Makale Oil Spill - TULİP Eğitim ve Danışmanlık

Şafak ÖZSOY
TULIP Eğitim ve Danışmanlık Ltd. Şti – [email protected]
PETROL, ÇEVRE ve KÜRESEL İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ
DEEP WATER HORIZON Petrol Dökülmesinin
Değerlendirilmesi- IOSC Petrol Dökülmesi Konferansı
(Portland, OR, ABD)
23- 26 Mayıs 2011 tarihlerinde IOSC (International Oil Spill Conference) Petrol Dökülmesi
Konferansı, Amerika’nın Oregon Eyaleti’nin Portland şehrinde yapılmıştır. 2007 yılında
katıldığım ilk petrol dökülmesi konferansı, Avustralya’nın Perth şehrindeydi. Bir yıl sonraki
konferans Amerika’nın Savannah şehrinde yapılmış ve Avrupa kanatı olan Interspill
Konferansı ise 2009 yılında Marsilya’da olmuştu. 2010’da tekrar Avustralya’ya dönen ibre bu
defa Melbourne’daydı..
Çevreci bakış açısı ile petrol çok fazlaca sevilen bir doğal kaynak olmasa da hayatın pek çok
alanında herkesin kullandığı ve tercih ettiği bir kaynak durumunu bu günde korumaktadır.
Petrol zenginlik ve para olarak algılanmakta olup, dünyamızda halen milli gelirken pay
alamayan ülkelerde her gün binlerce baril ton petrol yakılarak atmosfere verilmektedir.
İnsanlık bir yanda bundan 50 yıl öncesine kadar dayanan yenilenebilir enerji kaynaklarını
kullanmayı ve geliştirmeyi devamlı ötelemektedir. Diğer yanda çevre- eko sistem ile uyumlu
sağlıklı, güvenlikli nasıl sondaj yapabilirizi değerlendirmektedir.
Neden Kuzey Kutbu’nun başta petrol rezervleri dahil olmak üzere, petrol arama faaliyetleri,
derin deniz sondajları ve petrol dökülmesi konuları bu kadar önem arzetmişti.
Amerikan Jeoloji Kurumundan bir meslektaşımın petrol dökümlesi konferansında işi neydi
diye kendi kendime soruyordum zira önceki konferanslarda arama faaliyetlerinin yer almadığı
teknik oturumlarda su kadar spesifik bir konunun mutlaka bir anlamı olmalıydı.
Kuzey Kutbunda özellikle Rusya’nın elinde bulunan topraklarda kolaylıkla petrol
çıkarılabilecek özellikle bir rezerv bulunmakta olup, Amerika’nın elinde bulunduğu
topraklarda derin sondaj ile ancak petrolün elde edilebileceğinin altı çizildi. Petrol dökülmesi
derin deniz sondajı olarak Kuzey Kutbu’nda açılacak petrol kuyularında önümüzdeki
günlerde fazlaca yer bulunacak. Böylesi bir coğrafyada petrol dökülmesine nasıl müdahale
edilecek. Lojistiğin büyük önem arz ettiği bu tür sondaj merkezlerinde ayrıca bir
yapılanmanın önemi kanımca vurgulanmak istendi..
Petrole dayalı son yirmi yılda yaşanan en ağır çevre felaketleri:


Körfez Savaşı, Kuveyt 1991 (5,700,000 varil)
Ixtoc 1 Meksika. 1979 (3,300,000 varil)
TULIP Eğitim ve Danışmanlık
Paksa/Metroport, Merdivenköy Mah. G 118 Sk. No: 2 A Blok, K: 11, D: 36 Göztepe, Istanbul
Tel: 0216 302 56 99
Faks: 0216 302 51 09
Email:[email protected]
www.tulipconsultants.com


