Turkish_lessons

TÜRKÇE
Dilbilgisi
Basit dil bilgisi kuralları ve örnekler
Hazırlayan: Gamze Sezgin
TÜRKÇE
Alphabet
There are 29 letters in the alphabet. 8 of them are vowels.
Aa (A sound as in Unfortune) Sample: amca [Uncle]
Bb (Be sound as in Bench) bebek[Baby]
Cc (Ce sound as in Jane) Can [man name, also life]
Çç (Check) çiçek [flower]
Dd (Day) davul [drum]
Ee (Enter) enginar [artichoke]
Ff (Feta cheese) fıstık [hazelnut]
Gg (Gary) Gamze [as my name  ]
Ğğ * (reading as “soft Ge” but sound is different.) A Turkish word never begins
with this letter. ağrı [pain]
Hh (Hen) haber [news]
Iı (Teacher) ıslak [wet]
İi (Intern) İzmir [third big city in Turkey]
Jj (garage) Jale[ woman name] This letter isn’t common.
Kk (kind) kedi [cat]
Ll (lamp) lamba [lamp]
Mm (man) mutfak [kitchen]
Nn (neck) ne[what]
Oo (ball) oyun [game]
Öö (urge) öğrenci [ student]
Pp (pink) pembe [pink]
Rr (roasted) renk [color]
Gamze Sezgin
Page 2 of 35
Ss (sea) süt [milk]
Şş (cashew) şarkı[song]
Tt (tooth) testere [saw]
Uu (boot) uzak [far]
Üü (nude) üzgün [sad, sorry]
Vv (van) vermek [to give]
Yy (yam) yeni [new]
Zz (zen) zencefil [ginger]
Grammar
Turkish grammar is simplistic once you get used to the style. However, it can seem to be
very difficult since the grammatical structure is totally different from the Indo-European
languages. This is because Turkish is from a different language family called Ural-Altaic
languages. Some languages similar to Turkish are 'Finnish, Hungarian, Estonian,
Japanese, Korean, Mongolian, Kazak, Uzbek, Tatar, Manchu'. Compared to English,
the most fundamental differences in Turkish grammar can be listed as:

Ordering of sentence parts
o
A typical Turkish sentence is ordered as (subject + object + verb)

My friend bought a car.
Arkadaşım [My friend --> subject] araba [car -->object] aldı
[bought-->verb].

No gender
o
There are no articles in Turkish, and no gender associated with
words (How do we distinguish “the” and “a”? Mutfaktan tabak aldım. ”a”
Mutfaktan tabağı aldım. ”the” )
o
No gender in personal pronouns (the Turkish word for 'he', 'she'
and 'it' is 'O')
Örnek: O, buraya geldi.
Gamze Sezgin
Page 3 of 35
Vowel harmony
Harmony of vowels is a very fundamental property of Turkish. The rules concerning
vowel harmony need to be learned as one of the first steps because they affect the way
almost all the other rules are applied.
Turkish vowels
Front
Back
Unrounded Rounded Unrounded Rounded
ü
ı
u
High i
ö
a
o
Low e
Front/back harmony
In short: Front vowels (e, i, ö, ü) are followed by front vowels, back vowels (a, ı, o, u) are followed by
back vowels
According to this harmony, if a syllable contains a front vowel, the following syllable
should have front vowel, too. And similarly, if a syllable contains a back vowel, the
following syllable should have back vowel. Most of the Turkish words follow this rule but
there are some exceptions, of course.

For example, let's say you want to add –in suffix to the word kan. Last syllable of the word
contains the vowel a, which is a back vowel. Thus –in changes to ın when it is added to the
word, because i is a front vowel and ı is the back version of it. For this reason, kan + –in
should be kanın
Rounded/unrounded harmony
In short: Rounded vowels (o, ö, u, ü) are followed by closed rounded (u, ü) or open unrounded (a, e)
vowels, and unrounded vowels (a, e, ı, i) are followed by unrounded vowels.
According to this harmony,
1. If a syllable contains a, e, ı or i; next syllable should contain a, e, ı or i (unrounded → unrounded)
2. If a syllable contains o, ö, u or ü; next syllable should contain a, e, u or ü (rounded → open
unrounded and close rounded)

For example, let's say you want to add –di suffix to the verb ol-
ol-
Gamze Sezgin
Page 4 of 35
happen, be
. ol- contains only one syllable and that syllable contains o, thus the suffix –di should change to
–du. Because i is back unrounded, its front rounded version is u and this should be used
according to the vowel harmony rules. Hence ol- + –di should be oldu.
* There are some suffixes which don't follow the vowel harmony rules. In this book,
invariable vowels in suffixes are shown in this color. These suffixes are:



–ki
–ken
–leyin
Examples:
Sabahleyin kahvaltı ettim.
Açken konuşmam.
Kapıdaki kim?

