Dersin Adı - Ankara Üniversitesi

BAHAR 2014
Dersin Adı:
YENİ MEDYA SOSYOLOJİSİ:
Dijital teknolojiler, toplum, kültür ve birey ilişkisine eleştirel bakış
RTS Doktora Programı Seçmeli Ders
Prof.Dr. Mutlu Binark, Başkent Üniversitesi İletişim Fakültesi RTS Blm. Öğretim Üyesi
Tel: 2466654 veya RTS Bölümü Sekreterlik 2466652
E posta: [email protected], [email protected]
1.Tanım: Günümüzde yeni medya (dijital teknolojiler) ve yeni medya ortamları (çeşitli platformlar)
gündelik yaşamın ayrılmaz bir parçası haline gelmiş, hatta geleneksel medyanın ve geleneksel medya
metinlerinin kullanımın yerini giderek almaya başlamıştır Yeni medyanın kullanım pratiklerinin
toplum, kültür ve birey üzerine çeşitli etkileri ile yaratıcı endüstri olarak enformasyonel ve
promosyonel kapitalizmde sahip olduğu asli konum (ideal meta konumu), başta iletişim bilimleri
olmak üzere, kültürel çalışmalar, sosyoloji, antropoloji ve iktisat gibi farklı disiplinlerde “yeni medya
çalışmaları” adı altında irdelenmeye başlanmıştır. Yeni medya sosyolojisi adlı bu derste ise, öncelikle
yeni medya ve yeni medya ortamları tanımlanarak, geleneksel medyadan farklılaştıran özellikler
örneklerle açımlanacaktır. Yeni medya sosyolojisi dersinin amacı, yeni medyanın ve yeni medya
ortamlarının toplum, kültür ve birey üzerine etkisini kavramlarla ve eleştirel yaklaşımlarla (kültürel
çalışmalar, ekonomi politik) ortaya koyacak, açımlayacak sorular geliştirmek, örnekler üzerinden bu
soruları analiz etmektir.
Bu ders döneminde yeni medya ortamlarında araştırma yöntem ve teknikleri üzerine
yoğunlaşılacaktır.
2. Düzey:
a) Ön Koşul: Dersin ön koşulu yoktur.
b) Hedefler ve amaçlar: Bu derste öğrencilerin, yeni medya çalışmaları bağlamında çeşitli kuramsal
tartışmaları, kavramları ve yeni medya ortamlarına yönelik araştırma yöntemlerini öğrenmeleri
birincil amaçtır.
c) Öğrenme Çıktıları: Öğrenci bu ders sonunda, ilk olarak; toplum, kültür ve bireyin yeni medya
dolayımı ile nasıl değiştiğini kavrama becerisi elde eder; ikinci olarak, yeni medyanın toplum, kültür
ve birey üzerine farklı ve çeşitli etkilerini tarihi, ekonomik, siyasal, toplumsal ve kültürel ardyöre ve
örüntüler içerisinde bağlam vurgusu ile sorgulama bilgisini kazanır.
3. Dersin Planı (Kaynakça dahil)
• Yeni medya neden yeni? Ne’liği
• Yeni medya ve yeni medya ortamları nedir? (web 2.0, cep telefonları, dijital oyun platformları
ve ortamları, PDA’lar) Geleneksel medyadan farklı kılan özellikleri nelerdir? (dijitallik,
etkileşimsellik, hipermetinsellik, multimedya biçemselliği, yöndeşme, sanallık/mevcudiyet
hissi, yayılım, kullanıcı türevli içerik üretimi)
• Yeni medya ve sosyal medya ortamlarına ilişkin tartışmalar-öznelik-siyasal iletişim-katılım,
politika yapımı, çocuk ve genç kullanıcı vd.