Deepwater Horizon , Meksika Körfezi (540,000- 1,080,000 varil)
Exxon Valdez, Alaska 1989 (260 bin varil)
1979’da yaşanan Ixtoc kazasında yaşanan tecrübeleri izlediğimde mevcut durum ile 30 yıl
öncesi arasında kıyaslama yapılmasını gelişmeleri göstermekteydi. Ciddi olarak, acil
müdahale organizyon yapısı, planlama, operasyon, finans, mali konular ve çevre yönetiminin
modern yönetim yaklaşımı içinde petrol dökülmesine müdahale özelinde geliştiğini
söyleyebiliriz.
Portland Konferansı, tarihinin en büyük en kapsamlı çevre felaketini yaşayan Amerika’nın,
deneyimleri ile dünya ile buluştuğu bu konferans niteliğindeydi. Katılımcıların büyük
çoğunluğunu Kuzey Amerika kıtası oluşturmuş olmakla beraber, katılımcıların % 30 uluslar
arası katılımcılardan oluşmaktaydı.
Teknik sunumlar üç bazen 4 paralel oturumlarda yapılmış olup, oldukça iyi çalışmalar
sunulmuştu.
Acil müdahalenin bir iletişim yönetimi olup, teknik ve idari tepkinin liderlerce yönetilmesini
gerekli kıllanmakta olduğunu be defada Amiral Allen’in ağızından duymak bu alanda iyi bir
liderlik sergilendiğin göstergesiydi benim için..
Acil müdahalede liderlere ihtiyaç duyulmaktadır. Amiral Allen’in oldukça ses getirecek olan
sözlerinde kendi bakanlıklarının işleri nasıl zorlaştırdıklarını , politikacıların bu işten uzak
tutulmaları gereklilikliği ile politik iradenin tüm tatbikat ve uygulamalarda mutlaka işe dahil
olmaları gerekliliğinin altını önem ile çizmiştir.
Medyanın nasıl önemli bir yönetim basamağı olduğunun ve politik liderliğinin olmayışının
kendisini tüm müdahalenin yükünü taşırken ne kadar zorlandığını anlatmıştır.
Acil müdahaledeki politik beklentiler ile halkın beklentilerinin, yönetim tarafından ustalıkla
ele alınması gerektiğini hatırlatmıştır. Bu kazada maalesef bu beklentilerinin yönetimi de acil
müdahaleyi yöneten sahil güvenlik bölümüne kalmıştır.
Ulusal acil müdahale organizasyonun, 1989 yılında yaşanılan Exxon Valdez kazası sonrasında
kurulması bu kazayı yönetmekte organizsyon alt yapsının bulunması nedeniyle kolaylık
getirmiştir.
22 Nisan 2010 tarihinde tüm ilgili birimlerin bir anda Meksika Körfezi’ne yönelmesinin
yaratacağı karmaşayı düşünebilirsiniz. Bir yanda akademik uzmanlar, Çevre Bakanlığı,
BP’nin müteahitleri, ekipler, Bakanlar, Başkanlık adına kabine sekreteri ve diğerleri…
Kabineyi yönetmek ve aynı zamanda petrol dökülmesi konusunda eğitmek ne kadar zor bir
işti diyen Aminal Allen, politik liderliğinin kesinlikle ulusal acil müdahale planı anlamadığını
ve anlamaktan uzak olduğunu vurgulamaktaydı..
Kendisi bir yanda müdahale ekiplerini yönetmekte diğer yanda ise politikacıları ve Başkanlık
katını idare etme arasında gidip gelmekteydi. BP’nin mühendisleri, endüstri, bilim /akademik
ekip ayrıca Başkanlık katını bilgilendirmekteydi. Akademisyenler farklı farklı görüşleri öne
TULIP Eğitim ve Danışmanlık
Paksa/Metroport, Merdivenköy Mah. G 118 Sk. No: 2 A Blok, K: 11, D: 36 Göztepe, Istanbul
Tel: 0216 302 56 99
Faks: 0216 302 51 09
Email:[email protected]
www.tulipconsultants.com
sürerek bu alanda fikirleri oluşturmakta bunlar Acil Müdahalenin başı olan Amiral Allen
yönetimi tarafından süzgeçten geçirilerek değerlendirilmekteydi.
Operasyonel seviyede ve stratejik seviyede müdahale ele alınarak güvenlik tetkiklerine bağlı
olarak acil müdahale yapılmaktaydı.. Gerekliliklerin anlaşılması böylesine geniş bir coğrafi
alana yayılı dökülmede oldukça zordu.
