Çağdaş Dünya Sanatı - Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

Transkript

Çağdaş Dünya Sanatı - Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
T.C.
MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI
Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
GÜZEL SANATLAR VE SPOR LİSESİ
ÇAĞDAŞ DÜNYA SANATI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI
2009
ÇAĞDAŞ DÜNYA SANATI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI
PROGRAM GELİŞTİRME ÖZEL İHTİSAS KOMİSYONU
Prof. Dr. Ayşe ÇAKIR İLHAN
Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü
KOMİSYON ÜYELERİ
İsmail Şamil YAMAN – Resim Öğretmeni
Serpil SUNGUR – Resim Öğretmeni
Ceyhan ÖZER – Resim Öğretmeni
Mevlüt KAŞIKÇI
Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı
Program Geliştirme Uzmanı
GENEL KOORDİNATÖR
Medine KARAPINAR
Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
Program ve Ders Kitapları Şube Müdürü
Ensar MANAV
Bursa İl Millî Eğitim Müdürlüğü
İl Millî Eğitim Müdür Yardımcısı
1. GİRİŞ
Sanat insanlığın var oluşundan bu yana çeşitli değişimler geçirdi, insanın ihtiyaçlarını
dile getirdi. Kendisini ifade etmeye çalışan insan, sanatla birlikte gelişti. İnsan, sanatı
kendisini ifade etme aracı olarak kullandı. Sordu, sorguladı ve aradı.
Sanat bir arama ve sorgulama biçimi ya da bir dil ise dilin kullanımının değişimi
insanoğlu ile aynıdır. İnsan ve sanat sanayi devrimi ile geri dönülmez bir yola girmiştir. Çağı
yakalama, çağdaş olma sanatın da sorunu olmuştur. Çağdaş dünya sanatını anlayabilmek için
öncelikle, çağdaş, sanat ve çağdaş sanat terimlerinin anlaşılması gerekir.
Çağdaş, sözcük anlamıyla aynı çağda, hatta aynı zaman diliminde yaşayan demektir.
Ancak, bir kavramın salt sözcük anlamından çok daha fazlasını içerdiği, zamanla ona pek çok
anlamlar yüklendiğini biliriz. Çağdaşlık kavramı da sözcük anlamının ötesinde bir anlam
taşımaktadır. O hâlde çağdaşlıktan ne anlıyoruz? Çağ nedir? Çağ deyince insanlık tarihinin
belli aşamalarını anlarız. Çok gerilere baktığımızda tarihsel gelişim içinde insanoğlunun
etkinliğinin geri ve ileri aşamaları olduğunu görürüz. Toprağa yerleşme, avcılıkta yaşanan
tüketicilik dönemine oranla önemli bir aşamadır (İpşiroğlu, 1993, s.13).
Yeryüzünde bizimle aynı zaman diliminde yaşayan bütün toplumlar uzay çağını
yaşamıyorlar. Afrika’da hâlâ ilkel bir yaşam sürdüren toplumlar olduğunu biliyoruz. Demek
ki çağdaşlık aynı çağda yaşamanın ötesinde bir anlam taşıyor. Bir uygarlık düzeyini, bir
kültürü dile getiriyor. O hâlde çağdaş dediğimiz zaman yaklaşık aynı uygarlık düzeyinde olan,
kültürleri birbirinden farklı da olsa aynı temel değerleri paylaşan kimseleri anlıyoruz
(İpşiroğlu, 1993, s.14).
Tarihsel anlamda sanat kavramının tartışılması XIX. yy’ın sonlarında gündeme
gelmiştir. O zamana kadar, bilimsel teorilerde olduğu gibi sanatın sınırlandırılmış kesin bir
tanımını yapmak olası değildir. Dolayısıyla geçmişteki düşünürler-estetikçiler sanatın özüne
ilişkin somut verilerden öte varsayımlar ve tartışmalar üzerinde yoğunlaşmışlardır. Sanatın
evrensel nitelikleri söz gelimi özgünlüğü, tekliği, yeniliği genel bir tanıma gitmeyi haklı
olarak engellemektedir. Ayrıca, tarih boyunca her kültür dönemi ve alanı kendine özgü, bir
daha yinelenemeyen bir sanat yaratmıştır (Artut, 2004, s.17).
Sanatı tanımlamak oldukça zordur. İnsanın engelleyemediği yaratma dürtüsü, her
çağda kendini göstermiş, insan, dünyanın sırlarının peşinde kendini ve hayatı anlama ve
aşabilme çabası içinde olmuştur. Kendine bir yer edinme kaygısı, varlığını tüm dünyaya
kanıtlayabilme içgüdüsüyle sanatsal faaliyetlerde bulunmuştur. Zaman ilerledikçe bu
faaliyetler de kimlik değiştirmiştir.
Çağdaş sanat için de çağın koşullarına uymak ve bu koşulları yansıtıp geliştirmek
endişesi söz konusudur. Çağdaş sanatın ayırıcı özelliği; sanatın boy atması, gelişmesi ile olan
doğrudan ilişkisidir. Sanatın gelişiminin kendiliğinden olması beklenemez. Bu gelişim
yaratıcı sanatsal üretime paralel olarak yapıcı/yaratıcı düşünsel süreçleri gerektirir. Çağdaş
sanat; dilini, varlığını, ortamını ve amacını sürekli sorgulayarak kendini sürekli açımlayarak
gelişir. Plastik sanatların gelişim sürecine bakıldığında, çağların gereklerine uyan sanatsal
etkinliklerin sanatın kendini geliştirip yeniden üretmesinde öncü oldukları izlenir (H. Ü. G. S.
F. Yayınları 5, s.12).
Çağların sanata olan etkisi oldukça açık izlenebilmektedir. Sanatın geniş kitlelerce
daha rahat anlaşılabilmesi, hayatın içinde olması ve kavranabilmesi için sanat eğitimi
düşüncesinin başlaması, yaygın ve örgün eğitim içinde yer alma sürecini başlatmıştır.
"Sanat eğitimi, görsel düşünme eğitimidir" düşünce biçiminin aktarılma şekillerinden
biri dil ise diğeri de sanatsal faaliyetlerin şekil bulduğu çizgiler ve formlardır. Bu nedenle
insanlar konuşma dilinden başka iletişim ve aktarım yolu olarak sanata ihtiyaç duymuştur.
Birey karşılaştığı problemleri çözmede, yaşamı kavramada, gördüklerini hissetmede ve
olaylara karşı tepki göstermede sanat eğitiminin gerekliliğini anlamalıdır Çünkü bireyin;
estetik duyarlılığını, zekâsını, fiziksel ve toplumsal yaşamının gelişiminde sanat eğitiminin
katkısı önemlidir
Çağdaş eğitim bilgiyi değil, öğrenciyi odak noktası yapar. Çağdaş eğitimde öğrenci
bilgi yüklenen bir obje değildir. Öğrenci bilgi yığılan bir obje olmaktan çıkarılıp, anlama ve
bilgi üretme sürecine giren bir özne niteliği kazanınca, yalnız eğitimde uygulanan yöntem
değil, yöntemle birlikte öğretmen-öğrenci ilişkisi, öğretmenin konumu, derslik, öğrenci sayısı,
öğretim programı gibi daha pek çok şeyin de değişmesi gerekecektir. Eğitimin odak noktasını
oluşturan öğrenci, daha ilköğretimden başlayarak ‘anlama’ya yönelik bir eğitim gördüğünde,
yükseköğretim sırasında artık yalnız öğretim üyesinden öğrenen kişi olmaktan çıkacak,
kendisi de inceleyen, araştıran, derse katkıda bulunan bir kişi olacaktır (Sayın, 1993, s.32).
Öğrenci merkezli eğitim çağdaş eğitimin önemli bir parçasıdır ve özellikle sanat
eğitiminde daha da önem kazanmaktadır.
XX. yy’ın başından bu yana sanat eğitimi kavramı genel anlamda güzel sanatların tüm
alanlarını ve biçimlerini içine alan, okul içi ve okul dışı yaratıcı sanatsal eğitimi
tanımlamaktadır (Artut, 2004, s.91).
Çağdaş dünya sanatı dersinin amacı; bireyin birikimlerini ve yaratıcı gücünü ortaya
çıkararak eleştirel düşünce ve estetik kaygı oluşturmayı hedefler. Bireylerin sanata ilişkin
edinilmiş bilgilerini sorgulatan, sanattan anlayan, sanat destekleyicisi, en önemlisi seçkin
sanat tüketicisi olarak yetişmelerini hedefler.
2. ÇAĞDAŞ DÜNYA SANATI
Çağdaş Dünya Sanatı Dersi Öğretim Programı güzel sanatlar ve spor liselerinin resim
bölümlerinde haftada iki saat alan dersi olarak XII. sınıflarda okutulmaktadır.
Çağdaş sanatı kavrayabilmek için; sanatın zamana göre kendini ifade etme yöntemlerine
bakmak gerekmektedir. Örneklemek gerekirse: Rönesans’ta nesnelerin optik görüntüleri
çözümlenmiş, perspektif bilimsel temellere oturtulmuştur. Bir mekânı ve mekân içindeki
figürleri gerçekçi bir şekilde incelemek mümkün olmuştur. Oysa çağımızın sanat anlayışında,
nesnenin kendisini direk sanat eseri olarak kabul eden sanat hareketlerine yerini bırakması her
çağın kendine özgü bir biçimleme anlayışı ve mantığı olduğunu kavramamıza yeterlidir.
Bu bağlamda çağdaş dünya sanatı dersinde, çağdaş sanat eserinin algılanması ve
anlaşılması için öğrenci; çağdaş düşünmeyi, çağdaş estetiği, çağdaş sanat akımlarını ve
sanatçılarını tanıyacak, öğrenecektir. Bu eğitim sayesinde öğrencilerin yeni bakış açılarıyla
kendi alanlarında daha farklı üretimler oluşturmalarına katkıda bulunulacaktır.
Öğrencinin XVIII. yy.’ın ikinci yarısından itibaren günümüze kadar geçen süreçte
sanatın ne gibi aşamalardan geçtiğini bilmesi, çağımızı anlaması açısından önem taşımaktadır.
Günümüze yaklaştıkça sanat akımlarının ağırlığı azalmakta, akımın adından ziyade sanatçı ön
plana çıkmaktadır. Sanat eseri üzerindeki yorumlar ve bakış açıları çeşitlilik göstermektedir.
Bu çeşitliliğin daha iyi algılanması ve vurgulanması çağdaş dünya sanatının içinde incelenir.
Öğrencilerin, çağdaş olarak kabul gören sanat eserlerinden bir tat alabilmesi ve sanat
eserlerini kavrayabilmesi için, doğuştan gelen sanatsal yeteneğinin geliştirilmesi
gerekmektedir. Bundan dolayı kuramsal eğitim önemlidir. Sanat tarihinin konuları içinde yer
alan çalışmalar, geçmişin sanat eserlerini tanımamızı ve üzerinde düşünmemizi sağlar. Çağdaş
dünya sanatı dersi ise yakın tarihten günümüze uzanan sanat eserleri ve hareketleri üzerinde
düşünmemizi ve sorgulamamızı sağlar. Kişinin çağına tanık olma bilincini geliştirir, ona yeni
ufuklar açar. Bir sanat eserinin neden yapıldığını, amacının ne olduğunu kavratır. Hatta sanat
eserinde, düşüncenin eserin kendisinden daha da öne çıktığının bilinmesi açısından Çağdaş
dünya sanatının kavranması gereklidir. Bu anlayış doğrultusunda Çağdaş Dünya Sanatı
Öğretim Programı’nın güzel sanatlar ve spor lisesinde ayrı bir ders olarak uygulanması
gerekliliği doğmuştur.
3. PROGRAMIN UYGULANMASINA İLİŞKİN İLKE VE AÇIKLAMALAR
1. Çağdaş Dünya Sanatı Öğretim Programı’na ilişkin öğrenme-öğretme sürecinde çevre
farklılıkları ve özellikleri, öğrenci grubunun ilgileri, ihtiyaçları, beklentileri ve konuyla ilgili
ön bilgileri dikkate alınmalıdır.
2. Öğretim programında, eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme, iletişim, araştırma ve
sorgulama, problem çözme, bilgi teknolojilerini kullanma, girişimcilik ve Türkçeyi doğru ve
etkili kullanma becerisi gibi ortak becerilerin yanı sıra, Çağdaş Dünya Sanatı bağlamında eser
inceleme ve yorumlama becerileri yer almaktadır.
3. Yakın çevrede bulunan yapıtlardan hareket edilerek öğrenilen bir sanat tarihi aynı
zamanda öğrenciye sanatta sürekliliğin bir gelişme değil bir değişme olduğunu da
kavratacaktır. Her çocukta var olduğu bilinen kapasitelerin tanınması, geliştirilmesi,
yönlendirilmesi öğretimle olanaklıdır. Bu bağlamda, okullarda öğrencilerin kendiliğinden
gelişmesini beklemek yerine, öğrencileri yönlendirerek geliştirmek çağdaş sanat eğitiminin
ilkeleri arasında yer almalıdır. Çağdaş dünya sanatı dersi de öğrencinin var olan kapasitesini
çevresiyle ilişki kurdurarak geliştirmeyi amaçlamaktadır.
4. Öğrenme-öğretme sürecinde öğrencilere araştırma çalışmaları ve ödevler verilir. Bu
ödevleri vermekteki amaç; öğrenciyi ezberden arındırıp onları araştırmaya, etkinliğe
yönlendirmek ve güdülemektir. Öğrenciler araştırma yapmaları için yönlendirilirken öğrenci
ve çevre ilkesinden yola çıkılarak müze, sergi, söyleşi vb. etkinlikleri yerinde uygulama ve
bilinçlenme alışkanlığı kazandırılabilir. Böylece programdaki konuların öngördüğü bilgi ve
deneyimlerin “okul sınırlarının dışına taşınması” sağlanarak öğrenmenin ne kadar gerçekleşip
gerçekleşmediği anlaşılabilir.
Öğrenciler araştırma yapmaya yönlendirilirken grup yerine grupların
görevlendirilmesi, küçük gruplarla ayrı projeler üzerinde çalışılması, öğretmen ve öğrencide
konu üzerinde esneklik ve dinamizm sağlar. Öğrencide öğrenme alanı genişlemiş olur.
Gruplara ayrılmanın diğer bir faydası da öğrenciler arasında grup bilinci (takım ruhu),
paylaşımcılık, ortak hareket etme, iş bölümü ve görev bilinci de kazandırmaktır.
Okul dışı araştırma ve yönlendirmelerde teknolojinin görsel-işitsel imkânlarından,
yazılı ve görsel basından yararlanmaları sağlanabilir.
5. Programda yer alan değerleri, öğretmen yeri geldiğinde etkinlikler içinde bu değerleri
vurgulayan bölümler oluşturarak pekiştirmelidir.
6. Öğretmen, okulun bulunduğu çevreyi ve imkânları göz önüne alarak programda
örneklendirilen etkinlikleri birebir uygulayabilir. Ayrıca kendisi de farklı etkinlikler
geliştirebilir. Bu yeni etkinlikler geliştirilirken farklı öğrenme yani çoklu zekâ türlerine sahip
öğrencilerin yetenekleri, ilgileri ve onların ihtiyaçları dikkate alınarak aktif öğrenmeye dayalı
etkinlikler hazırlanmalıdır.
7. Millî ve dinî bayramlar, mahallî kurtuluş ve kutlama günleri, önemli olaylar, belirli
gün ve haftalardan yararlanılarak öğrencilerin millî duyarlılığı geliştirilmelidir.
8. Öğretmen gezilere (müze, sergi, konferans, söyleşi, panel vb.) ve etkinliklere önem
vermelidir. Bu gezi ve etkinliklerin her aşaması önceden planlanmalı, etkinlik ve gezi
sonunda değerlendirilmelidir. Öğrenciler için çalışma kâğıtları hazırlanmalı, sonuç raporları
istenmelidir. Bu geziler ve etkinlikler ile öğrencilerin sanat zevki, bilinci ve estetik
duygularını geliştirmeleri sağlanmalıdır.
9. Öğretmen, öğrencilere yol gösterici olmalıdır. Ancak öğrencilerin millî, ahlaki,
insani, manevi, kültürel değerler bakımından besleyici, demokratik, laik ve sosyal bir hukuk
devleti olan Türkiye Cumhuriyeti’ne karşı görev ve sorumlulukları dikkate alınmalıdır.
10. Öğretmen, değerlendirme, araç ve yöntemleri belirlerken kazanımların yapısına
uygunluğunu dikkate almalıdır. Çünkü değerlendirme öğrenmenin vazgeçilmez bir parçasıdır.
Öğretmen değerlendirmeyi yaparken öğrenmenin sadece sonucunu değil, sürecini de dikkate
almalıdır. Değerlendirme yapılırken geleneksel yöntemlerle beraber farklı alternatif yöntemler
de kullanılmalıdır. Öğrenciler etkinlikler kapsamında fotoğraf, resim, proje, poster, heykel ve
kavramsal sanat düzenlemeleri yapabilmeli, bu çalışmalar aileleri ve çevreleri ile paylaşılmak
amacı ile sergilenmelidir.
