İndir - Borusan Makina ve Güç Sistemleri

CAT MAGAZINE
SAYI 2 2010 WWW.BORUSANMAKINA.COM
HJERKINN, NORVEÇ
BOŞ OPERATÖR
KABİNLERİYLE
SIKI ÇALIŞMA
CATERPILLAR ENDÜSTRİYEL TASARIM
EVRİMDEN DEVRİME
MEKKE’DEN MEDİNE’YE YOLU DÜZLEŞTİRMEK
<
Home
>
MEKKE İLE MEDİNE ARASINDAKİ YOL
Etkin servis, Suudi Arabistan’da tren
yolu inşaatını hızlandırıyor
Değerli iş ortağımız,
Zorlu bir dönemin ardından, tüm dünyada daha olumlu
bir ekonomik iklim beklentisi ile karşılanan 2010 yılının, ilk
yarısını geride bırakıyoruz.
İlk üç aylık dönemde, hem küresel ekonomide yavaş ve
kırılgan olsa da bir toparlanma süreci yaşanması, hem de
ülkemizde de genel ekonomik aktivitede ve sektörümüzde
yaşanan hareketlenme, bizlere umut veriyor. Kesin olan bir
şey var: 2010 ve sonrasında, bizleri belki daha iyimser, ancak kesinlikle daha
talepkar bir dünya bekliyor. Bu dünyada rekabet, hem makro, hem de mikro
ölçekte, müşteri için daha fazla fayda ekseninde yeniden şekilleniyor. Bizler
de bu ortamda, 2009’un zor koşullarında edindiğimiz yeni iş yapış şekilleri,
verimlilik odaklı düşünce tarzımız ve çözümlerimizle; en önemlisi de satış
sonrası hizmetlerimize olan odağımızla, rekabet gücümüzü daha ileri noktalara
taşıyoruz.
2010 ve sonrasının talepkar rekabet ortamında bizi öne taşıyacak
stratejinin özetini de bu oluşturuyor. Müşterilerimize kazandırdığımız
avantajlarla, satış sonrası hizmetler kavramına yeni anlamlar katmak ve
oyunun kuralını değiştirmek. Bu doğrultuda da en büyük gücümüzü,
kararlılığımız ve ortak ruhumuz oluşturuyor. Bu güçle, başarılarımızı
ve müşterilerimizin başarılarını sürekli daha ileri taşıyacağız.
Murat Erkmen
Borusan Makina İcra Kurulu Üyesi, İş Makinaları Türkiye Direktörü
UZAKTAN KUMANDA İLE GELECEĞE ŞEKİL VERMEK
Güvenlik için Norveç’te boş operatör
kabinleri ile çalışmak
UZAKTAN KUMANDA İLE GELECEĞE ŞEKİL VERMEK
Güvenlik İçin Boş Operatör Kabinleri İle Çalışmak
4
BAKIM TAVSİYELERİ
İş Makinanızın Ömrünü ve Verimliliğini Azami Düzeye Çıkarın
9
DAHA YÜKSEK VERİMLİLİK İÇİN İTİCİ GÜÇ
Cat Teknolojisi Yeni Tier 4 Düzenlemelerine
Uymanın Da Ötesinde Avantajlar Sağlıyor
10
EKONOMİK BÜYÜME VE SOSYAL GELİŞİM İÇİN SOLUKSUZ ÇALIŞMA
Eren İnşaat
EVRİMDEN DEVRİME
Cat endüstriyel tasarım, toprak işinin
geleceğini şekillendiriyor
12
SÜRAL GRUP’TA CAT DEVRİ BAŞLADI
Süral Grup
14
VERİMLİ BİR İŞ ORTAKLIĞI
Aydınlar Madencilik
15
MEKKE İLE MEDİNE ARASINDAKİ YOLU DÜZLEŞTİRMEK
Etkin Hizmet Suudi Arabistan’daki Demiryolu İnşaatını Hızlandırıyor
16
CATERPILLAR’DA ENDÜSTRİYEL TASARIM
Cat Endüstriyel Tasarım, Toprak İşinin Geleceğini Ortaya Çıkarıyor
GÖRÜŞLERİNİZ!
HAYAT OTUZUNDAN SONRA BAŞLAR
Okur Anketimize gösterdiğiniz ilgi için teşekkür
ederiz. Sonuçları değerlendiriyoruz ve önümüzdeki
sayıda sizlerle paylaşmayı planlıyoruz.
Tunus’taki Cat D7F’nin Hikayesi
20
22
Yukarıda Cat Magazine’nin bu sayısındaki haberlerden birkaçı yer almaktadır. ilerleyen sayfalarda daha fazla haber ve görüş bulunmaktadır. Bir sonraki sayıda görmek istediğiniz ilave konular olursa, lütfen etenel@borusan.
com adresinden bizimle iletişime geçiniz.
YAYIMCI Jenny Strömbom, Caterpillar S.A.R.L. BAŞ EDİTÖR Agnes Schroeter, Caterpillar S.A.R.L. PROJE YÖNETİCİSİ Karm Saggu TEMSİLCİ KOORDİNASYONU Hoi-Yan Liu BAŞ YAZAR Nick Carding KATKIDA BULUNAN YAZARLAR David Taylor
SANAT YÖNETMENİ Ron Strik FOTOĞRAFLAR Peter Verver KONSEPT & GERÇEKLEŞTİRME: Caterpillar S.A.R.L. için Hunterskil Howard www.hh-int.com BORUSAN MAKİNA İRTİBAT: [email protected]
Cat Magazine, Avrupa, Afrika ve Orta Asya’daki Caterpillar temsilcilerine senede üç defa dağıtılmaktadır. Yazılarınızı lütfen Cat Magazine, Caterpillar S.A.R.L., 76 Route de Frontenex, PO BOX 6000, 1211 Geneva 6, Switzerland adresine gönderin.
