Slayt 1 - Sem Plastik

TÜRKİYE’DE ATIK MEVZUATI
BELEDİYE ATIKLARI
Katı Atık Düzenli Depolama Tesisi Yatırımları
İşletmede
İnşaat ve ihale safhası
Plan-proje safhasında
Metan gazından elektrik üretimi
:
:
:
:
KAAP Projesi atık kompozisyonu
belirleme çalışması sonucu (2006)
59
40
35 (yer seçimi aşamasında olanlar hariç)
3 (Toplam 51,73 MW1.600.000 ton CO2 eşdeğeri)
1
Yıllara göre tesis sayısı, hizmet verilen nüfus ve hizmet verilen nüfus oranı
ÇOB 2011 yılı (1. çeyrek) verilerine göre
atık bertaraf yöntemleri
AMBALAJ ATIKLARI
Ambalaj atıklarının yönetimine ilişkin son olarak
24.06.2007 tarih ve 26562 sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanarak yürürlüğe giren Ambalaj Atıklarının Kontrolü
Yönetmeliğinde yer alan geri kazanım hedefleri
doğrultusunda ambalaj atıklarının toplatılması ve geri
kazanılması piyasaya sürenlerin sorumluluğundadır.
Piyasaya sürülen ambalajların geri
kazanım oranları
Ambalaj atıklarının kaynağında
ayrı toplanmasına ilişkin
maliyetlerin karşılanması için
ekonomik işletmelerin hızla
kayıt altına alınması büyük
önem arz etmektedir.
AMBALAJ ATIKLARI
Lisanslı ambalaj atığı toplama ayırma ve geri dönüşüm tesisleri
TIBBİ ATIKLAR
17 ilde Sterilizasyon tesisi bulunmaktadır.
10 ilde Sterilizasyon tesisi kurulma aşamasındadır.
54 il sterilizasyon tesislerinden hizmet almaktadır.
Tıbbi Atıkların Bertarafında
Uygulanan Yöntemler
*2010
Tıbbi Atık Miktarları
yılında Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair
Yönetmeliğin yürürlüğe girmesi ile tıbbi atıkların önişleme
tabii tutulmadan depolanması yasaklanmıştır. Bu nedenle
grafikte düzenli depolama yapılan tıbbi atıklar da kireçle
gömme başlığı altında değerlendirilmektedir.
TIBBİ ATIKLAR
Tıbbi Atık Bertaraf Durumu
Sterilizasyon tesislerinin bulunduğu iller (17 il )
Sterilizasyon tesisi kurulma aşamasında olan iller (10 il )
Haritada sterilizasyon tesisinin bulunduğu il ile aynı renkte gösterilen illerin tıbbi
atıkları ilgili sterilizasyon tesisine gönderilmektedir. (Toplam 54 il)
ATIK YAĞLAR
Atık Yağ geri kazanım ve bertaraf miktarları
BİTKİSEL ATIK YAĞLAR
2005-2010 yılları arasında
toplanan bitkisel atık yağ
miktarları
2005-2010 yılları
arasında bitkisel atık
yağlardan elde edilen
ürün miktarları
ÖMRÜNÜ TAMAMLAMIŞ LASTİKLER
Geri Kazanım Tesisleri ve
Çimento Fabrikalarında
Ek yakıt Olarak
Kullanılan ÖTL Miktarları
Lisanslı ÖTL Geri
Kazanım Tesisleri ve
Geçici Depolama
Alanları
ÖMRÜNÜ TAMAMLAMIŞ ARAÇLAR
2006-2010 yılı Şubat ayı sonuna kadar hurdaya
ayrılan araç sayısı artışı
Ülkemizde 2006 yılından 2010 yılı şubat ayı sonuna kadar toplam 213.723 araç
hurdaya ayrılmıştır.
ATIK ELEKTRİKLİ VE ELEKTRONİK
EŞYALAR (AEEE)
Atık elektrikli ve
elektronik eşya toplama
miktarları
AEEE işleme tesis
sayıları
ATIK PİL VE AKÜMÜLATÖRLER
Atık pil toplama
miktarları
Atık akü toplama
miktarları
PCB ve PCT İÇEREN ATIKLAR
PCB yönetimiyle ilişkili tüm bilgi ve dökümanlar,
duyurular, bilimsel yayınlar, envanter sistemi,
analiz yöntemleri, gibi gerekli teknik bilgilerin
yer alması ve Uluslar arası sözleşmeler,
toplantılar, çalıştaylar gibi organizasyonların
duyurulması, konuyla ilgili linklerin verilmesi ve
online envanter sistemi girişlerinin yapılabilmesi
maksadıyla hazırlanan PCB Yönetimi web sayfası
http://pcb.cevreorman.gov.tr adresinde hizmete
açılmıştır.
TEHLİKELİ ATIKLAR
Tehlikeli Atık Beyan
Sistemini kullanan tesis
sayısındaki yıllara göre
olan artış
2009 yılı beyanlarına
göre tehlikeli atık
yönetimine ilişkin
dağılım
İl Çevre ve Orman Müdürlükleri tarafından
doğrulanmış sonuçlara göre 2009 yılı Türkiye geneli
işlem gören Tehlikeli Atık Miktarı: 629.030* ton
olarak belirlenmiştir.
*Bu atıklara maden sektörü atık miktarları dahil
edilmemiştir.
MADEN ATIKLARI
ve ARITMA ÇAMURU
Cevher zenginleştirme
tesisleri proses atıkları
91 tesisten yıllık olarak 26.481.505
ton atık ortaya çıkmakta olup işlenen
cevhere göre dağılımları aşağıda
verilmektedir.
