Final Raporu, 5. Dünya Su Forumu

Transkript

TEŞEKKÜRLER
Koordinatörlüğünü Ayşen NERGİZ’in üstlendiği bu rapor, 5. Dünya Su Forumu Sekretaryası çalışanlarının özveri ve emekleriyle ortaya çıkmıştır.
George JACQUES, Dr. Terry HARDT, Lindy WOLNER, ve Daniel ZIMMER kıymetli görüşleri ve yorumlarıyla raporun içeriğine katkıda
bulunmuşlardır.
Türkçe Final Raporu’nun hazırlanması Didem ÖZATAY yöneticiliğinde Duygu TUNA ve Yunus ÖZLEYEN tarafından gerçekleştirilmiştir. İpek ERZI
ise raporun İngilizce-Türkçe tercümesinde katkıda bulunmuştur.
IISD hem habercilik çalışmalarında, hem de fotoğraf çekimlerinde başarılı bir hizmet sunmuştur. Pab Mimari Tasarım ve İsmail Görkem ÖZKAN
raporun tasarım ve sunumu için özveride bulunurken; kitabın editörlüğünü ise Yasin BOZDEMIR üstlenmiştir.
Son olarak, İKON takımına, Grafiboy Creative Studio’ya ve Promat Basım Yayın A.Ş.‘ye yardımları için teşekkür ederiz.
İÇİNDEKİLER
1. 2. 3. Önsöz.................................................................................................................................................. 4
Foruma Genel Bakış............................................................................................................................ 10
Tematik Süreç..................................................................................................................................... 14
Tema 1..................................................................................................................................................... 15
Tema 2..................................................................................................................................................... 26
Tema 3..................................................................................................................................................... 39
Tema 4..................................................................................................................................................... 50
Tema 5..................................................................................................................................................... 62
Tema 6..................................................................................................................................................... 68
4. Üst Düzey Paneller.............................................................................................................................. 82
5. Siyasi Süreç......................................................................................................................................... 88
Devlet Başkanları Zirvesi......................................................................................................................... 88
Bakanlar Süreci.......................................................................................................................................... 89
Parlamenterler Süreci................................................................................................................................. 97
Yerel İdareciler Süreci ............................................................................................................................... 98
Yerel İdareciler ve Parlamenterler Diyaloğu ................................................................................................ 102
104
6. Bölgesel Süreç.....................................................................................................................................
Afrika....................................................................................................................................................... 105
Amerika....................................................................................................................................................
106
Asya.......................................................................................................................................................... 107
Avrupa...................................................................................................................................................... 108
Orta Doğu ve Kuzey Afrika ile Arap Ülkeleri ............................................................................................... 109
Akdeniz..................................................................................................................................................... 110
Türkiye ve Çevresi ..................................................................................................................................... 111
7. Temel Gruplar..................................................................................................................................... 112
Kadınlar................................................................................................................................................... 113
8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15.
16. 17. Sivil Toplum Örgütleri................................................................................................................................ 115
İşçiler ve Sendikalar................................................................................................................................... 117
117
İş ve Sanayi Dünyası..................................................................................................................................
Çiftçiler..................................................................................................................................................... 118
Serbest Kürsü............................................................................................................................................ 119
121
Çocuk Forumu..........................................................................................................................................
Gençlik Forumu........................................................................................................................................ 122
Su Fuarı.................................................................................................................................................... 123
Sergi ve Su Fuarı................................................................................................................................. 128
Çevre Dostu Forum..............................................................................................................................130
Sanatsal Etkinlikler..............................................................................................................................134
Ödüller................................................................................................................................................
138
Yan Etkinlikler..................................................................................................................................... 140
Medya ve İletişim ...............................................................................................................................160
E –Forum............................................................................................................................................
162
Forum Mekanları ve Programı............................................................................................................. 166
Raporlar ve Yayınlar ........................................................................................................................... 170
Ek .............................................................................................................................................. 172
Abdullah GÜL
TÜRKİYE CUMHURİYETİ CUMHURBAŞKANI
Uluslararası Su Topluluğu 16 Mart 2009 tarihinde; kıtaların, kültürlerin ve medeniyetlerin buluştuğu muhteşem
şehir İstanbul’da bir araya geldi. 5. Dünya Su Forumu, 185 ülkeden 30.000’in üzerinde katılımcı için;
“Farklılıkların Suda Yakınlaşması” hakkındaki deneyimlerini, fikirlerini açık ve herkesin katılımına olanak sunan
bir diyalog ortamında paylaşma şansı sağladı.
Güvenli içme suyuna ve sanitasyona evrensel erişimin sağlanması, hiç şüphesiz, dünya gündemindeki en
zorlu unsurlardan biridir. Ayrıca, azalan su kalitesiyle birlikte su kıtlığı, gezegenimizdeki pek çok insanın ve
ekosistemin yüzleşmekte olduğu hayati bir konudur. İklim değişikliğinin ve su kaynaklarının üzerindeki diğer
küresel değişikliklerin olumsuz etkilerinin yanı sıra, bunların sürdürülebilir olmayan kullanımı ve kötü yönetimi
suyu dünya çapında daha hassas bir konuma getirmektedir.
Bu bağlamda, 5. Dünya Su Forumu suyla ilgili sorunlara çözüm aramak amacıyla büyük bir paydaş kitlesini,
toplu deneyimlerini ve eylemlerin koordinasyonu için duydukları motivasyonu paylaşabilmeleri için harekete
geçirmiştir. İstanbul’dan çıkan mesajlar ve öneriler, samimiyetle inanıyoruz ki; küresel su güvenliğine ve
sürdürülebilir kalkınmaya yönelik çabaları kolaylaştıracaktır. Bu nedenle, tüm bireylere, kurum ve kuruluşlara
5. Dünya Su Forumu’nun başarıya ulaşması için göstermiş oldukları özveri ve çok değerli katkılarından dolayı
minnettarlığımı sunmak isterim.
5. Dünya Su Forumu, ilk kez İstanbul’da, devlet ve hükümet başkanlarına, uluslararası kuruluşların üst düzey
temsilcilerine ev sahipliği yapmıştır. Bu toplantının sonucunda ortaya çıkan, devlet başkanlarının İstanbul Su
Bildirgesi, tüm ülkeleri dünyanın su sorunlarını yanıtlayan küresel bir çözüm geliştirmeye ve 21. yüzyılda su
güvenliği olan, sürdürülebilir bir dünya yaratabilmek adına çabalarını birleştirmeye davet etmektedir.
Ayrıca, 5. Dünya Su Forumu Bakanları, Parlamenterleri ve Yerel Yönetimleri, bir başka deyişle siyasi iradenin üç
düzeyini, hem kendi siyasi grupları içerisinde, hem de paydaşlarını da dahil ederek kendi aralarında kapsamlı
bir etkileşim sağlamak için bir araya getirdi. Bu verimli diyalog, yerel ve bölgesel gerçeklerin de katkısıyla,
dünyamızın su sorunlarına yeni ve somut yanıtlar sağlamaya yardımcı olacak önemli siyasi dokümanlar
üretmiştir. Buna ek olarak, 5. Forum Bin Yıl Kalkınma Hedefleri’ne ve uluslararası kabul edilen diğer kalkınma
hedeflerine ulaşmak için bir an önce harekete geçilmesine yönelik siyasi iradenin de altını çizmiştir.
İstanbul Bakanlar Bildirgesi, pek çok önemli unsurun yanı sıra, kurumsal reformlar, güçlendirilmiş yasal
ve yönetimsel çerçevelerle birlikte bunların etkili uygulanışı, karar alma sürecinin şeffaflığı ve yolsuzluğun
engellenmesi aracılığı ile iyi yönetimin önemini vurgulamıştır.
Katılımcıların İstanbul’da unutulmaz bir hafta geçirebilmeleri için 5. Dünya Su Forumu sırasında tematik ve
bölgesel toplantılar, üst düzey paneller, yan etkinlikler, su fuarı, kültür-sanat aktiviteleri de düzenlenmiştir.
Son olarak, kazanılan ivmeyi koruyabilmek ve küresel su sorunlarına çözüm üretmek amacıyla, 5. Dünya
Su Forumu’nun çıktılarını tanıtmak ve doğru kullanabilmek adına uluslararası toplulukla birlikte çalışma
konusundaki karlılığımızı vurgulamak isterim.
Prof. Dr. Veysel EROĞLU
ÇEVRE ve ORMAN BAKANI
16-22 Mart 2009 tarihlerinde İstanbul’da düzenlenen ve suyla ilgili en büyük etkinlik olan 5. Dünya Su
Forumu, yaklaşık 30.000 kişinin katılımıyla bir rekora imza attı. İstanbul, 5. Dünya Su Forumu’nun ev sahibi
seçildiğinde, İstanbul’un, kültürleri, ekonomileri, coğrafyaları birleştirmedeki rolünden ve “Farklılıkların Suda
Yakınlaşması” temasından esinlenerek; 5. Dünya Su Forumu’nu her yönden daha özel yapmaya söz verdik.
Ayrıca, bu Forum’un emsalsiz bir organizasyon olacağına; “İstanbul’dan önce ve sonra” şeklinde anılacağına
dair de söz vermiştik. Şimdi verdiğimiz bu sözü tutmanın eşsiz mutluluğunu taşımaktayız, çünkü; su dünyasına
çok büyük hizmetlerde bulunduk.
Elinizdeki rapor 5. Dünya Su Forumu’nun temel öğeleri hakkında bilgiler vermektedir. Raporda, Devlet
Başkanları Zirvesi, Yerel İdareciler Toplantısı, Bakanlar Konferansı, Parlamenterler Toplantısı, tematik ve
bölgesel oturumlar, yan etkinlikler, kültürel ve sanatsal etkinlikler, Çocuk Forumu, Gençlik Forumu, öğrenme
merkezi, fuar ve sergi gibi etkinliklerin hepsi anlatılmaktadır.
Çevre ve Orman Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı ile birlikte Bakanlar Konferansı’na ev sahipliği yapmıştır. Bakanlar
Konferansı, 169 ülke ve 19 uluslararası kuruluştan; 85 bakan, 19 bakan yardımcısı da dâhil olmak üzere
500’den fazla temsilcinin katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Bakanlar Konferansı sırasında katılımcılar ve temel
paydaş grupların temsilcileri sekiz farklı konu üzerine Yuvarlak Masa Toplantısı’nda bir araya gelme imkânı
yakalamıştır. Bu sürecin ana sonucu İstanbul Bakanlar Bildirgesi’dir. Buna ilave olan İstanbul Su Rehberi ise
her düzeyde su yönetimi ve su güvenliğini iyileştirmek için somut tavsiyelerde bulunan kapsamlı bir belgedir.
Bu dokümanların bir bağlayıcılığı olmamasına rağmen; katılımcı paydaşların üzerlerinde mutabakata varmış
olmaları nedeniyle, küresel düzeyde bir öneme sahiptirler ve uluslararası gündemi belirlemede çok önemli
rolleri vardır. Bu dokümanlar, önümüzdeki günlerde suyla ilgili stratejileri ve alınacak tedbirleri daha ileri düzeye
taşıyabilmemiz için bizlere rehberlik edeceklerdir.
Son olarak, Forum’a katılan herkese değerli katkıları ve destekleri için teşekkür etmek isterim. Bu katkılar
sayesinde ileride yapılacak etkinlikler için büyük bir katılım ve enerji sağlanmıştır. Oluşturulan bu sinerjinin,
düzenleyeceğimiz İstanbul Su Forumları sayesinde daha da ileriye taşınacağını temenni ederim. 2011 de
İstanbul’da tekrar buluşmak dileğiyle…
Prof. Dr. Hasan Zuhuri SARIKAYA
ÇEVRE ve ORMAN BAKANLIĞI MÜSTEŞARI
İstanbul, mart ayında 21. yüzyılın suyla ilgili sorunlarını tartışmak ve bunlara çözüm bulabilmek için çok önemli
bir etkinliğe, 5. Dünya Su Forumu’na, ev sahipliği yaptı. Dünyanın çeşitli yerlerinden birçok insan, dünya
gündeminin çok önemli ve kritik bir konusu üzerine çok paydaşlı bir diyaloğa ve etkileşime dâhil olabilmek
için kıtaların kesiştiği İstanbul’da buluştu. İstanbul’daki bu Forum, aktif bir bilgi paylaşımı ve görüş alışverişi
atmosferi oluşturabilmek için olabildiğince farklı görüş, deneyim ve kültürden insanı bir araya getirecek şekilde
tasarlanmıştır.
Sadece tematik oturumlar değil; somut bilidirler ve raporlar ile sonuçlanan Forum’un Bölgesel ve Siyasi Süreç
Toplantıları’da, önümüzdeki süreçte uluslararası siyasi gündemde yer alacak olan zirveler ve toplantılar için
önemli bir girdi oluşturmuştur.
5. Dünya Su Forumu’nun Tematik Sürec’inde, su konularını değişik bakış açılarıyla ele alması amaçlanmıştır.
Bu süreç; finans, eğitim, yönetim, gıda, uyum, sanitasyon, çevresel ihtiyaçlar ve değişimler gibi başlıkları
kapsamaktadır. 23 konu altında gruplanan, 111 oturum, “Farklılıkların Suda Yakınlaşması” ortak temasını
yansıtmak için toplanmıştır. Hükümetler, sivil toplum örgütleri, iş ve sanayi dünyası, çiftçiler, akademisyenler,
kadınlar, gençler ve çocuklar uluslararası su konularını ve sorunlarını tartışabilmek için Forum’a katılım
sağladılar. Bu sayede tartışmalar her seviyede etkileşimin mümkün olduğu açık ve şeffaf bir platformda
meydana gelmiştir.
Forum iki yıllık bir hazırlık sürecinin sonucudur ve daha önceki Forumlar’dan elde edilen deneyimler üzerine
inşa edilmiştir. Forum’un etkileri İstanbul’da yapılan bir haftalık bir etkinlik olmanın ötesine geçecek ve gelecek
politikaları derinden etkileyecektir.
5. Dünya Su Forumu’nun hem katılıma, hem de dünya gündemine yaptığı sürdürülebilir katkılar bakımından
başarılı olduğuna inanıyoruz. Katılım bu kadar farklı kesimlerden olmasaydı, Forum’un başarıyla yapılması
mümkün olamazdı. Forum’un başarılı bir şekilde düzenlenmesi için gayret gösteren ve içtenlikle çalışan
Türkiye’den ve dünyadan herkese teşekkürlerimi sunarım.
Loïc FAUCHON
DÜNYA SU KONSEYİ BAŞKANI
İstanbul’dan alınan dersler;
Günümüzde gezegenimizde yaşayanlar, finansal ve ekonomik krizin yanında gıda, enerji ve sosyo-kültürel krizlerle de
karşı karşıyalar. Su bütün bu krizlerin tam merkezinde yer almakta ve insani kalkınma için çok gerekli bir noktada
durmaktadır. Eşitsizliklerin gittikçe arttığı bir ortamda giderek artan çocuk sayısıyla birlikte; çocuklar, kadınlar ve erkekler
temel ihtiyaçlarından özellikle de su ve sanitasyona erişimden mahrum kalmaktadırlar.
Şimdi, “Suyun Sesinin” her zamankinden daha fazla duyurulması gerekmektedir. Dünya Su Forumları, suyun sesinin
kamu yararı çerçevesinde dünyaya duyurulmasında, refahın ve huzurun sağlanmasında her zamankinden daha fazla
rol oynamaktadır.
5. Dünya Su Forumu, geçen mart ayında İstanbul’da düzenlendi. Türkiye, Forum’un hazırlanmasında çok önemli bir rol
oynadı ve çok büyük bir su ülkesi olduğunu bir kez daha gösterdi. Dünya Su Konseyi, 300 üye kuruluş ve üye ülke ile
uluslararası su topluluğu içerisindeki bu iş birliğinin verimli olmasından memnuniyet duymuştur.
Bu Forum bizlere değişik mesajlar içeren pek çok ders vermiştir.
Öncelikle Forum kesinlikle birleştiriciydi. 192 ülkeden bakanlar, parlamenterler, yerel idareciler, sivil toplum temsilcileri,
gazeteciler, uzmanlar, bilim adamları, BM kuruluşları ve meslek kuruluşlarından oluşan 25.000’in üzerinde katılımcı
Forum’da bir araya gelmiştir.
Bu Forum dostluğun, hoşgörünün ve şeffaflığın Forum’u olmuştur. Forum hiçbir ayrıcalığa mahal vermeden tüm su
ailesine ve bunun yanında tüm vatandaşlara, tekniğin ve siyasetin, kurumsallığın ve gayri resmiyetin kesiştiği yerde
bir araya gelme fırsatı sunmuştur. Forum’da, zaman zaman yüksek tansiyonlu tartışmalar gerçekleşse de, her zaman
karşılıklı saygı ve anlayış çerçevesinde kalınmıştır.
Son olarak bu Forum kesinlikle siyasi bir Forum olmuş ve suyun her zamankinden daha fazla siyasi tartışmaların
merkezinde yer almasını sağlamıştır. Forumda yer alan devlet başkanları, bakanlar, parlamenterler ve yerel idareciler bu
tartışmaları İstanbul Su Mutabakatı gibi somut taahhütlere dönüştürmüşlerdir.
Konuşmaların, bildirilerin ve raporların ötesinde geleceğe birlikte bakmalıyız. Suya ve sanitasyona erişim hakkını sadece
yazılı metinlerde bırakmayıp; uygulamaya geçirmeliyiz. Suyun geleceği ve dolayısıyla gelecek nesillerin geleceği,
insanların suyla ilişkilerini yeniden keşfetmelerine bağlıdır.
Bu değişim, herkesi tüm gerçek siyasi seferberlikleri, sürdürülebilir çözümlere dönüştürmeye çağırmaktadır.
Forum’un ötesinde, her birinizin suyun gelişmesi hedefini gerçekleştirmek için bu değişimin bir parçası olma zorunluluğunuz
vardır.
Tekrar Türkiye’ye teşekkür ediyoruz. Türkiye, Dünya Su Konseyi ve tüm uluslararası camia hep birlikte bu hedefi
gerçekleştirmek için çalışmaya devam edeceğiz.
Oktay TABASARAN
5. Dünya Su Forumu
GENEL SEKRETERİ
Ahmet Mete SAATÇİ
5. Dünya Su Forumu
GENEL SEKRETER VEKİLİ
Diyalog daha iyi bir dünya için eşsiz bir öneme sahiptir. 5. Dünya Su Forumu, daha sorunsuz bir çevre için
çözümler bulmak amacıyla çok paydaşlı diyaloğa açık bir platform oluşturmuştur. Forum’da yaklaşık 30.000
katılımcı dünya gündeminin en önemli konularından biri üzerine tartışmak için iki kıtayı birleştiren şehirde,
İstanbul’da, bir araya gelmişlerdir. Forum’da rekor düzeyde katılımcı sayısının ötesinde, Gündem 21 Temel
Grupları’nı da içeren geniş katılımcı yelpazesi ile herkese açık bir etkileşim imkânı sağlanmıştır.
Siyasi ve Bölgesel Süreçler ile birlikte sivil toplumu da bir araya getiren Forum’un birleştirici yapısı, önümüzdeki
yıllarda dünya su siyasetinin önemli çıktıları olması beklenen birçok bildirinin ortaya çıkmasına vesile olmuştur.
5. Dünya Su Forumu su dünyasında önemli izler bırakmıştır. Böylesine büyük bir organizasyonun çevresel
etkilerini göz önünde bulundurarak; Çevre Dostu Forum İnisiyatifi, Forum’un bütün süreçlerinin çevre dostu bir
şekilde düzenlenmesinin yanı sıra, doğaya salınan karbonun ve oluşan su kirliliğinin azaltılmasını sağlamaya
çalışmıştır.
5. Dünya Su Forumu’nun kendine has yapısı, Forum’a hazırlık amacıyla geçen iki yılda yapılan yoğun çalışmalar
ve gerçekleştirilen tüm etkinliklerle Final Raporu’nda ortaya konmuştur. 5. Dünya Su Forum’u Sekretaryası,
tarafından hazırlamakta olan ve önümüzdeki günlerde çıkarılacak olan Sentez Raporu kitabı; suya erişim
hakkı, iklim değişikliğine uyum, finans, yönetim, afet yönetimi ve etkilerinin azaltılması, tarım ve enerji gibi
konularla Forum’da kaydedilen gelişmeleri katılımcıların bakış açısıyla verecektir.
Forum öncesinde, sırasında ve sonrasında edindiğimiz engin tecrübe, topladığımız bilgiler ve geliştirdiğimiz
yetenekler kurulacak Türkiye Su Forumu ve 2011’de düzenlenecek İstanbul Su Forumu için önemli bir altyapı
oluşturmaktadır. Türkiye’nin “ilk su platformunun” ve düzenli olarak İstanbul’da yapılacak “Uluslararası Su
Etkinliğinin” bu altyapıyla; 5. Dünya Su Forumu Sekretaryası temelleri üzerinde başarıyla yükseleceğini ümit
ediyoruz.
Forum’un en mükemmel şekilde gerçekleşmesi için bizimle iş birliği yapan ve ellerinden gelen tüm çabayı
gösteren; Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü’ne, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne, İstanbul Su ve Kanalizasyon
İdaresi’ne, Forum Hazırlık Komiteleri’ne, Dünya Su Konseyi’ne, Çevre ve Orman Bakanlığı’na, Dışişleri
Bakanlığı’na, İstanbul güvenlik güçlerine ve gönüllülere şükranlarımızı iletiyoruz. Hepsine ayrı ayrı teşekkür
ederiz.
Uzun ve yorucu bir aşamadan sonra; öğretici bir hazırlık sürecinin ardından gerçekleşen Forum tartışmasız
büyük bir başarıyla neticelenmiştir. Forum sonrası süreç, Forum’u takiben atılacak adımlar için uygun bir
zemin hazırlanması ve ilerisi için çizilecek yol haritasının oluşturulması amacıyla gerçekleştirilecek çalışmaları
içerecektir. Forum Sekretaryası’nın, inançlı, çalışkan, genç ve yetenekli üyeleri, bahsedilen bu çalışmaların,
atılacak adımların ve gelecekte hayata geçirilecek projelerin şüphesiz en önemli dayanak noktası olacaktır.
SEKRETARYA
İDARİ OFİS
SEKRETARYA
Ali Rıza KİREMİTCİ
Aylin KÜLTÜREL
Esra TÜRKMENOĞLU
Nezih YALÇINKAYA
Ayşen NERGİZ
Gamze ARTUN
Özlem ASLAN
Burcu DAĞÜRKÜDEN SERVANTİE
Gökçe Işık İNCE
Perihan YÜCEL
Canan AYDIN
Günnur TAŞKAN
Rezzan HASANBEŞEOĞLU
Colin HERRON
Gürkan BİRGÜCÜ
Seçil BAŞKAYA
Çiğdem DEMİRCİOĞLU KUŞ
İdil YILMAZ
Sezgin MİNSİN
Didem ÖZATAY
İnci GÜNER ÖZAY
Suzan ÖZSEVEN
Dilek KAYIŞ GÜLHAN
İsmail Görkem ÖZKAN
Thad MERMER
Dilek TUNA
Janine TABASARAN
Yaşar Adnan ADANALI
Duygu TUNA
Kader DAİMAGÜLER
Yaşar KAYA
Elçin DEMİRHAN
Kübra YANIKOĞLU
Yeşim DODANLI
Elif AYNUR
Lindy WOLNER
Yunus ÖZLEYEN
Emel ÇAKIR
M. Özgür BOZÇAĞA
Zehra TONBUL
Emine YILMAZ
Murat DEMİREL
Zeynep DAVAZ
Engin ÇITAK
Naz ORBAY
Zeynep SAĞLAM
Esra ATEŞ
Neşe GÜRCÜ
Dr. Sami DEMİRBİLEK
Cafer UZUNKAYA
Cüneyt GEREK
Tevfik GÖKSU
Halil İbrahim PERÇİNKAYA
Behram AYAZDIR
Cengiz Taylan BAYKARA
Seddar ATEŞ
Türker EROĞLU
Komite Üyeleri
ULUSLARARASI YÖNLENDİRME
KOMİTESİ (ISC) ÜYELERİ
PROGRAM KOMİTESİ
Prof. Necati Ağıralioğlu, Paul Reiter
Prof. Dr. Hasan Zuhuri Sarıkaya
Prof. Dr. Oktay Tabasaran
Loic Fauchon
Benedito Braga
Prof. Dr. Ahmet Mete Saatçi
Celalettin Kart
Prof. Dr. Lütfi Akça
Mevlüt Vural
Haydar Koçaker
Prof. Dr. Necati Ağıralioğlu
İrfan Aker
Ger Bergkamp
Daniel Zimmer
Mokhtar Bzioui
Paul Reiter
Kenneth Reid
Jerome Delli Priscoli
Andras Szollosi-Nagy
Members:
Prof. Dr. Ahmet Mete Saatçi
Prof. Dr. Doğan Altınbilek
Prof. Dr. İbrahim Gürer
Bertrand Charrier
Khungeka Njobe
Patrick Cairo
Paul van Hofwagen
Hamza Özgüler
Danielle Gaillard-Picher
POLİTİK SÜREÇ KOMİTESİ
Vural Altay, Andras Szollosi – Nagy
İLETİŞİM KOMİTESİ
İrfan Aker, Kenneth Reid
Members:
Sibel Algan
Muammer Erol
Prof. Dr. Ilter Turan
Jerome Delli Priscoli
Margaret Pageler
Pierre Victoria
Adem Avni Ünal
Daniel Zimmer
Members:
Cemal Nogay
Adnan Baycar
Houria Tazi Sadeq
Şebnem Aksoy Açıkalın
Melanie Giard
FORUMA GENEL BAKIŞ
Foruma Genel Bakış
“Farklılıkların Suda Yakınlaşması” ana temasıyla, 16-22 Mart 2009 tarihleri
arasında gerçekleştirilen 5. Dünya Su Forumu’nda, 192 ülkeden toplam
33.058 kişi, günümüzde insanoğlunun karşı karşıya kalmış olduğu en
mühim sorunlardan bazılarına çözüm önerileri geliştirebilmek ümidiyle bir
araya gelmiştir. Kıtaların buluştuğu şehir olan İstanbul, farklı bölgeler, farklı
ülkeler ve farklı fikirler arasında köprü olma özelliğini Forum sürecinde de
göstermiş, karşı karşıya kaldığımız sorunları daha iyi anlayabilmek ve çözüm
yolunda ortak bir yol haritası belirleyebilmek amacıyla yapılan tartışmalara
ideal bir ortam hazırlamıştır.
FORUMA
GENEL
BAKIŞ
5. Dünya Su Forumu, suya böylesine yakın bir mekânda gerçekleştirilen ilk
Dünya Su Forumu olma özelliğini de sahip olmuştur. Forum mekânını oluşturan
Haliç Kongre ve Kültür Merkezi ile Feshane binaları, Haliç’in karşılıklı iki
yakasında yer almaktadır. Tarihi Galata Köprüsü, Forum mekânının iki yakasını
birleştirmek amacıyla, Sütlüce ve Feshane arasında yeniden kurulmuştur. 5.
Dünya Su Forumu, su camiasının, siyasetçilerin, sivil toplum kuruluşlarının ve
bireylerin bir araya gelerek, içme suyu ve sanitasyon konularında sürdürülebilir
çözümler geliştirilebilmesi amacıyla yapılan tartışmaları ve fikir teatilerini
destekleyerek, suyla ilgili konuların uluslararası gündemde daimi bir konuma
oturtulabilmesini sağlayan bir platform oluşturmuştur.
Ümit ediyoruz ki, Forum süresince yapılan tartışmaların içerikleri ve Forum
çıktıları, 5. Dünya Su Forumu’nun dünya su gündeminde bir dönüm noktası
olarak uzun süre hafızalarda kalmasına vesile olur. İki sene süren hazırlık
döneminde, Forum’a geniş katılım, temsil, farklı seviyeler ile farklı süreçler
arasında etkileşim ve diyalog desteklenerek eşitlikçi ve açık bir platform
oluşturulmuştur. Tematik, Bölgesel ve Siyasi Süreçler arasında kesintisiz
olarak devam eden iletişim, Gündem 21 Temel Grupları’nın sürece sistematik
katılımına olanak sağlamış ve böylece paydaşların süreçlere çoklu katılımı
sonucunda oluşan tek sesin yankısı olma özelliğini taşıyan Forum bildirilerinin,
dünya kamuoyu açısından anlam taşıması sağlanmıştır.
Siyasi Süreç, 4. Dünya Su Forumu sırasında başlatılan ve yerel yönetimler ile
parlamenterlerin sürece katılımını ve Bakanlar Süreci ile ilişkilendirilmesini
sağlayan yapının üzerine inşa edilmiştir. Dünya Su Forumlar’ında ilk defa, özel
olarak organize edilen Zirve Toplantısı’na, sınırlı sayıda devlet başkanı davet
edilmiştir. Siyasi Süreçler’in her birinden önemli sonuçlar elde edilmiştir. Bu
sonuçların takibi gelecek aylar ve seneler boyunca devam edecektir.
• Devlet Başkanları Zirvesi, su konusunda birlik ile su güvenliği konularına ve
iklim değişikliği ile başa çıkabilmek için gerekli araçlara odaklanan “Devlet
Başkanları İstanbul Su Bildirisi” ile sonuçlanmıştır.
• Bakanlar Süreci’nin sonucu olarak , “İstanbul Bakanlar Bildirisi” ile su
güvenliği ve su yönetimi konularında rehber olması amacıyla maddeler halinde
140 önerinin yer aldığı “İstanbul Su Rehberi” yayınlanmıştır.
• Yerel Yönetimler Süreci neticesinde ortaya çıkan “İstanbul Su Mutabakatı”,
kentsel alanlarda su ile ilgili sorunların çözümüne yönelik stratejiler ve
uygulama planları geliştirilmesi sonuçların 2012’de yapılacak Dünya Su
Forumu’nda sunulması için verilmiş bir taahhüttür. Forum öncesi ve Forum
süresince, aralarında İstanbul, Paris, Viyana ve Buenos Aires’in de bulunduğu
59 şehir, İstanbul Su Mutabakatı’nın amaçlarını benimsemiştir. İstanbul Su
Mutabakatı’nın devam eden bir süreç olması, yeni şehirlerin de İstanbul Su
Mutabakatı’na katılmasına olanak sağlamaktadır. Şu an için katılımcı şehir
sayısı 200’ün üzerindedir.
10
FİNAL RAPORU
Forum’un Tematik Süreci altı ana tema; Küresel Değişimler ve Risk
Yönetimi, İnsani Kalkınmanın ve Bin Yıl Kalkınma Hedefleri’nin
Geliştirilmesi, İnsani ve Çevresel İhtiyaçlar Dikkate Alınarak Su
Kaynaklarının Korunması ve Yönetimi, İdare ve Yönetim, Finans ve
Eğitim, Bilgi ve Kapasite ve bu temaların altında belirlenen 23 konu
başlığından oluşmuştur. Bu konu başlıkları ise söz konusu küresel sorunlarla başa çıkabilmek için ne gibi faaliyetlerde bulunulması gerektiğinin
tartışıldığı 111 tematik oturumun temelini oluşturmuştur. Gerçekleştirilen
beş Üst Düzey Panel’de; su, finans, sanitasyon, doğal afetler, iklim
değişikliğine uyum, gıda ve enerji konularının özüne inilmiştir.
Afrika, Asya, Avrupa, Amerika kıtaları ve Akdeniz, “Ortadoğu-Kuzey
Afrika-Arap ülkeleri”, Türkiye ve çevresi, bölgesel toplantılarında,
Forum katılımcıları ile bölgelerin kendilerine özel su ile ilgili bakış
açıları paylaşılmıştır. Her bölgenin kendine ait farklı öncelikleri olsa da
bütün bölgeler, su kaynaklarının yönetimi, iklim değişikliği, nüfus artışı,
göç gibi sorunlara uyum sağlanması hususlarında, sınır aşan sularda
iş birliğine ihtiyaç duyulduğuna dair hemfikirdirler. Her bölge, kendi
içinde önceliklerini belirleyen kişileri bir araya getirerek hazırlamış
olduğu bölgesel raporunu, Forum sırasında sunmuştur.
Farklı konularda gerçekleştirilen “Yan Etkinlikler”, Forum’un
tartışmalara zenginlik katan bir parçası olmuştur. Resmi oturumların
tam olarak kapsamına girmeyen konular, 113 yan etkinlik içerisinde
tartışılabilmiştir. Yan etkinliklerde tartışılan konular farklı olduğu gibi,
toplantı modelleri de çalıştaydan sunuma, belgesel gösteriminden
merasime, kokteylden yayın sunumuna kadar farklılık göstermiştir.
Dünya Su Sergi’si ve Fuar’ı, dünyanın her yerinden gelen yüzlerce
kurum, kuruluş ve şirketin su ile ilgili faaliyetlerini ve çözümlerini
sunmaları için bir platform sağlamıştır. Katılımcılar, ister ürünlerini
ve hizmetlerini satıyor olsunlar, ister bilgilerini ve tecrübelerini
paylaşsınlar, su tartışmasına farklı bir bakış açısı getirmişlerdir.
Sanatsal etkinlikler programı, suyun kültür üzerindeki etkisini
ortaya koymuştur. Su ile medeniyet arasındaki ilişkinin altını çizen
sanatsal etkinlikler aracılığı ile Forum mekânına ev sahipliği yapan
İstanbul’da farklı bir atmosferin yaratılması hedeflenmiştir.
FORUMA GENEL BAKIŞ
• Su için Parlamentolar Toplantısı, su ile ilgili politikalar için bir dizi
öneriyle sonuçlanmıştır. Sonuç dokümanı, su mevzuatı ve uygulaması
konularında siyasi iş birliği oluşturulmasına yardımcı olmak amacıyla
bir “Parlamenterler Yardım Masası” oluşturulmasının gerekliliğine de
değinmektedir.
Bir haftaya sığdırılan bu oturumlar, raporlar ve bildiriler aslında
Sanal Buluşma Alanı (VMS) üzerinden gerçekleştirilen, paydaşlar
arası iki yıllık bir iletişim sürecinin ürünüdür. Web tabanlı temel
teknolojilerden biri olan ve ilk defa kullanılan bu sanal platform
aynı zamanda Forum sonrasındaki süreçte de kullanımına
devam edilmektedir. İçerik Yönetim Sistemi (CMS) sayesinde tüm
katılımcılara Forum belgeleri, fotoğrafları, sunumları ile birlikte
katılmak istedikleri oturum ve aktivitelere göre düzenleyebilecekleri
haftalık kişisel bir program verilmiştir. Ayrıca, Forum alanında
yollarını kolayca bulabilmeleri için de interaktif bir kroki
sağlanmıştır.
5. Dünya Su Forumu’na katılan herkes, dünyanın su gündemine
katkıda bulunabilecek, uzun soluklu ve etkin sonuçlar üretmeyi
hedeflemiştir. Bu bağlamda, gençler ve çocuklar sadece yarının
liderleri değil, aynı zamanda bugünün paydaşları olarak görülmüş,
çocukların ve gençlerin Forum’a katılımına önem verilmiştir.
Gençlik Bildirisi, gençliğin su krizine bakışını sergilemiş, bildiride,
daha iyi bir gelecek sağlayabilmek için küresel iş birliğinin önemi
vurgulanmıştır. Buna paralel olarak, çocuklar kendi bildirilerinde,
uluslararası iş birliğinin ve iklim değişikliğine karşı alınması gereken
tedbirlerin üzerinde durmuşlardır.
Medeniyetler ve kültürler arasında bir köprü olma özelliği taşıyan
İstanbul, insanlığın günümüzde karşı karşıya kaldığı birçok soruna
çözüm oluşturabilmek bir fırsat sunmuştur. 5. Dünya Su Forumu
deneyimini yaşama şansını elde etmiş katılımcıların ve bu yazıyı
okumakta olan sizlerin, İstanbul’da yapılan 5. Dünya Su Forumu’nu,
“herkes için su güvenliği sağlama” konusunu uluslararası gündemin
üst sıralarına taşıyan bir toplantı olarak hatırlamasını diliyoruz.
Forum’a katılan herkese, iki sene süren hazırlık süreci boyunca
deneyimleri ve bağlılıkları ile ortak bir amaç uğruna çalışan, 5.
Dünya Su Forumu’nu böylesine büyük bir başarıya kavuşturan
onbinlerce kişiye teşekkürü bir borç biliriz.
FİNAL RAPORU
11
FORUMA GENEL BAKIŞ
Günlük Program
16 Mart 2009:
17 Mart 2009:
Soldan Sağa: BM Genel Sekreter Yard. Sha Zukang, Hollanda Prensi WillemAçılış seremonisinden.
5.Dünya Su Forumu, Cumhurbaşkanı Sayın Abdullah Gül, 8 devlet
başkanının yanı sıra bazı yüksek seviyeli kişilerin de katılımıyla, dünya
basının büyük ilgisini de çekerek başladı.
Açılış seremonisine basının ilgisi büyüktü.
Açılış konuşmalarının ardından, 3.Dünya Çocuk Forumu’na katılmak
için 21 ülkeden gelen çocuklar kültürel iş birliğini sembolize etmek
üzere sahneye çıktı. Oturum; Hazar ve Doğu Akdeniz Bölgesi’ndeki
23 farklı ülkeden gelen müzisyenlerden oluşan Tekfen Filarmoni
Orkestrası’nın verdiği konserle sona erdi. Açılışta iki adet ödül de
verildi. Basına yönelik bir ödül olan Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlık
Su Ödülü, yerli ve yabancı gazeteciler arasında paylaştırılarak ilk kez
takdim edildi. Ayrıca, Kral II. Hassan Büyük Dünya Su Ödülü’nün
üçüncüsü de sahibini buldu.
Öğleden sonra tematik
oturumlar ve Gençlik
Forumu’nun açılışı yapıldı.
Çırağan Sarayı, Devlet
Başkanları Zirvesi’ne ev
sahipliği yaptı. Uzun süredir
beklenen Üçüncü Dünya Su
Gelişim Raporu (WWDR-3)
açıklandı. Katılımcılar
ayrıca; küçük adalardaki
su sorunları, kuraklık ve
T.C. Başbakanlık Su Ödülü’nden.
sağlık, itibar ve ekonomik
kalkınmanın ele alındığı oturumlara katıldı. Temel gruplar ilk defa bu
Forum’da bir araya geldiler. Gün boyu farklı konularda yan etkinlikler
yapıldı. Açılış günü, “Suyun Melodisi” adlı konserle sona erdi.
12
FİNAL RAPORU
Alexander, Japon Prensi Han Seung-Soo, Kore Başbakanı Hong-Soja ve eşi.
İklim ve afetler konulu Üst Düzey Paneli’nde günün konuşmasını
Japon Veliahtı yaptı. Veliaht, afet yönetimi, sanitasyon ve su temini
konuları arasında uygarlıkların öncelik sıralaması yapması gerektiğine
dikkat çekti. Teknik Uzmanlar Paneli’nin gündemi ise; su ve ekonomik
krizdi. Yüksek Seviyeli Memurlar Toplantısı’nda “Siyasi Süreç Bakanlar
Bildirisi’ne” son şekli verildi. “Herkes için Su Yönetimi, OECD Açısından
Fiyatlandırma ve Finansman” adlı OECD raporuyla açıklandı ve raporda
siyasetçilerin tatlı su kaynaklarına daha fazla ilgi göstermeleri istendi.
Bölgesel Sürec’in ilk sunumları Amerika ve Avrupa bölgelerinindi.
Katılımcılar “Küresel Değişimler ve Risk Yönetimi” (Tema 1) ve “İdare
ve Yönetim” (Tema 4) konulu tematik oturumlara katıldı.
Gün boyunca gençlik koordinasyon toplantıları, temel grup çalıştayları
ve yan etkinlikler düzenlendi. Öğleden sonra dünya gündeminin en
üst sırasında bulunan kriz nedeniyle Finans konulu Üst Düzey Panel
oldukça ilgi çekti. Ayrıca değişen dünyada 2020 sonrası su yönetimi
gibi konularda özel oturumlar düzenlendi. Çevre ve Orman Bakanı
tarafından Dünya Su Sergisi’nin ve Fuarı’nın açılışı yapıldı. Günün
unutulmaz finali, dünyaca ünlü piyanist Fazıl Say’ın konseriyle yapıldı.
18 Mart 2009:
Parlamenterler Toplantısı’ndan.
Günün odak noktasında politik süreç vardı. Parlamenterler ve yerel
yöneticiler bir araya gelerek final belgelerini hazırladı. Afrika bölgesi
de raporuyla Forum’a katkıda bulundu. Yapılan iki Üst Düzey Panel’in
konuları: “Su, Gıda ve Enerji” ile “Sanitasyon”du. Tematik oturumlar
yoğunlaştı, sentez oturumları da başladı. “Küresel Değişimler ve
Risk Yönetimi (Tema 1)”, “İnsani Kalkınmanın ve Bin Yıl Kalkınma
Hedefleri’nin Geliştirilmesi (Tema 2)”, “İdare ve Yönetim (Tema 4)”
ve ayrıca “Finans (Tema 5)” temaları ele alındı. Gün boyunca gençlik
koordinasyon toplantıları, temel grup çalıştayları ve yan etkinlikler
düzenlendi. Öğleden sonra özel alt bölgelerden Türkiye içi ve çevresine
ilişkin raporun sunumu yapıldı.
Yerel İdareciler Toplantısı’ndan.
Ayrı ayrı yapılan toplantıların ardından parlamenterler ve yerel yöneticiler
ademi merkeziyetçilik, su ve sanitasyon hakkı konularını görüşmek üzere
ortak bir oturumda buluştu. Politik Süreç toplantıları devam ederken,
Bölgesel Sürec’in odak noktasında Akdeniz Grubu vardı. Gün boyunca
tema 1, tema 2, tema 4 ve tema 5’in tematik oturumları düzenlendi.
Sonuç oturumlarıyla 1. ve 4. temaların toplantıları sona erdi.
Gençlik Forumu katılımcıları, Haliç’in iki yakasında bulunan iki Forum
mekânını birbirine bağlayan köprü üzerinde yürüdü. Yerel yöneticiler
İstanbul Su Mutabakatı’nı görüştü ve kabul etti. Ortadoğu-Kuzey
Afrika/Arap ülkelerinin bölgesel oturumu yapıldı. Ayrıca, “Arap Ülkeleri
Bakanlar Toplantısı” da düzenlendi. Günün özel oturumunun konusu,
“Büyük Doğal Felaketler”di.
20 Mart 2009:
FORUMA GENEL BAKIŞ
19 Mart 2009:
22 Mart 2009:
Bakanların kapanış
oturumunda, bir önceki
günün sekiz Yuvarlak
Masa Toplantısı’nın
özetleri sunuldu ve
İstanbul Bakanlar Bildirisi
kabul edildi. BM Dünya
Su Günü kutlamasına
katılan katılımcılar daha
sonra kapanış töreni için
Kapanış seremonisindeki Kyoto Ödül Töreni’nden
bakanlarla bir araya geldi. Birleşmiş Milletler Dünya Su Günü’nün teması “Sınır Aşan Sular”idi.
Rakamlarla Forum
Forum’a 192 ülkeden toplam 33.058 kişi katıldı. Bu katılımcılar içerisinde:
• Devlet Başkanları Zirvesi’ne 9 cumhurbaşkanı, prens ve başbakan katıldı.
• Bakanlar Konferansı’na aralarında 85 bakanın bulunduğu, 169
farklı ülke delegasyonu katıldı.
• 250 parlamenter,
• Aralarında 59 belediye başkanının bulunduğu 200 yerel yönetici,
• Dünya Çocuk Su Forumu için 21 ülkeden, 135 çocuk,
(11-16 yaşları arasında.)
• Dünya Gençlik Su Forumu’na 200’den fazla genç,
(16-25 yaşları arasında.)
• 1027 akredite gazeteci,
• 2671 Su Fuarı ziyaretçisi ve 6269 Su Sergisi ziyaretçisi katılmıştır.
Bakanlar Konferansı açılış töreninden
Politik Süreç; bakanlar, parlamenterler ve yerel yöneticiler arasındaki
Üçlü Diyalog Toplantısı’yla devam etti. Bölgesel Süreç, Asya-Pasifik
Bölgesi oturumuyla sona erdi. Tema 5 için sonuç oturumu yapılırken;
“İnsani ve Çevresel İhtiyaçlar Dikkate Alınarak Su Kaynaklarının
Korunması ve Yönetilmesi (Tema 3)” ve “Eğitim, Bilgi ve Kapasite
Geliştirme (Tema 6)” oturumları başladı.
Öğleden sonra Bakanlar Konferansı başladı. Bakanlar Konferansı
Süreci’nin başkanı, Büyükelçi Sumru Noyan, İstanbul Bakanlar
Bildirisi ve İstanbul Su Mutabakatı’nın 5. Dünya Su Forumu’nun temel
sonuçları olduğunu belirtti. İslam Konferansı Örgütü (OIC) Müslüman
ülkelerdeki su sorunlarını görüşmek üzere toplandı. Üst Düzey Panel’in
sonuncusunun konusu iklim değişikliğine uyumdu. Gençlik Forumu
bir deklarasyonla sona erdi.
21 Mart 2009:
Tema 2, 3 ve 6’nın sonuç oturumlarıyla birlikte, tematik süreç
noktalanmış oldu. Bakanlar Süreci dâhilinde Yuvarlak Masa Toplantıları
düzenlendi. Bölgesel süreç çerçevesinde özel alt bölgeler; Ortadoğu
ve Kuzey Afrika/Arap ülkeleri, Akdeniz, Türkiye ve çevresi temsilcileri
ortak bir oturumda buluştular. Kyoto Su Ödülü’nün 10 finalisti jüriye
sunumlarını yaptı. Diğer günlerde olduğu gibi alternatif olarak yan
etkinlikler ve temel grup çalıştayları düzenlendi.
Paydaş kurumların çabasıyla yürütülen “Cinsiyet Eşitliği” ilkesi
doğrultusunda, katılımcıların yaklaşık % 25’ini kadınlar oluşturmuştur.
Kadın-erkek eşitliği üzerine hala yapılacak çok şeyler olmasına
rağmen, 5.Dünya Su Forumu’nda bu konuda gerçekten çok iyi
bir ilerleme kaydedilmiştir. Ayrıca, katılımcıların % 52.5’ini yerli
katılımcılar oluştururken, % 47.5’ini çeşitli ülkelerden gelen katılımcılar
oluşturmaktadır.
Hafta boyunca (7 gün) yoğun etkinliklerin ve oturumların yapıldığı
Forum’a katılanların %86.7’si tüm hafta boyu kayıt yaptırmıştır.
FİNAL RAPORU
13
TEMATİK SÜREÇ
Hazırlık Süreci
5. Dünya Su Forumu’nun Tematik Süreci “Farklılıkların Suda Yakınlaşması”
ana temasına odaklanacak şekilde “piramit” yaklaşımdan faydalanmıştır. Bütün
temalar, konular ve oturumlar; aktörlerin, sektörlerin, bugünkü nesillerin
ve gelecek nesillerin arasında bulunan sudaki farklılıkların bir araya gelmesi
hedefiyle; tecrübelerin, tavsiyelerin ve taahhütlerin başarılmasına rehberlik
etmişlerdir.
Birçok organizasyonun
temsilcileri Mart 2007 tarihinde
gerçekleşen, 5. Dünya Su
1 Ana
Forumu, “Başlangıç Toplantısı’nda
Hedef
bir araya gelmişlerdir. Bütün
2 Ana Konu
sektörlerden, kıtalardan ve
farklı uzmanlık alanlarından
6 Tema
gelen katılımcılar, Forum’un ana
amacı olan “Farklılıkların Suda
23 Konu Başlığı
Yakınlaşması”yla ilgili olarak;
çözülmesi gereken altı temel
111 Oturum
sorun belirlemişlerdir. Bu sorunlar,
5. Dünya Su Forumu’nun altı
ana teması olmuş ve her bir temanın altında üç ila beş konu olacak şekilde
toplamda 23 konu başlığı belirlenmiştir.
Bu temalar:
1. Küresel Değişimler ve Risk Yönetimi
2. İnsani Kalkınmanın ve Bin Yıl Kalkınma Hedefleri’nin Geliştirilmesi
3. İnsani ve Çevresel İhtiyaçlar Dikkate Alınarak Su Kaynaklarının Korunması
ve Yönetimi
4. İdare ve Yönetim
5. Finans
6. Eğitim, Bilgi ve Kapasite Geliştirme
Farklılıkların Suda
Yakınlaşması
TEMATİK
SÜREÇ
Tematik program her bir konu başlığının altında üç ila beş oturum olacak
şekilde farklı bakış açılarını incelemek üzere tasarlanmıştır. Böylece 5. Dünya Su
Forumu’nda her bir konu başlığının altında temel sorunlara odaklanacak şekilde
toplam 111 oturum gerçekleştirilmiştir. Bu oturumlar; paydaşlarla sektörlerin,
farklı bölgelerin ve farklı ekonomik gelişmişlik düzeyine sahip ülkelerin,
erkekle kadının, bugün ile geleceğin arasındaki farklılıkların yakınlaşmasını
sağlayacak açık bir etkileşim ve diyaloğa imkân verecek şekilde tasarlanmıştır.
Bu yaklaşım ile her bir konuda ortaklaşa çalışılarak, bu temel sorulara somut
çözümler önerilmiş ve geliştirilmiştir. Genel amaç, dünyanın su kaynakları ve bu
kaynaklara ihtiyaç duyan nüfus için daha iyi bir gelecek sağlama sürecinde bu
çözümlerin uygulanmasıdır.
Her bir tema için tematik koordinatörler belirlenmiştir. Koordinatörlerin görevi
temaları, temaların altında bulunan konu ve oturumları resmi ve sivil kurumlarla,
üniversitelerle ve diğer kuruluşlarla iş birliği içerisinde; tecrübeleri, eylemleri
belirleyerek ayrıca paydaşlar, sektörler ve bölgeler arasındaki farklılıkları
yakınlaştırıp, bu farklılıklar arasında köprü oluşturacak tavsiyeleri, taahhütleri
ve eylemleri kesin ve açık olarak ortaya koymaktadır. Bu yaklaşım ile 6 temel
soruna iş birliği ortamında somut çözümler önerilmiştir.
14
FİNAL RAPORU
Yaklaşık 500 temel paydaşın katılımıyla Kasım 2007 ve Şubat 2008
tarihlerinde gerçekleşen iki adet Tematik Koordinasyon Toplantısı
boyunca hem Forum’un ana temaları tartışılmış hem de bu temaların en
geniş çeşitlilikteki katılımla geliştirilebilmesi için yenilikçi yollar aranmıştır.
Böylece, katılımcı bir yaklaşımla, temaların ve konu başlıklarının
geliştirilmesi mümkün olmuştur. Her bir konuyla ilgili temel sorunlar, ilgili
bir soruya dönüşmüş ve oturumlar bu sorular etrafında geliştirilmiştir.
TEMATİK SÜREÇ
Tema 1: Küresel Değişimler
ve Risk Yönetimi
Koordinatörler: Su ve İklim Ortak Programı (CPWC), Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO), Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP)
Küresel değişimler ve risk yönetimi başlığı altında; iklim değişikliği ve
iklim değişikliğine uyum, göç ve afet yönetimi gibi konulara odaklanarak,
bu küresel sorunlar arasında köprü oluşturmuştur. Su sorunlarının
çözümünde bir yaklaşım değişikliğinin gerekli olduğu vurgulanmış, yerel
problemler disiplinler arası bütüncül bir yaklaşımla ele alınmıştır.
2008 Stockholm Su Haftası’nda, devam etmekte olan süreç hakkında
geniş katılımlı bir dinleyici kitlesiyle fikir alışverişinde bulunmak üzere; 5.
Dünya Su Forumu Konu Semineri ve yan etkinliği düzenlenmiştir. Yuvarlak
Masa Toplantısı şeklinde gerçekleşen bu seminerde katılımcılardan
bugünün suyla alakalı temel sorunlarına çözümler getirmeleri beklenmiştir.
Tartışma grupları altı tema ve 23 konu başlığını ele almıştırlar. Ayrıca
katılımcıların bölgesel koordinatörler ile de bilgi alışverişinde bulunma
imkânları olmuştur. Seminer, çeşitli disiplinleri ve uzmanları bu sorunlar
çerçevesinde farklı bakış açılarını yakınlaştırarak; 5. Dünya Su Forumu’nda
ortak ve yenilikçi katkılar oluşturmak için bir araya getirmiştir.
Gelişme sürecinin bu noktasında oturum düzenleyicileri, oturumları
koordine etmek için görevlendirilmiştirler. Her bir oturumun katılım
açısından dengeli olmasını sağlamak için oturum düzenleyicilerden 5.
Dünya Su Forumu Sanal Buluşma Alanı (VMS)’nda bulunan 700’den
fazla katkı teklifini değerlendirmeleri ve eksik paydaşları belirleyerek,
temsillerinin sağlanması istenmiştir. Akabinde bu paydaşların görüşlerini
de dâhil edebilmek amacıyla bunlara ulaşılmak için gayret sarf edilmiştir.
Oturumların gelişme sürecinde, gönderilen tüm katkı teklifleri
değerlendirilmiştir. Oturum düzenleyiciler, katkı teklifi sunanlarla
birlikte her bir oturumun yapısını ve içeriğini 2008 yılı sonunda
kesinleştirmişlerdir. İnteraktif diyalog formatı (Müzakere, panel, sorucevap oturumları, interaktif tartışmalar v.b.) mümkün olduğunca teşvik
edilmiş ve bu doğrultudaki toplantı taleplerine destek sağlanmıştır. Buna
ilave olarak, her bir konu çalışma grubu için düşüncelerini geliştirmek,
açıklamak ve çözüm sunmak üzere Sanal Buluşma Alanı’nda alanlar
oluşturulmuştur. Bu ortaklaşa sürecin sonunda oluşturulan Oturum Durum
Raporları, Konu ve Tema Raporları, Forum haftasında 111 oturumdaki
tartışmalar esnasında gelecekteki eylemler için temel tavsiyelere ve
mümkün çözümlere ulaşmaları için altyapı oluşturmuştur. Aşağıdaki tema,
konu ve oturum özetleri, güncel ve gelecekteki suyla alakalı sorunlar
hakkında geniş bir bilgi ve veri sunmaktadırlar.
Sonuç Oturumu’ndan bir kare.
Konu 1.1: İklim Değişikliğine
Uyum Sağlamak
Koordinatörler: Su ve İklim Ortak Programı (CPWC),Dünya Bankası
Bu konudaki asıl mesaj, iklim değişimine uyum kapasitesini
arttırabilmek için toplumların; yenilikçi bir su yönetimi, stratejik
planlar, yeni finansman mekanizmaları ve teknolojiler geliştirmek
zorunda olduklarıdır. Uyum sorunları ve iklim değişikliği ile artan
risklerin su sektörü dışındaki paydaşlarla da bir araya gelinerek;
yenilikçi hükümet modelleri, plan ve kapasite geliştirme programları
ile çözümlenmesi gerekmektedir.
Oturum 1.1.1: İklim Değişikliğine Uyum Sağlama
Paneli
Su, Uyum Sağlama ve İklim Üzerine Bölgesel
Perspektifler Konulu Diyalog
Oturum Düzenleyicileri: Su ve İklim Ortak Programı (CPWC),
Uluslararası Doğayı Koruma Birliği (IUCN), Uluslararası Su Birliği
(IWA), Dünya Su Konseyi (WWC)
Bu oturumda bölgesel perspektiflerin ve bölgelerin su kaynakları
yönetimi için daha geniş kapsamlı taahhütlerde bulunmaları gerektiği
konuşulmuştur. İklim değişikliğinin etkileri; Bölgesel, Ulusal ve Yerel
Acil Uyum Sağlama planlarının yapılmasının gerekliliğini beraberinde
getirmektedir.
FİNAL RAPORU
15
TEMATİK SÜREÇ
Oturum
Başkanı
Pam Yako,
Güney Afrika Dışişleri ve Turizm Bakanlığı
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
William J. Cosgrove,
Üçüncü Birleşmiş Milletler Dünya Su Gelişme Raporu
(WWDR-3)
Mehmet Çağlar,
Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü (DMI)
Roland Schulze,
Natal Üniversitesi, Güney Afrika
Ravi Narayanan,
Asya – Pasifik Su Forumu (APWF)
Frits Holzwarth,
Almanya Federal Çevre Bakanlığı
Tefera Woudeneh,
Afrika Su Hizmeti, Afrika Kalkınma Bankası (AfDB)
Sunum
Henri-Luc Thibault,
Yapanlar/ Mavi Plan Bölgesel Faaliyet Merkezi, Akdeniz
Panelistler Polioptro Martinez
Meksika Ulusal Su Komisyonu (CONAGUA)
Safwat Abdel Dayem,
Arap Su Konseyi (AWC)
Sara Ahmed,
Toplumsal Cinsiyet ve Su İttifakı (GWA)
Joel Whitaker,
Birleşik Devletler Barış Enstitüsü (USIP)
Oturum 1.1.2: İklim Değişikliğine Uyum Sağlamaya Giden Yolumuzu Planlayabilir miyiz?
Oturum Düzenleyicileri: Küresel Su Ortaklığı (GWP), Birleşmiş Milletler Çevre Programı aracılığıyla; UNEP-DHI Su ve Çevre Merkezi
Altyapı çalışmaları için yatırımlar yapılırken iklim değişikliğine uyum sağlama planlarının ulusal uyum programlarına entegre edilmesi
gerekmektedir. Bu oturumda, proje bazlı yaklaşımların iklim değişikliğinin etkilerine karşı direnç oluşturduğu ve uyum sağladığı örnekler de
verilmiştir.
16
Oturum
Başkanı
Letitia A. Obeng,
Küresel Su Ortaklığı (GWP)
Moderatör
Torkil Jonch Clausen,
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
Roberto Lenton,
Claudia Pahl-Wostl,
NeWater, Avrupa
Rob Verheem,
Çevre Değerlendirme Komisyonu, Hollanda
Giasuddin Ahmed Choudhury,
Çevre ve Coğrafya Bilgi Servisleri Merkezi, Bangladeş
Poul Nielson,
Birleşmiş Milletler Genel Sekreterliği Su ve Sanitasyon
Danışma Kurulu (UNSGAB)
Renske Peters,
Hollanda Ulaştırma, Bayındırlık ve Su Yönetimi
Bakanlığı
José Luis Luege Tamargo,
Güleda Engin,
Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Türkiye
Rodrigo Oliveira,
Lizbon Teknik Üniversitesi, Portekiz
Jos Timmerman,
RWS Su Yönetimi Merkezi, Hollanda
Jean Boroto,
InWent Kapasite Geliştirme
FİNAL RAPORU
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
Andreas Schild,
Uluslararası Entegre Dağ Gelişimi Merkezi (ICIMOD),
Nepal
Anil Mishra,
UNESCO Uluslararası Hidroloji Programı (UNESCO-IHP)
Aurélie Vitry,
Kurt Morck Jensen,
Uluslararası Geliştirme Ajansı, Danimarka
Jean Philippe Torterotot
Tarım ve Çevre Mühendisliği Araştırma Merkezi, Fransa
Sara Ahmed,
Mike Muller,
Küresel Su Ortaklığı Teknik Komitesi (GWP TEC)
Roger Pulwarty,
Ulusal Okyanusa ait ve Atmosferik İdaresi’nde Ulusal
Entegre Kuraklık Bilgi Sistemleri, Colorado, ABD
Driss Ennaanay,
Yerli Sermaye Projesi, Stanford Üniversitesi, ABD
TEMATİK SÜREÇ
Oturum 1.1.3: Yerel Eylemler
Su Sektörü Dışında Küresel ve İklim Değişikliği için Uyum Sağlama Nedir?
Oturum Düzenleyicileri: Uluslararası Su Birliği (IWA), Su ve İklim Ortak Programı (CPWC), Uluslararası Doğayı Koruma Birliği (IUCN)
Bu oturum, iklim değişikliğine uyum sağlamada yerel eylemleri desteklemek için küresel koalisyonu güçlendirme yönünde imkânlar
sunmuştur. Bu oturumda ayrıca; deltalar, küçük adalar, çorak bölgeler, yeraltı suları, dağlar ve gelişmekte olan ülkeler iklim değişikliğinden
en fazla etkilenecek yerler olarak tanımlanmış, bu yerlerin iklim değişikliğine uyum sağlamasını kolaylaştırıcı stratejiler ve mekanizmalar
üzerinde durulmuştur.
Oturum
Başkanı
Henk van Schaik,
Su ve İklim Ortak Programı (CPWC)
Moderatör
Åse Johannessen,
Uluslararası Su Birliği (IWA)
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
Marc Overmars,
Güney Pasifik Bilim Komisyonu, Fiji
Toon Segeren,
Tatlı su Sistemleri, Deltares, Hollanda
Safwat Abdel Dayem,
Richard Taylor,
Uluslararası Hidrolik Enerji Birliği (IHA)
Mats Eriksson,
Nepal
Meena Palaniappan,
Uluslararası Su ve Toplum İnisiyatifi, Pasifik Enstitüsü
Jean-Marc Faures,
Gıda ve Tarım Örgütü (FAO)
Rocio Cordoba,
Uluslararası Doğayı Koruma Birliği (IUCN)
Joppe Cramwinkel,
Sürdürülebilir Kalkınma için Dünya İş Konseyi
(WBCSD)
Paul Reiter,
Jon Lane
Su Temini ve Sanitasyon İş Birliği Konseyi (WSSCC)
(WSSCC)
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
Mike Muller,
Küresel Su Ortaklığı Teknik Komitesi (GWP TEC)
Will Logan,
Amerikan Ordusu Mühendisler Birliği (USACE)
Margaret Pageler,
Sürdürülebilirlik için Yerel Yönetimler (ICLEI), Dünya Su
Konseyi Yönetim Kurulu
Marloes Bakker,
Alfred M Duda,
Küresel Çevre Girişimi (GEF)
Jos Timmerman,
RWS Su Yönetimi Merkezi, Hollanda
Arunima Guha,
Gençlik Su Forumu
Michael van der Valk,
Ramesh Vaidya,
Uluslararası Entegre Dağ Gelişimi Merkezi (ICIMOD), Nepal
Mark Smith,
Sylvain Lhôte,
Borealis Grubu
FİNAL RAPORU
17
TEMATİK SÜREÇ
Oturum 1.1.4: Ne Yapılması Gerektiği ve Bunun Nasıl Yapılabileceği Arasındaki Finansal Uçurum
İklim Değişikliğine Uyum Sağlama Yeterli Şekilde Finanse Edilebilir mi?
Oturum Düzenleyicileri: Dünya Bankası, KfW Bankalar Grubu, Almanya, Avrupa Yatırım Bankası (EIB), Su ve İklim Ortak Programı (CPWC)
Finansmanların etkin kullanımı, iklim değişikliği yoksulları etkilerken ve bilinmeyenler çok fazlayken mevcut projeler için hayati önem
taşımaktadır. Bu oturumda, risk yönetimi gibi önleyici mekanizmalarının hükümetler ve finansörler tarafından değerlendirmeleri önerilmiştir.
Özel mali kaynaklar, iklim değişikliğinin yanı sıra hasarları azaltmak amacıyla da kullanılmaktadır. Ayrıca, kapasite geliştirme için alttan üste
doğru yaklaşımlar mutlaka gerekmektedir.
18
Oturum
Başkanı
Juergen Welschof,
KfW Bankalar Grubu, Almanya
Moderatör
(Bölüm1)
Michael Jochen Harnisch,
Moderatör
(Bölüm2)
Ron Hoffer,
Dünya Bankası
Moderatör
(Bölüm3)
Henk Van Schaik,
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
William Cosgrove,
Üçüncü Birleşmiş Milletler Dünya Su Gelişme
Raporu (WWDR-3)
Christoph Gleitsmann,
Avrupa Yatırım Bankası (EIB)
Mohamed Ben Sakka,
Tunus Tarım ve Su Kaynakları Bakanlığı
Pavel Puncochar,
Çek Cumhuriyeti Tarım Bakanlığı
Niels Vlaanderen,
Hollanda Su Yönetimi Bakanlığı
FİNAL RAPORU
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
Eberhard Goll,
Tunus Tarım ve Su Kaynakları Bakanlığı
Vahid Alavian,
Dünya Bankası
Nanki Kaur,
Deniz Aşırı Kalkınma Enstitüsü (ODI), İngiltere
Roger Calow,
Denizaşırı Kalkınma Enstitüsü (ODI), İngiltere
Nadia Abdou,
Alexandria Su Şirketi, Mısır
Joppe Cramwinkel,
Sürdürülebilir Kalkınma için Dünya İş Konseyi (WBCSD)
Marloes Bakker,
Jan J. Schrijen,
Roer en Overmaas Su İdaresi, Hollanda
Vasile Pintilie,
Su İdaresi, Romanya
Tefera Woudeneh,
Afrika Su Tesisi, Afrika Kalkınma Bankası (AfDB)
Rafael Lazaroms,
Hollanda Su İdaresi Birliği
Konu 1.2: Su Kaynaklı Göç ile Değişen Arazı Kullanımı ve İnsan Yerleşimi
TEMATİK SÜREÇ
Koordinatörler: Birleşmiş Milletler Üniversitesi Çevre ve İnsan Güvenliği Enstitüsü (UNU-EHS), Güneydoğu Anadolu Projesi Bölge Kalkınma
İdaresi Başkanlığı (GAP İdaresi Başkanlığı), Birleşmiş Milletler Kapasite Geliştirme Konusunda On Yıllık Su Programı (UNW-DPC)
Bu konu başlığı altında, su kaynağı talebi ile kırsal alandaki gelişmeler ve göç arasında bir ilişki yaratılmış olup, kente göç edenlerin
yaşam standartlarının iyileştirilmesi ve uluslararası göçün karşı karşıya olunan su sıkıntısı için nasıl bir uyum sağlama stratejisi olabileceği
konularına değinilmiştir.
Oturum 1.2.1: Kırsaldan Kırsala Göç “Su, Arazi ve İnsanlar Arasındaki Dengesizlikler
Kırsal Göçün Faktörleri”
Oturum Düzenleyicileri: Birleşmiş Milletler Üniversitesi Çevre ve İnsan Güvenliği Enstitüsü (UNU-EHS), Güneydoğu Anadolu Projesi Bölge
Kalkınma İdaresi Başkanlığı (GAP İdaresi Başkanlığı), Birleşmiş Milletler Kapasite Geliştirme Konusunda On Yıllık Su Programı (UNW-DPC)
Bu oturumda, “Göç sosyo-ekonomik dengesizlikleri düzeltip düzeltebilir mi, arazi kullanımındaki değişim ve su talepleri nedeniyle ortaya
çıkan anlaşmazlıklar için bir çözüm yolu olabilir mi?” sorusu tartışılmıştır. Yeniden yerleşim programları ele alınmıştır. Yerel halka bilgi
vermenin gerekli ve bir ihtiyaç olduğu, çünkü; bütün bu projelerin asıl olarak insanlara hizmet etmek amacıyla yapıldığı vurgulanmıştır.
Moderatör
Janos Bogardi,
Birleşmiş Milletler Üniversitesi Çevre ve İnsan
Güvenliği Enstitüsü (UNU-EHS)
Moderatör
Janos Bogardi,
Panelistler
Ton Bresser,
UNESCO – IHE Su Eğitimi Enstitüsü
Sergio Zelaya-Bonilla,
Birleşmiş Milletler Çölleşme ile Mücadele
Sözleşmesi (UNCCD)
Galina Stulina,
Orta Asya’da Su Koordinasyonu için Eyaletler
Arası Komisyonun Bilimsel Bilgi Merkezi (SIC
ICWC)
Tim Kasten,
Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP)
Panelistler
Mohamed Ait Kadi,
Tarımsal Kalkınma Konseyi, Fas
Tim Kasten,
Jon Martin Trondalen,
COMPASS Vakfı, İsviçre
Wasim Wagha,
DAMAAN Kalkınma Organizasyonu, Pakistan
Pieter van der Zaag,
UNESCO - IHE Su Eğitimi Enstitüsü
Panel 1
İklim Değişikliği
Moderatör
İlhami Bayramin,
Ankara Üniversitesi, Türkiye
Panelistler
Parviz Koohafkan,
Ahmet Nuri Mermut,
Harran Üniversitesi, Türkiye
Rudolf Cleveringa,
Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu (IFAD)
Zafar Adeel,
Birleşmiş Milletler Üniversitesi Uluslararası Su,
Çevre ve Sağlık Ağı (UNU-INWEH)
Panel 2
Arazi Değişimi
Panel 3
Kaynak
Anlaşmazlıkları
Moderatör
Reza Ardakanian,
Birleşmiş Milletler Kapasite Geliştirme Konusunda
On Yıllık Su Programı (UNW-DPC)
Panelistler
Xiaotao Cheng,
Su Kaynakları ve Hidrolik Enerji Araştırma
Enstitüsü (IWHR), Çin
Mohamed Ait Kadi,
Birsen Gökçe,
Sosyoloji Derneği, Türkiye
Turan Hazar,
Kırsal ve Kentsel Gelişme Vakfı, Türkiye
José Antonia Rodriguez Tirado,
Meksika Ulusal Su Vakfı (CONAGUA)
Panel 4
Kırsal Yeniden
Yerleşim
Programları
FİNAL RAPORU
19
TEMATİK SÜREÇ
Oturum 1.2.2: Kırsaldan Kente Göç “ Kent Gecekondularında Kırsal Göçmenler”
Rüyalar Gerçekleşti mi ya da Kâbusların Başlangıcı mı?”
Özellikle kıyı şeridinde bulanan mega kentler, gelecekte çok büyük bir göç baskısıyla karşı karşıya kalacaktır. Bu bağlamda, oturumda artan
kentsel nüfusun su ve sanitasyon hizmetlerini en hızlı şekilde geliştirecek ve yönetecek yeni modeller ele alınmıştır.
Küçük şehirlerde ve kırsal alanlarda su konusunda yapılacak yatırımların, mega kentlerin kontrolsüz gelişimini azaltmak için bir yöntem
olup olamayacağı tartışılmıştır.
Moderatör
Azime Tezer,
İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ), Türkiye
Panelistler
Chizoba Chinweze,
Chemtek Anonim Şirketi, Nijerya
Boshra Salem,
Panel 1
İskenderiye Üniversitesi, Mısır
Kırsal/Kentsel Su Alberto Tejada-Guibert,
Mücadelesi
UNESCO Uluslararası Hidroloji Programı
(UNESCO- IHP)
Kuntala Lahiri-Dutt,
Avustralya Ulusal Üniversitesi, Avustralya
Moderatör
Marc Baltes,
Avrupa Güvenlik ve İş Birliği Teşkilatı (OSCE)
Panelistler
Xiaotao Cheng,
Su Kaynakları ve Hidroenerji Araştırma Enstitüsü
(IWHR), Çin
Nilgün Görer Tamer,
Gazi Üniversitesi, Türkiye
Emre Tepe,
Jürgen Welschof,
Panel 3
Aşırı Yüklenmiş
Altyapı Tesisleri
Moderatör
André Dzikus,
Birleşmiş Milletler İskân Programı
(UN-HABITAT)
Moderatör
Jonas Bogardi,
Panelistler
Robert Gakubia,
Su Hizmetleri Düzenleme Kurulu, Kenya
Kalanithy Vairavamoorthy,
Birmingham Üniversitesi, İngiltere
Aygül Fazlıoğlu,
Güneydoğu Anadolu Projesi Bölge Kalkınma
İdaresi Başkanlığı (GAP İdaresi Başkanlığı),
Türkiye
Kuntala Lahiri-Dutt,
Avustralya Ulusal Üniversitesi, Avustralya
Panelistler
Sadrettin Karahocagil,
Güneydoğu Anadolu Projesi Bölge Kalkınma İdaresi
Başkanlığı (GAP İdaresi Başkanlığı), Türkiye
Reza Ardakanian,
Luc Gnacadja,
Birleşmiş Milletler Çölleşme ile Mücadele Sözleşmesi
(UNCCD)
Philippe Boncour,
Uluslararası Göç Örgütü (IOM)
Margareta Wahlstrom,
Birleşmiş Milletler Felaketlerin Azaltılması için
Uluslararası Strateji Sekretaryası (UN/ISDR)
Hama Arba Diallo,
Panel 2
Kent
Gecekonduları
Panel 4
Üst Düzey Panel
Oturum 1.2.3: Sınırları / Denizleri Aşmak
“Sınırlar ve Deniz Ötesinde Suya Erişebilirlik Sınır Ötesi Göçü Arttırıyor mu?”
Bu oturum, insanların sınırları /denizleri aşarak göç etmelerine sebep olan etkenler incelemiştir. Göçün altyapıya olan etkisinden çok yasal,
politik ve ekonomik tavsiyeler ile beraber su yönetimi ve su kurumları ana tartışma konuları olarak ele alınmıştır.
20
FİNAL RAPORU
Houria Tazi Sadeq,
İnşaat Mühendisliği Okulu (EHTP), Fas
2.
Dr Philippe Boncour,
Moderatör Uluslararası Göç Örgütü (IOM)
Vahid Alavian,
Açılış
Dünya Bankası
Konuşmacısı
Panelistler Ignacio Sanchez-Cohen,
Ulusal Orman Araştırma Enstitüsü, Tarım ve
Hayvancılık (INIFAP)
Humaira Daniel,
Birleşmiş Milletler Üniversitesi Çevre ve İnsan Güvenliği
Enstitüsü (UNU-EHS)
Marc Baltes,
Ahmed Bugri,
Marsa Açık Merkezi, Malta
TEMATİK SÜREÇ
1.
Moderatör
Oturum 1.2.4: Konu 1.2’nin Sonuç Oturumu
Panelistler
Janos Bogardi,
Birsen Gökçe,
Sosyoloji Derneği, Türkiye
Turan Hazar,
Kırsal ve Kentsel Gelişme Vakfı, Türkiye
Reza Aradakanian,
Philippe Boncour,
Uluslararası Göç Örgütü (IOM)
Panelistler
Jacob Mabusetsa Lenka,
Değişim Kaynağı Merkezi, Lesoto
Matt Hare,
Birleşmiş Milletler Kapasite Geliştirme Konusunda On
Yıllık Su Programı (UNW-DPC)
Konu 1.3: Afet Yönetimi
Koordinatörler: Japon Su Forumu (JWF), Uluslararası Suya Bağlı Zarar ve Risk Yönetimi Merkezi (ICHARM)
Su ile ilgili afetler sürdürülebilir bir kalkınma için ciddi engeller teşkil ederken; güçlü politik taahhütler de su ile ilgili felaketleri azaltma
(WRDRR) ve önlemede mevcut kaynakların en iyi şekilde kullanılması için önem arz eder. İşte bu konu su ile ilgili felaketleri azaltma ve
önlemede (WRDRR) politik liderlere farklılıklarının yakınlaşması için yeni bir hareket gücü sağlamayı amaçlamıştır.
Oturum 1.3.0: Konu 1.3’ün Açılışı
Oturum Düzenleyicileri: : Japon Su Forumu (JWF), Uluslararası Suya Bağlı Zarar ve Risk Yönetimi Merkezi (ICHARM)
Konu 1.3 altındaki oturumların açılış konuşmaları sunulmuştur.
Oturum
Başkanı
Yoshiro Mori,
Japon Su Forumu (JWF)
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
Margareta Wahlström,
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
Michel Jarraud,
Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO)
Kuniyoshi Takeuchi,
Uluslararası Suya Bağlı Zarar ve Risk Yönetimi Merkezi
(ICHARM), Japonya
FİNAL RAPORU
21
TEMATİK SÜREÇ
Oturum 1.3.1: Üçlü Diyalog Oturumu
Hükümet, Bilim ve Sivil Toplum Arasında Köprü Oluşturma
Oturum Düzenleyicisi: Royal Haskoning, Hollanda
Bu oturumda, su ile ilgili afetleri önlemek amacıyla sivil toplumların, hükümetlerin ve bilim insanlarının ortak temel bilgiyi paylaşıp,
uygulamaları tartışılmıştır.
Oturum
Başkanı
Moderatör
Tom Smit,
Royal Haskoning, Hollanda
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
Harry Keereweer,
Gelderland İl İdaresi
Mostafa Mohaghegh,
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
Şenay Özden,
Afet İşleri Genel Müdürlüğü, Türkiye
Kusum Athukorala,
Su için Kadın Ortaklığı (WFWP)
Khin Ni Ni Thein,
Yeni Burma için Su Araştırması ve Eğitimi Merkezi
(WRTC)
Reid Basher,
Jetze Heun,
Oturum 1.3.2: Su ile İlgili Afetlerin Yönetimine İlişkin Teknolojiler
Oturum Düzenleyicisi: Japonya Arazi, Altyapı, Ulaşım ve Turizm Bakanlığı (MLIT)
Ortak Oturum Düzenleyicisi: Türkiye Çevre ve Orman Bakanlığı
Bu oturumda, kullanılmakta olan veya halen araştırılmakta olan farklı teknolojilerin, su ile ilgili afetlerin yönetimi için kullanılması ve yeni
teknolojilerin tanıtılarak tüm ülkelere yönlendirilmesi için nasıl bir yöntem izleneceği tartışılmıştır.
Oturum
Başkanı
Minoru Kuriki,
Japonya Arazi, Altyapı, Ulaşım ve Turizm Bakanlığı
(MLIT)
Açılış
Hiroaki Taniguchi,
Konuşmacısı Japonya Arazi, Altyapı, Ulaşım ve Turizm Bakanlığı
(MLIT)
Panelistler
22
Phaknakhone Rattana,
Lao PDR Bayındırlık ve Ulaşım Bakanlığı (MPWT)
Akira Terakawa,
Uluslararası Suya Bağlı Zarar ve Risk Yönetimi
Merkezi (ICHARM), Japonya
FİNAL RAPORU
Panelistler
Hüseyin Gündoğdu,
Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü (DSİ)
Ramesh Ananda Vaidya,
Nepal
Yosuke Yamashiki,
Kyoto Üniversitesi, Japonya
Toon Segeren,
Tatlı Su Sistemleri, Deltares, Hollanda
Ali Shafqat Akanda,
Tuffts Üniversitesi, ABD
Jeff Harris,
Oturum 1.3.3: Değişen İklimlerde Su ile İlgili Risklerin Yönetimi
TEMATİK SÜREÇ
Oturum Düzenleyicileri: Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO), Kore Arazi, Ulaşım ve Denizcilik Bakanlığı (MLTM) ve Kore Su Forumu
Bu oturumda, su ile ilgili afetlerin azaltılması için somut adımların atılmasına öncülük etmek amacıyla; küresel iklim değişikliğinden su
kaynaklarının nasıl etkilendiğinin genel bir resmi çizilmiştir.
Moderatör
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
Panel 1
Panel 2
Zafar Adeel,
Birleşmiş Milletler Üniversitesi Uluslararası Su, Çevre
ve Sağlık Ağı (UNU-INWEH)
Kwon Do Youp,
Kore Arazi, Ulaşım ve Denizcilik Bakanlığı (MLTM)
Avinash Tyagi,
Toshio Okazumi,
(MLIT)
Chris Zevenbergen,
Sayid Narizi,
Uluslararası Sulama ve Drenaj Komisyonu (ICID)
Mary-Jeanne Adler,
Romanya Çevre Bakanlığı
Soontak Lee,
Yeungnam Üniversitesi (IHES), Kore
Cees van de Guchte,
Tatlı Su Sistemleri, Deltares, Hollanda
Basanta Shrestha,
Nepal
Oturum 1.3.4: Afetler / Uyuşmazlıklar Sırasında ve Sonrasında Su Yönetimi
Oturum Düzenleyicileri: Uluslararası Kızılhaç Komitesi, Japonya Uluslararası İş Birliği Kurumu(JICA), Arap Birliği (LAS), Filistin Su İdaresi
(PWA), Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF)
Bu oturumda, özellikle Orta Doğu’dan örnek çalışmalar verilerek, afet sırasında ve sonrasında su yönetimi tartışılıp; yerel hükümetlerin,
finanse edenlerin, kamu hizmetlerinin ve kurumların aralarında uyuşmazlıklar bulunan çevrelere karşı müdahalelerinin geliştirilmesi için
yollar aranmıştır.
Moderatör Jon Martin Trondalen,
COMPASS Vakfı, İsviçre
Sunum
Robert Mardini,
Yapanlar/ Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC)
Panelistler
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
Rebhy Al Sheikh,
Filistin Su İdaresi (PWA)
Stephanie Oudot,
Fransız Kalkınma Ajansı (AFD)
FİNAL RAPORU
23
Oturum 1.3.5: Konu 1.3’ün Sonuç Oturumu
TEMATİK SÜREÇ
Oturum Düzenleyicileri: Japon Su Forumu (JWF), Uluslararası Suya Bağlı Zarar ve Risk Yönetimi Merkezi (ICHARM)
Moderatör
Kuniyoshi Takeuch,
Uluslararası Suya Bağlı Zarar ve Risk Yönetimi
Merkezi (ICHARM)
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
Kotaro Takemura
Japon Su Forumu (JWF)
Tom Smit,
Royal Haskoning, Hollanda
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
Minoru Kuriki,
Akarsu ve Havza Entegre İletişim Vakfı (FRICS), Japonya
Joachim Zaalmueller,
Robert Mardini,
Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC)
ODAKLANILACAK KONULAR
Oturum: Su Bitiyor! Daha İyi Yönetimle Kuraklıktan Nasıl Yeni Fırsatlar Elde Edilebilir?
Oturum Düzenleyicisi: İspanya Su İdaresi – Çevre, Tarım ve Denizcilik Bakanlığı
Bu oturum, İspanya, Brezilya, Türkiye ve Amerika Birleşik Devletleri’nden vaka analizleri sunularak, çölleşme problemleri ile ilgili teknik
önerilerin, sonuçların, bilgilerin ve deneyimlerin paylaşılmasını sağlamıştır.
Oturum
Başkanı
Teodoro Estrela,
İspanya Çevre, Tarım ve Denizcilik Bakanlığı
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
Jean-Paul Rivaud,
Fransa Ekoloji, Enerji ve Sürdürülebilir Kalkınma ve
Arazi Planlama Bakanlığı
Donald A. Wilhite,
Nebraska Üniversitesi, ABD
Erkan Eminoğlu,
Türkiye Çevre ve Orman Bakanlığı
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
Carlos Motta Nunes,
Brezilya Ulusal Su Kurumu (ANA)
Javier Ferrer,
Júcar Akarsu Havzası Kurumu, İspanya
Juan Antonio Arrese Luco,
Şili Bayındırlık Bakanlığı
José Salvador Fuentes Zorita,
Segura Sular İdaresi, İspanya
Oturum: Küçük Adalarda Yaşanan Su Sıkıntıları
Oturum Düzenleyicisi: Pasifik Ekonomik İş Birliği Konseyi (PECC), Fransa
Bu oturumda, artan su ihtiyacı, su kaynaklarının korunması, sanitasyon ve en öncelikle suya erişimin PECC adalarının en kritik sorunları
olduğu belirtilmiştir. Küçük adaların, su sıkıntısı, doğal afetler ve iklim değişikliğine karşı zayıflıkları ele alınmış ve daha da artmakta olan bu
sıkıntılar ile başedebilmeleri için yeni teknolojilere ve gelişen stratejilere acil olarak ihtiyaç duydukları vurgulanmıştır.
Oturum
Başkanı/
Moderatör
Charles E. Morrison,
Pasifik Ekonomik İş Birliği Konseyi (PECC), Fransa
Michel Rocard,
Açılış
Konuşmacısı Eski Fransız Başbakanı
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
24
Mark Overmars,
SOPAC, Pacific Islands Applied Geoscience
Commission
FİNAL RAPORU
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
Gaston Tong Song,
Eski Fransız Polenezyası Başbakanı
Horace Chang,
Jamaika Yerleşim ve Su Bakanlığı
Hideaki ODA
Asya Pasifik Su Forumu (APWF)
Frédérique Olivier,
DS Avukatları, Fransa
Oturum: Büyük Doğal Felaketler İle İlgili Su Altyapı Projelerinde Risk Yönetimi
TEMATİK SÜREÇ
Oturum Düzenleyicileri: Çin Halk Cumhuriyeti Su Kaynakları Bakanlığı, Su Kaynakları ve Hidrolik Enerji Araştırma Enstitüsü (IWHR), Çin
Bu oturumda, büyük felaketlerden sonra insanlığın sürdürülebilmesi için daha güvenilir ve emniyetli su altyapılarının gelişimi ve yönetiminin
gerektiği katılımcılar tarafından vurgulanmıştır.
Moderatör
(Bölüm1)
Liu Zhiguang,
Çin Su Kaynakları Bakanlığı
Moderator
(Bölüm2)
Jerome Delli Priscoli,
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
Sunum
Chen Lei,
Yapanlar/ Çin Su Kaynakları Bakanlığı
Panelistler Yasushi Kaneko,
(MLIT)
Djoko Kirmanto,
Endenozya Bayındırlık Bakanlığı
Kwon Do-Youp,
Kore Arazi, Ulaşım ve Denizcilik Bakanlığı (MLTM)
Madam Tineke Huizinga,
Hollanda Ulaşım, Bayındırlık ve Su Kaynakları Bakanlığı
Sergio Soto,
Robert Van Antwerp,
Luis Berga,
Uluslararası Büyük Barajlar Komisyonu (ICOLD)
Thierry Facon,
Oturum: İklim Değişikliği ile İlgili Suya Bağlı Afetlerin Yönetimi
Oturum Düzenleyicisi: Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü (DMİ)
Oturum, su ile ilgili afetlerin yönetimi için proje modellemesi, gerekli veri paylaşımı, daha yoğun iklim bilgisinin önemi, meteoroloji ve su
sektörü arasındaki koordinasyonun etkisine odaklanmıştır. Daha fazla araştırma ve daha kesin iklim bilgisi için katılımcı ülkelerin kamu ve
özel sektörleri de işin içine katarak yapacağı iş birliğinin gerekliliği konuşulmuştur.
Oturum
Başkanı/
Moderatör
Bülent Yağcı,
Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü (DMİ)
Sunum
Yapanlar
Mahmut Kayhan,
Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü (DMİ)
Dieter Klaes,
Avrupa Meteoroloji Uyduları İşletme Teşkilatı
(EUMETSAT)
Ömer Lütfi Şen,
İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ), Avrasya Yer Bilimleri
Enstitüsü (AYBE)
Sunum
Yapanlar
Hayati Çetin,
Türkiye Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı
A. Ünal Şorman,
Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ), Türkiye
Tolga Gezgin,
Thames Water, Türkiye
Ali Uymaz,
Su Vakfı ve İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ), Türkiye
Füsun Gülmez,
Güneydoğu Anadolu Projesi Bölge Kalkınma İdaresi
Başkanlığı (GAP İdaresi Başkanlığı)
Müge Yeğin,
İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi (İSKİ)
FİNAL RAPORU
25
TEMATİK SÜREÇ
Tema 2: İnsani Kalkınmanın ve Bin Yıl Kalkınma
Hedefleri’nin Geliştirilmesi
Koordinatör: Birleşmiş Milletler Su Programı / Gıda ve Tarım Örgütü (UN –Water/ FAO)
Tema 2 oturumlarında, sektörlerin ayrı ayrı kalkınma potansiyellerini ele almak yerine, tüm sektörlerin bir bütün olarak kalkınmasının
gerekliliği vurgulanmıştır. İlk üç konu başlığı altında düzenlenen oturumlarda belirli sektörlerin sorunlarına ( Su Temini ve Sanitasyon, Su ve
Enerji, Su ve Gıda) odaklanılmış olsa da sonuç oturumlarında sorunlar daha entegre bir bakış açısıyla ele alınmıştır. Diğer bir konu olan suyun
çoklu kullanımı ise temel yönetim boyutu ile ele alınmış olup, eğer su uygun bir şekilde yönetilir ve sektörler arasındaki iş birliği artırılırsa çoklu
kullanımın mümkün olabileceği belirtilmiştir.
Konu 2.1: Herkes için Su, Sanitasyon ve Hijyen Sağlanması
Koordinatörler: İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi (İSKİ), Dünya Bankası
Herkesin güvenli ve sürdürülebilir suya, sanitasyona ve hijyene (WASH) ulaşmasına yardımcı olma vizyonuyla Konu 2.1 başlığı altında,
