Amatör Tavuk Kümeslerimiz Nasıl Olmalı

AMATÖR TAVUK KÜMESLERİMİZ NASIL OLMALI
1. Kümes yapılırken kuzey güney rüzgârları hesap edilerek kümes kapıları güney yönde olmalı
2.Havalandırma için mutlaka 1 veya daha fazla penceresi olmalı
3.Pencereler yüksekte ve açıldığında hava cereyanı olmayacak şekilde olmalı hava cereyanı tavukları
hasta eder
4.Çatıları iyi izole edilmeli en azından yazın serin kışın sıcak tutmalı
5.Kümes iç duvarlarında çatlak yarık olmamalı güzel bir şekilde sıvanmalı çünkü çatlak ve yarıklarda
haşereler barınır ilaçlama sırasında buralara saklanıp üreyerek hayatlarını sürdürürler
6. Folluklarımız rahat ve kümesin kuytu direk ışık almayan köşelerine konulmalı her 4 tavuğa 1 folluk
hesap ederek yeteri kadar folluk koymalı
7.Kümeste mutlaka hayvanların tüneyeceği bir yer yapılmalı
8. Kümeslerin içi aydınlık olmalı ama direk ışık almamasına mümkünse dikkat etmeli şiddetli ışık
kanıbalizme sebep olur
9.Eğer mümkünse mutlaka hayvanların hava alacağı açık bir bahçesi olmalı
10.Kışın ısıyı sabit tutmak için bir ısıtıcı olmalı tavukların ideal yumurtama ve rahat ettiği sıcaklık 1822derce arasındadır
11.Aynı şekilde fazla sıcakta tavuklar soğuktan daha etkileyicidir çünkü tavuklarda ter bezi yoktur ve
ısıyı nefes yoluyla birde dışkıyla dengelemeye çalışırlar çok su içerler az yem yerler çok su demek daha
fazla nem demek çok nem demek nefesle sağlanan serinlemeyi düşürmesi demek çok sıcaklarda çatıya su
sıkılabilir 35 dereceden sonra toplu ölümler görülebilir
12.Yere serdiğimiz yataklık malzeme mutlaka nemçeker bir madde olmalıdır. Talaş saman olabilir.
13. Kümes tabanı pürüzsüz ve kolay temizlenebilir olmalı
14. Suluk ve yemlikler yeterli olmalı suluklar kesinlikle kümesi ıslatacak şekilde olmamalı çünkü ıslak
kümes nem yapar nemde bir çok hastalık demektir.
15. Tabana serdiğimiz altlık 15 günde bir değişmeli (mümkünse)Her sabah gece pislikleri temizlenmeli.
16. Kümeslerimiz en az 6 ayda bır dezenfekte edilmeli dezenfekte ilaçlarının içinde Gluteraldehid ve
formaldehid ve bir diğeri povidon iyot bulunmasına mutlaka dikkat edin çünkü bu sayılan maddeler
newcastlle (yalancı veba )virüsü başta olmak üzere neredeyse virüslerin tamamına etkilidir.
17.Kümesleri en az 6 ayda bir kıreçle badana yapın.
18.Kümesinize dışarıdan hayvan sokmayın eğer çok gerekirse 15 gün başka bir yerde mümkün olduğunca
uzak bir yerde barındırın. Tavuk hastalıkları rüzgarla bile bulaşıyor.
19. Eğer bir hayvanınız rahatsızlandıysa onu hemen ayırın acımayın çünkü tavuk hastalıkları çok
bulaşıcıdır nerdeyse 24 saate bütün kümes enfekte olur.
20. Böyle bir durumda diğer hayvanlarınıza da vitamin ve antibiyotik kürü uygulayın.
21 Kanatlılarınıza mutlaka koruyucu aşı yapın çünkü hastalık girdikten sonra çözümü olmayabilir.
22. Mümkünse tavuklarınızla su kuşlarınızı ördek kaz gibi temas ettirmeyin çünkü ördekler çok iyi bir
kuş gribi taşıyıcısıdırlar ve kendileri bu virüsten hastalanmazlar.
23. Mümkünse havalandırma bölümlerinizi yanı bahçenizin üstünü ağla kapatın ve diğer kuşlarla teması
kesin.
24. Kümesinize başka kümes sahiplerini sokmayın katı bir kural ama sokmak gerekiyorsa da kümes
önüne dezenfektanlı su veya kireç koyun eğer o da olmazsa eczanelerden ayaklara takılan galoş giyin.
25. Kapalı kümeste hayvan besliyorsanız mutlaka vitamin takviyesi yapın.
26. Suluk yemlik gibi malzemelerinizi çamaşır suyuyla yıkayın.
27. Ayda bir sulukların içine bir iki damla tentürdiyot damlatın.
28. Suluklara elma sirkesi koyabilirsiniz sirke bağırsak florasını düzenler
29. Kapalı kümeslerde mutlaka fabrika yemi (toz)yem kullanın çünkü onların içinde hayvanın tüm
ihtiyaçlarını karşılayacak besin maddeleri ve çok sidiyaz ilaçları var.