Manovich, L. (2011). “Medya Nasıl Yeni Oldu?” İletişim Tarihi, (Der.)David Crowley ve Paul
Heyer. (Çev.) Berkay Ersöz, Ankara: Siyasal Kitabevi. 467-471. (Z)
Abbate, J. (2011). “İnternetin Popülerleşmesi” İletişim Tarihi, (Der.) David Crowley ve Paul
Heyer, (Çev.) Berkay Ersöz, Ankara: Siyasal Kitabevi. 472-479. (Z)
Aslan, M. G. (2013). “Yeni Medyanin “Yeni”liği Üzerine.” I. Ulusal Yeni Medya Kongresi 7-8
Mayıs 2013. Kocaeli Üniversitesi İletişim Fakültesi ve Alternatif Bilişim Derneği. 102-110. (Z)
1
Binark, M.ve K. Löker (2011). STÖ’ler için Bilişim Rehberi. Ankara: STGM. (Z)
Consalvo, M. ve C.Ess (Der.) (2011) The Handbook of Internet Studies. Malden: WileyBlackwell. 1, 3, 5, 7, 8, 16, 18, 22. Bölümler (Z)
Fuchs, C. (2014). Social Media. A Critical Introduction.London: Sage.
Hinton, S. ve L. Hjorth (2013). Understanding Social Media. London: Sage. 1-77; 120-140
Sieppera, E. (2012). Undestanding New Media. London:Sage. (Z) 1-22, 83-104, 105-124.
Lister, M. vd. (2003). New Media: A Critical Introduction. London: Routledge. (E)
Binark, M. ve B. Kılıçbay (Der.) (2005) İnternet, Toplum, Kültür. Ankara: Epos Yayınları. (Z)
Binark, M. (Der.) (2007). Yeni Medya Çalışmaları. Ankara: Dipnot Yayınları. (Z)
Atabek, Ü. (2001). “İnternet ve Sosyal Bilimlerde Metodoloji”. Amme İdaresi Dergisi, Cilt:34,
Sayı:1, 51-57. (Z)
Jensen, K.B. (2011). “New Media, Old Methods-Internet Methodologies and the Online/offline
Divide”, The Handbook of Internet Studies. (Der.) Mia Consalvo ve Charles Ess. Malden:
Wiley&Blackwell. 43-58. (Z)
•
Metin çözümlemesi (nicel nitel içerik analizi, söylem çözümlemesi)
Ackland, R. (2013). Web Social Science: Concepts, Data and Tools for Social Scientists in the
Digital Age. London: Sage.(Z)
Mitra, A. ve E.Cohen (1999). “Analyzing the Web: Directions and Challenges”, Doing Internet
Research. (Der.) Steve Jones, London: Sage, 179-202. (Z)
Papacharissi, Z. (2009). “The virtual geographies of social networks: a comparative analysis of
Facebook, LinkedIn, ASmallWorld”, New Media and Society, 11(1-2):199-220. (Z)
Bayraktutan, G. Binark, M. Çomu, T. vd. (2012). “Sosyal Medyada 2011 Genel Seçimleri: Nicel Nitel Arayüzey İncelemesi", Selçuk İletişim Dergisi, 7(3) 5-29 (Z)
Bayraktutan, G. vd. (2014). “Siyasal İletişim Sürecinde Sosyal Medya ve Türkiye’de 2011 Genel
Seçimlerinde Twitter Kullanımı”, Bilig, Sayı No:68, 59-96. (Z).
