenme (e-öğrenme) ortamlarında eğitim kalitesini
artırmak ve engelli bireylerin eğitiminde daha iyi kazanımlar elde edebilmesini sağlamak için engelli bireylere
nasıl bir e-öğrenme ortamı sunulması gerektiğinin araştırılması gerekmektedir. Bu çalışmada, engellilerin
eğitiminde e-öğrenme ortamlarının kullanımı konusunda yapılan lisansüstü tezler incelenerek, bu konuda
yapılacak yeni çalışmalara yeni bir bakış açısı getirmek amaçlanmıştır. İlgili lisansüstü tezler; YÖK Ulusal Tez
Merkezinde yapılan tarama sonucu elde edilmiştir. Bu çalışma, ilgili konuda 2015 yılına kadar yapılan 36
lisansüstü tezle sınırlıdır. Çalışmada nitel araştırma yöntemi ve betimsel istatistik analizi kullanılmıştır. Türkiye’
de engellilerin eğitiminde e-öğrenme ortamlarının kullanımı konusunda 1986-2009 yılları arasında tamamlanan
lisansüstü tezlerin sayısında ve konu çeşitliliğinde bir artışın, 2009 yılından sonra ise tekrar bir azalmanın
yaşandığı tespit edilmiştir. Bu tezlerin en fazla “görme” ve “işitme” engel türlerinde yapıldığı, çalışılan konuların
hedef kitlesinin yarısından fazlasının ilköğretim ve büyük bir kısmının fen bilimleri enstitülerinde yapıldığı tespit
edilmiştir. Çalışmanın sonunda engellilerin eğitiminde e-öğrenme ortamlarının kullanımı konusundaki
eğilimlerden bahsedilmiş ve ileride yapılacak çalışmalar için bazı öneriler getirilmiştir.
Anahtar Sözcükler: engelliler, e-öğrenme, lisansüstü tezler
161
Bulut Tabanlı Moodle Öğrenme Yönetim Sisteminin Kullanılabilirlik Analizi
Boranbek BAİMURZAYEV
Gazi Üniversitesi Bilişim Enstitüsü Bilişim Sistemleri Anabilim Dalı, Ankara / TÜRKİYE,
Hakan TEKEDERE
Gazi Üniversitesi Bilişim Enstitüsü Bilişim Sistemleri Anabilim Dalı, Ankara / TÜRKİYE,
Bildiri Özeti:
E-öğrenme sistemleri sayesinde çevrimiçi ortamlarda, ses, video, resim, metin gibi çoklu ortam öğeleri
paylaşılabilmekte ve interaktif olarak eğitim yapılabilmektedir. E-öğrenme sistemlerinde sürecin ilerlemesi için
eğitimin yönetilmesi, planlanması ve öğrenci takibi gibi işlemlerin kayıt altına alınması ihtiyacı ortaya çıkmıştır.
Bu ihtiyaçların karşılanması amacıyla öğrenme yönetim sistemleri geliştirilmiştir. Günümüzde donanım, yazılım
ve sunucu kurulumuna ihtiyaç duymayan, aynı zamanda bakım maliyeti gerektirmeyen ve web tarayıcı üzerinden
çalışan bulut tabanlı öğrenme yönetim sistemleri yaygınlaşmaya başlamıştır. Bu sistemlerden biri bulut tabanlı
moodle (MoodleCloud) öğrenme yönetim sistemidir. Bu çalışmada, MoodleCloud öğrenme yönetim sisteminin
arayüzü, kullanıcıların ortamla etkileşimi ve kullanılabilirliği üzerine kullanılabilirlik analizi yapılmıştır.
Kullanabilirlik analizi Bilgiye Erişim Araçları dersi MoodleCloud öğrenme yönetim sistemi üzerinden
geliştirilerek kullanıcıların katılımıyla incelenmiştir. Araştırmada karma yöntem izlenmiştir. Kullanılabilirliğin
etkililik ve verimlilik boyutunu ölçmek üzere iki farklı veri toplama aracı kullanılmıştır. Bu veri toplama
araçlarından biri farklı araştırmacılar tarafından geliştirilen ölçekler olup, ilgili araştırmacılardan izin alınarak
uygulanmıştır. Bir diğer veri aracı olarak kullanılabilirlik testi ise, bu çalışmayı gerçekleştiren araştırmacılar
tarafından, katılımcılara MoodleCloud ortamı kullanımına dair olarak verilen 15 görevi başarma durumları ve
harcadıkları saniye ile yaptıkları tıklama sayılarını belirlemek üzere hazırlanmıştır. Bu analiz 15 görev üzerinden
rastgele seçilen 18 öğrenci ve bilgisayarı iyi derecede kullanabilen 5 öğrenciyle yapılmıştır. Yapılan analiz
sonucunda MoodleCloud öğrenme yönetim sisteminin iyi derecede kullanılabilir olduğu tespit edilmiş ve bu
konuda bazı önerilerde bulunulmuştur.
Anahtar Sözcükler: moodlecloud, öğrenme yönetim sistemi, bulut bilişim, kullanılabilirlik analizi
162
Bilişim Teknolojileri Öğretmen Adayları ile Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Bilgisayar Kaygılarının
Karşılaştırılması
Hakan ÖZDEMİR
Sacit KÖSE
Ahmet SÜRÜCÜ
Bildiri Özeti:
Teknolojik gelişmelere bağlı olarak, öğretmen adaylarının bu gelişmeleri takip edebilmeleri, çalışacakları
alanlarda teknolojiye uyumlu çalışmaları beklenmektedir. Öğretmenler çalıştıkları kurumlarda bilgisayarı derste
kullanmak istemelerine rağmen, bilgisayara duydukları kaygı yüzünden teknolojiyi ders ortamına dâhil
edemeyebiliyorlar. Bunun için öğretmen adaylarının yaşadıkları bilgisayar kaygısı gibi olumsuz etkilerin
belirlenmesi ve bunların giderilmesi adına bu tarz çalışmalar önem arz etmektedir. Bu çalışmanın amacı, bölüm
ve sınıf düzeyi değişkenlerine göre öğretmen adaylarının bilgisayar kaygısı düzeylerini incelemek ve bununla
alakalı bazı öneriler sunmaktır. Çalışmanın örneklemi 2015- 2016 eğitim öğretim yılı Pamukkale Üniversitesi
Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Bilişim Teknolojileri Bölümü ikinci ve üçüncü sınıfta öğrenin gören 79 bilişim
teknolojileri öğretmen adayı ve Fen Bilgisi Öğretmenliği Bölümü ikinci ve üçüncü sınıfta öğrenim gören ile 100
fen bilgisi öğretmen adayı olmak üzere toplam 179 öğretmen kişiden oluşmaktadır. Bilgisayar Kaygısı Ölçeği
(Çavuş ve Günbatar, 2008) veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Bu ölçekte öğretmen adaylarının kaygılarını
ölçmeye yönelik 5 likert tipi 20 maddeden oluşmaktadır. Ölçeğin Cronbach Alfa katsayısı ise 0.92’ dir. Veriler
ilişkili örneklemler için t testi ile analiz edilmiştir. Analiz sonucunda bilişim teknolojileri öğretmen adayları ile
fen bilgisi öğretmen adaylarının bilgisayar kaygıları ortalamaları bakımından aralarında anlamlı düzeyde fark
bulunmuştur. Buradan da bölümlerin farklı olması öğretmen adaylarının bilgisayar kaygılarını etkilediği ortaya
çıkmıştır. Yine bilişim teknolojileri öğretmen adaylarının sınıf düzeyleri bakımından 2. sınıf ile 3. sınıf
öğrencilerinin bilgisayar kaygıları ortalamaları arasında 3. sınıf öğrencileri lehine anlamlı düzeyde bir fark
bulunmuştur. Bu sonuçtan sınıf düzeylerinin öğretmen adaylarının bilgisayar kaygılarını etkilediği ortaya
çıkmıştır. Fen bilgisi öğretmen adaylarının sınıf düzeyleri bakımından 2. sınıf ile 3. sınıf öğrencilerinin bilgisayar
kaygıları ortalamaları arasında anlamlı düzeyde bir fark bulunmamıştır. Bilgisayar kullanım sıklığının ya da
deneyiminin, bilgisayar kaygısını azalttığı sonucu çıkarılmaktadır. Öğretmen adaylarının bilgisayar kaygılarını
azaltmak için bilgisayar ile yaşantılarının daha fazla olması sağlanabilir ve onların öğrenme alanları da bilgisayar
deneyimlerini artıracak şekilde düzenlenebilir.
Anahtar Kelimeler: bilgisayar kaygısı, bilgisayar kaygı ölçeği, öğretmen adayı, bilgisayar deneyimi.
163
Bilgisayar Programcılığı Öğrencilerinin Algoritma ile İlgili Metaforları
Seyfullah GÖKOĞLU
Dilara YÜKSEL
Bildiri Özeti:
Programlamada algoritma tasarımı, çözülecek problemi tanımlama noktasında özel bir yere sahiptir. Bu
bağlamda programcı adaylarının algoritmayı nasıl algıladıkları önemli görülmektedir. Bu nitel araştırmanın amacı
Bilgisayar Programcılığı öğrencilerinin algoritma kavramına ilişkin algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesi
ve ortaya çıkan metaforların ortak özellikleri bakımından kavramsal kategoriler altında toplanmasıdır.
Araştırmanın çalışma grubu, 2015-2016 eğitim-öğretim yılı bahar döneminde Kastamonu Üniversitesi’ne bağlı 5
farklı meslek yüksekokulu bünyesindeki Bilgisayar Programcılığı bölümlerinde öğrenim gören ve Programlama
Temelleri dersini almış 372 önlisans öğrencilerinden oluşmaktadır. Araştırma betimsel yapıda nitel bir
araştırmadır. Araştırmanın verileri, araştırmacılar tarafından hazırlanan ve “Algoritma …… gibidir, çünkü ……”
cümlesini içeren formlar ile toplanmıştır. Veriler içerik analizi ile çözümlenmiş ve yorumlanmıştır. Araştırmanın
sonuçlarına göre, araştırmaya katılan öğrencilerden 351’i 63 farklı metafor üretmiştir. En çok üretilen metafor ise
merdiven (%5.5) metaforudur. Bilgisayar Programcılığı öğrencilerinin üretmiş oldukları metaforlarda
algoritmanın en çok rehber, yol gösterici (%37.4) ve sistematik bir yapı (%34.6) yönü olduğunu vurguladıkları
görülmüştür.
Anahtar Sözcükler: algoritma, programlama öğretimi, metafor
164
Investigation of the Emotions Pre-service Teachers Feel with regard to Web 2.0 Tools
Berkan ÇELİK
Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri
Eğitimi Bölümü, Ankara / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Göknur KAPLAN AKILLI
Neşe SEVİM
Mehmet Akif Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara /
TÜRKİYE, e-posta:[email protected]
Abstract
What factors affect technology acceptance have been studied in a variety of contexts through different models.
However, the affective dimension and the roles emotions play in technology acceptance or adoption studies were
not studied thoroughly. Being a part of a larger study, this study aims to investigate what emotions pre-service
teachers feel when they use or consider the use of Web 2.0 tools. The data were collected using Technology Affect
Scale developed and validated by Perlusz (2004). The participants of this study are 211 pre-service teachers from
Foreign Language Education and Early Childhood Education. The data were analyzed using descriptive and
inferential statistics, and the factor structure was validated through confirmatory factor analysis. The results
showed that among the positive affect, pre-service teachers mostly felt enthusiastic (M=3.65), and among the
negative affect, pre-service teachers mostly felt distressed (M=2.51). Furthermore, when the total scores of the
positive (M=13.88) and negative affect (M= 10.03) were compared, the results of the paired-samples t test showed
that pre-service significantly felt positive affect (p < .05).
Keywords: Web 2.0 tools, pre-service teacher education, emotions, affect
165
Problemli İnternet Kullanımı İle Depresyon, Anksiyete ve Stres İlişkisi: Türkiye'de Bir Grup Üniversiteli
Genç Üzerinde Bir İnceleme
Hatice ODACI
Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fatih Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Trabzon/TÜRKİYE
E-posta: [email protected]
Özkan ÇİKRIKCİ
Ordu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Ordu/TÜRKİYE
Özet
Bu çalışmanın amacı üniversite öğrencilerinde problemli internet kullanımı ile depresyon, anksiye ve stres
arasındaki ilişkileri incelemek ve problemli internet kullanımının depresyon, anksiyete ve stres üzerindeki
yordayıcı gücünü belirlemektir. Araştırmanın çalışma grubu 378 kız (%69.6) ve 154 erkek (%28.4) toplam 543
üniversite öğrencisinden oluşmaktadır Çalışma grubunda yer alan üniversite öğrencilerinin yaşları 17 ile 28
arasında değişmekte olup yaş ortalaması 18.49’dur (SS = 1.06). Araştırmada, Problemli İnternet Kullanımı Ölçeği
(Ceyhan, Ceyhan ve Gürcan, 2007), Depresyon, Anksiyete ve Stres Ölçeği (Lovibond ve Lovibond, 2005; Akın
ve Çetin, 2007) ve araştırmacılar tarafından geliştirilen kişisel bilgi veri toplama araçları olarak kullanılmıştır.
Araştırma bulguları problemli internet kullanımı ile depresyon (r = .42, p< .01; %95 CI = .34 - .48; Cohen’sd =
.92), kaygı (r = .43, p< .01; %95 CI = .36 - .49; Cohen’sd = .95) ve stres (r = .43, p< .01; %95 CI = .36 - .50;
Cohen’sd = .96) arasında anlamlı ilişkiler olduğunu göstermektedir. Regresyon analizi bulgularına göre problemli
internet kullanımı depresyon, anksiyete ve stres değişkenlerinin anlamlı bir yordayıcısıdır. Elde edilen bulgular
ilgili literatür ışığında tartışılmıştır.
Anahtar Sözcükler: problemli internet kullanımı, depresyon, anksiyet ve stres
166
Barriers in front of Technology Integration: A case study of Faculty Technology Mentoring Project
Sibel DOĞAN
Abstract
Using technology and get benefit from enhancements are inevitable parts of our lives. Education is one of the
important areas that technology is integrated and many studies were conducted to determine advantages and
disadvantages of technology integration. Teachers are the crucial part of this and their point of view is needed to
be taken into consideration. This current research is a Faculty Technology Mentoring Project. The aim of this
project is to help and support faculty members to use and integrate technology into their current courses. In that
project, faculty members worked with M.S and PhD students who take “Research and Practice on Technology in
Teacher Education” course during the semester. In the current project, students worked as mentor and faculty
members as mentee. This research presents a case study tendering experiences of both mentee and mentor while
integrating technology. The data were collected through interview, questionnaire and observation. The result of
the study showed that there were some barriers in front of technology integration. These barriers were related with
time, adaptation, developments in technology and workload.
Keywords: Faculty mentoring project, technology integration, barriers
167
Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı Dersleri Kapsamında Eğitim Fakültesi ve MEB Okullarının
İşbirliği9
Pelin Yüksel ARSLAN
İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, BÖTE, Malatya/ TÜRKİYE,
Yasemin ERSÖZ
İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, EPÖ, Malatya/TÜRKİYE,
Bildiri Özeti:
Eğitim teknolojisi, bilginin işe koşulması, araç-gereç, yöntem, teknik, süreç gibi unsurların yer aldığı kapsamlı
bir yapıyı temsil etmektedir. Öğrenmede fiziksel ortamın ve öğretim materyallerinin katkısı göz ardı edilemez.
Bu bağlamda eğitim fakültelerinin öğretim programlarında yer alan "Öğretim Teknolojisi ve Materyal Geliştirme"
(ÖTMT) ve benzer isimler ve benzer içeriklere sahip derslerde, geleceğin öğretmenleri etkili materyal tasarımını
ve bu materyallerin etkili kullanımını öğrenmektedir. Ancak bu derslerde lisans öğrencileri tarafından üretilen
eğitsel materyallerin genelde depolarda beklemeye bırakıldığı, okullara ulaşmadığı gözlenmiştir. Bu durum aynı
zamanda öğretmen adaylarında derste gerçekleştiriceği öğretim materyalinin kullanımı konusunda motivasyon
eksikliğine yol açtığı ve sadece ders geçmek amaçlı ödev hazırladıkları gerçeğini ortaya çıkarmaktadır. Bu sebeple
bu çalışmada, öğrencilerde motivasyon sağlama amacıyla, ÖTMT derslerinde materyal tasarımı yapan öğrencilerin
bu materyallerin gerçekte bir okulda eğitim amacına hizmet edeceği bilgisi verilmiştir. Bu ders kapsamında lisans
öğrencileri tarafından geliştirilen eğitsel materyalleri ihtiyaç duyan devlet okullarına ulaştırılarak, bu okulların
eğitsel materyal eksikliklerinin giderilmesi hedeflenmektedir. Böylece MEB okulları ile Eğitim Fakültesi arasında
işbirliği sağlanması amaçlanmıştır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden eylem araştırma modeli
uygulanmıştır. Eylem araştırmaları eğitimcilerin öğretim ortamlarını ve öğretim süreçlerini daha iyi
tanımlamalarını amaçlayan bir araştırma modelidir. Aynı zamanda eylem araştırmaları öğretimin gerçekleştiği
bağlamı inceler ve bu durumu iyileştirmeyi hedefler. 2013-2014 eğitim ve öğretim yılı başında, Malatya il
merkesinde uygulama okulu olarak seçilen iki ilkokul ve iki ortaokulda öğretmenlere açık uçlu sorulardan oluşan
görüşme formu uygulanarak ihtiyaç analizi yapılmıştır. Görüşmeler sonucunda öğretmenlerin kendi branşları için
gerekli eğitsel materyal talepleri tespit edilmiştir. Daha sonra ilgili lisans dersleri kapsamında, ihtiyaç analizi
sonuçlarına yönelik materyallerin geliştirilmesinde öğrencilere danışmanlık yapılmıştır. Geliştirilen iki boyutlu,
üç boyutlu ve dijital ortamda hazırlanan öğretim materyalleri uygulama okullarına dağıtılmıştır (Ocak-2014).
Araştırmacılar tarafından materyallerin kullanımına ilişkin hazırlanan kullanma kılavuzları ile birlikte öğretmen
adayları tarafından ÖTMT dersi kapsamında hazırlanan materyaller öğretmenlere sunulmuştur. Materyallerin
okullara ulaştırıldıktan sonra 3 aylık kullanımı değerlendirilmek amacıyla (Nisan-2014) dört okulda öğretmenlerle
yapılandırılmış görüşme soruları içeren odak grup görüşmesi yapılmıştır. Görüşme kayıtlarından materyallerin
kullanımı hakkında bilgi alınmıştır. Görüşme kayıtları ile elde edilen veriler ses dökümleri yapıldıktan sonra
içerik analizine tabi tutulmuştur. Verilerin analizi sonucunda öğretmenlerin bu uygulamadan memnun kaldıkları,
materyal kullanımına ilişkin farkındalıklarının arttığı, materyallerin öğrencilerin derse ilgisini artırdığını; ancak
kullanılan hammaddeler itibariyle materyallerin dayanıklı olmadığı ve uzun süre kullanılamadığı ve materyalleri
farklı dersliklere taşıma ve muhafaza etmede sıkıntı yaşadıkları anlaşılmıştır. Aynı zamanda öğretmen adaylarının
ÖTMT derslerine yönelik, işe yarayan projeler gelitirdikleri düşüncesiyle derse karşı motivasyonlarının arttığı
belirlenmiştir. Öğretmenler proje kapsamında yapılan bu çalışmanın devamlılığını talep etmişler ve Eğitim
Fakülteleri ile MEB okullarının işbirliğinin önem ve gerekliliğine vurgulamışlardır. Bu çalışmanın diğer eğitim
fakültelerine de örnek teşkil ederek, eğitim fakülteleri ile devlet okulları arasında işbirliği fikrini geliştirmesi
umulmaktadır.
Anahtar Kelimeler: öğretim teknolojileri, materyal tasarımı, meb, eylem araştırma modeli
9
Bu çalışma İnonü Üniversitesi, BAP birimi desteği ile gerçekleştirilmiştir.
168
The Priority Given to Questions Including Colorful and Colorless Figures by Undergraduate Students
Nilay AKÇAY
Recep Tayyip Erdoğan University, The Faculty of Arts and Sciences, Department of Physics,
Rize / TURKEY, e-mail: [email protected]
Abstract
Color is an energy dispersal from the sunlight and an effect on eyesight after light hits an object. Colors give
information about the way people perceive and think about the world. Besides, they express their emotions,
dreams, conflicts and worries with the help of colors. Colors, categorized as warm, cool and neutral, have an effect
of creating liveliness, joy, comfort or stress on people. While colorful materials are used for classroom activities
in Turkey and many countries around the world, but students are asked to answer the questions consisting of mostly
colorless figures in exams considered as the evaluation of teaching. The problem of this study is to determine the
priority given to questions including colorful and colorless figures by the undergraduate students. The target
population of this study is comprised of 94 undergraduate students at the faculty of engineering. The same question
was asked to the students in this group using the colorful and colorless figures. According to statistical test results,
it was found significant differences (p<0.05) between preferred figures with success.
Keywords: color, priority, figure, teaching, question
169
Öğretim Teknolojisi ve Materyal Geliştirme Dersinin Kazanımlar Boyutunda Değerlendirilmesi
Yasemin DEVECİOĞLU-KAYMAKCI
Bayburt Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Bayburt/TÜRKİYE
Hakan Şevki AYVACI
Karadeniz Teknik Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Trabzon/TÜRKİYE
Recayi KAYMAKCI
Bayburt Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü, Bayburt/TÜRKİYE
Bildiri Özeti:
Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme (ÖTMG) dersi, öğretmen adaylarının alan ile alan eğitimi bilgilerini
birleştirerek uygulamada yansıtmalarını amaçlayan ve eğitim fakültelerinin yapılandırılmasıyla yenilenen
programın en göze çarpan uygulamalarından biridir. Çünkü öğretmenlerin özellikle materyal geliştirme, yeni ve
güncel öğretim teknolojilerini takip etme ve sınıf ortamına entegre etme gibi konularda öğrenme ve uygulama
davranışlarını geliştirmelerinin ve sergilemelerinin geç ve güç olduğu bilinir. Eğitim araştırmalarında, dersin
uygulanmaya başlandığı ilk yıllardan bu yana üzerinde çokça yazılıp çizildi. Şimdi ise bugün gelinen noktada,
ÖTMG dersinin önem ve gerekliliğinin bilincini hala taşıyıp taşımadığımız merak konusudur. Bu çalışmada,
öğretmen adaylarının görüşleri doğrultusunda ÖTMG dersinin önemi ve gerekliliği hakkındaki veriler sunulduktan
sonra, alandaki çalışmalardan hareketle oluşturulan ÖTMG dersine ait kazanımlar tanımlanacaktır. Her ne kadar
yenilenen öğretim programları teknolojinin yanında öğretim materyallerinin aktif kullanılmasını önerse de,
geleneksel anlayışlardan vazgeçilemediğini itiraf etmek durumundayız. Böyle bir durumda, bu çalışmada ÖTMG
dersinin önemi ve gereği konusunda bir kez daha tartışarak, dersin daha etkili bir şekilde nasıl yürütülmesi
gerektiği konusunda bir anlayış oluşturmanın gereğine inanılmaktadır.
Anahtar Sözcükler: öğretim teknolojileri ve materyal geliştirme, ders, aday, kazanım, görüş
170
Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Eğitim Amaçlı İnternet Kullanımı
Esra GEÇİKLİ
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Pazar Meslek Yüksekokulu, Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Bölümü, Rize /
Sinan KILIÇARSLAN
Erzincan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Erzincan / TÜRKİYE,
e-posta: skılı[email protected]
Güldem DÖNEL AKGÜL
Erzincan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Erzincan / TÜRKİYE,
Bildiri Özeti:
Bilgi ve iletişim teknolojilerindeki hızlı gelişmeler ve bunun eğitim üzerindeki etkileri günümüz öğrenme
ortamlarına da belirgin bir biçimde yansımaktadır. Bu değişime ayak uydurmanın kaçınılmaz sonucu olarak
öğretim ortamlarında bilgiye ulaşmayı, bilgiyi kullanmayı ve yaymayı sağlayacak her türlü araç kullanılmak
durumundadır. Artık internet de eğitimsel amaçlar için kullanılmakta ve internetin çağdaş eğitim uygulamalarında
kullanılması hızla yaygınlaşmaktadır. Bütün bunlar göz önüne alındığında modern bilgi çağına uyum
sağlayabilmek adına, nesilleri yetiştiren öğretmenlerin ve öğretmen adaylarının bilgiye erişim olanaklarını takip
düzeyleri ve internet çağına uyumları büyük önem arz etmektedir. Bu araştırmanın amacı Fen Bilgisi öğretmen
adaylarının eğitim amaçlı internet kullanımlarının ne düzeyde olduğunu farklı değişkenler açısından ortaya
koymaktır. Araştırmanın örneklemini 2015-2016 eğitim yılında Erzincan Üniversitesi Fen Bilgisi Öğretmenliğinin
farklı kademelerinde öğrenim görmekte olan toplam 256 öğrenci oluşturmaktadır. Çalışmada veri toplama aracı
olarak Yılmaz (2012) tarafından geliştirilen “Eğitim Amaçlı İnternet Kullanımı” anketi modifiye edilerek
kullanılmıştır. Çalışmada kullanılan ölçek 12 çoktan seçmeli soru ve 27 likert tipi sorudan oluşmaktadır. Anketin
geçerlilik çalışmaları kapsamında öncelikle faktör analizi yapılmıştır. Test sonuçlarına göre anketin KMO değeri
0,83 bulunmuştur. Ölçeğin madde analizine bağlı olarak hesaplanan Cronbach’s alpha iç tutarlılık katsayısı ise
0.80 olarak bulunmuştur. Veriler SPSS 15.0 istatistik Paket programı ile analiz edilerek, independest samples "t"
test ve one-way anova istatistiksel analizi uygulanmıştır. Cinsiyet, yaş, kişisel bilgisayarın olup olmaması durumu,
başarı düzeyi, internete bağlanma yeri ve süresi, internet kullanma amacı, internete girmek yerine tercih ettikleri
aktive değişkenleri açısından öğretmen adaylarının interneti eğitim amaçlı kullanma düzeyleri arasında anlamlı
fark olduğu görülmüştür.
Anahtar Sözcükler: internet, eğitimde internet kullanımı, öğretmen yetiştirme
171
Teknoloji Destekli Öğretim Sürecinin Matematik Öğretmen Adaylarının Teknolojiye Yönelik Algıları
Üzerindeki Etkisi
Gül KALELİ YILMAZ
Bayburt Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bayburt/TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Mesut ÖZTÜRK
Bayburt Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bayburt/ TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Yaşar AKKAN
Gümüşhane Üniversitesi, Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi, Gümüşhane/TÜRKİYE,
Aslan GÜLCÜ
Atatürk Üniversitesi, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi, Erzurum/TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Özet:
Son yıllarda teknoloji alanında yaşanılan gelişmeler önemli oranda iyileşme göstermiş olsa da derslerde
teknolojinin kullanımı hala daha istenilen seviyede değildir. Bunun başlıca nedenleri arasında, teknolojiyi
derslerinde kullanacak olan öğretmenlerin, teknoloji konusunda yetersiz bilgi ve deneyimlere sahip olmaları
gelmektedir. Bilindiği gibi öğretmenlerin lisans sırasında aldıkları eğitim, öğretmen oldukları zaman teknolojiyi
kullanma durumlarını önemli oranda etkilemektedir. O halde öğretmen adaylarının, lisans eğitimleri sırasında
teknoloji uygulamaları konusunda bilinçlendirilmeleri ve derslerde teknolojinin nasıl kullanılabileceği konusunda
eğitilmeleri gerekmektedir. Bireylerin öğretilecek yeniliğe karşı istekli olmaları, istenilen çıktıların elde
edilmesinde önemli bir role sahiptir. Ayrıca araştırmalar, teknolojiye yönelik algıları yüksek olan bireylerin
teknolojiye yönelik etkinliklere katılmada daha istekli olduklarını ortaya koymaktadır. Bu bağlamda öğretmen
adaylarına verilecek eğitimlerle, onların teknolojiye yönelik algılarının olumlu yönde değiştirilmesi derslerinde
teknolojiyi kullanması için ön koşuldur. Bu çalışmada, matematik öğretiminde teknoloji kullanımına yönelik
tasarlanan öğretim sürecinin, ilköğretim matematik öğretmenliği 1. sınıf öğrencilerinin teknolojiye yönelik
algılarında nasıl bir etki oluşturduğunun tespit edilmesi amaçlanmıştır. Bu amaç kapsamında 14 hafta boyunca her
hafta iki saatlik süreçte, öğrencilere Cabri II Plus, GeoGebra, Derive yazılımları anlatılmış, öğrencilerin aynı
zamanda kendi bilgisayarlarında yazılımları uygulamaları sağlanmıştır. Yapılandırmacı yaklaşıma uygun çalışma
yaprakları eşliğinde, öğrencilere teknoloji destekli uygulamalar yaptırılmış ve öğrenme nesneleri de kullanılarak
matematik öğretiminde teknolojinin nasıl ve hangi amaçlarla kullanılabileceği açıklanmıştır. Tek deney gruplu
deneysel yöntemin kullanıldığı bu çalışmada veri toplama aracı olarak, Öksüz, Ak ve Uça (2009) tarafından
geliştirilen algı ölçeği ve açık uçlu görüşme formu kullanılmıştır. Çalışma sonucunda öğrencilerin teknoloji
kullanımına ilişkin algılarının önemli düzeyde artış gösterdiği tespit edilmiştir.
Anahtar Sözcükler: algı, matematik öğretimi, teknoloji kullanımı
172
The Opinions of Math Teacher Candidates about the Preparations They Made for Using Technology in
Teaching Math
Mesut ÖZTÜRK
Bayburt University, Education Faculty, Department of Elementary Mathematics Education, Bayburt / TURKEY,
Yaşar AKKAN
Gümüşhane University, Engineering and Natural Sciences Faculty, Department of Mathematical Engineering,
Gümüşhane / TURKEY, e-mail: [email protected]
Bülent GÜVEN
Karadeniz Technical University, Fatih Education Faculty, Department of Secondary Science and Mathematics
Education, Trabzon/TURKEY, e-mail: [email protected]
Abstract
Using technology has been an obligation not a privilege in education field like in all fields. For this reason, it
is important to integrate their lessons with technology for teacher candidates to take over teaching duty in next
periods. The aim of this study is to reveal how the elementary school math teacher candidates perceive the
preparations they have taken during their education about using technology as a tool in teaching math. In this study
having mixed research method, a questionnaire was applied to 70 students studying in different grades of
Elementary Math Education Department of Faculty of Education of Bayburt University in order to assess their
perceptions. Besides, semi-structured interviews were performed with six students selected from different
education levels. In the analysis of the data obtained from the questionnaire prepared on the basis of literature,
SPSS package program was used. From the obtained findings, it has been determined that there is a positive
correlation between some of them such as using technology by elementary school math teacher candidates and
their faith, teaching approaches, using status of new materials and their field knowledge, etc., but some teacher
candidates have stated that using technology is not an obligation as a conceptual tool in math teaching.
Keywords: teacher candidates, math teaching, using technology
173
Üniversite Öğrencilerinin Facebook Bağımlılığının Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi:
“Kastamonu Üniversitesi Örneği”
Abdulkadir KARACI
Kastamonu Üniversitesi, Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü, Kastamonu /
Zeynep PİRİ
Kastamonu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Kastamonu/
Bildiri Özeti:
Bu çalışmada üniversite öğrencilerinin Facebook bağımlılığı farklı değişkenler açısından incelenmiştir.
Çalışma gurubunu Kastamonu Üniversitesinde Bilgisayar Mühendisliği, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri
Öğretmenliği (BÖTE), Okul Öncesi Öğretmenliği, Sınıf Öğretmenliği ve Türkçe Öğretmenliği bölümlerinde
eğitimlerini sürdüren toplam 217 öğrenci oluşturmaktadır. Verilerin toplanmasında Facebook Bağımlılık Ölçeği
(FBÖ) kullanılmıştır. Çalışmada elde edilen veriler normal dağılım gösterdiği için analizlerde bağımsız örneklem
t-testi ve tek yönlü ANOVA parametrik istatistikleri kullanılmıştır. Çalışmanın sonuçlarına göre öğrencilerin genel
eğilimi Facebook bağımlısı olmama yönündedir. Ancak ölçekten elde edilen puanlar öğrencilere göre ayrı, ayrı
incelendiğinde öğrencilerin %79.72’si Facebook bağımlısı değil iken; %4.15 kadarlık kısmı Facebook
bağımlısıdır. Risk grubunda olan öğrencilerin oranı ise %16.13’dür. F2, F3, F5, F6 faktörlerine göre ve ölçeğin
tümünde cinsiyetle Facebook bağımlılığı arasında anlamlı bir fark bulunmaktadır. Ortalama puanlara bakıldığında
erkeklerin Facebook bağımlılık düzeyinin kızlara göre daha fazla olduğu söylenebilir. Kız ve erkeklerin bağımlılık
oranları ise şu şekildedir: Erkeklerin %8.22’si bağımlı iken kızların sadece %2.08’i bağımlıdır. Bağımlı olmayan
erkeklerin oranı %71.23 iken kızlarda bu oran %84.03’dir. Ayrıca erkeklerin %20.55’i risk grubunda iken kızların
%13.89’u risk grubundadır. Öğrencilerin okuduğu bölüm ve Facebook bağımlılığı arasında anlamlı bir farklılık
bulunmamaktadır. Facebook kullanım sıklığıyla Facebook bağımlığı arasında anlamlı bir fark bulunmaktadır.
Facebook’u daha sık kullananların bağımlılık düzeyi daha yüksektir.
Anahtar Sözcükler: facebook, facebook bağımlılığı, bağımlılık ölçeği
174
Türkiye’de Yükseköğretimde Uzaktan Eğitim Uygulamaları: 2010-2015 Yılları Arası Durum Çalışması
Emine CABI
Başkent Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara /
Halil ERSOY
Başkent Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara /
Bildiri Özeti:
Bu çalışma 2010 yılından günümüze, ülkemiz yükseköğretiminde uzaktan eğitim çalışmalarının sayısal veriler
üzerinde ortaya konulması amaçlanmaktadır. Bu amaçla, 2014-2015 yılına ait yükseköğretimdeki öğrenci sayıları,
uzaktan eğitim veren ön lisans, lisans ve yüksek lisans programlarına yerleşen öğrenci sayıları ve mevcut bölümprogram sayılarının dağılımları incelenmiştir. Bunun yanı sıra Türkiye’de 2010 yılından itibaren uzaktan eğitim
ile öğrenim veren ön lisans, lisans program-bölümleri araştırılarak yerleşen öğrenci sayıları ve bölümler yıllara
göre değişimleri incelenmiştir. Yapılan çalışma durum çalışması olduğundan mevcut durumu boylamsal olarak
ortaya koymaktadır. Bu bağlamda, yeni açılması düşünülen uzaktan eğitim programlarının yapılandırılması
çalışmalarında katkısı olabileceği düşünülmektedir.
Anahtar Sözcükler: uzaktan eğitim, Türkiye’de uzaktan eğitim, durum çalışması
175
Sosyal Medya Paylaşım İçeriklerinin Eğilim Belirlemede Kullanılması
Esra ERİK
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Bilgisayar Mühendilsiği Bölümü, Eskişehir /
Merve Melis BALKAYA
Büşra BAŞARAN
Bildiri Özeti:
İnternet ve web teknolojilerindeki gelişmenin etkisiyle sosyal medya kullanımı her yaştan insanın ilgisini çeken
ve uzak durmanın çoğu zaman mümkün olamadığı bir bağımlılık haline gelmektedir. Her gün yeni bir sosyal
medya uygulaması hayatlarımıza girmektedir. İstatistiklere göre, kullanıcılar sürekli gelişen, büyüyen ve daha
fazla insanı etkisi altına alan sosyal medya platformlarında günde ortalama 106,2 dakika geçirmektedir ve bu süre
her yıl bir önceki yıla göre artmaktadır. Taşınabilir akıllı cihazların sayısının ve erişilebilirliklerinin artması
sayesinde bireyler yaşamlarının her anında sosyal medya ile etkileşim halinde bulunabilmektedir. Sosyal medya
uygulamaları bireylerin dijital kimliklerinin önemli bir parçası haline gelmektedir. Bu çalışmada, bireylerin
eğilimlerini belirlemek için sosyal medya üzerinden paylaşılan metinlerin sınıflandırılması amaçlanmaktadır.
Bunu gerçekleştirmek için, WEKA kütüphanesinde yer alan olasılık tabanlı sınıflandırma algoritmalarından Naive
Bayes kullanılmaktadır. Sınıflandırma için sosyal medya uygulaması kullanıcılarının paylaşımları özellik olarak
seçilmiştir. Eğitim veri seti oluşturulurken cinsel, siyasi, korku/şiddet, olumsuz örnek içerikleri web üzerindeki
paylaşımlardan elde edilmiştir. Elde edilen metinler anlamlı sınıflar oluşturmak amacıyla sınıflandırma öncesinde
Zemberek Türkçe Doğal Dil İşleme Kütüphanesi ile köklerine ayrılarak bir ön işleme tabii tutulmaktadır. Bu ön
işlem sırasında tekrar eden kelimeler, anlamsız kelimeler, sayılar ve noktalama işaretleri de veri setinden
çıkartılmakta ve daha anlamlı bir sınıflandırma elde edilmesine olanak sağlanmaktadır. Her bir sınıfa ait 200’er
örnek metin toplanarak toplamda 800 örnekten oluşan eğitim veri seti elde edilmiştir. Eğitim veri seti üzerinde
Naive Bayes algoritması %90 doğruluk oranı vermektedir. Eğilim sınıflarının dağılımına bakılarak sınıfın olumlu
davranış olma ihtimali de göz önüne alınmaktadır. Eğitim veri seti genişletilerek ve farklı yöntemler denenerek
daha yüksek ve kesin doğruluk oranı elde edilmesi amaçlanmaktadır.
Anahtar Sözcükler: sosyal medya, içerik sınıflandırma, veri analizi, eğilim belirleme
176
Programlama Öğretiminde Çözümlü Örnek Kullanımı: Bir Betimsel Tarama Çalışması
Mustafa TEPGEÇ
Mustafa Kemal Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Hatay /
Yasemin DEMİRASLAN ÇEVİK
Bildiri Özeti:
Çözümlü örnek, bir sorunun nasıl çözüldüğünü ya da verilen görevin nasıl gerçekleştirildiğini öğretebilmek
amacıyla çözüm yolunun öğrenene adım adım verildiği bir öğretim yöntemidir. Bilişsel yük kuramına dayalı olan
çözümlü örnek yönteminin özellikle bir konu alanıyla ilgili ön bilgisi yetersiz olan öğrenenler için etkili olduğu
sayısız araştırmalarla ortaya konulmuştur. Bununla birlikte programlama öğreniminde öğrencilerin çözümlü
örnekler üzerinden öğrenmesini sağlamanın bilişsel becerilerin ve şemaların edinimi ve yönetimine yardım etmede
önemli bir pedagojik strateji olduğu vurgulanmaktadır. Alanyazın incelendiğinde programlama öğretiminde
çözümlü örnek kullanımı ile ilgili çalışmaların özellikle son yıllarda arttığı görülmekle birlikte, konu hakkında
genel resmi gösterecek bir tarama çalışması olmadığı dikkati çekmektedir. Buradan hareketle, bu çalışmada
betimsel tarama yöntemi kullanılarak programlama öğretiminde çözümlü örnek kullanımı ile ilgili çalışmalar
incelenmiştir. Tarama “worked example”, “worked-out example”, “working example”, “example-based learning”,
“worked solution” anahtar kelimeleri ile “programming” anahtar kelimesinin kombinasyonları kullanılarak
yapılmıştır. Daha önce bu konuda bir tarama çalışmasına ulaşılamadığı için bir tarih sınırlaması konulmamıştır.
İlk olarak ISI Web of Science veritabanı kullanılmış, az sayıda çalışmaya ulaşılınca daha kapsamlı bir veritabanı
olan Scopus tercih edilmiştir. Buradan bulunan 128 çalışmanın özetleri incelenmiş ve belirlenen ölçütlere uygun
7 çalışmaya ulaşılmıştır. Bu çalışmaların genel resmi ortaya koymak için yeterli olmayabileceği düşünülmüş ve
ulaşılan makaleleri atıf olarak gösteren çalışmalara ve bu makalelerin referans çalışmalarına bakılarak 4 çalışmaya
daha ulaşılmıştır. Sonuç olarak 7 makale, 2 konferans metni, 2 de tez olmak üzere 11 çalışma incelenmiştir.
İncelenen 11 çalışmanın 10 tanesinin son 5 yılda olması dikkate değer bir bulgudur. Ayrıca inceleme sonucunda
programlama eğitiminde çözümlü örnek kullanımının algılanan bilişsel yükü, harcanan zamanı azalttığı,
öğrenmeyi ve transferi artırdığı, dolayısıyla öğrenmenin daha verimli olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Günümüzde
“kodlama eğitimi”nin önemiyle ilgili tartışmaların gündemde olması da dikkate alındığında programlama
öğretimindeki olumlu etkisi ortaya konulan bir yönteme ilişkin bulguların sentezlenmesinin katkı sağlayıcı olacağı
Anahtar Sözcükler: programlama öğretimi, bilişsel yük, çözümlü örnekler, tarama çalışması
177
Drama ve Müzik Derslerinde Teknoloji Kullanimina Yönelik Öğretmen Görüşleri
Ayşegül Oğuz
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Rize/ TÜRKİYE,
Mustafa Sarıkaya
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Rize/ TÜRKİYE,
Reha Sarıkaya
Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü, Bartın/ TÜRKİYE,
Bildiri Özeti:
Bu araştırmanın amacı drama ve müzik derslerinde teknoloji kullanımına yönelik öğretmen görüşlerini
belirlemektir. Bu amaçla araştırmacılar tarafından drama ve müzik derslerinde teknoloji kullanımına yönelik açık
uçlu sorulardan oluşan bir görüşme formu hazırlanmıştır. Görüşme formunda hazırlanan sorular alanında uzman
iki araştırmacı tarafından kontrol edilmiş, dönütlere gore sorular yeniden düzenlenmiştir. İlkokul düzeyinde drama
ve müzik dersleri veren toplam 10 öğretmen ile görüşme yapılmıştır. Görüşmelerin yapıldığı öğretmenler
gönüllülük esasına göre seçilmiştir. Görüşmeler ses kayıt cihazı ile kayıt alına alınmıştır. Görüşmeler
araştırmacılar tarafından transkripte dökülerek içerik analizi ve betimsel analiz ile analiz edilmiştir. İçerik
analizinde veriler kod ve frekans tabloları hazırlanarak, betimsel analizde ise öğretmenlerin görüşlerine doğrudan
alıntılar yoluyla yer verilerek sunulmuştur. Araştırma bulguları yorumladığında, drama ve müzik derslerini veren
öğretmenlerin bu derslerde teknoloji kullanımının önemine ve gerekliliğine dikkat çektikleri görülmüştür.
Araştırma sonuçlarından yola çıkarak önerilere yer verilmiştir.
Anahtar kelimeler: drama, müzik, teknoloji
178
Kodlama Dersi Hakkında Bilişim Teknolojileri Öğretmenlerinin Görüşleri
Cemil YURDAGÜL
Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara / Türkiye,
Ayfer ALPER
Ankara Üniversitesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara / Türkiye,
Bildiri Özeti:
Günümüz dünyasına baktığımızda dünyanın piyasa değeri en yüksek şirketler listesini incelersek bu şirketlerin
önemli bir kısmını bilişim ve yazılım üzerin çalışan şirketler oluşturmaktadır. Microsoft ,Google ,Apple bunlardan
örnek verebileceğiz bir kaçıdır. ABD Başkanı Barack Obamanın üniversite öncesi seviyelerde bilgisayar eğitimi
verilmesi için 4 milyar dolarlık bir bütçe ayırmak istediğini açıklaması da bu alanın ne kadar önemli olduğunu bir
kez daha göstermektedir. Ayrıca bu açıklamalarını radyoda yaptığı açıklamada şu şekilde yeni söylemler
eklemiştir. Obama yeni ekonomi düzeninde bilgisayar bilimi becerisinin tercihi öğrenilmesi gereken bir beceri
değil bunun artık temel bir beceri olarak düşünülmesi gerektiğini vurgulamıştır. Ülkemizde Bilim, Sanayi ve
Teknoloji Bakanlığının önerisi ile başlayan ve Milli Eğitim Bakanlığınca hazırlıklara başlanan okullarda kodlama
dersi verilmesi çalışmaları hala devam etmektedir. İlkokulda seçmeli ortaokul ve liselerde zorunlu olması
planlanan Kodlama Dersi, Bilişim Öğretmenlerince yürütülmesi düşünülmektedir. Kodlama eğitimini vermesi
muhtemel olan Bilişim öğretmenlerinin görüşleri ve bu eğitim verme konusu hakkında ki yeterliliklerinin
araştırılması bu eğitimin kaliteli bir şekilde verilmesi için büyük önem arz etmektedir. BÖTE bölümünden mezun
öğretmenlerin Kodlama Dersi hakkındaki görüşlerinin alınması ve genel bir durum değerlendirilmesinin yapılması
bu çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Araştırma yöntemi olarak betimsel araştırma yöntemi seçilmiştir.
Anahtar sözcükler: kodlama eğitimi, öğretmen eğitimi, bilişim eğitimi
179
Ebru POLAT
MEB, Altınçevre Ortaokulu, e-posta: [email protected]
Ahmet TEKİN
Fırat Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Sayısal yetkinlik, bireylerin sayısal teknolojileri etkili ve verimli kullanarak, üretim yapabilmeleridir. Sayısal
yetkinliğin diğer bir boyutu da çevrim içi ortamlarda bilgi arama, doğru ve güvenilir bilgiye erişmedir. Dijital
ortamlarda sürekli bilgi artışının yaşanması, bireylerin doğru, güvenilir ve nitelikli bilgiyi seçmesini
gerektirmektedir. Bu çalışmanın amacı, öğretmen adaylarının sayısal yetkinlik düzeyi ve çevrim içi bilgi arama
stratejileri arasındaki ilişkiyi belirlemektir. Bu amaca yönelik olarak Akkoyunlu, Yılmaz Soylu ve Çağlar (2010)
tarafından geliştirilen yedili likert tipinde dört alt boyuttan oluşan "Sayısal Yetkinlik Ölçeği" ve Aşkar ve Mazman
(2013) tarafından Türkçeye uyarlanan altılı likert tipinde yedi alt boyuttan oluşan "Çevrimiçi Bilgi Arama
Stratejileri Envanteri" 386 öğretmen adayına uygulanmıştır. Öğretmen adaylarının sayısal yetkinlik düzeyleri ve
çevrimiçi bilgi arama stratejileri düzeyleri arasındaki ilişki incelendiğinde; pozitif ve anlamlı bir ilişki olduğu
sonucuna ulaşılmıştır. Bu sonuca göre öğretmen adaylarının sayısal yetkinlik düzeyi arttıkça çevrimiçi bilgi arama
stratejileri düzeyinin arttığı söylenebilir.
Anahtar Kelimeler: sayısal yetkinlik düzeyi, çevrimiçi bilgi arama, öğretmen adayları
180
Öğretmen Adaylarının Bilgisayar Deneyimleri İle Bilgisayara Karşı Tutumları Arasındaki İlişkinin
İncelenmesi
M. Burak AYGAN
Fırat Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ/TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Fikriye KIRBAĞ ZENGİN
Fırat Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Elazığ/TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Öğretmen adaylarının bilgisayar kullanımına karşı tutumlarının, daha önceki bilgisayar deneyimleriyle ilişkili
olduğu düşünülmektedir. Bu çalışmanın amacı öğretmen adaylarının bilgisayar deneyimleri ile bilgisayar karşı
tutumları arasındaki ilişkiyi incelemektir. Çalışma nicel araştırma yöntemlerinden nedensel karşılaştırma ile
desenlenmiştir. Örneklem, seçkisiz olmayan örnekleme yöntemlerinden uygun örnekleme yöntemi kullanılarak
seçilmiştir. Bu çalışmaya Fırat Üniversitesi Eğitim Fakültesi İlköğretim Fen Bilgisi Öğretmenliği Bölümü 2.
sınıftan 49 kadın 11 erkek olmak üzere 60 öğretmen adayı ve 3. sınıftan 34 kadın 8 erkek olmak üzere 42 öğretmen
adayı katılmıştır. Veriler 2015- 2016 akademik yılının ikinci yarısında Bilgisayar Deneyim Ölçeği (Yalman, 2010)
ve Bilgisayar Tutum Ölçeği (Yalman, 2010) kullanılarak toplanmıştır. Bilgisayar deneyim anketinin Cronbach
Alfa güvenirlik katsayısı .877 olarak hesaplanırken, Bilgisayar Tutum Ölçeğinin Cronbach Alfa güvenirlik
katsayısı ,89 olarak hesaplanmıştır. Toplanan veriler ile öğretmen adaylarının bilgisayar deneyimleri ve bilgisayara
karşı tutumları için toplam puan ortalamaları hesaplanmıştır. Öğretmen adaylarının bilgisayar deneyimleri ile
bilgisayara karşı tutumlarının cinsiyetlerine ve sınıf düzeyine bağlı olarak farklılaşıp farklılaşmadığı bağımsız
gruplar t-testi ile belirlenmeye çalışılmıştır. Öğretmen adayların bilgisayar deneyimlerinin bilgisayara karşı
tutumlarını yordayıp yordamadığı basit doğrusal regresyon analizi ile test edilmiştir. Yapılan testler sonucunda
öğretmen adaylarının bilgisayar kullanma deneyimlerinin, bilgisayar kullanımına karşı tutumları arasındaki ilişki
anlamlı düzeyde tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: bilgisayar deneyimi, bilgisayar tutumu, regresyon analizi.
181
Eğitimde Bilgi İşlemsel Düşünme Uygulamaları
Nihal DULKADİR YAMAN
Hakan İSLAMOĞLU
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Rize
Abdullah KUZU
Bildiri Özeti:
“Bilgi işlemsel düşünme”, bilgisayar bilimini ve temel kavramlarını yansıtan zihinsel araçları işe koşarak,
insan davranışlarını anlamayı, sistemleri tasarlamayı ve problemleri çözmeyi içermektedir. Bilgi işlemsel düşünme
becerisi, herhangi bir alandaki problemleri çözme amaçlı kullanılan bir bilgisayar bilimi kavramıdır. Bu kavramın
tüm disiplinlere bilgi işleme becerisini kazandırmayı amaçladığı ifade edilmektedir. Bilgi işleme becerisinin ise
bilim topluluklarında araştırmanın tamamlayıcı bir parçası olduğu belirtilmektedir. Bilgi işlemsel düşünme
kapsamındaki veri toplama, verilerin analizi, verilerin ifadesi, ayrıştırma, soyutlama, algoritma, otomasyon,
paralelleştirme ve simülasyon şeklindeki dokuz temel kavram ile ilgili beceriler yalnızca bilgisayar bilimi ve
FeTeMM modülleri ile sınırlı olmayıp tüm disiplinlerde uygulanabilir ve geliştirilebilirdir. Bilgisayar teknolojisi
ve bilgi işlemsel fikirlerin çocuklara yeni öğrenme ve düşünme olanakları sunması beklenmektedir. Bilgisayar
bilimi ve ilgili alanlardaki öğrencilerin özellikle sahip olması gereken bir beceri olarak görülmektedir. Ayrıca,
diğer bütün disiplinlerle ilişkili olan bilgi işlemsel düşünme, başka alanlarda kariyerlerini sürdürecek öğrenciler
için de hem iş hem de günlük yaşamda avantaj sağlayabilecektir. Farklı alanlarda bilgi işlemsel düşünme
becerilerinin bir kısmına veya tamamına katkı sağlayacak etkinlikler tasarlamak ve öğrencilerin bu becerileri alan
bağımsız olarak kazanmalarını sağlamak mümkün görülmektedir. Bilgi işlemsel düşünme becerileri, yazılım
geliştirmenin ötesinde hemen her bireyin günlük kararlarını vermesine yarar sağlayacak özellik taşımaktadır. Bu
araştırmanın amacı, eğitimde kullanılan bilgi işlemsel düşünme becerilerini geliştirmeye yönelik uygulamaları
incelemektir.
Anahtar Sözcükler: bilgi işlemsel düşünme, bilgi işleme, bilgi işlemsel düşünme uygulamaları
182
İlk Öğretim 1. Sınıf Hayat Bilgisi Dersi Öğretiminde Çoklu Ortam Uygulamalarının Öğrenci Başarısı
Üzerine Etkisi
Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sınıf Öğretmenliği Bölümü, Ankara/ TÜRKİYE, e-posta:
[email protected]
Belgin ÖZTÜRK
Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sınıf Öğretmenliği Bölümü, Ankara/ TÜRKİYE, e-posta:
[email protected]
Bildiri Özeti:
Bu çalışmada birinci sınıf Hayat Bilgisi dersi Benim Eşsiz Yuvam Teması Ailede Demokrasi konusunun çoklu
ortam tasarımı ürünü olan bir yazılım programı ile işlenerek çoklu ortam uygulamalarının öğrencilerin akademik
başarıları üzerine etkilerini ortaya çıkarmaktır. Çalışma, deneme desenlidir. Araştırmanın evrenini Ankara ili
içerisinde yer alan bir özel okulda öğrenim gören 22 tane birinci Sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Öğrencilerden
random yöntemi kullanılarak 11’er kişilik deney ve kontrol grubun oluşturulmuştur. Öğretim, deney grubunda
ailede demokrasi konusu ile ilgili çoklu ortam yazılımı yardımıyla akıllı tahta üzerinden gerçekleştirilmiştir.
Kontrol grubunda ise, aynı uygulayıcı tarafından geleneksel sözlü anlatım yöntemiyle, aynı konu içeriği
değiştirilmeksizin öğretmen merkezli olarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın verilerini toplamak için ailede
demokrasi konusu ile ilgili geliştirilen çoktan seçmeli 10 sorudan oluşan başarı testi, uygulamanın başlangıcında
her iki gruba ön test olarak uygulanmıştır. Başarı testi uygulamadan sonra yine her iki gruba son test olarak
uygulanacaktır. Araştırmanın bulguları ve sonuçları daha sonra eklenecektir.
Anahtar Kelimeler: teknoloji, hayat bilgisi öğretimi, çoklu ortam uygulamaları, ailede demokrasi
183
Öğretim Tasarımı Sürecinin Bir Parçası Olarak Büyük Veri ve Veri Madenciliği Yöntemleri 10
Fatma KESKİNKILIÇ
Ahi Evran Üniversitesi, Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu Bilgisayar Teknolojileri Bölümü,
Kırşehir/TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Eğitim alanında çalışan uzmanlar, öğretim tasarımının içine kişiselleştirilmiş öğrenmeyi entegre etmeye
yıllardır uğraşmaktadırlar. “Öğrenmenin kişiselleştirilmesi” kavramı kendi öğrenme stillerine göre öğrenenlere
en iyi öğrenme araçlarını sunmada güçlü bir yoldur. E-öğrenme, zaman ve mekan bağımlılığı olmadan öğrencinin
kendi için en uygun olan koşulda öğrenimini web üzerinden gerçekleştirmesine imkan tanıyan uzaktan öğrenme
modelidir. Gelişen teknolojiler ve geliştirilmiş öğretim tasarımı modelleri sayesinde e-öğrenmenin geleceği için
olasılıklar sonsuzdur. Öğrenenlerin bu ortamlardaki hareketlerinin tümü çeşitli şekillerde kayıt altında
tutulmaktadır. Bunun sonucu olarak; öğrenme ortamlarında öğrenene ait, anlamlı ve işlenebilir biçime
dönüştürülmeyi bekleyen veri yığınları oluşmaktadır. Büyük veri, bu bilgi yığınlarından muazzam derecede
önemli, kullanılabilir, yararlı verilerin çıkacağını göstermektedir. Bu sebeple “Büyük veri (big data)” kavramı eöğrenme konusunda üzerinde çok durulan bir konu olmaya başlamıştır. Büyük veri, doğru analiz metotları ile
yorumlandığında stratejik kararların doğru bir biçimde alınmasına, riskleri daha iyi yönetmeye ve yenilik yapmaya
imkan sağlamaktadır. Bu çalışmada öğretim tasarımı açısından büyük verinin önemi üzerinde durulmuş, eöğrenme ortamlarında yapılmış veri madenciliği uygulamalarına örnekler verilmiş ve ileride yapılacak çalışmalara
dair öneriler sunulmuştur.
Anahtar sözcükler: büyük veri, veri madenciliği, öğretim tasarımı
10
Proje Numarası: TBY.E2.16.001
184
The Effect of Gamification on Distance Education, Learning Management Systems, Instructor and
Students
Yahya YILMAZ
Enocta Education Technologies, Sales and Business Development Manager, Ankara/TURKEY
Gazi University, Faculty of Education, Department of Computer and Instructional Technologies Education,
Ankara/TURKEY e-mail: [email protected]
Abstract
People encounter the game at every stage of their life since their first time of born. People also experience
together different emotional changes such as motivation, competition, alignment, victory or lost during the game.
These experienced conditions lead people to focus the subject related to the game and to appropriate it in some
sense. Even though the game concept is as old as history of human being, gamification concept including features
of game become popular concept especially in education field in recent years. The subject scope that gamification
has affect significantly in education discipline is web based distance learning when the literature is reviewed.
Projection of concept of gamification on education process has affect directly learning management systems as
part of system, instructors and students as users of this system and even content developers. Changes and results
of these changes occurring/occurred by this effect on these concepts mentioned before is valued to search.
Therefore, aim of our study is to reveal the effects on distance learning, learning management systems and
instructors and students and necessary developments and changes suggestions related these effects within viewing
concept of gamification.
Keywords: gamification, distance education, learning management systems (LMS), e-content
185
Çevrimiçi Öğrenme Ortamlarında Öğrencilerin Ders Takip Durumlarının Akademik
Başarılarına Etkisi
Hakan KÖR
Hitit Üniversitesi, Uzaktan Eğitim Merkezi, Çorum / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Hasan ERBAY
Melih ENGİN
Uludağ Üniversitesi, İşletme Fakültesi Yönetim Bilişim Sistemleri Bölümü, Bursa / TÜRKİYE,
Bildiri Özeti:
Çevrimiçi öğrenme ortamlarında, öğrenme etkinlik ve hizmetleri öğrenen gruba bilgisayar ve internet
desteğiyle sunulmaktadır. Çevrimiçi ortamlarda ders materyalleri video, ses dosysı, PDF, sunum dosyası,
simülasyon ve animasyon formatlarında sunulmaktadır. Çevrimiçi öğrenme ortamı gerekliliklerinin yeterli
düzeyde sağlanması durumunda derin ve anlamlı öğrenme sonuçlarına ulaşılması mümkün olabilmektedir. Ticari
ve açık kaynak kodlu bir çok çevrimiçi öğrenme yazılımı kullanılmaktadır. Bu çalışmada çevrimiçi öğrenme
ortamı olarak moodle tercih edilmiştir. 235 ülkede kullanılan, 82 dil ve birçok eklenti desteğine sahip olan moodle
açık kaynak kodlu bir öğrenme yönetim sistemidir. Bu çalışmada, 2015-2016 Bahar döneminde Hitit Üniversitesi
Uzaktan Eğitim Merkezi (HUZEM) biriminde ortak dersleri takip eden öğrencilerin moodle üzerindeki hareketleri
incelenmiştir. Öğrencilerin, moodle üzerindeki oturum açma sayı ve süreleri, video, ses dosyası, sunum ve PDF
materyallerini takip etme durumları akademik başarılarını hangi düzeyde etkilediği analiz edilerek sonuçlar
tablolar halinde verilmiştir.
Anahtar Sözcükler: çevrimiçi öğrenme, uzaktan eğitim, Moodle
186
The Examination of Using Social Media Habits of High School Students
Oğuzhan SEVİM
Atatürk University, Kazım Karabekir Education Faculty, Department of Turkish Education
Erzurum/TURKEY e-mail: [email protected]
Abstract
The purpose of this research is is to examine the using social media habits of high school students. Survey
model was used in this study. The research consists of 350 high school students attending different high schools
located in Yakutiye district in Erzurum in 2015-2016. In data collection, “Student Information Form”,
“Educational Use of Social Media Scale” and " Purpose of Use Social Media Sites Inventory " are used for high
school students’ the using social media habits. In the analysis of data, standard error, frequency, percentage and
parametric tests were used. At the end of the study it was identified that high school students spend a lot of time
on social media, generally use social media to outside educational activities.
Keywords: high school students, using social media habit, purpose of social media, edicational using of social
media.
187
Effects of a Reading Software on the Reading Attitudes of Students with Reading Difficulties
Orhan ÇAKIROĞLU
Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fatih Eğitim Fakültesi, Özel Eğitim Bölümü, Trabzon / TÜRKİYE,
Macid Ayhan MELEKOĞLU
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Özel Eğitim Bölümü, Eskişehir / TÜRKİYE,
Tolga ERDOĞAN
Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fatih Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Trabzon / TÜRKİYE,
Caner ÖZDEMİR
Merve ATAŞ BIYIK
Abstract
Specific learning disabilities (SLD) has a long history in the field of special education, however, educators
have limited knowledge regarding this topic. SLD is a disorder in one or more of the basic psychological processes
involved in understanding or in using language, spoken or written, that may manifest itself in an imperfect ability
to listen, think, speak, read, write, spell, or to do mathematical calculations, including conditions such as perceptual
disabilities. The number of students with learning disabilities increases every year. Specifically, there has been a
rapid increase in the last years. There is limited information about the number of students with SLD in Turkey
however, according to the latest figures from the U.S.A., approximately 44,6% of all students with disabilities are
being educated under the category of SLD (U.S. Department of Education, 2011). One way of improving reading
skills of students who have poor reading achievement is using computer software developed for improving reading
skills. One of the softwares developed in Turkey is BENİMLEOKU. The purpose of this study was to investigate
the effects of the reading software on the reading attitudes of students with reading difficulties. A total of 60
students, 30 control and 30 experiment, were participated in the study. We evaluated the effects of the software on
students reading attitudes by using a survey titled as "Elementary Reading Attitude Survey". Findings will be
shared with the participants.
Keywords: reading, dyslexia, special education.
188
The Effect of The Use of Interactive White Boards on Secondary School Students’ Turkish Speaking
Skills
Oğuzhan SEVİM
Atatürk University, Kazım Karabekir Education Faculty, Department of Turkish Education
Erzurum/TURKEY e-mail: [email protected]
Abstract
The aim of this study is to examine the impact of interactive white boards on improving secondary school
students’ Turkish speaking skills. The study was designed according to descriptive survey model. In the study the
ideas of 20 Turkish language teachers, 100 secondary school students, and 20 parents were taken. The data of the
study were collected by teacher, student, and parent interview forms. Descriptive analysis technique was used in
data analysis. At the end of the study it was determined that according to teachers’ ideas; the use of interactive
white boards increased students’ attendance to lesson, eased teachers’ making practices on speaking skills, made
lessons enjoyable. Also according to teachers, interactive white board activities are sufficient to give teaching
acquisitions and the use of interactive white boards effected students’ Turkish speaking skills positively. It was
determined that according to students’ ideas; the use of interactive white boards in Turkish courses affected them
positively on expressing themselves, they find these activities enjoyable, it also eased expressing themselves in
other lessons and daily life, and affected their attendance to the lesson positively. It was also determined that
according to parents’ ideas; students became more confident and they expressed themselves better.
Keywords: use of interactive white board, secondary school students, Turkish speaking skill.
189
Web Tabanlı Öğrenme Yönetim Sistemi Tasarımı ve Öğrenci Görüşleri
Ömer Faruk AKMEŞE
Hitit Üniversitesi, Osmancık Ömer Derindere Meslek Yüksekokulu, Bilgisayar Teknolojileri Bölümü, Çorum/
Hasan ERBAY
Kırıkkale Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Bilgisayar Mühendisliği Bölümü, Kırıkkale/ TÜRKİYE, e-posta:
[email protected]
Bülent Gürsel EMİROĞLU
Kırıkkale Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Bilgisayar Mühendisliği Bölümü, Kırıkkale/ TÜRKİYE, e-posta:
[email protected]
Bildiri Özeti:
Günümüz şartlarında eğitim için kaynak ve zaman sıkıntısı çeken bireylere web teknolojileri yardımıyla
sunulan gelişmiş içeriklerle her zaman her yerde ulaşmak en etkili çözüm olacaktır. Bilgisayar ve internet
erişiminin hemen hemen her yere ulaşması, mobil cihazlar, telekomünikasyon sistemleri gibi teknolojilerin yaygın
kullanımı ve bu teknolojilerin maliyetinin azalması web tabanlı uzaktan eğitim faaliyetlerini popüler kılmaktadır.
Fırsat eşitliğinin de sağlandığı bu eğitim modelinde, öğrenci kendi hızında öğrenim görmekte istediği konuları
atlarken istediği konuları tekrar edebilmektedir. Ancak öğrenci ve öğretmen ihtiyaçlarına göre teknik altyapı
kurulmasındaki zorluklar, içerik hazırlanmasında zamana ve uzman bilgisine ihtiyaç duyulması, gelişen
teknolojilere uyum sağlama gibi problemler bulunmaktadır. Uzaktan eğitim alan öğrenci sayısıyla beraber uzaktan
eğitim veren kurum sayısı da artış göstermektedir. Gerçekleşen bu artışla birlikte uzaktan eğitim yöntemiyle
verilen dersler için içerik hazırlama, bu içerikleri yönetme ihtiyacı ortaya çıkmıştır. Bu çalışmada, öğretim
elemanlarının ders içeriklerini oluşturabilecekleri bir platform geliştirilmiş ve geliştirilen uygulamanın verimliliği
öğrenci görüşleri doğrultusunda istatistiksel olarak analiz edilmiştir. Uzaktan eğitimde eğitmen, yönetici ve
öğrenci gibi roller düşünülerek etkin bir içerik geliştirme sistemi tasarlanması amaçlanmıştır. Sistem hazırlanırken
Apache 2.4.10 versiyonlu sunucu, PHP 5.5.15 versiyonlu açık kaynak kodlu yazılım ve MySQL 5.0.11 versiyonlu
veritabanı yönetim sistemi programları kullanılmıştır. Ayrıca HTML5, CSS, Javascript, Adobe Dreamweaver
teknolojilerinden de faydalanılmıştır.
Anahtar Sözcükler: uzaktan eğitim, web tabanlı eğitim, içerik yönetimi
190
Öz-Yargılamanın Psikolojik Sağlamlık İle Siber Zorba ve Mağdur Olma Arasındaki İlişkide Aracılık
Rolü
Adem PEKER
Atatürk Üniversitesi, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümü, Erzurum / TÜRKİYE,
Bildiri Özeti:
Bu araştırmanın amacı, ergenlerin psikolojik sağlamlık ile siber zorba ve mağdur olma davranışları arasındaki
ilişkide öz-yargılamanın aracı rolünü ortaya koymaktır. Araştırmanın çalışma grubu 320 ortaöğretim
öğrencisinden oluşmaktadır. Veriler Öz-Duyarlık Ölçeğinin Öz-Yargılama boyutu ile Psikolojik Sağlamlık Ölçeği
ve Siber Mağduriyet ve Zorbalık Ölçeği aracılığıyla toplanmıştır. Araştırma verilerinin analizi için SPSS 22
programı kullanılmıştır. Aracı rolün istatistiksel olarak anlamlılığı bootstrap testi ile hesaplanmıştır. Araştırma
sonucunda psikolojik sağlamlığın siber zorba ve mağdur olma davranışlarını anlamlı bir düzeyde yordadığı
belirlenmiştir. Araştırma da ortaya çıkan diğer bir sonuçta psikolojik sağlamlık ile siber zorbalık arasındaki ilişkiye
öz-yargılamanın tam aracılık; siber mağduriyet ile kısmi aracılık rolünün bulunduğu saptanmıştır. Bu sonuçlara
göre öz-yargılamanın ortaöğretim öğrencilerinin psikolojik sağlamlık ile siber zorba ve mağdur olma davranışları
arasındaki ilişkide dolaylı rol oynamaktadır.
Anahtar Sözcükler: siber zorbalık, siber mağduriyet, psikolojik sağlamlık, öz-yargılama, aracılık
191
Ortaokul Öğrencilerinin Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Dersine Olan İlgisizliğinin Nedenleri
Esma AKSOY
Onur Hakan BAŞYİĞİT
Mustafa ÇAVDAR
Aysun SEVİNÇ
Semiral ÖNCÜ
Bildiri Özeti:
Bu araştırmanın amacı, ortaokul öğrencilerinin bilişim teknolojileri ve yazılım dersine olan ilgilerini öğrenci
ve veli görüşleri ışığında ortaya koymaktır. Nitel araştırma deseni kullanılarak yapılan araştırma, devlet ve özel
okul olmak üzere iki ortaokuldan toplamda 84 öğrenci ve bir veli ile gerçekleştirilmiştir. Devlet okulundan üç şube
(5, 6 ve 7. sınıf) ve özel okuldan bir şube (6. sınıf) seçilmiştir. Araştırmada, veri toplama araçlarından doküman
incelemesi, gözlem ve görüşme yöntemi kullanılmıştır. Elde edilen verilerin analizi için betimsel analiz tercih
edilmiştir. Araştırmaya katılan öğrenciler ve velilerden toplanan veriler neticesinde bulgular; (a) dersin
programdaki yeri, (b) sınıf ortamı, (c) öğrenci tutumları, (d) yönetici, veli ve diğer öğretmenlerin tutumları, (e)
altyapı eksikliği olarak beş başlık altında toplanmıştır. Öğrencilerin dersi hobi dersi olarak gördüğü tespit
edilmiştir. Dersin değerlendirme açısından genel sınavlarda (TEOG) bulunmaması öğrenci ve velilerde dersin
dikkate alınmamasına yol açmaktadır. MEB tarafından dersin öğrenci ve öğretmen kitaplarının geliştirilmemesi
ders içeriğini pasif hale getirmektedir. Bu durumlar derse olan ilgiyi düşürmektedir. Tüm bunlardan yola çıkarak
denilebilir ki; ders için içerik olarak daha zengin materyaller ve her yıl güncellenen bir ders kitabının olması
gerekmektedir. Çağın gereksinimi olan teknolojik bilgiler genel sınavlarda (TEOG) test edilmelidir. MEB
tarafından bilgisayar laboratuarlarının belirli bir standartta yenilenmesi gerekmektedir.
Anahtar Sözcükler: bilişim teknolojileri ve yazılım dersi, ilgi , ortaokul, nitel araştırma
192
Sosyal Medya Kullanım Amaçları, Kişilik Tipi, Sınıfta Akıllı Telefon Kullanımı ve Akademik Başarı
Arasındaki İlişkiye Dair Bir İnceleme
Hüseyin ÖZÇINAR
Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Denizli /
Ebru ÖZTÜRK
Biruni Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, İstanbul / TÜRKİYE,
Bildiri Özeti:
Günlük yaşantıdaki kullanımı hızla yaygınlaşan sosyal ağları, üniversite öğrencileri de sıklıkla kullanmakta ve
mobil internet erişimi olan akıllı telefonlar aracılığıyla bu ortamlarla etkileşimleri kolaylaşmaktadır. Bu çalışma,
sosyal ağları kullanma amaçlarının kişilik tipi, kullanılan sosyal ağ (facebook, instegram, twitter ve diğerleri),
cinsiyet ve kullanım süresi gibi değişkenlerle ilişkisini incelemeyi amaçlamıştır. Ayrıca sınıfta cep telefonu
kullanma alışkanlıklarına ilişkin öğrenci görüşleri ile akademik başarı arasındaki ilişkiyi ve öğrencilerin sosyal
ağları eğitim amaçlı kullanmakla ilgili görüşlerini belirlemeyi amaçlamıştır. Betimsel tarama modelinde ve karma
yöntemle (nicel+nitel) yürütülen bu çalışmadaki veriler, kişisel bilgiler ve cep telefonu kullanımına ilişkin bir
anket, Sosyal Ağların Kullanım Amaçları Ölçeği ve Eysenck’in Kişilik Anketi’nden oluşan bir form ile
toplanmıştır. Araştırmanın nitel boyutunu oluşturan görüşmelerde cep telefonu kullanımına ilişkin açık uçlu
sorular kullanılmıştır. Veriler tek yönlü ANOVA, t-testi, basit doğrusal regresyon, kay kare, korelasyon analizi ve
içerik analizi ile değerlendirilmiştir. Çalışma 173 öğretmen adayı ile gerçekleştirilmiştir. Kişilik tipleri ile sosyal
ağların kullanım amacı arasındaki ilişkinin incelenmesi sonucunda hem nörotik (içe kapanık) hem de psikotik
kişilik tipinin sosyal ağların eğlence amaçlı kullanımı alt faktörüyle anlamlı bir ilişki gösterdiği saptanmıştır. Bu
durum, sosyal ağların eğlence amaçlı kullanımı konusunda zıt iki kişilik özelliğinin ihtiyaçlarını karşılayabilir
olduğunu göstermesi açısından ilginç bir bulgudur. Cep telefonuyla ders sırasında ilgilendiklerinde dikkatlerinin
dağıldığını belirten öğrencilerin akademik başarıları, cep telefonunun dikkatlerini bazen dağıttığını söyleyen
öğrencilere göre anlamlı olarak daha yüksek çıkmıştır. Bu bulgu, cep telefonunun dikkatini dağıttığını fark eden
öğrencilerin gereken önlemleri alarak derse daha etkin katıldıkları biçiminde yorumlanabilir. Öte yandan cep
telefonu kullanırken dikkatinin dağılmadığı konusunda kesin bir kararı olmayan öğrencilerin akademik
başarılarının diğer öğrencilere göre daha düşük olması, dijital yerlilere atfedilen çoklu görev ya da paralel işlem
yapabildikleri tezini (Prensky, 2001) sorgulanır hale getirmektedir. Ayrıca ders esnasında cep telefonu
kullanımının kısıtlanması gerektiğini düşünen öğrencilerin akademik başarısının, aksini düşünen
öğrencilerinkinden anlamlı olarak daha yüksek olması, dikkat dağınıklığı yapar maddesinin sonuçlarıyla uyumlu
görünmektedir. Son olarak sosyal ağların eğitim amaçlı kullanılıp kullanılmayacağına ilişkin öğrenci görüşleri
değerlendirildiğinde ise öğrencilerin önemli bir kısmının bu konuda olumlu düşündüğü ve ders öğretmeniyle aynı
sosyal ağda arkadaş olmaktan rahatsız olmayacağını belirttiği söylenebilir. Bu araştırmanın katılımcıları uygun
örneklem seçme yöntemi ile belirlenmiştir, dolayısıyla araştırma bulgularının genellenebilirliği sınırlıdır.
Anahtar Sözcükler: sosyal ağlar, akademik başarı, kişilik tipi
193
Developing Proficiency of Students Especially in the Algebra Problems Which Are Difficult for Them by
Means of Customized Automatic Question Generation
Seda EFENDİOĞLU
Karadeniz Technical University, Faculty of Engineering, Department of Computer Engineering
Trabzon / TURKEY, e-mail: [email protected]
Hilmi Emre EFENDİOĞLU
Karadeniz Technical University, Faculty of Engineering, Department of Mechanical Engineering
Abstract
Mathematics education forms the foundation of many fields, from medicine to engineering. Therefore, the
students must have more sufficient skills in mathematics before the university education. In order to understand
the concept of harder questions, students are obliged to solve a high number of problems selected from the types
of questions that they are more comfortable with. However, it is believed that solving many questions similar to
challenging ones instead of focusing on easier questions will better improve the ability of learning. In this research
study, an interactive environment is created to enable students having difficulty in solving algebra questions to
develop themselves. The mathematical terms of the questions that the students have struggled with are collected
via a user interface. The expressions which were received in the text format from the students are parsed according
to the specified rules of grammar and then converted into the abstract syntax tree. This abstract syntax tree is
translated into JSON (Javascript Object Notation) data-interchange format and stored, so that all of the
programming languages can benefit from the collected data. New random questions for the students to solve are
generated from this question stored in JSON format. When the applications for automatic question generation are
reviewed, it is seen that the types of questions that students really need, have not been taken into account while
random questions are generated. The purpose of this research study is to enable students to solve lots of problems
from the types of questions which are difficult for them and assist them to have a faster learning curve by means
of the environment created in this study.
Keywords: automatic question generation, computer algebra system, grammars, AST, JSON
194
Uludağ Üniversitesi Kurum, Eğitim ve Araştırma Faaliyetleri Yönetişim Sistemi (UKEY) Kullanılabilirlik
Değerlendirmesi
Mustafa ÇAVDAR
Esma AKSOY
Aysun SEVİNÇ
Erhan ŞENGEL
Bildiri Özeti:
Teknolojinin ilerlemesi ile birlikte uzaktan eğitim faaliyetlerini yerine getirmek üzere tasarlanmış web
yazılımları (LMS) üretilmeye başlanmıştır. Bu sistemler bilgiye ulaşmayı artırmakta ve öğrenmeyi
kolaylaştırmaktadır. Fakat bu sistemlerin bu değişimi sağlayabilmesi, öğrenciler ve öğretmenler tarafından
kullanılması ile doğru orantılıdır. Bu araştırma ile Uludağ Üniversitesi Kurum, Eğitim ve Araştırma Faaliyetleri
Yönetişim Sisteminin (UKEY) kullanılabilirlik problemlerinin tespit edilmesi ve sistemde karşılaşılan sorunlara
çözüm önerileri sunmak amaçlanmaktadır. UKEY sisteminin gerçek kullanıcılarla, gerçek bir arayüz kullanarak
ve kullanıcılara gerçek görevler vererek kullanışlılığın test edilebilmesi için deneysel yaklaşım yöntemi seçilmiş
ve tasarlanan araştırma sekiz gönüllü katılımcı ile gerçekleştirilmiştir. Katılımcılara uygulama öncesi genel
durumlarının belirlenmesi için bir ön test uygulanmıştır. Ardından UKEY ile ilgili yapılan araştırmalar dikkate
alınarak sistemin çeşitli bölümlerinin kullanımını gerektiren sekiz görev belirlenmiştir. Her görev için farklı bir
senaryo oluşturulmuş ve kullanıcılardan bu senaryolara göre görevi tamamlamaları istenmiştir. Görevlerden sonra
kullanıcılara web sitesine dayalı değerlendirme sorularının olduğu mini anket uygulanmıştır. Kullanılabilirliğin
temel özelliklerden olan memnuniyeti ölçmek için de sistem kullanılabilirlik ölçeği kullanılmıştır. Araştırmanın
sonucunda kullanıcıların görevleri bir eğitime tabi tutulmadan yaklaşık olarak %57 oranında zor tamamladığı
(etkililik), %59 oranında memnuniyetle ortalama memnuniyet düzeyinin altında bir memnuniyet gösterdiği
(memnuniyet) ve birçok görevi uzun bir sürede (verimlilik) tamamladığı görülmüştür. Bu bulgulara göre de
sistemin kullanılabilirliğinin düşük olduğu tespit edilmiş ve çözüm önerilerinde bulunulmuştur.
Anahtar Sözcükler: LMS, Öğretim Yönetim Sistemi, kullanılabilirlik, UKEY
195
Matematik Öğretiminde Elektronik Tablo Kullanımı: Bir Sınıf İçi Uygulama Örneği
Emrah ÜNLÜER
MEB Matematik Öğretmeni, Eskişehir / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Emel ÖZDEMİR ERDOĞAN
Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi İlköğretim Matematik Eğitimi Anabilim Dalı, Eskişehir /TÜRKİYE,
Bildiri Özeti:
Bilgi ve iletişim teknolojilerinin hayatımızın her alanına girdiği günümüzde eğitim-öğretim ortamlarında
bilişim teknolojilerini kullanmak önem kazanmakla birlikte, derslerde hangi programların nasıl kullanılacağı
sorusunu da beraberinde getirmektedir. Matematik öğretiminde elektronik tablo kullanımı, geniş kullanım alanları
ve kullanım kolaylığı ile öğretmenlere zengin bir öğretim ortamı sunmasına rağmen ülkemizde matematik
öğretmenleri tarafından bu yönüyle çok bilinen bir yazılım değildir. Bu çalışmada matematik öğretmenlerine
sınıflarında kullanabilecekleri, uygulama aşamalarının açıklandığı elektronik tablo ortamında bir etkinlik
örneğinin sunulması hedeflenmiştir. Elektronik tabloların grafik-çizim özelliği ile öğrenciler kullanılan verilerdeki
sayısal değişikliklere anında cevap veren interaktif bir ortama sahip olmakta ve böylece matematik derslerinde
ihtiyaç duyulan görselleştirme ortamı oluşturulmaktadır. Bu bağlamda bu çalışmanın amacı doğruların analitik
incelenmesi konu başlığı altında doğruların birbirine göre durumlarını, eğim ile doğru denklemi ilişkisini, eğim ile
doğruların birbirine göre durumlarını elektronik tablo kullanarak öğrencilere kavratmaya yönelik bir sınıf içi
etkinliği hazırlamak ve bu bağlamda öğrenci görüşlerini belirlemektir. Araştırma, 2015-2016 eğitim öğretim
yılının 1. Döneminde, Eskişehir’deki bir Anadolu Lisesi’nde 10. sınıfa devam eden 28 öğrenci ile
gerçekleştirilmiştir. Araştırma verileri, ders video kayıtları, etkinlik değerlendirme formu ve araştırmacı günlüğü
aracılığıyla toplanmıştır. Analizler sonucunda elde edilen bulgular ilgili araştırmalar ışığında tartışılacak ve
gelecek araştırmalara ve uygulamalara ilişkin öneriler sunulacaktır.
Anahtar Sözcükler: elektronik tablo; matematik öğretimi; bilgisayar destekli eğitim; doğru denklemi; eğim
196
Effects of Group Discussion on Videos during the Flipped Classroom Application
İsmail YILDIZ
Kastamonu University, Education Faculty, Department of Computer and Instructional Technologies
Kastamonu / TURKEY, e-mail: [email protected]
Arif AKÇAY
Kastamonu University, Education Faculty, Department of Computer and Instructional Technologies
Kastamonu / TURKEY, e-mail: [email protected]
Abstract
Flipped classroom is a new approach that was started to be used in the education settings in recent years. After
the significant improvements of data bandwidth and video streaming technologies, it become possible and
applicable to use the video materials in educational platforms. There were different studies about the positive
effects of flipped classroom. In order to improve the effectiveness of flipped classroom, group discussion platform
was adopted to flipped classroom settings and tested. For this purpose WhatsApp mobile application was used.