Use of suffixes
o
Suffixes are very widely used in Turkish. The meaning of
prepositions, personal pronouns and tenses are all countered by adding
suffixes to word roots.

Kalb-im-desin [You are in my heart] Kalp(n) -> root

Sandalye-den [from the chair] Sandalye(n) -> root

Koş-u-cu [runner] Koş(v) -> root
Once you get to these differences and learn the basic harmony rules, the rest of the
grammar is quite simple. Almost everything follows well defined, simple rules.
Sounds
Another important point is the way you read a written text. There is exactly one sound
for each character in Turkish. A character always represents the same sound, regardless
of its position in a word or the characters next to it. Therefore, it is straightforward to
pronounce a word that you see for the first time once you are familiar with the
characters in the Turkish alphabet.
Gamze Sezgin
Page 5 of 35
Syllables
There are six types of syllables in Turkish.
1. A vowel (bir sesli harften oluşan hece) : o _ da
2. A vowel and a consanant (bir sesli, bir sessiz harften oluşan hece) : eb _ ru, ay _va, im _ la
3. A vowel and two consonants (bir sesli, iki sessiz harften oluşan hece) : ilk, üst, aşk,
4. A consonant and a vowel (bir sessiz, bir sesli harften oluşan hece): el _ ma, ka _ fa
5. A consonant, a vowel and a consonant (bir sessiz, bir sesli, bir sessiz harften oluşan hece) : mu
_ rat, ya _ tak
6. A consonant, a vowel and two consonants(bir sessiz, bir sesli ,iki sessiz harften oluşan hece) :
Türk, kalp, şark
Yabancı dilden gelen kelimelerde ise farklı tip heceler bulunabilir: Tren
Example:
Buzdolabındakileri çıkarttım.
Buz_do_la_bın_da_ki_le_ri çı_kart_tım.
Numbers
0 Sıfır
20 Yirmi
1 Bir
2 İki
30 Otuz
3 Üç
40 Kırk
4 Dört
50 Elli
5 Beş
6 Altı
60 Altmış
7 Yedi
70 Yetmiş
8 Sekiz
80 Seksen
9 Dokuz
10 On
90 Doksan
100 Yüz
Gamze Sezgin
Page 6 of 35
1000 Bin
10 000 Onbin
100 000 Yüzbin
1 000 000 Bir milyon
1 000 000 000 Bir milyar
Examples:
34 Otuzdört
128 Yüzyirmisekiz
2300 İkibinüçyüz
123 456 789 Yüzyirmiüç milyon dörtyüzellialtı bin yediyüzseksendokuz
Fractions:
Sometimes “,” (virgül) sometimes “.” (nokta) is used.
3.2 üç nokta iki or 3,2 üç virgül iki
2.5 iki nokta beş or iki buçuk
Half : Yarım
Quarter: Çeyrek
Sample sentences:

Yarım ekmek aldım. [I bought a half loaf of bread]
Noun Cases
There are five noun cases in Turkish, with all the endings following vowel harmony.
Case
Ending
Nominative
Dative
Accusative
Locative
Ablative
(none)
-a, -e
-ı, -i, -u, -ü
-da, -de
-dan, -den
Gamze Sezgin
Examples
köy "village" ağaç "tree"
köy
ağaç
köye
ağaca
köyü
ağacı
köyde
ağaçta
köyden
ağaçtan
Page 7 of 35
Examples:
Bir ağaç gördüm. (I saw a tree)
Ağaca koştum. (I ran to the tree)
Ağacı gördüm. (I saw the tree)
Ağaçta bir süre bekledim. (I waited on the tree for a while)
Ağaçtan düştüm. (I fell down from the tree)
Gamze Sezgin
Page 8 of 35
Pronouns
Personal Pronouns
I
Ben
I am a student.
Ben bir öğrenciyim. (*)
You
Sen
You are a student.
Sen bir öğrencisin.
O
He/She is a student.
O bir öğrenci.
We
Biz
We are students.
Biz öğrenciyiz.
You
Siz
You are students.
Siz öğrencisiniz.
They are students.
Onlar öğrenci.
He
She
It
They Onlar
(*) In speaking Turkish, “bir” is usually omitted. Ben öğrenciyim or just Öğrenciyim.
Other samples:



I am a good person. (Ben iyi bir insanım. Or İyi biriyim.) Adj.
I am good. (İyiyim.) Adv.
You are very kind. (Çok naziksiniz.)
Gamze Sezgin
Page 9 of 35
Now, it’s your turn. Using adj. “kötü” can you make sentences for each personal
pronoun? Example: I am a bad writer.
Demonstrative pronouns
this
bu
that (between this and
şu
that)
that
o
these
bunlar
those (between these and
şunlar
those)
Bu
adam
Those
onlar
Şu adam
Gamze Sezgin
O adam
Page 10 of 35
Bunlar
Şunlar
Onlar
Examples:



This is a book. (Bu bir kitap(tır).)
These are books. (Bunlar kitap(lar).)
Those are so sweet. (Onlar çok tatlı.)
Gamze Sezgin
Page 11 of 35
Reflexive Pronouns
Myself
kendim
Yourself
kendin
himself
herself
itself
kendisi/ kendi
Ourselves
Kendimiz
Yourselves
Kendiniz
Themselves
Kendileri
Examples:
 I’ll do it myself. (Kendim yapacağım.)
 You should try to cook yourself. (Yemek pişirmeyi kendin denemelisin.)
Possessive Pronouns
mine
ben-im-ki
yours
sen-in-ki
his /hers /its
o-n-un-ki
ours
biz-im-ki
yours
siz-in-ki
theirs
onlar-ın-ki
Examples:
 Here is your book, where is mine? (Senin kitabın burada, benimki nerede?)
Gamze Sezgin
Page 12 of 35
Some other pronouns:
Something (Birşey), Everything (Herşey), None (Hiçbiri), Somebody (Birisi), Everybody
(Herkes), Nobody (Hiçkimse), All of us (Hepimiz), Some of us (Bazılarımız)
Samples:

Everything is
Herşey -dır/dir


Everything’s gonna be all right. (Herşey yoluna girecek/ Herşey iyi olacak)
None of them is here. (Hiçbirisi burada değil.)
all right. (Herşey yolunda(dır).)
yolunda
Possessives
my
ben-im
your
sen-in
his /her /its
o-n-un
our
biz-im
your
siz-in
their
onlar-ın
Since two vowels don't come together (there are some exceptions such as ”Şiir”) in
Turkish, one fusion consonant is added in between them. O-(n)-un
Examples:
Ev ->
Ben-im ev-im
Sen-in ev-in
O-nun ev-i
Biz-im ev-i-miz
Siz-in ev-i-niz
Onlar-ın ev-i
Gamze Sezgin
Page 13 of 35
Bahçe ->
Ben-im bahçe-m
Sen-in bahçe-n
O-nun bahçe-si
Biz-im bahçe-miz
Siz-in bahçe-niz
Onlar-ın bahçe-si
Bir Hikaye:
Küçük çocuk babasına bir hediye hazırlamak istedi. Bugün babasının doğum günüydü.
İşten geldiğinde, hediyeye çok sevinecekti. Bir kutu aldı, içine hazırladığı hediyeyi koydu.
Kapağını kapattı. Paket yaptı.
Akşam babası geldiğinde çok yorgundu. Bütün gün çok çalışmıştı. Kızı ona yaklaştı.
“Babacığım, doğum günün kutlu olsun! İşte hediyen!” dedi. Babası paketi açtı ama içinde hiç
birşey yoktu. Sinirlendi. “Ama bu boş” dedi. Küçük kız neredeyse ağlayacaktı. “O paketin içine
opücükler ve sevgi koymuştum” dedi. Babası bunu duyunca çok üzüldü ve kızına sarıldı. “Bu
benim aldığım en güzel hediye, teşekkür ederim güzel kızım” dedi.
Consonant Changes
(Ünsüz yumuşaması)
When you added a suffix beginning with a vowel to nouns, the last letter of the word if it is “P”,
“Ç”, “T” or “K” changes. (There are some exceptions)
PB
ÇC
TD
KĞ
Examples:
Kitap-ı  Kitabı
Çekiç-i  Çekici
Yurt-u  Yurdu
Kazak-ı  Kazağı
Gamze Sezgin
Page 14 of 35
Exceptions (İstisnalar)
1. One syllable words (Tek heceli sözcüklerde genellikle ünsüz yumuşaması
görülmez)



top > topa
saç > saçı
dut > dutu
2. Words that originally come from the other languages (Yabancı dillerden Türkçeye
geçen kimi sözcüklerde yumuşama olmaz)



bisiklet > bisikleti
hukuk > hukuku
kart > karta
3. Proper nouns (Ünsüz yumuşaması kuralı özel isimler yazılırken uygulanmaz.
Ancak sözcük, kural uygulanarak söylenir)