11. Ölçme ve değerlendirme örnek formları yeri ve zamanı geldikçe öğretmen ve
öğrenciler tarafından uygulanır. Bu formlar aynen kullanılabileceği gibi, ihtiyaca göre
öğretmen tarafından yeni formlar da geliştirilebilir.
12. Öğrenme-öğretme etkinliklerinde öğrenci düzeyi, farklılıkları ve çevre etkenleri
dikkate alınmalıdır. Bu doğrultuda, farklı ünitelerin birbirleriyle bağlantılı olan kazanımları
birlikte ele alınabilir.
13. Öğrenme-öğretme etkinliklerinde, hedeflenen kazanımların edinilmesine yardım ve
katkısı olabilecek görsel, işitsel ve basılı materyallerden (kitap, dergi, afiş, CD, vcd, divx,
slayt, dia vb.) yararlanılır.
14. Etkinlikleri planlarken bir sonraki haftanın etkinlikleri dikkate alınarak planlamanın
yapılması öğretmenin ve öğrencilerin hazırlığı açısından önemlidir.
15. Çağdaş dünya sanatı dersi öğretiminde sanat terim ve kavramlarının ayrı bir önemi
vardır. Terim ve kavramlar yeri geldikçe ele alınmalıdır.
16. Konular sınıf içi etkinlikler ve görsel sunumlarla somutlaştırılmalı, öğrencide ilgi
uyandırmalıdır. Sanat eserinin ne olduğu, nasıl, nerede, ne zaman ve ne için insanlar
tarafından yaratıldığı sorularına yanıt aranmalıdır.
17. Farklı ülkelerin, dönemlerin, sanatçıların kültürel sanat formları karşılaştırılmalı,
aradaki benzerlikler ve farklılıklar tartışılmalıdır.
18. Çağdaş dünya sanatı dersinin dili yalın ve kolay anlaşılabilir olmalıdır.
4. PROGRAMIN TEMEL YAKLAŞIMI
Bilgiye ulaşmada meydana gelen anlayış değişikliği ve yoğunluk, öğrencilerin ilgilerini,
isteklerini, becerilerini ve ihtiyaçlarını dikkate alacak biçimde öğretim hayatlarının
düzenlenmesini zorunlu hâle getirmiştir. Bu anlayış değişikliği ile eğitim kurumlarında
öğrenci merkezli eğitim doğrultusunda uygulamalar başlamıştır.
Öğrenci merkezli eğitim; “bireysel özellikler dikkate alınarak bilimsel düşünme ve
iletişim kurma becerisine sahip, öğrenmeyi öğrenmiş, üretken, bilgiye ulaşıp kullanabilen,
evrensel değerleri benimsemiş, teknolojiyi etkin kullanan ve kendini gerçekleştirmiş bireyler
için, eğitim sürecinin, her aşamada birey katılımını sağlayacak biçimde yapılandırılmasıdır”
(MEB, 2004).
Geçmişte bilgili insan, her şeyi bilen ya da başkalarının ürettiği bilgileri beyninde
depolayan kişiydi. Bu nedenle geçmiş yüzyıllarda eğitim, daha çok var olan bilgi birikiminin,
kültürel değerlerin ve yaşamsal becerilerin yeni yetişen kuşaklara aktarılması olarak
görülmüştür. Bugün ise bilgili insan; bilginin farkında olan, bu bilgiye ulaşmanın yollarını
bilen, ulaştığı bilgiyi anlamlandırarak öğrenen, öğrenmiş olduğu bilgilerden yeni bilgiler
üretebilen ve ürettiği bilgileri sorun çözmede kullanabilen kişidir. Bu anlayışla geliştirilen
çağdaş dünya sanatı dersinde öğrenci merkezli eğitimin ilkelerini aşağıdaki başlıklar altında
sıralayabiliriz:
1. Öğrenmeyi öğrenmek esastır.
Öğrenme, belli bir süreç sonucunda oluşmaktadır. Bu süreç sonucunda ortaya çıkan
öğrenme, bireyin algılarını, düşüncelerini ve duygularını bir süzgeçten geçirdikten sonra elde
ettiği bilgi ve deneyimlerden anlam bulması, ortaya çıkarması ve yapılandırması sürecidir.
2. Her öğrenci öğrenebilir (Öğrenme yeteneğine sahiptir.).
Her öğrenci elde ettiği bilgilerden bir anlam bütünlüğü ortaya çıkarmak, bunları gözden
geçirerek incelemek ve diğerleri için anlaşılabilir hale getirmek üzere çaba gösterir. Bunun
için öğrenci merkezli eğitimde her öğrenci öğrenebilir olarak kabul edilir.
3. Her öğrenci öğrenirken eski ve yeni bilgiler arasında özgün bağlantılar kurar.
Öğrenilen bilgilerin yapısı gereği her öğrencinin öğrendiği bilginin daha kalıcı, anlamlı
ve etkili olabilmesi için öğrendiği eski ve yeni bilgileri arasında anlamlı bir ilişki kurması
gerekir. Yeni bilgilerinin kalıcı olabilmesi için eski bilgilerinin buna temel oluşturması
öğrenci merkezli eğitimde önemli bir esastır.
4. Düşünmeyi öğrenmek sorgulayıcı ve yaratıcı düşünceyi geliştirir.
Öğrenci merkezli eğitimde her öğrencinin düşünmeyi öğrenmesi önceliklidir. Nasıl
düşüneceğini anlayıp planlayan bir öğrenci gözlem yapar, değerlendirir, sorgulayıcı ve
yaratıcı düşünme becerisini de geliştirir.
5. Başarabilme duygusu içsel güdülenmeyi sağlar.
Öğrenciyi yaratıcı davranışa yöneltmek ve çalışmaya motive etmek için bulunduğu
çevrenin düzenlenmesi gerekmektedir. Öğrencinin motivasyonu açısından; öğrenme
ortamında röprodüksiyonlar, canlı ve ya cansız modeller, farklı kitaplar, güncel süreli
yayınlar, şiir vb. gibi şeyler olabilir.
Güdüleme salt öğrenciyi çalışmaya heveslendirmek için düzenlenen bir ilk adım gibi
düşünülmemelidir. Bunun yanında güdülemenin öğrenciyi kimi kavramlar ve değerler
üzerinde düşünmeye, sanata ilişkin sorunları çözmeye yönlendirmesi de önemlidir. Güdüleme
zorlayıcı olduğunda öğrenciyi heveslendirici olmaktan uzaklaşır, öğretmene de çalışma
alanında fazla seçenek tanımaz. Oysa bu konular öyle seçilmelidir ki öğrenciyi geniş
düşünmeye yönlendirebilsin (Kırışoğlu, 1991, s.160).
6. Öğrenme olumsuz deneyimlerle engellendiğinde zorlaşır.
Öğrenci merkezli eğitimde her öğrencinin bireysel farklılıklarının olması dikkate
alınmalıdır. Her öğrenci doğal ve farklı bir öğrenme eğilimine sahiptir. Bu öğrenmede eğitim,
olumsuz deneyimlerle engellenirse öğrenme zorlaşır.
7. Merak, yaratıcılık ve kompleks düşünmeyi harekete geçiren ödevler öğrenciyi daha
zorlarını başarabilmeye güdüler.
Merak, yaratıcılık ve ayrıntılı düşünmeyi harekete geçiren, güdülemeyi artıran öğrenciyi
öğrenmeye yönelten ödevler, yapabilme yeteneğini geliştirir ve güdüler. Öğrenci merkezli
eğitimde verilen ödevler, her öğrenci için başarmanın yaşanması açısından ortaya koyulan
büyük deneyim ve fırsattır.
8. Her öğrenci farklı zamanda, farklı türde ve farklı hızda ilerleyerek gelişir.
Her öğrenci doğası gereği farklı gelişmeler gösterdiğinden ve bunu farklı zaman
aralıklarında oluşturduğundan basamak basamak ilerleme ve gelişme gösterir. Bunun için
öğrenci merkezli eğitimde öğretim etkinlikleri ve ortamlarının planlanmasında farklı öğrenme
türleri ve hızları dikkate alınır.
9. Farklı özelliklerdeki öğrencilerin birbirleri ile etkileşimi öğrenmeyi kolaylaştırır.
Farklı aile yapısına sahip, farklı ilgi alanlarına, değerlere sahip bireylerin birbirleri ile
etkileşimi öğrenmeyi kolaylaştırır. Bu nedenle öğrenci, merkezli eğitimde işbirliğine dayalı
öğrenme gibi grup çalışmalarını ön plana çıkaran öğretimle ilgili planlamalara önem verilir.
10. Öğrenciler arasındaki olumlu ilişkiler öğrenmeyi artırır.
Öğrenciler arasındaki olumlu ilişkiler, birbirlerine gösterdikleri saygı, destek, ilgi gibi
güzel davranışlar öğrenmenin artmasında önemli etkendir. Bu nedenle öğrenci merkezli
eğitimde sosyal etkinlikler, grup çalışmaları öğrenmeyi pekiştiren olumlu ilişkilerin de
geliştirilmesine fırsatlar oluşturacaktır.
11. Her öğrenci öğrenmeye karşı farklı yetenek ve eğilime sahiptir.
Öğrencilerin her biri, genetik özellikleri ve çevresel etmenlerin bir araya gelmesi
sonucu şekillenir, belirli özellikler kazanır. Böylece her öğrencide öğrenme yeteneği farklılık
kazanır. Tercihleri ve eğilimleri de bu doğrultuda şekillenir. Sonuç olarak öğrenci merkezli
eğitimde bu farklılıkları göz önüne alarak öğretim etkinliğinde çeşitlilikler sunulur ve
bunlarda teknoloji ile desteklenir.
12. Her öğrenci yeni bilgileri kendi kalıplarına göre kavrayıp benzersiz bir anlam
yaratır.
Her öğrenci yeni fikirleri inanç, anlama, yorumlama ve tutum süzgeçlerinden geçirerek
işler ve benzersiz bir anlam yaratır. Bu nedenle öğrenci merkezli eğitimde ölçme ve
değerlendirme çalışmalarında her öğrencinin gelişiminde gösterdiği ilerleme dikkate alınır.
Öğrenci merkezli eğitimin yaklaşımını temel alan etkili bir öğrenmenin gerçekleşmesi
sonucu öğrencilerde; merak uyandırma ve planlama, araştırma ve keşfetme, çözümleme ve
derinleştirme, paylaşma ve yaşantıya uygulama basamaklarını özümseyerek yaşamlarının her
aşamasında bilgiyi kullanma becerilerinin gelişmesi beklenmektedir. Öğretmenler her
öğrencinin öğrenmesini kolaylaştırmak, onlara etkili öğrenme ortamı hazırlamakla görevlidir.
Öğretmenin oluşturduğu sınıf ortamı öğrenciyi öğrenmeye güdülemeli ve etkili öğrenmeyi
oluşturmalıdır. Öğrenci merkezli eğitimde yönetici, öğretmen, öğrenci, aile, okul çalışanları
ve çevre bu sürecin oluşumunda önemli etkendir.
Geliştirilen Çağdaş Dünya Sanatı Dersi Öğretim Programı’nda konular çağdaş dünya
sanatı bilinci oluşturacak şekilde ele alınarak program üniteler, kazanımlar ve etkinlik
örneklerine dayalı olarak düzenlenmiştir. Programda bilgi, beceri, değer ve tutum açısından
denge kurulmuş, öğrenme-öğretme sürecinde öğrencilerin yaşantıları dikkate alınmıştır.
Programda sınıf içi ve sınıf dışı etkinliklere yer verilmiştir.
Bu anlayış doğrultusunda geliştirilen çağdaş dünya sanatı dersi, Fransız ihtilalinin,
sanayi devriminin I ve II. Dünya Savaşının, bilimsel ve teknolojik gelişmelerin günümüze
kadar süregelen toplum üzerindeki etkilerinin sanata yansımalarını inceler. Bu süreç zarfında
oluşan yeni sanat akımlarını 19.yy öncesi sanat akımları ile karşılaştırarak inceler.
5. PROGRAMIN YAPISI
Çağdaş Dünya Sanatı Dersi Öğretim Programı, genel amaçlar, temel beceriler, değerler
ve tutumlar, kazanımlar, etkinlik örnekleri ve açıklamalardan oluşmaktadır.
5.1. Genel Amaçlar
Bu program öğrencilerin;
• Eser inceleme, kronoloji ve eseri yorumlama becerisi kazanmalarını,
• Sanatın bir kültür varlığı, birikimi ve yorumlaması olduğu bilincine varmalarını,
• Sanat eserini ve sanatçıyı anlama yetisi kazanmalarını,
• Sanat dili ve sanat gözü ile bütün değerlere yeni bir pencereden bakma ve
yorumlama becerisi kazanmalarını,
• Özgür düşünme, çalışma ve yaratma becerisi kazanmalarını,
• Sanat akımlarını, eserlerini ve sanatçılarını tanımalarını,
• Estetik değerlerle düşünerek bakış ve görüş alanlarını genişletmelerini,
• Dönemler ve sanat eserleri arasında karşılaştırma yaparak saptamalarda
bulunmalarını,
• Günümüz sanat dünyasındaki gelişmeleri yakından takip etmelerini,
•
•
•
•
•
Sergi-müze gezme ve sanatsal etkinliklere katılma alışkanlığı kazanmalarını,
Yaşayan, değişen, gelişen canlı bir çağdaş dünya sanatı bilinci oluşmalarını,
Tarihi sanat eserlerini, anıtlarını sevme, koruma ve kollama bilinci geliştirmelerini,
Atatürk’ün sanata ilişkin görüş ve düşüncelerini analiz etmelerini,
Yapılan çalışmalarda zamanı, araç-gereci verimli ve doğru kullanma alışkanlığı
kazanmalarını amaçlamaktadır.
5.2 Temel Beceriler
Günümüz eğitim ve öğretim anlayışında bilgiyi olduğu gibi almak yerine, bilgiyi bulma,
kullanma ve bilgiyi yapılandırma ön plana çıkmıştır. Beceri öğrencilerde, öğrenme süresince
kazanılması, geliştirilmesi ve yaşama aktarılması tasarlanan kabiliyetlerdir. Bu program ortak
becerileri kazandırmanın yanında, alana özgü olarak geliştirilen becerileri kazandırmayı da
amaçlamaktadır.
Programla ulaşılması beklenen ortak beceriler şunlardır
• Eleştirel düşünme
• Yaratıcı düşünme
• İletişim
• Araştırma-sorgulama
• Problem çözme becerisi
• Bilgi teknolojisini kullanma
• Girişimcilik
• Türkçeyi doğru, etkili ve güzel kullanma,
Programla ulaşılması beklenen alana özgü beceriler ise şunlardır.
Eser İnceleme Becerisi
Öğrencilerin sanat akımlarına ve sanat eserine karşı bir sanat tarihçisi veya sanat
eleştirmeni gibi yaklaşmalarını, sanat akımları ve sanat eseri ile ilgili sorular sorabilmeyi, o
akımın veya sanat eserinin kendilerine verdiği sanatsal dil hakkında bilgi edinebilmeyi,
onunla ilgili öykü oluşturabilmeyi kapsar.
Eser inceleme becerisinin edinilebilmesi için öğrencilerin ilgileri aşağıdaki konulara
çekilebilir.
• Bir eserin çağdaş sanat eseri sayılabileceğini nasıl algılarız, neyi sorgularız?
• Sanat akımları neden ortaya çıkmış olabilir?
• Bir sanat eserinin yapıldığı dönemdeki insanlar için anlamı ne olabilir?
• Şimdi eserin sanatçısı burada olsa, ona hangi soruları sormak istersiniz?
• Bu eser hangi sanat akımındandır?
• Bu eserin sanatçısı kimdir?
• Bu eserin konusu var mıdır, varsa nedir?
• Bu eserin bizce önemi nedir?
• Sanatçı bu eseri neden yapmıştır?
• Bu eserin tarihsel olaylarla herhangi bir ilişkisi var mıdır, varsa nedir?
• Günümüzdeki teknolojik gelişmeler sanatı ve sanat akımlarını etkilemiş midir?
• Çağdaş sanat akımlarındaki farklılık ve çok çeşitlilik ne kadar doğrudur?
Kronoloji Becerisi
Sanat eserini çağdaş dünya sanatı perspektifi içerisinde bir yere oturtabilme
becerisidir. Sanat eserlerinin dönemlerini kapsayan evrensel, çağdaş dünya sanatı zaman
dilimini oluşturabilmeyi, sanat eserlerini dönemlerine ve üsluplarına göre sınıflandırabilmeyi,
farklı dönemlere ait eserleri birbirleriyle kıyaslayabilmeyi içerir. Bu beceriyi pekiştirmek ve
daha kalıcı olmasını sağlamak için okul koridorlarına veya atölye panolarına çağdaş dünya
sanatı kronolojisi asılabilir. Böylece öğrenciler, ülkemizdeki sanat akımlarının ve üsluplarının
başka ülkelerdeki sanat akımlarının başlangıç ve bitiş süreçlerini takip edebilir ve
kıyaslamasını yapabilir.