The aim of this study is to investigate the effectiveness of the group discussion during the flipped classroom
application. For this study a posttest only control group design experimental research setting was used and 49
undergraduate students were enrolled in this study. Students divided into two groups. One group watched the
videos by discussion which was directed with different question prompts; on the other hand, the other group only
watch the videos. Detailed results will be given during the presentation.
Keywords: Flipped-Classroom, group discussion, question prompts
197
Fen Öğretiminde Bilgisayar Destekli Uygulamaların Gerekçeleri Hakkında Öğretmen ve Öğrenci
Görüşleri
Yasemin DEVECİOĞLU-KAYMAKCI
Bayburt Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Bayburt/TÜRKİYE
Bildiri Özeti:
Bu çalışma ortaokul öğrencilerinin ve fen bilgisi öğretmenlerinin fen bilgisi derslerinin bilgisayar destekli
yürütülmesi konusundaki görüşlerini belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Tarama yönteminin kullanıldığı
çalışmanın verileri 2012-2013 eğitim-öğretim güz döneminde Bayburt ilinde üç farklı ortaokulda 5, 6, 7 ve 8.
Sınıfa devam eden 184 öğrenci ile yürütülen kısa cevaplı açık uçlu anketlerle ve bu okullarda görev yapan toplam
dokuz fen bilgisi öğretmeniyle yürütülen yarı yapılandırılmış mülakatlarla elde edilmiştir. Özel durum
çalışmalarının doğasına uygun olarak yürütülen çalışmanın nitel verileri betimsel olarak analiz edilmiştir.
Çalışmanın verilerine göre bilgisayarı genellikle ödev hazırlama, eğlence, oyun ve araştırma amaçlı kullanan
öğrencilerin çoğu fen bilgisi derslerini sevdiklerini ve derslerinin bilgisayar destekli uygulamalarla yürütülmesini
istediklerini belirtmişlerdir. Bilgisayar destekli fen öğretiminin etkililiğini savunan öğretmenler bilgisayar destekli
fen öğretiminin görselliği artırarak öğrencilerin daha çok duyu organına hitap ettiğini, bilgilerin kalıcılığını
artırdığını, konulara somutluk kazandırdığını ve öğrencilerin daha çok ilgisini çektiğini ifade etmişlerdir.
Çalışmaya göre fen öğretiminin amaçlarına ulaşabilmesi için etkin öğretim yöntem ve tekniklerinin yanında
öğretim teknolojilerinin etkili bir şekilde kullanılması gerektiği sonucuna varılmıştır.
Anahtar Sözcükler: bilgisayar destekli, fen öğretimi, öğrenci, öğretmen, görüş
198
Tablet Bilgisayar Üzerinden Etkileşimli E-Kitap Uygulamasına Yönelik Öğrenci Görüşlerinin
Belirlenmesi
Selda KAYAK
Bildiri Özeti:
Öğrencilerin bilgisayar, internet, cep telefonu, tablet bilgisayar vb. teknolojik araçlardaki gelişmeleri yakından
takip etmeleri ve bu araçları öğrenme amacıyla kullanmaları, yeni teknolojilerin eğitim kurumlarına hızlıca
girmesine yol açan etmenler arasındadır. Bilgi teknolojilerinin öğretim programlarına entegre edilmesine yönelik
yapılan yatırımların artmasıyla birlikte; okullarda Bilişim Teknolojilerinin sınıflara taşınması ve bunların öğretim
ortamlarında bir ders aracı olarak etkili bir şekilde kullanılması hedeflenmektedir. Bu kapsamda, tablet bilgisayar
üzerinden öğretim yapılması süreci yeni yeni başlamaktadır. Tablet bilgisayarın eğitime doğru bir şekilde adapte
edilebilmesi ve tablet bilgisayardan maksimum faydalanılabilmesi için kullanım açısından araştırma bulgularına
ihtiyaç duyulmaktadır. Bu araştırmada, yeni ve farklı bir öğretim ortamı sağlayan tablet bilgisayar üzerinden
etkileşimli e-kitap uygulamasının öğrenci üzerinde yarattığı etkiler araştırılmıştır.
Anahtar Sözcükler: Tablet bilgisayar, etkileşimli e-kitap, öğrenci görüşleri
199
Bulanık Mantık ve Kısıt Tabanlı Öğrenci Modeli Temelli Zeki Öğretim Sistemi Model Önerisi
Abdulkadir KARACI
Kastamonu Üniversitesi, Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü, Kastamonu /
Bildiri Özeti:
Bu çalışmada Türkçede noktalama işaretlerinin öğretimi için kısıt tabanlı öğrenci modelini kullanan bulanık
mantık temelli bir Zeki Öğretim Sistemi (ZÖS) modeli önerilmiştir. Önerilen modelde iki adet öğrenci modeli
bulunmaktadır. Birincisi kaplama öğrenci modeli diğeri ise kısıt tabanlı öğrenci modelidir. Önerilen bu ZÖS
modelinde öğrenci problemleri çözdükçe yaptığı hatalar kısıt tabanlı öğrenci modeli içinde yer alan öğrenci
modelleyici tarafından tespit edilmektedir. Tespit edilen bu hatalarla ilgili olarak öğrenciye anlık olarak geri
bildirim ve ipuçları verilmektedir. Ayrıca tespit edilen bu hatalar, öğrencinin noktalama işaretlerinin kullanımını
ne derecede öğrendiğini belirlemek ve kaplama öğrenci modelindeki öğrenme düzeyini güncellemek için
kullanılmaktadır. Öğrenci problemi istenen tekrarda doğru çözemezse ve istenen öğrenme düzeyine ulaşmazsa
kaplama öğrenci modeli tarafından bu durum kaydedilmektedir. Kaydedilen bu veriler öğretim modeli tarafından
değerlendirilerek öğrencinin eksik olduğu konulara yönlendirilmesi sağlanmaktadır. Öğrenci eksik olduğu
konuları çalışarak problemleri tekrar çözebilmektedir. Öğrenme düzeyini belirlemede MYCIN güven faktörü,
öğrencinin soruyu çözmek için yaptığı tekrar sayısı ve bulanık mantık karar sistemi kullanılmaktadır. Günümüzde
sınıfların kalabalık olması ve diğer bir takım sebeplerden dolayı öğretmenin öğrenci cevaplarını tek, tek kontrol
ederek geri bildirim vermesi mümkün değildir. Ancak önerilen bu modeldeki ZÖS vasıtasıyla öğrenci hataları
anında tespit edilerek öğrenciye geri bildirim verilmektedir. Ayrıca öğrencinin yaptığı hatalar analiz edilerek eksik
olduğu konular, alt konular ve kavramlar tespit edilebilmektedir. Bu açıdan bakıldığında ve noktalama işaretlerinin
öğretiminin gerekliliği düşünüldüğünde bu model değerli ve önemli bir modeldir.
Anahtar Sözcükler: zeki öğretim sistemi, bulanık mantık, kısıt tabanlı öğrenci modeli
200
Measuring the Prevalence of Foreign Originated Words on the National Newspapers using Search
Engines
Dursun AKASLAN
Harran University, Engineering Faculty, Department of Computer Engineering
Sanliurfa / TURKEY, e-mail: [email protected]
Mehmet Umut SALUR
Abdulkadir Gümüşçü
Harran University, Engineering Faculty, Department of Electrical and Electronics Engineering
Mehmet Emin Tenekeci
Abstract
It is obvious that the number of studies regarding the impacts of foreign originated words on the Turkish
language is ever increasing because the interaction of all the languages with each other continue since the
languages has tendency to change and improve. However, the prevalence of the terms originated from a foreign
language should be measured in order to preserve the tradition of the Turkish language and its image. In this
regard, this study measures the prevalence of the words derived from foreign languages such as English and French
on the national newspapers using a number of search engines namely Google, Bing and Yandex. A number of
national newspapers (e.g. Hurriyet & Sabah) with a high circulation over 100,000 sales were selected in order to
determine the prevalence of the foreign originated words. The only front-page of the newspapers were analyzed
to ascertain the prevalence of the foreign originated words since the tendency of using foreign words on the front
page is common in Turkish newspapers. In order to specify the foreign originated words, the database with 1948
words published by the Turkish Language Organization was selected. The findings shows that the major of the
foreign originated words in the Turkish language are used in a number of disciplines namely sport, math and daily
life of people. 46 foreign originated words with 66 Turkish synonyms were specified. It is also clear that the major
of the foreign originated words were derived from the French and English language through a number of
disciplines. Additionally, it is detected that major of the foreign originated words were utilized in the daily life
of people and in the discipline of sport.
Keywords: newspaper, relational database, search engines, foreign words
201
Instructional Technologists’ Definition of ICT Literacy
Polat ŞENDURUR
Ondokuz Mayıs University , Department of Computer Education and Instructional Technology,
Samsun/TURKEY e-mail: [email protected]
Seda Arslan
Ondokuz Mayıs University , Department of Computer Education and Instructional Technology,
Samsun/TURKEY e-mail: [email protected]
Abstract
In the literature, there are several definitions of ICT literacy. Educational Testing Service (ETS) defines ICT
literacy as using different communication tools and technologies for different purposes to be able to participate in
todays’ knowledge society (2007). In addition, ETS focuses on using these technologies, but also access, manage,
assess and integrate information available through ICT. The definition is also incorporated with other literacies
such as Internet literacy, computer literacy and etc. The definitions of Ainley, Fraillon, & Freeman (2007), OECT
(2003), and Baek, et al. (2008) highlight similar areas in their ICT literacy definitions. On the other hand, it is
important to demonstrate the how these definitions realize in practical situations. For this aim, Instructional
technologists in Turkey were asked to define a person who is ICT literate in their own words. The answers of
Instructional Technologists were analyzed via qualitative content analyze techniques. The results indicated that
“being able to use office programs” as word processor or spreadsheets were found significant predictors of
computer literacy. In addition to this factor, “deciding on basic software needs”, and “information searching skills”
have been taken into consideration in the definitions of instructional technologists.
Keywords: ICT, literacy, instructional technologist
202
Üniversiteli Gençlerde Kişilik Özelliklerinin Phubbing Üzerindeki Etkisi
Evren Erzen
Artvin Çoruh Üniversitesi, İlköğretim Bölümü, Artvin /TÜRKİYE, e posta: [email protected]
Hatice Odacı
Karadeniz Teknik Üniversitesi, Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bölümü, Trabzon/
TÜRKİYE, e posta: [email protected]
İlknur Akistanbullu Yeniçeri
Artvin Çoruh Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Artvin/ TÜRKİYE,
Bildiri Özeti:
Bu araştırmada, kişilik özelliklerinin phubbing üzerindeki etkisi ele alındı. Araştırma, değişkenler arası
ilişkileri belirlemek amacıyla nedensel desende tasarlandı. Katılımcılar Karadeniz Teknik Üniversitesi ve Artvin
Çoruh Üniversitesi Eğitim Fakülteleri’nde öğrenim gören öğrenciler arasından kolay ulaşılabilir örnekleme
yöntemiyle belirlenen 545 üniversite öğrencisinden oluşmaktadır. Analizler uç değerlerin veri setinden çıkarılması
sonucunda 539 veri üzerinde gerçekleştirildi. Katılımcıların 383’ ü kız (%71) ve 156’sı erkektir (%29). Veriler
Phubbing (Karadağ et al., 2015), Beş Faktör Kişilik Envanteri (Sümer, Lajunen, & Özkan, 2005) ve kişisel bilgi
formu kullanılarak toplandı. Elde edilen bulgular beş faktör kişilik özelliklerinden nörotiklik ve sorumluluk
boyutlarının phubbing’i yordadığını göstermektedir. Ulaşılan sonuçlar beş faktör kişilik modeli ve sanal
bağımlılıklar literatürü kapsamında tartışılmıştır.
Anahtar Sözcükler: phubbing, beş faktör kişilik özellikleri, üniversiteli genç.
203
Akademik Personelin Uzaktan Eğitime Yönelik Tutumlarının İncelenmesi
Mehmet Fatih BARIŞ
Namık Kemal Üniversitesi, Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu, Tekirdağ / TÜRKİYE,
Bildiri Özeti:
Uzaktan eğitim, bilgi ve iletişim teknolojilerinin en üst seviyede kullanıldığı, kişiye özel öğrenme imkanı ve
materyali sunan, sunulan kaynaklara zaman ve mekandan bağımsız erişilebilen bir eğitim şeklidir. Birçok
üniversitede özellikle öğrenenlere kolaylık ya da esneklik sağlamak, eğitim hizmetlerine erişimi kolaylaştırmak
için uzaktan eğitim tercih edilmektedir. Namık Kemal Üniversitesi’nde (NKÜ) 2008 yılında birim olarak
başlanılan uzaktan eğitim faaliyetleri, 2013 yılından itibaren Uzaktan Eğitim Merkezi (UZEM) kurularak devam
etmiştir. Merkez tarafından yapılan faaliyetlerde NKÜ’de görev yapan öğretim elemanlarının uzaktan eğitime
karşı farklı tutumlar sergiledikleri görülmüştür. Bu çalışmada NKÜ’de görev yapan akademik personelin uzaktan
eğitime yönelik tutumları farklı değişkenlere göre incelenmiştir. Bu kapsamda Ağır ve arkadaşları tarafından
geliştirilen uzaktan eğitim tutum ölçeği kullanılmıştır. Araştırmaya 2015 yılında NKÜ’de görev yapan 955
akademik personelden 283 ü katılmıştır. Araştırmada elde edilen veriler SPSS (Statistical Package for Social
Sciences) for Windows 22.0 programı kullanılarak analiz edilmiştir. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı
istatistiksel yöntemleri olarak, sayı, yüzde, ortalama, standart sapma kullanılmıştır. İki bağımsız grup arasında
niceliksel sürekli verilerin karşılaştırılmasında t-testi, ikiden fazla bağımsız grup arasında niceliksel sürekli
verilerin karşılaştırılmasında Tek yönlü (One way) ANOVA kullanılmıştır. ANOVA sonrasında farklılıkları
belirlemek üzere tamamlayıcı post-hoc analizi olarak Scheffe testi kullanılmıştır. Elde edilen bulgular %95 güven
aralığında, %5 anlamlılık düzeyinde değerlendirilmiştir. Araştırma sonucunda katılımcıların “uzaktan eğitimin
olumlu yönleri” tutum düzeyi orta (2,851 ± 0,716); “uzaktan eğitimin olumsuz yönleri” tutum düzeyi zayıf (2,430
± 0,757); “uzaktan eğitimin üstünlükleri” tutum düzeyi yüksek (3,618 ± 0,713) olarak saptanmıştır. Yaş ve
cinsiyetin uzaktan eğitime yönelik tutumu etkilemediği görülürken, akademik ünvanın tutumu etkilediği tespit
edilmiştir. Elde edilen istatistiksel veriler ve bulgular UZEM kurulum ve yapılandırma çalışmalarına ve UZEM
hakkında farkındalık oluşmasına katkı sağlamıştır.
Anahtar Sözcükler: uzaktan eğitim, tutum ölçeği, akademik personelin tutumları.
204
Problemli İnternet Kullanımının Benlik Saygısı ve Öznel İyi Oluş ile Açıklanabilirliği
Şükrü Özer
Osman Kalyoncu İmam Hatip Ortaokulu, Trabzon/Türkiye, e posta: [email protected]
Hatice Odacı
Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fatih eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü,
Trabzon/TÜRKİYE, e posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu araştırma problemli internet kullanımını, benlik saygısı ve öznel iyi oluş açısından incelemeyi ve benlik
saygısı ve öznel iyi oluşun problemli internet kullanımını yordamadaki rolünü araştırmayı amaçlamaktadır.
Araştırmada aynı zamanda problemli internet kullanımının; cinsiyet, okul türü, sınıf düzeyi, ailenin gelir düzeyi,
anne-baba eğitim düzeyi, internet kullanım süresi ve internet kulanım amacı gibi bazı demografik değişkenler
açısından farklılaşıp farklılaşmadığı da incelenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu; Trabzon ilinde devlet
liselerinin 9, 10, 11 ve 12. sınıflarında eğitim- öğretim faaliyetlerine devam eden 385 öğrenci oluşturmuştur.
Çalışmada öğrencilere, araştırmacılar tarafından hazırlanan Kişisel Bilgi Formu, Problemli İnternet Kullanımı
Ölçeği-E (A. A. Ceyhan ve E. Ceyhan, 2009), Coopersmith Benlik Saygısı (Pişkin,1996) ve Öznel İyi oluş Ölçeği
(Tuzgöl-Dost, 2005) uygulanmıştır. Araştırma için toplanan verilerin analizinde tanımlayıcı istatistik teknikleri,
bağımsız t testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), Kruskal Wallis H testi, Pearson Momentler Çarpımı
Korelasyon Katsayısı ve çoklu regresyon analizi tekniğinden yararlanılmıştır. Araştırma sonuçları; problemli
internet kullanımı ile benlik saygısı ve öznel iyi oluş arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki olduğunu
göstermiştir. Ayrıca benlik saygısı ve öznel iyi oluşun problemli internet kullanımının anlamlı yordayıcıları olduğu
tespit edilmiştir. Bu araştırmada; problemli internet kullanımı ile cinsiyet, ailenin gelir düzeyi, internette geçirilen
süre, internet kullanım amacı ve annenin eğitim düzeyi arasında anlamlı farklılıklar olduğu bulgulanmıştır. Bunun
yanında problemli internet kullanımının, okul türü, sınıf düzeyi ve babanın eğitim düzeyine göre farklılaşmadığı
sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelimeler: problemli internet kullanımı, benlik saygısı, öznel iyi oluş.
205
The Use of Facebook as an Educational Tool: A Metaphor Analysis
Hasan SAĞLAMEL
Karadeniz Technical University, Faculty of Arts, Department of English Language and Literature
Trabzon/TURKEY, e-mail: [email protected]
Şakire Erbay
Mustafa Naci Kayaoğlu
Abstract
An increasing use of social media sites such as Facebook, Twitter and Youtube for educational purposes
called for making substantial efforts to reap the benefits of these latent powers effectively. Among these social
media sites, Facebook has become part of many language users’ either/both intramural and/or extramural English
learning, offering socially co-constructed environments conducive to L2 learning. However, how Facebook use
affects learners' language growth from different stakeholders’ perspectives has not been fully diagnosed.
Therefore, there is great need to consider the impact of Facebook use with reference to learners’ language
development from both learner and teacher perspectives. Addressing the need in question, this study aims to
investigate learners' and teachers' perceptions regarding the use of Facebook as an educational tool. The study
employs a metaphor analysis in which 200 students and 20 teachers who have social media involvement at a
state university located in north-eastern Turkey provided elicited metaphors with reasoning entailments. Elicited
metaphor analysis was used to analyze the findings and the results are elaborated in comparison with the teacher
and learner perceptions.
Keywords: learning styles, computer simulations, computer aided education
206
FATİH Projesi Kapsamında Öğretmenlerin Teknostres Sebeplerinin İncelenmesi
Canan Çolak
Anadolu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi
Eskişehir / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Yasin Yalçın
Florida Eyalet Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Psikolojisi ve Öğrenme Sistemleri
Tallahassee, FL / ABD, e-posta: [email protected]
Işıl Kabakçı Yurdakul
Anadolu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi
Bildiri Özeti:
İçerisinde öğretmenler, okul yöneticileri, öğrenciler gibi birçok paydaşı bulunduran FATİH projesi, çeşitli
araştırmalarda bu paydaşlar açısından değerlendirilmiştir. Özellikle uygulama boyutunda bulunan öğretmenlerin
bu projenin pilot çalışması sırasında karşılaştıkları olumlu ya da olumsuz durumların neler olduğu üzerinde detaylı
olarak durulmuştur. Öğretmenlerin okullara sağlanan çeşitli teknolojik donanımları kullanmada zorluk yaşadıkları,
özellikle teknik bir sorunla karşılaştıklarında bu durumu nasıl çözecekleri konusunda endişelendikleri, elektronik
içeriklerin yetersiz olduğu ve bu konuda derslerinde belirsizlik yaşadıkları alanyazındaki çeşitli çalışmalarda
belirtilmiştir. Genel olarak mesleki hayatta bilgi ve iletişim teknolojilerinin kullanılmasıyla karşılaşılan bu
sorunların, teknostres odaklı olduğu dikkat çekmektedir. Dolayısıyla bu çalışmada FATİH projesi kapsamında
öğretim etkinliklerinde teknoloji kullanmaları konusunda öğretmenlerin yaşadıkları endişelerin nedenlerini
keşfetmek amaçlanmıştır. Bu doğrultuda araştırma nitel araştırma yöntemiyle yürütülen bir görüşme çalışmasıdır.
Katılımcılar Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı olarak çalışan Bilişim Teknolojileri, Fen Bilimleri, İngilizce
alanlarında çalışan 4 öğretmenden oluşmaktadır. Araştırmanın verileri yarı yapılandırılmış görüşme formu
aracılığıyla toplanmaktadır. Yarı yapılandırılmış görüşme formu, teknostres faktörleri temel alınarak
oluşturulmuştur. Bu form, nitel araştırma yöntemleri ve veri analizinde bir uzman kontrolünün ardından pilot
görüşme yapılarak son halini almıştır. Yapılacak tümevarımsal analiz ile elde edilecek bulgular ve bu bulgulara
dayalı sonuç ve öneriler detaylı olarak sunulacaktır.
Anahtar Kelimeler: FATİH projesi, teknostres
207
An Examination of Pre-Service Teachers’ Experiences and Confidences With ICT
Ümit KUL
Artvin Çoruh University, Education Faculty, Department of Primary Education
Artvin / TURKEY, e-mail: [email protected]
Dursun AKASLAN
Abstract
Information and communications technology is described as the utilization of devices and applications with
the purpose of transferring and sharing information. Additionally, it is used as a potential vehicle for causing
change and bringing innovation into education. The true integration of ICTs into pre-service teacher education
plays a critical role in the enhancement of the quality of education and training in primary education since the use
of ICT increase the effectiveness of teaching and learning. In this regard, this study investigates the experience
and confidence of pre-service teachers concerning information and communication technologies (ICT) at the
university. An online questionnaire with two open-ended questions was directed so as to gather information about
ICT applications from prospective students enrolled in Artvin Coruh University. The responses of 174 students
from various departments in faculty of education were analysed. Specifically, the use of computers (e.g. smart
phone, tablet and pc) is highly associated with sharing information and setting communication on social networks
(e.g. facebook and whatsapp). Overall, our findings show that the usage of ICT plays a critical role in the
professional development of pre-service teachers.
Keywords: pre-service teachers, ICT, experience, confidence
208
Sosyal Medya Bağımlılık Ölçeği (SMAT17)
Necmi EŞGİ
Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Tokat / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Çalışmanın amacı bireylerde sosyal medya bağımlılığının değerlendirilmesine imkan sağlayan Sosyal Medya
Bağımlılık Ölçeğinin geliştirilmesi, geçerlik ve güvenirlik çalışmasının yapılmasıdır. Yaşları 18-22 arasında
değişen 285 üniversite öğrencisi, bu çalışmasının çalışma grubunu oluşturmaktadır. Güvenirlik katsayısı (cronbach
alfa) 0,93 ve Spearman Brown değeri 0,91 olarak bulunmuştur. Çalışmada, yapı geçerliği için açımlayıcı
(exploratory) faktör analizi, elde edilen faktör yapısının doğruluğunu test etmek için de doğrulayıcı (confirmatory)
faktör analizi kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucu 17 maddenin 4 faktör altında toplandığı görülmüştür. Sosyal
Medya Bağımlılık Ölçeği ile yapılan geçerlik ve güvenirlik analizleri değerlendirilmiş ve elde edilen değerlerin
beklenen sınırlar içerisinde olduğu görülmüştür.
Anahtar Sözcükler: sosyal medya bağımlılığı, ölçek geliştirme, faktör analizi
209
The Potential Use of Tablets in Improving Students’ Speaking Skillls
Süleyman DEMİR
Gümüşhane University, Foreign Languages Department, Gümüşhane / TURKEY,
Mustafa Naci Kayaoğlu
Karadeniz Technical University, Department of English Language and Literature
Trabzon, TURKEY, e-mail: [email protected]
Abstract
In recent years, the Ministry of National Education has attributed great importance to speaking skills in foreign
language classes. In parallel to this, many classrooms have been equipped with smart boards, and students have
been given tablets within the framework of FATİH project. However, speaking skill has remained a fundamental
issue in Turkey’s education system in spite of great investment in technology. This quasi-experimental study aims
to explore the potential use of educational technology, namely tablets, for improving students’ speaking skills. To
this end, 9th grade high school students in Gümüşhane participated in this research. The students were asked to use
their tablets to record their role play activities defined as homework in advance. The recordings were brought in
the classroom for sharing. The potential contribution of this educational technology to foreign language teaching
was discussed and evaluated in many respects.
Keywords: speaking skill, tablet, technology, speaking anxiety
210
Trust, Privacy Concerns, and Self-Disclosure on Facebook among American and Turkish Students
Yasin Yalçın
Florida State University, College of Education, Department of Educational Psychology and Learning Systems
Tallahassee, FL / USA, e-mail: [email protected]
Canan Çolak
Anadolu University, Education Faculty, Department of Computer Education and Instructional Technologies
Eskisehir / TURKEY, e-mail: [email protected]
Vanessa P. Dennen
Florida State University, College of Education, Department of Educational Psychology and Learning Systems
Tallahassee, FL / USA, e-mail: [email protected]
Abstract
Social networking sites have been playing an important role in our lives in the last decade. Facebook currently
is the biggest and one of the most popular social networking sites, and it has been used for various purposes such
as communication, socialization, and learning. While Facebook offers abundant opportunities, it also poses threats
to user privacy. User data may be shared with third parties without notifying users, and personal information can
be accessed by people who intend to use it in ways that cannot be foreseen. Individuals must choose whether to
engage in self disclosure and benefit from social networking on Facebook, or to protect their identity and miss the
social opportunity. Using Communications Privacy Management Theory as the theoretical framework, this study
aims to investigate the relationship between trust, privacy concerns, and self-disclosure on Facebook among
American and Turkish undergraduate and graduate students. This study will help illuminate the role trust and
privacy concerns play in user decisions to reveal personal information on Facebook, and determine if American
and Turkish students differ in terms of trust, privacy concerns, and self-disclosure.
Keywords: trust, privacy concerns, self-disclosure, Facebook
211
Akademik Teşvik Uygulamasının İlk Sonuçlarına Ait Değerlendirmeler
İdris GÖKSU
Mardin Artuklu Üniversitesi, Midyat Meslek Yüksekokulu, Bilgisayar Teknolojileri Bölümü,
Mardin/TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Yusuf İslam BOLAT
Dicle Üniversitesi, Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Diyarbakır/TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu araştırmanın amacı, 2016 yılında hayata geçirilen akademik teşvik uygulamasına ait ilk sonuçların betimsel
analizini yaparak akademik çalışmaların mevcut durumunu ortaya koymak ve bazı değişkenler açısından
değerlendirme yapmaktır. Toplam 107 devlet üniversitesinden 86 tanesine ait akademik teşvik komisyon
değerlendirme sonuçlarıyla ilgili verilere üniversitelerin web sayfalarından ulaşılmış ve bu veriler unvan, cinsiyet,
fakülte ve puan başlıklarından oluşan forma girilmiştir. Nicel araştırma yöntemlerinden betimsel modelin
kullanıldığı bu araştırmada elde edilen veriler; bölgeler, üniversiteler, birimler, unvan, cinsiyet, minimum puan,
maksimum puan ve teşvik alma oranı açısından incelenerek değerlendirilmiştir. Ayrıca akademik teşvik puanları
üniversitelerin 2015-2016 URAP sıralamasıyla karşılaştırılmış ve meydana gelen değişim analiz edilmiştir.
Araştırma kapsamında toplanan verilerin farklı değişkenler açısından düzenlenmesi sürecinde daha güvenilir
sonuçlar elde etmek amacıyla 2016 yılında YÖK tarafından hizmete sunulan YÖKAKADEMİK sisteminden ve
Yükseköğretim Bilgi Yönetim Sisteminden yararlanılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre; bölgeler bazında
akademik teşvik oranları sırasıyla İç Anadolu, Marmara, Ege, Akdeniz, Karadeniz, Doğu Anadolu ve Güneydoğu
Anadolu, üniversiteler bazında akademik teşvik oranlarına bakıldığında ilk 5 üniversitenin sırasıyla Hacettepe,
Ege, Gebze Teknik, Selçuk ve Atatürk, akademik teşvik ortalamalarına göre ilk 5 üniversitenin sırasıyla
Kastamonu, Niğde, İstanbul Medeniyet, Ege ve Selçuk, fakülteler bazında akademik teşvik ortalamalarına göre ilk
5 fakülte Eczacılık, Fen, Su Ürünleri, Mühendislik ve Ziraat fakültesi, unvan bazında teşvik alma oranları ise
sırasıyla Doçent, Prof, Yrd. Doç, Arş. Gör. ve Diğer olduğu görülmüştür. Cinsiyet bazında akademik teşvik
oranlarına bakıldığında erkeklerin %25.61’inin, bayanların ise %18.02’sinin akademik teşvik aldığı görülmüştür.
Akademik teşvik ortalamaları ve akademik teşvik oranları düşük olan üniversitelerde 30 puan alan akademik
personel oranının yüksek olduğu, öte yandan 100 puan alan akademik personel oranının ise Hacettepe, Ege, Niğde,
İstanbul, Selçuk, Atatürk, Akdeniz, Gazi, Marmara ve Çanakkale Onsekiz Mart üniversitesinde yüksek olduğu
görülmüştür. Ayrıca üniversitelerin akademik teşvik oranları ile URAP sıralamaları karşılaştırıldığında bazı
üniversitelerde sıranın pek değişmediği ve negatif yada pozitif yönde oldukça değişim gösteren üniversitelerin de
olduğu görülmüştür. Genel akademik teşvik oranının %22.58 olduğu ve 86 üniversite arasından 52 üniversitenin
akademik teşvik alma oranının %20’nin altında olduğu göz önünde bulundurulduğunda ve akademik teşvik
oranının üniversitelerin akademik performanslarını yansıttığı düşünüldüğünde, genel olarak akademik
performansın düşük olduğu söylenebilir. Bu araştırmadan elde edilen sonuçların, üniversitelerin ve akademik
personelin akademik performansları hakkında değerlendirme yapmalarını sağlaması açısından önemli olduğu
Anahtar Kelimeler: akademik teşvik, akademik performans, akademik yayın, üniversite başarısı
212
Analysing the Personal Experiences and Views of Pre-Service Teachers on E-Learning
Dursun AKASLAN
Ümit KUL
Artvin Çoruh University, Education Faculty, Department of Primary Education
Abstract
The impacts of information and communications technology on higher education are omnipresent with the
purpose of enhancing the quality of learning and teaching. Additionally, there is a trend in Turkish universities to
deal with challenges associated with the integration of e-learning into education and training. Hence, it is critical
to understand what campus-based students think about e-learning. In this regard, the goal of this study is two-fold.
First, we aim to understand the views of students on e-learning regardless of whether they have personal
experiences in e-learning. Second, we analyse the views of students on their peers and teachers towards e-learning.
To achieve our aims, an online questionnaire with two open-ended questions was distributed to departments in
faculty of education in Artvin Coruh University to invite pre-service teachers. The responses of 174 students were
analyzed using grounded theory. Overall, the findings indicate that the personal experiences of campus-based
students on e-learning in our study are limited. However, their views on e-learning seem to be highly positive.
Keywords: pre-service teachers, e-learning, experience, view
213
Analysing The Use of İnformation and Communications Technology in Hasan Kalyoncu University in
Terms of Three Aspects: Technology, Experience and Confidence
Dursun AKASLAN
Fatih ALİSINANOĞLU
Hasan Kalyoncu University, Engineering Faculty, Department of Electrical and Electronics Engineering
Abstract
The term ICT is defined as any technologies which are being used for collecting, storing, editing and
transferring information in various forms. The integration of ICT into education does not only aim at enhancing
the quality of learning and teaching but also at supporting remedial learning. However, there are various barriers
to the successful integration of ICT in teaching and learning. The barriers identified in the literature are usually
grouped into individual (e.g. lack of time, lack of self-confidence & negative experiences with ICT in the past)
and institution-related barriers (e.g. lack of ICT equipment & lack of access to ICT equipment). The barriers
affecting ICT integration into teaching and learning is also similar in the case of Turkey such as lack of ICT
equipment in classrooms, lack of the ICT-based teaching resources and lack of time. In this regard, the paper
analyse the use of information and communications technology in Hasan Kalyoncu University in terms of three
aspects: technology, experience and confidence. The use of various ICT such as web browsers, email and search
engines were measured by students (i.e. associate, bachelor, master and PhD) through the study. An questionnaire
with 24 close-ended questions were directed randomly so as to gather information about ICT applications from
students enrolled in Hasan Kalyoncu University. The responses of students from various departments such as
education, law and engineering were analysed. Descriptive and and inferential statistics were computed with the
purpose of analysing the findings. Additionally, structural equation modelling (SEM) is used as a methodology for
verifying the network of relationships between observed and unobserved variables (i.e. technology, experience
and confidence) in three parts: first, the SPSS package was used to implement an exploratory factor analysis on
the items that we measured using the close-ended questions. Second, the confirmatory factor analysis using the
AMOS package was conducted to find out the causal relationship between factors. Third, the validated model
using the path analysis with the support of the AMOS package was illustrated.
Keywords: ICT, technology, experience, confidence, SEM
214
Bilişim Teknolojileri Rehber Öğretmeni Olmak: Beklentiler ve Mesleki Roller
Seda AKTI ASLAN
Milli Eğitim Bakanlığı, Bilişim Teknolojileri Öğretmeni, Elazığ / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Kemal DURUHAN
İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Malatya / TÜRKİYE
Bildiri Özeti:
Bu araştırmanın amacı, ilkokul ve ortaokullarda görev yapan BTR öğretmenlerine yönelik okul yöneticilerinin,
diğer branş öğretmenlerinin ve öğrencilerin beklentilerinin neler olduğunu araştırmak ve bu beklentiler
doğrultusunda BTR öğretmenlerinin görev algılarının neler olduğunu ortaya koymaktır. Nitel araştırma
yaklaşımlarından olgu bilim deseninde tasarlanan çalışmanın çalışma grubunu 2015-2016 eğitim öğretim yılında
Elazığ’da bulunan ilkokul ve ortaokullarda görev yapan okul yöneticileri, branş öğretmenleri, BTR öğretmenleri
ve bu okullarda öğrenim gören öğrenciler arasından amaçlı örnekleme yoluyla seçilen 5 okul yöneticisi, 10 BTR
öğretmeni, bilişim teknolojileri haricindeki 10 branş öğretmeni ve bu okullarda öğrenim gören 6 öğrenci
oluşturmaktadır. Veri toplamak amacıyla yarı yapılandırılmış görüşme formu görüşmecilere ses kaydı alınarak
yüz yüze uygulanmıştır. Araştırmadan elde edilen verilere içerik analizi yapılmıştır. Araştırma sonucunda okul
yöneticilerinin BTR öğretmenlerinden beklentileri ders dışı, bilişim teknolojileri ve yazılım dersindeki ve diğer
branş derslerindeki beklentiler şeklinde üç tema altında; diğer branş öğretmenlerinin kendi branş derslerindeki
beklentiler ve ders dışı beklentiler şeklinde iki tema altında; öğrencilerin ise ders içi ve ders dışı beklentiler
şeklinde iki tema altında toplandığı görülmektedir. BTR öğretmenlerinden alınan görüşler doğrultusunda da benzer
temalar ortaya çıkmış ve yöneticilerin, diğer branş öğretmenlerinin ve öğrencilerin en çok ders dışı beklentilerinin
olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Elde edilen bulgulara bağlı olarak bazı önerilerde bulunulmuştur.
Anahtar Sözcükler: bilişim teknolojileri, btr öğretmenliği, btr öğretmenlerinden beklentiler, mesleki roller.
215
Facebook Sosyal Ağının Eğitim Amaçlı Kullanılması: Bir Alan Çalışması
Nurhayat VAROL
Fırat Üniversitesi, Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu, Elazığ/ TÜRKİYE,
Bildiri Özeti:
Günümüzde iletişim teknolojilerinin çeşitliliği, bilgiye çabuk ve ilk elden ulaşmanın yolunu açmıştır. Her yeni
gündeme gelen bir teknoloji bir önceki teknolojiyi eski kılabilmektedir. Sosyal bir varlık olan insanların iletişime
olan ihtiyaçları her zaman vardır. Son yıllarda sosyal ağlar sayısal ortamlara hızla girmiştir. Sosyal ağlardan
Facebook, Twitter, Hangout, Digg, Myspace vb. diğer bazı ağlar yoğun bir biçimde kullanılmaktadır. Facebook
kullanıcı sayısı açısından dünya sıralamasında ilk sıralarda yer alan bir sosyal ağdır. Türkiye nüfus oranı
bakımından Facebook’u en çok kullanan ülkeler sıralamasında ilk beş içerisinde bulunmaktadır. Bu kadar yoğun
kullanım nedenleri; haberleşme, sosyal paylaşım, ders paylaşımı, sohbet ve hatta merak olabilir. Facebook sosyal
ağının eğitim amaçlı kullanımı gün geçtikçe yaygınlaşmaktadır. Öğretim elemanlarının bazıları Facebook’u bir
araç olarak öğrencileriyle sürekli iletişimde olmak, ev ödevlerini, kısa sınavları ve görsel ve işitsel ders
materyallerini öğrencileri ile anında paylaşmak için kullanmaktadır. Hatta Facebook Messenger üzerinden
öğrencilerle canlı bağlantı kurularak ders içeriğini tartışılabilmekte ve mekândan bağımsız olarak öğrencilerle
eşzamanlı iletişime geçilebilmektedir. Bu çalışmada Fırat Üniversitesi Teknik Bilimler Meslek Yüksek Okulu
(TBMYO) ve Teknoloji Fakültesi öğrencilerine bir anket uygulanarak, Facebook sosyal ağının eğitimde nasıl
kullanıldıkları belirlenmiştir. Öğrencilerin Facebook’u eğitim amaçlı hangi sıklıkta kullandıkları, ne tür zorluklarla
karşılaştıkları, sosyal ağın eğitimde kullanılmasının avantaj ve dezavantajlarının neler olabileceği belirlenmiştir.
TBMYO öğrencileri ile Teknoloji Fakültesi öğrencilerinin Facebook sosyal ağını kullanmalarındaki farklılıkları
belirlenmiştir. Bu çalışmada 5’li Likert ölçeği kullanılarak, sonuçlar analiz edilmiştir. Elde edilen bulgulara bağlı
olarak Facebook sosyal ağının eğitim amaçlı kullanılması için bazı öneriler sunulmuştur.
Anahtar Sözcükler: Facebook, sosyal ağlar, likert ölçeği
216
The Relationships Between Communication Skills and Cyberbullying of Candidate Teachers
Şemseddin GÜNDÜZ
Necmettin Erbakan University, Ahmet Kelesoglu Faculty of Education, Department of Computer and
Instructional Technologies, Konya / TURKEY, e-mail: [email protected]
Yasemin ÖZBEK
Iskenderun Anatolian High School Hatay / TURKEY, e-mail: [email protected]
Abstract
The purpose of this study is to identify the relationship between the teacher candidates’ communications skills
and cyberbullying levels and analyze both concepts according to various variables. Research data were collected
from 391 teacher candidate by using the Cyberbullying Scale and Communication Skills Scale during the spring,
2015. Percentage, frequency, t-test, ANOVA and Pearson correlation test were used for the statistical analysis of
the data. The SPSS21 packages programme was used in all statistical analysis of the research and 0.05 was adopted
as the significance level. Status of the participants to communication skills level is high, and their cyberbullying
level is at a low level. Female teacher candidates’ communication skills level was found to be higher than that of
male teacher candidates. Male teacher candidates’ cyberbullying level was found to be higher than that of female
teacher candidates. There is a significant negative relationship between the communication skills levels of
participants and the level of cyberbullying. Lower communication skills level in general, can explain the 11 % of
cyberbullying situation.
Keywords: teacher candidate, communication skills, cyberbullying
217
Determination of Awareness and Experience about Digital Footprint of High School Students
Yasemin ÖZBEK
Iskenderun Anatolian High School Hatay / TURKEY, e-mail: [email protected]
Ahmet Naci ÇOKLAR
Şemseddin GÜNDÜZ
Abstract
The data that we digitalized more and more every day provide easy usage and access opportunities but also
may cause some drawbacks. A data digitalized today, has the attribute that it may come across in a different way
tomorrow. In this regard, digital footprint awareness is essential for conscious actions. The aim of this study is to
explore digital footprint awareness and experiences of high school students who are tomorrow’s adults and
accepted as users of digital technology. For this purpose, the data were collected with the measurement tool which
was developed on 316 high school students in the district of Hatay Iskenderun in academic year of 2014-2015. As
a result of the study it was observed that the students have high awareness of digital footprint and low negative
experiences. Although there is no important gender difference in digital footprint awareness, gender is important
in terms of digital footprint experiences. Men are familiar with the more negative experience. While internet usage
self-efficacy was not significant for both dimensions, education as primary usage purpose of the internet is only
an important factor in terms of digital footprint awareness. The students who are indicating that they use internet
for educational purposes, have greater digital footprint awareness.
Keywords: digital footprint, awareness, experience, high school student
218
İnternet Kullanımının İyi Oluş Üzerindeki Etkisi: Meta-Analiz
Özkan ÇİKRIKCİ
Ordu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Ordu/TÜRKİYE
Bildiri Özeti:
Bu meta-analiz çalışmasının amacı, internet kullanımının iyi oluş bileşenleri üzerindeki etkisini incelemektir.
Yaşam doyumu, iyi oluş ve benlik saygısı iyi olmanın göstergeleri olarak değerlendirilmiş ve internet kullanımı
ile etkileşimi değerlendirilmiştir. Alan yazın incelenerek belirlenen yayınlar (n = 281) bir havuz toplanmıştır.
Araştırmacı tarafından belirlenen ölçütler doğrultusunda 23 çalışmanın analize dahil edilmesine karar verilmiştir.
Bu çalışmada 21054 kişilik örneklem grubu elde edilmiştir. Örneklem grubunun yaş ortalaması 20.32 olarak
hesaplanmıştır. Rassal etki modeli kullanılarak yapılan analiz sonuçlarına göre, internet kullanımının iyi oluş
üzerinde düşük düzeyde anlamlı etkisi bulunmaktadır (k = 28, r = -.18, p < .001). Çalışma kullanılan iyi oluş
bileşenleri moderatör değişken olarak belirlenmiştir. Moderatör analizi bulguları, iyi oluş bileşenlerinin internet
kullanımının iyi olma üzerindeki etkisinde anlamlı bir moderatör değişken olmadığını göstermektedir (Qb = 1.34,
df = 2, p >.05). Araştırma sonuçlarına göre, internet kullanımının iyi olma hali üzerinde etkili olan bir değişken
olduğu ifade edilebilir. Elde edilen bulgular ilgili literatür ışığında tartışılmıştır.
Anahtar Sözcükler: İnternet kullanımı, iyi oluş, yaşam doyumu, benlik saygısı, meta-analiz
219
The Evaluated Students’ Eyes of Used Virtual Manipulatives in Elective Mind Puzzle Course
Abdullah KAPLAN
Atatürk University, Kazım Karabekir Education Faculty, Department of Elementary Mathematics Education
Mesut ÖZTÜRK
Bayburt / TURKEY e-mail: [email protected]
İsmail SARİKAYA
Bayburt University, Education Faculty, Department of Classroom Education, Bayburt / TURKEY,
Cem KURDAL
Şehit Üsteğmen Cem Nuri Başgül Middle School, Bayburt / TURKEY, e-mail: [email protected]
Abstract
Elective mind puzzle course gets involved middle school curriculum to development skilled at reasoning,
connections, problem solving. This course is important for developed verbal and visual intelligence and bring
thinking three dimensions. Literature show that it brings these skills when used of virtual manipulatives at the
elective mind puzzle course. Therefore, this course is important. In the context examining of used virtual
manipulatives -using again and again with interactive whiteboards in the educational environment- is important.
The purpose of this study was to examine elective mind puzzle course which use of virtual manipulatives. The
study was conducted with case study method of qualitative research design. We applied mind puzzle with virtual
manipulatives two schedule course. We conducted interview and observation in process, whereas at the end of
process made focus-group interviews with students. We evaluated use of virtual manipulatives with interactive
whiteboard in elective mind puzzle course. Collected data was applied content analysis. It showed that students
have a liking for used virtual manipulatives in elective mind puzzle course, but some of students –They have not
got making application on computer- annoyed for their own no applied. Students was enthusiastic more easy than
difficult when made activity with virtual manipulatives. Students got tired when not completed activity in difficult
activities. Students was not reasoning for the computer allow to apply quickly. They used trial-error method. We
detected that made apply with computer was not need to labor, thus students were not thinking and reasoning.
Keywords: technology integration in education, virtual manipulatives, elective mind puzzle course
220
Analysing the Impacts of Using robots in Primary Education with Mats
Dursun AKASLAN
Figen OĞUZMERT
Ministry of National Education, Sanliurfa Art and Science Center
Abstract
Primary education plays a critical role in the formation of intelligence, personality and social behavior of
children who are between about six and thirteen years old and have not yet gone to secondary school. The objective
of primary education is to ensure that every Turkish child acquires the necessary knowledge, skills, behavior and
is prepared for life in accordance with his/her interests, talents and capabilities. Nowadays, robots are becoming
part of our society and have a great potential in being utilized in education. Robots can be used with the purpose
of teaching a wide range of subjects such as programming, algorithm development and a foreign language. There
are various types of robots such as bee-bot, classic roamer and clementoni mio, which used in primary education
for teaching sequencing, estimation, problem-solving and having fun using analog mats. Hence, it is deemed
relevant to understand whether the use of robots contributes to the successful development of children in primary
education. In this regard, the goal of this study is two-fold. First, a number of analog mats were designed and
scaled for the robots to run on as a surface with the purpose of learning across a wide range of subjects with
numbers, shapes, objects, fruits and animals. Second, a number of activities were designed using the robots with
mats to teach a wide range of subjects mainly algorithm and foreign language. An initial training was given to
primary students to make sure that they can use the robots and the observation was used to study the spontaneous
behavior of participants in primary school settings.
Keywords: primary school, robot, algorithm, programming, English language
221
A 3D Learning Environment for Students with Specific Learning Disabilities in 1st - 3rd Grades: A
Design and Development Study
Sinan HOPCAN
İstanbul University, Education Faculty, Department of Computer Education and Instructional Technology ,
İstanbul / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Elif POLAT
İstanbul University, Education Faculty, Department of Computer Education and Instructional Technology ,
Fatih İLHAN
Orta Doğu Teknik İstanbul University, Education Faculty, Department of Computer Education and Instructional
Technology , Ankara/ TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Tuğba TOKEL
Orta Doğu Teknik İstanbul University, Education Faculty, Department of Computer Education and Instructional
Technology , Ankara/ TÜRKİYE, e-posta:[email protected]
Abstract
This study focuses on designing and developing of a 3D learning experience in an OpenSim environment for
students with specific learning disabilities (dyslexia, dyscalculia and dysgraphia). Considering the lack of a web
assisted instructional material designed specifically for these students, it is hoped to make a contribution to the
particular area. Thus this study aims to make a contribution to their lives and to this area of instructional design
by considering them as this study’s target group and designing the 3D learning experience according to their needs
and skills. For each macrostructure at least one archetype is included in this study. Agency (avatar persona),
exploration (guided tour), experience (operational application) and connectedness (group forums and social
networking).
Keywords: specific learning disabilities, dyslexia, dyscalculia and dysgraphia, 3D learning environments, 3DLEs,
OpenSim, virtual worlds
222
Özel Öğrenme Güçlüğü Yaşayan Öğrenciler İçin Elle Kavranabilir Nesnelerle Mobil Eğitsel Bir
Uygulama Geliştirme: Fen ve Teknoloji Dersi Örneği
Elif POLAT
İstanbul Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, İstanbul /
Kürşat ÇAĞILTAY
Bildiri Özeti:
Eğitim sistemi içerisinde, artan ihtiyaçlarıyla birlikte özel öğrenme güçlüğü yaşayan çok sayıda öğrenci
mevcuttur. Bu öğrencilerin ihtiyaçlarını karşılayan müdahalelerden biri şüphesiz ki eğitim teknolojisidir. Ancak,
geleneksel bilgisayar destekli eğitim uygulamaları fiziksel katılımı ve çok duyulu etkileşimi sağlamada yetersiz
kalmaktadır. Yeni teknolojilerin ortaya çıkmasıyla birlikte, tabletlerin elle kavranabilir nesnelerle kullanılması
özel öğrenme güçlüğü yaşayan öğrencilerin öğrenme deneyimlerini zenginleştirme açısından önemli bir
potansiyele sahiptir. Gelecek vadeden potansiyeli olmasına rağmen, yabancı alanyazında kavranabilir
teknolojilerin özel öğrenme güçlüğü yaşayan öğrencilerde kullanımı ile ilgili sınırlı sayıda araştırma mevcuttur.
Türkiye’de ise bu çalışmadan hedef kitle ve kullanılan teknoloji olarak farklılık gösterse de benzer olabilecek tek
bir çalışmaya rastlanmıştır. Sınırlı sayıda olan bu araştırmalar, farklı teknolojilerle elle kavranabilir ara yüzler
geliştirerek dislektik öğrencilerin okuma becerilerini artırmayı hedeflemektedir. Bu çalışmanın amacı, özel
öğrenme güçlüğü yaşayan ilköğretim 6-8. Sınıf öğrencilerine yönelik elle kavranabilir mobil bir uygulamanın
geliştirilmesidir. Bu amaç doğrultusunda gerçek nesnelere oldukça benzer biçimde tasarlanan 3 boyutlu fiziksel
nesnelere dokunma ve bu nesneleri tablete dokundurma ile gerçekleşecek ve bu sayede etkileşim sağlanacaktır.
Çalışma kapsamında hem kavranabilir mobil uygulama hazırlanmış olacak hem de bazı okullarda görülme oranı
%20’ye varan öğrenme güçlüğü yaşayan öğrencilerin yaşadıkları sorunlara yönelik bir çözüm geliştirilmiş
olacaktır. Araştırma kapsamında, disiplinler arası işbirliğiyle geliştirilecek kavranabilir mobil uygulama hem
uygulayıcılar hem de uzmanlar için bir örnek olacaktır. Araştırmanın gerek özel eğitim gerekse eğitim teknolojisi
alanlarına katkılar sağlayacağı düşünülmektedir
Anahtar Sözcükler: özel öğrenme güçlüğü, disleksi, diskalkuli, disgrafi, mobil eğitsel uygulama, kavranabilir
teknolojiler
223
The Perceptions of High School Students, Their Parents and Teachers about Essay Tests in Turkey
Pınar KEFELİ
Recep Tayyip Erdoğan University, Department of Computer Programming
Elif POLAT
İstanbul University, Education Faculty, Department of Computer Education and Instructional Technologies
İstanbul / TURKEY, e-mail: [email protected]
Sinan HOPCAN
İstanbul University, Education Faculty, Department of Computer Education and Instructional Technologies
Abstract
The purpose of this study is to determine the perceptions of high school students, their teachers and parents
about “essay tests” in Turkey. Mixed method with triangulation design was used in the study. A survey was
conducted with the participation of 46 teachers, 51 students and 29 parents from three high schools. In addition,
one-to-one interview was conducted with 4 teachers and 3 students. According to the results, the participants think
that 1) essay tests can assess the level of comprehensive thinking skills, 2) students are not ready for essay tests,
3) indecision in essay tests increase the number of students receiving private tutoring and students receiving private
tutoring will get higher grades. It is thought that the findings of the study shed light on both practice and research
fields about the implementation of essay tests.
Keywords: teachers, high school students, essay test
224
Zihinsel Engelli Bireyler için Geliştirilmiş Eğitsel Tablet Uygulamasının Kullanışlılık Çalışması
Sabiha YENİ
Kürşat ÇAĞILTAY
Bildiri Özeti:
Günümüzde teknolojik gelişmelerin özel eğitime ihtiyaç duyan bireyler için potansiyel çözüm önerileri
sağladığı bilinen bir gerçektir. Zihinsel engelli öğrencilerin, bireysel ihtiyaçlarının fazla olması özel eğitim
alanında farklı metot ve ürünlerin kullanımını gerektirir. Farklı ürünlerin geliştirilmesi sürecinde kullanışlılık
önemli bir boyuttur. Özel eğitim alanında kullanışlılık çalışmaları engelli bireylere yönelik iyi tasarlanmış
materyaller ve bu alana özgü tasarım prensipleri üretebilmek için gereklidir. Kullanışlı eğitsel uygulamaların
tasarlanması ve geliştirilmesi engelli bireylere başarmanın gerçek hazzını sunabilir ve onların eğitim sürecini
kolaylaştırabilir. Ayrıca, iyi tasarlanmış ve kullanışlı materyaller zihinsel engelli öğrencinin öğrenilecek olan
materyale odaklanmasını ve daha uzun süre çalışabilmesine yardımcı olur. Bu çalışmada, zihinsel engelli
bireylerin günlük yaşam becerilerini iyileştirmeye yönelik geliştirilmiş olan bir tablet uygulamasının kullanışlılık
çalışması yapılmıştır. Eğitsel tablet uygulamasında karşılaşılan kullanışlılık problemlerini tanımlamak için “uzman
yaklaşımı- höristik değerlendirme” ve “deneysel yaklaşım- kullanıcı testi” yöntemleri bir arada kullanılmıştır. Bu
çalışmada eğitsel tablet uygulamasının ilk versiyonu zihinsel engelli 2 öğrenci ile test edilmiştir. Uygulamalar
esnasında yapılan gözlemler ve özel eğitim öğretmenlerinin değerlendirmeleri üzerine tablet uygulamasının ikinci
bir versiyonu geliştirilmiştir. Geliştirilen ikinci versiyon tablet uygulaması ise 3 zihinsel engelli öğrenci ile test
edilmiştir. Her bir öğrenci ile en az 3 başlama, 3 öğretim ve 3 yoklama oturumu olmak üzere 45 dakikalık toplam
9 oturum gerçekleştirilmiştir. Tablet uygulamasının iki farklı versiyonu için yapılan kullanışlılık testleri
neticesinde elde edilen bulgular etkililik, verimlilik ve memnuniyet değişkenleri açısından karşılaştırılmıştır.
Anahtar Sözcükler: zihinsel engelli bireyler, tablet uygulaması, kullanışlılık.
225
Özel Eğitim Öğretmen Adaylarının Teknoloji Kabulü ve Kullanımının İncelenmesi
Sabiha YENİ
Zeynep GECÜ PARMAKSIZ
Bildiri Özeti:
Bilgi ve iletişim teknolojileri (BİT) destekli eğitimler, özel eğitime ihtiyaç duyan bireylerin dikkatini ders
içeriğine çekmeye ve gerçekleştirmesi gereken görevlere dikkatlerini yoğunlaştırabilmelerine yardımcı olur. BİT
araçlarının mekanik avantajları özel eğitime ihtiyaç duyan bireylerin eğitimi için bu araçları cazip kılar. Eğer özel
eğitim öğretmenleri teknolojik cihazları ve yenilikçi öğretim yaklaşımlarını özel eğitim derslerine uygun şekilde
entegre edebilirse, özel eğitime ihtiyaç duyan bireyler ile iletişim için güçlü bir araca ve farklı türlerde mesleki,
eğitsel ve eğlenceli aktivitelere ulaşılabilir. Özel eğitim meslek elemanlarının teknolojiyi derslerinde doğru ve
etkili bir şekilde kullanabilmeleri, onların BIT araçlarını günlük yaşantılarında ve derslerinde kullanım sıklıkları
ve BIT destekli eğitim konusundaki yeterlilikleri ile paralellik göstermektedir. Bu doğrultuda araştırmanın amacı,
özel eğitim kurumlarında çalışacak olan öğretmen adaylarının BIT araçlarını günlük yaşantılarında ve derslerinde
kullanma durumları ve teknoloji kabul durumlarının belirlenmesidir. Bu çalışmada özel eğitim öğretmen
adaylarının bilgi ve iletişim teknolojileri kabul ve kullanım kararını alırken kendilerini etkileyen etkenlerin neler
olduğu teknoloji kabul modeli çerçevesinde incelenmiştir. BIT araçlarının kullanımını ne kadar kolay olarak
algıladıkları, kullanım sonrası elde edilecek fayda algıları, onların bilgi ve iletişim teknolojisi araçlarına yönelik
tutumları araştırılmıştır.
Anahtar Sözcükler: Özel eğitim, teknoloji kabul modeli, öğretmen adayları.
226
An Investigation into EFL Learners’ Perceptions towards Online Dictionary Use: The Case of KTU
Mustafa Naci KAYAOĞLU
Karadeniz Technical University, Faculty of Letters, Department of English Language and Literature
Zeynep ÖZTÜRK DUMAN
Raşide DAĞ AKBAŞ
Abstract
With the rapid spread of the Internet, online dictionaries have attracted millions of users from various fields
around the globe. It is not surprising to see the demand for using online dictionaries in foreign language teaching
and learning contexts. Although the access to the online dictionaries may vary, it seems that several language
learners use them to a great extent, indicating a potential use for language classes. However, in order for the online
dictionaries to be of pedagogical values in foreign language learning, the current and potential uses need to be
investigated. With this in mind, the present study seeks to investigate the language learners’ perceptions and
current use of online dictionaries. To this end, a questionnaire was conducted to English-majoring students at
Karadeniz Technical University selected via convenience sampling. The findings will be shared in the conference.
Keywords: online dictionaries, vocabulary learning
227
Usability Evaluation of EBA Portal: A Mixed Method Study
Mehmet TEKDAL
Cukurova University, Faculty of Education, Department of Computer Education and Instructional Technology
Adana / TURKEY, e-mail: [email protected]
Zafer KADIRHAN
Middle East Technical University, Faculty of Education, Department of Computer Education and Instructional
Technology, Ankara / TURKEY, e-mail: [email protected]
Abstract
The ongoing developments in information and communication technologies (ICTs) have led to the emergence
of new opportunities in education. Accordingly, most countries have allocated considerable budgets to improve
the quality of education through the use of technology. In this regard, one of the most comprehensive projects in
Turkey was carried out by the Ministry of National Education; known as the “Movement of Enhancing
Opportunities and Improving Technology”, also known as the FATIH project, which provided software and
hardware support to all K-12 schools in Turkey. One of the most significant components of this project is the
provision and managing of educational materials. In this vein, the Education Information Network (known as
EBA) portal was established and educational materials provided through this portal. The primary purpose of this
study is to determine the usability of EBA portal. For this purpose, quantitative data were collected from 301
teachers by applying an online version of the System Usability Scale (SUS). Further, qualitative data were
collected from 117 teachers by adding an open-ended question at the end of the scale. Data were analyzed using
IBM SPSS 23 and MaxQDA 12. According to the results, it can be concluded that even if the usability of the EBA
portal is moderate; still some revisions are necessary based on suggestions provided by the teachers.
Keywords: EBA, usability, usability evaluation, educational materials, teachers, K-12 schools
228
Öğrenme Kuramları Perspektifinden Öğretim Materyalleri
Seda ÖZER
Arif AKÇAY
Kastamonu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Programları ve Öğretim Bölümü, Kastamonu / TÜRKİYE,
Meral ÇİÇEK
Mukaddes ERDEM
Bildiri Özeti:
Bu çalışma, öğrenme-öğretme materyallerinin hangi öğrenme kuramına yakın düştüklerini belirlemek ya da
belli bir öğrenme kuramına uygunluğunu sağlamak için ölçütler takımı işlevi görecek bir ölçek geliştirmek
amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu amaçla; davranışçı, bilişsel ve yapılandırmacı öğrenme kuramlarının öğrenmeöğretme materyallerine yansıma biçimlerini temsil eden etkinlik ifadeleri oluşturulmuş ve uzman görüşüne
sunulmuştur. 5’li likert tipinde toplam 57 maddeden oluşan ölçek uzman görüşleri doğrultusunda düzenlenmiştir.
Ardından maddelerde ifade edilen özelliklerin öğrenme-öğretme materyallerinde gözlenebilirliğini belirlemek
üzere EBA’dan seçilmiş farklı türde üç materyalin incelenmesinde kullanılmıştır. Elde edilen verilerin analizi ve
sonuçlara göre ölçek maddelerinin düzenlenmesine devam edilmektedir. Son aşama olarak bu maddelerin bir
materyalin geliştirilme sürecine rehberlik etmesine dönük öğretmenlerle bir çalışma gerçekleştirilmesi
planlanmaktadır. Çalışma, FATİH Projesi kapsamında da öğretmen yapımı materyallerin teşvik ediliyor oluşu
dikkate alınarak gerçekleştirilmiştir. Tüm sistemi ilgilendiren ve geniş bir üretici kitlesine yaygınlaştırılması
düşünülen çalışmalarda bir çerçeve ölçüt setinin olmasının önemli olduğu düşünülmektedir. Aksi durumda
özellikle eğitim sistemi açısından düşünüldüğünde ortaya çıkan ürünlerin belli bir kabul alanına düşmesi olanaklı
olmayacak ya da değerlendirilmelerinde kişisel ölçütler öne çıkacaktır. Bu çalışma yoluyla üretilen ölçeğin bu
anlamda tutarlı bir materyal üretim sürecine oluşturmaya katkı sağlaması beklenmektedir. Çalışmada üretilen
ölçeğin özellikle kullanıcı öğretmenlerin öğretim materyali öğrenme kuramı ilişkisini görmesi ve bu ilişkiyi
öğretim süreçlerini düzenlerken sisteme taşıması da verimli bir beklenti olarak ifade edilebilir.
Anahtar Sözcükler: öğrenme-öğretme materyali, öğrenme kuramı, davranışçı, bilişsel, yapılandırmacı
229
BÖTE Bölümü Öğretmen Adaylarının Dönüştürülmüş Özel Öğretim Yöntemleri Dersi Öncesi ve Sonrası
Sınıf Kavramına İlişkin Algılarının Metaforlar Aracılığıyla Belirlenmesi
Ozan Filiz
Adile Aşkım Kurt
Bildiri Özeti:
Dönüştürülmüş sınıflar, sınıf içerisinde doğrudan konu anlatımıyla geçen süreyi sınıf dışına taşırken sınıf
içindeki artan zamanda farklı etkinlikler yapmayı içeren bir modeldir. Bu çalışmada, BÖTE bölümü öğretmen
adaylarının sınıf kavramına ilişkin algılarının, dönüştürülmüş Özel Öğretim Yöntemleri dersini almadan önce ve
aldıktan sonra metaforlar yoluyla değişimleri incelenmiştir. Bu doğrultuda 43 öğretmen adayından “Sınıf ….
gibidir, çünkü ….” cümlesini tamamlamaları istenmiştir. Elde edilen veriler içerik analizi ile analiz edilmiş ve
bulgular yüzde ve frekans değerleri ile ortaya konulmuştur. Analiz sonucunda öğretmen adaylarının ders öncesi
ve ders sonrası metaforları dokuz farklı kategoride toplanmıştır. Öğretmen adaylarının dersi almadan önce sınıf
kavramına ilişkin metaforları kategorileştirildiğinde sırasıyla en çok sınırlılık olarak sınıf (n=9, %20.9), öğrenme
odağı olarak sınıf (n=8, %18.6) ve eğitim odağı olarak sınıf (n=7, %16.2) kategorilerinde toplandığı görülmüştür.
Dönüştürülmüş sınıflar modeliyle işlenen ders sonrası sınıf kavramına ilişkin metaforlar kategorileştirildiğinde ise
en çok sırasıyla açık ve erişilebilir sınıf (n=10, 23.8), öğrenme odağı olarak sınıf (n=8, %19) ve sosyal öğrenme
ortamı olarak sınıf (n=5, %11.9) ile öğretmenin rehber olduğu sınıf (n=5, %11.9) kategorilerine ulaşılmıştır.
Dönüştürülmüş Özel Öğretim Yöntemleri dersini alan öğretmen adaylarının metaforları bireysel olarak
incelendiğinde olumsuz olan metaforların (n=16, %38) tamamının olumlu metaforlara dönüştüğü görülmüştür.
Anahtar Sözcükler: dönüştürülmüş sınıflar, sınıf algıları, metafor
230
Internet English Neologism: Twitter
Mustafa Naci KAYAOĞLU
Karadeniz Technical University, Department of English Language and Literature, Trabzon / TÜRKİYE
Raşide DAĞ AKBAŞ
Gözde ATAY
Abstract
In recent years, the extensive use of social media has introduced various modes of interaction in different
languages. Especially, English has had its own share from this dynamic discourse as the users of social media have
created new language forms. In this respect, the current study aims to examine Internet English neologism
appearing on Twitter. To this end, three groups of Twitter users, including politicians, celebrities and phenomena
users, were chosen on Twitter. 2000 words in tweets of each user (n= 9) were analyzed. Tweets were analyzed
word by word according to Rumsiene’s glossary table (2009), covering Internet English neologisms and specific
types of word formation. The overall results indicate that among all types of neologisms, clipping is much more
used by the users. As compared with other groups, neologisms mostly appear on tweets of the phenomena users.
Keywords: Internet English, neologism, social media, technology, Twitter
231
Bilgisayar Bilimi Müfredatı Oluşturmaya Yönelik Bilişim Teknolojileri Öğretmenlerinin Görüşleri
Olgun SADIK
Indiana University, Bloomington, Indiana, USA, e-posta: [email protected]
Esra KIDIMAN
Yasemin Karakaya Bilim ve Sanat Merkezi, MEB, e-posta: [email protected]
Abdullah IŞIK
Ortadoğu Teknik Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Politikası, Ankara/ TÜRKİYE,
Ahmet Ercan TOPCU
Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi, Ankara, TÜRKİYE,
Bildiri Özeti:
Bilim, ekonomi, sanayi ve sosyal alanlardaki global gelişmelere ayak uydurabilmek için bilgisayar biliminde
ülkemizin başarılı olması gerekmektedir. Devlet Planlama Teşkilatının (DPT) 2010 yılı Bilgi Toplumu
İstatistikleri raporuna göre, bilgisayar bilimi Türkiye’nin gelişiminde ve toplumun endüstriyel toplumdan bilgi
toplumuna geçişinde önemli bir yeri olacaktır. Bilgi toplumu (Drucker & Wilson, 2001) teknoloji temelli yeni
nesil Sanayi 4.0 uygulamalarının ihtiyaçlarını giderecek şekilde bilgisayar bilimi eğitimi ile hazırlanmalıdır.
Gerekli iş gücünü ve uzmanları hazırlamak için, akademisyenler ve araştırma enstitüleri bilgisayar bilimi
eğitiminin daha anaokulundan lise seviyesine kadar öğretilmesi gerektiğinin önemi üzerinde durmaktadır (Barr &
Stephenson, 2011; Hug, Guenther, & Wenk, 2013). Bu amaçla Milli Eğitim Bakanlığı ve Bilim, Sanayi, Teknoloji
Bakanlığı işbirliği ile bilgisayar bilimleri eğitiminin ulusal müfredata ekleme çalışmalarına 2016 yılı başında
kodlama eğitimi adı altında başlanmıştır (YEĞİTEK, 2016). Bu çalışmada araştırmanın çerçevesi olarak
Uluslararası Eğitimde Teknoloji Topluluğu Bilgisayar Öğretmenliği Standartları (International Society for
Technology in Education- Standards for Computer Science Educators- ISTE-CSE) (ISTE, 2011) referans
standartları olarak kullanılmıştır. ISTE standartlarının tercih edilme sebebi bilgisayar bilimi eğitimine içerik,
pedagoji, ortam ve profesyonel gelişim ihtiyaçları açısından kapsamlı bir bakış açısı getirmesidir. Öğretmen
eğitimi araştırmaları literatürü incelendiği zaman bu büyüklükte değişikliklerde öğretmen görüşlerinin alınmasının
projenin başarılı olması açısından çok önemli olduğu öne çıkmaktadır. Öğretmen görüşü alınmadan yukarıdan
aşağıya getirilen değişimler öğretmenlerin değişimi kabul etme süresini, değişimin getirdiği yeni içeriği öğrenme
motivasyonlarını ve bu içeriği uygulama çabalarını düşürdüğünü göstermektedir (Holzberger, Philipp, & Kunter,
2014). Bu çalışma ile şu anda görevde olan bilgisayar öğretmenlerinin uygulanması planlanan yeni bir bilgisayar
bilimleri müfredatına dair görüşlerinin öğrenilmesi amaçlanmaktadır. Bulunan öğretmen görüşleri bir sonraki
adımda oluşturulacak bir anket çalışmasının araştırma altyapısının hazırlanmasında da kullanılacaktır. Sosyal
medya kanalları ile ulaştığımız Türkiye’nin 5 farklı bölgesinden 10 öğretmen çalışma grubunu oluşturmaktadır.
Öğretmenlere, ISTE standartlarındaki bilgisayar bilimi eğitimi konularıyla şu anda uyguladıkları Bilişim
Teknolojileri ve Yazılım dersi içeriğinin ne derecede uyumlu olduğunu tespit etmek ve yeni uygulanacak bir
müfredatta ISTE’de detaylandırılan bilgisayar bilimi konularının uygulanması durumundaki görüşlerini toplamak
için yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Bu form kullanılarak süresi 55 dakika ile 80 dakika arasında
olan telefon ya da internet görüşmeleri gerçekleştirilmiştir. Araştırmacılar görüşmelerin sonunda hazırlanan bir
analiz şeması eşliğinde içerik analizi (Fraenkel & Wallen, 2010) gerçekleştirmiş ve öğretmenlerin görüşlerini
belirtmişlerdir. Araştırmanın sonucunda çıkan en önemli sonuçlardan biri ortamla ilgili endişeleri olsa da
öğretmenlerin ve öğrencilerinin bu değişime davranışsal olarak hazır olduğudur. Özellikle öğretmenlerimiz
öğrencilerin bu konulara ilgisinden ve kendileri öğrenerek yaptıkları kodlama aktivitelerinden bahsetmiştir.
Bilişim öğretmenleri şu andaki dersin içeriğinin öğrenci ihtiyaçlarını karşılamadığını ve kendilerinin diğer
öğretmenler ve idareciler tarafından bir alan öğretmeni olarak görünmediğini paylaşmıştır. Yeni gelecek
müfredatla bilişim dersinin bilgisayar bilimi dersi olarak bir alan dersi olarak planlanması gerektiğini ve
bilgisayarın çalışma prensipleri, algoritma tasarımı, kodlama eğitimi, problem çözme becerileri ve grafik tasarım
gibi konu başlıklarını kapsamlı olarak içermesi gerektiğini paylaşmıştır. Bu dersin uygulanması durumunda
karşılaşabilecekleri engeller sorulduğunda bilgisayar donanım altyapısı, Internet erişim olanakları, zaman, kısıtlı
öğrenme materyalleri ve kısıtlı yönetici desteği gibi muhtemel sorunlardan bahsetmişlerdir. Yapılacak sunumda
çıkan sonuçlar detaylandırılacak ve öğretmenlerin görüşlerinden örneklere yer verilecektir. Bu çalışmanın
sonuçlarının ileride gerçekleştirilecek daha kapsamlı bir çalışmaya yardımcı olması amaçlanmıştır. Sunum
süresince oluşacak tartışma ortamından elde edilen geri bildirimler bir sonraki çalışmanın tasarımında dikkate
alınacaktır.
Keywords: bilişim teknolojileri, müfredat
232
EFL Learners’ Experiences on Self-regulated Listening in a Mobile Environment
Serkan ŞENDAĞ
Mersin University, Education Faculty, Department of Computer and Instructional Technology
Mersin / TURKEY, e-mail: [email protected]
Nuray GEDİK
Akdeniz University, Education Faculty, Department of Computer and Instructional Technology
Antalya / TURKEY, e-mail: [email protected]
Abstract
As the second part of a two-year project, this study aims to report the views of participants on the experiences
of self-regulated listening tasks/activities done in a mobile learning environment. Listening Section of Pearson
Test of English was used as pre and post test to gather data about participants’ listening comprehension
improvements. Mixed method design was used in the study. For the first strand, the quantitative part, 30 B2-level
undergraduate EFL students did the listening activities via podcasts within a two-month period. The prominent
features of this period were that it was fully self-regulated and autonomous, and was delivered via an android
application on tablet PCs. Following listening activities, participants created their own podcasts using their
Tablet PCs. For the second strand of the study, the qualitative part, data were collected through semi-structured
interviews with 10 participants. These participants were selected considering their progress throughout listening
comprehension pre and post tests. The data indicated that participants significantly improved their listening
comprehension skills all over the activities. The results on learners’ experiences about the
discouraging/encouraging factors related to their learning in general, motivation, attention, media and tools used
during the activities are presented and discussed.
Keywords: mobile learning environment, self-regulated listening, attention, foreign/second language learning
233
Emotional Presence in Online Learning
Fırat SARSAR
Ege University, College of Education, Department of Computer Education and Instructional Technologies
İzmir / TURKEY, e-mail: [email protected]
Tarık KIŞLA
Ege University, College of Education, Department of Computer Education and Instructional Technologies
İzmir / TURKEY, e-mail: [email protected]
Abstract
Education is a way to understand your students’ needs and their expectations, teaching is a path to let students
know what the real life brings them as issues to solve; and learning is a reaction of what students want to know or
what they have experienced. Although, learning looks like a complex process, this complexity is not about its
difficulties; it is all about the details of learning. Learning process comes with many variables such as students,
teachers, learning environments and so on. This study focused to measure students’ emotional presence in online
learning by using the survey which was created by the Authors (Authors, 2016, accepted)
This study aimed to answer the following research questions: Does emotional presence in online learning differ
between male and female participants? Does emotional presence in online learning differ with respect to internet
use level? There were 153 participants in this study. The initial data in this study showed that genders don’t make
significant difference on emotional presence in online learning. It might be interpreted that male and female in
online learning are comfortable to transfer emotions online. On the other hand, internet use level has an impact on
emotional presence in online learning. Results showed that students who used internet more than 3 hours had
higher emotional presents than who use internet “ less than 1 hour”, “between 1-2 hours”, and between 2-3 hours.
This data might be interpreted that using internet supports students to feel more comfortable to transfer their
emotion. This study might give some insights for instructor to understand how their students are comfortable to
reflect their emotion.
Keywords: online learning, emotion, emotional presence
234
Öğretmen Adaylarının İletişim Becerileri ile Sosyal Ağ Sitelerini Kullanım Amaçları Arasındaki İlişkinin
İncelenmesi
Zeynep GECÜ PARMAKSIZ
Sabiha YENİ
Bildiri Özeti:
Sosyal ağ siteleri gelişen teknolojiler ile hayatın vazgeçilmez bir parçası haline gelmiştir. Gün geçtikçe
kullanım alanları ve etkisi genişlemektedir. Sosyal ağlar kullanıcılar tarafından sosyal etkileşim-iletişim amaçlı,
tanıma- tanınma amaçlı ve eğitim amaçlı olarak kullanılabilmektedir. Sosyal ağlar kişilerin etkileşimini, çalışma
ve öğrenme ortamlarını etkilemiştir. Ayrıca sosyal ağlar kullanıcılara farklı iletişim kanalları sunarak kişilerin
iletişim becerilerini de etkileyebilmektedir. Ülkemizde de oldukça yaygın olarak kullanılan bu ağlar üniversite
öğrencileri tarafından da yüksek oranda kullanılmaktadır. Üniversitedeki eğitim alanları incelendiğinde kişiler
arası iletişimin yüksek olduğu mesleklerden birisi de öğretmenliktir. İletişim becerileri öğretmen adaylarının
mesleki ilişkilerini kolaylaştırabilmektedir. Öğretmenlik mesleğinde başarılı olabilmek, öğrenciler başta olmak
üzere birçok kişi ile iyi iletişim kurulmasına bağlıdır. Bu bağlamda günümüzde oldukça yaygın kullanılan sosyal
ağlar ile öğretmen adaylarının iletişim becerileri arasındaki ilişkinin araştırılması, sosyal ağ sitelerinin hangi
amaçla kullanıldığını açıklamak konusunda önem taşımaktadır. Bu çalışmada öğretmen adaylarının iletişim
becerileri, sosyal ağ sitelerini kullanma amaçları ve bunlar arasındaki ilişki incelenmiştir.
Anahtar Sözcükler: iletişim becerileri, sosyal ağ siteleri, öğretmen adayları
235
Problem Temelli Öğrenme Ortamları İçin Etkinlik Deposu Geliştirilmesi
Hasan ÇAKIR
Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara/
TÜRKİYE, e- posta: [email protected]
Gülsüm KAPANOĞLU
Mertcan ÜNAL
Bildiri Özeti:
Bilginin kazanılmasında öğrencilerin günlük veya gelecek hayatlarıyla ilişkili bir problemi tanımlama, çözüm
için hipotez geliştirme, hipotezleri veri ile test etme ve çözüme ulaşma süreci problem temelli öğrenme (PTÖ)
olarak adlandırılır. PTÖ’de, problemler özellikle birden fazla çözüm üretilebilecek alanlarda ve uygulamalı
alanlarda kullanılmaktadır ve bu alanlarda öğrenciye öncelikle problem çözme süreci ile ilgili deneyim sağlamanın
yanında alan bilgisi de kazandırılmaktadır. Günümüzde öğrencilerin disiplinlerarası düşünmesini ve üretmesini
sağlayan fen, teknoloji, mühendislik ve matematik alanlarının birleştirilmesiyle oluşan STEM eğitimi ve
uygulamaları öğrencilerin, problemleri fen ve matematik bilgilerini kullanarak mühendislik ve teknoloji
problemlerinin çözülmesini amaçlamaktadır. STEM eğitimi için PTÖ uygun bir yöntem olmaktadır. Rehber
niteliğinde olan öğretmenler öğrencilere iyi yapılandırılmamış bir problem sunarak öğrencilerin bilimsel
araştırmanın basamaklarını takip ederek problemi çözmelerini sağlamaktadırlar. PTÖ'nün en zor taraflarından bir
tanesi öğrencilerin hayatları ile ilişkili orijinal problemler ortaya koymaktır. Öğretmenlerin PTÖ’ye yönelik
orijinal etkinliklere ulaşabilecekleri bir alan bulunmamaktadır. EBA gibi platformlarında sadece sunu tabanlı
materyaller bulunmakta ve paylaşım yapılmaktadır. Bu çalışmada, öğretmenlerin PTÖ etkinliklerini oluşturma,
paylaşma, iyileştirmek için yorum yapma ve etkinliklerle ilgili öğrencilerin portfolyolarını paylaşabilecekleri bir
etkinlik deposu platformunu oluşturmak ve öğretmenlerin bu etkinlikleri paylaşmalarını sağlamak amaçlanmıştır.
Geliştirilecek sistem ile öğretmenlerden ve uzmanlardan fen, matematik ve teknoloji eğitimlerinde kullanılmak
üzere PTÖ etkinlikleri toplanarak diğer eğitimcilerin bu etkinlikleri sınıflarında kullanmalarını sağlayacak bir
altyapı hazırlanacaktır.
Anahtar Sözcükler: problem temelli öğrenme, etkinlik, etkinlik deposu
236
Yüksek Öğretimde Teknoloji Kullanımına Yönelik Yayınların Bilimetrik Analizi
Haydar YALÇIN
İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi, Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü, İzmir / TÜRKİYE,
Kemal YAYLA
Ege Üniversitesi, İşletme Bölümü, İzmir / TÜRKİYE, e-posta:[email protected]
Sibel BAYSALLAR
İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi, Küresel Yönetişim ve Siyaset Bölümü, İzmir / TÜRKİYE,
Bildiri Özeti:
Teknoloji kullanımının yüksek öğretimde yaygınlaşmasıyla birlikte, alana yönelik özel teknolojilerin gelişimi
de hızlanmıştır. Bu durum hem uygulayıcıların hem de alanda çalışma yapan araştırmacıların ilgisini çekmektedir.
Bilgi teknolojilerinin süreç içinde ağırlıklı bir yere sahip olmasıyla birlikte eğitim teknolojilerin kullanımına
yönelik bilimsel yayın sayısında artış gözlenmiştir. Eğitimde teknoloji kullanımına yönelik yapılan çalışmalara
bakıldığında; ağırlıklı olarak içerik analizi yönteminin kullanıldığı görülmektedir. Bilimetri, bu amaçla
kullanılabilecek yöntemler arasında gösterilebilir. Bu bakımdan alana yönelik yeni bir bakış açısı olan bilimetrik
analiz yaklaşımıyla Yüksek Öğretimde teknoloji kullanımını içeren çalışmalara dair genel bir görünüm ortaya
konulacaktır. Çalışma kapsamında Education Resources Information Center (ERIC) veritabanında, eğitim
teknolojileri konu başlığını altında dizinlenmiş makale türündeki yayınlar eş kelime (co-word) analizi yöntemiyle
incelenerek, alanda öne çıkan kavramların trend analizi yapılacaktır.
Anahtar Sözcükler: yükseköğretim, eğitim teknolojisi, bilimetri
237
Öğretmen Adaylarının Bakış Açısıyla 21. Yüzyılda Dijital Öğrenme
Levent DURDU
Kocaeli Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Kocaeli /
Bildiri Özeti:
Öğretmenin öğretme ve öğrenmeye yönelik görüşleri ve deneyimleri öğrencilerin okul başarısını etkileyen en
önemli faktörlerden birisidir. Bu nedenle öğretmenlerin ve özellikle öğretmen adaylarının öğretme ve öğrenmeye
yönelik görüş ve algılarının ortaya çıkarılması, değişime uğraması ve bu değişim sürecinin gözlemlenmesi
önemlidir. Bu araştırma, öğretmen adaylarındaki bu değişim sürecini açıklamaya çalışan uzun soluklu bir
araştırmanın birinci aşamasıdır. Bu çalışma kapsamında Sınıf Öğretmenliği 1. Sınıf öğretmen adayları dijital
dünyada öğretmen, öğrenci ve öğrenmeye yönelik görüşleri belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmaya 54 birinci sınıf
öğretmen adayı katılmıştır. Verilerin toplanmasında ve analizinde nitel araştırma yöntemi kullanılmış ve öğretmen
adaylarının “21.yüzyılın dijital dünyasında öğretmen ve öğrenci nasıl olmalıdır?”, “Dijital dünyada öğrenme nasıl
olmalıdır?” ve “Dijital dünyada teknoloji eğitim-öğretim ortamlarında nasıl kullanılmalıdır?” sorularına verdikleri
yanıtlar analiz edilmiştir. Öğretmen adaylarının ifadeleri kodlanarak kategoriler oluşturulmuştur. Oluşturulan
kategoriler önceden araştırmacı tarafından belirlenmiş teknoloji, öğretmen, öğrenci ve öğrenme ana temaları
altında yer alacak şekilde gruplandırılmıştır. Araştırmanın bulguları öğretmen adaylarının teknolojinin eğitimöğretim ortamlarında kullanılmasının gerektiğini düşündüklerini göstermektedir. Taraftan teknolojinin daha çok
görsel materyallerin öğretim sürecine katkı sağlamak için ve zaman tasarrufu kazanmak için kullanılabileceğini
ifade etmişlerdir. 21.yüzyılda öğretmenin teknoloji okuryazarı olması gerektiği ve derslerinde çeşitli teknolojileri
kullanabilmesi gerektiği yönündeki ifadeler öne çıkmıştır. Dijital dünyada öğrencinin ise teknolojiyi, özelde
interneti, kullanarak bilgiye daha kolay ve hızlı erişebildikleri ifade edilmiştir. Ayrıca öğretmen adaylarının,
okulda öğrendikleri bilgileri teknoloji sayesinde evde tekrar edebilmelerinin mümkün olduğu ortaya çıkmıştır. Son
olarak 21.yüzyılda öğrenme sürecine yönelik sonuçlar ise, öğrenme süreçlerinin daha çok görsel materyallerle
zenginleşeceğine ve öğrenme sürecinin daha eğlenceli olacağına yöneliktir. Araştırma bulguları, öğretmen
adaylarının teknolojiyle bütünleştirilmiş eğitim öğretim ortamlarında öğrenme süreçlerini bilgiye erişim ve görsel
materyal zenginliği açısından dar bir kapsamda, daha çok bilişsel kuramlar çerçevesinde, algıladıklarını
göstermektedir. Eğitim Fakültelerinde, öğretmen adaylarına teknolojinin, biraz daha yapılandırmacı kuramların
önerileri doğrultusunda, bilgiye erişmeye ek olarak bilgiyi üretme ve yapılandırma, işbirlikçi çalışma, iletişim ve
bilgiyi paylaşma çerçevesinde kullanılabileceğinin gösterilmesi gerekmektedir.
