Welcome to ICITS 2016 - Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi

Welcome to ICITS 2016 - Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi

Welcome to ICITS 2016
10th Annual Symposium
Questions? Concerns?
Follow
Use
Tweetup
Connect
E-mail [email protected]
Twitter @icitsbote for real time updates
hashtag #icits2016 to share with others
with colleagues #icitsTweets2016 at the Networking
Meet-up
via WiFi access Wireless Network:Eduroam
NEW! The ICITS 2016 Annual Sympos um has a mob le
app. Connect and plan w th personal profiles, nterest
tags, soc al med a, note tak ng, and a custom zed
schedule.
10 th Internat onal Computer & Instruct onal Technolog es Sympos um
ICITS 2016 Honorary Board
Prof. Dr. Hüsey n KARAMAN, (Rector, Recep Tayy p Erdoğan Un vers ty)
Prof. Dr. Mehmet KÜÇÜK, (Dean of Faculty of Educat on, Recep Tayy p Erdoğan Un vers ty)
Prof. Dr. Orhan KARSLI, (Dean of Faculty of Eng neer ng, Recep Tayy p Erdoğan Un vers ty)
Prof. Dr. Hal l İbrah m YALIN, (Gaz Un vers ty)
Prof. Dr. Hafize KESER, (Ankara Un vers ty)
10 th Internat onal Computer & Instruct onal Technolog es Sympos um
ICITS 2016 Organ z ng Comm tee
Ass st.Prof.Dr.Ömer Faruk URSAVAŞ, Cha rman of Organ z ng Comm ttee
Secretary General Adnan ER
Faculty Secretary Hasan AVCI
Ass st.Prof.Dr.Ayşegül OĞUZ
Ass st.Prof.Dr.Bahadır NAMDAR
Ass st.Prof.Dr.Demet SANCI UZUN
Ass st.Prof.Dr.Fat h CAMADAN
Ass st.Prof.Dr. Fırat SARSAR
Ass st.Prof.Dr.İlknur REİSOĞLU
Ass st.Prof.Dr.İrfan N han DEMİREL
Ass st.Prof.Dr.Naz han URSAVAŞ
Ass st.Prof.Dr.N met PIRASA
Ass st.Prof.Dr.Sev l KURT
Ass st.Prof.Dr.Onur DÖNMEZ
Lec.Bek r GÖKÇE
Lec.Hüsey n ATALAY
Lec.Mustafa SARIKAYA
Lec.Dr. Yasem n BAKİ
Res.Asst.Ç ğdem Bak PALA
Res.Asst.Hakan İSLAMOĞLU
Res.Asst.Merve Hülya KİBAR FURTUN
Res.Asst.Mustafa TAŞDEMİR
Res.Asst.Nesl han UZUN
Res.Asst.Safa ÇELEBİ
Res.Asst.Eda BAKIR
Res.Asst.Serkan FURTUN
Res.Asst.Sümeyye ERENLER
Res.Asst.Yas n YALÇIN
Res.Asst.N hal AKOĞUZ YAZICI
10 th Internat onal Computer & Instruct onal Technolog es Sympos um
ICITS 2016 Adv sory Board
Prof. Dr. Zah de YILDIRIM (M ddle East Techn cal Un vers ty)
Prof. Dr. Yavuz AKPINAR (Boğaz ç Un vers ty)
Prof. Dr. Yasem n KOÇAK USLUEL (Hacettepe Un vers ty)
Prof. Dr. Süleyman Sad SEFEROĞLU (Hacettepe Un vers ty)
Prof. Dr. Soner YILDIRIM (M ddle East Techn cal Un vers ty)
Prof. Dr. Sevg GEREK (Anadolu Un vers ty)
Prof. Dr. Servet BAYRAM (Yed tepe Un vers ty)
Prof. Dr. Petek AŞKAR, (TED Un vers ty)
Prof. Dr. Nurett n ŞİMŞEK (Ankara Un vers ty)
Prof. Dr. Mustafa SÖZBİLİR (Atatürk Un vers ty)
Prof. Dr. Mustafa Murat İNCEOĞLU (Ege Un vers ty)
Prof. Dr. Mustafa BAŞER (Ondokuz Mayıs Un vers ty)
Prof. Dr. Mukaddes ERDEM (Hacettepe Un vers ty)
Prof. Dr. Muammer ÇALIK (Karaden z Techn cal Un vers ty)
Prof. Dr. Hat ce ODACI (Karaden z Techn cal Un vers ty)
Prof. Dr. Mehmet GÜROL (Yıldız Techn cal Un vers ty)
Prof. Dr. Kürşat ÇAĞILTAY (M ddle East Techn cal Un vers ty)
Prof. Dr. Hülya ÇALIŞKAN (İstanbul Un vers ty)
Prof. Dr. Hat ce Ferhan ODABAŞI (Anadolu Un vers ty)
Prof. Dr. Hasan Nüv t GEREK (Anadolu Un vers ty)
Prof. Dr. Hal l İbrah m BÜLBÜL (Gaz Un vers ty)
Prof. Dr. Ercan AKPINAR (Dokuz Eylül Un vers ty)
Prof. Dr. Eralp ALTUN, (Ege Un vers ty)
Prof. Dr. Den z DERYAKULU (Ankara Un vers ty)
Prof. Dr. Buket AKKOYUNLU, (Hacettepe Un vers ty)
Prof. Dr. Aslan GÜLCÜ, (Atatürk Un vers ty)
Prof. Dr. Asaf VAROL( Fırat Un vers ty)
Prof. Dr. Ar f Altun (Hacettepe Un vers ty)
Prof. Dr. Al BAYKAL (Bahçeşeh r Un vers ty)
Prof. Dr. Ahmet Mah roğlu MAHIROĞLU (Gaz Un vers ty)
10 th International Computer & Instructional Technologies Symposium
ICITS 2016 Scientific Board
Prof. Dr. Timothy TEO (University of Macau)
Prof. Dr. Ronald J. Chenail (Nova Southeastern University)
Assoc. Prof.Dr. Vanessa P. Dennen (Florida State University)
Assoc. Prof.Dr. Abdullah KUZU (Anadolu University)
Assoc. Prof.Dr. Adem UZUN (Uludağ University)
Assoc. Prof.Dr. Ahmet Naci ÇOKLAR (Necmettin Erbakan University)
Assoc. Prof.Dr. Aslıhan SABAN (Necmettin Erbakan University)
Assoc. Prof.Dr. Aşkım KURT (Anadolu University)
Assoc. Prof.Dr. Bahar BARAN (Dokuz Eylül University)
Assoc. Prof.Dr. Cem ÇUHADAR (Trakya University)
Assoc. Prof. David Mcilroy (Liverpool John Moores University)
Assoc. Prof.Dr. Devrim TARHAN (Dumlupınar University)
Assoc. Prof.Dr. Ebru KILIÇ ÇAKMAK, (Gazi University )
Assoc. Prof.Dr. Ercan TOP (Abant İzzet Baysal University)
Assoc. Prof.Dr. Erkan TEKİNARSLAN (Abant İzzet Baysal University)
Assoc. Prof.Dr. Erman YÜKSELTÜRK (Kırıkkale University)
Assoc. Prof.Dr. Ersun İŞÇİOĞLU (Doğu Akdeniz University)
Assoc. Prof.Dr. Ertuğrul USTA, (Necmettin Erbakan University)
Assoc. Prof.Dr. Eylem KILIÇ (Yüzüncü Yıl University)
Assoc. Prof.Dr. Fatih ÖZDİNÇ (Afyon Kocatepe Üniversitesi)
Assoc. Prof.Dr. Feza ORHAN, (Yıldız Technical University)
Assoc. Prof.Dr. Hakan TÜZÜN, ( Hacettepe University )
Assoc. Prof.Dr. Halil YURDUGÜL, ( Hacettepe University )
Assoc. Prof.Dr. Hasan ÇAKIR (Gazi University)
Assoc. Prof.Dr. Hasan KARAL, ( Karadeniz Technical University )
Assoc. Prof.Dr. Işıl KABAKÇI YURDAKUL (Anadolu University)
Assoc. Prof.Dr. İsmail İPEK, ( Fatih University )
Assoc. Prof.Dr. İsmail Özgür ZEMBAT (Mevlana University)
Assoc. Prof. Jo Tondeur (Ghent University)
Assoc. Prof. Keri D. Valentine (West Virginia University)
Assoc. Prof.Dr. Mehmet Barış HORZUM (Sakarya University)
Assoc. Prof.Dr. Mehmet Kayhan KURTULDU( KTU )
Assoc. Prof.Dr.Muhammet DEMİRBİLEK (SDU)
Assoc. Prof.Dr. Mustafa KOÇ, Süleyman Demirel University
Assoc. Prof.Dr. Mübin KIYICI, Sakarya University
Assoc. Prof.Dr. Nadire ÇAVUŞ, Yakın Doğu University
Assoc. Prof.Dr. Nesrin ÖZDENER (Marmara University)
Assoc. Prof. Nic. Nistor (Universität der Bundeswehr München)
Assoc. Prof.Dr. Ömer DELİALİOĞLU ( METU )
Assoc. Prof.Dr. Ömür AKDEMİR (Bülent Ecevit University)
Assoc. Prof.Dr. Özgen KORKMAZ,(Amasya University)
Assoc. Prof.Dr. Recep ÇAKIR (Amasya University)
Assoc. Prof.Dr. Sami ŞAHİN (Gazi University)
Assoc. Prof.Dr. Selçuk KARAMAN (Atatürk University)
Assoc. Prof.Dr. Selçuk ÖZDEMİR (Gazi University)
Assoc. Prof.Dr. Serçin KARATAŞ, Gazi University
Assoc. Prof.Dr. Serhat Bahadır KERT, Yıldız Technical University
Assoc. Prof.Dr. Serkan ŞENDAĞ, Akdeniz University
Assoc. Prof.Dr. Sibel SOMYÜREK (Gazi University)
Assoc. Prof.Dr. Sönmez PAMUK (Ondokuz Mayıs University)
Assoc. Prof. Susan Palmer-Conn (Liverpool John Moores University)
Assoc. Prof.Dr. Şirin KARADENİZ, (Bahçeşehir University )
Assoc. Prof.Dr. Tolga GÜYER, (Gazi University)
Assoc. Prof.Dr. Ünal ÇAKIROĞLU, (Karadeniz Technical University )
Assoc. Prof.Dr. Yalın Kılıç TÜREL, (Fırat University)
Assoc. Prof.Dr. Yavuz AKBULUT, ( Anadolu University )
Assoc. Prof.Dr. Yüksel GÖKTAŞ, (Atatürk University )
Assist. Prof.Dr.Agah Tuğrul KORUCU (Necmettin Erbakan University)
Assist. Prof.Dr. Burcu KARABULUT COŞKUN (Kastamonu University)
Assist. Prof. Dr. Camille Dickson-Deane (University of West Indies Open Campus)
Assist. Prof. Dr. Daisyane Barreto (University of North Carolina)
Assist. Prof.Dr.Emin İBİLİ (Aksaray University)
Assist. Prof.Dr. Erhan GÜNEŞ (Ahi Evran University)
Assist. Prof.Dr. Uğur BAŞARMAK (Ahi Evran University)
Assist. Prof.Dr. Serdar Çiftci (Adnan Menderes University)
Assist. Prof. Dr. Erkan TETİK (Uşak University)
Assist. Prof. Dr. Eunbae Lee (Georgia Southern University)
Assist. Prof.Dr.Fırat SARSAR (Ege University)
Assist. Prof.Dr.Gökçe BECİT İŞÇİTÜRK (Nevşehir Hacı Bektaşı Veli University)
Assist. Prof.Dr.Güzin MAZMAN (Uşak University)
Assist. Prof.Dr.İbrahim ARPACI (Gaziosmanpaşa University)
Assist. Prof.Dr.Mehmet Emin AKSOY (Gaziosmanpaşa University)
Assist. Prof.Dr.Meltem KURTOĞLU ERDEN (Uşak University)
Assist. Prof.Dr.Necmi EŞGİ (Gaziosmanpaşa University)
Assist. Prof.Dr.Nezih ÖNAL (Niğde University)
Assist. Prof.Dr.Özcan ÖZYURT (Karadeniz Technical University)
Assist. Prof.Dr.Salih BARDAKCI (Gaziosmanpaşa University)
Assist. Prof.Dr.Sema ÜNLÜER (Anadolu University)
Assist. Prof.Dr.Şemseddin GÜNDÜZ (Necmettin Erbakan University)
Assist. Prof.Dr.Vildan ÇEVİK (Gaziosmanpaşa University)
Assist. Prof.Dr.Emine CABI (Başkent University)
Assist. Prof.Dr.Engin KURŞUN (Atatürk University)
Assist. Prof.Dr.Erkan ÇALIŞKAN (Niğde University)
Assist. Prof.Dr.Fatma Gizem KARAOĞLAN YILMAZ (Bartın University)
Assist. Prof.Dr.Ferhat Kadir PALA (Aksaray University)
Assist. Prof.Dr.Fezile ÖZDAMLI (Yakın Doğu University)
Assist. Prof.Dr.Gamze ABUR (Muğla Sıtkı Kocaman University)
Assist. Prof.Dr.Halil ERSOY (Başkent University)
Assist. Prof.Dr.Halil İbrahim AKYÜZ (Kastamonu University)
Assist. Prof.Dr.Hamide ŞAHİNKAYASI (Mustafa Kemal University)
Assist. Prof.Dr.İbrahim ARPACI (Gaziosmanpaşa University)
Assist. Prof.Dr.Levent ÇELİK (Afyon Kocatepe University)
Assist. Prof.Dr.Levent DURDU (Kocaeli University)
Assist. Prof.Dr.Mehmet KAHRAMAN (Afyon Kocatepe University)
Assist. Prof.Dr.Mustafa YAĞCI (Ahi Evran University)
Assist. Prof.Dr.Neşe SEVİM (Mehmet Akif Ersoy University)
Assist. Prof.Dr.Nuray GEDİK (Akdeniz University)
Assist. Prof.Dr.Oğuz ÇETİN (Niğde University)
Assist. Prof.Dr.Özden ŞAHİN İZMİRLİ (Çanakkale Onsekiz Mart University)
Assist. Prof.Dr.Ramazan YILMAZ (Bartın University)
Assist. Prof.Dr.Serkan İZMİRLİ (Çanakkale Onsekiz Mart University)
Assist. Prof. Szu-Yueh justine Chien (University of Wisconsin Platteville)
Assist. Prof.Dr.Şerife AK (Adnan Menderes University)
Assist. Prof.Dr.Taner ARABACIOĞLU (Adnan Menderes University)
Assist. Prof.Dr.Türkan KARAKUŞ (Atatürk University)
Assist. Prof.Dr.Vesile Gül BAŞER GÜLSOY (Mehmet Akif Ersoy University)
Assist. Prof.Dr.Aslıhan SABAN, (Necmettin Erbakan University )
Assist. Prof.Dr.Eylem KILIÇ, (Yüzüncü Yıl University )
Assist. Prof.Dr.Kerem KILIÇER, (Gaziosmanpaşa University )
Assist. Prof.Dr.Mehmet KAHRAMAN, (Afyon Kocatepe University )
Assist. Prof.Dr.Necmettin TEKER, (Ankara University )
Assist. Prof.Dr.Ömer Faruk SÖZCÜ, (Fatih University )
Assist. Prof.Dr.Özden Şahin İZMİRLİ, (Çanakkale Onsekiz Mart University )
Assist. Prof.Dr.Serkan İZMİRLİ, (Çanakkale Onsekiz Mart University )
Assist. Prof.Dr.Sinan KAYA, (Mevlana University )
Assist. Prof.Dr.Tayfun TANYERİ, (Pamukkale University)
Assist. Prof.Dr.Veysel DEMİRER (Süleyman Demirel University)
Assist. Prof.Dr.Yusuf Levent ŞAHİN, (Anadolu University)
Lec.Dr. Mutlu Tahsin ÜSTÜNDAĞ (Gazi University)
Lec.Dr. Aslıhan KOCAMAN KAROĞLU (Gazi University)
Lec.Dr. Bilal ATASOY (Gazi University)
Lec.Dr. Çelebi ULUYOL (Gazi University)
Res.Asst. Dr. Mustafa Serkan GÜNBATAR (Yüzüncü Yıl University)
Res.Asst .Dr. Sevda KÜÇÜK (İstanbul University)
10 th Internat onal Computer & Instruct onal Technolog es Sympos um
ICITS 2016 A m and Scope
Th s sympos um host both workshops and papers presentat ons. In add t on, relevant presentat ons of
compan es and organ zat ons n the field of nstruct onal technology w ll take place. The scope of the
paper presentat ons ncludes the follow ng major top cs:
Art fic al Intell gence Appl cat ons and Intell gent Tutor ng Systems
Ass st ve Technolog es
Construct v st Learn ng Approach and Technology
Contemporary Approaches n Instruct onal Technology Research
Cyber Worlds, Augmented Real ty, and Learn ng
D stance Educat on
Educat onal Games, S mulat ons, and Gam ficat on
Fl pped Learn ng
Human-Computer Interact on
Ind v dual D fferences and Adapt ve Learn ng Env ronments
Informat on Technolog es and Soc o-Psycholog cal Var ables
Instruct onal Des gn
IT Eth cs
Mob l Learn ng
Mult med a Appl cat ons
Profess onal Development and Teacher Educat on
Soc al Networks
Teacher Profic ency
Technology Integrat on n Educat on
Technology Leadersh p
Technology L teracy and Other Contemporary L terac es
V rtual School ng
Other IT Top c Not L sted Above
İÇİNDEKİLER
Görme Engelli ve Engelsiz Bireylerin Karşılıklı Oynayabileceği Web Tabanlı Bir Oyun Geliştirilmesi ............ 14
Otistik Çocukların Mobil Araçlar Üzerinden Eğitsel Oyun Faaliyetlerinin Takip Edilebilmesi ve
Yönlendirilmesine Yönelik Uygulama Geliştirilmesi ........................................................................................... 15
Bilişim Teknolojileri Öğretmenleri İçin Scratch Bilgi Paylaşım Platformu Örneği ............................................. 16
Sıkça Başvurulan Çevrimiçi Akademik Kaynaklara Erişim Problemlerinin Tespiti ............................................ 17
Improving Elementary Student Teachers’ Self-Efficacy of Technology Embedded Scientific Inquiry: A Case of
Environmental Chemistry Course ......................................................................................................................... 18
Yeni nesil öğretim uygulamalarından bir örnek: EDpuzzle .................................................................................. 19
Orta Öğretimde Tablet Kullanımının Öğrenci ve Öğretmenler Üzerindeki Etkileri ............................................. 20
Üniversite Öğrencilerinde İnternet Bağımlılığı ..................................................................................................... 21
Eğitim Bilişim Ağı (EBA) Kullanımının Öğretmen Görüşleri Doğrultusunda Değerlendirilmesi ....................... 22
Ortaokul Öğrencilerinin Fen ve Medya Okuryazarlık Düzeyleri .......................................................................... 23
Geleceğin Şimdiki Teknolojisi: Beyin-Bilgisayar Arayüzleri............................................................................... 24
Bilim Kurgunun Gerçeğe Dönüştüğü Yer: Her Yerde Birden Bulunan Teknolojiler ........................................... 25
Eğitim Örgütlerinde Bir Mobbing Unsuru Olarak Sosyal Paylaşım Siteleri ile Cep Telefonu ............................. 26
Ortaokul Sekizinci Sınıf Öğrencilerinin Sosyal Ağ ve Anlık Mesajlaşma Uygulamaları Kullanımının ve Türkçe
Dersi Akademik Başarısı arasındaki İlişkinin Araştırılması ................................................................................. 27
Modern Yüzyılın Yeni Olgusu Nomofobi Ve Üniversite Öğrencileri Arasında Yaygınlık Düzeyi ...................... 28
Siberzorbalık Konusunda Farkındalık Oluşturmaya Yönelik Web Tabanlı Bir Eğitsel Mobil Uygulamanın
Geliştirilmesi ve Uygulanması .............................................................................................................................. 29
Üniversite Web Sayfalarının Değerlendirilmesine Yönelik Bir Ölçek Geliştirme Çalışması ............................... 30
Ortaöğretim Öğrencilerinin Problemli İnternet Kullanımlarının Akademik Güdülenme ve Zamanı Etkili
Kullanma Üzerine Etkisi ....................................................................................................................................... 31
Öğretmenlerin Teknolojik Pedagojik Alan Bilgileri İle Eğitime Teknoloji Entegrasyonuna Yönelik Davranışları
Arasındaki İlişkinin İncelenmesi ........................................................................................................................... 32
Powtoon Web Tabanlı Animasyon Hazırlama Aracının Eğitimde Kullanımına Yönelik Öğrenci Görüşlerinin
İncelenmesi ........................................................................................................................................................... 33
Öğrencilerin Fen ve Teknolojiye Dönük Kavramları Günlük Hayatla İlişkilendirme Durumları ......................... 34
Akademik Çevreler FATİH Projesini Nasıl Değerlendiriyor? 2010-2015 Yılları Arasında Yayımlanan
Makalelere Yönelik Betimsel Analiz Çalışması ................................................................................................... 35
Oyun Tabanlı Çevrim İçi Sınıf Yanıtlama Sisteminin Öğretmen Adaylarının Temel Bilgi Teknolojileri
Başarısına Etkisi ve Öğretmen Adaylarının Bu Sisteme Yönelik Görüşleri ......................................................... 36
The Impact of Game Based Online Student Response System on Prospective Teachers’ Basic Information
Technologies Achievement and Their Views about This System ......................................................................... 37
An Investigation of Theoretical Frameworks of Online Gaming Motivations Using Structural Equation Modeling
.............................................................................................................................................................................. 38
Ters Yüz Sınıf Modeli Çerçevesinde Gerçekleştirilmiş Çalışmalara Bir Bakış: İçerik Analizi ............................ 39
Ödev/Görev Stresi Ölçeği: Ölçek Geliştirme, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması ................................................. 40
Lise Öğrencilerinin Bilgi Teknolojilerinden Yararlanma Düzeyleri ..................................................................... 41
Üç Boyutlu-Çok Kullanıcılı Sanal Ortamlarda Kaybolma: Actıve Worlds Örneği .............................................. 42
Mobil Artırılmış Gerçeklik Uygulamalarının Öğrencilerin Akademik Başarı ve Motivasyonuna Etkisi ............. 43
Eğitsel Web Sitelerinin BÖTE Öğretmen Adayları Tarafından Değerlendirilmesi .............................................. 44
1
Lise Öğretmenlerinin Okul Yöneticilerinin Teknoloji Liderlik Yeterlikleri Hakkındaki Algıları ........................ 45
Özel Eğitimde Hareket Tabanlı Teknolojilerin Kullanımı .................................................................................... 46
Öğretmenlik Mesleği açısından Dijital Yerlilik, Dijital Göçmenlik ve Dijital Melezlik ...................................... 47
Öğretmen Eğitimi Kapsamında Dijital Öykülerin Tasarlanması, Geliştirilmesi ve Kullanılması: Biçimlendirici
Değerlendirme Araştırması ................................................................................................................................... 48
Türkiye’de Dijital Vatandaşlık Algısı ................................................................................................................... 49
Hal Değişimiyle İlgili Kavram Yanılgılarının Giderilmesine Yönelik TGA Etkinliklerinin Geliştirilmesi ......... 50
Bilgisayar Destekli Uygulamaların Van Hiele Geometrik Düşünme Düzeylerine Etkisi ..................................... 51
Teknoloji Entegrasyon Modelleri Üzerine Bir Araştırma ..................................................................................... 52
Eğitimin Ekonomik İşlevi Bağlamında Yükseköğretim Programlarının Değerlendirilmesi ................................. 53
Lise Öğrencilerinin Tablet Bilgisayar Kabul Durumlarının İncelenmesi .............................................................. 54
Öğretmenlerin İnternete Yönelik Epistemolojik İnançlarının İncelenmesi ........................................................... 55
Üniversite Öğrencilerinin Facebook Gruplarındaki Bilgi Paylaşma Davranışlarının İncelenmesi ....................... 56
Moodle Öğrenme Yönetim Sisteminde Analitik Yöntemlerle Belirlenen Performansların Akademik Başarılar ile
İlişkisi .................................................................................................................................................................... 57
Öğretmenlerin Eğitim Bilişim Ağına (EBA) İlişkin Görüşleri ............................................................................. 58
Çevrimiçi Öğretime Kuramsal Bir Bakış – İşbirliğine Dayalı Özgürlük Kuramı ................................................. 59
Çevrimiçi Eşzamanlı Öğrenme Ortamlarında Öğrencilerin Bilişsel ve Sosyal Buradalıklarının Gelişiminin
İncelenmesi ........................................................................................................................................................... 60
Öğretmen Adaylarının ADDİE Modeline Göre Materyal Geliştirme Süreçleri: E-Kitap Tasarımı ...................... 61
Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi (BÖTE) Bölümü Öğrencilerinin Bilgi okuryazarlık Düzeyleri ile
Akademik Başarıları Arasındaki İlişki .................................................................................................................. 62
Bilgisayar Kullanmadan Bilgisayar Bilimi Eğitimi: Öğretmen Adaylarının Görüşleri......................................... 63
Dijital Hikayeler için Dereceli Değerlendirme Ölçeği .......................................................................................... 64
Okul Öncesi Öğrencilerinin Eğitici Sihirli Oyuncaklara Yönelik Tutumları ........................................................ 65
Ortaokul Fen Eğitimde Artırılmış Gerçeklik Uygulamalarının Etkisi .................................................................. 66
İlköğretim Öğrencilerinin Ödev Hazırlama Yönelimlerinin Akademik Başarıya Etkisi....................................... 67
Uzaktan Eğitim Alan Öğrencilerin Mobil Öğrenmeye Karşı Tutumlarının İncelenmesi ...................................... 68
Content Analysis of#IUseTwitterBecause Trending Topic in Twitter .................................................................. 69
Etkileşimli Video Kullanan Tıp Öğrencilerinin Karar Verme Süreçleri ............................................................... 70
Use of a Learning Management System in Higher Education Environment: A Review from a Perspective of a
Faculty Member and Opinions of Students ........................................................................................................... 71
Ters Yüz Sınıf Yönteminde Etkileşimli Video Kullanımının Başarı ve Video İzleme Süresine Etkisi ................ 72
Oyunlaştırılmış Ters Yüz Sınıf Uygulamalarına İlişkin Öğrenci Görüşleri .......................................................... 73
BÖTE Öğrencilerinin Bölümlerine Yönelik Algısı: ANKARA Örneği ................................................................ 74
Examination of Students’ Community of Inquiry Perceptions in Terms of Different Variables .......................... 75
Uzaktan Eğitim Öğrencilerinin E-öğrenmeye Yönelik Tutumları ve Görüşleri .................................................... 76
The Prediction Level of Individual Innovation Characteristics on Students’ Attitudes Towards Internet Usage
and Their Digital Empowerments ......................................................................................................................... 77
Geleceğin Sınıfları: Oyunlaştırılmış Ters Yüz Sınıflar ......................................................................................... 78
İlköğretim Öğretmenlerinin Teknolojik Pedagojik Alan Bilgileri ile Yaşam Boyu Öğrenme Eğilimleri Arasındaki
İlişki ...................................................................................................................................................................... 79
2
Oyunsallaştırma Uygulamalarında Öğrencilerin Dijital Rozet Kullanım Durumlarının Sınıflandırılması ........... 80
İstasyon Tekniği Kullanılarak Tasarlanan Öğrenme Ortamlarının Matematik Dersi Akademik Başarısına Etkisi
.............................................................................................................................................................................. 81
Lise Öğrencilerinin Sosyal Medya Kullanım Amaçlarının İncelenmesi ............................................................... 82
Göz Hareketleri ile Bilgisayar Kullanma Sistemi ................................................................................................. 83
New Trends In Educational Technology: Virtual Reality Applications ................................................................ 84
Sınıf Öğretmenlerinin Bilişim Teknolojileri Yeterlik Düzeylerinin İncelenmesi ................................................. 85
Ters-yüz Sınıf Modelinin Uygulama Eğilimlerinin İncelenmesi .......................................................................... 86
Üstün Yetenekli ve Zekâlı Öğrencilerin Öğretmenlerine Yönelik Stratejiler ....................................................... 87
Değerler Eğitiminde Dijital Öykülerin Rolü ......................................................................................................... 89
Duval’in Bilişsel Modeline Uygun Öğrenme Ortamı Tasarımı ............................................................................ 90
Türkiye’de Mobil Öğrenme ile İlgili Tez Çalışmalarının İçerik Analizi .............................................................. 91
Uyarlanabilir Öğrenme Ortamlarındaki Değişkenlere İlişkin Bir Analiz Çalışması: 2000-2015 .......................... 92
Akademik Güdülenmenin Arttırılması ve Zamanı Etkili Kullanmaya Yönelik Hazırlanan Eğitim Programının
Ergenlerin Problemli İnternet Kullanımlarına Etkisi ............................................................................................ 93
Eğitim Bilişim Ağı (EBA)’nın Kullanılabilirliği: Fen Bilgisi Öğretmen Adayları Örneği ................................... 94
Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Teknolojik Pedagojik Alan Bilgilerinin Çeşitli Değişkenler Açısından
İncelenmesi ........................................................................................................................................................... 95
6. ve 8. Sınıf Öğrencilerinin Bilgisayar ile İlgili Öz Yeterlik Algıları .................................................................. 96
Etkileşimli E-Kitapta İçerik ve Gezinim Uyarlaması ............................................................................................ 97
FATİH Projesi Etkileşimli Sınıf Yönetimi Uzaktan Eğitiminin Amaçlarına Ulaşma Düzeylerine İlişkin Öğretmen
Algıları .................................................................................................................................................................. 98
Sınıf Öğretmeni Adaylarının ve Sınıf Öğretmenlerinin Görüşlerine Göre Eğitsel Bilgisayar Oyunlarıyla Öğretim
.............................................................................................................................................................................. 99
Türkiye, ABD ve Avrupa’da Eğitim Teknolojisi Araştırmalarında Gözlenen Eğilimler .................................... 100
Öğretmen Adaylarının Medya Okuryazarlık Düzeyleri ve Sosyal Medya Kullanım Durumları Arasındaki
İlişkinin İncelenmesi ........................................................................................................................................... 101
Farklı Açılardan Kodlama Eğitimi ...................................................................................................................... 102
What is Abstraction in Computational Thinking? ............................................................................................... 103
Eğitim Ortamlarında Artırılmış Gerçeklik Uygulamalarının Kullanımı ............................................................. 104
Identification of Learning and Study Strategies, and Metacognitive Awareness of University Students in Science
Education: A Survey Study ................................................................................................................................. 105
Okul Öncesi Öğrencilerinin Akıllı Telefon Kullanımında Maruz Kaldıkları Riskler ve Çözüm Önerileri ......... 106
Eğitim Bilişim Ağı (EBA)’ndaki Matematik Dersi İçeriğine İlişkin Öğretmen Görüşleri: Trabzon İli Örneği .. 107
Bilişim Teknolojileri Öğretmen Adaylarının Bilişim Teknolojileri Laboratuvar Algıları .................................. 108
Klasik ve Çağdaş Öğrenme Paradigmaları, Teori ve Modelleri: Sistematik Bir İnceleme ................................. 109
Opinions on Using Computer of the Students with Mild Intellectual Disabilities .............................................. 110
İlkokul 2 ve 3. Sınıf İngilizce Dersi Elektronik Ders Kitaplarının Eğitsel Açıdan İncelenmesi ......................... 111
İlkokuldaki Öğretmen, Öğrenci ve Velilerin Dijital Okuryazarlığa İlişkin Görüşleri ......................................... 112
Klasik Test Teorisi Hesaplamalarını Yürütebilen Açık Kaynak Kodlu ve Türkçe Web Uygulamasının Tanıtımı
............................................................................................................................................................................ 113
Laboratuvar Cihazlarının Artırılmış Gerçeklik ile Tanıtılması ve Kullanılması ................................................. 114
Artırılmış Gerçeklik Ortamında Dinamik Sensor Kıtının Tasarımı ve Uygulaması ........................................... 115
3
Fen Eğitiminde Artırılmış Gerçeklik Kullanımına Yönelik Bir Örnek Uygulama ............................................. 116
Uzaktan Eğitim Sürecinde Başarılı Olabilmek İçin Öğretim Elemanları Değerlendirmeleri: Ordu Üniversitesi
Örneği ................................................................................................................................................................. 117
Bilişim Teknolojileri Destekli Öğrenim (BTDÖ) ve FATİH Projesine Öğretmenlerin Yaklaşımı ..................... 118
Pedagojik Formasyon Öğrencilerinin Öğrenme ve Ders Çalışma Stratejilerinin Belirlenmesi........................... 119
Ortak Derslerin Uzaktan Eğitimle Verilmesi: Ordu Üniversitesi Örneği ............................................................ 120
Eğitimde Yeni Bir Eğilim: Koçluk ve Ülkemizdeki Uygulanabilirlik Durumu .................................................. 121
FeTeMM Okullarının İşleyişine Yönelik Bir Değerlendirme ............................................................................. 122
Ortaokul Öğrencilerinin Artırılmış Gerçeklik Uygulamalarına Karşı Olan Tutumlarının Çeşitli Değişkenler
Açısından İncelenmesi ........................................................................................................................................ 123
The Evaluated Students’ and Teachers’ Eyes of Used Interactive Whiteboard in Free Activities Course ......... 124
Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü Öğretmen Adaylarının Dijital Yerli Özelliklerinin
İncelenmesi ......................................................................................................................................................... 125
Scratch Programlama Ortamının Bilgisayar Mühendisliği Öğrencileri Tarafından Kabulü ............................... 126
Mobil Öğrenme Uygulamalarında Temel Alınan Öğrenme Teorileri ................................................................. 127
Uzaktan Sınav Yapma Tekniklerinde Yeni Yaklaşımlar .................................................................................... 128
Din Öğretiminin Yapılandırmacı Temelleri ve Yeni Bir Öğrenme-Öğretme Materyali Olarak Zihin Haritaları 129
Türkçe Kitlesel Açık Çevrimiçi Derslerde Öğrenen Etkinlikleri ........................................................................ 130
Bilgisayar Kullanarak Ev Ödevi Yapma Sıklığının Öğrenci Başarısına Etkisi ................................................... 132
Bilişim Teknolojileri Öğretmen Adaylarının E-Öğrenme Stillerinin Belirlenmesi ............................................. 133
Programlama Eğitiminde Robot Kullanımının Uzamsal Yeteneğe Etkisi .......................................................... 134
Programlama Eğitiminde Robot Kullanımı Hakkındaki Öğrenci Görüşleri ....................................................... 135
Çocukların Kodlama Öğrenebilecekleri Ortamların İncelenmesi ....................................................................... 136
Programlama Öğrenmek Gerçekten Zor mu? Yazılım Mühendisliği Birinci Sınıf Öğrencileri ile Bir Durum
Çalışması ............................................................................................................................................................. 137
Yazma Eğitiminde Web 2.0 Araçlarının Kullanımı ve Eğitsel Çıktılara Etkisi .................................................. 138
Okul Öncesi Eğitimde Kullanılmak Üzere Bir Çizgi Film Geliştirme Süreci ..................................................... 139
Teknoloji Entegrasyon Matrisleri........................................................................................................................ 140
Oyunlaştırmanın Motivasyona ve Derse Katılıma Etkileri ................................................................................. 141
Öğretmen Adaylarının Öğretimde WebQuest Kullanımına Yönelik Algılarının İncelenmesi ............................ 142
Bilimsel Araştırma Projesi (BAP) Destekli Eğitim Teknolojileri Doktora Tezlerinin İçerik Analizi (2010-2015)
............................................................................................................................................................................ 143
Durumlu Öğrenme Ortamını Desteklemek Amacıyla Geliştirilen Mobil Kelime Öğrenme Sisteminin İngilizce
Öğrenenler Tarafından Değerlendirilmesine Yönelik Nitel Bir Çalışma ............................................................ 144
2003-2015 Yılları Arasında Öğretim Teknolojileri Alanında Yazılmış Doktora Tezlerinin İçerik Analizi........ 145
Klinik Danışmanlık Modeli: Öğretmen Adayı Yetiştirme Sürecinde Yardımcı Bir Model ................................ 146
Bilgisayar Destekli Fen Öğretimi ile İlgili Yapılmış Çalışmaların İncelenmesi ................................................. 147
Yeni Trend Teknolojilerin Eğitimle Bütünleştirilmesi ........................................................................................ 148
Simetri Konusunda Hazırlanan Bilgisayar Destekli Öğretim Materyaline Karşı Öğretmen Görüşleri ............... 149
Milli Eğitim Bakanlığı Tarafından Hazırlanan V Sınıf Uygulamasının Kullanılabilirlik Analizi ...................... 150
Eğitsel Dijital Oyunlarda Bilgi-İşlemsel Düşünme: Bir Ölçme Aracı Geliştirme Çalışması .............................. 151
4
Zekâ Oyunlarının Türkçe ve Matematik Derslerinde Kullanılmasının Ortaokul öğrencilerinin Problem Çözme
Becerilerine, Akademik Başarılarına ve Derse Katılımlarına Etkisi ................................................................... 152
Özel Yetenekli Öğrencilerin Teknoloji Kullanımları, Teknolojik Gelişmelere İlişkin Görüşleri Ve Düşünceleri
............................................................................................................................................................................ 153
Integration of Science Education and Computational Thinking ......................................................................... 154
Developing and Analyzing of Distance Learning Infrastructure According to Adnan Menderes University 5(I)
Courses ................................................................................................................................................................ 155
Liseli ve Üniversiteli Gençlerde İnternet Bağımlılığı: Bazı Psikolojik, Sosyal ve Kişisel Değişkenler Açısından
Bir Değerlendirme ............................................................................................................................................... 156
Internet Addiction of High School and University Students: An Assessment in Terms of Some Psychological,
Social and Personal Variables ............................................................................................................................. 157
Öğrenme Ortamları ve Sosyal Ağ Analizi .......................................................................................................... 158
Engellilere Yönelik E-Öğrenme Ortamları Konusunda Yapılmış Çalışmaların Lisansüstü Tezlere Dayalı Analizi:
YÖK Veri Tabanı Örneklemi .............................................................................................................................. 159
Bulut Tabanlı Moodle Öğrenme Yönetim Sisteminin Kullanılabilirlik Analizi ................................................. 160
Bilişim Teknolojileri Öğretmen Adayları ile Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Bilgisayar Kaygılarının
Karşılaştırılması .................................................................................................................................................. 161
Bilgisayar Programcılığı Öğrencilerinin Algoritma ile İlgili Metaforları ........................................................... 162
Investigation of the Emotions Pre-service Teachers Feel with regard to Web 2.0 Tools .................................... 163
Problemli İnternet Kullanımı İle Depresyon, Anksiyete ve Stres İlişkisi: Türkiye'de Bir Grup Üniversiteli Genç
Üzerinde Bir İnceleme ........................................................................................................................................ 164
Barriers in front of Technology Integration: A case study of Faculty Technology Mentoring Project ............. 165
Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı Dersleri Kapsamında Eğitim Fakültesi ve MEB Okullarının İşbirliği
............................................................................................................................................................................ 166
The Priority Given to Questions Including Colorful and Colorless Figures by Undergraduate Students ........... 167
Öğretim Teknolojisi ve Materyal Geliştirme Dersinin Kazanımlar Boyutunda Değerlendirilmesi .................... 168
Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Eğitim Amaçlı İnternet Kullanımı ............................................................... 169
Teknoloji Destekli Öğretim Sürecinin Matematik Öğretmen Adaylarının Teknolojiye Yönelik Algıları
Üzerindeki Etkisi................................................................................................................................................. 170
The Opinions of Math Teacher Candidates about the Preparations They Made for Using Technology in Teaching
Math .................................................................................................................................................................... 171
Üniversite Öğrencilerinin Facebook Bağımlılığının Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi: “Kastamonu
Üniversitesi Örneği” ........................................................................................................................................... 172
Türkiye’de Yükseköğretimde Uzaktan Eğitim Uygulamaları: 2010-2015 Yılları Arası Durum Çalışması ........ 173
Sosyal Medya Paylaşım İçeriklerinin Eğilim Belirlemede Kullanılması ............................................................ 174
Programlama Öğretiminde Çözümlü Örnek Kullanımı: Bir Betimsel Tarama Çalışması .................................. 175
Drama ve Müzik Derslerinde Teknoloji Kullanimina Yönelik Öğretmen Görüşleri .......................................... 176
Kodlama Dersi Hakkında Bilişim Teknolojileri Öğretmenlerinin Görüşleri ...................................................... 177
Öğretmen Adaylarının Sayısal Yetkinlik Düzeyleri ve Çevrimiçi Bilgi Arama Stratejilerinin İncelenmesi ...... 178
Öğretmen Adaylarının Bilgisayar Deneyimleri İle Bilgisayara Karşı Tutumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi
............................................................................................................................................................................ 179
Eğitimde Bilgi İşlemsel Düşünme Uygulamaları ................................................................................................ 180
İlk Öğretim 1. Sınıf Hayat Bilgisi Dersi Öğretiminde Çoklu Ortam Uygulamalarının Öğrenci Başarısı Üzerine
Etkisi ................................................................................................................................................................... 181
5
Öğretim Tasarımı Sürecinin Bir Parçası Olarak Büyük Veri ve Veri Madenciliği Yöntemleri .......................... 182
The Effect of Gamification on Distance Education, Learning Management Systems, Instructor and Students . 183
Çevrimiçi Öğrenme Ortamlarında Öğrencilerin Ders Takip Durumlarının Akademik Başarılarına Etkisi ........ 184
The Examination of Using Social Media Habits of High School Students ......................................................... 185
Effects of a Reading Software on the Reading Attitudes of Students with Reading Difficulties ........................ 186
The Effect of The Use of Interactive White Boards on Secondary School Students’ Turkish Speaking Skills .. 187
Web Tabanlı Öğrenme Yönetim Sistemi Tasarımı ve Öğrenci Görüşleri ........................................................... 188
Öz-Yargılamanın Psikolojik Sağlamlık İle Siber Zorba ve Mağdur Olma Arasındaki İlişkide Aracılık Rolü ... 189
Ortaokul Öğrencilerinin Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Dersine Olan İlgisizliğinin Nedenleri ..................... 190
Sosyal Medya Kullanım Amaçları, Kişilik Tipi, Sınıfta Akıllı Telefon Kullanımı ve Akademik Başarı Arasındaki
İlişkiye Dair Bir İnceleme ................................................................................................................................... 191
Developing Proficiency of Students Especially in the Algebra Problems Which Are Difficult for Them by Means
of Customized Automatic Question Generation ................................................................................................. 192
Uludağ Üniversitesi Kurum, Eğitim ve Araştırma Faaliyetleri Yönetişim Sistemi (UKEY) Kullanılabilirlik
Değerlendirmesi .................................................................................................................................................. 193
Matematik Öğretiminde Elektronik Tablo Kullanımı: Bir Sınıf İçi Uygulama Örneği ...................................... 194
Effects of Group Discussion on Videos during the Flipped Classroom Application .......................................... 195
Fen Öğretiminde Bilgisayar Destekli Uygulamaların Gerekçeleri Hakkında Öğretmen ve Öğrenci Görüşleri .. 196
Tablet Bilgisayar Üzerinden Etkileşimli E-Kitap Uygulamasına Yönelik Öğrenci Görüşlerinin Belirlenmesi .. 197
Bulanık Mantık ve Kısıt Tabanlı Öğrenci Modeli Temelli Zeki Öğretim Sistemi Model Önerisi ...................... 198
Measuring the Prevalence of Foreign Originated Words on the National Newspapers using Search Engines ... 199
Instructional Technologists’ Definition of ICT Literacy ..................................................................................... 200
Üniversiteli Gençlerde Kişilik Özelliklerinin Phubbing Üzerindeki Etkisi ........................................................ 201
Akademik Personelin Uzaktan Eğitime Yönelik Tutumlarının İncelenmesi....................................................... 202
Problemli İnternet Kullanımının Benlik Saygısı ve Öznel İyi Oluş ile Açıklanabilirliği .................................... 203
The Use of Facebook as an Educational Tool: A Metaphor Analysis ................................................................. 204
FATİH Projesi Kapsamında Öğretmenlerin Teknostres Sebeplerinin İncelenmesi ............................................ 205
An Examination of Pre-Service Teachers’ Experiences and Confidences With ICT .......................................... 206
Sosyal Medya Bağımlılık Ölçeği (SMAT17) ...................................................................................................... 207
The Potential Use of Tablets in Improving Students’ Speaking Skillls .............................................................. 208
Trust, Privacy Concerns, and Self-Disclosure on Facebook among American and Turkish Students ................ 209
Akademik Teşvik Uygulamasının İlk Sonuçlarına Ait Değerlendirmeler .......................................................... 210
Analysing the Personal Experiences and Views of Pre-Service Teachers on E-Learning .................................. 211
Analysing The Use of İnformation and Communications Technology in Hasan Kalyoncu University in Terms of
Three Aspects: Technology, Experience and Confidence ................................................................................... 212
Bilişim Teknolojileri Rehber Öğretmeni Olmak: Beklentiler ve Mesleki Roller ................................................ 213
Facebook Sosyal Ağının Eğitim Amaçlı Kullanılması: Bir Alan Çalışması ....................................................... 214
The Relationships Between Communication Skills and Cyberbullying of Candidate Teachers ......................... 215
Determination of Awareness and Experience about Digital Footprint of High School Students ........................ 216
İnternet Kullanımının İyi Oluş Üzerindeki Etkisi: Meta-Analiz ......................................................................... 217
The Evaluated Students’ Eyes of Used Virtual Manipulatives in Elective Mind Puzzle Course ........................ 218
Analysing the Impacts of Using robots in Primary Education with Mats ........................................................... 219
6
A 3D Learning Environment for Students with Specific Learning Disabilities in 1st - 3rd Grades: A Design and
Development Study ............................................................................................................................................. 220
Özel Öğrenme Güçlüğü Yaşayan Öğrenciler İçin Elle Kavranabilir Nesnelerle Mobil Eğitsel Bir Uygulama
Geliştirme: Fen ve Teknoloji Dersi Örneği ......................................................................................................... 221
The Perceptions of High School Students, Their Parents and Teachers about Essay Tests in Turkey ................ 222
Zihinsel Engelli Bireyler için Geliştirilmiş Eğitsel Tablet Uygulamasının Kullanışlılık Çalışması ................... 223
Özel Eğitim Öğretmen Adaylarının Teknoloji Kabulü ve Kullanımının İncelenmesi ........................................ 224
An Investigation into EFL Learners’ Perceptions towards Online Dictionary Use: The Case of KTU .............. 225
Usability Evaluation of EBA Portal: A Mixed Method Study ............................................................................ 226
Öğrenme Kuramları Perspektifinden Öğretim Materyalleri ................................................................................ 227
BÖTE Bölümü Öğretmen Adaylarının Dönüştürülmüş Özel Öğretim Yöntemleri Dersi Öncesi ve Sonrası Sınıf
Kavramına İlişkin Algılarının Metaforlar Aracılığıyla Belirlenmesi .................................................................. 228
Internet English Neologism: Twitter ................................................................................................................... 229
Bilgisayar Bilimi Müfredatı Oluşturmaya Yönelik Bilişim Teknolojileri Öğretmenlerinin Görüşleri ............... 230
EFL Learners’ Experiences on Self-regulated Listening in a Mobile Environment ........................................... 231
Emotional Presence in Online Learning .............................................................................................................. 232
Öğretmen Adaylarının İletişim Becerileri ile Sosyal Ağ Sitelerini Kullanım Amaçları Arasındaki İlişkinin
İncelenmesi ......................................................................................................................................................... 233
Problem Temelli Öğrenme Ortamları İçin Etkinlik Deposu Geliştirilmesi ......................................................... 234
Yüksek Öğretimde Teknoloji Kullanımına Yönelik Yayınların Bilimetrik Analizi ........................................... 235
Öğretmen Adaylarının Bakış Açısıyla 21. Yüzyılda Dijital Öğrenme ................................................................ 236
Özel Öğrenme Gereksinimi Olan Öğrencilerin Okuma Başarısını Artırmaya Yönelik Web Tabanlı Öğretim
Yazılımı: Tasarım ve Geliştirme ......................................................................................................................... 237
Teknoloji Destekli Matematik Eğitiminin Değerlendirilmesi: Öz ve Akran Değerlendirme .............................. 238
Sosyal Çevrenin Gözünden Güvenli İnternet Kullanımı ..................................................................................... 239
Öğretmen Adaylarının Problemli Mobil Kullanımı ............................................................................................ 240
Okul Rehber Öğretmenleri Gözünden İlköğretim Öğrencilerinin Çevrimiçi Risklerle Mücadelesi ................... 241
Sanal Manipulatif Destekli Çalışma Yapraklarının Tasarım, Pedagojik, Matematiksel ve Bilişsel Açıdan
Uygunluğu........................................................................................................................................................... 242
Öğrenme Ortamlarında WebQuest Tasarlama Süreçlerinin İncelenmesi ............................................................ 243
Matematik Öğretmen Adaylarının Teknoloji Entegrasyonu ile ilgili Görüşleri .................................................. 244
Matematiği Öğrenme ve Öğretme Sürecinde Teknoloji Entegrasyonu: Araçlar ................................................. 245
Öğretmen Adaylarının Geometri Konularındaki Teknolojik Pedagojik Alan Bilgilerinin İncelenmesi ............. 246
Bilişim Teknolojileri Rehber Öğretmenleri ve Standartlar Açısından Teknoloji Koçluk Rolleri ....................... 247
Öğretim Teknolojilerinin Akademik Başarıya Etkisi: Türkiye Adresli Çalışmaların Meta-Analizi ................... 248
Artırılmış Gerçeklik Uygulamalarında “Etkileşim”: Akıllı AR-Karakter ........................................................... 249
Türkiye’de Güvenli İnternet Kullanımına Yönelik Uygulamalar ve Sosyal Çevrenin Etkisi ............................. 250
Uzaktan Eğitim Yoluyla Verilen Kampüs Tabanlı Derslerde Karşılaşılan Sorunların İncelenmesi ................... 251
Kodlama Öğretiminde Robot Kullanımı: mBot Örneği ...................................................................................... 252
Ankara’da Yaşayan Yaşlıların İnternet Kullanım Durumlarının Belirlenmesi ................................................... 253
Eğitim Ortamlarında Durum Çalışması Deseninin Yeri ve Önemi ..................................................................... 254
7
Dijital Oyun Ortamında Tasarım Yapmanın, Lise Öğrencilerinin Uzamsal Becerisine ve Üçgen Başarısına ve
Özyeterliliğine Etkisi .......................................................................................................................................... 255
Eğitimcilerin Gözüyle Siber Zorbalık ................................................................................................................. 256
Öğretmen Adaylarının Nomofobik Davranışları ve Akıllı Cep Telefonlarına Yönelik Tutumlarının Belirlenmesi
............................................................................................................................................................................ 257
WhatsApp Eğitim Amaçlı da Kullanılabilir mi? ................................................................................................. 258
Blok Temelli Eğitsel Programlama Dilleri: Ama Hangisi? ................................................................................. 259
İnteraktif Kitaplar Yeterince Etkili mi?: Bir Rubrik Geliştirme Çalışması ......................................................... 260
Matematik Öğretiminde E-çalışma Yaprakları ................................................................................................... 261
Bilişim Teknolojileri Öğretmen Adaylarının Teknoloji Metaforları: Determinist Bakışa Dayalı Bir İnceleme . 262
Öğretmen Adaylarının Gelecek Zaman Perspektifleri, Karar Verme Stilleri ve Dijital Vatandaşlık Becerileri
İlişkisi .................................................................................................................................................................. 264
Teknoloji Entegrasyonu Önündeki Yeni Engeller .............................................................................................. 265
Pedagojik Formasyon Sertifika Öğrencilerinin Teknoloji Kavramına İlişkin Algıları: ...................................... 266
Metafor Analizi Örneği ....................................................................................................................................... 266
Öğretim Materyali Olarak Dijital Hikaye Geliştirme Aşamalarının İncelenmesi ............................................... 267
Çevrimiçi Topluluklarda Katılımı Etkileyen Faktörler ve Arttırmaya Yönelik Öneriler .................................... 268
Türkçe Öğretmen Adaylarının Bilişim Teknolojilerinin Eğitimde Kullanımı Konusundaki Farkındalıkları ...... 269
Türkçe Dersine Yönelik Eğitsel Bilgisayar Oyunlarının Türkçe Dil Bilgisi ve Eğlence İlkeleri Açısından
İncelenmesi ......................................................................................................................................................... 270
İnternette Çocuklara Yönelik Riskler ve Ailelerin Bilinçlendirme Faaliyetlerindeki Rolü ................................ 271
Sınıf Öğretmenlerinin Bilgisayara Erişim Durumları ve Öğrenme Yolları ......................................................... 272
Dijital Oyun Tabanlı Öğrenmeye Yönelik 2010-2016 Yılları Arasında Yapılan Araştırmaların İçerik Analizi . 273
Çizgi Film Yardımıyla Öğrenilen Geometrik Kavramların Günlük Hayat ile ilişkilendirme ve Yaratıcılık
Açısından İncelenmesi ........................................................................................................................................ 274
Hareket Algılama Teknolojisinin Zihinsel Engeli ve Bedensel Gelişim Yetersizliği Bulunan Öğrencilerin
Eğitiminde Kullanımında Öğrenme Başarısı Değişkenlerinin Belirlenmesi ....................................................... 275
Design and Use of A Blended Learning Environment: Enablers and Barriers of Preservice Students ............... 276
Bireylerin Problem Çözme Becerileri ile İnternet Bağımlılık Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi ....... 277
İngilizce Dersine Yardımcı Olabilecek Öğrenme Aracı Tasarımı: Bir Mobil Uygulama Çalışması .................. 278
Fen Bilgisi Öğretmenlerine Yönelik STEM Hizmet-içi Eğitim Programı: Pilot Çalışma ................................... 279
Disiplinler Arası STEM Yaklaşımına Yönelik Yapılan Çalışmaların İçerik Analizi .......................................... 280
Öğretmenlerin Eğitsel Yazılımlara İlişkin Görüşlerinin Çok Yönlü Olarak Değerlendirilmesi ......................... 281
Transferring Desktop Experience into Mobile Experience: A Case Study from Cognitive Load Perspective ... 282
Kodlama Öğretiminde Hedef-Bazlı Senaryo Kullanımı ..................................................................................... 283
BÖTE Öğrencilerinin Elektronik Kitaplarda Bulunan Özellikler Hakkındaki Düşüncelerinin İncelenmesi ...... 284
Uzaktan Eğitimde Üstbilişsel Etkinliklerin Tasarlanma Süreci .......................................................................... 285
Bilgisayar Öğretiminde Akran Eğitimi ............................................................................................................... 286
Oyunsallaştırma Etkinliklerinin Farklı Akademik Başarı Düzeyindeki Öğrencilerin Derse Katılımına Etkisi .. 287
Kullanımlar Doyumlar Kuramı Perspektifinden Lisans Öğrencilerinin Problemli Kullanım Davranışlarının
Yorumlanması ..................................................................................................................................................... 288
Teknoloji Entegrasyonu için Gerçekleştirilen Bir Mesleki Gelişim Etkinliğinin Kara Kutusu .......................... 289
8
Examining Visual Programming Products of Novice Programmers: A Case Study ........................................... 290
ODTÜ 100 MOOC Projesi: BİLGEİŞ ................................................................................................................ 291
Pedagojik Formasyon Programı Türk Dili Ve Edebiyatı Bölümü Öğrencilerinin “Materyal” Kavramına Yönelik
Algıları Ve Görüşleri .......................................................................................................................................... 292
The Effect of Vocabulary Learning Mobile Phone Application on Vocabulary Development of EFL Learners: A
Case Study .......................................................................................................................................................... 293
Bilişim ve Teknolojileri Derslerinin Sınıf Yönetimi Açısından İncelenmesi...................................................... 294
Bilişim Teknolojileri Öğretmenlerinin Kodlama Eğitimi Hakkındaki Görüş ve Önerileri ................................. 295
Bilgisayarca Düşünme Becerisinin Problem Çözme Süreci ile İlişkisinin İncelenmesi...................................... 296
Uzaktan Eğitim Öğrencilerinin Öğrenme Stilleri Ve Doyum Düzeylerinin İncelenmesi: ATAUZEM Örneği .. 297
Yazılım Eğitiminde Kullanılacak Etkileşimli Video Geliştirme Sürecine İlişkin Bir Tasarım Önerisi .............. 298
Dil Eğitiminde Eşdizimsel Sözcüklerin Öğretiminde Mobil Uygulamaların Kullanımı ..................................... 299
Mobil Öğrenme: Sınırlılıkları, Avantajları ve Dezavantajları ............................................................................. 300
Öğretim Elemanlarının Teknolojik Pedagojik Alan Bilgisi Öz Yeterlilik Algılarının Çeşitli Değişkenler
Açısından İncelenmesi: Erzincan Üniversitesi Örneği ........................................................................................ 301
Bilgisayar Okuryazarlığı Kavramı Üzerine Eleştirel Bir Bakış .......................................................................... 302
FATİH Projesinin Uygulama Sürecinde Hizmet İçi Eğitime Yönelik Yeni Bir Bakış ....................................... 303
Fen ve Teknoloji Öğretmenleri İle Yürütülen FATİH Projesi Uygulama Eğitimi ve Okul Hayatındaki
Yansımaları ......................................................................................................................................................... 304
Ortaokul Öğrencilerinin Fen ve Medya Okuryazarlık Düzeyleri ........................................................................ 305
Öğrencilerin Fen ve Teknolojiye Dönük Kavramları Günlük Hayatla İlişkilendirme Durumları ....................... 306
İstasyon Tekniği Kullanılarak Tasarlanan Öğrenme Ortamlarının Matematik Dersi Akademik Başarısına Etkisi
............................................................................................................................................................................ 307
Klasik ve Çağdaş Öğrenme Paradigmaları, Teori ve Modelleri: Sistematik Bir İnceleme ................................. 308
Bilişim Teknolojileri Destekli Öğrenim (BTDÖ) ve FATİH Projesine Öğretmenlerin Yaklaşımı ..................... 309
Mobil Öğrenme ................................................................................................................................................... 310
Akademik Personelin Uzaktan Eğitime Yönelik Tutumlarinin İncelenmesi....................................................... 311
Çevrimiçi ve Etkileşimli Bir Sosyal Eğitim Platformu olan EBA (Eğitim Bilişim Ağı)’nın Kullanımında
Öğretmen Yeterlik Düzeylerinin Belirlenmesi .................................................................................................... 312
İnternet Kafelerde Oyun Oynayan Çocukların İnternet Kafeleri Tercih Etme Nedenleri ................................... 313
Reasons of Children to Choose Internet Cafes for Playing Computer Games .................................................... 314
Sosyal Medya ve Anlık Mobil Mesajlaşma Uygulamalarında Siber Zorbalığa Maruz Kalma Ölçeğinin........... 315
Developing the Scale of Cyberbullying Exposure in Social Media and Instant Messaging Applications .......... 316
Üniversite Web Sayfalarının Değerlendirilmesine Yönelik Bir Ölçek Geliştirme Çalışması ............................. 317
Mobile Learning Opinions of The Prospective Teachers (Isparta Suleyman Demirel University Sampling ...... 318
Türkçe Tweet ve İçeriklerinin Analizi ................................................................................................................ 319
Çocuklara Yönelik Programlama Eğitiminde Yeni Bir Araç: Sanal Dünyalar ................................................... 320
Teknopedagojik Tabanlı Öğretimin Öğretmen Adaylarının Teknoloji Kullanımına Yönelik Algısına Etkisinin
İncelenmesi ......................................................................................................................................................... 321
Hal Değişimiyle İlgili Kavram Yanılgılarının Giderilmesine Yönelik TGA Etkinliklerinin Geliştirilmesi ....... 322
İnternete Sığınmak? Üniversite Öğrencilerinin Problemli İnternet Kullanımına Yaşamda Anlam, Öz Yeterlik ve
Öz Saygı Değişkenleri Üzerinden Bir Bakış ....................................................................................................... 323
BÖTE Öğretmen Adaylarının Eğitsel Çizgi Animasyon Tasarlama Adımlarının Sıralanması ........................... 324
9
Üniversite Öğrencilerinin Derslerinde Oyunlaştırma Uygulamaları: Ölçek Geliştirme Çalışması ..................... 325
Learners’ Epistemic Discourse about Food Future in an Asynchronous Online Discussion Environment ......... 326
Etkileşimli Tahtanın Derslerde Kullanımına Yönelik 9, 10 ve 11. Sınıf Öğrencilerinin Algıları ....................... 327
Öğretmenlerin Bilgi ve İletişim Teknolojilerine (BİT) Yönelik Tutumları Konya İli Bozkır İlçesi Örneği ....... 328
Giyilebilir Teknolojilerin Eğitimde Kullanımı: Bilişim Etiği Açısından Bir Değerlendirme ............................. 329
Çoklu Ortam Öğretim Tasarımında Metin Resim İlişkisi ................................................................................... 330
Uzaktan Eğitimde MOOCs (Massive Open Online Courses) Etkisi ................................................................... 331
Bilgisayar Odaklı Yüksekokul ve Fakülte Öğrencilerinin Problemli Cep Telefonu Kullanım Durumları.......... 332
Öğretmen Adaylarının Çevrimiçi Öğrenmeye İlişkin Hazır Bulunuşluk Durumlarının İncelenmesi ................. 333
Sınıf Öğretmeni Adaylarının Dijital Vatandaşlık Düzeyleri ve Demokratik Değerleri Arasındaki İlişkinin
İncelenmesi ......................................................................................................................................................... 334
Öğretmen Adaylarının Sanal Ortam Yalnızlık Düzeyleri ile E-Öğrenmeye Hazır Bulunuşlukları Arasındaki
İlişkinin İncelenmesi ........................................................................................................................................... 335
Augmented Reality Use in Educational Meaning: A Content Analysis Study.................................................... 336
8. Sınıf Öğrencilerinin Bilgisayar Öz Yeterlik Algılarının Cinsiyet Değişkeni Bakımından İncelenmesi ......... 337
Öğretmen Adaylarının Mobil Destekli Harmanlanmış Öğrenme Ortamına Yönelik Görüşlerinin İncelenmesi . 338
FATİH Projesi Etkileşimli Sınıf Yönetimi Uzaktan Eğitiminin Amaçlarına Ulaşma Düzeylerine İlişkin Öğretmen
Algıları ................................................................................................................................................................ 339
Üniversite Öğretim Elemanlarının Bilgi Güvenliği Farkındalık Düzeylerinin İncelenmesi (Kastamonu
Üniversitesi Eğitim Fakültesi Örneği) ................................................................................................................. 340
Sosyal Medya Kullanıcılarının Riskli Davranış Algıları ve Bu Davranışları Gerçekleştirme Sıklıkları ............. 341
Bilgisayar Öğretmeni Adaylarının Yaratıcılık Düzeyleri ile Bireysel Yenilikçilik Özellikleri Arasındaki İlişkinin
Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi ......................................................................................................... 342
Pisa 2012 Verilerine Göre Türkiye’deki Öğrencilerin Akademik Başarıları İle Bilgi ve İletişim Teknolojileri
Aşinalıkları Arasındaki İlişki .............................................................................................................................. 343
The Evaluated of Proving with Computer Eyes of Mathematicians and Mathematics Educators ...................... 344
Web 2.0 dan Web 3.0 a Eğitim Teknolojileri ...................................................................................................... 345
Öğretmen Adaylarının Mobil Öğrenmeye Yönelik Hazır Bulunuşlukları ve Tutumları İle Birlikte Akıllı Telefon
Kullanım Alışkınlıklarının İncelenmesi .............................................................................................................. 346
Bulanık Mantık Problemleri İçin Türkçe Bulanık Kontrol Arayüz Tasarımı ...................................................... 347
Artırılmış Gerçeklik Teknolojisinin Özel Eğitime Gereksinim Duyan Bireylerin Gerçek Yaşam Deneyimi
Kazanabilmelerine Yönelik Etkisi ...................................................................................................................... 348
Teknoloji Entegrasyon Matrisleri........................................................................................................................ 349
Teknoloji Entegrasyon Matrisi’nin Öğrencilerin Fen Bilimleri Dersi Akademik Başarıları ve Teknoloji
Yeterliklerine Etkisi ............................................................................................................................................ 350
Why Pre-Service IT Teachers Want to Attend A Seminar about Computer Programming Teaching in K-12
Level? .................................................................................................................................................................. 351
E-öğrenme Ortamlarında Sanal Gerçeklik .......................................................................................................... 352
Yeni Nesil 3 Boyutlu Sanal Gerçeklik Ortamlarının Eğitsel Kullanımı: Müze Eğitimi Örneği ......................... 353
Öğrenci Öz-değerlendirme Becerilerinin Geliştirilmesinde Davranış Yönetim Araçlarının Etkililiğinin
Değerlendirilmesi ................................................................................................................................................ 354
Spor Eğitiminde Hareket Yakalama Kinect Teknolojisinin Uygulanması .......................................................... 355
Fatih Projesinin 2.Fazında Etkileşimli Tahta Kullanımı ve Öğretmen Görüşleri................................................ 356
10
Eğitim Bilişim Ağı (EBA) Web Sitesinin Otantik Görevler ve Göz İzleme İle Kullanılabilirliğinin İncelenmesi
............................................................................................................................................................................ 357
Mobil Öğrenme Uygulaması: Matematik Cepte ................................................................................................. 358
Eğitimde Artırılmış Gerçeklik Uygulamaları ...................................................................................................... 359
Bilişim Teknolojileri Öğretmen Adayları ile Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının ............................................... 360
Bilgisayar Kaygılarının Karşılaştırılması ............................................................................................................ 360
Formation of Academic Research and Writing Group: A Design Based Research Approach ............................ 361
Teknolojik Pedagojik Alan Bilgisi Konusuyla İlgili Ulusal Lisansüstü Tezlerin Yöntem ve İçerik Açısından
Değerlendirilmesi ................................................................................................................................................ 362
Yüksek Lisans ve Doktora Öğrencilerinin Akademik E-Usulsüzlük Yapma Durumlarının İncelenmesi ........... 363
Araştırma Kaygısı ve Akademik E-Usulsüzlük Yapma Durumları arasındaki İlişkinin İncelenmesi: BÖTE
Bölümü Örneği .................................................................................................................................................... 364
Mathematics Education Pre-Service Teachers’ Educational Computer Game Design Experiences ................... 365
Çözümlü Örneklerin Temel İlkelerinin Öğretilmesi: Bilişim Teknolojileri Öğretmen Adayları için Bir Bilgisayar
Tabanlı Öğrenme Ortamı .................................................................................................................................... 366
Üstbilişsel Stratejilere Dayalı Çevrimiçi Öğrenmenin Bilişim Teknolojileri Öğretmen Adaylarının Üstbilişsel
Farkındalık Düzeylerine Etkisi............................................................................................................................ 367
Phubbing: Kişilerarası İlişki Tarzları, Aile İlişkileri ve Demografik Özellikler Açısından Bir Değerlendirme . 368
Üstbilişsel Stratejilerle Desteklenmiş Çevrimiçi Ortamın Bilişim Teknolojileri Öğretmen Adaylarının Teknoloji
Entegre Edilmiş Ders Planı Geliştirmedeki Performanslarına Etkisi .................................................................. 369
Sınıf Öğretmenlerinin Etkileşimli Tahtayı Kullanma Durumları ........................................................................ 370
Etkileşimli Tahtanın Derslerde Kullanımına Yönelik Müzik Öğretmeni Adaylarının Algıları .......................... 371
Müzik Öğretmeni Adaylarının Bilgi ve İletişim Teknolojilerine (BİT) Yönelik Tutumları ............................... 372
Bilişim Alanında Değişik Kademelerde Eğitim Gören Öğrencilerin Girişimcilik Eğilimlerinin Karşılaştırılması
............................................................................................................................................................................ 373
ASSURE Modeline Uygun Olarak TPAB Fen Etkinliğinin Geliştirilmesi ......................................................... 374
TPAB Geliştirme Programına Yönelik Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Görüşleri ........................................ 375
Sosyal Medya Paylaşım İçeriklerinin Eğilim Belirlemede Kullanılması ............................................................ 376
Yabancı Dil Eğitimine Video Portfolyo Teknolojisi Entegrasyonu .................................................................... 377
Öğrencilerin Çevrimiçi Öğrenmeye Yönelik Hazır Bulunuşlukları ile İşlemsel Uzaklık Algıları Arasındaki
İlişkinin İncelenmesi ........................................................................................................................................... 378
The Relationship between the Characteristics of the Lecturers in Different Departments and Teaching
Technologies ....................................................................................................................................................... 379
Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü Öğrencilerinin Öğrenme Analitiğinin Gizlilik ve Etik
Boyutuyla İlgili Görüşleri ................................................................................................................................... 380
Pre-Service Teachers’ Use and Perceptions of Web 2.0 Technologies in Teaching and Learning ..................... 381
Bir Eğitsel Robot Kampının Değerlendirilmesi .................................................................................................. 382
Liselerde Görev Yapan Branş Öğretmenlerinin Eğitim Bilişim Ağı Kullanım Tercihleri ve Yeterlikleri .......... 383
Eğitim Yöneticilerinin Dijital Vatandaşlık Algılarının Teknoloji Liderliklerine Etkileri ................................... 384
Fen Öğretiminde Eğitsel Çizgi Film Uygulaması: İlköğretim Öğrencilerinin Akademik Başarı Düzeyleri ve
Tutumları............................................................................................................................................................. 385
Medya Okuryazarlık Kavramının Öğretmen Adayları Üzerindeki Algısının ve Bir Sınıf İçi Uygulama Önerisi386
Enhancing Usability of Educational Adaptive Hypermedia Environments: Development of Intelligent Authoring
Tools ................................................................................................................................................................... 387
11
Bilgisayar Programcılığı Bölümü Gömülü Sistemler Dersinin Proje ile Yürütülmesinin Öğrencilerin Başarılarına
Etkisi ................................................................................................................................................................... 388
A Novel Adaptive on-line Course on Electrical DC motor ................................................................................. 389
Reconsidering the Digital Storytelling Development in Flipped Classroom: Effectiveness of Videos and SelfEvaluation of the Process .................................................................................................................................... 390
NFC ile ANDROID Tabanlı Öğrenci Yoklama Sistemi: E-Yoklama ................................................................. 391
Öğretmen Adaylarının Ters-Yüz Öğrenme Süreçlerinde Çevrimiçi Ortamlara Yönelik Bağlılık Düzeylerinin
İncelenmesi ......................................................................................................................................................... 392
Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin Second Life Ortamındaki Öğrenme Deneyimleri ile ilgili Görüşleri ....... 393
Instructors’ Opinions about Best Practices in Distance Education ..................................................................... 394
Ergenlerde “Siber” Psikolojik Sağlamlık: Siber Zorbalar ve Onların Kurbanları ............................................... 395
Kamu Spotu Tasarımı ile Geliştirilen Materyallerin Süreç ve Kazanımlar Açısından Değerlendirilmesi .......... 396
Çok Kullanıcılı Dijital Öykü Oluşturma Platformu Tasarımı ............................................................................. 397
BÖTE Bölüm Tercihinin Cinsiyete Göre İncelenmesi ........................................................................................ 398
İş Başvurularında Bilişim Personelinde Aranan Nitelikler Üzerine Bir İnceleme .............................................. 399
The Perceptions of High School Students, Their Parents and Teachers about Essay Tests in Turkey ................ 400
Design Report of Geography Island Project: Description of Environment and Instructional Elements ............. 401
Yükseköğretim E-Öğrenme Ekosisteminde Canlı Ders Kullanımı ..................................................................... 402
Ortaokul Öğretmenlerinin Mobil Öğrenmeye Yönelik Farkındalık Düzeylerinin Belirlenmesi ......................... 403
Matematiğe Yönelik Mobil Uygulamaların Oyunlaştırma Öğeleri Açısından İncelenmesi ............................... 404
İşitme Engelli Gençlerin Kelime İşlemciler Programı ile Broşür Hazırlama Süreci ........................................... 405
Komputasyonel Düşünme Kavram Haritası ........................................................................................................ 406
Kodlama Eğitiminde Kullanılan Eğitsel Görsel Kodlama Ortamlarının Karşılaştırılması .................................. 407
Uzman ve Uzman Olmayan Video Oyunu Oyuncularının Öz-Düzenleme Süreçleri Açısından İncelenmesi:
Sokoban Örneği................................................................................................................................................... 408
Eğitsel Videolarda Görsel İşaretleme Yöntemiyle Dikkat Çekmenin Göz İzleme Cihazıyla İncelenmesi ......... 409
E-Öğrenme Ortamlarında Anlamlı Kodlama Stratejileri Öğretimi ..................................................................... 410
Web Tabanlı Ödev Takip ve Değerlendirme Sisteminin Geliştirilmesine İlişkin Bir İhtiyaç Analizi ................ 411
Web Tabanlı Ödev Takip ve Değerlendirme Sisteminin Geliştirilmesine İlişkin Bir İhtiyaç Analizi ................ 412
Proje Tabanlı Mesleki Gelişim: Araştırma Görevlileri Üzerine Bir Araştırma ................................................... 413
E-Kitap İle Yürütülen Almanca Dersinin Öğrencileri Başarısı Üzerindeki Etkisi .............................................. 414
Öğretmenlerin EBA İle İlgili Görüşleri .............................................................................................................. 415
Çocukların Oyun Tercihleri: Sokak Temelli Oyunlar mı, Bilgisayar Temelli Oyunlar mı? ............................... 416
Erzincan Üniversitesi Öğrencilerinin Uzaktan Eğitim İle İlgili Görüşleri .......................................................... 417
Cognitive Traces from the Perspective of Students Navigation Patterns ............................................................ 418
Üniversite Öğrencilerinin Karar Kurallarını Uygulama Becerilerinin Süreç İzleme Yöntemleriyle İncelenmesi
............................................................................................................................................................................ 420
Otizmli Çocuk ve Öğrenciler ile Çalışacak Öğretmenlerin Eğitimi için Web-tabanlı Mesleki Gelişim Programı
............................................................................................................................................................................ 421
Öğretmen Eğitiminde Bug-in-Ear Teknolojisinin Etkililiğinin Alanyazın Taraması Yoluyla İncelenmesi ........ 422
Dijital Oyun Tabanlı Öğrenmeye Yönelik 2010-2016 Yılları Arasında Yapılan Araştırmaların İçerik Analizi . 423
Teknoloji Entegrasyonu için Gerçekleştirilen Bir Mesleki Gelişim Etkinliğinin Kara Kutusu .......................... 424
12
Examining Visual Programming Products of Novice Programmers: A Case Study ........................................... 425
Yazılım Eğitiminde Kullanılacak Etkileşimli Video Geliştirme Sürecine İlişkin Bir Tasarım Önerisi .............. 426
Teknoloji Entegrasyonu Çalışmalarında Kurumsal Birikimin Önemi: SAMR Modelinden Yansımalar............ 427
Öğrencilerin BİT Yeterliklerinin İncelenmesinde Performans Temelli Ölçme................................................... 428
E-Öğrenme Ortamlarında Oyunlaştırma Yaklaşımı Kullanımının Öğrenenlerin Motivasyon Durumlarına
Katkısının İncelenmesi ........................................................................................................................................ 429
Erken Çocukluk Eğitiminde Mobil Teknolojilerin Kullanımı Hakkındaki Görüşlerin İncelenmesi ................... 430
Konuşma ve Sesli Okuma Becerilerinin Bürünsel Açıdan Çözümlenmesinde Kullanılabilecek Praat Eklentileri
............................................................................................................................................................................ 431
Öğretmenlerin İnternete Yönelik Epistemolojik İnançlarının İncelenmesi ......................................................... 432
Öğretmen Adaylarının Çevrimiçi Öğrenmeye İlişkin Hazır Bulunuşluk Durumlarının İncelenmesi ................. 433
Öğretmen Adaylarının İlköğretim Matematik Öğretiminde Teknoloji Kullanım Düzeyleri ............................... 434
Simetri Konusunda Hazırlanan Bilgisayar Destekli Öğretim Materyaline Karşı Öğretmen Görüşleri ............... 435
Yabancı Dil Öğreniminde Sosyal Ağ Yaklaşımının Kullanılabilirlik Açısından Değerlendirilmesi: Busuu.com
örneği .................................................................................................................................................................. 436
Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Broşürlerinin Öğretimsel Mesaj Tasarımı İlkelerine Uyumu, Hastalarda Başarı
Düzeyi ve Romizowski’nin Performans Aşamalarına Göre Davranış Örüntüleri ............................................... 437
Üstün Yetenekli Öğrencilerle Bilgisayarsız Bilgisayar Bilimi Aktiviteleri ........................................................ 438
Öğretmen Adaylarının Dijital Öyküleme Çalışmalarındaki Tercihlerinin Betimlenmesi ................................... 439
Türkçe Öğretmeni Adaylarının Dijital Pedagojik Yeterliliklerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi 440
Eğitim Yöneticilerinin Teknoloji Lideri Olma Durumlarıyla İlgili Bir İnceleme ............................................... 441
Artikülasyon Problemlerinin Tedavisine Yönelik Eğitim Yazılımı Geliştirilmesi ............................................. 442
Üniversite Öğrencilerinin Facebook Gruplarindaki Bilgi Paylaşma Davranişlarinin İncelenmesi ..................... 443
PISA 2012 Verilerine Göre Türkiye’deki Öğrencilerin Akademik Başarilari İle Bilgi Ve İletişim Teknolojileri
Aşinaliklari Arasindaki İlişki .............................................................................................................................. 444
Uzaktan Sınav Yapma Tekniklerinde Yeni Yaklaşımlar .................................................................................... 445
Öğrenme Ortamları ve Sosyal Ağ Analizi .......................................................................................................... 446
Enhancing Usability Of Educational Adaptive Hypermedia Environments: Development Of Intelligent
Authoring Tools .................................................................................................................................................. 447
13
Görme Engelli ve Engelsiz Bireylerin Karşılıklı Oynayabileceği Web Tabanlı Bir Oyun Geliştirilmesi
Mustafa Ali AKCA
Süleyman Demirel Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü
Isparta / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Metin BUDAKOĞLU
Süleyman Demirel Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü
Isparta / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Günümüzde teknolojik araçların gelişimi ile birlikte görme engelli bireylerde bu imkanlardan faydalanmaya
başlamışlardır. Görme engellilere özel web siteleri, bilgisayar programları, sanal dijital kitap arşivleri vs başta
olmak üzere görme engellilere yönelik birçok araç bulunmakta ve her geçen gün de sayısı artmaktadır. Bu
çalışma ile amaçlanan görme engelli bireyleri kendilerine has dünyaları dışına çıkarıp engelsiz bireylerle ortak
vakit geçirebilmelerini olanak sağlayan bir oyun geliştirmektir. Çalışmada görme engelli bireylerin sesli dinleti
ve fare yardımı ile engelsiz bir bireyle oynayabileceği bir oyun geliştirilmiştir. Oyunu 2 farklı arayüzü
bulunmaktadır. İlk arayüz görme engelli birey için tasarlanmış olup tüm kontroller ses ve fare yardımı ile
yapılmaktadır. Aynı oyunun engelsiz birey için olan kısmında ise görsel öğeler bulunmaktadır. Bu web tabanlı
oyun sayesinde klasik uygulamaların aksine hem görme engelli, hem de engelsiz bir birey aynı oyunu karşılıklı
oynayabilmektedir. Geliştirilen oyun bir grup engelli ve engelsiz bireye karşılıklı oynatılmış olumlu sonuçlar
alınmıştır.
Anahtar Sözcükler: görme engelli bireyler, web tabanlı oyun
14
Otistik Çocukların Mobil Araçlar Üzerinden Eğitsel Oyun Faaliyetlerinin Takip Edilebilmesi ve
Yönlendirilmesine Yönelik Uygulama Geliştirilmesi
Mustafa Ali AKCA
Süleyman Demirel Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Isparta /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Sevde Nur YILDIRIM
Süleyman Demirel Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Isparta /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu çalışmada otistik çocukların mobil araçlar üzerinden oynadığı eğitsel oyunların raporlarının uzaktan
öğretmenleri tarafından takip edilebilmesi ve gerektiğinde oyun ekranlarının değiştirilerek farklı oyunlara
yönlendirilmesine yönelik bir uygulama geliştirilmiştir. Uygulama otistik çocukların kullandığı mobil cihazlara
kurulabilen android tabanlı bir oyun ile web üzerinden öğretmenin oyun raporlarını takip edebileceği ve uzaktan
mobil cihaz üzerindeki oyun ekranını değiştirebileceği bir arayüze sahiptir. Öğretmen otistik çocuğun gün
içerisinde ne kadar süre oyun oynadığını ve oyunda ne kadar başarılı olduğunu kendi web arayüzünden takip
edebilmektedir. Ayrıca eğer çocuk aynı oyunda sürekli başarı sağlıyorsa veya sürekli başarısız oluyorsa
öğretmen çocuğu farklı bir eğitim içeren oyuna yönlendirebilmektedir. Bu çalışma ile otistik çocukların oyun
tabanlı bazı eğitsel faaliyetlerinin uzaktan takip edilebilmesi ve yönlendirilmesi amaçlanmıştır. Çalışma bir grup
otistik çocuğa uygulanmış ve öğretmenlerinden olumlu dönütler alınmıştır.
Anahtar Sözcükler: otistik çocuklar, mobil oyun
15
Bilişim Teknolojileri Öğretmenleri İçin Scratch Bilgi Paylaşım Platformu Örneği
Şerife Nur YILDIZ
Ege Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, İzmir/TÜRKİYE,
e posta: [email protected]
Tarık KIŞLA
Ege Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, İzmir/TÜRKİYE,
e posta: [email protected]
Alev Ateş ÇOBANOĞLU
Ege Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, İzmir/TÜRKİYE,
e posta: [email protected]
Bildiri Özeti
Günümüzde bilgi ve iletişim teknolojilerinin yaşadığı hızlı gelişimin etkisiyle, 21.yy insanından beklenen
beceriler de farklılaşmıştır. Buna göre bireylere iletişim, bilgi ve medya okur yazarlığı, düşünme ve problem
çözme, kendini yönetme ve işbirliği becerilerini kazandırmak ön plana çıkmıştır. Bu becerileri kazandırabilmek
amacıyla eğitimde daha fazla teknoloji kullanılmakta ve teknolojiokur yazarı üreten bireyler yetiştirmeye önem
verilmektedir. Bu doğrultuda, Dünyada ve Türkiye'de kodlama ve algortima eğitimi küçük yaşlardan itibaren
öğretim programlarına girmeye başlamıştır. Kodlama mantığını öğretmek ve algoritmik düşünme becerilerini
geliştirmek amacıyla eğitimde Scratch, Alice, Small Basic vb. çeşitli görsel programlama dili yazılımları
kullanılmaktadır. Küçük yaş gruplarına hitap eden bu yazılımlar, öğrencilerin programlamaya ilgi duymalarını
ve sevmelerini sağlayabilmek için görsellik ve canlandırma açısından oldukça zengin bir şekilde
tasarlanmışlardır. Türkiye'de, MEB tarafından, 2012-2013 öğretim yılı itibariyle bu yazılımlardan biri olan
Scratch, 6. sınıf Bilişim Teknolojisi ve Yazılım dersi öğretim programına dahil edilmiştir. Her ne kadar bilişim
teknoloji öğretmenlerinin bu konuda yeterli olacağı düşünülse de, alanyazında, bilişim teknolojileri
öğretmenlerinin derslerinde scratch kullanmalarına yönelik bilgi ve becerilerinin yeterliliği konusunda geniş
çapta bir araştırmaya rastlanmamıştır. Bu noktada ilk olarak bilişim teknolojileri öğretmenlerinin ve öğretmen
adaylarının Scratch konusunda bilgilendirilmesi önem kazanmaktadır. Çalışmanın amacı, bilişim teknolojileri
öğretmenleri için, Scratch programı hakkında öğretim programına uygun yapıda bir bilgi paylaşımı platformu
hazırlamaktır. Bu platform, Scratch hakkında genel bilgiler, konu bazında öğretim programına uygun Scratch ile
yapılmış örnekler, sıkça sorulan soruların cevapları ve öğretmenlerin de kendi bilgi ve deneyimlerini
paylaşabilecekleri ve bunları yorumlayabilecekleri araçlar içermektedir. Scratch Bilgi Paylaşım Platformunun,
alandaki önemli bir eksiği gidermeye yardımcı olacağı düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Scracth, bilişim teknolojileri öğretmeni, kodlama eğitimi, bilgi paylaşım platformu
16
Sıkça Başvurulan Çevrimiçi Akademik Kaynaklara Erişim Problemlerinin Tespiti
İsmail ÇETİN
Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü
Samsun / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Emine ŞENDURUR
Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü
Samsun / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Akademik ve bilimsel çalışmaların temelini oluşturan bilgilerin kaynağını yüzyıllardır gazete, dergi ve
kitaplar oluşturmaktayken, günümüzde bu araçların yerini çoğunlukla elektronik bilgi kaynakları almıştır
(Bahşişoğlu,2006). Basılı kaynaklara ulaşırken harcanan zaman ve sarf edilen emek, bu kaynaklar sayesinde
büyük ölçüde azalmıştır. Fakat elektronik bilgi kaynaklarına ulaşırken de bir takım problemlerle karşı karşıya
kalınabilmektedir. Bu çalışmanın amacı, en sık kullanılan çevrimiçi akademik kaynakları ve bu kaynaklara
erişirken en sık karşılaşılan problemleri belirlemektir. Çalışmada akademisyenler ve lisansüstü eğitim alan diğer
meslek gruplarından oluşan 206 kişiye anket uygulanmıştır. Ankette nicel ve nitel veriler birlikte kullanılmıştır.
Kullanıcılara en sık kullandıkları çevrimiçi akademik kaynak ve bu kaynağı tercih etme sebebi ile kaynaklara
erişirken en sık karşılaştıkları sorunlar sorulmuş, verilen cevaplar doğrultusunda bu sorunların sebepleri
incelenmiştir. Ayrıca yaş, mesleki tecrübe süresi ve yabancı dil seviyesi ile tercih ettiği çevrimiçi akademik
kaynaklar arasındaki ilişkilere de bakılmıştır. Sonuçlara bakıldığında en sık kullanılan çevrimiçi akademik
kaynağın arama motorları olduğu, bunu sırasıyla çevrimiçi veri tabanları ve çevrimiçi üniversite
kütüphanelerinin takip ettiği görülmüştür. Bu kaynakları tercih etme sebeplerinden kolay ulaşım, kapsamlı bilgi
ve hızlı ulaşım gibi sonuçlar öne çıkmaktadır. Kaynaklara ulaşırken en çok karşılaşılan sorunlar incelendiğinde
ise üyelik ve kampüs dışı erişim sorunları ile sitelerin ara yüz tasarımlarından kaynaklanan sorunlar öncelik
göstermiştir. Ayrıntılı sonuçlar sempozyumda sunulacaktır.
Anahtar Sözcükler: elektronik bilgi kaynakları, çevrimiçi akademik kaynaklar, çevrimiçi kaynaklara erişim
problemleri
17
Improving Elementary Student Teachers’ Self-Efficacy of Technology Embedded Scientific Inquiry: A
Case of Environmental Chemistry Course
Muammer ÇALIK
Karadeniz Technical University, Fatih Faculty of Education, Department of ElementaryEducation, 61335
Trabzon/TURKEY
Abstract
Education system purposes to equip students with skills of technology embedded scientific inquiry (TESI) for
early school-years. Hence, student teachers need to engage in TESI and to improve self-efficacy through preservice education. Given the idea ‘The higher student teachers’ self-efficacy is, the more they can transform
them in practice’, how to enhance elementary student teachers’ self-efficacy of TESI should be investigated. The
current study aims to investigate effect of environmental chemistry course via TESI on elementary student
teachers’ self efficacy. The sample of the study consisted of 45 sophomore student teachers enrolled to
Environmental Chemistry course in department of elementary education. Technology Embedded Scientific
Inquiry Self-Efficacy Scale (with three sub-scales—Scientific Conceptualization, Scientific Investigation and
Scientific Communication) was administered as a pre-test at the beginning of the school year. After a 14-weekteaching intervention, the same scale was re-administered as a post-test. In the teaching intervention of
Environmental Chemistry course, such innovative technologies as TI-84, CBL, pH sensor, turbidity sensor, GPS,
photometry, Logger Pro software were practically introduced. Also, elementary student teachers were asked for
using these innovative technologies to produce environmental chemistry projects in their small groups of 3-4.
Furthermore, to activate scientific communication hallmark of TESI; the lecturer created and used an
‘Environmental Chemistry’ group in facebook. Paired-samples t test results indicate that there were significant
differences between pre- and post-test mean scores of self-efficacy in scientific conceptualization, scientific
investigation and scientific communication in favor of post-test scores. Also, Cohen d values for elementary
student teachers’ self-efficacy of scientific conceptualization, scientific investigation and scientific
communication were found to be 0.71, 0.73 and 0.43 respectively. In light of these results, it can be concluded
that environmental chemistry course via TESI improved elementary student teachers’ self efficacy and resulted
in middle-size effects. Taking elementary student teachers’ limited science/chemistry self-efficacy into account,
such innovative implementations should be continued. Further, it is recommended that future studies ought to
identify the degree to which elementary student teachers’ self efficacy of TESI transform into teaching
practicum.
Key words: environmental chemistry, elementary student teacher, self-efficacy, technology embedded scientific
inquiry
18
Yeni nesil öğretim uygulamalarından bir örnek: EDpuzzle
Tolga GÜNDOĞDU
Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Yabancı Diller Eğitimi Bölümü, İzmir / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bilgi ve İletişim Teknolojileri alanındaki hızlı gelişmeler eğitim araç gereçlerini etkilemeyi sürdürmektedir.
Bunun son örneklerinden birisi “EDpuzzle” adlı görsel öğretim materyali hazırlama ve sunulan ders materyali
hakkında detaylı dönüt alma uygulamasıdır. Verimlilik açısından 2015 yılının en iyi 100 eğitim uygulamaları
arasına giren “EDpuzzle” öğrencilerin kendine özgü öğrenme hızlarını da göz önüne alarak her öğrencinin ders
hızını kendisinin belirleyebildiği ve dersi anlamadığı durumda istediği kadar tekrar etme fırsatının sunulduğu bir
uygulamadır. Günümüz öğretmenlerimize büyük kolaylık sağlayacağa benzeyen bu yeni nesil öğretim aracı,
bilgisayar dışında tablet ve akıllı telefonlarda da kullanılmaktadır. ‘EDpuzzle’, yeni ders görsellerinin
oluşturulmasının yanı sıra, zengin eğitim görselleri sunan khanacademy, learnzillion, tedtalks, veritasium,
numberphile veya crashcourse gibi görsel eğitim arşivlerinden de faydalanmaktadır. Biz bu bildiride, ‘EDpuzzle’
uygulamasının ders sürecinde nasıl kullanılabileceğini gösteren örnekler sunacağız. Ayrıca, bu uygulamanın
öğretmen ve öğrenci açısından ne gibi yenilikler getirdiğini ve öğretme-öğrenme sürecine hangi faydaları
sağladığı üzerinde duracağız.
Anahtar Sözcükler: e-öğretme, öğretim teknolojileri, dijital eğitim
19
Orta Öğretimde Tablet Kullanımının Öğrenci ve Öğretmenler Üzerindeki Etkileri
Özge ŞAHİN
Kültür 2000 Koleji Bilgisayar Öğretmeni, İstanbul/TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti
21. yüzyılın bilgi çağı; bilgiden bilgi üretmek ve bilişim çağı olarak değerlendirilmesiyle birlikte teknolojik
gelişmeler, öğretmenlerimizin teknolojik açıdan yeterlilikleri ve eğitim adına kullandığımız her bir akıllı
teknolojik alet, en çok konuşulan, tartışılan konular arasında yer almaktadır. Bu çalışma, öğrencilerin ve
öğretmenlerin okullarda tablet kullanımı hakkındaki fikirlerini öğrenmek ve sonucunda tabletlerin ülkemizde
kullanılması eğitsel ya da finansal bir ihtiyaç mı yoksa gelişen yüzyıla ayak uydurmak amacıyla teknolojiyi
okullarımıza entegre etmek mi olduğunu anlayabilmek amacıyla yapılmıştır. Bu bağlamda, Hürriyet
Ortaokulunda okuyan 85 öğrenci ve 20 öğretmene teknoloji ve tablet kullanımı ile ilgili sorulan sorular temel
alınarak belirli yüzdeler oluşturulmuş ve alan çalışması yapılmıştır. Çalışmadaki en dikkat çeken bulgular,
sınıflarda teknolojik aletlerin kullanımıyla doğabilecek sağlık sorunları endişesi ve genel olarak tabletli eğitimin
faydalı olacağı düşüncesidir.
Anahtar Sözcükler: tabletli eğitim, akıllı tahta, FATİH Projesi, tablet ve etkileşimli tahta kullanımı, öğretmen
ve öğrenci görüşleri.
20
Üniversite Öğrencilerinde İnternet Bağımlılığı
Erhan DELEN
Giresun Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Giresun /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Fatih KAYA
Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Tokat / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bugünün gençleri hızla gelişen teknoloji ile birlikte çok çeşitli teknolojik ürünlere yakından tanıklık
etmektedirler ve bu yüzden Prensky (2001) tarafından ‘Dijital Dünyada Doğanlar (DigitalNatives)’ olarak ifade
edilmektedirler. Gençler okul ve günlük hayatlarında teknolojinin sunduğu pek çok yaygın teknolojiyi kullanmak
durumunda kalmaktadır. Teknolojinin getirdiği yeniliklerden birisi de internettir. Özellikle internet
teknolojisindeki gelişmeler, buna paralel olarak internet bağlantı olanaklarının giderek artması ve internete
erişim için kullanılan cihazların yaygınlaşması internet kullanımını artırmıştır. Özellikle üniversite öğrencileri
daha fazla internet kullanma eğiliminde olmaktadır ve genellikle interneti akademik çalışmaları, sosyal
iletişimleri, aile ilişkileri ve eğlence amaçlı kullanmaktadırlar (Ko ve diğerleri, 2009). Öğrenciler internet
kullanımında aşırıya gittiklerinde veya kontrolü kaybettiklerinde ise internete düşkün hale gelebilmektedirler.
Bunun ötesinde, bu düşknlük düzeyi ilerlediği takdirde, öğrenciler günlük veya okulla ilgili sorumluluklarını
aksatabilmekte ve böylelikle internet bağımlılığı ortaya çıkabilmektedir (Ferraro, Caci, D’Amico ve Blasi,
2007). İnternet bağımlılığı diğer davranışsal ve kimyasal bağımlılıklara benzer olarak internetin aşırı kullanımı
konusunda kontrol dışı davranışları ifade etmektedir (Ko ve diğerleri, 2009). Bu kontrolsüz kullanım nedeniyle
kişinin yaşam kalitesinin ve konforunun olumsuz etkilenmesi söz konusu olmaktadır. Bu nedenle öğrencilerin
internet kullanım düzeylerinin yakından gözlenmesi gerekmektedir ki olası bağımlılıkların erken tanısı ve
gerekmesi durumunda müdahalesi mümkün olabilsin. Bu betimsel araştırmanın amacı üniversite öğrencilerinin
internet kullanım amaçlarını, internet kullanma durumlarını ve bağımlılık düzeylerini incelemektedir.
Araştırmanın çalışma grubunu 10 farklı üniversiteden 588’i kız, 292’si erkek olmak üzere toplam 900 üniversite
öğrencisi oluşturmaktadır. Üniversite öğrencilerinin internet bağımlılık düzeylerini belirlemek için Young (1998)
tarafından geliştirilen ve bu çalışmayı gerçekleştiren araştırmacılar tarafından Türkçe’ye uyarlanan 20 soruluk
İnternet Bağımlılık Ölçeği (İBÖ) kullanılmıştır. Analiz sonuçlarına göre, erkek öğrencilerin ortalama internet
bağımlılık düzeylerinin kız öğrencilere göre daha yüksek olduğu bulunmuştur. Katılımcıların yaşları ele
alındığında ise, yaş ile internet bağımlılığı arasında herhangi bir ilişkinin olmadığı bulunmuştur. Ancak
kullanıcıların internet kullanım yılları (kaç yıldır internet kullanıcısı oldukları) ile internet bağımlılıkları arasında
düşük de olsa pozitif ve anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Bu da uzun süredir interneti kullanan üniversite
öğrencilerinin az süredir kullanan öğrencilere göre daha yüksek internet bağımlılığı puanına sahip olduğunu
göstermektedir. Öğrencilere ait toplam İBÖ puanları dikkate alındığında ise, 900 öğrencinin 610’u 30 veya daha
az puan alarak normal kullanıcı, 204’ü 31–50 arasında puan alarak başlangıç seviyesinde bağımlı, 73’ü 51-80
arasında puan alarak orta seviye bağımlı ve 3’ü de 80 puan veya üzeri alarak ileri seviyede bağımlı olarak tespit
edilmiştir. Bu araştırmadan elde edilen bulgular üniversite öğrencileri arasında internet bağımlılığının ne
düzeyde yaygın olduğunu ve bağımlılığın hangi diğer değişkenlerle ilişkili olarak arttığı veya azaldığını
göstermesi bakımından önemlidir. Sonuçlar ayrıca internet bağımlılığı ile ilgili önleyici ve müdahale edici
rehberlik programlarının ve uygulamalarının geliştirilmesine katkı sağlayacaktır.
Anahtar Sözcükler: internet bağımlılığı, üniversite, öğrenci
21
Eğitim Bilişim Ağı (EBA) Kullanımının Öğretmen Görüşleri Doğrultusunda Değerlendirilmesi
Hasan GÜRFİDAN
Isparta Anadolu Lisesi, Isparta / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Mustafa KOÇ
Süleyman Demirel Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Isparta /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bilgi ve iletişim teknolojilerindeki değişimler öğrencilere sunulan içeriğin türünde de değişimlere sebep
olmuştur. Klasik basılı materyaller günümüzde dijital öğrenme araç ve nesneleri ile desteklenerek daha çok
duyuya hitap edilebilmektedir. Yapılan araştırmalar bu tür çoklu ortam uygulamalarının eğitim ortamında
kullanılmasının öğrenci başarısına olumlu etkileri olduğunu ortaya koymuştur. Dolayısıyla, kaliteli dijital
materyallerin eğitimcilerin ve öğrencilerin kullanımına sunulması önemlidir. Bu bağlamda Milli Eğitim
Bakanlığı tarafından Eğitim Bilişim Ağı (EBA) ismiyle sosyal bir web platformu geliştirilmiş ve hizmete
açılmıştır. Bu ortam ile FATİH projesi kapsamında öğretmenlerin ve öğrencilerin e-içerik ihtiyacının
karşılanması da amaçlanmıştır. Günden güne kullanıcı ve içerik sayısı artan EBA ortamında kullanıcılar mevcut
materyalleri kullanabileceği gibi, gömülü editör sayesinde kendi materyallerini de oluşturabilmekte ve
paylaşabilmektedirler. EBA’nın oldukça yeni olması ve halen gelişmekte olmasından dolayı, alanyazında EBA
üzerine yapılmış bilimsel araştırma nerdeyse yok denecek kadar azdır. Halbuki, bu tür eğitsel web ortamlarının
tasarım ve uygulama sürecinde potansiyel kullanıcıların görüş ve beklentilerinin incelenmesi biçimlendirici
değerlendirme açısından oldukça önemlidir. Bu çalışmada EBA’nın öğretmenler tarafından nasıl ve ne şekilde
kullanıldığı ve kullanım sırasında karşılaştıkları problemler ve çözüm önerilerinin tespit edilmesi amaçlanmıştır.
Detaylı bilgi elde etmek amacıyla yöntem olarak nitel araştırma paradigması içinde yer alan durum çalışması
deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu amaçlı örnekleme yoluyla Isparta ilindeki FATİH projesi
kapsamında donanım altyapısı tamamlanmış bir lisede görev yapan 20 branş öğretmeninden oluşturulmuştur.
Veriler EBA ve kullanımına yönelik açık uçlu sorular ve sondaların kullanıldığı yarı yapılandırılmış görüşme
yoluyla elde edilmiş ve içerik analizi kullanılarak çözümlenmiştir. Bulgular öğretmenlerin EBA hakkındaki
farkındalıkları, kullanım desenleri, kullanmama nedenleri ve kullanımı artırmak için önerileri şeklinde ana
temalar altında toplanmış ve FATİH projesi bağlamında tartışılmıştır.
Anahtar Sözcükler: FATİH projesi, Eğitim Bilişim Ağı (EBA), öğretmen görüşleri, durum çalışması
22
Ortaokul Öğrencilerinin Fen ve Medya Okuryazarlık Düzeyleri
Cansu EBREN OZAN
Amasya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Fen Bilgisi Eğitimi Anabilim Dalı, Amasya/TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Özgen KORKMAZ
Amasya Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Bilgisayar Mühendisliği Bölümü, Amasya/TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Recep ÇAKIR
Amasya Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Amasya,/TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Ahmet BACANAK
Amasya Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Amasya,/TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu araştırmanın amacı, ortaokul öğrencilerinin fen okuryazarlık düzeyleri ile medya okuryazarlık düzeyleri
arasında anlamlı bir ilişkinin olup olmadığını ve öğrencilerin fen okuryazarlık düzeyleri ile medya okuryazarlık
düzeylerinin, sınıf seviyelerine ve cinsiyete göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemektir. Araştırmanın çalışma
grubunu Amasya Taşova’da öğrenim gören 202 ortaokul öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmada nicel araştırma
yöntemlerinden tarama yöntemi kullanılmıştır. Çalışmanın verileri Fen Okuryazarlık Testi, Medya ve Televizyon
Okuryazarlık Ölçeği ile toplanmıştır. Araştırmada veri analizi olarak frekans, aritmetik ortalama, mod, medyan,
standart sapma, bağımsız gruplar için t testi, Anova, Games-Howell testi, korelasyon analizleri kullanılmıştır.
Araştırmadan elde edilen verilere göre öğrencilerin fen okuryazarlık düzeylerinin orta düzeyde, cinsiyete göre
farklılaşmadığı ve 5. sınıflar ile 6., 7., 8. sınıflar arasında 5. sınıflar aleyhinde farklılığın olduğu; fen
okuryazarlığı ile medya okuryazarlığı arasında düşük düzeyde pozitif yönlü ve anlamlı bir ilişkinin olduğu
sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Sözcükler: fen okuryazarlığı, medya okuryazarlığı, düzey, ilişki
23
Geleceğin Şimdiki Teknolojisi: Beyin-Bilgisayar Arayüzleri
Öznur TANRIVERDİ
Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, İstanbul
/ TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Esad ESGİN
Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, İstanbul /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Beyin-Bilgisayar Arayüzü, bireylere hareket etmeye gerek kalmadan çeşitli elektronik cihazlarla iletişim
kurma imkanı veren yeni bir teknolojidir. Pratik olarak bu teknoloji kişilerin elektroensefalogram (EEG) adı
verilen beyin dalgalarını kullanır.Beyin-bilgisayar arayüzü çalışmaları, bilinçli kas kontrollerine ihtiyaç duyulan
geleneksel teknolojilerin kullanılmasını engelleyen motor hastalıklarına sahip bireyler için yeni ve gelişen
iletişim seçenekleri sunabilme ümidini taşımaktadır.Bu araştırma, doğal kullanıcı arayüzlerine ve yeni nesil
etkileşim stillerine ilgi duyan araştırmacılara yönelik bir literatür taraması niteliğindedir. Bu çalışmada, modern
bir beyin-bilgisayar arayüzünün bileşenleri olansinyal toplama, sinyal işleme (özellik çıkarımı ve dönüştürme
algoritması), çıktı cihazı veişletme protokolü olmak üzere 4 alt sistemüzerinde durulmuştur. Eğitim alanında da
beyin-bilgisayar arayüzlerinin kullanılabileceği; böylece öğrenmenin nasıl gerçekleştiğini anlama ve öğrenme
güçlüklerini tespit etmede eğitimcilere katkı sağlayabileceği düşünülmektedir. Dolayısıyla, son olarak, bu
teknolojinin eğitim teknolojileri alanında kullanımına ilişkin bazı çıkarımlarda ve önerilerde bulunulmuştur.
Anahtar Sözcükler: beyin-bilgisayar arayüzleri, insan-bilgisayar etkileşimi, yeni nesil etkileşim stilleri, beyinbilgisayar etkileşimi, eğitim teknolojileri
24
Bilim Kurgunun Gerçeğe Dönüştüğü Yer: Her Yerde Birden Bulunan Teknolojiler
Aycan ÇELİK
Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, İstanbul /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Esad ESGİN
Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, İstanbul /
TÜRKİYE,e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu araştırmada, Weiser’in fikir babalığı ile ortaya çıkan bilgi ve iletişim teknolojilerinin üçüncü dalgası
olarak ifade edilen her yerde birden bulunan teknolojiler (ubiquitouscomputing) ve ilgili literatür analiz edilerek
bu teknolojilerin insan-bilgisayar etkileşimi kapsamında incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada, her yerde birden
bulunan teknolojilere ilişkin kuramsal altyapı ve tanımlar yer almakta, bu bağlamda kullanılan teknolojiler ve
kullanıldığı alanlar ile ilgili detaylar sunulmaktadır. Bunun yanında her yerde birden bulunan teknolojilerin
tasarımı ve güvenliğine ilişkin konulara da yer verilmiştir. Her yerde birden bulunan teknolojiler ile benzer
anlamlar taşıyan yaygın teknoloji (pervasivecomputing) ve bağlama duyarlı teknoloji (context-awarecomputing)
kavramlarına da değinilmiştir. Son olarak, her yerde birden bulunan teknolojilerin eğitim teknolojileri alanına
uygulanmasına ilişkin yeni fikirler ortaya konmaya çalışılmıştır.
Anahtar Kelimeler: her yerde birden bulunan teknolojiler, yaygın teknolojiler, bağlama duyarlı teknoloji, insanbilgisayar etkileşimi, eğitim teknolojileri
25
Eğitim Örgütlerinde Bir Mobbing Unsuru Olarak Sosyal Paylaşım Siteleri ile Cep Telefonu
Vildan DONMUŞ
Fırat Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümü, Elazığ / TÜRKİYE,
e posta: [email protected]
Burhan AKPUNAR
Fırat Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümü, Elazığ / TÜRKİYE, e posta: [email protected]
Esra Nur AKPUNAR
Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum/ TÜRKİYE
Bildiri Özeti:
Eğitim örgütlerinde verimliliği büyük oranda öğretim sürecinin etkili olarak sürdürülmesine bağlıdır.
Öğretim sürecinin etkili olabilmesi ise, öğretmen ve öğrenciler başta olmak üzere, bu sürecin paydaşlarına
stresten uzak bir çalışma ortamının sağlanmasıdır. Çünkü stresin (yönetilemeyen) öğretme ve öğrenme süreçleri
üzerindeki olumsuz etkileri bilinmektedir. Eğitim örgütlerinde strese neden olan önemli sebeplerden birisi de
mobbingdir. Ancak literatürdemobbing, daha çok yöneticilerin çalışanlara yönelik uyguladığı psikolojik şiddet
olarak ele alınmıştır. Oysaki günümüzde okullara ve hatta sınıflara kadar girmiş olan Bilgi İletişim Teknolojileri
ve özellikle de sosyal paylaşım siteleri ve cep telefonunun bir mobbing aracı ve yolu olduğu bir olgudur.
Dolayısıyla bu yeni olgunun eğitim çalışanları ve öğretim süreçleri üzerindeki etkileri araştırılmaya değerdir.Bu
araştırmanın amacı, birer mobbing aracı ve yolu olarak sosyal paylaşım siteleri ve cep telefonunun bu
fonksiyonlarına ilişkin öğretmen ve öğrenci görüşlerini belirlemektir. Araştırma Elazığ il merkezinde 2015-2016
Öğretim Yılında görev yapan çeşitli branşlara mensup öğretmenler üzerinde yürütülmüştür. Betimsel yöntemle
yürütülen araştırmada veriler, araştırmacılar tarafından geliştirilen anket formu ile toplanmıştır. Verilerin
analizinde betimsel istatistiksel (yüzde, frekans ve kay-kare) tekniklerden yararlanılmıştır. Araştırmada verilerin
analizinden, ulaşılan sonuçlar şöyledir: Bilgi İletişim Teknolojileri eğitim süreçlerinin yeni ve etkili birer
değişkenidir. Bunlardan sosyal paylaşım siteleri ile cep telefonu, sınıflardaki yeni iletişim fenomeni olarak kabul
edilmektedir. Öğretmenler tarafından genellikle olumsuz olarak bakılan sosyal paylaşım siteleri ile cep telefonu
öğrencilere sağladığı iletişim olanakları yanında, ciddi mobbing aracı olarak da kullanılabilmektedir. Bu
bakımdan sosyal paylaşım siteleri ile cep telefonunun yeni eğitim fenomenleri olarak ele alınıp, irdelenmesinde
yarar vardır.
Anahtar Sözcükler: mobbing, sosyal paylaşım siteleri, cep telefonu
26
Ortaokul Sekizinci Sınıf Öğrencilerinin Sosyal Ağ ve Anlık Mesajlaşma Uygulamaları Kullanımının ve
Türkçe Dersi Akademik Başarısı arasındaki İlişkinin Araştırılması
Özlem DEMİRBİLEK
MEB Isparta Cumhuriyet Ortaokulu,
Isparta/TÜRKİYE
Muhammet DEMİRBİLEK
Süleyman Demirel Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Isparta/TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bilgi iletişim teknolojilerinin yaygınlaşması ile birlikte ortaokul ve lise öğrencilerinin internete bağlı akıllı
telefon ve tablet bilgisayar sahipliği de giderek arttığı gözlemlenmektedir. Bunun sonucu olarak öğrenciler
taşınabilir mobil bilgisayarları ve akıllı telefonları özellikle iletişim aracı olarak kullanmakta ve istedikleri
kişilerle anlık olarak mesajlaşabilmektedirler. Bu nedenle, öğrencilerin mobil bilgi iletişim teknolojilerini
kullanırken harcadıkları zaman ve kullandıkları dil ve yazım şekli aileleri ve öğretmenleri endişelendirmekte ve
özellikle öğrencilerin yazım becerilerinin ve akademik başarılarının bu teknolojilere kurban edilip edilmediğini
sorgulamaktadırlar. Giderek artan bir şekilde mobil teknolojiler ile geçirilen vaktin etkileri günlük hayata da
yansımakta öğrenciler akranları ya da aile ortamında konuşurken ya da yazılı olarak haberleşirken anlık
mesajlaşma araçları ile alışkanlık haline getirdikleri kısaltmaları ve deyimleri farkında olarak ya da olmadan
kullanabilmektedirler. Bu nedenle anlık mesajlaşma araçları ve sosyal ağ araçlarının ne ölçüde kullanıldığı ve bu
kullanım miktarının öğrencilerin Türkçe dersi akademik başarılarında nasıl bir etki meydana getirdiği sorularının
cevabı giderek daha da önem kazanmaktır. Dolayısıyla, bu çalışmada ortaokul 8.sınıf öğrencilerinden örneklem
alınmıştır. Cep telefonu ile anlık mesajlaşma ve sosyal medya kullanım sıklığı ve miktarının öğrencilerin okul
başarılarına olası etkileri ve Türkçeyi doğru kullanmamalarından kaynaklanan dilin bozulması konuları üzerinde
durulmuştur. Ortaokul 8.sınıfta okuyan öğrenciler üzerinde yapılan anket çalışması ile gerçekleştirilmiştir.
Ankette yaş, cinsiyet, sınıf gibi demografik bilgilere ilave olarak, akıllı telefon kullanımı, internete bağlı telefon
sahipliği ve kullanımıyla oluşan dikkat dağınıklığı, öğrenime olan olası etkileri ve dili sosyal ağlar aracılığı ile
mesajlaşma sıklığı, anlık mesajlaşmaya ayrılan vakit, günde atılan anlık mesaj sayısı, günde ortalama Facebook a
ayrılan vakit, Türkçe ders notu ve mesajlaşma sırasında argo kelime kullanılıp kullanılmadığına dair sorular
yöneltilmiştir. Araştırmanın amacı, ortaokul sekizinci sınıf öğrencilerinin sosyal medya kullanımı, akıllı cep
telefonu sahipliği, anlık mesajlaşma kullanım sıklığı, anlık mesajlaşmada argo kelime kullanımı ve Türkçe ders
notu değişkenleri arasında bir ilişki olup olmadığını ortaya koymaktır
Anahtar Sözcükler: sosyal ağ, anlık mesajlaşma uygulamaları, akademik başarı
27
Modern Yüzyılın Yeni Olgusu Nomofobi Ve Üniversite Öğrencileri Arasında Yaygınlık Düzeyi
Deniz Mertkan GEZGİN
Trakya Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Edirne/TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Müge ADNAN
Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Muğla/TÜRKİYE,e-posta:[email protected]
Bildiri özeti:
Mobil teknolojiler, günümüzde artık yaşamımızın bir parçası haline gelmiştir. Mobil internet ve kablosuz
erişim kolaylığının yanı sıra mobil cihazların kapasitesinin artması ve mobil cihaz fiyatlarındaki düşüşe paralel
olarak cep telefonlarının kullanımı hızla artmaktadır. Cep telefonları ve akıllı telefonların kullanımı hayatımızı
her alanda kolaylaştırırken, bağımlılık veya huzursuzluk gibi bazı olumsuz etkiler de ortaya çıkmaktadır. Son
günlerde 21.yüzyılın fobisi olarak adlandırılan nomofobi, bireyin mobil cihazına erişemediğinde veya mobil
cihaz üzerinde iletişim kuramadığında yaşadığı korku olarak tanımlanmaktadır. Cep telefonundan mahrum
kalma korkusu olarak da kısaca ifade edilen nomofobi, akıllı telefonların yaygınlığının artmasına paralel olarak
artış göstermiştir. Sınırlı sayıda da olsa alanyazında özellikle genç nüfusun mobil cihazları kullanma oranının
fazla olduğu ifade edilmektedir. Bu nedenle bu çalışma, mobil teknolojilerin Türkiye’de genç nesli nasıl
etkilediğini görmek amacıyla, 2014-2015 eğitim-öğretim yılında bir devlet üniversitesine devam eden 433
öğrenci arasında nomofobinin yaygınlığını ölçmektedir. Çalışma grubunu 433 üniversite öğrencisi
oluşturmaktadır. Çalışmada yöntem olarak genel tarama modeli kullanılmıştır. Analiz aşamasında betimsel
istatistikler, bağımsız örneklem t-testi ve tek yönlü varyans analizi kullanılmıştır. Çalışmanın bulgularına göre,
ölçekten alınan ortalama puan üzerinden, öğrencilerin nomofobi düzeylerinin ortalamanın üzerinde olduğu
görülmektedir. Öğrencilerin cinsiyet, sınıf, cep telefonu kullanma süreleri ve akıllı telefon kullanma süreleri
değişkenlerine göre nomofobi düzeyleri arasında anlamlı farklılık bulunamamıştır.
Anahtar Kelimeler: nomofobi, akıllı telefon, mobil teknolojiler, genç yetişkinler.
28
Siberzorbalık Konusunda Farkındalık Oluşturmaya Yönelik Web Tabanlı Bir Eğitsel Mobil Uygulamanın
Geliştirilmesi ve Uygulanması
Begüm Özge BÜYÜKÇAM
Marmara Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, İstanbul /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Ahmet ARSLAN
Marmara Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, İstanbul /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Ercan AKGÜN
Marmara Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, İstanbul /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Suat CEZİK
Marmara Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, İstanbul /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti
Günümüzde gelişen teknolojiyle toplumda sosyal etkileşimin sağlanmasında, bilişim teknojileri araçları
kullanımı gittikçe yaygınlaşmaktadır. Bu araçların internet ortamıyla etkileşim içinde olması; neredeyse herkes
için bir tehdit unsuru oluşturan zorbalıkların, daha geniş kitlelere uzanarak sanal ortamda da gerçekleşmesine yol
açmaktadır. Küçük yaştaki çocukları dâhil etkileyen siberzorbalık, bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanarak
diğer insanlara zarar vermek için, bir birey ya da grubun kasıtlı olarak gerçekleştirdiği zorbalık türüdür.
Alanyazın incelendiğinde öğrencilerin siberzorbalıkla ilgili bilinçlendirilmesi amaçlı materyaller olsa da bu
konuda ortaokul öğrencilerine yönelik bir eğitsel yazılım bulunmadığı görülmüştür. Öğrencilerin siber zorbalık
konusunda bilinçlenmesi açısından, web ortamları ile istedikleri zaman ulaşabilecekleri bir eğitim ortamının
tasarlanması etkili olacaktır. Bu araştırmanın amacı, ortaokul seviyesindeki öğrenciler için siberzorbalık
konusunda farkındalık oluşturmaya yönelik web tabanlı bir eğitsel mobil uygulamanın geliştirilmesi ve
uygulanmasıdır. Bu amaç doğrultusunda, öğrencilerde siber zorbalık konusunda farkındalık oluşturmak için web
tabanlı ortamlardan erişebilecekleri Android ve Web tabanlı eğitsel bir ortam geliştirilecektir. Bu ortamın
geliştirilmesinde sistem geliştirme yaşam döngüsü basamakları olan analiz, tasarım, geliştirme, uygulama ve
değerlendirme basamaklarını içeren bir çalışma gerçekleştirilmiştir. Tasarlanan bu eğitim ortamı için öncelikle
performans, hedef kitle ve içerik analizi yapılmış ve eğitim için öncelikler belirlenmiştir. Geliştirilen android
tabanlı mobil uygulamada kullanılacak siber zorbalık hakkında video, test, bilgi notu ve etkileşimli hikaye gibi
içerikler hazırlanmış ve platform hedef kitlenin ilgi, dikkat ve motivasyonunu artıracak şekilde geliştirilmiştir.
Ayrıca, geliştirilen bu android tabanlı mobil uygulamanın ortaokul öğrencilerinin siberzorbalık farkındalıklarına
etkisi de incelenmiştir. Bu çalışmadan elde edilen bulgular geliştirilen uygulamanın ortaokul öğrencilerinin
siberzorbalık farkındalıklarını artıracağını ortaya koymuştur. Bu çalışmada elde edilen bulgularla ilgili olarak
çeşitli önerilerde bulunulmuştur.
Anahtar Sözcükler: android tabanlı uygulama geliştirme; siber zorbalık farkındalığı; web destekli eğitim
29
Üniversite Web Sayfalarının Değerlendirilmesine Yönelik Bir Ölçek Geliştirme Çalışması
Öznur TANRIVERDİ
Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, İstanbul /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Mehmet Zahid KARABULUT
Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, İstanbul /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Ahmet ARSLAN
Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, İstanbul /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu araştırmanın amacı, üniversite web sayfalarını değerlendirmeye yönelik bir ölçek geliştirmektir. Bu amaç
kapsamında yapılan literatür taraması sonucunda elde edilen verilerle bir üniversite web sayfasının taşıması
gereken nitelikler belirlenmiştir. Bu nitelikler, (1) üniversite web sayfasında yer alması gereken bilgiler, (2)
görsel açıdan bir üniversite web sayfasının taşıması gereken özellikler, (3) üniversite web sayfasının
kullanılabilirliği ve (4) üniversite web sayfasının taşıması gereken diğer özellikler şeklinde adlandırılan dört ana
başlık altında toparlanmıştır. Üniversite web sayfasında yer alması gereken bilgiler başlığında, üniversiteyi
tanıtıcı bilgiler, kayıtlı öğrenciler için gerekli olan bilgiler ve ziyaretçiler için gerekli olan bilgiler olmak üzere üç
alt başlıkta yer alan maddeler; görsel açıdan bir üniversite web sayfasının taşıması gereken özellikler başlığında,
estetik ve sade tasarım, web sayfasının kullanım kolaylığı ve görsel öğelerle desteklenen iletişim dili olmak
üzere üç alt başlıkta yer alan maddeler; üniversite web sayfasının kullanılabilirliği başlığında, istenen bilgilere
ulaşılabilme kolaylığı, kullanılan iletişim dilinin sadeliği ve kullanılan görsel öğelerin sade ve estetik olması
olmak üzere yine üç alt başlıkta yer alan maddeler ve son olarak üniversite web sayfalarının taşıması gereken
diğer özellikler başlığında ise, uygunluk, güvenirlilik/doğruluk, güncellik, ulaşılabilirlik ve gezinme kalitesi
olmak üzere toplam beş alt başlıkta yer alan maddeler geliştirilmiştir. Toplam dört ana başlık ve ondört alt başlık
için geliştirilen maddeler uzman görüşlerine sunulmuş ve uzman görüşleri sonrasında ölçeğe son şekli
verilmiştir. Üniversite web sayfalarını değerlendirmede kullanılabilecek bir ölçme aracı olarak değerlendirilen
bu ölçeğe “Üniversite Web Sayfalarını Değerlendirme Ölçeği” adı verilmiştir. Çalışma sonunda üniversite web
sayfalarının değerlendirilmesi konusunda çeşitli önerilerde bulunulmuştur.
Anahtar Sözcükler: web sayfası değerlendirme, üniversite web sayfaları, üniversite web sayfalarının
değerlendirilmesi, web sayfası değerlendirme ölçeği
30
Ortaöğretim Öğrencilerinin Problemli İnternet Kullanımlarının Akademik Güdülenme ve Zamanı Etkili
Kullanma Üzerine Etkisi
Çiğdem BERBER ÇELİK
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümü, Rize/ Türkiye,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Problemli internet kullanımı özellikle 16-24 yaş arasında yaygın olarak görülen bir sorun olup (Türkiye
İstatistik Kurumu, 2014) bireylerin internet kullanımlarından dolayı yaşamlarının aile ve iş gibi önemli
boyutlarında yaşanılan bozulmalar, sürekli olarak kullanımı kontrol etmede yaşanılan başarısızlık ve kompülsif
kullanım olarak tanımlanmaktadır (Kim &Davis, 2009).Yapılan araştırmalar interneti problemli kullananların
kullanmayanlara göre sağlık, sosyal, ailevi ve akademik alanlarda daha fazla sorunlar yaşadığını ortaya
koymaktadır (Young, 1996). Gençlerin okul çağında oldukları düşünülürse interneti sağlıksız kullanmalarının
akademik hayattaki performanslarını olumsuz etkilemesi söz konusu bir durumdur. İnternette fazla zaman
geçirmek öğrencilerin akademik olarak yapmaları gereken görevleri ve sorumlulukları yerine getirememelerine
ve akademik başarılarının düşmesine neden olmaktadır. Öğrencilerin zamanlarının çoğunu internette geçirmeleri
zamanı etkili bir şekilde kullanamamalarına, zihinlerin sürekli olarak internetle meşgul olmaları derslere,
ödevlere ve sınavlara motive olamamalarına ve dolayısıyla akademik performanslarının düşmesine neden
olabilmektedir. Bu nedenle araştırmada, ortaöğretim öğrencilerinin problemli internet kullanımlarının akademik
güdülenme ve etkili zaman kullanımı üzerindeki etkisini belirlemek amaçlanmıştır. Araştırma grubu, Rize ili
Çayeli ilçesinde farklı lise türlerine devam eden 101 kız, 205 erkek toplam 306 öğrenciden oluşmaktadır.
Öğrencilerin yaş ortalaması 16.12’ dir. Araştırma verilerinin toplanmasında araştırmacı tarafından hazırlanan
Kişisel Bilgi Formu, Problemli İnternet Kullanım Ölçeği, Akademik Güdülenme Ölçeği ve Zaman Kullanımı
Ölçeği kullanılmıştır. Veriler SPSS 23 programında tanımlayıcı ve çıkarımlı istatistik tekniklerinden
yararlanılarak analiz edilmiştir. Analiz sonuçları, problemli internet kullanımı ile zamanı etkili kullanma
arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki (r= .37, p<.01) olduğunu gösterirken problemli internet kullanımı ile
akademik güdülenme arasında anlamlı bir ilişkiye (r= -.07, p>.05) rastlanmamıştır. Ayrıca problemli internet
kullanımının zamanı etkili kullanmanın anlamlı bir yordayıcısı olduğu tespit edilmiştir (F(1,303)= 48.71, p<.05).