Yorumlama Becerisi
Yorumlama becerisi, eseri anlamaya yöneliktir. Öğrenciyi düşünmeye sevk eder.
Eserlerin hangi amaçla ortaya çıktığını sorgular ve kendi yorumlarını katarak amaçlarına
ulaşmalarını sağlar.
5.3. Değerler ve Tutumlar
Bir toplumun varlığını, işleyişini ve kalıcı olmasını sağlamak için bazı değerler vardır.
Bunlar; herkes tarafından kabul gören ortak düşünme, ahlaki ilkeler, ananeler, töreler ve
inançlardır. Bütün bunların hepsi o toplumun değerleridir. Çağdaş Dünya Sanatı Dersi
Öğretim Programı’nın diğer önemli unsurunu da değerler ve tutumlar oluşturmaktadır.
Bu program; eğitim-öğretim süreci içerisinde aşağıda gösterilen ve tespit edilen değer
ve tutumları da kazandırmayı önemsemektedir.
•
•
•
•
•
•
•
Dayanışma
Sevgi
Saygı
Hoşgörü
Vatanseverlik
Duyarlılık
Sorumluluk
•
•
•
•
•
•
•
Paylaşımcılık
Disiplin
Estetik
Barış
Özgüven
Nezaket
Özeleştiri
5.4. Üniteler
Çağdaş Dünya Sanatı Öğretim Programı üniteler adı altında düzenlenmiş, bilgi, beceri,
kavram, değerler ve tutumların düzenli bir şekilde birbirleri ile ilişkilendirildiği konu
alanlarından oluşmaktadır. Ünitelere ilişkin program tablosu “kazanımlar, örnek etkinlikler ve
açıklamalar başlığı altında sütunlara ayrılmış üç ana bölümden oluşmaktadır. Ünitelerdeki
kazanımlar tespit edilirken çağdaş dünya sanatının amaç, içerik ve uygunluğu göz önüne
alınmıştır. Bu kazanımlar birbirleri ile ardışık ve bir bütün oluşturacak şekilde düzenlenmiştir.
Çağdaş Dünya Sanatı dersi beş ünite başlığı çerçevesinde yapılandırılmıştır.
1- Modernizmi Doğuran Nedenler
2- Çağdaşlaşma Yolunda İlk Adımlar
3- 20. yy Başlarken Sanat Ortamı
4- 1945 Öncesi Sanat Akımları
5- 1945 ve Sonrası Temel Eğilimler
Ünitelerin içerikleri aşağıda yer almaktadır.
1- Modernizmi Doğuran Nedenler
Bu ünitede; Orta Çağ Avrupa’sından modern çağa geçişte,
sanayi devriminin sanatı etkileyen sosyal yapısı incelenir.
Fransız devriminin ve
Bu ünitenin işlenişine geçilmeden önce; Avrupa’da sanatı etkileyen sosyal ve siyasal
yapı incelenir. Orta Çağ boyunca gücünü artıran ve zenginleşen kilise, siyasetle ve dünyasal
etkinliklerle daha fazla ilgilenmeye başlamıştır. Bu arada gelişen orta burjuva; sanatçıya din
konulu resimler dışında siparişler vererek sanatın ve sanatçının farklı yönelişlerine katkıda
bulunmuştur.
Modernizmi doğuran nedenler işlenirken;
• Sanayi devriminde toplumsal yapı incelenir.
• Sanayi devriminde sanata etkileri bulunan araçlar incelenir.
2- Çağdaşlaşma Yolunda İlk Adımlar
Bu ünitede; sanatçının doğayı keşfetmesi, atölyesinden dışarı çıkarak gün ışığını takip
etmesi ve gruplar oluşturarak bir gruba dahil olması incelenir.
Bu dönemin sanatını anlamak için, sanatçıların hayatları ve o dönemde yapılan bilimsel
keşifleri bilmek önemlidir. Özellikle fotoğraf makinesinin keşfi ile sanatçı, doğanın
taklitçiliğinden uzaklaşarak doğayı izlemeyi tercih etmiş. Bu izlenimler sırasında her sanatçı
kendi gözünden doğayı izlemiş, çeşitli bakış açıları ve anlayışlar ortaya çıkmıştır. Bu bilgiler
doğrultusunda derslere yön verilmelidir.
Bu ünitede Türk empresyonistlerden de bahsedilmeli ve örneklerle belirtilmelidir.
Çağdaşlaşma Yolunda İlk Adımlar ünitesi işlenirken;
Empresyonizm, post empresyonizm, neo empresyonizm ve pointilizm sanat
akımlarından örnek resim ve slaytlar hazırlanır.
•
Günışığı renklerinde siyahın ve beyazın olmadığı belirtilir.
•
Empresyonist anlayışta bir resim ile klasik anlayışta bir resim seçilerek aralarındaki
gün ışığı ve teknik farklar incelenir.
•
Empresyonist ressamlardan Seurat ve Van Gogh arasındaki farklar incelenir.
•
Post empresyonist ressamların eserleri sanatçıların üslupları ve yaşam biçimleri ile
ilgili olarak incelenir.
•
Optik biliminin sanata katkıları sorgulanarak, pointilist ressamların renklerini
oluştururken nelere dikkat etmiş olabilecekleri sorulabilir.
3- 20.YY. a Başlarken Sanat Ortamı
Bu ünitede; Nabiler olarak adlandırılan sanatçıların resim anlayışları tartışılır.
Grafik sanatının başlangıcı kabul edilen bu dönemde Henri De Toulouse Lautrec’in
eserleri grafik sanatı bağlamında da incelenir.
Art Nouveau sanat üslubunun toplumsal hayata etkileri üzerinde durulur.
Makinelerin insan ve doğal malzemenin arasına girerek güzelliği yok ettiği
düşüncesinin kendine yer bulmaya başladığı ve makinelerin ürettiği malzemelerin estetik
kaygılar yarattığı tartışılabilir.
20. yy.a Başlarken Sanat Ortamı ünitesi işlenirken;
Art Nouveau sanat üslubunun temsilcilerinin kendilerine doğayı ilham kaynağı olarak
aldıkları belirtilir. Bitkisel motifler, kadın figürleri, kıvrılan bükülen çizgiler akımın
etkilediği her alanda kullanıldığı belirtilir.
• Lautrec’in “Moulin Rouge” adlı gece kulübü için yaptığı afişler grafik sanatı açısından
incelenir.
•
•
Döneme özgü afişler görsel sunumla malzeme, teknik, konu ve kompozisyon
açısından incelenir.
4- 1945 Öncesi Sanat Akımları
Bu ünitede; Op-art, fovizm, kübizm, gelecekçilik (fütürizm), dışavurumcu
(ekspresyonizm) sanat akımlarının genel özellikleri incelenir. Soyut sanatın ortaya çıkışı,
sanatçıların oluşturdukları değişik gruplar, soyut dışavurumculuk (soyut ekspresyonizm),sıfır
nesne (süprematizm), yapıcılık (konstrüktivizm), dada hareketi, gerçeküstü (sürrealizm)
akımları incelenerek resim, heykel ve mimari alanındaki gelişmeler, dönem özellikleri, sanat
eserleri, sanat anlayışları ve çağına getirdiği yenilikler sorgulanır.
Sanatın kırılma ve yön değiştirmesinde etkilendiği birinci öge savaşlardır. Bu bağlamda
dünya savaşlarının sanata etkisi ve sonuçlarının değerlendirilmesi gereklidir.
1945 Öncesi Sanat Akımları ünitesinde yeri geldikçe Türk sanatçılardan da söz edilmesi
gerekmektedir.
1945 Öncesi Sanat Akımları ünitesi işlenirken;
Bu akımları içeren dokümanlar (CD, afiş, ansiklopedi, röprodüksiyon) sınıfa getirilir.
Öğrenciler gruplara ayrılarak yeri geldikçe sunum, münazara ve yaratıcı drama
tekniklerini kullanarak ders işlenecektir.
1945 Öncesi Sanat Akımları ünitesinde oldukça yoğun bir zaman dilimi anlatıldığından,
ünite alt başlıklarının açılımlarının ayrıca açıklanması yoluna gidilmiştir.
• Fovizm sanat akımının adlandırılış hikâyesi yaratıcı drama tekniği kullanılarak
canlandırılır, neden Fovist denildiği açıklanır.
• Fovizm sanat akımının öncü sanatçılarının eserleri slayt sunumu ya da farklı
kaynaklarla incelenir.
•
Kübizm sanat akımının Cézanne’ın yapıtlarından yola çıkılarak geliştiği sanatçının
resimleri incelenerek açıklanır.
• Cézanne’nın bir resmi ile Rembrandt’ın “Gece Devriyesi” adlı resmi
karşılaştırılarak, Rembrandt’ın “Gece Devriyesi” adlı resmini Cézanne yapmış olsa
idi nasıl bir resim ortaya çıkardı üzerine tartışılır.
• Kübizm sanat akımının temsilcilerinden Braque ve Picasso’nun amacı iki boyutlu
yüzey üzerinde gerçeği göründüğü gibi değil olduğu gibi resmetmektir. Sınıf
ortamında küçük bir kâğıda öğretmen tarafından gösterilen bir objenin göründüğü
açıdan değil tamamının çizilmesi istenir. Ortaya çıkan sonuçlar tartışılır.
• Kübizm ile birlikte iki boyutlu yüzeye yağlı boya dışında farklı malzemelerin girişi
açıklanır.
• Fütürizm sanat akımının öncü sanatçıları tanıtılır.
• Kübizmdeki durağan yapıya karşı, resme hareketli çizimlerle yeni bir bakış açısı
kazandıran fütürizm akımı resimlerle karşılaştırılır.
• Çevresinde gördüklerini olduğu gibi tasvir yerine, sanatçının duygularının ve iç
dünyasının ön plana çıkarıldığı ekspresyonizm sanat akımının, bozulmuş çizgi ve
şekiller, abartı renkleri ile duygusal bir iz bırakmayı hedeflediği açıklanır.
• Soyut kavramı açıklanır.
• Soyut sanatın başlangıcı ve önemli temsilcileri incelenir.
• Sınıf ortamında dinletilen müziğin ahengi dikkate alınarak küçük kâğıtlara
dinledikleri müziğin resminin yapılması istenir.
• Soyut ekspresyonizmi en basit şekliyle iki gruba ayırarak; Birinci grub action
painting (aksiyon resmi) ikinci grub color painting (renk alanı resmi) olarak
incelenir.
• Konstrüktivizm yirminci yüzyılın başında Rusya’da ortaya çıkmış öncü sanat
(avant-garde) sanat hareketidir. Tatlin'in önderliğinde ilk olarak mimarlıkta ortaya
çıktığı belirtilmeli ve üçüncü enternasyonal binası için yaptığı maket gösterilir.
• Dada hareketinin II. Dünya Savaşı'nın katliamlarına duyulan nefretten doğduğu
belirtilmelidir. Savaşların insan hayatında nasıl parçalanmalara neden olduğu ve
sanata etkileri açıklanır.
• Dada hareketinin kendinden sonra gelecek sanat hareketlerine olan etkisi belirtilir.
• Sürrealizm sanat akımının doğuşu açıklanarak, psikanalizdeki gelişmelerin sanatla
ilişkisi belirtilir.
• Sürrealist sanatçıların eserlerinden örnekler slayt sunumu ile gösterilirken; bu
akımın temellerinin akılcılığı yadsıyan ve karşı sanat için çalışan dadacılar
tarafından atıldığı belirtilir. Gerçeküstücülüğün bildirgesini (manifesto) hazırlayan
şair Andre Breton’a göre, gerçeküstücülüğün bilinç ve bilinçdışını birleştiren bir yol
olduğu açıklanır.
• İkinci Dünya Savaşı sonrası Avrupa’daki ortam ve sanatın Amerika’ya göçü
tartışılır.
5- 1945 ve Sonrası Temel Eğilimler
Bu ünitede; Pop Art, olay (happening), foto gerçekçilik (foto realizm, hiper realizm,
süper realizm, hiper gerçekçilik), optik sanat (op-art), hareket sanatı (kinetik art), minimal art,
sanat topluluğu (conceptual art), vücut sanatı (body art), çokluk (fluxus), çevresel- arazi sanat
(performance art land art), kavramsal sanat. Video art vb. ve 1980 sonrası sanat akımlarının
özellikleri, akımlara bağlı sanatçı biyografileri, çalışmaları ve özellikleri incelenir.
1945 ve sonrası sanatını incelerken sanayinin hızla gelişmesinin yarattığı tüketim
toplumu, daha çok üretip daha çok yalnız kalan insanın ruh hâli, geleneksel sanat anlayışları
yerine sanatları birbiri ile ilişkilendirerek melez sanat hareketleri oluşturulmasına ilişkin
veriler değerlendirilir.
1945 ve Sonrası Temel Eğilimler ünitesi işlenirken;
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Görsel sunum yapılarak pop art sanat akımı hakkında bilgi verilmelidir.
“Gün gelecek, herkes 15 dakikalığına da olsa meşhur olacak” diyen Andy Warhol
incelenerek konu ile ilgili tartışma ortamı oluşturulur.
Happening sanat hareketinin önemli sanatçıları ve etkinlikleri ile ilgili görsel sunum
yapılır.
Foto gerçekçilik akımı ile ilgili sanatçılarından örnekler verilerek slayt sunumu
yapılır.
Op-Art sanat akımı temsilcilerinden örnek slaytlar gösterilir. Slayt sunumu sonunda
öğrencilerden fiziksel ve ruhsal durumları ile ilgili tartışma yapılır.
Kinetik sanat akımının önemli sanatçılarının eserlerinden oluşan slayt sunumu
yapılır.
Kinetik enerji konusunda fizik dersi öğretmeni ile işbirliğine gidilir.
Minimal sanat akımı; endüstri ürünlerini kullanarak sanat eserinde biçimin ve
rengin en yalın hâline ulaşma çabasındadır. Bu amaçtan yola çıkarak öğrencilerden
ders için istenen, çeşitli endüstri materyallerini en yalın hâlleriyle kullanarak, birim
tekrarından oluşan bir eser ortaya çıkarmaları istenir.
Kavram, kavramsallık ve sanata yansımaları hakkında tartışma yapılır.
Kavramsal sanat ve sanatçılarını içeren slayt sunumu yapılır.
Bir kavram seçilerek bunun üzerinde uygulama yapılır. Bu uygulamaların sonuçları
ve izleyici üzerindeki etkisi tartışılır.
Body art sanat hareketinde sanatçıların tuval yerine kendi vücutlarını kullandıkları
açıklanır.
Body art sanat hareketinin öncü sanatçıları slayt sunumları ile tanıtılır.
Fluxus sanat hareketinin Dada hareketi ile benzerlikleri açıklanır.
Fluxus hareketinin felsefesi anlatılarak sınıf içinde bir tartışma açılarak öğrencilerin
bireysel görüşleri alınır.
Performans sanatının içinde yer alan diğer sanat hareketleri araştırılır.
Performans sanat hareketinin diğer gösteri sanatlarından farklı yönleri tartışılır.
Sınıf ortamında tüm öğrencilerin katılımı ile kısa bir performans çalışması
düzenlenerek konunun içselleştirilmesi sağlanır.
Arazi sanatının felsefesi açıklanarak önemli sanatçıları ve eserleri slayt sunumu
veya resimlerle tanıtılır.
Postmodernizmin çıkış nedenlerinin neler olduğu araştırılır.
Video sanatının sanat yapıtını üretme sürecinde sanata ve sanatçıya sağladığı
olanaklar ders içinde yapılacak uygulamalarla gösterilir.
Öğrencilere verilen bir konunun uygulaması iki grup tarafından farklı yöntemler
kullanılarak yaptırılır. Bu yöntemlerden birisinde teknoloji kullanılmamalı,
diğerinde teknoloji kullanımı sınırsız olmalıdır. Sonuçları tartışılır.
New realizm sanat hareketinin üslup bakımından, Avrupa ve Amerika’daki işleniş
yöntemleri araştırılır.
New realizmin hangi sanat dallarında kendini gösterdiği incelenir.
Grafiti sanat akımının hikâyesi yaratıcı drama yöntemi kullanılarak işlenir.
•
•
Enstalasyon sanat hareketi için öğrenciler gruplandırılarak okul içinde veya
bahçesinde bir uygulama yapılır. Bir hafta sonra insanların tepkileri tartışılır ve
hangi çalışmanın amacına ulaştığı tespit edilir.
Dışavurumcu akımın soyut sanata nasıl yansıdığı, hangi sanatçıların bu akımda
çalıştığı örnek resimlerle incelenir.
6. ÖĞRENME - ÖĞRETME SÜRECİ
Bireylerin hayatları boyunca almış oldukları bilgi, beceri ve diğer kazanımları günlük
hayatta uygulamaya geçirmelerinde ve yetiştirilmelerinde öğretim yöntem ve teknikleri çok
büyük önem taşımaktadır. Öğrenme ve öğretme süreci gerçekleşirken çağın gerektirdiği bütün
donanımlar kullanılmış ve bütün uygun hedefler belirlenmiş olsa bile amaçlanan hedefe
ulaşmada geleneksel yöntemleri kullanmak yetersiz kalabilir. Bu süreçte, öğrencileri
düşünmeye, araştırmaya, sorun çözmeye, sorgulamaya yönlendirecek ayrıca bilgi ve beceriyi
değerlendirip yeniden hayata geçirmelerini sağlayacak yöntem ve teknikler uygulanmalıdır.