<
3
UZAKTAN KUMANDA İLE
GELECEĞE ŞEKİL
VERMEK
4
Home
>
Norveç’in ortasında, uçsuz bucaksız bir yarı arktik
manzaranın içinde, bir Cat 730 belden kırmalı kamyon
yükleme yapmak için kendisini bekleyen bir başka Cat
iş makinasının —bir 324D ekskavatör— hazır beklediği
bir toprak setine doğru yavaş yavaş yol alıyor. Cat 730,
ekskavatörün yanındaki yerini almak üzere manevrasını
yapıyor ve setten deşilen toprağın yüklemesine
başlanıyor. İlk bakışta gayet alışıldık bir şantiye
alanı gibi görünebilir. Ancak, biraz daha yaklaşıp, iş
makinalarının kabinlerine baktığınız takdirde bir şey
dikkatinizi çekecek: içeride kimse yok! Operatörler, Cat
iş makinalarını bu noktadan üç kilometre uzaklıktaki
yüksek bir konuma yerleştirilmiş bir çelik konteynerin
içinde bulunan kontrol odasından kumanda ediyorlar.
Peki neden böyle farklı bir çalışma şekline ihtiyaç
duyulmuş? Bu, geçmişi 87 yıl öncesine kadar
uzanan ve önümüzdeki yıllarda iş makinası
operatörlerinin tehlikeli ortamlarda çalışma
şekillerini değiştirecek gibi gözüken bir hikaye.
Devamı
<
Home
5
BOŞ KABİNLER
İLE İŞ BAŞINDA
DOĞAYA GERİ DÖNÜŞ
289 km2 büyüklüğünde bir alanı kaplayan Dovre
Ulusal Parkı, her yıl binlerce kişi tarafından ziyaret
ediliyor. Ancak, parkın içinde yer alan Hjerkinn atış
alanına ziyaretçilerin girmesi kesinlikle yasak.
1923 yılında, topçu atış talimlerinde kullanılmak
üzere ayrılan 165 km2 büyüklüğündeki bu alan, 2008
yılı sonuna kadar kullanımdaydı. Kapatılması ile
birlikte, halen alana dağılmış halde duran 50.000’den
fazla patlamamış mühimmatın nasıl buradan
kaldırılacağı ve bu bölgenin nasıl yeniden doğal
haline kavuşturulacağı sorunu ile baş başa kalındı.
2003 yılında kurulan Dovre Ulusal
Parkı, 289 km2 büyüklüğünde
ve 1.000 ila 1.700 metre arasında
değişen rakımlardaki bir alanı
kaplıyor ve vahşi ren geyiği ile
Avrupa’daki tek nadir misk sığırı
sürüsüne evsahipliği yapıyor.
Bu zorluk ile başa çıkmaya ise Norveçli yüklenici firma
Brødrene Gjermundshaug Anlegg AS talip oldu. 1949
yılında kurulan şirket, alışılmışın dışında işlere soyunmakla
ün yaptı. Şirketin bugünkü sahibi ve genel müdürü Jan
Inge Gjermundshaug şöyle diyor: “Biz babamın şirketi
kurduğu günden bu yana daima karşımıza çıkan yeni
zorluklar ile büyüyegeldik; halen de öyleyiz. Bunun
sonucunda da, yıllardır, diğer müşterilerimizin yanı
sıra, Norveç silahlı kuvvetlerine de iş yaptık. Bu son
proje ile de bu geleneği devam ettirmiş oluyoruz.”
2011 yılında tamamlanması planlanan araziyi
eski haline döndürmeye yönelik çalışmaların ilk
aşamasında, topçu atış hedeflerinin arkasında kalan
iki uzun toprak setteki 80.000 m3 hacmindeki toprağın
kaldırılması öngörülüyor. Bunların içinde, kayda değer
miktarda infilak etmemiş patlayıcı madde bulunması
muhtemel. Sonraki aşamalarda da, eski bombalama
alanının temizlenmesi ve 90 km. uzunluğundaki
yolların ortadan kaldırılması planlanıyor.
Projede dört Cat iş makinası çalışıyor. Bir 324D
ekskavatör setlerdeki malzemeyi kaldırıyor. Daha
6
sonra iki Cat 730 belden kırmalı kamyona yüklenen
bu malzeme beş kilometrelik bir mesafe kat edilerek
eski bir çakıl ocağına taşınıyor ve bir 312D tarafından
buraya dökülüyor. Operasyon sırasında bulunan
patlayıcı maddeler ise şantiye alanına yakın bir yerde
konuşlanmış olan Norveç Ordusu’nun patlayıcı
madde uzmanları tarafından imha ediliyor.
“Tehlike yüzünden” diyor Jan Inge, “iş makinalarını
normal bir şekilde kullanmanın mümkün
olmayacağının farkındaydık. Biz de bunlar için bir
uzaktan kumanda sistemi geliştirme yoluna gittik.”
YAKIN İŞBİRLİĞİ
Projenin başlangıç tarihi olan 10 Ağustos 2009’a
kadar operasyonel hale getirilmesi gereken uzaktan
kumanda sisteminin geliştirilmesi için Brødrene
Gjermundshaug, Norveç Cat temsilcisi PON Equipment,
elektronik alanında uzmanlaşan Catovec ve Data
Equipment ve görüntü teknolojisinde uzmanlaşan
Specto Remote arasında işbirliği yapıldı.
Hikayeyi anlatmaya PON Equipment’tan Kai Ronny
Løvtjernet devam ediyor: “Brødrene Gjermundshaug ile
ilişkimiz çok eskilere dayanıyor. Şirket ilk Cat iş makinasını
satın aldığı 1950’lerin ortasından bu yana bu rakam
20’nin üzerine çıktı. Bu projede faydalanılan kamyon ve
ekskavatörler uzaktan kumandanın yanı sıra, normal yolla
da kullanılabilmeliydi, dolayısıyla da kendilerine standart
2009 modelleri tedarik edildi. Uzaktan idare için hidrolik
sistemlerde yapılan modifikasyonlar, Gjermundshaug’un
kendi teknisyenleri tarafından gerçekleştirildi.”
“Ekipmanlarımızı sürekli olarak çalışır durumda tutmak
için PON Equipment ile gayet iyi ve yakın bir ilişkimiz var”
diye onaylıyor atölye şefi Håvard Tronsmoen. “Haliyle Cat
ekipmanlarını seçme kararını vermek her zaman kolay
Home
>
>>
Uzaktan kumandalı ekipmanları iş başında izleyin
www.mycattv.com/remote
bir iş olmuştur. Cat iş makinalarınız varsa rahat uyku
uyursunuz. İş makinalarımızı üç ila beş yıl elimizde tutar
ve iyi durumda kalmalarını sağlamak için de epey vakit
harcarız. Ancak bunları elden çıkartmak istediğimizde
ikinci el fiyatının gayet iyi olduğunu da biliriz. Aynı şeyi
her iş makinası markası için söylemek mümkün olmuyor.”