Araştırma sonuçları, alandaki benzer araştırma sonuçları ile karşılaştırılarak birtakım önerilerde bulunulmuştur.
Anahtar Sözcükler: problemli internet kullanımı, akademik güdülenme, zaman yönetimi
31
Öğretmenlerin Teknolojik Pedagojik Alan Bilgileri İle Eğitime Teknoloji Entegrasyonuna Yönelik
Davranışları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi
Cemal Hakan DİKMEN
Afyon Kocatepe Üniversitesi, Dinar Meslek Dinar Meslek Yüksekokulu, Bilgisayar Programcılığı Programı,
Afyonkarahisar / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Veysel DEMİRER
Süleyman Demirel Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Isparta /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Günümüzde eğitime teknoloji entegrasyonu çalışmalarında gelinen noktada; eğitim ortamlarına teknolojik
yenilik getirmenin tek başına değişimi ve dönüşümü sağlayamadığı öğretmenlerin teknolojik pedagojik alan
bilgileri ve eğitime teknoloji entegrasyonuna yönelik davranışlarının önemli bir rol oynadığı görülmektedir. Bu
nedenle bu araştırmada öğretmenlerin teknolojik pedagojik alan bilgileri, teknoloji entegrasyonu öz-yeterlikleri,
öğretim teknolojileri sonuç beklentileri, eğitim teknolojilerine yönelik ilgileri ve eğitim teknolojilerini
kullanmaya yönelik niyetleri arasındaki ilişkileri açıklayan teorik bir modelin kurgulanması ve yapısal eşitlik
modellemesi yoluyla doğrulanması amaçlanmaktadır. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel
tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini Afyonkarahisar, Burdur, Denizli ve Isparta illerindeki
ilkokul, ortaokul ve liselerde çalışan, farklı branşlardan 850 öğretmen oluşturmaktadır. Çalışmada verilerin
analizinde IBM SPSS 21 ve AMOS 22 programlarından faydalanılmıştır. Verilerin analizi sonucunda elde edilen
bulgular; teknoloji entegrasyonu öz-yeterlik düzeyinin, teknolojik bilgi, teknolojik pedagojik bilgi, teknolojik
alan bilgisi ve teknolojik pedagojik alan bilgisi değişkenleri tarafından doğrudan etkilendiğini göstermektedir.
Bununla birlikte öğretim teknolojileri sonuç beklentisi düzeyinin, teknolojik pedagojik alan bilgisi ve teknoloji
entegrasyonu öz-yeterlik değişkenleri tarafından doğrudan etkilendiği görülmektedir. Teknolojik bilgi, teknoloji
entegrasyonu öz-yeterliği, öğretim teknolojileri sonuç beklentisi değişkenleri eğitim teknolojilerine yönelik ilgiyi
doğrudan etkilemektedir. Eğitim teknolojilerini kullanmaya yönelik niyet düzeyinin ise, teknolojik pedagojik
alan bilgisi, öğretim teknolojileri sonuç beklentisi ve eğitim teknolojilerine yönelik ilgi değişkenleri tarafından
doğrudan etkilendiği anlaşılmaktadır.
Anahtar Sözcükler: teknolojik pedagojik alan bilgisi, eğitime teknoloji entegrasyonu, öğretmenler, yapısal
eşitlik modellemesi
32
Powtoon Web Tabanlı Animasyon Hazırlama Aracının Eğitimde Kullanımına Yönelik Öğrenci
Görüşlerinin İncelenmesi
Tarık KIŞLA
Ege Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, İzmir/TÜRKİYE
Bildiri Özeti:
İnternet teknolojilerinde gerçekleşen gelişimin en fazla etkilediği alanlardan biri de eğitim olmuştur.
Özellikle son yıllarda web 2.0 araçları öğretme ve öğrenme faliyetlerinde sıkça kullanılmaya başlanmıştır.
Alanyazında, birçok web 2.0 aracının eğitimde kullanımı ile ilgili çalışmalar yer almaktadır. BECTA (British
Educational Communications andTechnologyAgency) eğitimde farklı amaçlar ile kullanılan web 2.0 araçlarını
sınıflandırmışlardır (Crook ve diğ. 2008). Buna göre sınıfllandırmada yer alan başlıklar, ortam paylaşım araçları,
ortam oluşturma ve veri düzenleme araçları, anlık mesajlaşma ve sohbet araçları, çevrim içi oyunlar ve sanal
dünyalar, sosyal ağlar, bloglar, sosyal imleme, wiki ve işbirlikçi düzenleme ortamları şeklinde belirlenmiştir.
Bu çalışmada, BECTA'nın belirlediği ortam oluşturma ve veri düzenleme araçları başlığı altında yer alan
animasyon hazırlama amaclıpowtoon web aracının eğitimde kullanımına yönelik öğrenci görüşleri nitel araştıma
yöntemi kullanılarak incelenmiştir. Araştırma, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Öğretmenliği lisans programı
üçüncü sınıfında bulunan işletim sistemi ve uygulamaları dersinde gerçekleştirilmiştir. Uygulamada dersi alan
öğrenciler 3 kişilik toplam 14 gruba ayrılmıştır. Toplam yedi adet işletim sistemi (Windows 10, MacOs, Pardus,
Ubuntu, Android, iOS, Windows Mobile) her biri iki gruba verilmek üzere dağıtılmıştır. Sürece başlamadan
önce öğrencilere web aracı tanıtılmış ve bazı örnekler sunulmuştur. Ardından herbir gruptan kendilerine verilen
işletim sisteminin önemli özelliklerini ön plana çıkaran bir senaryo oluşturmaları ve bunu powtoon programı ile
animasyona çevirerek bir öğretim materyali hazırlamaları istenmiştir. Grupların hazırladığı animasyonlar sınıfta
sunulmuş, akran değerlendirmesi kullanılarak en iyi sunu belirlenmiş ve web üzerinden yayınlanmıştır.
Uygulama süreci ardından her gruptan bir kişinin yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak powtoon ve
powtoon'un eğitimde kullanımı hakkında görüşleri alınmış ve veriler analiz edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: web 2.0, powtoon, öğretim materyali, öğrenci görüşleri
33
Öğrencilerin Fen ve Teknolojiye Dönük Kavramları Günlük Hayatla İlişkilendirme Durumları
Büşra BUYRUK
Amasya Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Fen Bilgisi Eğitimi Bölümü, Amasya / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Özgen KORKMAZ
Amasya Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Amasya /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Öğrenme her öğrencinin yeni ve eski arasında bağları kendince kurduğu bireysel bir olaydır ve bireyin
temeldeki bilgisinde bir eksiklik ya da yanılgı varsa bu durum yeni bilgilerin doğru olarak öğrenilmesini de
olumsuz yönde etkileyecektir. Kişisel deneyimler sonucu oluşan, bilimsel gerçekliği bulunmayan ve yeni
bilgilerin doğru öğrenilmesini engelleyici bu durum kavram yanılgısı veya yanlış kavramadır. Metaforların soyut
konuları açıklamadaki gücü, eğitim araştırmalarında bireylerin farklı olgu ve kavramlar hakkındaki algılarını,
bakış açılarını, tutumlarını belirlemede kullanılabilecek etkili araçlar haline getirmektedir. Son yıllarda yapılan
eğitim araştırmalarında farklı olgularla ilgili algıları ortaya çıkarmaya yönelik metafor çalışmaları dikkat çekici
düzeyde artmıştır. Ancak bu çalışmaların arasında öğrencilerin fen konularını günlük hayata transferi ile ilgili bir
araştırmaya rastlanamamıştır. Bu araştırma öğrencilerin “iş, fiziksel değişim, kimyasal değişim, genleşme ve
büzülme” kavramlarını günlük hayatta kullanma durumlarını metafor yoluyla ortaya çıkarmak amacıyla
yapılmıştır. Veri toplama aracı olarak, belirlenen 5 kavramla ilgili “iş, günlük hayatta …gibidir; çünkü …” gibi
açık uçlu cümlelerin tamamlatıldığı bir form kullanılmıştır. Elde edilen veriler içerik analiziyle analiz edilmiş ve
değerlendirilmiştir. İlköğretim 7. sınıf öğrencilerinin Fen ve Teknoloji dersinde gördükleri kavramları, günlük
yaşamla ilişkilendirme durumlarının metafor yoluyla belirlenmesi amaçlanan bu araştırmada, öğrencilerin
verilen kavramlarla ilgili uygun metafor geliştirmekte ve geliştirilen metafora gerekçe sunmakta oldukça
zorlandıkları görülmüştür.
Anahtar Kelimeler: fen eğitimi, günlük hayatla ilişkilendirme, metafor.
34
Akademik Çevreler FATİH Projesini Nasıl Değerlendiriyor? 2010-2015 Yılları Arasında Yayımlanan
Makalelere Yönelik Betimsel Analiz Çalışması
Ünal ÇAKIROĞLU
Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fatih Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Trabzon / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Seyfullah GÖKOĞLU
Kastamonu Üniversitesi, Cide Rıfat Ilgaz MYO, Bilgisayar Teknolojileri Bölümü, Kastamonu / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Ayşenur SUSUZLAR
Kastamonu Üniversitesi, Cide Rıfat Ilgaz MYO, Bilgisayar Teknolojileri Bölümü, Kastamonu / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Seda ÖZKAN
Kastamonu Üniversitesi, Cide Rıfat Ilgaz MYO, Bilgisayar Teknolojileri Bölümü, Kastamonu / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
21. yüzyıl öğrenen becerileri ve bilgi toplumu olma hedefleri göz önünde bulundurularak Türkiye’de 2010
yılından itibaren Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) tarafından eğitimde Fırsatları Artırma ve Teknolojiyi İyileştirme
Hareketi (Fatih) Projesi uygulamaya konulmuştur. Ayrılan bütçe ve hedef kitle açısından dünyada teknoloji
entegrasyonu bağlamında önde gelen projelerden birisi olarak değerlendirilebilecek olan Fatih Projesinin
başarıya ulaşabilmesi için akademik çalışmalar ile de desteklenmesi önem arz etmektedir. Bu araştırmanın
amacı, Türkiye’de ULAKBİM Sosyal ve Beşeri Bilimler Veritabanında taranan dergilerin tamamında 2010-2015
yılları arasında yayımlanmış makaleleri Fatih Projesi ve bileşenleri açısından incelemektir. Yapılan taramada 42
adet dergide yayımlanmış 7743 makaleye ulaşılmıştır. Ulaşılan makaleler araştırmacılar tarafından betimsel
analizine tabi tutularak teknoloji entegrasyonu, Fatih projesi ve bileşenleri bağlamında incelenmiştir. Sonuç
olarak; Türkiye’de son yıllarda teknoloji entegrasyonuna yönelik artan girişimlere rağmen yayımlanan ulusal
makalelerde teknoloji entegrasyonu (%1.8, N=141) ve Fatih Projesi (%9.2, N=13) çalışmalarına sınırlı sayıda
yer verildiği bulunmuştur. Yapılan araştırmalarda ise örneklem grubu olarak en fazla üniversite öğrencileri
(N=59) ile çalışılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgular, Fatih Projesine yönelik olarak yürütülen girişimlere
ulusal akademik çalışmalarda ne düzeyde yer verildiğinin değerlendirilmesi ve projenin mevcut durumu ve
geleceğine ışık tutması açısından önemli görülmektedir.
Anahtar Sözcükler: FATİH Projesi, akademik yayınlar, betimsel analiz
35
Oyun Tabanlı Çevrim İçi Sınıf Yanıtlama Sisteminin Öğretmen Adaylarının Temel Bilgi Teknolojileri
Başarısına Etkisi ve Öğretmen Adaylarının Bu Sisteme Yönelik Görüşleri
Yusuf İslam BOLAT
Dicle Üniversitesi, Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Diyarbakır / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Ömer ŞİMŞEK
Dicle Üniversitesi, Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Diyarbakır / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Ülkü ÜLKER
Dicle Üniversitesi, Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Diyarbakır / TÜRKİYE, e-posta:[email protected]
Bildiri Özeti:
Bu araştırmanın amacı; oyun tabanlı çevrim içi sınıf yanıtlama sisteminin (KAHOOT) öğretmen adaylarının
Temel Bilgi Teknolojileri (kelime işlemci programı) başarı düzeylerine etkisini ve öğretmen adaylarının bu
sisteme yönelik görüşlerini incelemektir. Araştırmada, nicel ve nitel araştırma yöntemlerinin kullanıldığı karma
araştırma deseni kullanılmıştır. Nicel olarak ön test - son test kontrol gruplu yarı deneysel desen kullanılırken,
nitel olarak deney grubundaki öğretmen adaylarının açık uçlu anket formuna verdikleri yanıtlar incelenmiştir.
Araştırma, 2014-2015 öğretim yılında Dicle Üniversitesi’nde bilgisayar I dersini alan ilköğretim matematik
birinci sınıf öğretmen adayları ile yürütülmüştür. Deney grubundaki (n=37) işlemlerde dört hafta boyunca oyun
tabanlı sınıf yanıtlama sistemi kullanılarak bilgisayar dersi sürecinde biçimlendirici değerlendirmeler yapılmıştır.
Kontrol grubunda ise (n=35) ders sürecine müdahale edilmemiştir. Araştırmada nicel veri toplama araçları olarak
araştırmacılar tarafından geliştirilen temel bilgi teknolojileri başarı testi ve uygulama yaprakları kullanılmıştır.
Nitel veriler için açık uçlu anket formu yaklaşımıyla toplanmıştır. Nicel verilerin çözümlenmesinde karma
desenli ANOVA, nitel verilerin çözümlenmesinde ise betimsel analiz kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre
kontrol ve deney gruplarının temel bilgi teknolojileri başarı testi ve uygulama yapraklarından aldıkları puanlar
arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmamıştır. Öğretmen adaylarının KAHOOT ile gerçekleştirilen
biçimlendirici değerlendirme etkinliklerine yönelik görüşlerinin; duyuşsal anlamda eğlenceli olması ve bilişsel
anlamda öğrenmede kalıcılığı olumlu etkilemesi yönünde yoğunlaştığı görülmüştür. Ayrıca, her soruya ayrılan
sürenin iyi ayarlanması ile birlikte internet bağlantı hızı gibi alt yapı sorunlarının dikkate alınması gerekliliği
ortaya çıkmıştır. Öğretmen adayları KAHOOT ile desteklenen öğrenme ortamını gerekli, faydalı, verimli, etkili,
güdüleyici, eğlenceli bulduklarını ifade etmişlerdir. Sonuç olarak KAHOOT etkinliklerinin öğretmen adaylarının
temel bilgi teknolojileri başarı ve uygulama düzeylerine etkisi olmamasına rağmen öğretmen adayları bu
etkinlikleri bilişsel ve duyuşsal anlamda yararlı görmektedir.
Anahtar Sözcükler: Kahoot, oyun tabanlı sınıf yanıtlama sistemi, biçimlendirici değerlendirme, karma
öğrenme, eğitimde teknoloji entegrasyonu
36
The Impact of Game Based Online Student Response System on Prospective Teachers’ Basic Information
Technologies Achievement and Their Views about This System
Yusuf İslam BOLAT
Dicle University, Ziya Gökalp EducationFaculty, ComputerandInstructional Technologies Department,
Diyarbakır / Turkey, e-mail: [email protected]
Ömer ŞİMŞEK
Dicle University, Ziya Gökalp EducationFaculty, ComputerandInstructional Technologies Department,
Diyarbakır / Turkey, e-mail: [email protected]
Ülkü ÜLKER
Dicle University, Ziya Gökalp EducationFaculty, ComputerandInstructional Technologies Department,
Diyarbakır / Turkey, e-mail:[email protected]
Abstract
The purpose of this research is to indicate the impact of game based online student response system
(KAHOOT) on prospective teachers’ basic information technology (specifically word processor) achievement
and to determine their views about this system. The mixed research design consisting quantitative and qualitative
methods is used in the research. The pretest posttest control group quasi experimental research design is used to
indicate the impact. In addition to the quantitative method, the views of treatment group are collected by an open
ended questionnaire form. This research is carried out with freshmen mathematics prospective teachers taking
Computer I class at Dicle University in 2014-2015 spring semesters. While the treatment group (n=37) took the
course with KAHOOT formative evaluation activities for four weeks, the control group (n=35) took the same
course with no interference. The quantitative data collection tools are basic information technologies
achievement test and worksheets which are developed by the researchers. While the quantitative data are
analyzed by mixed design ANOVA, the qualitative data are analyzed by content analysis. The findings of the
research indicated no statistically significant difference both in the achievement test and worksheet scores of
control and treatment groups. However, the views of prospective teachers in the treatment group focused on
entertaining aspects of KAHOOT in point of affective factor and learning retention in point of cognitive factor.
Besides, participants pointed out to set the time spent on each question should be considered well and the
infrastructure of internet connection should be taken into consideration in KAHOOT sessions. In addition they
laid stress on many positive features of the activities of KAHOOT as required, useful, productive efficient,
motivating and entertaining. In conclusion, although KAHOOT learning activities did not yielded significant
differences in the basic information technologies achievement test and worksheet scores of control and treatment
groups, the treatment group had received the activities useful both in cognitive and affective sense.
Keywords: Kahoot, game based online student response system, formative evaluation, blended learning,
technology integration in education.
37
An Investigation of Theoretical Frameworks of Online Gaming Motivations Using Structural Equation
Modeling
Muhterem DİNDAR
Çanakkale Onsekiz Mart University, Faculty of Education, Department of ComputerEducationandInstructional
Technologies
Çanakkale / TURKEY, e-mail: [email protected]
Abstract
Several theoretical frameworks have addressed the psychological needs that individuals aim to satisfy
through online gaming. Some scholars have claimed that online gaming motivations are driven by three main
motivations which are achievement, social, and immersion. Another group of scholars have used
Csikszentmihalyi’s Flow theory, and argued that online games provide challenging tasks that correspond with
individuals’ skills. Hence, the alignment of challenges and personal skills in online games allows gamers to get
into a positive joyful state called flow. According to this view, individuals play online games to experience flow
and derive intrinsic pleasure. Recently, Veblen’s Leisure Class theory has been utilized to explicate online
gaming motivations as well. The theory posits that individuals play online games for status attainment. Given the
variety in theoretical frameworks of online gaming motivations, this study aimed at investigating the
relationships between the constructs of the three popular online gaming motivation frameworks summarized
above. The survey instrument in the current study included an online gaming motivations scale, a flow scale, a
status seeking scale, a gaming loyalty scale, and a demographics questionnaire. With the assistance of an online
gaming community, the survey was announced to Turkish online gamers using convenience sampling. Structural
equation modeling analysis was run on the data to investigate the relationships between the constructs of the
three prominent frameworks. The analysis revealed the motivational constructs that lead to the continuance of
online gaming behavior.
Keywords: online games, gaming motivations, flow theory
38
Ters Yüz Sınıf Modeli Çerçevesinde Gerçekleştirilmiş Çalışmalara Bir Bakış: İçerik Analizi
Betül AYDIN
Süleyman Demirel Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Isparta / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Veysel DEMİRER
Süleyman Demirel Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Isparta / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Son yıllarda adını sıkça duyduğumuz ters yüz sınıf modeli, sınıf içinde geçen zamanı en verimli hale
getirmeyi hedefleyen pedagojik bir modeldir. Bu modelde öğrenenler, bilgi edinme gibi temel düzeyde beceri
gerektiren görevleri bireysel olarak gerçekleştirirler. Uygulama, problem çözme, yaratıcılık gibi üst düzey
becerileri gerektiren görevler ise sınıfta, öğretmen rehberliğinde gerçekleştirilmektedir. İnternet teknolojileri,
sanal iletişim ağları ve öğrenme yönetim sistemlerinde görülen gelişmeler sonucunda, ters yüz sınıf modeli daha
fazla kullanılmaya başlanmıştır. Bu model birçok araştırmacı tarafından çeşitli yönleriyle irdelenmiş ve
bireylerin 21. yüzyıl becerilerini geliştirebilmek adına etkili olduğu öne sürülmüştür. Fakat gerçekleştirilen
literatür taraması sonucunda, Ters yüz sınıf modeli çerçevesinde gerçekleştirilmiş çalışmaları hedef alan içerik
analizi çalışmalarının oldukça yetersiz olduğu görülmüştür.Bu çalışma kapsamında, belirlenen veri tabanları
taranarak ters yüz sınıf modelinin odak alındığı, 2010-2015 yılları arasında yayımlanan çalışmalar, içerik analizi
yöntemi ile incelenmiştir. Bu bağlamda 29 adet tez, 61 adet makale olmak üzere toplam 90 adet çalışma
araştırmacılar tarafından analiz edilmiştir. Çalışmada modeli temel alan araştırmalara ilişkin çeşitli profillerin
belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda, süreçte rol oynayan unsurlar 7 alt tema altında
incelenmiştir. Bu temalar; uygulama sürecinde kullanılan yazılımlar, çalışma örneklemi, disiplin (branş),
araştırma yöntemi, kuramsal boyut, incelenen değişkenler ve pedagojik çıktılar şeklindedir. Bu temalara ilişkin
bulgular yüzde ve frekans analizleri ışığında tartışılmıştır. Çalışmadan elde edilen bulgular, ters yüz sınıf
modelini temel alan çalışmalara çeşitli boyutlarda ışık tutması yönüyle önemlidir.
Anahtar Kavramlar: ters yüz sınıf modeli, içerik analizi, pedagojik çıktılar
39
Ödev/Görev Stresi Ölçeği: Ölçek Geliştirme, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması
Veysel DEMİRER
Süleyman Demirel Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Isparta / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Betül AYDIN
Süleyman Demirel Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Isparta / TÜRKİYE, e-posta:[email protected]
Bildiri Özeti:
Yaşam koşullarının zorlaşması ile artan rekabet ortamı, stres faktörünü de beraberinde getirmektedir. Modern
hayatın hastalığı olarak anılan stres aile, iş ve özel yaşamımız etkilediği gibi akademik hayatımıza doğrudan ve
dolaylı olarak etkilemektedir. Akademik hayatın stres kaynaklarından biri olan ödevler/görevler aslında eğitim
sürecinin vazgeçilmezlerindendir. Fakat ödevler/görevler, aileler ve öğrenciler tarafından çoğu zaman külfet ya
da stres kaynağı olarak algılanmaktadır. Araştırmacılar tarafından gerçekleştirilen literatür taraması sonucunda
ödev/görev stresin kavramının yeterince irdelenmediği görülmüştür. Bu çalışma kapsamında üniversite
öğrencilerin ödev/görev stres düzeylerini belirlemeye yönelik “Ödev/Görev Stresi Ölçeği” geliştirilmiştir.
Sürecin ilk aşamasında stres ve stres belirtileri, kavramsal olarak literatür taraması yöntemiyle incelenmiştir. Bu
tarama ve 10 adet üniversite öğrencisi ile gerçekleştirilen görüşmeler neticesinde 22 maddeden oluşan soru
havuzu oluşturulmuştur. Ölçeğin yapısı 5’li likert tipinde hazırlanmış olup kategorileri 0 (hiç) ile 4 (çok sık)
arasındadır. Bu sorular 2 dil uzmanı, 4 alan uzmanı ve 2 ölçme ve değerlendirme uzmanının görüşüne
sunulmuştur. Uzmanlardan gelen geri bildirimler neticesinde bazı maddeler çıkarılmış bazı maddeler ise revize
edilmiştir. Madde havuzunda kalan 19 maddeden oluşan ölçek farklı üniversite ve bölümlerde öğrenim gören
1178 öğrenci üzerinde uygulanmıştır. Ölçeğin faktör analizi varsayımlarını sağladığı kontrol edildikten sonra
yapı geçerliğini ortaya koymak için ilk olarak açımlayıcı ardından doğrulayıcı faktör analizi gerçekleştirilmiştir.
Açımlayıcı faktör analizi sonucunda faktör yükü =0,45’in üzerinde olan 10 madde ölçeğe dahil edilmiştir.
Açımlayıcı faktör analizi, ölçeğin 3 farklı faktör altında toplanan 10 maddenin toplam varyansı % 65.40
olduğunu göstermiştir. Bu faktörler duygusal, fizyolojik ve bilişsel stres belirtileri şeklinde gruplanmıştır.
Doğrulayıcı faktör analizi sonucunda belirlenen 3 faktörlü bu modelin iyi bir uyuma sahip olduğu belirlenmiştir
(CMIN/DF 2,591; RMSEA 0,057; RMR 0,055; GFI 0,968; AGFI 0,945; NFI 0,949; CFI 0,968 ve RFI 0,928 ).
Ölçeğin güvenirliği belirlemek amacıyla her faktör için Cronbach Alfa iç tutarlılık katsayısı ve madde toplam
korelasyonları incelenmiş ve Cronbach Alpha iç tutarlılık katsayısı 0,827 olarak hesaplanmıştır. Ölçeğin alt
boyutlarına ilişkin Cronbach Alpha iç tutarlılık katsayıları duygusal stres belirtileri boyutu için 0,730; fizyolojik
stres belirtileri boyutu için 0,762; bilişsel stres belirtileri için 0,790 olarak hesaplanmıştır. Gerçekleştirilen
analizler sonucunda geçerli ve güvenilir olduğuna karar verilen Ödev/Görev Stresi Ölçeği'ninliteratürdeki
boşluğu doldurması beklenmektedir.
Anahtar Kelimeler: akademik stres, ödev/ görev stresi, ölçek geliştirme
40
Lise Öğrencilerinin Bilgi Teknolojilerinden Yararlanma Düzeyleri1
Mustafa YAĞCI
Ahi Evran Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Kırşehir /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Uğur BAŞARMAK
Ahi Evran Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Kırşehir /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Teknolojik araçların özellikle eğitimde kullanımı çocukların düşünme becerisini geliştirmekte ve zihinsel
becerilerini üst düzeyde kullanmalarına zemin hazırlamaktadır. Teknoloji kullanımı ile ilgili öğretmen ya da
öğretmen adaylarına yönelik yapılmış pek çok çalışma olmasına rağmen ortaöğretim öğrencilerinin bireysel
yeteneklerinin gelişimlerine katkı sağlayacağı düşünülen teknoloji kullanımlarına ilişkin çalışmaların sayısı
azdır. Bu bağlamda çalışmanın amacı; lise öğrencilerinin bilgisayar kullanım düzeylerini çeşitli değişkenler
açısından incelemektir. Çalışma grubunu 116’sı kız ve 76’sı erkek olmak üzere toplam 192 lise öğrencisi
oluşturmaktadır. Araştırma sonuçlarına göre lise öğrencilerinin bilgisayara yönelik tutumları (BYT) orta
düzeydedir. Bu sonuç, öğrencilerin bilgisayarı bir öğrenme aracı olarak görmeye istekli olduklarını ve bilgisayar
kullanmaktan zevk aldıklarını göstermektedir. Öğrencilerin BYT’ları cinsiyet, okul türü ve bilgisayar sahibi
olma değişkenlerine göre anlamlı farklılık gösterirken bilgisayar kullanım amacına göre istatistiksel olarak
anlamlı bir farklılık göstermemiştir. Araştırma sonuçlarına göre öğrencilerin bilgisayar kullanımına yönelik
farkındalıklarını artıracak öneriler sunulmuştur.
Anahtar Sözcükler: bilgi teknolojileri, lise öğrencileri, eğitim teknoloji.
Bu çalışma Ahi Evran Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimince Desteklenmiştir.
Proje Numarası:EGT.E2.16.011
1
41
Üç Boyutlu-Çok Kullanıcılı Sanal Ortamlarda Kaybolma: Actıve Worlds Örneği
Dilek DOĞAN
Ankara Üniversitesi, Enformatik Bölümü, Ankara / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Hakan TÜZÜN
Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bireyler günlük yaşamda her gün gidip geldikleri yolları, mekanları kolaylıkla bulabilmektedir. Bireyler aynı
güzergahtaki farklı yolların bilgisine de çoğu zaman sahip olup zaman harcamadan istediği yere
ulaşabilmektedir. Hiç bilmedikleri ya da daha önceden bulunmadıkları ortamlarda ise çoğu zaman hedefe
ulaşabilmek için güzergahları gösteren GPS, harita vb. bir yardımcıya ihtiyaç duymaktadır. Aksi takdirde hedefe
ulaşmak için ortamı keşfetmesi gerekecek ve zaman kaybedecektir. Bu kapsamda kullanıcıların ortamla ilgili
deneyimlerinin yol bulma performansını etkileyen unsurlardan biri olduğu söylenebilir. Otantik ortamların üçboyutlu grafikler yardımıyla bilgisayar ortamlarına aktarılması, bu ortamlarda da benzer sorunlarla
karşılaşılmasına neden olmaktadır. Özellikleeğitim, sağlık vb. alanlarda sıklıkla kullanılmaya başlanan üçboyutlu çok kullanıcılı sanal ortamlarda kullanıcılar yönlendirilmeye veya “Neredeyim?”, “Nereden geldim?” ve
“Nereye gitmem gerekiyor?” gibi sorulara cevap verecek yardımcı araçlara ihtiyaç duymaktadır.Bu çalışmada
üç-boyutlu çok-kullanıcılı sanal ortamlardan biri olan Active Worlds (AW)ortamı kullanılarak kullanıcıların
bilmedikleri bir ortamda çevreyle ilgili görsel ipucu sağlayan araçlar yardımıyla ideal güzergâhın izlenmesinde
göstermiş oldukları davranışlar incelenmiştir. Çalışma kapsamında 2 deney grubu, 1 kontrol grubu olmak üzere 3
grup oluşturulmuş ve her grupta 16 kişi olmak üzere 48 kişi çalışmaya katılmıştır. Katılımcılar gruplara doğum
yılı, not ortalaması, uzamsal bilgi puanı, oyun oynama yılı, haftalık oyun oynama saati, bilgisayar kullanma yılı,
internet kullanma yılı gibi bağımsız değişkenler eşleştirilerek atanmıştır. Deney ve kontrol grubundaki
kullanıcılaraAW ortamında birbirinden farklı ve bir öncekine göre daha karmaşıkolmak üzere3 görev verilmiştir.
Kullanıcılar görevleri tamamlamak için AW ortamında konum bilgisini sunan koordinat sistemini, ortamın
krokisini sunan harita kağıt üstünde ve ekran üstünde verilmiştir. Ekran üstündeki haritada aynı zamanda
kullanıcıların anlık olarak nerede olduklarını görebilmektedir. Süreçte kullanıcıların izledikleri güzergahlar
kaydedilmiştir. Araştırmanın bulgularına göre görevler zorlaştıkça kullanıcıların en çok sadece konum bilgisinin
sunulduğu koordinat sisteminde, en az ise ekran üstünde harita yöntemini kullandıklarında gitmeleri gereken
güzergâhları karıştırdığı ve kaybolduğu belirlenmiştir.
Anahtar Sözcükler:3B virtual worlds, kaybolma, Active Worlds
42
Mobil Artırılmış Gerçeklik Uygulamalarının Öğrencilerin Akademik Başarı ve Motivasyonuna Etkisi
Çağdaş ERBAŞ
Süleyman Demirel Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Isparta /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Veysel DEMİRER
Süleyman Demirel Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Isparta /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu araştırmanın amacı tablet bilgisayarlar üzerinden gerçekleştirilen mobil artırılmış gerçeklik etkinliklerinin
öğrencilerin akademik başarılarına ve derse yönelik motivasyonlarına etkisini incelemektir. Ayrıca ders
öğretmeninin ve deney grubunda yer alan öğrencilerin mobil artırılmış gerçeklik uygulaması hakkındaki
görüşleri incelenmiş ve deneysel uygulama süresince sınıf içi gözlemler yapılmıştır. Araştırmada karma yöntem
kullanılarak, hem nicel hem de nitel araştırma yöntemlerinden yararlanılmıştır. Deneysel uygulamanın öğrenme
ürünleri üzerindeki etkilerini saptamak için nicel araştırma yöntemlerinden “ön-test/son-test kontrol gruplu
deneysel desen” kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, Isparta il merkezinde eğitim veren özel bir
Anadolu lisesinin 9. sınıfında öğrenim gören 40 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırma 2014-2015 eğitim-öğretim
yılı bahar döneminde 9. sınıf Biyoloji dersi kapsamında gerçekleştirilmiştir. Araştırmada bir deney ve bir kontrol
grubu olmak üzere iki grup bulunmaktadır. Deney grubunda tablet bilgisayar üzerinden mobil artırılmış
gerçeklik uygulaması çalışmalarının etkileri incelenmiştir. Kontrol grubunda ise sadece Biyoloji ders programına
uygun olarak ders işlenmiştir. Araştırmanın nicel verilerinin analizinde betimsel istatistikler, t testi, tek yönlü
kovaryans analizi ve çok değişkenli kovaryans analizi kullanılmıştır. Nitel veriler üzerinde ise durum çalışması
deseni kullanılarak betimsel analiz yapılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre deneysel uygulama sonunda deney
grubunda yer alan öğrencilerin motivasyonel inançlarına ait puanlarının sadece ders programını uygulayan
kontrol grubu öğrencilerine göre daha fazla arttığı ortaya çıkmıştır. Ancak deneysel uygulama sonunda deney ve
kontrol grubunun akademik başarı puanları arasında anlamlı bir farklılık olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Görüşmelerden elde edilen bulgular incelendiğinde ise öğretmen ve öğrenciler genel olarak mobil artırılmış
gerçeklik etkinliklerinin ders başarısını ve motivasyonu arttırmada etkili olabileceğini ifade etmişlerdir. Son
olarak çalışmanın sonuçlarına göre öneriler getirilmiştir.
Anahtar Sözcükler: mobil artırılmış gerçeklik, akademik başarı, motivasyon
43
Eğitsel Web Sitelerinin BÖTE Öğretmen Adayları Tarafından Değerlendirilmesi
Müzeyyen BULUT ÖZEK
Fırat Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Elazığ / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu çalışmanın amacı, eğitsel web sitelerinin standardizasyon kriterlerini karşılayıp karşılamadıklarını
belirlemektir. Standardizasyon kriterleri olarak Çakıroğlu, Akkan ve Çebi (2008) tarafından belirlenen kriterler
seçilmiştir. Belirlenen amaç doğrultusunda 2015-2016 güz döneminde web tasarım dersini alan Fırat Üniversitesi
Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü’ndeki 21 bilişim teknolojileri öğretmen adayı ile yüz yüze
görüşme tekniği kullanılarak görüşülmüştür. Çalışma sonucunda eğitsel içerikli sitelerin arayüzleri
değerlendirilirken esnek olmayan sabit sayfaların kullanıldığı, içerik değerlendirmesi yapılırken web sayfasına
kullanıcının katkısını sağlayacak ortamların bulunmadığı tespit edilmiştir. İncelenen web sayfalarında ilave
teknolojilere yer verilmediği, site tasarımlarının özgün olmadığı ve pedagojik açıdan eksikliklerin bulunduğu
belirlenmiştir.
Anahtar Sözcükler: eğitsel web siteleri, böte öğretmen adayları, standardizasyon kriterleri
44
Lise Öğretmenlerinin Okul Yöneticilerinin Teknoloji Liderlik Yeterlikleri Hakkındaki Algıları
Hasan GÜRFİDAN
Isparta Anadolu Lisesi, Isparta / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Mustafa KOÇ
Süleyman Demirel Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Isparta /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Sınıflarda teknolojinin etkin bir şekilde kullanılmasında okul yöneticileri anahtar bir role sahiptir. Teknoloji
liderliği olarak ta adlandırılan bu rol okul çalışanlarını teknoloji entegrasyonu konusunda motive etmeyi,
desteklemeyi ve yönlendirmeyi kapsamaktadır. Son yıllarda okul yöneticilerinin bu sorumluklarını yerine
getirebilmeleri için gerekli olan yeterliklerin belirlenmesine ve araştırılmasına yönelik bir eğilimin oluştuğu
görülmektedir. Bu bağlamda planlanmış bu çalışmanın amacı liselerde görev yapan öğretmenlerin, okul
yöneticilerinin teknoloji liderlik yeterlikleri hakkındaki algı düzeylerini ve bunların bazı demografik ve teknoloji
kullanımı değişkenleriyle olan ilişkilerini tespit etmektir. Çalışma ilişkisel tarama modelinde desenlenmiştir.
Araştırma elverişli örnekleme yoluyla ulaşılmış Isparta ilindeki 396 lise öğretmeni ile yürütülmüştür. Veriler
anket yoluyla toplanmıştır. Teknoloji liderliği özelliklerini ölçmek için 2009 yılında ISTE (International Society
for Technology in Education-Uluslararası Eğitimde Teknoloji Topluluğu) tarafından eğitim yöneticileri için
geliştirilmiş olan teknoloji liderliği standartlarını (NETS-A) baz alarak uyarlanan “Eğitim Yöneticileri Teknoloji
Liderliği Öz-Yeterlik Ölçeği” kullanılmıştır. Ölçek, vizyoner liderlik, dijital çağ öğrenme kültürü, profesyonel
uygulamada mükemmellik, sistematik gelişim ve dijital vatandaşlık olmak üzere 5 boyut ve toplam 21 maddeden
oluşmaktadır. Toplanan veriler betimsel istatistikler, korelasyon katsayıları ve varyans analiz testleri (ANOVA)
yardımıyla çözümlenmiştir. Elde edilen bulgulara göre öğretmenler, yöneticilerin ölçeğin bütün alt boyutlarında
ve genelinde benzer ve yeterli düzeyde liderlik özelliklerine sahip olduklarını düşünmektedirler. Öğretmenlerin,
okul yöneticilerinin teknoloji liderlik yeterliklerine yönelik algılarının cinsiyete, yaşa, hizmet süresine ve branşa
göre farklılık göstermediği ve bilgisayar kullanma tecrübesi, sıklığı ve teknoloji entegrasyon düzeyiyle ilişkili
olmadığı tespit edilmiştir.
Anahtar Sözcükler: teknoloji liderliği, öğretmen algısı, demografik özellikler, teknoloji entegrasyonu
45
Özel Eğitimde Hareket Tabanlı Teknolojilerin Kullanımı
Neşe GÜRBULAK
Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,İstanbul/
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Esad ESGİN
Marmara Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, İstanbul /
TÜRKİYE, e-posta: esadesgin@ gmail.com
Bildiri Özeti:
Üretim ve kullanım alanı hızla yaygınlaşan bilgi ve iletişim teknolojilerinin, eğitim alanında kullanımına
yönelik beklentiler artmış ve yeni yaklaşımlar ortaya çıkmıştır. Bu yaklaşımlardan bir tanesi de bu teknolojilerin
özel eğitimde kullanımıdır. Özel gereksinimli bireyler teknolojiyi kullanmakta zorlanmaktadırlar. Bu ihtiyaçtan
yola çıkarak, doğal kullanıcı arayüz kullanımının özel gereksinimli bireylerin karşılaştıkları teknoloji kullanım
zorluklarını ortadan kaldırarak günlük yaşam kalitelerini arttırmalarına yardımcı olduğu belirtilmektedir. Bu
araştırmanın odak noktasını ise kullanıcı ile doğal etkileşim sağlayan hareket tabanlı teknolojiler ve bu
teknolojilerin özel gereksinimli bireyler için kullanımı oluşturmaktadır. Birçok hareket tabanlı teknoloji
bulunmaktadır ancak günümüzde en popüler olanı görüntü izleme, iskelet algılama ve izleme sistemi gibi algısal
etkileşim çeşitlerini içeren Kinect teknolojisidir. Hareket tabanlı teknolojilerin hem tipik gelişim gösteren hem
de özel gereksinimli bireyler için kullanım ve kontrol kolaylığı sağlayıp öğrenmeyi desteklediği
düşünülmektedir. Bu bağlamda, bu çalışmada hareket tabanlı teknolojilerin özel gereksinimli bireylerin günlük
yaşam becerilerini kazanmaları ve eğitimleri için kullanımını konu alan literatür taraması gerçekleştirilmiştir.
Yapılan literatür taraması neticesinde var olan teknolojilerin kullanımının olumlu ve olumsuz yönleri tespit
edilerek, özel gereksinimli bireyler için kullanılabilecek hareket tabanlı teknolojilerin hangi özelliklere sahip
olması ve nasıl kullanılması gerektiğine dair analiz ve sentez gerçekleştirilmiştir.
Anahtar Sözcükler: doğal kullanıcı arayüzleri, hareket tabanlı teknolojiler, kinect teknolojisi, özel eğitimde
teknoloji kullanımı.
46
Öğretmenlik Mesleği açısından Dijital Yerlilik, Dijital Göçmenlik ve Dijital Melezlik
Süleyman Nihat ŞAD
İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümü, Malatya / TÜRKİYE, [email protected]
Vildan DONMUŞ
Fırat Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümü, Elazığ / TÜRKİYE, [email protected]
Bildiri Özeti:
Bilgi ve iletişim teknolojilerinin hızlı gelişimi bireylerin bilgiye ulaşma ve işleme alışkanlıkları ve
tercihlerinde de farklılaşmalara neden olmaktadır. Bu da teknolojiye ve bilgiye yüklenen anlamlar açısından yaşı
önemli bir değişken haline getirmiştir. Yaş ve teknoloji etkileşimi bağlamında ilk kez Prensky (2001) dijital yerli
ve dijital göçmen kavramlarından bahsetmiştir. İnterneti, sanal oyunları, akıllı telefonları vb. dijital bir dile
çevirerek, iletişim kuran yeni nesile “dijital yerliler” ismi verilmiştir. "Dijital yerliler" yani dijital çağda doğmuş
insanlar, X jenerasyonu olarak tanımlanırlar. Bu genç kuşağa göre dijital teknolojilerle çevrelenmiş dünyaya
kendini daha yabancı hisseden eski kuşağa ise dijital göçmenler adı verilmiştir (Prensky, 2001). Dijital göçmen
bireylerin en önemli özelliklerinin başında dijital medya araçlarını etkin kullanamamaları gelmektedir. Dijital
melezler ise, hem dijital yerliler ve dijital göçmenlere benzemekte hem de benzememektedir. Dijital melezler
bilgi edinme konusunda her iki grubun davranışları göstermekte yani hem basılı kaynakları hem de teknolojik
kaynakları tercih etmektedirler (Karabulut, 2015). Bu bağlamda günümüzde ilköğretimden liseye kadar eğitim
sistemine devam eden öğrencilerin daha çok dijital yerliler olduğu söylenebilir. Diğer taraftan bu öğrencilere
öğretim hizmeti sunan farklı yaş gruplarından öğretmenler ise dijital yerli, göçmen ya da melez bireylerin
özelliklerini gösterebilir. Bu anlamda dijital yerlilik, göçmenlik ya da melezliğin öğretmenlik mesleği
bağlamında ele alınması ve hem öğretmen adayları hem de öğretmenlerin hangi kategoriye girdiklerinin
incelenmesi araştırmaya değer bulunmuştur. Dolayısıyla bu araştırmada, öğretmen ve öğretmen adaylarının
dijital yerlilik, dijital göçmenlik ve dijital melezlik özellikleri açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Ayrıca bu
özelliklerinin doğum tarihi, cinsiyet ve öğretmen ya da öğretmen adayı olma değişkenleri ile etkileşimi
incelenmiştir. Araştırma Elazığ il merkezinde 2012-2013 öğretim yılında görev yapan çeşitli branşlara mensup
263 öğretmen ve Fırat Üniversitesi Eğitim Fakültesinde öğrenim gören 289 öğretmen adayı ile yürütülmüştür.
Betimsel ve ilişkisel tarama desenlerine göre yürütülen araştırmada veriler, araştırmacılar tarafından geliştirilen
“Dijital Yerli, Dijital Göçmen ve Dijital Melez Öğretmen Ölçeği” ile toplanmıştır. Verilerin analizinde frekans,
yüzde, tek yönlü ANOVA ve Kay Kare tekniklerden yararlanılmıştır. Analizler sonucunda ulaşılan sonuçlar
şöyledir: Öğrenme Ortamlarını düzenlenme boyutundan aldıkları puanlar açısından araştırmaya katılan 552
öğretmen ve öğretmen adayından 102’si (%18,5) Dijital Göçmen (DG), 297’si (%53,8) Dijital Melez (DM) ve
153’ü de (%27,7) Dijital Yerli (DY) kategorisine girmektedir. Veli ve öğrenciyle iletişim kurma tercihleri
açısından katılımcıların 358’si (%64,9) Dijital Göçmen (DG), 154’ü (%27,9) Dijital Melez (DM) ve sadece 40’ı
(%7,2) Dijital Yerli (DY) kategorisine girmektedir. Son olarak Kişisel ve Mesleki Gelişim tercihleri açısından
katılımcıların 224’ü (%40,6) Dijital Göçmen (DG), 258’i (%46,7) Dijital Melez (DM) ve sadece 70’i (%12,7)
Dijital Yerli (DY) kategorisine girmektedir. Çalışmada ayrıca yaş, cinsiyet ve görev türü değişkenlerine ilişkin
bulgu sunumu yapılarak sonuçlar tartışılmıştır.
Anahtar Sözcükler:dijital yerli öğretmen, dijital melez öğretmen, dijital göçmen öğretmen
47
Öğretmen Eğitimi Kapsamında Dijital Öykülerin Tasarlanması, Geliştirilmesi ve Kullanılması:
Biçimlendirici Değerlendirme Araştırması2
Ömer Faruk İSLİM
Ahi Evran Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Kırşehir /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Soner YILDIRIM
Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu çalışmanın amacı, son yıllarda yaygın olarak kullanılan dijital öykülerin öğretmen eğitiminde
kullanılması ve etkililiğinin araştırılmasıdır. Bu kapsamda 2014-2015 öğretim yılı bahar döneminde öğretim ilke
ve metotları dersini almakta olan Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi (BÖTE) bölümü ikinci sınıf
öğrencilerine dijital hikaye kavramı ve derslerde nasıl kullanılabileceği örnekleriyle anlatılmış, ardından
öğrencilere farklı dijital hikaye hazırlama yazılımları tanıtılmıştır. Sonrasında, öğrencilerden dörder kişilik
gruplar halinde, ders kapsamında anlatılan konulardan birisi ile ilgili dijital hikayeler hazırlamaları istenmiştir.
Öğrencilere dijital hikayelerini hazırlamaları için yaklaşık olarak iki aylık süre tanınmış, ve bu süre boyunca
gerek dijital öykülerin içeriği, tasarımı ve kapsamı, gerekse de kullandıkları dijital hikaye hazırlama yazılımları
hakkında dönütler verilmiştir. Belirlenen sürenin sonunda tüm gruplar bir araya gelerek hazırladıkları dijital
öykülerini sunmuşlardır. Sunulan dijital öyküler farklı ölçeklerin incelenmesi sonucu oluşturulan dijital hikaye
değerlendirme ölçeği ile değerlendirilmiştir. Çalışmanın nitel verileri sunumların tamamlanmasının ardından her
bir grup ile yüz yüze görüşmeler yapılarak toplanmıştır. Çalışmaya 13 gruptan toplan 52 öğrenci katılmıştır. Her
bir grup ile yaklaşık 15 dakika süren görüşme yapılmış olup görüşmede öğrencilere hangi konuyu seçtikleri, bu
konuyu seçme sebepleri, dijital hikayelerini hazırlarken izledikleri tasarım süreçleri, dijital hikayelerini
hazırlarken kullandıkları yazılımlar ve bu yazılımları kullanma sebepleri, dijital hikaye hazırlama sürecinin
kendilerine sağladığı faydalar, gelecek senelerde bu uygulamanın devam edip etmemesi gerektiği ve uygulama
ile ilgili görüş ve önerileri sorulmuştur. Çalışma sonuçlarına göre öğrenciler öncelikle ilgilerini çeken ya da
anlatımı kolay konuları seçerken, dijital öykülerini hazırlarken genellikle birden fazla yazılımdan
faydalandıklarını belirtmişler ve bu yazılımları seçme sebeplerinin başında o yazılımı daha önce kullanmış
olmaları ya da yazılım hakkında ön bilgi sahibi olmaları gelmektedir. Ayrıca, dijital hikaye hazırlama sürecinin
kendilerine öncelikle dijital öykü hazırladıkları konu hakkında daha detaylı bilgi sahibi olmalarını sağlaması ve
öğrendiklerini uygulama fırsatı vermesi gibi faydaları olduğunu belirtmişlerdir. Son olarak tüm gruplar dijital
öykü hazırlama etkinliğinin ileriki yıllarda da mutlaka devam etmesi gerektiğini belirtmişlerdir.
Anahtar Sözcükler: öğretmen eğitimi, dijital öyküler, öğretim yöntem ve ilkeleri dersi
Bu çalışmanın konferans katılımı Ahi Evran Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimince
Desteklenmiştir. Proje Numarası: EGT.E2.16.013
2
48
Türkiye’de Dijital Vatandaşlık Algısı
Sevinç PATLAK
Marmara Üniversitesi, Uğur Koleji Bilişim Teknolojileri Öğretmeni, İstanbul / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti
İnternetle birlikte gelişen teknolojiler, akıllı telefonlar, uygulamalar, sosyal ağlar ve doğru ya da yanlış içerik
sunan web sayfaları, hemen herkesin yaşamını çevrelemiştir. Dijital ortamda ki bilgiler, kurulan iletişim gün
geçtikçe sayılarla ifade edilemez boyutlara ulaşmış; ulaşmaya da devam etmektedir. Kısaca herkes; istediği her
şeyi çevrimiçi olarak yayınlayabilir ve sınır tanımaksızın çevrim içi ortamda seyahat edebilir olmuştur. İnternetin
insanlar ve toplumlar üzerinde yarattığı etki vatandaşlık kavramını dijital ortama taşımış ve dijital vatandaşlık
kavramı ortaya çıkmıştır. Bu çalışmanın amacı Türkiye’de dijital vatandaşlık algısını ortaya koymaktır. Bu amaç
doğrultusunda (1) dijital vatandaşlığın boyutları irdelenecek, (2) internet kullanıcılarına dijital vatandaşlık için
etkin kullanım önerileri sunulacak, (3) dijital vatandaşlık için Türkiye’de ve dünyadaki düzenlemeler ortaya
koyulacak, (4) ilgili düzenlemeler doğrultusunda Türkiye’deki okullarda atılması gereken adımlar hakkında
öneriler geliştirilecektir. Bu çalışmada nitel araştırma veri toplama ve analiz yöntemleri kullanılmıştır. Bu
bağlamda İstanbul’da bir özel okulda çeşitli branşlarda görev yapan 10 öğretmenle görüşme yapılıp; (1)İnternet
kullanım oranları, (2)dijital erişimi kullanım amaçları, (3)dijital vatandaşlık kavramını nasıl tanımladıkları,
(4)dijital vatandaşlığın 9 boyutu hakkında herhangi bir bilgilerinin olup olmadığı, (5)dijital vatandaşlıkla ilgili
bir ders konulması hakkındaki görüşleri sorulmuştur. Alınan sonuçlar internet kullanım oranının yüksek
olduğunu; fakat dijital vatandaşlık kavramı ve 9 boyutuyla ilgili yeterli bilgi sahibi olunmadığını göstermektedir.
Bu bağlamda Türkiye’de dijital vatandaşlık algısının güçlendirilmesi için internetin bilinçli, güvenli ve etkin
kullanımı konusunda yapılabilecek çalışmalardan öneriler sunulmuş, bireylerin farkındalığını artıracak
çalışmalardan bahsedilmiştir.
Anahtar Sözcükler: dijital vatandaşlık, internetin doğru kullanımı, internet, internet bağımlılığı
49
Hal Değişimiyle İlgili Kavram Yanılgılarının Giderilmesine Yönelik TGA Etkinliklerinin Geliştirilmesi
Nagihan YILDIRIM
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Rize /TÜRKİYE,
e-posta:[email protected]
Mucize ÇİFTÇİ
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Rize/TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Okan ALTINOK
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Rize/TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Ömer ZENGİN
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Rize/TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Ahmet TERZİ
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Rize/TÜRKİYE
Bildiri Özeti
Kavram yanılgıları belirleyip gidermede kavram haritalama, tahmin-gözlem-açıklama, mülakatlar, çizimler,
V-diyagramı, kelime ilişkilendirmeler ve iki aşamalı testler gibi pek çok sayıda yöntem ve tekniğin kullanıldığı
görülmektedir. Yaşantı sonucu kazanılmış olan kavram yanılgılarının değiştirilmesi oldukça güçtür. Bu duruma
müdahale edebilmek için, öğrencilerin öncelikle bilgilerinin yanlışlığı konusunda ikna edilmeleri gerekmektedir.
Bu ikna sürecinde ise öğrencinin yanılgılı kavramı kendisinin fark edip değişime açık ve hazır hale gelmesi
büyük önem taşımaktadır. Bu çalışmanın amacı Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının hal değişimi konusundaki
kavram yanılgılarının giderilmesinde geliştirilen TGA etkinliklerinin etkisini incelemektir. Çalışma nitel bir
çalışma olup, örneklemini 2015-2016 eğitim öğretim yılında Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Eğitim
Fakültesi İlköğretim Fen Bilgisi Öğretmenliği Anabilim dalında öğrenim gören 15, 1. sınıf öğrencisi
oluşturmaktadır. Çalışmada veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış mülakat kullanılmıştır. Hal değişimi
konusu ile ilgili literatürde karşılaşılan kavram yanılgılarına yönelik 7 soru hazırlanmış ve uzman görüşü
alınarak sorulara son hali verilmiştir. Uygulamanın başlangıcında, 4 öğrenciyle 20-25dk süren ön mülakatlar
yürütülmüştür. Ön mülakatların analizinden sonra, öğrencilerin sahip oldukları belirlenen, kavram
yanılgılarından bazılarını gidermeye yönelik 8 tane TGA etkinliği geliştirilmiştir. Etkinlikler geliştirilirken
tahmin aşamasında, deneylerden, videolardan ve animasyonlardan yararlanılmıştır. Uygulama sürecinden bir
hafta sonrasında aynı öğrencilerle son mülakatlar yürütülmüştür. Mülakatlardan elde edilen bulgularla içerik
analizi yapılmıştır. Çalışmanın sonunda, öğretmen adaylarının uygulamalar öncesi sahip oldukları kavram
yanılgılarının uygulamalar sonrası bir kısmının tamamen bazılarının ise büyük oranlarda giderildiği
belirlenmiştir. Çalışmaya, ilköğretim öğrencilerine yönelik kavram öğretimine gereken önemin verilmesi ve
kavram yanılgılarına yönelik öğretim süreci içinde sık sık kontroller ve değerlendirmeler yapılması önerileriyle
son verilmiştir.
Anahtar Sözcükler: tahmin- gözlem-açıklama, hal değişimi, kavram yanılgısı
50
Bilgisayar Destekli Uygulamaların Van Hiele Geometrik Düşünme Düzeylerine Etkisi
Gül KALELİ YILMAZ
Bayburt Üniversitesi, Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü, Bayburt, TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Adem TÜRK
Bayburt Ortaokulu, Bayburt/TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Mikail YÜKSEL
Mahmut Kemal Yanbeğ Ortaokulu, Bayburt/TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bülent GÜVEN
Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fatih Eğitim Fakültesi, OFMAE Bölümü, Trabzon, TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Özet:
Geometri öğretiminin amacı öğrencilere yüksek düzeyde geometrik düşünme becerisi kazandırarak, eleştirel
düşünme, problem çözebilme ve matematiğin diğer konularını daha iyi anlayabilme fırsatı sağlamaktır (MEB,
2000). Bu amaca ulaşabilmek için öğrencilerin tanım ve teoremleri ezberlemek yerine geometrik kavramları
anlamaları, uzamsal problemleri muhakeme edebilmeleri ve geometrik şekillerin özellikleri arasında sebep-sonuç
ilişkilerini kurabilmeleri gerekmektedir (Battista, 2002). Bu koşullar ise ancak öğrencilerin belli geometrik
düşünme düzeylerine ulaşmaları ile sağlanabilir. Geometrik düşünme kendine özgü bir içeriğe sahip olan bir
matematiksel düşünme biçimidir ve geometrik düşünmenin gelişmesi, sürece dayanan, belirli aşamaları içeren
bir oluşumdur. Bu nedenle bir öğrencideki geometrik düşünmenin istenilen şekilde geliştirilebilmesi için bu
süreç iyi bir şekilde planlanmalı ve organize edilmeli (Regina, 2000), öğrencilere zengin öğrenme ortamları
sunulmalı ve öğrencilerin bulundukları geometrik düşünme düzeyleri dikkate alınarak eğitim-öğretim
yapılmalıdır (Şahin, 2008; Kaleli-Yılmaz ve Koparan, 2016).Bu çalışmada öğrencilerin geometrik düşünme
düzeylerinin artırılabilmesi için üç farklı öğrenme ortamı tasarlanmış ve tasarlanan öğrenme ortamlarından
hangisinin geometrik düşünme düzeylerini artırmada daha etkili olduğu tespit edilmiştir. Tasarlanan birinci
öğrenme ortamında, öğrencilere GeoGebra yazılımı kullanılarak bilgisayar destekli bir öğrenme ortamı
hazırlanmış ve bu öğrenciler bilgisayar grubu olarak ele alınmıştır. İkinci öğrenme ortamında somut materyaller
kullanılmış ve bu grup manipülatif grup olarak adlandırılmıştır. Üçüncü grup olan geleneksel grupta ise herhangi
bir özel muamele yapılmamış, rutin uygulamalara devam edilmiştir. Çalışmada ön-test, son-test iki deney ve bir
kontrol gruplu deneysel yöntem kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak Van Hiele Geometrik Düşünme
Düzeyleri Testi ve mülakat kullanılmıştır. Çalışma sonucunda her üç grupta da geometrik düşünme düzeylerinde
önemli bir oranda artış olduğu, ancak en fazla artışın bilgisayar grubunda görüldüğü tespit edilmiştir.
Anahtar Sözcükler: Bilgisayar Destekli Öğretim, GeoGebra, Van Hiele Geometrik Düşünme Düzeyleri
51
Teknoloji Entegrasyon Modelleri Üzerine Bir Araştırma
Gül KALELİ YILMAZ
Bayburt Üniversitesi, Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü, Bayburt, TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bülent GÜVEN
Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fatih Eğitim Fakültesi, OFMAE Bölümü, Trabzon, TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Özet:
Teknolojinin öğrenme-öğretme sürecine entegrasyonu, öğretim hedeflerini gerçekleştirmek ve öğrencilerin
öğrenmesini güçlendirmek için teknoloji araçlarının öğretim programında kullanılmasıdır (Cartwright ve
Hammond, 2003; Bauer ve Kenton, 2005). Bunun dışında literatürde teknoloji entegrasyonu ile ilgili farklı
tanımlar bulunmaktadır. NCES (2002), teknoloji entegrasyonunu, teknolojik kaynakların ve teknoloji tabanlı
uygulamaların işe, okul yönetimine ve günlük yaşama kaynaştırılması; ISTE (2000) ise belirli bir içerik alanında
öğrenmenin artırılması için teknolojinin sürece dâhil edilmesi, teknolojinin öğretimle ilgili işlevlerin bir parçası
olması ve diğer eğitsel araçlar gibi erişilebilir olması olarak tanımlamaktadır. Bilindiği gibi teknolojinin
derslereentegrasyonu oldukça karmaşık, yavaş ve zor bir süreçtir.Literatür incelendiğinde bu zor sürecin
kolaylaştırılması ve teknolojinin etkili bir şekilde derslere entegre edilebilmesi için farklı entegrasyon modelleri
oluşturulduğu görülmüştür (Rieber ve Welliver, 1989; Sandholtz, Ringstaff ve Dwyer, 1997; Moersch, 1997;
Valdez vd., 1999; Rogers, 2003; Toledo, 2005; Wang, 2008). Bu çalışmada literatürde sıklıkla kullanılan Yenilik
Yayılımı Teorisi (Rogers, 2003), Rieber ve Welliver’in teknoloji entegrasyon modeli ve ACOT Projesi
kapsamında önerilen teknoloji entegrasyon modellerinin incelenmesi ve modeller arasındaki benzerlik ve
farklılıkların ortaya konulması amaçlanmıştır. Çalışmada doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Çalışma
sonucunda incelenen üç modelin de eğitim-öğretim sürecine teknoloji entegrasyonunda kullanılabileceği, Rieber
ve Welliver’in entegrasyon modeli ile ACOT projesinde kullanılan modelin birçok yönden benzerlik gösterdiği
tespit edilmiştir.
Anahtar Sözcükler: Eğitim, Teknoloji Entegrasyonu, Teknoloji Entegrasyon Modelleri
52
Eğitimin Ekonomik İşlevi Bağlamında Yükseköğretim Programlarının Değerlendirilmesi
Egemen AKMENÇE
Fırat Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, ELAZIĞ/TÜRKİYE, [email protected]
Ezgi AKMENÇE
Fırat Üniversitesi, Yabancı Diller Yüksekokulu, ELAZIĞ/TÜRKİYE, [email protected]
Esra Nur AKPUNAR
Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, ERZURUM/TÜRKİYE
Bildiri Özeti:
Türk yükseköğretimi son yıllarda nicel açıdan çok önemli mesafeler kaydetmiştir. Ancak aynı şeyi kalite için
söylemek kabil değildir. Devletten atama ve iş bekleyen yüzbinlerce mezunun mevcudiyeti bunun en tipik
göstergesidir. Diğer bir gösterge de, artan yükseköğretim oranına rağmen bilim, teknoloji ve ekonomide
beklenen sıçramanın bir türlü gerçekleşememiş olmasıdır. Sorunun birçok boyutu olmakla birlikte, kuşkuların
önemli bir kısmı da yükseköğretim programları üzerine yoğunlaşmaktadır. Çünkü yükseköğretimde kalite ve
verimlilik söz konusu olduğunda ilk akla gelen öğretim programlarıdır. Zira mezunlara renk ve şekil veren asıl
öğe, yükseköğretim eğitim-öğretim politikalarına kılavuzluk yapan öğretim programlarıdır. Buna öğretim
kadrosu, donanım, yönetim vb. öğeler de eklenebilir. Ancak ekonominin beklentilerine cevap verecek nitelikler
söz konusu olduğunda, yükseköğretimde kritik değişken öğretim programlarıdır. Yükseköğretimde kalite, her
şeyden önce projelerin (programların) doğru olmasında bağlıdır. Türk Yükseköğretiminde son yıllardaki ciddi
atılımlarda, programlar gölgede kalmış izlenimi vermektedir. Zira mevcut programlar ağırlıklı olarak Sanayi
Çağı mesleklerini ve ekonomisi çağrıştırmaktadır. Oysaki Bilgi Çağı’nı yaşadığımız günümüz dünyasında
üniversitelerimizi Sanayi Çağında göre işletemeyiz. Aksi takdirde mezunların günümüzün ekonomisi olan Bilgi
Ekonomisine bırakın katkı vermeleri, uyum sağlamaları bile mümkün olamaz. Yüzbinlerce üniversite
mezununun iş piyasasına uyum sağlayamamasında programların, günümüzün değil, geçmişim programları
olmasının etkisi büyüktür. Oysaki eğitimin ekonomik işlevine göre, mezunlar iş piyasasının talep ettiği
niteliklere göre eğitilmesi gerekmektedir. Bu araştırmanın amacı, son sınıf üniversite öğrencileri ile üniversite
mezunun öğrencilerin görüşlerine dayalı olarak yükseköğretim programlarını eğitimin ekonomik işlevi
bağlamında değerlendirmektir. Araştırma Harran ve Fırat Üniversitesinde 2015-2016 Öğretim Yılında
formasyon eğitimi alan üniversite son sınıf öğrencileri ile mezunları üzerinde yürütülmüştür. Betimsel yöntemle
yürütülen araştırmada veriler, araştırmacılar tarafından geliştirilen anket formu ile toplanmıştır. Verilerin
analizinde betimsel istatistiksel (yüzde, frenaks ve kay-kare) tekniklerden yararlanılmıştır. Araştırmada verilerin
analizinden, ulaşılan sonuçlar şöyledir: Araştırmanın yürütüldüğü üniversitelerin öğretim programları, ekonomik
işlevi bakımından fonksiyonel değildir. Bu üniversiteler, başta öğretim programları, donanım, bilişim
teknolojileri, iş piyasası ile ilişkiler, öğretim kadrosu vb. ciddi sorunlarla karşı karşıyadır. Dolayısıyla Türk
yükseköğretim sisteminde topyekun bir yeniden yapılanma kaçınılmaz görünmektedir.
Anahtar Kelimeler: eğitim ekonomisi, yükseköğretim programları, yükseköğretimde kalite.
53
Lise Öğrencilerinin Tablet Bilgisayar Kabul Durumlarının İncelenmesi
Fatma Gizem KARAOĞLAN YILMAZ
Bartın Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Bartın / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Eğitimde teknoloji entegrasyonu süreci ile birlikte okullarda tablet bilgisayar kullanımının
yaygınlaştığı/yaygınlaştırılmaya çalışıldığı görülmektedir. Öğrenme-öğretme süreçlerinde giderek yerini almaya
başlayan tablet bilgisayarlardan etkili ve verimli bir şekilde faydalanabilmelerinde bu teknolojinin öğrencilerce
kabul ve kullanım durumu önemlidir. Bu çalışmanın amacı lise öğrencilerinin tablet bilgisayar kabul durumlarını
çeşitli değişkenler açısından incelemektir. Çalışma tarama modeline göre yürütülmüş olup, çalışmanın
katılımcılarını FATİH Projesi kapsamında tablet bilgisayar verilen 279 lise öğrencisi oluşturmaktadır.
Çalışmanın verileri kişisel bilgiler formu ve tablet bilgisayar kabul ölçeğinden elde edilmiştir. Çalışmada lise
öğrencilerinin tablet bilgisayar kabul durumları ortaya konularak, tablet bilgisayar kabul ölçeğinin “algılanan
yarar”, “algılanan kullanım kolaylığı”, “kullanıma yönelik tutum” ve “kullanıma yönelik niyet” alt boyutları
cinsiyet, günlük internet kullanım süresi, internet ve tablet kullanma becerisi değişkenlerine göre incelenmiştir.
Çalışma sonucuna göre öğrencilerin tablet bilgisayar kabullerinde; tablet bilgisayar kullanma becerisi ve günlük
internet kullanım süresi değişkenlerine göre anlamlı farklılık olduğu görülmüşken; cinsiyet ve internet kullanma
becerisi değişkenleri açısından ise anlamlı farklılık olmadığı görülmüştür. Genel olarak bakıldığında öğrencilerin
tablet bilgisayar kabul durumlarının yüksek düzeyde olduğu söylenebilir.
Anahtar Sözcükler: tablet bilgisayar, tablet bilgisayar kabulü, lise öğrencileri
54
Öğretmenlerin İnternete Yönelik Epistemolojik İnançlarının İncelenmesi
Ramazan YILMAZ
Bartın Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Bartın / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bilgi ve bilmenin doğasına ilişkin inançlar olarak ifade edilen epistemolojik inançların, öğrencilerin anlama
ve öğrenme, bilgi kaynağından yararlanma becerileri üzerinde belirleyici bir role sahip olduğu belirtilmektedir.
Günümüzde internetin önemli bir bilgi kaynağı haline gelmesi ve epistemolojik inançların bağlam-duyarlı
olmaları nedeniyle araştırmacılar, internet temelli bilgi ve öğrenme ortamları için internete yönelik epistemolojik
inançların araştırılmasının önemini vurgulamaktadırlar. İnternete yönelik epistemolojik inanç, bireyin internet
ortamındaki bilginin kesinliğine, kaynağına, gerekçelendirilmesine ve yapısına yönelik inançları ile ilgili olup,
bu inançların internet temelli bilgi ve öğrenme süreçlerinden yararlanmada önemli bir yere sahip olduğu
anlaşılmaktadır. Bu inançlar, öğrenme-öğretme süreçlerinde internetten yararlanmada öğrencilerde olduğu kadar,
bu süreçleri yapılandıran öğretmenler için de önemlidir. Bu araştırmanın amacı öğretmenlerin internete yönelik
epistemolojik inançlarını çeşitli değişkenler açısından incelemektir. Araştırmanın katılımcılarını, Bartın il
merkezinde görev yapmakta olan ve araştırmaya gönüllü olarak katılan 204 öğretmen oluşturmaktadır.
Araştırmanın verileri, kişisel bilgiler formu ve internete yönelik epistemolojik inanç ölçeğinden elde edilmiştir.
Araştırmada öğretmenlerin internete yönelik epistemolojik inanç durumları ortaya konularak, internete yönelik
epistemolojik inanç ölçeğinin “kesinlik ve bilginin kaynağı”, “bilginin gerekçelendirilmesi” ve “bilginin yapısı”
alt boyutları, araştırma kapsamında ele alınan cinsiyet, mesleki kıdem yılı, yaş, internete erişim imkânı ve günlük
internet kullanım süresi değişkenlerine göre incelenmiştir. Araştırma sonucunda öğretmenlerin internete yönelik
epistemolojik inançlarında cinsiyet, yaş ve internete erişim imkânı değişkenleri açısından bir farklılık
görülmezken; mesleki kıdem yılı ve günlük internet kullanım süresi açısından anlamlı farklılıklar olduğu
görülmüştür. Genel olarak bakıldığında ise öğretmenlerin internete yönelik epistemolojik inançlarının orta/net
olmayan düzeyde olduğu belirlenmiştir. Alt boyutlar açısından değerlendirildiğinde; kesinlik ve bilginin kaynağı
ile bilginin yapısı faktörleri açısından gelişmemiş/olgunlaşmamış (naive), bilginin gerekçelendirilmesi faktörü
açısından ise gelişmiş/olgunlaşmış (sophisticated) düzeyde olduğu görülmüştür.
Anahtar Sözcükler: internete yönelik epistemolojik inanç, internet, öğretmenler
55
Üniversite Öğrencilerinin Facebook Gruplarındaki Bilgi Paylaşma Davranışlarının İncelenmesi
Turgay ALAKURT
Dumlupınar Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Kütahya /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Ramazan YILMAZ
Bartın Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Bartın / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bilgi ve iletişim teknolojisindeki gelişmeler ortak bir ilgi, amaç ya da sorunlara sahip bireylere bir araya
gelerek deneyimlerini ve bilgilerini paylaştıkları, yeni anlayışlar ve çözüm yolları üretebildikleri çeşitli iletişim
yolları ve araçları sunmaktadır. Kullanıcı etkileşimini arttıran daha katılımcı bu uygulamalar sayesinde yeni
öğrenme toplulukları gelişmektedir. Sosyal öğrenme biçimlerini değiştiren bu toplulukların tanımlanmasında
alanyazında pek çok terim (öğrenme toplulukları, öğrenme ağı, uygulama topluluğu, çevrimiçi öğrenme
topluluğu vb.) ile karşılaşılmaktadır. Günümüzde ülkemizde ve dünyada genç nüfusun sosyal ağ kullanım
oranları dikkate alındığında sosyal ağlarda oluşturulan bu tür öğrenme grupları eğitimciler tarafından sınıf içi ve
sınıf dışı öğrenmeleri destekleyici alternatif kanallardan biri olarak öne çıkmaktadır. Öğrencilerin bu gruplardaki
bilgi paylaşma davranışlarında hangi faktörlerin etkili olduğu ve bu davranışları nelerin etkilediği ise merak
edilen konulardan biridir. Bu araştırmada üniversite öğrencilerinin sınıf içi öğrenmelerine yardımcı olması
amacıyla oluşturulan Facebook temelli öğrenme topluluklarındaki bilgi paylaşma davranışları çeşitli
değişkenlere göre incelenmeye çalışılmıştır. Tarama modelinin kullanıldığı araştırmanın katılımcılarını, bir
devlet üniversitesinin çeşitli bölümlerinde yüz yüze yürütülmekte olan Bilgisayar II dersi kapsamında
öğrencilerin öğrenme yaşantılarını desteklemek amacıyla oluşturulan formal Facebook gruplarına üye olan 423
öğrenci oluşturmaktadır. Bu bağlamda Bilgisayar II dersi kapsamında yüz yüze eğitim yanında her bölüm için
ayrı ayrı Facebook Grupları oluşturularak 14 hafta boyunca öğrencilerin öğrenme süreçleri bu platform aracılığı
ile desteklenmiştir. Araştırma verileri çalışmaya katılmaya gönüllü olan 423 öğrenciden kişisel bilgiler formu ve
Bilgi Paylaşma Davranışları Ölçeği ile elde edilmiştir. Araştırmada öğrencilerin bilgi paylaşım davranışları;
cinsiyet, internet kullanım süresi, Facebook deneyimi, günlük Facebook kullanım süresi, toplulukta bilgi
paylaşım sıklığı değişkenlerine göre ölçeğin alt boyutları olan “yardım etmekten mutlu olmak”, “saygı”,
“yararlılık/uygunluk”, “güven” ve “fedakârlık” açısından değerlendirilmiştir. Bulgular, ölçeğin geneli ve alt
boyutları açısından cinsiyet, internet kullanım süresi, Facebook deneyimi açısından anlamlı bir farklılık
olmadığını; toplulukta bilgi paylaşma sıklığı açısından fedakârlık ve yardım etmekten mutlu olma; günlük
Facebook kullanım süresi açısından yararlılık/uygunluk alt boyutunda anlamlı farklılık olduğunu göstermektedir.
Araştırma sonucunda sanal öğrenme topluluklarının niteliğinin geliştirilmesi amacıyla neler yapılabileceği
üzerinde durularak uygulayıcılara ve araştırmacılara çeşitli önerilerde bulunulmuştur.
Anahtar Sözcükler: sanal topluluklar, facebook, bilgi paylaşma davranışları
56
Moodle Öğrenme Yönetim Sisteminde Analitik Yöntemlerle Belirlenen Performansların Akademik
Başarılar ile İlişkisi
Ünal ÇAKIROĞLU
Karadeniz Teknik Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Trabzon/TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Erol SEYİS
Giresun Üniversitesi, Tirebolu Mehmet Bayrak Meslek Yüksekokulu, Bilgisayar Teknolojileri Bölümü,
Giresun/Türkiye, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Öğrenme Yönetim Sistemleri (ÖYS) her geçen gün sistemlerine ekledikleri yeni araçlarla gerek öğretim
sürecini gerekse değerlendirme şekillerini zenginleştirmektedirler. Bu noktada temel hedeflerinden birisi
öğrencileri sistemde daha fazla tutmak, mevcut araçlardan en uygun düzeyde yararlanmalarını sağlamaktır.
ÖYS’lerde öğrencilerin performansının değerlendirilmesi birçok parametre ile ilişkili olduğundan kolay değildir.
Bu çerçevede Moodle gibi çeşitli öğrenme yönetim sistemleri (ÖYS) sınavlar, ölçekler, klasik, “rubrics”,
“Grade/Gradebook” (notlar), gibi birçok ölçme araçları sunmakta, yapılan değerlendirmelerde bu ölçme
araçlarından gelen veriler ile gerçekleştirilmektedir. Özellikle Moodle’daki “Notlar” bölümü ÖYS tabanlı
çevrimiçi öğrenme ortamında öğrencilerin öğrenme ortamındaki davranışlarını; etkinliklerin birleşimi ile
etkileşimlerinin analizi ve etkinliklerin derecelendirilme düzeyleri ile performans göstergelerini ortaya koyar.
Ayrıca Moodle üzerinde öğrenciler için eklenen tüm aktivitelerin raporlandırılmasını, notlandırılmasını ve ders
başarı durumunun takip edilebildiği bir sistemdir. Bu değerler öğrenme analitikleri ile değerlendirilip öğretici
için anlamlı bilgilere dönüşebilmektedir. Bu çalışmada Moodle ÖYS’de yer alan “notlar” bölümünde yer alan
öğrenci performansları ile öğrencilerin akademik başarıları arasındaki ilişki ortaya konulmuştur. Çalışma düzenli
bir şekilde katılan ve sistemin ilgili kısımlarını dolduran 56 Bilişim Teknolojileri Bölümü ön lisans öğrencisinin
katılımı ile gerçekleştirilmiştir. Öğrenci performansları öğrencilerin “Notlar” bölümünde kaydedilen
davranışlarının analitik incelenmesiyle anlamlı nicel verilere dönüştürülmüş ardından bu veriler öğrencilerin
akademik başarılarıyla ilişkilendirilmiştir. Katılımcıların Moodle ÖYS’deki “Notlar” bölümündeki
performanslarının yılsonu başarı ortalamalarının sonucu ile paralellik gösterdiği belirlenmiştir. Sonuç olarak
öğrencilerin ÖYS üzerindeki performanslarında, sistemdeki zaman yönetimini kendisi için uygun biçimde
planlaması, etkinlikleri bitirmesi ve bunları kontrol ederek bitirmediği çalışmalar var ise onları tekrar ele alması
adım adım öğrenme ortamındaki devamlılığını sağlaması, kendine has kontroller oluşturması ve bunlara uyması
gibi davranışların ÖYS’deki etkinliklerden yararlanma noktasındaki performanslarına olumlu yansıdığı
görülmüştür. Çalışmada ÖYS’yi etkin kullanan çevrimiçi öğrenenlerin akademik başarılarının da yüksek
olacağına yönelik kanıtlar sunulmaktadır. Bu çerçevede çalışmada öğretmenlerin öğrencileri takip edebilmesi,
öğrencilerin kendi başarılarını görebilmesine katkıda bulunabilmeleri noktasında öğretmenlere, ders
tasarımcılarına ise öğrenen kontrolünü sağlayabilecekleri ortam tasarımı noktasında önerilere yer verilmektedir.
Anahtar Kelimeler: öğrenme analitikleri araçları, moodle, akademik başarı, öğrenci performansı, çevrimiçi
öğrenme
57
Öğretmenlerin Eğitim Bilişim Ağına (EBA) İlişkin Görüşleri 3
Halit Karalar
Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Muğla/TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Uğur Doğan
Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümü, Muğla/TÜRKİYE, e-posta:
[email protected]
Bildiri Özeti:
Bu çalışmada öğretmenlerin görüş ve deneyimlerinden yararlanarak, öğretme-öğrenme sürecinde Eğitim
Bilişim Ağının (EBA) kullanılma süreci anlaşılmaya çalışılmış; öğretmenlerin bu süreçte EBA’yı kullanırken
yaşadıkları problemlerin ve bu problemlerin çözümüne yönelik önerilerinin ortaya çıkarılması amaçlanmıştır.
Nitel araştırma desenlerinden fenomenoloji deseninin kullanıldığı araştırma, 2015-2016 eğitim-öğretim yılı güz
döneminde Anadolu Lisesinde görevli farklı branşlardan oluşan 7 öğretmenin katılımıyla gerçekleştirilmiştir.
Katılımcılar belirlenirken amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme ve maksimum çeşitlilik örnekleme
kullanılmıştır. Nitel görüşme tekniği ile verilerin toplandığı araştırmada veri toplamak amacıyla yarı
yapılandırılmış görüşme soruları kullanılmıştır. Veriler içerik analizi ile analiz edilmiş ve veri analizinde NVivo
11 programı kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, EBA’nın sistematik yapısının olmaması, içeriklerin yetersiz
olması, içeriklerin öğrencilerin ihtiyaçlarına ve sınıf düzeyine uygun olmaması, öğretim programlarında yapılan
değişikliklerle uyumlu içeriklerin olmaması, üniversiteye giriş sınavlarının yapısı ve öğretmen merkezli
yaklaşımı benimsemeye zorlanma ile ilgili problemlerin öğretmenlerin EBA kullanımını olumsuz etkilediği ve
bu problemlere bağlı olarak EBA’yı yeterince kullanmadıkları bulgusuna ulaşılmıştır.Öğretmenlerin EBA’da
bulamadıkları içerikleri İnternetten, yayın evlerinin içeriklerinden, kendilerinin hazırladığı ya da İnternetten
indirdiği sunulardan ve ders kitaplarından karşılamaya çalıştıkları bulunmuştur. Araştırmada ayrıca
öğretmenlerin EBA kullanımı sürecinde yaşadığı problemlerin çözümüne yönelik yapısal, eğitim sistemi ve
içeriklere yönelik olmak üzere üç stratejiden oluşan önerilerini içeren bir model sunulmuştur.
Anahtar Sözcükler: Eğitim Bilişim Ağı, EBA, FATİH projesi
3*
Bu
çalışma, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi 15/215 nolu Bilimsel Araştırma Projesi ile desteklenmektedir.
58
Çevrimiçi Öğretime Kuramsal Bir Bakış – İşbirliğine Dayalı Özgürlük Kuramı
Serçin KARATAŞ
Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Erhan POLAT
Ankara Üniversitesi, Elmadağ Meslek Yüksekokulu Bilgisayar Teknolojileri Bölümü, Ankara / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Morten Flate Paulsen, uzaktan eğitim kuramlarını yeni bir bakış açısı ile harmanlayarak, İşbirliğine Dayalı
Özgürlüğü (Cooperative Freedom) bir çevrimiçi öğretim kuramı olarak ortaya koymaktadır. Paulsen, kuramının
Knowles’in Yetişkin Eğitimi Kuramından esinlendiğini söylemektedir. Bu noktada iki kuramın da öğreneni,
kendi öğrenme çıktılarını kontrol etmek için öz yönlendirmeye sahip bireyler olarak tanımladığı görülmektedir.
İşbirliğine Dayalı Özgürlük Kuramı bir adım daha öteye giderek, öğrenenin hedef, etkinlik ve öğrenme yönelimli
güdülenmeye sahip olduklarını da söylemektedir. İşbirliğine Dayalı Özgürlük Kuramı öğrenenin güdülenme
yöneliminden bağımsız olarak hem işbirliğine hem de özgürlüğe ihtiyaç duyduğunu savunmakta ve bunları
birlikte sağlayabilmenin altı boyutu olduğunu belirtmektedir: zaman, mekân, ilerleme hızı, ortam, erişim ve
içerik. Bu boyutlar doğru olarak ele alındığında öğrenenin hem işbirliği yapabileceği hem de özgürce
çalışabileceği bir çevrimiçi öğretim oluşturulabileceğini savunmaktadır. Bu çalışma ile de İşbirliğine Dayalı
Özgürlük Kuramının bahsi geçen boyutları tanıtılmaya çalışılmıştır.
Anahtar Sözcükler: İşbirliğine Dayalı Özgürlük, çevrimiçi öğretim kuramı, e-öğrenme.
59
Çevrimiçi Eşzamanlı Öğrenme Ortamlarında Öğrencilerin Bilişsel ve Sosyal Buradalıklarının Gelişiminin
İncelenmesi
Servet KILIÇ
Ordu Üniversitesi, Bilgisayar Teknolojileri Bölümü, Ordu/ TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Ünal ÇAKIROĞLU
Karadeniz Teknik Üniversitesi, Eğitim Fakültesi,Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Anabilim Dalı,
Trabzon/TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Çevrimiçi öğrenme ortamlarında verilen derslerin yaygınlaşması nedeniyle yüzyüze sınıf ortamlarında
gerçekleşen tüm öğrenme faaliyetlerinin bu ortamlarda ne düzeyde gerçekleşebildiği araştırmacıların üzerinde
durduğu konular arasında yer almaktadır. Çevrimiçi ortamlarda öğrencilerin öğretmen ve akranlarıyla
iletişiminde ve etkileşiminde kısıtlılıkların oluştuğu ve araştırmacılar tarafından öğrenme ortamlarının
oluşabilmesi için sorgulayan bir topluluk oluşturulması gerektiği ifade edilmektedir. Bu çerçevede yapılan
çalışmalarda öğrencilerin bilişsel ve sosyal buradalıklarının gelişiminin açıklanmasında “Sorgulama Topluluğu
Modeli” öne çıkmaktadır. Model üzerine genelde eşzamansız ve karma öğrenme ortamlarında çalışmalar
yürütülmüş, doğrudan eşzamanlı ortamlar kullanılarak yürütülen çalışmalar oldukça sınırlıdır. Diğer yandan bu
tür araştırmalarda değerlendirmeler genellikle öğrencilerin buradalık algıları üzerinden anketler kullanılarak
yapılmakta, süreçte gerçekleşen buradalıklar ve bunların gerçekleşme şekillerine ilişkin halen kanıtlara ihtiyaç
duyulmaktadır. Bu çerçevede Türkiye’de de eşzamanlı olarak verilen derslerin yaygınlaşması sebebiyle bilişsel
ve sosyal buradalıkların bu ortamlarda ne düzeyde ve nasıl gerçekleştiğine yönelik araştırmaların önemli olduğu
düşünülebilir. Bu düşünceden hareketle, bu araştırmada eş zamanlı iletişimin olduğu çevrimiçi ortamda
buradalıkların nasıl gerçekleştiği belirlenmeye çalışılmaktadır. Araştırmada, nitel araştırma yöntemlerinden biri
olan özel durum çalışması kullanılmıştır. Örneklemi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Bilgisayar ve Öğretim
Teknolojileri Eğitimi Bölümü Uzaktan Eğitim Programı 4.sınıf 40 öğrenci oluşturmaktadır. Adobe Connect web
konferans sistemi kullanılarak sunulan "Eğitimde Yapay Zekâ Uygulamaları" dersi yedi hafta boyunca katılımcı
gözlemci yoluyla gözlenmiştir. Bu tür ortamlarda öğrenciler özellikle kullanılan sistemin sohbet bölümündeki
tartışmalar ile sosyal ve bilişsel anlamda birbirlerinden etkilenebilmektedirler. Bu nedenle sorgulama
topluluğunun öğretim sürecinde gerçekleşen iki temel bileşeni olan bilişsel ve sosyal buradalık puanları sisteme
kaydedilen öğrenci tartışmaları yoluyla elde edilmiştir. Bilişsel buradalığa ait tartışmalar çözümlenirken “Bilişsel
Buradalığı Değerlendirme Şablonu (Garrison ve diğerleri, 2000)” ve sosyal buradalığa ait tartışmalar
çözümlenirken ”Sosyal Buradalığı Değerlendirme Şablonu (Rourke ve diğerleri, 2001)” kullanılmıştır. Araştırma
sonucunda, eşzamanlı ortamda öğrencilerin sosyal buradalıklarının bilişsel buradalıklarından yüksek olduğu
belirlenmiştir. Tartışma kayıtlarından elde edilen verilerde, öğrenci mesajlarında genelde sosyal ifadelerin yer
aldığı ve aynı zamanda gereksiz ifadelerin yaygın olduğu bu sebeple mesajların içerik olarak bilişsel buradalığı
nispeten daha az yansıttığı görülmüştür. Eşzamanlı olarak gerçekleştirilen iletişimde öğrencilerin eleştirel
düşünebilmeleri için, farklı kaynaklardan ve arkadaşlarının gönderilerinden yararlanabilmek için zamanlarının
olmaması sonuçların oluşmasında etkili olduğu düşünülmektedir. Ayrıca, bu tartışmaların ne zaman ne şeilde
gerçekleştiğine yönelik gözlem notlarından elde edilen verilere göre; ders öğreticisinin ortamı etkin
kullanabilmesi, öğrencileri tartışmaya teşvik etmesi ve öğrencilerle samimi iletişimde bulunması sonuçların
oluşmasında belirleyici olduğu düşünülmektedir.
Anahtar Sözcükler: çevrimiçi öğrenme, bilişsel buradalık, sosyal buradalık, eşzamanlı öğrenme ortamı
60
Öğretmen Adaylarının ADDİE Modeline Göre Materyal Geliştirme Süreçleri: E-Kitap Tasarımı
Ebru TURAN GÜNTEPE
Giresun Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Giresun /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Necla DÖNMEZ USTA
Giresun Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Giresun /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bilgi ve iletişim teknolojilerinin gelişimi ile birlikte bireylerin eğitim ve öğretim süreci boyunca en temel
bilgi kaynağı olan kitaplar, elektronik kitap (e-kitap) formuna dönüşmektedir. E-kitabın etkileşimli ortamlar
sunması ve güncellenebilen materyaller olması zamanla basılı materyallerin yerini büyük ölçüde
doldurabileceğini göstermektedir. Bunun yanı sıra e-kitaplarla ders içeriklerinin öğrenciye aktarımı sırasında
zaman ve mekan sınırlamasına ihtiyaç duyulmaması ve çevrimiçi olarak ulaşılması e-kitapların tercih
edilebilirliği arttırmaktadır. Bu bağlamda çalışmanın amacı, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi
öğretmeni adaylarının ADDIE modeline göre e-kitap tasarlama sürecinin incelenmesidir.Çalışma 2015-2016
eğitim-öğretim yılının güz yarıyılında Giresun Üniversitesi Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri
Eğitimi Öğretmenliği ikinci sınıfta öğrenim gören Eğitimde Materyal Tasarımı ve Kullanımı dersini alan toplam
54 öğretmen adayı ile 12 haftada gerçekleştirilmiştir. Çalışmada veriler bilgi toplama formu ve yansıma raporları
aracılığıyla toplanılmıştır. Bu araçlardan elde edilen veriler içerik analizi ile analiz edilmiştir. Çalışmanın
sonucunda, öğretmen adaylarının ADDIE modeli çerçevesinde hazırlanan e-kitaplarınözellikle geliştirme
aşamasında sorunlar yaşadıkları ortaya çıkmıştır. Ayrıca öğretmen adayları e-kitaplarını tasarlarken seçtikleri
konuyla ilgili kendilerinde var olan eksiklikleri görerek bu eksikleri büyük oranda giderdiklerini belirtmişlerdir.
Anahtar sözcükler: elektronik kitap, ADDIE modeli, materyal tasarımı
61
Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi (BÖTE) Bölümü Öğrencilerinin Bilgi okuryazarlık Düzeyleri
ile Akademik Başarıları Arasındaki İlişki
Müzeyyen BULUT ÖZEK
Fırat Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Elazığ / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
21. yüzyılda teknolojinin gelişimi, sürekli değişim ve bilgi artışı çağın bireylerini bazı becerileri kazanmaya
zorunlu kılmıştır. Eleştirel düşünme, araştırma, problem çözebilme, teknolojiyi kullanabilme ve nasıl
öğrenebileceğini bilme bu beceriler arasında sayılmaktadır. Bilgi okuryazarlığı bu becerileri sağlamalarına
imkân tanıyan bir süreç olarak tarif edilmektedir. Bilgi okuryazarlığı becerilerine sahip olan bireylerin ise
akademik başarılarının da yüksek olacağı öngörülmektedir. Bu noktadan hareketle çalışmada Bilgisayar ve
Öğretim Teknolojileri Eğitimi (BÖTE) bölümü öğrencilerinin bilgi okuryazarlık düzeyleri ile akademik
başarıları arasındaki ilişki araştırılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 61 öğrenci oluşturmaktadır. Çalışmada
öğrencilerin bilgi okuryazarlık becerileri başarı testi ile ölçülmüştür. Uygulanan başarı testinin Cronbach Alpha
güvenirlik katsayısı 0,72 olarak bulunmuştur. Öğrencilerin akademik başarıları olarak genel not ortalamaları
alınmıştır. Çalışma sonunda öğrencilerin bilgi okuryazarlık düzeyleri ile akademik başarı puanları arasında orta
düzeyde, pozitif ve anlamlı bir ilişki bulunmuştur.
Anahtar Sözcükler: bilgi okuryazarlık, akademik başarı, böte bölümü öğrencileri
62
Bilgisayar Kullanmadan Bilgisayar Bilimi Eğitimi: Öğretmen Adaylarının Görüşleri
Volkan KUKUL
Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Serçin KARATAŞ
Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti
Öğrencilerin Bilgisayar bilimlerini sıkıcı ve zor bulmaları üzerine Tim Bell ve meslektaşları, öğrencilerin bu
olumsuz düşüncelerini değiştirmek için bir dizi etkinlik tasarlamışlardır. Bilgisayar kullanmadan bilgisayar
bilimlerinin temelini öğrencilere kazandırmayı hedefleyen bu etkinlikler araştırmacıların ve eğitimcilerin
dikkatini çekmiş ve günden güne daha popüler hale gelmiştir. Günümüzde etkinlikler birçok dile çevrilmiş ve
eğitim ortamlarında kullanılmaya başlanmıştır. Bu çalışmanın amacı geleceğin Bilişim Teknolojileri ve Yazılım
öğretmenlerini bu etkinliklerle tanıştırmak ve bu etkinliklerle ilgili görüşlerini almaktır. Bu amaca ulaşmak için
nitel çalışma yöntemlerinden durum çalışması yapılmıştır. Çalışma için, 2014-2015 eğitim öğretim yılı bahar
döneminde Gazi Üniversitesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümünde 4.Sınıfa devam eden 24
öğretmen adayı ile bir dizi etkinlik gerçekleştirilmiş ve sonrasında açık uçlu sorularla görüşleri alınmıştır. Elde
edilen veriler içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiştir ve öğretmen adaylarının düşünceleri 6 ana tema altında
incelenmiştir. Bu temalar; gelecekte bu etkinlikleri kullanma, etkinlik türü/kapsamı, eğitimin olumlu yanları,
eğitimin olumsuz yanları, öğrencilere kazandırdıkları ve öğrenciler için olumsuz yanlarıdır.
Anahtar Sözcükler: bilgisayardan bağımsız bilgisayar bilimi etkinlikleri (cs unplugged), bilişim teknolojileri ve
yazılım öğretmen adayları, eğitimde bilişim teknolojileri
63
Dijital Hikayeler için Dereceli Değerlendirme Ölçeği
Seher ÖZCAN
Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Ankara /TÜRKİYE, e-posta:[email protected]
Volkan KUKUL
Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Ankara /TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Serçin KARATAŞ
Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Ankara /TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Değişen eğitim anlayışıyla birlikte sınıf içi ölçme değerlendirme anlayışları da değişmektedir. Öğrencilerin
sadece sınavlarla değerlendirmesinin yanı sıra, süreç içerisindeki gelişimini gözlemleyecek, ortaya koyduğu
ürünleri değerlendirebilecek, aktif katılımını sağlayabilecek değerlendirme yöntemleri ön plana çıkmaktadır. Bu
değerlendirmelerin yapılması için tamamlayıcı ölçme araçları geliştirilmekte ve kullanılmaktadır. Bu araçlardan
birisi de dereceli değerlendirme ölçekleridir. Dereceli değerlendirme ölçeği, bir performansın
değerlendirilebilmesi için gerekli olan performans tanımlarının ve kriterlerinin çeşitli düzeylere bölünerek
değerlendirildiği ölçme araçlarıdır. Yapılan bu çalışmada öğretmen adaylarının geliştirdikleri dijital hikayeleri
değerlendirmek üzere geliştirilen dereceli değerlendirme ölçeği geliştirilme sürecinden bahsedilecektir.
Araştırmada kolay ulaşılabilir örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Uygulama 2015-2016 eğitim-öğretim yılı güz
döneminde sınıf öğretmenliği ve fen bilgi öğretmenliğinde öğrenim gören öğretmen adayları üzerinde
yürütülmüştür. Bu amaçla öncelikle dijital hikaye geliştirme ile ilgili literatür ayrıntılı bir şekilde incelenmiştir.
Dereceli değerlendirme ölçeği geliştirme sürecine, dijital hikayenin bileşenleri ve üretim aşamaları dikkate
alınarak, ayrıca daha önce geliştirilen dereceli değerlendirme ölçekleri incelenerek başlanmıştır. Hazırlanan
dereceli değerlendirme ölçeği öncelikle konu alanı uzmanlarının görüşüne sunulmuş ve gelen geri bildirimler
doğrultusunda düzenlenmiştir. Uygulamaya başlamadan önce dereceli değerlendirme ölçeği öğretmen adayları
ile paylaşılmış ve hangi kriterlere göre değerlendirilecekleri hakkında bilgi sahibi olmaları sağlanmıştır.
Öğretmen adayları tarafından hazırlanan ürünler araştırmacılar tarafından değerlendirilmiş ve araştırmacılar
arasındaki uyuma bakılmıştır. Daha sonra öğrenciler arasından seçilen bir gruptan uygulama sonunda geliştirilen
ürünleri dereceli değerlendirme ölçeğinde yer alan kriterlere göre değerlendirmeleri istenmiştir. Dereceli
değerlendirme ölçeğinin son şeklinin verilebilmesi için öğretmen adaylarından seçilen bir grupla görüşme
yapılmıştır. Görüşmede öğretmen adaylarının dereceli değerlendirme ölçeği ile ilgili görüşleri alınarak Dereceli
değerlendirme ölçeğine son şekli verilmiştir.
Anahtar Sözcükler: Dijital hikaye anlatımı, dereceli değerlendirme ölçeği (rubric),
değerlendirme
64
alternatif ölçme
Okul Öncesi Öğrencilerinin Eğitici Sihirli Oyuncaklara Yönelik Tutumları
Rabia Meryem YILMAZ
Atatürk Üniversitesi, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Erzurum / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Mehmet YILMAZ
Atatürk Üniversitesi, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi, Fen Bilgisi Eğitimi Bölümü, Erzurum / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu çalışmanın amacı, okul öncesi öğrencilerinin yeni ve son yıllarda hızla yaygınlaşan teknolojilerden biri
olan artırılmış gerçeklik (AG) teknolojisiyle desteklenmiş eğitsel oyuncaklara yönelik tutumlarını, eğlence
düzeylerini ve duygularını incelemektir. Eğitsel oyuncak kapsamında resimli kartlar, eşleştirme kartları ve
yapbozlar kullanılmıştır. AG teknolojisi sayesinde çoklu ortam materyalleri ile sanal nesneler oyuncaklara
entegre edildiğinden ve bu sanal nesneler oyuncakların üzerinde görüntülenebildiğinden, bu oyuncaklar çocuklar
tarafından sihirli olarak algılanmıştır. Bu nedenle eğitsel oyuncaklar “sihirli oyuncaklar” olarak adlandırılmıştır.
Sihirli oyuncaklarla çocuklara (1) Hayvanlar, (2) Şekiller, (3) Renkler, (4) Sayılar, (5) Meyveler, (6) Sebzeler,
(7) Meslekler ve (8) Taşıtlar konularının öğretimi hedeflenmiştir. Çalışma kapsamında yarı deneysel araştırma
yöntemi kullanılmıştır. 20’si deney 21’i kontrol grubu olmak üzere 3-4 yaş grubunda toplam 41 okul öncesi
öğrencisi çalışmanın örneklemini oluşturmuştur. Deney grubunda sihirli oyuncaklarla etkinlikler yürütülürken
kontrol grubunda geleneksel yolla etkinlikler yapılmıştır. Etkinliklerden sonra her iki grupta yer alan
öğrencilerin tutumları, eğlence düzeyleri ve duyguları birbiriyle karşılaştırılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre
gruplar arasında tüm değişkenler açısından anlamlı bir farklılık görülmüştür. Sonuç olarak, sihirli oyuncaklarla
yapılan etkinliklere katılan öğrencilerin tutumlarının daha olumlu düzeyde olduğu görülmüştür. Ayrıca
etkinlikleri yaparken çocukların daha çok mutlu oldukları ve daha çok eğlendikleri belirlenmiştir. Bu
sonuçlardan hareketle, geliştirilen bu materyallerin okul öncesi eğitimde kullanımının faydalı ve etkili olacağı
düşünülmektedir.
Anahtar Sözcükler: eğitici oyuncak, artırılmış gerçeklik, okul öncesi eğitimi, tutum.
65
Ortaokul Fen Eğitimde Artırılmış Gerçeklik Uygulamalarının Etkisi
Fatih SALTAN
Amasya Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Amasya /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Ali OLUK
Kastamonu Üniversitesi, Taşköprü Meslek Yüksekokulu Tıbbi Hizmetler ve Teknikler Bölümü, Kastamonu /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu çalışmanın amacı artırılmış gerçeklik (AR) uygulamalarının ortaokul Fen Eğitiminde madde ve değişim
ünitesinde öğrencilerin başarıları üzerindeki etkisini incelenmesi ve multimedya destekli eğitim ile
karşılaştırılmasıdır. Ayrıca öğrencilerin AG uygulamalarına karşı tutumlarının belirlenmesi hedeflenmiştir.
Araştırmada öntest – sontest kontrol gruplu yarı deneysel bir desen kullanılmıştır. Çalışma ortaokul 5. sınıf
düzeyinde öğrenim gören 31’i kontrol 31’i deney grubunda olmak üzere 62 öğrenci katılmıştır. Çalışmada deney
ve kontrol grubu öğrencilerine öntest ve sontest olarak araştırmacılar ve ilgili alan uzmanları tarafından kapsam
ve görünüş geçerliliği çalışmaları yapılarak geliştirilmiş madde ve hal değişimi başarı testi uygulanmıştır.
Katılımcıların AG ye yönelik tutumlarını ölçmek için Küçük ve arkadaşları (2014) tarafından geliştirilen AG
uygulamaları tutum ölçeği kullanılmıştır. Uygulamada, 5. sınıf madde ve değişim ünitesinde yer alan
kazanımlara göre 2 alan uzmanı ve 2 eğitim teknoloğu tarafından 8 adet AG uygulaması geliştirilmiştir. Deney
grubuna AG uygulamaları, kontrol grubuna ise multimedya öğeleri ile desteklenmiş bir eğitim uygulanmıştır. İki
grubunda başarı testlerini karşılaştırmak için ANOVA uygulanmış ve sonuç olarak iki grup arasında anlamlı bir
farklılık bulunmuştur. Deney grubu (x= 66.22, SD=9.26) ve kontrol grubu (x= 55.22, SD = 11.83) başarı
puanları ortalamaları arasındaki fark 11.00 olarak bulunmuştur t (60) = 4.07, p< .01. Elde edilen verilere göre
AG uygulamaları yapılan grup fen eğitiminde daha başarılı olduğu söylenebilir.
Anahtar Sözcükler: artırılmış gerçeklik, madde ve değişim, fen eğitimi
66
İlköğretim Öğrencilerinin Ödev Hazırlama Yönelimlerinin Akademik Başarıya Etkisi
Nurten YAŞAR
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Öğrencisi, Rize TÜRKİYE,
e-posta:[email protected]
Nazihan URSAVAŞ
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü, Rize / TÜRKİYE,
e-posta:[email protected]
Bildiri Özeti:
Öğrencilerin eleştirel düşünme, problem çözme, yaratıcılığını kullanma, okuduğunu anlama, araştırma,
işbirliği yapma, iletişim gibi bilişsel, duyuşsal, psiko-motor alandaki becerilerinin geliştirilmesinde performans
görevlerinin önemli rolü vardır (MEB, 2015). Öğrencilerin bireysel ya da grup olarak kendi istedikleri veya
öğretmenlerinin belirledikleri bir konuda hazırladıkları ve çeşitli alanlarda bilgi ve becerinin birleşiminden
oluşan araştırmalar performans görevi olarak tanımlanmaktadır (McMillian, 2004). Bu araştırma ilköğretim
öğrencilerinin performans görevlerinden biri olan -öncelikli olarak- araştırma yapma becerisini geliştirmek
amacıyla verilen bir konu ile ilgili araştırmaya dayalı ödev hazırlama sürecinde yararlanmış oldukları
kaynakların kendi akademik başarılarına katkısını belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın
örneklemini Rize ilinin Çayeli ilçesine bağlı bir ilköğretim okulunda beşinci (A ve B şubesi) sınıfta okuyan 11
kız, 15 erkek olmak üzere toplam 26 öğrenci oluşturmaktadır. Ön ve son testin uygulandığı veri toplama
aşamasında öğrencilerden “Besinlerin Sindirimi” konusu ile ilgili araştırma ödevi hazırlamaları istenmiştir. Ön
testte öğrencilere toplam 7 açık uçlu soru ve 2 şekil sorusundan oluşan bir test verilmiştir. Böylece öğrencilerin
konu ile ilgili ön bilgileri belirlenmeye çalışılmıştır. Öğrencilere ödevlerini hazırlamaları için iki haftalık bir süre
tanınmıştır. Toplam 4 hafta sonra da aynı test son test olarak uygulanmış ve böylece öğrencilerin ödev
hazırlarken yararlandıkları kaynakların ve ödev hazırlama sürecinin akademik başarılarında nasıl bir değişim
gösterdiği ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Ayrıca on iki öğrenciyle kısaca ödevin hazırlama sürecine ilişkin yarıyapılandırılmış mülakatlar yürütülmüştür ve mülakatlarda ödevini hazırlarken ne tür kaynaklardan
yararlandıkları, süreçte zorlanıp zorlanmadıkları, herhangi bir yardım alıp almadıkları sorulmuştur. Verilerin
analizinde betimsel istatistikler ve içerik analizinin yanı sıra eşleştirilmiş gruplar için t testinden faydalanılmıştır.
Araştırmadan elde edilen bulgular öğrencilerin ödev hazırlamada Bilgi İletişim Teknolojilerini daha fazla tercih
ettikleri, yazılı-basılı materyallerin başında gelen kitaplardan yararlanmayı ise daha az tercih ettiklerini
göstermiştir. Ancak ödev hazırlamada yöneldikleri kaynakların akademik başarılarını artırmada anlamlı bir etkisi
olmadığı belirlenmiştir. Bunun yanında öğrencilerle yapılan mülakatlar sonucunda kitaplardan daha iyi bilgi
edindikleri, bilgi iletişim teknolojilerinden ise doğru şekilde faydalanamadıkları belirlenmiştir.
Anahtar Sözcükler: performans ödevi, bilgi iletişim teknolojileri, yazılı-basılı materyaller
67
Uzaktan Eğitim Alan Öğrencilerin Mobil Öğrenmeye Karşı Tutumlarının İncelenmesi
Hakan KÖR
Hitit Üniversitesi, Uzaktan Eğitim Merkezi, Çorum / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Hasan ERBAY
Kırıkkale Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü, Kırıkkale / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Uzaktan eğitim süreci yaklaşık 200 yıl önce mektup ve gazete ile yürütülürken teknolojinin gelişimine
kayıtsız kalmamıştır. Eğitimde kullanılan materyal ve araçlarından basılı kaynaklar, radyo, televizyon
günümüzde yerini hızlı bir gelişim gösteren internet teknolojileine bırakmıştır. Son yıllarda özellikle internet
sayesinde gerçekleşen web tabanlı eğitim, sanal sınıf eğitimi ve mobil öğrenme kaynakları kurumlar ve
öğrenciler tarafından daha çok tercih edilir hale gelmektedir. Akıllı telefon, tablet ve dizüstü bilgisayar gibi
cihazların daha çok yaygınlaşması ayrıca mobil cihaz uyumlu (IOS, Android) uygulamaların artması öğrencilerin
derslerini mobil cihazlar aracılığıyla takibini kolaylaştırmıştır. Bu çalışmada, 2015-2016 Bahar döneminde Hitit
Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezinde eğitim alan öğrencilerin mobil öğrenmeye karşı tutumları incelenmiştir.
Çalışmada, geçerlilik ve güvenilirlik analiz yapılmış ve tutum ölçeği uygulanarak sonuçlar çizelgeler halinde
verilmiştir.
Anahtar Sözcükler: mobil öğrenme, öğrenci başarısı, uzaktan eğitim
68
Content Analysis of#IUseTwitterBecause Trending Topic in Twitter
Muhterem DİNDAR
Çanakkale Onsekiz Mart University, Education Faculty,Computer and Instructional Technology Department,
Çanakkale / TURKEY, e-mail: [email protected]
Nihal DULKADİR YAMAN
Anadolu University, Education Faculty, Computer and Instructional Technology Department,
Eskişehir / TÜRKİYE, e-mail:[email protected]
Abstract
In the recent years, use of social networking sites (SNS) has increased tremendously. The proliferation of
SNS useworldwide has brought forth questioning of individual motivations to use such services. In this regard,
this study has sought to investigate the motivations of using a widespread SNS, Twitter, in light of Uses and
Gratifications, Unified Theory of Acceptance and Use of Technology, and Diffusion of Innovations frameworks.
A data mining software was utilized to capture tweets containing #IUseTwitterBecause hash tag which became a
trending topic for a period of time in Turkey. Content analysis of tweets revealed four main categories of
motivations with thirteen distinct gratifications. Findings of the current studyrevealedthat self-expression, social
interaction and escapism were the strongest motivations of using Twitter whereas status seeking, selfdocumentation and information sharing were the weakest.
Keywords: Twitter, Uses and Gratifications, UTAUT, diffusion of ınnovations.
69
Etkileşimli Video Kullanan Tıp Öğrencilerinin Karar Verme Süreçleri
Elif TAŞLIBEYAZ
Erzincan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Erzincan/
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Onur Burak DURSUN
Atatürk Üniversitesi, Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı A.B.D, Erzurum / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Selçuk KARAMAN
Atatürk Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Erzurum/
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Tıp eğitiminde etkileşimli videoların kullanılmasının bu eğitimin kalitesini artırma potansiyeli olduğu
düşünülmektedir. Çünkü tıp eğitiminde etkileşimli uygulamaların ileriye dönük olarak bakıldığında konuların
hatırlanmasında daha yararlı olacağına inanılmaktadır. Ayrıca etkileşimli video ve uygulamalar sayesinde tıp
eğitiminde öğrencilerin becerilerinin artırılması, karar verme süreçlerinin işin içine katılması ve böylece daha
etkin bir öğretim gerçekleştirileceği düşünülmektedir. Bu nedenle bu çalışmada; vakalara dayalı etkileşimli
videoları kullanan tıp fakültesi öğrencilerinin karar verme süreçlerini incelemek amaçlanmıştır. Çalışmada nitel
araştırma yöntemlerinden durum çalışmasına yer verilmiştir. Çalışmanın katılımcıları, Atatürk Üniversitesi Tıp
Fakültesi öğrencilerinden 36’sından oluşmaktadır. Araştırma sürecinde öğrencilerin karar verme süreçleri
hakkında bilgi sahibi olmak için etkileşimli video izleyen 10 öğrenciden sesli düşünme protokolü ile görüşler
alınmıştır. Ayrıca sesli düşünme protokolünden elde edilen veriler, içerik analizi kullanılarak analiz edilmiştir.
Sonuçta; öğrencilerin karar verme süreçlerinde özellikle etkileşimlerden faydalandıkları belirlenmiştir. Bu
nedenle öğrencilerin karar verme süreçlerinin olumlu etkilenmesi için tıp eğitiminde etkileşimli video çalışmaları
yürütülebilir.
Anahtar Sözcükler: etkileşimli video, karar verme süreci, tıp eğitimi.
70
Use of a Learning Management System in Higher Education Environment: A Review from a Perspective
of a Faculty Member and Opinions of Students
ErkanTEKINARSLAN
Abant Izzet Baysal University, Faculty of Education, Department of Computer Education and Instructional
Technologies, BOLU / TURKEY, e-mail: [email protected]
Abstract
Learning managements systems (LSM’s) have been used in various educational environments including
higher education to deliver online courses and support on-campus courses in many societies. An LMS is a
software or Web-based technology that can be used to organize and implement an online course or courses, and
assess the learning process. Specifically, an LMS allows teachers or educators to create digital classes whereby
they can store the course materials online, manage class discussions, give assignments, quizzes and exams,
monitor due dates, grade results and provide students with feedback all in one place (Easyclass, 2015). In
addition, LMS’s can be used to create blended learning environments. The purpose of this study is to review of
an LMS from a perspective of a faculty memberand report the opinions of undergraduate students about
advantages, contributions and limitations of LMS used to support face-to-face higher education courses. A
survey with semi-structured questions will be used to collect data from the undergraduate university students.
Content analyses technique will be used to analyze the data. The findings will be reported by considering the
related literature andsuggestions will be provided based on the findings.
Keywords:Learning Management Systems (LMS’s), undergraduate students,advantages, suggestions
71
Ters Yüz Sınıf Yönteminde Etkileşimli Video Kullanımının Başarı ve Video İzleme Süresine Etkisi
Zeynep TURAN
Atatürk Üniversitesi, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Erzurum, TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu çalışmada Ters Yüz Sınıf (TYS) Yönteminde etkileşimli video kullanımının öğrenci başarısına ve
öğrencilerin video izleme sürelerine etkisinin yanı sıra öğrenci başarısı ile video izleme süresi arasındaki ilişki
araştırılmıştır. Etkileşimli videolarda çoktan seçmeli, doğru yanlış ve açık uçlu soru tiplerinde olmak üzere farklı
etkileşimler yer almaktadır. Çalışmada ön test son test kontrol gruplu tam deneysel desen kullanılmıştır. Amaca
uygun örnekleme yöntemi ile seçilen çalışmanın örneklemini 36 (18 deney grubu, 18 kontrol grubu) üniversite
öğrencisi oluşturmaktadır. Her iki grupta da (kontrol ve deney) TYS ilkelerine göre dersler yürütülmüş fakat
kontrol grubunda ders öncesi videolar öğrencilere etkileşimsiz olarak verilirken, deney grubunda etkileşimli
olarak verilmiştir. Veri toplama aracı olarak akademik başarı testi ve öğrencilerin video izleme süresi kayıtları
kullanılmıştır. Çalışma 8 hafta boyunca yürütülmüştür. Çalışmadan elde edilen veriler bağımsız gruplar t-testi ve
korelasyon analizi yöntemleriyle analiz edilmiştir. Çalışma sonucunda TYS’de etkileşimli video kullanımının
öğrenci başarısını ve öğrencilerin video izleme sürelerini olumlu yönde etkilediği fakat öğrenci başarısı ile video
izleme süresi arasında anlamlı bir ilişki olmadığı bulunmuştur.
Anahtar Sözcükler: ters yüz sınıf yöntemi, karma öğrenme, eğitsel video
72
Oyunlaştırılmış Ters Yüz Sınıf Uygulamalarına İlişkin Öğrenci Görüşleri
Didem ALSANCAK SIRAKAYA
Ahi Evran Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Kırşehir /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Teknolojinin eğitim ortamlarında kullanımının günümüzdeki en güncel örneklerinden bir tanesi tersyüz sınıf
modelidir. Bu model ile öğrencilerin dersin teorik kısmını sınıf dışındaki zamanda uygulama kısmını ise aktif
öğrenme etkinlikleri ile sınıf içindeki zamanda gerçekleştirmesi amaçlanmaktadır. Sınıf içinde farklı uygulama
ve etkinlikler gerçekleştirilerek öğrencilerin etkili öğrenmesinin sağlanması amaçlanmaktadır. Bu çalışma
kapsamında da ters yüz sınıf modelinin sınıf etkinliklerinde oyunlaştırma kullanılmıştır. Çalışmanın amacı
oyunlaştırılmış ters yüz sınıf modeline ilişkin öğrenci görüşlerini incelemektir. Araştırma tarama modelinde
desenlenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu Ahi Evran Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Okul Öncesi
Öğretmenliği Ana Bilim dalında öğrenim gören 1. sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Uygulama 2015-2016
Bahar Döneminde Bilgisayar II dersi kapsamında yürütülmüştür. Araştırma kapsamında veri toplama aracı
olarak araştırmacı tarafından geliştirilen görüş formu kullanılacaktır. Verilerin analizinde betimsel istatistikler
kullanılacaktır. Uygulama süreci devam eden araştırma sonlandığında, öğrencilerin oyunlaştırılmış ters yüz sınıf
uygulamasına yönelik görüşleri analiz sonuçlarına göre ortaya konulacaktır. Ayrıca elde edilen bulgular
doğrultusunda yapılacak araştırmalara yönelik öneriler sunulacaktır.
Anahtar Sözcükler: ters yüz sınıf, oyunlaştırma, öğrenci görüşü
73
BÖTE Öğrencilerinin Bölümlerine Yönelik Algısı: ANKARA Örneği
Sibel DOĞAN
Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Ankara/TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Mehmet DÖNMEZ
Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Ankara/TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Ömer Faruk İSLİM
Ahi Evran Üniversitesi,Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi
Bölümü,Kırşehir/TÜRKİYE,e-posta: [email protected]
Neşe SEVİM
Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Burdur/TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi (BÖTE) bölümleri 1998 yılında eğitim fakültelerinin
yapılandırılması kapsamında kurulmuş ve amaçları, temel eğitim kurumlarına Bilgi ve İletişim Teknolojileri
(BIT) öğretmeni yetiştirmek olan bölümlerdir. Ülkemizde ve K.K.T.C.’de toplam olarak 58 adet aktif BÖTE
Bölümü bulunmakta olup, bölüme YGS-1 puan türüyle öğrenci alınmaktadır. Bu betimsel çalışmanın
amacıBÖTE bölümünde eğitimlerine devam etmekte olan öğrencilerin demografik özelliklerini belirlemek, bu
bölümü seçme sebeplerini, bölümleri hakkındaki görüşlerini ve kariyer planlarını ortaya çıkarmaktır. Bu
kapsamda 2015-2016 yılında Ankara’da bulunan dört büyük devlet üniversitesinin, Ankara Üniversitesi, Gazi
Üniversitesi, Hacettepe Üniversitesi ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi, BÖTE bölümünde kayıtlı birinci sınıf
öğrencilerinden veri toplanmaya başlanmış olup, çalışmanın ilerleyen aşamalarında Türkiye geneline
yaygınlaştırılması planlanmaktadır. Çalışmanın verileri, araştırmacılar tarafından geliştirilen ve dört bölümden
oluşan anket aracılığıyla toplanmaktadır. Anketin ilk bölümünde bulunan 11 soru, öğrencilerin demografik
bilgilerini toplamayı; ikinci bölümünde bulunan 15 soru BÖTE bölümünü tercih etmem sebeplerini belirlemeyi;
üçüncü bölümünde bulunan 23 soru bölüm hakkındaki düşüncelerini belirlemeyi; dördüncü bölümünde bulunan
13 soru ise öğrencilerin kariyer planlarını belirlemeyi amaçlamaktadır. Araştırma verileri betimsel istatistiki
yöntemlerle kullanılarak çözümlenecek olup, bu çalışmadan elde edilen veriler doğrultusunda öğrencilerin
bölümü tercih etme nedenleri, bölüm hakkındaki görüşleri ve bölümden beklentilerin ile kariyer planlarınıntespit
edilmesi öngörülmektedir. Elde edilen bu veriler ışığında çalışmanın yapıldığı bölümlere bilgi verilerek,
bölümlerin öğrencilerini daha iyi anlamalarına ve öğrencilerin ihtiyaçları doğrultusunda gerekli çalışmaları
yapmalarına katkıda bulunulması hedeflenmektedir.
Anahtar Kelimeler: Böte, Bölüm algısı, Kariyer planı
74
Examination of Students’ Community of Inquiry Perceptions in Terms of Different Variables
Yusuf Ziya OLPAK
Ahi Evran University, Faculty of Education, Department of ComputerEducationandInstructionalTechnology,
Kırşehir / TURKEY, e-posta: [email protected]
Ebru KILIÇ ÇAKMAK
Gazi University, Faculty of GaziEducation, Department of ComputerEducationandInstructionalTechnology,
Ankara / TURKEY, e-posta: [email protected]
Abstract
Community of inquiryis the conceptual framework which describes critical prerequisite factors for deep and
meaningful learning in online learning environments. When studies conducted so far are examined in detail, it
was seen that studies were conducted on various sampling groups with different sizes from different number of
institutions and different variables related to students’ perceptions about community of inquiry was
considered.In that context, determination of students’ community of inquiry perceptions and examination of
relationship of these perceptions with different variables were aimed.This study which was performed with
survey methods came true with data obtained from distance learning students who give suitable answers to
questions in data collection tools. In the progress of data collection, community of inquiry scale and personal
data form were used.In the analyses of data; descriptive statistics, independent samples t-test and One-Way
ANOVA for independent samples were used.
Keywords: community of inquiry, cognitive presence, social presence, teaching presence
75
Uzaktan Eğitim Öğrencilerinin E-öğrenmeye Yönelik Tutumları ve Görüşleri
Nuh YAVUZALP
Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Bolu / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Melih Derya GÜRER
Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Bolu / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Erkan TEKİNARSLAN
Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Bolu / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti
Bu çalışmanın amacı Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi
(İBUZEM) bünyesinde çevrimiçi ders alan lisans öğrencilerinin e-öğrenmeye yönelik tutumlarının demografik
özelliklerine göre (e.g., cinsiyet, kayıtlı olunan bölüm yada anabilim dalı, vs) farklılık gösterip göstermediğini
incelemek ve daha verimli bir öğrenme-öğretme ortamı için görüş ve önerilerini rapor etmektir. Araştırmada
demografik bilgi formu, öğrencilerin daha verimli bir e-öğrenme ortamı için görüş ve önerilerini yoklayan yarı
yapılandırılmış sorular ve Tekinarslan (2008) tarafından geliştirilen ve e-öğrenme ortamına uyarlanmış Likert
tipi ölçekten oluşan çevrimiçi olarak hazırlanmış bir veri toplama aracı kullanılacaktır. E-öğrenme tutum ölçeği
algılanan özellik (10 madde), duyuşsal (5 madde), iletişim (6 madde) olmak üzere toplam üç alt boyuttan ve
toplam 21 maddeden oluşmaktadır. Araştırmada elde edilen verilerin analizinde SPSS programı kullanılacaktır.
Uyarlanan ölçeğin yapı geçerliğini incelemek için faktör analizi yapılacaktır. Ayrıca, toplanan verilerin
analizinde betimsel istatistikler, t-testi, tek yönlü ANOVA ve Tukey-HSD testlerinden yararlanılacaktır.
Öğrencilerin e-öğrenme hakkında yarı yapılandırılmış sorularla elde edilen görüşleri içerik analizi tekniği ile
incelenecektir. Daha sonra ilgili literatür dikkate alınarak öğrencilerin e-öğrenmeye yönelik tutumlarının
demografik özelliklerine göre farklılık gösterip göstermediği ve e-öğrenme ortamının daha nitelikli ve verimli
olması için görüş ve önerileri tartışılacaktır.
Anahtar kelimeler: E-öğrenme, uzaktan eğitim öğrencileri, tutum, görüş, öneri
76
The Prediction Level of Individual Innovation Characteristics on Students’ Attitudes Towards Internet
Usage and Their Digital Empowerments
Yusuf Ziya OLPAK
Ahi Evran University, Faculty of Education, Department of Computer Education and Instructional Technology,
Kırşehir / TURKEY, e-posta: [email protected]
Agah Tuğrul KORUCU
Necmettin Erbakan University, Faculty of Ahmet Keleşoğlu Education, Department of Computer Education and
Instructional Technology, Konya / TURKEY, e-posta: [email protected]
Abstract
Individual innovation indicates the status of risk taking against new, adaption, acceptance, tolerance and
staying prepared for new experiences. In this context, it is extremely important that to educate teachers who
guide individuals to be trained as required for information society as individuals who can adapt innovations. In
today’s innovations, considering the part of technology based innovations, the biggest responsible belongs to
ICT teachers because ICT teachers have a role as idea leader in society as they are innovative and open minded
individuals. The fact that ICT teachers lead to spread technological innovations is crucial. In this scope of the
research, it is aimed to examine the prediction level of individual innovation characteristics on pre-service ICT
teachers’ attitudes towards internet usage and digital empowerments. In this research conducted as a survey
model; digital empowerment scale developed by Akkoyunlu, Yılmaz Soylu and Çağlar (2010), individual
innovation scale adapted into Turkish by Kılıçer and Odabaşı (2010), attitude scale towards internet useage by
Tavşançıl and Keser (2002) and individual information form developed by authors are used as data collection
tool.
Keywords: attitudes towards internet usage, digital empowerment, individual innovativeness
77
Geleceğin Sınıfları: Oyunlaştırılmış Ters Yüz Sınıflar
Didem ALSANCAK SIRAKAYA
Ahi Evran Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Kırşehir /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Harmanlanmış öğrenmenin bir modeli olan ters yüz sınıf modeli teknolojide yaşanan değişimler ile birlikte
gündeme gelmiştir. Bu yeni modelde geleneksel eğitim paradigması tersine çevrilerek ders kavramlarının sınıf
dışındaki zamanda video, ses, film gibi çevrimiçi sunulan materyaller aracılığı ile öğrenilmesi sağlanır. Sınıf
içindeki zaman ise problem çözme ve pratik uygulamalar gibi etkinliklere ayrılır. Sınıf içindeki zamanda amaç
öğrencilerin aktif olarak gerçekleştirdikleri öğrenme etkinliklerini gerçekleştirmeleridir. Ters yüz sınıf modelinin
uygulanma şekli uygulayan öğretmen tarafından çeşitlilik gösterebilmektedir. Sınıfta farklı aktif öğrenme
etkinlikleri gerçekleştirilebilir. Bunlarda biride diğer bir eğitim uygulaması olan oyunlaştırma olabilir.