temelde 5 soru ele alınmıştır: 1) Bilgi sistemlerinin güçlendirilmesi. 2) Reform ve yönetimin hızlandırılması. 3) Hedefe ulaşma. 4) Sanitasyona
odaklanma. 5) Eylem için küresel çerçeve inşa etmek.
Oturum 2.1.1: Bin Yıl Kalkınma Hedefleri’ni ve Ötesindeki İlerleyişi Takip Etmek için Tutarlı İzleme
Oturum Düzenleyicisi: Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF)
Bu oturumun, ilk bölümünde ülke düzeyinde izleme araçlarının geliştirilmesi ve deneyimlerin paylaşılması üzerine odaklanılmıştır. İkinci
bölüm de ise, mevcut küresel izleme araçları ve bunların sorunları tartışılmıştır.
26
Oturum Eş
Başkanları
Gerard Payen,
Franz Birget Marre,
Almanya Federal Ekonomik İş Birliği ve Kalkınma
Bakanlığı (BMZ)
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
Disan Ssozi,
Su Geliştirme Müdürlüğü (DWD) , Uganda
Kerstin Danert,
İsviçre Araştırma Merkezi ve Kalkınma Danışmanlığı
(SCAT)
Mutaekulwa Mutegeki,
Enerji ve Su Kamu Hizmetleri Düzenleme Kurumu
(EWURA)
FİNAL RAPORU
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
Tefera Woudeneh,
Afrika Kalkınma Bankası (AfDB)
Khaled Abu-Zeid,
Alix Zwane,
Google
Clarissa Brocklehurst,
Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF)
Jaehyang So,
Su ve Sanitasyon Programı (WSP)
Jamie Bartram,
Dünya Sağlık Örgütü (WHO)
Dirk Schaefer,
Alman Teknik İş Birliği (GTZ)
TEMATİK SÜREÇ
Oturum 2.1.2: WASH (Su, Sanitasyon ve Hijyen) Sektör Reformunun Hızlandırılması ve Yönetimin
Geliştirilmesi
Oturum Düzenleyicisi: İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi (İSKİ)
Bu oturum vaka analizleri üzerine inşa edilmiştir. Panelistler, Teknik Yönetim Kurumsal Faaliyetleri ve Finansal Sürdürülebilirlik konu başlıkları altında
kendi deneyimlerini ve WASH Sektör Yönetimi Modeli hakkındaki görüşlerini sunmuşlardır. Oturumda, özellikle etkin ve sürdürülebilir hizmetler
geliştirme ve bu hizmetleri korumak amacıyla hizmet işletmeleri ve uygulayıcılar tarafından su ve sanitasyon yönetim modellerine odaklanılmıştır.
Oturum
Başkanı
Cumali Kınacı,
Açılış
Konuşmacıları
Mevlüt Vural,
Guy Fradin,
Normandiya Su Ajansı (AESN), Paris
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
M.Tevfik Göksu,
Jean Duchemin,
Masahiro Matsunae,
Tokyo Büyükşehir Belediyesi
Mosleh Sadeque,
Mikro-finansman Enstitüsü, Bangladeş
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
Orhan Cemal Göktaş,
Philippe M. Laurent,
Paris Bölgesi İçin Sanitasyon Birliği (SIAAP)
Atsushi Hanatani,
Uluslararası İş Birliği Ajansı (JICA), Japonya
Chris Williams,
Flinders Kamu Politikası ve Yönetimi Enstitüsü (FIPPM)
Erasmo De Alfonso De Janer,
Uluslararası Özel Sektör Su İşletmecileri Federasyonu
(Aquafed)
Rosa Castizo,
İspanyol Kalkınma İş Birliği
Laila Smith,
Mvula Vakfı
Steinmetz Heidrun,
Stuttgart Üniversitesi, Almanya
FİNAL RAPORU
27
TEMATİK SÜREÇ
OTURUM 2.1.3: WASH’ın (Su, Sanitasyon ve Hijyen) Yaygınlaştırılması
Oturum Düzenleyicileri: Su ve Sanitasyon Programı (WSP), Birleşmiş
Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF), Birleşmiş Milletler Genel
Sekreterliği Su ve Sanitasyon Danışma Kurulu (UNSGAB)
Bölüm A (Erişimin Yaygınlaştırılması): Bu bölümde WASH girişimlerinin yaygınlaştırılması konulu deneyimler sunulmuştur.
Bölüm B (WASH’ın Okullarda Yaygınlaştırılması): İkinci bölümde,
öğrencilerin, özellikle de kızların okullarda tutulmasını sağlamak
için çocuk dostu okullara ulaşmak amacıyla okullarda WASH’ın
uygulanışına ilişkin bazı deneyimlere değinilmiştir.
Bölüm C (Katılımı Artırmak için Yeni Stratejiler): Bu bölümde erişimi
genişletmek ya da WASH sektörünün unutulmuş alanları için yeni
fikirlerin sunulduğu bir oturum düzenlenmiştir.
Bölüm A
Oturum
Başkanı
Jae So,
Katılımcılar/ Disan Ssozi
Panelistler Uganda Su Bayındırlık Bakanlığı (DWD)
Glenn Pearce-Oroz,
Nirmala Pandit,
Barınak Derneği, Hindistan
Manuel Alvarinho,
Su Denetleme Konseyi (CRA), Mozambik
Part B:
Oturum
Başkanı
Katılımcılar/ Lizette Burger,
Panelistler Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF)
Roy Kunjappy,
Vatandaş İnsan Hakları Komisyonu (CCHR)
Mary Namwebe,
Kalkınma İçin Gönüllü Hareketi (VAD), Uganda
José Antonio Rodríguez Tirado,
Sarah Bramley,
Üretim için Su (WFP)
Katılımcılar/ Caroline Gathoni,
Panelistler Çevre ve Su Enstitüsü, Kenya
Julia Rosenbaum,
Hijyen Geliştirme Enstitüsü (HIP), Etiyopya
Bölüm C
Oturum
Başkanı
Olivia L. Castillo,
Katılımcılar/ Carola Bjoklund,
Panelistler Norveç Dışişleri Bakanlığı
Denise Knight,
Coca-Cola Şirketi
Alan Nicol,
Etiyopya ve Nil Bölgesi’nde Araştırma Kaynaklı Politika ve
Uygulama Öğrenimi (RiPPLE) Projesi, Etiyopya
Andrew Hudson,
Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP)
Jonathan Nash,
Milenyum Sorunları İş Birliği (MCC)
Poul Nielson,
Oturum 2.1.4: Sanitasyonun Gündemde Üst Sıralarda Tutulması
Oturum Düzenleyicileri: Normandiya Su Ajansı (AESN), Paris, Su Temini ve Sanitasyon İş Birliği Konseyi (WSSCC)
Bölüm A (Kentsel Sanitasyon Sorunu): Bu oturumda kentsel sanitasyonun karmaşık sorunları ele alınarak, önde gelen kamu kuruluşlarının
ve yerel yönetimlerin deneyimleri paylaşılmıştır. Paris kentsel sanitasyon gelişimini sağlayan yaklaşımlardan yola çıkılarak; stratejiler,
paydaşların katılımı ve yönetim konularında edinilen deneyimler üzerinde durulmuştur. Ayrıca kentsel sanitasyon için destekleyici ağlar
geliştirmek gerektiği ön plana çıkmıştır.
28
FİNAL RAPORU
Bölüm A:
Jean-Pierre Elong-Mbassi,
Moderatör Afrika Birleşik Kentler ve Yerel İdareler (UCLGA)
Sunum
Raif Mermutlu,
Yapanlar/ İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi (İSKİ)
Panelistler Ozoulias Maclé,
Paris Bölgesi için Sanitasyon Birliği (SIAAP)
Arba Jules Quedraogo,
Ulusal Su ve Sanitasyon Kurumu (ONEA), Burkina
Faso
Michel Vampouille,
Musevi Kurumları Temsilci Konseyi (CRIF), Fransa
Samir Bensaid
Ulusal İçme Suyu Kurumu(ONEP), Fas
M.Y. Ishimoto,
Tokyo Büyükşehir Belediyesi
M. Benedito BRAGA,
Guy Fradin,
Bölüm B:
Moderatör
Margaret Catley-Carlson,
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
Kenza Robinson,
Birleşmiş Milletler Ekonomik ve Sosyal İşler Bölümü
(UNDESA)
Laurent Sedogo,
Burkina Faso Tarım, Su ve Balıkçılık Bakanlığı
Afrika Birleşik Kentler ve Yerel İdareler (UCLGA)
Barbara Frost,
Uluslararası Su Yardım Örgütü (WaterAid), Birleşik
Krallık
Peter Newborne,
Denizaşırı Kalkınma Enstitüsü (ODI), Birleşik Krallık
Jon Lane,
TEMATİK SÜREÇ
Bölüm B (Sanitasyon Savunuculuğunun Geleceği, Uluslararası Sanitasyon Yılı üzerinde Gelişim): Bu oturum 2008 Uluslararası Sanitasyon
Yılı’nın değerlendirilmesi ile başlamıştır. Oturumda paydaşlar (Politikacılar, yerel liderler, önde gelen sivil toplum örgütü savunma kuruluşları)
sanitasyonu gündemin üst sıralarında tutabilmek için neler yapılabileceğini ele almışlardır.
Oturum 2.1.5: Sonuç Oturumu ve Sentez
Küresel Eylem Çerçevesi Ve Kapanış Toplantısı
Oturum Düzenleyicisi: Dünya Bankası
Bölüm A (Küresel Eylem Çerçevesi (GF4A)’nin Güncelleştirilmesi ve WSS Sektörü için Yardım): Bu oturum, WASH sektöründe liderlik, etki
ve yardım verimliliğini geliştirmek için küresel bir eylem çerçevesinin güncelleştirilmesine yönelik katkılar sunulmuştur.
Bölüm B (Konu 2.1 Sonuç) Konu 2.1 ‘ deki oturum özet raporları anahtar konu ve ana çıktılarıyla sunulmuştur.
Oturum
Başkanı
Sunum
Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) Yapanlar/
Panelistler
Sunum
Bai Mass Taal,
Yapanlar/ Afrika Bakanlar Su Konseyi (AMCOW)
Panelistler Oliver Cummings,
Krallık
Anne Joselin,
Avustralya Hükümeti Denizaşırı Yardım Programı
(Aus Aid )
Peregrine Swann,
Uluslararası Kalkınma Başkanlığı (DFID), Birleşik
Krallık
Valerie Gaveau,
Ekonomik İş Birliği ve Kalkınma Örgütü (OECD)
Barbara Evans,
Kamu Sağlığı Sektörü
Dick Van Ginhoven,
Uluslararası İş Birliği Genel Müdürlüğü (DGIS),
Hollanda
Mihriban Hacı,
Piers Cross,
Dünya Bankası
Saskia Castelein,
FİNAL RAPORU
29
TEMATİK SÜREÇ
Konu 2.2: Enerji için Su, Su için Enerji
Koordinatör: Uluslararası Hidrolik Enerji Birliği (IHA)
Enerji için su, su için enerji konusu, sorunları; teknoloji, sürdürülebilirlik ve politika dahil olmak üzere temel bileşenleri üzerinden analiz
edilmiştir. Ele alınan temel yönler: 1) Yenilikçi teknolojiler aracılığıyla enerji ve suda bıraktığımız izlerin azaltılması ve bunların ilerlemesinin
engellenmesi. 2) Su ve enerji bağlamında sürdürülebilirlik, performansı ölçmek için hangi araçların bulunduğu ve sürdürülebilirliğin
gelecekteki gelişime nasıl dahil edileceği. 3) Daha fazla entegrasyon yoluyla negatif sonuçları önlenme politikası. 4) Önceki oturumlardan
edinilen gözlemleri kapsayacak şekilde gelecekteki eylemler için öneriler sunulması.
Oturum 2.2.0: Açılış Oturumu
Oturum Düzenleyicisi: Uluslararası Hidrolik Enerji Birliği (IHA)
Bu oturumda, konunun içeriği ve oturumların hedefleri tanımlanmış, teknoloji, sürdürülebilirlik ve politika oturumlarının ön tanıtımı yapılmıştır.
Oturum
Başkanı
Reza Ardakanian,
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
Moderatör Richard Taylor,
Dipak Gyawali,
Nepal Su Koruma Vakfı (NWCF)
Tom Vereijken,
Avrupa Su Ortaklığı (EWP)
Daryl Fields,
Dünya Bankası
Nathalie Chartier-Touzé,
Fransız Su Ortaklığı (FWP)
Oturum 2.2.1: Voltaj ve Hacim
Su ve Enerji Politikaları Bir Arada Yürütülebilir mi?
Oturum Düzenleyicisi: Fransız Su Ortaklığı (FWP)
Bu oturumda “Su ve enerji ayak izleri hangi teknolojiler ile azaltılabilir? Hangi engeller bu teknolojileri sınırlar ve hangi politika ve teşvikler
gereklidir?” soruları tartışılmıştır. Su ve enerji politikaları entegrasyonunun artırılması için tartışma ortamı yaratmak ve çözümler bulmak
adına; akademik çevre, kamu kuruluşları, bankalar, sivil toplum örgütleri ve su kaynakları operatörlerinin dünya çapındaki temsilcileri bir
araya gelmişlerdir.
Oturum
Başkanı
Nathalie Chartier-Touzé,
Moderatör/
Raportör
Patrick Lavarde,
Fransız Ulusal Su ve Akuatik Ekosistem Kurumu
(ONEMA)
Açılış
Henrik Larsen,
Konuşmacısı DHI Su Politikası, Danimarka
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
30
Kenneth Konga,
Zambiya Enerji ve Su Kalkınma Bakanlığı
Henri-Luc Thibault,
Mavi Plan (Blue Plan)
FİNAL RAPORU
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
Martin Geiger,
Doğal Hayatı Koruma Vakfı Tatlı Su Programı, Almanya
B. Gül Göktepe,
Karadeniz Sivil Toplum Kuruluşları Konfederasyonu
(KASTOB)
Maher Salman,
André Flajolet,
Ulusal Su Komitesi, Fransa Parlamentosu
Robin Martin Kåss,
Norveç Petrol ve Enerji Bakanlığı
Georges Fadi Comair,
Lübnan Enerji ve Su Bakanlığı
Doğan Altınbilek,
Ortadoğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ), Türkiye
Oturum 2.2.2: Su ve Enerji Gelişimine Sürdürülebilirlik İlkelerinin Entegre Edilmesi
TEMATİK SÜREÇ
Oturum Düzenleyicileri: Dünya Bankası, Uluslararası Hidrolik Enerji Birliği (IHA)
Bu oturumda, “Su ve enerji bağlamında sürdürülebilirliğin sağlanabilmesi için önemli konular, sorunlar ve politikalara” odaklanılmıştır.
Oturumda, yaklaşımlar, yenilikler ve gelişme konuları, sürdürülebilir kalkınma parametrelerinin ışığında belli başlı su ve enerji alt sektörleri
olan: 1) Endüstriyel su ve atık su. 2) Enerji ve hidrolik enerji. 3) Tarım ve bio enerji. 4) Su temini ve içme suyu kapsamında incelenmiştir.
Oturum
Başkanı
Vahid Alavian,
Dünya Bankası
Sunum
Yapanlar /
Panelistler
Sunum
Peter Bosshard,
Yapanlar / Uluslararası Nehirler Ağı
Panelistler Washington Mutayoba,
Tanzanya Su ve Sulama Bakanlığı
Nick Hepworth,
Uluslarası Su Tanıklığı
John Briscoe,
Harvard Üniversitesi, ABD
Daryl Fields,
Dünya Bankası
Karin Krchnak,
Doğayı Koruma Teşkilatı (TNC)
Frederic Gourdin,
SUEZ Çevre (SUEZ)
Katherine Cross,
Helen Locher,
Mustafa Assaf,
Ürdün Su Hükümeti (WAJ)
Oturum 2.2.3: Hangi Teknolojiler Su ve Enerjide Bıraktığımız Ayak İzlerini Azaltabilir?
Oturum Düzenleyicisi: Avrupa Su Ortaklığı (EWP)
Bu oturumda, enerji ve su sektörünün nasıl bir araya getirileceği ve su ve enerjide bıraktığımız ayak izlerini azaltacak teknolojiler için hangi
politika ve önlemlerin alınması gerektiği konuları 3 bölümde ele alınmıştır. Bunlar: 1) Teknolojideki boşlukların belirlenmesi. 2)Enerji ve
sudaki ayak izlerini azaltacak politika önerileri. 3) Sonuç ve önerilerin kabulü.
Oturum
Tom Vereijken,
Başkanı ve Avrupa Su Ortaklığı (EWP)
Moderatör
Sunum
Olivind Johansen,
Yapanlar/ Norveç Petrol ve Enerji Bakanlığı
Panelistler Olcay Ünver,
BM Dünya Su Değerlendirme Programı (WWAP)
Miguel Lopez,
İspanyol Su ve Sulama Teknoloji Platformu (STPWI)
Thierry Mallet,
Sunum
Yapanlar / Degremont Teknolojileri
Panelistler Greg Claydon,
Su ve Havza Şubesi, Avustralya
Torkil Jonch-Clausen,
DHI Danimarka Su Politikası
Peter Glas,
Hollanda Bölgesel Su Makamları Derneği
Bölüm 2
Sunum
Yapanlar /
Panelistler
Bölüm 1
Bölüm 3
Sunum
Yapanlar /
Panelistler
Arjen Hoekstra,
Twente Üniversitesi, Hollanda
Henrik Larsen,
DHI Su Politikası, Danimarka
Adriana Hulsmann,
KWR Su Döngüsü Araştırma Enstitüsü, Hollandads
Jamie Pittock,
Ulusal Avustralya Üniversitesi
Heather Cooley,
Pasifik Enstitüsü
Jean Boroto,
Dünya Su Konseyi (WWC)
Amar Jibi Ghimire,
Bağımsız Güç Üretme Derneği, Nepal
Nadine McCormick,
Haakon Thaulow,
Norveç Su Araştırma Merkezi (NIVA)
Walid Abderrahman,
King Fahd Üniversitesi, Suudi Arabistan
FİNAL RAPORU
31
TEMATİK SÜREÇ
Oturum Düzenleyicisi: Uluslararası Hidrolik Enerji Birliği (IHA)
Moderatör Richard Taylor,
Sunum
Kenneth Konga,
Yapanlar/ Zambiya Enerji ve Su Kalkınma Bakanlığı
Panelistler Robin Martin Kåss,
Olivind Johansen,
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
Karin Krchnak,
Patrick Lavarde,
Fransız Ulusal Su ve Akauatik Ekosistem Kurumu
(ONEMA)
Chantal Jouanno,
Fransa Ekoloji Bakanlığı
Konu 2.3: Açlık ve Fakirliğin Giderilmesi için Su ve Gıda
Koordinatör: Uluslararası Sulama ve Drenaj Komisyonu (ICID)
“Açlık ve Yoksulluğun Giderilmesi için Su ve Gıda” konu başlığı altında, büyümekte olan dünya nüfusunu besleme sorunları, gıda pazarlarının
kırsal kalkınma ve yoksulluğun azaltılmasını desteklemedeki rolü, gıda veya bio enerji için su konusu ve “yaşadığımız sürece açlığın
olmamasını” sağlamada suyun rolü ele alınmıştır.
Oturum 2.3.1: Artan Talebi Karşılamak için Gerekli Gıda Üretimine Nasıl Ulaşılır?
Oturum düzenleyicisi: Uluslararası Su Yönetimi Enstitüsü (IWMI)
Ortak Oturum Düzenleyicisi: Kurak Alanlarda Uluslararası Tarımsal Araştırması Merkezi (ICARDA)
Bu oturumda “2035’e kadar bugünkü dünya nüfusunun iki katına çıkacak olan nüfusu nasıl besleyeceğiz?” sorusu ele alınmıştır.
Moderatör Victor Dukhovny,
Eyaletlerarası Koordinasyon Su Komisyonu Bilimsel
Bilgi Merkezi
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
32
Henri Tardieu,
Bart Schultz,
Jippe Hoogeveen,
Theib Oweis,
Kurak Alanlarda Uluslararası Tarımsal Araştırması
Merkezi (ICARDA)
M. Gopalakrishnan,
A.K. Bajaj,
Merkezi Su Komisyonu, Hindistan Hükümeti
Anthony Oakes,
Rubicon Sistemleri, Avustralya
Atef Hamdy,
Su Kaynakları Yönetimi Ciheam/IAMBari
Ronit Golovaty,
İsrail İhracat ve Uluslararası İş Birliği Enstitüsü
FİNAL RAPORU
Shiney Varghese,
Sunum
Yapanlar/ Tarım ve Ticaret Politikası Enstitüsü
Panelistler Esther de Jong,
I. K. Musa,
Ulusal Entegre Su Kaynakları Yönetimi Komisyonu,
Nijerya
Boris David,
Veolia Su
Safwat Abdel Dayem,
Ajay Vashee,
Uluslararası Tarım Üreticileri Federasyonu (IFAP)
Ganesh Pangare,
S.A Kulkarni,
TEMATİK SÜREÇ
Oturum 2.3.2: Gıda Pazarında Alınan Önlemler Kırsal Kalkınmayı ve Yoksulluğun Azaltılmasını Nasıl
Destekleyebilir?
Oturum Düzenleyicisi: Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu (IFAD )
Ortak Oturum Düzenleyicisi: UNESCO-IHE Su Eğitim Enstitüsü
Bu oturumda, 4F’in (Gıda, yakıt, gübre ve finans.) ve su kıtlığının gelişmekte olan ülkelerdeki yoksul aileler üzerindeki etkileri tartışılmıştır. Arazi
ve su yönetimi konularını içeren suyun doğasını vurgulayarak tartışma devam etmiştir. Su konusu, arazi ve su yönetimi konuları alanlarınıda
içeren farklı boyutlarıyla ele alınmıştır. Yoksulluğu azaltacak piyasa mekanizmaları üzerinde durulmuştur
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
Catharien Terwisscha van Scheltinga,
Wageningen Üniversitesi, Hollanda
Chandra Madramootoo,
McGill Üniversitesi and Uluslararası Sulama ve
Drenaj Komisyonu (ICID)
Crispino Lobo,
Güven Su Örgütü (WOTR)
Jean-Marc Faurès,
Giasuddin Ahmed Choudhary,
Çevre ve Coğrafi Bilgi Hizmetleri Merkezi (CEGIS)
Janos Bogardi,
Birleşmiş Milletler Üniversitesi, Çevre ve İnsan
John Mutunga,
Tarımsal Üreticiler Federasyonu (KENFAP), Kenya
Joke Muijlwijk,
Kajetan Hetzer,
SNS Reaal Bankası
Md. Moshiur Rahman,
Su Sektörü Projesi, Bangladeş
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
Pauline Nantongo,
EcoTrust
Peter Vos,
Rabo Bankası
Sue Drummond Haley,
Uluslararası Kalkınma İşletmeleri (IDE)
Uygun Aksoy,
Uluslararası Organik Tarım Vakfı (IFOAM)
Teshome Atnafie Guyo,
Etiyopya Su Kaynakları Bakanlığı
Abraham Mehari Haile,
UNESCO-IHE Su Eğitim Enstitüsü
Oturum 2.3.3: Su Bio Enerji için mi, Gıda için mi?
Oturum Düzenleyicisi: Hindistan Çiftçiler Birliği Konsorsiyumu (CIFA)
Ortak Oturum Düzenleyicisi: Uluslararası Doğayı Koruma Birliği (IUCN)
Bu oturumda, “Su Bio enerji için mi gıda için mi?” rekabetine yanıt aranmıştır.
Moderatör Jippe Hoogeveen,
Panelistler Antonio Felix Domingues,
Henri Tardieu,
Vineet Raswant,
Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu (IFAD)
Panelistler
Alexendar Müller,
Isobel Van Der Stoep,
Güney Afrika Sulama Enstitüsü
FİNAL RAPORU
33
TEMATİK SÜREÇ
Oturum 2.3.4: Sentez
Daha İyi Bir Su Yönetimi Yoksulluğu ve Açlığı Nasıl Azaltabilir?
Oturum Düzenleyicisi: Uluslararası Sulama ve Drenaj Komisyonu (ICID) ve Mc Gill Üniversitesi
Ortak Oturum Düzenleyicisi: Uluslararası Tarımsal Araştırma Danışma Grubu Su ve Gıda Sorunları Programı (CGIAR CPWF)
Moderatör Khalid Mohtadullah,
Uluslararası Su Yönetimi Enstitüsü (IWMI)
Sunum
Chandra Madramootoo,
Yapanlar/ McGill Üniversitesi ve Uluslararası Sulama ve Drenaj
Panelistler Komisyonu (ICID)
Jonathan Woolley,
Uluslararası Tarımsal Araştırma Danışma Grubu Su
ve Gıda Sorunları Programı (CGIAR CPWF)
Salh Abdin,
Henri Tardieu,
Annette Huber Lee,
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
Parviz Koohafkan,
Nathalie Chartier-Touze,
Mohamed Ait-Kadi,
S.A.Kulkarni,
Teshome Atnafie Guyo,
Isobel van der Stoep,
Güney Afrika Sulama Enstitüsü
2.3 /5.2 Ortak Oturum: Mahsuller ve Damlalar
Tarımda Su Talebi Yönetimi
Oturum Düzenleyicileri: Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) , Ekonomik İş Birliği ve Kalkınma Örgütü (OECD), Uluslararası Su Yönetimi Enstitüsü
(IWMI)
Oturumda, öncelikle gelişmiş sulama hizmetlerinin sulama suyu talebi yönetimine nasıl katkılarda bulunacağı ele alınırken; ikinci olarak da
tarımsal su talep yönetimindeki fiyatlandırma ve ekonomik araçların rolleri ele alınmıştır.
Moderatör Jean-Marc Faurès,
Bölüm 1
Mohamed Ait Kadi,
Sunum
Gao Zhanyi,
Yapanlar/ Su Kaynakları ve Hidrolik Enerji Araştırma Enstitüsü
Panelistler (IWHR), Çin
Enrique Dominguez Lucero,
Uluslararası Tarım Üreticileri Federasyonu (IFAP)
Aditi Mukherji,
Daniel Renault,
34
FİNAL RAPORU
Bölüm 2:
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
François Molle,
Kalkınma ve Araştırma Enstitüsü(IRD), Fransa
Kevin Parris,
James Horne,
Su, Miras ve Sanat
Wouter T. Lincklaen Arriens,
Asya Kalkınma Bankası (ADB)
Thierry Facon,
Chris Perry,
Cranfield Üniversitesi, Birleşik Krallık
David Molden,
Konu 2.4: Su Hizmetlerinin Birden Çok Kullanımı ve İşlevleri
TEMATİK SÜREÇ
Koordinatör: Gıda ve Tarım Örgütü (FAO)
Birden çok kullanım ve işlevler için aynı su veya altyapının kullanılması, yaygınlaşmış bir yerel uygulamadır. Bu insanlar ve toplum için daha
fazla fayda sağlamaktadır. Birinci oturumda; geçim, sulama, ev sistemleri, hidrolik enerji ve ekosistem hizmetleri bağlamında çoklu kullanım
uygulamaları ve maliyet fayda ilişkileri ele alınmıştır. İkinci oturumda ise; insanlara daha düşük maliyetlerle daha fazla su hizmeti ve faydası
sağlamak amacıyla çoklu hizmetlere ilişkin kapsamlı strateji geliştirmeye yönelik farklı su sektörlerinin birleştirilmesine odaklanılmıştır.
Oturum 2.4.1: Suyun Çoklu Görevi Çoklu Kullanım ve İşlevlerden Damla Başına Nasıl Daha Fazla
Fayda Elde Edilir?
Oturum Düzenleyicileri: Çeltik Tarlalarındaki Su ve Ekosistem için Uluslararası Ağ (INWEPF), Gıda ve Tarım Örgütü (FAO)
Oturumun, ilk bölümünde konuya giriş yapılmış ve çoklu kullanım kavramı yapılan sunumlarla tanıtılmıştır. Bu sunumlar, MUSF‘un (Çoklu
Kullanım ve İşlevler) insanların çoklu su ihtiyaçlarının karşılanması için yardımcı bir su hizmeti olarak görüldüğünü ve havza düzeyinde entegre
su kaynakları yönetimi kapsamına dahil edilen bir yaklaşım olarak algılandığını göstermiştir. Çoklu kullanım hizmetlerinin sağlanmasının
tartışılmasının ardından oturumun ikinci kısmında çoklu kullanımın fiyatlandırılması, yararları ve etkileri üzerinde durulmuştur.
Oturum
Başkanı
Tamene Chaka,
Etiyopya ve Nil Bölgesi’nde Araştırma Kaynaklı
Politika ve Uygulama Öğrenimi (RiPPLE) Projesi,
Etiyopya
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
Mitsukuni Watanabe,
Japonya Tarım, Orman ve Balıkçılık Bakanlığı
Daniel Renault,
Chris Perry,
Danışman
Stef Smits,
IRC Uluslararası Su ve Sanitasyon Merkezi (IRC) ve
MUS Ağı
Ian Thorpe,
PumpAid
Jonathan Chisaka,
SADC/DANIDA IWRM programı
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
Gerardo van Halsema,
Wageningen Üniversitesi ve Araştırma Merkezi (WUR)
Lee Haeng Woo,
Çeltik Tarlalarındaki Su ve Ekosistem için Uluslararası
Ağ (INWEPF), Japonya
Kazumi Yamaoka,
Christophe Castaner,
PACA Fransa Bölgesel Konseyi
Mary Renwick,
Uluslararası Winrock
Zemede Abede Zewdie,
Etiyopya ve Nil Bölgesi’nde Araştırma Kaynaklı Politika
ve Uygulama Öğrenimi (RiPPLE) Projesi, Etiyopya
FİNAL RAPORU
35
TEMATİK SÜREÇ
Oturum 2.4.2: Su Hizmetlerinin Çoklu Kullanım ve İşlevlerini Güçlendirmek Amacıyla Sektörlerin Bir
Araya Getirilmesi
Oturum Düzenleyicileri: Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu (IFAD ), IRC Uluslararası Su ve Sanitasyon Merkezi (IRC) ve MUS Ağı
Bu oturumda, engelleri tartışmak için çoklu kullanım hizmet ve işlevleri etrafında yönetim konularında mevcut deneyimlere değinilmiştir.
Oturum
Başkanı
Alain Vidal,
Sunum
Stef Smits,
Yapanlar/ IRC Uluslararası Su ve Sanitasyon Merkezi (IRC) ve
Panelistler MUS Ağı
Ines Restrepo-Tarquino,
CINARA Enstitüsü, Columbia Valley Üniversitesi
Daniel Renault,
Kailash Sharma,
IDE Nepal
Barbara van Koppen,
Sunum
Yapanlar/ Uluslararası Su Yönetimi Enstitüsü (IWMI)
Panelistler Dick van Ginhoven,
Uluslararası İş Birliği Genel Müdürlüğü(DGIS),
Hollanda
Gérard Payen,
(Aquafed)
Mohd Azhari bin Ghazalli,
Kwame Frempah-Yeboah,
Kırsal Su Müdürlüğü, Gana
Oturum 2.4.3: Damla Başına Daha Fazla Bin Yıl Kalkınma Hedefi için Birden Çoklu Kullanım
Hizmetleri Nasıl Gerçekleştirilebilir?
Oturum Düzenleyicisi: Gıda ve Tarım Örgütü (FAO)
Sonuç oturumunda, bulguları siyasi düzeye çekmek, siyasi programın uygulanmasında çoklu kullanım yaklaşımına uyum sağlanması ve bunu
artırmak için nelerin gerektiği üzerinde durulmuştur.
Oturum
Başkanı
Paul van Koppen,
Kop Consult, Hollanda
Sunum
Basavaraj Bommai,
Yapanlar/ Hindistan Karnataka Eyaleti Su Kaynakları Bakanlığı
Panelistler Pasquale Steduto,
Birleşmiş Milletler Su Programı/ Gıda ve Tarım
Örgütü (UN –Water/ FAO)
Wouter T. Lincklaen Arriens,
Gérard Payen,
Uluslararası Özel Sektör Su İşletmecileri
Federasyonu (Aquafed), Birleşmiş Milletler Genel
Sekreterliği Su ve Sanitasyon Danışma Kurulu
(UNSGAB)
36
FİNAL RAPORU
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
Mohd Azhari Bin Ghazalli,
Malezya Tarım ve Köyişleri Bakanlığı (MOA)
Dick Van Ginhoven,
Uluslararası İş Birliği Genel Müdürlüğü(DGIS),
Hollanda
Barbara Van Koppen,
Wageningen Üniversitesi
Ines Restrepo-Tarquino,
Cinara Enstitüsü, Columbia Valley Üniversitesi
Kwame Frempah-Yeboah,
Gana Su Kaynakları, Çalışma ve İskan Bakanlığı
ODAKLANILACAK KONULAR
TEMATİK SÜREÇ
Oturum: Sağlık, İtibar ve Ekonomik Kalkınma
Toplumsal Cinsiyet Eşitliğine Giden Yol
Oturum Düzenleyicileri: BM Toplumsal Cinsiyet ve Su Görev Gücü UN-DESA, Ortak Bir Gelecek için Avrupa’daki Kadınlar (WECF)
Bu üst düzey oturumda, Bin Yıl Kalkınma Hedefleri’nin 7.’sinin 10. amacına ulaşmak için ilerleyişi hızlandıracak, cinsiyet hassasiyetli
sürdürülebilir sanitasyon programlarının ve göstergelerinin geliştirilmesine odaklanılmıştır.
Moderatörler Kenza Kaouakib-Robinson,
Birleşmiş Milletler Ekonomik ve Sosyal işler Bölümü
(UNDESA)
Uschi Eid,
Birleşmiş Milletler Genel Sekreterliği Su ve
Sanitasyon Danışma Kurulu (UNSGAB)
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
Tartışma
Sascha Gabizon,
Moderatörü Ortak Bir Gelecek İçin Avrupa’daki Kadınlar (WECF)
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
Bertrand Charrier,
Chirac Vakfı
Elmira Joldosheva,
Orta Asya Su İttifakı / WECF, Kırgızistan,
Özbekistan, Tacikistan
Nimet Çubukçu,
Türkiye Kadından ve Aileden Sorumlu Devlet
Bakanlığı
Gonca Coşkun,
Horace Chang,
Jamaika Su ve İskân Bakanlığı
Asfaw Dingamo,
Santha Sheela Nair,
Hindistan Kırsal Kalkınma Bakanlığı
Charlotte Van Der Schaaf,
Birleşmiş Milletler Kapasite Geliştirme Konusunda On
Jon Lane,
Lorena Aguilar,
Cecilia Ruben,
Çevre Enstitüsü, Stockholm
Piers Cross,
Dünya Bankası
Linnette Vassell,
Kadın Dayanışma ve Yardım Merkezi, Jamaika
Roger Aertgeerts,
Sara Ahmed,
Oturum: Yurtiçi Su Yolu Taşımacılığı
Yurtiçi Su Yolu Taşımacılığı Sürdürülebilir Bir Gelecek mi?
Oturum Düzenleyicisi: Uluslararası Navigasyon Birliği (PIANC)
İlk defa Dünya Su Forumu’nda yurt içi taşımacılık konusu bir oturum konusu olarak ele alınmıştır. Bu oturumda su yollarının geliştirilmesi
konusunda uzman olan konuşmacılara konuşma fırsatı verilmiştir. Ayrıca, yurtiçi sularının nasıl basit ve sürdürülebilir bir taşımacılık sistemi
sağladığını gösteren vaka analizleri yardımıyla kısa ve öz bilgi sunulmuştur.
Sunum
Eric Van den Eede,
Yapanlar/ Uluslararası Navigasyon Birliği (PIANC)
Panelistler Narikuni Nakao,
Japonya Arazi, Altyapı, Ulaştırma ve Turizm
Bakanlığı (MLIT)
Harald Koethe,
Uluslararası Navigasyon Birliği (PIANC)
Zaneta Ostojic-Barjaktarevic,
Yurtiçi Su Yolu Taşımacılığı, Plovput
Thanatip Jantarapakde,
Tayland Ulaştırma Bakanlığı
Benjamin Ndala,
Uluslararası Kongo, Oubanqui ve Shanga Nehirler
Komisyonu
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
Gernot Pauli,
Ren Navigasyon Komisyonu
Robert A.Pietrowsky,
Shobhanlal Bonnerjee,
Kolkata Çevre Merkezi
Tatsuhiko Ikeda,
Yokohama Ulusal Üniversitesi, Japonya
FİNAL RAPORU
37
TEMATİK SÜREÇ
Oturum: Suyun Tarımda Verimli Kullanımı
Oturum Düzenleyicileri: Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü (DSİ), Meksika Ulusal Su Komisyonu (CONAGUA), Su Kaynakları ve Hidrolik
Enerji Araştırma Enstitüsü (IWHR), Çin
Bu oturumda, üç ülkenin, (Türkiye, Meksika ve Çin) tarımda suyun etkin kullanımı konusunda bugüne kadar sahip olduğu deneyimlerinin
tüm dünya ile paylaşması sağlanmıştır. Diğer sektörlerdeki talep artışını da göz önüne alarak, miktar ve nitelik bakımından tarımda uygun
suyun sağlanması amacıyla, gelecekteki potansiyel sorunlar ele alınmıştır. Suyla ilgili kamu ve sivil toplum kuruluşlarına olanak sağlayan, 3
ülke tarafından bir takım dersler çıkarılmıştır.
Sunum
Mehdi Eker,
Yapanlar / Türkiye Tarım ve Köyişleri Bakanlığı
Panelistler Chen Lei,
Akif Özkaldı,
Sergio Soto Priante,
Mario Gallegos Acosta,
Su Kullanıcıları Derneği, Meksika
Zhanyi Gao,
Su Kaynakları ve Hidrolik Enerji Araştırma Enstitüsü
(IWHR), Çin
38
FİNAL RAPORU
Sunum
Yapanlar /
Panelistler
Li Yuanhua,
Pei Yuansheng,
(IWHR), Çin
Hasan Özlü,
Hüseyin Akbaş,
A.Fikret Kasalak,
Eduardo Mestre Rodríguez,
İspanya Su Tribünü
TEMATİK SÜREÇ
Tema 3: İnsani ve Çevresel İhtiyaçlar Dikkate Alınarak
Su Kaynaklarının Korunması ve Yönetimi
Koordinatörler: Amerika Su Kaynakları Derneği (AWRA), Devlet
Su İşleri Genel Müdürlüğü(DSİ), Doğayı Koruma Teşkilatı (TNC)
Tema 3 oturumları boyunca; insanların gelecekteki su ihtiyaçlarını
karşılamak için bağlı oldukları ekosistemleri korumalarını
sağlayacak, sürdürülebilir yönetim mekanizmaları üzerine interaktif
tartışmalar yürütülmüş, deneyimler paylaşılmış, yaşanılan sorunlara
uygulanabilir çözüm önerileri getirilmeye çalışılmıştır. Sürdürülebilir
ve entegre su kaynakları yönetimi için; yasal, kurumsal, sosyoekonomik, politik ve katılımcı bakış açıları arasında bir köprü
oluşturulmaya çalışılmıştır.
Konu 3.1: Havza Yönetimi ve Sınır Aşan Sularda İş Birliği
Koordinatörler: Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO), Uluslararası Havza Örgütleri Ağı (INBO)
Deneyimlerden yola çıkılarak oluşturulan oturumlar boyunca; havza yönetimi konusu ele alınmış, sınır aşan sular konusunda iş birliğinin
nasıl daha güçlü bir hale getirilebileceği tartışılmıştır. “Su dayanışması nasıl sağlanır? Paydaşlar karar alma süreçlerine nasıl dâhil edilebilir?
Bu alandaki hedeflerin gerçekleştirilebilmesi için ne tür araçlara ve mekanizmalara ihtiyaç duyulmaktadır?” gibi sorular, oturumlar boyunca
yanıtı aranan önemli sorulardan öne çıkanlar olarak sıralanabilir.
Oturum 3.1.1: Sınırsız Havzalar Su Dayanışmasının Başarıları ve Başarısızlıkları Nelerdir?
Oturum Düzenleyicileri: Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO), Uluslararası Havza Örgütleri Ağı (INBO)
Oturum boyunca yerel, ulusal ve uluslararası alanda iş birliğinin başarıları ve eksiklikleri, bu eksikliklerin nedenleri ele alınmış, iş birliği
önündeki teknik ve yasal engellerle birlikte havza yaklaşımının önemi değerlendirilmiştir. Her düzeyde iş birliği kalitesinin izlenmesi ve
değerlendirilmesi yönünde faydalı olabilecek önerilerde bulunulmuştur.
Oturum Eş
Başkanları
Anders Jägerskog,
Stockholm Uluslararası Su Enstitüsü (SIWI)
Konuşmacılar Jean-Marc Fragnoud,
Rhone-Akdeniz Havza Komitesi/Fransa Su Ajansları
ve Havza Komiteleri
Lynette De Silva,
Oregon State Üniversitesi & Uluslararası Su
Kaynakları Birliği (IWRA)
Chara Ksia,
Arap Birliği
Marwa Daoudy,
Londra Su Araştırmaları Grubu (LWRG)
Konuşmacılar Thomas Chiramba,
Fadi Comair,
Lübnan Su Kaynakları Bakanlığı
Ovidiu Gabor,
Orta ve Doğu Avrupa Havza Organizasyonları Ağı
(CEENBO) & Tuna Nehri Uluslararası Koruma
Komisyonu (ICPDR)
Aysegül Kibaroğlu,
Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ),Türkiye, FıratDicle İş Birliği İnisiyatifi (ETIC)
Kyle Schilling,
Amerikan İnşaat Mühendisleri Odası (ASCE) Çevre ve
Su Kaynakları Enstitüsü (EWRI)
FİNAL RAPORU
39
Oturum 3.1.2:Paydaşlar Havza Yönetimi ve Sınır Aşan Sularda İş Birliğine Nasıl Dâhil Edilebilir?
TEMATİK SÜREÇ
Oturum boyunca paydaşların tanımlanması, karar alma süreçlerine katılımlarının arttırlaması ve organize edilmesi ile ilgili stratejilerin
geliştirilmesi için, gerekli olan mekanizmalara ve şartlara odaklanılmıştır.
Oturum Eş
Başkanları
Max Campos,
Hidrolik Kaynaklar Bölgesel Komitesi (CRRH) & Orta
Amerika Entegrasyon Sistemi (SICA)
Madeleine de Grandmaison,
Martinique Adası Havza Komitesi, Karayipler
Konuşmacılar Grégoire Alé,
Mono Nehri Togo-Benin İş Birliği Çalışması
Shang Hongqi,
Sarı Nehri (Hwang Ho) Koruma Komisyonu
Mike Muller,
Witwatersrand Üniversitesi
Konuşmacılar Vadim Sokolov,
Su Kordinasyonu için Eyaletler Arası Komisyon (ICWC)
Mochammad Amron,
Asya Nehirleri Havza Organizasyonları Ağı, Endonezya
Bayındırlık Bakanlığı
Mitja Brilly,
Ljubljania Üniversitesi
Daniel Chacon,
Sınır Çevre İş Birliği Komisyonu (COCEF)
Jean Landry,
Küba Havza Komiteleri Organizasyonu (ROBVQ)
Oturum 3.1.3: Sınır Aşan Yüzey ve Yeraltı Su Kaynakları Konusunda Sürdürülebilir ve Eşitlikçi Bir İş
Birliğine Nasıl Ulaşılabilir?
Oturum boyunca havza yönetiminin geliştirilmesi ve sınır aşan sular konusunda iş birliğinin güçlendirilmesi için gerekli olan yasal araç
ve mekanizmalar değerlendirilmiş, farklı bölgeler ve disiplinler arasında bilgi ve deneyim paylaşımının nasıl daha gelişmiş bir düzeye
çıkarılabileceğine ilişkin önerilerde bulunulmuştur.
40
FİNAL RAPORU
Alfred Duda,
Mohamed Salem Ould Merzoug,
Uluslararası Sınır Aşan Havza Organizasyonları
ve Komisyonları Ağı ve Senegal Nehir Kalkınma
Organizasyonu
Konuşmacılar Jeremy Bird,
Mekong Nehri Komisyonu
Mario Cerutti,
Maas Uluslararası Komisyonu
Ousmane Diallo,
Sahara ve Sahel Gözlemevi (OSS)
Dipak Gyawali,
Nepal Su Koruma Kurumu
Victor Arqued,
Akdeniz Havza Organizasyonları Ağı (MENBO)
Didier Pennequin,
Sürdürülebilir Dünya için Yerbilimleri (BRGM)
Flavia Rocha Loures,
Uluslararası Doğal Hayatı Koruma Vakfı (WWF),
Dundee Üniversitesi, Uluslararası Yeşilhaç Örgütü
(GCI)
Konuşmacılar
TEMATİK SÜREÇ
Oturum Eş
Başkanları
Shammy Puri,
Uluslararası Hidrojeologlar Birliği (IAH), Uluslararası
Ortak Akifer Kaynakları Yönetimi (ISARM)
Marc Baltes,
Michel Dimbele-Kombe,
Uluslararası Çad Gölü Havzası Komisyonu (LCBC)
Bart Fokkens,
Avrupa Nehir Restorasyonu Merkezi (ECRR)
Abdou Guero,
Nijer Havza Kurumu (ABN)
Alejandro Iza,
Tauhidul Anwar Khan,
Bangladesh Su Ortaklığı (BWP)
Neno Kukuric,
Uluslararası Yeraltı Su Kaynakları Değerlendirme
Merkezi (IGRAC)
Oturum 3.1.4: Sınır Aşan Sularda İş Birliği ve Sağlıklı Havza Yönetiminin Elde Edilmesine Yönelik
İşlevsel Araçlar Nelerdir?
Oturum boyunca, havza bazında su yönetiminin (Yüzey ve yeraltı suyu) geliştirilmesi için kritik öneme sahip olan işlevsel araçlara odaklanılmış
ve deneyimler sonucu başarılı oldukları ispatlanan örnekler sunulmuştur.
Oturum Eş
Başkanları
Shammy Puri,
Uluslararası Hidrojeologlar Birliği (IAH),Uluslararası
Ortak Akifer Kaynakları Yönetimi (ISARM)
Jean-Yves Grosclaude,
Fransız Kalkınma Ajansı (AFD / FFEM)
Konuşmacılar Ahmed Khater,
Ünal Öziş,
Dokuz Eylül Üniversitesi, Türkiye
William Struckmeier,
Bakanlığı (BMZ/BGR)
Gangyan Zhou,
Yangse River Koruma Komisyonu, Çin
Konuşmacılar Edgar Alfonso Bejarano Mendez,
Latin Amerika Havza Organizasyonları Ağı (LANBO)
Lauren Adams,
Yale Üniversitesi, ABD
Patrick Lavarde,
(ONEMA)
Arnould Lefebure,
Uluslararası Scheldt Nehri Komisyonu
Paul Violette,
Asya Çevresel İş Birliği (Eco-Asia)
FİNAL RAPORU
41
TEMATİK SÜREÇ
Yaşamı Ortak Su Kaynaklarına Bağlı Çeşitli Kullanıcılar Arasındaki Boşluk Nasıl Birbirine Bağlanabilir,
ve Bunu Başarmak için Ne Yapılabilir?
Oturum Eş
Başkanları
Laszlo Kóthay,
Uluslararası Havza Örgütleri Ağı (INBO)
Muhammad Zamir,
Büyükelçilik-Bangladeş
Konuşmacılar Mauri Cesar Barbosa Pereira,
Brezilya Havza Organizasyonları Ağı
Jon Martin Trondalen,
COMPASS Vakfı, İsviçre, Birleşmiş Milletler Eğitim,
Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO)
Siva Thampi,
Birleşmiş Milletler Asya - Pasifik Ekonomik ve Sosyal
Konuşmacılar Kalkınma Komisyonu (UNESCAP)
Peter Van Niekerk,
Afrika Havza Organizasyonları Ağı (ANBO)
Slavko Bogdanovic,
Novi Sad Üniversitesi
Ben Vandewedering,
Ren Nehri Uluslararası Koruma Komisyonu (ICPR)
Frederik Pischke,
Birleşmiş Milletler Su Sekretaryası
Vadim Sokolov,
Bilimsel Bilgi Merkezi (ICWC), Aral Denizi Uluslararası
Koruma Fonu
Konu 3.2: Tarımsal, Enerji ve Kentsel Su İhtiyacının Karşılanması için Yeterli Su
Kaynağı ve Depolama Altyapısının Temini
Koordinatörler: Uluslararası Büyük Barajlar Komisyonu (ICOLD), Doğayı Koruma Teşkilatı (TNC)
Bu konu başlığı altında düzenlenen oturumlar boyunca; tarımda, enerji alanında ve kentlerde artan su ihtiyacının karşılanabilmesi için yeni
altyapı sistemlerinin geliştirilmesinin gerekliliği vurgulanmış, bununla birlikte suya karşı artan talebi karşılarken, bunun ortaya çıkarabileceği
negatif etkileri göz önünde bulunduran dengeli ve daha sürdürülebilir yaklaşımlara ihtiyaç duyulduğunun üzerinde durulmuştur.
Oturum 3.2.1: Sürdürülebilir Kalkınma için Yeterli Su Kaynaklarının Geliştirilmesi ve Yönetiminin
(Miktar ve Kalite) Yeterli Miktarda Sağlanması Oturum Düzenleyicileri: Japonya Su Kurumu (JWP), Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü (DSİ)
Oturum boyunca; “Su Miktarı ve Kalitesi” nin sağlanması için havza bazında entegre su kaynakları yönetiminin acil olarak uygulanmasının
gerekliliği vurgulanmıştır.
42
FİNAL RAPORU
Michio Ota,
Japonya Su Kurumu (JWA)
Moderatör Hasan Özlü,
Hüseyin Gündoğdu,
Açılış
Konuşması Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü (DSİ)
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
Peter H. Van Niekerk,
Su İşleri ve Orman Departmanı (DWAF), Güney
Afrika
Adem Şanlısoy,
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
Kazuya Kumagai,
Felix Bogliolo,
Via Marine
Tadahiko Sakamoto,
Japon Büyük Barajlar Komisyonu (JCOLD)
Angel Garcia Canton,
Hidrolojik Planlama ve Çalışmalar Departmanı, İspanya
TEMATİK SÜREÇ
Oturum
Başkanı
Sonuç ve
Ryosuke Kikuchi,
Kapanış
Konuşması
Oturum 3.2.2: Bir İleri Adım
Değişimi Öngörerek Su Yönetimi Geliştirilir mi? Entegre Su Kaynakları Yönetimi ile İnsan ve Çevre
İhtiyaçları Sağlanabilir mi?
Oturum Düzenleyicileri: : Küresel Çevre Girişimi (GEF), Küresel Su Ortaklığı (GWP), Meksika Ulusal Su Komisyonu (CONAGUA)
Oturumda; “Küresel değişiklikler ışığında su, gıda ve enerji güvenliğinin elde edilmesine yönelik en iyi yaklaşımlar hangileridir? Entegre Su
Kaynakları Yönetimi ve Entegre Nehir Havzası Planlaması, altyapı taleplerinin karşılanması ve tatlı su sistemlerinin korunması için farklı
ülkelerde ne şekilde uygulanabilir?” gibi sorular tartışılmış ve yanıtlanmaya çalışılmıştır.
Oturum
Başkanı
Ivan Zavadsky,
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
Housseini Maiga,
Entegre Su Kaynakları Yönetimi Grubu(GIRE)
Paul Taylor,
Entegre Su Kaynakları Yönetimi İçin Kapasite
Geliştirme Ağı
Masaki Hirowaki,
Shiga Valiliği Biwa Gölü Departmanı, Japonya
Gheorghe Constantin,
Romanya Çevre ve Su Bakanlığı
Polioptro Martínez Austria,
Uluslararası Su Kaynakları Birliği (IWRA)
Luiz Gabriel T. de Azevedo,
Sunum
Yapanlar/ Uluslararası Büyük Barajlar Komisyonu Brezilya
Panelistler Bölümü(ICOLD)
Ayşegül Yılmaz,
Kevin Wall,
Güney Afrika Bilimsel ve Endüstriyel Araştırmalar
Konseyi
Pier Carlo Zingari,
Avrupa Toprak Sahipleri Organizasyonu (ELO) )
Jeff Opperman,
Jean Boroto,
Küresel Su Ortaklığı-Güney Afrika (GWP-SA)
FİNAL RAPORU
43
TEMATİK SÜREÇ
Oturum 3.2.3: Duvarın Arkasında veya Toprağın Altında
Depolama İhtiyaçlarımız Nasıl Karşılanır?
Oturum Düzenleyicileri: Su Kaynakları ve Hidrolik Enerji Araştırma Enstitüsü (IWHR), Uluslararası Büyük Barajlar Komisyonu/ Çin (ICOLD)
Oturumda; kırsal topluluklardan, ulusal ekonomik kalkınma planlarına kadar uzanan her türlü ihtiyaca yönelik, güvenilir su ve enerji
kaynaklarının sağlanması için, sürdürülebilir altyapı gelişimi konusunda kapsamlı bir yaklaşımın gerekli olduğu vurgulanmıştır.
Oturum
Başkanı
Jia Jinsheng,
(IWHR), Çin
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
Arthur H Walz,
Chen Lei,
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
Chandra A. Madramootoo,
Michael Fink,
Martin Geiger,
Doğal Hayatı Koruma Vakfı (WWF)
Michio Ota,
Japon Su Kurumu (JWA)
Oturum 3.2.4: Yeşil Altyapı
Mühendislik Sayesinde Ekosistemler Nasıl Korunabilir ve Geçim Yolları Nasıl Emniyete Alınabilir?
Oturum Düzenleyicileri: Doğayı Koruma Teşkilatı (TNC), Amerikan Ordusu Mühendisler Birliği (USACE), Tetra Tech
Oturumda; “İnsani ihtiyaçlar ve ekolojik ihtiyaçlar arasında, bozulan çevresel akışı düzenlemeye yönelik yenilikçi mühendislik ve su yönetim
teknikleri bir denge kurmayı başarabilir mi? Bu dengeyi kurmaya yönelik deneyimler ve yeni bilimsel, teknolojik ve politik yaklaşımlar nelerdir?
Tüm paydaşların görüş ve endişeleri ne şekilde dikkate alınacak, projelerin tasarlanması sürecine nasıl dahil edilecektir?” gibi sorular üzerinde
tartışmalar yürütülmüş ve bu sorulara yanıtlar aranmaya çalışılmıştır.
Oturum
Başkanı
John Butler,
Tetra Tech
Sunum
Yapanlar
Robert A. Pietrowsky,
Brian Richter,
Sunum
Yapanlar
Yongxuan Gao,
Tufts Üniversitesi
Andrew Parker,
Tetra Tech
David Molden,
Oturum Düzenleyicileri: Uluslararası Büyük Barajlar Komisyonu (ICOLD), Doğayı Koruma Teşkilatı (TNC)
Oturum Eş
Başkanları
Konuşmacılar
44
Karin Krchnak,
Luis Berga,
Michio Ota,
FİNAL RAPORU
Konuşmacılar Ivan Zavadsky,
Jia Jinseng,
(IWHR), Çin
John Butler,
Tetra Tech
TEMATİK SÜREÇ
Konu 3.3: Doğal Ekosistemlerin Korunması
Su ve Yaşam için Ekosistemler
Koordinatörler: Hollanda Tarım, Doğa ve Gıda Bakanlığı, Wageningen Üniversitesi ve Araştırma Merkezi
Ekosistemlerin insanların su ihtiyaçlarının karşılanmasında çok önemli bir yeri vardır; dolayısıyla korunmaları insan yaşamı açısından çok
önemlidir. Bu konu başlığı altında düzenlenen interaktif oturumlar dünyanın tüm bölgelerinden örnekleri ve katılımcıları bir araya getirmiş, şu
temel soruyu yanıtlamaya çalışılmıştır: Doğal ekosistemlerin korunması su yönetiminin temel hedefi haline nasıl getirilebilir?
Oturum 3.3.1: Su için Ekosistemler, İnsanlar için Su, İnsanlar için Ekosistemler
Oturum Düzenleyicileri: İsviçre Çevre, Orman ve Peyzaj Kurumu, Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu (UNECE)
Oturum boyunca yapılan sunumlarda ve tartışmalarda; su yönetiminin ekosistemlerin korunmasını da kapsaması gerektiği ve su için hayati
öneme sahip ekosistemleri korumak adına ekonomik araçların kullanılmasının gerekliliği vurgulanmıştır.
Başkan
Bruno Oberle,
Federal Çevre Ofisi, İsviçre
Wim Cofino,
Açılış
Konuşması Wageningen Üniversitesi
Sunum
Yapanlar
Missaka Nandalochana,
Moratuwa Üniversitesi
Jayati Chourey,
Güney Asya Disiplinler Arası Su Kaynakları
Çalışmaları Konsorsiyumu (SaciWATERs)
Sunum
Yapanlar
Makoto Tani,
Kyoto Üniversitesi, Japonya
Stanley Liphadzi,
Güney Afrika Su Araştırmaları Komisyonu
Sedat Kalem,
Doğal Hayatı Koruma Vakfı-Türkiye (WWF Türkiye)
Marco Antonio Adame Castillo,
Morelos Eyaleti, Mesika
Oturum 3.3.2: Bolluğun Yayılması
Doğanın Sundukları Nasıl Paylaşılmalıdır?
Oturum Düzenleyicisi: Uluslararası Doğayı Koruma Birliği (IUCN)
Ortak Oturum Düzenleyicileri: Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP), Noord-Brabant Bölgesi ve Mısır-Hollanda Danışma Paneli Su
Yönetimi Projesi
İki bölümden oluşan oturumun ilk kısmında; farklı sektörlerin artan su ihtiyaçlarının dengelenmesi, ikinci kısmında ise; çevresel akışın hem
insanlar hem de ekosistemler açısından faydaları üzerinde durulmuştur.
FİNAL RAPORU
45
TEMATİK SÜREÇ
Oturum
Mark Smith,
Başkanları / Uluslararası Doğayı Koruma Birliği (IUCN)
Moderatörler Katherine Cross,
Sunum
Yapanlar
Brian Richter,
Harrison Pienaar,
Su İlişkileri ve Orman Departmanı, Güney Afrika
Stanley Liphadzi,
Su Araştırmaları Komisyonu, Güney Afrika
Thomas Chiramba,
Anna Forslund,
Doğal Hayatı Koruma Vakfı (WWF)
Birgitta Renöfält,
İsveç Su Evi
Ceren Ayas,
Doğal Hayatı Koruma Vakfı-Türkiye (WWF Türkiye)
Champa Navaratne,
Net Water
Amadou Matar Diouf,
Mark Smith,
Açılış
Konuşmacısı Uluslararası Doğayı Koruma Birliği (IUCN)
Sunum
Yapanlar
Frank Waegemans,
Noord-Brabant Bölgesi ve Mısır-Hollanda Danışma
Su Yönetimi Panel Projesi
Amelie Moort,
Noord-Brabant Bölgesi ve Mısır-Hollanda Danışma
Su Yönetimi Panel Projesi
Mohammed H. Amer,
Mısır Ulusal Sulama ve Drenaj Komitesi (ENCID)
Ganesh Pangare,
Reba Paul,
Bangladeş Su Ortaklığı
Clement Lewsey,
Amerikan Ticaret Bakanlığı, Ulusal Okyanus ve
Atmofer İdaresi & Ulusal Okyanus Servisis (NOAA/
NOS)
Oturum 3.3.3: Yerel Hareket, Global Düşünce
Hangi Eylemler Ekosistemlerin Korunmasına Yardımcı Olur?
Oturum Düzenleyicisi: Ramsar Sözleşmesi
Ortak Oturum Düzenleyiciler: Uluslararası Sulak Alanlar Örgütü, Wageningen UR, Uluslararası Sulama ve Drenaj Komisyonu (ICID)
İnteraktif bir biçimde gerçekleştirilen oturum boyunca doğal veya insan ürünü ekosistemlerdeki yerel su yönetimi sorunları ve eylemleri
tartışılmıştır.
Nicholas Davidson,
Başkan/
Moderatör Ramsar Sözleşmesi Sekretaryası
Sunum
Yapan
Kim Ik-Jae,
Kore Çevre Enstitüsü
Açılış
Ritesh Kumar,
Konuşması Uluslararası Sulak Alanlar Örgütü
Doğanın Önceliği
Su ve Çevre Güvenliğini Sağlamak için Değişim Nasıl Uygulanmalıdır?
Oturum Düzenleyicileri: Hollanda Tarım, Doğa ve Gıda Kalitesi Bakanlığı, Wageningen Üniversitesi ve Araştırma Merkezi
46
FİNAL RAPORU
Wim Cofino,
Wageningen Üniversitesi ve Araştırma Merkezi,
Hollanda
Mathieu Pinkers,
Hollanda Tarım, Doğa ve Gıda Kalitesi Bakanlığı
Sunum
Sibylle Vermont,
Yapanlar ve Federal Çevre Ofisi, İsviçre
Panelistler Katharine Cross,
Nicholas Davidson,
Ramsar Sözleşmesi
Sunum
Francesca Bernardini,
Yapanlar ve Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu
Panelistler (UNECE)
Filiz Demirayak,
Doğal Hayatı Koruma Vakfı – Türkiye (WWF-Türkiye)
Jane Madgwick,
Uluslararası Sulak Alanlar Örgütü
Bruno Oberle,
Federal Çevre Ofisi, İsviçre
Anada Tiega,
Ramsar Sözleşmesi
TEMATİK SÜREÇ
Oturum Eş
Başkanları
Konu 3.4: Yüzey Suyu, Yeraltı Suyu, Toprak ve Yağmur Suyunun Korunması ve Yönetimi
Koordinatörler: : Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü (DSİ), Uluslararası Hidrojeologlar Birliği (IAH)
Oturumlar boyunca geleceğe yönelik sürdürülebilir su kaynakları yönetimi için somut öneriler sunulmaya çalışılmıştır. Sürdürülebilirlik kavramı;
teknik, yasal, kurumsal, sosyo-ekonomik, politik ve katılımcılık boyutlarıyla ele alınmıştır.
Oturum 3.4.1: Gizli Kaynak Gelecek için Sürdürülebilir Yeraltı Suyu Yönetimi
Oturum Düzenleyicileri: Oregon Devlet Üniversitesi Su ve Boşaltma Havzaları Enstitüsü, Uluslararası Doğayı Koruma Birliği (IUCN)
Yeraltı suyuna erişim ve yeraltı suyu kullanımındaki devrim, dünyanın pek çok bölgesinde bu kaynakların aşırı tüketimine ve hızla kirletilmesine
yol açtı. Bu oturum boyunca; günümüzde ve gelecekte bu gizli kaynağın sürdürülebilir bir biçimde kullanımını sağlamak için gerekli olan
bilimsel stratejiler ve yaklaşımlar ele alınmış, uygulanması gereken politikalar belirlenmeye çalışılmıştır.
Oturum
Başkanı
Micheal Campana,
Oregon State Üniversitesi Su ve Boşaltma Havzaları
Enstitüsü
Moderatör
(Bölüm 2)
Moderatör
(Bölüm 1)
Alice Aureli,
Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu
(UNESCO)
Konuşmacılar Elena Lopez-Gunn,
/ Sunum
Londra Ekonomik ve Politik Bilimler Akademisi,
Yapanlar
Coğrafya ve Çevre Bölümü
Konuşmacılar William Struckmeier,
/ Sunum
Yapanlar
Shrikant D Limaye,
Yeraltı Su Kaynakları Enstitüsü, Hindistan
Müfik Şefik Doğru,
Hamza Sadiki,
Pangani Havzası Su Ofisi
Halil Önder,
William Alley,
Amerika Yer Bilimleri Araştırmaları Merkezi (USGS)
Tetsuo Kuyama,
Küresel Çevre Stratejileri Enstitüsü (IGES)
Carlos Motto Nunes,
Brezilya Ulusal Su Ajansı (ANA)
Greco Francesca,
Ulusal Araştırma Konseyi, İtalya
Neno Kukuriç,
FİNAL RAPORU
47
TEMATİK SÜREÇ
Oturum 3.4.2: Etkili ve Sürdürülebilir Bir Su Kaynakları Yönetimi ve Koruması için Stratejik Çerçeve
Oturum Düzenleyicileri: Dokuz Eylül Üniversitesi, Amerika Su Kaynakları Derneği (AWRA)/ Texas A&M Üniversitesi, AgriLife Araştırması
Oturum boyunca; su kaynaklarının sürdürülebilir bir biçimde yönetilmesinin ve korunmasının sağlanması için, Entegre Su Kaynakları
Yönetimi Yaklaşımı’nın ve Havza Bazlı Planlamalar’ın gerekliliği vurgulanmıştır. Sürdürülebilir su kaynakları yönetiminin güçlü yasal ve
finansal kaynaklar ile gerçekleştirilebileceğinin üzerinde önemle durulmuştur.
Oturum Eş
Başkanları
Nilgün Harmancıoğlu,
Ari Michelsen,
Amerikan Su Kaynakları Birliği (AWRA)
Konuşmacılar/ Gerald Sehkle,
Sunum
Yapanlar
Annette Huber-Lee,
Su ve Gıda Programı
John Wilson,
Birleşik Devletler Uluslararası Kalkınma Ajansı
(USAID
Konuşmacılar/ Micheal Campana,
Sunum
Oregon Devlet Üniversitesi Su ve Boşaltma Havzaları
Yapanlar
Enstitüsü
Fadi Shraideh,
Andrew Parker,
TetraTech
Murat Hatipoğlu,
Recep Şahin,
Oturum 3.4.3: Sürdürülebilir Su Kaynakları Yönetimi için Güncel Sorunlar, Kamuoyu Farkındalığı ve
Paydaşların Katılımı
Oturum Düzenleyicileri: Uluslararası Katılımcı Sulama Yönetimi Ağı (INPIM), Uluslararası Büyük Barajlar Komisyonu (ICOLD)
Oturum boyunca; sürdürülebilir su kaynakları yönetimi için kamu bilinci ve paydaşların katılımının önemi üzerinde durulmuş, dünyanın
farklı bölgelerinden katılımcı yönetim örnekleri sunulmuş, farklı paydaşların yönetim mekanizmalarına katılımlarını güçlendirecek işlevsel ve
sürdürülebilir çözüm önerileri üretilmeye çalışılmıştır.
48
FİNAL RAPORU
Muhammad Ashfaq,
Uluslararası Katılımcı Sulama Yönetimi Ağı (INPIM)
Peter Mulvihill,
Oturum
Düzenleyicileri Meksika Ulusal Su Komisyonu (CONAGUA)
TEMATİK SÜREÇ
Oturum Eş
Başkanları
Margriet Reinders,
Toplumsal Cinsiyet ve Su Birliği (GWA)
Jan Scherfig,
Kentsel Su Araştırmaları Merkezi (UWRC)
Anna Osann Jochum,
Castilla-La Mancha Üniversitesi, İspanya
Oturum
Johann Gnadlinger,
Düzenleyicileri Brezilya Yağmur Suyu Toplama Birliği
Adem Kaya,
Altıntekin Kaymakamlığı, Konya, Türkiyey
Yüzey, Yeraltı, Toprak ve Yağmur Suyunun Daha İyi Yönetilmesi ve Korunması İhtiyacı
Oturum Düzenleyicileri: Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü(DSİ)
Başkan
Hasan Akyar,
Oregon Devlet Üniversitesi Su ve Boşaltma
Havzaları Enstitüsü
Konuşmacılar
Konuşmacılar Michael Campana,
Oregon Devlet Üniversitesi Su ve Boşaltma
Havzaları Enstitüsü
Nilgün Harmancıoğlu,
Ari M. Michelsen,
Peter Mulvihill,
ODAKLANILACAK KONU
Oturum: Değişen Dünyada 2020 Sonrası Su Yönetimi
Oturum Düzenleyicileri: Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ), Uluslararası Su Kaynakları Birliği (IWRA)
Su yönetimi uygulamaları ve süreçleri, geçen 2000 yılla karşılaştırıldığında önümüzdeki 20 yılda çok daha fazla değişecek, bugün su
konusunda çalışan profesyonellerin yeteri kadar önem göstermemelerine rağmen bu değişikliklerin pek çoğu önümüzdeki 5-10 yıl içerisinde
kritik bir önem teşkil edecektir. Geleceğe ağırlık verilen bu oturumda, değişikliklere yol açacak faktörlerin neler olabileceği masaya yatırılmış,
bu faktörlerin su sektörünü nasıl etkileyeceği ve bu değişikliklerin nasıl yönetileceği tartışılmıştır.
Oturum Eş
Başkanları
Konuşmacılar
Doğan Altınbilek,
Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ), Türkiye
Cecilia Tortajada,
Uluslararası Su Kaynakları Birliği (IWRA)
Asit K. Biswas,
Su Yönetimi Enstitüsü (TWCWM), Meksika
James Horne,
Avustralya Çevre Bakanlığı
Konuşmacılar
Saifuddin Soz,
Hindistan Su Kaynakları Bakanlığı
Aalt Leusink,
Filtrix, Hollanda
Ahmed Bozer,
Coca-Cola Şirketi, Avrasya ve Afrika
Alfredo Bone,
İspanya Çevre Bakanlığı
K. E. Seetharam
Su Politikaları Enstitüsü, Singapur
FİNAL RAPORU
49
TEMA 4: İDARE VE YÖNETİM
TEMATİK SÜREÇ
Koordinatör: : Birleşmiş Milletler İskân Programı (UN-HABITAT)
Bu tema kapsamındaki konular ve oturumlarla su yönetiminde şeffaf ve sorumlu uygulamaların güvence altına alındığı yasal çerçeve ve
denetim mekanizmaları tanımlanmaya çalışılmıştır. Bu tema, su idaresi ve yönetiminin farklı yönlerine değinmeyi amaçlamıştır. Tema altında
akıllıca bir su yönetiminin anahtar öğeleri olarak görülen su sektöründeki gelişen bilgi sistemlerine olan ihtiyaç, sivil toplumun, daha fazla
kadının ve marjinal grubun temsiliyeti ile katılımı, kamu sektörünün sorumlu bir özel sektör katlımı ile birlikte güçlendirilmesi, etkili bir siyasi
irade meseleleri tartışılmıştır.
Konu 4.1: Su ve Sanitasyon Hakkına Daha İyi Erişimin Uygulanması
Koordinatörler: Barınma Hakkı ve Tahliye Merkezi (COHRE), Tatlı Su Eylem Ağı (FAN)
Su ve sanitasyon hakkı uluslararası insan hakları hukukunda da somut olarak belirtildiği üzere tüm insanlar için geçerlidir. Bu konu altında
su ve sanitasyon hakkının faydaları ve temel hizmetlere erişimin arttırılmasına katkısı araştırılmıştır. Konu başlığı altındaki dört oturumda
bu konu farklı perspektiflerden ele alınmıştır. Bu oturumlarda bu hakkın anlam kazanması için tanınmasının özellikle yoksul ve marjinal
kesimlerin çatışma süreçleri de dâhil olmak üzere su ve sanitasyona erişiminin artışı ile sonuçlanması gerektiği savunulmuştur.
Oturum 4.1.1: Haktan Gerçeğe
İnsanların Su ve Sanitasyon Hakkının Uygulanmasına Yönelik İyi İdare Uygulamaları
Oturum Düzenleyicileri: Barınma Hakkı ve Tahliye Merkezi (COHRE), İnsan Hakları Yüksek Komiserliği (OHCHR), Birleşmiş Milletler Eğitim,
Bilim ve Kültür Kurumu Etxea (UNESCO Extea)
Bugün 30’a yakın devlet, su hakkını anayasasına, yasamasına, politikalarına ve programlarına dâhil etti ya da etmek yönünde önemli adımlar
attı. Hükümetler için sıradaki adım su ve sanitasyon hakkına pratikte de işlerlik kazandırmaktır. Bu nedenle bu oturumda hükümetlerin somut
su ve sanitasyon hakkı pratikleri sunulmuştur.
Oturum
Başkanı
Uschi Eid,
Birleşmiş Milletler Genel Sekreterliği Su ve
Sanitasyon Danışma Kurulu (UNSGAB)
Oturum Eş Virginia Roaf,
Başkanı
Barınma Hakkı ve Tahliye Merkezi (COHRE)
Açılış
Santha Sheela Nair,
Konuşması İçme Suyu Temin Birimi (DDWS), Hindistan Kırsal
Kalkınma Bakanlığı
Sunum
Yapanlar /
Panelistler
50
Kerubo Okioga,
Lucinda O’Hanlon,
Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği
(OHCHR)
Celestine Kaseve,
Nairobi Su Şirketi
Vibhu Nayar,
Hindistan Tamil Nadu Eyaleti Su Bakanlığı
V. Suresh,
Hukuk, Politika ve İnsan Hakları Çalışmaları Merkezi,
Chennai
Ivan Lanegra,
Peru Ombudsman Ofisi
FİNAL RAPORU
Sunum
Yapanlar /
Panelistler
Cyprian Mazubane,
Su İşleri ve Orman Departmanı (DWAF) , Güney Afrika
Simone Klawitter,
Henry Smets,
Fransa Su Akademisi
Francesca Bernardini,
Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu (UNECE)
Lucinda O’Hanlon,
Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği
(OHCHR)
Kerubo Okioga,
Sabin Intxaurraga,
Bask Su Kurumu (URA)
Francois Muenger,
İsviçre Kalkınma ve İş Birliği Kurumu (SDC)
Shaddad Al Attilli,
Filistin Su idaresi (PWA)
Adriana Marquisio,
Su ve Yaşamı Savunma Ulusal Komitesi, Uruguay
TEMATİK SÜREÇ
Oturum 4.1.2: Hakların Uygulanması Sivil Toplumun Su ve Sanitasyon Hakkını Dar Gelirli ve
Marjinalleştirilmişlere Yönelik Daha İyi Erişim Sağlanması Aracı Olarak Nasıl Kullandığına Dair
Deneyimlerin Paylaşılması
Oturum Düzenleyicisi: Tatlı Su Eylem Ağı (FAN)
Bu oturumun amacı, halkların haklarını anlamaları ve talep etmeleri için bir araç olarak su ve sanitasyon hakkını tartışmak ve deneyimleri
paylaşmaktır. Tartışma, halkların su ve sanitasyon hakkını, suya erişimi kolaylaştıracak, hükümetlerin ve diğer aktörlerin hesap vermesini
sağlayacak bir araç olarak kullanabilmeleri için gerekli adımları ve bu süreçteki problemleri içermiştir. Konu üzerine yürütülen bilinçli bir
tartışma sonunda su ve sanitasyon hakkını yararlı bir savunuculuk aracı olarak geliştirilmesi yönünde bir dizi tavsiye ortaya koyulmuştur.
Oturum
Başkanı
Sunum
Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) Yapanlar /
/ Küresel Su, Sanitasyon ve Hijyen (WASH) Kümesi Panelistler
Projesi
Sunum
Yapanlar /
Panelistler
Mario Martínez Ramos,
Madene Karşı Birleşik Cephe (FAO), Meksika
Heidi Murillo,
Tatlı Su Eylem Ağı, Orta Amerika (FANCA), Kosta
Rika
Suzana de Anda,
Toplum Su Merkezi, ABD
Nadjiam Djirabaye,
Tüketici Hakkını Savunma Derneği (ADC), Chad
Hilda Coelho,
Kırsal Araştırmalar ve Kalkınma Merkezi, Hindistan
Hameeda Deedat,
Güney Afrika (toplumsal cinsiyet, ticaret, su aktivisti)
Abel Mejia,
Dünya Bankası
Neil McLoud,
Tekhwini Belediyesi’nde Su ve Sanitasyon Bölümü,
Güney Afrika
Vibhu Nayar,
Hindistan Tamil Nadu Eyaleti Su Bakanlığı
Oturum 4.1.3: Sanitasyon Hakkına İşlerlik Kazandırılması
Oturum Düzenleyicileri: Uluslararası Su Yardım Örgütü (WaterAid) , Birleşmiş Milletler İskân Programı (UN-HABITAT), İsviçre Kalkınma ve
İş Birliği Ajansı
Sanitasyon krizinin ciddi boyutlara vardığı günümüzde, 2008 yılı, Uluslararası Sanitasyon Yılı olarak seçilmiş, böylece sanitasyona odaklanan
faaliyetler ve sanitasyona yönelik ilgi artmıştı. Bu oturumu oluşturan 3 panel, farklı bölgelerden ve çeşitli uzmanlık alanlarından geniş bir
paydaş grubu (Hükümetler, yerel yöneticiler, sivil toplum, bağış kuruluşları, küçük ölçekli tedarikçiler/özel sektör vb. ) bir araya getirmiştir.
Sanitasyon konusu, çok yönlü doğasını yansıtan bir biçimde farklı perspektiflerle ele alınarak, deneyimler paylaşılmıştır.
FİNAL RAPORU
51
TEMATİK SÜREÇ
Oturum
Başkanı
Oliver Cumming,
Krallık
Açılış
Lucinda O’ Hanlon,
Konuşmacıları Birleşmiş Milletler Su ve Sanitasyon Üzerine
Bağımsız Uzman Ofisi
François Muenger,
İsviçre Kalkınma ve İş Birliği Kurumu (SDC)
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
Bölüm 1:
Ulusal
Hükümet
Deneyimleri
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
Bölüm 2:
Yenilikçi
Yaklaşımlar
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
Laila Smith,
Mvula Trust Politika Birimi, Güney Afrika
Bölüm 3:
Jamillah Mwanjisi,
Uluslararası
Su ve Sanitasyon Üzerine Afrika Sivil Toplum Ağı
Yaklaşımlar
(ANEW)
Cyprian Mazubane,
Su İşleri ve Orman Birimi Sanitasyon Destek
Programı, Güney Afrika
Noupheuak Virabouth,
Su Temin Kurumu (WASA) Konut ve Kent Planlaması
Birimi MCTPC, Vientiane, Lao PDR
Ragav Chandra,
Madhya Pradesh Eyaleti Kent Yönetimi ve Kalkınma
Birimi, Hindistan
Ifeoma Charles,
Uluslararası Su Yardım Örgütü (WaterAid), Nijerya
Wilson Bezwada,
Dışkı Toplayıcılığı Karşıtı Hareket (SKA - Safai
Karamchari Andolan), Hindistan
Abha Bahadur,
Sulabh Uluslararası Sosyal Hizmet Örgütü, Hindistan
Andre Dzikus,
Birleşmiş Milletler İskan Programı (UN-HABITAT)
Rose George,
‘Büyük İhtiyaç: İnsan Dışkısınının Konuşulmayan
Dünyası ve Neden Önemli Olduğu (The Big Necessity:
The Unmentionable World of Human Waste and Why
it Matters)’ kitabının yazarı
Oturum 4.1.4: Acil Su Hakkı
İlkeli mi Yoksa Pratik mi Olmalı?
Oturum Düzenleyicisi: Açlığa Karşı Eylem (Action contre la Faim)
İnsan hakları temelli bir yaklaşımın kalkınma sürecine yapacağı katkılar ele alınmıştır. İnsan haklarının daha iyi yerleşmesi için insan hakları
savunucularının ne tür adımlar atması gerektiği tartışılmıştır. Oturumda acil müdahalede uzmanlaşan örgütlerin yanında savunuculuk
ve insan hakları alanında çalışan örgütler de yer almıştır. Tartışmalarda ülke programlarından kazanılan verilere, alandaki çalışmalar
sonucunda çıkarılan derslere ve savunuculuk yapan öznelerin deneyimlerine odaklanılmıştır.
52
Oturum
Başkanı
Jean Lapegue,
Açlığa Karşı Eylem (Action contre la Faim)
Sunum
Yapanlar /
Panelistler
/Küresel Su, Sanitasyon ve Hijyen (WASH) Kümesi
Projesi
Julie Aubriot,
Küresel Su, Sanitasyon ve Hijyen (WASH) Kümesi
Projesi
Cyril Laucci,
Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC)
Antoine Delepierre,
İnsanların Dünyası (Tdh)
FİNAL RAPORU
Sunum
Yapanlar /
Panelistler
Jakaranda Neptune,
MINUSTAH Sensitizasyon Kampanyası, Birleşmiş
Milletler Barış Gücü, Haiti
Lara El Jazairi,
Barınma Hakkı ve Tahliye Merkezi (COHRE), Filistin
Cyril Laucci,
Uluslararası Kızılhaç Komitesi Hukuk Danışmanı (ICRC)
Fuad Bateh,
Filistin Su idaresi (PWA)
Antoine Delepierre,
Terre des Hommes
Julie Aburiot,
Küresel Su, Sanitasyon ve Hijyen (WASH) Kümesi
Projesi
TEMATİK SÜREÇ
Oturum 4.1.5: Sonuç Oturumu
Oturum Düzenleyicileri: Barınma Hakkıları ve Tahliye Merkezi (COHRE), Tatlı Su Eylem Ağı (FAN)
Oturum
Başkanı
Lucinda O’Hanlon,
Bağımsız Su ve Sanitasyon Uzmanı Ofisi
Sunum
Yapanlar /
Panelistler
Kerubo Okioga,
Barınma Hakkı ve Tahliye Merkezi(COHRE), Kenya
Gabriela Legorreta,
Çevre Araştırma ve Hukuk Merkezi, Kosta Rika
Wilson Bezwada,
Dışkı Toplayıcılığı Karşıtı Hareket (SKA - Safai
Karamchari Andolan), Hindistan
Sunum
Yapanlar /
Panelistler
Lara El Jazairi,
Andre Dzikus,
Birleşmiş Milletler İskân Programı (UN HABITAT)
Hilda Coelho,
Kırsal Araştırmalar ve Kalkınma Merkezi, Hindistan
Konu 4.2: Düzenleyici Yaklaşımlar Yoluyla Verimin Artırılması
Koordinatörler: Dünya Su Enstitüsü (WWI), Birleşmiş Milletler İskân Yerleşimleri Programı/ Küresel Su İşletmecileri Ortaklığı (UN-HABİTAT/
GWOPs), Küresel Su Ortaklığı (GWP), Brezilya Ulusal Su Kurumu (ANA)
Bu konu başlığı altında düzenlenen beş oturumda; ulusal kalkınma planlarında suya yer verilmesini sağlayacak bir planlama, federal
devletlerdeki farklı idari kademeler arasındaki entegrasyon da dahi olmak üzere kurumsal düzenlemeler, etkili su hizmeti ve sürdürülebilir
su kaynakları yönetimi için düzenleme ve katılım konuları tartışılmıştır.
Oturum 4.2.1: Büyük Resmi Kurumların ve Planların Gelişim Kaydetmesi Nasıl Sağlanır?
Oturum Düzenleyicileri: Uluslararası Su Birliği (IWA), Küresel Su Ortaklığı (GWP)
Diğer destek veren kurumlar: Afrika Kalkınma Bankası (ADB), Dünya Bankası Su ve Sanitasyon Programı, Delhi, Brezilya Ulusal Su
Kurumu (ANA), Uluslararası Çevre Hukuku Merkezi (CIEL), Su İşleri ve Orman Departmanı (DWAF Güney Afrika), Güneydoğu Asya
Küresel Su Ortaklığı (GWP-SEA), Hollanda Erasmus Üniversitesi, Myanmar Su Kaynakları ve Nehir Sistemleri Müdürlüğü, İsrail İhracat ve
Uluslararası İş Birliği Enstitüsü (FICC), Birleşmiş Milletler Ekonomik ve Sosyal İşler Bölümü (UNDESA)
Bu oturumda, su hizmeti ve daha iyi bir su kaynakları yönetimi için başarı faktörleri tanımlanarak, ulusal ve yerel düzeyde kurumsal yapılar
ve planlama sistemleri gözden geçirilmiştir.
FİNAL RAPORU
53
TEMATİK SÜREÇ
Oturum Eş
Başkanları
Michael Rouse,
Martin Walshe,
Sunum
Yapanlar /
Panelistler
Tefera Woudeneh,
Afrika Kalkınma Bankası (AfDB)
Aly Kerdany,
Küresel Su Ortaklığı, Entegre Su Kaynakları
Yönetimi (GWP-IWRM) ve Ulusal Kalkınma Planı
Nick Pilgrim,
Geert R. Teisman,
Erasmus Üniversitesi, Rotterdam, Hollanda
Gabriele Borla,
Birleşmiş Milletler Ekonomik ve Sosyal İşler Birimi
(UNDESA)
Eustathia Bofilatos,
Su İşleri ve Orman Departmanı (DWAF), Güney
Afrika
Sunum
Yapanlar /
Panelistler
Dao Trong Tu,
Küresel Su Ortaklığı (GWP), GD Asya
Esther Koopmanschap,
Wageningen Uluslararası Kapasite Geliştirme ve
Kurumsal Değişim Programı
Sofia Plagakis,
Uluslararası Çevre Hukuku Merkezi (CIEL)
Sein Tun,
İsrail Belediyesi Su işleri Yönetimi ve Su ve
Kanalizasyon Şirketleri Müdürlüğü, Myanmar
Ahmet F. Kasalak,
Luiz Firmino Martins Pereira,
Havza Kurulları Ulusal Forumu
Silas Mbedzi,
Su İşleri ve Orman Departmanı (DWAF), Güney Afrika
Hana Sichel,
İsrail Belediyesi Su işleri Yönetimi ve Su ve
Kanalizasyon Şirketleri Müdürlüğü, Myanmar
Oturum 4.2.2: Su Hizmetlerinin Optimizasyonu ve İyileştirilmesi
Su Sektörü için Önemli Olan Düzenleme ve Şeffaflık
Oturum Düzenleyicileri: Meksika Su ve Sanitasyon Hizmetleri Ulusal Birliği (ANEAS), Veolia Water
Bu oturumda; ulusal makamlar ve meslek örgütleri tarafından su hizmetlerinin değerlendirilmesi için geliştirilmiş olan araçlar, su araçlarının
eşitlik, verimlilik ve etkililik açısından değerlendirilmesini sağlayan göstergelerin uygulanışı, ademi merkeziyetçi su yönetim sistemlerinde
şeffaflığın ve kullanıcıların katılımının değerlendirilmesi, su hizmetlerinin hesap verebilirliğinde ulusal ve yerel makamların rolü konuları
Sunum
Yapanlar /
Panelistler
Bernard Barraque,
Ulusal Yollar ve Köprüler Okulu, Fransa
Dominique Olivier,
Dominique Lefebvre,
CERGY Hizmet Genel Müdürlüğü
Sylvain Rotillon,
(ONEMA)
Sunum
Yapanlar /
Panelistler
Moon SUK,
Cheonggyeecheon Nehri Restorasyon Projesi, Seoul
Ricardo Toledo Silva,
Su Hizmetleri İdaresi için Brezilya Örgütü
Alireza Daemi,
Su Kaynakları Yönetimi Örgütü, İran
Ricardo Sandoval Minero,
Devlet Su Komisyonu, Guanajuato, Meksika
Oturum 4.2.3: Federe Ülkelerde Nehir Havzası Yönetimi Bu Gerçekçi mi?
Oturum Düzenleyicileri: Brezilya Ulusal Su Kurumu (ANA)
Ortak Oturum Düzenleyicisi: Uluslararası Entegre Su Kaynakları Yönetim Merkezi (UNESCO/ICIWARM)
Bu oturumda; federal ülkelerde entegre su kaynakları yönetiminin fırsatları ve sınırları, federal ülkelerde kullanılan entegre su kaynakları
yönetimi alternatifleri ve havza modelleri ile bu uygulamaların sonuçları tartışılmıştır.
54
FİNAL RAPORU
Benedito Braga,
Brezilya Ulusal Su Kurumu (ANA) ve Dünya Su
Konseyi (WWC)
Moderatör
Eugene Z. Stakhiv,
Uluslararası Entegre Su Kaynakları Yönetimi Merkezi
(ICIWaRM/UNESCO)
Sunum
Yapanlar /
Panelistler
Açılış
Evan Vlachos,
Konuşmacısı Kolarado Devlet Üniversitesi, ABD
Sunum
Yapanlar /
Panelistler
John Briscoe,
George Anderson,
Federasyonlar Forumu, Kanada
Antonio Embid,
Zaragoza Üniversitesi, İspanya
Alfredo Boné,
Aragon Bölgesel Çevre Bakanı, İspanya
Jaap van der Schroeff,
Meuse Nehri Havzası, Noord-Brabant İli, Hollanda
Jerome Delli Priscoli,
Kerry Olsson,
Su Reformu Grubu, Avustralya Ulusal Su Komisyonu
Rodrigo Flecha,
Teodoro Estrela,
İspanya Çevre, Kırsal ve Deniz İşleri Bakanlığı
Mochammad Amron,
Endonezya Bayındırlık Bakanlığı
TEMATİK SÜREÇ
Oturum
Başkanı
Oturum 4.2.4: Su Güvenlik Planları (WSP’ler) ve Suyun Güvenli Bir Şekilde Yeniden Kullanımı
Oturum Düzenleyicileri: Uluslararası Su Birliği (IWA), Dünya Su Enstitüsü (WWI)
Bu oturumda, atık su ya da güvenli olmayan suyun tarım ve gıdada kullanılması arasındaki ilişki tartışıldı. Birinci bölümde, Su Güvenlik
Planlarının (WSP’ler) uygulamasında katedilen ilerlemeler üzerinde duruldu. Ayrıca, Su Güvenlik Planlarının (WSP’ler) kurumsallaşması ile
bu planların geliştirme programları ve planlamanın bir parçası haline getirilmesi tartışıldı. İkinci bölümde ise; tarım ve gıda üretimi, kamu
sağlığı ve düzeni açısından atık su ve güvenli olmayan suyun kullanımı tartışıldı.
Oturum
Başkanı/
Açılış
Konuşmacısı
Daniel Wilus,
ABD Dışişleri Bakanlığı, Çevre Sekreterliği
Sunum
Yapanlar /
Panelistler
Tom Williams,
Ganesh Pangare,
Bölgesel Su ve Bataklık Programı, Asya ve
Vasudha Pangare,
Dünya Su Enstitüsü (WWI)
Fiona Marshall,
Bilim ve Teknoloji Politikası Araştırma
Merkezi,Sussex Üniversitesi (SPRU)
Mufleh Al Abbadi,
Jacques Labre,
Suez Çevre (SUEZ)
Sunum
Yapanlar /
Panelistler
Margriet Samwel,
Ortak Bir Gelecek için Avrupa’daki Kadınlar (WECF)
David Sutherland,
Uluslararası Kalkınma Başkanlığı (DFID), Birleşik Krallık
Roger Aertgeerts,
Dominque Gatal,
Avrupa Ulusal Su ve Atık Su Hizmetleri Birlikleri
Federasyonu (EUREAU)
Rose Lang,
Çevre İş Birliği (ECO-Asia)
Lee Feldman,
Uluslararası Sermaye Piyasası Birliği (ICMA)
Daniel Wilusz,
ABD Dışişleri Bakanlığı
Amy Leung,
Sosyal Sektörler Bölümü, Doğu Asya Departmanı ve
Asya Kalkınma Bankası Su Komitesi
FİNAL RAPORU
55
TEMATİK SÜREÇ
Oturum 4.2.5: Cam Kapıların Açılışı
Hangi Düzenlemeler Dürüstlük ve Şeffaflığı Arttırabilir?
Oturum Düzenleyicisi: Uluslararası Kalkınma Araştırma Merkezi (IDRC-WaDlmena), Arap Su Konseyi (AWC), Birleşmiş Milletler İskan
Programı (UN-HABITAT)
Bu oturumda, yeraltı suyu ve yüzey suyu kullanıcılarının sesini güçlendirmek için gerekli uygulama araçları, kurumsal ve düzenleyici
mekanizmalar tartışıldı. Oturumda ayrıca, paydaşların katılımı, su hizmetlerinde şeffaflık, yeraltı ve yüzey suyu yönetimi konuları da ele alındı.
Oturum
Hammou Laamrani,
Başkanı/Açılış Uluslararası Kalkınma Araştırmaları Merkezi (IDRC)
Konuşmacısı
Moderatör
Ziyad Musa
Sunum
Yapanlar /
Panelistler
Ek Sonkon,
Phnom Pen Su Hizmetleri, Kamboçya
Houria Tazi Sadeq,
Su için Maghreb-Machrek İttifakı (ALMAE), Fas
Laila Smith,
Mvula Trust, Güney Afrika
Sunum
Yapanlar /
Panelistler
Nathalie Seguin,
Tatlı Su Eylem Ağı (FAN), Meksika
Moon-Suk,
Kore Su Forumu
Rober Kenya,
Düzenleme Kurumu, Kenya
Gerard Lichtenberg,
S. Bashueib,
Yemen Su ve Çevre Bakanlığı
Abdelkader Hamdane,
Tunus
Oturum Düzenleyicileri: Uluslararası Su Birliği (IWA), Küresel Su Üyeliği (GWP)
Oturum
Başkanı
Ania Grobicki,
Konuşmacılar Alan Hall,
Michael Rouse,
Suresh Prabhu
Küresel Su Ortaklığı (GWP), Hindistan
56
FİNAL RAPORU
Konuşmacılar Maria Mutagamba,
Uganda Su ve Çevre Bakanlığı
Benedito Braga,
Paul Reiter,
Andre Dzikus,
Birleşmiş Milletler İskân Programı (UN-HABITAT)
Vasudha Pangare,
Dünya Su Enstitüsü (WWI), Hindistan
TEMATİK SÜREÇ
Konu 4.3: Etik, Şeffaflık ve Paydaşların Güçlendirilmesi
Koordinatör: UNESCO Suyla İlgili Kanun, Politika ve Bilim Merkezi - Dundee Üniversitesi
Bu konu başlığı altında yapılan üç oturumda, bir kaynak olarak su ve bir hizmet olarak su arasında ayrım yapma ihtiyacı üzerinde
durulmuştur. Tartışmalar sırasında, katılımcılar sektörde giderek gelişen şeffaflık ve yolsuzlukların cezalandırılması arasındaki ilişkiye
vurgu yapmışlardır. Ayrıca, bir yandan iyi bir idare ve hakların uygulanması için paydaşların ve sivil toplumun desteğinin güçlendirilmesi
tartışılırken; bir yandan da su makamları ve su şirketlerinin hesap vermesini ve şeffaflık mekanizmalarının geliştirmesini sağlayacak
caydırıcı cezai önlemler üzerinde durulmuştur. Doğrudan dış yatırım ile su sektöründe özel sektörün önemine ve tarafsızlığına özel olarak
vurgu yapılmıştır.
Oturum 4.3.1: Karar Sizin! Halkın Katılımı Daha İyi Su Yönetimi Sağlayabilir mi?
Oturum Düzenleyicisi: : Fransa Su Ortaklığı (FWP)
Bu oturumda, su idaresinde şeffaflık üzerinde durulmuştur. Su sektöründe şeffaflığın sınırları ve standartları tartışılmıştır.
Sunum
Yapanlar /
Panelistler
Fransa Su Ortaklığı (FWP)
Michael Hantke Domas,
UNESCO Suyla İlgili Kanun, Politika ve Bilim
Merkezi - Dundee Üniversitesi
Laurel Firestone,
Lisa Manley,
Coca-Cola Şirketi, ABD
Sunum
Yapanlar /
Panelistler
Daniel Marcovitch,
Su ve Su Arıtma Hizmetlerinin Performansı için Ulusal
Gözlemevini’nin Yönlendirme Grubu, Fransa
Peter Gleick,
Pacifik Enstitüsü, ABD
Miguel Solanes,
Latin Amerika için Birleşmiş Milletler Latin Amerika
Ekonomik Komisyonu, Şili
Oturum 4.3.2: Su Sektöründeki Şeffaflık ve Hesap Verebilirliğin Yakından Takip Edilmesi
Oturum Düzenleyicisi: UNESCO Suyla İlgili Kanun, Politika ve Bilim Merkezi - Dundee Üniversitesi
Bu oturumda, su sektöründe şeffaflık düzeyini geliştirmek için gerekli mekanizmalar, şeffaflık ile ilgili sorunlar ve şeffaflığın faydaları
ele alınmıştır. Ayrıca bir kaynak olarak su ve bir hizmet olarak su ayrımının üzerinde durulmuştur. Katılımcılar, su düzenleyicilerini ve su
şirketlerini faaliyetlerinden sorumlu tutmak için şeffaflık mekanizmalarına caydırıcı ve cezai yaptırımların da eşlik etmesi gerektiğini özel
olarak vurgulamışlardır.
FİNAL RAPORU
57
TEMATİK SÜREÇ
Açılış
Michael Hantke-Domas,
Konuşmacıları UNESCO Suyla İlgili Kanun, Politika ve Bilim
Sunum
Yapanlar /
Panelistler
Sunum
Yapanlar /
Panelistler
Laurel Firestone,
Lisa Manley,
Coca-Cola Şirketi, ABD
Daniel Marcovitch,
Su ve Su Arıtma Hizmetlerinin Perfonması için Ulusal
Gözlemevi’nin Yönlendirme Grubu, Fransa
Peter Schulte,
Pasifik Enstitüsü Küreselleşme Programı ve Su Programı
Miguel Solanes,
Latin Amerika ve Karayipler Ekonomik Komisyonu için
Su ve Kamu Hizmetleri (ECLAC)
Oturum 4.3.3: Rüşvetin Ötesini Görebilmek: Yolsuzluğa Direnebilen Bir Su Sektörü Nasıl İnşa Edilir?
Oturum Düzenleyicisi: Su Entegrasyon Ağı (WIN)
Ortak Oturum Düzenleyicileri : Uluslararası Şeffaflık Örgütü, Küresel Su Ortaklığı (GWP), BMKP Su İdare Tesisi, Uluslararası Özel Sektör
Su İşletmecileri Federasyonu (Aquafed)
Bu oturumda, su sektöründeki yolsuzluğa dair güncel araştırmalara, dolaylı verilere ve tanıklıklara odaklanılmıştır. Etik, dürüstlük ve
sorumluluğun geliştirilmesi için tedarik süreçlerindeki Dürüstlük Antlaşmaları ve toplumsal sorumluluk için Vatandaş Rapor Kartları da dahil
olmak üzere birçok aracın ve stratejinin üzerinde durulmuştur. Yoksullara ulaşma yöntemleri, yolsuzluk karşıtı inisiyatiflerin su hizmetlerinin
en hassas kullanıcılarına verdikleri zararın en aza indirilmesini sağlayacak yaklaşımlar tartışılmıştır.
58
Oturum
Başkanı
Letitia Obeng,
Küresel Su Üyeliği (GWP)
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
Grit Martinez,
Su Entegrasyon Ağı (WIN)
Caroline Toroitich,
Cinsiyet ve Su İttifakı (GWA)
Hakan Tropp,
UNDP Su İdaresi Tesisi ve Su Entegrasyon Ağı
(WIN)
FİNAL RAPORU