30. Çok sıcaklarda yem yeme düzeni bozulduğu için yemi teşvik etmek için toz yeme biraz sıvı yağ
ekleyin.
31. Hayvanlarınıza asla küflü yem vermeyin küflü yemler toksin üretir toksinler tavuklar üzerinde
öldürücü etki yapar belki de tanı koyamadığınız çok hastalık bu yemlerden olur bir yem en iyi %10 nem
oranında saklanır.
Tavuk Yetiştiricilerine Pratik Bilgiler:
* Tavukların suluklarına zaman zaman birkaç aspirin koyun,
* Eğer kanatları düşer, veya tüyleri kabarmış bir durumda hareketsiz ise veya ayakları felç gibi yürümekte
güçlük çekiyorsa: bilin ki hastalanmıştır: Bu durumda diğerlerinden hemen ayırın ve güneş gören bir yere
kapatın. Önüne yem ve su koyun. Sabah akşam sizin kullanmadığınız antibiyotiklerden yarım yarım
yutturun. (ağzını açın ve gırtlağına doğru sokun ağzını kapatın o yutar) Antibiyotik şurup şeklinde ise
enjektörle ağzına akıtın.
* Yine suyuna bir kaç aspirin koyun.
* Hastalandığında sabah akşam yarım aspirini yutturun.
* Dışarıdan yeni civciv aldıysanız sıcak bir ortamda gecelesin(bilmediğiniz veya tanımadığınız kişilerden
kesinlikle civciv almayın). Kutuya bir ampul sarkıtabilirsiniz. Diğer tavuklardan en az onbeş gün ayrı
ortamda tutun. Civciv yeminin yanında suyuna seker koyabilirsiniz. Arada sırada suyuna bir kaç aspirin
atın.
* Köy tavuğu ve ondan üreyen (doğal yöntemlerle) civcivler birçok hastalığa karşı oldukça dayanıklıdır.
* Gurk tavuğun altına 10-12 adet yumurta koyarsanız iyi olur. Fazla konduğunda ısıtamaz ve devamlı bir
kaçı yarı dışarıda kalır. Hep aynı yumurtalar dışarıda kalmayacağından cenin ölür ve hedeflenenden daha
az civciv alırsınız.
* Çok üretim yapmak isterseniz bir dişi-erkek hindi alın. Hindi her seferinde ortalama 30 adet Yumarta yı
çıkarabilir.( hindi kendi yumurtaları ile birlikte gurk yatacaksa: hindi yumurtasının kuluçka süresi 28-30
gün, tavuk ise 21 gündür. Böyle olunca tavuk yumurtasını bir hafta geç koymanız gerekir.
* Hindi kuluçka esnasına dışarıya az çıkar. Genellikle aç kalır. Bazen altındaki yumurtaları yer. Bunu
önlemek için ara sıra yumurta haşlayın (katı olmasın) kabuğu ile birlikte önüne diğer yemlerin üstüne
koyun. Kabuğu ile birlikte yer.
* Tavuğunuzun kuluçka olmasını istiyorsanız ekşi hamur mayası yedirin.
*Tavuğunuz Temmuz-Ağustos aylarında kuluçkaya yatmış ise ve sıcak bölgede oturuyorsanız: tavuğun
kalkmadığı durumlarda sizde yumurtaların üzerinden atın dışarıya. Yoksa yumurtalar aşırı sıcaktan pişer
ve çıkmaz. Tavuğun serin bir yerde kuluçkaya yatmasını sağlayın.
KÜMESLERDE ARADA BİR NELER YAPILMALI DIR ?
1 - On beş günde bir kafes tellerini ve bacaların tozları temizlenmelidir.
2- Ayda bir içme sularına bir bidon suya 50gr hesabıyla göztaşı karıştırılmalıdır.
3 - Tespit edilen iç parazitler varsa bunlara karşı ilaç kullanılmalıdır.
4 - Altlıkların tavuklara zarar vermemesi için gerekli önlemler alınmalıdır.
5 - Farelere karşı tavuklara zarar vermeyecek tedbirler alınmalıdır.
6 - Kümeslerde sinek mücadelesi yapılmalıdır.
7 - Çok zorunlu olmadıkça tavukların yeri değiştirilmemelidir.
8 - Yumurta toplama, yem verme gibi işler aynı kişi tarafından aynı renk elbise ile aynı yoldan
yapılmalıdır. Sert hareketlerden kaçınmalıdır.
Kuluçkalık Yumurta Nerde Nasıl Saklanır Biriktirilir
Bu yazı, tavukları doğal yaşantıları doğrultusunda serbest bırakmayan kişilerin kuluçka için yumurta
biriktirmeleri hakkındadır. Yumurta seçiminde muhafaza / saklama şartlarına, yumurtaların saklama
sürecindeki diziliş pozisyonlarına kadar en önemli bilgiler aşağıda anlatılmıştır.
Döllü yumurta seçimi
Kuluçkadan civciv çıkarmak için döllü yumurta lâzımdır. Horozsuz tavukların yumurtalarından civciv
çıkmaz. Tavukların en az 12 gün (») öncesinden beri horozla çiftleşmekte olmaları gerekiyor. Bir sürüde beş
tavuk başına bir horoz düşmelidir. Horozlar ise genç ve sağlıklı olmalıdır. Tavuktan küçük olmamalıdır.