“Bu örnekte” diye ekliyor, “elektrik ve elektronik bağlantı
noktaları umduğumuzdan daha fazla vakit aldıysa
da, Cat iş makinalarının hidrolik sistemlerini uzaktan
kumandaya uygun hale getirmek pek de zor olmadı.”
MESAFEYİ KAT ETMEK
Uzaktan kumanda sisteminde dört ana eleman
bulunuyor. İş makinasına yerleştirilen kumandalar,
iş makinası operatörleri tarafından “Kara Kedi
Kutuları” olarak bilinen karmaşık elektronik parçalar
ve hidrolik valf düzeneklerinden oluşuyor. Çelik
konteynerdeki dört operatör tarafından kontrol
edilen birim, kumanda kolları, kontrol panelleri ve
pedalları ile iş makinasının kendi içindeki kumandalara
Teknolojinin geliştirilmesi beklenenden daha da az soruna
yol açtı. Data Equipment’tan Tore Andreassen şöyle
diyor: “Veri iletim ve alım teknolojisi, her ne kadar söz
konusu mesafeler ile başa çıkabilmek için biraz ‘esnetmek’
zorunda kaldıysak da, iyi anlaşılmış durumda. Kamyonlara
takılı antenlerin sabit konumdaki kontrol odası
antenlerine olan mesafelerinin ve onlara göre eğimlerinin,
makinalar hareket ettikçe sürekli olarak değişmesi bizim
açımızdan bir zorluk teşkil ediyordu. Ama, kamyonların
ve ekskavatörlerin antenlerine takılı jiroskoplar sayesinde
bu statik antene optimal bir açı ile bakmasını sağladık.”
Data Equipment firmasının sinyallerin askeri sinyal
trafiğinden etkilenmesine karşı da bir çözüm üretmesi
gerekiyordu. Yakında bulunan bir askeri iletişim
noktasının elektronik gürültü ürettiği görüldüğünden
antenler paraziti engelleyecek kalkanlar ile donatıldı.
JAN INGE GJERMUNDSHAUG,
Brødrene Gjermundshaug
Anlegg AS’nin Sahibi ve Genel
Müdürü: “Biz hep yeni zorluklar ile
büyüyegeldik, halen de öyleyiz.”
Devamı
“Bu herkes için bir öğrenme süreciydi—
yeni ekipmanlar, yeni çalışma şekilleri.”
Jan Inge Gjermundshaug
benzerlik gösteriyor. Yüksek kapasiteli bir sinyal
iletim sistemi operatörleri iş makinalarına bağlayarak
altı kilometreye yaklaşan mesafelerde dahi tüm
fonksiyonların hassas bir şekilde kontrol edilmesini
sağlıyor. Son olarak ise, yüksek çözünürlüklü bir
görüntü sistemi de operatörlere doğru, güvenli
operasyon için ihtiyaç duydukları rehberliği sağlıyor.
<
Home
7
Uzaktaki iş makinalarını, bu
makinalara takılmış olan anten
ve kameralarla sağlanan iletişim
ve kumanda yeteneği sayesinde
kontrol eden operatörler.
Specto Remote’un karşısındaki en büyük zorluk ise,
ihtiyaç duyulan veri iletim hızının yakalanmasıydı. Veri
iletiminin her bir Cat iş makinasının sekiz kamerasından
gelen yüksek çözünürlüklü görüntülerin iletiminde
meydana hiçbir gecikmeye mahal vermeyecek kadar
yüksek bir hızda sağlanması gerekiyordu. Uygulamada, bu
kritik ihtiyaçların karşılanmasında bir sorun yoktu. Ancak,
gelecekte, sistemi daha da operatör dostu hale getirmek
için 3 boyutlu görüntülerin hayata geçirilmesi planlanıyor.
Bununla birlikte, son karar elbette iş makinası
operatörlerinin. Kontrol odasından çalışan dört iş
makinası operatöründen biri olan Håvard Thoresen
16 yıldan fazla bir operatörlük tecrübesine sahip
ve halen bunun dünyadaki en iyi işlerden biri
olduğunda ısrarlı. “İşimi, gerçekte çalıştığım yerden
kilometrelerce uzakta bulunan çelik bir kutu içinde
otururken yapmayı öğrenmek oldukça sıradışı bir
deneyim oldu” diyor. “Bu yeni çalışma biçiminde
kendimden emin hale gelmem iki haftamı aldı. İlk
önceleri, her şeyi kontrol altında tutmakta zorluklar
yaşadıysak da artık hiçbir sorun ile karşılaşmıyoruz.”
YARINA YAPILAN YATIRIM
Peki Jan Inge Gjenmundshaug, uzaktan kumanda ile
çalışan Cat iş makinaları için bu projenin ötesinde bir
gelecek görüyor mu? Bize kendinden gayet emin bir
cevap veriyor: “Elbette. Çalışma koşullarının tehlikeler
ile dolu olduğu ortamların sayısını bir düşünün. Petrol
ve gaz sektörlerini veya geçenlerde karşılaştığım, iş
makinalarının bir tünelin içinde çalışmak zorunda olduğu
bir enerji istasyonu projesini ele alalım. Projede tavanın
çökmesi yüzünden bir kişi hayatını kaybetti. Uzaktan
kumanda olsaydı bu yaşanmazdı. Elbette bu uzaktan
kumanda sistemini geliştirmek için ciddi zaman ve para
harcadık, ancak önümüzdeki yıllarda, bu çabalarımızın
karşılığını misliyle alacağımızdan hiç şüphem yok.”Q
8
Home
>
BAKIM TAVSİYELERİ
İŞ MAKİNANIZIN ÖMRÜNÜ VE VERİMLİLİĞİNİ
AZAMİ DÜZEYE ÇIKARIN
Hidrolik ekskavatörünüzün İşletme
ve Bakım Kılavuzu’na uygun şekilde
gerçekleştirilen düzenli kontrol ve bakım
iş makinasının çalışmadığı süreyi asgari
düzeyde tutar. Bu sayede, potansiyel
ve gözden kaçan sorunların fark edilip
düzeltilmesine, dolayısıyla da sahiplik
ve işletme maliyetlerinin azaltılmasına
yardımcı olur. Bu yazıda, bakımın güvenli
ve etkili bir şekilde gerçekleştirilmesini
sağlayacak bazı temel tavsiyeler sunuyoruz.