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
Donal O’Leary,
Uluslararası Şeffaflık Örgütü
Antoine Frerot,
Veolia Environment
Cheick Tidiane Tandia,
Düşük Maliyetli Su ve Sanitasyon için Bölgesel Merkez
(Crepa-Hq), Burkina Faso
Jasper M. Tumuhimbise,
Uganda Yolsuzluk Karşıtı Koalisyon
Joke Muylwijk,
TEMATİK SÜREÇ
Oturum Düzenleyicisi: UNESCO Suyla İlgili Kanun, Politika ve Bilim Merkezi - Dundee Üniversitesi
Sunum
Yapanlar /
Panelistler
Michel Hantke Domas,
UNESCO Suyla İlgili Kanun, Politika ve Bilim
Sunum
Yapanlar /
Panelistler
Grit Martinez,
Su Entegrasyon Ağı (WIN)
Konu 4.4: Su Hizmetlerinde Kamunun ve Özel Sektörün Rollerinin Optimizasyonu
Koordinatörler: Ekonomik İş Birliği ve Kalkınma Örgütü (OECD), Birleşmiş Milletler İskan Programı (UN HABITAT), Uluslararası Su Birliği
(IWA), Dünya Bankası
Bu konu başlığı altında düzenlenen oturumlarda; güçlü ulusal ve yerel kontrol mekanizmaları, yerel imkânlar ile özel sektör çıkarları ve
imkânlarının bir araya getirilmesinin yolları üzerine tartışılarak deneyimler paylaşılmıştır.
Oturum 4.4.1:Dalgalı Bir Yerel Piyasaya Doğru
Fırsatlar ve Trendler, Günümüze Kadar Gelen Deneyimler ve Geleceğe Yönelik Politika Seçenekleri
Oturum Düzenleyicileri: Uluslararası Su Birliği(IWA), Dünya Bankası
Bu oturumda, su hizmetlerinin tedariğinde kamu ve özel sektörün rolleriyle birlikte bu konu ile ilgili olası politikalar tartışılmıştır.
Sunum
Yapanlar /
Panelistler
Richard Franceys,
Cranfield Üniversitesi
Darren Saywell,
Philippe Marin,
Dünya Bankası
Paul Reiter,
William Muhairwe,
Ulusal Su ve Kanalizasyon Şirketi (NWSC), Uganda
Gerard Payen,
Federasyonu (Aquafed)
Bjorn Von Euler,
ITT Anonim Şirketi
Andre Dzikus,
Sunum
Yapanlar /
Panelistler
José Frade,
Robin Simpson,
Su Diyalogları
John Briscoe,
Andrian Rakotobe,
Afrika Kalkınma Bankası (AfDB )
Federico Basanes,
Amerika Ülkeleri Kalkınma Bankası (IADB - Latin
Amerika)
Arjun Thapan,
Asya Kalkınma Bankası (ADB – Asya)
Vijay Jagannathan,
Dünya Bankası, Ortadoğu ve Kuzey Afrika
Dick Van Ginhoven,
Hollanda Dışişleri Bakanlığı
Jan G. Janssens,
Küresel Su İşletmecileri Ortaklığı İttifakı (GWOP
Alliance)
FİNAL RAPORU
59
TEMATİK SÜREÇ
Oturum 4.4.2: Hızla Değişen Çevrede Su ve Sanitasyon Hizmetlerinin Verilmesine Yönelik Seçenekler
Oturum Düzenleyicisi: Uluslararası Su Birliği (IWA)
Bu oturumda, su temini ve sanitasyon hizmetleri ile ilgili spesifik meseleler, deneyimler ve politika tavsiyeleri tartışılmıştır.
Sunum
Yapanlar /
Panelistler
Paul Reiter,
Patrick Cairo,
United Water
Siemen Veenstra,
Vitens-Evides
William Muhairwe,
Ulusal Su ve Kanalizasyon Şirketi (NWSC), Uganda
Vijay Jagannathan,
Dünya Bankası, Orta Doğu ve Kuzey Afrika Su
Bölümü
Pedro Serra,
Portekiz Su Grubu
Ryan Yuen,
Olivier Gilbert,
Veolia
Perry Rivera,
Manila Su, Filipinler
Musa Galip Eroğlu,
Türk Sanayicileri ve İş Adamları Derneği (TÜSİAD)
Sunum
Yapanlar /
Panelistler
Gerard Payen,
(Aquafed)
Philippe Marin,
Dünya Bankası
Corinne Cathala,
Amerika Ülkeleri Kalkınma Bankası (IADB)
Felipe Larrain,
Céline Kaufmann,
Maurice Bernard,
Nelson Beete,
Su Temini için Yatırım ve Varlık Fonu (FIPAG)
David Boys,
Uluslararası Kamu Hizmetleri (PSI)
Robert Simpson,
Su Diyalogları
Juergen Welschof,
KFW Bankalar Grubu, Almanya
Oturum 4.4.3: Sağlam Bölgesel ve Yerel Katılımla Birlikte Sürdürülebilir Su Kaynağı Zincirleri
Oluşturulması
Deneyim ve Muhtemel Politikalar
Oturum Düzenleyicileri: Uluslararası Su Birliği(IWA), Kırsala Su Temin Ağı (RWSN)
Bu oturumda bölgesel ve yerel katkılarla sürdürülebilir su tedarik zincirlerini sağlayacak ortaklıklar ile ilgili spesifik meseleler, deneyimler ve
politika tavsiyeleri tartışılmıştır.
Sunum
Yapanlar /
Panelistler
60
Darren Saywell,
Siemen Veenstra,
Vitens Water
Ryan Yuen,
Bjorn Von Euler,
ITT Anonim Şirketi
FİNAL RAPORU
Sunum
Yapanlar /
Panelistler
Diane D’arras,
Suez Çevre (SUEZ) Glen Daigger,
CH2MHill Singapore Pte Ltd.
Bjorn Von Euler,
ITT Corporation
Christoph Jakob,
Dünya Ekonomik Forumu
TEMATİK SÜREÇ
Oturum 4.4.4: Sonuç ve Sentez Oturumu
Politika Seçeneklerinin Tartışılması
Oturum Düzenleyicileri: Uluslararası Su Birliği (IWA), Kırsal Su Kaynağı Ağı (RWSN), Dünya Bankası
Sunum
Yapanlar /
Panelistler
Paul Reiter,
Andre Dzikus,
Siemen Veenstra,
Vitens Water
Philippe Marin,
Dünya Bankası
William Muhairwe,
Ulusal Su ve Kanalizasyon Şirketi (NWSC),
Uganda Bjorn Von Euler,
ITT Anonim Şirketi
Gerard Payen,
Céline Kaufmann,
Jan Janssens,
Küresel Su İşletmecileri Ortaklığı İttifakı (GWOP
Alliance)
Sunum
Yapanlar /
Panelistler
Maurice Bernard,
Fransız Kalkınma Örgütü (AFD)
Robin Simpson,
Su Diyalogları
José Frade,
Luis Martínez Camps,
(Aquafed)
Monica Scatasta,
Richards Franceys,
Cranfield Üniversitesi
David Boys,
Uluslararası Kamu Hizmetleri (PSI)
Cesar Seara,
Brezilya Ulusal Su ve Kanalizasyon Kamu Hizmetleri
Birliği (ABCON) , Brezilya
Dick Van Ginhoven,
Uluslararası İş Birliği Genel Müdürlüğü (DGIS),
Hollanda
FİNAL RAPORU
61
TEMATİK SÜREÇ
Tema 5: Finans
Koordinatör: Dünya Bankası
Her ne kadar gıda, enerji ve yoksulluk krizlerinden sonra dünya bir su sektörü krizi ile karşı karşıya kalacaksa da, su sektörüne hala yeterince
kaynak ayrılmıyor. Gelişmekte olan ülkelerde hızla artan nüfusun öncelikle su temini ve sanitasyona erişimini sağlayacak gerekli altyapı
sistemlerini geliştirmek gerekirken; gelişmiş ülkelerde ise modernizasyon ve çevre standartlarını yükseltmesi gereklidir. Bu hizmetlerin
sağlanabilmesi için büyük finans kaynaklarına ihtiyaç duyulmaktadır. Su sektörüne ayrılan finansman miktarını artırma çalışmalarına rağmen,
ihtiyaç ve fiili yatırımlar arasındaki fark büyümektedir. Tema 5 altındaki oturumlar, paydaşlar arasında tartışma ortamı sağlamaya yönelik
olarak tasarlanmıştır.
Konu 5.1: Su Sektörü için Sürdürülebilir Finansman
Koordinatör: Uluslararası Özel Sektör Su İşletmecileri Federasyonu(Aquafed)
Tema 5.1 oturumları su sektöründe finansal sürdürülebilirliği sağlamak hakkında çeşitli yapısal sorunlara genel bir bakış sunmuştur.
Oturumların ana konusunu; finansın talep ve arz tarafları, verimli ulusal stratejileri oluşturma, finans kaynakların optimizasyonu ve sektörün
karlılığının geliştirilmesi.
Oturum 5.1.1: Bana Parayı Göster! Finansal Sürdürülebilirlik Önemi, Süreci ve Acil Konular
Oturum Düzenleyicisi: Uluslararası Özel Sektör Su İşletmecileri Federasyonu(Aquafed)
Bu oturum, su ve sanitasyon hizmetlerinin yapısal finansman sorunları üzerine odaklanmıştır.
Oturum
Başkanı
Gerard Payen,
Sunum
Yapanlar /
Panelistler
Jamal Saghir,
Dünya Bankası
Jeremiah Paul,
Filipin Maliye Bakanlığı
Ek Sonnn Chan,
Phnom Penh Su Temini Kurumu (PPWSA)
Sunum
Yapanlar /
Panelistler
Lorents Lorentsen,
OECD Çevre Başkanlığı
Amy Leung,
John Wasielewski,
(USAID)
Oturum 5.1.2: Gerçekçi Ol! Su ve Sanitasyon Hizmetlerinin Finansmanı için Stratejik Bir Yaklaşım
Oturum Düzenleyicisi: Ekonomik İş Birliği ve Kalkınma Örgütü (OECD)
Bu oturumda, su sektöründe finansal sürdürülebilirliğin, gelir kaynaklarının doğru bir şekilde kulllanılması ve stratejik bir planlamaının
geliştirilmesi ve uygulanması ile mümkün olabileceği tartışılmıştır.
62
Oturum
Başkanı
Maurice Bernard,
Sunum
Yapanlar /
Panelistler
Mohammed Fadel N’Daw,
Bin Yıl Su ve Sanitasyon Programı, Senegal
Jeremias Paul,
FİNAL RAPORU
Sunum
Yapanlar /
Panelistler
José Ramón Ardavín Ituarte,
Sanjay Wijesekera,
Krallık
Oturum 5.1.3: Finansman Talebini Çözmek Sektörün “Bankalarca Kabul Görmesi” Nasıl Geliştirilir?
TEMATİK SÜREÇ
Oturum Düzenleyicisi: Avrupa Yatırım Bankası (EIB)
Bu oturumda hükümet kuruluşlarının, hizmet sağlayıcılarının ve diğerlerinin etkili ve kaliteli finansmana erişimini artıracak bir ortamı nasıl
destekleyebilecekleri tartışılmıştır.
Oturum
Başkanı
Margaret Catley-Carson,
Sunum
Yapanlar /
Panelistler
Jeremias Paul,
Nelson Beete,
Su Temin Yatırımı ve Varlıklar Fonu (FIPAG)
Sunum
Yapanlar /
Panelistler
Zodwa Mbele,
Trans-Caledon Tünel Kurumu, Güney Afrika
Jean Pierre Mahe,
Gret Araştırma ve Teknoloji Uzman Grubu
Oturum 5.1.4: Finansman Boşluğunu Kapatmak için Kaynak Havuzlarının Oluşturulması Finansman Sektör
için Nasıl Optimum Düzeye Çıkartılabilir?
Oturum Düzenleyicisi: Avrupa Yatırım Bankası (EIB)
Bu oturumda, “tedarikçiler”, finansman için temel sektör riskleri nasıl tespit edilebilir? Sektöre para akışını artırmak için ne yapılabilir? Sektöre
daha fazla finansman nasıl sağlanabilir ve potansiyel müşterilerin farklı ihtiyaçlarına sektör nasıl cevap verebilir? gibi sorular ele alınmıştır.
Oturum
Başkanı
José Frade,
Sunum
Yapanlar /
Panelistler
John Wasielewski,
(USAID)
Rachel Cardone,
Gates Vakfı
Sunum
Yapanlar /
Panelistler
Barry Jackson,
Küresel Sanitasyon Fon Programı
Kajetan Hetzer,
SNS Reaal Bankası
John Maguire,
Avrupa Komisyonu Tuna ve Karadeniz Yatırım Servisi
Konu 5.2: Sürdürülebilir Su Sektörü Aracı Olarak Fiyatlandırma Stratejileri
Koordinatör: Ekonomik İş Birliği ve Kalkınma Örgütü (OECD)
Tarifelerin su sektörünün sürdürülebilir finansal stratejiye ulaşmasında büyük payı vardır. Bu konunun oturumları, “Paydaşlar arasında etkili
ve bilinçli politik diyaloğa dayalı bir düzen nasıl oluşturabilir?” sorusunu tartışmak üzere düzenlenmiştir.
Oturum 5.2.1: Su Hizmetlerinin Fiyatlandırılması Süreç Konuları
Uyuşmazlıkların Üstesinden Gelmek, Diyalog Kurmak
Oturum Düzenleyicileri: Ekonomik İş Birliği ve Kalkınma Örgütü (OECD), Su Diyalogları, Fransız Kalkınma Ajansı(AFD)
İyi tasarlanmış tarifelerin oluşumu siyasi, sosyal, ekonomik, finansal ve çevresel amaçlar arasında dengeyi kurmakla mümkündür. Şeffaf bir
süreç ve politik diyalog şarttır. Bu oturumda, fiyatlandırma sürecinde oluşabilecek potansiyel güçlükler tartışılmıştır ve başarı ulaşmak için
öneriler getirilmiştir.
FİNAL RAPORU
63
TEMATİK SÜREÇ
Oturum
Başkanı
Robin Simpson,
Su Diyalogları
Sunum
Yapanlar /
Panelistler
David Boys,
Uluslararası Kamu Servisleri (PSI)
Perry Rivera,
Sunum
Yapanlar /
Panelistler
João Simão Pires,
Portekiz Su ve Katı Atık Yönetim Enstitüsü (IRAR)
Maurice Bernard,
Vibhu Nayar,
Hindistan Su Bakanlığı
Oturum 5.2.2: Düşük Maliyetli ve Sürdürülebilir Su ve Sanitasyon Hizmetleri
Tarifelerin ve Diğer Araçların Rolü
Oturum Düzenleyicileri: Ekonomik İş Birliği ve Kalkınma Örgütü (OECD), Suez Çevre (SUEZ), Uluslararası Su Birliği (IWA)
Tarifeler, su sektöründe sürdürülebilir maliyet iyileştirmesi için çok önemlidir. Tarifelerin belirlenmesinde yerel koşullar dikkate alınmalı ve
düşük gelirli grupların sürdürülebilir ve uygun fiyatlı hizmetlere erişimi sağlanmalıdır. Bu oturumda, tarifeli ve tarifesiz tedbirlerin bu zorluklara
ne kadar farklı yanıtlar verdiği incelenmiştir.
Oturum
Başkanı
Monica Scatasta,
Sunum
Yapanlar /
Panelistler
James Horne,
Avustralya Hükümeti Çevre, Su, Kültür ve Sanat
Bölümü
Kamal Zoubi,
Amman Su Şirketi, Ürdün
Sunum
Yapanlar /
Panelistler
Alain Mathys,
Suez Çevre (SUEZ)
Mohammed Fadel N’Daw,
Bin Yıl Su ve Sanitasyon Programı, Senegal
Oturum 5.2.3: Sanitasyon ve Atık Su Yönetiminin Fiyatlandırılması
Özel Durumlar
Oturum Düzenleyicisi: Su için Dayanışma Programı (pS-Eau)
Bu oturumda, atık su yönetimi çözümleri ve finansmanı belirlenirken, göz önüne alınan yahut alınmayan finansal, çevresel ve sosyal konular
irdelenmiştir. Oturumda, sanitasyon servislerinin tarifeyi etkileyen yönleri belirlenmiştir.
64
Oturum
Başkanı
Afrika Birleşik Kentler ve Yerel İdareler (UCLGA)
Sunum
Yapanlar /
Panelistler
Arba Jules Ouedraogo,
Ulusal Su ve Sanitasyon İdaresi, Burkina Faso
Jean Duchemin,
Seine-Normandy Havza Kurumu, Fransa
Philippe Laurent,
Sceaux Belediyesi, Fransa
Ifeoma Charles-Monwuba,
Uluslararası Su Yardım Örgütü (WaterAid), Nijerya
FİNAL RAPORU
Sunum
Yapanlar /
Panelistler
Charles Shindaile,
Güney Su ve Kanalizasyon Limited Şirketi, Zambiya
Robin Simpson,
Uluslararası Tüketiciler, Birleşik Krallık
Maurice Bernard,
Monica Scatasta,
OECD Yatay Su Programı
Konu 5.3: Dar Gelirliler Lehine Finansman Politikaları ve Stratejileri
TEMATİK SÜREÇ
Koordinatör: Su ve Sanitasyon Programı (WSP)
Bu konunun amacı, farklı paydaşların, dar gelirlilerin lehine oluşturdukları finans politikalarının ve stratejilerinin incelenmesiydi.
Oturum 5.3.1: Kentteki Yoksullara Verilecek Hizmetin Önündeki Engellerin Aşılması
Oturum Düzenleyicisi: Su ve Sanitasyon Programı (WSP)
Bu oturumda şu sorunlar tespit edilmiştir:
Yoksula söz hakkı verilmesi, fiziksel ve teknik engellerin aşılması, dar gelirlilere hizmetin teşvik edilmesi, kapasitesinin güçlendirilmesi,
yoksullara hizmet edilmesi, uygun maliyet kazancı, sübvansiyon politikaları ve siyasi taahhüdün belirlenmesi.
Oturum
Başkanı
Sunum
Yapanlar /
Panelistler
Sunum
Sam Parker,
Kentsel Yoksullara Su ve Sanitasyon Programı (WSUP) Yapanlar /
Panelistler
Glenn Pearce-Oroz,
Perry Rivera,
Alain Mathys,
Suez Çevre (SUEZ)
José Carlos,
Şehirler Belediyesi
Patricia Veevers-Carter,
Verim Odaklı Yardım için Küresel Ortaklık (GPOBA)
Oturum 5.3.2: Mikro Finansman
Oturum Düzenleyicisi: IRC Uluslararası Su ve Sanitasyon Merkezi (IRC)
Alternatif mikrofinansman araçları dar gelirlilerin sanitasyon hizmetlerine erişimini artırmaktadır. Bu oturumda kırsal ve kentsel alanda
sanitasyon sağlama konusundaki mikrofinans uygulamalarının başarılı ve başarısız örnekleri incelenmiş, genel olarak deneyimler
paylaşılmıştır.
Oturum
Başkanı
Christelle Pezon,
IRC Uluslararası Su ve Sanitasyon Merkezi (IRC
Sunum
Yapanlar /
Panelistler
Christelle Pezon,
IRC Uluslararası Su ve Sanitasyon Merkezi (IRC)
Richard E. Thorsten,
Uluslararası Su Ortakları Organizasyonu (Water
Partners International)
Sunum
Yapanlar /
Panelistler
Babar Kabir,
BRAC
Miguel Angel Arce Tellez,
(USAID Peru)
FİNAL RAPORU
65
Oturum 5.3.3: Yoksullar Lehine Düzenleme
TEMATİK SÜREÇ
Oturum Düzenleyicileri: Su ve Sanitasyon Programı (WSP), Fransız Kalkınma Ajansı (AFD)
İyi tasarlanmış düzenleme mekanizmaları dar gelirlere hizmeti cazip hale getirebildiği gibi hizmeti sunanların maliyetini de düşürebilir. Bu
oturumda bu tür düzenleme mekanizmalarının uygulanabilirliği tartışıldı.
Oturum
Başkanı
Maurice Bernard,
Sunum
Yapanlar /
Panelistler
Manuel Alvarinho,
Mozambik Su Düzenleme Kurumu
Osward Chanda,
Zambia Su Servisleri Düzenleme Kurumu
Sunum
Yapanlar /
Panelistler
Dirk Paushert,
Tanzanya Enerji ve Su Düzenleme Kurumu
Noupheuak Virabouth,
Laos Su Temini Kurumu (WASA)
Janique Etienne,
Richard Franceys,
Oturum 5.3.4: Tüketicinin Sesi
Oturum Düzenleyicisi: Su ve Sanitasyon Programı (WSP)
Dar gelirli tüketicilerin sesinin duyulmasını önleyen engeller ve bu konudaki çözüm önerileri tartışılmıştır. Bu oturumun konuşmacıları tüketici
sesinin daha iyi duyulması için geliştirdikleri yenilikçi yöntemleri anlatmıştır.
66
Oturum
Başkanı
Jae So,
Sunum
Yapanlar /
Panelistler
Gopa Kumar Thampi,
Kamu İşleri Vakfı
Neil Mc Leod,
Ethikweni Belediyesi, Güney Afrika
Richard Franceys,
FİNAL RAPORU
Sunum
Yapanlar /
Panelistler
Oswald Chanda,
Ulusal Su Temini ve Sanitasyon Konseyi (NWASCO)
Orlando Hernandez,
USAID Hijyen Geliştirme Projesi (HIP)
Jasper Tumuhimbise,
ACCU, Uganda
Phyllis Muema,
Kenya Sivil Toplum
Su ve Finansal Kriz Üzerine Teknik Uzmanlar Paneli
Oturum
Başkanı
Jamal Saghir,
Dünya Bankası
Sunum
Yapanlar /
Panelistler
Jeremias Paul,
Patrick Cairo,
Suez Çevre (SUEZ) Amerika Birleşik Devletleri
Sunum
Yapanlar /
Panelistler
TEMATİK SÜREÇ
Teknik uzmanlar panelinde, su sektöründe küresel mali krizin mevcut ve olabilecek etkileri tartışılmıştır.
Mevlüt Vural,
Gündüz Fındıkçıoglu,
Türkiye Sınai Kalkınma Bankası (TSKB)
José Frade,
Angel Gurría,
OECD Raporunun Açıklanması
5. Dünya Su Forumu için basılan Herkes için Su Yönetimi, Fiyatlandırma ve Finansman Üzerine OECD Perspektifi (Managing Water for All, An
OECD Perspective on Pricing and Financing) adlı OECD yayınının resmen tanıtıldığı bu oturumun açılış konuşmasını OECD Genel Sekreteri
Angel Gurría, yapmıştır. Ekonomik İş Birliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) Çevre Başkanı Lorents Lorentsen’ın başkanlık ettiği oturuma, önde
gelen panelistlerin yanı sıra 250 kişinin üstünde katılım sağlanmıştır. Tartışma daha çok kamu-özel sektör ortaklıkları konusuna odaklanmıştır
ki, OECD yayınında bu konuda düzenlemeler yapan kurumlara yardımcı olmak için bir kontrol listesi bulunmaktadır.
Sunum
Yapanlar /
Panelistler
Angel Gurría,
Loïc Fauchon,
Dünya Su Konseyi (WWC)
Hasan Z. Sarikaya,
Sunum
Yapanlar /
Panelistler
Gérard Payen,
UNSGAB Finans Grubu ve Uluslararası Özel Sektör Su
İşletmecileri Federasyonu (AquaFed)
Arjun Thapan,
FİNAL RAPORU
67
TEMATİK SÜREÇ
Tema 6: Eğitim, Bilgi ve Kapasite Geliştirme
Koordinatörler: Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu (UNESCO), Türk Kadınları Kültür Derneği (TÜRKKAD)
Tema 6 oturumları; eğitim, bilgi, bilim ve teknolojinin su kaynaklarının sürdürülebilir kullanımı ve yönetimindeki rolünün güçlendirilmesini
savunmuştur. İnsani ve çevresel ihtiyaçların karşılanması için su kaynaklarının yönetimi ve korunması konusunda karşılaşılan sorunların
ele alınmasında bilgi transferini, kapasite geliştirilmesini, bilimsel ve teknolojik yenilikleri desteklemiştir. Tüm paydaşlar için farkındalık
yaratılmasının ve eğitimin önemi de temanın tartışmaları arasında yer almıştır. Tema aynı zamanda kültürel geleneklerin, özgün çalışmaların
ve toplumsal değerlerin su kaynakları yönetimi çalışmalarına dâhil edilmesi konusunu işlemiştir.
Konu 6.1: Eğitim, Bilgi ve Kapasite Geliştirme Stratejileri
Koordinatörler: UNESCO-IHE Su Eğitimi Enstitüsü, Su için Kadın Ortaklığı (WFWP)
Bu konuda, tüm paydaşların su sektöründe hızla büyüyen bilgi ve deneyimler bütününe katkıda bulunabilmeleri, eşit biçimde erişebilmeleri,
kullanabilmeleri ve fayda sağlayabilmeleri için bilgi ve kapasite geliştirmenin yolları tartışılmıştır.
Oturum 6.1.0: Açılış Oturumu
Oturum Düzenleyicileri: UNESCO-IHE Su Eğitimi Enstitüsü, Su için Kadın Ortaklığı (WFWP)
Bu oturumda, konunun ana sorusu olan “Su hizmetleri temininin performansının geliştirilmesi için hangi kurumsal ve bireysel kapasite
geliştirme stratejileri gereklidir ve kapasite geliştirme çalışmalarının yerel gereksinimleri yansıtması nasıl sağlanabilir?” sorusu tanıtılmıştır ve
6.1 konu başlığı altındaki dört oturumun amaçları ve programları hakkında bilgi verilmiştir.
Oturum
Başkanı
Richard Meganck,
UNESCO-IHE Su Eğitimi Enstitüsü
Oturum Eş
Başkanı
Kusum Athukorala,
Açılış
Lidia Brito,
Konuşmacısı UNESCO-IHE Su Eğitimi Enstitüsü
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
Daniel Valensuela,
Uluslararası Su Ofisi (IOWater)
Matthew Hare,
Maarten Blokland,
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
Teddy Tindamanyire,
Uganda Su ve Çevre Bakanlığı
Reza Ardakanian,
Birleşmiş Milletler Kapasite Geliştirme konusunda On
Chanda Gurung Goodrich,
Disiplinler arası Su Kaynakları Çalışmaları için Güney
Asya Konsorsiyumu (SaciWATERs)
Phemo Kgomotso,
WaterNet, Botsvana
Aline Arroyo,
And Dağlarında Köylüler ve Yerlilerin Su Yönetimi
üzerine Araştırma ve Kapasite Geliştirme Programı
(Concertación), Ekvator
Oturum 6.1.1: Herkes için Bilgi, Bilgi için Herkes
Oturum Düzenleyicileri: Uluslararası Su Ofisi (IOWater), Sri Lanka Kadın Su Uzmanları Ağı (NetWwater)
Bu oturumda, bilim insanları; paydaşlar ve uygulayıcılar tarafından elde edilen bilgi ve enformasyonun paylaşımını, kapasite geliştirme
için kullanımını sağlayan araçlar ele alınmıştır. Araştırma konuları ve paydaşların gereksinimleri arasında daha iyi bir uyum yaratılmasını
hedefleyen mekanizmalar üzerinde durulmuştur.
68
FİNAL RAPORU
Patrick Lavarde,
Fransız Ulusal Su ve Suya Bağlı Çevre Ofisi
(ONEMA)
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
Açılış
Ewen Le Borgne,
Konuşmacısı IRC Uluslararası Su ve Sanitasyon Merkezi (IRC)
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
Natacha Amorsi,
Uluslararası Su Ofisi (IOWater), Entegre Su
Kaynakları Yönetimi üzerine Bölgesel ve Ulusal
Araştırma Programları Ağı (IWRM-NET)
Per Stålnacke,
Norveç Tarımsal ve Çevresel Araştırma Enstitüsü
(Bioforsk), Gelişmiş Entegre Su Kaynakları Yönetimi
için Strateji ve Metodoloji Projesi (STRIVER Project)
Leticia Martinez Etayo,
Kamusal Hizmetler Araştırma ve Deneme Merkezi
(CEDEX), Latin Amerika Su Bilgi Sistemi (SIAGUA),
İspanya
Eric Mino,
Avrupa Akdeniz Su Sektöründe Enformasyon Sistemi
(EMWIS)
Catharien Terwisscha van Scheltinga,
Wageningen Üniversitesi ve Araştırma Merkezi (WUR),
Belirsizlik Koşullarında Uyarlamalı Su Yönetimine Yeni
Yaklaşımlar Projesi (NeWater)
Stephen Midgley,
Fransız Ulusal Su ve Suya Bağlı Çevre Ofisi (ONEMA)
Marie-Perrine Miossec,
Uluslararası İleri Akdeniz Agronomi Çalışmaları
Merkezi (CIHEAM)
Atef Hamdy,
Uluslararası İleri Akdeniz Agronomi Çalışmaları
Merkezi (CIHEAM)
Tuğba Ertok,
Boru Hatları ile Petrol Taşıma Anonim Şirketi (BOTAŞ),
Türkiye
TEMATİK SÜREÇ
Oturum
Başkanı
Oturum 6.1.2: Kurumsal Kapasite Geliştirme
Adil Su Dağıtımı için Dengenin Sağlanması
Oturum Düzenleyicileri: Birleşmiş Milletler Kapasite Geliştirme konusunda On Yıllık Su Programı (UNW-DPC), Arap Su Konseyi (AWC)
Farklı sektörlerden paydaşların bir araya getirildiği bu oturumda: a) Su kıtlığının bulunduğu alanlarda gerekli bütün sektörlere adil su
dağıtımının sağlanması için itici güçler ve bu konudaki engeller. b) Egellerin aşılması ve itici güçlerin güçlendirilmesi için geliştirilen ya da
geliştirilmesi gereken politika ve yasal çerçeveler. c) Mevcut ya da bu çerçevelerin gelişmesini desteklemek için gereksinim duyulan kurumsal
kapasite geliştirme, konuları tartışılmıştır.
Oturum
Başkanları
Matthew Hare,
Birleşmiş Milletler Kapasite Geliştirme konusunda
Reza Ardakanian,
Raouf Darwish,
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
Tarek Majzoub,
İbrahim Abd El Al Dostları Birliği, Lübnan
Ebenizario Chonguica,
Kalıcı Okavango Nehir Havzası Su Komisyonu
(OKACOM), Botsvana
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
Patricia Avila-García,
Meksika Ulusal Özerk Üniversitesi, Meksika
Kenichi Tsukahara,
Japonya Uluslararası İş Birliği Ajansı (JICA), Japonya
Abbasgholi Jahani,
Bölgesel Şehir Suyu Yönetim Merkezi - Tahran, İran
William Moraka,
Birleşmiş Şehirler ve Yerel Yönetimler, Afrika (UCLGA),
Güney Afrika
FİNAL RAPORU
69
TEMATİK SÜREÇ
Oturum 6.1.3: Siz de Katılın! Sürdürülebilir Su Hizmetlerinin Sunulabilmesi için Kimin Ne Şekilde
Motive Edilmesi Gerekir?
Oturum Düzenleyicileri: UNESCO-IHE Su Eğitimi Enstitüsü, Su için Kadın Ortaklığı (WFWP), IRC Uluslararası Su ve Sanitasyon Merkezi
(IRC)
Bu oturumda, “su hizmetleri temininin performansının geliştirilmesi için hangi kurumsal ve bireysel kapasite geliştirme stratejileri gereklidir
ve kapasite geliştirme çalışmalarının yerel gereksinimleri yansıtması nasıl sağlanabilir?” “Su temini ve sanitasyon hizmetlerinin kapsamını ve
performansını geliştirmek için kapasite geliştirme farklı bir şekilde mi yapılmalıdır?” soruları tartışılmıştır. Oturum sırasında sunumlar yapılmış
ve dokuz masa etrafında, altı konu başlığının her birine bir ya da iki masa düşecek şekilde, grup tartışmaları organize edilmiştir. Bu konu
başlıkları: yerel ortaklıklar, yerel özerklikler ve kendi kendine yetebilme, kapasite geliştirme için arz ve talebin eşleştirilmesi, bilgi yönetimi ve
kapasite geliştirme araçları, toplumsal cinsiyet eşitliği ve iklim değişikliğine hazırlanmadır.
Oturum
Başkanı
Kusum Athukorala,
Women for Water Partnership (WFWP)
Oturum Eş
Başkanı
Maarten Blokland,
Yuvarlak
Masa Tartışmalarının
Moderatörleri
Erma Uytewaal,
Jetze Heun,
Jan Luijendijk,
Yuvarlak
Masa Tartışmalarının
Moderatörleri
Judith Kaspersma,
UNESCO Uluslararası Hidroloji Programı (UNESCOIHP)
Leontien Cremers,
Lesha Witmer,
Alice Bouman,
Ton Bresser,
Yasir Mohamed,
Oturum 6.1.4: Su Eğitimi ve Okullar
Gelecek Nesiller İçin Farklılıkların Yakınlaşması
Oturum Düzenleyicisi: Öğretmenler için Su Eğitimi Projesi Vakfı (Project WET)
Ortak Oturum Düzenleyicisi: Uganda Su ve Çevre Bakanlığı
Bu oturumda; su eğitimi bir su yönetim aracı olarak ele alınarak, gençliğin ve okul eğitmenlerinin küresel su sorunlarına yerel çalışmalar
yoluyla nasıl katkıda bulunabilecekleri, etkin su eğitimi programlamasındaki sorunlar ve engeller ve bunların nasıl köprülendiği, su ve eğitim
sektörlerinin su kaynakları ve toplum için nasıl bir arada çalışabilecekleri ve gelecek nesiller için farklılıkların yakınlaşması amacıyla bugünün
öğrencilerinin sürece nasıl dâhil edilebileceği konuları tartışılmıştır.
Oturum
Başkanı
John Etgen,
Sunum
Öğretmenler için Su Eğitimi Projesi Vakfı (Project WET) Yapanlar /
Panelistler
Açılış
Teddy Tindamanyire,
Konuşmacısı Uganda Su ve Çevre Bakanlığı
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
70
Heidi Storsberg Montes,
Sandra DeYonge,
Öğretmenler için Su Eğitimi Projesi Vakfı (Project WET)
FİNAL RAPORU
Sabrina Barker,
Küresel Çevre Gözlemleme Sistemi Programı (GEMS/
Water)
Hirokazu Miyao,
Japonya Nehir, Çevre ve Su Havzası Yönetimi Vakfı
Şevket Alp,
Türkiye Milli Eğitim Bakanlığı
Oturum 6.1.5: Kapanış Oturumu
Oturum
Başkanı
Richard Meganck,
Oturum
Başkanı
Lidia Brito,
Oturum Eş
Başkanı
Kusum Athukorala,
Oturum Eş
Başkanı
Olcay Ünver,
Açılış
Olcay Ünver,
Konuşmacısı BM Dünya Su Değerlendirme Programı (WWAP)
Panelistler
Sunum
Yapanlar
İnteraktif
Panel
Ebenizario Chonguica,
Kalıcı Okavango Nehir Havzası Su Komisyonu
(OKACOM), Botsvana
Amadou Allahoury Diallo,
Afrika’nın Gelişimi için Yeni Ortaklık (NEPAD)
Raouf Darwish,
Badra Kamaladasa,
Sri Lanka Kadın Su Uzmanları Ağı (NetWwater)
John Etgen,
Öğretmenler için Su Eğitimi Projesi Vakfı (Project WET)
Erma Uytewaal,
Matthew Hare,
Birleşmiş Milletler Kapasite Geliştirme konusunda On
Badra Kamaladasa,
Matthew Hare,
Erma Uytewaal,
FİNAL RAPORU
TEMATİK SÜREÇ
Oturum Düzenleyicileri: UNESCO-IHE Su Eğitimi Enstitüsü, Su için Kadın Ortaklığı (WFWP)
71
TEMATİK SÜREÇ
Konu 6.2: Su Bilimi ve Teknolojisi
21. Yüzyıl için Uygun ve Yenilikçi Çözümler
Koordinatör: UNESCO Uluslararası Hidroloji Programı (UNESCO-IHP)
Bu konu kapsamında, bir kristal küreye bakarak önümüzdeki 50 yıl içinde suyun nasıl yönetileceği hayal edilerek, 21. yüzyılda daha başarılı
bir su yönetimi için gelecek teknolojilerin rolü, daha entegre bir yaklaşım ihtiyacı ve paydaşların katılımının önemi konu edilmiştir.
Oturum 6.2.1: Kutunun Dışında Düşünmek
Oturum Düzenleyicisi: Hollanda Su Ortaklığı (NWP)
Ortak Oturum Düzenleyicisi: Akvo Şirketi, Hollanda
Bu oturumda, su sektöründe ihtiyaç duyulan değişime işaret
edilmiş, su sektörünün kutunun dışındaki diğer sektörlerden neler
öğrenebileceği tartışılmış, yaratıcı düşünce teşvik edilmiş ve su
sorunlarını ele almada farklılık yaratmak için ileri teknolojilerin nasıl
kullanılabileceği bazı mevcut uygulama örnekleri ile ele alınmıştır.
Oturum
Başkanı
Jeroen van der Sommen,
Hollanda Su Ortaklığı (NWP)
Moderatör
Lies Janssen,
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
Djeevan Schiferli,
IBM
Henk Roelofs,
Waterboard De Dommel, Hollanda
Bjørn Hoogwout,
Brabant Water, Hollanda
Becky Straw,
charity:water
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
Thomas Bjelkeman-Pettersson,
Akvo Şirketi, Hollanda
Alix Zwane,
Google
Gürdal Ertek,
Sabancı Üniversitesi, Türkiye
Ben White,
Africa Interactive
Joke Witteveen,
Xmediaworks
Emily O’Hearn,
Gençlik Forumu
Oturum 6.2.2: Belirsiz Bir Dünyada Karar Verme Öğrenme İttifakı Yaklaşımı ve Diğer Çok Paydaşlı
Yaklaşımlar Yoluyla Araştırmanın Daha İyi Kullanılmasının ve Daha Etkili Olmasının Sağlanması
Oturum Düzenleyicileri: IRC Uluslararası Su ve Sanitasyon Merkezi (IRC), UNESCO-IHE Su Eğitimi Enstitüsü
Ortak Oturum Düzenleyicileri: Bullikian Vakfı, Sürdürülebilir Su Yönetimi ile Yarınların Şehirlerinin Sağlığının Geliştirilmesi Projesi (SWITCH
Project), Etiyopya ve Nil Bölgesi’nde Araştırma Kaynaklı Politika ve Uygulama Öğrenimi Projesi (RiPPLE Project) / Denizaşırı Kalkınma
Enstitüsü (ODI), Su, Sanitasyon ve Sağlık Fiyatlandırması Projesi (WASHCost Project), Su Araştırma Komisyonu (WRC)
Bu oturum, katılımcı olmayan araştırma projelerinin tekrarlayan sorunlarına işaret ederek, belirsizlikleri gidermede ilk adım olması ve daha
sürdürülebilir su hizmetlerinin ve yönetiminin sağlaması açısından çok paydaşlı yaklaşım (Özellikle Öğrenme Birlikleri) önerisini getirmiştir.
Oturumda Öğrenme Birliği yaklaşımının oluşturulması için gerekenler, sonuçları, sorunları ve bu yaklaşımın geleceğin su sektörü için önemi
72
FİNAL RAPORU
Ewen Le Borgne,
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
Bertha Darteh,
Sürdürülebilir Su Yönetimi ile Yarınların Şehirlerinin
Sağlığının Geliştirilmesi Projesi (SWITCH Project)
Accra
Monika Geitz,
Lodz
Chris Jefferies,
Heidi Snyman,
Su Araştırma Komisyonu/Su İşleri ve Orman
Departmanı (WRC/DWAF), Güney Afrika
Juha Kämäri,
Finlandiya Çevre Enstitüsü (SYKE) Avrupa ve Komşu
Ülkeler için Su Senaryoları Projesi (SCENES),
Finlandiya
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
Tamene Chaka,
Etiyopya ve Nil Bölgesi’nde Araştırma Temelli Politika
ve Uygulama Öğrenimi Projesi (RiPPLE Project)
Eric Lesueur,
Veolia Environment
Pierre-Yves Nury,
Bullikian Vakfı
Khaled Abu-Zeid,
Alexandria
José Alberto Tejada-Guibert,
(UNESCO-IHP)
6 UNESCO-IHE students,
TEMATİK SÜREÇ
Moderatör
Oturum 6.2.3: Entegre Su Yönetimi
Buna Ulaşabilir miyiz?
Oturum Düzenleyicisi: Abertay Dundee Üniversitesi, İngiltere
Ortak Oturum Düzenleyicileri: UNESCO-IHE Su Eğitimi Enstitüsü/Sürdürülebilir Su Yönetimi ile Yarınların Şehirlerinin Sağlığının Geliştirilmesi
Projesi (SWITCH Project), UNESCO Uluslararası Hidroloji Programı (UNESCO-IHP), Ekonomik İş Birliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) Çevre
Başkanlığı
Bu oturum, su hizmetlerinin çöktüğü ya da gelecekte çökmesi beklenen bir şehir ortamında, teknoloji ile karar vericiler arasında bağlantı
kurulmasını konu eden yedi kısa sunumdan oluşmuştur. Sunumlarda şehir suyu döngüsünün daha iyi yönetimini sağlamak için teknolojinin
nasıl kullanılabileceği, sınırlayıcı faktörün teknoloji mi, kurumsal çerçeveler mi, yoksa her ikisi de mi olduğu? Şehir suyu yönetiminde neden
henüz entegre bir yaklaşımın benimsenmediği ve yeraltı suyu sistemlerinin daha iyi anlaşılması ve böylece potansiyelinden şehir ortamında
yararlanılabilmesi için yeni teknolojilerin nasıl kullanılabileceği konu edilmiştir.
Oturum
Başkanı
Chris Jefferies,
Abertay Dundee Üniversitesi, İngiltere
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
Vicente Santiago,
Birleşmiş Milletler Çevre Programı-Teknoloji, Endüstri
ve Ekonomi Bölümü-Uluslararası Çevresel Teknoloji
Merkezi (UNEP-DTIE-IETC)
Xavier Leflaive,
Sarantuyaa Zandaryaa,
(UNESCO-IHP)
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
Emanuele Lobina,
Greenwich Üniversitesi, İngiltere
Emaduddin Ahmad,
Su Modelleme Enstitüsü (IWM)
Homayoon Sabbaghzadeh,
Su Araştırma Enstitüsü (WRI), İran
Hervé Levite,
FİNAL RAPORU
73
TEMATİK SÜREÇ
Oturum Düzenleyicisi: UNESCO Uluslararası Hidroloji Programı (UNESCO-IHP)
Oturum
Başkanı
Kala Vairavamoorthy,
Panelistler
Jeroen van der Sommen,
Thomas Bjelkeman-Pettersson,
Akvo Şirketi, Hollanda
Chris Jefferies,
Abertay Dundee Üniversitesi, İngiltere
Panelistler
Carol Howe,
José Alberto Tejada-Guibert,
(UNESCO-IHP)
Hervé Levite,
Konu 6.3 Bin Yıl Kalkınma Hedefleri’ne Ulaşılması için Meslek Birliklerinin ve Ağların
Varlıklarının Kullanılması
Koordinatörler: Uluslararası Hidrolik Mühendisliği ve Araştırma Birliği (IAHR), Uluslararası Su Birliği (IWA)
Bu konu, her bir oturumu üç tartışma başlığı altında ele almıştır. a) Birliklerin ve ağların ‘başlıca‘ geliştirme topluluğu ile bağlantılı olmasındaki
engeller. b) Olumlu bağlantı örnekleri ve nedenleri. c) Birliklerin ve ağların su ve sanitasyon sektöründeki yatırım akışına nasıl daha iyi
tanıtılabileceği.
Oturum 6.3.1: Noktaların Birleştirilmesi Bin Yıl Kalkınma Hedefleri’ne Meslek Birliklerinin Yardımıyla
Nasıl Ulaşabiliriz?
Oturum Düzenleyicisi: Amerikan İnşaat Mühendisleri Odası (ASCE) Çevre ve Su Kaynakları Enstitüsü (EWRI)
Bu oturumda: a) Profesyonel birliklerin ve ağların Bin Yıl Kalkınma Hedefleri doğrultusunda daha yakın çalışmaları için ortak unsurlar
ve sorunların belirlenmesi. b) Bin Yıl Kalkınma Hedefleri’ne katkıda bulunan ağlardan öğrenilen giriş noktaları ve derslerin iletilmesi. c)
Birliklerin ve ağların başlıca geliştirme çalışmalarına nasıl daha fazla dahil olabileceklerine dikkat çekmek amaçlanmıştır.
Oturum
Başkanı
Dale Jacobson,
Amerikan İnşaat Mühendisleri Odası (ASCE) Çevre
ve Su Kaynakları Enstitüsü (EWRI)
Açılış
Paul Reiter,
Konuşmacıları Uluslararası Su Birliği (IWA)
Peregrine Swann,
Krallık
Darren Saywell,
Kate Fogelberg,
İnsanlar için Su
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
(Panel 1)
74
Oliver Cumming,
Krallık
Jack Moss,
Uluslararası Özel Su İşletmecileri Federasyonu
(Aquafed)
FİNAL RAPORU
Sunum
Yapanlar /
Panelistler
(Panel 1)
Jan Janssens,
Satoshi Takizawa,
Japonya Kanalizasyon İşleri Birliği
Sunum
Yapanlar /
Panelistler
(Panel 2)
F. Ronald Denham,
Uluslararası Rotary
Pierre Yves Monette,
Avrupa Ulusal Su ve Atık Su Hizmetleri Birlikleri
Federasyonu (EUREAU)
Deepthi Wickramasinghe,
Sylvain Usher,
Afrika Su Birliği (AfWA)
Bjorn von Euler,
ITT Şirketi
Pam Wolfe,
Su Çevresi Federasyonu (WEF)
Oturum 6.3.2: Başarının Sergilenmesi Meslek Ağları ve Birlikleri Nasıl Etki Yaratıyor?
TEMATİK SÜREÇ
Oturum Düzenleyicisi: Amerikan Su Kaynakları Birliği (AWRA)
Bu oturumda, birliklerin ve ağların gelişime nasıl ve nerede önemli bir etki yaptıklarını tasvir etme, kapasite geliştirme ve öğrenim için başarılı
bölgeler arası ve kültürel ortaklıklar geliştiren uygulamaları belirleme ve su kaynakları uzmanlarının daha güçlü kurumlar yaratma, yönetimi
geliştirme, ve uzmanlık verimlerini zaman içinde arttırabilme kapasitelerinin geliştirilmesi konusunda profesyonel birliklerin ve ağların nerelerde
aktif rol oynadıklarının tanımlanması amaçlanmıştır.
Oturum
Başkanı
Arthur Mynett,
Deltares, Hollanda, Uluslararası Hidrolik
Mühendisliği ve Araştırma Birliği (IAHR)
Açılış
Konuşmacıları
Arthur Mynett,
Deltares, Hollanda, Uluslararası Hidrolik
Mühendisliği ve Araştırma Birliği (IAHR)
David Moody,
Janot-Reine Mendler de Suarez,
Küresel Çevre Girişimi (GEF) Uluslararası Sular
Öğrenim Değişimi ve Kaynak Ağı (IW:LEARN)
John Pasch,
(USAID)
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
(Panel 1)
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
(Panel 1)
Andrew Hudson,
Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı Küresel Çevre
Girişimi (UNDP-GEF)
Ayşegül Kibaroğlu,
Fırat Dicle İş Birliği İnisiyatifi (ETIC)
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
(Panel 2)
Joanna Bezerra,
Heekyung Park,
Kore Su ve Atık Su İşleri Birliği
Sherif M. El-Sayed,
Nil Havzası Kapasite Geliştirme Ağı
Kristina Kohler,
Mavi Devrimi Gerçekleştirme İnisiyatifi (ABRI), Birleşik
Devletler Uluslararası Kalkınma Ajansı (USAID)
Fernando Gonzalez Villarreal,
Meksika Ulusal Özerk Üniversitesi, Meksika
Sylvain Usher,
Afrika Su Birliği (AfWA)
Samia El Guindy,
Mısır-Hollanda Su Yönetimi Danışma Paneli
B.E.M. Dordregter,
Hollanda Su Otoriteleri
José Luis Luego Tamargo,
Oturum 6.3.3: Artık Bir Kuruş Boşa Akmayacak
Yatırımlar, Meslek Birliklerinin Desteği ile İlişkilendirilmeli mi?
Oturum Düzenleyicileri: Uluslararası Hidrolik Mühendisliği ve Araştırma Birliği (IAHR), Uluslararası Su Birliği (IWA)
Bu oturumda profesyonel birliklerin ve diğer profesyonel ağların su ve sanitasyon sektöründe altyapı yatırımlarını desteklemede nasıl önemli
rol oynayabileceklerinin altı çizilmiştir.
Oturum
Başkanı
Rebecca West,
Su Çevre Federasyonu (WEF)
Açılış
Rebecca West,
Konuşmacıları Su Çevre Federasyonu (WEF)
Federico Basanes,
Amerika Ülkeleri Kalkınma Bankası (IDB)
Saburo Matsui,
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
Debra Leigh,
Amerikan İnşaat Mühendisleri Odası (ASCE) Çevre
ve Su Kaynakları Enstitüsü (EWRI)
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
Sam Parker,
Kentli Yoksullar için Su ve Sanitasyon (WSUP)
Andre Dzikus,
Thomas van Waeyenberge,
Uluslararası Özel Su İşletmecileri Federasyonu
(Aquafed)
Anders Berntell,
Stokholm Uluslararası Su Enstitüsü (SIWI)
Darren Saywell,
FİNAL RAPORU
75
TEMATİK SÜREÇ
Oturum 6.3.4: Daha Az Gidilen Yol (Artık Değil)
Genel Değerlendirme
Oturum Düzenleyicileri: Uluslararası Hidrolik Mühendisliği ve Araştırma Birliği (IAHR), Uluslararası Su Birliği (IWA)
Oturum
Başkanı
Paul Reiter,
Moderatör
Richard Black,
İngiliz Yayın Kurumu (BBC), İngiltere
Panelistler
Pam Wolfe,
Sylvain Usher,
Afrika Su Birliği (AFWA)
Darren Saywell,
Panelistler
Kate Fogelberg,
İnsanlar için Su
Dale Jacobson,
Amerikan İnşaat Mühendisleri Odası (ASCE) Çevre ve
Su Kaynakları Enstitüsü (EWRI)
Saburo Matsui,
Rebecca West,
Jorge Matos,
Portekiz Su Kaynakları Birliği
Konu 6.4: Herkes için Veri
Koordinatörler: Uluslararası Hidroloji Bilimleri Birliği (IAHS), Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO)
Karmaşık hidrolojik işlemlere ait kararlardan su yönetimi politikası seçimlerine kadar, tatlı su konusundaki her karar mantıksal olarak veri
analizlerinden elde edilen enformasyondan sağlanan bilgiyi temel almalıdır. Bu yüzden “konu 6.4”, gerekli olan çok sayıda veri çeşitlerini,
bu verilerin elde bulunup bulunmadığını ve eğer bulunmuyorsa neden bulunmadığını incelemeye odaklanmıştır. Gerekli uyumu sağlamak ve
karar verme sürecine temel teşkil edecek anlamlı sonuçlar çıkarabilmek için verinin saklanması ve mantıksal bir çerçevede analiz edilmesinin
gerekliliği de ayrıca işlenmiştir. Veri toplanmasının önem listesinde neden alt sıralarda yer aldığı, uluslararası ve hatta ulusal düzeyde veri ve
enformasyon değişiminde neden çoğu zaman sınırlamalar olduğu gibi tartışmalı sorulara da yer verilmiştir.
76
FİNAL RAPORU
Oturum 6.4.1: Veri İhtiyaçları ve Veri Elde Etme
TEMATİK SÜREÇ
Oturum Düzenleyicisi: Uluslararası Hidroloji Bilimleri Birliği (IAHS)
Bu oturumda, su kaynakları yöneticileri arasında etkili karar verme için yeterli entegre veriye sahip olmanın önemi üzerinde durulmuş ve
gerekli veriyi gözlemleme, belirleme ve elde etme yöntemleri hakkında farkındalık yaratmak amaçlanmıştır.
Oturum
Başkanları
Gordon Young,
Uluslararası Hidroloji Bilimleri Birliği (IAHS)
Arthur Askew,
Açılış
Arthur Askew,
Konuşmacıları Uluslararası Hidroloji Bilimleri Birliği (IAHS)
Ivo Havinga,
Birleşmiş Milletler İstatistik Bölümü (UNSD)
Bruce Stewart,
Roberto Lenton,
Küresel Su Ortaklığı (GWP), Su Temini ve
Sanitasyon İş Birliği Konseyi (WSSCC)
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
Paul West,
Doğa Koruma Teşkilatı (TNC), Wisconsin Üniversites,
ABD
Ünal Şorman,
Basanta Shrestha,
Uluslararası Entegre Dağ Gelişimi Merkezi (ICIMOD)
Martin Schinnerl,
Ott Messtechnik GmbH & Co, Almanya
Ian Cluckie,
Swansea Üniversitesi, İngiltere
Pradeep Aggarwal,
Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (IAEA
Sara Ahmed
Shammy Puri,
(UNESCO-IHP)
FİNAL RAPORU
77
TEMATİK SÜREÇ
Oturum 6.4.2: Veri Entegrasyonu ve Dağıtımı
Veriden Bilgiye
Oturum Düzenleyicisi: Birleşmiş Milletler İstatistik Bölümü (UNSD)
Ortak Oturum Düzenleyicisi: Meksika Ulusal Su Komisyonu (CONAGUA)
Bu oturumda, kullanıcılara veri analizi ve sunumunda en modern çerçevelere dayanan yüksek kaliteli ve entegre veri sunulmasının gerekliğinin
altı çizilmiştir. Yeni kabul edilen uluslararası istatistik standardı Su için Çevresel Ekonomik Muhasebe (SEEA-Water) de dahil olmak üzere,
uluslararası kurumlar ve ülkeler tarafından kullanılan bir çok yaklaşım bu oturumda incelenmiştir.
Oturum
Başkanı
Ivo Havinga,
Oturum Eş
Başkanı
José Ramón Ardavin,
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
Roberto Lenton,
Küresel Su Ortaklığı (GWP), Su Temini ve Sanitasyon
İş Birliği Konseyi (WSSCC)
Pasquale Steduto,
Birleşmiş Milletler Su Programı/Gıda ve Tarım Örgütü
(UN-Water/ FAO)
Mitsumasa Okada,
Japonya Çevre Bakanlığı Asya Su Çevresi Ortaklığı
(WEPA)
Rob Vertessy,
Meteoroloji Bürosu, Avustralya
Richard Connor,
Wafa Aboul Hosn,
Birleşmiş Milletler Batı Asya Ekonomik ve Sosyal
Komisyonu (UN-ESCWA)
Guozhi Du,
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
Mauricio Cezar Rebello Cordeiro,
Sabrina Barker,
Beate Werner,
Avrupa Çevre Ajansı (EEA), Avrupa Birliği
Michael Nagy,
Federal Çevre Ajansı, Avusturya
Seppo Rekolainen,
Finlandiya Çevre Enstitüsü (SYKE)
Cécile Roddier-Quefelec,
Quefelec, MEDSTAT II, Avrupa Birliği
Ghalia Hamamy,
Merkezi İstatistik İdaresi, Lübnan
Mahmoud Alkhawalde,
İstatistik Departmanı, Ürdün
Ulrich Looser,
Küresel Akışa Geçen Su Veri Merkezi (GRDC), Hidroloji
Enstitüsü, Almanya
Sophie Vermooten,
Uluslararası Yeraltı Su Kaynakları Değerlendirme
Merkezi (IGRAC), Hollanda
Oturum 6.4.3: Veri Mevcudiyeti Engelleri
Oturum Düzenleyicisi: Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO)
Ortak Oturum Düzenleyicileri: Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü (WIPO), Hükümetler Arası İklim Değişikliği Paneli ve Uluslararası Hidroloji
Bilimleri Birliği - Ölçümlenmemiş Havzalarda Tahminler (IPCC & IAHS (PUB)), Birleşmiş Milletler İstatistik Bölümü (UNSD) (Ulusal ajanslarla
birlikte.)
Bu oturumda su ile ilgili veri ve enformasyonun toplanması, yayılması ve değişiminin önemine işaret edilerek, veri erişimi eksikliğinin nedenleri
araştırılmış ve bu sorun ile ilgili olası çözümleri tartışmak amacıyla veri sağlayıcıları bir araya getirilmiştir.
78
Oturum
Başkanı
Bruce Stewart,
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
Bruce Stewart,
Vladimir Smakhtin,
FİNAL RAPORU
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
Avinash Tyagi,
Abul Saleh Khan,,
Su Modelleme Enstitüsü (IWM)
Maged Hussein,
Bağdat Amerikan Elçiliği, Irak
Oturum 6.4.4: Herkes için Veri Sağlanmasına Yönelik Önlemler
Oturum
Başkanı
Mike Muller,
Dünya Su Değerlendirme Programı (WWAP)
Gözlemleme, Gösterge ve Veri Tabanları Uzman
Grubu
Oturum
Eşbaşkanı
Rob Vertessy,
Meteoroloji Bürosu, Avustralya
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
Hafzullah Aksoy,
Michael Vardon,
Sunum
Yapanlar /
Panelistler
TEMATİK SÜREÇ
Oturum Düzenleyicileri: Uluslararası Hidroloji Bilimleri Birliği (IAHS), Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO), Birleşmiş Milletler İstatistik Bölümü
(UNSD)
Bruce Stewart,
Gordon Young,
Ivo Havinga,
Birleşmiş Milletler İstatistik Bölümü (UNSD))
Ricardo Martínez Lagunes,
Meksika Ulusal Su Komisyonu (CONAGUA
Konu 6.5: Su ve Kültür
Koordinatörler: Türk Kadınları Kültür Derneği (TÜRKKAD), İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi (İSKİ)
Bu konu, su sorunları için sürdürülebilir çözümler ve benzer çevresel şartlarda gelişen çeşitli su kültürleri arasındaki karşılıklı bağımlılığı
tanımlamayı ve kültürün farklı su kültürlerinin oluşmasındaki önemini göz önüne alarak, insani ve çevresel ihtiyaçları karşılayan su kaynaklarının
yönetimi ve korunmasındaki sorunlara işaret ederek, su ve kültür arasındaki karşılıklı bağlantıları tartışmayı amaçlamıştır.
Oturum 6.5.1: Kültürel Çeşitlilik
Suyun Sürdürülebilirliğinin Anahtarı
Oturum Düzenleyicisi: UNESCO Uluslararası Hidroloji Programı (UNESCO-IHP), Gazi Üniversitesi, Türkiye
Bu oturumda iki ana noktaya odaklanılarak suyun kültürel boyutu tartışılmıştır. Suyun kültürel anlamları, değerleri, algılanmasındaki çeşitlilik
ve toplumsal etkileri; suyun yönetimi ve suya erişim konularındaki iş birlikleri ve anlaşmazlıklar.
Oturum
Başkanı
İbrahim Gürer,
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
Omid Safi,
Chapel Hill’deki North Carolina Üniversitesi, ABD
Michael Blackstock,
Mavi Ekoloji (Blue Ecology)
Kelly Alley,
Auburn Üniversitesi, ABD
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
Suzanne Hanchett,
Değişim için Alternatif Planlaması (PAC)
Rosina Hassoun,
Michigan State Üniversitesi, ABD
Marcus Barber,
James Cook Üniversitesi, Avustralya
Halide Sargut,
Türk Kadınları Kültür Derneği (TÜRKKAD)
Oturum 6.5.2: Su ve Tarih
Geçmiş Medeniyetlerin Su Kültürlerini Anlamak ve Bugün için Dersler Çıkarmak
Oturum Düzenleyicileri: Uluslararası Su Tarihi Birliği (IWHA), UNESCO Uluslararası Hidroloji Programı (UNESCO-IHP), Orta Doğu Teknik
Üniversitesi (ODTÜ), Türkiye
Bu oturumda, su ile ilgili bilgi sistemlerinin ve uygulamaların tarih boyunca nasıl geliştiği ve geçmiş su yönetimi uygulamalarından bugünün
su problemlerine çözüm bulmak için nasıl yararlanılabileceği konularına değinilmiştir.
FİNAL RAPORU
79
TEMATİK SÜREÇ
Oturum
Başkanı
Nurunnisa Usul,
Oturum Eş Robert Varady,
Arizona Üniversitesi, ABD
Başkanı
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
Mehmet Bildirici,
İnşaat Mühendisi/Teknik Danışman
Zieaoddin Shoaei,
İran Cihat-Tarım Bakanlığı
Orhan Baykan,
Pamukkale Üniversitesi, Türkiye
Yalçın Özdemir,
Nezih Aysel,
Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi (MSÜ),
Türkiye
Hümanur Bağlı,
Oturum 6.5.3: Su Bilimleri ve Yönetiminde Sosyo-Kültürel Bakış Açılarının Desteklenmesi, Köprülerin
ve Engellerin Belirlenmesi
Oturum Düzenleyicileri: İnsanlık ve Doğa Araştırma Enstitüsü (RIHN), Japonya, Carolina Orta Doğu ve İslam Medeniyetlerini Araştırma
Merkezi - Chapel Hill’deki North Carolina Üniversitesi, ABD
Bu oturumda, çeşitli analiz çalışmalarından yararlanılarak, kültürel aktivitelerin ve tarihi mirasın sürdürülebilir su yönetimine çözümler
sağlamadaki rolü konu edinilmiştir. Ayrıca, sosyal bilimciler, topluluklar ve karar vericiler arasında faydalı etkileşimler olması ihtimaline
değinilmiştir.
80
Oturum
Başkanı
Jumpei Kubota,
İnsanlık ve Doğa Araştırma Enstitüsü (RIHN),
Japonya
Oturum Eş
Başkanı
Carl Ernst,
Carolina Orta Doğu ve İslam Medeniyetlerini
Araştırma Merkezi - Chapel Hill’deki North Carolina
Üniversitesi, ABD
Abe Kenichi,
İnsanlık ve Doğa Araştırma Enstitüsü (RIHN),
Japonya
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
Lida Schelwald van der Kley,
Hollanda Su Kurulu
Linda Reijerkerk,
Anlaşmazlıkları Çözme Merkezi, Hollanda
Meryem Atik,
Akdeniz Üniversitesi, Türkiye
FİNAL RAPORU
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
Canguzel Zulfikar,
Carolina Orta Doğu ve İslam Medeniyetlerini Araştırma
Merkezi - Chapel Hill’deki North Carolina Üniversitesi,
ABD
Prachanda Pradhan,
Çiftçi İdareli Sulama Sistemleri Tanıtım Vakfı, Nepal
James Webster,
Cranfield Üniversitesi, İngiltere
Jeroen Warner,
Sasaki Takatsugu,
Saijo Şehri, Ehime Prefecture, Japonya
Taniguchi Makoto,
İnsanlık ve Doğa Araştırma Enstitüsü (RIHN), Japonya
Barbara Rose Johnston,
Politik Ekoloji Merkezi, ABD
TEMATİK SÜREÇ
Oturum 6.5.4: Geleneksel Su Yönetimi ve Küresel Çevre Değişimi Gelecek için Sürdürülebilir
Yollar Planlamak
Oturum Düzenleyicileri: Birleşmiş Milletler Üniversitesi İleri Çalışmalar Enstitüsü Geleneksel Bilgi Girişimi (UNU-IAS TKI), İstanbul Bilgi
Üniversitesi, Türkiye
Su kaynaklarının sürdürülebilirliğinin devam ettirilmesinde geleneksel bilgi ile su bilimi ve yönetim sistemleri arasındaki ayrılıkları köprü
kurarak birleştirme amacı ile, bu oturumda katılımcılar tarafından su kaynakları ve küresel iklim değişikliği ile ilgili olarak yaratıcı geleneksel
bilgi analizleri ve gelecek için fikir verici yollar sunulmuştur.
Oturum
Başkanı
İlter Turan,
İstanbul Bilgi Üniversitesi, Türkiye
Oturum Eş
Başkanı
Ameyali Ramos Castillo,
Birleşmiş Milletler Üniversitesi İleri Çalışmalar
Enstitüsü Geleneksel Bilgi Girişimi (UNU-IAS TKI)
Sunum
Yapanlar/
Panelistler
Moetaua Boaza,
Cook Adaları
Rodah Rotino,
Yerli Halk Bilgi Ağı, Kenya
Pietro Laureano,
IPOGEA Yerel ve Geleneksel Bilgi Araştırma Merkezi
Stuart Wuttke,
İlk Uluslar Birliği, Kanada
Sunum
Yapanlar /
Panelistler
Paiere Mokoroa,
Yerel İdare, Cook Adaları
Joe Ross,
Kuzey Avusturya Yerel Kara ve Deniz Yönetimi Birliği
Yerel Su Politikası Grubu (NAILSMA IWPG), Avusturya
Carlos Batzin,
Orta Amerika Yerli Halk Konseyi, Guatemala
Darlene Sanderson,
Su ve Barış üzerine Dünya Yerli Halklar Forumu
Nolan Hunter,
Kimberley Arazi Konseyi, Avusturalya
Tom Goldtooth,
Yerli Çevre Ağı, ABD
Oturum Düzenleyicileri: Türk Kadınları Kültür Derneği (TÜRKKAD), İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi (İSKİ)
Oturum
Başkanı
Nesrin Çobanoğlu,
Panelistler
İbrahim Gürer,
Nurunnisa Usul,
Panelistler
Carl Ernst,
Carolina Orta Doğu ve İslam Medeniyetlerini Araştırma
Merkezi - Chapel Hill’deki North Carolina Üniversitesi,
ABD
Ilter Turan,
İstanbul Bilgi Üniversitesi, Türkiye
Tom Goldtooth,
Yerli Çevre Ağı, ABD
FİNAL RAPORU
81
ÜST DÜZEY PANELLER
Su ve Afetler
Tarih : 17 Mart 2009 Salı
Yer : Sütlüce/ Haliç Salonu
Saat : 09:30 – 13:00
Moderatörler
BM Afet İşleri Genel Sekreter Yardımcısı
Margaret Cathy Carlson,
BM Genel Sekreteri Su ve Sanitasyon Danışma Kurulu
Üyesi, Dünya Ekomomi Forumu Su Güvenliği Global
Gündem Konseyi Başkanı
Açılış
Konuşması
Naruhito Kotaishi Altesleri,
Japon Veliaht Prensi
Açılış
Loïc Fauchon,
Konuşmaları Dünya Su Konseyi Başkanı (DSK)
Han Seung Soo,
Kore Başbakanı
ÜST
DÜZEY
PANELLER
Sha Zukang,
BM Genel Sekreter Yardımcısı
Panelistler
Abel Meija,
Dünya Bankası Sektör Yöneticisi
Kuniyoshi Takeuchi,
Uluslararası Su Riskleri ve Risk Yönetimi Merkezi Müdürü
(ICHARM)
Thierry Vandelvelde,
Véolia Vakfı, Genel Delegesi
Robert Mardini,
Uluslarası Kızılhaç Su ve İnsan Yerleşimleri Birimi Başkanı
Ramaswamy R. Iyer,
Hindistan Eski Su Kaynakları Müsteşarı
Max Campos,
Kosta Rica, Hidrolojik Kaynaklar Bölgesel Komitesi Genel
Sekreteri
Said Yoqubzod,
Tacikistan Su Kaynakları Bakanı
Shaikh Walid-uz Zaman,
Bangladeş Su Kaynakları Bakanı
Sadık Yaman,
Türkiye Bayındırlık ve İskân Bakanlığı
Japon Veliaht Prensi Naruhito Kotaishi Altesleri, su ve afetlerle ilgili Üst
Düzey Panel’in açılış konuşmasında, Hyogo Eylem Çerçevesi kapsamında
oluşturulan eylem planını tanıtarak tedbirlerin uygulanması konusunda çağrıda
bulunmuştur. Veliaht, eylem planının hedefleri arasında, insani ve ekonomik
kayıpların azaltılması, afet sonrasında temiz su ve sanitasyon imkânlarının
sağlanması konularında, arzu edilen hedeflere ulaşmak için; gerçekleştirilmesi
82
FİNAL RAPORU
Su Finansmanı
gereken uygulamalara değinmiştir. Japonya’da uygulanan su baskınları
yönetiminde olduğu gibi, uygarlıkların afet yönetimi, su ve sanitasyon
ihtiyaçlarının karşılanması hususunda önceliklerini belirlemeleri
gerektiğini açıklamıştır. Konuşmasını sonlandırırken, su yönetimi
konusunda geçmiş deneyimlerimizden ders alarak, yaratıcılığa ve iş
birliğine dayalı bir vizyon geliştirilmesi tavsiyesinde bulunmuştur.
Tarih : 17 Mart 2009 Salı
Saat : 14:30 – 19:00
Başkan
Panelistler
Mehmet Şimşek,
Türkiye Devlet Bakanı
Willem-Alexander,
Hollanda Veliaht Prensi, BM Genel Sekreteri Su ve
Sanitasyon Danışma Kurulu Başkanı (UNSGAB)
Sha Zukang,
BM Genel Sekreter Yardımcısı
Angel Gurría,
OECD Genel Sekreteri
Sha Zukang, BM Genel Sekreter Yardımcısı.
Açılış konuşmalarını takiben, BM Afet İşleri Genel Sekreter Yardımcısı
Margareta Wahlström ve BM Genel Sekreteri Su ve Sanitasyon
Danışma Kurulu üyesi, Dünya Ekonomi Forumu, Su Güvenliği Global
Gündem Konseyi Başkanı Catley-Carlson, yönetiminde iki adet
oturum gerçekleştirilmiştir. Oturum açılışında söz alan DSK Başkanı
Loic Fauchon, Hyogo Eylem Çerçevesi’nce 2005-2015 yılları arasında
uygulamayı hedefledikleri “acil tedbirler” arasında; afet risklerinin
azaltılması ve iklim değişikliği adaptasyonunun kalkınma planlarına
dahil edilmesinin öncelik taşıdığını belirtmiştir. Kore Başbakanı Han
Seung-soo, global uyum stratejileri ile hidrolojik verilerin paylaşımı için
yasal ve politik çerçevenin oluşturulması gerekliliğinin altını çizmiştir.
BM Genel Sekreter Yardımcısı, Zha Shukang, BM kurumlarının, afetlere
duyarlı ülkelerin ulusal afet planlarını geliştirme ve uygulama konusunda
yürüttüğü çalışmaları dile getirmiştir. Panelistler, konuşmalarında
afetlere acil müdahale ve önleme yöntemlerinin birbirlerini tamamlayıcı
olduğunu açıklamış ve “afet yönetim stratejilerinde”, müdahaleci
yaklaşımdan çok önleyici yaklaşımın ön plana çıkarılması gerektiğini
belirterek ülkelerin bu konularda kazandığı tecrübelere değinmişlerdir.
Panelistler, alt yapı, kurumsal kapasite ve bilgi alış verişine ilişkin olarak,
baraj ve su rezervuarlarının kuraklık ve selle mücadelede verimli bir
yöntem olduğu konusunda görüş birliğine vardılar. Erken uyarı ve
öngörü sistemlerinin, afete hazırlık konusunda, kapasite geliştirme,
finansal ve teknik destek transferi açısından gelişmekte olan ülkeler
için çok gerekli olduğunu açıkladılar. Ayrıca, panelde uluslararası
kurumlar için öncelik belirleme, Dünya Bankası’nın iklim değişikliği ve
uyum çalışmalarındaki rolü ve eğitim konularına değinilmiştir.
Su için Finans Paneli.
Simon Brooks,
Avrupa Yatırım Bankası Başkan Yardımcısı (EIB)
Arjun Thapan,
Asya Kalkınma Bankası, Güney Doğu Asya
Departmanı, Genel Müdürü Filipinler
Katherine Sierra,
Dünya Bankası Sürdürülebilir Kalkınma Başkan
Yardımcısı
Alexander Müller,
BM FAO Genel Müdür Yardımcısı
Kazushi Hashimoto,
Japon Uluslararası İş Birliği Ajansı Baş Danışmanı
Patrick Cairo,
Suez Çevre Birimi Strateji ve Marketing Genel
Müdür Yardımcısı
Oturum başkanı ve Devlet Bakanı Mehmet Şimşek, su sektörünün,
yaşamakta olduğumuz küresel ekonomik kriz nedeniyle, finansman
kaynaklarına erişim konusunda giderek artan bir gerilim yaşadığını
açıkladı. Buna rağmen, özel sektör ve uluslararası kurumlar kanalı
ile ihtiyaç sahiplerinin su ve sanitasyon projelerini finanse edecek
kaynaklara erişimlerinin güvence altında olduğu belirtilmiştir.
Birinci oturumda, Hollanda Veliaht Prensi Willem Alexander, özellikle
su ve sanitasyon konusunda Bin Yıl Kalkınma Hedefleri’nin önemi
üzerinde durmuş, bu hedeflere ulaşmak için politik iradeye ve özel
amaçlı Resmi Kalkınma Yardımı (RKY) veya borçlanma fonları gibi
ekonomik araçlara duyulan ihtiyacı vurgulamıştır. Yaklaşık 1 milyar
insanın, su; 2,4 milyar insanın da sanitasyon erişiminin olmadığını ifade
eden BM Genel Sekreter Yardımcısı Sha Zukang, bu hizmetler ahlaki
olarak verilme mecburiyeti olan hizmetler sınıfında olup; kalkınma
finansmanı konusunun tartışmaların merkezine taşınması gereğine
değinmiştir. Angel Gurria, hükümetlerin vergi teşvik paketleri içerisine,
su projelerini bir an önce dahil etmelerinin önemini vurgulamıştır.
FİNAL RAPORU
83
Avrupa Ulusal Bankasından Simon Brooks, âdemi merkeziyetçi proje
yönetiminin zorluklarına dikkat çekerek; karma finansal çözümlerin
daha geçerli olduğuna işaret etmiştir. Asya Kalkınma Bankası’ndan
Arjun Thapan, su ve sanitasyon konuları ön plana çıkarıldığında,
yönetişim ve verimlilik ilkelerine daha çok konsantre olunması gereği
üzerinde durmuştur.
Su, Gıda ve Enerji
Tarih : 18 Mart 2009 Çarşamba
Saat : 09:30 – 13:00
Moderatör
Ger Berkamp,
Dünya Su Konseyi Genel Müdürü
Alexander Müller,
Açılış
Konuşmacıları BM FAO Genel Müdür Yardımcısı
Richard Taylor,
Uluslararası Hidrolik Enerji Derneği
Genel Müdürü (IHA).
Su için finans paneli.
Katılımcılar; kurumların, kalkınmakta olan ülkeler ile kalkınmış ülkelere
farklı standartlar uyguladıklarını ve özel sektörün, gelişmekte olan
ülkelere alt yapı yatırımında bulunduğunu bu nedenle; itibar edilecek
sosyal ve çevre politikalarının geliştirmesine gereksinim olduğunu dile
getirmişlerdir.
İkinci oturumda, Dünya Bankası’ndan Katherin Sierra, su sektöründe
kronik olarak fon sağlamakta yetersizlikler yaşandığını, su ve enerji
verimliliği konularının ilişkilendirilmesi gerektiğini anlatmıştır. Katherin
Sierra, konuşmasında ayrıca su ve sanitasyon konusunda bir ‘kayıp on
yıl’ vakasından kaçınılması gerektiğini belirtmiştir. FAO’dan Alexander
Muller, tarım alanında su yatırımlarının önemine, gıda güvenliğine ve
yoksullukla mücadele konularına dikkati çekmiştir. Japon Uluslararası
Dayanışma Dairesi’nden (JICA) Kazuhi Hashimoto, su ve sanitasyon
alanında, Resmi Kalkınma Yardımı’nın (RKY) gerekliliğini ve özel
yatırımcılar ile yerel yatırımların teşvik edilmesinin önemini vurgulamıştır.
Suez Çevre Kurumu’ndan Patrick Cairo, su temininde, finansal kriz
nedeniyle etkilenen 4 ana konuya dikkat çekmiştir. Bunlar; sermaye
geliştirilmesi, nakit akışı, gelir yelpazesi, düşük gelir destekleme
programları ve sosyal dayanışma kurumlarıdır. Özel sektörün su talebi ve
enerji kaynakları alanında, yönetim, kalkınma ve kapasite geliştirmede
önemli bir rol oynadığı belirtilmiştir.
Katılımcılardan gelen sorular sayesinde, tarımsal sulama ve su kıtlığı ile
mücadelede teknolojinin rolü, enerji üretiminin su ihtiyacıyla olan ilişkisi
ve bio-dizel benzeri yenilenebilir enerjinin rolü gibi konular tartışılmıştır.
Panelistler
Rodney Cooke,
Uluslararası Tarım Geliştirme Fonu,
Teknik Direktörü (IFAD)
Mohamed Ait-Kadi,
Fas Tarımsal Kalkınma Genel Konseyi
Başkanı
Colin Chartres,
Uluslararası Su Yönetim Enstitüsü Genel
Başkanı (IWMI)
Anders Berntell,
Stockholm Uluslararası Su Enstitüsü
Genel Müdürü (SIWI)
Filiz Demirayak,
WWF-Türkiye İcra Başkanı
Abou-Sabaa Aly,
Afrika Kalkınma Bankası, Tarımdan
Sorumlu Direktör
Gerald Sehlke,
Amerikan Su Kaynakları Derneği
Başkanı (AWRA)
Milagros Couchoud-Gregori,
Akdeniz Su Enstitüsü Başkan Yardımcısı
Murat Sungur Bursa,
CEO Zorlu Enerji Türkiye
Kent Nyström,
Dünya Bio-enerji Derneği Geçici Başkanı
Su için Finans Paneli.
84
FİNAL RAPORU
Panelistler
François Münger,
İsviçre Kalkınma ve İş Birliği Dairesi (SDC)
İnsanoğlunun gıda ve enerji ihtiyacı giderek artmaktadır. Rekabet
halinde olan birçok ülke ve sektör, bu ihtiyacı karşılamak üzere; su ve
enerji alanlarında iş birliği yolları aramakta ve bu iş birlikleri için eylem
planları geliştirmektedir. Nüfus artışı, şehirleşme ve iklim değişikliği
konularında oluşan tehditler karşısında acilen, uyumlu ve uygun
stratejiler geliştirmek gerekmektedir. Panelistler, bütün hükümetlerin
su ve enerjiyi tek bir çatı altında toplamaları konusunda tavsiyelerde
bulunmuşlar; ortak bir anlayış ve ortak eylem planları geliştirmeleri
gerektiği konusunda fikir birliği sağlamışlardır. Ayrıca, bu çalışma
grubunun uluslararası seviyede toplanmaya devam etmesi için;
konularında uzman karar vericilerin, uygulayıcıların, teknisyenlerin,
bilim insanlarının ve sivil toplum kuruluşlarının birlikte üretecekleri
çalışmalara gereksinim duyulacağını ifade etmişlerdir.
Barbara Frost,
WaterAid Derneği Genel Başkanı
M. Tevfik Göksu
İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel
Müdür Yardımcısı (İSKİ)
Amy Leung,
Asya Kalkınma Bankası Şehir Kalkınma
Uzmanı
Sanitasyon
Tarih : 18 Mart 2009 Çarşamba
Saat : 14:30 – 16:30
Moderatörler Klaus Toepfer,
Forum Elçisi
David Garman,
Uluslararası Su Derneği Başkanı (IWA)
Panelistler
Maria Mutagamba,
Uganda Su Bakanlığı
Byung Wook Lee,
Güney Kore Çevre Bakanlığı Müsteşarı
David Korenfeld Federman,
Mexico Bayındırlık ve Su Bakanlığı
Ricardo Toledo Silva,
Sao Paulo Enerji ve Sanitasyon Bakanlığı Müsteşarı
Uluslararası geniş bir katılımcı kurum yelpazesine sahip panelde,
BM’nin 2009 yılını “Sanitasyon Geliştirme” yılı olarak ilan etmesi
ile birlikte, yürütülmekte olan çalışmaların etkisi tartışılıp, sanitasyon konusuna politikacıların dikkatinin çekilmesinin sağlandığı
açıklanmıştır.
Bununla birlikte; Forum haftasında sunulan 3. BM Dünya Su Gelişme Raporu’nda da açıklandığı üzere, temiz su kaynaklarına erişim konusunda kaydedilen ilerlemelerin henüz sanitasyon ihtiyaçlarının karşılanması konusunda kaydedilemediğinin altı çizilmiştir.
Konular, aynı zamanda kıyı şeritlerinde ve şehirlerde ürkütücü
boyutlara varan kirlilik tehditleri etrafında gelişmiştir. Uzmanlar,
kalkınmadan sorumlu kurumları, sanitasyon konusunda artık eskimiş çözümlerle vakit kaybetmek yerine, daha yaratıcı ve gelişmiş
teknolojiler içeren politikalar üretmeye davet etmişlerdir. Panelistler, bu alanda yapılan küçük yatırımların sağlık ve ekonomik refah
alanında çok büyük kazanımlar sağladığını belirtmişlerdir.
Jon Lane,
Su ve Sanitasyon İş Birliği Konseyi Genel Müdürü
(WSSCC)
Guy Fradin,
Seine-Normandie Su Ajansı CEOsu (AESN)
Bert Diphoorn,
UN HABITAT Su ve Sanitasyon Departmanı
Müdürü
Hachmi Kennou,
Akdeniz Su Enstitüsü Genel Başkanı (IME)
Samir Bensaïd,
Fas Uluslararası Su ve Sanitasyon Enstitüsü (IIWS)
ONEP
C. Federico Basanes,
Amerikan Kalkınma Bankası Su ve Sanitasyon
Birimi Başkanı (IADB)
FİNAL RAPORU
85
İklim Değişikliğine Uyum
Tarih : 20 Mart 2009 Cuma
Saat : 17:00 – 19:00
Moderatör
Simon Hobbs
CNBC Televizyonu Sunucusu
Açılış
Veysel Eroğlu,
Konuşmacıları Türkiye Çevre ve Orman Bakanı
Jean-Louis Borloo,
Fransa Ekoloji, Enerji ve Sürdürülebilir Kalkınma
Bakanı
Panelistler
Lindiwe Benedicta Hendricks,
Güney Afrika Su İşleri ve Orman Bakanı
kararlı olduğunu ifade etmiştir. Hollanda Bayındırlık ve Su İdaresi
Bakanlığı Müsteşarı, zarar azaltma çalışmalarının uyum çalışmaları
kadar önemli olduğuna değinmiştir. Uluslararası Doğayı Koruma
Birliği Genel Müdürü Julia Marton-Lefèvre, nehir yatakları gibi doğal
altyapıların insan eliyle yapılmış barajlardan çok daha önemli unsurlar
olduğunu belirtmiştir. Güney Afrika Su İşleri ve Orman Bakanı Lindiwe
Benedicta Hendricks, su ikmali yönetimi yerine mevcut su kaynaklarının
uyumlu şekilde kullanılması gerektiğini vurgulamıştır.
Fransa Ekoloji, Enerji ve Sürdürülebilir Kalkınma Bakanı Jean-Louis
Borloo, iklim değişikliği ve su ve enerji konusundaki ilişkiye dikkat
çekerek; 2009 Ararlık ayında yapılacak olan BM İklim Değişikliği
Müzakereleri’ne su konusunun dâhil edilmesini önermiştir. Çek
Cumhuriyeti Çevre Bakanlığı Müsteşarı AB Komisyonu Dönem
Başkanı Jan Dusík, uyum için yürütülecek eylem çerçevesinin
hazırlanarak; aralıkta Kopenhag’da yürütülecek müzakerelere dâhil
edilmesi gerektiğini belirtmiştir. Bakanlar seviyesinde bir eylem planı Su
Forumu’nun çıktısı olarak, aralık ayında Kopenhag’da sunulacaktır.
Tineke Huizinga,
Hollanda Bayındırlık ve Su Yönetimi Bakanlığı
Müsteşarı
Ger Bergkamp,
Dünya Su Konseyi Genel Müdürü
Jan Dusik,
Çek Cumhuriyeti Çevre Bakanlığı Müsteşarı AB
Komisyonu Dönem Başkanı
Monique Barbut,
Global Çevre Birimi Başkanı
Angela Cropper,
BM Çevre Programı Genel Müdür Yardımcısı
(UNEP)
Roger Pulwarty,
Amerikan Ulusal Entegre Kuraklık Enformasyon
Sistemleri, Okyanus ve Atmosfer Dairesi
Başkanlığı
Julia Marton-Lefèvre,
Uluslararası Doğayı Koruma Birliği Genel
Müdürü (IUCN)
David N. Bresh,
Swiss Re, Sürdürlebilir Kalkınma ve Yükselen
Riskler Yönetimi Başkanı
Panel, Fransa, Türkiye, Hollanda, Güney Afrika ve Çek Cumhuriyeti
Çevre Bakanları ile hükümetler arası kurumlar, yerel yönetimler ve
sivil toplum örgütleri temsilcilerini bir araya getirerek, su ve iklim
konusunda farklı görüşler arasında köprüler oluşturmuştur.
Dünya Su Konseyi Genel Başkanı Ger Bergkamp, su dünyası için,
‘iklim değişikliği’ kavramının mutlaka ‘uyum’ kavramını çağrıştırdığını
belirtmiştir. Özel sektör ve kamu sektörü konularındaki tartışmalarda,
kamu sektörünün uyum sürecine adaptasyonu için desteklenmesi
gerektiği vurgulanmıştır. Türkiye Çevre Bakanı Veysel Eroğlu,
konuşmasında Türkiye’nin iklim değişikliği konusunda yol almaya
86
FİNAL RAPORU
Amerikan Ulusal Entegre Kuraklık Enformasyon Sistemleri, Okyanus
ve Atmosfer Dairesi Başkanlığı’ndan Roger Pulwarty, bilgi paylaşım ve
öğrenme süreçlerinin iklim değişikliği diyaloglarına entegre edilmesi
önerisini getirmiştir. Panelistler, suyun sektörler arası bir konumda
olduğunu belirterek; su ve enerji alanında somut uygulamalara
geçilmesi konusunda çağrıda bulundular. UNEP temsilcisi Angela
Cropper, BM Su Grubu’nun bu tehditler konusunda çalışmak
üzere oluşturulduğunu açıklamıştır. Bakan Eroğlu, adaptasyon
sürecinin muhtemel maliyetinin karşılanabilmesi için mali yapısının
oluşturulması gerektiğini hatırlatmıştır. Swiss Re ajansından David
Bresh, kaynakların öncelikli olarak hazırlık, teknoloji ve risk transferleri
alanına yönlendirilmesini tavsiye etmiştir. Ger Bergkamp, kapanış
konuşmasında kamu sektörünün adaptasyon sürecine uyum
sağlayabilmesi için desteklenmesi konusuna dikkat çekmiş; Bakan
Borloo’ya Çek Cumhuriyeti’nin AB Dönem Başkanlığı sırasında su ve
enerji konusunda 10 somut projeyi uygulamaya geçirmesi konusunda
öneride bulunmuştur.
İSTanbul
boğazı’ndan
fotoğraflar
SİYASİ SÜREÇ
Siyasi Süreç
Su konusunda daha fazla siyasi desteğin ve taahhüdün sağlanması
amacıyla; 5. Dünya Su Forumu, devlet ve hükümet başkanları, bakanlar,
parlamenterler ve belediye başkanlarından oluşan güçlü bir siyasi süreci
içermiştir.
Devlet Başkanları Zirvesi
16 Mart 2009 Pazartesi günü açılışı yapılan 5. Dünya Su Forumu’nda,
devlet başkanları; 21. yüzyılda daha fazla su güvenliğine sahip,
sürdürülebilir bir dünyanın yaratılması amacıyla yüksek seviyeli bir zirve
de bir araya gelmiştirler.
Sayın Cumhurbaşkanımız Abdullah Gül’ün, başkanlığını yaptığı
Devlet Başkanları Zirvesi’ne katılan; devlet ve hükümet başkanları ile
uluslararası kurumların üst düzey yöneticileri ise şunlardır:
SİYASİ
SÜREÇ
88
FİNAL RAPORU
Altesleri II. Albert – Monako Prensi
İmam Ali Rahman – Tacikistan Devlet Başkanı
Celal Talabani – Irak Cumhurbaşkanı
Altesleri Willem – Alexander – Hollanda Veliaht Prensi
Apisai Ielemia – Tuvalu Başbakanı
Abbas El Fassi – Fas Başbakanı
Igor Vitalyeviç Çudinov – Kırgızistan Başbakanı
Han Seung – soo – Güney Kore Başbakanı
Yoşiro Mori – Japonya eski Başbakanı
Sha – Zukang – Birleşmiş Milletler Ekonomik ve Sosyal İşler Dairesi
Başkanı
Koichiro Matsuura – UNESCO Genel Müdürü
Jose Angel Gurria – OECD Genel Sekreteri
SİYASİ SÜREÇ
Devlet Başkanları Zirvesi katılımcıları gazetecilere aile fotoğrafı için poz verirken.
Toplantının sonucunda “Devlet Başkanları İstanbul Su Bildirisi”
kabul edilmiştir. Bu bildiri; su kaynaklarının sürdürülebilir bir anlayışla
geliştirilmesi ve yönetilmesi ile herkes için su ve sanitasyona erişimin
sağlanması yönünde ortak bir vizyon ve çerçeve oluşturmaları için, tüm
ulusal hükümetlere, uluslararası kuruluşlara ve su konusundaki diğer
paydaşlara yönelik bir çağrı niteliği taşımaktadır.
Bildirinin etkin bir şekilde uygulanabilmesi için; tüm devletlerin küresel
anlamda ortak bir payda da buluşabilmesi ve ortaya çıkan geçerli
çözümlerin etkin kılınması vurgulanmıştır. Özellikle üzerinde durulan bir
diğer nokta ise; suda güvenliğin, yardımlaşmanın ve küresel değişmeler
nedeni ile sağlanacak uyum sürecinin bildiride belirtilen şekilde
sağlanmasının gerekliliği olmuştur.
Bakanlar Süreci
20/22 Mart 2009 tarihlerinde 169 ülkeden 85 bakan, 19 bakan
yardımcısı, 65 uzman delege ve 19 uluslararası kuruluş temsilcisinin
katılımıyla gerçekleştirilen Bakanlar Konferansı, Bakanlar Süreci’nin 5.
Dünya Su Forumu’ndaki en önemli etkinliği oluşturmuştur.
Ana teması, “İklim Değişkenliği ve Değişikliği” de dâhil olmak üzere
“Küresel Değişikliklere Karşı Su Yönetimi Adaptasyon Stratejileri”
olan siyasi süreç, Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve Dünya Su Konseyi
tarafından yürütülmüştür. Bu Siyasi Süreç’te ulusal hükümetler, ilgili
uluslararası kuruluşlar ve paydaşlar arasında sağlıklı bir iletişimin
oluşması sağlanmıştır. Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı, Bakanlar
Süreci’nde en iyi çözüm önerilerinin geliştirilmesini ve mutabakat
dokümanlarının ortaya çıkarılmasını sağlayacak şekilde sürece önderlik
etmiştir. İstanbul Bakanlar Bildirisi ve İstanbul Su Mutabakatı bu sürecin
en önemli sonuçları olmuştur.
Bakanlar Süreci, Eylül 2008-Mart 2009 tarihleri arasında düzenlen;
ulusal hükümetlerin, uluslararası kuruluşların, su ile ilgili paydaşların,
Forum’un bölgesel ve tematik koordinatörlerinin ve temel grup
temsilcilerinin katılım sağladığı; bir dizi Hazırlık Komitesi (HazKom)
Toplantısı ile geliştirilmiştir.
İlk Hazırlık Komitesi Toplantısı, Eylül 2008 tarihinde Fransa’nın
Paris şehrinde bulunan UNESCO’nun merkezinde düzenlenmiştir.
Toplantı sırasında çalışma yöntemine karar verilmiş, Siyasi Süreç
Komitesi tarafından hazırlanan ve müzakereler için bir zemin
oluşturan “Tartışma Dokümanları” gözden geçirilmiştir. Bu
görüşmeler ile tematik ve bölgesel koordinatörlerinin katkıları
ışığında geliştirilerek; Tartışma Dokümanı, adlı belge “Başkanın
Kağıdı” ismini almıştır.
Aralık 2008’de Cenevre’deki Birleşmiş Milletler ofisinde 2. Hazırlık
Komitesi Toplantısı düzenlenmiştir. Bu toplantıda, görüşmeler
“Başkanın Kağıdı” ismini alan doküman üzerinden yürütülmüştür.
Dokümanın biçimi ve kullanım alanı toplantının ilk gündem
maddesini oluşturmuştur. Bu çerçevede, temsilciler Başkanın
Kâğıdı’nın rehber bir dokümana dönüştürülmesine ve Bakanlar
Süreci’nin asıl sonuç belgesinin BM tarzında bir Bakanlar Bildirisi
olmasına karar vermiştirler.
2009 yılının Ocak ayında BM Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO)
Roma’daki merkezinde üçüncü hazırlık toplantısı düzenlenmiştir.
Başkanın Kâğıdı’nın geliştirilmiş hali olan Bakanlar Su Strateji
Rehberi, katılımcılara sunulmuş ve rehberde yer alan önemli
konular belirlenerek belgenin son halini alabilmesi için; en ince
ayrıntısına kadar gözden geçirilmiştir. Doküman, oy birliği ile
“İstanbul Su Rehberi” adını almıştır.
Ayrıca, Bakanlar Bildirisi’nin ilk taslağı da Siyasi Süreç Komitesi
tarafından katılımcılara sunulmuş, yine belgenin her paragrafı
ayrıntılarıyla tartışıldığı için müzakereler üçüncü toplantıda da
tamamlanamamıştır.
Bakanlar Bildirisi’nin müzakere edilmesine duyulan ihtiyaç üzerine
katılımcılar, 2009 yılının Mart ayında UNESCO’nun Paris’teki
merkezine 4. Hazırlık Komitesi Toplantısı için davet edilmişlerdir.
Bu toplantıda gerçekleştirilen tartışmalar sonucu, taslak metin
üzerinde anlaşmaya varılmıştır.
FİNAL RAPORU
89
SİYASİ SÜREÇ
Yüksek Seviyeli Memurlar
Toplantısı
17 Mart 2009 tarihinde düzenlenen Yüksek Seviyeli Memurlar
Toplantısı’nda temsilciler, Bakanlar Konferansı’nda kabul edilecek
olan Bakanlar Bildirisi’ne son halini vermek için bir araya geldiler.
Bazı delegeler taslak metni tekrar görüşmeye açma önerisinde
bulunsalar da çoğunluk Paris’te düzenlenen 4. Hazırlık Toplantısı’nda
karar verilen içeriğe sadık kalınmasının kabulünü istemiştirler. Taslak
bildirinin sadece adı “İstanbul Bakanlar Bildirisi” olarak değiştirilerek
bakanların onayına sunulmuştur.
Üçlü Diyalog Toplantısı
5.Dünya Su Forumu kapsamında ilk defa düzenlenen Üçlü Diyalog
Toplantısı, temel su sorunları üzerine ulusal hükümetler, yerel idareciler
ve parlamenterlerin temsilcileri arasında etkili ve açık bir tartışma zemini
yaratmıştır. Bu toplantı bütün taraflara Siyasi Süreç içerisinde yaptıkları
müzakereleri ve kendi çalışmalarındaki gelişmeleri sunma imkânı
sağlamıştır.
Üçlü Diyalog Toplantısı’nda yerel idarecileri, Filistin Beit Sahour
Belediye Başkanı Hani Abdelmasih, Fransa PACA Bölgesi’nin Başkanı
Michel Vauzelle ve Togo Atakpané Belediye Başkanı Kasségné Adjonou
temsil etmiştir. Yerel İdare Temsilcileri, parlamenterlerin yerel idarecilerin
yetkilendirilmesi konusundaki görüşlerini destekleyerek; bunun
sağlanması için teknik ve finansal desteğe ihtiyaç duyulduğunun altını
çizmişlerdir.
Kapanış konuşmaları Dünya Su Konseyi Başkanı Loic Fauchon
ve Türkiye Büyük Millet Meclisi üyesi Yusuf Ziya İrbeç, tarafından
yapılmıştır. Üçlü Diyalog Toplantısı’nın gelecek Forumlar’da da
düzenlenmesinin gerekliliğini dile getirmişlerdir.
Bakanlar Konferansı
Açılış Töreni
Bakanlar Konferansı açılış töreni 20 Mart 2009 günü düzenlendi.