Cüce cins horozlar büyük tavuklarla çiftleşir ama döllemede isabet ettiremezler. Bazen tesadüfen uygun
pozisyonu yakalayabilirler, bu da her zaman olmaz.
Tavuk genç olmalı. Birbuçuk yaşını aşmış tavukların döl tutması zor oluyor. Horoz ne kadar iyi olursa
olsun, bunların bazı yumurtaları dölsüz olur.
Bütün bu şartlara uygun tavukların yumurtalarının döllülük oranı çok yüksektir. Doğal ortamda horozla
yaşayan tavukların yumurtalarının döllenmişlik oranının en yüksek olduğu zaman ise ilkbahar mevsimidir.
Gün ışığına tamamen kapalı üretim çiftliklerinde ise yılın her zamanında ışıklandırma saatlerinin gerektiği
gibi ayarlanması, damızlık genç horozların ve genç tavukların kullanılması ve özel beslenmeyle horozların
dölleyici, tavukların döl kabul edici kabiliyetleri arttırılmaktadır.
Kaliteli yumurta seçimi
Sağlıklı ortamda yaşayan, dengeli beslenen, çok zengin çeşitlilikte gıdalar alabilen ve böylelikle
bünyelerinde hiçbir gerekli madde eksikliği olmayan tavukların yumurtaları seçilmeli. Aksi takdirde
civcivler sağlıksız ve dirençsiz olacaklardır. Yaşama şansları her şeye rağmen az olur. Tavuğun cinsi ne ise
yumurta o cinsin standartlarına uygun büyüklükte olmalı. Normalinden küçük veya normalinden büyük
yumurtalar, fazla yuvarlak veya fazla ince uzun yumurtalar tercih edilmemelidir.
Yumurtaların temizliği
Bazı insanlar kuluçkaya konacak yumurtaların yıkanmasını tavsiye etse de, en iyisi folluğu temiz tutmak ve
yumurtlanmış yumurtaları kirlenmeden alarak çok temiz ve serin bir yerde saklamaktır. Yumurta kabuğunun
dış yüzeyinde doğal bir koruyucu tabaka vardır. Yıkayınca bu koruyucu tabaka yok olup gidiyor, sonuçta
zararlı bakterilerin yumurta içine girebilmeleri kolaylaşıyor.
(Gelişmiş ülkelerde bazı üretim çiftliklerinde yumurtalar özel temizleyici maddelerle iyice yıkanır kurulanır,
üzerleri özel bir koruyucu maddeyle spreylenir.)
Yumurtaları saklama koşulları: sıcaklık ve nem oranı
Yumurtaların saklanacağı ortam 12º – 13º C sıcaklık derecesine ve %75 oranında neme sahip olmalıdır.
Bunun için buzdolapları “ısı ayarı değiştirilerek” kullanılabilir. Bu mümkün değilse evin bodrumu
kullanılmalı, bu da mümkün değilse evin en serin, en gölgeli tarafında uygun bir yere iki metre çukur
kazılarak serin ortam sağlanmalı. 13 dereceden daha sıcak olsa bile idare eder.
Yumurtaların %75 nemli ortamda bekletilmeleri niçin önemlidir?
Kuru havalı yerlerde bekleyen yumurtaların içindeki sıvının suyunu kuru hava çeker. Böylece yumurtanın
geniş ucundaki hava boşluğu her geçen gün büyümeye devam eder. Kuluçka süresi boyunca yumurtanın
dışarı vereceği çeşitli gazlarla beraber su kaybına devam edeceğini de düşünün. Onun için hiç olmazsa
kuluçka öncesi su kaybının en az olması sağlanmalıdır, bu da nemli hava ile mümkündür.
Dizilme pozisyonları ve çevrilmeleri
Kuluçkaya konacağı güne kadar bekletilmesi gereken yumurtaların sivri kısımlarının aşağı gelmesi şartıyla
dizilmeleri gerekiyor. Yumurtalar tam dik durmayacak, günde bir defa diğer tarafı yaslanacak şekilde
çevrilecek. Çevrilmeleri önemlidir. Günde bir defa çevirmek en az ölçüdür.
Bekletilme süresi en fazla kaç gün olmalı?
Yukarda anlattığım şartlarda saklanan döllü yumurtalardan en iyi verim en fazla 7 gün bekletilmişlerden
alınır. Daha fazla bekletilmelerinde kalite mükemmelliği her gün azalır. Fakat bu sadece riski azaltmak için
tedbirdir. Yani 7 günden fazla bekletilen yumurtalar asla kuluçkada kullanılmamalı anlamına gelmez. İyi
muhafaza edilmiş yumurtaların 15 günlükleri bile kuluçkada iyi sonuç verebilir. Yine de risklidir. Hele 3
haftayı aşmış yumurtaların döllerinin canlı kalma ihtimali neredeyse sıfırdır. Bütün her şeyi düşünerek,
kuluçka için en iyi en elverişli yumurtalar en fazla 7 gün bekletilmiş olan yumurtalardır diye kabul edip
tedbirli olmamız %100 gibi en iyi verimi almamız için gereklidir.