Ahmet’i
Zonguldak'ı
Birleşik Krallık'a
4. Some pure Turkish words (Sert ünsüzle biten bazı öztürkçe kelimelerde de
yumuşama görülmez)

bulutu
Buffer Letters
They are used between a word with ending a vowel and a suffix with beginning a vowel.
“S” is used as a buffer:

For possessed endings (Ayşe’nin çantası)
“N” is used as a buffer:



For possessor endings (Ali-n-in kalemi)
With the personal pronouns bu, şu, o (bu-n-un)
After the “ki” pronoun (benimki-n-i)
Otherwise “Y” is used. (Çarşı-y-a git)
Gamze Sezgin
Page 15 of 35
TENSES
There are 5 fundamental tenses in Turkish. These are:
1.
Present simple tense (Geniş zaman)
2.
Present continuous tense (Şimdiki zaman)
3.
Future tense (Gelecek zaman)
4.
Past tense with -di (-di'li geçmiş zaman) --> Regular past tense
5.
Past tense with -miş (-miş'li geçmiş zaman) --> Also called the story past tense
Some verbs:
gelmek --> to come
gitmek --> to go
okumak --> to read
kapatmak --> to close
koşmak --> to run
aramak --> to call (to look for)
konuşmak --> to talk
vermek --> to give
kaynamak --> to boil
çalışmak --> to work
yemek --> to eat
beklemek --> to wait
uyumak --> to sleep
gülmek -- > to laugh
Examples:
GELMEK (to come)
Geniş zaman (-r)
Gel-i-r-im (I come..)
Gelirsin
Gelir
Geliriz
Gelirsiniz
Gelirler
Gamze Sezgin
Page 16 of 35
Şimdiki zaman(-yor)
Gel-i-yor-um (I am coming)
Geliyorsun
Geliyor
Geliyoruz
Geliyorsunuz
Geliyorlar
Gelecek zaman (-acak, -ecek)
Gel-ecek-im --- > Geleceğim
Geleceksin
Gelecek
Geleceğiz
Geleceksiniz
Gelecekler
-di’li geçmiş zaman
Geldim (I came or I’ve come)
Geldin
Geldi
Geldik
Geldiniz
Geldiler
-miş’li geçmiş zaman
(1) sasirma durumunda (aaa kimler gelmis...) Look who is here...
(2) sen yokken olan olaylar icin..ayse kapiyi acik unutmus Ayse had left the door open...
(3) masal anlatirken..bir varmis bir yokmus)
Gelmişim (????)
Gelmişsin
Gelmiş
Gelmişiz
Gelmişsiniz
Gelmişler
Gamze Sezgin
Page 17 of 35
Bir Hikaye:
KARGA İLE TİLKİ
Karganın biri, bir parça peynir buldu. Ağzında peynir, ağacın dalına kondu. Bunu bir
tilki gördü. Karnı çok açtı. Peyniri almayı istedi. Aklına güzel bir fikir geldi. Daldaki
kargaya seslendi:
-
Karga kardeş, duydum ki senin senin çok güzel. Bana bir şarkı söyler misin?
Karga tilkinin dediğini gerçek sandı. Şarkı söylemeye başladı. Ama ağzını açınca peynir
aşağıya düştü. Tilki peyniri yedi ve oradan keyifle uzaklaştı.
SORULAR:



Hikayede hangi hayvanlar var?
Kurnaz olan hangisi?
Sizce, tilki oradan giderken kargaya ne dedi?
Gamze Sezgin
Page 18 of 35
GENİŞ ZAMAN (SIMPLE PRESENT TENSE)
The present simple tense is used:


To make general statements
o Water boils at 100 degrees. (Su 100 derecede kaynar.)
To mention things you do regularly
o I run every morning. (Her sabah koşarım.)
S. Present tense of a verb is constructed this way:
Verb root + r or ar, er, ır, ir, ur, ür
Rules:
* If the verb ends with a vowel, you add only -r.
* Use –er/-ar for the single syllable verb that begins with a consonant.
Examples:
Aramak: to seek, to search, to look for, to call
Gülmek: to laugh
Bilmek: to know
Korumak: to save
Almak: to get, to take
Ara-r-ım
Gül-er-im
Bil-ir-im
Koru-r-um
Al-ır-ım
Ara-r-sın
Gül-er-sin
Bil-ir-sin
Koru-r-sun
Al-ır-sın
Ara-r
Gül-er
Bil-ir
Koru-r
Al-ır
Ara-r-ız
Gül-er-iz
Bil-ir-iz
Koru-r-uz
Al-ır-ız
Ara-r-sınız
Gül-er-siniz
Bil-ir-siniz
Koru-r-sunuz
Al-ır-sınız
Ara-r-lar
Gül-er-ler
Bil-ir-ler
Koru-r-lar
Al-ır-lar
Now you try..
Konuşmak, ütülemek, sevmek, koşmak, içmek, düşünmek
Gamze Sezgin
Page 19 of 35
Would you like to tell us about your daily routine in Turkish using Simple
Present tense?
BİR FIKRA
Adam sabah uyanır, saate bakar. Saat 9. O gün 9.ayın 9.günüdür. Giyinir ve dışarı çıkar. Otobüs
durağına gider. 99 Numaralı otobüs gelir, ona biner. Şoförün yakasında 999 rakamını görür.
“Bugün benim şanslı günüm” diye düşünür. At yarışlarına gider ve tüm parasını 9 numaralı ata
yatırır. At dokuzuncu olur.
Simple Present Tense, Negative Form
Git-me-m
Git-me-zsin
Git-me-z
Git-me-yiz
Git-me-zsiniz
Git-me-zler
Uyu-ma-m
Uyu-ma-zsın
Uyu-ma-z
Uyu-ma-yız
Uyu-ma-zsınız
Uyu-ma-zlar
HUYSUZ ADAM
Sabahları erken kalkmak istemem. Kahvaltı yapmam. İşe zamanında gitmem. Genellikle
telefonları açmam. Bilgisayar kullanmam. Hiç gülmem. Bana soru soranlara cevap vermem. Eve
dönünce yemek hazırlamayı sevmem. Kitap okumam. Spor yapmam. Komşularla konuşmam.
Müzik dinlemem. İşlenmiş gıda yemem. Çoğunlukla çimleri biçmem. Hiç arkadaşım yoktur.
1) Which sentence has a positive meaning?
2) Can you change all the sentences above to positive?
Gamze Sezgin
Page 20 of 35
ŞİMDİKİ ZAMAN (PRESENT CONTINUOUS TENSE)
The suffix for present continuous tense is -iyor.
It’s used

To tell what you are currently doing
o
o

I am working now (Şimdi çalışıyorum.)
He is resting (Dinleniyor.)
To tell something you will do in the near future
o
I'm coming in 5 minutes (5 dakika içinde geliyorum)
Verb root + (negative (m))+(i)yor or (ıyor, uyor, üyor)
If the verb that you want to add the suffix –iyor, ends with a vowel, drop the last vowel
and add -iyor. Otherwise, just simply add -iyor. Be careful about the vowel harmony
rules for the 'i' of -iyor. Let's see how a verb is put into present continuous tense on the
following examples:
Kal-ıyor-um (I’m staying)
Ütüle-üyor  Ütülüyor (She is ironing)
Kabak oy-uyor (He is carving the pumpkin)
Evde yalnız kalıyorum. Pencereden bahçeye bakıyorum. Bahçede birçok ağaç var. Kuşlar
geliyor ve kuru ekmek parçalarını yiyorlar.
Negative Form
After the verb root, simply add –m
Gel-m-iyor-um, Koş-m-uyor-sun, Gül-m-üyor-uz
Question Form
After the -iyor, add –muyum
Gel-iyor-mu-y-um?, Oyna-uyor-mu-y-um?
Gamze Sezgin
Page 21 of 35
GELECEK ZAMAN (FUTURE TENSE)
It’s used to express any action that will take place in the future. The suffix for future
tense in Turkish is –acak, -ecek.
Verb root + (negative (ma-y, me-y))+ (-acak, -ecek)
Example:

Açmak : To open
Aç-acak-ım Açacağım
Aç-acak-sın
Aç-acak
Aç-acak-ız  Açacağız
Aç-acak-sınız
Aç-acak-lar