Bakanlar Süreci Başkanı Büyükelçi Sumru Noyan, Bakanlar Bildirisi’nin
ve İstanbul Su Rehberi’nin Siyasi Sürec’in en önemli sonuçları olduğunu
belirtti. 5.Dünya Su Forumu Genel Sekreter Vekili Ahmet Mete Saatçi,
WWC Başkanı Loic Fauchon, FAO Genel Müdürü Jacques Diouf ve
Türkiye Cumhuriyeti Çevre ve Orman Bakanı Veysel Eroğlu, bakanları
ve heyet başkanlarını selamladılar ve kısa açılış konuşmaları yaptılar.
Jacques Diouf konuşmasında, dünyada tahminlere göre 11 milyon
insanın kronik açlık sıkıntısı çektiğine ve kötü beslenen insan sayısının
963 milyon olduğuna dikkat çekmiştir. Ayrıca en çok su tüketiminin
%70 ile tarım sektöründe olduğunu belirterek; suyun geleceğinin
tarımda daha verimli kullanılmasına bağlı olduğunun altını çizmiştir.
Veysel Eroğlu, ise konuşmasında; su yönetiminde, su kaynaklarının
adil ve akılcı bir şekilde tahsis edilmesi gerektiğini belirtmiştir.
CNNTürk’ün deneyimli sunucusu Şirin Payzin Üçlü Diyalog Toplantısı’nı yönetirken.
CNNTürk’ün deneyimli sunucusu Şirin Payzın tarafından yönetilen
oturumun açılış konuşması, Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri eski Bakanı
ve Türkiye Büyük Millet Meclisi AB Uyum Komitesi Başkanı Sayın
Yaşar Yakış, tarafından yapılmıştır. Yakış, siyasi paydaşlar arasında Üçlü
Diyalog Toplantısı’nın önemini vurgulayarak; bu paydaşlar arasında iş
birliğine ihtiyaç duyulduğunu belirtmiştir.
Üçlü Diyalog Toplantısı’nda bakanlar, Birleşik Arap Emirlikleri Çevre ve
Su Bakanı Rashid Ahmad tarafından temsil edilmiştir. Rashid Ahmad,
konuşmasında suyun adil kullanımının kendi bölgesinde ve dünyada
barış için şart olduğunu vurgulamıştır.
Parlamenterleri temsilen Türkiye Büyük Millet Meclisi’nden
Mustafa Öztürk, Meksika Kongresi’nin Başkanı Cesar Daurte,
Meksika Kongresi’nin Başkan Yardımcısı Ruth Zaveleta, Arjantin
Senatosu’ndan Oscar Castillo ve Avrupa Parlamentosu üyesi Ines
Ayale Sander, toplantıda hazır bulunmuşlardır. Mustafa Öztürk,
Forum’un Parlamenterler Süreci hakkında bilgi verirken; su ile ilgili
konularda gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler arasında işbirliğine
ihtiyaç olduğunun altını çizmiştir. Parlamenterler, yerel idarecilerin
yetkilendirilmesi, su kaynaklarının ve ekosistemlerin korunması
konularında görüşlerini açıklamışlardır.
90
FİNAL RAPORU
Bakanlar Konferansı açılış töreninden.
Açılış töreninin ilk bölümünde, Rusya Federasyonu’nun, Demokratik
Kongo Cumhuriyeti’nin, Singapur’un, Brezilya’nın, Çek Cumhuriyeti’nin
ve Mısır’ın bakanlarıyla, heyet başkanları bölgelerindeki su konuları ile
ilgili konuşmalar yaptılar.
Rusya Federasyonu’ndan Bakan Yuri Turtnev, etkin bir kullanım ile doğal
su ve enerji kaynaklarının korunması için gösterilen çabaların devam
ettirilmesi çağrısında bulunmuştur. Rusya Federasyonu, sürdürebilir
kalkınma için çeşitli eylemler başlatmış ve evsel su tüketimini yarıya
indirme kararı almıştır. Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nden Bakan
Dius Bitakuya, kullanılabilir temiz su kaynaklarına erişimin ülkeleri için
hala büyük bir sorun olduğunu ifade ederek, uluslararası topluma
içme suyu temini için gerekli sistemleri oluşturmaları ve altyapıyı
güçlendirmeleri için yardım etmeleri çağrısında bulunmuştur.
hakkı konusunda aynı fikirde olduğunu ve BM sistemi altında bir
su sözleşmesi yapılabileceğini belirtmiştir. Küba’dan Bakan René
Antonio Mesa Villafana, Bin Yıl Kalkınma Hedefleri’ne ulaşmak için
ulusal politikalar geliştirdiklerini açıklamıştır. İsviçre Bakan Yardımcısı
Bruno Oberle, içme suyu ve sanitasyon erişiminin temel bir insan
hakkı olduğunu; sürdürebilir su yönetiminin bu hedeflere ulaşmak için
ön şartlardan biri olduğunu vurgulamıştır.
Bakanlar Süreci’nin Başkanı Büyükelçi Sumru Noyan
İstanbul Bakanlar Bildirisi’ni tanıtırken.
SİYASİ SÜREÇ
Singapurlu Bakan Yacoob İbrahim, Asya-Pasifik bölgesinde bir
milyardan fazla kişinin hala gelişmiş bir sanitasyona erişemediğini ve
bu konudaki gelişmelerin Bin Yıl Kalkınma Hedefleri’ne ulaşmak için
gerekli oranların çok gerisinde kaldığını vurgulamıştır. Brezilya’dan
Bakan Yardımcısı Isabella Vieira Teixeria, ulusal su kaynakları
politikalarının oluşturulmasının önemini vurgulamış ve Brezilya’nın
son zamanlarda sera gazı salınımlarını azaltmak ve iklim değişikliğine
uyumda gereken önlemleri almak amacıyla ulusal planlar hazırladığını
belirtmiştir. Avrupa Birliğini temsilen Çek Cumhuriyeti’nden Bakan
Yardımcısı Ian Dussik, su meselelerinin sadece su sektörü tarafından
çözülemeyeceğini, enerji, finans, tarım ve eğitim gibi diğer sektörlerin
de tartışmada yer alması gerektiğini belirtmiştir. Ayrıca, 5.Dünya Su
Forumu’nun dünyadaki su yönetimi için bir dönüm noktası olması
gerektiğinin altını çizmiştir. Ulusal kalkınma stratejileri, yoksulluğun
azaltılması ile ilgili planlar, ulusal bütçeler hazırlanırken ve uygulanırken
suyun, siyasi gündemin daha üst seviyelerinde olması gerektiğini
belirtmiştir. Arap Su Konseyi’ni temsil eden Mahmoud Adbel-Halem
Abu-Zeid sınır aşan suların yönetimi ve planlanmasında kazankazan çözümlerinin teşvik edilmesi gerektiğini vurgulamıştır. Arap
bölgesindeki yenilenebilir su kaynaklarının %67’sinin bölgenin dışından
geldiğini bildirmiştir. Ayrıca, Arap Bölgesi’ndeki 22 ülkenin %80’inin,
yeryüzündeki en kurak alanlar olduğunu ve tuzdan arındırılmış suyun
%65’inin Arap Bölgesi’nde üretildiğini belirtmiştir.
Büyükelçi
Sumru
Noyan,
bakanların konuşmalarından
sonra
kısaca
Bakanlar
Bildirisi’ni tanıttı ve bildirinin
öne çıkan noktalarını sundu. 5.
Dünya Su Forumu Siyasi Süreç
Komitesi’nin eş başkanları
olan Türkiye Cumhuriyeti
Dışişleri Bakanlığı’ndan Vural
Altay ve UNESCO-IHP’den
András Szöllösi-Nagy, Siyasi
Süreç hakkında genel bir
değerlendirme yapıp oturumu kapattılar.
İkinci bölümde; Fransa, Bolivya, İran, İspanya, Suriye, Kazakistan,
Ekvator, Macaristan, ABD, Küba ve İsviçre’den katılan bakanlar ve
heyet başkanları konuşmalarını yaptılar.
Macaristan Bakanı Lajos Olah, Tuna Nehri havzasını bölgesel su iş
birliğinin bir örneği olarak anlatmıştır. USAID yöneticisi Alonzo Fulgham,
Obama yönetiminin “Güvenli Su Geleceği” için çalıştığını söyleyerek;
Aralık 2005 tarihinde onaylanan “ Yoksullar için Su Anlaşması” ile
su ve sanitasyon erişiminin ABD dış desteği için temel hedef olarak
belirlendiğini ifade etmiştir. Fransa Bakan Yardımcısı Chantal Jouanno,
su ve sanitasyon erişiminin insan hakkı olarak tanınması ve bunun
Bakanlar Bildirisi’nde yer alması gerektiğinin vurgusunu yapmıştır.
Bolivyalı Bakan Orellana Rene, su hakkı konusunun taslak Bakanlar
Bildirisi’nde yeterince ele alınmadığını belirtmiştir. İranlı Bakan Seyed
Parviz Fattah Gharehbagh, ise okyanus ve deniz suyundan tatlı su
elde etmek için araştırma ve geliştirme programlarının önemini
vurgulamıştır. İran’da kentli nüfusun %98.8’ine ve kırsal nüfusun
%72’sine içme suyu sağlayacak bir altyapıya 6 milyar dolarlık yatırım
yapıldığını bildirmiştir. İspanya Bakanı Elena Espinosa Mangana,
suyun erişilebilir olması ve maliyetinin düşük olmasının mutlaka
sağlanması gereken bir hak olduğunu ve bunun aynı zamanda gıda ve
enerji güvenliği açısından da önemli olduğunu vurgulamıştır. Suriyeli
Bakan Nader Al-Bunni, su kaynaklarının kıtlığı nedeniyle kapsamlı
bir su yönetim sistemine ihtiyaç duyulduğunu belirtmiştir. Al-Bunni
sınır aşan suların akılcı tahsisi için Türkiye, Suriye ve Irak arasında
bakanlar seviyesinde bir görüşme davetinde bulunurken Kazakistan
Bakanı Akylbek Kurishbayev, Aral Denizi havzasında sınır aşan iş birliği
konusunda kaydedilen gelişmeleri anlatmıştır. Ekvator Ulusal Sekreteri
Jorge Jurado geçen eylül ayında, su ile ilgili 44’ten fazla maddenin
yer aldığı yeni bir anayasanın kabul edildiğini ve bunun dünyanın
ilk “Mavi Anayasası” olduğunu vurgulamıştır. Bolivyalı Bakan ile su
Bakanlar Konferansı açılışı sırasında katılımcılar.
Bakanlar Yuvarlak Masa
Toplantıları
21 Mart 2009 günü, Ceylan Intercontinental Otel’de sekiz adet
Bakanlar Yuvarlak Masa Toplantısı düzenlenmiştir. Toplantıda ilk
dört paralel oturum sabah, diğer dört oturum ise öğleden sonra
düzenlenmiştir. Her bir toplantıya yaklaşık 120 kişi katılmıştır.
Bakanlar ve heyet başkanlarının yanı sıra belediye başkanları,
parlamenterler gibi paydaş grupların temsilcileri de toplantılara
katılma fırsatını yakalamıştır. Her toplantıya hükümetler tarafından
başkanlık edilmiştir. Bazı toplantılara ise uluslararası kuruluşlar
da destek vermişlerdir. Görüşülen konular ve öne çıkan sonuçlar
aşağıda sıralanmıştır.
FİNAL RAPORU
91
SİYASİ SÜREÇ
Kıyı Şeritlerinin
Sürdürülebilir Yönetimi
Oturumun başkanlığını, Akdeniz Eylem Planı Öncelikli Eylemler
Programı Bölgesel Çalışma Merkezi Müdürü Dr.Ivica Trumbic,
yapmıştır.
Başkanlık eden
devlet
İspanya
Destek veren
kuruluşlar
UNEP,
UNIDO
Hükümetler/
Uluslararası
kuruluşlar
Cibuti, Finlandiya, Gürcistan, İsveç, Kanada,
Küba, Kıbrıs, Miyanmar, Umman, Filistin,
Portekiz,
RAMSAR
Sözleşmesi,
Rusya
Federasyonu, Samoa, Slovakya, Slovenya,
Tunus, Türkiye, Yunanistan, UCLG, UNEP.
Diğer katılımcılar/
kuruluşlar
İş Adamları Temel Grubu, Dünya Su Konseyi
Kıyı şeritlerinin sürdürülebilir yönetimi konulu tartışmada, aynı
denize sınırı olan ülkeler arasında uluslararası iş birliği ve desteğin
teşvik edilmesi, Entegre Kıyı Alanı ve Nehir Havzası Yönetimi
(ICARM) ve Entegre Kıyı Alanı Yönetimi (ICZM) gibi özel kaynak
yönetim yaklaşımları ve araçları, kıyı alanlarında su talebi,
kıyısal konularla ilgili kanunların uygulanmasındaki eksiklikler,
kıyı alanları üzerinde iklim değişikliğinin etkileri, alt bölgesel
ihtiyaçları ve ulusal öncelikleri vurgulayan bölgesel yaklaşımlar,
iş birliği ve kıyı alanlarının entegre yönetiminin sağlanması gibi
konular görüşüldü.
ICZM ve IWRM’nin uygulandığı yerlerde uluslararası kuruluşlar
arasındaki ortak çalışmaların geliştirilmesi, su yönetimi için
mevcut teknik bilgi ve teknolojinin kullanılaması, deneyimlerin
paylaşılması, alt bölgesel inisiyatiflerin ve uluslararası iş birliğinin
teşvik edilmesi, iklim değişikliğine uyum çalışmalarına özel önem
verilmesi ve daha iyi yönetim için yerel yönetimlerin katılımının
artırılması önerildi.
Sanitasyon: Uluslararası
Sanitasyon Yılından Sonra İvmeyi
Korumak Su ve Sanitasyon Hakkı
için Yardımcı Olabilir mi?
Oturumun başkanlığını Büyükelçi ve İsviçre Kalkınma ve İş Birliği
Ajansı (SDC) Başkanı Dr. Martin Dahinden, eş başkanlığını Uruguay
İskan ve Çevre Bakanı Carlos Colacce, yapmıştır.
Oturumun yönetimi İsviçre Akuatik Bilim ve Teknoloji Federal Enstitüsü
(Eawagand-SANDEC) Müdürü ve Su ve Sanitasyon (WSSCC) Özel
Danışmanı Roland Schertenleib, tarafından yapılmıştır.
Başkanlık eden
devlet
İsviçre, Uruguay
Destek veren
kuruluş
UNSGAB (BM Genel Sekreterliği Su ve
Sanitasyon Danışma Kurulu)
Almanya, Arjantin, Bolivya, Bulgaristan, Burkina.
Hükümetler/
Uluslararası
kuruluşlar
Faso, Ekvator, Endonezya, Fransa, Hollanda,
Honduras, İspanya, İsrail, Laos, Madagaskar,
Meksika, Singapur, Şili, Tacikistan, Venezuella,
Afrika Birliği Komisyonu, Avrupa Birliği, Arap
Birliği, UNDESA, UNICEF, UNSGAB, WHO,
UNHCR.
kuruluşlar
Kadın Temel Grubu, İş Dünyası Temel Grubu,
Sivil Toplum Örgütleri Temel Grubu, Gençlik
Temel Grubu, Suez Environnement, Akdeniz
Su Enstitüsü.
Bu Yuvarlak Masa Toplantısı’nda sanitasyon konusu iki temel altında
tartışıldı. İlk olarak uluslararası sanitasyon yılının sonuçlarının bakanlar
ve kurumlar arasında nasıl paylaşıldığı tartışıldı, daha sonra ise; su ve
sanitasyon hakkının geliştirilmesi üzerine tartışmalar devam etti. Her iki
temel üzerine tartışmalar yapıldıktan sonra çözüm önerileri üretildi.
Yuvarlak Masa Toplantıları’nın katılımcıları, siyasiler ve uluslararası
kurum temsilcileri, içme suyu ve sanitasyon erişim hakkı konusuna
büyük ilgi gösterdiler. Dünyanın farklı bölgelerinden gelen katılımcıların
dengeli ve farklı donanımları bu konuya farklı açılardan bakılmasını
sağladı.
Kıyı şeritlerinin sürdürülebilir yönetimi konulu Yuvarlak Masa Toplantısı’ndan.
92
FİNAL RAPORU
Bakanların Yuvarlak Masa Toplantısı’ndan.
Oturumun başkanlığını Dünya Su Konseyi Genel Müdürü Ger
Bergkamp, yapmıştır.
Başkanlık eden
devlet
Bangladeş, Hollanda
Diğer devletler/
kuruluşlar
Almanya, Amerika Birleşik Devletleri, Arjantin,
Avustralya, Azerbaycan, Bangladeş, Beyaz Rusya,
Birleşik Arap Emirlikleri, Bolivya, Brunei Darussalam,
Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Ekvator,
Fas, Finlandiya, Gırnata, Güney Kore, Gürcistan,
Hindistan, Hollanda, İsveç, Japonya, Letonya,
Lübnan, Litvanya, Makedonya, Maldivler, Maritus,
Meksika, Monako, Nepal, Özbekistan, Rusya
Federasyonu, Sırbistan, Slovenya, Türkiye, Ukrayna,
Yunanistan.
kuruluşlar
Parlamenterler (Fransa), Yerel İdareciler
(Güney Afrika-Cape Town), Avrupa
Komisyonu, Küresel Çevre İmkânı, OECD,
UNEP, UNFCCC, Küresel Su Ortaklığı,
Dünya Su Konseyi.
Yuvarlak Masa tartışması sırasında, katılımcı ülke ve kuruluşlar
iklim değişikliğine uyumda suyun çok önemli bir role sahip olduğu
konusunda görüş birliğine vardılar. İklim değişikliğinin etkilerinin en
çok tarımsal üretim, su baskınları, su güvenliği, deniz seviyesinde
yükselme, ekosistemdeki değişimler ve insan sağlığı üzerine olacağı
belirtildi. Katılımcılar uyum sorunlarını azaltma önlemleri arasındaki
mevcut sinerjileri ve bu sinerjilerin tanımlanarak öne çıkarılmasına
ihtiyaç olduğunu yinelediler. Su topluluğundan iklim topluluğuna net
bir mesajın verilmesinin yanı sıra ekosistem hizmetlerinin ve su ile olan
ilişkilerinin önemi üzerinde duruldu. Bütün kademelerde kaynakların
teşvik ve finanse edilmesi için yeni yolların bulunmasına olan ihtiyaç
konuşuldu. Yerel idarecilerin özellikle arazi kullanım planlamasında
enerji ve suyun verimli kullanımını etkilemedeki rolleri üzerinde duruldu.
İklim değişikliği politikalarının ulusal kalkınma planlarına ve sektörel
politikalara uygulanması ve Kopenhag’da yapılacak olan BM İklim
Değişikliği Çerçeve Anlaşması taraflarının 15. toplantısının önemi
vurgulandı.
Su ve iklim gündemlerinin birleştirilmesi konulu Yuvarlak Masa Toplantısı’ndan.
Katılımcılar tarafından önerilen konular:
• Politika ve deneyimlerin paylaşılması için bilime yatırım yapılması
Kamu bilincinin rolü
SİYASİ SÜREÇ
Su ve İklim Gündemlerinin
Birleştirilmesi
• Yerel, ulusal ve bölgesel olmak üzere bütün kademelerde uyum
önlemlerine olan gereksinim
• Su ve iklim toplulukları arasında daha iyi entegrasyon ve iş birliği
sağlanması
• Uyum stratejileri için araçların geliştirilmesi ve iklim değişikliğine uyum
için gelişmekte olan hassas ülkelere destek verilmesi.
Afrika için Kalkınma Aracı
Olarak Su
Oturumun başkanlığı, Güney Afrika Su İşleri ve Ormancılık Bakanı LB
Hendricks, tarafından yapılmıştır.
Başkanlık eden
koordinatörler
Güney Afrika, İtalya, Afrika Kalkınma
Bankası (AFDB), Afrika Su Bakanlar Konseyi
(AMCOW), Madagaskar.
Başkan
Güney Afrika
Hükümetler/
Uluslararası
kuruluşlar
Angola, Burkina Faso, Cezayir, Etiyopya,
Filistin, Kamerun, Kenya, Lesotho, Libya, Mısır,
Moritanya, Mozambik, Namibya, Nijerya,
Orta Afrika Cumhuriyeti, Sudan, Uganda, Yeşil
Burun, Afrika Birliği Komisyonu, Gıda ve Tarım
Örgütü, BM, Habitat, Dünya Bankası
kuruluşlar
İş Dünyası: Eskom Holdingleri Ltd., Uluslararası
Su Sekretaryası, Bilimsel ve Endüstriyel
Araştırma Konseyi (CSIR), Dünya Su Konseyi
(WWC)
“Afrika için Kalkınma Aracı Olarak, Su” konulu Bakanlar Yuvarlak
Masa Toplantısı’nda; Afrika ülkeleri ve bu ülkelerle bağışçılar arasında,
kalkınma için suyun en iyi hangi şekillerde kalkınma aracı haline
dönüştürülebileceği üzerine görüş alışverişi yapılması sağlandı.
Toplantıda geçen başlıca tartışma konuları:
•Gelişme ve kalkınma çerçevelerinin hazırlanması ve desteklenmesi
için; kaynakların erişilebilirliği.
•Uluslararası kabul edilen kalkınma hedeflerine ve ekonomik büyümeye
ulaşabilmek için kaynakların güvence altına alınması.
•Taslak çerçevelerin oluşturulabilmesi için kapasite geliştirilmesi.
•Suyun Afrika için kalkınma aracı olarak kullanılabilmesi için pratik bir
yol haritasının oluşturulması olarak belirlendi.
Yuvarlak Masa Toplantısı’ndan çıkan önergeler:
•Gözlemleme ve kontrol programlarının geliştirilmesi, su ve sanitasyon
bütçelerinin gerekli ölçüde arttırılması.
•Diğer hükümetler arası süreçlerle yeni ortaklıklar ve bağlantıların
oluşturulması.
•Evian Su Eylem Planı’nı en iyi şekilde hayata geçirebilmek için birlikte
bir çalışma yürütülmesi.
•Kalkınma ve siyaset gündemlerinde suya başlıca bir yer sağlanması.
•Ulusal Su Eylem Planları’nın ve Afrika Eylem Planı’nın geliştirilmesi.
•Geniş ölçekli operasyonlardan ve başarılı pilot projelerden yola
çıkılarak; uygulamanın ölçülü ve etkin bir biçimde hayata geçmesinin
FİNAL RAPORU
93
SİYASİ SÜREÇ
Afrika için kalkınma aracı olarak su konulu Yuvarlak Masa Toplantısı’ndan.
Suya dayalı afetlerin etkisinin azaltılması konulu Yuvarlak Masa Toplantısı’ndan.
Suya Dayalı Afetlerin
Etkisinin Azaltılması
Gıda ve Yoksulluğun Yok
Edilmesi için Suyun Önemi
Taşkın konusunun oturum başkanlığını UN-ISDR Direktörü Sálvano
Briceño; kuraklık konusunun oturum başkanlığını ise UN-CCD Genel
Sekreteri Luc Gnacadja, yapmıştır.
Oturumun başkanlığını ICID Başkan Yardımcısı ve ENCID Sekreteri Dr.
Hussein Ehsan El-Atfy üstlenirken; eş başkanlığı FAO Kırsal Kalkınma
Bölümü Müdürü Dr. Parviz Koohafkan, tarafından yapılmıştır.
Eş başkanlar
Japonya, Portekiz
Moderatörler
Taşkınlar: UN-ISDR
Kuraklık: UN-CCD
Çin, Endonezya, Japonya, İspanya, Kore,
Başkanlık eden
devletler/kuruluşlar Küba, Portekiz, UNISDR , UNCCD
Hükümetler/
hükümetler arası
kuruluşlar
kuruluşlar
Angola, Cibuti, Çin, Ekvator, Honduras, İran,
Irak, Jamaika, Kamboçya, Kenya, Kıbrıs,
Macaristan, Malezya, Moğolistan, Myanmar,
Peru, Panama, Romanya, Samoa, Suudi
Arabistan, Sri Lanka, Suriye, Tacikistan,
Tayland, Tunus, Türkiye, Umman, Ürdün
UNISDR, UNCCD, UNESCO, UNSGAB
Swiss Re, Dünya Su Konseyi
Yuvarlak Masa Toplantısı’nda taşkınlar (Çok fazla suyun sebep olduğu
felaketler.) ve kuraklık ( Çok az suyun sebep olduğu felaketler.) ele
alınmıştır. Taşkınlar doğal afetler arasında giderek artan bir bölümü
oluşturmaktadır. Ayrıca, taşkınların sadece doğal sebepler sonucu
değil; insan kaynaklı müdahalelerle de tetiklendiği belirtilmiştir. Kuraklık
ilgili olarak, kuraklığın siyasi sınırları tanımadığına ve coğrafi sınırlarının
olmadığına dikkat çekilerek; ülkeler arasında iş birliğine mutlaka gerek
duyulduğu ifade edilmiştir.
Kamu bilincinin oluşturulması ve artırılması, suya dayalı afetler
konusunda uluslararası iş bilirliğinin gerekliliği, risk yönetimi stratejilerinin
geliştirilmesi, erken uyarı sistemleri, kuraklık yönetim planlarının yeniden
değerlendirilmesi, su temini ve sulama sistemlerinin modernizasyonu bu
toplantıda öne çıkan mesajlar arasında yer almıştır.
94
FİNAL RAPORU
Başkanlık eden
devlet
Mısır
Destek veren
kuruluş
FAO
Hükümetler/
hükümetler arası
kuruluşlar
Afganistan, Belarus, Brezilya, Burkina Faso,
Burundi, Cezayir, Çin, Ekvator, Etiyopya,
Gambiya, Libya, Malezya, Mozambik,
Nambiya, Nepal, Nijer, Nijerya, Suudi
Arabistan, Sudan, Suriye, Özbekistan,
Tacikistan, Türkmenistan, Uganda,
Venezüella, Yeşil Burundi Adaları.
kuruluşlar
Afrika Birliği, IFAD (Uluslararası Tarımsal
Kalkınma Fonu), Afrika Kalkınma Bankası,
Çiftçiler Temel Grubu, Gençler Temel Grubu,
İş Adamları Temel Grubu.
Gıda ve yoksulluğun giderilmesi için su konulu bakanlar Yuvarlak Masa
Toplantısı’nda farklı paydaşlar ve karar vericiler günümüzde yaşanan
gıda krizini ele almıştırlar. Tarım, gıda üretimi, gıda fiyatları, yoksulluğun
azaltılması ve konunun diğer yönleri farklı bölgelerin temsilcileri
tarafından ayrıntılı bir şekilde tartışılmıştır.
Düşük gelirli ve su kaynakları yetersiz olan ülkelerden gelen delegeler
uluslararası iş birliği için çağrı yaptılar. Bu çağrıya cevap, toplantıda
bulunan temel grup ve uluslararası finansal kurumların temsilcilerinden
gelmiştir.
Toplantının sonunda toplantı sonuçlarının 2009 Nisan ayında yapılacak
G8 Tarım Bakanları Toplantısı ile mayısta yapılacak UN-CSD’nin 17.
toplantısına iletilebileceği kararlaştırılmıştır.
SİYASİ SÜREÇ
Enerji için su, su için enerji konulu Yuvarlak Masa Toplantısı’ndan.
Su Hizmetlerinin ve
Altyapılarının Finansmanı
Oturumun başkanlığını Amerika Birleşik Devletleri Uluslararası
Kalkınma Ajansı Genel Müdürü Fulgham Alonzo yapmıştır.
Yuvarlak Masa tartışmalarında yer alan delegasyonlar.
Su için Enerji-Enerji için Su
Oturumun yönetimini, Norveç Petrol ve Enerji Bakan Yardımcısı, Robin
Martin Kass, eş başkanlığını Türkiye Cumhuriyeti Çevre ve Orman
Bakanı Prof. Dr. Veysel Eroğlu ve Fransa Ekoloji, Enerji, Sürdürlebilir
Kalkınma ve Şehir ve Bölge Planlanma Bakanı Jean-Louis Borloo
tarafından yapılmıştır.
Başkanlık eden
devletler
Fransa, Türkiye
Yönetici devlet
Norway
Devletler/
Uluslararası
kuruluşlar
Afganistan, Arnavutluk, Avusturya, Birleşik
Arap Emirlikleri, Bosna-Hersek, Brezilya,
Bulgaristan, Burundi, Estonya, Fas,
Guatemala, IAEA, Irak, Kamboçya, Kanada,
Kosova, Kuveyt, Laos, Lüksemburg, Mali,
Nijer, Özbekistan, Suudi Arabistan, Singapur,
Şili, Tacikistan, Uruguay ve Vatikan.
kuruluşlar
İş Dünyası Temel Grubu, Uluslararası
Hidroenerji Derneği (IHA), Bahreyn
Parlamenteri, OSC ve Dünya Su Konseyi
Tartışmalarda beş ana konu üzerinde önemle durulmuştur. Bunlar;
politikaların uyumlu hale getirilmesinde kurumsal çerçevenin rolü,
suyun çok amaçlı ve sürdürülebilir kullanımı için gerekli araç ve
prensipler, enerji-su etkileşimi konusunda farkındalık, çoklu kullanım
projelerinde hidrolik enerjinin rolü, enerji ve su hizmetlerinin
fiyatlarındaki kararsızlıktır.
Enerji-su ilişkisini daha iyi anlatabilmek için; su ve enerji politikalarının
uyumluluğunu artırmak, Dünya Su Forumları ve Enerji Forumları
arasında daha sıkı bir etkileşim olması, mevcut uluslararası süreçlerle
bağlantıların kuvvetlendirilmesi, kararsız enerji fiyatları sırasında
suyun güvenliğini koruyabilecek eylemler önerilmesi toplantılarda
kararlaştırılan tavsiyelerdir.
Başkanlık eden
devlet
Amerika Birleşik Devletleri
Yönetici devlet
Amerika Birleşik Devletleri
Hükümetler/
Uluslararası
kuruluşlar
Angola, Avustralya, Avusturya, Bahreyn,
Bangladeş, Bosna-Hersek, Cibuti, Çek
Cumhuriyeti, Estonya, Fas, Filipinler, Gabon,
Hırvatistan, İran, Irak, Jamaika, Kenya,
Kırgızistan, Kosova, Letonya, Lübnan,
Lüksemburg, Macaristan, Mali, Mauritius,
Moğolistan, Monako, Moritanya, Nepal,
Norveç, Orta Afrika Cumhuriyeti, Polonya,
Romanya, Sırbistan, Suudi Arabistan, Tayland,
Ukrayna ve Vietnam.
kuruluşlar
Paris Belediyesi (Belediye Başkan Yardımcısı),
Parlamenterler, Uluslararası Kamusal
Hizmetleri, Avrupa Yatırım Bankası (EIB),
Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD),
Dünya Bankası, Aquafed, Dünya Su Konseyi
Tartışmalarda üç ana konu üzerinde önemle durulmuştur. Bunlar:
Finansal planların uygulanması, sermayenin tedavüle girmesiyle risklerin
azaltılması ve işe yarayan, güvenilir su projelerinin geliştirilmesidir.
Tartışma sonucunda, acil olarak ölçek ekonomisine geçilmesinin
gerekliliği vurgulandı. Ölçek ekonomisine geçebilmek için; merkez
bütçeden su için daha fazla pay ayrılmasının taahhüt edilmesi, diğer
tüm fonlardan da aktarım yapılarak yerel likiditeye erişilmesini, vakıf ve
sivil toplum kuruluşlarının toplum girişimleri için desteğini arttırmasıyla
mali politikalarda değişikliklere gidilmesi planlandı.
Gelecek dönemde, Milenyum Kalkınma Hedefleri (MDG) arasında
sanitasyon için kırsal bölgelerdeki finansman ihtiyacının giderilmesi
gerektiği üzerinde durulmuş. Ayrıca hizmetin yaygın olduğu geçiş
ülkelerinde ise atık su arıtımı konularına dikkat edilmesi için genel bir
çağrı yapılmıştır. Pek çok katılımcının bu konudaki ortak görüşü ise; su
finansmanının, su temini ve sanitasyon ile sınırlandırılmaması gerektiği
olmuştur. Bu temel hizmetlerin sağlanabilmesi için gerekli su kaynakları
ve çevrenin korunması adına sanayi ve tarım gibi yüksek su tüketimine
ihtiyaç duyan iş kollarının su kaybını azaltacak etkili, verimli ve entegre
su kaynakları yönetim sistemi oluşturmaları üzerinde durulmuştur.
FİNAL RAPORU
95
SİYASİ SÜREÇ
Su hizmetlerinin ve altyapılarının finansmanı konulu Yuvarlak Masa Toplantısı’ndan.
Bakanlar Kapanış Töreni
22 Mart 2009’da düzenlenen Bakanlar Kapanış Töreni’ne Yuvarlak
Masa başkanlarının yaptığı sunumlarla başlanmıştır. Başkanlar,
Yuvarlak Masa Toplantıları’nın temel sonuçlarını özetlerken;
sunumlarından sonra temel paydaşlardan üç temsilciye Yuvarlak
Masa konuları hakkında kendi görüşlerini ifade etmeleri için
söz hakkı verilmiştir. Cinsiyet ve Su İttifakı Başkanı Sara Ahmed,
hükümetlerin en birincil görevinin savunmasız insanları korumak
olduğunu açıkladı. Hükümetlere, cinsiyet ve kadın örgütlerinin
hazırladığı altı maddeyi dikkate almaları tavsiyesinde bulunmuştur.
Yuvarlak Masa Toplantıları’nın başkanları kendi oturumlarının sonuçlarını özetlerken.
Su için İş Eylemi’nin temsilcisi Jack Moss, suyun iş dünyası için
son derece önemli olduğunu belirtirken; su, enerji ve gıdanın
birbirleriyle bağlantılı sektörler olduğunu ve bu sektörlerin mutlaka
birlikte çalışması gerektiğini vurguladı.
Uluslararası Kamu Hizmetleri temsilcisi David Boys ise su ve
sanitasyon erişim hakkı ile ilgili bağlayıcı karar alınabilmesi
ve bunların görüşülmesi için Birleşmiş Milletler’in en önemli
koordinasyon noktası olduğunu belirtirken; vatandaşlara ve
Dinleyiciler Veysel Eroğlu’nun konuşmasını alkışlarken.
96
FİNAL RAPORU
Jack Moss, Su için İş Eylemi’nden.
bakanlara da, hükümetleri kaliteli, sürdürülebilir bir kamu hizmeti
sağlamaya davet etmeleri için çağrıda bulunmuştur.
Bu oturumun ardından, Türkiye Cumhuriyeti Çevre ve Orman
Bakanı Veysel Eroğlu, Bakanlar Bildirisi’nin resmi olarak kabulü
için kürsüye çıkmıştır. Müzakerelerde oy birliği ile İstanbul Bakanlar
Bildirisi’nin sonuçlandığını ve Bakanlar Konferansı’nda yeniden
tartışmaya açılmayacağını belirtti. Bildirinin hazırlanmasında görev
alanları tebrik ederek, alınan kararların uygulanma aşamasında
başarılar dilemiştir. Daha sonra, İstanbul Bakanlar Bildirisi
katılımcıların alkışları eşliğinde kabul edilmiştir.
WWC Genel Müdürü Ger Bergkamp, Yuvarlak Masa Toplantıları’nda
tartışılan konular hakkında hükümetleri ve katılımcıları adım
atmaya ve suyu dünyanın gündeminde ön sıralara almaya davet
etti. Ayrıca Dünya Su Konseyi’nin yapılan taahhütlerin takibine ve
uluslararası ortamlarda gündeme getirilmesinde yardım etmeye
hazır olduğunu belirtilmiştir.
Veysel Eroğlu, Forum’un su konularını ülkelerinde siyasi gündemin
üst sıralarına taşımayı hedefleyen 180’den fazla ülkeyi bir araya
getirdiğini belirtmiştir. Eroğlu, tüm katılımcılara teşekkür ederken;
Forum’un bir haftalık bir etkinlikten daha öteye geçmesini dileyerek
sözlerine son vermiştir.
SİYASİ SÜREÇ
Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı Köksal Toptan, dünyanın farklı yerlerinden katılan
parlamenterleri selamlarken.
WWC Genel Müdürü Ger Bergkamp, Bakanlar Kapanış Töreni’nde katılımcılara seslenirken.
Parlamenterler Süreci
18-19 Mart 2009’da yapılan “Su için Parlamentolar” toplantısı, tüm
dünyadan katılan parlamenterlerin su konularına daha belirleyici ve
somut yollarla yaklaşmasını; su konusundaki bilgilerinin ve rollerinin
kuvvetlendirilmesini, Su Mevzuatı Yardım Masası’nın tanımlanmasını
ve gelişmiş bir su yönetimi sağlanabilmesi için gerekli ulusal
yasal çerçevelerin hazırlanabilmesi hakkındaki deneyimlerinin
ve üstlenecekleri roller hakkındaki görüşlerinin paylaşılmasını
amaçlamıştır.
Parlamenterler, bir yıllık bir hazırlık sürecinin ardından, ilk kez 6 Kasım
2006’da Fransa’nın Strazburg’daki Avrupa Konseyi’nde toplanmıştır.
Bu hazırlık toplantısının ana amacı; su alanında dört temel konu
olan, küresel değişikliklere uyum, su ve sanitasyon hakkı, sınır aşan
sular ve yerinden yönetim konularını müzakere etmektir. Bunların
yanı sıra, Su Mevzuatı Yardım Masası hakkındaki teklif de gündeme
getirilmiştir. Ocak 2009’da, Strazburg toplantısında belirlenen görev
gücü, İstanbul’da yeniden bir araya gelip “Su için Parlamentolar”
toplantısının programını ve şeklini son haline getirmişlerdir.
18 Mart 2009 tarihinde, dünyanın dört bir yanından gelen 250’nin
üzerindeki parlamenterin katılımıyla önemli su konularını tartışmayı
amaçlayan bu toplantı Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı Köksal
Toptan’ın açılış konuşması ile başlamıştır. Dünya Su Konseyi’nin
ve Forum’un bölgesel süreçlerinin temsilcileri, su yönetmelikleri,
uluslararası iş birliği ve su konularına çözüm bulmak için veri
paylaşımının önemini vurgulayan kısa sunumlarla parlamenterlerin
hükümetlerine bu konularda lobi yapmalarının gerekliliğine dikkat
çekmişlerdir. Ayrıca, parlamenterlerin su konusundaki faaliyetlerinin
güçlendirilmesi için Dünya Su Parlamentosu’nun oluşturulması da
teklif olarak sunulmuştur.
Türkiye Milletvekili Mustafa Öztürk ve İspanya Milletvekili GutierrezCortines, ilk konu olan, “Küresel Değişiklikler” hakkında bir açılış
konuşması yapmıştır. Konuşmalarında küresel değişikliklerle
mücadele etmek kadar, bu koşullara uyum sağlamanın da ne
kadar önemli olduğunu vurgulamışlardır. Açılış konuşmasını
yapan; Dünya Su Konseyi eski Başkanı William Cosgrove, küresel
değişiklikler konusundaki detaylı sunumuyla tartışmalar için zemin
oluşturmuştur.
Almanya Milletvekili Ursula Eid ve Türkiye Milletvekili Osman
Coşkunoğlu, sınır aşan sular alanındaki çalışmalarını aktarmıştır.
Kıyıdaş ülkeler arasındaki iş birliğinin ve menfaat paylaşımının
çatışmayı önlemede etkin yöntemler olduğunun altı çizilmiştir. Ayrıca
Parlamentolar Toplantısı’nın açılış oturumundan.
FİNAL RAPORU
97
SİYASİ SÜREÇ
Oturuma katılan parlamenterlerden bir kare.
kıyıdaş ülkeler arasında yapılacak olan ikili ve üçlü anlaşmaların
sınır aşan suların adil bir şekilde yönetimi için önemi vurgulanmıştır.
Bununla birlikte, katılımcı bazı milletvekilleri 1997 Su Yollarının Deniz
Seferleriyle İlgili Olmayan Kullanımı hakkındaki Birleşmiş Milletler
Sözleşmesi’nin onaylanmasının gerekliliğini belirtmişlerdir. Ancak,
pek çok milletvekili de son yirmi yıl içerisinde, BM Sözleşmesi’nin
onay toplamadaki başarısızlığına dikkat çekmiş. Tarafların üzerinde
mutabık kalabileceği bir sözleşme veya uluslararası anlaşma ile daha
fazla ülkeye hitap ederek destek toplayabileceklerini belirtmiştir.
Su sektöründe yerinden yönetim konusu, Türkiye Milletvekili Yusuf
Ziya İrbeç ve Mısır Milletvekili Salwa Bayoumi Mohamed El tarafından
masaya yatırılmıştır. Pek çok parlamenter bu düşünceyi desteklemiş
ve başarılı yerel su yönetimleri uygulamalarını paylaşmıştır.
Son olarak, Türkiye Milletvekili Ali Rıza Alaboyun ve Uganda
Milletvekili David Ebong, su ve sanitasyon hakkı üzerine sunumlarını
gerçekleştirmişlerdir. Bu konu hakkındaki tartışmalarda, etkin
yönetişim ihtiyacı, kamu kaynaklarının gözetimi, su ve sanitasyon
hakkının uygulamaya konması için mahkemelere erişim gibi
hususların altı çizilmiştir. Ancak; pek çok ülke için suyun insan
hakkı olarak tanımlanmasının oldukça zorlayıcı olduğu da açıkça
belirtilmiştir.
“Su için Parlamentolar” toplantısının ikinci günü, parlamenterler ve
yerel yönetimler arasında yapılan diyalog toplantısıyla başlamıştır.
Bu toplantıda taraflar birbirlerine su ile ilgili konular hakkında,
özellikle âdemi merkeziyetçilik ve su hakkı alanlarına odaklanarak
kendi görüşlerini aktarabilme ve iş birlikçi çözümler arama şansı
bulmuşlardır. Öğleden sonra, parlamenterler kendi toplantılarına
devam etmiş ve kurulması olası bir “Parlamenterler için Su Mevzuatı
Yardım Masası”nı gündeme getirmişlerdir.
“Su için Parlamentolar” toplantısı, 19 Mart 2009 tarihinde iki gün
süren tartışmaların ardından üzerinde anlaşılan konularda sunulan
bir dizi öneri ile sona ermiştir.
98
FİNAL RAPORU
Yerel İdareciler Süreci
Yerel ve bölgesel idareciler toplantıları 18-19 Mart 2009 tarihleri
arasında Lütfi Kırdar Kongre Merkezi’nde yapılmıştır. Bu toplantıya
59 belediye başkanı da dâhil olmak üzere yaklaşık 250 yerel idareci
katılmıştır. Toplantılarda üç ana konu olan “Su ve Sağlık Yönetimi”,
“Şehirlerde ve Bölgelerde İklim Değişikliği Risklerinin Yönetimi”
son olarak da “Hızla Büyüyen Kentlerde Sağlıkla İlgili Sorunlar”
tartışılmıştır. Yerel idareciler bir yıldan fazla bir süredir, yerel
idarecileri su temini ve sanitasyon hizmetlerinin uyumlulaştırılmaya
ve iyileştirmeye teşvik eden küresel bir anlaşma olan İstanbul Su
Mutabakatı için çalışıyorlardı.
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş, Yerel ve Bölgesel
İdareciler toplantısını açmış, su ve suya bağlı sorunların insanlar için
çok önemli olduğunu belirterek Bin Yıl Kalkınma Hedefleri’ne (MDG)
erişmek için sürdürülebilir kalkınma hedeflerinin ilkelerine vurgu
yapmıştır. Açılış oturumunda konuşma yapan Dünya Su Konseyi
Başkanı Loic Fauchon, belediye başkanları ve yerel idarecilerin su
yönetiminin temel taşları olduklarını ve şehirlerimizin bu mücadeleyi
kazanacak ya da kaybedecek savaş alanına benzeterek; yerel
yönetimlerin önemini belirtti. Marsilya Belediye Başkanı JeanClaude Gaudin, insanlara uzmanlıklarını ve deneyimlerini paylaşma
fırsatı sunan, dayanışmayı güçlendiren, yerel iş birliklerine dayanan
yönetim anlayışının önemini vurguladı.
“Su ve Sanitasyon Yönetimi” konulu ilk oturumda Avrupa
Konseyi’nden Piet Jansen, 47 Avrupa kenti için suyun önemine,
iklim değişikliklerine, iklim değişiklerine uyum sağlamaya ve günden
güne eskiyen alt yapı sistemlerinin başarılı bir şekilde yenilenmesi
için yaptıkları çalışmalara dair açıklamalarda bulunmuştur.
Avrupa’nın çeşitli bölgelerindeki su kaynaklarının geleceğindeki
belirsizliklere ve su ile ilgili konuların karmaşıklığına bir çözüm
bulmak için çok sektörlü yaklaşımlara, entegre yönetim şekillerine
duyulacak ihtiyacın olmazsa olmaz bir çözüm aracı olduğunu dile
getirmiştir.
“Şehirlerde ve Bölgelerde İklim Değişikliği Risklerinin Yönetimi”
adlı ikinci oturumda, artan belirsizlikler tartışılırken, su sektöründeki
ortaklıkların hangi politika veya stratejilerin yerel ve bölgesel
düzeylerdeki iklim değişikliklerine daha etkin çözümler getireceğine
odaklanılmıştır.
Büyük şehirlerdeki iklim değişiklikleri ve su yönetimi konularında uzman
olan Jeroen Aerts, giderek ısınan bir dünyada ve hızla artan nüfusun
olduğu şehirlerde, özellikle de kıyı kentlerindeki bilimsel çalışmaları
açıklamıştır. Kendisi bazı şehirlerdeki su barajlarının, yükselen deniz
seviyelerine adaptasyonunu mimari ve şehircilik tasarımlarındaki özel
planlama yeniliklerini örnek göstermeyi de ihmal etmemiştir.
Panelde temsil edilen diğer şehirler ise; maruz kaldıkları iklim
değişikliği etkileri ile nasıl mücadele ettiklerini ortaya koymuşlardır.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nden Zekai Şen, Türkiye’deki iklim
değişikliklerinin değerlendirilmesi ile ilgili ulusal projeyi anlatmış ve
geçmişin artık geleceğin bir aynası olmayacağını ifade etmiştir. Malatya
Belediye Başkanı Cemal Akın, kendi şehrinin su kaynaklarının dağlarda
biriken kar miktarına bağlı olduğunu ve bunun da iklim değişiklikleri
nedeni ile giderek azalmakta olduğunu açıklamıştır.
SİYASİ SÜREÇ
Su ve sanitasyon hizmetlerinin modelinin saptanmasını etkileyen
çok sayıda faktör bulunduğu vurgulanmıştır. Bunların en önemlisi
ülkenin su kaynaklarının geliştirilmesinde miktar, erişilebilirlik, kaynak
bağlantısının oluşturulması ve ulusal politikaların mevcut işleyişi ve
bütünlüğüdür. Her zaman uyulması gereken prensipler ve temel
değerler olmalıdır. Temel prensip bölgesel ve yerel vatandaşlar
düzeyinde verilen hizmet üzerinde denetimin sağlanmasıdır. Bunun
anlamı bu hizmetlerin düzenlenmesi, sorumluluğunun yerel ve bölgesel
yönetimler arasında paylaştırılmasıdır. Belirtilen ikinci prensip ulusal
politika yapıcılarının toplumların gereksinimlerini ve hizmetin ihtiyacını
dikkate almalarının gerekliliğidir. Son prensip ise yerel ve bölgesel
yönetimlerin kendi toplumlarının ihtiyaçlarına en uygun şekilde cevap
verebilecek olan hizmet modelini seçmekte özgür olmaları gerektiğidir.
Genel olarak iyi bir yönetimin, başarılı ve sürdürülebilir bir su ve kamu
hizmetleri idaresi oluşturulmasında ön koşul olduğu vurgulanmıştır.
Tüm yönetim kademelerinde sorumlulukların paylaşılması teşvik
edilmiştir. Belediye başkanları kendi şehirlerindeki su yönetimi ve
idareler ile ilgili örnekler vermişlerdir. Bu konuda; Amerika Birleşik
Devletleri’ndeki Rahway, kentinin belediye başkanı John Kennedy
kamu-özel sektör ortaklığının şehirdeki su hizmet sistemlerindeki
başarı öyküsünü anlatmıştır.
Kanada Metro Vancouver Su Komitesi Başkanı Tim Stevenson, artan
yağmurlar nedeni ile oluşan deniz seviyesindeki yükselmenin su ve
atık su sistemlerinde yeni önlemlerin alınması gereksinimini ortaya
çıkarttığını açıklamıştır. Strazburg Şehircilik Komitesi Başkan Yardımcısı
Andrée Buchmann, toprağa zarar vererek akiferlerdeki (Suyun çok uzak
mesafelere gitmesini sağlayan, yer altı sularını pınarlara ve kuyulara
ileten gözenekli toprak ya da jeolojik oluşum.) su kalitesini bozan yoğun
ve şiddetli fırtınaların etkilerine karşı yer altı su kaynaklarını korumakta
karşılaştıkları güçlükleri anlatmıştır.
Panelde dünyanın değişik yerlerindeki şehirlerde yaşanan iklim
değişikliklerinin çeşitli etkilerine karşı pratik çözümler getiren örnekler de
sunulmuştur.
Kolombiya Corantioquis Kamu Kuruluşları Genel Direktörü Luis
Alfonso, Escobar Trujillo şehirlerdeki hidrolojik gerilimi tanımlamıştır.
“Bazı kentler kuraklıkla karşı karşıya iken, diğerleri de su altında kalma
tehlikesi altındadır. Varoluşumuzu tehdit eden belirsiz bir dönemde
yaşamakta olduğumuzu vurgulamıştır.”
Bu nedenle insanların yaşamlarında pozitif farklılıklar yaratan en iyi
uygulamaları paylaşmaya gereksinimimiz vardır. Sonuç olarak: Küresel
ısınmanın etkilerinin yarattığı gereksinimler saptanmalıdır. Programlar
ve uygulamalar bu mücadelelere odaklanmalıdır. İzlenecek temel
uyum önlemleri mevcut tüm yatırımlar ve faaliyetler ile işbirliği halinde
gerçekleştirilmelidir. Ulusal düzeydeki mali düzenlemelerin oluşacak
maliyetlerden ayrı olarak düşünülmesi olanaksızdır. Tüketiciler, su
kaynaklarının ne kadar değerli olduğu, akıllıca ve tasarruflu bir şekilde
kullanılması gerektiği konularında bilinçlendirmeli ve eğitilmelidirler.
Su kaynaklarının gereksiz tüketimi azaltılmalıdır. Ancak, en önemlisi
doğru bilgilerle donatılmış bilimsel bir model esas alarak altyapı
oluşturmaktır.
Yerel ve Bölgesel İdareciler Toplantısı’nın açılışından.
FİNAL RAPORU
99
SİYASİ SÜREÇ
Yerel ve bölgesel idareciler oturumuna katılan belediye başkanlarından ve şehirlerin temsilcilerinden bir kare.
Çok amaçlı arazi-kullanımı, dış etkenler ve faaliyetlere uyum sağlayacak
esnek bir şehirleşme ortamı yaratmanın temel yaklaşımlarından biri
olduğu vurgulanmıştır.
“Hızla Büyüyen Kentlerde Sanitasyon Sorunları” konusunu işleyen
üçüncü oturumda panele katılanlar kendi kentlerinde yürütülen sağlık
faaliyetleri hakkında tartışmışlardır. Kocaeli Su ve Kanalizasyon İdaresi
Genel Müdürü İlhan Bayram, 2004 yılından bu yana gerçekleştirmiş
oldukları yatırım ve projeleri anlatmıştır. Bilim insanları ve üniversiteler
ile işbirliği halinde gerçekleştirdikleri projeler ile altyapı çalışmalarında
kaydettikleri ilerlemeleri özetlemiştir. Artan nüfusun su gereksinimlerini
de arttırdığını ve daha fazla su kaynağına ihtiyaç olduğunu belirtmiştir.
Su kayıplarının mali yetersizlik ve kötü kaliteye neden olduğu, özellikle
de bazı durumlarda yüzyıl önce oluşturulan altyapıların artık eskimiş
oldukları vurgulanmıştır.
Büyümekte olan kentlerdeki tüm bu mücadeleler için içme suyu boru
hatlarının yenilenmesi, yeni kanalizasyon sistemleri, basınç yönetimi,
basınç optimizasyonu sistemleri ve modern sağlık ekipmanları
gerekmektedir. Bunların yanı sıra, hızla büyüyen kentlerde ilave su
kaynaklarının yaratılması ve atık suyu tekrar kullanmayı sağlayacak
sistemlerin de oluşturulması son derece önemlidir. Bu bağlamda
yenilenmiş kanalizasyon sistemleri ve atık su boru hatlarının biyolojik su
arıtma tesislerine yönlendirilmesi savunulmuştur.
Yerel ve Bölgesel İdareciler Oturumu’nun katılımcıları poz verirken.
100
FİNAL RAPORU
Küçükçekmece Belediye Başkanı Aziz Yeniay, kurallara aykırı olarak
yapılan kuyulardan çıkartılan suyun kendi kentine ve çevresine verdiği
zararları belirtmiştir. Yeterli yeraltı sularının Küçükçekmece Gölü’ne
akmasını sağlamak için çalıştıklarını anlatırken;. bu tür çözümlerin ülkeye
ve yeraltı sularının verimliliğine katkıda bulunduğunu anlatmıştır.
Şehirleşmenin artması ve büyük şehirlerin hızlı gelişimi Güney
ülkelerinde de sanitasyon ile ilgili sorunların ortaya çıkmasına sebep
olmuştur. Avrupa’da bu hizmetler yerel idarecilerin sorumluluğundadır,
ancak; geliştirilmeleri için önemli miktarda devlet bütçesine ihtiyaçları
vardır. Fransa Ulusal Araştırma Merkezi’nin Araştırma Müdürü olan
Bernard Barraqué’a, göre; pek çok Güney ülkesindeki hızlı kentleşme ve
üstesinden gelinemeyen demografik olgular, mali kaynakların şehirleşme
hızının ilerleyişine ayak uyduramamasından ve sistemin yetersiz teknik
çözümlerinden kaynaklanmaktadır. Bu nedenle kısmen de olsa otonom
sistemlerin seferber edilmesine gerek olduğunu anlatmıştır.
Sonuç olarak mali sorunlar fakir ülkeler için kritik bir olgu olarak kalmaya
devam etmektedir ve gerek yerel, gerekse ulusal vergi sistemleri,
OECD’nin yaklaşımlarında önerdiği “3T (Vergi, tarife ve transfer
fiyatları).” tarifelerinin eklenmesi ile işe finansman sağlanabileceğini
ifade etmiştir. İşe yarar çözümlerin erişilemeyecek bir şey olmadığını
ancak; sağlam bir politik taahhüde ve uzun dönemli planlamaya
gereksinimleri olduğu vurgulanmıştır.
SİYASİ SÜREÇ
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş, katılımcılarla poz verirken.
Perşembe günü öğleden sonra yapılan genel oturumda İstanbul
Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş, suyla ilgili olarak kırsal
ve kentsel bölgelerde yapılacak mücadeleleri hedefleyen İstanbul
Su Mutabakatı’nı sunmuştur.
parasal kaynakların arttırılması ile kamuya su hizmetlerinde bilgi
aktarılmasını sağlayarak; kuzey ile güneydeki yerel yönetimlerin
dayanışmasını güçlendirmeyi amaçlayan “Solidarit’eau Suisse”
projesini tanıtmıştır.
Fransa, Versay-Pontoise Belediye Başkanı Dominique Lefebre,
İstanbul Mutabakat’nın uyarlanması ile ilgili panele başkanlık
etmiş ve “şampiyon şehirleri” tanıtmıştır. Bu şehirlerin İstanbul
Su Mutabakatı’na katılmalarının yanı sıra mutabakatın elçileri
olarak; faaliyet göstermekteki kararlılıklarının yanı sıra bölgedeki
yerel yönetimler arasındaki iş birliği ve bilgilerin paylaşılmasını
desteklediklerini de belirtmiştir.
Yerel ve bölgesel idareciler dayanışma, diyalog ve iş birliğini
arttıracaklarının sözünü vermişlerdir.
Lozan, Viyana, Paris, Buenos Aires ve Incheon gibi on büyük kentin
yerel idarecileri İstanbul Su Mutabakatı’nın uygulanmasında lider
rol üstlenmeyi kabul etmişlerdir. İsviçre, Lozan Belediye Başkan
Yardımcısı Jean-Yves Pidoux, başarılı bir girişim olan mevcut
Oturumu kapatan Belediye Başkanı Kadir Topbaş, su ve sağlık
ihtiyaçlarının yerel yönetimler tarafından karşılanacağını ve
İstanbul Su Mutabakatı’na tam destek vereceklerini belirtmiştir.
Bunun yanı sıra yerel yönetimlerin kendi içlerinde bir su komitesi
kurarak İstanbul Su Mutabakatı’nın ilkelerini yerine getirmelerini
önermiş ve bu faaliyetlere ilişkin raporun bir sonraki Dünya Su
Forumu’nda sunulacağını belirtmiştir.
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş, katılımcılarla poz verirken.
FİNAL RAPORU
101
SİYASİ SÜREÇ
Yerel İdareciler ve
Parlamenterler Diyaloğu
Parlamenterler ve yerel idareciler yerinden yönetim, su ve sanitasyon
erişim hakkı konularını tartışmak ve bu konudaki deneyimlerini
paylaşmak üzere 19 Mart 2009 sabahı bir araya gelmiştirler. Panel,
Türkiye Milletvekili Mustafa Öztürk’ün, parlamenterlere (kanun
yapıcılar) ve yerel idarecilere (kanun uygulayıcılar) birbirleriyle görüş
alışverişi yapabilecekleri bir ortam sağlayarak Forum’un tarihsel bir gün
yarattığına ve günün önemine ilişkin konuşmasıyla başlamıştır. Öztürk,
parlamenterler ve yerel yönetimler arasındaki iş birliğinin son derece
önemli ve gerekli olduğunu da vurgulamıştır.
Fas Chefchaouen Belediye Başkanı Mohamed Saad El Alami oturumu yönetirken.
Panel yöneticisi olan Chefchaouen Belediye Başkanı Mohamed Saad
El Alami, kendi ülkelerinde karşılaştıkları problemleri ve edindikleri
deneyimleri paylaşmaları için sözü panelistlere bırakmıştır. Suya
erişim hakkı, yerel yönetimlerin bu hakkı güvence altına alabilmesi
için gereken etkin mevzuat ve finansal destek ve Yerinden Yönetim
Süreci Diyalog Toplantısı’nın başlıca tartışma konuları olmuştur.
Fransa’daki Manche Genel Konseyi Başkanı Jean François Le Grand
Forum’un parlamenter oturumlarını özetlemiş ve çoğu parlamenterin
prensipte hükümetlerin su ve sanitasyon hakkını kabul etmesi
konusunda ortak bir karara vardıklarını belirtmiştir.
Gazze Belediye Başkanı Maged
Abu Ramadan’ın, Gazze’deki durum üzerine yaptığı sunum büyük
alkış almıştır. Filistin’in durumu,
çatışma sırasında şehre su sağlamanın zorluklarına örnek teşkil etmiştir. Forum’dan çıkan sonuçlar
arasında şehirlerin su kaynaklarına
zarar verenlerin tazminat ödemesinin gerekliliğini savunan maddelerin de yer alması gerektiği teklif
edilmiş ve konuşma izleyicilerden
büyük destek almıştır.
102
FİNAL RAPORU
Gazze Belediye Başkanı Maged Abu
Ramadan.
Toplantıda, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Temsilcisi Zekai Şen,
Üçlü Diyalog Toplantısı’nın sonuçlarının özel eylem planlarına
dönüştürülmesini vurgulamış, parlamenterler ve yerel yönetimler
arasında bu tür toplantılara devam edilmesinin ve küresel iklim
değişikliğine “Kirleten Öder” prensibiyle karşılık verilmesinin önemine
değinen özetiyle konuşmasını sona erdirmiştir.
Parlamenterler ve Yerel İdareciler Diyalog toplantısında görüş alışverişi yaparken.
Sİyasİ Süreç
etkİnlİklerİnden Görüntüler
BÖLGESEL SÜREÇ
Bölgesel Süreç
5.Dünya Su Forumu’nun Bölgesel Süreci; 4 kıta (Afrika, Amerika, AsyaPasifik ve Avrupa) ve üç alt bölgeden (Akdeniz, Türkiye ve çevresi, Kuzey
Afrika ve Orta Doğu/Arap ülkeleri) oluşmuştur.
Bölgesel Sürec’in hazırlık aşamasında bölgesel koordinatörler belirlenmiştir. Bu
koordinatörler, Bölgesel Süreçler’e rehberlik etmede, bölgesel dokümanların
hazırlanmasında ve bölgelerin Forum’a katılımının sağlanmasında önemli rol
oynamışlardır. Her bölgenin su ile ilgili kendine özgü sorunları ve çözüm
önerileri olmakla birlikte, bütün bölgeler aşağıdaki çalışmaları yürütmüşlerdir:
• Forum’un tematik çerçevesi dâhilinde su ile ilgili konuları belirlediler.
• Forum çalışmalarının farklı bileşenlerine katılmaları için bölgesel paydaşları teşvik ettiler.
• Forum’un Siyasi Süreci’ne katkı sağlayan bölgesel ana mesajlar geliştirdiler.
• Bölgelerini tanıtmak amacıyla Forum alanı içerisinde, sergi alanı oluşturdular.
• Bölgelerin suyla ilgili temel sorunlarını ve çözümlerini içeren bölgesel doküman
hazırladılar.
Bölgesel
süreç
104
FİNAL RAPORU
Bölgesel Süreç, paydaşlara bölgesel açıdan siyasi tavsiyeler oluşturma ve
geliştirme olanağı sağlamıştır. Siyasileri, sivil toplum katılımcılarını ve diğer
katılımcıları Forum tartışmalarında bir araya getirerek süreci, Siyasi Süreç ile
ilişkilendirmiştir. Bakanlar Bildirisi’nin ve onun eki olan İstanbul Su Rehberi’nin
hazırlık sürecinde çeşitli tavsiye ve öneriler bölgesel koordinatörler tarafından
sunulmuştur.
Çeşitli bölgesel toplantılar yapılarak, her bölgedeki uygun su yönetimini,
çözülmesi gereken konuları/sorunları ve projeleri vurgulamak amacıyla; bölgesel
dokümanlar geliştirilmiş ve yayınlanmıştır. Forum haftasında bu dokümanlar,
bölgesel farklılıkları birleştiren konuların tartışıldığı oturumlarda sunulmuştur.
Koordinatör
Afrika Kalkınma Bankası
(ADB)
Afrika Su Bakanları
Konseyi (AMCOW)
Odak noktası
İrtibat adresi
www.afdb.org
Tefera Woudeneh
www.amcow.org
• Ülkeye ait özelliklerin tanınmak zorunda olduğu ve şimdi harekete
geçilmesi gerektiği şeklinde açıklamıştır.
Bölgesel oturum sırasında, pek çok Afrika ülkesinin su ve sanitasyon
konusunda Bin Yıl Kalkınma Hedefleri’ne ulaşamadığı belirtildi.
Ayrıca, sanitasyon konusunun Afrika nüfusunun yaklaşık %60’ı olan,
590 milyondan fazla kişi için büyük bir sorun olduğu ve bu kişilerin
hala gelişmiş sanitasyon erişimine sahip olmadığı vurgulandı.
Afrika Süreci, Afrika Su Bakanları Konseyi’nin Bölgesel Yürütme
Komitesi tarafından idare edilmiştir ve Etiyopya Su ve Sulama
Bakanı ile Afrika Kalkınma Bankası Süreci eş başkanlığını yapmıştır.
Bölgesel Yürütme Komitesi’ne destek vererek 5. Dünya Su Forumu
hazırlıkları ve programına etkili bir entegrasyon sağlamak, Afrika’nın
su hedeflerinin sağlanmasında paydaşların desteğini teşvik etmek,
finansal farklılıkların güvenliğinin sağlanmasını teşvik etmek ve
Afrika Bölgesel Dokümanı’nın hazırlanmasını sağlamak amacıyla
Koordinasyon Komitesi oluşturulmuştur.
Bölgesel dokümanının hazırlanması için çeşitli istişare çalıştayları
düzenlenmiştir. Bölgesel su ve sanitasyon paydaşları için 2008
Ağustos ayında Tunus’ta başlangıç çalıştayı yapılmıştır. Koordinasyon
Komitesi, ilki 2008 Aralık ayında Lusaka’da, (Zambiya) Güney
Afrika bölgesindeki ülkelerin temsilcilerinin katıldığı; ikincisi 2009
Ocak ayında Akra’da (Gana) Doğu, Orta, Kuzey ve Batı Afrika’dan
temsilcilerin katıldığı istişare çalıştayları düzenlemiştir. Yürütme
Komitesi, 2009 Ocak ayında Abican’da (Fildişi Sahili) bir araya
gelerek; bölgesel doküman ile Afrika Bölgesel Oturumu’nun yapısını
ve gündemini kabul etmiştir.
18 Mart 2009’da Afrika Bölgesel Oturumu gerçekleşmiştir. Oturum
Afrikalı katılımcılara 2008 yılında hazırlanmış olan, Afrika taahhütlerini
uluslararası su camiasına sunma imkânı sağlamıştır. Oturumda aynı
zamanda Afrika’da farklılıkların birleştirilmesinin sağlanmasına
yardımcı olmak amacıyla; Afrikalı katılımcılar ile uluslararası su
camiası arasında güçlü ortaklıklar/ilişkiler oluşturulmuştur.
Oturuma, Afrika Birliği Komisyonu Başkan Yardımcısı E.Mwencha,
AMCOW Bakanları, Hollanda Veliaht Prensi ve UNSGAB Başkanı
Willem Alexander, Dünya Su Konseyi Başkanı ve 5.Dünya Su Forumu
Genel Sekreteri katılmıştır.
Afrika Kalkınma Bankası Başkan Yardımcısı Mandla Gantsho, Afrika
Bölgesel Dokümanı’nı sunmuştur. Afrika Bölgesel Dokümanı’nın
kapsamlı bir istişare sürecinin sonucu olduğunu, 2025 Afrika
Su Vizyonu’nu tamamladığını belirtmiş ve Afrika bölgesinin ana
mesajlarını:
• Su güvenliğini sağlamak için Afrika’nın belirli bir vizyonu olduğu,
• Afrika’nın en üst düzey siyasi liderleri tarafından yapılan taahhütlerin
yürürlükte olduğu,
• Afrika’nın su altyapısının büyümesi için ana finansal desteğin
artmasına yönelik ihtiyacın olduğu,
BÖLGESEL SÜREÇ
Afrika
AMCOW Üst Düzey Yöneticisi Bai-Maas Taal Afrika bölgesel oturumundayken.
Hollanda Veliaht Prensi ve UNSGAB
Başkanı Willem-Alexander.
Hollanda Veliaht Prensi ve UNSGAB
Başkanı Willem Alexander, açılış konuşmasında temel su konuları üzerinde bir
mutabakatın oluştuğunu vurgulayarak;
ODA (Resmi Kalkınma Desteği) fonlarının sağlanmasında UNSGAB’ın desteğini açıklamıştır. Ayrıca Su İşletmecileri
ortaklarının, kapasitenin geliştirilmesinde ve kar amacı gütmeyen bir temelde
gerçekleştirilen en iyi uygulama örneklerinin, Afrika’daki kamu hizmet birimleri arasında paylaşılmasında çok önemli olduklarını belirtmiştir.
Oturumun teknik panel bölümünde, konuşmacılar, Afrika’nın su
altyapısının finanse edilmesi için yatırım ihtiyacının yıllık 50 milyar
Amerikan Dolar’ı olacağının altını çizmişlerdir. Bu yatırım ihtiyacı:
•İçme suyu ve güvenli sanitasyona ulaşılması,
•Tarım için su
•Hidroelektrik güç ve çok amaçlı depolama alanları için
gerekmektedir.
Panelistler; çeşitlilik, uygun kurumsal düzenlemeler, yeterli altyapı,
bilgi ve öğrenme, için yatırımlar talep etmişlerdir. Temel paydaşların
ve kalkınma ortaklarının temsilcileri, su güvenliğini sağlamak ve su
ve sanitasyon hizmetlerini yerine getirmek için; bölgesel çabaların
desteklenmesi gerektiğini belirtmişlerdir.
Oturum boyunca ortaya çıkan en önemli mesaj “taahhütlerin yerine
getirilmesi” olmuştur.
FİNAL RAPORU
105
BÖLGESEL SÜREÇ
Amerika
Koordinatör
Odak noktası
İrtibat adresi
Meksika Su ve
Sanitasyon Hizmetleri
Ulusal Birliği (ANEAS)
Roberto Olivares
www.aneas.com.mx
Hazırlık süreci, 2007 Kasım ayında Amerika Bölgesel
Konsorsiyunu’nun oluşturulması ile başlamıştır. Konsorsiyum:
•Kuzey Amerika,
•Orta Amerika,
•Karayipler
•Güney Amerika’dan katılan 34 farklı kurumdan oluşmuştur.
• Evrensel su temini ve sanitasyon erişiminin, verimli su kullanımının,
sosyal içermenin ve yoksulluğun giderilmesinin teşvik edilmesi,
• Yönetim birimlerinin kurumsal olarak güçlendirilmesi, su kaynakları
politikalarının diğer sektörler ile içsel ve dışsal entegrasyonunun
teşvik edilmesi,
• Uygulamalı araştırma, teknolojik kalkınma ve kapasite geliştirmeye
yönelik yapılan yatırımlar ile daha temiz üretimin teşvik edilmesi, su
kaynaklarının cinsiyet bakış açısı dikkate alınarak; yerel paydaşlar
ve yerli topluluklar ile ademi merkeziyetçi, katılımcı ve entegre
yönetilmesi.
Amerika Bölgesel Konsorsiyumu’nun, ulusal hükümet yetkililerini,
parlamenterleri, yerel idarecileri, su kullanıcılarını, özel sektörü, sivil
toplum örgütlerini ve akademisyenleri içeren farklı paydaşlardan
oluşmuştur.
Meksika Su ve Sanitasyon Hizmetleri Ulusal Birliği (ANEAS) ve
Brezilya Ulusal Su Kurumu’nun (ANA) eş koordinatörlüğünü yaptığı,
Yürütme Komitesi, Amerika bölgesinde su yönetimi uygulamalarının
artmasında paydaşların çalışmalarını teşvik eden bölgesel aktiviteler
ve toplantılar düzenlemek için yoğun bir şekilde çalışmıştır.
Karayipler Çevresel Sağlık Enstitüsü (CEHI), Orta Amerika Su
Kaynakları Entegrasyon Sistemi Bölgesel Komitesi (CRRH-SICA),
UNESCO Uluslararası Hidroloji Programı (IHP) ve ANEAS çeşitli
istişare toplantıları düzenlemişlerdir. Toplantılar su konularında
ve projelerinde yer alan ulusal ve bölgesel paydaşların katılımı ile
gerçekleşmiştir. Bu toplantılar, su ile ilgili kurumlar arasında bölgesel
diyaloğu teşvik etmiş ve bölgesel dokümanın hazırlanmasında
yardımcı olmuştur.
Benedito Braga, Amerikalar Oturumu’nun 12 tavsiyesini paylaşırken.
Panel tartışmalarında konuşulan konular şunlardır: Diplomatik
tıkanıklığın önlenmesinde uluslararası iş birliği sağlayan kurumları
da içine alan, esnek kanuni çerçevelere ihtiyaç duyulması,
kanunların uzlaştırılmasını ve geliştirilmesini sağlayan kurumlara
olan ihtiyaç, bölgesel bilgi paylaşımı, düşük maliyetli teknoloji
transferi, düşük yatırımlı teknolojiler ve iklim değişiklikliği sorunları
ile başa çıkmak için uluslararası ortaklıkların kurulması.
Bölgesel doküman ilk olarak 2008 Kasım ayında Foz do Iguaçu’da
(Brezilya), düzenlenen Amerika Su Forumu’nda sunulmuştur. Bu
Forum’a hükümet temsilcilerinden, sivil toplum kuruluşlarına,
akademisyenlerden su ile ilgili örgütlere, siyasilere ve karar vericilere
kadar; 35 ülkeden temsilciler katılmıştır. Doküman, nüfus artışı,
kentleşme, arazi kullanımında değişiklikler ve iklim değişikliğini
de içeren küresel değişimler ve Amerika’nın alt bölgelerinin bu
tür değişimlere nasıl hazırlandığına ve uyum sağladığı konularına
değinmiştir.
Amerika Bölgesel Oturumu, 17 Mart 2009’da düzenlenmiştir. ANA
Müdürü Benedito Braga, Amerika Bölgesel Dokümanı’nın çok
paydaşlı bir sürecin sonucu olarak oluştuğunun altını çizerek tanıtmış
ve dokümanın aşağıdaki tavsiyeleri içerdiğini belirtmiştir.
106
FİNAL RAPORU
Meksika Valisi Enrique Peña Nieto, Amerika Oturumu’nda katılımcılara seslenirken.
Koodinatör
Odak noktası
İrtibat adresi
Asya-Pasifik Su Forumu
(APWF)
Taeko Yokota
www.apwf.org
Bölgenin coğrafi büyüklüğü dikkate alınarak; bu bölge beş alt bölgeye
ayrılmış ve hazırlık süreci alt bölgesel çerçevede yürütülmüştür. Alt
bölgeler şunlardır:
Organizasyonları Ağı (NARBO) ve Japon Su Forumu (JWF) tarafından
başlatılan Bakanlar Su Güvenliği İnisiyatifi’ne katılmaya davet etti.
Bu inisiyatif; finans, planlama, halk sağlığı, felaket önleme, altyapı,
tarım, enerji, su ve diğer sektörleri içeren bir bakanlar ağı oluşturmayı
hedeflemekte, farklı sektörlerdeki sosyal liderler ile diyalog kurmak
için bir platform oluşturmaktadır.
•Kuzeydoğu Asya
•Güneydoğu Asya
•Güney Asya
•Orta Asya
•Okyanusya ve Pasifik.
BÖLGESEL SÜREÇ
Asya-Pasifik
Her bir alt bölge için bir alt bölge koordinatörü belirlendi ve Japon Su
Forumu’ndan görevliler tarafından desteklenmiştir.
2008 Haziran ayında yapılan Singapur Uluslararası Su Haftası’nda
bölgesel verilerin, Forum’un temalarına ve konularına ne şekilde
uygulanacağını tartışmak ve alt bölgesel hazırlık toplantılarını
belirlemek amacıyla, başlangıç toplantısı düzenlenmiştir.
Asya-Pasifik Bölgesel Süreci’nin son etkinliği olan, Asya-Pasifik
Bölgesel Sentez Toplantısı 15 Aralık 2008 tarihinde düzenlenmiştir.
Toplantıda beş alt bölgenin yaptıkları çalışmalar ve 1. Asya-Pasifik
Su Zirvesi’nde sunulan somut inisiyatiflerin gelişmeleri üzerine
raporlar sunuldu. Ayrıca, veri paylaşımının, cinsiyet eşitliğine dayalı
programlar düzenlenmesinin ve gençlerin görüşlerinin dikkate
alınmasının önemi yeniden vurgulanmıştır. Ertesi gün, Asya-Pasifik
bölgesel dokümanını oluşturmak amacıyla Çalışma Grubu Toplantısı
yapılmıştır.
Asya-Pasifik Bölgesel Oturumu, 20 Mart 2009’da düzenlenmiştir.
APWF Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Ravi Narayanan, AsyaPasifik Bölgesel Dokümanı’nı tanıtmıştır. Dokümanda, çok geniş bir
alana dolayısıyla da farklı iklim türlerine sahip olan bölgede, iklim
değişikliğinin etkileri ve hızlı nufüs artışının neden olduğu riskler göz
önünde bulundurularak aşağıdaki konular vurgulanmıştır:
• Kapasite arttırımının, güvenli içme suyu temininin ve temel
sanitasyon erişiminin sağlanması için; tesislere yapılan yatırımların
artmasının önemi,
• Su ile ilgili afetlerin; özellikle kıyı alanlarında, küçük adalarda
ve dağlık bölgelerde artan risklerinin azaltılmasına acil ihtiyaç
duyulması,
• Tarım da kullanılan su verimliliğinin geliştirilmesi,
• Kentlerde temiz kıyıların korunması,
• Su ve enerji sektörlerinin koordine edilmesi,
• Doğru verilere dayanan yatırımların sonuçlarının izlenmesi.
Birleşmiş Milletler Asya-Pasifik Ekonomi ve Sosyal Komisyonu
(UNESCAP), Asya Kalkınma Bankası (ADB), Asya Nehir Havzaları
APWF Başkanı Yoshiro Mori, Asya bölgesinin önceliklerini sunarken.
Japonya Dışişleri Bakanlığı Küresel Çevre İlişkileri Büyükelçisi
Akihido Furuya, G8 Hokkaido Toyako Zirvesi’nin sonuçları hakkında
sunum yapmıştır. Zirvenin çerçevesi kapsamında, G8 ülkeleri sadece
Afrika bölgesine değil, aynı zamanda Asya-Pasifik bölgesine de
odaklanacaklarına dair taahhütte bulunmuşlardır. G8 katılımcıları,
iyi bir su kaynakları yönetiminin su sorunlarının çözümünde çok
önemli olduğunu bildirmişlerdir. G8 ülkeleri Evian Zirvesi’nde (2003)
kabul edilen su eylem planındaki gelişmeyi gözden geçirmek üzere
anlaşmışlardır.
Dünya Ekonomik Forumu Küresel Gündem Konseyi’nin su güvenliği
konusundaki başkanı olan; Margaret Catley-Carlson panel
oturumunun moderatörü olmuştur. Tartışmalar su güvenliğinin
sağlanması ve su bakanlarının alması gereken en önemli eylemler
üzerine odaklanmıştır. Tartışmada öne çıkan konular şu şekildedir:
• Bilimsel bilgi ve verinin entegrasyonu,
• Yağmur suyu kullanımını içeren teknolojik gelişmeler,
• İklim değişikliğine uyum önlemlerinin teşvik edilmesi,
• Suyun depolanması ve yeraltı suyunun yeniden dolması,
• Tarımda suyun verimli kullanımı,
• Paydaşların katılımının teşvik edilmesi.
Su bakanlarının ele alması gereken eylemler ise şu şekilde
sıralanmıştır:
• Hükümetler tarafından mevcut taahhütlerin uygulanması,
• Güçlü politikaların yürürlüğe konması ve hizmetlerin geliştirilmesi,
• Su bakanları ve diğer sektörlerin bakanlarını kapsayan sektörler
arası planlama,
• Kısa vadeli uyum önlemlerini hesaba katarak toplulukların
çalışmalarının teşvik edilmesi,
• Hükümetler tarafından bütçe ödeneklerini de içeren su ile ilgili
eylemlerin kolaylaştırılması.
FİNAL RAPORU
107
BÖLGESEL SÜREÇ
Avrupa
Koordinatör
Odak noktası
İrtibat adresi
Avrupa Su Ortaklığı
(EWP)
Harro Riedstra
www.ewp.eu/erp09
Avrupa bölgesi ilk toplantısını 27 Şubat 2008 tarihinde Belçika’nın
Brüksel şehrinde gerçekleştirmiştir. Toplantıya katılanlar, Avrupa
Bölgesel Süreci’nin ana hatlarını, sekiz ana tema altında belirlediler.
Belirlenen temalar şunlardır:
•Avrupa’da Suyun Geleceği
•İklim Değişikliği ve Uyum
•Su için Enerji, Enerji için Su
•Havza Yönetimi ve Sınır Aşan İş Birliği
•Finans
•Sanitasyon
•Su Kıtlığı ve Kuraklık
•Su Bilimi ve Teknolojileri
Her bir tema için bölgesel tematik konsorsiyumunun çalışmalarını
başlatmak üzere bir grup ve koordinatör belirlenmiştir. Bu
konsorsiyumların görevi, mevcut girişimlere dayanarak bu temaları
katılımcı bir süreç içinde daha da geliştirmektir. Doğu ve Güney
Avrupa’nın bu tartışmalara dahil edilmesine özel önem verilmiştir.
Avrupa Bölgesi, hazırlık süreci çerçevesinde çeşitli toplantılar
ve konferanslar düzenlemiştir. Bu toplantılardan bazıları; Sergi
Zaragoza Güney Avrupa Hazırlık Çalıştayı (8-9 Temmuz 2008),
Budapeşte Orta ve Doğu Avrupa Çalıştayı (8 Ekim 2008), Brüksel
Avrupa Bölgesel Koordinasyon Komitesi Toplantısı (21 Kasım 2008),
Kopenhag Kuzey Avrupa Bölgesel Çalıştayı (8-9 Ocak 2009).
Avrupa Su Ortaklığı Başkanı Tom Vereijken,
Avrupa Bölgesel Dökümanı’nı sunarken.
108
FİNAL RAPORU
Avrupa Bölgesel Oturumu,
17 Mart 2009 tarihinde
düzenlenmiştir. Avrupa Su
Ortaklığı Başkanı Tom
Vereijken, Avrupa Bölgesel
Dokümanı’nı sunmuştur.
Dökümanda her temaya ilişkin
genel bir değerlendirme,
Avrupa’nın karşılaştığı sorunlar, bu sorunlara yönelik
tavsiyeler ve Avrupa’daki iyi
uygulamalar yer almaktadır.
Vereijken, ayrıca Brüksel’de
kurulacak olan ve su yönetimi
konusunda yeni fikirlere ev
sahipliği yapmayı, teknolojileri
ve iyi uygulamaları paylaşmayı
amaçlayan Avrupa Su Evi
girişiminin de duyurusunu
yapmıştır.
Avrupa Oturumu’nda düzenlenen panel üç bölüme ayrılmıştır:
•Avrupa’nın su konusundaki başarıları ve su sorunları.
•Herkese sürdürülebilir sanitasyonu sağlamak için Avrupa’da yapılanlar.
•Havza yönetimi ve sınır aşan iş birliği.
“Avrupa’nın su konusundaki başarıları ve su sorunları” başlıklı
oturumda her Avrupa ülkesinin su bütçesini gösteren bir “su
hesabı”nın olması gerektiği vurgulanmıştır. Böylece, su hesaplarına
göre ülkelerin su sorunlarının nasıl ele alındığının izlenilebileceği
anlatılmıştır. Oturumda yer alan finans sektörü temsilcileri, mevcut
finansal krizin su sektörü için fırsatlar sunduğunu ifade ettiler.
“Herkese sürdürülebilir sanitasyonu sağlamak için Avrupa’da
yapılanlar” konulu oturumda sanitasyon, temel sorunlardan biri
olarak tanımlanmıştır. Batı Avrupalılar’ın çoğu sanitasyona ve atık su
arıtma tesislerine sahip iken, Avrupa’da hala uygun sistemlere sahip
olamayan pek çok kişi bulunmaktadır. Avrupa Komisyonu’ndan
Helmut Bloech, “Bütün şartlarda merkeziyetçi sistemlere ihtiyacımız
yok! Kuru ekolojik tuvaletler ya da atık su tesisleri gibi ademi
merkeziyetçi, yenilikçi sanitasyon çözümlerine yatırım yapmaya
ihtiyacımız var!” diyerek, düşüncesini açıklamıştır.
Son oturumun konusu ise; “havza yönetimi ve sınır aşan iş birliğiydi”.
Panelde havza yönetimi için ortak bir yaklaşım, yöntemler, amaçlar,
bilgi, deneyim ve teknoloji paylaşımı gibi işlevsel araçlar sunan Avrupa
Su Çerçeve Direktifi’nin içeriğinin yapılandırılması tartışılmıştır.
Panelistler Avrupa Bölgesel Oturumu’nda görüşlerini açıklarken.
Panel sonucunda aşağıdaki neticelere ulaşılmıştır:
• Nehir havzası, su kaynakları yönetimi için en uygun ölçektir.
• Avrupa Su Çerçeve Direktifi (SÇD), Avrupa ve ötesinde havza
yönetimi yaklaşımının benimsenmesini sağladığı için önemli bir
gelişmedir.
• SÇD’nin temel prensipleri ve Helsinki Konvansiyonu dünyanın
diğer bölgelerinde de teşvik edilmelidir.
• Avrupa ve diğer bölgeler arasında iş birliğinin güçlendirilmesi
gereklidir. Uluslararası ve iki taraflı donörler tarafından iş birliği
programlarına ve kapasite geliştirmeye tahsis edilen finansal
kaynaklar önemli ölçüde artırılmalıdır.
Koordinatör
Arap Su Konseyi
(AWC)
Odak noktası
İrtibat adresi
Safwat Abdel
Dayem
www.arabwatercouncil.org
Hazırlık süreci, bölgedeki bütün paydaşlar arasında geniş bir
dayanışma sağlanarak geliştirilmiştir. Bölgesel Sürec’in başlangıç
toplantısı 9 Aralık 2007 tarihinde Dubai’de yapılmıştır. Bu
toplantıda Arap Su Konseyi’nin Bölgesel Sürece liderlik edeceği
kararlaştırılmıştır. Bunu takiben; Forum’un teması ve konularıyla ilgili
bölgesel öncelikleri belirlemek, Forum’a yapılacak bölgesel katkılar
için takip faaliyetlerini hazırlamak ve geliştirmek amacıyla, ilki 14-15
Mart 2008 tarihlerinde Kahire’de; diğeri de 20-21 Haziran 2008
tarihlerinde Alaimen’de olmak üzere iki bölgesel hazırlık toplantısı
daha düzenlenmiştir. Bölgesel diyalog, 14-15 Ocak 2008 ve 14-15
Temmuz 2008 tarihlerinde Kahire’de düzenlenen Yüksek Seviyeli Su
Uzmanları ve diğer paydaşların toplantıları ile geliştirilmiştir. Hazırlık
sürecinin gözden geçirilmesi, 16-19 Kasım tarihlerinde Riyad’ta
düzenlenen, 1.Arap Su Forumu’nun ana gündem maddesiydi. Diğer
hazırlık toplantıları 17-20 Ağustos 2008 tarihlerinde Stockholm
Su Haftası sırasında ve 1-4 Eylül 2008 tarihlerinde Fransa’nın
Montpelier şehrinde gerçekleştirilen 13. IWRA Dünya Su Kongresi
sırasında düzenlenmiştir.
MENA/Arap Ülkeleri Bölgesel Oturumu 19 Mart 2009 günü
düzenlenmiştir. Bölgesel dokümanın önemli mesajları Arap Su
Konseyi İcra Müdürü Safwat Abdel Dayem, tarafından sunulmuştur.
Bölgesel dokümanda, suyun kullanıcılar arasında tahsisi, paydaşların
katılımı, su kıtlığında arz-talep dengesi ve finansal sorunlar gibi
Arap ülkelerinde karşılaşılan önemli su sorunları tanımlanmıştır.
Dokümanda su sorunlarının giderilmesi için görüş alışverişi, müzakere
ve analitik çalışmalara dayanarak oluşturulan önemli mesajlar ve
tavsiyeler sıralanmıştır.
Bölgesel hazırlık süreci sonunda oluşan mesajları ve tavsiyeleri
tartışmak üzere genel bir oturum düzenlenmiştir. Bu oturum
sırasında, sınır aşan sular hakkındaki anlaşmalar, özelleştirme ve
Arap bölgesinde suyun fiyatlandırılması, suyun arıtılması, atık suların
yeniden kullanım teknolojileri, iklim değişikliği ve etkileri konuları
Arap Su Konseyi Başkanı Mahmoud Abu Zeid, bölgeyi su sıkıntısına
sokan problemlerin altını çizmiştir. Mevcut finansal krizin, enerji
ve gıda piyasalarındaki değişkenliğin bizleri yorgun ya da zayıf
bırakmayacağını ancak; gerekli politikaların ve yatırım projelerinin en
kısa sürede geliştirilmesi gerektiğini ifade etmiştir. Ayrıca, Birleşik Arap
Emirlikleri Çevre Ajansı’nın ve Uluslararası Bio-tuz Tarım Merkezi’nin
ev sahipliğini yaptığı Arap Su Akademisi’nin önemine değinmiştir.
BÖLGESEL SÜREÇ
Ortadoğu ve Kuzey Afrika/
Arap Ülkeleri
Arap Su Konseyi Başkanı Mahoud Abu Zeid, MENA/Arap ülkeleri bölgesel sunumunu
yaparken.
Bölgesel oturum sırasında iki önemli bildiri yayınlanmıştır: İlki
hükümetleri, sivil toplum kuruluşlarını, özel sektörü, araştırma ve
akademik kuruluşları, bölgesel ve uluslararası kuruluşları içeren su
paydaşlarının bildirisi, diğeri ise; Arap Su Bakanları Bildirisi’dir. Su ile
ilgili paydaşlar, yerel ve bölgesel su kaynaklarının sürdürülebilirliğini
sağlamak ve kaynakları en uygun şekilde kullanmak için bölgesel
rapordaki mesajlara yönelik olarak beş öneride bulundular.
Bu öneriler: Küresel değişimlere ve risk yönetimine uyum, gıda
güvenliği, yönetim ve idareyi etkili kılma, su ile ilgili sektörlerin
finansmanını etkinleştirme ve eğitim, bilgi ve kapasite gelişimini
kuvetlendirmektir.
Arap Su Bakanları Bildirisi ile Bölgesel Sürec’in önemli mesajlarını
ve tavsiyelerini içeren siyasi taahhütlerde bulunuldu. Bu taahütleri
gerçekleştirmek için su konusundaki paydaşlarla birlikte çalışmasının
MENA/Arap Ülkeleri Oturumu’nda yüksek seviyeli katılımcılar su ile ilgili bölgesel sorunlara
karşı uygulanabilir çözümleri tanımladılar.
Panel oturumunda su sektörü dışındaki yenilikleri keşfetmek, iyi
uygulamaların yayılması, eğitimin ve araştırmanın birleştirilmesi,
Entegre Su Kaynakları Yönetimi (IWRM) yaklaşımının teşvik edilmesi
ve uluslararası anlaşmaların yürürlükte olmasının sağlanması gibi
çeşitli konular görüşülmüştür.
FİNAL RAPORU
109
BÖLGESEL SÜREÇ
Akdeniz
Koordinatör
Odak noktası
İrtibat adresi
Akdeniz Su
Enstitüsü
(IME)
Hachmi Kennou
www.ime-eau.org
Akdeniz Bölgesel Oturumu’nun hazırlıklarını yapmak ve süreci
yürütmek için Aralık 2006’da Akdeniz Su Enstitüsü’nün önderliğinde
bir koordinasyon komitesi oluşturuldu.
Komitede aşağıdaki kuruluşlar yer almıştır:
•Fas Su ve Çevre Bakanlığı.
•Fransa Ekoloji, Enerji, Sürdürülebilir Kalkınma ve Şehir ve Bölge
Planlama Bakanlığı, Şehir ve Bölge Planlama, İskan ve Doğa Genel
Müdürlüğü.
•İspanya Çevre, Köyişleri ve Deniz Bakanlığı, Su Genel Müdürlüğü.
•Yunanistan Çevre, Planlama ve Bayındırlık İşleri Bakanlığı.
Uluslararası İlişkiler ve AB İşleri Müdürlüğü.
•Akdeniz Su Enstitüsü (IME), Küresel Su Ortaklığı-Akdeniz (GWPAkdeniz), Mavi Plan (Akdeniz Eylem Planı Bölgesel Eylem Merkezi),
Öncelikli Eylem Programı Bölgesel Eylem Merkezi (Akdeniz Eylem
Planı PAP/CAR) Akdeniz Havza Örgütleri Ağı (MENBO).
Akdeniz Bölgesi, 22 Aralık 2008’de Ürdün Ölü Deniz’de düzenlenen
Avro-Akdeniz Bakanlar Konferansı’nda açıklanan Bakanlar
Bildirisi’nde yer alan sürdürülebilir su yönetimine yeni bir bakış
açısıyla yaklaşmıştır. Bakanlar Konferansı’nda Akdeniz’deki mevcut
inisiyatifler kullanılarak; nüfusun talebi ile aynı doğrultuda somut
projeler geliştirilerek, su için yeni bir strateji oluşturulmuştur. 15
Ocak 2009’da Tunus’ta, 2-7 Şubat 2009’da Beyrut’ta düzenlenen hazırlık toplantılarında “Akdeniz Mesajı” başlığı altında bir dizi
tavsiyeler oluşturulmuştur.
Akdeniz Bölgesi’nin
desteklenmiştir.
Bunlar:
hazırlık
süreci
iki
temel
yaklaşım
ile
• Avro-Akdeniz ve Güneydoğu Akdeniz ülkelerinin su müdürlerinin
periyodik olarak gerçekleştirdiği konferanslar ve Avro-Akdeniz
Ortaklığı temeline dayanan jeopolitik yaklaşım.
• Akdeniz Eylem Planı (MAP) tarafından yürütülen cok taraflı iş
birliği.
Akdeniz Su Enstitüsü İcra Direktörü Hachmi Kennou, Akdeniz Bölgesel Süreci’nin sonuçlarını
paylaşırken.
İlk panel oturumunda panelistler; yönetim sorunları, iklim
değişikliğine uyum, talep yönetimi ve verimliliği, Akdeniz havzasında
Kuzey-Güney iş birliği ve finans konularını ele aldılar.
Küresel Su Ortaklığı-Akdeniz’in Başkanı Michael Scoullos, 5.Dünya Su
Forumu için hazırlanan “Akdeniz Bölgesi’nin Mesajı’nı”katılımcılara
sundu. Mesaj, Akdeniz’de Su Stratejisinin hazırlanması ve somut
projelerin belirlenmesi için güçlü bir temel oluşturmuştur. “Akdeniz
Bölgesi’nin Mesaj’ı” içerisinde su yönetimi, iklim değişikliği, su
talebinin yönetilmesi, bölgedeki su sektörüne yapılan yatırım, güvenilir
bilgiye erişim ve su konusunda kamu bilincinin oluşturulmasında
medyanın rolü konuları yer almaktadır.
Su ve kıyı gelişimi konulu ikinci oturumda, panelistler; artan nüfus
yoğunluğu, gelecekteki büyüme tahminleri, turizmin etkileri,
bölgesel dengesizlik, kaynak sıkıntısı, kıyısal sulak alanlar üzerindeki