Yumurtaları kuluçkaya koymadan önce
Bekletilen bu “soğuk” yumurtaları gurk tavuğun altına veya kuluçka makinesine koymadan önce 20 – 25
derece dolaylarındaki oda sıcaklığında normal şartlarda bekletilerek oda sıcaklığını kazanmaları
sağlanmalıdır. Aniden tavuğun veya kuluçka makinesinin sıcaklığıyla karşılaşan yumurtaların kabuklarında
aynen buzdolabından çıkarılan kaplarda havanın neminin yoğunlaşarak su haline gelmesi olayı olur. Bu da
yumurtaları fazlaca ıslatır ve zararlı bakterilerin işini kolaylaştırır.
*1 litre ılık suda 1 yemek kaşığı limon tuzunu eritin ve yumurtaları suya batırıp çıkarın elinizde plastik
eldiven olsun bastırmadan silin.
Peki yabani orman tavukları kuluçkaya yatacağı güne kadar yumurtalarını böyle mi muhafaza
ediyor?
Elbette doğada farklıdır, yukarda anlatıldığı gibi değildir. Bir tavuk her gün yumurtlamaz. Dolayısıyla 7
yumurta üstünde kuluçkaya yatacak olan bir yabani orman tavuğunu düşünürsek, en eski yumurtası en az 10
günlüktür. Diğerleri de en yeniye göre sırası ile kaç günlüktür tahmin edebilirsiniz. Ayrıca mevsim
normalleri ne ise yumurtalar o sıcaklıkta açık havada bekletilmiş oluyorlar. Doğa tavukları az sayıda
yumurtlar, hepsi bitince gurk olup kuluçkaya yatarlar. Genelde bütün yumurtalardan civciv çıkar.
Yani burada demek istediğim şey şudur: Yukardaki tavsiyeler aslında ticari maksatla tavuk yetiştiriciliği
yapanlar içindir ve bu bağlamda her ne olursa olsun %100 verim gözetilir, hiçbir maddi zarar hoş görülmez,
her türlü tedbir en başta alınır. 1000 yumurtadan %50 verim almak ile 500 yumurtadan %100 verim almak
sonuçta her ikisinden de aynı sayıda civciv almak demektir. O halde tedbirli davranmamakla yüzlerce,
binlerce yumurtaya boşa para ödenmiş olur. Böylece %100 altındaki düşük verimlerdeki ticari zararın düşük
verim yüzdesine göre ne boyutlarda olabileceğini anlayabilirsiniz. Ayrıca yumurta tavukçuluğu sektöründe
erkek civcivlerin zarar kabul edildiğini de hesaba katarsak, niçin bu kadar titiz davranıldığını daha iyi
anlarız.
Yemek Olarak Tüketmek İçin Satın Aldığınız Yumurtaların Üzerindeki Barkod Açıklaması
0
-organik yumurta üretimi
1
-serbest yetiştirme (free range)
2
-kümeste yumurta üretimi
3
-kafeste yumurta üretimi
Ayırt edici kodun ilk basamağı, üretim yöntemini ifade ederken, sonraki iki basamağı, üretim yapılan Üye
Devleti simgeleyen harfleri içerir. Son olarak, işletmeye özgü 5-6 basamaklı bir sayı gelir.
Örnek: 2UK12345 veya TR03-161816
CİVCİVLER İÇİN SICAKLIK DEĞERLERİ
Tavsiye edilen lamba
Philips EcoClassic 105w 140w
Tavsiye edilen Termostat
EMKO ESM-3710
GÜN / HAFTA SICAKLIK
1.HAFTA
35°C
7 İLE 10
32 - 33 °C
10 İLE 15
30°C
15 İLE 20
27°C
20 İLE 25
24°C
25 İLE 30
21°C
HANGİ AYDA NE YAPILMALIDIR ?
OCAK
- Kümeslerde yemleme ve yem uygulamasına özen gösterilir. Yumurta randımanında arzulanan ekonomik
düzeye ulaşabilmesi için, kümes sıcaklığının ortalama 10-18 C'ler arasında olmasına ve havalandırmaya
dikkat edilir. Yumurta randımanını %12-15 civarında arttırmak için , kontrollü suni ışık uygulanmalıdır.
- Bu aya kadar tüy değişimini tamamlamış tavuklarla, mart-nisan civcivlerinden gelişmesi geri kalmış
,yumurtaya halen geçmemiş olanlar derhal ayrılıp satılır.
- Kümeslerde paraziter mücadele yapılır.
- Damızlık yumurta alınacak kümeslere horoz katılır.
ŞUBAT
- Kuluçka mevsimi yaklaştığından;damızlık civciv elde edilecek yumurtala rın alınacağı sürü
düzenlenir.Kuluçkaya verilecek yumurtala r tasnif edilerek, ilaçlanır.