Bayraktutan, G. Binark, M. Çomu, T. vd. (2013). “Web 1.0’dan Web 2.0’a Barış ve Demokrasi
Partisi: 2011 Genel Seçimlerinde Facebook Kullanımından bir Kesit", İletişim &Diplomasi, 1(1)
31-56. (Z)
Aygül, E. (2013). Yeni Medyada Nefret Söyleminin Üretimi: Bir Toplumsal Paylaşım Ağı
Olarak Facebook Örneği. Ankara: Gazi Ünv.SBE. Yayınlanmamış Y.Lisans Tezi.(Z)
Çomu, T. (2012). Video Paylaşım Ağlarında Nefret Söylemi: YouTube Örneği. Ankara:
Ankara Ünv. SBE. Yayınlanmış Y.Lisans Tezi (Z)
•
Kullanıcı/izleyici çalışmaları (aktif izleyici/kullanıcı tezi ve izleyici 2.0 kavramı, katılımsız
gözlem, pusuculuk, katılımlı gözlem, derinlemesine görüşme/alımlama çalışması, teknogünlük veya günlük tutulması, görsel kayıtlama vd. araştırma teknikleri)
Hine, C. (2000). Virtual Etnography. London:Sage. (E)
2
Kendall, L. (2004). “Participants and Observers in Online Etnography: Five Stories About
Identity.” Online Social Research:Methods, Issues and Ethics. (Der.) Mark D. Johns, ShingLing Sarina Chen ve G.Jon Hall. New York: Berg. 125-140. (Z)
Murthy, D. (2008). “Digital Ethnography: An Examination of the Use of New Technologies for
Social Research”, Sociology, 42(5):837-855. (Z)
Beaulieu, A. (2004). “Mediating Ethnography: Objectivity and the Making of Ethnographies of
Internet”, Socioal Epistemology, 18(2-3), 139-163. (Z)
Hermes, J. (2009). “Audience Studies 2.0. On the theory, politics and method of qualitative
audience research”, Interactions, 1(1): 111-127. (Z)
Hille, S. ve P.Baker (2013). “I like news: Searching for the ‘Holy Grail’ of Social Media-The use
of Facebook by Dutch news media and their audience”, European Journal of Communication,
28(6): 663-680. (Z)
Ito, M. vd. (2009). Living and Leaning with NewMedia: The Summary Findings from the
Digital Youth Project. Cambridge: MIT. (Z)
Ito, M. vd. (2010). Hanging Out, Messing Around, and Geeking Out. Cambridge: MIT. (E)
Uğurlu, E.G. (2014). “Ekran Kuşağından Beş Oyuncu Çocuk”, Sobe, Yay.Haz. E.G.Uğurlu,
Konya: Literatürk. (Z)
Uğurlu, E.G. (2014/Yayına hazırlanıyor). “Ekran Kuşağından İki Çocuğun Ekranla Tanışma
Hikayesi”, Yayına hazırlanıyor. (Z)
Akınerdem, F. (2012).Yerli Dizi Anlatıları ve İzleyici Katılımı: Uçurum Dizisini Ekşisözlük ve
Twitter’la Birlikte İzlemek. Folklor/Edebiyat Dergisi, 72, 77 - 90. (Z)
Turan, A.E. (2014/Yayına hazırlanıyor). “Elektronik Sözlük Ve Talk Show Ara Kesitinde
İzleyici: Bir Dönüşümü İzlemek”, Yayına hazırlanıyor. (Z)
Turan, A.E. (2013). Yeni Medya Ortamlarında Üre-Tüketicilik ve Katılım Olgusu: Ekşi
Sözlük ve Okan Bayülgen’in Talk Show’unda Etkileşim. Ankara: Başkent Ünv. SBE.
Yayınlanmamış Y.Lisans Tezi. (E)
Bayraktutan-Sütçü, G. (2010). Blog Ortamı ve Türkiye’de Blogosferdeki Akademik
Entelektüeller Örneği. Ankara: Ankara Ünv.Yayınlanmamış Dr. Tezi. (E)
Göker, G. (2007). “İnternet’in Türkiye’de Kadın Hareketi Üzerindeki Etkisi: Kadın Kurultayı EGrubu Örneği”, Yeni Medya Çalışmaları. (Der.) Mutlu Binark. Ankara: Dipnot Yayınları. 205247. (E)
Varnalı, K. (2013). Dijital Kabilelerin İzinde Sosyal Medyada Netnografik Araştırmalar.
İstanbul: Kapital Kitap (MediaCat). (Z)
Çelik, B. (2013). “Teknoloji ile Kimlik Mücadelesi: Kürt Gençleri ve Cep Telefonu.” Sahanın
Sesleri. Hakan Ergül (Der.). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi. 257-274. (E)
Binark, M. ve G. Bayraktutan-Sütcü (2007). “Teknogünlüklerdeki Çok(lu) Sessiz Yaşamlar:Yeni
Medyanın Sessiz Enstrümanları-Yeni Orta Sınıf Gençlik”, Yeni Medya Çalışmaları. (Der.)