Ek Yakıt ve Alternatif
Toprakta Kullanılan Hammadde Olarak
Kullanılan
8%
Maden Sahalarında
1%
Dolgu Amacıyla
Yakma
Kullanılan
1%
1%
Çamur Kurutma
Havuzlarında
Bekletilen
7%
Geçirimsiz Zeminde
Bekletilen
8%
Düzenli Depolanan
22%
Belediye Çöp Alanına
Dökülen
52%
BELEDİYELERDEN KAYNAKLANAN
ARITMA ÇAMURUNUN YÖNETİMİ
ENDÜSTRİDEN KAYNAKLANAN
ARITMA ÇAMURUNUN YÖNETİMİ
Balık Çiftlikleri Modernize Edildi
Taşınan
Çiftlikler
Taşınma
Süreci
Devam
Edenler
Hiçbir
Başvuruda
Bulunmayıp
Faaliyetine
Devam Edenler
Toplam
Muğla
99
-
-
99
İzmir
42
-
-
42
2
1
1
4
Mersin
1
-
1
2
Aydın
-
-
1
1
Hatay
1
-
-
1
1
-
-
1
1
-
-
1
147
1
3
151
Antalya
İstanbul
Balıkesir
Toplam
Yüzme Suyu Kalitesi Artıyor
Yüzme Suyu Numune Alma Noktaları Yıllara Göre Dağılımı
2007
2008
2009
2010
Toplam
Numune
Noktası
1232
1080
1083
1067
Yönetmeliğe
Uygun
Nokta Sayısı
1143
Yönetmeliğe
Uygun
Olmayan
Nokta Sayısı
89
984
96
1000
61
996
71
1400
1200
Numune Nokta Sayısı
Yıllar
1000
Toplam
800
Uygun
600
Uygun Olmayan
400
200
0
2007
2008
2009
Yıllar
2010
Kıyılarımızdaki hassas, az hassas ve gri su alanları belirlenmiştir.
MYTITURK (MİDYETÜRK)-(Ege Denizi ve Akdeniz’de
Midyelerde Kalıntı İzleme Projesi)
•
MYTILOS/MYTIMED/MYTIAD/MYTIOR Projesi,
Akdeniz’de
Fransa
IFREMER
Enstitüsü
tarafından, midye nakli yoluyla kimyasal kirliliğin
değerlendirilmesi üzerine çalışılan bir projedir.
2004-2009 yılları arasında Ülkemiz dışındaki tüm
Akdeniz kıyılarında uygulanmış olup; 2011
yılında MYTITURK (MİDYETÜRK) adı ile, Ülkemiz
Ege-Akdeniz
kıyılarında,
17
istasyonda
uygulanacaktır.
•
Söz konusu projede, temiz bir denizel su
ortamından alınan midyeler kirli kıyı sularına
nakledilerek, 20-50 m. derinliklerde dibe
çapalanan ağ kafesler içerisinde yetiştirilmekte
ve 3’er aylık periyotlarda dalgıçlar marifetiyle
toplanarak; laboratuvarlarda analiz edilmektedir.
•
Midye olarak; 18-24 aylık, 3 kg ve 50 mm’lik
“Mytilus galloprovincialis” ve 500-1000 g ve 0.82 cm’lik “Brachydontes” türlerinin kullanıldığı
örneklerde,
kimyasal
kirletici
(kurşun,
kadmiyum, nikel, civa, DDT, DDD, DDE, HCH,
PCBs, PAHs, deterjan, dioksin ve eter) seviyeleri
tespit edilebilmektedir.
Kıyılarımızda 208 Noktada Kirlilik İzleniyor
250
198
200
231
208
151
150
Marmara
Akdeniz
100
50
Karadeniz
26
0
2003
2008
2009
2010
2011
Petrol kirliliklerine hazırlıklı olma ve acil müdahale
•
223 Kıyı tesisinden 200 adedinin Risk Değerlendirmesi
ve Acil Müdahale Planları hazırlanmış ve Bakanlık
tarafından onaylanmıştır. Acil müdahale planı
hazırlayacak olan marina ve belediye limanlarından
teşkil ikinci aşama taslak liste çalışmaları devam
etmektedir.
•
Bakanlık tarafından Tübitak Marmara Araştırma
Merkezi’ne yaptırılan “Ulusal ve Bölgesel Acil Müdahale
Planları” ve bu çerçevedeki YAKAMOS Acil Durum Karar
Destek Sistemi tamamlanmıştır.
•
Kıyı tesislerinin deniz kirliliği zorunlu mali sorumluluk
sigortası poliçeleri Bakanlığımız tarafından talep edilmiş
olup, mevzuata uygunluklarının incelenmesi çalışması
devam etmektedir.
•
Petrol arama faaliyetlerinin deniz ve deniz çevresinde
neden olabileceği çevresel etkilerini ve güncel
uygulamalarını değerlendirmek üzere Bakanlığımız
başkanlığında komisyon oluşturulmuş olup, çalışmalar
devam etmektedir.
•
Denizcilik Müsteşarlığı koordinasyonunda deniz
kirliliklerinde
acil
müdahale
kapsamında
10
kurum/kuruluş/firmaya yetki devri yapıldı.
Atık Kabul Tesisleri
Denizcilik faaliyetlerinden kaynaklanan
kirliliğin önlenmesi amacıyla; hedef, ilke
ve politikaları belirlemek, kirliliğin
giderilmesi ve kontrolüne ilişkin usul ve
esasları tespit etmek, denizlerimize
sintine, balast suları, tehlikeli atıklar ve
diğer atık, artık ve maddelerin yasadışı
yollarla boşaltılmasını önlemek amacıyla
Atık kabul tesisleri kurdurulmaktadır.
ATIK ALIM HİZMETİ VEREN BELGELİ
LİMAN SAYISI
198
202
205
2009
2010
2011
161
130
43
18
2005
2006
2007
2008
Gemi Kaynaklı İllegal Deşarjların
Kontrolü
Yetki Devri Genelgesi kapsamında ilgili kurumlarca kesilen ceza miktarları;
Yıllar
2007
2008
2009
2010
Cevre cezası uygulanan
gemi sayısı
546
639
371
304
Uygulanan toplam ceza
miktarı
12.798.435 YTL
17.341.329 TL
7.880.157 TL
6.054.604,16 TL
Gemilerden kaynaklanan deniz kirliliğinin
kontrolünde görevlendirilecek olan deniz
kirliliği denetim personeli 2011 yılları
arasında
eğitime
tabii
tutularak
sertifikalandırılacaktır.
YASADIŞI DEŞARJ YAPAN GEMİ
FİNANSMAN VE PLANLAMA HİZMETLERİ
Çevrenin
korunması,
çevre
kirliliğinin önlenmesi ve yaşanabilir
bir çevre için projelere mali desteğin
sağlanması faaliyetleri.