Öğrenciyi merkez alan öğrenmede, öğretmenin rolü ve görevi geleneksel yöntemlerden
ve uygulamalardan tamamen farklıdır. Anlatan, gösteren, açıklayan, soru soran vb. kendi
kural ve inisiyatifini kullanan öğretmen tipi terk edilir. Onun yerine öğrencilere ilham kaynağı
olan, yol gösteren, önerilerde bulunan, gerekli durumlarda açıklama yapan, fikir veren,
onların gelişimlerini gözlemleyen, değerlendiren olmalıdır. Bilgi aktarıcı ve karar verici değil,
öğrenme sürecine öğrencilerin etkin katılımını sağlayarak öğrenmeyi kolaylaştırıcı rol
üstlenen bir konumda olmalıdır. Örneğin; öğretmen eğitimle ilgili hangi işin yapılacağı veya
hangi kaynaklardan yararlanacağı konusunda bilgisi olmayan öğrenciye çeşitli yollar gösterip
kaynaklar önerebilir. Ancak bu süreçte bir sorun ile karşılaşıldığı an önlem almakta
öğretmenin görevi olmalıdır.
Öğrenci merkezli eğitim için yöntem ve tekniklerin belirlenmesi ve bunun sınıfa
uygulanması, planlamanın en önemli bölümlerindendir. Öğrenci özellikleri doğru
belirlendiğinde ve planlama aşamasına katılım sağlandığında hedeflere ulaşmak daha kolay
olacaktır. Öğrenci merkezli eğitim için, ilkeler, değerler ve hedefler, yöntem, teknik ve
stratejilerin belirlenmesinde temel oluşturmaktadır. Bu teknik, bir öğretme yöntemini
uygulamaya koyma biçimi ya da sınıf içinde yapılan işlemlerin bütünü olarak tanımlanabilir.
Yöntem ve tekniklerin belirlenmesinde etkili olan bazı faktörler vardır. Bunlar: ulaşılacak
hedefler, öğretmenin yöntem konusundaki becerisi, içeriğin yapısı, süre, maliyet, kullanım
kolaylığı, öğrenci sayısı, derslik ve büyüklüğü, öğrencilerin hazır bulunuşluk düzeyi vb.
olarak sıralanabilir (Öğrenci Merkezli Eğitim Uygulama Modeli, 2004).
Çağdaş yöntemlerde öğrenci aktiftir. Öğrenci öğrenme sürecine aktif olarak
katılmaktadır. Bunun nedeni de öğretmenin öğrenciye ne sunduğundan çok öğrencinin ne
yaptığı, nasıl yaptığı ve hangi yolları izlediği görüşünün benimsenmesidir. Öğretmenin
buradaki görevi; öğrencinin öğrenmesini kolaylaştırmak için ona rehberlik etmek, öğrenim
sürecine katılımını sağlamak için gerekli önlemleri almak ve öğrenciyi güdülemektir.
Öğrenme kaynağı ile öğrencinin doğrudan etkileşimini sağlamak ve ihtiyaç duyduğu anda ona
rehberlik etmektir.
Programda öngörülen kazanımların istenilen nitelikte gerçekleşmesi için “sanatsal
öğrenme”nin de devrede olması gerekmektedir. “Kişideki kapasitenin yetiye dönüşmesi ve bu
yetilerin yeniyi yaratmaya olanak verecek biçimde gelişmesidir. Sanatsal öğrenmede bu
sürecin dışında düşünülemez. İki ilke üzerinde birleşmek gerekir” (Kırışoğlu, 1991, sf.106).
Bunlardan birincisi; sanatsal öğrenme büyümenin doğal ve otomatik sonucu değildir.
Bu anlamda gelişme öğrenmenin karmaşık biçimleri ve süreçleri içinde olur. Bu öğrenmenin
biçimi kadar içeriği de önemlidir. Bir bütün olarak öğrenme, çocuğun mevcut gücü dağarının
ötesinde pek çok zihinsel bilgi ve deneyimi, yine pek çok becerileri kapsar. Çocuk sanatsal
öğrenmede yalnız içeriden dışarıya doğru değil, dışarıdan içeriye beslenerek gelişir. Ayrıca
sanat eğitiminde amaç doğanın gereğini yapmasını beklemek değil, öğretimle bunu
geliştirmektir (Kırışoğlu, 1991, sf.106).
İkinci ilke; sanatsal öğrenme, öğrenen ile öğreten arasında doğru ve anlamlı kurulan
anlamlı ilişkilerle gerçekleşir. Bu bir öğretim ortamıdır. Her alanda olduğu gibi öğretmen salt
yol gösterici, disiplin sağlayıcı, ortam sağlayıcı değil, bütün bunların ötesinde gerçek
öğreticidir. Sanatta öğrenme çok küçük yaşta başlamakla birlikte gerçek anlamda öğrenme
okulda olur. Okulda sanat dersi geniş, kapsamlı bir öğretim alanıdır. Bu alan içinde; estetik
değerler içeren, anlatımsal ve teknik anlamda nitelikli ürünler yaratmak, çevrede ve sanat
yapıtlarında nitelikleri görmek, ayrımsamak sanat tarihini ve estetiğini öğrenmek yer alır
(Kırışoğlu, 1991, sf.106).
Bu programda öneri niteliğinde verilen etkinlikleri öğretmenler kullanabilir, ekleme
veya çıkarma yapabilir. Amacına hizmet edecek başka etkinlikler de geliştirebilir.
Etkinliklerin uygulanması aşamasında öğrencilerin aktif olmasına dikkat edilmelidir. Sanat
eğitiminde uygulamalı çalışmalara yer verilmelidir. Öğrencilerin önceden araştırma
yapmaları, derse hazırlıklı gelmeleri, sınıfta arkadaşları ile tartışarak, görüşlerini açıklayarak,
sorgulayarak, başka arkadaşlarına aktararak öğrenme sürecine etkin olarak katılmaları
sağlanmalıdır.
Sanat eğitiminde uygulamalı çalışmalar; yapanı ve izleyeni estetik anlamda doyuracak,
anlatım bakımından güçlü, teknik bakımdan yeterli nitelikli bir bütünlük yaratmaya yönelik
etkinlikler olarak tanımlanabilir. Uygulama amaçsız yapılan, rastlantısal değerler içeren ve
yalnız sonuç olarak ele alınan çalışmalar değildir. Bu, çalışmanın başlangıcından bitimine
kadar uygulanan ve birçok davranışı kapsayan bir dizi anlamlı etkinlikler toplamıdır. Bu
etkinlikler içinde:
•
•
•
•
Tasarım ve uygulamaya geçiş;
Bu uygulama ile ilgili bilgilerin kazanıldığı yapıt inceleme ve bu yapıtlarda bazı
sanatsal sorunların çözümlerine dikkat etme, bu yapıtlardan kopyalar, çizimler
yapma ( algı);
Öğrencinin tekrar kendi çalışmasına dönerek onu incelemesi, amacını tekrar
gözden geçirmesi, güçlüklerini ve başarılarını görmesi, yapıtı üzerinde içinden
tartışarak ya da sesli olarak düşünmesi (derin düşünme);
Sonuçta yukarıda belirtilen her yönü ile üreticiyi ve izleyiciyi doyuran ürünün
ortaya çıkması yer alır (Kırışoğlu, 1991, sf.107).
7. ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
Eğitim ve öğretimin ayrılmaz bir parçası da ölçme ve değerlendirmedir. Eğitim-öğretim
sürecinde uygulanan programların, amaçlanan başarının sağlanıp sağlanmadığı, öğrencilerde
hedeflenen bilgi, beceri ve tutumların gelişip gelişmediği ölçme ve değerlendirme yoluyla
tespit edilir. Bu sayede eğitim öğretim sürecinin her aşamasında ortaya çıkan problemlerin
belirlenmesi ve düzenlenmesi imkânı sağlanır. Ancak eğitim çevrelerinde en tartışmalı
kavramlarından biride sanat eğitiminde ölçme ve değerlendirmedir. “İlk bakışta bir ürünü
değerlendirmek çok kolay görünür ama güçtür. Kolay görünür, çünkü çalışmaların her birine
bakıp öğretmen kendi beğenisine göre bir sınıflandırma yapabilir. Bu konuda ne öğrenci ne de
ana baba ve ne de yönetimin tepkileri bir anlam taşır. Son söz yine öğretmenindir.”
(Kırışoğlu, 1991, Sf.209).
Değerlendirmeyi “saptanan hedefe göre çocuğun sergilediği davranışlardaki yeterliliği
ölçmek” olarak alırsak okul düzeyindeki değerlendirmede planlanmış, formülleştirilmiş
çalışmalardan söz etmek gerekecektir. İşte bu tür değerlendirme ile sanat dersini bağdaştırmak
çok zordur. Zordur, çünkü sanatın çalışma biçimi, yöntemi öteki derslerden ayrı olduğu gibi,
sonucun değerlendirilmesi de kendi kuralları içinde olur. Zordur, çünkü öğretmenin sanatçı
kişiliği onu değerlendirmede kolayca öznelliğe dönüşür. Kendi beğenisini çoğu kez söz ve
hareketle belli ettiği gibi notada yansıtabilir (Kırışoğlu, 1991, Sf.209).
Bu nedenledir ki uygulamada görülen sanatsallık ve diğer anlamda anlatımcı ve yaratıcı
ögeler değerlendirme içinde kabul edildiğinde kişisellik vardır. Bu da değerlendirmeyi
zorlaştırmaktadır.
“Sanatta öğrenme ve öğretim” konularında nesnel ve öznel ögeler bir bütün olarak
algılanmalıdır. Bir sanat eserinde biçimi içerikten, tekniği anlatımdan ayırmak gerekir.
Öğrenme düzeyinde her ürünün bir bütün olarak varsayılıp değerlendirilmesi doğru olur.
Ölçme: Nesnelerde, olgularda ya da bireylerde bulunduğu düşünülen özelliklerin
gözlemlenip, gözlem sonuçlarının sayılarla veya başka sembollerle gösterilmesidir (Turgut,
1987, Yıldırım, 1999). Dolayısıyla ölçme, öğrencilerin neleri bildikleri, neleri yapabildikleri
hakkında bilgi toplamak olarak da tanımlanabilir.
Değerlendirme: Gözlem sonuçlarının bir ölçütle veya ölçütler takımıyla kıyaslanıp bir
karara varılması işidir (Baykul, 1999, Yıldırım, 1999).
Sanat eğitiminde değerlendirme “Derecelendirmeden ayrı olarak yalnız bitmiş iş için
değil, işin yapılış süresi içinde öğrencinin sergilediği önceden saptanan ya da o süreç sırasında
ortaya çıkan kimi davranışları da kapsar” (Kırışoğlu, 1991, Sf.211).
Not ile yapılan değerlendirme ister beşlik, ister onluk, isterse yüzlük not sisteminde
olsun yapılan çalışmanın hiçbir zaman tam olarak karşılığı değildir. Çünkü çalışmanın
bitirilmesindeki süre, çaba, sonuca doğru giderken elde edilen gelişme ve birçok davranış
verilen notun dışında kalmaktadır.
Ölçme ve değerlendirme, öğretme ve öğrenmenin etkinliğini belirlemek amacıyla
yapılan, eğitimle ilgili verilerin toplanmasının ve yorumlanmasını içeren çok adımlı,
sistematik bir süreçtir. Değerlendirmede dikkat edilmesi gereken bazı önemli noktalar
şunlardır:
•
•
•
•
Değerlendirme aşamasına gelinceye kadar öğrencinin kazandığı değer ve tutumlar
Okulun öğrenciye sunduğu donanım ve kaynaklar
Öğrencinin öğrenme gücü ve kapasitesi
Etkinlikler aşamasında ve öğrenme durumunda ortaya çıkan öğrenme ve sorun
çözme yeterliliği
Programda, ölçme ve değerlendirme ile sadece öğrenme ürünü değil, öğrencilerin
öğrenme süreçleri de izlenir ve bu süreç değerlendirilerek gerektiğinde kullanılan sınıf
etkinlikleri değiştirilir. Ölçme ve değerlendirme öğrencinin gerçek yaşamla kendi bilgileri
arasında ilişki kurmasını ve karşılaştığı problemlere farklı çözüm yolları üretebilmesini
gerektirir.
Hazırlanmış olan programda değerlendirme, öğrencilerin neyi bilmediğini değil, ne
bildiklerini belirlemeye yarayan bir araçtır. Bu amaçla öğretmenler programda yer alan
gözlem, görüşme, performans, öz değerlendirme formları, öğrenci ürün dosyaları (portfolyo),
projeler, posterler vb. araç ve yöntemleri kullanarak öğrencilerin bilgiyi nasıl yapılandırdığını
ve üst zihinsel becerilirinin ne kadar geliştiğini öğrenim süreci içinde değerlendirirler.
Böylece, değerlendirme öğrencilerin eğitiminde geliştirici bir rol oynar. Öğrencilerin
öğrenmesi ve gelişimiyle ilgili elde edilen bilgiler, öğretmenler tarafından kullanılabileceği
gibi öğrencinin kendini değerlendirmesine ve kişisel hedefler belirlemesine de yardım eder.
Öğretmenler programda verilen ölçme ve değerlendirme araç ve yöntemlerini ya da
bunlardan esinlenerek ünitelerdeki kazanımlara uygun ölçme ve değerlendirme araç ve
yöntemleri geliştirerek kullanabilirler. Örneğin, derslerin işlenişi sürecinde öğrencilerin
yapılan etkinliklere katılma düzeylerini belirlemede gözlem formlarından, grup etkinliklerine
katılmalarını belirlemede grup değerlendirme formlarından ya da üniteler sonunda
öğrencilerin hangi becerilere sahip olduklarını kendilerinin belirleyebilmeleri için öz
değerlendirme formlarından yararlanabilir. Öğretmenlerin etkinliklere yönelik olarak
kullanacağı değerlendirme araç ve yöntemleri öğrencilerin gelişimlerini değerlendirmelerinde
ve alacakları kararlarda önemli ipuçları verecektir.
8. ÇAĞDAŞ DÜNYA SANATI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI
ÜNİTELER VE SÜRELERİ
Kazanım
Sayıları
Süre/Ders
Saati
Oranı
(%)
MODERNİZMİ DOĞURAN NEDENLER
2
4
6
ÇAĞDAŞLAŞMA YOLUNDA İLK ADIMLAR
6
12
16
20. YY. BAŞLARKEN SANAT ORTAMI
3
4
6
1945 ÖNCESİ SANAT AKIMLARI
21
26
36
1945 VE SONRASI TEMEL EĞİLİMLER
20
26
36
52
72
100
ÜNİTELER
Toplam
ÇAĞDAŞ DÜNYA SANATI DERSİ ÜNİTELER VE AÇILIMLARI
I- MODERNİZMİ DOĞURAN NEDENLER
1. Sanayi Devriminin Topluma Etkisi
2. Sanayi Devriminin Sanata Etkisi
II- ÇAĞDAŞLAŞMA YOLUNDA İLK ADIMLAR
1. Yeni Açılımlar ve İzlenimcilik (Empresyonizm)
2. İleri İzlenimcilik (Post Empresyonizm)
3. Yeni İzlenimcilik (Neo Empresyonizm)
III- 20. YY’a BAŞLARKEN SANAT ORTAMI
1. Nabiler
2. Lautrec ve Afişleri
3. Yeni Sanat (Art Neauvau)
IV- 1945 ÖNCESİ SANAT AKIMLARI
1. Fovizm
2. Kübizmi Hazırlayan Sanat Ortamı
3. Kübizm
4. Gelecekçilik (Fütürizm)
5. Dışavurumculuk (Ekspresyonizm)
6. Soyut Sanatın Doğuşu
7. Soyut Resme Katkısı Olan Hareketler
a. Soyut Dışavurumculuk (Soyut Ekspresyonizm)
b. Süprematizm
c. Yapıcılık (Konstrüktivizm)
8. Da-Da Hareketi
9. Gerçeküstü (Sürrealizm)
10. İkinci Dünya Savaşı Sürecinde Resim Sanatının Amerika’daki Yansımaları
V- 1945 ve SONRASI TEMEL EĞİLİMLER
1. Pop Sanatı (Pop Art)
2. Oluşumlar (Happening)
3. Foto Gerçekçilik (Hiperrealizm)
4. Optik Sanat (Op –Art )
5. Hareket Sanatı (Kinetik Sanat)
6. Minimalist Sanat
7. Kavramsal Sanat
8. Vücut Sanatı (Body Art)
9. Çokluk (Fluxus)
10. Gösteri Sanatı (Performans)
11. Çevresel-Arazi Sanatı (Land Art)
12. Video Sanatı (Video Art )
13. Yeni Gerçekçilik (New/Nouveau Realizm)
14. Duvar Sanatı (Grafiti)
15. Yerleştirme Sanatı (Enstalâsyon)
16. Yeni Dışavurumculuk (New Ekspresyonizm)
17. Modernizm Sonrası (Postmodernizm)
9. ORTAÖĞRETİM GÜZEL SANATLAR VE SPOR LİSESİ
ÇAĞDAŞ DÜNYA SANATI DERSİ KİTAP FORMA SAYILARI
Kitap Boyutu
Forma Sayısı
19,5 X 27,5
11–13
10. PROGRAMDA KULLANILAN SEMBOLLER
+ Sınıf-okul içi etkinlik
Bu sembol, ilgili etkinliklerin (grup çalışması, çalışma kâğıdı
doldurma, görsel materyal okuma, sanal alan gezisi, slayt/film
izleme, dinleti, çalgı çalma, eser okuma, eser çözümleme vb.)
sınıf içinde yapılacağını gösterir.
v Okul dışı etkinlik
Bu sembol, ilgili etkinliklerin (araştırma, grup çalışması, proje
çalışmaları, konser/sergi vb. etkinlikleri) tamamının veya bazı
aşamalarının ev, kütüphane ve konuyla ilgili kurum ve
kuruluşlarda yapılabileceğini gösterir.