Mutlu Binark, Ankara: Dipnot Yayınları. 147-176. (E)
Binark, M. ve G. Bayraktutan-Sütcü (2009). “Devasa Çevrimiçi Oyunlarda Türklüğün
Oynanması: Silkroad Online’da Sanal Cemaatin İnşası ve Türk Klan Kimliği”, Dijital Oyun
Rehberi, (Der.) Mutlu Binark, Günseli Bayraktutan-Sütcü ve Işık Barış Fidaner, İstanbul:
Kalkedon Yayınları. 275-312. (E)
3
Binark, M. ve G. Bayraktutan-Sütcü (2011). “Dijital Oyun Kültürü Haritasında Oyuncular: Dijital
Oyuncuların Habitusları ve Kariyer Türevleri”, Katılımın E-Hali: Gençlerin Sanal Alemi. (Der.)
Aslı Telli Aydemir, İstanbul:Alternatif Bilişim Derneği. (E)
Toprak, A., A. Yıldırım, E. Aygül, M. Binark, S. Börekçi ve T. Çomu (2009). Toplumsal
Paylaşım Ağı Facebook:“Görülüyorum Öyleyse Varım!”, İstanbul: Kalkedon Yayınları. (E)
Şimşek, B. (2013). “Hikaye Anlattıran, Hikayemi Anlatan, Kendi Hikayesini Yaratan Çember:
Dijital Hikaye Anlatımı Atölyesinde Birbirine Karışan Sesler/im.” Sahanın Sesleri. Hakan Ergül
(Der.). İstanbul: Bilgi Üniversitesi. 279-306. (E)
•
Araştırma, yöntem ve teknikler, araştırmacı ve öz-düşünüm
Binark, M. (2005). “Kimlik(lenme), Dipnotsuz İletişim ve Etnik Laflama Odaları”, İnternet,
Toplum, Kültür. (Der.) Mutlu Binark ve Barış Kılıçbay. Ankara: Epos. 118-136. (Z)
•
Yeni medya ve yeni medya ortamlarını çalışmak ve yöntem sorunu (araştırmacının konumu,
sanal etnografi ve yöntemin uygulanması, etik sorunlar)
Binark, M. (2005). “İnternet’i ve/ya Bilgisayar Dolayımlı İletişim Ortamını İncelemek İsteyen Bir
Araştırmacının Soruları ve Sorunları”, İnternet, Toplum, Kültür. (Der.) Mutlu Binark ve Barış
Kılıçbay. Ankara: Epos. 177-190. (Z)
Binark, M. (2007). “Yeni Medya Çalışmalarında Yeni Sorular ve Yöntem Sorunu”, Yeni Medya
Çalışmaları. (Der.) Mutlu Binark, Ankara: Dipnot, 21-44. (Z)
Bayraktutan-Sütcü, G. (2008) “Araştırma Bize Ne Öğretir? Yönteme ve Araştırmaya Eleştirel
Bakabilmek” Selçuk İletişim, 5(3): 45-57.
Buchanan, E. (2011) “Internet Research Ethics: Past, Present, and Future”, The Handbook of
Internet Studies. (Der.) Mia Consalvo ve Charles Ess. Malden: Wiley&Blackwell. 83-108. (Z)
AOIR, “Ethical decion-making and Internet Research”, www.aoir.org/repots/ethics.pdf. (E)
* Ders sırasında ek metinler verilecektir.
4. Öğrenme ve Öğretme Yöntemleri: Derste çeşitli görsel-işitsel malzemeler (filmler, videolar) ile
web bağlantısı kullanılacaktır. Yeni medya ortamını, yeni medya ortamındaki olay ve olguları
değerlendiren kavramlar ve yaklaşımlar tartışma yöntemi ile, örnek olaylar üzerinden ele alınacaktır.
5. Değerlendirme Ölçütleri:
Ara sınav (kavram ve kuramsal tartışmalar üzerine ödev): % 20
Final sınavı (özgün araştırma): % 60
Derse devam: % 5
Ders içi sunum ve katılım: % 15
6. Dil: Dersin dili Türkçedir, ancak ders için seçilecek okuma malzemeleri İngilizce olabilir.
7. ECTS kredisi:
8. Kaynakça: (Zorunlu ve Ek okuma birlikte listelenmiştir; Z, zorunlu; E, ek okumayı imlemektedir;
okumalar dersin planına göre yukarıda ayrıştırılmıştır.)
AYRICA:
4
www.yenimedya.wordpress.com
www.dijitaloyun.wordpress.com
www.alternatifbilisim.tv
5