345 ADET/
60.825.429-TL
(TL-000)
ARITMA TESİSİ
70.000
60.000
KATI ATIK TESİSİ
353 ADET /
37.393.161-TL
50.000
40.000
30.000
38 ADET /
137 ADET /
28.058.542-TL 23.077.781 -TL
38 ADET /
2.881.911-TL
KANALİZASYON
4 ADET /
1.632.593-TL
MÜŞAVİRLİK HİZ.
20.000
ÇEV.KİR.GİD.
10.000
0
2010
DERİN DENİZ
DEŞARJI
HAVA KİRLİLİĞİNE YOL AÇAN SANAYİ TESİSLERİNİ KONTROL ALTINA ALIYORUZ
717
700
Büyük Tesislere
(A Grubu) verilmiş olan
emisyon izinleri
577
388
1986-2003
2003-2009
2011
Küçük Kapasiteli (B Grubu) sanayi tesislerine verilen emisyon izni
ile birlikte 2003-2011 tarihleri arasında düzenlenen toplam
emisyon
izin
belge
sayısı
yaklaşık
27
6000 dür.
EMİSYON PULU OLMAYAN ARAÇLARIN MUAYENESİ
YAPILMAMAKTADIR
• Yapılan son mevzuat düzenlemesi ile 1 Ocak 2010 tarihinden itibaren egzoz
emisyon ölçümü yaptırmayan motorlu taşıtların araç muayenesi yapılmamaktadır.
• Yetkili servislerin yanı sıra araç muayene istasyonlarına da ölçüm yetkisi
verilmektedir. 2011 yılı Mayıs ayı itibariyle 1334 istasyonda egzoz emisyon
ölçümleri yapılmaktadır.
• Bakanlığımızın Egzoz Gazı Emisyon Ölçüm Yetki Belgesi düzenlemesi yetkisi 01
Nisan 2010 tarihi itibariyle Valiliklere devredilmiştir.
Egzoz Gazı Emisyon Ölçüm Yetki Belgesi
14
700
600
500
400
172
677
648
300
200
289
100
154
124
0
2007
2008
2009
2010
TSE 12047 Belgesine Sahip Yetkili İstasyonlar
2011
Araç Muayene İstasyonları
28
HAVA KALİTESİ ÖLÇÜM ve İZLEME AĞINI GENİŞLETİYORUZ
• 81 İlde 118 istasyon ile hava
kalitesini izliyoruz.
• 2011 yılında Marmara Temiz
Hava Merkezi ile birlikte 39
adet yeni istasyon kurulacaktır.
İstasyon Sayısı
155
116
16
2003 2008 2011
2014 yılında hava kalitesi
Avrupa Birliği standartlarında
toplam 209 istasyon ile izlenecektir.
HAVA KALİTESİ ALANINDA
BÖLGELERDE ve BÜYÜKŞEHİRLERDE ALTYAPI VE KURUMSAL YAPILANDIRMA
ÇALIŞMALARI DEVAM ETMEKTEDİR.
MARMARA BÖLGESİNE
HAVA KALİTESİ ALANINDA
KURUMSAL YAPILANDIRMA PROJESİ (2009-2012) ile
1.Marmara Temiz Hava merkezi
2.Bölgesel Ağ yapısı (39 tane ölçüm istasyon)
3.Laboratuar (Kalibrasyon ve Analitik)
kurulma çalışmaları devam etmektedir.
BÜYÜKŞEHİRLERDE
HAVA KALİTESİ YÖNETİMİNİN GELİŞTİRİLMESİ
PROJESİ (2010-2012) ile
Konya İlinde
1. Hava Kalitesinin Değerlendirilmesi
2. Hava Kalitesi Yönetimi
3. Halkın farkındalığının arttırılması ve eğitim çalışmaları
gerçekleştirilmektedir.
GÜRÜLTÜYÜ KONTROL ALTINA ALMAK İÇİN
ETKİN DENETİMLER YAPIYORUZ
2009-2010 TÜRKİYE GENELİ ÇEVRESEL GÜRÜLTÜ DENETİM SAYISI
Gürültü Şikayetleri (2010 Yılı)
Gürültü Şikayetleri (2009 Yılı)
18
10
69
5 32
80
58
259
116
43
20
717
1114
690
766
Eğlence Yeri
İşyeri, Atölye, İmalathane
Konut
Şantiye
Sokak Eğlenceleri
Sanayi
Diğer
Eğlence Yeri
İşyeri, Atölye, İmalathane
Konut
Şantiye
Sokak Eğlenceleri
Sanayi
Diğer
Ulaşım
GÜRÜLTÜYÜ KONTROL ALTINA ALIYORUZ
• “Çevresel Gürültü Eylem Planı”
(2009-2020) hazırlanmıştır.
• Nüfusu 250.000’in üzerindeki
şehirler için; 2014 yılına kadar,
• Nüfusu 100.000-250.000 arası
şehirler için; 2019 yılına kadar,
gürültü haritaları hazırlanacak ve
harita sonuçlarına göre eylem
planları oluşturularak uygulamaya
konulacaktır.
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNDE
TÜRKİYE ÇÖZÜME ORTAK OLUYOR
Türkiye,
Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi’ne
24 Mayıs 2004 tarihinde,
 Kyoto Protokolü’ne ise 26 Ağustos 2009 tarihinde taraf
olmuştur.
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ STRATEJİ BELGESİ HAZIRLANDI
3 Mayıs 2010 tarihinde Yüksek
Planlama Kurulu tarafında
onaylanan Ulusal İklim
Değişikliği Strateji Belgesinde;
• Enerji,
• Sanayi,
• Ulaştırma,
• Tarım ve Ormancılık
• Atık
gibi sektörlere ait kısa, orta ve
uzun vadeli politika hedefleri
belirlenmiştir.
Sera Gazı Emisyon Azaltımı Sağlayan Projeleri
kayıt altına alıyoruz
İklim değişikliği ile mücadele
amacıyla Gönüllü Karbon Ticareti
kapsamında yürütülen projelerin
kayıt altına alınması için elektronik
bir kayıt sistemi kuruldu.