[!] Uyarı
Bu sembol, ilgili ünitede doğrudan verilecek beceri ve değer
ifadelerini, işlenecek konuların sınırlarını, kullanılması önerilen
araç-gereç ve dikkat edilmesi gereken noktaları gösterir.
Y İnceleme gezisi
Bu sembol, ilgili etkinliklerin okul dışında inceleme ve araştırma
gezileriyle yapılabileceğini gösterir.
Ders içi ilişkilendirme
Bu sembol, ilgili üniteyle ilişkilendirilebilecek diğer ünitelerin
adını, ilgili kazanımlarını ve konularını gösterir.
C Diğer derslerle ilişkilendirme
Bu sembol, ilgili üniteyle iş birliği yapılabilecek diğer derslerin
adını gösterir.
Ölçme ve değerlendirme
Bu sembol, eğitim öğretim sürecinde yapılabilecek ölçme ve
değerlendirme etkinliklerini göstermektedir. Belirtilen ölçme ve
değerlendirme etkinlikleri öneri niteliğindedir.
ÇAĞDAŞ DÜNYA SANATI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI
MODERNİZMİ DOĞURAN NEDENLER
ÜNİTE
KAZANIMLAR
ETKİNLİK ÖRNEKLERİ
AÇIKLAMALAR
1- 18.yy. da sanayideki
gelişmelerin toplumsal
yapıya etkilerini açıklar.
+ 18.yy da yapılan icatlar ve [!] Orta burjuva, işçi sınıfının oluşumu, şehirleşme, refah düzeyinin
yeniliklerin topluma etkileri
artması belirtilir (1. kazanım).
tartışılır (1. kazanım).
C Tarih dersiyle ilişkilendirilir.
2- Sanayideki gelişmelerin + Belge niteliği taşıyan
sanata etkisini açıklar.
resimler ile sanayi devrimi
[!] Fotoğraf makinesinin icadının resme etkisi vurgulanır (2.
sonrası yapılan resimler
kazanım).
arasındaki farklar incelenir
(2. kazanım).
[!] Bu ünite ile öğrencilerin duyarlılık, disiplin, dayanışma, hoşgörü,
sorumluluk, paylaşımcılık, estetik ve özeleştiri değerlerine ulaşması
beklenir.
+ Sınıf-okul içi etkinlik
Ders içi ilişkilendirme
[!] Bu ünitenin sonunda öğrencilerin, eser inceleme, kronoloji ve
yorumlama becerilerini kazanmaları beklenir.
Bu ünite ile ilgili olarak ölçme ve değerlendirme çalışmalarında,
gözlem, yazılı değerlendirme, sözlü sunum, öz değerlendirme
formu, öğrenci gözlem formu ve performans değerlendirme
formlarından yararlanılabilir.
v Okul dışı etkinlik
Yİnceleme gezisi
[!] Uyarı
Ölçme ve değerlendirme
C Diğer derslerle ilişkilendirme
ÇAĞDAŞ DÜNYA SANATI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI
ÇAĞDAŞLAŞMA YOLUNDA İLK ADIMLAR
ÜNİTE
KAZANIMLAR
ETKİNLİK ÖRNEKLERİ
AÇIKLAMALAR
1-İzlenimciliğin
(empresyonizm) resim
sanatına etkilerini açıklar.
2- İzlenimci (empresyonist)
resimlerin klasik resimlerden
farklılıklarını saptar.
3- İleri izlenimciliği (post
empresyonizm)
empresyonizmden ayırt eder.
4- Yeni empresyonizm (neo
empresyonizm)de algılamanın
bilimsel yönünü açıklar.
5- Noktacılık (pointilist)
ressamlarının eserlerini
empresyonist ressamların
eserlerinden ayırt eder.
6- İzlenimci (empresyonist)
sanatçıların heykel
çalışmalarını tanır.
+ Gün ışığı renklerinin resim üzerinde
uygulanışı, örnek resimlerle görsel sunum
yapılarak tartışılır (1.kazanım).
+ Edouard Manet ve Claude Monet’in
resmi gösterilerek incelenir (1. kazanım)
+ Ressamların eserleriyle ilgili slayt
sunumu yapılır, özellikleri incelenir
(2. kazanım).
+ Paul Cezanne, Paul Gauguin ve
Vincent Vangogh’un eserleri gösterilerek
farklılıklar incelenir (3. kazanım).
+ Noktalama (pointilizmi) tekniği optik
yanılsamanın bilgisi ışığında örnek
uygulamalarla gösterilir (4. kazanım).
+ Georges Seurat ve Paul Sicnac’ın
eserlerinden slayt sunumuyla örnekler
verilerek farklılıklar tartışılır (5.
kazanım).
v /+ Öğrenciler, empresyonist
sanatçıların heykel çalışmalarına yönelik
araştırma yapmaya yönlendirilerek sunum
dosyası hazırlatılır (6. kazanım).
[!] Gün ışığı renklerinin resme yansımasının etkileri tartışılır.
[!] İzlenimci (empresyonist) ressamların paletlerinden siyah rengi neden
çıkarttıkları vurgulanır (1. kazanım).
C Fizik dersiyle ilişkilendirilir (1. kazanım).
[!]Edouard Manet’in (Kırda Kahvaltı), Claude.Monet’in “İzlenim, doğan
güneş” isimli resimleri slayt ile gösterilerek önemleri vurgulanır (2.
kazanım)
[!]Claude Monet, Edouard Manet, Alfred Sisley, Edgar Degas, Henri De
Toulouse Lautrec, Aoguste Renoir’in eserlerinden örnekler slayt sunumu
ile gösterilir. Rönesans sanatçılarının önemli eserlerinden örnekler
gösterilmeli (2. kazanım).
CTürk resim, heykel sanatı dersi ile ilişkilendirilir (1. ve 2. kazanım).
[!] İleri izlenimci (post empresyonizm) sanatçıların çağdaş sanata olan
etkileri vurgulanır (3. kazanım).
[!] Renk bilgileri hatırlatılarak değişik araç ve gereçlerle nokta
düzeyindeki iki rengin tek renkmiş gibi algılanışı gösterilir (4. kazanım).
[!] Georges Seurat ve Paul Sicnac dışındaki diğer pointilist ressamlardan
örnekler gösterilir (5. kazanım).
[!] Roden’in hayatı ve eserleri araştırılıp slayt sunumu yaptırılır (6.
kazanım).
[!] Özellikle Renoir ve Degas’ın heykel çalışmaları incelenmelidir (6.
kazanım).
[!] Bu ünite ile öğrencilerin duyarlılık, disiplin, dayanışma, hoşgörü,
sorumluluk, paylaşımcılık, estetik ve özeleştiri değerlerine ulaşması
beklenir.
[!] Bu ünitenin sonunda öğrencilerin, eser inceleme, kronoloji ve
yorumlama becerilerini kazanmaları beklenir.
Bu ünite ile ilgili olarak ölçme ve değerlendirme çalışmalarında,
gözlem, yazılı değerlendirme, sözlü sunum, öz değerlendirme formu,
öğrenci gözlem formu ve performans değerlendirme formlarından
yararlanılabilir.
+ Sınıf-okul içi etkinlik
Ders içi ilişkilendirme
v Okul dışı etkinlik
Yİnceleme gezisi
[!] Uyarı
Ölçme ve değerlendirme
C Diğer derslerle ilişkilendirme
ÇAĞDAŞ DÜNYA SANATI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI
20. YY’a BAŞLARKEN SANAT ORTAMI
ÜNİTE
KAZANIMLAR
1-Nabiler olarak
adlandırılan burjuva
ressamlarının resim
anlayışını sorgular.
ETKİNLİK ÖRNEKLERİ
+ Pierre Bonnard ve Edouard
Villard’a ait resimler slayt
sunumu ile sınıf ortamında
tartışılır (1. kazanım).
AÇIKLAMALAR
[!] Nabilerin temsilcileri olarak kabul edilen ressamlardan Bertrand
Redon, Maurice Denis, Ker Xavier Roussel ve Henri de Toulouse
Loutrec’den de bahsedilmelidir (1. kazanım).
C Grafik tasarım dersi ile ilişkilendirilir (2. kazanım).
2- Henri De Toulouse
Lautrec’in grafik
sanatına katkılarını
belirler.
+ Henri De Toulouse
Lautrec’in resimleri ve afişleri
slayt sunumu ile karşılaştırılır
(2.kazanım).
3-Yeni Sanat (Art
Neuveau) üslubunu
tanır.
+ 1890 ve 1905 yılları
arasındaki Art Neuveau
üslubunun örnekleri slayt
sunumu eşliğinde tartışılır (3.
kazanım).
[!] Yeni sanat (art neuveau) üslubunun Almanya, Fransa, İtalya,
İngiltere, Avusturya ve Amerika’daki yansımaları belirtilir.
[!] Yeni sanat (art neuveau) üslubunun temsilcilerinden; Lautrec,
F.Hodler, Max Klinger, Gustave Klimt, Jules Cheret’in eserlerinden
örnekler gösterilir (3. kazanım).
[!] Bu ünite ile öğrencilerin, sevgi, saygı, duyarlılık, disiplin,
dayanışma, hoşgörü, sorumluluk, paylaşımcılık, estetik ve özeleştiri
değerlerine ulaşması beklenir.
[!] Bu ünitenin sonunda öğrencilerin, eser inceleme, kronoloji ve
yorumlama becerilerini kazanmaları beklenir.
Bu ünite ile ilgili olarak ölçme ve değerlendirme çalışmalarında,
gözlem, yazılı değerlendirme, sözlü sunum, öz değerlendirme
formu, öğrenci gözlem formu ve performans değerlendirme
formlarından yararlanılabilir.
+ Sınıf-okul içi etkinlik
Ders içi ilişkilendirme
v Okul dışı etkinlik
Yİnceleme gezisi
[!] Uyarı
Ölçme ve değerlendirme
C Diğer derslerle ilişkilendirme
ÇAĞDAŞ DÜNYA SANATI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI
ÜNİTE
KAZANIMLAR
ETKİNLİK ÖRNEKLERİ
v /+ Öğrenciler konu ile ilgili araştırma
yapmaya yönlendirilir. Araştırma
sonuçları tartışılır. Fovizm adının ortaya
çıktığı ilk sergi yaratıcı drama yöntemi
2-Fovizm sanat akımının kullanılarak öğrenciler tarafından
öncü sanatçılarını tanır. canlandırılır (1. kazanım).
+ Henri Matisse’in fovizm üslubuna
öncülük eden resimleri görsel sunum
3-Geometrik formların
yapılarak tartışılır (2. kazanım).
resme girişini sorgular.
+ Geometrik formların resim sanatına
4- Kübizm sanat akımını etkileri tartışılır. (3. kazanım).
v /+ Öğrencilerden kübizm sanat akımı
açıklar.
hakkında araştırma yapmaları ve görsel
sunum hazırlamaları istenir (4. kazanım).
5- Kübizmin öncü
+ Pablo Picasso, Georges Braque ve
sanatçılarını ve
diğer kübist ressamların eserlerinden
eserlerini tanır.
oluşan slayt sunumu yapılarak kübist
eserler incelenir (5. kazanım).
6- Gelecekçilik
v /+ Fütürizm akımının doğuşunu ve bu
(fütürizm) akımının
akımın öncü sanatçılarına ait eserleri
sanatçılarını ve
öğrencilerin araştırıp sınıf ortamında
eserlerini tanır.
tartışmaları istenir (6. kazanım).
1-Fovizm akımının
adlandırılış hikâyesini
yorumlar.
1945 ÖNCESİ SANAT AKIMLARI
AÇIKLAMALAR
+ Sınıf-okul içi etkinlik
Ders içi ilişkilendirme
v Okul dışı etkinlik
Yİnceleme gezisi
[!] Fovizme katkısı olan diğer ressamlardan Andre
Derain, Georges Braque, Van Dongen, Albert Marguet,
Georges Roualt ve Roul Dufy’e de değinilir (2.
kazanım).
C Sanat eserlerini inceleme dersi öğretmeniyle iş birliği
yapılır (2.kazanım).
[!] Paul Cezanne, Pablo Picasso, Georges Braque’in
eserleri üzerinde örneklemeler yapılır (3. kazanım).
[!] Pablo Picasso’nun mavi dönem, pembe dönem ve
kübist döneme ait resimleri ve üçboyutlu çalışmaları
öğrencilerin hazırlamış oldukları slayt gösterileriyle
sunulabilir.
C Türk resim, heykel sanatı dersi ile ilişkilendirilir (4.
kazanım).
[!] Juan Gris, Fernand Leger, Albert Gleizes, Jean
Matzinger, Roger Dela Fresnaye, Andre Lote’den
bahsedilir, birer örnek gösterilir (5.kazanım.)
C Sanat eserlerini inceleme dersi öğretmeni ile iş birliği
yapılır (5. kazanım).
[!] Gelecekçilik (fütürizm) akımının sanatçılarından
Filippo Tommaso Marinetti (yazar), Carlo Cara,
Umberto Bocini, Giacomo Balla, Gino Severini’ye ait
eserler incelenir (6. kazanım).
[!] Uyarı
Ölçme ve değerlendirme
C Diğer derslerle ilişkilendirme
ÜNİTE
KAZANIMLAR
1945 ÖNCESİ SANAT AKIMLARI
ÇAĞDAŞ DÜNYA SANATI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI
7- Gelecekçilik (fütürizm)
ile kübizm arasındaki
farklılıkları belirler.
8- Sanatçının iç
dünyasının eserlerine
yansımasını dışavurumcu
(ekspresyonist) anlayış
içinde sorgular.
9- Dışavurumculuk
(ekspresyonist) sanat
akımı ile izlenimcilik
(empresyonist) sanat
akımı arasındaki
farklılıkları tespit eder.
10- Soyut sanatın ortaya
çıkışını sorgular.
11- Köprü (De Brücke),
mavi atlılar (Der Blaue
Reiter) ve De Stijl
gruplarının soyut sanatın
doğuşuna etkilerini
belirler.
+ Sınıf-okul içi etkinlik
Ders içi ilişkilendirme
ETKİNLİK ÖRNEKLERİ
AÇIKLAMALAR
v/+ Öğrencilerden oluşan iki grup fütürizm ve kübizm
akımlarını aralarında paylaşarak sınıf ortamında
münazara yaparlar (7. kazanım).
C Münazara tekniği için Türk edebiyatı
dersi öğretmeninden yardım alınabilir
(7. kazanım).
+ Ekspresyonist resim anlayışının önemli örnekleri sınıf
ortamında slayt sunumu ile incelenir (8. kazanım).
[!] Öğrenci grupları iki veya daha fazla
kişiden oluşabilir. Kıyaslama yapılan
resimler konu bakımından birbirine
yakın olmalıdır. Örneğin, Alfred
Sisley’in Argentuil’de “Yaya Köprüsü”
ile Edvard Munch’un “Çığlık “resmi
karşılaştırılabilir (9. kazanım).
v/+ Öğrenciler gruplandırılır. Bir gruba empresyonizm
sanat akımı diğerine ekspresyonizm sanat akımı verilir.
Örnek slayt sunumu ile aralarındaki farklar tartışılır (9.
kazanım).
+ Soyut sanatın öncüsü sayılan Wassily Kandinsky ve
Piet Mondrian’ın soyut resimleri slayt sunumu ile
incelenerek konu ve biçimlerin resimlerden
arındırılmasının nedenleri irdelenir (10. kazanım).
+ Öğrenciler üç gruba ayrılarak De Brücke (köprü), Der
Blaue Reiter (mavi atlılar) ve De Stijl sanat gruplarının
sanat anlayışları örnek resimlerle desteklenerek sınıf
ortamında sunum yapılır (11. kazanım).
v Okul dışı etkinlik
Yİnceleme gezisi
[!] Soyut sanatın başlangıcında önemli
yeri olan Wassily Kandinsky’nin “Gün
Batımı” hikâyesi anlatılır.
C Türk resim, heykel sanatı dersi ile
ilişkilendirilir (10. kazanım)
[!] Bu sanat hareketleri soyut sanat ile
ilişkilendirilerek açıklanmalıdır (11.
kazanım).