Anahtar Sözcükler: dijital öğrenme, dijital öğrenci, eğitimde teknoloji kullanımı
238
Özel Öğrenme Gereksinimi Olan Öğrencilerin Okuma Başarısını Artırmaya Yönelik Web Tabanlı
Öğretim Yazılımı: Tasarım ve Geliştirme
Özcan ÖZYURT
Orhan ÇAKIROĞLU
Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fatih Eğitim Fakültesi, Özel Eğitim Bölümü, Trabzon / TÜRKİYE,
Işılay BOZKURT
Mustafa Hakan BOZKURT
Bildiri Özeti:
Özel öğrenme güçlüğü, özel eğitim alanının bir parçası olup bireylerin eğitim-öğretim süreçlerini olumsuz
etkileyen bir yetersizlik olarak kabul edilmektedir. Okuma ile ilgili güçlükler de özel öğrenme güçlüklerinin
önemli bir parçası olarak görülmektedir. Bilgisayar/web destekli okuma eğitimi, okuma başarısı düşük olan
öğrencilerin bu becerilerini geliştirmede kullanılan yöntemlerden birisidir. Bu bağlamda çalışmada özel öğrenme
güçlüğü olan ya da bu riski taşıyan öğrencilerin okuma başarılarını artırmaya yönelik web tabanlı bir öğretim
yazılımı tasarlanmış ve geliştirilmiştir. Benimle Oku adı verilen bu sistem, okuma güçlüğü çeken farklı sınıf
seviyelerindeki öğrencilerin kendi seviyelerine uygun özgün okuma parçaları ile alıştırma yapmalarına olanak
sağlamaktadır. Öğrencilerin okuma performanslarına ilişkin veriler sistem tarafından kaydedilmektedir. Bu sistem
kullanılarak 2014-2015 bahar yarıyılında 10 öğrenci ve 3 öğretmenin katımlıyla pilot çalışma yapılmıştır. Bu
çalışma ile sistemin aksayan yönleri iyileştirilmiştir. Gelecek çalışmalarda bu sistemin kullanıldığı deneysel
çalışmalar oluşturulup sistemin etkinliği değerlendirilecektir.
Anahtar Sözcükler: Özel öğrenme güçlüğü, okuma başarısı, web tabanlı öğretim yazılımı
239
Teknoloji Destekli Matematik Eğitiminin Değerlendirilmesi: Öz ve Akran Değerlendirme
Neslihan UZUN
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü, Matematik Eğitimi ABD
Berna AYGÜN
Ercan ATASOY
Bildiri Özeti:
Bu çalışmanın amacı ilköğretim matematik öğretmen adaylarının matematik öğretiminde teknoloji
entegrasyonuna ilişkin değerlendirmelerinin incelenmesidir. Çalışma, Özel Öğretim Yöntemleri II dersi
kapsamında 20 ilköğretim matematik öğretmen adayı ile yürütülmüştür. Öğretmen adayları ilk olarak Ortaokul
Matematik (5-8) Öğretim programında yer alan kazanımlardan birini seçmişlerdir. Ardından seçilen kazanımlara
uygun teknolojileri kullanarak kendi sınıflarında ders anlatımları yaptırılmıştır. Her bir öğretmen adayı ders
anlatımını tamamladıktan sonra araştırmacılar tarafından geliştirilen öz değerlendirme formunu doldurarak ders
anlatımını değerlendirmiştir. Eş zamanlı olarak ders anlatımını izleyen diğer öğretmen adayları araştırmacılar
tarafından geliştirilen akran değerlendirme formunu kullanarak, ders anlatan öğretmen adayının teknoloji
entegrasyonunu değerlendirmiştir. Bu süreç her bir öğretmen adayı için aynı şekilde yürütülmüştür. Çalışmanın
veri toplama aracı olarak kullanılan öz ve akran değerlendirme ölçekleri iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölüm,
öğretim programına uygunluk, öğrenci zorluklarını dikkate alma, çoklu temsil biçimlerini kullanabilme, uygun
yöntem ve stratejileri belirleme, ölçe değerlendirme ve sınıf yönetimine yönelik 7 soruluk üçlü likert tipi
sorulardan oluşmaktadır. Öğretmen adayları vermiş oldukları her bir cevaba ilişkin açıklamaları istenmektedir.
İkinci bölümde ise öğretmen adayları kendilerinin/ arkadaşlarının teknoloji entegre ettikleri ders anlatımlarının
güçlü ve zayıf yönlerini açıklama ve ders anlatımlarına ilişkin önerilerden oluşmaktadır. Verilerin analizinde yüzde
ve frekans gibi nicel veri analizi tekniklerinin yanı sıra içerik analizi kullanılmıştır. Çalışma verilerinden elde
edilen sonuçlarda, öğretmen adayları kazanımlara uygun ders anlatımı yaptıklarını, teknoloji uygun bir şekilde
dersin her aşamasında kullanabildikleri, kullandıkları teknolojinin farklı özelliklerini konuya yansıtabildiklerini
ifade etmişlerdir. Ancak sınıf hâkimiyetini sağlama konusunda eksiklikleri olduğu belirtmişlerdir. Öğretmen
adaylarının akranlarının teknolojiyi etkin bir şekilde kullandıklarını, konuya hâkim olduklarını, kavram
yanılgılarını dikkate alarak keşfetmeye dayalı etkinlikler hazırlandıklarını belirmişlerdir. Diğer yandan, öğrenme
ortamının öğretmen merkezli olduğu, tahtayı kullanmada ve zaman yönetiminde sıkıntı yaşadıklarını ifade ederek,
öğrencilerin derse katılımını arttırma, sınıf hâkimiyetini sağlamaya yönelik öneride bulunmuşlardır.
Anahtar Sözcükler: teknoloji entegrasyonu, öz değerlendirme, akran değerlendirme
240
Sosyal Çevrenin Gözünden Güvenli İnternet Kullanımı
Yiğit Emrah TURGUT
Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon Meslek Yüksekokulu, Bilişim Teknolojileri Bölümü,
Alper ASLAN
Engin KURŞUN
Erzurum /TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Erzurum /TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Günümüzde İnternet erişiminin kolaylaşması ve İnternet’e bağlantı sağlayan araçların yaygınlaşması İnternet’i
günlük yaşamın vazgeçilmezi haline getirirken, bilinçli kullanılmadığı durumlarda her yaş grubundan bireyler için
çevrimiçi riskleri de beraberinde getirmektedir. İnternet’te yer alan zararlı içerikler, yüz yüze tanışılmayan kişilerle
iletişim kurulması, siber zorbalığa maruz kalma ve kişisel bilgilerin izinsiz kullanılması gibi durumlar bu
risklerden birkaçıdır. Farklı türden insanların bulunduğu bu sanal dünyada karşılaşılan risklere yönelik en hassas
grup olarak çocuklar gösterilebilir. Çocukların bilinçli bir İnternet kullanıcısı olmalarında ebeveynlerinden,
akranlarından, öğretmenlerinden ve okul yöneticilerinden oluşan sosyal çevrelerine önemli roller düşmektedir.
Çocukların sosyal çevrelerindeki bireylerin bu sorumlulukları yerine getirebilmesi içinde güvenli İnternet
kullanımı hakkında bilgi sahibi olmaları gerekmektedir. Bu çalışmada, çocukların sosyal çevrelerinde yer alan
bireylerin güvenli İnternet kullanımı konusundaki algılarını ortaya çıkarmak amaçlanmıştır. Çalışmada nitel
araştırma desenlerinden durum çalışması benimsenmiş ve amaçlı örneklem yöntemlerinden maksimum çeşitlilik
örneklemesi kullanılmıştır. Çocukların sosyal çevrelerinde yer alan bireylerin çeşitliliğini maksimum derecede
yansıtabilmek için TUİK Bölge Birimleri sınıflamasına göre belirlenen 12 TRA bölgesinin her birinden 2 ebeveyn,
2 akran, 2 öğretmen ve 1 okul yöneticisi örnekleme dâhil edilmiştir. Bunun yanında farklı meslek dallarında çalışan
ebeveynler, farklı branşlardan öğretmenler, farklı eğitim kademelerinde görev yapan okul yöneticileri, farklı yaş
gruplarından akranlar seçilmesine dikkat edilerek güvenli İnternet kullanımı hususunda farklı algıların ortaya
çıkarılmasına gayret gösterilmiştir. Katılımcılarla bireysel görüşmeler gerçekleştirilerek toplanan veriler içerik
analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. Elde edilen bulgular, sosyal çevrenin güvenli İnternet kullanımını; zararlı
içeriklerden korunma, İnternet’i bilinçli ve güvenli kullanma, kötü niyetli kişileri engelleme, anti virüs programları
kullanma, İnternetin ebeveyn denetiminde olması, belli bir İnternet kullanım kotasının ve yaş sınırının olması,
istenmeyen reklamların çıkmaması ve oyunların engellenmesi olarak algıladığı yönündedir. Bu bağlamda sosyal
çevrenin güvenli İnternet algısının alan yazındaki güvenli İnternet kullanımı kavramıyla benzerlik göstermesinin
yanı sıra bazı noktalarda farklılaştığı ortaya çıkmıştır. Sosyal çevrenin büyük bir kısmı güvenli İnternet kullanımı
noktasında zararlı içeriklerin bulunduğu sitelerin filtrelenmesine odaklanırken alan yazında bireylerin İnternet’te
var olan risklerin farkında olmasına ve bu risklerle nasıl başa çıkacaklarını bilerek hareket etmesine
odaklanmaktadır.
Anahtar Sözcükler: güvenli İnternet kullanımı, sosyal çevre, çevrimiçi riskler
241
Öğretmen Adaylarının Problemli Mobil Kullanımı
İlknur RESİOĞLU
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Rize/ TÜRKİYE, e-posta: İ[email protected]
Yüksel GÖKTAŞ
Atatürk Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Erzurum/
TÜRKİYE, e-posta: yü[email protected]
Bildiri Özeti:
Yeni nesil mobil telefonlar sesli görüşme özelliklerinin dışında bilgisayar ve internet bağlantısı özellikleriyle
de bireylerin istedikleri zaman sanal ağlara bağlanmalarını sağlamaktadır. Ancak sanal ortama anında erişim
sağlanması, üniversite öğrencilerinde mobil telefon kullanımıyla akademik hayatlarında gerçekleştirmeleri
gereken görev ve sorumluluklar arasında dengeyi sağlamamaya, bu durum da akademik erteleme davranışının
oluşmasına neden olabilmektedir. Bu nedenle bu çalışmanın amacı öğretmen adaylarının problemli mobil telefon
kullanımıyla öz-denetim ve akademik başarıları arasında anlamlı bir ilişki olup olmadığını, öz denetim ve
akademik ertelemenin problemli mobil telefon kullanımını yordayıp yordamadığını günlük ortalama mobil telefon
kullanım süresine, cinsiyete göre problemli mobil kullanımının değişip değişmediğini belirlemektir. Bu doğrultuda
çalışma ilişkisel araştırma yöntemi kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Veri toplama aracı olarak Duyan, Gülden ve
Gelbal (2012) tarafından geliştirilen öz denetim ölçeği, Çakıcı ve Çok (2003) tarafından geliştirilen akademik
erteleme ölçeği, Şar ve Işıklar (2012) tarafından Türkçe’ye uyarlanan problemli mobil telefon kullanım ölçeği
kullanılmıştır. Çalışmanın örneklemini 129 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Öğretmen adaylarının 88’i bayan 41’i
erkektir. Ölçeklerden elde edilen veriler bağımsız t-testi, korelasyon, ve One Way ANOVA testleri kullanılarak
analiz edilmiştir. Verilerin analizi sonucunda cinsiyete, günlük ortalama mobil telefon kullanım süresine göre
problemli mobil kullanım durumunun anlamlı farklılık gösterdiği, problemli mobil kullanımla akademik erteleme
arasında anlamlı orta düzeyde pozitif, akademik erteleme ile öz denetim arasında anlamlı zayıf düzeyde negatif
ilişkinin olduğu tespit edilmiştir. Akademik ertelemenin problemli mobil kullanımın %10’unu yordadığı
belirlenmiştir.
Anahtar Kelimeler: problemli mobil kullanımı, akademik erteleme, öz denetim.
242
Okul Rehber Öğretmenleri Gözünden İlköğretim Öğrencilerinin Çevrimiçi Risklerle Mücadelesi
Onur Dönmez
Ege Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Eskişehir / TÜRKİYE,
Fatih Yaman
H.Ferhan Odabaşı
Bildiri Özeti:
İnternet, bilgi kaynaklarına erişim, iletişim ve kendini ifade etme gibi fırsatların yanında, zararlı/kışkırtıcı
içerik, yanlış bilgilendirme, ticari istismar ve pornografi gibi riskleri de içermektedir. Bu risklerin en çok gerekli
okuryazarlıkları edinememiş çocukların etkilenmesi beklenmektedir. Çocukların çevrimiçi fırsatlardan
yararlanırken, risklerden korunması önemli bir sorun ve araştırma alanı halini almıştır. Bu sorunun paydaşları
arasında aile, akranlar, öğretmenler, kanun otoriteler ve teknoloji firmaları yer almaktadır. Çocuk, aile,
öğretmenler ve akranları ile iletişimdeki rehber öğretmenlerin, çocukların çevrimiçi risklerle etkileşiminde en
önemli paydaşlardan biri olduğu düşünülmektedir. Bu çalışmanın amacı, ilköğretim düzeyinde görev yapan rehber
öğretmenlerin, çocukların çevrimiçi risk deneyimleri ve sonuçlarına ilişkin görüşlerinin incelenmesidir. Veriler,
Eskişehir İl Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından 15-22 Haziran 2015 tarihleri arasında gerçekleştirilen 3. Eğitim
Günleri kapsamındaki “Dijital Dünyada Öğretmen Olmak” konulu seminerde toplanmıştır. Seminere katılan 50
rehber öğretmenden, 21'i dağıtılan açık uçlu ankete yanıt vermiştir. Çalışma verileri tümevarım analizi ile
incelenmiştir. Araştırmanın sonuçları ilköğretim öğrencilerinin, siber zorbalık, bağımlılık ve uygunsuz cinsel
içerik gibi internet kaynaklı birçok sorunla mücadele ettiğini göstermektedir. Rehber öğretmenler bu sorunların
pek çok bireysel ve sosyal değişkenden kaynaklandığını düşünmekte, bunlarla başa çıkmak için çeşitli stratejiler
kullanmaktadır. Çalışma bulguları güvenli internet kullanımı konusundaki yeni çalışmalara ışık tutmakta;
öğretmen ve aile eğitimlerine yönelik ihtiyacı işaret etmektedir.
Anahtar Kelimeler: çevrimiçi riskler, internet bağımlılığı, okul rehber öğretmenleri
243
Sanal Manipulatif Destekli Çalışma Yapraklarının Tasarım, Pedagojik, Matematiksel ve Bilişsel Açıdan
Uygunluğu
Demet BARAN BULUT
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü, Rize / TÜRKİYE, e-posta:
[email protected]
Berna AYGÜN
[email protected]
Bildiri Özeti:
Sanal manipulatifler, bilgisayar ortamında öğrenme nesnesini kullanarak ve istenildiğinde özelliklerini
değiştirmek suretiyle farklı şekillere dönüştüren araçlardır. Etkileşimli web tabanlı araçlar olarak tanımlanan sanal
manipülatifler, öğrencilerdeki bilişsel süreç becerilerini destekleyip gelişmesine ve kavramları derinlemesine
öğrenmeye imkan sunmaktadır (Kay ve Knaack, 2007). Sanal manipulatif destekli öğrenme ortamlarında çeşitli
müdahalelerle oluşan hareketler ve bu hareketler sonucunda açığa çıkan değişimlerden matematiksel çıkarımlar
yapılabilmektedir. Bu çıkarımlar; soyut kavramların modellenerek somutlaştırılması, kavram üzerinde yorum
yapılabilmesi ve kavramların problem çözümlerinde kullanılabilmesi durumlarını desteklemektedir. Çalışma
yaprakları ise yönergeler yardımıyla işlemleri aşamalı olarak yürütülmesine ve öğrencilerin bilgilerini kendi
zihinlerinde oluşturmalarına yardım eden öğretim araçlarıdır (Sands ve Özçelik, 1997). Bu çalışmada, kavram
öğretiminde önemli yer tutan sanal manipülatifler yardımı ile çalışma yapraklarının değerlendirilmesi
amaçlanmaktadır. Bu kapsamda 50 ilköğretim matematik öğretmen adayına sanal manipülatif ve çalışma
yaprakları ile ilgili 10 saatlik eğitim verilmiş ve ardından her bir öğrenciden sanal manipülatif destekli çalışma
yaprakları hazırlanması istenmiştir. Hazırlanan bu çalışma yaprakları araştırmacılar tarafından tasarım, pedagojik,
matematiksel ve bilişsel boyuta göre geliştirilen derecelendirilmiş puanlama ölçeği ile değerlendirilmiştir. Çalışma
sonucunda öğretmen adaylarının tasarım boyutunda zorlanmadıkları fakat bilişsel ve padagojik boyutlarda
eksikliklerinin olduğu görülmüştür.
Anahtar Sözcükler: sanal manipülatif, çalışma yaprağı, uygunluk
244
Öğrenme Ortamlarında WebQuest Tasarlama Süreçlerinin İncelenmesi
Berna AYGÜN
[email protected]
Demet BARAN-BULUT
[email protected]
Bildiri Özeti:
Bilgisayar ve internet temelli öğretim yöntemleri matematik sınıflarında uygulanması giderek önem
kazanmaktadır. Bu öğretim yöntemlerinden birisi de internet ve bilgisayar kullanımını içeren “WebQuest”
uygulamasıdır. Dodge (1995)’un geliştirdiği bir uygulama olan WebQuest, öğrencilerin gerekli bilgileri araştırarak
ve internetten çeşitli kaynaklara ulaşarak buldukları araştırmaya yönelik görev etkinlikleridir. WebQuest’in en
önemli özelliği olarak öğrencilerin üst düzey düşünmelerini gerektirecek sorularla uğraşmalarına fırsat sağlaması
kabul edilebilir (March, 1998). Etkili bir WebQuest için Giriş, İşlem, Süreç, Kaynaklar, Değerlendirme ve Sonuç
basamaklarının olması gerekmektedir (Dodge, 2002). WebQuest öğrencilerin akademik başarılarının artmasına ve
düşüncelerinin gelişmesine yardımcı olmaktadır (Köse, 2007). Öğrenciler problemi çözebilmek için bazı yararlı
web sayfalarına ve kaynak kitaplara yönlendirilir ve böylece araştırarak kendi bilgilerini inşa etmiş olurlar. Bu
çalışmada ilköğretim matematik öğretmen adaylarının WebQuest oluşturma süreçleri ve oluşturulan
WebQuestlerin tasarım ve içeriği incelenmektedir. Nitel olarak yürütülmüş bu çalışmanın katılımcılarını 75
matematik öğretmen adayı oluşturmaktadır. Öğretmen adayları WebQuest tasarlama süreçlerini grup çalışması
halinde yürütmüşlerdir. Çalışma kapsamında her biri üçer öğretmen adayı tarafından hazırlanmış 25 grup çalışması
ve süreci yansıtan günlükler incelenmiştir. Veri analizinde, literatür desteği ile araştırmacılar tarafından hazırlanan
derecelendirilmiş puanlama ölçeği kullanılmıştır. WebQuest’in en önemli özelliklerinden biri olan öğrenciye üst
düzey ve kritik düşünme becerilerini geliştirmesine aracılık eden görevleri tasarlamakta zorluk çektikleri tespit
edilmiştir.
Anahtar Sözcükler: WebQuest, matematik eğitimi, öğrenme ortamları
245
Matematik Öğretmen Adaylarının Teknoloji Entegrasyonu ile ilgili Görüşleri
Berna AYGÜN
[email protected]
Ercan ATASOY
[email protected]
Neslihan UZUN
[email protected]
Bildiri Özeti:
Teknolojinin her geçen gün hayatımızda yerinin artması ile birlikte eğitimde de kullanım alanları ve önemi
büyük önem kazanmaktadır. Teknoloji birçok eğitimci ve öğretmen tarafından diğer alanların yanında matematik
eğitiminde kavramların öğretilmesinde ve öğrenilmesinde etkili bir araç olarak görülmektedir. Teknolojinin
entegre edildiği matematik dersi, öğrencilerin aktif olarak rol alabileceği ve matematik nesneleri üzerinde çeşitli
manipülasyonlar / hareketler yaparak bu hareketlerin sonucunda matematiksel çıkarımlar yapabilecekleri ortam
sunmaktadır. Teknolojinin öğrenme ortamına entegrasyonu ile ilgili birçok kuramsal çerçeve bulunmaktadır.
Bunlardan en dikkat çekeni ise Mishra ve Koehler (2006) tarafından geliştirilen “Teknolojik Pedagojik Alan
Bilgisi (TPAB)” yaklaşımıdır. Bu yaklaşıma göre, öğretmenlerin teknolojiyi etkili bir biçimde derslerine entegre
etmeleri için pedagoji, alan ve teknoloji bilgilerini ve bunların etkileşiminden doğan bilgi yapılarını da bilmeleri
gerekmektedir. Bu bilgi ve becerilere sahip öğretmenler yetiştirebilmek için matematik eğitiminde teknoloji
entegrasyonu ile ilgili dersler almaları gerekmektedir. Bu çalışma ise ilköğretim matematik öğretmen adaylarının
ilgili dersleri aldıktan sonra matematik eğitiminde teknoloji entegrasyonu hakkındaki görüşlerinin açığa çıkması
açısından önem taşımaktadır. Bu çalışmanın amacı ilköğretim matematik öğretmen adaylarının teknoloji
entegrasyonu hakkındaki görüşlerinin incelenmesidir. Bu çalışmada Karadeniz bölgesinde bir devlet
üniversitesinde İlköğretim Matematik Öğretmenliği 3. sınıfında öğrenim gören 22 öğretmen adayı ile
yürütülmüştür. Çalışmaya katılan öğretmen adayları Bilgisayar Destekli Matematik Öğretimi dersinde Geogebra,
Cabri3D ve Tinkerplots gibi farklı dinamik matematik yazılımları kullanımını öğrenmiş ve Özel Öğretim
Yöntemleri II dersinde bu yazılımları kullanarak Sayılar ve İşlemler, Cebir, Geometri ve Ölçme, Veri İşleme ve
Olasılık olmak üzere farklı öğrenme alanlarında teknoloji derslerine entegre etmişlerdir. Bu dersleri alan öğretmen
adayları ile teknoloji entegrasyonu ile ilgili görüşleri açığa çıkarmak için yarı-yapılandırılmış mülakatlar
yapılmıştır. Elde edilen veriler Akkoç vd (2011) tarafından belirlenen öğretim programı ve materyalleri, konu
içeriğinin teknoloji ile anlaşılması (imkan ve kısıtlamalar ), ölçme-değerlendirme, çoklu temsiller, öğrenci
zorlukları, öğretim yöntem ve stratejileri, ve sınıf yönetimi olmak üzere 7 boyuta göre analiz edilmiştir. Öğretmen
adaylarının sınıf yönetiminde ve öğretim yöntem ve tekniklerinde daha geleneksel yöntemlere bağlı kaldığı
görülmüştür. Fakat teknoloji entegrasyonunda öğrencilerde var olabilecek olası kavram yanılgılarını ve hatalarını
göz önünde bulundurmuşlardır. Öğretmen adaylarının birçoğunun teknoloji bir ölçme aracı olarak görmekte
zorlandıkları açığa çıkmıştır.
Anahtar Sözcükler: teknoloji entegrasyonu, teknolojik pedagojik alan bilgisi, matematik eğitimi
246
Matematiği Öğrenme ve Öğretme Sürecinde Teknoloji Entegrasyonu: Araçlar11
Nazan Sezen YÜKSEL
Hacettepe Üniversitesi, Ortaöğretim Fen ve Matematik Alanlar Eğitimi Bölümü, Matematik Eğitimi ABD,
Ankara/ TÜRKİYE, e- posta: [email protected]
Selin URHAN
Hacettepe Üniversitesi, Ortaöğretim Fen ve Matematik Alanlar Eğitimi Bölümü, Matematik Eğitimi ABD,
Ankara/ TÜRKİYE, e- posta: [email protected]
Seda ÖZER
Fırat Üniversitesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Elazığ/ TÜRKİYE,
e –posta: [email protected]
Selay ARKÜN KOCADERE
Hacettepe Üniversitesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara/ TÜRKİYE,
e- posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Teknoloji, öğretim sürecinde yer almaya bir kalem olarak başladığı yolculuğunda; sanal ortamlara, dijital
öğrenme nesnelerine dönüşmüş durumdadır. Teknolojinin mevcut imkânlar doğrultusunda form değiştirmesi,
öğretim sürecindeki kullanım biçimini de rolünü de şekillendirmektedir. Bu doğrultuda, teknoloji entegrasyonu
önceleri öğretim ortamında bilgisayar kullanmak olarak tanımlanırken, son yıllarda teknolojinin öğrenmeyi
iyileştirmek için öğretim sürecinin bütüncül bir parçası haline gelmesi olarak tanımlanmaktadır. Teknoloji
entegrasyonu ile ilgili yapılan çalışmalar, konu alanının teknoloji entegrasyonu üzerinde etkili bir faktör olduğunu
ve bu bağlamda matematiğin teknoloji entegrasyonu için uygun bir alan olmasının yanı sıra, matematik
öğretiminin bu desteğe ihtiyacı olduğunu göstermektedir. Bu çalışma kapsamında, matematik öğretimi ve teknoloji
ilişkisine odaklanılmış; matematiği öğrenme ve öğretme sürecinin teknoloji ile desteklenmesine yönelik
kullanılabilecek araçlar kategorize edilerek incelenmiştir. Çalışmada yer alan araçlar arasında genel olanların yanı
sıra, matematiğe özgü öğrenme nesneleri, Math Draw: Math Equations gibi mobil uygulamalar ve GeoGebra gibi
yazılımlar bulunmaktadır.
Anahtar kelimeler: teknoloji entegrasyonu, matematik öğretimi, matematik yazılımları
Çalışma, Dr. Selay Arkün Kocadere koordinatörlüğünde Hacettepe Üniversitesi’nde yürütülmekte olan 2015-1TR01-KA201-021561 numaralı “Math Teachers’ Adventure of ICT Integration” isimli proje kapsamında
yapılmıştır. Proje Erasmus+ kapsamında Avrupa Komisyonu tarafından desteklenmektedir. Ancak burada yer alan
görüşlerden Avrupa Komisyonu ve Türkiye Ulusal Ajansı sorumlu tutulamaz.
11
247
Öğretmen Adaylarının Geometri Konularındaki Teknolojik Pedagojik Alan Bilgilerinin İncelenmesi
Ercan ATASOY
Neslihan UZUN
Berna AYGÜN
Bildiri Özeti:
Bu çalışmanın amacı GeoGebra ve Cabri 3D dinamik yazılım programlarının kullanıldığı öğrenme ortamında
öğretmen adaylarının geometri konularındaki teknolojik pedagojik alan bilgilerini (TPAB) incelemektir. Çalışma
iki yıl süren ilköğretim matematik öğretmen adaylarının teknolojiyi öğretime entegre etme sürecindeki
gelişimlerinin incelendiği bilimsel araştırma projesinin bir bölümünü oluşturmaktadır. Çalışma kapsamında
dinamik matematik yazılımları (Cabri 3D ve GeoGebra) kullanılarak, ortaokul matematik öğretim programının
geometri öğrenme alanına yönelik dinamik geometri etkinlikleri tasarlanmıştır. Araştırmacılar 8 hafta süresince
(haftada 2 saat) öğretmen adaylarına dinamik geometri yazılımlardan Cabri 3D ve GeoGebra programlarının
kullanımını ve bu yazılımların matematik eğitiminde etkin olarak nasıl kullanılması gerektiğini anlatarak,
tasarlanan etkinlikleri uygulamışlardır. Çalışmanın örneklemini ilköğretim matematik öğretmenliği 3. sınıfında
öğrenim gören 132 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak geometri konusunda
Teknolojik Pedagojik Alan Bilgisi (TPAB) ölçeği ön test-son test olarak kullanılmıştır. Ölçek, 7 alt boyut ve 51
maddeden oluşan, altı dereceli likert tipindedir. Ölçeğin Cronbach Alfa iç tutarlılık katsayısı .96, alt boyutlarına
ilişkin Cronbach Alfa iç tutarlılık katsayılarının .83 ile .92 aralığında değişmektedir. Normal dağılım gösterdiği
belirlenen veriler ilişkili örneklem t-testi ile analiz edilmiştir. Tüm ölçek ve alt boyutlarından elde edilen bulgulara
göre adayların ön test ve son test puanları arasında anlamlı bir fark vardır. Buna göre Cabri 3D ve GeoGebra
dinamik yazılımlarından yararlanılarak hazırlanan etkinliklerin kullanıldığı öğrenme ortamında öğretmen
adaylarının teknolojik pedagojik alan bilgisi ve bu bilginin bileşenlerine ait (alan bilgisi, pedagojik bilgi, pedagojik
alan bilgisi, vd.) bilgi türlerini geliştirdiğini belirtilebilir. Bu bağlamda TPAB yeterliliğinin sağlanması için sadece
yazılımların öğretildiği uygulama yapmak yerine, bu yazılımların temel alındığı etkinliklerin yer aldığı öğretme
faaliyetleri yapılması gerektiği sonucu çıkarılabilir.
Anahtar Sözcükler: geometri, teknolojik pedagojik alan bilgisi, matematik eğitimi
248
Bilişim Teknolojileri Rehber Öğretmenleri ve Standartlar Açısından Teknoloji Koçluk Rolleri
Bayram GÖKBULUT
Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi ABD,
Meram/Konya/ TÜRKİYE, eposta: [email protected]
Ahmet Naci ÇOKLAR
Necmettin Erbakan Üniversitesi, Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi, BÖTE Bölümü, 42090, Meram / Konya/
TÜRKİYE, eposta: [email protected]
Bildiri özeti
Milli Eğitim Bakanlığı tarafından Türkiye’de 2010 yılında Fırsatları Artırma ve İyileştirme Hareketi (FATİH)
projesi başlatılmıştır. Bu proje ile okullara bilişim teknolojisi araç ve gereçleri kurulmuş, bu araç ve gereçleri
kullanarak eğitime teknoloji entegrasyonunu sağlamak ve kurumlardaki öğretmenlere teknoloji kullanımında
rehberlik etmesi amacıyla Bilişim Teknolojileri Rehber Öğretmenleri (BTRÖ) görevlendirmektedir. BTRÖ’lerin
görevleri genel olarak etkili teknoloji kullanım kültürünü oluşturmaktır ve bu bağlamda teknoloji liderliği rolleri
bulunmaktadır. Diğer yandan merkezi ABD’de bulunan ve kar amacı gütmeyen bir sivil toplum örgütü olan
International Society for Technology in Education- Uluslararası Eğitimde Teknolojiler Topluluğu (ISTE),
eğitimde teknoloji kullanımına yönelik teknoloji koçlarına yönelik standartlar belirlemiştir. ISTE’nin yayınlamış
olduğu standartlar tüm dünyaca kabul görmüş ve 40’a yakın ülke bu standartları kendi eğitim sistemlerine
entegrasyonunu gerçekleştirmiştir. ISTE tarafından 2011 yılında yayınlanan ISTE-C Standartları öğretmenlere
eğitim-öğretim sürecinde teknoloji entegrasyonunu sağlamada rehberlik edecek teknoloji koçları için standartları
belirlemektedir. Bu bağlamda BTRÖ’leri ISTE-C bağlamında teknoloji koçluğu standartlarının muhataplarıdır.
Bu çalışmada, ISTE-C’de tanımlanan standartlar ile BTRÖ’nin görevlerinin karşılaştırılması yapılmış olup,
yıllardır görev tanımları ve yaptıkları görevlerin kapsamı bakımından problemler yaşayan BTRÖ’nin görev
tanımlarının uluslararası standartlar açısından değerlendirilmesi yapılacaktır.
Anahtar Kelimeler: teknoloji koçluğu, teknoloji liderliği, rehber öğretmenler, ISTE-C.
249
Öğretim Teknolojilerinin Akademik Başarıya Etkisi: Türkiye Adresli Çalışmaların Meta-Analizi
Yusuf İslam BOLAT
İdris GÖKSU
Mardin Artuklu Üniversitesi, Midyat Meslek Yüksek Okulu, Mardin / TÜRKİYE, e-posta:
[email protected]
Bildiri Özeti:
Bu çalışma, son 2005-2016 yılları arasında yapılmış kullanılan her hangi bir teknolojinin öğrenmeye
etkisini konu alan Türkiye adresli çalışmaların meta-analiz yöntemiyle analiz ederek Türkiye bağlamında
teknolojinin akademik başarıya etkisini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Ayrıca çalışmaların yapıldığı
örneklemlerin eğitim düzeyinin, örneklem büyüklüğünün, kullanılan teknolojinin, teknolojinin geliştirilmesi veya
kullanılması sırasında yöntemsel dayanağının olması durumunun ve çalışmanın uygulandığı bilim dalının etki
büyüklüğü açısından nasıl değiştiğinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Deneysel yöntemlerle yapılmış ve kullanılan
teknolojinin akademik başarıya etkisinin ortaya konulduğu toplam 56 çalışma bu araştırmanın örneklemini
oluşturmuştur. Çalışmanın örneklemine seçilen makalelerde şu kriterler göz önünde bulundurulmuştur:
 Meta analiz istatistiklerinin yapılabilmesi için gerekli olan deney ve kontrol gruplarının X, SS, N, t, p gibi
değerlerine yer vermek,
 Sadece kullanılan teknoloji ile geleneksel yöntem arasında karşılaştırma yapmak,
 Deney ve kontrol gruplarının deneysel işlem öncesi akademik başarı açısından öntest puanları arasında
anlamlı bir farkın olmadığını istatistiki olarak ispatlamak,
 Ulakbim, Ebscohost, Scopus, Science Direct veri tabanlarında taranan Türkiye’de yapılmış makale
olmak.
Verilerin analizinde CMA version 3 yazılımı kullanılmıştır. Verilerin yorumlanması;
0.15 < Cohen's d < 0.15 önemsiz düzeyde
0.15 < Cohen's d <0.40 küçük düzeyde
0.40 < Cohen's d < 0.75 orta düzeyde
0.75 < Cohen's d < 1.10 geniş düzeyde
1.10 < Cohen's d <1.45 çok geniş düzeyde
1.45 < Cohen's d mükemmel düzeyde
Düzeylerine göre yapılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre teknoloji tabanlı yapılan araştırmalarda akademik
başarıya etki 0,856 olarak hesaplanmış ve geniş etki düzeyinde bulunmuştur. Teknolojinin akademik başarıya
etkisine ilişkin uygulanılan bilim dalına göre elde edilen sonuçlara göre fen bilimleri alanında 1,01 etki büyüklüğü
değeri ile geniş etki düzeyinde olduğu, matematikte 0.6 etki büyüklüğü değeriyle orta düzeyde olduğu, sosyal
bilimlerde 1,37 etki büyüklüğü değeriyle çok geniş etki düzeyde olduğu ve tıp alanında ise 0,54 etki büyüklüğü
değeriyle orta düzey etki büyüklüğüne sahip olduğu görülmüştür. Araştırmada kullanılan teknolojinin türüne göre
akademik başarıya ilişkin etki düzeyi bulguları şu şekildedir: Akıllı tahta teknolojisi 0.57 etki büyüklüğü değeriyle
orta düzeyde etkiye, animasyon teknolojisi 1.02 etki büyüklüğü değeriyle geniş düzeyde etkiye, bilgisayar desteklitemelli teknolojiler 0.82 etki düzeyi değeriyle geniş düzeyde etkiye, karma öğrenme teknolojileri 0.53 etki
büyüklüğü değeriyle orta düzeyde etkiye, oyunlar 0.87 etki büyüklüğü değeriyle geniş düzeyde etkiye, web
destekli teknolojiler ise 0.76 etki büyüklüğü değeriyle geniş düzeyde etkiye sahiptir. Teknolojinin çalışmanın
uygulandığı örneklemin eğitim düzeyine göre ilkokul örnekleminin akademik başarısı üzerine 0,93 etki büyüklüğü
değeriyle geniş etki büyüklüğüne, ortaokul örnekleminin akademik başarısı üzerine 0,87 etki büyüklüğü değeriyle
geniş etki büyüklüğüne, lise örnekleminin akademik başarısı üzerine 1,12 etki büyüklüğü değeriyle çok geniş etki
büyüklüğüne, yüksekokul örnekleminin akademik başarısı üzerine 0,34 etki büyüklüğü değeriyle küçük düzeyde
etki büyüklüğüne ve ortaokul örnekleminin akademik başarısı üzerine 0,70 etki büyüklüğü değeriyle orta düzeyde
etki büyüklüğüne sahiptir. Teknolojinin çalışmanın uygulandığı örneklemin büyüklüğüne göre akademik başarıya
etkisi 60’tan küçük örneklemlerde 0,89 etki büyüklüğü değeriyle geniş etki büyüklüğüne, 60-100 arası
örneklemlerde 0,82 etki büyüklüğü değeriyle geniş etki büyüklüğüne, 100’ün üzerindeki örneklemlerde ise 0,37
etki büyüklüğü değeriyle küçük düzeyde etki büyüklüğüne sahiptir. Teknolojinin kullanımı veya geliştirilmesinde
yöntemsel bir dayanak olması durumuna göre akademik başarıya ilişkin etki büyüklüğü ise yöntemsel dayanağı
olanlarda 0,77 etki büyüklüğü değeri ile geniş düzeyde bulunurken yöntemsel dayanağı olmayanlarda 0,85 etki
büyüklüğü değeriyle yine geniş etki düzeyinde bulunmuştur.
Anahtar Sözcükler: öğretim teknolojileri, öğrenme, akademik başarı, meta-analiz, medya araştırmaları
250
Artırılmış Gerçeklik Uygulamalarında “Etkileşim”: Akıllı AR-Karakter
Ulaş İLİC
Esra BARUT
Ufuk TUĞTEKİN
Bildiri Özeti:
Teknolojinin hızlı gelişim ve dönüşüm sürecinde günümüzde en dikkat çeken yenilikçi yaklaşımlar arasında
artırılmış gerçeklik (Augmented Reality-AR) teknolojisi yer almaktadır. Çeşitli alanlarda, AR teknolojisini konu
edinen farklı çalışmalar gerçekleştirilmiş ve bu çalışmaların hazırlanma sürecinde birtakım sorunların yaşandığı
görülmüştür. AR alanında gerçekleştirilen çalışmalarda en sık karşılaşılan sorunların başında gerçek dünya
ortamına aktarılan sanal modellerin, gerçek dünya ortamı ile etkileşim desteğinin yeterince sağlanamaması
gelmektedir. Öyle ki, AR uygulaması ile gerçek dünya ortamlarının içeriksel olarak zenginleştirilmesi girişimleri,
çoğunlukla donanımsal bağlamda ve kullanıcı etkileşimi boyutunda sınırlanmaktadır. Buna ek olarak gerçek
nesnelere yönelik etkileşim boyutu da eksik kalmaktadır. Bu durum ise AR teknolojisinin yaygınlık kazanmasının
önünde önemli bir engel oluşturmaktadır. Alanyazında yer alan yanlış anlaşılmalardan biri de AR teknolojisinin
donanım desteği olmadan etkileşim olanağı sağlayamayacağı ve bu etkileşimin sadece sanal gerçeklik
uygulamaları ile sağlanabileceği düşüncesidir. Bu çalışmanın amacı iki boyutlu ve üç boyutlu AR izleme
teknolojilerini bütünleştirerek; sanal modellerin, gerçek dünya ortamındaki nesneler ile etkileşimini sağlayacak
sistematik bir AR yazılımı geliştirmektir. Hazırlanan yazılımda yer alan Akıllı AR-Karakter hem kullanıcı
tepkilerine yanıt verebilmekte hem de gerçek dünya ortamında karşılaştığı nesneler ile etkileşime girebilmektedir.
Buna ek olarak Akıllı AR-Karakter önüne çıkan engelleri algılayabilmekte ve karşılaştığı sorunlara yönelik farklı
senaryolar bağlamında çözümler üretebilmektedir. AR yazılımın geliştirilmesi ile öğrenme sürecinde önemli
etkenlerden biri olan etkileşimin AR uygulamalarında daha etkili kullanımının önü açılacaktır. Ortaya çıkacak bu
fırsat, AR uygulamalarının potansiyel faydalarının eğitim alanına yansımalarını daha belirgin hale getirebilecektir.
Anahtar Sözcükler: artırılmış gerçeklik, etkileşim, akıllı AR-Karakter
251
Türkiye’de Güvenli İnternet Kullanımına Yönelik Uygulamalar ve Sosyal Çevrenin Etkisi
Alper ASLAN
Erzurum/TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Çocukların İnternet kullanımlarındaki hızlı artış, İnternet ortamındaki yasa dışı, uygunsuz içeriklerin ve suç
sayılabilecek illegal eylemlerin gerçekleştirilebileceği ortamların artması çocukların İnternet ortamında
korunmasını önemli bir problem haline getirmiştir. Bu durum çocukların İnternet’in sunduğu fırsatlardan
yararlanırken aynı zamanda İnternet’te oluşabilecek risklerden uzak durabilmeleri için yeterli bilgi ve beceriye
sahip olmaları gerekliliğini ortaya çıkarmıştır. Güvenli İnternet kullanımı çok boyutlu ve birçok disiplini içine alan
geniş bir kavram olarak değerlendirilebilir. Bu nedenle güvenli İnternet kullanımına yönelik hem küçük hem de
büyük ölçekli birçok uygulamaya ve çalışmaya ihtiyaç olduğu söylenebilir. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de
çocukların güvenli İnternet kullanımında, gerçekleştirilen uygulamaların ve sosyal çevrenin etkisini belirlemektir.
Çalışma kapsamında bireysel görüşmeler ve doküman incelemesi yapılarak veriler toplanmıştır. Bireysel
görüşmelerin yapıldığı çalışma grubunu Türkiye İstatistik Kurumu tarafından belirlenen Türkiye İstatistiki Bölge
Birimleri Sınıflandırmasına göre 12 bölgenin her birinden 2 olmak üzere, 9-16 yaş aralığında toplam 24 çocuk
oluşturmuştur. Bireysel görüşmelerde yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmış ve görüşmelerin ses kaydı
alınmıştır. Transkript edilen görüşmeler içerik analizi yöntemi ile analiz edilmiştir. Yapılan görüşmelerde,
çocuklara erişim ve kullanım, İnternet’te gerçekleştirdikleri etkinlikler ve İnternet kullanım becerileri, İnternet
riskleri ve başa çıkma stratejileri ile sosyal çevrenin yönlendirme ve bilinçlendirme stratejileri olmak üzere
çocukların güvenli İnternet kullanımlarına yönelik dört farklı boyutta sorular yönetilmiştir. Bireysel görüşmelere
ek olarak Türkiye’de güvenli İnternet kullanımı ile ilgili uygulamaları belirlemek amacıyla doküman incelemesi
yapılmıştır. Yapılan doküman incelemesi sonunda, Türkiye’de çocukların ve gençlerin güvenli İnternet
kullanımlarını sağlamak için yapılan uygulamalar, bilinçlendirme seminerleri, etkinlikler, farkındalık ve tanıtım
kampanyaları, basılı ve görsel materyaller, ihbar hattı, teknik ve yasal önlemler altı başlık altında toplanmıştır.
Yapılan araştırma sonucunda çocukların güvenli İnternet kullanımı konusunda yapılan çalışmalardan haberdar
olmadıkları, bu konuda genellikle kendi deneyimlerinden yola çıktıkları ve deneme yanılma yoluyla bir şeyler
öğrendikleri görülmüştür. Güvenli İnternet kullanımına yönelik uygulamalar pek etkili olmasa da, sosyal çevrenin
çocukların güvenli İnternet kullanımları üzerinde kısmen de olsa etkili olduğu söylenebilir. Özellikle
arkadaşlarından ve öğretmenlerinden bu konuda yardım isteyen çocukların olduğu, İnternet ile ilgili yeni olan
birçok şeyi arkadaşlarından öğrendikleri yönünde görüşler alınmıştır. Buradan hareketle güvenli İnternet kullanımı
konusunda gerçekleştirilecek uygulamalara yönelik bazı önerilerde bulunulabilir. Yapılan çalışmaların genellikle
tek bir kurum veya kuruluş bünyesinde yürütülmesinden ziyade birçok paydaşın ortak olarak yürüttüğü
uygulamalara ağırlık verilmesi, gerçekleştirilen uygulamalardan daha fazla kişinin ve daha geniş kitlelerin
faydalanmasını sağlayabilir. Ayrıca gerçekleştirilen uygulamaların sonuçlarına ilişkin değerlendirmelerinde belirli
bir program dâhilinde sürekli olarak gerçekleştirilmesi daha etkin uygulamaların tasarlanabilmesinde önemli
görülebilir. Ayrıca gerçekleştirilecek uygulamalarda çocukların yanı sıra güvenli İnternet kullanımı konusunda
yardım alabilecekleri sosyal çevrelerinin de bilinçlendirilmesinin faydalı olacağı öngörülebilir.
Anahtar Sözcükler: güvenli İnternet kullanımı, İnternet riskleri, İnternet becerileri
252
Uzaktan Eğitim Yoluyla Verilen Kampüs Tabanlı Derslerde Karşılaşılan Sorunların İncelenmesi
Ayşin Gaye ÜSTÜN
Sinop Üniversitesi, Bilgisayar Programcılığı Bölümü, Sinop /TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Engin KURŞUN
Atatürk Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Erzurum/
Bildiri Özeti:
Türkiye’deki Yükseköğretim kurumları, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun 5-i maddesinde belirtilen
Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi, Türk Dili ve Yabancı Dil derslerini, kampüs öğrencilerine uzaktan eğitim yoluyla
vermeye başlamışlardır. Bu derslerin uzaktan eğitim yoluyla verilmesi öğrenciler için zaman ve mekandan
bağımsız çalışma ve yaşam boyu öğrenme sağlama, öğretim elemanlarının ders yüklerini azaltma ve
üniversitelerde yaşanılan sınıf ve öğretim elemanı ihtiyacını karşılama gibi avantajlar sağlamasına rağmen, yüksek
öğretim kurumlarının bu süreçte farklı sorunlarla karşılaştığı görülmektedir. Yüksek Öğretim Kurumu (YÖK)
verilerine göre 2016 yılı itibariyle Türkiye’de toplam 193 üniversite bulunmaktadır. Bu üniversitelerin 124’ünde
Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi’nin yer aldığı ve 61 üniversitede de ortak derslerin uzaktan
eğitim yoluyla verildiği tespit edilmiş olup bu sayının her geçen gün arttığı ve bu artış ile birlikte farklı uzaktan
eğitim modellerinin uygulanmaya başlandığı görülmektedir. Bu çalışmanın amacı uzaktan eğitim yoluyla verilen
kampüs tabanlı derslerin verildiği farklı eğitim modellerini ve bu modellerin uygulanması sürecinde karşılaşılan
sorunları ortaya çıkarmaktır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden biri olan durum çalışması deseni
kullanılmıştır. Çalışmada 16 üniversitedeki uzaktan eğitim merkezi yöneticileri ile yarı-yapılandırılmış görüşmeler
gerçekleştirilmiştir. Görüşme kayıtlarının transkriptleri çıkarılarak nitel veriler içerik analizi yöntemi ile analiz
edilmiştir. Bulgular Türkiye’deki üniversitelerde kampüs tabanlı uzaktan eğitim derslerinin farklı modeller ile
verildiği ve bu sürecin uygulanması aşamasında teknik, pedagojik, yönetim, kaynak desteği, değerlendirme ve
kurumsal olmak üzere sıkıntılar yaşandığı tespit edilmiştir. İncelemeler sonucunda farklı modellerin
uygulanmasının nedeni olarak üniversitelerin, ihtiyaçlarına göre süreci yapılandırdıkları, süreçte yaşanan
problemlerin ise sürecin işleyişinin tam olarak anlaşılamamış olmasından kaynaklandığı görülmektedir.
Anahtar Sözcükler: uzaktan eğitim, kampüs tabanlı dersler, ortak dersler
253
Kodlama Öğretiminde Robot Kullanımı: mBot Örneği
Mustafa NUMANOĞLU
Ankara Üniversitesi Enformatik Bölümü, Ankara / TÜRKİYE , e-posta: [email protected]
Hafize KESER
Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara /
Ankara / TÜRKİYE , e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu çalışman amacı kodlama öğretiminde robot kullanılabilirliğinin Makeblock tarafından üretilen ve
geliştirilen mBot-Robot Kit üzerinde incelenmesidir. mBOT düşük fiyatlı, kolay kurulum ve kullanıma sahip,
öğrencilerin kodlama öğretiminde kullanılabilecek çok yönlü robotik platformdur. Bu platform öğrencilerin
mekanikteki el becerilerini, kontrol ve bilgisayar sistemlerindeki deneyimlerini arttırırken; ufak yaştan itibaren
robotik sistemlerin mantığını anlamalarına da olanak sağlayacak şekilde hazırlanmıştır. Programlama ve donanım
yapısı karmaşık olmadığı için ilkokul öğrencilerinin bile bu robotları rahatlıkla öğrenebilmesi ve kullanabilmesi
mümkündür. Robotik öğrenme ve tasarım için gerekli tüm çözümleri bir araya getiren mBot, çocukların başarı
duygusunu hissetmesini sağlamaya yönelik olarak tasarımlanmıştır. 38 parçadan oluşmasına rağmen 10-15
dakikada hızlıca birleştirilebilmektedir. Robotun programlanması için grafik programlama desteği sunan Scratch
2.0, Robotik ve Arduino platformlarının birleşmesinden oluşan mBlock programlama dili kullanılmaktadır. Bu
çalışmada mBock yazılımı kullanılarak, temel kodlama kavramlarını içeren örnek uygulamalar geliştirilmiş ve
mBot-Robot Kit üzerinde denenmiştir. Elde edilen bulgular mBlock ve mBot kullanılarak kodlama öğretiminde;
döngüler, koşul yapıları, fonksiyonlar, prosedürler, değişkenler, listeler ve diziler gibi kodlamanın temel
kavramlarının kolayca oluşturulup denenebileceğini göstermektedir. Ülkemizde de kodlama öğretiminin eğitim
programlarında yer alacağı planlandığından, blok tabanlı ortamların etkililiği ve kolaylığı konusunda bu
çalışmanın ilgililere bir fikir verebileceği düşünülmektedir. Ayrıca kodlama öğretiminde robot kullanımı ile soyut
kavramların kolayca somutlaştırılabileceği ve yazdığı kodun etkisini anında gören öğrencilerin problem çözme ve
bilgi-işlemsel düşünme becerilerini daha kolay ve hızlı bir şekilde geliştirilebilecekleri düşünülmektedir.
Anahtar Sözcükler: robotla kodlama öğretimi, mBot, mBlock.
254
Ankara’da Yaşayan Yaşlıların İnternet Kullanım Durumlarının Belirlenmesi
Şanser Bulu
Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Melike Kavuk
Bildiri Özeti:
Ülkemizde internet kullanım oranları ve akıllı telefon sahibi olma oranları artmaktadır. Yaşlılarımız arasında
internet kullanma eğiliminin de; eğitim, sosyo-ekonomik durum ve teknolojik gelişmelere paralel olarak artması
beklenebilir. Çünkü internetin bilgi ve hizmetlere ulaşma konusunda yaşlılara sağlayacağı kolaylıklar oldukça
fazladır. Yaşlıların internet ve diğer bilgi iletişim teknolojilerini kullanım durumlarına ilişkin araştırmaların
yapılması çağımızda bir gereksinim olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu gereksinimden hareketle, yaşlıların internet
kullanım durumlarını belirlemek amacıyla yapılan bu araştırmanın çalışma grubunu çoğunluğu Ankara’daki üç
huzur evinde yaşayan 173 katılımcı oluşturmuştur. Katılımcıların 98’i kadın, 75’i erkek, 51’i 80 yaşından büyük,
14’ü okuryazar değil, 10’u okuryazar ve 54’ü ilkokul mezunudur. Yaşlıların internet kullanımını belirlemek üzere,
demografik bilgiler ve internet kullanımlarına ilişkin sorular içeren ve araştırmacılar tarafından hazırlanan bir
anket formu kullanılmıştır. Elde edilen veriler, frekans ve yüzde ile analiz edilmiştir. Araştırma bulgularına göre
katılımcıların; 118’i tuşlu telefon ve 45’i akıllı telefon sahibidir. Katılımcılar genellikle iletişim aracı olarak
telefonu tercih etseler de 4 katılımcı interneti tercih etmektedir. 173 katılımcının 46’sı interneti kullanırken, 31’i
de üç ya da daha fazla yıldır internet kullanmaktadır. İnternet kullanımı konusunda katılımcılar en çok
çocuklarından yardım aldıklarını belirtirlerken; interneti bilgiye erişmek, gazete okumak, mesajlaşmak, televizyon
programlarını izlemek, müzik dinlemek, eski arkadaşlarını bulmak, sohbet etmek gibi amaçlar için kullandıklarını
belirtmişlerdir.
Anahtar Sözcükler: yaşlı, internet kullanımı, yaşlıların internet kullanımı
255
Eğitim Ortamlarında Durum Çalışması Deseninin Yeri ve Önemi
Şenay Ozan
Hatice Ferhan Odabaşı
Bildiri Özeti:
Durum çalışması, güncel bir olgu, olay, durum ve gruplar üzerine odaklanan, derinlemesine incelemeyi
amaçlayan nitel bir araştırma desenidir. Durum çalışması özellikle sosyal bilimlerde, psikolojide, antropolojide ve
ekoloji alanlarında kullanılmaktadır. Eğitim alanında durum çalışması, özellikle “niçin” ve “nasıl” sorularının
yanıtlanmasında tercih edilen bir araştırma yöntemidir. Eğitim ortamlarında kullanılan durum çalışmalarında
eğitsel problemler incelenerek altında yatan sebepleri ve öğretmenlerin bu problemlerle nasıl başa çıktıkları
incelenebilmektedir. Bu ortamlarda araştırma odaklarının birbirinden ayrılması zordur. Eğitime yön veren
değişkenler birbirinden kopuk ve değişmez olmadığı gibi sürekli değişen karmaşık bir yapıya sahiptirler. Bu
değişkenler ortama göre farklı etkiler gösterebilmekte ve ortamda bulunan bireylerle etkileşime girebilmektedir.
Tüm bu nedenlerle eğitim araştırmalarında olguların gerçek ortamında incelenmesi gerekliliği oluşmaktadır. Nitel
araştırma yöntemleri altında yer alan durum çalışması deseni ise bağlama duyarlı bilgiler üretmekte ve
değişkenlerin gerçek ortamında incelenmesi gerektiği anlayışını benimsemektedir. Bu araştırma desenine uygun
olarak planlanan eğitim araştırmaları var olan eğitim sürecinin incelenmesini ve kapsamlı bir şekilde
tanımlanmasını mümkün kılmaktadır. Bu doğrultuda bu çalışmada durum çalışması deseninin eğitim
araştırmalarına getirdiği katkılar ve önemi tartışılmakta, ayrıca eğitim alanında yer alan araştırmacılara durum
çalışması deseninin kullanılması gerekliliğine ilişkin yorumlama yapmalarına olanak sağlamaya ve araştırmayı
planlarken karar verme süreçlerinde yardımcı olmaya yönelik bilgiler sunulmaktadır.
Anahtar Sözcükler: durum çalışması, nitel araştırma yöntemi, eğitim araştırmaları
256
Dijital Oyun Ortamında Tasarım Yapmanın, Lise Öğrencilerinin Uzamsal Becerisine ve Üçgen Başarısına
ve Özyeterliliğine Etkisi
Murat AKBAY
Kafkas Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Kars / TÜRKİYE,
Bildiri Özeti:
Dijital oyunlar her yaş grubundaki kişiler için oldukça popüler olan eğlence araçlarıdır. Eğitimde dijital
oyunların kullanım amacı da öğrenmelerin eğlenceli hale getirilmesidir. Ancak dijital oyunlar, öğretmen ve
ebeveynler açısından çok fazla olumlu karşılanmamaktadır. Eğiticilerin desteklediği eğitsel içerikli dijital oyunlar
ise öğrencilere bir şeyler öğretme amaçlı olduğu için eğlence amaçlı dijital oyunlardaki motivasyonu
sağlamamaktadırlar. Eğitsel içerikli oyun gereksinimleri eğitim alanında karşılanmaması ve eğitsel içerikli dijital
bilgisayar oyunların tasarımının güç ve maliyetinin fazla olması nedeniyle, ticari amaçlı popüler dijital oyunların
eğitsel kazanımlar açısından değerlendirilerek eğitime adapte edilmesi gündeme gelmiştir. Bu bağlamda popüler
bir oyun olan ve LEGO oyununa benzeyen Minecraft dijital oyunu Lise düzeyinde eğitim gören öğrencilere
uygulanmış ve öğrencilerin uzamsal becerisine etkisi incelenmiştir. Kurmacılık yaklaşımı kişinin içinde bulunduğu
ortamla etkileşime girerek öğrenme kazanımının ortaya çıkmasını sağlamaktadır. Minecraft dijital oyununda
öğrenci kendi tasarımını yaparak oyun içerisinde etkileşimli sürekli etkileşim halindedir. Oyun kurmacılık
yaklaşımını etkin olarak kullanımını sağlamaktadır. Bu bağlamda Kars ilinde bilgisayar laboratuvarı bulunan ve
dijital oyunun yüklenmesinde teknik altyapıya sahip olan Gazi Ahmet Muhtar Paşa Mesleki ve Teknik Anadolu
Lisesi’nde öğrenim gören 11. sınıf öğrencileri seçilmiştir. 11 sınıf bilgisayar bölümü iki ayrı sınıf deney grubu
diğer 6 bölümden rastgele seçilen 2 sınıf kontrol grubunu oluşturmaktadır. 48 kontrol 43 deney grubu öğrenciler
olmak üzere toplam 91 öğrenci ile çalışma sürdürülmüştür. Okul mesleki olarak erkek öğrencilere eğitim verdiği
için örneklemde kız öğrenci bulunmamaktadır. Uygulama dört hafta sürmüş olup, kontrol grubu öğrencilerine
herhangi bir uygulama yapılmamış, deney grubu öğrencileri ile dört hafta haftada ikişer saat Minecraft bilgisayar
oyunu oynatılmıştır. Uygulamanın yapıldığı süreçte öğrencilerin Matematik ders konularına paralel olarak
üçgenler konusuna odaklanılmıştır. Araştırmada deney ve kontrol grubu öğrencileri arasında geometri dersi
üçgenler konusu başarıları ve özyeterlilik düzeyleri, zihinsel döndürme ve uzamsal görselleştirme başarı düzeyleri
karşılaştırılmıştır. Öğrencilerin zihinsel döndürme becerilerinde ön-son test fark puanlarına ilişkin deney ve
kontrol grubunda anlamlı fark oluşmamışken (t(89)= 1,06; p>0,05), uzamsal görselleştirme başarısı (t(89)= 2,38;
p<0,05), üçgen başarısı düzeyleri (t(89)= 3,38; p<0,05) ve üçgenler özyeterlilik düzeyleri (t(89)= 2,18; p<0,05)
deney grubu lehine ön-son testlerinde anlamlı farklılık olduğu görülmüştür. Sonuç olarak ticari amaçlı oyunların
eğitsel özelliklerinin belirlenip eğitim amaçlı kullanılabileceği kanaatine varılmıştır. Bu sonuçtan hareketle
Minecraft gibi tasarıma yönelik dijital oyunların farklı derslerde öğrenci kazanımlarına göre belirlenip
kullanılabileceği yeni çalışmalar yapılabilir.
Anahtar Sözcükler: dijital oyun, uzamsal beceri, kurmacılık, tasarım yaparak öğrenme
257
Eğitimcilerin Gözüyle Siber Zorbalık
Melike KAVUK
Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara /
Gülcan Numanoğlu
Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara /
Bildiri Özeti:
Siber zorbalık, bilgi ve iletişim teknolojileri kullanılarak, başkalarına zarar vermek amacıyla, kasıtlı olarak
gerçekleştirilen davranışlardır. Bu davranışlar, birçok ülkede yaygınlaşan, bireyler üzerinde olumsuz etkilere yol
açan ve önlem alınması gereken sorunlar arasında yer almaktadır. Siber zorbalığı önlemek için öncelikle, siber
zorbalığı tanımak gerekmektedir. Bu araştırmanın amacı, öğretmenlerin siber zorbalığı tanımaya ilişkin görüşlerini
incelemektir. Araştırmanın çalışma grubu dört farklı ilde görev yapan 290 eğitimciden (193 öğretmen ve 97
yönetici) oluşmaktadır. Veriler, araştırmacılar tarafından hazırlanan ve 14 sorudan oluşan bir anket kullanılarak
yüz yüze ortamda toplanmış, frekans ve yüzde ile analiz edilmiştir. Araştırma bulgularına göre; eğitimcilerin yarısı
(%50.3) siber zorbalığı tanıma konusunda kendilerini yeterli, %41’i ise kısmen yeterli bulmuştur. Eğitimcilerin,
verilen siber zorbalık davranışlarını tanıma oranları %71.4 (sanal yalancılık) ile %92.8 (cinsel içerik yollama)
arasında; siber zorbalık araç ve ortamlarını tanıma oranları %39 (fotoğraf makinesi) ile %86.9 (sosyal ağlar)
arasında ve siber zorbalığın etkilerini tanıma oranları %33.4 (hasta hissetme) ile %82.8 (korku) arasında
değişmektedir. Eğitimcilerin %22.1’i siber mağdur öğrencileri, %20.3’ü siber zorba öğrencileri tespit
edebileceklerini ifade etmiştir. Sonuç olarak eğitimcilerin, bazı siber zorbalık davranış biçimlerini, araç ve
ortamları ve bıraktığı olumsuz etkileri yeterince tanıdıkları; bazılarını ise yeterince tanımadıkları belirlenmiştir.
Bunların yanı sıra araştırma sonuçları eğitimcilerin, siber zorbalığı gerçek yaşam zorbalık türleri ile kıyaslama,
zorbalar ile siber zorbaları kıyaslama, siber zorba/mağdur öğrencileri tespit etme gibi konularda da yeterli
olmadıklarını göstermektedir.
Anahtar Sözcükler: siber zorbalık, siber zorbalığı tanıma, eğitimci yeterlilikleri,
258
Öğretmen Adaylarının Nomofobik Davranışları ve Akıllı Cep Telefonlarına Yönelik Tutumlarının
Belirlenmesi
Mehmet Kurt
Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Ankara/TÜRKİYE, e-posta: [email protected];
Şanser Bulu
Biliri Özeti:
Mobil iletişim ve internet, 70’li yıllardaki bilim kurgu fantezilerinin günümüzdeki gerçeğinin başlangıç noktası
ve önemli bir dönemecini oluşturmaktadır. Mobil teknolojiler, günümüzde bireyler tarafından gündelik yaşamda
daha yaygın ve aktif bir şekilde kullanılmaya başlanmıştır. Cep telefonları ve akıllı telefonların kullanımıyla daha
çok artış gösteren bağlanma ve hayattan kopma davranışları da gün yüzüne çıkmaktadır. Son yıllarda çağımızın
yeni vebası olarak adlandırılan nomofobi; şarjı biten, kontörü biten, telefonunu kaybeden, ulaşamama korkusu,
iletişim kopukluğu, internete girememe korkusu yaşayan ya da uzak kalan kişilerin yaşadıkları fobi olarak
tanımlanmaktadır. Kişinin yaşam kalitesini olumsuz etkileyen ve kişiyi bağımlı kılan nomofobi, özellikle
öğrencilerin okul yaşantılarına ve akademik başarılarına da etki edebilmektedir. Bu çalışma farklı branşlarda
öğrenim gören öğretmen adaylarının nomofobi yaygınlığı ve akıllı cep telefonlarına yönelik tutumlarını belirlemek
amacıyla yapılmıştır. Tarama modeliyle gerçekleştirilen araştırmanın çalışma grubunu, 2015-2016 öğretim
yılında, Ankara ilinde bir devlet üniversitesinde sertifika programına devam eden 475 öğretmen adayı
oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak Yıldırım ve Correia (2015) tarafından geliştirilen NMP-Q adıyla anılan
nomofobi ölçeği ile araştırmacılar tarafından geliştirilen akıllı telefonlara yönelik tutum ölçeği kullanılmıştır.
NMP-Q ölçeği, katılımcıların nomofobi yaygınlığını içeren yedili likert tipi derecelemeli 20 madde olup, akıllı
telefonlara yönelik tutum ölçeği ise beşli likert tipi derecelemeli 15 maddelik önermelerden oluşmaktadır. Veri
çözümlemeleri halen devam eden çalışmada; öğretmen adaylarının cinsiyet, yaş, branş, akıllı telefona sahip olma
durumları, kullanma süreleri, mobil internet kullanma durumları ve mobil internet kullanım amaçlarına göre
nomofobi yaygınlığı ve akıllı telefonlara yönelik tutumlarının farklılaşıp farklılaşmadığı bağımsız gruplar için
kaykare testi, t-Testi, Kruskal-Wallis H testi, Mann Whitney U ve Varyans Analizi (F Testi) kullanılarak test
edilecektir.
Anahtar Kelimeler: nomofobi, akıllı telefonlar, mobil teknolojiler, tutum
259
WhatsApp Eğitim Amaçlı da Kullanılabilir mi?
Levent ÇETİNKAYA
Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara/TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Necmettin TEKER
Bildiri Özeti:
İletişime farklı boyutlar kazandırması ve bireyler arasındaki ilişkilerin şekillenmesinde etkili araçlar haline
gelen sosyal ağların, eğitim-öğretim ortamlarında kullanımına yönelik çalışmalar hızla artmaktadır. Bu durum yeni
ve etkili öğrenme ortamlarının geliştirilmesi kadar, yaygın olarak kullanılan uygulamaların öğrenme ortamlarına
adaptasyonunun da önemli hale geldiğini göstermektedir. Bu doğrultuda gerçekleştirilen çalışmada; öğrenci bakış
açısıyla, çoklu ortam özelliğine sahip mobil telefon mesajlaşma servislerinden biri olan WhatsApp uygulamasının
eğitim amaçlı kullanımının olası faydaları belirlenmeye çalışılmıştır. Tarama modelinde tasarlanan çalışma, 20142015 öğretim yılı bahar döneminde, 3 farklı okul türünde öğrenimlerine devam eden 111 (56 kız, 55 erkek) 9. sınıf
öğrencisinin katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Verilerin “açık uçlu soru formu” ile toplandığı çalışmanın analiz
aşamasında, içerik analizi türlerinden “kategorisel analiz” ve “frekans analizi” tekniklerinden yararlanılmıştır.
Çalışmanın veri toplama ve analiz süreçleri, nitel araştırmalar konusunda deneyimli alan uzmanı gözetiminde, iki
araştırmacı tarafından sürdürülmüştür. Çalışmaya ilişkin ilk veriler ile çalışma sonucunda işlenmiş veriler,
analizler ve yorumlamaların gerçeği yansıtıp yansıtmadığı, yansıtıyor ise hangi derecede yansıttığını belirlemek
amacıyla bir başka araştırmacıya sunulmuş ve öneriler çerçevesinde çalışma son halini almıştır. Gerçekleştirilen
çalışma sonucunda, WhatsApp uygulamasının eğitim amaçlı kullanılması “Nasıl fayda sağlar?” sorusuna
öğrencilerin: “Arkadaşlarımla ödev ve grup projeleri hakkında iletişim kurmamıza, sınıf içi ortak etkinlikler
yapmamıza, ders, sınıf ve okul ile ilgili görevlerden daha hızlı haberdar olmamıza ve kolaylıkla arkadaşlarımızdan
yardım almamıza imkan sağlar” şeklinde yanıtlar verdikleri belirlenmiştir. Ayrıca öğrenciler, başta bilgi
paylaşımında etkin bir biçimde kullanılabileceği ve iletişim problemine çözüm sağlayabileceği beklentisiyle,
WhatsApp’ın eğitim ortamında kullanımının faydalı olacağını belirtmişlerdir.
Anahtar Kelimeler: sosyal ağların eğitimde kullanımı, çoklu ortam mobil mesajlaşma uygulamaları, WhatsApp.
260
Blok Temelli Eğitsel Programlama Dilleri: Ama Hangisi?
Faruk DEMİR
Gümüşhane Üniversitesi, Gümüşhane Meslek Yüksekokulu Bilgisayar Teknolojileri Bölümü, Gümüşhane /
Engin KURŞUN
Atatürk Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Erzurum /
Bildiri Özeti:
Bilgisayarların, günlük hayat içerisindeki sorunlara programlar yardımıyla çözüm bulma işlevi dikkate
alındığında bilgi ve iletişim çağının vazgeçilmez araçlarından biri olduğu görülmektedir. Bu durum bilgisayarların
işlevsel hale gelmesini sağlayan programların ve buna bağlı olarak programlama öğretiminin ne derecede önemli
olduğunu ortaya koymaktadır. Programlama öğretimi gerçekleştirilirken programlamanın soyut yapısı,
öğrencilerin programlamaya yönelik algıları, programlama mantığının zorluğu, dinamik programlama yapısının
statik olarak anlatılması, programlamaya yönelik şehir efsaneleri ve programlama kaygı düzeyi programlama
öğretiminin önündeki engeller olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu engellerin aşılmasında ve programlama
mantığının öğretilmesinde blok temelli eğitsel programlama dillerinin bir çözüm olarak kullanılabileceğini alan
yazında yapılan araştırmalar bize göstermektedir. Ancak kullanılacak blok temelli eğitsel programlama diline karar
verilmesinde dersi verecek eğitimcilerin teknolojiye karşı tutumları, blok temelli eğitsel programlama dillerinin
sayısının gün geçtikçe artması ve bu programlama dillerinin birbirlerinden farklı olan özellikleri etkili olmaktadır.
Dolayısıyla programlama mantığının anlatıldığı programlama derslerinde hangi blok temelli eğitsel programlama
dilinin kullanılmasının daha uygun olacağına karar vermede tereddütler yaşanmaktadır. Bu çalışmada
programlama öğretimi için geliştirilen ve programlama mantığının anlatıldığı dersler için kullanılabilecek
Code.org, Scratch ve Appinventor gibi blok temelli eğitsel programlama dilleri özellikleri bağlamında
kıyaslanacaktır. Yapılan bu çalışma programlamanın temel mantığını öğretenlere yol göstermesi açısından önemli
olduğu düşünülmektedir. Blok temelli eğitsel programlama dilleri içerisinde, programlama aşamalarını adım adım
ilerleterek öğretmeye çalışması yönüyle code.org, android işletim sistemini kullanması yönüyle app inventor ve
gelişmiş internet iletişim platformu ve robot programlamaya izin vermesi yönüyle scratch öne çıkmaktadır.
Anahtar Sözcükler: programlama, programlama öğretimi, blok temelli eğitsel programlama dili
261
İnteraktif Kitaplar Yeterince Etkili mi?: Bir Rubrik Geliştirme Çalışması
Nesli KALA
Kafkas Üniversitesi, Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü, Kars / TÜRKİYE,
Nilgün GÜNBAŞ
Kafkas Üniversitesi, Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü, Kars / TÜRKİYE,
Murat AKBAY
Kafkas Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Kars / TÜRKİYE,
Bildiri Özeti:
İnteraktif kitaplar ile etkili bir öğrenmenin sağlanabilmesi için öğrencilerin öğrenme motivasyonlarını
artırabilecek, kitaba ve dolayısıyla bilgiye olan ilgilerini canlı tutabilecek ve okuduklarını/öğrendiklerini
kavramalarına yardımcı olabilecek şekilde tasarlanmaları oldukça önemlidir. İçerisinde video, animasyon,
seslendirme gibi dinamik medya bulundurması, üzerine not alma, vurgu yapma ve kaldığı yerden devam edebilme
gibi olanakların sunulması, resim, grafik gibi görsellerin manipule edilebilmesi ve kullanıcıları bilmedikleri
kavramları öğrenebilecekleri kaynaklara yönlendirebilmeleri gibi özellikler şüphesiz interaktif kitapların
eğitimdeki etkililiğini artıracak ve etkili bir öğrenme ortamı sunacaktır. Bu çalışmanın amacı, günümüzde
kullanılan interaktif kitapların mevcut durumunu değerlendirmek amacıyla analitik bir rubriğin geliştirilmesidir.
Rubriğin değerlendirme ölçütlerinin geliştirilmesi amacıyla ilgili literatür incelenmiş ve dört öğretim üyesiyle yarı
yapılandırılmış mülakatlar yürütülmüştür. Bu doğrultuda geliştirilen rubrik; ses, görsel, video, animasyon, sayfa
yapısı, okunabilirlik ve kullanışlılıktan oluşan yedi kategori altında toplam 37 maddeden oluşmaktadır. Rubriğin
taslak formu, kapsam geçerliği açısından iki alan uzmanına inceletilmiştir. Uzmanların önerileri doğrultusunda
gerekli düzeltmeler yapılarak güvenirlik çalışmasına geçilmiştir. Rubriğin güvenirliğini test etmek üzere EBA
sistemindeki E-kitap bölümünden beş, sistemdeki farklı portallardan da beş olmak üzere toplam 10 kitap rastgele
seçilmiştir. Bu kitaplardan üç tanesi MEB, 7 tanesi farklı yayın evleri tarafından hazırlanmıştır. Seçilen kitaplar
iki kodlayıcı tarafından, geliştirilen rubrik kullanılarak, birbirlerinden bağımsız olarak değerlendirilmiştir. İki
kodlayıcının değerlendirmeleri arasındaki ilişkiyi belirlemek için pearson-korelasyon katsayısı hesaplanmıştır.
Analiz sonuçları geliştirilen rubriğin güvenilir olduğunu (r=0,71) göstermiştir.
Anahtar Sözcükler: interaktif kitap, rubrik, eğitim teknolojisi
262
Matematik Öğretiminde E-çalışma Yaprakları
Ömer BİLEN
Bayburt Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Bayburt /
Aslan GÜLCÜ
Atatürk Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Erzurum /
Bildiri Özeti:
Bilgisayarların eğitimde kullanılmasının yaygınlaşmasıyla birlikte soyut bir ders olan matematik eğitiminde de
bilgisayarlardan nasıl yararlanılacağı üzerine arayışlar ortaya çıkmıştır. Öteden beri matematik dersi, öğrencilerin
öğrenme güçlüğü çektiği derslerin başında gelmektedir. Matematik eğitiminde öğrencilerin bilgiyi
yapılandırabilmeleri için yeni öğrenme ortamlarının oluşturulması artık bir zorunluluk halini almıştır. Bu tür
öğrenme ortamlarının oluşturulmasında bilişim teknolojileri (BT) en uygun araçlardan birisidir. Bilgisayarlar
kullanılarak öğrencilerin matematik dersini eğlenerek öğrenebilecekleri zengin öğrenme ortamları oluşturulabilir.
Bu tür ortamlarda bilgisayarlar, soyut matematiksel ifadelerin görsel formlarda sunulmasında ve böylece kalıcı
öğrenmelerin gerçekleşmesinde rol oynamaktadır. Çoğunlukla üst düzey düşünme becerileri gerektiren soyut
kavramların olduğu matematik konularını BT ile canlandırmak, matematiğin somutlaştırılmasını sağlayacak ve
böylece kavramların daha kolay öğrenilmesine katkı sağlayacaktır. Bu bağlamda bu çalışmanın amacı, ASSURE
öğretim tasarımı modeline uygun olarak Mathematica programında geliştirilen e-çalışma yapraklarıyla yapılan
Bilgisayar Destekli Matematik Öğretiminin (BDMÖ) 10.sınıf matematik öğrencilerinin akademik başarıları
üzerindeki etkilerini incelemek ve elde edilen sonuçlara yönelik önerilerde bulunmaktır. Araştırmanın modeli,
öntest–sontest kontrol gruplu yarı deneysel desen olarak belirlenmiştir. Çalışma, 10.sınıf öğrencilerinin matematik
dersinde yürütülmüştür. Deney grubunda dersler e-çalışma yaprakları kullanılarak işlenirken, kontrol grubunda
dersler geleneksel öğretim yöntemleri kullanılarak işlenmiştir. Çalışma grubunu, MEB’e bağlı Nevzat Karabağ
Anadolu Lisesi 10.sınıfta öğrenim gören 43’ü kız ve 25’i erkek olmak üzere toplam 68 öğrenci oluşturmaktadır.
Örnekleme yöntemi olarak kolay ulaşılabilir örnekleme yöntemi kullanılmıştır. E-çalışma yapraklarıyla yapılan
bilgisayar destekli matematik öğretiminin öğrencilerin akademik başarılarına etkilerinin incelenmesinin
amaçlandığı bu çalışmada veri toplama aracı olarak, araştırmacı tarafından geliştirilen akademik başarı testi ve
deney grubu öğrencileri ile yapılan yarı yapılandırılmış görüşme rehberi kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen
bulgulara göre, deney grubu lehine akademik başarı açısından anlamlı farkın olduğu görülmüştür. Ayrıca deney
grubu öğrencilerinin, e-çalışma yapraklarının kullanımına ilişkin olumlu görüşlere sahip olduğu görülmüştür.
Anahtar Sözcükler: akademik başarı, bilgisayar destekli öğretim, e-çalışma yaprakları, bilgisayar destekli
matematik öğretimi
263
Bilişim Teknolojileri Öğretmen Adaylarının Teknoloji Metaforları: Determinist Bakışa Dayalı Bir
İnceleme
Salih BARDAKCI
Tuğba KOCADAĞ
Bildiri Özeti:
Bilgi ve iletişim teknolojilerinin (BİT) eğitime entegrasyonunda günümüzde yaşanmakta olan sorunları ele
alırken bakılması gereken önemli bir nokta da bu çabaların altında yatan felsefi yaklaşımdır. Bilgi çağının getirmiş
olduğu yeniliklere yönelik yaygın bakış; bunların pek çok yaşam sorununa kalıcı çözümler getireceği, farklı
toplumsal sınıfların yaşam koşullarını yükselteceği, yeni istihdam olanakları yaratacağı, böylece toplumlar
arasındaki eşitsizlikleri gidereceği; hatta ortak değerleri, yaşam becerileri ve kültürü olan bir dünya toplumu
yaratacağı yönündedir (Corazza, 2009; Kristen ve Apple, 2008; Vural ve Bakır, 2007). Bu bakış, eğitimde reform
politikaları ve uygulamalarının merkezine bilgi ve iletişim teknolojileri (BİT) ve 21. yüzyıl becerileri olarak
adlandırılan (Wagner, Day, James, Kozma ve Miller, 2005) bir grup becerinin geliştirilmesini yerleştirmektedir.
Bu durum eğitim sisteminde öğretim programlarından öğretmen ve öğrenci rollerine, eğitime bakıştan okul
kültürüne pek çok bileşeni temelden etkileyen BİT temelli bir dönüşümü beraberinde getirmektedir. Eğitimde BİT
entegrasyonu etkinliklerinin temelinde yer alan felsefi yaklaşım ağırlıklı olarak teknolojik determinizmdir (Thurm,
1999). Determinist bakış en yalın biçimde teknolojinin evrimsel bir doğa içerisinde ve insan kontrolünün ötesinde
bir gelişim gösterdiğini savunmaktadır. Bu görüşe göre teknolojik gelişim doğal, otonom ve süreklidir. Teknolojik
yenileşme, toplum yaşamında devrim niteliğinde yenilikleri de beraberinde getirmekte, böylece tüm toplumsal
sistemleri ve elbette eğitim sistemini de derinden etkilemektedir (Chandler, 1995; Surry ve Furgahar, 1997; Kuban,
2004). Determinist görüşler teknolojinin olası etkileri konusunda ikiye ayrılmaktadır. Geleneksel ve yaygın
yaklaşım teknolojinin insanlığı daha iyi bir geleceğe taşıyacağı üzerine kurulmaktadır. Karşıt görüş ise, olası
geleceğin teknoloji tarafından çizileceği noktasında gelenekçilerle birleşmekle birlikte, teknolojinin belirlediği bir
geleceğin yaşam biçimlerini tektipleştirmek gibi olumsuz etkiler yaratacağını savunmaktadır (Chandler, 1995;
Heilbroner, 1967; Feenberg, 1995). Bununla birlikte eğitimde BİT entegrasyonu politikaları temeline yalnızca yeni
teknolojilerin olumlu sonuçlarına yönelen (ütopik) düşünceleri almakta; bu durum uygulamada ortaya çıkabilecek
pek çok olumsuzluğun ve sorunun göz ardı edilmesine neden olmaktadır (Kristen ve Apple, 2008; Papastephanou,
2008; Lewis, 2007; Papert, 1997). Benzer bir bakışla, yeni teknolojilere ilişkin felsefi yaklaşımların okul
ölçeğindeki etkileri düşünüldüğünde, bilişim teknolojileri öğretmeni üzerinde durulması gereken önemli bir figür
olarak ortaya çıkmaktadır. Zira, bu öğretmen, özellikle Türk Milli Eğitim Sistemi’nde yüklendiği formatörlük ya
da rehberlik gibi görevlerle, teknolojiye ilişkin bakış açısıyla okulun BİT temelli dönüşümünü oldukça önemli
biçimde etkileme potansiyeline sahiptir. Araştırmada, bu düşünceyle, bilişim teknolojisi öğretmen adaylarının
teknolojik gelişmelere ilişkin metaforlarının determinist ve gerçekçi bir çerçevede incelenmesi
amaçlanmaktadır.Araştırma olgubilim (fenomenoloji) deseninde yürütülmüştür. Yöntembilim alanyazını
incelendiğinde olgubilim; günlük yaşamda etkileşim halinde olunan olguların derinlemesine ve ayrıntılı biçimde
anlaşılması için önerilen bir nitel araştırma deseni olarak karşımıza çıkmaktadır (Yıldırım ve Şimşek, 2006).