Sera Gazı Emisyon Azaltımı
Sağlayan Projelere İlişkin Sicil
İşlemleri Tebliği (7/8/2010 tarihli
ve 27665 sayılı Resmi Gazete)
yayınlandı.
Elektronik Kayıt Sistemi
 www.karbonkayit.cob.gov.tr;
 www.iklim.cob.gov.tr;
PROJE ÖZETİ
Çevreye kirletici etkisi olan tüm sanayi tesislerinin Çevre
İzin ve Lisans başvurularının bütüncül bir yaklaşımla,
internet üzerinden, hızlı, doğru, akıcı, şeffaf ve kolay bir
şekilde yapılabilmesi için tasarlanmış bir yazılım projesidir.
Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü
PROJE ÖZETİ
aynı zamanda
-Avrupa Birliğinin elektronik ortamda sunulmasını öngördüğü 20 temel kamu hizmetinden biri
olma özelliği taşıyan,
-300 adet e-devlet projesi içerisinden Başbakanlığın öncelikli 11 e-devlet projesi olarak kabul
edilen ve ilk uygulamaya geçen,
-e-devlet kapısına entegre edilen,
-13 ayrı yönetmelikte yer alan 5 çeşit çevre izni ve 17 çeşit lisansa ilişkin süreçleri tek yönetmelik
altında toplayan,
-Mevcut uygulamada radikal değişiklik getiren yeni bir uygulamayı eş zamanlı olarak elektronik
ortama taşıyan,
-İnternet bağlantısı olan her noktadan masa, ofis ihtiyacı duyulmaksızın 7 Gün 24 saat başvuru
yapılması ve değerlendirilmesi imkanı sağlayan,
-İzin sürecinin tamamında ıslak imzalı evrak ve dosya talep edilmeyen ve sadece elektronik yada
mobil imza kullanılan,
Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü
PROJE ÖZETİ
aynı zamanda
-İşletmecilerin başvurularını on-line olarak takip edebilmelerine imkan veren,
-İşletmelere izin belgesi düzenlenmesiyle eşzamanlı olarak, bu bilgileri elektronik ortama taşıyan,
-Kurum personelinin başvuruları süresi içerisinde değerlendirmesi noktasında oto kontrol sistemi
oluşturan,
-Başvuru aşamasında talep edilen 199 adet belgeyi 16 ‘ya düşüren,
-1 yılda verilen ortalama 2000 adet iznin elektronik ortamda verilmesi suretiyle, yaklaşık 2.5
Milyon "A4” boyutunda kağıt tasarrufu sağlayan,
- e-Devlet uygulamalarının Oscar’ı “e-Türkiye (eTR) Ödülleri”nde, “Kamudan iş dünyasına ehizmetler” kategorisinde 1.’lik ödülüne layık görülen
-II.OSB Çevre Zirvesinde, ödül ile onurlandırılan
bir projedir.
Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü
ÇEVRE KANUNUNCA ALINMASI GEREKEN İZİN VE
LİSANSLAR HAKKINDA YÖNETMELİK
Başvuru Adresi
BU PORTALA ULAŞILABİLECEK
ADRESLER;
http://www.izinlisans.cob.gov.tr
http://www.cevreorman.gov.tr
http://eizin.cevreorman.gov.tr
http://izindenetim.cevreorman.gov.tr
Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü
ÇEVRE KANUNUNCA ALINMASI GEREKEN İZİN VE
LİSANSLAR HAKKINDA YÖNETMELİK
ONAYLAR - SÜREÇ
ÇEVRE İZNİ
Islak İmza
Elektronik
İmza
Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü
Mobil İmza
ÇEVRE KANUNUNCA ALINMASI GEREKEN İZİN VE
LİSANSLAR HAKKINDA YÖNETMELİK
AVANTAJLARI
Sürecin tamamen elektronik ortamda gerçekleştirilmesi;
Eski uygulamada tüm izin / lisanslar için ihtiyaç duyulan yaklaşık 2.5 Milyon A4 (12,5 TON) boyutunda kağıttan tasarruf
edilmesi anlamına gelecektir.
12,5 TON
NE
SAĞLANABİLİR?
30 ton
(210 Adet)
5500 ton
95000 kW/h
CO2
gazının her
yıl
35 ton
daha fazla
absorbe
edilmesi
4 Kişiden
Oluşan
28 Ailenin
1 Yıllık
Su İhtiyacı
4 Kişiden
Oluşan
34 Ailenin
1 Yıllık
Elektrik
İhtiyacı
Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü
 Çevrenin korunması için tesis veya faaliyetin çalışmaya başlamasından
sona erdirilmesine kadar olan süreçte
- Çevre denetiminin usul ve esaslarını,
- Denetim yapacak personeli,
- Çevre yönetim birimi/çevre görevlisini,
- Çevre hizmeti konusunda yetkilendirilmiş firmaların nitelikleri ile
yükümlülüklerini düzenlemektir.
 Çevre Denetimi Yönetmeliği kapsamında 2004 yılından bu yana sanayi
tesislerine birleşik denetimler yapılmaktadır.
Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü
 Bileşik denetimlerin sayısının artırılması
ve il müdürlüklerimize de
yaygınlaştırılması hedefiyle il
müdürlüklerine 2006 yılından itibaren
eğitimler verilmeye başlanmıştır.
 2011 Yılı Mart ayı itibari ile 81 il
müdürlüğü personelinin eğitimi
tamamlanmıştır.
Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü
 2010 yılında Bakanlık Merkez tarafından yapılan denetim sayısı ve
uygulanan ceza miktarları aşağıdaki gibidir;
Denetim Sayısı
Ceza Miktarı (TL)
2009
291
3.847.268
2010
237
2.278.184
Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü
ÇEVRE GÖREVLİSİ VE ÇEVRE DANIŞMANLIK
FİRMALARI
 12 Kasım 2010 Tarih ve 27757 Sayılı Resmi Gazetede
yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Bu Yönetmeliğin amacı,
Çevre görevlilerinin nitelikleri, sorumlulukları ve
belgelendirilmeleri
Çevre danışmanlık firmalarına yeterlik belgesi verilmesine
ilişkin usul ve esasları belirlemektir.
Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü
ÇEVRE GÖREVLİSİ VE ÇEVRE DANIŞMANLIK
FİRMALARI
 Çevre Görevlisi ve Çevre Danışmanlık Firmaları Hakkında Yönetmelik
kapsamında onaylanan çevre görevli sayıları ve çevre danışmanlık
firmalarına verilen yeterlik belgesi sayıları aşağıdaki gibidir;
Sayısı
Çevre Görevlisi Belgesi
4800
Çevre Danışmanlık Yeterlik
Belgesi
408
Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü
İnsan sağlığı ve çevreyi tehlikeli kimyasallardan
korumak için çok önemli adımlar atıyoruz...
• Kalıcı Organik Kirleticilere ilişkin Stockholm Sözleşmesi’ne
12 Ocak 2010 tarihi itibariyle resmen taraf olduk.
• Asbestin kullanımını tamamen yasakladık.
• Ağır Metaller dahil 12 adet tehlikeli maddenin kullanımını
2011 yılı içinde yasaklıyoruz.
• Bazı tehlikeli kimyasallar ile pestisitlerin ticaretini 2012 yılında
kontrol altına alıyoruz.
Kimyasalları kayıt altına alıyoruz.
2009 Yılında; Türkiye Piyasasına arz
edilen kimyasalların envanteri için
veri girişi başlamıştır.
2011 Yılında; 31 Mart tarihine kadar
sunulan
ham
verilerin
değerlendirmesi başlamıştır. Yıl
sonuna kadar öncelikli kimyasallar
listesi ve yüksek hacimde üretilen
kimyasallar listesi yayınlanacaktır.
Kimyasallar piyasaya uygun etiket ve
ambalajlar ile arz ediliyor
T
Difenilamin
100 kg
EC No: 204-539-4
- Solunduğunda, cilt ile temasında ve yutulduğunda
toksiktir
Toksik
N
- Kilit altında ve çocukların ulaşamayacağı bir yerde
muhafaza edin.
-Çalışırken uygun koruyucu giysi, koruyucu eldiven
kullanın
-Kaza halinde veya kendinizi iyi hissetmiyorsanız hemen
bir doktora başvurun (mümkünse bu etiketi gösterin)
Çevre
için
tehlikel
i
ABC Kimya Sanayi A.Ş., Söğütözü cad...Tel:0312...
Maddelerin ve Karışımların Sınıflandırılması, Etiketlenmesi
ve Ambalajlanması (CLP) Tüzüğü’nü uyumlaştırıyoruz
2011 Yılı içerisinde;
Uyumlaştırma çalışmalarının
tamamlanarak CLP
Tüzüğü’nün Türk Mevzuatına
aktarılması planlanmaktadır.
Kimyasallar Bilgi Sistemi
Çevresel Bilgi Sistemi “www.cevre.cob.gov.tr”
Madde
Envanteri Veri
Girişi
Seveso
Bildirimi
Güvenlik Bilgi
Formu
Envanteri
Seveso Bildirim Sistemi ile büyük endüstriyel kaza riski
taşıyan tesisler tespit edildi…
Yönetmelik gereği, büyük
endüstriyel kaza riski taşıyan
tesislerin tespiti için bildirim
sistemi kuruldu. Seveso Bildirim
Sistemi adı verilen bu sistem,
Çevre Bilgi Sisteminin yeniden
yapılandırılması ile,
http://cevre.cob.gov.tr adresine
entegre edildi. Sistem sayesinde,
büyük endüstriyel kaza riski
taşıyan Seveso tesisleri tespit
edilerek bulundurdukları tehlikeli
madde miktarına ve cinsine göre
Seveso kategorileri
belirlenmektedir.Bildirim
sonucuna göre, Seveso
kategorileri; kapsam dışı, alt
seviyeli ve üst seviyeli kuruluşlar
olmak üzere 3’e ayrılmaktadır. Alt
ve üst seviyeli kuruluşların farklı
sorumlulukları vardır.
Seveso Bildirim Sistemi ile büyük endüstriyel kaza riski
taşıyan tesisler tespit edildi…
Şu ana kadar yapılan bildirimler sonucunda; 241 kuruluş alt seviyeli, 248 kuruluş üst seviye
1570 kuruluş ise kapsam dışı olarak belirlenmiştir.
Güncelleme Tarihi: 05/05/2011
Seveso Bildirim Sistemi ile büyük endüstriyel kaza riski
taşıyan tesisler tespit edildi…
Bakanlık
olarak
Seveso
Bildirim
Sistemi
aracılığıyla
Seveso kuruluşlarının
kategorileri,
hangi
belediye yada il özel
idaresine bağlı olduğu,
hangi OSB’de yerleşik
olduğu, aynı zamanda
kıyı
tesisi
olup
olmadığı vb. birçok
sorgulama
yapılabilmektedir.
YENİ PROJELERİMİZ
PROJE
ÖNGÖRÜLEN
BAŞLANGIÇ
TARİHİ
SÜRESİ
1
REACH Kimyasallar Projesi
AĞUSTOS 2011
2 YIL
2
Seveso-II Direktifi İçin Uygulama
Kapasitesi Projesi
2011 SONU
2 YIL
3
Sürekli Emisyon Ölçüm Sistemleri
•
Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliğine göre bazı sanayi tesislerinde ve
Atıkların Yakılmasına İlişkin Yönetmelik gereği atık yakma tesislerinde baca gazı
emisyonlarının sürekli olarak ölçülmesi için sürekli emisyon ölçüm sistemlerinin
kurulması zorunlu kılınmıştır.
•
Sürekli emisyon ölçüm sistemlerinde emisyon verilerinin sağlıklı olarak alınabilmesi için
bu sistemlerin seçimi, kurulumu, kalibrasyonu, bakımı ve işletiminde dikkat edilmesi
gereken birçok husus bulunmaktadır. Sürekli emisyon ölçüm sistemlerinin doğru olarak
işletilmesini sağlamak, dolayısıyla güvenilir verilerin elde etmek amacıyla Ölçüm ve
İzleme Dairesi Başkanlığı tarafından sürekli emisyon ölçüm sistemlerinin kurulması,
kalibrasyonu, işletilmesi ve bakımı konularını kapsayan bir tebliğ çalışması başlatılmıştır.