Bu geniş olanda iş sağlığı ve güvenliği konularının yönetilmesi başka bir zorluğu
oluşturmaktaydı. Herkes sahada ve ekipmanın adeta yağdığı bir tablo bulunmaktaydı. Her
görülen yere bariyer serilmesi ve bu beklenti körfezi bir bariyer çöplüğüne de dönüştürecekti.
Hiç kimse atıkların nasıl yönetileceği konusunda bir değerlendirme yapmıyordu. Halk ,
medya ve politikacıların beklentilerini karşılamak üzere körfeze yağan malzemelerin
kullanımı beraberinde atık yönetiminde ciddi problemleri de getirmekteydi.
Dispersant kullanımı bir başka temel problemi oluşturmaktaydı.
ABD Başkanı
Ülke Güvenlik
Bakanlığı
Stratejik Gözden
Geçirme
Dispersant kullanımında ( kimyasal dağıtıcılar) veriler ABD Başkanı ve Ülke Güvenlik
Bakanlığı’nın stratejik gözden geçirme süreçi sonrasında uygulanabilmekteydi.
Acil müdahale de birden fazla eyaletin etki altında kalması farklı eyalet politikacılarınında işe
dahil olmalarını gerekli kılmaktaydı. Bu noktada ek protokollerin gerekliliği ortaya çıkmış
olup, sisteme dahil olan tüm paydaşların eğitim ve tatbikat süreçlerine katılmaları gerektiği
Amerika’nın öğrendiği acı bir deneyim olmuştur.
Sonuç olarak, acil müdahalede şeffatlık, veri yönetimi, ekip çalışması, güven, sosyal ağ ve
işbirliği temel gereklilikleri oluşturulmalıydı diye Amiral Allen, Başkan Obama tarafından
seçilmiş ulusal acil müdahale sistemi içindeki en üst poziyondaki kişi olup, uzun yıllar
Amerikan Sahil Güvenlik Kurumu, EPA , Ulusal Güvenlik Bakanlığı gibi kurumlarda görev
yapmıştır.
Konferansın diğer önemli bir sunumu ise BP’nin Körfez Restorasyon Organizasyonunun
CEO’su Micheal J.Utsler’nın konuşması oluşturmuştur.
TULIP Eğitim ve Danışmanlık
Paksa/Metroport, Merdivenköy Mah. G 118 Sk. No: 2 A Blok, K: 11, D: 36 Göztepe, Istanbul
Tel: 0216 302 56 99
Faks: 0216 302 51 09
Email:[email protected]
www.tulipconsultants.com
Utsler bir petrol mühendisi olup, tüm kazanın yönetimi tarafının sorumluluğunda
gerçekleştirilmiştir.
11 kişinin öldüğü kazada, 115 kişi kurtarılmıştı. Müdahale de 15 Temmuz 2010’da kuyu
kapatılmış olup, 47 000 kişinin görev aldığı bu müdahalede 6500 tekne kullanılmıştı. 118
kaynak kontrol edilmiş, beş sondaj ile 120 uçak iniş yapmıştır. Toplamda 123 000 müdahale
önerisi alınmış olup,
günde 200 uçuş ile dispersant müdahalesi yapılmıştır. 200 000 kaynak için risk değerlendirme
, sosyal etkiler vb konular üzerinde çalışmanın gerçekleştiğini anlatan Utsler toplamda 6500
müteahhit, 13 gaz ve petrol şirketinin ekiplerinden destek geldiği bilgisini vermiştir.
Operasyonlarda temel alanları,
 İş sağlığı ve güvenliği riskleri
 Risk değerlendirme
 Özel müdahaleler ile gerek ulusal gerek eyalet bazındaki otorilerle birlikte iletişim
olduğu bilgisini vermiştir.
Hava koşullarındaki zorluk, özellikle kasırga dönemine kazanın denk gelmesi müdahaleyi
zorluyan bir unsur olmuş, petrolün hareketi, körfezdeki farklı topografya, ekosistem çeşitliliği
ve doğal hayat ile balıkçılık faaliyetlerindeki unsurlar müdahaleyi zorlaştırmaktaydı.
Müdahale Amerikan Sahil Güvenlik Kurumunun liderliğinde yönetilmekteydi. Yani Amiral
Allen’in komutasında Çevre, Finans, Lojistik, Operasyon ve Planlanma faaliyetlerinde BP
ulusal acil müdahale organizasyonuna entegre olmuştu.
19 adet toplum merkezi açılmış, 48000 adet müdahale eğitiminin oryantasyon ve dışarıdan
gelen ekiplere iş sağlığı ve güvenliği eğitimleri verilmiştir.