Gelmek: To come
Gel-me-y-ecek-im  Gelmeyeceğim
Gel-me-y-ecek-sin
Gel-me-y-ecek
Gel-me-y-ecek-iz  Gelmeyeceğiz
Gel-me-y-ecek-siniz
Gel-me-y-ecek-ler
Change the sentences to the future tense.
Example: Hava çok sıcak. (The weather is too hot.) - Hava çok sıcak olacak. (The
weather will be too hot.)
1. İstanbul’dan arkadaşım geldi. ...........................................................................
2. Televizyonda güzel bir film var. .............................................................................
3. Hep beraber tiyatroya gidiyoruz. ...........................................................................
4. Süt içtim, dilim yandı. .....................................................................
5. Bu dükkanda kahve satılmıyor. .....................................................................
6. Nereden geliyorsunuz? .........................................................................
7. Yolculuğunuz çok mu uzun sürdü? .........................................................................
8. Saat 6’da akşam yemeği yedik. ............................................................................
9. Çok hızlı araba kullanıyorum, değil mi?
Gamze Sezgin
Page 22 of 35
GEÇMİŞ ZAMAN (PAST TENSE)
1) Regular (-dı, -di, -du, -dü)
2) Story (-mış, -miş, -muş, -müş)
Root + (negative(ma, me)) + dı, di, du, dü
Verb
Adjective
mış, miş, muş, müş
Examples:
Gel-di-m
Gel-di-n
Gel-di
Gel-di-k
Gel-di-niz
Gel-di-ler







Al-dı-m
Al-dı-n
Al-dı
Al-dı-k
Al-dı-nız
Al-dı-lar
Güzel-di-m
Güzel-di-n
Güzel-di
Güzel-di-k
Güzel-di-niz
Güzel-di-ler or Güzel-ler-di
İstanbul’dan yeni geldim.
5 yıl önce bankada çalıştım.
Dün akşam çok yemek yedim.
Selma ödevini yapmadı.
Yeni telefonumu gördün mü?
Hava nasıldı?
Film güzel değildi.
-miş’li geçmiş zaman:
It is used:


To talk about something you learned from somebody else or some other resource,
there is some uncertainty in the statement. If you use the story past tense when
talking about something, it implies that you are not the source of the information
and you shouldn't be responsible for the mistakes.
To talk about something you just learned or understood
o Is this your daughter? She is very beautiful.
Bu senin kızın mı? Çok güzelmiş. (You just noticed that she is beautiful,
and you express this using story past tense)

Simple stories are written and told in using this tense.
Bir varmış, bir yokmuş. Uzak ülkelerden birinde bir prens yaşarmış.
Gamze Sezgin
Page 23 of 35
İSİM TAMLAMALARI (COMPOUND NOUNS)
It is made up of two or more separate nouns or noun-originated words, and most of the
time appears as separate nouns.
Ad
Possessor

Ad
Possessed
Belirtili isim tamlamasi (Defined Compound Nouns)
Ad1+(n)ın, (n)in, (n)un, (n)ün
Ad2+(s)ı, (s)i, (s)u, (s)ü
Kapı-nın kulp-u
Bu defter-in kenar-ı yırtık. (Specific notebook)

Belirtisiz isim tamlaması (Undefined Compound Nouns)
Indicates the type and function/purpose of the second one, describes what the
second one is made of (or vice versa), indicates the reason of the second one,
indicates the place and time of the second one (or vice versa)
Ad1
Ad2++(s)ı, (s)i, (s)u, (s)ü
Aşk yaras-ı
Konser bilet-i
Defter kenarı sert olmalı. (in general)

Takısız isim tamlaması (Compound Nouns with No Suffixes)
Ad1 Ad2
Kız kardeş
Şirin çocuk
Naylon torba

Zincirleme isim tamlaması(Compound Noun Chain)
Ad1[+(n)ın, (n)in, (n)un, (n)ün]
(s)u, (s)ü
Ad2[+(n)ın, (n)in, (n)un, (n)ün]
Ad3+(s)ı, (s)i,
Türkçe kitabının kapağı
Taş duvar kalıntısı
Gamze Sezgin
Page 24 of 35
Fill in the blanks using the nouns in parenthesis. Be careful about the vowel harmony
and buffer letters.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
_______ tadını çok beğendim. (çay)
Evin ____________ açık kalmış. (kapı)
_________ içinde balıklar var. (su)
______________ başkenti Ankara’dır. (Türkiye)
Benim_____________ adı Şanslı’dır. (köpek)
Seattle’da daha çok ___________ ışığına ihtiyacımız var. (güneş)
___________ yüzük, ____________ yüzükten daha ucuzdur.(gümüş, altın)
__________ ____________ rengini beğenmedim. (resim, çerçeve)
RENKLER
Siyah
Beyaz
Gri
Kırmızı
Sarı
Yeşil
Mavi
Mor
Turuncu
Kahverengi
Pembe
1. Ağaçlar _____________’dir.
2. Gökyüzü _____________’dir ama Seattle’da ____________
3. Kırmızı ile Sarı renk karışırsa _____________ olur.
Gamze Sezgin
Page 25 of 35
İle, -lı, -li, -lu, -lü (and, with)

Gamze ile Simge bize gelecekler. (and)
noun
noun
Gamzeyle Simge or Gamze ve Simge

Sütlü çikolata (milk chocolate)
Q: How do you say “chocolate milk” in Turkish?