Tebliğ çalışmasında ülkemizin AB’ye üyelik süreci de göz önüne alınarak bir AB
standardı olan “Sabit Kaynaklarda Sürekli Emisyon Ölçüm Sistemlerinin Kalite Güvence
Sistemi EN 14181” den azami seviyede ülkemizin şartları da dikkate alınarak ana
kaynak olarak faydalanılmaktadır.
Atıksu debisi 10.000 m³/gün ve üzerindeki arıtma tesislerinin sürekli ölçüm sistemleri ile
on- line olarak izlenmesi
• 10.000 m3/gün ve üzerinde atık su deşarjına sahip arıtma tesisleri çıkışlarında kurulan
sürekli ölçüm sistemleri ile ilgili olarak Genelge çalışması yürütülmektedir.
• 2011 yılı sonuna kadar 10.000 m3/gün ve üzerinde atık su deşarjına sahip arıtma tesisleri
çıkışlarında kurulan sürekli ölçüm sistemlerinin Bakanlık veri işletim merkezine
entegrasyonunu gerçekleştirerek anlık olarak izlenmesinin sağlanması hedeflenmektedir.
Kirletici Salım Ve Taşınım Kaydı
•
Akdeniz’in Kara Kökenli Kirlenmeye Karşı Korunması Protokolü kapsamında Kirletici Salım
ve Taşınım Kaydı (PRTR) sisteminin geliştirilmesi, bütün Akdeniz ülkelerince 1997 yılında
kabul edilmiştir. Endüstriyel tesislerden kaynaklanan kirleticilerin salımlarına (hava, su,
toprak gibi alıcı ortamlara bırakılması) ve taşınımlarına (arıtma, işleme v.b. faaliyetler)
ilişkin bilgileri içeren ve düzenli aralıklarla raporlanan envanterin uluslararası tanımıdır.
Söz konusu envanter, tesisten kaynaklanan kirleticilerin miktar ve kompozisyonuna ilişkin
verilerle, bu kirleticilerin tesiste ve/veya tesis dışında havaya, suya ve toprağa salım ve
taşınımı ile ilgili ayrıntılı bilgileri içermektedir. UNEP ile Kasım 2010’da imzalanan
sözleşmeyle, 10 İl Müdürlüğümüzde (Edirne, Çanakkale, Balıkesir, İzmir, Aydın, Muğla,
Antalya, Mersin, Adana, Hatay) PRTR yazılımı ve veri tabanının kurulması ile raporlama
sisteminin oluşturulmasına yönelik çalışmalar Şubat 2011’de başlatılmıştır ve Temmuz
2012’de tamamlanması hedeflenmektedir.
Gürültü Ölçüm Cihazı ve Aksesuarları Alımı
•
İl Müdürlüklerimizin gerçekleştirdiği denetime esas gürültü ölçümlerinde bir standardın
oluşturulmasına ve ölçümlerin güvenilirliği ile data kalitesi ve kontrolünün artırılmasına
ihtiyaç duyulmuştur. Bu kapsamda, İl Müdürlüklerimize 44 adet portatif ses düzeyi ölçme
cihazı ve aksesuarlarının alımı işi ile ilgili olarak ihaleye çıkılmış, Ocak 2011 sonunda İl
Müdürlüklerimize cihaz eğitimleri verilerek cihazlar teslim edilmiştir.
SU VE TOPRAK KALİTESİ İZLEME ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ
•
Genel Müdürlüğümüz, Ölçüm ve İzleme Dairesi Başkanlığı bünyesinde 15.07.2010 tarihinde kurulan Su ve
Toprak Kalitesi İzleme Şube Müdürlüğü tarafından;
–
–
–
•
Havza ve denizlerde su kalitesi konusunda ön değerlendirme çalışmaları yapmak ve izlenmesi gereken kirlilik parametreleri ve
havzaları belirlemek, ulusal izleme ağını oluşturmak,
Ulusal ve uluslararası mevzuatlara uygun ekolojik ve kimyasal izleme ölçüm istasyon yerlerini ve numune alma noktalarını
belirlemek, uluslar arası sözleşmeler kapsamında yapılacak raporlamaları ilgili odak noktasına iletmek,
Havza ve denizlerde yapılan faaliyetlere ilişkin belirlenen parametrelerin izlenmesi sonucu ortaya çıkan verileri toplama,
değerlendirme ve raporlama görevleri yürütülmektedir
Ülkemizin AB üyelik sürecinde özellikle 2000/60/EC sayılı Su Çerçeve Direktifi (SÇD)’ nin uyumlaştırılması
aşamasında, SÇD Madde 8 izleme gereklilikleri doğrultusunda alt yapı çalışmalarına başlanmıştır.
YÜRÜTÜLEN PROJELER
•
•
•
•
Türkiye’de Su Kalitesinin İzlenmesine İlişkin Kapasite Artırma Projesi (TR 09 IB EN 03) olan IPA projesi
yürütülmektedir. Projenin hedefi; SÇD’ye yönelik B. Menderes Havzasında pilot uygulama yapılması, izlemeye
yönelik mevcut mevzuatta boşluk analizinin yapılması, klavuz belgelerin hazırlanması, yüzeysel sularda
biyolojik izleme konusunda kapasitenin arttırılmasıdır.
SU KALİTESİ İZLEME ÇALIŞMALARI
Ülke genelinde öncelikli 35 yüzeysel suda izleme noktası belirleme ve su kalitesinin izlenmesine yönelik
çalışmalara başlanmıştır. İzleme noktalarının tespit edilmesi ile sürdürülebilir su kalitesi izleme sisteminin
kurulması için ihale süreci başlatılacaktır.
B.Menderes Havzasında SÇD kapsamında, yeraltı ve yüzeysel sularda toplam 52 noktada su kalitesi izleme
çalışmalarının yapılabilmesi için ihale süreci devam etmektedir.
Ülke genelinde biyolojik izleme programları için altyapı çalışmalarının başlatılması, mevcut izleme
programlarından elde edilen verilerin ulusal su kalitesi izleme ağına entegrasyonunun sağlanması Şube
Müdürlüğünün hedefleri arasında yer almaktadır.