etkiler ve olağan dışı olayların artan riski gibi konuların altını çizdiler.
Entegre Su Kaynakları Yönetimi (IWRM) ve Entegre Kıyı Bölgesi
Yönetimi (ICZM) arasındaki ilişki de vurgulanan konular arasında yer
almıştır. Panelistler, IWRM ve ICZM’in birlikte uygulanmasının, orta
ve uzun vadede optimum fayda sağlamasının en iyi yolunun, verimli
bir katılımcı yönetiminin oluşturulması ve geliştirmesi olduğunu
belirtmişlerdir.
Kapanış panelinde konuşmacılar; su hakkının uygulanması,
finansal kaynakların iyileştirilmesi ve geliştirilmesi, suyun yerinden
yönetimi, daha iyi eğitim, bölgedeki ülkelerin yararları için teknolojik
gelişmelerin paylaşılması ve su talebinin yönetiminde karşılaşılan
güçlükler gibi konulardan bahsetmişlerdir.
19 Mart 2009 tarihinde düzenlenen Akdeniz Bölgesel Oturumu’nun
açılışı Akdeniz Su Enstitüsü İcra Müdürü Hachmi Kennou, tarafından
yapılmıştır.
Panelistler, Akdeniz Oturumu sırasında seyircilerden soru alırken.
110
FİNAL RAPORU
Koordinatör
Odak noktası
İrtibat adresi
Devlet Su İşleri Genel
Müdürlüğü (DSİ)
Hamza Özgüler
www.dsi.gov.tr
Türkiye Cumhuriyeti eski Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel,
insanoğlunun suyun önemini ve değerini anlaması gerektiğine vurgu
yaparak suyun evrenin merkezi olduğunu ifade etmiştir.
Hazırlık toplantıları, Türkiye içindeki ve çevresindeki toplantılar
olmak üzere iki şekilde düzenlenmiştir.
Türkiye içindeki toplantılar, DSİ Bölge Müdürlükleri tarafından yerel
su sorunları ile karşı karşıya olan Türkiye’nin değişik şehirlerinde
yapılmıştır. Bu süreç dahilinde, Forum’un temalarıyla ilgili su
sorunlarını ve olası çözümlerini ele alan toplam 16 adet toplantı
gerçekleşmiştir. Bu toplantılarda sadece toplantıların düzenlendiği
şehirlerin yerel su sorunları değil, aynı zamanda çevre şehirlerdeki
benzer sorunlar da tartışılmıştır.
Türkiye’deki hazırlık toplantılarının
toplantıların temaları şu şekildedir:
düzenlendiği
şehirler
ve
Adana (Sulama/Drenaj), Afyonkarahisar (Termal ve Maden Sular),
Ankara (Su Yönetimi/Kuraklık), Antalya (Karstik Hidroloji), Şanlıurfa
(Sulama/Tuzlanma), Edirne (Taşkın), Erzurum (Kar Hidrolojisi), İzmir
(Havza Kirliliği/Tarihi Su Yapıları), Kayseri (Sulak Alanlar), Samsun
(Taşkın/Sel/Toprak Kayması), Trabzon (Sel/Toprak Kayması/Nehir
Yataklarının Korunması), Van (Göl Hidrolojisi), Bursa (Su Kullanımı/
Arıtma/ Yeniden Kullanım), Konya (Yeraltı Suları/Kuraklık) ve Artvin
(Su ve Enerji)
BÖLGESEL SÜREÇ
Türkiye ve Çevresi
Türkiye Eski Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel açılış konuşmasında büyük bir kalabalığa
hitap ederken.
Türkiye Çevre ve Orman Bakanı Veysel Eroğlu, oturumda Bakanlar
Paneli’ni yönetmiştir. Bakan Eroğlu, Türkiye’nin Kyoto Protokolü’nden
yana taraf olduğunun ve sera gazı salınımını kontrol etmek için;
mevzuat geliştirmeye hız verdiklerinin altını çizmiştir. Panelde
mevzuatların önemi, erken uyarı sistemleri, uyum stratejileri, sınır aşan
sular, kurumsal dayanışmanın eksikliği, bilim ve teknolojinin rolü gibi
diğer konular da tartışılmıştır.
Türkiye çevresindeki toplantılar Çevre ve Orman Bakanlığı ile
DSİ tarafından; Ürdün’de, Bosna-Hersek’te, Kırgızistan’da,
Makedonya’da, Kıbrıs’ta ve İstanbul’da
gerçekleştirilmiştir.
Bu
toplantıların amaçlarından biri, bölgedeki çıkar grupları arasında
ulusal ve uluslararası iş birliğini sağlamak olduğundan, tartışma
platformlarına bölgedeki su sorunlarıyla ilgilenen çeşitli gruplar dâhil
edilmiştir. Bu sayede karar vericiler de dâhil olmak üzere paydaşlar
arasında deneyimlerin paylaşılması sağlanmıştır.
Türkiye ve Çevresi Bölgesel Oturumu 18 Mart 2009 tarihinde
düzenlenmiştir. Devlet Su İşleri
Genel Müdürü Haydar Koçaker,
Türkiye ve Çevresi Bölgesel
Dokümanı’nı tanıtmıştır. Bölgesel
dokümanın oluşumunda paydaşların
görüşlerinin alındığı, bölgesel hazırlık
toplantılarından yararlanıldığını
belirtmiştir. Dokümanda ayrıca
Forum’un altı teması çerçevesinde su
ile ilgili problemler ve çözümler ele
alınmış, hazırlık toplantılarında ortaya
çıkan önemli mesajlar ve sonuçlar
özetlenmiştir.
DSİ Genel Müdürü Haydar Koçaker,
Türkiye Çevre ve Orman Bakanı Veysel Eroğlu su, konuları için bölgesel entegrasyonun
öneminden bahsederken.
Panel boyunca, bölgenin su ile ilgili sorunları, ihtiyaçları ve yeterliliği
ile su ve iklim konusunda bölgesel iş birliğinde Türkiye’nin rolü
tartışılmıştır. Türkiye’nin çeşitli ve kapsamlı su deneyimlerini, vaka
analizlerini çevresindeki diğer ülkelerle paylaşabileceği vurgulanmıştır.
Oturumda Türkiye’nin, hem tarihsel hem de binlerce yıllık su ile
ilgili tecrübesinden dolayı bölgede önemli bir role sahip olabileceği
belirtilmiştir.
Türkiye ve Çevresi Bölgesel
Oturumu’nda konuşma yaparken.
FİNAL RAPORU
111
TEMEL GRUPLAR
Sürecin Genel Olarak Açıklanması
Farklılıkların suda yakınlaşmasını sağlayarak, birçok aktöre ulaşmayı hedefleyen
ve adil bir katılım mekanizmasına sahip olan Forum’un, katılım çerçevesinin
de kapsamlı olması gerekir. 5. Dünya Su Forumu’na katılım stratejisi, sivil
toplumun dokuz temel grubunu kapsayan, Gündem 21’in çerçevesinde;
sürdürülebilir kalkınma için ekonomik ve sosyal sektörlerin tamamının, geniş
tabanlı bir katılım sağlamasını gerektirmiştir. Bu çerçevenin dâhil edilmesiyle,
Forum’un ortak organizatörleri hazırlık sürecinin her aşamasında ve bizzat
etkinlik sırasında çok paydaşlı diyalogların sürdürülebilmesini sağladılar.
Gündem 21’in Dokuz Temel Grubu
TEMEL
GRUPLAR
-Kadınlar
-Gençler ve Çocuklar
-İş ve Sanayi Dünyası
-Yerel Yönetimler
-Bilim ve Teknoloji
-İşçi ve Sendikalar
-Yerel Halk
-Çiftçiler
-Sivil Toplum Örgütleri
Tematik Süreç, tüm oturumlar paydaşların dengeli bir şekilde temsilini
sağlayacak şekilde tasarlanmıştır. Temel gruplar, altı tematik sonuç
oturumunda kendi görüşlerini paylaşmaları ve önceliklerini belirtmeleri
amacıyla davet edilmiştir.
Siyasi Süreç, 5. Dünya Su Forumu’nda temel grupların alınacak önlemler
hakkında lobi faaliyetleri gerçekleştirmelerine imkân vermek üzere, temel
gruplar ve politikacılar arasındaki etkileşimi teşvik etmiştir. Parlamenterler
Toplantısı, Yerel Yönetimler Toplantısı ve Üç Seviyeli Siyasi Diyalog
Toplantıları tüm katılımcılara açık yapılmıştır. Böylece temel grupların
politikacılar nezdinde lobi faaliyetleri gerçekleştirmeleri mümkün kılınmıştır.
Türkiye içinde ve dünyada, Forum organizatörleri katılım oranını yükseltmek
için gruplara özgü düzenlemelere girişmişlerdir. Bu girişimlere, yerel ve
uluslararası kuruluşlar arasında bağlantı (Kadınlar ve Cinsiyet Koalisyonu)
kurmak (İstanbul Su Forumu, Kadınlar Ön Konferansı, Forum Öncesi STÖ
Toplantısı), hazırlık toplantılarına ve konferanslarına destek vermek ve 5.
Dünya Su Forum’unda gruplara özgü Forumları (Çocuk Su Forumu, Gençlik
Forumu) teşvik etmek örnek verilebilir.
112
FİNAL RAPORU
Tüm büyük grupların, hafta boyunca faaliyetlerini kolaylaştırmak için,
kendilerine Forum alanında özel çalışma ağı alanları tahsis edilmiştir.
Feshane ve Bedesten Salonu’nda bulunan odalar özellikle gençlik
grupları, sendikalar ve STÖ’ler gibi çeşitli gruplar tarafından faal olarak
kullanılmıştır. Aynı mekânda, sivil toplum ve temel grupların devam eden
faaliyetlerine destek sağlamak üzere, bir de sekretarya ofisi kurulmuştur.
Çalışmak ve fikirlerini tanıtmak için uygun bir yer bulamayan katılımcılar
için, birçok yerde konuşmacı köşeleri kurularak; alternatif bir katılım
imkânı sağlanmıştır. Bu Forum’da, ilk kez Forum içindeki bilgi paylaşımına,
ortaklık kurma gayretlerine destek olmak üzere Sivil Toplum Köyü gibi,
çalışma ağı alanları oluşturulmuştur.
“IFAP (Uluslararası Tarım Üreticileri Federasyonu) Gelecekteki
Dünya Su Forumları’nda da sivil toplum katılımının, bu yıl ki kadar
yüksek olmasını ümit ediyor. ”
Kadınlar
5. Dünya Su Forumu’nda, dünyadaki kadın örgütleri ve cinsiyeti temel
alan örgütler çok aktif bir rol oynadılar. Bunların çoğu, “Kadın ve
Cinsiyet Koalisyonu” içinde birlikte çalıştılar. Bu koalisyon ve diğer
kadın örgütleri aracılığıyla, 150 kadın örgütü; su, sağlık, kadın ve
cinsiyet sorunları hakkında çalışanlar, Forum’da temsil edildiler. Bu
örgütlerin yaklaşık 30’u, Forum sırasındaki etkinliklere ve /veya hazırlık
sürecine doğrudan katılmışlardır. Kadınların tecrübeleri ve ihtiyaçları
tartışmaya açılmıştır. Cinsiyet ve eşitliği temel alan başarılı yaklaşımlar
paylaşılmış, kadını güçlendirme ve cinsiyet rollerinde dengelemenin
önemi vurgulanmıştır.
TEMEL GRUPLAR
Gruplara özgü hazırlıklara ek olarak, Bu “Dokuz Temel Grup” için ortak
programlar ve mekânlar belirlenmiştir. Bu sayede de Forum’a katılım
imkânını kolaylaştırarak; katılımcılar teşvik edilmiştir. Dünyada, çok sayıda
sivil toplum temsilcisinin Forum’a ilişkin masrafları karşılayamayacakları
gerçeğini göz önünde tutan Forum Sekretaryası, başvuruda bulunan
hemen hemen herkese, Katılımcı Yardım Programı (PAID) ile mali destek
sağlamıştır. PAID programı sayesinde Forum’a katılma imkânı olmayan,
isteklilerin Forum’a katılımı sağlanmış, ayrıca bu katılımcılara; otel ve şehir
içi ulaşım hizmetleri ücretsiz olarak verilmiştir.
Temel Grupların Forum
İçindeki Etkinliklerinin Özel
Açıklaması
Hazırlık Sürecine Katılım
Eşitliği Temel Alma
Forum Sekretaryası ve Dünya Su Konseyi, Forum’un hazırlık
sürecinde ve programında eşitliğin temel alınmasını desteklemek
üzere; Su Ortaklığı İçin Kadınlar (WFWP) grubu ile bir sözleşme
imzalamıştır. Eşitliği temel alan eğitim oturumları, 2008’de Orta
Amerika ve Meksika’da daha sonra; Avrupa bölgesi için düzenlenen
üç hazırlık toplantısında ve son olarak Ocak 2009’da İstanbul Forum
Sekretaryası’nda gerçekleştirilmiştir.
Ayrıca, bölgesel su gündemlerinde su konusundaki cinsiyet sorununun
önemle vurgulanmasını sağlamak üzere; Latin Amerika, Asya-Pasifik
ve Afrika bölgeleri, Kadın ve Cinsiyet Koalisyonu üyeleriyle birlikte
bölgesel hazırlık konferanslarına katılmışlardır.
Forum Sekretarya’sında staj.
1
5. Dünya Su Forumu üyeleri şunlardır: Su Ortaklığı İçin Kadınlar (WFWP), Cinsiyet ve
Su Birliği (GWA), Uluslararası Doğayı Koruma Birliği (IUCN), Avrupa Uluslararası Kadın
Grubu Üyeleri, Türkiye Kadın Su Platformu, BM Bakanlıklar Arası Cinsiyet ve Su Görev
Gücü, Kadın Çiftçiler İlerleme Ağı (WOFAN).
FİNAL RAPORU
113
TEMEL GRUPLAR
Forum Sırasındaki Etkinlikler
WFWP üyeleri (Su Ortaklığı için Kadınlar), kadınların su sektöründeki
rolleri ve kariyerleri açısından, gelecekteki olası etkinlikleri tartışmak
üzere; 2008 yılında Viyana’daki Uluslararası Su Birliği (IWA)
çalıştayına katıldılar. WECF (Ortak Bir Gelecek için Avrupa’daki
Kadınlar), WFWP, GWA (Cinsiyet Su Birliği) ve Birleşmiş Milletler, New
York’ta Aralık 2008’de düzenlenen “Su ve Sanitasyonda Cinsiyete
Göre Ayrıştırılmış Veriler” hakkındaki Eksper Grup Toplantısı’na
katıldılar.
Koalisyonlarda ve katılımcı örgütlerde yer alan kadınlar, Forum
koordinatörlerinin tüm hazırlık toplantılarına aktif katılım gösterdiler.
Kadınlar ve diğer temel grup temsilcileri, oturum ve gündem
düzenleyicileri arasında bağlantı kurulmasına aracı oldular.
Hazırlık Toplantıları ve Konferansları
İstanbul’daki Forum Sekretaryası, kadın örgütleri, iş kadınları,
akademisyenler, siyasi parti temsilcileri ve Türkiye’den katılan diğer
katılımcılarla iki toplantı yaparak; kendilerine Forum’a katılma
olanakları hakkında bilgi verdi. Toplantılarda; Türkiye için Kadın Su
Platformu’nu kuran, 5. Dünya Su Forumu için Kadınlar ve Cinsiyet
Koalisyonu etkinliklerine katılan; Türkiye Uluslararası Kadın Grubu
Üyeleri, Türkiye İş ve Meslek Sahibi Kadınlar Derneği, ve İstanbul
Teknik Üniversitesi Akademisyenleri de bulunmaktaydı.
Kadın Platformu, WFWP ve GWA Forum’a hazırlık olarak; özellikle
Ortadoğu’da, Kuzey Afrika’da, Arap ülkelerinde, Türkiye’de ve
çevresindeki bölgelerde kadınların Forum’a olan ilgisini ve katılımını
arttırmaya çalışmışlardır.
Daha sonra Forum’a katılan devlet başkanlarına ve bakanlara
sunulmak üzere bir dizi öneri geliştirmek amacıyla; İstanbul’da,
Mart 2009’da “Kadın ve Su Ön Konferansı’nı” düzenlemişlerdir.
Bu öneriler sürdürülebilir, adil bir kalkınmanın ön koşulu olarak;
eşitlik ve cinsiyeti temel alan esas ilkeye bağlı kalınmasını, farklı
temel grupların nüfusunun yoğun olduğu bölgelerde, kendilerine
özgü rollerini yerine getirebilmeleri için, elverişli ortam ve düzgün bir
hareket sahası sağlama çağrısını da içeriyordu.
İstanbul Ön
Konferansı’nın sonuçları, Türkiye, Etiyopya
ve Hindistan’dan üç
bakanın katılımıyla;
kadın sorunları, su ve
kırsal gelişme konuları,
Forum’un “Sağlık, İtibar
ve Ekonomik Kalkınma
oturumu ile Cinsiyetler
Arası Eşitlik İçin İleri”
başlıklı özel oturumunda sunuldu.
Bu oturumda katılımcılar ve koalisyon üyeleri, bakanlar ve
politikacılardan;
• Herkes için güvenli su ve sanitasyon konusunda verilen taahhütlerin
uygulanmasını,
•Özellikle kadınlar olmak üzere temel gruplara destek ve kaynak
sağlamasını,
• Su ve sanitasyon alanında cinsiyet ile uyumlu bütçe uygulamaları
yapılmasını ve bu bütçeyi kontrol etmelerini,
• İlgili halkın bilgili seçimine dayalı olarak su ve sanitasyon bütçelerini
artırmalarını ve tahsis etmelerini,
• Yeryüzünde su ve sağlığa dair politika ve projelerinin önemini
yansıtan, cinsiyete duyarlı kriterlere dayalı olarak; cinsiyete duyarlı
kapasite geliştirme ihtiyacına göre bütçe ayrılmasını, araştırma,
geliştirme yapılmasını, yönetim ve uygulamaların saydam ve hesap
verilebilir olmasını,
• Ulusal politika ve programlarda, su ve sanitasyon sektörlerindeki
ilerlemeyi kontrol etmek üzere cinsiyete duyarlı göstergelerin
geliştirilmesi ve kullanılmasını da istemişlerdir.
Kadınların ve erkeklerin günlük faaliyetlerine bakıldığında, su
ihtiyaçlarını karşılamak için cinsiyetlere göre harcanan zaman
arasındaki farkı ortaya koyarak; günlük ihtiyaçlar için hane
düzeyinde suyun mevcudiyet ve uygunluğunu değerlendirmek için
bu hususlara dikkat edilmesi gerektiği vurgulanmıştır. Ayrıca, su
ihtiyacını karşılamada cinsiyet ve ulaşım arasındaki ilişki de önemlidir.
2
Eksper Grup Toplantısı (EGM), BM Sosyal ve Ekonomik İşler Bölümü (UNDESA) ve BM
On Yıllık Kapasite Geliştirme Programı (UNW-DPC) tarafından ortaklaşa düzenlendi.
Raporu indirmek için lütfen siteyi ziyaret ediniz: http://www.unwater.unu.edu/article/828.
3
Bu oturum, BM Cinsiyet ve Su Görev Gücü, Ortak Gelecek İçin Avrupalı Kadınlar
(WECF), BM On yıllık Kapasite Geliştirme Su Programı (UNW-DPC), IUCN, GWA, WaterAid,
IRC, SEI ve WFWP tarafından düzenlenmiştir. Oturum raporu, CD ROM formatında veya
Kadınlar Temel Grubu bölümünde Forum’un sanal toplantı alanında mevcuttur: http://
portal.worldwaterforum5.org/wwf5/enus/majorgroups/Women/Pages/default.aspx
114
FİNAL RAPORU
GWA katkısıyla: Öğrenme Merkezi’nde eğitim oturumları
TEMEL GRUPLAR
Kadınlar ve erkekler tarafından (varsa) kullanılan tuvaletlerin hijyen
koşulları nelerdir? Son olarak; diğerleri kadar önemli olmak kaydıyla,
su ve sanitasyon hakkında karar alma süreçlerinin tümünde kadının
katılımı nedir?
Forum haftası boyunca, temel gruplardan biri olan kadınlar, konu
koordinatörü olarak konu 6.1’de: Eğitim, bilgi ve kapasite geliştirme
stratejilerinde; oturum düzenleyicisi, panelist, sunucu, tartışma
katılımcısı, Öğrenme Merkezi Eğitim Oturumları yürütenleri ve yan
etkinlik düzenleyicileri olarak aktif görev aldılar.
Su mühendisleri, politikacılar ve akademisyenlerden karar alma
süreçlerine kadınları daha fazla dahil etmelerini istediler. Kadınları
sadece ev içi su kullanıcıları olarak değil; aynı zamanda üretim
maksadıyla suya ihtiyaç duyan çiftçi ve girişimciler olarak da
görmelerini istediler. Su yönetimi ve iklim değişikliğine ilişkin
müdahalelerde kadınların çabalarının anlaşılmasını, eşit paydaşlar
olarak kadınların da katılmasını belirterek; cinsiyete dayalı bütçe
uygulanmasını istediler.
Siyasi Sürec’e Katılım
Kadın Temel Grubu’nun katkıları, maksimum verimi sağlamak
üzere temsilcileri arasında koordine edilmiştir. WFWP ve GWA
temsilcileri, Bakanlar Süreci’nin üç Hazırlık Toplantı’sına fiili
olarak katıldılar ve bir de yazılı bildiri sundular. Diğer konuların yanı
sıra; toplum geliştirme, elverişli ortam sağlamaya dâhil kapasite
oluşturma, kadınların değişim temsilcisi olarak katılımına ve
kurumsal gelişme için mali destek konusuna dikkat çekmişlerdir.
Kadınlar Forum’un iki Bakanlar Yuvarlak Masa Toplantısı’nda
da temsil edilmiş, “Su ve Sanitasyon Hakkı”, “Gıda ve Tarım
Güvenliği’nde Kadının Rolü” konularında bildirilerini sunmuşlardır.
Özellikle bilgiye dayalı seçim yapmaları, kariyer geliştirmeleri, kendi
çevrelerinde sorun çözmek için somut katkılarda bulunmaları, bilgi
ve deneyim kazanmaları düşünülerek kadınlar için tüm düzeylerde
kapasite geliştirme etkinliklerinin sağlanmasını istemişlerdir. Buna
su teknolojileri hakkında eğitim, güvenli sanitasyon, su kaynakları
idaresi ve davranışsal değişimin teşviki de dâhildir.
Yuvarlak Masa Toplantısı ve Bakanlar Konferansı kapanışı
sırasında,
Kadınlar
Temel
Grubu’nun
bir
temsilcisi,
hükümetlerden kadınların sağlık ve su haklarını temin etmek
üzere eski taahhütlerini tekrarlamalarını, özellikle kadının toprak
ve su haklarını korumaya alarak; fakir aileler, hasta ve yaşlılar
için güvenli içme sularının temin edilmesini, kadınların özel
ihtiyaçlarını dikkate alarak çocuklar için okulda güvenli sağlık
tertibatını sağlamalarını, bu insani hakkı fakirler ve güçsüzler
için uygulamaya sokarak; garanti altına almak üzere harekete
geçmelerini istemiştir.
Halk desteğini kazanmış faaliyetleri nedeniyle, sivil toplum
örgütlerine verilen; Kyoto Dünya Su Büyük Ödülü, 10 finalistin
projelerine, kadınları ve gençleri de dâhil etmesi, politikacıları da
aynı şekilde teşvik edeceği ümidiyle vurgulanmıştır. İlk kez kadın
örgütlerinden bir temsilci ödül jürisinde bulunmuştur.
Sara Ahmed, GWA’nın katkısı.
Forum; su idaresinde kadının rolü ve su kullanımı, suya erişim
hakkı, suyun korunması ve geliştirilmesi gibi tüm süreçlerde,
adil bir şekilde kadın katılımının güçlendirilmesini ve önemini
vurgulayan çok sayıda bildiri ile son bulmuştur.
Sivil Toplum Örgütleri
“Su yaşam kaynağıdır ve bir haktır. Su hakkı, su kültürü ve ülkeler
arasında kalıcı barış oluşturmak için suyun nasıl kullanılabileceği
konusunda çok şey öğrendim.”
Bir FANSA üyesi.
Hazırlık Süreci
Hazırlık sürecinde, Forum Sekretaryası, sivil toplum örgütleri
arasında (STÖ) Forum’u teşvik etmek ve katılımları için çeşitli
imkânlar sağlamak üzere birçok toplantı ve çalıştay düzenlemiştir.
Şubat 2009’da düzenlenen, 1. İstanbul Su Forumu Sivil Toplum
Diyalog Toplantısı bu hazırlık toplantılarından biridir. Bu toplantıda,
su uzmanları, resmi makamlar ve vatandaşlar 5. Dünya Su
Forumu’na STÖ’lerin faal katılımını teşvik etmek ve çok paydaşlı
politika diyaloğunun yolunu açmak maksadıyla bir araya gelmiştirler.
İki günlük etkinlik sırasında, önemli ulusal ve uluslararası STÖ’lerden
20’den fazla temsilci panelist olarak davet edilmiştir. 100’den fazla
STÖ temsilcisinin de aralarında yer aldığı 600’den fazla katılımcı,
bu etkinlik sırasında yapılan tartışmaları izlemiş ve aktif katılım
gerçekleştirmişlerdir. Bu toplantıya katılan tüm sivil toplum örgütleri,
oluşturdukları dinamizmi 5. Forum’a taşımak üzere davet edilmiş ve
gerekli katılım mekanizmaları kendilerine sağlanmıştır.
4
Kadınların katılımı, su ve sanitasyon hakkı konularında cinsiyet sorununa ilişkin
hükümetlerin geçmişteki taahhütlerinin listesi ve Bakanlar Kapanış Oturumu sırasında
verilen demeç CD-ROM formatında veya VMS Kadınlar Temel Grubu Bölümü’nde
mevcuttur. http://portal.worldwaterforum5.org/wwf5/enus/majorgroups/Women/Pages/
default.aspx
5
Güney Afrika’da Kadının Toprak ve Su Hakları (WLWRSA)
FİNAL RAPORU
115
TEMEL GRUPLAR
2. Dünya Su Forumu’ndan sonra bir tatlı su koruma çalışma ağı
olarak kurulan, Tatlı Su Hareketi Örgütü (FAN), STÖ’lerin Forum’a
katılımını desteklemekte önemli rol oynamıştır. Yaklaşık 50 FAN
Küresel Konsorsiyum üyesi, 5. Forum’a faal olarak katılmışlardır.
Çok sayıda FAN üyesi PAID programdan destek almışlardır.
tiği kabul edilmiştir. FAN, özellikle “4.1.2 İcraat Sırasında Haklar”
oturumunun düzenlenmesine önderlik etmiştir. Sivil toplum örgütleri,
fakir ve yer edinememiş insanların suya erişimini kolaylaştırmak için;
su ve sanitasyon hakkını nasıl bir araç olarak kullandıkları konusunda deneyimlerini paylaşmıştırlar.
Haftanın en önemli etkinliği; COHRE, UNESCO, Etxea, FAN ve
WaterAid tarafından düzenlenen “Su ve Sanitasyon Hakkı” oturumları
olmuştur. Bu oturumlar, dünyadaki hükümetlerin su ve sanitasyon hakkını
uygulamaya çalışırken; öncelikle yaptıkları iyi uygulamaları vurgulamak
üzere düzenlenmiştir. Bu, gündemin teşvikinde başarı kazanmış bir sivil
toplumun bakış açısıyla düzenlenmiş oturumu kapsamaktadır.
Laila Smith, Mvula Trust, Güney Afrika.
Kerubo Ikioga, Barınma Hakları ve Tahliyeler Merkezi (COHRE), Kenya
FAN, 15 Mart’ta başta FAN üyeleri ve uluslararası STÖ temsilcileri
olmak üzere; yaklaşık 50 katılımcının katıldığı bir bilgi verme toplantısı
düzenlemiştir. Bu, Forum için çeşitli faaliyetleri ve planlanan savunma
stratejilerini paylaşmak, Forum’un nasıl çalıştığını öğrenmek ve
Forum boyunca birlikte çalışmayı planlamak üzere STÖ’ler arasında
bir çalışma ağı oluşturma imkânı sağlamıştır.
STÖ’lerin saha içi çalışmalarına, konsorsiyum üyelerinin politikaları
ve programları etkileme faaliyetlerine destek olmak üzere, FAN’ın
“Sivil Toplum Köyü” içinde bir sergi alanı oluşturulmuştur. Sivil Toplum Köyleri, promosyon malzemeleri, STÖ’lerin her sabah bir araya
gelerek günü planlaması, gün içinde oturumları hazırlaması, ortak
bildiriler ve basın bültenleri hazırlaması için çok uygun bir mekân
olmuştur. FAN, barınma haklarının korunması ve zorunlu tahliyelerin
engellenmesini savunan önde gelen uluslararası insan hakları örgütü Barınma Hakları ve Tahliyeler Merkezi (COHRE) ile birlikte su ve
sanitasyon hakkına ilişkin “konu 4.1’i” düzenlemiştir. Su ve sanitasyon hakkı (RTWS), tüm insanların sahip olduğu bir hak olup; uluslararası insan hakları hukuku içinde sağlam bir şekilde yer edinmiştir.
FAN, COHRE ile birlikte çalışarak, bu konuda toplantı çağrısında
bulunmuştur. Konu, RTWS’nin yararı ve bu temel hizmetlere erişimi iyileştirmek üzere katkısı şeklinde tanımlanabilir. Dört oturumda
bu konu farklı açılardan
incelenerek;
hakkın
gerçekten anlamlı olabilmesi için bu hakkın
tanınması, özellikle fakir ve güçsüzlerin su ve
sanitasyon olanaklarına
erişimi, çatışma hallerinde su ve sanitasyon
olanaklarına
erişimin
iyileştirilmesinin
gerekG.M.Sastry FAN toplantısında konuşurken
116
FİNAL RAPORU
Bu oturumun temel amacı, haklarını bilmek, anlamak ve
istemek üzere toplumlarla su ve sanitasyon hakkının bir araç gibi
kullanılmasına dair deneyimleri paylaşmaktır. Tartışma, toplumların,
su ve sanitasyon haklarını bir araç gibi kullanma, hükümetleri ve
diğer sektör aktörlerine erişme, bunları hesap vermeye zorlama
yeteneğini geliştirme yolunda belirlenen adımları ve güçlükleri ele
almıştır. Konu hakkında bilgi ağırlıklı tartışma, bir savunma aracı
olarak su ve sanitasyonun nasıl güçlendirilebileceği konusunda bir
dizi öneri geliştirilmesini sağlamıştır. Hazırlık Toplantıları ve Forum
haftası boyunca STÖ’ler su ve sanitasyon hakları bilincini arttırmak
üzere; su ve sanitasyon hakları konusundaki tartışmanın siyasi
gündemde daha fazla ağırlık kazanması için Bakanlar Süreci’ne faal
olarak katılmıştırlar. Bakanlar Bildirisi’nin eski taslaklarında, su ve
sanitasyon hakkının bir insani hak olarak tanınmış olmasına rağmen;
nihai bildirimde bunlar birer “temel insani ihtiyaç” olarak yer almıştır.
Nihai bildirimdeki bu değişikliğe, FAN Konsorsiyumu ve çok sayıda
sivil toplum örgütü “Sadece Bir Kelimeyi Değiştir!” dilekçesi için
imza toplayarak; ‘ihtiyaç’ kelimesinin “hak“ olarak değiştirilmesini
talep etmişlerdir.
Forum Sekretaryası’nın, çeşitli STÖ grupları ile temas kurmuş
olması ve her aşamada STÖ katılımının teşvik edilmesine rağmen;
Forum haftası boyunca, İstanbul’da Alternatif Su Forumu, İstanbul
Su Mahkemesi ve Halkın Su Forumu gibi bazı paralel alternatif
etkinlikler gerçekleştirilmiştir. 5. Dünya Su Forumu’nun bazı
katılımcıları bu alternatif etkinlikleri izlemiştir, aynı şekilde bazı
alternatif etkinliklere katılanlarda, 5. Dünya su Forumu’nu yakından
takip etmişlerdir. Forum’un başlıca amaçlarından birinin, kamu ve
siyaset gündeminde suyun önemini artırmak olduğu düşünülürse,
çoğu açıdan bu alternatif etkinlikler aynı amaca hizmet etmişlerdir.
“Forum, ANEW üyeleri için sadece çalışma ağları kurmak değil,
aynı zamanda su ve sanitasyon sektöründe Afrika’yı etkileyen
sorunları gündeme getirerek; Afrika Sivil Toplum Örgütleri’nin sesini
duyurma fırsatı da sağlamıştır. Su ve sanitasyon hakkı konusunda.”
Afrika Sivil Toplum Çalışma Ağı (ANEW).
Hazırlık Süreci
Sendikalar Temel Grubu, ilk aşamalardan itibaren 5. Forum’un hazırlık
sürecine faal olarak katılmıştır. Uluslararası Kamu Hizmetleri’nden
(PSI) David Boys, Bakanlar Süreci’nin hazırlık konferanslarında
Sendikalar Temel Grubu’nu temsil etmiştir. Sendikalar, Türkiye’deki
hazırlık toplantıları için panelist olarak da davet edilmiştir. Aynı
zamanda, 5. Dünya Su Forumu yapısı dışında alternatif Forum
alanları düzenlenmesine de liderlik etmişlerdir. Forum Sekretaryası,
bu etkinliklerin düzenleyicileri ile iletişim kurmak için önemli çabalar
sarf etmiştirler.
PSI Sendikaları, 5. Dünya Su Forumu’na 50’den fazla üye ile
katılmıştır. Sekretarya, sendika kayıt ücretleri için sponsorluk verilmesi
dâhil olmak üzere; sendikaların katılımını sağlamak için büyük gayret
sarf etmiştir. Sekretarya, aynı zamanda gelişmekte olan ülkelerden
bir grup delegenin son dakika vize sorunlarını halletmekte de aracı
olmuştur. Sendikaların görüşleri, alternatif Forum mekânları dâhil
olmak üzere pek çok mekânda dile getirilmiş ve ortak bir mesaj
verilmiştir.
• Özellikle gelişmekte olan ülkelerde su ve sanitasyon hizmetlerinin
kar amaçlı idaresi uygun bir yöntem değildir.
• Bunun yerine saydam, hesap verebilir ve katılımcı kamu hizmetleri
yerleştirilmelidir. Burada işçiler ve vatandaşlar, ödeme kabiliyetine
bakılmaksızın, politika ve idareye katkıda bulunacak ve herkese
hizmet sunacaklardır.
• Kalkınma bankaları, özelleştirme ve hükümet harcamalarını
azaltma ısrarlarından vazgeçmek zorundadır, bunun yerine, kar
amacı gütmeyen, dayanışma ilkeleri ile kamu hizmetlerine ortak
olmayı desteklemelidirler.
• Ülkeler, hem ulusal kanunları, hem de BM mekanizmaları
aracılığıyla suya ilişkin insan hakkını tanımalı ve uygulamalıdırlar.
PSI heyeti, Forum’un önemli katılımcılarından bazılarının suda;
maliyet, idare veya iklim değişimi savları çerçevesinde özel sektör
ve kar amaçlı çözümleri benimseyenler olduğunu bilmektedir. Kamu
finansmanı ve idaresi seçeneklerine güven azdır ve özelleştirme
gündemine aykırı sesler fazla hoş karşılanmamaktadır.
David Boys, Uluslararası Kamu Kuruluşu
PSI’den David Boys, Forum’un kapanış töreninde, Forum
katılımcılarına hitaben sendika gruplarının paylaştıkları önemli
meseleleri vurgulamıştır. Sendikalar adına şunları söylemiştir:
“Burada işçilerin çözümün parçası, değişimin temsilcileri olmaya
hazır oldukları konusunda size taahhüt veriyoruz. Ancak, haklarımıza
ve onurumuza saygı gösterilmesi şartıyla bu taahhüdü verebiliriz.”
“Sonuç olarak, gezegenimizi ve insanlarımızı korumak için birlikte
hareket etmek işçiler ve sendikalar, işverenler, vatandaşlar ve
hükümetler olarak hepimizin ortak görevidir.”
David Boys, PSI
TEMEL GRUPLAR
İşçiler ve Sendikalar
İş ve Sanayi Dünyası
Hazırlık Süreci
Forum hakkında bilgilendirilmek ve katılımlarını sağlamak üzere
iş ve sanayi grupları sekretaryaya davet edilmiştir. Her grup çevre
alanında yaptığı çalışmalardan bahsetmiş ve Forum’un hangi
süreçlerine katılacaklarını bildirmiştir. Forum Sekretaryası, ulusal
ve uluslararası iş grupları arasında bağlantı kurulmasına yardımcı
olmaya çalışmıştır.
İş ve Sanayi Dünyası Toplantıları’na Katılan Gruplar:
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB)
Uluslararası Ticaret Odası (ICC) ve Uluslararası Yatırımcılar Derneği
(YASED)
Türk İş Adamları ve Sanayicileri Derneği (TÜSİAD), Bağımsız
Sanayici ve İş Adamları Derneği ( MÜSİAD)
Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK)
Türkiye Sürdürülebilir Kalkınma İş Konseyi (TBCSD)
Ankara Ticaret Odası (ASO)
AB Vizyonu, İstanbul Ticaret Odası (İTO)
İstanbul Sanayi Odası (İSO)
Türk Amerikan İş Derneği (TABA)
Otomotiv Sanayicileri Derneği (OSD)
Şişe Suyu Üreticileri Derneği (SUDER)
Ulusal Sanayici ve İş Adamları Derneği (USİAD)
Türkiye Çimento Müstahsilleri Birliği (TÇMB)
İsviçre Ticaret Odası Türkiye, Mersin Ticaret Odası (MSO)
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM)
Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi Geliştirme Örgütü (KOSGEB)
Türkiye Bankalar Birliği (TBB) ve Ege İhracat Birliği (EIB).
Forum için;
• İş dünyası, Bakanlar Deklarasyonu’nun geliştirildiği Siyasi Süreç
hazırlık toplantılarında temsil edilmiştir.
Dünya Sürdürülebilir
Kalkınma İş Konseyi (WBCSD), Uluslararası Ticaret Odası(ICC)
ve Aquafed bu amaçla; Su için İş Harekatı’nı (Business Action for
FİNAL RAPORU
117
TEMEL GRUPLAR
Water- BAW ) oluşturmuştur. (www.businessactionforwater.org)
• TOBB Balkan Ekonomik Zirvesi ve İSO, 7. Sanayi Kongresi başta
olmak üzere birçok konferansta 5. Dünya Su Forumu’nun tanıtımını
yapmıştır.
• Çeşitli sanayi ve iş odalarının üyeleri örnek alınarak, Türkiye’nin
önde gelen yönetim kurulu başkanları ve genel sekreterlerine
davetiye yollanmıştır.
• Türkiye’nin ve dünyanın lider bankaları, denetim ve danışmanlık
firmaları Finans ve Enerji Üst Düzey Paneli’ne özel olarak davet
edilmiştir.
TOBB ve ICC
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ve Uluslararası Ticaret
Odası (ICC), uluslararası platformda Türkiye iş dünyasının sesini
duyurmak için; Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) , TOBB’un
şemsiyesi altında Uluslararası Ticaret Odası Türkiye Milli Komitesi
aktif olarak 5. Dünya Su Forumu’na ve öncesindeki hazırlık
toplantılarına katılmıştır. TOBB’a bağlı olan Türkiye İçecek Sanayi
Konseyi Sergi’de bir stant kurmuştur. Uluslararası Ticaret Odası
Türkiye Milli Komitesi çevre, su, enerji ve iklim değişikliği hakkında
hazırladıkları raporu dağıtmıştır.
“Forum, suyun hayati önemini, enerji ve iklim gibi birçok farklı
konuyla olan ilişkisini, hükümet ve özel sektör arasında daha iyi bir
etkileşim ihtiyacını gözler önüne sermiştir.”
Uluslararası Ticaret Odası
Türkiye Sanayi ve İş Adamları Derneği (TÜSİAD)
TÜSİAD, çeşitli hazırlık toplantılarına katılmış, “İdare ve Yönetim” adlı
temaya katkıda bulunmuştur. TÜSİAD Çevre Çalışma Grubu Başkanı
Sayın Musa Eroğlu, “Karadeniz ve Hazar’da Sürdürülebilir Kalkınma
için Ortak Çalışma” ve “Devlet ve Özel Sektörün Su Servislerindeki
Rolü” adlı oturumlarda sunum yapmıştır. Forum sırasında, TÜSİAD,
“Türkiye’deki Su Yönetimi, Sorunları, Politikaları ve Önerileri” adlı
raporu sunmuştur. Su Fuarı’nda bu proje kapsamında basılan,
“Çocuklar için Çevre” kitapları dağıtılmıştır. TÜSİAD, Doğal Hayatı
Koruma Vakfı (WWF) ile birlikte “Herkes için Su” adlı sergiyi
Türkiye’ye getirmiştir. TÜSİAD üyeleri Çevre Çalışma Grubu’yla
birlikte su yönetimi ve iklim değişikliği üzerine çalışmalarına devam
edeceğini belirmiştir.
Dünya Sürdürülebilir Kalkınma İş Konseyi (WBCSD)
Forum sırasında, BAW aktif olarak Siyasi Süreç Toplantılar’ına katılmış, iş
dünyasının temsilinde görev almıştır. Su kaynakları ve su hizmetlerini iklim
değişikliğine göre uyarlama konusunu, Tematik Süreç Toplantısı’nda
sunmuş ve bu konudaki bir toplantıya koordinatörlük etmiştir. WBCSD,
İstanbul ‘da su, enerji ve iklim değişikliği raporunu sunmuştur. Rapor
suyun her damlasından nasıl daha fazla enerji elde edilebileceği ve her
damla enerjiden nasıl su üretilebileceği ile ilgilidir. Rapor aynı zamanda,
risk yönetimi ve stratejik kararların verilebilmesi için, karar vericilerden
gerekli veri ve analizi talebini de dile getirmektedir.
118
FİNAL RAPORU
Son olarak, WBCSD ve Türkiye ortağı, farklı paydaşların bir araya
gelebilmeleri ve su konusunda yaptıkları çalışmaları paylaşmaları için
bir platform hazırladı. WBCSD’in enerji, doğal kaynaklar ve tüketim
maddeleri de dâhil olmak üzere farklı sektörlerden 60’ın üzerinde üyesi
vardır. Bu, suyun herkesi ilgilendirdiğinin bir kanıtıdır.
Çiftçiler
2050 yılında gıda kaynakların yetersizliğinin daha da artması sonucu,
2,7 milyar insanın daha beslenme sorunları ile karşı karşıya olacağı
ortaya konmuş ve bu tür bir soruna karşın üretilecek çözümlere
katkıda bulunmak için çiftçilerin hazır bulunduğu belirtilmiştir.
Tahminen 1,8 milyar insanın da su kıtlığı yaşayacağı düşünülerek;
hükümetlerin, bağış yapanların ve bilim adamlarının, çiftçilerle uzun
soluklu su politikası planları yapmalarının gerekliliği vurgulanmıştır.
5. Dünya Su Forumu’nda (IFAP, ICID, Türkiye Ziraat Odaları Birliği,
FAO, WMO, IFAD ve diğerlerini de içeren) çiftçi organizasyonları
olarak, su güvenliği ve sürdürülebilir su yönetimi sistemleri
kurulmasında çiftçilerin liderlik rolü üstlenmesi için iş birliği
yapılmıştır.
Forum Hazırlık Sürecine Katılım
Çiftçi organizasyonları ve örgütleri, 5. Dünya Su Forumu’nda,
hazırlık sürecinin başından itibaren etkin bir şekilde yer almışlardır.
82 ülkeden, 120 ulusal örgütü bünyesinde bir araya getiren ve
600 milyon tarım üreticisini temsil eden, dünyadaki tarım üretici
örgütlerinin en önemlilerinden Uluslararası Tarım Üreticileri
Federasyonu (IFAP), Forum’un Bakanlar Süreci’nde, Çiftçiler Temel
Grubu’nun odak noktası olarak görev yapmıştır. Forum’un Bakanlar
Süreci, Bakanlar Deklarasyonu ve İstanbul Su Rehberi isimli iki
dokümanın hazırlanması, müzakere edilmesi ve dokümanların nihai
halini alması için üzerlerinde mutabakat sağlanması amacıyla;
gerçekleştirilmiş dört hazırlık toplantısından oluşmaktadır. IFAP, tüm
bu toplantılara Çiftçiler Temel Grubu’nu temsilen katılmıştır.
Siyasi Süreç
IFAP, hem Forum’a aktif katılımı neticesinde, hem de FAO ve çeşitli
ülkelerden aldığı yoğun destek sayesinde, Siyasi Süreç’te müzakere
edilen metinlere (Özellikle İstanbul Su Rehberi’ne) müdahale
edebilmiştir. IFAP, su, tarım ve kırsal bölgeler arasındaki bağın daha
net ifade edilmesi için metinlerin üslubunun ve içeriğinin değiştirilmesi
yönünde inisiyatif almış ve kararlılık göstermiştir.
İstanbul Su Rehberi’nin nihai halini almasından önceki taslaklarda,
suyun kentsel tarımda kullanımı üzerine gereğinden fazla yer
ayrılmışken; suyun kırsal tarım için önemi, su kaynaklarının entegre
su yönetimi ile uygun şekilde yönetimi, tarımsal sulama, yağmura
dayalı tarım, su hasadı metodları ve su birlikleri gibi konularda göz
ardı edilmiş ve gereken önem verilmemiştir. Deklarasyonda ‘tarım
için su’ konusuna, su talebinin yönetimi, verimlilik ve tarımda
sulama yöntemlerine odaklanılmıştır. Bu konuları gıda güvenliğinin
sağlanması ve yoksulluğun azaltılması ile ilişkilendirilerek bir paragraf
ayrılmıştır. Ancak küresel gıda güvenliğinin hassas durumu ve su ile
gıda üretiminin arasındaki sıkı bağ göz önüne alındığında, tarım
konusunun önemi ve önceliğinin metinde daha yoğun bir şekilde
vurgulanması gerektiği düşünülmüştür.
Çiftçi Temel Grubu’na göre; metinde su ile ilgili karar alma süreçleri
içerisinde paydaşların işlevleri, su sektörü içerisinde yönetişim
becerilerinin geliştirilmesi ve konuların tümleşik bir yapıda ele
alınmasının gerekliliği uygun şekilde işlenmiştir. Aynı zamanda tüm
katılımcıların ve aktörlerin görevleri, işlevleri ve hakları konularına
açıklık getirilmesi ve bu yolda paydaşlar arası koordinasyon
yöntemiyle hareket edilmesi için politikalar üretilmesi gerektiği
metinde yer almaktadır.
IFAP’nin, Bakanlar Bildirisi’nin müzakere sürecine aktif olarak
katılmasına rağmen, metinde çiftçilerin su konusunda önde gelen
paydaşlardan biri olduğu yeterince vurgulanamamıştır. Ayrıca
metnin genelinde, paydaşların hem kentsel hem de kırsal su yönetimi
konusunda verimliliğin artırılması için önemi göz ardı edilmiştir.
Çiftçiler Temel Grubu, tüm hükümetleri Bakanlar Bildirisi’nde verilen
taahhütleri takip altına almaya davet etmiştir. Ayrıca, Çiftçiler
Temel Grubu özellikle çiftçilerin ve tarımın su politikaları konularına
vurgu yaparak; bütçe ve politika oluşturulması safhalarında dikkate
alınmalarının desteklenmesi gerektiğini herkese hatırlatmıştır.
Sivil Toplum Toplantıları
ve Aktiviteleri
TEMEL GRUPLAR
Forum Esnasında Katılım
Serbest Kürsü
Her Fikre Açık Alan
Sekretarya standı ve Serbest Kürsü.
Serbest Kürsü, Forum’da suyla ilgili aktivitelerini tanıtmak, yeni ve
yaratıcı tekniklerini paylaşmak ya da herhangi bir konuyla ilgili fikrini
söylemek isteyen herkese ve her gruba açık bir alandır.
Serbest Kürsü alanının çeyreği kadar bir bölüm, Forum’dan önce
Sanal Toplantı Alanı’ndaki formu dolduranlar için ayrıldı, geri kalan
kısım ise Forum esnasında başvurusunu gerçekleştiren katılımcılar
tarafından kullanıldı.
Meksikalı okul çocuklarının sunduğu, “Su ürünleri ve aquaponic’ler”
konunsundan, “Mısır’da kuraklığa dayanıklı meyve tohumlarının
genetik gelişmeleri” çalışmalarına kadar; 16 ülkeden, 27 farklı
sunum Serbest Kürsü çatısı altında gerçekleştirilmiştir.
Serbest Kürsü, katılımcılar arasında daha canlı, hareketli ve rahat
bir bilgi paylaşım yöntemi oluşmasına imkân sağlamıştır. Kimi
katılımcılar bu alanı bilimsel makalelerini tartışmaya açmak amacıyla
kullanırken, kimileri suyla ilgili projelerini ve kampanyalarını tanıtmak
için kullanmıştır. “Su hakkı”, “barajların çevresel ve sosyal etkileri”
gibi konular da değişik bakış açılarıyla tartışılmıştır.
IFAP Başkanı Ajay Vashee: “Çiftçi, ister Asya’da, ister
Afrika’da veya Latin Amerika’da küçük ölçekli bir toprağı işleyen
köylü olabilir. Çiftçi, Batı’da çiftçilik yapan bir toprak sahibi
olabilir. İnsanlara besin kaynağı yaratmaya, çevreyi korumaya ve
sürdürülebilir kılmaya devam etmeleri için; çiftçilerin karar alma
süreçlerinde etkin ve eşit bir statüye sahip olmaları gerekir.”
FİNAL RAPORU
119
TEMEL GRUPLAR
Sunan
Konu
Rose George
Rose George ile bir konuşma.
Maritza Morales (HUNAB)
Su ürünleri ve “Aquaponics”: Biyolojik çeşitliliği ve bir şehrin ekonomisini kurtarmak.
Tim Hau Lee
Sele müdahale sistemi ve su boşaltımı.
Halim Aydın (MÜSİAD)
Kırsal Kalkınma, su ve yiyecek.
Oscar Rivera Luna (Quisquina Ekoloji Derneği)
İklim değişikliğinin nedenlerinden biri ; Biyolojik çeşitliliğin azalması.
Mark-Adeyemi Adedayo (Ogun Eyaleti Su Kurumu)
Konuşmayı biz yürütelim!
Mohamed A. Al-Hebshi
Yemen’in dağ taraçalarındaki toprak ve su kaynakları.
Shen-Hsien Chen
İklim değişikliğine uyum için çeltik tarlalarında sürdürülebilir su
kaynakları yönetimi.
Dr. Ahmad Manschadi (Bonn Üniversitesi Kalkınma
Özbekistan’ın Harezm şehrinde toprak ve suyun yeniden
Araştırmaları Merkezi, Almanya)
yapılandırılma projesi.
Servasius Koli
Şehirlerde artan temiz su erişiminin kentleşmeye etkisi.
Mahmut Arslan (Hizmet-İş)
Su ve sanitasyon hakkı uygulamalarının erişiminin arttırılması .
Stephan Pfister (İsveç Federal Teknoloji Enstitüsü)
Su ve yaşam döngüsü değerlendirmesi, yeni gelişmeler ve gelecek
zorluklar.
Hiromi Shoji, Miyako Takanashi, Olie Nampoh
Su için el ele.
(Kadın Su Konferansı)
Alpaslan Ünver
Su temini ve sanitasyon gibi belediye hizmetleri için doğru finansmanı
bulmak.
Amanda Klasing, Leah Lotto
Su hakkı ve bağışçı sorumluluğu: Haiti’de su hakkının reddi üzerinde
bir vaka.
Ali Osman Kart (Hizmet-İş)
Suyun özelleştirilmesinin olumsuz etkileri.
Mohamed A. Al-Hebshi
Yemen’in Masila petrolündeki suyun atımı
Ulrich Eichelmann
Christine Eberlein (Uluslararası Nehirler)
Heike Dirillisch (WEED)
Ilısu – Uçurumun eşiğinde bir baraj projesi.
Güven Eken
Erkut Ertürk (Doğa Derneği)
Fatma Ebru Yıldız
Türkiye’deki çevre çalışmaları ve su kaynakları yönetimi.
(Bank of Provinces)
Loïc Mangeot
Martinique ve Karayipler’de entegre su kaynakları yönetimi ve ilgili
araştırma programları.
Fatma Şensoy
Tarihi suyla yazan Valide Sultan, Valide Mihrişah Sultan Su Derneği
Güven Eken (Doğa Derneği)
Türkiye’deki su projelerinin doğaya etkileri
Devlet Sert (Hizmet-İş)
Su üzerinden küresel istismar.
Güven Eken (Doğa Derneği), Conservation International
Iskandar Abdullaev (Bonn Üniversitesi Kalkınma Araştırmaları
Halklar, su ve bio çeşitlilik.
Merkezi, Almanya)
uygulanması.
Sami El Rakshy (Alexandria Üniversitesi)
Meyve tohumlarının kuraklık dayanıklılığının genetik olarak artması.
Issa Pakodé
Su farklılıklarının yakınlaştırılmasında daha iyi birer araç olarak eğitim
Su yönetiminin sosyo-teknik analizi: bir metodoloji ve Özbekistan’da
ve iletişim.
120
FİNAL RAPORU
eğlenirken Dünya’nın su sorunlarını algılamalarına ve onlara yönelik
elle tutulur çalışmalar yapmalarına yardımcı olmuştur. Forum haftası
boyunca çocukların yaptıkları posterler Feshane’de sergilenmiştir.
İkinci günün büyük kısmı, yerel hareket sunumları ve deklarasyon
yazımıyla geçmiştir. Öğlene kadar olan süre zarfında, her ülke
kendilerine ayrılan stantlarda kendi yerel projelerini sunmuştur. Stant
sunumlarının iki farklı raunt halinde yapılması tüm çocukların diğer
ülkelerin sunumlarını görebilmelerini sağlamıştır.
Açılış töreninde çocuklar.
3. Dünya Çocuk Su Forumu, 12-17 Mart 2009 tarihleri arasında
Amerika Birleşik Devletleri, Arnavutluk, Bosna-Hersek, Cezayir,
Çin, Filistin, Gana, Güney Kore, İran, Japonya, Lübnan, Meksika,
Mısır, Nepal, Pakistan, Sri Lanka, Sudan, Tacikistan, Togo,
Türkiye ve Vietnam’dan gelen çocukların katılımıyla İstanbul’da
gerçekleşmiştir.
Program daha önce Çocuk Su Forumu’na ev sahipliği yapan
ülkelerden gelen çocuklar tarafından sunulan, “Suyun Hayatımızdaki
Yeri” adlı sunumlarla başlamıştır. Sunumlar sırasıyla Japonya,
Meksika ve Türkiye’den katılan birer çocuk tarafından yapılmıştır.
Sunumlar sonrasında çocuklar on kişilik gruplar halinde toplanarak
su ile ilgili problemleri çözüm üretebilmeleri için; düşünmeye teşvik
edici üç soru ile kendi grupları içinde tartışmalara başladılar.
Bu sorular aşağıda sıralandığı gibidir.
1. Su bizim için neden önemlidir?
2. Su problemleri hakkında ben ne yapmayı hedefliyorum ya da göze
alıyorum?
3. Karar alıcılardan beklentim nedir?
Bu soruların etrafında şekillenen tartışmaların sonucunda ortaya çıkan
önemli noktaları, her gruptan seçilen bir konuşmacı iki dakikalık bir süre
zarfında sözlü olarak sunmuştur. Öğleden sonrasını, her grup kendi
aralarında belirledikleri önemli fikirleri öne çıkartan bir poster çalışması
üzerinde çalışarak geçirmiştir. Çalışmalar çocukların, hem görsel,
hem düşünsel olarak su sorunlarına farklı boyutlardan bakmalarını,
birbirlerini dil sorunu olmadan kolayca anlayabilmelerini sağlamış,
Çocuk Su Forumları’nda ilk kez gerçekleştirilen bu çalışma çocukların
Poster etkinliğinden bir sanat çalışması.
Küresel Su Eğitim Köyü Başkan Yardımcısı John Etgen’in, suyun önemini
vurgulayan sunumunun ardından çocuklar kendi grupları içinde
deklarasyon çalışmalarına başlamıştır. Bu çalışmalardan elde edilen
veriler, her grubun sözcüsünden oluşan bir ekibin bir araya gelmesiyle
yeniden tartışılmış ve tartışmaların sürdüğü esnada deklarasyon ortaya
çıkmıştır.
TEMEL GRUPLAR
3. Dünya Çocuk Su Forumu
Günün kapanışı, Yaşar Morpınar yönetmenliğindeki, zihinsel engelli
çocukların oluşturduğu TOMURCUK adlı perküsyon grubunun kıpır
kıpır gösterisiyle yapılmıştır.
5. Dünya Su Forumu’nun açılış töreninde çocukların hepsini sahneye
çıkarıp, ellerindeki seçilmiş deklarasyon maddelerini göstermeleriyle
Çocuk Su Forumu’nun entegrasyonunu sağlamış olduk. Deklarasyonun
ana maddelerini yansıtacak 9 madde, salonun simültane tercüme
olanakları sayesinde 9 farklı dilde tercüme edilmiştir.
5. Dünya Su Forumu açılışından sonra katılımcı çocuklar Küresel Su
Eğitim Köyü’nün aktivitelerine katılarak interaktif biçimde su ve çevreyle
ilgili önemli kavramlar üzerine eğitildiler.
Küresel Su Eğitim Köyü’nde gerçekleşen 3. Dünya Çocuk Su Forumu’nun
kapanış törenine 250’den fazla katılımcı ve birçok medya mensubu
katılmıştır. Belli başlı katılımcılar arasında: Naruhito Kotaishi (Japon
Veliaht Prensi), Yoshiro Mori (Japon Su Forumu Başkanı), Profesör
Oktay Tabasaran (5. Dünya Su Forumu Genel Sekreteri), Masae Wada
(Japon Su Forumu Yardımcı Başkanı) ve John Etgen (Project WET Vakfı
Başkan Yardımcısı) de vardı.
Japon Veliaht Prensi Çocuk Su Forumu kapanış töreninde.
FİNAL RAPORU
121
TEMEL GRUPLAR
3. Dünya Çocuk Su Forumu Çerçevesinde
Gerçekleşen Diğer Etkinlikler
Çocuk Forumu öncesinde ve sırasında çocukların bir araya gelip,
kaynaşmalarını sağlamak için oyunlar oynatılmıştır. Bunun yanı sıra
Forum haftası boyunca ülkemize gelen misafirler için çeşitli ziyaretler
ve özel aktiviteler düzenlenmiştir.
İstanbul’da Suyun İzinde:
Kültür Karıncaları tarafından düzenlenen, sabah programında su
ile ilgili çeşme, sebil, kemer gibi yerler anlatılarak İstanbul tarihine
suyun izlerini takip eden bir yolculuk yapılmıştır.
bulunmanın yanı sıra gelecekleri için bağlantılar kurmak ve iş birlikleri
oluşturmak açısından da eşsiz fırsatlar sağlamıştır.
Gençler, su sorunlarının çözümünde büyük bir gayret ile toplu eylem
formları oluşturmak için çalıştaylarda ve oturumlarda fikir alışverişlerinde
bulunmuşturlar. Sonuç olarak, Gençlik Forumu’nda “Su Konuları için
Farklılıkların Yakınlaştırılması” üzerine bir “Gençlik Bildirisi” hazırlanmıştır.
Çalıştaylar ve tartışmalarla küresel su konuları hakkında gençlerin rollerini
dile getiren bildiri, Gençlik Forumu’nun temel sonucu olmuştur. Bu bildiri
farklılıkların yakınlaştırılmasına katkıda bulunmayı amaçlamıştır.
Öğleden sonrası programında, Miniatürk’e düzenlenen geziyle
Türkiye’nin tarihi ve önemli mekanları hakkında bilgi verilmiştir.
Profesyonel tur rehberlerinin danışmanlığındaki İstanbul gezisi
Sultanahmet’te ve Ayasofya’da son bulmuştur.
Özel etkinlikler arasında İstanbul Enerji Müzesi ve “Herkes İçin Su”
sergisine özel geziler düzenlenmiştir.
Ayrıca, 5. Dünya Su Forumu’nun açılış gününün akşamında Çocuk Su
Forumu’nun katılımcı ülkeleri sekretarya standında kendi ülkelerini
tanıtıcı kültürel sunumlar yapmışlardır. Bu gösterilerden bazıları
açıklamalı sunumlarla katılırken; diğerleri kültürlerini yansıtan dans
gösterileri ve ikramlarla katıldılar.
Gençlik Forumu
Gençler, Dünya Su Forumu çerçevesi içine alınan Temel Grup
Süreçleri’nin resmi bir parçasıdır. Bu bağlamda, sivil toplum
örgütü çalışanlarından oluşan genç bir grup, suyla ilgili konularda
birbirlerinden daha fazlasını öğrenmek isteyen ve bunun için aktif
olarak uğraşan, farklı milletlerden, yaşları 18 ile 30 arasında yaklaşık
200 genci bir araya getirerek; Dünya Gençlik Su Forumu 2009’u
düzenlemiştir. Gençlik Forumu, 16-20 Mart 2009 tarihleri arasında
İstanbul Sütlüce Kongre ve Kültür Merkezi’nde gerçekleştirildi. Forum
ODTÜ Dış Politikalar ve Dış İlişkiler Topluluğu, E-Gençlik Derneği ile
koordineli çalışan Türkiye Çevre Koruma ve Yeşillendirme Derneği,
Uluslararası Çocuk Barışı, THIMUN Gençlik Örgütü, Habitat için
Gençlik Derneği, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Gençlik Meclisi ve
genç gönüllüler tarafından organize edilmiştir.
Gençlik Forumu’nun ana teması “Farklılıkların bir araya
getirilmesinde gençlerin rolü” olarak belirlenmiştir. Forum, dünyanın
farklı bölgelerinden bir araya gelen gençlere, küresel konularda
“Farklılıkların Birleşmesi İçin Dalga Hareketi” gibi yaratıcı eylemlerde
Gençlik Forumu dalga oluştururken.
122
FİNAL RAPORU
Kapanış töreninde Gençlik Forum Bildirisi açıklanırken.
Program
Gençlik Forumu, her biri 5. Dünya Su Forumu’nun ana temalarından
birine odaklanmış 6 oturumdan oluşmuştur. Dolayısıyla katılımcılar
Dünya Su Forumu oturumlarıyla ilgili olarak seslerini duyurma fırsatını
bulmuşturlar. Bunun yanında kendi kurumlarındaki çalışmalarını
ve deneyimlerini birbirlerine aktarabilecekleri tematik oturumlar
ve çalıştaylar da Gençlik Forumu programı içerisinde yer almıştır.
Katılımcıların kültürel gezi ve bot turu gibi sosyal etkinliklerde de
dostluklarını pekiştirmelerinin yanında, Forum sırasında kazandıkları
bilgileri daha rahat bir ortamda birbirleriyle paylaşabilmiştirler.
Sonraki Adımlar ve Öneriler
Genç sivil toplum örgütü üyelerinden oluşan Gençlik Forumu
katılımcıları, uluslararası gençlik örgütleriyle ortak çalışabilmek
için “Gençlik Su Ağı” adı altında bir web sitesi kurmuştur. Bölgesel
organizasyon takımının da katkısıyla oluşturulan bu sitenin bundan
sonraki Forumlar için de faydalı olacağı düşünülmüştür.
Böyle bir iş birliği yaratılmasının temel sebebi, bugüne kadar farklı
zamanlarda farklı ülkelerde Gençlik Forumu düzenleyenler arasında
deneyim aktarımının sağlanamamış olmasıdır. Bu nedenle daha önceki
Forumlar’da kaydedilen ilerlemeler ve başarılar bir kenara bırakılmış,
her yeni Forum’da öğrenme sürecine en başından başlanılması
zorunda kalınmıştır. Dünya Su Forumu’nun aksine, Dünya Gençlik Su
Forumu’nun devamlı bir amacı ve somut bir gündemi bulunmamakta
ve çıkan sonuçlar da etkin bir şekilde takip edilememektedir. Bu
nedenle de katılımcıların heyecanı ve potansiyelinin devamlılığı için
gerekli platform oluşturulamamaktadır.
Forum temsilcilerinin ve Dünya Gençlik Su Forumu organizasyon
ekibinin bundan sonraki Dünya Su Forumu hazırlık toplantılarına
katılmaları daha etkili sonuçlara ulaşmak açısından çok önemlidir.
Su Fuarı
Sivil Tolum Köyü temel gruplar çalışmaları, projeleri ve bilgilerinin
daha geniş topluluklarla paylaşılması için olanak yaratmıştır. Yaklaşık
40 ulusal ve uluslararası organizasyonun stant alanıyla, sivil toplum
kuruluşlarına paha biçilmez bir ağ kurma ve bilgi paylaşma imkânı
sunmuştur. Sivil Toplum Köyü’nde yer alan kuruluşlar:
Forum’a katılan çocuklar.
Su Fuarı, Feshane’deki II. Mahmut Salonu’nda kurulmuştur. Sivil
Toplum Köyü, Öğrenme Merkezi, Küresel Su Eğitim Köyü, poster
sunumları, network alanları, su gösterileri gibi pek çok aktivitesiyle Su
Fuarı çok paydaşlı bir alanda eğlenceli olduğu kadar düşündürücü
bir atmosfer oluşturmuştur. Onlarca sivil toplum kuruluşu, yüzlerce
okul çocuğu ve binlerce katılımcı Forum haftası süresince fuarı
ziyaret ederek; burayı 5. Forum’un en hareketli yerlerinden biri
haline getirmiştir
Küresel Su Eğitim Köyü
Yeşil
Forum
Öğrenme
Merkezi
Sivil
Toplum
Köyü
Vatandaşın Su
Evi
İstanbul 2010
Sanat ve Kültür
Serbest Kürsü
Danışma
Masası
Posterler
1. Türkiye Su Vakfı
2. Bölgesel Çevre Merkezi (REC)
3. Uluslararası Su ve Sanitasyon Merkezi (IRC)
4. Deniz Temiz (TURMEPA)
5. Belediye ve Özel İdare Çalışanları Birliği Sendikası (Bem Bir-Sen)
6. Tatlı Su Hareketi Örgütü (FAN)
7. Uluslararası Kamu Hizmetleri Örgütü (PSI)
8. Dünya Gençlik Su Forumu
9. Yeni Yüksektepe GEA Arama, Kurtarma Ekoloji Grubu
10. Jal Bhagirathi Kurumu
11. Çöp (M)adam – Sabancı Üniversitesi
12. Philadelphia Küresel Su Girişimi (PGWI)
13. İnsani Yardım Vakfı (IHH)
14. Mekong Nehri Komisyonu (MRC)
15. Konut Hakları ve Zorla Tahliye Merkezi (COHRE)
16. İstanbul Aydın Üniversitesi
17. Uluslararası Sel Örgütü (IFNet)
18. Zeytinburnu Tıbbî Bitkiler Bahçesi (ZTBB)
19. Su Kirlenmesi Araştırmaları ve Kontrolü Türk Milli Komitesi (SKATMK)
20. Sulabh Uluslararası Sosyal Hizmetler Kurumu
21. Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu (SHÇEK) ve UNICEF Türkiye
22. Sivas Belediyesi
23. Uluslararası Çevre Koruma Kurumu (CI)
24. Hizmet-İş Sendikası
25. Tarih ve Doğa Kurumu
26. Doğa Derneği
27. Su için Kadın Ortaklığı / Kadın ve Toplumsal Cinsiyet İttifakı
28. Doğu ve Güney Afrika Tarımsal Su Yönetimi Geliştirme Programı (IMAWESA)
29. Soroptimist Türkiye
30. Küresel Finlandiya Kuru Tuvalet Derneği
31. Uluslararası Tarım Araştırmaları Danışma Grubu (CGIAR)
Su ve Yiyecek Programı
32. Sürdürülebilir Kırsal ve Kentsel Kalkınma Derneği (SÜRKAL)
33. Wadi Çevre Bilim Merkezi (WESC)
34. Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu (IFAD)
35. Doğayla Barış için Çevresel Eğitim Kurumu
36. Saraybosna Üniversitesi
37. İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Planlama Müdürlüğü
38. “Greeny on the Tour” Project
FİNAL RAPORU
TEMEL GRUPLAR
A) Sivil Toplum Köyü
123
B) Küresel Su Eğitim Köyü
TEMEL GRUPLAR
Yerel su kaynağı sorunlarının çözümüne yardımcı olan yerel
eylemlerin vurgulandığı küresel su eğitim programları, Küresel Su
Eğitim Köyü’nde bir araya getirildi. Su eğitim programlarına sekiz
ülkeden 12 organizasyon katıldı:
1. Project WET Vakfı
2. Project WET ABD
3. Iowa Fen Akademisi
4. Patagonya Dostları Derneği (Arjantin)
5. Uganda Su ve Çevre Bakanlığı
6. Irmak ve Havza Çevresi Yönetim Vakfı (Japonya)
7. UNESCO-IHP/Project WET Latin Amerika ve
Karayip Su Eğitim Programı
8. Endonezya Yardım Birliği
9. Philadelphia Küresel Su İnisiyatifi
10. Kore Su Forumu
11. Soroptimist International Türkiye
12. Doğa Okulları (Türkiye)
Dünya Çocuk Su Forumu
Project WET, 3. Dünya Çocuk Su Forumu’nun katılımcılarını Küresel
Su Eğitim Köyü’nde misafir etti. 21 farklı ülkeyi temsil eden bu
çocuklar sekiz farklı Project WET fen dersine katıldılar. Yeni bir Project
WET aktivitesi olan “Dengeleme Hareketi” Forum katılımcıları
tarafından test edildi. Sulamayla ilgili olan bu aktivite dünyanın önde
gelen eğitim kaynaklarından biri olarak 2010’un sonunda basılacak
Project WET’in 2. Jenerasyon Müfredat ve Aktivite Rehberi’nde yer
alacaktır.
Katkıların Sürdürülmesi
Tema 6
5. Dünya Su Forumu’nu takip eden günlerde Project WET, su
eğitimi konusunda çalışan 250’den fazla organizasyonun koordineli
çalışmasına yardımcı olacağını belirtmiştir.
Su Okulu
Pazartesi gününden, cumartesi gününe kadar olan süre zarfında
toplam 3.000 Türk öğrenci Küresel Su Eğitim Köyü’nde Türkiye Milli
Eğitim Bakanlığı’nca gerçekleşen popüler Project WET aktivitelerine
katıldılar. Su Okulu, Forum katılımcılarına eğitim ve su konularından
bir rol sahibi olma fırsatları sunmuştur.
Su Eğitim Araçları
Project WET, Küresel Su Eğitim Köyü’nde 2006’da Meksika’da
gerçekleşen Dünya Su Forumu esnasındaki münazaralardan
yola çıkılarak Dünya Meteoroloji Örgütü ve Project WET’in
ortaklaşa yaptığı “Su Baskınlarını Keşfet: Çocuk Keşif Setleri”
adlı aktivite kitabının 5.000’in üzerinde kopyasını dağıttı. Project
WET’in kanıtlanmış farklı şekillerde, uygulamalı, ve interaktif
bilgi sunma metodolojisini kullanarak oluşturulan bu materyaller,
risk değerlendirme, sel yönetimi, hazırlıklı olma ve planlama
konularında öğretmenleri, öğrencileri, aileleri ve toplumu eğitmek
amaçlı hazırlandı.
Ek olarak Project WET Fransızca ve İngilizce olmak üzere su,
sanitasyon ve hijyen konulu 5.000’in üzerinde eğitim materyali
dağıttı. Bu materyallerin arasında su sirkülasyon posteri, Sağlıklı Su
Sağlıklı İnsanlar Çocuk Aktivite Kitapçığı, Su Hayattır Çocuk Aktivite
Kitapçığı ve Sağlıklı Su Sağlıklı İnsanlar Çocuk Eğitmen Rehberleri
vardı. Bu materyaller Amerika Birleşik Devletleri Uluslararası
Gelişim Acentesi ile ortaklaşa yapıldı ve 2008 yılının sonunda aşağı
Sahara Afrika’sında 16 ülkede 1.000 okulda 800.000 den fazla
çocuğa dağıtıldı. Bu proje Kyoto Su Ödülleri finalisti oldu.
Su Eğitim Sunumları
Forum esnasında Küresel Su Eğitim Köyü’nde su ile ilgili eğitici
sunumlar yapıldı. 250’den fazla Forum katılımcısı dokuz farklı
ülkeden gelen sunumları izledi.
Forum esnasında 6.1, ve 6.1.3 konularının planlama oturumları
Küresel Su Eğitim Köyü’nde yapıldı. 6.1 konusunun derleme
oturumunu takiben katılımcılar gayri resmi diyalog için Küresel Su
Eğitim Köyü’ne döndüler ve oturumda başladıkları söyleşiyi devam
ettirdiler. 6.1 konusuyla ilgilenen 100’den fazla Forum katılımcısı
Küresel Su Eğitim Köyü’nü ziyaret etti.
124
FİNAL RAPORU
1. Çocukların Su Aktiviteleri, Irmak ve Havza Çevresi Yönetimi Vakfı
2. Köşede Yaşamak, UNEP GEMS/Su Programı
3. Mavi Altın: Sur, Türkiye Soroptimistler Derneği
4. Dünya için SPIN Tarımı, Philadelphia Küresel Su Enstitisü
5. Su Eğitimi Aktiviteleri, Kore Su Forumu
6. Kızlar ve Oğlanların Su ve Sanitasyona Erişimi,
Cinsiyet ve Su Birliği
7. Project WET Fantazisi, Project WET Vakfı ve Iowa Fen Akademisi
8. Kid Latrine, Endonezya Yardım Birliği
9. Eco-pedagojik Matrix ve Farklılıkların Suda Yakınlaşmasında,
Su, Gelecek Nesiller için Farklılıkların Suda Yakınlaşması, Mali’de
3 Somut Eylem, Marsilya Su Ihtiyacı Karşılama Şirketi ve Brezilya üniversitesi.
Öğrenme Merkezi’ndeki kursları düzenleyecek kişiler, 5. Dünya
Su Forumu’nun web sitesinde ilan edilmesinin ardından 15 Ocak
2009’da biten bir başvuru sürecinin sonucunda 39 başvurudan 35’inin
seçilmesi ile belirlenmiştir. Kursların seçilmesinde “Farklılıkların Suda
Yakınlaşması” temasının çeşitli boyutlarında pratik seviyede öğretimi/
eğitimi kolaylaştırmak amacıyla kriterler belirlenmiştir.
Öğrenme Merkezinin Sonuçları
İnsanlar, 5. Dünya Su Forumu’ndaki çeşitli aktiviteler arasında,
suyla ilgili problemlerini çözmelerine yardımcı olacak uygulamalı
eğitimleri nerede bulabildiler? Çeşitli raporları, tematik
oturumlardaki sunumları dinlemenin veya fuar ve su sergisi
standlarını ziyaret etmenin yanı sıra pratik beceriler kazanmak için
nereye gittiler? Bütün bu soruların cevabı, Forum katılımcılarının
suyla ilgili sorunlarıyla başa çıkmalarında pratik deneyimler ve
yeni yetenekler edinmelerini sağlayan, dünyanın dört bir yanından
farklı uzmanların katıldığı, küçük çapta olmasına rağmen güçlü
alternatifler sunan, öğrenme merkezinin Feshane II.Mahmut
Salonu’ndaki beş dersliğinde bulundu. Forum haftası boyunca 35
kurs düzenleyicisi pratik öğrenim metotları aracılığıyla 30 farklı ülkeyi
temsil eden, 420 organizasyondan 560’ın üstünde katılımcıyla yeni
beceriler kazanmaları için uzmanlıklarını paylaştı. Ev suyu arıtımı,
baraj güvenliği, insan ve çevresel ihtiyaçlar için nehirlerin yönetimi,
su bilgi sistemi, cinsiyet ve güçlendirme, su altyapı finansmanı,
su kaynakları eğitimi, iletişim ve medyada su haberlerinin
geliştirilmesi, sürdürülebilir sulama için Qanant kullanımı, sınır
aşan su kaynaklarını kolaylaştırmak için araçlar ve suyun iç doğası
gibi daha birçok konuda düzenlenen kurslar çeşitli su sorunlarının
çözümü için küçük ölçekli ve pratik yöntemler sunarak temelden
eylemsel kapasite geliştirmeye yönelik sonuçlar sağladı.
“Eğitim ile öncülük etmek, bilgiyi harekete geçirir.”
Karşılanabilir Su ve Sanitasyon Teknolojileri Merkezi (CAWST)
Öğrenme Merkezi, kendi ülkelerindeki su sorunlarına çözüm üretmelerine
yardımcı olacak beceriler kazanmak için İstanbul’a gelen 5. Dünya
Su Forumu katılımcılarına benzersiz bir eğitim ve kapasite geliştirme
fırsatı sağlamıştır. Amacı; altı ana temayla ve “Farklılıkların Suda
Yakınlaşması” ile kesişen konularla eylem ve politikaya yönelik eğitim
sağlamak olan Öğrenme Merkezi bu eğitim fırsatlarından faydalanmak
isteyen tüm Forum katılımcılarına açıktı. Küçük çalışma gruplarını, vaka
çalışmalarını, gösterileri, pratik uygulamaları, tartışmaları içeren, zengin
ve eğitici araç ve yaklaşımlar kullanan 35 düzenleyicinin kurs teklifleri
pek çok kurum, organizasyon ve bölgeden seçildi.
TEMEL GRUPLAR
C) Öğrenme Merkezi
Forum Öğrenme Merkezi eğitim oturumlarından faydalanan 560’ın
üstünde katılımcıya önemli yararlar sağlamıştır. Öğrenme Merkezi’nin
sonuçları düzenleyicilere gönderilen Forum anketinden elde edilen
geri bildirimlerden anlaşılabilir.
Aşağıdaki alıntılar, konularının ve eğitim çabalarının “Farklılıkların
Suda Yakınlaşması”na nasıl bir katkı sağladığını soran anket
sorusuna düzenleyiciler tarafından verilen cevaplardan seçilmiştir.
• “Öğrenme ve değişim: Farklı ülkelerin deneyimlerini öğrenmek için
bu deneyimlerin sistematik olarak değiş tokuş edilmesi ve bunlardan
daha iyi yararlanmak gerekir.”
• “Bizim düzenlediğimiz eğitim gazetecilere hitap ediyordu. En
ilginç bölümü gazetecilerin, Forum’u laboratuvar gibi kullanarak
öğrendiklerini uyguladıkları kısımdır. Gazeteciler su ile ilgili çeşitli
konular hakkında üst düzey uzmanlarla temasta bulundular.
Dolayısıyla su kaynaklarının yönetimiyle ilgili sorunlar hakkında bilgi
edindiler. Gerçek ve güvenilir bilgi elde ettiler ve gerçek konular
üzerine haber yapabildiler. Bu eğitim su uzmanları ve gazeteciler
arasındaki farklılıkları yakınlaştırırken gazetecilerin; güvenilir bilgi
için Forum sonrasında bile irtibat kurabilecekleri su uzmanları ile
temasta bulunmalarını, su konusundaki bilgilerini arttırmalarını;
barajlar, su savaşları, su hizmetlerinin özelleştirilmesi gibi konular
hakkında sahip oldukları önyargıları aşmalarını sağlamıştır.”
• “Evet, sınır aşan sular kalite yönetimi konusu hedefti. Farklı
dinleyiciler coğrafi ve iklimsel farklılıklarına rağmen hepimizin benzer
sorunlarla mücadele ettiğini gösterdiler.”
• “Oturum çok fakirler için su ve sanitasyonun nasıl sağlanacağı
konusunu ele aldı. 25 katılımcı 10’dan fazla gelişmiş ve gelişmekte olan
ülkeden ve UNICEF ve BM Habitat gibi BM organizasyonlarındandı.
FİNAL RAPORU
125
TEMEL GRUPLAR
BM temsilcilikleri, şirketler, uluslararası STK’lar ve yerel STK’lar
sunumlar yaptı. Dünyanın dört bir yanından katılımcılar vardı ve
uygulamacılar kadar öğrenciler de katıldı.”
• “Birçok öğrenci sınır aşan sular konusunda önemli deneyimler
kazandı, dolayısıyla kurs karşılıklı olarak faydalıydı.”
• “Bu Öğrenme Merkezi sınıfı katılımcılara birbirlerini daha çok
etkilemeleri için bir fırsat vermiştir. Birbirlerinin ihtiyaçlarını anlamaları
ve öneriler sunmaları için yeterli zaman vardı. Profesyoneller için
profesyoneller tarafından bölgesel seviyede kapasite geliştirmeye
büyük ihtiyaç var.”
• “Cevap evet. Kurumsallaşma üzerine kısa bir teorik sunumdan
sonra katılımcılar kendi durumlarına yönelik kendi kurumsal
stratejilerini oluşturmaya teşvik edildi. Bunu kendilerine strateji ve
uygulamaların seçimi hakkında adım adım yol gösteren bir formu
doldurarak yaptılar. Son soru: “Yarın ne yapacaksınız?” oldu ve
katılımcıların cevaplarını bir süre tartıştık. Katılımcılardan pozitif
geribildirim vardı: Yeni anlayışlar ve fikirler kazandılar. İstanbul’daki
deneyimlerimi esas alarak şimdi daha büyük bir dinleyici kitlesi için
bir ders hazırlıyorum.”
• Konferans sırasında kurumsal tasarımla ilgilenen (örneğin;
siyasetçiler, mühendisler) ve bu sahada çalışmaya ilgi duyan insanlar
(örneğin; toplum görevlileri, halk örgütleri vb.)arasında bir fark
sezinledim. Bu farklılığın birleştirilmesi gerektiğini hissettim. Öğrenme
Merkezi’nde konu üzerine daha fazla kurs faydalı olacaktır.”
Çevre Dostu Forum İnisiyatifi
Şampiyonları Öğrenme Merkezi’nde
Öğrenme Merkezi’ndeki 3 oturumun düzenleyicisi Tetra Tech,
Çevre Dostu Forum İnsiyatifi’ne (GFI) katkılarından dolayı övgüye
layık görüldü. Tetra Tech, Forum katılımcıları için hazırlanan
“Yeşil Rehber”de önerildiği gibi, daha etkili çevresel yönetim için
sürdürülebilir modelleme araçlarının nasıl kullanılacağı, sel riski
değerlendirmesinin nasıl yürütülmesi gerektiği ve yenilikçi Teknolojiler
kullanılarak atık suların içme suyuna nasıl dönüştürülebileceği
konularında düzenlenen Öğrenme Merkezi kurslarında kullanılacak
olan yazılı dokümanları basılı hale getirmeme kararı aldı. Bunun
yerine, katılımcıların yaka kartlıklarının içine sığacak genişlikte,
eğitim oturumunda bahsedilecek bütün rapor ve dokümanlara
ulaşabilecekleri bir web sitesi linkinin olduğu bir küresel su yayınları
kartı tasarladılar. Bu çevre dostu uygulama Öğrenme Merkezi’nin
olumlu sonuçlarından biri olarak bahsedilmeyi hak etmiştir.
126
FİNAL RAPORU
D) Vatandaşın Su Evi
5. Dünya Su Forumu’nda, Uluslararası Su Sekretaryası (International
Secretariat for Water-ISW) ve ortakları tarafından Vatandaşın Su
Evi’nde çalıştaylar ve tartışmalar düzenlenmiştir. Vatandaşın Su Evi
aylar öncesinden başlayan bir yarışma sonucunda seçilen Mimar
Sinan Üniversitesi Mimarlık Bölümü öğrencilerinden Oğuzhan Abdik
ve Elif Ertemel tarafından tasarlanmış ve “Bilgi Çeşmeleri” olarak
adlandırılmıştır.
Feshane’de bulunan Vatandaşın Su Evi 75 kişilik sinema/konferans
salonu ve toplantı alanından oluşmuştur. Etkinlik esnasında Türkçe,
İngilizce ve Fransızca çeviri yapılmıştır.
Uluslararası Su Sekretaryası (ISW), Avrupa Su Dayanışması
(Solidarity Water Europe-SWE) ve ortakları halka açık, her biri iki
saat süren ve aşağıdaki konularda uzmanlıkları ile tanınan değerli
kişilerce yönetilen 7 çalıştay düzenlemiştir:
• Yurttaş gözetimine doğru: Mavi Kitaplar, özgün ve tamamlayıcı
bir araç.
• Seçilenler ıslanıyor: İçme suyu ve sanitasyon hizmetlerine
sürdürülebilir ve adil erişim için olmazsa olamaz koşul.
• Sınır içi ve sınırlar-ötesi su yönetiminde halk katılımı: Mit mi, gerçek
mi?
• Uluslararası vatandaş dayanışması: Genç girişimler.
• Finansman ve dağıtılmış hizmetler: Eylem üzerine söyleşiler.
• İklim Değişikliği ve Su: Kurbanlar çözümün kaynağı olurlarsa.
• Küresel mali kriz ve uluslar arası iş birliği sektöründeki finansmanlar
üzerindeki etkileri.
Ayrıca konferans ve toplantılarda alanı kullanan ortaklar ve
katılımcılar için 7 açık oturum vardı:
• Birleşmiş Devletlerde Su Yönetimi kitabının tanıtımı
• WSSCC (Su Arzı ve Kanalizasyon İş Birliği Konseyi) Platformu
• IHP Oturumu - Su ve Kültürel çeşitlilik
• Su Koalisyonu Platformu
• Dünya Su Konseyi Oturumu- Daha iyi su ve sanitasyon hizmetleri
için yerel yönetimlerin güçlendirilmesi konulu yan etkinlik.
• Sergi Zaragoza 2008 Toplantısı
• Kyoto ödül töreni
Ayrıca Vatandaşın Su Evi’nde su ve film etkinliğinde ödül alan filmler
gösterilmiştir.
Sergİ ve
fuardan
görüntüler
S erg İ ve S U F U arı
Çevre ve Orman Bakanı Veysel Eroğlu’nun, açılışını yaptığı 5. Dünya Su
Sergi’su, 8.000m²’lik bir çadırda düzenlenmiştir. Sergiye 51 ulusal kuruluşun
yanı sıra 35 farklı ülkeden gelen, 125 uluslararası organizasyon ile birlikte
toplam 176 kuruluş ve şirket katılmıştır. Feshane’de gerçekleşen, Su Sergisi
ile birlikte toplamda15.000m²’lik bir alana kurulmuştur. Fuar ve sergi
etkinliğine toplam 14.805 Forum delegesi katılırken; fuar ziyaretçisi sayısısı
6.269, sergi ziyaretçi sayısı ise; 2.671 kişi olarak belirlenmiştir.
SErgİ
VE
SU FUARı
İSKİ standı.
Sergi’ye
katılan şirketler şu ülkelerden gelmiştir: ABD, Almanya,
Avusturya, Avustralya, Belçika, Bolivya, Brezilya, Çek Cumhuriyeti, Çin Halk
Cumhuriyeti, Danimarka, Fas, Fransa, Güney Afrika, Hollanda, İngiltere,
İran, İspanya, İsrail, İsveç, İsviçre, İtalya, Japonya, Kanada, Kenya, Güney
Kore, Lüksemburg, Macaristan, Malezya, Meksika, Norveç, Portekiz,
Sudan, Türkiye, Ukrayna ve Umman.
Sergi alanındaki 5.Dünya Su Forumu Sekretaryası’nın standı.
128
FİNAL RAPORU
S erg İ ve S U F U arı
Bakan Eroğlu: “ 5. Dünya Su Forumu’na çeşitli ülkelerden gelerek katılım
sağlayan firmalar, Forum’un önemini bir kez daha kanıtlamıştır.”
Fuar’da ise 20 ülke standlarıyla temsil edilmiştir. Bu ülkeler: ABD,
Almanya, Brezilya, Çek Cumhuriyeti, Çin Halk Cumhuriyeti,
Danimarka, Fransa, Hollanda, İran İslam Cumhuriyeti, İspanya,
İsrail, İsviçre, İtalya, Japonya, Güney Kore, Macaristan, Meksika,
Portekiz, Türkiye ve Umman‘dır.
Feshane’deki Küresel Su Eğitim Köyü.
Sergi alanındaki Brezilya standı.
Ayrıca fuarda, Sri Lanka, İsviçre, İngiltere, Finlandiya, Japonya, İtalya,
Hollanda, Hindistan, Laos, ABD, Fransa, Macaristan ve Türkiye’den,
STK’lar katılmıştır.
Afrika Bölgesel standındaki gün içerisinde yapılan dans gösterisi.
Haliç Kongre Merkezi’nin fuayeleri de kullanılarak; 1.035m²’lik
alanda, 56 stant kurulmuştur. Bu standların 40’ı yabancı, 16’sı yerli
firmalara aittir. 5. Dünya Su Forumu Sekretaryası , BM kuruluşları,
Dünya Su Konseyi, Çevre ve Orman Bakanlığı fuayelerdeki standlarıyla
temsil edilmişlerdir.
Standlar, Forum’un yedi bölgesini temsilen, bölgesel toplantıların
gerçekleştiği Sadabad Salonu fuayesinde kurulmuştur. Haliç Salonu
fuayesinde kurulan, İstanbul 2010 Kültür Başkenti standında ise gün
boyu canlı müzik dinletileri ve gösterileri gerçekleştirilmiştir.
Toplamda 14.805 Forum katılımcısı sergide ve fuar alanında bulunan
256 standı ziyaret etmiştir. Sergi ve fuar alanı bu katılımcılara su ve
çevre alanındaki son teknolojileri görmeleri ve bu konudaki uzmanlarla
tanışabilmeleri için bir olanak sunmuştur. Ekte, Sergiye ve fuara katılan
kurum ve kuruluşların listesini bulabilirsiniz.
FİNAL RAPORU
129
Ç evre D ostu Y eş İ l forum İ n İ s İ yat İ F İ
Giriş
5. Dünya Su Forumu Sekretaryası, Forum’a ait hazırlık sürecinin çevreye olan
etkilerinin yanı sıra Forum ve diğer etkinliklerini inceleyip ele almak üzere
Şubat 2008’de, Çevre Dostu Forum İnisiyatifi’ni kurdu. Böylece, ilk kez
böylesine büyük bir etkinliğin çevreye olan etkileri de ele alındı. Bu oluşum
5. Dünya Su Forumu bünyesinde çevreye duyarlı olmak adına yoğun çaba
gösterildiğinin bir işareti olmuştur.
Çevre Dostu Forum İnisiyatifi ilk adım olarak, Haziran 2008’de düzenleyici
ortakların imzalamış olduğu bir çevre politikası ve faaliyet listesi taslağı
hazırladı. Bu politika ve faaliyet listesi, Çevre Dostu Forum Ekibi’nin
faaliyetlerine rehberlik etti.
Çevre Dostu Forum İnisiyatifi, başlangıcından itibaren çalışma programı
kapsamında aşağıdaki ana hedefleri belirledi:
Çevre
Dostu
Forum
İnİsİyatİfİ
• İstanbul’da çevre üzerindeki etkileri en aza indirgemek,
• Katılımcılara ve İstanbul’da yaşayanlara çevre dostu çalışma programını
göstermek,
• Ortaklar, sponsorlar ve hizmet sağlayıcılar üzerinde kalıcı bir izlenim
bırakmak,
• Daha sonraki Dünya Su Forumları için örnek teşkil edecek bir referans
oluşturmak.
Üç GFI standında da GFI çalışma programı bildirildi.
130
FİNAL RAPORU
Öncelikler ve Çalışma Programı
5. Dünya Su Forumu’nun çevre üzerindeki etkilerini en aza
indirgemek üzere belirlenen başlıca öncelikler şunlardır:
• Atık oluşumunun en aza indirgenmesi ve önüne geçilemeyen
atıkların da uygun şekilde arıtılması,
• Su kaynaklarının etkili kullanılması,
• Enerji kullanımının en aza indirgenmesi,
• Çevre dostu ürünlerin kullanılması ve tehlikeli kimyasalların yok
edilmesi.
Atıkların Azaltılması
Kâğıt atığının azaltılması
GFI, hazırlık süreci ve Forum haftası boyunca çeşitli yöntemler
kullanarak kâğıt atığını azaltmaya çalıştı.
• Elektronik belgelere önem verilmesi ve web üzerinden bilgi
paylaşımı,
• Forum çantasında çalışma kâğıtları için USB vardı,
• Taslak kâğıtların ve diğer belgelerin dolaşımı için kullanılan sanal
buluşma alanı (VMS) ve içerik yönetim merkezi (CMS),
• Belgelerin basılı fotokopileri yerine pdf’lerin USB’ye yüklenmesi
ya da indirilebilir linkleri olan kartların verilmesi konusunda “Forum
Katılımcıları için Yeşil Kılavuz” önerisi.
Plastik ve Paketleme Atığının Azaltılması
GFI, aşağıdaki yöntemlerden faydalanarak plastik atığını mümkün
olduğunca yok etmek için düzenlemeler yaptı. Bunlar:
• Kayıtta verilen yeniden kullanımı / geri dönüşümü mümkün
Forum su şişesi,
• Plastik su şişeleri yerine su sürahilerinin kullanılması,
• Sütün ve şekerin şeker kâsesi ve sütlükle yanında tahta çubuklar
verilerek toplu halde servis edilmesi,
• Tüm kahve/çay molalarında ve kokteyllerde yıkanıp tekrar
kullanılabilen ürünlerin tercih edilmesi.
Atıkların Yeniden Kullanılması
Gıda Ambalajlarının yeniden kullanılması
Çöp (m)adam, plastikten yapılan ürün ambalajlarını (örneğin cipsler,
kekler, çikolata ambalajları gibi) toplayıp bunları küçük poşet ve çanta
üretmek için yeniden kullanan bir organizasyondur. Bu poşetler eğitim