Araştırma verileri Orta Karadeniz Bölgesi’nde bir devlet üniversitesinde Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri
Eğitimi Lisans Programı 4. sınıfına devam etmekte olan 55 öğrenciden elde edilmiştir. Katılımcıların cinsiyetlerine
göre dağılımları 33 kadın (%60), 22 erkek (%40) biçimindedir. Yaşları 20-27 aralığında değişmektedir (ort= 21.73,
ss= 1.16). Veri toplama sürecinde araştırmacılar tarafından geliştirilen ve bilişim teknolojilerindeki gelişmelerin
meydana getirdiği etkilere ilişkin açık uçlu tek soru içeren yapılandırılmamış bir anket formundan yararlanılmıştır.
Çözümleme aşamasında Lewis (2007), Kabakçı ve Odabaşı (2004), Papert (1997) gibi araştırmacıların görüşleri
doğrultusunda geliştirilen bir ön inceleme çerçevesine dayalı içerik analizlerinden yararlanılmıştır. Bu aşamada
toplam 463 kod ele alınmıştır.
Araştırma bulguları öğretmen adaylarının teknoloji metaforlarının ütopik, distopik, gerçekçi temaları ve hayata
değer katan, geliştiren-değiştiren, sonsuz alt temaları altında gruplanabildiklerini ortaya koymaktadır. Bu dağılıma
ilişkin özet bilgiler Tablo 1’de sunulmaktadır.
264
Tablo 1. Bilişim teknolojileri öğretmen adaylarının bazı teknoloji metaforları
ütopik
hayata değer
katan
….
dahi, kardeşlik,
…
geliştirendeğiştiren
…
ulaşılabilir kılan, ışıltı,
sanal gerçeklik,
…
sonsuz
…
tasarruf, sonsuz
kütüphane, harddisk,
…
gerçekçi
….
her güzelin bir
kusuru var,
…
….
açık kaynak kodu,
siber insan,
yeni nesil,
…
…
Güç, abartı,
…
distopik
…
bağımlılık, beyin
tembelliği,
…
-
…
esaret, aşırı
özgürlük, bencillik,
…
…
denek, evrenin
sahibi, robot,
…
-
…
kaos, sınırsız güç,
sömürü,
…
Araştırma sonuçlarına göre, bilişim teknolojileri öğretmen adayları teknolojik gelişmelerle ilgili en çok
distopik düşüncelere sahiptirler (f=213 %46.00). Bunu ütopik (f=126, %26.78) ve gerçekçi (f=124, %27.21)
düşünceler izlemektedir. Distopik yaklaşımlar içerisinde ise kodlar en çok hayata değer katan alt teması altında
toplanmaktadır.
Anahtar Sözcükler: teknoloji felsefesi, bilişim teknolojileri öğretmeni, metafor analizi, teknolojik determinizm.
265
Öğretmen Adaylarının Gelecek Zaman Perspektifleri, Karar Verme Stilleri ve Dijital Vatandaşlık
Becerileri İlişkisi
Tuğba KOCADAĞ
Salih BARDAKCI
Bildiri Özeti:
Gelecek zaman perspektifi bireyin hedefine ulaşmak için çaba sarf etme eğilimi olarak ifade edilmektedir
(Boniwell ve Zimbardo, 2004). Gelecek odaklı bir birey karar alırken, bu kararın gelecekte kendisine getireceği
yarar ve zararları gözetmekte; böylece gelecek onun için daha az kaygı verici bir duruma dönüşebilmektedir
(Strathman, Gleicher, Boninger ve Edwards, 1994). Alanyazın incelendiğinde zaman perspektifinin, karara konu
olan zaman diliminden öte bireyin deneyimleri ve bu deneyimlere yüklediği anlamlarla yakın ilişki içerisinde
olduğu görülmektedir (Zimbardo ve Body 1999). Karar verme ise, bir nesne, kişi ya da duruma yönelik birden
fazla seçenek içerisinden birinin tercih edilmesi davranışını ifade etmektedir (Kuzgun, 2006). Birey yaşamı
boyunca başarıya ulaşacağı çoğu zaman kesin olmayan olasılıklar içerisinde pek çok karar verme süreci
yaşamaktadır. Karar verilecek durumun önemi, geri dönülmezliği ya da biden fazla anlam ifade ediyor olması gibi
sebepler karar verme sürecinin güçlüğünü; yanı sıra bu süreçte ortaya çıkabilecek tepkileri etkileyebilmektedir.
Karar verme süreci yaşayan bireyin bu eylem, tepki, yaklaşım ve duruş biçimleri karar verme stilleri olarak
adlandırılmaktadır (Philips, Pazienza ve Ferin, 1984). Dijitalleşmenin yaşamdaki pek çok yansıması ekonomide
e-ticaret, siyasette e-demokrasi, toplumsal hayatta sanal topluluklar, akademik alanlarda akademik arama,
çevrimiçi tartışma ve ortaklaşalık süreçleri, yönetsel alanda e-devlet gibi yeni kavramlarla ifade edilmekte ve
bilinen her şeyin başında artık “e-” eki ile karşılaşılmaktadır. İnternette zaman geçiren bireylerin yaşamlarının bir
kısmını geçirdikleri bu sanal dünyada sahip oldukları sorumlulukların ve uymaları gereken kuralların bilincinde
olmaları beklenmektedir. Bu noktada ortaya çıkan önemli bir kavram dijital vatandaşlıktır. Mossberger, Tolbert
ve McNeal (2007)’e göre dijital vatandaşlık, teknoloji kullanımında dijital vatandaşların üstlendiği sorumluluklar
olarak tanımlanmaktadır. Ribble (2001) dijital vatandaşlığı; dijital etik, dijital hak ve sorumluluklar, dijital sağlık,
dijital güvenlik, dijital erişim, dijital ticaret, dijital iletişim, dijital okur-yazarlılık ve dijital hukuk olacak şekilde
dokuz boyutta incelemektedir. Alberta (2012) ise Ribble (2001)’ın incelemesine ek olarak dijital araç (akıllı
telefonlar, tabletler … gibi) kullanımını da dijital vatandaşlık becerileri içerisinde ele almaktadır. Günümüzde
bilişim teknolojileri sunabildiği geniş çözüm yelpazesiyle, bugünkü ve gelecekteki yaşam durumlarına ilişkin
alternatifleri de beraberinde getirmektedir. Bu bakış, bu teknolojileri kullanmaya ilişkin eğilimlerin bireyin gerek
gelecek zaman perspektifi gerekse karar verme stratejileri ile yakın ilişkiler içerisinde olabileceğini akla
getirmektedir. Araştırmada bu düşünceyle öğretmen adaylarının dijital vatandaşlık becerileri, gelecek zaman
perspektifleri ve karar verme stratejileri arasındaki ilişkilerin incelenmesi amaçlanmaktadır. Araştırma verileri
Orta Karadeniz Bölgesi’nde bir devlet üniversitesinin eğitim fakültesi öğrenim gören öğretmen adaylarından elde
edilecektir. Veri toplama paketinde Zimbardo ve Boyd (1999) tarafından geliştirilen ve Eren ve Tezel (2010)
tarafından Türk kültürüne uyarlanan Gelecek Zaman Perspektifi Ölçeği (GZPÖ), Scott ve Bruce (1995) tarafından
geliştirilen ve Karçkay Taşdelen (2004) tarafından Türk kültürüne uyarlanan Karar Verme Stilleri Ölçeği (KVSÖ)
ve Kocadağ (2012) tarafından Dijital Vatandaşlık Ölçeği (DÖV) kullanılacaktır. Veri toplama süreci devam
etmekte olup, verilerin analizinden sonra elde edilen bulgular alanyazın ışığında tartışılarak okuyuculara
aktarılacaktır.
Anahtar Sözcükler: dijital vatandaşlık, gelecek zaman perspektifi, karar verme stilleri, teknoloji kullanma
eğilimi.
266
Teknoloji Entegrasyonu Önündeki Yeni Engeller12
Özden ŞAHİN İZMİRLİ
Ömer KIRMACI
Kırklareli Üniversitesi, Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi, Kırklareli / TÜRKİYE, e-posta:
[email protected]
Bildiri Özeti:
Öğretim etkinliklerine teknoloji entegrasyonunun öğrencinin öğrenmesini (Bingimlas, 2009; Bransford, Brown
ve Cooking, 2000; Gibson et al., 2014; Jimoyiannis, Tsiotakis, Roussinos and Siorenta, 2013; Sessoms, 2007;
Sivin-Kachala ve Bialo, 2000), motivasyonunu (Drayton, Falk, Stroud, Hobbs, & Hammerman, 2010), öğretmenle
olan iletişimini (Dawes, 2001) ve problem çözme, eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme becerilerini (Drayton, Falk,
Stroud, Hobbs, & Hammerman, 2010; Lowther, Ross, & Morrison, 2003) olumlu yönde etkilediği bilinmektedir.
Teknolojinin eğitimde kullanımının sağladığı bu fırsatlara rağmen öğretmenler öğretim etkinliklerine teknoloji
entegrasyonunda birçok sınırlayıcı durumlarla karşılaşmaktadırlar. Bu sınırlayıcı durumlar dış sınırlılık (firstorder) ve iç sınırlılık (second-order) olarak iki kategoride sunulmuştur (Ertmer, 1999). Hew ve Brush (2006) ise
bu sınırlılıklardan bazılarını sürecin dolaylı etkileyicileri (değerlendirme, kültürel unsurlar) olarak belirtmiş ve
bazılarını (inanç/tutum, bilgi/beceri, kaynaklar ve kurum) ise sürece doğrudan etki edenler olarak dikkat çekmiştir.
Straub (2009) dış sınırlılıkların, özellikle teknolojinin kendisi düşünüldüğünde, zamanla değişebilen durumlar
olabileceklerini belirtmiş ve teknoloji entegrasyonu sürecinde iç sınırlıklara dikkat çekmiştir. İç sınırlayıcılar
sıklıkla inanç/tutum ve bilgi/beceri olarak iki kategoride ele alınmaktadır. Öğretmenlerin öğretim uygulamalarını
nasıl gerçekleştirdikleri, onların öğretimi nasıl anladıkları ile ilişkilendirilmektedir (Kember, 2009; Prosser and
Trigwell 1999). Tutum kavramı bireyin bir şey hakkında hoşlanma ya da hoşlanmama durumu olarak
belirtilmektedir (Simpson, Koballa, Oliver, and Crawley, 1994). İnanç ise bireye bir konu hakkında doğru gelen
durum ya da his olarak belirtilmektedir (Calderhead, 1996). Kaya ve Koçak Usluel (2011), teknoloji
entegrasyonunun önündeki engellerin altyapı, araçlar, pedagojik inanç, özyeterlik, beceri/yetenek, BİT kullanımı,
yenilikçilik ve mesleki gelişim boyutlarında çalışılmaların yapılarak aşılacağını belirtmiştir. Alanyazında,
öğretmenlerin bazılarının, gerekli teknolojik altyapının sağlanması ve bu altyapıya ulaşımın sorunsuz olmasına
karşın teknoloji entegrasyonunu bilmedikleri için kullanmadığı (Koçak Usluel ve Demirarslan, 2005), bazı
öğretmenlerin ise tutumsal boyutta teknolojiyi tercih etmedikleri belirtilmektedir. Bunun yanı sıra Becker (2000),
teknolojinin eğitimde etkili olabilmesi için öğretmen ve öğrencilerin sorunsuz bir şekilde teknolojik kaynaklara
ulaşabilmesi gerektiğini savunmuştur. Diğer bir ifade ile okulların barındırdığı teknolojik altyapının ve bu
teknolojiye erişimin entegrasyon süreci için önemli olduğu belirtilmektedir (Bingimlas, 2009; Vanderlinde ve Van
Braak, 2010). Alanyazının iç ve dış engeller boyutunda farklı sonuçlara ulaşıldığı görülmektedir. Bu noktada iç
veya dış engellerinin bir kısmını göz ardı etmek ya da ikinci plana koymak mümkün görünmemektedir.
Teknolojinin eğitime entegrasyonunun çok boyutlu bir süreç olması ve başarısının çok fazla değişkene bağlı olması
nedeniyle bu engellerin değişen şartlar altında (alt yapı imkanlarının iyileştirilmesi, mesleki gelişime etkinlikleri
vb.) yeniden incelenmesine ihtiyaç duyulmaktadır. Bu çalışmada Kırklareli’nde bir devlet okuluna uygulamaya
yeni dahil edilecek bir Web sistemin mesleki gelişim etkinlikleri ile tanıtımı ve uygulanması aşamasında
öğretmenlerin karşılaştıkları entegrasyona dayalı problemler tartışılmıştır. Bu Web sistemi, ortaokul öğrencilerin
kitap okuma etkinliklerinin çevrimiçi takip ve değerlendirmesine imkan veren “Kitap Okuma Etkinliklerinin Takip
ve Değerlendirme Sistemi” (KİTaS) dir. Bu yeni sistemin uygulamaya geçmesi aşamasında öğretmenlerin
karşılaştıkları entegrasyona dayalı iç ve dış engeller belirlenmeye çalışılmış ve alanyazınla karşılaştırılarak değişen
engellerin profili ortaya koyulmuştur. Gerçekleştirilen mesleki gelişim etkinliği 2015-2016 bahar dönemi boyunca
10 öğretmenle gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda araştırma soruları şu şekildedir;
Mesleki gelişim etkinliği süresince öğretmenlerin karşılaştıkları iç ve dış engeller nelerdir?
Alanyazında belirtilen, teknoloji entegrasyonun önündeki iç ve dış engeller ile araştırma kapsamında
öğretmenlerin karşılaştıkları engellerin farklılaştığı durumlar var mıdır?
Tarama modeline göre desenlenen araştırmanın verileri, görüşme, açık uçlu soru formu ve gözlem yoluyla
toplanmıştır.
Anahtar Kelimeler: teknoloji entegrasyonu, iç engeller, dış engeller, değişen engeller
12
Bu çalışma 114K977 nolu TÜBİTAK projesi ürünüdür.
267
Pedagojik Formasyon Sertifika Öğrencilerinin Teknoloji Kavramına İlişkin Algıları:
Metafor Analizi Örneği
Yakup YILMAZ
Necmettin Erbakan Üniversitesi, Ereğli Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Konya / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Alper ALTUNÇEKİÇ
Gazi Üniversitesi, Kazan Meslek Yüksekokulu, Bilgisayar Programcılığı Bölümü,
Ankara / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Bildiri Özeti:
Günümüzde z kuşağı öğrencilerinin ilgisini, motivasyonunu, bilgi ve becerilerini artırmak için eğitim
ortamlarında etkili teknoloji kullanımı önem taşımaktadır. Bu nedenle öğretmen yetiştiren kurumların ve öğretim
elemanlarının bu bilinçle hareket etmeleri önemlidir. Öğretmenlik mesleğine kaynak teşkil eden pedagojik
formasyon sertifika programında kayıtlı öğrencilerin teknoloji kavramına ilişkin algılarını tanımlamak ve ortaya
çıkan bulgulara göre gerekli önlemleri almak yine bu eğitimi veren kurumlara yol gösterici olmalıdır. Bu nedenle
bu araştırmanın amacı, pedagojik formasyon sertifika programında öğrenim gören öğrencilerin teknoloji
kavramına ilişkin algılarını metafor analizi aracılığı ile ortaya koymaktır. Bu ana amaca ulaşabilmek için
öğrencilerin teknoloji kavramına yönelik metaforları, tespit edilen metaforların hangi kavramsal kategori altında
yer aldığı, bu kavramsal kategoriler arasında anlamlı farklılık olup olmadığı ve kavramsal kategorilerin
öğrencilerin yaş, mezun oldukları bölüm ve okudukları programa göre farklılaşıp farklılaşmadığı incelenecektir.
Araştırma, tarama modelinde betimsel bir araştırmadır. Öğrencilerden yazılı olarak görüşleri alınmış ve bu
görüşlerin daha iyi anlaşılması amacıyla içerik analizi türlerinden kategorisel analiz kullanılmıştır. Araştırmaya
katılan öğrencilerin teknoloji kavramına ilişkin algılarını ortaya çıkarmak amacıyla “teknoloji… gibidir; çünkü…”
cümlesini tamamlamaları istenmiştir. Öğrencilerin belirtmiş oldukları ifade doğrultusunda ve tek bir metafor
üzerinde yoğunlaşarak düşüncelerini yazılı olarak ifade etmeleri istenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu 20152016 öğretim yılında; veri toplama kolaylığı dikkate alınarak, Necmettin Erbakan Üniversitesi ve Gazi
Üniversitesinde pedagojik formasyon sertifika programına katılan öğrencilerden araştırmayla ilgili metafor
anketini yazılı cevaplamayı gönüllü olarak kabul eden 293 kişi oluşturmuştur. Çalışma grubundaki öğrencilerin
24 farklı bölümden mezun olduğu,16 farklı programda öğrenim gören ve 5 farklı yaş grubuna dağıldıkları
bulgusuna ulaşılmıştır. İçerik analizleri devam etmekte olup, çıkan sonuçlar farklı değişkenler açısından
karşılaştırılarak tartışılacaktır. Sonuçların alanyazındaki diğer çalışmalarla desteklenerek sunulması
planlanmaktadır.
Anahtar Sözcükler: pedagojik formasyon, metafor, teknoloji, eğitimde teknoloji kullanımı
268
Öğretim Materyali Olarak Dijital Hikaye Geliştirme Aşamalarının İncelenmesi
Yakup YILMAZ
Necmettin Erbakan Üniversitesi, Ereğli Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Konya / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Erhan GÜNEŞ
Ahi Evran Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Kırşehir / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Dijital hikaye anlatımı, yazılı ya da sözlü olarak aktarılan hikayelerin, çoklu ortam araçları ile birlikte
kullanılarak sunulmasıdır. Metin, ses, resim, video ve animasyon gibi bileşenler çeşitli yazılımlar aracılığı ile bir
araya getirilerek web üzerinden, tablet bilgisayardan ve/veya akıllı telefonlardan erişim sağlanabilmektedir. Dijital
hikaye geliştirme süreci dört temel aşamada incelenebilir. Bunlar; tasarım öncesi, tasarım, tasarım sonrası ve
yayınlama aşamalarıdır. Bu aşamalarda atılması gereken birçok adım vardır. Bunlardan bazıları: Hikayenin
seçilmesi; görsellerin, seslerin ve özel efektlerin seçilmesi; seslendirmenin yapılması; çoklu ortam materyallerinin
bir araya getirilmesi; senaryo metninin hazırlanması; hikaye tahtasının hazırlanması; birleştime işlemi ve dijital
hikayenin yayınlanacağı ortamın (web, mobil uygulama vb.) seçilmesi olarak sıralanabilir. Bu çalışmanın amacı
dijital hikaye geliştirme aşamalarını konu ile ilgili alanyazında öne çıkan araştırmalar ve süreçte kullanılabilecek
yazılım ve araçlar çerçevesinde ayrıntılı olarak ele almaktır. Böylelikle söz konusu sürece daha sistematik
bakılabilmesi ve kullanılabilecek farklı yazılım veya araçlara dikkat çekilmesi hedeflenmiştir. Çalışmanın özellikle
öğretmenler ve içerik geliştiricilere bu anlamda yol gösterici olması beklenmektedir.
Anahtar Kelimeler: dijital hikaye, yazılım, içerik geliştirme
269
Çevrimiçi Topluluklarda Katılımı Etkileyen Faktörler ve Arttırmaya Yönelik Öneriler
Tuğçe ÇOBAN
Selay ARKÜN KOCADERE
Bildiri Özeti:
Ortak öğrenme hedefleri ve ilgi alanları çerçevesinde; öğrenenlerin bilgiyi, deneyimi paylaştığı, işbirliği içinde
çalıştığı sanal sosyal bir organizasyon olarak tanımlanabilecek çevrimiçi öğrenme toplulukları; üyelerine
akademik başarı, mesleki gelişim ve sosyalleşme gibi birçok yönden katkı sağlamaktadır. Bir gruptan farklı olarak,
çevrimiçi topluluklarda grup içi etkileşimin yoğun olduğu ve ait olma hissinin oluştuğu bilinmektedir. Bu
bağlamda çevrimiçi topluluklarda katılım dikkate alınan konulardan biri olmuştur. Nitekim çevrimiçi öğrenme
topluluklarının sürdürülebilirliği ve öğrenenlerin daha fazla yarar sağlayabilmeleri için yüksek düzeyde katılım
önemlidir. Bu çalışmada alan yazındaki araştırmalar incelenerek çevrimiçi topluluklarda katılımı etkileyen
faktörler belirlenmiştir. Bu süreçte çalışmalarda odaklanılan öğrenen, eğitimci, ortam, içerik özellikleri gibi farklı
bakış açıları göz önüne alınarak bir kategorizasyona gidilmiştir. Çalışma sonunda, incelenen araştırmaların
ışığında katılımı artırmaya yönelik öneriler sunulmuştur.
Anahtar Sözcükler: çevrimiçi topluluk, çevrimiçi öğrenme topluluğu, katılım
270
Türkçe Öğretmen Adaylarının Bilişim Teknolojilerinin Eğitimde Kullanımı Konusundaki Farkındalıkları
Serkan FURTUN
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Türkçe Eğitimi Bölümü, Rize / TÜRKİYE, e-posta:
[email protected]
Merve Hülya KİBAR FURTUN
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Türkçe Eğitimi Bölümü, Eskişehir / TÜRKİYE, e-posta:
[email protected]
Bildiri Özeti:
Eğitim sistemi öğretmenlerden teknolojiyi kullanabilen ve sadece teknoloji kullanımını öğretmeyi değil aynı
zamanda öğretim etkinliklerinin, sınıf yönetiminin, öğretimin hazırlık aşamasından değerlendirme süreçlerine
kadar gerekli olan bilgi ve bilişimin teknolojisi ile bütünleşmesini sağlayabilen bireyler olmalarını beklemektedir.
Bu nedenle toplumlar öğrenci-bilgisayar/ öğretmen adayı-bilgisayar oranını eşitleyerek öğretim kalitesini artırma
yollarını aramaktadırlar. 2005 Türkçe Dersi Öğretim Programı ve Kılavuzu’nun Genel Amaçlar bölümünde
öğrencilerin “bilgiye ulaşmada kitle iletişim araçlarından yararlanmaları, bu araçlardan gelen mesajlara karşı
eleştirel bakış açısı kazanmaları ve seçici olmaları” (MEB; 2006) maddesine yer verilmesi, kitle iletişim araçlarının
toplum sathındaki yaygınlığına işaret etmektedir. Bu sebeple, “bilgi teknolojilerini kullanma” (MEB; 2006),
Türkçe dersinde kazandırılması hedeflenen temel becerilerden biri hâline gelmiştir. Program’da Bilim ve
Teknoloji teması ve bunu destekleyen alt temalara da yer verilmiştir (MEB; 2006). Dilbilimcilerin çalışma alanına
giren hipermetinlerle ilgili olarak, 2012-2013 Eğitim Öğretim yılında okutulmaya başlanan seçmeli Okuma
Becerileri Dersi Programı ve Kılavuzu’nda (MEB; 2012) doyurucu bilgiler ve yönlendirmeler bulunmaktadır.
Bilişim teknolojileri kanalıyla bilgiye ulaşmaya çalışan öğrenciye bu yeni metinlerden ne şekilde yararlanmaları
gerektiği oldukça açıklayıcı nitelikte belirtilmiştir. 2012-2013 Öğretim Yılında okutulmaya başlanan seçmeli
Yazarlık ve Yazma Becerileri dersi de sözü edilen çağdaş eğitimi yakalama çabalarının sonuçlarından biridir.
Programda teknolojinin yazma becerileri ile ilgisini detaylandırmak üzere ayrı bir başlık yer almaktadır. Ancak
asıl dikkat çeken taraf, programın bütününde yer alan teknoloji vurgusudur. Bilişim teknolojilerinin dil eğitimi ve
öğretiminde bu denli kullanılması ele alındığında, geleceğin Türkçe öğretmenlerinin bilgiye ulaşmada
kullandıkları kaynakların hangi oranda teknoloji destekli olduğunu tespit etmenin ve bilişim teknolojilerinin
Türkçe eğitimi ve öğretiminde kullanımıyla ilgili farkındalıklarını ortaya koymanın önemli olduğu
düşünülmektedir. Bu çalışmanın amacı Türkçe öğretmen adaylarının bilgiye ulaşmada kullandıkları kaynakların
hangi düzeyde teknoloji destekli olduğunu tespit etmek ve bilişim teknolojilerinin Türkçe eğitimi ve öğretiminde
kullanımıyla ilgili farkındalıklarını ortaya koymaktır. Araştırma nitel araştırma yöntemi çerçevesinde, durum
çalışması deseni kullanılarak planlanmıştır. Araştırma Türkçe Öğretmenliği bölümü 4. sınıfta öğrenim görmekte
olan 40 öğrenci ile yürütülmüştür. Araştırma verileri görüşme tekniği kullanılarak elde edilmiştir. Araştırmadan
elde edilen veriler içerik analizi yapılarak belirli kod ve temalar altında toplanmıştır. Verilerin analizi sonucunda
ise öğretmen adaylarının bilgiye ulaşmada kullandıkları kaynakların yüksek düzeyde teknoloji destekli olmasına
karşın kullanılan teknolojik kaynak çeşitliliğinin oldukça az olduğu tespit edilmiştir. Bunun yanında öğretmen
adaylarının bilişim teknolojilerinin Türkçe eğitimi ve öğretiminde kullanımıyla ilgili bilgi ve farkındalık
durumlarının beklenen düzeyde olmadığı sonucuna varılmıştır. Bu doğrultuda öğretmen adaylarının Türkçe
öğretiminde bilişim teknolojilerinin kullanımıyla ilgili mesleki eğitim sürecinde bir eğitim almalarının faydalı
olabileceği düşünülmektedir.
Anahtar Sözcükler: Türkçe öğretmen adayları, bilişim teknolojileri, türkçe’nin eğitimi ve öğretimi.
271
Türkçe Dersine Yönelik Eğitsel Bilgisayar Oyunlarının Türkçe Dil Bilgisi ve Eğlence İlkeleri Açısından
İncelenmesi
Demet SANCI UZUN
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Rize / TÜRKİYE, [email protected]
Hüseyin ATALAY
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Rize / TÜRKİYE, [email protected]
Bildiri Özeti
Çocuklar için oyun sadece bir eğlence aracı değil aynı zamanda kalıcı bilgiler edinme, sosyalleşme, zihinsel
ve dil becerilerini geliştirme aracıdır. Oyunların bu eğitsel, sosyal, sanatsal işlevleri; çocuklar için anlamı ve
önemi; çocuk eğitimine katkıları aynı kalmakla beraber günümüzde teknolojinin oyunların ve öğretim
materyallerinin niteliğini büyük oranda değiştirdiği görülmektedir. Bu değişimin ürünlerinden olan eğitsel
bilgisayar oyunları, eğitim öğretim sürecinin çeşitli aşamalarında, dikkat çekmek, kavramayı kolaylaştırmak,
öğrenilenleri pekiştirmek ya da ölçmek gibi amaçlarla kullanılmaya başlanmıştır. Resmî ve özel çeşitli kurumların
sitelerinden erişilebilen eğitsel bilgisayar oyunlarının etkili bir eğitim aracı olması hem bilimsel içeriklerinin doğru
ve yeterli olmasına hem de oynamaya değer bulunmasını sağlayacak niteliklere sahip olmasına bağlıdır.
Çalışmanın amacı Türkçe dersine yönelik eğitsel bilgisayar oyunlarının içeriğinin Türkçe Dil Bilgisi ilkeleri ve
bilgisayar oyunlarının eğlence özelliği açısından incelenmesidir. Bu amaçla yapılan çalışmada veriler, Recep
Tayyip Erdoğan Üniversitesi Bilgisayar I-II dersleri kapsamında eğitim alan 31 Türkçe Eğitimi Bölümü öğrencisi
ile 35 Sınıf Eğitimi Bölümü öğrencisinin “Oyun Beğenisi Değerlendirme Kriterleri” adlı rubriğe ve oyunların
eğitsel yönlerine yönelik yarı yapılandırılmış görüşme formuna verdikleri yanıtlar sonucunda en çok puan alan,
ardından 3 Türkçe Eğitimi alan uzmanın ve 4 öğretmenin aynı değerlendirme sürecinden geçen Türkçe dersine
yönelik on bilgisayar oyunun içerik analizi ile elde edilmiştir.
Nitel araştırma yöntemlerinden tarama modelinde betimsel yöntem kullanılarak yapılan çalışma sonucunda elde
edilen bulgulara göre eğitsel bilgisayar oyunları, Türkçe Dil Bilgisi açısından bilimsel hatalar içermekle beraber
bilgisayar oyunlarının taşıması gereken eğlence ilkeleri ile ilgili bir takım eksiklikler içermektedir.
Anahtar sözcükler: oyun, eğitsel oyun, eğitsel bilgisayar oyunları, Türkçe Dil Bilgisi, Türkçe eğitimi.
272
İnternette Çocuklara Yönelik Riskler ve Ailelerin Bilinçlendirme Faaliyetlerindeki Rolü
Niyazi GÜLER
Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu, Ankara / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Şahin BAYZAN
Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu, Ankara / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Abdulhamit GÜNEŞ
Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlık, Ankara / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu çalışmada, internetin bilinçli ve güvenli kullanımı, çocukları merkeze alan bir anlayışla ele alınarak bu
konuda anne ve babaların rolü incelenmiştir. Bu çerçevede, çocukların İnternetin fırsatlarından doğru ve etkin bir
şekilde yararlanmasının yanı sıra İnternetin zararlarından ve risklerinden korunmasında ailelerin rolü üzerinde
durulmuştur. İnternetin bilinçli ve güvenli kullanımı çerçevesindeki bilinçlendirme çalışmalarına duyulan
gereksinim ortaya konulmuştur. İnternet içerik düzenlemelerine/filtrelemelerine duyulan ihtiyaca ek olarak bu
düzenlemelerin yanında bilinçlendirme çalışmalarının ve bu çalışmalarda başta aileler olmak üzere öğretmenlerin
ve internet aktörlerinin sorumlulukları ve önemi üzerinde durulmuştur. İnternette özellikle çocuklara yönelik
riskler ve ailelerin bilinçlendirme faaliyetlerindeki rolü üzerine 212 ebeveyn üzerinde anket çalışması yapılarak
elde edilen sonuçlarla durum tespiti yapılmıştır. Ailelerin, STK’ların, devletin ve internet aktörlerinin, çocukların
akademik başarısına etki eden internet ve bileşenlerinin faydalarını artıracak, risklerini de azaltacak başta
bilinçlendirme çalışmaları olmak üzere alınması gereken diğer tedbirler konusunda somut çözüm önerileri
sunulmuştur.
Anahtar Sözcükler: internet ve çocuk, internet ve riskleri, bilinçli internet, güvenli internet
273
Sınıf Öğretmenlerinin Bilgisayara Erişim Durumları ve Öğrenme Yolları
Ferhat ŞAHİN
Amasya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Amasya/TÜRKİYE, e posta: [email protected]
Özgen KORKMAZ
Amasya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Amasya/TÜRKİYE, e posta: [email protected]
Bildiri Özeti
Bilim ve teknoloji alanındaki gelişmeler, insanlığı her alanda olduğu gibi eğitim alanında da etkilemektedir.
Günümüz eğitim sisteminde yeni uygulamalarla birlikte teknoloji eğitim sisteminin önemli bir parçası olmuş ve
verimli eğitimin çağdaş eğitim teknolojisi anlayışına dayalı uygulamalarla gerçekleşebileceği uluslar arası düzeyde
kabul edilmiştir. Türkiye’de FATİH Projesinin (Fırsatları arttırma ve Teknolojiyi İyileştirme Hareketi)
uygulamaya girmesiyle birlikte öğretmenler kendilerini mecburi olarak teknoloji nitelikli bir sınıf ortamının içinde
bulmuşlardır. Bu sebeple eğitim sisteminin uygulayıcısı olan öğretmenlerin teknolojiye karşı beceri ve
yeterlilikleri eğitim-öğretim faaliyetlerinin verimi noktasında önemli bir faktördür.Bu çerçevede sınıf
öğretmenlerinin öğretim teknolojilerine dolayısıyla bilgisayara karşı olan tutum ve yeterlilikleri yadsınamaz.
Burdan hareketle öğretmenlerin günlük hayatlarında bilgisayara erişim durumları ve hali hazırda sahip oldukları
bilgisayar kullanımı becerilerini nasıl kazandıkları bu çalışmada incelenmiştir. Türkiye’de çalışmakta olan
rastgele seçilmiş 202 sınıf öğretmeniyle yürütülen çalışma nicel karakterli olup, veriler anket yoluyla toplanmıştır.
Veri toplama aracı olarak kullanılan anket ilköğretim öğretmenlerinin kişisel bilgileri, bilgisayarı kullanmayı nasıl
öğrendikleri ve kullanım sıklıklarına ilişkin araştırmacılar tarafından geliştirilmiş olan bir ankettir. Uygulanan
ankette öğretmenlerin günlük yaşantılarında bilgisayara erişim durumlarını öğrenmek amacıyla 4 soru sorulmuş
ve bu sorulara evet/hayır şeklinde cevap vermeleri istenilmiştir. Bilgisayar kullanım yollarını belirlemek amacıyla
8 soru sorulmuş ve bu soruları ise 5’li likert tipine göre cevaplamaları istenilmiştir. Toplanan veriler Portable IBM
SPSS Statistics v19 programıyla analiz edilerek öğretmenlerin demografik özellikleri ve meslekteki yılları
açısından bilgisayara erişim durumlarında ve öğrenme yollarında anlamlı farklılıklar olup olmadığı incelenmiştir.
Bu doğrultuda veriler çapraz tablolarla, frekans değerleriyle, analiz edilmiş ve bu çerçevede yorumlanmıştır.
Anahtar Kelimeler: Fatih projesi, eğitim teknolojisi, bilgisayara karşı öğretmen tutumları
274
Analizi
Tolga GÜYER
Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi,
Ankara / TÜRKİYE, e-mail: [email protected]
Şeyhmus AYDOĞDU
Ahmet Yesevi Üniversitesi, Yazılım Geliştirme ve Kontrol Hizmetleri Birimi,
Yıldız ÖZAYDIN
Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi,
Bildiri Özeti:
Dijital oyun tabanlı öğrenme en basit tanımı ile bilgisayar oyunlarının ve eğitsel içeriklerin bir araya getirilmesi
ile gerçekleşen öğrenmedir. Dijital oyunların öğrenmeye olumlu yönde etkisi olduğu birçok araştırmada
belirtilmektedir. Bu araştırmanın amacı, dijital oyun tabanlı öğrenmeye yönelik araştırmaların incelenmesidir. Bu
amaç doğrultusunda, 2010-2016 yılları arasında Academic Search Complete, ERIC, ULAKBIM ve Science Direct
veritabanlarında yer alan 85 adet çalışma incelenmiştir. İncelenen çalışmalar “Dijital Oyun Tabanlı Öğrenme
Sınıflandırma Formu” kullanılarak sınıflandırılmıştır. Araştırma sonucunda 2010-2016 yılları arasında dijital oyun
tabanlı öğrenmeye yönelik yapılan araştırma sayıları, araştırmalarda seçilen yöntemler, konu alanları ve öğrenme
çıktılarına göre analiz sonuçlarına yer verilmiştir.
Anahtar Sözcükler: dijital oyun tabanlı öğrenme, literatür taraması, içerik analizi
275
Çizgi Film Yardımıyla Öğrenilen Geometrik Kavramların Günlük Hayat ile ilişkilendirme ve Yaratıcılık
Açısından İncelenmesi
Zeynep KUVVET
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü
Nimet PIRASA
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü
Bildiri Özeti
Geometrik şekillerin öğretimi, okul öncesi dönem matematik öğretiminin temel konularından birini
oluşturmaktadır. Okul öncesi dönemde çocuklar matematik kavramlarını, günlük aktiviteler içerisinde matematiğe
ait kavramlarla karşılaşarak ve çevresindeki materyalleri keşfederek kazanmaya başlamaktadır. Bu çalışmada
geometrik kavramlar çizgi film yardımıyla okul öncesi öğrencilerine öğretilerek bu kavramlar günlük hayat ile
ilişkilendirme ve yaratıcılık açısından incelenmektedir. Çalışma Rize ili Çayeli ilçesinde okul öncesi eğitim
kurumuna devam eden 15 öğrenci ile yürütülmüştür. Öğrencilere önce geometrik kavramları öğretmek amacıyla
çizgi film izlettirilerek kavramlar tanıttırılmış, devamında öğrencilerden bu kavramları günlük hayat ile
ilişkilendirecek şekilde bir resim etkinliği yapmaları istenmiştir. Öğrencilerle yaptıkları resimler üzerine
yapılandırılmış mülakat yapılmıştır. Mülakattan elde edilen veriler betimsel olarak analiz edilmiştir. Öğrencilerin
geometrik kavramları günlük hayatla ilişkilendirebildikleri ve yaratıcılıklarını ortaya koyan ürünler sergiledikleri
görülmüş ve bu doğrultuda okul öncesi öğretmenlerine ve velilerine önerilerde bulunmuştur.
Anahtar Sözcükler: okul öncesi eğitimi, geometrik kavramlar, çizgi film yardımıyla eğitim, yaratıcılık, günlük
hayat ile ilişkilendirme
276
Hareket Algılama Teknolojisinin Zihinsel Engeli ve Bedensel Gelişim Yetersizliği Bulunan Öğrencilerin
Eğitiminde Kullanımında Öğrenme Başarısı Değişkenlerinin Belirlenmesi
Mehmet ÖZKAYA
Aksaray Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Aksaray / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Sami ŞAHİN
Gazi Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Bildiri Özeti:
Gelişim ve öğrenme problemlerinin çözümünde giderek daha fazla yer edinen hareket algılama teknolojileri
(HAT) insan bilgisayar etkileşimi alanında da önemli bir araştırma konusu oluşturmaktadır. Temel çalışma
prensibi; fare, klavye ya da ses gibi geleneksel giriş metodu yerine hareketlerin algılanarak girdi olarak işlenmesine
dayanır. Bastırma, kaydırma, sürükleme gibi dokunma hareketleri ve el, kol, bacak ve yüz hareketlerin yanında
ses ve konuşmalar da algılanarak girdi olarak dijital ortama işlenir. MST kullanımı sırasında kullanıcı ve cihaz
arasında hareketlerin algılanmasına dayalı bir etkileşim meydana gelmektedir. Bu etkileşim temaslı ya da temassız
olabilmektedir (GesturSEN, 2014). Hareketleri girdi olarak işleyip sonuçları sanal ortama çıktı olarak verebilen
hareket algılama teknolojileri sahip olduğu özellikler nedeniyle özel eğitime gereksinimi olan bireyler için önemli
bir kullanım potansiyeline sahiptir. Bu çalışmada hafif düzeyde zihinsel engeli ve gelişim yetersizliği bulunan
öğrenciler için HAT ile desteklenen derslerde öğretimin etkililiğini değerlendirmek ve öğrencilerin motor
gelişimlerini takip etmek amacıyla ölçülmesi gereken değişkenlerin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Bu amaca
ulaşmak için çalışma; iki özel eğitim uzmanı ve iki özel eğitim öğretmeni ile birlikte tasarım temelli araştırma
modeli uygulanarak yürütülmüştür. Üç hafta süre ile ön uygulaması gerçekleştirilen çalışmada temel okumayazma ve matematik becerilerinin yanı sıra el-göz koordinasyon becerisi, dikkati odaklama becerisi, yönergeleri
takip etme, sıralama ve problem çözme becerisi, temel hareket becerileri ile dil gelişimine yönelik sözel becerilerin
ölçülmesi amaçlanmıştır. HAT için eğitsel yazılımın geliştirilmesinde MEB bedensel ve zihinsel performans
gelişim değerlendirme formlarından yararlanılmıştır. Çalışmada hareket algılama teknolojilerinden Kinect
teknolojisi kullanılmıştır. Kinect, Microsoft’un Xbox oyun konsolu için geliştirdiği hareket yakalama sensörüdür.
Üzerinde bulunan kameralar ile insan vücudundaki 26 farklı hareket ekleminin hareketlerindeki değişimi
algılayabilmektedir. Aynı zamanda kullanıcının hareketlerini takip ederek sensörden 1-3 metre uzaklıktaki
kullanıcının konumunu belirleyebilmektedir. Çalışma on, on iki yaş aralığında dört zihinsel engelli öğrencinin
katılımıyla yürütülmüştür. Araştırmada hareket, süre, tekrar sayısı, sıra, aşama, güçlük düzeyi, hatırlama,
komutları takip etme, doğru ve yanlış uygulama adımları, hareket hızı ve hareket açısı değişkenleri ölçüm
değişkeni olarak incelenmiştir. Uygulama sırasında hareket eklemlerinin üst üste gelmesi, Kinect’in görüş
alanından uzaklaşılması ve güneş ışığına doğrudan maruz kalması gibi durumlarda hareketlerin yakalanamadığı
ve ölçümlerin kaydedilemediği gözlenmiştir. Ayrıca uygulama aşamasında istenen görevlerin yerine
getirilmesinde öğrencilerin kişisel desteğe ihtiyaç duyduğu gözlenmiştir.
Anahtar Sözcükler: özel eğitim, hareket algılama teknolojileri, Kinect, ölçüm değişkenleri
277
Design and Use of A Blended Learning Environment: Enablers and Barriers of Preservice Students
Erman UZUN
Mersin University, Education Faculty, Computer Education and Instructional Technology Department, Mersin /
Abstract
This study investigates how blending different instructional approaches with technology affects preservice
students’ perceptions and experiences in a blended learning environment. A material development course was
designed, implemented and improved during the semester in a blended learning environment. Edmodo used a
content management system as a tool to support the course. In this study, data collection, data analysis and
inference procedures were handled through multi method. The analyses included descriptive statistics for
quantitative and content analysis for the qualitative data. Both qualitative and quantitative findings were analyzed
in a complementary way to highlight enablers and barriers of blended learning environment form the preservice
students’ point of view. The findings of this study revealed that students perceive blended learning environment
very helpful because of its timeless communication opportunities, resource and material supply, and interaction
opportunities as well as social negotiations together. Moreover, students highlighted the importance of pedagogical
approaches to integrate face-to-face classroom instruction to e-learning environment. Edmodo, is e flexible and
stable tool to combine methodology and technology together, allows easy access to the content and instructor,
anytime from anywhere. To conclude, it is better to direct energy and resources to both methodologies and
technologies to improve student engagement in an institution.
Keywords: blended learning, technology integration, enablers and barriers, improving classroom teaching
278
Bireylerin Problem Çözme Becerileri ile İnternet Bağımlılık Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi
Emin İBİLİ
Aksaray Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Aksaray /
Sami ŞAHİN
Bildiri Özeti:
Problem, bireyin yaşamı içerisinde karşısına çıkan istenmeyen, sıkıntılı ve karmaşık durumları ifade
etmektedir. Problem, hedefe ulaşmada karşılaşılan zorluklardır ya da olması istenen durum ve var olan durum
arasında fark olarak da tanımlanır. Bazı problemlerin çözümü basit iken bazılarının çözümü ise karmaşık bir süreci
gerektirebilmektedir. Bu sebeple problem çözme bilinçli, akılcı, çaba gerektiren ve amaç yönelimli bir etkinlik
olarak tanımlanmaktadır. Problem çözme süreci odaklanma, istek, çaba ve etkili iletişim becerisi gerektirir. Ancak
bireylerin alışkanlıkları problem çözme becerilerini etkilemektedir. İnternet bağımlılığı üzerine yapılan
araştırmalar bağımlılığın problem becerileri üzerine etkileri olabileceğini düşündürmektedir. Bu araştırmada
bireylerin problem çözme becerileri ile internet bağımlılığı arasındaki ilişki araştırılmıştır. Araştırmanın
örneklemini Aksaray Üniversitesi’nde öğrenim gören 218 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada öğrencilerin
problem çözme becerilerini belirlemek amacı ile Heppner ve Petersen tarafından 1982’de geliştirilen ve Şahin, N.,
Şahin, N. H., ve Heppner, P. P. (1993) tarafında Türkçe’ye uyarlanan “Problem Çözme Envanteri” kullanılmıştır.
Bireylerin internet bağımlılık düzeylerini belirlemek amacı ile de Günüç (2009) tarafından geliştirilen “İnternet
Bağımlılık Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırma bulguları Öğrencilerin problem çözme becerileri ve internet
bağımlılıkları arasında negatif yönde anlamlı bir ilişkinin olduğunu göstermektedir. Problem Çözme Becerisi
ölçeğinden elde edilen ortalamalarına ilişkin puanlar da ise bayanlar lehine anlamlı bir farklılık olduğu
görülmektedir. Ancak İnternet Bağımlılık ölçeğinden elde edilen ortalamalarına ilişkin puanların da ise erkekler
lehine anlamlı bir farklılık olduğu görülmektedir. Problem çözme becerisi ve İnternet Bağımlılığı alt boyut
puanları ikili korelasyonlarına bakıldığında ise en yüksek ilişki İşlevsellikte Bozulma ve Problem Çözme Güveni
arasında olduğu görülmektedir.
Anahtar Sözcükler: problem çözme, internet bağımlılığı; yüksek öğretim
279
İngilizce Dersine Yardımcı Olabilecek Öğrenme Aracı Tasarımı: Bir Mobil Uygulama Çalışması
Tolga HAYIT
Bozok Üniversitesi, Boğazlıyan Meslek Yüksekokulu Bilgisayar Teknolojileri Bölümü, Yozgat / TÜRKİYE, eposta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Günümüzde teknolojik gelişmeler büyük bir hızla değişmekte ve yayılmaktadır. Bu gelişmeler eğitim-öğretim
sürecinde kullanılabilecek araç ve gereçlere her gün yenilerinin eklenmesine olanak sağlamaktadır. Bu yeni araç
ve gereçler öğrenme süreçlerine olumlu etkiler sağlamaktadır. Ayrıca bu teknolojiler, öğrencilerin ilgisini
çekebilmekte, öğrenmelerini kolaylaştırabilmekte ve motivasyonlarının artmasına yardımcı olabilmektedir. Bu tür
teknoloji ve araç gereçlerin gelişmesi öğretimi geleneksel, sıkıcı ve eski bazı yöntemlerden kurtarıp; daha modern
ve ilgi çekici bir hale getirmektedir. Bunun yanında öğrencilere alternatif öğrenme olanakları sunmakta ve
öğrencilerin eğitim-öğretim sürecinde daha aktif rol almalarına yardımcı olmaktadır. Bu çalışmada, mobil cihaz
kullanabilme becereisine sahip tüm okul seviyelerinde kullanılabilecek; İngilizce dersi için geleneksel flashcard
yöntemini kullanarak öğrencinin kelime ezberlemesine yardımcı olabilecek bir mobil uygulama tasarlanmıştır.
Tasarlanan mobil uygulama dünyada en çok kullanılan mobil işletim sistemi olan android işletim sistemi üzerinde
Apache Cordova çatısı kullanılarak geliştirilmiştir.
Anahtar Sözcükler: öğrenme aracı tasarımı, mobil uygulama, apache cordova
280
Fen Bilgisi Öğretmenlerine Yönelik STEM Hizmet-içi Eğitim Programı: Pilot Çalışma
Sinan ÇINAR
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Rize / TÜRKİYE
Nimet PIRASA
Neslihan UZUN
Sümeyye ERENLER
Ebru ALTUN
Bildiri Özeti:
Öğretmenlerin hızla gelişen bilimsel ve teknolojik gelişmelere ayak uydurması gerekmektedir. Bu da ancak
öğretmenlere hizmet-öncesi ve hizmet-içi eğitimlerin de çağdaş yaklaşımların yer aldığı eğitimle mümkün
olacaktır. Bu yaklaşımlardan biri de Fen (Science)-Teknoloji (Technology)- Mühendislik (Engineering)Matematik (Mathematics)-STEM yaklaşımıdır. STEM eğitimi gerek bilimsel ve teknolojik ilerlemeye gerekse
yenilikçiliğin gelişmesine ve sürdürülebilir büyümeye katkısı nedeniyle çok önemlidir. Fakat STEM eğitimin
önemli eğitimsel sorunlarından biri, öğretmenlerin sınıflarında STEM yaklaşımına dayalı bir öğretimin nasıl
oluşturacağı ile ilgili onlara rehberlik ve yardım edecek profesyonel programların çok az olmasıdır. Bu bağlam da
bu çalışmanın amacı fen bilgisi öğretmenlerine yönelik olarak STEM yaklaşımına dayalı bir hizmet-içi kurs
programı geliştirmek ve tanıtmaktır. Bir hizmet-içi eğitim programının geliştirilme aşamaları ihtiyaç analizi,
tasarlama, geliştirme ve değerlendirme aşamalarından oluşmaktadır. Bu çalışmada fen bilgisi öğretmenlerin
sınıflarında STEM yaklaşımını verimli bir şekilde uygulamasına yönelik bir ihtiyaç analizinden sonra tasarlanan
ve 21 fen bilgisi öğretmeni ile yürütülen pilot STEM hizmet-içi eğitim programının yapısı ilgili bulgular
sunulmaktadır. Pilot çalışma 2015-2016 eğitim-öğretim güz döneminde Rize ilinde görev yapan 21 fen bilgisi
öğretmeni ile Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Eğitim Fakültesi STEM laboratuvarında 5 (5x6=30 saat) günlük
uygulamaya dönük bir atölye havasın da yürütülmüştür. STEM hizmet-içi eğitim programında yer alan etkinlikler;
STEM Yaklaşımı Ders Sunuları, STEM Atölyeleri (Da vinci, Dinamik, Pnömatik ve Robot Atölyesi), STEM
Modellerinin Derse Entegrasyonu, Mühendislik Tasarım Süreci Ders Sunumu, Mühendislik Model Tasarım
Atölyesi, Model Tanıtım Standı Hazırlama ve STEM Fuarı şeklindedir.
Anahtar Sözcükler: hizmet-öncesi eğitim, STEM yaklaşımı, fen bilgisi öğretmenleri
281
Disiplinler Arası STEM Yaklaşımına Yönelik Yapılan Çalışmaların İçerik Analizi
Sinan ÇINAR
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü / TÜRKİYE,
Mucize ÇİFTÇİ
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Fen bilimleri Enstitüsü / TÜRKİYE,
Bildiri Özeti:
Bu çalışmanın amacı, disiplinler arası eğitim yaklaşımlardan biri olan Fen (Science), Teknoloji (Technology),
Mühendislik (Engineering), Matematik (Mathematics)- STEM yaklaşımının ülkemizde hangi noktalarının
çalışıldığını ve eksikliklerin neler olduğunu ortaya çıkarmaktır. Çalışmada araştırma yöntemi olarak içerik analiz
yöntemlerinden biri olan betimsel içerik analiz yöntemi kullanılmıştır. Bu yöntemin kullanılma amacı, STEM
Eğitimi alanında birbirinden bağımsız olarak yapılan nitel ve nicel çalışmaları inceleyip düzenlenmek ve alandaki
genel eğilimleri belirlemektir. Böylece, araştırma sonucunda ilgili alanda çalışma yapan ve yapmak isteyen
araştırmacılara genel eğilimin ne olduğu gösterilebilinir. Araştırmada ‘‘STEM’’, ‘‘STEM Eğitimi’’, ‘‘FeTTeM’’
‘‘FeTTeM Eğitimi’’ ve ‘‘ Mühendislik Eğitimi’’anahtar kelimeleri ile ülkemizde yayınlanan eğitim dergileri,
Social Sciences Citation Index (SSCI), ASOS INDEX ve Yüksek Öğretim Kurumu [YÖK] tez veri tabanı
taranarak elde edilen çalışmalar analiz edilmiştir. Türkiye’de yayınlanan bu çalışmalar sekiz başlık altında (konu,
araştırma yaklaşımı, kullanılan yöntem, veri toplama araçları, çalışmanın örneklemi, STEM bileşenleri)
incelenerek çalışmaların içerik analizi yapılmıştır. Sonuçlar yapılan araştırmaların büyük kısmında orta öğretim
öğrencileri ve daha çok nicel araştırma yaklaşımı ile çalışıldığını göstermektedir. Araştırmalarda STEM’i
bileşenleri bazında ele alındığı bütünsel olarak ele alınan çalışmalara rastlanılmamıştır. Çalışmalarda STEM
bileşenlerinden fen- mühendislik ikili bileşenlerine daha çok yer verilirken teknoloji ve matematik bileşenlerinin
eksikliklerinin olduğu ortaya konmuştur. Alan yazındaki eksikliklerin belirlenmesinin bu alanda çalışan
araştırmacılar için aydınlatıcı bir rol üsteleneceği umulmaktadır.
Anahtar Sözcükler: disiplinler arası eğitim, STEM yaklaşımı, içerik analizi
282
Öğretmenlerin Eğitsel Yazılımlara İlişkin Görüşlerinin Çok Yönlü Olarak Değerlendirilmesi
Erhan ŞENGEL
Uludağ Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü
Bursa / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Kenan BİRGÜL
Uludağ Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bursa / TÜRKİYE,
Bildiri Özeti:
Günümüzün bilgi toplumunda bireylerin, çağın gereksinimlerini karşılaması ve yarının dünyasına daha iyi
hazırlanabilmesi için; nasıl öğrenecekleri, nasıl düşünecekleri ve bunlar için öğrenme ortamlarını nasıl
kullanacakları konusunda bilinçli yetiştirilmesi gerekmektedir. Bunun için sınıflarda, geleneksel öğretim
yöntemlerinin yerini çağdaş öğretim yöntemlerinin alması gerekmektedir. Çünkü çağdaş öğretim yöntemlerinde
tekdüzelikten uzaklaşılarak, öğretimde kullanılan araç-gereç sayısı arttırılmakta, her bir öğrencinin bireysel
öğrenme ihtiyaçlarına uygun bir öğretim kanalının bulunması ihtimalinde artırmaktadır. Bunun sonucu ortaya
çıkan göreceli yenilik, öğrencilerin dikkatini çekecek, duygusal tepkiler yaratarak motive edecektir. Eğitim
alanında yapılmış olan araştırmalar, teknolojinin öğrenmeyi birçok açıdan desteklediğini ve teknolojik araçgereçlerin görsel ve işitsel özellikleri sayesinde öğrenme sürecini etkilediğini göstermektedir. Öğretmenler,
bilgisayar, dijital medya ve diğer bilgisayar bağlantılı teknolojileri kullanmanın, öğrencilerin dikkatini
çekebildiğini ve onlardan alınan dönütleri geliştirebildiğini ifade etmektedirler. Bu yüzden günümüz eğitim
sisteminde öğretmenin rolü değişmiştir. Artık öğretmen öğrenciye bilgi aktarmak yerine, bilgiye ulaşma yollarını
gösteren bir rehber durumundadır. Öğretmenler, çağın getirdiği yenilikler doğrultusunda öğretme-öğrenme
süreçlerinde öğrencilere başarılı biçimde rehberlik yapabilmeleri için, teknolojiyi eğitim sürecinde nasıl işe
koşacaklarını bilmeleri gerekmektedir. Bilgi teknolojilerinin, her ne kadar eğitim sürecindeki önemi ve işlevi
büyükse de eğitime anlam ve ruh veren, onu işlevsel, etkili ve verimli kılan temel unsur öğretmendir. Öğretmeöğrenme sürecinde önemli rol oynayan öğretmenlerin yeni teknolojilere özellikle de bilgisayar ve bilgisayar
yazılımlarına yönelik sergiledikleri yaklaşımın öğretme-öğrenme sürecine yansıdığı bilinmektedir. Buradan
hareketle bu çalışmada öğretmenlerin eğitsel yazılımlara ilişkin görüşlerinin çok yönlü olarak değerlendirilmesi
amaçlanmıştır. Bu amaç için “Öğretim Yazılımlarının Kullanımına İlişkin Öğretmen Görüşleri” adlı anket ile
Bursa’nın üç ilçesinde 145 sınıf öğretmeni ile çalışma yürütülmüştür. Yapılan non paremetrik testler sonucunda
öğretmenlerin eğitsel yazılımlara ilişkin görüşlerinde yaş, çalışma durumu, mesleki kıdem, bilgisayar kullanma
düzeyi, öğretim yazılımlarını kullanma sıklığı faktörlerinin anlamlı farklılık yarattığı görülmüştür. Elde edilen
sonuçlar öğretmenlere yönelik uygulanabilecek hizmet-içi eğitim ve teknoloji okur yazarlığı eğitimlerinin
planlanması ve tasarlanmasına ışık tutacaktır.
Anahtar Sözcükler: eğitsel yazılımlar, öğretmen, öğrenme, teknoloji, bilgisayar, çağdaş öğretim
283
Transferring Desktop Experience into Mobile Experience: A Case Study from Cognitive Load Perspective
Nomin Boldbaatar
Ondokuz Mayis University, Computer Education and Instructional Technology, SAMSUN / TURKEY, e-mail:
[email protected]
Emine Şendurur
Ondokuz Mayis University, Computer Education and Instructional Technology, SAMSUN / TURKEY,
Abstract:
Mobile experiences have become more involved into our daily lives as mobile technologies improved more.
However, the design of mobile applications might be challenging for designers because mobile learning experience
might be different than any other online learning experience. For example, Chu (2014) recently found that available
online learning strategies might have negative effects on learning due to many reasons including violation of
cognitive load. According to the this theory, once meaningful learning occurred, both near and far transfer is
expected to ensure the retention of learned skills or knowledge. While near transfer tasks are completed in similar
ways, far transfer occurs when the skills are adapted for new situations. In learning programming languages, the
novice programmers might have difficulties in terms of both near and far transfer due to excessive cognitive load
caused by the tools. The main purpose of the study is to differentiate between computer-based learning and mobile
learning. This research proposal investigated a far transfer learning case in a mobile learning environment on
developing a simple HTML web page. This case study explored how novice programmers develop a basic web
site with the use of a desktop program, and then how they adapt their skills into a mobile application program.
Thirteen eleventh grade students who has basic level of web programming skills but has no previous experience
on mobile programming applications voluntarily participated to the study. Participants were asked to complete the
task by using Dreamweaver CS5 and immediately after that the student were asked to complete the same task by
using mobile device. We observed that the participants were positive about their learning experiences with
Dreamweaver, but were not satisfied about their DroidEdit experience.
Keywords: Mobile Learning, Cognitive Load Theory, Near and Far Transfer Learning, Cognitive Learning
Process, Programming, Mobile Programming,
284
Kodlama Öğretiminde Hedef-Bazlı Senaryo Kullanımı
Emine KANDİN
Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Samsun / TÜRKİYE, [email protected]
Emine ŞENDURUR
Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Samsun / TÜRKİYE, [email protected]
Bildiri Özeti:
Programlama zor ve soyut bir süreç olmasına rağmen, günümüzde Scratch, Blockly,vb. görsel programlar
yardımıyla daha somut hale gelmiştir.Bu da her yaş ve düzeyde öğrencinin kodlamayla tanışmasına imkan
vermektedir.Bu çalışmada, Scratch ile kodlama öğretimi yapıldıktan sonra uygulama esnasında hedef-bazlı
senaryolar kullanılarak öğrencilerin haftalık ürünlerinin gelişimi incelenmiştir.Katılımcılar, daha önce kodlamayla
tanışmamış iki gruptan oluşmaktadır. Her iki grubun ders anlatım süreci aynıyken, uygulamada
farklılaşmaktadırlar. Yani deney grubuna ürün geliştirmeden önce bir hikaye sunulup, sonrasında görev verilmiştir.
Hedef-bazlı senaryonun bütün öğelerine yer verilmiş ve ders sonunda ürünler toplanıp, daha sonra analiz
edilmiştir.Her haftanın senaryo akışı varolan bir karakter üzerinden gitmektedir.Hedef-bazlı bir senaryonun başlıca
öğeleri:öğrenme hedefleri, misyon, ana hikâye, görev(rol), senaryo hareketleri, kaynaklarvegeribildirimdir
(Schank, 1992). 4 haftalık uygulamada öğrencilerden, “animasyonlu davetiye, piyano çalma oyunu,labirent oyunu
ve hediye toplama oyunu”tasarlamaları istenmiştir. Bu ürünler haftalık ürünlere ve kazanımlara göre oluşturulan
kriterler doğrultusunda değerlendirilmiştir. Ayrıca, her uygulama geliştirme aşaması araştırmacılardan biri
tarafından gözlemlenmiş ve alan notları alınmıştır. Veriler analiz edildikten sonra tartışılacaktır.
Anahtar Kelimeler: durum tabanlı öğrenme, senaryo tabanlı öğrenme, hedef bazlı senaryolar, geridönüt,
motivasyon
285
BÖTE Öğrencilerinin Elektronik Kitaplarda Bulunan Özellikler Hakkındaki Düşüncelerinin İncelenmesi
Moussa MOYENGA
Necmettin Erbakan Üniversitesi, Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi
Bölümü, Burkina Faso, e-posta: [email protected]
Ertuğrul USTA
Bölümü, Türkiye, e-posta: [email protected]
Ahmet Naci ÇOKLAR
Bölümü, Türkiye, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu çalışmanın amacı BÖTE lisans öğrencilerinin kısaca e-kitap denilen etkileşimli kitap ya da elektronik
kitaplarda bulunan özellikler hakkındaki görüşleri incelenmesidir. Ayrıca çalışmada, söz konusu teknolojilerin
kullanımındaki temel becerilerin cinsiyet değişkenine göre farklılaşıp farklılaşmadığının belirlenmesi
amaçlanmaktadır. Çalışma Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri (BÖTE) bölümünde öğrenim
görmekte olan birinci, ikici, üçüncü ve dördüncü sınıf 77 erkek ve 59 kız olmak üzere toplam 136 kişi
gerçekleştirilmiştir.
Çalışmadan elde edilen sonuçlara göre; cinsiyet, aile geliri, sınıf değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık
bulunmamaktadır. Ancak elektronik kitapları önceden kullanmış olan öğrenciler ile kullanmayanlar arasında
anlamlı bir fark olduğu sonucu ortaya çıkmıştır.
Anahtar Sözcükler: BÖTE öğrencileri, e-kitap, elektronik kitap
286
Uzaktan Eğitimde Üstbilişsel Etkinliklerin Tasarlanma Süreci
Melike AYDEMİR
Atatürk Üniversitesi, Açıköğretim Fakültesi Büro Hizmetleri ve Sekreterlik Bölümü,
Selçuk KARAMAN
Bildiri Özeti:
Uzaktan eğitimde bireysel öğrenme yoğun bir şekilde gerçekleşmektedir. Bireysel öğrenmenin yönetimi
açısından önemli olan üst biliş öğretimine uzaktan eğitim süreçlerinde yer verilmelidir. Uzaktan eğitimde üstbiliş
öğretimi, öğrenenlerin sistemden ayrılma oranının azaltılması, başarılarının artması ve kendi öğrenme
sorumluluklarını üstlenmesinde etkili olabilir. Bu çalışmada üst bilişi desteklemeye yönelik etkinlik tasarlama
süreçleri ve süreçlerin sonuçları; benzer konularda yapılan çalışmalara, geliştirilen süreçlere, bu süreçlerin
değerlendirilmesine ve uzaktan eğitimde materyal geliştirme boyutunda yön gösterici nitelikte olacaktır. Bu
araştırmanın amacı, uzaktan eğitimde kullanılan bireysel öğrenme materyallerine entegre edilen üst bilişsel
etkinliklerin uzman ve uzaktan eğitim öğrencilerinin görüşleri eşliğinde tasarlanmasıdır.
Anahtar Sözcükler: üstbiliş, üstbilişsel strateji ve teknikler, üstbilişsel etkinlikler, uzaktan eğitim
287
Bilgisayar Öğretiminde Akran Eğitimi
Mehmet Emin AKSOY
Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Bildiri Özeti:
Bilgisayar kullanmayı öğrenmek, bugün, çağdaş nesiller için zorunluluk haline gelmiştir. Çünkü bilgisayar
kullanımı dünyada teknoloji ilintili tüm çalışmaların başlangıç noktasıdır. Bilgisayar kullanmayı bilmeyenler
kullanamayanlar, hangi meslekten olursa olsun, teknolojik bulgulardan, yeniliklerden yararlanamıyorlar demektir.
Bu yargı öğretmenlik mesleği için de geçerlidir. Bilgisayar kullanmayı üst düzeyde bilmeyen öğretmenlerin, bu
teknolojik yetersizlikleri, direkt olarak mesleki performanslarına da yansıyacak ve başarıları düşecektir. Çağımız
öğretmenleri, alan bilgileri ve öğretmenlik meslek bilgileri ile donanmış olmalarının yanı sıra iyi birer bilgisayar
kullanıcısı da olmak zorundadırlar. Bu ve benzeri nedenlerden dolayı tüm alanlarda ki öğretmenlerin bilgisayar
kullanmayı bilmeleri gerektiğinden yükseköğretimde öğretmen yetiştiren eğitim fakültelerinde tüm öğretmen
adaylarının bilgisayar kullanmayı öğrenmelerine yönelik dersler zorunlu olarak okutulur hale gelmiştir. Bilgisayar
öğretimine ilişkin olarak yapılan araştırmalarda, bilgisayar kullanmayı öğrenen gençlerin tamamına yakınının
“Bilgisayar kullanmayı en çok arkadaşından öğrendiği” açık olarak saptanmış ve dolayısıyla “Akran Öğretimi”
‘nin önemi ortaya çıkmıştır. “Arkadaş ortamının rahat bir ortam olması”, “Not korkusu olmayan bir öğrenme
ortamı oluşturması” ve “Öğrenilene kadar tekrar şansı veriyor olması” nedenleriyle akran öğretimi, bilgisayar
kullanmayı öğrenmede tercih edilen bir yöntem olarak düşünülmektedir. Bu düşünce, 2014-2015 öğretim yılında
Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nde uygulamaya dönüştürülmüş, Sınıf Öğretmenliği 1.
Sınıftan A ve B şubeleri yaklaşık 120 öğrenci araştırmaya dahil edilmiştir. Sınıf öğretmenliği 1. Sınıf A şubesine
Bilgisayar I ve Bilgisayar II derslerinde tüm yıl akran öğretimi uygulaması gerçekleştirilirken, B şubesine
geleneksel öğretmen merkezli Bilgisayar I ve Bilgisayar II öğretimi ve uygulamaları gerçekleştirilmiştir. Her bir
dönem içi 14 hafta olarak planlanan araştırma da öğretim etkinlikleri için, BÖTE 2. Sınıflar öğretici akran, 3.
Sınıflardan ise geleneksel öğretmen merkezli uygulamada yararlanılmıştır. Aynı Programın gruplara aynı sürelerle
ve paralel olarak uygulanması sonrasında yapılan ölçme ve değerlendirmede akran eğitimi yapılan grubun
aritmetik ortalaması 76, geleneksel öğretim yapılan sınıfın aritmetik ortalaması ise 68 olarak saptanmıştır. Bu
sonuçlar, bilgisayar kullanmayı öğrenmede akran eğitiminin başarılı olarak uygulandığını ve geleneksel öğretim
yöntemine göre, bu alanda, daha başarılı olduğunu ortaya koymuştur.
Anahtar Sözcükler: akran eğitimi, bilgisayar öğretimi, geleneksel öğretim, öğretici akran, öğretmen adayı.
288
Oyunsallaştırma Etkinliklerinin Farklı Akademik Başarı Düzeyindeki Öğrencilerin Derse Katılımına
Etkisi
Betül BAŞIBÜYÜK
Erzincan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Erzincan /
Melek ATABAY
Trabzon/ TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Yaşar AKKAN
Gümüşhane Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Matematik Mühendisliği Bölümü, Gümüşhane / TÜRKİYE,
Ünal ÇAKIROĞLU
Trabzon/ TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti
Oyunsallaştırma oyun olmayan ortamlarda oyun mekanik ve dinamiklerinin kullanılması şeklinde
tanımlanabilir. Burada amaç sürecin içerisinde oyun olmadan sadece oyun kurallarını kullanarak davranış
değişikliği meydana getirmektir. Bu çalışmada oyunsallaştırma mekaniklerinden Leaderboard (Lider Panosu)
mekaniği kullanılarak öğrencilerin sürece aktif katılımları amaçlanmıştır. Çalışma 38 öğrenci ile özel durum
çalışması olarak yürütülmüştür. Uygulamada 4 hafta Excel de veri düzenleme, hesap yapma ve formül yazma, 2
hafta WIX Team üzerinden web tasarımı yapma ve yayınlama, 3 hafta Publisher da davetiye, broşür ve poster
hazırlama 1 hafta ise Movie Maker üzerinden video düzenleme konusu işlenmiştir. Çalışma içerisinde konu
anlatımlarından sonra öğrencilere konuyla ilgili etkinlik verilmiştir. Her etkinlik için kazanımlar doğrultusunda
ayrı bir değerlendirme ölçeği (rubrik) oluşturulmuş ve etkinlikler bu rubriklere göre değerlendirilmiştir.
Etkinliklerden alınan başarı puanı sonucunda başarı sıralamasında ilk 5’e giren öğrencilerin başarı tablosu
yapılarak sınıf ortamında ve sosyal ağ üzerinde öğrencilere duyurulmasıyla Lider Panosu dinamiği kullanılmıştır.
Araştırmada uygulama sürecinde kullanılan oyunsallaştırma dinamiklerinden Lider Panosu dinamiğine ilişkin
öğrenci değerlendirmelerini belirleyebilmek amacıyla açık uçlu sorulardan oluşan yarı yapılandırılmış anket formu
kullanılmıştır. Bu form ile uygulama sonrasında 38 öğrenciden görüşleri alınmıştır. Veriler Nvivo-10 paket
programında analiz edilmiş olup verilerin analizinde içerik analizi kullanılmıştır. Lider Panosu dinamiği ile başarılı
öğrencilerin motivasyon ve başarma isteklerinin arttığı, derse daha hazırlıklı geldikleri ve derse daha aktif bir
şekilde katıldıkları başarısız olan bazı öğrencilerin ise bu dinamiklerin kullanılmasından rahatsız olduğu
belirlenmiştir. İlk beş haricindeki kişilerin sıralamalarının bilinememesi ve gelişimlerini takip edememeleri
yönüyle birçok öğrenci tarafından eleştirilmiştir. Genel bir değerlendirme yapılacak olursa oyunsallaştırma
mekaniklerinden leaderboard dinamiği başarılı öğrencilerin sürece daha aktif katılmasını sağlarken başarısız
öğrencilerin süreçten kopmalarına ve motivasyonlarının azalmasına neden olmuş ve kendilerinin en iyiler arasında
yer alamayacağı düşüncesi ortaya çıkmıştır. Çalışmada ayrıca oyunsallaştırma etkinlikleri uygulanmadan önce
öğrencilerin özelliklerinin bilinmesi ve grubun tercihleri çerçevesinde etkinliklerin oluşturulmasına yönelik
öneriler sunulmaktadır.
Anahtar Sözcükler: oyunsallaştırma(gamification), derse katılım(engagement)
289
Kullanımlar Doyumlar Kuramı Perspektifinden Lisans Öğrencilerinin Problemli Kullanım
Davranışlarının Yorumlanması
Burcu KARABULUT COŞKUN
Kastamonu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Kastamonu /
Seher ÖZCAN
Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara /
Bildiri Özeti:
Günümüzde teknolojik değişimler birçok olumlu ve olumsuz sonuçlara dair tartışmayı da beraberinde
getirmiştir. Problemli internet kullanımı da bu olumsuz sonuçlardan biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Problemli
internet kullanımı, kişilerin olması gerekenden daha uzun süre internet kullanımı olarak tanımlanmaktadır. Öte
yandan bireylerin internet kullanım amaçlarını inceleyen çalışmalarda; bu amaçların, Kullanımlar Doyumlar
Kuramı çerçevesinde ele alındığı dikkati çekmektedir. Kullanımlar doyumlar kuramı, bireylerin özel ihtiyaçlarını
karşılamak için medya kullanımlarını ve bu kullanımdan ne düzeyde doyum sağladıklarını belirleme amacı güden
bir yaklaşım olarak tanımlanmaktadır. İnternetin, sunduğu bir çok medya hizmeti ile en geniş kullanıma sahip araç
olması dolayısı ile, kullanımlar doyumlar çalışmalarının odağında yer almaya başladığı da gözleml enmektedir.
Buradan yola çıkılarak bu çalışmada, lisans öğrencilerinin problemli internet kullanım davranışlarını, kullanımlar
doyumlar yaklaşımı çerçevesinde inceleyerek, hangi kullanım amacından sağladığı doyumun, problemli kullanıma
neden olabileceğini ortaya koymak amaçlanmaktadır.
Anahtar Sözcükler: kullanımlar doyumlar, problemli internet kullanımı, internet kullanım davranışları, internet
kullanım amacı
290
Teknoloji Entegrasyonu için Gerçekleştirilen Bir Mesleki Gelişim Etkinliğinin Kara Kutusu 13
Özden Şahin-İzmirli
Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Çanakkale / TÜRKİYE, e-posta:
[email protected]
Serkan İzmirli
Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Çanakkale / TÜRKİYE, e-posta:
[email protected]
Ömer Kırmacı
Kırklareli Üniversitesi, Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi, Kırklareli / TÜRKİYE, e-posta:
[email protected]
Bildiri Özeti:
Öğretmenlerin teknoloji entegrasyonunu gerçekleştirilebilmeleri için onlara gerekli altyapı imkanlarının
sunulması, bu imkanların sürekli iyileştirilmesi (Becker, 2000; Bingimlas, 2009; Kaya ve Koçak Usluel 2011),
öğretmenlere teknoloji entegrasyonunu nasıl gerçekleştirebileceklerine yönelik bilgi ve becerileri edinmeleri için
fırsatların verilmesi (örn. hizmetiçi eğitim etkinlikleri) (Kaya ve Koçak Usluel, 2011; Hew ve Brush, 2006)
gerektiği belirtilmektedir. Ancak bahsedilen bu önerilerin gerçekleştirilmesi sırasında gerekli planlamalar
yapılmasına rağmen öngörülemeyen durumlarla karşılaşılabilir. Böyle bir durumda karşılaşılan bu durumlarla baş
edilmesi ve sürecin tekrar yoluna koyulması gerekmektedir. Bu çalışmada Çanakkale il merkezinde bir devlet
ortaokulu öğretmenlerinin teknoloji entegrasyonu becerilerinin geliştirilmesi için gerçekleştirilen mesleki gelişim
etkinliği sürecinde planlananlar ile gerçekleştirilenler karşılaştırılarak sunulmuştur. Bu karşılaştırma işleminde (a)
mesleki gelişim etkinliğinde planlananlar, (b) karşılaşılan zorluklar ve (c) bunlara karşı alınan kararlar göz önüne
alınmıştır. Mesleki gelişim etkinliğinin planlanan durumu ile ele alınanlar ise, mesleki gelişim etkinliğinin
benimsenen yaklaşımı ve mesleki gelişim etkinliğinin uygulama planlanmasıdır. 2014-2015 eğitim öğretim yılı
bahar döneminde gerçekleştirilen bu mesleki gelişim etkinliği ile 12 öğretmene eğitim verilmiştir. Belirtilen
mesleki gelişim etkinliğini planlayan, süreçte kararlar alan ve uygulayan sekiz kişilik proje ekibi ise araştırma
katılımcılarını oluşturmaktadır. Araştırma verileri açık uçlu anket formu ve araştırmacı günlüğüdür. Araştırma
kapsamında teknoloji entegrasyonuna yönelik gerçekleştirilecek ve planlanacak mesleki gelişim etkinliklerinde
nelere dikkat edilebileceğine yönelik öneriler sunulmuştur.
Anahtar Kelimeler: teknoloji entegrasyonu, mesleki gelişim etkinliği, mesleki gelişim etkinliği planlaması
13
Bu çalışma 114K977 nolu TÜBİTAK projesi ürünüdür.
291
Examining Visual Programming Products of Novice Programmers: A Case Study
Kadir Yücel KAYA
Mustafa GÜLEÇ
Kürşat ÇAĞILTAY
Abstract
Computer programming is a desired but difficult to learn topic for the students. Especially for the novice
programmers, programming concepts are a new area and mostly end up with dropping out from the course. One
of the solutions to overcome this problem is using visual programming environments. Final products of novice
programmers, which are android applications in this case, could provide important information about the
learning progress of the students. Purpose of this study is to examine the final products of students in a novice
programming course to reveal strategies and flaws of a novice programmer. An introductory visual programming
course was designed for novice learners during 2014, fall term at Middle East Technical University, Turkey. As
the programming environment, App Inventor was used, which is a visual programming language developed by
MIT Media Lab. Case study methodology was used to understand the critical points of the understanding of a
novice programmer.
Keywords: computer programming, app inventor, programming education
292
ODTÜ 100 MOOC Projesi: BİLGEİŞ
Sezin EŞFER
ODTÜ, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü Ankara/ TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Nergis GÜREL KÖYBAŞI
ODTÜ, Öğretim Teknolojileri Destek Ofisi, Ankara/ TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Rafet ÇEVİK
ODTÜ, Öğretim Teknolojileri Destek Ofisi, Ankara/ TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Mahmut TEKER
ODTÜ, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara/ TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Serkan ALKAN
ODTÜ, Rektörlük, Ankara/ TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Kürşat ÇAĞILTAY
ODTÜ, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara/ TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
ODTÜ, İşçi ve işverenlerin mesleki kapasitelerinin Bilgi ve İletişim Teknolojileri (BİT) yoluyla geliştirilmesi
projesi (BİLGEİŞ), Avrupa Birliği-Türkiye mali işbirliği kapsamında yürütülen İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi
Operasyonel Programı’nın (İKG OP) “Hayat Boyu Öğrenme” önceliği çerçevesinde yürütülmektedir. Avrupa
Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti tarafından finanse edilen projenin program otoritesi ve sözleşme makamı T.C.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Avrupa Birliği ve Mali Yardımlar Dairesi Başkanlığı; yararlanıcısı Orta
Doğu Teknik Üniversitesi’dir. Proje kapsamında, Türkiye’de işçi ve işverenlerin uyum yeteneklerinin
geliştirilmesine katkı sağlanması, teknolojiye uyumu geliştirilmiş bir işgücü piyasası oluşturulmasının
desteklenmesi, BİT kullanımının ve etkinliğinin artırılması, işçi ve işveren düzeyinde kapasite geliştirilmesi ve
Türkiye’de Hayat Boyu Öğrenmenin desteklenmesi hedeflenmektedir. BİLGEİŞ Projesi temel olarak bilgi ve
iletişim teknolojileri aracılığıyla mesleki gelişime katkı sağlayacak farklı konulardaki 100 adet MOOC (Massive
Open Online Course) tarzı dersin yer aldığı çevrimiçi öğrenme ortamını tasarlamayı ve uygulayabilmeyi
amaçlamaktadır. Projenin öncelikli hedef kitlesi ülkemizdeki KOBİ çalışan ve işverenleridir; ancak dezavantajlı
bireyler de dâhil olmak üzere derslere ihtiyaç duyan tüm bireyler için faydalı olması beklenmektedir. Bu yüzden,
görsel-işitsel açıdan zengin materyallerle hazırlanmış, etkileşimli, geribildirimler ile desteklenen ve
bireyselleştirilmiş öğretime uygun olarak tasarlanmakta olan çevrimiçi öğrenme ortamına isteyen herkesin eşit ve
ücretsiz olarak katılabilmesi planlanmaktadır. Aralık 2015’te başlayan BİLGEİŞ projesi 20 ay sürecek ve Ağustos
2017’de tamamlanacaktır. Haziran 2016 itibariyle portalde ilk 10 derse erişilebilecek ve proje sonuna kadar diğer
90 ders de belirli aralıklarla portale eklenecektir. Proje sürecinde Ankara, İstanbul, Eskişehir, İzmir ve Gaziantep
olarak belirlenen 5 pilot ildeki üniversiteler, ticaret ve tanayi odaları, sürekli eğitim merkezleri, organize sanayi
bölgeleri gibi paydaşlarla işbirliği protokollerinin imzalanması, pilot illerde yaşayan işçi ve işverenlerin eğitim
ihtiyaçlarının belirlenmesi, ihtiyaçlara yönelik derslerin oluşturulması ve e-öğrenme hizmetlerinin geliştirilmesi
planlanmıştır. Bu faaliyetlerin ülkemiz için birçok bakımından “ilk” olması ve bundan sonraki çalışmalara örnek
teşkil etmesi açsısından proje sürecini analiz etmek oldukça önemlidir. Projenin hayata geçirilmesi, ülkemiz
açısından hem nitelikli iş gücünün artmasına, hem de herhangi bir şekilde profesyonel anlamda kendini geliştirmek
isteyen bireylerin istihdamına katkıda bulunacaktır. Bu amaçla, çalışmamızda BİLGEİŞ projesi hakkında detaylı
bilgi verilecek, teknik ve pedagojik yapı açıklanacak ve projeye paydaş olmak isteyen kurumların neler yapması
gerektiği konusunda açıklamalar yapılacaktır.
Anahtar Sözcükler: MOOC, hayat boyu öğrenme, e-öğrenme, açık eğitim, mesleki gelişim
293
Pedagojik Formasyon Programı Türk Dili Ve Edebiyatı Bölümü Öğrencilerinin “Materyal” Kavramına
Yönelik Algıları Ve Görüşleri
Bekir GÖKÇE
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Türkçe Öğretmenliği Bölümü, Rize/ TÜRKİYE,
Bildiri Özeti:
Metafor, eğitim araştırmalarında katılımcıların herhangi bir kavram veya varlığa yönelik algılarını belirlemede
başvurulan yollardan biridir. Nitel araştırmaların önemli veri toplama araçlarından biri olan metafor; Türkçede
mecaz, eğretileme ve benzetme gibi farklı kavramları karşılayabilmektedir. Bu kapsamda araştırmanın amacı, Türk
dili ve edebiyatı bölümü öğrencilerinin materyal kavramına ilişkin algılarını metaforlar aracılığıyla ortaya
çıkarmak ve materyal kullanımı ile ilgili görüşlerini değerlendirmektir. Nitel araştırma yaklaşımı çerçevesinde
olgubilim (fenomenoloji) deseninin kullanıldığı bu araştırmada veriler, mecazlar yoluyla ve görüşme formu
kullanılarak toplanmıştır. Araştırma grubunu, 2015-2016 Akademik Yılında Karadeniz Bölgesi’nde bulunan bir
üniversitenin pedagojik formasyon eğitimi sertifika programında öğrenim gören 105 öğretmen adayı
oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri, katılımcıların, “Materyal … gibidir; çünkü …” şeklinde verilen ifadeyi
tamamlamalarıyla elde edilmiştir. Bu yolla elde edilen veriler, içerik analizi tekniğiyle incelenmiştir.