Oyunlaştırma en genel şekilde oyun unsurlarının oyun olmayan içerik ve bağlamlarda kullanılması olarak ifade
edilmektedir. Oyunlaştırma ile öğrencilerin oyuna olan ilgisi kullanılarak eğitsel içeriklerin öğrenilmesi
sağlanabilir. Öğrencilerin motivasyonunu devam ettirme konusunda öğretmenlere fırsatlar sunan oyunlaştırma
tersyüz sınıf modelinde sınıfta gerçekleştirilen aktif öğrenme etkinlikleri için eğitimcilere alternatifler
sunmaktadır. Bu araştırma kapsamında ise oyunlaştırmanın tersyüz sınıf modelinde nasıl kullanılabileceği,
oyunlaştırma kapsamında kullanılabilecek uygulamaların neler olduğu açıklanacaktır.
Anahtar Sözcükler: ters yüz sınıf modeli, oyunlaştırma
78
İlköğretim Öğretmenlerinin Teknolojik Pedagojik Alan Bilgileri ile Yaşam Boyu Öğrenme Eğilimleri
Arasındaki İlişki
Ertuğrul ÇAM
Milli Eğitim Bakanlığı, Muş/Bulanık Kotanlı Kom İlkokulu, Sınıf Öğretmeni
Muş / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Fatih SALTAN
Amasya Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Amasya / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Yirmi birinci yüzyıl teknolojinin eğitim ortamlarının vazgeçilmez bir parçası haline gelmesine şahitlik etti.
Temel öğretmen yeterlilik alanları olarak belirlenen “pedagojik bilgi ” ve “alan bilgisi” kavramlarına bir üçüncü
kavram olarak “teknoloji bilgisi” eklendi. Bu üç alanın birbirleriyle etkileşimi ve beraber kullanımı konusunda
yapılan çalışmalarda ön plana çıkmaya başladı. Ayrıca öğretmenlerin teknolojik pedagojik alan
bilgilerinin(TPAB) ölçülmesi, geliştirilmesi ve çeşitli değişkenler açısından incelenmesi önemli araştırma
konuları arasında yer almaktadır. Bu çalışmanın amacı ilköğretim öğretmenlerinin teknolojik pedagojik alan
bilgileri ile yaşam boyu öğrenme eğilimleri arasındaki ilişkiyi tespit etmektir. Çalışmada nicel araştırma
desenlerinden tarama modeli kullanılmıştır. Çalışma grubunu Muş ili Bulanık ilçesindeki ilköğretim okullarında
görev yapmakta olan 93 öğretmen oluşturmaktadır. Veriler Schmidt ve diğerleri (2009) tarafından geliştirilen ve
Öztürk ve Horzum (2011) tarafından Türkçeye uyarlanan “Teknolojik Pedagojik İçerik Bilgisi Ölçeği” ve
Coşkun (2009) tarafından geliştirilen “ Yaşam Boyu Öğrenme Eğilimleri Ölçeği” ile toplanmıştır.Araştırma
sonuçlarına göre; TPAB cinsiyete ve yerleşim birimine göre anlamlı farklılık göstermezken branşa ve okul
kademesine göre anlamlı farklılık göstermektedir. Yaşam boyu öğrenme eğilimi ise cinsiyete, branşa, yerleşim
birimine ve okul kademesine göre anlamlı farklılık göstermemektedir. Ancak TPAB ile yaşam boyu öğrenme
eğilimi arasında düşük düzeyde pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur.
Anahtar Sözcükler: Teknolojik Pedagojik Alan Bilgisi, Yaşam Boyu Öğrenme, Öğretmen Eğitimi
79
Oyunsallaştırma Uygulamalarında Öğrencilerin Dijital Rozet Kullanım Durumlarının Sınıflandırılması
Fatih ERDOĞDU
Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fatih Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Trabzon / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Mehmet KOKOÇ
Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fatih Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Trabzon / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Ünal ÇAKIROĞLU
Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fatih Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Trabzon / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Son zamanlarda oyunsallaştırma dinamikleri farklı özellikleriyle öğrenme ortamlarını zenginleştirmektedir.
Dijital rozetler hazırlanmaları ve kullanımları kolay olduğundan oyunsallaştırma uygulamalarında sıkça tercih
edilir olmuştur. Öğretmenler, rozetleri farklı derslerde gerek gerçek sınıf ortamlarında gerekse sanal öğrenme
ortamlarındaki öğretim süreçleri oyunlaştırılarak özellikle derse katılımı ve ilgiyi artırabilmektedir.Birçok
çalışmada kullanılan rozetlere yönelik öğrenci ve öğretmenlerin olumlu veya olumsuz değerlendirmeleri söz
konusu olmuştur. Bu bağlamda bu araştırmada katılımcıların dâhil oldukları etkinliklere ve kazandıkları rozetler
çerçevesinde ne şekilde değerlendirilebileceği üzerine durulmaktadır. Bu değerlendirmede öğrencilerin ne
şekilde rozet kazandığı ve bu rozeti ne şekilde algıladığına göre kategorilendirme gerçekleştirilmiştir. Bu
kategorilemede; bir katılımcı, rozet kazanmak ile hiç ilgili değil iseKaytaranlar; rozet kazanırken paylaşımda
bulunup fakat etkinliklere devamlılıkta problem yaşamaktaysaPaylaşımcılar; sadece rozet toplamayı hedeflemiş
ama kalite önemsiz iseRozet Avcıları; son olarak ise çok sayıda kaliteli içerik paylaşıp yüksek puanlı rozetler
kazanmaktaysa Kâşiflerkategorileri kapsamında değerlendirilmiştir.Bu çalışma kapsamında çevrimiçi öğrenme
ortamında tartışma, quiz, ödev ve ders içeriklerini takip etme etkinliklerinde elde etmiş oldukları rozetlere göre
katılımcılar bu kategoriler altında sınıflandırılmıştır. Araştırma bir devlet üniversitesinin Bilgisayar ve Öğretim
Teknolojileri Eğitimi Bölümü 2.sınıf 75 öğrenciye “Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme” dersi kapsamında
uygulanmıştır. Bu araştırma sonucunda, katılımcılardan önemli bir kısmının Kaytaranlar kategorisinde yeraldığı
ve rozet kazanmak için özel bir gayret sarfetmediği görülmüştür.
Anahtar Sözcükler: oyunsallaştırma, dijital rozet, rozet kullanım durumları
80
İstasyon Tekniği Kullanılarak Tasarlanan Öğrenme Ortamlarının Matematik Dersi Akademik Başarısına
Etkisi
Fikretcan GÜÇ
Giresun Kanuni Ortaokulu,Giresun/ TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Özgen KORKMAZ
Amasya Üniversite, Teknoloji Fakülte, Bilgisayar Müh., Amasya/TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Recep ÇAKIR
Amasya Üniversite, Eğitim Fakültesi, BÖTE Bölümü , Amasya/TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu araştırmanın amacı “İstasyon Tekniği”nin matematik öğretimindeki akademik başarıya etkisini incelemek
için “İlköğretim 7.sınıf matematik dersi “Eşitlik ve Denklem” konusunda istasyon tekniğinin öğrenci başarısına
etkisi” ni saptamaktır. Bu amaç doğrultusunda 2015-2016 eğitim–öğretim yılında Giresun ili merkezinde
bulunan bir ortaokulda öğrenim gören 47 öğrenci ile çalışılmıştır. Araştırmada deneysel desenlerden “DeneyKontrol Gruplu Ön Test – Son Test Model” kullanılmıştır.Uygulama sürecinde 4 hafta boyunca deney grubuna
istasyon tekniği ile etkinlikler uygulanmış olup,kontrol grubunda ise geleneksel yöntemle öğretime devam
edilmiştir. Araştırmanın verileri “Eşitlik ve Denklem” konusuna yönelik akademik başarı testi ile elde edilmiştir.
Verilerin analizinde “Bağımsız Örneklem t- Testi “ ve “Bağımlı Örneklem t-Testi” uygulanmıştır. Çalışma
sonucunda deney grubundaki öğrencilerin kontrol grubundaki öğrencilere göre ortalama başarılarının daha
yüksek olduğu, ancak bu farkın istatistiksel olarak anlamlı olmadığı görülmüştür.Bu çalışmada sadece istasyon
tekniğinin akademik başarıya etkisi incelenmiştir, gelecek çalışmalarda öğrenci görüşleri ve duyuşsal katkıları da
incelenerek istasyon tekniğinin matematik öğretimine katkısı kapsamlı biçimde incelenebilir.
Anahtar Sözcükler: istasyon tekniği, matematik öğretimi, akademik başarı
81
Lise Öğrencilerinin Sosyal Medya Kullanım Amaçlarının İncelenmesi
Fatma Gizem KARAOĞLAN YILMAZ
Bartın Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Bartın / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Sosyal medya kullanımının yaygınlaşmasıyla beraber eğitim kurumları ile öğretmenler sınıf içi ve dışındaki
süreçlerde sosyal medyanın gücünden yararlanmaya çalışmaktadır. Özellikle eğitimciler sosyal medya
araçlarından; kişiler arası etkileşimi ve işbirliğini sağlamak, derse hazırlık süreçlerinde bilgi ve dosya
paylaşımını gerçekleştirmek amacıyla yararlandıkları görülmektedir. Bununla beraber bu amaçlar için
kullanılacak sosyal medya araçlarından etkili ve verimli bir şekilde yararlanabilmede bazı bireysel farklılıkların
etkili olabileceği düşünülmektedir. Bu doğrultuda bu çalışmanın amacı lise öğrencilerinin sosyal medya kullanım
amaçlarını çeşitli değişkenler açısından incelemektir. Çalışma tarama modeline göre yürütülmüş olup,
çalışmanın katılımcılarını sosyal medya kullanan 732 lise öğrencisi oluşturmaktadır. Çalışmanın verileri kişisel
bilgiler formu ve sosyal medya kullanım amaçlarıölçeğinden elde edilmiştir. Sosyal medya kullanım
amaçlarıölçeği, kişiler arası etkileşim ve ders hazırlığı olmak üzere iki boyutlu bir yapıdadır. Çalışmada lise
öğrencilerinin sosyal medya kullanım amaçları ölçeğinin “kişiler arası etkileşim” ve “ders hazırlığı”boyutları;
cinsiyet, internet ve bilgisayar kullanma becerisi, günlük internet ve bilgisayar kullanma süresideğişkenlerine
göre incelenmiştir. Çalışma sonucuna göre öğrencilerin sosyal medya kullanım amaçları açısından kişiler arası
etkileşimde; internet kullanma becerisi, günlük internet ve bilgisayar kullanma süreleri değişkenlerine göre
anlamlı farklılık olduğu görülmüşken; cinsiyetve bilgisayar kullanma becerisideğişkenleri açısından ise anlamlı
farklılık olmadığı görülmüştür. Ders hazırlığı boyutunda; internet vebilgisayar kullanma becerisi, günlük internet
ve bilgisayar kullanma süreleri değişkenlerine göre anlamlı farklılık olduğu görülmüşken; cinsiyetdeğişkeni
açısından ise anlamlı farklılık olmadığı görülmüştür.
Anahtar Sözcükler: sosyal medya, sosyal medya kullanım amaçları, lise öğrencileri
82
Göz Hareketleri ile Bilgisayar Kullanma Sistemi
Mehmet DÖNMEZ
Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Kürşat ÇAĞILTAY
Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Günümüzde bilgisayar kullanımı yaygın olarak klavye, fare ve dokunmatik yüzey gibi bilgisayar giriş
aygıtları aracılığı ile gerçekleştirilmektedir. Bu kullanım, fiziksel temas kullanılarak, farenin hareket ettirilmesi
suretiyle bilgisayar ekranındaki fare imlecinin hareket ettirilmesi ve istenildiğinde tıklama işleminin fare
aracılığı ile yapılmasını kapsamaktadır. Ayrıca, bilgisayarda yazı yazma işlemi klavye tuşlarına basılması
suretiyle veya sanal klavye kullanılarak dokunmatik yüzey ile temas sağlanması suretiyle yapılmaktadır. Sonuç
olarak, herhangi bir sebepten dolayı bilgisayar ile fiziksel temas sağlayamayan kişilerin bilgisayar kullanması
zorlaşmaktadır. Örneğin, hareket engelli kişiler bilgisayar giriş aygıtları ile fiziksel bir temas
sağlayamadıklarından dolayı bilgisayar kullanamamaktadırlar ya da iki elini de aynı anda başka işlemler için
kullanan kişiler bu esnada klavyeyi kullanamamaktadır. Bu çalışmanın amacı, bilgisayarın kullanımı için gerekli
olan ve fiziksel temas gerektiren klavye, fare ve dokunmatik yüzey gibi bilgisayar giriş aygıtlarının kullanımına
ihtiyaç duyulmadan göz hareketleri ile bilgisayar kullanılmasını sağlamaktır. Bu bağlamda geliştirilen sistem
tanıtılacak ve sistemi eğitimi için kullanan engelli bir öğrenci ile yapılan değerlendirme sonuçları sunulacaktır.
Anahtar Sözcükler: engelsiz teknolojiler, göz hareketleri takibi, bilgisayar kullanma
83
New Trends In Educational Technology: Virtual Reality Applications
Tansel TEPE
Kilis 7 Aralık University, Faculty of Education, Department of Computer Education and Instructional
Technologies, Kilis/ TURKEY, e-mail: [email protected]
Devkan KALECİ
Texas A&M University, Department of Visualization, College Station, USA, e-mail: devkan@inönü.edu.tr
Hakan TÜZÜN
Hacettepe University, Faculty of Education, Department of Computer Education and Instructional Technologies,
Ankara/ TURKEY, e-mail: [email protected]
Abstract
In this study information about virtual reality environments was given, types of virtual reality were
mentioned and new generation interactive virtual reality applications used in smart devices were presented with
their examples. Also, advantages and disadvantages of virtual reality applications were discussed in educational
contexts and sample designs were shared for researchers, who wants to design new generation materials. Finally,
usage area and potential of virtual reality applications in education were evaluated.
Virtual reality is an interactive or non-interactive simulation application designed to create a sense of
presence in a virtual world created by computer with the help of some wearable technologies and imaging
equipment. Human-machine interaction in virtual reality is increased to mislead human emotions. Three
important feature of virtual reality are expressed by Pimental and Teixeira (1995) as “three-dimensional
graphical world”, “being immersed” and “interaction”. Sherman and Craig (2003) add “emotional return” to
these features. Pimental and Teixeira (1995) defined main virtual reality environment as model, computer
programs, computer, image builder, position sensors, and interactive tools. The high cost of virtual reality
devices, the limited access facilities, requiring expertise in the adaptation into the education sector and long-term
use leading to health problems are disadvantages of virtual reality applications. Although virtual reality
applications were seen as an expensive technology, virtual reality experience was wanted and desired by
everyone recently. Increased interest to virtual reality attracted attention of mobile technology companies and
this caused the development of numerous new mobile equipment and applications including components of
virtual reality. Especially, by decreasing cost of virtual reality glasses, virtual reality applications for mobile
operating systems became reachable and usable. Many free downloadable virtual reality applications in Play
Store or App Store became easily reachable for users having smart devices on the behalf of cheap Cardboard
glasses developed by Google Company.
Another new technology in virtual reality is virtual reality videos formed by jump camera setting. This
technology offers the opportunity to watch 360 degree videos to users. Jump camera setting consists of 16
camera modules placed in a circular pattern. Length of this setting and positions of these cameras were
optimized to work with Jump compiler program. Jump compiler program converts video images consisting of 16
pieces to stereoscopic virtual reality videos. Thanks to its high-resolution stereoscopic vision technology nearby
objects are perceived as nearby, while distant objects are perceived as far. In these devices, in order to obtain a
seamless and a panoramic image, 3D alignment method specially developed and integrated into the system is
used. Thus, camera images coming from every camera separately and their combined places are not noticed.
Designed 3D videos are equivalent to super high resolution images at least five 4K image. This technology is
expected to reveal a new trend in cinema and gaming industry. Other new technology “Google Spotlight Stories”
interactive videos were designed by Google for smart phones. In these applications when sensors for videos
located in certain regions were stimulated, video passes to the other stage through the sensors on smartphones.
Each scene is part of the whole videos scenes and so continuity is provided in the video. Users can feel
themselves in an interactive virtual reality scenario when they use it with Cardboard glasses. Today, this
application is supported by only some Android devices but support for numerous mobile devices was expressed
recently by the manufacturer. Every day diversifying virtual reality applications show themselves in areas of
entertainment, tourism, e-commerce, medicine, defense, construction, manufacturing, and education. Students
can conduct educational trips with virtual reality applications. Thus, they live sense of being there and they
virtually go to and can hear voices of objects there. These kinds of applications have been used in military
education as defense and attack with support of simulation. In medical education, students can study on virtual
cadavers or living human body and live realistic situations. Students will be able to have a chance to perform
dangerous and costly experiments repeatedly in virtual realistic labs. Every user can see each other in same
virtual environments, communicate and interact by using different virtual reality devices with the help online
multiuser virtual reality applications. These kind of applications provide the fulfillment of effective collaborative
work activities.
Keywords: virtual reality, interactive video, cardboard, google spotlight stories.
84
Sınıf Öğretmenlerinin Bilişim Teknolojileri Yeterlik Düzeylerinin İncelenmesi
Mustafa YAĞCI
Ahi Evran Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Kırşehir /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Emir KAYHAN
Süleyman Türkmani İlkokulu Kırşehir / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu araştırmanın amacı, ilkokullarda görev yapan sınıf öğretmenlerinin sınıf içinde ve dışında bilişim
teknolojileri kullanım yeterlik düzeylerinin incelenmesidir. Araştırmanın örneklemini Kırşehir ili merkez
ilçesinde 7 farklı okulda görev yapan toplam 102 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak
“Sınıf Öğretmenlerinin Bilişim Teknolojileri Kullanım Yeterlilikleri” ölçeği kullanılmıştır. Araştırma sonuçları;
sınıf öğretmenlerinin bilişim teknolojileri kullanım yeterliklerinin orta düzeyde olduğunu ve cinsiyet, mesleki
kıdem ile hizmet içi eğitim alma durumunun bilişim teknolojileri yeterliklerinde anlamlı farklılık oluşturduğunu
göstermiştir. Ayrıca ilkokulların bir kısmının bilişim donanımı yönünden üst düzey yeterliliğe sahip olduğu, bir
kısmının ise FATİH Projesi ve EBA gibi modüllere henüz dahil olmadıkları gözlenmiştir. Bir diğer araştırma
sonucu ise; özellikle ofis programlarının, bilgisayar donanım birimlerinin ve işletim sistemlerinin kullanılması
açısından kıdem yılı yüksek öğretmenlerin yetersiz kaldıkları ve çeşitli sorunlar yaşadıklarıdır.
Anahtar Sözcükler: bilişim teknolojileri, eğitim teknolojisi, ilkokul, sınıf öğretmeni.
85
Ters-yüz Sınıf Modelinin Uygulama Eğilimlerinin İncelenmesi
Ünal ÇAKIROĞLU
Karedeniz Teknik Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Trabzon /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Mücahit ÖZTÜRK
Aksaray Üniversitesi, Ortaköy MYO, Bilgisayar Teknolojileri Bölümü, Aksaray / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Yükseköğretimde özellikle kalabalık sınıflar, zaman azlığı, öğretim elemanının yeniliklere ayak
uyduramayışı vb. nedenlerle birçok ders çoğunlukla öğretmen merkezli olarak devam etmektedir. Öğretmen–
öğrenci etkileşiminin az olduğu bu tür derslerin öğrenci merkezli olacak şekilde yeniden ele alınması noktasında
birçok öneri sunulmaktadır. Ters-yüz sınıf modeli(TYS), öğretmen, öğrenci ve içerik çerçevesindeki
etkileşimlere eğitim teknolojilerinden de yararlanarak yeni çözümler oluşturmaya çalışan öğrenci merkezli bir
model olarak dikkat çekmektedir. TYS’ de bilginin aktarımı evde; öğretmen tarafından hazırlanan ders videoları
yardımıyla gerçekleştirilirken, bilginin özümsenmesi ve yeni bilgilerin çıkarımı ise yüz yüze öğrenme ortamında
(sınıf) gerçekleşmektedir. Bu araştırmada literatürde TYS ile ilgili çalışmalar incelenerek TYS’ nin evde ve
okuldaki uygulama şekilleri incelenmiştir. Araştırma kapsamında 2013-2016 yılları arasında yayınlanmış olan
SSCI kapsamında 18 araştırma makalesi ile 44 yüksek lisans ve doktora tezi,doküman analizi yöntemi ile
incelenmiştir. Araştırmanın sonucunda TYS modelinde aktif öğrenme ve tam öğrenme stratejilerinden
yararlanıldığı ortaya çıkmıştır.TYS’ nin evde öğrenme yönetim sistemleri (ÖYS) üzerinden video içerikler
merkeze alınıp animasyon, etkileşimli uygulamalar, podcast, powerpoint ve pdf dökümanları, kavram haritaları,
grafik ve şemalar gibi farklı türde içeriklerin kullanılması ileyürütülürken;yüz yüze öğrenme ortamında işbirlikli
öğrenme, tartışma, proje tabanlı öğrenme, araştırma tabanlı öğrenme etkinliklerinden yararlanılarak bireysel ya
da grup çalışmaları ile öğrencilerin öğrenmesini tamamlayıcı ve düzeltici etkinliklerin yapıldığı ortaya çıkmıştır.
TYS’ de kullanılan platformlar incelendiğinde; Khanacademy, Udacity, Educreations ve eduCanon gibi
platformların yanında Moodle ya da araştırmacıların kendileri tarafından geliştirilmiş ÖYS’ ler kullanılmaktadır.
İlgili ÖYS’ lerin içerik modülü, kullanıcı ile etkileşimli uygulamalar modülü, tartışma ve forum modülü, test
modülü ve kendini izleme modülünden oluştuğu ortaya çıkmıştır.
Anahtar Kelimeler: Ters-yüz Sınıflar, Literatür Taraması, Doküman Analizi
86
Üstün Yetenekli ve Zekâlı Öğrencilerin Öğretmenlerine Yönelik Stratejiler
Volkan Kukul
Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Ebru Kılıç ÇAKMAK
Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Serçin KARATAŞ
Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Özet:
Üstün yetenekli ve zekâlı öğrencilerin potansiyelleri duygusal, fiziksel ve zihinsel olarak gelişirken bazı
zorluklarla karşı karşıya kalmaktadır. Bu zorlukların aşılabilmesi ve toplumda kendilerini güvenli
hissedebilmeleri için üstün yetenekli öğrencilerin gelişim süreçlerinde desteğe ihtiyaçları vardır. Bu destek
öğretmenler tarafından verilebilir. Etkili öğretmenler uygun öğretme stratejilerini, öğrenme ve eğitim
teknolojilerini kullanabilirlerken, öğrencilerin karakterlerini anlayıp bu bilgileri de öğretim sürecinde
kullanabilmektedirler (Hong, Greene ve Hartzell, 2011). Üstün yetenekli ve zekâlı öğrencilerle çalışan
öğretmenlerin, bu desteği sunabilmeleri için gerekli mesleki yeterliğe sahip olmaları gerekmektedir.
Türkiye Ulusal Ajansı tarafından onaylanan ve Avrupa Komisyonu Erasmus + (Okul Eğitimi) Programı
tarafından finanse edilen "Üstün Yetenekli ve Zekâlı Öğrencilerin Öğretmenleri için Stratejiler” başlıklı projenin
amacı, okul öncesi ve ilkokul öğretmenlerine üstün yetenekli ve üstün zekâlı çocukları desteklemek için yenilikçi
öğretim yaklaşımları ve stratejilerini öğretmek ve bunları sınıf içerisinde de kullanması konusunda rehberlik
etmektir (http://ec.europa.eu/programmes/erasmus-plus/projects). Üstün yetenekli ve zekâlı çocukların tanınması
ve erken müdahale için en uygun yaş grubunun okul öncesi ve ilkokul düzeyleri olması nedeniyle, proje bu yaş
grubunun öğretmenlerini kapsamaktadır. Bu projede öğretmenlerin proje süresince geliştirilen animasyonlar
yardımıyla sınıf yönetimiyle ilgili etkili kararlar alabilmelerini kolaylaştıracak yenilikçi stratejileri kullanmaları
sağlanacaktır. Aynı zamanda üstün yetenekli ve zekâlı çocukların sosyal becerilerinin teşvik edilerek sınıfa nasıl
kaynaştırılacağına yönelik stratejilerin öğretmenlere kazandırılmasıyla, öğretmenlerin tutumlarından
kaynaklanan farklılıklar veya eksik bilgiler azaltılacaktır. Böylece bu öğrencileri etkileyen öğrenme çıktılarının
kalitesini artırmaya katkı sağlanacaktır.
Eğitimde farklılaşmayı ve dijitalleşmeyi ön plana alan bu proje ile birlikte hedeflenen noktalar;
1. Okul öncesi ve ilkokul öğretmenlerinin üstün yetenek ve zekâ konusunda farkındalığının artmasına katkıda
bulunmak,
2. Normal gelişim gösteren ve üstün yetenekli ve zekâlı öğrencilerin bir arada bulunduğu sınıflarda üstün
yetenekli ve zekâlı öğrencilerin olumlu davranışlarının desteklenmesini ve istenmedik davranışlarının ortadan
kaldırılmasına yönelik yeni stratejiler geliştirmek ve öğretmenleri konu ile ilgili bilgilendirmek,
3. Konuyla ilgili öğretmenlerin bilinçlendirilmesi yoluyla üstün yetenekli ve zekâlı çocukların hem sosyal
adaptasyonda kişisel gelişimlerini hem de kendilerini gerçekleştirmelerini desteklemek
4. Üstün yetenekli ve zekâlı çocukların öğretmenlerin ihtiyaçları üzerine özgün ve güvenilir veri temin
etmek, olarak ifade edilebilmektedir.
Araştırma karma desende planmış olup, araştırmanın hedef grubunu okul öncesi ve ilkokul gruplarındaki
üstün yetenekli ve zekâlı öğrencilerin öğretmenleri, yöneticiler, üstün yetenekli ve zekâlı öğrenciler, normal
gelişim gösteren öğrenciler ve her iki grubun ebeveynleri oluşturmaktadır. Bu çalışma Türkiye’den Gazi
Üniversitesi koordinatörlüğünde, İtalya’dan The European Pole of Knowledge, Almanya’dan Ländliche
Erwachsenenbildung Thüringen ve Çek Cumhuriyeti’nden EDUcentrum işbirliği ile gerçekleştirilmektedir.
Projenin ilk aşamasında, proje çıktılarında yer alan ilk iş paketi olan temel durum çalışması gerçekleştirilmiştir.
Temel durum çalışmasından sonra ikinci iş paketinde ülkelerdeki durum karşılaştırmalı olarak ortaya
konulmuştur. Üçüncü aşamada ise teknoloji okuryazarlığı, üstün yetenekli ve zekâlı öğrencilerin kaynaştırılması
ve sosyal becerileri konusunda stratejiler geliştirmek için öğretmenlerin ihtiyaçlarını tespit etmek amacıyla
çeşitli ihtiyaç analizleri yapılacaktır. İhtiyaç analizinde, ortaklarla beraber hazırlanan görüşme soruları ve
anketler hedef grupta bulunan okul öncesi dönem için; üstün yetenekli ve zekâlı çocuklarla çalışan öğretmen ve
yöneticilere ve bu çocuklara sahip ebeveynlere uygulanacaktır. İlkokul dönemi için ise üstün yetenekli ve zekâlı
çocuklarla çalışan öğretmen ve yöneticilere ve bu çocuklara sahip ebeveynlere uygulanırken, ek olarak hem
normal gelişim gösteren hem de üstün yetenekli ve zekâlı çocuklarla uygulama yapılacaktır. Verilerin analizi
sonucunda stratejiler belirlenecektir.
Çalışmanın temel durum çalışması ve karşılaştırmalı analizi sonucu elde edilen bulgulara göre ortak ülkelerin
üstün yetenekli ve zekâlı okul öncesi ve ilkokul öğrencilerine yönelik uygulamalarda yetersizlikler olduğu
belirlenmiştir.İhtiyaç analizi yapılıp, sonuçları elde edildikten sonra, öğretmenlerin sınıf yönetiminde
karşılaşabilecekleri örnek durumlara yönelik kullanabilecekleri stratejiler oluşturulacaktır. Belirlenecek olan
stratejiler ve bunlara ilişkin yönergeler ‘Strateji Kitabı’nda yer alacaktır. Aynı zamanda oluşturulan örnek
87
durumlara yönelik olarak öğretmenlerin sınıf yönetimi becerilerinin gelişmesine katkıda bulunmak ve bu arada
geliştirilen stratejilerin kendi sınıflarında nasıl kullanılacağı konusunda rehberlik etmek amacıyla dijital medya
kullanılarak animasyonlar hazırlanacaktır. Hazırlanan bu animasyonlar ortak olan her ülkede seçilecek olan okul
öncesi ve ilkokul öğretmenlerine hizmet içi eğitimlerle sunulacaktır. Senaryolara göre hazırlanacak olan
animasyonlarla bu stratejiler öğretmenlere kazandırılmaya çalışılacaktır. Projeden elde edilen genel sonuçların
paylaşılması ve proje sonuçlarının yaygınlaştırılması amacıyla bir değer kazandırma konferansı organize
edilecektir. Projede yaygın etkisinin sürdürmek amacıyla, üstün yetenekli ve zekâlı çocukların, ebeveynlerinin,
uzmanların ve ilgili paydaşların etkileşimlerini destekleyecek bir Üstün Yetenekli ve Zekalı Çocuklar Gelişim
Araştırma ve Uygulama Merkezi açılacaktır.
Anahtar kelimeler: üstün yetenekliler/zekalılar, öğretimsel stratejiler, öğretmen eğitimi
88
Değerler Eğitiminde Dijital Öykülerin Rolü
Süleyman Eren YÜRÜK
Fırat Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Elazığ / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bünyamin ATICI
Fırat Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Elazığ / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Ahlaki ve etik değerler, insanoğlunun hayatında her zaman en merkezde yer almıştır. İnsanlık, dünya
üzerindeki hayatına başladığı andan itibaren bu alanda birçok sınav vermiş olmasına karşın terör, sahtecilik,
bencillik, şiddet ve istismar gibi sorunların önüne tamamıyla geçmekte hala başarılı olamamıştır. Böylesi etik
krizlerin günlük hayatın içine kadar işlediği çağımızda, evrensel değerlere olan ilgi yeniden canlanmış ve öncelik
kazanmıştır. Dolayısıyla bireysel ve toplumsal huzuru tesis etmek amacıyla değerlerin nesilden nesile
aktarılması, eğitim sistemlerinin önemli bir görevi haline gelmiştir. Fakat değerler eğitiminden verim alabilmek
için sadece değerler değil, içinde bulunduğumuz dijital çağın getirdiği yeni koşullar da iyi analiz edilmelidir.
Teknoloji bireyi, hem aile hem de çevresel ilişkiler bağlamında etkilemeye devam ederken, toplumsal
dönüşümleri de beraberinde getirmiştir. Toplumlar meydana gelen bu değişimlere uyum sağlamaya çalışırken,
geleneksel ve dijital kültürler arasında da bir bağ kurmaya çalışmıştır. Öğrencilerin ilgi ve ihtiyaçları değişmiş,
buna bağlı olarak eğitsel araç ve etkinliklerin dönüşümünü de zorunlu hale gelmiştir. Bu bakımdan dijital yerli
olarak adlandırılabilecek olan günümüz öğrencilerine kazandırılacak olan değerlerin yine dijital materyallerle
sağlanması, değerler eğitimi için kritik bir önem taşımaktadır. Bu bildiride literatür ve ilgili araştırmalara dayalı
olarak değerler eğitimi için önerilen çeşitli yöntem ve teknikler incelenerek, yeni neslin değerleri
içselleştirmesinde etkili olacağı düşünülen dijital öyküler üzerinde durulacaktır.
Anahtar Sözcükler: değerlereğitimi, dijital öyküleme
89
Duval’in Bilişsel Modeline Uygun Öğrenme Ortamı Tasarımı
Yavuz KARPUZ
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu, Rize / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Ercan ATASOY
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü,Rize / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Geometrinin yeni kuşaklara aktarılma ihtiyacına bağlı olarak 20. yüzyılın başlarından günümüze kadar
geometri öğrenme ve öğretme süreçlerinin zenginleştirilmesine yönelik birçok araştırma yapılmış ve geometrik
düşünmenin doğası, nasıl geliştirilebileceği açıklanmaya çalışılmıştır. Bu açıklamaları temelde gelişimsel ve
bilişsel yaklaşımlar olarak ikiye ayırmak mümkündür. Gelişimsel yaklaşımlar, bireyin geometrik düşünme
sürecini birbirleriyle hiyerarşik ilişkili seviyeler halinde ele almakta ve bu seviyeler arasındaki geçişi gelişime
bağlı bilgi artışı üzerinden açıklamaktadır. Geometrik düşünmeyi açıklamaya yönelik en bilinen gelişimci
yaklaşım Van Hiele geometrik düşünme modelidir. Bilişsel yaklaşımlar ise geometrik düşünme sürecini, bilişsel
süreçler ve bu süreçlerin işlevleri, birbirleriyle etkileşimleri üzerinden ele almakta ve gelişimsel yaklaşımların
aksine bu süreçler arasında hiyerarşik bir ilişkiden söz etmemektedir. Fishbein’in şekilsel kavram (figural
concepts) teorisi ile Duval’in bilişsel modeli geometrik düşünme sürecini bilişsel olarak açıklamaya çalışan
yaklaşımlardır. Bu çalışmada Duval’in Bilişsel Modeli’nin ilkelerinden hareketle tasarlanan öğrenme ortamı ve
hazırlanan bilgisayar destekli materyaller tanıtılacaktır.
Anahtar Sözcükler: Duval’in Bilişsel Modeli, öğrenme ortamı tasarımı, bilgisayar destekli hazırlanan öğrenme
materyalleri
90
Türkiye’de Mobil Öğrenme ile İlgili Tez Çalışmalarının İçerik Analizi
Ebru SOLMAZ
Gazi Üniversitesi, Enformatik Bölümü, Ankara / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Şahin GÖKÇEARSLAN
Gazi Üniversitesi, Enformatik Bölümü, Ankara / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Mobil teknolojiler, internet alt yapısındaki gelişmelerle dünya çapında yaygınlaşmıştır. Bu araçlar eğitim
alanında önemli bir yer edinmiş, birçok çalışmaya konu olmuştur. Mobil öğrenme kavramı, dizüstü bilgisayar,
avuç içi bilgisayar (PDAs), tablet ve akıllı telefonlar gibi mobil araçların öğretimde kullanılmasını
kapsamaktadır. Mobil öğrenme; zamandan ve mekandan bağımsız bir öğrenme sağlarken, yaşam boyu öğrenme,
kendi hızında öğrenme, bireysel öğrenme ve eğitimde fırsat eşitliği sağlama gibi fırsatlar sunmaktadır. Bu
konudaki araştırmalarda farklı uygulamalarla mobil öğrenme alanındaki problemlere çözüm aranmaktadır. Bu
bağlamda Türkiye’deki araştırmaların çeşitli yönlerden değerlendirilmesi gelecek araştırmalara yol gösterecek ve
katkı sağlayacaktır. Bu araştırmanın amacı; Türkiye’de mobil öğrenme ile ilgili yüksek lisans ve doktora
tezlerinin çeşitli yönlerden incelenerek, içerik analizini yapmaktır. Tezler, Yüksek Öğretim Kurulu’nun “Ulusal
Tez Merkezi” web sayfasından “mobil eğitim”, “mobil öğrenme”, “mobil sınıf”, “mobil ders” anahtar kelimeleri
ile taranarak belirlenmiştir. Buna göre 2005-2015 yılları arasındaki çalışmalar analiz kapsamında yer almaktadır.
İçerik analizinde, araştırmalar; “tez türü, yılı, ana bilim dalı, çalışmanın türü, çalışma grubu, değişkenler, veri
toplama araçları, veri analizi ve kullanılan teknolojiler” bakımından incelenecektir. Elde edilen bulgular ışığında
araştırma sonuçları tartışılacaktır.
Anahtar Sözcükler: mobil öğrenme, mobil teknolojiler, tezler, içerik analizi
91
Uyarlanabilir Öğrenme Ortamlarındaki Değişkenlere İlişkin Bir Analiz Çalışması: 2000-2015
Seda ÖZER
Fırat Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Elazığ / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Fulya TORUN
Adnan Menderes Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Aydın /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Tülay DARGUT
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Çanakkale / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Tek formda geliştirilen bir öğrenme ortamının ya da sisteminin, bütün bireyler için elverişli olmadığı ve
verimli bir öğrenme için engel teşkil ettiği bilinen bir problemdir. Bu probleme çözüm niteliğinde ilk olarak,
1970?li yıllarda Zeki Öğretim Sistemleri ortaya çıkmıştır. Zeki Öğrenme Sistemleri, ortamı tek olmaktan
kurtaran bir yapıyı ve kişiselleştirilebilir bir ortamı mümkün kılmıştır. Web 2.0 araçları ve semantik web
teknolojilerinin sunduğu fırsatlar doğrultusunda, bu ortamların kullanıcıya sunduğu imkanlar da iyileştirilmiştir.
Daha sonra, uyarlanabilir hipermedya ortamları, uyarlanabilir ortamlar, kişiselleştirilebilir ortamlar gibi farklı
isimlerle bu ortamlar karşımıza çıkmaya devam etmiştir. Mevcut çalışma kapsamında, uyarlanabilir ortam
geliştirme ya da geliştirilen bir uyarlanabilir ortamın öğrenme sürecine yansımalarını ele alan çalışmaların
incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmaya dâhil edilecek çalışmaların ilk taraması Science Direct ve Web of
Science veri tabanlarında yapılmıştır. Makale tarama süreci, ilgili anahtar kelimeler dâhilinde ve sosyal bilimler
alanı, 2000-2016 (Şubat) ve araştırma makaleleriyle sınırlandırılmıştır. Veritabanlarından tarama sonucu toplam
397 araştırma makalesine ulaşılmıştır. Bu makalelerden, araştırma kapsamına uymayanlar ve tam metnine
ulaşılamayan çalışmalar elenerek 61 araştırma makalesi ile çalışma gerçekleştirilmiştir. Makalelerin
değerlendirilmesinin ardından elde edilen bulgular doğrultusunda, uyarlanabilir öğrenme ortamlarına yönelik
çalışmaların en fazla Computer&Education dergisinde yayınlandığı görülmektedir. İlgili en fazla yayının
Tayvan?da yapıldığı ve ulaşılan yayın sayısında 2013 yılında yığılma olduğu görülmektedir. Yapılan
çalışmaların amaçlarının uyarlanabilir bir ortam geliştirme ve değerlendirme olduğu göze çarpmaktadır.
Çalışmalardaki bağımsız değişkenler, deney ya da kontrol grubu deneği olmakta (uyarlanabilir ortamı kullanma
ve kullanmama durumu) yoğunlaşırken, bağımlı değişken olarak öğrenme performansı ve akademik başarının ele
alındığı görülmektedir. Araştırmaların çalışma gruplarında en fazla üniversite öğrencileri ele alınırken, çalışma
grubu büyüklüğü 51-100 arasında yoğunlaşmaktadır. Anahtar kelime gruplarına bakıldığında, uyarlanabilirlik,
zeki öğretim sistemleri ve bireysel öğrenmede bir yığılma olduğu görülmüştür.
Anahtar Sözcükler: zeki öğretim sistemleri, uyarlanabilir öğrenme ortamları, kişiselleştirilmiş öğrenme, içerik
analizi
92
Akademik Güdülenmenin Arttırılması ve Zamanı Etkili Kullanmaya Yönelik Hazırlanan Eğitim
Programının Ergenlerin Problemli İnternet Kullanımlarına Etkisi
Çiğdem BERBER ÇELİK
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümü, Rize/ Türkiye,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
İnternet, insanların her türlü bilgiye çok kısa bir zamanda ulaşmasını ve diğer insanlarla hızlı bir şekilde
iletişim kurabilmesini sağlayarak insan yaşamına önemli katkılar getiren bir teknolojidir. İnternetin fazla
kullanımı ile birlikte insanlara yarar sağlayan teknoloji zararlı bir hale dönüşebilmektedir. Özellikle ergenlik
çağındaki gençler arasında internet kullanım oranlarının yüksek olması (Türkiye İstatistik Kurumu, 2014)
internetin yol açacağı sorunlardan en fazla gençlerin etkileneceğini göstermektedir. Ergenlerin farklı amaçlar
doğrultusunda uzun süre internette zaman geçirmeleri ruhsal ve sosyal olumsuzlukların yanında akademik
yaşamlarında da birçok sorunu beraberinde getirmektedir. Yapılan araştırmalar, problemli internet kullanımının
akademik başarının ve akademik öz-yeterliğin düşmesi (Chen ve Peng, 2008; Odacı, 2011), akademik kontrol
odağının azalması (İskender ve Akın, 2010) ve akademik ertelemesinin artması (Odacı, 2011) ile ilişkili
olduğunu göstermektedir. Problemli internet kullanımı okul çağındaki gençlerin akademik sorumluluklara
güdülenmesini engellemekte, derslere ve ödevlere ayıracağı zamandan çalmakta, zihinlerinin internetin farklı
işlevleri ile meşgul olması akademik görevlere (ödev, sınav, vb.) konsantre olamamalarına ve sonuç olarak
akademik başarısızlık yaşamalarına neden olmaktadır. Buradan yola çıkarak ergenlerin söz konusu sorunlarla
başa çıkmalarını sağlamak için bu çalışma planlanmıştır. Bu araştırmanın amacı, akademik güdülenmenin
arttırılması ve zamanı etkili kullanmaya yönelik hazırlanan eğitim programının ergenlerin problemli internet
kullanımları üzerinde etkisini belirlemektir. Yarı deneysel desenin kullanıldığı çalışmada araştırma grubu, Rize
ili Çayeli ilçesinde bulunan ortaöğretim kurumlarında ölçme aracının uygulandığı öğrenciler arasından seçilen
30 öğrenciden oluşmaktadır. Seçilen öğrenciler deney (n=15) ve kontrol (n=15) gruplarına seçkisiz yolla
atanmışlardır. Araştırmada ön-test, son-test, deney ve kontrol gruplu 2x2’lik karışık desen kullanılmıştır.
Araştırmada, problemli internet kullanım davranışı Ceyhan, Ceyhan ve Gürcan (2007) tarafından geliştirilen
“Problemli İnternet Kullanım Ölçeği”, akademik güdülenme davranışı Bozanoğlu (2004) tarafından geliştirilen
“Akademik Güdülenme Ölçeği” ve zamanı etkili kullanma ise Weinstein, Palmer, Schulte (1987) tarafından
geliştirilen ve Köymen (1994) tarafından Türkçe’ ye uyarlanan “Zaman Kullanım Ölçeği” ile ölçülmüştür.
Deney grubuna 5 oturumluk akademik güdülenmelerini arttıracak, zamanlarını etkili kullanmalarını ve interneti
bilinçli kullanmalarını sağlayacak eğitim programı uygulanırken kontrol grubuna herhangi bir program
uygulanmamıştır. Son test ölçümü deneysel işlemin bitiminden bir hafta sonra gerçekleştirilmiştir. Verilerin
analizi için karışık desenler için iki faktörlü varyans analizi tekniği kullanılmıştır. Bulgular, eğitim programına
katılan öğrencilerin, kontrol grubundaki öğrencilere kıyasla problemli internet kullanım puanlarında azalma,
akademik güdülenme ve zamanı etkili kullanma puanlarında ise artış olduğunu göstermiştir. Sonuç olarak,
akademik güdülenmenin arttırılması ve zamanı etkili kullanmaya yönelik hazırlanan eğitim programının
problemli internet kullanımının azaltılmasında etkili olduğu görülmektedir. Sonuçlar, literatürdeki benzer
çalışma sonuçları ile karşılaştırılarak çeşitli önerilerde bulunulmuştur.
Anahtar Sözcükler: problemli internet kullanımı, akademik güdülenme, zaman yönetimi
93
Eğitim Bilişim Ağı (EBA)’nın Kullanılabilirliği: Fen Bilgisi Öğretmen Adayları Örneği
Mustafa ERGUN
Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü, Samsun / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Öğrenme-öğretme sürecinde kullanılması önerilen web sayfalarının kullanılabilirliğinin önemi üzerine
yapılan birçok bilimsel araştırma göstermektedir ki tasarım merkezliden ziyade kullanıcı merkezli tasarımlar
hedef kitleye uygun geri dönütler vermektedir. İnsan bilgisayar etkileşimi alanına giren bu tür çalışmalar birçok
bilim dalının (psikoloji, mühendislik, eğitim bilimleri, vb.) birlikte çalışmasını gerektirmekle birlikte asıl olan
kullanıcı görüşlerinin alınması ve kullanılabilirliğinin test edilmesidir. Bu çalışmada amaç Eğitim Bilişim Ağı
(EBA)’nın kullanılabilirliğini Fen Bilgisi öğretmen adayları bakışıyla incelemektir. Bu amaç doğrultusunda Fen
Bilgisi öğretmen adaylarına web sitesi kullanılabilirlik ölçeği (WSKÖ) uygulanmış ve Fen bilgisi alanına özel
verilmiş beş temel görevi tamamlayabilme dereceleri ölçülmüştür. Bu araştırmada EBA’nın kullanılabilirliği
kullanıcı temelli yaklaşım ve süreç sonu değerlendirme yöntemleriyle incelenmiştir. Bu çalışmada geçerlik ve
güvenirlik çalışması Kılıç Çakmak ve arkadaşları (Kılıç Çakmak, Güneş, Çiftçi, Üstündağ, 2011) tarafından
yapılmış web sitesi kullanılabilirlik ölçeği kullanılmıştır. Çok boyutlu ölçüm yapma imkanı sağlayan WSKÖ
beşli likert derecelendirme içermekte, dört alt faktörden oluşmakta ve iç tutarlılık katsayısı 0.93 olup 21’i olumlu
4’ü olumsuz olmak üzere 25 ifade içermektedir. Bir devlet üniversitesinde Fen Bilgisi öğretmenliği anabilim
dalında öğrenim gören 107’si son sınıf, 83’ü üçüncü sınıf öğrencisi olmak üzere toplam 190 öğretmen adayına
WSKÖ uygulanmıştır. WSKÖ EBA web sayfası incelendikten ve fen bilgisi alanına özel verilen beş temel
görevlerin tamamlanmasının ardından öğretmen adaylarının değerlendirmesine sunulmuştur. Ölçme aracından
elde edilen veriler incelenirken alt faktörlerin aritmetik ortalaması ve standart sapması esas alınmıştır. Her alt
faktör kendi içerisinde WSKÖ’den aldığı puana göre düşük, orta ve yüksek olarak belirlenmiştir. Ölçme
aracından elde edilen veriler ışığında EBA’nın gezime kolaylığı ve tasarım alt faktörlerinin yüksek, erişim ve
kullanım kolaylığı alt faktörleri açısından öğretmen adayları tarafından orta düzeyde olduğu belirtilmiştir. Ayrıca
EBA ile ilgili verilen beş görevin tamamlanması incelendiğinde öğretmen adaylarının en başarılı olduğu
kategorinin video bulabilme, en az başarılı oldukları kategorinin ise ses dosyası bulabilme olduğu bulunmuştur.
EBA gibi içeriği geniş kitlelere hitap eden web sayfalarının kullanılabilirlik testlerinin bu sayfanın kullanıcı
profillerinden olan farklı seviyedeki öğrenciler ve öğretmenler tarafından da test edilmesi, kullanım kolaylığı ile
ilgili iyileştirmelerin yapılması, daha detaylı bilgilere sahip olmak için farklı nitel araştırma yöntemlerinin
kullanılması ve insan bilgisayar etkileşimini inceleyen laboratuvarlar tarafından test edilmesi önerilmektedir.
Anahtar Sözcükler: Eğitim Bilişim Ağı (EBA), kullanılabilirlik, fen bilgisi öğretmen adayı
94
Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Teknolojik Pedagojik Alan Bilgilerinin Çeşitli Değişkenler Açısından
İncelenmesi
Mustafa ERGUN
Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü, Samsun / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Hızla gelişen teknolojinin eğitime entegrasyonu gün geçtikçe önem kazanmakta ve öğretmen adaylarının bu
entegrasyon sürecinde sahip oldukları alan, pedagojik ve teknolojik bilgilerin ne şekilde etkileşmesi gerektiği
sorusunun sorulmasına neden olmaktadır. Fen bilgisi öğretmen adaylarının sahip olduğu alan ve pedagojik
bilgilerin eğitimde son yıllarda kullanılmaya başlayan yeni teknolojilerle olan ilişkisi birçok araştırmacı
tarafından irdelenmiştir. Aynı şekilde öğretmen yetiştiren kurumların vermiş oldukları eğitim ve öğretmen
adaylarının bu üç farklı alana karşı olan bilgi ve tutumları onların gelecekte derslerinde teknoloji kullanımına
karşı olan davranışlarını etkilemektedir. Bu araştırmada Fen bilgisi öğretmen adaylarının Teknolojik Pedagojik
Alan Bilgilerinin (TPAB) sınıf düzeyine, cinsiyete, akademik ortalamaya, bilgisayara sahip olmalarına,
bilgisayar kullanım yeterliklerine ve bilgisayar kullanım sürelerine göre nasıl değiştiğini incelemek
amaçlanmıştır. Bu çalışma kapsamında Pamuk ve arkadaşları (2015) tarafından geliştirilen, yedi alt faktörü
bulunan (Teknolojik Bilgi, Pedagojik Bilgi, Alan Bilgisi, Teknolojik Alan Bilgisi, Pedagojik Alan Bilgisi,
Teknolojik Pedagojik Bilgi ve Teknolojik Pedagojik Alan Bilgisi), 37 maddeden oluşan ve geçerlik güvenirlik
(cronbach alfa iç tutarlık katsayısı .95) çalışması yapılan TPAB ölçeği kullanılmıştır. Karadeniz bölgesindeki bir
devlet üniversitesinin eğitim fakültesinde öğrenim gören 503 Fen Bilgisi öğretmen adayı çalışmanın örneklemini
oluşturmaktadır. Elde edilen bulgulara göre fen bilgisi öğretmen adaylarının sınıf düzeyi bazında alan,
pedagojik, teknolojik alan ve teknolojik pedagojik alan bilgisinde anlamlı bir farklılık olduğu sonucuna
ulaşılmıştır. Aynı zamanda öğretmen adaylarının cinsiyetlerine göre teknolojik, alan, teknolojik pedagojik,
teknolojik alan ve teknolojik pedagojik alan bilgileri arasında anlamlı bir farklılık olduğu gözlenmiştir. Diğer
taraftan, fen bilgisi öğretmen adaylarının tümü incelendiğinde teknolojik pedagojik alan bilgilerinin onların
akademik ortalamalarına ve kişisel bilgisayara sahip olma durumlarına göre anlamlı bir farklılık göstermediği,
fakat haftalık bilgisayar kullanım süreleri ve yeterliklerine göre anlamlı farklılık gösterdiği sonucuna varılmıştır.
Anahtar Sözcükler: Teknolojik pedagojik alan bilgisi ölçeği, teknolojik pedagojik alan bilgisi, fen bilgisi
öğretmen adayı
95
6. ve 8. Sınıf Öğrencilerinin Bilgisayar ile İlgili Öz Yeterlik Algıları
Hakan ÖZDEMİR
Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Fen Bilgisi Eğitimi Bölümü, Denizli/ TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Sacit KÖSE
Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Fen Bilgisi Eğitimi Bölümü, Denizli/ TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu çalışmanın amacı, 6 ve 8. sınıf öğrencilerinin bilgisayar ile ilgili özyeterlik algılarına yönelik sınıf düzeyi
bakımından farklılıklarını incelemektir. Öz yeterlik kavramı, ilk olarak Bandura’nın Sosyal Bilişsel Kuramı
çalışmasıyla ortaya atılmıştır. Sosyal bilişsel kuramına göre; bireyler hem dış hem de içsel uyarıcılar ile aktif
hale geçerler.(Bandura, 1989).Bilgisayarın eğitimde kullanılmasıyla ortaya çıkan bilgisayar destekli eğitim
teknolojinin eğitime entegre edildiğine dair örnektir. Bilgisayarlı destekli eğitiminde verimli ve ihtiyaca uygun
olabilmesi içinde öğretmen ve öğrencilerin bilgisayar ve bilgisayar destekli eğitime ilişkin öz yeterlik algılarının
olumlu ve motivasyonlarının yüksek olması gerekmektedir. Bunun içinde öğrencilerin özellikle bilgisayara
yönelik öz yeterlik inançlarının araştırılması ve elde edilen sonuçlara göre gerekli çalışmaların yapılması bu
bakımdan önemlidir. Bu amaç doğrultusunda yapılan bu çalışma, 2013-2014 eğitim -öğretim yılında, Erzurum İli
Horasan İlçesindeki iki ortaokulda 6. sınıfta (34 erkek, 38 kız öğrenci) ve 8. Sınıfta (29 erkek, 35 kız) öğrenim
gören 136 öğrenci ile yürütülmüştür. Tarama modelindeki araştırmada, veri toplama aracı olarak “Bilgisayara
İlişkin Öz-Yeterlik Algısı Ölçeği” kullanılmıştır. Işıksal ve Aşkar (2003) tarafından geliştirilmiş bu ölçekte,
öğrencilerin bilgisayara ilişkin öz-yeterlik algılarını belirlemeye dönük 5’li likert tipi 10 madde
bulunmaktadır.Çalışmada elde edilen veriler SPSS 15 paket programı ile analiz edilmiştir. 6. ve 8. sınıf
öğrencilerin sınıf düzeyi bakımından bilgisayar ile ilgili öz-yeterlik algıları arasında anlamlı düzeyde bir farkın
olup olmadığını incelemek amacıyla bağımsız t - testi uygulandı. Çalışma sonucuna göre6. Sınıf öğrencilerin
bilgisayar ile ilgili öz-yeterlik algıları ile 8. Sınıf öğrencilerin bilgisayar ile ilgili öz-yeterlik algıları arasında
anlamlı düzeyde bir fark çıkmamıştır. Bunun sebebini açıklayacak olursak 6. sınıftaki öğrenciler bilgisayar dersi
olan bilişim teknolojileri dersini seçmeli olarak tercih edip eğitimini aldıklarından ve internet kafelerde
bilgisayar ile ilgili yaşantılarından dolayı 8. Sınıf öğrencileri kadar bilgisayara yönelik öz yeterlik algılarına
sahiptir. Öğrencilerin bilgisayar ile ilgili özyeterlik algıları ne kadar fazla bilgisayarlı eğitimdeki başarısı düzeyi
de o kadar çok olmaktadır. Bundan dolayı da bilgisayar ile ilgili özyeterlik algıları üzerine yeterince araştırma
yapılıp, bilgisayar ile ilgili öz yeterlik algılarını olumlu yönde artırmaya yönelik önlemler tespit edilmelidir.
Anahtar Sözcükler: cinsiyet, bilgisayara ilişkin öz-yeterlik algısı ve bilgisayara ilişkin öz-yeterlik algısı ölçeği
96
Etkileşimli E-Kitapta İçerik ve Gezinim Uyarlaması
Seda ÖZER
Fırat Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Elazığ / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Burak ŞANAL
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Programları ve Öğretim Bölümü, Eskişehir /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Uyarlanabilir öğrenme ortamlarında kullanılan içerik ve gezinim uyarlaması sürecin akışında ve öğrencinin
ortamdaki davranışlarında değişikliğe neden olmaktadır. Uyarlama, öğrencinin adımlarına uygun basamağa ya
da istediği tercihe göre ortamın şekillenip sunulması olarak kabul edilebilir. Bu çalışmanın amacı, öğrenme
materyali olarak kullanılan etkileşimli e-kitapta içerik ve gezinim uyarlamasının entegre edilmesi ve buna
yönelik öğrenci, öğretim üyesi, öğretim tasarımcısı ve grafiker görüşlerinin belirlenmesidir. Araştırma
kapsamında, EPUB 3.0 formatında etkileşimli e-kitap geliştirilmiştir. Etkileşimli e-kitabın içeriği için alan
uzmanından destek alınmış, ilgili örnek, tipografik öge ve kullanılacak çoklu ortam materyalleri için yine alan
uzmanı görüşleri süreç içerisinde dikkate alınmıştır. İçeriğe son hali verildikten sonra dijital sayfalarda
yerleşimleri ve düzenlemeleri tamamlanarak, EPUB formatına dönüştürülerek materyale son hali verilmiştir.
Daha sonra materyal iki lisans öğrencisi, bir öğretim üyesi, bir öğretim tasarımcısı (etkileşimli materyal
geliştirme sürecinde aktif olarak çalışan) ve bir grafikerin görüşüne sunulmuştur. Katılımcılar materyali
kullanırken karşılaştıkları durumları, materyale yönelik görüşlerini ve materyale ilişkin önerilerini
belirtmişlerdir. Elde edilen görüşler çözümlenmiş ve materyalin avantajları, materyalin dezavantajları ve çözüm
önerileri, materyalin gelecekte kullanımına ilişkin öneriler olmak üzere üç kategori altında toplanmıştır.
Araştırmanın bulguları doğrultusunda, genel olarak internet erişiminin olması durumunda materyalin geniş bir
kaynak sunuyor olması en fazla belirtilen avantaj olarak ele alınmıştır. Öğrenciler mobil cihazlardan
kullanabildikleri için etkili bir materyal olduğunu düşünmektedir. Öğretim tasarımcıları, bir öğretim tasarım
modeline göre tasarlayarak etkilerinin karşılaştırılmasını önerirken, grafiker katılımcı renk seçimi ve tipografik
öge yerleşimi konusunda farklı önerilerde bulunmuştur.
Anahtar Sözcükler: uyarlanabilir öğrenme ortamları, uyarlanabilirlik, etkileşimli kitap
97
FATİH Projesi Etkileşimli Sınıf Yönetimi Uzaktan Eğitiminin Amaçlarına Ulaşma Düzeylerine İlişkin
Öğretmen Algıları
Hatice DURAK
Gazi Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Mustafa SARITEPECİ
Gazi Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Günümüzde teknoloji kullanımı günlük hayatımızın bir rutini haline gelmiştir. Teknolojinin günlük yaşamda
yoğun kullanımı eğitimde kullanımıyla ilgili çalışmalara da hız kazandırmıştır. Eğitimde teknoloji kullanımıyla
ilgili çeşitli politika, proje ve çalışmalar yürütülmektedir. Ülkemizde Milli Eğitim Bakanlığının yürüttüğü,
eğitime teknoloji açılımı getiren FATİH Projesi söz konusu projelere önemli bir örnek teşkil etmektedir.
Alanyazında projenin uygulama sürecine ilişkin birçok değerlendirme yer almaktadır. Günümüz gelişmeleriyle
FATİH Projesine yeniden bakıldığında öğretmenlere verilen hizmet-içi eğitim faaliyetleriyle ilgili gelişmeler
göze çarpmaktadır. Nitelikli öğretmen ve nitelikli eğitim-öğretim etkinlikleri için verilen hizmet-içi etkinliklerde
bazı değişiklikler yapılmıştır. Nitekim bu projenin başarılı bir şekilde uygulanması için hizmet-içi eğitimlerin,
öğretmenlerin sınıf içinde teknolojileri etkin şekilde kullanmasını sağlayacak düzeyde, yenilikçi ve sürekli
olması gerekmektedir. 2012 yılından itibaren verilmeye başlanılan FATİH Eğitimde Teknoloji Kullanımı kursu
yerine 2016 yılı itibariyle FATİH Projesi Etkileşimli Sınıf Yönetimi Kursu altında uzaktan eğitim olarak
verilmeye başlanmıştır. Bu çalışma çerçevesinde uzaktan eğitim olarak yürütülen bu eğitimin Milli Eğitim
Bakanlığı Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü tarafından belirlenen amaçlarına ulaşılıp
ulaşılmadığına dair öğretmen algıları incelenmiştir. Bu kapsamda öğretmenlere "FATİH Projesi Etkileşimli Sınıf
Yönetimi Hizmet-İçi Eğitimi Hakkında Öğretmen Görüşleri Anketi" uygulanmıştır. Karma yöntemle desenlenen
araştırmada toplanan nitel ve nicel veriler açıklayıcı veri analizi kullanılarak çözümlenmiştir.
Anahtar Sözcükler: FATİH Projesi, uzaktan hizmet-içi eğitimler, K-12, teknoloji entegrasyonu.
98
Sınıf Öğretmeni Adaylarının ve Sınıf Öğretmenlerinin Görüşlerine Göre Eğitsel Bilgisayar Oyunlarıyla
Öğretim
Eyüp YILMAZ
Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi Sınıf Eğitimi Anabilim Dalı, ANKARA/TÜRKİYE
e posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Öğretimin amaçlarına uygun olarak planlanmış, eğitim öğretim etkinliklerine hizmet eden her oyun, eğitsel
oyun olarak kabul edilebilir (Tural, 2005). Bu çalışmada sınıf öğretmeni adayları ile sınıf öğretmenlerinin eğitsel
bilgisayar oyunlarıyla yapılan öğretime yönelik algılarını belirlemek ve karşılaştırmak amaçlanmaktadır.
Çalışma nitel araştırma desenlerinden bir olan karşılaştırmalı durum çalışması deseninde gerçekleştirilecektir.
Gazi Eğitim Fakültesi Sınıf Eğitimi Anabilim Dalı’nda öğrenim gören 6 sınıf öğretmeni adayı ve altı sınıf
öğretmeni olmak üzere toplam 12 kişi çalışma grubunu oluşturacaktır. Sınıf öğretmeni adaylarının ve sınıf
öğretmenlerinin çalıştığı kurumların seçkisiz örnekleme yöntemiyle seçilmesi planlanmaktadır. Çalışmanın
verileri gerekli izinler alındıktan sonra araştırmacı tarafından geliştirilecek olan yarı yapılandırılmış görüşme
formu aracılığıyla toplanacaktır. Görüşme sonucunda elde edilecek veriler NVİVO paket programına yüklenecek
ve içerik analizine tabi tutulacaktır. Çalışmanın güvenirlik çalışmaları kapsamında kodlayıcı güvenirliği analizi
ve ayrıntılı betimleme yapılacaktır. Analiz sonucunda elde edilen bulgular yorumlanarak ilgili çalışmalar
kapsamında tartışılacaktır.
Anahtar Sözcükler: Oyun, eğitsel bilgisayar oyunu, sınıf öğretmeni
99
Türkiye, ABD ve Avrupa’da Eğitim Teknolojisi Araştırmalarında Gözlenen Eğilimler
Mehmet Arif ÖZERBAŞ
Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Sınıf Eğitimi Ana Bilim Dalı, Ankara/ TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Esma GÜLLÜ EGİN
Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sınıf Eğitimi Bilim Dalı, Ankara/ TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu çalışmanın amacı; SSCI ve Tübitak Ulakbim kapsamındaki dergilerde yayınlanan Türkiye, ABD ve
Avrupa adresli eğitim teknolojileri araştırmalarının yöntemsel boyutlarını incelemek ve genel eğilimlerini ortaya
çıkarmaktır. Bu amaçla, 2015 yılı SSCI kapsamında 14, Ulakbim kapsamındaki 33 dergide 2010-2015 yılları
arasında eğitim teknolojileri alanında yayınlanmış Türkiye, ABD ve Avrupa adresli 361 makaleden Eğitim
Teknolojileri yayın sınıflama formu kullanılarak toplanan veriler, betimsel istatistikî yöntemlerle analiz
edilmiştir. Sonuçlara göre bu alanda yapılan çalışmaların özellikle 2010 ve 2014 yıllarında artış gösterdiği,
incelenen araştırmalarda, ABD ve Avrupa’da nicel yöntemlere daha çok yer verildiği, Türkiye’de ise nitel ve
karma çalışma yöntemlerinin ağırlık kazandığı gözlenmiştir. Veri toplama aracı olarak Türkiye’de anket/ölçek,
ABD’de başarı testleri ile birlikte anket/ölçek/görüşme formları, Avrupa ülkelerinde ise belirlenen veri toplama
araçlarının birbirine yakın oranlarda kullanıldığı tespit edilmiştir. İncelenen araştırmaların çalışma grubunun
ABD ve Avrupa’da genellikle öğrenci merkezli, Türkiye’de karma ve öğretmen merkezli olduğu ortaya
konmuştur. Eğitim kademeleri açısından araştırmaların ABD ve Avrupa’da ilkokul düzeyine, ülkemizde
üniversite ve lise düzeylerine odaklandığı görülmektedir. Eğitim teknolojileri üzerine yapılan çalışmaların konu
alanları incelendiğinde ABD’de bilişim teknolojileri üzerine yapılan çalışmaların, Türkiye’de de fen bilimleri ve
bilişim teknolojilerinin çoğunluğu oluşturduğu görülmektedir. Ele alınan üç grupta da eğitim teknolojileri
açısından sosyal bilimler, üzerinde çok fazla çalışılmayan bir alan olarak kalmıştır.
Anahtar Kelimeler Teknoloji, Eğitim Teknolojileri, Araştırma Eğilimleri.
100
Öğretmen Adaylarının Medya Okuryazarlık Düzeyleri ve Sosyal Medya Kullanım Durumları Arasındaki
İlişkinin İncelenmesi
Yüksel Deniz ARIKAN
Ege Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, İzmir / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Melih KARASU
Ege Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, İzmir / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Çağımızın sunduğu gazete, dergi, televizyon, bilgisayar, internet ve sosyal ağlar gibi çeşitli iletişim araçları
salt okuma-yazma becerisinden daha fazlasını gerektirmektedir. İletişim kanallarındaki niceliksel artışın aynı
oranda niteliğe aktarılmaması doğru bilgiye ulaşma sorununu da beraberinde getirmektedir. Bununla birlikte
medya kuruluşlarının maddi kazanç sağlamak ya da politik güç kazanmak amacıyla etik kuralları ihlal
edebileceği belirtilmektedir. Medya mesajlarının üretimi hakkında bireyler ne kadar bilgiye sahip olurlarsa o
kadar az tehlikede olacaklardır. Bu nedenle çağımız bireylerinin söz konusu tehlikelerden korunabilmesi için
medya okuryazarı olmaları gerekmektedir. Medya okuryazarlığı; televizyon, radyo, gazete, internet ve diğer bilgi
iletim kanallarını aktif kullanma, iletilen mesajlardaki bilgiyi analiz edebilme, değerlendirebilme ve iletebilme
becerilerini kapsamaktadır. Bu çalışmanın amacı öğretmen adaylarının medya okuryazarlık düzeylerini ve sosyal
ağ kullanım durumlarını belirleyerek aralarındaki ilişkiyi çeşitli değişkenler açısından incelemektir. Araştırmada
ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Çalışmaya Ege Üniversitesi Eğitim Fakültesinde 2015-2016 eğitim
öğretim yılında öğrenim gören 550 öğretmen adayı katılmıştır. Veriler Medya Okuryazarlık Düzey Belirleme
Ölçeği ve Sosyal Ağ Siteleri Kullanım Amacı Ölçeği aracılığıyla toplanmıştır. Toplanan veriler lisans programı,
cinsiyet ve medya okuryazarlığı dersi alma değişkenlerine göre analiz edilmiştir. Öğretmen adaylarının Medya
Okuryazarlık Düzey Belirleme Ölçeği toplam puanları ve Sosyal Ağ Siteleri Kullanım Amacı Ölçeği toplam
puanları arasında anlamlı bir ilişki görülürken, ölçek toplam puanlarının lisans programı, cinsiyet ve medya
okuryazarlık dersi alma durumları bakımından farklılaşmadığı görülmüştür.
Anahtar Sözcükler: medya okuryazarlığı, öğretmen eğitimi, sosyal ağ, sosyal medya, yeni medya
101
Farklı Açılardan Kodlama Eğitimi
İbrahim ÇETİN
Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Ortaöğretim Fen ve Matematik Alanları Eğitimi, Bolu /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Zülbiye TOLUK UÇAR
Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Fakültesi İlköğretim Matematik Eğitimi, Bolu/ TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Türkiye’de ve dünyada kodlama eğitimi ilk ve ortaöğretim seviyesinde hızlı bir şekilde yaygınlaşma eğilimi
göstermektedir. Birçok Avrupa ülkesinde kodlama eğitimi ya zorunlu ders olarak müfredata girmiştir ya da
girmek üzeredir. Örneğin, İngiltere’de 5-16 yaş arasındaki öğrencilere kodlama (computing) eğitimi zorunlu ders
olarak verilmektedir. Benzer şekilde, Amerika’da bir çok eyalette kodlama eğitimi ilk ve ortaöğretim
seviyesindeki okullarda okutulmaktadır; bazılarında ise okutulması planlanmaktadır. Buna paralel olarak
akademik çevrelerde de kompütasyonel düşünme (computational thinking) başlığı altında bilgisayar bilimleri
eğitimi, enformatik eğitimi veya Türkiye’de söylendiği üzere kodlama eğitimi kavramları tartışılmaktadır. Cuny,
Snider ve Wing (2010) kompütasyonel düşünmeyi “çözümlerin bir bilgi-işleme birimi tarafından etkili şekilde
yerine getirilebilecek bir formda sunulması amacıyla problemleri ve çözümlerini formülleştirmeyi içeren
düşünme süreci” olarak tanımlamıştır. Kompütasyonel düşünme soyutlama, problemi parçalarına ayırma,
genelleme, algoritmik düşünme, değerlendirme gibi karmaşık süreçleri içermektedir (Selby ve Woolard, 2013).
Bu araştırmanın amacı ilk ve ortaöğretim seviyesinde kodlama eğitiminin farklı ülkelerde nasıl ele alındığını,
kompütasyonel düşünmenin ne olduğunu ve geliştirilmesi için kullanılan yöntemlerin neler olduğunu kavramsal
düzeyde ortaya koymaktır.
Anahtar Sözcükler: kompütasyonel düşünme, kodlama eğitimi, bilgisayar bilimleri eğitimi, enformatik eğitimi
102
What is Abstraction in Computational Thinking?
Ibrahim CETIN
Abant Izzet Baysal University, Education Faculty, Secondary Science and Mathematics Education, Bolu /
TURKEY, e-mail: [email protected]
Ed DUBINSKY
e-posta: [email protected]
Abstract:
The term computational thinking is not new to educational community. It was already used in the context of
mathematics education. Nevertheless, computational thinking is gaining a new impetus. Wing proposed that
computational thinking is a fundamental skill that should be learned by everyone. Different countries all around
the world are designing computing courses for K-12 level education. Computational thinking is a complex skill
including abstraction, decomposition, evaluation, algorithmic thinking and generalization. One of the important
abilities of computing experts that make them good computer scientists is abstraction. Abstraction is a central
concept in computational thinking. In this study we will consider different views related to abstraction in the
context of computational thinking. Piaget suggested that reflective abstraction is the main mechanism that
learners apply to construct logico-mathematical structures. Dubinsky and his colleagues constructed APOS
(Action, Process, Object, Schema) theory reconstructing reflective abstraction in advanced mathematics
education. The main aim in this study is to show that reflective abstraction can be used in the context of
computational thinking to explore students’ understanding of computing concepts or the nature of abstraction in
computational thinking.
Key Words: computational thinking, abstraction, reflective abstraction, APOS theory
103
Eğitim Ortamlarında Artırılmış Gerçeklik Uygulamalarının Kullanımı
Mustafa SIRAKAYA
Ahi Evran Üniversitesi, Mucur Meslek Yüksekokulu, Bilgisayar Programcılığı Bölümü, Kırşehir / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Araştırmacılar tarafından eğitim ortamlarına katkısı merak edilen ve son yıllarda üzerinde çalışmaların
yoğunlaştığı konulardan biri artırılmış gerçekliktir. Artırılmış gerçeklik, gerçek görüntü üzerine eş zamanlı
olarak üretilen sanal verilerin (metin, grafik, ses, video, 3 boyutlu model vb.) eklenmesini sağlayan teknoloji
olarak tanımlanabilir. Yapılan araştırmalar artırılmış gerçekliğin eğitim ortamlarında kullanımının, öğrencilerin
ilgi ve dikkatlerini derse çektiği, motivasyonlarını artırdığı ve soyut kavramları somutlaştırarak, öğrenilmesi zor
konuların kolayca öğrenilmesini sağladığı gibi çok sayıda fayda sunduğunu göstermektedir. Bunlara ek olarak
arttırılmış gerçekliğin sahip olduğu önemli özelliklerden biri de öğrenenlerin yaparak yaşayarak öğrenmeleri için
uygun bir araç olmasıdır. Bu özelliği artırılmış gerçeklik teknolojisinin, öğrencilere teorik bilgilerin yanı sıra
montaj becerilerini de kazandırmayı hedefleyen Bilgisayar Donanımı gibi uygulamalı derslerde etkili bir şekilde
kullanılabileceğini düşündürmektedir. Bu derste öğrencilerin donanım parçalarının karmaşık yapısından ve
montaj sırasında bu parçalara zarar verme endişesinden ötürü sorunlar yaşadıkları bilinmektedir. Ayrıca ders
kitabında gördükleri donanım birimleriyle montaj yapılan donanım birimlerinin de aynı olmaması öğrencilerin
sorun yaşamalarına neden olmaktadır. Bu sorunların aşılmasında geliştirilecek olan artırılmış gerçeklik
uygulamasının etkili olacağı düşünülmektedir. Çünkü öğrenciler akıllı telefonlarına kuracakları bu uygulama
sayesinde, telefonlarını donanım parçalarının üzerine tuttuklarında, o parçayla ilgili bilgi ve montaj yönergeleri
telefonlarındaki görüntü üzerine eklenecektir. Ayrıca anakart montajını gösteren uygulamalı videolar da
izleyebileceklerdir. Böylelikle montaj sırasında ihtiyaç duydukları tüm bilgiye kolaylıkla erişebileceklerdir.
Çalışma sonucunda, artırılmış gerçeklik uygulamalarının anakart montajı sırasında yapılan hata sayısı ve montaj
süresi üzerindeki etkisi test edilecektir.
Anahtar Sözcükler: artırılmış gerçeklik, uygulamalı eğitim
104
Identification of Learning and Study Strategies, and Metacognitive Awareness of University Students in
Science Education: A Survey Study
Mithat ÇİÇEK
Middle East Technical University, Department of Computer Education and Instructional
Technologies, Ankara/TURKEY, e-mail:[email protected]
Abstract:
This study aims to identify learning and study strategies, and metacognitive awareness of university students
studying at Science Education. Sample for current study has been formed from university students at Florida
State University by using convenience sampling method. A survey research has been applied in order to collect
the needed data. Data were gathered by using Learning and Study Strategies Inventory (LASSI), and
Metacognitive Awareness Inventory (MAI). To be able to analyze the data; descriptive statistics, confirmatory
factor analysis, ANOVA tests, regression analyses and correlations have been used. Study results concluded that
there were statistically significant difference between male and female students on their some of learning and
study strategies. That was also the case for grade levels and their majors. Furthermore, for those three
independent variables (gender, grade level, and major), there were statistically significant difference on some of
MAI scales.
Keywords: learning and study strategies; metacognitive awareness; science education
105
Okul Öncesi Öğrencilerinin Akıllı Telefon Kullanımında Maruz Kaldıkları Riskler ve Çözüm Önerileri
Erhan DELEN
Giresun Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Giresun /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Akıllı telefon kullanımının arttığı günümüzde yediden yetmişe herkes ilgi alanına göre birçok uygulamayı
telefonuna indirerek kullanmaktadır. Ancak kullanıcılar bu uygulamaların seçiminde gerekli hassasiyeti her
zaman göstermemektedirler. Çoğu ücretsiz olan gerekli veya gereksiz pek çok uygulama birçok yönden
kullanıcılar için risk oluşturmaktadır. Çok fonksiyonlu olarak geliştirilen bu uygulamalar yüklendikleri cihazın
kamera, mikrofon, konum ve telefon rehberi gibi özelliklerine erişerek kullanıcıların haberi olmadan birçok
veriyi kullanabilmektedir. Bu durum da bilinçsiz akıllı telefon kullanıcılarının maruz kalacakları riskleri
artırmaktadır. Akıllı telefon kullanımı özellikle okul öncesi yaş grubunda çocuğu bulunan ebeveynler için daha
fazla önemlidir. Çünkü bu yaş grubundaki çocuklar anne ve babalarına ait akıllı telefonları sıklıkla
kullanmaktadırlar. Bu kapsamda telefonlar çoğunlukla oyun veya çizgi film izlemek için kullanılıyor olsa da,
çocuklar bu telefonlardaki tüm uygulamalara ister istemez maruz kalabilmektedirler. Bu da yukarıda
bahsettiğimiz sakıncaları ortaya çıkarmaktadır. Böylece, yetişkinlerin kullanımına uygun, ama küçük yaş
grubuna uygun olmayan uygulamalar da okul öncesi yaş grubundaki bu çocukların gelişimini olumsuz
etkileyebilir. Bu amaçla, bu çalışmada okul öncesi öğrencilerin ebeveynleri ile görüşülerek akıllı telefonlarında
hangi uygulamaları kullandıkları tespit edilmiştir. Çalışmanın örneklemini Giresun ilindeki 175 adet ebeveyn
oluşturmaktadır. Bu veliler ile çocuklarının eğitim aldıkları eğitim kurumlarında görüşülerek gönüllü olanların
telefonlarındaki uygulamalar kişisel bilgileri kaydedilmeksizin listelenmiştir. Elde edilen veriler incelenerek en
çok kullanılan uygulamalar tespit edilmiş ve bu uygulamaların geliştirici sayfalarına bakılarak hangi yaş grubuna
uygun oldukları dikkate alınarak bunların okul öncesi yaş grubundaki öğrenciler için ne derece uygun olup
olmadığı raporlaştırılmıştır. Sonuç olarak, bu çalışmada elde edilen bulgular kapsamında akıllı telefon
uygulamalarındaki göze çarpan riskler tartışılarak çözüm önerileri sunulmaktadır.
Anahtar Sözcükler: akıllı telefon, uygulama, okul öncesi, ebeveyn
106
Eğitim Bilişim Ağı (EBA)’ndaki Matematik Dersi İçeriğine İlişkin Öğretmen Görüşleri: Trabzon İli
Örneği
Zeynep ARSLAN
Karadeniz Teknik Üniversitesi İlköğretim Bölümü Matematik Eğitimi Anabilim Dalı Araştırma Görevlisi Fatih
Eğitim Kampüsü - Söğütlü/Trabzon/TÜRKİYE, eposta: [email protected]
Devrim ÇAKMAK
Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü Matematik Eğitimi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi
Teknikokullar - Beşevler/Ankara/TÜRKİYE, eposta: [email protected]
Bildiri Özeti
Bilgi ve iletişim teknolojilerinde yaşanan hızlı ve dinamik gelişim, yalnızca ülkelerin ekonomik ve sosyolojik
temellerini etkilemekle kalmamış, aynı zamanda eğitim sistemlerinde de gözle görülür derecede değişime neden
olmuştur. Son yıllarda ülkelerin öğretim programları incelendiğinde gelişen teknolojinin, kazanımları etkilediği
söylenebilir. Küresel ölçekte gerek bu değişime ayak uydurmak, gerekse gelişmekte olan ülkeler arasında bir
atılım gerçekleştirmek amacıyla ülkemizde de bir takım reform hareketleri yapılmıştır. Bu reform
hareketlerinden belki de son yıllarda en dikkat çekeni, 2010 yılında tanıtımı yapılan Fırsatları Arttırma ve
Teknolojiyi İyileştirme Hareketi (FATİH) projesidir. Bu proje ile eğitim ve öğretimde fırsat eşitliğini sağlamak
ve okullarımızdaki teknolojiyi iyileştirmek amacıyla Bilişim Teknolojileri (BT) araçlarının öğrenme-öğretme
sürecinde daha fazla duyu organına hitap edilecek şekilde kullanımının sağlanması amaçlanmıştır. Bu bağlamda
Eğitim Bilişim Ağı (EBA) adında, FATİH Projesi’nin “e-içeriğin sağlanması ve yönetilmesi” bileşenini
kapsayan bir sosyal eğitim platformu kurulmuştur. İlgili alan yazın incelendiğinde, ağırlıklı olarak FATİH
projesi ile ilgili öğretmenlerin veya yöneticilerin genel algılarının incelendiği çalışmalara rastlanmıştır. Bu
bağlamda branşlar göz önünde bulundurularak yürütülecek olan çalışmaların, gerek eksikliklerin net bir şekilde
tespit edilebilmesi gerekse içerik geliştiricilere öneriler sunacak olması sebebiyle önemli olduğu
düşünülmektedir. Bu gerekçeden hareketle mevcut çalışma ile EBA’da bulunan matematik dersi içeriğinin
matematik öğretmenleri tarafından nasıl algılandığı ve matematik öğretmenlerinin beklentilerini hangi düzeyde
karşıladığı tespit edilmeye çalışılmıştır. Araştırma 2015-2016 eğitim-öğretim yılında Trabzon ilinde proje
kapsamında bulunan liselerde görev yapmakta olan 8 lise matematik öğretmeni ile yürütülmüştür. Yarı
yapılandırılmış mülakatlarla toplanan araştırma verileri, içerik analizi yöntemi ile Nvivo 9 programından
faydalanılarak analiz edilmiştir. Araştırmadan elde edilen veriler ışığında öğretmenlerin çoğu mevcut eiçeriklerin geliştirilmesi gerektiğini düşünmektedirler. Mevcut içeriklerin daha çok ilköğretim seviyesinde
kaldığını ve derslerine girdikleri sınıfların seviyesine uygun içerikler olmadığını ifade etmişlerdir. Yine
öğretmenlerin içeriğin geliştirilmesi noktasında akademisyenlerin ve içerik geliştiren firmaların deneyimli
matematik öğretmenleriyle birlikte çalışmalarının gerekliliğine ilişkin bazı önerilerde bulundukları görülmüştür.
Ayrıca araştırmaya katılan öğretmenlerin çoğunun EBA’yı bildiklerini ve kullandıklarını ifade etmelerine
rağmen EBA’daki matematik dersi içeriklerinden, EBA’daki içerik düzeninden, EBA’nın diğer bölümlerinden
ve EBA’yı ne amaçla kullanmaları gerektiğinden haberdar olmadıkları tespit edilmiştir. Bu durum FATİH
Projesi kapsamında yapılan hizmet içi eğitimlerin EBA özelinde ve branş bazında yapılması gerekliliğini ortaya
koymaktadır. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre matematik öğretimi için bir amaç değil araç olması
hedeflenen EBA’nın daha etkili bir e-içeriğe sahip olması için öğretmenlerin önerilerinin daha çok dikkate
alınmasının ve FATİH Projesi kapsamında gerçekleştirilen hizmet içi eğitimlerin branş bazında yapılmasının
gerekli olduğu düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: FATİH projesi, EBA, matematiksel e-içerik, öğretmen görüşleri
107
Bilişim Teknolojileri Öğretmen Adaylarının Bilişim Teknolojileri Laboratuvar Algıları
Fatih YAMAN
Anadolu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Eskişehir /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Işıl KABAKÇI YURDAKUL
Anadolu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Eskişehir /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bilişim teknolojileri (BT) laboratuvarları, okullarda BT öğretmenleri tarafından BT ve yazılım derslerinin
işlendiği öğretim ortamlarıdır. Bu dersliklerin düzenlenmesinde okuldaki BT öğretmenleri sorumludur. Bu
bağlamda düşünüldüğünde BT öğretmen adaylarının BT laboratuvarlarına ilişkin algılarının nasıl olduğunun
belirlenmesigerekmektedir. Bu çalışmada BT öğretmen adaylarının BT laboratuvarları hakkındaki algılarının
belirlenmesi amaçlanmaktadır.Bir devlet üniversitesinde 2015-2016 eğitim-öğretim döneminin birinci
döneminde Eğitimde Materyal Tasarımı ve Kullanımı dersini alan 34 BT öğretmen adayıyla
gerçekleştirilmiştir.Nitel verilerin toplandığı bu araştırmada BT öğretmen adaylarına “Laboratuvar ….’dır.
Çünkü …” sorusunu cevaplamaları ve çevrimiçi olarak üç boyutlu çizim yapmaya izin veren Sweet Home 3D
ortamında BT laboratuvarı çizmeleri istenmiştir. Bu amaçla yürütülen çalışmada ölçme aracı olarak Draw a
Science Teacher Test Checklist (DASTT-C) kullanılmıştır. Kullanılan kontrol listesi ile BT öğretmen adaylarının
çizdikleri laboratuvarlar iki araştırmacı tarafından ayrı ayrı olarak değerlendirilmiştir. Çalışma sonucunda BT
öğretmen adaylarının derslikte daha çok çevresel elemanlara odaklandıkları ve öğretmenin merkezde olduğu
gözlenmiştir. BT öğretmen adaylarının bilgisayar laboratuvarlarına ilişkin görüşlerinin açıklandığı bu çalışmada
gelecekte yapılacak çalışmalara yönelik öneriler sunulmuştur.
Anahtar Kelimeler: BT öğretmen adayları, bilgisayar laboratuvarı, laboratuvar çizimleri
108
Klasik ve Çağdaş Öğrenme Paradigmaları, Teori ve Modelleri: Sistematik Bir İnceleme
İbrahim Arpacı
Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Tokat/TÜRKİYE, e posta: [email protected]
Bildiri Özeti
Bu çalışmanın amacı, klasik ve çağdaş öğrenme paradigmaları ile bunlara bağlı olarak öne sürülen teori ve
modelleri sistematik bir bakış açısıyla ele alıp incelemektir. Bu çalışmanın araştırma yöntemi öğrenme teorilerini
konu alan yaklaşık 100 makalenin incelendiği literatür taramasıdır. Bu çalışma kapsamında davranışçılık ve
bilişselcilik gibi klasik paradigmalar ile yapılandırmacılık, hümanizm ve tasarım tabanlı araştırma gibi çağdaş
paradigmalar ve bunlarla bağlantılı olarak ortaya çıkmış olan teori ve modeller incelenmektedir. Araştırma
bulguları, araştırmacıların çalışmalarını temellendirmek için kullandıkları teori ve modellerin savunduğu ana
fikirleri, temel aldığı paradigmaları ve gelişmesine yol açan kuramcıları ortaya koyarak gelecek çalışmalara ışık
tutabilir.
Anahtar Kelimeler: öğrenme paradigmaları, öğrenme teorileri, öğrenme modelleri
109
Opinions on Using Computer of the Students with Mild Intellectual Disabilities
Mustafa ÖZGÖL
Bayburt University, Education Faculty, Department of Guidance and Psychological Counseling
Bayburt / TURKEY, e-mail: [email protected]
Mesut ÖZTÜRK
Bayburt University, Education Faculty, Department of Elementary Mathematics Education
Bayburt / TURKEY, e-posta: [email protected]
İsmail SARİKAYA
Bayburt University, Education Faculty, Department of Classroom Education, Bayburt / TURKEY,
e-posta: [email protected]
Yaşar AKKAN
Gümüşhane University, Engineering and Natural Sciences Faculty, Department of Mathematics Engineering,
Gümüşhane / TURKEY, e-posta: [email protected]
Abstract
It is also important the integration of educational technology for students with intellectual disabilities as in all
levels of education. Examination of opinions on using computer of the students with mild intellectual disabilities
is required as first step of this integration. The study in this context is conducted in order to investigate the
opinions on using computer of students with mild intellectual disabilities. The study was conducted with case
study method of qualitative research design. Eight students with mild intellectual disabilities who diagnosing
using three different intelligence test by the Guidance and Research Center participated in the study. The study
was conducted with four girls -who ranging ages between 14-16- and four boys -who ranging ages between 1619-. In the study, we collected data from semi-structured interviews. We carried out content analysis to it.
Opinions on using computer of the students with mild intellectual disabilities are classified under five categories
-intended purpose, use environments, they bring solutions when break out problems, they use computer lessons,
they use technological tools– according to the results of the analysis.
Keywords: Integrated education of technology, opinions on using computers, students with intellectual
disabilities.
110
İlkokul 2 ve 3. Sınıf İngilizce Dersi Elektronik Ders Kitaplarının Eğitsel Açıdan İncelenmesi
Mehmet Akif SÖZER
Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sınıf Öğretmenliği Bilim Dalı, Ankara/ TÜRKİYE
e-posta: [email protected]
Müberra SARDOHAN
Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sınıf Öğretmenliği Bilim Dalı, Ankara/ TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Milli eğitimin temel politikalarının uygulamaya dönüştürülmesi eğitim programları yoluyla
gerçekleştirilmektedir. Ders kitapları ise eğitim programlarının uygulanmasının önemli ölçüde
kolaylaştırmaktadır. Ders kitaplarının öğretim programlarını temel alarak hazırlanmış olmaları ve soyut olan
öğretim programın somut olarak ortaya çıktığı materyaller olması sebebiyle ders kitapları, öğretim programının
bir aynası ve öğretmenlerin derste en çok kullanılan materyali olmasını sağlamıştır. Toplumlararası ilişkilerin ve
işbirliğinin yaygınlaşmasıyla birlikte dil öğrenme ve öğretimi daha fazla önem kazanmıştır. Ülkemizde de 12
yıllık zorunlu eğitim reformu gereğince 4+4+4 eğitim sistemine geçilerek eğitimde köklü değişiklikler
yapılmıştır. Bu alanda ortaya çıkan değişikliklerden biri de yabancı dil öğretiminin erken yaşlara alınarak,
ilkokul ikinci sınıftan itibaren başlamasına karar verilmesidir. Bu bağlamda, bu çalışmanın amacı 2013-2014
eğitim-öğretim yılında ilk defa uygulamaya konulan ilkokul iki ve üçüncü sınıf İngilizce ders kitaplarının eğitsel
tasarım ilkelerine göre değerlendirilmesidir.
Anahtar Sözcükler: ingilizce eğitimi, ders kitapları, ilköğretim, eğitsel değerlendirme
111
İlkokuldaki Öğretmen, Öğrenci ve Velilerin Dijital Okuryazarlığa İlişkin Görüşleri
Mehmet Arif ÖZERBAŞ
Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Sınıf Öğretmenliği Ana Bilim Dalı, Ankara/ TÜRKİYE,
e-posta:[email protected]
Feyza Nur ÖÇAL
Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sınıf Öğretmenliği Bilim Dalı, Ankara/ TÜRKİYE,
e-posta:[email protected]
Bildiri Özeti:
Yaşam boyu öğrenmeyle bireylerdeki mekan, zaman ve yaş gibi faktörlerden bağımsız öğrenme ihtiyacı
teknolojik hareketlerin zeminini oluşturmaktadır. İnsanların var olan gelişimleri takip edebilme, bu gelişimleri
yaşamlarıyla bütünleştirebilmeleri için iyi bir dijital okuryazar olmaları gerekmektedir. Dijital bilgi
yapılandırılırken ve bu bilgiler paylaşılırken kullanılan yöntemlerde görülen gelişmeler dijital okuryazarlık
kavramının durağan tek bir tanımının olmasını engellemiştir. Genel bir ifade ile dijital okuryazarlık; dijital
teknolojiler kullanarak bilgiye ulaşma,eleştirel yaklaşabilme; bilgiyi ayıklama, kullanma, analiz edebilme
sentezleyebilme, olarak tanımlanmaktadır. Dijital okuryazarlık merak olmaktan çıkmış, dijital teknolojiler
yaşamın her alanında yer aldığı için bir ihtiyaç haline dönüşmeye başlamıştır. Bu araştırma, Ankara ilinde yer
alan ilkokul öğrenci, öğretmen ve velilerin dijital okuryazarlık durumlarına ilişkin değerlendirmelerini belirli
değişkenlere göre incelemek amacıyla; ilişkisel tarama modeline uygun olarak planlanıp, gerçekleştirilmektedir.
Araştırmanın verileri toplama aracı Dijital Okuryazarlık Değerlendirme Ölçeği Veli, öğretmen ve öğrencilere
uygulanmış olup veri analizleri devam etmektedir. Elde edilen verilerin analizlerinde t testi ile tek yönlü
ANOVA kullanılacaktır.
Anahtar Sözcükler: okuryazarlık, yeni okuryazarlıklar, dijital okuryazarlık.
112
Klasik Test Teorisi Hesaplamalarını Yürütebilen Açık Kaynak Kodlu ve Türkçe Web Uygulamasının
Tanıtımı
Burak AYDIN
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü,
Rize / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Burak TÜYSÜZ
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Bölümü,
Rize/ TÜRKİYE e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Kalkınma Bakanlığının 2012 yılında yayınladığı kamuda açık kaynak kodlu yazılım kullanımı raporu, Milli
Savunma Bakanlığının 2012 yılı ve öncesinde bu yazılımlarla yaklaşık 2 milyon dolar tasarruf ettiğini belirtmiş
ve kamuda yaygınlaştırılmasının önemini vurgulamıştır. Açık kaynak kodlu yazılımların ve programların
kullanımı ülkemizde eğitim alanında yapılan araştırmalarda yeterince yaygınlaşmamıştır. Toplanan verilerin
sistematik ve nesnel olarak yorumlanabilmesi için gereken istatistiksel işlemler genellikle paralı yazılımlar ile
yürütülmektedir. Araştırmacıların bu yazılımları satın almak yerine korsan kopyalara yöneldiği bilinmektedir. Bu
soruna çözüm teşkil edebilecek açık kaynak hareketinin istatistiksel işlemler ve grafik çiziminde kabul görmüş
ürünlerinden biri R yazılım ortamıdır. Çalışmak için genellikle sözdizini (syntax) gerektiren R programının, daha
kolay kullanımı sağlamak için geliştirilen açık kaynak kodlu araçlardan biri Shiny arayüzüdür. Bu çalışmanın
amacı, R ve Shiny araçları kullanılarak hazırlanmış, herhangi bir internet tarayıcısından ulaşılabilen ücretsiz ve
Türkçe bir uygulamanın tanıtımını yapmaktır. Klasik test teorisi tabanlı madde analizleri yapabilen uygulama,
ham verinin ve cevap anahtarının sağlanması durumunda, sınavın ortalamasını, Cronbach alfa güvenirliğini,
madde zorluk ve ayırt ediciliğini, çeldirici analizlerini ve çeşitli grafik çizimlerini yürütebilmektedir. Henüz test
aşamasında olan uygulamaya eklenilmesi planlanan özellikler, veri aktarımının kolaylaştırılması, rapor alımının
kolaylaştırılması ve her öğrenci için detaylı raporun oluşturulabilmesidir. Uygulamanın sempozyum kapsamında
pasif kullanıcılar ile tanıştırılarak, alınan geri dönütler ışığında geliştirilmesi beklenilmektedir.
Uygulamaya http://46.101.143.171:3838/sample-apps/KTT/adresinden ulaşılabilir. Uygulamanın ilk geliştiricisi
Kansai üniversitesi öğretim üyesi Atsushi Muzimoto'dur.
Anahtar Sözcükler: Klasik Test Teorisi, Web uygulaması, R, R Shiny
113
Laboratuvar Cihazlarının Artırılmış Gerçeklik ile Tanıtılması ve Kullanılması
Mustafa Serkan ABDÜSSELAM
Giresun Üniversitesi, Artırılmış Gerçeklik Araştırma ve Uygulama Merkezi, Giresun / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Zennure ABDÜSSELAM
Milli Eğitim Bakanlığı, Mustafa Kemal Ortaokulu, Giresun / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Öğrenciler öğrenim hayatları boyunca laboratuvarda bulunarak farklı cihazları farklı evrelerde
kullanmaktadırlar. Bu süreç 4. sınıftan itibaren başlayıp yükseköğretimde bile devam edebilmektedir. Bu
durumda öğrencilerin cihaz kullanım becerilerinin geliştirilmesi gerekmektedir. Öğrencileri yetiştiren
öğretmenlere de bu alanda gerekli desteğin verilmesi bir gerekliliktir. Alanyazın incelendiğinde laboratuvarda
bulunan cihazlardan biri olan mikroskop kullanımı ile ilgili çeşitli zorluklar tespit edilmiştir. Bu zorluklardan en
çok görüntüyü netleştirme ve kesit almada sıkıntılar yaşandığı görülmüştür. Bundan dolayı öğrencilerin ve
öğretmenlerin mikroskobu daha iyi kullanabilme ve zorlukların üstesinden gelebilmeleri için mikroskopla daha
çok uygulama yapmalarına imkân tanınması önemlidir. Belirtilen durumlarda yeni teknolojilerin kullanılması
çeşitli kolaylıklar sağlayabilir. Güncel teknolojilerden birisi olan artırılmış gerçeklik ortamları da bu alanda
farklı uygulamalara imkân tanımaktadır. Bu çalışmada öğrencilere laboratuvar cihazlarından biri olan
mikroskobu modelleyerek artırılmış gerçeklik ortamında kullanımının tanıtılmasının yanı sıra birkaç
mikroskobik nesnenin de incelenebilmesi amaçlanmıştır. Böylelikle ek bir malzeme yükü olmadan bütün
öğrencilerin bozulur endişesini duymadan özgürce araştırma yapma, bilimsel becerilerini geliştirme, bireysel
çalışmalarına katkı sağlama gibi avantajlar ve çıktılar elde edilecektir. Bu imkan doğrultusunda öğrencilerin bu
alandaki bilişsel ve psikomotor becerilerinin yanı sıra duyuşsal alanda da olumlu gelişmeler göstermeleri
beklenmektedir.
Anahtar Sözcükler: artırılmış gerçeklik, cihaz, laboratuvar, mikroskop
114
Artırılmış Gerçeklik Ortamında Dinamik Sensor Kıtının Tasarımı ve Uygulaması
Mustafa Serkan ABDÜSSELAM
Giresun Üniversitesi, Artırılmış Gerçeklik Araştırma ve Uygulama Merkezi, Giresun / TÜRKİYE, e-posta:
[email protected]
Bildiri Özeti:
Okullardaki laboratuvarların öğrencilere yaparak yaşayarak öğrenme fırsatını vermesinden dolayı
öğrenmedeki önemi büyüktür. Laboratuvar ortamında öğrenim gören öğrenciler bilgileri keşfederek öğrenme
süreçlerinde bulunma, öğrenme ortamına aktif katılmalarını sağlayacak soru sorma, sorunlara çözüm üretme,
veriler toplama, tahmin etme gibi aktiviteleri gerçekleştirebilirler. Laboratuvarlar okullarda yer almaktadır fakat
değişen öğretim programındaki konulara yönelik hazırlanan deneylerin gerçekleştirebilmesi için gerekli olan
araç gereç donanımına sahip olmadıklarından dolayı laboratuvarlardaki araç-gereç ihtiyacının giderilmesi
gerekmektedir. Aynı zamanda değişen teknolojilere paralel öğrencilerin kullanımlarına alternatif, ilgi çekici ve
yardımcı araç gereçler tasarlanmalıdır. Bu durumlar göz önüne alındığında soyut kavramları somutlaştırabilen,
görselleştirebilen, öğrencilerin rahatlıkla kullanabildiği ve farklı ortamlara entegre edebilen cihazların
laboratuvar ortamlarında kullanılmasıyla öğrenmeyi destekleyici bir etken olacağı düşünülmektedir. Bu
çalışmada artırılmış gerçeklik ortamında farklı sensörlerin kullanımını destekleyen dinamik bir ölçme aracı
tasarlamayı amaçlanmıştır. Hazırlanan kitin donanımsal bileşenleri; bilgisayar, mikrodenetleyici olarak Arduino,
sensörler olarak ışık, nem, kuvvet gibi birçok sensör kullanılmıştır. Yazılımsal olarak, processing programlama
dili ve ortamı, ARToolKit artırılmış gerçeklik kütüphanesi kullanılmıştır. Her bir sensör için en az ve en çok
değerler belirlenmiştir. Öğrenci laboratuvar uygulamasında ilgili sensörü kullanmaya başladığında ortamdan elde
edilen değerler mikrodenetleyici aracılığıyla bilgisayara aktarılarak grafikler şeklinde artırılmış gerçeklik
ortamında görselleştirilmiştir. Böylelikle öğrencilerin kullanımlarına sunulan kitin yeni teknolojiyi içermesi,
öğrencilerin günlük hayatta merak ettikleri farklı durumları da inceleyebilmeleri onların bilimi daha çok
sevmesine ve bu uygulamaları yaparken istekli ve kendilerine güvenen bir şekilde yapabilmelerine imkân
tanıyacağı düşünülmektedir.
Anahtar Sözcükler: artırılmış gerçeklik, dinamik sensör kiti, tasarım ve uygulama
115
Fen Eğitiminde Artırılmış Gerçeklik Kullanımına Yönelik Bir Örnek Uygulama 4
Erhan GÜNEŞ
Ahi Evran Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Kırşehir /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Mutlu Tahsin ÜSTÜNDAĞ
Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti
Artırılmış gerçeklik, bilgisayarda oluşturulan sanal nesnelerin gerçek dünyada eşzamanlı olarak
gösterilmesini sağlayan, sanal gerçekliğin daha ileri türevi olan bir teknolojidir. Artırılmış gerçeklik, son yıllarda
adından sıkça bahsettiren ve aslında bundan sonra da hayatımıza daha çok girecek olan bir uygulamadır.
Artırılmış gerçeklik uygulaması, gözlerimizle algıladığımız gerçek fiziksel ortamların çeşitli ses, resim, video,
3D animasyonlar vb. dijital ortamlarla zenginleştirilmesine ve öğrencilere etkileşim imkanı verilmesine olanak
sağlamaktadır. Bu araştırmada Fen eğitimine yönelik bir artırılmış gerçeklik uygulaması geliştirilmiştir.
Ardından bu uygulama, Fen Bilgisi Öğretmenliğinde okuyan öğrenciler tarafından artırılmış gerçeklik gözlükleri
ile kullanılmıştır. Uygulama geliştirme aşamaları, yapılan öğretim uygulaması ve uygulamanın öğrenciler ve
uzmanlar tarafından değerlendirilmesini içeren sonuçlar sunulmuştur. Bu sonuçlar benzer araştırmalar dikkate
alınarak tartışılmıştır.
Anahtar Sözcükler: artırılmış gerçeklik, teknoloji entegrasyonu, fen eğitimi
4
Bu çalışma Ahi Evran Üniversitesi EGT.E2.16.017 numaralı Bilimsel Araştırma Projesi (BAP) kapsamında desteklenmiştir.
116
Uzaktan Eğitim Sürecinde Başarılı Olabilmek İçin Öğretim Elemanları Değerlendirmeleri: Ordu
Üniversitesi Örneği
Tevfik Fikret KOLOĞLU
Ordu Üniversitesi, Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi, Ordu / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Mevlüt DOĞAN
Afyon Kocatepe Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Afyonkarahisar / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bilgisayar ve iletişim teknolojilerinin her geçen gün bireyler tarafından çok daha etkili bir şekilde
kullanıldığını görmekteyiz. Buna paralel olarak yazılımın da gelişmesiyle eğitim teknolojilerinde mevcut
modellerin geliştirilmesi bilim insanlarının da önemli bir konusu olmuştur. Özellikle son on yıl içerisinde tarihi
çok eskilere dayanan uzaktan eğitim, günümüzde internet ve bilgisayar altyapısıyla çok daha etkili bir eğitim
modeli olmaya devam ederek bireylerce her geçen gün daha fazla tercih edilen bir eğitim şekli olduğu
bilinmektedir. Bu anlamda, eğitim süreci içerisinde uzaktan eğitim çalışmalarının da artık çok belirgin bir
şekilde var olduğu ve gelecekte etkin bir öğrenme-öğretme yöntemi olacağı öngörülmektedir. Ülkemizde
uzaktan eğitim en yaygın olarak üniversitelerde etkin olarak kullanılmaktadır. Bu yönüyle öğretim elemanlarının
uzaktan eğitim yapılarıyla ilgili olarak görüşlerinin bilinmesi ve değerlendirilmesi önem arz etmektedir.
Çalışmamızda, Ordu Üniversitesinde görev yapmakta olan öğretim elemanlarının uzaktan eğitim hizmetleri ve
genel anlamda uzaktan eğitim değerlendirmeleriyle ilgili olarak betimsel nitelik taşıyan tarama modeli
kullanılarak görüşleri alınmıştır. Öğretim elemanlarının, uzaktan eğitim bilgileri, uzaktan eğitim deneyimleri,
uzaktan eğitime bakış açıları, uzaktan eğitim yapısına hazır olup olmadıkları ve uzaktan eğitim yapısına
sağlayacakları katkıların ne olduğuyla ilgili soruların yanıtı çalışmamızın konusunu kapsamaktadır. Araştırma
kapsamında Ordu Üniversitesi bünyesinde görevli öğretim elemanının tamamına e-posta yoluyla ulaşılarak
geliştirilmiş olan anket uygulamasına çevrimiçi olarak katılımları sağlanarak %28,4’lük bir oranla toplamda 182
öğretim elemanının gönüllü olarak katılımı gerçekleşmiştir. Yapılmış olan analizler neticesinde, öğretim
elemanlarının uzaktan eğitim yapısından haberdar olduğu ancak herhangi bir deneyimleri olmadığı sonucuna
varılmıştır. Uzaktan eğitime bakış açılarıyla ilgili olarak katılıyorum ve katılmıyorum şeklinde yanıtlar olduğu
gibi sorularda daha çok kararsızım şeklindeki yanıtlar ağırlıkta olmuştur. Öğretim elemanlarının harmanlanmış
bir şekilde uzaktan eğitimi desteklediği, kendilerine uzaktan eğitimle ilgili detaylı seminerlerin verilmesi
durumunda daha büyük oranla uzaktan eğitime bakış açılarının gelişeceği yönünde yaklaşımda bulunmuşlardır.
Uzaktan eğitimle ilgili teoride bilgi sahibi olup, uygulama detaylarıyla ilgili yeterli bilgiye sahip olmadıkları için
hazırbulunuşlukla ilgili verilen sorularda da yanıt olarak kararsızlık görülmüştür. Anketteki tüm bölümlerle ilgili
olarak öğretim elemanlarının demografik özelliklerine göre farklılık gösterip göstermediği de çalışmada
mevcuttur.
Anahtar Sözcükler: uzaktan eğitim, öğretim elemanları, hazırbulunuşluk, ordu üniversitesi
117
Bilişim Teknolojileri Destekli Öğrenim (BTDÖ) ve FATİH Projesine Öğretmenlerin Yaklaşımı
Mustafa ÇORUH
Kdz. Ereğli / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Literatürde Bilgisayar Destekli Öğretim (BDÖ) veya Eğitim (BDE) olarak geçen kavramın Bilişim
Teknolojileri Destekli Öğrenim (BTDÖ) olarak adlandırılması daha doğru bir tanımlama olacaktır çünkü öğretim
ve öğrenim faaliyetlerinde bilgisayar yanında yazıcı, akıllı tahta, cep telefonu, TV, Internet, vs. gibi daha birçok
Bilişim Teknolojisi (BT) araçları kullanılmaktadır. BTDÖ’de birbiriyle birebir ilişkili olan eğitim, öğretim,
öğrenim, iletişim, veri, enformasyon ve bilgi kavramlarına bir bilişimci gözüyle bakmak gereklidir. Bu
kavramların bilişimci gözüyle tanımlanması sonunda ortaya BTDÖ kavramı çıkmaktadır. BTDÖ etkileyen
faktörlerin Donanım, Yazılım, Öğretmen Yetiştirme, Müfredat-Ölçme-Değerlendirme, Bakım-Onarım-Destek
Hizmetleri ve Yardımcı Personel Tedariki olduğu söylenebilir. Bu faktörlerin içinde en önemlisi olan
Öğretmenlerin BTDÖ bakış açıları ve yaklaşımlarının BTDÖ başarısını veya başarısızlığını direk etkileyeceği
kolayca söylenebilir. BTDÖ den bahsedilince aslında Öğretim-Öğrenim Teknolojileri (ÖT) haline gelmeye
başlayan Bilişim Teknolojilerinden (BT) bahsedilmektedir. Diğer yandan, FATİH (Fırsatları Artırma ve
Teknolojiyi İyileştirme Hareketi) Projesi, MEB önderliğinde ülkede eğitim ve öğretimde fırsat eşitliğini
sağlamak, okullardaki ÖT altyapısını iyileştirmek ve Bilişim Toplumu yaratmak için 2011 yılında başlatılan bir
projedir. Bu projenin geleceği de herkesin zannettiği gibi devletin sağlayacağı parasal kaynaklara değil, bunu
uygulayacak öğretmenlere bağlıdır. “Akıllı Tahtaya Evet, Tablete Hayır” ilkesiyle hareket eden öğretmenlerle
ülkenin geleceğini de yakından ilgilendiren FATİH projesinin nasıl tamamlanacağı bir soru işaretidir. FATİH
projesinin bir alt projesi olan Eğitim Bilişim Ağı (EBA) projeside BTDÖ uygulamalarını doğrudan etkileyen
yeni bir uygulama olarak durmaktadır. Öğretmenlerin FATİH ve BTDÖ’ye dolayısıyla öğrenci merkezli
öğretime karşı tutumları, ülkenin Dünya’da yaşanan teknolojik değişimlere ayak uydurup uyduramayacağını
belirleyecektir. Burada önemli olan öğretimde yeni ÖT’lere geçilip geçilmeyeceği değil ne zaman geçileceğidir.
Hiçbir güç veya toplum dünyada yaşanan teknolojik değişimleri durduramaz. Her toplum bu değişimlere adapte
olmaya veya ve bu değişimleri yaratan olmaya çalışmak zorundadır. İşte bu hayati konuda belirleyici olacak
kişiler Türk eğitim-öğretim sisteminin (EÖS) öğretmenleri olacaktır. Dünyada ÖT haline gelen yeni BT’lere
adapte olan yeni Mühendis-Öğretmen kavramı hızla ivme kazanmaktadır. Öğretmenler günümüzün otoriteröğretmen rolüne devam mı edecekler, yoksa bu yeni mühendis-öğretmen rolüne mi talip olacaklar?
Anahtar Sözcükler: bilişim teknolojileri destekli öğretim, FATİH projesi, mühendis-öğretmen, öğretimöğrenim teknolojileri, bilişim teknolojileri
118
Pedagojik Formasyon Öğrencilerinin Öğrenme ve Ders Çalışma Stratejilerinin Belirlenmesi
Fatih TÜRKAN
Anadolu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Eskişehir /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Abdullah KUZU
Anadolu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Eskişehir /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Öğretmenlik mesleği toplumsal beklentileri karşılayan ve modern toplumun kalkınmasında etkin rol oynayan
bir meslek olarak görülmektedir. Türkiye’de öğretmen yetiştirme görevi 1982 yılında öğretmen yetiştiren
fakültelere verilmiştir. 1997 yılında yapılan düzenleme ile öğretmen yetiştiren fakülteler dışındaki fakültelerden
mezun olanlara da pedagojik formasyon eğitimi ile öğretmen olabilme hakkı tanınmıştır. Pedagojik formasyon,
eğitim öğretim verebilmek için sahip olunması gereken yeterlilik olarak tanımlanmaktadır. Pedagojik formasyon
öğrencilerinin bu yeterlilikleri kazanırken öğrenme ve ders çalışma durumları performanslarını
etkileyebilmektedir. Öğrencinin öğrenme sırasında uğraştığı düşünce ve davranışlar olarak tanımlanabilen
öğrenme stratejisi, performans kolaylaştırmak için bireyin gelişimini sağlayan öğrenme ödevleri ile ilgilenme
yöntemlerinin birikimidir. Ders çalışma stratejisi ise öğrenmenin sürekliliğini ve bütünlüğünü sağlamak için
kullanılan etkili çalışma yöntemlerini kapsamaktadır. Bunun yanı sıra öğrenme ve ders çalışma stratejileri de
öğrencilerin demografik özelliklerine göre farklılaşabilmektedir. Bu araştırmada, Anadolu Üniversitesi Eğitim
Fakültesi 2015-2016 eğitim-öğretim döneminde pedagojik formasyon eğitimi alan öğrencilerin demografik
özelliklerine göre öğrenme ve ders çalışma stratejilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bunun için öğrencilere
aldıkları derslere yönelik Köymen (1994) tarafından Türkçe’ye uyarlanıp geçerlik ve güvenirlik çalışması
yapılan “Öğrenme ve Ders Çalışma Stratejileri Envanteri” uygulanacaktır. 77 maddelik ölçek bilişsel ve
duyuşsal alanla ilgili 10 faktörden oluşmaktadır. Bunlar tutum güdülenme, kaygı, zaman kullanımı,
konsantrasyon, bilgilerin işlenmesi, anafikri seçme, ders çalışma yardımcıları, kendi kendini test etme ve test
stratejileridir. Bu faktörlerden elde edilecek veriler öğrencilerin yaşlarına, cinsiyetlerine, bölümlerine, çalışma
durumlarına, medeni hallerine ve teknolojiyi kullanım durumlarına göre incelenecektir. Öğrencilerin demografik
bilgileri “Kişisel Bilgi Formu” ile toplanacaktır. Verilerin analizinde bağımsız örneklem t-testi ve ANOVA’dan
yararlanılacaktır. Yapılan inceleme sonucunda pedagojik formasyon öğrencilerinin demografik özellikleri
dikkate alınarak öğrenme ve ders çalışma stratejilerinin nasıl farklılaştığı ortaya konulup değerlendirilecektir.
Anahtar Sözcükler: pedagojik formasyon, öğrenme stratejileri, ders çalışma stratejileri
119
Ortak Derslerin Uzaktan Eğitimle Verilmesi: Ordu Üniversitesi Örneği
Tevfik Fikret KOLOĞLU
Ordu Üniversitesi, Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi, Ordu / TÜRKİYE, e-posta:
[email protected]
Bülent KANDEMİR
Ordu Üniversitesi, Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu, Bilgisayar Teknolojileri, Ordu / TÜRKİYE, e-posta:
[email protected]
Bildiri Özeti:
Yükseköğretim ve üniversitelerce 5-i dersleri olarak adlandırılan ortak derslerin birçok üniversitede uzaktan
eğitim yoluyla verildiği bilinmektedir. Üniversiteler ortak dersleri uzaktan eğitim yoluyla vermelerinde çeşitli
etkenlerden söz edilebilmektedir. Bunlar arasında salonlardan tasarruf, öğretim elemanlarından tasarruf,
birimlerce ders programı dağılımında kolaylık, öğrenciler açısından devam mecburiyetin olmaması ve haftalık
ders yükünün az olması gibi etkenlerden söz edilebilir. Ortak derslerin uzaktan eğitim yoluyla verilmesinde
işleyişin nasıl olduğu, edinilen tecrübeler neticesinde olumlu ve olumsuz durumların neler olduğu, tespit edilen
olumsuzlukların giderilmesi ve sürecin daha etkili bir şekilde devam edebilmesi için ne tür önerilerde
bulunulabilir şeklindeki yaklaşımlar araştırmamızın konusunu oluşturmaktadır. Çalışmamızda Ordu Üniversitesi
genelinde 2014-2015 Güz döneminden itibaren hem güz hem de bahar yarıyıllarındaki ortak dersler (Atatürk
ilkeleri ve İnkılap Tarihi I-II, Türk Dili I-II, Yabancı Dil I-II) uzaktan eğitim yoluyla verilmeye başlanmış ve
derslerin uzaktan eğitim yoluyla verilmesinde özellikle başlangıçta yaşanmış olan olumsuzluklar, derslerin
yürütülmesinde oluşturulmuş olan eğitim modeli, ölçme ve değerlendirme işlemleri ile öğrencilerin notlarının
sisteme girilmesi aşamasına kadar edinilmiş olan tüm tecrübeler paylaşılacaktır. Ordu Üniversitesi Ortak Zorunlu
Dersler Bölüm Başkanlığı ve Ordu Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezinin
(ODÜZEM) birlikte yürüttüğü eğitim modelinde; seslendirilmiş ders içerikleri, PDF dokümanları, örnek çalışma
soruları ve danışmanlık hizmetlerinden oluşmaktadır. Bu çalışmaların tamamı, öğretim yönetim sistemi olan
Moodle üzerinden paylaşılmaktadır. Öğrenciler bu kısımda haftalık olarak yüklenen tüm ders içeriklerine
ulaşılabilmekte ve mesaj yoluyla ilgili öğretim elemanlarıyla iletişim kurabilmektedir. Öğrenciler öğretim
yönetim sistemine kendilerine tahsis edilmiş olan kullanıcı adı ve şifreleri ile girişleri sağlanmaktadır. Böylelikle
hangi öğrencinin ne zaman, ne kadar süre hangi materyal üzerinde çalıştığı görülebilmektedir.Sınav işlemleri
üniversite genelinde aynı anda iki gruba ayrılarak birinci öğretim ve ikinci öğretim şeklinde uygulanmaktadır.
Sınavlar her ders için 20 soru ve en az iki değişik gruplu çoktan seçmeli test şeklinde gerçekleştirilmektedir.
2015-206 güz dönemi yarıyıl sonu sınavında 3 dersi alan toplam 6053 öğrenci sınava katılmıştır. Sınavlar
öğrencilerin kendi akademik birimlerinde birim yönetimince görevlendirilmiş olan öğretim elemanları
gözetiminde gerçekleştirilmiştir. Sınavların merkezi olarak yapılması, tüm öğrencilerin eşzamanlı olarak aynı
sorularla sınava alınması ve tüm bunların organize edilmesi sınavın disiplinli bir şekilde gerçekleştirilmesi
sebebiyle öğrenci tarafından derslerin daha ciddiye alınmasını sağlamaktadır. Uzaktan eğitim sisteminde,
öğrencilerin öğretim yönetim sistemini çok az ziyaret etmeleri ve hatta hiç ziyaret etmeyen öğrencilerin
çoğunlukta olması bu modelin en sorun teşkil eden kısmı olduğu düşünülmektedir.
Anahtar Sözcükler: uzaktan eğitim, ortak dersler, ordu üniversitesi
120
Eğitimde Yeni Bir Eğilim: Koçluk ve Ülkemizdeki Uygulanabilirlik Durumu
Mehmet Şahin SOLAK
Anadolu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Eskişehir,
Türkiye. [email protected]
Abdullah KUZU
Anadolu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Eskişehir,
Türkiye. [email protected]
Özet
Bilişim teknolojilerinin eğitim öğretim faaliyetleri içerisinde yer alması ile birlikte eğitim ortamlarında
birçok değişim ve gelişim görülmüştür. Her sınıf içerisinde bilgisayar, projeksiyon ve akıllı tahta vb. gibi
teknolojilerin öğrenme sürecinde kullanılması öğrencilerin öğrenme şekillerinde, öğretmenlerin ise öğretme
stratejilerinde değişimlere neden olmuştur. Ancak öğrenme sürecinde meydana gelen bu değişim beraberinde
bazı sorunları da beraberinde getirmiştir. Bu sorunlarla başa çıkmada ve öğrenme ortamlarında meydana gelen
değişimleri takip etmelerinde öğrenci ve öğretmenlere öncülük edecek rehber kişilere ihtiyaç doğmuştur. Bu
rehber kişiler gerek okul içerisinde gerekse okul dışında yürütecekleri faaliyetlerle teknolojinin etkili kullanımı,
güncel teknolojilerin eğitim ortamında kullanılmasında rehberlik yapacak anahtar role sahip bireylerdir.
Alanyazında yer alan bazı çalışmalarda da belirtildiği üzere okullarımızda öğretmenler, öğrenciler ve
yöneticilerin teknoloji kullanımlarında yaşadıkları sorunlarda veya bir konuda yardıma ihtiyaç duyduklarında ilk
olarak bilişim teknolojileri rehber öğretmenleri ile görüşmekte ve ihtiyaçlarına yönelik ilk rehberliği onlardan
almaktadırlar. Bilişim teknolojileri rehber öğretmenleri gerek mesleki yeterlikleri gerekse özel alan yeterlikleri
ile bu ihtiyaçlara karşılık vermektedirler. Yurt dışındaki eğitim kurumlarında koç olarak hizmet veren uzman
kişiler bilişim teknolojileri rehber öğretmenlerinin hali hazırda yaptıkları görevleri yerine getirmektedirler. Bu
görevler kısaca öğretmenlere ve öğrencilere öğretme - öğrenme ortamlarında teknolojiyi etkili kullanımlarında
destek ve rehberlik sağlama olarak tanımlanabilir. Alan yazındaki bazı çalışmalarda koçluk, “teknoloji
entegrasyonu uzmanı” olarak tanımlanmaktadır. Koçluk süreci, kısa süreli bir eğitim gibi değil, devamlılığı olan
bir mesleki gelişim süreci olarak işlemektedir. Bu çalışma, eğitim dünyasında uluslararası alanda önemli bir yeri
olan Uluslararası Eğitimde Teknoloji Topluluğu (ISTE)’nun Koçluk üzerine belirlemiş olduğu modellerin
ülkemizde kullanılabilirliğine yönelik alan yazın taramasına dayanan betimsel bir yapıya sahiptir. Çalışmada,
koçluk nasıl ortaya çıkmıştır, koçluk nedir, koçluğun eğitim ortamlarına ve paydaşlara getirileri nelerdir, koçluk
modeli türleri nelerdir ve ülkemizde koçluk modellerinin kullanılabilirlik durumu nedir? gibi sorulara cevap
aranacaktır.
Anahtar Kelimeler: koçluk, teknoloji koçluğu, eğitim teknolojisi standartları
121
FeTeMM Okullarının İşleyişine Yönelik Bir Değerlendirme
Barış MERCİMEK
Anadolu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Eskişehir /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Abdullah KUZU
Anadolu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Eskişehir /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Öğretim programlarında yer alan temel derslerin yaygın olarak tek bir disiplin kapsamda sunulması ve
disiplinlerarası ders anlayışının dar bir çerçevede sınırlı kalması günümüzde öğretim programlarının zayıf tarafı
olarak görülmektedir. Bu durum ürün oluşturma ve yaratıcılık anlamında istenilen çıktıların öğrenciler tarafından
oluşturulmasına engel niteliğindedir. Fen, Teknoloji, Mühendislik ve Matematik (FeTeMM) eğitimleri içerdiği
dört temel disiplini, ilişkili durumlarda birlikte ve etkili kullanmayı konu edinen yapısı ile bu bağlamda son
yıllara dikkat çeken önemli bir yaklaşımdır. Sayısal disiplinlerin merkezde olduğu ve uygulamalı disiplinler ile
zengin bir öğrenme fırsatı sunan FeTeMM eğitimleri ile bütünleştirilmiş bir öğretim ortamında proje tabanlı ve
işbirliğine dayalı öğrenmelerin temel oluşturması beklenmektedir. Öğrenme ihtiyacının öğrenme isteğine
dönüştürüldüğü bu ortamlarda aktif bir öğrenme deneyimi sağlanmaktadır. Bu görüşe ek olarak ilgili alanlarda
eğitim alan öğrenenlerin ileriye yönelik kariyer planlamalarını FeTeMM alanlarında yapmaları ve alandaki eksik
istihdamın önüne geçilmesi FeTeMM okullarının hedefleri arasında yer almaktadır. Ancak gerçek bir FeTeMM
eğitimi sunabilmek oldukça güçtür. Öğretim programlarının sınırlılıkları, öğretmen yetiştirme programlarının
disiplinlerarası anlayışının uzağında olması ve FeTeMM’e yönelik hizmetiçi eğitim çalışmalarının yetersiz oluşu
bu durumun temel sebepleri arasında yer almaktadır. Amerika ve Avrupa Birliği FeTeMM eğitimlerine yönelik
önemli bir yapılanma içerisindedir. 21. yy becerilerini kazandırmakla birlikte gerçek hayata yönelik
uygulamaların gerçekleştirilmesi FeTeMM okullarının hedefleri arasında yer almaktadır. Ulusal anlamda
FeTeMM eğitimlerine yönelik program ve uygulamalar ise yakın zamanda uygulamaya geçmiş olmakla birlikte
henüz yaygın etki göstermemiştir. Bu çalışmanın amacı FeTeMM eğitimi için gerekli ölçütler çerçevesinde
ulusal ve uluslararası bir değerlendirme çalışması gerçekleştirmektir. Bununla birlikte mevcut yapının
eksiklikleri ve sınırlılıkları üzerinden olması hedeflenen yapıya yönelik öneriler oluşturulmaya çalışılacaktır.