almış ve bu işten gelir sağlayan kadınlar tarafından yapılır. Forum öğle
yemeklerindeki keklerin ambalajları iki gün boyunca GFI gönüllüleri ve
çöp (m)adam gönüllüleri tarafından toplandı.
Yeniden Kullanım için Tasarlanan GFI Standı
Feshane ve Sütlüce’deki GFI standları ve Dünya Su Sergisi (Sergi)
çadırı parçalarına ayrılıp yeniden kullanımı göz önünde bulundurularak tasarlanmıştır. Malzemelerin tamamı tahta ya da kâğıttan doğal
malzemelerdi ve taşıma sebebiyle meydana gelen CO2 emisyonunu
azaltmak için yerel olarak üretildi. Stant aksamları, daha sonraki
stantlarda ve ofislerinde yeniden kullanılmak üzere mimarlar ve stant
kurucuları tarafından geri alındı.
Atık Geri Dönüşümü
Geri Dönüşüm Programı
A) İstanbul’da Çevre Üzerindeki
Etkilerin En Aza İndirgenmesi
İSTAÇ ve Yüceler geri dönüşüm şirketleri ortaklarıyla cam, metal,
kâğıt, plastik ve organik olmak üzere beş materyal için bir kaynak ayırma geri dönüşüm sistemi uyguladılar. Toplamda 87 çöp kutusu seti (5
çöp kutusundan yapılmıştır.) Sütlüce, Feshane ve sergi mekânlarına
yerleştirildi. Temizlik personeline materyallerin nasıl toplanıp saklanacağı konusunda eğitim verildi.
Paketleme (cam, metal, kâğıt, plastik) atıkları organik ve diğer atıklardan ayrı olarak saklandı ve işlendi. Forum haftası boyunca Sütlüce
ve Feshane mekânlarında toplanan atık miktarı aşağıdaki iki tabloda
belirtilmektedir.
Forum Alanında Toplanan Atıklar
Paketleme Atığı
Paketleme (kg) – 7 gün
Sütlüce
4,980
Feshane
3,160
TOPLAM
8,140
Organik ve “Diğer” Atıklar
Organik Atıklar & Diğer (kg) 7 gün
* İSTAÇ: İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı bir şirket olan İSTAÇ, belediyeye ait tıbbi
atıkların bertarafını, ambalaj atıklarının geri dönüşümünü, yapı ve hafriyat atıklarının
yönetimini ve sağlıklı arazi doldurma alanlarının kurulumuyla birlikte işletilmesini sağlar.
Sütlüce
54,460
Feshane
5,400
TOPLAM
59,860
FİNAL RAPORU
131
Su Kullanımı
Mekânlardaki Tuvaletler ve Musluklar
Mekânlardaki tuvaletler çift sifon sistemleriyle donatılmıştır.
Musluklar kızılötesi sensörlerle çalıştırılmıştır.
Enerji Kullanımı
Enerji Kullanımının Azaltılması
Enerji kullanımını azaltmak için çeşitli önlemler uygulandı:
• Feshane ve Sütlüce mekânları arasında Haliç’ten yürüyerek
gidilmesini sağlamak için köprü kullanımı,
• Forum alanı ve Taksim çevresinde gidip gelen 30 Çevre dostu
otobüs,
• Boğaziçi ile Haliç boyunca yolcuları Forum gidiş-dönüş
terminaline ulaştırmak için bot kullanılarak şehir trafiğinin önlenmesi,
• Mekânlarda enerji tasarruflu ampullerin; az kullanılan alanlarda
ise hareket tespit sisteminin kullanılması.
CO2 Telafisi
Forum CO2 Emisyonları
Sütlüce ve Feshane mekânlarında 7 gün boyunca Forum’un,
İstanbul’daki katılımcı taşımacılığının ve sekretaryanın hazırlık sürecindeki hava yolculuklarının yaymış olduğu toplam CO2 miktarı, mevcut verilere dayalı olarak; WWF Türkiye tarafından yaklaşık olarak 307
metrik ton hesaplanmıştır. Bu hesaplama genel bir tahmin olarak görülmüş ve harici bir onaylamaya tabi tutulmamıştır.
Türkiye’de yapılan Forum’un neden olduğu CO2 emisyonlarının telafisine katkıda bulunmak amacıyla Türkiye Çevre ve Orman Bakanlığı
toplamda yaklaşık 30.000 ağaç olmak üzere her Forum katılımcısı için
bir ağaç dikme sözü verdi. İstanbul yakınındaki Çatalca’ya dikilen bu
ağaçların bir yılda yaklaşık olarak 360 metriğe eş değer CO2 emeceği
öngörülmektedir.
Forum katılımcılarına İstanbul’a yapmış oldukları seyahat nedeniyle
meydana gelen emisyonları telafi etmeleri için pek çok fırsat verildi.
Örneğin: Forum’da GFI stantlarında, WWF Türkiye, katılımcılara uçuş
emisyonlarını hesaplama olanağı sağladı ve hesaplanan bu miktara
dayalı olarak Türkiye’de iklim değişimi bilinci oluşturmak üzere kullanılacak bir bağış meblağı önerdi. Telafi bağışlarını gösterme aracı
olarak bir rozet ile etiket verildi. Forum’un ortalarına doğru bu rozet
ve etiketler 1 Türk Lirası karşılığında dağıtıldı. Bu proje ile toplamda
672 TL toplandı.
Forum Sekretaryası’nda Enerji Kullanım Verimliliği
Sekretaryadaki enerji kullanımını azaltma stratejileri şunlardır:
• Tüm personelin neredeyse sadece dizüstü bilgisayar kullanması,
• Yapay ışıklar yerine gün ışığına öncelik verilmesi ve yalnızca
floresan lambasının kullanılması.
* Aşşağıda belirtilen internet adresinde bulunan bilgilere dayanılarak yapılan
araştırmalar, dikilen bir ağacın 100 yıllık yaşam süreci boyunca yılda ortalama olarak,
yaklaşık 0,012 ton CO2 emilimi sağlayacaktır.
132
FİNAL RAPORU
Kimyasal Madde Kullanımının Azaltılması
ve Çevre Dostu Ürünlerin Kullanılması
Kimyasal madde kullanımının azaltılıp çevre dostu ürünlerin
kullanılmasına yönelik stratejiler şunlardır:
• Duyurular (Örneğin 2. duyurular.), Forum not defterleri,
nihai rapor ve Dünya Su Sergisi/Fuarı basılı materyalleri için
geri dönüşümlü kâğıtların ya da sürdürülebilir şekilde yönetilen
ormanlardan üretilen kâğıtların kullanılması,
• Dünya Su Sergisi temizlik şirketinin TURMEPA çevre dostu
temizlik ürünlerini kullanması,
• Katılımcıların çantasında verilen kalemlerin geri dönüşümlü
kâğıttan ve biyolojik olarak ayrıştırılabilir mısır nişastası kullanılarak
‘plastik’ten üretilmesi.
B) Katılımcılarla İletişim
Forum Öncesi
Forum öncesinde GFI, online kayıt ile katılımcıları uçuşun neden olduğu CO2 emisyonları ile ilgili olarak duyarlı hale getirmeye çalıştı.
Ayrıca, çeşitli yollarla (e-posta, gazete, web sitesi yoluyla) Forum’un
mümkün olduğunca çevre dostu hale getirilmesi ve katılımcıların rollerine ilişkin duyarlı hale gelmeleri amacıyla “Forum Katılımcıları için
Yeşil Kılavuz” oluşturulup kayıtlı katılımcılara dağıtıldı. 4 sayfalık kılavuz elektronik olarak 4 dilde (İngilizce, Türkçe, Fransızca, İspanyolca)
yayınlandı ve bu kılavuzda katılımcıların İstanbul’a seyahati sırasında
Forum’da, otellerinde ve İstanbul çevresindeyken yerine getirmeleri
gerekenler ile ilgili ipuçları bulunuyordu.
Forum Boyunca
Forum boyunca GFI’nın temel amacı, Forum’un çevre üzerindeki etkileri ve bunların nasıl ele alınacağı ile ilgili bilinç oluşturmaktı.
Bunu başarmak için, Forum mekânlarına üç GFI standı kuruldu.
Stantlar, çoğu katılımcının İstanbul’a uçakla gelmesi sebebiyle, özellikle de uçuş emisyonlarına yönelik katılımcılarda su ayak izi ve karbon ayak izi ile ilgili bilinç oluşturmak üzere tasarlandı.
Ayrıca, Forum’un çevre üzerindeki etkilerini azaltmak için GFI tarafından üstlenilen çeşitli faaliyetleri tanıtmak üzere bir dizi afiş tasarlandı ve su ayak izi bilinci oluşturmak için bir powerpoint sunumu
oluşturularak; Forum boyunca GFI stantlarında sürekli gösterildi.
Katılımcıların çoğu bu afişlere ve sunumlara ilgi gösterdiler.
Forum sırasında, katılımcılarda bilinç oluşturmak için kullanılan bir
başka metot ise “Forum Yeşillendirme Testi” idi. Bu etkinlik, GFI gönüllülerinin, katılımcılara onların yeşillendirme inisiyatiflerine olan
aşinalıklarını sormaları, katılımcıları geri dönüşüm programına teşvik etmeleri ve genellikle Forum’u yeşillendirmek amacıyla uyguladığımız stratejiler hakkında onların bilinçlenmesini sağlamaları için
eğlenceli bir alternatif oldu.
D) Gelecekteki Dünya Su
Forumları için Örnek Teşkil
Edecek Bir Referans Oluşturma
C) Kalıcı Bir İzlenim Bırakmak
GFI’nın son hedefi, bu Forum’un gelecekteki Dünya Su Forumları için geliştirilerek örnek teşkil edecek bir referans oluşturmasıdır.
Çevre Dostu Forum İnisiyatifi’nin web sayfasında Çevre Dostu Forum İnisiyatifi faaliyetlerini ve çıkarımlarını içeren 16 sayfalık raporumuza erişebilirsiniz.
Yeşil Oteller Projesi
Yeşil Oteller Projesi fikri, 5. Dünya Su Forumu katılımcılarının kaldığı
İstanbul’da bulunan küçük bir otel grubundaki çevre ile ilgili gündemi daha ileriye taşımak için Bureau Veritas ve TUROB (Turistik
Otelciler, İşletmeciler ve Yatırımcılar Birliği) tarafından geliştirildi. Bu
pilot proje yeşil oteller teknikleri hakkında bilinç oluşturdu ve katılımcı otellerin daha yeşil (Çevreye duyarlı) konaklamaya yönelik ilk
adımlarını atmasını sağladı. Yirmi iki otel gönüllü olarak projede yer
aldı.
Daha sonraki Dünya Su Forumları’nın organizatörlerinin kendi çevre dostu faaliyetlerinde baz olarak kullanmaları amacıyla GFI’nın
hazırlık süreci sırasında kullanılan tüm malzemelerine VMS’den
erişilebilir.
Otellerle yapılan tanıtım toplantıları, yeşil oteller konseptini ve projenin metodunu açıkladı. Bunun ardından, otellerin işletme alanlarını
yeşillendirme konularında bilinçlendirilmesini ve katılımcı otellerin
çevresel performans düzeylerini ölçecek olan denetim metodunu
kapsayan, ayrıntılı bir atölye çalışması yapıldı. Denetim, enerji verimliliğini, suyun korunmasını, atık yönetim uygulamalarını ve diğer
kriterlerle birlikte hava kalitesini ele aldı. Denetim süreci boyunca
Bureau Veritas ayrıca otellerin çevre ile ilgili ‘en iyi uygulamalarını’
derledi.
22 katılımcı otelin denetlenmesi ve değerlendirilmesinin tamamlanmasının ardından tüm katılımcı oteller minimum bir standart elde
ederek Bureau Veritas ve GFI’dan bir sertifika almaya hak kazandılar. Özel yıldız kategorilerindeki en üstün performanslar Forum haftasında takdim edilen “Çevre Dostu Forum Otelleri” ödülünü aldılar.
5. Dünya Su Forumu web sitesindeki nihai GFI raporunda katılımcı
otellerin ve Çevre Dostu Adımlar Ödülleri’nin kazananlar listesi bulunmaktadır.
GFI için çalışmak üzere işe alınan gençler çevresel çalışma alanlarındaki öğrenciler ya da yeni mezunlardı ve GFI mesajlarını iletirken
epey heyecanlı ve coşkuluydular. Forum haftası boyunca GFI’nın iletişimdeki başarısının büyük bir kısmı kendini işine adamış gönüllü
personele atfedilebilir.
Forum’un ilgi çekici geri dönüşüm kutuları katılımcılardan takdir topladı ve
Forum’dan sonra da talep gördü.
Forum’u Yeşillendirme Onur Listesi
“Forum’u Yeşillendirme Onur Listesi”, Forum’a yapmış oldukları katkılar nedeniyle Forum’un sponsorlarını ve ortaklarını ödüllendirmek üzere oluşturulmuştur. Bu, GFI’nın web sitesindeki bir sayfada yer alan,
kaliteli şirket ve organizasyonların 5. Dünya Su Forumu’nu çevre dostu
hale getirmek için yapmış oldukları katkılara ilişkin hikâyeyi anlatarak,
onların daha fazla tanıtılmasını sağlayan sanal bir onur listesidir.
GFI stantlarının boru şeklindeki duvarları PAB mimari ofisinde yeniden
kullanılmaktadır.
FİNAL RAPORU
133
CIVIL SOCIETY AND THE MAJOR GROUPS OF AGENDA 21
SANATSAL ETKİNLİKLER
Neden, Sanatsal Etkinlikler Programı?
Açılış gösterisi. (Akşam)
SANATSAL
ETKİNLİKLER
5. Dünya Su Forumu’na ev sahipliği yapan İstanbul, tarihinde ve doğasında
çok önemli kaynaklar barındıran bir özelliğe sahiptir. Su Forumu programını
hazırlarken, sahneyi sadece politikacı ve konunun uzmanlarına bırakmak
yerine, suyu sanatta kullanan, sanat sayesinde çevre konularına dikkat çekmek
isteyen bilinçli insanları da bir araya getirilmesi amaçlanmıştır.
Önümüzdeki yıllarda en önemli sorun olarak gündemimizi işgal edecek olan
su konusuna farklı açılardan yaklaşılmıştır. Suyu zemin olarak kullanan ebru
sanatı, sahip olduğumuz kültürel zenginliği yansıtan önemli bir sembol olarak
kullanılmıştır.
Etkinlik düzenlenirken ana hedeflerimizden biri, Forum haftasında İstanbul
halkını da dahil edecek bir etkinlik gerçekleştirmekti. Bu amaçla İstanbul
Büyük Şehir Belediyesi ile birlikte Haliç kıyısında bulunan mahallelerde su
sporlarını tanıtmak ve yaygınlaştırmak için bir dizi etkinlik düzenlenmiştir. Üç
tarafı denizlerle çevrili ülkemizde, denizcilik ve su sporları gelişmeyi bekleyen
büyük bir potansiyele sahiptir.
Forum haftası boyunca, İstanbul’un; kıtaların buluştuğu noktada bir köprü
gibi farklılıkları taşıyan, aynı zamanda bir birine kavuşturan bir şehir olması
hedeflenmiştir. İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti ajansı iş birliği
ve katkıları ile gerçekleştirdiğimiz etkinliklerde, hem İstanbul’un zengin
potansiyelini yansıtmayı hem de 2010 yılında Avrupa Kültür Başkenti
kapsamında gerçekleştirilecek programın tanıtılması hedeflenmiştir. Toprak,
hava, su ve ateş ile “4 Elementin Şehri” İstanbul’da sizleri tekrar aramızda
görmek ve İstanbul’da yaşamanın sevincini sizlerle paylaşmak istemekteyiz.
134
FİNAL RAPORU
5. Dünya Su Forumu konser programı aşağıda sunulan çerçevede
İstanbul’da yaşayan müziklerin tüm renklerini, kahve molalarında
katılımcılara tanıtmayı hedeflemiştir.
5. Dünya Su Forumu, Tekfen Holding’in öncülüğünde kurulan, Tekfen
Filarmoni Orkestrası olarak varlığını sürdüren ve Tekfen Holding’in
sponsorluğunda gerçekleştirilen bir konserle açılmıştır. Karadeniz,
Hazar Denizi ve Doğu Akdeniz ülkelerinden gelen müzisyenlerden
oluşan orkestra, uluslararası sorunların en fazla yaşandığı bölgelerden
gelmeleri nedeni ile uluslararası bu büyük buluşmada yer alarak;
çözümün bir parçası olmayı hedef edinmiştir.
Bu programlara ek olarak, Forum haftası boyunca, İstanbul’un
merkezinde Cemal Reşit Rey Konser Salonu’nda, Forum katılımcılarının
ücretsiz olarak katılabilecekleri gösteriler düzenlenmiştir. Bu gösteriler
sırasında en çok ilgi çeken topluluklar arasında, perküsyon virtüözü
Burhan Öçal, Şenol Filiz ve Birol Yayla ile Yansımalar konserlerini
sayabiliriz.
Ayrıca, 5. Dünya Su Forumu için açılış akşamı özel bir gösteri
düzenlenmiştir. Kültür ve Turizm Bakanlığı Güzel Sanatlar Genel
Müdürlüğü tarafından “Suyun Şarkısı” isimli kolajda, geleneksel
Türk sanatlarını, modern sanatlarla su teması ekseninde birleştiren
müzikal bir şölen hazırlanmıştır. Bu özel gösteride, Türkiye kültür
mozaiğinde yer alan klasik müzik, bale, Türk halk dansları, Türk halk
müzikleri, Mehter ve Sema toplulukları aynı sahneyi paylaşarak; bu
evrensel şarkının Anadolu topraklarındaki yansımasını sergilemiştir.
İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı, Forum haftası boyunca,
Feshane ve Sütlüce binalarının ana fuayelerinde kurulan sahnelerde
Forum haftasının kapanış konseri, Cihat Aşkın Ensemble ile yine
İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı tarafından düzenlenerek;
katılımcıların 2010 İstanbul Kültür Başkenti etkinliklerine davet
edilmesi hedeflenmiştir.
Konserler
Sergiler
Ebru sanatı.
Fuaye konseri.
Bununla birlikte, İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı
tarafından düzenlenen en önemli etkinlik, Türk piyano virtüözü Fazıl
Say’ın, Cemal Reşit Rey Senfoni Orkestrası ile gerçekleştirdiği konser
olmuştur. Fazıl Say, sanatçı vasfının yanında, entelektüel duruşuyla
da dikkat çeken bir kişilik olarak; 21. yüzyılın en önemli konusunun
tartışıldığı Forum’da, “Su Elçisi” unvanını taşıyacak evrensel üne
sahip bir sanatçımızdır.
Fazıl Say
5. Dünya Su Forumu boyunca yapılan sanat etkinliklerinin bir kısmını
oluşturan sergilerle, Forum’un “Su” ana temasını geleneksel Türk el
sanatları ve sanatçılarımızın çeşitli bakış açılarıyla yoğurup sunmayı
amaçladık. Bunlar: Ebru, tezhip, hat, minyatür, çini, su damlaları gibi
sanat çalışmalarının yanı sıra doğa fotoğraflarından oluşan fotoğraf
sergileri, İstanbul Su Yolları ve Su Kemerleri fotoğraf sergileri, 16. ve
17 yüzyıllara ait “Su Kültürü Koleksiyonu’’ isimli Selçuklu ve Osmanlı
Antikaları ile gerçekleşti. Forum’un ana temasını sanat etkinlikleri
temasıyla buluşturan ebru sanatının bin rengini Türk kültürünü
yansıtmak amacıyla metafor olarak kullandık. Suda renklerin dansı olan
ebru sanatı, Forum haftası etkinlikleri süresince ebru teknesi açılarak
sergilendi. Yapılan ebrular, Forum’a gelen katılımcılara hediye edildi.
Sabır, aşk ve sanat.
FİNAL RAPORU
135
Sabır, Aşk ve Sanat
Büyük Menderes Havzası Fotoğraf Sergisi
Toplam 65 eserden oluşan, çini, minyatür ve tezhip sanatlarını
içeren karma bir sergidir. Sergide çini sanatçılarından; Nursen ve
Güvenç Güven’in, Minyatür sanatçısı, Özcan Özcan’ın ve tezhip
sanatçısı Hasan Türkmen’in eserleri sergilenmiştir.
Sanatçı Ercan Aslan’a ait, fotoğraflarda “Büyük Menderes Havzası”
ile ilgili 30 adet fotoğraf sergilenmiştir.
İstanbul Suları ve Su Kültürü Koleksiyonu
Adell A.Ş. ile Tarih ve Tabiat Vakfı tarafından düzenlenen, “İstanbul
Su Kültürü Koleksiyonu” 16. ve 17 yüzyıllardaki Osmanlı ve Selçuklu
dönemine ait ana teması su olan; su kemerleri, bakraçları, taşları,
güğümleri ve ibrikleri gibi antikaların yanı sıra efemera olarak
adlandırılan dokümanlar, kartpostallar ve gravürler sergilenmiştir.
Ebru Gösterileri
Forum haftası boyunca Sütlüce Kongre ve Kültür Merkezi, Haliç
Salonu etrafında, katılımcılarımıza ebru sanatının nasıl icra edildiğini
göstermeyi amaçladık. Suda renklerin dansı olan bu sanatı,
kurulmuş ebru teknelerinde Alaskar Özperçin, Eray Atay, Nuray
Yüce, Naile Eda Ronabar, Gizem Dündar, İdil Ergin Ayar icra edip,
katılımcılarımıza hediye ettiler.
Film Festivali
İstanbul 2009 RIEC Filmleri
Minyatür ve Ebru ile İstanbul
45 eserden oluşan bu sergide minyatür, tezhip ve ebru sanatı
ile İstanbul’un en güzel mekânlarının su üzerindeki yansımaları
anlatılmaya çalışılmıştır. Sergide İstanbul Nakışhanesi’nden Zehra
Çekin, Tülin Gönültaş ve Gülcan Bal’ın eserleri sergilenmiştir.
Merve Eroğlu Ebru Sergisi
Jüri üyeleri:
Ebru sanatçısı Merve Eroğlu’nun, 15 eserden oluşan ebru üzerine
çiçek, hat ve figür çalışmaları sergilenmiştir.
Calonico Cristian,
Voces contra el Silencio Festivali Genel Koordinatör –Meksika
Gaetano Capizzi,
Cinemambiente Direktörü -İtalya
Dr. Abibou Ciss,
Uluslararası İlişkiler Genel Müdürü Danışmanı-Burkina Faso
Pascale Ferland,
Direktör-Kebek
Robert Kalman,
“Formers UNESCO Vakfı Üyeleri” Başkan Vekili-Macaristan
Thai Thi Ngoc Du,
AUF Bilimsel Danışmanı ve Üniversite Asistanı-Vietnam
Maggie White
Su Kurulu Üyesi ve Eau de Paris Dış İlişkiler Sorumlusu-Fransa
.
Suda İstanbul’u İzlemek
10 eserden oluşan sergi, Nilüfer Tütüncü’nün özgün tekniğiyle
ebru üzerine çeşmeler eserleri sergilenmiştir.
Ağaç Kabukları Fotoğraf Sergisi
Sanatçı Nafiz Şahin’e ait, toplam 30 adet fotoğrafta, “Ağaç Kabukları
ve Su Damlaları” konuları işlenmiştir.
İstanbul Su Yolları ve Su Kemerleri
Fotoğraf sanatçısı Mehmet Okutan’a ait, “İstanbul Su Yolları ve Su
Kemerleri” konulu 30 adet fotoğraf sergilenmiştir.
136
Üç yıllık bir çalışma sonucunda, su alanında çalışan eğitimciler,
iletişimciler ve sinema sektöründen farklı gruplar aralarında iş
birliği yaparak, RIEC İstanbul 2009 için yaklaşık 400 adet başvuru
almıştır. Aralık 2008’de Montreal’da yapılan final elemelerinden
sonra İstanbul’a geldiğimizde elimizde, 30 ülkeden 110 film vardı.
Bunların arasından yarışmaya katılacak olan 23 ülkeden, 56 filmi
seçtik. Uluslarası juri, Uluslarası İstanbul Film Festivali eski Direktörü
Hülya Uçansu başkanlığında toplandı ve cinsiyet eşitliği gözetilerek
yedi kıtayı temsil eden, 7 üyeden oluşturuldu.
FİNAL RAPORU
90 Saniyelik Spotlar
Goutte d’or (Altın Damla)
“Right under our nose – Burnumuzun Dibinde”,
Roger Emanuel Lourenso, Brasil (2008) 90 saniye
Goutte d’argent (Gümüş Damla )
“La Última Gota – The final Drop”
Yurina Luis Naranjo et Ivette Avila Martin, Küba (2008) 90 saniye
Goutte de bronze (Bronz Damla)
“The Bet – İdda”
Gor Baghdasaryan , Ermenistan (2008) 90 saniye
Kısa Filmler:
“Au Centre de la Terre des Puits et des Hommes – Dünyanın
Merkezinde İnsanlar ve Kuyular”
Ingrid Patteta , Fransa (2008) 25 dakika
Goutte d’argent (Gümüş Damla)
“The Water Front - Kıyı”, Elizabeth Miller, Kanada (2007) 30 dakika
“13 Pueblos en Defensa del Agua, el Aire y la Tierra – Toprağın,
Havanın ve Suyun Savunulmasında 13 Köy”, Francesco Taboada,
Meksika (2007) 60 dakika
Mansiyon
“Una Mancha en el Agua - Sudaki İz” , Pablo Romano, Arjantin
(2006) 20 dakika
Eğitici ve Bilimsel Olmayı Amaçlayan Filmler:
“Living and Dying in the Swamp – Bataklıkta Yaşayıp Ölmek”
Luc Riolon , Fransa (2007) 52 dakika
Goutte d’argent (Gümüş Damla)
“The Water Guard – Su Bekçisi”
Waleed Al Shehhni, Birleşik Arap Emirlikleri (2007) 12 dakika
“Carpa Diem – Anı Yaşa”, Sergio Cannella, İtalya (2006) 2 dakika
İstanbul Film Gösterimleri
İstanbul’daki ortaklarımız yarışma kapsamındaki veya kapsamı
dışındaki filmleri tematik konularına göre ayırıp; Fransız Kültür
Merkezi’nde, Cervantes Enstitüsü’nde ve İstanbul Bilgi Üniversitesi
Santral Kampüsü’nde yayınlanmasını sağladılar. Ödül almış filmler
ise Forum alanındaki “Vatandaşın Su Evi” standında katılımcılara
sunuldu. Film yönetmenlerinden bazıları Forum alanındaki
katılımcılarla filmlerini tartışma fırsatı yakaladı.
Video Gösterimleri ve Belgesel
Gösterimleri
Çağdaş bir sanat dalı olarak video sanatına, 5. Dünya Su Forumu
sanat programında yer verilmiştir. İstanbul 2010 Avrupa Kültür
Başkenti Ajansı, Kurye Video Organizasyon arşivindeki sanatçılardan
bir seçki hazırlamıştır. ‘Farklılıkların Suda Yakınlaşması’ konseptine
uygun olarak tasarlanan gösterimde, farklı kuşaklar, farklı teknikler
kullanan Türk video sanatçılarının işlerinin suya, denize ve şehre
yakınlaşması sergilenmiştir.
Kazanan Filmler ve Kategorileri
Sanat etkinlikleri program kapsamında, Kemal Öner tarafından
gerçekleştirilen “Çölün Mavi Gözü Aral” ve “Mezopotamya’nın
Büyük Düşü Gap” belgesel gösterimleri, bulunduğumuz coğrafyanın
önemli konularına tanıklık edecek nitelikte belgeseller olarak dikkat
çekmiştir.
Fotoğrafçı Ender Enön’ün, 3 boyutlu fotoğraflarından perdeye
aktarılan 3 boyutlu video gösterimi, bir su şehri olan İstanbul ile
dünyadaki başka su şehirlerinin su ile olan ilişkileri ve sudan gelen
güzellikleri izleyenleri adeta içine alan 3 boyutlu bir gösterimde
büyülemiştir.
Özel Ödüller
Prix “Climate Change” – “ İklim Değişimi” Ödülü
“Het Verloren Land-Kayıp Ülke” , Jos de Putter, Hollanda (2007)
55 dakika
Prix “WASH” - “WASH” Ödülü
“In the Name of the Roses – Güllerin Adına”, Thierry Berrod ,
Fransa (2008) 52 dakika
Prix “Life Stories” - “ Hayat Hikayeleri” Ödülü
“Yindabad”, Mariano Agudo et Roi Guitian, İspanya (2006) 55
dakika
IWFE Özel Ödülü
Bu ödüle Jane Campion’un “The Water Diary – Su Günlüğü” filmini layık
gördük. Bu kısa film, “8” filmi içinde anlatan, Bin Yıl Kalkınma Hedefleri
kapsamındaki projeleri konu alan, 8 kısa hikayeden bir tanesi.
İstanbul Su ve Su Kültürü koleksiyonu.
FİNAL RAPORU
137
S U Ö dül L E R İ
5. Dünya Su Forumu sırasında su konusundaki çalışmaları onurlandırmak
amacıyla, 4 adet prestijli su ödülü verilmiştir. Bunlar: Türkiye Cumhuriyeti
Başbakanlık Su Ödülü, Kral II. Hasan Büyük Dünya Su Ödülü, Kyoto Dünya
Büyük Su Ödülü ve “Compromiso Mexico” Su Ödülü’dür. Bunların her biri
su konusundaki bilincin artırılmasına hizmet edenleri ödüllendirmeyi amaçla
birlikte, farklı kapsam, konu ve miktarlarda olup, yine farklı eleme süreçlerini
içermektedir.
Kral II. Hasan Büyük Dünya Su Ödülü
SU
ÖDÜLLERİ
Kral II. Hasan Büyük Dünya Su Ödülü’nün üçüncüsü; 5.Dünya Su Forumu
açılış seremonisi sırasında, Arap Ekonomik ve Sosyal Kalkınma Fonu Genel
Direktörü Abdulatif Yousef Al-Hamad’a verilmiştir. Fas Başbakanı Abbas
El-Fassi’nin takdim ettiği 100.000$ değerindeki ödülü, Çevre ve Su Bakanı
Abdelbekir Zahoud vermiştir.
İlk defa Mart 2000’de ortaya çıkan Kral II. Hasan Büyük Dünya Su Ödülü,
liderliği ile su kaynaklarının sağlıklı yönetimini ve iş birliğini teşvik eden Fas
Kralı Majesteleri II. Hasan’ın anısına verilen uluslararası bir ödüldür. Teması
“Su Kaynakları Yönetimi ve Gelişimi Alanlarında İş Birliği ve Dayanışma”
olan ödül, Dünya Su Forumları çerçevesinde her üç senede bir verilir.
Ödül su kaynakları alanında bilimsel, ekonomik, teknik, çevresel, sosyal,
kurumsal, kültürel veya siyasal başarılar elde etmiş bir kuruma, örgüte, bireye
veya bir gruba verilir.
138
FİNAL RAPORU
S U Ö dül L E R İ
Kyoto Dünya Büyük Su Ödülü
Kyoto Dünya Büyük Su Ödülü’nün ikincisi, 5. Dünya Su
Forumu’nun kapanış seremonisi sırasında, “Yaşamları Değiştirmek,
Geleceği Kurtarmak” üzerine odaklanan çalışmasıyla başvuruda
bulunan, Hindistan’ın Maharashtra Eyaleti, Su Toplama Havzası
Organizasyonu Ortaklığı’na (Watershed Organization Trust) verildi.
Ödül, Kyoto Soroptomist International’ın Başkanı Yukiko Oshima ve
Küresel Çevre Politikası İcra görevlisi Hitoshi Ohshima tarafından
takdim edildi.
2003 yılında ortaya atılan fikirle oluşan ödül, 3. Dünya Su Forumu
sırasında düzenlenen “Halk Girişimleriyle Bin Yıl Kalkınma
Hedefleri’ne Katkı Sağlamak” başlığını taşıyor ve toplumların ve
bölgelerin kritik su ihtiyaçlarını ele almak amacıyla halka yönelik
faaliyet çalışmaları gerçekleştiren seçkin bir kişi ya da kuruluşu
onurlandırmayı amaçlamaktadır. Ödülün diğer bir amacı ise halka
yönelik kuruluşlara, Bin Yıl Kalkınma Hedefleri’ne ve diğer küresel
hedeflere katkı sağlamak üzere, çalışmalarını küresel düzeyde
sunma fırsatını da sunmaktadır.
5.Dünya Su Forumu’nun ev sahibi ülkesi olan Türkiye, toplum
üzerinde bu bilinci oluşturacak kişileri bir ödül ile onurlandırmayı
hedeflemiştir. Bu bilinci ve farkındalığı yaratacak araçların en başında
da medya gelmektedir. Ayrıca, faklılıklar arasında ortak bir anlayış
oluşturulması için adaylar, çalışmalarını Forum’un ana teması olan
“Farklılıkların Suda Yakınlaşması” ile ilişkilendirmiştirler.
“Compromiso Mexico” Su Ödülü
“Compromiso Mexico” Su Ödülü, ilk kez, 18 Mart 2009 tarihinde,
5. Dünya Su Forumu Yerel İdareciler Toplantısı sırasında verildi.
Mükemmel su tedarik ve/veya sağlık koruma politikaları için
verilen, 15.000 ABD Doları tutarındaki birincilik ödülünü Çin’in
Guangzhou eyaleti kazandı. 10.000 ABD Doları tutarındaki ikincilik
ödülünü Meksika’dan Leon, Guanajuato alırken; 5.000 ABD Doları
tutarındaki üçüncülük ödülünü ise Peru’nun Lima şehri aldı.Ödül,
Meksika Eyalet Valisi Enrique Peña Nieto tarafından verildi.
3 milyon Japon Yeni (Yaklaşık 45.000 TL) tutarındaki bu ödül, Dünya
Su Forumu sırasında her üç yılda bir verilmektedir. Ödül parasının,
kazanan kişi ya da kuruluş tarafından, ödül kazanılan çalışma için ya
da benzer faaliyetlerinin devamı için kullanılması gerekmektedir.
Türkiye Cumhuriyeti
Başbakanlık Su Ödülü
Medya mensuplarına su konularında yaptıkları çalışmalarından
ötürü verilen ödül, 5. Dünya Su Forumu açılış seremonisi sırasında
verilmiştir. 40.000 Euro tutarındaki ödül, yerli ve yabancı kazananlar
arasında paylaşılmıştır. Ödülün uluslararası kazananı Aqua-Media
International’dan, Alison Bartle oldu. Ulusal basın ödülü ise dört kişi
arasında paylaşıldı. Bu kişiler; Özgür Çoban (Anadolu Ajansı), Özgür
Yildirim (Kanal 24), Gürhan Saygı (Zaman Gazetesi) ve NTV’deki
Yeşil Ekran adına Erman Yerdelen’dir. Ödülü, T.C. Başbakanı adına
Çevre ve Orman Bakanı Prof. Veysel Eroğlu vermiştir.
4. Dünya Su Forumu’na ev sahibi olan Meksika; kendisini ülke ve
insani gelişim için önemli bir unsur oluşturan suya adamış, bu ödülü
etkileşim içinde oldukları toplumların içme suyu, kanalizasyon ve
sağlık koruma hizmetleri üzerinde olumlu etkileri olan, en iyi yerel
kamu politikalarını ödüllendirmek amacıyla düzenlemiştir.
FİNAL RAPORU
139
YAN ETKİNLİKLER
Beş kıtadan ve 33 ülkeden gelen; sivil toplum kuruluşları, hükümetler
ve özel şirketler tarafından düzenlenen 100 aşkın yan etkinlik, konuları,
düzenleyici organizasyonları ve çeşitliliği bakımından 5. Dünya Su Forumu’nun
başarılı bileşenlerinden olmuştur. Yan etkinlikler, kurumların projelerini ve
etkinliklerini tanıtmaları, su alanındaki diğer uzmanlarla tartışmalar gerçekleştirip
profesyonel ağlar oluşturmaları için birer platform vazifesi görmüşlerdir.
Küresel su sorunlarına işaret ederek belirli konular hakkında bilinç oluşturmak
ve resmi Forum oturumları sırasında bütünüyle ele alınmayan konular üzerinde
tartışma ortamları yaratmak amacıyla yan etkinlikler Forum’a çok değerli
katkılar sağlamışlardır. Toplumsal cinsiyet konularından iklim değişikliğine, su
yönetiminden su hakkına ve tuzdan arındırmadan su güvenliğine kadar çok
çeşitli konular yan etkinliklerde ele alınmıştır. Daha ziyade sunum, tartışma
ve çalıştay şekillerinde gerçekleştirilen toplantılara ek olarak çok sayıda kitap
tanıtımı, özel tören, belgesel yayını, kokteyl ve resepsiyon düzenlenmiştir.
Canlı ve interaktif geçen tartışmalar Forum’u son derece zenginleştirmişlerdir.
YAN
ETKİNLİKLER
140
FİNAL RAPORU
Düzenleyici: Küresel Çevre Fonu (GEF) Değerlendirme Ofisi
Bu yan etkinlik, Küresel Çevre Fonu’nun, Dördüncü Genel Performans Çalışması (OPS4) için Uluslararası Sular (IW) uygulamaları üzerine
geri besleme edinmeyi amaçlamıştır. OPS4, Küresel Çevre Fonu’nun rolünü, başarılarını, uygunluğunu ve performansını değerlendirmek
üzere, Küresel Çevre Fonu Değerlendirme Ofisi tarafından düzenlenmektedir. Bu yan etkinlik sonunda ortaya çıkan bulgular, sonuçlar ve
öneriler Küresel Çevre Fonu’nun beşinci yenilenme sürecindeki tartışma ve müzakerelere dâhil edilecektir.
Uçsuz İkilem / Gıda Güvenliğine Suya ve Sanitasyona Erişimin Eşleştirilmesi
Düzenleyici: (re)sources, Think Tank, Fransa
YAN ETKİNLİKLER
Dördüncü Genel Performans Çalışması (OPS4) için Küresel Çevre Fonu (GEF)
Değerlendirme Ofisi Danışmanlığı
Üst düzey siyasi kişiler, uygulayıcılar ve sivil toplum temsilcilerinin iki saat süren tartışmalarının ardından basit bir sonuç çıkmıştır. Tarım amaçlı
su ve kentsel su arasındaki rekabet sanıldığı kadar çok değildir. Atık suyun sulama amaçlı olarak yeniden kullanılması gibi basit çözümler
mevcuttur. Konuşmacılar, herkes için suya, sanitasyona ve yeterli miktarda yiyeceğe erişimin miktar meselesinden çok finansal ve siyasi bir
karar sorunu olduğu konusunda hemfikir olmuşlardır.
Kurak Bir Ülkede Su Kıtlığı Yönetimi Deneyimi / Umman Deneyimi
Düzenleyici: Umman Sultanlığı Bölgesel Belediyeler ve Su Kaynakları Bakanlığı
Bu yan etkinlik, Umman’da farklı açılardan benimsenen entegre su kaynakları yönetimi ilkelerine dikkat çekmiştir. Su kaynakları tetkiki ve
gözlemlenmesi, su değerlendirmesi, entegre su yönetimi programları ve hidrolik yapılar, su kaynakları yönetmeliği ve kanunları, geleneksel
olmayan su kaynaklarının kullanılması (Tuzdan arındırma, atık suyun işlenmesi), Aflaj sisteminde olduğu gibi geleneksel bilginin su kaynakları
üzerindeki baskısının azaltılmasına katkısı, (Uluslararası bir organizasyon tarafından temsil edilen.) geniş kapsamlı entegre su kaynakları
yönetimi politikaları ve stratejileri için modern teknikler konusunda uzmanların bilgi alışverişi.
Birleşmiş Milletler Dünya Su Gelişim Raporu 3. Baskısı (WWDR-3)
Bulgular ve Anahtar Mesajlar
Düzenleyici: UNESCO Dünya Su Değerlendirme Programı (WWAP)
“Değişen Dünyada Su” başlıklı “Birleşmiş Milletler Dünya Su Gelişim Raporu” üçüncü baskısının (WWDR-3) 16 Mart 2009’da resmi olarak
piyasaya sürülmesinin ardından; UNESCO Dünya Su Değerlendirme Programı (WWAP), Forum katılımcılarına bu yüksek katılımlı yan etkinlik
süresince raporun içeriğini tartışma fırsatı vermiştir. Raporun kapsamlı bir şekilde sunulduktan sonra, katılımcılar raporun bulgularını ve
önemli mesajlarını üretim ekibiyle tartışmışlardır. Bu bulgu ve mesajlar raporun bir sonraki sayısında dikkate alınacaklardır. WWDR-3 ile ilgili
daha fazla bilgiye www.unesco.org/water/wwap/wwdr/wwdr3/index.shtml adresinden ulaşabilirsiniz.
Unesco Dünya Su Değerlendirme Programı (WWAP) Vaka Çalışmaları
“Sorunlarla Yüzleşmek”
Bu etkinlikte, UNESCO Dünya Su Değerlendirme Programı (WWAP) Sekretaryası, Birleşmiş Milletler Dünya Su Gelişim Raporu’nun üçüncü
baskısının (WWDR-3) yanında “Sorunlarla Yüzleşmek” başlıklı yeni “Vaka Çalışması” cildi de sunmuştur. Bu ciltte, 20 havzaya ait bulgularla
birlikte; Afrika, Asya, Avrupa, Latin Amerika ve Pasifik Adaları’nda geliştirilen ulusal çaptaki projelere yer verilmekte, su kaynaklarının
durumu vurgulanıp kritik meseleler tanımlanmaktadır. Etkinlik Bangladeş, Çin, Kore Cumhuriyeti, Estonya, Bask Ülkesi (İspanya), Türkiye,
Zambiya ve La Plata Nehri Havzası alanlarında sekiz vaka çalışmasından çıkarılan dersler üzerine yoğunlaşmıştır. Bu konu ile ilgili daha fazla
bilgiye www.unesco.org/water/wwap/wwdr/wwdr3/case_studies/index.shtml adresinden ulaşabilirsiniz.
FİNAL RAPORU
141
YAN ETKİNLİKLER
Birleşmiş Milletler Dünya Su Gelişim Raporu 3. Baskısı (WWDR-3)
Yan Yayınlar Serisi
Yan etkinlik süresince, UNESCO Dünya Su Değerlendirme Programı (WWAP) ortak kuruluşlarla beraber, “Değişen Dünyada Su” başlıklı
Birleşmiş Milletler Dünya Su Gelişme Raporu’nun üçüncü baskısı (WWDR-3) ile birlikte üretilen 14 tane seçme yan yayın sunmuştur. Bu
orijinal katkılar daha ayrıntılı ve derin bilgi, bilimsel arka plan bilgisi, politika kılavuzu sağlamakta ve daha az bilinen diğer su sektörlerini
tanıtmaktadırlar. Sınır ötesi bağlamda iş birliğinden kapasite geliştirmeye, entegre su kaynakları yönetiminden sanitasyona, iklim değişimine,
su ile ilgili felaketlere kadar çok sayıda konu ele alınmıştır. Yan yayın devam etmekte olan bir süreçtir. Bu konu ile ilgili daha fazla bilgiye www.
unesco.org/water/wwap/publications/index.shtml adresinden ulaşabilirsiniz.
Akdeniz Genç Su Elçileri Birliği
Düzenleyici: Su Elçiliği, Fransa
“Su Elçiliği”, çeşitli üniversiteler ve Akdeniz Mühendislik Okulları ile ortaklaşa olarak, su ve sanitasyona erişimin iyileştirilmesini amaçlayan
projelerin geliştirilmesi konusunda farklı ülkelerdeki yerel yönetimlere yardım etmeye yönelik bir genç elçiler ağı oluşturmuştur.
Akdeniz Genç Su Elçileri Birliği / Bir Akdeniz İş Birliği için Projeler
Düzenleyici: Su Elçiliği, Fransa
Su İşleri için Kadınlar
Düzenleyici: Pensilvanya Üniversitesi, Toprak ve Çevre Bilimleri Bölümü, ABD
Yan etkinlik izleyicilere küresel su sorunları ile ilgili soruların sorulduğu bir oyun gösterisiyle başlamıştır. Bunu takip eden “Suyun Ötesinde”
isimli tiyatro gösterisinde bazı insanların suyu nasıl biriktirdiği, arıttığı ile su ve sanitasyonla ilgili sorunlar betimlenerek, içmek ya da banyo
yapmak için su elde etmek gibi basit bir işlemin dünyanın bazı yerlerinde ne kadar zor ve tehlikeli olabildiği mesajı verilmek istenmiştir.
Tiyatro ve oyunlar aynı zamanda çocukları ve yetişkinleri su sorunları hakkında eğitirken kullanılabilecek eğitimsel araçlara örnek olarak
gösterilmişlerdir. Açık oturumda Pensilvanya Üniversitesi’nden dört öğrenci, dört farklı ülkenin su sorunlarını anlatarak bu sorunlara çözüm
önerileri getirmiştirler. Sunum, Pensilvanya Üniversitesi öğrencilerinden birinin bestelediği bir “Su Şarkısı” ile sonlanmıştır.
İklim Değişimi ve Su Yönetimi (Su Dünyayı Değiştirebilir)
Düzenleyici: Ulusal Sanayici ve İş Adamları Derneği (USİAD), Türkiye
Dünya’nın yörüngesi ve Güneş’ten salınan enerji miktarındaki değişiklikler gibi faktörler, ısınma ve soğuma devirleri örneklerinde olduğu gibi
Dünya’nın iklimini etkilemiştir. İklimde görülen dalgalanmalar Türkiye’nin su kaynaklarına olduğu kadar, deniz ve tarım ürünleri hasadına da
yansımaktadır.
Ruhun Gücü / Müzik, Sanat ve Hikâyeler Yoluyla Su Havzalarının Sürdürülmesi
Düzenleyici: İçecek Su (Water to Drink), ABD
A Natural Resource ve Water to Drink kurumlarından Dr. Susan Lisa Toch tarafından geliştirilen “Ruhun Gücü: Müzik, Sanat ve Hikâyeler
Yoluyla Su Havzalarının Sürdürülmesi”, tüm dünyadan ellinin üzerinde disiplini ve kültürler arası katılımcıyı çekmiştir. Bu çalıştayın video
çekimleri su havzalarının sürdürülebilmesi ve bunlara ihtiyacı olan insanlara yönelik belli başlı sorunları ele alma konusunda eğitim programları
ve teknik yardım geliştirmekte kullanılacaktır. Bu konuda, www.anaturalresource.com ve www.watertodrink.org adreslerinden daha fazla
bilgi, destek ve yardım alınabilir.
Afrika’da Tarım ve Su Yönetimini Yeniden Güçlendirme
Düzenleyici: Wageningen Üniversitesi ve Araştırma Merkezi, Hollanda
Tarımda su yönetimi üzerine kapsamlı değerlendirme, sosyo-ekonomik gelişim için üretim uygulamalarını güvenceye alırken, suya saygılı ekosistemler
konusunda yeni bir yaklaşım gerektirmektedir. Ekosistemlerin bütünlüğünü korumak adına yağmur suyu ile beslenen ve sulama yöntemiyle yapılan
tarım konusunda gelişmiş ve yenilikçi yaklaşımlar için geniş faaliyet alanı vardır. Bu gereksinimleri Afrika’da, Sahra Çölü’nün güneyindeki alanlarda
yerine getirebilmek, özellikle kaynakların kıtlığı göz önüne alındığında, çok zor bir meseledir. Yeni anlayışların uygulanabilirliğinin incelenmesi için
Afrika’nın durumunun yansıtılması önemli bir kriterdir. Bu yan etkinlik, Afrika’nın gelecekteki toprak ve su idaresinin geliştirilmesi için gerekenleri ve
bunların yollarını incelemiştir.
142
FİNAL RAPORU
Düzenleyici: Su Planlama ve Sürdürülebilir Kullanım Genel Müdür Yardımcılığı, İspanya
Suya erişimin arttırılması, entegre su kaynakları yönetimi ve planlama uygulamaları için İspanya, tuzdan arındırma gibi yaratıcı teknolojiler
geliştirmiştir. İspanyol şirketleri bu teknolojileri uygulamakta, projeleri başka bölgelere transfer etmekte ve az enerji harcayan tuzdan arındırma
tesisleri geliştirmektedirler. Tuzdan arındırma, Akdeniz Bölgesi ve Dünya’nın kuraklık sorunu olan diğer bölgeleri için anahtar bir seçenek
olabilir.
Tarımda Su ve Enerji
Düzenleyici: Su Genel Direktörlüğü (Çevre, Kırsal ve Denizcilik Bakanlığı), İspanya
Az su ve enerji harcayan teknolojiler sürdürülebilir bir tarım için şarttır. Tarım büyüyen bir nüfusu beslemektedir ve hâlihazırda enerji sorunları
ile yüzleşmektedir. Bu yan etkinlikte, İspanya ve diğer ülkelerin su teknolojilerindeki yenilikler, ilgili tarımsal üretim ile birlikte sunulmuştur.
YAN ETKİNLİKLER
Tuzdan Arındırma
İspanya’da Su Arıtımı ve Yeniden Kullanımı
Düzenleyici: İberya Amerika Su Direktörleri Konferansı (CODIA)
Suyun yeniden kullanımı hidrolojik planlamada, özellikle su kıtlığı görülen alanlarda, önemli bir katkı kaynağıdır. Bazı bölgelerde bu miktar,
özellikle çevresel amaçlar için anahtar bir stratejik kaynaktır. Geleneksel ve geleneksel olmayan atık su işleme sistemleri ve teknolojileri
kaynağın kalitesinin korumasında çok önemlidir. İberya Amerika Su Direktörleri Konferansı (CODIA), geleneksel olmayan su işleme
teknolojileri için eğitim, araştırma ve test etme merkezlerinin kurulmasını içeren; Latin Amerika’daki küçük kırsal ve kent çevresindeki
toplulukların gereksinimlerine uyumlu bir su programı geliştirmiştir.
ETIC ve MELIA Ortak Yan Etkinliği
Düzenleyici: Fırat Dicle İş Birliği İnisiyatifi (ETIC), Entegre Su Yönetimi için Akdeniz Diyaloğu (MELIA)
ETIC-MELIA ortak yan etkinliği, “Fırat-Dicle Bölgesindeki Bilgi Yönetimi ve İş Birliği Fırsatları” konulu panelle başlamıştır. ETIC’in kurucuları
Ayşegül Kibaroğlu, Faisal Rifai ve Lina Atassi, ETIC’in 2005 yılında kurulmasından bu yana, hedeflerini ve faaliyetlerini sunmuşlardır. Anders
Jagerskog, “Bölgesel Gelişmede İkincil Kulvar Süreçlerinin Rolü” adlı konuyu sunmuştur. Sırasıyla Nemat Guenena-Ra’ed Daoud, Karl
Benedict ve Richard Wood, “Mavi Devrim İnisiyatifi İlerlemesi ve New Mexico Üniversitesi” olarak adlandırılan ETIC ortakları, EDAC ve SIRCS
merkezleri ile ilgili bilgi vermişlerdir. Olcay Ünver’in başkanlık ettiği panel, soru-cevap bölümü ile sonlandırılmıştır. Yan etkinlik MELIA proje
ortaklarının sunumlarıyla devam etmiştir.
Güney Asya’da Entegre Su Kaynakları Yönetimi Eğitiminin Kalitesinin Artırılması
Hangi Sınırlar Aşılmalı?
Düzenleyici: Güney Asya Disiplinler Arası Su Kaynakları Çalışmaları Konsorsiyumu
(SaciWATERs)
Bu yan etkinlikte “Güney Asya’da Entegre Su Kaynakları Yönetimi Eğitiminin
Kalitesinin Artırılması ve Hangi Sınırlar Aşılmalı?” başlıklı çalışmanın bulguları ve
Güney Asya’daki yüksek öğrenim alanındaki su kaynakları eğitiminin mevcut durumu
değerlendirilmiş; disiplinler arası su uzmanlarına olan talep incelenerek; zorlukları,
fırsatları ve yeni girişimleri tanımlanmıştır. Çalışma, entegre su kaynakları yönetimi
eğitiminin farklı tarafları ile ilgili olarak Hindistan’dan, Bangladeş’ten ve Sri Lanka’dan
dört sunumla desteklenmiştir. Rapor, CapNet, Toplumsal Cinsiyet ve Su İttifakı (GWA)
ile UNESCO’dan oluşan uzman panelistler tarafından yorumlanmıştır. Yan etkinlik,
mevcut su sektöründeki erkek egemenliği ile mücadele etmek için bir kadın su uzmanı
kadrosunun oluşturulması üzerine yoğunlaşarak, Güney Asya’da su ile ilgili disiplinler
arası çalışmalar için gözle görülür bir talep oluşturma çağrısında bulunmuştur.
FİNAL RAPORU
143
YAN ETKİNLİKLER
Orta Asya ve Kafkaslarda İklim Değişimi, Su Kaynakları Yönetimi, İdare ve Kapasite
Geliştirme Konuları
Düzenleyici: Orta Asya ve Kafkaslar Küresel Su Ortaklığı (GWP CACENA) / Devletler Arası Su Koordinasyon Komisyonu
Dört tema üzerinde temellendirilen yüksek katılımlı bu yan etkinlikte, önemli bir konferans ve bir üst düzey panel gerçekleştirilmiş, her tema
üzerinde yorumlar ve tartışmalar yaratılmıştır. Prof. Victor Dukhovny ve Küresel Su Ortaklığı (GWP) Kıdemli Danışmanı Khalid Mohtadullah,
tarafından yönetilen yan etkinlik, Finlandiya ile Türkiye’nin Dışişleri Bakanlıkları ile birlikte Kafkaslar ve Orta Asya’dan tüm önemli bölgesel
organizasyonları bir araya getirmiştir. Aral Denizi’ni Kurtarma Uluslararası Fonu Yürütme Komitesi’nin (EC IFAS) yeni Başkanı Saghit Ibatullin,
tarafından başlatılan toplantıda, Küresel Su Ortaklığı’nın (GWP) yeni yönetici sekreteri Ania Grobicki, GWP’nin Kafkaslar ve Orta Asya
bölgesinde önemli bir rol oynamaya devam etme taahhüdünü yeniden onaylamıştır. Yan etkinliğin en önemli sonucu 5. Dünya Su Forumu
için Kafkaslar ve Orta Asya Hatırlatıcı Notu’dur. Bu konuda, www.cawater-info.net adresinden daha fazla bilgi edinilebilir.
Türkiye’de Dört Bin Yıllık Su Köprüsü Medeniyetleri
Düzenleyiciler: Devlet Su İşleri (DSİ), İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi (İSKİ), Türk Kadınları Kültür Derneği (TÜRKKAD), Gazi Üniversitesi,
Türkiye
Türkiye’de M.Ö. 2. bin yıldan kalma su yapıları kalıntıları bulunmaktadır ve bu tarihi hidrolik yapıları ile Türkiye, dünyanın önde gelen açık
hava müzelerinden biridir. Dört bin yıllık dönemden kalma bu sistemlerin bazıları hâlâ işlemektedir. Bu haliyle, Türkiye medeniyetler ittifakının
başlıca tarihi sahnelerinden biridir. Bu yan etkinlikte, Türkiye’deki tarihi su yapıları üzerine genel bir sunum, özel konular üzerine altı kısa
sunum ve bir panel oturum gerçekleştirilmiştir.
BILL ve MELINDA GATES Vakfı’ndan Hibe Alanlarla Bir Konuşma
Düzenleyiciler: Bill ve Melinda Gates Vakfı, ABD
Bu yan etkinlikte, Bill ve Melinda Gates Vakfı’nın “Su, Sanitasyon ve Hijyen İnisiyatifi’nin” fon sağladığı dört kurumun bugüne kadarki
yaklaşımlar, karşılaştıkları zorluklar ve elde ettikleri sonuçlar sunulmuştur. Daha uygun fiyata mal olan veri geliştirme ve saklama ile ilgili IRC
Su ve Sanitasyon Merkezi, ev için düşük maliyetli su arıtma ürünleri geliştirme ile ilgili PATH, hizmetlere erişimi kolaylaştırmak konusunda
kentli yoksullar için su ve sanitasyon WSUP, toplam sanitasyon ve sanitasyon pazarlama ile geniş ölçekli, sürdürülebilir kırsal sanitasyon
konusunda su ve sanitasyon programı.
Afrika’da İnsani Gelişim ve Bin Yıl Kalkınma Hedefleri’ni Geliştirme
Düzenleyici: Afrika Su ve Sanitasyon Sivil Toplum Ağı (ANEW)
Bu yan etkinlik, sivil toplum kurumlarının Afrika’daki insani gelişim ve Bin Yıl Kalkınma Hedefleri konularında ilerlemedeki rolünü konu
almıştır. Etkinlik özellikle Afrika’da su ve sanitasyona erişimin etkilenmesi, desteklenmesi ve gözlemlenmesinde toplumsal katılımın ilkelerini
tartışmıştır.
Su ve Şehirler için Yenilik ve Teknoloji / Dünya Şehir Suyu Forumu 2009
Düzenleyici: Dünya Şehir Suyu Forumu
Dünya Şehir Suyu Forumu 18-21 Ağustos 2009’da Incheon, Kore’deki Küresel Fuar ve Festival’in Çevre Haftası sırasında düzenlenecektir.
Forum, sürdürülebilir gelişmenin çevreyle dost bir şekilde ilerlemesi ve geliştirilmesi için kullanılan değişik yeniliklerin ve teknolojilerin
tartışılacağı bir platform olacaktır.
Hidroenerji Sürdürülebilirliği Değerlendirme Forumu Danışma Oturumu
Düzenleyiciler: Hidroenerji Sürdürülebilirliği Değerlendirme Forumu
Hidroenerji Sürdürülebilirliği Değerlendirme Forumu, hidroenerji sürdürülebilirliğinin değerlendirilmesi için sektörler arası bir iş birliği
geliştirme aracıdır. Yan etkinlik katılımcıları tarafından Forum’un gerekliliği, Forum’un danışmanlık süreci, barajların insanlar üzerindeki
etkileri, Forum’un Dünya Barajlar Komisyonu ile bağlantısı ve bu sürecin bir standart oluşturup oluşturmadığı gibi konular tartışılmıştır.
www.hydropower.org/sustainable_hydropower/hsaf.html adresinden Forum’un yan etkinlikte ve Ocak-Şubat 2009’daki danışmanlık süreci
boyunca öne çıkan tüm konular hakkında sunduğu cevaplara ulaşılabilmektedir.
144
FİNAL RAPORU
Düzenleyici: Avrupa Birliği Eşleştirme Projesi “Türkiye’de Su Sektörüne Kapasite Geliştirme Desteği”, Devlet Su İşleri (DSİ), Türkiye
Bu yan etkinlik, Avrupa Birliği’ne aday ülkelerdeki su kaynakları yönetiminde eşleştirme projeleri yoluyla kapasite geliştirmesi konusu üzerinde
durmuştur. Bu projelerde AB aday ülkeleri, AB mevzuatının belirli bir kısmını dönüştürmek ve uygulamaya koymak için üye devletlerdeki
benzerleriyle çalışırlar. Yan etkinlikte sunulan projeler şunlardır:
• Türkiye’de Su Sektörüne Kapasite Geliştirme Desteği.
• Su Çerçevesi Yönetmeliği’nin (WFD) Hırvatistan’da Uygulanması.
• Su Çerçevesi Yönetmeliği’nin (WFD) Bulgaristan’da Uygulanması.
Yan etkinlik çok fazla bilgi paylaşımı ve projeler için değerli girdiler sağlamıştır.
Nehir Havzası Düzeyinde Entegre Su Kaynakları Yönetimi Kılavuzu Uygulanması
YAN ETKİNLİKLER
Avrupa Birliği Finansmanlı Kapasite İnşa Etme ve Tümleşik Irmak Havzası Yönetimi
Düzenleyici: UNESCO Su Bilimleri Bölümü
Nehir Havzası Düzeyindeki Entegre Su Kaynakları Yönetimi Kılavuzu, UNESCO Genel Sekreteri Koïchiro Matsuura, tarafından Japon Veliaht
Prensi’ne takdim edilmiştir. Kılavuz, Asya Nehir Havzası Organizasyonları Ağı (NARBO) ile iş birliği halinde UNESCO’nun bir katkısı olarak;
Dünya Su Değerlendirme Programı’na (WWAP) yönelik hazırlanmıştır. Kılavuz iki bölümden oluşmaktadır:
1. Karar vericiler/politika yapıcılar için “Nehir Havzası Düzeyinde Entegre Su Kaynakları Yönetimi İlkeleri”
2. “Uygulayıcılar için Başarının Pratik Anahtarı ve İyi Örnekleri.”
Nehir Havzası Düzeyinde Entegre Su Kaynakları Yönetiminin
“Başarı Anahtarlarını” İncelemek
Düzenleyici: Japonya Arazi, Altyapı, Ulaşım ve Turizm Bakanlığı (MLIT)
Açık çalıştay şeklinde düzenlenen bu yan etkinlik, 16 Mart’ta sunulan Nehir
Havzası Düzeyinde Entegre Su Kaynakları Yönetimi Kılavuzu’nu geliştirme
ve kullanma yolları konusundaki fikirleri paylaşmak ve yönlendirme yapmak
amacıyla gerçekleştirilmiştir. Sayın Jerome Deli-Priscoli, gözlemlerini belirtmek
üzere küçük tartışma gruplarına ayrılan çeşitli katılımcılar arasındaki tartışmaları
yönetmiştir. Kılavuzun başka bakış açılarına göre oluşturulması (hidroenerji,
kentsel su, vb.) ve kılavuzun daha ayrıntılı yönlerle geliştirilmesi (Örn: Sınır
aşan sorunlara yaklaşım, entegre su kaynakları yönetimini uygulayacak kilit
noktasının nasıl bulunacağı vb.) gibi kılavuzun ihtiyaçlarının belirtilmesiyle
atölye sonlandırılmıştır.
Kılavuz, UNESCO Genel Sekreteri Koïchiro Matsuura tarafından Japon Veliaht Prensi’ne
takdim edilmiştir.
Üst Düzey Yöneticiler Su Direktifi Üçüncü Çalışma Konferansı
İşletmelerin Sürdürülebilir Su Yönetimini Geliştirmek için Kamu Politikasına Katılım
Düzenleyiciler: Pasifik Enstitüsü, Birleşmiş Milletler Küresel Sözleşmesi, Doğal Hayatı Koruma Vakfı (WWF -Türkiye)
Birleşmiş Milletler Küresel Sözleşmesi, Pasifik Enstitüsü’nün desteği ile şirketlerin su yönetiminin geliştirilmesi amacıyla “Üst Düzey Yöneticiler
Su Direktifinin” üçüncü çalışma konferansını düzenlemiştir. Bu etkinlikte şirketlerin su konusundaki kamu politikasına olumlu ve verimli bir
şekilde dâhil olmasının yolları tartışılmıştır. Çok paydaşlı çalıştayda sponsorluk şirketleri, sivil toplum kuruluşları, BM ajansları ve yatırım
dünyasından temsilciler bir araya gelmişlerdir.
Üst Düzey Yöneticiler Su Direktifi Şeffaflık Çerçevesi Semineri
Düzenleyiciler: Pasifik Enstitüsü, Birleşmiş Milletler Küresel Sözleşmesi, Doğal Hayatı Koruma Vakfı (WWF -Türkiye)
Üst Düzey Yöneticiler Su Direktifi inisiyatifi Şeffaflık Çerçevesi’ni konu alan ve inisiyatifin başlıca özellikleri, amaçları, faaliyetleri ve başarıları
konusunda genel bilgi veren bu seminer, katılımcılarına Direktif’in gelecekteki yönlenmesi konusunda girdiler sağlamaları için fırsat
vermiştir.
FİNAL RAPORU
145
Suyun Kenarında
YAN ETKİNLİKLER
Düzenleyici: Doğal Hayatı Koruma Vakfı (WWF-İngiltere)
Doğal Hayatı Koruma Vakfı (WWF), küresel su krizi konulu “Suyun Kenarında” (At The Water’s Edge) adlı sunumunu, Ağustos 2008’de
Stokholm’de düzenlenen Dünya Su Haftası’nda tanıtmıştır. Bu sunum suyun hikâyesini ilgi uyandıran bir şekilde anlatmakta ve insan
hayatında ne kadar önemli olduğundan bahsetmektedir. Sunum aynı zamanda suyun idaresinin 21. yüzyılın insanlar ve çevre ile ilgili başlıca
sorunları için ne kadar önemli olduğunun da altını çizmektedir.
Su Temini ve Sanitasyon Teknolojisi Platformu (WSSTP)
Türkiye Su Sektörü Yuvarlak Masa Toplantısı
Düzenleyici: Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) Marmara Araştırma Merkezi Çevre Enstitüsü
Bu yan etkinlik; Türkiye’nin politika yetkilileri, su şirketleri, su kullanan endüstrileri ve araştırma enstitüleri arasında Su Temini ve Sanitasyon
Teknolojisi Platformu (WSSTP)’nin bilinirliğini arttırmak ve bunların WSSTP’nin Ar-Ge programıyla etkileşim halinde olma konusunda
ilgilerini çekmeyi amaçlamıştır. Toplantıya WSSTP (www.wsstp.eu) Üye Devletler Ayna Grubu Başkanı Robert Droop, başkanlık etmiştir.
Ahmet Baban’ın, açılış konuşmasının ardından Diane D’Arras WSSTP ile ilgili bir sunum yapmıştır. Ankara Su ve Kanalizasyon İdaresi,
Fethiye Su ve Kanalizasyon İdaresi, Cross Jeanswear Co., İzmit Su ve Marmara Araştırma Merkezi Çevre Enstitüsü tarafından Türkiye’deki
su sektörüne ait bilgiler verilmiştir. Toplantıda ayrıca TÜBİTAK’ın Bilimsel ve Teknolojik İş Birliği Ağları ve Platformları Kurma Girişimi Destek
Programı hakkında bilgi verilmiştir. Türkiye ile WSSTP arasındaki iş birliğine yönelik adımın atılması neticesiyle yan etkinlik tamamlanmıştır.
Sürdürülebilir Su Havzası Yönetimi için Uluslararası Resource Ödülü 2009 Ödül Töreni
Düzenleyici: : İsviçre Reasürans Şirketi (SwissRe)
Sürdürülebilir Su Havzası Yönetimi için Uluslararası ReSource Ödülü 2002 yılında SwissRe
tarafından başlatılmıştır. Bu ödül şirketin su ile ilgili projelerin planlanması, değerlendirilmesi
ve gerçekleştirilmesi taahhüdünü, bu kıymetli kaynağın verimli kullanımı ve farkındalık
yaratılması konusundaki desteğini ifade etmektedir. ReSource ödülü su havzası yönetiminde
sürdürülebilirlik ilkelerinin benimsenmesi konusunda uluslararası olarak tanınan bir ödüldür.
150 bin dolarlık 2009 Sürdürülebilir Su Havzası Yönetimi için Uluslararası ReSource ödülü
Helvetas, Afganistan’a verilmiştir. Kazanan proje Afganistan’ın Kahmard bölgesinin Bamyan
şehrindeki bozulmuş su havzalarının nehir aşağı oluşabilecek sel hasarını önlemek için
sürdürülebilir ve üretici yönetimi konusundadır.
Su Temini ve Sanitasyon Avrupa Su Araştırmasından Yeni Yaklaşımlar
Düzenleyici: RWTH Aachen Üniversitesi, Almanya
Su sektörü Dünya çapında iklim değişimi, artan nüfus ve şehirleşme, bozulan kaynaklar, eskiyen altyapı ve yeni düzenleyici çerçevelerin (Örn: Su
Güvenliği Planları) etkisi sonucunda çeşitli baskılayıcı sorunlarla karşı karşıyadır. Bu sorunları ele almada kamu hizmetlerine yardım etmek ve Bin
Yıl Kalkınma Hedefleri’ne ulaşmaya katkıda bulunmak için yakın zamandaki Avrupa Birliği fonlu araştırmalar anlayışlar, teknolojiler ve işletimsel
uygulamalar konularında ilerlemeler sağlamıştır. Bu yan etkinlik TECHNEAU, SWITCH and RECLAIM WATER isimli üç büyük Avrupa projesinin
önemli noktalarını, Avrupa ve Avrupa dışındaki gerçek yaşam sergilemesi vaka çalışmalarından elde edilen faydaları tanıtmıştır.
Havza Düzeyinde Entegre Su Kaynakları Yönetimi için GWP/INBO El Kitabı
Düzenleyiciler: Küresel Su Ortaklığı (GWP), Uluslararası Havza Örgütleri Ağı (INBO)
Bu yan etkinlikte, GWP ve INBO’nun ortak olarak düzenledikleri Havzalarda Entegre Su Kaynakları Yönetimi Kılavuzu’nu tanıtmışlardır.
Bu Kılavuz, tatlı su kaynaklarının yönetiminin geliştirilmesi, özellikle göl, nehir ve yer altı suyu havzalarında Entegre Su Kaynakları Yönetimi
yaklaşımının etkili bir biçimde uygulanması konusunda rehberlik sağlamaktadır. Kılavuz, bu konulardaki sorunlar ve Entegre Su Kaynakları
Yönetiminin cevapları arasındaki bağları açıklamakta ve havza örgütlerinin oluşturulması ya da bu örgütlerin Entegre Su Kaynakları Yönetimi
yaklaşımını benimsemesini sağlamak için modernleştirilmesi konusunda yollar önermektedir. Verdiği deneyim örnekleri ile pratik ve kullanımı
kolay bir rehber olan bu kılavuz, GWP ve INBO’nun internet sitelerinden edinilebilir. (www.gwpforum.org ve www.riob.org) Basılı kopyalar
[email protected] adresinden istenebilir.
146
FİNAL RAPORU
Düzenleyici: Türkiye Çevre ve Orman Bakanlığı, Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü
Bu yan etkinlikte, Türkiye’deki su kaynakları üzerinde iklim değişikliğinin etkileri ve Türkiye’deki su kalitesi yönetimi konuları ele alınmıştır.
Türkiye Çevre ve Orman Bakanlığı, Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü’nden ve değişik üniversitelerden 10 konuşmacı yasamayla ilgili
teknik açılardan iklim değişikliğinin su kaynakları ve su kalitesi yönetimi üzerindeki olumsuz etkilerine karşı nelerin yapılması gerektiğini
tartışmışlardır. Yan etkinliğin geri kalan zamanında Türkiye’de su kalitesi yönetimi konusunda izleyicilerin de katılımıyla verimli tartışmaların
yer aldığı bir panel gerçekleştirilmiştir.
Sri Lanka’da Yolsuzluk ve Suyla İlgili Felaketler
YAN ETKİNLİKLER
Türkiye’de İklim Değişikliğinin Su Kaynakları Üzerindeki Etkileri ve Türkiye’de Su
Kalitesi Yönetimi
Müdürlüğün Sorumlulukları ve Çalışmaları
Düzenleyiciler: Kadın Su Uzmanları Ağı (NetWwater), Su için Kadın Ortaklığı (WFWP)
İklim değişikliği ve etkileri üzerine küresel endişe ile iklim değişikliğine bağlı olarak artan olağanüstü olayların sıklığı, bu felaketlerin nedeninin
bir parçasının olumsuz çevresel davranışlar olduğu gerçeği unutularak, doğa ile ilişkilendirilmektedir. Seller, toprak kaymaları vb. gibi felaketler
için uyum sağlayıcı önlemler değerlendirilirken, doğal kaynaklarla ilgili yönetim sürecinin tümü incelenmelidir. Önlemler hakkında karar
verilirken sadece iklim değişkenliğinin dış boyutu ve olağanüstü olaylar ile sınırlandırılmaması gereklidir.
İklim Değişkenliği ve İklim Değişikliğine Cevap Verme
Avustralya ve Ekonomik İş Birliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD)’den Su Reformunda
Yakın Zamanlı Deneyimler
Düzenleyici: Avustralya Hükümeti Çevre, Su, Kültürel Miras ve Sanat Bakanlığı
Avustralya ve Ekonomik İş Birliği ve Kalkınma Teşkilatı’ndan (OECD) uzmanlar, yakın zamanlı ortak deneyimlerini ve su reformunda politika
liderliğini paylaşmak için bu yan etkinlikte bir araya gelmişlerdir. Kurumsal düzenlemeler, pazar mekanizmalarının merkezi rolü, su planlaması,
modern bilimsel bilginin sürdürülebilir su planlamasının geliştirilmesi ve uygulanması konuları ele alınmıştır. Katılımcılar su kaynaklarının aşırı
derecede tahsis edilmesinin birleşik sorunlara, aşırı iklim değişkenliğine ve iklim değişikliğine dair stratejileri tartışmışlardır.
Su İdaresi için İttifak Kurmaya Destek Olun
Düzenleyici: Su İdaresi için İttifak (AWS)
Su İdaresi için İttifak, tatlı su kaynaklarının adil ve sürdürülebilir yönetimi için su idaresinde eşit standartların geliştirilmesine küresel bir
platform sağlamak amacıyla oluşturulmuştur. Su tüketimlerini ve bunun etkilerini azaltmak için büyük çaba gösteren su kullanıcıları ve
yöneticilerini belgeleme yoluyla teşhis ederek, dünya çapında su yönetiminin geliştirilmesi için güçlü teşvikler sağlamaktadır.
Mexico City’de Su Kaynaklarının Verimli Kullanımına Doğru
“Su Kültürü” Kitabının Tanıtımı
Düzenleyici: Meksika Su ve Sanitasyon Hizmetleri Ulusal Kurumu (ANEAS)
Bu yan etkinlikte, su hizmetleri kullanıcıları arasında farkındalık yaratmak için uzmanların katılımı yoluyla homojen bir su kültürü anlayışını
sağlamlaştıran “Su Kültürü” kitabı tanıtılmıştır.
FİNAL RAPORU
147
YAN ETKİNLİKLER
Değişen İklimler, Değişen Zamanlar
Belirsiz Bir Dünyada Yeraltı Su Kaynakları
Düzenleyiciler: Amerika Su Kaynakları Birliği (AWRA), Oregon Devlet Üniversitesi ABD, Yer Bilimleri ve Doğal Kaynaklar Federal Enstitüsü
(BGR) Almanya, UNESCO Uluslararası Hidroloji Programı (UNESCO-IHP), Sınır Aşan Sular için Üniversitelerin İş Birliği (UPTW), Uluslararası
Yer Bilimleri Birliği (IUGS) – Uluslararası Jeolojik Korelasyon Programı (IGCP) 523 Projesi Düşük Gelirli Ülkelerde Yeraltı Suyu Yönetimindeki
En İyi Uygulamalar için Yeraltı Suyu Ağı (GROWNET), Uluslararası Doğayı Koruma Birliği (IUCN), Ulusal Yeraltı Suyu Birliği (NGWA) ABD,
Devlet Su İşleri (DSİ) Türkiye
Sınır ötesi yeraltı suları vurgulanarak iklim değişiminin yeraltı su kaynakları üzerindeki etkilerini belirlemek amacıyla düzenlenen toplantının
ana organizatörü Michael E. Campana’nın, (OSU, NGWA, AWRA) kısa giriş konuşmasının ardından Alice Aureli (UNESCO-IHP); Vanessa
Vaessen (BGR) ve Friedrich Hetzel (BMZ); Lynette de Silva (OSU, UPTW); Rocio Córdoba (IUCN); Shaminder Puri (IAH, UNESCO-IHP/
ISARM) ve K.A.S. Mani (FAO) tarafından altı resmi sunum yapılmıştır. Bu sunumlara http://tinyurl.com/dc2623 adresinden ulaşabilirsiniz.
Güney Asya’da İklim Değişikliğinin Su ile İlgili Felaketler Üzerindeki Etkileri ve Çözüm
Bulmak
Düzenleyiciler: Bangladeş Su Ortaklığı (BWP), Çevre ve Coğrafi Bilgi Hizmetleri Merkezi (CEGIS)
Bangladeş felaketlere eğimli bir ülkedir ve iklim değişikliğine karşı son derece korunmasızdır. Yakın geçmişteki iki olağandışı sel felaketi ve
2007’deki Sidr Kasırgası iklim değişikliğinin su ile ilgili felaketler üzerindeki etkilerini kanıtlamıştır. Himalaya buzullarının erimesi, Bangladeş’te
su ile ilgili felaketler bakımından daha da büyük tehdit oluşturmaktadır. Bu yan etkinlik Bangladeş ve diğer Güney Asya ülkelerindeki su ile
ilgili felaketlerin etkilerini konu etmiştir. Etkinliğe katılan su uzmanları problemleri çözmek için kısa ve uzun dönem uyum sağlayıcı ve olumsuz
etkileri azaltıcı önlemleri tartışmışlardır.
Üçlü Bakanlar Toplantısı (Çin, Japonya, Kore)
Düzenleyici: Arazi, Altyapı, Ulaşım ve Turizm Bakanlığı (MLIT), Japonya
4. Dünya Su Forumu sırasında Meksika’da; Japonya, Çin ve Kore tarafından gerçekleştirilen Üçlü Bakanlar Toplantısı’nın takibinde düzenlenen
bu yan etkinlik, bu üç ülkenin ortak çalışmalarını incelemeyi ve “Entegre Nehir Yönetimin İklim Değişikliğine Adaptasyonu” ortak araştırması
için mutabakat muhtırası gibi gelecekteki çalışmaları tartışmayı amaçlamıştır
Bölgesel İş Birliği Konusunda Afrika Deneyimleri
Kuzey Batı Sahra ve Iullemeden Akifer Sistemleri
Düzenleyici: Sahra ve Sahel Gözlem Kurumu (OSS)
Sahra ve Sahel Gözlem Kurumu (OSS) uzmanları, kurumun Afrika’da sınır ötesi yeraltı su kaynakları ile ilgili çalışmaları konusunda bilgi
vermiştir. Sunumlar ve sunumları takip eden tartışmalar, iş birliği halinde çalışma ve bilgi paylaşımı süreci yoluyla paydaşlar arasında güven
oluşturmanın önemi üzerinde durmuştur. Ortaya çıkan “havza bilinci” ve kesin politik taahhüt, etkili bir sınır ötesi iş birliğine olanak sağlamıştır.
Kuzey Batı Sahra Akifer Sistemi’nin durumunda, OSS yaklaşımı, Afrika’da türünün ilki olan bir danışma mekanizmasının kurulmasıyla
sonuçlanmıştır. Iullemeden Akifer Sistemi’nde de (Batı Afrika) benzer bir mekanizmanın kurulması çalışmaları devam etmektedir.
İklim Modelleri ve Doğal Tehlikeler Konusunda Farklı Sunumlar
Düzenleyici: Devlet Meteoroloji İşleri (DMİ), Türkiye
Bu yan etkinlik, “Türkiye ve Çevresi” bölgesel oturumu çerçevesi dâhilinde bir panel formatında organize edilmiştir. Panele katılanlar,
model simülasyonları, seller ve kuraklık gibi suya ilişkin doğal felaketlerin meydana gelmesine dayalı geleceğe ait iklim tahminlerinin altını
çizmişlerdir. Su kaynakları yönetimi ile ilgili bir anlayış geliştirilmiştir.
148
FİNAL RAPORU
Düzenleyici: Devlet Meteoroloji İşleri (DMİ), Türkiye
“Türkiye ve Çevresi” bölgesel oturumu çerçevesi dâhilinde bir açık oturum formatında organize edilen bu yan etkinliğin esas olarak üzerinde
durduğu nokta, söz konusu eğilimleri ifade etmek için iklim modeli tahminleri ve gelecekteki su yönetimi planlarına dayalı olan gelecekteki
kuraklık eğilimlerini tartışmak olmuştur. Panele katılanlar, kuraklık tanımlaması ile kuraklık tahmini ve bunların değişen iklim koşulları ışığında
su kaynakları yönetimine nasıl entegre edileceği ile ilgili çeşitli tartışmalar yapmışlardır.
Akışa Kapıl! Entegre Su Kaynakları Yönetimi Çalışmaları
Küresel Su Ortaklığı (GWP) Tarafından Bir Kitap Tanıtımı
YAN ETKİNLİKLER
Gelecekteki İklim Tahminlerine Dayalı Kuraklık Değerlendirmesi ve Entegre Su
Kaynakları Yönetiminin Bir Parçası Olarak Kuraklık Yönetimi Planları Hazırlamak
Düzenleyici: Küresel Su Ortaklığı (GWP)
Entegre Su Kaynakları Uygulaması ve Gelişim için Daha İyi Bir Su Yönetimi (IWRM in Practice: Better Water Management for Development),
su kaynaklarının sürdürülebilir gelişiminin arttırılması ve yoksulluğun azaltılması amaçlı yönetimi ile ilgilenenler için güncel bir yayındır.
Bağlamsal gerçekleri hesaba katan ve uygulanması için en yüksek şansa sahip olan pragmatik, artımlı yaklaşımların üzerinde duran bu kitap,
dünya çevresindeki farklı ortamlarda su yönetiminin iyileştirilmesi için yollar bulan insanların ve kurumların hikâyesini anlatmaktadır.
Arap Ülkelerinin Kırsal ve Marjinal Alanlarında Su Kıtlığı Sorununun Ele Alınması
Yenilikçi Çözümler
Düzenleyici: Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu (IFAD)
Dünya nüfusunun % 5’ine, ancak su kaynaklarının sadece % 1’ine sahip olan Arap ülkeleri küresel ısınma koşullarında karmaşık sorunlar
yaşamaktadır. Bölgede yeni nesillerin yaşamını sürdürebilmesi atalarından kalan teknik bilgilerden yararlanabilme ve onların hayatta kalma
taktik ve stratejilerini geliştirme yeteneklerine bağlıdır. Bu yan etkinlikte Arap Bölgesi’nde IFAD ve partnerleri tarafından geliştirilen etkili ve
tekrarlanabilen çözümler su uzmanları, üst düzey devlet yetkilileri ve gelişim pratisyenleri tarafından incelenmiştir.
Asya’nın Bir Sonraki Sorunu / Su İş Birliği Yoluyla Güvenliğin Geliştirilmesi
Düzenleyici: Asya Topluluğu
Asya Topluluğu (Asia Society) Dünya Enstitüsü Su Merkezi, Asya-Pasifik Su Forumu ve Japonya Su Forumu ile birlikte Asya’da politik ve sosyoekonomik istikrarsızlığa neden olan güvenli ve değişmez su teminine azalan erişimi incelemek için su güvenliği üzerine “Liderlik Grubu’nu”
oluşturmuştur. Bu Liderlik Grubu su kıtlığını önlemek, yönetmek ve karşılamak için ortak yaklaşımları ve su kıtlığının bölge güvenliğine etkisini
incelemek için bir rapor hazırlamak adına oluşturulmuştur. Bu yan etkinlikte, raporun basımı öncesinde tartışma yaratmak ve geri besleme
almak için Liderlik Grubu’nun başlıca bulguları ve önerileri sunulmuştur.
UNESCO “HELP” Faaliyette / İhtiyaçlı Toplumlara Su Çözümlerinin Sağlanması
Düzenleyici: Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu (UNESCO)
UNESCO’nun çevre, hayat ve politika için Hidroloji Ağı (HELP), hidroloji ve toplumun ihtiyaçları arasındaki bağları geliştirmek amacıyla,
küresel toplama havzaları ağı yoluyla bir entegre su kaynakları yönetimini uygulamaya koymuştur. Bu çalıştay, yerel ve küresel sorunları
ele almak için; HELP havzalarının sonuçları ve toplama havzalarının insanlar üzerindeki etkileri üzerine çözüm odaklı bilimsel örnekler
sunmuştur.
Ortaklık ve Bilgi Paylaşımıyla Kuzey ve Güney Arasındaki Ayrılıkların Kapatılması
Düzenleyiciler: Kuzey Su Ağı (NoWNET), Avrupa Su Ortaklığı (EWP)
Bu yan etkinlikte, bölgesel ve uluslararası ağların temsilcileri ile NoWNET üyeleri “ortaklık ve bilgi paylaşımı” alanındaki iyi uygulamaları
ve uzmanlıkları hakkında bilgi vermişlerdir. Bu anlayış yoluyla Kuzey ve Güney arasındaki ayrılıkların nasıl kapatılabileceği konusunu ele
almışlardır. Panel katılımcıları ayrıca ortakların uzmanlıklarının bir araya getirilmesiyle olası ortak faaliyetler, ortaklar arasındaki iş birliği ve
ittifak (Kuzey ile Güney, Kuzey ile Kuzey ve Güney ile Güney) gibi karşılıklı iş birliklerin nasıl güçlendirilebileceğini de tartışmışlardır.
FİNAL RAPORU
149
Latin Amerika’da Sürdürülebilir Su Tarifelerine Doğru
YAN ETKİNLİKLER
Düzenleyiciler: Amerika Kıtası Su ve Sanitasyon Düzenleyici Kurumları (ADERASA) ile iş birliği içinde olarak Doğa Koruma Derneği
Peru Ulusal Sanitasyon Hizmetleri Yönetimi (SUNASS) ve Peru Çevre Bakanlığı’nın yönetiminde, Doğa Koruma Derneği’nin de desteği
ile, Sürdürülebilir Su Tarifeleri üzerine bir diyalog yaratmak ve Latin Amerika Bölgesi’nde sürdürülebilir su tarifeleri yaratma imkânlarını
değerlendirmek için bir yöntem belirlemek amacıyla potansiyel bölgesel bir iş birliğini başlatmak adına Perulu, Kolombiyalı, Şilili ve Brezilyalı su
uzmanları 2008 yılında Peru’nun Lima kentinde bir araya gelmişlerdir. Sürdürülebilir Su Tarifeleri İnisiyatifi’nin başlangıçtaki başarıları Ağustos
2008’de İspanya’da düzenlenen Sergi-Zaragoza’daki Su Ekonomileri ve Finans Haftası’nda tanıtılmış ve bu yan etkinlikte tartışılmıştır.
Herkes için Su Sağlama
Düzenleyici: Ekümenik Su Ağı (EWN)
Bu yan etkinlik, Ekümenik Su Ağı’nın katılımcı organizasyonlarının deneyimlerini yansıtmış ve su krizine karşılık inanca dayalı organizasyonların
özel rolünü konu edinmiştir. ABD Dünya Kilise Servisi’nden Rajyashri Waghray, tarıma dayalı fakir toplulukların ve hanelerin motivasyon
ve kapasitelerinden yararlanarak geçimlerinin nasıl güçlendirilebileceğinden bahsetmiştir. Hindistan’daki Jeypore Evanjelik Protestan
Kilisesi’nin Gençlik Masası’ndan Angelious Michael, suya inanç perspektifinden bakarak, suyun sürdürülebilirliği ve adil dağıtımının evrene
ve diğer canlılara gösterilen ilgi ile ilgili olduğunu savunmuştur. Bu konu hakkında http://water.oikoumene.org/ adresinden daha fazla bilgi
edinilebilirsiniz.
Havza Rehabilitasyonuna Entegre Katılımcı Yaklaşım
Bir Vaka Çalışması Olarak Türkiye
Düzenleyiciler: Türkiye Çevre ve Orman Bakanlığı Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolü Genel Müdürlüğü, Dünya Bankası Ankara Ofisi
Dünya Bankası, su havzası rehabilitasyonunda uluslararası uygulamalarda bulunmaktadır ve 1947’den beri Türkiye Ağaçlandırma ve Erozyon
Kontrolü Genel Müdürlüğü ile birlikte çeşitli çalışmalar gerçekleştirilmiştir. Bu yan etkinlik, mikro su havzası yönetiminden, yukarı-aşağı akıntı
su havzası yönetimine geçiş, paydaşların katılımı ve bu sürecin nehir havzalarına da genelleştirilmesi çalışmalarını sunmuştur.
Hollanda Su Ortakları ile İklim Adaptasyonu Yönetiminin Güçlendirilmesi
Düzenleyici: Hollanda Su Ortakları
Hollanda Su Ortakları Konsorsiyumu’nda iklim adaptasyonu ve uluslararası partnerler arasındaki farklılıkların yakınlaştırılması konularındaki
sorunların nasıl çözümleneceği üzerine sunumlar ve tartışmalar gerçekleştirilmiştir. Yan etkinlikte su, esnekliğin güçlendirilmesi, mekânsal
planlama ve iklim alanlarında bilgi geliştirme konusunda bilimsel araştırmanın rolü ile Hollanda’dan uygulanabilir deneyimler ve uluslararası
kurumlar üzerine odaklanılmıştır.
Hollanda Su Ortakları ile İklim Adaptasyonu Bilimsel Ağının Güçlendirilmesi
Düzenleyici: Hollanda Su Ortakları
Bu yan etkinlik, iklim değişikliğine adaptasyonda kurumsal yönetimin rolü üzerine odaklanmıştır. Bilimsel gelişmenin sonucu olarak önlemler
ve yeniliklerin uygulamaya konması için nasıl bir yönetimin kullanılması konusu yan etkinlikte tartışılan başlıca konulardan biri olmuştur.
Mavi Altın ve Dünya Su Savaşları
Düzenleyici: Gıda ve Su Gözleme Kurumu
“Mavi Altın ve Dünya Su Savaşları” belgeseli, nüfusun artması ve teknolojinin ilerlemesine paralel olarak sınırlı olan tatlı su kaynağımızı kendi
çıkarlarımız doğrultusunda nasıl kirlettiğimizi, amacı dışında kullandığımızı, tükettiğimizi ve boşa harcadığımızı gözler önüne sermektedir. Bu
yan etkinlikte, Mavi Altın ve Dünya Su Savaşları belgeselinin gösterimini Gıda ve Su Gözleme Kurumu Yönetici Müdürü Wenonah Hauter ve
yol yapımcısı Martin Robertson’ın tartışması takip etmiştir. İzleyicilerin yorumları ve sorularından hareketle, suyun piyasa tarafından kontrol
edilen bir mal olmaktan ziyade tüm dünyadaki insanlara açık olan ve onlar tarafından paylaşılan çok önemli bir kaynak olduğu konusunda
çoğunluğun hemfikir olduğu ortaya konmuştur.
150
FİNAL RAPORU
Düzenleyici: Itaipu Binational, Brezilya
Bu yan etkinlikte Itaipu Binational’in iki programı tanıtılmıştır: Brezilya/Paraguay’daki Paraná Havzası’nda İyi Su Besleme Projesi (CABITAIPU) ve BM Çevre Programı (UNEP) ve La Plata Havzası’nda bulunan beş ülkenin de işbirliği ile gerçekleştirilen La Plata Havzası İlim ve
Bakım Merkezi. CAB-ITAIPU su miktarı ve kalitesi ile ilgili bir programdır ve Paraná Havzası’nda doğal kaynakların restorasyonu, korunması
ve saklanması ile ilgili karmaşık süreçleri içerir. 2006 yılında kurulan La Plata Havzası İlim ve Bakım Merkezi, Havza’da bulunan beş ülkeyi
kapsamaktadır (Arjantin, Bolivya, Brezilya, Paraguay ve Uruguay).
Çok Düzeyli Su Ortaklıkları Yoluyla Yerel Eylemlerin Desteklenmesi
Düzenleyici: Pakistan Su Ortaklığı (PWP)
YAN ETKİNLİKLER
Hidro Havza, Sistemik ve Katılımcı Yönetim için Vaka
50’den fazla delegenin bir araya geldiği, Uluslararası Sulama ve Drenaj Komisyonu (ICID) Fahri Başkanı Peter Lee tarafından başkanlık
edilen bu yan etkinlikte:
a) Nara Kanalı Bölgesi Su Ortaklığı, Pakistan
b) Bolan Bölgesi Su Ortaklığı, Quetta, Pakistan
c) Karachi (Kentsel) Su Ortaklığı, Karachi, Pakistan
d) Bangladeş Su Ortaklığı, Dhaka, Bangladeş ortaklıklarının faaliyetleri ve başarıları sunulmuştur.
Avrupa Birliği’nin Genişlemesinden Sonra Su Yönetimindeki Fırsatlar, Sorunlar ve Aday
Ülkeler İçin Beklenenler
Düzenleyici: Bölgesel Çevre Merkezi (REC)
Bazı Orta ve Doğu Avrupa ülkeleri yakın zamanda Avrupa Birliği’nin tam üyesi olmuşlardır. Bu genişleme bölgedeki su kaynaklarının
yönetiminde çeşitli etkiler yaratmıştır. Bu yan etkinlik Avrupa Birliği’nin genişlemesinde ortaya çıkan fırsatları ve sorunları tartışmak, Güney
Doğu Avrupa ve Türkiye’de su yönetimi konusunda Avrupa Birliği’ne katılım sürecinin olası etkilerini tartışmayı amaçlamıştır. REC Yönetim
Kurulu Başkanı Marta Szigeti Bonifert’in, başkanlık ettiği panele; Lutz Blank (EBRD Çevre ve Sürdürülebilirlik Departmanı Başkanı), Vladimir
Mamaev (UNDP/GEF Bölgesel Teknik Danışmanı), Ron H. Hoffer (Dünya Bankası Çevre ve Su Danışmanı), ve E. Ceyda Torcu (Sektör
Yöneticisi, Türkiye EC Delegasyonu) konuşmacı olarak katılmışlardır.
Afrika Su Gözlemleme Sistemine Yönelik Afrika Çabalarını Desteklemek:
TIGER İnisiyatifi İkinci Evresi
Düzenleyici: Avrupa Uzay Kurumu (ESA)
Su kaynaklarının yönetiminde uydu verilerinden yararlanılması ve Dünya Sürdürülebilir Kalkınma Zirvesi’nde (WSSD) belirtildiği üzere
Afrika’da acil bir eyleme ihtiyaç duyulmasını göz önüne alarak; Dünya Gözlemleme Uyduları Komitesi (CEOS) bağlamında, Avrupa Uzay
Kurumu TIGER İnisiyatifini başlatmıştır. Bu inisiyatif Afrika ülkelerine su ile ilgili yer bilimi verilerinin toplanması, analizi ve dağıtımı konularında
karşılaştıkları sorunlarda destek olma amacını taşımaktadır. Bu yan etkinlik TIGER İnisiyatifi’nin ikinci uygulama evresinin resmi başlangıcını