HAVA KALİTESİ İZLEME ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ
•
•
•
•
•
Hava kirliliğinin doğru bir şekilde ölçülmesi, tüm illerimizde hava kirliliği politikaları oluşturulması ve bu politikalar çerçevesinde illerin hava kalitesinin bir
önceki yılın değerlerinden daha iyi durumlara getirilebilmesi, sağlıklı ve yaşanabilir çevre için önemlidir.
Bu amaçla Bakanlığımız tarafından 2005-2007 yılları arasında 81 ilde hava kalitesi ölçüm istasyonları kurulmuştur. Bu istasyonların işletimi, bakım-onarım ve
kalibrasyon hizmetleri Bakanlığımızca yürütülmektedir. Bugün itibariyle toplam 118 noktada hava kalitesi ölçümü yapılmaktadır.
Ölçüm istasyonlarından alınan veriler www.havaizleme.gov.tr adresinde eşzamanlı olarak yayınlanmaktadır. Avrupa Birliği mevzuatı kapsamında 2014 yılına
kadar Türkiye genelinde 209 hava kalitesi izleme istasyonu kurulması ve ölçülen parametre sayısının artırılması hedeflenmektedir.
Sağlık Bakanlığı ile Bakanlığımız arasında 16.03.2009 tarihinde imzalanan protokol çerçevesinde, Ankara’da bulunan 8 adet hava kalitesi ölçüm istasyonu,
kalibrasyon laboratuarı ve analitik tartım odasına ait tüm cihazlar, donanımlar ve istasyonların bakım-onarım, kalibrasyon, veri değerlendirme ve raporlama
işlerinin yürütülmesi Bakanlığımıza devredilmiştir.
Marmara Temiz Hava Merkezi Projesi kapsamında kurumsal ve teknik kapasitelerin değerlendirilmesi, AQFD uygulamaları için gerekli altyapı ihtiyaçlarının
ve Marmara Bölgesi Ağ Planlama kapsamında Marmara Bölgesinde bulunan illerimize 39 adet hava kalitesi ölçüm istasyonu kurulması ile ilgili AB Projesinin
Eğitim Bölümü Eylül 2009 da başlamış olup İhalesi 04 Temmuz 2011 tarihinde yapılacaktır.
Ulusal Hava Kalitesi İzleme Ağı
ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI



36 İstasyon
45 İstasyon
3 Mobil İstasyon
2005
2006
2000
İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ

10 İstasyon
2006
İZMİR BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ

6 İstasyon
2007
SAĞLIK BAKANLIĞI (RSHM)

8 İstasyon (ANKARA)
DİLOVASI OSB

1 İstasyon
İL MÜDÜRLÜKLERİ VE BELEDİYELER

11 İstasyon
2007
2007
2005 – 2007
LABORATUVAR ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ
ANALİZ HİZMETLERİ
Ölçüm ve İzleme Dairesi Başkanlığı bünyesinde bulunan Çevre Referans Laboratuvarı kaliteli ve deneyimli
kadrosuyla Kimya ve Yakıt laboratuvarlarında analiz hizmeti vermektedir. TS EN ISO/IEC 17025 Standardı’nın
gereklerini karşılayan laboratuvar ortamında, sürekli artan kalitede hizmet vermek, ölçüm ve analizleri doğru,
güvenilir, hızlı ve ulusal/uluslararası standartlara uygun bir şekilde gerçekleştirmek amacı doğrultusunda
hizmet veren Çevre Referans Laboratuvarı, hatasız profesyonel çalışmayı ilke edinmiş ve Türkiye çapında
Çevre Ölçüm ve Analiz Laboratuvarları için kalite çıtasını yükseltmiştir.
Kimya Laboratuvarında;
Su, Atık Su, Deniz Suyu, Toprak, Arıtma Çamuru, Katı Atık, Atık Yağ, Sediment
numunelerinin Çevre Mevzuatı kapsamındaki ölçüm ve analizleri yapılmaktadır. Kimya Laboratuvarında
teknolojideki son gelişmeler takip edilerek son model cihazlarla analizler yapılmaktadır.
Yakıt Laboratuvarında;
Sıvı Yakıt (Fuel-oil), Katı Yakıt (Kömür,Prina) kapsamında Kömürde Bünye Nemi Tayini, Kömürde Toplam
Nem Tayini, Kömürde Kül Tayini, Kömürde Uçucu Madde Tayini, Sabit Karbon Tayini Kömürde Toplam Kükürt
Tayini, Sıvı Yakıtta Toplam Kükürt Tayini, Kömürde Yanar Kükürt Tayini Kömürde Alt Isıl Değer Tayini,
Kömürde Üst Isıl Değer Tayini ,Sıvı Yakıtta Isıl Değer Tayini, Şişme İndeksi,Yoğunluk Tayini, Parlama Noktası
Tayini, Kömür Numunesi Hazırlama analizleri yapılmaktadır.
Seyyar su laboratuvarları
• Çevre Referans Laboratuvarına ait tam donanımlı Seyyar Su Laboratuvarlarında Çevre Mevzuatı
kapsamında akarsu, göl, deniz gibi ortamlarda kirlilik izlemesi, Bakanlığımıza bağlı diğer birimlerle yapılan
protokol ve projeler çerçevesinde kirlilik izlemesi, Arıtma tesislerinde Bakanlık içi birimlerle ortaklaşa
yürütülen denetim çalışmaları büyük bir titizlikle yapılmaktadır.
• Çevre Referans Laboratuvarı’na ait Zodiac bot ile yüzeysel sulardan numune alma işlemi hızlı, hatasız ve
modern bir şekilde gerçekleştirilmektedir.
Akreditasyon
“TS EN ISO/IEC 17025:2005 Deney ve Kalibrasyon Laboratuvarlarının Yeterliliği İçin Genel Şartlar Standardı”
kapsamında 22.12.2008 tarihinde Türk Akreditasyon Kurumu (TÜRKAK) tarafından toplam 51 parametrede
akredite edilmiştir.
Eğitim hizmetleri
İl Çevre ve Orman Müdürlüklerine ve özel sektöre; Su, Atık Su ve Yakıttan Numune Alma, Su, Atık Su, Yakıt
Ölçüm ve Analizleri, Kalite Yönetimi eğitimleri düzenlenmektedir. Eğitimler sonucunda sınav düzenlenerek
başarılı olan katılımcılar sertifikalandırılmaktadır.