Anahtar Sözcükler: FeTeMM eğitimi, FeTeMM okulları, öğretim programı
122
Ortaokul Öğrencilerinin Artırılmış Gerçeklik Uygulamalarına Karşı Olan Tutumlarının Çeşitli
Değişkenler Açısından İncelenmesi
Mustafa SIRAKAYA
Ahi Evran Üniversitesi, Mucur Meslek Yüksekokulu, Bilgisayar Programcılığı Bölümü, Kırşehir / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Ebru KILIÇ ÇAKMAK
Gazi Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Teknoloji günümüz eğitim ortamlarının vazgeçilmez aracıdır. Geliştirilen teknolojik araçların eğitim
ortamlarında yaratacağı etki ve kullanımının sağlayacağı katkı araştırmacılar tarafından sonucu merak edilen
konular arasındadır. Son yıllarda eğitim ortamlarında kullanımının etkisi merak edilen teknolojilerden biri de
artırılmış gerçekliktir. Artırılmış gerçeklik, gerçek dünya görüntüsünün arka plan olarak kullanılıp, bu görüntü
üzerine eş zamanlı olarak sanal verilerin (metin, grafik, ses, video, 3 boyutlu model vb.) eklenmesiyle
gerçekliğin zenginleştirilmesini sağlayan teknoloji olarak tanımlanabilir. Yürütülen çalışmalarda, artırılmış
gerçeklik kullanımının öğrencilerin derse karşı olan ilgi, dikkat ve motivasyonlarını artırdığı, soyut konuların
somutlaştırılmasını sağladığı belirlenmiştir. Ayrıca normal şartlarda gözle görülemeyecek ya da çeşitli
imkânsızlıklar nedeniyle gerçek dünya şartlarında gözlemlenemeyecek durumların ve tehlikeli deneylerin
öğretimi artırılmış gerçeklik teknolojisi sayesinde güvenli biçimde yapılabilmektedir. Sahip olduğu esnek yapı
ve görselleştirme olanaklarıyla artırılmış gerçeklik uygulamalarının kısa zamanda farklı örneklem grupları ve
farklı derslerin öğretiminde kullanıldığı ve etkisinin test edildiği görülmektedir. Üzerinde yoğun olarak durulan
örneklemlerden biri de ortaokul öğrencileridir. Alan yazında yapılan çalışmalara göz atıldığında, ortaokul
öğrencilerinin artırılmış gerçeklik kullanımı hakkında pek çok çalışma göze çarpmaktadır. Ancak bu örneklem
grubunun artırılmış gerçeklik kullanımına karşı olan tutumunu belirlemeye yönelik yeterli çalışmanın
yapılmadığı tespit edilmiştir. Yeni teknolojilerin bireyler tarafından kabul edilip kullanılmasında inanç, değer ve
tutumlar önemli rol oynamaktadır. Öğrenme ortamlarında artırılmış gerçeklik uygulamalarının verimli biçimde
kullanılabilmesinde öğrencilerin bu teknolojiye karşı olan tutumlarının etkili olacağı düşünülmektedir. Buradan
hareketle bu çalışmada ortaokul öğrencilerinin artırılmış gerçeklik uygulamalarına yönelik tutumları belirlenmiş
ve çeşitli değişkenlere göre değişimi incelenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu 54 kişiden oluşan 7.sınıf
öğrencileri oluşturmaktadır. Öğrencilerin Fen ve Teknoloji dersinin Güneş Sistemi ve Ötesi: Uzay Bilmecesi
ünitesini geliştirilen artırılmış gerçeklik uygulaması eşliğinde öğrenmeleri sağlanarak, artırılmış gerçeklik
deneyimi yaşamaları sağlanmıştır. Uygulama sonunda kişisel bilgi formu ve artırılmış gerçeklik uygulamalarına
karşı tutum ölçeği ile veriler toplanmıştır. Verilerin analizi sonucunda, ortaokul öğrencilerin derste artırılmış
gerçeklik kullanımına yönelik olumlu tutuma sahip oldukları belirlenmiştir. Ayrıca tutumun cinsiyete, kişisel
bilgisayar sahibi olup olmamaya ve taşınabilir cihaz sahibi olup olmamaya göre anlamlı farklılık göstermediği
tespit edilmiştir. Bilgisayar oyunu oynama sıklığına göre ise, nadiren oynayan öğrencilerin çok sık oynayanlara
göre anlamlı derecede olumlu tutuma sahip oldukları anlaşılmıştır.
Anahtar Sözcükler: artırılmış gerçeklik, tutum
123
The Evaluated Students’ and Teachers’ Eyes of Used Interactive Whiteboard in Free Activities Course
Ömer YILAR
Ataturk University, Kazım Karabekir Education Faculty, Department of Classroom Education
Erzurum / TURKEY, e-mail: [email protected]
İsmail SARİKAYA
Bayburt University, Education Faculty, Department of Classroom Education, Bayburt / TURKEY, e-posta:
[email protected]
Mesut ÖZTÜRK
Bayburt University, Education Faculty, Department of Elementary Mathematics Education
Bayburt / TURKEY, e-posta: [email protected]
Rabia YILAR
Ibrahim Cecen University, Education Faculty, Department of Classroom Education, Agri/ TURKEY, e-posta:
[email protected]
Abstract
Free activities course gets involved primary school curriculum to direct them the physical activities and
decrease of negative emotion such as anxiety, stress result from course intensity of primary students. It is
important to contribution on students’ affective, cognitive and psikomotor development. Schedule of free
activities course was reduced, after game and physical activities course was added to weekly schedule.
Thereafter this change, dimension physical activities of free activities course was finished. Limiting physical
possibilities and negative whether condition was caused to conduct within classroom of free activities course. In
the context it is important that the examination of using technology with interactive whiteboard in the course.
The purpose of this study was to examination process of using interactive whiteboard within the free activities
course. The study was conducted with case study method of qualitative research design. We conducted interview
with teacher and their students to the present study. In addition to these teachers’ course was observed during
two schedule course. Collected data was applied content analysis. At the end of analysis, we detected teacher
thinks that free activities course is like about compensation of Turkish and mathematics course. It was observed
that teachers allow time watching comics, listen to music, mind puzzle game at free activities course schedule
except for compensation activities. It was detected that teacher have difficulties about classroom management
when interactive whiteboard used at free activities course. Additionally, we determined to increase students’
uncontrolled behavior. We identified that students are more willing about using interactive whiteboard at free
activities course. We observed that lots of students liking for participated course, but some of students is not.
Keywords: free activities course, interactive whiteboard, classrom teachers
124
Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü Öğretmen Adaylarının Dijital Yerli Özelliklerinin
İncelenmesi
Mustafa KAHYAOĞLU
Siirt Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Siirt / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Mithat ELÇİÇEK
Siirt Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Siirt / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Hüsamettin ERDEMCİ
Siirt Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Siirt / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Yaşadığımız yüzyılda teknoloji entegrasyon süreci kapsamında öğretim teknolojilerinin daha etkin
kullanılmasını sağlamak için yeni öğrenme ortamları tasarlanmıştır. Tasarlanan öğrenme ortamlarında
öğretmenlerin yeni sınıf düzenleri ve farklı öğretim etkinlikleri ile karşı karşıya kalmaları beklenmektedir.
Bununla birlikte öğretmenlerin yeni sınıf ortamları için geliştirilen bu teknolojilere uyum sağlamaları ve bu
teknolojileri etkili bir biçimde kullanma süreçleri birbirinden farklılık göstermektedir. Alan yazın incelendiğinde
bu farklılıkların bireylerin doğdukları dönemin özellikleri ile ilişkili olduğu görülmektedir. Doğduğu andan
itibaren etrafında dijital bir dünya bulan ve onunla büyüyen çocuklar dijital yerli olarak kabul edilmektedirler.
Dijital ortamlarda büyümüş öğretmen adaylarının genel karakteristiklerinin dijital yerli özelliklerine sahip
olmaları beklenmektedir. Dolayısıyla dijital yerli öğretmen adaylarının eğitim öğretim sürecinde öğrenen
ihtiyaçlarına yönelik etkinlikleri tasarlamak ve tasarlanan etkinliklere uygun öğretim teknolojilerini belirlemek
ve uygun teknolojiyi kullanmaları açısından dijital yerli özelliklerinin incelenmesi önemlidir. Bu kapsamda
araştırmada Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü öğretmen adaylarının dijital yerli özelliklerine
sahip olma düzeylerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Öğretmen adaylarının dijital yerli özelliklerinin alt
boyutlarını oluşturan “alternatif bilişsel özellikler”, “öğretme öğrenme beklentileri” ve “kültürel sosyal değerler”
düzeylerinin cinsiyet, sınıf, bilgisayar ve internet kullanma süreleri gibi değişkenlere göre farklılık gösterip
göstermediğinin belirlenmesi araştırmanın alt amaçlarını oluşturmaktadır. Araştırmada nicel araştırma
yöntemlerinden tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma kapsamında Siirt Üniversitesi Eğitim Fakültesi,
Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü’nde öğrenim gören 183 öğretmen adayından veriler
toplanmıştır. Veri toplama aracı olarak araştırmaya katılan öğretmen adaylarının cinsiyet, sınıf, bilgisayar ve
internet durumu değişkenlerine ilişkin maddelerin yer aldığı kişisel bilgi formu ve Şahin (2010) tarafından
geliştirilen “Yeni Bin yılın Öğrencisi Anketi” kullanılmıştır. Verilerin analizinde betimsel istatistiklerden
faydalanılmıştır. Verilerin analizi sonucunda öğretmen adaylarının yaklaşık % 63’ünün dijital yerli özelliklerine
sahip oldukları, “öğretme öğrenme beklenti” düzeylerinin yüksek olduğu buna karşın “alternatif bilişsel
özellikler” ile “kültürel sosyal değerler” düzeylerinin düşük olduğu görülmüştür. Yine araştırma sonuçlarına göre
öğretmen adaylarının cinsiyet, bilgisayar ve internet kullanma süreleri açısından dijital yerli özelliklerinde
anlamlı farklılık olduğu, sınıf düzeyleri açısından ise anlamlı bir farklılığın olmadığı görülmüştür.
Anahtar Sözcükler: dijital yerli, teknoloji entegrsayonu, öğretmen adayı
125
Scratch Programlama Ortamının Bilgisayar Mühendisliği Öğrencileri Tarafından Kabulü
İbrahim ARPACI
Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Tokat /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Pınar ONAY DURDU
Kocaeli Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Bilgisayar Mühendisliği Bölümü, Kocaeli / TÜRKİYE, e-posta:
[email protected]
Davut İNCEBACAK
Kocaeli Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Bilgisayar Mühendisliği Bölümü, Kocaeli / TÜRKİYE, e-posta:
[email protected]
Alev MUTLU
Kocaeli Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Bilgisayar Mühendisliği Bölümü, Kocaeli / TÜRKİYE, e-posta:
[email protected]
Bildiri Özeti:
Scratch Lifelong Kindergarten grup tarafından MIT medya laboratuvarında geliştirilerek Mayıs 2007 yılında
resmi olarak kullanıma sunulan görsel bir programlama ortamıdır (Resnick vd., 2009; Maloney vd., 2010).
Scratch 8-16 yaş grubuna programlamanın yanı sıra problem çözme ve sayısal düşünme gibi 21. Yüzyıl
becerilerini kazandırmayı amaçlamaktadır (Resnick vd., 2009). Diğer taraftan, gelişmiş özellikleri sayesinde
üniversite öğrencilerine temel bilgisayar bilimleri konularını öğretmek için de kullanılabilir. Zira günümüzde
Scratch programı bilgisayar bilimleri ya da mühendisliği bölümü öğrencilerinin programlama deneyimlerini,
motivasyon ve başarılarını arttırmak için kullanılmaktadır (Malan & Leitner, 2007; De Kereki, 2008; Schafer,
2009; Rizvi vd., 2010; Rizvi & Humphries, 2012; Ozoran, Çağıltay & Topallı, 2012). Bu itibarla, Scratch
programının bilgisayar bilimleri ya da mühendisliği öğrencileri tarafından kabul ve kullanımı incelenmesi
gereken önemli bir araştırma konusudur. Bu çalışma, teknoloji kabul modelini konuya özgü değişkenlerle
genişleterek bir model geliştirmekte ve test etmektedir. Davis (1989) tarafından geliştirilen teknoloji kabul
modeli algılanan fayda ve kullanım kolaylığı faktörlerinin bir teknolojiye yönelik tutumu açıklamada önemli
faktörler olduğunu öne sürmektedir. Bu çalışma ise algılanan eğlence ve öz-yeterlilik faktörleriyle söz konusu
modeli genişletmektedir. Çalışmada kullanılan araştırma modeli Şekil 1’de görülmektedir.
Algılanan Eğlence
H2
Algılanan Fayda
H5
Tutum
H6
Davranışsal Niyet
H7
Kullanım
Davranışı
H3
H4
H1
Öz-yeterlilik
Algılanan
Kullanım Kolaylığı
Şekil 1: Araştırma Modeli
Bu çalışmaya Bilgisayar Mühendisliğine Giriş dersine kayıtlı 186 bilgisayar mühendisliği öğrencisi
gönüllülük esasına göre katılmıştır. Öğrenciler ders kapsamında Scratch programını kullanarak dokuztaş
oyununu geliştirmeyi içeren dönem projelerini gerçekleştirmiştir. Öğrencilerin Scratch kullanımlarını etkileyen
faktörleri belirlemek için toplam 33 maddeden oluşan bir ölçek kullanılmıştır. Ölçekteki algılanan fayda ve
kullanım kolaylığı maddeleri Davis (1989)’den, öznel norm, tutum ve davranış niyeti maddeleri Ajzen
(1991)’den adapte edilmiştir. Algılanan eğlence ve öz yeterlilik faktörleri maddeleri ise sırasıyla Yang ve Lay
(2005) ve Compeau ve Higgins (1995)’den uyarlanmıştır. Kullanılan ölçeğin geçerliliği ve güvenirliği test
edilmiştir. Yapısal eşitlik modeli kullanılarak test edilen araştırma modeli güçlü şekilde doğrulanmıştır. Zira
model uyum indeksleri ölçeğin iyi bir model olduğunu doğrulamıştır; [χ2/df=1.79, GFI=.90, AGFI=.85,
RMSEA=.07, NFI=.95, TLI=.97, CFI=.98, IFI=.98]. Ayrıca, araştırma modeli tutuma yönelik varyansın
%97’sini, kullanıma yönelik varyansın ise %93’ünü açıklamaktadır. Sonuçlar, algılanan eğlence faktörünün
algılanan fayda ve tutumu anlamlı şekilde etkilediğini göstermektedir. Öğrenciler genel olarak Scratch ile
programlamanın ilgi çekici ve eğlenceli olduğunu düşünmektedirler. Öz-yeterlilik ise kullanım kolaylığı
algılarını anlamlı şekilde etkilemektedir. Öğrenciler Scratch ile görevleri başkalarının yardımı olmadan ya da
yazılım kılavuzları olmadan gerçekleştirebileceklerine inanmaktadırlar. Katılımcıların alt yapıları göz önünde
bulundurulduğunda, yüksek düzeyde öz-yeterliliğe sahip oldukları görülmektedir. Bu nedenle, farklı alt yapılara
sahip daha geniş bir örneklem ile çalışmanın benzerlerinin yapılması faydalı olacaktır.
Anahtar Sözcükler: Scratch, teknoloji kabul modeli, öz-yeterlilik, algılanan eğlence
126
Mobil Öğrenme Uygulamalarında Temel Alınan Öğrenme Teorileri
Alper ASLAN
Tunceli Üniversitesi, Çemişgezek Meslek Yüksekokulu, Bilgisayar Teknolojileri Bölümü, Tunceli/TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
İdris GÖKSU
Mardin Artuklu Üniversitesi, Midyat Meslek Yüksekokulu, Bilgisayar Teknolojileri Bölümü, Mardin/TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Son yıllarda gelişen iletişim teknolojileri ile birlikte e-öğrenme sürecinde farklı yöntemler kullanılmaya
başlanmıştır. E-öğrenmeye dâhil edilen yöntemlerden biri de mobil öğrenmedir. Mobil teknolojilerin gelişimi ve
yaygın kullanılmaya başlanması ile birlikte mobil öğrenme e-öğrenmenin ayrılmaz bir parçası haline gelmiştir.
Ancak mobil teknolojilerden istenilen düzeyde faydalanılmasında tasarlanacak mobil öğrenme ortamlarının
belirli teorik temellere dayandırılması önemlidir. Bu çalışmada mobil öğrenme uygulamalarını temel alan
araştırmalar incelenerek tercih edilen öğrenme yaklaşımları analiz edilmiş, kullanılan öğrenme yaklaşımlarının
tercih edilme nedenleri ve mobil öğrenme faaliyetlerine uygunluğu değerlendirilmiştir. Bu bağlamda 16 ayrı
çalışma incelenmiş, bu çalışmalarda sekiz farklı öğrenme yaklaşımının temel alındığı görülmüştür. Özellikle
aktif öğrenme ve sosyal bilişsel öğrenme kuramının daha fazla tercih edildiği görülmüştür. Yapılan
değerlendirme sonucunda, mobil öğrenme ortamlarının tasarımında işlenecek konu, öğrenci kitlesinin profili ve
mevcut teknik alt yapı gibi farklı değişkenlerin önemli olduğu, bu nedenle tasarımı etkileyecek şartlar göz
önünde bulundurarak birden fazla öğrenme yaklaşımının temel alınabileceği söylenebilir.
Anahtar Sözcükler: mobil öğrenme, e-öğrenme, öğrenme teorileri, aktif öğrenme, sosyal bilişsel öğrenme
127
Uzaktan Sınav Yapma Tekniklerinde Yeni Yaklaşımlar
Asaf Varol
Fırat Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Yazılım Mühendisliği Bölümü, Elazığ/TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Uzaktan öğretim, teknolojik gelişmelerin ve özellikle İnternet’in hayatımıza girmesi ile karşımıza çıkan bir
öğretim şeklidir. Bugün dünyanın gelişmiş ülkelerinde yer alan birçok üniversite uzaktan öğretim sistemlerini
kullanarak sertifika ya da diplomaya yönelik programlar düzenlemektedir. Türkiye’de de uzaktan öğretim yapan
üniversitelerin sayısı günden güne artmaktadır. Uzaktan öğretim için kullanılan bazı platformlar mevcuttur.
Ancak, yaygın kullanılanlar arasında Blackboard ve Schoology gelmektedir. WebCT uzaktan öğretimde
kullanılan diğer bir platform idi. Ancak, daha sonra Blackboard Öğrenme Sistemlerine dâhil olmuştur. Şu anda
Blackboard ile Schoology arasında önemli bir rekabet yaşanmaktadır. Uzaktan öğretimin en büyük sıkıntısı,
sınavların nasıl güvenle yapılacağı konusudur. Yüzde yüz güvenli bir sistem henüz oturtulamamıştır. Ancak,
uzaktan öğretim alanında çalışan birçok bilim insanı, bu platformlarında kullanılacak sistemler geliştirmek için
gayret göstermektedirler. 2001 ve 2002 yıllarında Fırat Üniversitesinde Robotik isimli bir ders bendeniz
tarafından Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi ile Sakarya Üniversitesine uzaktan öğretim şeklinde
sunulmuştur. O dönemlerde geliştirilen bir yazılım sayesinde uzaktan sınavlar yapılabilmiştir. Önceden
belirlenen gün ve saatlerde sınav sistem açılmış ve öğrencilerin sorulara erişmesi sağlanmıştır. Çoktan seçmeli,
boşluk doldurma ve Doğru/Yanlış türünde hazırlanan soruların ve cevap şıklarının yerleri değiştirilerek sınavın
güvenliği artırılmıştır. Bugün YGS veya LYS sınavlarında uygulanan bu sistem, 2001 yılında Fırat
Üniversitesinde başlatılmıştır. Aynı zamanda bir web kamera ile sınav salonu uzaktan gözetlenmiş, buna ilave
olarak salonda gözetmen bulundurulmuştur. Teknolojik gelişmeler sayesinde bugün Socrative denilen bir
yazılım üzerinden bu tür sınavlar artık kolaylıkla yapılabilmektedir. Bu yazılımların hemen hemen tümünün
mobil cihazlar (akıllı telefonlar, tablet vb.) üzerinden kullanılabilmesi de önemli bir gelişme olarak ortaya
çıkmıştır. Uzaktan öğretimde sınav güvenliği ile ilgili olarak Blackboard platformunda kullanılmaya başlanılan
bir yazılım geliştirilmiştir. Proctor adını taşıyan bu sistem sayesinde uzaktan sınava giren bir kişinin sınav
esnasında kopya çekip çekmediği belirli bir oranda tespit edilebilmektedir. Bu tespit için kullanılan araçlar
arasında web kamera, ses dinleme algılayıcıları yer almaktadır. Ayrıca makine öğrenmesi sayesinde sınava giren
kişinin kopya çekip çekmediği takip edilebilmektedir. Fırat Üniversitesi Yazılım Mühendisliği Anabilim Dalında
öğretim gören lisansüstü öğrencileri Amerika Birleşik Devletleri University of Arkansas at Little Rock ve Sam
Houston State Üniversitesinden uzaktan öğretim biçiminde dersler almaktadırlar. Bunun yanında anabilim dalına
kayıtlı diğer ülkelerdeki (Pakistan, Nijerya, Irak) öğrencilerin bazılarına da dersler Schoology ve sınavlar ise
Socrative üzerinden yürütülmektedir. Bu çalışmada uzaktan öğretimde yapılan sınavların güvenliğini artırmak
için Fırat Üniversitesi Yazılım Mühendisliği Bölümünde kullanılan sistemler analiz edilecektir. Bu konuda
geliştirmekte olduğumuz bir yazılımın algoritması tanıtılacak ve uzaktan öğretimdeki deneyimlerimiz sayesinde
sınav güvenliğini artırmak için ne tür tedbirlerin alınabileceği konusunda öneriler sunulacaktır.
Anahtar kelimeler: uzaktan öğretim, uzaktan sınav teknikleri, proctor, socrative, blackboard, schoology.
128
Din Öğretiminin Yapılandırmacı Temelleri ve Yeni Bir Öğrenme-Öğretme Materyali Olarak Zihin
Haritaları
Adem GÜNEŞ
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi, Felsefe ve Din Bilimleri-Din Eğitimi, Rize/
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Değişen ve gelişen teknolojik şartlar, her geçen gün eğitimin şartlarını ve imkânlarını doğrudan
etkilemektedir. Hayatımızı kuşatan teknoloji ve görsellik, eğitimde duyulara hitap eden öğrenme yaklaşımlarının
uygulanmasını ve materyal kullanımını zaruri kılmıştır. Bu durum din öğretimi için de geçerlidir. Materyal
kullanımı, din öğretiminde ibadetler, Hz. Peygamber’in hayatıyla ilgili konular ve kültürle ilgili birçok konunun
algılanıp pekiştirilmesinde önemli bir rol oynadığı gibi, inanç ve ahlak gibi alanlara ait birçok soyut konunun
somutlaşarak öğrenilmesine katkı sağlar. Materyal kullanımıyla, din öğretiminde bilgiyi daha etkili öğrenmek ve
öğretmek mümkündür. Din öğretiminin yapılandırmacı temelleri, öğretim faaliyetlerini materyal merkezli
tasarlamayı öngörmektedir. Bu amaca uygun bir öğretim materyali olarak zihin haritaları, bireyin bir konuyla
ilgili bilgilerinin bir bütün halinde görülmesi ve somutlaştırılabilmesi amacıyla oluşturulan meta-bilişsel
öğrenme araçlarıdır. Bu bildirinin amacı, din öğretiminin yapılandırmacı temellerini ve bu temeller içinde
materyal kullanımının yeri ve önemini ortaya koyduktan sonra yeni bir öğrenme-öğretme materyali olarak zihin
haritaları hakkında bilgi vermek ve din öğretiminden örneklerle bunu ortaya koymaktır. Sonuç olarak zihin
haritaları yapılandırmacı öğrenme anlayışına uygun olarak, öğrenmeyi ve öğretmeyi kolaylaştıran ve etkili
öğrenmeye katkıda bulunan yeni bir öğrenme materyalidir.
Anahtar Sözcükler: din öğretimi, yapılandırmacı yaklaşım, zihin haritaları.
129
Türkçe Kitlesel Açık Çevrimiçi Derslerde Öğrenen Etkinlikleri
Buket KİP KAYABAŞ
Anadolu Üniversitesi, Açıköğretim Fakültesi Uzaktan Öğretim Bölümü, Eskişehir / TÜRKİYE, e-posta:
[email protected]
Cengiz Hakan AYDIN
Anadolu Üniversitesi, Açıköğretim Fakültesi Uzaktan Öğretim Bölümü, Eskişehir / TÜRKİYE, e-posta:
[email protected]
Bildiri Özeti:
Kitlesel Açık Çevrimiçi Derslere (KAÇED) farklı özelliklere, tercihlere ve öğrenme deneyimlerine sahip
kişiler katılmaktadır. Bu çalışmada kültürel öğeler, alışkanlıklar ve ihtiyaçlara göre hazırlanmış, Türkçe sunulan
bir KAÇED platformunda yer alan derslere kimlerin katıldığı, hangi alanlara ilgi gösterdiği, tamamlama, ayrılma
oranlarının ne olduğu gibi konular incelenerek derslere katılan kişilerin davranış ve tercihleri belirlenmeye
çalışılmıştır. Yaşamboyu öğrenme, bireyin bilgi, beceri ve yeterliliklerini geliştirmek üzere yaşamı boyunca
gerçekleştirdiği planlanmış ya da rastgele tüm öğrenme etkinliklerini ifade etmektedir (Avrupa Komisyonu,
2002). Buna göre yaşam boyu öğrenmenin formal, informal ve nonformal öğrenme süreçlerinin hepsini
barındıran bir şemsiye olduğunu söyleyebiliriz. Günlük yaşamımızda formal bilgiden çok daha fazla informal
bilgi bireyler tarafından tüketilmektedir. Öğrenme süreçlerini tasarlayan ve yöneten kişiler açısından informal
öğrenmenin nasıl kurgulanacağı ve öğrenenlerin informal öğrenme ortamlarındaki eğilimlerinin belirlenmesi
önemli bir araştırma konusudur. İnformal öğrenme bağlamında değerlendirdiğimiz kitlesel açık ders
ortamlarındaki öğrenen eğilimlerinin ortaya konması ve düzenli olarak takip edilmesi önem taşımaktadır. Açık
öğrenme kaynakları yaklaşımı, en genel tanımıyla eğitsel materyallerin kendi kendine öğrenen herkesin öğretme,
öğrenme ve araştırma süreçlerinde açık erişimini ifade etmektedir (OECD, 2007). Bilgi ve iletişim
teknolojilerinde yaşanan gelişmelerle bilgiye erişim ve kaynakların paylaşımı kolaylaşmış, bu kaynaklara
ücretsiz erişim mümkün hale gelmiş, açık erişimli kaynaklardan kitlesel açık çevrimiçi derslere doğru bir geçiş
yaşanmıştır. Kitlesel Açık Çevrimiçi Dersler (KAÇED) (Massive Open Online Courses - MOOCs), herhangi bir
katılım sınırlaması ve koşulu bulunmayan ücretsiz kitlesel çevrimiçi dersleri ifade etmektedir. Etkileşim,
geribildirim ve değerlendirme olanaklarının bulunduğu bu çevrimiçi derslerden herhangi bir diploma derecesine
sahip olmadan ilgi duyan herkes yararlanabilmektedir. Ayrıca açık erişimli, yapılandırılmış ve etkileşimli bir
ders süreci yaşanmaktadır. KAÇED terimi ilk kez George Siemens ve Stephen Downes tarafından yürütülen
CCK08 adlı açık çevrimiçi bir derse atfedilerek Bryan Alexander ve Dave Cormier tarafından tanımlanmıştır
(Downes, 2012). İlk CCK dersini CCK09, PLENK2010, CCK11, LAK11, DS106 gibi dersler takip etmiştir
(Waard, 2012). Başlangıçta gönderi kaynaklarından oluşan KAÇED ilerleyen dönemlerde geliştirilerek öğrenme
yönetim sistemleri ve açık web kaynaklarının birleşimi şeklinde tasarlanmıştır (Masters, 2011). Stanford
Üniversitesi 2011 yılında 160.000 öğrencinin katıldığı yapay zeka kitlesel açık çevrimiçi dersiyle büyük bir çıkış
yapmıştır. Bu yapay zeka dersinin ardından Daphne Koller ile Andrew Ng, Stanford teknoloji altyapısını
kullanarak makine öğrenmesi ve veritabanı derslerinin sunulduğu Coursera’yı oluşturmuştur. Aynı yıl içerisinde
MIT, kar amacı gütmeyen açık öğrenme platformu olan MITx’i yapılandırmıştır. MITx oluşumuna daha sonra
Harward Üniversitesi de katılmış ve adı Edx olarak yenilenmiştir. Ardından Edx’e University of California ve
Berkeley Üniversiteleri de katılmıştır. Son olarak Edx’e, The University of Texas System, Wellesley College ve
the Georgetown University de katılmıştır. 2012 yılının Kasım ayında University of Miami Global Academy
tarafından ilk KAÇED lisesi açılmıştır. Herhangi bir lise öğrencisinin erişebileceği bu KAÇED, biyoloji
konusunda SAT sınavına hazırlık dersini içermektedir. Aynı yılın Kasım ayında İspanya’da Wedubox isimli
1.000 öğretim üyesinin katkıda bulunduğu ilk en büyük KAÇED başlamıştır. 2012 yılı Aralık ayında İngiliz
Açık Üniversite’nin KAÇED girişimi olan FutureLearn hayata geçmiştir. FutureLearn’un 36 üniversite ve
aralarında the British Museum, the British Council, the British Library ve the National Film and Television
School’un da bulunduğu üniversite dışı kurumlarla işbirliği bulunmaktadır (Chris, 2013). 2015 yılına
gelindiğinde ise edX, Coursera, UDACITY, Udemy, P2Pu ve Khan Academy’nin başlıca KAÇED platformları
olduğu görülmektedir (Yuan & Powell, 2013). Türkiye’de KAÇED bağlamında yapılan çalışmalar
incelendiğinde çeşitli uygulamalara rastlanmaktadır. Koç Üniversitesi, Coursera KAÇED platformuna üye olmuş
ve çeviri işbirliği yaparak üç dersin Türkçe altyazılı olarak bu platformda yer almasını sağlamıştır
(Coursera.org). Bir diğer KAÇED uygulaması olan AtademiX platformunda Atatürk Üniversitesi tarafından
2015 yılında üç ders sunulmaya başlanmıştır (atademix.atauni.edu.tr). Bir KAÇED’den ziyade açık öğrenme
kaynakları felsefesine göre hazırlanan Khan Academy Türkçe platformunda, Khan Academy’de bulunan orijinal
içeriklerin Bilimsel ve Teknik Yayınları Çeviri Vakfı tarafından Türkçe’ye çevrilmesi yoluyla çeşitli alanlarda
dersler yayınlanmaktadır (khanacademy.org.tr). Ülkemizde kurumsal uygulamaların yanı sıra özel girişimler
yoluyla oluşturulan Türkçe KAÇED uygulamaları da bulunmaktadır (universiteplus.com). KAÇED ile ilgili
alanyazında yapılan çalışmalar incelendiğinde katılımcıların sosyoekonomik ve demografik özelliklerine, dijital
okuryazarlık becerilerine, öğrenme stratejilerine göre KAÇED’e katılma durumları ile ayrılma nedenleri,
tamamlama oranları gibi çalışmaların öne çıktığı görülmüştür (Belanger & Thornton, 2013; Christensen ve
arkadaşları, 2013; Jordan, 2014; Kolowich, 2013; Yuan & Powell, 2013). Jordan (2014) KAÇED’e katılım ve
130
tamamlama durumlarını etkileyen faktörleri incelediği çalışmasında süresi uzun olan KAÇED’in daha fazla
tercih edildiğini; yine aynı çalışmada süresi uzun olan KAÇED’in daha az sayıda öğrenci tarafından
tamamlandığını belirtmiştir. Kolowich (2013) KAÇED’e katılım ve tamamlama oranlarını incelediği
çalışmasında derslere katılımın yüksek olduğunu fakat programı tamamlayanların %7,5 gibi çok düşük bir
oranda olduğunu belirtmiştir. Literatüre baktığımızda araştırmaların büyük ölçüde yurt dışında, özellikle de
Kuzey Amerika’da yürütülen çalışmalar olduğunu görüyoruz. Siemens ve arkadaşlarının (2015) belirttiği gibi
farklı ülkelerde, kültürlerde, bağlamlarda KAÇED lerin sunulması, buralara kimlerin geldiğine, kimlerin
tamamladığına bakılması, bu derslerin yaygınlaşması açısından daha yararlı olabilir. Bu araştırmada Türkiye’de
Türkçe sunulan Anadolu Üniversitesi Kitlesel Açık Çevrimiçi Ders Portalında (www.akadema.anadolu.edu.tr AKADEMA) yer alan derslere katılan kişilerin davranış ve tercihleri incelenmiştir. AKADEMA, 7’den 77’ye
tüm bireylerin yaşam boyu öğrenme ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla kullanabileceği yenilikçi bir KAÇED
platformudur. AKADEMA ile 30 yılı aşkın açık ve uzaktan öğrenme deneyimi olan Anadolu Üniversitesinin
bilgi ve birikimini daha geniş kitlelere yayarak değişen öğrenme ihtiyaçlarına etkili bir biçimde yanıt verebilmek
hedeflenmektedir. 2015 yılı Ocak ayında açılan KAÇED platformunda Bilgisayar Teknolojileri, İş Yaşamı ve
Bilgi Yönetimi, İletişim ve Yeni Medya, Kişisel Gelişim gibi farklı alanlarda toplam 58 ders bulunmaktadır.
1200 kişinin kayıt olduğu dersler 4-8 haftalık periyotlarda sunulmaktadır. Öğrenenler farklı kategoriler altında
sunulan açık derslerden dilediğine kayıt olabilmektedir. Ders izlencesi, konu anlatım videoları, e-kitap, e-ders, etelevizyon, e-sınav, fotoğraf galerisi, etkinlikler, canlı dersler ve tartışma grupları, bu platformda yer alan
öğrenme ortamlarını oluşturmaktadır. Bu çalışma kapsamında AKADEMA platformunda yer alan derslere
katılan kişilerin davranış ve tercihlerini belirlemeye yönelik farklı kanallardan veri toplanmaktadır. Kişilerin yaş,
cinsiyet, eğitim düzeyi, katılma nedeni gibi demografik özelliklerine ilişkin veriler KAÇED sistemine kayıt
aşamasında toplanmıştır. Öte yandan hazırlanan öğrenci performans takip sisteminde katılımcıların ders
süresince KAÇED sistemindeki davranışları izlenmektedir. Bu şekilde derslere kimlerin katıldığı, tamamladığı,
ayrıldığı, katılımcıların hangi alanlara ilgi gösterdiği ve hangi öğrenme malzemelerinden ne düzeyde
yararlandıkları belirlenmeye çalışılmıştır. İlk analizlere göre 4.033 öğrenci tarafından 58 derse 12.600 ders kaydı
yapıldığı görülmüştür. Başlangıçta, katalogda yer alan Çocukta Hareket, Oyun Gelişimi ve Öğretimi, Aile Yapısı
ve İlişkileri, Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı ile Çocukta Ruh Sağlığı, Uyum Bozuklukları isimli 4
ders başlatılmıştır. Bu dört derse toplam 602 farklı kullanıcı tarafından 843 ders kaydı yapılmıştır. Katılımcıların
%55’i erkek, %45’i kadındır. Derslerin açık olduğu süre boyunca konu anlatım videoları, e-kitap, e-ders, etelevizyon, e-sınav, forum gibi öğrenme içeriklerini düzenli takip edenlerin oranı ise %41’dir. Performans takip
sisteminde yer alan loglar incelendiğinde sırayla 1)e-kitap, 2)e-ders, 3)e-televizyon ve 4)forum öğrenme
ortamlarının en fazla sıklıkla kullanıldığı tespit edilmiştir. Bu devam eden bir çalışmadır ve veri toplama süreci
Nisan 2016 sonunda tamamlanacak olup son analizler 2016 yılı Mayıs ayında yapılacaktır.
Anahtar Sözcükler: kitlesel açık çevrimiçi dersler, açık ve uzaktan öğrenme, informal öğrenme
131
Bilgisayar Kullanarak Ev Ödevi Yapma Sıklığının Öğrenci Başarısına Etkisi
Hakan KOĞAR
Akdeniz Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümü, Antalya / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Esin YILMAZ KOĞAR
Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümü, Ankara / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu çalışmada okul dışında bilgisayar kullanarak ev ödevi yapma sıklığının, ekonomik sosyal ve kültürel
durum indeksi kontrol altına alındığında, PISA 2012 matematik ve fen okuryazarlığı ile okuma becerilerine ait
başarı puanlarına olan etkisi incelenmiştir. PISA 2012 Türkiye örneklemi kullanılmıştır. MANCOVA ile
analizler yapılmıştır. Analizin varsayımlarına uygun olarak 4426 kişilik örneklem oluşturulmuştur. Okul dışında
bilgisayar kullanarak ev ödevi yapma sıklığının, matematik ve fen okuryazarlığı ile okuma becerilerine ait başarı
puanlarını etkilediği ve bu sıklığa göre farklılaştığı belirlenmiştir. Okul dışında bilgisayar kullanarak ev ödevi
yapma sıklığı başarı üzerinde geniş bir etki büyüklüğüne sahiptir. Ayda bir ya da iki kez, haftada bir ya da iki
kez ve hemen hemen her gün ev ödevlerini okul dışında bilgisayar kullanarak yapan öğrencilerin başarılarının,
hiç ya da hemen hemen hiç ya da her gün ev ödevlerini okul dışında bilgisayar kullanarak yapan öğrencilerin
başarılarından daha yüksek olduğu belirlenmiştir.
Anahtar Sözcükler: ev ödevi, bilgisayar, başarı, PISA
132
Bilişim Teknolojileri Öğretmen Adaylarının E-Öğrenme Stillerinin Belirlenmesi
Mustafa KAHYAOĞLU
Siirt Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Siirt / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Hüsamettin ERDEMCİ
Siirt Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Siirt / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Mithat ELÇİÇEK
Siirt Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Siirt / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Sınıf ortamlarında yapılan yüz yüze eğitimde, öğrencilerin verilen bilgileri nasıl öğrendikleri üzerinde
yapılan çalışmalar öğrenme stilleri kavramının doğmasına neden olmuştur. Literatür incelendiğinde farklı
zamanlarda ortaya konmuş farklı öğrenme stillerinin olduğunu görmekteyiz. Bu çalışmaların büyük bir kısmı
yüz yüze eğitimin yapıldığı ortamlarda yapılmıştır. Ancak bilgisayar ve iletişim teknolojilerinde meydana gelen
gelişmelere bağlı olarak ortaya çıkan e öğrenme ortamlarında öğrencilerin öğrenme stillerini ortaya koyacak
çalışmalar çok kısıtlıdır. Bireysel öğrenme, yaşam boyu öğrenme, işbirlikli öğrenme gibi birçok avantaj sağlayan
e öğrenme ortamlarında öğrencilerin bilgiyi nasıl öğrendiklerinin tespit edilmesi oldukça önemlidir. Bu sebeple
öğretmen adaylarının e öğrenme stillerinin belirlenmesi amacıyla mevcut çalışma 2015-2016 güz döneminde
Siirt Üniversitesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi bölümünde okuyan 120 öğrenci ile
gerçekleştirilmiştir. Veri toplama aracı olarak Gülbahar ve Alper 2015 tarafından geliştirilen Elektronik Ortamlar
için e-Öğrenme Stilleri Ölçeği kullanılmıştır. Elektronik ortamda toplanan veriler analiz edilmiştir. Elde edilen
veriler neticesinde öğrencilerin daha çok bağımsız öğrenme stiline sahip olduğu görülmüştür.
Anahtar Sözcükler: öğrenme stilleri, e-öğrenme, bilişim
133
Programlama Eğitiminde Robot Kullanımının Uzamsal Yeteneğe Etkisi
Ahmet AKINCI
Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Hakan TÜZÜN
Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Günümüzde eğitim alanında robot kullanımının artan bir eğilim gösterdiği görülmektedir. Çalışmalarda robot
kullanımındaki amaçlar robotu tanıtmak, öğretmek ve programlamaktan, değişik derslerde robotu öğrenme aracı
olarak kullanmaya kadar farklılık göstermektedir. Programlama eğitiminde robot kullanmak hem robotu
öğretmeyi hem de robotu bir öğrenme aracı olarak kullanmayı gerektirmektedir. Robot kurulumu sırasında ve
sonrasında robotu belirli parkurlarda çalıştırma aşamasında uzamsal yeteneğin önemli olduğu düşünülen bu
çalışmanın amacı programlama eğitiminde robot kullanımının öğrencilerin uzamsal yeteneklerine etkisinin
araştırılmasıdır. Çalışmada öntest-sontest kontrol gruplu yarı-deneysel desen kullanılmıştır. Çalışmaya, deney
grubunda 28 (22 kadın, 6 erkek), kontrol grubunda 26 (12 kadın, 14 erkek) olmak üzere toplam 54 (34 kadın, 20
erkek) öğrenci katılmıştır. Deney grubu öğrencilerinde robot kullanılarak proje tabanlı programlama eğitimi
yapılırken, kontrol grubu öğrencilerinde robot kullanılmadan proje tabanlı programlama eğitimi
gerçekleştirilmiştir. Uygulamalardan önce ve sonra uzamsal yetenek testleri uygulanmıştır. Hem deney grubunda
hem de kontrol grubunda öntest ve sontest puanları arasında anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Ayrıca robot
kullanımının gerçekleştiği deney grubu ile robot kullanılmayan kontrol grubu arasında uzamsal yetenek testi
sonuçları arasında anlamlı bir farklılık yoktur. Bu sonuçlara göre bu grupla yapılan programlama eğitiminde
robot kullanımının uzamsal yetenek üzerinde etkisinin düşük olduğu söylenebilir.
Anahtar Sözcükler: robot kullanımı, uzamsal yetenek, programlama eğitimi
134
Programlama Eğitiminde Robot Kullanımı Hakkındaki Öğrenci Görüşleri
Ahmet AKINCI
Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Hakan TÜZÜN
Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Son günlerde ülkemizdeki kodlama eğitiminin ilkokuldan başlayarak değişik eğitim kademelerinde yer
almasının önemi üzerinde sıklıkla durulmaya başlanmıştır. Kodlama eğitimi ile kazandırılmak istenenin sadece
bir programlama dilinde kod yazmaktan ziyade öğrencilerin problem çözme becerilerini geliştirmek olduğu ifade
edilmektedir. Kodlamanın bilgisayar programlamanın sadece bir bölümü olduğunu söylemek yanlış olmaz.
Böylelikle bu konuyu sadece kodlama eğitimi değil, bilgisayar programlama eğitimi şeklinde ele almak daha
doğru olabilir. Yapılan araştırmalarda programlama eğitimi konusunda ele alınan değişik öğrenme-öğretme
stratejilerinin ve öğrenme ortamlarının ele alındığı görülmektedir. Programlama eğitiminde proje tabanlı robot
kullanımı da bunlardan bir tanesidir. Durum çalışması olarak ele alınan bu çalışmada, programlama eğitiminde
proje tabanlı robot kullanımı konusunda öğrencilerin görüşlerini ortaya çıkarmak amaçlanmıştır. Çalışmaya
robot programlama dersini alan toplam 34 (19 kadın, 15 erkek) öğrenci katılmıştır. Bir dönem boyunca
öğrenciler robot kurulumu, haftalık robot etkinlikleri ve bir final projesini takım çalışması şeklinde
gerçekleştirmişlerdir. Haftalık 3 saat olan derste konu anlatımı kısa tutularak robot uygulamalarına daha çok
ağırlık verilmiştir. Dönem sonunda öğrencilerden programlama eğitiminde robot kullanımı konusunda genel
değerlendirmelerini içeren yansıma raporları istenmiştir. Öğrencilerin gönderdiği yansıma raporları için içerik
analizi yapılmıştır. Öğrenciler, bilgisayar programlamanın mantığını, yapısını, kavramlarını ve bileşenlerini
içeren haftalık robot etkinliklerinin en çok beğendikleri durum olduğunu ve bu etkinliklerin motivasyonlarını
yüksek tuttuğunu ifade etmişlerdir. Ayrıca robot kurulumu yapmak, final projesi hazırlamak, kod yazmak ve
diğer takımlarla rekabet içinde olmak öğrencilerin beğendiği diğer durumlardır. Öğrenciler, öğrenme ortamının
fiziki koşullarından, robotla ilgili mekanik sorunlardan ve final projesi ile ilgili bazı durumlardan memnun
kalmadıklarını da ifade etmişlerdir. Sonuç olarak bu çalışmada programlama eğitiminde robot kullanımı
konusunda öğrencilerin olumlu düşüncelere sahip oldukları ve bazı küçük olumsuzlukları gidererek
programlama eğitiminde robot kullanımına devam edilmesinin çok uygun olacağını ifade ettikleri bulunmuştur.
Anahtar Sözcükler: robot kullanımı, programlama eğitimi, öğrenci görüşleri
135
Çocukların Kodlama Öğrenebilecekleri Ortamların İncelenmesi
Hacer ÖZYURT
Karadeniz Teknik Üniversitesi, Of Teknoloji Fakültesi, Yazılım Mühendisliği Bölümü, Trabzon / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Özcan ÖZYURT
Karadeniz Teknik Üniversitesi, Of Teknoloji Fakültesi, Yazılım Mühendisliği Bölümü, Trabzon / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Sefa ARAS
Karadeniz Teknik Üniversitesi, Of Teknoloji Fakültesi, Yazılım Mühendisliği Bölümü, Trabzon / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Günümüzde programlama öğrenimine küçük yaşlarda başlanmasının yaygınlaştırılması çalışmaları dikkat
çekmektedir. Bu doğrultuda küçük yaştaki çocukların kodlama öğrenebilecekleri farklı ortamlar geliştirilmiştir.
Bu çalışmada, farklı yaş gruplarındaki öğrencilerin programlamayı öğrenmek için kullanabileceği toplam 7
ortam ve bunların özellikleri incelenmiştir. Bu ortamlar doğrudan kod yazma, görsel bileşenlerin kullanıldığı ve
her iki özelliğin birlikte içerildiği ortamlar olarak üç sınıfa ayrılmıştır. Oyun temelli geliştirilen bu ortamların yaş
grupları için uygunluğu ve kullanılabilirliği üç uzman tarafından değerlendirilmiştir. Buna göre bu ortamların bir
kısmının alt yaş grupları için, diğer bir kısmının ise üst yaş grupları için daha uygun ve kullanışlı olacağı
sonucuna varılmıştır.
Anahtar Sözcükler: Çocuklar için kodlama, kodlama öğrenimi, bilgisayar programlama, oyun temelli öğrenme
136
Programlama Öğrenmek Gerçekten Zor mu? Yazılım Mühendisliği Birinci Sınıf Öğrencileri ile Bir
Durum Çalışması
Özcan ÖZYURT
Karadeniz Teknik Üniversitesi, Of Teknoloji Fakültesi, Yazılım Mühendisliği Bölümü, Trabzon / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Hacer ÖZYURT
Karadeniz Teknik Üniversitesi, Of Teknoloji Fakültesi, Yazılım Mühendisliği Bölümü, Trabzon / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Üniversite seviyesinde programlama dersi genellikle zor bir ders olarak kabul edilmektedir. Özellikle
bilgisayar programcılığı, bilgisayar mühendisliği ve yazılım mühendisliği gibi programlamayı merkeze alan
meslek gruplarında bu dersin başarısı öğrencilerin meslek hayatları için önem arz etmektedir. Çalışmanın amacı
programlama dersinde yaşanan öğrenme güçlüklerinin belirlenmesidir. Çalışma 2015-2016 güz yarıyılında,
Karadeniz Teknik Üniversitesi, Yazılım Mühendisliği birinci sınıf öğrencileri ile bir özel durum çalışması
yürütülmüştür. Çalışma kapsamında birinci sınıf dersi olan programlamaya giriş ve algoritma dersini alan
öğrencilerden toplam 34 gönüllü öğrenci ile mülakat yapılmıştır. Elde edilen veriler nitel veri analizi tekniklerine
göre analiz edilmiştir. Çalışma ile yazılım mühendisliği birinci sınıf öğrencilerinin programlama öğrenmede
yaşadıkları zorluklar ve bunlara ilişkin çözüm önerileri ortaya konulmuştur.
Anahtar Sözcükler: Programlama öğrenimi, programlamada zorluklar, yazılım mühendisliği
137
Yazma Eğitiminde Web 2.0 Araçlarının Kullanımı ve Eğitsel Çıktılara Etkisi
Esra ERGÜL SÖNMEZ
Gazi Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Hasan ÇAKIR
Gazi Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
O’Reilly (2005) tarafından ikinci nesil web tabanlı etkileşim, uygulama ve topluluk olarak ifade edilen Web
2.0, sunduğu aktif öğrenme deneyimleri ile eğitim ortamlarının vazgeçilmez aracı olmaktadır. Kolay kullanılır
olmaları, sosyalliğe katkıda bulunmaları ve öğrenenin kendi öğrenme sürecinin sorumluluğunu almaya yardımcı
olmaları web 2.0 araçlarının kullanılmasındaki en önemli etkenlerdir. Dolayısıyla bu araçlar çeşitlenmekte,
belirli standartlara kavuşmakta ve eğitimde kullanımı yaygınlaşmaktadır. Türkçe ve ikinci dil olarak İngilizce
yazma eğitiminde web 2.0 teknolojilerinin kullanımı ve eğitsel çıktılara olan etkisinin belirlenmesine ihtiyaç
vardır. İçerik yönetim sistemleri olarak da adlandırılan ve işbirlikli olarak içerik oluşturmayı sağlayan wikiler,
düşünceleri ve olayları ifade etmede sıkça kullanılan bloglar, kişisel profil ile iletişim sunan ve bilgi paylaşımını
kolaylaştıran sosyal ağlar, yazmaya hazırlanma aşamasında kavramların ilgili görselleri ile ilişkilendirilip
bilginin yapılandırılmasına yardımcı olan kavram haritası araçları bazı web 2.0 araçlarıdır. Bu araçlar hem ana
dilde hem de yabancı dil yazma eğitiminde yazma motivasyonu, yazmaya yönelik tutum, yazma becerisi gibi
eğitsel çıktıları etkileyebilir. Bu çalışmanın amacı yazma eğitiminde en çok kullanılan web 2.0 araçlarının neler
olduğunu, nasıl kullanıldıklarını ve yazma eğitimine getirdikleri öğretimsel katkıları ortaya koymaktır.
Çalışmanın yöntemi olarak bir konuya ilişkin yapılmış araştırmaları bir araya getirerek raporlaştırmayı ifade
eden literatür taraması kullanılacaktır. Bu kapsamda Google akademik arama motoru, Ulakbim, Yök ulusal tez
merkezi, ScienseDirect, Ebscohost, Proquest, SpingerLink, IEEE/IEL, Taylor& Francis, Eric veri tabanları
taranacaktır. Çalışmada ele alınacak olan web 2.0 araçları wiki, blog, ve kavram haritası oluşturma araçları iken;
eğitsel çıktılar yazmaya yönelik tutum, yazma becerisi ve yazma kaygısıdır.
Anahtar Sözcükler: web2.0 araçları, yazma eğitimi, eğitsel çıktılar
138
Okul Öncesi Eğitimde Kullanılmak Üzere Bir Çizgi Film Geliştirme Süreci
Ömer KOÇAK
Erzincan Üniversitesi, Üzümlü Meslek Yüksekokulu, Bilgisayar Teknolojileri Bölümü, Erzincan/TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Yüksel GÖKTAŞ
Atatürk Üniversitesi, Kâzım Karabekir Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Erzurum/TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Çocuklar tarafından en fazla tercih edilen ve etkilenilen televizyon programlarının başında çizgi filmler
gelmektedir. 1940’lı yıllardan sonra ortaya çıkan çizgi filmler ilk çıktığı dönemlerde sadece eğlendirici bir amaç
gütmekteyken; günümüzde artık eğlenceden eğitime, görsel efektten reklam yapımına kadar birçok alanda
sıklıkla tercih edilmeye başlanmıştır. Özellikle 6-18 yaş aralığındaki çocukların en sevdiği program olan çizgi
filmler, görsel efektleri, ilgi çekici karakterleri, çocuklar tarafından sevilen seslendirmeleri ile onların ilgisini
çekmektedir. Vakitlerinin büyük bir kısmını televizyon başında çizgi film izleyerek geçiren çocukların, eğitim
sürecinde de çizgi filmlerin kullanılması onların hem eğlenmelerine hem de eğlenirken öğrenmelerine katkı
sağlayabilir. Alan yazın incelendiğinde yapılan araştırmalarda okul öncesi dönem öğrencilere yönelik eğitsel
çizgi filmlerin sınırlı sayıda olduğu, daha büyük yaştaki öğrencilere yönelik bu tür çizgi filmlerin daha çok
geliştirildiği görülmüştür. Bu bağlamda, okul öncesi çocukların eğitim sürecinde kullanılması amacıyla bu
çalışmada bir çizgi filmin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Okul öncesi eğitimde eğitsel amaçla kullanılması için bir
çizgi film geliştirilmesi süreci, analiz aşamasından başlayarak, tasarım, geliştirme ve uygulama aşamalarına bu
çalışmada sunulmuştur.
Anahtar Sözcükler: çizgi film, okul öncesi eğitim, çocuk gelişimi
139
Teknoloji Entegrasyon Matrisleri
Hasan TENKOĞLU
Amasya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Fen Bilgisi Eğitimi Yüksek Lisans Programı, Amasya/TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Recep ÇAKIR
Amasya Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Amasya/TÜRKİYE, e-posta:[email protected]
Bildiri Özeti:
Bilgisayar teknolojilerinde yaşanan gelişmeler öğrencilerin çeşitli yollarla öğrenmesini sağlamak için öğretim
planlarının yapılmasına katkıda bulunmaktadır. Bilgisayar teknolojilerindeki ilerlemelerle birlikte animasyon,
grafik, metin ve ses gibi multimedya araçlarının eğitim ortamlarında kullanımı artmaktadır (Daşdemir ve
Doymuş, 2012). Teknolojinin eğitim ortamlarında etkin bir şekilde kullanılması bilimsel ve teknolojik gelişime
öncülük etmesi açısından gereklidir. Eğitim kurumlarının personeli eğitim teknolojilerini bilmeli ve bunları etkin
bir şekilde kullanma becerisine sahip olmalıdır (Adıgüzel ve Yüksel, 2012). Bilgi ve iletişim teknolojilerinin
öğretim sürecine dahil edilmesine yönelik çeşitli modeller geliştirilmiştir. Bu modellerdeki tanım farklılıkları
dikkat çekmektedir. Teknoloji entegrasyonunu; bazı modeller teknolojik araç gereçlerin öğrenme ortamını
zenginleştirmesi, bazı modeller öğrenci öğrenmesini kolaylaştırması, bazı modeller teknolojiyi eğitim
programının bir parçası ya da teknolojinin öğretmen tarafından etkin kullanılması şeklinde tanımlamaktadır
(Mazman&Usluel, 2011). Bu modellerden Teknoloji Pedagoji ve Alan Bilgisi (TPAB) Modeli öğretmen
yeterlikleri üzerine (Misra ve Koehler, 2005), Pedagoji, Sosyal Etkileşim ve Teknoloji Jenerik Modeli araçgereçlerin yararlı kullanımına (Wang, 2008), Samr Modeli öğretimin kalitesinin artırılması için teknolojik
araçların nasıl verimli kullanılması gerektiğine (Puentadura, 2008), Durumlu Teknoloji Entegrasyonu (Brush,
2010) ve Beş Aşamalı Bilgisayar Teknolojileri Entegrasyonu Modeli (Toledo, 2005) öğretmen yetiştirme üzerine
odaklanmaktadır. Bu çalışmanın amacı literatürde var olan teknoloji entegrasyon modellerinin incelenerek,
Teknoloji Entegrasyon Matrisi’nin (TIM) diğer benzer modellerden benzer ve farklı yönlerinin ortaya
çıkarılmasıdır. Çalışmanın yöntemi literatür taraması modelindedir. Teknoloji entegrasyon matrislerinin genel
şemasına bakıldığında iki boyutlu bir yapısı vardır. Birinci boyut öğrenmenin karakteristiği, ikincisi teknoloji
entegrasyonunun seviyeleridir. Öğrenme karakteristiğine bakıldığında; aktif, işbirlikli, yapılandırmacı, gerçekçi
ve amaca yönelik öğrenme özellikleri içermektedir. Teknoloji entegrasyonu seviyelerine bakıldığında giriş,
benimseme, uyma, katma, dönüşüm olmak üzere beş basamak içerir. Teknoloji entegrasyon seviyesi ve öğrenme
karakteristiğinin kesişmesi sonucu oluşan hücrelerde teknoloji kullanımının nasıl olması gerektiğiyle ilgili
göstergeler yer almaktadır. Göstergeler öğretmen, öğrenci ve öğrenme ortamı olarak üç başlık altında
belirlenmiştir. Teknoloji entegrasyon matrisinde diğer modellerde olduğu gibi entegrasyon seviyeleri yer
almaktadır. Fakat teknoloji entegrasyon matrisinde diğer benzer modellerden farklı olarak entegrasyon seviyeleri
öğrenme özelliğine göre düzenlenmektedir. Örneğin TPAB modeli teknoloji entegrasyonu için öğretmenlerin
sahip olması gereken özellikleri belirlerken öğrenme karakteristiğine fazla vurgu yapmadığı görünmektedir.
TIM’de teknolojinin etkili kullanımı için öğretmen ve öğrencilerin hangi teknolojileri nasıl kullanması gerektiği
detaylandırılır. Ayrıca TIM modeli teknolojinin entegrasyonuna yönelik sınıf içi uygulamalara odaklanmaktadır.
Dolayısı ile TIM modelinin benzer diğer modellere göre daha geniş kapsamlı olduğu söylenebilir.
Anahtar Sözcükler: Teknoloji entegrasyonu, teknoloji entegrasyon modelleri, teknoloji entegrasyon matrisi
140
Oyunlaştırmanın Motivasyona ve Derse Katılıma Etkileri
Ayça FİDAN
Uludağ Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Bursa/ TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Semiral ÖNCÜ
Uludağ Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Bursa / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Oyunlaştırma, oyunlarla ilgili bir kavramdır. Genellikle de kullanıcının sisteme motive olmasını ve katılımını
sağlamak amacıyla oyun unsurlarının kullanılmasını ifade eder (Kapp, Blair & Mesch, 2013). Kapp’in (2012)
tanımına göre oyunlaştırma, kullanıcı motivasyonunu sağlamak, öğrenmeyi oluşturmak ve katılımı artırmak
amacıyla oyun mekaniklerinin, oyun düşüncesi ve estetiğinin bir arada kullanılmasıdır. Oyunlaştırma çeşitli
alanlarda kullanılmaktadır. Bunlardan biri de eğitimdir. Literatür incelendiğinde birçok araştırma oyunlaştırma
ilkelerinin eğitim ortamlarına uygulanması yoluyla öğrencinin katılım (de Rocha Seixas, Gomes ve Melo Filho
2016; O’Donovan, Gain ve Marais, 2013) ve motivasyonunun (Dominguez ve diğerleri, 2013; Hakulinen,
Auvinen & Korhonen, 2015; Richter, Raban ve Rafaeli, 2015) olumlu yönde etkilenebileceğini ortaya
koymuştur. Bu araştırmanın amacı geleneksel ve oyunlaştırma yöntemi ile üniversitede işlenen derslerin katılım
ve motivasyon açısından karşılaştırılmasıdır. Özellikle üniversite öğrencilerinin derslere yeterince motive
edilemediği, bu nedenle de aktif katılım göstermedikleri düşünüldüğünde, eğitim sürecinde oyunlaştırma
ilkelerinden faydalanmanın bu konuda katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Bu araştırma Eğitimde Grafik ve
Canlandırma adlı ders kapsamında yürütülmüştür. Bu ders iki şubede iki farklı öğretim elemanı ve farklı öğretim
stratejileriyle işlenmiştir. Dönem başında öğrenciler kendi programlarına uygun olan şubeyi seçmişlerdir. Bu
araştırmanın deseni zayıf deneysel araştırma türlerinden statik grup karşılaştırmalı desendir. Oyunlaştırmanın
kullanıldığı grup deney, diğer grup kontrol grubu olarak belirlenmiştir. Deney grubunda Scratch kontrol
grubunda ise Photoshop programları kullanılmıştır. Aynı dersi alan fakat farklı içeriklerle işlenen derslerdeki
öğrencilerin genel katılım ve motivasyon durumları arasında bir fark olup olmadığı uygulanan ölçekler
yardımıyla kıyaslanmıştır. Başlangıçta gruplar arasında fark olup olmadığını değerlendirmek için Eğitimde
Grafik ve Canlandırma dersini alan öğrencilerin tamamının aldığı Programlama Dilleri dersi için de katılım
ölçeklerini doldurmaları istenmiştir. Süreç sonunda öğrencilerden motivasyon ve katılım ölçekleriyle veriler
toplanmıştır. Verilerin analizinde verilerin normal dağılım göstermediği tespit edilmiş bu nedenle de grupları
karşılaştırmak için Mann Whitney U testi kullanılmıştır. Analizler sonucunda motivasyon ve katılım açısından
öğrenciler arasında herhangi anlamlı bir farka rastlanmamıştır. Süreç sonunda öğretim elemanlarının görüşleri
incelendiğinde ise Photoshop dersine devam konusunda aksaklıklar yaşanmıştır. Ödevlerin yapılması konusunda
öğrenciler pasif davranmıştır. Fakat oyunlaştırma dersi için öğrencilerin büyük bir bölümünün derse hiç
devamsızlık yapmadan devam ettiği belirlenmiştir. Ayrıca deney grubunun derste çok eğlendiği, derse
motivasyon ve katılımın yüksek olduğu belirlenirken, kontrol grubunda öğrencilerin derslere çok fazla
katılmadığı belirlenmiştir. İdeal şartlar altında karşılaştırılan iki dersin aynı ders olması ve birbirlerinden
oyunlaştırma haricinde herhangi bir şekilde farklılık göstermemeleri beklenirdi. Bununla beraber araştırma
olanakları dâhilinde, farklı derslerde farklı öğretim teknikleri ve farklı ders içerikleri uygulanmak durumunda
kalınmıştır.
Anahtar Sözcükler: oyunlaştırma, oyunlaştırma ve katılım, oyunlaştırma ve motivasyon, eğitimde oyunlaştırma
141
Öğretmen Adaylarının Öğretimde WebQuest Kullanımına Yönelik Algılarının İncelenmesi 5
Cumali ÖKSÜZ
Adnan Menderes Üniversitesi, Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü, Aydın / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Sanem UÇA
Ordu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümü, Ordu / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Günümüz sınıfları öğretmen merkezli ve ders kitaplarının hakim olduğu sınıflardan internet destekli sınıflara
dönüşmüştür. Dolayısıyla öğrenciler internet kaynaklarından güvenilir bilgileri sağlayacak yararlı kaynakları
edinmek; öğretmenler de kendi rehberliklerinde internetin etkin olarak kullanıldığı öğretim materyallerini
geliştirmek durumundadır. İnternetin öğretimde etkili olarak kullanıldığı ve öğrencilerin güvenilir internet
kaynakları ile çalışarak elde ettiği bilgileri içeren sorgulamaya dayalı öğrenme yöntemlerinden birisi 1995
yılında Bernie Dodge tarafından geliştirilen WebQuest modelidir. Bu araştırmada öğretmen adaylarının
öğretimde WebQuest kullanımına ilişkin algılarının incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada genel tarama
yöntemlerinden betimsel tarama modeline yer verilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu 270 öğretmen adayı
oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından geliştirilen “WebQuest
Kullanımına İlişkin Algı Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırma bulguları değerlendirildiğinde öğretmen adaylarının
WebQuest’in genel özellikleri, öğrenciye ve öğretmene kazandırdıkları ve öğrenme-öğretme sürecine etkilerine
ilişkin algılarının yüksek düzeyde olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Sözcükler: webquest, öğretmen adayı, algı.
5
Bu çalışma TÜBİTAK (Proje Nu: 107K412) tarafından desteklenmiştir.
142
Bilimsel Araştırma Projesi (BAP) Destekli Eğitim Teknolojileri Doktora Tezlerinin İçerik Analizi (20102015)
Demet H. ÖZERBAŞ SOMUNCUOĞLU
Gazi Üniversitesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara/Türkiye
e-posta: [email protected]
Emre BAYSAN
Afyon Kocatepe Üniversitesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Afyon/Türkiye
e-posta: [email protected]
Engin BAYRA
Sinop İl Milli Eğitim Müdürlüğü AR-GE Birim Koordinatörü, Sinop/Türkiye
e-posta: [email protected]
Mümin KARAMISIR
Dil Okul Ankara Temsilcisi, Ankara/Türkiye, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu araştırma çalışmasında, ülkemizde eğitim teknolojisi konuları içerikli doktora tezleri incelenmiştir.
Yüksek Öğretim Kurumu (YÖK)’ün ulusal tez arama sayfasında 2010-2015 yılları arasında üniversitelerin
Eğitim Bilimleri ve Sosyal Bilimler Enstitüsüne bağlı Ana Bilim Dallarında “Teknoloji” içerikli yayımlanan 385
doktora tezi incelenmiştir. Bu tezlerden bilimsel araştırma proje desteği alan 41 doktora tezi, “Eğitim
Teknolojileri Yayın Sınıflama Formu”ndan oluşturulan Tarama Formu kullanılarak incelenmiştir. Bu form ile
doktora tezleri; Araştırma Sorusu, Bağımlı-Bağımsız Değişkenler, Tez Türü, Konusu, Yöntemi, Veri Toplama
Araçları, Örneklem, Veri Analiz Yöntemi, Bulgular, Tartışma, Sonuç ve Öneriler başlıklarında incelenerek
veriler toplanmıştır. Elde edilen veriler içerik analizi yapılarak eğitim teknolojisi alanında yazılan tezlerin
eğilimleri belirtilmiştir.
Anahtar Sözcükler: eğitim bilimleri, doktora tezleri, teknoloji, içerik analizi.
143
Durumlu Öğrenme Ortamını Desteklemek Amacıyla Geliştirilen Mobil Kelime Öğrenme Sisteminin
İngilizce Öğrenenler Tarafından Değerlendirilmesine Yönelik Nitel Bir Çalışma
Çiğdem UZ BİLGİN
Yıldız Teknik Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, İstanbul /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
S. Tuğba TOKEL
Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Şenöm Tuğba YALÇIN
Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Yabancı Diller Eğitimi Bölümü, Ankara / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Durumlu Öğrenme Kuramı’na (Situated Learning Theory) göre öğrenme gerçek ortama, bağlama ve kültüre
konumlandırıldığında gerçekleşebilir. Bilgi kullanıldığında, başka durumlara transfer edilebildiğinde gerçek
öğrenmeden bahsedilebilir. Bu amaçla bu çalışmada, İngilizce hazırlık öğrencilerinin İngilizce kelime
öğrenimine yönelik durumlu öğrenme ortamını desteklemek amacıyla mobil bir sistem geliştirilmiştir.
Öğrenciler, Ortadoğu Teknik Üniversitesi Uygulamalı Bilim Merkezi’nde bulunan interaktif deneyleri bu mobil
sistem aracılığıyla gerçekleştirmişlerdir ve bu sistem aracılığıyla bağlamsal kelime öğrenmeleri desteklenmiştir.
Çalışmanın amacı, beş haftalık deney sürecinde, durumlu öğrenme ortamında mobil sistemin etkisini,
kullanışlılığını ve öğrencilerin bağlamsal kelime öğrenme süreçlerine katkısını incelemektir. Deneyler sonunda
öğrencilerle yüz yüze görüşmeler yapılmış ve görüşler doğrultusunda farklı öneriler getirilmiştir.
Anahtar Sözcükler: durumlu öğrenme kuramı, mobil öğrenme, kelime öğrenme, yabancı dil öğrenimi
144
2003-2015 Yılları Arasında Öğretim Teknolojileri Alanında Yazılmış Doktora Tezlerinin İçerik Analizi
Ersin KARA
Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara/
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Sezin EŞFER
Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara/
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Mustafa GÜLEÇ
Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara/
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Seçil TISOĞLU
Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara/
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Kadir Yücel KAYA
Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara/
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu çalışmanın amacı Öğretim Teknolojileri alanında yapılmış doktora tezlerini konuları, araştırma amaçları
ve yöntemleri, toplanan veri türleri, örneklem özellikleri ve örneklem belirleme türleri gibi açılardan incelemek
ve genel eğilimleri tespit etmektir. Bu amaçla, 2003-2015 yılları arasında YÖK tez veri tabanında kayıtlı veya
Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi (BÖTE) / Eğitim Teknolojileri (ET) doktora programı bulunan
üniversitelerin web sitelerinde yer alan ilgili tüm doktora tezleri taranmıştır. Elde edilen tezlerden erişilebilir
olanları içerik analizi yöntemiyle incelenmiş ve aşağıda belirtilen araştırma sorularına yanıt aranmıştır:
Ülkemizde Öğretim Teknolojileri alanında yazılmış doktora tezlerinde,
a. Hangi konular tercih edilmiştir ve bunların yıllara / üniversitelere göre dağılımı nasıldır?
b. Hangi araştırma metotları tercih edilmiştir ve bunların yıllara / üniversitelere göre dağılımı nasıldır?
c. Hangi veri türleri toplanmıştır?
d. Hangi örneklem ve örnekleme metodu ile çalışılmıştır?
Araştırmanın kapsamını belirlemek amacıyla, araştırmacılar tarafından üç adet ölçüt belirlenmiştir:
1. YÖK veri tabanında ulaşılabilen ilk doktora tezinden (2003) itibaren 2015 de dâhil olmak üzere BÖTE ve
ET alanında doktora programı olan tüm üniversitelerin (Ankara Üniversitesi, Anadolu Üniversitesi, Atatürk
Üniversitesi, Gazi Üniversitesi, Hacettepe Üniversitesi, Marmara Üniversitesi ve Orta Doğu Teknik
Üniversitesi) tezleri araştırma kapsamındadır.
2. İçerik analizine dâhil edilecek tezlerin YÖK veritabanı, yazıldığı üniversitenin web sitesi ya da arama
motorlari aracılığıyla tam haline ulaşılabiliyor olması gerekmektedir (tezler çevrimiçi erişime açık
olmalıdır).
3. Alandaki bütün tezlerin tarandığından emin olmak için, danışman bazında yürütülen tezler, üniversite
sayfasında belirtilen tezler, mezunlar sayfasındaki isimler ve YÖK veri tabanında ulaşılan bilgiler
karşılaştırılmıştır.
Araştırma sorularına cevap verebilmek için incelenen faktöre göre sınıflandırma yapılırken sadece tez
yazarının kendi ifadesi temel alınmış ve herhangi bir yorumlamaya gidilmemiştir. Ayrıca tezlerin başlık, özet,
kuramsal çerçeve, yöntem ve bulgular bölümleri incelenmiştir. Gerekli bilgiye ulaşılamadığında; tüm belge
içinde belirlenen anahtar kelimelerle, Türkçe ve İngilizce arama yoluna başvurulmuştur. Tez içerisinde ulaşılmak
istenen bilgiye bu yolla da ulaşılamadığında, ilgili faktör “belirtilmemiş” olarak kategorize edilmiştir. Bu
bağlamda toplanan tüm veriler betimsel istatistik yöntemleriyle analiz edilmektedir. Ön araştırma bulgularına
göre; araştıma yöntemi açısından en çok karma ve deneysel yöntemin tercih edildiği, toplanan veri türü olarak
sıklıkla nicel ve nitel verilerin birlikte toplandığı gibi sonuçlara ulaşılmıştır. Bu çalışma ülkemizde Öğretim
Teknolojileri alanındaki doktora tezlerinin günümüze kadar oluşturduğu genel resmi göstermesi ve böylece
araştırmacıların farklı araştırma sorularıyla alandaki çalışılmamış konu ve yöntem
uygun çalışma
kurgulamalarına olanak sağlaması açısından önem teşkil etmektedir. Öte yandan tespit edilen eğilimlerin
incelenmesi alandaki doktora eğitiminin içeriği hakkında önemli bilgiler sağlayabilir. Üniversiteler, danışmanlar
ve yıllar bazındaki değişimler ise daha yerel düzeydeki eğilimler hakkında fikir verebilir.
Anahtar Sözcükler: doktora tezleri, öğretim teknolojileri, eğitim teknolojileri, bilgisayar ve öğretim
teknolojileri, araştıma yöntemleri, araştırma eğilimleri.
145
Klinik Danışmanlık Modeli: Öğretmen Adayı Yetiştirme Sürecinde Yardımcı Bir Model
Şehnaz BALTACI GÖKTALAY
Uludağ Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Bursa / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
1997 yılında yapılan eğitim reformu ile, öğretmen eğitimi müfredatında düzenlemeler yapılarak 1998 yılında
uygulamaya konulmuştur. Öğretmenlik Uygulaması dersleri daha sistematik ve standart hale getirilmeye
çalışılmıştır. Fakat uygulama sırasında hem öğretmen adayları, hem uygulama öğretmenleri hem de
üniversitedeki danışmanlar tarafından bazı problemlerin yaşandığı görülmüştür. Bu problemlerin; verilen
dönütlerin kalitesi, uzunluğu ve çeşidi, uygulamadaki paydaşların konu ile ilgili eğitimleri ve yapılan karşılıklı
görüşmelerin yetersizliği gibi alanlarda olduğu belirlenmiştir. 2012-2015 yılları arasında yürütülen bir
TÜBİTAK projesi ile öğretmenlik uygulamasındaki bu problemleri çözmeye yönelik yeni bir model -Klinik
Danışmanlık Modeli (KDM)- uygulanmış ve öğretmen adaylarının gelişim süreçleri incelenmiştir. Bu modelin
sürdürülebilirliğinin sağlanması amacıyla, 2015 yılından itibaren Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi
anabilim dalındaki bir yüksek lisans dersi kapsamında, dersi alan beş öğrenci mentor olarak eğitilerek, öğretmen
adayları, mentorler ve uygulama okullarındaki öğretmenler ile KDM uygulanmış ve mentorlerden 10 hafta
boyunca yansıtmacı raporlar tutmaları istenerek hem kendilerinin hem de öğretmen adaylarının gelişimleri takip
edilmiştir. Çalışma sonuçları öğretmen adaylarının öğretmenlik uygulaması dersi boyunca yaşadığı gelişim
sürecini göstermektedir.
Anahtar Sözcükler: öğretmenlik uygulaması, klinik danışmanlık modeli, KDM, öğretmen adayı yetiştirme
146
Bilgisayar Destekli Fen Öğretimi ile İlgili Yapılmış Çalışmaların İncelenmesi
Vildan DONMUŞ
Fırat Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Elazığ/TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
M. Burak AYGAN
Fırat Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ/TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu çalışmanın amacı; ulusal ve uluslararası dergilerdeki makaleler, YÖK veri tabanındaki lisansüstü tezler ve
kongre ve sempozyumlar da sunulan bildirilerden bilgisayar destekli fen bilgisi öğretimi araştırmaların
değerlendirilmesidir. Bu amaçla, 2016 yılı kapsamında belirlenen tarama alanlarında 2006-2015 yılları arasında
bilgisayar destekli fen öğretimi ile ilgili yayınlanmış makaleler, tezler ve bildiriler içerik analizi yöntemiyle
incelenmiştir. Bu tarama alanlarındaki yayınların taranmasında “bilgisayar destekli eğitim, bilgisayar destekli
öğretim” anahtar sözcükleri kullanılarak ulaşılan çalışmalardan fen bilgisi öğretimi ile ilgili olanlar
ayıklanmıştır. Bu bağlamda bilgisayar destekli fen bilgisi öğretimiyle ilgili incelenecek yayınlarda standart
oluşturmak amaçlı bir form geliştirilmiş, toplanan veriler, betimsel istatistikî yöntemlerle analiz edilmiştir.
Araştırma sonucuna göre, bilgisayar destekli fen öğretimi ile ilgili yayınlarda 2010 yılında artış görülmektedir.
Araştırma konusu olarak öğrenci başarısı, ders konusu olarak fizik dersi konuları tercih edilmektedir.
Araştırmalarda daha çok nicel yöntemlerden öntest- sontest kontrol gruplu desen kullanılırken, örneklemde daha
çok 51-100 kişi arasındaki örneklem dağılımının tercih edildiği görülmektedir. Veri toplama aracı olarak ise
başarı testlerinin kullanıldığı sonucuna ulaşılmıştır. Veri analizi yöntemlerinden nicel yöntemlerden t-testi, nitel
yöntemlerden ise içerik analizinin daha çok kullanıldığı dikkat çekmektedir. Öğrenme kuram, model ve
tekniklerinden 5e modeli kullanılırken, bilgisayar desteği olarak eğitsel yazılımlardan faydalanılmaktadır.
Anahtar Kelimeler: bilgisayar destekli eğitim, bilgisayar destekli öğretim, bilgisayar destekli fen öğretimi,
içerik analizi
147
Yeni Trend Teknolojilerin Eğitimle Bütünleştirilmesi
Erkan TAŞKIN
Fatih Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, İstanbul / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Nilgün AKAL
Fatih Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, İstanbul / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Merve ÖZEL
Fatih Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, İstanbul / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
İsa KIZILDEMİR
Fatih Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, İstanbul / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bilgi ve iletişim teknolojilerinin hızla gelişmesi, eğitim alanında kullanılan yöntemlerin de değişmesini
zorunlu kılmıştır (Gençer, Gürbulak, Adıgüzel , 2014). Eğitimde teknoloji kullanımının katlanarak büyümesi,
ilgi alanı "Eğitim Teknolojileri" olan araştırmacıların dikkatini çekmekte ve bu bağlamda uzaktan eğitim,
simülasyonlar, eğitsel oyunlar, sanal gerçeklik, karma eğitim ve ters yüz eğitim kavramları öne çıkmaktadır
(Küçük, Aydemir, Yıldırım, Arpacık, & Göktaş, 2013). Teknoloji; iş hayatından ticaret hayatına, sağlık
sektöründen eğlence sektörüne kadar toplumun her alanında olduğu gibi eğitim ve öğretim alanında da güçlü ve
yadsınamaz bir etkiye sahiptir. Bu makalenin amacı, eğitim döngüsündeki yeni teknolojik trendleri tanıtmak ve
bu teknolojilerin öğrenme ve öğretme yöntemlerine etkisini ortaya çıkarmaktır. Yeni mobil cihazlar (ör. akıllı
telefonlar ve tabletler) ve mobil arttırılmış gerçeklik gibi iç ve dış mekan uygulamaları, öğrencinin öğrenme
isteğini ve derse katılımını arttırmaktadır. Yeni nesil oyun konsollarındaki gibi hareket sensörü ve görüntü
tanıma teknolojileri daha doğal etkileşimlere olanak sağlamaktadır. Bu teknolojiler son kullanıcılara da
bilgisayar temelli sistemler ile etkileşim içinde olma imkanı sunmaktadır (Martin et al., 2011).
Anahtar sözcükler: eğitimle teknolojinin bütünleştirilmesi, yeni trend eğitim teknolojileri, uzaktan eğitim, tersyüz eğitimi, karma eğitim.
148
Simetri Konusunda Hazırlanan Bilgisayar Destekli Öğretim Materyaline Karşı Öğretmen Görüşleri
Ebru GÜVELİ
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü Rize/TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Seçil DURMUŞ
Cumhuriyet Ortaokulu Rize/ TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Eğitim bir ülkenin gelişmesinde en önemli unsurların başında gelmektedir. İnsanları ilgilendiren ve
vazgeçilemeyen bir kavramdır. Gelişen teknolojiye bireylerin ayak uydurmasının yanı sıra bireylere verilen
eğitimde gelişen teknolojiyle beraber değişmekte ve gelişmektedir. Bilgilerin öğrencilere direk aktarılması
yerine öğrencilerin eğitim sürecinde aktif rol edindikleri, keşfederek, yaparak ve yaşayarak bilgilerin öğrenciler
tarafından yapılandırıldığı bir eğitim ortamı sağlanmalıdır. Öğretmenin bu öğrenme ortamında rehber konumda
olması öğrenciyi ulaşılması gereken hedefe doğru bir şekilde götürmesi önem arz etmektedir. Teknolojinin
eğitim ortamlarında kullanılmaya başlanmasıyla birlikte matematik alanında da birçok yeniliği beraberinde
getirmiştir. Matematik derslerinde bilgisayarın girmesiyle beraber kullanılmakta olan araç ve gereçler (kağıt,
kalem, tahta, tebeşir vb.) değişime uğramıştır. Bu sayede eğitim öğretim ortamlarında zengin bir materyal içeriği
sağlanmıştır. Matematikteki statik öğrenme süreci bilgisayar destekli öğretim materyalleriyle dinamik bir içeriğe
kavuşmuştur. Dinamik sayesinde öğrenme ortamları daha öğrencileri de eğitimin bir parçası haline
getirmektedir. Bu sayede öğrencilerin derse aktif bir şekilde katılımı sağlanarak ders içinde motivasyonu
güçlenir. Bilgisayar destekli öğretim materyalleri öğrencilere kendi öğrenme hızına göre bir öğrenme ortamı
sağlamaktadır. Öğrencilere kendi ihtiyaçları doğrultusunda eğitim imkanı sunar. Öğrencilere istediği kadar tekrar
etme olanağı sağlar. Anında dönüt, düzeltme ve pekiştirme yaparak tam öğrenme gerçekleşir. Dersler bilgisayar
destekli öğretim sayesinde daha zevkli ve eğlenceli bir hale getirilir. Bilgisayar destekli öğretim matematik
alanında olduğu kadar geometri alanında da etkin bir yere sahiptir. Geometri günlük hayatta karşımıza çıkan,
insanların ilgisini çeken bir ve soyut düşünmeyi geliştiren bir matematik dalıdır. Geleneksel öğretimde kullanılan
araç ve gereçler bu soyut kavramları somutlaştırmada yetersiz kalmaktadır. Bilgisayar destekli matematik
öğretimi bu eksikliği gidermede büyük bir rol oynamaktadır. Bilgisayar destekli matematik eğitiminde yapılan
çalışmalarına bakıldığında birçok matematik konusunun bilgisayar destekli öğretim materyalleriyle
öğretilmesinde etkili ve başarılı sonuçlara ulaşıldığı görülmüştür. Ancak simetri konusuyla ilgili yapılan
çalışmalara rastlanmamıştır. Bu çalışmada 3 DS Max animasyonlarıyla simetri konusunda öğretim materyalleri
hazırlanmıştır. Bu materyallerin kullanılabilirliğinin değerlendirilmesi konusunda öğretmen görüşlerine
başvurulmuştur. Çalışmanın örneklemini Rize ilinde görev yapmakta olan 10 öğretmen oluşturmaktadır.
Öğretmenlerle yapılan görüşmeler yarı yapılandırılmış mülakatlar yoluyla gerçekleştirilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Bilgisayar Destekli Matematik Öğretimi, Simetri, 3DS Max Animasyonları
149
Milli Eğitim Bakanlığı Tarafından Hazırlanan V Sınıf Uygulamasının Kullanılabilirlik Analizi
Mustafa SARITEPECİ
Gazi Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Hatice DURAK
Gazi Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
FATİH projesi kapsamında öğrencilere ve öğretmenlere tablet PC dağıtımlıya 2012 yılında başlanmıştır.
Tabletlerin ders içinde daha aktif olarak kullanılmasına yönelik olarak MEB tarafından V sınıf uygulaması
geliştirilmiştir. Bu uygulamayla amaç öğretmen tabletlerinin öğrenci ve etkileşimli tahtayla bağlantı kurup ders
içinde tablet PC’lerin etkin olarak kullanımını sağlamaktır. Bu uygulamaya yönelik eğitimlerinde yer aldığı
“FATİH Etkileşimli Sınıf Yönetimi” hizmet-içi eğitim kursu MEB tarafından öğretmenlere uzaktan eğitim
olarak verilmeye başlanmıştır. Bu çalışmada V sınıf uygulamasının sınıf içi uygulama da etkililiğini belirlemek
için kullanılabilirlik çalışmaları yapılmıştır. Çalışmada kullanılabilirlik testi “FATİH Etkileşimli Sınıf Yönetimi”
hizmet-içi eğitimini almış olan 10 öğretmenin katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Bu kursa katılan öğretmenlerin
seçilme nedeni V sınıf uygulamasının kullanımında ön bilgi gerektirmesidir. Araştırmada elde edilen sonuçlar
kullanılabilirlik açısından Nielsen’in kullanılabilirliği ifade ederken kullanmış olduğu 5 ilke (faktör)
çerçevesinde ele alınarak değerlendirilmiştir.
Anahtar Sözcükler: V sınıf uygulaması, kullanılabilirlik testi, V sınıf uygulamasının kullanılabilirliği
150
Eğitsel Dijital Oyunlarda Bilgi-İşlemsel Düşünme: Bir Ölçme Aracı Geliştirme Çalışması
Ulaş İLİC
Anadolu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Eskişehir /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Ufuk TUĞTEKİN
Anadolu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Eskişehir /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Halil İbrahim HASESKİ
Celal Bayar Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Manisa /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bilgi ve iletişim teknolojileri gün geçtikçe yaşamımızın her alanında etkisini gösteren vazgeçilmez araçlar
haline gelmektedir. Teknolojinin söz konusu etkisi insanların yaşam biçimlerinin, değer yargılarının ve sosyal
ilişkilerinin şekillenmesinde rol oynamaktadır. Bu sürece paralel olarak daha da karmaşık hale gelen toplumsal
alışkanlıklar ve beraberinde ortaya çıkan sorunlar, etkili düşünme ve karar verme süreçlerinin de bir dönüşüm
geçirmesine neden olmaktadır. Bu dönüşüm kapsamında öğrenmeyi gerçekleştirmede gerekli ve güçlü bir
altyapının oluşturulması düşüncesi, bilgi-işlemsel düşünme kavramının ortaya çıkmasını sağlamıştır. Bilgiişlemsel düşünme, gerekli bilgi işleme araçlarından da faydalanılarak, bilginin ve uygulama becerilerinin
karşılaşılan problem durumlarının çözümüne yönelik olarak etkili bir biçimde kullanılmasını temel alan bir
düşünme biçimi olarak ifade edilmektedir. Çağımızda, bilgi-işlemsel düşünme becerilerinin öğrencilere
kazandırılması amacıyla kullanılabilecek araçlardan birinin, eğitsel dijital oyunlar olduğu söylenebilir. Eğitsel
dijital oyunlar eleştirel düşünme, karar verme, problem çözme ve güdülenmeyi sağlama gibi önemli özelliklere
sahip olmaları nedeniyle, bilgi-işlemsel düşünme becerisinin bireylere kazandırılması konusunda dikkat çeken
araçlardır. Alanyazında eğitsel dijital oyunlar ile bilgi-işlemsel düşünme becerisini bir arada konu edinen birçok
araştırma olmasına rağmen, eğitsel dijital oyunların bilgi-işlemsel düşünme becerisini kazandırma konusundaki
niteliklerini değerlendirmeye yönelik bir ölçme aracının olmadığı görülmektedir. Bu nedenle önceden
tasarlanmış ve gelecekte tasarlanacak olan eğitsel dijital oyunların, bilgi-işlemsel düşünme bağlamında
değerlendirilmesine olanak sağlayacak bir ölçme aracının geliştirilmesi önem taşımaktadır. Bu araştırmada,
eğitsel dijital oyunların bilgi-işlemsel düşünme becerisi kazandırma konusundaki niteliklerini değerlendirmeye
yönelik bir kontrol listesinin geliştirilmesi hedeflenmiştir. Söz konusu ölçme aracının geliştirilmesinde, bilgiişlemsel düşünmenin ISTE ve CSTA (2016) tarafından belirlenen nitelikleri temel alınmıştır. Bu amaç
doğrultusunda araştırmacılar tarafından bir madde havuzu oluşturulmuştur. Hazırlanan madde havuzunun
kapsam geçerliğinin sağlanması ve her bir maddenin amaca hizmet etme durumlarının değerlendirilmesi için
konu alanı uzmanlarından görüş alınmıştır. Alınan uzman görüşleri doğrultusunda maddeler üzerinde gerekli
düzenlemeler yapılmış ve düzenlenen maddeler kontrol listesi formu haline getirilmiştir. Oluşturulan formun
görünüş geçerliliğinin sağlanması için tekrar alan uzmanlarının görüşlerine başvurulmuş ve bir ölçmedeğerlendirme uzmanının değerlendirmesi sonrasında veri toplama aracı pilot uygulama için hazır hale
getirilmiştir. Pilot uygulamada geliştirilen maddelerin hedef kitle tarafından açık ve net olarak anlaşılabilirliğinin
test edilmesi için hazırlanan form Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü’nde öğrenim görmekte
olan 10 lisans öğrencisine sunulmuştur. Pilot uygulama sonrasında değerlendirme formu üzerinde gerekli
düzenlemeler yapılmıştır. Söz konusu düzenlemeden sonra, aynı bölümde öğrenim görmekte olan 10 lisans
öğrencisine, bilgi-işlemsel düşünme becerilerini geliştirmeye yönelik olarak hazırlanan bir eğitsel dijital oyun
sunulmuş ve katılımcılardan bu oyunu, geliştirilen kontrol listesini kullanarak değerlendirmeleri istenmiştir.
Yapılan değerlendirme sonrasında elde edilen veriler üzerinden KR20 değeri hesaplanmış ve hazırlanan kontrol
listesinin iç tutarlılığı belirlenmiştir. Çalışmanın sonunda geliştirilen kontrol listesinin geçerli ve güvenilir bir
veri toplama aracı olduğu belirlenmiş ve konu ile ilgili olarak yapılacak ileriki araştırmalara ve uygulamalara
yönelik öneriler sunulmuştur.
Anahtar Sözcükler: bilgi-işlemsel düşünme, eğitsel dijital oyunlar, eğitsel dijital oyun tasarımı ve bilgi-işlemsel
düşünme
151
Zekâ Oyunlarının Türkçe ve Matematik Derslerinde Kullanılmasının Ortaokul öğrencilerinin Problem
Çözme Becerilerine, Akademik Başarılarına ve Derse Katılımlarına Etkisi
Turgay DEMİREL
Atatürk Üniversitesi, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Erzurum / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Türkan KARAKUŞ YILMAZ
Atatürk Üniversitesi, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Erzurum / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Eğitimin uluslararası kabul gören temel amaçlarından birisi de öğrencilerin düşünme becerilerinin
desteklenmesi ve geliştirilmesidir. Ayrıca Milli Eğitim’in genel hedefleri incelendiğinde öğrencilerin düşünme
becerilerinin gelişimine sıklıkla vurgu yapıldığı görülmektedir (MEB, 2015). Bu becerilerin gelişiminin
sağlanması için yenilikçi araç ve yöntemlere ihtiyaç vardır. Zekâ oyunları ise oluşturmacı yaklaşım ve oyun
tabanlı öğrenme bağlamında öğrenme ortamlarında kullanılabilecek yenilikçi araçlardan olduğu
düşünülmektedir. Dahası, zekâ oyunlarının öğrenme ortamlarında kullanımıyla ilgili alan yazında sınırlı sayıda
ve nitelikte çalışma bulunmaktadır. Bu çalışmanın amacı ortaokul altıncı sınıf öğrencilerinin Türkçe ve
Matematik derslerinde uygulanan zekâ oyunlarıyla öğrenme etkinliklerinin öğrencilerin algılanan problem
çözme becerilerine, akademik başarılarına ve derse katılımlarına etkisini belirlemektir. Çalışmada karma
yöntemlerden çeşitleme kullanılmıştır. Nicel verilerin toplanmasında yarı deneysel desenlerden ön test-son test
eşleştirilmiş kontrol gruplu desen kullanılmıştır. Nicel verileri destekleme ve açıklamada nitel veri toplama ve
analiz yaklaşımlarından yararlanılmıştır. Amaçsal örnekleme yöntemlerinden uygun örnekleme yöntemiyle
seçilen çalışmanın örneklemi Erzurum’da MEB’e bağlı bir ortaokuldaki 6A ve 6B sınıfı öğrencilerinden (n=48)
ve bu öğrencilerin Türkçe ve Matematik öğretmenlerinden (n=2) oluşmaktadır. Nicel veriler öğrencilerden, nitel
veriler ise 2 öğretmen ve 6 öğrenciden elde edilmiştir. Veri toplama aracı olarak akademik başarı testi, problem
çözme becerileri ölçeği, derse katılım ölçeği, yarı-yapılandırılmış görüşme rehberi ve araştırmacı günlükleri
kullanılmıştır. Bulgulara göre, zekâ oyunlarıyla öğrenme etkinlikleri gerçekleştiren deney grubu öğrencilerinin
akademik başarı ve algılanan problem çözme becerisi puanlarının kontrol grubuna göre anlamlı olarak yükseldiği
fakat derse katılım puanlarının deney ve kontrol grupları arasında anlamlı olarak değişmediği belirlenmiştir.
Ayrıca zekâ oyunlarıyla öğrenme etkinliklerinin öğrencilerin akademik başarı, problem çözme becerileri ve
derse katılımlarına etkisine yönelik öğretmen görüşlerinin olumlu olduğu görülmüş, uygulama esnasında sınıf
yönetiminin zorlaşması ve kuralları zor olan bazı oyunlarda bir kısım öğrencilerin etkinliğe katılım göstermek
istememesi gibi zorluklarla karşılaşıldığı belirlenmiştir.
Anahtar Sözcükler: Zekâ oyunları, problem çözme becerisi, akademik başarı, derse katılım, ortaokul
öğrencileri
152
Özel Yetenekli Öğrencilerin Teknoloji Kullanımları, Teknolojik Gelişmelere İlişkin Görüşleri Ve
Düşünceleri
İzzet KARACA
Amasya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sınıf Öğretmenliği Yüksek Lisans Programı, Amasya/
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Recep ÇAKIR
Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Bölümü, Amasya/TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Özet:
Özel yetenekli bireyler toplumların gelişmesinde, çağ atlamasında çok önemli bir role sahiptir. Onların
hayalleri, hedefleri aslında toplumun ne kadar gelişeceğini göstermektedir. İçerisinde bulunduğumuz 21. yüzyıl,
teknolojik imkânların hayatın her anında yer aldığı, toplumu adeta görünmeyen bir ağ ile çevrelediği bir
zamandır. Özel yetenekli bireylerin teknolojiye bakış açısı, kullanım amaç ve düzeyleri ile kullanım sıklıklarının
belirlenmesi, teknolojinin ne kadar gelişebileceği hakkında bize fikir verebilir. Son yıllarda gerek resmi gerekse
özel kurum ve kuruluşlar özel yetenekli bireyleri tesbit edip, onların yeteneklerini çeşitli alanlara kanalize
etmektedirler. Bu alanların başında ise teknoloji gelmektedir. Bu çalışmada Bilim ve Sanat Merkezlerinde eğitim
gören özel yetenekli bireylerin İnternet Kullanımına Yönelik Görüşleri, Teknolojiye Karşı Tutumları,
belirlenmeye çalışılmıştır. Bu çalışmada teknolojiye karşı görüş ve tutumlarda epistemolojik inançların
araştırılmasını önemli görülmektedir. Bu çalışma nicel araştırma yöntemlerinden tarama yöntemi ve ilişkisel
yönteme göre modellenmiştir. Çalışmanın katılımcılarını Bilim Sanat Merkezlerinde eğitim gören 93 kız 108
erkek olmak üzere toplam 201 öğrenciden oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı ise ‘Duyuşşal Tutum
Ölçeği’dir. Çalışma sonuçlarına göre katılımcıların teknolojik araçları daha çok eğlence amaçlı kullandıkları
ortaya çıkmıştır. İnternette ilgilerini serüven ve zeka kullanımı gerektiren uygulamaların çektiği görülmüştür.
Katılımcılar sosyal medya tercihlerinde ilk sırada Youtube yer alırken ikinci sırada Whatsappyer almıştır.
Katılımcıların çoğu teknolojiyi geleceğin konusu olduğunu ve ülkemizin geleceği için yararlı olduğunu
belirtmişlerdir. Katılımcıların teknoloji alanında bir işlerinin olmasının hoşlarına gideceğini ve teknolojinin
geleceğin konusu olduğunu belirtmişlerdir.
Anahtar Kelimeler:Özel Yetenek, Teknoloji, İnternet, Bilim, Sosyal Medya
153
Integration of Science Education and Computational Thinking
Serkan SEVİM
Pamukkale University, Education Faculty, Department of Science Education, Denizli / TÜRKİYE,
e-mail: [email protected]
Hüseyin ÖZÇINAR
Pamukkale University, Education Faculty, Department of Computer and Instructional Technologies, Denizli /
TÜRKİYE, e-mail: [email protected]
Osman SİNECEN
Pamukkale University, Education Faculty, Department of Computer and Instructional Technologies, Denizli /
TÜRKİYE, e-mail: [email protected]
Mahmut SİNECEN
Adnan Menderes University, Engineering Faculty, Department of Computer Engineering, Aydın / TÜRKİYE,
e-mail: [email protected]
Abstract
Computational Thinking, which has an analytical perspective about understanding of human behavior,
system design and problem-solving. It is thought that Computational Thinking has fundamental importance for
solving problems, reasoning and modeling in the different areas such as science and mathematics. If the type of
Science Education has been investigated, opinion of the integration of Computational Thinking and Science
Education is widely discussed. One of the main reasons for this opinion is often used in computer science to
solve real-life problems and the intertwining of the two areas. Another reason, to teach with the computational
thinking and complex science problems was easier than it is taught individually, and, it allows people to learn
more deeply the contents of science education (Blikste and Wilensky, 2009; Hambrusch, Hoffmann, Korba,
Haugen, and Hosking, 2009, Kynigos, 2007). Another reason, applications are disconnected from real life in the
event which aimed to teach Computational thinking alone. Moreover, proposed reason is that science education
provides a realistic context for these applications. In this way, it is expected that students can better prepare them
for careers related to both of science and computer (Margolis and Fisher, 2002). In this context, it is expected to
continue increasing the academic debate on the integration of science education and computational thinking in
the future in Turkey. The aim of this study is to determine opinions about the integration of science education
and computational thinking of the faculty members working in the field of science education. For this purpose,
semi-structured interviews had been made with 12 faculty members who are determined by the Purposive
Sampling method and interview texts were analyzed using content analysis method.
Key Words: science education, computational thinking
154
Developing and Analyzing of Distance Learning Infrastructure According to Adnan Menderes University
5(I) Courses
Mahmut SİNECEN
Adnan Menderes University, Engineering Faculty, Department of Computer Engineering, Aydın / TÜRKİYE,
e-mail: [email protected]
Fatma SİNECEN
Adnan Menderes University, Aydın / TÜRKİYE, e-mail: [email protected]
Osman SİNECEN
Pamukkale University, Education Faculty, Department of Computer and Instructional Technologies, Denizli /
TÜRKİYE, e-mail: [email protected]
Serkan SEVİM
Pamukkale University, Education Faculty, Department of Science Education, Denizli / TÜRKİYE,
e-mail: [email protected]
Abstract
The different models has led to occur on education because of transferring, using, accessing, and sharing of
knowledge. Today, distance education model is the most important and effective use in these models. The lack
of teaching staff and limited the field of education areas is the most important factor in the use of distance
education model. Therefore, required courses (Ataturk's Principles and History of Turkish Language, Foreign
Language) which are Law 5 (I) of 2547 under Article has been transferred to the distance education system
instead of formal education in the Adnan Menderes University. In this article, requirements, using reasons and
analyzing of the results of this model are given.
Keywords: distance education, ınfrastructure, 5 (ı) courses
155
Liseli ve Üniversiteli Gençlerde İnternet Bağımlılığı: Bazı Psikolojik, Sosyal ve Kişisel Değişkenler
Açısından Bir Değerlendirme
Hatice ODACI
Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fatih Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Rehberlik ve Psikolojik
Danışmanlık ABD, Trabzon / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Fatma İrem DEĞERLİ
E Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu Müdürlüğü, Psiko-Sosyal Yardım Servisi, Trabzon / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Neslihan BOLAT
Ahi Evran Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık ABD,
Kırşehir / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu araştırmada liseli ve üniversiteli gençlerin internet bağımlılığı durumları kişilerarası ilişki tarzları,
otomatik düşünceler ve problem çözme becerileri bakımından incelenmiştir. Araştırmaya 195 (% 40.6) lise
öğrencisi ve 285 (% 59.4) üniversite öğrencisi katılmıştır. Katılımcıların % 53.3’ü (256 kişi) kız ve % 46.7’si
(224 kişi) erkektir. Katılımcıların yaş aralığı 16-40, yaş ortalamaları 19.02±2.39’dur. Katılımcılardan sadece 5
kişi patolojik internet kullanıcısı olduğundan analizlere dahil edilmemiştir. Veri toplamak amacıyla kişisel bilgi
formunun yanı sıra, daha önce geçerlik ve güvenirlik ve uyarlama çalışmaları yapılmış olan Kişilerarası İlişki
Tarzları Ölçeği, Otomatik Düşünceler Ölçeği, Problem Çözme Envanteri ve İnternet Bağımlılığı Ölçeği
kullanılmıştır. Örneklemde internet bağımlılığı açısından sınırlı semptom gösteren ve semptom göstermeyen
gruplar arasında ketleyici ilişki tarzı, otomatik düşünceler ve problem çözme becerileri açısından anlamlı
farklıklar bulunmuştur. Ketleyici ilişki tarzı, otomatik düşünceler ve problem çözme becerileri internet
bağımlılığının yordayıcıları olarak belirlenmiştir. İnternet bağımlılığı toplam puanları cinsiyet, öğrenim düzeyi,
sosyal medya kullanımı ve günlük ortalama internet kullanım süresine göre anlamlı farklılık göstermiştir. Elde
edilen bulgular ışığında; ele alınan psikolojik, sosyal ve kişisel değişkenlerin gençlerde internet bağımlılığının
doğasını anlamak konusunda destek hizmeti verecek alan çalışanlarına fayda sağlayacağı düşünülmektedir.
Gençlerin interneti amacına uygun ve kontrollü sürelerde kullanımını sağlayacak psikoeğitsel çalışmalar
yapılması önerilmektedir.
Anahtar Sözcükler: İnternet bağımlılığı, kişilerarası ilişki tarzları, otomatik düşünceler, problem çözme
becerisi.
156
Internet Addiction of High School and University Students: An Assessment in Terms of Some
Psychological, Social and Personal Variables
Hatice ODACI
Karadeniz Technical University, Fatih Faculty of Education, Department of Educational Sciences, Psychological
Counseling and Guidance, Trabzon / TURKEY, e-mail: [email protected]
Fatma İrem DEĞERLİ
E Type Prison, Psycho-Social Support Service, Trabzon / TURKEY, e-mail: [email protected]
Neslihan BOLAT
Ahi Evran University, Faculty of Education, Department of Educational Sciences, Psychological Counseling and
Guidance, Kırşehir / TURKEY, e-mail: [email protected]
Abstract:
By this survey; internet addiction of high school and university students is examined in terms of interpersonal
relationships, automatic thoughts and problem solving skills. 195 (40.6 %) high school student and 285 (59.4 %)
university student joined the survey. 53.3 % (256 people) of the participants is girl and 46.7 % (224 people) of
the participants is boy. Age interval of the participants is between 16 and 40; the mean of the ages is 19.02±2.39.
5 of the participants are not included in the analysis because they are pathologically internet users. To collect
data, besides personal information form, Interpersonal Relationship Styles Scale, Automatic Thoughts Scale,
Problem Solving Inventory and Internet Addiction Scale, for which validity, reliability and adaptation studies are
made; are used. Among the groups which has no symptoms and has limited symptoms of internet addiction,
significant difference is found on the basis of inhibitory interpersonal relationship, automatic thoughts and
problem solving skills. Inhibitory interpersonal relationship, automatic thoughts and problem solving skills are
found as the predictors of the internet addiction. Internet addiction total points show significant difference by the
sexuality, education level, social media use and average daily internet using time. In the light of the obtained
findings; it is thought that the psychological, social and personal variables examined, will provide benefit for the
people who are working in support services, to understand the nature of the internet addiction among the youth.
It is advised to do psycho-educational studies to provide the youth, using internet appropriate to its purpose and
in controlled time.
Keywords: Internet addiction, interpersonal relationships, automatic thoughts, problem solving skills.
157
Öğrenme Ortamları ve Sosyal Ağ Analizi
Esin ERGÜN
Karabük Üniversitesi, TOBB Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu, Bilgisayar Teknolojileri Bölümü, Karabük /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Sosyal ağ analizi (SAA) bir sosyal ağ içinde birbirleriyle etkileşime giren aktörler arasındaki ilişkileri
incelemektir. Bu sosyal ağdaki etkileşimlere yönelik grafik ve matematiksel yöntemler üretir(Erlin ve diğerleri,
2009). Sosyal ağ analizi sosyal ağın parçası olan insanlar arasındaki örüntülerin tanımlanmasına yardımcı olur.
Sosyal çevrede birbirleriyle etkileşim halinde olan üyeler arasındaki ilişki haritalandırılabilir (Wasserman &
Faust, 1994). Sosyal ağ analizi aktörler ya da bazı unsurlar arasındaki ilişkilerin özelliklerini ve sayılarını
belirlemek amacıyla çeşitli alanlarda kullanılmaktadır. Bu alanlardan biri de eğitimdir. Sosyal ağlar öğrenci ve
öğretmenlerin karşılıklı iletişim süreçlerini kolaylaştıran, katılımı sağlayan, akran desteği sunan, işbirlikli
öğrenmeyi destekleyen özelliklere sahiptir. Günümüzde Web 2.0 teknolojileri sayesinde çevrimiçi öğrenme
ortamlarında oluşan sosyal ağlar ile öğretmenler öğrenme-öğretme sürecini yeniden şekillendirebilmektedir. Bu
çalışma ile öğrenme ortamlarında gerçekleştirilmiş bazı sosyal ağ analizi çalışmaları incelenmiş, öğrenme
ortamlarında sosyal ağ analizine yönelik genel bir bakış açısı sağlanmıştır.
Anahtar Sözcükler: sosyal ağ, sosyal ağ analizi, öğrenme ortamları
158
Engellilere Yönelik E-Öğrenme Ortamları Konusunda Yapılmış Çalışmaların Lisansüstü Tezlere Dayalı
Analizi: YÖK Veri Tabanı Örneklemi
Hanife GÖKER
Gazi Üniversitesi Bilişim Enstitüsü , Ankara / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Hakan TEKEDERE
Gazi Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu, Ankara / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Teknoloji, eğitimde yaşanan sorunlara kesin olarak bir çözüm üretmese de eğitimin bazı olumlu yönlerini
geliştirmiş ve eğitimde yaşanan bazı kısıtlılıkların etkisinin daha az hissedilmesine katkıda bulunmuştur.
Eğitimde teknoloji kullanımının iyi örneklerinden biri olan elektronik öğrenme (e-öğrenme) ortamlarında eğitim
kalitesini artırmak ve engelli bireylerin eğitiminde daha iyi kazanımlar elde edebilmesini sağlamak için engelli
bireylere nasıl bir e-öğrenme ortamı sunulması gerektiğinin araştırılması gerekmektedir. Bu çalışmada,
engellilerin eğitiminde e-öğrenme ortamlarının kullanımı konusunda yapılan lisansüstü tezler incelenerek, bu
konuda yapılacak yeni çalışmalara yeni bir bakış açısı getirmek amaçlanmıştır. İlgili lisansüstü tezler; YÖK
Ulusal Tez Merkezinde yapılan tarama sonucu elde edilmiştir. Bu çalışma, ilgili konuda 2015 yılına kadar
yapılan 36 lisansüstü tezle sınırlıdır. Çalışmada nitel araştırma yöntemi ve betimsel istatistik analizi
kullanılmıştır. Türkiye’ de engellilerin eğitiminde e-öğrenme ortamlarının kullanımı konusunda 1986-2009
yılları arasında tamamlanan lisansüstü tezlerin sayısında ve konu çeşitliliğinde bir artışın, 2009 yılından sonra ise
tekrar bir azalmanın yaşandığı tespit edilmiştir. Bu tezlerin en fazla “görme” ve “işitme” engel türlerinde
yapıldığı, çalışılan konuların hedef kitlesinin yarısından fazlasının ilköğretim ve büyük bir kısmının fen bilimleri
enstitülerinde yapıldığı tespit edilmiştir. Çalışmanın sonunda engellilerin eğitiminde e-öğrenme ortamlarının
kullanımı konusundaki eğilimlerden bahsedilmiş ve ileride yapılacak çalışmalar için bazı öneriler getirilmiştir.
Anahtar Sözcükler: engelliler, e-öğrenme, lisansüstü tezler
159
Bulut Tabanlı Moodle Öğrenme Yönetim Sisteminin Kullanılabilirlik Analizi
Boranbek BAİMURZAYEV
Gazi Üniversitesi Bilişim Enstitüsü Bilişim Sistemleri Anabilim Dalı, Ankara / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Hakan TEKEDERE
Gazi Üniversitesi Bilişim Enstitüsü Bilişim Sistemleri Anabilim Dalı, Ankara / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
E-öğrenme sistemleri sayesinde çevrimiçi ortamlarda, ses, video, resim, metin gibi çoklu ortam öğeleri
paylaşılabilmekte ve interaktif olarak eğitim yapılabilmektedir. E-öğrenme sistemlerinde sürecin ilerlemesi için
eğitimin yönetilmesi, planlanması ve öğrenci takibi gibi işlemlerin kayıt altına alınması ihtiyacı ortaya çıkmıştır.
Bu ihtiyaçların karşılanması amacıyla öğrenme yönetim sistemleri geliştirilmiştir. Günümüzde donanım, yazılım
ve sunucu kurulumuna ihtiyaç duymayan, aynı zamanda bakım maliyeti gerektirmeyen ve web tarayıcı
üzerinden çalışan bulut tabanlı öğrenme yönetim sistemleri yaygınlaşmaya başlamıştır. Bu sistemlerden biri
bulut tabanlı moodle (MoodleCloud) öğrenme yönetim sistemidir. Bu çalışmada, MoodleCloud öğrenme
yönetim sisteminin arayüzü, kullanıcıların ortamla etkileşimi ve kullanılabilirliği üzerine kullanılabilirlik analizi
yapılmıştır. Kullanabilirlik analizi Bilgiye Erişim Araçları dersi MoodleCloud öğrenme yönetim sistemi
üzerinden geliştirilerek kullanıcıların katılımıyla incelenmiştir. Araştırmada karma yöntem izlenmiştir.
Kullanılabilirliğin etkililik ve verimlilik boyutunu ölçmek üzere iki farklı veri toplama aracı kullanılmıştır. Bu
veri toplama araçlarından biri farklı araştırmacılar tarafından geliştirilen ölçekler olup, ilgili araştırmacılardan
izin alınarak uygulanmıştır. Bir diğer veri aracı olarak kullanılabilirlik testi ise, bu çalışmayı gerçekleştiren
araştırmacılar tarafından, katılımcılara MoodleCloud ortamı kullanımına dair olarak verilen 15 görevi başarma
durumları ve harcadıkları saniye ile yaptıkları tıklama sayılarını belirlemek üzere hazırlanmıştır. Bu analiz 15
görev üzerinden rastgele seçilen 18 öğrenci ve bilgisayarı iyi derecede kullanabilen 5 öğrenciyle yapılmıştır.
Yapılan analiz sonucunda MoodleCloud öğrenme yönetim sisteminin iyi derecede kullanılabilir olduğu tespit
edilmiş ve bu konuda bazı önerilerde bulunulmuştur.
Anahtar Sözcükler: moodlecloud, öğrenme yönetim sistemi, bulut bilişim, kullanılabilirlik analizi
160
Bilişim Teknolojileri Öğretmen Adayları ile Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Bilgisayar Kaygılarının
Karşılaştırılması
Hakan ÖZDEMİR
Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Fen Bilgisi Eğitimi Bölümü, Denizli/ TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Sacit KÖSE
Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Fen Bilgisi Eğitimi Bölümü, Denizli/ TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Ahmet SÜRÜCÜ
Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Fen Bilgisi Eğitimi Bölümü, Denizli/ TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Teknolojik gelişmelere bağlı olarak, öğretmen adaylarının bu gelişmeleri takip edebilmeleri, çalışacakları
alanlarda teknolojiye uyumlu çalışmaları beklenmektedir. Öğretmenler çalıştıkları kurumlarda bilgisayarı derste
kullanmak istemelerine rağmen, bilgisayara duydukları kaygı yüzünden teknolojiyi ders ortamına dâhil
edemeyebiliyorlar. Bunun için öğretmen adaylarının yaşadıkları bilgisayar kaygısı gibi olumsuz etkilerin
belirlenmesi ve bunların giderilmesi adına bu tarz çalışmalar önem arz etmektedir. Bu çalışmanın amacı, bölüm
ve sınıf düzeyi değişkenlerine göre öğretmen adaylarının bilgisayar kaygısı düzeylerini incelemek ve bununla
alakalı bazı öneriler sunmaktır. Çalışmanın örneklemi 2015- 2016 eğitim öğretim yılı Pamukkale Üniversitesi
Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Bilişim Teknolojileri Bölümü ikinci ve üçüncü sınıfta öğrenin gören 79 bilişim
teknolojileri öğretmen adayı ve Fen Bilgisi Öğretmenliği Bölümü ikinci ve üçüncü sınıfta öğrenim gören ile 100
fen bilgisi öğretmen adayı olmak üzere toplam 179 öğretmen kişiden oluşmaktadır. Bilgisayar Kaygısı Ölçeği
(Çavuş ve Günbatar, 2008) veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Bu ölçekte öğretmen adaylarının kaygılarını
ölçmeye yönelik 5 likert tipi 20 maddeden oluşmaktadır. Ölçeğin Cronbach Alfa katsayısı ise 0.92’ dir. Veriler
ilişkili örneklemler için t testi ile analiz edilmiştir. Analiz sonucunda bilişim teknolojileri öğretmen adayları ile
fen bilgisi öğretmen adaylarının bilgisayar kaygıları ortalamaları bakımından aralarında anlamlı düzeyde fark
bulunmuştur. Buradan da bölümlerin farklı olması öğretmen adaylarının bilgisayar kaygılarını etkilediği ortaya
çıkmıştır. Yine bilişim teknolojileri öğretmen adaylarının sınıf düzeyleri bakımından 2. sınıf ile 3. sınıf
öğrencilerinin bilgisayar kaygıları ortalamaları arasında 3. sınıf öğrencileri lehine anlamlı düzeyde bir fark
bulunmuştur. Bu sonuçtan sınıf düzeylerinin öğretmen adaylarının bilgisayar kaygılarını etkilediği ortaya
çıkmıştır. Fen bilgisi öğretmen adaylarının sınıf düzeyleri bakımından 2. sınıf ile 3. sınıf öğrencilerinin
bilgisayar kaygıları ortalamaları arasında anlamlı düzeyde bir fark bulunmamıştır. Bilgisayar kullanım sıklığının
ya da deneyiminin, bilgisayar kaygısını azalttığı sonucu çıkarılmaktadır. Öğretmen adaylarının bilgisayar
kaygılarını azaltmak için bilgisayar ile yaşantılarının daha fazla olması sağlanabilir ve onların öğrenme alanları
da bilgisayar deneyimlerini artıracak şekilde düzenlenebilir.
Anahtar Kelimeler: bilgisayar kaygısı, bilgisayar kaygı ölçeği, öğretmen adayı, bilgisayar deneyimi.
161
Bilgisayar Programcılığı Öğrencilerinin Algoritma ile İlgili Metaforları
Seyfullah GÖKOĞLU
Kastamonu Üniversitesi, Cide Rıfat Ilgaz MYO, Bilgisayar Teknolojileri Bölümü, Kastamonu / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Dilara YÜKSEL
Kastamonu Üniversitesi, Cide Rıfat Ilgaz MYO, Bilgisayar Teknolojileri Bölümü, Kastamonu / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Programlamada algoritma tasarımı, çözülecek problemi tanımlama noktasında özel bir yere sahiptir. Bu
bağlamda programcı adaylarının algoritmayı nasıl algıladıkları önemli görülmektedir. Bu nitel araştırmanın
amacı Bilgisayar Programcılığı öğrencilerinin algoritma kavramına ilişkin algılarının metafor analizi yoluyla
incelenmesi ve ortaya çıkan metaforların ortak özellikleri bakımından kavramsal kategoriler altında
toplanmasıdır. Araştırmanın çalışma grubu, 2015-2016 eğitim-öğretim yılı bahar döneminde Kastamonu
Üniversitesi’ne bağlı 5 farklı meslek yüksekokulu bünyesindeki Bilgisayar Programcılığı bölümlerinde öğrenim
gören ve Programlama Temelleri dersini almış 372 önlisans öğrencilerinden oluşmaktadır. Araştırma betimsel
yapıda nitel bir araştırmadır. Araştırmanın verileri, araştırmacılar tarafından hazırlanan ve “Algoritma ……
gibidir, çünkü ……” cümlesini içeren formlar ile toplanmıştır. Veriler içerik analizi ile çözümlenmiş ve
yorumlanmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre, araştırmaya katılan öğrencilerden 351’i 63 farklı metafor
üretmiştir. En çok üretilen metafor ise merdiven (%5.5) metaforudur. Bilgisayar Programcılığı öğrencilerinin
üretmiş oldukları metaforlarda algoritmanın en çok rehber, yol gösterici (%37.4) ve sistematik bir yapı (%34.6)
yönü olduğunu vurguladıkları görülmüştür.
Anahtar Sözcükler: algoritma, programlama öğretimi, metafor
162
Investigation of the Emotions Pre-service Teachers Feel with regard to Web 2.0 Tools
Berkan ÇELİK
Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri
Eğitimi Bölümü, Ankara / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Göknur KAPLAN AKILLI
Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Neşe SEVİM
Mehmet Akif Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara /
TÜRKİYE, e-posta:[email protected]
Abstract
What factors affect technology acceptance have been studied in a variety of contexts through different
models. However, the affective dimension and the roles emotions play in technology acceptance or adoption
studies were not studied thoroughly. Being a part of a larger study, this study aims to investigate what emotions
pre-service teachers feel when they use or consider the use of Web 2.0 tools. The data were collected using
Technology Affect Scale developed and validated by Perlusz (2004). The participants of this study are 211 preservice teachers from Foreign Language Education and Early Childhood Education. The data were analyzed
using descriptive and inferential statistics, and the factor structure was validated through confirmatory factor
analysis. The results showed that among the positive affect, pre-service teachers mostly felt enthusiastic
(M=3.65), and among the negative affect, pre-service teachers mostly felt distressed (M=2.51). Furthermore,
when the total scores of the positive (M=13.88) and negative affect (M= 10.03) were compared, the results of the
paired-samples t test showed that pre-service significantly felt positive affect (p < .05).
Keywords: Web 2.0 tools, pre-service teacher education, emotions, affect
163
Problemli İnternet Kullanımı İle Depresyon, Anksiyete ve Stres İlişkisi: Türkiye'de Bir Grup Üniversiteli
Genç Üzerinde Bir İnceleme
Hatice ODACI
Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fatih Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Trabzon/TÜRKİYE
E-posta: [email protected]
Özkan ÇİKRIKCİ
Ordu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Ordu/TÜRKİYE
E-posta: [email protected]
Özet
Bu çalışmanın amacı üniversite öğrencilerinde problemli internet kullanımı ile depresyon, anksiye ve stres
arasındaki ilişkileri incelemek ve problemli internet kullanımının depresyon, anksiyete ve stres üzerindeki
yordayıcı gücünü belirlemektir. Araştırmanın çalışma grubu 378 kız (%69.6) ve 154 erkek (%28.4) toplam 543
üniversite öğrencisinden oluşmaktadır Çalışma grubunda yer alan üniversite öğrencilerinin yaşları 17 ile 28
arasında değişmekte olup yaş ortalaması 18.49’dur (SS = 1.06). Araştırmada, Problemli İnternet Kullanımı
Ölçeği (Ceyhan, Ceyhan ve Gürcan, 2007), Depresyon, Anksiyete ve Stres Ölçeği (Lovibond ve Lovibond,
2005; Akın ve Çetin, 2007) ve araştırmacılar tarafından geliştirilen kişisel bilgi veri toplama araçları olarak
kullanılmıştır. Araştırma bulguları problemli internet kullanımı ile depresyon (r = .42, p< .01; %95 CI = .34 .48; Cohen’sd = .92), kaygı (r = .43, p< .01; %95 CI = .36 - .49; Cohen’sd = .95) ve stres (r = .43, p< .01; %95
CI = .36 - .50; Cohen’sd = .96) arasında anlamlı ilişkiler olduğunu göstermektedir. Regresyon analizi bulgularına
göre problemli internet kullanımı depresyon, anksiyete ve stres değişkenlerinin anlamlı bir yordayıcısıdır. Elde
edilen bulgular ilgili literatür ışığında tartışılmıştır.
Anahtar Sözcükler: problemli internet kullanımı, depresyon, anksiyet ve stres
164
Barriers in front of Technology Integration: A case study of Faculty Technology Mentoring Project
Sibel DOĞAN
Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara/
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Abstract
Using technology and get benefit from enhancements are inevitable parts of our lives. Education is one of the
important areas that technology is integrated and many studies were conducted to determine advantages and
disadvantages of technology integration. Teachers are the crucial part of this and their point of view is needed to
be taken into consideration. This current research is a Faculty Technology Mentoring Project. The aim of this
project is to help and support faculty members to use and integrate technology into their current courses. In that
project, faculty members worked with M.S and PhD students who take “Research and Practice on Technology in
Teacher Education” course during the semester. In the current project, students worked as mentor and faculty
members as mentee. This research presents a case study tendering experiences of both mentee and mentor while
integrating technology. The data were collected through interview, questionnaire and observation. The result of
the study showed that there were some barriers in front of technology integration. These barriers were related
with time, adaptation, developments in technology and workload.
Keywords: Faculty mentoring project, technology integration, barriers
165
Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı Dersleri Kapsamında Eğitim Fakültesi ve MEB Okullarının
İşbirliği6
Pelin Yüksel ARSLAN
İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, BÖTE, Malatya/ TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Yasemin ERSÖZ
İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, EPÖ, Malatya/TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Eğitim teknolojisi, bilginin işe koşulması, araç-gereç, yöntem, teknik, süreç gibi unsurların yer aldığı
kapsamlı bir yapıyı temsil etmektedir. Öğrenmede fiziksel ortamın ve öğretim materyallerinin katkısı göz ardı
edilemez. Bu bağlamda eğitim fakültelerinin öğretim programlarında yer alan "Öğretim Teknolojisi ve Materyal
Geliştirme" (ÖTMT) ve benzer isimler ve benzer içeriklere sahip derslerde, geleceğin öğretmenleri etkili
materyal tasarımını ve bu materyallerin etkili kullanımını öğrenmektedir. Ancak bu derslerde lisans öğrencileri
tarafından üretilen eğitsel materyallerin genelde depolarda beklemeye bırakıldığı, okullara ulaşmadığı
gözlenmiştir. Bu durum aynı zamanda öğretmen adaylarında derste gerçekleştiriceği öğretim materyalinin
kullanımı konusunda motivasyon eksikliğine yol açtığı ve sadece ders geçmek amaçlı ödev hazırladıkları
gerçeğini ortaya çıkarmaktadır. Bu sebeple bu çalışmada, öğrencilerde motivasyon sağlama amacıyla, ÖTMT
derslerinde materyal tasarımı yapan öğrencilerin bu materyallerin gerçekte bir okulda eğitim amacına hizmet
edeceği bilgisi verilmiştir. Bu ders kapsamında lisans öğrencileri tarafından geliştirilen eğitsel materyalleri
ihtiyaç duyan devlet okullarına ulaştırılarak, bu okulların eğitsel materyal eksikliklerinin giderilmesi
hedeflenmektedir. Böylece MEB okulları ile Eğitim Fakültesi arasında işbirliği sağlanması amaçlanmıştır.
Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden eylem araştırma modeli uygulanmıştır. Eylem araştırmaları
eğitimcilerin öğretim ortamlarını ve öğretim süreçlerini daha iyi tanımlamalarını amaçlayan bir araştırma
modelidir. Aynı zamanda eylem araştırmaları öğretimin gerçekleştiği bağlamı inceler ve bu durumu iyileştirmeyi
hedefler. 2013-2014 eğitim ve öğretim yılı başında, Malatya il merkesinde uygulama okulu olarak seçilen iki
ilkokul ve iki ortaokulda öğretmenlere açık uçlu sorulardan oluşan görüşme formu uygulanarak ihtiyaç analizi
yapılmıştır. Görüşmeler sonucunda öğretmenlerin kendi branşları için gerekli eğitsel materyal talepleri tespit
edilmiştir. Daha sonra ilgili lisans dersleri kapsamında, ihtiyaç analizi sonuçlarına yönelik materyallerin
geliştirilmesinde öğrencilere danışmanlık yapılmıştır. Geliştirilen iki boyutlu, üç boyutlu ve dijital ortamda
hazırlanan öğretim materyalleri uygulama okullarına dağıtılmıştır (Ocak-2014). Araştırmacılar tarafından
materyallerin kullanımına ilişkin hazırlanan kullanma kılavuzları ile birlikte öğretmen adayları tarafından ÖTMT
dersi kapsamında hazırlanan materyaller öğretmenlere sunulmuştur. Materyallerin okullara ulaştırıldıktan sonra
3 aylık kullanımı değerlendirilmek amacıyla (Nisan-2014) dört okulda öğretmenlerle yapılandırılmış görüşme
soruları içeren odak grup görüşmesi yapılmıştır. Görüşme kayıtlarından materyallerin kullanımı hakkında bilgi
alınmıştır. Görüşme kayıtları ile elde edilen veriler ses dökümleri yapıldıktan sonra içerik analizine tabi
tutulmuştur. Verilerin analizi sonucunda öğretmenlerin bu uygulamadan memnun kaldıkları, materyal
kullanımına ilişkin farkındalıklarının arttığı, materyallerin öğrencilerin derse ilgisini artırdığını; ancak kullanılan
hammaddeler itibariyle materyallerin dayanıklı olmadığı ve uzun süre kullanılamadığı ve materyalleri farklı
dersliklere taşıma ve muhafaza etmede sıkıntı yaşadıkları anlaşılmıştır. Aynı zamanda öğretmen adaylarının
ÖTMT derslerine yönelik, işe yarayan projeler gelitirdikleri düşüncesiyle derse karşı motivasyonlarının arttığı
belirlenmiştir. Öğretmenler proje kapsamında yapılan bu çalışmanın devamlılığını talep etmişler ve Eğitim
Fakülteleri ile MEB okullarının işbirliğinin önem ve gerekliliğine vurgulamışlardır. Bu çalışmanın diğer eğitim
fakültelerine de örnek teşkil ederek, eğitim fakülteleri ile devlet okulları arasında işbirliği fikrini geliştirmesi
umulmaktadır.
Anahtar Kelimeler: öğretim teknolojileri, materyal tasarımı, meb, eylem araştırma modeli
6
Bu çalışma İnonü Üniversitesi, BAP birimi desteği ile gerçekleştirilmiştir.
166
The Priority Given to Questions Including Colorful and Colorless Figures by Undergraduate Students
Nilay AKÇAY
Recep Tayyip Erdoğan University, The Faculty of Arts and Sciences, Department of Physics,
Rize / TURKEY, e-mail: [email protected]
Abstract
Color is an energy dispersal from the sunlight and an effect on eyesight after light hits an object. Colors give
information about the way people perceive and think about the world. Besides, they express their emotions,
dreams, conflicts and worries with the help of colors. Colors, categorized as warm, cool and neutral, have an
effect of creating liveliness, joy, comfort or stress on people. While colorful materials are used for classroom
activities in Turkey and many countries around the world, but students are asked to answer the questions
consisting of mostly colorless figures in exams considered as the evaluation of teaching. The problem of this
study is to determine the priority given to questions including colorful and colorless figures by the undergraduate
students. The target population of this study is comprised of 94 undergraduate students at the faculty of
engineering. The same question was asked to the students in this group using the colorful and colorless figures.
According to statistical test results, it was found significant differences (p<0.05) between preferred figures with
success.
Keywords: color, priority, figure, teaching, question
167
Öğretim Teknolojisi ve Materyal Geliştirme Dersinin Kazanımlar Boyutunda Değerlendirilmesi
Yasemin DEVECİOĞLU-KAYMAKCI
Bayburt Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Bayburt/TÜRKİYE
e-posta: [email protected]
Hakan Şevki AYVACI
Karadeniz Teknik Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Trabzon/TÜRKİYE
e-posta: [email protected]
Recayi KAYMAKCI
Bayburt Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü, Bayburt/TÜRKİYE
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme (ÖTMG) dersi, öğretmen adaylarının alan ile alan eğitimi
bilgilerini birleştirerek uygulamada yansıtmalarını amaçlayan ve eğitim fakültelerinin yapılandırılmasıyla
yenilenen programın en göze çarpan uygulamalarından biridir. Çünkü öğretmenlerin özellikle materyal
geliştirme, yeni ve güncel öğretim teknolojilerini takip etme ve sınıf ortamına entegre etme gibi konularda
öğrenme ve uygulama davranışlarını geliştirmelerinin ve sergilemelerinin geç ve güç olduğu bilinir. Eğitim
araştırmalarında, dersin uygulanmaya başlandığı ilk yıllardan bu yana üzerinde çokça yazılıp çizildi. Şimdi ise
bugün gelinen noktada, ÖTMG dersinin önem ve gerekliliğinin bilincini hala taşıyıp taşımadığımız merak
konusudur. Bu çalışmada, öğretmen adaylarının görüşleri doğrultusunda ÖTMG dersinin önemi ve gerekliliği
hakkındaki veriler sunulduktan sonra, alandaki çalışmalardan hareketle oluşturulan ÖTMG dersine ait
kazanımlar tanımlanacaktır. Her ne kadar yenilenen öğretim programları teknolojinin yanında öğretim
materyallerinin aktif kullanılmasını önerse de, geleneksel anlayışlardan vazgeçilemediğini itiraf etmek
durumundayız. Böyle bir durumda, bu çalışmada ÖTMG dersinin önemi ve gereği konusunda bir kez daha
tartışarak, dersin daha etkili bir şekilde nasıl yürütülmesi gerektiği konusunda bir anlayış oluşturmanın gereğine
inanılmaktadır.
Anahtar Sözcükler: öğretim teknolojileri ve materyal geliştirme, ders, aday, kazanım, görüş
168
Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Eğitim Amaçlı İnternet Kullanımı
Esra GEÇİKLİ
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Pazar Meslek Yüksekokulu, Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Bölümü, Rize /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Sinan KILIÇARSLAN
Erzincan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Erzincan / TÜRKİYE,
e-posta: skılı[email protected]
Güldem DÖNEL AKGÜL
Erzincan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Erzincan / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bilgi ve iletişim teknolojilerindeki hızlı gelişmeler ve bunun eğitim üzerindeki etkileri günümüz öğrenme
ortamlarına da belirgin bir biçimde yansımaktadır. Bu değişime ayak uydurmanın kaçınılmaz sonucu olarak
öğretim ortamlarında bilgiye ulaşmayı, bilgiyi kullanmayı ve yaymayı sağlayacak her türlü araç kullanılmak
durumundadır. Artık internet de eğitimsel amaçlar için kullanılmakta ve internetin çağdaş eğitim
uygulamalarında kullanılması hızla yaygınlaşmaktadır. Bütün bunlar göz önüne alındığında modern bilgi çağına
uyum sağlayabilmek adına, nesilleri yetiştiren öğretmenlerin ve öğretmen adaylarının bilgiye erişim olanaklarını
takip düzeyleri ve internet çağına uyumları büyük önem arz etmektedir. Bu araştırmanın amacı Fen Bilgisi
öğretmen adaylarının eğitim amaçlı internet kullanımlarının ne düzeyde olduğunu farklı değişkenler açısından
ortaya koymaktır. Araştırmanın örneklemini 2015-2016 eğitim yılında Erzincan Üniversitesi Fen Bilgisi
Öğretmenliğinin farklı kademelerinde öğrenim görmekte olan toplam 256 öğrenci oluşturmaktadır. Çalışmada
veri toplama aracı olarak Yılmaz (2012) tarafından geliştirilen “Eğitim Amaçlı İnternet Kullanımı” anketi
modifiye edilerek kullanılmıştır. Çalışmada kullanılan ölçek 12 çoktan seçmeli soru ve 27 likert tipi sorudan
oluşmaktadır. Anketin geçerlilik çalışmaları kapsamında öncelikle faktör analizi yapılmıştır. Test sonuçlarına
göre anketin KMO değeri 0,83 bulunmuştur. Ölçeğin madde analizine bağlı olarak hesaplanan Cronbach’s alpha
iç tutarlılık katsayısı ise 0.80 olarak bulunmuştur. Veriler SPSS 15.0 istatistik Paket programı ile analiz edilerek,
independest samples "t" test ve one-way anova istatistiksel analizi uygulanmıştır. Cinsiyet, yaş, kişisel
bilgisayarın olup olmaması durumu, başarı düzeyi, internete bağlanma yeri ve süresi, internet kullanma amacı,
internete girmek yerine tercih ettikleri aktive değişkenleri açısından öğretmen adaylarının interneti eğitim amaçlı
kullanma düzeyleri arasında anlamlı fark olduğu görülmüştür.
Anahtar Sözcükler: internet, eğitimde internet kullanımı, öğretmen yetiştirme
169
Teknoloji Destekli Öğretim Sürecinin Matematik Öğretmen Adaylarının Teknolojiye Yönelik Algıları
Üzerindeki Etkisi
Gül KALELİ YILMAZ
Bayburt Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bayburt/TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Mesut ÖZTÜRK
Bayburt Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bayburt/ TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Yaşar AKKAN
Gümüşhane Üniversitesi, Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi, Gümüşhane/TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Aslan GÜLCÜ
Atatürk Üniversitesi, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi, Erzurum/TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Özet:
Son yıllarda teknoloji alanında yaşanılan gelişmeler önemli oranda iyileşme göstermiş olsa da derslerde
teknolojinin kullanımı hala daha istenilen seviyede değildir. Bunun başlıca nedenleri arasında, teknolojiyi
derslerinde kullanacak olan öğretmenlerin, teknoloji konusunda yetersiz bilgi ve deneyimlere sahip olmaları
gelmektedir. Bilindiği gibi öğretmenlerin lisans sırasında aldıkları eğitim, öğretmen oldukları zaman teknolojiyi
kullanma durumlarını önemli oranda etkilemektedir. O halde öğretmen adaylarının, lisans eğitimleri sırasında
teknoloji uygulamaları konusunda bilinçlendirilmeleri ve derslerde teknolojinin nasıl kullanılabileceği
konusunda eğitilmeleri gerekmektedir. Bireylerin öğretilecek yeniliğe karşı istekli olmaları, istenilen çıktıların
elde edilmesinde önemli bir role sahiptir. Ayrıca araştırmalar, teknolojiye yönelik algıları yüksek olan bireylerin
teknolojiye yönelik etkinliklere katılmada daha istekli olduklarını ortaya koymaktadır. Bu bağlamda öğretmen
adaylarına verilecek eğitimlerle, onların teknolojiye yönelik algılarının olumlu yönde değiştirilmesi derslerinde
teknolojiyi kullanması için ön koşuldur. Bu çalışmada, matematik öğretiminde teknoloji kullanımına yönelik
tasarlanan öğretim sürecinin, ilköğretim matematik öğretmenliği 1. sınıf öğrencilerinin teknolojiye yönelik
algılarında nasıl bir etki oluşturduğunun tespit edilmesi amaçlanmıştır. Bu amaç kapsamında 14 hafta boyunca
her hafta iki saatlik süreçte, öğrencilere Cabri II Plus, GeoGebra, Derive yazılımları anlatılmış, öğrencilerin aynı
zamanda kendi bilgisayarlarında yazılımları uygulamaları sağlanmıştır. Yapılandırmacı yaklaşıma uygun çalışma
yaprakları eşliğinde, öğrencilere teknoloji destekli uygulamalar yaptırılmış ve öğrenme nesneleri de kullanılarak
matematik öğretiminde teknolojinin nasıl ve hangi amaçlarla kullanılabileceği açıklanmıştır. Tek deney gruplu
deneysel yöntemin kullanıldığı bu çalışmada veri toplama aracı olarak, Öksüz, Ak ve Uça (2009) tarafından
geliştirilen algı ölçeği ve açık uçlu görüşme formu kullanılmıştır. Çalışma sonucunda öğrencilerin teknoloji
kullanımına ilişkin algılarının önemli düzeyde artış gösterdiği tespit edilmiştir.
Anahtar Sözcükler: algı, matematik öğretimi, teknoloji kullanımı
170
The Opinions of Math Teacher Candidates about the Preparations They Made for Using Technology in
Teaching Math
Mesut ÖZTÜRK
Bayburt University, Education Faculty, Department of Elementary Mathematics Education, Bayburt / TURKEY,
e-mail: [email protected]
Yaşar AKKAN
Gümüşhane University, Engineering and Natural Sciences Faculty, Department of Mathematical Engineering,
Gümüşhane / TURKEY, e-mail: [email protected]
Bülent GÜVEN
Karadeniz Technical University, Fatih Education Faculty, Department of Secondary Science and Mathematics
Education, Trabzon/TURKEY, e-mail: [email protected]
Abstract
Using technology has been an obligation not a privilege in education field like in all fields. For this reason, it
is important to integrate their lessons with technology for teacher candidates to take over teaching duty in next
periods. The aim of this study is to reveal how the elementary school math teacher candidates perceive the
preparations they have taken during their education about using technology as a tool in teaching math. In this
study having mixed research method, a questionnaire was applied to 70 students studying in different grades of
Elementary Math Education Department of Faculty of Education of Bayburt University in order to assess their
perceptions. Besides, semi-structured interviews were performed with six students selected from different
education levels. In the analysis of the data obtained from the questionnaire prepared on the basis of literature,
SPSS package program was used. From the obtained findings, it has been determined that there is a positive
correlation between some of them such as using technology by elementary school math teacher candidates and
their faith, teaching approaches, using status of new materials and their field knowledge, etc., but some teacher
candidates have stated that using technology is not an obligation as a conceptual tool in math teaching.
Keywords: teacher candidates, math teaching, using technology
171
Üniversite Öğrencilerinin Facebook Bağımlılığının Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi:
“Kastamonu Üniversitesi Örneği”
Abdulkadir KARACI
Kastamonu Üniversitesi, Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü, Kastamonu /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Zeynep PİRİ
Kastamonu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Kastamonu/
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu çalışmada üniversite öğrencilerinin Facebook bağımlılığı farklı değişkenler açısından incelenmiştir.
Çalışma gurubunu Kastamonu Üniversitesinde Bilgisayar Mühendisliği, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri
Öğretmenliği (BÖTE), Okul Öncesi Öğretmenliği, Sınıf Öğretmenliği ve Türkçe Öğretmenliği bölümlerinde
eğitimlerini sürdüren toplam 217 öğrenci oluşturmaktadır. Verilerin toplanmasında Facebook Bağımlılık Ölçeği
(FBÖ) kullanılmıştır. Çalışmada elde edilen veriler normal dağılım gösterdiği için analizlerde bağımsız örneklem
t-testi ve tek yönlü ANOVA parametrik istatistikleri kullanılmıştır. Çalışmanın sonuçlarına göre öğrencilerin
genel eğilimi Facebook bağımlısı olmama yönündedir. Ancak ölçekten elde edilen puanlar öğrencilere göre ayrı,
ayrı incelendiğinde öğrencilerin %79.72’si Facebook bağımlısı değil iken; %4.15 kadarlık kısmı Facebook
bağımlısıdır. Risk grubunda olan öğrencilerin oranı ise %16.13’dür. F2, F3, F5, F6 faktörlerine göre ve ölçeğin
tümünde cinsiyetle Facebook bağımlılığı arasında anlamlı bir fark bulunmaktadır. Ortalama puanlara
bakıldığında erkeklerin Facebook bağımlılık düzeyinin kızlara göre daha fazla olduğu söylenebilir. Kız ve
erkeklerin bağımlılık oranları ise şu şekildedir: Erkeklerin %8.22’si bağımlı iken kızların sadece %2.08’i
bağımlıdır. Bağımlı olmayan erkeklerin oranı %71.23 iken kızlarda bu oran %84.03’dir. Ayrıca erkeklerin
%20.55’i risk grubunda iken kızların %13.89’u risk grubundadır. Öğrencilerin okuduğu bölüm ve Facebook
bağımlılığı arasında anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır. Facebook kullanım sıklığıyla Facebook bağımlığı
arasında anlamlı bir fark bulunmaktadır. Facebook’u daha sık kullananların bağımlılık düzeyi daha yüksektir.
Anahtar Sözcükler: facebook, facebook bağımlılığı, bağımlılık ölçeği
172
Türkiye’de Yükseköğretimde Uzaktan Eğitim Uygulamaları: 2010-2015 Yılları Arası Durum Çalışması
Emine CABI
Başkent Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Halil ERSOY
Başkent Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu çalışma 2010 yılından günümüze, ülkemiz yükseköğretiminde uzaktan eğitim çalışmalarının sayısal
veriler üzerinde ortaya konulması amaçlanmaktadır. Bu amaçla, 2014-2015 yılına ait yükseköğretimdeki öğrenci
sayıları, uzaktan eğitim veren ön lisans, lisans ve yüksek lisans programlarına yerleşen öğrenci sayıları ve
mevcut bölüm-program sayılarının dağılımları incelenmiştir. Bunun yanı sıra Türkiye’de 2010 yılından itibaren
uzaktan eğitim ile öğrenim veren ön lisans, lisans program-bölümleri araştırılarak yerleşen öğrenci sayıları ve
bölümler yıllara göre değişimleri incelenmiştir. Yapılan çalışma durum çalışması olduğundan mevcut durumu
boylamsal olarak ortaya koymaktadır. Bu bağlamda, yeni açılması düşünülen uzaktan eğitim programlarının
yapılandırılması çalışmalarında katkısı olabileceği düşünülmektedir.
Anahtar Sözcükler: uzaktan eğitim, Türkiye’de uzaktan eğitim, durum çalışması
173
Sosyal Medya Paylaşım İçeriklerinin Eğilim Belirlemede Kullanılması
Esra ERİK
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Bilgisayar Mühendilsiği Bölümü, Eskişehir /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Merve Melis BALKAYA
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Bilgisayar Mühendilsiği Bölümü, Eskişehir /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Büşra BAŞARAN
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Bilgisayar Mühendilsiği Bölümü, Eskişehir /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
İnternet ve web teknolojilerindeki gelişmenin etkisiyle sosyal medya kullanımı her yaştan insanın ilgisini
çeken ve uzak durmanın çoğu zaman mümkün olamadığı bir bağımlılık haline gelmektedir. Her gün yeni bir
sosyal medya uygulaması hayatlarımıza girmektedir. İstatistiklere göre, kullanıcılar sürekli gelişen, büyüyen ve
daha fazla insanı etkisi altına alan sosyal medya platformlarında günde ortalama 106,2 dakika geçirmektedir ve
bu süre her yıl bir önceki yıla göre artmaktadır. Taşınabilir akıllı cihazların sayısının ve erişilebilirliklerinin
artması sayesinde bireyler yaşamlarının her anında sosyal medya ile etkileşim halinde bulunabilmektedir. Sosyal
medya uygulamaları bireylerin dijital kimliklerinin önemli bir parçası haline gelmektedir. Bu çalışmada,
bireylerin eğilimlerini belirlemek için sosyal medya üzerinden paylaşılan metinlerin sınıflandırılması
amaçlanmaktadır. Bunu gerçekleştirmek için, WEKA kütüphanesinde yer alan olasılık tabanlı sınıflandırma
algoritmalarından Naive Bayes kullanılmaktadır. Sınıflandırma için sosyal medya uygulaması kullanıcılarının
paylaşımları özellik olarak seçilmiştir. Eğitim veri seti oluşturulurken cinsel, siyasi, korku/şiddet, olumsuz örnek
içerikleri web üzerindeki paylaşımlardan elde edilmiştir. Elde edilen metinler anlamlı sınıflar oluşturmak
amacıyla sınıflandırma öncesinde Zemberek Türkçe Doğal Dil İşleme Kütüphanesi ile köklerine ayrılarak bir ön
işleme tabii tutulmaktadır. Bu ön işlem sırasında tekrar eden kelimeler, anlamsız kelimeler, sayılar ve noktalama
işaretleri de veri setinden çıkartılmakta ve daha anlamlı bir sınıflandırma elde edilmesine olanak sağlanmaktadır.
Her bir sınıfa ait 200’er örnek metin toplanarak toplamda 800 örnekten oluşan eğitim veri seti elde edilmiştir.
Eğitim veri seti üzerinde Naive Bayes algoritması %90 doğruluk oranı vermektedir. Eğilim sınıflarının
dağılımına bakılarak sınıfın olumlu davranış olma ihtimali de göz önüne alınmaktadır. Eğitim veri seti
genişletilerek ve farklı yöntemler denenerek daha yüksek ve kesin doğruluk oranı elde edilmesi
amaçlanmaktadır.
Anahtar Sözcükler: sosyal medya, içerik sınıflandırma, veri analizi, eğilim belirleme
174
Programlama Öğretiminde Çözümlü Örnek Kullanımı: Bir Betimsel Tarama Çalışması
Mustafa TEPGEÇ
Mustafa Kemal Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Hatay /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Yasemin DEMİRASLAN ÇEVİK
Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Çözümlü örnek, bir sorunun nasıl çözüldüğünü ya da verilen görevin nasıl gerçekleştirildiğini öğretebilmek
amacıyla çözüm yolunun öğrenene adım adım verildiği bir öğretim yöntemidir. Bilişsel yük kuramına dayalı
olan çözümlü örnek yönteminin özellikle bir konu alanıyla ilgili ön bilgisi yetersiz olan öğrenenler için etkili
olduğu sayısız araştırmalarla ortaya konulmuştur. Bununla birlikte programlama öğreniminde öğrencilerin
çözümlü örnekler üzerinden öğrenmesini sağlamanın bilişsel becerilerin ve şemaların edinimi ve yönetimine
yardım etmede önemli bir pedagojik strateji olduğu vurgulanmaktadır. Alanyazın incelendiğinde programlama
öğretiminde çözümlü örnek kullanımı ile ilgili çalışmaların özellikle son yıllarda arttığı görülmekle birlikte,
konu hakkında genel resmi gösterecek bir tarama çalışması olmadığı dikkati çekmektedir. Buradan hareketle, bu
çalışmada betimsel tarama yöntemi kullanılarak programlama öğretiminde çözümlü örnek kullanımı ile ilgili
çalışmalar incelenmiştir. Tarama “worked example”, “worked-out example”, “working example”, “examplebased learning”, “worked solution” anahtar kelimeleri ile “programming” anahtar kelimesinin kombinasyonları
kullanılarak yapılmıştır. Daha önce bu konuda bir tarama çalışmasına ulaşılamadığı için bir tarih sınırlaması
konulmamıştır. İlk olarak ISI Web of Science veritabanı kullanılmış, az sayıda çalışmaya ulaşılınca daha
kapsamlı bir veritabanı olan Scopus tercih edilmiştir. Buradan bulunan 128 çalışmanın özetleri incelenmiş ve
belirlenen ölçütlere uygun 7 çalışmaya ulaşılmıştır. Bu çalışmaların genel resmi ortaya koymak için yeterli
olmayabileceği düşünülmüş ve ulaşılan makaleleri atıf olarak gösteren çalışmalara ve bu makalelerin referans
çalışmalarına bakılarak 4 çalışmaya daha ulaşılmıştır. Sonuç olarak 7 makale, 2 konferans metni, 2 de tez olmak
üzere 11 çalışma incelenmiştir. İncelenen 11 çalışmanın 10 tanesinin son 5 yılda olması dikkate değer bir
bulgudur. Ayrıca inceleme sonucunda programlama eğitiminde çözümlü örnek kullanımının algılanan bilişsel
yükü, harcanan zamanı azalttığı, öğrenmeyi ve transferi artırdığı, dolayısıyla öğrenmenin daha verimli olduğu
sonucuna ulaşılmıştır. Günümüzde “kodlama eğitimi”nin önemiyle ilgili tartışmaların gündemde olması da
dikkate alındığında programlama öğretimindeki olumlu etkisi ortaya konulan bir yönteme ilişkin bulguların
sentezlenmesinin katkı sağlayıcı olacağı düşünülmektedir.
Anahtar Sözcükler: programlama öğretimi, bilişsel yük, çözümlü örnekler, tarama çalışması
175
Drama ve Müzik Derslerinde Teknoloji Kullanimina Yönelik Öğretmen Görüşleri
Ayşegül Oğuz
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Rize/ TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Mustafa Sarıkaya
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Rize/ TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Reha Sarıkaya
Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü, Bartın/ TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu araştırmanın amacı drama ve müzik derslerinde teknoloji kullanımına yönelik öğretmen görüşlerini
belirlemektir. Bu amaçla araştırmacılar tarafından drama ve müzik derslerinde teknoloji kullanımına yönelik açık
uçlu sorulardan oluşan bir görüşme formu hazırlanmıştır. Görüşme formunda hazırlanan sorular alanında uzman
iki araştırmacı tarafından kontrol edilmiş, dönütlere gore sorular yeniden düzenlenmiştir. İlkokul düzeyinde
drama ve müzik dersleri veren toplam 10 öğretmen ile görüşme yapılmıştır. Görüşmelerin yapıldığı öğretmenler
gönüllülük esasına göre seçilmiştir. Görüşmeler ses kayıt cihazı ile kayıt alına alınmıştır. Görüşmeler
araştırmacılar tarafından transkripte dökülerek içerik analizi ve betimsel analiz ile analiz edilmiştir. İçerik
analizinde veriler kod ve frekans tabloları hazırlanarak, betimsel analizde ise öğretmenlerin görüşlerine doğrudan
alıntılar yoluyla yer verilerek sunulmuştur. Araştırma bulguları yorumladığında, drama ve müzik derslerini veren
öğretmenlerin bu derslerde teknoloji kullanımının önemine ve gerekliliğine dikkat çektikleri görülmüştür.
Araştırma sonuçlarından yola çıkarak önerilere yer verilmiştir.
Anahtar kelimeler: drama, müzik, teknoloji
176
Kodlama Dersi Hakkında Bilişim Teknolojileri Öğretmenlerinin Görüşleri
Cemil YURDAGÜL
Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara / Türkiye,
e-posta: [email protected]
Ayfer ALPER
Ankara Üniversitesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara / Türkiye,
e-posta:[email protected]
Bildiri Özeti:
Günümüz dünyasına baktığımızda dünyanın piyasa değeri en yüksek şirketler listesini incelersek bu
şirketlerin önemli bir kısmını bilişim ve yazılım üzerin çalışan şirketler oluşturmaktadır. Microsoft ,Google
,Apple bunlardan örnek verebileceğiz bir kaçıdır. ABD Başkanı Barack Obamanın üniversite öncesi seviyelerde
bilgisayar eğitimi verilmesi için 4 milyar dolarlık bir bütçe ayırmak istediğini açıklaması da bu alanın ne kadar
önemli olduğunu bir kez daha göstermektedir. Ayrıca bu açıklamalarını radyoda yaptığı açıklamada şu şekilde
yeni söylemler eklemiştir. Obama yeni ekonomi düzeninde bilgisayar bilimi becerisinin tercihi öğrenilmesi
gereken bir beceri değil bunun artık temel bir beceri olarak düşünülmesi gerektiğini vurgulamıştır. Ülkemizde
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının önerisi ile başlayan ve Milli Eğitim Bakanlığınca hazırlıklara başlanan
okullarda kodlama dersi verilmesi çalışmaları hala devam etmektedir. İlkokulda seçmeli ortaokul ve liselerde
zorunlu olması planlanan Kodlama Dersi, Bilişim Öğretmenlerince yürütülmesi düşünülmektedir. Kodlama
eğitimini vermesi muhtemel olan Bilişim öğretmenlerinin görüşleri ve bu eğitim verme konusu hakkında ki
yeterliliklerinin araştırılması bu eğitimin kaliteli bir şekilde verilmesi için büyük önem arz etmektedir. BÖTE
bölümünden mezun öğretmenlerin Kodlama Dersi hakkındaki görüşlerinin alınması ve genel bir durum
değerlendirilmesinin yapılması bu çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Araştırma yöntemi olarak betimsel
araştırma yöntemi seçilmiştir.
Anahtar sözcükler: kodlama eğitimi, öğretmen eğitimi, bilişim eğitimi
177
Öğretmen Adaylarının Sayısal Yetkinlik Düzeyleri ve Çevrimiçi Bilgi Arama Stratejilerinin İncelenmesi
Ebru POLAT
MEB, Altınçevre Ortaokulu, e-posta: [email protected]
Ahmet TEKİN
Fırat Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Sayısal yetkinlik, bireylerin sayısal teknolojileri etkili ve verimli kullanarak, üretim yapabilmeleridir. Sayısal
yetkinliğin diğer bir boyutu da çevrim içi ortamlarda bilgi arama, doğru ve güvenilir bilgiye erişmedir. Dijital
ortamlarda sürekli bilgi artışının yaşanması, bireylerin doğru, güvenilir ve nitelikli bilgiyi seçmesini
gerektirmektedir. Bu çalışmanın amacı, öğretmen adaylarının sayısal yetkinlik düzeyi ve çevrim içi bilgi arama
stratejileri arasındaki ilişkiyi belirlemektir. Bu amaca yönelik olarak Akkoyunlu, Yılmaz Soylu ve Çağlar (2010)
tarafından geliştirilen yedili likert tipinde dört alt boyuttan oluşan "Sayısal Yetkinlik Ölçeği" ve Aşkar ve
Mazman (2013) tarafından Türkçeye uyarlanan altılı likert tipinde yedi alt boyuttan oluşan "Çevrimiçi Bilgi
Arama Stratejileri Envanteri" 386 öğretmen adayına uygulanmıştır. Öğretmen adaylarının sayısal yetkinlik
düzeyleri ve çevrimiçi bilgi arama stratejileri düzeyleri arasındaki ilişki incelendiğinde; pozitif ve anlamlı bir
ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu sonuca göre öğretmen adaylarının sayısal yetkinlik düzeyi arttıkça
çevrimiçi bilgi arama stratejileri düzeyinin arttığı söylenebilir.
Anahtar Kelimeler: sayısal yetkinlik düzeyi, çevrimiçi bilgi arama, öğretmen adayları
178
Öğretmen Adaylarının Bilgisayar Deneyimleri İle Bilgisayara Karşı Tutumları Arasındaki İlişkinin
İncelenmesi
M. Burak AYGAN
Fırat Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ/TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Fikriye KIRBAĞ ZENGİN
Fırat Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Elazığ/TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Öğretmen adaylarının bilgisayar kullanımına karşı tutumlarının, daha önceki bilgisayar deneyimleriyle ilişkili
olduğu düşünülmektedir. Bu çalışmanın amacı öğretmen adaylarının bilgisayar deneyimleri ile bilgisayar karşı
tutumları arasındaki ilişkiyi incelemektir. Çalışma nicel araştırma yöntemlerinden nedensel karşılaştırma ile
desenlenmiştir. Örneklem, seçkisiz olmayan örnekleme yöntemlerinden uygun örnekleme yöntemi kullanılarak
seçilmiştir. Bu çalışmaya Fırat Üniversitesi Eğitim Fakültesi İlköğretim Fen Bilgisi Öğretmenliği Bölümü 2.
sınıftan 49 kadın 11 erkek olmak üzere 60 öğretmen adayı ve 3. sınıftan 34 kadın 8 erkek olmak üzere 42
öğretmen adayı katılmıştır. Veriler 2015- 2016 akademik yılının ikinci yarısında Bilgisayar Deneyim Ölçeği
(Yalman, 2010) ve Bilgisayar Tutum Ölçeği (Yalman, 2010) kullanılarak toplanmıştır. Bilgisayar deneyim
anketinin Cronbach Alfa güvenirlik katsayısı .877 olarak hesaplanırken, Bilgisayar Tutum Ölçeğinin Cronbach
Alfa güvenirlik katsayısı ,89 olarak hesaplanmıştır. Toplanan veriler ile öğretmen adaylarının bilgisayar
deneyimleri ve bilgisayara karşı tutumları için toplam puan ortalamaları hesaplanmıştır. Öğretmen adaylarının
bilgisayar deneyimleri ile bilgisayara karşı tutumlarının cinsiyetlerine ve sınıf düzeyine bağlı olarak farklılaşıp
farklılaşmadığı bağımsız gruplar t-testi ile belirlenmeye çalışılmıştır. Öğretmen adayların bilgisayar
deneyimlerinin bilgisayara karşı tutumlarını yordayıp yordamadığı basit doğrusal regresyon analizi ile test
edilmiştir. Yapılan testler sonucunda öğretmen adaylarının bilgisayar kullanma deneyimlerinin, bilgisayar
kullanımına karşı tutumları arasındaki ilişki anlamlı düzeyde tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: bilgisayar deneyimi, bilgisayar tutumu, regresyon analizi.
179
Eğitimde Bilgi İşlemsel Düşünme Uygulamaları
Nihal DULKADİR YAMAN
Anadolu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Eskişehir /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Hakan İSLAMOĞLU
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Rize
/ TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Abdullah KUZU
Anadolu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Eskişehir /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
“Bilgi işlemsel düşünme”, bilgisayar bilimini ve temel kavramlarını yansıtan zihinsel araçları işe koşarak,
insan davranışlarını anlamayı, sistemleri tasarlamayı ve problemleri çözmeyi içermektedir. Bilgi işlemsel
düşünme becerisi, herhangi bir alandaki problemleri çözme amaçlı kullanılan bir bilgisayar bilimi kavramıdır.
Bu kavramın tüm disiplinlere bilgi işleme becerisini kazandırmayı amaçladığı ifade edilmektedir. Bilgi işleme
becerisinin ise bilim topluluklarında araştırmanın tamamlayıcı bir parçası olduğu belirtilmektedir. Bilgi işlemsel
düşünme kapsamındaki veri toplama, verilerin analizi, verilerin ifadesi, ayrıştırma, soyutlama, algoritma,
otomasyon, paralelleştirme ve simülasyon şeklindeki dokuz temel kavram ile ilgili beceriler yalnızca bilgisayar
bilimi ve FeTeMM modülleri ile sınırlı olmayıp tüm disiplinlerde uygulanabilir ve geliştirilebilirdir. Bilgisayar
teknolojisi ve bilgi işlemsel fikirlerin çocuklara yeni öğrenme ve düşünme olanakları sunması beklenmektedir.
Bilgisayar bilimi ve ilgili alanlardaki öğrencilerin özellikle sahip olması gereken bir beceri olarak görülmektedir.
Ayrıca, diğer bütün disiplinlerle ilişkili olan bilgi işlemsel düşünme, başka alanlarda kariyerlerini sürdürecek
öğrenciler için de hem iş hem de günlük yaşamda avantaj sağlayabilecektir. Farklı alanlarda bilgi işlemsel
düşünme becerilerinin bir kısmına veya tamamına katkı sağlayacak etkinlikler tasarlamak ve öğrencilerin bu
becerileri alan bağımsız olarak kazanmalarını sağlamak mümkün görülmektedir. Bilgi işlemsel düşünme
becerileri, yazılım geliştirmenin ötesinde hemen her bireyin günlük kararlarını vermesine yarar sağlayacak
özellik taşımaktadır. Bu araştırmanın amacı, eğitimde kullanılan bilgi işlemsel düşünme becerilerini geliştirmeye
yönelik uygulamaları incelemektir.
Anahtar Sözcükler: bilgi işlemsel düşünme, bilgi işleme, bilgi işlemsel düşünme uygulamaları
180
İlk Öğretim 1. Sınıf Hayat Bilgisi Dersi Öğretiminde Çoklu Ortam Uygulamalarının Öğrenci Başarısı
Üzerine Etkisi
Mehmet Arif ÖZERBAŞ
Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sınıf Öğretmenliği Bölümü, Ankara/ TÜRKİYE, e-posta:
[email protected]
Belgin ÖZTÜRK
Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sınıf Öğretmenliği Bölümü, Ankara/ TÜRKİYE, e-posta:
[email protected]
Bildiri Özeti:
Bu çalışmada birinci sınıf Hayat Bilgisi dersi Benim Eşsiz Yuvam Teması Ailede Demokrasi konusunun
çoklu ortam tasarımı ürünü olan bir yazılım programı ile işlenerek çoklu ortam uygulamalarının öğrencilerin
akademik başarıları üzerine etkilerini ortaya çıkarmaktır. Çalışma, deneme desenlidir. Araştırmanın evrenini
Ankara ili içerisinde yer alan bir özel okulda öğrenim gören 22 tane birinci Sınıf öğrencisi oluşturmaktadır.
Öğrencilerden random yöntemi kullanılarak 11’er kişilik deney ve kontrol grubun oluşturulmuştur. Öğretim,
deney grubunda ailede demokrasi konusu ile ilgili çoklu ortam yazılımı yardımıyla akıllı tahta üzerinden
gerçekleştirilmiştir. Kontrol grubunda ise, aynı uygulayıcı tarafından geleneksel sözlü anlatım yöntemiyle, aynı
konu içeriği değiştirilmeksizin öğretmen merkezli olarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın verilerini toplamak
için ailede demokrasi konusu ile ilgili geliştirilen çoktan seçmeli 10 sorudan oluşan başarı testi, uygulamanın
başlangıcında her iki gruba ön test olarak uygulanmıştır. Başarı testi uygulamadan sonra yine her iki gruba son
test olarak uygulanacaktır. Araştırmanın bulguları ve sonuçları daha sonra eklenecektir.
Anahtar Kelimeler: teknoloji, hayat bilgisi öğretimi, çoklu ortam uygulamaları, ailede demokrasi
181
Öğretim Tasarımı Sürecinin Bir Parçası Olarak Büyük Veri ve Veri Madenciliği Yöntemleri7
Fatma KESKİNKILIÇ
Ahi Evran Üniversitesi, Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu Bilgisayar Teknolojileri Bölümü,
Kırşehir/TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Eğitim alanında çalışan uzmanlar, öğretim tasarımının içine kişiselleştirilmiş öğrenmeyi entegre etmeye
yıllardır uğraşmaktadırlar. “Öğrenmenin kişiselleştirilmesi” kavramı kendi öğrenme stillerine göre öğrenenlere
en iyi öğrenme araçlarını sunmada güçlü bir yoldur. E-öğrenme, zaman ve mekan bağımlılığı olmadan
öğrencinin kendi için en uygun olan koşulda öğrenimini web üzerinden gerçekleştirmesine imkan tanıyan
uzaktan öğrenme modelidir. Gelişen teknolojiler ve geliştirilmiş öğretim tasarımı modelleri sayesinde eöğrenmenin geleceği için olasılıklar sonsuzdur. Öğrenenlerin bu ortamlardaki hareketlerinin tümü çeşitli
şekillerde kayıt altında tutulmaktadır. Bunun sonucu olarak; öğrenme ortamlarında öğrenene ait, anlamlı ve
işlenebilir biçime dönüştürülmeyi bekleyen veri yığınları oluşmaktadır. Büyük veri, bu bilgi yığınlarından
muazzam derecede önemli, kullanılabilir, yararlı verilerin çıkacağını göstermektedir. Bu sebeple “Büyük veri
(big data)” kavramı e-öğrenme konusunda üzerinde çok durulan bir konu olmaya başlamıştır. Büyük veri, doğru
analiz metotları ile yorumlandığında stratejik kararların doğru bir biçimde alınmasına, riskleri daha iyi
yönetmeye ve yenilik yapmaya imkan sağlamaktadır. Bu çalışmada öğretim tasarımı açısından büyük verinin
önemi üzerinde durulmuş, e-öğrenme ortamlarında yapılmış veri madenciliği uygulamalarına örnekler verilmiş
ve ileride yapılacak çalışmalara dair öneriler sunulmuştur.
Anahtar sözcükler: büyük veri, veri madenciliği, öğretim tasarımı
7
Bu çalışma Ahi Evran Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimince Desteklenmiştir.
Proje Numarası: TBY.E2.16.001
182
The Effect of Gamification on Distance Education, Learning Management Systems, Instructor and
Students
Yahya YILMAZ
Enocta Education Technologies, Sales and Business Development Manager, Ankara/TURKEY
e-mail: [email protected]
Mutlu Tahsin ÜSTÜNDAĞ
Gazi University, Faculty of Education, Department of Computer and Instructional Technologies Education,
Ankara/TURKEY e-mail: [email protected]
Abstract
People encounter the game at every stage of their life since their first time of born. People also experience
together different emotional changes such as motivation, competition, alignment, victory or lost during the game.
These experienced conditions lead people to focus the subject related to the game and to appropriate it in some
sense. Even though the game concept is as old as history of human being, gamification concept including
features of game become popular concept especially in education field in recent years. The subject scope that
gamification has affect significantly in education discipline is web based distance learning when the literature is
reviewed. Projection of concept of gamification on education process has affect directly learning management
systems as part of system, instructors and students as users of this system and even content developers. Changes
and results of these changes occurring/occurred by this effect on these concepts mentioned before is valued to
search. Therefore, aim of our study is to reveal the effects on distance learning, learning management systems
and instructors and students and necessary developments and changes suggestions related these effects within
viewing concept of gamification.
Keywords: gamification, distance education, learning management systems (LMS), e-content
183
Çevrimiçi Öğrenme Ortamlarında Öğrencilerin Ders Takip Durumlarının Akademik
Başarılarına Etkisi
Hakan KÖR
Hitit Üniversitesi, Uzaktan Eğitim Merkezi, Çorum / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Hasan ERBAY
Kırıkkale Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü, Kırıkkale / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Melih ENGİN
Uludağ Üniversitesi, İşletme Fakültesi Yönetim Bilişim Sistemleri Bölümü, Bursa / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Çevrimiçi öğrenme ortamlarında, öğrenme etkinlik ve hizmetleri öğrenen gruba bilgisayar ve internet
desteğiyle sunulmaktadır. Çevrimiçi ortamlarda ders materyalleri video, ses dosysı, PDF, sunum dosyası,
simülasyon ve animasyon formatlarında sunulmaktadır. Çevrimiçi öğrenme ortamı gerekliliklerinin yeterli
düzeyde sağlanması durumunda derin ve anlamlı öğrenme sonuçlarına ulaşılması mümkün olabilmektedir. Ticari
ve açık kaynak kodlu bir çok çevrimiçi öğrenme yazılımı kullanılmaktadır. Bu çalışmada çevrimiçi öğrenme
ortamı olarak moodle tercih edilmiştir. 235 ülkede kullanılan, 82 dil ve birçok eklenti desteğine sahip olan
moodle açık kaynak kodlu bir öğrenme yönetim sistemidir. Bu çalışmada, 2015-2016 Bahar döneminde Hitit
Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi (HUZEM) biriminde ortak dersleri takip eden öğrencilerin moodle
üzerindeki hareketleri incelenmiştir. Öğrencilerin, moodle üzerindeki oturum açma sayı ve süreleri, video, ses
dosyası, sunum ve PDF materyallerini takip etme durumları akademik başarılarını hangi düzeyde etkilediği
analiz edilerek sonuçlar tablolar halinde verilmiştir.
Anahtar Sözcükler: çevrimiçi öğrenme, uzaktan eğitim, Moodle
184
The Examination of Using Social Media Habits of High School Students
Oğuzhan SEVİM
Atatürk University, Kazım Karabekir Education Faculty, Department of Turkish Education
Erzurum/TURKEY e-mail: [email protected]
Abstract
The purpose of this research is is to examine the using social media habits of high school students. Survey
model was used in this study. The research consists of 350 high school students attending different high schools
located in Yakutiye district in Erzurum in 2015-2016. In data collection, “Student Information Form”,
“Educational Use of Social Media Scale” and " Purpose of Use Social Media Sites Inventory " are used for high
school students’ the using social media habits. In the analysis of data, standard error, frequency, percentage and
parametric tests were used. At the end of the study it was identified that high school students spend a lot of time
on social media, generally use social media to outside educational activities.
Keywords: high school students, using social media habit, purpose of social media, edicational using of social
media.
185
Effects of a Reading Software on the Reading Attitudes of Students with Reading Difficulties
Orhan ÇAKIROĞLU
Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fatih Eğitim Fakültesi, Özel Eğitim Bölümü, Trabzon / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Macid Ayhan MELEKOĞLU
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Özel Eğitim Bölümü, Eskişehir / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Tolga ERDOĞAN
Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fatih Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Trabzon / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Caner ÖZDEMİR
Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fatih Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Trabzon / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Merve ATAŞ BIYIK
Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fatih Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Trabzon / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Abstract
Specific learning disabilities (SLD) has a long history in the field of special education, however, educators
have limited knowledge regarding this topic. SLD is a disorder in one or more of the basic psychological
processes involved in understanding or in using language, spoken or written, that may manifest itself in an
imperfect ability to listen, think, speak, read, write, spell, or to do mathematical calculations, including
conditions such as perceptual disabilities. The number of students with learning disabilities increases every year.
Specifically, there has been a rapid increase in the last years. There is limited information about the number of
students with SLD in Turkey however, according to the latest figures from the U.S.A., approximately 44,6% of
all students with disabilities are being educated under the category of SLD (U.S. Department of Education,
2011). One way of improving reading skills of students who have poor reading achievement is using computer
software developed for improving reading skills. One of the softwares developed in Turkey is BENİMLEOKU.
The purpose of this study was to investigate the effects of the reading software on the reading attitudes of
students with reading difficulties. A total of 60 students, 30 control and 30 experiment, were participated in the
study. We evaluated the effects of the software on students reading attitudes by using a survey titled as
"Elementary Reading Attitude Survey". Findings will be shared with the participants.
Keywords: reading, dyslexia, special education.
186
The Effect of The Use of Interactive White Boards on Secondary School Students’ Turkish Speaking
Skills
Oğuzhan SEVİM
Atatürk University, Kazım Karabekir Education Faculty, Department of Turkish Education
Erzurum/TURKEY e-mail: [email protected]
Abstract
The aim of this study is to examine the impact of interactive white boards on improving secondary school
students’ Turkish speaking skills. The study was designed according to descriptive survey model. In the study
the ideas of 20 Turkish language teachers, 100 secondary school students, and 20 parents were taken. The data of
the study were collected by teacher, student, and parent interview forms. Descriptive analysis technique was
used in data analysis. At the end of the study it was determined that according to teachers’ ideas; the use of
interactive white boards increased students’ attendance to lesson, eased teachers’ making practices on speaking
skills, made lessons enjoyable. Also according to teachers, interactive white board activities are sufficient to give
teaching acquisitions and the use of interactive white boards effected students’ Turkish speaking skills
positively. It was determined that according to students’ ideas; the use of interactive white boards in Turkish
courses affected them positively on expressing themselves, they find these activities enjoyable, it also eased
expressing themselves in other lessons and daily life, and affected their attendance to the lesson positively. It
was also determined that according to parents’ ideas; students became more confident and they expressed
themselves better.
Keywords: use of interactive white board, secondary school students, Turkish speaking skill.
187
Web Tabanlı Öğrenme Yönetim Sistemi Tasarımı ve Öğrenci Görüşleri
Ömer Faruk AKMEŞE
Hitit Üniversitesi, Osmancık Ömer Derindere Meslek Yüksekokulu, Bilgisayar Teknolojileri Bölümü, Çorum/
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Hasan ERBAY
Kırıkkale Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Bilgisayar Mühendisliği Bölümü, Kırıkkale/ TÜRKİYE, e-posta:
[email protected]
Bülent Gürsel EMİROĞLU
Kırıkkale Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Bilgisayar Mühendisliği Bölümü, Kırıkkale/ TÜRKİYE, e-posta:
[email protected]
Bildiri Özeti:
Günümüz şartlarında eğitim için kaynak ve zaman sıkıntısı çeken bireylere web teknolojileri yardımıyla
sunulan gelişmiş içeriklerle her zaman her yerde ulaşmak en etkili çözüm olacaktır. Bilgisayar ve internet
erişiminin hemen hemen her yere ulaşması, mobil cihazlar, telekomünikasyon sistemleri gibi teknolojilerin
yaygın kullanımı ve bu teknolojilerin maliyetinin azalması web tabanlı uzaktan eğitim faaliyetlerini popüler
kılmaktadır. Fırsat eşitliğinin de sağlandığı bu eğitim modelinde, öğrenci kendi hızında öğrenim görmekte
istediği konuları atlarken istediği konuları tekrar edebilmektedir. Ancak öğrenci ve öğretmen ihtiyaçlarına göre
teknik altyapı kurulmasındaki zorluklar, içerik hazırlanmasında zamana ve uzman bilgisine ihtiyaç duyulması,
gelişen teknolojilere uyum sağlama gibi problemler bulunmaktadır. Uzaktan eğitim alan öğrenci sayısıyla
beraber uzaktan eğitim veren kurum sayısı da artış göstermektedir. Gerçekleşen bu artışla birlikte uzaktan eğitim
yöntemiyle verilen dersler için içerik hazırlama, bu içerikleri yönetme ihtiyacı ortaya çıkmıştır. Bu çalışmada,
öğretim elemanlarının ders içeriklerini oluşturabilecekleri bir platform geliştirilmiş ve geliştirilen uygulamanın
verimliliği öğrenci görüşleri doğrultusunda istatistiksel olarak analiz edilmiştir. Uzaktan eğitimde eğitmen,
yönetici ve öğrenci gibi roller düşünülerek etkin bir içerik geliştirme sistemi tasarlanması amaçlanmıştır. Sistem
hazırlanırken Apache 2.4.10 versiyonlu sunucu, PHP 5.5.15 versiyonlu açık kaynak kodlu yazılım ve MySQL
5.0.11 versiyonlu veritabanı yönetim sistemi programları kullanılmıştır. Ayrıca HTML5, CSS, Javascript, Adobe
Dreamweaver teknolojilerinden de faydalanılmıştır.
Anahtar Sözcükler: uzaktan eğitim, web tabanlı eğitim, içerik yönetimi
188
Öz-Yargılamanın Psikolojik Sağlamlık İle Siber Zorba ve Mağdur Olma Arasındaki İlişkide Aracılık
Rolü
Adem PEKER
Atatürk Üniversitesi, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümü, Erzurum / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu araştırmanın amacı, ergenlerin psikolojik sağlamlık ile siber zorba ve mağdur olma davranışları
arasındaki ilişkide öz-yargılamanın aracı rolünü ortaya koymaktır. Araştırmanın çalışma grubu 320 ortaöğretim
öğrencisinden oluşmaktadır. Veriler Öz-Duyarlık Ölçeğinin Öz-Yargılama boyutu ile Psikolojik Sağlamlık
Ölçeği ve Siber Mağduriyet ve Zorbalık Ölçeği aracılığıyla toplanmıştır. Araştırma verilerinin analizi için SPSS
22 programı kullanılmıştır. Aracı rolün istatistiksel olarak anlamlılığı bootstrap testi ile hesaplanmıştır.
Araştırma sonucunda psikolojik sağlamlığın siber zorba ve mağdur olma davranışlarını anlamlı bir düzeyde
yordadığı belirlenmiştir. Araştırma da ortaya çıkan diğer bir sonuçta psikolojik sağlamlık ile siber zorbalık
arasındaki ilişkiye öz-yargılamanın tam aracılık; siber mağduriyet ile kısmi aracılık rolünün bulunduğu
saptanmıştır. Bu sonuçlara göre öz-yargılamanın ortaöğretim öğrencilerinin psikolojik sağlamlık ile siber zorba
ve mağdur olma davranışları arasındaki ilişkide dolaylı rol oynamaktadır.
Anahtar Sözcükler: siber zorbalık, siber mağduriyet, psikolojik sağlamlık, öz-yargılama, aracılık
189
Ortaokul Öğrencilerinin Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Dersine Olan İlgisizliğinin Nedenleri
Esma AKSOY
Uludağ Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Bursa / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Onur Hakan BAŞYİĞİT
Uludağ Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Bursa / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Mustafa ÇAVDAR
Uludağ Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Bursa / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Aysun SEVİNÇ
Uludağ Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Bursa / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Semiral ÖNCÜ
Uludağ Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Bursa / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu araştırmanın amacı, ortaokul öğrencilerinin bilişim teknolojileri ve yazılım dersine olan ilgilerini öğrenci
ve veli görüşleri ışığında ortaya koymaktır. Nitel araştırma deseni kullanılarak yapılan araştırma, devlet ve özel
okul olmak üzere iki ortaokuldan toplamda 84 öğrenci ve bir veli ile gerçekleştirilmiştir. Devlet okulundan üç
şube (5, 6 ve 7. sınıf) ve özel okuldan bir şube (6. sınıf) seçilmiştir. Araştırmada, veri toplama araçlarından
doküman incelemesi, gözlem ve görüşme yöntemi kullanılmıştır. Elde edilen verilerin analizi için betimsel
analiz tercih edilmiştir. Araştırmaya katılan öğrenciler ve velilerden toplanan veriler neticesinde bulgular; (a)
dersin programdaki yeri, (b) sınıf ortamı, (c) öğrenci tutumları, (d) yönetici, veli ve diğer öğretmenlerin
tutumları, (e) altyapı eksikliği olarak beş başlık altında toplanmıştır. Öğrencilerin dersi hobi dersi olarak gördüğü
tespit edilmiştir. Dersin değerlendirme açısından genel sınavlarda (TEOG) bulunmaması öğrenci ve velilerde
dersin dikkate alınmamasına yol açmaktadır. MEB tarafından dersin öğrenci ve öğretmen kitaplarının
geliştirilmemesi ders içeriğini pasif hale getirmektedir. Bu durumlar derse olan ilgiyi düşürmektedir. Tüm
bunlardan yola çıkarak denilebilir ki; ders için içerik olarak daha zengin materyaller ve her yıl güncellenen bir
ders kitabının olması gerekmektedir. Çağın gereksinimi olan teknolojik bilgiler genel sınavlarda (TEOG) test
edilmelidir. MEB tarafından bilgisayar laboratuarlarının belirli bir standartta yenilenmesi gerekmektedir.
Anahtar Sözcükler: bilişim teknolojileri ve yazılım dersi, ilgi , ortaokul, nitel araştırma
190
Sosyal Medya Kullanım Amaçları, Kişilik Tipi, Sınıfta Akıllı Telefon Kullanımı ve Akademik Başarı
Arasındaki İlişkiye Dair Bir İnceleme
Hüseyin ÖZÇINAR
Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Denizli /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Ebru ÖZTÜRK
Biruni Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, İstanbul / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Günlük yaşantıdaki kullanımı hızla yaygınlaşan sosyal ağları, üniversite öğrencileri de sıklıkla kullanmakta
ve mobil internet erişimi olan akıllı telefonlar aracılığıyla bu ortamlarla etkileşimleri kolaylaşmaktadır. Bu
çalışma, sosyal ağları kullanma amaçlarının kişilik tipi, kullanılan sosyal ağ (facebook, instegram, twitter ve
diğerleri), cinsiyet ve kullanım süresi gibi değişkenlerle ilişkisini incelemeyi amaçlamıştır. Ayrıca sınıfta cep
telefonu kullanma alışkanlıklarına ilişkin öğrenci görüşleri ile akademik başarı arasındaki ilişkiyi ve öğrencilerin
sosyal ağları eğitim amaçlı kullanmakla ilgili görüşlerini belirlemeyi amaçlamıştır. Betimsel tarama modelinde
ve karma yöntemle (nicel+nitel) yürütülen bu çalışmadaki veriler, kişisel bilgiler ve cep telefonu kullanımına
ilişkin bir anket, Sosyal Ağların Kullanım Amaçları Ölçeği ve Eysenck’in Kişilik Anketi’nden oluşan bir form
ile toplanmıştır. Araştırmanın nitel boyutunu oluşturan görüşmelerde cep telefonu kullanımına ilişkin açık uçlu
sorular kullanılmıştır. Veriler tek yönlü ANOVA, t-testi, basit doğrusal regresyon, kay kare, korelasyon analizi
ve içerik analizi ile değerlendirilmiştir. Çalışma 173 öğretmen adayı ile gerçekleştirilmiştir. Kişilik tipleri ile
sosyal ağların kullanım amacı arasındaki ilişkinin incelenmesi sonucunda hem nörotik (içe kapanık) hem de
psikotik kişilik tipinin sosyal ağların eğlence amaçlı kullanımı alt faktörüyle anlamlı bir ilişki gösterdiği
saptanmıştır. Bu durum, sosyal ağların eğlence amaçlı kullanımı konusunda zıt iki kişilik özelliğinin ihtiyaçlarını
karşılayabilir olduğunu göstermesi açısından ilginç bir bulgudur. Cep telefonuyla ders sırasında ilgilendiklerinde
dikkatlerinin dağıldığını belirten öğrencilerin akademik başarıları, cep telefonunun dikkatlerini bazen dağıttığını
söyleyen öğrencilere göre anlamlı olarak daha yüksek çıkmıştır. Bu bulgu, cep telefonunun dikkatini dağıttığını
fark eden öğrencilerin gereken önlemleri alarak derse daha etkin katıldıkları biçiminde yorumlanabilir. Öte
yandan cep telefonu kullanırken dikkatinin dağılmadığı konusunda kesin bir kararı olmayan öğrencilerin
akademik başarılarının diğer öğrencilere göre daha düşük olması, dijital yerlilere atfedilen çoklu görev ya da
paralel işlem yapabildikleri tezini (Prensky, 2001) sorgulanır hale getirmektedir. Ayrıca ders esnasında cep
telefonu kullanımının kısıtlanması gerektiğini düşünen öğrencilerin akademik başarısının, aksini düşünen
öğrencilerinkinden anlamlı olarak daha yüksek olması, dikkat dağınıklığı yapar maddesinin sonuçlarıyla uyumlu
görünmektedir. Son olarak sosyal ağların eğitim amaçlı kullanılıp kullanılmayacağına ilişkin öğrenci görüşleri
değerlendirildiğinde ise öğrencilerin önemli bir kısmının bu konuda olumlu düşündüğü ve ders öğretmeniyle
aynı sosyal ağda arkadaş olmaktan rahatsız olmayacağını belirttiği söylenebilir. Bu araştırmanın katılımcıları
uygun örneklem seçme yöntemi ile belirlenmiştir, dolayısıyla araştırma bulgularının genellenebilirliği sınırlıdır.
Anahtar Sözcükler: sosyal ağlar, akademik başarı, kişilik tipi
191
Developing Proficiency of Students Especially in the Algebra Problems Which Are Difficult for Them by
Means of Customized Automatic Question Generation
Seda EFENDİOĞLU
Karadeniz Technical University, Faculty of Engineering, Department of Computer Engineering
Trabzon / TURKEY, e-mail: [email protected]
Hilmi Emre EFENDİOĞLU
Karadeniz Technical University, Faculty of Engineering, Department of Mechanical Engineering
Trabzon / TURKEY, e-mail: [email protected]
Abstract
Mathematics education forms the foundation of many fields, from medicine to engineering. Therefore, the
students must have more sufficient skills in mathematics before the university education. In order to understand
the concept of harder questions, students are obliged to solve a high number of problems selected from the types
of questions that they are more comfortable with. However, it is believed that solving many questions similar to
challenging ones instead of focusing on easier questions will better improve the ability of learning. In this
research study, an interactive environment is created to enable students having difficulty in solving algebra
questions to develop themselves. The mathematical terms of the questions that the students have struggled with
are collected via a user interface. The expressions which were received in the text format from the students are
parsed according to the specified rules of grammar and then converted into the abstract syntax tree. This abstract
syntax tree is translated into JSON (Javascript Object Notation) data-interchange format and stored, so that all of
the programming languages can benefit from the collected data. New random questions for the students to solve
are generated from this question stored in JSON format. When the applications for automatic question generation
are reviewed, it is seen that the types of questions that students really need, have not been taken into account
while random questions are generated. The purpose of this research study is to enable students to solve lots of
problems from the types of questions which are difficult for them and assist them to have a faster learning curve
by means of the environment created in this study.
Keywords: automatic question generation, computer algebra system, grammars, AST, JSON
192
Uludağ Üniversitesi Kurum, Eğitim ve Araştırma Faaliyetleri Yönetişim Sistemi (UKEY) Kullanılabilirlik
Değerlendirmesi
Mustafa ÇAVDAR
Uludağ Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Bursa / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Esma AKSOY
Uludağ Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Bursa / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Aysun SEVİNÇ
Uludağ Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Bursa / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Erhan ŞENGEL
Uludağ Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Bursa / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Teknolojinin ilerlemesi ile birlikte uzaktan eğitim faaliyetlerini yerine getirmek üzere tasarlanmış web
yazılımları (LMS) üretilmeye başlanmıştır. Bu sistemler bilgiye ulaşmayı artırmakta ve öğrenmeyi
kolaylaştırmaktadır. Fakat bu sistemlerin bu değişimi sağlayabilmesi, öğrenciler ve öğretmenler tarafından
kullanılması ile doğru orantılıdır. Bu araştırma ile Uludağ Üniversitesi Kurum, Eğitim ve Araştırma Faaliyetleri
Yönetişim Sisteminin (UKEY) kullanılabilirlik problemlerinin tespit edilmesi ve sistemde karşılaşılan sorunlara
çözüm önerileri sunmak amaçlanmaktadır. UKEY sisteminin gerçek kullanıcılarla, gerçek bir arayüz kullanarak
ve kullanıcılara gerçek görevler vererek kullanışlılığın test edilebilmesi için deneysel yaklaşım yöntemi seçilmiş
ve tasarlanan araştırma sekiz gönüllü katılımcı ile gerçekleştirilmiştir. Katılımcılara uygulama öncesi genel
durumlarının belirlenmesi için bir ön test uygulanmıştır. Ardından UKEY ile ilgili yapılan araştırmalar dikkate
alınarak sistemin çeşitli bölümlerinin kullanımını gerektiren sekiz görev belirlenmiştir. Her görev için farklı bir
senaryo oluşturulmuş ve kullanıcılardan bu senaryolara göre görevi tamamlamaları istenmiştir. Görevlerden
sonra kullanıcılara web sitesine dayalı değerlendirme sorularının olduğu mini anket uygulanmıştır.
Kullanılabilirliğin temel özelliklerden olan memnuniyeti ölçmek için de sistem kullanılabilirlik ölçeği
kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda kullanıcıların görevleri bir eğitime tabi tutulmadan yaklaşık olarak %57
oranında zor tamamladığı (etkililik), %59 oranında memnuniyetle ortalama memnuniyet düzeyinin altında bir
memnuniyet gösterdiği (memnuniyet) ve birçok görevi uzun bir sürede (verimlilik) tamamladığı görülmüştür. Bu
bulgulara göre de sistemin kullanılabilirliğinin düşük olduğu tespit edilmiş ve çözüm önerilerinde
bulunulmuştur.
Anahtar Sözcükler: LMS, Öğretim Yönetim Sistemi, kullanılabilirlik, UKEY
193
Matematik Öğretiminde Elektronik Tablo Kullanımı: Bir Sınıf İçi Uygulama Örneği
Emrah ÜNLÜER
MEB Matematik Öğretmeni, Eskişehir / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Emel ÖZDEMİR ERDOĞAN
Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi İlköğretim Matematik Eğitimi Anabilim Dalı, Eskişehir /TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bilgi ve iletişim teknolojilerinin hayatımızın her alanına girdiği günümüzde eğitim-öğretim ortamlarında
bilişim teknolojilerini kullanmak önem kazanmakla birlikte, derslerde hangi programların nasıl kullanılacağı
sorusunu da beraberinde getirmektedir. Matematik öğretiminde elektronik tablo kullanımı, geniş kullanım
alanları ve kullanım kolaylığı ile öğretmenlere zengin bir öğretim ortamı sunmasına rağmen ülkemizde
matematik öğretmenleri tarafından bu yönüyle çok bilinen bir yazılım değildir. Bu çalışmada matematik
öğretmenlerine sınıflarında kullanabilecekleri, uygulama aşamalarının açıklandığı elektronik tablo ortamında bir
etkinlik örneğinin sunulması hedeflenmiştir. Elektronik tabloların grafik-çizim özelliği ile öğrenciler kullanılan
verilerdeki sayısal değişikliklere anında cevap veren interaktif bir ortama sahip olmakta ve böylece matematik
derslerinde ihtiyaç duyulan görselleştirme ortamı oluşturulmaktadır. Bu bağlamda bu çalışmanın amacı
doğruların analitik incelenmesi konu başlığı altında doğruların birbirine göre durumlarını, eğim ile doğru
denklemi ilişkisini, eğim ile doğruların birbirine göre durumlarını elektronik tablo kullanarak öğrencilere
kavratmaya yönelik bir sınıf içi etkinliği hazırlamak ve bu bağlamda öğrenci görüşlerini belirlemektir.
Araştırma, 2015-2016 eğitim öğretim yılının 1. Döneminde, Eskişehir’deki bir Anadolu Lisesi’nde 10. sınıfa
devam eden 28 öğrenci ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma verileri, ders video kayıtları, etkinlik değerlendirme
formu ve araştırmacı günlüğü aracılığıyla toplanmıştır. Analizler sonucunda elde edilen bulgular ilgili
araştırmalar ışığında tartışılacak ve gelecek araştırmalara ve uygulamalara ilişkin öneriler sunulacaktır.
Anahtar Sözcükler: elektronik tablo; matematik öğretimi; bilgisayar destekli eğitim; doğru denklemi; eğim
194
Effects of Group Discussion on Videos during the Flipped Classroom Application
İsmail YILDIZ
Kastamonu University, Education Faculty, Department of Computer and Instructional Technologies
Kastamonu / TURKEY, e-mail: [email protected]
Arif AKÇAY
Kastamonu University, Education Faculty, Department of Computer and Instructional Technologies
Kastamonu / TURKEY, e-mail: [email protected]
Abstract
Flipped classroom is a new approach that was started to be used in the education settings in recent years.
After the significant improvements of data bandwidth and video streaming technologies, it become possible and
applicable to use the video materials in educational platforms. There were different studies about the positive
effects of flipped classroom. In order to improve the effectiveness of flipped classroom, group discussion
platform was adopted to flipped classroom settings and tested. For this purpose WhatsApp mobile application
was used. The aim of this study is to investigate the effectiveness of the group discussion during the flipped
classroom application. For this study a posttest only control group design experimental research setting was used
and 49 undergraduate students were enrolled in this study. Students divided into two groups. One group watched
the videos by discussion which was directed with different question prompts; on the other hand, the other group
only watch the videos. Detailed results will be given during the presentation.
Keywords: Flipped-Classroom, group discussion, question prompts
195
Fen Öğretiminde Bilgisayar Destekli Uygulamaların Gerekçeleri Hakkında Öğretmen ve Öğrenci
Görüşleri
Yasemin DEVECİOĞLU-KAYMAKCI
Bayburt Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Bayburt/TÜRKİYE
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu çalışma ortaokul öğrencilerinin ve fen bilgisi öğretmenlerinin fen bilgisi derslerinin bilgisayar destekli
yürütülmesi konusundaki görüşlerini belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Tarama yönteminin kullanıldığı
çalışmanın verileri 2012-2013 eğitim-öğretim güz döneminde Bayburt ilinde üç farklı ortaokulda 5, 6, 7 ve 8.
Sınıfa devam eden 184 öğrenci ile yürütülen kısa cevaplı açık uçlu anketlerle ve bu okullarda görev yapan
toplam dokuz fen bilgisi öğretmeniyle yürütülen yarı yapılandırılmış mülakatlarla elde edilmiştir. Özel durum
çalışmalarının doğasına uygun olarak yürütülen çalışmanın nitel verileri betimsel olarak analiz edilmiştir.
Çalışmanın verilerine göre bilgisayarı genellikle ödev hazırlama, eğlence, oyun ve araştırma amaçlı kullanan
öğrencilerin çoğu fen bilgisi derslerini sevdiklerini ve derslerinin bilgisayar destekli uygulamalarla yürütülmesini
istediklerini belirtmişlerdir. Bilgisayar destekli fen öğretiminin etkililiğini savunan öğretmenler bilgisayar
destekli fen öğretiminin görselliği artırarak öğrencilerin daha çok duyu organına hitap ettiğini, bilgilerin
kalıcılığını artırdığını, konulara somutluk kazandırdığını ve öğrencilerin daha çok ilgisini çektiğini ifade
etmişlerdir. Çalışmaya göre fen öğretiminin amaçlarına ulaşabilmesi için etkin öğretim yöntem ve tekniklerinin
yanında öğretim teknolojilerinin etkili bir şekilde kullanılması gerektiği sonucuna varılmıştır.
Anahtar Sözcükler: bilgisayar destekli, fen öğretimi, öğrenci, öğretmen, görüş
196
Tablet Bilgisayar Üzerinden Etkileşimli E-Kitap Uygulamasına Yönelik Öğrenci Görüşlerinin
Belirlenmesi
Selda KAYAK
Yıldız Teknik Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, İstanbul /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Öğrencilerin bilgisayar, internet, cep telefonu, tablet bilgisayar vb. teknolojik araçlardaki gelişmeleri
yakından takip etmeleri ve bu araçları öğrenme amacıyla kullanmaları, yeni teknolojilerin eğitim kurumlarına
hızlıca girmesine yol açan etmenler arasındadır. Bilgi teknolojilerinin öğretim programlarına entegre edilmesine
yönelik yapılan yatırımların artmasıyla birlikte; okullarda Bilişim Teknolojilerinin sınıflara taşınması ve bunların
öğretim ortamlarında bir ders aracı olarak etkili bir şekilde kullanılması hedeflenmektedir. Bu kapsamda, tablet
bilgisayar üzerinden öğretim yapılması süreci yeni yeni başlamaktadır. Tablet bilgisayarın eğitime doğru bir
şekilde adapte edilebilmesi ve tablet bilgisayardan maksimum faydalanılabilmesi için kullanım açısından
araştırma bulgularına ihtiyaç duyulmaktadır. Bu araştırmada, yeni ve farklı bir öğretim ortamı sağlayan tablet
bilgisayar üzerinden etkileşimli e-kitap uygulamasının öğrenci üzerinde yarattığı etkiler araştırılmıştır.
Anahtar Sözcükler: Tablet bilgisayar, etkileşimli e-kitap, öğrenci görüşleri
197
Bulanık Mantık ve Kısıt Tabanlı Öğrenci Modeli Temelli Zeki Öğretim Sistemi Model Önerisi
Abdulkadir KARACI
Kastamonu Üniversitesi, Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü, Kastamonu /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu çalışmada Türkçede noktalama işaretlerinin öğretimi için kısıt tabanlı öğrenci modelini kullanan bulanık
mantık temelli bir Zeki Öğretim Sistemi (ZÖS) modeli önerilmiştir. Önerilen modelde iki adet öğrenci modeli
bulunmaktadır. Birincisi kaplama öğrenci modeli diğeri ise kısıt tabanlı öğrenci modelidir. Önerilen bu ZÖS
modelinde öğrenci problemleri çözdükçe yaptığı hatalar kısıt tabanlı öğrenci modeli içinde yer alan öğrenci
modelleyici tarafından tespit edilmektedir. Tespit edilen bu hatalarla ilgili olarak öğrenciye anlık olarak geri
bildirim ve ipuçları verilmektedir. Ayrıca tespit edilen bu hatalar, öğrencinin noktalama işaretlerinin kullanımını
ne derecede öğrendiğini belirlemek ve kaplama öğrenci modelindeki öğrenme düzeyini güncellemek için
kullanılmaktadır. Öğrenci problemi istenen tekrarda doğru çözemezse ve istenen öğrenme düzeyine ulaşmazsa
kaplama öğrenci modeli tarafından bu durum kaydedilmektedir. Kaydedilen bu veriler öğretim modeli tarafından
değerlendirilerek öğrencinin eksik olduğu konulara yönlendirilmesi sağlanmaktadır. Öğrenci eksik olduğu
konuları çalışarak problemleri tekrar çözebilmektedir. Öğrenme düzeyini belirlemede MYCIN güven faktörü,
öğrencinin soruyu çözmek için yaptığı tekrar sayısı ve bulanık mantık karar sistemi kullanılmaktadır.
Günümüzde sınıfların kalabalık olması ve diğer bir takım sebeplerden dolayı öğretmenin öğrenci cevaplarını tek,
tek kontrol ederek geri bildirim vermesi mümkün değildir. Ancak önerilen bu modeldeki ZÖS vasıtasıyla öğrenci
hataları anında tespit edilerek öğrenciye geri bildirim verilmektedir. Ayrıca öğrencinin yaptığı hatalar analiz
edilerek eksik olduğu konular, alt konular ve kavramlar tespit edilebilmektedir. Bu açıdan bakıldığında ve
noktalama işaretlerinin öğretiminin gerekliliği düşünüldüğünde bu model değerli ve önemli bir modeldir.
Anahtar Sözcükler: zeki öğretim sistemi, bulanık mantık, kısıt tabanlı öğrenci modeli
198
Measuring the Prevalence of Foreign Originated Words on the National Newspapers using Search
Engines
Dursun AKASLAN
Harran University, Engineering Faculty, Department of Computer Engineering
Sanliurfa / TURKEY, e-mail: [email protected]
Mehmet Umut SALUR
Harran University, Engineering Faculty, Department of Computer Engineering
Sanliurfa / TURKEY, e-mail: [email protected]
Abdulkadir Gümüşçü
Harran University, Engineering Faculty, Department of Electrical and Electronics Engineering
Sanliurfa / TURKEY, e-mail: [email protected]
Mehmet Emin Tenekeci
Harran University, Engineering Faculty, Department of Computer Engineering
Sanliurfa / TURKEY, e-mail: [email protected]
Abstract
It is obvious that the number of studies regarding the impacts of foreign originated words on the Turkish
language is ever increasing because the interaction of all the languages with each other continue since the
languages has tendency to change and improve. However, the prevalence of the terms originated from a foreign
language should be measured in order to preserve the tradition of the Turkish language and its image. In this
regard, this study measures the prevalence of the words derived from foreign languages such as English and
French on the national newspapers using a number of search engines namely Google, Bing and Yandex. A
number of national newspapers (e.g. Hurriyet & Sabah) with a high circulation over 100,000 sales were selected
in order to determine the prevalence of the foreign originated words. The only front-page of the newspapers
were analyzed to ascertain the prevalence of the foreign originated words since the tendency of using foreign
words on the front page is common in Turkish newspapers. In order to specify the foreign originated words, the
database with 1948 words published by the Turkish Language Organization was selected. The findings shows
that the major of the foreign originated words in the Turkish language are used in a number of disciplines namely
sport, math and daily life of people. 46 foreign originated words with 66 Turkish synonyms were specified. It is
also clear that the major of the foreign originated words were derived from the French and English language
through a number of disciplines. Additionally, it is detected that major of the foreign originated words were
utilized in the daily life of people and in the discipline of sport.
Keywords: newspaper, relational database, search engines, foreign words
199
Instructional Technologists’ Definition of ICT Literacy
Polat ŞENDURUR
Ondokuz Mayıs University , Department of Computer Education and Instructional Technology,
Samsun/TURKEY e-mail: [email protected]
Seda Arslan
Ondokuz Mayıs University , Department of Computer Education and Instructional Technology,
Samsun/TURKEY e-mail: [email protected]
Abstract
In the literature, there are several definitions of ICT literacy. Educational Testing Service (ETS) defines ICT
literacy as using different communication tools and technologies for different purposes to be able to participate
in todays’ knowledge society (2007). In addition, ETS focuses on using these technologies, but also access,
manage, assess and integrate information available through ICT. The definition is also incorporated with other
literacies such as Internet literacy, computer literacy and etc. The definitions of Ainley, Fraillon, & Freeman
(2007), OECT (2003), and Baek, et al. (2008) highlight similar areas in their ICT literacy definitions. On the
other hand, it is important to demonstrate the how these definitions realize in practical situations. For this aim,
Instructional technologists in Turkey were asked to define a person who is ICT literate in their own words. The
answers of Instructional Technologists were analyzed via qualitative content analyze techniques. The results
indicated that “being able to use office programs” as word processor or spreadsheets were found significant
predictors of computer literacy. In addition to this factor, “deciding on basic software needs”, and “information
searching skills” have been taken into consideration in the definitions of instructional technologists.
Keywords: ICT, literacy, instructional technologist
200
Üniversiteli Gençlerde Kişilik Özelliklerinin Phubbing Üzerindeki Etkisi
Evren Erzen
Artvin Çoruh Üniversitesi, İlköğretim Bölümü, Artvin /TÜRKİYE, e posta: [email protected]
Hatice Odacı
Karadeniz Teknik Üniversitesi, Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bölümü, Trabzon/
TÜRKİYE, e posta: [email protected]
İlknur Akistanbullu Yeniçeri
Artvin Çoruh Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Artvin/ TÜRKİYE,
e posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu araştırmada, kişilik özelliklerinin phubbing üzerindeki etkisi ele alındı. Araştırma, değişkenler arası
ilişkileri belirlemek amacıyla nedensel desende tasarlandı. Katılımcılar Karadeniz Teknik Üniversitesi ve Artvin
Çoruh Üniversitesi Eğitim Fakülteleri’nde öğrenim gören öğrenciler arasından kolay ulaşılabilir örnekleme
yöntemiyle belirlenen 545 üniversite öğrencisinden oluşmaktadır. Analizler uç değerlerin veri setinden
çıkarılması sonucunda 539 veri üzerinde gerçekleştirildi. Katılımcıların 383’ ü kız (%71) ve 156’sı erkektir
(%29). Veriler Phubbing (Karadağ et al., 2015), Beş Faktör Kişilik Envanteri (Sümer, Lajunen, & Özkan, 2005)
ve kişisel bilgi formu kullanılarak toplandı. Elde edilen bulgular beş faktör kişilik özelliklerinden nörotiklik ve
sorumluluk boyutlarının phubbing’i yordadığını göstermektedir. Ulaşılan sonuçlar beş faktör kişilik modeli ve
sanal bağımlılıklar literatürü kapsamında tartışılmıştır.
Anahtar Sözcükler: phubbing, beş faktör kişilik özellikleri, üniversiteli genç.
201
Akademik Personelin Uzaktan Eğitime Yönelik Tutumlarının İncelenmesi
Mehmet Fatih BARIŞ
Namık Kemal Üniversitesi, Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu, Tekirdağ / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Uzaktan eğitim, bilgi ve iletişim teknolojilerinin en üst seviyede kullanıldığı, kişiye özel öğrenme imkanı ve
materyali sunan, sunulan kaynaklara zaman ve mekandan bağımsız erişilebilen bir eğitim şeklidir. Birçok
üniversitede özellikle öğrenenlere kolaylık ya da esneklik sağlamak, eğitim hizmetlerine erişimi kolaylaştırmak
için uzaktan eğitim tercih edilmektedir. Namık Kemal Üniversitesi’nde (NKÜ) 2008 yılında birim olarak
başlanılan uzaktan eğitim faaliyetleri, 2013 yılından itibaren Uzaktan Eğitim Merkezi (UZEM) kurularak devam
etmiştir. Merkez tarafından yapılan faaliyetlerde NKÜ’de görev yapan öğretim elemanlarının uzaktan eğitime
karşı farklı tutumlar sergiledikleri görülmüştür. Bu çalışmada NKÜ’de görev yapan akademik personelin
uzaktan eğitime yönelik tutumları farklı değişkenlere göre incelenmiştir. Bu kapsamda Ağır ve arkadaşları
tarafından geliştirilen uzaktan eğitim tutum ölçeği kullanılmıştır. Araştırmaya 2015 yılında NKÜ’de görev yapan
955 akademik personelden 283 ü katılmıştır. Araştırmada elde edilen veriler SPSS (Statistical Package for
Social Sciences) for Windows 22.0 programı kullanılarak analiz edilmiştir. Verilerin değerlendirilmesinde
tanımlayıcı istatistiksel yöntemleri olarak, sayı, yüzde, ortalama, standart sapma kullanılmıştır. İki bağımsız grup
arasında niceliksel sürekli verilerin karşılaştırılmasında t-testi, ikiden fazla bağımsız grup arasında niceliksel
sürekli verilerin karşılaştırılmasında Tek yönlü (One way) ANOVA kullanılmıştır. ANOVA sonrasında
farklılıkları belirlemek üzere tamamlayıcı post-hoc analizi olarak Scheffe testi kullanılmıştır. Elde edilen
bulgular %95 güven aralığında, %5 anlamlılık düzeyinde değerlendirilmiştir. Araştırma sonucunda katılımcıların
“uzaktan eğitimin olumlu yönleri” tutum düzeyi orta (2,851 ± 0,716); “uzaktan eğitimin olumsuz yönleri” tutum
düzeyi zayıf (2,430 ± 0,757); “uzaktan eğitimin üstünlükleri” tutum düzeyi yüksek (3,618 ± 0,713) olarak
saptanmıştır. Yaş ve cinsiyetin uzaktan eğitime yönelik tutumu etkilemediği görülürken, akademik ünvanın
tutumu etkilediği tespit edilmiştir. Elde edilen istatistiksel veriler ve bulgular UZEM kurulum ve yapılandırma
çalışmalarına ve UZEM hakkında farkındalık oluşmasına katkı sağlamıştır.
Anahtar Sözcükler: uzaktan eğitim, tutum ölçeği, akademik personelin tutumları.
202
Problemli İnternet Kullanımının Benlik Saygısı ve Öznel İyi Oluş ile Açıklanabilirliği
Şükrü Özer
Osman Kalyoncu İmam Hatip Ortaokulu, Trabzon/Türkiye, e posta: [email protected]
Hatice Odacı
Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fatih eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü,
Trabzon/TÜRKİYE, e posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu araştırma problemli internet kullanımını, benlik saygısı ve öznel iyi oluş açısından incelemeyi ve benlik
saygısı ve öznel iyi oluşun problemli internet kullanımını yordamadaki rolünü araştırmayı amaçlamaktadır.
Araştırmada aynı zamanda problemli internet kullanımının; cinsiyet, okul türü, sınıf düzeyi, ailenin gelir düzeyi,
anne-baba eğitim düzeyi, internet kullanım süresi ve internet kulanım amacı gibi bazı demografik değişkenler
açısından farklılaşıp farklılaşmadığı da incelenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu; Trabzon ilinde devlet
liselerinin 9, 10, 11 ve 12. sınıflarında eğitim- öğretim faaliyetlerine devam eden 385 öğrenci oluşturmuştur.
Çalışmada öğrencilere, araştırmacılar tarafından hazırlanan Kişisel Bilgi Formu, Problemli İnternet Kullanımı
Ölçeği-E (A. A. Ceyhan ve E. Ceyhan, 2009), Coopersmith Benlik Saygısı (Pişkin,1996) ve Öznel İyi oluş
Ölçeği (Tuzgöl-Dost, 2005) uygulanmıştır. Araştırma için toplanan verilerin analizinde tanımlayıcı istatistik
teknikleri, bağımsız t testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), Kruskal Wallis H testi, Pearson Momentler
Çarpımı Korelasyon Katsayısı ve çoklu regresyon analizi tekniğinden yararlanılmıştır. Araştırma sonuçları;
problemli internet kullanımı ile benlik saygısı ve öznel iyi oluş arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki olduğunu
göstermiştir. Ayrıca benlik saygısı ve öznel iyi oluşun problemli internet kullanımının anlamlı yordayıcıları
olduğu tespit edilmiştir. Bu araştırmada; problemli internet kullanımı ile cinsiyet, ailenin gelir düzeyi, internette
geçirilen süre, internet kullanım amacı ve annenin eğitim düzeyi arasında anlamlı farklılıklar olduğu
bulgulanmıştır. Bunun yanında problemli internet kullanımının, okul türü, sınıf düzeyi ve babanın eğitim
düzeyine göre farklılaşmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelimeler: problemli internet kullanımı, benlik saygısı, öznel iyi oluş.
203
The Use of Facebook as an Educational Tool: A Metaphor Analysis
Hasan SAĞLAMEL
Karadeniz Technical University, Faculty of Arts, Department of English Language and Literature
Trabzon/TURKEY, e-mail: [email protected]
Şakire Erbay
Karadeniz Technical University, Faculty of Arts, Department of English Language and Literature
Trabzon/TURKEY, e-mail: [email protected]
Mustafa Naci Kayaoğlu
Karadeniz Technical University, Faculty of Arts, Department of English Language and Literature
Trabzon/TURKEY, e-mail: [email protected]
Abstract
An increasing use of social media sites such as Facebook, Twitter and Youtube for educational purposes
called for making substantial efforts to reap the benefits of these latent powers effectively. Among these social
media sites, Facebook has become part of many language users’ either/both intramural and/or extramural English
learning, offering socially co-constructed environments conducive to L2 learning. However, how Facebook use
affects learners' language growth from different stakeholders’ perspectives has not been fully diagnosed.
Therefore, there is great need to consider the impact of Facebook use with reference to learners’ language
development from both learner and teacher perspectives. Addressing the need in question, this study aims to
investigate learners' and teachers' perceptions regarding the use of Facebook as an educational tool. The study
employs a metaphor analysis in which 200 students and 20 teachers who have social media involvement at a
state university located in north-eastern Turkey provided elicited metaphors with reasoning entailments. Elicited
metaphor analysis was used to analyze the findings and the results are elaborated in comparison with the teacher
and learner perceptions.
Keywords: learning styles, computer simulations, computer aided education
204
FATİH Projesi Kapsamında Öğretmenlerin Teknostres Sebeplerinin İncelenmesi
Canan Çolak
Anadolu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi
Eskişehir / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Yasin Yalçın
Florida Eyalet Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Psikolojisi ve Öğrenme Sistemleri
Tallahassee, FL / ABD, e-posta: [email protected]
Işıl Kabakçı Yurdakul
Anadolu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi
Eskişehir / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
İçerisinde öğretmenler, okul yöneticileri, öğrenciler gibi birçok paydaşı bulunduran FATİH projesi, çeşitli
araştırmalarda bu paydaşlar açısından değerlendirilmiştir. Özellikle uygulama boyutunda bulunan öğretmenlerin
bu projenin pilot çalışması sırasında karşılaştıkları olumlu ya da olumsuz durumların neler olduğu üzerinde
detaylı olarak durulmuştur. Öğretmenlerin okullara sağlanan çeşitli teknolojik donanımları kullanmada zorluk
yaşadıkları, özellikle teknik bir sorunla karşılaştıklarında bu durumu nasıl çözecekleri konusunda
endişelendikleri, elektronik içeriklerin yetersiz olduğu ve bu konuda derslerinde belirsizlik yaşadıkları
alanyazındaki çeşitli çalışmalarda belirtilmiştir. Genel olarak mesleki hayatta bilgi ve iletişim teknolojilerinin
kullanılmasıyla karşılaşılan bu sorunların, teknostres odaklı olduğu dikkat çekmektedir. Dolayısıyla bu
çalışmada FATİH projesi kapsamında öğretim etkinliklerinde teknoloji kullanmaları konusunda öğretmenlerin
yaşadıkları endişelerin nedenlerini keşfetmek amaçlanmıştır. Bu doğrultuda araştırma nitel araştırma yöntemiyle
yürütülen bir görüşme çalışmasıdır. Katılımcılar Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı olarak çalışan Bilişim
Teknolojileri, Fen Bilimleri, İngilizce alanlarında çalışan 4 öğretmenden oluşmaktadır. Araştırmanın verileri yarı
yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla toplanmaktadır. Yarı yapılandırılmış görüşme formu, teknostres
faktörleri temel alınarak oluşturulmuştur. Bu form, nitel araştırma yöntemleri ve veri analizinde bir uzman
kontrolünün ardından pilot görüşme yapılarak son halini almıştır. Yapılacak tümevarımsal analiz ile elde
edilecek bulgular ve bu bulgulara dayalı sonuç ve öneriler detaylı olarak sunulacaktır.
Anahtar Kelimeler: FATİH projesi, teknostres
205
An Examination of Pre-Service Teachers’ Experiences and Confidences With ICT
Ümit KUL
Artvin Çoruh University, Education Faculty, Department of Primary Education
Artvin / TURKEY, e-mail: [email protected]
Dursun AKASLAN
Harran University, Engineering Faculty, Department of Computer Engineering
Sanliurfa / TURKEY, e-mail: [email protected]
Abstract
Information and communications technology is described as the utilization of devices and applications with
the purpose of transferring and sharing information. Additionally, it is used as a potential vehicle for causing
change and bringing innovation into education. The true integration of ICTs into pre-service teacher education
plays a critical role in the enhancement of the quality of education and training in primary education since the
use of ICT increase the effectiveness of teaching and learning. In this regard, this study investigates the
experience and confidence of pre-service teachers concerning information and communication technologies
(ICT) at the university. An online questionnaire with two open-ended questions was directed so as to gather
information about ICT applications from prospective students enrolled in Artvin Coruh University. The
responses of 174 students from various departments in faculty of education were analysed. Specifically, the use
of computers (e.g. smart phone, tablet and pc) is highly associated with sharing information and setting
communication on social networks (e.g. facebook and whatsapp). Overall, our findings show that the usage of
ICT plays a critical role in the professional development of pre-service teachers.
Keywords: pre-service teachers, ICT, experience, confidence
206
Sosyal Medya Bağımlılık Ölçeği (SMAT17)
Necmi EŞGİ
Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Tokat / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Çalışmanın amacı bireylerde sosyal medya bağımlılığının değerlendirilmesine imkan sağlayan Sosyal Medya
Bağımlılık Ölçeğinin geliştirilmesi, geçerlik ve güvenirlik çalışmasının yapılmasıdır. Yaşları 18-22 arasında
değişen 285 üniversite öğrencisi, bu çalışmasının çalışma grubunu oluşturmaktadır. Güvenirlik katsayısı
(cronbach alfa) 0,93 ve Spearman Brown değeri 0,91 olarak bulunmuştur. Çalışmada, yapı geçerliği için
açımlayıcı (exploratory) faktör analizi, elde edilen faktör yapısının doğruluğunu test etmek için de doğrulayıcı
(confirmatory) faktör analizi kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucu 17 maddenin 4 faktör altında toplandığı
görülmüştür. Sosyal Medya Bağımlılık Ölçeği ile yapılan geçerlik ve güvenirlik analizleri değerlendirilmiş ve
elde edilen değerlerin beklenen sınırlar içerisinde olduğu görülmüştür.
Anahtar Sözcükler: sosyal medya bağımlılığı, ölçek geliştirme, faktör analizi
207
The Potential Use of Tablets in Improving Students’ Speaking Skillls
Süleyman DEMİR
Gümüşhane University, Foreign Languages Department, Gümüşhane / TURKEY,
e-mail: [email protected]
Mustafa Naci Kayaoğlu
Karadeniz Technical University, Department of English Language and Literature
Trabzon, TURKEY, e-mail: [email protected]
Abstract
In recent years, the Ministry of National Education has attributed great importance to speaking skills in
foreign language classes. In parallel to this, many classrooms have been equipped with smart boards, and
students have been given tablets within the framework of FATİH project. However, speaking skill has remained
a fundamental issue in Turkey’s education system in spite of great investment in technology. This quasiexperimental study aims to explore the potential use of educational technology, namely tablets, for improving
students’ speaking skills. To this end, 9th grade high school students in Gümüşhane participated in this research.
The students were asked to use their tablets to record their role play activities defined as homework in advance.
The recordings were brought in the classroom for sharing. The potential contribution of this educational
technology to foreign language teaching was discussed and evaluated in many respects.
Keywords: speaking skill, tablet, technology, speaking anxiety
208
Trust, Privacy Concerns, and Self-Disclosure on Facebook among American and Turkish Students
Yasin Yalçın
Florida State University, College of Education, Department of Educational Psychology and Learning Systems
Tallahassee, FL / USA, e-mail: [email protected]
Canan Çolak
Anadolu University, Education Faculty, Department of Computer Education and Instructional Technologies
Eskisehir / TURKEY, e-mail: [email protected]
Vanessa P. Dennen
Florida State University, College of Education, Department of Educational Psychology and Learning Systems
Tallahassee, FL / USA, e-mail: [email protected]
Abstract
Social networking sites have been playing an important role in our lives in the last decade. Facebook
currently is the biggest and one of the most popular social networking sites, and it has been used for various
purposes such as communication, socialization, and learning. While Facebook offers abundant opportunities, it
also poses threats to user privacy. User data may be shared with third parties without notifying users, and
personal information can be accessed by people who intend to use it in ways that cannot be foreseen. Individuals
must choose whether to engage in self disclosure and benefit from social networking on Facebook, or to protect
their identity and miss the social opportunity. Using Communications Privacy Management Theory as the
theoretical framework, this study aims to investigate the relationship between trust, privacy concerns, and selfdisclosure on Facebook among American and Turkish undergraduate and graduate students. This study will help
illuminate the role trust and privacy concerns play in user decisions to reveal personal information on Facebook,
and determine if American and Turkish students differ in terms of trust, privacy concerns, and self-disclosure.
Keywords: trust, privacy concerns, self-disclosure, Facebook
209
Akademik Teşvik Uygulamasının İlk Sonuçlarına Ait Değerlendirmeler
İdris GÖKSU
Mardin Artuklu Üniversitesi, Midyat Meslek Yüksekokulu, Bilgisayar Teknolojileri Bölümü,
Mardin/TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Yusuf İslam BOLAT
Dicle Üniversitesi, Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Diyarbakır/TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu araştırmanın amacı, 2016 yılında hayata geçirilen akademik teşvik uygulamasına ait ilk sonuçların
betimsel analizini yaparak akademik çalışmaların mevcut durumunu ortaya koymak ve bazı değişkenler
açısından değerlendirme yapmaktır. Toplam 107 devlet üniversitesinden 86 tanesine ait akademik teşvik
komisyon değerlendirme sonuçlarıyla ilgili verilere üniversitelerin web sayfalarından ulaşılmış ve bu veriler
unvan, cinsiyet, fakülte ve puan başlıklarından oluşan forma girilmiştir. Nicel araştırma yöntemlerinden betimsel
modelin kullanıldığı bu araştırmada elde edilen veriler; bölgeler, üniversiteler, birimler, unvan, cinsiyet,
minimum puan, maksimum puan ve teşvik alma oranı açısından incelenerek değerlendirilmiştir. Ayrıca
akademik teşvik puanları üniversitelerin 2015-2016 URAP sıralamasıyla karşılaştırılmış ve meydana gelen
değişim analiz edilmiştir. Araştırma kapsamında toplanan verilerin farklı değişkenler açısından düzenlenmesi
sürecinde daha güvenilir sonuçlar elde etmek amacıyla 2016 yılında YÖK tarafından hizmete sunulan
YÖKAKADEMİK sisteminden ve Yükseköğretim Bilgi Yönetim Sisteminden yararlanılmıştır. Elde edilen
sonuçlara göre; bölgeler bazında akademik teşvik oranları sırasıyla İç Anadolu, Marmara, Ege, Akdeniz,
Karadeniz, Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu, üniversiteler bazında akademik teşvik oranlarına
bakıldığında ilk 5 üniversitenin sırasıyla Hacettepe, Ege, Gebze Teknik, Selçuk ve Atatürk, akademik teşvik
ortalamalarına göre ilk 5 üniversitenin sırasıyla Kastamonu, Niğde, İstanbul Medeniyet, Ege ve Selçuk,
fakülteler bazında akademik teşvik ortalamalarına göre ilk 5 fakülte Eczacılık, Fen, Su Ürünleri, Mühendislik ve
Ziraat fakültesi, unvan bazında teşvik alma oranları ise sırasıyla Doçent, Prof, Yrd. Doç, Arş. Gör. ve Diğer
olduğu görülmüştür. Cinsiyet bazında akademik teşvik oranlarına bakıldığında erkeklerin %25.61’inin,
bayanların ise %18.02’sinin akademik teşvik aldığı görülmüştür. Akademik teşvik ortalamaları ve akademik
teşvik oranları düşük olan üniversitelerde 30 puan alan akademik personel oranının yüksek olduğu, öte yandan
100 puan alan akademik personel oranının ise Hacettepe, Ege, Niğde, İstanbul, Selçuk, Atatürk, Akdeniz, Gazi,
Marmara ve Çanakkale Onsekiz Mart üniversitesinde yüksek olduğu görülmüştür. Ayrıca üniversitelerin
akademik teşvik oranları ile URAP sıralamaları karşılaştırıldığında bazı üniversitelerde sıranın pek değişmediği
ve negatif yada pozitif yönde oldukça değişim gösteren üniversitelerin de olduğu görülmüştür. Genel akademik
teşvik oranının %22.58 olduğu ve 86 üniversite arasından 52 üniversitenin akademik teşvik alma oranının
%20’nin altında olduğu göz önünde bulundurulduğunda ve akademik teşvik oranının üniversitelerin akademik
performanslarını yansıttığı düşünüldüğünde, genel olarak akademik performansın düşük olduğu söylenebilir. Bu
araştırmadan elde edilen sonuçların, üniversitelerin ve akademik personelin akademik performansları hakkında
değerlendirme yapmalarını sağlaması açısından önemli olduğu düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: akademik teşvik, akademik performans, akademik yayın, üniversite başarısı
210
Analysing the Personal Experiences and Views of Pre-Service Teachers on E-Learning
Dursun AKASLAN
Harran University, Engineering Faculty, Department of Computer Engineering
Sanliurfa / TURKEY, e-mail: [email protected]
Ümit KUL
Artvin Çoruh University, Education Faculty, Department of Primary Education
Artvin / TURKEY, e-mail: [email protected]
Abstract
The impacts of information and communications technology on higher education are omnipresent with the
purpose of enhancing the quality of learning and teaching. Additionally, there is a trend in Turkish universities to
deal with challenges associated with the integration of e-learning into education and training. Hence, it is critical
to understand what campus-based students think about e-learning. In this regard, the goal of this study is twofold. First, we aim to understand the views of students on e-learning regardless of whether they have personal
experiences in e-learning. Second, we analyse the views of students on their peers and teachers towards elearning. To achieve our aims, an online questionnaire with two open-ended questions was distributed to
departments in faculty of education in Artvin Coruh University to invite pre-service teachers. The responses of
174 students were analyzed using grounded theory. Overall, the findings indicate that the personal experiences of
campus-based students on e-learning in our study are limited. However, their views on e-learning seem to be
highly positive.
Keywords: pre-service teachers, e-learning, experience, view
211
Analysing The Use of İnformation and Communications Technology in Hasan Kalyoncu University in
Terms of Three Aspects: Technology, Experience and Confidence
Dursun AKASLAN
Harran University, Engineering Faculty, Department of Computer Engineering
Sanliurfa / TURKEY, e-mail: [email protected]
Fatih ALİSINANOĞLU
Hasan Kalyoncu University, Engineering Faculty, Department of Electrical and Electronics Engineering
Artvin / TURKEY, e-mail: [email protected]
Abstract
The term ICT is defined as any technologies which are being used for collecting, storing, editing and
transferring information in various forms. The integration of ICT into education does not only aim at enhancing
the quality of learning and teaching but also at supporting remedial learning. However, there are various barriers
to the successful integration of ICT in teaching and learning. The barriers identified in the literature are usually
grouped into individual (e.g. lack of time, lack of self-confidence & negative experiences with ICT in the past)
and institution-related barriers (e.g. lack of ICT equipment & lack of access to ICT equipment). The barriers
affecting ICT integration into teaching and learning is also similar in the case of Turkey such as lack of ICT
equipment in classrooms, lack of the ICT-based teaching resources and lack of time. In this regard, the paper
analyse the use of information and communications technology in Hasan Kalyoncu University in terms of three
aspects: technology, experience and confidence. The use of various ICT such as web browsers, email and search
engines were measured by students (i.e. associate, bachelor, master and PhD) through the study. An
questionnaire with 24 close-ended questions were directed randomly so as to gather information about ICT
applications from students enrolled in Hasan Kalyoncu University. The responses of students from various
departments such as education, law and engineering were analysed. Descriptive and and inferential statistics
were computed with the purpose of analysing the findings. Additionally, structural equation modelling (SEM) is
used as a methodology for verifying the network of relationships between observed and unobserved variables
(i.e. technology, experience and confidence) in three parts: first, the SPSS package was used to implement an
exploratory factor analysis on the items that we measured using the close-ended questions. Second, the
confirmatory factor analysis using the AMOS package was conducted to find out the causal relationship between
factors. Third, the validated model using the path analysis with the support of the AMOS package was
illustrated.
Keywords: ICT, technology, experience, confidence, SEM
212
Bilişim Teknolojileri Rehber Öğretmeni Olmak: Beklentiler ve Mesleki Roller
Seda AKTI ASLAN
Milli Eğitim Bakanlığı, Bilişim Teknolojileri Öğretmeni, Elazığ / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Kemal DURUHAN
İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Malatya / TÜRKİYE
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu araştırmanın amacı, ilkokul ve ortaokullarda görev yapan BTR öğretmenlerine yönelik okul
yöneticilerinin, diğer branş öğretmenlerinin ve öğrencilerin beklentilerinin neler olduğunu araştırmak ve bu
beklentiler doğrultusunda BTR öğretmenlerinin görev algılarının neler olduğunu ortaya koymaktır. Nitel
araştırma yaklaşımlarından olgu bilim deseninde tasarlanan çalışmanın çalışma grubunu 2015-2016 eğitim
öğretim yılında Elazığ’da bulunan ilkokul ve ortaokullarda görev yapan okul yöneticileri, branş öğretmenleri,
BTR öğretmenleri ve bu okullarda öğrenim gören öğrenciler arasından amaçlı örnekleme yoluyla seçilen 5 okul
yöneticisi, 10 BTR öğretmeni, bilişim teknolojileri haricindeki 10 branş öğretmeni ve bu okullarda öğrenim
gören 6 öğrenci oluşturmaktadır. Veri toplamak amacıyla yarı yapılandırılmış görüşme formu görüşmecilere ses
kaydı alınarak yüz yüze uygulanmıştır. Araştırmadan elde edilen verilere içerik analizi yapılmıştır. Araştırma
sonucunda okul yöneticilerinin BTR öğretmenlerinden beklentileri ders dışı, bilişim teknolojileri ve yazılım
dersindeki ve diğer branş derslerindeki beklentiler şeklinde üç tema altında; diğer branş öğretmenlerinin kendi
branş derslerindeki beklentiler ve ders dışı beklentiler şeklinde iki tema altında; öğrencilerin ise ders içi ve ders
dışı beklentiler şeklinde iki tema altında toplandığı görülmektedir. BTR öğretmenlerinden alınan görüşler
doğrultusunda da benzer temalar ortaya çıkmış ve yöneticilerin, diğer branş öğretmenlerinin ve öğrencilerin en
çok ders dışı beklentilerinin olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Elde edilen bulgulara bağlı olarak bazı önerilerde
bulunulmuştur.
Anahtar Sözcükler: bilişim teknolojileri, btr öğretmenliği, btr öğretmenlerinden beklentiler, mesleki roller.
213
Facebook Sosyal Ağının Eğitim Amaçlı Kullanılması: Bir Alan Çalışması
Nurhayat VAROL
Fırat Üniversitesi, Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu, Elazığ/ TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Günümüzde iletişim teknolojilerinin çeşitliliği, bilgiye çabuk ve ilk elden ulaşmanın yolunu açmıştır. Her
yeni gündeme gelen bir teknoloji bir önceki teknolojiyi eski kılabilmektedir. Sosyal bir varlık olan insanların
iletişime olan ihtiyaçları her zaman vardır. Son yıllarda sosyal ağlar sayısal ortamlara hızla girmiştir. Sosyal
ağlardan Facebook, Twitter, Hangout, Digg, Myspace vb. diğer bazı ağlar yoğun bir biçimde kullanılmaktadır.
Facebook kullanıcı sayısı açısından dünya sıralamasında ilk sıralarda yer alan bir sosyal ağdır. Türkiye nüfus
oranı bakımından Facebook’u en çok kullanan ülkeler sıralamasında ilk beş içerisinde bulunmaktadır. Bu kadar
yoğun kullanım nedenleri; haberleşme, sosyal paylaşım, ders paylaşımı, sohbet ve hatta merak olabilir. Facebook
sosyal ağının eğitim amaçlı kullanımı gün geçtikçe yaygınlaşmaktadır. Öğretim elemanlarının bazıları
Facebook’u bir araç olarak öğrencileriyle sürekli iletişimde olmak, ev ödevlerini, kısa sınavları ve görsel ve
işitsel ders materyallerini öğrencileri ile anında paylaşmak için kullanmaktadır. Hatta Facebook Messenger
üzerinden öğrencilerle canlı bağlantı kurularak ders içeriğini tartışılabilmekte ve mekândan bağımsız olarak
öğrencilerle eşzamanlı iletişime geçilebilmektedir. Bu çalışmada Fırat Üniversitesi Teknik Bilimler Meslek
Yüksek Okulu (TBMYO) ve Teknoloji Fakültesi öğrencilerine bir anket uygulanarak, Facebook sosyal ağının
eğitimde nasıl kullanıldıkları belirlenmiştir. Öğrencilerin Facebook’u eğitim amaçlı hangi sıklıkta kullandıkları,
ne tür zorluklarla karşılaştıkları, sosyal ağın eğitimde kullanılmasının avantaj ve dezavantajlarının neler
olabileceği belirlenmiştir. TBMYO öğrencileri ile Teknoloji Fakültesi öğrencilerinin Facebook sosyal ağını
kullanmalarındaki farklılıkları belirlenmiştir. Bu çalışmada 5’li Likert ölçeği kullanılarak, sonuçlar analiz
edilmiştir. Elde edilen bulgulara bağlı olarak Facebook sosyal ağının eğitim amaçlı kullanılması için bazı
öneriler sunulmuştur.
Anahtar Sözcükler: Facebook, sosyal ağlar, likert ölçeği
214
The Relationships Between Communication Skills and Cyberbullying of Candidate Teachers
Şemseddin GÜNDÜZ
Necmettin Erbakan University, Ahmet Kelesoglu Faculty of Education, Department of Computer and
Instructional Technologies, Konya / TURKEY, e-mail: [email protected]
Yasemin ÖZBEK
Iskenderun Anatolian High School Hatay / TURKEY, e-mail: [email protected]
Abstract
The purpose of this study is to identify the relationship between the teacher candidates’ communications
skills and cyberbullying levels and analyze both concepts according to various variables. Research data were
collected from 391 teacher candidate by using the Cyberbullying Scale and Communication Skills Scale during
the spring, 2015. Percentage, frequency, t-test, ANOVA and Pearson correlation test were used for the statistical
analysis of the data. The SPSS21 packages programme was used in all statistical analysis of the research and
0.05 was adopted as the significance level. Status of the participants to communication skills level is high, and
their cyberbullying level is at a low level. Female teacher candidates’ communication skills level was found to
be higher than that of male teacher candidates. Male teacher candidates’ cyberbullying level was found to be
higher than that of female teacher candidates. There is a significant negative relationship between the
communication skills levels of participants and the level of cyberbullying. Lower communication skills level in
general, can explain the 11 % of cyberbullying situation.
Keywords: teacher candidate, communication skills, cyberbullying
215
Determination of Awareness and Experience about Digital Footprint of High School Students
Yasemin ÖZBEK
Iskenderun Anatolian High School Hatay / TURKEY, e-mail: [email protected]
Ahmet Naci ÇOKLAR
Necmettin Erbakan University, Ahmet Kelesoglu Faculty of Education, Department of Computer and
Instructional Technologies, Konya / TURKEY, e-mail: [email protected]
Şemseddin GÜNDÜZ
Necmettin Erbakan University, Ahmet Kelesoglu Faculty of Education, Department of Computer and
Instructional Technologies, Konya / TURKEY, e-mail: [email protected]
Abstract
The data that we digitalized more and more every day provide easy usage and access opportunities but also
may cause some drawbacks. A data digitalized today, has the attribute that it may come across in a different way
tomorrow. In this regard, digital footprint awareness is essential for conscious actions. The aim of this study is to
explore digital footprint awareness and experiences of high school students who are tomorrow’s adults and
accepted as users of digital technology. For this purpose, the data were collected with the measurement tool
which was developed on 316 high school students in the district of Hatay Iskenderun in academic year of 20142015. As a result of the study it was observed that the students have high awareness of digital footprint and low
negative experiences. Although there is no important gender difference in digital footprint awareness, gender is
important in terms of digital footprint experiences. Men are familiar with the more negative experience. While
internet usage self-efficacy was not significant for both dimensions, education as primary usage purpose of the
internet is only an important factor in terms of digital footprint awareness. The students who are indicating that
they use internet for educational purposes, have greater digital footprint awareness.
Keywords: digital footprint, awareness, experience, high school student
216
İnternet Kullanımının İyi Oluş Üzerindeki Etkisi: Meta-Analiz
Özkan ÇİKRIKCİ
Ordu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Ordu/TÜRKİYE
E-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu meta-analiz çalışmasının amacı, internet kullanımının iyi oluş bileşenleri üzerindeki etkisini incelemektir.
Yaşam doyumu, iyi oluş ve benlik saygısı iyi olmanın göstergeleri olarak değerlendirilmiş ve internet kullanımı
ile etkileşimi değerlendirilmiştir. Alan yazın incelenerek belirlenen yayınlar (n = 281) bir havuz toplanmıştır.
Araştırmacı tarafından belirlenen ölçütler doğrultusunda 23 çalışmanın analize dahil edilmesine karar verilmiştir.
Bu çalışmada 21054 kişilik örneklem grubu elde edilmiştir. Örneklem grubunun yaş ortalaması 20.32 olarak
hesaplanmıştır. Rassal etki modeli kullanılarak yapılan analiz sonuçlarına göre, internet kullanımının iyi oluş
üzerinde düşük düzeyde anlamlı etkisi bulunmaktadır (k = 28, r = -.18, p < .001). Çalışma kullanılan iyi oluş
bileşenleri moderatör değişken olarak belirlenmiştir. Moderatör analizi bulguları, iyi oluş bileşenlerinin internet
kullanımının iyi olma üzerindeki etkisinde anlamlı bir moderatör değişken olmadığını göstermektedir (Qb =
1.34, df = 2, p >.05). Araştırma sonuçlarına göre, internet kullanımının iyi olma hali üzerinde etkili olan bir
değişken olduğu ifade edilebilir. Elde edilen bulgular ilgili literatür ışığında tartışılmıştır.
Anahtar Sözcükler: İnternet kullanımı, iyi oluş, yaşam doyumu, benlik saygısı, meta-analiz
217
The Evaluated Students’ Eyes of Used Virtual Manipulatives in Elective Mind Puzzle Course
Abdullah KAPLAN
Atatürk University, Kazım Karabekir Education Faculty, Department of Elementary Mathematics Education
Erzurum / TURKEY, e-mail: [email protected]
Mesut ÖZTÜRK
Bayburt University, Education Faculty, Department of Elementary Mathematics Education
Bayburt / TURKEY e-mail: [email protected]
İsmail SARİKAYA
Bayburt University, Education Faculty, Department of Classroom Education, Bayburt / TURKEY,
e-mail: [email protected]
Cem KURDAL
Şehit Üsteğmen Cem Nuri Başgül Middle School, Bayburt / TURKEY, e-mail: [email protected]
Abstract
Elective mind puzzle course gets involved middle school curriculum to development skilled at reasoning,
connections, problem solving. This course is important for developed verbal and visual intelligence and bring
thinking three dimensions. Literature show that it brings these skills when used of virtual manipulatives at the
elective mind puzzle course. Therefore, this course is important. In the context examining of used virtual
manipulatives -using again and again with interactive whiteboards in the educational environment- is important.
The purpose of this study was to examine elective mind puzzle course which use of virtual manipulatives. The
study was conducted with case study method of qualitative research design. We applied mind puzzle with virtual
manipulatives two schedule course. We conducted interview and observation in process, whereas at the end of
process made focus-group interviews with students. We evaluated use of virtual manipulatives with interactive
whiteboard in elective mind puzzle course. Collected data was applied content analysis. It showed that students
have a liking for used virtual manipulatives in elective mind puzzle course, but some of students –They have not
got making application on computer- annoyed for their own no applied. Students was enthusiastic more easy
than difficult when made activity with virtual manipulatives. Students got tired when not completed activity in
difficult activities. Students was not reasoning for the computer allow to apply quickly. They used trial-error
method. We detected that made apply with computer was not need to labor, thus students were not thinking and
reasoning.
Keywords: technology integration in education, virtual manipulatives, elective mind puzzle course
218
Analysing the Impacts of Using robots in Primary Education with Mats
Dursun AKASLAN
Harran University, Engineering Faculty, Department of Computer Engineering
Sanliurfa / TURKEY, e-mail: [email protected]
Figen OĞUZMERT
Ministry of National Education, Sanliurfa Art and Science Center
Sanliurfa / TURKEY, e-mail: [email protected]
Abstract
Primary education plays a critical role in the formation of intelligence, personality and social behavior of
children who are between about six and thirteen years old and have not yet gone to secondary school. The
objective of primary education is to ensure that every Turkish child acquires the necessary knowledge, skills,
behavior and is prepared for life in accordance with his/her interests, talents and capabilities. Nowadays, robots
are becoming part of our society and have a great potential in being utilized in education. Robots can be used
with the purpose of teaching a wide range of subjects such as programming, algorithm development and a
foreign language. There are various types of robots such as bee-bot, classic roamer and clementoni mio, which
used in primary education for teaching sequencing, estimation, problem-solving and having fun using analog
mats. Hence, it is deemed relevant to understand whether the use of robots contributes to the successful
development of children in primary education. In this regard, the goal of this study is two-fold. First, a number of
analog mats were designed and scaled for the robots to run on as a surface with the purpose of learning across a
wide range of subjects with numbers, shapes, objects, fruits and animals. Second, a number of activities were
designed using the robots with mats to teach a wide range of subjects mainly algorithm and foreign language. An
initial training was given to primary students to make sure that they can use the robots and the observation was
used to study the spontaneous behavior of participants in primary school settings.
Keywords: primary school, robot, algorithm, programming, English language
219
A 3D Learning Environment for Students with Specific Learning Disabilities in 1st - 3rd Grades: A
Design and Development Study
Sinan HOPCAN
İstanbul University, Education Faculty, Department of Computer Education and Instructional Technology ,
İstanbul / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Elif POLAT
İstanbul University, Education Faculty, Department of Computer Education and Instructional Technology ,
İstanbul / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Fatih İLHAN
Orta Doğu Teknik İstanbul University, Education Faculty, Department of Computer Education and Instructional
Technology , Ankara/ TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Tuğba TOKEL
Orta Doğu Teknik İstanbul University, Education Faculty, Department of Computer Education and Instructional
Technology , Ankara/ TÜRKİYE, e-posta:[email protected]
Abstract
This study focuses on designing and developing of a 3D learning experience in an OpenSim environment for
students with specific learning disabilities (dyslexia, dyscalculia and dysgraphia). Considering the lack of a web
assisted instructional material designed specifically for these students, it is hoped to make a contribution to the
particular area. Thus this study aims to make a contribution to their lives and to this area of instructional design
by considering them as this study’s target group and designing the 3D learning experience according to their
needs and skills. For each macrostructure at least one archetype is included in this study. Agency (avatar
persona), exploration (guided tour), experience (operational application) and connectedness (group forums and
social networking).
Keywords: specific learning disabilities, dyslexia, dyscalculia and dysgraphia, 3D learning environments,
3DLEs, OpenSim, virtual worlds
220
Özel Öğrenme Güçlüğü Yaşayan Öğrenciler İçin Elle Kavranabilir Nesnelerle Mobil Eğitsel Bir
Uygulama Geliştirme: Fen ve Teknoloji Dersi Örneği
Elif POLAT
İstanbul Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, İstanbul /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Kürşat ÇAĞILTAY
Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara/
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Eğitim sistemi içerisinde, artan ihtiyaçlarıyla birlikte özel öğrenme güçlüğü yaşayan çok sayıda öğrenci
mevcuttur. Bu öğrencilerin ihtiyaçlarını karşılayan müdahalelerden biri şüphesiz ki eğitim teknolojisidir. Ancak,
geleneksel bilgisayar destekli eğitim uygulamaları fiziksel katılımı ve çok duyulu etkileşimi sağlamada yetersiz
kalmaktadır. Yeni teknolojilerin ortaya çıkmasıyla birlikte, tabletlerin elle kavranabilir nesnelerle kullanılması
özel öğrenme güçlüğü yaşayan öğrencilerin öğrenme deneyimlerini zenginleştirme açısından önemli bir
potansiyele sahiptir. Gelecek vadeden potansiyeli olmasına rağmen, yabancı alanyazında kavranabilir
teknolojilerin özel öğrenme güçlüğü yaşayan öğrencilerde kullanımı ile ilgili sınırlı sayıda araştırma mevcuttur.
Türkiye’de ise bu çalışmadan hedef kitle ve kullanılan teknoloji olarak farklılık gösterse de benzer olabilecek tek
bir çalışmaya rastlanmıştır. Sınırlı sayıda olan bu araştırmalar, farklı teknolojilerle elle kavranabilir ara yüzler
geliştirerek dislektik öğrencilerin okuma becerilerini artırmayı hedeflemektedir. Bu çalışmanın amacı, özel
öğrenme güçlüğü yaşayan ilköğretim 6-8. Sınıf öğrencilerine yönelik elle kavranabilir mobil bir uygulamanın
geliştirilmesidir. Bu amaç doğrultusunda gerçek nesnelere oldukça benzer biçimde tasarlanan 3 boyutlu fiziksel
nesnelere dokunma ve bu nesneleri tablete dokundurma ile gerçekleşecek ve bu sayede etkileşim sağlanacaktır.
Çalışma kapsamında hem kavranabilir mobil uygulama hazırlanmış olacak hem de bazı okullarda görülme oranı
%20’ye varan öğrenme güçlüğü yaşayan öğrencilerin yaşadıkları sorunlara yönelik bir çözüm geliştirilmiş
olacaktır. Araştırma kapsamında, disiplinler arası işbirliğiyle geliştirilecek kavranabilir mobil uygulama hem
uygulayıcılar hem de uzmanlar için bir örnek olacaktır. Araştırmanın gerek özel eğitim gerekse eğitim teknolojisi
alanlarına katkılar sağlayacağı düşünülmektedir
Anahtar Sözcükler: özel öğrenme güçlüğü, disleksi, diskalkuli, disgrafi, mobil eğitsel uygulama, kavranabilir
teknolojiler
221
The Perceptions of High School Students, Their Parents and Teachers about Essay Tests in Turkey
Pınar KEFELİ
Recep Tayyip Erdoğan University, Department of Computer Programming
Rize / TURKEY, e-mail: [email protected]
Elif POLAT
İstanbul University, Education Faculty, Department of Computer Education and Instructional Technologies
İstanbul / TURKEY, e-mail: [email protected]
Sinan HOPCAN
İstanbul University, Education Faculty, Department of Computer Education and Instructional Technologies
İstanbul / TURKEY, e-mail: [email protected]
Abstract
The purpose of this study is to determine the perceptions of high school students, their teachers and parents
about “essay tests” in Turkey. Mixed method with triangulation design was used in the study. A survey was
conducted with the participation of 46 teachers, 51 students and 29 parents from three high schools. In addition,
one-to-one interview was conducted with 4 teachers and 3 students. According to the results, the participants
think that 1) essay tests can assess the level of comprehensive thinking skills, 2) students are not ready for essay
tests, 3) indecision in essay tests increase the number of students receiving private tutoring and students
receiving private tutoring will get higher grades. It is thought that the findings of the study shed light on both
practice and research fields about the implementation of essay tests.
Keywords: teachers, high school students, essay test
222
Zihinsel Engelli Bireyler için Geliştirilmiş Eğitsel Tablet Uygulamasının Kullanışlılık Çalışması
Sabiha YENİ
Yıldız Teknik Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, İstanbul /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Kürşat ÇAĞILTAY
Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Günümüzde teknolojik gelişmelerin özel eğitime ihtiyaç duyan bireyler için potansiyel çözüm önerileri
sağladığı bilinen bir gerçektir. Zihinsel engelli öğrencilerin, bireysel ihtiyaçlarının fazla olması özel eğitim
alanında farklı metot ve ürünlerin kullanımını gerektirir. Farklı ürünlerin geliştirilmesi sürecinde kullanışlılık
önemli bir boyuttur. Özel eğitim alanında kullanışlılık çalışmaları engelli bireylere yönelik iyi tasarlanmış
materyaller ve bu alana özgü tasarım prensipleri üretebilmek için gereklidir. Kullanışlı eğitsel uygulamaların
tasarlanması ve geliştirilmesi engelli bireylere başarmanın gerçek hazzını sunabilir ve onların eğitim sürecini
kolaylaştırabilir. Ayrıca, iyi tasarlanmış ve kullanışlı materyaller zihinsel engelli öğrencinin öğrenilecek olan
materyale odaklanmasını ve daha uzun süre çalışabilmesine yardımcı olur. Bu çalışmada, zihinsel engelli
bireylerin günlük yaşam becerilerini iyileştirmeye yönelik geliştirilmiş olan bir tablet uygulamasının kullanışlılık
çalışması yapılmıştır. Eğitsel tablet uygulamasında karşılaşılan kullanışlılık problemlerini tanımlamak için
“uzman yaklaşımı- höristik değerlendirme” ve “deneysel yaklaşım- kullanıcı testi” yöntemleri bir arada
kullanılmıştır. Bu çalışmada eğitsel tablet uygulamasının ilk versiyonu zihinsel engelli 2 öğrenci ile test
edilmiştir. Uygulamalar esnasında yapılan gözlemler ve özel eğitim öğretmenlerinin değerlendirmeleri üzerine
tablet uygulamasının ikinci bir versiyonu geliştirilmiştir. Geliştirilen ikinci versiyon tablet uygulaması ise 3
zihinsel engelli öğrenci ile test edilmiştir. Her bir öğrenci ile en az 3 başlama, 3 öğretim ve 3 yoklama oturumu
olmak üzere 45 dakikalık toplam 9 oturum gerçekleştirilmiştir. Tablet uygulamasının iki farklı versiyonu için
yapılan kullanışlılık testleri neticesinde elde edilen bulgular etkililik, verimlilik ve memnuniyet değişkenleri
açısından karşılaştırılmıştır.
Anahtar Sözcükler: zihinsel engelli bireyler, tablet uygulaması, kullanışlılık.