HİDROLİK EKSKAVATÖR
3: GÜVENLİĞİN ANAHTARI
Bakım esnasında, iş makinasının
çalıştırma düğmesine “Sakın
Çalıştırmayın” yazılı bir tabela asın
ve tüm bakım süreci boyunca
orada kaldığından emin olun.
ALT DÜZEYDEKİ KONTROLLER
TIP 2: DON’T GET TOO CLOSE
ÜST DÜZEYDEKİ KONTROLLER
TIP 2: DON’T GET TOO CLOSE
6: DOĞRULUK ÖNEMLİ
Turboşarjın kontrolü
sırasında hava
temizleyiciye bakarken,
hava filtresi servis
göstergesinin
doğru olup
olmadığını kontrol
etmeyi unutmayın.
Bunun nasıl yapıldığını görmek için
Operasyon Bakım El Kitabı’na bakın.
4: TEMİZ TUTUN
İLK KONTROLLER
1: MOTOR SOĞUTUCU DÜZEYLERİ
Motor soğutucu düzeylerini kontrol
ederken ve gerektiğinde ekleme
yaparken, güvenliğiniz için motor
soğumadan radyatör kapağını
açmamanız gerektiğini unutmayın.
Şanzımandaki yağ düzeyini kontrol
edip ayarlarken, yağ ölçme çubuğunu,
filtre kapağını veya yağ boşaltma
tapasını çıkarmadan önce etrafındaki
alanı silerek yağ sistemine toprak veya
kirlenmeye yol açacak maddelerin
girmediğinden emin olun.
7: TÜM V KAYIŞLARINI DEĞİŞTİRİN
Kayış ve kasnakları kontrol ederken,
değiştirilmesi gereken bir V kayışı
gördüğünüz taktirde, sadece bu kayışı
değil, aynı kasnağa hareket aktaran tüm
diğer V kayışları da değiştirmelisiniz.
ORTA DÜZEYDEKİ KONTROLLER
2: ÜÇ TEMAS NOKTASI
5. İHTİYAÇ DUYULDUĞUNDA TAVSİYE
8: BASINCI DÜŞÜRÜN
Kabin içini kontrol ederken daima
kabinde bir Operasyon ve Bakım El Kitabı
olup olmadığına bakmayı unutmayın.
Standart servis pozisyonunda park
halindeyken, iş makinasına tırmanırken
veya iş makinasından inerken üç temas
noktası kuralına uymayı unutmayın.
<
>>
Kılavuza buradan ulaşın
www.uk.cat.com/maintenance
Ana hidrolik kontrol valfını kontrol
ederken, ilk olarak motor çalıştırma
anahtarını ‘açık’ konumuna getirip
(motoru çalıştırmadan) kumanda
kolunu tüm yönlerde oynatarak halen
hidrolik sistemin içinde kalmış tüm
basıncı bırakın. Bunu yaptıktan sonra
anahtarı tekrar ‘kapalı’ konumuna
getirin ve akü bağlantısını kesme
düğmesini ‘kapalı’ konumuna getirin.
Home
9
DAHA YÜKSEK VERİMLİLİK İÇİN İTİCİ GÜÇ
CAT TEKNOLOJİSİ YENİ TIER 4 DÜZENLEMELERİNE UYMANIN DA ÖTESİNDE AVANTAJLAR SAĞLIYOR
Tana Utley sürekli hareket halinde olan bir kadın.
Caterpillar’ın Baş Teknoloji Yöneticisi ve ABD’nin
Illinois eyaletinin Peoria şehrindeki Mükemmeliyet
İçin Ürün Geliştirme Merkezi’nin Başkan Yardımcısı
olarak, tüm yeni Cat iş makinalarının geliştirilmesinde
başarılı bir rol oynuyor. Avrupa ve Amerika Birleşik
Devletleri’nde yeni ve daha sıkı Tier 4 salınım
düzenlemelerinin yürürlüğe gireceği 2011 ve 2014
yılları arasındaki dört yıl içinde 350 yeni Cat ürününü
piyasaya sürecek. Peki ona bu süreçte ne güç veriyor
ve kontrolü altındaki geliştirme sürecinde daha verimli
Cat iş makinalarının ortaya çıkmasını nasıl sağlıyor?
STRATEJİYE ODAKLANMAK
Tana’nın damarlarında Cat sarısı kan akıyor.
Küçüklüğünde, şirkette mühendis olarak çalışmaya
başlayan babasının ardından o da 1986’da
Caterpillar’a girmiş. “Kafamda hiçbir zaman
mühendis olmak yoktu” diyor. “Müzik okuyacaktım,
ama daha sonra fikrimi değiştirdim. Çeşitlilik ve
ilginç bir kariyer istiyordum ve mühendisliğin her
ikisini de bana verebileceğine karar verdim.”
Yıllar geçtikçe, karşısına çıkan sorunların doğası da
değişmeye başlamış. Bir mühendis olarak, bireysel
ürünler üzerinde çalışmış. Artık daha stratejik bir
odağı var; Caterpillar müşterilerine en büyük faydayı
sağlayacak teknolojileri tasarlamak. Dizel arazi
motorlarında NOX emisyonlarının yüzde 87’ye,
partikül emisyonlarının ise yüzde 95’e varan oranlarda
azaltılmasını öngören, yakında yürürlüğe girecek olan
Tier 4 düzenlemeleri de bugüne kadar karşısına çıkan
en zorlu meydan okumalardan birini oluşturuyor.
VERİMLİLİK İÇİN GELİŞTİRME
“Müşterilerimiz” diyor Tana, “Tier 4 konusunda
tasalanmak değil, kendi işlerini yapmak istiyorlar.