- Kümeslerde düzenli bir havalandırma ve ışıklandırma sağlanır.Soğuk hava önlenerek , kümes içi ısısı sabit
tutulur.Günde 18 saat ışıklandırma yapılır.(20 metrekare zemin için ,60 vatlık ampul takılmalı, metrekare ye
3 wat ışık gelmelidi r.)
- Yemlerdek i enerji miktarı artırılır.
- Kümeste altlıklar değiştirilir. Kafes altı gübreleri atılır.
- Tavuklara gumboro ve yalancı veba aşıları uygulanır.
MART
- Kuluçhane ve civcivhan elerde , temizlik ve ilaçlama yapılır. Mart ayından başlayarak, Mayıs ayının ilk
haftasına kadar çıkan civcivler de daha fazla randıman alındığından, bu ayda kuluçka işlerine başlanır.
- Civciv büyütme yerlerind e yem, su, ışık, ısıtma, dezenfeks iyon, altlık gibi tüm hazırlıklar, civciv
getirilme den önce tamamlanır.
- Çıkan civcivler e ilk gün mutlaka marek aşısı ve seks ayrımı yapılır.
- 7-12 günlük civcivler e birinci burun -göz damla (yalancı veba) aşısı uygulanır.
- Yirminci gün kızıl ishale karşı, koksidiyo z ilaçları verilir.
- Yirmibiri nci günden başlayarak, yirmiseki zinci güne kadar gumbaro aşısı yapılır. Hastalık girmiş ticari
sürüleri olan işletmelerde bu aşı 7-18 günlük civcivler e tatbik edilebili r.
- Civcivler 10-15 günlük olduklarında, istenilir se gagaları 1/2 veya 1/3 oranında kesilir.
- İlk iki hafta , 1 metrekare taban alan için 5 wat hesabı ile , günde 22 saat ışık verilir. İkinci haftadan sonra
ışık azaltılır.
- 0-3 hafta ince toz yem verilir, sonra pelet yeme geçilir. Civcivler ilk haftada devamlı sık ,sık yemlenmel
idir.
NİSAN
- Kuluçka çalışmalarına devam edilir. Kuluçka, ana makinaları ile civciv büyütme yerlerini n temizlik ve
dezenfeks iyonuna önem verilir.
- Civcivler e solucan düşürücü ilaç verilir.
- 28-32 günlük civcivler e yalancı veba (burun-göz damla )aşısı;7-8 haftalık olanlara inaktif yalancı veba
aşısı uygulanır.
- Sürüde hastalıklı hayvan ve aşırı derecede ölüm varsa , derhal veteriner liğe bilgi verilip, teşhis ve tedavi
için gerekli çabalar gösterilir.(Hiçbir zaman gereksiz ve fazla dozda ilaç kullanılmamalıdır.)
- Civcivler, katlı ana makinalarında büyütülüyorsa , yere indirilir . Kullanılacak yer, 4 haftalık 10 pilice bir
metrekare yer hesabı yapılarak düzenlenir.
- Kasaplık niteliğindeki tavuklar, henüz tavuk fiyatları düşmediğinden, gurk olanlarda dahil, derhal
satılmalıdır.
MAYIS
- Bu ayda da kuluçkahanelerde civciv çıkarılma çalışmaları sürdürülür.
- Salmonell a pseudomon as, arizona, coliform bakterile r ve aspergill us gibi hastalıklara neden olan
etkenleri n çoğalması ve yayılması genellikl e kuluçkahanelerde olduğundan; kuluçkaya başlama ve çıkım
süresince , sağlık koşullarına uyulmalıdır.
- Koksidiyo z ve solucana karşı ilaçlama yapılır.
- Kümeslerde pencerele r havalandırma bacaları aspiratörler kontrol edilmeli, rutubetli pis altlıklar atılarak ;
yeni kuru altlık serilmeli, sinek ve zararlı için gereken önlemler alınmalıdır.
- Yumurta verimi düşmüş tavuklar ile , piliçlerin gelişemeyenleri ve erkekleri satılır.
- Kümesler yeni çıkan civcivler için hazırlanır. Yalancı tavuk vebası mücadelesi (burun-göz damla ve adale
aşıları) yapılmış piliçler, yeni kümeslerine alınır.
HAZİRAN
- Çevre koşulları iyileştiğinde, kümes içi ısısının 15 c'nin üstüne çıkmaması sağlanır. Tavukhane nin bakım
ve onarımına başlanır.
- Rasyondak i enerji miktarı düşürülür.
- 8 haftayı doldurmuş hayvanlar, metrekare de 10 başı geçmeyecek şekilde, piliç bölmelerine alınırlar.
Herhangi bir stres durumunda, yığılma olmamasına dikkat edilir
- 10-12 haftalık piliçlere çiçek, difteri aşısı uygulanır. Görülebilecek hastalıklara karşı, gerekli önlem alınır.
TEMMUZ
- Damızlık piliçlere kısıtlı yemleme yapılır (Günlük yem ihtiyacından fazlası asla verilmeme lidir. Ancak,
verilen yemin karışımı noksansız olmalıdır).
- Kümes ve ekipmanla r sıkı bir şekilde temizleni r ve haftada en az iki defa dezenfekt e edilir. Fare ve
kemiricil erin kümeslere ve yem ambarlarına girmesi engelleni r.