223
Özel Eğitim Öğretmen Adaylarının Teknoloji Kabulü ve Kullanımının İncelenmesi
Sabiha YENİ
Yıldız Teknik Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, İstanbul /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Zeynep GECÜ PARMAKSIZ
Yıldız Teknik Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, İstanbul /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bilgi ve iletişim teknolojileri (BİT) destekli eğitimler, özel eğitime ihtiyaç duyan bireylerin dikkatini ders
içeriğine çekmeye ve gerçekleştirmesi gereken görevlere dikkatlerini yoğunlaştırabilmelerine yardımcı olur. BİT
araçlarının mekanik avantajları özel eğitime ihtiyaç duyan bireylerin eğitimi için bu araçları cazip kılar. Eğer
özel eğitim öğretmenleri teknolojik cihazları ve yenilikçi öğretim yaklaşımlarını özel eğitim derslerine uygun
şekilde entegre edebilirse, özel eğitime ihtiyaç duyan bireyler ile iletişim için güçlü bir araca ve farklı türlerde
mesleki, eğitsel ve eğlenceli aktivitelere ulaşılabilir. Özel eğitim meslek elemanlarının teknolojiyi derslerinde
doğru ve etkili bir şekilde kullanabilmeleri, onların BIT araçlarını günlük yaşantılarında ve derslerinde kullanım
sıklıkları ve BIT destekli eğitim konusundaki yeterlilikleri ile paralellik göstermektedir. Bu doğrultuda
araştırmanın amacı, özel eğitim kurumlarında çalışacak olan öğretmen adaylarının BIT araçlarını günlük
yaşantılarında ve derslerinde kullanma durumları ve teknoloji kabul durumlarının belirlenmesidir. Bu çalışmada
özel eğitim öğretmen adaylarının bilgi ve iletişim teknolojileri kabul ve kullanım kararını alırken kendilerini
etkileyen etkenlerin neler olduğu teknoloji kabul modeli çerçevesinde incelenmiştir. BIT araçlarının kullanımını
ne kadar kolay olarak algıladıkları, kullanım sonrası elde edilecek fayda algıları, onların bilgi ve iletişim
teknolojisi araçlarına yönelik tutumları araştırılmıştır.
Anahtar Sözcükler: Özel eğitim, teknoloji kabul modeli, öğretmen adayları.
224
An Investigation into EFL Learners’ Perceptions towards Online Dictionary Use: The Case of KTU
Mustafa Naci KAYAOĞLU
Karadeniz Technical University, Faculty of Letters, Department of English Language and Literature
Trabzon / TURKEY, e-mail: [email protected]
Zeynep ÖZTÜRK DUMAN
Karadeniz Technical University, Faculty of Letters, Department of English Language and Literature
Trabzon / TURKEY, e-mail: [email protected]
Raşide DAĞ AKBAŞ
Karadeniz Technical University, Faculty of Letters, Department of English Language and Literature
Trabzon / TURKEY, e-mail: [email protected]
Abstract
With the rapid spread of the Internet, online dictionaries have attracted millions of users from various fields
around the globe. It is not surprising to see the demand for using online dictionaries in foreign language teaching
and learning contexts. Although the access to the online dictionaries may vary, it seems that several language
learners use them to a great extent, indicating a potential use for language classes. However, in order for the
online dictionaries to be of pedagogical values in foreign language learning, the current and potential uses need
to be investigated. With this in mind, the present study seeks to investigate the language learners’ perceptions
and current use of online dictionaries. To this end, a questionnaire was conducted to English-majoring students
at Karadeniz Technical University selected via convenience sampling. The findings will be shared in the
conference.
Keywords: online dictionaries, vocabulary learning
225
Usability Evaluation of EBA Portal: A Mixed Method Study
Mehmet TEKDAL
Cukurova University, Faculty of Education, Department of Computer Education and Instructional Technology
Adana / TURKEY, e-mail: [email protected]
Zafer KADIRHAN
Middle East Technical University, Faculty of Education, Department of Computer Education and Instructional
Technology, Ankara / TURKEY, e-mail: [email protected]
Abstract
The ongoing developments in information and communication technologies (ICTs) have led to the
emergence of new opportunities in education. Accordingly, most countries have allocated considerable budgets
to improve the quality of education through the use of technology. In this regard, one of the most comprehensive
projects in Turkey was carried out by the Ministry of National Education; known as the “Movement of
Enhancing Opportunities and Improving Technology”, also known as the FATIH project, which provided
software and hardware support to all K-12 schools in Turkey. One of the most significant components of this
project is the provision and managing of educational materials. In this vein, the Education Information Network
(known as EBA) portal was established and educational materials provided through this portal. The primary
purpose of this study is to determine the usability of EBA portal. For this purpose, quantitative data were
collected from 301 teachers by applying an online version of the System Usability Scale (SUS). Further,
qualitative data were collected from 117 teachers by adding an open-ended question at the end of the scale. Data
were analyzed using IBM SPSS 23 and MaxQDA 12. According to the results, it can be concluded that even if
the usability of the EBA portal is moderate; still some revisions are necessary based on suggestions provided by
the teachers.
Keywords: EBA, usability, usability evaluation, educational materials, teachers, K-12 schools
226
Öğrenme Kuramları Perspektifinden Öğretim Materyalleri
Seda ÖZER
Fırat Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Elazığ / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Arif AKÇAY
Kastamonu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Programları ve Öğretim Bölümü, Kastamonu / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Meral ÇİÇEK
Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Mukaddes ERDEM
Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu çalışma, öğrenme-öğretme materyallerinin hangi öğrenme kuramına yakın düştüklerini belirlemek ya da
belli bir öğrenme kuramına uygunluğunu sağlamak için ölçütler takımı işlevi görecek bir ölçek geliştirmek
amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu amaçla; davranışçı, bilişsel ve yapılandırmacı öğrenme kuramlarının öğrenmeöğretme materyallerine yansıma biçimlerini temsil eden etkinlik ifadeleri oluşturulmuş ve uzman görüşüne
sunulmuştur. 5’li likert tipinde toplam 57 maddeden oluşan ölçek uzman görüşleri doğrultusunda düzenlenmiştir.
Ardından maddelerde ifade edilen özelliklerin öğrenme-öğretme materyallerinde gözlenebilirliğini belirlemek
üzere EBA’dan seçilmiş farklı türde üç materyalin incelenmesinde kullanılmıştır. Elde edilen verilerin analizi ve
sonuçlara göre ölçek maddelerinin düzenlenmesine devam edilmektedir. Son aşama olarak bu maddelerin bir
materyalin geliştirilme sürecine rehberlik etmesine dönük öğretmenlerle bir çalışma gerçekleştirilmesi
planlanmaktadır. Çalışma, FATİH Projesi kapsamında da öğretmen yapımı materyallerin teşvik ediliyor oluşu
dikkate alınarak gerçekleştirilmiştir. Tüm sistemi ilgilendiren ve geniş bir üretici kitlesine yaygınlaştırılması
düşünülen çalışmalarda bir çerçeve ölçüt setinin olmasının önemli olduğu düşünülmektedir. Aksi durumda
özellikle eğitim sistemi açısından düşünüldüğünde ortaya çıkan ürünlerin belli bir kabul alanına düşmesi olanaklı
olmayacak ya da değerlendirilmelerinde kişisel ölçütler öne çıkacaktır. Bu çalışma yoluyla üretilen ölçeğin bu
anlamda tutarlı bir materyal üretim sürecine oluşturmaya katkı sağlaması beklenmektedir. Çalışmada üretilen
ölçeğin özellikle kullanıcı öğretmenlerin öğretim materyali öğrenme kuramı ilişkisini görmesi ve bu ilişkiyi
öğretim süreçlerini düzenlerken sisteme taşıması da verimli bir beklenti olarak ifade edilebilir.
Anahtar Sözcükler: öğrenme-öğretme materyali, öğrenme kuramı, davranışçı, bilişsel, yapılandırmacı
227
BÖTE Bölümü Öğretmen Adaylarının Dönüştürülmüş Özel Öğretim Yöntemleri Dersi Öncesi ve Sonrası
Sınıf Kavramına İlişkin Algılarının Metaforlar Aracılığıyla Belirlenmesi
Ozan Filiz
Anadolu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Eskişehir /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Adile Aşkım Kurt
Anadolu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Eskişehir /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Dönüştürülmüş sınıflar, sınıf içerisinde doğrudan konu anlatımıyla geçen süreyi sınıf dışına taşırken sınıf
içindeki artan zamanda farklı etkinlikler yapmayı içeren bir modeldir. Bu çalışmada, BÖTE bölümü öğretmen
adaylarının sınıf kavramına ilişkin algılarının, dönüştürülmüş Özel Öğretim Yöntemleri dersini almadan önce ve
aldıktan sonra metaforlar yoluyla değişimleri incelenmiştir. Bu doğrultuda 43 öğretmen adayından “Sınıf ….
gibidir, çünkü ….” cümlesini tamamlamaları istenmiştir. Elde edilen veriler içerik analizi ile analiz edilmiş ve
bulgular yüzde ve frekans değerleri ile ortaya konulmuştur. Analiz sonucunda öğretmen adaylarının ders öncesi
ve ders sonrası metaforları dokuz farklı kategoride toplanmıştır. Öğretmen adaylarının dersi almadan önce sınıf
kavramına ilişkin metaforları kategorileştirildiğinde sırasıyla en çok sınırlılık olarak sınıf (n=9, %20.9), öğrenme
odağı olarak sınıf (n=8, %18.6) ve eğitim odağı olarak sınıf (n=7, %16.2) kategorilerinde toplandığı
görülmüştür. Dönüştürülmüş sınıflar modeliyle işlenen ders sonrası sınıf kavramına ilişkin metaforlar
kategorileştirildiğinde ise en çok sırasıyla açık ve erişilebilir sınıf (n=10, 23.8), öğrenme odağı olarak sınıf (n=8,
%19) ve sosyal öğrenme ortamı olarak sınıf (n=5, %11.9) ile öğretmenin rehber olduğu sınıf (n=5, %11.9)
kategorilerine ulaşılmıştır. Dönüştürülmüş Özel Öğretim Yöntemleri dersini alan öğretmen adaylarının
metaforları bireysel olarak incelendiğinde olumsuz olan metaforların (n=16, %38) tamamının olumlu metaforlara
dönüştüğü görülmüştür.
Anahtar Sözcükler: dönüştürülmüş sınıflar, sınıf algıları, metafor
228
Internet English Neologism: Twitter
Mustafa Naci KAYAOĞLU
Karadeniz Technical University, Department of English Language and Literature, Trabzon / TÜRKİYE
e-mail: [email protected]
Raşide DAĞ AKBAŞ
Karadeniz Technical University, Department of English Language and Literature, Trabzon / TÜRKİYE
e-mail: [email protected]
Gözde ATAY
Karadeniz Technical University, Department of English Language and Literature, Trabzon / TÜRKİYE
e-mail: [email protected]
Abstract
In recent years, the extensive use of social media has introduced various modes of interaction in different
languages. Especially, English has had its own share from this dynamic discourse as the users of social media
have created new language forms. In this respect, the current study aims to examine Internet English neologism
appearing on Twitter. To this end, three groups of Twitter users, including politicians, celebrities and phenomena
users, were chosen on Twitter. 2000 words in tweets of each user (n= 9) were analyzed. Tweets were analyzed
word by word according to Rumsiene’s glossary table (2009), covering Internet English neologisms and specific
types of word formation. The overall results indicate that among all types of neologisms, clipping is much more
used by the users. As compared with other groups, neologisms mostly appear on tweets of the phenomena users.
Keywords: Internet English, neologism, social media, technology, Twitter
229
Bilgisayar Bilimi Müfredatı Oluşturmaya Yönelik Bilişim Teknolojileri Öğretmenlerinin Görüşleri
Olgun SADIK
Indiana University, Bloomington, Indiana, USA, e-posta: [email protected]
Esra KIDIMAN
Yasemin Karakaya Bilim ve Sanat Merkezi, MEB, e-posta: [email protected]
Abdullah IŞIK
Ortadoğu Teknik Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Politikası, Ankara/ TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Ahmet Ercan TOPCU
Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi, Ankara, TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bilim, ekonomi, sanayi ve sosyal alanlardaki global gelişmelere ayak uydurabilmek için bilgisayar biliminde
ülkemizin başarılı olması gerekmektedir. Devlet Planlama Teşkilatının (DPT) 2010 yılı Bilgi Toplumu
İstatistikleri raporuna göre, bilgisayar bilimi Türkiye’nin gelişiminde ve toplumun endüstriyel toplumdan bilgi
toplumuna geçişinde önemli bir yeri olacaktır. Bilgi toplumu (Drucker & Wilson, 2001) teknoloji temelli yeni
nesil Sanayi 4.0 uygulamalarının ihtiyaçlarını giderecek şekilde bilgisayar bilimi eğitimi ile hazırlanmalıdır.
Gerekli iş gücünü ve uzmanları hazırlamak için, akademisyenler ve araştırma enstitüleri bilgisayar bilimi
eğitiminin daha anaokulundan lise seviyesine kadar öğretilmesi gerektiğinin önemi üzerinde durmaktadır (Barr
& Stephenson, 2011; Hug, Guenther, & Wenk, 2013). Bu amaçla Milli Eğitim Bakanlığı ve Bilim, Sanayi,
Teknoloji Bakanlığı işbirliği ile bilgisayar bilimleri eğitiminin ulusal müfredata ekleme çalışmalarına 2016 yılı
başında kodlama eğitimi adı altında başlanmıştır (YEĞİTEK, 2016). Bu çalışmada araştırmanın çerçevesi olarak
Uluslararası Eğitimde Teknoloji Topluluğu Bilgisayar Öğretmenliği Standartları (International Society for
Technology in Education- Standards for Computer Science Educators- ISTE-CSE) (ISTE, 2011) referans
standartları olarak kullanılmıştır. ISTE standartlarının tercih edilme sebebi bilgisayar bilimi eğitimine içerik,
pedagoji, ortam ve profesyonel gelişim ihtiyaçları açısından kapsamlı bir bakış açısı getirmesidir. Öğretmen
eğitimi araştırmaları literatürü incelendiği zaman bu büyüklükte değişikliklerde öğretmen görüşlerinin
alınmasının projenin başarılı olması açısından çok önemli olduğu öne çıkmaktadır. Öğretmen görüşü alınmadan
yukarıdan aşağıya getirilen değişimler öğretmenlerin değişimi kabul etme süresini, değişimin getirdiği yeni
içeriği öğrenme motivasyonlarını ve bu içeriği uygulama çabalarını düşürdüğünü göstermektedir (Holzberger,
Philipp, & Kunter, 2014). Bu çalışma ile şu anda görevde olan bilgisayar öğretmenlerinin uygulanması planlanan
yeni bir bilgisayar bilimleri müfredatına dair görüşlerinin öğrenilmesi amaçlanmaktadır. Bulunan öğretmen
görüşleri bir sonraki adımda oluşturulacak bir anket çalışmasının araştırma altyapısının hazırlanmasında da
kullanılacaktır. Sosyal medya kanalları ile ulaştığımız Türkiye’nin 5 farklı bölgesinden 10 öğretmen çalışma
grubunu oluşturmaktadır. Öğretmenlere, ISTE standartlarındaki bilgisayar bilimi eğitimi konularıyla şu anda
uyguladıkları Bilişim Teknolojileri ve Yazılım dersi içeriğinin ne derecede uyumlu olduğunu tespit etmek ve
yeni uygulanacak bir müfredatta ISTE’de detaylandırılan bilgisayar bilimi konularının uygulanması
durumundaki görüşlerini toplamak için yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Bu form kullanılarak
süresi 55 dakika ile 80 dakika arasında olan telefon ya da internet görüşmeleri gerçekleştirilmiştir.
Araştırmacılar görüşmelerin sonunda hazırlanan bir analiz şeması eşliğinde içerik analizi (Fraenkel & Wallen,
2010) gerçekleştirmiş ve öğretmenlerin görüşlerini belirtmişlerdir. Araştırmanın sonucunda çıkan en önemli
sonuçlardan biri ortamla ilgili endişeleri olsa da öğretmenlerin ve öğrencilerinin bu değişime davranışsal olarak
hazır olduğudur. Özellikle öğretmenlerimiz öğrencilerin bu konulara ilgisinden ve kendileri öğrenerek yaptıkları
kodlama aktivitelerinden bahsetmiştir. Bilişim öğretmenleri şu andaki dersin içeriğinin öğrenci ihtiyaçlarını
karşılamadığını ve kendilerinin diğer öğretmenler ve idareciler tarafından bir alan öğretmeni olarak
görünmediğini paylaşmıştır. Yeni gelecek müfredatla bilişim dersinin bilgisayar bilimi dersi olarak bir alan dersi
olarak planlanması gerektiğini ve bilgisayarın çalışma prensipleri, algoritma tasarımı, kodlama eğitimi, problem
çözme becerileri ve grafik tasarım gibi konu başlıklarını kapsamlı olarak içermesi gerektiğini paylaşmıştır. Bu
dersin uygulanması durumunda karşılaşabilecekleri engeller sorulduğunda bilgisayar donanım altyapısı, Internet
erişim olanakları, zaman, kısıtlı öğrenme materyalleri ve kısıtlı yönetici desteği gibi muhtemel sorunlardan
bahsetmişlerdir. Yapılacak sunumda çıkan sonuçlar detaylandırılacak ve öğretmenlerin görüşlerinden örneklere
yer verilecektir. Bu çalışmanın sonuçlarının ileride gerçekleştirilecek daha kapsamlı bir çalışmaya yardımcı
olması amaçlanmıştır. Sunum süresince oluşacak tartışma ortamından elde edilen geri bildirimler bir sonraki
çalışmanın tasarımında dikkate alınacaktır.
Keywords: bilişim teknolojileri, müfredat
230
EFL Learners’ Experiences on Self-regulated Listening in a Mobile Environment
Serkan ŞENDAĞ
Mersin University, Education Faculty, Department of Computer and Instructional Technology
Mersin / TURKEY, e-mail: [email protected]
Nuray GEDİK
Akdeniz University, Education Faculty, Department of Computer and Instructional Technology
Antalya / TURKEY, e-mail: [email protected]
Abstract
As the second part of a two-year project, this study aims to report the views of participants on the experiences
of self-regulated listening tasks/activities done in a mobile learning environment. Listening Section of Pearson
Test of English was used as pre and post test to gather data about participants’ listening comprehension
improvements. Mixed method design was used in the study. For the first strand, the quantitative part, 30 B2-level
undergraduate EFL students did the listening activities via podcasts within a two-month period. The prominent
features of this period were that it was fully self-regulated and autonomous, and was delivered via an android
application on tablet PCs. Following listening activities, participants created their own podcasts using their
Tablet PCs. For the second strand of the study, the qualitative part, data were collected through semi-structured
interviews with 10 participants. These participants were selected considering their progress throughout listening
comprehension pre and post tests. The data indicated that participants significantly improved their listening
comprehension skills all over the activities. The results on learners’ experiences about the
discouraging/encouraging factors related to their learning in general, motivation, attention, media and tools used
during the activities are presented and discussed.
Keywords: mobile learning environment, self-regulated listening, attention, foreign/second language learning
231
Emotional Presence in Online Learning
Fırat SARSAR
Ege University, College of Education, Department of Computer Education and Instructional Technologies
İzmir / TURKEY, e-mail: [email protected]
Tarık KIŞLA
Ege University, College of Education, Department of Computer Education and Instructional Technologies
İzmir / TURKEY, e-mail: [email protected]
Abstract
Education is a way to understand your students’ needs and their expectations, teaching is a path to let
students know what the real life brings them as issues to solve; and learning is a reaction of what students want
to know or what they have experienced. Although, learning looks like a complex process, this complexity is not
about its difficulties; it is all about the details of learning. Learning process comes with many variables such as
students, teachers, learning environments and so on. This study focused to measure students’ emotional presence
in online learning by using the survey which was created by the Authors (Authors, 2016, accepted)
This study aimed to answer the following research questions: Does emotional presence in online learning differ
between male and female participants? Does emotional presence in online learning differ with respect to internet
use level? There were 153 participants in this study. The initial data in this study showed that genders don’t
make significant difference on emotional presence in online learning. It might be interpreted that male and
female in online learning are comfortable to transfer emotions online. On the other hand, internet use level has
an impact on emotional presence in online learning. Results showed that students who used internet more than 3
hours had higher emotional presents than who use internet “ less than 1 hour”, “between 1-2 hours”, and between
2-3 hours. This data might be interpreted that using internet supports students to feel more comfortable to
transfer their emotion. This study might give some insights for instructor to understand how their students are
comfortable to reflect their emotion.
Keywords: online learning, emotion, emotional presence
232
Öğretmen Adaylarının İletişim Becerileri ile Sosyal Ağ Sitelerini Kullanım Amaçları Arasındaki İlişkinin
İncelenmesi
Zeynep GECÜ PARMAKSIZ
Yıldız Teknik Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, İstanbul /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Sabiha YENİ
Yıldız Teknik Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, İstanbul /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Sosyal ağ siteleri gelişen teknolojiler ile hayatın vazgeçilmez bir parçası haline gelmiştir. Gün geçtikçe
kullanım alanları ve etkisi genişlemektedir. Sosyal ağlar kullanıcılar tarafından sosyal etkileşim-iletişim amaçlı,
tanıma- tanınma amaçlı ve eğitim amaçlı olarak kullanılabilmektedir. Sosyal ağlar kişilerin etkileşimini, çalışma
ve öğrenme ortamlarını etkilemiştir. Ayrıca sosyal ağlar kullanıcılara farklı iletişim kanalları sunarak kişilerin
iletişim becerilerini de etkileyebilmektedir. Ülkemizde de oldukça yaygın olarak kullanılan bu ağlar üniversite
öğrencileri tarafından da yüksek oranda kullanılmaktadır. Üniversitedeki eğitim alanları incelendiğinde kişiler
arası iletişimin yüksek olduğu mesleklerden birisi de öğretmenliktir. İletişim becerileri öğretmen adaylarının
mesleki ilişkilerini kolaylaştırabilmektedir. Öğretmenlik mesleğinde başarılı olabilmek, öğrenciler başta olmak
üzere birçok kişi ile iyi iletişim kurulmasına bağlıdır. Bu bağlamda günümüzde oldukça yaygın kullanılan sosyal
ağlar ile öğretmen adaylarının iletişim becerileri arasındaki ilişkinin araştırılması, sosyal ağ sitelerinin hangi
amaçla kullanıldığını açıklamak konusunda önem taşımaktadır. Bu çalışmada öğretmen adaylarının iletişim
becerileri, sosyal ağ sitelerini kullanma amaçları ve bunlar arasındaki ilişki incelenmiştir.
Anahtar Sözcükler: iletişim becerileri, sosyal ağ siteleri, öğretmen adayları
233
Problem Temelli Öğrenme Ortamları İçin Etkinlik Deposu Geliştirilmesi
Hasan ÇAKIR
Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara/
TÜRKİYE, e- posta: [email protected]
Gülsüm KAPANOĞLU
Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara /
TÜRKİYE, e- posta: [email protected]
Mertcan ÜNAL
Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara /
TÜRKİYE, e- posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bilginin kazanılmasında öğrencilerin günlük veya gelecek hayatlarıyla ilişkili bir problemi tanımlama, çözüm
için hipotez geliştirme, hipotezleri veri ile test etme ve çözüme ulaşma süreci problem temelli öğrenme (PTÖ)
olarak adlandırılır. PTÖ’de, problemler özellikle birden fazla çözüm üretilebilecek alanlarda ve uygulamalı
alanlarda kullanılmaktadır ve bu alanlarda öğrenciye öncelikle problem çözme süreci ile ilgili deneyim
sağlamanın yanında alan bilgisi de kazandırılmaktadır. Günümüzde öğrencilerin disiplinlerarası düşünmesini ve
üretmesini sağlayan fen, teknoloji, mühendislik ve matematik alanlarının birleştirilmesiyle oluşan STEM eğitimi
ve uygulamaları öğrencilerin, problemleri fen ve matematik bilgilerini kullanarak mühendislik ve teknoloji
problemlerinin çözülmesini amaçlamaktadır. STEM eğitimi için PTÖ uygun bir yöntem olmaktadır. Rehber
niteliğinde olan öğretmenler öğrencilere iyi yapılandırılmamış bir problem sunarak öğrencilerin bilimsel
araştırmanın basamaklarını takip ederek problemi çözmelerini sağlamaktadırlar. PTÖ'nün en zor taraflarından bir
tanesi öğrencilerin hayatları ile ilişkili orijinal problemler ortaya koymaktır. Öğretmenlerin PTÖ’ye yönelik
orijinal etkinliklere ulaşabilecekleri bir alan bulunmamaktadır. EBA gibi platformlarında sadece sunu tabanlı
materyaller bulunmakta ve paylaşım yapılmaktadır. Bu çalışmada, öğretmenlerin PTÖ etkinliklerini oluşturma,
paylaşma, iyileştirmek için yorum yapma ve etkinliklerle ilgili öğrencilerin portfolyolarını paylaşabilecekleri bir
etkinlik deposu platformunu oluşturmak ve öğretmenlerin bu etkinlikleri paylaşmalarını sağlamak amaçlanmıştır.
Geliştirilecek sistem ile öğretmenlerden ve uzmanlardan fen, matematik ve teknoloji eğitimlerinde kullanılmak
üzere PTÖ etkinlikleri toplanarak diğer eğitimcilerin bu etkinlikleri sınıflarında kullanmalarını sağlayacak bir
altyapı hazırlanacaktır.
Anahtar Sözcükler: problem temelli öğrenme, etkinlik, etkinlik deposu
234
Yüksek Öğretimde Teknoloji Kullanımına Yönelik Yayınların Bilimetrik Analizi
Haydar YALÇIN
İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi, Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü, İzmir / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Kemal YAYLA
Ege Üniversitesi, İşletme Bölümü, İzmir / TÜRKİYE, e-posta:[email protected]
Sibel BAYSALLAR
İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi, Küresel Yönetişim ve Siyaset Bölümü, İzmir / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Teknoloji kullanımının yüksek öğretimde yaygınlaşmasıyla birlikte, alana yönelik özel teknolojilerin gelişimi
de hızlanmıştır. Bu durum hem uygulayıcıların hem de alanda çalışma yapan araştırmacıların ilgisini
çekmektedir. Bilgi teknolojilerinin süreç içinde ağırlıklı bir yere sahip olmasıyla birlikte eğitim teknolojilerin
kullanımına yönelik bilimsel yayın sayısında artış gözlenmiştir. Eğitimde teknoloji kullanımına yönelik yapılan
çalışmalara bakıldığında; ağırlıklı olarak içerik analizi yönteminin kullanıldığı görülmektedir. Bilimetri, bu
amaçla kullanılabilecek yöntemler arasında gösterilebilir. Bu bakımdan alana yönelik yeni bir bakış açısı olan
bilimetrik analiz yaklaşımıyla Yüksek Öğretimde teknoloji kullanımını içeren çalışmalara dair genel bir
görünüm ortaya konulacaktır. Çalışma kapsamında Education Resources Information Center (ERIC)
veritabanında, eğitim teknolojileri konu başlığını altında dizinlenmiş makale türündeki yayınlar eş kelime (coword) analizi yöntemiyle incelenerek, alanda öne çıkan kavramların trend analizi yapılacaktır.
Anahtar Sözcükler: yükseköğretim, eğitim teknolojisi, bilimetri
235
Öğretmen Adaylarının Bakış Açısıyla 21. Yüzyılda Dijital Öğrenme
Levent DURDU
Kocaeli Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Kocaeli /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Öğretmenin öğretme ve öğrenmeye yönelik görüşleri ve deneyimleri öğrencilerin okul başarısını etkileyen en
önemli faktörlerden birisidir. Bu nedenle öğretmenlerin ve özellikle öğretmen adaylarının öğretme ve öğrenmeye
yönelik görüş ve algılarının ortaya çıkarılması, değişime uğraması ve bu değişim sürecinin gözlemlenmesi
önemlidir. Bu araştırma, öğretmen adaylarındaki bu değişim sürecini açıklamaya çalışan uzun soluklu bir
araştırmanın birinci aşamasıdır. Bu çalışma kapsamında Sınıf Öğretmenliği 1. Sınıf öğretmen adayları dijital
dünyada öğretmen, öğrenci ve öğrenmeye yönelik görüşleri belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmaya 54 birinci
sınıf öğretmen adayı katılmıştır. Verilerin toplanmasında ve analizinde nitel araştırma yöntemi kullanılmış ve
öğretmen adaylarının “21.yüzyılın dijital dünyasında öğretmen ve öğrenci nasıl olmalıdır?”, “Dijital dünyada
öğrenme nasıl olmalıdır?” ve “Dijital dünyada teknoloji eğitim-öğretim ortamlarında nasıl kullanılmalıdır?”
sorularına verdikleri yanıtlar analiz edilmiştir. Öğretmen adaylarının ifadeleri kodlanarak kategoriler
oluşturulmuştur. Oluşturulan kategoriler önceden araştırmacı tarafından belirlenmiş teknoloji, öğretmen, öğrenci
ve öğrenme ana temaları altında yer alacak şekilde gruplandırılmıştır. Araştırmanın bulguları öğretmen
adaylarının teknolojinin eğitim-öğretim ortamlarında kullanılmasının gerektiğini düşündüklerini göstermektedir.
Taraftan teknolojinin daha çok görsel materyallerin öğretim sürecine katkı sağlamak için ve zaman tasarrufu
kazanmak için kullanılabileceğini ifade etmişlerdir. 21.yüzyılda öğretmenin teknoloji okuryazarı olması
gerektiği ve derslerinde çeşitli teknolojileri kullanabilmesi gerektiği yönündeki ifadeler öne çıkmıştır. Dijital
dünyada öğrencinin ise teknolojiyi, özelde interneti, kullanarak bilgiye daha kolay ve hızlı erişebildikleri ifade
edilmiştir. Ayrıca öğretmen adaylarının, okulda öğrendikleri bilgileri teknoloji sayesinde evde tekrar
edebilmelerinin mümkün olduğu ortaya çıkmıştır. Son olarak 21.yüzyılda öğrenme sürecine yönelik sonuçlar ise,
öğrenme süreçlerinin daha çok görsel materyallerle zenginleşeceğine ve öğrenme sürecinin daha eğlenceli
olacağına yöneliktir. Araştırma bulguları, öğretmen adaylarının teknolojiyle bütünleştirilmiş eğitim öğretim
ortamlarında öğrenme süreçlerini bilgiye erişim ve görsel materyal zenginliği açısından dar bir kapsamda, daha
çok bilişsel kuramlar çerçevesinde, algıladıklarını göstermektedir. Eğitim Fakültelerinde, öğretmen adaylarına
teknolojinin, biraz daha yapılandırmacı kuramların önerileri doğrultusunda, bilgiye erişmeye ek olarak bilgiyi
üretme ve yapılandırma, işbirlikçi çalışma, iletişim ve bilgiyi paylaşma çerçevesinde kullanılabileceğinin
gösterilmesi gerekmektedir.
Anahtar Sözcükler: dijital öğrenme, dijital öğrenci, eğitimde teknoloji kullanımı
236
Özel Öğrenme Gereksinimi Olan Öğrencilerin Okuma Başarısını Artırmaya Yönelik Web Tabanlı
Öğretim Yazılımı: Tasarım ve Geliştirme
Özcan ÖZYURT
Karadeniz Teknik Üniversitesi, Of Teknoloji Fakültesi, Yazılım Mühendisliği Bölümü, Trabzon / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Orhan ÇAKIROĞLU
Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fatih Eğitim Fakültesi, Özel Eğitim Bölümü, Trabzon / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Işılay BOZKURT
Karadeniz Teknik Üniversitesi, Of Teknoloji Fakültesi, Yazılım Mühendisliği Bölümü, Trabzon / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Mustafa Hakan BOZKURT
Karadeniz Teknik Üniversitesi, Of Teknoloji Fakültesi, Yazılım Mühendisliği Bölümü, Trabzon / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Özel öğrenme güçlüğü, özel eğitim alanının bir parçası olup bireylerin eğitim-öğretim süreçlerini olumsuz
etkileyen bir yetersizlik olarak kabul edilmektedir. Okuma ile ilgili güçlükler de özel öğrenme güçlüklerinin
önemli bir parçası olarak görülmektedir. Bilgisayar/web destekli okuma eğitimi, okuma başarısı düşük olan
öğrencilerin bu becerilerini geliştirmede kullanılan yöntemlerden birisidir. Bu bağlamda çalışmada özel öğrenme
güçlüğü olan ya da bu riski taşıyan öğrencilerin okuma başarılarını artırmaya yönelik web tabanlı bir öğretim
yazılımı tasarlanmış ve geliştirilmiştir. Benimle Oku adı verilen bu sistem, okuma güçlüğü çeken farklı sınıf
seviyelerindeki öğrencilerin kendi seviyelerine uygun özgün okuma parçaları ile alıştırma yapmalarına olanak
sağlamaktadır. Öğrencilerin okuma performanslarına ilişkin veriler sistem tarafından kaydedilmektedir. Bu
sistem kullanılarak 2014-2015 bahar yarıyılında 10 öğrenci ve 3 öğretmenin katımlıyla pilot çalışma yapılmıştır.
Bu çalışma ile sistemin aksayan yönleri iyileştirilmiştir. Gelecek çalışmalarda bu sistemin kullanıldığı deneysel
çalışmalar oluşturulup sistemin etkinliği değerlendirilecektir.
Anahtar Sözcükler: Özel öğrenme güçlüğü, okuma başarısı, web tabanlı öğretim yazılımı
237
Teknoloji Destekli Matematik Eğitiminin Değerlendirilmesi: Öz ve Akran Değerlendirme
Neslihan UZUN
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü, Matematik Eğitimi ABD
Rize / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Berna AYGÜN
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü, Matematik Eğitimi ABD
Rize / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Ercan ATASOY
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü, Matematik Eğitimi ABD
Rize / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu çalışmanın amacı ilköğretim matematik öğretmen adaylarının matematik öğretiminde teknoloji
entegrasyonuna ilişkin değerlendirmelerinin incelenmesidir. Çalışma, Özel Öğretim Yöntemleri II dersi
kapsamında 20 ilköğretim matematik öğretmen adayı ile yürütülmüştür. Öğretmen adayları ilk olarak Ortaokul
Matematik (5-8) Öğretim programında yer alan kazanımlardan birini seçmişlerdir. Ardından seçilen kazanımlara
uygun teknolojileri kullanarak kendi sınıflarında ders anlatımları yaptırılmıştır. Her bir öğretmen adayı ders
anlatımını tamamladıktan sonra araştırmacılar tarafından geliştirilen öz değerlendirme formunu doldurarak ders
anlatımını değerlendirmiştir. Eş zamanlı olarak ders anlatımını izleyen diğer öğretmen adayları araştırmacılar
tarafından geliştirilen akran değerlendirme formunu kullanarak, ders anlatan öğretmen adayının teknoloji
entegrasyonunu değerlendirmiştir. Bu süreç her bir öğretmen adayı için aynı şekilde yürütülmüştür. Çalışmanın
veri toplama aracı olarak kullanılan öz ve akran değerlendirme ölçekleri iki bölümden oluşmaktadır. Birinci
bölüm, öğretim programına uygunluk, öğrenci zorluklarını dikkate alma, çoklu temsil biçimlerini kullanabilme,
uygun yöntem ve stratejileri belirleme, ölçe değerlendirme ve sınıf yönetimine yönelik 7 soruluk üçlü likert tipi
sorulardan oluşmaktadır. Öğretmen adayları vermiş oldukları her bir cevaba ilişkin açıklamaları istenmektedir.
İkinci bölümde ise öğretmen adayları kendilerinin/ arkadaşlarının teknoloji entegre ettikleri ders anlatımlarının
güçlü ve zayıf yönlerini açıklama ve ders anlatımlarına ilişkin önerilerden oluşmaktadır. Verilerin analizinde
yüzde ve frekans gibi nicel veri analizi tekniklerinin yanı sıra içerik analizi kullanılmıştır. Çalışma verilerinden
elde edilen sonuçlarda, öğretmen adayları kazanımlara uygun ders anlatımı yaptıklarını, teknoloji uygun bir
şekilde dersin her aşamasında kullanabildikleri, kullandıkları teknolojinin farklı özelliklerini konuya
yansıtabildiklerini ifade etmişlerdir. Ancak sınıf hâkimiyetini sağlama konusunda eksiklikleri olduğu
belirtmişlerdir. Öğretmen adaylarının akranlarının teknolojiyi etkin bir şekilde kullandıklarını, konuya hâkim
olduklarını, kavram yanılgılarını dikkate alarak keşfetmeye dayalı etkinlikler hazırlandıklarını belirmişlerdir.
Diğer yandan, öğrenme ortamının öğretmen merkezli olduğu, tahtayı kullanmada ve zaman yönetiminde sıkıntı
yaşadıklarını ifade ederek, öğrencilerin derse katılımını arttırma, sınıf hâkimiyetini sağlamaya yönelik öneride
bulunmuşlardır.
Anahtar Sözcükler: teknoloji entegrasyonu, öz değerlendirme, akran değerlendirme
238
Sosyal Çevrenin Gözünden Güvenli İnternet Kullanımı
Yiğit Emrah TURGUT
Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon Meslek Yüksekokulu, Bilişim Teknolojileri Bölümü,
Trabzon/TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Alper ASLAN
Tunceli Üniversitesi, Çemişgezek Meslek Yüksekokulu, Bilgisayar Teknolojileri Bölümü, Tunceli/TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Engin KURŞUN
Atatürk Üniversitesi, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Erzurum /TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Türkan KARAKUŞ YILMAZ
Atatürk Üniversitesi, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Erzurum /TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Günümüzde İnternet erişiminin kolaylaşması ve İnternet’e bağlantı sağlayan araçların yaygınlaşması
İnternet’i günlük yaşamın vazgeçilmezi haline getirirken, bilinçli kullanılmadığı durumlarda her yaş grubundan
bireyler için çevrimiçi riskleri de beraberinde getirmektedir. İnternet’te yer alan zararlı içerikler, yüz yüze
tanışılmayan kişilerle iletişim kurulması, siber zorbalığa maruz kalma ve kişisel bilgilerin izinsiz kullanılması
gibi durumlar bu risklerden birkaçıdır. Farklı türden insanların bulunduğu bu sanal dünyada karşılaşılan risklere
yönelik en hassas grup olarak çocuklar gösterilebilir. Çocukların bilinçli bir İnternet kullanıcısı olmalarında
ebeveynlerinden, akranlarından, öğretmenlerinden ve okul yöneticilerinden oluşan sosyal çevrelerine önemli
roller düşmektedir. Çocukların sosyal çevrelerindeki bireylerin bu sorumlulukları yerine getirebilmesi içinde
güvenli İnternet kullanımı hakkında bilgi sahibi olmaları gerekmektedir. Bu çalışmada, çocukların sosyal
çevrelerinde yer alan bireylerin güvenli İnternet kullanımı konusundaki algılarını ortaya çıkarmak amaçlanmıştır.
Çalışmada nitel araştırma desenlerinden durum çalışması benimsenmiş ve amaçlı örneklem yöntemlerinden
maksimum çeşitlilik örneklemesi kullanılmıştır. Çocukların sosyal çevrelerinde yer alan bireylerin çeşitliliğini
maksimum derecede yansıtabilmek için TUİK Bölge Birimleri sınıflamasına göre belirlenen 12 TRA bölgesinin
her birinden 2 ebeveyn, 2 akran, 2 öğretmen ve 1 okul yöneticisi örnekleme dâhil edilmiştir. Bunun yanında
farklı meslek dallarında çalışan ebeveynler, farklı branşlardan öğretmenler, farklı eğitim kademelerinde görev
yapan okul yöneticileri, farklı yaş gruplarından akranlar seçilmesine dikkat edilerek güvenli İnternet kullanımı
hususunda farklı algıların ortaya çıkarılmasına gayret gösterilmiştir. Katılımcılarla bireysel görüşmeler
gerçekleştirilerek toplanan veriler içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. Elde edilen bulgular, sosyal
çevrenin güvenli İnternet kullanımını; zararlı içeriklerden korunma, İnternet’i bilinçli ve güvenli kullanma, kötü
niyetli kişileri engelleme, anti virüs programları kullanma, İnternetin ebeveyn denetiminde olması, belli bir
İnternet kullanım kotasının ve yaş sınırının olması, istenmeyen reklamların çıkmaması ve oyunların
engellenmesi olarak algıladığı yönündedir. Bu bağlamda sosyal çevrenin güvenli İnternet algısının alan
yazındaki güvenli İnternet kullanımı kavramıyla benzerlik göstermesinin yanı sıra bazı noktalarda farklılaştığı
ortaya çıkmıştır. Sosyal çevrenin büyük bir kısmı güvenli İnternet kullanımı noktasında zararlı içeriklerin
bulunduğu sitelerin filtrelenmesine odaklanırken alan yazında bireylerin İnternet’te var olan risklerin farkında
olmasına ve bu risklerle nasıl başa çıkacaklarını bilerek hareket etmesine odaklanmaktadır.
Anahtar Sözcükler: güvenli İnternet kullanımı, sosyal çevre, çevrimiçi riskler
239
Öğretmen Adaylarının Problemli Mobil Kullanımı
İlknur RESİOĞLU
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Rize/ TÜRKİYE, e-posta: İ[email protected]
Yüksel GÖKTAŞ
Atatürk Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Erzurum/
TÜRKİYE, e-posta: yü[email protected]
Bildiri Özeti:
Yeni nesil mobil telefonlar sesli görüşme özelliklerinin dışında bilgisayar ve internet bağlantısı özellikleriyle
de bireylerin istedikleri zaman sanal ağlara bağlanmalarını sağlamaktadır. Ancak sanal ortama anında erişim
sağlanması, üniversite öğrencilerinde mobil telefon kullanımıyla akademik hayatlarında gerçekleştirmeleri
gereken görev ve sorumluluklar arasında dengeyi sağlamamaya, bu durum da akademik erteleme davranışının
oluşmasına neden olabilmektedir. Bu nedenle bu çalışmanın amacı öğretmen adaylarının problemli mobil telefon
kullanımıyla öz-denetim ve akademik başarıları arasında anlamlı bir ilişki olup olmadığını, öz denetim ve
akademik ertelemenin problemli mobil telefon kullanımını yordayıp yordamadığını günlük ortalama mobil
telefon kullanım süresine, cinsiyete göre problemli mobil kullanımının değişip değişmediğini belirlemektir. Bu
doğrultuda çalışma ilişkisel araştırma yöntemi kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Veri toplama aracı olarak Duyan,
Gülden ve Gelbal (2012) tarafından geliştirilen öz denetim ölçeği, Çakıcı ve Çok (2003) tarafından geliştirilen
akademik erteleme ölçeği, Şar ve Işıklar (2012) tarafından Türkçe’ye uyarlanan problemli mobil telefon
kullanım ölçeği kullanılmıştır. Çalışmanın örneklemini 129 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Öğretmen
adaylarının 88’i bayan 41’i erkektir. Ölçeklerden elde edilen veriler bağımsız t-testi, korelasyon, ve One Way
ANOVA testleri kullanılarak analiz edilmiştir. Verilerin analizi sonucunda cinsiyete, günlük ortalama mobil
telefon kullanım süresine göre problemli mobil kullanım durumunun anlamlı farklılık gösterdiği, problemli
mobil kullanımla akademik erteleme arasında anlamlı orta düzeyde pozitif, akademik erteleme ile öz denetim
arasında anlamlı zayıf düzeyde negatif ilişkinin olduğu tespit edilmiştir. Akademik ertelemenin problemli mobil
kullanımın %10’unu yordadığı belirlenmiştir.
Anahtar Kelimeler: problemli mobil kullanımı, akademik erteleme, öz denetim.
240
Okul Rehber Öğretmenleri Gözünden İlköğretim Öğrencilerinin Çevrimiçi Risklerle Mücadelesi
Onur Dönmez
Ege Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Eskişehir / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Fatih Yaman
Anadolu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Eskişehir /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Işıl Kabakçı Yurdakul
Anadolu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Eskişehir /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
H.Ferhan Odabaşı
Anadolu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Eskişehir /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
İnternet, bilgi kaynaklarına erişim, iletişim ve kendini ifade etme gibi fırsatların yanında, zararlı/kışkırtıcı
içerik, yanlış bilgilendirme, ticari istismar ve pornografi gibi riskleri de içermektedir. Bu risklerin en çok gerekli
okuryazarlıkları edinememiş çocukların etkilenmesi beklenmektedir. Çocukların çevrimiçi fırsatlardan
yararlanırken, risklerden korunması önemli bir sorun ve araştırma alanı halini almıştır. Bu sorunun paydaşları
arasında aile, akranlar, öğretmenler, kanun otoriteler ve teknoloji firmaları yer almaktadır. Çocuk, aile,
öğretmenler ve akranları ile iletişimdeki rehber öğretmenlerin, çocukların çevrimiçi risklerle etkileşiminde en
önemli paydaşlardan biri olduğu düşünülmektedir. Bu çalışmanın amacı, ilköğretim düzeyinde görev yapan
rehber öğretmenlerin, çocukların çevrimiçi risk deneyimleri ve sonuçlarına ilişkin görüşlerinin incelenmesidir.
Veriler, Eskişehir İl Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından 15-22 Haziran 2015 tarihleri arasında gerçekleştirilen 3.
Eğitim Günleri kapsamındaki “Dijital Dünyada Öğretmen Olmak” konulu seminerde toplanmıştır. Seminere
katılan 50 rehber öğretmenden, 21'i dağıtılan açık uçlu ankete yanıt vermiştir. Çalışma verileri tümevarım analizi
ile incelenmiştir. Araştırmanın sonuçları ilköğretim öğrencilerinin, siber zorbalık, bağımlılık ve uygunsuz cinsel
içerik gibi internet kaynaklı birçok sorunla mücadele ettiğini göstermektedir. Rehber öğretmenler bu sorunların
pek çok bireysel ve sosyal değişkenden kaynaklandığını düşünmekte, bunlarla başa çıkmak için çeşitli stratejiler
kullanmaktadır. Çalışma bulguları güvenli internet kullanımı konusundaki yeni çalışmalara ışık tutmakta;
öğretmen ve aile eğitimlerine yönelik ihtiyacı işaret etmektedir.
Anahtar Kelimeler: çevrimiçi riskler, internet bağımlılığı, okul rehber öğretmenleri
241
Sanal Manipulatif Destekli Çalışma Yapraklarının Tasarım, Pedagojik, Matematiksel ve Bilişsel Açıdan
Uygunluğu
Demet BARAN BULUT
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü, Rize / TÜRKİYE, e-posta:
[email protected]
Berna AYGÜN
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü, Rize / TÜRKİYE, e-posta:
[email protected]
Bildiri Özeti:
Sanal manipulatifler, bilgisayar ortamında öğrenme nesnesini kullanarak ve istenildiğinde özelliklerini
değiştirmek suretiyle farklı şekillere dönüştüren araçlardır. Etkileşimli web tabanlı araçlar olarak tanımlanan
sanal manipülatifler, öğrencilerdeki bilişsel süreç becerilerini destekleyip gelişmesine ve kavramları
derinlemesine öğrenmeye imkan sunmaktadır (Kay ve Knaack, 2007). Sanal manipulatif destekli öğrenme
ortamlarında çeşitli müdahalelerle oluşan hareketler ve bu hareketler sonucunda açığa çıkan değişimlerden
matematiksel çıkarımlar yapılabilmektedir. Bu çıkarımlar; soyut kavramların modellenerek somutlaştırılması,
kavram üzerinde yorum yapılabilmesi ve kavramların problem çözümlerinde kullanılabilmesi durumlarını
desteklemektedir. Çalışma yaprakları ise yönergeler yardımıyla işlemleri aşamalı olarak yürütülmesine ve
öğrencilerin bilgilerini kendi zihinlerinde oluşturmalarına yardım eden öğretim araçlarıdır (Sands ve Özçelik,
1997). Bu çalışmada, kavram öğretiminde önemli yer tutan sanal manipülatifler yardımı ile çalışma yapraklarının
değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Bu kapsamda 50 ilköğretim matematik öğretmen adayına sanal manipülatif
ve çalışma yaprakları ile ilgili 10 saatlik eğitim verilmiş ve ardından her bir öğrenciden sanal manipülatif
destekli çalışma yaprakları hazırlanması istenmiştir. Hazırlanan bu çalışma yaprakları araştırmacılar tarafından
tasarım, pedagojik, matematiksel ve bilişsel boyuta göre geliştirilen derecelendirilmiş puanlama ölçeği ile
değerlendirilmiştir. Çalışma sonucunda öğretmen adaylarının tasarım boyutunda zorlanmadıkları fakat bilişsel ve
padagojik boyutlarda eksikliklerinin olduğu görülmüştür.
Anahtar Sözcükler: sanal manipülatif, çalışma yaprağı, uygunluk
242
Öğrenme Ortamlarında WebQuest Tasarlama Süreçlerinin İncelenmesi
Berna AYGÜN
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü, Rize / TÜRKİYE, e-posta:
[email protected]
Demet BARAN-BULUT
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü, Rize / TÜRKİYE, e-posta:
[email protected]
Bildiri Özeti:
Bilgisayar ve internet temelli öğretim yöntemleri matematik sınıflarında uygulanması giderek önem
kazanmaktadır. Bu öğretim yöntemlerinden birisi de internet ve bilgisayar kullanımını içeren “WebQuest”
uygulamasıdır. Dodge (1995)’un geliştirdiği bir uygulama olan WebQuest, öğrencilerin gerekli bilgileri
araştırarak ve internetten çeşitli kaynaklara ulaşarak buldukları araştırmaya yönelik görev etkinlikleridir.
WebQuest’in en önemli özelliği olarak öğrencilerin üst düzey düşünmelerini gerektirecek sorularla
uğraşmalarına fırsat sağlaması kabul edilebilir (March, 1998). Etkili bir WebQuest için Giriş, İşlem, Süreç,
Kaynaklar, Değerlendirme ve Sonuç basamaklarının olması gerekmektedir (Dodge, 2002). WebQuest
öğrencilerin akademik başarılarının artmasına ve düşüncelerinin gelişmesine yardımcı olmaktadır (Köse, 2007).
Öğrenciler problemi çözebilmek için bazı yararlı web sayfalarına ve kaynak kitaplara yönlendirilir ve böylece
araştırarak kendi bilgilerini inşa etmiş olurlar. Bu çalışmada ilköğretim matematik öğretmen adaylarının
WebQuest oluşturma süreçleri ve oluşturulan WebQuestlerin tasarım ve içeriği incelenmektedir. Nitel olarak
yürütülmüş bu çalışmanın katılımcılarını 75 matematik öğretmen adayı oluşturmaktadır. Öğretmen adayları
WebQuest tasarlama süreçlerini grup çalışması halinde yürütmüşlerdir. Çalışma kapsamında her biri üçer
öğretmen adayı tarafından hazırlanmış 25 grup çalışması ve süreci yansıtan günlükler incelenmiştir. Veri
analizinde, literatür desteği ile araştırmacılar tarafından hazırlanan derecelendirilmiş puanlama ölçeği
kullanılmıştır. WebQuest’in en önemli özelliklerinden biri olan öğrenciye üst düzey ve kritik düşünme
becerilerini geliştirmesine aracılık eden görevleri tasarlamakta zorluk çektikleri tespit edilmiştir.
Anahtar Sözcükler: WebQuest, matematik eğitimi, öğrenme ortamları
243
Matematik Öğretmen Adaylarının Teknoloji Entegrasyonu ile ilgili Görüşleri
Berna AYGÜN
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü, Rize / TÜRKİYE, e-posta:
[email protected]
Ercan ATASOY
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü, Rize / TÜRKİYE, e-posta:
[email protected]
Neslihan UZUN
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü, Rize / TÜRKİYE, e-posta:
[email protected]
Bildiri Özeti:
Teknolojinin her geçen gün hayatımızda yerinin artması ile birlikte eğitimde de kullanım alanları ve önemi
büyük önem kazanmaktadır. Teknoloji birçok eğitimci ve öğretmen tarafından diğer alanların yanında matematik
eğitiminde kavramların öğretilmesinde ve öğrenilmesinde etkili bir araç olarak görülmektedir. Teknolojinin
entegre edildiği matematik dersi, öğrencilerin aktif olarak rol alabileceği ve matematik nesneleri üzerinde çeşitli
manipülasyonlar / hareketler yaparak bu hareketlerin sonucunda matematiksel çıkarımlar yapabilecekleri ortam
sunmaktadır. Teknolojinin öğrenme ortamına entegrasyonu ile ilgili birçok kuramsal çerçeve bulunmaktadır.
Bunlardan en dikkat çekeni ise Mishra ve Koehler (2006) tarafından geliştirilen “Teknolojik Pedagojik Alan
Bilgisi (TPAB)” yaklaşımıdır. Bu yaklaşıma göre, öğretmenlerin teknolojiyi etkili bir biçimde derslerine entegre
etmeleri için pedagoji, alan ve teknoloji bilgilerini ve bunların etkileşiminden doğan bilgi yapılarını da bilmeleri
gerekmektedir. Bu bilgi ve becerilere sahip öğretmenler yetiştirebilmek için matematik eğitiminde teknoloji
entegrasyonu ile ilgili dersler almaları gerekmektedir. Bu çalışma ise ilköğretim matematik öğretmen adaylarının
ilgili dersleri aldıktan sonra matematik eğitiminde teknoloji entegrasyonu hakkındaki görüşlerinin açığa çıkması
açısından önem taşımaktadır. Bu çalışmanın amacı ilköğretim matematik öğretmen adaylarının teknoloji
entegrasyonu hakkındaki görüşlerinin incelenmesidir. Bu çalışmada Karadeniz bölgesinde bir devlet
üniversitesinde İlköğretim Matematik Öğretmenliği 3. sınıfında öğrenim gören 22 öğretmen adayı ile
yürütülmüştür. Çalışmaya katılan öğretmen adayları Bilgisayar Destekli Matematik Öğretimi dersinde Geogebra,
Cabri3D ve Tinkerplots gibi farklı dinamik matematik yazılımları kullanımını öğrenmiş ve Özel Öğretim
Yöntemleri II dersinde bu yazılımları kullanarak Sayılar ve İşlemler, Cebir, Geometri ve Ölçme, Veri İşleme ve
Olasılık olmak üzere farklı öğrenme alanlarında teknoloji derslerine entegre etmişlerdir. Bu dersleri alan
öğretmen adayları ile teknoloji entegrasyonu ile ilgili görüşleri açığa çıkarmak için yarı-yapılandırılmış
mülakatlar yapılmıştır. Elde edilen veriler Akkoç vd (2011) tarafından belirlenen öğretim programı ve
materyalleri, konu içeriğinin teknoloji ile anlaşılması (imkan ve kısıtlamalar ), ölçme-değerlendirme, çoklu
temsiller, öğrenci zorlukları, öğretim yöntem ve stratejileri, ve sınıf yönetimi olmak üzere 7 boyuta göre analiz
edilmiştir. Öğretmen adaylarının sınıf yönetiminde ve öğretim yöntem ve tekniklerinde daha geleneksel
yöntemlere bağlı kaldığı görülmüştür. Fakat teknoloji entegrasyonunda öğrencilerde var olabilecek olası kavram
yanılgılarını ve hatalarını göz önünde bulundurmuşlardır. Öğretmen adaylarının birçoğunun teknoloji bir ölçme
aracı olarak görmekte zorlandıkları açığa çıkmıştır.
Anahtar Sözcükler: teknoloji entegrasyonu, teknolojik pedagojik alan bilgisi, matematik eğitimi
244
Matematiği Öğrenme ve Öğretme Sürecinde Teknoloji Entegrasyonu: Araçlar 8
Nazan Sezen YÜKSEL
Hacettepe Üniversitesi, Ortaöğretim Fen ve Matematik Alanlar Eğitimi Bölümü, Matematik Eğitimi ABD,
Ankara/ TÜRKİYE, e- posta: [email protected]
Selin URHAN
Hacettepe Üniversitesi, Ortaöğretim Fen ve Matematik Alanlar Eğitimi Bölümü, Matematik Eğitimi ABD,
Ankara/ TÜRKİYE, e- posta: [email protected]
Seda ÖZER
Fırat Üniversitesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Elazığ/ TÜRKİYE,
e –posta: [email protected]
Selay ARKÜN KOCADERE
Hacettepe Üniversitesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara/ TÜRKİYE,
e- posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Teknoloji, öğretim sürecinde yer almaya bir kalem olarak başladığı yolculuğunda; sanal ortamlara, dijital
öğrenme nesnelerine dönüşmüş durumdadır. Teknolojinin mevcut imkânlar doğrultusunda form değiştirmesi,
öğretim sürecindeki kullanım biçimini de rolünü de şekillendirmektedir. Bu doğrultuda, teknoloji entegrasyonu
önceleri öğretim ortamında bilgisayar kullanmak olarak tanımlanırken, son yıllarda teknolojinin öğrenmeyi
iyileştirmek için öğretim sürecinin bütüncül bir parçası haline gelmesi olarak tanımlanmaktadır. Teknoloji
entegrasyonu ile ilgili yapılan çalışmalar, konu alanının teknoloji entegrasyonu üzerinde etkili bir faktör
olduğunu ve bu bağlamda matematiğin teknoloji entegrasyonu için uygun bir alan olmasının yanı sıra, matematik
öğretiminin bu desteğe ihtiyacı olduğunu göstermektedir. Bu çalışma kapsamında, matematik öğretimi ve
teknoloji ilişkisine odaklanılmış; matematiği öğrenme ve öğretme sürecinin teknoloji ile desteklenmesine
yönelik kullanılabilecek araçlar kategorize edilerek incelenmiştir. Çalışmada yer alan araçlar arasında genel
olanların yanı sıra, matematiğe özgü öğrenme nesneleri, Math Draw: Math Equations gibi mobil uygulamalar ve
GeoGebra gibi yazılımlar bulunmaktadır.
Anahtar kelimeler: teknoloji entegrasyonu, matematik öğretimi, matematik yazılımları
Çalışma, Dr. Selay Arkün Kocadere koordinatörlüğünde Hacettepe Üniversitesi’nde yürütülmekte olan 2015-1TR01-KA201-021561 numaralı “Math Teachers’ Adventure of ICT Integration” isimli proje kapsamında
yapılmıştır. Proje Erasmus+ kapsamında Avrupa Komisyonu tarafından desteklenmektedir. Ancak burada yer
alan görüşlerden Avrupa Komisyonu ve Türkiye Ulusal Ajansı sorumlu tutulamaz.
8
245
Öğretmen Adaylarının Geometri Konularındaki Teknolojik Pedagojik Alan Bilgilerinin İncelenmesi
Ercan ATASOY
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü, Rize / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Neslihan UZUN
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü, Rize / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Berna AYGÜN
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü, Rize / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu çalışmanın amacı GeoGebra ve Cabri 3D dinamik yazılım programlarının kullanıldığı öğrenme ortamında
öğretmen adaylarının geometri konularındaki teknolojik pedagojik alan bilgilerini (TPAB) incelemektir. Çalışma
iki yıl süren ilköğretim matematik öğretmen adaylarının teknolojiyi öğretime entegre etme sürecindeki
gelişimlerinin incelendiği bilimsel araştırma projesinin bir bölümünü oluşturmaktadır. Çalışma kapsamında
dinamik matematik yazılımları (Cabri 3D ve GeoGebra) kullanılarak, ortaokul matematik öğretim programının
geometri öğrenme alanına yönelik dinamik geometri etkinlikleri tasarlanmıştır. Araştırmacılar 8 hafta süresince
(haftada 2 saat) öğretmen adaylarına dinamik geometri yazılımlardan Cabri 3D ve GeoGebra programlarının
kullanımını ve bu yazılımların matematik eğitiminde etkin olarak nasıl kullanılması gerektiğini anlatarak,
tasarlanan etkinlikleri uygulamışlardır. Çalışmanın örneklemini ilköğretim matematik öğretmenliği 3. sınıfında
öğrenim gören 132 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak geometri konusunda
Teknolojik Pedagojik Alan Bilgisi (TPAB) ölçeği ön test-son test olarak kullanılmıştır. Ölçek, 7 alt boyut ve 51
maddeden oluşan, altı dereceli likert tipindedir. Ölçeğin Cronbach Alfa iç tutarlılık katsayısı .96, alt boyutlarına
ilişkin Cronbach Alfa iç tutarlılık katsayılarının .83 ile .92 aralığında değişmektedir. Normal dağılım gösterdiği
belirlenen veriler ilişkili örneklem t-testi ile analiz edilmiştir. Tüm ölçek ve alt boyutlarından elde edilen
bulgulara göre adayların ön test ve son test puanları arasında anlamlı bir fark vardır. Buna göre Cabri 3D ve
GeoGebra dinamik yazılımlarından yararlanılarak hazırlanan etkinliklerin kullanıldığı öğrenme ortamında
öğretmen adaylarının teknolojik pedagojik alan bilgisi ve bu bilginin bileşenlerine ait (alan bilgisi, pedagojik
bilgi, pedagojik alan bilgisi, vd.) bilgi türlerini geliştirdiğini belirtilebilir. Bu bağlamda TPAB yeterliliğinin
sağlanması için sadece yazılımların öğretildiği uygulama yapmak yerine, bu yazılımların temel alındığı
etkinliklerin yer aldığı öğretme faaliyetleri yapılması gerektiği sonucu çıkarılabilir.
Anahtar Sözcükler: geometri, teknolojik pedagojik alan bilgisi, matematik eğitimi
246
Bilişim Teknolojileri Rehber Öğretmenleri ve Standartlar Açısından Teknoloji Koçluk Rolleri
Bayram GÖKBULUT
Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi ABD,
Meram/Konya/ TÜRKİYE, eposta: [email protected]
Ahmet Naci ÇOKLAR
Necmettin Erbakan Üniversitesi, Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi, BÖTE Bölümü, 42090, Meram / Konya/
TÜRKİYE, eposta: [email protected]
Bildiri özeti
Milli Eğitim Bakanlığı tarafından Türkiye’de 2010 yılında Fırsatları Artırma ve İyileştirme Hareketi
(FATİH) projesi başlatılmıştır. Bu proje ile okullara bilişim teknolojisi araç ve gereçleri kurulmuş, bu araç ve
gereçleri kullanarak eğitime teknoloji entegrasyonunu sağlamak ve kurumlardaki öğretmenlere teknoloji
kullanımında rehberlik etmesi amacıyla Bilişim Teknolojileri Rehber Öğretmenleri (BTRÖ)
görevlendirmektedir. BTRÖ’lerin görevleri genel olarak etkili teknoloji kullanım kültürünü oluşturmaktır ve bu
bağlamda teknoloji liderliği rolleri bulunmaktadır. Diğer yandan merkezi ABD’de bulunan ve kar amacı
gütmeyen bir sivil toplum örgütü olan International Society for Technology in Education- Uluslararası Eğitimde
Teknolojiler Topluluğu (ISTE), eğitimde teknoloji kullanımına yönelik teknoloji koçlarına yönelik standartlar
belirlemiştir. ISTE’nin yayınlamış olduğu standartlar tüm dünyaca kabul görmüş ve 40’a yakın ülke bu
standartları kendi eğitim sistemlerine entegrasyonunu gerçekleştirmiştir. ISTE tarafından 2011 yılında
yayınlanan ISTE-C Standartları öğretmenlere eğitim-öğretim sürecinde teknoloji entegrasyonunu sağlamada
rehberlik edecek teknoloji koçları için standartları belirlemektedir. Bu bağlamda BTRÖ’leri ISTE-C bağlamında
teknoloji koçluğu standartlarının muhataplarıdır. Bu çalışmada, ISTE-C’de tanımlanan standartlar ile BTRÖ’nin
görevlerinin karşılaştırılması yapılmış olup, yıllardır görev tanımları ve yaptıkları görevlerin kapsamı
bakımından problemler yaşayan BTRÖ’nin görev tanımlarının uluslararası standartlar açısından
değerlendirilmesi yapılacaktır.
Anahtar Kelimeler: teknoloji koçluğu, teknoloji liderliği, rehber öğretmenler, ISTE-C.
247
Öğretim Teknolojilerinin Akademik Başarıya Etkisi: Türkiye Adresli Çalışmaların Meta-Analizi
Yusuf İslam BOLAT
Dicle Üniversitesi, Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Diyarbakır / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
İdris GÖKSU
Mardin Artuklu Üniversitesi, Midyat Meslek Yüksek Okulu, Mardin / TÜRKİYE, e-posta:
[email protected]
Bildiri Özeti:
Bu çalışma, son 2005-2016 yılları arasında yapılmış kullanılan her hangi bir teknolojinin öğrenmeye
etkisini konu alan Türkiye adresli çalışmaların meta-analiz yöntemiyle analiz ederek Türkiye bağlamında
teknolojinin akademik başarıya etkisini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Ayrıca çalışmaların yapıldığı
örneklemlerin eğitim düzeyinin, örneklem büyüklüğünün, kullanılan teknolojinin, teknolojinin geliştirilmesi
veya kullanılması sırasında yöntemsel dayanağının olması durumunun ve çalışmanın uygulandığı bilim dalının
etki büyüklüğü açısından nasıl değiştiğinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Deneysel yöntemlerle yapılmış ve
kullanılan teknolojinin akademik başarıya etkisinin ortaya konulduğu toplam 56 çalışma bu araştırmanın
örneklemini oluşturmuştur. Çalışmanın örneklemine seçilen makalelerde şu kriterler göz önünde
bulundurulmuştur:
 Meta analiz istatistiklerinin yapılabilmesi için gerekli olan deney ve kontrol gruplarının X, SS, N, t, p
gibi değerlerine yer vermek,
 Sadece kullanılan teknoloji ile geleneksel yöntem arasında karşılaştırma yapmak,
 Deney ve kontrol gruplarının deneysel işlem öncesi akademik başarı açısından öntest puanları arasında
anlamlı bir farkın olmadığını istatistiki olarak ispatlamak,
 Ulakbim, Ebscohost, Scopus, Science Direct veri tabanlarında taranan Türkiye’de yapılmış makale
olmak.
Verilerin analizinde CMA version 3 yazılımı kullanılmıştır. Verilerin yorumlanması;
0.15 < Cohen's d < 0.15 önemsiz düzeyde
0.15 < Cohen's d <0.40 küçük düzeyde
0.40 < Cohen's d < 0.75 orta düzeyde
0.75 < Cohen's d < 1.10 geniş düzeyde
1.10 < Cohen's d <1.45 çok geniş düzeyde
1.45 < Cohen's d mükemmel düzeyde
Düzeylerine göre yapılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre teknoloji tabanlı yapılan araştırmalarda akademik
başarıya etki 0,856 olarak hesaplanmış ve geniş etki düzeyinde bulunmuştur. Teknolojinin akademik başarıya
etkisine ilişkin uygulanılan bilim dalına göre elde edilen sonuçlara göre fen bilimleri alanında 1,01 etki
büyüklüğü değeri ile geniş etki düzeyinde olduğu, matematikte 0.6 etki büyüklüğü değeriyle orta düzeyde
olduğu, sosyal bilimlerde 1,37 etki büyüklüğü değeriyle çok geniş etki düzeyde olduğu ve tıp alanında ise 0,54
etki büyüklüğü değeriyle orta düzey etki büyüklüğüne sahip olduğu görülmüştür. Araştırmada kullanılan
teknolojinin türüne göre akademik başarıya ilişkin etki düzeyi bulguları şu şekildedir: Akıllı tahta teknolojisi
0.57 etki büyüklüğü değeriyle orta düzeyde etkiye, animasyon teknolojisi 1.02 etki büyüklüğü değeriyle geniş
düzeyde etkiye, bilgisayar destekli-temelli teknolojiler 0.82 etki düzeyi değeriyle geniş düzeyde etkiye, karma
öğrenme teknolojileri 0.53 etki büyüklüğü değeriyle orta düzeyde etkiye, oyunlar 0.87 etki büyüklüğü değeriyle
geniş düzeyde etkiye, web destekli teknolojiler ise 0.76 etki büyüklüğü değeriyle geniş düzeyde etkiye sahiptir.
Teknolojinin çalışmanın uygulandığı örneklemin eğitim düzeyine göre ilkokul örnekleminin akademik başarısı
üzerine 0,93 etki büyüklüğü değeriyle geniş etki büyüklüğüne, ortaokul örnekleminin akademik başarısı üzerine
0,87 etki büyüklüğü değeriyle geniş etki büyüklüğüne, lise örnekleminin akademik başarısı üzerine 1,12 etki
büyüklüğü değeriyle çok geniş etki büyüklüğüne, yüksekokul örnekleminin akademik başarısı üzerine 0,34 etki
büyüklüğü değeriyle küçük düzeyde etki büyüklüğüne ve ortaokul örnekleminin akademik başarısı üzerine 0,70
etki büyüklüğü değeriyle orta düzeyde etki büyüklüğüne sahiptir. Teknolojinin çalışmanın uygulandığı
örneklemin büyüklüğüne göre akademik başarıya etkisi 60’tan küçük örneklemlerde 0,89 etki büyüklüğü
değeriyle geniş etki büyüklüğüne, 60-100 arası örneklemlerde 0,82 etki büyüklüğü değeriyle geniş etki
büyüklüğüne, 100’ün üzerindeki örneklemlerde ise 0,37 etki büyüklüğü değeriyle küçük düzeyde etki
büyüklüğüne sahiptir. Teknolojinin kullanımı veya geliştirilmesinde yöntemsel bir dayanak olması durumuna
göre akademik başarıya ilişkin etki büyüklüğü ise yöntemsel dayanağı olanlarda 0,77 etki büyüklüğü değeri ile
geniş düzeyde bulunurken yöntemsel dayanağı olmayanlarda 0,85 etki büyüklüğü değeriyle yine geniş etki
düzeyinde bulunmuştur.
Anahtar Sözcükler: öğretim teknolojileri, öğrenme, akademik başarı, meta-analiz, medya araştırmaları
248
Artırılmış Gerçeklik Uygulamalarında “Etkileşim”: Akıllı AR-Karakter
Ulaş İLİC
Anadolu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Eskişehir /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Esra BARUT
Anadolu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Eskişehir /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Ufuk TUĞTEKİN
Anadolu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Eskişehir /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Teknolojinin hızlı gelişim ve dönüşüm sürecinde günümüzde en dikkat çeken yenilikçi yaklaşımlar arasında
artırılmış gerçeklik (Augmented Reality-AR) teknolojisi yer almaktadır. Çeşitli alanlarda, AR teknolojisini konu
edinen farklı çalışmalar gerçekleştirilmiş ve bu çalışmaların hazırlanma sürecinde birtakım sorunların yaşandığı
görülmüştür. AR alanında gerçekleştirilen çalışmalarda en sık karşılaşılan sorunların başında gerçek dünya
ortamına aktarılan sanal modellerin, gerçek dünya ortamı ile etkileşim desteğinin yeterince sağlanamaması
gelmektedir. Öyle ki, AR uygulaması ile gerçek dünya ortamlarının içeriksel olarak zenginleştirilmesi
girişimleri, çoğunlukla donanımsal bağlamda ve kullanıcı etkileşimi boyutunda sınırlanmaktadır. Buna ek olarak
gerçek nesnelere yönelik etkileşim boyutu da eksik kalmaktadır. Bu durum ise AR teknolojisinin yaygınlık
kazanmasının önünde önemli bir engel oluşturmaktadır. Alanyazında yer alan yanlış anlaşılmalardan biri de AR
teknolojisinin donanım desteği olmadan etkileşim olanağı sağlayamayacağı ve bu etkileşimin sadece sanal
gerçeklik uygulamaları ile sağlanabileceği düşüncesidir. Bu çalışmanın amacı iki boyutlu ve üç boyutlu AR
izleme teknolojilerini bütünleştirerek; sanal modellerin, gerçek dünya ortamındaki nesneler ile etkileşimini
sağlayacak sistematik bir AR yazılımı geliştirmektir. Hazırlanan yazılımda yer alan Akıllı AR-Karakter hem
kullanıcı tepkilerine yanıt verebilmekte hem de gerçek dünya ortamında karşılaştığı nesneler ile etkileşime
girebilmektedir. Buna ek olarak Akıllı AR-Karakter önüne çıkan engelleri algılayabilmekte ve karşılaştığı
sorunlara yönelik farklı senaryolar bağlamında çözümler üretebilmektedir. AR yazılımın geliştirilmesi ile
öğrenme sürecinde önemli etkenlerden biri olan etkileşimin AR uygulamalarında daha etkili kullanımının önü
açılacaktır. Ortaya çıkacak bu fırsat, AR uygulamalarının potansiyel faydalarının eğitim alanına yansımalarını
daha belirgin hale getirebilecektir.
Anahtar Sözcükler: artırılmış gerçeklik, etkileşim, akıllı AR-Karakter
249
Türkiye’de Güvenli İnternet Kullanımına Yönelik Uygulamalar ve Sosyal Çevrenin Etkisi
Alper ASLAN
Tunceli Üniversitesi, Çemişgezek Meslek Yüksekokulu, Bilgisayar Teknolojileri Bölümü, Tunceli/TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Türkan KARAKUŞ YILMAZ
Atatürk Üniversitesi, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Erzurum/TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Çocukların İnternet kullanımlarındaki hızlı artış, İnternet ortamındaki yasa dışı, uygunsuz içeriklerin ve suç
sayılabilecek illegal eylemlerin gerçekleştirilebileceği ortamların artması çocukların İnternet ortamında
korunmasını önemli bir problem haline getirmiştir. Bu durum çocukların İnternet’in sunduğu fırsatlardan
yararlanırken aynı zamanda İnternet’te oluşabilecek risklerden uzak durabilmeleri için yeterli bilgi ve beceriye
sahip olmaları gerekliliğini ortaya çıkarmıştır. Güvenli İnternet kullanımı çok boyutlu ve birçok disiplini içine
alan geniş bir kavram olarak değerlendirilebilir. Bu nedenle güvenli İnternet kullanımına yönelik hem küçük
hem de büyük ölçekli birçok uygulamaya ve çalışmaya ihtiyaç olduğu söylenebilir. Bu çalışmanın amacı,
Türkiye’de çocukların güvenli İnternet kullanımında, gerçekleştirilen uygulamaların ve sosyal çevrenin etkisini
belirlemektir. Çalışma kapsamında bireysel görüşmeler ve doküman incelemesi yapılarak veriler toplanmıştır.
Bireysel görüşmelerin yapıldığı çalışma grubunu Türkiye İstatistik Kurumu tarafından belirlenen Türkiye
İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırmasına göre 12 bölgenin her birinden 2 olmak üzere, 9-16 yaş aralığında
toplam 24 çocuk oluşturmuştur. Bireysel görüşmelerde yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmış ve
görüşmelerin ses kaydı alınmıştır. Transkript edilen görüşmeler içerik analizi yöntemi ile analiz edilmiştir.
Yapılan görüşmelerde, çocuklara erişim ve kullanım, İnternet’te gerçekleştirdikleri etkinlikler ve İnternet
kullanım becerileri, İnternet riskleri ve başa çıkma stratejileri ile sosyal çevrenin yönlendirme ve bilinçlendirme
stratejileri olmak üzere çocukların güvenli İnternet kullanımlarına yönelik dört farklı boyutta sorular
yönetilmiştir. Bireysel görüşmelere ek olarak Türkiye’de güvenli İnternet kullanımı ile ilgili uygulamaları
belirlemek amacıyla doküman incelemesi yapılmıştır. Yapılan doküman incelemesi sonunda, Türkiye’de
çocukların ve gençlerin güvenli İnternet kullanımlarını sağlamak için yapılan uygulamalar, bilinçlendirme
seminerleri, etkinlikler, farkındalık ve tanıtım kampanyaları, basılı ve görsel materyaller, ihbar hattı, teknik ve
yasal önlemler altı başlık altında toplanmıştır. Yapılan araştırma sonucunda çocukların güvenli İnternet
kullanımı konusunda yapılan çalışmalardan haberdar olmadıkları, bu konuda genellikle kendi deneyimlerinden
yola çıktıkları ve deneme yanılma yoluyla bir şeyler öğrendikleri görülmüştür. Güvenli İnternet kullanımına
yönelik uygulamalar pek etkili olmasa da, sosyal çevrenin çocukların güvenli İnternet kullanımları üzerinde
kısmen de olsa etkili olduğu söylenebilir. Özellikle arkadaşlarından ve öğretmenlerinden bu konuda yardım
isteyen çocukların olduğu, İnternet ile ilgili yeni olan birçok şeyi arkadaşlarından öğrendikleri yönünde görüşler
alınmıştır. Buradan hareketle güvenli İnternet kullanımı konusunda gerçekleştirilecek uygulamalara yönelik bazı
önerilerde bulunulabilir. Yapılan çalışmaların genellikle tek bir kurum veya kuruluş bünyesinde yürütülmesinden
ziyade birçok paydaşın ortak olarak yürüttüğü uygulamalara ağırlık verilmesi, gerçekleştirilen uygulamalardan
daha fazla kişinin ve daha geniş kitlelerin faydalanmasını sağlayabilir. Ayrıca gerçekleştirilen uygulamaların
sonuçlarına ilişkin değerlendirmelerinde belirli bir program dâhilinde sürekli olarak gerçekleştirilmesi daha etkin
uygulamaların tasarlanabilmesinde önemli görülebilir. Ayrıca gerçekleştirilecek uygulamalarda çocukların yanı
sıra güvenli İnternet kullanımı konusunda yardım alabilecekleri sosyal çevrelerinin de bilinçlendirilmesinin
faydalı olacağı öngörülebilir.
Anahtar Sözcükler: güvenli İnternet kullanımı, İnternet riskleri, İnternet becerileri
250
Uzaktan Eğitim Yoluyla Verilen Kampüs Tabanlı Derslerde Karşılaşılan Sorunların İncelenmesi
Ayşin Gaye ÜSTÜN
Sinop Üniversitesi, Bilgisayar Programcılığı Bölümü, Sinop /TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Engin KURŞUN
Atatürk Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Erzurum/
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Türkiye’deki Yükseköğretim kurumları, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun 5-i maddesinde belirtilen
Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi, Türk Dili ve Yabancı Dil derslerini, kampüs öğrencilerine uzaktan eğitim
yoluyla vermeye başlamışlardır. Bu derslerin uzaktan eğitim yoluyla verilmesi öğrenciler için zaman ve
mekandan bağımsız çalışma ve yaşam boyu öğrenme sağlama, öğretim elemanlarının ders yüklerini azaltma ve
üniversitelerde yaşanılan sınıf ve öğretim elemanı ihtiyacını karşılama gibi avantajlar sağlamasına rağmen,
yüksek öğretim kurumlarının bu süreçte farklı sorunlarla karşılaştığı görülmektedir. Yüksek Öğretim Kurumu
(YÖK) verilerine göre 2016 yılı itibariyle Türkiye’de toplam 193 üniversite bulunmaktadır. Bu üniversitelerin
124’ünde Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi’nin yer aldığı ve 61 üniversitede de ortak derslerin
uzaktan eğitim yoluyla verildiği tespit edilmiş olup bu sayının her geçen gün arttığı ve bu artış ile birlikte farklı
uzaktan eğitim modellerinin uygulanmaya başlandığı görülmektedir. Bu çalışmanın amacı uzaktan eğitim
yoluyla verilen kampüs tabanlı derslerin verildiği farklı eğitim modellerini ve bu modellerin uygulanması
sürecinde karşılaşılan sorunları ortaya çıkarmaktır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden biri olan durum
çalışması deseni kullanılmıştır. Çalışmada 16 üniversitedeki uzaktan eğitim merkezi yöneticileri ile yarıyapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Görüşme kayıtlarının transkriptleri çıkarılarak nitel veriler içerik
analizi yöntemi ile analiz edilmiştir. Bulgular Türkiye’deki üniversitelerde kampüs tabanlı uzaktan eğitim
derslerinin farklı modeller ile verildiği ve bu sürecin uygulanması aşamasında teknik, pedagojik, yönetim,
kaynak desteği, değerlendirme ve kurumsal olmak üzere sıkıntılar yaşandığı tespit edilmiştir. İncelemeler
sonucunda farklı modellerin uygulanmasının nedeni olarak üniversitelerin, ihtiyaçlarına göre süreci
yapılandırdıkları, süreçte yaşanan problemlerin ise sürecin işleyişinin tam olarak anlaşılamamış olmasından
kaynaklandığı görülmektedir.
Anahtar Sözcükler: uzaktan eğitim, kampüs tabanlı dersler, ortak dersler
251
Kodlama Öğretiminde Robot Kullanımı: mBot Örneği
Mustafa NUMANOĞLU
Ankara Üniversitesi Enformatik Bölümü, Ankara / TÜRKİYE , e-posta: [email protected]
Hafize KESER
Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara /
Ankara / TÜRKİYE , e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu çalışman amacı kodlama öğretiminde robot kullanılabilirliğinin Makeblock tarafından üretilen ve
geliştirilen mBot-Robot Kit üzerinde incelenmesidir. mBOT düşük fiyatlı, kolay kurulum ve kullanıma sahip,
öğrencilerin kodlama öğretiminde kullanılabilecek çok yönlü robotik platformdur. Bu platform öğrencilerin
mekanikteki el becerilerini, kontrol ve bilgisayar sistemlerindeki deneyimlerini arttırırken; ufak yaştan itibaren
robotik sistemlerin mantığını anlamalarına da olanak sağlayacak şekilde hazırlanmıştır. Programlama ve
donanım yapısı karmaşık olmadığı için ilkokul öğrencilerinin bile bu robotları rahatlıkla öğrenebilmesi ve
kullanabilmesi mümkündür. Robotik öğrenme ve tasarım için gerekli tüm çözümleri bir araya getiren mBot,
çocukların başarı duygusunu hissetmesini sağlamaya yönelik olarak tasarımlanmıştır. 38 parçadan oluşmasına
rağmen 10-15 dakikada hızlıca birleştirilebilmektedir. Robotun programlanması için grafik programlama desteği
sunan Scratch 2.0, Robotik ve Arduino platformlarının birleşmesinden oluşan mBlock programlama dili
kullanılmaktadır. Bu çalışmada mBock yazılımı kullanılarak, temel kodlama kavramlarını içeren örnek
uygulamalar geliştirilmiş ve mBot-Robot Kit üzerinde denenmiştir. Elde edilen bulgular mBlock ve mBot
kullanılarak kodlama öğretiminde; döngüler, koşul yapıları, fonksiyonlar, prosedürler, değişkenler, listeler ve
diziler gibi kodlamanın temel kavramlarının kolayca oluşturulup denenebileceğini göstermektedir. Ülkemizde de
kodlama öğretiminin eğitim programlarında yer alacağı planlandığından, blok tabanlı ortamların etkililiği ve
kolaylığı konusunda bu çalışmanın ilgililere bir fikir verebileceği düşünülmektedir. Ayrıca kodlama öğretiminde
robot kullanımı ile soyut kavramların kolayca somutlaştırılabileceği ve yazdığı kodun etkisini anında gören
öğrencilerin problem çözme ve bilgi-işlemsel düşünme becerilerini daha kolay ve hızlı bir şekilde
geliştirilebilecekleri düşünülmektedir.
Anahtar Sözcükler: robotla kodlama öğretimi, mBot, mBlock.
252
Ankara’da Yaşayan Yaşlıların İnternet Kullanım Durumlarının Belirlenmesi
Şanser Bulu
Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Ankara/TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Melike Kavuk
Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Ankara/TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Ülkemizde internet kullanım oranları ve akıllı telefon sahibi olma oranları artmaktadır. Yaşlılarımız arasında
internet kullanma eğiliminin de; eğitim, sosyo-ekonomik durum ve teknolojik gelişmelere paralel olarak artması
beklenebilir. Çünkü internetin bilgi ve hizmetlere ulaşma konusunda yaşlılara sağlayacağı kolaylıklar oldukça
fazladır. Yaşlıların internet ve diğer bilgi iletişim teknolojilerini kullanım durumlarına ilişkin araştırmaların
yapılması çağımızda bir gereksinim olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu gereksinimden hareketle, yaşlıların
internet kullanım durumlarını belirlemek amacıyla yapılan bu araştırmanın çalışma grubunu çoğunluğu
Ankara’daki üç huzur evinde yaşayan 173 katılımcı oluşturmuştur. Katılımcıların 98’i kadın, 75’i erkek, 51’i 80
yaşından büyük, 14’ü okuryazar değil, 10’u okuryazar ve 54’ü ilkokul mezunudur. Yaşlıların internet
kullanımını belirlemek üzere, demografik bilgiler ve internet kullanımlarına ilişkin sorular içeren ve
araştırmacılar tarafından hazırlanan bir anket formu kullanılmıştır. Elde edilen veriler, frekans ve yüzde ile
analiz edilmiştir. Araştırma bulgularına göre katılımcıların; 118’i tuşlu telefon ve 45’i akıllı telefon sahibidir.
Katılımcılar genellikle iletişim aracı olarak telefonu tercih etseler de 4 katılımcı interneti tercih etmektedir. 173
katılımcının 46’sı interneti kullanırken, 31’i de üç ya da daha fazla yıldır internet kullanmaktadır. İnternet
kullanımı konusunda katılımcılar en çok çocuklarından yardım aldıklarını belirtirlerken; interneti bilgiye
erişmek, gazete okumak, mesajlaşmak, televizyon programlarını izlemek, müzik dinlemek, eski arkadaşlarını
bulmak, sohbet etmek gibi amaçlar için kullandıklarını belirtmişlerdir.
Anahtar Sözcükler: yaşlı, internet kullanımı, yaşlıların internet kullanımı
253
Eğitim Ortamlarında Durum Çalışması Deseninin Yeri ve Önemi
Şenay Ozan
Anadolu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Eskişehir /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Hatice Ferhan Odabaşı
Anadolu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Eskişehir /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Işıl Kabakçı Yurdakul
Anadolu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Eskişehir /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Durum çalışması, güncel bir olgu, olay, durum ve gruplar üzerine odaklanan, derinlemesine incelemeyi
amaçlayan nitel bir araştırma desenidir. Durum çalışması özellikle sosyal bilimlerde, psikolojide, antropolojide
ve ekoloji alanlarında kullanılmaktadır. Eğitim alanında durum çalışması, özellikle “niçin” ve “nasıl” sorularının
yanıtlanmasında tercih edilen bir araştırma yöntemidir. Eğitim ortamlarında kullanılan durum çalışmalarında
eğitsel problemler incelenerek altında yatan sebepleri ve öğretmenlerin bu problemlerle nasıl başa çıktıkları
incelenebilmektedir. Bu ortamlarda araştırma odaklarının birbirinden ayrılması zordur. Eğitime yön veren
değişkenler birbirinden kopuk ve değişmez olmadığı gibi sürekli değişen karmaşık bir yapıya sahiptirler. Bu
değişkenler ortama göre farklı etkiler gösterebilmekte ve ortamda bulunan bireylerle etkileşime girebilmektedir.
Tüm bu nedenlerle eğitim araştırmalarında olguların gerçek ortamında incelenmesi gerekliliği oluşmaktadır.
Nitel araştırma yöntemleri altında yer alan durum çalışması deseni ise bağlama duyarlı bilgiler üretmekte ve
değişkenlerin gerçek ortamında incelenmesi gerektiği anlayışını benimsemektedir. Bu araştırma desenine uygun
olarak planlanan eğitim araştırmaları var olan eğitim sürecinin incelenmesini ve kapsamlı bir şekilde
tanımlanmasını mümkün kılmaktadır. Bu doğrultuda bu çalışmada durum çalışması deseninin eğitim
araştırmalarına getirdiği katkılar ve önemi tartışılmakta, ayrıca eğitim alanında yer alan araştırmacılara durum
çalışması deseninin kullanılması gerekliliğine ilişkin yorumlama yapmalarına olanak sağlamaya ve araştırmayı
planlarken karar verme süreçlerinde yardımcı olmaya yönelik bilgiler sunulmaktadır.
Anahtar Sözcükler: durum çalışması, nitel araştırma yöntemi, eğitim araştırmaları
254
Dijital Oyun Ortamında Tasarım Yapmanın, Lise Öğrencilerinin Uzamsal Becerisine ve Üçgen Başarısına
ve Özyeterliliğine Etkisi
Murat AKBAY
Kafkas Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Kars / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Türkan KARAKUŞ YILMAZ
Atatürk Üniversitesi, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Erzurum / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Dijital oyunlar her yaş grubundaki kişiler için oldukça popüler olan eğlence araçlarıdır. Eğitimde dijital
oyunların kullanım amacı da öğrenmelerin eğlenceli hale getirilmesidir. Ancak dijital oyunlar, öğretmen ve
ebeveynler açısından çok fazla olumlu karşılanmamaktadır. Eğiticilerin desteklediği eğitsel içerikli dijital
oyunlar ise öğrencilere bir şeyler öğretme amaçlı olduğu için eğlence amaçlı dijital oyunlardaki motivasyonu
sağlamamaktadırlar. Eğitsel içerikli oyun gereksinimleri eğitim alanında karşılanmaması ve eğitsel içerikli dijital
bilgisayar oyunların tasarımının güç ve maliyetinin fazla olması nedeniyle, ticari amaçlı popüler dijital oyunların
eğitsel kazanımlar açısından değerlendirilerek eğitime adapte edilmesi gündeme gelmiştir. Bu bağlamda popüler
bir oyun olan ve LEGO oyununa benzeyen Minecraft dijital oyunu Lise düzeyinde eğitim gören öğrencilere
uygulanmış ve öğrencilerin uzamsal becerisine etkisi incelenmiştir. Kurmacılık yaklaşımı kişinin içinde
bulunduğu ortamla etkileşime girerek öğrenme kazanımının ortaya çıkmasını sağlamaktadır. Minecraft dijital
oyununda öğrenci kendi tasarımını yaparak oyun içerisinde etkileşimli sürekli etkileşim halindedir. Oyun
kurmacılık yaklaşımını etkin olarak kullanımını sağlamaktadır. Bu bağlamda Kars ilinde bilgisayar laboratuvarı
bulunan ve dijital oyunun yüklenmesinde teknik altyapıya sahip olan Gazi Ahmet Muhtar Paşa Mesleki ve
Teknik Anadolu Lisesi’nde öğrenim gören 11. sınıf öğrencileri seçilmiştir. 11 sınıf bilgisayar bölümü iki ayrı
sınıf deney grubu diğer 6 bölümden rastgele seçilen 2 sınıf kontrol grubunu oluşturmaktadır. 48 kontrol 43 deney
grubu öğrenciler olmak üzere toplam 91 öğrenci ile çalışma sürdürülmüştür. Okul mesleki olarak erkek
öğrencilere eğitim verdiği için örneklemde kız öğrenci bulunmamaktadır. Uygulama dört hafta sürmüş olup,
kontrol grubu öğrencilerine herhangi bir uygulama yapılmamış, deney grubu öğrencileri ile dört hafta haftada
ikişer saat Minecraft bilgisayar oyunu oynatılmıştır. Uygulamanın yapıldığı süreçte öğrencilerin Matematik ders
konularına paralel olarak üçgenler konusuna odaklanılmıştır. Araştırmada deney ve kontrol grubu öğrencileri
arasında geometri dersi üçgenler konusu başarıları ve özyeterlilik düzeyleri, zihinsel döndürme ve uzamsal
görselleştirme başarı düzeyleri karşılaştırılmıştır. Öğrencilerin zihinsel döndürme becerilerinde ön-son test fark
puanlarına ilişkin deney ve kontrol grubunda anlamlı fark oluşmamışken (t(89)= 1,06; p>0,05), uzamsal
görselleştirme başarısı (t(89)= 2,38; p<0,05), üçgen başarısı düzeyleri (t(89)= 3,38; p<0,05) ve üçgenler
özyeterlilik düzeyleri (t(89)= 2,18; p<0,05) deney grubu lehine ön-son testlerinde anlamlı farklılık olduğu
görülmüştür. Sonuç olarak ticari amaçlı oyunların eğitsel özelliklerinin belirlenip eğitim amaçlı kullanılabileceği
kanaatine varılmıştır. Bu sonuçtan hareketle Minecraft gibi tasarıma yönelik dijital oyunların farklı derslerde
öğrenci kazanımlarına göre belirlenip kullanılabileceği yeni çalışmalar yapılabilir.
Anahtar Sözcükler: dijital oyun, uzamsal beceri, kurmacılık, tasarım yaparak öğrenme
255
Eğitimcilerin Gözüyle Siber Zorbalık
Melike KAVUK
Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Gülcan Numanoğlu
Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Siber zorbalık, bilgi ve iletişim teknolojileri kullanılarak, başkalarına zarar vermek amacıyla, kasıtlı olarak
gerçekleştirilen davranışlardır. Bu davranışlar, birçok ülkede yaygınlaşan, bireyler üzerinde olumsuz etkilere yol
açan ve önlem alınması gereken sorunlar arasında yer almaktadır. Siber zorbalığı önlemek için öncelikle, siber
zorbalığı tanımak gerekmektedir. Bu araştırmanın amacı, öğretmenlerin siber zorbalığı tanımaya ilişkin
görüşlerini incelemektir. Araştırmanın çalışma grubu dört farklı ilde görev yapan 290 eğitimciden (193 öğretmen
ve 97 yönetici) oluşmaktadır. Veriler, araştırmacılar tarafından hazırlanan ve 14 sorudan oluşan bir anket
kullanılarak yüz yüze ortamda toplanmış, frekans ve yüzde ile analiz edilmiştir. Araştırma bulgularına göre;
eğitimcilerin yarısı (%50.3) siber zorbalığı tanıma konusunda kendilerini yeterli, %41’i ise kısmen yeterli
bulmuştur. Eğitimcilerin, verilen siber zorbalık davranışlarını tanıma oranları %71.4 (sanal yalancılık) ile %92.8
(cinsel içerik yollama) arasında; siber zorbalık araç ve ortamlarını tanıma oranları %39 (fotoğraf makinesi) ile
%86.9 (sosyal ağlar) arasında ve siber zorbalığın etkilerini tanıma oranları %33.4 (hasta hissetme) ile %82.8
(korku) arasında değişmektedir. Eğitimcilerin %22.1’i siber mağdur öğrencileri, %20.3’ü siber zorba öğrencileri
tespit edebileceklerini ifade etmiştir. Sonuç olarak eğitimcilerin, bazı siber zorbalık davranış biçimlerini, araç ve
ortamları ve bıraktığı olumsuz etkileri yeterince tanıdıkları; bazılarını ise yeterince tanımadıkları belirlenmiştir.
Bunların yanı sıra araştırma sonuçları eğitimcilerin, siber zorbalığı gerçek yaşam zorbalık türleri ile kıyaslama,
zorbalar ile siber zorbaları kıyaslama, siber zorba/mağdur öğrencileri tespit etme gibi konularda da yeterli
olmadıklarını göstermektedir.
Anahtar Sözcükler: siber zorbalık, siber zorbalığı tanıma, eğitimci yeterlilikleri,
256
Öğretmen Adaylarının Nomofobik Davranışları ve Akıllı Cep Telefonlarına Yönelik Tutumlarının
Belirlenmesi
Mehmet Kurt
Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Ankara/TÜRKİYE, e-posta: [email protected];
Şanser Bulu
Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Ankara/TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Biliri Özeti:
Mobil iletişim ve internet, 70’li yıllardaki bilim kurgu fantezilerinin günümüzdeki gerçeğinin başlangıç
noktası ve önemli bir dönemecini oluşturmaktadır. Mobil teknolojiler, günümüzde bireyler tarafından gündelik
yaşamda daha yaygın ve aktif bir şekilde kullanılmaya başlanmıştır. Cep telefonları ve akıllı telefonların
kullanımıyla daha çok artış gösteren bağlanma ve hayattan kopma davranışları da gün yüzüne çıkmaktadır. Son
yıllarda çağımızın yeni vebası olarak adlandırılan nomofobi; şarjı biten, kontörü biten, telefonunu kaybeden,
ulaşamama korkusu, iletişim kopukluğu, internete girememe korkusu yaşayan ya da uzak kalan kişilerin
yaşadıkları fobi olarak tanımlanmaktadır. Kişinin yaşam kalitesini olumsuz etkileyen ve kişiyi bağımlı kılan
nomofobi, özellikle öğrencilerin okul yaşantılarına ve akademik başarılarına da etki edebilmektedir. Bu çalışma
farklı branşlarda öğrenim gören öğretmen adaylarının nomofobi yaygınlığı ve akıllı cep telefonlarına yönelik
tutumlarını belirlemek amacıyla yapılmıştır. Tarama modeliyle gerçekleştirilen araştırmanın çalışma grubunu,
2015-2016 öğretim yılında, Ankara ilinde bir devlet üniversitesinde sertifika programına devam eden 475
öğretmen adayı oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak Yıldırım ve Correia (2015) tarafından geliştirilen
NMP-Q adıyla anılan nomofobi ölçeği ile araştırmacılar tarafından geliştirilen akıllı telefonlara yönelik tutum
ölçeği kullanılmıştır. NMP-Q ölçeği, katılımcıların nomofobi yaygınlığını içeren yedili likert tipi derecelemeli
20 madde olup, akıllı telefonlara yönelik tutum ölçeği ise beşli likert tipi derecelemeli 15 maddelik önermelerden
oluşmaktadır. Veri çözümlemeleri halen devam eden çalışmada; öğretmen adaylarının cinsiyet, yaş, branş, akıllı
telefona sahip olma durumları, kullanma süreleri, mobil internet kullanma durumları ve mobil internet kullanım
amaçlarına göre nomofobi yaygınlığı ve akıllı telefonlara yönelik tutumlarının farklılaşıp farklılaşmadığı
bağımsız gruplar için kaykare testi, t-Testi, Kruskal-Wallis H testi, Mann Whitney U ve Varyans Analizi (F
Testi) kullanılarak test edilecektir.
Anahtar Kelimeler: nomofobi, akıllı telefonlar, mobil teknolojiler, tutum
257
WhatsApp Eğitim Amaçlı da Kullanılabilir mi?
Levent ÇETİNKAYA
Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara/TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Necmettin TEKER
Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Ankara/TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
İletişime farklı boyutlar kazandırması ve bireyler arasındaki ilişkilerin şekillenmesinde etkili araçlar haline
gelen sosyal ağların, eğitim-öğretim ortamlarında kullanımına yönelik çalışmalar hızla artmaktadır. Bu durum
yeni ve etkili öğrenme ortamlarının geliştirilmesi kadar, yaygın olarak kullanılan uygulamaların öğrenme
ortamlarına adaptasyonunun da önemli hale geldiğini göstermektedir. Bu doğrultuda gerçekleştirilen çalışmada;
öğrenci bakış açısıyla, çoklu ortam özelliğine sahip mobil telefon mesajlaşma servislerinden biri olan WhatsApp
uygulamasının eğitim amaçlı kullanımının olası faydaları belirlenmeye çalışılmıştır. Tarama modelinde
tasarlanan çalışma, 2014-2015 öğretim yılı bahar döneminde, 3 farklı okul türünde öğrenimlerine devam eden
111 (56 kız, 55 erkek) 9. sınıf öğrencisinin katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Verilerin “açık uçlu soru formu” ile
toplandığı çalışmanın analiz aşamasında, içerik analizi türlerinden “kategorisel analiz” ve “frekans analizi”
tekniklerinden yararlanılmıştır. Çalışmanın veri toplama ve analiz süreçleri, nitel araştırmalar konusunda
deneyimli alan uzmanı gözetiminde, iki araştırmacı tarafından sürdürülmüştür. Çalışmaya ilişkin ilk veriler ile
çalışma sonucunda işlenmiş veriler, analizler ve yorumlamaların gerçeği yansıtıp yansıtmadığı, yansıtıyor ise
hangi derecede yansıttığını belirlemek amacıyla bir başka araştırmacıya sunulmuş ve öneriler çerçevesinde
çalışma son halini almıştır. Gerçekleştirilen çalışma sonucunda, WhatsApp uygulamasının eğitim amaçlı
kullanılması “Nasıl fayda sağlar?” sorusuna öğrencilerin: “Arkadaşlarımla ödev ve grup projeleri hakkında
iletişim kurmamıza, sınıf içi ortak etkinlikler yapmamıza, ders, sınıf ve okul ile ilgili görevlerden daha hızlı
haberdar olmamıza ve kolaylıkla arkadaşlarımızdan yardım almamıza imkan sağlar” şeklinde yanıtlar verdikleri
belirlenmiştir. Ayrıca öğrenciler, başta bilgi paylaşımında etkin bir biçimde kullanılabileceği ve iletişim
problemine çözüm sağlayabileceği beklentisiyle, WhatsApp’ın eğitim ortamında kullanımının faydalı olacağını
belirtmişlerdir.
Anahtar Kelimeler: sosyal ağların eğitimde kullanımı, çoklu ortam mobil mesajlaşma uygulamaları,
WhatsApp.
258
Blok Temelli Eğitsel Programlama Dilleri: Ama Hangisi?
Faruk DEMİR
Gümüşhane Üniversitesi, Gümüşhane Meslek Yüksekokulu Bilgisayar Teknolojileri Bölümü, Gümüşhane /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Engin KURŞUN
Atatürk Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Erzurum /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bilgisayarların, günlük hayat içerisindeki sorunlara programlar yardımıyla çözüm bulma işlevi dikkate
alındığında bilgi ve iletişim çağının vazgeçilmez araçlarından biri olduğu görülmektedir. Bu durum
bilgisayarların işlevsel hale gelmesini sağlayan programların ve buna bağlı olarak programlama öğretiminin ne
derecede önemli olduğunu ortaya koymaktadır. Programlama öğretimi gerçekleştirilirken programlamanın soyut
yapısı, öğrencilerin programlamaya yönelik algıları, programlama mantığının zorluğu, dinamik programlama
yapısının statik olarak anlatılması, programlamaya yönelik şehir efsaneleri ve programlama kaygı düzeyi
programlama öğretiminin önündeki engeller olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu engellerin aşılmasında ve
programlama mantığının öğretilmesinde blok temelli eğitsel programlama dillerinin bir çözüm olarak
kullanılabileceğini alan yazında yapılan araştırmalar bize göstermektedir. Ancak kullanılacak blok temelli eğitsel
programlama diline karar verilmesinde dersi verecek eğitimcilerin teknolojiye karşı tutumları, blok temelli
eğitsel programlama dillerinin sayısının gün geçtikçe artması ve bu programlama dillerinin birbirlerinden farklı
olan özellikleri etkili olmaktadır. Dolayısıyla programlama mantığının anlatıldığı programlama derslerinde hangi
blok temelli eğitsel programlama dilinin kullanılmasının daha uygun olacağına karar vermede tereddütler
yaşanmaktadır. Bu çalışmada programlama öğretimi için geliştirilen ve programlama mantığının anlatıldığı
dersler için kullanılabilecek Code.org, Scratch ve Appinventor gibi blok temelli eğitsel programlama dilleri
özellikleri bağlamında kıyaslanacaktır. Yapılan bu çalışma programlamanın temel mantığını öğretenlere yol
göstermesi açısından önemli olduğu düşünülmektedir. Blok temelli eğitsel programlama dilleri içerisinde,
programlama aşamalarını adım adım ilerleterek öğretmeye çalışması yönüyle code.org, android işletim sistemini
kullanması yönüyle app inventor ve gelişmiş internet iletişim platformu ve robot programlamaya izin vermesi
yönüyle scratch öne çıkmaktadır.
Anahtar Sözcükler: programlama, programlama öğretimi, blok temelli eğitsel programlama dili
259
İnteraktif Kitaplar Yeterince Etkili mi?: Bir Rubrik Geliştirme Çalışması
Nesli KALA
Kafkas Üniversitesi, Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü, Kars / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Nilgün GÜNBAŞ
Kafkas Üniversitesi, Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü, Kars / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Murat AKBAY
Kafkas Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Kars / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
İnteraktif kitaplar ile etkili bir öğrenmenin sağlanabilmesi için öğrencilerin öğrenme motivasyonlarını
artırabilecek, kitaba ve dolayısıyla bilgiye olan ilgilerini canlı tutabilecek ve okuduklarını/öğrendiklerini
kavramalarına yardımcı olabilecek şekilde tasarlanmaları oldukça önemlidir. İçerisinde video, animasyon,
seslendirme gibi dinamik medya bulundurması, üzerine not alma, vurgu yapma ve kaldığı yerden devam
edebilme gibi olanakların sunulması, resim, grafik gibi görsellerin manipule edilebilmesi ve kullanıcıları
bilmedikleri kavramları öğrenebilecekleri kaynaklara yönlendirebilmeleri gibi özellikler şüphesiz interaktif
kitapların eğitimdeki etkililiğini artıracak ve etkili bir öğrenme ortamı sunacaktır. Bu çalışmanın amacı,
günümüzde kullanılan interaktif kitapların mevcut durumunu değerlendirmek amacıyla analitik bir rubriğin
geliştirilmesidir. Rubriğin değerlendirme ölçütlerinin geliştirilmesi amacıyla ilgili literatür incelenmiş ve dört
öğretim üyesiyle yarı yapılandırılmış mülakatlar yürütülmüştür. Bu doğrultuda geliştirilen rubrik; ses, görsel,
video, animasyon, sayfa yapısı, okunabilirlik ve kullanışlılıktan oluşan yedi kategori altında toplam 37
maddeden oluşmaktadır. Rubriğin taslak formu, kapsam geçerliği açısından iki alan uzmanına inceletilmiştir.
Uzmanların önerileri doğrultusunda gerekli düzeltmeler yapılarak güvenirlik çalışmasına geçilmiştir. Rubriğin
güvenirliğini test etmek üzere EBA sistemindeki E-kitap bölümünden beş, sistemdeki farklı portallardan da beş
olmak üzere toplam 10 kitap rastgele seçilmiştir. Bu kitaplardan üç tanesi MEB, 7 tanesi farklı yayın evleri
tarafından hazırlanmıştır. Seçilen kitaplar iki kodlayıcı tarafından, geliştirilen rubrik kullanılarak, birbirlerinden
bağımsız olarak değerlendirilmiştir. İki kodlayıcının değerlendirmeleri arasındaki ilişkiyi belirlemek için
pearson-korelasyon katsayısı hesaplanmıştır. Analiz sonuçları geliştirilen rubriğin güvenilir olduğunu (r=0,71)
göstermiştir.
Anahtar Sözcükler: interaktif kitap, rubrik, eğitim teknolojisi
260
Matematik Öğretiminde E-çalışma Yaprakları
Ömer BİLEN
Bayburt Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Bayburt /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Aslan GÜLCÜ
Atatürk Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Erzurum /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bilgisayarların eğitimde kullanılmasının yaygınlaşmasıyla birlikte soyut bir ders olan matematik eğitiminde
de bilgisayarlardan nasıl yararlanılacağı üzerine arayışlar ortaya çıkmıştır. Öteden beri matematik dersi,
öğrencilerin öğrenme güçlüğü çektiği derslerin başında gelmektedir. Matematik eğitiminde öğrencilerin bilgiyi
yapılandırabilmeleri için yeni öğrenme ortamlarının oluşturulması artık bir zorunluluk halini almıştır. Bu tür
öğrenme ortamlarının oluşturulmasında bilişim teknolojileri (BT) en uygun araçlardan birisidir. Bilgisayarlar
kullanılarak öğrencilerin matematik dersini eğlenerek öğrenebilecekleri zengin öğrenme ortamları
oluşturulabilir. Bu tür ortamlarda bilgisayarlar, soyut matematiksel ifadelerin görsel formlarda sunulmasında ve
böylece kalıcı öğrenmelerin gerçekleşmesinde rol oynamaktadır. Çoğunlukla üst düzey düşünme becerileri
gerektiren soyut kavramların olduğu matematik konularını BT ile canlandırmak, matematiğin somutlaştırılmasını
sağlayacak ve böylece kavramların daha kolay öğrenilmesine katkı sağlayacaktır. Bu bağlamda bu çalışmanın
amacı, ASSURE öğretim tasarımı modeline uygun olarak Mathematica programında geliştirilen e-çalışma
yapraklarıyla yapılan Bilgisayar Destekli Matematik Öğretiminin (BDMÖ) 10.sınıf matematik öğrencilerinin
akademik başarıları üzerindeki etkilerini incelemek ve elde edilen sonuçlara yönelik önerilerde bulunmaktır.
Araştırmanın modeli, öntest–sontest kontrol gruplu yarı deneysel desen olarak belirlenmiştir. Çalışma, 10.sınıf
öğrencilerinin matematik dersinde yürütülmüştür. Deney grubunda dersler e-çalışma yaprakları kullanılarak
işlenirken, kontrol grubunda dersler geleneksel öğretim yöntemleri kullanılarak işlenmiştir. Çalışma grubunu,
MEB’e bağlı Nevzat Karabağ Anadolu Lisesi 10.sınıfta öğrenim gören 43’ü kız ve 25’i erkek olmak üzere
toplam 68 öğrenci oluşturmaktadır. Örnekleme yöntemi olarak kolay ulaşılabilir örnekleme yöntemi
kullanılmıştır. E-çalışma yapraklarıyla yapılan bilgisayar destekli matematik öğretiminin öğrencilerin akademik
başarılarına etkilerinin incelenmesinin amaçlandığı bu çalışmada veri toplama aracı olarak, araştırmacı
tarafından geliştirilen akademik başarı testi ve deney grubu öğrencileri ile yapılan yarı yapılandırılmış görüşme
rehberi kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre, deney grubu lehine akademik başarı açısından
anlamlı farkın olduğu görülmüştür. Ayrıca deney grubu öğrencilerinin, e-çalışma yapraklarının kullanımına
ilişkin olumlu görüşlere sahip olduğu görülmüştür.
Anahtar Sözcükler: akademik başarı, bilgisayar destekli öğretim, e-çalışma yaprakları, bilgisayar destekli
matematik öğretimi
261
Bilişim Teknolojileri Öğretmen Adaylarının Teknoloji Metaforları: Determinist Bakışa Dayalı Bir
İnceleme
Salih BARDAKCI
Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Tokat / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Tuğba KOCADAĞ
Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Tokat / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bilgi ve iletişim teknolojilerinin (BİT) eğitime entegrasyonunda günümüzde yaşanmakta olan sorunları ele
alırken bakılması gereken önemli bir nokta da bu çabaların altında yatan felsefi yaklaşımdır. Bilgi çağının
getirmiş olduğu yeniliklere yönelik yaygın bakış; bunların pek çok yaşam sorununa kalıcı çözümler getireceği,
farklı toplumsal sınıfların yaşam koşullarını yükselteceği, yeni istihdam olanakları yaratacağı, böylece toplumlar
arasındaki eşitsizlikleri gidereceği; hatta ortak değerleri, yaşam becerileri ve kültürü olan bir dünya toplumu
yaratacağı yönündedir (Corazza, 2009; Kristen ve Apple, 2008; Vural ve Bakır, 2007). Bu bakış, eğitimde
reform politikaları ve uygulamalarının merkezine bilgi ve iletişim teknolojileri (BİT) ve 21. yüzyıl becerileri
olarak adlandırılan (Wagner, Day, James, Kozma ve Miller, 2005) bir grup becerinin geliştirilmesini
yerleştirmektedir. Bu durum eğitim sisteminde öğretim programlarından öğretmen ve öğrenci rollerine, eğitime
bakıştan okul kültürüne pek çok bileşeni temelden etkileyen BİT temelli bir dönüşümü beraberinde
getirmektedir. Eğitimde BİT entegrasyonu etkinliklerinin temelinde yer alan felsefi yaklaşım ağırlıklı olarak
teknolojik determinizmdir (Thurm, 1999). Determinist bakış en yalın biçimde teknolojinin evrimsel bir doğa
içerisinde ve insan kontrolünün ötesinde bir gelişim gösterdiğini savunmaktadır. Bu görüşe göre teknolojik
gelişim doğal, otonom ve süreklidir. Teknolojik yenileşme, toplum yaşamında devrim niteliğinde yenilikleri de
beraberinde getirmekte, böylece tüm toplumsal sistemleri ve elbette eğitim sistemini de derinden etkilemektedir
(Chandler, 1995; Surry ve Furgahar, 1997; Kuban, 2004). Determinist görüşler teknolojinin olası etkileri
konusunda ikiye ayrılmaktadır. Geleneksel ve yaygın yaklaşım teknolojinin insanlığı daha iyi bir geleceğe
taşıyacağı üzerine kurulmaktadır. Karşıt görüş ise, olası geleceğin teknoloji tarafından çizileceği noktasında
gelenekçilerle birleşmekle birlikte, teknolojinin belirlediği bir geleceğin yaşam biçimlerini tektipleştirmek gibi
olumsuz etkiler yaratacağını savunmaktadır (Chandler, 1995; Heilbroner, 1967; Feenberg, 1995). Bununla
birlikte eğitimde BİT entegrasyonu politikaları temeline yalnızca yeni teknolojilerin olumlu sonuçlarına yönelen
(ütopik) düşünceleri almakta; bu durum uygulamada ortaya çıkabilecek pek çok olumsuzluğun ve sorunun göz
ardı edilmesine neden olmaktadır (Kristen ve Apple, 2008; Papastephanou, 2008; Lewis, 2007; Papert, 1997).
Benzer bir bakışla, yeni teknolojilere ilişkin felsefi yaklaşımların okul ölçeğindeki etkileri düşünüldüğünde,
bilişim teknolojileri öğretmeni üzerinde durulması gereken önemli bir figür olarak ortaya çıkmaktadır. Zira, bu
öğretmen, özellikle Türk Milli Eğitim Sistemi’nde yüklendiği formatörlük ya da rehberlik gibi görevlerle,
teknolojiye ilişkin bakış açısıyla okulun BİT temelli dönüşümünü oldukça önemli biçimde etkileme
potansiyeline sahiptir. Araştırmada, bu düşünceyle, bilişim teknolojisi öğretmen adaylarının teknolojik
gelişmelere ilişkin metaforlarının determinist ve gerçekçi bir çerçevede incelenmesi amaçlanmaktadır.Araştırma
olgubilim (fenomenoloji) deseninde yürütülmüştür. Yöntembilim alanyazını incelendiğinde olgubilim; günlük
yaşamda etkileşim halinde olunan olguların derinlemesine ve ayrıntılı biçimde anlaşılması için önerilen bir nitel
araştırma deseni olarak karşımıza çıkmaktadır (Yıldırım ve Şimşek, 2006). Araştırma verileri Orta Karadeniz
Bölgesi’nde bir devlet üniversitesinde Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Lisans Programı 4. sınıfına
devam etmekte olan 55 öğrenciden elde edilmiştir. Katılımcıların cinsiyetlerine göre dağılımları 33 kadın (%60),
22 erkek (%40) biçimindedir. Yaşları 20-27 aralığında değişmektedir (ort= 21.73, ss= 1.16). Veri toplama
sürecinde araştırmacılar tarafından geliştirilen ve bilişim teknolojilerindeki gelişmelerin meydana getirdiği
etkilere ilişkin açık uçlu tek soru içeren yapılandırılmamış bir anket formundan yararlanılmıştır. Çözümleme
aşamasında Lewis (2007), Kabakçı ve Odabaşı (2004), Papert (1997) gibi araştırmacıların görüşleri
doğrultusunda geliştirilen bir ön inceleme çerçevesine dayalı içerik analizlerinden yararlanılmıştır. Bu aşamada
toplam 463 kod ele alınmıştır.
Araştırma bulguları öğretmen adaylarının teknoloji metaforlarının ütopik, distopik, gerçekçi temaları ve
hayata değer katan, geliştiren-değiştiren, sonsuz alt temaları altında gruplanabildiklerini ortaya koymaktadır. Bu
dağılıma ilişkin özet bilgiler Tablo 1’de sunulmaktadır.
262
Tablo 1. Bilişim teknolojileri öğretmen adaylarının bazı teknoloji metaforları
ütopik
hayata değer
katan
….
dahi, kardeşlik,
…
geliştirendeğiştiren
…
ulaşılabilir kılan, ışıltı,
sanal gerçeklik,
…
sonsuz
…
tasarruf, sonsuz
kütüphane, harddisk,
…
gerçekçi
….
her güzelin bir
kusuru var,
…
….
açık kaynak kodu,
siber insan,
yeni nesil,
…
…
Güç, abartı,
…
distopik
…
bağımlılık, beyin
tembelliği,
…
-
…
esaret, aşırı
özgürlük, bencillik,
…
…
denek, evrenin
sahibi, robot,
…
-
…
kaos, sınırsız güç,
sömürü,
…
Araştırma sonuçlarına göre, bilişim teknolojileri öğretmen adayları teknolojik gelişmelerle ilgili en çok
distopik düşüncelere sahiptirler (f=213 %46.00). Bunu ütopik (f=126, %26.78) ve gerçekçi (f=124, %27.21)
düşünceler izlemektedir. Distopik yaklaşımlar içerisinde ise kodlar en çok hayata değer katan alt teması altında
toplanmaktadır.
Anahtar Sözcükler: teknoloji felsefesi, bilişim teknolojileri öğretmeni, metafor analizi, teknolojik determinizm.
263
Öğretmen Adaylarının Gelecek Zaman Perspektifleri, Karar Verme Stilleri ve Dijital Vatandaşlık
Becerileri İlişkisi
Tuğba KOCADAĞ
Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Tokat / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Salih BARDAKCI
Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Tokat / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Gelecek zaman perspektifi bireyin hedefine ulaşmak için çaba sarf etme eğilimi olarak ifade edilmektedir
(Boniwell ve Zimbardo, 2004). Gelecek odaklı bir birey karar alırken, bu kararın gelecekte kendisine getireceği
yarar ve zararları gözetmekte; böylece gelecek onun için daha az kaygı verici bir duruma dönüşebilmektedir
(Strathman, Gleicher, Boninger ve Edwards, 1994). Alanyazın incelendiğinde zaman perspektifinin, karara konu
olan zaman diliminden öte bireyin deneyimleri ve bu deneyimlere yüklediği anlamlarla yakın ilişki içerisinde
olduğu görülmektedir (Zimbardo ve Body 1999). Karar verme ise, bir nesne, kişi ya da duruma yönelik birden
fazla seçenek içerisinden birinin tercih edilmesi davranışını ifade etmektedir (Kuzgun, 2006). Birey yaşamı
boyunca başarıya ulaşacağı çoğu zaman kesin olmayan olasılıklar içerisinde pek çok karar verme süreci
yaşamaktadır. Karar verilecek durumun önemi, geri dönülmezliği ya da biden fazla anlam ifade ediyor olması
gibi sebepler karar verme sürecinin güçlüğünü; yanı sıra bu süreçte ortaya çıkabilecek tepkileri
etkileyebilmektedir. Karar verme süreci yaşayan bireyin bu eylem, tepki, yaklaşım ve duruş biçimleri karar
verme stilleri olarak adlandırılmaktadır (Philips, Pazienza ve Ferin, 1984). Dijitalleşmenin yaşamdaki pek çok
yansıması ekonomide e-ticaret, siyasette e-demokrasi, toplumsal hayatta sanal topluluklar, akademik alanlarda
akademik arama, çevrimiçi tartışma ve ortaklaşalık süreçleri, yönetsel alanda e-devlet gibi yeni kavramlarla ifade
edilmekte ve bilinen her şeyin başında artık “e-” eki ile karşılaşılmaktadır. İnternette zaman geçiren bireylerin
yaşamlarının bir kısmını geçirdikleri bu sanal dünyada sahip oldukları sorumlulukların ve uymaları gereken
kuralların bilincinde olmaları beklenmektedir. Bu noktada ortaya çıkan önemli bir kavram dijital vatandaşlıktır.
Mossberger, Tolbert ve McNeal (2007)’e göre dijital vatandaşlık, teknoloji kullanımında dijital vatandaşların
üstlendiği sorumluluklar olarak tanımlanmaktadır. Ribble (2001) dijital vatandaşlığı; dijital etik, dijital hak ve
sorumluluklar, dijital sağlık, dijital güvenlik, dijital erişim, dijital ticaret, dijital iletişim, dijital okur-yazarlılık ve
dijital hukuk olacak şekilde dokuz boyutta incelemektedir. Alberta (2012) ise Ribble (2001)’ın incelemesine ek
olarak dijital araç (akıllı telefonlar, tabletler … gibi) kullanımını da dijital vatandaşlık becerileri içerisinde ele
almaktadır. Günümüzde bilişim teknolojileri sunabildiği geniş çözüm yelpazesiyle, bugünkü ve gelecekteki
yaşam durumlarına ilişkin alternatifleri de beraberinde getirmektedir. Bu bakış, bu teknolojileri kullanmaya
ilişkin eğilimlerin bireyin gerek gelecek zaman perspektifi gerekse karar verme stratejileri ile yakın ilişkiler
içerisinde olabileceğini akla getirmektedir. Araştırmada bu düşünceyle öğretmen adaylarının dijital vatandaşlık
becerileri, gelecek zaman perspektifleri ve karar verme stratejileri arasındaki ilişkilerin incelenmesi
amaçlanmaktadır. Araştırma verileri Orta Karadeniz Bölgesi’nde bir devlet üniversitesinin eğitim fakültesi
öğrenim gören öğretmen adaylarından elde edilecektir. Veri toplama paketinde Zimbardo ve Boyd (1999)
tarafından geliştirilen ve Eren ve Tezel (2010) tarafından Türk kültürüne uyarlanan Gelecek Zaman Perspektifi
Ölçeği (GZPÖ), Scott ve Bruce (1995) tarafından geliştirilen ve Karçkay Taşdelen (2004) tarafından Türk
kültürüne uyarlanan Karar Verme Stilleri Ölçeği (KVSÖ) ve Kocadağ (2012) tarafından Dijital Vatandaşlık
Ölçeği (DÖV) kullanılacaktır. Veri toplama süreci devam etmekte olup, verilerin analizinden sonra elde edilen
bulgular alanyazın ışığında tartışılarak okuyuculara aktarılacaktır.
Anahtar Sözcükler: dijital vatandaşlık, gelecek zaman perspektifi, karar verme stilleri, teknoloji kullanma
eğilimi.
264
Teknoloji Entegrasyonu Önündeki Yeni Engeller 9
Özden ŞAHİN İZMİRLİ
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Çanakkale / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Ömer KIRMACI
Kırklareli Üniversitesi, Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi, Kırklareli / TÜRKİYE, e-posta:
[email protected]
Bildiri Özeti:
Öğretim etkinliklerine teknoloji entegrasyonunun öğrencinin öğrenmesini (Bingimlas, 2009; Bransford,
Brown ve Cooking, 2000; Gibson et al., 2014; Jimoyiannis, Tsiotakis, Roussinos and Siorenta, 2013; Sessoms,
2007; Sivin-Kachala ve Bialo, 2000), motivasyonunu (Drayton, Falk, Stroud, Hobbs, & Hammerman, 2010),
öğretmenle olan iletişimini (Dawes, 2001) ve problem çözme, eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme becerilerini
(Drayton, Falk, Stroud, Hobbs, & Hammerman, 2010; Lowther, Ross, & Morrison, 2003) olumlu yönde
etkilediği bilinmektedir. Teknolojinin eğitimde kullanımının sağladığı bu fırsatlara rağmen öğretmenler öğretim
etkinliklerine teknoloji entegrasyonunda birçok sınırlayıcı durumlarla karşılaşmaktadırlar. Bu sınırlayıcı
durumlar dış sınırlılık (first-order) ve iç sınırlılık (second-order) olarak iki kategoride sunulmuştur (Ertmer,
1999). Hew ve Brush (2006) ise bu sınırlılıklardan bazılarını sürecin dolaylı etkileyicileri (değerlendirme,
kültürel unsurlar) olarak belirtmiş ve bazılarını (inanç/tutum, bilgi/beceri, kaynaklar ve kurum) ise sürece
doğrudan etki edenler olarak dikkat çekmiştir. Straub (2009) dış sınırlılıkların, özellikle teknolojinin kendisi
düşünüldüğünde, zamanla değişebilen durumlar olabileceklerini belirtmiş ve teknoloji entegrasyonu sürecinde iç
sınırlıklara dikkat çekmiştir. İç sınırlayıcılar sıklıkla inanç/tutum ve bilgi/beceri olarak iki kategoride ele
alınmaktadır. Öğretmenlerin öğretim uygulamalarını nasıl gerçekleştirdikleri, onların öğretimi nasıl anladıkları
ile ilişkilendirilmektedir (Kember, 2009; Prosser and Trigwell 1999). Tutum kavramı bireyin bir şey hakkında
hoşlanma ya da hoşlanmama durumu olarak belirtilmektedir (Simpson, Koballa, Oliver, and Crawley, 1994).