Katılımcıların içinden gönüllü olarak seçilen 30 öğrenci ile de yarı yapılandırılmış formu kullanılarak materyal
kullanımı hakkında görüşme gerçekleştirilmiştir.Veriler analiz edilirken adlandırma, eleme ve arıtma, derleme ve
kategori geliştirme ile geçerlik ve güvenirliği sağlama aşamaları izlenmiştir. Araştırmanın ön bulgularına göre
katılımcıların materyal kavramına yönelik algılarında çeşitlilikler görülmüştür. Araştırmada, sözü edilen kavrama
ilişkin üretilen geçerli metafor sayısı belirtilmiş; bu metaforlar, nitelikleri açısından incelenerek farklı kavram
kategorileri oluşturulmuştur. Üretilen metaforların değerlendirildiği bu araştırmada sonuç olarak Türk dili ve
edebiyatı bölümü öğrencilerinin “materyal”i dersin öğretiminde yararlanılan araç, kalıcılık ve uygulama başta
olmak üzere öğretim etkinlikleri ile ilişkilendirdikleri; bu kavramın doğasından kaynaklanan farklılıkları değişik
biçimlerde algıladıkları belirlenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Materyal, metafor, Türk dili ve edebiyatı bölümü öğrencileri.
294
The Effect of Vocabulary Learning Mobile Phone Application on Vocabulary Development of EFL
Learners: A Case Study
Mustafa Kerem KOBUL
Karadeniz Technical University, Faculty of Letters, Department of English Language and Literatıre, Trabzon/
Zeynep KAPUCU
Karadeniz Technical University, Faculty of Letters, Department of English Language and Literatıre, Trabzon/
Abstract
Within the last decades, technology has developed rapidly and become omnipresent, if not indispensable. With
the proliferation of information and communication technologies, mobile devices have become ubiquitous in
education field, too. The extant literature reveals that mobile phones offer great advantages for language learners.
This study aims to investigate the effect of a vocabulary learning mobile phone application on EFL students’
vocabulary learning development. The study is conducted with undergraduate prep EFL learners in the School of
Foreign Languages, Karadeniz Technical University. In this case study, the data regarding the effects of the
application on vocabulary development of EFL learners were gathered through a pretest-posttest research design.
Students from two preparatory classes were assigned into two groups: the experimental group and the control
group. Pre-test and post-test were applied to evaluate the effect of using a particular vocabulary learning mobile
phone application on students’ vocabulary development. The results revealed a statistically significant difference
in favor of the control group as the students in the control group scored considerably higher after a five-week
treatment.
Keywords: mobile learning, vocabulary learning, MALL
295
Bilişim ve Teknolojileri Derslerinin Sınıf Yönetimi Açısından İncelenmesi
Serkan DİNÇER
Çukurova Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Adana /
Bildiri Özeti:
Eğitim-öğretim faaliyetlerinin kalitesi, sınıf yönetiminin kalitesi ile doğru orantılıdır. Bu kalitenin yüksek
seviyelerde tutulması öğrenme düzeyinin, ortamının ve özellikle kuralların belirlenerek sürdürülmesi ile mümkün
olmaktadır. Bilgisayar ve teknolojileri dersi çerçevesinde kullanılan bilişim laboratuvarlarında özellikle ders
materyali olarak bilgisayarların kullanılması, öğrencilerin bu ders materyalini bir oyun aracı olarak görmesine
neden olmakta ve sınıf yönetimini daha zor bir hale getirmektedir. Diğer başlıca sorunlardan birisi de bu tür
derslerin öğrenci ve diğer paydaşlar tarafınca bir dersten ziyade serbest zaman olarak görülmesidir. Ancak bu
sorunların daha ayrıntılı incelenmesinin yararlı olacağı, daha farklı nedenlerin de olabileceği düşünülmektedir.
Çünkü sınıf yönetimi ile ilgili sorunlar sadece öğrenci, aile, donanım eksikliği değil, öğretmen yeterliliği, okul
yönetiminin ders ve öğretmene bakış açısıyla da ilgilidir. Bu nedenle bu tür derslere ilişkin çalışmaların yapılarak
sorunların tespit edilmesi, bu sorunlara çözüm önerileri getirilmesi önem arz etmektedir. Sınıf yönetimi ile ilgili
diğer dersler hakkında ilgili alanyazında birçok çalışma bulunmasına rağmen, özellikle ortaokul öğretim
programında yer alan bilgisayar ve teknolojileri derslerine ilişkin çalışmaların oldukça az olduğu belirlenmiştir.
Bu bilgiler ışığında bu çalışmanın amacı bilişim laboratuvarlarında sınıf yönetimi ile ilgili sorunları tespit etmek
ve bu sorunlara çözüm önerileri sunmak olarak belirlenmiştir. Buna ek olarak bu çalışma öğretmenlerin ders
açısından yaşadığı sorunları tespit etmeyi ve bu sorunlara çözüm önerileri sunmayı hedeflemiştir. Bu amaç
doğrultusunda araştırmanın yöntemi durum çalışması temelinde kurgulanmıştır. Bu yöntem çerçevesinde ölçüt
örnekleme yöntemi ile araştırmanın çalışma grubunu, Türkiye’nin farklı on ilinde görev yapan gönüllü 20 bilişim
teknolojileri öğretmeni oluşturmuştur. Araştırma sonucunda bilişim teknolojileri dersinde sınıf yönetimi açısından
ciddi sorunlar yaşandığı tespit edilmiştir. Bu sorunların başında sınıf mevcudunun fazlalığı olduğu belirlenmiştir.
Öğretmenler mevcudun fazla olması ve bir bilgisayarı birden fazla öğrencinin kullanması nedeniyle sınıf
yönetimini sağlayamadıkları belirlenmiştir. Buna ek olarak bilişim laboratuvarlarının genel olarak okulun en az
kullanılan odası/deposuna yerleştirildiği, öğrenme ortamının oldukça dar olduğu bu nedenle de öğretmenlerin
öğrencileri kontrol etmede yetersiz kaldığı belirlenmiştir. Öğretmenlerin okul yönetimi tarafından teknik bir
eleman gibi görülmesi, ders başarısı ile ilgili olarak ders notu verme yönteminin sürekli değişmesi ve dersin normal
bir ders yerine sosyal etkinlik zamanı olarak algılanması nedeniyle öğrencilerin derse yeterince önem vermediği,
buna bağlı olarak sınıf içi davranışlarında bozulmalar olduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak öğretmenlerin bilişim
laboratuvarlarında sınıf yönetimini sağlamada zorluk çektikleri anlaşılmıştır. Öğretmenler ders başarı notlarının
genel not ortalamasına daha fazla etki etmesini, laboratuvarlarda birden fazla öğretmenin birlikte görev almasını,
bilişim öğretmenlerine teknik eleman vb. statülerde davranılmayarak farklı algı yaratılmamasını önermişlerdir.
Anahtar Sözcükler: bilişim teknolojileri dersi, sınıf yönetimi, bilişim laboratuvarı
296
Bilişim Teknolojileri Öğretmenlerinin Kodlama Eğitimi Hakkındaki Görüş ve Önerileri
Burcu YILMAZ
Bilişim Teknolojileri Eğitimcileri Derneği Ankara / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Can GÜLDÜREN
Bildiri Özeti:
Tüketen değil, üretim yapabilen bir neslin önem kazanmasıyla beraber ülkeler programlama alanında adımlar
atmaya başlamışlardır. Bu amaçla ABD İngiltere, İsrail, Polonya, Finlandiya, Almanya, Avusturya, Estonya,
Güney Kore, Çin, Hindistan, Malezya, Güney Afrika gibi birçok ülke öğretim programlarında kodlama eğitimine
yer vermektedir. Kodlama eğitimi ile çocukların erken yaşta; bilgisayarca düşünme, algoritma geliştirebilme,
eleştirel düşünme, problem çözme, yaratıcılık gibi önemli kazanımları elde etmeleri hedeflenmektedir. Ülkemizde
de benzer amaçlarla Bilişim Teknolojileri ve Yazılım dersi okutulmaktadır. Bu dersin müfredatının geliştirilmesi,
farklı kademelerde yer alabilmesi, ders saati vb. konularda MEB Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü
tarafından oluşturulan bir komisyon ile çalışmalar başlatılmıştır. Bu araştırmanın amacı; Bilişim Teknolojileri
Öğretmenlerinin kodlama eğitiminin müfredata eklenmesi hakkındaki görüş ve önerilerinin belirlenmesidir. Nitel
araştırma geleneği içinde yer alan durum incelemesi deseninde tasarlanan araştırmanın çalışma grubunu, 20152016 öğretim yılında ortaokul (45) ve liselerde 9) görev yapan 54 Bilişim Teknolojileri Öğretmeni
oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak açık uçlu soru formu kullanılmış ve elde edilen veriler içerik analizi ile
çözümlenmiştir. Gerçekleştirilen çalışma sonucunda, BT öğretmenleri Kodlama Eğitiminin ilkokuldan itibaren ve
ayrı bir ders olarak verilmesi gerektiği görüşündedir. Kendilerini Kodlama Eğitimini vermeye hazır
hissetmektedirler. Kodlama eğitiminin verilmesinde karşılaşılabilecek sorunları ve bunlara yönelik çözüm
önerileri ile öğrencilere sağlayacakları yararları belirtmişlerdir.
Anahtar Kelimeler: kodlama eğitimi, bilişim teknolojileri öğretmenleri, algoritma, bilgisayarca düşünme.
297
Bilgisayarca Düşünme Becerisinin Problem Çözme Süreci ile İlişkisinin İncelenmesi
Sema BİLGİLİ
Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Çarşamba Ticaret Borsası Meslek Yüksek Okulu Bilgisayar Teknolojileri Bölümü,
Esma YILDIZ
Sönmez PAMUK
Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Samsun /
Bildiri Özeti:
Teknoloji çağında bireylerden teknolojiyi sadece kullanması değil, onu oluşturabilecek, tasarlayabilecek ve
teknolojiyi bir problem çözme aracı olarak kullanabilecek becerilere sahip olması beklenmektedir. 21. yüzyılda
bireylerin sahip olması gereken temel beceriler; problem çözme, yaratıcı, eleştirel ve algoritmik düşünme
becerileridir. Bilgisayarca düşünme becerisi, problem çözümüne yönelik, teknoloji ve düşünme gücünün
birleşiminden oluşan bir yaklaşımdır. Bu çalışmanın amacı bilgisayarca düşünme kavramı ile problem çözme
arasındaki ilişkiyi mevcut alan yazından yola çıkarak incelemektir. Çalışmada amaca yönelik uluslararası ve ulusal
veri tabanlarındaki (Google Scholar , Web of Science, ERIC, ScienceDirect, ProQuest ve YÖK Tez Tarama
Merkezi) arama motorları kullanılarak taramalar yapılmıştır. Yapılan alan yazın taramasında bilgisayarca düşünme
becerisinin önümüzdeki yüzyılda herkes için gerekli hale gelecek temel bir beceri olarak bahsedildiği görülmüştür.
Sonuç olarak var olan alan yazından yola çıkarak denilebilir ki; günlük hayatta karşılaşılan problemlerin
çözümünde bilgisayarca düşünme becerisine ihtiyaç vardır. Bireylerin hem teknoloji çağına adapte olmaları hem
de bilgisayarca düşünme becerilerini, gerçek hayat problemlerinin çözümüne entegre edebilmeleri için eğitim
yaşantılarının buna göre düzenlenmesi gerekmektedir.
Anahtar Sözcükler: bilgisayarca düşünme, problem çözme, algoritmik düşünme
298
Uzaktan Eğitim Öğrencilerinin Öğrenme Stilleri Ve Doyum Düzeylerinin İncelenmesi: ATAUZEM
Örneği
Meva BAYRAK
Erzurum / TÜRKİYE, e-posta:[email protected]
Melike AYDEMİR
Atatürk Üniversitesi, Açıköğretim Fakültesi Büro Hizmetleri ve Sekreterlik Bölümü,
Selçuk KARAMAN
Erzurum / TÜRKİYE, e-posta:[email protected]
Bildiri Özeti:
Bu çalışmanın amacı, uzaktan eğitim öğrencilerinin öğrenme stillerini ve okudukları programa yönelik doyum
düzeylerini belirleyerek öğrenme stili ve doyum düzeyi arasındaki ilişkiyi incelemektir. Çalışmada nicel araştırma
yöntemlerinden tarama çalışması deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Atatürk Üniversitesi
Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi’ndeki lisans tamamlama programlarına kayıtlı 155 öğrenci
oluşturmaktadır. Araştırmanın amacı kapsamında öğrencilerin öğrenme stillerini belirlemek için “Kolb’un
Öğrenme Stilleri Envanteri III”, öğrencilerin okudukları programa ilişkin doyum düzeylerini belirlemek için ise
“İnternet Temelli Uzaktan Eğitimde Öğrenci Doyum Ölçeği” kullanılmıştır. Verilerin analizinde betimsel ve
kestirimsel analiz yöntemleri kullanılmıştır. Çalışmadan elde edilen sonuçlara göre çalışma grubundaki
öğrencilerin büyük çoğunluğu değiştiren öğrenme stiline sahiptir. Öğrencilerin okudukları programın genel yapı
ve işleyişine, etkileşim düzeyine ve yaygın sorunlarına yönelik doyum düzeylerinin genellikle orta seviyede
olduğu, bu düzeyin programın yapı ve işleyişi ile etkileşim boyutunda programlara göre farklılaştığı ortaya
çıkmıştır. Uzaktan eğitim öğrencilerinin öğrenme stillerine göre okudukları programa ilişkin doyum düzeylerinin
ise farklılaşmadığı tespit edilmiştir.
Anahtar Sözcükler: uzaktan eğitim, doyum düzeyi, öğrenme stili
299
Yazılım Eğitiminde Kullanılacak Etkileşimli Video Geliştirme Sürecine İlişkin Bir Tasarım Önerisi
Mahmut Can SÖZERİ
Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Serhat Bahadır KERT
Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Bildiri Özeti:
Teknolojik gelişimin beraberinde, elektronik içerik ve video desteğinin öğretim süreçlerinde kullanım
oranlarının da artış gösterdiği ifade edilebilir. Özellikle, video ders kayıtlarının, önemli ders destek araçları olarak,
diğer öğretim teknolojisi uygulamaları ve fiziki öğretim materyelleriyle rekabet edecek düzeye geldiği
görülebilmetedir. Günümüzde, büyük yazılım firmalarının, video ders içeriklerinin potansiyellerini keşfederek bu
alanda büyük yatırımlar yaptığı bilinmektedir. Web 2.0 teknolojilerinin yaygınlaşlasıyla birlikte “how to” olarak
bilinen binlerce videonun, yeni video dağıtım ortamlarıyla (Udemy, ehow, howcast, videojug vb.) paylaşıma
sunulduğu görülmüştür. Ayrıca, son yıllarda, videolar içerisine entegre edilen etkileşimli içerikler, güçlü öğrenme
sistemlerinin ortaya çıkışını beraberinde getirmiştir. Etkileşimli video; bilgi yönetimi yapabilen ve karar verici
olan bilgisayarın yeteneği ile videonun yeteneklerini birleştiren göreceli olarak yeni bir öğretimsel teknolojidir.
Bu teknoloji; öğrencinin pasif bir izleyici konumundan çıkarak öğretimsel video ile etkileşime girmesini
sağlamaktadır. İlk video içeriklerinde yaşanan; ilerleyiş sırasına bağlı kalma gerekliliği, motivasyon eksikliği,
bireysel öğrenme ihtiyaçlarına verilen destek eksikliği ve öğrenen ve içerik arasındaki etkileşimsizlik, etkileşimli
video içeirklerin oluşturulmasıyla birlikte aşılmaya çalışılmıştır. Teknoloji ve özellikle yazılım eğitimi hedeflerine
yönelik olarak, uluslararası düzeyde ders videolarının kullanıldığı bilinmektedir. Bu kapsamda, hazırlanan
çalışmada, yazılım eğitiminde kullanıma yönelik etkileşimli video sistemini geliştirmek için bir sistem tasarımı
önerilmektedir. Bu tasarım içerisinde; veritabanı tasarımları, ekran tasarımları ve genel yapının yazılımsal mantığı
açıklanmıştır. Yıldız Teknik Üniversitesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü’nde yürütülmekte
olan bir Yüksek Lisans tez çalışmasının ilk fazını oluşturan çalışamada önerilen sistemin verimliliğine ilişkin
deneysel süreçler, tez çalışmasının ileriki fazlarında gerçekleştirilecektir.
Anahtar Sözcükler: video, çevrimiçi eğitim, uzaktan öğrenme, etkileşimli video, etkileşim, harmanlanmış
öğrenme
300
Dil Eğitiminde Eşdizimsel Sözcüklerin Öğretiminde Mobil Uygulamaların Kullanımı
Muhammed Sayid ÖZCAN
Yıldız Teknik Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, İstanbul /
Yıldız Teknik Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, İstanbul /
Bildiri Özeti:
Yabancı dil eğitiminde kelime öğretimi önemli bir yere sahiptir. Temelde dinleme, konuşma, okuma ve yazma
olarak dört beceriye sahip olan dil, bu becerilerin kullanım sürecinde kelime bilgisi gerektirir. Bu nedenle dil
öğrenme sürecinde iyi bir kelime bilgisine sahip olunması gerekir. Kelime öğretiminde ise eşdizimsel sözcükler
dili daha doğru ve doğal bir şekilde kullanma açısından önemi bir yere sahiptir. İki ya da daha fazla kelime
grubunun bir araya gelmesiyle oluşan eşdizimsel sözcüklerin dilde akıcılığı ve doğallığı arttırdığı ifade
edilmektedir (Shin & Nation, 2012). Bu bağlamda dilin esas amacı olan iletişim becerilerini daha üst seviyeye
taşımak için eşdizimsel sözcük öğretiminin arttırılması faydalı olabileceği düşünülmektedir. Ayrıca, bu
sözcüklerin öğretilmesi adına günlük hayatımızın ayrılmaz bir parçası olmaya başlayan akıllı telefonlardan
faydalanılabilir. Başka bir ifadeyle, öğrenilmesi gereken kelimeleri her an her yerde öğrenmeye ve tekrar etmeye
imkan sağlayabilecek mobil bir uygulama öğrenme sürecini destekleyebilir. Bu bağlamda yapılan bu çalışmada,
dil öğretiminde mobil uygulamalar aracılığıyla eşdizimsel kelime öğretimi konusunda literatür incelemesi ve
çalışma önerisine yer verilmiştir.
Anahtar Sözcükler: dil eğitimi, eşdizimsel sözcük öğretimi, mobil uygulamalarla kelime öğretimi
301
Mobil Öğrenme: Sınırlılıkları, Avantajları ve Dezavantajları
Serhat GÜMÜŞ
İlhan VARANK
Bildiri Özeti:
Bundan 10 yıl öncesinde kablosuz ağları kullanan mobil tabletler ve akıllı telefonlar gibi mobil cihazların
sayısının oldukça arttığına dikkat çekilmiştir. Güncel istatistiklere göre dünya genelinde 2014 yılında 1 milyar
adetten fazla akıllı telefon satılmıştır. 2018 yılına kadar profesyonellerin % 70'inin akıllı telefonları veya tabletleri
üzerinden bazı işlerini yapacakları tahmin edilmektedir. Günlük yaşantımızın bir parçası haline gelen mobil
cihazların, eğitim öğretim alanında da kendine genişçe yer bulacağı düşünülmektedir. Yapılan araştırmalara göre
mobil öğrenmenin günümüzde 5.3 milyar dolarlık bir endüstriye sahip olduğu ve 2017 yılında bunun 12.2 milyar
dolar olarak gerçekleşeceği tahmin edilmektedir. Tüm bunlarla birlikte mobil öğrenme literatürde farklı yönlerden
ele alınmış ve tanımlanmıştır. Özdamlı ve Çavuş’a (2011) göre mobil öğrenmenin temel özellikleri ise; her yerde,
taşınabilir, harmanlanmış, özel, etkileşimli, iş birlikçi ve anlık bilgi sunması olarak sıralanmıştır. Chen, Kao ve
Sheu’ya (2003) göre ise mobil öğrenmenin özellikleri; öğrenme ihtiyacının acilliği, bilgi kazanma girişimi, hareket
edebilen öğrenme ortamı, etkileşimli öğrenme süreci, eğitimsel etkinliklerin yerleşimi ve eğitsel içeriğin
entegrasyonu olarak ifade edilmiştir. Bu çalışmada da mobil öğrenme tanımları ve yaklaşımları, mobil öğrenmenin
sınırlılıkları, avantajları ve dezavantajları incelenecektir.
Anahtar Sözcükler: mobil öğrenme, mobil öğrenme özellikleri, mobil öğrenme avantajları ve sınırlılıkları
302
Öğretim Elemanlarının Teknolojik Pedagojik Alan Bilgisi Öz Yeterlilik Algılarının Çeşitli Değişkenler
Açısından İncelenmesi: Erzincan Üniversitesi Örneği
Betül BAŞIBÜYÜK
Özcan Erkan Akgün
İstanbul Medeniyet Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi
Bölümü, İstanbul/ TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Akademisyenlerin ülkemizdeki mesleki rolleri araştırıldığında iki farklı rollerinin olduğu görülmektedir.
Bunlardan birincisi araştırmacı diğeri ise eğitimci rolleridir. Akademisyenler çeşitli konularda bilimsel
araştırmalar yapıp bu araştırmaları yayınlamakla birlikte alanında uzman oldukları konularda yükseköğretim
kurumlarında öğretim faaliyetlerini de yürütmektedirler. Bu bakımdan ülkemizde eğitim öğretim faaliyetlerini
yürüten diğer bir meslek grubu ise akademisyenlerdir. Ülkemizde bu durum değerlendirildiğinde akademisyenlerin
de birer eğitimci olduğu gerçeği unutulmamalı ve bir öğretmenin öğretmenlik mesleği ile ilgili taşıması gereken
nitelikleri akademisyenlerin de taşıması gerekmektedir. Ülkemizdeki akademisyen profiline bakıldığında eğitim
fakültesi haricinde görev yapan akademisyenler pedagojik bir eğitim almadan sadece alanına yönelik dersler alarak
mezun olmaktadır. Eğitim Fakültesi haricindeki fakültelerden mezun olan akademisyenlerin eğitim öğretim
faaliyetlerinde önemli olan pedagojik bilgi konusunda yeterli donanıma sahip olmadıkları, bu sebeple
akademisyenlerin de öğretmenler gibi alan derslerinin yanı sıra pedagojik eğitim almaları gerektiği
düşünülmektedir. Bu nedenle eğitim fakülteleri haricinde görev yapan akademisyenlerin de eğitim öğretim
faaliyetleri sırasında eğitimci rolleri yani bir konuyu öğretirken alan bilgisinin yanı sıra alan bilgilerini teknolojik
ve pedagojik bilgilerle bütünleştirerek eğitim öğretim ortamlarına entegre edebilme becerilere sahip olması
gerekmektedir. Bu araştırmada, Erzincan Üniversitesi öğretim elemanlarının Teknolojik Pedagojik Alan Bilgisine
yönelik öz yeterlilik algıları incelenmiş ve mevcut durumun tespit edilmesi amaçlanmıştır. Araştırma, nicel
araştırma yöntemlerinden tarama modeli ile gerçekleştirilmiştir. Çalışma gurubu Erzincan Üniversitesindeki 6
fakülteden 209 öğretim elemanından oluşmaktadır. Verilerin toplanmasında Horzum, Akgün ve Öztürk (2014)
tarafından geliştirilen ‘Teknolojik Pedagojik Alan Bilgisi Ölçeği’ kullanılmıştır. Verilerin analizinde Teknolojik
Pedagojik Alan Bilgisinin cinsiyete ve Pedagojik formasyon alma durumuna göre karşılaştırmasını yaparken
ilişkisiz t testi; kıdeme göre karşılaştırma yaparken ise ANOVA testi yapılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre
Teknoloji ve Teknolojik Pedagoji bilgisinde erkeklerin kadınlardan daha yeterli oldukları bulgusuna varılmıştır.
Pedagojik formasyon alma durumuna göre karşılaştırmada ise Pedagoji ve Pedagojik Alan Bilgisinde pedagojik
formasyon alan öğretim elemanlarının almayanlara göre daha yeterli oldukları sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca 20 yıl
üzeri çalışan öğretim elemanlarının teknoloji bilgisinde kendilerini yetersiz buldukları görülmüştür.
Anahtar Sözcükler: teknolojik pedagojik alan bilgisi modeli(tpck, tpab), teknoloji entegrasyonu, akademisyen
nitelikleri
303
Bilgisayar Okuryazarlığı Kavramı Üzerine Eleştirel Bir Bakış
Serkan DİNÇER
Çukurova Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Adana / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Metin KAPIDERE
İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Malatya / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Okuryazarlık kavramı bir alana özgü bilgi ve becerilerin sınıflanması amacıyla kullanılmaktadır. Okuryazarlık
kavramı o alana özgü temel bilgi ve becerilerin tanımlanması olarak kullanılırken, günümüzde bu sınıflamanın
sadece temel boyutta kalması sınıflamalara gereken ölçüde cevap verememektedir. Okuryazarlık, bilgisayar
bilimleri açısından sınıflandırılmak istendiğinde birçok sınırlama karşımıza çıkmaktadır. Bu sınırlamanın en
önemli tanımlaması bilgisayar bilgi ve beceri düzeyini sadece temel bir okuryazar kavramı ile sınıflandırmaktır.
Örneğin “bilgisayar okuryazarı olarak tanımlanan bir bireyin sahip olması gereken bilgi ve beceri düzeyi nedir?”
sorusuna net bir cevap vermek mümkün değildir. Temel bilgisayar kullanıcılarına (işletim sistemi, kelime-işlem
programı, İnterneti vb. kullanabilen bireylere) bilgisayar okuryazarı tanımlaması yapılırken, ileri düzeyde
bilgisayarı kullanabilen bireylere de (programlama, tasarım vb. yapabilen bireyler) bilgisayar okuryazarı
tanımlaması yapmak iki farklı bilgi ve beceri düzeyini eşitleme anlamına gelmekte, bu eşitleme de birçok sınırlılığı
beraberinde getirmektedir. Bu bağlamda bilgisayar okuryazarlık kavramının tek bir boyutta sınıflamak yerine bilgi
ve beceri düzeylerinin gruplanarak birçok boyutta sınıflandırılması gerekmektedir. Bu çalışmanın amacı bilgisayar
okuryazarlık kavramının tek bir boyutta sınıflandırılmasına eleştirel bir yorumlama getirmek ve bilgisayar
okuryazarlığın farklı boyutlarını ortaya çıkararak, sınıflamanın birçok boyutta ele alınmasını sağlamayı
amaçlamaktadır.
Anahtar Sözcükler: okuryazarlık, bilgisayar okuryazarlığı, okuryazarlık sınıflaması.
304
FATİH Projesinin Uygulama Sürecinde Hizmet İçi Eğitime Yönelik Yeni Bir Bakış
Hakan Şevki Ayvacı, Mehmet Hulki Başak
Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fatih Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Trabzon/Türkiye,
[email protected]
Karadeniz Teknik Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Doktora Öğrencisi, Trabzon/Türkiye,
[email protected]
Bildiri Özeti:
Değişim hayatımızın bir parçası olarak her an hayatımızı etkilemeye devam etmektedir. MEB tarafından Kasım
2010 yılından itibaren ülkemizde uygulanmaya geçen FATİH projesi de bu değişim ve yenilik hareketinden bir
tanesidir. Ülkelerde yapılan her değişim hareketi o ülkeye bir sıçrama hareketi getireceği öngörüldüğü gibi bir
takım sıkıntıları da beraberinde getirmektedir. Yaşanan bu problemler ile ilgili araştırmacılar tarafından yapılan
çalışmalar incelendiğinde projenin, uygulanmaya başlamasından günümüze kadar en fazla bahsi geçen konu bu
projeyi asıl sahiplenecek ve uygulayacak olan okullarda değişimin öncüleri olan öğretmenler oluşturmaktadır.
Doğal olarak öğretmenlerin eğitilmesi yani FATİH projesinin bir boyutu olan Hizmet İçi Eğitim boyutu olarak
ifade edilebilir. 2010- yılından günümüze kadar Yapılan çalışmalar incelendiğinde FATİH projesi ile ilgili
çalışmaların büyük bir kısmı mevcut durumun tespitinden öteye geçememiş olması, büyük çoğunluğunda ise
FATİH projesi için yürütülen Hizmet içi eğitimlere bağlı problemler olarak ifade edilmiştir. Problemlerin
çözümüne yönelik çözüm önerileri de oldukça sınırlı düzeyde kalmıştır.Bu çalışmada öncelikle FATİH projesinin
uygulama sürecinde mevcut durumun nasıl olduğu ile ilgili gerek üniversitedeki araştırmacılar tarafından gerekse
de MEB tarafından yapılan çalışmalar incelendi. Ülkemizin TUİK verilerine dayanılarak 7 Bölgeyi temsilen 20 il
belirlendi. Ardından bu illerde projenin yürütüldüğü okullar ile ilgili çoğu FATİH projesinin uygulandığı pilot
okullarda çalışan öğretmenler olmak üzere 434 öğretmene ulaşıldı. FATİH Projesi için teknoloji entegrasyonunu
içeren birçoğu yurt dışındaki aynı paralelde yapılan çalışmaların anket maddelerinden esinlenerek 33’ü likert 5’i
açık uçlu olmak üzere bir anket düzenlenip pilot asıl uygulamalar ile geçerlilik ve güvenirliği sağlandıktan sonra
bu ilerdeki öğretmenlere uygulandı. FATİH projesini etkileyen çok boyutlu olumlu ve olumsuz veriler elde edilip
düzenlendi. En önemli problemin öğretmen kaynaklı olduğu belirlendi. FATİH projesinde de bu boyut Hizmet içi
eğitim başlığı altında sürdürüldüğü için, bu ve buna benzer yurt dışındaki projelerin başta Güney Kore olmak üzere
ABD, İngiltere, Almanya, Finlandiya gibi ülkelerin Hizmet içi eğitim yöntemleri incelendi. Ayrıca uluslararası
alanda teknoloji entegrasyonu ve öğretmen eğitimi ile ilgili UNESCO, NCES ve ISTE gibi teknoloji entegrasyonu
konusunda çalışmalar yapmış kuruluşların projeleri incelendi. Sonuç olarak ülkemizde bu projeyi yürütecek olan
Öğretmenlerin hizmet içi eğitim ihtiyaçlarına çözüm olacak bir program hazırlandı. FATİH projesinin uygulama
sürecinde Bir öğretmenin sahip olması gereken yeterliliklerin neler olması gerektiği ile ilgili kazanımlar yazıldı.
Bu kazanımları kazandırmaya yönelik çeşitli etkinlikler geliştirildi. Programın ve bu etkinliklerin içeriği: geleceğin
teknoloji sınıfların dünyadaki uygulamaları, tabletli eğitimin yapıldığı üniversiteler ve teknoloji entegrasyonuna
yönelik çeşitli yazılımlar ile ilgili etkileşimli tahtada uygulama örnekleri kapsamaktadır. Van merkezde 20
öğretmenle Pilot uygulamaları ile son şekli verilip yine VAN Merkeze bağlı bir ilçede 20 öğretmen ile asıl
uygulama yapıldı. Verilen bu hizmet içi eğitimin tüm boyutlarının hangi oranda etkili olduğu ve nasıl etki ettiği
ile ilgili çok boyutlu olarak çeşitli ölçme araçları ile (Her gün için gün sonuna ait yansıtıcı görüşler, Araştırmacı
Günlükleri, Ön ve son başarı testi, mülakatlar, HİE’in öğretmen üzerindeki etkisi v.b.) değerlendirildi. Sonuç
olarak öğretmenlerin verilen hizmet içi eğitim sonrası birçok alanda gelişim gösterdiği ve Ülkemiz içinde bu
modelin uygulaması gerektiği ilgililere önerildi.
Anahtar Kelimeler: FATİH projesi, bit eğitimi ve entegrasyonu, öğretmen eğitimi, hizmet içi eğitim.
305
Fen ve Teknoloji Öğretmenleri İle Yürütülen FATİH Projesi Uygulama Eğitimi ve Okul Hayatındaki
Yansımaları
Hakan Şevki Ayvacı, Mehmet Hulki Başak
Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fatih Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Trabzon/Türkiye,
[email protected]
Karadeniz Teknik Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Doktora Öğrencisi, Trabzon/Türkiye,
[email protected]
Bildiri Özet:
Fırsatları artırma teknolojiyi iyileştirme hareketi olarak da bilinen FATİH Projesi Kasım 2010 yılından itibaren
öncelikle orta öğretim kurumlarında ardından kademeli olarak ilköğretim ikinci kademe ve diğer ilköğretim
kurumlarında hayata geçmesi planlanmaktadır. Projenin uygulamaya başlamasından günümüze kadar
araştırmacılar tarafından yapılan çalışmalar incelendiğinde projenin yeterince tanıtılamadığı uygulamada da
öğretmenlerin ciddi sıkıntılar çektiği tespit edilmiştir. Öğretmenlerle yapılan görüşmelerde de FATİH projesinin
5 boyutundan biri olan hizmet içi eğitim boyutuyla ilgili yetersizliklere değinilmiştir. Yapılan çalışmalar mevcut
durumu belirlemeye yönelik olup Problemlerin çözümüne yönelik çözüm önerileri de oldukça sınırlı düzeyde
kalmıştır. Bu çalışma Teknoloji entegrasyonunda öncü ülkelerden olan ve ülkemizle de gerek merkezi yönetimi
gerekse de diğer özelliklerle diğer ülkelere göre birçok yönden benzerlik gösteren başta Güney Kore olmak üzere
ABD, Almanya, Finlandiya gibi ülkelerin Hizmet içi eğitim yöntemleri incelendi. Ayrıca uluslararası alanda
teknoloji entegrasyonu ve öğretmen eğitimi ile ilgili UNESCO, NCES ve ISTE gibi teknoloji entegrasyonu
konusunda çalışmalar yapmış kuruluşların projeleri incelendi. FATİH projesinin uygulama sürecinde Bir
öğretmenin sahip olması gereken yeterliliklerin neler olması gerektiği ile ilgili kazanımlar yazıldı. Bu kazanımları
kazandırmaya yönelik çeşitli etkinlikler geliştirildi. Van merkezde 20 Fen ve Teknoloji öğretmeniyle Pilot
uygulamaları ile son şekli verilip yine VAN Merkeze bağlı bir ilçede 20 Fen ve Teknoloji öğretmeni ile asıl
uygulama yapıldı. Uygulamalarda içerik sağlayıcı siteleri kullanma stratejileri, Etkileşimli tahtada uygulama,
içerik geliştirme stratejileri, EBA, Tablet teknolojisi, Mobil Teknolojisi, Uzaktan eğitim v.b. konuları
kapsamaktadır. Verilen bu hizmet içi eğitimin tüm boyutlarının hangi oranda etkili olduğu ve nasıl etki ettiği ile
ilgili çok boyutlu olarak çeşitli ölçme araçları ile (Her gün için gün sonuna ait yansıtıcı görüşler, Araştırmacı
Günlükleri, ön ve son başarı testi, mülakatlar, HİE’in öğretmen üzerindeki etkisi v.b.) değerlendirildi.
Öğretmenlerin uygulamadaki becerilerin okullarda hangi düzeyde olduğunu belirlemek ve gözlemlemek için ise
ISTE (Uluslararası Eğitimde Teknoloji Topluluğu) tarafından geliştirilen Yarının Öğretmenlerini Teknolojiye
Hazırlama adlı gözlem ölçeğini Türkçeye çevrilerek ülkemize özgün hale getirildi. Geçerlilik ve güvenirlik
çalışmaları ile teste son şekli verildi. Ayrıca R Winkler tarafından geliştirilen Etkileşimli Tahta Kullanımına
Yönelik Gözlem Rubriğiile Hizmet içi sonrası öğretmenler 4-8 hafta okullarda gözlemlendi. Sonuç olarak
öğretmenlerin derslerinde daha fazla teknolojiyi kullandıkları, uygulama becerilerinin gelişim gösterdiği ve
yeterlilik düzeylerinin de arttığı gözlemlendi. Ülkemiz içinde bu modelin uygulaması gerektiği ilgililere önerildi.
Ardından FATİH projesini etkileyen faktörler için ülkemize özgü bir model geliştirildi.
Anahtar Kelimeler: FATİH projesi, bit eğitimi ve entegrasyonu, öğretmen eğitimi, hizmet içi eğitim
306
Ortaokul Öğrencilerinin Fen ve Medya Okuryazarlık Düzeyleri
Cansu EBREN OZAN
Amasya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Fen Bilgisi Eğitimi Anabilim Dalı, Amasya, Türkiye, e-posta:
[email protected]
Özgen KORKMAZ
Amasya Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Bilgisayar Mühendisliği Bölümü, Amasya, Türkiye, e-posta:
[email protected]
Recep ÇAKIR
Amasya Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Amasya,
Türkiye, e-posta: [email protected]
Ahmet BACANAK
Amasya Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Amasya, Türkiye, e-posta:
[email protected]
Bildiri Özeti:
Bu araştırmanın amacı, ortaokul öğrencilerinin fen okuryazarlık düzeyleri ile medya okuryazarlık düzeyleri
arasında anlamlı bir ilişkinin olup olmadığını ve öğrencilerin fen okuryazarlık düzeyleri ile medya okuryazarlık
düzeylerinin, sınıf seviyelerine ve cinsiyete göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemektir. Araştırmanın
çalışma grubunu Amasya Taşova’da öğrenim gören 202 ortaokul öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmada nicel
araştırma yöntemlerinden tarama yöntemi kullanılmıştır. Çalışmanın verileri Fen Okuryazarlık Testi, Medya ve
Televizyon Okuryazarlık Ölçeği ile toplanmıştır. Araştırmada veri analizi olarak frekans, aritmetik ortalama,
mod, medyan, standart sapma, bağımsız gruplar için t testi, Anova, Games-Howell testi, korelasyon analizleri
kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen verilere göre öğrencilerin fen okuryazarlık düzeylerinin orta düzeyde,
cinsiyete göre farklılaşmadığı ve 5. sınıflar ile 6., 7., 8. sınıflar arasında 5. sınıflar aleyhinde farklılığın olduğu;
fen okuryazarlığı ile medya okuryazarlığı arasında düşük düzeyde pozitif yönlü ve anlamlı bir ilişkinin olduğu
sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Sözcükler: fen okuryazarlığı, medya okuryazarlığı, düzey, ilişki
307
Öğrencilerin Fen ve Teknolojiye Dönük Kavramları Günlük Hayatla İlişkilendirme Durumları
Büşra BUYRUK
Özgen KORKMAZ
Bildiri Özeti:
Bu araştırma öğrencilerin “iş, fiziksel değişim, kimyasal değişim, genleşme ve büzülme” kavramlarını
günlük hayatta kullanma durumlarını metafor yoluyla ortaya çıkarmak amacıyla yapılmıştır. Araştırmada nitel
araştırma desenlerinden olgu bilim (fenomenoloji) deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu kolaylı
örnekleme yöntemiyle seçilen ve 2015-2016 eğitim-öğretim yılında Merzifon’da bir ortaokulda 7. sınıf
seviyesinde öğrenim gören 51 erkek 50 kız olmak üzere toplam 101 öğrenci oluşturmaktadır. Veri toplama aracı
olarak, belirlenen 5 kavramla ilgili “iş, günlük hayatta ……………… gibidir; çünkü ……………” gibi açık
uçlu cümlelerin tamamlatıldığı bir form kullanılmıştır. İlk bölümde, verilen kavramı tek bir sözcükle ifade
etmeleri, ikinci bölümde kullandıkları metaforun nedenini açıklamaları istenmiştir. Elde edilen veriler içerik
analiziyle analiz edilmiş ve değerlendirilmiştir. Verilerin analizi sonucunda öğrencilerin toplam 24 metafor
geliştirdikleri görülmüştür ve geliştirilen metaforlar 6 farklı kategoride toplanmıştır. Geliştirilen metaforların
incelenmesi sonucu öğrencilerin Fen ve Teknoloji dersinde öğrendikleri “iş, fiziksel değişim, kimyasal
değişim, genleşme, büzülme” kavramlarını günlük hayatla ilişkilendirememelerinin yanı sıra bu kavramların
bilimsel anlamlarını bilmek konusunda eksik oldukları ve bazı kavramlar hakkında kavram yanılgılarına sahip
oldukları görülmüştür.
Anahtar Kelimeler: Fen eğitimi, günlük hayatla ilişkilendirme, metafor.
308
İstasyon Tekniği Kullanılarak Tasarlanan Öğrenme Ortamlarının Matematik Dersi Akademik
Başarısına Etkisi
Fikretcan GÜÇ
Matematik Öğretmeni, Fikretcan GÜÇ Giresun Kanuni Ortaokulu, Giresun/Turkey,
[email protected]
Özgen KORKMAZ
Amasya Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Bilgisayar Mühendisliği Bölümü, Amasya, Türkiye, e-posta:
[email protected]
Recep ÇAKIR
Amasya Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Amasya,
Türkiye, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Eğitimdeki hızlı gelişmeler ve değişimler göz önüne alındığında ,öğretim sürecinde bir çok yeni yöntem ve
teknik uygulaması ortaya çıkmıştır.Bu uygulamalardan “İstasyon Tekniği”nin matematik öğretimindeki
akademik başarıya etkisini incelemek için “İlköğretim 7.sınıf matematik dersi “Eşitlik ve Denklem” konusunda
istasyon tekniğinin öğrenci başarısına etkisi” ni saptamak konusu araştırmanın genel amacı olarak
belirlenmiştir. Bu amaç doğrultusunda 2015-2016 eğitim–öğretim yılında Giresun ili merkezinde bulunan bir
ortaokulda öğrenim gören 47 öğrenci (24 ü deney grubu, 23 ü kontrol grubu) ile çalışılmıştır. Araştırmada
deneysel desenlerden “Deney-Kontrol Gruplu Ön Test – Son Test Model” kullanılmıştır. Uygulama sürecinde
4 hafta boyunca deney grubuna istasyon tekniği ile etkinlikler uygulanmış olup,kontrol grubunda ise geleneksel
yöntemle öğretime devam edilmiştir. Araştırmanın verileri “Eşitlik ve Denklem” konusuna yönelik akademik
başarı testi ile elde edilmiştir. Verilerin analizinde “Bağımsız Örneklem t- Testi “ ve “Bağımlı Örneklem tTesti” uygulanmıştır. Çalışma sonucunda deney grubundaki öğrencilerin kontrol grubundaki öğrencilere göre
ortalama başarılarının daha yüksek olduğu, ancak bu farkın istatistiksel olarak anlamlı olmadığı görülmüştür.
Bu çalışmada sadece istasyon tekniğinin akademik başarıya etkisi incelenmiştir, gelecek çalışmalarda öğrenci
görüşleri ve duyuşsal katkıları da incelenerek istasyon tekniğinin matematik öğretimine katkısı kapsamlı
biçimde incelenebilir.
Anahtar Sözcükler: İstasyon tekniği, matematik öğretimi, akademik başarı.
309
Klasik ve Çağdaş Öğrenme Paradigmaları, Teori ve Modelleri: Sistematik Bir İnceleme
İbrahim Arpacı
Bildiri Özeti:
Bu çalışmanın amacı, klasik ve çağdaş öğrenme paradigmaları ile bunlara bağlı olarak öne sürülen teori ve
modelleri sistematik bir bakış açısıyla ele alıp incelemektir. Bu çalışmanın araştırma yöntemi öğrenme
teorilerini konu alan yaklaşık 100 makalenin incelendiği literatür taramasıdır. Bu çalışma kapsamında
davranışçılık ve bilişselcilik gibi klasik paradigmalar ile yapılandırmacılık, hümanizm ve tasarım tabanlı
araştırma gibi çağdaş paradigmalar ve bunlarla bağlantılı olarak ortaya çıkmış olan teori ve modeller
incelenmektedir. Araştırma bulguları, araştırmacıların çalışmalarını temellendirmek için kullandıkları teori ve
modellerin savunduğu ana fikirleri, temel aldığı paradigmaları ve gelişmesine yol açan kuramcıları ortaya
koyarak gelecek çalışmalara ışık tutabilir.
Anahtar Kelimeler: öğrenme paradigmaları, öğrenme teorileri, öğrenme modeller
310
Bilişim Teknolojileri Destekli Öğrenim (BTDÖ) ve FATİH Projesine Öğretmenlerin Yaklaşımı
Dr. Mustafa ÇORUH
Kdz. Ereğli / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Literatürde Bilgisayar Destekli Öğretim (BDÖ) veya Eğitim (BDE) olarak geçen kavramın Bilişim
Teknolojileri Destekli Öğrenim (BTDÖ) olarak adlandırılması daha doğru bir tanımlama olacaktır çünkü
öğretim ve öğrenim faaliyetlerinde bilgisayar yanında yazıcı, akıllı tahta, cep telefonu, TV, Internet, vs. gibi
daha birçok Bilişim Teknolojisi (BT) araçları kullanılmaktadır. BTDÖ’de birbiriyle birebir ilişkili olan eğitim,
öğretim, öğrenim, iletişim, veri, enformasyon ve bilgi kavramlarına bir bilişimci gözüyle bakmak gereklidir.
Bu kavramların bilişimci gözüyle tanımlanması sonunda ortaya BTDÖ kavramı çıkmaktadır. BTDÖ etkileyen
faktörlerin Donanım, Yazılım, Öğretmen Yetiştirme, Müfredat-Ölçme-Değerlendirme, Bakım-Onarım-Destek
Hizmetleri ve Yardımcı Personel Tedariki olduğu söylenebilir. Bu faktörlerin içinde en önemlisi olan
Öğretmenlerin BTDÖ bakış açıları ve yaklaşımlarının BTDÖ başarısını veya başarısızlığını direk etkileyeceği
kolayca söylenebilir. BTDÖ den bahsedilince aslında Öğretim-Öğrenim Teknolojileri (ÖT) haline gelmeye
başlayan Bilişim Teknolojilerinden (BT) bahsedilmektedir. Diğer yandan, FATİH (Fırsatları Artırma ve
Teknolojiyi İyileştirme Hareketi) Projesi, MEB önderliğinde ülkede eğitim ve öğretimde fırsat eşitliğini
sağlamak, okullardaki ÖT altyapısını iyileştirmek ve Bilişim Toplumu yaratmak için 2011 yılında başlatılan bir
projedir. Bu projenin geleceği de herkesin zannettiği gibi devletin sağlayacağı parasal kaynaklara değil, bunu
uygulayacak öğretmenlere bağlıdır. “Akıllı Tahtaya Evet, Tablete Hayır” ilkesiyle hareket eden öğretmenlerle
ülkenin geleceğini de yakından ilgilendiren FATİH projesinin nasıl tamamlanacağı bir soru işaretidir. FATİH
projesinin bir alt projesi olan Eğitim Bilişim Ağı (EBA) projeside BTDÖ uygulamalarını doğrudan etkileyen
yeni bir uygulama olarak durmaktadır. Öğretmenlerin FATİH ve BTDÖ’ye dolayısıyla öğrenci merkezli
öğretime karşı tutumları, ülkenin Dünya’da yaşanan teknolojik değişimlere ayak uydurup uyduramayacağını
belirleyecektir. Burada önemli olan öğretimde yeni ÖT’lere geçilip geçilmeyeceği değil ne zaman geçileceğidir.
Hiçbir güç veya toplum dünyada yaşanan teknolojik değişimleri durduramaz. Her toplum bu değişimlere adapte
olmaya veya ve bu değişimleri yaratan olmaya çalışmak zorundadır. İşte bu hayati konuda belirleyici olacak
kişiler Türk eğitim-öğretim sisteminin (EÖS) öğretmenleri olacaktır. Dünyada ÖT haline gelen yeni BT’lere
adapte olan yeni Mühendis-Öğretmen kavramı hızla ivme kazanmaktadır. Öğretmenler günümüzün otoriteröğretmen rolüne devam mı edecekler, yoksa bu yeni mühendis-öğretmen rolüne mi talip olacaklar?
Anahtar Sözcükler: bilişim teknolojileri destekli öğretim, fatih projesi, mühendis-öğretmen, öğretim-öğrenim
teknolojileri, bilişim teknolojileri
311
Mobil Öğrenme
Sema UÇAR
Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim
Dalı, İstanbul / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Feride KARACA
Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Bildiri Özeti:
Bu çalışmada mobil öğrenmenin ne olduğu ve kullanım alanlarıyla ilgili bir literatür taraması yapılmıştır.
Mobil öğrenme taşınabilir araçlarla eğitim içeriklerine erişim sağlayan bir e-öğrenme olarak tanımlanabilir.
Yeni yüzyılda teknolojinin gelişimiyle birlikte bilişim teknolojilerinde de yaşanan hızlı değişim mobil
öğrenmenin yaygınlaşmasını sağlamıştır. Mobil öğrenme en çok eğitim alanında kullanılmakta olup, bu
çalışmada eğitimde kullanım alanlarından ve eğitime olan katkılarından bahsedilmiştir.
Anahtar Sözcükler: mobil öğrenme, mobil cihaz, eğitimde mobil teknoloji
312
Akademik Personelin Uzaktan Eğitime Yönelik Tutumlarinin İncelenmesi
Mehmet Fatih BARIŞ
Namık Kemal University, Vocational School of Technical Sciences, Computer Technologies Department,
Tekirdağ / Turkey, [email protected]
Bildiri Özeti:
Uzaktan eğitim, bilgi ve iletişim teknolojilerinin en üst seviyede kullanıldığı, kişiye özel öğrenme imkanı
ve materyali sunan, sunulan kaynaklara zaman ve mekandan bağımsız erişilebilen bir eğitim şeklidir. Birçok
üniversitede özellikle öğrenenlere kolaylık ya da esneklik sağlamak, eğitim hizmetlerine erişimi kolaylaştırmak
için uzaktan eğitim tercih edilmektedir. Namık Kemal Üniversitesi’nde (NKÜ) 2008 yılında birim olarak
başlanılan uzaktan eğitim faaliyetleri, 2013 yılından itibaren Uzaktan Eğitim Merkezi (UZEM) kurularak
devam etmiştir. Merkez tarafından yapılan faaliyetlerde NKÜ’de görev yapan öğretim elemanlarının uzaktan
eğitime karşı farklı tutumlar sergiledikleri görülmüştür. Bu çalışmada NKÜ’de görev yapan akademik
personelin uzaktan eğitime yönelik tutumları farklı değişkenlere göre incelenmiştir. Bu kapsamda Ağır ve
arkadaşları tarafından geliştirilen uzaktan eğitim tutum ölçeği kullanılmıştır. Araştırmaya 2015 yılında NKÜ’de
görev yapan 955 akademik personelden 283 ü katılmıştır. Araştırmada elde edilen veriler SPSS (Statistical
Package for Social Sciences) for Windows 22.0 programı kullanılarak analiz edilmiştir. Verilerin
değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistiksel yöntemleri olarak, sayı, yüzde, ortalama, standart sapma
kullanılmıştır. İki bağımsız grup arasında niceliksel sürekli verilerin karşılaştırılmasında t-testi, ikiden fazla
bağımsız grup arasında niceliksel sürekli verilerin karşılaştırılmasında Tek yönlü (One way) ANOVA
kullanılmıştır. ANOVA sonrasında farklılıkları belirlemek üzere tamamlayıcı post-hoc analizi olarak Scheffe
testi kullanılmıştır. Elde edilen bulgular %95 güven aralığında, %5 anlamlılık düzeyinde değerlendirilmiştir.
Araştırma sonucunda katılımcıların “uzaktan eğitimin olumlu yönleri” tutum düzeyi orta (2,851 ± 0,716);
“uzaktan eğitimin olumsuz yönleri” tutum düzeyi zayıf (2,430 ± 0,757); “uzaktan eğitimin üstünlükleri” tutum
düzeyi yüksek (3,618 ± 0,713) olarak saptanmıştır. Yaş ve cinsiyetin uzaktan eğitime yönelik tutumu
etkilemediği görülürken, akademik ünvanın tutumu etkilediği tespit edilmiştir. Elde edilen istatistiksel veriler
ve bulgular UZEM kurulum ve yapılandırma çalışmalarına ve UZEM hakkında farkındalık oluşmasına katkı
sağlamıştır.
Anahtar kelimeler: uzaktan eğitim, tutum ölçeği, akademik personel.
313
Çevrimiçi ve Etkileşimli Bir Sosyal Eğitim Platformu olan EBA (Eğitim Bilişim Ağı)’nın Kullanımında
Öğretmen Yeterlik Düzeylerinin Belirlenmesi
Aynur GEÇER
Kocaeli Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Kocaeli/
TÜRKİYE, e-posta : [email protected]
İlkay SOLMAZ
T.C. Millî Eğitim Bakanlığı, YEĞİTEK, Ankara/TÜRKİYE, e-posta : [email protected]
Bildiri Özeti:
Materyallerle öğretimin etkili olabilmesi için, öğretmenlerin uygun materyalleri seçebilme ve bunları
derslerinde etkili bir şekilde kullanabilme becerilerine sahip olmaları gerekmektedir. Bu konuda öğretmenlerin
yeterliklerini bilmek ve eksikler varsa gerekli desteğin verilmesi önemlidir. Bu çalışmada EBA ile ilgili
öğretmen yeterlikleri belirlenmiş ve yeterlikler bazı demografik değişkenlerle ilişkilendirilmiştir. Bu amaca
uygun olarak araştırma, ilişkisel tarama modeline göre yürütülmüştür. Araştırmanın katılımcılarını 2015-2016
öğretim yılında Kocaeli’nde farklı branşlarda ve öğretim kademelerinde çalışan 652 öğretmen oluşturmaktadır.
Yapılan araştırma sonucunda EBA ile ilgili yeterlikleri öğretmenlerin kısmen yapabildiklerini belirtmişlerdir.
Yeterliklerin cinsiyete göre farklılık göstermediği fakat yaş, branş, çalıştıkları okul türü, EBA ’yı kullanma
sıklıkları ve internet kullanma becerileri açısından anlamlı farklılıklar bulunmuştur.
Anahtar kelimeler: EBA, öğretmen yeterlikleri, öğretim düzeyi
314
İnternet Kafelerde Oyun Oynayan Çocukların İnternet Kafeleri Tercih Etme Nedenleri
Adem ÖZKAN
Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi, Meslek Yüksekokulu Bilgisayar Teknolojileri Bölümü,
Ağrı / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Murat SAY
Erzincan Üniversitesi, Refahiye Meslek Yüksek Okulu Bilgisayar Teknolojileri Bölümü,
Erzincan / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Türkan Karakuş YILMAZ
Atatürk Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Bildiri Özeti:
Oyun insan gelişimi için çok önemli birer araçtır. Özellikle okul öncesi dönemde ve ilköğretimde oyunlar,
çocukların sosyokültürel, zihinsel, psikolojik ve biyolojik gelişiminde fayda sağlamaktadır. Çocukların
arkadaşlarıyla birlikte oynadığı oyunlarda sosyal ilişkiler kurması; iletişim ve dil becerisi geliştirmesi, kendini
ifade etmesi ve paylaşma alışkanlığı edinmesi yardımcı olmaktadır (Horzum, 2011). Oyunlar çocukların
dünyasının vazgeçilmez unsurları arasında yer almaktadır. Geçmişte oyunlar sıklıkla kapalı olmayan (oyun
parkı, sokaklar vb.) mekanlarda arkadaşlarıyla etkileşim halinde gerçekleşirken, günümüzde teknolojinin
gelişimiyle birlikte özellikle de bilgisayar ve internetle birlikte artık kapalı ve sanal ortamlarda, sanal ortamdaki
kişilerle oynanmaya başlanmıştır (Horzum, Ayas, & Balta, 2012). Bu durumun nedenleri arasında nüfusun hızlı
artışı ve buna bağlı olarak oyun alanlarının daralması ve bilgi teknolojilerinde ki hızlı gelişim sonucu ortaya
çıkan bilgisayar oyunları yer almaktadır. Bunun sonucu olarak da çocukların oyunları internet kafe, playstation
salonları, atari salonları gibi ortamlara kaymaktadır(Horzum, Ayas, & Balta, 2012). Türkiye’de İnternet kafe
kullanım biçimleri, mekân ve kullanıcı ilişkisi üzerine yapılan araştırmaların sayısı oldukça sınırlıdır. Bu
çalışmaların ortak noktaları, belli bir kent ölçeğinde İnternet kafelerin kullanıcı profilini, kullanım nedenlerini
ortaya çıkartmak ve bu mekânların devlet eliyle düzenlenmesine ilişkin bir takım öneriler geliştirmektir (Binark
ve Sütçü, 2008). Bilgisayar oyunları ise öğrencileri, motive etmek, dikkatlerini artırmak, kalıcı izli öğrenmeler
sağlamak için eğitim ortamlarında güçlü ve popiler bir medya olarak kabul edilmektedirler (Karakuş, İnan ve
Çağıltay, 2008). Bu bağlamda düşünüldüğü zaman bilgisayar oyunlarının oynandığı mekanlar olan internet
kafelerin tercih edilme nedenlerinin belirlenmesi, eğitim gören bireylerin ne tür mekanlarda bulunduklarını ve
bu mekanlarda bulunma nedenlerinin belirlenmesi açısından önem arz etmektedir. Bu çalışmanın amacı
bilgisayar oyunlarının en çok oynanabildiği ortamlar olan internet kafelerdeki oyun oynayan çocukların internet
kafelerde oyun oynama alışkanlıklarına dair görüşlerini incelemektir. Bu kapsamda araştırmanın soruları
“Neden İnternet kafelerde oyun oynamayı tercih ediyorsunuz?”, “Burada oyun oynamakla evde oyun oynamak
arasında ne tür farklılıklar var?” ve “İnternet kafede genellikle ne tür oyunlar oynuyorsunuz?” soruları etrafında
şekillenmektedir. Araştırmanın çalışma grubu Erzincan ve Ağrı illerinde bulunan internet kafelerdeki 10-21yaş
aralığında toplam 21 katılımcıdan oluşmaktadır. Çalışmada görüşme tekniği kullanılarak veri toplanması
yapılmıştır. Elde edilen bulgular sonucunda ki sonuçlara göre; katılımcıların internet kafeleri tercih etme
nedenleri arasında en çok frekans imkânsızlık ve aile baskısı olduğu saptanmıştır. Bunun yanı sıra internet
kafeleri tercih edenlerin çoğunlukla erkekler olduğu saptanmıştır. Karakuş, İnal ve Çağıltay (2008) de yaptıkları
çalışmada da erkeklerin internet kafelere erkeklerin bayanlardan daha çok gittiklerini belirtmiştirler. Sonuçlarda
en dikkat çeken sonuç ise online oyunların asosyalleştirdiğidir. Diğer öneli bir sonuçta ise aile baskısında
çocuklara ödev yapmaları noktasında ve verilen süre aşımında bir baskının olduğu gözlemlenmiştir. Ayrıca
internet kafelerde oynanan oyunların tercihinde ise online oyunlar ve yerel alan ağ oyunları en çok frekansı olan
bulgular olduğu saptanmıştır. Bulgulardan elde edilen sonuçlara dayalı önerilerde ise araştırmacılar; aileler
online oyunlar oynama noktasında sınırlamalar getirebilir ve günümüzde artık bir lüksten çok ihtiyaç haline
gelen bilgisayarın, çocuklara ulaştırılması için politikalar geliştirilebilir önerilerini sunmuşturlar.
Anahtar Sözcükler: internet kafe, oyunlar, oyun tercihleri, internet kafe tercih nedenleri, online oyunlar
315
Reasons of Children to Choose Internet Cafes for Playing Computer Games
Adem ÖZKAN
Ağrı Ibrahim Cecen University, Junior Technical College, Department of Computer Technologies
Ağrı / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Murat SAY
Erzincan Üniversitesi, Refahiye Junior Technical College, Department of Computer Technologies,
Erzincan / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Atatürk University, Education Faculty, Department of Computer and Instructional Technologies
Abstract
Game is a quite important tool for human development. Games are useful for children's socio-cultural,
mental and psychological development especially at the period of pre-school and elementary education. Social
interaction when they play games with their friends; improves children’s communication and language skills,
fosters self-expression and helps to acquire sharing habit (Horzum, 2011). In the strange world of children
games are irresistible components. Although children usually have played games at open areas (playgrounds,
streets, etc.) in an interaction with their friends so far, they mostly prefer to go indoor and cyber spaces to play
games with people in virtual environments nowadays. The development of technology related computers and
the internet is the main reason of this situation (Horzum, Ayas, & Balta, 2012). Narrowing field of play as a
result of rapid population growth and the charming computer games as a result of significant development of
information technology are other factors promoting cybercafé preference. As a consequence, today’s children
tend to visit cybercafés, arcade game centers and play station game centers to play games (Horzum, Ayas, &
Balta, 2012). The researches on cybercafé usage and cybercafé – user relation are quite limited in Turkey. The
common points of these studies are to reveal cybercafé users profile and causes of cybercafé usage, and also
provide a set of recommendations on regulations by the government of relevant city (Binark and Sütçü, 2008).
The computer games are accepted as media to motivate children, to increase their attention and to provide
permanent learning in learning environments (Karakuş, İnan and Çağıltay, 2008). It is significant to determine
the reasons of choosing Internet Cafes for playing computer games and the qualifications of the places preferred
by educated people. The factors promoting educated people to choose Internet Cafes are another significant
component to examine. The purpose of this study is to examine the views of children who prefer to play
computers games in cybercafés. Some questions in this context are; "Why do you prefer to play games in
cybercafés?" "What are differences between playing games here and at home?" “What kind of games are you
playing in cybercafés?" Participators of the study are 21 cybercafé users who are between 10-21 ages in Ağrı
and Erzincan cities. Interview technique is used in collecting data. The findings based on the results indicate
financial incapability and family pressure as the most common factors to prefer cybercafés. Most of the
cybercafé users are males. Karakuş, İnal and Çağıltay (2008) stated that males are more interested in going
Internet Cafes than females. It is quite interesting result that online games increase asociality. Another
important result is the pressure of families on children in case of excessing time limits or neglecting their
homework. The results indicate online games and local network games as the most preferred computer games.
The recommendations based on the findings: Firstly, children might be restricted to play online games by their
families. Secondly, politics may be developed to promote families to have computer, which is a requirement, at
their house.
Keywords: internet cafes, games, game preferences, internet cafes preference reasons, online games
316
Sosyal Medya ve Anlık Mobil Mesajlaşma Uygulamalarında Siber Zorbalığa Maruz Kalma Ölçeğinin
Geliştirilmesi
Çilem KOÇAK
Süleyman Demirel Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, BÖTE Yüksek Lisans Öğrencisi
Isparta, TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Isparta, TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Gelişen teknoloji internet kullanımını artırarak kullanıcılara sohbet, alışveriş, zaman geçirme, eğlenme gibi
aktivitelere her an her yerde erişilebilecek bir ortam sağlamıştır. İnternet ortamında tehdit etme, kötü söz
söyleme, müstehcen sırları paylaşma, dedikodu, rahatsız edici mesajlar yollama, kişiyi kötü hissettirecek
resimler, grafikler paylaşma, farklı kimliklere bürünme gibi eylemler de yayılmaya başlamıştır. Siber zorbalık
olarak adlandırılan bu tür eylemler internet kullanıcılarının hayatlarını olumsuz yönde etkileyen bir sorun haline
gelmektedir. Kullanıcıların etkileşim ve iletişimini sağlayan sosyal paylaşım siteleri giderek yaygın bir şekilde
kullanılmakta ve bireylerin devamlı ziyaret edip mesajlaştıkları bu tür sanal ortamlar kişilerin sana sosyal
faaliyetlerinin ve yaşamlarının bir parçası haline gelmiştir. Bu tür sanal sosyalleşme sürecinde bireyler olumsuz
tavırlar, mesajlar, iftiralar, grafikler, kendilerini sosyal medya ortamında rencide edebilecek grafikler, mesajlar,
videolar gibi siber zorbalık faaliyetlerine maruz kalabilmekte, bazı tavırlar sergileyerek başkalarına zarar verme
içgüdüsü içerisinde de bulunabilmektedir. Siber zorbalığa maruz kalınan internet teknolojileri zaman geçtikçe
evrime uğramakta ve değişmektedir. Siber zorbalığın başka bir boyutu da gelişen teknoloji ile her bireyin
kullandığı akıllı telefonlarda kullandıkları mesajlaşma uygulamaları aracılığı ile siber zorbalığa maruz kalınıp
kalınmadığıdır. Teknolojinin hızla gelişimi ile hayatımıza hızla giren akıllı telefonlar kullanımı, güvenliği
bilinmeyen uygulamaların ücretsiz olması siber zorbalık durumlarına farklı boyut kazandırarak mobil zorbalık
olarak günümüzde yaygın bir şekilde görülmektedir. Literatürde mevcut siber zorbalık ölçekleri incelenerek
gelişen teknoloji ile hayatımıza yakın bir geçmişte giren anlık mobil mesajlaşma uygulamalarında karşılaşılan
siber zorbalık durumları için ölçek olmadığı görülmüştür. Yapılan çalışmada sosyal medya ve anlık mobil
mesajlaşma uygulamalarında siber zorbalığa maruz kalma durumları incelenerek siber zorbalığa maruz kalma
ölçeği geliştirilmiştir.
Anahtar Sözcükler: internet, siber zorbalık, sosyal medya, anlık mobil mesajlaşma uygulamaları
317
Developing the Scale of Cyberbullying Exposure in Social Media and Instant Messaging Applications
Çilem KOÇAK
Suleyman Demirel University, Faculty of Education, Instructional Technology and Computer Education
Department Isparta / TURKEY, Isparta / TURKEY, e-mail: [email protected]
Suleyman Demirel University, Faculty of Education, Instructional Technology and Computer Education
Department Isparta / TURKEY, e-mail: [email protected]
Abstract
Development of technologies has provided users an environment that they can reach anytime and anywhere
for activities like chat, shopping, time consuming, and entertainment by increasing the amount of Internet use.
Meanwhile, activities like threatening, swearing, sharing explicit secrets, gossip, sending disturbing messages,
sharing photos and graphics that can make one feel bad, and impersonation also started to spread on the Internet.
These activities, so called cyber bullying, have become an important problem in the lives of internet users.
Social sharing sites that provide interaction and communication among users have been extensively used and
these virtual environments where individuals visit and message each other have become an inevitable part of
their virtual social activities and lives. Within such a virtual socialization process, individuals are likely to be
exposed to negative behaviour, messages, slanders, and graphics, as well as graphics, messages, and videos that
might offend them in social media. They might also possess the instinct of giving harm to others. The internet
technologies where people are exposed to cyberbullying evolves and changes in time. Another aspect of the
cyber bullying is whether individuals – with the developing technology – are exposed to cyber bullying through
the messaging applications they use on their smart phones. The fact that smart phones that have become a part
of our lives due to rapid developments in technology are used and that the apps whose security is unknown are
free provide a different dimension to cyber bullying and today it can extensively be seen as mobile bullying.
Following the review of available bullying scales, it was seen that there is not a scale for cyber bullying
conditions met in instant mobile messaging applications that has entered our lives in recent past. In this study,
a cyber bullying exposure scale was developed by studying exposure to cyber bullying in social media and in
instant mobile messaging applications.
Keywords: ınternet, cyber bullying, social media, ınstant messaging applications.
318
Üniversite Web Sayfalarının Değerlendirilmesine Yönelik Bir Ölçek Geliştirme Çalışması
Öznur TANRIVERDİ
Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Mehmet Zahit KARABULUT
Ahmet ARSLAN
Bildiri Özeti:
Bu araştırmanın amacı, üniversite web sayfalarını değerlendirmeye yönelik bir ölçek geliştirmektir. Bu amaç
kapsamında yapılan literatür taraması sonucunda elde edilen verilerle bir üniversite web sayfasının taşıması
gereken nitelikler belirlenmiştir. Bu nitelikler, (1) üniversite web sayfasında yer alması gereken bilgiler, (2)
görsel açıdan bir üniversite web sayfasının taşıması gereken özellikler, (3) üniversite web sayfasının
kullanılabilirliği ve (4) üniversite web sayfasının taşıması gereken diğer özellikler şeklinde adlandırılan dört
ana başlık altında toparlanmıştır. Üniversite web sayfasında yer alması gereken bilgiler başlığında, üniversiteyi
tanıtıcı bilgiler, kayıtlı öğrenciler için gerekli olan bilgiler ve ziyaretçiler için gerekli olan bilgiler olmak üzere
üç alt başlıkta yer alan maddeler; görsel açıdan bir üniversite web sayfasının taşıması gereken özellikler
başlığında, estetik ve sade tasarım, web sayfasının kullanım kolaylığı ve görsel öğelerle desteklenen iletişim
dili olmak üzere üç alt başlıkta yer alan maddeler; üniversite web sayfasının kullanılabilirliği başlığında, istenen
bilgilere ulaşılabilme kolaylığı, kullanılan iletişim dilinin sadeliği ve kullanılan görsel öğelerin sade ve estetik
olması olmak üzere yine üç alt başlıkta yer alan maddeler ve son olarak üniversite web sayfalarının taşıması
gereken diğer özellikler başlığında ise, uygunluk, güvenirlilik/doğruluk, güncellik, ulaşılabilirlik, ve gezinme
kalitesi olmak üzere toplam beş alt başlıkta yer alan maddeler geliştirilmiştir. Toplam dört ana başlık ve ondört
alt başlık için geliştirilen maddeler uzman görüşlerine sunulmuş ve uzman görüşleri sonrasında ölçeğe son şekli
verilmiştir. Üniversite web sayfalarını değerlendirmede kullanılabilecek bir ölçme aracı olarak değerlendirilen
bu ölçeğe “Üniversite Web Sayfalarını Değerlendirme Ölçeği” adı verilmiştir. Çalışma sonunda üniversite web
sayfalarının değerlendirilmesi konusunda çeşitli önerilerde bulunulmuştur.
Anahtar Sözcükler: web sayfası değerlendirme, üniversite web sayfaları, üniversite web sayfalarının
değerlendirilmesi, web sayfası değerlendirme ölçeği
319
Mobile Learning Opinions of The Prospective Teachers (Isparta Suleyman Demirel University
Sampling
Kadir TUZLAK
Süleyman Demirel University, Education Faculty, Department of Primary School
Isparta / Turkey, e-mail: [email protected]
Abstract
The aim of this research is to analyze mobile learning opinions and mobile learning levels of the prospective
teachers at a university in Isparta,Süleyman Demirel University according to their departments and the
classification of people into two sexes;female and male.The research consists of 200 prospective teachers
studying at governmental university. The “Mobile Learning Opinion Scale” was used for data collection. In the
analysis of the data, descriptive statistics, t-test and variance analysis were used. As a result of the research, it
was found out that mobile learning opinions and mobile learning levels of the near future teachers showed no
significant difference according to the department and gender variables. As a result it was found out that future
teachers’ mobile learning perception levels were low.
Keywords: future teacher, mobile learning opinion, appropriateness of branch, aim-mobile technologies
fit, forms of m-learning application and tools.
320
Türkçe Tweet ve İçeriklerinin Analizi
Mehmet Fatih KARACA
Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Bilgisayar Teknolojileri Bölümü, Erbaa/Tokat/TÜRKİYE,
Salih GÖRGÜNOĞLU
Karabük Üniversitesi, Bilgisayar Mühendisliği Bölümü, Karabük/ TÜRKİYE,
Bildiri Özeti:
İletişim, duygu, düşünce, inanç, tutum ve davranışların karşı tarafa aktarılmasıdır. İletişimde sözlü, sözsüz
ve yazılı yöntemler vardır. Sözlü ve sözsüz yöntemlerin temel yöntemler oldukları kabul edilmektedir. Buna
karşın, teknolojik gelişmeler neticesinde insanların iletişim tercihlerinin değişime uğradığı ve böylece yazılı
yöntemin tercih edilme oranının günden güne arttığı görülmektedir. Twitter, yazılı iletişimin kullanıldığı en
popüler sosyal ağlardan biridir. Bu çalışmada, 2.225.578 Türkçe tweetin bilgi ve içerikleri analiz edilmiştir.
Tweet bilgileri şu yönleriyle ele alınmıştır; kullanıcı sayısı, tweet sayısı, gün ve saatlere göre kullanım
yoğunluğu, tweetlerin ortalama karakter sayısı, bahsetme sayısı ve hesap önerme sayısı. Tweet metinleri ise
ayrık, toplam ve ortalama kelime sayısı, harf ve hece sayıları, kelime türü, ses uyumu (ünlü ve ünsüz uyumu)
bakımından değerlendirilmiştir. Bu analizler ile tweet ve içeriklerine ilişkin istatistiksel bilgiler sunulmuş, aynı
zamanda tweet metinleri birtakım Türkçe dil bilgisi kuralları çerçevesinde incelenmiştir. Bu çalışmadaki bütün
işlemler, geliştirilen kod ve Zemberek (Türkçe Doğal Dil İşleme Kütüphanesi) ile gerçekleştirilmiştir.
Anahtar Sözcükler: iletişim, sosyal ağlar, tweet, morfolojik analiz, Türkçe dil bilgisi
321
Çocuklara Yönelik Programlama Eğitiminde Yeni Bir Araç: Sanal Dünyalar
Ali BATTAL
Tuğba TOKEL
Bildiri Özeti:
Son yıllarda özellikle küçük yaştan itibaren çocuklara yönelik programlama öğretimine olan ilgi dünya
genelinde kodlama saati gibi etkinlikler düzenlenerek artmaktadır ve böylelikle çocukların erken yaşta
programlama ile tanışması hedeflenmektedir. Programlama; genel olarak bir problemin çözümü için kod yazımı
olarak tanımlanabilir. Programlamaya karşı artan bu ilgi dolayısıyla literatürde yeni bir kavram olan
programlama okuryazarlığı ortaya çıkmıştır. Bu kavram bilgisayar programı yazabilme yeteneği olarak
tanımlanabilir ve bu yetenek ile ilgili bireylerin üst düzey düşünme becerileri dediğimiz problemi anlama,
probleme uygun bir algoritma oluşturma, algoritmaya göre kod yazma ve kodlardaki hataları bulup düzeltme
gibi yeteneklere sahip olması gerektiğine dikkat çekilmiştir. Programlama öğreniminin bireylere birçok faydası
olmasına rağmen, bir çok kişi tarafından öğrenilmesi zor bir konu olarak görülmektedir. Programlama
konusunda deneyimsiz kişilere programlama öğrenimi bir takım sebeplerden dolayı zor gelmektedir. Bu
zorluklar problemi anlama ve çözüm üretme, soyut kavramların anlamsal yönden somutlaştırılması, katı kod
sözdizimi kuralları, her programlama dilinin kendine özgü semantik kullanımı, karışık ve kullanılması zorunlu
kodların olması şeklinde sıralanabilir. Bu tarz nedenler yeni başlayanları asıl öğrenmeleri gereken konudan
uzaklaştırarak bunaltıcı olabilir, programlama öğrenimi konusunda motivasyonlarını ve cesaretlerini azaltabilir.
Belirtilen tüm bu nedenler eğitimcilerin mevcut öğretim tekniklerini sorgulamalarının ve programlama
öğretiminde neden zorlandıklarının birer göstergesidir. Geleneksel öğretim yaklaşımlarının yukarıda belirtilen
zorlukları giderme yönünden faydalı olmadığını dair bulgular vardır. Ancak yaşanılan bu zorluklar uygun araç
ve teknikler kullanılması halinde aşılabilir. Bu hedef doğrultusunda araştırmacılar programlamayı
kolaylaştırmak için 1960 yılından beri bir takım strateji ve araçlar geliştirmiştir. Son zamanların teknolojik
yeniliklerinden olan sanal dünyalar 3 boyutlu, bilgisayar destekli, çok kullanıcılı öğrenme ve öğretme
ortamlarıdır. Bu 3 boyutlu ortamlar programlama öğretiminde bir araç olarak kullanılabilir. Sanal dünyaların
programlama öğretimini de kapsayan bilgisayar bilimleri öğretiminde bir takım faydalarından bahsedilmiştir.
Bu çalışmada sanal dünyaların programlama öğretimindeki örnek uygulamaları ve bu konuda sağladığı
olanaklara değinilecektir.
Anahtar Sözcükler; sanal dünyalar, programlama eğitimi, kodlama
322
Teknopedagojik Tabanlı Öğretimin Öğretmen Adaylarının Teknoloji Kullanımına Yönelik Algısına
Etkisinin İncelenmesi
Neşet MUTLU
Erciyes Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Okul Öncesi Eğitimi Bölümü, Kayseri / TÜRKİYE,
Bildiri Özeti:
Bu çalışmada, Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı (ÖTMT) dersini alan öğrencilerin dersi basılı
materyaller üzerinden öğrenmeleri ile teknopedagojik tabanlı elektronik materyaller üzerinden öğrenmelerinin
öğretmen adaylarının teknoloji kullanımına yönelik algılarında bir değişiklik oluşturup oluşturmadığı
incelenmek istenmiştir. Bu kapsamda Erciyes Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nde formasyon eğitimi kapsamında
ÖTMT dersi alan iki sınıf örneklem olarak seçilmiştir. Bu iki sınıftan sırasıyla 52 ve 38 öğrenci çalışmaya
gönüllü olarak katılmış ve çalışmaları eksiksiz olarak tamamlamışlardır. Çalışmada ölçme aracı olarak Öksüz,
Ak ve Uça (2009)’nın hazırladığı Likert tipi beşli dereceleme teknoloji kullanımına yönelik algı ölçeği
kullanılmıştır. Bu ölçeğin geçerlik ve güvenilirlik testleri 318 öğretmen adayı üzerinde yapılmıştır. Faktör
analizi sonucunda ölçek maddeleri üç faktör altında toplanmış, bu faktörler sırasıyla teknolojinin gerekliliği,
avantajları ve dezavantajları olarak adlandırılmıştır. Güvenirlik testi sonucunda güvenirlik katsayısı, ölçeğin
bütününde 0.96; diğer üç faktörde ise sırasıyla 0.95, 0.96 ve 0.84 olarak belirlenmiştir. Çalışma sonucunda dersi
basılı materyaller üzerinden öğrenen ve teknopedagojik tabanlı elektronik materyaller üzerinden öğrenen
öğretmen adaylarının teknolojinin gerekliliğine ve avantajlarına yönelik algı puanları arasında anlamlı bir
farklılık gözlenmezken; teknolojinin dezavantajlarına yönelik algı puanlarında teknopedagojik tabanlı eğitim
görenlerin lehine anlamlı bir farklılık ortaya çıkmıştır.
Anahtar Sözcükler: tekno-pedagojik eğitim, teknoloji kullanımı, elektronik materyal, öğretmen adayı
323
Hal Değişimiyle İlgili Kavram Yanılgılarının Giderilmesine Yönelik TGA Etkinliklerinin Geliştirilmesi
Nagihan YILDIRIM
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Rize / TÜRKİYE, eposta:[email protected]
Mucize ÇİFTÇİ
Okan ALTINOK
Ömer ZENGİN
Ahmet TERZİ
Bildiri Özeti
Kavram yanılgıları belirleyip gidermede kavram haritalama, tahmin-gözlem-açıklama, mülakatlar, çizimler,
V-diyagramı, kelime ilişkilendirmeler ve iki aşamalı testler gibi pek çok sayıda yöntem ve tekniğin kullanıldığı
görülmektedir. Yaşantı sonucu kazanılmış olan kavram yanılgılarının değiştirilmesi oldukça güçtür. Bu duruma
müdahale edebilmek için, öğrencilerin öncelikle bilgilerinin yanlışlığı konusunda ikna edilmeleri
gerekmektedir. Bu ikna sürecinde ise öğrencinin yanılgılı kavramı kendisinin fark edip değişime açık ve hazır
hale gelmesi büyük önem taşımaktadır. Bu çalışmanın amacı Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının hal değişimi
konusundaki kavram yanılgılarının giderilmesinde geliştirilen TGA etkinliklerinin etkisini incelemektir.
Çalışma nitel bir çalışma olup, örneklemini 2015-2016 eğitim öğretim yılında Recep Tayyip Erdoğan
Üniversitesi Eğitim Fakültesi İlköğretim Fen Bilgisi Öğretmenliği Anabilim dalında öğrenim gören 15, 1. sınıf
öğrencisi oluşturmaktadır. Çalışmada veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış mülakat kullanılmıştır. Hal
değişimi konusu ile ilgili literatürde karşılaşılan kavram yanılgılarına yönelik 7 soru hazırlanmış ve uzman
görüşü alınarak sorulara son hali verilmiştir. Uygulamanın başlangıcında, 4 öğrenciyle 20-25dk süren ön
mülakatlar yürütülmüştür. Ön mülakatların analizinden sonra, öğrencilerin sahip oldukları belirlenen, kavram
yanılgılarından bazılarını gidermeye yönelik 8 tane TGA etkinliği geliştirilmiştir. Etkinlikler geliştirilirken
tahmin aşamasında, deneylerden, videolardan ve animasyonlardan yararlanılmıştır. Uygulama sürecinden bir
hafta sonrasında aynı öğrencilerle son mülakatlar yürütülmüştür. Mülakatlardan elde edilen bulgularla içerik
analizi yapılmıştır. Çalışmanın sonunda, öğretmen adaylarının uygulamalar öncesi sahip oldukları kavram
yanılgılarının uygulamalar sonrası bir kısmının tamamen bazılarının ise büyük oranlarda giderildiği
belirlenmiştir. Çalışmaya, ilköğretim öğrencilerine yönelik kavram öğretimine gereken önemin verilmesi ve
kavram yanılgılarına yönelik öğretim süreci içinde sık sık kontroller ve değerlendirmeler yapılması önerileriyle
son verilmiştir.