temsil etmiştir. Önceki evrenin sonuçları ve gelecek yıllar için planlanan faaliyetler ve fırsatlar da bu toplantıda sunulmuştur.
Paylaş! Sınırlar Ötesinde Su Yönetimi
Düzenleyici: Uluslararası Doğayı Koruma Birliği (IUCN)
“Paylaşılan nehirlerle ilgili sorun şudur ki, milletler iş birliği içinde olmazlarsa aynı suyu birden fazla kez kullanamazlar. Bu iş birliği
sağlanamadığı takdirde, çevre ihtiyacı olan suyu kaybeder ve tansiyonlar yükselirken gelişme sağlanamaz. Nehirler üzerinde iş birliği ise tam
tersi sonuçlar doğurur. Bir taraftan barış düzeyi yükselirken; aynı zamanda sağlıklı bir çevreden elde edilen fayda ve gelişim de paylaşılır.” Bu
konunun tartışıldığı yan etkinlikte Comisión Trinacional del Plan Trifinio, Mekong Nehri Diyalogu, Amerikan Devletleri Organizasyonu (OAS),
ve Uluslararası Su Yollarının Seyir Dışı Kullanımı Yasası ile ilgili Birleşmiş Milletler Konvansiyonu hakkında açıklama yapan Doğal Hayatı
Koruma Vakfı (WWF) sunumlar yapmışlardır.
FİNAL RAPORU
151
Su Sektöründe Kadınlar için Özel Kapasite Geliştirme Fırsatları
YAN ETKİNLİKLER
Düzenleyici: Asya Teknoloji Enstitüsü (AIT)
Bu yan etkinlik katılımcılar ile yaratılan bir yuvarlak masa tartışması düzeninde “su sektöründe kadınlar için özel kapasite geliştirme fırsatları”
konusunu işlemiştir.
Güney Afrika Kalkınma Topluluğu (SADC)
Yeraltı Suyu Yönetim Kurumu için Olurluk İncelemesi
Düzenleyici: Güney Afrika Kalkınma Topluluğu (SADC)
Güney Afrika Kalkınma Topluluğu (SADC), bölgesinin bir bölümündeki, yeraltı suyu yönetiminin karşılaştığı sorunlara karşılık olarak; 2009
sonunda uygulamaya geçecek Güney Afrika Bölgesel Yeraltı Suyu Yönetimi Enstitüsü’nü kurmaktadır. SADC Yeraltı Suyu ve Kuraklık Yönetimi
Projesi, SADC Yeraltı Suyu Yönetimi Enstitüsü’nü (GMI) küresel su dünyasına tanıtmak için, Enstitü’nün Olurluk İncelemesinin de sunulduğu
bu yan etkinliği düzenlemiştir. Enstitü SADC içinde araştırma, bilgi paylaşımı ve yönetimi, koordinasyon ve kapasite geliştirme ile yeraltı suyu
yönetimi anlayışının oluşturulması için bir uzmanlık merkezi olacaktır.
Kaydol! İnsanlık ve Gezegen için Su Paylaşımı
Düzenleyiciler: Avrupa Su Ortaklığı, Küresel Doğa Fonu ve Yaşayan Göller Ortakları, Uluslararası Yeşilhaç Norveç, BM Genel Sekreterliği Su
ve Sanitasyon Danışma Kurulu, Doğal Hayatı Koruma Vakfı (WWF)
Bu yan etkinlikte Uluslararası Su Yollarının Seyir Dışı Kullanımı Yasası ile ilgili konvansiyonun onaylanma sürecine önderlik eden ülkeler
kutlanmıştır. Konvansiyon bugün 16 taraftan oluşmaktadır ve yürürlüğe girebilmesi için 19 tarafa daha ihtiyaç vardır. Konvansiyonu imzalayan
on iki ülkeye Doğal Hayatı Koruma Vakfı Yaşayan Gezegen Liderleri ödülü verilmiştir. Almanya, Norveç, Güney Afrika ve İsveç gibi ülkeler
diğer ülkelere konvansiyona katılma çağrısında bulunmuşlardır. Bazı önemli uluslararası organizasyon temsilcileri BM Su Yolları Konvansiyonu
Uluslararası İnisiyatifi’ne desteklerini göstermek için bir kartpostal imzalamışlardır.
“Su ve Etik” ile İlgili Kitabın Sunumu
Düzenleyiciler: Marcelino Botín Vakfı (FMB) Su Yönetimi Gözlemevi, UNESCO Uluslararası Hidro-Jeologlar Birliği (UNESCO-IAH)
Yan etkinlikte, Marcelino Botín Vakfı (FMB)’nın Taylor ve Francis tarafından basılan Su Etiği ile ilgili kitabı tanıtılmıştır. Profesör Ramon
Llamas, FMB ve İspanya Kraliyet Bilim Akademisi tarafından başkanlık edilen yan etkinlikte kitabın yazarları tarafından bir dizi sunum
yapılmıştır. Sunum yapanlar şunlardır: Alice Aureli (UNESCO-IAH), Janos Bogardi (BM Üniversitesi), William Cosgrove (Birleşmiş Milletler
Dünya Su Gelişim Raporu üçüncü baskısı (WWDR-3) İçerik Koordinatörü), Magdy Hefni (Mısır Elçisi), Luis Veiga da Cunha (Lizbon Yeni
Üniversite), Donal O´Leary (Uluslararası Şeffaflık Örgütü), Dipak Gyawali (Nepal Su Kaynakları Eski Bakanı), Jack Moss (AquaFed), Karen
Villholth (GEUS), Aditi Mukherji (IWMI).
Yeraltı Suyu Sessiz Devriminin Rolü
“Damla Başına Daha Çok Para ve Doğa ”Küresel Su Kıtlığı ve Güvenliğini Yeniden
Düşünmek
Düzenleyiciler: Londra Ekonomi Okulu (LSE) Grantham Araştırma Enstitüsü, Uluslararası Doğayı Koruma Birliği (IUCN), Marcelino Botín
Vakfı (FMB)
Dr Elena Lopez-Gunn (LSE Alcoa Araştırma Görevlisi ve FMB Kıdemli Araştırma Görevlisi), Katherine Cross (IUCN) ve Profesör Ramon
Llamas (FMB ve İspanya Kraliyet Bilim Akademisi) tarafından başkanlık edilen yan etkinlikte yeraltı suyu yönetimi konusunda uzman kişiler
tarafından bir dizi sunum yapılmış, ardından da bir panel oturumu gerçekleştirilmiştir. Sunumlara Botín Vakfı Su Yönetimi Gözlemevi’nin web
sitesinden ulaşılabilecektir.
Su Kaynaklarının Yönetilmesi ve Korunması
Po Nehri Havzası ile Diğer Önemli Nehir Havzalarının Karşılaştırılması
Düzenleyici: Po Nehri Yetkilileri (İtalya Dışişleri Bakanlığı)
152
FİNAL RAPORU
Düzenleyici: Uluslararası İleri Akdeniz Tarımsal Araştırma Merkezi, Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü (CIHEAM-IAMB)
Avrupa, Kuzey Afrika ve Orta Doğu’dan çeşitli deneyimlerin sunulduğu yan etkinlikteki sunumlar, Akdeniz’de iklim değişikliği karşısında
entegre su kaynakları yönetimi konusunda kapasite geliştirme üzerine farklı tartışma boyutlarını teşvik etmiştir. Mısır, İtalya, Ürdün ve
Tunus’tan sulamalı tarım konusunda özel vaka çalışmaları konu edilmiştir. Paydaşlar tarafından yönetilen süreçlerdeki entegre risk ve kriz
yönetimi için kapasite geliştirme konusu tartışılmış, sonuçta bunun sorunun başlıca çözümü olduğu kabul edilmiştir.
Latin Amerika ve Karayipler için Su Merkezi
Düzenleyiciler: FEMSA Vakfı, Tecnológico de Monterrey, Amerika Ülkeleri Kalkınma Bankası (IADB)
YAN ETKİNLİKLER
İklim Değişimi Altında Entegre Su Kaynakları Yönetimi
Akdeniz Bölgesi’nde İhtiyaç Duyulan Kapasite Gelişimi
Bin Yıl Hedefleri’ne Doğru Su Yönetimi ve Sanitasyon Konusunda Bölgesel Deneyimler
Düzenleyici: Sürdürülebilir Kalkınma için Bölgesel Yönetimler Ağı (nrg4SD)
Bölgesel yönetimler su temininden ve sanitasyondan sorumludurlar. Suyun ve içilebilir suya erişimin bir insan hakkı olduğu, suyun Bin Yıl
Hedefleri’ne yakından bağlantılı olduğunu göz önüne alınarak, bu yan etkinlikte bölgesel yönetimlerin üstlendiği önemli rol tartışılmıştır.
Su Yoksulluğunu Bitirmek için Ortak Mücadele
Düzenleyici: Su Yoksulluğunu Bitirme Kampanyası (End Water Poverty)
Bu yan etkinlik, sanitasyonun ve su krizinin üstesinden gelmek için kampanya ve kulis yaparak, uluslararası gündemi etkilemekle ilgilenen sivil
toplum örgütleri için düzenlenmiştir. Etkinlik bu örgütlere küresel değişim hareketinin bir parçası olarak ortak çalışmaları için ağ oluşturma,
birbirlerinden öğrenme ve tartışma için bir fırsat yaratmıştır. “Su Yoksulluğunu Bitirme” kampanyası herkes için sanitasyon ve su konusunda
kampanya yürüten 140 sivil toplum örgütünden oluşan uluslararası bir koalisyondur.
Toplumsal Cinsiyet ve Su İttifakı Genel Meclis Toplantısı
Düzenleyici: Toplumsal Cinsiyet ve Su İttifakı (GWA)
80’in üzerinde üyenin ve davetli misafirin katıldığı Toplumsal Cinsiyet ve Su İttifakı Genel Meclis Toplantısı katılımcıların kısaca tanıtılmasıyla
başlamış ve GWA Yönetici Müdürü Joke Muylwijk’in, GWA’nın 2009 Yılı Planı’nı tanıtması ile devam etmiştir. Üyeler ve davetli misafirler bu
sunumlara yaptıkları bölgesel tecrübeleri ve uzmanlıklarına dayanan yorumları sonucunda GWA’nın ana faaliyetleri ve üyeleri ile ilgili çok
ilginç tartışmalar yaşanmış ve geleceğe dair bazı tavsiyeler ortaya çıkmıştır.
Avrupa Çapında Su Kaynakları Yönetimi ve Su Kullanım Verimliliği
Düzenleyici: Avrupa Çevre Ajansı (EEA)
Bu yan etkinlik Avrupa’da tatlı su kaynakları konusunda nasıl daha sürdürülebilir ve talebe yönelik bir yönetim uygulanabileceğini incelemiştir.
Sunumlar ve tartışmalardan çıkarılan sonuca göre, danışma ve eğitimsel şemalar tarafından desteklendiği takdirde su verimliliği konusunda
tarım sektöründe belirgin ilerlemelerin sağlanabileceği sonucuna varılmıştır. Bir taraftan örneğin Su Ayak İzi İnisiyatifi ile farkındalığın
arttırılması yoluyla tüketicilerin su kullanımı azaltılırken, aynı zamanda şehir suyu sağlama sistemlerindeki sızıntıların da önüne geçilmesi
gerekmektedir. Suyun ücretlendirilmesi tüm sektörlerde rol oynamaktadır, ancak; ‘doğru’ fiyatın belirlenmesi yönünde daha ileri bir anlayışa
ihtiyaç vardır. Tarımsal sulama için işlenmiş atık su gibi alternatif su kaynakları da bir çözüm olabilir.
Kadınlar ve Su
Düzenleyici: Türkiye Soroptimist Kulüpler Federasyonu
Türkiye Soroptimist Kulüpler Federasyonu Başkanı Emine Erdem, soroptimizm ve su ile ilgili projeleri hakkında bir açılış konuşması yapmıştır.
Soroptimist International Senegal Projesi’nde 1985-87 yılları arasında başkanlık yapan Sadun Katipoğlu tarafından soroptimistler için
suyun önemi anlatılmıştır. Soroptimist Kulüpler Federasyonu Avrupa Başkanı Mariet Verhoef-Cohen, “Soroptimistler su için çaba gösteriyor”
başlıklı sunumunu gerçekleştirerek soroptimistlerin tüm Avrupa’daki projelerine değinmiştir. Beykoz Soroptimist Kulübü’nden Güler Aykulu
“Marmara Bölgesi’nde bulunan içme suyu kaynağı ve yapay bir baraj olarak kullanılan doğal bir gölle ilgili olarak güvenli su içme ve su
kirliliği sorunları” hakkında bir sunum yapmıştır.
FİNAL RAPORU
153
Yeni Brezilya Su ve Sanitasyon Düzenleme Çerçevesinin Sorunları ve Fırsatları
YAN ETKİNLİKLER
Düzenleyici: Sao Paolo Su ve Sanitasyon Şirketi (SABESP)
Ekosistem Hizmetleri için Ödeme Sağlayan Toplum Temelli İnisiyatifler Aracılığıyla
Suya Erişimin Sağlanması
Düzenleyici: EcoLogic
EcoLogic Kalkınma Fonu ve diğer Latin Amerika organizasyonlarından konuşmacıların katıldığı bu yan etkinlikte, yoksul kırsal topluluklar
için temiz suya erişimin sağlanması, biyolojik çeşitliliğin korunması ve topluluklar ile kamusal ve özel sektörler arasında bağlantı kurulması
amacıyla ekosistem hizmetleri ödemelerinden nasıl faydalanılabileceği konusunda tartışmalar gerçekleştirilmiştir.
Sıra Dışı Olaylar için Yeni Tasarım Kriterleri
Düzenleyici: DuraVermeer İş Geliştirme
Bu yan etkinlikte Avrupa bilgi ağları ve Asyalı ortakları, şehirsel alanlarda sıra dışı olaylar tahmini için yerel uygulamaları tartışmak için bir
araya gelmişlerdir. Sunumlardan sonra canlı bir tartışma oluşmuştur. Tartışmalar başlıca olarak sıra dışı olayların tanımı, iklim dayanıklılığı ve
sıra dışı olayları tahmin etme konularındaki engeller üzerine gerçekleştirilmiştir. Japonya’daki modern teknolojik çözümlerden eski komünist
Slovenya’daki politik gerçeklere kadar Avrupa ve Asya’dan verilen farklı örneklerle tartışmalar zenginleştirilmiştir.
Su Hakkının Uygulanması /Demokratikleşme ve Kamu-Kamu Ortaklıkları
Düzenleyici: Uluslar ötesi Enstitü (TNI)
Bu yan etkinlik, su işletmecileri arasındaki kamu-kamu ortaklıklarının yoksullar için suya erişim ve sanitasyonun geliştirilmesi konusunda
bir araç olmasının büyük potansiyelini konu edinmiştir. Kamu-kamu ortaklıkları dünya çapında birçok şehirde başarısız olan kamu-özel
ortaklıklarından çok farklıdırlar. Kamu-kamu ortaklıkları uygun maliyetli, düşük riskli, uzun süreli kapasite geliştirme için donatımlı, yerel
idare temellidirler, şeffaftırlar. Mali sorumluluk ve çalışanlar sivil toplumun katılımını sağlarlar. Bu nedenlerden, kamu-kamu ortaklıkları hızla
büyüyen bir eğilimdir ve bugün daha fazla ülke su alanında kamu-kamu ortaklıklarını, kamu-özel ortaklıklarına tercih etmektedir. Yüksek
katılımlı bu yan etkinlikte, sekiz panelist zengin deneyimlerini ve görüşlerini paylaşmışlar ve kamu-kamu ortaklıkları eğiliminin daha da
yayılması için politik ve finansal destek verilmesi gerektiğini tartışmışlardır.
Su Ayak İzi ve Sanal Su Ticareti
Bu Kavramlar Suyun Küresel Olarak Sürdürülebilir Kullanımını Destekliyor mu?
Düzenleyiciler: Marcelino Botín Vakfı (FMB) Su Gözlemevi, Madrid Politeknik Üniversitesi (UPM)/ İspanya, Twente Üniversitesi/ Hollanda
Madrid Politeknik Üniversitesi’nden Dr Alberto Garrido ([email protected]) ve Twente Üniversitesi’nden Dr Maite Martinez Aldaya’nın
başkanlık ettiği yan etkinlikte, uzman kişiler tarafından bir dizi sunum yapılmış, ardından bir açık oturum gerçekleşmiştir. Yan etkinlikte M.
Llamas (FMB Su Gözlemevi), Arjen Y. Hoekstra (Twente Üniversitesi), D. Zimmer (Dünya Su Konseyi), Maite M. Aldaya (Twente Su Merkezi),
Teresa Elola (Liege Üniversitesi, Belçika), A. Sridhar, P. Novo ve E. Lopez-Gunn (LSE, UPM ve FMB), ve A. Garrido (UPM/ FMB Gözlemevi)
sunumlar yapmışlardır.
Toprak ve Su Yönetimi için İklim Değişikliğine Adaptasyon Konusunda Diyalog Süreci
Düzenleyici: Danimarka Dışişleri Bakanlığı
Bu diyalog sürecinin amacı adaptasyon yoluyla gelişmekte olan en hassas ülkelerde iklim değişikliği esnekliğini arttırmak ve uluslararası iklim
müzakerelerinde gelişmekte olan ülkelerin sesini yükseltmektir. Diyalog Sürecü’nin 16-17 Nisan 2009 tarihlerinde Nairobi’de gerçekleştirilen
sonuç konferansında kabul edilen Nairobi Bildirisi’nde toprak ve su yönetiminde iklim değişikliğine adaptasyon üzerinde beş yol gösterici ilke
bulunmaktadır.
Bu bildiriye göre:
1. İklim değişikliği küresel kalkınma sorunudur.
2. İklim değişikliğine esneklik yaratmak adaptasyon sürecinin şimdi başlamasını gerektirir.
3. Kurumların güçlendirilmesine ve iyi yönetime ihtiyaç vardır.
4. Bilgiye erişim geliştirilmelidir; bilgi en yoksul ve hassas ülkelerde bile kamusal bir mal olarak kabul edilmelidir.
5. İklim değişikliğine adaptasyonun finansmanı için daha çok finansal kaynağa ihtiyaç vardır.
Diyalog Süreci ile ilgili daha fazla bilgiye www.landwaterdialogue.um.dk adresinden ulaşılabilir.
154
FİNAL RAPORU
Düzenleyici: Uluslararası Frankofon Belediye Başkanları Birliği/Sendikası
Desantralizasyon sürecinin bir parçası olarak gelişmekte olan ülkelerin yerel yönetimleri, şehirsel alanlarda su ve sanitasyona erişimin
sağlanması konusunda karar verici rol oynamaktadırlar. Belediye başkanları, toplumun beklentilerine en yakın şekilde, ihtiyaçları tespit
edebilmeli, öncelikleri belirleyebilmeli, farklı ortakların katılımını koordine edebilmeli ve projelerin uzun zamanda takibini sağlamalıdırlar.
Sınırlı kaynaklara sahip olan yerel yönetimler çeşitli kalkınma ortaklarından gelen fonları toplayıp kullanabilmelidirler. Bu yan etkinlik belediye
başkanlarının su ve sanitasyon projelerinde oynadıkları önemli rolü konu edinmiştir.
Büyük İnsan Yapımı Nehir Projesi
Düzenleyiciler: UNESCO Uluslararası Hidroloji Programı (UNESCO-IHP), Büyük İnsan Yapımı Nehir Projesi İdaresi, Libya Arap Cumhuriyeti
YAN ETKİNLİKLER
Su ve Arıtma Projelerinin Geliştirilmesinde Şehirler ve Çoklu Ortaklıklar
Bu etkinlik dünyada bugüne kadar yürütülen en büyük mühendislik projesi olan Büyük İnsan Yapımı Nehir Projesi’nin başarılarını sergilemiştir.
Büyük İnsan Yapımı Nehir Projesi İdaresi (GMRA) Libya’nın güneyindeki akiferlerden su çıkartmak ve bu suyu kıyı şeridine taşımak amacıyla
oluşturulmuştur. 4 metre çapındaki nakil boru hattı yaklaşık 1600 km uzunluğundadır. Bu muazzam boru hattı Tripoli, Benghazi, Sirt şehirleri
ve diğer yerleşimlere su sağlamaktadır. Günlük taşınan su miktarı 6 buçuk milyon metreküptür. 1990’dan beri UNESCO mühendislerin ve
teknisyenlerin eğitilmesine, bir eğitim merkezinin kurulmasına ve bir teknik dokümantasyon merkezinin oluşturulmasına katkıda bulunmuştur.
Geçmişten Geleceğe Çek Su Çatısı
Düzenleyici: Çek Cumhuriyeti Çevre Bakanlığı
Çek Cumhuriyeti Avrupa’nın ortasında yer alan küçük bir ülkedir. 2004 yılında üye olduğu Avrupa Birliği’nin 2009 yılında başkanlığını
yapma ayrıcalığına sahip olmuştur. Çek Cumhuriyeti ulusal ve uluslararası düzeyde uzun süreli bir “su yönetimi” geleneğine sahiptir. Bu yan
etkinlikte, Çek Cumhuriyeti’nin su yönetimi ve su gelişimi iş birliği konusundaki deneyimleri su bilgi sistemleri, entegre su yönetimi planlaması
ve Çek Cumhuriyeti’nin su kaynaklarının kalitesinin arttırılması konu başlıkları altında sunulmuştur.
Her Yönüyle Su ve Sanitasyon Programları Çocukların Sağlığını Nasıl Geliştiriyor?
Düzenleyici: PATH, ABD
Bu yan etkinlik su, sanitasyon ve çocuk sağlığı arasındaki ilişkiyi tartışmak üzere tüm dünyadan çeşitli uzmanları bir araya getirmiştir. PATH’ten
Glenn Austin’in başkanlık ettiği etkinlikte; UNICEF’ten Lizette Burgers, İnsanlar için Su’dan Sarah Bramley ve Birleşik Devletler Uluslararası
Kalkınma Ajansı (USAID)’den John Borrazzo sunumlar yapmışlardır. Konuşmacılar, sağlık üzerinde en büyük etkiye sahip programlama
çeşitleri ile ilgili çok sayıda farklı bakış açılarını paylaşmış ve sağlık, su ve sanitasyon sektörleri arasında daha fazla iş birliği yapılması
çağrısında bulunmuşlardır. Yan etkinliğin sonunda izleyicilerin de katıldığı gelecekle ilgili canlı bir tartışma gerçekleşmiştir.
Ulusal Afet Risk Yönetimi Programı
Marwar Bölgesinde Kuraklık Riskine Maruz Alanlarda Toplum Yönetimi ve Su Kontrolü
Yoluyla Hassasiyetin Azaltılması
Düzenleyiciler: İtalyan Kalkınma Kurumu, UTL Yeni Delhi
Jal Bhagirathi Vakfı, dünyada en yoğun nüfusa sahip çöl olan Thar’daki kırsal topluluklar için iklim değişiminden etkilenirliği azaltmak ve su
güvenliğini geliştirmek üzere İtalyan Kalkınma Kurumu ve UNDP’nin desteğiyle Hindistan’da yürütmüş olduğu başarılı bir proje deneyimini
paylaşmıştır. 2500 km2 alan üzerine yayılan, 200’ün üzerinde köyü kapsayan vakıf, geleneksel su toplama ve saklama yapılarını yeniden
canlandırarak/inşa ederek ve bunların yönetimi için topluluk enstitüleri geliştirerek uyarlanabilir bir strateji geliştirmek için elverişli bir ortam
yaratmakta, çöl topluluklarını güçlendirmektedir. Bu panelde suyun halk tarafından yönetiminin önemi yinelenmiştir. Geleneksel bilgiyi temel
alan bu aşağıdan yukarıya yaklaşımın, iklim değişimini ele almada sürdürülebilir bir çözüm olarak daha geniş bir bağlamda izlenebileceği
üzerinde uzlaşılmıştır.
FİNAL RAPORU
155
YAN ETKİNLİKLER
Uyarlanabilir Toplumsal Su Yönetimi
UNDP ve GEF Deneyimleri
Düzenleyiciler: BM Kalkınma Programı (UNDP), Küresel Çevre Girişimi (GEF)
Bu yan etkinlikte, UNDP ve GEF’in toplum temelli su yönetim deneyimleri tanıtılmıştır. UNDP tarafından gerçekleştirilen ve GEF tarafından
fon sağlanan Nil Nehri, Nijer Nehri ve uluslararası sularla ilgili diğer projelerine ait deneyimleri sergilenerek yerel eylemler ile bölgesel
müdahaleleri birleştiren yaklaşımı desteklemiştir. Yan etkinlik ayrıca, dört Büyük Kyoto Dünya Su Ödülü aday projesi ve iki vizyon ödülü projesi
dâhil olmak üzere, UNDP’nin Toplumsal Su İnisiyatifi’nin yoksul ve marjinal toplumlara su ve sanitasyon hizmetleri sağlama konusundaki
deneyimlerini de paylaşmıştır. Toplantı Toplumsal Cinsiyet ve Su Yönetimi Kaynak Kılavuzu CD’sinin tanıtımı ile sonlandırılmıştır.
Sanal Su Konstellâsyonu
Düzenleyici: Dünya Gözlem Grubu (GEO)
Dünya Gözlem Grubu’nun en büyük önceliklerinden biri, yerinde gözlem kapasitesinin sınırlamalarına karşı mümkün olduğunca uzaktan
algılama tekniğine dayanarak, su döngüsü gözlemlemesi koordinasyonuna yardımcı olmaktır. Bu yan etkinlik uzaydan izleme yöntemi ile
entegre su döngüsü gözlemlemesini konu edinmiştir. Bu “sanal konstellasyon” küresel ve kapsamlı ölçümler sağlamaktadır. Sunumlar sanal
su konstellasyonunun günümüzdeki izleme yöntemlerindeki boşluklar, uydu altimetresinden göl ve nehir tahminleri, kuraklığın izlenmesi ve
bölgesel kapasite geliştirme çalışmaları gibi farklı yönleri üzerinde durmuşlardır. GEO hakkında www.earthobservations.org adresinden daha
fazla bilgi edinilebilirsiniz. Bu yan etkinlik için Avrupa Uzay Ajansı (ESA) ortak sponsorlukta bulunmuştur.
Ibero-Amerikan Kurumları Mühendislik ve Hidrolik İnceleme Ağı
Düzenleyici: Meksika Su Teknolojisi Enstitüsü (IMTA), Meksika
Bu yan etkinlik, ihtiyaçların analizi, bilgi ve becerilerin zenginleştirilmesi ve geliştirilmesi yoluyla, su sektöründeki İbero-Amerikan Bilim ve
Teknoloji Ortaklığı’nı tartışmıştır.
Uluslararası Su Birimlerini Yöneten Uluslararası Kurumların Sürdürülebilir İşleyişi
Düzenleyici: Küresel Çevre Girişimi (GEF)
Bu yan etkinlikte sınır aşan su birimlerini yönetme konusunda güvenilir başarılı bölgesel kurumların faydalı deneyimleri tartışılmıştır. GEF
Uluslararası Sular programının desteği ve sınır aşan havza komisyonlarının oluşturulması yolundaki sürekli çalışmaları ile bu kurumların
oluşumu, kapasite geliştirme ve sürdürülebilirliğe erişme süreçlerinden edinilen dersler ele alınmıştır. Finansal sürdürülebilirliğe ulaşma
konusunda yapılan açık tartışma oturumuna, özel sektörden çok fazla paydaş katılmıştır. Oturumda iklim değişikliği gibi ortaya çıkan küresel
sorunları ele almak için uzun vadeli stratejilerin yanı sıra pratik çözümlere dayalı şekilde harekete geçirilmiş politik desteğe de ihtiyaç olduğu
sonucuna varılmıştır.
Su ve İklim Değişikliğinde Şimdi Nereye?
Düzenleyiciler: Stockholm Uluslararası Su Enstitüsü (SIWI), Su Yönetimi üzerine Küresel Kamu Politikası Ağı (GPPN)
Stockholm Uluslararası Su Enstitüsü (SIWI) ve paydaş Forum’un ortak bir inisiyatifi olan Su Yönetimi üzerine Küresel Kamu Politikası Ağı
(GPPN), küresel politika düzeyinde iklim değişikliği etkilerinin en önemli iletken faktörü olarak suyun öneminin altını çizmek üzere farklı
aktörleri bir araya getirmiştir. Tartışma sonunda iklim değişimine adaptasyon konusunda suyun çok önemli bir role sahip olduğu yönünde
ortak bir görüş ortaya çıkmıştır. Katılımcılar, COP-15 müzakerelerinin olumlu sonuçları için ivme oluşturmaya nasıl devam edileceği konusunda
fikirlerini paylaşmışlardır. Katılımcılar arasında: Danimarka Dış İşleri Bakanı, UNISON, Tatlı Su Eylem Ağı, Su ve Çevre Yönetimi Uzman
Enstitüsü (CIWEM), Doğal Hayatı Koruma Vakfı (WWF) ve Küresel Su Ortaklığı bulunmuştur.
156
FİNAL RAPORU
Düzenleyiciler: Türkiye Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Tarım Araştırmaları Genel Müdürlüğü (TAGEM) / Toprak, Gübre ve Su Kaynakları
Merkezi Araştırma Enstitüsü
Bu yan etkinlik, aşırı sulama ve aşırı gübrelemenin su kaynakları üzerinde çok önemli boyutlarda kirletici etkisinin olduğunu ifade etmeyi ve
çiftçilerin ortaklaşa sahip olduğu “ne kadar çok girdi, o kadar çok mahsul” yönündeki yanlış inancı tartışmayı amaçlamıştır. En yeni tarımsal
uygulamalar ve Türkiye Tarım ve Köyişleri Bakanlığı’nın AB’ye uyarlanmış tarım politikaları hakkında bilgi verilmiştir. Çiftçiler nasıl sulama
yapmaları konusunda öneriler istemişlerdir. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı’nın iş ortağı olan ICARDA, yarı kurak ve kurak koşullarda sulama
uygulamaları ile ilgili bir sunum yapmıştır. AB’ye uyarlanan Nitrat Direktifi’ne ilişkin açıklamalar yapılmış ve Nitrat kirliliğini azaltmaya yönelik
geleceğe dair hedefler tartışılmıştır. Toprak, Gübre ve Su Kaynakları Merkezi Araştırma Enstitüsü Türkiye’nin güneyindeki tarım yönetimini
idare etmek için Çukurova’da çalışmaktadır ve bu çalışmanın ilk yılında gübre tüketiminden %60 oranında tasarruf sağlanmıştır.
YAN ETKİNLİKLER
Tarımsal Kirliliğin Su Kaynakları Üzerindeki Etkileri ve Kurumlardan
Çiftçilere Çözüm Politikası
Sulamalı Tarımda Kadınların Rolü / Türkiye ve Sri-Lanka’dan Deneyimler
Düzenleyiciler: Türkiye Soroptimist Kulüpler Federasyonu, Kadın Su Uzmanları Ağı (NetWwater)
Emine Erdem, Kusum Athukorola, Prof. Dr. Doğan Yaşar, Aslı Erdenir Sılay, Remziye Karabucak Paksoy, Badra Kamaladasa, Dr. Champa
Navaratne ve Dr. Alice Bouman-Detender sulanan tarım alanlarında kadının rolü hakkında Türkiye ve Sri Lanka’nın deneyimleri üzerine
sunumlar yapmışlardır. Sunumların başlıkları şunlardır:
1) Türkiye’de İklim Değişimlerinin Su, Tarım ve Balıkçılık üzerindeki Etkileri ve Kadınlar üzerindeki Etkileri
2) Türkiye’de Sulanan Tarım Alanlarında Kadının Rolü
3) Kadının Sri Lanka Sulanan Tarım Sistemine olan Katkısı ve
4) Yağmur Suyu Toplama yoluyla Kadının Geçiminin Geliştirilmesi için Ev Bahçelerinin Desteklenmesi
Boşluğun Kapatılması / Hayata Destek’in Azad ve Jammu Kasmir (AJK)’de Acil Durum
Su ve Sanitasyon Müdahaleleri
Düzenleyici: Hayata Destek (STL)
Hayata Destek (STL), Azad ve Jammu Kashmir’de katılımcı yaklaşım yoluyla su, sanitasyon ve hijyen iyileştirme projeleri gerçekleştirmiştir.
STL’nin proje sunumunda su ve sanitasyon sektöründeki standartlar, su ve sanitasyon projelerini gerçekleştirmedeki zorluklar, etki ve
sürdürülebilirlik, öğrenilen dersler ve iyi uygulamalar gibi çeşitli öğelerin tanıtımı hedeflenmiştir.
Afganistan
Su, İnsan Gelişimi ve Toplumsal Katılım
Düzenleyiciler: Afganistan Bütünlük İzleme Kurumu (IWA), Politika ve İnsan Gelişimi Merkezi (CPHD), Afganistan
Bu yan etkinlikte, Afganistan’da su yönetimi, sosyal organizasyon ve ekonomik kalkınma arasındaki ilişkinin zorluklarıyla birlikte fırsatları da
tartışılmıştır. Afganistan’da savaş sonrası, su altyapısı geliştirme projelerinin işletimsel sorunlarını incelemiş, Afganistan’daki alan deneyimlerine
dayanarak bu tür projelerinin bütünlüğünün izlenmesi konusunu ve diğer uyumsuzluk sonrası çevrelere uygulanabilirlikleri tartışılmıştır.
Paylaşılan Sular
İlerici Su Yönetiminde Küresel Deneyimler
Düzenleyici: Paylaşılan Sularımız (Our Water Commons)
Paylaşılan sular küresel su krizi ile etkili olarak baş etmek yolunda muhtemelen en önemli kavramlardan biridir. Yan etkinliğe katılan gruplar,
Hindistan’dan New Mexico’ya su sistemlerinin toplumsal idaresinin ve sürdürülebilir su adaletinin sağlanması için demokratik katılım ve etkin
yönetimin önemi konusunda çeşitli deneyimler dile getirilmiştir.. Bu provokatif ve aydınlatıcı yan etkinliğe Birleşmiş Milletler Genel Kurulu
Başkanının Su konusundaki Baş Danışmanı ve Kanadalılar Konseyi/Mavi Gezegen Projesi Başkanı Maude Barlow, Hindistan’ın Yağmur
Adamı Rajendra Singh ve New Mexico Acequia Association Yönetim Kurulu üyesi Paula Garcia konuşmacı olarak katılmışlardır.
FİNAL RAPORU
157
YAN ETKİNLİKLER
Ürdün Nehri Havzasında Sınır Aşan İş Birliği
Bölgesel Bir “Pozitif Toplamlı Çıktı”
Düzenleyici: Filistin Su İdaresi (PWA)
Sınır aşan sular hakkındaki en yaygın ve zorlayıcı müzakere konusu ‘Sıfır Toplam İkilemi’dir. Bu müzakereyi aşabilmek, eşitlikçi ve mantıklı bir
çözüme yaklaşmak için tek yol “daireyi genişletmektir.” Pozitif toplamlı çıktının açıklaması ve Ürdün Nehri havzasındaki su kullanıcıları için
bir ‘Kazan-Kazan çözümüne potansiyel oluşturan Filistin’in önerisinin doğuşunun ardındaki düşünce budur.
7. Çerçeve Programı ve Eureka’da Su Araştırması Finansmanı
Düzenleyici: Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK)
Bu yan etkinlikte, AB Çerçeve Programları ve Çevre (İklim değişimini de içeren) Tematik Alanı, AB Su Kaynağı ve Sanitasyon Teknoloji
Platformu, EUREKA ve EUROENVIRON hakkında bilgi verilmiştir. Tüm dünyadan ellinin üzerinde araştırmacının katıldığı bu yan etkinlik,
araştırmacıların ve endüstrinin çerçeve programlarına, EUREKA’ya ve Avrupa Araştırma Alanı’na aktif katılımını teşvik etmiştir.
Dünya’nın Dağları 21. Yüzyıl için Su Kuleleri mi?
Düzenleyiciler: Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), Uluslararası Entegre Dağ Gelişim Merkezi (ICIMOD), Nepal Su Koruma
Vakfı, Bern Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü
“Dünya’daki tatlı suların çoğunun kaynağı olarak dağların küresel öneminin kabul edildiği”ni belirten Birleşmiş Milletler A/62/419/Ek8 sayılı
Genel Kurul Kararı (12 Aralık 2007) doğrultusunda beş uluslararası uzman, dağ alanlarının hidrolojik önemi, iklim değişimi adaptasyonu,
suyun neden olduğu tehlikeler, dağ suyu kullanımı ve su havzası yönetiminde çelişkili kesinlikler konularında sunumlar yapmışlardır. Yan etkinlik,
Forum’un politik sürecine önemli bir mesaj vererek sonlanmıştır. Dağ suyu kaynakları giderek artan bir baskı altındadırlar; gelecekteki sorunlarla
yüzleşebilmek adına yenilikçi yönetim yaklaşımlarına, uygun kurumsal mekanizmalara ve ileriye dönük politik kararlara ihtiyaç vardır.
Bugünün Sel Yönetimiyle Mücadele Etmek için Küresel Bir Gündem Oluşturmak
Düzenleyiciler: Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu (UNESCO), Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO), Felaketlerin Azaltılması
için Uluslararası Strateji (ISDR), Birleşmiş Milletler Üniversitesi (UNU), Uluslararası Su Tehdidi Merkezi (ICHARM), Uluslararası Sel İnisiyatifi
(IFI) Sekretaryası
Bu yan etkinlik, entegre sel yönetimine yönelik küresel gündemi analiz etmek amacıyla düzenlenmiştir. Yan etkinlikte, IFI için BM Genel
Sekreterliği Su ve Sanitasyon Danışma Kurulu’na (UNSGAB) ait üst düzey uzman paneli tarafından taslağı oluşturulan, “Su ve Felaket”
raporunda iki çok önemli taahhüt vurgulanmıştır. Bu taahhütler şunlardır:
1-) Merkezi hükümet derhal insan merkezli uyarı sistemleri, kapsamlı sel riski haritaları ve iletişim sistemlerine bağlı değerlendirmeler
geliştirmelidir. Panel WMO ve UNESCO’dan (IFI yoluyla) hükümetlere önerilen eylemleri anlamaları konusunda yardımcı olmalarını talep
etmektedir.
2-) IFI ve uluslararası hidrolojik ve hidrolik enstitüler, felaket önleme önlemlerinin etkinliğini ve etkililiğini incelemeli ve yerel yönetimler
tarafından uygulanmak üzere felaket hazırlık planları geliştirmelidirler.
Karadeniz ve Hazar Denizi’nde Sürdürülebilir Kalkınma için Çevre Koruma İş Birliği
Düzenleyici: Karadeniz ve Hazar Denizi Girişim ve İş Dünyası Konfederasyonları Uluslararası Birliği (UBCCE)
Bu yan etkinlik Karadeniz ve Hazar Denizi Bölgesi’ndeki başlıca çevre sorunlarını tanımlamayı ve “yeşil iş” için ortak çabaların gerekliliğine
işaret etmeyi amaçlamıştır.
İklim Değişimi Çağında Küresel Su Krizi, Gıda ve Tarım
Düzenleyici: Tarım ve Ticaret Politikaları Enstitüsü (IATP)
Bu yan etkinlik, herkes için yiyecek güvencesi sağlamak ve bireyleri sahip oldukları ‘yiyecek hakkı’ (BM Genel Açıklaması 12) ve ‘su hakkı’ (BM
Genel açıklaması konusunda bilinçlendirmek için gerekli politika ve uygulamalar nelerdir’ sorusunu konu edinmiş ve iklim krizi, yiyecek krizi ve
küresel su krizinin arasındaki dinamik ilişkiyi ve gelecekteki tarımsal uygulamalara etkisini araştırmıştır. Panelde su güvenliği, yiyecek güvenliği
ve iklim üzerindeki etkileri bakımından yiyecek üretimi için uygun politika seçenekleri tartışılmıştır. Kalkınma için Tarımsal Bilgi, Bilim ve Teknoloji
Uluslararası Değerlendirmesi (IAASTD, 2008) ve hükümetler arası kurumların diğer yakın zamanlı çalışmaları gibi hükümetler arası inisiyatiflerin
bulguları da yansıtılmıştır.
158
FİNAL RAPORU
Düzenleyiciler: Hafif Tuzlu Su Hidrobiyoloji Laboratuarı, RAS Zoolojik Enstitüsü, Rusya
Bu yan etkinlik Aral ve Hazar Denizleri’ndeki 20. yüzyılın ikinci yarısından beri oluşan biyolojik çeşitlilik ve tuzluluk oranındaki değişimleri
konu edinmiştir. 1960’lardan beri Aral Denizi’nin seviyesinde ve tuzluluk oranında yaşanan düşüş, Aral Denizi’nin Küçük Aral ve Büyük Aral
olmak üzere deniz ekosistemli iki göle bölünmesine neden olmuştur. Büyük Aral, daha sonra Batı Aral, Doğu Aral ve Tschebas Köyu olarak
yeniden üçe bölünmüştür. Hazar Denizi dünyadaki en büyük kapalı su birimidir ve zaman içinde tuzluluk oranı ve biyolojik çeşitliliğinde
önemli değişiklikler olmuştur. Hazar Denizi’nin ekonomisi petrol ve gaz yatırımlarına, gemiciliğe, balıkçılığa, deniz mahsulleri ile çeşitli tuz ve
minarelerin çıkarımına bağlıdır ve ekolojisi bugün çok karmaşık bir durumdadır.
Türkiye’den Kuzey Kıbrıs’a Akdeniz’e Döşenecek Askılı Boru Hattı ile Su İletimi Projesi
Düzenleyiciler: İçme Suları ve Kanalizasyon Dairesi, Devlet Su İşleri (DSİ), Türkiye
YAN ETKİNLİKLER
Aral ve Hazar Denizleri
Monako II. Prens Albert Vakfı / Entegre ve Sürdürülebilir Su Kaynakları Yönetim
Alanlarında Projeler ve İnisiyatifler
Düzenleyici: Monako II. Prens Albert Vakfı
Vakıf tarafından suya erişim ve çölleşme ile mücadele konularındaki çalışmalar, su ile ilgili temiz teknolojilerin geliştirilmesinde yeniliklerin
teşvik edilmesini, su kaynaklarının sürdürülebilir yönetimi de dahil olmak üzere yerel topluluklar için hizmetlerin geliştirilmesini ve araştırma
programlarının, bilgi yönetiminin ve haberleşmenin desteklenmesini amaçlamaktadır. Akdeniz şehirleri arasında iyi uygulamaların değişimi
konusunda Monako II. Prens Albert Vakfı ve ortakları (UNITAR, Blue Plan ve Véolia Environment) Akdeniz Bölgesi ülkelerindeki yerel ve
bölgesel idarelerin yararı için araştırma/faaliyet uygulamasına adanmış yenilikçi ve çok oyunculu bir ortaklığın oluşturulması yoluyla ‘The
Water Think Tank’ adını verdiği yeni bir inisiyatif yaratmışlardır.
Bilgi ve Takip ile İlgili Mevcut Bölgesel İnisiyatiflerin ve Ağların Koordinasyonunu
Güçlendirmeye Yönelik Çalışma
Düzenleyici: Avrupa Akdeniz Su Bilgi Sistemi (SEMIDE/EMWIS)
Bu yan etkinlik, Aralık 2008’de Kızıldeniz’de gerçekleştirilen Akdeniz için Birliğin(Bu bir komite mi?) su konusundaki Bakanlar Toplantısı’nın
deklarasyonunda öne çıkan bilgi, veri ve gözlem konularındaki sorunlara somut yanıtlar sağlamayı amaçlamıştır. Günümüzde Cezayir, Tunus,
Lübnan, Türkiye, Fransa ve İspanya’dan gelen; SEMIDE/EMWIS, Blue Plan, GWP-Med, CEDARE ve ACWUA gibi bölgesel inisiyatif temsilcileri
tarafından oluşmakta olan Akdeniz için Birlik, diğer katılımcılara da açıktır.
a) Ulusal bilgi sistemlerinin gelişimini kolaylaştırmak
b) Mevcut inisiyatiflerin ve yönetim mekanizmalarının şartlarında, bölgesel ve ulusal düzeyde su ile ilgili bilgi ve gözlemleme konusunda
değişim sistemleri geliştirmeyi amaçlayan bir çalışmanın geliştirilmesi için bir anlayış oluşturulmuştur. Daha fazla bilgiyi www.semide.net/
medwip adresinden edinilebilirsiniz.
Suyun En Ekonomik Şekilde Taşınması
Düzenleyici: Grundfos
Şehirlere, kasabalara ve köylere uzun mesafeli su taşıma ihtiyacı son on yılda artan enerji fiyatları ve su taşıma maliyetleriyle birlikte hızla
artırmıştır. Enerji maliyetlerini minimize eden sistemler sayesinde %35’e varan bir maliyet azaltma yöntemi mevcuttur. Bu yan etkinlikte
suyun en ekonomik şekilde nasıl taşınacağı ve orta vadede daha ucuza mal olan pompa istasyonu ihalelerinin nasıl değerlendirileceği
FİNAL RAPORU
159
M E D ya ve İ let İ ş İ m
Medya, dünya gündemindeki su sorunlarının önemine daha fazla dikkat
çekilebilmesi için her zaman önemli bir araç olmuştur. 5.Dünya Su Forumu’nda
verilen, ve hepsi de bu gezegen için hayati önem taşıyan mesajların, medya
aracılığıyla dünya çapında daha fazla kişiye ulaşması sağlanmıştır. Forum’un
asıl amaçlarından biri de, sürecin karşılıklı etkileşimle yürümesi olmuştur. Bu
bilinçle kazanılan bilgi ve deneyimlerin, Forum alanının dışındaki insanlarla
da paylaşılması, Forum’un daha büyük kitlelere ulaştırılması, bu Forum’un
en önemli unsurlarından biridir. Bu sayede mümkün olduğunca fazla kişi su
hakkındaki konuşmaları dinleyebilmiştir.
Forum’un iletişim stratejisi, suyun hayati önem taşıdığı ve onun güçleri
birleştirmede bir köprü görevi gördüğü düşüncesi üzerine kurulmuştur. Bu
sebeple; “Farklılıkların Suda Yakınlaşması” temasının benimsenmesinin sebebi
de, Forum’un atmosferini ve temel amacını yansıtmak olarak düşünülmüştür.
Bu slogan Forum’un her türlü iletişim aracında, materyallerinde yazılı ve görsel
olarak kullanılmıştır. Ulusal ve uluslararası medya için oluşturulan reklâm ve
tanıtım filmleri, CNN ve El Cezire gibi televizyon kanallarında yayınlanmıştır.
Tanıtımlarda, su konusundaki sorunlara çözüm bulmak amacıyla; İstanbul’un
5. Dünya Su Forumu’na ev sahipliği yapan bir köprü olduğu konseptinden
yararlanılmıştır. Benzer şekilde, açık hava ve dergi reklâmlarında da bu
konseptten yola çıkılmıştır.
MEDYA
VE
İLETİŞİM
Forum’un dünya için önemi hakkında medyayı bilgilendirme amacı taşıyan
basın bültenleri, iletişim araçlarının temel öğesidir. Medya, basın bültenleri
aracılığıyla Forum sürecinin bütün aşamalarını takip edebilmiştir. Forum’un
yapılacağı haftaya kadar gazetecilere bilgi sağlamak amacıyla; üst düzey
katılımcılar hakkında bilgiler ve temel mesajlar içeren 10’dan fazla basın
bülteni dağıtıldı ve herkesin Forum’daki konuşmacıları tanımasını için
röportajlar yapıldı.
Etkinlik öncesi Forum’a katılımı artırmak amacıyla; çok sayıda haber yapıldı
ve 8075 medya mensubuna davetiye gönderildi. Düzenli olarak Forum
hakkındaki bilgilerin toplandığı iletişim veri tabanında başlangıçta 65 ülke
bulunurken; daha sonra Forum haftasında 25 ülkenin daha katılımıyla bu
Medya haberleri.
160
FİNAL RAPORU
M E D ya ve İ let İ ş İ m
El Cezire Reklam
CNN Int. Reklamı
sayı 90’a yükseldi. Forum haftasında yaklaşık 20 kişiden oluşan
bir iletişim ekibi, gazetecilere yardımcı olmak ve Forum hakkındaki
güncel olayları hızlı, düzenli ve güvenilir bir şekilde aktarmak
için Forum alanında hazır bulundu. Forum için toplamda 1.027
gazeteci akredite olurken, bunlardan 390’ı yabancı gazeteciler
oluşturmaktaydı. Reuters, Associated Press, The Wall Street
Journal, UPI, Le Monde, BBC ve CNN gibi uluslararası medya
kuruluşları Forum’u takip eden basın organlarındandı. Günlük
16 basın bülteni yazıldı ve Forum haftası boyunca dünya çapında
10.000’in üzerinde gazeteciye dağıtıldı. Ayrıca bilgileri kısa sürede
medya ile paylaşabilmek için hafta boyunca 31 basın toplantısı
düzenlendi. Gazeteciler, kendilerine toplantılar sırasında sunulan su
sorunları hakkındaki soruları ve yorumlarıyla Forum’daki tartışmaları
zenginleştirdiler ve tartışmaları kamuoyuna aktarmada faydalı
oldular.
Türkiye’de ise 5. Dünya Su Forumu ile ilgili 3.500 haber ve makale
çıktı. Görsel medyada Forum’la ilgili 1.000 adet haber yayınlandı.
Forum’un yapıldığı merkez içerisindeki ve katılımcılar arasındaki
iletişim, aynı zamanda günlük bülten ve raporları iletme işlevi
de gören, IISD’nin yayınladığı günlük bültenler aracılığıyla
gerçekleştirildi. Forum’un en önemli ve hareketli anları olan üst
düzey katılımcıların önemli konuşmaları, ertesi gün Forum’da
bulunan herkese ulaştırıldı; böylece programın yoğunluğu ve Forum
alanının büyüklüğü katılımcıların her olayı tek tek takip etmesine
engel olmadı.
Her sabah yapılan basın açıklamaları, gazetecilerin, Forum’u daha
etkin bir şekilde takip edebilmeleri için günlük bilgilerin, önemli
konuların ve güncel olayların iletilmesinde faydalı oldu. Sonuç olarak,
uluslararası alanda 18 ayrı dilde ve 90’dan fazla ülkede 2.700 haber
yapılmış olması Forum’un daha geniş kitlelere ulaşmasını sağlarken;
Uluslararası ajanslarda Forum haberleri.
Sayıların ve istatistiklerin ötesinde, gerçekler gösteriyor ki; 5. Dünya
Su Forumu’nun suyla ilgili konularını, sorunlarını ve tartışmalarını
dünyanın her yerindeki insanların bilgisine sunulmasında
medyanın katkısı oldu. Katılımcıların sayısı arttıkça dünyadaki su
ile ilgili sorunlara daha etkili çözümler bulunmaktadır ve karar
mekanizmaları daha iyi stratejiler uygulamak için halka karşı
daha sorumlu olacaklardır. İletişim, herkes için açık bir platform
görevi gördüğü için, Forum’un önemli bir parçasıdır. 5. Dünya Su
Forumu, bu anlamda bu platformu daha da açık hale getirmiştir.
Gelecekteki Dünya Su Forumları’ndan ise bu platformu daha da
genişletmesi beklenmektedir.
IISD / Günlük oturum raporları.
FİNAL RAPORU
161
e - forum
Dijital Açıkların Yakınlaştırılması
5. Dünya Su Forumu’nun organizatörleri, en başından itibaren Dijital
köprüler aracılığıyla bu Forum’u hiç olmadığı kadar erişilebilir kılmaya
özen göstermişlerdir. Organizatörler, Forumu katılıma açık hale getirmeye
çalışmanın yanı sıra Çevre Dostu Forum İnisiyatifi ile uyum içinde çalışarak,
bu Forum için üretilen kâğıt miktarını azalttılar. Bunun sağlanması
amacıyla, Forum hakkında daha fazla bilgi sahibi olmak, deneyimlerini
veya görüşlerini başkalarıyla paylaşmak isteyen bireyler ve kurumlar için
sektörlerine, bölgelerine ya da disiplinlerine bakılmaksızın, çok sayıda
gelişmiş internet tabanlı araç geliştirildi. Bu araçlar:
• 5. Dünya Su Forumu, resmi internet sitesi (www.worldwaterforum5.org),
• Sanal toplantı alanı (http://portal.worldwaterforum5.org),
• İçerik yönetim sistemi (http://content.worldwaterforum5.org),
• Forum belgelerini içeren USB’ler,
• Aylık e-bülten (http://newsletter.worldwaterforum5.org),
• Online kayıt sistemi,
• Forum haftası için interaktif kroki ve haftalık kişisel program.
E-FORUM
162
FİNAL RAPORU
Kaydedilen her türlü ilerleme, katılımı destekleyen süreçler, online kayıt,
Forum haftası programı, lojistik bilgi gibi benzeri konularda Forum internet
sitesi, su topluluğu için başlıca bilgi kaynağı ve tarihsel bir kayıt niteliği
taşımaktadır. 2007 yılının Mart ayındaki Forum Başlangıç Toplantısı’nda
açılan internet sitesi, Forum’un detaylarının günden güne netleşmesiyle
daha da gelişti. Kasım 2007 ile Mayıs 2009 tarihleri arasında internet
sitesini toplamda yaklaşık 400.000 kişi ziyaret etti. Aynı tarihler arasında,
toplamı 1,5 milyon sayfayı bulmak üzere, her bir ziyarette ortalama 3.34
sayfa gezildi.
• Forum’la ilgilenenlerin, gelişmelerle ilgili olarak gelinen son nokta
hakkında bilgilendirilmelerini sağlamak,
• Su topluluğunun Forum’un çeşitli süreçlerine yönelik aktif katkı
sağlamasına yardımcı olmak,
• Forumda, çözüm getirilmeye çalışılan önemli konularla ilgili bilgi
paylaşımını ve geri bildirimi teşvik etmek,
• Kendi kişisel VMS’sini oluşturmaya yarayan birtakım özelliklerin
kullanılmasına ve
• VMS kullanıcıları arasındaki iletişim ağını güçlendirmek için
“benim sayfam” özelliğinin düzenlenmesine olanak sağlamak.
VMS, Forum için hayata geçirilen binlerce projenin, faaliyetin, görüşün,
olayın, bireyin ve organizasyonun kanıtı olarak görülmelidir.
İçerik yönetim sistemi (CMS), Forum haftası belgelerinin bir arada
bulunduğu bir kaynak olmasının yanı sıra bunların herkes tarafından
kolayca bulunabilmesini sağlamaktadır. Yalnızca Forum haftası
süresince 132 ülkeden, 5250’den fazla kullanıcı tarafından ziyaret
edilen CMS’de toplamda yaklaşık 2000 sunum, basın bülteni,
oturumlara ait video, konuşma, özet, hatırlatıcı not ve fotoğraf
bulabilirsiniz.
e - forum
5. Dünya Su Forumu’nun hazırlık sürecini kolaylaştırmak adına,
sadece Forum’u hazırlayanlardan gelen bilgilerin paylaşıldığı
Forum internet sitesini tamamlayıcı nitelikte, su konularıyla ilgilenen
herkesin kullanımına açık, interaktif bir ortam olan “Sanal Toplantı
Alanı” (VMS) geliştirilmiştir. VMS sayesinde, hazırlık süreci boyunca,
ilgili herkesin Forum’un şekillendirilmesi konusunda aktif bir rol
alması sağlanmıştır. VMS’in kullanımıyla hedeflenenler şunlardı:
CMS, elektronik formattaki Forum belgelerini içerecek ve tüm
Forum katılımcılarına verilen USB’ler ile senkronize olacak şekilde
tasarlanmıştır. USB’lerinindeki belgelere herhangi bir bilgisayardan
kolayca ulaşabilen kullanıcılar, CMS’ye yüklenen son güncellemeleri
de otomatik olarak görebilirler.
Ağustos 2008’den itibaren aylık Forum e-bülteni “Su Köprüsü”
Forum’la ilgilenen herkesi su topluğunun son gelişmelerinden
haberdar etmek, Forum’a olan ilgi ve katılımı arttırmak amacıyla
yayımlandı. Su Köprüsü’nün bugüne kadar çıkan sekiz sayısı on
binlerce ilgili kişiye ulaştırılmış ve her sayının ortalama 14.500
okuyucusu olmuştur.
Resmi olarak 2008 yılının Ağustos ayında 17.307 kişiye açılan
VMS’yi toplamda 200.000 kişi ziyaret etti ve Ağustos 2008 ile Mart
2009 tarihleri arasında toplamı 2 milyon sayfayı bulmak üzere, her
bir ziyarette ortalama 9,33 sayfa gezildi. VMS’ye toplamda 2.500
indirilmeye hazır belge, 271 haber ve 140 tartışma konusu eklenmiştir.
VMS’nin olanaklarıyla gerçekleştirilen Forum süreçlerinde VMS’nin
rolünü sayılarla ifade etmek gerekirse:
• Forum haftası süresince oturumların temel yapıtaşını oluşturan Forum’un Tematik Süreci’ne 732 katkı,
• Forum’un su ödüllerine 133 aday başvurusu,
• Kampanya/proje afişleri için 70 öneri,
• Serbest Kürsü için 40 başvuru,
• Öğrenme Merkezi için 38 ders,
• Ortaklık Pazarına 9 konuşmacı ve diğerleri.
FİNAL RAPORU
163
e - forum
Her türlü kategori, kayıt ücreti ve vize gereksinimleri dikkate alınarak,
katılımcıların Forum’a kayıt süreçlerini kolaylaştırmak için VMS ile
aynı veri tabanını paylaşan online kayıt sistemi oluşturuldu. Böylece
kayıt birkaç kısa tıklama ile hızlı ve kolay hale getirildi.
İnteraktif kroki ve haftalık kişisel program, Haliç’in iki yakasında
gerçekleştirilen Forum haftası etkinlikleriyle ilgili olarak; katılımcıların
doğru bilgilenmelerine ve haftalarını planlamalarına yardımcı oldu.
İnteraktif kroki, katılımcıların Forum alanındaki salonları ve hafta
boyunca buralarda gerçekleşen etkinlikleri takip edebilmelerini
sağladı. Böylece katılımcıların ilgilendikleri bir etkinliğin bilgilerine
erişimleri kolaylaştırılmış oldu.
Haftalık kişisel program sayesinde katılımcılar, Forum alanında
gerçekleşen tüm resmi etkinliklerin bulunduğu merkezi bir listeden
kendi takip etmek istedikleri programı oluşturabildiler. Ayrıca
etkinliklere not eklemek ve günlük programı e-posta yoluyla
göndermek de bu sistem sayesinde mümkün oldu. Etkinlik türlerine
göre özel renk kodlamasına sahip, kullanımı kolay bu sistem
sayesinde Forum katılımcılarının hafta boyunca duyurusu yapılan
faaliyetleri kaçırmaları için hiçbir mazeretleri kalmadı!
Forum’da kâğıt israfının önlenmesi ve Forum tartışmasını mümkün
olduğunca fazla paydaşa etkin şekilde açma isteğiyle, teknolojik
alanda yapılan çalışmalar büyük ölçüde başarılıydı. 5. Dünya
Su Forumu’nun bir örnek teşkil etmesi sayesinde, gelecekteki
Forumlar’ın tüm dünyadan ilgililerin desteğiyle bu çabaların üzerine
inşa edilmesi umulmaktadır.
“Forum’da elektronik imkânlardan yararlanılarak, dijital köprülerin
kullanılması önümüzdeki Dünya Su Forumları’nda önemli bir emsal
teşkil edecektir.”
Taeko Yokota,
3. Dünya Su Forumu eski İdari Müdürü
164
FİNAL RAPORU
Yerebatan Sarnıcı/ İstanbul
İstanbul’da bulunan en büyük antik sarnıç.
Fotograf: Elçin Demirhan
F orum M ekanları ve programı
5. Dünya Su Forumu’na katılımın yüksek olacağı tahmin edildiğinden,
Forum bünyesinde yapılacak etkinliklerin sadece bir kongre merkezinde
gerçekleştirilemeyeceği anlaşılmıştır. Dolayısıyla ilk aşamada Lütfi Kırdar Kongre
Merkezi ve çevresi düşünülmüş ancak Forumun yapılacağı tarihe yetişmesinin
mümkün olmadığı görüldüğünden, yapımı devam etmekte olan Haliç Kongre
ve Kültür Merkezi ve çevresindeki mekanlar Forum Alanı olarak belirlenmiştir.
Bu çerçevede bu merkezin inşaatının tamamlanması yoğun uğraşlar ve çabalar
sonucunda 16 Mart 2009 tarihine yetiştirilmiştir. Forumun gerçekleştirileceği
ana merkezin inşaatının tamamlanmamış olması, programa uygun olarak
değişiklikler yapılabilmesi imkanını sağlamıştır. Aynı zamanda Haliç Kongre
ve Kültür Merkezi yanında Haliç Havzasında bulunan diğer mekanlar da
Forum için tahsis edilebilmiştir. Forum için kullanılan mekanlar şunlardır: Haliç
Kongre ve Kültür Merkezi, Feshane, Minyatürk, Lütfü Kırdar Kongre ve Sergi
Sarayı, Cemal Reşit Rey Konser Salonu, İGDAŞ Sosyal Tesisleri, Ceylan
Intercontinental Otel ve Çırağan Sarayı.
Planlama aşamasında Feshane’nin de bir çok oturuma ev sahipliği yapacağı
düşünüldüğünden Feshane ile Haliç Kongre ve Kültür Merkezi’nin birbirine
bağlama fikri ortaya çıkmıştır. Bu münasebetle, tarihi Galata Köprüsü Feshane
ile Haliç Kongre ve Kültür Merkezi arasına taşınmış ve nostaljik bir ulaşım
köprüsü oluşturulmuştur.
FORUM
MEKANLARI
ve
PROGRAMI
Forum programı yapılırken özellikle mekan kapasiteleri ve zamanlamaya dikkat
edilmiştir. Öncelikle toplantıların sayısı tespit edilmiş, bu sayı doğrultusunda
mekân sayısına göre toplantıların süresi ve Forum resmi programının başlangıç –
bitiş saatleri belirlenmiştir. Forum’da günlük program 08:30’da başlamış, iki
saatlik periyotlarla devam etmiş, 19:00’da sona ermiştir. Akşam saatleri ise
kültürel aktivite ve resepsiyonlara ayrılarak günlük program tamamlanmıştır.
Farklı süreçlerin yer aldığı geniş katılımlı ve geniş alanlı bu organizasyonda,
oturumlara katılımı kolaylaştırmak adına farklı süreçlerin toplantılarını belli bir
mantık içinde planlamak en kritik husus olmuştur. Mekânlar ile Forum süreçleri
ve temaları arasında paralellikler kurulmasına dikkat edilmiştir. Buna göre;
• Üst düzey oturumlar Haliç Salonu’nda,
• Bölgesel oturumlar Sadabad Salonu’nda,
• Aynı temanın tüm konu başlıkları aynı salonlarda veya yakın salonlarda,
• Siyasi Süreç toplantıları oturum düzeni nedeniyle Forum alanı dışındaki
otellerde,
• Yuvarlak masa toplantıları için Feshane ve Aynalıkavak Salonlarında,
• Yan etkinlikler i Haliç Kongre Merkezi’nde Feshane’de ve İGDAŞ A.Ş.
Tesislerinde, gerçekleştirilmiştir.
• Aynı zamanda, altı temanın belirlenme kıstaslarına istinaden sonuçlar ve
yöntemlerini oluşturan başlıklar aynı günlerde olacak şekilde gruplandırılmıştır.
166
FİNAL RAPORU
g) Geçiş Holleri ve Fuayeler
Haliç Kongre ve Kültür Merkezi altı ana blok olarak ele alınabilir;
Konser Bloğu, Tiyatro Bloğu, Sinema Bloğu, Sergi Bloğu, Restaurant
ve Otopark Bloğu ve Geçiş Blokları. Forum süresince Haliç Kongre ve
Kültür Merkezi, Tematik, Bölgesel ve Politik Süreç toplantılarına, Basın
Merkezi’ne, Kültürel Etkinliklere, Yan Etkinliklere, VIP konuklara ve bazı
sergilere ev sahipliği yaparken 5. Dünya Su Sergisi ve Fuarı için Merkez
alanı içersinde 8000 m2 lik çadır kurulmuştur.
Haliç Kongre Merkezi’nin dolaşım alanları da fuar için kullanılmış ve
1.035 metrekare alanda 56 stant kurulmuştur.
a) Konser Bloğu
Forum’da Feshane Su Fuarı, Öğrenim Merkezi, Küresel Su Eğitim Köyü,
Vatandaşın Su Evi, Yan Etkinlikler ve Tematik Süreç oturumlarına ev
sahipliği yapmıştır. Serbest oturum düzeni ile gerçekleşen oturumlara
ev sahipliği yapan Feshane içerisindeki Haliç Salonu 3’e bölünerek,
Sadabad ve Lale Restaurantları ile birlikte toplam 5 salon aşağıdaki
şekilde kullanılmıştır.
Bu blokta yer alan ve Kongre Merkezinin en büyük salonu olan 3.008
kişilik Haliç Salonunda Forum Açılış Seremonisi, Tematik Açılış ve
Kapanış Toplantıları, Üst Düzey Paneller, Bakanlar Konferansı Açılış
ve Kapanış Seremonisi ile Forum Kapanış Seremonisi gerçekleştirilmiş
olup, akşamları kültürel etkinlikler düzenlenmiştir. Haliç Salonu fuayesi
sponsorluk stantlarına, 2010 Kültür Başkenti gösteri alanına, röportaj ve
yeme-içme alanlarına ayrılmıştır.
b) Sinema Bloğu
Bu blokta yer alan 3 salonda (266 kişilik Eyüp ve Kâğıthane ile 250
kişilik Ayvansaray salonları) tematik oturumlar gerçekleştirilmiştir.
Ayrıca, katılımcılara kolaylık sağlaması açısından Forum planlarında bu
blok Tematik Blok adıyla anılmıştır. Fuayesi yiyecek, internet ve röportaj
alanları olarak işlev görmüştür.
c) Tiyatro Bloğu
Bu blokta yer alan 1.100 kişilik Sadabad Salonunda, Forum’un bölgesel
sürecinde yer alan yedi bölgenin toplantıları yapılmıştır. Forum süresince
anlaşılma kolaylığı sağlaması açısından Tiyatro Bloğu, Bölgesel Blok
adıyla kullanılmıştır. Bloğun fuayesi Forum’un 7 bölgesinin stantlarına
ayrılmış ve bu şekilde içerik bütünlüğü ve kolaylığı sağlanmıştır.
d) Sergi Bloğu
Bu blokun Zemin Katı Fuayesi bölünerek VIP Restaurant ve Basın
Çalışma Alanı olarak kullanılmıştır. Basın ile VIP alanlarının yan yana
oluşu basın toplantılarının kolaylığı için düşünülmüştür. Tüm gün açık
kalan basın alanında, mesleki ihtiyaç için gereken her türlü donanım
sağlanmıştır. Üst katta ise, VIP Odaları, Yan etkinlik Salonları ve Basın
röportaj salonu bulunmaktadır. Ayrıca Su ve Su Kültürü Sergisi VİP
odalarının koridorunda misafirlerin beğenisine sunulmuştur.
e) Restaurant ve Otopark Bloğu
Blokta yer alan 192 kişilik Aynalıkavak 1 ve 2 salonlarında tematik
oturumlar ile yan etkinlikler gerçekleştirilmiştir. Ayrıca Konuşmacı
Hazırlık odası, Aquafed Ofisi ve WWAP ofisi bu blokta yer almıştır.
Bloğun girişinde yer alan 12 dükkân ise; IISD ofisi, Polis, Acil Durum
Merkezi, Sağlık Ofisi, Banka, Postane, Kitapçı, Hediyelik, Eşya, Market
ve Baskı Merkezi olarak kullanılmıştır.
Feshane Uluslararası Fuar,
Kongre ve Kültür Merkezi
a) Feshane
Feshane’deki Haliç Salonu bölünerek Feshane 1, Feshane 2, Feshane
3 isimleriyle üç ayrı salon olarak kullanılmıştır. Sadabad Salonu, Forum
boyunca Feshane 4 olarak isimlendirilmiş ve Tematik Süreç toplantıları
için kullanılmıştır. Feshane 5 olarak isimlendirilen Lale Salonu ise yan
etkinlikler için kullanılmıştır.
Haliç Kongre ve Kültür Merkezi
Bedesten Holü ise Temel Gruplar sürecinde yer alan tarafların
toplanmaları için düzenlenmiş ve bu toplantılar Forum sırasında talebe
göre programlanmıştır.
Toplantıların bir kısmının özellikle yuvarlak masa oturma düzenine olan
talepleri Feshane’deki salonlarda serbest oturma düzeni sağlanarak
karşılanmıştır. Bununla birlikte Bedesten Holü’ndeki odalar sayesinde
Forum esnasında toplantı yapmak isteyen gruplar için alan sağlanmış
ve Forum’un amacı olan “iletişim” alanı yaratılmıştır.
b) II. Mahmut Salonu
Feshane’de normalde de sergi alanı olarak kullanılan II. Mahmut Salonu
‘Su Fuarı’ için kullanılmıştır. Burada Sivil Toplum Kuruluşları’na ücretsiz
olarak stantlar sağlanmıştır. Ayrıca Vatandaşın Su Evi, Sivil Toplum Köyü,
İstanbul Kültür Başkenti 2010 Sahnesi, Öğrenme Merkezi ve Küresel Su
Eğitim Köyü de burada yer almıştır.
c) Kayıt Çadırı
Meksika’da kayıtta çıkan izdiham göz önüne alınarak kayıt sürecine özel
bir önem verilmiş ve Feshane’nin otopark alanında 2.400 m2’lik çadır
kurularak, ince ince her aşaması düşünülmüştür. Önemli ayaklardan
biri de kayıt çadırının konumu ve kayıt aşamalarının çadır içindeki
konumlanması olmuştur.
f) Sergi Çadırı
Haliç Kongre Merkezi bünyesinde 8,000 m2’lik bir alana kurulan çadırda
sergi ve fuar için 6.000 m2’lik net stant alanı sağlanmıştır. Sergi çadırı
için en önemli kıstas, altyapı ve havalandırma olmuştur. Bu stantlar
gayri resmi köprülerin ve işbirliklerin kurulduğu alanlar olmuştur. Ayrıca
ülke pavyonları da bu çadırda yer almıştır.
FİNAL RAPORU
167
Ceylan InterContinental
İstanbul Oteli
Forum’un Siyasi Süreç bileşenlerinden Parlamenterler Süreci ve Bakanlar
Sürecinin “Yüksek Düzeyli Memurlar Toplantısı” toplantıları Ceylan
InterContinental Oteli’nde gerçekleştirilmiştir. Ayrıca Otel’de tüm alt ve
üst yapıya sahip bir basın merkezi, akredite olmuş basın mensuplarının
mesleki ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde basın çalışma alanı ve basın
toplantı salonu kurulmuştur.
İstanbul Lütfi Kırdar
Uluslararası Kongre ve Sergi
Sarayı (ICEC)
Forum Siyasi Süreç bileşenlerinden Yerel İdareciler Toplantısı 18 – 19
Mart günlerinde Lütfi Kırdar Uluslararası Kongre ve Sergi Sarayı’nda
Rumeli Salonu’nda gerçekleştirilmiştir. Merkezde ayrıca bir basın
merkezi kurulmuştur.
Miniatürk
Forum alanına araç girişine izin verilmediğinden Minyatürk otopark
olarak kullanılmıştır.
İGDAŞ A.Ş. Sosyal Tesisi
Alibeyköy’de bulunan ve Forum alanına yaklaşık 5 km uzaklıktaki
İBB’ye bağlı İGDAŞ A.Ş.’nin Sosyal Tesislerinde 4 adet yan etkinlik
Cemal Reşit Rey Konser Salonu
Politik süreç toplantılarının gerçekleştirildiği Cemal Reşit Rey Konser
Salonu binası özellikle basın için kayıt ve alternatif çalışma alanı olarak
kullanılmıştır. Bu şekilde Forum’un tüm kentle ilişkilenmesi sağlanırken,
basın kaydı gibi önemli bir aşamanın da rahatlatılması sağlanmıştır.
Aynı zamanda kente dönen katılımcılar için akşam kültürel faaliyetlerin
yapıldığı bir yer olmuştur.
Çırağan Palace Kempinski
İstanbul
Çırağan Palace Kempinski İstanbul Otelinde, 16 Mart 2009 tarihinde
Devlet Başkanları Zirvesi gerçekleştirilmiştir, ayrıca devlet başkanları ve
heyetleri bu otelde konaklamışlardır.
168
FİNAL RAPORU
KONFERANS YÖNETİMİ
Sekreterya, Forumun genel anlamda lojistik kısmını partnerleriyle ve
hizmet alımları ile yerine getirmiştir. Lojistik faaliyetler kapsamında
Profesyonel Kongre Organizatörü (PKO) ile yapılan sözleşme
doğrultusunda; kayıt, ulaşım ve konaklama düzenlemeleri, Konferans
mekânı düzenlemeleri, fuar-sergi düzenlemeleri, konferans hizmetleri,
teknik hizmetler gibi lojistik hizmetler PKO aracılıyla yürütülmüştür.
a) Kayıt
Daha önceki Forumlarda büyük problemlerin yaşandığı kayıt
konusunda çalışmalar aylar öncesinden başlatılmıştır. Forum
websitesinde erken kayıt için oluşturulan kayıt sistemi aracılığıyla
çoğu katılımcı Forum öncesinde kayıtlarını tamamlayabilmiştir.
Bunun yanı sıra on-site (yerinde) kayıt yapacak katılımcının olacağı
da öngörülmüş olup; tek bir alanda yığılma olmaması için farklı
merkezlerde kayıt alanları kurulmuştur. Bu doğrultuda; Feshane’de
kurulan 2.400 m2 büyüklükteki kayıt çadırının yanında, Atatürk
ve Sabiha Gökçen Havalimanlarında ve Forum otellerinde de
kayıt alanları oluşturulmuştur. Basın Akreditasyon ve Kayıt Alanı
Cemal Resit Rey’de kurulmuş ve Basın Akreditasyonu Başbakanlık
Basın Yayın Enformasyon Genel Müdürlüğü (BYEGM) tarafından
yürütülmüştür.
b) Konaklama
Konaklama konusunda sıkıntı yaşanmasını engellemek için Forumun
çok öncesinden başlanarak 16-23 Mart tarihleri arasındaki günler
için otellerde blok odalar tutulmuştur. Toplam 86 otelde, 9.457 adet
oda tutulmuştur.
Katılımcıların oda rezervasyonlarını yapabilmeleri için, Forum resmi
web sitesinde on-line kayıt aşamasında “Konaklama” için özel
bir bölüm oluşturulmuş ve bu sistem 2 Şubat 2009 tarihi itibariyle
kullanıma açılmıştır. Katılımcılar, bu site üzerinden otel seçimlerini
yapmışlardır.
Kayıtlı katılımcıların dışında kalan, yüksek seviyeli katılımcılar için
tutulan suit ve junior suitlerin yanında, Çocuk Forumu katılımcıları
ve Katılımcı Mali Destek Programı (PAID) ile Foruma katılanların da
konaklamaları sorunsuz bir biçimde gerçekleşmiştir.
c) Teknik Hizmetler
Haliç Kongre ve Kültür Merkezi ve Feshane’deki tüm salonlar için
ses düzeni, mikrofonlar, video ve ses kayıtları, simültane tercüme
ekipmanları, projeksiyon ve perdeler temin edilmiştir.
Haliç Salonunda gerçekleştirilen, Forum Açılış ve Kapanış
Seremonileri, Yerel İdareler ve Parlamenterler Toplantıları, Bakanlar
Açılış ve Kapanış Seremonileri için 7 dil (Türkçe, İngilizce, İspanyolca,
Fransızca, Arapça, Çince, Rusça)simültane tercüme hizmeti
sağlanmıştır. Diğer salonların tamamında Türkçe- İngilizce simültane
tercüme hizmeti verilmiştir. Forum sırasında, toplam 103 tercüman
kullanılmıştır.
Ayrıca Haliç Kongre Merkezi’ndeki 5 salonda yapılan toplantılar,
canlı ve 3 dil seçeneği ile internet üzerinden yayınlanmıştır. Haliç ve
Sadabad salonlarında gerçekleştirilen toplantılar eş zamanlı olarak
kapalı devre TV sistemi ile hem fuayelerdeki hem de VIP ve Basın
çalışma alanındaki plazmalara aktarılmıştır. Böylece Katılımcıların,
salon kapasitelerinin yeterli olmadığı oturumları bu alanlardan takip
edebilmeleri sağlanmıştır. Tüm salonlarda görüntü ve ses kayıtları
d) Sergi ve Fuar Hizmetleri
trafiğine de ek yük getirmemiştir. Bunun yanında Sekreterya ve İBB
Ulaşım Koordinasyon Merkezi (UKOME) geniş kapsamlı bir ulaşım
planı hazırlamışlardır. Bu çerçevede; tüm Forum mekânları, Forum
otelleri ve şehrin belli merkezleri arasında İETT otobüsleri ile ring
seferler düzenlenmiştir.
Sergi ve Fuar Hizmetleri için özel hizmet alımı yapılmış, tüm sergi ve
fuar satışları yetki belgesi olan bu firma aracılığıyla yürütülmüştür.
İlk etapta farklı mekânlarda yapılması planlanan sergi ve fuar,
mevcut alanın yetersiz olması sebebiyle aynı mekânlarda iç içe
konumlandırılmak zorunda kalınmıştır. Sergi ve Fuar için Haliç
Kongre Merkezi sınırları içerisinde kurulan 8000 m2’lik bir çadırın
yanı sıra Feshane-II. Mahmut Salonu ve Haliç Kongre Merkezi
fuayeleri ile birlikte toplam 15.000 m2 alan kullanılmış ve gerekli alt
yapısı sağlanmıştır.
e) Yemek
Her gün katılımcılar ve basın mensupları ile gönüllülerden oluşan
18.000 kişiye sandviç, kek veya meyve ve içecekten oluşan öğle
yemeği paketi ikramları yapılmıştır. Bu ikramlar Feshane binası
içinde, Kayıt çadırında, Haliç Kongre ve Kültür Merkezi fuayeleri ile
sahiline kurulan çadırda yapılmıştır.
Gerek Sergi Bloğunda oluşturulan VIP Restaurant gerekse Tiyatro
Bloğunda yer alan Erguvan Restaurant VIP katılımcılar için açık büfe
öğle yemeği ikramları için kullanılmıştır. Ayrıca öğle yemeği paketi
tercih etmeyen katılımcılar için Sinema Bloğunda yer alan Lale
Restaurant ve rıhtımda 2 adet tarihi balıkçı teknesi hizmet vermiştir.
Konser bloğu üst fuayesinde yer alan kafeteryadan da katılımcılar
faydalanmıştır.
Ayrıca tüm fuayelerde sabah ve öğleden sonra olmak üzere günde
iki kere içecek ve kuru pasta servisi yapılmıştır. Böylece katılımcıların
toplantı aralarında fikir alışverişi yapabilmeleri sağlanmıştır.
g) Güvenlik
Güvenliğin en iyi şekilde sağlanması için Haliç Kongre Kültür
Merkezi ve Feshane’de toplam 13 adet güvenlik noktasında X-Ray
cihazları, Metal Kapı Detektörü ve Turnikeler kurulmuştur. Yaka
kartlarında bulunan barkotların turnikelere okutulması ile Forum
alanına girişler sağlanmış, Emniyet Müdürlüğü tarafından kurulan
sistemle katılımcılar takip edilmiştir. Güvenlik noktalarında Emniyet
Müdürlüğü görevlileri ile PKO tarafından sağlanan özel güvenlik
personeli bir arada koordineli olarak görev yapmıştır.
alınmış, fotoğraf çekimleri de yapılmıştır. Ayrıca basın mensupları için
gerekli foto alt yapısı sağlanmıştır. Tüm salonlarda (yan etkinlikler ve
VIP toplantıları hariç) yapılan sunumlar WEB sitesinde İçerik Yönetim
Sistemi dahilinde sunulmuştur.
h) Sağlık
Forum süresince Forum alanlarında sağlık ekipleri, ambulanslar
ve itfaiye ekipleri görev alarak katılımcıların sağlığı ve güvenliği
için hizmet vermişlerdir. Katılımcıların her türlü acil durumda
ulaşabilmeleri için, bir Acil Durum Koordinasyon Merkezi kurulmuş
ve Forum Haftası süresince 24 saat boyunca hizmet vermiştir.
i) Temizlik
Forum’da temizliği sağlamak üzere 200 kişilik bir temizlik ekibi
vardiyalı olarak görevlendirilmiştir.
j) İnsan Kaynakları
Forum’da çalışmak üzere birçok profesyonele ve gönüllü personele
ihtiyaç duyulmuştur. Forum zamanı için görevlendirilen 1500 civarı
personelin tümü güvenlik testlerinden geçirilmiş ve Forum öncesinde
07-08 Mart 2009 tarihlerinde özel eğitime tabi tutulmuştur.
k) Dekorasyon, süsleme, yönlendirme
f) Ulaşım
Forumun 33.000 civarındaki katılımcısının yanı sıra, yüksek seviyeli
birçok kişinin de katılımı, ulaşım konusunun önemini daha da
artırmıştır. İstanbul trafiği göz önünde tutularak ulaşım konusu geniş
bir şekilde ele alınmıştır. Haliç Kongre Merkezi’nin 1 km uzunluğunda
rıhtımının olması katılımcıları daha çok deniz taşımacılığı ile Forum
alanına ulaştırma fikrini doğurmuştur. Böylece ulaşım planlaması
katılımcıların bulundukları otellerden İETT otobüsleriyle en yakın
rıhtımlara getirilip, buralardan İDO deniz otobüsleri ve teknelerle
Sütlüce’ye getirilmesi şeklinde yapılmıştır. Devlet Başkanları özel
bir tekne ile Çırağan Sarayı’ndan alınarak Haliç Kongre ve Kültür
Merkezi’ne deniz yoluyla ulaştırılmıştır. Böylece Forum, İstanbul
Tüm salonlarda Forumun İngilizce ve Türkçe logolarının yer aldığı
sunum perdelerini çerçeveleyen özel sahne dekorları, yine logolu veya
plazmalı konuşmacı kürsüleri ve başkanlık masaları temin edilmiştir.
Katılımcıların mekânlar içindeki ulaşımlarını kolaylaştırmak için yer
ve duvar yönlendirmeleri ile salon kapı isimlikleri kullanılmıştır.
l) Diğer lojistik hizmetler
Tüm bunların yanı sıra Forum alanında; Dokümantasyon ve
Baskı Merkezi, katılımcılar için internet köşesi ve gazeteciler için
özel tasarlanmış röportaj alanları kurulmuştur. Ayrıca Forum’da
katılımcıların su ihtiyacının karşılanması için farklı yerlere 111 adet
su sebili yerleştirilmiş ve Yeşil Forum İnsiyatifi bünyesinde israfı
engellemek için katılımcılara Forum çantasıyla birlikte matara
dağıtılmıştır.
FİNAL RAPORU
169
R aporlar ve Y ayınlar
5.Dünya Su Forumu Bölgesel Raporları
Bu raporlar; 5. Dünya Su Forumu’nun 4 bölgesinin (Afrika, Amerika,
Asya Pasifik ve Avrupa) ve 3 alt bölgesinin (Türkiye ve çevresi, Akdeniz,
Ortadoğu, Kuzey afrika ve Arap Bölgesi) bölgesel durumlarını Forum’da
konuşulduğu ve sunulduğu gibi temsil etmektedir.
5.Dünya Su Forumu Tema ve Konu Raporları
Bu raporlar, 5. Dünya Su Forumu’nun, 6 konu ve 23 konu başlığı altında
çalışan koordinatörlerince yapılan, 2 yıl süren çok paydaşlı hazırlık
sürecindeki ilerlemeleri ve Forum’un kendi içinde tartışılan konularını
içermektedir.
RAPORLAR VE
YAYINLAR
Ekonomik İş Birliği ve Kalkınma Örgütü’nün
(OECD), Herkes için Su Yönetimi ve
OECD ‘nin Fiyatlandırma ve Finansman
Konularındaki Yaklaşımı
Bu raporda, su sektörü için en önemli gelir kaynaklarını dengeleyen; su
temini ve sanitasyonu için stratejik finans planlaması, vergiler, tarifeler,
transferler, politika hedefleri ile mali sürdürülebilirliği dengeleyen su,
fiyatlandırma stratejilerinin dizaynı ve uygulaması, su sektöründeki özel
sektör katılımının son günlerde yaşanan gelişmeleri, tarımda kullanılacak
suyun gelecekteki durumu gibi konular anlatılmıştır. Ayrıca gelişmekte olan
ve OECD ülkelerini de içeren bu rapor , somut öneriler ve eylem için bir
takım denetim listeleri sunmaktadır.
3. BM Dünya Su Kalkınma Raporu / Değişen
Dünya’da Su
Bu rapor, hükümetler, uluslararası organizasyonlar, sivil toplum örgütleri
ve diğer paydaşlarla ortaklaşa çalışan, BM’nin 26 kurum ve kuruluşunun
ortak çabasıyla oluşturulmuştur. Bu üçüncü sürüm , iklim değişikliği, Bin Yıl
Kalkınma Hedefleri , yeraltı suyu, biyolojik çeşitlilik, bio yakıt, su ve göç, su
ve altyapı gibi bir takım temaları bir bütün olarak ele almıştır.
3. BM Dünya Su Kalkınma Raporu / Sorunlar
Karşısında Vaka Çalışması
BM Dünya Su Değerlendirme Programı’nın genel hedeflerinden biri,
deneyimlere dayanarak su kaynaklarının değerlendirilmesi için ülkelerin
kendi ulusal kapasitelerinin artırmalarına katkıda bulunmaktır. Bu
bağlamda, vaka çalışmalarında devletin tatlı su kaynakları ve toplumdaki
insanları etkileyen geçim sıkıntılarını derinlemesine inceleyen analiz
çalışmaları yapılmaktadır.
170
FİNAL RAPORU
Küresel Su Ortaklığı (GWP) ve
Uluslararası Havza Örgütleri Ağı (INBO)
UNESCO Uluslararası Hidroloji Programı (IHP),
Dünya Su Değerlendirme Programı ve Asya
Nehri Havza Organizasyonları Ağı (NARBO)
Havzalardaki Entegre Su Kaynakları Yönetimi
için El Kitabı
Nehir havzası düzeyinde entegre su kaynakları yönetiminin
uygulanması, uzun vadeli sosyal, ekonomik ve çevresel faydalar
sağlayan su kaynaklarının sürdürülebilir yönetimi için gereklidir. Bu
kılavuz, entegre su kaynakları yönetimindeki temel ilkeleri sunarken;
nehir havzası düzeyindeki entegre su kaynakları yönetiminin
faydalarını ve bu konuya siyasi düzeyde dikkat çekilmesini ele alır.
Ayrıca, entegre su kaynakları yönetiminin sarmal modeli, gelişen
entegre su kaynakları yönetimi süreci ve dinamik yapısı da bu
kılavuzda yer almaktadır.
Su Konusundaki Anlaşmazlıkların
Yönetimi ve İdaresi
Delli Priscoli, J. and Wolf, A.
Bu çalışmada, suyun sınırları aştığı bölgelerde, farklı kullanıcılar
arasında, bu önemli kaynağa erişim konusunda yaşanan; hukuki,
politik, ekonomik veya kültürel anlaşmazlıklar konu alınmıştır.
Kullanıcılar arasındaki sorunların çözümüne katkı sağlayacak
stratejiler geliştirilmediği sürece su anlaşmazlıklarının dünya
çapında daha sık ve daha yoğun yaşanacağı, sonuçlarının daha
yıkıcı olacağı tahmin edilmektedir. Bu kitap, su anlaşmazlıklarını
ve bu anlaşmazlıkların çözümlerini yerel ve uluslararası düzeylerde
incelemektedir.
Küresel Su Ortaklığı(GWP)
Entegre Su Kaynakları Yönetimi Uygulamaları,
Kalkınma için Suyun Daha iyi Yönetilmesi
Bu yayın, sürdürülebilir kalkınma için su kaynaklarının yönetimi ve
yoksulluğun giderilmesi ile ilgilidir. Çevresel faktörleri göz önünde
bulunduran pragmatik ve artan yaklaşımların pratikte uygulama
şansının çok yüksek olduğunu vurgulamaktadır. Aynı zamanda
kitapta, dünyadaki su yönetimini çeşitli uygulamalarla geliştirmiş
insanların ve enstitülerin hikayeleri özetlenmektedir.
Sürdürülebilir kalkınma hedeflerinin sağlanmasında beraber
çalışan havza paydaşlarının ve merkezi hükümetler arasında yakın
bir ilişki vardır. Bunu desteklemek için ,Küresel Su Ortaklığı (GWP)
ve Uluslararası Havza Örgütleri Ağı (INBO) tatlı su kaynaklarının
yönetiminin gelişmesi için bu küçük el kitabını hazırladı. Bu
çalışma daha çok su yönetimi ile ilgili karar alma yetkisi olan havza
yöneticilerine ve hükümet çalışanlarına yönelik olarak hazırlanmıştır
ve farklı alanlarda uygulanabilecek veriler içermektedir. (Gelişmiş
veya gelişmekte olan ülkeler, nemli yada kurak alanlar.)
R aporlar ve Y ayınlar
Nehir Havzası Düzeyinde Entegre Su
Kaynakları Yönetimi Klavuzu
Uluslararası Doğayı Koruma Birliği
(IUCN)
Sınır Aşan Suların Yönetimi
Bu yayın, dünya genelinde paylaşılan su ile ilgili olarak genel bir
bakış ve bu kaynakların yönetimi için farklı bakış açıları sunar.
Bu çalışmada dünyadaki vaka çalışmalarından faydalanılarak iş
birliğinden elde edilen faydaları tanımlanmış, yasal çerçevenin
oluşturulmasındaki sorunlar, enstitüler, yönetim süreçleri, sınır aşan
suları adil ve sürdürülebilir bir şekilde yönetmek için ihtiyaç duyulan
finansman ve ortaklık stratejileri anlatılmıştır.
Birleşmiş Milletler Genel Sekreterliği
Su ve Sanitasyon Danışma Kurulu
(UNSGAB)
Su ve Afet Üzerine Üst Düzey Uzman Paneli
Bu rapor ,dünya çapında giderek artan, suyla ilgili afetlerin
(Sel, kuraklık, gel-git dalgalar, fırtına vb.) zararlarını ve sebep
olacakları can kaybını en aza indirmek için düşünülen kapsamlı
eylem planını sunmaktadır. Rapor, bu nedenle Hyogo Çerçeve
Eylemi’nin uygulanmasını ve bunu hayata geçirmeyi (2005- 2015)
amaçlamaktadır.
Su ve iklim Değişikliğine Uyum Konularında
Bakış Açıları
Bu kitap, bir giriş ve 16 ayrı makaleden oluşmakla beraber; su ve iklim
değişikliğine uyum konusundaki görüşlerin çeşitli tematik, coğrafi ve
sektörel noktalarını da sunar. Amaç; Siyasi Süreç, tematik oturumlar
ve bölgeler için birikim ve içerik (derinlik) sağlayarak; bakış açılarının
paydaşlar arasında paylaşılmasını sağlamaktadır.
FİNAL RAPORU
171
E K ler
A) ÇEVRE DOSTU
YEŞİL FORUM
Dünya Su Forumu’ndan Öğrenilenler
Forum organizasyonunun çevresel önlemleri başlangıçtan itibaren
yeterli politik destek, ekip ve bütçe ile birleştirilmelidir. Çalışmaya, en
yüksek otorite tarafından belirlenmiş, ilgili taraflarca kabul edilmiş ve
imzalanmış kapsamlı bir politika rehberlik etmelidir. İlgili aktiviteleri
(Toplantılar, iletişim çalışmaları, projeler vb.) uygulaması için tek sorumluluğu yeşillendirme olan, uygun bütçeye sahip, kendini bu işe
adamış bir takım gereklidir. Yeşil Takım üyeleri Forum’un hazırlık sürecine, özellikle de seyahat, ulaşım, toplantı, planlama ve de iletişim
ile ilgili her alanına dâhil olmalıdırlar. Ana hedef, yeşillendirmenin bir
eklenti olarak görülmemesini; Forum organizasyonunun her yönüne
nüfuz etmiş bir ilke olmasını sağlamaktır.
Yönetim Yeşillenme için Önemli Bir Parçadır
Yönetimler ve karar verici mekanizmalar, yeşil politikalar hakkında
bilinçlenmeli satın alımlarda, ihale süreçlerinde ve karar verme anlarında bunları göz önünde bulundurmalıdırlar. Bazı durumlarda, satın
alım ve ihale kurallarında yeşil politikalar göz önünde tutulmasa da
bunlarda bazı iyileştirmeler yapılmalıdır. Yeşil Takımlar bu süreçlere
dahil olmalıdırlar.
Atık Yönetimi
EKLER
Atık ve Geri Dönüşüm Programı ile Güvenlik
Atıkların dağıtımı, depolanması ve taşınması ile ilgili konular yüksek
güvenlik gerektirdiği gibi; bu konular bakanlar ve devlet başkanları
seviyesinde planlamalar da gerektirir. Tüm partnerler (catering firması, organizatörler, idareler vb.) maksimum verimi garanti edebilmelidir.
Tekrar Kullanım için Atık Toplanması