- Yalancı veba ve gumboro aşısı uygulanır.
- Günde 4 defa yumurta toplanır. Yumurtanın şekli ve kabuğu incelener ek, yumurtanın küçülmesine karşı
önlem alınır.
AĞUSTOS
- 20-22 haftalık olan piliçler yumurta kümesine taşınır. (Bütün piliçler birkerede yumurta kümesine taşınır).
Kümeslere hemen alışmaları için, folluklar yerleştirilir.
- Piliçlere, yumurtlam aya başlamadan önce, solucan ilacı içirilir.
- Bir program dahilinde ışıklandırma ve yem rasyonu uygulanar ak, piliçlerin küçük yumurta devresi
kısaltılır.
- Gelişmesi iyi olmayan piliçler ile, tüy dökümü uzun süreli olupta, yumurtaya geçmeyen tavuklar satılır.
- Piliçlerde pullorum taraması yapılır.
EYLÜL
- Piliçlerin çoğu bu ayda yumurta vermeye başlarlar. Bu devrede; yumurta miktarı, kabuğun şekli ve
hayvanların gelişme durumları dikkatle izlenir.
- Sürüdeki stres hallerind e, içme sularına geniş tesirli antibiyot ikler ve vitaminli ilaçlar katılır.
- Periyodik pullorum taraması yapılır.
- Büyüme ve yumurta kayıtları tutulur.
EKİM
- Bu ayda tüy dökümüne giren tavukların damızlıkta kalması gerekir. Kusurlu görülen tavuklar ve yumurta
verimine geçmemişler ay sonundan itibaren damızlıktan çıkarılabilir.
- Kümesteki ışıklandırma, bir program dahilinde düzenlenmelidir. Aydınlatma süresince, follukların biraz
loş ışıklı tutulması faydalıdır.
- Piliç ve tavuklar arasında herhangi bir salgın hastalığın çıkmaması için, koruyucu önlemler alınır.
- Kümeslerde kış mevsimi için gerekli önlemler alınır. Hazırlıklar tamamlanır.
- Yetiştirme kayıtları tutulur.
KASIM
- Kümes içi sıcaklığı hiçbir şekilde 7C civarlarına kadar düşürülmemeli, 13C-23C arasında tutulmalıdır.
Gerektiğinde, kümes herhangi bir sistemle ısıtılmalıdır. Pencere ve bacalar havanın ve rüzgarların durumuna
göre ayar edilmelid ir. (Havalandırmada, tavukları soğuk hava akımlarından korumalıdır.)
- İç ve dış parazit durumu titizlikl e izlenmeli dir.
- Suni ışıklandırma süresi 17 saatte tamamlanm alıdır.
ARALIK
- Tavukların gelişmeleri ve verimleri sık sık kontrol edilir. Gelişme geriliği ve düşkünlük varsa, yem ve
yemlemede bir aksaklık olduğu veya basit ya da bulaşıcı bir hastalık çıktığı sonucuna varılır.
- Kümes içi ısısı ayarlanır. Rutubetin normal düzeyde olmasına özen gösterilir. Gerektiğinde, duvar ve taban
izolasyon ları yapılır.
- Hasta, sakat görünüşlü, soluk ibikli ve göz doldurmay an hayvanlar derhal ayrılıp, satılır.
- Tavuklar arasında gagalama durumu varsa, tavukların gagaları kesilir; ayrıca bir nedeni olup olmadığı
incelenip, diğer önlemler alınır.
- Tavuklara istiridye kabuğu veya sert nitelikte taş kırıntıları verilmeli, altlıkların kuru olması sağlanmalıdır.
- Bu ayda FORCE MOLTING denilen ve tavukların ikinci devre yumurtlam aya başlatılması anlamına gelen
yöntem uygulanır. Bu metod uygulanma dan önce, hayvanlar newcastle (Yalancı veba) hastalığına karşı
aşılanmalı, gerekiyor sa ibikleri kesilmeli dir.
- Ay sonunda, yılın mali hesapları çıkarılır. Buna göre, yeni yılın plan ve programla rı yapılır.
- Düzenli olarak Caldez kümes dezenfekt anı kullanılır.
Tavuklar için besinler
Besinler
Tavuk besinleri yem, su, karbonhidratlar, yağlar, proteinler, vitaminler ve minerallerden oluşur.
Her besin özel bir ihtiyaca hizmet eder . Besinler; kemik, et, tüy ve yumurta gelişimi için yapı malzemesi
sağlar.
Besinleri doğru formüle edildiklerinde sağlıklı tavuk ve sağlıklı kuluçkalık yumurta elde etmek sadece
zamana bağlıdır.
Her besin yalnız bir kaynak sağlar, fakat toplanıp bir araya geldiğinde, Tam olarak bir kümesin ihtiyaçlarını
karşılar.
Su
En önemlisi, ama genellikle göz ardı edilen besinlerden birisi sudur. Bu tek bir seferde bol bol su değildir;
Bu sürekli olarak temiz bir kaynaktan akan sudur.