Biz de ürün geliştirme çalışmalarımızda onlar
için açık avantajlar yaratmaya odaklanıyoruz.
Dolayısıyla, Tier 4 uyumlu iş makinalarının daha
“Tamamlanmış iş makinalarının 24 saat
boyunca yoğun olarak test edilmesi,
geliştirmede verimliliği de artırıyor.”
“En dikkat çekici gelişme ise” diye ekliyor, “muhtemelen
yeni Cat Temiz Emisyon Modülleri oldu. Bu, tüm Cat
iş makinasına uyabilen ve 200’ün üzerinde farklı
susturucunun yerini alacak iki düzine civarındaki
son işlem sisteminden oluşan bir ürün ailesi.”
ÖNCEDEN KONTROL ETMEK
Yenilikçi değerlendirme teknolojisi çok önemli bir role
sahip. Örneğin, daha güçlü bilgisayarlar, bilgisayar
simülasyon tekniklerinin kayda değer ölçüde gelişmesini
sağlayarak mühendislerin potansiyel sorunları daha
sonraki aşamalarda, prototip iş makinalarında değil,
bilgisayarda tespit etmesine imkan veriyor.
“Bileşen test sonuçlarının kontrolüne de önemli yatırım
yaptık” diye belirtiyor Tana. “Prototip ayarlamalarını
gerçekleştiren motor tesisimiz artık haftanın yedi
günü, günün 24 saati çalışıyor. Ayrıca, gerçek
dünyada bileşenlerin maruz kalacağı en korkunç
sarsıntıları yeniden yaratan bir ‘titreşim masa’mız da
var. Burada, sadece 500 saat içinde 10.000 saatlik
işletme süresinin simülasyonu gerçekleştirilebiliyor.”
“Tabii bir de Amerika Birleşik Devletleri’ndeki Peoria
Geliştirme Merkezi’miz var. Bugün burada bulunan
birkaç dönümlük kapalı alanda, topraktaki nem oranı
da dahil her şey kontrol edilebiliyor. Burası, geliştirme
çalışmalarımızdaki verimliliği muazzam ölçüde artırdı.”
EN İYİLER İLE ORTAKLIK
Tana’nın bir diğer görevi ise daha da ileriye bakmak.
“Bünyemizdeki bir grup insan da geleceğin teknolojilerine
yönelik olarak çalışıyor. Ayrıca, çeşitli alanlarda dünyada
bir numara olan kuruluşlar ile birlikte çalışarak kaynak
kullanımımızı da azami düzeye çıkarıyoruz. Örneğin
makina otonomisi üzerine NASA ile birlikte çalıştık ve
Pittsburgh’daki Carnegie Mellon Üniversitesi ile de
işbirliği yapıyoruz. İtalya’daki Parma Üniversitesi ile
birlikte, geleceğin uzaktan kullanılabilen iş makinaları
için bir görüş sistemi geliştiriyoruz. Diğer ülkelerden
de birçok akademisyen ile birlikte çalışıyoruz.”
Ancak, ne yaparsak yapalım ve kiminle ortak olursak
olalım” diye ekliyor, “tek ve çok açık bir amacımız
var—dünyanın dört bir yanındaki müşterilerimiz için
hep daha verimli çalışacak ve daha etkin maliyete
sahip yeni Cat iş makinalarını geliştirmek.”Q
yüksek verimlilik de sağlaması gerekiyor.”
Bu teknolojinin bir kısmı yeni, ancak asıl ağırlık
son 20 yılda geliştirilmiş bir dizi teknolojinin bir
araya getirilmesine verilmiş. “Bu, yanma, hava ve
enjeksiyon sistemleri ile elektronikte hassas ayar
yapılmasını öngören bir süreç. Gücü en verimli
şekilde kullanmak için daha yüksek düzeyde bir
sistem entegrasyonu sağlamayı amaçlıyoruz.”
10
Home
>
AYA UZANMAK
İnsanoğlunun Ay’a geri dönerek burada daimi bir üs
kurmasına imkan vermek amacıyla yürütülen yeni bir
proje kapsamında, NASA bilimadamları, çok amaçlı bir ay
aracı için teknoloji geliştirmek için Cat mühendisleri ile
ortak bir çalışma yürüttü. Cat 287C paletli mikro yükleyici
platformuna odaklanan ilk çalışmalar, iş makinası
fonksiyonlarında otomasyonun sağlanmasına ve üç
boyutlu animasyon gibi mevcut teknolojilerin bir uzaktan
kumanda paketine entegre edilmesine odaklandı.
Projedeki Cat otomasyon kontrol müdürü Eric
Reiners şunları söylüyor: “Kablosuz iletilen verilerin
uzaktaki operatöre iş makinasının ve hareketlerinin üç
boyutlu animasyonunu sağladığı bir sistem üzerinde
çalışıyorduk. Amaç, ay üzerinde mobiliteyi ve altyapı
çalışmalarını uzaktan kumanda ile gerçekleştirme
kabiliyetini elde etmek. Bunlar arasında, hepsi de daimi
bir üs kurulması için gerekli olan bir kalkış rampası
inşa edilmesi, kabloların gömülmesi ve gömülü
yaşam alanları için hafriyat yapılması da yer alıyor.”
<
TANA UTLEY
Baş Teknoloji Yöneticisi ve Başkan Yardımcısı
Mükemmeliyet İçin Ürün Geliştirme Merkezi
Home
11
Home
>
<
Home
Home
>
<
Home
MEKKE İLE MEDİNE
ARASINDAKİ
YOLU DÜZLEŞTİRMEK
16
Milattan sonra 632 yılında, Hz. Muhammed
Müslümanları da yanına alarak Medine’den Mekke’ye
hac yolculuğuna çıkmıştı. Bugün, her yıl dünyanın
dört bir yanından gelen 3 milyondan fazla Müslüman
onun izinden giderek aynı yolculuğa çıkıyor. Hacıların
güvenliğini ve rahat etmesini sağlamak isteyen
Suudi Arabistan Krallığı Hükümeti, yakınlarda bu
iki kutsal şehri, Kızıl Deniz kıyısında bulunan Cidde
limanı üzerinden birbirine bağlayacak, 444 km.
uzunluğunda bir hızlı tren hattı kurma kararı aldı.