Çöp (m)adamın keklerdeki ambalaj kâğıdı ve Forum kimlik kartlarının toplanması projeleri, toplama stratejisinden ötürü uygulanamadı.
İnsanlar genellikle geri dönüşüm kutu ve poşetlerini normal atıklar
için kullandılar. Açılış oturumu ya da diğer oturumlar sırasında katılımcılara duyurular yapmak ve geri dönüşüm çalışmalarına katkıda
bulunmalarını sağlamak önemle tavsiye edildi. Ayrıca, geri dönüşüm
kutularının şeffaf ve içine nelerin konması gerektiği işaretlerle belirtilmiş özelliklere sahip olması gerekir.
Öğle Yemeği Atığı Geri Dönüşümü
Forum’un geri dönüşüm programı büyük oranda başarılı oldu. Ancak, öğle yemeği sırasında ortaya çıkan atık miktarı insan kaynağı ve
ayrıştırma için kullanılan geri dönüşüm kutusu kapasitesini zorladı.
Öğle yemeği sırasında oluşan atığın planlama safhalarında hesaba
katılması, garson ve temizlik personelinin de ayrıştırma prosedürleri
eğitimini tamamlaması gerekliydi.
172
FİNAL RAPORU
İletişim
Nötr Su
“Suyun nötrlüğü” ve de suyun dengelenmesi kavramı Forum’un
planlama safhalarının ancak sonlarında GFI’da tanıtıldı. Bu, gelecek Forumlar’a taşınmak için ilginç bir kavram olabilir. http:www.
waterneutral.org
İç İletişim Önemlidir
Enerjinin Etkin Kullanımı ve de Co2 Dengelenmesi
Nötr Karbon Forumu
5. Dünya Su Forumu’nun yaydığı CO2 miktarı WWF Türkiye’nin yardımıyla yaklaşık olarak hesaplanmış, Çevre ve Orman Bakanlığı’nın
ağaç dikme çabalarıyla CO2 dengelemesi yapılmıştır. (bkz. Sayfa 4)
Bu modelin geliştirilebilmesi için karbon dengeleme konusunda uzman bir şirketin ne kadar yayılma olduğuna dair tam bir tespitte
bulunmak üzere sürece dâhil edilmesi ve yenilenebilir enerji dengelemelerini “altın standart” yenilenebilir enerji dengelemesine göre
yapması gerekir.
Yeşil Forum çalışanları tüm diğer organizasyon çalışanları ile iyi iletişim halinde olmalı ve yapılanlardan haberdar olmalıdır. Çalışan tüm
bireyler Yeşil Forum için birer elçi olduğunun farkında olmalıdır ve bu
bilinçle hareket etmelidir.
E K ler
Suyun Etkin Kullanımı
Yeşili Öne Çıkarmak
Katılımcılardan gelen yorumlar GFI’ın iletişiminin yeterli olmadığı
doğrultusundaydı. Forum’u yeşillendirme aktivitelerinin, Forum’un
genel iletişim stratejisinin önemli bir parçası olması gerekirdi. Bu
sayede katılımcılar ve medya, Forum’u düzenleyenlerin çevreye duyarlılığını ve bu amaçla yaptıkları aktivitelere olan bağlılığını kolayca
gözlemleyebilirlerdi.
Forum Katılımcılarının Co2 Dengelenmesine Dâhil Olmaları
Forum sırasında katılımcıların dikkatini çekmek ve de uçuşlarından
kaynaklanan CO2 gazını hesaplamalarını sağlamak oldukça güçtü.
Katılımcıların, online kayıt sistemi içerisinde CO2 dengelemesiyle ilgili önceden bilgilendirilmeleri, yaydıkları CO2’ yi dengelemeleri açısından daha etkin bir yol olurdu.
Kimyasallar ve Yeşil Ürünler
Kayıt Çantaları
Çevre Dostu Forum takımının genel düşüncesi, Forum’a katılacakların çoğunun kendi dizüstü bilgisayarları ve çantaları ile Forum’a
gelecekleri şeklindeydi. Kayıtta verilen çanta içerisinde çok az miktarda basılı materyal bulunmaktaydı, çünkü; dokümanlar bir USB
içerisinde çantaya yerleştirilmişti. Gelecek Forumlar’da, çantanın
verilmemesi ya da daha küçük bir halde verilmesi bile düşünülebilir.
Ayrıca, konferanslarda daha az kağıdın kullanılması, çantalara daha
az gereksinim duyulmasını sağlayacaktır.
Katılımcılardan biri Forum su şişelerini kullanırken
Baskıya Uygun Kağıt
Basım yerlerinde Forum’un dokümanlarını basmak için yeterli miktarda geri dönüştürülmüş içerik kâğıdı bulamama problemi vardı.
Kâğıt için standart (FSC/PEFC ya da geri dönüştürülmüş sayfa), bitki
bazlı mürekkepler önceden belirtilmiş olmalı ve seçilen basım yerinde
(ISO 14.000 ya da benzer standartlara sahip olan.) bulundurulmalıdır. Bu da uygun kâğıt ve mürekkebin istenildiği zaman kullanıma
hazır olmasını sağlar. Aynı zamanda iletişim materyalleri içerisinde
kullanılan kâğıdın ve mürekkebin çevreye duyarlı olması önemlidir.
Düz ve yazısız bir ip kullanılarak yaka kartlarının tekrar kullanılması sağlandı.
FİNAL RAPORU
173
Partnerlerde Kalıcı Bir Etki Bırakmak
E K ler
Hizmet Sağlayıcı Forum “Partnerleri” ile Beraber Çalışmak
Forum’la doğrudan ilgili olmamasına rağmen, Yeşil Oteller Projesi
GFI’ın en başarılı işlerinden biriydi ve medyanın da fazlasıyla ilgisini
çekti. Bu yüzden, Forum’un turizm sektöründeki hizmet sağlayıcılarına ulaşmak çok önemliydi. Bureau Veritas ve TUROB, bu projenin
başarısı için önem arz eden, gereken uygulamalı çalışmayı tamamlayan deneyimlere ve uzmanlığa sahip partnerlerdi.
Yerel Sivil Toplum Örgütleri de belli konular ve de temaslarla ilgili ileride nasıl bir yol izlenebileceğine dair fikir üreterek değerli katkılarda
bulundular.
“Forum’un çevresel faktörleri göz önünde bulundurmuş mudur?” sorusuna, cevap verenlerin
büyük çoğunluğu, “evet “ ya da “kesinlikle evet” cevabını vermişlerdir.
GFI Çalışma Programı ile İlgili Geri Bildirim
Katılımcı Yorumları
Katılımcılar, GFI stantlarındaki çalışmalarla ilgili olarak geri bildirimde bulunabildiler. GFI’nın yapılan yeşillendirme çalışmalarında
daha çok yer alması ve kamuoyunun dikkatinin daha fazla çekilmesi gerektiğini vurguladılar. Ayrıca, katılımcıların genel anlamda tüm
görüşleri de olumluydu. Uçuş sırasındaki CO2 yayılımıyla ilgili bilinci
arttırma ve sudaki ayak izi kavramlarına özellikle önem verildi.
Haber ve Makaleler
GFI’ın çalışmaları üzerine Türk ve uluslararası gazetelerde birçok
haber yayınlanmıştır. Bir televizyon kanalında (CNN Türk) ve Fransız
radyosunda röportajlar yapılmıştır. Ek E’de örnek bir haber okuyabilirsiniz.
GFI programını anlatan bazı posterler.
174
FİNAL RAPORU
5. Dünya Su Forumu’nu düzenleyenler, 5. Dünya Su
Forumu’nun çevre üzerindeki etkilerini en aza indirmek için
çok yoğun bir çaba harcamıştırlar.
Bu çabalar sayesinde ortaya çıkan yöntemler:
• Forum sırasında ortaya çıkan katı atık miktarını azaltma,
• Organizasyondaki enerji ve su tüketimini azaltma,
• Araçlarla ulaşımdan kaynaklanan zararlı yayılımları en
aza indirgeme ya da dengeleme,
• Katı ve sıvı atıkların çevresel sorumluluğa uygun olarak
atılması,
• Organizasyon sırasında ya da organizasyon için zararlı
kimyasal kullanımının önlenmesi.
A–2) ÇEVRE DOSTU FORUM
YEŞİLLENDİRME TESTİ
A–3) YEŞİL OTELLER DENETİMİ
KATILIMCILARINDAN EN İYİ
UYGULAMALAR
• Yönetim sistemleri için taşeron firmadan eğitim
alma ya da sertifika uygulaması.
E K ler
A–1) ÇEVRE POLİTİKASI
• Yönetim sistemi sertifikaları ve White Lily, White
Star, Green Star gibi sertifikalar.
• Şehir suyunun UV filtresi ile işlenmesi ve bunun
yemeklerde ve içme suyunda kullanılması. Aylık
analizler için numune gönderilmesi.
• Otel atık suyunun ters ozmos sistemiyle arıtılarak
içme suyuna çevrilmesi ve şehir suyunun bulaşık
makinesinde kullanılır hale getirilmesi.
• E-postaların altında “Yazdırmadan Önce Düşünün!”
yazısının eklenmesi.
• Çevresel konular hakkında periyodik toplantılar
düzenlenmesi.
• TURMEPA Projesi: Çocukların kıyı/plaj temizleme
konusunda eğitilmesi.
• 2002’de bir hatıra ormanı oluşturulmuştur.
(1.000’den fazla ağaç dikildi.)
• Isıtma ve soğutma için “Bağımsız Soğutma”
sistemlerinin kullanılması. Bu sistemin dışarıdaki
ısıdan bağımsız olarak çalışması.
• Soğutma için deniz suyu kullanılması. Bu suyun
soğutma kulelerinin yerine kullanılması. Bu
uygulama günlük su tasarrufu sağlıyor ve soğutma
kulesi ortamında hızla büyüyen lejyon virüsüne karşı
etkili oluyor.
• Kendi elektriğini üreten birleşik üretim sistemlerinin
olması. Isıtma için kışın atık ısı ve yazın emmeli
soğutma kullanıyorlar.
• Basılan kâğıtların sayısını azaltmak için uzun
imzaların kullanılmaması.
• Azalan ışık sisteminin kendini günün saatlerine
göre ayarlaması. Hareket sensörünün bu sistemle
birleştirilmesinin hedeflenmesi.
• Yürüttükleri ‘Önem Veriyoruz’ adlı projede, su,
enerji tasarrufları, CO2 yayılımları gibi bilgiler
personel ile paylaşılırken; çevresel sorunlar ve
toplantı kayıtları ile ilgili haberler de aktarıldı.
Grup oteller arasındaki yarışmayı kazanan otel
personellerine ödül olarak bisiklet verildi.
• Otoparklar için yönetim kontrollü fotoseller
kullanılması.
• Soğutma sistemlerinde frekans dönüştürücüler
kullanılması. Bu durumda doluluk oranı az
olduğunda daha az enerjiyle çalışıyorlar.
• Çiçeklerin damla sulama yöntemiyle sulanması.
• Camı geri dönüştürme sistemine komşu otellerin de
dahil edilmesi.
FİNAL RAPORU
175
E K ler
• Mutfakta masa tipi yerine lamba tipi ısıtıcılar
kullanılması ve böylece sadece istenilen yerlerin
ısıtılabilmesi.
• Buzdolaplarının derecelerinin her altı ayda bir
ayarlanması.
• Kahvaltı odasında soğutma için soğutma motoru
yerine buz kullanılması. Sonrasında sulama için
buzun erimesiyle oluşan suyun kullanılması.
• Asansörlerde ışıklandırma için hareket sensörleri
bulunması.
• Oda anahtarları için tekrar kullanılabilir kâğıt
kaplamaların tasarlanması.
• Ekonomik sistemler: Egzozdan gelen atık ısının ele
geçirilmesi.
• Soğuk suyun ısıtılmasına yarayan yoğunlaşmış
sudan artan sıcaklık kullanılır.
• Banyolardan, lavabolarda ve yağmurdan gelen
suları işlemek için başvuruda bulunulması. (Bunun
için bakanlıktan gelecek onay bekleniyor.)
TUROB’tan Faruk Boyazı, Yeşil Oteller çalıştayında konuşurken.
• Elektrik süpürgelerinde HEPA filtrelerinin
kullanılması.
• Eğitim için yurtdışı seyahati yapmak yerine eğitim
seminerlerinin internette düzenlenmesi.
• TEMA’yla ortak bir proje kapsamında her konuk
için ağaç dikilmesi.
• Kirlenen hava seviyesini ölçen a/c sistemleri için
sensör kullanılması ve böylece dışarıdan alınacak
temiz hava yüzdesinin tanımlanması.
• Bütün armatörlerde “Su Hayattır!” gibi notların
bulunması.
• Kendi ekolojik ayak izlerinin ölçülmesi.
• Elektronik balast sistemlerinin kullanılmaya
başlanması.
• Gold kart bedava mil sisteminin aynı zamanda
karbon yayılımını azaltmak için kullanılabilmesi.
İstanbul otelleri müdürleri Yeşil Oteller Projesi çalıştayına katıldılar.
176
FİNAL RAPORU
Otellerden biri çevre dostu uygulamalarından birini gösterirken.
GFI Partnerleri, Partnerler çevre dostu aktivitelerini anlatmak için standlar kurdular.
E K ler
A–4) YEŞİL OTELLER PROJESİ’NE
KATILAN OTELLER LİSTESİ
“Yeşil Oteller Ödülü” Kazananlar
• Four Seasons Sultanahmet – Butik Otel Kategorisi
• Polat Renaissance İstanbul Otel – Beş Yıldızlı Otel Kategorisi
• Novotel – Dört Yıldızlı Otel Kategorisi
• İbis Otel – Üç Yıldızlı Otel Kategorisi
Sertifika Alanlar
• Swiss Otel
• Germir Palas
• Çırağan Palas
• Eresin Taksim
• Eresin Crown
• Bilek Otel
• The Madison
• Eyfel Otel
• Yaşmak Otel
• Best Western Citadel
• Best Western The President
• Sirkeci Konak
• The Marmara
• Conrad
• Radisson SAS Bosphorus
• Hilton
• Best Western Senator
• Ramada Plaza
Yeşil Oteller Ödülü seremonisinden bir fotograf.
Bureau Veritas’tan Mahmut Genç sertifika sunarken.
Seremoniye katılan otel yetkilileri.
GFI Takımı Turizmden sorumlu Vali Yardımcısından ödül alırken.
FİNAL RAPORU
177
E K ler
Öğle yemeği paketlerinden ortaya çıkan atıklar, geri dönüşüm kutularının kapsitesinden
bile fazlaydı.
GFI standındaki borularda önemli şehirler arasındaki uçuşlarda ortaya çıkan CO2
emisyonu miktarı yazılıydı.
Plastik yerine cam bardaklar kullanılması, plastik atık miktarını azalttı.
Kahve aralarında şekerler paketler yerine kutular içinde sunuldu.
CO2 emisyonlarını kompanse eden katılımcılara rozet ve elektronik sertifika verildi.
GFI gönüllüleri.
178
FİNAL RAPORU
A–6) FORUM’UN GERİ DÖNÜŞÜM
PRENSİBİNİN DUYURULMASI
E K ler
A–5) GFI İLE İLGİLİ GAZETE
HABERLERİNDEN BİR ÖRNEK
Tüm haberler
hurriyet.com.tr’de.
Türkiye’den Haberler
19.03.2009
Dünya Su Forumu ne kadar çevre dostu olduğunu ölçüyor!
Aslı Sağlam
İSTANBUL – Thad Mermer ve Janine Tabasaran tarafından yönetilen Çevre Dostu Forum
İnisiyatifi veya kısaca GFI adlı bir teşebbüs ilk kez Dünya Su Forumu’nda yer almaktadır.
Bununla amaçlanan etkinliğin çevresel etkilerine yönelik olarak toplumu bilinçlendirmektir.
Çevre Dostu Forum İnisiyatifi veya GFI etkinliğin çevresel etkilerine yönelik olarak toplumu
bilinçlendirmek ve insanlara nasıl daha yeşil yani çevre dostu olunabileceğini göstermek üzere
5. Dünya Su Forumu’nda stantlar kurdu. Forum’da ilk defa böyle bir inisiyatif oluşturuldu.
GFI’nın öncüleri olan Thad Mermer ve Janine Tabasaran zamanlarının çoğunu, atık yönetim
sistemi ve geri dönüşüm sistemi gibi unsurların yerli yerinde olmasını sağlamak üzere
Forum’da koşuşturarak harcamaktalar. Forum mekânının her yerinde katılımcılar çöplerini
geri dönüştürülmek ve ayrıştırılmak üzere farklı çöp kutularına atıyorlar. Metal, plastik, kâğıt,
cam ve organik atıklar için farklı renklerde çöp kutuları bulunuyor.
GFI ayrıca Sütlüce ve Feshane mekânlarının yönetimi için; Uktaş Catering, İstanbul Eğitim
Turizm ve Sağlık Yatırımları Şirketi, BELTUR ve fuar organizasyonu şirketi Interteks ile birlikte
atık yönetimi geri dönüşüm sistemi konusunda birlikte çalışıyorlar.
Konumlandırılan çöp tenekeleri ve posterler
Mekânların kapıları katılımcılara açılmadan önce, 96 çöp tenekesi konumlandırıldı ve toplumu
bilinçlendirmek adına posterler hazırlandı. Hangi materyallerin hangi tenekeye atılması
gerektiğini ve toplandıktan sonra nereye gideceklerini göstermek üzere tenekelerin üzerlerine
posterler yapıştırıldı.
Mermer “Atıkların çoğu kısa bir yol izliyor, işlemden geçiriliyor ve geri dönüştürülüyorlar. ‘Çöp
Madam’ adında bir grup ile yeni bir atık yönetimi ortaklığı kurduk. Bu ortaklık kapsamında
plastik ambalajları çanta olarak tasarlanmak ve kullanılmak üzere toplayacağız,” şeklinde
konuştu.
Mermer: “Yeşil Forum’u tanıtmak için yoğun ve uzun bir çalışma süreci geçirdik. Elbette
Forum’da öncelikli isteğimiz toplumu bilinçlendirmek.” dedi.
Forum mekânlarında GFI’ın üç adet standı bulunuyor. Bunlardan biri sergi fuar alanında yer
alıyor. Buna, GFI Ortaklık Köyü, adını veriyorlar. Sergi alanında, çevre dostu otel projeleri ve
atık yönetim sistemi konularında ortakları ile çalışıyorlar. Ortaklarından biri olan WWF Türkiye
(Doğal Hayatı Koruma Vakfı), karbon emisyonlarının azaltılması konusunda GFI ile çalışıyor.
İkinci stantları ise Sütlüce merkezinde, Dünya Su Forumu Sekretaryası’nın yanında bulunuyor.
Burada su tasarrufu ve kullanımı ile ilgili olarak insanları bilinçlendiren İngilizce ve Türkçe
posterlerin yanı sıra, yiyeceklerde bulunan su miktarları ile ilgili posterler de bulunuyor. Bu
posterler, bir hamburger ya da bir kâğıdın üretilmesi için ne kadar su kullanıldığı hakkında
insanlara bilgi veriyor.
Partnerlemizin Web Siteleri:
İSTAÇ: www.istac.com.tr
Yüceler: www.yuceler.com.tr
Bureau Veritas: www.bureauveritas.com.tr
TUROB: www.turob.org.tr
Çöp (m)adam: www.copmadam.com
PAB Mimarlık: www.pab.com.tr
SO? Mimarlık: www.soonline.org
7Tepe Mimarlık: www.7tepemimarlik.com
Interteks: www.interteks.com
WWF Türkiye: www.wwf.org.tr
Stantta, mukavvadan yapılmış yere yatay duran tüpler bulunuyor. Bu tüpler, uzunluklarıyla,
Yeni Delhi, New York, Tokyo ve Amsterdam gibi farklı şehirlerdeki emisyonları kilogram cinsinden gösteriyorlar. Kullandıkları bilgiler, iki web sitesinden alınmış. Bu siteler: waterfoodprint.
org ve carbonfootprint.org.
Tabasaran, “Bilinçlendirme konusunda başarılı olduğumuzu söyleyebiliriz,” şeklinde konuştu.
TH’nin WWF ile olan iş birliği bir azaltma stratejisi değil, bir tasarruf stratejisidir. Çünkü Forum
katılımcılarının İstanbul’a gelmek üzere uçağa binmeleriyle emisyon yayılımı zaten başladı.
Ancak, GFI onlara, Türkiye’deki iklim değişimi konusunda bilinçlendirme etkinlikleri için
WWF’ye bağışta bulunmalarını öneriyor. Mermer, ‘Bizim amacımız, parayı Türkiye’de tutmak,
böylece dışarıdan gelen tüm bağışlardan yararlanabiliriz.’ dedi.
Ayrıca,‘Dünya Saati’ adında bir projeleri daha var. Proje kapsamında insanların farklı saat
dilimlerinde olmalarına rağmen ışıklarını akşam saat 20.00’da söndürmeleri isteniyor.
Forum’un lojistik ihtiyacını yerine getirmekten ve Forum için daha çevre dostu bir dönüşüm
sağlanmasından da sorumlular. Mermer: “Azaltma stratejisi kapsamında en az karbon dioksit
miktarını kullanarak katılımcıları mekâna yeterli sayıda araçla taşıdığımızdan emin olmak
üzere bir lojistik firmasıyla çalışıyoruz. Bu yöndeki en büyük başarı Galata Köprüsü’dür.”
şeklinde konuştu.
Forum için yeri değiştirilen eski Galata Köprüsü, insanların Sütlüce ve Feshane mekânları
arasında başka bir ulaşım aracı kullanmak yerine yürümelerini sağlamaktadır.
FİNAL RAPORU
179
B) BİLDİRİLER
E K ler
B-1) KADINLAR TEMEL GRUBU’NUN BİLDİRİSİ
5. DÜNYA SU FORUMU 14-15 MART 2009 TARİHLİ SU VE KADIN HAZIRLIK
KONFERANSI KATILIMCI BİLDİRİSİ
Sağlık İtibarı ve Ekonomik Gelişme: Cinsiyet Eşitliği (Health Dignity and Economic Progress: Way Forward for Gender Equity) özel oturumunda sunulmuştur.
Doç.Dr.H.Gonca COŞKUN Tarih: 16 Mart 2009 Yer: Ayvansaray/ Sütlüce Saat: 14.30-19.00
5. Dünya Su Forumu çerçevesinde 14-15 Mart 2009’da gerçekleştirilen Su ve Kadın Hazırlık Konferansı katılımcıları olarak, yaşanan küresel
krizin acil demokratik ve insan odaklı önlemler uygulanmadığı takdirde toplumlarımızın yaşamının sürdürebilirliğini tehdit ettiğini, yoksulluğu
arttıracağını, gıda güvenliğini tehdit ettiğini ve bio çeşitlilik ile ekosisteme zarar verdiğini kabul ediyoruz. Bu noktada kritik olan bir mesele de
kadınların her seviyede karar mekanizmalarına eşit katılımıdır.
Su kaynaklarının iyi yönetimi, yeterli ve temiz suyun sağlanması, insanların ihtiyaçlarının karşılanması ve ekonomilerimizin iyileştirilmesi için
yaşamsal önem taşımaktadır. Bütünleştirilmiş, sürdürülebilir bir su yönetimi için aşağıdakiler gibi somut adımları her düzeyde atmaya kararlıyız.
• Kararlaştırılmış eylemler için toplum içindeki farklı kesimlerin farkındalıklarını arttırmak ve onları harekete geçirmek.
• Ulusal politikalar ve yasalarda herkese güvenli ve sağlıklı su için temel hizmet sağlanmasının kabulü konusunda kamuoyu oluşturmak.
• Kadınlara arazi işletme hakkı tanınması ve uygulanması için kamuoyu oluşturmak.
• Kadınların tüm seviyelerde karar alma organlarına katılımlarını arttırmak amacıyla kota koymayı ve katılıma imkân veren bir ortam yaratmayı da içeren pozitif ayrımcı adımlar atmak.
• Toplumsal cinsiyet, su ve temizlik alanında iş birliğini sürdürmek için yerelden küresel seviyelere kadar birliktelikler kurmak ve onları güçlendirmek. Bu birliktelikler hükümetleri ve tüm temel yerel yönetimleri, kadın örgütlerini ve diğer sivil toplum kuruluşlarını, çiftçileri, gençleri,
yerli halkları, akademik çevreyi, iş ve teknoloji dünyasını ve sendikaları içermektedir.
• Kadınları bilinçli seçimler yapabilmeleri, kariyer edinmeleri ve kendi çevrelerinde somut olarak sorunlarını çözebilmeleri için bilgi ve deneyimle donatmak amacıyla kapasite geliştirme aktiviteleri sağlamak. Buna su teknolojileri, güvenli temizlik ve su kaynaklarının yönetimi
konularında eğitim ve davranış değişimi de dâhildir.
• Gıda üretimini gerçekleştirebilmek için doğru sulama yönetimini, alternatif su kaynaklarının kullanımını ve geleneksel uygulamaları da
içeren sürdürülebilir bir su yönetimini geliştirmeye kapasitemiz dâhilinde devam etmek.
Sivil toplumun tüm çabalarına ve kararlılığına rağmen bütünleştirilmiş su kaynakları yönetimi ve sürdürülebilir gelişimin başarılamadığının
farkındayız. Örneğin: Uluslararası Sanitasyon Yılı (2008) temizlik konusunu gündeme getirmiştir ancak; bu henüz somut ve talepten doğan
eylemlere dönüştürülememiştir.
Hükümetlerin ve sivil toplumun sürdürülebilir bir gelişmeyi ve Milenyum Gelişim Hedefleri’ni gerçekleştirmedeki farklı ve tamamlayıcı rolleri
daha önceki Dünya Su Forumları ile sayısız uluslararası anlaşmalarda ve Birleşmiş Milletler politikalarında vurgulanmıştır.
Buradaki tüm devlet başkanlarından, bakanlarından, su ve temizlik sektöründeki liderlerden aşağıda belirtilen alanlarda söz vermenin ötesinde eyleme geçmelerini istiyoruz.
• Yukarıda belirtilen eylemleri gerçekleştirebilmek için destek ve kaynak sağlanması,
• Su ve temizlik konusunda bütçelerin gözden geçirilerek daha cinsiyet duyarlı olanların uygulanması,
• Su ve temizlik konusundaki bütçelerin ilgili insanların bilgileri dâhilinde arttırılması ve dağıtılması,
• Talepten doğan, cinsiyet duyarlı kapasite artırımı için bütçe ayrılması,
• Su ve temizlik politikalarının ve projelerinin etkisini yansıtacak şekilde cinsiyete duyarlı ölçütlere dayanarak; araştırma, geliştirme, yönetim
ve uygulama harcamalarının şeffaf ve güvenilir hale getirilmesi.
Son olarak, tüm devlet başkanlarından, bakanlardan, su ve temizlik sektöründeki liderlerden ve katılımcılardan sürdürülebilir, adil bir gelişimin ön koşulu olarak kapsayıcı bir ilke olan “Toplumsal Cinsiyet Eşitliğine” bağlı kalmalarını istiyoruz. Kendinizi eyleme adamanızı ve yetki
alanlarınız çerçevesinde toplumdaki farklı ve başlıca gruplara kendilerine düşen rolleri gerçekleştirebilmeleri için uygun ortamı yaratarak
hareket alanı sağlamanızı istiyoruz.
180
FİNAL RAPORU
E K ler
B-2) KADINLAR TEMEL GRUBU’NUN BİLDİRİSİ
İstanbul, 22 Mart 2009
5. Dünya Su Forumu Bakanlar Konferansı Kapanışı
Bu hafta bakanların hazırladığı Bakanlar Deklerasyon’u ne yazık ki hükümetlerin su hakkı ve sanitasyonu güvence altına almak için daha
önce verdikleri taahhütleri göz ardı etmiş ve bizi başladığımız yere geri götürmüştür.
İçinizden CEDAW’ı (Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Yok Edilmesi Sözleşmesi) bilenler, - ki, eminim hepiniz biliyorsunuzdur.- bu sözleşmenin 46. maddesi kırsal kesim kadınları için su hakkını güvenceye almaktadır.
Fakat bu deklarasyonla, bakanların, özellikle fakir ve savunmasız olanlar başta olmak üzere, kadınlar ve çocuklar için su ve sanitasyon hakkının nasıl uygulanacağı, nasıl güvenceye alınacağı konusunda ileriye dönük eylemleri konuşmak yerine, hala bunların insan hakkı olup
olmadığını tartıştıkları söylenmiş oldu.
Arazi hakları ihlal edildiğinden kadınlar çoğunlukla su haklarını talep edememektedirler.
Büyük uluslararası şirketler meşrubat üretimleri için; Su akiferlerini boşaltmakta ve küçük çiftçilere hayatta kalmaları için bir damla su bırakmamaktadırlar.
Hükümetlerin görevi, kendi halklarını özellikle aralarındaki en savunmasızları, çatışmalara meyilli alanlarda korumaktır.
Birçok ülke şimdiden su ve sanitasyon hakkını anayasalarına insan hakkı olarak yerleştirmiştir.
Su hakkını kabul eden ülkelerin iyi örneklerinden, bedeli karşılanabilir maliyetlerle herkesin su ve sanitasyona erişimini nasıl sağladıklarının,
ödeme yapamayacak durumda olanları nasıl desteklediklerinin, tüm bunları yapmak için -her birey için minimum bir su miktarını ücretsiz
olarak tedarik etmek gibi -ne tür mekanizmalara başvurduklarının öğrenilmesi çok önemlidir.
Bir hak olarak su, uygulamada nadiren başarıya ulaşmıştır. Sanitasyona ise çoğunlukla gereken önem verilmemiştir. Toplumsal cinsiyet ile
ilgili örgütlenmeler ve kadın örgütlenmeleri ise bu dünyanın büyük bir bölümünde halledilmiş olsa da, hatırı sayılır bir çoğunluğunda özellikle
okul çocuklarının sanitasyona erişememekte olmalarından dolayı endişelidir. Kızlar, erkeklerinkinden ayrı olan, kapıları kapanabilen, menstrüal hijyenin desteklendiği ve tacize uğramadıkları okul tuvaletlerine ihtiyaç duymaktadırlar.
Biz, bütün hükümetleri kızların özel ihtiyaçlarını göz önünde bulundurmak suretiyle her bir çocuğun hakkı gözetilerek; güvenli okul sanitasyonu için taahhütte bulunmaya çağırmaktayız.
Bu taahhütlere bağlı kalınıp kalınmadığını izlemek, aynı zamanda hedefe doğru ilerleyip ilerlemediğimizi ölçmek için, toplumsal cinsiyete özel
birtakım göstergeleri de işin içerisine dahil etmemiz gerekmektedir. Bu sebeple hükümetlere kadın örgütlenmeleri tarafından hazırlanmış,
Birleşmiş Milletler Cinsiyet ve Su Görev Gücü’nden (UN Gender and Water Taskforce) temin edilebilecek olan, 6 adet cinsiyete özel göstergeye dikkat etmelerini önermekteyiz.
Dinlediğiniz için teşekkür ederken, gerekli acil tedbirleri alacağınızı temenni ediyoruz.
Cinsiyet ve Su İttifakı (Gender and Water Alliance, GWA) , Kadınlar Temel Grubu adına, Sara Ahmed.
B-3) GENÇLİK BİLDİRİSİ
5. DÜNYA SU FORUMU / 4. GENÇLİK FORUMU
16-22 Mart 2009 İstanbul
Bu bildiri, Dünya Gençlik Su Forumu 2009’a katılan gençlerin görüşlerini yansıtmaktadır.
25’ten fazla farklı ülkeden gelerek düşünce ve deneyimlerimizi paylaşmak, eylemler önermek üzere İstanbul’da toplandık. Bu bildiride hem
Forum’da rol alanlara yaptığımız önerileri hem de bizim gençler olarak yapacaklarımızı sunacağız. Önerilerimiz en önemli bulduğumuz
konularla ilgili olarak tematik sırayla size sunulacaktır. Son olarak, bu bildiri gençlik hareketlerinde devamlılığı geliştirmek adına yapılması
gerekenlerin planını oluşturacaktır.
Gençler, Dünya Su Forumu’nda değinilen problemlerin çözümünde hayati bir rol oynamaktadır.
Bizler bağımsızız ve herkes için güvenli bir dünya yaratma hedefimizle bir aradayız, yeni teknolojilerin, ileri düzey iletişim sistemlerinin olduğu
ülkelerde ve kültürlerde büyüdük. Bu yüzden gençler, gelişmiş ve de gelişmekte olan ülkeler, su problemleri olan ve de olmayanlar arasında,
politikaları yapanlar ve de sivil toplum arasında, farklı kültürler ve gelenekler arasında köprü kurabilirler.
İşte bu yüzdendir ki; gençler karar alma aşamalarına, su kaynakları yönetim ve idaresine dâhil olmalıdır. Gene bu yüzdendir ki; başkalarının
karar almalarını beklemekle kalmayıp, kendimiz de temiz suyun herkes için garanti olduğu, su ve sanitasyonun insan hakkı olarak görüldüğü
bir geleceğe doğru harekete geçeceğiz.
FİNAL RAPORU
181
E K ler
Eğitimin, bu Forum’da tartışılan bütün sorunların çözümü için fazlasıyla önemli olduğuna ve de bu yüzden sınırları aşan bir konu olarak görülmesi gerektiğine inanıyoruz. Bu Forum’da rol alan hükümetlerden işletmelere, işletmelerden sivil toplum örgütlerine, herkes resmi ya da
gayri resmi şekilde geleneksel su eğitimi metotlarının arttırılması için çalışmalıdır. Eğitim, gelecek nesillerin daha rahat yaşamalarına ve de
gençlerin önemli su meselelerine dâhil olmasına bir fırsat sunacaktır.
Bu Forum’da rol alan herkesin gösterdiği çabaların farkındayız, ancak; suyla ilgili meselelerin çözülmesinin yavaş ve zor olduğunu da gözlemlemiş durumdayız. Bu yüzden herkesi harekete geçmeye ve de gençliğin çabalarına katılmaya çağırıyoruz.
Küresel Değişimler ve Risk Yönetimi
İklim değişikliklerinin sel, hortum ve kuraklık gibi doğal afetleri arttırdığı bilimsel olarak kanıtlandı. Bu yüzden, iklim değişikliğine eğilirken
etkisel ve tepkisel yaklaşımlar arasında denge kurmak önemlidir. Bu da azaltma ve uyum sağlamaya eşit miktarda zaman ayırmak ve çaba
göstermek demektir.
Ne yazık ki iklim değişikliklerinin sonuçları ile çoktan karşı karşıya kaldık. Bu yüzden ısınma sistemlerimizi geliştirmek zorundayız. Daha çok
uzmana ve yerel halkın da yardımıyla net tahliye planlarına ihtiyacımız var.
Su konusu, Aralık 2009’da Kopenhag’da toplanacak olan Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (UNFCCC) gündemine
eklenmelidir. İklim değişikliğinden konuşurken su konusu hafife alınmamalıdır. Su konusuna da tıpkı iklim değişikliği konusu gibi aynı politik
önem gösterilmelidir.
İklim değişimiyle uğraşan bazı bilim adamları, sera gazlarına paralel olarak, hidrosfer ve iklim değişikliği arasındaki ilişkiyi araştırmaya çok
daha fazla önem verilmesinin gerektiğini savunuyor. Bu konuda daha fazla bilimsel araştırma yapılmalıdır. Herkes, biz gençler dahil, yeraltı
su kaynaklarını erişilebilir tutarak bu konuda katkıda bulunabilir. Buna “yağmur suyunun yerde süzülme hakkı diyoruz.”
Biz, bu Forum’daki katılımcılar, suyla ilgili bilgi ve deneyimlerimizi özellikle de bu tür Forumlar’a katılamayan insanlarla paylaşmakla yükümlüyüz. Çünkü felaketlerin yeteri kadar önlenememesi çoğunlukla bilgi eksikliğinden kaynaklanmaktadır.
İnsani Kalkınmanın ve Bin Yıl Kalkınma Hedefleri’nin Geliştirilmesi
Bin Yıl Kalkınma Hedefleri’nin 7. hedefiyle birlikte bütün BM üyesi devletler temel su ve sanitasyon haklarına sahip olmayan insan oranının
2015’ten önce yarıya indirilmesi konusunda fikir birliğine vardı. Bütün bu hedeflere bu noktada erişilmesi zor gibi görünse de gençler olarak
hedefimiz ,bu hedeflere mümkün oldukça çok odaklanmaktır. Bu nedenden ötürü bizler, gençler olarak, yaşadığımız toplumlarda Bin Yıl
Kalkınma Hedefleri’ne ulaşmada küresel etkiler yaratacak eylemlere geçmeye kararlıyız.
Güvenli ve temiz suya erişememek, her yıl binlerce insanın su kirliliği kaynaklı hastalıklara yakalanmasına neden oluyor. Yoksulluk ve açlığın
ortadan kaldırılması aynı zamanda güvenli su kaynaklarına da ulaşım sağlayacaktır. Fakirler ya da fakirlik sınırında olanlar tatlı su kaynakları
olmadan, kendilerine tarım yoluyla istikrar sağlayamayacak bu da açlıkla ilgili sorunları doğuracaktır.
Susuzluktan dolayı güçsüz düşmüş kişilerde hastalık daha sık görülecektir. Gençler temiz, ucuz, güvenli ve hazır olarak bulunan suyun hayati
açıdan gerekliliğinin farkındadır ve bunu bir insan hakkı olarak görmektedir. Bu yüzden her ülkenin yasama organını suyu, temel insan hakkı
olarak tanımlamaya ve de uluslararası toplantılarda tartışmaya çağırıyoruz.
Hükümetlerin temiz su ve sağlık hizmetleriyle ilgili herkese karşı sorumlu olması, kendi halklarına sanitasyon hizmetleri, suyu koruma çabaları
ve her biriyle ilgili teknolojiler konusunda eğitim vermelidir. Bu nedenle sosyal katılımı, özellikle de gençlerin katılımını destekliyoruz ki kamu
veritabanları ve bilinçlendirme kampanyalarıyla ilgili kuruluşlar oluşturulabilsin.
Su hizmetlerinin birden çok kullanımı ve işlevi olduğu için, gençler hükümet ve örgütleri etkin su yönetimi kılavuzu oluşturmaya davet ediyor.
Hükümetlerin enerji politikalarının teknolojik ve finansal açılarda şeffaflığa ve suyun sürdürülebilirliğine odaklanması gerektiğine inanıyoruz.
Yeni teknikler uygulanmalı ve ilaveten yeni bir su idaresi sistemi için araştırmalar yapılmalıdır. Uluslararası ve ulusal şirketler, sadece kendi
kazançları için değil, çevresel ve sosyal maliyetler açısından da sınır aşan düzenlemeler üzerinde durmalıdır.
182
FİNAL RAPORU
Su kaynakları yönetimi ve korunmasına karşı idari ve bireysel düzeydeki davranışların konuya önem verilmemesinden değil; farklı yaşlara ve
de sosyal altyapılara ait kişilerdeki eğitim ve bilinç eksikliğinden kaynaklandığını fark ettik. Güvenli su ve sanitasyona ulaşmak konusunda
daha etkili girişimlerde bulunmalıyız, çünkü sahip olmadığımız şeyi koruyamayız.
E K ler
İnsani ve Çevresel İhtiyaçlar Dikkate Alınarak Su Kaynaklarının Korunması ve Yönetimi
Bugünlerde karşı karşıya kaldığımız yakın gelecek için öngörülen sorunlar, günümüzde su kaynakları yönetimi ve korunması konusunda
yapılanların yetersizliğinin altını çiziyor. Hükümetler, meclisler ve diğer devlet yetkilileri su kaynaklarıyla ilgili uluslararası politikada “fayda
ve sorumlulukları paylaşmak” ilkesini benimsemelidirler. Dahası, bütün paydaşlar “Biz çevreye ne yapıyorsak oyuz” sloganını benimsemeli
ve bu fikri teşvik etmelidir. Aynı nehir yataklarına sahip olup, ortak su kaynaklarında uyumlu yasalara sahip olmayan ülkeler bulunmaktadır.
Hatta bazılarının güvenli olmayan su kaynaklarına ulaşmada vatandaşları da etkileyen zorlu politik ilişkileri bulunmaktadır. Buna ilaveten su
kaynaklarının sürdürebilir idare ve korunması prensibine uygun davranmayan mercilere sahip ülkeler vardır. Karar mekanizmaları, nehirlerin
birleştiği alanlardaki yönetim şekillerini yeniden düzenlemeyi düşünmek durumundadır. Bu hedefin gerçekleşmesine yardımcı olmak için
STK’ları aynı nehir yatağını paylaşan ülkeler arasında yapılacak ortak girişimleri kolaylaştırmak için yardıma çağırıyoruz.
Gençlik, sudan kaynaklanan sıkıntı ve sorunlardan en çok zararı gördüğü için kendi geleceğimizi olduğu kadar çocuklarımızın da geleceğini
garanti altına alan bizler olacağız. Gençler; erişim, sürdürülebilir kaynaklar yönetimi, koruma ve su kaynaklarının rasyonel kullanım teknolojileri konusunda uluslararası ve kültürler arası gayri resmi etkinlikleri arttırarak yeni fikirler üretmeye teşvik edilmelidir. Dahası, gelişmiş ve
gelişmekte olan ülkeler arasında genç çırak ve teknisyenlerin arasında teknik açıdan yararlı bilgi akışı sağlanması için paydaşlar, geçerli platformlar geliştirmeli, bunları devam ettirmelidirler. Aynı zamanda projelerin gençler aracılığıyla dünya çapında dünya gençlik inisiyatifleri ile
finansman fırsatlarının birbirleriyle bulaşacağı internet bazlı bir platform yaratılmalı ve sürdürülmelidir. Her STK’nın ve bireyin ana hedefinin
bu girişimlerin gerçekleştirilmesine katkıda bulunmak olduğunun altını çizeriz.
İdare ve Yönetim
Su ve sanitasyona erişimin sağlık, çevresel düzen ve onurla aynı öneme sahip bir insan hakkı olarak sayılması gerekir. Bu sadece bireysel bir
hak değil aynı zamanda paylaşılan bir sorumluluktur. BM 10 Yıllık Su için Yaşam programının ana hatlarını oluşturan üye devletler, toplumun
genç üyelerinin yetkilendirilmesi ve bilinçlendirilmesinin küresel boyuttaki öneminin farkına varmış durumdadırlar. Okullarda Sürdürülebilir
Su Yönetimi eğitimsel projeleri konusunda, gençlik örgütlerinin ulusal stratejilerinin birleşiminde ve gençlik su parlamentosu gibi gençlik
parlamentolarında somut adımlar atılmalıdır. Gençlerin meclis seçimlerinde, politik partilerde yer almaları, adaylıklarını koymaları konusunda
teşvik edilmeleri, su ve sanitasyon ile ilgili konularda lobi yapmaları ve tartışmalara katılmaları da gerekmektedir.
Su yönetiminin geliştirilmesi bireylerden özel sektöre, sivil toplum ve uluslararası örgütlere ve hükümetlere, herkesin görevi olmalıdır. Yeteri
kadar halk katılımı olmadan iyi yönetim olamaz. Gelecek nesillerin su teminini garanti altına almak için, gençliğin katılımı daha da desteklenmelidir. Hükümetlerin genç insanlara daha çok yer vermeleri gerektiğine inanıyoruz. Ayrıca, politika oluşumu aşağıdan yukarıya doğru
olmalıdır. Sivil toplum, yerel ve bölgesel yönetimler ile ulusal ve uluslararası tüzel kişiliklerin hepsi entegre su kaynakları yönetiminde beraber
çalışmalıdır.
Nesiller arası dayanışma sağlanmalıdır. Şeffaflık, sorumluluk ve yolsuzlukla savaşmak gençliği ileride karşılaşacakları sorunlar hakkında
bilgilendirmek için gereklidir. Aynı zamanda su kaynakları ile ilgili etik çerçevelere, ortak prensiplere ve ortak geleceğimizle ilgili çıkar çatışmalarına da değinilmelidir. Kültürel ve dini farklar sorumsuz ve adaletsiz yönetim için bahane olmamalıdır. Eğer su idaresi ve yönetiminde
değişim istiyorsak, kültür ve ruhaniyet bu ileri giden yolda temel ilham kaynakları olabilir.
FİNAL RAPORU
183
Finans
E K ler
Finansal engeller, suyla ilgili sorunlara eğilirken yolu tıkamaya devam eden bir konudur. Biz gençler kendi politikalarımız, harekete geçmek
için gerekli ve yeterli bilgiye sahip olmamamız dışında, hem ağ hem de bütçe açısından büyük eksikliklere sahibiz. Yine de, gençlik var olan
finansal krizin sonuçlarından dolayı daha da kötüye giden sorunlarla karşı karşıya geliyor. Aslında, gençlerin iş imkânı, krizden olumsuz etkilendiği için gençler kriz karşısında daha da hassas durumdalar. Yatırımlar kesiliyor olsa bile insan sağlığı için gerekli olan su sektörü bundan
etkilenmemelidir. Su alt yapısını geliştirmek ve korumak, tarım nüfuslarının ve artan nüfusların susuzluğunu gidermek için verimlilikle birlikte
sürekli yatırımlar esas alınmalıdır. Yoksa bizim ve bundan sonraki nesillerin geleceği, maliyetlerin sıkıntısı altına girecektir. Bu finansal krize
girilmesinde genç çoğunluğun rolü yoktur ve sonuç olarak gençler bunun bedelini ödemek zorunda bırakılmamalıdır.
Su temini, ekonomik gelişme ve de yoksulluğun azaltılmasının temelinde yatıyor. Dünyada gerçekleşen büyük çapta şehirleşme yüzünden
şehir sakinlerinin çoğu kendine yeteri kadar temiz su sağlayamayan genç insanlardan oluşuyor. Bu durum genç nüfusun işsizliğinde önüne
geçilemeyen artıştan dolayı, özellikle de gelişmekte olan dünyada daha da kötüye gidiyor. Su sektöründe finansal kapasite, erişebilirlik ve de
yeterlilik yakalamak karmaşık bir konu. Nitekim su fiyatlandırma ve tarifelerinin şirketlerin değil, sosyal ve çevre önceliklerine göre yapılması
gerekiyor. Hükümetler, insanların bunu karşılayabilmelerine bakmaksızın temel içme suyuna ulaşabilmesi için gerekli mekanizmaları oluşturmalıdırlar.
Finansal kurumların ve hükümetlerin büyük binaları gençlerden çok uzaktadır. Bu da yarının politikacıları olarak işleri onlardan devralmadan
önce kurmak istediğimiz iletişimi engelliyor. Bu krize yol açan pazar dinamiklerinin su sektöründe de işliyor olması son derece endişe vermektedir. Kalkınma bankaları, bağışlar, şirketler ve özellikle hükümetler gençlerin endişelerini şeffaflık ve sorumluluk içinde ele almalıdırlar.
Yozlaşma ve kötü yönetime karşı finansal yapıların sorumluluk alması gerekir, biz de böylece kendi geleceğimizde etkin olabiliriz.
Eğitim, Bilgi ve Kapasite Geliştirme
Toplumun aktif üyeleri olarak bizler hem kendimizin hem de bütün dünya gençliğinin topluma dayalı gelişim ve çabalarının dikkate alınmasını
istiyoruz. Suyla ilgili konularda olumlu etki yaratmada ve paydaşlığımızın kabul görmesi konularında gayretli ve azimliyiz. Ancak yapabileceklerimizi gerçekleştirmek için eğitim şart. Bu yüzden bu konuyla ilgili eğitimin uygulanmasının gerekli olduğunu düşünüyoruz.
Gençlik, eğitimleriyle ilgili karar verme sürecine dâhil olmalıdır. Bu bağlılığı kesinleştirmek için de politik liderler, saha uzmanları ve gençlik
arasında iletişim kurulması kanaatindeyiz. Gençlik kuruluşları temsilcileri ve politikacılar arasında 6 ayda bir gerçekleşen toplantılar yapılmasını öneriyoruz.
Bütün eğitim programları cinsiyete duyarlı olmalı, kadınlar ve çocuklar gibi hassas yapıdaki grupların karşılaştığı güncel sosyal sorunları
tanımalıdır. Pek çok gelişmemiş bölge, su konusundaki altyapı yetersizliği ile mücadele ediyor. Sonuç olarak insanlar, özellikle de kadın ve
çocuklar ailelerine su taşımak zorunda kaldıkları gibi okula da gidemiyorlar. Bin Yıl Kalkınma Hedefleri’nde de belirtildiği gibi öğrenim seviyesini arttırmak için, altyapı geliştirilmelidir.
Aileler de suyla ilgili konularda eğitimin gerekliliği ve bilinçlendirme konusunda eğitilmelidir. Cahilliğin devamını engellemek aracılığıyla bütün aile temel hijyen ve sanitasyon kurallarıyla ilgili bilgilendirilmelidir. Bu konularla ilgili tabular da ortadan kaldırılmalıdır.
Buna ek olarak, okullardaki ders programları daha yenilikçi, deneysel ve de aktif olmalıdır. Eğitim öğrenciyi de içine almalı ve interaktif olmalı,
böylece teorik bilgi yanında pratik ve sosyal beceriler de öğrenilmelidir. Ayrıca eğitim değişim ve teknolojik ilerlemeye de uyumlu olmalıdır.
Eğitimde farklı öğretiler için farklı mecralar kullanılmalıdır. Kültürün korunması ve problemlerine yardımcı olmak için eğitim geliştirilmelidir.
Görsel eğitim ve modern teknolojinin kullanımı, genç insanların öğrenmesine katkıda bulunmaktadır.
Özellikle de dünyanın daha az gelişmiş bölgelerinde, suyla ilgili her türlü konuda yatırım ve destek şarttır. Suyla ilgili eğitimsel programlar,
sivil toplum kuruluşları, devlet kuruluşları ve de gençler tarafından beraber oluşturulmalıdır. Resmi eğitimden yoksun olanların meslektaş ve
geleneksel eğitim modelleriyle desteklenebileceğini düşünüyoruz .
Su eğitimi sadece eğitimsel bir konu olarak kalmamalı, aynı zamanda hayatımızda kilit bir rol oynamalıdır. Bu açıdan suyla ilgili sosyal, kültürel ve teknik bütün yönlerin de öğrenilmesini istiyoruz. Aynı zamanda suyun bazı ürünlerin yapımında direk olarak kullanıldığının aktarıldığı
dersler de var olmalıdır. Buna bağlı olarak bu konuların sadece kendilerini değil, aynı zamanda küresel çözümlerini de öğrenmiş oluruz.
Suyla olan ilişkimizden sorumlu tutulmak istiyoruz, bunu yapabilmek için de suyu kullanma sorumluluğu konusunda öğrencilerin de eğitmenler tarafından görevlendirilmesini istiyoruz. Paydaşlar olarak algılanmak istiyoruz. Eğitmenler, karar mercileri ve liderle birlikte eğitim
sistemlerimizi geliştirmek üzere birlikte sorumluluk üstlenmeye hazırız.
184
FİNAL RAPORU
Gençlik Forumu boyunca, tematik tartışmaların yanı sıra Gençlik Forumu altyapısı ve katılımcılar tarafından yapılabilecekler konusunda da
oturumlar düzenlendi.
Oturumların sonuçlarından biri olarak, Gençlik Forumu, Gençlik Su Forumu üyeleri ve suyla ilgili başka gençlik örgütleri üyeleriyle birlikte
bölgesel yetki merceklerine gelecekte düzenlenecek Gençlik Forumu’nu düzenlemede yardımcı olacak bir ağ oluşturma kararı aldılar.
E K ler
Gençlik Harekete Geçiyor!
Bunun oluşturulmasının esas nedeni, birbirleri arasında bir süreklilik teşkil etmeyen farklı Gençlik Forumları’nın iletişim sıkıntısı yaşamasıdır.
Bu nedenle önceki forumlarda kaydedilen başarı ve ilerlemeler kaybolmuş, her Forum’da öğrenme sürecine en başından başlanılmıştır. Dünya Su Forumu’nun aksine, Dünya Gençlik Su Forumu’nun devamlı bir amacı ve de somut bir gündemi olmadığı gibi etkin sonuçlar da görülememektedir. Bu da katılımcıların heves ve potansiyelinin suyla ilgili konulara etkin bir şekilde yönlendirilemediği anlamına gelmektedir.
Bu yüzden, oluşturulacak ağın amacı; Gençlik Forumu’nun kararlarını takip eden, farklı gençlik örgütleri ve Dünya Su Konseyi (WWC) arasında bağ kurabilen, gençliğin ve ana Forum’un içindeki genç etkiyi arttırabilen örgütler arası bir platform kurulmasını sağlamaktır.
Bunun nedenlerinden biri de bu hafta boyunca yazılan ve kendi ülkelerine döndüklerinde harekete geçmeleri için Gençlik Forumu katılımcılarına yönelik yerel ve bireysel düzeyde bir rehber görevi gören Gençlik Hareket Planı’nı uygulamaktır.
Bu Gençlik Hareket Planı, gençlerin yerel ve küresel su meselelerine katkıda bulunmaları, onların bir parçası olmaları için yedi temel yol belirlemektedir. Her Gençlik Forumu katılımcısı hemen harekete geçmek ve diğer katılımcılar tarafından yapılanlarla ilgili her üç ayda bir güncel
bilgi almak amacıyla bu rehberi yanında bulunduracaktır. Bu eylemlerin örnekleri, eğitimle ilgili olan önceki bölümlerde bulunabilir.
FİNAL RAPORU
185
B-4) 3. ÇOCUK FORUMU BİLDİRİSİ
E K ler
14 Mart 2009 / İstanbul/ TÜRKİYE
Su Kaynaklarının Kalitesini ve Miktarını Korumak
• Su bilinçli olarak kullanılmalı ve korunmalı. Bununla ilgili farklı aşamalar var. İlk olarak insanlar eğitilmeli.
• Suyu temizlemek için filtreler yapabilir ve kullanabiliriz.
• Su Kaynakları’na endüstriyel artıklar atılmamalı.
• Suyun toplanması ve saflaştırılmasında kullanılan teknolojiyi iyileştirmeliyiz.
• Yeraltı suları araştırılmalı ve de kullanımı kısıtlanmalı.
• Fabrika atığı olan kimyasalları filtrelemek suyun korunmasını sağlayacaktır. İnsanlar durumdan haberdar edilmelidir.
• Eski şehirlerin altyapıları geliştirilmelidir.
Çevreyi Korumak
• Yapılan baraj sayısı azaltılmalıdır.
• Ormanların yok olması önlenebilir.
• Küresel ısınmayı azaltmak için harekete geçilmelidir: Örneğin: Daha az araba kullanmak, toplu taşıma araçlarını kullanmak, geri dönüşüme önem vermek, sera etkisine sebep olan gazların kullanımını azaltmak, rüzgâr ve güneş enerjisi gibi enerji kaynaklarının kullanımını arttırmak vb. “Sadece şuanı değil, geleceği de düşünün.”
• Kuyular tarım alanlarına zarar veriyor. Kuyuların yapımında daha dikkatli davranılmalı.
Yeni Su Kaynakları Bulmak
• Yağmur suyu toplayabilecek sistemler üretilmeli. Bu suyu saflaştırmadan tuvaletlerde kullanabiliriz, böylece yağmur suyu da boşa gitmemiş olur.
• Su geri dönüşümü olmazsa, bitkiler ve hayvanlar bundan kötü etkilenecektir.
• Her ülkede otobanlar ve yollarda yağmur suyunun birikebileceği drenaj sistemi bulundurulabilir ve toplanan su evlere dağıtılabilir.
• Damla sulama sistemi gibi tarım teknolojileri geliştirilmelidir ve yaygınlaştırılmadır.
Haklar, Yardımlaşma ve İş Birliği
• Her birey temiz suya ulaşma hakkına sahip olmalıdır.
• Dünyadaki bazı ülkeler suyu tamamen kendilerine saklamak yerine paylaşmalı ve suyu paylaşmak için uluslararası ana hatlar belirlemelidirler.
• Gelişmemiş ülkelere su sağlamak için gelişmiş ülkelerdeki su fiyatları arttırılmalı mıdır?
• Yeni teknolojilerin geliştirilebilmesi ve ülkeler arasında yaygınlaştırılabilmesi için ilgili fonlar arttırılmalıdır.
• Su sorunları için uluslar arası, bağımsız bir sivil toplum örgütü gereklidir. (Ör: BM)
Çocukların Rolü
• Dünya’da yeteri kadar su olmadığını kamuoyuna duyurmalı ve çocukların projelerine dikkat çekmeliyiz. Ayrıca, projelerin reklamlarını da yapmalıyız.
• Ulusal çocuk forumları düzenlemeliyiz.
• Çocuklar da ciddiye alınmalı; onların da fikirleri önemsenmelidir. Proje oluşturmaları için çocuklara yetki verilmeli. Hükümet ve yasal otoriteler egolarını bir kenara bırakmalı, çocukların fikir ve projelerini desteklemek amacıyla uluslararası fonlar oluşturulmalı.
186
FİNAL RAPORU
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
36.
37.
38.
39.
40.
41.
42.
43.
44.
45.
46.
47.
48.
49.
50.
51.
#AGBAR AGUA(SOREA)
*ABB ELEKTRİK SAN.A.Ş.
-ABB PRODUCT
*ABC ENSER OTOMASYON GÜV.TEK.A.Ş.
#AFRE
#AFRİCA REGION
*AGE İNŞAAT
#AGENCIA NACIONAL DE AGUAS-ANA(BRAZIL)
#AIPO
#AQUA PARTNER OF CHİNA
*AKIM ELEKTRONIK LTD.
-RITTMEYER
*AKİZO YALITIM
-LINEFLEX
#ASIAN WATER MAGAZINE
*AKTİF İNŞAAT LTD.
#AL HAYAT INTERNATIONAL WATER ORGANIZATION
#ALSI –ALTO LAMBRO
#AMIAD FILTRATION SYSTEMS
*ALKE İNŞAAT
-STFA
#AMIANTIT SERVICE GMBH
#AMIACOVVE
#AMERİKA BÖLGESİ
#AQUATECH GLOBAL EVENTS
*ANADOLU FLYGT POMPA PAZ.A.Ş.
-ITT
#APPLUS RTD
*ARKİM-A.TURGUT ÖĞRETMEN
*ARTAŞ ENDÜSTRİYEL A.Ş.
#ASSOCIATION INTERNATIONAL DES MARIES FRANCOPHONES
#ASIAN REGION
#AVKO
#EUROPE REGION
#MEDITERRENIAN REGION
#BENTLY SYSTEMS
*BORU DERGİSİ
*BM HOLDING
#BIWATER İNTERNATIONAL LTD.
#BERLINWASSER
*BSH EV ALETLERİ SAN.A.Ş.
-BOSCH
#BUREAU OF WATERWORKS
#BWK E.V.
#CAP HOLDING
#CARPI TECH
*CELİL TASARIM
#CGIAR CHALLENGE PROGRAM ON WATER
#CHIEAM -IAMB ITALIA
#CHINA WATER INDUSTRY INVESTMENT
#CHINA WATER INVESMENT
52.
53.
54.
55.
56.
57.
58.
59.
60.
61.
62.
63.
64.
65.
66.
67.
68.
69.
70.
71.
72.
73.
74.
75.
76.
77.
78.
79.
80.
81.
82.
83.
84.
85.
86.
87.
88.
89.
90.
91.
92.
93.
94.
95.
96.
97.
98.
99.
100.
101.
102.
#CHINA PEARL RIVER WATER PRS.
#CHINA WATER POWER PRESS
#COHRE
#COMİSİON NACİONAL DEL AGUA
#CONSULAQUA
#COOPERATIVA DE SERVICIOS PUBLICOS SANTA CRUZ LTDA
#COWI SNS MÜŞAVİRLİK LTD.
#CTI ENGINEERING
*CULLIGAN-TRC NEMA KİMYA
*ÇÖP (M)ADAM
*DANİMARKA İSTANBUL BAŞKONSOLOSLUĞU
*DENİZ SU VE ATIK SU ARITIM A.Ş.
-AQUAMATCH
#DHV WATER
*DİSKİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
#DORSCH CONSULT
#DOROT CONTROL
*DOĞA DERNEĞİ
*DSİ
#DROSSBACH CORRUGATED PIPE SOLUTIONS
#DYN GLOBAL LLC
*E-GENÇLİK DERNEĞİ
*ECETAŞ İNŞAAT A.Ş.
#ECORIVER21
#ECWATECH
*EKOLOJİ MAGAZİN
*ELEKTROMED ELEKTRONİK SAN.LTD.
#EMASESA-WATER SUPPLY AND SEWAGE COMPANY
#EMBASSY OF THE SULTANETE OF OMAN
#EMILIA ROMAGNA
*ENDRESS HAUSER A.Ş.
-ENDRESS HAUSER
#ENERGOUCHET JSC.
*ENERJİSA
#ENVIRONMENTRAL MANAGEMENT
#EOX PRODUCTIE BV
#ESRI
#EUROPEAN ENVIROMENT AGENCY(EEA)
#EUROPEAN INVESTMENT BANK
#FUGRO WATER SERVICES
#FOOD & AGRICULTURE ORGANIZATION OF THE ON
#FOUNDATION OF HOKKAIDO RIVER
#FRENCH WATER PARTNERSHIP
#GENDER AND WATER ALLIANCE
#GERMAN WATER PARTNERSHIP
#GLOBAL WATER PARTNERSHIP
#GLOBAL WATER INTELLIGENCE
#GLOBAL DRY TOILET ASSOCIATION
#GUANGDONG PROV.
#GRONTMIJ NEDERLAND
#GRUNDFOS
FİNAL RAPORU
E K ler
C)SERGİ VE FUAR KATILIMCI LİSTESİ
187
E K ler
103.
104.
105.
106.
107.
108.
109.
110.
111.
112.
113.
114.
115.
116.
117.
118.
119.
120.
121.
122.
123.
124.
125.
126.
127.
128.
129.
130.
131.
132.
133.
134.
135.
136.
137.
138.
139.
140.
141.
142.
143.
144.
145.
146.
147.
148.
149.
150.
151.
152.
188
#GTZ AN BEHALF OF FEDERAL OF MINISTRY
#GEA SEARCH RESCUE ECOLOGY GROUP
*GRUP DOĞAYLA BARIŞ ÇEVRE EĞİTİM SANAT DERNEĞİ
#HANS HUBER AG
#BWK E.V.
#STULZ- PLANAQUA
#THE ORGANIZING COMMITTEE FOR Sergi 2012
*HİDROTEK ARITMA LTD.
-VEOLIA
*HİSTAŞ A.Ş.
#HUBEI HONGCHENG GENERAL MACHNERY CO LTD.
#HYDROAID
#HYDROCHINA CORPORATION
#IDRA PATRIMONIO
#INCHEON METROPOLITAN CITY
#INFRASTRUTTURE ACQUE NORD MILANO
#INTERNATIONAL ATOMIC ENERGY AGENCY
#INTERNATIONAL CITY/CUOUNTY MANAGEMENT ASSOCIATION
#INTERNATIONAL COMMITTEE OF THE RED CROSS
#INTERNATIONAL GEOSYNTHETICS SOCIETY
#INTERNATIONAL WATER AND IRRIGATION
#İNTERNATIONAL FLOOD NETWORK
#INTERNATIONAL FUND FOR AGRICULTURAL DEVELOPMENT
#INTERNATIONAL WATER ASSOCIATION
#ISRAEL ECONOMIC OFFICE
#ITD HUNGARY ZRT
#IUCN-INTERNATIONAL UNION FOR CONSERVATION OF NATURE
*İLLER BANKASI-İST.1.BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
*İSDAŞ LTD.
*İSTANBUL 2010 AVRUPA KÜLTÜR BAŞKENTİ AJANSI
#IRC INTERNATIONAL WATER
*İZOMAKS YALITIM A.Ş.
#JAL BHAGIRATHI FOUNDATION
#JAPAN COOPERATION CENTER FOR THE MIDDLE EAST
#JAPAN INTERNATIONAL COOPERATION AGENCY
#JAPAN SEWAGE WORKS ASSOCIATION
#JAPAN WATER AGENCY
#JAPAN WATER WORKS ASSOCIATION
#JAPAN WATER FORUM
*KALYON İNŞAAT A.Ş.
#KFLOW (XLAMEN) TECNOLOGY CO.LTD.
*KILAVUZ LTD.
#KOCH-GLISTSCH GMBH
*KOÇOĞLU İNŞAAT
#KOREA INST. OF CONTR.
#KOREA METEOROLOGICAL ADMINISTRATION
#KOREA WATER FORUM
#KOREA WATER RESOURCES
*KOSKİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
#LIVING LAKES ITALIA
FİNAL RAPORU
153.
154.
155.
156.
157.
158.
159.
160.
161.
162.
163.
164.
165.
166.
167.
168.
169.
170.
171.
172.
173.
174.
175.
176.
177.
178.
179.
180.
181.
182.
183.
184.
185.
186.
187.
188.
189.
190.
191.
192.
193.
194.
195.
196.
197.
198.
199.
200.
201.
#MAHAB GHODSSCONSULTING ENGINEERING CO.(I.R.IRAN PAV.)
#MEKONG RIVER COMMISSION
#MENA BÖLGESİ
#MINISTERO AFFARI ESTERI
#MINISTRY OF ENVIRONMENT,AND RURAL AN
MARINE AFFAIRS
#MINISTRY OF ENVIRONMENT,CZECH REBUPLIC
#MINISTRY OF ENVIRONMENT KOREA
#MINISTRY OF THE ENVIRONMENT,PORTUGAL
#MINISTRY OF AGRICULTURE FORESTRY AND FISHERIES
#MINISTRY OF ENVIRONMENT
#MINISTRY OF FOOD AGR.FORESTRY AND FISHERS
#MINISTRY OF LAND,INFRASTRUCTURE,TRAN AND TOUR
#MINISTRY OF LAND,TRANSPORT AND MARITIME AFFAIRS
#MINISTRY OF WATER RESOURCES
*MPE MÜHENDİSLİK A.Ş.
#MWH SPA
#NATIONAL INSTITUTES FOR THE HUMANITIES
#NEJWATER ACTION NETWORK
#NEOPERL AG
#NETAFIM
#NETHERLANDS WATER PARTNERSHIP
#NIPPON KOEI
#NIPPON POLY
#NORDDEUTSCHE SEEKABELWERKE GMBH
#NORDIC NATUREL WATER ALS
#NORIT B.V
*NTF İNŞAAT LTD.
*NUROL
#OFFICE NATIONAL DE L’EAU POTABLE(ONEP)
#OOSKANEWS
#ORGANISATION FOR ECONOMIC CO-OPERATION AND DEVELOPMENT
*ÖZALTIN HOLDİNG
*PİLSA AŞ
*PİOMAK A.Ş.
#PO RIVER
#POLLUTEC MAROC
#POLLUTEC INTERNATIONAL
#PROJECT USSELDELTA-SOUTH
#PROJECT WET FOUNDATION
#PROVINCE OF NORTH HOLLAND
#PROVINCE OF SOUTH HOLLAND
#PUNCAK NIAGA(M) SDN BHD
#PREVENTION RESEARCH CENTER
#PROJECT WET
#PUBLIC SERVICES
#PURE TECHNOLOGIES LTD.
#REGIONAL ENVIRONMENTAL
#REGIONE BASILICATA
#REGIONE PIEMENTO
#REGIONE PUGLIA
#REGIONE VENETO
*REMONDIS SİSTEM A.Ş.
#RESEARCH INSTITUTE
#RWE AQUA
#RST GESELLSCHAFF FÜR WASSERSPARTECHNIK MBH
#RELI TECHNOLOGIES
#RUBICON SYSTEMS AUSTRALIA PTY.LTD.
*SANTEK SANAYİ A.Ş.
#SCHLUMBERGER WATER SERVICES
#SEBA DYNADRONIC
*SCHNEIDER ELEKTRİK SAN.A.Ş.
-SCHNEIDER
#SEVERN TRENT SERVICES
#SEKISUI CHEMICAL
*SHIMADZU MIDDLE EAST
MERKEZİ DUBAI İST.ŞB.
*SIEMENS SANAYİ VE TİC.A.Ş.
-SIEMENS
#SILCARBON AKTİVKOHLE GMBH
#SIEE POLLUTEC
*SİLİKON BİLİŞİM LTD.
#SINGAPORE INTERNATIONAL WATER
#SINOHYDRO CORPORATION
#SUSTAINABLE WATER RESOURCES RESEARCH
#SUSTAINABLE RURAL AND URBAN DEVELOPMENT
*SU VAKFI
#SOCIEDAD ESTATAL PARA ESCPOSICIONES INTERNACIONALES
*SPG DANIŞMANLIK LTD.
#STOCKHOLM INTERNATIONAL WATER INSTITUTE
#SUEZ ENVIRONMENT
*SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ
*SU KİRLENMESİ ARAŞTIRMALARI VE KONTROLÜ
*SU-YAPI MÜHENDİSLİK A.Ş.
*TARİH VE TABİAT VAKFI
#THE AMERICAN SOCIETY OF CIVIL ENGINEERS (ASCE)
#THE CO-OPERATIVE PROGRAMME ON WATER AND CLIMATE
#THE KOREA RURAL COMMUNITY
#THE ORGANIZING COMMITTEE
#THE NATURE CONSERVANCY
#THE SUMMIT OF WORLD ZERO METER CITIES
#THE TURKISH EMPLOYERS ASSOCIATION
*TORIENT A.Ş.
#TAYLOR&FRANCIS
#TETRA TECH INC.
#TRADE COMMISION DENMARK/TİCARET BÖLÜMÜ
*TRİO ÇEVRE TEKN.A.Ş.(TORAY MEMBRANE EUROPE)
#TUTELA AMBIENTALE
*TÜRK TELEKOMİNİKASYON A.Ş.
*TÜRKİYE VE ÇEVRE BÖLGESİ
*TÜRK HAVA YOLLARI
252.
253.
254.
255.
256.
257.
258.
259.
260.
261.
262.
263.
264.
265.
266.
267.
268.
269.
270.
271.
272.
273.
274.
275.
276.
277.
*ULUSLARARASI SARAYBOSNA ÜNİVERSİTESİ
*UNILEVER
#UNIE VAN WATERSCHAPPEN
#UNITED NATIONS DEVELOPMENT PROGGAMME(UNDP)
#UNITED NATIONS EDUCATIONAL,SCIENTIFIC AD KULTURAL ORG.(UNESCO)
#UNITED NATIONS EDUCATIONAL,SCIENTIFIC AD KULTURAL ORG.(UNESCO)
#UNITED NATIONS ENVIRONMENT PROGRAMME(UNEP)
#UNITED STATES BUREAU OF RECLAMATION
#VA TECH WABAG GMBH
#VAG-ARMATUREN
#VICTAULIC
*VIP TURİZM
#WAGTECH INTERNATIONAL LTD.
#WATER ALLIANCE (EURO MEC)
#WATER OF INSTITUTE OF SOUTHERNAFRICA
#WOMEN FOR WATER PARTNERSHIP
#WATER SUPPLY AND SANITATION
#WETSUS
*WILO POMPA SİSTEMLERİ A.Ş.
-WILO
#WORLD BUSINESS COUNCIL FOR SUSTAINABLE DEVELOPMENT
#WORLD METEOROLOGICAL ORGANIZATION(WMO)
#WORLD WIDE FUND FOR NATURE UK
#WTE WASSERTECHNIK
#YSSEL DELTA
#YSI INC
E K ler
202.
203.
204.
205.
206.
207.
208.
209.
210.
211.
212.
213.
214.
215.
216.
217.
218.
219.
220.
221.
222.
223.
224.
225.
226.
227.
228.
229.
230.
231.
232.
233.
234.
235.
236.
237.
238.
239.
240.
241.
242.
243.
244.
245.
246.
247.
248.
249.
250.
251.
(*) KATILIMCI FİRMA (#) YABANCI KATILIMCI (-) TEMSİLCİLER
FİNAL RAPORU
189
E K ler
D) POSTERLER
Çeşitli sebeplerle oturumlara katılma fırsatı yakalayamamış ya da fikir ve projelerini görsel bir yolla ifade etmeyi tercih etmiş katılımcılar,
anlatmak istedikleri için poster sunumları tercih etmişlerdir.
Bağıntılı bulundukları oturumlar da göz önünde bulundurularak yapılan tematik, proje ve kampanya poster sunumları Forum alanının dört
farklı bölgesinde sergilendi. Kampanya posterleri farkındalık yaratmak istemiyle oluşturulmuş, açık biçimde su sorunlarını vurgulayan çalışmaları içerdi. Proje posterlerinde ise su ile bağıntılı çalışmalar yapan katılımcıların projeleri sürecince ya da sonucunda elde ettiği ve Forum
sırasında paylaşılmasının gerekli görüldüğü sunumlardan oluştu.
Tematik koordinatörlerce posterler seçilirken; VMS’den Forum için katkı gönderen kişilere oturum açmak yerine, Foruma poster sunumları
ile katılabilecekleri e-postalarla bilidirilmiştir. Eş zamanlı olarak VMS’e de konulan başvuru formuyla Kampanya ve Proje poster fikirleriyle
herkesin başvuru yapabilmesi sağlandı.
Aşağıda Forum haftasında sergilenen posterlerin listesini bulabilirsiniz.
190
Sunumu Yapan Kişi
Ülke
Sunumu Yapan Kişi
Ülke
Md Aminul Hoque Chowdhury
Olumide AKINSOLA
Niki Frantzeskaki
Oscar Rivera Luna
Dr. Lawrence W. Martz
Henk Holtslag
Roger Pulwarty (NOAA)
Dounia Mrad
Philippe Crahay
Yu-Chuan Chang
Mauricio Quintero Angel
Chang-Chi Cheng
Babagana Abubakar
Ray-Shyan Wu
Kanu Priya Harish
Francesca Santoro
Jane Cacouris
Pascale Delecluse
Britta Kastens
Géraldine Lassalle
Dr. Abdulla Noman
Driss Ennaanay
Anita Bartosch
Rodrigo Oliveira
Fatih Keskin
Vittore Giraudo
Tim Hau Lee
Cem Cansu
William Carter
Tanveer Arif
Charles Ogallo
Julia Rosenbaum
Giasuddin A. Choudhury
Prof.V.R.Prakasam
Laurel Firestone
Olga Daguia Casimilia
Olivia Lebogang Nhleko
Indrawan Prabaharyaka
Hindistan
Gana
Hollanda
Kolombiya
Kanada
Hollanda
A.B.D
Fransa
Fransa
Çin
Meksika
Çin
Nijerya
Çin
Hindistan
İtalya
Hindistan
Fransa
Almanya
Fransa
Yemen
A.B.D
Hindistan
Portekiz
Türkiye
İtalya
Çin
Türkiye
İsviçre
Pakistan
Kanada
A.B.D
Bangladeş
Hindistan
A.B.D
Benin
Güney Afrika
Endonezya
Olivia Lebo Nhleko
Diana M Betancourt
Hristo Dobrev
Pablo Alcalde Castro
Mazhar Rashidi
Lise Breuil
Awais Piracha - Zahid Majeed
Boubaker HOUMAN
Kati Hinkkanen
Sanjeeta Singh
Faisal Nadeem Saher
Petru Botnaru
Belen Martin Gallego
Temenuzhka Budininova
Stephan Pfister
Ivan Raev
Patrick Huntjens
Mahmut Arslan
Jose Ramon Pena
Aydin Oztoprak
Bedriye Oner
Sayed Hamed Alemohammad - Shervan Gharari
Murat Karahan
Osman Badan
Necat Ozgur
Masaki Hirowaki
Elias Dimitriou
Emrah Manap
Mesut Cemal Adıgüzel
Firdes Yenilmez/Fatih Keskin
Dr.S.Pazhanivelan
Hüseyin Gündoğdu
Aynur Fayrap
Cevza Melek Kazezyılmaz - Şükran Yıldırmış Boyraz
Basheer Obaid
MH Karim
Volkan Albayrak
Prof. Dr. Namik K. Aras
Güney Afrika
A.B.D
Bulgaristan
İspanya
Hindistan
Fransa
Avustralya
Fransa
Finlandiya
Hindistan
Pakistan
Moldova
İspanya
Bulgaristan
İsviçre
Slovakya
Almanya
Türkiye
İspanya
Türkiye
Türkiye
İran
Türkiye
Türkiye
Türkiye
Japonya
Yunanistan
Türkiye
Türkiye
Türkiye
Hindistan
Türkiye
Türkiye
Türkiye
Türkiye
Kanada
Türkiye
Türkiye
FİNAL RAPORU
Ülke
Rikta Dakta
Ana Carolina Coelho M
Angel Garcia Munoz
Philippe Ker Rault
İrfan Baig
Beate Scharfetter
Oktay Ozelci
Montserrat Besnard
Angelos Rojo
Marie Luisa Esparza
Thomas Alexandridis
Dilek Deliçay
Gizem İrem Kozan
Kevser Şentürk
Fernanda Dalcanale
James Andersen
Tahsin Toknaz
Atilla Uras
Öner Çetin
Kenza Khomsi
Necati Gülbahar
Prof.Dr. Aysen Turkman
Prof. Dr. Rıdvan Berber
Susan Lisa Toch
Ghizellaoui Samira
Mr. Jojoh Faal
Firat Yılmaz/Ercan Kahya
Abu Saleh Khan
Aaron M .Sosa Garza.
Mine Dikbaş
Nejat Evsahibioğlu
Gülen Özyağcı - Osman Özdemir - Mehmet Aydoğan
Filiz Malkoç-Yüksel Malkoç-Mehmet Yıldız
TÜMEHAP
Ahmet Apaydın
Henk Sterk
A. Ergün Türker,Yusuf Ulutürk, Ahmet Yıldız, Metin BAĞCI
Mustafa Çeliker
Bangladeş
A.B.D
İspanya
Hollanda
A.B.D
Güney Afrika
Türkiye
İspanya
İspanya
İspanya
Yunanistan
Türkiye
Türkiye
Türkiye
A.B.D
A.B.D
Türkiye
Türkiye
Türkiye
Türkiye
Türkiye
Türkiye
Türkiye
A.B.D
Cezayir
İngiltere
Birleşik Arap Emirlikleri
Bangladeş
Meksika
Türkiye
Türkiye
Türkiye
Türkiye
Türkiye
Türkiye
Türkiye
Türkiye
Türkiye
E K ler
Sunumu Yapan Kişi
FİNAL RAPORU
191
E K ler
E) KISALTMALAR
ABN: Nijer Havza Kurumu
ABCON: Brezilya Su ve Kanalizasyon Kamu Hizmetleri ve Özel
İmtiyazlar Şirketleri Birliği
ABRI: Mavi Devrimi Gerçekleştirme İnisiyatifi
AFD: Fransız Kalkınma Ajansı
AFDB: Afrika Kalkınma Bankası
AFWA: Afrika Su Birliği
AMCOW: Afrika Bakanlar Su Konseyi
ANA: Brezilya Ulusal Su Kurumu
ANBO: Afrika Havza Organizasyonları Ağı
ANEAS: Meksika Su ve Sanitasyon Hizmetleri Ulusal Birliği
ANEW: Su ve Sanitasyon Üzerine Afrika Sivil Toplum Ağı
APWF: Asya Pasifik Su Forumu
AquaFed: Uluslararası Özel Sektör Su İşletmecileri Federasyonu
(Aquafed)
ARC: Amerika Bölgesel Konsorsiyumu
ASCE: Amerikan İnşaat Mühendisleri Odası
Aus Aid: Avustralya Hükümeti Denizaşırı Yardım Programı
AYBE: Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
AWC: Arap Su Konseyi
AWF: Asya Su Forumu
AWRA: Amerikan Su Kaynakları Birliği
BSEC: Karadeniz Ekonomik İş Birliği Örgütü
BMZ/BGR: Almanya Federal Ekonomik İş Birliği ve Kalkınma
Bakanlığı
BOTAŞ: Boru Hatları ile Petrol Taşıma Anonim Şirket
BRGM: Sürdürülebilir Dünya için Yerbilimleri
BWP: Bangladesh Su Ortaklığı
CCHR: Vatandaş İnsan Hakları Komisyonu
CEENBO: Orta ve Doğu Avrupa Havza Organizasyonları Ağı
CEDEX: Kamusal Hizmetler Araştırma ve Deneme Merkezi
CEGIS: Çevre ve Coğrafi Bilgi Hizmetleri Merkezi
CGIAR CPWF: Uluslararası Tarımsal Araştırma Danışma Grubu Su
ve Gıda Sorunları Programı
CIFA: Hindistan Çiftçiler Birliği Konsorsiyumu
CIHEAM: Uluslararası İleri Akdeniz Agronomi Çalışmaları Merkezi
CIEL: Uluslararası Çevre Hukuku Merkezi
COCEF: Sınır Çevre İş Birliği Komisyonu
COHRE: Barınma Hakkı ve Tahliye Merkezi
CONAGUA: Meksika Ulusal Su Komisyonu
CPWC: Su ve İklim Ortak Programı
CRIF: Musevi Kurumları Temsilci Konseyi, Fransa
CRRH: Hidrolik Kaynaklar Bölgesel Komitesi
CSIR: Bilimsel ve Endüstriyel Araştırma Konseyi
CWRA: Kanada Su Kaynakları Birliği
DFID: Uluslararası Gelişme Başkanlığı , UK
DGIS: Uluslararası İş Birliği Genel Müdürlüğü, Hollanda
DMI: Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü
DWD: Su Geliştirme Müdürlüğü, Uganda
192
FİNAL RAPORU
DWD: Uganda Su Bayındırlık Bakanlığı
DSİ: Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü
Eco-Asia: Asya Çevresel İş Birliği
ECLAC: Latin Amerika ve Karayipler Ekonomik Komisyonu için Su
ve Kamu Hizmetleri
ECRR: Avrupa Nehir Restorasyonu Merkezi
EEA: Avrupa Çevre Ajansı
EIB: Avrupa Yatırım Bankası
ELO: Avrupa Toprak Sahipleri Organizasyonu
EMWIS: Avrupa Akdeniz Su Enformasyon Sistemi
ENCID: Mısır Ulusal Sulama ve Drenaj Komitesi
EPE: Avrupa Çevre Ortakları
ETIC: Fırat Dicle İş Birliği İnisiyatifi
EUMETSAT: Avrupa Meteoroloji Uyduları İşletme Teşkilatı
(EUMETSAT)
EUREAU: Avrupa Ulusal Su ve Atık Su Hizmetleri Birlikleri
Federasyonu
EUWI: Avrupa Birliği Su İnisiyatifi
FIPAG: Su Temini için Yatırım ve Varlık Fonu
FIPPM: Flinders Kamu Politikası ve Yönetimi Enstitüsü
EWP: Avrupa Su Ortaklığı
EWRI: Çevre ve Su Kaynakları Enstitüsü
FWP: Fransız Su Ortaklığı
EWURA: Enerji ve Su Kamu Hizmetleri Düzenleme Kurumu
FAO: Gıda ve Tarım Örgütü
FAN: Tatlı Su Eylem Ağı
FANCA: Tatlı Su Eylem Ağı, Orta Amerika
FRICS: Akarsu ve Havza Entegre İletişim Vakfı (FRICS), Japonya
GAP – RDA: Güneydoğu Anadolu Projesi – Bölgesel Kalkınma
İdaresi
GAP İdaresi Başkanlığı: Güneydoğu Anadolu Projesi Bölge
Kalkınma İdaresi Başkanlığı
GCI: Uluslararası Yeşilhaç Örgütü
GEMS/Water: Küresel Çevre Gözlemleme Sistemi Programı
GEF: Küresel Çevre Girişimi
GIRE: Entegre Su Kaynakları Yönetimi Grubu
GTZ: Alman Teknik İş Birliği
GWA: Toplumsal Cinsiyet ve Su İttifakı
GWP-SA: Küresel Su Ortaklığı-Güney Afrika
GWP: Küresel Su Ortaklığı
HIP: Hijyen Geliştirme Enstitüsü, Etiyopya
HWE: Su ve Çevre Evi
LWRG: Londra Su Araştırmaları Grubu
LANBO: Latin Amerika Havza Organizasyonları Ağı
IADB: Amerika Ülkeleri Kalkınma Bankası
IAEA: Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu
IAHR: Uluslararası Hidrolik Mühendisliği ve Araştırma Birliği
IAH: Uluslararası Hidrojeologlar Birliği
IAHS: Uluslararası Hidroloji Bilimleri Birliği
JWA: Japonya Su Kurumu
JWF: Japon Su Forumu
KASTOB: Karadeniz Sivil Toplum Kuruluşları Konfederasyonu
KENFAP: Tarımsal Üreticiler Federasyonu, Kenya
LCBC: Uluslararası Çad Gölü Havzası Komisyonu
MOA: Malezya Tarım ve Köyişleri Bakanlığı
MCC: Milenyum Sorunları İş Birliği
MDGs: Bin Yıl Kalkınma Hedefleri
MENA: Ortadoğu ve Kuzey Afrika
MENBO: Akdeniz Havza Organizasyonları Ağı
MENR: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı
METU: Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Türkiye
MFA, Turkey: Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı
MLIT: Japonya Arazi, Altyapı, Ulaşım ve Turizm Bakanlığı
MLTM: Kore Arazi, Ulaşım ve Denizcilik Bakanlığı
MPWT: Lao PDR Bayındırlık ve Ulaşım Bakanlığı
MRC: Mekong Nehir Komisyonu
MSÜ: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
NAILSMA IWPG: Kuzey Avusturya Yerel Kara ve Deniz Yönetimi
Birliği Yerel Su Politikası Grubu, Avusturya
NeWater: Belirsizlik Koşullarında Uyarlamalı Su Yönetimine Yeni
Yaklaşımlar Projesi
NetWwater: Sri Lanka Kadın Su Uzmanları Ağı
NEPAD: Afrika’nın Gelişimi için Yeni Ortaklık
NIVA: Norveç Su Araştırma Merkezi
NOAA/NOS: Amerikan Ticaret Bakanlığı, Ulusal Okyanus ve
Atmofer İdaresi & Ulusal Okyanus Servisis
NWP: Hollanda Su ortaklığı
NWCF: Nepal Su Koruma Vakfı
NWSC: Ulusal Su ve Kanalizasyon Şirketi, Uganda
OAS: Amerika Devletleri Örgütü
ODI: Denizaşırı Kalkınma Enstitüsü
OECD: Ekonomik İş Birliği ve Kalkınma Örgütü
OHCHR: Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği
OIM: Uluslararası Göç Örgütü
OKACOM: Kalıcı Okavango Nehir Havzası Su Komisyonu
ONEA: Ulusal Su ve Sanitasyon Kurumu, Burkana Faso
ONEMA: Fransız Ulusal Su ve Akuatik Ekosistem Kurumu
ONEP: Ulusal İçme Suyu Kurumu, Fas
SaciWATERs: Güney Asya Disiplinler Arası Su Kaynakları
Çalışmaları Konsorsiyumu
SCAT: İsviçre Araştırma Merkezi ve Kalkınma Danışmanlığı
SCE: Avrupa Güvenlik ve İş Birliği Teşkilatı
OSS: Sahara ve Sahel Gözlemevi
PAC: Değişim için Alternatif Planlaması
PECC: Fransa Pasifik Ekonomik İş Birliği Konseyi
PIANC: Uluslararası Navigasyon Birliği
Project WET: Öğretmenlere Su Eğitimi Projesi
PSI: Uluslararası Kamu Hizmetleri
FİNAL RAPORU
E K ler
IDB: Amerika Ülkeleri Kalkınma Bankası
ICARDA: Kurak Alanlarda Uluslararası Tarımsal Araştırması
Merkezi
ICHARM: Uluslararası Suya Bağlı Zarar ve Risk Yönetimi Merkezi
ICID: Uluslararası Sulama ve Drenaj Komisyonu
ICIMOD: Uluslararası Entegre Dağ Gelişimi Merkezi
ICLEI: Sürdürülebilirlik için Yerel Yönetimler
ICMA: Uluslararası Sermaye Piyasası Birliği
ICOLD: Uluslararası Büyük Barajlar Komisyonu
ICPDR: Tuna Nehri Uluslararası Koruma Komisyonu
ICPR: Ren Nehri Uluslararası Koruma Komisyonu
ICRC: Uluslararası Kızılhaç Komitesi
ICWC: Su Kordinasyonu için Eyaletler Arası Komisyon
ICWC: Bilimsel Bilgi Merkezi; iki tane
IDB: İslami Kalkınma Bankası
IDE: Uluslararası Kalkınma İşletmeleri
IDRC-WaDlmena: Uluslararası Kalkınma Araştırma Merkezi
IEA: Uluslararası Enerji Ajansı
IFAD: Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu
IFOAM: Uluslararası Organik Tarım Vakfı
IGES: Küresel Çevre Stratejileri Enstitüsü
IGRAC: Uluslararası Yeraltı suyu Kaynakları Değerlendirme Merkezi
IHA: Uluslararası Hidrolik Enerji Birliği
INBO: Uluslararası Havza Örgütleri Ağı
INIFAP: Ulusal Orman Araştırma Enstitüsü, Tarım ve Hayvancılık
INPIM: Uluslararası Katılımcı Sulama Yönetimi Ağı
INWRDAM: İslam Ülkeleri Su Kaynaklarının Geliştirilmesi ve
Yönetimi İletişim Ağı
INWEPF: Çeltik Tarlalarındaki Su ve Ekosistem için Uluslararası Ağ
IOM: Uluslararası Göçmen Teşkilatı
IOWater: Uluslararası Su Ofisi
IPCC: Hükümetler arası İklim Değişikliği Paneli
IRC: IRC Uluslararası Su ve Sanitasyon Merkezi
ISARM: Uluslararası Ortak Akifer Kaynakları Yönetimi
IUCN: Uluslararası Doğayı Koruma Birliği
IWA: Uluslararası Su Birliği
IWHA: Uluslararası Su Tarihi Derneği
IWHR: Su Kaynakları ve Hidrolik Enerji Araştırma Enstitüsü, Çin
IWLRI: Uluslararası Su Hukuku Araştırma Enstitüsü
IWM: Su Modelleme Enstitüsü
IWMI: Uluslararası Su Yönetimi Enstitüsü
IWRM-NET: Entegre Su Kaynakları Yönetimi üzerine Bölgesel ve
Ulusal Araştırma Programları Ağı
IWRA: Uluslararası Su Kaynakları Birliği
İBB: İstanbul Büyükşehir Belediyesi
İSKİ: İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi
İSO: İstanbul Sanayi Odası
İTO: İstanbul Ticaret Odası
JICA: Japonya Uluslararası İş Birliği Ajansı, Japonya
193
E K ler
PWA: Filistin Su idaresi
PWP: Pakistan Su Ortaklığı
RIHN: İnsanlık ve Doğa Araştırma Enstitüsü
RiPPLE Project: Etiyopya ve Nil Bölgesi’nde Araştırma Kaynaklı
Politika ve Uygulama Öğrenimi Projesi
ROBVQ: Küba Havza Komiteleri Organizasyonu
RWSN: Kırsala Su Temin Ağı
SaciWATERs: Disiplinler arası Su Kaynakları Çalışmaları için Güney
Asya Konsorsiyumu
SCENES: Avrupa ve Komşu Ülkeler için Su Senaryoları Projesi
SICA: Orta Amerika Entegrasyon Sistemi
SDC: İsviçre Kalkınma ve İş Birliği Kurumu
SEI: Stockholm Çevre Enstitüsü
SIAGUA: Latin Amerika Su Bilgi Sistemi, İspanya
SIC ICWC: Orta Asya’da Su Koordinasyonu için Bilimsel Bilgi
Merkezi Eyaletler Arası Komisyonu
SIWI: Stockholm Uluslararası Su Enstitüsü
SPRU: Bilim ve Teknoloji Politikası Araştırma Merkezi Sussex
Üniversitesi
STRIVER Project: Gelişmiş Entegre Su Kaynakları Yönetimi için
Strateji ve Metodoloji Projesi
SYKE: Finlandiya Çevre Enstitüsü
SWITCH Project: Sürdürülebilir Su Yönetimi ile Yarınların
Şehirlerinin Sağlığının Geliştirilmesi Projesi
TIKA: İş Birliği ve Kalkınma İdaresi Başkanlığı
TMMOB: Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği
TUBİTAK: Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu
TUHK: Türkiye Ulusal Hidroloji Komisyonu
TURKKAD: Türk Kadınları Kültür Derneği
TWCWM: Su Yönetimi Enstitüsü, Meksika
UCLG: Birleşik Kentler ve Yerel İdareler
UCLGA: Afrika Birleşik Kentler ve Yerel İdareler
UN – CHR: Birleşmiş Milletler İnsana Hakları Komisyonu
UN – Habitat: Birleşmiş Milletler İskân Programı
UN – HCR: Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği
UN/ISDR: Birleşmiş Milletler Afetlerin Azaltılması için Uluslararası
Strateji Sekreteryası
UNCDD: Birleşmiş Milletler Çölleşme ile Mücadele Sözleşmesi
UNDP: Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı
UNECE: Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu
UNICEF: Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu
UNEP: Birleşmiş Milletler Çevre Programı
UNESCAP: Birleşmiş Milletler Asya - Pasifik Ekonomik ve Sosyal
Kalkınma Komisyonu
UNESCO Etxea: Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu
Etxea
UNESCO – IHE: UNESCO Su Eğitimi Enstitüsü
UNESCO – IHP: UNESCO Uluslararası Hidroloji Programı
UNESCO: Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu
194
FİNAL RAPORU
UNFCCC: Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Anlaşması
UNEP-DTIE-IETC: Birleşmiş Milletler Çevre Programı-Teknoloji,
Endüstri ve Ekonomi Bölümü-Uluslararası Çevresel Teknoloji
Merkezi
UNDESA: Birleşmiş Milletler Ekonomik ve Sosyal İşler Bölümü
UNESCO/ICIWaRM: Uluslararası Entegre Su Kaynakları Yönetim
Merkezi
UNSD: Uluslararası Hidroloji Bilimleri Birliği
UNSGAB: Birleşmiş Milletler Genel Sekreterliği Su ve Sanitasyon
Danışma Kurulu
UNU: Birleşmiş Milletler Üniversitesi
UNU-IAS- TKI: Birleşmiş Milletler Üniversitesi İleri Çalışmalar
Enstitüsü Geleneksel Bilgi Girişimi
UNU-INWEH: Birleşmiş Milletler Üniversitesi Uluslararası Su, Çevre
ve Sağlık Ağı
URA: Bask Su Kurumu
USACE: Amerikan Ordusu Mühendisler Birliği
USAID: BIRLEŞIK Devletler Uluslararası Kalkınma Ajansı
USIP: Birleşik Devletler Barış Enstitüsü
UWRC: Kentsel Su Araştırmaları Merkezi
WAJ: Ürdün Su Hükümeti
WaterAid: Uluslararası Su Yardım Örgütü
WASHCost Project: Su, Sanitasyon ve Sağlık Fiyatlandırması Projesi
WBCSD: Sürdürülebilir Kalkınma için Dünya İş Konseyi
WEC: Dünya Enerji Konseyi
WECF: Ortak Bir Gelecek İçin Avrupa’daki Kadınlar
WEF: Su Çevre Federasyonu
WEPA: Asya Su Çevresi Ortaklığı
WFP: Üretim için Su
WFWP: Su için Kadın Ortaklığı
WHO: Dünya Sağlık Örgütü
WIPO: Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü
WRC/DWAF: Su Araştırma Komisyonu/Su İşleri ve Orman
Departmanı, Güney Afrika
WMO: Dünya Meteoroloji Örgütü
WRI: Su Araştırma Enstitüsü, İran
WRTC: Yeni Burma için Su Araştırması ve Eğitimi Merkezi
WSP: Su ve Sanitasyon Programı
WSUP: Kentli Yoksullar için Su ve Sanitasyon
WSSCC: Su Temini ve Sanitasyon İş Birliği Konseyi
WWAP: BM Dünya Su Değerlendirme Programı
WWC: Dünya Su Konseyi
WWDR-3: Üçüncü Birleşmiş Milletler Dünya Su Gelişme Raporu
WWI: Dünya Su Enstitüsü
WWF: Uluslararası Doğal Hayatı Koruma Vakfı
WWF Türkiye: Doğal Hayatı Koruma Vakfı-Türkiye
WUR: Wageningen Üniversitesi ve Araştırma Merkezi
Katkılarından ötürü sponsorlarımıza teşekkür ederiz.
Sponsorlar
Medya Sponsorları
Kültür-Sanat Sponsorları
Ulaşım Sponsoru

Final Raporu, 5. Dünya Su Forumu

Transkript

Benzer belgeler

burayı - Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi

Kültür mirası alanında komşu ülkeler arasında işbirliği Kırmıtlı Kuş

ENERJİ VERİMLİLİĞİ PROJELERİ İÇİN İŞ PLANI ve FİNANSMAN

ile Küresel Miras Fonu (Global Heritage Fund) 9-10

broşür - İnsan Kaynakları Zirvesi

Ana Sponsor - İnsan Kaynakları Zirvesi

Avrupa ve Avrupalılar ile İlgili Temel Bilgiler ve Rakamlar

16. kalite kongresi

sovyetler birliği`nde reform sürecinin başlangıcı ve gorbaçov dönemi

PDF Görüntülemek İçin Tıklayınız.

10 ay önce Avrasya Etüdleri 47

Sert Köpük Üretiminde Yeni Teknolojiler ve Üretim

this PDF file

2013 - Global Compact Türkiye

Toplumsal Cinsiyet Eşitliği ve Kalkınma dünya