Anahtar Sözcükler: tahmin- gözlem-açıklama, hal değişimi, kavram yanılgısı
324
İnternete Sığınmak? Üniversite Öğrencilerinin Problemli İnternet Kullanımına Yaşamda Anlam, Öz
Yeterlik ve Öz Saygı Değişkenleri Üzerinden Bir Bakış
Betül AYDIN
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümü, Rehberlik ve Psikolojik
Danışmanlık Anabilim Dalı, Rize / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Problemli internet kullanımıyla ilgili bazı kuramsal görüşler ve araştırma bulguları, internetin insanlar
tarafından kendilerinde algıladıkları sorun ve eksikliklerin telafisi ya da günlük yaşamın zorluklarından
uzaklaşmak amacıyla sağlıksız biçimde kullanılabileceğine işaret etmektedir. Bu görüş ve bulgulara dayalı
olarak bu araştırmada üniversite öğrencilerinde problemli internet kullanımının yaşamda anlam, öz yeterlik ve
öz saygı ile ilişkisinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Bununla birlikte, yaşamda anlam, öz yeterlik ve öz
saygının problemli internet kullanımını yordamadaki rollerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırma ilişkisel
desene uygun olarak yürütülmüştür. Örneklemi 2015-2016 akademik yılı bahar döneminde Recep Tayyip
Erdoğan Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nde öğrenim görmekte olan ve yaşları 17 ile 30 arasında değişen (Ss=
1.86) 280’i kadın ve 130’u erkek 410 öğrenci oluşturmuştur. Veri toplama araçları olarak Sosyodemografik
Bilgi Formu, Problemli İnternet Kullanımı Ölçeği, Yaşamda Anlam Ölçeği, Genel Öz Yeterlilik Ölçeği ve
Rosenberg Benlik Saygısı Envanteri kullanılmıştır. Veriler Pearson korelasyonu ve çoklu doğrusal regresyon
analizi istatistiksel teknikleri kullanılarak analiz edilmiştir. Veri analizinin sonuçlarına göre problemli internet
kullanımı yaşamda anlamın varlığı (r=-.26, p<.01), öz yeterlik (r=-.36, p<.01) ve benlik saygısı (r=-.29, p<.01)
ile anlamlı düzeyde ve negatif yönde ilişkili iken, yaşamda anlam arayışı (r=.21, p<.01) ile anlamlı düzeyde ve
pozitif yönde ilişkilidir. Bununla birlikte yaşamda anlamın varlığı (β =-.10, p<.05), yaşamda anlam arayışı (β
=.13, p<.01) ve öz yeterlik (β =-.25, p<.01) problemli internet kullanımının anlamlı birer yordayıcısı olarak
bulunmuştur. Bu bulgular ilgili literatürle bağlantılı olarak tartışılmış; gerçekleştirilebilecek benzer
araştırmalara, problemli internet kullanımının önlenmesi ve sağaltımıyla ilgili uygulamalara yönelik önerilerde
bulunulmuştur.
Anahtar Sözcükler: problemli internet kullanımı, yaşamda anlam, öz yeterlik, öz saygı.
325
BÖTE Öğretmen Adaylarının Eğitsel Çizgi Animasyon Tasarlama Adımlarının Sıralanması
Özlem BAYDAŞ
Giresun Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Giresun /
Rabia YILMAZ
Atatürk Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Erzurum /
Mehmet YILMAZ
Atatürk Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Fen Bilgisi Öğretmenliği Bölümü, Erzurum / TÜRKİYE, e-posta:
[email protected]
Bildiri Özeti:
Çalışmada öğretmen adaylarının eğitsel çizgi animasyon tasarlamada davranış şekillerinin sıralamasını
ortaya çıkarmak amaçlanmaktadır. Çalışmanın örneklemini, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi
(BÖTE) alanında öğrenim gören 98 (52 bay, 45 bayan) öğretmen adayı oluşturmaktadır. Çalışma kapsamında
İlköğretim 3. sınıf fen bilgisi müfredatında bulunan “maddenin özellikleri” adlı ünite için eğitsel çizgi
animasyonlar GoAnimate çevrimiçi programıyla öğretmen adayları tarafından 5 haftalık bir sürede
geliştirilmiştir. Öğrencilerin tamamı BÖTE müfredatı kapsamında 14 haftadan oluşan 4’er saatlik grafik
canlandırma ve ileri canlandırma dersleri almış ve derslerde animasyonlar geliştirmişlerdir. Animasyonları
hazırlarken öğrenciler 4 ya da 5’erli olmak üzere toplamda 20 gruba ayrılmış ve böylece 20 animasyon projesi
ortaya çıkarılmıştır. Çizgi animasyon hazırlama davranış şeklîlerine yönelik 8 adım (Kod1. Dışarıdan ses-resimnesne vb. eklemek, Kod2. Karakter seçimi ve tasarımı yapmak, Kod3. Sahne seçimi ve tasarımı yapmak, Kod4.
Seslendirme yapmak, Kod5. Çizgi filmin kurgusunu oluşturmak, Kod6. Kod yazmak/sürükle bırak yöntemi
kullanmak, Kod7. Düzeltmeler yapmak, Kod8. Hareketleri seçmek/oluşturmak) belirlenerek öğrenciler
tarafından bu adımların sıralama yapmaları istenmiştir. Veriler üzerinde lag sequential analizi kullanılmıştır.
Çalışma sonuçlarına göre Şekil 1’deki davranış sıralamaları oluşturulmuştur.
Kod7
Kod8
Kod5
Kod1
Kod4
Kod2
Kod6
Kod3
Şekil 1. Çizgi animasyon hazırlamada davranışların sıralaması
Sonuç olarak bu çalışma, öğretmenlere çizgi animasyon oluşturma sürecinin kolay ve yapılabilir olduğunu
göstermesi, böylelikle bu teknolojiyi tüm branş öğretmenleri için derslerinde kullanmaya cesaretlendirmesi
açısından önem arz etmektedir. Ayrıca BÖTE öğretmen adaylarının uzun zamandır bu konudaki deneyimleri,
okuyuculara, araştırmacılara, öğretmenlere ve öğretmen eğitimcilere çizgi/animasyon hazırlarken hangi
adımların takip edileceğine yönelik daha sağlıklı bilgi vermesi açısından önem taşımaktadır.
Anahtar Sözcükler: eğitimsel çizgi animasyon, öğretmen adayları, davranış şekilleri, lag sequential analiz
326
Üniversite Öğrencilerinin Derslerinde Oyunlaştırma Uygulamaları: Ölçek Geliştirme Çalışması
Özlem BAYDAŞ
Giresun Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Giresun /
Bildiri Özeti:
Çalışmada üniversite öğrencilerin derslerinde gerçekleştirilen oyunlaştırma uygulamalarına yönelik süreci
etkileyen değişkenleri ortaya çıkararak ölçek geliştirme amaçlanmaktadır. Çalışma araştırmacı tarafından
yürütülen “Öğretim İlke ve Yöntemleri (ÖİY)” ve “Eğitim Bilimine Giriş (EBG)” dersleri kapsamında BÖTE
bölümü birinci (42) ve ikinci sınıf (49) olmak üzere toplamda 91 öğrenciyle yürütülmüştür. Çalışmada
oyunlaştırma uygulamasının yapılmasında temel amaç, haftalık sunulan ders içeriklerinin pekiştirilmesini
sağlamaktır. Ayrıca süreçte oluşturulan rekabetle, başarının artırılması hedeflenmektedir. Özellikle teknoloji
bölümlerinde sözel derslere motivasyonun oldukça düşük olduğu bilinmektedir. Bu nedenle özellikle
motivasyonu düşük olan öğrencilerin derse karşı motivasyonlarının artırılması hedeflenmektedir. 10 haftaya
bölünen konu içeriklerine yönelik derslerin sonunda 20-25 arasında değişen soru sayılarından oluşan Kahoot
çalışmaları ders içi uygulamalarda kullanılmıştır. Kahoot online bir uygulama olmakla birlikte, mobil sistemler
için de uygulamaları geliştirilmiştir. Hazırlanan Kahoot sistemlerinin uygulamasında şu adımlar izlenmiştir:
1. Öğretici tarafından online Kahoot sisteminde hazırlanan 20-25 arasında soru sayısına sahip quizler
sınıf ortamında ekrana yansıtılmış ve akıllı telefon/tablet/bilgisayar cihazları aracılığıyla öğrenciler
tarafından cevaplandırılmıştır.
2. Öğrencilerin önemli bir kısmı akıllı telefonları ve üniversitenin İnternet ağı aracılığıyla sisteme giriş
yapmışlardır.
3. Her soru için kendi içeriğinin kapsamına göre uygun cevaplandırma süresi verilmiştir. Yalnızca
belirlenen süre dahilinde sistemin açık olduğu öğrencilere bildirilmiştir.
4. Kahoot sisteminin uygulanması sırasında, sistemin her bir soruya kendi atadığı müzik alt yapısı
kullanılmıştır. Öğrencilere uygulama esnasında müziğin rahatsız edip etmediği sorulmuş, çok az sayıda
öğrenci rahatsız olmuş ve bu doğrultuda müziğin sesi kısaltılmıştır. Diğer öğrenciler müzik sürecin
heyecanını ve temposunu artırdığını belirtmişlerdir.
Çalışmada oluşturulan oyunlaştırma sürecinde öğrenci-öğrenci ve öğren-öğretici etkileşimleri yer
almaktadır. Öğrenci- öğrenci etkileşiminde; öğrenciler birbirleriyle rekabet içerisinde olmaları nedeniyle
soruların yanıtlanma sürelerince birbirleriyle etkileşimleri mümkün olmamıştır. Ancak sürenin bitiminde
öğrenciler birbirleriyle soruların cevapları üzerine tartışmalar yürütmüşlerdir. Ayrıca her sorunun yanıtlanma
süresi sonunda Kahoot sisteminde, o soruya ait doğru cevabı vermesinin yanında her şıkkın kaç kişi tarafından
cevaplandırıldığı sunulmuştur. Bu doğrultuda her sorunun tamamlanmasının ardından, cevaplanan yanlış şıklar
doğrultusunda öğretici tarafından uygun dönütler verilmiştir. Öğretici ve öğrenci arasındaki etkileşim ise bu
şekilde sağlanmıştır. Çalışmada oyunlaştırma uygulama sonucunda tüm sınıfın doğru/cevap istatistikleri sistem
üzerinden alınmıştır. Haftalık doğru/cevap istatistikleri 100’lük sisteme çevrilmiştir. Not sistemine çevrilen
yanıtlarda şu kurallar dikkate alınmıştır:
1. Kahoot sistemi, yanıtlanma hızına ve doğru sayısına göre her öğrenci için puan oluşturmaktadır. Her
dersin uygulama sonucunda alınan puanlar dikkate alınarak en yüksek puanı alan öğrenci haftanın
öğrencisi olmaya hak kazanmıştır.
2. Haftanın öğrencisi ise birinci olduğu ekran görüntüsü ders kapsamında oluşturulan sosyal ağ
(facebook) grubunda öğrencinin etiketlenmesiyle paylaşılmıştır.
3. Ayrıca beş kez haftanın öğrencisi olmaya hak kazanan öğrencinin final notuna 5 puan eklenmiştir
(Çalışmada yalnızca bir öğrenci bu kriteri sağlamıştır).
4. Kahoot sisteminden alınan doğru/cevap istatistikleri için her doğru cevaba 1 puan verilmiştir.
5. Daha sonra 100’lük puan sistemine çevrilen sonuçlarda 100-83 arası altın, 83-76 arası gümüş, 70-76
arası bronz madalya kazanmıştır. Dönem sonunda haftalık toplanan madalyalar hesaplanmış ve vize
notlarına eklenmiştir.
6. Kazanılan her bronz madalya için 1, gümüş madalya için 1.5, altın madalya içinse 2 puan verilmiştir.
Çalışmada oyunlaştırma sürecini etkileyen değişkenleri ortaya çıkarabilmek eğitimde oyunlaştırma ölçeği
alan yazın taraması ve ders gözlemleri sonucunda 27 madde havuzu oluşturularak hazırlanmıştır. Çalışmada
oluşturulan ölçeğin ön analizleri yapılmış ve sonuçta 23 madde altı faktörden oluşan bir yapı elde edilmiştir.
Ulaşılan faktörler: Algılanan öğrenme etkisi, beklenen çıktılar, kullanma niyeti, eğlence, meşguliyet, rekabettir.
Elde edilen yapı varyansın %73.5’ini açıklamakta ve α=.93 yüksek düzeyde güvenirliğe sahip durumdadır.
Anahtar Sözcükler: oyunlaştırma, üniversite öğrencileri, ölçek geliştirme
Learners’ Epistemic Discourse about Food Future in an Asynchronous Online Discussion Environment
Bahadir NAMDAR
327
Recep Tayyip Erdoğan University, Faculty of Education, Department of Primary Education
Abstract
Online asynchronous discussion settings offer learners with a space to discuss about complex socioscientific
issues that are open to multiple solutions. Learners in these environments can build their arguments without any
time and space constraints and ideally do research about a given subject in order to build sound arguments about
this issue. However, little is known about the types of epistemic discourse learners’ build in these environments
about food future subject. In this exploratory study eight college students studying in a science education
graduate program discussed our food future across three discussion threads in BeyazPano (EasyClass)
environment. The study took place at a midsized university in northeastern Turkey. Using de Vries, Lund, and
Baker (2002)’s scheme, learners discussion 78 posts that they posted in three weeks period were analyzed. In
this presentation learners’ categories of epistemic dialogue and implications for better scaffolding these
discussions will be discussed.
Keywords: epistemic discourse, asynchronous online discussion, socioscientific issues
328
Etkileşimli Tahtanın Derslerde Kullanımına Yönelik 9, 10 ve 11. Sınıf Öğrencilerinin Algıları
Müslüme ATALAY
Necmettin Erbakan Üniversitesi A.K. Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi,
Konya/TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Doç. Dr. Aslıhan SABAN
Doç. Dr. Ahmet Naci ÇOKLAR
Bildiri Özeti:
Bu araştırma Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı bir devlet okulunda öğrenim gören 9, 10 ve 11. sınıf
öğrencilerinin derslerde etkileşimli tahta kullanımına yönelik görüşlerini ortaya koymak amacıyla yapılmıştır.
Araştırmada tarama modeli kullanılmıştır. Tarama deseni, evren genelindeki eğilim, tutum veya görüşlerin, bir
evren içinden seçilen bir örneklem üzerinden yapılan çalışmalar yoluyla nicel veya nümerik olarak
betimlenmesini sağlar (Creswell, 2014). Araştırma 2015-2016 eğitim-öğretim yılında Konya ilinde bulunan
ortaöğretim okullarında öğrenim gören 9, 10 ve 11. sınıf öğrencileri ile gerçekleştirilmiştir. Çalışma grubu
olarak bu öğrenciler içerisinden tesadüfi örnekleme yöntemiyle seçilen 300 öğrenci örneklemi oluşturmuştur.
Araştırmada veri toplama aracı olarak Bağcı’nın (2013) “Etkileşimli Tahtaya Yönelik Görüşleri Belirleme
Anketi” kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen verilerin analizi betimsel istatistik yoluyla yapıl mıştır.
Verilerin analizi sonucunda öğrencilerin etkileşimli tahtaya yönelik olumlu görüşlerinin yüksek düzeyde olduğu
belirlenmiştir. Öğrenciler genel olarak etkileşimli tahtanın derslerde kalıcılığı ve verimliliği arttırdığını,
öğrenmeyi kolaylaştırdığını düşünmektedirler.
Anahtar Kelimeler: Etkileşimli Tahta, Fatih Projesi, Derste Kullanım, Öğrenci, Görüş
329
Öğretmenlerin Bilgi ve İletişim Teknolojilerine (BİT) Yönelik Tutumları Konya İli Bozkır İlçesi Örneği
Hamdi ÜNVERENGİL
Necmettin Erbakan Üniversitesi A.K. Eğitim Fakültesi, e posta: [email protected]
Aslıhan SABAN
Ahmet Naci ÇOKLAR
Bildiri Özeti:
Bilginin kalıcılığını artırmak için birçok teknik vardır. Bunların ortak noktası verileri kanallar aracılığı ile
iletmektir. Hem işitsel hem görsel olarak algılanan veriler, sadece sözel veya sadece görsel olarak algılanan
verilere göre daha fazla kalıcılığa sahiptir. Görsel ve işitsel kanalı bir arada kullanmak teknolojinin eğitimde
kullanılması ile daha kolay hale gelmiştir. Öğrencilerin teknoloji ile öğrenmesi için öncelikle buna karşı
tutumlarının olumlu yönde artması gerekmektedir. Öğrencilerde bu tutumu değiştirmeden önce öğretmenlerin
teknolojiye, eğitimde teknolojinin rolüne karşı tutumuna bakmalıyız. Bu çalışmanın amacı öğretmenlerin bilgi
ve iletişim teknolojilerine karşı tutumu belirlemektir. Veriler, Bilgi ve İletişim Teknolojileri Tutum Ölçeği
(Karaoğlan, Cavaş, Kışla, & Cavaş, 2007) ile toplanmıştır. Toplanan verilerin öğretmenlerin BİT’e karşı
tutumunu göstermektedir.
Anahtar Sözcükler: BİT’e yönelik tutum, öğretmenlerin teknoloji kullanımı
330
Giyilebilir Teknolojilerin Eğitimde Kullanımı: Bilişim Etiği Açısından Bir Değerlendirme
Elif Buğra KUZU DEMİR
Anadolu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, BÖTE Bölümü, Eskişehir /TÜRKİYE,
[email protected]
Bildiri Özeti:
Gelişen İnternet ve mobil teknolojiler sayesinde bireyler, kullanım yoğunluklarına göre günlük yaşam
içerisinde çok büyük miktarlarda bilgi üretmektedirler. Üretim sürecinin tamamlanması ile birlikte bu bilgiler
İnternet ortamında serbestçe dolanır hale gelmektedirler. İyimser bir tahminle bu bilgiler, onları olumsuz bir
amaç uğruna kullanmayacak bireyler tarafından görüntülenirler. Ancak kötümser bir tahminle bu bilgi yığını,
kötü niyetli kişilerin eline geçerek, bilginin sahibi kişilerin güvenliğini, gizliliğini ve fikri mülkiyetlerini tehdit
edecek şekilde kullanılabilirler. Bu bakış açısıyla, bireylerin, bu teknolojilerin kullanılması ile karşı karşıya
kalabilecekleri etik sorunlar hakkında bilgi edinmeleri büyük önem kazanmaktadır. Kullanıcıların göz önüne
alması gereken somut etik standartları belirlemek amacıyla konuya, bilişim alanına özgü “bilişim etiği” bakış
açısıyla yaklaşmak gerekmektedir. Bu betimsel çalışmanın amacı, giyilebilir teknolojilerin öğrenme-öğretme
süreçlerinde kullanılması durumunda paydaşların karşı karşıya kalınabilecekleri olası etik sorunları
incelemektir. Bu genel amaca ulaşabilmek için çalışmada, günümüzde geçerliliğini halen koruyan ve bilişim
çağının getirdiği etik sorunlar gizlilik, doğruluk, fikri mülkiyet, ve erişim alanlarında ele alan bir çerçeveden
yararlanılmıştır. Çalışmanın sonuçlarının, giyilebilir teknolojilerin eğitimde kullanılması üzerine yapılacak
çalışmalara bilişim etiği açısından yol göstereceği umulmaktadır.
Anahtar Sözcükler: giyilebilir teknolojiler, bilişim etiği, gizlilik, fikri mülkiyet, doğruluk, erişim
331
Çoklu Ortam Öğretim Tasarımında Metin Resim İlişkisi
Servet BAYRAM
Yeditepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, İstanbul /
Duygu MUTLU BAYRAKTAR
İstanbul Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, İstanbul /
Bildiri Özeti:
Günümüzde öğrenme ortamları, teknolojinin ve bilgi türlerinin değişmesiyle çoklu kanalların kullanıldığı
ortamlar şeklinde tasarlanmaktadır. Hem görsel hem de metinsel kaynakların bulunduğu çoklu ortam
materyallerinin öğrenme üzerinde etkisi olduğu çoklu ortam ilkesi ile ortaya konulmuştur. İnsanlar, kelime ve
resimlerin fiziksel ve şekilsel olarak bütünleşik ve yakın bir şekilde sunulduğu ortamlarda daha iyi
öğrenmektedirler. Bilgilerin çoklu kaynaklardan sunulduğu ortamlarda, metin ve resim ilişkisinin incelendiği
bu araştırmada, durum çalışması kullanılmıştır. Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü 2. ve 4.
Sınıf 25 kız, 22 erkek, toplam 47 öğrencinin katıldığı çalışma, Marmara Üniversitesi İnsan Bilgisayar Etkileşimi
(İBE) laboratuvarlarında yapılmıştır. Elde edilen göz izleme verilerine göre; metin ve resimlerin bir arada
kullanıldığı ekranlarda, metnin resme entegre edildiği ortamlarda dikkatin tek alanda toplandığı ve dağılmadığı
görülmüştür. Ayrı ayrı verildiği ekranlarda ise dikkatin hem metne hem resme dağılmasıyla yeterince
odaklanma sağlanamadığı görülmüştür. Aşırılık etkisinin ortaya çıkması ile istenilen nesneler üzerinde
odaklanma sağlanamamıştır. Odaklanma sayılarına göre; en fazla metinlere, ardından resim ve butonlara
odaklandıkları görülmektedir.
Anahtar Sözcükler: çoklu ortam, göz izleme, insan bilgisayar etkileşimi
332
Uzaktan Eğitimde MOOCs (Massive Open Online Courses) Etkisi
Ahmet BOZ
Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi
Bölümü, Konya / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Ahmet Naci ÇOKLAR
Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi
Bölümü, Konya / TÜRKİYE, e-posta:[email protected]
Bildiri Özeti:
19. yüzyılın sonlarına doğru ortaya çıkan uzaktan eğitimin, eğitim öğretim sistemine yeni bir soluk getirdiği
ve teknolojik gelişmelere paralel olarak çeşitli aşamalardan geçtiği inkâr edilemez bir gerçektir. Uzaktan
eğitimde ortaya çıkan son değerler dizisi (paradigma) Massive Open Online Courses’dur (MOOCs - Kitlesel
Açık Çevrimiçi Dersler, KAÇD). George Siemens ve Stephen Downes tarafından yürütülen CCK08 adlı açık
çevrimiçi bir derse atfedilerek ilk kez Bryan Alexander ve Dave Cormier tarafından tanımlanan Kitlesel Açık
Çevrimiçi Dersleri, üniversite ya da benzeri kurumlarca öğretim materyallerinin katılımcılara çevrimiçi olarak
ulaştırıldığı bir modeldir. Dünyanın önde gelen üniversitelerince KAÇD çok düşük maliyetlerle normalde
ulaşabileceği öğrenci sayısından çok fazla hatta sınırsız sayıda öğrenciye verilen eğitimin kalitesi düşmeden,
mekan ve öğretmen gereksinimini arttırmadan ulaştırabilmesi nedeniyle tercih edilmektedir. Bu çalışmada;
yukarıda bahsedilen özelliklerinin yanında yaşam boyu öğrenme gereksinimini karşılamak için önemli bir
alternatif olma özelliği ile Kitlesel Açık Çevrimiçi Derslerini konu edinen çalışmalar incelenerek içeriğini
oluşturan öğretim materyallerinin neler olduğu, kullanılan teknolojisi, sürdürebilirliği, amaçları, geleceği ve
uygulanabilirliği gibi konular hakkında bilgi vermek amaçlanmıştır. Ayrıca Kitlesel Açık Çevrimiçi Derslerinin
avantajları, dezavantajları da göz önüne alınarak getirdiği yeniliklerle ülkemizdeki geleceği hususunda görüş
ve öneriler geliştirmek amaçlanmıştır.
Anahtar Sözcükler: MOOCs, Kitlesel Açık Çevrimiçi Dersleri, KAÇD
333
Bilgisayar Odaklı Yüksekokul ve Fakülte Öğrencilerinin Problemli Cep Telefonu Kullanım Durumları
Hakkı BAĞCI
Sakarya Üniversitesi, Kaynarca Seyfettin Selim Meslek Yüksekokulu Bilgisayar Teknolojileri Bölümü
Sakarya / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Ahmet Naci ÇOKLAR
Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi
Bölümü, Konya / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Günümüzde otobüste, yürürken, sınıfta veya evde müzik dinleme, sosyal ağ kullanımı, film izleme gibi çok
sayıda işlevi ile cep telefonları önemli bir araç olarak nitelendirilebilir. Ancak bu kadar yoğun kullanılan bu
teknolojilerin kullanımının doğruluğu ise tartışmaya açık olup, alanyazında problemli cep telefonu kullanımı
olarak adlandırılmaktadır. Bu araştırmada teknolojiyi nispeten daha yoğun kullandığı düşünülen ve bilgisayar
konusunda eğitim alan üniversite öğrencilerine “problemli cep telefonu kullanım ölçeği” uygulanmıştır. 20152016 eğitim öğretim yılında BÖTE (eğitim fak.) ve Bilgisayar Programcılığı (yüksekokul) düzeyinde toplam
203 üniversite öğrencisinden veri toplanmıştır. Araştırma sonucunda öğrencilerin problemli cep telefonu
kullanım düzeylerinin düşük olduğu, problemli cep telefonu kullanımı açısından bilgisayar programcılığı
öğrencilerinin BÖTE öğrencilerinden daha düşük düzeyde olduğu ancak cinsiyet ve cep telefonu kullanım yılı
açısından fark olmadığı bulunmuştur.
Anahtar Sözcükler: problemli kullanım, cep telefonu, internet
334
Öğretmen Adaylarının Çevrimiçi Öğrenmeye İlişkin Hazır Bulunuşluk Durumlarının İncelenmesi
Uğur BAŞARMAK
Mustafa SIRAKAYA
Ahi Evran Üniversitesi, Mucur Meslek Yüksekokulu Bilgisayar Teknolojileri Bölümü, Kırşehir /
Bildiri Özeti:
Bu çalışmanın amacı öğretmen adaylarının çevrimiçi öğrenmeye ilişkin hazır bulunuşluk durumlarını çeşitli
değişkenler açısından incelemektir. Bu çalışma betimsel model temel alınarak gerçekleştirilmiştir. Bu amaçlar
doğrultusunda, Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesinde farklı bölümlerde öğrenim görmekte olan 598
öğretmen adayına kişisel bilgi formu ve çevrimiçi öğrenmeye hazır bulunuşluluk ölçeği uygulanmıştır. Elde
edilen verilen üzerinde gerçekleştirilen istatistiksel analizler sonucunda öğretmen adaylarının orta düzeyde
hazır bulunuşluğa sahip oldukları görülürken, sınıf düzeyi, akademik ortalama ve internete bağlanılan konum
bakımından anlamlı bir farklılığa sahip olmadıkları görülmüştür. Ayrıca çevrimiçi öğrenme ortamına dahil
olmak isteyen ve bu ortamın faydalı olacağını düşünenlerin anlamlı derecede yüksek düzeyde hazır bulunuşluğa
sahip oldukları ortaya çıkmıştır.
Anahtar Sözcükler: çevrimiçi öğrenme, hazır bulunuşluk, öğretmen adayları
335
Sınıf Öğretmeni Adaylarının Dijital Vatandaşlık Düzeyleri ve Demokratik Değerleri Arasındaki
İlişkinin İncelenmesi
Serdar ÇİFTCİ
Adnan Menderes Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Aydın /
Soner ALADAĞ
Adnan Menderes Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü Sınıf Öğretmenliği ABD., Aydın /
Bildiri Özeti:
Dijital vatandaş bilgi ve iletişim teknolojilerini etkin, yasal ve güvenli biçimde kullanan birey olarak
tanımlanabilir. Bilgi ve iletişim teknolojileri günlük hayatta yaygın kullanılmakta ve davranış boyutunda
belirgin etki göstermektedir. Demokratik değerlere sahip bireyler ise; demokrasinin sunmuş olduğu haklar
çerçevesinde topluma faydalı olan ve belirli kurallara uyan kişi olarak tanımlanabilir. Bu bağlamda çalışma
dijital vatandaşlık ile demokratik değerler arasındaki ilişki sınıf öğretmeni adayları kapsamında ele alınmıştır.
Araştırma Adnan Menderes Üniversitesi ve Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi’nde öğrenim görmekte olan 346
sınıf öğretmeni adayının (3. ve 4. sınıf) katılımı ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamında öğretmen
adaylarının dijital vatandaşlık düzeylerini belirlemek amacıyla İşman ve Güngören (2014) tarafından geliştirilen
“Dijital Vatandaşlık Ölçeği” kullanılmıştır. Demokratik değerlere ilişkin veriler Çermik (2013) tarafından
geliştirilen “Demokratik Değerler Ölçeği” kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizinde betimsel istatistikler,
t-testi, ilişkisiz örneklemler için tek yönlü varyans analizi ve değişkenler arasındaki ilişkinin incelenmesi
amacıyla korelasyon analizi kullanılmıştır. Analiz sonucunda, sınıf öğretmeni adaylarının dijital vatandaşlık
puanlarının cinsiyet ve sınıf değişkenlerine göre istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık göstermediği
görülmüştür. Demokratik değer puanları ise; cinsiyet, internet bağlantısına sahip olma durumu, internet
kullanma deneyim süresi ve günlük internet kullanma süresi bakımından istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık
göstermemektedir.Dijital vatandaşlık puanları; internet bağlantısına sahip olma durumu, internet kullanma
deneyim süresi, günlük internet kullanma süresi ve algılanan internet kullanma beceri düzeyi bakımından
anlamlı bir farklılık olduğu tespit edilmiştir. Demokratik değerler puanları ise sınıf ve algılanan internet
kullanım becerisi düzeyine göre anlamlı farklılık göstermektedir. Dijital vatandaşlık ve demokratik değerler
ölçeklerinden alınan puanlar incelendiğinde bu iki değişken arasında pozitif yönlü düşük bir ilişki olduğu
sonucuna erişilmiştir.
Anahtar Sözcükler: dijital vatandaşlık, demokratik değerler, sınıf öğretmenliği, öğretmen adayları, öğretmen
adayları
336
Öğretmen Adaylarının Sanal Ortam Yalnızlık Düzeyleri ile E-Öğrenmeye Hazır Bulunuşlukları
Arasındaki İlişkinin İncelenmesi
Serdar ÇİFTCİ
Bildiri Özeti:
Çevrim-içi öğrenme ortamları bireye aktif olarak öğrenme sürecini yapılandırma fırsatı tanımaktadır.
Öğrencinin merkezde olduğu e-çevrimiçi öğrenme ortamları günümüz öğrenme kuramlarında istenilen öğrenen
merkezli yapıyı desteklemektedir. Öğrencilerin hazır bulunuşlukları e-öğrenme ortamlarının etkililiğinde
önemli etkenlerden birisidir. Bununla birlikte; çevrimiçi ortamlarda üstesinden gelinmesi gereken önemli
sorunlardan bir tanesi bireyin yalnızlık duygusudur. Mevcut çalışma üniversite öğrencilerinin sanal ortam
yalnızlık ile e-öğrenmeye hazır bulunuşluk düzeyleri arasındaki ilişkiyi ele almaktadır. Araştırma Adnan
Menderes Üniversitesi’nde öğrenim görmekte olan 344 öğrenci ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma verileri
Korkmaz, Usta ve Kurt (2014) tarafından geliştirilen “Sanal Ortam Yalnızlık Ölçeği” ile Yurdagül ve Alsancak
Sırakaya (2013) tarafından geliştirilen “Çevrimiçi Öğrenme Hazır Bulunuşluk Ölçeği” aracılığıyla toplanmıştır.
“Sanal Ortam Yalnızlık Ölçeği” “Sanal Yalnızlık”, “Sanal Paylaşım” ve “Sanal Sosyalleşme” olarak
adlandırılan faktörlerden oluşmaktadır. “Çevrimiçi Öğrenme Hazır Bulunuşluk Ölçeği” ise “Özgüdümlü
Öğrenme”, “Öğrenme için Motivasyon”, “Öğrenen Kontrolü”, “Bilgisayar ve İnternet Özyeterliği” ve
“Çevrimiçi İletişim Özyeterliği” olarak adlandırılan faktörlerden oluşmaktadır. Veriler ilişkisiz örneklemler için
t-testi, korelasyon ve çoklu doğrusal regresyon analizi ile değerlendirilmiştir. Araştırma sonucunda cinsiyetin
sanal ortam yalnızlık ortalama puanlarının erkek öğrenciler lehine anlamlı olarak farklılaştırdığı görülürken;
çevrimiçi öğrenmeye hazır bulunuşluk puanları üzerinde anlamlı bir etkisi görülmemiştir. Alt faktörler ele
alındığında çevrimiçi iletişim özyeterliği ve sanal sosyalleşme ortalama puanlarında cinsiyetin erkek öğrenciler
lehine anlamlı olarak farklılaştığı görülmüştür. Korelasyon analizi incelendiğinde çevrimiçi öğrenme hazır
bulunuşluk ile sanal sosyalleşme arasında pozitif yönde ve düşük düzeyde (r=0.27); sanal yalnızlık arasında
negatif yönde ve düşük düzeyde (r=-0.21) bir ilişkinin olduğu görülmüştür. Sanal ortam yalnızlık ölçeği alt
faktörleri bağımsız, çevrimiçi öğrenmeye hazır bulunuşluk puanlarını bağımlı değişken alınarak çoklu doğrusal
regresyon analizi gerçekleştirilmiştir. Analiz sonucunda hesaplanan determinasyon katsayısı R 2=0.09’dur. Bu
değer için hesaplanan F(2,340)=16.695 istatistiği manidar bulunmuştur (p<.01). Bu durum sanal ortam yalnızlık
ölçeğinin alt boyutlarından sanal yalnızlık ve sanal sosyalleşmenin, çevrimiçi öğrenmeye hazır bulunuşluğun
anlamlı birer yordayıcısı olduğunu göstermektedir.
Anahtar Sözcükler: e-öğrenme, çevrimiçi öğrenme, sanal ortam yalnızlık, e-hazır bulunuşluk, öğretmen
adayları
337
Augmented Reality Use in Educational Meaning: A Content Analysis Study
Mehmet TEKDAL
Cukurova University, Education Faculty, Department of Computer and Instructional Technologies
Şenol ÇATLAK
Mustafa Kemal University, Education Faculty, Department of Computer and Instructional Technologies
Hatay / TURKEY, e-mail: [email protected]
Abstract
The usage of technology in education to facilitate learning and increase the effectiveness of training is
gaining a new dimension day by day. One of this innovations, recently gained popularity in the education
community, is called Augmented Reality (AR) technology. By using computer-generated data such as sound,
video, and images, this technology enables display an environment like real World that could be make lessons
more fun and engaging. It can provide a way of learning abstract concepts by bringing the perception of reality
to the environment and also can increase the level of interaction by enriching the content of courses and printed
materials. When we look at innovation in education and training of AR application environment it can be
considered to be a useful potential. In this context, it is thought that it is important to examine empirical studies
that using AR for educational purpose and evaluate its results. With this idea in mind, the aim of this study is
to makes an assessment of studies published in the databases such as "Web of Science, Science Direct, and
Google Scholar", about the use of augmented reality in education. In this context, by using key words such as
"Augmented Reality", "Experimental Research" and "Education” a search done in related databases and reached
a total of 57 studies. After first inspections, based on the selection criteria specified by the researchers, 32 out
of 57 empirical studies have been selected for content analysis. An "Article evaluation form" has been developed
and the data obtained were analyzed using content analysis method. Results are presented as graphs or frequency
(f) percentage (%) tables in descriptive manner. It was found from findings that AG technology is also used for
education even in informal settings, but most studies have been carried out in the field of physics and
engineering. In terms of education level, it is a technology that appeals to just about every stage of the student
groups. Mostly, the effect of AR technology on themes such us students spatial skills, achievement, attitudes
and motivation levels were examined by researchers and significant difference were founded in 28 out of 32 of
these researches. Based on implications of this research, it is expected that this study will contribute to the use
of AR technology in education and also be a guide for future researches.
Keywords: Augmented reality, AR technology, education.
338
8. Sınıf Öğrencilerinin Bilgisayar Öz Yeterlik Algılarının Cinsiyet Değişkeni Bakımından İncelenmesi
Sacit KÖSE
Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Fen Bilgisi Eğitimi Anabilim Dalı, Denizli/ TÜRKİYE,
Hakan ÖZDEMİR
Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli/ TÜRKİYE,
Bildiri Özeti:
Bu çalışmanın amacı, 8. sınıf öğrencilerinin bilgisayar öz yeterlik algılarının cinsiyet değişkeni bakımından
farklılıklarını incelemektir. Günümüz bilim ve teknoloji çağı olduğundan dolayı toplumun ihtiyaç duyduğu
kalifiye elemanları yetiştirmek için çağ ile uyumlu eğitim ve öğretim yapılması gerekmektedir. Bilgisayarın
eğitimde kullanılmasıyla ortaya çıkan bilgisayar destekli eğitim, teknolojinin eğitime entegre edildiğine dair bir
örnektir. Bilgisayar destekli eğitimin verimli ve ihtiyaca uygun olabilmesi için de öğretmen ve öğrencilerin
bilgisayar ve bilgisayar destekli eğitime ilişkin öz yeterlik algılarının olumlu olması gerekmektedir. Bunun için
de öğrencilerin özellikle bilgisayara yönelik öz yeterlik inançlarının araştırılması ve elde edilen sonuçlara göre
gerekli çalışmaların yapılması bu bakımdan önemlidir. Bu amaç doğrultusunda yapılan çalışma, 2013-2014
eğitim-öğretim yılında, Erzurum İli Horasan İlçesindeki iki ortaokulda 8. sınıfta öğrenim gören 98 öğrenci (54
erkek, 44 kız) ile yürütülmüştür. Veri elde etmek için Işıksal ve Aşkar (2003) tarafından geliştirilmiş
“Bilgisayara İlişkin Öz-Yeterlik Algısı Ölçeği” kullanılmıştır. Bu ölçekte, öğrencilerin bilgisayara ilişkin özyeterlik algılarını belirlemeye dönük 5’li likert tipi 10 madde bulunmaktadır. 8. sınıf öğrencilerinin cinsiyetleri
bakımından bilgisayar öz yeterlik algıları arasında anlamlı düzeyde bir farkın olup olmadığını incelemek
amacıyla bağımsız t- testi uygulandı. Bilgisayara İlişkin Öz-Yeterlik Algısı Ölçeği’nin Cronbach Alpha
Güvenirlik Katsayısı 0,86’dır. Çalışma sonucunda, 8. sınıf öğrencilerinin cinsiyet değişkeni bakımından elde
edilen verilere göre erkek öğrencilerin bilgisayar öz yeterlik algıları ile kız öğrencilerin öz yeterlik algıları
arasında anlamlı düzeyde bir fark çıkmıştır. Analiz sonuçlarına göre erkek öğrencilerin bilgisayar öz yeterlikleri
algıları, kız öğrencilerin bilgisayar öz yeterlik algılarından daha olumlu çıkmıştır. Bunun nedeni; yaşam
şeklinden dolayı erkek öğrencilerin kız öğrencilere göre internet kafe gibi ortamlarda bilgisayar ile daha çok
etkileşimde bulunmaları ve kültürel olarak internet erişimi ve bilgisayara sahip olma bakımından daha rahat bir
ortama sahip olmaları olabilir. Bundan dolayı da erkek öğrencilerin bilgisayar ile ilgili bilgi ve becerileri
artmakta bu da onların öz yeterlik algılarına olumlu etki etmektedir. Kız ve erkek öğrenciler arasındaki farklılığı
ortadan kaldırmak için anne ve babalar bilinçlendirilip erkek kız ayrımı yapılmasının önüne geçilmeli, her iki
cinsiyetin de bilgisayardan eşit oranlarda yararlanmaları sağlanmalıdır.
Anahtar Sözcükler: cinsiyet, bilgisayara ilişkin öz-yeterlik algısı ve bilgisayara ilişkin öz-yeterlik algısı ölçeği
339
Öğretmen Adaylarının Mobil Destekli Harmanlanmış Öğrenme Ortamına Yönelik Görüşlerinin
İncelenmesi
Murat MERİÇELLİ
Çelebi ULUYOL
Bildiri Özeti:
Yüz yüze ve çevrimiçi öğrenmenin birleşimi olarak tanımlanabilecek olan harmanlanmış öğrenme pek çok
araştırmacı tarafından çeşitli açılardan ele alınmıştır. Bu araştırma öğretmen adaylarının mobil destekli
harmanlanmış öğrenme ortamındaki (MDHÖO) görüşlerinin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Çalışmada
harmanlanmış öğrenmenin çevrimiçi ortamı için, mobil cihazlara uygun bir tasarım yapılmış ve çevrimiçi
derslerin senkron ve asenkron tüm uygulamaları mobil ortamda gerçekleştirilmiştir. Çalışma grubunu 30
B.Ö.T.E. öğretmen adayı oluşturmaktadır. Durum çalışması deseni ile yürütülen araştırmada, verilerin
toplanmasında açık uçlu sorulardan oluşan görüşme formu kullanılmıştır. Verilerin analiz edilmesinde içerik
analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırma sonucuna göre MDHÖO’nun en faydalı yönü istenilen ortamdan
erişilebilir olması iken, bu ortamda yaşanılan en büyük zorluk olarak internet bağlantısı problemleri olduğu
görülmüştür. MDHÖO’nun farklı derslerde kullanımına ilişkin olarak, teorik derslerde kullanılabileceği; ancak
uygulamalı derslerde problem olacağı, öğretmenlik yaşantılarında kendilerinin bu ortamı uygulamaları
konusunda ise yeni ve orijinal olduğundan, koşullara bağlı olarak kullanma düşüncesi ön plana çıkmıştır.
Türkiye’de MDHOÖ’nun kullanımına ilişkin olarak teknik sebeplerin uygulamaya izin vermeyeceğini
belirtmişlerdir.
Anahtar Sözcükler: mobil öğrenme, harmanlanmış öğrenme, mobil destekli harmanlanmış öğrenme
340
Öğretmen Algıları
Hatice DURAK
Gazi Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara /
Mustafa SARITEPECİ
Bildiri Özeti:
Günümüzde teknoloji kullanımı günlük hayatımızın bir rutini haline gelmiştir. Teknolojinin günlük
yaşamda yoğun kullanımı eğitimde kullanımıyla ilgili çalışmalara da hız kazandırmıştır. Eğitimde teknoloji
kullanımıyla ilgili çeşitli politika, proje ve çalışmalar yürütülmektedir. Ülkemizde Milli Eğitim Bakanlığının
yürüttüğü, eğitime teknoloji açılımı getiren FATİH Projesi söz konusu projelere önemli bir örnek teşkil
etmektedir. Alanyazında projenin uygulama sürecine ilişkin birçok değerlendirme yer almaktadır. Günümüz
gelişmeleriyle FATİH Projesine yeniden bakıldığında öğretmenlere verilen hizmet-içi eğitim faaliyetleriyle
ilgili gelişmeler göze çarpmaktadır. Nitelikli öğretmen ve nitelikli eğitim-öğretim etkinlikleri için verilen
hizmet-içi etkinliklerde bazı değişiklikler yapılmıştır. Nitekim bu projenin başarılı bir şekilde uygulanması için
hizmet-içi eğitimlerin, öğretmenlerin sınıf içinde teknolojileri etkin şekilde kullanmasını sağlayacak düzeyde,
yenilikçi ve sürekli olması gerekmektedir. 2012 yılından itibaren verilmeye başlanılan FATİH Eğitimde
Teknoloji Kullanımı kursu yerine 2016 yılı itibariyle FATİH Projesi Etkileşimli Sınıf Yönetimi Kursu altında
uzaktan eğitim olarak verilmeye başlanmıştır. Bu çalışma çerçevesinde uzaktan eğitim olarak yürütülen bu
eğitimin Milli Eğitim Bakanlığı Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü tarafından belirlenen
amaçlarına ulaşılıp ulaşılmadığına dair öğretmen algıları incelenmiştir. Bu kapsamda öğretmenlere "FATİH
Projesi Etkileşimli Sınıf Yönetimi Hizmet-İçi Eğitimi Hakkında Öğretmen Görüşleri Anketi" çeşitli branşlardan
30 öğretmene uygulanmıştır. Karma yöntemle desenlenen araştırmada toplanan nitel ve nicel veriler açıklayıcı
veri analizi kullanılarak çözümlenmiştir. Çalışmada elde edilen sonuçlara göre FATİH Projesi etkileşimli sınıf
yönetimi kursunda bütün öğretmenlere aynı içerik sunulmaktadır ve öğretmenlerin farklı teknoloji kullanım
düzeyleri olduğundan dolayı bu durum öğretmenlerce önemli bir sorun olarak görülmektedir. Öte yandan
öğretmenlerce yüzyüze verilen hizmet-içi eğitim ile aynı konuda verilen uzaktan hizmet-içi eğitimin etkililik
açısından karşılaştırması yapıldığında öğretmenlerin yüzyüze eğitimi daha etkili bulduğu görülmüştür. Bu
durumun altında yatan nedenleri öğretmenler etkileşim eksikliği, teknoloji okuryazarlığı düzeylerinin
farklılığına hitap eden bir ortam sunulmaması, anında teknik destek alınamaması, yüzyüze 30 saat süren bir
kursun uzaktan eğitimde 4 saate sıkıştırılması vb. şeklinde sıralamıştır.
Anahtar Sözcükler: FATİH Projesi, uzaktan hizmet-içi eğitimler, K-12, teknoloji entegrasyonu.
341
Üniversite Öğretim Elemanlarının Bilgi Güvenliği Farkındalık Düzeylerinin İncelenmesi (Kastamonu
Üniversitesi Eğitim Fakültesi Örneği)
Halil İbrahim AKYÜZ
Göksal BİLGİCİ
Bildiri Özeti:
Bilgi güvenliği, bilginin izinsiz veya yetkisiz bir biçimde erişimini, kullanımını, değiştirilmesini, ifşa
edilmesini, ortadan kaldırılmasını, el değiştirmesini ve hasar verilmesini önlemek olarak tanımlanmaktadır.
Özellikle günümüzde neredeyse tüm bilgilerin dijital hale dönmesinden dolayı; dijital ortamda taşınması,
saklanması hatta bir adım daha ileri giderek, fiziksel olarak bulutta (sanal ortamlarda) saklanmasından dolayı
bilgi güvenliği, bilgilerin saklanması ve paylaşılması önem arz etmektedir. Bilgi güvenliği konusunda ne kadar
yatırım yaparsanız yapın (güvenlik duvarı, sanal özel ağ, saldırı tespit/önleme sistemi, anti virüs, içerik kontrolü
yazılımı, veri şifreleme, kimlik doğrulama, yetkilendirme vb.), bilgi kullanıcıları bu konuda yeterli bilgi ve
beceriye sahip değilseler yani güvenlik bilincine sahip değilse yapılan yatırımlar hiçbir şey ifade etmez. Bilginin
oluşturulmasına ve yayılmasına öncülük eden önemli kurumlardan olan üniversiteler ve bu kurumlarda çalışan
öğretim elemanları bilgi güvenliği konusunda toplumu bilinçlendirme rolünüde üstlendiklerinden dolayı ilk
önce kendilerinin bilgi güvenliği farkındalık düzeylerinin ve eksik yanlarını görmeleri gerekmektedir. Bu
çalışmanın amacı, Kastamonu Eğitim Fakültesinde çalışan öğretim elamanlarının bilgi güvenliği farkındalık
düzeylerini belirlemektir. Araştırmanın Evrenini Kastamonu Eğitim Fakültesinde çalışmakta olan 89 Öğretim
elemanı oluşturmaktadır. Örneklemini ise örnekleme kuramına göre %95 güven düzeyinde rastgele seçilen 73
öğretim elemanı oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak, öğretim elemanlarının demografik bilgilerinin yer
aldığı ölçek ve Keser ve Güldüren (2015) tarafından geliştirilen “saldırı ve tehditler” ve “kişisel verilerin
korunması” olarak adlandırılan iki 2 alt boyut toplam 34 maddeden oluşan “Bilgi güvenliği Farkındalık” ölçeği
kullanılmıştır. Çalışmada Bilgi güvenliği farklılık düzeyinin öğretim elemanlarının bilgi güvenliği farkındalık
düzeyleri kararsızım düzeyindedir. Cinsiyetin, Bilgisayar kullanma deneyiminin bilgi güvenliği farkındalık
düzeyinde bir etkisinin olmadığı tespit edilmiş. Fakat unvanın bilgi güvenliği farkındalık düzeyinde anlamlı bir
farklılığa yol açtığı görülmüştür. Öğretim üyesi dışındaki kadrolarda bulunan öğretim elemanlarının bilgi
güvenliği farkındalık düzeyleri öğretim üyelerine göre daha yüksek olduğu tespit edilmiştir.
Anahtar Sözcükler: bilgi güvenliği, farkındalık, öğretim elemanları
342
Sosyal Medya Kullanıcılarının Riskli Davranış Algıları ve Bu Davranışları Gerçekleştirme Sıklıkları
Göksal BİLGİCİ
Kastamonu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Kastamonu/ TÜRKİYE
Halil İbrahim AKYÜZ
Kastamonu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Kastamonu/ TÜRKİYE
Bildiri Özeti:
2016 yılında tüm dünyada yaklaşık 2,13 milyar sosyal ağ kullanıcısı olduğu tahmin edilmektedir ve yine
tahminlere göre 2018 yılında sosyal ağ sitelerinin kullanıcı sayısı toplam 2,5 milyar olması beklenmektedir. Bu
çalışmada sosyal medya kullanıcılarının hangi davranışları riskli davranış olarak algıladıkları ve bu algı ile riskli
davranışı gerçekleştirme sıklıkları arasındaki ilişkileri incelemek amaçlanmıştır. Bu doğrultuda riskli davranış
olabileceği değerlendirilen toplam 38 madde, 717 sosyal medya kullanıcısına 5-li likert tipi iki ayrı anket olarak
uygulanmıştır. Uygulama sonucunda kullanıcıların riskli davranış algıları ve bu davranışları gerçekleştirme
sıklıkları arasında ilişki olup olmadığı incelenmiştir.
Anahtar kelimeler: sosyal ağ, riskli davranışlar, sosyal medya kullanıcısı
343
Bilgisayar Öğretmeni Adaylarının Yaratıcılık Düzeyleri ile Bireysel Yenilikçilik Özellikleri Arasındaki
İlişkinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi
Agâh Tuğrul KORUCU
Necmettin Erbakan Üniversitesi, Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri
Eğitimi Bölümü, Konya / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Ahmet YÜCEL
Mustafa M. GÜNDOĞDU
Tarık GENÇTÜRK
Bildiri Özeti:
Çağımızda bireylerin, karşılaştıkları sorunlar karşısında kendisine özgü çözümler bulabilen, özgüveni
yüksek, sorumluluk sahibi olması gerekmektedir. Bireysel yenilikçilik, bireylerin yeni olana yönelik uyum
sağlama, kabullenme, risk alma ve yeni olana yönelik denemeye açık olma gibi durumlarını nitelendirmektedir.
Yenilikçi öğretmen; kendi branşına yönelik ve çağın getirdiği yeniliklere yönelik kendini geliştirebilen, var olan
durum ile ihtiyaç duyulan durum arasındaki boşluğu yeniliklerle doldurmaya çalışan, ders içi öğrencilerin
katılabileceği uygun etkinliklerin sayısını artırabilen, bilgilerin sunumunda yeni yaklaşım ve yolları entegre
edebilen, alanındaki yenilikleri takip eden ve bu yenilikleri ortamına entegre ederek, yeni becerileri hayata
geçirebilen öğretmenlerdir. Eğitim alanında yaratıcılığının farkındalığı; bireylere yaratıcılık düzeyi yüksek olan
bireyler özgü ortamların oluşturulması ve bu bireylerin yaratıcılık düzeylerinin daha da gelişmesine katkı
sağlanabilmesi açısından önemli bir yer tutmaktadır (Tuna ve Temizkalp, 2013). Buradan hareketle, bu
araştırmanın amacı bilgisayar öğretmeni adaylarının yaratıcılık düzeyleri ile bireysel yenilikçilik özellikleri
arasındaki ilişkinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesidir. Yapılan araştırmada çalışma 2015-2016
eğitim-öğretim yılı süresince Konya Necmettin Erbakan Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi
Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümünde farklı sınıflarda öğrenim gören 200 öğretmen adayının
katılımı ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmada verilerin toplanmasında, araştırmacılar tarafından geliştirilen
kişisel verilerin toplandığı demografik bilgi formu, Kılıçer ve Odabaşı (2010) tarafından Türkçe’ye uyarlanan
bireysel yenilikçilik ölçeği, ve öğrencilerin yaratıcılıklarını belirlenebilmesi amacıyla Whetton ve Cameron
(2002) tarafından geliştirilen “Yaratıcılık Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen verilerin
çözümlenmesinde bilgisayarlı istatistik paket programı (SPSS) kullanılmıştır.
Anahtar Sözcükler: bireysel yenilikçilik, yaratıcı düşünme, yaratıcılık, böte, bilgisayar öğretmen adayı.
344
Pisa 2012 Verilerine Göre Türkiye’deki Öğrencilerin Akademik Başarıları İle Bilgi ve İletişim
Teknolojileri Aşinalıkları Arasındaki İlişki
Esin YILMAZ KOĞAR
Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Ankara / TÜRKİYE,
Hakan KOĞAR
Akdeniz Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Antalya /TÜRKİYE,
Bildiri Özeti:
Bu çalışmanın amacı PISA 2012 Türkiye örnekleminde yer alan öğrencilerin akademik başarıları ile Bilgi
ve İletişim Teknolojileri (BİT) aşinalıkları arasındaki ilişkileri belirlemektir. Akademik başarı göstergesi olan
matematik, fen okuryazarlığı ile okuma becerilerine ait başarı puanları olmak üzere üç adet bağımlı değişken
kullanılmıştır. Ayrıca BİT’in eğlence amaçlı kullanımı, BİT’in okul görevlerini yerine getirmek için kullanımı,
bilgisayara karşı tutum: okul öğrenmeleri için bilgisayarın bir araç olarak kullanılmasının sınırlılıkları,
bilgisayara karşı tutum: okul öğrenmeleri için bilgisayar bir araç olarak kullanma, BİT’e evde ulaşılabilirlik,
BİT’e okulda ulaşılabilirlik, matematik derslerinde BİT kullanma, okulda BİT kullanma olmak üzere BİT
aşinalığının göstergeleri olan sekiz bağımsız değişken bulunmaktadır. Akademik başarı ile BİT aşinalıkları
arasındaki ilişkileri belirlemek için kanonik korelasyon analizi kullanılmıştır. Çalışmanın sonucunda PISA 2012
Türkiye örnekleminde yer alan öğrencilerin akademik başarıları ile BİT aşinalıkları arasında orta düzeyde
anlamlı bir ilişki bulunmuştur.
Anahtar Sözcükler: PISA 2012, Akademik Başarı, Bilgi Ve Iletişim Teknolojileri (BİT), Kanonik Korelasyon.
345
The Evaluated of Proving with Computer Eyes of Mathematicians and Mathematics Educators
Lecturer
Abdullah KAPLAN
Atatürk University, Kazım Karabekir Education Faculty, Department of Elementary Mathematics Education
Mesut ÖZTÜRK
Rıdvan ŞAHİN
Bayburt University, Education Faculty, Department of Elementary Mathematics Education, Bayburt /
TURKEY, e-posta: [email protected]
Abstract
Computer that integrated in all areas of the society has been used mathematics field. However, this situation
bring out important a question: is the computer used for mathematics or else is it used for teaching the
mathematics? Recently, this subject, which is discussed by many researchers is extremely important in
determining of the role in mathematics teach of computer. The purpose of this research is to determine their
views about how the mathematicians and mathematics educators use the computer in process of mathematical
proving. The study is conducted with the case study method that is a qualitative research design and provided
with eight lecturers such that four of participants is PhD departments of mathematics and other participants is
PhD departments of mathematics education. The data of the study is collected through the semi-structured
interview form prepared by researcher. Then it is applied the content analysis in the collected data. Results of
the present study include two different cases; firstly, the mathematicians think that computer is a tool of
verification the proof, but it is not writing proof. Secondly, the mathematics educators think that computer is a
tool to writing proof in algebra and to teaching of proof in geometry
Keywords: proving with computer, mathematician, mathematics educator, mathematical proof
346
Web 2.0 dan Web 3.0 a Eğitim Teknolojileri
Bildiri Özeti:
1969 da ARPANET (Advanced Research Project Agency Network) ile savunma sanayine yönelik ihtiyaçlar
üzerine başlayan ve 1989 da Tim Berners Lee tarafından ortaya çıkarılan WEB kavramıyla sivilleşip
yaygınlaşmaya başlayan Bilgi Ağları, 90 lı yıllarda Web 1.0 sürümüyle isimlendirilmiş, günümüzde ise Web
3.0 a (Semantic Web – Anlamsal Ağ) doğru bir gidişat göstermektedir. İletişim ve Haberleşme, Ticaret ve
Sağlık gibi günlük hayatın birçok farklı alanında yaygın olarak kullanılan Web teknolojileri, Eğitimin her düzey
ve alanında da yardımcı ve destekleyici teknoloji olarak yer almaktadır. Eğitim teknolojileri, radyo ve
televizyon ile başlayan serüvenine Internet ve Web teknolojilerinin gelişmesi ve yaygınlaşması ile çevrimiçi
ortamlarda devam etmektedir. Web 1.0 da öğreticiden öğreniciye tek yönlü, etkileşimsiz bilgi akışı şeklinde
konumlandırılan eğitim kaynakları, Web 2.0 ile çift yönlü öğretici-öğrenici etkileşimine ve paylaşımlarına izin
veren bir yapıya bürünmüş, Web 3.0 da ise tüm bileşen, paydaş ve kaynakların anlamsal ilişkiler ve bağlantılar
ile bütünleşmiş sistematik eğitim platformlarına dönüşmüş “akıllı” yapıda sistemlerin oluşturulması
hedeflenmektedir. Bu araştırmanın amacı, şu an hali hazırda var olan Web 2.0 Eğitim Teknolojileri ve araçları
ile ilgili karşılaştırmalı analizleri sunmak ve Web 3.0 altyapısına sahip Eğitim Teknolojisi uygulamalarının
bugünü ve geleceği ile ilgili tespit ve öngörülerin paylaşılmasıdır. Çalışma kapsamında Dünya’dan ve
Türkiye’den Web 2.0 ve Web 3.0 araçlarının eğitimde kullanımı ile ilgili örnekler sunulacak, bu araçların
etkinliği tartışmaya açılacaktır.
Anahtar Sözcükler: Web 2.0, Web 3.0, web destekli eğitim teknolojileri
347
Öğretmen Adaylarının Mobil Öğrenmeye Yönelik Hazır Bulunuşlukları ve Tutumları İle Birlikte Akıllı
Telefon Kullanım Alışkınlıklarının İncelenmesi 14
Ercan TOP
Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Bolu
Bildiri Özeti:
İçerisinde barındırdığı birçok uygulama ile bireylerin farklı ihtiyaçlarına cevap veren mobil cihazlar aynı
zamanda öğrenmenin de her an ve her yerde devam edebilmesine katkı sağlamaktadır. Öğrencilerin bu
cihazlarla ilgili görüşleri ve kullanım alışkanlıklarının incelenmesi bu ortamları kullanan ve kullanacak
eğitimcilere yol gösterebilecektir. Bu araştırmada üniversitede eğitim fakültesinde eğitim gören 3. ve 4. sınıf
öğrencilerinin mobil öğrenme hakkındaki görüşleri ile akıllı telefon kullanım davranışları araştırılmıştır
Araştırma evrenini Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesinde öğrenim gören öğrenciler oluşturmaktadır.
Araştırma örneklemini oluşturan öğrenciler basit seçkisiz örnekleme yoluyla rastgele olarak seçilmiştir.
Araştırma kapsamında örneklemdeki öğrencilere bir anket uygulanmış ve akıllı telefonlarının uygulama
kayıtları alınmıştır. Uygulanan anket, öğrencilerin mobil öğrenme hakkındaki görüşlerini ölçen 3 bölümden
oluşmaktadır (kişisel bilgiler, mobil öğrenmeye ilişkin hazır bulunuşluk ve tutum ölçeği). Öğrencilerin akıllı
telefon uygulama kayıtları telefonlarına yüklenen bir uygulama (app) ile net 14 günde yapılan bütün işlemleri
kapsamaktadır. Toplamda dört farklı bölümden 31 öğrenci çalışmaya katılmıştır. Anket (Nicel) verileri SPSS
programı ile akıllı telefon uygulama kayıtları (nitel) veriler ise içerik analizi yöntemi ile irdelenmiştir. İçerik
analizi sonucuna göre öğrencilerin günde ortalama beş farklı uygulama açtıkları ve ortalama olarak 1 saat, 55
dakika ve 28 saniye zaman harcadıkları görülmüştür. Adayların iki haftalık sürede akıllı telefonları ile en çok
sırasıyla sosyal medya, telefon, oyun, haberleşme, web tarayıcı, haberler, eğitim, eğlence, rutin işlemler ve diğer
uygulamalar için vakit ayırdıkları gözlemlenmiştir. Öğrencilerin sosyal medya için 14 günde ortalama 6 saat,
37 dakika, 18 saniye, eğitim uygulamaları için sadece 12 dakika, 47 saniye için vakit ayırdıkları ortaya
çıkmıştır.. Araştırma sonucunda çalışmaya katılan öğretmen adaylarının mobil öğrenmeye yönelik hazır
bulunuşlukları orta seviyede (3,4 / 5), mobil öğrenmeye yönelik tutumları pozitif (4/5) olarak bulunmuştur.
Anahtar Sözcükler: mobil öğrenme, akıllı telefon kullanım davranışları, mobil öğrenmeye yönelik hazır
bulunuşluk, mobil öğrenmeye yönelik tutum
Abant İzzet Baysal üniversitesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi bölümü öğrencileri verilerin
toplanmasında ve değerlendirilmesinde destek sağlamışlardır.
14
348
Bulanık Mantık Problemleri İçin Türkçe Bulanık Kontrol Arayüz Tasarımı
Agâh Tuğrul KORUCU
Eğitimi Bölümü, Konya / TÜRKİYE, e-posta: [email protected], [email protected]
Bildiri Özeti:
Gelişen teknolojiler ile beraber daha hassaslaşan araçlar bir problemin çözülmüş olan sonuçlarının
yorumunu daha kesinden daha da genel bir ifadeye doğru götürmektedir. Genelleşen ifadelerden doğan karar
verme ihtiyaçları ve artan veri yükleri, bilgisayarları da bu kararları vermede kullanmaya zorlamaktadır.
Bilgisayarlara gelen giriş verilerini yorumlayıp bu giriş deki verilerin hassasiyetlerine göre karar vererek
sonuçları çıkış biriminden arayüze gönderen sistemlerin oluşturulması ihtiyaç haline gelmiştir. İşte bu alanda
ihtiyaçları gittikçe artan yapay sinir ağı, bulanık mantık, yapay zekâ, bulanık sinir ağı ve benzer yöntemlerin
ortaya çıkarılmasına neden olmuştur. Bu çalışmanın amacı bulanık kontrol problemleri için dili Türkçe olan
görsel bir ara yüz tasarlanmasıdır. Böyle bir ara yüzün çeşitli bulanıklaştırma, çıkarım ve durulaştırma
yöntemlerinin seçilebilmesi imkânının olması, giriş ve çıkış değerlerinin bulanıklık derecelerinin grafiksel
görünümlerinin elde edilebilmesi, kullanım dilinin tamamen Türkçe olması araştırmanın alt amaçları olarak
belirlenmiştir. Bu ara yüzün hazırlık aşaması olarak öncelikle mevcut durumu ortaya koymak için var olan ara
yüzler incelenmiş ve bu ara yüzlerin avantaj ve dezavantajları belirlenmiştir. Bu ara yüzlerin Türkçe olmaması,
kısıtlı sayıda bulanıklaştırma, çıkarım ve durulaştırma yöntemlerinin kullanılabilmesi, farklı alan ve branşlara
adapte edilememesinin yanında bazı yazılımların görsel olmaması gibi dezavantajları ortadan kaldırmak için
görsel nesne tabanlı bir programlama dilinde yazılmış bir Türkçe ara yüzün tasarlanması öngörülmüştür.
Çalışma sonucunda kullanıcının ya da sistemin belirlediği giriş ve çıkış değerlerini alıp bulanıklaştıran, yine
bulanık kuralların girilmesi sürecini görsel olarak yapan, uygun çıkarım mekanizmasını seçmeye imkân veren,
kuralları ateşleyen ve çıkış parametrelerinin hangi yöntemle durulaştırılacağını belirlemeye olanak tanıyan
görsel bir ara yüz geliştirilmiştir. Tasarlanmış olan sistem daha önce yapılmış olan bulanık kontrol problemleri
üzerinde test edilmiştir. Ve yapılan korelasyon çalışmalarının değerleri pozitif yönlü ve 1’e yakın çıkmıştır.
Korucu (2016) tarafından Geliştirilmiş olan arayüzün önemli özellikleri aşağıda gösterilmektedir: Seçilebilen
durulaştırma yöntemlerinin sayısı – 11, Seçilebilen bulanıklaştırma yöntemlerinin sayısı – 4 (üçgen, S-vare, ters
S-vare ve trapezoidal), Seçilebilen çıkarım mekanizması sayısı – 7, Dilin Türkçe olması, Görsellik (giriş ve
çıkış parametrelerinin bulanıklaştırılmış, durulaştırılmış grafikleri), Giriş parametrelerinin sayısı – 10; Çıkış
parametrelerinin sayısı – 10. Korucu (2016) geliştirilen arayüz Prostat Kanser Riski Tespiti, Koroner Kalp
Hastalığı Riskini Saptamak gibi gerçek hayat problemleri için kullanılmıştır. Eğitim teknolojileri alanında
ontoloji çalışmalarında ve web 3.0 teknolojileri ile ilişkilendirilerek sistemin çalıştırılması ve insan bilgisayar
etkileşimini daha yüksek seviyelere çıkarılması düşünülmektedir.
Anahtar Sözcükler: bulanık mantık, bulanık kontrol, bulanıklaştırma, bulanık kurallar, çıkarım mekanizması,
durulaştırma, bulanık uzman sistem, bulanık arayüz, arayüz.
349
Artırılmış Gerçeklik Teknolojisinin Özel Eğitime Gereksinim Duyan Bireylerin Gerçek Yaşam
Deneyimi Kazanabilmelerine Yönelik Etkisi
S. Serkan TAN
Amasya Üniversitesi, Teknik Bilimler Meslek Yüksek Okulu, Bilgisayar Programcılığı Bölümü, Amasya /
Recep ÇAKIR
Özgen KORKMAZ
Amasya Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü, Amasya / TÜRKİYE,
Bildiri Özeti:
Bireyin öğrenmeye yönelik özelliklerini içeren “öğrenme stili” kavramı, öğrenme açısından önemli bir yere
Artırılmış Gerçeklik (AG), bilgisayarlar veya akıllı telefonlar üzerinden görüntülenen şeklin ya da herhangi bir
cismin bilgiye, içeriğe, ankete ya da fotoğraf ve resim gibi görsellere çevrilerek ekran üzerinde kullanıcıya
artırılmış gerçek olarak yansımasıdır (Aziz, Aziz, Yusof ve Paul, 2012). Artırılmış gerçeklik teknolojisi
sayesinde gerçek nesnelerin bilgisayarda oluşturulmuş materyallerini kamera karşısında görüntülenirken özel
yazılımlarla görüntünün belirli noktalarına bağlanması sonucu eş zamanlı olarak görüntünün alınması
sağlanmaktadır (Bujakvd, 2013). Başka bir ifade ile AG, bilgisayarlar veya mobil cihazlar üzerinden
görüntülenen nesnenin ya da herhangi bir şeklin, görsellere çevrilerek ekran üzerinde kullanıcıya nesnenin
yansıyarak gerçekmiş gibi görüntülenmesi olarak tanımlanabilir. AG uygulamaları genelde yüksek teknoloji
merkezlerinde yapılmakta olup henüz eğitim alanında uyarlamaların yeni yeni başladığı görülmektedir (Wu,
Lee, Chang ve Liang 2013). AG uygulamaları, anlamlı öğrenmeyi ve transferi kolaylaştırma noktasında eğitim
sürecinde oldukça etkili olmaktadır (Köroğlu, 2012). Bu tür uygulamalar, gözle görülemeyen ya da simülasyon
uygulamaları ile benzeşimleri oluşturulan yapıları 3 boyutlu olarak görselleştirerek konuyu somutlaştırmakta
ve karmaşık konuları daha anlaşılır hale getirmektedir (Wu vd., 2013). Ayrıca nesnelerin 3B olarak farklı
açılardan görünümüyle etkileşimin sağlanması, öğrencilerin beceri ve yeteneklerini geliştirmekte ve pratik
uygulama becerisi kazanmalarını sağlamaktadır. Özel eğitime gereksinimi olan çocukların özellikle problemli
davranışlarının düzeltilebilmesi ve yaşamsal temel becerileri kazanabilmelerine dönük olarak gerçek yaşam
deneyimlerine ihtiyaç duydukları, bu yüzden de öğretim programlarında bu gerçek yaşam deneyimi ve
gereksinimlerini karşılamaya dönük etkinliklere özellikle vurgu yapıldığı söylenebilir (Yalçınkaya, 2012;
Özgüç, 2015). Bu bağlamda artırılmış gerçeklik ortamlarının öğrencilerin gereksinim duyduğu bu gerçek yaşam
deneyimlerini daha kolay ve güvenli bir şekilde karşılayabileceği düşünülmektedir. Bu çalışmada, geliştirilecek
arttırılmış gerçeklik öğretim materyalleri, bilgisayar ortamında oluşturulan üç boyutlu modelin bulunduğu
gerçek dışı bir uzayda hareket etme olanağı sunmakta olup, kavrama ve algılama gücünü önemli derecede
desteklemektedir. Bu açıdan bakıldığında geliştirilecek olan materyaller ile özel eğitime gereksinimi olan
çocukların eşit fırsatlar çerçevesinde başkalarına muhtaç̧ olmadan, temel ihtiyaçlarını kendi çabalarıyla
karşılaması, ailesine ve topluma yararlı bireyler olması bakımından yararlı olacağı düşünülmektedir. Bu
araştırmada, öncelikle özel eğitime muhtaç çocukların gerçek yaşam deneyimi kazanmalarına yönelik hayat
bilgisi dersi konuları kapsamında artırılmış gerçeklik materyalleri geliştirilmiştir. Modüllerin tasarlanması ve
geliştirilmesi sürecinde tasarım tabanlı araştırma deseni kullanılmıştır. Tasarım tabanlı araştırma desenine göre,
ilk olarak araştırmacılar tarafından araştırma kapsamına alınan konulara dönük artırılmış gerçeklik ortamları
tasarlanmış ve tasarımının birinci sürümü geliştirilmiştir. Geliştirilen bu materyaller, Amasya İl merkezinde
faaliyet göstermekte olan Kılıçarslan Özel Eğitim Uygulama Merkezinde öğrenim gören 6 orta düzeyde zihinsel
yetersizliği olan öğrenciye öğretmenleri eşlinde uygulanmıştır. Uygulamada tasarımın nasıl çalıştığı
araştırmacılar ve uzman öğretmenler tarafından gözlenerek, öğrencilerin tepkileri ölçülmüştür. Bu gözlemlerde
veriler yapılandırılmış Tasarım Gözlem Formları aracılığıyla toplanmıştır. Çalışma sonuçlarına göre,
uygulamayla öğrencilerin derse odaklanma sürelerinin arttığı, daha fazla katılım gösterdiği, öğretilen konulara
ilgisinin arttığı, uygulama sonunda konu ile ilgili bilgilerinin arttığı ve eğitimin içinde aktif olmaktan dolayı
zevkli zamanlar geçirdiği görülmektedir.
Anahtar Sözcükler: artırılmış gerçeklik, özel eğitim, gerçek yaşam deneyimi
350
Teknoloji Entegrasyon Matrisleri
Hasan TENKOĞLU
Amasya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Fen Bilgisi Eğitimi Yüksek Lisans Programı,
Amasya/TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Recep ÇAKIR
Bildiri Özeti:
Bilgisayar teknolojilerinde yaşanan gelişmeler öğrencilerin çeşitli yollarla öğrenmesini sağlamak için
öğretim planlarının yapılmasına katkıda bulunmaktadır. Bilgisayar teknolojilerindeki ilerlemelerle birlikte
animasyon, grafik, metin ve ses gibi multimedya araçlarının eğitim ortamlarında kullanımı artmaktadır
(Daşdemir ve Doymuş, 2012). Teknolojinin eğitim ortamlarında etkin bir şekilde kullanılması bilimsel ve
teknolojik gelişime öncülük etmesi açısından gereklidir. Eğitim kurumlarının personeli eğitim teknolojilerini
bilmeli ve bunları etkin bir şekilde kullanma becerisine sahip olmalıdır (Adıgüzel ve Yüksel, 2012). Bilgi ve
iletişim teknolojilerinin öğretim sürecine dahil edilmesine yönelik çeşitli modeller geliştirilmiştir. Bu
modellerdeki tanım farklılıkları dikkat çekmektedir. Teknoloji entegrasyonunu; bazı modeller teknolojik araç
gereçlerin öğrenme ortamını zenginleştirmesi, bazı modeller öğrenci öğrenmesini kolaylaştırması, bazı
modeller teknolojiyi eğitim programının bir parçası ya da teknolojinin öğretmen tarafından etkin kullanılması
şeklinde tanımlamaktadır
(Mazman&Usluel, 2011). Bu modellerden Teknoloji Pedagoji ve Alan Bilgisi
(TPAB) Modeli öğretmen yeterlikleri üzerine (Misra ve Koehler, 2005), Pedagoji, Sosyal Etkileşim ve
Teknoloji Jenerik Modeli araç-gereçlerin yararlı kullanımına (Wang, 2008), Samr Modeli öğretimin kalitesinin
artırılması için teknolojik araçların nasıl verimli kullanılması gerektiğine (Puentadura, 2008), Durumlu
Teknoloji Entegrasyonu (Brush, 2010) ve Beş Aşamalı Bilgisayar Teknolojileri Entegrasyonu Modeli (Toledo,
2005) öğretmen yetiştirme üzerine odaklanmaktadır. Bu çalışmanın amacı literatürde var olan teknoloji
entegrasyon modellerinin incelenerek, Teknoloji Entegrasyon Matrisi’nin (TIM) diğer benzer modellerden
benzer ve farklı yönlerinin ortaya çıkarılmasıdır. Çalışmanın yöntemi literatür taraması modelindedir. Teknoloji
entegrasyon matrislerinin genel şemasına bakıldığında iki boyutlu bir yapısı vardır. Birinci boyut öğrenmenin
karakteristiği, ikincisi teknoloji entegrasyonunun seviyeleridir. Öğrenme karakteristiğine bakıldığında; aktif,
işbirlikli, yapılandırmacı, gerçekçi ve amaca yönelik öğrenme özellikleri içermektedir. Teknoloji entegrasyonu
seviyelerine bakıldığında giriş, benimseme, uyma, katma, dönüşüm olmak üzere beş basamak içerir. Teknoloji
entegrasyon seviyesi ve öğrenme karakteristiğinin kesişmesi sonucu oluşan hücrelerde teknoloji kullanımının
nasıl olması gerektiğiyle ilgili göstergeler yer almaktadır. Göstergeler öğretmen, öğrenci ve öğrenme ortamı
olarak üç başlık altında belirlenmiştir. Teknoloji entegrasyon matrisinde diğer modellerde olduğu gibi
entegrasyon seviyeleri yer almaktadır. Fakat teknoloji entegrasyon matrisinde diğer benzer modellerden farklı
olarak entegrasyon seviyeleri öğrenme özelliğine göre düzenlenmektedir. Örneğin TPAB modeli teknoloji
entegrasyonu için öğretmenlerin sahip olması gereken özellikleri belirlerken öğrenme karakteristiğine fazla
vurgu yapmadığı görünmektedir. TIM’de teknolojinin etkili kullanımı için öğretmen ve öğrencilerin hangi
teknolojileri nasıl kullanması gerektiği detaylandırılır. Ayrıca TIM modeli teknolojinin entegrasyonuna yönelik
sınıf içi uygulamalara odaklanmaktadır. Dolayısı ile TIM modelinin benzer diğer modellere göre daha geniş
kapsamlı olduğu söylenebilir.
Anahtar Sözcükler: teknoloji entegrasyonu, teknoloji entegrasyon modelleri, teknoloji entegrasyon matrisi
351
Teknoloji Entegrasyon Matrisi’nin Öğrencilerin Fen Bilimleri Dersi Akademik Başarıları ve Teknoloji
Yeterliklerine Etkisi
Hasan TENKOĞLU
Amasya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Fen Bilgisi Eğitimi Yüksek Lisans Programı,
Amasya/TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Recep ÇAKIR
Bildiri Özeti:
Eğitim ortamları teknolojik araç-gereç ve yazılımlarla desteklenmesine rağmen teknoloji entegrasyonu
birçok faktöre bağlıdır (Hornack, 2011). Ayrıca Hornack (2011), teknoloji entegrasyonunun ilk ve en önemli
unsurunun öğretmen ve öğrencilerin bilgi ve becerilerine, uygulama becerilerine, müfredat içinde teknoloji
kullanımını geliştirmelerine bağlı olduğunu vurgulamaktadır. Birçok öğretmen ve yönetici yazılı m ve özel
cihazlara yönelik eğitim almış, pek çok öğretmen çeşitli teknolojik araçlarda uzmanlaşmıştır. Öğretmenlerin
teknolojik araçları günlük öğretim ihtiyaçlarında en iyi şekilde kullanmaları için sık sık eğitime ve modellemeye
ihtiyaçları vardır (Welsh, Harmes ve Winkelman, 2011). Wang’a (2008) göre öğretmenler bilgi ve iletişim
teknolojilerini müfredat ile bütünleştirmeden önce özenle yapılmış bir plana ihtiyaçları vardır. Bu plan
yazılımın ve donanımın basit bir kombinasyonunun birleşimini doğal olarak takip ettirmeyecek şekilde
olmalıdır. Örneğin özel öğrenme hedefleri ve içerikleri, mevcut kaynakları değiştirme ve yeni öğrenme
ortamları gibi faktörleri içermelidir (Wang, 2008). Florida Öğretim Teknolojileri Merkezi ve Güney Florida
Üniversitesi işbirliğiyle geliştirilen teknoloji entegrasyon matrisleri derslerin planlanması ve uygulanması
sürecinde öğretmenlere rehberlik etmektedir (Hornack, 2011). Teknoloji entegrasyon matrisleri iki boyutlu bir
şema olup; bir boyutta öğrenmenin karakteristiği, diğer boyutta teknoloji entegrasyonunun seviyeleri yer
almaktadır. Öğrenmenin karakteristiği aktif, işbirlikli, yapılandırmacı, gerçekçi ve amaca yönelik olarak
öğrenme özelliğini; entegrasyon seviyeleri giriş, benimseme, uyma, katma ve dönüşüm olarak teknoloji
entegrasyonunun basamaklarını belirlemektedir (TIM, 2009). Bu çalışmanın amacı Teknoloji Entegrasyon
Matrisleri’ne göre planlanan Fen Bilimleri dersinin öğrencilerin teknoloji yeterliklerine ve akademik
başarılarına etkisinin araştırılmasıdır. Çalışma öntest-sontest kontrol gruplu yarı deneysel araştırma modeline
göre tasarlanmıştır. Araştırma süresince 7. Sınıf Fen Bilimleri dersi Maddenin Yapısı ve Özellikleri ünitesinde
deney grubu ile yapılan eğitimde teknoloji entegrasyon matrisine göre hazırlanan içeriklerde etkileşimli
simülasyonlar, animasyonlar, mobil uygulamalar, videolar, kelime işlemci, etkileşimli tahta ve tablet
bilgisayarlar kullanılmıştır. Kontrol grubunda dersler geleneksel yöntemle işlenmiştir. Araştırmanın
katılımcıları 7.sınıf öğrencileri olup deney grubu (n=27) ve kontrol grubu (n=26) kişiden oluşmaktadır.
Araştırma süresince veriler teknoloji standartları ölçeği (Mısırlı, 2013) ve akademik başarı testi ile elde
edilmiştir. Araştırma sonuçlarından elde edilen bulgulara göre; deney grubu ile kontrol grubu öğrencilerin son
test puanları deney grubu lehine istatistiki olarak anlamlı farklılık göstermektedir. Ayrıca, teknoloji yeterlikleri
bakımından deney grubu öğrencilerinin sontest puanları kontrol grubu öğrencilerin son test puanlarına göre
yüksek olmasına rağmen, istatistiki olarak bir farkın olmadığı görülmektedir. Teknoloji Entegrasyon modeline
göre öğrencilerin öğrenme çıktıları üzerine başka alanlarda da ve daha uzun süreli uygulamalar yapılması
önerilmektedir.
Anahtar Sözcükler: teknoloji entegrasyon matrisi, fen bilimleri akademik başarısı, teknoloji yeterlikleri
352
Why Pre-Service IT Teachers Want to Attend A Seminar about Computer Programming Teaching in
K-12 Level? 15
Erman YÜKSELTÜRK
Kırıkkale University, Education Faculty, Department of Computer and Instructional Technologies
Kırıkkale / TURKEY, e-mail: [email protected]
Serhat ALTIOK
Kırıkkale / TURKEY, e-mail: [email protected]
Abstract
Teaching computer programming in school is perceived as an important method for the development of
higher-order thinking skills, such as, critical thinking, group working, problem solving, ability to analyze and
synthesize and being innovative and productive, etc. In recent years, there are several research studies in the
literature which demonstrate the importance of programming and its positive effects on students` skills and
abilities. The researchers thought that programming education should be started to provide students in their
early age. Therefore, both pre-service teachers and teachers should be familiar with current methodologies and
tools in computer programming education especially in K-12 level. There are several activities organized to
inform them about innovations in computer programming teaching in the world. In this study, pre-service IT
Teachers` views were analyzed before attending one of the similar activities in Turkey. It is a seminar about
computer programming teaching methods and tools in K-12 education, supported by TUBITAK. 280 preservice IT teachers from 40 different universities applied through online form to attend for this seminar
conducted 16-20 February 2015 in Kırıkkale University. The online application form used for choosing
participants of the seminar consisted of several main questions: Do you like computer programming? Do you
take the time to develop yourself about computer programming? Do you feel enough yourself to give lectures
about computer programming as a candidate teacher? Do you have any information about current methods and
tools of visual programming for K-12 education? Why do you want to attend this seminar? According to the
results, the pre-service IT Teachers expressed that they generally like computer programming and they are
trying to improve themselves about several programming language. Also, they thought that they had enough
knowledge to give lectures about computer programming. On the contrary, most of them stated that they did
not have enough information about current methods and tools of visual programming for K-12 education and
this seminar help them improve their professional career.
Keywords: computer programming education, methodologies and tools in programming education, pre-service
ıt teachers
15
TÜBİTAK 2229 bilimsel eğitim etkinliklerini destekleme programı tarafından desteklenmektedir.