İnanç ise bireye bir konu hakkında doğru gelen durum ya da his olarak belirtilmektedir (Calderhead, 1996). Kaya
ve Koçak Usluel (2011), teknoloji entegrasyonunun önündeki engellerin altyapı, araçlar, pedagojik inanç,
özyeterlik, beceri/yetenek, BİT kullanımı, yenilikçilik ve mesleki gelişim boyutlarında çalışılmaların yapılarak
aşılacağını belirtmiştir. Alanyazında, öğretmenlerin bazılarının, gerekli teknolojik altyapının sağlanması ve bu
altyapıya ulaşımın sorunsuz olmasına karşın teknoloji entegrasyonunu bilmedikleri için kullanmadığı (Koçak
Usluel ve Demirarslan, 2005), bazı öğretmenlerin ise tutumsal boyutta teknolojiyi tercih etmedikleri
belirtilmektedir. Bunun yanı sıra Becker (2000), teknolojinin eğitimde etkili olabilmesi için öğretmen ve
öğrencilerin sorunsuz bir şekilde teknolojik kaynaklara ulaşabilmesi gerektiğini savunmuştur. Diğer bir ifade ile
okulların barındırdığı teknolojik altyapının ve bu teknolojiye erişimin entegrasyon süreci için önemli olduğu
belirtilmektedir (Bingimlas, 2009; Vanderlinde ve Van Braak, 2010). Alanyazının iç ve dış engeller boyutunda
farklı sonuçlara ulaşıldığı görülmektedir. Bu noktada iç veya dış engellerinin bir kısmını göz ardı etmek ya da
ikinci plana koymak mümkün görünmemektedir. Teknolojinin eğitime entegrasyonunun çok boyutlu bir süreç
olması ve başarısının çok fazla değişkene bağlı olması nedeniyle bu engellerin değişen şartlar altında (alt yapı
imkanlarının iyileştirilmesi, mesleki gelişime etkinlikleri vb.) yeniden incelenmesine ihtiyaç duyulmaktadır. Bu
çalışmada Kırklareli’nde bir devlet okuluna uygulamaya yeni dahil edilecek bir Web sistemin mesleki gelişim
etkinlikleri ile tanıtımı ve uygulanması aşamasında öğretmenlerin karşılaştıkları entegrasyona dayalı problemler
tartışılmıştır. Bu Web sistemi, ortaokul öğrencilerin kitap okuma etkinliklerinin çevrimiçi takip ve
değerlendirmesine imkan veren “Kitap Okuma Etkinliklerinin Takip ve Değerlendirme Sistemi” (KİTaS) dir. Bu
yeni sistemin uygulamaya geçmesi aşamasında öğretmenlerin karşılaştıkları entegrasyona dayalı iç ve dış
engeller belirlenmeye çalışılmış ve alanyazınla karşılaştırılarak değişen engellerin profili ortaya koyulmuştur.
Gerçekleştirilen mesleki gelişim etkinliği 2015-2016 bahar dönemi boyunca 10 öğretmenle gerçekleştirilmiştir.
Bu kapsamda araştırma soruları şu şekildedir;
Mesleki gelişim etkinliği süresince öğretmenlerin karşılaştıkları iç ve dış engeller nelerdir?
Alanyazında belirtilen, teknoloji entegrasyonun önündeki iç ve dış engeller ile araştırma kapsamında
öğretmenlerin karşılaştıkları engellerin farklılaştığı durumlar var mıdır?
Tarama modeline göre desenlenen araştırmanın verileri, görüşme, açık uçlu soru formu ve gözlem yoluyla
toplanmıştır.
Anahtar Kelimeler: teknoloji entegrasyonu, iç engeller, dış engeller, değişen engeller
9
Bu çalışma 114K977 nolu TÜBİTAK projesi ürünüdür.
265
Pedagojik Formasyon Sertifika Öğrencilerinin Teknoloji Kavramına İlişkin Algıları:
Metafor Analizi Örneği
Yakup YILMAZ
Necmettin Erbakan Üniversitesi, Ereğli Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Konya / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Alper ALTUNÇEKİÇ
Gazi Üniversitesi, Kazan Meslek Yüksekokulu, Bilgisayar Programcılığı Bölümü,
Ankara / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Mutlu Tahsin ÜSTÜNDAĞ
Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Ankara / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Günümüzde z kuşağı öğrencilerinin ilgisini, motivasyonunu, bilgi ve becerilerini artırmak için eğitim
ortamlarında etkili teknoloji kullanımı önem taşımaktadır. Bu nedenle öğretmen yetiştiren kurumların ve öğretim
elemanlarının bu bilinçle hareket etmeleri önemlidir. Öğretmenlik mesleğine kaynak teşkil eden pedagojik
formasyon sertifika programında kayıtlı öğrencilerin teknoloji kavramına ilişkin algılarını tanımlamak ve ortaya
çıkan bulgulara göre gerekli önlemleri almak yine bu eğitimi veren kurumlara yol gösterici olmalıdır. Bu nedenle
bu araştırmanın amacı, pedagojik formasyon sertifika programında öğrenim gören öğrencilerin teknoloji
kavramına ilişkin algılarını metafor analizi aracılığı ile ortaya koymaktır. Bu ana amaca ulaşabilmek için
öğrencilerin teknoloji kavramına yönelik metaforları, tespit edilen metaforların hangi kavramsal kategori altında
yer aldığı, bu kavramsal kategoriler arasında anlamlı farklılık olup olmadığı ve kavramsal kategorilerin
öğrencilerin yaş, mezun oldukları bölüm ve okudukları programa göre farklılaşıp farklılaşmadığı incelenecektir.
Araştırma, tarama modelinde betimsel bir araştırmadır. Öğrencilerden yazılı olarak görüşleri alınmış ve bu
görüşlerin daha iyi anlaşılması amacıyla içerik analizi türlerinden kategorisel analiz kullanılmıştır. Araştırmaya
katılan öğrencilerin teknoloji kavramına ilişkin algılarını ortaya çıkarmak amacıyla “teknoloji… gibidir;
çünkü…” cümlesini tamamlamaları istenmiştir. Öğrencilerin belirtmiş oldukları ifade doğrultusunda ve tek bir
metafor üzerinde yoğunlaşarak düşüncelerini yazılı olarak ifade etmeleri istenmiştir. Araştırmanın çalışma
grubunu 2015-2016 öğretim yılında; veri toplama kolaylığı dikkate alınarak, Necmettin Erbakan Üniversitesi ve
Gazi Üniversitesinde pedagojik formasyon sertifika programına katılan öğrencilerden araştırmayla ilgili metafor
anketini yazılı cevaplamayı gönüllü olarak kabul eden 293 kişi oluşturmuştur. Çalışma grubundaki öğrencilerin
24 farklı bölümden mezun olduğu,16 farklı programda öğrenim gören ve 5 farklı yaş grubuna dağıldıkları
bulgusuna ulaşılmıştır. İçerik analizleri devam etmekte olup, çıkan sonuçlar farklı değişkenler açısından
karşılaştırılarak tartışılacaktır. Sonuçların alanyazındaki diğer çalışmalarla desteklenerek sunulması
planlanmaktadır.
Anahtar Sözcükler: pedagojik formasyon, metafor, teknoloji, eğitimde teknoloji kullanımı
266
Öğretim Materyali Olarak Dijital Hikaye Geliştirme Aşamalarının İncelenmesi
Yakup YILMAZ
Necmettin Erbakan Üniversitesi, Ereğli Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Konya / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Mutlu Tahsin ÜSTÜNDAĞ
Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Ankara / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Erhan GÜNEŞ
Ahi Evran Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Kırşehir / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Dijital hikaye anlatımı, yazılı ya da sözlü olarak aktarılan hikayelerin, çoklu ortam araçları ile birlikte
kullanılarak sunulmasıdır. Metin, ses, resim, video ve animasyon gibi bileşenler çeşitli yazılımlar aracılığı ile bir
araya getirilerek web üzerinden, tablet bilgisayardan ve/veya akıllı telefonlardan erişim sağlanabilmektedir.
Dijital hikaye geliştirme süreci dört temel aşamada incelenebilir. Bunlar; tasarım öncesi, tasarım, tasarım
sonrası ve yayınlama aşamalarıdır. Bu aşamalarda atılması gereken birçok adım vardır. Bunlardan bazıları:
Hikayenin seçilmesi; görsellerin, seslerin ve özel efektlerin seçilmesi; seslendirmenin yapılması; çoklu ortam
materyallerinin bir araya getirilmesi; senaryo metninin hazırlanması; hikaye tahtasının hazırlanması; birleştime
işlemi ve dijital hikayenin yayınlanacağı ortamın (web, mobil uygulama vb.) seçilmesi olarak sıralanabilir. Bu
çalışmanın amacı dijital hikaye geliştirme aşamalarını konu ile ilgili alanyazında öne çıkan araştırmalar ve
süreçte kullanılabilecek yazılım ve araçlar çerçevesinde ayrıntılı olarak ele almaktır. Böylelikle söz konusu
sürece daha sistematik bakılabilmesi ve kullanılabilecek farklı yazılım veya araçlara dikkat çekilmesi
hedeflenmiştir. Çalışmanın özellikle öğretmenler ve içerik geliştiricilere bu anlamda yol gösterici olması
beklenmektedir.
Anahtar Kelimeler: dijital hikaye, yazılım, içerik geliştirme
267
Çevrimiçi Topluluklarda Katılımı Etkileyen Faktörler ve Arttırmaya Yönelik Öneriler
Tuğçe ÇOBAN
Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Selay ARKÜN KOCADERE
Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Ortak öğrenme hedefleri ve ilgi alanları çerçevesinde; öğrenenlerin bilgiyi, deneyimi paylaştığı, işbirliği
içinde çalıştığı sanal sosyal bir organizasyon olarak tanımlanabilecek çevrimiçi öğrenme toplulukları; üyelerine
akademik başarı, mesleki gelişim ve sosyalleşme gibi birçok yönden katkı sağlamaktadır. Bir gruptan farklı
olarak, çevrimiçi topluluklarda grup içi etkileşimin yoğun olduğu ve ait olma hissinin oluştuğu bilinmektedir. Bu
bağlamda çevrimiçi topluluklarda katılım dikkate alınan konulardan biri olmuştur. Nitekim çevrimiçi öğrenme
topluluklarının sürdürülebilirliği ve öğrenenlerin daha fazla yarar sağlayabilmeleri için yüksek düzeyde katılım
önemlidir. Bu çalışmada alan yazındaki araştırmalar incelenerek çevrimiçi topluluklarda katılımı etkileyen
faktörler belirlenmiştir. Bu süreçte çalışmalarda odaklanılan öğrenen, eğitimci, ortam, içerik özellikleri gibi
farklı bakış açıları göz önüne alınarak bir kategorizasyona gidilmiştir. Çalışma sonunda, incelenen araştırmaların
ışığında katılımı artırmaya yönelik öneriler sunulmuştur.
Anahtar Sözcükler: çevrimiçi topluluk, çevrimiçi öğrenme topluluğu, katılım
268
Türkçe Öğretmen Adaylarının Bilişim Teknolojilerinin Eğitimde Kullanımı Konusundaki Farkındalıkları
Serkan FURTUN
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Türkçe Eğitimi Bölümü, Rize / TÜRKİYE, e-posta:
[email protected]
Merve Hülya KİBAR FURTUN
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Türkçe Eğitimi Bölümü, Eskişehir / TÜRKİYE, e-posta:
[email protected]
Bildiri Özeti:
Eğitim sistemi öğretmenlerden teknolojiyi kullanabilen ve sadece teknoloji kullanımını öğretmeyi değil aynı
zamanda öğretim etkinliklerinin, sınıf yönetiminin, öğretimin hazırlık aşamasından değerlendirme süreçlerine
kadar gerekli olan bilgi ve bilişimin teknolojisi ile bütünleşmesini sağlayabilen bireyler olmalarını
beklemektedir. Bu nedenle toplumlar öğrenci-bilgisayar/ öğretmen adayı-bilgisayar oranını eşitleyerek öğretim
kalitesini artırma yollarını aramaktadırlar. 2005 Türkçe Dersi Öğretim Programı ve Kılavuzu’nun Genel Amaçlar
bölümünde öğrencilerin “bilgiye ulaşmada kitle iletişim araçlarından yararlanmaları, bu araçlardan gelen
mesajlara karşı eleştirel bakış açısı kazanmaları ve seçici olmaları” (MEB; 2006) maddesine yer verilmesi, kitle
iletişim araçlarının toplum sathındaki yaygınlığına işaret etmektedir. Bu sebeple, “bilgi teknolojilerini kullanma”
(MEB; 2006), Türkçe dersinde kazandırılması hedeflenen temel becerilerden biri hâline gelmiştir. Program’da
Bilim ve Teknoloji teması ve bunu destekleyen alt temalara da yer verilmiştir (MEB; 2006). Dilbilimcilerin
çalışma alanına giren hipermetinlerle ilgili olarak, 2012-2013 Eğitim Öğretim yılında okutulmaya başlanan
seçmeli Okuma Becerileri Dersi Programı ve Kılavuzu’nda (MEB; 2012) doyurucu bilgiler ve yönlendirmeler
bulunmaktadır. Bilişim teknolojileri kanalıyla bilgiye ulaşmaya çalışan öğrenciye bu yeni metinlerden ne şekilde
yararlanmaları gerektiği oldukça açıklayıcı nitelikte belirtilmiştir. 2012-2013 Öğretim Yılında okutulmaya
başlanan seçmeli Yazarlık ve Yazma Becerileri dersi de sözü edilen çağdaş eğitimi yakalama çabalarının
sonuçlarından biridir. Programda teknolojinin yazma becerileri ile ilgisini detaylandırmak üzere ayrı bir başlık
yer almaktadır. Ancak asıl dikkat çeken taraf, programın bütününde yer alan teknoloji vurgusudur. Bilişim
teknolojilerinin dil eğitimi ve öğretiminde bu denli kullanılması ele alındığında, geleceğin Türkçe
öğretmenlerinin bilgiye ulaşmada kullandıkları kaynakların hangi oranda teknoloji destekli olduğunu tespit
etmenin ve bilişim teknolojilerinin Türkçe eğitimi ve öğretiminde kullanımıyla ilgili farkındalıklarını ortaya
koymanın önemli olduğu düşünülmektedir. Bu çalışmanın amacı Türkçe öğretmen adaylarının bilgiye ulaşmada
kullandıkları kaynakların hangi düzeyde teknoloji destekli olduğunu tespit etmek ve bilişim teknolojilerinin
Türkçe eğitimi ve öğretiminde kullanımıyla ilgili farkındalıklarını ortaya koymaktır. Araştırma nitel araştırma
yöntemi çerçevesinde, durum çalışması deseni kullanılarak planlanmıştır. Araştırma Türkçe Öğretmenliği
bölümü 4. sınıfta öğrenim görmekte olan 40 öğrenci ile yürütülmüştür. Araştırma verileri görüşme tekniği
kullanılarak elde edilmiştir. Araştırmadan elde edilen veriler içerik analizi yapılarak belirli kod ve temalar
altında toplanmıştır. Verilerin analizi sonucunda ise öğretmen adaylarının bilgiye ulaşmada kullandıkları
kaynakların yüksek düzeyde teknoloji destekli olmasına karşın kullanılan teknolojik kaynak çeşitliliğinin
oldukça az olduğu tespit edilmiştir. Bunun yanında öğretmen adaylarının bilişim teknolojilerinin Türkçe eğitimi
ve öğretiminde kullanımıyla ilgili bilgi ve farkındalık durumlarının beklenen düzeyde olmadığı sonucuna
varılmıştır. Bu doğrultuda öğretmen adaylarının Türkçe öğretiminde bilişim teknolojilerinin kullanımıyla ilgili
mesleki eğitim sürecinde bir eğitim almalarının faydalı olabileceği düşünülmektedir.
Anahtar Sözcükler: Türkçe öğretmen adayları, bilişim teknolojileri, türkçe’nin eğitimi ve öğretimi.
269
Türkçe Dersine Yönelik Eğitsel Bilgisayar Oyunlarının Türkçe Dil Bilgisi ve Eğlence İlkeleri Açısından
İncelenmesi
Demet SANCI UZUN
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Rize / TÜRKİYE, [email protected]
Hüseyin ATALAY
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Rize / TÜRKİYE, [email protected]
Bildiri Özeti
Çocuklar için oyun sadece bir eğlence aracı değil aynı zamanda kalıcı bilgiler edinme, sosyalleşme, zihinsel
ve dil becerilerini geliştirme aracıdır. Oyunların bu eğitsel, sosyal, sanatsal işlevleri; çocuklar için anlamı ve
önemi; çocuk eğitimine katkıları aynı kalmakla beraber günümüzde teknolojinin oyunların ve öğretim
materyallerinin niteliğini büyük oranda değiştirdiği görülmektedir. Bu değişimin ürünlerinden olan eğitsel
bilgisayar oyunları, eğitim öğretim sürecinin çeşitli aşamalarında, dikkat çekmek, kavramayı kolaylaştırmak,
öğrenilenleri pekiştirmek ya da ölçmek gibi amaçlarla kullanılmaya başlanmıştır. Resmî ve özel çeşitli
kurumların sitelerinden erişilebilen eğitsel bilgisayar oyunlarının etkili bir eğitim aracı olması hem bilimsel
içeriklerinin doğru ve yeterli olmasına hem de oynamaya değer bulunmasını sağlayacak niteliklere sahip
olmasına bağlıdır. Çalışmanın amacı Türkçe dersine yönelik eğitsel bilgisayar oyunlarının içeriğinin Türkçe Dil
Bilgisi ilkeleri ve bilgisayar oyunlarının eğlence özelliği açısından incelenmesidir. Bu amaçla yapılan çalışmada
veriler, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Bilgisayar I-II dersleri kapsamında eğitim alan 31 Türkçe Eğitimi
Bölümü öğrencisi ile 35 Sınıf Eğitimi Bölümü öğrencisinin “Oyun Beğenisi Değerlendirme Kriterleri” adlı
rubriğe ve oyunların eğitsel yönlerine yönelik yarı yapılandırılmış görüşme formuna verdikleri yanıtlar
sonucunda en çok puan alan, ardından 3 Türkçe Eğitimi alan uzmanın ve 4 öğretmenin aynı değerlendirme
sürecinden geçen Türkçe dersine yönelik on bilgisayar oyunun içerik analizi ile elde edilmiştir.
Nitel araştırma yöntemlerinden tarama modelinde betimsel yöntem kullanılarak yapılan çalışma sonucunda elde
edilen bulgulara göre eğitsel bilgisayar oyunları, Türkçe Dil Bilgisi açısından bilimsel hatalar içermekle beraber
bilgisayar oyunlarının taşıması gereken eğlence ilkeleri ile ilgili bir takım eksiklikler içermektedir.
Anahtar sözcükler: oyun, eğitsel oyun, eğitsel bilgisayar oyunları, Türkçe Dil Bilgisi, Türkçe eğitimi.
270
İnternette Çocuklara Yönelik Riskler ve Ailelerin Bilinçlendirme Faaliyetlerindeki Rolü
Niyazi GÜLER
Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu, Ankara / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Şahin BAYZAN
Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu, Ankara / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Abdulhamit GÜNEŞ
Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlık, Ankara / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu çalışmada, internetin bilinçli ve güvenli kullanımı, çocukları merkeze alan bir anlayışla ele alınarak bu
konuda anne ve babaların rolü incelenmiştir. Bu çerçevede, çocukların İnternetin fırsatlarından doğru ve etkin bir
şekilde yararlanmasının yanı sıra İnternetin zararlarından ve risklerinden korunmasında ailelerin rolü üzerinde
durulmuştur. İnternetin bilinçli ve güvenli kullanımı çerçevesindeki bilinçlendirme çalışmalarına duyulan
gereksinim ortaya konulmuştur. İnternet içerik düzenlemelerine/filtrelemelerine duyulan ihtiyaca ek olarak bu
düzenlemelerin yanında bilinçlendirme çalışmalarının ve bu çalışmalarda başta aileler olmak üzere
öğretmenlerin ve internet aktörlerinin sorumlulukları ve önemi üzerinde durulmuştur. İnternette özellikle
çocuklara yönelik riskler ve ailelerin bilinçlendirme faaliyetlerindeki rolü üzerine 212 ebeveyn üzerinde anket
çalışması yapılarak elde edilen sonuçlarla durum tespiti yapılmıştır. Ailelerin, STK’ların, devletin ve internet
aktörlerinin, çocukların akademik başarısına etki eden internet ve bileşenlerinin faydalarını artıracak, risklerini
de azaltacak başta bilinçlendirme çalışmaları olmak üzere alınması gereken diğer tedbirler konusunda somut
çözüm önerileri sunulmuştur.
Anahtar Sözcükler: internet ve çocuk, internet ve riskleri, bilinçli internet, güvenli internet
271
Sınıf Öğretmenlerinin Bilgisayara Erişim Durumları ve Öğrenme Yolları
Ferhat ŞAHİN
Amasya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Amasya/TÜRKİYE, e posta: [email protected]
Özgen KORKMAZ
Amasya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Amasya/TÜRKİYE, e posta: [email protected]
Bildiri Özeti
Bilim ve teknoloji alanındaki gelişmeler, insanlığı her alanda olduğu gibi eğitim alanında da etkilemektedir.
Günümüz eğitim sisteminde yeni uygulamalarla birlikte teknoloji eğitim sisteminin önemli bir parçası olmuş ve
verimli eğitimin çağdaş eğitim teknolojisi anlayışına dayalı uygulamalarla gerçekleşebileceği uluslar arası
düzeyde kabul edilmiştir. Türkiye’de FATİH Projesinin (Fırsatları arttırma ve Teknolojiyi İyileştirme Hareketi)
uygulamaya girmesiyle birlikte öğretmenler kendilerini mecburi olarak teknoloji nitelikli bir sınıf ortamının
içinde bulmuşlardır. Bu sebeple eğitim sisteminin uygulayıcısı olan öğretmenlerin teknolojiye karşı beceri ve
yeterlilikleri eğitim-öğretim faaliyetlerinin verimi noktasında önemli bir faktördür.Bu çerçevede sınıf
öğretmenlerinin öğretim teknolojilerine dolayısıyla bilgisayara karşı olan tutum ve yeterlilikleri yadsınamaz.
Burdan hareketle öğretmenlerin günlük hayatlarında bilgisayara erişim durumları ve hali hazırda sahip oldukları
bilgisayar kullanımı becerilerini nasıl kazandıkları bu çalışmada incelenmiştir. Türkiye’de çalışmakta olan
rastgele seçilmiş 202 sınıf öğretmeniyle yürütülen çalışma nicel karakterli olup, veriler anket yoluyla
toplanmıştır. Veri toplama aracı olarak kullanılan anket ilköğretim öğretmenlerinin kişisel bilgileri, bilgisayarı
kullanmayı nasıl öğrendikleri ve kullanım sıklıklarına ilişkin araştırmacılar tarafından geliştirilmiş olan bir
ankettir. Uygulanan ankette öğretmenlerin günlük yaşantılarında bilgisayara erişim durumlarını öğrenmek
amacıyla 4 soru sorulmuş ve bu sorulara evet/hayır şeklinde cevap vermeleri istenilmiştir. Bilgisayar kullanım
yollarını belirlemek amacıyla 8 soru sorulmuş ve bu soruları ise 5’li likert tipine göre cevaplamaları istenilmiştir.
Toplanan veriler Portable IBM SPSS Statistics v19 programıyla analiz edilerek öğretmenlerin demografik
özellikleri ve meslekteki yılları açısından bilgisayara erişim durumlarında ve öğrenme yollarında anlamlı
farklılıklar olup olmadığı incelenmiştir. Bu doğrultuda veriler çapraz tablolarla, frekans değerleriyle, analiz
edilmiş ve bu çerçevede yorumlanmıştır.
Anahtar Kelimeler: Fatih projesi, eğitim teknolojisi, bilgisayara karşı öğretmen tutumları
272
Dijital Oyun Tabanlı Öğrenmeye Yönelik 2010-2016 Yılları Arasında Yapılan Araştırmaların İçerik
Analizi
Tolga GÜYER
Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi,
Ankara / TÜRKİYE, e-mail: [email protected]
Şeyhmus AYDOĞDU
Ahmet Yesevi Üniversitesi, Yazılım Geliştirme ve Kontrol Hizmetleri Birimi,
Ankara / TÜRKİYE, e-mail: [email protected]
Yıldız ÖZAYDIN
Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi,
Ankara / TÜRKİYE, e-mail: [email protected]
Bildiri Özeti:
Dijital oyun tabanlı öğrenme en basit tanımı ile bilgisayar oyunlarının ve eğitsel içeriklerin bir araya
getirilmesi ile gerçekleşen öğrenmedir. Dijital oyunların öğrenmeye olumlu yönde etkisi olduğu birçok
araştırmada belirtilmektedir. Bu araştırmanın amacı, dijital oyun tabanlı öğrenmeye yönelik araştırmaların
incelenmesidir. Bu amaç doğrultusunda, 2010-2016 yılları arasında Academic Search Complete, ERIC,
ULAKBIM ve Science Direct veritabanlarında yer alan 85 adet çalışma incelenmiştir. İncelenen çalışmalar
“Dijital Oyun Tabanlı Öğrenme Sınıflandırma Formu” kullanılarak sınıflandırılmıştır. Araştırma sonucunda
2010-2016 yılları arasında dijital oyun tabanlı öğrenmeye yönelik yapılan araştırma sayıları, araştırmalarda
seçilen yöntemler, konu alanları ve öğrenme çıktılarına göre analiz sonuçlarına yer verilmiştir.
Anahtar Sözcükler: dijital oyun tabanlı öğrenme, literatür taraması, içerik analizi
273
Çizgi Film Yardımıyla Öğrenilen Geometrik Kavramların Günlük Hayat ile ilişkilendirme ve Yaratıcılık
Açısından İncelenmesi
Zeynep KUVVET
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü
Rize / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Nimet PIRASA
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü
Rize / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti
Geometrik şekillerin öğretimi, okul öncesi dönem matematik öğretiminin temel konularından birini
oluşturmaktadır. Okul öncesi dönemde çocuklar matematik kavramlarını, günlük aktiviteler içerisinde
matematiğe ait kavramlarla karşılaşarak ve çevresindeki materyalleri keşfederek kazanmaya başlamaktadır. Bu
çalışmada geometrik kavramlar çizgi film yardımıyla okul öncesi öğrencilerine öğretilerek bu kavramlar günlük
hayat ile ilişkilendirme ve yaratıcılık açısından incelenmektedir. Çalışma Rize ili Çayeli ilçesinde okul öncesi
eğitim kurumuna devam eden 15 öğrenci ile yürütülmüştür. Öğrencilere önce geometrik kavramları öğretmek
amacıyla çizgi film izlettirilerek kavramlar tanıttırılmış, devamında öğrencilerden bu kavramları günlük hayat ile
ilişkilendirecek şekilde bir resim etkinliği yapmaları istenmiştir. Öğrencilerle yaptıkları resimler üzerine
yapılandırılmış mülakat yapılmıştır. Mülakattan elde edilen veriler betimsel olarak analiz edilmiştir. Öğrencilerin
geometrik kavramları günlük hayatla ilişkilendirebildikleri ve yaratıcılıklarını ortaya koyan ürünler sergiledikleri
görülmüş ve bu doğrultuda okul öncesi öğretmenlerine ve velilerine önerilerde bulunmuştur.
Anahtar Sözcükler: okul öncesi eğitimi, geometrik kavramlar, çizgi film yardımıyla eğitim, yaratıcılık, günlük
hayat ile ilişkilendirme
274
Hareket Algılama Teknolojisinin Zihinsel Engeli ve Bedensel Gelişim Yetersizliği Bulunan Öğrencilerin
Eğitiminde Kullanımında Öğrenme Başarısı Değişkenlerinin Belirlenmesi
Mehmet ÖZKAYA
Aksaray Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Aksaray / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Sami ŞAHİN
Gazi Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Ankara / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Gelişim ve öğrenme problemlerinin çözümünde giderek daha fazla yer edinen hareket algılama teknolojileri
(HAT) insan bilgisayar etkileşimi alanında da önemli bir araştırma konusu oluşturmaktadır. Temel çalışma
prensibi; fare, klavye ya da ses gibi geleneksel giriş metodu yerine hareketlerin algılanarak girdi olarak
işlenmesine dayanır. Bastırma, kaydırma, sürükleme gibi dokunma hareketleri ve el, kol, bacak ve yüz
hareketlerin yanında ses ve konuşmalar da algılanarak girdi olarak dijital ortama işlenir. MST kullanımı sırasında
kullanıcı ve cihaz arasında hareketlerin algılanmasına dayalı bir etkileşim meydana gelmektedir. Bu etkileşim
temaslı ya da temassız olabilmektedir (GesturSEN, 2014). Hareketleri girdi olarak işleyip sonuçları sanal ortama
çıktı olarak verebilen hareket algılama teknolojileri sahip olduğu özellikler nedeniyle özel eğitime gereksinimi
olan bireyler için önemli bir kullanım potansiyeline sahiptir. Bu çalışmada hafif düzeyde zihinsel engeli ve
gelişim yetersizliği bulunan öğrenciler için HAT ile desteklenen derslerde öğretimin etkililiğini değerlendirmek
ve öğrencilerin motor gelişimlerini takip etmek amacıyla ölçülmesi gereken değişkenlerin tespit edilmesi
amaçlanmıştır. Bu amaca ulaşmak için çalışma; iki özel eğitim uzmanı ve iki özel eğitim öğretmeni ile birlikte
tasarım temelli araştırma modeli uygulanarak yürütülmüştür. Üç hafta süre ile ön uygulaması gerçekleştirilen
çalışmada temel okuma-yazma ve matematik becerilerinin yanı sıra el-göz koordinasyon becerisi, dikkati
odaklama becerisi, yönergeleri takip etme, sıralama ve problem çözme becerisi, temel hareket becerileri ile dil
gelişimine yönelik sözel becerilerin ölçülmesi amaçlanmıştır. HAT için eğitsel yazılımın geliştirilmesinde MEB
bedensel ve zihinsel performans gelişim değerlendirme formlarından yararlanılmıştır. Çalışmada hareket
algılama teknolojilerinden Kinect teknolojisi kullanılmıştır. Kinect, Microsoft’un Xbox oyun konsolu için
geliştirdiği hareket yakalama sensörüdür. Üzerinde bulunan kameralar ile insan vücudundaki 26 farklı hareket
ekleminin hareketlerindeki değişimi algılayabilmektedir. Aynı zamanda kullanıcının hareketlerini takip ederek
sensörden 1-3 metre uzaklıktaki kullanıcının konumunu belirleyebilmektedir. Çalışma on, on iki yaş aralığında
dört zihinsel engelli öğrencinin katılımıyla yürütülmüştür. Araştırmada hareket, süre, tekrar sayısı, sıra, aşama,
güçlük düzeyi, hatırlama, komutları takip etme, doğru ve yanlış uygulama adımları, hareket hızı ve hareket açısı
değişkenleri ölçüm değişkeni olarak incelenmiştir. Uygulama sırasında hareket eklemlerinin üst üste gelmesi,
Kinect’in görüş alanından uzaklaşılması ve güneş ışığına doğrudan maruz kalması gibi durumlarda hareketlerin
yakalanamadığı ve ölçümlerin kaydedilemediği gözlenmiştir. Ayrıca uygulama aşamasında istenen görevlerin
yerine getirilmesinde öğrencilerin kişisel desteğe ihtiyaç duyduğu gözlenmiştir.
Anahtar Sözcükler: özel eğitim, hareket algılama teknolojileri, Kinect, ölçüm değişkenleri
275
Design and Use of A Blended Learning Environment: Enablers and Barriers of Preservice Students
Erman UZUN
Mersin University, Education Faculty, Computer Education and Instructional Technology Department, Mersin /
TURKEY, e-mail: [email protected]
Abstract
This study investigates how blending different instructional approaches with technology affects preservice
students’ perceptions and experiences in a blended learning environment. A material development course was
designed, implemented and improved during the semester in a blended learning environment. Edmodo used a
content management system as a tool to support the course. In this study, data collection, data analysis and
inference procedures were handled through multi method. The analyses included descriptive statistics for
quantitative and content analysis for the qualitative data. Both qualitative and quantitative findings were
analyzed in a complementary way to highlight enablers and barriers of blended learning environment form the
preservice students’ point of view. The findings of this study revealed that students perceive blended learning
environment very helpful because of its timeless communication opportunities, resource and material supply, and
interaction opportunities as well as social negotiations together. Moreover, students highlighted the importance
of pedagogical approaches to integrate face-to-face classroom instruction to e-learning environment. Edmodo, is
e flexible and stable tool to combine methodology and technology together, allows easy access to the content and
instructor, anytime from anywhere. To conclude, it is better to direct energy and resources to both methodologies
and technologies to improve student engagement in an institution.
Keywords: blended learning, technology integration, enablers and barriers, improving classroom teaching
276
Bireylerin Problem Çözme Becerileri ile İnternet Bağımlılık Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi
Emin İBİLİ
Aksaray Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Aksaray /
TÜRKİYE, e-posta:[email protected]
Sami ŞAHİN
Gazi Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara / TÜRKİYE,
e-posta:[email protected]
Bildiri Özeti:
Problem, bireyin yaşamı içerisinde karşısına çıkan istenmeyen, sıkıntılı ve karmaşık durumları ifade
etmektedir. Problem, hedefe ulaşmada karşılaşılan zorluklardır ya da olması istenen durum ve var olan durum
arasında fark olarak da tanımlanır. Bazı problemlerin çözümü basit iken bazılarının çözümü ise karmaşık bir
süreci gerektirebilmektedir. Bu sebeple problem çözme bilinçli, akılcı, çaba gerektiren ve amaç yönelimli bir
etkinlik olarak tanımlanmaktadır. Problem çözme süreci odaklanma, istek, çaba ve etkili iletişim becerisi
gerektirir. Ancak bireylerin alışkanlıkları problem çözme becerilerini etkilemektedir. İnternet bağımlılığı
üzerine yapılan araştırmalar bağımlılığın problem becerileri üzerine etkileri olabileceğini düşündürmektedir. Bu
araştırmada bireylerin problem çözme becerileri ile internet bağımlılığı arasındaki ilişki araştırılmıştır.
Araştırmanın örneklemini Aksaray Üniversitesi’nde öğrenim gören 218 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada
öğrencilerin problem çözme becerilerini belirlemek amacı ile Heppner ve Petersen tarafından 1982’de
geliştirilen ve Şahin, N., Şahin, N. H., ve Heppner, P. P. (1993) tarafında Türkçe’ye uyarlanan “Problem Çözme
Envanteri” kullanılmıştır. Bireylerin internet bağımlılık düzeylerini belirlemek amacı ile de Günüç (2009)
tarafından geliştirilen “İnternet Bağımlılık Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırma bulguları Öğrencilerin problem
çözme becerileri ve internet bağımlılıkları arasında negatif yönde anlamlı bir ilişkinin olduğunu göstermektedir.
Problem Çözme Becerisi ölçeğinden elde edilen ortalamalarına ilişkin puanlar da ise bayanlar lehine anlamlı bir
farklılık olduğu görülmektedir. Ancak İnternet Bağımlılık ölçeğinden elde edilen ortalamalarına ilişkin puanların
da ise erkekler lehine anlamlı bir farklılık olduğu görülmektedir. Problem çözme becerisi ve İnternet Bağımlılığı
alt boyut puanları ikili korelasyonlarına bakıldığında ise en yüksek ilişki İşlevsellikte Bozulma ve Problem
Çözme Güveni arasında olduğu görülmektedir.
Anahtar Sözcükler: problem çözme, internet bağımlılığı; yüksek öğretim
277
İngilizce Dersine Yardımcı Olabilecek Öğrenme Aracı Tasarımı: Bir Mobil Uygulama Çalışması
Tolga HAYIT
Bozok Üniversitesi, Boğazlıyan Meslek Yüksekokulu Bilgisayar Teknolojileri Bölümü, Yozgat / TÜRKİYE, eposta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Günümüzde teknolojik gelişmeler büyük bir hızla değişmekte ve yayılmaktadır. Bu gelişmeler eğitimöğretim sürecinde kullanılabilecek araç ve gereçlere her gün yenilerinin eklenmesine olanak sağlamaktadır. Bu
yeni araç ve gereçler öğrenme süreçlerine olumlu etkiler sağlamaktadır. Ayrıca bu teknolojiler, öğrencilerin
ilgisini çekebilmekte, öğrenmelerini kolaylaştırabilmekte ve motivasyonlarının artmasına yardımcı
olabilmektedir. Bu tür teknoloji ve araç gereçlerin gelişmesi öğretimi geleneksel, sıkıcı ve eski bazı
yöntemlerden kurtarıp; daha modern ve ilgi çekici bir hale getirmektedir. Bunun yanında öğrencilere alternatif
öğrenme olanakları sunmakta ve öğrencilerin eğitim-öğretim sürecinde daha aktif rol almalarına yardımcı
olmaktadır. Bu çalışmada, mobil cihaz kullanabilme becereisine sahip tüm okul seviyelerinde kullanılabilecek;
İngilizce dersi için geleneksel flashcard yöntemini kullanarak öğrencinin kelime ezberlemesine yardımcı
olabilecek bir mobil uygulama tasarlanmıştır. Tasarlanan mobil uygulama dünyada en çok kullanılan mobil
işletim sistemi olan android işletim sistemi üzerinde Apache Cordova çatısı kullanılarak geliştirilmiştir.
Anahtar Sözcükler: öğrenme aracı tasarımı, mobil uygulama, apache cordova
278
Fen Bilgisi Öğretmenlerine Yönelik STEM Hizmet-içi Eğitim Programı: Pilot Çalışma
Sinan ÇINAR
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Rize / TÜRKİYE
e-posta: [email protected]
Nimet PIRASA
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Rize / TÜRKİYE
e-posta: [email protected]
Neslihan UZUN
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Rize / TÜRKİYE
e-posta: [email protected]
Sümeyye ERENLER
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Rize / TÜRKİYE
e-posta: [email protected]
Ebru ALTUN
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Rize / TÜRKİYE
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Öğretmenlerin hızla gelişen bilimsel ve teknolojik gelişmelere ayak uydurması gerekmektedir. Bu da ancak
öğretmenlere hizmet-öncesi ve hizmet-içi eğitimlerin de çağdaş yaklaşımların yer aldığı eğitimle mümkün
olacaktır. Bu yaklaşımlardan biri de Fen (Science)-Teknoloji (Technology)- Mühendislik (Engineering)Matematik (Mathematics)-STEM yaklaşımıdır. STEM eğitimi gerek bilimsel ve teknolojik ilerlemeye gerekse
yenilikçiliğin gelişmesine ve sürdürülebilir büyümeye katkısı nedeniyle çok önemlidir. Fakat STEM eğitimin
önemli eğitimsel sorunlarından biri, öğretmenlerin sınıflarında STEM yaklaşımına dayalı bir öğretimin nasıl
oluşturacağı ile ilgili onlara rehberlik ve yardım edecek profesyonel programların çok az olmasıdır. Bu bağlam
da bu çalışmanın amacı fen bilgisi öğretmenlerine yönelik olarak STEM yaklaşımına dayalı bir hizmet-içi kurs
programı geliştirmek ve tanıtmaktır. Bir hizmet-içi eğitim programının geliştirilme aşamaları ihtiyaç analizi,
tasarlama, geliştirme ve değerlendirme aşamalarından oluşmaktadır. Bu çalışmada fen bilgisi öğretmenlerin
sınıflarında STEM yaklaşımını verimli bir şekilde uygulamasına yönelik bir ihtiyaç analizinden sonra tasarlanan
ve 21 fen bilgisi öğretmeni ile yürütülen pilot STEM hizmet-içi eğitim programının yapısı ilgili bulgular
sunulmaktadır. Pilot çalışma 2015-2016 eğitim-öğretim güz döneminde Rize ilinde görev yapan 21 fen bilgisi
öğretmeni ile Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Eğitim Fakültesi STEM laboratuvarında 5 (5x6=30 saat)
günlük uygulamaya dönük bir atölye havasın da yürütülmüştür. STEM hizmet-içi eğitim programında yer alan
etkinlikler; STEM Yaklaşımı Ders Sunuları, STEM Atölyeleri (Da vinci, Dinamik, Pnömatik ve Robot Atölyesi),
STEM Modellerinin Derse Entegrasyonu, Mühendislik Tasarım Süreci Ders Sunumu, Mühendislik Model
Tasarım Atölyesi, Model Tanıtım Standı Hazırlama ve STEM Fuarı şeklindedir.
Anahtar Sözcükler: hizmet-öncesi eğitim, STEM yaklaşımı, fen bilgisi öğretmenleri
279
Disiplinler Arası STEM Yaklaşımına Yönelik Yapılan Çalışmaların İçerik Analizi
Sinan ÇINAR
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Mucize ÇİFTÇİ
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Fen bilimleri Enstitüsü / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu çalışmanın amacı, disiplinler arası eğitim yaklaşımlardan biri olan Fen (Science), Teknoloji
(Technology), Mühendislik (Engineering), Matematik (Mathematics)- STEM yaklaşımının ülkemizde hangi
noktalarının çalışıldığını ve eksikliklerin neler olduğunu ortaya çıkarmaktır. Çalışmada araştırma yöntemi olarak
içerik analiz yöntemlerinden biri olan betimsel içerik analiz yöntemi kullanılmıştır. Bu yöntemin kullanılma
amacı, STEM Eğitimi alanında birbirinden bağımsız olarak yapılan nitel ve nicel çalışmaları inceleyip
düzenlenmek ve alandaki genel eğilimleri belirlemektir. Böylece, araştırma sonucunda ilgili alanda çalışma
yapan ve yapmak isteyen araştırmacılara genel eğilimin ne olduğu gösterilebilinir. Araştırmada ‘‘STEM’’,
‘‘STEM Eğitimi’’, ‘‘FeTTeM’’ ‘‘FeTTeM Eğitimi’’ ve ‘‘ Mühendislik Eğitimi’’anahtar kelimeleri ile ülkemizde
yayınlanan eğitim dergileri, Social Sciences Citation Index (SSCI), ASOS INDEX ve Yüksek Öğretim Kurumu
[YÖK] tez veri tabanı taranarak elde edilen çalışmalar analiz edilmiştir. Türkiye’de yayınlanan bu çalışmalar
sekiz başlık altında (konu, araştırma yaklaşımı, kullanılan yöntem, veri toplama araçları, çalışmanın örneklemi,
STEM bileşenleri) incelenerek çalışmaların içerik analizi yapılmıştır. Sonuçlar yapılan araştırmaların büyük
kısmında orta öğretim öğrencileri ve daha çok nicel araştırma yaklaşımı ile çalışıldığını göstermektedir.
Araştırmalarda STEM’i bileşenleri bazında ele alındığı bütünsel olarak ele alınan çalışmalara rastlanılmamıştır.
Çalışmalarda STEM bileşenlerinden fen- mühendislik ikili bileşenlerine daha çok yer verilirken teknoloji ve
matematik bileşenlerinin eksikliklerinin olduğu ortaya konmuştur. Alan yazındaki eksikliklerin belirlenmesinin
bu alanda çalışan araştırmacılar için aydınlatıcı bir rol üsteleneceği umulmaktadır.
Anahtar Sözcükler: disiplinler arası eğitim, STEM yaklaşımı, içerik analizi
280
Öğretmenlerin Eğitsel Yazılımlara İlişkin Görüşlerinin Çok Yönlü Olarak Değerlendirilmesi
Erhan ŞENGEL
Uludağ Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü
Bursa / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Kenan BİRGÜL
Uludağ Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bursa / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Günümüzün bilgi toplumunda bireylerin, çağın gereksinimlerini karşılaması ve yarının dünyasına daha iyi
hazırlanabilmesi için; nasıl öğrenecekleri, nasıl düşünecekleri ve bunlar için öğrenme ortamlarını nasıl
kullanacakları konusunda bilinçli yetiştirilmesi gerekmektedir. Bunun için sınıflarda, geleneksel öğretim
yöntemlerinin yerini çağdaş öğretim yöntemlerinin alması gerekmektedir. Çünkü çağdaş öğretim yöntemlerinde
tekdüzelikten uzaklaşılarak, öğretimde kullanılan araç-gereç sayısı arttırılmakta, her bir öğrencinin bireysel
öğrenme ihtiyaçlarına uygun bir öğretim kanalının bulunması ihtimalinde artırmaktadır. Bunun sonucu ortaya
çıkan göreceli yenilik, öğrencilerin dikkatini çekecek, duygusal tepkiler yaratarak motive edecektir. Eğitim
alanında yapılmış olan araştırmalar, teknolojinin öğrenmeyi birçok açıdan desteklediğini ve teknolojik araçgereçlerin görsel ve işitsel özellikleri sayesinde öğrenme sürecini etkilediğini göstermektedir. Öğretmenler,
bilgisayar, dijital medya ve diğer bilgisayar bağlantılı teknolojileri kullanmanın, öğrencilerin dikkatini
çekebildiğini ve onlardan alınan dönütleri geliştirebildiğini ifade etmektedirler. Bu yüzden günümüz eğitim
sisteminde öğretmenin rolü değişmiştir. Artık öğretmen öğrenciye bilgi aktarmak yerine, bilgiye ulaşma yollarını
gösteren bir rehber durumundadır. Öğretmenler, çağın getirdiği yenilikler doğrultusunda öğretme-öğrenme
süreçlerinde öğrencilere başarılı biçimde rehberlik yapabilmeleri için, teknolojiyi eğitim sürecinde nasıl işe
koşacaklarını bilmeleri gerekmektedir. Bilgi teknolojilerinin, her ne kadar eğitim sürecindeki önemi ve işlevi
büyükse de eğitime anlam ve ruh veren, onu işlevsel, etkili ve verimli kılan temel unsur öğretmendir. Öğretmeöğrenme sürecinde önemli rol oynayan öğretmenlerin yeni teknolojilere özellikle de bilgisayar ve bilgisayar
yazılımlarına yönelik sergiledikleri yaklaşımın öğretme-öğrenme sürecine yansıdığı bilinmektedir. Buradan
hareketle bu çalışmada öğretmenlerin eğitsel yazılımlara ilişkin görüşlerinin çok yönlü olarak değerlendirilmesi
amaçlanmıştır. Bu amaç için “Öğretim Yazılımlarının Kullanımına İlişkin Öğretmen Görüşleri” adlı anket ile
Bursa’nın üç ilçesinde 145 sınıf öğretmeni ile çalışma yürütülmüştür. Yapılan non paremetrik testler sonucunda
öğretmenlerin eğitsel yazılımlara ilişkin görüşlerinde yaş, çalışma durumu, mesleki kıdem, bilgisayar kullanma
düzeyi, öğretim yazılımlarını kullanma sıklığı faktörlerinin anlamlı farklılık yarattığı görülmüştür. Elde edilen
sonuçlar öğretmenlere yönelik uygulanabilecek hizmet-içi eğitim ve teknoloji okur yazarlığı eğitimlerinin
planlanması ve tasarlanmasına ışık tutacaktır.
Anahtar Sözcükler: eğitsel yazılımlar, öğretmen, öğrenme, teknoloji, bilgisayar, çağdaş öğretim
281
Transferring Desktop Experience into Mobile Experience: A Case Study from Cognitive Load Perspective
Nomin Boldbaatar
Ondokuz Mayis University, Computer Education and Instructional Technology, SAMSUN / TURKEY, e-mail:
[email protected]
Emine Şendurur
Ondokuz Mayis University, Computer Education and Instructional Technology, SAMSUN / TURKEY,
e-mail: [email protected]
Abstract:
Mobile experiences have become more involved into our daily lives as mobile technologies improved more.
However, the design of mobile applications might be challenging for designers because mobile learning
experience might be different than any other online learning experience. For example, Chu (2014) recently found
that available online learning strategies might have negative effects on learning due to many reasons including
violation of cognitive load. According to the this theory, once meaningful learning occurred, both near and far
transfer is expected to ensure the retention of learned skills or knowledge. While near transfer tasks are
completed in similar ways, far transfer occurs when the skills are adapted for new situations. In learning
programming languages, the novice programmers might have difficulties in terms of both near and far transfer
due to excessive cognitive load caused by the tools. The main purpose of the study is to differentiate between
computer-based learning and mobile learning. This research proposal investigated a far transfer learning case in
a mobile learning environment on developing a simple HTML web page. This case study explored how novice
programmers develop a basic web site with the use of a desktop program, and then how they adapt their skills
into a mobile application program. Thirteen eleventh grade students who has basic level of web programming
skills but has no previous experience on mobile programming applications voluntarily participated to the study.
Participants were asked to complete the task by using Dreamweaver CS5 and immediately after that the student
were asked to complete the same task by using mobile device. We observed that the participants were positive
about their learning experiences with Dreamweaver, but were not satisfied about their DroidEdit experience.
Keywords: Mobile Learning, Cognitive Load Theory, Near and Far Transfer Learning, Cognitive Learning
Process, Programming, Mobile Programming,
282
Kodlama Öğretiminde Hedef-Bazlı Senaryo Kullanımı
Emine KANDİN
Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Samsun / TÜRKİYE, [email protected]
Emine ŞENDURUR
Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Samsun / TÜRKİYE, [email protected]
Bildiri Özeti:
Programlama zor ve soyut bir süreç olmasına rağmen, günümüzde Scratch, Blockly,vb. görsel programlar
yardımıyla daha somut hale gelmiştir.Bu da her yaş ve düzeyde öğrencinin kodlamayla tanışmasına imkan
vermektedir.Bu çalışmada, Scratch ile kodlama öğretimi yapıldıktan sonra uygulama esnasında hedef-bazlı
senaryolar kullanılarak öğrencilerin haftalık ürünlerinin gelişimi incelenmiştir.Katılımcılar, daha önce
kodlamayla tanışmamış iki gruptan oluşmaktadır. Her iki grubun ders anlatım süreci aynıyken, uygulamada
farklılaşmaktadırlar. Yani deney grubuna ürün geliştirmeden önce bir hikaye sunulup, sonrasında görev
verilmiştir. Hedef-bazlı senaryonun bütün öğelerine yer verilmiş ve ders sonunda ürünler toplanıp, daha sonra
analiz edilmiştir.Her haftanın senaryo akışı varolan bir karakter üzerinden gitmektedir.Hedef-bazlı bir
senaryonun başlıca öğeleri:öğrenme hedefleri, misyon, ana hikâye, görev(rol), senaryo hareketleri,
kaynaklarvegeribildirimdir (Schank, 1992). 4 haftalık uygulamada öğrencilerden, “animasyonlu davetiye, piyano
çalma oyunu,labirent oyunu ve hediye toplama oyunu”tasarlamaları istenmiştir. Bu ürünler haftalık ürünlere ve
kazanımlara göre oluşturulan kriterler doğrultusunda değerlendirilmiştir. Ayrıca, her uygulama geliştirme
aşaması araştırmacılardan biri tarafından gözlemlenmiş ve alan notları alınmıştır. Veriler analiz edildikten sonra
tartışılacaktır.
Anahtar Kelimeler: durum tabanlı öğrenme, senaryo tabanlı öğrenme, hedef bazlı senaryolar, geridönüt,
motivasyon
283
BÖTE Öğrencilerinin Elektronik Kitaplarda Bulunan Özellikler Hakkındaki Düşüncelerinin İncelenmesi
Moussa MOYENGA
Necmettin Erbakan Üniversitesi, Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi
Bölümü, Burkina Faso, e-posta: [email protected]
Ertuğrul USTA
Necmettin Erbakan Üniversitesi, Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi
Bölümü, Türkiye, e-posta: [email protected]
Ahmet Naci ÇOKLAR
Necmettin Erbakan Üniversitesi, Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi
Bölümü, Türkiye, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu çalışmanın amacı BÖTE lisans öğrencilerinin kısaca e-kitap denilen etkileşimli kitap ya da elektronik
kitaplarda bulunan özellikler hakkındaki görüşleri incelenmesidir. Ayrıca çalışmada, söz konusu teknolojilerin
kullanımındaki temel becerilerin cinsiyet değişkenine göre farklılaşıp farklılaşmadığının belirlenmesi
amaçlanmaktadır. Çalışma Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri (BÖTE) bölümünde öğrenim
görmekte olan birinci, ikici, üçüncü ve dördüncü sınıf 77 erkek ve 59 kız olmak üzere toplam 136 kişi
gerçekleştirilmiştir.
Çalışmadan elde edilen sonuçlara göre; cinsiyet, aile geliri, sınıf değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık
bulunmamaktadır. Ancak elektronik kitapları önceden kullanmış olan öğrenciler ile kullanmayanlar arasında
anlamlı bir fark olduğu sonucu ortaya çıkmıştır.
Anahtar Sözcükler: BÖTE öğrencileri, e-kitap, elektronik kitap
284
Uzaktan Eğitimde Üstbilişsel Etkinliklerin Tasarlanma Süreci
Melike AYDEMİR
Atatürk Üniversitesi, Açıköğretim Fakültesi Büro Hizmetleri ve Sekreterlik Bölümü,
Erzurum / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Selçuk KARAMAN
Atatürk Üniversitesi, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Erzurum / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Uzaktan eğitimde bireysel öğrenme yoğun bir şekilde gerçekleşmektedir. Bireysel öğrenmenin yönetimi
açısından önemli olan üst biliş öğretimine uzaktan eğitim süreçlerinde yer verilmelidir. Uzaktan eğitimde üstbiliş
öğretimi, öğrenenlerin sistemden ayrılma oranının azaltılması, başarılarının artması ve kendi öğrenme
sorumluluklarını üstlenmesinde etkili olabilir. Bu çalışmada üst bilişi desteklemeye yönelik etkinlik tasarlama
süreçleri ve süreçlerin sonuçları; benzer konularda yapılan çalışmalara, geliştirilen süreçlere, bu süreçlerin
değerlendirilmesine ve uzaktan eğitimde materyal geliştirme boyutunda yön gösterici nitelikte olacaktır. Bu
araştırmanın amacı, uzaktan eğitimde kullanılan bireysel öğrenme materyallerine entegre edilen üst bilişsel
etkinliklerin uzman ve uzaktan eğitim öğrencilerinin görüşleri eşliğinde tasarlanmasıdır.
Anahtar Sözcükler: üstbiliş, üstbilişsel strateji ve teknikler, üstbilişsel etkinlikler, uzaktan eğitim
285
Bilgisayar Öğretiminde Akran Eğitimi
Mehmet Emin AKSOY
Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Tokat / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bilgisayar kullanmayı öğrenmek, bugün, çağdaş nesiller için zorunluluk haline gelmiştir. Çünkü bilgisayar
kullanımı dünyada teknoloji ilintili tüm çalışmaların başlangıç noktasıdır. Bilgisayar kullanmayı bilmeyenler
kullanamayanlar, hangi meslekten olursa olsun, teknolojik bulgulardan, yeniliklerden yararlanamıyorlar
demektir. Bu yargı öğretmenlik mesleği için de geçerlidir. Bilgisayar kullanmayı üst düzeyde bilmeyen
öğretmenlerin, bu teknolojik yetersizlikleri, direkt olarak mesleki performanslarına da yansıyacak ve başarıları
düşecektir. Çağımız öğretmenleri, alan bilgileri ve öğretmenlik meslek bilgileri ile donanmış olmalarının yanı
sıra iyi birer bilgisayar kullanıcısı da olmak zorundadırlar. Bu ve benzeri nedenlerden dolayı tüm alanlarda ki
öğretmenlerin bilgisayar kullanmayı bilmeleri gerektiğinden yükseköğretimde öğretmen yetiştiren eğitim
fakültelerinde tüm öğretmen adaylarının bilgisayar kullanmayı öğrenmelerine yönelik dersler zorunlu olarak
okutulur hale gelmiştir. Bilgisayar öğretimine ilişkin olarak yapılan araştırmalarda, bilgisayar kullanmayı
öğrenen gençlerin tamamına yakınının “Bilgisayar kullanmayı en çok arkadaşından öğrendiği” açık olarak
saptanmış ve dolayısıyla “Akran Öğretimi” ‘nin önemi ortaya çıkmıştır. “Arkadaş ortamının rahat bir ortam
olması”, “Not korkusu olmayan bir öğrenme ortamı oluşturması” ve “Öğrenilene kadar tekrar şansı veriyor
olması” nedenleriyle akran öğretimi, bilgisayar kullanmayı öğrenmede tercih edilen bir yöntem olarak
düşünülmektedir. Bu düşünce, 2014-2015 öğretim yılında Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Eğitim
Fakültesi’nde uygulamaya dönüştürülmüş, Sınıf Öğretmenliği 1. Sınıftan A ve B şubeleri yaklaşık 120 öğrenci
araştırmaya dahil edilmiştir. Sınıf öğretmenliği 1. Sınıf A şubesine Bilgisayar I ve Bilgisayar II derslerinde tüm
yıl akran öğretimi uygulaması gerçekleştirilirken, B şubesine geleneksel öğretmen merkezli Bilgisayar I ve
Bilgisayar II öğretimi ve uygulamaları gerçekleştirilmiştir. Her bir dönem içi 14 hafta olarak planlanan araştırma
da öğretim etkinlikleri için, BÖTE 2. Sınıflar öğretici akran, 3. Sınıflardan ise geleneksel öğretmen merkezli
uygulamada yararlanılmıştır. Aynı Programın gruplara aynı sürelerle ve paralel olarak uygulanması sonrasında
yapılan ölçme ve değerlendirmede akran eğitimi yapılan grubun aritmetik ortalaması 76, geleneksel öğretim
yapılan sınıfın aritmetik ortalaması ise 68 olarak saptanmıştır. Bu sonuçlar, bilgisayar kullanmayı öğrenmede
akran eğitiminin başarılı olarak uygulandığını ve geleneksel öğretim yöntemine göre, bu alanda, daha başarılı
olduğunu ortaya koymuştur.
Anahtar Sözcükler: akran eğitimi, bilgisayar öğretimi, geleneksel öğretim, öğretici akran, öğretmen adayı.
286
Oyunsallaştırma Etkinliklerinin Farklı Akademik Başarı Düzeyindeki Öğrencilerin Derse Katılımına
Etkisi
Betül BAŞIBÜYÜK
Erzincan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Erzincan /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Melek ATABAY
Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fatih Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Trabzon/ TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Yaşar AKKAN
Gümüşhane Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Matematik Mühendisliği Bölümü, Gümüşhane / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Ünal ÇAKIROĞLU
Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fatih Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Trabzon/ TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti
Oyunsallaştırma oyun olmayan ortamlarda oyun mekanik ve dinamiklerinin kullanılması şeklinde
tanımlanabilir. Burada amaç sürecin içerisinde oyun olmadan sadece oyun kurallarını kullanarak davranış
değişikliği meydana getirmektir. Bu çalışmada oyunsallaştırma mekaniklerinden Leaderboard (Lider Panosu)
mekaniği kullanılarak öğrencilerin sürece aktif katılımları amaçlanmıştır. Çalışma 38 öğrenci ile özel durum
çalışması olarak yürütülmüştür. Uygulamada 4 hafta Excel de veri düzenleme, hesap yapma ve formül yazma, 2
hafta WIX Team üzerinden web tasarımı yapma ve yayınlama, 3 hafta Publisher da davetiye, broşür ve poster
hazırlama 1 hafta ise Movie Maker üzerinden video düzenleme konusu işlenmiştir. Çalışma içerisinde konu
anlatımlarından sonra öğrencilere konuyla ilgili etkinlik verilmiştir. Her etkinlik için kazanımlar doğrultusunda
ayrı bir değerlendirme ölçeği (rubrik) oluşturulmuş ve etkinlikler bu rubriklere göre değerlendirilmiştir.
Etkinliklerden alınan başarı puanı sonucunda başarı sıralamasında ilk 5’e giren öğrencilerin başarı tablosu
yapılarak sınıf ortamında ve sosyal ağ üzerinde öğrencilere duyurulmasıyla Lider Panosu dinamiği kullanılmıştır.
Araştırmada uygulama sürecinde kullanılan oyunsallaştırma dinamiklerinden Lider Panosu dinamiğine ilişkin
öğrenci değerlendirmelerini belirleyebilmek amacıyla açık uçlu sorulardan oluşan yarı yapılandırılmış anket
formu kullanılmıştır. Bu form ile uygulama sonrasında 38 öğrenciden görüşleri alınmıştır. Veriler Nvivo-10
paket programında analiz edilmiş olup verilerin analizinde içerik analizi kullanılmıştır. Lider Panosu dinamiği ile
başarılı öğrencilerin motivasyon ve başarma isteklerinin arttığı, derse daha hazırlıklı geldikleri ve derse daha
aktif bir şekilde katıldıkları başarısız olan bazı öğrencilerin ise bu dinamiklerin kullanılmasından rahatsız olduğu
belirlenmiştir. İlk beş haricindeki kişilerin sıralamalarının bilinememesi ve gelişimlerini takip edememeleri
yönüyle birçok öğrenci tarafından eleştirilmiştir. Genel bir değerlendirme yapılacak olursa oyunsallaştırma
mekaniklerinden leaderboard dinamiği başarılı öğrencilerin sürece daha aktif katılmasını sağlarken başarısız
öğrencilerin süreçten kopmalarına ve motivasyonlarının azalmasına neden olmuş ve kendilerinin en iyiler
arasında yer alamayacağı düşüncesi ortaya çıkmıştır. Çalışmada ayrıca oyunsallaştırma etkinlikleri
uygulanmadan önce öğrencilerin özelliklerinin bilinmesi ve grubun tercihleri çerçevesinde etkinliklerin
oluşturulmasına yönelik öneriler sunulmaktadır.
Anahtar Sözcükler: oyunsallaştırma(gamification), derse katılım(engagement)
287
Kullanımlar Doyumlar Kuramı Perspektifinden Lisans Öğrencilerinin Problemli Kullanım
Davranışlarının Yorumlanması
Burcu KARABULUT COŞKUN
Kastamonu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Kastamonu /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Seher ÖZCAN
Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Günümüzde teknolojik değişimler birçok olumlu ve olumsuz sonuçlara dair tartışmayı da beraberinde
getirmiştir. Problemli internet kullanımı da bu olumsuz sonuçlardan biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Problemli
internet kullanımı, kişilerin olması gerekenden daha uzun süre internet kullanımı olarak tanımlanmaktadır. Öte
yandan bireylerin internet kullanım amaçlarını inceleyen çalışmalarda; bu amaçların, Kullanımlar Doyumlar
Kuramı çerçevesinde ele alındığı dikkati çekmektedir. Kullanımlar doyumlar kuramı, bireylerin özel ihtiyaçlarını
karşılamak için medya kullanımlarını ve bu kullanımdan ne düzeyde doyum sağladıklarını belirleme amacı
güden bir yaklaşım olarak tanımlanmaktadır. İnternetin, sunduğu bir çok medya hizmeti ile en geniş kullanıma
sahip araç olması dolayısı ile, kullanımlar doyumlar çalışmalarının odağında yer almaya başladığı da
gözlemlenmektedir. Buradan yola çıkılarak bu çalışmada, lisans öğrencilerinin problemli internet kullanım
davranışlarını, kullanımlar doyumlar yaklaşımı çerçevesinde inceleyerek, hangi kullanım amacından sağladığı
doyumun, problemli kullanıma neden olabileceğini ortaya koymak amaçlanmaktadır.
Anahtar Sözcükler: kullanımlar doyumlar, problemli internet kullanımı, internet kullanım davranışları, internet
kullanım amacı
288
Teknoloji Entegrasyonu için Gerçekleştirilen Bir Mesleki Gelişim Etkinliğinin Kara Kutusu 10
Özden Şahin-İzmirli
Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Çanakkale / TÜRKİYE, e-posta:
[email protected]
Serkan İzmirli
Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Çanakkale / TÜRKİYE, e-posta:
[email protected]
Ömer Kırmacı
Kırklareli Üniversitesi, Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi, Kırklareli / TÜRKİYE, e-posta:
[email protected]
Bildiri Özeti:
Öğretmenlerin teknoloji entegrasyonunu gerçekleştirilebilmeleri için onlara gerekli altyapı imkanlarının
sunulması, bu imkanların sürekli iyileştirilmesi (Becker, 2000; Bingimlas, 2009; Kaya ve Koçak Usluel 2011),
öğretmenlere teknoloji entegrasyonunu nasıl gerçekleştirebileceklerine yönelik bilgi ve becerileri edinmeleri için
fırsatların verilmesi (örn. hizmetiçi eğitim etkinlikleri) (Kaya ve Koçak Usluel, 2011; Hew ve Brush, 2006)
gerektiği belirtilmektedir. Ancak bahsedilen bu önerilerin gerçekleştirilmesi sırasında gerekli planlamalar
yapılmasına rağmen öngörülemeyen durumlarla karşılaşılabilir. Böyle bir durumda karşılaşılan bu durumlarla
baş edilmesi ve sürecin tekrar yoluna koyulması gerekmektedir. Bu çalışmada Çanakkale il merkezinde bir
devlet ortaokulu öğretmenlerinin teknoloji entegrasyonu becerilerinin geliştirilmesi için gerçekleştirilen mesleki
gelişim etkinliği sürecinde planlananlar ile gerçekleştirilenler karşılaştırılarak sunulmuştur. Bu karşılaştırma
işleminde (a) mesleki gelişim etkinliğinde planlananlar, (b) karşılaşılan zorluklar ve (c) bunlara karşı alınan
kararlar göz önüne alınmıştır. Mesleki gelişim etkinliğinin planlanan durumu ile ele alınanlar ise, mesleki
gelişim etkinliğinin benimsenen yaklaşımı ve mesleki gelişim etkinliğinin uygulama planlanmasıdır. 2014-2015
eğitim öğretim yılı bahar döneminde gerçekleştirilen bu mesleki gelişim etkinliği ile 12 öğretmene eğitim
verilmiştir. Belirtilen mesleki gelişim etkinliğini planlayan, süreçte kararlar alan ve uygulayan sekiz kişilik proje
ekibi ise araştırma katılımcılarını oluşturmaktadır. Araştırma verileri açık uçlu anket formu ve araştırmacı
günlüğüdür. Araştırma kapsamında teknoloji entegrasyonuna yönelik gerçekleştirilecek ve planlanacak mesleki
gelişim etkinliklerinde nelere dikkat edilebileceğine yönelik öneriler sunulmuştur.
Anahtar Kelimeler: teknoloji entegrasyonu, mesleki gelişim etkinliği, mesleki gelişim etkinliği planlaması
10
Bu çalışma 114K977 nolu TÜBİTAK projesi ürünüdür.
289
Examining Visual Programming Products of Novice Programmers: A Case Study
Kadir Yücel KAYA
Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Mustafa GÜLEÇ
Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Kürşat ÇAĞILTAY
Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Abstract
Computer programming is a desired but difficult to learn topic for the students. Especially for the novice
programmers, programming concepts are a new area and mostly end up with dropping out from the course. One
of the solutions to overcome this problem is using visual programming environments. Final products of novice
programmers, which are android applications in this case, could provide important information about the
learning progress of the students. Purpose of this study is to examine the final products of students in a novice
programming course to reveal strategies and flaws of a novice programmer. An introductory visual programming
course was designed for novice learners during 2014, fall term at Middle East Technical University, Turkey. As
the programming environment, App Inventor was used, which is a visual programming language developed by
MIT Media Lab. Case study methodology was used to understand the critical points of the understanding of a
novice programmer.
Keywords: computer programming, app inventor, programming education
290
ODTÜ 100 MOOC Projesi: BİLGEİŞ
Sezin EŞFER
ODTÜ, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü Ankara/ TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Nergis GÜREL KÖYBAŞI
ODTÜ, Öğretim Teknolojileri Destek Ofisi, Ankara/ TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Rafet ÇEVİK
ODTÜ, Öğretim Teknolojileri Destek Ofisi, Ankara/ TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Mahmut TEKER
ODTÜ, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara/ TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Serkan ALKAN
ODTÜ, Rektörlük, Ankara/ TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Kürşat ÇAĞILTAY
ODTÜ, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara/ TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
ODTÜ, İşçi ve işverenlerin mesleki kapasitelerinin Bilgi ve İletişim Teknolojileri (BİT) yoluyla geliştirilmesi
projesi (BİLGEİŞ), Avrupa Birliği-Türkiye mali işbirliği kapsamında yürütülen İnsan Kaynaklarının
Geliştirilmesi Operasyonel Programı’nın (İKG OP) “Hayat Boyu Öğrenme” önceliği çerçevesinde
yürütülmektedir. Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti tarafından finanse edilen projenin program otoritesi ve
sözleşme makamı T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Avrupa Birliği ve Mali Yardımlar Dairesi
Başkanlığı; yararlanıcısı Orta Doğu Teknik Üniversitesi’dir. Proje kapsamında, Türkiye’de işçi ve işverenlerin
uyum yeteneklerinin geliştirilmesine katkı sağlanması, teknolojiye uyumu geliştirilmiş bir işgücü piyasası
oluşturulmasının desteklenmesi, BİT kullanımının ve etkinliğinin artırılması, işçi ve işveren düzeyinde kapasite
geliştirilmesi ve Türkiye’de Hayat Boyu Öğrenmenin desteklenmesi hedeflenmektedir. BİLGEİŞ Projesi temel
olarak bilgi ve iletişim teknolojileri aracılığıyla mesleki gelişime katkı sağlayacak farklı konulardaki 100 adet
MOOC (Massive Open Online Course) tarzı dersin yer aldığı çevrimiçi öğrenme ortamını tasarlamayı ve
uygulayabilmeyi amaçlamaktadır. Projenin öncelikli hedef kitlesi ülkemizdeki KOBİ çalışan ve işverenleridir;
ancak dezavantajlı bireyler de dâhil olmak üzere derslere ihtiyaç duyan tüm bireyler için faydalı olması
beklenmektedir. Bu yüzden, görsel-işitsel açıdan zengin materyallerle hazırlanmış, etkileşimli, geribildirimler ile
desteklenen ve bireyselleştirilmiş öğretime uygun olarak tasarlanmakta olan çevrimiçi öğrenme ortamına isteyen
herkesin eşit ve ücretsiz olarak katılabilmesi planlanmaktadır. Aralık 2015’te başlayan BİLGEİŞ projesi 20 ay
sürecek ve Ağustos 2017’de tamamlanacaktır. Haziran 2016 itibariyle portalde ilk 10 derse erişilebilecek ve
proje sonuna kadar diğer 90 ders de belirli aralıklarla portale eklenecektir. Proje sürecinde Ankara, İstanbul,
Eskişehir, İzmir ve Gaziantep olarak belirlenen 5 pilot ildeki üniversiteler, ticaret ve tanayi odaları, sürekli
eğitim merkezleri, organize sanayi bölgeleri gibi paydaşlarla işbirliği protokollerinin imzalanması, pilot illerde
yaşayan işçi ve işverenlerin eğitim ihtiyaçlarının belirlenmesi, ihtiyaçlara yönelik derslerin oluşturulması ve eöğrenme hizmetlerinin geliştirilmesi planlanmıştır. Bu faaliyetlerin ülkemiz için birçok bakımından “ilk” olması
ve bundan sonraki çalışmalara örnek teşkil etmesi açsısından proje sürecini analiz etmek oldukça önemlidir.
Projenin hayata geçirilmesi, ülkemiz açısından hem nitelikli iş gücünün artmasına, hem de herhangi bir şekilde
profesyonel anlamda kendini geliştirmek isteyen bireylerin istihdamına katkıda bulunacaktır. Bu amaçla,
çalışmamızda BİLGEİŞ projesi hakkında detaylı bilgi verilecek, teknik ve pedagojik yapı açıklanacak ve projeye
paydaş olmak isteyen kurumların neler yapması gerektiği konusunda açıklamalar yapılacaktır.
Anahtar Sözcükler: MOOC, hayat boyu öğrenme, e-öğrenme, açık eğitim, mesleki gelişim
291
Pedagojik Formasyon Programı Türk Dili Ve Edebiyatı Bölümü Öğrencilerinin “Materyal” Kavramına
Yönelik Algıları Ve Görüşleri
Bekir GÖKÇE
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Türkçe Öğretmenliği Bölümü, Rize/ TÜRKİYE,
e-mail: [email protected]
Bildiri Özeti:
Metafor, eğitim araştırmalarında katılımcıların herhangi bir kavram veya varlığa yönelik algılarını
belirlemede başvurulan yollardan biridir. Nitel araştırmaların önemli veri toplama araçlarından biri olan metafor;
Türkçede mecaz, eğretileme ve benzetme gibi farklı kavramları karşılayabilmektedir. Bu kapsamda araştırmanın
amacı, Türk dili ve edebiyatı bölümü öğrencilerinin materyal kavramına ilişkin algılarını metaforlar aracılığıyla
ortaya çıkarmak ve materyal kullanımı ile ilgili görüşlerini değerlendirmektir. Nitel araştırma yaklaşımı
çerçevesinde olgubilim (fenomenoloji) deseninin kullanıldığı bu araştırmada veriler, mecazlar yoluyla ve
görüşme formu kullanılarak toplanmıştır. Araştırma grubunu, 2015-2016 Akademik Yılında Karadeniz
Bölgesi’nde bulunan bir üniversitenin pedagojik formasyon eğitimi sertifika programında öğrenim gören 105
öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri, katılımcıların, “Materyal … gibidir; çünkü …” şeklinde
verilen ifadeyi tamamlamalarıyla elde edilmiştir. Bu yolla elde edilen veriler, içerik analizi tekniğiyle
incelenmiştir. Katılımcıların içinden gönüllü olarak seçilen 30 öğrenci ile de yarı yapılandırılmış formu
kullanılarak materyal kullanımı hakkında görüşme gerçekleştirilmiştir.Veriler analiz edilirken adlandırma, eleme
ve arıtma, derleme ve kategori geliştirme ile geçerlik ve güvenirliği sağlama aşamaları izlenmiştir. Araştırmanın
ön bulgularına göre katılımcıların materyal kavramına yönelik algılarında çeşitlilikler görülmüştür. Araştırmada,
sözü edilen kavrama ilişkin üretilen geçerli metafor sayısı belirtilmiş; bu metaforlar, nitelikleri açısından
incelenerek farklı kavram kategorileri oluşturulmuştur. Üretilen metaforların değerlendirildiği bu araştırmada
sonuç olarak Türk dili ve edebiyatı bölümü öğrencilerinin “materyal”i dersin öğretiminde yararlanılan araç,
kalıcılık ve uygulama başta olmak üzere öğretim etkinlikleri ile ilişkilendirdikleri; bu kavramın doğasından
kaynaklanan farklılıkları değişik biçimlerde algıladıkları belirlenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Materyal, metafor, Türk dili ve edebiyatı bölümü öğrencileri.
292
The Effect of Vocabulary Learning Mobile Phone Application on Vocabulary Development of EFL
Learners: A Case Study
Mustafa Kerem KOBUL
Karadeniz Technical University, Faculty of Letters, Department of English Language and Literatıre, Trabzon/
TURKEY, e-mail: [email protected]
Zeynep KAPUCU
Karadeniz Technical University, Faculty of Letters, Department of English Language and Literatıre, Trabzon/
TURKEY, e-mail: [email protected]
Abstract
Within the last decades, technology has developed rapidly and become omnipresent, if not indispensable.
With the proliferation of information and communication technologies, mobile devices have become ubiquitous
in education field, too. The extant literature reveals that mobile phones offer great advantages for language
learners. This study aims to investigate the effect of a vocabulary learning mobile phone application on EFL
students’ vocabulary learning development. The study is conducted with undergraduate prep EFL learners in the
School of Foreign Languages, Karadeniz Technical University. In this case study, the data regarding the effects
of the application on vocabulary development of EFL learners were gathered through a pretest-posttest research
design. Students from two preparatory classes were assigned into two groups: the experimental group and the
control group. Pre-test and post-test were applied to evaluate the effect of using a particular vocabulary learning
mobile phone application on students’ vocabulary development. The results revealed a statistically significant
difference in favor of the control group as the students in the control group scored considerably higher after a
five-week treatment.
Keywords: mobile learning, vocabulary learning, MALL
293
Bilişim ve Teknolojileri Derslerinin Sınıf Yönetimi Açısından İncelenmesi
Serkan DİNÇER
Çukurova Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Adana /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Eğitim-öğretim faaliyetlerinin kalitesi, sınıf yönetiminin kalitesi ile doğru orantılıdır. Bu kalitenin yüksek
seviyelerde tutulması öğrenme düzeyinin, ortamının ve özellikle kuralların belirlenerek sürdürülmesi ile
mümkün olmaktadır. Bilgisayar ve teknolojileri dersi çerçevesinde kullanılan bilişim laboratuvarlarında özellikle
ders materyali olarak bilgisayarların kullanılması, öğrencilerin bu ders materyalini bir oyun aracı olarak
görmesine neden olmakta ve sınıf yönetimini daha zor bir hale getirmektedir. Diğer başlıca sorunlardan birisi de
bu tür derslerin öğrenci ve diğer paydaşlar tarafınca bir dersten ziyade serbest zaman olarak görülmesidir. Ancak
bu sorunların daha ayrıntılı incelenmesinin yararlı olacağı, daha farklı nedenlerin de olabileceği
düşünülmektedir. Çünkü sınıf yönetimi ile ilgili sorunlar sadece öğrenci, aile, donanım eksikliği değil, öğretmen
yeterliliği, okul yönetiminin ders ve öğretmene bakış açısıyla da ilgilidir. Bu nedenle bu tür derslere ilişkin
çalışmaların yapılarak sorunların tespit edilmesi, bu sorunlara çözüm önerileri getirilmesi önem arz etmektedir.
Sınıf yönetimi ile ilgili diğer dersler hakkında ilgili alanyazında birçok çalışma bulunmasına rağmen, özellikle
ortaokul öğretim programında yer alan bilgisayar ve teknolojileri derslerine ilişkin çalışmaların oldukça az
olduğu belirlenmiştir. Bu bilgiler ışığında bu çalışmanın amacı bilişim laboratuvarlarında sınıf yönetimi ile ilgili
sorunları tespit etmek ve bu sorunlara çözüm önerileri sunmak olarak belirlenmiştir. Buna ek olarak bu çalışma
öğretmenlerin ders açısından yaşadığı sorunları tespit etmeyi ve bu sorunlara çözüm önerileri sunmayı
hedeflemiştir. Bu amaç doğrultusunda araştırmanın yöntemi durum çalışması temelinde kurgulanmıştır. Bu
yöntem çerçevesinde ölçüt örnekleme yöntemi ile araştırmanın çalışma grubunu, Türkiye’nin farklı on ilinde
görev yapan gönüllü 20 bilişim teknolojileri öğretmeni oluşturmuştur. Araştırma sonucunda bilişim teknolojileri
dersinde sınıf yönetimi açısından ciddi sorunlar yaşandığı tespit edilmiştir. Bu sorunların başında sınıf
mevcudunun fazlalığı olduğu belirlenmiştir. Öğretmenler mevcudun fazla olması ve bir bilgisayarı birden fazla
öğrencinin kullanması nedeniyle sınıf yönetimini sağlayamadıkları belirlenmiştir. Buna ek olarak bilişim
laboratuvarlarının genel olarak okulun en az kullanılan odası/deposuna yerleştirildiği, öğrenme ortamının
oldukça dar olduğu bu nedenle de öğretmenlerin öğrencileri kontrol etmede yetersiz kaldığı belirlenmiştir.
Öğretmenlerin okul yönetimi tarafından teknik bir eleman gibi görülmesi, ders başarısı ile ilgili olarak ders notu
verme yönteminin sürekli değişmesi ve dersin normal bir ders yerine sosyal etkinlik zamanı olarak algılanması
nedeniyle öğrencilerin derse yeterince önem vermediği, buna bağlı olarak sınıf içi davranışlarında bozulmalar
olduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak öğretmenlerin bilişim laboratuvarlarında sınıf yönetimini sağlamada zorluk
çektikleri anlaşılmıştır. Öğretmenler ders başarı notlarının genel not ortalamasına daha fazla etki etmesini,
laboratuvarlarda birden fazla öğretmenin birlikte görev almasını, bilişim öğretmenlerine teknik eleman vb.
statülerde davranılmayarak farklı algı yaratılmamasını önermişlerdir.
Anahtar Sözcükler: bilişim teknolojileri dersi, sınıf yönetimi, bilişim laboratuvarı
294
Bilişim Teknolojileri Öğretmenlerinin Kodlama Eğitimi Hakkındaki Görüş ve Önerileri
Burcu YILMAZ
Bilişim Teknolojileri Eğitimcileri Derneği Ankara / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Can GÜLDÜREN
Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Ankara/TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Tüketen değil, üretim yapabilen bir neslin önem kazanmasıyla beraber ülkeler programlama alanında adımlar
atmaya başlamışlardır. Bu amaçla ABD İngiltere, İsrail, Polonya, Finlandiya, Almanya, Avusturya, Estonya,
Güney Kore, Çin, Hindistan, Malezya, Güney Afrika gibi birçok ülke öğretim programlarında kodlama eğitimine
yer vermektedir. Kodlama eğitimi ile çocukların erken yaşta; bilgisayarca düşünme, algoritma geliştirebilme,
eleştirel düşünme, problem çözme, yaratıcılık gibi önemli kazanımları elde etmeleri hedeflenmektedir.
Ülkemizde de benzer amaçlarla Bilişim Teknolojileri ve Yazılım dersi okutulmaktadır. Bu dersin müfredatının
geliştirilmesi, farklı kademelerde yer alabilmesi, ders saati vb. konularda MEB Yenilik ve Eğitim Teknolojileri
Genel Müdürlüğü tarafından oluşturulan bir komisyon ile çalışmalar başlatılmıştır. Bu araştırmanın amacı;
Bilişim Teknolojileri Öğretmenlerinin kodlama eğitiminin müfredata eklenmesi hakkındaki görüş ve önerilerinin
belirlenmesidir. Nitel araştırma geleneği içinde yer alan durum incelemesi deseninde tasarlanan araştırmanın
çalışma grubunu, 2015-2016 öğretim yılında ortaokul (45) ve liselerde 9) görev yapan 54 Bilişim Teknolojileri
Öğretmeni oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak açık uçlu soru formu kullanılmış ve elde edilen veriler
içerik analizi ile çözümlenmiştir. Gerçekleştirilen çalışma sonucunda, BT öğretmenleri Kodlama Eğitiminin
ilkokuldan itibaren ve ayrı bir ders olarak verilmesi gerektiği görüşündedir. Kendilerini Kodlama Eğitimini
vermeye hazır hissetmektedirler. Kodlama eğitiminin verilmesinde karşılaşılabilecek sorunları ve bunlara
yönelik çözüm önerileri ile öğrencilere sağlayacakları yararları belirtmişlerdir.
Anahtar Kelimeler: kodlama eğitimi, bilişim teknolojileri öğretmenleri, algoritma, bilgisayarca düşünme.
295
Bilgisayarca Düşünme Becerisinin Problem Çözme Süreci ile İlişkisinin İncelenmesi
Sema BİLGİLİ
Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Çarşamba Ticaret Borsası Meslek Yüksek Okulu Bilgisayar Teknolojileri Bölümü,
Samsun / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Esma YILDIZ
Amasya Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Amasya /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Sönmez PAMUK
Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Samsun /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Teknoloji çağında bireylerden teknolojiyi sadece kullanması değil, onu oluşturabilecek, tasarlayabilecek ve
teknolojiyi bir problem çözme aracı olarak kullanabilecek becerilere sahip olması beklenmektedir. 21. yüzyılda
bireylerin sahip olması gereken temel beceriler; problem çözme, yaratıcı, eleştirel ve algoritmik düşünme
becerileridir. Bilgisayarca düşünme becerisi, problem çözümüne yönelik, teknoloji ve düşünme gücünün
birleşiminden oluşan bir yaklaşımdır. Bu çalışmanın amacı bilgisayarca düşünme kavramı ile problem çözme
arasındaki ilişkiyi mevcut alan yazından yola çıkarak incelemektir. Çalışmada amaca yönelik uluslararası ve
ulusal veri tabanlarındaki (Google Scholar , Web of Science, ERIC, ScienceDirect, ProQuest ve YÖK Tez
Tarama Merkezi) arama motorları kullanılarak taramalar yapılmıştır. Yapılan alan yazın taramasında
bilgisayarca düşünme becerisinin önümüzdeki yüzyılda herkes için gerekli hale gelecek temel bir beceri olarak
bahsedildiği görülmüştür. Sonuç olarak var olan alan yazından yola çıkarak denilebilir ki; günlük hayatta
karşılaşılan problemlerin çözümünde bilgisayarca düşünme becerisine ihtiyaç vardır. Bireylerin hem teknoloji
çağına adapte olmaları hem de bilgisayarca düşünme becerilerini, gerçek hayat problemlerinin çözümüne entegre
edebilmeleri için eğitim yaşantılarının buna göre düzenlenmesi gerekmektedir.
Anahtar Sözcükler: bilgisayarca düşünme, problem çözme, algoritmik düşünme
296
Uzaktan Eğitim Öğrencilerinin Öğrenme Stilleri Ve Doyum Düzeylerinin İncelenmesi: ATAUZEM
Örneği
Meva BAYRAK
Atatürk Üniversitesi, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Erzurum / TÜRKİYE, e-posta:[email protected]
Melike AYDEMİR
Atatürk Üniversitesi, Açıköğretim Fakültesi Büro Hizmetleri ve Sekreterlik Bölümü,
Erzurum / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Selçuk KARAMAN
Atatürk Üniversitesi, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Erzurum / TÜRKİYE, e-posta:[email protected]
Bildiri Özeti:
Bu çalışmanın amacı, uzaktan eğitim öğrencilerinin öğrenme stillerini ve okudukları programa yönelik
doyum düzeylerini belirleyerek öğrenme stili ve doyum düzeyi arasındaki ilişkiyi incelemektir. Çalışmada nicel
araştırma yöntemlerinden tarama çalışması deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Atatürk
Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi’ndeki lisans tamamlama programlarına kayıtlı 155
öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmanın amacı kapsamında öğrencilerin öğrenme stillerini belirlemek için
“Kolb’un Öğrenme Stilleri Envanteri III”, öğrencilerin okudukları programa ilişkin doyum düzeylerini
belirlemek için ise “İnternet Temelli Uzaktan Eğitimde Öğrenci Doyum Ölçeği” kullanılmıştır. Verilerin
analizinde betimsel ve kestirimsel analiz yöntemleri kullanılmıştır. Çalışmadan elde edilen sonuçlara göre
çalışma grubundaki öğrencilerin büyük çoğunluğu değiştiren öğrenme stiline sahiptir. Öğrencilerin okudukları
programın genel yapı ve işleyişine, etkileşim düzeyine ve yaygın sorunlarına yönelik doyum düzeylerinin
genellikle orta seviyede olduğu, bu düzeyin programın yapı ve işleyişi ile etkileşim boyutunda programlara göre
farklılaştığı ortaya çıkmıştır. Uzaktan eğitim öğrencilerinin öğrenme stillerine göre okudukları programa ilişkin
doyum düzeylerinin ise farklılaşmadığı tespit edilmiştir.
Anahtar Sözcükler: uzaktan eğitim, doyum düzeyi, öğrenme stili
297
Yazılım Eğitiminde Kullanılacak Etkileşimli Video Geliştirme Sürecine İlişkin Bir Tasarım Önerisi
Mahmut Can SÖZERİ
Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Eskişehir / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Serhat Bahadır KERT
Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
İstanbul / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Teknolojik gelişimin beraberinde, elektronik içerik ve video desteğinin öğretim süreçlerinde kullanım
oranlarının da artış gösterdiği ifade edilebilir. Özellikle, video ders kayıtlarının, önemli ders destek araçları
olarak, diğer öğretim teknolojisi uygulamaları ve fiziki öğretim materyelleriyle rekabet edecek düzeye geldiği
görülebilmetedir. Günümüzde, büyük yazılım firmalarının, video ders içeriklerinin potansiyellerini keşfederek
bu alanda büyük yatırımlar yaptığı bilinmektedir. Web 2.0 teknolojilerinin yaygınlaşlasıyla birlikte “how to”
olarak bilinen binlerce videonun, yeni video dağıtım ortamlarıyla (Udemy, ehow, howcast, videojug vb.)
paylaşıma sunulduğu görülmüştür. Ayrıca, son yıllarda, videolar içerisine entegre edilen etkileşimli içerikler,
güçlü öğrenme sistemlerinin ortaya çıkışını beraberinde getirmiştir. Etkileşimli video; bilgi yönetimi yapabilen
ve karar verici olan bilgisayarın yeteneği ile videonun yeteneklerini birleştiren göreceli olarak yeni bir
öğretimsel teknolojidir. Bu teknoloji; öğrencinin pasif bir izleyici konumundan çıkarak öğretimsel video ile
etkileşime girmesini sağlamaktadır. İlk video içeriklerinde yaşanan; ilerleyiş sırasına bağlı kalma gerekliliği,
motivasyon eksikliği, bireysel öğrenme ihtiyaçlarına verilen destek eksikliği ve öğrenen ve içerik arasındaki
etkileşimsizlik, etkileşimli video içeirklerin oluşturulmasıyla birlikte aşılmaya çalışılmıştır. Teknoloji ve
özellikle yazılım eğitimi hedeflerine yönelik olarak, uluslararası düzeyde ders videolarının kullanıldığı
bilinmektedir. Bu kapsamda, hazırlanan çalışmada, yazılım eğitiminde kullanıma yönelik etkileşimli video
sistemini geliştirmek için bir sistem tasarımı önerilmektedir. Bu tasarım içerisinde; veritabanı tasarımları, ekran
tasarımları ve genel yapının yazılımsal mantığı açıklanmıştır. Yıldız Teknik Üniversitesi Bilgisayar ve Öğretim
Teknolojileri Eğitimi Bölümü’nde yürütülmekte olan bir Yüksek Lisans tez çalışmasının ilk fazını oluşturan
çalışamada önerilen sistemin verimliliğine ilişkin deneysel süreçler, tez çalışmasının ileriki fazlarında
gerçekleştirilecektir.
Anahtar Sözcükler: video, çevrimiçi eğitim, uzaktan öğrenme, etkileşimli video, etkileşim, harmanlanmış
öğrenme
298
Dil Eğitiminde Eşdizimsel Sözcüklerin Öğretiminde Mobil Uygulamaların Kullanımı
Muhammed Sayid ÖZCAN
Yıldız Teknik Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, İstanbul /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Serhat Bahadır KERT
Yıldız Teknik Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, İstanbul /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Yabancı dil eğitiminde kelime öğretimi önemli bir yere sahiptir. Temelde dinleme, konuşma, okuma ve
yazma olarak dört beceriye sahip olan dil, bu becerilerin kullanım sürecinde kelime bilgisi gerektirir. Bu nedenle
dil öğrenme sürecinde iyi bir kelime bilgisine sahip olunması gerekir. Kelime öğretiminde ise eşdizimsel
sözcükler dili daha doğru ve doğal bir şekilde kullanma açısından önemi bir yere sahiptir. İki ya da daha fazla
kelime grubunun bir araya gelmesiyle oluşan eşdizimsel sözcüklerin dilde akıcılığı ve doğallığı arttırdığı ifade
edilmektedir (Shin & Nation, 2012). Bu bağlamda dilin esas amacı olan iletişim becerilerini daha üst seviyeye
taşımak için eşdizimsel sözcük öğretiminin arttırılması faydalı olabileceği düşünülmektedir. Ayrıca, bu
sözcüklerin öğretilmesi adına günlük hayatımızın ayrılmaz bir parçası olmaya başlayan akıllı telefonlardan
faydalanılabilir. Başka bir ifadeyle, öğrenilmesi gereken kelimeleri her an her yerde öğrenmeye ve tekrar etmeye
imkan sağlayabilecek mobil bir uygulama öğrenme sürecini destekleyebilir. Bu bağlamda yapılan bu çalışmada,
dil öğretiminde mobil uygulamalar aracılığıyla eşdizimsel kelime öğretimi konusunda literatür incelemesi ve
çalışma önerisine yer verilmiştir.
Anahtar Sözcükler: dil eğitimi, eşdizimsel sözcük öğretimi, mobil uygulamalarla kelime öğretimi
299
Mobil Öğrenme: Sınırlılıkları, Avantajları ve Dezavantajları
Serhat GÜMÜŞ
Yıldız Teknik Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, İstanbul /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
İlhan VARANK
Yıldız Teknik Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, İstanbul /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bundan 10 yıl öncesinde kablosuz ağları kullanan mobil tabletler ve akıllı telefonlar gibi mobil cihazların
sayısının oldukça arttığına dikkat çekilmiştir. Güncel istatistiklere göre dünya genelinde 2014 yılında 1 milyar
adetten fazla akıllı telefon satılmıştır. 2018 yılına kadar profesyonellerin % 70'inin akıllı telefonları veya
tabletleri üzerinden bazı işlerini yapacakları tahmin edilmektedir. Günlük yaşantımızın bir parçası haline gelen
mobil cihazların, eğitim öğretim alanında da kendine genişçe yer bulacağı düşünülmektedir. Yapılan
araştırmalara göre mobil öğrenmenin günümüzde 5.3 milyar dolarlık bir endüstriye sahip olduğu ve 2017 yılında
bunun 12.2 milyar dolar olarak gerçekleşeceği tahmin edilmektedir. Tüm bunlarla birlikte mobil öğrenme
literatürde farklı yönlerden ele alınmış ve tanımlanmıştır. Özdamlı ve Çavuş’a (2011) göre mobil öğrenmenin
temel özellikleri ise; her yerde, taşınabilir, harmanlanmış, özel, etkileşimli, iş birlikçi ve anlık bilgi sunması
olarak sıralanmıştır. Chen, Kao ve Sheu’ya (2003) göre ise mobil öğrenmenin özellikleri; öğrenme ihtiyacının
acilliği, bilgi kazanma girişimi, hareket edebilen öğrenme ortamı, etkileşimli öğrenme süreci, eğitimsel
etkinliklerin yerleşimi ve eğitsel içeriğin entegrasyonu olarak ifade edilmiştir. Bu çalışmada da mobil öğrenme
tanımları ve yaklaşımları, mobil öğrenmenin sınırlılıkları, avantajları ve dezavantajları incelenecektir.
Anahtar Sözcükler: mobil öğrenme, mobil öğrenme özellikleri, mobil öğrenme avantajları ve sınırlılıkları
300
Öğretim Elemanlarının Teknolojik Pedagojik Alan Bilgisi Öz Yeterlilik Algılarının Çeşitli Değişkenler
Açısından İncelenmesi: Erzincan Üniversitesi Örneği
Betül BAŞIBÜYÜK
Erzincan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Erzincan /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Özcan Erkan Akgün
İstanbul Medeniyet Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi
Bölümü, İstanbul/ TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Akademisyenlerin ülkemizdeki mesleki rolleri araştırıldığında iki farklı rollerinin olduğu görülmektedir.
Bunlardan birincisi araştırmacı diğeri ise eğitimci rolleridir. Akademisyenler çeşitli konularda bilimsel
araştırmalar yapıp bu araştırmaları yayınlamakla birlikte alanında uzman oldukları konularda yükseköğretim
kurumlarında öğretim faaliyetlerini de yürütmektedirler. Bu bakımdan ülkemizde eğitim öğretim faaliyetlerini
yürüten diğer bir meslek grubu ise akademisyenlerdir. Ülkemizde bu durum değerlendirildiğinde
akademisyenlerin de birer eğitimci olduğu gerçeği unutulmamalı ve bir öğretmenin öğretmenlik mesleği ile ilgili
taşıması gereken nitelikleri akademisyenlerin de taşıması gerekmektedir. Ülkemizdeki akademisyen profiline
bakıldığında eğitim fakültesi haricinde görev yapan akademisyenler pedagojik bir eğitim almadan sadece alanına
yönelik dersler alarak mezun olmaktadır. Eğitim Fakültesi haricindeki fakültelerden mezun olan
akademisyenlerin eğitim öğretim faaliyetlerinde önemli olan pedagojik bilgi konusunda yeterli donanıma sahip
olmadıkları, bu sebeple akademisyenlerin de öğretmenler gibi alan derslerinin yanı sıra pedagojik eğitim
almaları gerektiği düşünülmektedir. Bu nedenle eğitim fakülteleri haricinde görev yapan akademisyenlerin de
eğitim öğretim faaliyetleri sırasında eğitimci rolleri yani bir konuyu öğretirken alan bilgisinin yanı sıra alan
bilgilerini teknolojik ve pedagojik bilgilerle bütünleştirerek eğitim öğretim ortamlarına entegre edebilme
becerilere sahip olması gerekmektedir. Bu araştırmada, Erzincan Üniversitesi öğretim elemanlarının Teknolojik
Pedagojik Alan Bilgisine yönelik öz yeterlilik algıları incelenmiş ve mevcut durumun tespit edilmesi
amaçlanmıştır. Araştırma, nicel araştırma yöntemlerinden tarama modeli ile gerçekleştirilmiştir. Çalışma gurubu
Erzincan Üniversitesindeki 6 fakülteden 209 öğretim elemanından oluşmaktadır. Verilerin toplanmasında
Horzum, Akgün ve Öztürk (2014) tarafından geliştirilen ‘Teknolojik Pedagojik Alan Bilgisi Ölçeği’
kullanılmıştır. Verilerin analizinde Teknolojik Pedagojik Alan Bilgisinin cinsiyete ve Pedagojik formasyon alma
durumuna göre karşılaştırmasını yaparken ilişkisiz t testi; kıdeme göre karşılaştırma yaparken ise ANOVA testi
yapılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre Teknoloji ve Teknolojik Pedagoji bilgisinde erkeklerin kadınlardan daha
yeterli oldukları bulgusuna varılmıştır. Pedagojik formasyon alma durumuna göre karşılaştırmada ise Pedagoji
ve Pedagojik Alan Bilgisinde pedagojik formasyon alan öğretim elemanlarının almayanlara göre daha yeterli
oldukları sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca 20 yıl üzeri çalışan öğretim elemanlarının teknoloji bilgisinde kendilerini
yetersiz buldukları görülmüştür.
Anahtar Sözcükler: teknolojik pedagojik alan bilgisi modeli(tpck, tpab), teknoloji entegrasyonu, akademisyen
nitelikleri
301
Bilgisayar Okuryazarlığı Kavramı Üzerine Eleştirel Bir Bakış
Serkan DİNÇER
Çukurova Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Adana / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Metin KAPIDERE
İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Malatya / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Okuryazarlık kavramı bir alana özgü bilgi ve becerilerin sınıflanması amacıyla kullanılmaktadır.
Okuryazarlık kavramı o alana özgü temel bilgi ve becerilerin tanımlanması olarak kullanılırken, günümüzde bu
sınıflamanın sadece temel boyutta kalması sınıflamalara gereken ölçüde cevap verememektedir. Okuryazarlık,
bilgisayar bilimleri açısından sınıflandırılmak istendiğinde birçok sınırlama karşımıza çıkmaktadır. Bu
sınırlamanın en önemli tanımlaması bilgisayar bilgi ve beceri düzeyini sadece temel bir okuryazar kavramı ile
sınıflandırmaktır. Örneğin “bilgisayar okuryazarı olarak tanımlanan bir bireyin sahip olması gereken bilgi ve
beceri düzeyi nedir?” sorusuna net bir cevap vermek mümkün değildir. Temel bilgisayar kullanıcılarına (işletim
sistemi, kelime-işlem programı, İnterneti vb. kullanabilen bireylere) bilgisayar okuryazarı tanımlaması
yapılırken, ileri düzeyde bilgisayarı kullanabilen bireylere de (programlama, tasarım vb. yapabilen bireyler)
bilgisayar okuryazarı tanımlaması yapmak iki farklı bilgi ve beceri düzeyini eşitleme anlamına gelmekte, bu
eşitleme de birçok sınırlılığı beraberinde getirmektedir. Bu bağlamda bilgisayar okuryazarlık kavramının tek bir
boyutta sınıflamak yerine bilgi ve beceri düzeylerinin gruplanarak birçok boyutta sınıflandırılması
gerekmektedir. Bu çalışmanın amacı bilgisayar okuryazarlık kavramının tek bir boyutta sınıflandırılmasına
eleştirel bir yorumlama getirmek ve bilgisayar okuryazarlığın farklı boyutlarını ortaya çıkararak, sınıflamanın
birçok boyutta ele alınmasını sağlamayı amaçlamaktadır.
Anahtar Sözcükler: okuryazarlık, bilgisayar okuryazarlığı, okuryazarlık sınıflaması.
302
FATİH Projesinin Uygulama Sürecinde Hizmet İçi Eğitime Yönelik Yeni Bir Bakış
Hakan Şevki Ayvacı, Mehmet Hulki Başak
Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fatih Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Trabzon/Türkiye,
[email protected]
Karadeniz Teknik Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Doktora Öğrencisi, Trabzon/Türkiye,
[email protected]
Bildiri Özeti:
Değişim hayatımızın bir parçası olarak her an hayatımızı etkilemeye devam etmektedir. MEB tarafından
Kasım 2010 yılından itibaren ülkemizde uygulanmaya geçen FATİH projesi de bu değişim ve yenilik
hareketinden bir tanesidir. Ülkelerde yapılan her değişim hareketi o ülkeye bir sıçrama hareketi getireceği
öngörüldüğü gibi bir takım sıkıntıları da beraberinde getirmektedir. Yaşanan bu problemler ile ilgili
araştırmacılar tarafından yapılan çalışmalar incelendiğinde projenin, uygulanmaya başlamasından günümüze
kadar en fazla bahsi geçen konu bu projeyi asıl sahiplenecek ve uygulayacak olan okullarda değişimin öncüleri
olan öğretmenler oluşturmaktadır. Doğal olarak öğretmenlerin eğitilmesi yani FATİH projesinin bir boyutu olan
Hizmet İçi Eğitim boyutu olarak ifade edilebilir. 2010- yılından günümüze kadar Yapılan çalışmalar
incelendiğinde FATİH projesi ile ilgili çalışmaların büyük bir kısmı mevcut durumun tespitinden öteye
geçememiş olması, büyük çoğunluğunda ise FATİH projesi için yürütülen Hizmet içi eğitimlere bağlı problemler
olarak ifade edilmiştir. Problemlerin çözümüne yönelik çözüm önerileri de oldukça sınırlı düzeyde kalmıştır.Bu
çalışmada öncelikle FATİH projesinin uygulama sürecinde mevcut durumun nasıl olduğu ile ilgili gerek
üniversitedeki araştırmacılar tarafından gerekse de MEB tarafından yapılan çalışmalar incelendi. Ülkemizin
TUİK verilerine dayanılarak 7 Bölgeyi temsilen 20 il belirlendi. Ardından bu illerde projenin yürütüldüğü
okullar ile ilgili çoğu FATİH projesinin uygulandığı pilot okullarda çalışan öğretmenler olmak üzere 434
öğretmene ulaşıldı. FATİH Projesi için teknoloji entegrasyonunu içeren birçoğu yurt dışındaki aynı paralelde
yapılan çalışmaların anket maddelerinden esinlenerek 33’ü likert 5’i açık uçlu olmak üzere bir anket düzenlenip
pilot asıl uygulamalar ile geçerlilik ve güvenirliği sağlandıktan sonra bu ilerdeki öğretmenlere uygulandı.
FATİH projesini etkileyen çok boyutlu olumlu ve olumsuz veriler elde edilip düzenlendi. En önemli problemin
öğretmen kaynaklı olduğu belirlendi. FATİH projesinde de bu boyut Hizmet içi eğitim başlığı altında
sürdürüldüğü için, bu ve buna benzer yurt dışındaki projelerin başta Güney Kore olmak üzere ABD, İngiltere,
Almanya, Finlandiya gibi ülkelerin Hizmet içi eğitim yöntemleri incelendi. Ayrıca uluslararası alanda teknoloji
entegrasyonu ve öğretmen eğitimi ile ilgili UNESCO, NCES ve ISTE gibi teknoloji entegrasyonu konusunda
çalışmalar yapmış kuruluşların projeleri incelendi. Sonuç olarak ülkemizde bu projeyi yürütecek olan
Öğretmenlerin hizmet içi eğitim ihtiyaçlarına çözüm olacak bir program hazırlandı. FATİH projesinin uygulama
sürecinde Bir öğretmenin sahip olması gereken yeterliliklerin neler olması gerektiği ile ilgili kazanımlar yazıldı.
Bu kazanımları kazandırmaya yönelik çeşitli etkinlikler geliştirildi. Programın ve bu etkinliklerin içeriği:
geleceğin teknoloji sınıfların dünyadaki uygulamaları, tabletli eğitimin yapıldığı üniversiteler ve teknoloji
entegrasyonuna yönelik çeşitli yazılımlar ile ilgili etkileşimli tahtada uygulama örnekleri kapsamaktadır. Van
merkezde 20 öğretmenle Pilot uygulamaları ile son şekli verilip yine VAN Merkeze bağlı bir ilçede 20 öğretmen
ile asıl uygulama yapıldı. Verilen bu hizmet içi eğitimin tüm boyutlarının hangi oranda etkili olduğu ve nasıl etki
ettiği ile ilgili çok boyutlu olarak çeşitli ölçme araçları ile (Her gün için gün sonuna ait yansıtıcı görüşler,
Araştırmacı Günlükleri, Ön ve son başarı testi, mülakatlar, HİE’in öğretmen üzerindeki etkisi v.b.)
değerlendirildi. Sonuç olarak öğretmenlerin verilen hizmet içi eğitim sonrası birçok alanda gelişim gösterdiği ve
Ülkemiz içinde bu modelin uygulaması gerektiği ilgililere önerildi.
Anahtar Kelimeler: FATİH projesi, bit eğitimi ve entegrasyonu, öğretmen eğitimi, hizmet içi eğitim.
303
Fen ve Teknoloji Öğretmenleri İle Yürütülen FATİH Projesi Uygulama Eğitimi ve Okul Hayatındaki
Yansımaları
Hakan Şevki Ayvacı, Mehmet Hulki Başak
Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fatih Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Trabzon/Türkiye,
[email protected]
Karadeniz Teknik Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Doktora Öğrencisi, Trabzon/Türkiye,
[email protected]
Bildiri Özet:
Fırsatları artırma teknolojiyi iyileştirme hareketi olarak da bilinen FATİH Projesi Kasım 2010 yılından
itibaren öncelikle orta öğretim kurumlarında ardından kademeli olarak ilköğretim ikinci kademe ve diğer
ilköğretim kurumlarında hayata geçmesi planlanmaktadır. Projenin uygulamaya başlamasından günümüze kadar
araştırmacılar tarafından yapılan çalışmalar incelendiğinde projenin yeterince tanıtılamadığı uygulamada da
öğretmenlerin ciddi sıkıntılar çektiği tespit edilmiştir. Öğretmenlerle yapılan görüşmelerde de FATİH projesinin
5 boyutundan biri olan hizmet içi eğitim boyutuyla ilgili yetersizliklere değinilmiştir. Yapılan çalışmalar mevcut
durumu belirlemeye yönelik olup Problemlerin çözümüne yönelik çözüm önerileri de oldukça sınırlı düzeyde
kalmıştır. Bu çalışma Teknoloji entegrasyonunda öncü ülkelerden olan ve ülkemizle de gerek merkezi yönetimi
gerekse de diğer özelliklerle diğer ülkelere göre birçok yönden benzerlik gösteren başta Güney Kore olmak üzere
ABD, Almanya, Finlandiya gibi ülkelerin Hizmet içi eğitim yöntemleri incelendi. Ayrıca uluslararası alanda
teknoloji entegrasyonu ve öğretmen eğitimi ile ilgili UNESCO, NCES ve ISTE gibi teknoloji entegrasyonu
konusunda çalışmalar yapmış kuruluşların projeleri incelendi. FATİH projesinin uygulama sürecinde Bir
öğretmenin sahip olması gereken yeterliliklerin neler olması gerektiği ile ilgili kazanımlar yazıldı. Bu
kazanımları kazandırmaya yönelik çeşitli etkinlikler geliştirildi. Van merkezde 20 Fen ve Teknoloji öğretmeniyle
Pilot uygulamaları ile son şekli verilip yine VAN Merkeze bağlı bir ilçede 20 Fen ve Teknoloji öğretmeni ile asıl
uygulama yapıldı. Uygulamalarda içerik sağlayıcı siteleri kullanma stratejileri, Etkileşimli tahtada uygulama,
içerik geliştirme stratejileri, EBA, Tablet teknolojisi, Mobil Teknolojisi, Uzaktan eğitim v.b. konuları
kapsamaktadır. Verilen bu hizmet içi eğitimin tüm boyutlarının hangi oranda etkili olduğu ve nasıl etki ettiği ile
ilgili çok boyutlu olarak çeşitli ölçme araçları ile (Her gün için gün sonuna ait yansıtıcı görüşler, Araştırmacı
Günlükleri, ön ve son başarı testi, mülakatlar, HİE’in öğretmen üzerindeki etkisi v.b.) değerlendirildi.
Öğretmenlerin uygulamadaki becerilerin okullarda hangi düzeyde olduğunu belirlemek ve gözlemlemek için ise
ISTE (Uluslararası Eğitimde Teknoloji Topluluğu) tarafından geliştirilen Yarının Öğretmenlerini Teknolojiye
Hazırlama adlı gözlem ölçeğini Türkçeye çevrilerek ülkemize özgün hale getirildi. Geçerlilik ve güvenirlik
çalışmaları ile teste son şekli verildi. Ayrıca R Winkler tarafından geliştirilen Etkileşimli Tahta Kullanımına
Yönelik Gözlem Rubriğiile Hizmet içi sonrası öğretmenler 4-8 hafta okullarda gözlemlendi. Sonuç olarak
öğretmenlerin derslerinde daha fazla teknolojiyi kullandıkları, uygulama becerilerinin gelişim gösterdiği ve
yeterlilik düzeylerinin de arttığı gözlemlendi. Ülkemiz içinde bu modelin uygulaması gerektiği ilgililere önerildi.
Ardından FATİH projesini etkileyen faktörler için ülkemize özgü bir model geliştirildi.
Anahtar Kelimeler: FATİH projesi, bit eğitimi ve entegrasyonu, öğretmen eğitimi, hizmet içi eğitim
304
Ortaokul Öğrencilerinin Fen ve Medya Okuryazarlık Düzeyleri
Cansu EBREN OZAN
Amasya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Fen Bilgisi Eğitimi Anabilim Dalı, Amasya, Türkiye, e-posta:
[email protected]
Özgen KORKMAZ
Amasya Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Bilgisayar Mühendisliği Bölümü, Amasya, Türkiye, e-posta:
[email protected]
Recep ÇAKIR
Amasya Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Amasya,
Türkiye, e-posta: [email protected]
Ahmet BACANAK
Amasya Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Amasya, Türkiye, e-posta:
[email protected]
Bildiri Özeti:
Bu araştırmanın amacı, ortaokul öğrencilerinin fen okuryazarlık düzeyleri ile medya okuryazarlık düzeyleri
arasında anlamlı bir ilişkinin olup olmadığını ve öğrencilerin fen okuryazarlık düzeyleri ile medya
okuryazarlık düzeylerinin, sınıf seviyelerine ve cinsiyete göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemektir.
Araştırmanın çalışma grubunu Amasya Taşova’da öğrenim gören 202 ortaokul öğrencisi oluşturmaktadır.
Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden tarama yöntemi kullanılmıştır. Çalışmanın verileri Fen
Okuryazarlık Testi, Medya ve Televizyon Okuryazarlık Ölçeği ile toplanmıştır. Araştırmada veri analizi olarak
frekans, aritmetik ortalama, mod, medyan, standart sapma, bağımsız gruplar için t testi, Anova, Games-Howell
testi, korelasyon analizleri kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen verilere göre öğrencilerin fen okuryazarlık
düzeylerinin orta düzeyde, cinsiyete göre farklılaşmadığı ve 5. sınıflar ile 6., 7., 8. sınıflar arasında 5. sınıflar
aleyhinde farklılığın olduğu; fen okuryazarlığı ile medya okuryazarlığı arasında düşük düzeyde pozitif yönlü
ve anlamlı bir ilişkinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Sözcükler: fen okuryazarlığı, medya okuryazarlığı, düzey, ilişki
305
Öğrencilerin Fen ve Teknolojiye Dönük Kavramları Günlük Hayatla İlişkilendirme Durumları
Büşra BUYRUK
Özgen KORKMAZ
Bildiri Özeti:
Bu araştırma öğrencilerin “iş, fiziksel değişim, kimyasal değişim, genleşme ve büzülme” kavramlarını
günlük hayatta kullanma durumlarını metafor yoluyla ortaya çıkarmak amacıyla yapılmıştır. Araştırmada nitel
araştırma desenlerinden olgu bilim (fenomenoloji) deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu
kolaylı örnekleme yöntemiyle seçilen ve 2015-2016 eğitim-öğretim yılında Merzifon’da bir ortaokulda 7.
sınıf seviyesinde öğrenim gören 51 erkek 50 kız olmak üzere toplam 101 öğrenci oluşturmaktadır. Veri
toplama aracı olarak, belirlenen 5 kavramla ilgili “iş, günlük hayatta ……………… gibidir; çünkü
……………” gibi açık uçlu cümlelerin tamamlatıldığı bir form kullanılmıştır. İlk bölümde, verilen kavramı
tek bir sözcükle ifade etmeleri, ikinci bölümde kullandıkları metaforun nedenini açıklamaları istenmiştir. Elde
edilen veriler içerik analiziyle analiz edilmiş ve değerlendirilmiştir. Verilerin analizi sonucunda öğrencilerin
toplam 24 metafor geliştirdikleri görülmüştür ve geliştirilen metaforlar 6 farklı kategoride toplanmıştır.
Geliştirilen metaforların incelenmesi sonucu öğrencilerin Fen ve Teknoloji dersinde öğrendikleri “iş, fiziksel
değişim, kimyasal değişim, genleşme, büzülme” kavramlarını günlük hayatla ilişkilendirememelerinin yanı
sıra bu kavramların bilimsel anlamlarını bilmek konusunda eksik oldukları ve bazı kavramlar hakkında
kavram yanılgılarına sahip oldukları görülmüştür.
Anahtar Kelimeler: Fen eğitimi, günlük hayatla ilişkilendirme, metafor.
306
İstasyon Tekniği Kullanılarak Tasarlanan Öğrenme Ortamlarının Matematik Dersi Akademik
Başarısına Etkisi
Fikretcan GÜÇ
Matematik Öğretmeni, Fikretcan GÜÇ Giresun Kanuni Ortaokulu, Giresun/Turkey,
[email protected]
Özgen KORKMAZ
Amasya Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Bilgisayar Mühendisliği Bölümü, Amasya, Türkiye, e-posta:
[email protected]
Recep ÇAKIR
Amasya Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Amasya,
Türkiye, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Eğitimdeki hızlı gelişmeler ve değişimler göz önüne alındığında ,öğretim sürecinde bir çok yeni yöntem
ve teknik uygulaması ortaya çıkmıştır.Bu uygulamalardan “İstasyon Tekniği”nin matematik öğretimindeki
akademik başarıya etkisini incelemek için “İlköğretim 7.sınıf matematik dersi “Eşitlik ve Denklem”
konusunda istasyon tekniğinin öğrenci başarısına etkisi” ni saptamak konusu araştırmanın genel amacı olarak
belirlenmiştir. Bu amaç doğrultusunda 2015-2016 eğitim–öğretim yılında Giresun ili merkezinde bulunan bir
ortaokulda öğrenim gören 47 öğrenci (24 ü deney grubu, 23 ü kontrol grubu) ile çalışılmıştır. Araştırmada
deneysel desenlerden “Deney-Kontrol Gruplu Ön Test – Son Test Model” kullanılmıştır. Uygulama sürecinde
4 hafta boyunca deney grubuna istasyon tekniği ile etkinlikler uygulanmış olup,kontrol grubunda ise
geleneksel yöntemle öğretime devam edilmiştir. Araştırmanın verileri “Eşitlik ve Denklem” konusuna yönelik
akademik başarı testi ile elde edilmiştir. Verilerin analizinde “Bağımsız Örneklem t- Testi “ ve “Bağımlı
Örneklem t-Testi” uygulanmıştır. Çalışma sonucunda deney grubundaki öğrencilerin kontrol grubundaki
öğrencilere göre ortalama başarılarının daha yüksek olduğu, ancak bu farkın istatistiksel olarak anlamlı
olmadığı görülmüştür. Bu çalışmada sadece istasyon tekniğinin akademik başarıya etkisi incelenmiştir,
gelecek çalışmalarda öğrenci görüşleri ve duyuşsal katkıları da incelenerek istasyon tekniğinin matematik
öğretimine katkısı kapsamlı biçimde incelenebilir.
Anahtar Sözcükler: İstasyon tekniği, matematik öğretimi, akademik başarı.
307
Klasik ve Çağdaş Öğrenme Paradigmaları, Teori ve Modelleri: Sistematik Bir İnceleme
İbrahim Arpacı
Bildiri Özeti:
Bu çalışmanın amacı, klasik ve çağdaş öğrenme paradigmaları ile bunlara bağlı olarak öne sürülen teori ve
modelleri sistematik bir bakış açısıyla ele alıp incelemektir. Bu çalışmanın araştırma yöntemi öğrenme
teorilerini konu alan yaklaşık 100 makalenin incelendiği literatür taramasıdır. Bu çalışma kapsamında
davranışçılık ve bilişselcilik gibi klasik paradigmalar ile yapılandırmacılık, hümanizm ve tasarım tabanlı
araştırma gibi çağdaş paradigmalar ve bunlarla bağlantılı olarak ortaya çıkmış olan teori ve modeller
incelenmektedir. Araştırma bulguları, araştırmacıların çalışmalarını temellendirmek için kullandıkları teori ve
modellerin savunduğu ana fikirleri, temel aldığı paradigmaları ve gelişmesine yol açan kuramcıları ortaya
koyarak gelecek çalışmalara ışık tutabilir.
Anahtar Kelimeler: öğrenme paradigmaları, öğrenme teorileri, öğrenme modeller
308
Bilişim Teknolojileri Destekli Öğrenim (BTDÖ) ve FATİH Projesine Öğretmenlerin Yaklaşımı
Dr. Mustafa ÇORUH
Kdz. Ereğli / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Literatürde Bilgisayar Destekli Öğretim (BDÖ) veya Eğitim (BDE) olarak geçen kavramın Bilişim
Teknolojileri Destekli Öğrenim (BTDÖ) olarak adlandırılması daha doğru bir tanımlama olacaktır çünkü
öğretim ve öğrenim faaliyetlerinde bilgisayar yanında yazıcı, akıllı tahta, cep telefonu, TV, Internet, vs. gibi
daha birçok Bilişim Teknolojisi (BT) araçları kullanılmaktadır. BTDÖ’de birbiriyle birebir ilişkili olan eğitim,
öğretim, öğrenim, iletişim, veri, enformasyon ve bilgi kavramlarına bir bilişimci gözüyle bakmak gereklidir.
Bu kavramların bilişimci gözüyle tanımlanması sonunda ortaya BTDÖ kavramı çıkmaktadır. BTDÖ etkileyen
faktörlerin Donanım, Yazılım, Öğretmen Yetiştirme, Müfredat-Ölçme-Değerlendirme, Bakım-Onarım-Destek
Hizmetleri ve Yardımcı Personel Tedariki olduğu söylenebilir. Bu faktörlerin içinde en önemlisi olan
Öğretmenlerin BTDÖ bakış açıları ve yaklaşımlarının BTDÖ başarısını veya başarısızlığını direk etkileyeceği
kolayca söylenebilir. BTDÖ den bahsedilince aslında Öğretim-Öğrenim Teknolojileri (ÖT) haline gelmeye
başlayan Bilişim Teknolojilerinden (BT) bahsedilmektedir. Diğer yandan, FATİH (Fırsatları Artırma ve
Teknolojiyi İyileştirme Hareketi) Projesi, MEB önderliğinde ülkede eğitim ve öğretimde fırsat eşitliğini
sağlamak, okullardaki ÖT altyapısını iyileştirmek ve Bilişim Toplumu yaratmak için 2011 yılında başlatılan
bir projedir. Bu projenin geleceği de herkesin zannettiği gibi devletin sağlayacağı parasal kaynaklara değil,
bunu uygulayacak öğretmenlere bağlıdır. “Akıllı Tahtaya Evet, Tablete Hayır” ilkesiyle hareket eden
öğretmenlerle ülkenin geleceğini de yakından ilgilendiren FATİH projesinin nasıl tamamlanacağı bir soru
işaretidir. FATİH projesinin bir alt projesi olan Eğitim Bilişim Ağı (EBA) projeside BTDÖ uygulamalarını
doğrudan etkileyen yeni bir uygulama olarak durmaktadır. Öğretmenlerin FATİH ve BTDÖ’ye dolayısıyla
öğrenci merkezli öğretime karşı tutumları, ülkenin Dünya’da yaşanan teknolojik değişimlere ayak uydurup
uyduramayacağını belirleyecektir. Burada önemli olan öğretimde yeni ÖT’lere geçilip geçilmeyeceği değil ne
zaman geçileceğidir. Hiçbir güç veya toplum dünyada yaşanan teknolojik değişimleri durduramaz. Her
toplum bu değişimlere adapte olmaya veya ve bu değişimleri yaratan olmaya çalışmak zorundadır. İşte bu
hayati konuda belirleyici olacak kişiler Türk eğitim-öğretim sisteminin (EÖS) öğretmenleri olacaktır.
Dünyada ÖT haline gelen yeni BT’lere adapte olan yeni Mühendis-Öğretmen kavramı hızla ivme
kazanmaktadır. Öğretmenler günümüzün otoriter-öğretmen rolüne devam mı edecekler, yoksa bu yeni
mühendis-öğretmen rolüne mi talip olacaklar?
Anahtar Sözcükler: bilişim teknolojileri destekli öğretim, fatih projesi, mühendis-öğretmen, öğretimöğrenim teknolojileri, bilişim teknolojileri
309
Mobil Öğrenme
Sema UÇAR
Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim
Dalı, İstanbul / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Feride KARACA
Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
İstanbul / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu çalışmada mobil öğrenmenin ne olduğu ve kullanım alanlarıyla ilgili bir literatür taraması yapılmıştır.
Mobil öğrenme taşınabilir araçlarla eğitim içeriklerine erişim sağlayan bir e-öğrenme olarak tanımlanabilir.
Yeni yüzyılda teknolojinin gelişimiyle birlikte bilişim teknolojilerinde de yaşanan hızlı değişim mobil
öğrenmenin yaygınlaşmasını sağlamıştır. Mobil öğrenme en çok eğitim alanında kullanılmakta olup, bu
çalışmada eğitimde kullanım alanlarından ve eğitime olan katkılarından bahsedilmiştir.
