Endoskopi hazırlığı

ENDOSKOPİ HAZIRLIĞI
Selma PULLU
Endoskopinin tanımı
Üst GI endoskopi ya da özofagogastroduodenoskopi
(ÖGD) olarak da bilinen üst gastrointestinal endoskopi;
özofagus, mide ve duodenumun incelenmesi için tercih
edilen bir yöntemdir.
Tek seansta, üst gastrointestinal sitemin hem kabaca
gözle muayene edilmesine, hem doku ve sıvı örnekleri
alınmasına hem de elektif ve acil terapötik girişimlere
olanak sağlayabilmektedir.
Endikasyonlar
Üst GI endoskopi işleminin kullanım endikasyonları geniş
bir yelpaze dahilindedir
Üst gastrointestinal sisteme ait yakınmaları olan
hastaların tanılarının doğrulanması veya dışlanmasında,
bilinen hastalığın progresyonunun izlenmesinde ve
sistematik hastalığın evrelemesinde kullanılmaktadır.
Endoskopi hazırlığı
 Bilgilendirme ve bilgilendirilmiş onam
Bilgilendirme çok ciddi ele alınmalıdır. Hastaların
hekimlere açtıkları davaların büyük çoğunluğu tedavi
hatalarından çok yetersiz bilgilendirmeye bağlı olduğu
bilinmelidir.
Nispeten yüksek toleransı ve düşük komplikasyon riski
olmasına rağmen üst GI endoskopi halen invaziv bir
işlemdir.
Bilgilendirme ve bilgilendirilmiş onam
Hasta, hekimin işlemin niteliğini ve risklerini tam
olarak açıkladığına dair bir onam formu
imzalamalıdır ve bu onam formu hastaya verilen
bilgileri kesin bir dille yansıtmalıdır.
Genel kurallar
 Bilgilendirmeyi doktor yapar.
 Bilgilendirme, işlemin en az 24 saat öncesinde
yapılmalıdır.
 Bilgilendirme sözel ve yazılı olmalıdır.(Standart
bilgilendirme formuyla desteklenmelidir)
 Onam formu anlatılan bilgileri yansıtmalıdır.
 Hasta yazı ile, işlemi kendi isteğiyle yaptırdığını
belirtmelidir.
İstisnalar
 Hasta sözel yanıt vermiyorsa, bilgilendirme ertelenebilir.
 Acil durumlarda ve uyumsuz hastalarda bilgilendirme
ertelenebilir.
Açıklama içeriği




Uygun açıklama,
İşlemin yapılış nedenleri ve işlemin ayrıntıları,
Hastayla ilişkili risk ve özel durumlar,
İncelemenin riski,
İşlem sırasında kullanılan ilaçların riski ve işlem öncesi
ve sonrası hastanın yapması gerekenleri içermelidir.
İşleme ait genel bilgi
 İşlemin yapılma nedeni.
 İşlemin niteliği ve yapılış şekli.
 Alternatifler.
 İşlemin reddedilmesinin olası sonuçları.
 Riskler ve yaratabileceği rahatsızlıklar.
Hasta bilgileri
 Hastaya ait riskler.
 Alerjiler.
 Önceki hastalıklar.
 Kanama eğilimi.
 Ağız yapısı.
 Önceki cerrahiler.
 Düzenli aldığı ilaçlar.
İşlem öncesi ve sonrası hastanın
yapacakları
 İşlem öncesi 12 saat ağızdan hiçbir şey almaması.
 İşlem sonrası 30 dakika katı gıda almaması.
 Sedasyonun geç etkileri (Araba kullanmama ve 24 saat
zorlu aktivitelerden kaçınma).
 İşlem sonrası herhangi bir komplikasyon varlığında haber
verme (Ağrı, kanama, ateş).
Risk ve komplikasyonlar
 Tanısal endoskopinin komplikasyon oranı




- Tüm komplikasyon oranı ‹ %0,1
- Mortalite ‹ %0,01
Kardiyak komplikasyonlar
- İskemi, aritmi.
Pulmoner komplikasyonlar
- Hipoksi, aspirasyon.
Kanama ve perforasyon
Enfeksiyon
Risk ve komplikasyonlar
 İşlem sırasında kullanılan ilaçlara bağlı komplikasyonlar
- Farinks anestezisi: Alerji, aspirasyon.
- Sedasyon: Solunum depresyonu, hipotansiyon.
 Terapötik endoskopinin (özofagus varislerinin
skleroterapisi, özofagusun buji ve balon dilatasyonu,
polipektomi) komplikasyonları
- Kanama, perforasyon, mediastinit, fistülizasyon, plevral efüzyon
 Perkütan endoskopik gastronomi (PEG) ve perkütan
endoskopik jejunostomi (PEJ) takılmasının
komplikasyonları
- Lokal enfeksiyon, peritonit, kanama, sepsis.
Premedikasyon ve işlem sırasında
kullanılan ilaçlar
Üst GI endoskopi için hastalara premedikasyon veya ilaç
uygulaması katı bir biçimde gerekli değildir. İlaçların
kullanımı ve seçimi her bir olguya göre değerlendirmelidir.
Aşağıdaki ilaç türleri kullanılabilir:
- Lokal anestetikler
- Sedatifler
- Analjezikler
- Narkotikler
- Antispazmodikler
- Köpük giderici ajanlar
İşlem öncesi, işlem sırası ve işlem
sonrası için kontrol listesi
 İşlemden 24 saat önce
- Endikasyonun doğrulanması
- Kontrendikasyon kontrolü
- Gerekli laboratuvar testlerinin yapılması (Kansayımı,
koagülasyon testleri)
- Antibiyotik proflaksisi
- Bilgilendirmiş onam formu alındı mı?
- Hasta açlık hakkında bilgilendirildi mi?
- Kardiyak pacemaker?
- Risk faktörleri? (Kalp, akciğer, koagülasyon, genel sağlık
durumu)
 İşlemden hemen önce yapılacaklar
- Hastanın üniteye kabulü, ismiyle karşılanması
- Onam formu imzalandı mı?
- Takma diş varsa çıkarıldı mı?
- Köpük giderici ajan verildi mi?
- Koagülasyon testleri?
- Gereği halinde: Periferik venöz yol? (Özellikle sedasyon ve
venöz girişimler için)
- Ekipman kontrolü? (Hava, aspirasyon)
- Faringeal anestezi (Eğer istenirse)
- Hastayla iletişim. (“Şimdi başlıyoruz”)
 İşlem sırasında
- Hastayla konuşun, o anda ne yapıldığını açıklayın
- Hastayı sol lateral pozisyonda tutun
- Hastayı gözlemleyin.(Terleme, huzursuzluk, yüz
ifadesi, jestleri, ağrı belirtileri, solunum, deri rengi)
- Şüphe varsa: Pulse oksimetri, elektrokardiyografi
(EKG) monitorizasyonu
• İşlem sonrasında
-teropötik işlem uygulanmış veya sedasyon almış
hastaların ünitede stabilizasyonu sağlanana kadar
izlemi
-Örnekleme yapılmış olan hastalarda; örneğin biyopsi
alınanlarda hasta veya yakınlarının izlenecek yol
hakkında bilgilendirme
Sonuç olarak
Bütün bu hazırlıkların sonunda hastanın kafasındaki tüm
soru işaretlerinin giderilmesi, önlem ve tedbirlerin
alınmasıyla hem hasta açısında hem de bizim açımızdan
güvenli ve konforlu endoskopi işlemi yapmış oluruz.
TEŞEKKÜRLER