[!] Uyarı
Ölçme ve değerlendirme
C Diğer derslerle ilişkilendirme
ÇAĞDAŞ DÜNYA SANATI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI
1945 ÖNCESİ SANAT AKIMLARI
ÜNİTE
KAZANIMLAR
ETKİNLİK ÖRNEKLERİ
12-Soyut dışavurumculuğun
(soyut ekspresyonizm),
ekspresyonizm sanat akımından
farklılığını saptar.
v /+ Sınıf, soyut ekspresyonizm ve
ekspresyonizm grubu olarak ikiye ayrılır. Her
grup örnek resimlerle sunumlarını yaparak
farklılıkları tartışırlar (12. kazanım).
13- Soyut sanat kavramının
içinde nesnesiz dünya
(süprematizm) akımının yerini
belirler.
+ Süprematizm akımının öncüsü Kasimir
Malevitch’in eserleri sınıf ortamında görsel
olarak incelenir ve felsefesi tartışılır (13.
kazanım).
14- Yapıcılık (konstrüktivizm)
sanat akımının mimari ve
heykel sanatına etkilerini
belirler.
+ Konstrüktivist tarzda yapılmış eserler,
slayt sunumu ile gösterilerek diğer
akımlardaki sanat eserlerinden farkı; uzay,
mekân, zaman, kütle ve hacim ele alınarak
karşılaştırılır (14. kazanım).
15- Dada hareketinin oluşum
sürecinde öncü sanatçılarını ve
eserlerini tanır.
+ Sınıf-okul içi etkinlik
Ders içi ilişkilendirme
AÇIKLAMALAR
[!] Süprematizmin kuruluşunda katkıları olan
Rotchenko ve Lissitzky’den bahsedilir (13.
kazanım).
[!] Vilademir Tatlin, Naum Gabo, Pevsner ve
Lissitsky’nin eserleri örnek olarak verilir.
C Türk resim, heykel sanatı dersi ile
ilişkilendirilir (14. kazanım)
[!] Marcel Duchamp, Tristan Tzara, Hugo Ball,
Richard Hülsenbeck ve Hans Arp’ın eserleri
incelenir (15. kazanım).
C Sanat eserlerini inceleme dersi ile
ilişkilendirilir (15. kazanım).
v /+ Birinci Dünya Savaşı’nın sanata olan
etkileri açıklanır. Dada hareketinin oluşumu
ve nedenleri ortaya çıkarılır. Dada hareketinin
öncü sanatçılarının eserleri slayt sunumu ile
incelenir ve sınıf ortamında tartışılır (15.
kazanım).
v Okul dışı etkinlik
Yİnceleme gezisi
[!] Uyarı
Ölçme ve değerlendirme
C Diğer derslerle ilişkilendirme
ÇAĞDAŞ DÜNYA SANATI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI
ÜNİTE
KAZANIMLAR
1945 ÖNCESİ SANAT AKIMLARI
16- Gerçeküstücülüğün
(sürrealizm) doğuşunu ve
özelliklerini açıklar.
17- Gerçeküstücülüğün
(Sürrealizm) temsilcisi olan
sanatçıları ve eserlerini tanır.
18- İkinci Dünya Savaşı
sürecinde savaşın Avrupa’daki
sanata etkilerini ve sanatın
Amerika’daki yansımalarını
sorgular.
19- Heykelde çağdaşlaşma
hareketlerinin öncü sanatçılarını
tanır.
20- Çağdaş heykel sanatçılarını
yorum farklılıklarına göre
sınıflandırır.
21- Toplumsal değişimlerin ve
yeni arayışların mimariye
yansımalarını tespit eder.
+ Sınıf-okul içi etkinlik
Ders içi ilişkilendirme
ETKİNLİK ÖRNEKLERİ
AÇIKLAMALAR
+ Sürrealizmin doğuşu anlatılırken
dada hareketinin anlamsızlaşması
vurgulanır. Psikanalizdeki gelişmelerin
sürrealizme etkileri açıklanır, örnek
slaytlarla desteklenir (16. kazanım).
v /+ Öğrencilerin hazırlamış olduğu
Sürrealist sanatçılar ve eserlerine ait
slaytlar gösterimi yapılır (17. kazanım).
+ İkinci Dünya Savaşı sonrası
Avrupa’daki sanat ortamı ve kargaşa
durumu tartışılarak Amerika’ya göç
eden sanatçıların yapmış oldukları
çalışmalar örneklenir (18. kazanım).
v / + Sınıfta “ gelenekçi heykelciler”
ve “ yenilikçi heykelciler” diye iki grup
oluşturulur. Slayt sunumu desteği ile
münazara yapılır (19. kazanım).
+ Sembolist, fütürist, ekspresyonist,
soyut, konstrüktivist, fantastik ve
kinetik tarzda çalışan heykel
sanatçılarına ait eserler örnek slaytlar
gösterilerek tartışılır (20. kazanım).
+ 19. yy.ın ikinci yarısından İkinci
Dünya Savaşı’na kadar olan süreçte
toplumsal değişim ve yeni arayışların
mimari üzerindeki etkileri tartışılır (21.
kazanım).
[!] Sigmund Freud ve onun devamındaki psikanaliz metotlardan
söz edilir.
C Türk resim, heykel sanatı dersi ile ilişkilendirilir (17.
kazanım).
[!] Marcel Duchamp, Max Ernst, Hans Arp, Man Ray, A.
Mason, John Miro, GeorgesYves Tanguy, Rene Magritte ve
Salvador Dali’den Örnekler verilir (18. kazanım).
[!] Amerika’ya göç eden ressamlardan ve eserlerinden örnekler
verilir (19. kazanım).
[!] Roden, Antoin Bourdelle, Charles Despion, Aristide
Maillol, Henri Moore, Giagometti gibi heykeltıraşlardan
örnekler gösterilir (20 kazanım).
[!] Yeni sanatın (art neuveau) Avrupa mimarisine etkileri örnek
resimlerle anlatılır. Bauhause okulunun endüstriyel tasarım ve
mimariye etkileri örneklerle belirtilir (22. kazanım).
[!] Bu ünite ile öğrencilerin duyarlılık, disiplin, dayanışma,
hoşgörü, sevgi, saygı, özgüven, sorumluluk, paylaşımcılık,
estetik ve özeleştiri değerlerine ulaşması beklenir.
[!] Bu ünitenin sonunda öğrencilerin, eser inceleme, kronoloji ve
yorumlama becerilerini kazanmaları beklenir.
Bu ünite ile ilgili olarak ölçme ve değerlendirme
çalışmalarında, gözlem, yazılı değerlendirme, sözlü sunum, öz
değerlendirme formu, öğrenci gözlem formu, grup
değerlendirme formu, grup öz değerlendirme formu, akran
değerlendirme formu, performans değerlendirme formu ve proje
ölçeklerinden yararlanılabilir.
v Okul dışı etkinlik
Yİnceleme gezisi
[!] Uyarı
Ölçme ve değerlendirme
C Diğer derslerle ilişkilendirme
ÇAĞDAŞ DÜNYA SANATI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI
1945 VE SONRASI TEMEL EĞİLİMLER
ÜNİTE
KAZANIMLAR
ETKİNLİK ÖRNEKLERİ
1- Pop ve klasik kültürün sanata
etkisini karşılaştırarak sebep-sonuç
ilişkileri çıkarır.
v /+ Pop kültürü ve klasik kültürü savunan iki
grup oluşturulur. Her grup kendi savunduğu
kültürü somut örneklerle destekleyerek sınıf
ortamında karşılıklı tartışırlar (1. kazanım).
[!] Örnek olarak; hamburger-tencere
yemeği, sallama çay-demlik çay,
komposto-kola vb. gibi örnekler
kullanılabilir (1. kazanım).
+ 1950’den sonra ortaya çıkan pop art
sanatının öncü sanatçıları ve eserleri slayt
sunumu ile gösterilir. Sanat eserleri sınıf
ortamında incelenerek tartışılır (2. kazanım).
[!] Drama dersinde kullanılan
teknikler incelenebilir. Drama dersi ile
ilişkilendirilir (3. kazanım).
2- Günlük tüketim eşyalarının, kitle
iletişim araçları ile sanat objesi
olarak ifade edilmesinin
gerekçelerini açıklar.
3- Olay (happening) sanatının
geleneksel sahne sanatlarından
farkını gösterir.
4- Foto gerçekçilik (foto realizm )
ile gerçekçilik (realizm) arasındaki
farklılıkları belirler.
5- Optik sanat (op-art) sanatının
insan üzerinde bıraktığı etkiyi
keşfeder.
+ Sınıf-okul içi etkinlik
Ders içi ilişkilendirme
+ Geleneksel ortaoyunu ve tiyatro hakkında
sunum yapılır. Sınıf içinde oluşturulan bir grup
ile drama tekniğinden yararlanılarak anlık
happening uygulaması yapılır (3. kazanım).
+ Foto gerçekçi ve realist resimlerden örnekler
gösterilerek farklılıklar tartışılır (4. kazanım).
AÇIKLAMALAR
[!] Richart Estes, Fhilip Pearlstain,
Chuck Close v.b. gibi foto gerçekçi
sanatçıların eserlerinden yararlanılır
(4. kazanım).
[!] Bridget Riley’in “Sabahın Geç
Saatleri” isimli resmi özellikle
seçilmeli (5. kazanım).
+ Op art sanatının temsilcilerinden Bridget
Lirey ve Victor Vassarely’nin resimleri slayt
sunumu ile gösterilir. Öğrencilerden
algılarındaki farklılıkları ifade etmeleri istenir
(5. kazanım).
v Okul dışı etkinlik
Yİnceleme gezisi
[!] Uyarı
Ölçme ve değerlendirme
C Diğer derslerle ilişkilendirme
ÇAĞDAŞ DÜNYA SANATI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI
ÜNİTE
KAZANIMLAR
ETKİNLİK ÖRNEKLERİ
1945 VE SONRASI TEMEL EĞİLİMLER
6- Kinetik sanatın özelliklerini
sorgular.
7- Biçim ve renk tekrarı ile
formun en yalın hâlini ortaya
çıkarır.
8- Sanat yapıtında kavramın,
nesneden neden daha önemli
olduğunu açıklar.
9- Kavramsal sanatı
örneklendirir.
10- Vücut sanatını (body art)
tanır.
+ Sınıf-okul içi etkinlik
Ders içi ilişkilendirme
v /+ Öğrenciler kinetik enerji konusunda
araştırmaya yönlendirilir. Kinetik sanat ile
ilgili yapılmış örneklerden oluşan resim ve
slayt sunumu yapılır (6. kazanım).
v /+ Sınıfa getirilen, endüstriyel
parçalardan, birim tekrarı yaparak yalın hâle
dönüştürülmüş minimal bir eser yapılmaya
çalışılır, üzerinde tartışılır. Minimal sanat ile
ilgili örnek slaytlar gösterilir (7. kazanım).
AÇIKLAMALAR
C Fizik dersi ile ilişkilendirilir.
[!] Carl Andre, Dan Flavin, Eva Hesse,
Donald Judd, Yves Klein, Sol Lewittt, Robert
Moris, Ad Reinhert ve Frank Stella’nın
yapıtlarından yararlanılabilir (7. kazanım).
[!] Marcel Duchamp, Josep Buys, John
Baldassari, Jenny Holzer, Jozeph Kosuth,
Barbara Kruger, Jean Tingvely, Lawrence
Weiner, Sol Lewit gibi kavramsal sanatçıların
+ Kavram ve kavramsallık konusunda sunum eserlerinden yararlanılabilir (8. kazanım).
yapılır. Kavramsal sanat ile ilgili örnek
[!] Sunumu yapacak gruplar önceden
slaytlar gösterilerek tartışılır (8. kazanım).
hazırlanıp belirledikleri kavram çerçevesinde
çalışmalarını ortaya koymalıdırlar (9.
v /+ Öğrencilerden dört grup oluşturulur.
kazanım).
Her grup getirdiği obje ve malzemelerden
sınıf ortamında kavramsal sanat eseri
[!] Hermann Nitsch, Buruce Nauman,
meydana getirir ve sunum yapılır (9.
Maurice Denis, Dennis Openhaim, Rebecca
kazanım).
Horn’un eserlerinden örnekler verilebilir (10.
kazanım).
+ Vücut sanatı ile ilgili slayt ve resimler
üzerinde tartışılır (10. kazanım).
v Okul dışı etkinlik
Yİnceleme gezisi
[!] Uyarı
Ölçme ve değerlendirme
C Diğer derslerle ilişkilendirme
ÇAĞDAŞ DÜNYA SANATI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI
1945 VE SONRASI TEMEL EĞİLİMLER
ÜNİTE
KAZANIMLAR
ETKİNLİK ÖRNEKLERİ
AÇIKLAMALAR
11- Çokluk (fluxus) sanat
akımının öncü sanatçılarını
ve eserlerini tanır.
+ Akımın öncü sanatçıları ve eserleri ile
ilgili resim ve slayt sunumu yapılarak
tartışılır (11. kazanım).
[!] George Maciunas, Nam June Paile, Karlheinz
Stockhausen gibi sanatçılardan örnekler verilebilir
(11. kazanım).
12- Çalışmalarında
performans sanatını uygular.
+ Sınıfta başlanan bir resim her
öğrencinin bir parça katkısıyla ders
sonunda tamamlanır (12. kazanım).
[!] Performans sanatçısı Yves Klein, Robert
Rauscehenberg, Robert Merris’in çalışmalarından
örnekler verilmeli (12. kazanım).
+ Slayt sunumu yapılarak arazi
sanatından örnekler üzerinde tartışılır (13.
kazanım).
[!] Robert Simithson’un “spiral dalga kıran “
isimli işi gösterilebilir (13. kazanım).
13- Arazi sanatının (land art)
genel özelliklerini açıklar.
14- Video sanatın (video art)
değişik kavrama biçimlerini
belirler.
+ Sınıf-okul içi etkinlik
Ders içi ilişkilendirme
v/+ Bir hafta önceden iki grup araştırma
yapmak üzere görevlendirilir. Birinci grup
belirlenen konu çerçevesinde yapmış
olduğu video kayıtlarını etkinlik
kapsamında sınıf ortamında sergiler. Diğer
grup ise klasik yöntemlerle resim
malzemeleri kullanarak konuyu sınıf
ortamında resmeder. Öğrenciler; yapılan
çalışmaların birbirinden farklılıklarını
tartışırlar (14. kazanım).
v Okul dışı etkinlik
Yİnceleme gezisi
[!] Uyarı
Ölçme ve değerlendirme
C Diğer derslerle ilişkilendirme
ÇAĞDAŞ DÜNYA SANATI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI
ÜNİTE
KAZANIMLAR
1945 VE SONRASI TEMEL EĞİLİMLER
15- Graffiti hareketi
sürecini nedenleri ile
sorgular.
16- Yerleştirilmiş yapıt
(enstalasyon) yoluyla
nesneleri kendi amacına
uygun düzenler.
17- Modernizmin
sorgulanması ve aşılması
arayışlarını açıklar.
18-Yeni dışavurumculuk
(new ekspresyonizm) sanat
akımının insan ruhuyla
kurulan ilişkisini sorgular.
+ Sınıf-okul içi etkinlik
Ders içi ilişkilendirme
ETKİNLİK ÖRNEKLERİ
AÇIKLAMALAR
[!] Drama yöntemi kullanılarak süreç canlandırılarak
v/+ Öğrencilerden graffiti
konusunda araştırma yapmaları istenir. anlatılabilir (15. kazanım)
Graffiti hareketinin başlangıç ve değer
[!] Robert Venturi’nin eserlerinden örnekler
yitirme süreci tartışılır(15çkazanım).
verilebilir (17. kazanım).
v/+ Sınıf gruplara ayrılır. Okulun içi
[!] Üç boyutlu sanat atölye dersi ile ilişkilendirilir
veya bahçesinde belirlenen bölgelere
(16.kazanım).
öğrencilerin topladıkları atık
malzemelerden enstalâsyon çalışması
[!] Yeni dışavurumcu sanatçılardan Anselm Kıefer,
uygulanır. Uygulama anında konu
Georg Baselitz, Julian Schnabel ve Sandro Chıa’nın
tartışılır (16. kazanım).
resimleri incelenebilir. Soyut sanatçılardan
Kandinsky, Paul Klee, Mondrian incelenebilir (18.
v/+ Daha önceden araştırma yapan
kazanım).
bir grup öğrenci postmodernizmi
ortaya çıkış amacı ve nedenleri ile
açıklayarak örnek resim ve slayt
gösterimi yapar (17 kazanım).
v/+ Yeni dışavurumcu bir resim ile
soyut anlayıştaki bir çalışmanın
karşılaştırılması yapılarak duygu
bakımından irdelenir (18. kazanım).
v Okul dışı etkinlik
Yİnceleme gezisi
[!] Uyarı
Ölçme ve değerlendirme
C Diğer derslerle ilişkilendirme
ÇAĞDAŞ DÜNYA SANATI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI
1945 VE SONRASI TEMEL EĞİLİMLER
ÜNİTE
KAZANIMLAR
ETKİNLİK ÖRNEKLERİ
19- Yeni gerçekçilik
akımının İngiltere ve
Amerika’daki
uygulamaları ile
Fransa’daki
uygulamaları
arasındaki farklılıkları
saptar.