Peynirli ekmek (bread with cheese)
Peynirle ekmek (bread and cheese) or Peynir ve Ekmek
İzmir’e otobüsle gideceğiz. (by bus)
otobüs ile

Telefonda annemle konuştum. (..to my mom, with my mom)
annem ile
If the last syllable contains “a” or “ı” then add “lı” after the noun.
“e” or “i”  -li
“o” or “u”  -lu
“ö” or “ü”  -lü
Examples:
Balta... adam
Kırmızı... kadın
Perde... pencere
Örgü... saç
Üç... takım
Tuz... yemek
Gamze Sezgin
Page 26 of 35
SAATLER (TIME)
-Saat kaç?
-Saat 1 veya (A)
-Saat kaçta buluşuyorsunuz?
-Saat üçte (buluşuyoruz) veya (B)
(A) Örnekler:
13:05
15:10
8:40
12:21
7:30
5:15
9:45
Biri beş geçiyor.
Üçü on geçiyor.
Dokuza yirmi var.
Onikiyi yirmibir geçiyor.
Yedi buçuk
Beşi çeyrek geçiyor.
Ona çeyrek var.
(B) Örnekler:
12:09
6:45
9:58
12:30
18:23
Onikiyi dokuz geçe.
Yediye çeyrek kala.
Ona iki kala.
Yarımda.
Altıyı yirmiüç geçe.
- Afedersiniz, saatiniz var mı?
- ..............
- Bostancı vapuru saat kaçta kalkıyor?
- ..............
- Çok teşekkür ederim.
Gamze Sezgin
Page 27 of 35
LET’S.. (-elim, -alım)
It’s used to express a suggestion, command, etc.
Let’s do: Yap-alım
Let’s give: Ver-elim
Examples:
Bu akşam tiyatroya gidelim.
Geç kalıyoruz, koşalım.
Erken yatalım, erken kalkalım.
Bırak yapayım.
Let me go: Gideyim
Let him/her/it go: Gitsin
Let us go: Gidelim
Let them go: Gitsinler
***
Negative
Yap-ma-y-alım
Üzül-me-y-elim
Positive Question
Konuş-alım-mı?
Düşün-elim-mi?
Negative Question
Sat-ma-y-alım-mı?
Düş-me-y-elim-mi?
GAME TIME
Pick a card from the deck. Find the meaning of the verb. Make a sentence using the rules
above.
Gamze Sezgin
Page 28 of 35
MODALS :
CAN, COULD, ABLE TO ( -abilmek, -ebilmek )



talk about possibility and ability
make requests
ask for or give permission
Examples:
Yap-mak -> Yap-abil-mek
I can do it :
You can do it :
He/She/It can do it:
We can do it :
You can do it(plural or polite) :
They can do it :
Yap-abil-ir-im
Yap-abil-ir-sin
Yap-abil-ir
Yap-abil-ir-iz
Yap-abil-ir-siniz
Yap-abil-ir-ler
Gel-mek -> Gel-ebil-mek
I can come:
You… :
He/She/It..:
We.. :
You :
They :
Gel-ebil-ir-im
Gel-ebil-ir-sin
Gel-ebil-ir
Gel-ebil-ir-iz
Gel-ebil-ir-siniz
Gel-ebil-ir-ler
Kapat-mak -> Kapat-abil-mek
Pencereyi kapatabilir misin lütfen? Hava çok soğuk. (request)
Kullan-mak -> Kullan-abil-mek
Arabayı kullanabilir miyim? (asking permission)
Negative Sentences
It’s very similar to Present Tense, ‘-a’ or ‘-e’ is added.
Bak-ma-m (I don’t look) -> Bak-a-mam (I can’t look)
Bak-maz-sın -> Bak-a-maz-sın
Bak-maz -> Bak-a-maz
Bak-ma-yız -> Bak-a-ma-yız
Bak-maz-sınız -> Bak-a-maz-sınız
Bak-maz-lar -> Bak-a-maz-lar
Gamze Sezgin
Page 29 of 35
Discuss the following sentences’ meanings. Are they ability, request or
permission?