353
E-öğrenme Ortamlarında Sanal Gerçeklik
Yalın Kılıç TÜREL
Duygu GÜR
Dumlupınar Ortaokulu, Elazığ/TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Günümüzde sürekli gelişmekte olan teknoloji, eğitim ve öğretimde yeni fırsatlar sunmaktadır. Ancak temel
teknolojik araçların (bilgisayar, projeksiyon cihazı, akıllı tahtalar vs.) eğitim-öğretim ortamlarında kullanılması
öğrencilere gerçek yaşam deneyimi kazandırma noktasında yetersiz kalmaktadır. Bu durum, gerçek bir ortamda
bulunma hissi veren, yüksek etkileşimli üç boyutlu (3B) mekânsal ortamlar oluşturulmasını destekleyen bir
teknoloji olan sanal gerçeklik uygulamalarının, eğitim ortamlarında kullanımını yaygınlaştırmıştır. Özellikle
işbirliği ve etkileşimin sınırlı olduğu, gerçek öğrenme ortamlarından uzak bir eğitim platformu sunan e-öğrenme
ortamlarında sanal gerçeklik, öğrencilere farklı dünyaların kapılarını açmaktadır. E-öğrenme ortamlarında sanal
gerçeklik uygulamalarının kullanılması ile öğrencilerin zaman ve mekân sınırlaması olmadan tasarlanan yüksek
etkileşimli üç boyutlu sanal sınıf ortamlarına girerek gerçek yaşam deneyimi kazanmaları sağlanabilmektedir.
Yapılan bu çalışma ile sanal gerçeklik teknolojisinin e-öğrenme ortamlarında kullanımına yönelik ilgili bilimsel
araştırmaların incelenmesi ve bir derleme çalışması olarak bir araya getirilmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla
araştırmada Google Scholar, ERIC, ELSEVIER ve YÖK Tez Merkezi gibi veritabanlarında tarama yapılmış
ve 32 araştırma çalışmaya dâhil edilmiştir. Araştırmada elde edilen sonuçlara göre sanal gerçeklik
uygulamalarının e-öğrenme ortamlarında kullanılmasıyla öğrencilerin başarı ve motivasyonları ile birbirleriyle
etkileşimlerinde ve derse katılımlarında artış olduğu görülmüştür. Ayrıca öğrenciler, sanal gerçeklik
uygulamalarıyla çevrimiçi dersin çok daha etkili olduğunu, bu tür ortamlarda sosyal etkileşimin etkili bir araç
olduğunu ve kendilerini bir grubun parçası olarak hissettiklerini, interaktif bir ortamda kendi ilgilerine yönelik
çalıştıklarını, ders etkinliklerinde ve diğer derslerde de bu platformların kullanılmasını istediklerini
belirtmişlerdir. Bunun yanı sıra bağlantı sorunlarının ve teknik aksaklıkların yaşanması, ses kesintilerinin
olması, tasarlanan ortamın kullanıcının ihtiyaçlarını karşılamada yetersiz kalması gibi olumsuz sonuçların da
görüldüğü ortaya çıkmaktadır. Ancak genel olarak çalışmalarda öğrencilerden olumlu dönütler alındığı
görülmektedir.
Anahtar Sözcükler: sanal gerçeklik, second life, e-öğrenme, çevrimiçi öğrenme, e-öğrenmede sanal gerçeklik
354
Yeni Nesil 3 Boyutlu Sanal Gerçeklik Ortamlarının Eğitsel Kullanımı: Müze Eğitimi Örneği
Rıdvan Kağan AĞCA
Kırıkkale Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Kırıkkale /
Ekmel ÇETİN
Bildiri Özeti:
Sanal gerçeklik, gerçek dünyayı taklit ederek veya tamamen hayali bir şekilde yeni bir dünya oluşturarak
bu ortamları insanların kullanımına sunan, bunun için bireyin duyu organlarına çeşitli bilgiler sağlayan
bilgisayar tabanlı 3 boyutlu bir uygulamadır. Sanal gerçeklik sürükleyici olmayan (Non-immersive) ve
sürükleyici (immersive) sanal gerçeklik olarak ikiye ayrılır. Sürükleyici olmayan sanal gerçeklik uygulamaları
standart bir bilgisayara bağlıdır. Sürükleyici sanal gerçeklik uygulamaları ise yalnızca bilgisayar ekranına bağlı
kalmayıp, Android cihazlar, gözlükler, kasklar vb. daha gelişmiş aygıtlar aracılığıyla gerçekleştirilir. Şimdiye
kadar daha çok oyun alanında ilgi gören bu uygulamalar, eğitim alanında da yüksek bir potansiyele ve büyük
öneme sahiptir. Özellikle öğrenmeyi daha ilgi çekici hale getirmesi ve öğrencilerin motivasyonunu büyük
ölçüde artırması onun önemini daha da belirginleştirmektedir. Bu çalışmada sürükleyici sanal gerçeklik
uygulamalarıyla ilgili alanyazından bahsedilmekte ve bu uygulamaların eğitimde kullanım potansiyeli ve olası
etkileri üzerinde durulmaktadır. Sanal gerçekliğin eğitim üzerindeki avantajları ve dezavantajları, eğitimde
kullanımının sakıncaları gibi konuların tartışılması amaçlanmaktadır. Aynı zamanda çalışma kapsamında
Sosyal Bilgiler Eğitimi lisans 2.sınıf Müze Eğitimi seçmeli dersini alan 20 öğrenciye bir sanal müze gezisi
uygulaması kullandırılmış ve öğrencilerin konuyla ilgili görüşleri çalışmaya eklenmiştir. Öğrenci görüşleri
sürükleyici sanal gerçeklik uygulamalarıyla ilgili alanyazındaki mevcut kullanım potansiyelinin yüksek olduğu
ve eğitimde kullanımının avantajlı ve faydalı olacağı görüşünü destekler niteliktedir.
Anahtar Sözcükler: sanal gerçeklik, 3 boyutlu etkileşim, sanal müze eğitimi, bilgisayar destekli öğretim
355
Öğrenci Öz-değerlendirme Becerilerinin Geliştirilmesinde Davranış Yönetim Araçlarının Etkililiğinin
Değerlendirilmesi
Nesrin ÖZDENER DÖNMEZ
Aycan ÇELİK
Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü/ Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Bildiri Özeti:
Bu çalışmanın amacı öğrenci öz-değerlendirme becerilerinin geliştirilmesinde, öğrencilere olumlu davranış
ve tutum kazandırmak amacıyla kullanılan davranış yönetim araçlarının etkilerini incelemektir. Eylem
araştırması olarak desenlenen çalışma, Pendik ilçesinde bir ortaokulda öğrenim görmekte olan ve davranış
problemlerinin sıklıkla görüldüğü 6. sınıf öğrencileriyle gerçekleştirilmiştir. 5 hafta olarak planlanan
uygulamada öğrencilerin ClassDojo davranış yönetim aracının sunduğu puanlama sistemini kullanarak özdeğerlendirme yapmaları sağlanmıştır. Davranış yönetim aracına eklenen davranışlar Milli Eğitim Bakanlığı
tarafından geliştirilen Öğrenci Davranışları Değerlendirme Formu baz alınarak oluşturulmuş, alan uzmanı, okul
rehber öğretmenleri ve araştırmacılar tarafından son haline getirilmiştir. Uygulamaya yönelik öğrenci
görüşlerinin belirlenmesinde ise araştırmacılar tarafından geliştirilen anket sonuçlarından yararlanılmıştır.
Araştırma bulgularına göre, öğretmen değerlendirmelerinde tekrarlı ölçümler için gerçekleştirilen ANOVA testi
sonuçlarına göre öğrencilerin davranışlarının olumlu geliştiği görülmüştür. Öğrenci öz-değerlendirmeleri ile
öğretmen değerlendirmeleri arasında orta düzeyde ilişkinin olduğu görülmüş ancak öğrencilerin davranış
puanlarını verirken zaman içinde objektif değerlendirmeden uzaklaşarak daha fazla puan verme eğiliminde
oldukları gözlenmiştir. Uygulama sonucunda gerçekleştirilen anket sonuçlarına göre, öğrenciler davranış
yönetim aracını kullanmaya olumlu bakmakta, aracı kullanmanın, davranışlarını şekillendirirken çaba
göstermelerinde olumlu etkilerinin olduğunu belirtmektedirler. Araştırma bulguları, davranış yönetim
araçlarının öğrencilere olumlu davranış kazandırmada etkili olduğunu ancak öğrenci öz-değerlendirme
becerilerinin gelişiminde etkili olabilmesi için dikkat edilmesi gereken önemli noktalar olduğunu vurgular
niteliktedir.
Anahtar Sözcükler: öz-değerlendirme, davranış yönetim aracı, ClassDojo
356
Spor Eğitiminde Hareket Yakalama Kinect Teknolojisinin Uygulanması 16
Erman YÜKSELTÜRK
Serhat ALTIOK
Bildiri Özeti:
Yaşamını sürdürmek için hareket etmek zorunda olan insan, uygarlık geliştikçe daha az hareket etmektedir.
Otomobiller, yürümeye olan gereksinimimizi aza indirmiş, ağır işleri bizim yerimize yapan makineler günlük
hayattaki yerlerini almıştır. Bunun yanında televizyon ve bilgisayar gibi aygıtlar, uzun süre hareketsiz
kalmamıza neden olmaktadır. Bu hareketsiz yaşam tarzından kurtulmanın yöntemlerinden biri ise düzenli
egzersiz yapmaktır. Çünkü yapılan araştırmalar, en hareketsiz kişilerin bile, yaşamlarına, düzenli olarak kısa
yürüyüşler yapmak gibi hafif egzersizler kattıklarında, sağlık açısından önemli yararlar kazanabileceklerini
göstermektedir. Ancak yaşam koşullarının getirdiği yoğunluk ve olumsuzluklar egzersiz yapmayı
zorlaştırmakta gerek zaman ayırma problemi gerekse de var olan imkânların kısıtlı olması insanları daha da
hareketsiz yaşam tarzına yöneltmektedir. Bütün bunlara rağmen, son yıllardaki gelişmiş teknolojilerin farklı
egzersiz yapma fırsatlarının sunulmasına yardımcı olacağı düşünülmektedir. Bu teknolojilerden biri olan
Kinect, en güncel görüntü ve hareket algılama sensörüdür ve derinlik kamera sensörü, RGB kamera sensörü,
dörtlü mikrofon grubu ile insan vücudunda numaralandırılmış 24 adet eklemin pozisyonları ve uzaklıkları takip
edilerek vücut hareketlerini üç boyutlu şekilde yakalamakta, yüz tanıma ve ses algılama imkânı sunmaktadır.
Bu çalışmada, spor yaparken kullanılan kinect teknoloji yöntemleri incelenecek örnekler sunulacaktır. Aynı
zamanda bu teknolojinin spor eğitimine nasıl adapte edileceği hakkında yapılan alan yazındaki çalışmalar
özetlenecektir. Son olarak, spor eğitiminde kullanılmak üzere kinect ile üç boyutlu spor platformunu temel alan
bir model önerilecektir.
Anahtar Sözcükler: kinect, hareket algılama, 3 boyutlu spor platformu
16
TÜBİTAK 115K068 numaralı bilimsel araştırma projesi tarafından desteklenmektedir.
357
Fatih Projesinin 2.Fazında Etkileşimli Tahta Kullanımı ve Öğretmen Görüşleri
Ekmel ÇETİN
Rıdvan Kağan AĞCA
Bildiri Özeti:
2012 yılında pilot uygulamayla başlayan FATİH projesi ile okullarda teknoloji entegrasyonu, içerik
geliştirme, öğretmen eğitimi gibi çalışmalar yürürlüğe girmiştir. Akıllı tahta olarak da adlandırılan etkileşimli
tahta, etkileşim özelliği olan ve bilgisayar sistemine bağlı şekilde çalışan, dokunmatik kontrollü büyük bir panel
olarak tanımlanabilir. M.E.B. verilerine göre 2015 yılı sonunda 359.107 etkileşimli tahtanın kurulumu
tamamlanmıştır. 2016’nın ilk yarısında da 432.288 etkileşimli tahtanın kurulumu yapılacaktır. 1.Faz
kapsamındaki öğretmenlerin tamamına eğitim verildiği, 2. ve 3.Faz çerçevesinde de eğitimlere devam edildiği
belirtilmektedir. Etkileşimli tahta ve tablet bilgisayarlar aynı yazılım üzerinden çalışacağı için konuyla ilgili
yaklaşık 280.000 öğretmenin eğitime alınması planlanmıştır. Bu çalışmada etkileşimli tahta kullanımıyla ilgili
genel bir alanyazın taramasının ardından etkileşimli tahtanın okullardaki mevcut kullanım durumunun
incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışma kapsamında farklı branşlardan ve farklı okullarda görev yapan 20
öğretmenle yüz yüze ve çevrimiçi görüşmeler yapılmış ve etkileşimli tahta kullanımıyla ilgili öğretmenlerin
aktardığı faydalar, sorunlar, öneriler gibi görüşlere yer verilmiştir. Aynı zamanda Matematik ve Coğrafya
derslerinde etkileşimli tahta kullanımıyla ilgili yapılan bazı bilimsel araştırmalar derlenmiş ve olumlu ve
olumsuz yanları tartışılmıştır. Öğretmen görüşleri; etkileşimli tahta kullanımının faydalı olduğunu belirtmekle
birlikte çoğunlukla kullanımdaki aksaklıklar, sorunlar, eksikler ve sıkıntılar üzerine yoğunlaşmaktadır. Bu
görüşler daha önce yapılan bilimsel araştırmalardaki olumlu ve olumsuz yönlerle benzerlik göstermektedir.
Anahtar Sözcükler: etkileşimli tahta, FATİH projesi, eğitimde teknoloji entegrasyonu, bilişim teknolojileri
358
Eğitim Bilişim Ağı (EBA) Web Sitesinin Otantik Görevler ve Göz İzleme İle Kullanılabilirliğinin
İncelenmesi
Ferhat Kadir PALA
Aksaray Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Aksaray /
Halit ARSLAN
Aksaray İli Milli Eğitim Müdürlüğü, Fatih Projesi il Koordinatörlüğü, Aksaray / TÜRKİYE, e-posta:
[email protected]
Fatih ÖZDİNÇ
Afyon Kocatepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Afyon /
Bildiri Özeti:
Eğitim Bilişim Ağı (EBA) web sitesi hem öğrenciler, hem öğreticiler hem de eğitimle uğraşan kişiler için
kaynak sağlamaktadır. Bu çalışmada EBA web sitesinin kullanılabilirliğinin test edilmesi amaçlanmıştır. Bu
amaçla kullanılabilirlik ölçütü olarak kullanıcıların sistemi etkin kullanımları ve memnuniyetleri incelenmiştir.
Çalışmanın araştırma grubunun çeşitli branşlardan yedi öğretmen oluşturmuştur. Görüşmeler doğrultusunda
kullanıcıların en çok ihtiyaç duyulabileceği ve en çok kullanılabileceği düşünülen otantik görevler
belirlenmiştir. Veriler araştırmacılar tarafından geliştirilen veri toplama araçları ve göz izleme cihazından elde
edilmiştir. Elde edilen veriler analiz edilerek tasarım ve içerik boyutunda kullanılabilirlik sorunları ortaya
koyulmuş ve bu sorunlara çözüm önerileri üretilmiştir. Çalışma sonucunun EBA web sitesinin geliştirilmesi ve
iyileştirilmesi için sorumlulara yol gösterebileceği ve daha sonra yapılacak kullanılabilirlik çalışmaları
açısından önemli olabileceği söylenebilir.
Anahtar Sözcükler: göz izleme, eğitim bilişim ağı, kullanılabilirlik, otantik görev
359
Mobil Öğrenme Uygulaması: Matematik Cepte
Mustafa Tuncay SARITAŞ
Balıkesir Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Balıkesir /
Bildiri Özeti:
Mobil araçlar, insan-bilgisayar etkileşimi, sosyal iletişimi ve öğrenme aktivitelerini önemli derecede
değiştirmektedir. Buna bağlı olarak, mobil öğrenme; bireysel, anlık, ?her zaman her yerde hareket halinde?
öğrenmeyi ve eğitsel araç ve materyallere erişmeyi destekleyen yenilikçi bir öğrenme modelidir. Mobil
teknolojilerin eğitimde kullanılmasıyla birlikte verimli zaman yönetimi ve eğitim ihtiyaçlarının karşılanmasında
mobil öğrenme uygulamaları giderek önemini arttırmaktadır. Matematik, günümüz eğitim sisteminde öğrenci
öğrenme ihtiyaçları arasında öncelikli olarak yer almaktadır. Özellikle, ortaöğretimin 12. sınıfındaki
öğrencilerin bir üst eğitim kurumuna geçebilmeleri için girdikleri üniversite giriş sınavı açısından matematik
dersinin önemi ortaya çıkmaktadır. Bu çalışmada, geliştirilen ?Matematik Cepte? mobil uygulaması ile 12. sınıf
öğrencileri ve onların öğretmenlerine yönelik bir öğrenme topluluğu sunulmaktadır. Geliştirilen Matematik
Cepte uygulaması, Balıkesir ilindeki 4 lisede halen aktif olarak kullanılmakta ve öğrenciler çözemedikleri
matematik sorularını bu uygulamaya yollayarak aynı zamanda bir soru havuzu oluşmaktadır. Oluşan bu soru
havuzunda öğrenciler, matematik konu kategorilerine ayrılmış sorulara ve çözümlerine internet erişimi ile
istenilen yer ve zamanda ulaşabilmekte, kendilerine ait soruları da zamandan bağımsız olarak
sorabilmektedirler. Dolayısıyla, bu mobil uygulama ile öğrenciler öğrenme süreci boyunca kendi zamanlarının
yöneticisi olabilmektedirler. Sisteme pek çok öğretmen de dahil olduğundan, öğrenci soruları hızlı cevaplandığı
gibi, öğretmene düşen iş yükü uygulamadaki diğer öğretmenler tarafından paylaşılmaktadır.
Anahtar Sözcükler: mobil öğrenme, matematik eğitim
360
Eğitimde Artırılmış Gerçeklik Uygulamaları
Bildiri Özeti:
Eğitimde teknoloji kullanımı, yıllar önce radyo ve televizyon ile başlayan, sonraları bilgisayarlar ve Internet
ile devam edegelen uzun soluklu bir serüvendir. Önceleri sadece kitapların veya diğer basılı materyallerin
bilgisayar ortamına aktarılması ile ortaya çıkan sayısallaştırılmış eğitim içeriklerinin alt yapısını oluşturan
eğitim teknolojileri, bilgisayar yazılım ve donanım teknolojilerindeki gelişmelerle birlikte teknoloji ile
zenginleştirilmiş sayısal çevrimiçi eğitim ortamlarının oluşturulmasına imkan sağlamaktadır. Günümüzde
kullanılan eğitim teknolojilerinin önemli bir kısmında, çevrimiçi sanal ortamlarda eğitimin etkinliğini artırmak
için Artırılmış Gerçeklik (Augmented Reality) uygulamalarına daha çok yer verilmeye başlandığı
gözlemlenmektedir. Artırılmış Gerçeklik (AG), gerçek dünyadaki ortamların ve nesnelerin, bilgisayar
tarafından üretilen ses, video ve grafik verileriyle zenginleştirilmesi yoluyla meydana gelen gerçeklenmiş
fiziksel görünümdür. AG, eğitim alanında özellikle basılı materyalleri (kitap, dergi vs.) canlandırma amaçlı
kullanılmaktadır. AR, öğrencilerin içeriğe erişimlerini sağlamak ve dersteki etkinliklerini arttırmak için farklı
olanaklar sağlamaktadır. Bu araştırmanın amacı, eğitimde her geçen gün kullanımı artan AG uygulamalarının
hangi alanlarda var olduğunu, ne şekilde gerçekleştirildiğini, kullanılan teknolojileri ve geleceğe yönelik
planları ortaya koymaktır.
Anahtar Sözcükler: artırılmış gerçeklik, eğitimde sanallaştırma, 3 boyutlu etkileşim
361
Bilişim Teknolojileri Öğretmen Adayları ile Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının
Bilgisayar Kaygılarının Karşılaştırılması
Ahmet SÜRÜCÜ
Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Fen Bilgisi Eğitimi Bölümü, Denizli/ TÜRKİYE, e-posta:
[email protected]
Sacit KÖSE
[email protected]
Hakan ÖZDEMİR
[email protected]
Bildiri Özeti:
Teknolojik gelişmelere bağlı olarak, öğretmen adaylarının bu gelişmeleri takip edebilmeleri, çalışacakları
alanlarda teknolojiye uyumlu çalışmaları beklenmektedir. Öğretmenler çalıştıkları kurumlarda bilgisayarı
derste kullanmak istemelerine rağmen, bilgisayara duydukları kaygı yüzünden teknolojiyi ders ortamına dâhil
edemeyebiliyorlar. Bunun için öğretmen adaylarının yaşadıkları bilgisayar kaygısı gibi olumsuz etkilerin
belirlenmesi ve bunların giderilmesi adına bu tarz çalışmalar önem arz etmektedir. Bu çalışmanın amacı, bölüm
ve sınıf düzeyi değişkenlerine göre öğretmen adaylarının bilgisayar kaygısı düzeylerini incelemek ve bununla
alakalı bazı öneriler sunmaktır. Çalışmanın örneklemi 2015- 2016 eğitim öğretim yılı Pamukkale Üniversitesi
Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Bilişim Teknolojileri Bölümü ikinci ve üçüncü sınıfta öğrenin gören 79 bilişim
teknolojileri öğretmen adayı ve Fen Bilgisi Öğretmenliği Bölümü ikinci ve üçüncü sınıfta öğrenim gören ile
100 fen bilgisi öğretmen adayı olmak üzere toplam 179 öğretmen kişiden oluşmaktadır. Bilgisayar Kaygısı
Ölçeği (Çavuş ve Günbatar, 2008) veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Bu ölçekte öğretmen adaylarının
kaygılarını ölçmeye yönelik 5 likert tipi 20 maddeden oluşmaktadır. Ölçeğin Cronbach Alfa katsayısı ise 0.92’
dir. Veriler ilişkili örneklemler için t testi ile analiz edilmiştir. Analiz sonucunda bilişim teknolojileri öğretmen
adayları ile fen bilgisi öğretmen adaylarının bilgisayar kaygıları ortalamaları bakımından aralarında anlamlı
düzeyde fark bulunmuştur. Buradan da bölümlerin farklı olması öğretmen adaylarının bilgisayar kaygılarını
etkilediği ortaya çıkmıştır. Yine bilişim teknolojileri öğretmen adaylarının sınıf düzeyleri bakımından 2. sınıf
ile 3. sınıf öğrencilerinin bilgisayar kaygıları ortalamaları arasında 3. sınıf öğrencileri lehine anlamlı düzeyde
bir fark bulunmuştur. Bu sonuçtan sınıf düzeylerinin öğretmen adaylarının bilgisayar kaygılarını etkilediği
ortaya çıkmıştır. Fen bilgisi öğretmen adaylarının sınıf düzeyleri bakımından 2. sınıf ile 3. sınıf öğrencilerinin
bilgisayar kaygıları ortalamaları arasında anlamlı düzeyde bir fark bulunmamıştır. Bilgisayar kullanım
sıklığının ya da deneyiminin, bilgisayar kaygısını azalttığı sonucu çıkarılmaktadır. Öğretmen adaylarının
bilgisayar kaygılarını azaltmak için bilgisayar ile yaşantılarının daha fazla olması sağlanabilir ve onların
öğrenme alanları da bilgisayar deneyimlerini artıracak şekilde düzenlenebilir.
Anahtar Kelimeler: Bilgisayar Kaygısı, Bilgisayar Kaygı Ölçeği, Öğretmen Adayı, Bilgisayar Deneyimi.
362
Formation of Academic Research and Writing Group: A Design Based Research Approach
Gamze TÜRKMEN
Celal Bayar Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Manisa
Tuğba KAMALI ARSLANTAŞ 1,2
Aksaray Üniversitesi Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Aksaray
Selin Deniz UZUNOSMANOĞLU
Okan ARSLAN
Abstract
The purpose of this study is to encourage young researchers who are willing to produce academic papers
via individual interest or in the scope of a course for collaboration with others while improving research and
writing skills. For that purpose, Academic Research and Writing Group (ARWG) was founded in 2013-2014
academic year. In this study, design-based research approach has been employed. Data were collected through
semi-structured interviews from 14 graduate students in the first cycle and 10 graduate students in the second
cycle. At the end of the first cycle based on the interviews, the problematic issues were analyzed and based on
the observations of the researchers new ideas emerged to inform the second cycle. During the second cycle, the
major changes are implemented and two face to face meetings were arranged. Consequently, this study showed
such Community of Practice (CoP) formation is a need for young researchers who need academic socialization
and improve their academic writing skills. Moreover, findings of two cycles reported that added specific
features both provide positive impression towards ARWG and encourage young researchers to work
collaboratively.
Keywords: community of practice, academic writing and research group, design-based research.
363
Teknolojik Pedagojik Alan Bilgisi Konusuyla İlgili Ulusal Lisansüstü Tezlerin Yöntem ve İçerik
Açısından Değerlendirilmesi
Nezih ÖNAL
Niğde Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Niğde /
Bildiri Özeti:
Günümüzde öğretmen eğitiminde sıklıkla karşımıza çıkan Teknolojik Pedagojik Alan Bilgisi (TPAB)
kavramı dikkat çekici olmuştur. TPAB; teknoloji, pedagoji ve alan (içerik) arasındaki ilişkileri tanımlamada ve
teknoloji entegrasyonuna ilişkin yürütülen çalışmalarda yoğunlukla kullanılmaktadır. Buradan yola çıkarak
gerçekleştirilen bu araştırmada amaç, TPAB ile ilgili gerçekleştirilen ulusal lisansüstü tezlerin yöntem ve içerik
açısından değerlendirilmesi yoluyla öğretmen eğitimi araştırmalarında var olan bir durumu ortaya koymaktır.
Böylece ülkemizdeki lisansüstü tez çalışmalarında TPAB konusundaki çalışmaların derinliği ve yayılımı
hakkında genel bir bilgi verilmesi sağlanmıştır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden biri olan doküman
incelemesi; literatür taraması ve içerik analizi yapılarak kullanılmıştır. Gerçekleştirilen bu araştırma
kapsamında YÖK veri tabanına kayıtlı olan TPAB konusu ile ilgili yüksek lisans ve doktora tezleri
incelenmiştir. TPAB konulu 57 adet lisansüstü tez; hangi amaçla ve hangi konu alanında yapıldığı, tezlerde
hangi yöntemlerin kullanıldığı, toplanan veriler için kullanılan veri toplama araçlarının neler olduğu, tezlerde
çalışma gruplarının veya hedef kitlelerin kimlerden oluştuğu boyutlarında incelenmiştir. Elde edilen bulgulara
göre TPAB konusunun yoğunlukla yüksek lisans tezlerinde Fen, Matematik ve BÖTE alanlarında çalışıldığı
sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca tezlerin yoğunlukla nicel ve karma yöntemle yapıldığı ve verilerinin daha çok
ölçek, anket ve yarı yapılandırılmış görüşme formlarıyla toplandığı sonucuna ulaşılmıştır. Bunun yanı sıra
TPAB konusunun bir öğretmen yeterliliği olmasına karşın yoğun olarak öğretmenlere nazaran bu mesleği henüz
icra etmeye başlamamış öğretmen adaylarıyla çalışılmış olması dikkat çekici olmuştur. Son olarak araştırma
bulgularına göre TPAB konusu temelinde gerçekleştirilen ulusal lisansüstü tez çalışmalarının yöntem ve
içerikleri açısından irdelenmesinin gelecekte bu konu alanı ile ilgili yapılacak başka lisansüstü tezlere ışık
tutacağı söylenebilir.
Anahtar Sözcükler: eğitim, öğretim, öğretmen, öğretmen adayı, teknolojik pedagojik alan bilgisi
364
Yüksek Lisans ve Doktora Öğrencilerinin Akademik E-Usulsüzlük Yapma Durumlarının İncelenmesi
Ayşegül BAKAR-ÇÖREZ
Kocaeli Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Kocaeli /
TÜRKİYE,
Aslıhan KOCAMAN-KAROĞLU
Gazi Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara / TÜRKİYE
Bildiri Özeti:
Bu araştırmanın amacı Türkiye’de eğitim fakültelerinde yüksek lisans veya doktora yapan öğrencilerin
akademik çalışma yapma sırasında internet kaynaklı akademik usulsüzlük (e-usulsüzlük) yapma durumlarının
ve bunun nedenlerinin incelenmesidir. Çalışmanın katılımcılarını 2014-2015 eğitim-öğretim yılında Türkiye’de
eğitim fakültelerinde herhangi bir alanda yüksek lisans ya da doktora yapan ve aynı zamanda üniversitede
araştırma görevlisi olarak çalışan kişiler oluşturmaktadır. Veriler, Türkiye genelindeki 58 üniversiteden toplam
243 katılımcıdan elde edilmiştir. Katılımcılar, eğitim fakültelerinin herhangi bir bölümünde araştırma görevlisi
olarak görev yapan, aynı zamanda da eğitim fakültelerinde herhangi bir alanda yüksek lisans ya da doktora
öğrencisi olan kişilerdir. Araştırmada veri toplama aracı olarak Akbulut, Şendağ, Birinci, Kılıçer, Şahin ve
Odabaşı (2008) tarafından geliştirilen İnternet Kaynaklı Akademik Usulsüzlük Anketi (Internet-Triggered
Academic Dishonesty Scale - ITADS) kullanılmıştır. Çalışmada Türkiye’deki eğitim fakültelerinin farklı
bölümlerinde yüksek lisans ya da doktora yapan araştırma görevlilerinin internet kaynaklı araştırma yapmaları
sırasında etik olmayan akademik davranışlarıyla ilgili genel bir resim ortaya çıkarmak amaçlanmıştır.
Anahtar Sözcükler: akademik e-usulsüzlük, bilişim etiği,
365
Araştırma Kaygısı ve Akademik E-Usulsüzlük Yapma Durumları arasındaki İlişkinin İncelenmesi:
BÖTE Bölümü Örneği
Aslıhan KOCAMAN-KAROĞLU
Bildiri Özeti:
Bu çalışmanın amacı eğitim fakültelerinde Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi (BÖTE)
bölümünde öğrenim gören öğrencilerinin araştırma kaygıları ve Internet ile artan akademik usulsüzlük yapma
durumları arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Araştırmanın örneklemini Türkiye’nin farklı illerindeki BÖTE
bölümlerinden beş tanesinde öğrenim gören öğrenciler (N=245) oluşturmaktadır. Katılımcıların %57.1
(N=140)’i kız öğrencilerden, %42.9 (N=105)’i erkek öğrencilerden oluşmaktadır. Araştırmada Büyüköztürk
(1992) tarafından geliştirilen “Araştırmaya Yönelik Kaygı Ölçeği” ve Akbulut, Şendağ, Birinci, Kılıçer, Şahin
ve Odabaşı (2008) tarafından geliştirilen İnternet Kaynaklı Akademik Usulsüzlük Anketi (Internet-Triggered
Academic Dishonesty Scale-ITADS) kullanılmıştır. Çalışmada gören öğrencilerinin araştırma kaygıları ve
Internet ile artan akademik usulsüzlük yapma durumları arasındaki ilişkinin yanı sıra, araştırma kaygısı
puanlarının ve internet etiği puanlarının cinsiyete, sınıf düzeyine, araştırma dersi alıp almama durumuna göre
farklılık gösterip göstermediği de incelenmiştir. Toplanan verilerin çözümlenmesinde korelasyon, Mann
Whitney U ve Kruskall Wallis H Testi kullanılmıştır.
Anahtar kelimeler: etik, e-usulsüzlük, araştırma kaygısı, akademik e-usulsüzlük
366
Mathematics Education Pre-Service Teachers’ Educational Computer Game Design Experiences
Hatice SANCAR TOKMAK
Mersin University, Education Faculty Computer Education and Instructional Technology Department, Mersin
/ TURKEY, e-posta: [email protected]
Abstract:
This case study aimed to investigate mathematics education pre-service teachers’ educational computer
game design experiences. 26 mathematics education pre-service teachers participated to the study. The data
collected during the computer literacy course offered in the fall semester of 2015-2016 academic year. During
the educational computer game design, the pre-service mathematics teachers were coached to follow first two
steps of ADDIE model: They firstly analyzed the target audience, and content and learning objects they selected
for their educational computer games. Then, they designed their educational games by using PowerPoint. An
open- ended questionnaire and observation form were used to collect data. The results showed that most of the
mathematics education pre-service teachers followed similar ways as: selecting a mathematics learning object,
analyzing target audience, deciding the educational game type and play, and lastly game design characteristics.
The mathematics education pre-service teachers explained they had difficulty in deciding the educational
computer game type and play in addition to applying instructional design principles during the educational
computer game design process. The results showed that the educational computer game design process was
instructive, entertaining, and challenging for the mathematics education pre-service teachers.
Keywords: educational computer game, design, mathematics education.
367
Bilişim teknolojileri öğretmen adaylarının çözümlü örnek tasarın süreçlerinin incelenmesi
Beyza UÇAR
Bildiri Özeti:
Çözümlü örnek, bir görevin nasıl gerçekleştirildiğinin ya da bir sorunun nasıl çözüldüğünün öğrenene adım
adım gösterildiği bir öğretim yöntemidir. Öğretim için çözümlü örneklerin kullanımı, öğrenene kendi kendine
problemleri çözmeden önce bir dizi çözümlü örnek verilmesi düşüncesine dayanır. Bu sayede öğrenenin
problem çözmede ilkeler ve ilkelerin uygulanmasına odaklanması sağlanır, öğrenme ve transfer geliştirilir.
Çözümlü örneklerin özellikle konu alanı ile ilgili şemaları yeterince gelişmemiş öğrenenlerin gerekli bilgi ve
becerileri kazanmalarını sağlamada etkili bir strateji olduğu sayısız araştırma tarafından ortaya konulmuştur.
Çözümlü örneklerin Matematik, Bilgisayar Mühendisliği gibi birçok farklı alanda kullanılmasına rağmen
Bilişim Teknolojileri alanında bu yöntemin yeteri kadar kullanılmadığı dikkati çekmektedir. Dolayısıyla bu
çalışmada bilişim teknolojileri öğretmen adaylarına çözümlü örneklerin nasıl tasarlanacağı ve öğretim sürecinde
nasıl kullanılacağı konusunda bilgi ve beceri kazandırmak amaçlanmıştır. Çözümlü örneklerin etkililiğinde
çözümlü örneklerin tasarımının önemli bir rol oynadığı vurgulanmaktadır. Buradan yola çıkarak en çok
kullanılan üç çözümlü örnek tasarım ilkesinin (sunum ilkesi, süreç ilkesi ve kendi kendine açıklama ilkesi) nasıl
uygulandığını gösteren bir bilgisayar tabanlı öğrenme ortamı geliştirilmiştir. Bu ortam bir devlet üniversitesinin
Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü’nde 2016 Bahar döneminde Özel Öğretim Yöntemleri 2
dersini alan öğretmen adaylarına laboratuvar ortamında 2 hafta boyunca uygulanacaktır. Birinci hafta öğretmen
adaylarına, ilkelerin özellikleri ve nasıl uygulandıkları bilgisayar ortamında sunulacaktır. Ayrıca Bilişim
Teknolojileri dersi kapsamında bir konu veya kazanım belirlemeleri ve her bir ilkenin nasıl uygulandığına
ilişkin taslak oluşturmaları istenecektir. Öğretmen adayları çözümlü örnek tasarım ilkelerinin Bilişim
Teknolojileri dersi kapsamında nasıl uygulandığına yönelik taslak oluşturma süreçlerine 2. hafta da devam
edecekler ve 2. haftanın sonunda teslim etmeleri istenecektir. Öğrencilerin oluşturdukları taslaklar
araştırmacılar tarafından geliştirilecek bir rubrik aracılığıyla analiz edilecektir. Bununla birlikte, sürecin
katkıları veya olumsuz noktaları hakkında öğretmen adaylarının görüşleri alınacaktır.
Anahtar Sözcükler: çözümlü örnekler, bilgisayar tabanlı öğrenme ortamı, öğretmen adayları
368
Üstbilişsel Stratejilere Dayalı Çevrimiçi Öğrenmenin Bilişim Teknolojileri Öğretmen Adaylarının
Üstbilişsel Farkındalık Düzeylerine Etkisi
Sibel BARIN
Bildiri Özeti:
Bu çalışmanın amacı, üstbilişsel stratejilere dayalı etkinlikleri içeren çevrimiçi öğrenme sürecinin bir grup
üniversite öğrencisinin üstbilişsel farkındalığı üzerine etkisini incelemektir. Araştırmanın katılımcıları, 2016
Bahar döneminde Hacettepe Üniversitesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü’nde Özel
Öğretim Yöntemleri 2 dersini alan toplam 56 (Deney=24, Kontrol=32) öğrenciden oluşmaktadır. Çalışmada
deneysel yöntemlerden öntest- sontest kontrol gruplu model kullanılmıştır. Öğrencilerin üstbilişsel farkındalık
düzeylerini belirlemek amacıyla, Schraw ve Dennison (1994) tarafından geliştirilen ve Akın, Abacı, ve Çetin
(2007) tarafından Türkçe’ye uyarlanan “Üstbiliş Farkındalık Envanteri” kullanılmıştır. Uygulamadan 1 hafta
önce “Üstbiliş Farkındalık Envanteri” öntest olarak verilmiştir. Çevrimiçi ortamda hazırlanan ve öğretim
yöntemleriyle ilgili örnek olayların çözümünü içeren etkinlikler laboratuvar ortamında 3 hafta uygulanmıştır.
Deney grubunda üstbilişsel strateji kullanımını sağlamak amacıyla 3 başlık altında (Planlama, İzleme ve
Değerlendirme) yönlendirici sorular kullanılmıştır. Bu durumda, uygulama boyunca deney grubu üstbilişsel
stratejilere dayalı çevrimiçi etkinlikler gerçekleştirirken kontrol grubunun çevrimiçi etkinliklerinde üstbilişsel
stratejiler yer almamıştır. Uygulamadan 1 hafta sonra ise “Üstbiliş Farkındalık Envanteri” sontest olarak
verilmiştir. Sonuçlara göre, hem öntest hem de sontest puanları açısından deney ve kontrol gruplarının
üstbilişsel farkındalık düzeyleri arasında anlamlı bir fark olmadığı belirlenmiştir. Üstbilişsel strateji kullanımını
gerektiren etkinliklerin daha uzun dönemli uygulanması ve öğretim süreçleriyle bütünleştirilmesinin üstbilişsel
farkındalık düzeyini artırmada daha etkili olabileceği düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: üstbilişsel stratejiler, üstbilişsel farkındalık, çevrimiçi öğrenme
369
Phubbing: Kişilerarası İlişki Tarzları, Aile İlişkileri ve Demografik Özellikler Açısından Bir
Değerlendirme
Hatice Odacı
Karadeniz Teknik Üniversitesi, Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bölümü, Trabzon
TÜRKİYE, e posta: [email protected]
Evren Erzen
Artvin Çoruh Üniversitesi, İlköğretim Bölümü, Artvin/TÜRKİYE, e posta: [email protected]
İlknur Akistanbullu Yeniçeri
Artvin Çoruh Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Artvin/TÜRKİYE,
Özet
Bu araştırmada, Phubbing davranışı kişilerarası ilişki tarzları, aile içi ilişkileri ve demografik özellikler
açısından ele alındı. Araştırma, değişkenler arası ilişkileri belirlemek amacıyla ilişkisel desende tasarlandı.
Katılımcılar, rassal örneklemeyle belirlenen 545 üniversite birinci sınıf öğrencisinden oluştu. Analizler ise uç
değerlerin veri setinden çıkarılmasının ardından kalan 529 öğrenci üzerinde geçekleştirildi. Veriler Phubbing
(Karadağ et al., 2015), Aile Değerlendirme (Bulut, 1990) ve Kişilerarası Tarz Ölçekleri (Şahin, Çeri, & Düzgün,
2007) kullanılarak toplandı. Elde edilen bulgular phubbing davranışının aile içi ilişkiler ve kişilerarası tarzla
anlamlı ilişkiler içerisinde olduğunu göstermektedir. Ayrıca varyans analizi sonuçlarına göre phubbing’in
öğrenim görülen bölüme, aile yapısının çekirdek, geniş veya bölünmüş olmasına, anne eğitim durumuna, baba
eğitim durumuna, ailenin gelir durumuna veya cinsiyete göre farklılaşmadığı belirlenmiştir. Buna karşın sosyal
medya profilini ziyaret sıklığının phubbing davranışında anlamlı bir farklılaşmaya neden olduğu tespit
edilmiştir.
Anahtar Sözcükler: Phubbing, phubber, kişilerarası ilişkiler, kişilerarası tarz, aile içi ilişkiler, aile ilişkileri.
370
Üstbilişsel Stratejilerle Desteklenmiş Çevrimiçi Ortamın Bilişim Teknolojileri Öğretmen Adaylarının
Teknoloji Entegre Edilmiş Ders Planı Geliştirmedeki Performanslarına Etkisi
Sibel BARIN
Bildiri Özeti:
Bu çalışma, üstbilişsel stratejilerin kullanımını destekleyen çevrimiçi bir öğrenme sürecinin öğrencilerin
teknoloji entegre edilmiş bir ders planı geliştirme performanslarına etkisini incelemeyi amaçlamaktadır.
Araştırmanın katılımcıları, 2015 Güz döneminde Hacettepe Üniversitesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri
Eğitimi Bölümü’nde Okullarda Teknoloji Planlaması ve Koordinasyonu dersini alan toplam 35 öğrenci
arasından ders planı geliştirme etkinliğini tamamlayan 27 (Kadın=15, Erkek=12) öğrenciden oluşmuştur.
Öğrenciler gruplara seçkisiz atama yöntemiyle atanmış olup deney grubunda 13, kontrol grubunda ise 14
öğrenci yer almıştır. Ders kapsamında öğrencilerden kendilerine verilen şablonu kullanarak teknoloji entegre
edilmiş bir ders planı oluşturmaları istenmiş ve bu etkinlik araştırmacılar tarafından geliştirilmiş bir çevrimiçi
ortamda gerçekleştirilmiştir. Etkinliği gerçekleştirmek amacıyla öğrencilere 10 gün süre verilmiştir. Deney
grubunda üstbilişsel strateji kullanımını sağlamak amacıyla 3 başlık altında (Planlama, İzleme ve
Değerlendirme) yönlendirici sorular kullanılmıştır. Bu durumda deney grubu ders planı oluşturma etkinliğinin
yanısıra yönlendirici soruları da cevaplarken kontrol grubu sadece ders planı oluşturmuştur. Öğrencilerin
oluşturdukları ders planları araştırmacılar tarafından geliştirilen bir rubrikle analiz edilmiştir. Sonuçlara göre,
teknoloji entegre edilmiş ders planlarının niteliği açısından deney ve kontrol grupları arasında anlamlı bir fark
olmadığı belirlenmiştir. Bu durumun olası nedenleri arasında; deney grubundaki öğrencilerin üstbilişsel strateji
kullanımı konusunda yeterli deneyime sahip olmamaları, ders planı geliştirme süreciyle üstbilişsel strateji
soruları arasında ilişki kurmada zorlanmaları, zaman ve motivasyon eksikliği nedeniyle sorular üzerinde
yeterince durmamaları sayılabilir.
Anahtar Kelimeler: üstbilişsel stratejiler, bilişim teknolojileri öğretmen adayı, teknoloji entegre edilmiş ders
planı
371
Sınıf Öğretmenlerinin Etkileşimli Tahtayı Kullanma Durumları
İdris AKTAŞ
Mustafa Kemal Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Fen Bilgisi Öğretmenliği Anabilim Dalı.
Hatay / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Üzeyir YENİÇERİ
Mustafa Kemal Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Matematik Öğretmenliği Anabilim Dalı.
Mustafa BURAK TOP
Mustafa Kemal Üniversitesi, Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü.
Bildiri Özeti:
Bu çalışmanın amacı fatih projesiyle birlikte ilkokullara kazandırılan etkileşimli tahtaların sınıf öğretmenleri
tarafından kullanılma durumlarını incelemektir. Çalışma, nitel verilerin kullanıldığı bir durum çalışmasıdır.
Çalışma, 3 ve 4. sınıfı okutan ve 10 yılın üzerinde meslek deneyimine sahip olan 8 sınıf öğretmeni ile
yürütülmüştür. Veri toplama aracı olarak, yarı yapılandırılmış görüşme formu ve gözlem notları kullanılmıştır.
Çalışmanın başında, yarı yapılandırılmış görüşmeler yapıldıktan sonra 4 hafta boyunca haftada 2 saat
öğretmenlerin dersleri gözlemlenmiştir. Toplanan veriler içerik analizine tabi tutulmuştur. Yarı yapılandırılmış
görüşme verilerine göre öğretmenler, akıllı tahtayı ağırlıklı olarak fen bilimleri ve hayat bilgisi derslerinde en
az ise matematik derslerinde kullandıklarını, en çok derslerin sonunda değerlendirme yapmak amacıyla
kullanmakla birlikte giriş bölümünde dikkat çekmek amacıyla kullandıklarını da ifade etmiştir. Yapılan
gözlemler sonucunda ise, sınıf öğretmenlerinin derslerde etkileşimli tahtayı büyük oranda ders kitabını görsel
olarak yansıtmak veya konu ile ilgili video izletmek amacıyla kullandıkları görülmüştür. Etkileşimli tahtayı
kullanarak öğrenci ile etkileşimli etkinliklere fazla yer vermedikleri ve öğretmenlerin derslerinde simülasyon
kullanmadıkları görülmüştür. Bunun yanında öğretmenlerin, etkileşimli tahtadan çoğunlukla dersin işlenişinde
yararlandıkları, nadiren de derse dikkat çekme ve ölçme değerlendirme bölümlerinde faydalandıkları
görülmüştür.
Anahtar sözcükler: sınıf öğretmenleri, etkileşimli tahta, sınıf içi uygulama, gözlem.
372
Etkileşimli Tahtanın Derslerde Kullanımına Yönelik Müzik Öğretmeni Adaylarının Algıları
Volkan Burak KİBİCİ
Necmettin Erbakan Üniversitesi A.K. Eğitim Fakültesi, Konya TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu araştırma Necmettin Erbakan Üniversitesi, Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi, Güzel Sanatlar Eğitimi
Bölümü, Müzik Öğretmenliği Anabilim Dalı’nda öğrenim gören 1,2,3,ve 4. sınıf öğrencilerinin derslerde
etkileşimli tahta kullanımına yönelik görüşlerini ortaya koymak, bu görüşlerin sınıf düzeyi, cinsiyet ve
bilgisayar kullanma yeterlik algısına göre farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla yapılmıştır.
Araştırmada tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Bağcı’nın (2013) “Etkileşimli
Tahtaya Yönelik Görüşleri Belirleme Anketi” kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen verilerin analizi betimsel
istatistik yoluyla yapılacaktır. Verilerin analiz süreci devam etmektedir.
Anahtar Kelimeler: etkileşimli tahta, derste kullanım, müzik öğretmeni adayı, görüş
373
Müzik Öğretmeni Adaylarının Bilgi ve İletişim Teknolojilerine (BİT) Yönelik Tutumları
Volkan Burak KİBİCİ
Necmettin Erbakan Üniversitesi A.K. Eğitim Fakültesi, Konya TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bilginin kalıcılığı çeşitli yollarla sağlanabilir. Hem işitsel hem görsel olarak algılanan veriler, sadece sözel
veya sadece görsel olarak algılanan verilere göre daha fazla kalıcılığa sahiptir. Ne kadar çok duyu organına
hitap edilirse bilginin kalıcılığı da o derece artar. Görsel ve işitsel kanalı bir arada kullanmak teknolojinin
eğitimde kullanılması ile daha kolay hale gelmiştir. Öğrencilerin teknoloji ile öğrenmesi için öncelikle buna
karşı tutumlarının olumlu yönde artması gerekmektedir. Öğrencilerde bu tutumu değiştirmeden önce
öğretmenlerin teknolojiye, eğitimde teknolojinin rolüne karşı tutumuna bakmalıyız. Bu çalışmanın amacı müzik
öğretmeni adaylarının bilgi ve iletişim teknolojilerine karşı tutumu belirlemektir. Araştırmanın örneklemini
Türkiye’nin Necmettin Erbakan Üniversitesi, Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi, Güzel Sanatlar Eğitimi
Bölümü, Müzik Öğretmenliği Anabilim Dalı’nda öğrenim gören lisans 1,2,3 ve 4. sınıf 120 müzik öğretmenliği
adayı oluşturmaktadır. Veriler, Bilgi ve İletişim Teknolojileri Tutum Ölçeği (Karaoğlan, Cavaş, Kışla, & Cavaş,
2007) ile toplanmıştır. Verilerin analiz süreci devam etmektedir.
Anahtar Sözcükler: BİT’e yönelik tutum, müzik öğretmeni adayı, teknoloji kullanımı
374
Bilişim Alanında Değişik Kademelerde Eğitim Gören Öğrencilerin Girişimcilik Eğilimlerinin
Karşılaştırılması
Abdurrahman GÜNAY
Zübeyde Hanım Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi, Bilişim Teknolojileri Alanı, Afyonkarahisar / TÜRKİYE,
Ertuğrul ERGÜN
Afyon Kocatepe Üniversitesi, Uzaktan Eğitim Meslek Yüksek Okulu, Afyonkarahisar / TÜRKİYE,
Bildiri Özeti:
Hızla gelişen ve değişen dünya koşullarında ulusal ve uluslararası alanda ilerleme, kalkınma ve geleceğe
güvenle adım atabilmede ön plana çıkan unsurlardan birisi de girişimcilik kavramıdır. Bilişim çağında ve
özellikle bilişim alanındaki girişimcilik hamleleri tüm dünyada kısa zamanda ses getirmekte ve hızlı kalkınma
ve ekonomik gelişim ile birlikte sosyal kazanımları da beraberinde getirmektedir.
Bu bildirinin amacı, bilişim alanında değişik kademelerde eğitim gören öğrencilerin girişimcilik eğilimlerinin
saptanması ve bu eğilimin demografik veriler, girişimcilik eğitimi alma durumu, cinsiyet gibi değişkenlerle
ilişkisinin belirlenmesidir. Bu araştırmanın bulguları ve sonuçlarının bilişim sektöründe girişimcilik
politikalarının belirlenmesi noktasında ışık tutacağı düşünülmektedir. Araştırmanın örneklem grubunu
Afyonkarahisar'da 2015-2016 öğretim yılında bilişim alanında eğitim görmekte olan lise, meslek yüksekokulu
ve fakülte öğrencileri oluşturmaktadır. Çalışmaya 323'ü (%50,1) erkek, 322'si (%49,9) kız olmak üzere toplam
645 öğrenci katılmıştır. Demografik verileri ve girişimcilik eğilimini ölçmek amacıyla 3 farklı veri toplama
aracı kullanılmıştır. Araştırma verileri için tarama modeli kullanılmıştır. Elde edilen veriler Sosyal Bilimler İçin
İstatistik Paketi (SPSS) programında frekans, yüzde, aritmetik ortalama, standart sapma, T-Testi ve tek yönlü
varyans analizi (ANOVA) kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, öğrencilerin girişimcilik
eğitimi alma düzeyinin oldukça düşük olduğu görülmüştür. Bilişim alanında eğitim gören öğrencilerin
girişimcilik düzeylerinin yüksek olduğu ve girişimcilik eğilimleri konusunda kız ve erkek öğrenciler arasında
belirgin bir fark olmadığı gözlemlenmiştir. Öğrencilerin çabalamaya ihtiyaç olan hallerde girişimcilik
eğilimlerinin arttığı tespit edilmiştir. Evde bilgisayar olmasının girişimciliğe doğrudan bir etkisinin olmadığı
görülmüştür. İletişim becerileri yüksek olan bireylerin girişimcilik eğilimleri yüksek çıkmıştır. Ayrıca girişimci
adaylarının iş fikirlerini başkalarına söyleme konusuna olumlu bakmadıkları tespit edilmiştir. Bilişim alanında
değişik kademelerde eğitim gören öğrencilerin girişimcilik eğilimlerinin artırılması için, bu araştırma sonuçları
doğrultusunda okullarda verilen girişimcilik eğitimlerinin artırılmasının faydalı olacağı düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: girişimcilik, girişimcilik eğilimi, bilişimde girişimcilik
375
ASSURE Modeline Uygun Olarak TPAB Fen Etkinliğinin Geliştirilmesi
İdris AKTAŞ
Mustafa Kemal Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Fen Bilgisi Öğretmenliği Anabilim Dalı, Hatay / TÜRKİYE,
Bildiri Özeti:
Öğretmen ve öğretmen adaylarının teknolojiyi derslerinde kullandıklarında öğrencileri pasif dinleyici haline
getirdikleri, öğrencilere not tutma fırsatı vermedikleri, öğrencilerin zorlandıkları ya da yanlış anladıkları
kavramları geliştirmede etkili sunumlar yapamadıkları saptanmıştır. Ayrıca öğretmen adaylarının teknoloji
destekli ders tasarımlarında öğretim sürecini öğrenci merkezli olarak planlamalarına rağmen, öğretmen
merkezli olarak işledikleri ve simülasyondaki değişkenleri kendilerinin değiştirdikleri, öğrencilerin kendilerinin
değişkenleri değiştirmelerine fırsat vermedikleri tespit edilmiştir. Bu nedenle teknoloji aracılığıyla hazırlanan
ders planlarının kullanışlılık ve geçerliliğini sağlamak amacıyla, planların belli bir öğretim tasarım modeline
dayandırılarak hazırlanması gerekir. Aksi halde yapılan tasarımlar kullanışlılık özelliğini kaybederler. Bu
çalışmada etkileşimli simülasyonlara yönelik öğrencileri aktif hale getirmek amacıyla çalışma yapraklarıyla
birlikte kullanılacak ASSURE modeline dayalı TPAB fen etkinliğinin tasarlanması amaçlanmıştır. Tasarım,
ortaokul 7. sınıf maddenin yapısı ve özellikleri ünitesi kapsamında atomun yapısı, iyon ve nötr kavramlarına
yönelik olarak etkileşimli simülasyonun sorgulama yaklaşımı temelinde hazırlanmıştır. Tasarım öncesinde
öğretmenler ile yapılan görüşmelerde öğrencilerin, anyon ve katyon oluşumunu kavramada zorluk yaşadıkları,
anyon katyon oluşurken elektron alınır mı? verilir mi? durumu öğrenciler tarafından karıştırıldığı tespit
edilmiştir. Bu bağlamda çalışma sonunda, atomun yapısı, anyon ve katyon kavramlarına yönelik sınıf içi
uygulamalarda öğrencileri aktif hale getirerek rahatlıkla kullanılabilecek etkileşimli simülasyonlara yönelik
çalışma yaprakları geliştirilmiştir.
Anahtar Sözcükler: TPAB, ASSURE modeli, çalışma yaprağı, atom, anyon, katyon.
376
TPAB Geliştirme Programına Yönelik Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Görüşleri
İdris AKTAŞ
Mustafa Kemal Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Fen Bilgisi Öğretmenliği Anabilim Dalı, Hatay / TÜRKİYE,
Bildiri Özeti:
Eğitim teknolojilerinin gelişmesi ve yaygınlaşmasıyla birlikte TPAB kavramı popülerlik kazanmış ve
araştırmacılar öğretmen ve öğretmen adaylarının teknolojiyi sınıf içi uygulamalarında kullanma becerilerini
geliştirme üzerine odaklanmıştır. Öğretmen ve öğretmen adaylarının TPAB’lerini geliştirmek için çeşitli
programlar kullanılmış ve çoğunlukla adayların TPAB bilgi ve uygulama düzeyleri, özyeterlilik, özgüven
kavramlarındaki gelişim incelenmiştir. Ancak öğretmen ve öğretmen adaylarının program hakkındaki görüşleri
de programın etkililiğine yönelik bilgi sağlayan önemli bir faktördür. Ayrıca programın olumlu ve olumsuz
yönlerinin ortaya konulması ve gerekli düzenlemelerin yapılması için de en önemli faktörlerin başında
gelmektedir. Bu çalışmanın amacı bilgilendirme eğitimi ve tasarım-mikro öğretim uygulamalarından oluşan
TPAB geliştirme programına katılan fen bilgisi öğretmen adaylarının görüşlerinin incelenmesidir. Çalışmaya
uygun örnekleme yöntemine göre seçilen 91 fen bilgisi öğretmen adayı katılmıştır. TP AB geliştirme
programında 6 hafta boyunca öğretmen adaylarına eğitim teknolojilerinin kullanımına yönelik bilgilendirme
eğitimi verilmiştir. Ardından tasarım-mikro öğretim uygulamalarında adaylardan kendi branşları olan fen
dersinin herhangi bir konusunda ders tasarımı hazırlamaları ve mikro öğretim tekniğiyle sunmaları istenmiştir.
Her sunumdan sonra ders sunumu yapan gruptan öz değerlendirilme ve sınıftan akran değerlendirilmesi
alınmıştır. Programın sonunda adayların görüşleri açık uçlu anket soruları aracılığıyla alınmıştır. Elde edilen
veriler içeri analizine tabi tutulup ve betimlemeli istatistikler ile sunulacaktır.
Anahtar Sözcükler: TPAB; bilgilendirme eğitimi; tasarım; mikro öğretim; fen bilgisi öğretmen adayları.
377
Sosyal Medya Paylaşım İçeriklerinin Eğilim Belirlemede Kullanılması
Nihat ADAR
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü,
Celal Murat KANDEMİR
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü
Büşra BAŞARAN
Esra ERİK
Merve Melis BALKAYA
Bildiri Özeti:
Web teknolojilerindeki gelişmenin etkisi ve taşınabilir akıllı cihazların erişilebilirliklerinin artması
sayesinde her yaştan insan, yaşamlarının her anında sosyal medya ile etkileşim halinde bulunabilmektedir.
Sosyal medya uygulamaları bireylerin dijital kimliklerinin önemli bir parçası haline gelmektedir. Bu çalışmada,
bireylerin eğilimlerini belirlemek için sosyal medya üzerinden paylaşılan metinlerin sınıflandırılması
amaçlanmaktadır. Bunu gerçekleştirmek için, WEKA kütüphanesinde yer alan olasılık tabanlı sınıflandırma
algoritmalarından Naive Bayes kullanılmaktadır. Sınıflandırma için sosyal medya uygulaması kullanıcılarının
paylaşımları özellik olarak seçilmiştir. Eğitim veri seti oluşturulurken cinsel, siyasi, korku/şiddet, olumsuz
örnek içerikleri web üzerindeki paylaşımlardan elde edilmiştir. Elde edilen metinler anlamlı sınıflar oluşturmak
amacıyla sınıflandırma öncesinde Zemberek Türkçe Doğal Dil İşleme Kütüphanesi ile köklerine ayrılarak bir
ön işleme tabii tutulmaktadır. Bu ön işlem sırasında tekrar eden kelimeler, anlamsız kelimeler, sayılar ve
noktalama işaretleri de veri setinden çıkartılmakta ve daha anlamlı bir sınıflandırma elde edilmesine olanak
sağlanmaktadır. Her bir sınıfa ait 200’er örnek metin toplanarak toplamda 800 örnekten oluşan eğitim veri seti
elde edilmiştir. Eğitim veri seti üzerinde Naive Bayes algoritması %90 doğruluk oranı vermektedir. Eğilim
sınıflarının dağılımına bakılarak sınıfın olumlu davranış olma ihtimali de göz önüne alınmaktadır. Eğitim veri
seti genişletilerek ve farklı yöntemler denenerek daha yüksek ve kesin doğruluk oranı elde edilmesi
amaçlanmaktadır.
Anahtar Sözcükler: sosyal medya, içerik sınıflandırma, veri analizi, eğilim belirleme
378
Yabancı Dil Eğitimine Video Portfolyo Teknolojisi Entegrasyonu17
Serhat ALTIOK
Erman YÜKSELTÜRK
Bildiri Özeti:
Günümüzde bireylerin öğrenme faaliyetlerinde başarılı olabilmeleri için okuma, dinleme ve ezberleme gibi
geleneksel süreçler yerine çalışmalarını planlı ve düzenli olarak yürütmeleri ve kendi bilişsel süreçleri hakkında
bilgiye sahip olmaları daha önemli görülmektedir. Üstbilişsel beceriler ve üstbilişsel farkındalık, bireyin bilinçli
davranma, kendini kontrol etme, kendini düzenleme ve değerlendirme, planlama, nasıl öğrendiğini izleme ve
öğrenmeyi öğrenme gibi kavramları içermektedir. Bireyin öğrenme faaliyetlerindeki bu gelişmeler eğitimde
köklü reformları beraberinde getirmekte, öğrenme sürecinin ayrılmaz bir parçası olarak görülen
değerlendirmenin de değişim göstermesine neden olmaktadır. Geleneksel eğitimde aktarılan bilgilerin ne
kadarının hafızada kaldığının ölçülmesine yönelik uygulanan geleneksel değerlendirme yöntemlerinin yanı sıra
portfolyo gibi yeni yaklaşımlar da giderek ön plana çıkmaktadır. Bu durumun nedeni zaman, maliyet ve
tarafsızlık gibi temel avantajlar sağlayan klasik değerlendirme yöntemlerinin öğrenme eksikliklerini görme
fırsatı vermemesi öğrencinin öğrenme şeması hakkında yeterli bilgi sunmaması, üst düzey zihinsel becerileri
tespit etmede yetersiz kalması, bilgiyi kullanma, problem çözme yolu konusunda çok az bilgi vermesi olarak
görülmektedir. Öğrencinin bir ya da daha fazla alanda yaptığı çalışmalarının yanı sıra gelişimini ve başarısını
da gösteren portfolyo özgün ürünlerin, elektronik ortamda dijital olarak bir araya getirilerek kaydedilip
saklanması halinde “Elektronik Ürün Dosyası” (E-Portfolyo) olarak adlandırılmaktadır. Eğitimde kaliteyi
artırmak, denetim ve gözlem yapmak veya bulgulara tanıklık yapmak için son zamanlarda yaygın olarak
kullanılan e-portfolyo kullanım örneklerinden biri de video portfolyolardır. Video portfolyo sürecinde kayıt
altına alınmış videolar öğrenmeyi ve öğretmeyi geliştirmek amacıyla biçimlendirmeye dönük değerlendirme
yöntemi ve düzey belirleyici değerlendirme yöntemi olarak kullanılabilmektedir.
Bireylerin kendi bilgilerini yansıtabildiği bir yöntem olarak adlandırılan video portfolyonun eğitim ortamlarına
adapte edilmesiyle öğrenciler öğrenme etkinliklerine aktif katılım ve süreci planlama yoluyla üst düzey bilişsel
becerilerini, yeteneklerini, öz disiplinlerini, sorumluluk bilinçleri ve yaratıcılıklarını geliştirmektedir. Bu
çalışmada, yabancı dil eğitiminde kullanılmak üzere e-eğitsel bir model olarak Kinect ve Akıllı Tahtanın birlikte
kullanıldığı video portfolyo yöntemini temel alan bir model önerilecek ve alanyazındaki çalışmalar
özetlenecektir.
Anahtar Sözcükler: video portfolyo, yabancı dil eğitimi, kinect teknolojisi
17
*TÜBİTAK 115K489 No’lu proje kapsamında desteklenmektedir.
379
Öğrencilerin Çevrimiçi Öğrenmeye Yönelik Hazır Bulunuşlukları ile İşlemsel Uzaklık Algıları
Arasındaki İlişkinin İncelenmesi
Esma Aybike BAYIR
Gazi Üniversitesi, Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi, Ankara/TÜRKİYE, [email protected]
Mehmet Fikret GELİBOLU
Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Öğretmenliği,
Ankara/TÜRKİYE, [email protected]
Raziye DEMİRALAY
Alaaddin Keykubat Üniversitesi, Akseki Meslek Yüksekokulu, Antalya/TÜRKİYE,
[email protected]
Bildiri Özeti:
Günümüzde, artan eğitim ihtiyacını karşılamak, eğitimde fırsat eşitliği sağlamak amacıyla eğitim öğretim
uygulamalarında teknolojiden daha fazla yararlanılmaktadır. Bu uygulamalardan en dikkat çekeni çevrimiçi
öğrenme ortamlarıdır. Çevrimiçi öğrenme ortamlarında öğrenci zaman ve mekandan bağımsız, kendi kendine
ve kendi hızında öğrenme olanağı bulabilmektedir. Öğrenciler eşzamanlı ve eşzamansız iletişim ortamları ile
hem diğer öğrencilerle hem de öğretmenleriyle iletişim kurabilmektedirler; bu sayede kendi görüşlerini de
olgunlaştırabilmektedirler. Çevrimiçi öğrenme ortamlarının uygulamada işe koşulmasının öncesinde bilinmesi
gereken bu ortamlarda yer alacak öğrencilerin ortama yönelik hazır bulunuşluklarıdır. Çevrimiçi öğrenmeye
yönelik hazır bulunuşluk pek çok değişkeni etkilemektedir. Bu çerçevede yapılan bu araştırmanın amacı,
çevrimiçi öğrenme ortamlarında öğrenim gören öğrencilerin çevrimiçi öğrenmeye yönelik hazır bulunuşlukları
ile işlemsel uzaklık algıları arsındaki ilişkinin incelenmesi oluşturmaktadır. Araştırmanın yöntemi ilişkisel
tarama modelidir. Araştırmanın amacı doğrultusunda, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesinde
öğrenim görmekte olan 112 öğrenciye çevrimiçi ortamda “Çevrimiçi Öğrenmeye Yönelik Hazır Bulunuşluk
Ölçeği” ile “İşlemsel Uzaklık Algısı Ölçeği” uygulanmıştır. Dokuz öğrenci ölçeklerin tamamını
doldurmadığından 103 öğrenciden elde edilen veriler SPSS 23.0 programı ile değerlendirilmiştir.
Gerçekleştirilen istatistiksel analizler sonucunda, öğrencilerin çevrimiçi öğrenmeye yönelik hazır
bulunuşlukları ile işlemsel uzaklıkları arasında orta düzeyde negatif yönlü bir ilişki bulunmuştur. Bu bulgudan
yola çıkılarak, çevrimiçi öğrenmeye yönelik hazır bulunuşlukları yüksek olan öğrencilerin işlemsel uzaklık
algılarının düşük olduğu sonucuna ulaşılmıştır. İşlemsek uzaklık algısı öğrenci ve öğretmen arasındaki iletişime
yönelik yanlış anlamalara yol açan boşluk olarak tanımlanmaktadır ve motivasyon, başarı, öğrenmenin kalıcılığı
gibi kavramlarla da negatif yönlü ilişkiye sahiptir. Yapılan araştırmada aynı zamanda, öğrencilerin öğrenim
gördükleri çevrimiçi ortama ilişkin olumlu ve olumsuz görüşlerine de yer verilmiştir. Elde edilen sonuçlar
alanyazın çerçevesinde tartışılmıştır.
Anahtar Sözcükler: çevrimiçi öğrenme, hazır bulunuşluk, işlemsel uzaklık.
380
The Relationship between the Characteristics of the Lecturers in Different Departments and Teaching
Technologies
Yaşar AKKAN
Gümüşhane University, Engineering and Natural Sciences Faculty, Department of Mathematical Engineering,
Gümüşhane / TURKEY, e-posta: [email protected]
Mesut ÖZTÜRK
Bayburt University, Education Faculty, Department of Elementary Mathematics Education, Bayburt /
TURKEY, e-posta: [email protected]
Ünal ÇAKIROĞLU
Karadeniz Technical University, Fatih Education Faculty, Department of Computer Education and
Instructional Technologies, Trabzon/TURKEY, e-posta: [email protected]
Abstract:
The aim of this study is to examine the relationships between the technology-related perceptions of the
lecturers in engineering department and education technology integration and the characteristics of the lecturers
– gender, age, experience year, department, field, etc. -. In this study having quantitative research design, two
different questionnaires were applied to determine the relationship between the characteristics of 55 lecturers
in different departments of Engineering and Natural Sciences Faculty of Gümüşhane University and the
education technologies. In the analysis of the data obtained by these questionnaires prepared on the basis of
literature, SPSS package program was used. It has been detected from the obtained findings that the lecturers
in different departments generally have higher perceptions of education technologies and this differs from
department to department; but the lecturers in different departments have lower perceptions in the integration
of education technologies and offering original applications to the students. Besides, statistically significant
differences have been detected between the characteristics and perceptions of the lecturers in different
departments.
Keywords: education technology integration, engineering and natural sciences faculty, lecturers
381
Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü Öğrencilerinin Öğrenme Analitiğinin Gizlilik ve
Etik Boyutuyla İlgili Görüşleri
Ferhat BAHÇECİ
Fırat Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Elazığ / TÜRKİYE
Engin BAZ
Milli Eğitim Müdürlüğü, Öğretmen, Diyarbakır / TÜRKİYE
Bildiri Özeti
Hayatımızın her alanında kullandığımız iletişim ve bilişim teknolojileri hızla artmaktadır. Bu teknolojilerin
eğitimde kullanımı da aynı şekilde artmıştır. Özellikle öğrenmenin ve öğretimin bu kadar yoğun olduğu
günümüzde kullandığımız teknolojik ortamların hepsinde geriye kendimizden izler bırakmaktayız. Bu
ortamlarda bırakılan izlerin toplanması, analiz edilmesi ve değerlendirilmesi ile öğrenme analitikleri alanı
ortaya çıkmıştır. Öğrenci verilerinin toplanma şekli, verilerin toplanacak kaynakların seçimi, verilerin nereye
konumlandırılacağı, veri güvenliğinden kimin sorumlu olacağı, verilerin kime ait olduğu, öğrenci rızasının
hangi aşamada ve nasıl alınacağı gibi öğrenme analitiğinin gizlilik ve etik boyutuna ilişkin sorular cevap
beklemektedir. Bu çalışma, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi (BÖTE) bölümü öğrencilerinin
öğrenme analitiklerinin gizlilik ve etik boyutuna yönelik görüşlerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırma
evrenini 2014–2015 eğitim-öğretim yılında Fırat Üniversitesi Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim
Teknolojileri Öğretmenliği Anabilim Dalında 3. ve 4. Sınıflarda öğrenim gören toplam 110 öğrenci
oluşturmaktadır. Uygulamada sayı az olduğu için örneklem alınmamış tüm evrene ulaşılmaya çalışılmıştır.
Araştırmada veri toplama aracı olarak öğrencilerin görüşlerini belirlemeyi amaçlayan beşli likert tipi 26
maddeden oluşan, araştırmacılar tarafından literatür taranarak geliştirilen bir ölçek kullanılmıştır. Araştırmada
betimsel tarama modeli kullanılmış ve öğrencilerden elde edilen veriler SPSS programı yardımıyla analiz
edilmiştir. Yapılan çalışma sonucunda öğrencilerin öğrenme analitiklerinin eğitimde kullanılmasının faydalı
olacağına ve olumlu yönde bir değişimi sağlayacağına inandıkları görülmüştür. Ayrıca öğrencilerin öğrenme
analitiklerinin gizlilik ve etik boyutunu önemsedikleri, verilerin sahibi oldukları ve mutlaka izinlerinin alınması
gerektiği sonucuna varılmıştır.
Anahtar Sözcükler: öğrenme analitikleri, gizlilik, etik, bilgisayar ve öğretim teknolojileri eğitimi
382
Pre-Service Teachers’ Use and Perceptions of Web 2.0 Technologies in Teaching and Learning18 *
Serhat ALTIOK
Kırıkkale / TURKEY, e-posta: [email protected]
Erman YÜKSELTÜRK
Kırıkkale / TURKEY, e-posta: [email protected]
Abstract
Web 2.0 technologies are becoming more popular in the everyday lives of students and teachers. These
socially based technologies are capable of supporting informal conversation, reflexive dialogue and
collaborative content generation, enabling access to a wide raft of ideas and representations. As a result,
educators have begun to explore their use in formal education. However, we don’t know enough how they think
about web 2.0 technologies. This is a descriptive study and the pre-service teachers’ use and perceptions of web
2.0 technologies in teaching and learning were analyzed in 2015. 493 pre-service teachers from education
department of 52 university replied our online survey. The online survey consisted of two parts. One was related
to the frequencies of pre-service teachers’ usage of Web 2.0 tools and it was clustered in regard to eight areas:
social media (Facebook, Twitter, YouTube, etc.), interactive presentation tools (Prezi, SlideShare, PowToon,
etc.), online storage and file sharing tools (Dropbox, Google Drive, Yandex Disk etc.),web authoring and
collaborative tools (Blog, Wikipedia, Wikispaces etc.), animation and video tools (GoAnimate, Creaza,
Animoto etc.), learning management systems (Moodle, Edmodo, etc.), online survey and testing tools (Google
Doc, Survey Monkey, Poll Everywhere etc.), concept maps and drawing tools (Bubbl.us, Cacoo, Scribblar etc.).
The results showed that the social media was the most often usage category (Male: %59.29, Female: %61.58,
Total: %61.05) and the online survey and examination tools was the least often usage category (Male: %8.85,
Female: %7.89, Total: %8.11). In the second part of the survey, the pre-service teachers’ perceptions of usage
of web 2.0 technologies in teaching and learning were asked. According the results, their perceptions were
generally positive and most of them agreed that these technologies could be used effectively in education due
to the several advantages.
Keywords: Web 2.0 technologies, pre-service teachers, perception
18
TÜBİTAK 2229 bilimsel eğitim etkinliklerini destekleme programı tarafından desteklenmektedir.
383
Bir Eğitsel Robot Kampının Değerlendirilmesi
Memet ÜÇGÜL
Bildiri Özeti:
Robotların eğitsel amaçla kullanımı Seymour Papert’in inşaacılık (constructionism) kuramına ve kendisinin
LOGO çalışmalarına dayanmaktadır. Robotların eğitim amaçlı kullanımı, yalnızca programlama ve mekatronik
gibi robotlarla alakalı alanlarla sınırlı olmayıp, öğrencilerin FeTeMM alanına yönelik ilgilerini ve
motivasyonlarını arttırma amacıyla, onların ileride FeTeMM alanında kariyere yönlendirilmesi için de
kullanılmaktadır. Ayrıca, robotlarla öğrencilerin gerçek hayatla ilgili yapılandırılmamış problemler ile
ilgilenerek, problem çözme, mantık, bilimsel sorgulama becerileri ve fikir paylaşımı becerilerinin arttığı
alanyazında belirtilmiştir. Bu çalışmada, ilköğretim altıncı sınıf öğrencilerine yönelik hazırlanmış on günlük
eğitsel robot kampının, kampa katılan öğrenciler tarafından Robot Eğitici Eğlence Anketi (Robot Edutainment
Questionnaire) kullanılarak, kampa katılan öğrencilerin robot algıları ve kampta edindikleri kazanımlar
araştırılmıştır. Kampa katılan 15 kız ve 16 erkek öğrencinin verileri betimsel istatistik yöntemleri kullanılarak
analiz edilmiştir. Çalışmanın öne çıkan sonuçları; öğrenciler genel olarak robot kampını, eğlenceli, ilginç ve
kolay bulmuş olmaları şeklinde özetlenebilir. Ayrıca öğrenciler genel olarak, kampta robotlarla ilgili teknik
kavramları daha iyi öğrendiklerini, grup olarak çalışabileceklerini, öğrenmek için motivasyonlarının daha
yüksek olduğunu, teknoloji konusunda kendilerine daha fazla güvendiklerini belirtmişlerdir.
Anahtar Sözcükler: eğitsel robotlar, robot kampı, değerlendirme
384
Liselerde Görev Yapan Branş Öğretmenlerinin Eğitim Bilişim Ağı Kullanım Tercihleri ve Yeterlikleri
Cihad DEMİRLİ
İstanbul Ticaret Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, İstanbul /
Özlem DOKUMACI
Munzur Ortaokulu, Tunceli/TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Ferhat BAHÇECİ
Bildiri Özeti:
Bu çalışmanın amacı, liselerde görev yapan branş öğretmenlerinin, Eğitim Bilişim Ağı (EBA) platformunda
bulunan e-materyalleri kullanıp kullanmadıklarını belirlemek, kullanmama nedenlerini araştırmak ve EBA
platformunun kullanılabilirliği arttırmak için öneriler sunmaktır. Karma araştırma yaklaşımı ile yürütülen bu
çalışmada, çeşitli illerdeki liselerde görev yapan 215 öğretmene anket uygulanmış, 12 öğretmen ile de
yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Anket maddeleri ve görüşme soruları araştırmacılar tarafından
hazırlanmıştır. Anket maddeleri kullanım kolaylığı, içerik değerlendirme, öğretmen öz yeterlilikleri, kullanım
niyetleri, kullanım deneyim ve sıklıkları olmak üzere beş kategoriye ayrılmıştır. Toplanan veriler, yüzde,
frekans ve ortalama gibi tanımlayıcı istatistikler kullanılarak incelenmiştir. Yapılandırılmış görüşmelerin
cevapları ise betimleyici içerik analiz yöntemleri ile EBA’yı kullanmama sebepleri ve çözüm önerileri olarak
iki alt boyutta irdelenmiştir. Çalışma sonucunda, öğretmenlerin EBA platformunun kullanımını kolay bulduğu,
içerik olarak geliştirilmesi gerektiğini düşündükleri, kullanım niyetlerinin olumlu yönde olduğunu fakat
kullanma sıklıklarının düşük düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Cevaplayıcıların yaklaşık %16’sı ise EBA
hakkında hiçbir bilgisinin olmadığını belirtmiştir. Çalışmaya katılanlar ağırlıklı olarak aradıkları içeriğe
erişemediklerini, EBA platformunun ihtiyaçlarını karşılamadığını, var olan içeriklerin ise eğitsel açıdan yetersiz
olduğunu vurgulamıştır. EBA platformunun kullanımını arttırmak için müfredata uygun yeterli sayıda, ses ve
görüntü açısından kaliteli içeriklerin üretilmesi, tabletlerle uyumlu etkileşimli içeriklerin sayısının artırılması,
sağlanan içeriklerin pedagojik ve bilimsel açıdan bir uzman komisyon denetiminden geçmesi, internet ve altyapı
problemlerinin giderilmesi, öğretim programlarının yeniden düzenlenmesi gibi öneriler geliştirilmiştir. Aynı
zamanda öğretmenlere ve idarecilere yönelik EBA platformunun tanıtımı ve kullanımı ile ilgili uygulamalı
eğitimlere olan ihtiyaç da çalışma sonucunda ortaya çıkmıştır.
Anahtar Sözcükler: eğitim bilişim ağı, EBA, yeterlik, görüş, öğretmenler
385
Eğitim Yöneticilerinin Dijital Vatandaşlık Algılarının Teknoloji Liderliklerine Etkileri
Bahar GÜREVİN
Erimli Ortaokulu, Elazığ / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bilgisayar çağında dijital vatandaş olarak tanımlanan bireylere rehberlik edecek eğitim yöneticilerinin
öncelikli olarak teknoloji kullanım becerilerine sahip olmaları umulmaktadır. Bu beklenti doğrultusunda
araştırmanın amacı eğitim kurumlarında yönetici olarak görev yapan bireylerin dijital vatandaşlık algılarının
teknoloji liderliklerine etkisinin araştırılmasıdır. Belirtilen amaç doğrultusunda, 2015-2016 öğretim yılı birinci
döneminde, Elazığ’ın Arıcak ilçesinde bulunan 22 ilkokul, 7 ortaokul, 2 lise ve 1 halk eğitim merkezi müdürü
ve müdür yardımcılarıyla araştırma yapılmıştır. Hem nitel hem de nicel yaklaşımların harmanlanarak tek bir
çalışmada
kullanıldığı
karma
yöntemle
araştırma
gerçekleştirilmiştir.
Araştırmanın çalışma grubunu her bir okuldan bir müdür ve bir müdür yardımcısı olmak üzere toplam 64 eğitim
yöneticisi oluşturmuştur. Çalışmanın nicel veri toplama aşamasında kullanılan dijital vatandaşlık ve teknoloji
liderliği anketleri araştırmacı tarafından oluşturulmuştur. Belirtilen veri toplama araçları eğitim yöneticilerine
uygulanmıştır. Nitel veri toplama boyutunda ise eğitim yöneticileriyle görüşme yapılarak dijital vatandaşlık ve
teknoloji liderliğine ilişkin algı ve tutumları ortaya konmaya çalışılmıştır. Elde edilen verilerin analizi
sonucunda, eğitim yöneticilerinin dijital vatandaşlık algılarının teknoloji liderlikleri üzerinde olumlu etkisi
olduğu tespit edilmiştir. Eğitim yöneticilerinin görüşleri analiz edildiğinde, dijital vatandaşlık kavramını
yeterince bilmedikleri görülmüştür; ancak teknoloji liderliği hakkında orta düzeyde bilgi sahibidirler. Bu
araştırma eğitim kurumlarında görev yapan yöneticilerin dijital vatandaşlık algılarının teknoloji liderliklerine
olumlu etki yaptığını ortaya çıkarmıştır.
Anahtar kelimeler: dijital vatandaşlık, teknoloji liderliği
386
Fen Öğretiminde Eğitsel Çizgi Film Uygulaması: İlköğretim Öğrencilerinin Akademik Başarı Düzeyleri
ve Tutumları
Abdulgani TÜRKAN
Atatürk Üniversitesi, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi
Yunus AĞCAKALE
İsa BİNGÖL
Rabia MERYEM YILMAZ
Yüksel GÖKTAŞ
Bildiri Özeti:
Bu çalışmanın amacı, eğitsel çizgi filmlerin öğrencilerin akademik başarılarına ve tutumlarına etkisini
incelemektir. Bu kapsamda Milli Eğitim Bakanlığı’nın Fen ve Teknoloji ders müfredatında bulunan “Duyu
Organları” konusu için bir senaryo oluşturulup iki boyutlu bir eğitsel çizgi film hazırlanmıştır. Çalışmanın
örneklemi, Erzurum ilinde öğrenim gören 74 ilköğretim 3.sınıf öğrencisinden oluşmaktadır. Yöntem olarak
nicel araştırma yöntemlerinden zayıf deneysel desen kullanılmıştır. Araştırmada grup üzerinde ön test – son test
uygulanmış ve bu testler arasındaki farklılıklar incelenmiştir. Veri toplama aracı olarak başarı testi ve tutum
ölçeği kullanılmıştır. Tutum ölçeğindeki maddeler, öğrencilerin memnuniyetleri, niyetleri ve kaygılarını
kapsamaktadır. Elde edilen veriler arasında anlamlı bir fark olup olmadığını belirlemek için bağımlı gruplar ttesti kullanılmıştır. Analiz sonucunda son test puanlarının ön teste göre daha yüksek olduğu ve puanların
arasında anlamlı bir farklılık olduğu ortaya çıkarılmıştır. Ayrıca öğrenci tutumlarının olumlu olduğu
gözlenmiştir. Araştırma sonucunda elde edilen verilerden yola çıkarak, dersleri daha etkileşimli hale getirmek
için eğitsel çizgi filmlerin kullanımını arttırılması gerektiği düşünülmektedir.