Sadece üç yıl içinde bitirilmesi öngörülen Harameyn
Hızlı Tren Projesi’nin ilk safhası 120 milyon m3 toprak
hafriyatı gerektiriyor, ki bu da 180 Cat iş makinasının
zorlu arazi koşullarında, yüksek sıcaklıklarda ve
tozlu bir ortamda son hızla çalışması anlamına
geliyor. Öyleyse bu proje neleri içeriyor ve Cat iş
makinalarının böylesi çetin koşullar altında en
yüksek verimlilik ile çalışmaları nasıl sağlanıyor?
Home
>
“200.000 m3 beton, 2 milyon m3 agrega ve 500.000
m3 çimento; bu projeye dair tüm rakamlar etkileyici”
diyor Jidde merkezli yüklenici firma MASCO’nun
idari direktörü Muhammed Şuman. “Ayrıca, vaktimiz
de kısıtlı. Çalışmalara 2009 Nisan’ında başladık ve
ilk test treninin 2012 Nisan’ında faaliyete geçmesi
öngörülüyor, dolayısıyla gecikmeler kabul edilemez.
Zaten bu yüzden proje için Cat iş makinalarını seçtik.
İşlerini yapacaklarına güvenebileceğimizi ve yerel Cat
temsilcimiz Zahid Tractor’den alacağımız hizmetin
de koşullar ne kadar zorlu olursa olsun sürekli olarak
işler durumda kalmasını sağlayacağını biliyoruz.”
ZORLU KOŞULLARDA TOZLU BİR İŞ
Kimi bölgelerde, Cat iş makinaları
yüksek ortam sıcaklıklarına ek
olarak, ince kum tanecikleri
ve sert volkanik kayadan
oluşan aşındırıcı bir karışımla
da karşı karşıya kalıyor.
<
Home
17
80 ADET 14M MOTOR GREYDER
Trenlerin saatte 360 kilometreye
varan hızlarda seyahat etmesine
imkan veren azami %4 eğilimli bir
yüzey oluşturmakta kullanılıyor.
HIZLI BAKIM VE TAMİR TESİSLERİ
Caterpillar temsilcisi Zahid Tractor
tarafından, iş makinalarının
çalışamaz durumda kaldığı
zamanın asgari, verimliliğin
ise azami düzeye çekilmesini
sağlamak için, hat boyunca
altı şantiyede sunuluyor.
Proje için getirilen iş makinaları arasında 40 adet
D9R paletli dozer, 80 adet 14M motor greyder ve 60
adet 966H lastik tekerlekli yükleyici bulunuyor.
Güzergahın bazı kısımlarında, koşullar ciddi ölçüde
çetinleşiyor. Her ne kadar bu güzergahın yüzde 80’den
fazlası çalışmanın çok da zor olmadığı, oldukça düz bir
zemini takip ediyor olsa da, Medine’nin güneyinde,
çok ince kum tanecikleri, büyük kaya parçaları ve
sert volkanik kaya yığınlarının bulunduğu, ücra ve
tepelik bir araziden geçiyor. Bu ise, özellikle yüksek
sıcaklıkların çalışmayı daha da zorlaştırdığı bir ortamda,
hafriyat ekipmanı için ciddi bir meydan okuma
anlamına geliyor. MASCO ile Zahid Tractor arasında
yürütülen yakın iş ortaklığı, her şeyin takvime uygun
şekilde ilerlemesini sağlamakta anahtar role sahip.
ETKİN HİZMET İÇİN ORTAKLIK
Bu, henüz ihale alınmadan önce başlamış bir ilişki.
Zahid Tractor temsilcileri optimum verimlilik için
iş makinası gereksinimlerini belirlemek amacıyla
Suudi Demiryolu Kuruluşu’na yaptıkları ziyaretlerde
MASCO’ya eşlik ettiler. İhale kazanıldıktan sonra ise,
Zahid Tractor sadece projenin ilk safhası için 180 adet
Cat iş makinası tedarik etmekle kalmayıp şantiye içi
ve dışında kapsamlı servis imkanları da oluşturdu.
“Amaç” diyor Zahid Tractor’un şantiye servis müdürü
İştiak Malik, “MASCO’nun kendi bakım tesislerine ve
doğrudan şantiyelerde rutin bakım sağlayan hareketli
ekiplerinin çalışmalarına katkıda bulunmaktı. MASCO’nun
iş makinası kullanabilirliği ve verimliliğinin azami düzeyde
tutulmasını güvence altına almamız gerekiyordu. Bunu
yapmak için ise, iş makinalarının doğru kullanılmasını,
önleyici bakımın doğru yapılmasını, yağ ve yakıtın doğru
18
şekilde kullanılmasını ve yağ analizinin uygun şekilde
yapılmasını sağlayacak düzenlemelere gittik. Ortaya
çıkabilecek her türlü sorunu çözmek için gerekli parçalara
ve Zahid ile Caterpillar servis personeline hemen
ulaşılabilmesi de büyük önem taşıyordu. Çalışmalar
başladığında bunların hepsi oturtulmuştu bile.”
“Çalışma koşulları zorlu olabildiğinden Zahid Tractor’ün
Cidde’deki Programlı Yağ Analizi (S.O.Ssm) laboratuvarı
tarafından yürütülen düzenli yağ analiz programını
hayata geçirdik. Dolayısıyla, kirlenmenin tespit edilmesi
halinde, herhangi bir büyük zarara yol açmadan yağ
değiştirilebiliyor. Tüm bunlar, projedeki iş makinalarının
çalışır durumda kaldığı zamanın ve verimliliğin azami
düzeyde tutulmasına yönelik çalışmaların bir parçasıdır.
İş makinası operatörlerinin eğitimi de Zahid Tractor
tarafından sağlandı. Projenin en çetin kısımlarından
birinin bölüm müdürü olan MASCO’dan Mansur
Salam El-Absi şöyle diyor: “Suudi Arabistan’da
operatör sıkıntısı yaşanıyor, dolayısıyla da işe aldığımız
personelin bir bölümü deneyimsiz. Bazılarının ise
Caterpillar iş makinalarında deneyimi olsa da burada
kullandığımız en son modelleri hiç kullanmamışlar.