Arzu, piyano çalabilir.
Burada sigara içemezsiniz.
Saat geç oldu ama film seyredebilir miyim?
Matematik dersi verebilirim.
Güzel yemek yapabilir misin?
Lütfen ışıkları söndürebilir misiniz?
Using the Modals in the Future
I’ll be able to come... : Gel-ebil-eceğim
You’ll be able to open... : Aç-abil-eceksin
Şşştt! Ses çıkarma! Kuş uçacak.
Kuşun kanadı kırıktı. Veterinere götürdük. Artık iyi. Tekrar uçabilecek.
Gamze Sezgin
Page 30 of 35
Karşıt Anlamlı Sözcükler (Antonyms)
English
big-small
fast-slow
quick-slow
full-empty
easy-difficult
heavy-light
open-shut
right-wrong
old-new
old-young
first-last
beautiful-ugly
free-busy
good-bad
better-worse
the best-the worst
early-late
cheap-expensive
near-far
here-there
right-left
tall-short
dark-light
high-low
open-closed
thin-thick
slim-fat
Gamze Sezgin
Turkish
büyük-küçük
hızlı-yavaş
çabuk-yavaş
dolu-boş
kolay-zor
ağır-hafif
açık-kapalı
doğru-yanlış
eski-yeni
yaşlı-genç
ilk-son
güzel-çirkin
serbest-meşgul
iyi-kötü
daha iyi-daha kötü
en iyi-en kötü
erken-geç
ucuz-pahalı
yakın-uzak
burada-orada
sağ-sol
uzun-kısa
koyu-açık
yüksek-alçak
açık-kapalı
ince-kalın
zayıf-şişman
Page 31 of 35
COMPARATIVES, SUPERLATIVES, AS..AS, AS WELL
More (daha), Less (daha az), The most (en)
More than (-dan daha, -den daha), As..As (kadar)
As well, Also, Too (da, de)
Adjectives
Beautiful
(Güzel)
Cold
(Soğuk)
Smart
(Akıllı)
Fast
(Hızlı)
Tall
(Uzun)
Old
(Yaşlı)
More beautiful
(Daha güzel)
Colder
(Daha soğuk)
Smarter
(Daha akıllı)
?
Less beautiful
(Daha az güzel)
Less cold
(Daha az soğuk)
Less smart
(Daha az akıllı)
?
The most beautiful
(En güzel)
The coldest
(En soğuk)
The smartest
(En akıllı)
?
?
?
?
?
?
?
Examples:





Yarın daha soğuk bir gün olacak.
Ayşe uzundur. Ahmet Ayşe’den daha uzundur. Sınıfta en uzun öğrenci
Mehmet’dir.
İzmir büyük bir şehirdir. Ankara, İzmir’den daha büyüktür. Türkiye’nin en
büyük şehri İstanbul’dur.
Pelin güzel, Bahar da güzel.
Mert akıllı bir çocuk. Sarp da Mert kadar akıllı.
Q: Looking at the picture, what can you say about the smileys?
(A)
(B)
(C)
Gamze Sezgin
Page 32 of 35
Commands
There are two ways of telling people what to do.
Gel! (Come!)
Yap! (Do!)
Temizle! (Clean!)
Dinle! (Listen!)
To make a formal command or plural, add –ın, -in, -un, -ün adopting to vowel harmony.
Buraya gelin!
Yapın!
Temizleyin!
Lütfen dinleyin!
There is also a very formal form of command which is not common, you can see on some
warning signs and official notes.
Geliniz!
Yapınız!
Negative Form:
-ma, -me
Gel-me! (Don’t come!)
Işıkları kapatınız!
Yap-ma! (Don’t do)
Dinle-me! (Don’t listen)
Yönler ve Yol Tarifi
Yukarı
(Up)
Gamze Sezgin
Aşağı
(Down)
Sola
(To the left)
Sağa
(To the right)
Page 33 of 35




Düz git, posta kutusu orada.
Düz git, ilk sağ yoldan dön. _______
Düz git, soldan ikinci sokağa dön. _________
Arabaya gitmek için ____________________
Family Tree
Ayşe-Mehmet
Aslı-Murat
Doğu
Batı
Fethi-Zeynep
Gül
Anne (mother), Baba (father), Kardeş (sibling), Amca, Dayı (Uncle), Teyze, Hala (Aunt)
Anneanne, Babaanne (grandmother), Dede(grandfather), Oğul (son), Kız (daughter)
Eş (Spouse)
Gamze Sezgin
Page 34 of 35
Sorular:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Gamze Sezgin
Ayşe’nin eşi kim?
Aslı’nın kaç çocuğu var?
Gül’ün babasının adı ne?
Doğu ile Batı __________
Gül’ün anneannesi kim?
Aslı ile Fethi kardeş ise Fethi, Doğu’nun _________
Page 35 of 35