Anahtar Sözcükler: eğitsel çizgi film, fen öğretimi, akademik başarı, tutum.
387
Medya Okuryazarlık Kavramının Öğretmen Adayları Üzerindeki Algısının ve Bir Sınıf İçi Uygulama
Önerisi
Abdullah DÜVENCİ
Bildiri Özeti:
Medya okuryazarlığı düzeyi bilişim toplumu olma yolunda çok önemli bir kıstastır. Gazete, radyo ve
televizyon kavramları medya ile anılmakta olduğundan ‘medya okuryazarlığı’ kavramsal yanılgıya müsaittir.
Yeni medya gelişmeleri ile medya yazarlığı çok daha önem kazanmıştır. Bu doğrultuda ülke olarak olmamız
gereken düzeyde değiliz. İnternet kullanımı artığı şu günlerde Türkiye toplumunun yeni medya okurluk ve
yazarlık düzeylerini artırmak gerekir. Bu araştırma nitel bir çalışmadır. Bu amaçla medya okuryazarlık
konusunda bilişim öğretmen adaylarının durumlarını ortaya çıkartmak ve çıkan sonuca göre bilinç düzeylerini
artırmaktır. Çalışmayı bu benzeri çalışmalar konusunda özgün kılan unsur sınıf içi uygulama örneği vererek
bilişim öğretmeni olduklarında dijital hikaye anlatımı yöntemi ile öğrencilerinin medya okuryazarlık
düzeylerini dört haftalık etkinlik planlayarak artırmaktır.
Anahtar Sözcükler: medya okuryazarlığı, dijital hikaye anlatımı, kavram yanılgıları, yeni medya
388
Enhancing Usability of Educational Adaptive Hypermedia Environments: Development of Intelligent
Authoring Tools
Hamdi T. KAHRAMAN
Karadeniz Technical University, Faculty of Technology, Software Engineering Department, Trabzon,
e mail: [email protected]
Ilhami COLAK
Istanbul Gelisim University, Faculty of Engineering and Architecture, Mechatronics Engineering
Department,Istanbul
Seref SAGIROGLU
Gazi University, Faculty of Engineering, Computer Engineering Department, Ankara
Abstract
The educational adaptive hypermedia technology is a popular research area in the new generation web-based
intelligent learning systems. Most important obstacles in educational adaptive hypermedia applications faced
by application developers are the difficulties of in the process of authoring and management. Application
developers need appliances, which present abilities for expressing pedagogical purposes, representing
applications from different disciplines, and developing adaptive hypermedia ambience from user interface. In
this article, an improved update software tool, its architecture, features, and constraints are discussed for
designing of an educational adaptive hypermedia application. Besides, a sample authoring tool over Adaptive
Hypermedia Authoring Tool, which was developed to be prepared AEEC course is presented. The tool was
developed by using object oriented programming techniques and basing a generic object model which facilitates
the upgradability of applications from different disciplines. Application developers may create adaptive and
labeled contents, pedagogical rules, relational domain networks, and instructional objects by using the tools,
which are form-based and user-friendly. Finally, SAHM, an update reference model and developed to be
designed intelligent hypermedia platforms, is referred. New solutions in the subjects of how to eliminate the
constraints in available authoring tools and realize new generation educational authoring tools by basing on
SAHM are introduced. It is expected that this work makes a significant contribution on the design of new
generation distance learning approaches.
Keywords: adaptive educational hypermedia, authoring tool, hypermedia reference model
389
Bilgisayar Programcılığı Bölümü Gömülü Sistemler Dersinin Proje ile Yürütülmesinin Öğrencilerin
Başarılarına Etkisi
Ömer BOYACI
Hitit Üniversitesi, Osmancık Ö.D. Meslek Yüksekokulu Bilgisayar Teknolojileri Bölümü, Osmancık / Çorum
Bildiri Özeti:
Proje tabanlı öğrenme, öğrencilerin yaşamlarında karşılaşabilecekleri problemleri sınıf ortamında farklı
disiplinlerle bağlantı kurarak bir senaryo çerçevesinde çözmeye çalıştıkları öğrenme yaklaşımıdır. Proje temelli
öğrenme disiplinler arası bir problem ya da senaryo üzerinde grupla ya da bireysel olarak gerçek yaşama uygun
beceriler kazandırma amacı yürütülen bir yöntemdir. Öğretmenin rehber olduğu bu süreçte sonunda bir ürün
ortaya konulması istenir ancak önemli olan süreçtir. Pragmatik, ilerlemeci bir anlayışın hakim olduğu bu
öğretim yönetiminde araştırma ve inceleme içerisinde, uygulamadan değerlendirmeye beceriler kazandırılır.
Günümüzde teknolojinin ilerlemesi ve ara eleman ihtiyacının artması ile meslek yüksekokullarına gösterilen
önem artış göstermektedir. Bu nedenle üniversiteler bulundukları illerin merkezlerinde ve ilçelerinde meslek
yüksekokulları açmaya devam etmektedir. Hatta büyük şehirlerde özel meslek yüksekokulları açılmaktadır.
Endüstride insan gücünün yerini makine ve otomasyon sistemlerinin alması sebebiyle elektronik ve bilgisayar
alanında uzmanlaşmış personel ihtiyacı günden güne artmıştır. İş olanaklarının fazla olması sebebiyle bilgisayar
teknolojileri bölümü meslek yüksekokullarında fazlaca tercih edilmektedir. Bilgisayar programcılığı
programlarında, kontrol dünyasının vazgeçilmez elemanları olan mikroişlemcilerin programlamasının
öğrenilmesi için seçmeli ders olan Gömülü Sistemler dersinin açılması gerekliliği ortaya çıkmıştır. Bu
çalışmada Gömülü Sistemler dersinin proje temelli öğretim yöntemi kullanılarak yürütülmesinin öğrencilerin
başarılarına olan etkisi incelenmiştir.
Anahtar Sözcükler: proje temelli öğrenim, öğrenme stilleri, eğitim ve teknoloji, bilgisayar destekli eğitim
390
A Novel Adaptive on-line Course on Electrical DC motor
Hamdi T. KAHRAMAN
Karadeniz Technical University, Faculty of Technology, Software Engineering Department,
Trabzon/TÜRKİYE, e posta: [email protected]
Ilhami COLAK
Istanbul Gelisim University, Faculty of Engineering and Architecture, Mechatronics Engineering Department,
Istanbul/ TÜRKİYE, e posta: [email protected]
Seref SAGIROGLU
Gazi University, Faculty of Engineering, Computer Engineering Department, Ankara/TÜRKİYE,
Abstract
Creating an efficient personalized learning environment is a crucial task for technology education. More
specifically, this paper focuses on a new design approach of web-based personalized learning systems to enable
the flexible execution of electrical DC motor courses depending on the individual learning preferences and
knowledge levels of the students. This study introduces an effective and generic educational course and user
modeling approach. In order to do that, a user modeling server has been designed and experimentally tested in
a web-based adaptive educational electric course performed in Gazi University. The user modeling server
applies adaptive modeling strategies for the users different backgrounds. To prove the efficiency of proposed
user modeling system, we evaluate the classification accuracy and efficiency of system and test users’
knowledge models in DC electrical machines course. The experimental studies have shown that the designed
course increases the efficiency and quality of web-based vocational education system. Additionally, the users’
knowledge can be determined with approximately 92% classification accuracy rate by the proposed user
modeling system.
Keywords: adaptive educational electrical course; e- learning; knowledge classification; applied measurement;
391
Reconsidering the Digital Storytelling Development in Flipped Classroom: Effectiveness of Videos and
Self-Evaluation of the Process
/ TURKEY, e-mail: [email protected]
Berrin DOGUSOY
Ilker YAKIN
Abstract:
The aim of the study is twofold: First aim is to explore the effectiveness of videos implemented through
flipped classroom approach in digital storytelling (DS) process. Second aim is to describe self-evaluations of
digital stories (DSs) created by 36 English Education prospective teachers who attended to the computer literacy
course offered in the fall semester of 2015-2016 academic year. The data collected through three close-ended
questionnaires applied after each of three online videos prepared in line with phases of DS creation process
during. The data showed that the videos helped them overcome the problems they met during DS process and
be prepared for the in-class activities related to DS creation process. Besides, a Mann-Whitney U test also
revealed no significant difference in the effectiveness of videos between prospective teachers who are highly
interested to use new technology (n= 15) and uninterested ones (n=21). As for the self-evaluations, the total
time spent for each phase also explored and the results showed that participants spent more time in visualization
phase (M=84,66) than the other phases. The results also showed that the narrating phase was the highest score
(N=4,19) among participants than the visualization and developing the story phases. This study may contribute
to the future teachers to use flipped classroom approach as a strategy.
Keywords: digital storytelling, prospective teachers, flipped classroom, self-evaluation
392
NFC ile ANDROID Tabanlı Öğrenci Yoklama Sistemi: E-Yoklama
Metin KAPIDERE
İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Malatya /
Eva BALABAN
İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Malatya /
Yusuf KALINKARA
Milli Eğitim Bakanlığı, Malatya, TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Teknolojinin gelişmesinden akıllı kartlarda nasibini almıştır. Akıllı kart teknolojilerindeki gelişmelerle
Bankacılık, Telekomünikasyon, Turizm, Eğitim, Kamu, Sağlık ve Ulaşım kurumlarında da akıllı kart çözümleri
etkin bir şekilde kullanılmaya başlanmıştır. Akıllı kartların gövdesine gömülen bir yonganın üzerinde bulunan
işletim sistemlerinin içerisinde tanımlanmış veri alanlarına güvenli bir şekilde yazılan veriler, temaslı/temassız
okuma işlemleri ile birçok operasyon gerçekleştirilebilmektedir. Güvenliğin son derece önemli olduğu akıllı
kart teknolojilerinde, kartların kopyalanabilmesi imkânsız kılınmıştır. Kullanılan başlıca akıllı kartlar; Mifare
Kartlar, Proximity Kartlar, Manyetik Bantlı Kartlar, Barkotlu ve RFID kartlardır. Akıllı kartlarının kullanımı
her alanda olduğu gibi Eğitim alanında artmaktadır. Eğitim kurumlarında ve kampüse sahip tüm işletmelerde
işletme maliyet düşürmek ve ölçülebilir verilere ulaşmakta çok ekonomik bir çözümdür. Kampüslerde
kullanılan akıllı kart teknolojisi; kimlik kartı, para, şifre, anahtar, yetki gibi idari istek ve kuralların kimlik
kartında birleştirilmesini hedeflemektedir. Kullanıcıların kampüs içinde şifre, anahtar ve para kullanmamaları;
bu görevleri akıllı kartlar ile yapmaları hedeflenir. Bu kart sayesinde, öğrencilere ait bilgilere güvenli bir şekilde
ulaşılabilmektedir. Akıllı kartlar özellikle kampüslerde turnikeler, araç bariyerleri, asansörler, kapı geçişleri,
Personel Devam Kontrol Sistemi (PDKS), satış noktaları (POS), fotokopi/yazıcı, para yüklemede ve toplu
taşımada kullanılmaktadır. Tüm bu alanlarda kullanımının yanı sıra öğrenci yoklama sistemlerinde bu
teknolojinin kullanılmıyor olması bir eksikliktir. Bu çalışmada sınıflarda kâğıt ile alınan öğrenci yoklamaları
yerine, öğrenci kimliklerinde bulunan akıllı kart özelliğini kullanan “NFC ile ANDROID Tabanlı Öğrenci
Yoklama Sistemi: E-Yoklama” tasarlanmıştır. NFC (Yakın Alan İletişimi) teknolojisi, nesneleri tekil ve
otomatik olarak tanıma yöntemidir. E-Yoklamada öğretmen telefonu için yazılan ANDROID uygulaması
sayesinde öğrencilerin kimlik kartları yardımıyla yoklama alınmaktadır. Dönem sonunda ise öğrencilerin geliş
sayısına göre öğrencilerin devamsızlıkları belirlenecektir. Akıllı telefonların birçoğunda NFC özelliği
bulunmaktadır. Bu sayede başka bir donanıma ihtiyaç duyulmadan öğrenci yoklaması alınabilmektedir.
Üniversite geneline uygulanması hedeflenen çalışmanın gerekli alt yapı ile çok etkin bir şekilde kullanılacağı
düşünülmektedir. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesinde NFC özelliği ve ANDROID işletim sistemi telefonu
olan gönüllü üç öğretim elemanının telefonuna E-Yoklama sistemi yüklenmiş ve derslerinde kullanmaları
istenmiştir. Uygulama sonrası görüşme yapılan öğretim elemanlarının yorumları alınmıştır. E-Yoklama
genelde pratik ve yenilikçi bulundu. Görüşmeni detayları çalışmanın sonuç kısmında detaylı olarak verilmiştir.
Anahtar Sözcükler: öğrenci yoklama sistemi, akıllı kart teknolojisi, NFC
393
Öğretmen Adaylarının Ters-Yüz Öğrenme Süreçlerinde Çevrimiçi Ortamlara Yönelik Bağlılık
Düzeylerinin İncelenmesi
Arif AKÇAY
İsmail YILDIZ
Bildiri Özeti
Günümüz eğitiminde yeni bir öğrenme modeli olarak kendini gösteren ters-yüz öğrenme modeli, literatürde
öğretim sürecinin okul dışı çevrimiçi etkinliklerde, öğrenme görevlerinin ise okul eğitimcilerinin gözetiminde
yapılarak yürütülmesi olarak tanımlanmıştır. Bu öğrenim modelinde öğretim sürecinin çevrimiçi olarak
yürütülmesinden dolayı ortam dikkat çekici bir unsur olarak görülebilir. Bu araştırmada ters-yüz öğrenme
modeli ile öğrenme süreci gerçekleştiren öğrencilerin çevrimiçi öğrenme ortamına olan bağlılıkları
incelenmiştir. Bu amaçla araştırmaya Kastamonu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Fen Bilgisi Öğretmenliği ve
Türkçe Öğretmenliği bölümlerinden 61 2.sınıf öğrencisi katılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak
demografik bilgiler ve Sun & Rueda (2012) tarafından geliştirilen ve Ergün & Usluel (2015) tarafından
Türkçeye uyarlanan “Çevrimiçi Öğrenme Ortamlarında Öğrenci Bağlılık Ölçeği” bölümlerinden oluşan bir
ölçme aracı kullanılmıştır. Verilerin analiz işlemlerinde t-testi, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) ve
parametrik olmayan testlerden Mann-Whitney U Testi kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarında ise öğrencilerin
genel çevrimiçi öğrenme ortamına olan bağlılıkları cinsiyetlerine, bölümlerine ve daha önceden çevrimiçi
öğrenim görme durumlarına göre anlamlı bir farklılık göstermediği görülmüştür. Fakat Fen Bilgisi Eğitimi
Bölümü öğrencilerinin Türkçe Eğitimi Bölümü öğrencilerine göre çevrimiçi öğrenme ortamına daha fazla
duyuşsal bağlılık göstermişlerdir. Bunun yanında daha öncesinde çevrimiçi öğrenme ortamında öğrenim gören
öğrenciler görmeyen öğrencilere göre bilişsel bağlılıklarının daha fazla olduğu bulgusu elde edilmiştir.
Anahtar Sözcükler: ters-yüz edilmiş sınıf, çevrimiçi ortamlarda bağlılık, çevrimiçi öğrenme, öğretmen
adayları
394
Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin Second Life Ortamındaki Öğrenme Deneyimleri ile ilgili Görüşleri
Mesut ÖZONUR
Çukurova Üniversitesi, Adana Meslek Yüksekokulu
Adana / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Tuğba YANPAR YELKEN
Mersin Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü
Mersin / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Mersin Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü Mersin /
Bildiri Özeti:
Bu durum çalışmasının amacı, Çukurova Üniversitesi Meslek Yüksekokulu Uzaktan Eğitim Programı
öğrencilerinin Second Life ortamında aldıkları derslerdeki öğrenme deneyimleri ile ilgili görüşlerini ortaya
çıkarmaktır. Bu amaçla, BPP211 Veritabanı II dersi 10 hafta boyunca Second Life ortamında sunulmuştur ve
bu dersi alan 35 bilgisayar programcılığı bölümü ikinci sınıf öğrencilerindan veriler açık uçlu anket yoluyla
toplanmıştır. Çalışmanın verileri, iki araştırmacı tarafından birbirlerinden bağımsız olarak açık kodlama
yöntemi ile analiz edilmiştir. Çalışmanın sonuçlarına göre, öğrenciler Second Life ortamında kendilerini gerçek
sınıf ortamında ders alıyormuş gibi hissettiklerini, bu ortamın motive edici olduğunuve sosyal iletişimi
arttırdığını düşünmektedirler. Bunun yanısıra, öğrenciler Seconda Life ortamında gerçekleşen öğrenmelerin
etkili olduğunu belirtmişlerdir. Ancak, çalışmanın sonuçlarına göre derse katılım için iyi özellikte bilgisayar
gerektirmesi ve internet hızının yüksek olmasının gerekliliği Seconda Life ortamında ders almanın
dezavantajlarından ikisidir.
Anahtar Sözcükler: Second Life; durum çalışması.
395
Instructors’ Opinions about Best Practices in Distance Education
Mesut ÖZONUR
Cukurova University, Adana Vocational School of Higher Education
Mersin University, Faculty of Education, Department of Computer Education and Instructional Technology
Mersin / TURKEY, e-mail: [email protected]
Abstract
This study aimed to investigate the distance education instructors’ opinions about the courses in which
students have best learning experiences offered online. The participants were nine instructors who offered
online courses to Adana Vocational School of Higher Education students. The data were collected through an
open-ended questionnaire. The results showed that courses, in which it were given opportunity for students to
practice what they learned, were described as best practices courses by the instructors. Moreover, the instructors
explained that content characteristics, services provided by the distance education program, and students’
preparedness had a role for best practice.The instructors described their own roles in the best practices courses
as providing materials, recording synchronous course sessions, and preparing examples for students’ practices.
Moreover, they described students’ role as listening and following the courses, and doing homework.
Keywords: Distance education;best practices, instructors’ opinions.
396
Ergenlerde “Siber” Psikolojik Sağlamlık: Siber Zorbalar ve Onların Kurbanları
Fedai KABADAYI
Danışmanlık ABD, Rize/TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Serkan Volkan SARI
Danışmanlık ABD, Rize/TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Teknoloji, insan yaşamı üzerinde doğrudan etkileri olan bir kavramdır. Son yıllarda yaşanan teknolojik
gelişmelerin insanlar üzerinde olumlu ve olumsuz bazı etkilerinin olduğu görülmektedir. Özellikle iletişim
teknolojileri düşünüldüğünde, internet ve akıllı telefon kullanımının insanlar arasında çok hızlı yaygınlaşması
henüz etkilerini tam anlamıyla ön göremediğimiz bir noktaya doğru gitmektedir. Bu tür teknolojik araçların
hızla yaygınlaşması kadar bunları kullanan insanların demografik özellikleri de, ortaya çıkacak etkinin boyutları
açısından önemli görülmektedir. Yapılan araştırmalar teknolojinin olumsuz yanlarının en çok çocuk ve
ergenlerde görüldüğünü ortaya koymaktadır. Bu araştırmada tam da bu noktada teknolojinin ergenler üzerindeki
olumsuz yansımalarından birine odaklanmıştır. Siber zorbalık adı verilen bu problem, 2000’li yıllarda ortaya
çıkmış ve halen günümüzde ergenler arasında görülmeye devam eden bir durumdur. Siber zorbalık konusunda
bir çok tanımlama yapılmış olmasına rağmen, tanımların ortak noktalarına bakıldığında bireylerin karşı tarafa
zarar vermek, duygusal anlamda incitmek, küçük düşürmek, arkadaş grubundan dışlamak gibi amaçlarla cep
telefonu veya internet gibi iletişim teknolojilerini kullanarak karşıdakinin gizli görüntülerini çekip izinsiz
yayınlamak, hakkında dedikodu çıkarmak, web sitesini çökertmek ya da sosyal medya hesabını çalarak resim
ve video paylaşmak gibi davranışlarla karakterize edilen bir durumdur. Bu davranışın doğasını daha iyi anlamak
ve birey üzerindeki etkilerini görmek adına araştırmalar devam etmektedir. Bu araştırmada da siber zorbaların
ve onların kurbanlarının psikolojik sağlamlıklarını incelemek amaçlanmaktadır. Araştırmanın çalışma grubu
Rize il merkezinde yer alan liselerden rastgele örnekleme yöntemiyle seçilen 444 ergenden oluşmaktadır (199
erkek %44.8, 245 kız %55.2). Katılımcıların yaş ranjı 15 ile 19’dur. Yaş ortalamaları 16.58’dir (Ss=0.789).
Katılımcıların okul türüne göre dağılımları 185 öğrenci Anadolu lisesi (%41.7), 114 öğrenci Fen lisesi (%25.7)
ve 145 öğrenci Meslek lisesi (%32.7) şeklindedir. 377 öğrenci (%84.9) kendisine ait akıllı telefon taşımaktadır.
121 öğrenci (%27.2) günde 3 saat ve üzeri internet kullandığını belirtmiştir. Araştırmanın veri toplama süreci
için gerekli izinler alınmıştır. Araştırmada Kişisel Bilgi Formu, Çocuk ve Gençlerde Psikolojik Sağlamlık
Ölçeği (Arslan,2015), Siber Zorbalık Ölçeği (Arıcak, Kınay ve Tanrıkulu, 2012) ve Siber Mağduriyet Ölçeği
(Arıcak, Tanrıkulu ve Kınay, 2012) kullanılmıştır. Verilerin normalliği test edilmiş ve normal dağılıma uygun
olduğu tespit edilmiştir. Araştırma verileri Pearson Momentler Çarpımı korelasyon katsayısı tekniği ve Basit
regresyon analizi tekniğiyle ile analiz edilmiştir. Araştırma bulgularına göre ergenlerin siber zorba olma
durumları ile psikolojik sağlamlık arasında olumsuz yönde anlamlı korelasyon olduğu (r=-0.146, p<0.01)
belirlenmiştir. Bu bulgu siber zorba davranışlar arttıkça ergenlerin psikolojik sağlamlıklarının azaldığını ortaya
çıkarmaktadır. Benzer şekilde siber kurban olma durumuyla psikolojik sağlamlık arasında da olumsuz yönde
anlamlı korelasyon olduğu (r=-0.203, p<0.01) tespit edilmiştir. Burada da tıpkı zorbalarda olduğu gibi
kurbanların da bu davranışa maruz kaldıkça psikolojik sağlamlıklarının azaldığı ifade edilebilir. Bunun yanında
siber zorba (B=-0.146,F=9.573 p<0.01) ve siber kurban (B=-0.203, F=18.892, p<0.01) olma durumunun
ergenlerin psikolojik sağlamlıklarını anlamlı düzeyde yordadığı belirlenmiştir. Bu sonuçlar siber zorbalığın ve
kurban olma durumunun doğasının anlaşılması ve özellikle bu davranışın etkilerinin belirlenmesi açısından
değerli görülmektedir. Özellikle bu sorunun önlenmesi için okullarda önemli çalışmaların yapılabileceği
düşünülmektedir. Tıpkı akran zorbalığı davranışlarının önlenmesinde olduğu gibi, bütüncül bakış açısının
(öğretmen-veli-öğrenci) siber zorbalar içinde kullanılması önemlidir. Bu noktada hem ailelere, hem
öğretmenlere hem de öğrencilere siber zorba davranışlar ve nedenleri konusunda alan uzmanları tarafından
eğitimler verilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir. Ayrıca siber zorbalık mağduru olan ergenlerin de tespit
edilmesi ve ihtiyaç duyulan psikolojik yardım hizmetinin verilmesi konusunda okul psikolojik danışma
servislerinin bu konuda hassas olması gerektiği ifade edilebilir.
Anahtar Sözcükler: ergen, siber zorba, siber kurban, psikolojik sağlamlık
397
Kamu Spotu Tasarımı ile Geliştirilen Materyallerin Süreç ve Kazanımlar Açısından Değerlendirilmesi
Deniz ATAL-KÖYSÜREN
Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara
Raziye Dursun SANCAR
Deniz DERYAKULU
Bildiri Özeti:
Öğretmen yetiştirme programlarında yer alan Bilgisayar I ve Bilgisayar II derslerinin temel kazanımları
arasında öğretmen adaylarının teknoloji okuryazarlığını geliştirmek ve teknoloji ile eğitimi bütünleştirmelerini
sağlamak yer almaktadır. Bu temel kazanımlar ile öğretmen adaylarından hem mesleki hem de teknik
becerilerini birleştirerek eğitimde kullanmak üzere materyal geliştirebilmeleri beklenmektedir. Video ve
benzeri teknolojik ortamlar kullanılarak bu süreçlerin yapılandırılması günümüzde yeniliğini ve yaygınlığını
korumaktadır. Belirli bir senaryo bağlamında bilgilendirici, eğitici ve dikkat çekici videolar kamu spotu olarak
tanımlanmaktadır. Kamu spotunda temel amaç belirli bir hedef kitle için hazırlanan mesajın kısa ve ilgi çekici
biçimde sunulmasıdır. Buna koşut olarak, öğretmen adaylarının alan bilgilerini kullanarak hazırladıkları kamu
spotlarının öğretmen yetiştirme programı kazanımları ile örtüştüğü görülmektedir. Bu çalışma ile birinci sınıf
öğrencileri tarafından kamu spotu hazırlama süreçlerinin, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Bölümü son sınıf
öğrencileri tarafından ise hazırlanan kamu spotlarının kazanımlara uygunluk ve kullanılabilirlik açısından
değerlendirilmesi planlanmaktadır. Araştırmanın çalışma grubunu 2015-2016 eğitim öğretim yılında Bilgisayar
II dersi kapsamında Ankara Üniversitesi Okul Öncesi Öğretmenliği Bölümünde ve Rehberlik ve Psikolojik
Danışmanlık Bölümünde yer alan 1. sınıf öğrencileri ve Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi
Bölümünde yer alan 4. sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Veriler araştırmacılar tarafından geliştiren anketler ile
toplanacak olup; verilerin çözümlenmesinde betimsel yöntemlerden yararlanılacaktır. Bu çalışmanın öğretmen
adaylarının teknoloji okuryazarlığını etkin biçimde geliştirmelerine katkı sağlaması hedeflenmektedir.
Anahtar Sözcükler: kamu spotu, teknoloji, bilgisayar destekli eğitim, video
398
Çok Kullanıcılı Dijital Öykü Oluşturma Platformu Tasarımı
Celal Murat KANDEMİR
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Bildiri Özeti:
Dijital öykü anlatımı, temelde bilgisayar destekli araçların kullanılmasıyla oluşturulan ve görsel, işitsel vb.
çoklu ortam bileşenlerinin bir ya da birkaçını bir arada bulunduran kısa hikâyeler olarak tanımlanmaktadır.
Öğrenenlerin güdülenmelerinin arttırılması, okuma ve yazma becerilerinin geliştirilmesi, işbirliğine dayalı
çalışma becerilerinin, iletişim becerilerinin ve eleştirel düşünme becerilerinin geliştirilmesi ve öğreneni
merkeze koyması amacıyla dijital öykü anlatımı kullanılmaktadır. Bu çalışmada, farklı kategorilerde
etiketlenmiş görüntüler yardımıyla dijital öykü oluşturulmasını sağlayan çok kullanıcılı web tabanlı bir
uygulamanın tasarım ve geliştirilmesi anlatılmaktadır. Dijital öykü oluşturma platform modüllerinin tasarımın
ardından hemen geliştirilmesi gerektiği; öğreten ve öğrenenin uygulama ile ilgili olarak gereksinim analizinin
geliştirme esnasında da sürdürülebilmesi; analiz, tasarım ve test etme süreçlerinin ne kadar süreceğinin belirsiz
olması gibi durumlarda kolaylık sağlamasından dolayı çevik yazılım geliştirme süreçleri kullanılarak uygulama
geliştirilmiştir. Uygulamada yönetici, öğreten ve öğrenen olmak üzere üç temel kullanıcı rolü bulunmaktadır.
Yönetici ya da öğreten rolüne sahip kullanıcılar, platforma görüntü yükleyerek bu görüntüleri farklı
kategorilerde etiketleyebilmektedir. Etiketlenmiş olan görüntülerden belirli sayıda rastgele seçilenler öğrenene
gösterilmektedir. Öğrenen bu görüntüleri istediği sırada sürükle-bırak işlemiyle öykü tahtasına yerleştirebilir
ve öykü tahtasında her bir görüntü altındaki bölüme ilgili görüntü ile bağlantılı öykü bölümünü yazarak
anlatabilir. Böylelikle kullanıcının oluşturduğu dijital öyküde kullanılan görüntülerin her birinin kullanıcı için
tam olarak ne ifade ettiği bilgisi de elde edilmiş olmaktadır. Öğrenenler tarafından oluşturulan dijital öyküler
yazarı izin verdiğinde diğer kullanıcılar tarafından görüntülenerek oylanabilmektedir.
Anahtar Sözcükler: bilgisayar destekli eğitim, dijital öykü anlatımı, oyunlaştırma
399
BÖTE Bölüm Tercihinin Cinsiyete Göre İncelenmesi
Mesut TÜRK
Bildiri Özeti:
Bilgisayar bilimi ve bilişim teknolojileri alanındaki çalışmalarda, iş gücü dağılımlarına göre hem dünya
genelinde hem de ülkemizde kadın iş gücü aleyhine bir eşitsizlik olduğu ifade edilmektedir. Öğretmenlik
mesleği ele alındığında ise bir eşitlik durumu söz konusudur. Bu çalışmada eğitim teknolojileri alanında lisans
mezunu veren bilgisayar ve öğretim teknolojileri eğitimi (BÖTE) bölümündeki öğrencilerin bu bölümü tercih
etme sebepleri incelenmektedir. Çalışmanın örneklemini bir devlet üniversitesinin BÖTE bölümünde öğrenim
gören tüm öğrenciler (288 öğrenci) oluşturmaktadır. Çalışma 2 aşamadan oluşmaktadır. Veri toplama süreci
devam eden çalışmanın ilk aşamasında, öğrencilere uygulanmakta olan 5’li Likert yapısının kullandığı sormaca
aracılığıyla, katılımcıların neden bu alanı seçtiklerine (iş garantisi, yüksek gelir beklentisi, teknolojiye olan ilgi,
örnek alınan kişinin mesleği vb.) ilişkin çıkarımlar yapılacaktır. İkinci aşamada ise bölüm tercihinde önemli bir
değişken olan mezun olunan lise türü (meslek/genel) gözetilerek kız ve erkek öğrencilerden gönüllülük esasına
bağlı olarak, ayrı ayrı oluşturulacak olan toplam 4 grupla yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilecek ve
öğrencilerin bu bölümü tercih sebepleri detaylı olarak incelenecektir. Çalışmanın bilgisayar bilimi ve bilişim
teknolojileri alanındaki cinsiyet eşitsizliğini öğrencilerin bakış açılarıyla ele almasından dolayı için alanyazına
katkı sağlaması beklenmektedir.
Anahtar Sözcükler: BÖTE, kadın iş gücü, cinsiyet eşitsizliği
400
İş Başvurularında Bilişim Personelinde Aranan Nitelikler Üzerine Bir İnceleme
Mehmet Fatih KARACA
Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Bilgisayar Teknolojileri Bölümü, Erbaa/Tokat/TÜRKİYE,
Bildiri Özeti:
İş başvurusunda bulunacak kişilerin işverenin beklentilerini karşılayacak niteliklere sahip olması işe
alınmanın ilk adımlarından biridir. Diğer adaylar gibi bilişim personelleri de, aranan niteliklerin neler olduğunu
öğrenmek için çoğunlukla aday veritabanı sitelerini kullanmaktadırlar. Konuyla ilgili birçok site bulunmasına
karşın bu çalışmada, ilanları detaylı şekilde sunması ve hem işveren hem de iş arayanların en çok tercih ettiği
insan kaynağı platformlarından biri olması sebebiyle Kariyer.net tercih edilmiştir. İlanlar, genel nitelikler/iş
tanımı, aday kriterleri ve pozisyon bilgileri başlıkları altında detaylandırılarak incelenmiştir. Genel nitelikler ve
iş tanımında geçen kelimelerin kök/gövdeleri Türkçe doğal dil işleme kütüphanesi olan Zemberek ile elde
edilmiştir. Sonrasında bu kök/gövdeler sıklıklarına göre değerlendirilerek hangi kelimelerin ve hangi
programlama dillerinin daha çok vurgulandığı tespit edilmiştir. Aday kriterleri ise tecrübe, askerlik, eğitim
seviyesi, mezuniyet bölümü, cinsiyet ve yabancı dil; pozisyon bilgileri ise firma sektörü, departman, çalışma
şekli, pozisyon seviyesi, personel sayısı ve ücret bakımından ele alınmıştır. Bu çalışmaya bilgisayar
öğretmeni/bilgisayar eğitmeni ilanları ile en az yükseköğretim düzeyindeki diğer bilişim ilanları dâhil
edilmiştir. Belirli bir zaman diliminde Kariyer.net sitesinden alınan ilanların %6’sı bilgisayar
öğretmeni/bilgisayar eğitmeni, %74’ü yazılım mühendisi, %13’ü bilgisayar mühendisi ve %6’sı bilgisayar
programcısı ilanıdır. Bilgisayar öğretmeni ve bilgisayar eğitmeni pozisyonunda çalıştırılacak adayların
genellikle eğitim kurumlarında veya kurslarda görevlendirildikleri görülmüştür. Bunun yanında, yazılım
mühendisi ile bilgisayar mühendisi kavramlarının birbirine karıştığı ve yazılım mühendisliği adı altında bir
kullanım yöneliminin olduğu dikkat çekici bir husustur. İş başvurularında bilişim personelinde aranan
niteliklerle ilgili olarak hem adayın hem de eğiticilerin üzerine düşen sorumluluklar vardır. Adaylar, bireysel
olarak gerçekleştirebilecekleri şartları sağlamalıdır. Ayrıca sektör-okul entegrasyonun sağlanması açısından
eğiticiler, ders içeriklerini oluşturmada veya güncellemede sektörün arzu ve isteklerini dikkate almalıdır. Bu
çalışma ile bu konuların ortaya koyulması adına bir inceleme yürütülmüştür.
Anahtar Sözcükler: bilgisayar öğretmeni, bilgisayar eğitmeni, yazılım mühendisi, bilgisayar mühendisi, iş
ilanı
401
The Perceptions of High School Students, Their Parents and Teachers about Essay Tests in Turkey
Pınar KEFELİ
Recep Tayyip Erdoğan University, Ardeşen Vocational School, Department of Computer Technologies, Rize
Elif POLAT
İstanbul University, Education Faculty, Department of Computer Education and Instructional Technology,
Sinan HOPCAN
İstanbul University, Education Faculty, Department of Computer Education and Instructional Technology,
Abstract
The purpose of this study is to determine the perceptions of high school students, their teachers and parents
about “essay tests” in Turkey. Mixed method with triangulation design was used in the study. A survey was
conducted with the participation of 46 teachers, 51 students and 29 parents from three high schools. In addition,
one-to-one interview was conducted with 4 teachers and 3 students. According to the results, the participants
think that 1) essay tests can assess the level of comprehensive thinking skills, 2) students are not ready for essay
tests, 3) indecision in essay tests increase the number of students receiving private tutoring and students
receiving private tutoring will get higher grades. It is thought that the findings of the study shed light on both
practice and research fields about the implementation of essay tests.
Keywords: teachers, high school students, essay test
402
Design Report of Geography Island Project: Description of Environment and Instructional Elements
Pınar KEFELİ
Recep Tayyip Erdoğan University, Ardeşen Vocational School, Department of Computer Technologies, Rize
Mustafa İLKHAN
Middle East Technical University, Education Faculty, Department of Computer Education and Instructional
Mustafa GÜLEÇ
Tuğba TOKEL
Technology, Ankara/ TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Abstract
Over the last decade the interest on the virtual environments is mainly focused on educational use of them.
Geography Island is a learning environment designed on OpenSim 3-D platform for high school students in
grade 9. Content of the island is determined according to Turkish Ministry of Education Head Council of
Education and Morality Geography Curriculum. It is composed of 9 sections: 1 entrance area, 4 learning centers
and 4 social places. The objective of this island is providing a learning environment to the users where they can
study Geography related content. This design report is aimed to describe this specific learning environment with
regard to these constructs in great detail. In accordance with this purpose, these constructs are discussed in the
instruction part of the report. In the sequel, description and instructional elements of this environment based on
these constructs are presented.
Keywords: 3D learning environments, virtual worlds, OpenSim, geography education
403
Yükseköğretim E-Öğrenme Ekosisteminde Canlı Ders Kullanımı
G. Alev ÖZKÖK
Hacettepe Üniversitesi, Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkez Müdürü / Eğitim Fakültesi
Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Yükseköğretim kurumlarımız küresel, rekabetçi ve teknoloji ile yürüyen bilgi ekonomisinin zorlu dünyasına
ayak uydurmak zorundadır. Bu nedenle, yükseköğretim kurumlarımız öğretim programlarının yeniden
yapılanmasında bilgi teknolojilerinin entegrasyonunu öncelikleri arasına almak zorundadırlar. Gelişen web
teknolojileri, internet-ağ altyapısı ve mobil teknolojileri, geleneksel sınıf içi öğrenme ortamlarının teknoloji
destekli öğrenme ortamlarına geçiş sürecinde öğrenme ve öğretme alışkanlıklarında hızlı değişimlere neden
olmaktadır. Farklı ve dağıtık sistemler üzerinden yürütülen teknoloji destekli öğretim programlarının
(karma/uzaktan) kalite ve yeterlilik kaynaklı endişeleri ortadan kaldırmak için Hacettepe Üniversitesi’nde eöğrenme ekosistemine geçiş çalışmaları sürdürülmektedir. Bu çalışmada üniversite düzeyinde farklı
mekanlardan canlı derse katılan öğrencilere öğretim imkanı sağlanması konusunda Hacettepe e-öğrenme
ekosisteminin en önemli bileşenlerinden birisi olan canlı sınıf bileşeninin etkililiği teknik, pedagojik ve içerik
esaslarına göre incelenmiştir. Canlı sınıf uygulamasına öğrencinin erişilebilirliği test edilmiştir. Tasarım tabanlı
bu araştırmada tasarım, geliştirme ve değerlendirme aşamalarının her birisinden ayrı ayrı bulgular elde
edilebilmiştir. 2015-2016 Güz eğitim-öğretim döneminde 7403 öğrenci ile yürütülen teknoloji destekli öğrenme
ortamında canlı sınıf çözümü pedagojik, teknik ve içerik esaslarına dayalı faydaları ve kısıtları tespit edilmiştir.
Yükseköğretim kurumlarında e-öğrenme ekosistemi ile erişilebilir ve kaliteli eğitime ulaşmak
hedeflenmektedir. Bu bağlamda, e-öğrenme yapılanmasının bütüncül hale getirilmesi, tek yerden bütüne erişim
seçeneği ile öğrencinin sistemin bütününe dahil edilmesi, bütüncül yapı ile öğrencileri karmaşadan kurtarma,
öğrencilere verilen destek hizmetleri, tek bir yerden içerik üretim ve yönetiminin organize edilmesi sorunlarına
çözüm yolları üretilmeye çalışılmıştır. Bu çalışmada, canlı sınıf uygulamasının teknoloji destekli öğrenme
sürecinde yer alan öğrenciler için etkili bir çevre olabileceği sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Sözcükler: canlı sınıf, öğrenim yönetim sistemi, e-öğrenme, uzaktan eğitim, ekosistem
404
Ortaokul Öğretmenlerinin Mobil Öğrenmeye Yönelik Farkındalık Düzeylerinin Belirlenmesi
Ferhat BAHÇECİ
Fırat Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Elazığ /
Engin BAZ
Milli Eğitim Müdürlüğü, Öğretmen, Diyarbakır / TÜRKİYE, e-posta:[email protected]
Bildiri Özeti:
Yaşanan teknolojik gelişmelerle birlikte mobil araçların öğrenme amaçlı kullanımının kaçınılmaz hale
geldiği günleri yaşıyoruz. 2015 yılı sonu itibariyle Dünya çapında 7 milyardan ve Türkiye’de 73 milyondan
fazla mobil abone sahibi olduğunu dikkate aldığımızda mobil öğrenmenin ne kadar önemli olduğu ortaya
çıkmaktadır. Bundan dolayı bu çalışmada eğitim paydaşlarından ortaokul öğretmenlerin mobil öğrenmeye
yönelik farkındalık düzeylerinin belirlenmesine çalışılmıştır. Nitel yapılan çalışmada, yarı yapılandırılmış
görüşme tekniği kullanılarak toplam 15 sorudan oluşan görüşme formu ve sesli kayıt ile veriler toplanmıştır.
Görüşme formunda yer alan ilk dört soru demografik bilgileri ölçme amaçlı sorular, beşinci ve altıncı sorular
mobil araçların sahip olma ve kullanma amacına yönelik sorular, yedinci sorudan itibaren dokuz soru da mobil
öğrenme farkındalığını ölçmek amaçlı hazırlanmış sorulardan oluşmaktadır. Çalışma grubunun belirlemesinde,
seçkisiz olmayan örnekleme yöntemlerinden uygun / kazara örnekleme yöntemi kullanılmış ve Güneydoğu
Anadolu Bölgesinde çalışan dördü kadın, sekizi erkek toplam12 öğretmen ile gerçekleştirilmiştir.
Araştırmacılar tarafından veriler önce bilgisayar ortamında yazılı hale getirilmiş sonra da nitel araştırma
tekniklerden içerik analizi kullanılarak çözümlenmiştir. Çalışma da öğretmenlerin sahip olduğu mobil araçlara
ve mobil araçların kullanım amaçlarına yönelik bulgular değerlendirildiğinde, mobil öğrenmeye yönelik
farkındalık düzeylerinin yüksek olduğu sonucuna ulaşılmaktadır. Öğretmenlerin mobil öğrenme uygulamalarını
kullandığı, mobil öğrenmenin sağladığı avantajları ve dezavantajları belirttikleri görülmüştür. Öğretmenlerin
tamamı mobil araçların öğrenme ortamı açısından kullanışlı olduğunu ifade etmişlerdir. Öğretmenlerin tamamı
mobil öğrenmeyi daha aktif kullanmak istedikleri, ancak uygun altyapı olmamasından dolayı bunu
gerçekleştiremediklerini ifade etmişler. Öğretmenlerin tamamının mobil öğrenmenin gelecekte yaygın hale
geleceğini düşündükleri görülmüştür. Bu çalışmada öğretmenlere mobil öğrenmeyle ilgili eğitimler verilerek
hazır ve yeterli hale getirilebileceği, mobil öğrenme için gerekli altyapı ve teknik sıkıntılarla ilgili çalışmalar
yapılabileceği, benzer çalışmaların farklı öğretmen gruplarıyla yapılabileceği öneri olarak sunulmuştur.
Anahtar Sözcükler: mobil öğrenme, mobil öğrenme farkındalığı, mobil teknolojiler.
405
Matematiğe Yönelik Mobil Uygulamaların Oyunlaştırma Öğeleri Açısından İncelenmesi
Taner ARABACIOĞLU
Deniz ÖZEN
Adnan Menderes Üniversitesi, Eğitim Fakültesi İlköğretim Matematik Eğitimi Anabilim Dalı, Aydın /
Ersen YAZICI
Adnan Menderes Üniversitesi, Eğitim Fakültesi İlköğretim Matematik Eğitimi Anabilim Dalı, Aydın /
Bildiri Özeti:
Tablet bilgisayarlar ve akıllı telefonların kullanımının artması, bu cihazlar için geliştirilen uygulamaların
sayısındaki artışı da beraberinde getirmiştir. Avrupa Uygulama Ekonomisi (2014) raporunda mobil uygulamalar
ile bu uygulamalara ilişkin ürün ve servislerin 16.5 Milyar Dolarlık bir ekonomik büyüklüğe ulaştığı
belirtilmektedir. Ayrıca bu rakamın her yıl %12’lik artış göstereceği aynı raporda ifade edilmektedir. Söz
konusu yönelimin, eğitim teknolojilerine de yansıdığı söylenebilir. Bu bağlamda mobil öğrenme kavramı öne
çıkmakta ve her geçen gün kullanımının arttığı görülmektedir. Bununla birlikte mobil uygulamaların öğrenmeöğretme süreçlerinde kullanımı ve öğrencilerin motivasyonunu arttırma amacıyla işe koşulan oyunlaştırma
önemli bir kavram olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu noktadan hareketle araştırmanın amacı matematiğe yönelik
mobil uygulamaların oyunlaştırma öğeleri açısından incelenmesidir. Bu amaç doğrultusunda Google Play
Android Market’te yer alan ücretsiz uygulamalar “matematik” anahtar kelimesi ile aranmış ve listelenen 250
uygulama belirlenmiştir. Ardından bu uygulamalar Cohen, Hadley and Frank (2011) tarafından tanımlanan
uygulama türlerine yeni türler eklenerek sınıflandırılmıştır. Uygulamaların sınıflandırılması sürecinde belirtilen
250 uygulamaya ilişkin Google Play sayfasının incelenmesi temel alınmıştır. İnceleme sonucunda oyun
uygulamaları (gaming apps) türünde en az 50.000 indirilme sayısına sahip 35 ücretsiz uygulama analiz
edilmiştir. Analiz sürecinde sınıf düzeyini belirlemek için MEB matematik programları, oyunlaştırma
öğelerinin belirlenmesinde ise Werbach ve Hunter (2012) tarafından tanımlanan oyunlaştırma öğeleri temel
alınmıştır. Araştırma sonucunda incelenen uygulamaların %46’sının ilkokul, %37’sinin ilkokul-ortaokul ve
%11’inin ise okulöncesi-ilkokul düzeyinde olduğu görülmüştür. Bu uygulamalar oyunlaştırma öğeleri açısından
incelendiğinde ise dinamikler kategorisi altında tüm uygulamaların kısıtlamalar, 18 (%51) uygulamanın
ilerleme, 7 (%20) uygulamanın ilişkiler, 4 (%11) uygulamanın hikayeleştirme ve 2 (%6) uygulamanın da
duygular prensiplerini içerdiği görülmüştür. Mekanizmalar kategorisi altında 29 (%83) uygulamanın şans
başarısı, 15 (%43) uygulamanın kazanma durumu, 14 (%40) uygulamanın geribildirim unsurlarını içerdiği
tespit edilmiştir. Bileşenler kategorisi açısından ise 28 (%80) uygulamanın düzey, 22 (%63) uygulamanın puan,
12 (%34) uygulamanın rozetler ve 11 (%31) uygulamanın lider cetveli unsurlarını içerdiği görülmüştür.
Anahtar Sözcükler: matematik, android uygulamaları, oyunlaştırma
406
İşitme Engelli Gençlerin Kelime İşlemciler Programı ile Broşür Hazırlama Süreci
Sema ÜNLÜER
Anadolu Üniversitesi, Engelliler Entegre Yüksekokulu, Bilgisayar Kullanımı Bölümü, Eskişehir / TÜRKİYE,
Ayşe BERAL
Anadolu Üniversitesi, Engelliler Entegre Yüksekokulu, Eskişehir / TÜRKİYE,
Bildiri Özeti:
Bilgi ve iletişim teknolojilerinin eğitim-öğretim ortamlarına girmesiyle birlikte, bu teknolojilerin sadece
eğitim-öğretim ortamlarında yer almasından ziyade bu teknolojilerin eğitim ortamlarına nasıl entegre
edileceğine ilişkin bir düşünce geliştirmek ve uygulamak önem kazanmıştır. Öğrenme süreçleri işiten yaşıtları
ile aynı sırayı geriden takip eden işitme engelli bireylerin eğitim ortamları için de bu durum böyledir. Eğitimde
teknolojinin kullanılması süreci, özel eğitime gereksinim duyan bireylerin eğitimini kolaylaştırmak için önem
taşımakta, özelde işitme engelli bireylerin işiten dünya ile bağlantısını ve bu dünya ile etkileşimini önemli
ölçüde kolaylaştırmaktadır. Ülkemizde işitme engelli bireylere yönelik üniversite düzeyinde eğitim-öğretim
veren tek kurum olan Anadolu Üniversitesi Engelliler Entegre Yüksekokulu’nda teknoloji ile bütünleştirilerek
gerçekleştirilen dil ve meslek derslerinin işbirliği çerçevesinde çeşitli projeler yürütülmektedir. Aynı zamanda
gerçek amaca yönelik olarak yapılan uygulamalar sistematik olarak incelenmektedir. Bu amaçla yapılan
çalışmalardan biri de 2014-2015 öğretim yılı Bilgisayar Operatörlüğü Programı 1. Sınıf öğrencileri ile
gerçekleştirilen “Broşür Hazırlama” sürecidir. Bu sözlü bildiride Yüksekokul öğrencilerinin Kelime İşlemciler
programlarından biri olan Word programı ile Broşür hazırlama süreci anlatılacaktır. Bulgular ilgili araştırmalar
ışığında tartışılacak ve gelecek araştırmalara ve uygulamalara ilişkin öneriler sunulacaktır.
Anahtar Sözcükler: bilgi ve iletişim teknolojileri entegrasyonu, işitme engelli öğrenci, engelliler entegre
yüksekokulu
407
Komputasyonel Düşünme Kavram Haritası
Yıldız Teknik Üniversitesi, Eğitim Fakültesi
Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, İstanbul / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Son yıllarda, uluslararası düzeyde sıklıkla üzerinde durulmaya başlanılan komputasyonel düşünme kavramı,
ülkemizde de ilgi uyandırmaktadır. Komputasyonel düşünme üzerinde çok tartışılmakta ve genel olarak,
öğretim süreciyle bütünleştirilmesi konusunda alanyazında olumlu yönlendirmeler bulunmaktadır. Bireyin
düşünme becerilerinin farklı boyutlarıyla gelişimi ve sistematik bir yapıya dönüştürülmesi kapsamında
değerlendirilebilecek komputasyonel düşünmenin, tam olarak hangi karakteristik özellikleri içerdiğine ilişkin
bilimsel belirsizlik ortadan kaldırılmış değildir. Örneğin, “Bilgisayar” ile birlikte anılmakla birlikte
Wing(2006)’in ifadeleriyle; “Komputayonel düşünme insanın bilgisayar gibi düşündürülmeye çalışılması
değildir, çünkü bilgisayar donuk ve sıkıcı iken insan akıllı ve yaratıcıdır.” Bu ifadeden yola çıkarak,
komputasayonel düşünme üzerine çalışan bilim insanlarının tanımları ve çizdikleri çerçeveler ile bu kavramın
farklı özelliklerini bir görsel üzerinde ifade etmek ve sunmak çalışmanın temel amacını oluşturmaktadır. Bu
kapsamda, Komputasyonel düşünme: (a) Nedir? (b) Nasıl öğretim süreciyle bütünleştirilebilir? (c) Ölçülebilir
mi? (d) Ne değildir? Gibi sorulara, alanyazından cevaplar aranmaya çalışılacak ve bir bütünlük içerisinde,
çalışma içerisinde sunulacaktır.
Anahtar Sözcükler: komputasyonel düşünme, bilgisayar eğitimi, teknoloji eğitimi
408
Kodlama Eğitiminde Kullanılan Eğitsel Görsel Kodlama Ortamlarının Karşılaştırılması
Fatih ÖZDİNÇ
Afyon Kocatepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Afyonkarahisar / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Günümüzde karmaşık hayat problemlerini çözebilmeleri için öğrencilerin üst düzey düşünme becerilerine
sahip olması beklenmektedir. Bu becerilerin kazanılmasında kodlamanın önemini gösteren çalışmalar son
yıllarda önem kazanmaktadır. Ülkemizde MEB kodlamanın öğrenciler üzerindeki etkisini takip etmekte ve
bununla ilgili çalışmalar yürütmektedir. Diğer yandan bilişim eğitimi ile ilgili sivil toplum kuruluşları
kodlamanın ayrı bir ders olarak eğitim programına bütünleştirilmesi konusunda önerilerde bulunmaktadır.
Kodlama ile ilgili sosyal sorumluluk projeleri sayısında da artış olmaktadır. Kodlamanın öğrenciler tarafından
zor algılanması nedeniyle öğrencilere bunu sevdirerek görsel kodlama dilleri kullanımı yaygınlaşmaktadır.
Dünyada bu konuda yapılan birçok proje bulunmakta ve bu projelerin sayısı son yıllarda hızlı bir artış
göstermektedir. Bu çalışmanın amacı ortaokul düzeyinde öğrencilerin kullanabileceği görsel kodlama dillerini
karşılaştırmaktır. Bu amaçla beş eğitsel kodlama ortamı ele alınmış ve karşılaştırılmıştır. Üç BT öğretmeninden
bu eğitsel kodlama ortamları hakkında görüşleri alınmıştır.
Anahtar Sözcükler: kodlama eğitimi, programlama, görsel kodlama/programlama öğrenme ortamları
409
Uzman ve Uzman Olmayan Video Oyunu Oyuncularının Öz-Düzenleme Süreçleri Açısından
İncelenmesi: Sokoban Örneği
Meryem YILMAZ SOYLU
Melikşah Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi Psikoloji Bölümü, Kayseri / TÜRKİYE,
Emel GENCER
Bildiri Özeti:
Video oyunlarının başarılı bir şekilde tamamlanması dikkate değer bir çaba ve zaman gerektirir. Video
oyunu oynayanlar, oyunu kazanmak için becerilerini, duygularını, önceki bilgi ve deneyimlerini oyun içindeki
olanak ve sınırlılıkları da göz önünde bulundurarak yönetmelidir. Bu çalışma, video oyunu oyuncularının
uzmanlık düzeyleri ile bilişsel ve üst bilişsel süreçleri kullanma durumları arasındaki ilişkiyi araştırmaktadır.
Bu çerçevede, farklı uzmanlık düzeyinde video oyunu oynayan üniversite öğrencilerinin öz-düzenleme
süreçlerini nasıl kullandıkları incelenmiştir. Karma araştırma yöntemlerinin kullanıldığı bu araştırmanın nicel
bölümünde uzman ve uzman olmayan oyuncuları belirlemek için 200 üniversite öğrencisinden bilgi formu ile
veri toplanmıştır. Bu gruptan seçilen uzman (n=6) ve uzman olmayan (n=6) katılımcılar birebir oturumlarda
Sokoban oyununu oynamışlardır. Oturum başlamadan önce katılımcılardan oyun sırasında düşündüklerini
yüksek sesle söylemeleri istenmiştir. Her bir oturumda ses kaydı ile oyuna ait ekran kayıtları ve izleme verileri
(traced data) alınmıştır. Yapılan veri analizleri uzman oyuncuların uzman olmayanlara göre öz-düzenleme
süreçlerini daha çok kullandıklarını göstermiştir. Bununla birlikte uzman oyuncular oyun zorlaşsa da oyunu
başarı ile tamamlamak için daha istekli davranıp çaba harcamışlardır. Bu çalışmanın sonuçları öz-düzenlemenin
video oyunlarında da kullanıldığı ve oyuncunun başarısını etkileyebileceğini göstermesi açısından önemlidir.
Anahtar Sözcükler: uzmanlık, öz-düzenleme, karma araştırma yöntemi, video oyunları
410
Eğitsel Videolarda Görsel İşaretleme Yöntemiyle Dikkat Çekmenin Göz İzleme Cihazıyla İncelenmesi
Arif DAŞ
Atatürk Üniversitesi, Erzurum Meslek Yüksek Okulu Bilgisayar Teknolojileri Bölümü, Erzurum / TÜRKİYE,
Celal DEMİR
Artvin Çoruh, Artvin Meslek Yüksek Okulu Bilgisayar Teknolojileri Bölümü, Artvin / TÜRKİYE,
Engin KURŞUN
Ömer Alper YENİDÜNYA
Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Ahmet Yusuf CEVHER
Ardahan Üniversitesi, Ardahan Teknik Bilimler Meslek Yüksek Okulu Bilgisayar Programcılığı Bölümü,
Ardahan / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu çalışmada eğitsel videolarda görsel efekt katmanındaki farklı dikkat çekme yöntemlerinin öğrenci
başarısına etkisinin ortaya konulması amaçlanarak çalışmada tek gruplu ön-test son-test deneysel araştırma
deseni kullanılmıştır. Araştırma için Programlamayı daha somut bir hale getiren, Massachusetts Institute of
Technology(MIT) tarafından geliştirilen Scratch programı kullanılmıştır. Uygulama sürecinde eğitsel videoları
oluşturan katmanlardan olan görsel efekt katmanında kullanılan çerçeve efektinin kullanıldığı videolar,
ışıklandırma efektinin kullanıldığı videolar ve hiçbir efektin olmadığı videolar olmak üzere üç farklı düzeyde
dokuz farklı video hazırlanmıştır. Hazırlanan videolar araştırmanın örneklemini oluşturan daha önce
programlama veya algoritma eğitimi almamış, bilgisayar kullanma yeterliliğine sahip lisans öğrencilerine
sunularak veriler göz izleme cihazı ve gözlem formları kullanılarak toplanmıştır. Veri toplama araçlarından elde
dilen veriler nitel olarak analiz edilmişlerdir. Sonuç olarak videoların görsel efekt katmanında kullanılan
çerçeve ve ışıklandırma efektlerinin anlatılan konuda ilgili alana odaklanma ve dikkati toplamayla deneklerin
görev başarılarına pozitif ya da negatif anlamda etki edip etmediği incelenmiştir.
Anahtar Sözcükler: eğitsel video, göz izleme, görsel efekt katmanı, video eğitim, görsel işaretleme, dikkat
çekme
411
E-Öğrenme Ortamlarında Anlamlı Kodlama Stratejileri Öğretimi
Esra TELLİ
Bildiri Özeti:
Bilim insanları günümüzde belleğin sırlarını çözmek ve sınırlarını geliştirmek amacıyla araştırmalarını hızla
devam ettirmektedirler. Bellekle ile ilgili olarak kodlama, depolama ve geri getirme olmak üzere üç aşama
üzerinde bilişsel ve nörobiyolojik süreçler incelenmektedir. Uzun süreli bellekte kodlama çok yönlüdür ve
bütün duyum modalitelerinde gerçekleşebilmektedir. Bunlardan birisi olan anlamlı kodlama ile öğrenilecek
yeni bilgi ile bireyin önceki bilgileri arasında ilişkiler kurularak, yeni bilgi anlamlı hale getirilmektedir. Anlamlı
kodlamayı gerçekleştirirken örgütleme ve bellek destekleyiciler gibi kodlamayı kolaylaştıran stratejiler
uygulanmaktadır. Stratejiler aracılığıyla aralarında ilişki kurulan bilgiler bellekte daha kalıcı olmaktadır.
Bilginin stratejiler kullanılarak kodlanması, bilgi üzerinde düşünmeyi sağlaması açısından önemlidir. Bellekle
ilgili yapılan araştırmalardan elde edilen bulgular öğrenme ortamlarının verimliliği artırmak amacıyla da
dikkate alınmaktadır. Alan yazına bakıldığında anlamlı kodlama stratejilerinin öğrenme üzerindeki etkisinin
genellikle strateji öğretimleri gerçekleştirilerek belirlenmeye çalışıldığı görülmektedir. Strateji öğretimi,
öğrencilere çeşitli stratejiler hakkında bilgi verilmesini, stratejilerin nasıl ve ne zaman kullanılacağının
açıklanmasını, öğrencilerin kendilerine uygun olan stratejileri seçmelerine yönlendirilmesini ve stratejik
davranışın özendirilmesini kapsamaktadır. Strateji öğretimi ile öğrenciler stratejik düşünebilen bireyler haline
gelmektedir. Bu araştırma ile e-öğrenme ortamında sunulan anlamlı kodlama stratejileri öğretiminin etkisine
yönelik olarak öğrenci görüşlerinin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Araştırma kapsamında 45 Hacettepe
Üniversitesi BÖTE öğrencisi ile çalışılmıştır. Öğrencilerin e-öğrenme ortamında sunulan strateji öğretiminin
verimliliği, güçlü ve zayıf yönleri, sürdürülebilirliği ve ortamın tasarımına yönelik görüşleri açık uçlu sorular
ile yazılı olarak alınmıştır. Elde edilen bulgulara göre öğrenciler aldıkları strateji öğretimini faydalı bulmuş ve
sonrasında da bu stratejilerden faydalanmak istediklerini dile getirmişlerdir. Ayrıca öğrenciler bazı stratejileri
daha önce kullandıklarını fark ettiklerini ancak isimlerini bilmediklerini, bunun yanında bazı stratejiler ile yeni
tanıştıklarını ifade etmişlerdir. Strateji öğretiminin etkisinin yanı sıra öğrenciler, öğretimin sunulduğu eöğrenme ortamının tasarımına yönelik de çeşitli görüşlerini dile getirmişlerdir ve bu görüşler doğrultusunda eöğrenme ortamlarında verilecek strateji öğretimlerinin tasarlanmasına yönelik olarak bazı öneriler
geliştirilmiştir.
Anahtar Sözcükler: anlamlı kodlama, strateji öğretimi, e-öğrenme
412
Web Tabanlı Ödev Takip ve Değerlendirme Sisteminin Geliştirilmesine İlişkin Bir İhtiyaç Analizi19
Aydın KAHRAMAN
Balıkesir Üniversitesi, Havran Meslek Yüksekokulu, Balıkesir / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Serkan İZMİRLİ
Bildiri Özeti:
Bu araştırmanın amacı, Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı okullarda öğrenci ödevlerinin takibi ve
değerlendirilmesi için bir web tabanlı sistemin geliştirilmesine ilişkin ihtiyaç analizini gerçekleştirmektir.
Araştırma nitel olarak desenlenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu Balıkesir ili Havran Belediyesi'ne bağlı
Hayat Okulu 5-A sınıfındaki dört öğretmen, 12 öğrenci ve yedi veli oluşturmuştur. Araştırmanın verileri
öğretmenlerden yarı-yapılandırılmış görüşme ile, öğrencilerden ve velilerden ise yazılı olarak (açık uçlu sorular
ile) toplanmıştır. Velilerden alınan izin doğrultusunda öğrencilerden veriler sınıfta yazılı olarak toplanmıştır.
Velilerden ise web üzerinden Google anket ile toplanmıştır. Araştırmadan elde edilen veriler içerik analizi
tekniği kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre öğretmenler, ödev kontrollerini yaparken
kendi not defterlerine ya da takip çizelgelerine kayıt altına almaya çalıştıklarını ve bu durumda velilerin
ödevlerin kontrol durumları ile ilgili olarak bilgi sahibi olamadıklarını ifade etmişlerdir. Öğretmenler verdikleri
ödevlerin bazen öğrenciler tarafından unutulduğunu ya da öğrencilerin ödev bilgisini yazdıkları kağıtları
kaybettiklerini ve bundan dolayı da ödevlerini yapmadan derse geldiklerini söylemişlerdir. Veliler de verilen
ödevleri takip etmede sıkıntı yaşadıklarını ve öğrencilerin ödevlerini unuttukları ya da ödev kağıtlarını
kaybettikleri durumlarda ödevlerin yapılmasının takibi noktasında sıkıntılar yaşadıklarını ifade etmişlerdir.
Bununla birlikte veliler, kontrol edilen ödevlerle ilgili olarak geri bildirim alamadıklarını, ancak okula
öğretmeni ziyarete gittiklerinde bu konu ile ilgili öğretmenden geri bildirim aldıklarını ifade etmişlerdir.
Öğrenciler ise verilen ödevi bazen eksik not aldıklarını, not aldıkları kağıtlarını kaybettiklerini ve bazen de
ödevin olduğunu unuttuklarını ifade etmişlerdir. Öğretmen, öğrenci ve velilerden elde edilen veriler ışığında
öğretmen ve öğrenci-veli modüllerini içeren, öğretmenlerin ödev verebileceği ve değerlendirme sonucunu
girebileceği, öğrenci ve velilerin verilen ödevin ne olduğunu ve kontrol edilen ödevin değerlendirme sonucunu
aynı sistem üzerinden görebilecekleri bir web tabanlı ödev takip ve değerlendirme sistemine ihtiyaç olduğu
görülmektedir.
Anahtar Sözcükler: ödev, ödev takip ve değerlendirme, web tabanlı ödev takip
Bu araştırma ikinci yazar danışmanlığında ilk yazarın “Web Tabanlı Ödev Takip Sisteminin Geliştirilmesi
ve İyileştirilmesi” adlı yüksek lisans tezinin bir bölümünü oluşturmaktadır.
19
413
Web Tabanlı Ödev Takip ve Değerlendirme Sisteminin Geliştirilmesine İlişkin Bir İhtiyaç Analizi20
Aydın KAHRAMAN
Balıkesir Üniversitesi, Havran Meslek Yüksekokulu, Balıkesir / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Serkan İZMİRLİ
Bildiri Özeti:
Bu araştırmanın amacı, Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı okullarda öğrenci ödevlerinin takibi ve
değerlendirilmesi için bir web tabanlı sistemin geliştirilmesine ilişkin ihtiyaç analizini gerçekleştirmektir.
Araştırma nitel olarak desenlenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu Balıkesir ili Havran Belediyesi'ne bağlı
Hayat Okulu 5-A sınıfındaki dört öğretmen, 12 öğrenci ve yedi veli oluşturmuştur. Araştırmanın verileri
öğretmenlerden yarı-yapılandırılmış görüşme ile, öğrencilerden ve velilerden ise yazılı olarak (açık uçlu sorular
ile) toplanmıştır. Velilerden alınan izin doğrultusunda öğrencilerden veriler sınıfta yazılı olarak toplanmıştır.
Velilerden ise web üzerinden Google anket ile toplanmıştır. Araştırmadan elde edilen veriler içerik analizi
tekniği kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre öğretmenler, ödev kontrollerini yaparken
kendi not defterlerine ya da takip çizelgelerine kayıt altına almaya çalıştıklarını ve bu durumda velilerin
ödevlerin kontrol durumları ile ilgili olarak bilgi sahibi olamadıklarını ifade etmişlerdir. Öğretmenler verdikleri
ödevlerin bazen öğrenciler tarafından unutulduğunu ya da öğrencilerin ödev bilgisini yazdıkları kağıtları
kaybettiklerini ve bundan dolayı da ödevlerini yapmadan derse geldiklerini söylemişlerdir. Veliler de verilen
ödevleri takip etmede sıkıntı yaşadıklarını ve öğrencilerin ödevlerini unuttukları ya da ödev kağıtlarını
kaybettikleri durumlarda ödevlerin yapılmasının takibi noktasında sıkıntılar yaşadıklarını ifade etmişlerdir.
Bununla birlikte veliler, kontrol edilen ödevlerle ilgili olarak geri bildirim alamadıklarını, ancak okula
öğretmeni ziyarete gittiklerinde bu konu ile ilgili öğretmenden geri bildirim aldıklarını ifade etmişlerdir.
Öğrenciler ise verilen ödevi bazen eksik not aldıklarını, not aldıkları kağıtlarını kaybettiklerini ve bazen de
ödevin olduğunu unuttuklarını ifade etmişlerdir. Öğretmen, öğrenci ve velilerden elde edilen veriler ışığında
öğretmen ve öğrenci-veli modüllerini içeren, öğretmenlerin ödev verebileceği ve değerlendirme sonucunu
girebileceği, öğrenci ve velilerin verilen ödevin ne olduğunu ve kontrol edilen ödevin değerlendirme sonucunu
aynı sistem üzerinden görebilecekleri bir web tabanlı ödev takip ve değerlendirme sistemine ihtiyaç olduğu
görülmektedir.
Anahtar Sözcükler: ödev, ödev takip ve değerlendirme, web tabanlı ödev takip
Bu araştırma ikinci yazar danışmanlığında ilk yazarın “Web Tabanlı Ödev Takip Sisteminin Geliştirilmesi
ve İyileştirilmesi” adlı yüksek lisans tezinin bir bölümünü oluşturmaktadır.
20
414
Proje Tabanlı Mesleki Gelişim: Araştırma Görevlileri Üzerine Bir Araştırma21
Fevzi İNAN DÖNMEZ
Anadolu Üniversitesi, Eskişehir/ TÜRKİYE, e posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu çalışmada, proje tabanlı öğrenmenin öğretim üyelerinin mesleki gelişimlerine etkisi araştırılmıştır.
Araştırmanın katılımcıları, bir devlet üniversitesinin eğitim fakültesinde çalışan Araştırma Görevlisi ve
Araştırma Görevlisi Dr. ünvanlı öğretim üyeleridir. Tarama modeli ve durum çalışmasının kullanıldığı karma
desende yürütülen araştırmada veri toplama araçları: i) araştırma görevlilerinin projelerde deneyimlerinin
belirlendiği sormaca ve ii) proje deneyimlerinin mesleki gelişimlerine etkisi üzerine yapılan görüşmelerden
oluşmaktadır. Elde edilen ilk bulgulara göre araştırma görevlilerinin kendilerini proje konusunda yeterli
hissetmediği görülmüştür.
Anahtar Kelimeler: mesleki gelişim, yükseköğretim, proje, proje tabanlı öğrenme
21
Bu araştırma projesi TÜBİTAK tarafından desteklenmektedir (Proje No: SOBAG-115K486)
415
E-Kitap İle Yürütülen Almanca Dersinin Öğrencileri Başarısı Üzerindeki Etkisi
Önder YILDIRIM
Recep ÖZ
Ayhan KOÇ
Murat Tolga KAYALAR
Bildiri Özeti:
Okullarda Fatih projesi ile etkileşimli tahta ve tablet bilgisayarların dağıtılması eğitimin içerisinde
teknolojinin doğruda kullanılmasına neden olmuştur. Bu teknolojiyi kullanacak olan da şüphesiz ki öğretmen
ve öğrencilerdir. Etkileşimli tahta ve tablet bilgisayarlar sayesinde basılı kitapların yerini e-kitaplar almıştır.
Öğrenciler artık kitaplarını tabletlerde taşımaya başlamıştır. Bu nedenle e-kitapların tasarımları hem öğretmen
hem de öğrenciler açısından önem arz etmektedir. Çalışmanın amacı Almanca dersinde kullanılan e-kitabın
öğrenci başarısı üzerindeki etkisini incelemektir. Çalışma Erzincan ilinde bulunan Mustafa Doğan Anadolu
lisesinde gerçekleştirilmiştir. Çalışmada e-kitabı bulunmayan Almanca dersi seçilmiş ve Almanca öğretmeni
ile birlikte ders içeriği hazırlanarak e-kitap tasarımı gerçekleştirilmiştir. Öğrencilerin uygulama öncesi ön test
uygulanarak başarı düzeyleri ölçülmüştür. Ardından ders konusu e-kitap ile yürütülmüştür. Öğrencilerin ekitabı okul dışında kullanmaları için önerilerde bulunulmuş ve öğretmen tarafından uygulamalar kontrol
edilmiştir. Konu bitiminde son test uygulanarak öğrencilerin başarı düzeyleri tekrar ölçülmüş ve sonuçlar
değerlendirilmiştir.
Anahtar Sözcükler: E-kitap, Almanca, öğrenci başarısı
416
Öğretmenlerin EBA İle İlgili Görüşleri
Ayhan KOÇ
Murat Tolga KAYALAR
Recep ÖZ
Önder YILDIRIM
Bildiri Özeti:
Eğitimde bilişim ağı (EBA) olarak Milli Eğitim Bakanlığının gerçekleştirmiş olduğu veri tabanı, hem
öğretmen hem de öğrencilerin ders dokümanlarını indirdiği bir portaldır. EBA içerisinde tüm derslerin
dokümanlarına ve diğer etkileşimli verilere erişim sağlamak mümkündür. Fatih projesi ile birlikte sınıflarda
etkileşimli tahta ve tablet bilgisayarların kullanılmaya başlaması, EBA’nın ne kadar önemli olduğunu ortaya
koymaktadır. Ayrıca öğretmenler, EBA portalının doğrudan hem kullanıcısı hem de kullandırıcısı olduğundan
çalışma için önem arz etmektedir. Bu nedenle çalışmamızın amacı öğretmenlerin EBA portalını kullanım
durumlarının ortaya çıkarılmasıdır. Çalışma Erzincan ilinde bulunan ve rasgele seçilen ortaokulda yapılmıştır.
Okulda görev yapan öğretmenlerden yarı yapılandırılmış görüşme formu ile veriler toplanmıştır. Toplanan
veriler içerik analizi ile analiz edilerek kod, kategori ve temalar oluşturulmuştur. Çalışmanın sonucunda
öğretmenlerin EBA portalını ne derece kullandıkları, öğrencilere ne derece kullandırdıkları, EBA
içeriklerindeki eksiklik ve aksaklıklar ve EBA ile ilgili genel görüşleri alınmıştır.
Anahtar Sözcükler: öğretmen görüşleri, EBA.
417
Çocukların Oyun Tercihleri: Sokak Temelli Oyunlar mı, Bilgisayar Temelli Oyunlar mı?
Recep ÖZ
Önder YILDIRIM
Murat Tolga KAYALAR
Ayhan KOÇ
Bildiri Özeti:
Oyunlar çocukların gelişiminde önemli bir yere sahiptir. Bu gelişimler zihinsel, bedensel, ruhsal ve duygusal
boyutlarda olabilmektedir. Çocuklar oyun oynarken kendi hayal dünyalarını yaşama fırsatı
yakalayabilmektedir. Bu nedenlerle oyunların çocukların gelişimi açısından incelenmesi önemli görülmektedir.
Literatürde çocuklar ve oyunlar ile ilgili çalışmalar bulunmaktadır. Bu çalışma daha önce yapılan çalışmalar
ışında gerçekleştirilerek, alana katkı sağlanmaya çalışılmıştır. Çalışmanın amacı çocukların sokakta oynadıkları
oyunları mı, yoksa bilgisayar oyunlarını mı tercih ediyorlar, nedenleri ile ortaya çıkarmaya çalışmaktır. Çalışma
2 aşama halinde uygulanmıştır. 1. Aşaması Erzincan ilinde yaşayan ve sokaklarda oyun oynama sırasında
rasgele belirlenmiş 6 adet çocuk ile gerçekleştirilmiştir. Çalışma öncesi pilot çalışma yapılarak çocukların
sokaklarda en fazla tercih ettiği oyunlar belirlenmiş ve içerisinden 5 tanesi çocuklara oynatmak için tercih
edilmiştir. Oyunların seçiminde literatürde ismi geçtiği şekli ile en çok oynanan ve çocuklar tarafından
beğenilen oyunların seçilmesine dikkat edilmiştir. 2. Aşamasında ise bilgisayar oyunu oynatılmıştır. Çalışma
sonucunda 1. ve 2. aşama sonuçları karşılaştırılmış ve çocukların tercihleri ve nedenleri ortaya çıkarılmıştır.
Anahtar Sözcükler: çocukların oyun tercihleri, sokak temelli oyunlar, bilgisayar temelli oyunlar
418
Erzincan Üniversitesi Öğrencilerinin Uzaktan Eğitim İle İlgili Görüşleri
Murat Tolga KAYALAR
Ayhan KOÇ
Önder YILDIRIM
Recep ÖZ
Bildiri Özeti:
Teknolojide olan değişimler her geçen gün hayatımızda biraz daha kendini hissettirmeye devam etmektedir.
Bu gelişimler eğitimi de etkilemekte ve kullanımını öğrenciler açısından bir nevi zorunlu kılmaktadır. Eğitimde
bu teknolojik gelişmelerden biride uzaktan eğitimdir. Uzaktan eğitim her geçen gün eğitime alternatif bazı
yerlerde de doğrudan eğitim olarak da tercih edilmektedir. Bu nedenle uzaktan eğitim ve eğitimin içerisinde yer
alan öğrencilerin bu durum ile ilgili görüşleri merak uyandırmaktadır. Çalışmanın amacı Erzincan
üniversitesinde eğitim gören 1. ve 2. sınıf öğrencilerinin görüşleri alınarak, uzaktan eğitim yoluyla aldıkları
derslerindeki durumları, yaşadıkları sorunlar, memnuniyet durumları, tercihleri ve nedenleri gibi durumları
ortaya çıkarmaktır. Bu kapsamda Erzincan üniversitesinde okuyan 12 adet öğrenci rasgele seçilmiştir.
Öğrenciler ile farklı zamanlarda görüşme yöntemi ile veriler toplanmıştır. Veriler transkript edilerek nvivo
programında analizler yapılmıştır. Öğrencilerin, demografik bilgilerine göre uzaktan eğitimde yaşadıkları
teknik ve genel sorunlar, ders başarıları, eğitim tercihleri, kullandıkları teknolojik cihazlar ile bu durumların
kıyaslanması gibi sonuçlar ortaya çıkarılarak tablolar ile sunulmuştur.
Anahtar Sözcükler: uzaktan eğitim, öğrenci görüşleri
419
Cognitive Traces from the Perspective of Students Navigation Patterns22
Ayça ÇEBİ
Karadeniz Technical University, Distance Education Application and Research Center
Rafael D. ARAÚJO
Federal University of Uberlândia, Faculty of Computing
Uberlândia, MG / BRAZIL, e-mail: [email protected]
Peter BRUSILOVSKY
University of Pittsburgh, School of Information Sciences
Pittsburgh, PA / USA, e-mail: [email protected]
Tolga GÜYER
Gazi University, Education Faculty, Department of Computer Education and Instructional Technologies
Ankara / TURKEY, e-mail: [email protected]
Abstract
Learning is a complex process in which each person handles it in a different way. Many technology-driven
mechanisms have been created to make it a more assertive process, such as adaptive systems based on individual
differences and preferences. Adaptive Hypermedia has emerged as a solution to content personalization in web
systems (Brusilovsky, 2001). Particularly in the educational field, Adaptive Educational Hypermedia comes to
meet each student’s needs, adapting the content to his/her objectives, knowledge level, personal interests, and
preferences. However, find out students preferences and their individual differences are still a challenge.
Cognitive aspects such as cognitive styles (Triantafillou et al., 2003; Yang, Hwang & Yang, 2013), working
memory capacity (Chang, et al., 2013) and prior knowledge (Huang, Lin & Huang, 2012; Somyürek,
Güyer&Atasoy, 2008) have been considered in order to tailor the content to each student. To make these
approaches feasible, reliable automatic approaches to identify individual differences have to be developed. In
automatic approaches, the process of recognizing cognitive aspects is done automatically based on the behavior
and actions of learners while they are using the system for learning (Graf, Kinshuk& Liu, 2009). Recently,
sequential pattern mining has been emphasized in educational data mining field. In the literature, several
efficient sequential pattern mining algorithms have been proposed to find out sequential patterns. Kinnebrew et
al. (2013) investigated the temporal variation in occurrence and overall frequency of patterns in sequential
learning activity data. In this study, we use the method proposed by Guerra et al. (2014) in which micro-patterns
(called genes) that describe stable chunks of repetitive activities are used to define individual student behavior.
Using these micro-patterns, individual behavior could be mapped to individual characteristics that could be
used to adapt the educational process.
Cognitive features such as cognitive style, working memory capacity (WMC) and prior knowledge were
statistically analyzed in order to find relevant navigational patterns. Participants of this study consisted of 74
undergraduates who used an e-learning system at a large university in Turkey. Four different content types
(text&visualtutorial, video tutorial, exercises, and examples) were considered in this study. Also,the Group
Embedded Figures Test (GEFT) (Witkin et al., 1971; OkmanFişek, 1979) was used in order to classify the
participants into two groups of field-dependent and field-independent, and the Automated Operation Span
(Aospan) (Unsworth et al., 2005; Çak, 2011) was used to identify WMC.The pre-test and post-test has been
used as data collection tool. For sequencing the students’ activities, the content types and the time spent on them
(short or long based on the average among all students) were taken into account. In total, 223 common micropatterns occurring at least in 1% of the sequences were found. The students’ genomes, i.e. the frequency of
those micro-patterns that define uniquely each student behavior, were used to cluster them into two latent groups
using the spectral clustering algorithm. Nonetheless, the latent clusters did not map clearly to the mentioned
cognitive features for this sequencing but we are already exploring new labels for the activities. Thus,
students’frequency vectors have been contrasted with the cognitive features. Since the distribution of the data
was not normalized, so non-parametric statistical techniques were used for analysis. Results showed that
students’ navigation patterns were different across their cognitive features. Field-independent students usually
spent shorter time on navigating between video tutorial and examples. In contrast, field-dependent students
spent longer time on text tutorial and then on exercises. When examining the results in terms of working
memory capacity, both groups (low WMC/high WMC) generally preferred short-time navigation. However,
they followed different paths in their learning process. When students with low WMC start a session with
exercises, then they go through text tutorial. Otherwise, if they start with text tutorial, they tend to navigate
22
This work is supported by the TÜBİTAK 2214/A Study Abroad Fellowship Program: 1059B141401061
420
through video tutorial and then examples. On the contrary, when students with high WMC start a session with
text tutorial, then they tend to go to exercises next. Also, they visit more exercises and examples, and also tend
to spend a short time on them. Finally, students with low prior knowledge prefer to navigate on different types
of tutorials in a short-time. Students with high prior knowledge navigate through video tutorial and examples
instead, and tend to spend longer time on them. If they start with short time on an exercise, then they also spend
a short time on a text tutorial. These results strengthen the existence of individual differences that could be used
in adaptive educational hypermedia systems.
Keywords: cognitive features, sequential pattern mining, student navigation behavior
421
Üniversite Öğrencilerinin Karar Kurallarını Uygulama Becerilerinin Süreç İzleme Yöntemleriyle
İncelenmesi
Beyza UÇAR
Sibel BARIN
Bildiri Özeti:
Bu çalışmanın amacı, bir grup üniversite öğrencisinin temel bir karar verme becerisi olan karar kurallarını
uygulama yeterliklerini incelemektir. Araştırmanın katılımcıları 2015 Bahar döneminde Hacettepe Üniversitesi
Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi bölümünde öğrenim görmekte olan 5 kadın ve 5 erkek olmak üzere
toplam 10 kişiden oluşmaktadır. Veri toplamak amacıyla anket ve sesli düşünme yöntemi kullanılmıştır.
Öğrencilerin karar kurallarını nasıl uyguladığını araştırmak için kullanılan karar görevleri, yeti

Welcome to ICITS 2016 - Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi

Transkript

Benzer belgeler

File

Başlat > Tüm Programlar > Microsoft Office > Microsoft Office

EĞİTİMCİLERİN İZLEMES İGEREKEN FİLMLER

[email protected] uzantılı mail adresinizi herhangi bir xxxx

İnternet Semineri - Erciyes Üniversitesi | İnşaat Mühendisliği Bölümü