Elbette, zorlu bir ortamda çalıştığınızda iyi eğitim gerçek
bir fark yaratıyor. Şayet operatörler ne yaptıklarını
bilmiyorlarsa, iş makinalarında arızalar yaşanması da
kaçınılmaz hale geliyor. Bozup tamir etmektense, iş
başlamadan önce doğru eğitimi aldıklarından emin
olmak bizim için daha hızlı ve daha ucuz bir yol.”
Bu, Cat 14M motor greyder operatörü İftihar Vahab’ın
da doğruladığı gibi, gerçekten de meyvelerini veren
bir politika. Eski Caterpillar modellerinde deneyimi
olan Vahab, 14M ile çalışacağı için oldukça heyecanlı.
Home
>
AĞIR İŞ
MASCO filosundaki 40 adet D9R
paletli dozerden biri zorlu arazi
koşullarında malzeme kaldırmak
içın harıl harıl çalışıyor.
ISHTIAQ MALIK
Proje boyunca şantiyede Cat
temsilcisi Zahid Tractor’un Servis
Müdürü olarak görev yapıyor.
MANSOUR SALLAM ALABSI
MASCO Bölüm Müdürü: “Zorlu
bir ortamda çalıştığınızda iyi
eğitim gerçek bir fark yaratıyor.”
“Diğer iş makinalarından çok daha hızlı çalışıyor” diyor,
“ve yine onlara kıyasla operasyonu da çok daha kolay
ve rahat. Bu işte, aynı süre içinde çok daha geniş bir
alanda, daha uzun süre yorulmadan çalışabiliyorum.”Q
<
>>
Cat iş makinalarını iş başında görün
www.mycattv.com/saudi
Home
19
CATERPILLAR’DA ENDÜSTRİYEL TASARIM
EVRİMDEN DEVRİME
Caterpillar endüstriyel tasarım grubunun
çalışmalarını sizlerle paylaşacağımız üç makalelik
dizinin bu ilk yazısında, onları nelerin motive
ettiğine, misyonlarına ve hafriyat işindeki
zorlukların üstesinden gelmek ve ihtiyaçlarınızı
karşılamak için nasıl çalıştıklarına göz atıyoruz.
GARY BRYANT,
Caterpillar Endüstriyel
Tasarım Grup Müdürü
20
YENİ YOLLAR BULMAK
2004 yılında, Caterpillar’ın endüstriyel tasarım ekibinin
müdürü Gary Bryant’a şirketin Küresel Marka Kimliği
Konseyi’ne, biriminin son projelerini sunma görevi verildi.
“Yeni Temeller Atmak” başlıklı sunumda, 2014 ve 2020
yıllarında Cat iş makinalarının neye benzeyebileceğini
gösteren bir tablo çiziyordu. Konuşmasını bitirdiğinde,
odada bir anlık bir suskunluk yaşandı. Ardından, aynı
zamanda Küresel Marka Kimliği Konseyi’nin Başkanı
da olan Caterpillar Grup Başkanı Stu Levenick söz
aldı: “Gary” dedi, “bu kadar uzun süre beklemek
istemiyoruz. Bu tasarımları daha öne çekmemiz lazım.”
Ekibin çalışmalarının odağında da bu bulunuyor.
Merkezi ABD’nin Illinois eyaletinin Peoria şehrinde
bulunan grup, 50 yıldan uzun bir süredir varlığını
sürdürüyor ve son derece yetenekli, deneyimli
tasarımcılardan oluşuyor. Mevcut ürünlerin sürekli
geliştirilmesine yönelik kapsamlı bir hizmet sunuyorlar.
Grup uzmanlık alanı doğrultusunda, tasarım ve
iş makinasının görünümünü bir araya getirirken,
çalışmalarının odağı hızla tek tek iş makinalarından,
Home
>
özgün bir ortak Caterpillar kimliğine sahip iş
makinası ‘aileleri’nin oluşturulmasına kayıyor.
dolayısıyla da üreteceğimiz şeyin gerçekten işlevini
yerine getireceğinden emin olmamız çok önemli.”
“Yeni bir düğmenin tasarımından tüm bir iş
makinasının dış yüzeyinin yaratılmasına kadar her şey
ile ilgileniyoruz” diyor Gary. “İnsanlar bizleri stilistler
gibi algılıyor, ancak gerçekte yaptığımız iş sanat ile
mühendisliğin bir karışımı. Hiçbir zaman da Caterpillar
dışındaki tasarım danışmanlık şirketlerinden hizmet
almıyoruz, dolayısıyla her şey kaynağını Caterpillar
kültürü ve camiasından alıyor ve bunu yansıtıyor.”
Öte yandan, grubun görevi ‘mevcut iş makinalarının
yeni versiyonları’ için konseptler yaratmanın da
ötesine gidiyor. Tüm hafriyat sürecini yönetmenin
yeni biçimlerini tasarlayıp değerlendirmek de
misyonlarında merkezi bir rol oynuyor.
Gary, tüm çalışmalarının odağında bulunan bir
noktaya da vurgu yapıyor: “İster mevcut ürünler
üzerinde çalışıyor olalım, isterse de geleceğe bakıyor,
hedefimiz gayet basit: daha verimli ve maliyet-etkin iş
makinaları üretmek. Şayet müşterilerimiz stilimizden
de hoşlanıyorsa bundan memnun oluruz, ancak bu
bizim öncelikli olarak ilgilendiğimiz konu değil; zaten
genellikle onların da önceliklerinden biri değil.”
BUGÜNÜN İŞ MAKİNASINDAN İKİ KUŞAK SONRASINA BAKIYORUZ
Mevcut ürünlere harcanan çaba grubun toplam
zamanının yüzde 85’ini alırken, geriye kalan yüzde 15’lik
süre ise daha uzun vadeye dair düşünüşe ayrılıyor. Doğal
olarak, anında dikkat çeken kısım, ortaya çıkan tasarım
çalışmalarının bazılarının son derece şaşırtıcı futurist
görünümünden ötürü bu yüzde 15’lik bölüm oluyor.
Ancak, burada resmedilen kaya kamyonu gibi konseptler
üretirken de grubun ilke ve kuralları değişmiyor.