Günlük su bir tavuğun ihtiyacına ve hava koşullarına bağlıdır. Sıcak yaz aylarında daha çok, kış aylarında
daha az ihtiyaç duyar.
Düzenli olarak temizlenmesi gereklidir. Kümesteki tüm hayvanlarınızın suya erişebilmesi gereklidir.
Durgun veya uzun süreli kullanılan su kümes hayvanları için hastalık taşıyan böcekler için bir üreme alanı
olabilir.
Su, vücudun atık ürünleri taşır buharlaşma ile kuş serin olur, yemi yumuşatır ve sindirim sistemi aracılığıyla
taşınır. Su her zaman kullanılabilir ve taze olmalıdır.
Sıcak yaz aylarında su kapları serin gölgeli alanlarda muhafaza edilmelidir. Durgun halde olmamalı veya
yosun birikmesine izin verilmemelidir.
Su; aşırı stres ve sindirimi yetersizliği , dehidratasyona tüy dökme, kuru tüylere yol açabilir.
Karbonhidratlar
Karbonhidratlar nişasta, şekerler ve selüloz bulunmaktadır. Nişasta, şekerler veya basit biçiminde
karbonhidratlar vücut bakımı ve enerji için ihtiyaç vardır. Karbonhidratlar yağlardan daha az maliyet ve
kolayca sindirilir emilir ve yağ haline getirilir.
Kanatlı yemlerinde karbonhidrat önemli kaynakları mısır, buğday, yulaf, milo ve diğer çeşitli tahıl taneleri
vardır.
Yağlar
Bu tür pamuk tohumu küspesi ve balık unu gibi hayvansal ve bitkisel yağlar, yemlerin en yüksek enerji
kaynaklarıdır. Ayrıca, besleme karışımları içinde, fiziksel kıvamı iyileştirir. Ek katı gıda alımı azalma oranı
ile birlikte yetişkin kuşların enerji kullanımı artabilir.
Proteinler
Proteinler amino asitlerden oluşan karışık bileşiklerdir. Yem proteinler sindirim amino asitlere
parçalanırlar. Bunlar daha sonra emilerek vücut proteinleri içine bu amino asitlerin bir araya hücreleri için
kanı ile taşınmaktadır. Vücut proteinlerinin vücutta doku yapımında kullanılır. Özellikle proteinden oluşur
dokular, kaslar, sinirler, kıkırdak, deri, tüy ve gagası vardır. Yumurta akı (beyaz), aynı zamanda protein
yüksektir. Kanatlı rasyonlarında protein ana kaynakları gibi balık unu, et ve kemik unu ve bitki proteinleri,
soya küspesi gibi, pamuk tohumu küspesi ve toprak yonca ve mısır gluteni gibi hayvansal proteinlerdir
Mineraller
Besleme mineral kısmı inorganik maddedir. Mineraller, ince bağırsaktan emilir. Mineraller, özellikle
kalsiyum, magnezyum ve fosfor, kemik inşa etmek ve onları güçlü ve sert hale getiriyor. Yumurtlayan
tavuklar yumurta kabuğu oluşumu için mineraller de gerektirir. Diğer mineraller eser miktarda ihtiyaç
vardır.
Vitaminler
Tüm verilen yemlerin küçük miktarlarda sunmak ve büyüme, üreme ve sağlık bakımı için kesinlikle gerekli
olacaktır. Onlar farklı miktarlarda ve farklı kombinasyonlarda Yem görülür. Ne olursa olsun marka veya
form vitamini ilave sağlık ve canlılık için periyodik olarak gerekli olabilir.
Yağda eriyen vitaminler: A, D, E, K
Suda çözünen vitaminler: C, Tiamin (B / 1), Riboflavin (B / 2), pantotenik asit, niasin, pridoksin, Kolin,
Biotin, Folik Asit, B/12 ve B kompleksleri.
BESLENME
Civciv 1-10 gün
Haşlanmış yumurta, karışım (yulaf, buğday ruşeymi, ak darı, keten tohumu, susam, kurutulmuş kekik)
Civciv 11-21 gün
Hazır civciv yemi, Yukarıdaki karışım. Taze sarımsak ve kekik (koksidiostat)
3 hafta – 5 ay
Piliç büyütme yemi, buğday, kırık arpa, kırık mısır, ezilmiş yulaf. Yeşillikler.
6 aydan sonra
Yumurta yemi, buğday, kırık arpa, kırık mısır, ezilmiş yulaf. Yeşillikler.
Elma sirkesi,sularına konulabilir.
Nar sirkesi, sularına konulabilir.
Hafif şekerli suya ayrıca kuru soğanı sıkarak özsuyundan damlat. Mesela bir çay bardağı suya bir çay kaşığı
şeker ve dört beş damla soğan özsuyu..
Ruşeym nedir?
"Buğdayın ruşeymi" dünyada "wheat germ" denilen, ülkemizde ise buğday taneciğinin en tepesindeki
"embriyo" olarak bilinen doğal E vitaminidir. Buğdayın kalbi ve hayat kaynağıdır.
Yüksek miktarda A, E ve B1 vitamini, Folik Asit, Fosfor, Thiamin, Çinko, Demir, Magnezyum, Manganez
ve Krom gibi birçok besin kaynağı içerir.