+ İngiltere ve ABD’deki new
realizm ile Fransa’daki nouveau
realizm hakkında örnek resim ve
slaytlar sunulur, aralarındaki
farklılıklar belirlenir (19. kazanım).
20- İkinci Dünya
Savaşı sonrası
dünyadaki belli başlı
çağdaş mimari yapıları
tanır.
+ Sınıf-okul içi etkinlik
Ders içi ilişkilendirme
+ Almanya, Fransa, İtalya,
İngiltere, Avusturya, Amerika,
Brezilya ve Avustralya’daki çağdaş
mimari örnekleri ve özellikleriyle
ilgili slayt sunumu yapılır (20.
kazanım).
AÇIKLAMALAR
1945 Öncesi Sanat Akımları Ünitesindeki “Soyut Resme
Katkısı Olan Hareketler” konu başlığı içindeki akımlardan
karşılaştırma yapılabilir (19. kazanım).
[!] Sanat Dünyamız dergisinin 59. sayısı incelenebilir (19.
kazanım).
[!] Bu ünite ile öğrencilerin duyarlılık, disiplin, dayanışma,
hoşgörü, sevgi, saygı, özgüven, vatanseverlik, nezaket,
sorumluluk, paylaşımcılık, estetik ve özeleştiri değerlerine
ulaşması beklenir.
[!] Bu ünitenin sonunda öğrencilerin, eser inceleme, kronoloji ve
yorumlama becerilerini kazanmaları beklenir.
Bu ünite ile ilgili olarak ölçme ve değerlendirme
çalışmalarında, gözlem, yazılı değerlendirme, sözlü sunum, öz
değerlendirme formu, öğrenci gözlem formu, grup
değerlendirme formu, grup öz değerlendirme formu, akran
değerlendirme formu, performans değerlendirme formu ve proje
ölçeğinden yararlanılabilir.
v Okul dışı etkinlik
Yİnceleme gezisi
[!] Uyarı
Ölçme ve değerlendirme
C Diğer derslerle ilişkilendirme
ETKİNLİK
ÖRNEĞİ
SANAT AKIMLARI
DERS
: Çağdaş Dünya Sanatı
SINIF
:
YAKLAŞIK SÜRE
: 45’ + 45’
ÜNİTE
: 1945 Öncesi Sanat Akımları
KONU
: Fovizm
TEMEL BECERİLER
: Eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme
KAZANIMLAR
: 1. Fovizm sanat akımının adlandırılış hikâyesini yorumlar.
MATERYALLER
: Örnek resimler, slaytlar, röprodüksiyonlar, antik heykel veya
tors.
KAYNAK
: Dünya Sanat Tarihi, Modern Sanatın Öyküsü
SÜREÇ
1. Fovizm sanat akımının kavranabilmesi için yaratıcı drama yönteminden faydalanılır.
Yaratıcı dramada doğaçlama önemli bir yer tutar. Öğrencilerin o anki performansları
yeterli olacaktır.
2. Fovizm sanat akımı ile ilgili olarak gereken materyaller, öğrenciler tarafından çalışma
ortamına getirilir.
3. Fovizm sanat akımının adlandırılış hikâyesi okunur. Gönüllü bir grup öğrenci ile
canlandırma yapılır. (EK–1).
a. Sınıf, atölye veya okul içinde uygun bir yerde, klasik resim, antik heykel ve
fovist resimlerden oluşan bir galeri ortamı hazırlanır.
b. Hazırlanan galeri içine antik bir kopya veya bir tors yerleştirilir.
c. Dönemin tarihini (1905) hatırlatan objeler, aksesuarlar veya takvim uygun bir
yere yerleştirilir.
d. Matisse, genç sanatçılar, sanat eleştirmeni Vauxcelles ve sanatsever halk,
karakterleri sergi açılışındadırlar.
e. Bu hazırlıklar sonucu fotoğraf karesi ya da donuk imge tekniği kullanılarak
canlandırma yapılır.
4. Canlandırma sonucu sağlanan grup etkinliği ile fovizm sanat akımına ilişkin plastik
verilerin ve akımın adlandırılış hikâyesinin sorulan sorular ve alınan cevaplarla pekişmesi
sağlanır (EK–2)
5. Yapılan canlandırma sonucunda, anlatılmak istenen gerçek hikâye ile canlandırma
karşılaştırılır ve sonuçları değerlendirilir (EK–2).
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
• Öğrencilerden oluşan bir grupla fovizm sanat akımının adlandırılış hikâyesi yaratıcı
drama yöntemi ile canlandırılır.
canlandırmayı
yorumlayarak
Öyküsünü canlandıran grup ile diğer öğrenciler
soru-cevap
yöntemi
ile
grup
etkileşiminde
bulunacaklardır.
• Öğrencilerin öykü sunumları değerlendirme amaçlı kullanılabilir.
• Ayrıca öz değerlendirme, grup değerlendirme, grup öz değerlendirme ve öğrenci
gözlem formlarından yararlanılabilir.
FOVİZMİN ADLANDIRILIŞ ÖYKÜSÜ
1905 yılı yeni bir ressam kuşağının doğuşuna tanık oldu. Paris’te sonbahar salonunda,
Henri Matisse öncülüğünde bir grup genç ressam (Marquet, Manguin, Camoin, Van Dongen,
Friesz, Puy, Vlaminck ve Derainin) ile beraber bir sergi düzenledi. Bu sergi şimdiye kadar
açılmış olan hiçbir sergiye benzemeyecekti. Çünkü ressamlar o zamana kadar kimsenin akıl
etmediği hatta düşünmediği bir teknik kullandılar, üsluplarındaki çıplak yalınlık ve parlak
renk karşıtlıklarından (kontrastlarından) faydalanmış olmaları nedeniyle, sergilenen bu
resimler izleyenleri ürküttü. Matisse “ Bir tabloya bakarken onun neyi göstermek istediğini
unutmak gerekir” diyerek alışılagelmiş tüm kurallara aykırı görüşünü anlatmıştır. Aslında
insanlar henüz empresyonist yeniliklere alışamamışken, bu sergideki çalışmaları barbarlık ve
terbiyesizce olarak gördüler. Sergi salonunda XV. yy. İtalyan heykeltıraşlığına uygun
yapılmış bir bronz figür resimlerin arasında duruyordu; bunu gören eleştirmen Louis
Vauxcelles heykele hayran kalarak şu sözleri söylemeden edemedi: “Fovların (vahşilerin)
arasında bir Donatello”. İşte Fovlar (Yabanıllar ya da Vahşiler) sözcüğü böyle doğdu ve kısa
süre içinde öteki Fransız olmayan sanatçılar tarafından da benimsendi.
EK-1
Öğrencilerle tartışma soruları
1- Olay nerede gerçekleşmektedir?
2- Olay ne zaman gerçekleşmiştir?
3- Olayda adı geçen karakterler kimlerdir?
4 - Canlandırmada adı geçen heykel kime aittir?
5-Canlandırmada adı geçen heykel hangi döneme aittir?
6-Heykelin plastik özellikleri nelerdir?
7-Matisse’nin sözlerinden ne anlıyorsunuz?
8-Matisse ve grubunun kullandığı boya sürüş tekniği nasıldır?
9-Louis Vauxcelles’in resimleri vahşi diye adlandırması nedendir?
10-Sergideki resimlerin klasik dönem resimlerinden farkları nelerdir?
11-Fovizm sözcüğü size neyi ifade ediyor?
EK–2
Resim–1 Bernini, David Heykeli
Resim 2: Emile Nolde, Çiçekler
Resim 3: Henri Matisse, Yeşil Çizgi (Madam Matissee)
Resim–4 Vlaminck,
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME FORM ÖRNEKLERİ
Bu bölümde eğitim-öğretim sürecinde öğrencileri değerlendirmek için öğretmenlere
yardımcı olmak amacıyla örnek formlar ve ölçekler verilmiştir. Öğrencilerin bilişsel
becerilerinin yanında duyuşsal ve psiko-motor becerilerinin değerlendirilmesi için bu formlar
aynen kullanılabileceği gibi amaca uygun değişiklikler yapılarak da kullanılabilir. Bu
formlara veya ölçeklere göre öğrencileri değerlendirirken ölçütlere göre hangi alanda yeterli,
hangi alanlarda eksiklikleri olduğu belirlenebilir. Öğrencilerin eksiklikleri varsa bu
eksiklikleri gidermeye yönelik gereken önlemler alınır. Öz değerlendirme, grup
değerlendirme gibi formlarla öğrencileri değerlendirirken amaç, puan vermekten çok, onların
eksikliklerini belirlemek ve bu eksiklikleri gidermeye yönelik önlemler almak olmalıdır.
MİNİMAL SANAT ÇALIŞMASI DERECELENDİRME ÖLÇEĞİ
Açıklama: Öğrencilerin minimal sanat için hazırladıkları çalışmaları yaparken aşağıda
belirlenen ölçütleri gözlemeniz amacıyla hazırlanmıştır.
Konu: Minimalizm………….
Adı-Soyadı : ………………
Öğrenci Nu : ………………
Sınıfı
: ………………
DERECELER
ÖLÇÜTLER
Seçilen malzemenin konuya uygunluğu
Seçilen malzemenin endüstriyel özelliği
Uygulamada teknik başarı
Özgünlük ve yaratıcılık
Zamanı kullanabilme
Grup içi etkileşimi
Temizlik ve düzen
TOPLAM
Kötü
1
Geçer
2
Orta
3
İyi
4
Çok İyi
5
ÖZ DEĞERLENDİRME
Adı ve Soyadı :…………..
Sınıfı
: ……………
Nu
: ……………
Tarih: ……………
Bu çalışmada hangi malzemeleri kullandım ve bu malzemelerle neler yaptım?
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
………………………………
Bu çalışmada minimal sanata ilişkin neler öğrendim?
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
………………………………
Bu çalışmada başarılı olduğum bölümler.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
………………………………
Bu çalışmada en çok zorlandığım bölümler.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
……………………………….
Çalışmamı yaparken beklemediğim nelerle karşılaştım.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
………………………………..
Bu çalışmayı tekrar yapsaydım şu şekilde yapardım.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
………………………………..
GRUP DEĞERLENDİRME FORMU
Yönerge: Aşağıdaki form gruptaki her bir öğrencinin değerlendirilmesi için geliştirilmiştir.
Yorumlar
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
………………………………
Toplam Puan
Çalışmalarını dosyalama
Çalışmalarını tamamlama
1-Zayıf
Zamanı verimli kullanma
Görev almaya istekli olma
2-Geçer
Farklı görüşlere saygı duyma
Tasarımları uygulayabilme
Çalışmalara katılma
3-Orta
Grubunu destekleme
4-İyi
Sorumlulukları paylaşma
Başkalarını dinleme
Çalışmaya hazır olma
Öğrencinin
Adı ve Soyadı
Puanlama Anahtarı: 5-Çok iyi
GRUP ÖZ DEĞERLENDİRME FORMU
Grubun Adı:
Gruptaki Öğrencilerin Adları:
Açıklama: Aşağıdaki tabloda grubunuzu en iyi şekilde ifade eden seçeneğin altına (X) işareti
koyunuz.
BECERİLER
DERECELER
Her
zaman
Bazen
Hiçbir zaman
1. Araştırma planı yaptık.
2. Görev dağılımı yaptık.
3. Araştırmada çeşitli kaynaklardan yararlandık
4. Etkinlikleri birlikte hazırladık.
5. Tasarımlarımızı paylaştık.
6. Grupta uyum içinde çalıştık.
7. Birbirimizin görüşlerini ve önerilerini dinledik.
8. Grupta birbirimize güvenerek çalıştık.
9. Grupta birbirimizi takdir ettik.
10.Çalışmalarımızda birbirimizi destekledik.
11.Sorumluluklarımızı yerine getirdik.
12.Çalışmalarımızı etkin bir biçimde sunduk.
TOPLAM
Aşağıdakileri grubunuza göre cevaplayınız.
Çalışmalar sırasında karşılaştığımız en büyük problem
.......................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
Problem nereden kaynaklanıyordu?
.......................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
Grubumuzun en iyi olduğu alan
.......................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
Grup olarak daha iyi olabilirdik. Fakat, ………………………………………………………...
.......................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
ÖĞRENCİ GÖZLEM FORMU
Ünite Adı: ……………
Adı-Soyadı: ……………………..
Sınıfı: ………………
Öğrenci Nu : …………................
DERECELER
BECERİLER
I. DERSE HAZIRLIK
1. Bilgi kaynaklarına nasıl ulaşacağını bilir.
2. Kaynaklardan etkin biçimde yararlanır.
3. Derse yardımcı kaynaklarla gelir.
4. Derste sunuma hazırlanır.
Toplam
II. ETKİNLİKLERE KATILMA
1. Görüşlerini çekinmeksizin ifade eder.
2. Görüşü sorulduğunda söyler.
3. Yeni ve özgün sorular sorar.
4. Özgün çalışmalar yapar.
5. Çalışmalarını eleştirir duruma gelir.
Toplam
III. İNCELEME-ARAŞTIRMA-GÖZLEM
1. Bilgi için çeşitli kaynaklara başvurur.
2. Güncel kaynaklar araştırır.
3. Gözlemler yapar ve eskizlerini hazırlar.
4. İmgesel tasarımlar oluşturur.
5. Araştırma ödevlerini bir dosya ile sunar.
Toplam
GENEL TOPLAM
Hiçbir
Zaman
Nadiren
Bazen
Sıklıkla
Her
Zaman
1
2
3
4
5
PROJE DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ
Projenin Adı:
Öğrencinin;
Adı ve soyadı:
Sınıfı:
Nu:
BECERİLER
Kötü
1
DERECELER
Geçer Orta
İyi
2
3
4
Çok İyi
5
I. PROJE HAZIRLAMA SÜRECİ
Projenin amacını belirleme
Projeye uygun çalışma planı yapma
Grup içinde görev dağılımı yapma
İhtiyaçları belirleme
Farklı kaynaklardan bilgi toplama
Projeyi plana göre gerçekleştirme
TOPLAM
II. PROJENİN İÇERİĞİ
Uygun araç-gereçleri belirleme
Konuya uygun tasarımlar oluşturma
Tekniğe uygun eskizler hazırlama
Eskizler arasından seçim yapma
Özgün formlar oluşturma
TOPLAM
III. SUNU YAPMA
Türkçeyi doğru ve düzgün konuşma
Sorulara cevap verebilme
Konuyu ilgi çekecek şekilde sunma
Sunuyu hedefe yönelik materyalle destekleme
Sunuda akıcı bir dil ve beden dilini kullanma
Sunum sırasında öz güvene sahip olma
Verilen sürede sunuyu yapma
TOPLAM
GENEL TOPLAM
Yorumlar
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
........................................................................................................................
AKRAN DEĞERLENDİRME FORMU
Değerlendiren öğrencinin;
Grup Numarası: ………………
Adı Soyadı
: ……………….
1. Arkadaşının Adı Soyadı: …………………………
Sınıfı
: ………………
2. Arkadaşının Adı Soyadı: ……………………...…
Etkinliğe katılımda gönüllüdür.
Görevini zamanında yerine getirir.
Farklı kaynaklardan bilgiler toplar ve
sunar.
Grup arkadaşlarının görüşlerine
saygılıdır.
Arkadaşlarını eleştirirken olumlu bir
dil kullanır.
Aletleri kullanırken dikkatli ve
titizdir.
Malzemeleri kullanırken israf etmez.
Temiz, tertipli ve düzenli çalışır
Sonuçları tartışırken anlaşılır
konuşur, konuşulanları anlar.
2.Arkadaşım
1. Arkadaşım
Hiçbir
Zaman
Ben
2. Arkadaşım
1. Arkadaşım
Etkinliğin
Sonunda
Ben
2. Arkadaşım
1. Arkadaşım
Etkinliğin
Başında
Ben
2. Arkadaşım
Ben
Grubumuzdaki Öğrenciler;
1. Arkadaşım
Her Zaman
ÖĞRENCİ ÜRÜN DOSYASI ÇALIŞMA TAKVİMİ (ÖRNEK)
SÜRE
12
Eylül
30
Eylül
YAPILACAK
İŞLER
Ürün dosyasını
tanıma
30
Eylül Döneme ait
30
ürünlerin
Kasım biriktirilmesi
Ürün dosyasına
1
konacak
Aralık
ürünlerin
5
seçilmesi
Aralık
6
Ürün dosyasının
Aralık
tamamlanması
16
Aralık
19
Aralık Ürün dosyasının
sunumu
23
Aralık
19
Aralık
23
Aralık
Değerlendirme
ve geri
bildirimlerin
yapılması
ÖĞRENCİNİN YAPACAĞI
İŞLER
Velisi ve öğretmeniyle ürün
dosyasının amaçlarını ve en iyi
ürünleri seçmek için ölçütler
belirler.
Bu ölçütleri yazılı olarak
dosyaya koyar.