KUYU

AÇIK DENİZDE
KİRLİLİK
Denizaltına dispersant
uygulaması,
Kirliliğin deniz altındaki
etkilerinin araştırılması


Skimmer kapasitesi,
Yerinde yakma

KIYIDA
VE
SAHİLDE KİRLİLİK
Çoklu bariyer uygulamaları ve
bunların test edilmesi

Bariyerlerin körfezdeki
ihtiyaçlara göre fabrikalarda
yeniden dizayn edilmesi
BP’nın bu kazadan öğrendiklerini CEO Utsler kısaca şöyle özetlemişti:
 Sondaj güvenliği
 Petrol dökülmesine müdahale organizasyonu
TULIP Eğitim ve Danışmanlık
Paksa/Metroport, Merdivenköy Mah. G 118 Sk. No: 2 A Blok, K: 11, D: 36 Göztepe, Istanbul
Tel: 0216 302 56 99
Faks: 0216 302 51 09
Email:[email protected]
www.tulipconsultants.com

Kriz yönetimi
İnsanlığın petrol ve petrol ürünlerini kullanmaları devam ettiği sürece petrol sondajlarınında
süreceği gerçeğini görmezken gelemeyiz.
Bilim insanlarının bu konferanstaki sunumlarında, balık ve alglerde yapılan çalışmada, toksik
etkinin balıklarda olmadığı ancak alglerde hidro karbon bulunduğuna dair emarelerin varlığı
ve bu emarelerin kaza öncesinde de var olup olmadığının bilinmemesi ilginçti. Aynı günün
akşamında CNN’de, balıkçılar Birliği Başkanı Meksika Körfezi’nden kesinlikle balık
yenmemesinin gerekliliğini televizyonda anlatması ve hükümet yetkililerini hiçbir açıklama
yapmamakla suçmaktaydı. Tarih 25 Mayıs 2011.
Ben bu konferansta detay ve derinlemesine bilgi haznemi doldurdum diyebilirim. Her
katıldığım konferansta bilgimin artması doğrusu verdiğim zamana değdi.
Acil müdahaledeki deneyimler paylaşıldıkça müdahale yeneğimiz de artmaktadır. Bir iletişim
mekanizması olan acil müdahalede tüm paydaşlarla nasıl iletişimi sağlayacağımızın yönetimi
bir liderlik gerektirmektedir.
Farklı disiplerinin bir arada çalışması ve eş zamanlı olarak müdahalenin fiziki olarak
yapılmasının yanı sıra sosyal medyanın, halk beklentilerinin yönetimi de planlanmak
durumundadır.
Saygılarımla,
Şafak Özsoy
TULIP Eğitim ve Danışmanlık
Paksa/Metroport, Merdivenköy Mah. G 118 Sk. No: 2 A Blok, K: 11, D: 36 Göztepe, Istanbul
Tel: 0216 302 56 99
Faks: 0216 302 51 09
Email:[email protected]
www.tulipconsultants.com