Lif değeri yüksektir, tokluk hissi verir.
1000 kg buğdaydan ancak 1 kg Ruşeym elde edilebiliyor.
• Ruşeym sofranıza leziz bir tat ve ekstra besin katar.
• Soğuk süt veya yoğurt ile karıştırabilir, sevdiğiniz taze ya da kuru meyve, yemiş ilavesiyle
zenginleştirebilirsiniz.
• Çorba, salata gibi yiyeceklerin üzerine serperek onların lif değerini arttırabilirsiniz.
• Yemek pişirirken baharat yerine vitamin olarak kullanabilirsiniz.
• Ayrıca dünya mutfağındaki çeşitli yemek tarifleri için kullanılabilir.
tavuk
bıldırcın
keklik
kaz
sülün
kuluçka
süresi
21
17
24
28 - 34
24-26
Ön
gelişme
18-19
14-15
22
25 - 31
21-22
Çıkış
süresi
2--3
2--3
2
3--4
2--3
Ön
gelişme
37,6
37,4
37,4
37,4
37,4
Ön
gelişme
50-60
50-60
50-60
50 - 60
65-70
Çıkım
37,2
37,2
37,2
36,9
37,1
Çıkım
70-80
70-80
70-80
70-80
85,95
KULUÇKA MAKİNASI AYARLARI
SÜS TAVUKLARI ÖRNEK AŞI PROGRAMI
7.GÜN : NEW CASTLE(YALANCI VEBA) CANLI
10.GÜN : GUMBORO CANLI (CANLI AŞI)
21.GÜN: GUMBORO CANLI + YALANCI VEBA (CANLI AŞI)
35.GÜN: YALANCI VEBA + BRONŞİT (CANLI AŞI)
70.GÜN: YALANCI VEBA + BRONŞİT (CANLI AŞI)
12.HAFTA : KORİZA(ÖLÜ AŞI) + ÇİÇEK(CANLI AŞI-KANAT ZARINA)
+TİFO (ÖLÜ AŞI)
16.HAFTA: YALANCI VEBA +BRONŞİT +EDS +KORİZA(DÖRTLÜ)(ÖLÜ AŞI)
+TİFO (ÖLÜ AŞI)
NOT:YUMURTLAMA DÖNEMİNE GİRDİKTEN SONRA 2 AYDA BİR VEBA VE BRONŞİT AŞISI
YAPILMALIDIR.
YUKARIDAKİ BİLGİLERİ OKUDUNUZ !
HER ŞEY YOLUNDA GİTTİ Allahın izniyle Civcivler çıktı.
Civcivler su içmesini ve yem yemesini çok çabuk öğrenirler.
Her ne kadar kuluçkadan çıktıktan sonra 72 saat yemsiz ve susuz
yaşayabilirlerse de bu istenmeyen bir durumdur ve gelişmeyi etkiler.
Civcivler kuluçkadan çıktıktan en geç 24-48 saat sonra yem yemeye ve su
içmeye başlamış olmalıdır.
Bu süre ne kadar az olursa , o kadar olumlu sonuç alınmaktadır.
*Kargo ile gelen yumurtaların kuluçka makinesine konulmadan önce
sivri kısımları aşağıya gelecek şekilde 3 ila 4 saat bekletilmelidir.
*Civcivlerin çıkıma alınma zamanı 17’inci gün sonudur.
*Yabancı kaynaklı Kuluçka makinesi ayarlarındaki tablo ile Türkçe tablo
arasındaki farkı görmüşsünüzdür. Her ne kadar durumdan duruma değişiklik
göstersede kullandığınız makine üreticisi bir rakam belirlesede ; Yabancı
kaynaklı olana itibar etmek en azından kuluçka başarısını arttırmaktadır.
*Civcivlere ilk yem su ( şekerli su ) içmelerini müteakip 12 saat sonra
verilmelidir aksi takdirde kabız olurlar.
***Burada yazan bilgiler defalarca okunmuş ve tecrübe edilmiştir.
Bilgiler internet sayfalarından toplanmıştır.Her ne kadar hatalar veya
doğru bilinen yanlışlar ayrıştırılsa da Şürç-ü lisan ettikse affola.Yazı üzerinde
hakları olanlar hakkını helal etmesi temenni ve dileğiyle…
Amacımız ;
Yumurta tavuğu ve Süs tavuğu olarak beslenen Tavuk ırklarının ırk
özelliklerinin bozulmadan yetiştirilmesine katkı sağlamak.
Irk özellikleri bozulmakta olan bu hayvanların hobiciler tarafından
yaygın olarak beslenmesini sağlamak.
Tavuk yetiştiriciliği hakkında amatörlere her türlü bilgi ve yardımı
sağlamak.
Tavuk üretimi ıslah çalışmalarına destek vermek.
Herhangi bir ticari amacı yoktur.
Amacımız doğru yöntemlerle doğru sonuçlar almaktır.
Eklenmesini istediğiniz ve tecrübe edilmiş bilgileri paylaşmak isterseniz.
[email protected]