ÖĞRETMENİN YAPACAĞI
İŞLER
Ürün dosyasını ve çalışma
takvimini tanıtır.
Öğrenciye hedeflerini belirlemede
yardımcı olur.
Öğrencilere ürün dosyasını
değerlendirme ölçütlerini duyurur.
Hafta hafta ürünleri seçer.
Seçilen ürünleri üzerinde
eleme ve geliştirme çalışmaları
yapar.
Ürün biriktirme sürecini izler.
Öğrencinin ürün eleme, geliştirme
çalışmalarını koordine eder.
Ürünlerin belirlenen ölçütlere
uygun olarak seçilmesine yardımcı
olur.
Öğrencilerin çalışma
hedeflerini
belirlemesinde katkıda
bulunur.
Öğrencilerin ürün
eleme, geliştirme
aşamalarından
haberdar olur.
Öğrencilerin süreçteki
ihtiyaçlarını karşılar.
Dönem ürünleri için, öğrencinin
gelişim sürecini yansıtacak en iyi
ürünleri seçmesinde yönlendirici
rol oynar.
Öğrencilerin ürünler
üzerinde yapacağı son
elemeye yardım eder.
Dosya tamamlama süresinde
öğrencinin yapacağı işleri hatırlatır
ve bunlarla ilgili gerekli
açıklamaları yapar.
Yapılması gerekenler hakkında
örnek bir dosya tanıtır.
Öğrencilerin yapacağı
işler için uygun ortam
hazırlayarak
öğrenciye ihtiyaç
duyduğu desteği
sağlar.
Dönem boyunca seçilen
ürünler içinden son elemeyi
yaparak iki, üç ürün belirler.
Bu ürünler için seçme
gerekçelerini yazar.
Seçilen ürünler için ürün
kontrol listesini doldurur.
Ürün dosyasının kapağını,
içindekiler kısmını hazırlar.
Dersiyle ilgili kendisini
yansıtacağı bir öz geçmiş
yazar.
Çalışma sürecini yansıtan bir
özet yazar.
Sunum yönergesi
doğrultusunda dosyasını
sunuma hazırlar.
Öğretmen ve velinin
katılımıyla sunumu yapar.
Öğretmeniyle aldığı geri
bildirimlerle ilgili görüşme
yapar.
Ürün dosyasının derecesine
öğretmeniyle birlikte karar
verir.
Ürün dosyası sunum yönergesini
hazırlar ve öğrencilere hatırlatır.
Sunum için uygun yeri ve zamanı
belirler.
Sunuma velinin katılını sağlamak
için mektup yazar. Velinin sunuma
katılmaması durumunda yazılı
görüşünü almak için dosyayı veliye
üst yazıyla gönderir.
Ürün dosyasını bir değerlendirme
ölçeğiyle değerlendirir.
Çalışmaların güçlü ve zayıf
yanlarını belirten bir mektupla
bildirimde bulunur. Bu mektup
ürün dosyasına eklenir.
Her öğrenciyle gelişme sürecini
tartışıldığı ve gelecek için
hedeflerin saptandığı yüz yüze
görüşmeler yapar. Ürün dosyasının
derecesine öğrenciyle birlikte karar
verir.
VELİNİN
YAPACAĞI İŞLER
Ürün dosyasıyla ilgili
bilgi edinir.
Sunuma katılır.
Ürün dosyasıyla ilgili
görüşlerini sözlü ve
yazılı olarak belirler.
Geri bildirim formunu
doldurur.
Çocuğun en çok hangi
ürünü beğendiğini,
çocuğun kendini hangi
alanlarda geliştirmesi
gerektiğini ve ona
nasıl yardımcı
olabileceğini belirten
bir mektup yazar.
Not: Yukarıdaki çalışma takvimi örnek olarak verilmiştir. Uygulamalara bağlı olarak süre ve içerikte
değişiklikler yapılabilir.
ÖĞRENCİ ÜRÜN DOSYASI ÖRNEK SAYFALARI
ÇAĞDAŞ DÜNYA SANATI
İÇİNDEKİLER
ÜRÜN DOSYAM
Adı
Soyadı
Numarası
Sınıfı
: ………………….
: ………………….
: ………………….
: ………………….
ÇAĞDAŞ DÜNYA SANATI
ALANINDAKİ ÖZGEÇMİŞİM
Anahtar Sorular
• Resme ne zaman ilgi duymaya başladım?
• Çağdaş dünya sanatında en çok ilgimi
çeken konu nedir (çağlara göre usluplar,
etkinlikler, projeler...)?
• Okul dışında çağdaş dünya sanatı dersi ile
ilgili çalışmalarım nelerdir?
• Çağdaş dünya sanatı dersinde başka
nelerin olmasını isterdim?
• Gelecekle ilgili yapmak istediklerime bu
dersin nasıl bir katkısı olabilir?
ÖĞRENCİ ÜRÜN DOSYASININ
GENEL DEĞERLENDİRME
ÖLÇÜTLERİ
Bütünlük
• Dosyamda bulunması gerekenler var.
• Çalışmamı yaparken, diğer derslerimden
de yararlandım.
• Seçtiğim ürünleri yıl boyunca edindiğim
becerileri yansıtıyor.
• Dosyamın kapağını, kendimi en iyi
biçimde yansıtacak şekilde hazırladım.
Düzen
• Tüm çalışmalarım için uygun başlıklar
kullandım.
• Çalışmalarımı içindekiler bölümünde
belirttiğim sıraya göre dosyaladım.
• Çalışma kâğıtlarım temiz ve düzenli.
Yansıtma
• Seçtiğim çalışmalar güçlü yanlarımı ve
gelişimimi yansıtıyor.
ÜRÜN KONTROL LİSTESİ
Çalışmalar
Çalışmanın taslağını
hazırladım.
Çalışmayı zenginleştirecek
tablo, resim, fotoğraf vb.
hazırladım.
Çalışmamı geliştirme
aşamasında öğretmenim,
ailem ve arkadaşlarımın
düşüncesinden yararlandım.
Gerekli ekleme ve
çıkarmaları yaptım.
Çalışmamı yazım ve anlatım
kurallarına uygunluğu
açısından gözden geçirip
gerekli düzeltmeleri yaptım.
Çalışmamı sunmaya hazır
hale geldim.
Evet Hayır
ÖĞRENCİ ÜRÜN DOSYASI
SUNUM YÖNERGESİ
1. Sunumunuz için velinizi sınıfa
getiriniz.
2.Sunumunuzun içeriğiyle ilgili velinizin
de düşüncesini öğreniniz.
3.Çalışmada çok başarılı olduğunuzu
düşündüğünüz üç alanı belirleyiniz ve
açıklayınız.
4.Geliştirmeniz gereken üç alanı
açıklayınız.
5.Gelecek dönem için hedeflerinizi
belirleyip açıklayınız.
6.Çalışma sürecindeki gelişim
düzeyinizi ve hedefinize ulaşma
derecenizi değerlendiriniz.
7.Velinizin dosyanızla ilgili yazılı
görüşlerini alınız.
ÜRÜN BİLGİLERİ
• Bu çalışmadaki hedefim
• Çalışmamın aşamaları
1.
2.
3.
4.
• Ürünümü seçme gerekçelerim:
………………………………………
• Bu çalışmamda şunları çok iyi yaptım:
……..………………………………..
• Çalışmamın şu alanlarında biraz daha
gayret gösterdim ve yardım alabildim:
………………………………………
• Belirlediğim hedefe şu kadar ulaştım:
………………………………………
• Bu çalışma benim şu özelliklerimin
gelişimini yansıtıyor: ………………
• Bu çalışmamla ilgili şunları da ürün öz
değerlendirme formunda söylemek
isterim:
………………………………………
ÖĞRENCİ ÜRÜN DOSYASI
ÖĞRENCİ ÖZET FORMU
Adı Soyadı: ………….
Konu
: ………….
Başlangıçtaki dosya
Çalışmalarım önce
nasıldı?
----------------------Çalışmalarım ne denli
açık ve anlaşılırdı?
----------------------Beklentilerim ne denli
gerçekçiydi?
----------------------Geliştirmeye açık
alanlar başlangıçta
nelerdi?
-----------------------
Tarih: ……
Dosyanın son hâli
Şimdi nasıl gidiyor?
---------------------Çalışmalarım şimdi ne
nenli açık ve anlaşılır?
----------------------Bu konuda şimdi ne
düşünüyorum?
----------------------Şimdi hangi alanlar
geliştirilmeye açık?
-----------------------
ÖĞRENCİ ÜRÜN DOSYASIYLA İLGİLİ ÖĞRETMENİN
KULLANABİLECEĞİ ÖRNEK FORMLAR
ÖĞRENCİ ÜRÜN DOSYASI ÖĞRETMEN
ÖZET FORMU
Adı Soyadı:
Tarih:
Konu:
Başlangıçtaki dosya
Dosyanın son hâli
VELİ GERİ BİLDİRİM FORMU
Çocuğunuz ürün dosyasını sunduktan
sonra, lütfen aşağıdaki soruları yanıtlamaya
zaman ayırınız.
1. Bu çalışma çocuğunuzun gelişim sürecini
daha iyi anlamanıza yardımcı oldu mu?
Geliştirmeye açık
alanlar başlangıçta
nelerdi?
Şimdi hangi alanlar
geliştirilmeye açık?
VELİYE YAZILMIŞ ÖRNEK MEKTUP
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Sunu Tarihi:
Etkinlik Programı:
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1.Çocuğunuzun çalışmalarından en çok hangisini
beğendiniz?
----------------------------------------------------------2.Çocuğunuz sizce hangi alanlarda başarılı?
----------------------------------------------------------3.Çocuğunuza hangi konularda ve nasıl yardımcı
olabilirsiniz?
----------------------------------------------------------2. Bu çalışmanın sunumu sizce etkili olacak
biçimde düzenlenmiş miydi?
----------------------------------------------------------3. Sizce bu sunum çocuğunuz için değerli bir
deneyim oldu mu?
----------------------------------------------------------Belirtmek istediğiniz diğer görüşleriniz:
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------
ÖĞRENCİ ÜRÜN DOSYASI DEĞERLENDİRME
FORMU
Adı : .......................
Soyadı: .......................
Sınıf : .......................
Yönerge: Aşağıdaki her bir ölçütün ne düzeyde yeterli
olduğunu göz önüne alarak dosyayı değerlendiriniz.
ÖLÇÜTLER
Dereceler
1 2 3 4 5
1. Çalışmaların içeriğinin tam olması
2. Çalışmalardaki çeşitlilik
4. Çalışmaların amaçları karşılaması
5. Çalışmaların amaca uygunluğu
6. Çalışmaların doğruluğu
7. Dosyanın düzenliliği
8. Harcanan çabaları gösterme
9. Kaliteliliği gösterme.
10. Yaratıcılığı gösterme
11. Çalışmaların seçiminde risk alma
12. Öğrencinin gelişimini gösterme
13. Kendini değerlendirme
Yorumlar/Öneriler:
………………………………………………………………
………………………………………………………………
……………………………………………………………
Öğrencinin Adı Soyadı
Tarih:
ÖĞRENCİ ÜRÜN DOSYAMIN İÇİNDEKİLER
Çalışmalarım
Bu çalışmayı neden sakladım?
1. …………………………………………...... ………………………………………………
………………………………………………
..........................................................................
………………………………………………
……………………………………………......
………………………………………………
2. …………………………………………......
………………………………………………
.......................................................................... ………………………………………………
……………………………………………….. ………………………………………………
3. …………………………………………...... ………………………………………………
.......................................................................... ………………………………………………
……………………………………………….. ………………………………………………
4. …………………………………………...... ………………………………………………
………………………………………………
.......................................................................... ………………………………………………
……………………………………………….. ………………………………………………
5. …………………………………………...... ………………………………………………
.......................................................................... ………………………………………………
……………………………………………….. ………………………………………………
6. …………………………………………...... ………………………………………………
………………………………………………
.......................................................................... ………………………………………………
……………………………………………….. ………………………………………………
7. …………………………………………...... ………………………………………………
.......................................................................... ………………………………………………
……………………………………………….. ………………………………………………
8. …………………………………………...... ………………………………………………
………………………………………………
..........................................................................
………………………………………………
………………………………………………..
………………………………………………
9. …………………………………………......
………………………………………………
.......................................................................... ………………………………………………
……………………………………………….. ………………………………………………
10. ………………………………………….... ………………………………………………
.......................................................................... ………………………………………………
Öğrencinin
Adı ve Soyadı:
Tarih:
ÇAĞDAŞ DÜNYA SANATI DERSİ ÖĞRENCİ ÜRÜN DOSYASI
Başlık
...............................................................................................................................................
Neden bu çalışmayı sakladım?
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
..................................................................................................................
Bu çalışmayı neden arkadaşlarımla paylaştım?
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
..................................................................................................................
Öğrendiklerim hakkında gösterebileceklerim nelerdir?
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
..................................................................................................................
Eğer bu çalışmayı tekrar yapsaydım, şu şekilde yapardım.
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..................................................................................................................
Çalışmamı yaparken beklemediğim nelerle karşılaştım?
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..................................................................................................................
Benim için bu çalışmanın anlamı
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
..................................................................................................................
KAYNAKÇA
•
Altuna, Sadun, Empresyonist Ressamlar Hayatları ve Eserleri, Hayat Kitapları, 1970.
•
Artut, Kazım, Sanat Eğitimi Kuramları ve Yöntemleri, Anı Yayıncılık, Ankara, 2007.
•
Atakan, Nancy, Arayışlar Resim ve Heykelde Alternatif Akımlar, Yapı Kredi
Yayınları, 1998.
•
Baykul, Yaşar, İlköğretimde Ölçme ve Değerlendirme, Milli Eğitim Bakanlığı
Yayınları, Ankara, 1999.
•
Berk, Nurullah, Resim Bilgisi, Varlık Yayınları, 1982.
•
Corola Krausse Anna, Rönesans’tan Günümüze Resim Sanatının Öyküsü, Literatür
Yayıncılık, 2005.
•
Erdağ, Aksel, Türkiye’de Çağdaş Sanatın Desteklenmesi Sorunu, Hacettepe
Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Yayınları, 5.
•
Eroğlu, Özkan, Resim Sanatı Sözlüğü, Nelli Sanat Evi Yayınları, 2006.
•
Gombrich, E, H, Sanatın Öyküsü, Çev. Bedrettin Cömert, Remzi Yayınları, Ankara,
1976.
•
İpşiroğlu, Nazan, Yaratıcı Toplumda Çağdaş Eğitim, Cem Yayınevi, 1993.
•
İpşiroğlu, Nazan, İpşiroğlu, Mazhar, Sanatta Devrim, Remzi Kitabevi, 1991.
•
Kınay, Cahit, Sanat Tarihi, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1993.
•
Kırışoğlu, Olcay, Stokrocki, Mary, Ortaöğretim Sanat Öğretimi,
YÖK, Dünya
Bankası MEB Geliştirme Projesi Ankara, 1997.
•
Leonardo Arte s.r.l. Art Book Cezanne, Çev, Özge Özbek, Dost Kitabevi Yayınları,
2000.
•
Litltle, Stephen, …İzimler Sanatı Anlamak, Yapı Yayın, 2006.
•
Lynton, Norbert, Modern Sanatın Öyküsü, Çev, Cevat Çapan, Sadi Öziş, Remzi
Kitabevi, 1982.
•
MEB, “Öğrenci Merkezli Eğitim Uygulama Modeli”, Millî Eğitim Basımevi,
Ankara, 2004.
•
Oğuzkan, Ferhan, Eğitim Terimleri Sözlüğü, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara
1974.
•
Özüdoğru, Şerife, Sanat Tarihi, Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Lisans
Tamamlama Programı, 1993.
•
Resmî Gazete, sayı 26378, 16.12.2006.
•
Tunalı, İsmail, Felsefenin Işığında Modern Resim, Remzi Kitabevi, 1981.
•
Turani, Adnan, Çağdaş Dünya Felsefesi, Remzi Kitabevi, 2003.
•
Turani, Adnan, Sanat Terimleri Sözlüğü, Remzi Kitabevi, 1993.
•
Turgut, Mehmet Fuat, Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme Metotları, Saydam
Matbaacılık (5. Basım), Ankara, 1987.
•
Yıldırım, Cemal, Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme, ÖSYM Yayınları (4. Basım),
Ankara, 1999.
INTERNET ADRESLERİ
•
http://denizli.meb.gov.tr/mlokurs/
•
http://earged.meb.gov.tr
•
http://egitimbulteni.com/ sayi-2/ome.htm
•
http://talimterbiye.mebnet.net/program-gel-birimi/
•
http://ogm.meb.gov.tr/gos_yonetmelik.asp?alno=16
•
http://programlar.meb.gov.tr/program_giris/yaklasim
•
http://uretim.meb.gov.tr/EgitekHaber/s84/yazarlar/Oguz.htm
•
http://www.cndp.fr/collecie/pdf/clasbran.pdf
•
http//www.ef.sakarya.edu.tr/sayfa/bildiri/sayı_3/40
•
http://www.meb.gov.tr/mebasp/mebdata/mevzuat/

Benzer belgeler