“Çalışmalarımıza halen güvenlik, kalite ve verimlilik
yön veriyor” diyor Gary. “777X kalite konseptimizin
muazzam yük kapasitesini, sert zemin koşullarında
yüksek hızda seyrederken denge için büyük boy
lastik tekerlekler ile bir araya getirmesinin sebebi
de bu. Ortada bir kabin bulunmamasının sebebi
“Biz ilerleme kaydettikçe” diyor Gary, “insan/makina
arayüzü de değişecek. Uzaktan kullanım, aynı anda
birden fazla iş makinasını kullanmamıza imkan
verebilir. Kumanda bilgisini uydu aracılığı ile iletebilir,
böylece insan görüşünün sınırlarında, hatta daha
da ötesindeki iş makinalarını kullanabiliriz.”
“Ayrıca, sadece iş makinalarından değil; tüm bir sahiplik
deneyiminden bahsediyoruz. Bir Cat iş makinası, yarının
iş makinası operatörlerinin içinde günde sekiz ila on
saati aktif olarak geçirmek isteyecekleri şekilde olmak
zorunda. Bu, keyif aldıkları bir deneyim olmalı.”
“Bunu başarmak için ise, kim bilir? Belki de toprağı
mekanik kepçeden başka bir şekilde kazıp çıkartıyor
olacağız. Belki de ses dalgaları ile. Bu yapılabilir bir
şey midir? Henüz değil elbette, ancak paradigmalar
değişecek. İleriye giden yolda başı çeken ise
Caterpillar endüstriyel tasarım grubu olacak.”
Bu D8X paletli dozer konseptinde
tümüyle entegre palet ve uzaktan
kumanda veya optimum güvenlik
ve görüş için hareketli bir kabin
bulunuyor (bakınız yukarıda).
Cat Magazine’nin önumüzdeki sayısında, Caterpillar
endüstriyel tasarım grubu tarafından son dönemde
geliştirilen başka tasarım konseptlerini ele alacağız.Q
“Cat iş makinasını insan elinin bir
uzantısı olarak görüyoruz.”
de bu. Ne de olsa, hiçbir şey, operatör güvenliğini
uzaktan kumanda kadar sağlayamaz.”
Gary, teknolojinin büyük bölümünün bugün ellerinde
olduğuna işaret ediyor. “Üretilebileceğini bildiğimiz
konseptler yaratmak temel bir öneme sahip” diyor.
“Bugünün iş makinasından iki kuşak sonrasına bakıyoruz.
Bu sadece bundan 18 yıl sonrası demek oluyor,
<
Home
21
>>
Daha detaylı bilgi için
www.uk.cat.com/CCR
TUNUS’TAKİ BİR CAT D7F İÇİN
HAYAT OTUZUNDAN
SONRA BAŞLAR
En dayanıklı iş makinaları için dahi, Sahra Çölü’nün zorlu koşullarında çalışmak, makinanın ciddi şekilde
yıpranmasını kaçınılmaz hale getirir. Haliyle, 1970’lerin başında satın alınan ve 40.000 saatin üzerinde çalışmış
olan bir Cat D7F paletli dozerin ıskartaya çıkartılması da şaşırtıcı değildir. Ancak hikaye burada bitmiyor.
BOUCHAMAOUI INDUSTRIE
100 yıldan uzun bir süredir
faaliyetlerini sürdürüyor. Şirket,
1900 yılının başından bu yana,
üç kuşaktır Bouchamaoui Ailesi
yönetiminde Tunus ve komşu
ülkelerde 1.000’den fazla projeye
imza attı. Bouchamaoui Industrie,
halen çelik inşaat, kaynaklama
ve uzun mesafeli boru döşeme
alanlarında faaliyet gösteriyor.
Bouchamaoui Industrie petrol ve gaz alanlarında
Tunus’un en köklü firmalarından biri. Bugünün zorlu
ekonomik ikliminde, bir şirketin rekabet gücünü
koruyabilmesinin bir yolu da, aralarında çoğunlukla
hidrolik ekskavatörler, paletli dozerler, boru döşeyiciler,
lastik tekerlekli yükleyiciler ve motor greyderlerden
oluşan Caterpillar iş makinalarının bulunduğu ekipman
filosunu güncel tutmaktır. Bu amaç doğrultusunda da,
şirket giderek yaşlanan ve verimsiz olma tehlikesi taşıyan
filosunu kademeli olarak yenileme yönünde karar aldı.
“Bir filoyu hızla yenilemek büyük bir finansal harcama
anlamına geldiğinden biz de yeni ekipman satın
almak yerine mevcut iş makinalarını yenilemeyi teklif
ettik” diye açıklıyor yerel Caterpillar temsilcisi Parenin
SA’dan Anouar Ben Ammar. “ Bu iş makinalarından
hortumları değiştirdik, elektrik tesisasıtını yeniledik ve
eski motorun yerine yenisini koyduk” diyor Anouar.
Yenileme işlemi, işi teslim tarihine kadar yetiştirebilmek
için günde sekiz saat çalışan dört deneyimli
teknisyen tarafından sadece iki ayda tamamlandı.
D7F, bugün boru döşemek, çukur kazmak ve yol
inşa etmek üzere işe geri döndü. Bu, 1970’lerin
başından bu yana, halihazırda 40.000 saatten uzun
bir süredir Sahra Çölü’nde yaptığı ile aynı iş.
Tek bir hayatımız olduğunu da kim söylemiş?Q
“Yenileme sadece ekonomik değil,
çevresel açıdan da çok iyi bir seçenekti.
biri olan D7F paletli dozeri, yeni bir iş makinasının
sadece yüzde 40’ı tutarında bir bütçe ile yeniledik.
Bu tutar, bir yıllık garantiyi de kapsıyor. D7F’nin artık
kullanımda olmadığı ve hurda olarak bir kenara
atıldığı da düşünülürse, yenilemek sadece ekonomik
değil, çevresel açıdan da çok iyi bir seçenekti.”
D7F artık kullanılmış bir ekipmanın yeni bir iş
makinasına olabileceği kadar yakın. “Şanzımanı ve alt
takımlarını yeniden inşa ettik, bıçak ve riperi düzelttik,
22
Home
>
<
Home
>
<
Home