YETERLİK VE KALİTE ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ
• 05.09.2008 tarihli ve 26988 sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanan “Çevre Ölçüm ve Analiz Laboratuvarları
Yeterlik Yönetmeliği ”ne göre, çevre mevzuatı
kapsamında ölçüm ve analiz yapan özel ve kamu
laboratuvarları yetkilendirilmektedir.
• Çevre Ölçüm ve Analizleri Ön Yeterlik/Yeterlik
Belgesine sahip laboratuvar sayısı 142’dir. Bu
laboratuvarlardan 39’u Ön Yeterlik Belgesine
sahiptir. Kamu laboratuvarlarının sayısı ise 42’dir.
• Belgeli Laboratuvarların kapsamlarındaki dağılım
yandaki grafikte görülmektedir:
80
60
40
20
0
75 72 71
52
26
20 19
18 14
12
6
http://www.lab-cevreorman.gov.tr adresindeki Laboratuvar Yeterlik Sorgulama sayfasından;
yetkilendirilmiş Çevre Laboratuvarlarının kapsamlarına, yetki sürelerine, iletişim bilgilerine
ulaşılabilmektedir.
ÇEVRE ETİKETİ
Ülkemizin AB’ye uyum sürecinde, ulusal mevzuatımıza uyumlaştırılması zorunlu olan AB Ekoetiketi aynı ürün grubunda yer alan ve diğer ürünlere nazaran çevreye olan olumsuz etkileri
azaltılmış ürünlerin üretilmesini ve özendirilmesini amaçlamaktadır. 2015 yılından önce
ülkemizde çevre etiketi sisteminin uygulamaya geçmesi hedeflenmektedir.
Su Kirliliği İle Mücadelede Planlı Dönem
•
•
•
•
Atıksu Arıtımı Eylem Planı,
Havza Koruma Eylem Planları,
Nehir Havzası Yönetim Planlarını Hazırlayarak
Su Kirliliği ile daha etkili mücadele ediyoruz.
Su Kalite Yönetiminde Münferit Çözüm Yerine
Havza Ölçeğinde Çözüm Anlayışına Geçtik
AB Normlarına Uygun Entegre Nehir Havzası
Yönetim Planları Hazırlıyoruz
Büyük Menderes Nehir Havzası Yönetim Planı
tamamlanmıştır.
Su Kalitesini AB Standartlarında
İzlemeye Başladık
Havza ölçeğinde ve kirletici kaynaklara odaklı
izleme yaparak daha etkili tedbirler geliştiriyoruz.
İçmesuyu Ve Kullanma Suyunun Korunması
İçin Havza Bazında Çalışmalara Başladık
AB Tarafından Desteklenen
Çevre Yatırımları Projeleri
740 milyon avro toplam bütçeli 34 proje
• 2 İçmesuyu Arıtma,
• 14 Atıksu Arıtma Tesisi,
• 12 İçmesuyu + Atıksu Arıtma Tesisi,
• 6 Katı Atık Tesisi
IPA Fonları kapsamında Avrupa Komisyonuna sunulmuş olup, 5
adet ek projenin 2011 yılının ilk yarısında sunulması planlanmaktadır.
 32 Projenin AB Delegasyonu yetkilileri ile saha gezileri gerçekleştirilmiştir.
 Saha gezisi gerçekleştirilen projelerden 20 proje için Avrupa Komisyonu
görüşleri alınmış olup, kalan 12 proje için görüşler beklenmektedir.
 Finansman Kararı Verilen projeler
 2 Nisan 2009’da Ordu AAT,
 21 Aralık 2010’da Erdemli Atıksu Projesi ve
 13 Ocak 2011’de Doğubayazıt İçmesuyu Temini projesi için AB
Komisyonu finansman kararları vermiştir.
Atıksu Arıtma Tesisleri İçin
Tip Projeler Hazırlandı
Kirliliğin önlenmesi ve bertarafının sağlanması maksadıyla ihtiyaç duyulan 2500,
5000, 7500 ve 10.000 eşdeğer nüfuslu yerleşim mahalleri için “Biyolojik Atıksu
Arıtma Tesisleri Tip Uygulama Projeleri” ve 500, 1000 ve 2000 Kişilik 6ºC (Soğuk
İklim Şartları için) ve 10ºC (Normal ve Sıcak İklim Şartları için) alternatif sıcaklık
ortamlarına uyumlu “Yapay Sulak Alan Tip Projeleri” hazırlatılmış olup,
275 Belediyeye Biyolojik AAT tip proje
247 Belediyeye Yapay Sulak Alan tip proje
Toplam 522 Belediyeye tip proje verilmiştir.
Atıksuları Arıtılan Nüfus Yıldan Yıla Artıyor
Atıksu Arıtma Tesisi ile hizmet edilen nüfusun
Belediye Nüfusuna Oranı (%)
100
90
81
80
70
68
70
2009
2010
60
50
40
36
30
20
10
0
2003
2012
Hedef
Arıtma Çamurlarının Toprakta Kullanımı
• Günümüzde, arıtma tesislerinden kaynaklanan çamurların geçerli yöntemlerle işlenerek uzaklaştırılması
çevre kirliliği yönünden en az atıksuların arıtılması kadar önemli bir konudur.
• Arıtma çamurunun bitki besin elementlerince zengin olması toprakta kullanımını gündeme getirmiştir.
• Ancak içerisinde bulunabilecek toksik organik ve inorganik maddeler ve mikrobiyolojik parametreler
dikkate alındığında, toprakta kontrollü kullanılmasını gerektirmektedir.
• Arıtma çamurlarının toprakta kullanımı izne tabidir
Madencilik Faaliyetleri İle Bozulan Arazilerin
Doğaya Yeniden Kazandırılması
• Maden arama ve işletme faaliyetleri esnasında veya sonucunda topografyası değişen
alanların, projelerine uygun olarak doğaya yeniden kazandırılmaları sağlanmaktadır.
• Ayrıca maden sahalarında rehabilitasyon maksadıyla gerek hukuki gerekse teknik anlamda
çalışmalar devam etmektedir.