Anahtar Sözcükler: mobil öğrenme, mobil cihaz, eğitimde mobil teknoloji
310
Akademik Personelin Uzaktan Eğitime Yönelik Tutumlarinin İncelenmesi
Mehmet Fatih BARIŞ
Namık Kemal University, Vocational School of Technical Sciences, Computer Technologies Department,
Tekirdağ / Turkey, [email protected]
Bildiri Özeti:
Uzaktan eğitim, bilgi ve iletişim teknolojilerinin en üst seviyede kullanıldığı, kişiye özel öğrenme imkanı
ve materyali sunan, sunulan kaynaklara zaman ve mekandan bağımsız erişilebilen bir eğitim şeklidir. Birçok
üniversitede özellikle öğrenenlere kolaylık ya da esneklik sağlamak, eğitim hizmetlerine erişimi
kolaylaştırmak için uzaktan eğitim tercih edilmektedir. Namık Kemal Üniversitesi’nde (NKÜ) 2008 yılında
birim olarak başlanılan uzaktan eğitim faaliyetleri, 2013 yılından itibaren Uzaktan Eğitim Merkezi (UZEM)
kurularak devam etmiştir. Merkez tarafından yapılan faaliyetlerde NKÜ’de görev yapan öğretim
elemanlarının uzaktan eğitime karşı farklı tutumlar sergiledikleri görülmüştür. Bu çalışmada NKÜ’de görev
yapan akademik personelin uzaktan eğitime yönelik tutumları farklı değişkenlere göre incelenmiştir. Bu
kapsamda Ağır ve arkadaşları tarafından geliştirilen uzaktan eğitim tutum ölçeği kullanılmıştır. Araştırmaya
2015 yılında NKÜ’de görev yapan 955 akademik personelden 283 ü katılmıştır. Araştırmada elde edilen
veriler SPSS (Statistical Package for Social Sciences) for Windows 22.0 programı kullanılarak analiz
edilmiştir. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistiksel yöntemleri olarak, sayı, yüzde, ortalama,
standart sapma kullanılmıştır. İki bağımsız grup arasında niceliksel sürekli verilerin karşılaştırılmasında ttesti, ikiden fazla bağımsız grup arasında niceliksel sürekli verilerin karşılaştırılmasında Tek yönlü (One way)
ANOVA kullanılmıştır. ANOVA sonrasında farklılıkları belirlemek üzere tamamlayıcı post-hoc analizi olarak
Scheffe testi kullanılmıştır. Elde edilen bulgular %95 güven aralığında, %5 anlamlılık düzeyinde
değerlendirilmiştir. Araştırma sonucunda katılımcıların “uzaktan eğitimin olumlu yönleri” tutum düzeyi orta
(2,851 ± 0,716); “uzaktan eğitimin olumsuz yönleri” tutum düzeyi zayıf (2,430 ± 0,757); “uzaktan eğitimin
üstünlükleri” tutum düzeyi yüksek (3,618 ± 0,713) olarak saptanmıştır. Yaş ve cinsiyetin uzaktan eğitime
yönelik tutumu etkilemediği görülürken, akademik ünvanın tutumu etkilediği tespit edilmiştir. Elde edilen
istatistiksel veriler ve bulgular UZEM kurulum ve yapılandırma çalışmalarına ve UZEM hakkında farkındalık
oluşmasına katkı sağlamıştır.
Anahtar kelimeler: uzaktan eğitim, tutum ölçeği, akademik personel.
311
Çevrimiçi ve Etkileşimli Bir Sosyal Eğitim Platformu olan EBA (Eğitim Bilişim Ağı)’nın Kullanımında
Öğretmen Yeterlik Düzeylerinin Belirlenmesi
Aynur GEÇER
Kocaeli Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Kocaeli/
TÜRKİYE, e-posta : [email protected]
İlkay SOLMAZ
T.C. Millî Eğitim Bakanlığı, YEĞİTEK, Ankara/TÜRKİYE, e-posta : [email protected]
Bildiri Özeti:
Materyallerle öğretimin etkili olabilmesi için, öğretmenlerin uygun materyalleri seçebilme ve bunları
derslerinde etkili bir şekilde kullanabilme becerilerine sahip olmaları gerekmektedir. Bu konuda
öğretmenlerin yeterliklerini bilmek ve eksikler varsa gerekli desteğin verilmesi önemlidir. Bu çalışmada EBA
ile ilgili öğretmen yeterlikleri belirlenmiş ve yeterlikler bazı demografik değişkenlerle ilişkilendirilmiştir. Bu
amaca uygun olarak araştırma, ilişkisel tarama modeline göre yürütülmüştür. Araştırmanın katılımcılarını
2015-2016 öğretim yılında Kocaeli’nde farklı branşlarda ve öğretim kademelerinde çalışan 652 öğretmen
oluşturmaktadır. Yapılan araştırma sonucunda EBA ile ilgili yeterlikleri öğretmenlerin kısmen
yapabildiklerini belirtmişlerdir. Yeterliklerin cinsiyete göre farklılık göstermediği fakat yaş, branş, çalıştıkları
okul türü, EBA ’yı kullanma sıklıkları ve internet kullanma becerileri açısından anlamlı farklılıklar
bulunmuştur.
Anahtar kelimeler: EBA, öğretmen yeterlikleri, öğretim düzeyi
312
İnternet Kafelerde Oyun Oynayan Çocukların İnternet Kafeleri Tercih Etme Nedenleri
Adem ÖZKAN
Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi, Meslek Yüksekokulu Bilgisayar Teknolojileri Bölümü,
Ağrı / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Murat SAY
Erzincan Üniversitesi, Refahiye Meslek Yüksek Okulu Bilgisayar Teknolojileri Bölümü,
Erzincan / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Türkan Karakuş YILMAZ
Atatürk Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Erzurum / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Oyun insan gelişimi için çok önemli birer araçtır. Özellikle okul öncesi dönemde ve ilköğretimde oyunlar,
çocukların sosyokültürel, zihinsel, psikolojik ve biyolojik gelişiminde fayda sağlamaktadır. Çocukların
arkadaşlarıyla birlikte oynadığı oyunlarda sosyal ilişkiler kurması; iletişim ve dil becerisi geliştirmesi, kendini
ifade etmesi ve paylaşma alışkanlığı edinmesi yardımcı olmaktadır (Horzum, 2011). Oyunlar çocukların
dünyasının vazgeçilmez unsurları arasında yer almaktadır. Geçmişte oyunlar sıklıkla kapalı olmayan (oyun
parkı, sokaklar vb.) mekanlarda arkadaşlarıyla etkileşim halinde gerçekleşirken, günümüzde teknolojinin
gelişimiyle birlikte özellikle de bilgisayar ve internetle birlikte artık kapalı ve sanal ortamlarda, sanal
ortamdaki kişilerle oynanmaya başlanmıştır (Horzum, Ayas, & Balta, 2012). Bu durumun nedenleri arasında
nüfusun hızlı artışı ve buna bağlı olarak oyun alanlarının daralması ve bilgi teknolojilerinde ki hızlı gelişim
sonucu ortaya çıkan bilgisayar oyunları yer almaktadır. Bunun sonucu olarak da çocukların oyunları internet
kafe, playstation salonları, atari salonları gibi ortamlara kaymaktadır(Horzum, Ayas, & Balta, 2012).
Türkiye’de İnternet kafe kullanım biçimleri, mekân ve kullanıcı ilişkisi üzerine yapılan araştırmaların sayısı
oldukça sınırlıdır. Bu çalışmaların ortak noktaları, belli bir kent ölçeğinde İnternet kafelerin kullanıcı profilini,
kullanım nedenlerini ortaya çıkartmak ve bu mekânların devlet eliyle düzenlenmesine ilişkin bir takım
öneriler geliştirmektir (Binark ve Sütçü, 2008). Bilgisayar oyunları ise öğrencileri, motive etmek, dikkatlerini
artırmak, kalıcı izli öğrenmeler sağlamak için eğitim ortamlarında güçlü ve popiler bir medya olarak kabul
edilmektedirler (Karakuş, İnan ve Çağıltay, 2008). Bu bağlamda düşünüldüğü zaman bilgisayar oyunlarının
oynandığı mekanlar olan internet kafelerin tercih edilme nedenlerinin belirlenmesi, eğitim gören bireylerin ne
tür mekanlarda bulunduklarını ve bu mekanlarda bulunma nedenlerinin belirlenmesi açısından önem arz
etmektedir. Bu çalışmanın amacı bilgisayar oyunlarının en çok oynanabildiği ortamlar olan internet
kafelerdeki oyun oynayan çocukların internet kafelerde oyun oynama alışkanlıklarına dair görüşlerini
incelemektir. Bu kapsamda araştırmanın soruları “Neden İnternet kafelerde oyun oynamayı tercih
ediyorsunuz?”, “Burada oyun oynamakla evde oyun oynamak arasında ne tür farklılıklar var?” ve “İnternet
kafede genellikle ne tür oyunlar oynuyorsunuz?” soruları etrafında şekillenmektedir. Araştırmanın çalışma
grubu Erzincan ve Ağrı illerinde bulunan internet kafelerdeki 10-21yaş aralığında toplam 21 katılımcıdan
oluşmaktadır. Çalışmada görüşme tekniği kullanılarak veri toplanması yapılmıştır. Elde edilen bulgular
sonucunda ki sonuçlara göre; katılımcıların internet kafeleri tercih etme nedenleri arasında en çok frekans
imkânsızlık ve aile baskısı olduğu saptanmıştır. Bunun yanı sıra internet kafeleri tercih edenlerin çoğunlukla
erkekler olduğu saptanmıştır. Karakuş, İnal ve Çağıltay (2008) de yaptıkları çalışmada da erkeklerin internet
kafelere erkeklerin bayanlardan daha çok gittiklerini belirtmiştirler. Sonuçlarda en dikkat çeken sonuç ise
online oyunların asosyalleştirdiğidir. Diğer öneli bir sonuçta ise aile baskısında çocuklara ödev yapmaları
noktasında ve verilen süre aşımında bir baskının olduğu gözlemlenmiştir. Ayrıca internet kafelerde oynanan
oyunların tercihinde ise online oyunlar ve yerel alan ağ oyunları en çok frekansı olan bulgular olduğu
saptanmıştır. Bulgulardan elde edilen sonuçlara dayalı önerilerde ise araştırmacılar; aileler online oyunlar
oynama noktasında sınırlamalar getirebilir ve günümüzde artık bir lüksten çok ihtiyaç haline gelen
bilgisayarın, çocuklara ulaştırılması için politikalar geliştirilebilir önerilerini sunmuşturlar.
Anahtar Sözcükler: internet kafe, oyunlar, oyun tercihleri, internet kafe tercih nedenleri, online oyunlar
313
Reasons of Children to Choose Internet Cafes for Playing Computer Games
Adem ÖZKAN
Ağrı Ibrahim Cecen University, Junior Technical College, Department of Computer Technologies
Ağrı / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Murat SAY
Erzincan Üniversitesi, Refahiye Junior Technical College, Department of Computer Technologies,
Erzincan / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Türkan KARAKUŞ YILMAZ
Atatürk University, Education Faculty, Department of Computer and Instructional Technologies
Erzurum / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Abstract
Game is a quite important tool for human development. Games are useful for children's socio-cultural,
mental and psychological development especially at the period of pre-school and elementary education. Social
interaction when they play games with their friends; improves children’s communication and language skills,
fosters self-expression and helps to acquire sharing habit (Horzum, 2011). In the strange world of children
games are irresistible components. Although children usually have played games at open areas (playgrounds,
streets, etc.) in an interaction with their friends so far, they mostly prefer to go indoor and cyber spaces to play
games with people in virtual environments nowadays. The development of technology related computers and
the internet is the main reason of this situation (Horzum, Ayas, & Balta, 2012). Narrowing field of play as a
result of rapid population growth and the charming computer games as a result of significant development of
information technology are other factors promoting cybercafé preference. As a consequence, today’s children
tend to visit cybercafés, arcade game centers and play station game centers to play games (Horzum, Ayas, &
Balta, 2012). The researches on cybercafé usage and cybercafé – user relation are quite limited in Turkey. The
common points of these studies are to reveal cybercafé users profile and causes of cybercafé usage, and also
provide a set of recommendations on regulations by the government of relevant city (Binark and Sütçü, 2008).
The computer games are accepted as media to motivate children, to increase their attention and to provide
permanent learning in learning environments (Karakuş, İnan and Çağıltay, 2008). It is significant to determine
the reasons of choosing Internet Cafes for playing computer games and the qualifications of the places
preferred by educated people. The factors promoting educated people to choose Internet Cafes are another
significant component to examine. The purpose of this study is to examine the views of children who prefer to
play computers games in cybercafés. Some questions in this context are; "Why do you prefer to play games in
cybercafés?" "What are differences between playing games here and at home?" “What kind of games are you
playing in cybercafés?" Participators of the study are 21 cybercafé users who are between 10-21 ages in Ağrı
and Erzincan cities. Interview technique is used in collecting data. The findings based on the results indicate
financial incapability and family pressure as the most common factors to prefer cybercafés. Most of the
cybercafé users are males. Karakuş, İnal and Çağıltay (2008) stated that males are more interested in going
Internet Cafes than females. It is quite interesting result that online games increase asociality. Another
important result is the pressure of families on children in case of excessing time limits or neglecting their
homework. The results indicate online games and local network games as the most preferred computer games.
The recommendations based on the findings: Firstly, children might be restricted to play online games by
their families. Secondly, politics may be developed to promote families to have computer, which is a
requirement, at their house.
Keywords: internet cafes, games, game preferences, internet cafes preference reasons, online games
314
Sosyal Medya ve Anlık Mobil Mesajlaşma Uygulamalarında Siber Zorbalığa Maruz Kalma Ölçeğinin
Geliştirilmesi
Çilem KOÇAK
Süleyman Demirel Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, BÖTE Yüksek Lisans Öğrencisi
Isparta, TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Muhammet DEMİRBİLEK
Süleyman Demirel Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Isparta, TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Gelişen teknoloji internet kullanımını artırarak kullanıcılara sohbet, alışveriş, zaman geçirme, eğlenme
gibi aktivitelere her an her yerde erişilebilecek bir ortam sağlamıştır. İnternet ortamında tehdit etme, kötü söz
söyleme, müstehcen sırları paylaşma, dedikodu, rahatsız edici mesajlar yollama, kişiyi kötü hissettirecek
resimler, grafikler paylaşma, farklı kimliklere bürünme gibi eylemler de yayılmaya başlamıştır. Siber zorbalık
olarak adlandırılan bu tür eylemler internet kullanıcılarının hayatlarını olumsuz yönde etkileyen bir sorun
haline gelmektedir. Kullanıcıların etkileşim ve iletişimini sağlayan sosyal paylaşım siteleri giderek yaygın bir
şekilde kullanılmakta ve bireylerin devamlı ziyaret edip mesajlaştıkları bu tür sanal ortamlar kişilerin sana
sosyal faaliyetlerinin ve yaşamlarının bir parçası haline gelmiştir. Bu tür sanal sosyalleşme sürecinde bireyler
olumsuz tavırlar, mesajlar, iftiralar, grafikler, kendilerini sosyal medya ortamında rencide edebilecek
grafikler, mesajlar, videolar gibi siber zorbalık faaliyetlerine maruz kalabilmekte, bazı tavırlar sergileyerek
başkalarına zarar verme içgüdüsü içerisinde de bulunabilmektedir. Siber zorbalığa maruz kalınan internet
teknolojileri zaman geçtikçe evrime uğramakta ve değişmektedir. Siber zorbalığın başka bir boyutu da
gelişen teknoloji ile her bireyin kullandığı akıllı telefonlarda kullandıkları mesajlaşma uygulamaları aracılığı
ile siber zorbalığa maruz kalınıp kalınmadığıdır. Teknolojinin hızla gelişimi ile hayatımıza hızla giren akıllı
telefonlar kullanımı, güvenliği bilinmeyen uygulamaların ücretsiz olması siber zorbalık durumlarına farklı
boyut kazandırarak mobil zorbalık olarak günümüzde yaygın bir şekilde görülmektedir. Literatürde mevcut
siber zorbalık ölçekleri incelenerek gelişen teknoloji ile hayatımıza yakın bir geçmişte giren anlık mobil
mesajlaşma uygulamalarında karşılaşılan siber zorbalık durumları için ölçek olmadığı görülmüştür. Yapılan
çalışmada sosyal medya ve anlık mobil mesajlaşma uygulamalarında siber zorbalığa maruz kalma durumları
incelenerek siber zorbalığa maruz kalma ölçeği geliştirilmiştir.
Anahtar Sözcükler: internet, siber zorbalık, sosyal medya, anlık mobil mesajlaşma uygulamaları
315
Developing the Scale of Cyberbullying Exposure in Social Media and Instant Messaging Applications
Çilem KOÇAK
Suleyman Demirel University, Faculty of Education, Instructional Technology and Computer Education
Department Isparta / TURKEY, Isparta / TURKEY, e-mail: [email protected]
Muhammet DEMİRBİLEK
Suleyman Demirel University, Faculty of Education, Instructional Technology and Computer Education
Department Isparta / TURKEY, e-mail: [email protected]
Abstract
Development of technologies has provided users an environment that they can reach anytime and
anywhere for activities like chat, shopping, time consuming, and entertainment by increasing the amount of
Internet use. Meanwhile, activities like threatening, swearing, sharing explicit secrets, gossip, sending
disturbing messages, sharing photos and graphics that can make one feel bad, and impersonation also started
to spread on the Internet. These activities, so called cyber bullying, have become an important problem in the
lives of internet users. Social sharing sites that provide interaction and communication among users have been
extensively used and these virtual environments where individuals visit and message each other have become
an inevitable part of their virtual social activities and lives. Within such a virtual socialization process,
individuals are likely to be exposed to negative behaviour, messages, slanders, and graphics, as well as
graphics, messages, and videos that might offend them in social media. They might also possess the instinct of
giving harm to others. The internet technologies where people are exposed to cyberbullying evolves and
changes in time. Another aspect of the cyber bullying is whether individuals – with the developing technology
– are exposed to cyber bullying through the messaging applications they use on their smart phones. The fact
that smart phones that have become a part of our lives due to rapid developments in technology are used and
that the apps whose security is unknown are free provide a different dimension to cyber bullying and today it
can extensively be seen as mobile bullying. Following the review of available bullying scales, it was seen that
there is not a scale for cyber bullying conditions met in instant mobile messaging applications that has entered
our lives in recent past. In this study, a cyber bullying exposure scale was developed by studying exposure to
cyber bullying in social media and in instant mobile messaging applications.
Keywords: ınternet, cyber bullying, social media, ınstant messaging applications.
316
Üniversite Web Sayfalarının Değerlendirilmesine Yönelik Bir Ölçek Geliştirme Çalışması
Öznur TANRIVERDİ
Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
İstanbul / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Mehmet Zahit KARABULUT
Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
İstanbul / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Ahmet ARSLAN
Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
İstanbul / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu araştırmanın amacı, üniversite web sayfalarını değerlendirmeye yönelik bir ölçek geliştirmektir. Bu
amaç kapsamında yapılan literatür taraması sonucunda elde edilen verilerle bir üniversite web sayfasının
taşıması gereken nitelikler belirlenmiştir. Bu nitelikler, (1) üniversite web sayfasında yer alması gereken
bilgiler, (2) görsel açıdan bir üniversite web sayfasının taşıması gereken özellikler, (3) üniversite web
sayfasının kullanılabilirliği ve (4) üniversite web sayfasının taşıması gereken diğer özellikler şeklinde
adlandırılan dört ana başlık altında toparlanmıştır. Üniversite web sayfasında yer alması gereken bilgiler
başlığında, üniversiteyi tanıtıcı bilgiler, kayıtlı öğrenciler için gerekli olan bilgiler ve ziyaretçiler için gerekli
olan bilgiler olmak üzere üç alt başlıkta yer alan maddeler; görsel açıdan bir üniversite web sayfasının
taşıması gereken özellikler başlığında, estetik ve sade tasarım, web sayfasının kullanım kolaylığı ve görsel
öğelerle desteklenen iletişim dili olmak üzere üç alt başlıkta yer alan maddeler; üniversite web sayfasının
kullanılabilirliği başlığında, istenen bilgilere ulaşılabilme kolaylığı, kullanılan iletişim dilinin sadeliği ve
kullanılan görsel öğelerin sade ve estetik olması olmak üzere yine üç alt başlıkta yer alan maddeler ve son
olarak üniversite web sayfalarının taşıması gereken diğer özellikler başlığında ise, uygunluk,
güvenirlilik/doğruluk, güncellik, ulaşılabilirlik, ve gezinme kalitesi olmak üzere toplam beş alt başlıkta yer
alan maddeler geliştirilmiştir. Toplam dört ana başlık ve ondört alt başlık için geliştirilen maddeler uzman
görüşlerine sunulmuş ve uzman görüşleri sonrasında ölçeğe son şekli verilmiştir. Üniversite web sayfalarını
değerlendirmede kullanılabilecek bir ölçme aracı olarak değerlendirilen bu ölçeğe “Üniversite Web
Sayfalarını Değerlendirme Ölçeği” adı verilmiştir. Çalışma sonunda üniversite web sayfalarının
değerlendirilmesi konusunda çeşitli önerilerde bulunulmuştur.
Anahtar Sözcükler: web sayfası değerlendirme, üniversite web sayfaları, üniversite web sayfalarının
değerlendirilmesi, web sayfası değerlendirme ölçeği
317
Mobile Learning Opinions of The Prospective Teachers (Isparta Suleyman Demirel University
Sampling
Kadir TUZLAK
Süleyman Demirel University, Education Faculty, Department of Primary School
Isparta / Turkey, e-mail: [email protected]
Abstract
The aim of this research is to analyze mobile learning opinions and mobile learning levels of the
prospective teachers at a university in Isparta,Süleyman Demirel University according to their departments
and the classification of people into two sexes;female and male.The research consists of 200 prospective
teachers studying at governmental university. The “Mobile Learning Opinion Scale” was used for data
collection. In the analysis of the data, descriptive statistics, t-test and variance analysis were used. As a result
of the research, it was found out that mobile learning opinions and mobile learning levels of the near future
teachers showed no significant difference according to the department and gender variables. As a result it was
found out that future teachers’ mobile learning perception levels were low.
Keywords: future teacher, mobile learning opinion, appropriateness of branch, aim-mobile technologies
fit, forms of m-learning application and tools.
318
Türkçe Tweet ve İçeriklerinin Analizi
Mehmet Fatih KARACA
Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Bilgisayar Teknolojileri Bölümü, Erbaa/Tokat/TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Salih GÖRGÜNOĞLU
Karabük Üniversitesi, Bilgisayar Mühendisliği Bölümü, Karabük/ TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
İletişim, duygu, düşünce, inanç, tutum ve davranışların karşı tarafa aktarılmasıdır. İletişimde sözlü, sözsüz
ve yazılı yöntemler vardır. Sözlü ve sözsüz yöntemlerin temel yöntemler oldukları kabul edilmektedir. Buna
karşın, teknolojik gelişmeler neticesinde insanların iletişim tercihlerinin değişime uğradığı ve böylece yazılı
yöntemin tercih edilme oranının günden güne arttığı görülmektedir. Twitter, yazılı iletişimin kullanıldığı en
popüler sosyal ağlardan biridir. Bu çalışmada, 2.225.578 Türkçe tweetin bilgi ve içerikleri analiz edilmiştir.
Tweet bilgileri şu yönleriyle ele alınmıştır; kullanıcı sayısı, tweet sayısı, gün ve saatlere göre kullanım
yoğunluğu, tweetlerin ortalama karakter sayısı, bahsetme sayısı ve hesap önerme sayısı. Tweet metinleri ise
ayrık, toplam ve ortalama kelime sayısı, harf ve hece sayıları, kelime türü, ses uyumu (ünlü ve ünsüz uyumu)
bakımından değerlendirilmiştir. Bu analizler ile tweet ve içeriklerine ilişkin istatistiksel bilgiler sunulmuş,
aynı zamanda tweet metinleri birtakım Türkçe dil bilgisi kuralları çerçevesinde incelenmiştir. Bu çalışmadaki
bütün işlemler, geliştirilen kod ve Zemberek (Türkçe Doğal Dil İşleme Kütüphanesi) ile gerçekleştirilmiştir.
Anahtar Sözcükler: iletişim, sosyal ağlar, tweet, morfolojik analiz, Türkçe dil bilgisi
319
Çocuklara Yönelik Programlama Eğitiminde Yeni Bir Araç: Sanal Dünyalar
Ali BATTAL
Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Ankara / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Tuğba TOKEL
Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Ankara / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Son yıllarda özellikle küçük yaştan itibaren çocuklara yönelik programlama öğretimine olan ilgi dünya
genelinde kodlama saati gibi etkinlikler düzenlenerek artmaktadır ve böylelikle çocukların erken yaşta
programlama ile tanışması hedeflenmektedir. Programlama; genel olarak bir problemin çözümü için kod
yazımı olarak tanımlanabilir. Programlamaya karşı artan bu ilgi dolayısıyla literatürde yeni bir kavram olan
programlama okuryazarlığı ortaya çıkmıştır. Bu kavram bilgisayar programı yazabilme yeteneği olarak
tanımlanabilir ve bu yetenek ile ilgili bireylerin üst düzey düşünme becerileri dediğimiz problemi anlama,
probleme uygun bir algoritma oluşturma, algoritmaya göre kod yazma ve kodlardaki hataları bulup düzeltme
gibi yeteneklere sahip olması gerektiğine dikkat çekilmiştir. Programlama öğreniminin bireylere birçok
faydası olmasına rağmen, bir çok kişi tarafından öğrenilmesi zor bir konu olarak görülmektedir. Programlama
konusunda deneyimsiz kişilere programlama öğrenimi bir takım sebeplerden dolayı zor gelmektedir. Bu
zorluklar problemi anlama ve çözüm üretme, soyut kavramların anlamsal yönden somutlaştırılması, katı kod
sözdizimi kuralları, her programlama dilinin kendine özgü semantik kullanımı, karışık ve kullanılması zorunlu
kodların olması şeklinde sıralanabilir. Bu tarz nedenler yeni başlayanları asıl öğrenmeleri gereken konudan
uzaklaştırarak bunaltıcı olabilir, programlama öğrenimi konusunda motivasyonlarını ve cesaretlerini
azaltabilir. Belirtilen tüm bu nedenler eğitimcilerin mevcut öğretim tekniklerini sorgulamalarının ve
programlama öğretiminde neden zorlandıklarının birer göstergesidir. Geleneksel öğretim yaklaşımlarının
yukarıda belirtilen zorlukları giderme yönünden faydalı olmadığını dair bulgular vardır. Ancak yaşanılan bu
zorluklar uygun araç ve teknikler kullanılması halinde aşılabilir. Bu hedef doğrultusunda araştırmacılar
programlamayı kolaylaştırmak için 1960 yılından beri bir takım strateji ve araçlar geliştirmiştir. Son
zamanların teknolojik yeniliklerinden olan sanal dünyalar 3 boyutlu, bilgisayar destekli, çok kullanıcılı
öğrenme ve öğretme ortamlarıdır. Bu 3 boyutlu ortamlar programlama öğretiminde bir araç olarak
kullanılabilir. Sanal dünyaların programlama öğretimini de kapsayan bilgisayar bilimleri öğretiminde bir
takım faydalarından bahsedilmiştir. Bu çalışmada sanal dünyaların programlama öğretimindeki örnek
uygulamaları ve bu konuda sağladığı olanaklara değinilecektir.
Anahtar Sözcükler; sanal dünyalar, programlama eğitimi, kodlama
320
Teknopedagojik Tabanlı Öğretimin Öğretmen Adaylarının Teknoloji Kullanımına Yönelik Algısına
Etkisinin İncelenmesi
Neşet MUTLU
Erciyes Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Okul Öncesi Eğitimi Bölümü, Kayseri / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu çalışmada, Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı (ÖTMT) dersini alan öğrencilerin dersi basılı
materyaller üzerinden öğrenmeleri ile teknopedagojik tabanlı elektronik materyaller üzerinden öğrenmelerinin
öğretmen adaylarının teknoloji kullanımına yönelik algılarında bir değişiklik oluşturup oluşturmadığı
incelenmek istenmiştir. Bu kapsamda Erciyes Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nde formasyon eğitimi
kapsamında ÖTMT dersi alan iki sınıf örneklem olarak seçilmiştir. Bu iki sınıftan sırasıyla 52 ve 38 öğrenci
çalışmaya gönüllü olarak katılmış ve çalışmaları eksiksiz olarak tamamlamışlardır. Çalışmada ölçme aracı
olarak Öksüz, Ak ve Uça (2009)’nın hazırladığı Likert tipi beşli dereceleme teknoloji kullanımına yönelik algı
ölçeği kullanılmıştır. Bu ölçeğin geçerlik ve güvenilirlik testleri 318 öğretmen adayı üzerinde yapılmıştır.
Faktör analizi sonucunda ölçek maddeleri üç faktör altında toplanmış, bu faktörler sırasıyla teknolojinin
gerekliliği, avantajları ve dezavantajları olarak adlandırılmıştır. Güvenirlik testi sonucunda güvenirlik
katsayısı, ölçeğin bütününde 0.96; diğer üç faktörde ise sırasıyla 0.95, 0.96 ve 0.84 olarak belirlenmiştir.
Çalışma sonucunda dersi basılı materyaller üzerinden öğrenen ve teknopedagojik tabanlı elektronik
materyaller üzerinden öğrenen öğretmen adaylarının teknolojinin gerekliliğine ve avantajlarına yönelik algı
puanları arasında anlamlı bir farklılık gözlenmezken; teknolojinin dezavantajlarına yönelik algı puanlarında
teknopedagojik tabanlı eğitim görenlerin lehine anlamlı bir farklılık ortaya çıkmıştır.
Anahtar Sözcükler: tekno-pedagojik eğitim, teknoloji kullanımı, elektronik materyal, öğretmen adayı
321
Hal Değişimiyle İlgili Kavram Yanılgılarının Giderilmesine Yönelik TGA Etkinliklerinin Geliştirilmesi
Nagihan YILDIRIM
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Rize / TÜRKİYE, eposta:[email protected]
Mucize ÇİFTÇİ
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Rize/TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Okan ALTINOK
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Rize/TÜRKİYE,
e-posta:[email protected]
Ömer ZENGİN
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Rize/TÜRKİYE,
e-posta:[email protected]
Ahmet TERZİ
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Rize/TÜRKİYE,
Bildiri Özeti
Kavram yanılgıları belirleyip gidermede kavram haritalama, tahmin-gözlem-açıklama, mülakatlar,
çizimler, V-diyagramı, kelime ilişkilendirmeler ve iki aşamalı testler gibi pek çok sayıda yöntem ve tekniğin
kullanıldığı görülmektedir. Yaşantı sonucu kazanılmış olan kavram yanılgılarının değiştirilmesi oldukça
güçtür. Bu duruma müdahale edebilmek için, öğrencilerin öncelikle bilgilerinin yanlışlığı konusunda ikna
edilmeleri gerekmektedir. Bu ikna sürecinde ise öğrencinin yanılgılı kavramı kendisinin fark edip değişime
açık ve hazır hale gelmesi büyük önem taşımaktadır. Bu çalışmanın amacı Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının
hal değişimi konusundaki kavram yanılgılarının giderilmesinde geliştirilen TGA etkinliklerinin etkisini
incelemektir. Çalışma nitel bir çalışma olup, örneklemini 2015-2016 eğitim öğretim yılında Recep Tayyip
Erdoğan Üniversitesi Eğitim Fakültesi İlköğretim Fen Bilgisi Öğretmenliği Anabilim dalında öğrenim gören
15, 1. sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Çalışmada veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış mülakat
kullanılmıştır. Hal değişimi konusu ile ilgili literatürde karşılaşılan kavram yanılgılarına yönelik 7 soru
hazırlanmış ve uzman görüşü alınarak sorulara son hali verilmiştir. Uygulamanın başlangıcında, 4 öğrenciyle
20-25dk süren ön mülakatlar yürütülmüştür. Ön mülakatların analizinden sonra, öğrencilerin sahip oldukları
belirlenen, kavram yanılgılarından bazılarını gidermeye yönelik 8 tane TGA etkinliği geliştirilmiştir.
Etkinlikler geliştirilirken tahmin aşamasında, deneylerden, videolardan ve animasyonlardan yararlanılmıştır.
Uygulama sürecinden bir hafta sonrasında aynı öğrencilerle son mülakatlar yürütülmüştür. Mülakatlardan elde
edilen bulgularla içerik analizi yapılmıştır. Çalışmanın sonunda, öğretmen adaylarının uygulamalar öncesi
sahip oldukları kavram yanılgılarının uygulamalar sonrası bir kısmının tamamen bazılarının ise büyük
oranlarda giderildiği belirlenmiştir. Çalışmaya, ilköğretim öğrencilerine yönelik kavram öğretimine gereken
önemin verilmesi ve kavram yanılgılarına yönelik öğretim süreci içinde sık sık kontroller ve değerlendirmeler
yapılması önerileriyle son verilmiştir.
Anahtar Sözcükler: tahmin- gözlem-açıklama, hal değişimi, kavram yanılgısı
322
İnternete Sığınmak? Üniversite Öğrencilerinin Problemli İnternet Kullanımına Yaşamda Anlam, Öz
Yeterlik ve Öz Saygı Değişkenleri Üzerinden Bir Bakış
Betül AYDIN
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümü, Rehberlik ve Psikolojik
Danışmanlık Anabilim Dalı, Rize / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Problemli internet kullanımıyla ilgili bazı kuramsal görüşler ve araştırma bulguları, internetin insanlar
tarafından kendilerinde algıladıkları sorun ve eksikliklerin telafisi ya da günlük yaşamın zorluklarından
uzaklaşmak amacıyla sağlıksız biçimde kullanılabileceğine işaret etmektedir. Bu görüş ve bulgulara dayalı
olarak bu araştırmada üniversite öğrencilerinde problemli internet kullanımının yaşamda anlam, öz yeterlik ve
öz saygı ile ilişkisinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Bununla birlikte, yaşamda anlam, öz yeterlik ve öz
saygının problemli internet kullanımını yordamadaki rollerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırma ilişkisel
desene uygun olarak yürütülmüştür. Örneklemi 2015-2016 akademik yılı bahar döneminde Recep Tayyip
Erdoğan Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nde öğrenim görmekte olan ve yaşları 17 ile 30 arasında değişen (Ss=
1.86) 280’i kadın ve 130’u erkek 410 öğrenci oluşturmuştur. Veri toplama araçları olarak Sosyodemografik
Bilgi Formu, Problemli İnternet Kullanımı Ölçeği, Yaşamda Anlam Ölçeği, Genel Öz Yeterlilik Ölçeği ve
Rosenberg Benlik Saygısı Envanteri kullanılmıştır. Veriler Pearson korelasyonu ve çoklu doğrusal regresyon
analizi istatistiksel teknikleri kullanılarak analiz edilmiştir. Veri analizinin sonuçlarına göre problemli internet
kullanımı yaşamda anlamın varlığı (r=-.26, p<.01), öz yeterlik (r=-.36, p<.01) ve benlik saygısı (r=-.29,
p<.01) ile anlamlı düzeyde ve negatif yönde ilişkili iken, yaşamda anlam arayışı (r=.21, p<.01) ile anlamlı
düzeyde ve pozitif yönde ilişkilidir. Bununla birlikte yaşamda anlamın varlığı (β =-.10, p<.05), yaşamda
anlam arayışı (β =.13, p<.01) ve öz yeterlik (β =-.25, p<.01) problemli internet kullanımının anlamlı birer
yordayıcısı olarak bulunmuştur. Bu bulgular ilgili literatürle bağlantılı olarak tartışılmış; gerçekleştirilebilecek
benzer araştırmalara, problemli internet kullanımının önlenmesi ve sağaltımıyla ilgili uygulamalara yönelik
önerilerde bulunulmuştur.
Anahtar Sözcükler: problemli internet kullanımı, yaşamda anlam, öz yeterlik, öz saygı.
323
BÖTE Öğretmen Adaylarının Eğitsel Çizgi Animasyon Tasarlama Adımlarının Sıralanması
Özlem BAYDAŞ
Giresun Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Giresun /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Rabia YILMAZ
Atatürk Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Erzurum /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Mehmet YILMAZ
Atatürk Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Fen Bilgisi Öğretmenliği Bölümü, Erzurum / TÜRKİYE, e-posta:
[email protected]
Bildiri Özeti:
Çalışmada öğretmen adaylarının eğitsel çizgi animasyon tasarlamada davranış şekillerinin sıralamasını
ortaya çıkarmak amaçlanmaktadır. Çalışmanın örneklemini, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi
(BÖTE) alanında öğrenim gören 98 (52 bay, 45 bayan) öğretmen adayı oluşturmaktadır. Çalışma kapsamında
İlköğretim 3. sınıf fen bilgisi müfredatında bulunan “maddenin özellikleri” adlı ünite için eğitsel çizgi
animasyonlar GoAnimate çevrimiçi programıyla öğretmen adayları tarafından 5 haftalık bir sürede
geliştirilmiştir. Öğrencilerin tamamı BÖTE müfredatı kapsamında 14 haftadan oluşan 4’er saatlik grafik
canlandırma ve ileri canlandırma dersleri almış ve derslerde animasyonlar geliştirmişlerdir. Animasyonları
hazırlarken öğrenciler 4 ya da 5’erli olmak üzere toplamda 20 gruba ayrılmış ve böylece 20 animasyon projesi
ortaya çıkarılmıştır. Çizgi animasyon hazırlama davranış şeklîlerine yönelik 8 adım (Kod1. Dışarıdan sesresim-nesne vb. eklemek, Kod2. Karakter seçimi ve tasarımı yapmak, Kod3. Sahne seçimi ve tasarımı
yapmak, Kod4. Seslendirme yapmak, Kod5. Çizgi filmin kurgusunu oluşturmak, Kod6. Kod yazmak/sürükle
bırak yöntemi kullanmak, Kod7. Düzeltmeler yapmak, Kod8. Hareketleri seçmek/oluşturmak) belirlenerek
öğrenciler tarafından bu adımların sıralama yapmaları istenmiştir. Veriler üzerinde lag sequential analizi
kullanılmıştır. Çalışma sonuçlarına göre Şekil 1’deki davranış sıralamaları oluşturulmuştur.
Kod7
Kod8
Kod5
Kod1
Kod4
Kod2
Kod6
Kod3
Şekil 1. Çizgi animasyon hazırlamada davranışların sıralaması
Sonuç olarak bu çalışma, öğretmenlere çizgi animasyon oluşturma sürecinin kolay ve yapılabilir olduğunu
göstermesi, böylelikle bu teknolojiyi tüm branş öğretmenleri için derslerinde kullanmaya cesaretlendirmesi
açısından önem arz etmektedir. Ayrıca BÖTE öğretmen adaylarının uzun zamandır bu konudaki deneyimleri,
okuyuculara, araştırmacılara, öğretmenlere ve öğretmen eğitimcilere çizgi/animasyon hazırlarken hangi
adımların takip edileceğine yönelik daha sağlıklı bilgi vermesi açısından önem taşımaktadır.
Anahtar Sözcükler: eğitimsel çizgi animasyon, öğretmen adayları, davranış şekilleri, lag sequential analiz
324
Üniversite Öğrencilerinin Derslerinde Oyunlaştırma Uygulamaları: Ölçek Geliştirme Çalışması
Özlem BAYDAŞ
Giresun Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Giresun /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Çalışmada üniversite öğrencilerin derslerinde gerçekleştirilen oyunlaştırma uygulamalarına yönelik süreci
etkileyen değişkenleri ortaya çıkararak ölçek geliştirme amaçlanmaktadır. Çalışma araştırmacı tarafından
yürütülen “Öğretim İlke ve Yöntemleri (ÖİY)” ve “Eğitim Bilimine Giriş (EBG)” dersleri kapsamında BÖTE
bölümü birinci (42) ve ikinci sınıf (49) olmak üzere toplamda 91 öğrenciyle yürütülmüştür. Çalışmada
oyunlaştırma uygulamasının yapılmasında temel amaç, haftalık sunulan ders içeriklerinin pekiştirilmesini
sağlamaktır. Ayrıca süreçte oluşturulan rekabetle, başarının artırılması hedeflenmektedir. Özellikle teknoloji
bölümlerinde sözel derslere motivasyonun oldukça düşük olduğu bilinmektedir. Bu nedenle özellikle
motivasyonu düşük olan öğrencilerin derse karşı motivasyonlarının artırılması hedeflenmektedir. 10 haftaya
bölünen konu içeriklerine yönelik derslerin sonunda 20-25 arasında değişen soru sayılarından oluşan Kahoot
çalışmaları ders içi uygulamalarda kullanılmıştır. Kahoot online bir uygulama olmakla birlikte, mobil
sistemler için de uygulamaları geliştirilmiştir. Hazırlanan Kahoot sistemlerinin uygulamasında şu adımlar
izlenmiştir:
1. Öğretici tarafından online Kahoot sisteminde hazırlanan 20-25 arasında soru sayısına sahip quizler
sınıf ortamında ekrana yansıtılmış ve akıllı telefon/tablet/bilgisayar cihazları aracılığıyla öğrenciler
tarafından cevaplandırılmıştır.
2. Öğrencilerin önemli bir kısmı akıllı telefonları ve üniversitenin İnternet ağı aracılığıyla sisteme giriş
yapmışlardır.
3. Her soru için kendi içeriğinin kapsamına göre uygun cevaplandırma süresi verilmiştir. Yalnızca
belirlenen süre dahilinde sistemin açık olduğu öğrencilere bildirilmiştir.
4. Kahoot sisteminin uygulanması sırasında, sistemin her bir soruya kendi atadığı müzik alt yapısı
kullanılmıştır. Öğrencilere uygulama esnasında müziğin rahatsız edip etmediği sorulmuş, çok az
sayıda öğrenci rahatsız olmuş ve bu doğrultuda müziğin sesi kısaltılmıştır. Diğer öğrenciler müzik
sürecin heyecanını ve temposunu artırdığını belirtmişlerdir.
Çalışmada oluşturulan oyunlaştırma sürecinde öğrenci-öğrenci ve öğren-öğretici etkileşimleri yer
almaktadır. Öğrenci- öğrenci etkileşiminde; öğrenciler birbirleriyle rekabet içerisinde olmaları nedeniyle
soruların yanıtlanma sürelerince birbirleriyle etkileşimleri mümkün olmamıştır. Ancak sürenin bitiminde
öğrenciler birbirleriyle soruların cevapları üzerine tartışmalar yürütmüşlerdir. Ayrıca her sorunun yanıtlanma
süresi sonunda Kahoot sisteminde, o soruya ait doğru cevabı vermesinin yanında her şıkkın kaç kişi tarafından
cevaplandırıldığı sunulmuştur. Bu doğrultuda her sorunun tamamlanmasının ardından, cevaplanan yanlış
şıklar doğrultusunda öğretici tarafından uygun dönütler verilmiştir. Öğretici ve öğrenci arasındaki etkileşim
ise bu şekilde sağlanmıştır. Çalışmada oyunlaştırma uygulama sonucunda tüm sınıfın doğru/cevap
istatistikleri sistem üzerinden alınmıştır. Haftalık doğru/cevap istatistikleri 100’lük sisteme çevrilmiştir. Not
sistemine çevrilen yanıtlarda şu kurallar dikkate alınmıştır:
1. Kahoot sistemi, yanıtlanma hızına ve doğru sayısına göre her öğrenci için puan oluşturmaktadır. Her
dersin uygulama sonucunda alınan puanlar dikkate alınarak en yüksek puanı alan öğrenci haftanın
öğrencisi olmaya hak kazanmıştır.
2. Haftanın öğrencisi ise birinci olduğu ekran görüntüsü ders kapsamında oluşturulan sosyal ağ
(facebook) grubunda öğrencinin etiketlenmesiyle paylaşılmıştır.
3. Ayrıca beş kez haftanın öğrencisi olmaya hak kazanan öğrencinin final notuna 5 puan eklenmiştir
(Çalışmada yalnızca bir öğrenci bu kriteri sağlamıştır).
4. Kahoot sisteminden alınan doğru/cevap istatistikleri için her doğru cevaba 1 puan verilmiştir.
5. Daha sonra 100’lük puan sistemine çevrilen sonuçlarda 100-83 arası altın, 83-76 arası gümüş, 70-76
arası bronz madalya kazanmıştır. Dönem sonunda haftalık toplanan madalyalar hesaplanmış ve vize
notlarına eklenmiştir.
6. Kazanılan her bronz madalya için 1, gümüş madalya için 1.5, altın madalya içinse 2 puan verilmiştir.
Çalışmada oyunlaştırma sürecini etkileyen değişkenleri ortaya çıkarabilmek eğitimde oyunlaştırma ölçeği
alan yazın taraması ve ders gözlemleri sonucunda 27 madde havuzu oluşturularak hazırlanmıştır. Çalışmada
oluşturulan ölçeğin ön analizleri yapılmış ve sonuçta 23 madde altı faktörden oluşan bir yapı elde edilmiştir.
Ulaşılan faktörler: Algılanan öğrenme etkisi, beklenen çıktılar, kullanma niyeti, eğlence, meşguliyet,
rekabettir. Elde edilen yapı varyansın %73.5’ini açıklamakta ve α=.93 yüksek düzeyde güvenirliğe sahip
durumdadır.
Anahtar Sözcükler: oyunlaştırma, üniversite öğrencileri, ölçek geliştirme
325
Learners’ Epistemic Discourse about Food Future in an Asynchronous Online Discussion Environment
Bahadir NAMDAR
Recep Tayyip Erdoğan University, Faculty of Education, Department of Primary Education
Rize / TURKEY, e-mail: [email protected]
Abstract
Online asynchronous discussion settings offer learners with a space to discuss about complex
socioscientific issues that are open to multiple solutions. Learners in these environments can build their
arguments without any time and space constraints and ideally do research about a given subject in order to
build sound arguments about this issue. However, little is known about the types of epistemic discourse
learners’ build in these environments about food future subject. In this exploratory study eight college
students studying in a science education graduate program discussed our food future across three discussion
threads in BeyazPano (EasyClass) environment. The study took place at a midsized university in northeastern
Turkey. Using de Vries, Lund, and Baker (2002)’s scheme, learners discussion 78 posts that they posted in
three weeks period were analyzed. In this presentation learners’ categories of epistemic dialogue and
implications for better scaffolding these discussions will be discussed.
Keywords: epistemic discourse, asynchronous online discussion, socioscientific issues
326
Etkileşimli Tahtanın Derslerde Kullanımına Yönelik 9, 10 ve 11. Sınıf Öğrencilerinin Algıları
Müslüme ATALAY
Necmettin Erbakan Üniversitesi A.K. Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi,
Konya/TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Doç. Dr. Aslıhan SABAN
Necmettin Erbakan Üniversitesi A.K. Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi,
Konya/TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Doç. Dr. Ahmet Naci ÇOKLAR
Necmettin Erbakan Üniversitesi A.K. Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi,
Konya/TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu araştırma Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı bir devlet okulunda öğrenim gören 9, 10 ve 11. sınıf
öğrencilerinin derslerde etkileşimli tahta kullanımına yönelik görüşlerini ortaya koymak amacıyla yapılmıştır.
Araştırmada tarama modeli kullanılmıştır. Tarama deseni, evren genelindeki eğilim, tutum veya görüşlerin,
bir evren içinden seçilen bir örneklem üzerinden yapılan çalışmalar yoluyla nicel veya nümerik olarak
betimlenmesini sağlar (Creswell, 2014). Araştırma 2015-2016 eğitim-öğretim yılında Konya ilinde bulunan
ortaöğretim okullarında öğrenim gören 9, 10 ve 11. sınıf öğrencileri ile gerçekleştirilmiştir. Çalışma grubu
olarak bu öğrenciler içerisinden tesadüfi örnekleme yöntemiyle seçilen 300 öğrenci örneklemi oluşturmuştur.
Araştırmada veri toplama aracı olarak Bağcı’nın (2013) “Etkileşimli Tahtaya Yönelik Görüşleri Belirleme
Anketi” kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen verilerin analizi betimsel istatistik yoluyla yapılmıştır.
Verilerin analizi sonucunda öğrencilerin etkileşimli tahtaya yönelik olumlu görüşlerinin yüksek düzeyde
olduğu belirlenmiştir. Öğrenciler genel olarak etkileşimli tahtanın derslerde kalıcılığı ve verimliliği
arttırdığını, öğrenmeyi kolaylaştırdığını düşünmektedirler.
Anahtar Kelimeler: Etkileşimli Tahta, Fatih Projesi, Derste Kullanım, Öğrenci, Görüş
327
Öğretmenlerin Bilgi ve İletişim Teknolojilerine (BİT) Yönelik Tutumları Konya İli Bozkır İlçesi Örneği
Hamdi ÜNVERENGİL
Necmettin Erbakan Üniversitesi A.K. Eğitim Fakültesi, e posta: [email protected]
Aslıhan SABAN
Necmettin Erbakan Üniversitesi A.K. Eğitim Fakültesi, e posta: [email protected]
Ahmet Naci ÇOKLAR
Necmettin Erbakan Üniversitesi A.K. Eğitim Fakültesi, e posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bilginin kalıcılığını artırmak için birçok teknik vardır. Bunların ortak noktası verileri kanallar aracılığı ile
iletmektir. Hem işitsel hem görsel olarak algılanan veriler, sadece sözel veya sadece görsel olarak algılanan
verilere göre daha fazla kalıcılığa sahiptir. Görsel ve işitsel kanalı bir arada kullanmak teknolojinin eğitimde
kullanılması ile daha kolay hale gelmiştir. Öğrencilerin teknoloji ile öğrenmesi için öncelikle buna karşı
tutumlarının olumlu yönde artması gerekmektedir. Öğrencilerde bu tutumu değiştirmeden önce öğretmenlerin
teknolojiye, eğitimde teknolojinin rolüne karşı tutumuna bakmalıyız. Bu çalışmanın amacı öğretmenlerin bilgi
ve iletişim teknolojilerine karşı tutumu belirlemektir. Veriler, Bilgi ve İletişim Teknolojileri Tutum Ölçeği
(Karaoğlan, Cavaş, Kışla, & Cavaş, 2007) ile toplanmıştır. Toplanan verilerin öğretmenlerin BİT’e karşı
tutumunu göstermektedir.
Anahtar Sözcükler: BİT’e yönelik tutum, öğretmenlerin teknoloji kullanımı
328
Giyilebilir Teknolojilerin Eğitimde Kullanımı: Bilişim Etiği Açısından Bir Değerlendirme
Elif Buğra KUZU DEMİR
Anadolu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, BÖTE Bölümü, Eskişehir /TÜRKİYE,
[email protected]
Bildiri Özeti:
Gelişen İnternet ve mobil teknolojiler sayesinde bireyler, kullanım yoğunluklarına göre günlük yaşam
içerisinde çok büyük miktarlarda bilgi üretmektedirler. Üretim sürecinin tamamlanması ile birlikte bu bilgiler
İnternet ortamında serbestçe dolanır hale gelmektedirler. İyimser bir tahminle bu bilgiler, onları olumsuz bir
amaç uğruna kullanmayacak bireyler tarafından görüntülenirler. Ancak kötümser bir tahminle bu bilgi yığını,
kötü niyetli kişilerin eline geçerek, bilginin sahibi kişilerin güvenliğini, gizliliğini ve fikri mülkiyetlerini
tehdit edecek şekilde kullanılabilirler. Bu bakış açısıyla, bireylerin, bu teknolojilerin kullanılması ile karşı
karşıya kalabilecekleri etik sorunlar hakkında bilgi edinmeleri büyük önem kazanmaktadır. Kullanıcıların göz
önüne alması gereken somut etik standartları belirlemek amacıyla konuya, bilişim alanına özgü “bilişim etiği”
bakış açısıyla yaklaşmak gerekmektedir. Bu betimsel çalışmanın amacı, giyilebilir teknolojilerin öğrenmeöğretme süreçlerinde kullanılması durumunda paydaşların karşı karşıya kalınabilecekleri olası etik sorunları
incelemektir. Bu genel amaca ulaşabilmek için çalışmada, günümüzde geçerliliğini halen koruyan ve bilişim
çağının getirdiği etik sorunlar gizlilik, doğruluk, fikri mülkiyet, ve erişim alanlarında ele alan bir çerçeveden
yararlanılmıştır. Çalışmanın sonuçlarının, giyilebilir teknolojilerin eğitimde kullanılması üzerine yapılacak
çalışmalara bilişim etiği açısından yol göstereceği umulmaktadır.
Anahtar Sözcükler: giyilebilir teknolojiler, bilişim etiği, gizlilik, fikri mülkiyet, doğruluk, erişim
329
Çoklu Ortam Öğretim Tasarımında Metin Resim İlişkisi
Servet BAYRAM
Yeditepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, İstanbul /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Duygu MUTLU BAYRAKTAR
İstanbul Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, İstanbul /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Günümüzde öğrenme ortamları, teknolojinin ve bilgi türlerinin değişmesiyle çoklu kanalların kullanıldığı
ortamlar şeklinde tasarlanmaktadır. Hem görsel hem de metinsel kaynakların bulunduğu çoklu ortam
materyallerinin öğrenme üzerinde etkisi olduğu çoklu ortam ilkesi ile ortaya konulmuştur. İnsanlar, kelime ve
resimlerin fiziksel ve şekilsel olarak bütünleşik ve yakın bir şekilde sunulduğu ortamlarda daha iyi
öğrenmektedirler. Bilgilerin çoklu kaynaklardan sunulduğu ortamlarda, metin ve resim ilişkisinin incelendiği
bu araştırmada, durum çalışması kullanılmıştır. Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü 2. ve 4.
Sınıf 25 kız, 22 erkek, toplam 47 öğrencinin katıldığı çalışma, Marmara Üniversitesi İnsan Bilgisayar
Etkileşimi (İBE) laboratuvarlarında yapılmıştır. Elde edilen göz izleme verilerine göre; metin ve resimlerin bir
arada kullanıldığı ekranlarda, metnin resme entegre edildiği ortamlarda dikkatin tek alanda toplandığı ve
dağılmadığı görülmüştür. Ayrı ayrı verildiği ekranlarda ise dikkatin hem metne hem resme dağılmasıyla
yeterince odaklanma sağlanamadığı görülmüştür. Aşırılık etkisinin ortaya çıkması ile istenilen nesneler
üzerinde odaklanma sağlanamamıştır. Odaklanma sayılarına göre; en fazla metinlere, ardından resim ve
butonlara odaklandıkları görülmektedir.
Anahtar Sözcükler: çoklu ortam, göz izleme, insan bilgisayar etkileşimi
330
Uzaktan Eğitimde MOOCs (Massive Open Online Courses) Etkisi
Ahmet BOZ
Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi
Bölümü, Konya / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Ahmet Naci ÇOKLAR
Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi
Bölümü, Konya / TÜRKİYE, e-posta:[email protected]
Bildiri Özeti:
19. yüzyılın sonlarına doğru ortaya çıkan uzaktan eğitimin, eğitim öğretim sistemine yeni bir soluk
getirdiği ve teknolojik gelişmelere paralel olarak çeşitli aşamalardan geçtiği inkâr edilemez bir gerçektir.
Uzaktan eğitimde ortaya çıkan son değerler dizisi (paradigma) Massive Open Online Courses’dur (MOOCs Kitlesel Açık Çevrimiçi Dersler, KAÇD). George Siemens ve Stephen Downes tarafından yürütülen CCK08
adlı açık çevrimiçi bir derse atfedilerek ilk kez Bryan Alexander ve Dave Cormier tarafından tanımlanan
Kitlesel Açık Çevrimiçi Dersleri, üniversite ya da benzeri kurumlarca öğretim materyallerinin katılımcılara
çevrimiçi olarak ulaştırıldığı bir modeldir. Dünyanın önde gelen üniversitelerince KAÇD çok düşük
maliyetlerle normalde ulaşabileceği öğrenci sayısından çok fazla hatta sınırsız sayıda öğrenciye verilen
eğitimin kalitesi düşmeden, mekan ve öğretmen gereksinimini arttırmadan ulaştırabilmesi nedeniyle tercih
edilmektedir. Bu çalışmada; yukarıda bahsedilen özelliklerinin yanında yaşam boyu öğrenme gereksinimini
karşılamak için önemli bir alternatif olma özelliği ile Kitlesel Açık Çevrimiçi Derslerini konu edinen
çalışmalar incelenerek içeriğini oluşturan öğretim materyallerinin neler olduğu, kullanılan teknolojisi,
sürdürebilirliği, amaçları, geleceği ve uygulanabilirliği gibi konular hakkında bilgi vermek amaçlanmıştır.
Ayrıca Kitlesel Açık Çevrimiçi Derslerinin avantajları, dezavantajları da göz önüne alınarak getirdiği
yeniliklerle ülkemizdeki geleceği hususunda görüş ve öneriler geliştirmek amaçlanmıştır.
Anahtar Sözcükler: MOOCs, Kitlesel Açık Çevrimiçi Dersleri, KAÇD
331
Bilgisayar Odaklı Yüksekokul ve Fakülte Öğrencilerinin Problemli Cep Telefonu Kullanım Durumları
Hakkı BAĞCI
Sakarya Üniversitesi, Kaynarca Seyfettin Selim Meslek Yüksekokulu Bilgisayar Teknolojileri Bölümü
Sakarya / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Ahmet Naci ÇOKLAR
Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi
Bölümü, Konya / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Günümüzde otobüste, yürürken, sınıfta veya evde müzik dinleme, sosyal ağ kullanımı, film izleme gibi
çok sayıda işlevi ile cep telefonları önemli bir araç olarak nitelendirilebilir. Ancak bu kadar yoğun kullanılan
bu teknolojilerin kullanımının doğruluğu ise tartışmaya açık olup, alanyazında problemli cep telefonu
kullanımı olarak adlandırılmaktadır. Bu araştırmada teknolojiyi nispeten daha yoğun kullandığı düşünülen ve
bilgisayar konusunda eğitim alan üniversite öğrencilerine “problemli cep telefonu kullanım ölçeği”
uygulanmıştır. 2015-2016 eğitim öğretim yılında BÖTE (eğitim fak.) ve Bilgisayar Programcılığı
(yüksekokul) düzeyinde toplam 203 üniversite öğrencisinden veri toplanmıştır. Araştırma sonucunda
öğrencilerin problemli cep telefonu kullanım düzeylerinin düşük olduğu, problemli cep telefonu kullanımı
açısından bilgisayar programcılığı öğrencilerinin BÖTE öğrencilerinden daha düşük düzeyde olduğu ancak
cinsiyet ve cep telefonu kullanım yılı açısından fark olmadığı bulunmuştur.
Anahtar Sözcükler: problemli kullanım, cep telefonu, internet
332
Öğretmen Adaylarının Çevrimiçi Öğrenmeye İlişkin Hazır Bulunuşluk Durumlarının İncelenmesi
Uğur BAŞARMAK
Ahi Evran Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Kırşehir /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Mustafa SIRAKAYA
Ahi Evran Üniversitesi, Mucur Meslek Yüksekokulu Bilgisayar Teknolojileri Bölümü, Kırşehir /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu çalışmanın amacı öğretmen adaylarının çevrimiçi öğrenmeye ilişkin hazır bulunuşluk durumlarını
çeşitli değişkenler açısından incelemektir. Bu çalışma betimsel model temel alınarak gerçekleştirilmiştir. Bu
amaçlar doğrultusunda, Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesinde farklı bölümlerde öğrenim görmekte olan
598 öğretmen adayına kişisel bilgi formu ve çevrimiçi öğrenmeye hazır bulunuşluluk ölçeği uygulanmıştır.
Elde edilen verilen üzerinde gerçekleştirilen istatistiksel analizler sonucunda öğretmen adaylarının orta
düzeyde hazır bulunuşluğa sahip oldukları görülürken, sınıf düzeyi, akademik ortalama ve internete
bağlanılan konum bakımından anlamlı bir farklılığa sahip olmadıkları görülmüştür. Ayrıca çevrimiçi öğrenme
ortamına dahil olmak isteyen ve bu ortamın faydalı olacağını düşünenlerin anlamlı derecede yüksek düzeyde
hazır bulunuşluğa sahip oldukları ortaya çıkmıştır.
Anahtar Sözcükler: çevrimiçi öğrenme, hazır bulunuşluk, öğretmen adayları
333
Sınıf Öğretmeni Adaylarının Dijital Vatandaşlık Düzeyleri ve Demokratik Değerleri Arasındaki
İlişkinin İncelenmesi
Serdar ÇİFTCİ
Adnan Menderes Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Aydın /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Soner ALADAĞ
Adnan Menderes Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü Sınıf Öğretmenliği ABD., Aydın /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Dijital vatandaş bilgi ve iletişim teknolojilerini etkin, yasal ve güvenli biçimde kullanan birey olarak
tanımlanabilir. Bilgi ve iletişim teknolojileri günlük hayatta yaygın kullanılmakta ve davranış boyutunda
belirgin etki göstermektedir. Demokratik değerlere sahip bireyler ise; demokrasinin sunmuş olduğu haklar
çerçevesinde topluma faydalı olan ve belirli kurallara uyan kişi olarak tanımlanabilir. Bu bağlamda çalışma
dijital vatandaşlık ile demokratik değerler arasındaki ilişki sınıf öğretmeni adayları kapsamında ele alınmıştır.
Araştırma Adnan Menderes Üniversitesi ve Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi’nde öğrenim görmekte olan 346
sınıf öğretmeni adayının (3. ve 4. sınıf) katılımı ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamında öğretmen
adaylarının dijital vatandaşlık düzeylerini belirlemek amacıyla İşman ve Güngören (2014) tarafından
geliştirilen “Dijital Vatandaşlık Ölçeği” kullanılmıştır. Demokratik değerlere ilişkin veriler Çermik (2013)
tarafından geliştirilen “Demokratik Değerler Ölçeği” kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizinde betimsel
istatistikler, t-testi, ilişkisiz örneklemler için tek yönlü varyans analizi ve değişkenler arasındaki ilişkinin
incelenmesi amacıyla korelasyon analizi kullanılmıştır. Analiz sonucunda, sınıf öğretmeni adaylarının dijital
vatandaşlık puanlarının cinsiyet ve sınıf değişkenlerine göre istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık
göstermediği görülmüştür. Demokratik değer puanları ise; cinsiyet, internet bağlantısına sahip olma durumu,
internet kullanma deneyim süresi ve günlük internet kullanma süresi bakımından istatistiksel olarak anlamlı
bir farklılık göstermemektedir.Dijital vatandaşlık puanları; internet bağlantısına sahip olma durumu, internet
kullanma deneyim süresi, günlük internet kullanma süresi ve algılanan internet kullanma beceri düzeyi
bakımından anlamlı bir farklılık olduğu tespit edilmiştir. Demokratik değerler puanları ise sınıf ve algılanan
internet kullanım becerisi düzeyine göre anlamlı farklılık göstermektedir. Dijital vatandaşlık ve demokratik
değerler ölçeklerinden alınan puanlar incelendiğinde bu iki değişken arasında pozitif yönlü düşük bir ilişki
olduğu sonucuna erişilmiştir.
Anahtar Sözcükler: dijital vatandaşlık, demokratik değerler, sınıf öğretmenliği, öğretmen adayları, öğretmen
adayları
334
Öğretmen Adaylarının Sanal Ortam Yalnızlık Düzeyleri ile E-Öğrenmeye Hazır Bulunuşlukları
Arasındaki İlişkinin İncelenmesi
Serdar ÇİFTCİ
Adnan Menderes Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Aydın /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Çevrim-içi öğrenme ortamları bireye aktif olarak öğrenme sürecini yapılandırma fırsatı tanımaktadır.
Öğrencinin merkezde olduğu e-çevrimiçi öğrenme ortamları günümüz öğrenme kuramlarında istenilen
öğrenen merkezli yapıyı desteklemektedir. Öğrencilerin hazır bulunuşlukları e-öğrenme ortamlarının
etkililiğinde önemli etkenlerden birisidir. Bununla birlikte; çevrimiçi ortamlarda üstesinden gelinmesi gereken
önemli sorunlardan bir tanesi bireyin yalnızlık duygusudur. Mevcut çalışma üniversite öğrencilerinin sanal
ortam yalnızlık ile e-öğrenmeye hazır bulunuşluk düzeyleri arasındaki ilişkiyi ele almaktadır. Araştırma
Adnan Menderes Üniversitesi’nde öğrenim görmekte olan 344 öğrenci ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma
verileri Korkmaz, Usta ve Kurt (2014) tarafından geliştirilen “Sanal Ortam Yalnızlık Ölçeği” ile Yurdagül ve
Alsancak Sırakaya (2013) tarafından geliştirilen “Çevrimiçi Öğrenme Hazır Bulunuşluk Ölçeği” aracılığıyla
toplanmıştır. “Sanal Ortam Yalnızlık Ölçeği” “Sanal Yalnızlık”, “Sanal Paylaşım” ve “Sanal Sosyalleşme”
olarak adlandırılan faktörlerden oluşmaktadır. “Çevrimiçi Öğrenme Hazır Bulunuşluk Ölçeği” ise
“Özgüdümlü Öğrenme”, “Öğrenme için Motivasyon”, “Öğrenen Kontrolü”, “Bilgisayar ve İnternet
Özyeterliği” ve “Çevrimiçi İletişim Özyeterliği” olarak adlandırılan faktörlerden oluşmaktadır. Veriler
ilişkisiz örneklemler için t-testi, korelasyon ve çoklu doğrusal regresyon analizi ile değerlendirilmiştir.
Araştırma sonucunda cinsiyetin sanal ortam yalnızlık ortalama puanlarının erkek öğrenciler lehine anlamlı
olarak farklılaştırdığı görülürken; çevrimiçi öğrenmeye hazır bulunuşluk puanları üzerinde anlamlı bir etkisi
görülmemiştir. Alt faktörler ele alındığında çevrimiçi iletişim özyeterliği ve sanal sosyalleşme ortalama
puanlarında cinsiyetin erkek öğrenciler lehine anlamlı olarak farklılaştığı görülmüştür. Korelasyon analizi
incelendiğinde çevrimiçi öğrenme hazır bulunuşluk ile sanal sosyalleşme arasında pozitif yönde ve düşük
düzeyde (r=0.27); sanal yalnızlık arasında negatif yönde ve düşük düzeyde (r=-0.21) bir ilişkinin olduğu
görülmüştür. Sanal ortam yalnızlık ölçeği alt faktörleri bağımsız, çevrimiçi öğrenmeye hazır bulunuşluk
puanlarını bağımlı değişken alınarak çoklu doğrusal regresyon analizi gerçekleştirilmiştir. Analiz sonucunda
hesaplanan determinasyon katsayısı R2=0.09’dur. Bu değer için hesaplanan F(2,340)=16.695 istatistiği
manidar bulunmuştur (p<.01). Bu durum sanal ortam yalnızlık ölçeğinin alt boyutlarından sanal yalnızlık ve
sanal sosyalleşmenin, çevrimiçi öğrenmeye hazır bulunuşluğun anlamlı birer yordayıcısı olduğunu
göstermektedir.
Anahtar Sözcükler: e-öğrenme, çevrimiçi öğrenme, sanal ortam yalnızlık, e-hazır bulunuşluk, öğretmen
adayları
335
Augmented Reality Use in Educational Meaning: A Content Analysis Study
Mehmet TEKDAL
Cukurova University, Education Faculty, Department of Computer and Instructional Technologies
Adana / TURKEY, e-mail: [email protected]
Şenol ÇATLAK
Mustafa Kemal University, Education Faculty, Department of Computer and Instructional Technologies
Hatay / TURKEY, e-mail: [email protected]
Abstract
The usage of technology in education to facilitate learning and increase the effectiveness of training is
gaining a new dimension day by day. One of this innovations, recently gained popularity in the education
community, is called Augmented Reality (AR) technology. By using computer-generated data such as sound,
video, and images, this technology enables display an environment like real World that could be make lessons
more fun and engaging. It can provide a way of learning abstract concepts by bringing the perception of
reality to the environment and also can increase the level of interaction by enriching the content of courses
and printed materials. When we look at innovation in education and training of AR application environment
it can be considered to be a useful potential. In this context, it is thought that it is important to examine
empirical studies that using AR for educational purpose and evaluate its results. With this idea in mind, the
aim of this study is to makes an assessment of studies published in the databases such as "Web of Science,
Science Direct, and Google Scholar", about the use of augmented reality in education. In this context, by
using key words such as "Augmented Reality", "Experimental Research" and "Education” a search done in
related databases and reached a total of 57 studies. After first inspections, based on the selection criteria
specified by the researchers, 32 out of 57 empirical studies have been selected for content analysis. An
"Article evaluation form" has been developed and the data obtained were analyzed using content analysis
method. Results are presented as graphs or frequency (f) percentage (%) tables in descriptive manner. It was
found from findings that AG technology is also used for education even in informal settings, but most studies
have been carried out in the field of physics and engineering. In terms of education level, it is a technology
that appeals to just about every stage of the student groups. Mostly, the effect of AR technology on themes
such us students spatial skills, achievement, attitudes and motivation levels were examined by researchers
and significant difference were founded in 28 out of 32 of these researches. Based on implications of this
research, it is expected that this study will contribute to the use of AR technology in education and also be a
guide for future researches.
Keywords: Augmented reality, AR technology, education.
336
8. Sınıf Öğrencilerinin Bilgisayar Öz Yeterlik Algılarının Cinsiyet Değişkeni Bakımından İncelenmesi
Sacit KÖSE
Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Fen Bilgisi Eğitimi Anabilim Dalı, Denizli/ TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Hakan ÖZDEMİR
Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli/ TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu çalışmanın amacı, 8. sınıf öğrencilerinin bilgisayar öz yeterlik algılarının cinsiyet değişkeni
bakımından farklılıklarını incelemektir. Günümüz bilim ve teknoloji çağı olduğundan dolayı toplumun ihtiyaç
duyduğu kalifiye elemanları yetiştirmek için çağ ile uyumlu eğitim ve öğretim yapılması gerekmektedir.
Bilgisayarın eğitimde kullanılmasıyla ortaya çıkan bilgisayar destekli eğitim, teknolojinin eğitime entegre
edildiğine dair bir örnektir. Bilgisayar destekli eğitimin verimli ve ihtiyaca uygun olabilmesi için de öğretmen
ve öğrencilerin bilgisayar ve bilgisayar destekli eğitime ilişkin öz yeterlik algılarının olumlu olması
gerekmektedir. Bunun için de öğrencilerin özellikle bilgisayara yönelik öz yeterlik inançlarının araştırılması
ve elde edilen sonuçlara göre gerekli çalışmaların yapılması bu bakımdan önemlidir. Bu amaç doğrultusunda
yapılan çalışma, 2013-2014 eğitim-öğretim yılında, Erzurum İli Horasan İlçesindeki iki ortaokulda 8. sınıfta
öğrenim gören 98 öğrenci (54 erkek, 44 kız) ile yürütülmüştür. Veri elde etmek için Işıksal ve Aşkar (2003)
tarafından geliştirilmiş “Bilgisayara İlişkin Öz-Yeterlik Algısı Ölçeği” kullanılmıştır. Bu ölçekte, öğrencilerin
bilgisayara ilişkin öz-yeterlik algılarını belirlemeye dönük 5’li likert tipi 10 madde bulunmaktadır. 8. sınıf
öğrencilerinin cinsiyetleri bakımından bilgisayar öz yeterlik algıları arasında anlamlı düzeyde bir farkın olup
olmadığını incelemek amacıyla bağımsız t- testi uygulandı. Bilgisayara İlişkin Öz-Yeterlik Algısı Ölçeği’nin
Cronbach Alpha Güvenirlik Katsayısı 0,86’dır. Çalışma sonucunda, 8. sınıf öğrencilerinin cinsiyet değişkeni
bakımından elde edilen verilere göre erkek öğrencilerin bilgisayar öz yeterlik algıları ile kız öğrencilerin öz
yeterlik algıları arasında anlamlı düzeyde bir fark çıkmıştır. Analiz sonuçlarına göre erkek öğrencilerin
bilgisayar öz yeterlikleri algıları, kız öğrencilerin bilgisayar öz yeterlik algılarından daha olumlu çıkmıştır.
Bunun nedeni; yaşam şeklinden dolayı erkek öğrencilerin kız öğrencilere göre internet kafe gibi ortamlarda
bilgisayar ile daha çok etkileşimde bulunmaları ve kültürel olarak internet erişimi ve bilgisayara sahip olma
bakımından daha rahat bir ortama sahip olmaları olabilir. Bundan dolayı da erkek öğrencilerin bilgisayar ile
ilgili bilgi ve becerileri artmakta bu da onların öz yeterlik algılarına olumlu etki etmektedir. Kız ve erkek
öğrenciler arasındaki farklılığı ortadan kaldırmak için anne ve babalar bilinçlendirilip erkek kız ayrımı
yapılmasının önüne geçilmeli, her iki cinsiyetin de bilgisayardan eşit oranlarda yararlanmaları sağlanmalıdır.
Anahtar Sözcükler: cinsiyet, bilgisayara ilişkin öz-yeterlik algısı ve bilgisayara ilişkin öz-yeterlik algısı
ölçeği
337
Öğretmen Adaylarının Mobil Destekli Harmanlanmış Öğrenme Ortamına Yönelik Görüşlerinin
İncelenmesi
Murat MERİÇELLİ
Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Çelebi ULUYOL
Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Yüz yüze ve çevrimiçi öğrenmenin birleşimi olarak tanımlanabilecek olan harmanlanmış öğrenme pek çok
araştırmacı tarafından çeşitli açılardan ele alınmıştır. Bu araştırma öğretmen adaylarının mobil destekli
harmanlanmış öğrenme ortamındaki (MDHÖO) görüşlerinin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Çalışmada
harmanlanmış öğrenmenin çevrimiçi ortamı için, mobil cihazlara uygun bir tasarım yapılmış ve çevrimiçi
derslerin senkron ve asenkron tüm uygulamaları mobil ortamda gerçekleştirilmiştir. Çalışma grubunu 30
B.Ö.T.E. öğretmen adayı oluşturmaktadır. Durum çalışması deseni ile yürütülen araştırmada, verilerin
toplanmasında açık uçlu sorulardan oluşan görüşme formu kullanılmıştır. Verilerin analiz edilmesinde içerik
analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırma sonucuna göre MDHÖO’nun en faydalı yönü istenilen ortamdan
erişilebilir olması iken, bu ortamda yaşanılan en büyük zorluk olarak internet bağlantısı problemleri olduğu
görülmüştür. MDHÖO’nun farklı derslerde kullanımına ilişkin olarak, teorik derslerde kullanılabileceği;
ancak uygulamalı derslerde problem olacağı, öğretmenlik yaşantılarında kendilerinin bu ortamı uygulamaları
konusunda ise yeni ve orijinal olduğundan, koşullara bağlı olarak kullanma düşüncesi ön plana çıkmıştır.
Türkiye’de MDHOÖ’nun kullanımına ilişkin olarak teknik sebeplerin uygulamaya izin vermeyeceğini
belirtmişlerdir.
Anahtar Sözcükler: mobil öğrenme, harmanlanmış öğrenme, mobil destekli harmanlanmış öğrenme
338
FATİH Projesi Etkileşimli Sınıf Yönetimi Uzaktan Eğitiminin Amaçlarına Ulaşma Düzeylerine İlişkin
Öğretmen Algıları
Hatice DURAK
Gazi Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Mustafa SARITEPECİ
Gazi Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Günümüzde teknoloji kullanımı günlük hayatımızın bir rutini haline gelmiştir. Teknolojinin günlük
yaşamda yoğun kullanımı eğitimde kullanımıyla ilgili çalışmalara da hız kazandırmıştır. Eğitimde teknoloji
kullanımıyla ilgili çeşitli politika, proje ve çalışmalar yürütülmektedir. Ülkemizde Milli Eğitim Bakanlığının
yürüttüğü, eğitime teknoloji açılımı getiren FATİH Projesi söz konusu projelere önemli bir örnek teşkil
etmektedir. Alanyazında projenin uygulama sürecine ilişkin birçok değerlendirme yer almaktadır. Günümüz
gelişmeleriyle FATİH Projesine yeniden bakıldığında öğretmenlere verilen hizmet-içi eğitim faaliyetleriyle
ilgili gelişmeler göze çarpmaktadır. Nitelikli öğretmen ve nitelikli eğitim-öğretim etkinlikleri için verilen
hizmet-içi etkinliklerde bazı değişiklikler yapılmıştır. Nitekim bu projenin başarılı bir şekilde uygulanması
için hizmet-içi eğitimlerin, öğretmenlerin sınıf içinde teknolojileri etkin şekilde kullanmasını sağlayacak
düzeyde, yenilikçi ve sürekli olması gerekmektedir. 2012 yılından itibaren verilmeye başlanılan FATİH
Eğitimde Teknoloji Kullanımı kursu yerine 2016 yılı itibariyle FATİH Projesi Etkileşimli Sınıf Yönetimi
Kursu altında uzaktan eğitim olarak verilmeye başlanmıştır. Bu çalışma çerçevesinde uzaktan eğitim olarak
yürütülen bu eğitimin Milli Eğitim Bakanlığı Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü tarafından
belirlenen amaçlarına ulaşılıp ulaşılmadığına dair öğretmen algıları incelenmiştir. Bu kapsamda öğretmenlere
"FATİH Projesi Etkileşimli Sınıf Yönetimi Hizmet-İçi Eğitimi Hakkında Öğretmen Görüşleri Anketi" çeşitli
branşlardan 30 öğretmene uygulanmıştır. Karma yöntemle desenlenen araştırmada toplanan nitel ve nicel
veriler açıklayıcı veri analizi kullanılarak çözümlenmiştir. Çalışmada elde edilen sonuçlara göre FATİH
Projesi etkileşimli sınıf yönetimi kursunda bütün öğretmenlere aynı içerik sunulmaktadır ve öğretmenlerin
farklı teknoloji kullanım düzeyleri olduğundan dolayı bu durum öğretmenlerce önemli bir sorun olarak
görülmektedir. Öte yandan öğretmenlerce yüzyüze verilen hizmet-içi eğitim ile aynı konuda verilen uzaktan
hizmet-içi eğitimin etkililik açısından karşılaştırması yapıldığında öğretmenlerin yüzyüze eğitimi daha etkili
bulduğu görülmüştür. Bu durumun altında yatan nedenleri öğretmenler etkileşim eksikliği, teknoloji
okuryazarlığı düzeylerinin farklılığına hitap eden bir ortam sunulmaması, anında teknik destek alınamaması,
yüzyüze 30 saat süren bir kursun uzaktan eğitimde 4 saate sıkıştırılması vb. şeklinde sıralamıştır.
Anahtar Sözcükler: FATİH Projesi, uzaktan hizmet-içi eğitimler, K-12, teknoloji entegrasyonu.
339
Üniversite Öğretim Elemanlarının Bilgi Güvenliği Farkındalık Düzeylerinin İncelenmesi (Kastamonu
Üniversitesi Eğitim Fakültesi Örneği)
Halil İbrahim AKYÜZ
Kastamonu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Kastamonu /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Göksal BİLGİCİ
Kastamonu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Kastamonu /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bilgi güvenliği, bilginin izinsiz veya yetkisiz bir biçimde erişimini, kullanımını, değiştirilmesini, ifşa
edilmesini, ortadan kaldırılmasını, el değiştirmesini ve hasar verilmesini önlemek olarak tanımlanmaktadır.
Özellikle günümüzde neredeyse tüm bilgilerin dijital hale dönmesinden dolayı; dijital ortamda taşınması,
saklanması hatta bir adım daha ileri giderek, fiziksel olarak bulutta (sanal ortamlarda) saklanmasından dolayı
bilgi güvenliği, bilgilerin saklanması ve paylaşılması önem arz etmektedir. Bilgi güvenliği konusunda ne
kadar yatırım yaparsanız yapın (güvenlik duvarı, sanal özel ağ, saldırı tespit/önleme sistemi, anti virüs, içerik
kontrolü yazılımı, veri şifreleme, kimlik doğrulama, yetkilendirme vb.), bilgi kullanıcıları bu konuda yeterli
bilgi ve beceriye sahip değilseler yani güvenlik bilincine sahip değilse yapılan yatırımlar hiçbir şey ifade
etmez. Bilginin oluşturulmasına ve yayılmasına öncülük eden önemli kurumlardan olan üniversiteler ve bu
kurumlarda çalışan öğretim elemanları bilgi güvenliği konusunda toplumu bilinçlendirme rolünüde
üstlendiklerinden dolayı ilk önce kendilerinin bilgi güvenliği farkındalık düzeylerinin ve eksik yanlarını
görmeleri gerekmektedir.
Bu çalışmanın amacı, Kastamonu Eğitim Fakültesinde çalışan öğretim
elamanlarının bilgi güvenliği farkındalık düzeylerini belirlemektir. Araştırmanın Evrenini Kastamonu Eğitim
Fakültesinde çalışmakta olan 89 Öğretim elemanı oluşturmaktadır. Örneklemini ise örnekleme kuramına göre
%95 güven düzeyinde rastgele seçilen 73 öğretim elemanı oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak, öğretim
elemanlarının demografik bilgilerinin yer aldığı ölçek ve Keser ve Güldüren (2015) tarafından geliştirilen
“saldırı ve tehditler” ve “kişisel verilerin korunması” olarak adlandırılan iki 2 alt boyut toplam 34 maddeden
oluşan “Bilgi güvenliği Farkındalık” ölçeği kullanılmıştır. Çalışmada Bilgi güvenliği farklılık düzeyinin
öğretim elemanlarının bilgi güvenliği farkındalık düzeyleri kararsızım düzeyindedir. Cinsiyetin, Bilgisayar
kullanma deneyiminin bilgi güvenliği farkındalık düzeyinde bir etkisinin olmadığı tespit edilmiş. Fakat
unvanın bilgi güvenliği farkındalık düzeyinde anlamlı bir farklılığa yol açtığı görülmüştür. Öğretim üyesi
dışındaki kadrolarda bulunan öğretim elemanlarının bilgi güvenliği farkındalık düzeyleri öğretim üyelerine
göre daha yüksek olduğu tespit edilmiştir.
Anahtar Sözcükler: bilgi güvenliği, farkındalık, öğretim elemanları
340
Sosyal Medya Kullanıcılarının Riskli Davranış Algıları ve Bu Davranışları Gerçekleştirme Sıklıkları
Göksal BİLGİCİ
Kastamonu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Kastamonu/ TÜRKİYE
Halil İbrahim AKYÜZ
Kastamonu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Kastamonu/ TÜRKİYE
Bildiri Özeti:
2016 yılında tüm dünyada yaklaşık 2,13 milyar sosyal ağ kullanıcısı olduğu tahmin edilmektedir ve yine
tahminlere göre 2018 yılında sosyal ağ sitelerinin kullanıcı sayısı toplam 2,5 milyar olması beklenmektedir.
Bu çalışmada sosyal medya kullanıcılarının hangi davranışları riskli davranış olarak algıladıkları ve bu algı ile
riskli davranışı gerçekleştirme sıklıkları arasındaki ilişkileri incelemek amaçlanmıştır. Bu doğrultuda riskli
davranış olabileceği değerlendirilen toplam 38 madde, 717 sosyal medya kullanıcısına 5-li likert tipi iki ayrı
anket olarak uygulanmıştır. Uygulama sonucunda kullanıcıların riskli davranış algıları ve bu davranışları
gerçekleştirme sıklıkları arasında ilişki olup olmadığı incelenmiştir.
Anahtar kelimeler: sosyal ağ, riskli davranışlar, sosyal medya kullanıcısı
341
Bilgisayar Öğretmeni Adaylarının Yaratıcılık Düzeyleri ile Bireysel Yenilikçilik Özellikleri Arasındaki
İlişkinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi
Agâh Tuğrul KORUCU
Necmettin Erbakan Üniversitesi, Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri
Eğitimi Bölümü, Konya / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Ahmet YÜCEL
Necmettin Erbakan Üniversitesi, Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri
Eğitimi Bölümü, Konya / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Mustafa M. GÜNDOĞDU
Necmettin Erbakan Üniversitesi, Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri
Eğitimi Bölümü, Konya / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Tarık GENÇTÜRK
Necmettin Erbakan Üniversitesi, Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri
Eğitimi Bölümü, Konya / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Çağımızda bireylerin, karşılaştıkları sorunlar karşısında kendisine özgü çözümler bulabilen, özgüveni
yüksek, sorumluluk sahibi olması gerekmektedir. Bireysel yenilikçilik, bireylerin yeni olana yönelik uyum
sağlama, kabullenme, risk alma ve yeni olana yönelik denemeye açık olma gibi durumlarını
nitelendirmektedir. Yenilikçi öğretmen; kendi branşına yönelik ve çağın getirdiği yeniliklere yönelik kendini
geliştirebilen, var olan durum ile ihtiyaç duyulan durum arasındaki boşluğu yeniliklerle doldurmaya çalışan,
ders içi öğrencilerin katılabileceği uygun etkinliklerin sayısını artırabilen, bilgilerin sunumunda yeni yaklaşım
ve yolları entegre edebilen, alanındaki yenilikleri takip eden ve bu yenilikleri ortamına entegre ederek, yeni
becerileri hayata geçirebilen öğretmenlerdir. Eğitim alanında yaratıcılığının farkındalığı; bireylere yaratıcılık
düzeyi yüksek olan bireyler özgü ortamların oluşturulması ve bu bireylerin yaratıcılık düzeylerinin daha da
gelişmesine katkı sağlanabilmesi açısından önemli bir yer tutmaktadır (Tuna ve Temizkalp, 2013). Buradan
hareketle, bu araştırmanın amacı bilgisayar öğretmeni adaylarının yaratıcılık düzeyleri ile bireysel yenilikçilik
özellikleri arasındaki ilişkinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesidir. Yapılan araştırmada çalışma 20152016 eğitim-öğretim yılı süresince Konya Necmettin Erbakan Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi
Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümünde farklı sınıflarda öğrenim gören 200 öğretmen
adayının katılımı ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmada verilerin toplanmasında, araştırmacılar tarafından
geliştirilen kişisel verilerin toplandığı demografik bilgi formu, Kılıçer ve Odabaşı (2010) tarafından
Türkçe’ye uyarlanan bireysel yenilikçilik ölçeği, ve öğrencilerin yaratıcılıklarını belirlenebilmesi amacıyla
Whetton ve Cameron (2002) tarafından geliştirilen “Yaratıcılık Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırmada elde
edilen verilerin çözümlenmesinde bilgisayarlı istatistik paket programı (SPSS) kullanılmıştır.
Anahtar Sözcükler: bireysel yenilikçilik, yaratıcı düşünme, yaratıcılık, böte, bilgisayar öğretmen adayı.
342
Pisa 2012 Verilerine Göre Türkiye’deki Öğrencilerin Akademik Başarıları İle Bilgi ve İletişim
Teknolojileri Aşinalıkları Arasındaki İlişki
Esin YILMAZ KOĞAR
Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Ankara / TÜRKİYE,
e posta: [email protected]
Hakan KOĞAR
Akdeniz Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Antalya /TÜRKİYE,
e posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu çalışmanın amacı PISA 2012 Türkiye örnekleminde yer alan öğrencilerin akademik başarıları ile Bilgi
ve İletişim Teknolojileri (BİT) aşinalıkları arasındaki ilişkileri belirlemektir. Akademik başarı göstergesi olan
matematik, fen okuryazarlığı ile okuma becerilerine ait başarı puanları olmak üzere üç adet bağımlı değişken
kullanılmıştır. Ayrıca BİT’in eğlence amaçlı kullanımı, BİT’in okul görevlerini yerine getirmek için
kullanımı, bilgisayara karşı tutum: okul öğrenmeleri için bilgisayarın bir araç olarak kullanılmasının
sınırlılıkları, bilgisayara karşı tutum: okul öğrenmeleri için bilgisayar bir araç olarak kullanma, BİT’e evde
ulaşılabilirlik, BİT’e okulda ulaşılabilirlik, matematik derslerinde BİT kullanma, okulda BİT kullanma olmak
üzere BİT aşinalığının göstergeleri olan sekiz bağımsız değişken bulunmaktadır. Akademik başarı ile BİT
aşinalıkları arasındaki ilişkileri belirlemek için kanonik korelasyon analizi kullanılmıştır. Çalışmanın
sonucunda PISA 2012 Türkiye örnekleminde yer alan öğrencilerin akademik başarıları ile BİT aşinalıkları
arasında orta düzeyde anlamlı bir ilişki bulunmuştur.
Anahtar Sözcükler: PISA 2012, Akademik Başarı, Bilgi Ve Iletişim Teknolojileri (BİT), Kanonik
Korelasyon.
343
The Evaluated of Proving with Computer Eyes of Mathematicians and Mathematics Educators
Lecturer
Abdullah KAPLAN
Atatürk University, Kazım Karabekir Education Faculty, Department of Elementary Mathematics Education
Erzurum / TURKEY, e-mail: [email protected]
Mesut ÖZTÜRK
Bayburt University, Education Faculty, Department of Elementary Mathematics Education
Bayburt / TURKEY, e-posta: [email protected]
Rıdvan ŞAHİN
Bayburt University, Education Faculty, Department of Elementary Mathematics Education, Bayburt /
TURKEY, e-posta: [email protected]
Abstract
Computer that integrated in all areas of the society has been used mathematics field. However, this
situation bring out important a question: is the computer used for mathematics or else is it used for teaching
the mathematics? Recently, this subject, which is discussed by many researchers is extremely important in
determining of the role in mathematics teach of computer. The purpose of this research is to determine their
views about how the mathematicians and mathematics educators use the computer in process of mathematical
proving. The study is conducted with the case study method that is a qualitative research design and provided
with eight lecturers such that four of participants is PhD departments of mathematics and other participants is
PhD departments of mathematics education. The data of the study is collected through the semi-structured
interview form prepared by researcher. Then it is applied the content analysis in the collected data. Results of
the present study include two different cases; firstly, the mathematicians think that computer is a tool of
verification the proof, but it is not writing proof. Secondly, the mathematics educators think that computer is a
tool to writing proof in algebra and to teaching of proof in geometry
Keywords: proving with computer, mathematician, mathematics educator, mathematical proof
344
Web 2.0 dan Web 3.0 a Eğitim Teknolojileri
Bülent Gürsel EMİROĞLU
Kırıkkale Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü, Kırıkkale / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
1969 da ARPANET (Advanced Research Project Agency Network) ile savunma sanayine yönelik
ihtiyaçlar üzerine başlayan ve 1989 da Tim Berners Lee tarafından ortaya çıkarılan WEB kavramıyla
sivilleşip yaygınlaşmaya başlayan Bilgi Ağları, 90 lı yıllarda Web 1.0 sürümüyle isimlendirilmiş, günümüzde
ise Web 3.0 a (Semantic Web – Anlamsal Ağ) doğru bir gidişat göstermektedir. İletişim ve Haberleşme,
Ticaret ve Sağlık gibi günlük hayatın birçok farklı alanında yaygın olarak kullanılan Web teknolojileri,
Eğitimin her düzey ve alanında da yardımcı ve destekleyici teknoloji olarak yer almaktadır. Eğitim
teknolojileri, radyo ve televizyon ile başlayan serüvenine Internet ve Web teknolojilerinin gelişmesi ve
yaygınlaşması ile çevrimiçi ortamlarda devam etmektedir. Web 1.0 da öğreticiden öğreniciye tek yönlü,
etkileşimsiz bilgi akışı şeklinde konumlandırılan eğitim kaynakları, Web 2.0 ile çift yönlü öğretici-öğrenici
etkileşimine ve paylaşımlarına izin veren bir yapıya bürünmüş, Web 3.0 da ise tüm bileşen, paydaş ve
kaynakların anlamsal ilişkiler ve bağlantılar ile bütünleşmiş sistematik eğitim platformlarına dönüşmüş
“akıllı” yapıda sistemlerin oluşturulması hedeflenmektedir. Bu araştırmanın amacı, şu an hali hazırda var olan
Web 2.0 Eğitim Teknolojileri ve araçları ile ilgili karşılaştırmalı analizleri sunmak ve Web 3.0 altyapısına
sahip Eğitim Teknolojisi uygulamalarının bugünü ve geleceği ile ilgili tespit ve öngörülerin paylaşılmasıdır.
Çalışma kapsamında Dünya’dan ve Türkiye’den Web 2.0 ve Web 3.0 araçlarının eğitimde kullanımı ile ilgili
örnekler sunulacak, bu araçların etkinliği tartışmaya açılacaktır.
Anahtar Sözcükler: Web 2.0, Web 3.0, web destekli eğitim teknolojileri
345
Öğretmen Adaylarının Mobil Öğrenmeye Yönelik Hazır Bulunuşlukları ve Tutumları İle Birlikte Akıllı
Telefon Kullanım Alışkınlıklarının İncelenmesi 11
Ercan TOP
Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Bolu
/ TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
İçerisinde barındırdığı birçok uygulama ile bireylerin farklı ihtiyaçlarına cevap veren mobil cihazlar aynı
zamanda öğrenmenin de her an ve her yerde devam edebilmesine katkı sağlamaktadır. Öğrencilerin bu
cihazlarla ilgili görüşleri ve kullanım alışkanlıklarının incelenmesi bu ortamları kullanan ve kullanacak
eğitimcilere yol gösterebilecektir. Bu araştırmada üniversitede eğitim fakültesinde eğitim gören 3. ve 4. sınıf
öğrencilerinin mobil öğrenme hakkındaki görüşleri ile akıllı telefon kullanım davranışları araştırılmıştır
Araştırma evrenini Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesinde öğrenim gören öğrenciler oluşturmaktadır.
Araştırma örneklemini oluşturan öğrenciler basit seçkisiz örnekleme yoluyla rastgele olarak seçilmiştir.
Araştırma kapsamında örneklemdeki öğrencilere bir anket uygulanmış ve akıllı telefonlarının uygulama
kayıtları alınmıştır. Uygulanan anket, öğrencilerin mobil öğrenme hakkındaki görüşlerini ölçen 3 bölümden
oluşmaktadır (kişisel bilgiler, mobil öğrenmeye ilişkin hazır bulunuşluk ve tutum ölçeği). Öğrencilerin akıllı
telefon uygulama kayıtları telefonlarına yüklenen bir uygulama (app) ile net 14 günde yapılan bütün işlemleri
kapsamaktadır. Toplamda dört farklı bölümden 31 öğrenci çalışmaya katılmıştır. Anket (Nicel) verileri SPSS
programı ile akıllı telefon uygulama kayıtları (nitel) veriler ise içerik analizi yöntemi ile irdelenmiştir. İçerik
analizi sonucuna göre öğrencilerin günde ortalama beş farklı uygulama açtıkları ve ortalama olarak 1 saat, 55
dakika ve 28 saniye zaman harcadıkları görülmüştür. Adayların iki haftalık sürede akıllı telefonları ile en çok
sırasıyla sosyal medya, telefon, oyun, haberleşme, web tarayıcı, haberler, eğitim, eğlence, rutin işlemler ve
diğer uygulamalar için vakit ayırdıkları gözlemlenmiştir. Öğrencilerin sosyal medya için 14 günde ortalama 6
saat, 37 dakika, 18 saniye, eğitim uygulamaları için sadece 12 dakika, 47 saniye için vakit ayırdıkları ortaya
çıkmıştır.. Araştırma sonucunda çalışmaya katılan öğretmen adaylarının mobil öğrenmeye yönelik hazır
bulunuşlukları orta seviyede (3,4 / 5), mobil öğrenmeye yönelik tutumları pozitif (4/5) olarak bulunmuştur.
Anahtar Sözcükler: mobil öğrenme, akıllı telefon kullanım davranışları, mobil öğrenmeye yönelik hazır
bulunuşluk, mobil öğrenmeye yönelik tutum
Abant İzzet Baysal üniversitesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi bölümü öğrencileri verilerin
toplanmasında ve değerlendirilmesinde destek sağlamışlardır.
11
346
Bulanık Mantık Problemleri İçin Türkçe Bulanık Kontrol Arayüz Tasarımı
Agâh Tuğrul KORUCU
Necmettin Erbakan Üniversitesi, Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri
Eğitimi Bölümü, Konya / TÜRKİYE, e-posta: [email protected], [email protected]
Bildiri Özeti:
Gelişen teknolojiler ile beraber daha hassaslaşan araçlar bir problemin çözülmüş olan sonuçlarının
yorumunu daha kesinden daha da genel bir ifadeye doğru götürmektedir. Genelleşen ifadelerden doğan karar
verme ihtiyaçları ve artan veri yükleri, bilgisayarları da bu kararları vermede kullanmaya zorlamaktadır.
Bilgisayarlara gelen giriş verilerini yorumlayıp bu giriş deki verilerin hassasiyetlerine göre karar vererek
sonuçları çıkış biriminden arayüze gönderen sistemlerin oluşturulması ihtiyaç haline gelmiştir. İşte bu alanda
ihtiyaçları gittikçe artan yapay sinir ağı, bulanık mantık, yapay zekâ, bulanık sinir ağı ve benzer yöntemlerin
ortaya çıkarılmasına neden olmuştur. Bu çalışmanın amacı bulanık kontrol problemleri için dili Türkçe olan
görsel bir ara yüz tasarlanmasıdır. Böyle bir ara yüzün çeşitli bulanıklaştırma, çıkarım ve durulaştırma
yöntemlerinin seçilebilmesi imkânının olması, giriş ve çıkış değerlerinin bulanıklık derecelerinin grafiksel
görünümlerinin elde edilebilmesi, kullanım dilinin tamamen Türkçe olması araştırmanın alt amaçları olarak
belirlenmiştir. Bu ara yüzün hazırlık aşaması olarak öncelikle mevcut durumu ortaya koymak için var olan ara
yüzler incelenmiş ve bu ara yüzlerin avantaj ve dezavantajları belirlenmiştir. Bu ara yüzlerin Türkçe
olmaması, kısıtlı sayıda bulanıklaştırma, çıkarım ve durulaştırma yöntemlerinin kullanılabilmesi, farklı alan
ve branşlara adapte edilememesinin yanında bazı yazılımların görsel olmaması gibi dezavantajları ortadan
kaldırmak için görsel nesne tabanlı bir programlama dilinde yazılmış bir Türkçe ara yüzün tasarlanması
öngörülmüştür. Çalışma sonucunda kullanıcının ya da sistemin belirlediği giriş ve çıkış değerlerini alıp
bulanıklaştıran, yine bulanık kuralların girilmesi sürecini görsel olarak yapan, uygun çıkarım mekanizmasını
seçmeye imkân veren, kuralları ateşleyen ve çıkış parametrelerinin hangi yöntemle durulaştırılacağını
belirlemeye olanak tanıyan görsel bir ara yüz geliştirilmiştir. Tasarlanmış olan sistem daha önce yapılmış olan
bulanık kontrol problemleri üzerinde test edilmiştir. Ve yapılan korelasyon çalışmalarının değerleri pozitif
yönlü ve 1’e yakın çıkmıştır. Korucu (2016) tarafından Geliştirilmiş olan arayüzün önemli özellikleri aşağıda
gösterilmektedir: Seçilebilen durulaştırma yöntemlerinin sayısı – 11, Seçilebilen bulanıklaştırma
yöntemlerinin sayısı – 4 (üçgen, S-vare, ters S-vare ve trapezoidal), Seçilebilen çıkarım mekanizması sayısı –
7, Dilin Türkçe olması, Görsellik (giriş ve çıkış parametrelerinin bulanıklaştırılmış, durulaştırılmış grafikleri),
Giriş parametrelerinin sayısı – 10; Çıkış parametrelerinin sayısı – 10. Korucu (2016) geliştirilen arayüz
Prostat Kanser Riski Tespiti, Koroner Kalp Hastalığı Riskini Saptamak gibi gerçek hayat problemleri için
kullanılmıştır. Eğitim teknolojileri alanında ontoloji çalışmalarında ve web 3.0 teknolojileri ile
ilişkilendirilerek sistemin çalıştırılması ve insan bilgisayar etkileşimini daha yüksek seviyelere çıkarılması
düşünülmektedir.
Anahtar Sözcükler: bulanık mantık, bulanık kontrol, bulanıklaştırma, bulanık kurallar, çıkarım mekanizması,
durulaştırma, bulanık uzman sistem, bulanık arayüz, arayüz.
347
Artırılmış Gerçeklik Teknolojisinin Özel Eğitime Gereksinim Duyan Bireylerin Gerçek Yaşam
Deneyimi Kazanabilmelerine Yönelik Etkisi
S. Serkan TAN
Amasya Üniversitesi, Teknik Bilimler Meslek Yüksek Okulu, Bilgisayar Programcılığı Bölümü, Amasya /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Recep ÇAKIR
Amasya Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Amasya /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Özgen KORKMAZ
Amasya Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü, Amasya / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bireyin öğrenmeye yönelik özelliklerini içeren “öğrenme stili” kavramı, öğrenme açısından önemli bir
yere Artırılmış Gerçeklik (AG), bilgisayarlar veya akıllı telefonlar üzerinden görüntülenen şeklin ya da
herhangi bir cismin bilgiye, içeriğe, ankete ya da fotoğraf ve resim gibi görsellere çevrilerek ekran üzerinde
kullanıcıya artırılmış gerçek olarak yansımasıdır (Aziz, Aziz, Yusof ve Paul, 2012). Artırılmış gerçeklik
teknolojisi sayesinde gerçek nesnelerin bilgisayarda oluşturulmuş materyallerini kamera karşısında
görüntülenirken özel yazılımlarla görüntünün belirli noktalarına bağlanması sonucu eş zamanlı olarak
görüntünün alınması sağlanmaktadır (Bujakvd, 2013). Başka bir ifade ile AG, bilgisayarlar veya mobil
cihazlar üzerinden görüntülenen nesnenin ya da herhangi bir şeklin, görsellere çevrilerek ekran üzerinde
kullanıcıya nesnenin yansıyarak gerçekmiş gibi görüntülenmesi olarak tanımlanabilir. AG uygulamaları
genelde yüksek teknoloji merkezlerinde yapılmakta olup henüz eğitim alanında uyarlamaların yeni yeni
başladığı görülmektedir (Wu, Lee, Chang ve Liang 2013). AG uygulamaları, anlamlı öğrenmeyi ve transferi
kolaylaştırma noktasında eğitim sürecinde oldukça etkili olmaktadır (Köroğlu, 2012). Bu tür uygulamalar,
gözle görülemeyen ya da simülasyon uygulamaları ile benzeşimleri oluşturulan yapıları 3 boyutlu olarak
görselleştirerek konuyu somutlaştırmakta ve karmaşık konuları daha anlaşılır hale getirmektedir (Wu vd.,
2013). Ayrıca nesnelerin 3B olarak farklı açılardan görünümüyle etkileşimin sağlanması, öğrencilerin beceri
ve yeteneklerini geliştirmekte ve pratik uygulama becerisi kazanmalarını sağlamaktadır. Özel eğitime
gereksinimi olan çocukların özellikle problemli davranışlarının düzeltilebilmesi ve yaşamsal temel becerileri
kazanabilmelerine dönük olarak gerçek yaşam deneyimlerine ihtiyaç duydukları, bu yüzden de öğretim
programlarında bu gerçek yaşam deneyimi ve gereksinimlerini karşılamaya dönük etkinliklere özellikle vurgu
yapıldığı söylenebilir (Yalçınkaya, 2012; Özgüç, 2015). Bu bağlamda artırılmış gerçeklik ortamlarının
öğrencilerin gereksinim duyduğu bu gerçek yaşam deneyimlerini daha kolay ve güvenli bir şekilde
karşılayabileceği düşünülmektedir. Bu çalışmada, geliştirilecek arttırılmış gerçeklik öğretim materyalleri,
bilgisayar ortamında oluşturulan üç boyutlu modelin bulunduğu gerçek dışı bir uzayda hareket etme olanağı
sunmakta olup, kavrama ve algılama gücünü önemli derecede desteklemektedir. Bu açıdan bakıldığında
geliştirilecek olan materyaller ile özel eğitime gereksinimi olan çocukların eşit fırsatlar çerçevesinde
başkalarına muhtaç̧ olmadan, temel ihtiyaçlarını kendi çabalarıyla karşılaması, ailesine ve topluma yararlı
bireyler olması bakımından yararlı olacağı düşünülmektedir. Bu araştırmada, öncelikle özel eğitime muhtaç
çocukların gerçek yaşam deneyimi kazanmalarına yönelik hayat bilgisi dersi konuları kapsamında artırılmış
gerçeklik materyalleri geliştirilmiştir. Modüllerin tasarlanması ve geliştirilmesi sürecinde tasarım tabanlı
araştırma deseni kullanılmıştır. Tasarım tabanlı araştırma desenine göre, ilk olarak araştırmacılar tarafından
araştırma kapsamına alınan konulara dönük artırılmış gerçeklik ortamları tasarlanmış ve tasarımının birinci
sürümü geliştirilmiştir. Geliştirilen bu materyaller, Amasya İl merkezinde faaliyet göstermekte olan
Kılıçarslan Özel Eğitim Uygulama Merkezinde öğrenim gören 6 orta düzeyde zihinsel yetersizliği olan
öğrenciye öğretmenleri eşlinde uygulanmıştır. Uygulamada tasarımın nasıl çalıştığı araştırmacılar ve uzman
öğretmenler tarafından gözlenerek, öğrencilerin tepkileri ölçülmüştür. Bu gözlemlerde veriler yapılandırılmış
Tasarım Gözlem Formları aracılığıyla toplanmıştır. Çalışma sonuçlarına göre, uygulamayla öğrencilerin derse
odaklanma sürelerinin arttığı, daha fazla katılım gösterdiği, öğretilen konulara ilgisinin arttığı, uygulama
sonunda konu ile ilgili bilgilerinin arttığı ve eğitimin içinde aktif olmaktan dolayı zevkli zamanlar geçirdiği
görülmektedir.
Anahtar Sözcükler: artırılmış gerçeklik, özel eğitim, gerçek yaşam deneyimi
348
Teknoloji Entegrasyon Matrisleri
Hasan TENKOĞLU
Amasya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Fen Bilgisi Eğitimi Yüksek Lisans Programı,
Amasya/TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Recep ÇAKIR
Amasya Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Amasya/TÜRKİYE, e-posta:[email protected]
Bildiri Özeti:
Bilgisayar teknolojilerinde yaşanan gelişmeler öğrencilerin çeşitli yollarla öğrenmesini sağlamak için
öğretim planlarının yapılmasına katkıda bulunmaktadır. Bilgisayar teknolojilerindeki ilerlemelerle birlikte
animasyon, grafik, metin ve ses gibi multimedya araçlarının eğitim ortamlarında kullanımı artmaktadır
(Daşdemir ve Doymuş, 2012). Teknolojinin eğitim ortamlarında etkin bir şekilde kullanılması bilimsel ve
teknolojik gelişime öncülük etmesi açısından gereklidir. Eğitim kurumlarının personeli eğitim teknolojilerini
bilmeli ve bunları etkin bir şekilde kullanma becerisine sahip olmalıdır (Adıgüzel ve Yüksel, 2012). Bilgi ve
iletişim teknolojilerinin öğretim sürecine dahil edilmesine yönelik çeşitli modeller geliştirilmiştir. Bu
modellerdeki tanım farklılıkları dikkat çekmektedir. Teknoloji entegrasyonunu; bazı modeller teknolojik araç
gereçlerin öğrenme ortamını zenginleştirmesi, bazı modeller öğrenci öğrenmesini kolaylaştırması, bazı
modeller teknolojiyi eğitim programının bir parçası ya da teknolojinin öğretmen tarafından etkin kullanılması
şeklinde tanımlamaktadır
(Mazman&Usluel, 2011). Bu modellerden Teknoloji Pedagoji ve Alan Bilgisi
(TPAB) Modeli öğretmen yeterlikleri üzerine (Misra ve Koehler, 2005), Pedagoji, Sosyal Etkileşim ve
Teknoloji Jenerik Modeli araç-gereçlerin yararlı kullanımına (Wang, 2008), Samr Modeli öğretimin
kalitesinin artırılması için teknolojik araçların nasıl verimli kullanılması gerektiğine (Puentadura, 2008),
Durumlu Teknoloji Entegrasyonu (Brush, 2010) ve Beş Aşamalı Bilgisayar Teknolojileri Entegrasyonu
Modeli (Toledo, 2005) öğretmen yetiştirme üzerine odaklanmaktadır. Bu çalışmanın amacı literatürde var
olan teknoloji entegrasyon modellerinin incelenerek, Teknoloji Entegrasyon Matrisi’nin (TIM) diğer benzer
modellerden benzer ve farklı yönlerinin ortaya çıkarılmasıdır. Çalışmanın yöntemi literatür taraması
modelindedir. Teknoloji entegrasyon matrislerinin genel şemasına bakıldığında iki boyutlu bir yapısı vardır.
Birinci boyut öğrenmenin karakteristiği, ikincisi teknoloji entegrasyonunun seviyeleridir. Öğrenme
karakteristiğine bakıldığında; aktif, işbirlikli, yapılandırmacı, gerçekçi ve amaca yönelik öğrenme özellikleri
içermektedir. Teknoloji entegrasyonu seviyelerine bakıldığında giriş, benimseme, uyma, katma, dönüşüm
olmak üzere beş basamak içerir. Teknoloji entegrasyon seviyesi ve öğrenme karakteristiğinin kesişmesi
sonucu oluşan hücrelerde teknoloji kullanımının nasıl olması gerektiğiyle ilgili göstergeler yer almaktadır.
Göstergeler öğretmen, öğrenci ve öğrenme ortamı olarak üç başlık altında belirlenmiştir. Teknoloji
entegrasyon matrisinde diğer modellerde olduğu gibi entegrasyon seviyeleri yer almaktadır. Fakat teknoloji
entegrasyon matrisinde diğer benzer modellerden farklı olarak entegrasyon seviyeleri öğrenme özelliğine göre
düzenlenmektedir. Örneğin TPAB modeli teknoloji entegrasyonu için öğretmenlerin sahip olması gereken
özellikleri belirlerken öğrenme karakteristiğine fazla vurgu yapmadığı görünmektedir. TIM’de teknolojinin
etkili kullanımı için öğretmen ve öğrencilerin hangi teknolojileri nasıl kullanması gerektiği detaylandırılır.
Ayrıca TIM modeli teknolojinin entegrasyonuna yönelik sınıf içi uygulamalara odaklanmaktadır. Dolayısı ile
TIM modelinin benzer diğer modellere göre daha geniş kapsamlı olduğu söylenebilir.
Anahtar Sözcükler: teknoloji entegrasyonu, teknoloji entegrasyon modelleri, teknoloji entegrasyon matrisi
349
Teknoloji Entegrasyon Matrisi’nin Öğrencilerin Fen Bilimleri Dersi Akademik Başarıları ve Teknoloji
Yeterliklerine Etkisi
Hasan TENKOĞLU
Amasya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Fen Bilgisi Eğitimi Yüksek Lisans Programı,
Amasya/TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Recep ÇAKIR
Amasya Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Amasya/TÜRKİYE, e-posta:[email protected]
Bildiri Özeti:
Eğitim ortamları teknolojik araç-gereç ve yazılımlarla desteklenmesine rağmen teknoloji entegrasyonu
birçok faktöre bağlıdır (Hornack, 2011). Ayrıca Hornack (2011), teknoloji entegrasyonunun ilk ve en önemli
unsurunun öğretmen ve öğrencilerin bilgi ve becerilerine, uygulama becerilerine, müfredat içinde teknoloji
kullanımını geliştirmelerine bağlı olduğunu vurgulamaktadır. Birçok öğretmen ve yönetici yazılım ve özel
cihazlara yönelik eğitim almış, pek çok öğretmen çeşitli teknolojik araçlarda uzmanlaşmıştır. Öğretmenlerin
teknolojik araçları günlük öğretim ihtiyaçlarında en iyi şekilde kullanmaları için sık sık eğitime ve
modellemeye ihtiyaçları vardır (Welsh, Harmes ve Winkelman, 2011). Wang’a (2008) göre öğretmenler bilgi
ve iletişim teknolojilerini müfredat ile bütünleştirmeden önce özenle yapılmış bir plana ihtiyaçları vardır. Bu
plan yazılımın ve donanımın basit bir kombinasyonunun birleşimini doğal olarak takip ettirmeyecek şekilde
olmalıdır. Örneğin özel öğrenme hedefleri ve içerikleri, mevcut kaynakları değiştirme ve yeni öğrenme
ortamları gibi faktörleri içermelidir (Wang, 2008). Florida Öğretim Teknolojileri Merkezi ve Güney Florida
Üniversitesi işbirliğiyle geliştirilen teknoloji entegrasyon matrisleri derslerin planlanması ve uygulanması
sürecinde öğretmenlere rehberlik etmektedir (Hornack, 2011). Teknoloji entegrasyon matrisleri iki boyutlu bir
şema olup; bir boyutta öğrenmenin karakteristiği, diğer boyutta teknoloji entegrasyonunun seviyeleri yer
almaktadır. Öğrenmenin karakteristiği aktif, işbirlikli, yapılandırmacı, gerçekçi ve amaca yönelik olarak
öğrenme özelliğini; entegrasyon seviyeleri giriş, benimseme, uyma, katma ve dönüşüm olarak teknoloji
entegrasyonunun basamaklarını belirlemektedir (TIM, 2009). Bu çalışmanın amacı Teknoloji Entegrasyon
Matrisleri’ne göre planlanan Fen Bilimleri dersinin öğrencilerin teknoloji yeterliklerine ve akademik
başarılarına etkisinin araştırılmasıdır. Çalışma öntest-sontest kontrol gruplu yarı deneysel araştırma modeline
göre tasarlanmıştır. Araştırma süresince 7. Sınıf Fen Bilimleri dersi Maddenin Yapısı ve Özellikleri ünitesinde
deney grubu ile yapılan eğitimde teknoloji entegrasyon matrisine göre hazırlanan içeriklerde etkileşimli
simülasyonlar, animasyonlar, mobil uygulamalar, videolar, kelime işlemci, etkileşimli tahta ve tablet
bilgisayarlar kullanılmıştır. Kontrol grubunda dersler geleneksel yöntemle işlenmiştir. Araştırmanın
katılımcıları 7.sınıf öğrencileri olup deney grubu (n=27) ve kontrol grubu (n=26) kişiden oluşmaktadır.
Araştırma süresince veriler teknoloji standartları ölçeği (Mısırlı, 2013) ve akademik başarı testi ile elde
edilmiştir. Araştırma sonuçlarından elde edilen bulgulara göre; deney grubu ile kontrol grubu öğrencilerin
son test puanları deney grubu lehine istatistiki olarak anlamlı farklılık göstermektedir. Ayrıca, teknoloji
yeterlikleri bakımından deney grubu öğrencilerinin sontest puanları kontrol grubu öğrencilerin son test
puanlarına göre yüksek olmasına rağmen, istatistiki olarak bir farkın olmadığı görülmektedir. Teknoloji
Entegrasyon modeline göre öğrencilerin öğrenme çıktıları üzerine başka alanlarda da ve daha uzun süreli
uygulamalar yapılması önerilmektedir.
Anahtar Sözcükler: teknoloji entegrasyon matrisi, fen bilimleri akademik başarısı, teknoloji yeterlikleri
350
Why Pre-Service IT Teachers Want to Attend A Seminar about Computer Programming Teaching in
K-12 Level?
Erman YÜKSELTÜRK
Kırıkkale University, Education Faculty, Department of Computer and Instructional Technologies
Kırıkkale / TURKEY, e-mail: [email protected]
Serhat ALTIOK
Kırıkkale University, Education Faculty, Department of Computer and Instructional Technologies
Kırıkkale / TURKEY, e-mail: [email protected]
Abstract
Teaching computer programming in school is perceived as an important method for the development of
higher-order thinking skills, such as, critical thinking, group working, problem solving, ability to analyze and
synthesize and being innovative and productive, etc. In recent years, there are several research studies in the
literature which demonstrate the importance of programming and its positive effects on students` skills and
abilities. The researchers thought that programming education should be started to provide students in their
early age. Therefore, both pre-service teachers and teachers should be familiar with current methodologies
and tools in computer programming education especially in K-12 level. There are several activities organized
to inform them about innovations in computer programming teaching in the world. In this study, pre-service
IT Teachers` views were analyzed before attending one of the similar activities in Turkey. It is a seminar
about computer programming teaching methods and tools in K-12 education, supported by TUBITAK. 280
pre-service IT teachers from 40 different universities applied through online form to attend for this seminar
conducted 16-20 February 2015 in Kırıkkale University. The online application form used for choosing
participants of the seminar consisted of several main questions: Do you like computer programming? Do you
take the time to develop yourself about computer programming? Do you feel enough yourself to give lectures
about computer programming as a candidate teacher? Do you have any information about current methods
and tools of visual programming for K-12 education? Why do you want to attend this seminar? According to
the results, the pre-service IT Teachers expressed that they generally like computer programming and they are
trying to improve themselves about several programming language. Also, they thought that they had enough
knowledge to give lectures about computer programming. On the contrary, most of them stated that they did
not have enough information about current methods and tools of visual programming for K-12 education and
this seminar help them improve their professional career.
Keywords: computer programming education, methodologies and tools in programming education, preservice ıt teachers
351
E-öğrenme Ortamlarında Sanal Gerçeklik
Yalın Kılıç TÜREL
Fırat Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Elazığ / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Duygu GÜR
Dumlupınar Ortaokulu, Elazığ/TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Günümüzde sürekli gelişmekte olan teknoloji, eğitim ve öğretimde yeni fırsatlar sunmaktadır. Ancak
temel teknolojik araçların (bilgisayar, projeksiyon cihazı, akıllı tahtalar vs.) eğitim-öğretim ortamlarında
kullanılması öğrencilere gerçek yaşam deneyimi kazandırma noktasında yetersiz kalmaktadır. Bu durum,
gerçek bir ortamda bulunma hissi veren, yüksek etkileşimli üç boyutlu (3B) mekânsal ortamlar
oluşturulmasını destekleyen bir teknoloji olan sanal gerçeklik uygulamalarının, eğitim ortamlarında
kullanımını yaygınlaştırmıştır. Özellikle işbirliği ve etkileşimin sınırlı olduğu, gerçek öğrenme ortamlarından
uzak bir eğitim platformu sunan e-öğrenme ortamlarında sanal gerçeklik, öğrencilere farklı dünyaların
kapılarını açmaktadır. E-öğrenme ortamlarında sanal gerçeklik uygulamalarının kullanılması ile öğrencilerin
zaman ve mekân sınırlaması olmadan tasarlanan yüksek etkileşimli üç boyutlu sanal sınıf ortamlarına girerek
gerçek yaşam deneyimi kazanmaları sağlanabilmektedir. Yapılan bu çalışma ile sanal gerçeklik teknolojisinin
e-öğrenme ortamlarında kullanımına yönelik ilgili bilimsel araştırmaların incelenmesi ve bir derleme
çalışması olarak bir araya getirilmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla araştırmada Google Scholar, ERIC,
ELSEVIER ve YÖK Tez Merkezi gibi veritabanlarında tarama yapılmış ve 32 araştırma çalışmaya dâhil
edilmiştir. Araştırmada elde edilen sonuçlara göre sanal gerçeklik uygulamalarının e-öğrenme ortamlarında
kullanılmasıyla öğrencilerin başarı ve motivasyonları ile birbirleriyle etkileşimlerinde ve derse katılımlarında
artış olduğu görülmüştür. Ayrıca öğrenciler, sanal gerçeklik uygulamalarıyla çevrimiçi dersin çok daha etkili
olduğunu, bu tür ortamlarda sosyal etkileşimin etkili bir araç olduğunu ve kendilerini bir grubun parçası
olarak hissettiklerini, interaktif bir ortamda kendi ilgilerine yönelik çalıştıklarını, ders etkinliklerinde ve diğer
derslerde de bu platformların kullanılmasını istediklerini belirtmişlerdir. Bunun yanı sıra bağlantı sorunlarının
ve teknik aksaklıkların yaşanması, ses kesintilerinin olması, tasarlanan ortamın kullanıcının ihtiyaçlarını
karşılamada yetersiz kalması gibi olumsuz sonuçların da görüldüğü ortaya çıkmaktadır. Ancak genel olarak
çalışmalarda öğrencilerden olumlu dönütler alındığı görülmektedir.
Anahtar Sözcükler: sanal gerçeklik, second life, e-öğrenme, çevrimiçi öğrenme, e-öğrenmede sanal
gerçeklik
352
Yeni Nesil 3 Boyutlu Sanal Gerçeklik Ortamlarının Eğitsel Kullanımı: Müze Eğitimi Örneği
Rıdvan Kağan AĞCA
Kırıkkale Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Kırıkkale /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Ekmel ÇETİN
Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Sanal gerçeklik, gerçek dünyayı taklit ederek veya tamamen hayali bir şekilde yeni bir dünya oluşturarak
bu ortamları insanların kullanımına sunan, bunun için bireyin duyu organlarına çeşitli bilgiler sağlayan
bilgisayar tabanlı 3 boyutlu bir uygulamadır. Sanal gerçeklik sürükleyici olmayan (Non-immersive) ve
sürükleyici (immersive) sanal gerçeklik olarak ikiye ayrılır. Sürükleyici olmayan sanal gerçeklik uygulamaları
standart bir bilgisayara bağlıdır. Sürükleyici sanal gerçeklik uygulamaları ise yalnızca bilgisayar ekranına
bağlı kalmayıp, Android cihazlar, gözlükler, kasklar vb. daha gelişmiş aygıtlar aracılığıyla gerçekleştirilir.
Şimdiye kadar daha çok oyun alanında ilgi gören bu uygulamalar, eğitim alanında da yüksek bir potansiyele
ve büyük öneme sahiptir. Özellikle öğrenmeyi daha ilgi çekici hale getirmesi ve öğrencilerin motivasyonunu
büyük ölçüde artırması onun önemini daha da belirginleştirmektedir. Bu çalışmada sürükleyici sanal gerçeklik
uygulamalarıyla ilgili alanyazından bahsedilmekte ve bu uygulamaların eğitimde kullanım potansiyeli ve olası
etkileri üzerinde durulmaktadır. Sanal gerçekliğin eğitim üzerindeki avantajları ve dezavantajları, eğitimde
kullanımının sakıncaları gibi konuların tartışılması amaçlanmaktadır. Aynı zamanda çalışma kapsamında
Sosyal Bilgiler Eğitimi lisans 2.sınıf Müze Eğitimi seçmeli dersini alan 20 öğrenciye bir sanal müze gezisi
uygulaması kullandırılmış ve öğrencilerin konuyla ilgili görüşleri çalışmaya eklenmiştir. Öğrenci görüşleri
sürükleyici sanal gerçeklik uygulamalarıyla ilgili alanyazındaki mevcut kullanım potansiyelinin yüksek
olduğu ve eğitimde kullanımının avantajlı ve faydalı olacağı görüşünü destekler niteliktedir.
Anahtar Sözcükler: sanal gerçeklik, 3 boyutlu etkileşim, sanal müze eğitimi, bilgisayar destekli öğretim
353
Öğrenci Öz-değerlendirme Becerilerinin Geliştirilmesinde Davranış Yönetim Araçlarının Etkililiğinin
Değerlendirilmesi
Nesrin ÖZDENER DÖNMEZ
Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
İstanbul / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Aycan ÇELİK
Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü/ Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
İstanbul / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu çalışmanın amacı öğrenci öz-değerlendirme becerilerinin geliştirilmesinde, öğrencilere olumlu
davranış ve tutum kazandırmak amacıyla kullanılan davranış yönetim araçlarının etkilerini incelemektir.
Eylem araştırması olarak desenlenen çalışma, Pendik ilçesinde bir ortaokulda öğrenim görmekte olan ve
davranış problemlerinin sıklıkla görüldüğü 6. sınıf öğrencileriyle gerçekleştirilmiştir. 5 hafta olarak planlanan
uygulamada öğrencilerin ClassDojo davranış yönetim aracının sunduğu puanlama sistemini kullanarak özdeğerlendirme yapmaları sağlanmıştır. Davranış yönetim aracına eklenen davranışlar Milli Eğitim Bakanlığı
tarafından geliştirilen Öğrenci Davranışları Değerlendirme Formu baz alınarak oluşturulmuş, alan uzmanı,
okul rehber öğretmenleri ve araştırmacılar tarafından son haline getirilmiştir. Uygulamaya yönelik öğrenci
görüşlerinin belirlenmesinde ise araştırmacılar tarafından geliştirilen anket sonuçlarından yararlanılmıştır.
Araştırma bulgularına göre, öğretmen değerlendirmelerinde tekrarlı ölçümler için gerçekleştirilen ANOVA
testi sonuçlarına göre öğrencilerin davranışlarının olumlu geliştiği görülmüştür. Öğrenci öz-değerlendirmeleri
ile öğretmen değerlendirmeleri arasında orta düzeyde ilişkinin olduğu görülmüş ancak öğrencilerin davranış
puanlarını verirken zaman içinde objektif değerlendirmeden uzaklaşarak daha fazla puan verme eğiliminde
oldukları gözlenmiştir. Uygulama sonucunda gerçekleştirilen anket sonuçlarına göre, öğrenciler davranış
yönetim aracını kullanmaya olumlu bakmakta, aracı kullanmanın, davranışlarını şekillendirirken çaba
göstermelerinde olumlu etkilerinin olduğunu belirtmektedirler. Araştırma bulguları, davranış yönetim
araçlarının öğrencilere olumlu davranış kazandırmada etkili olduğunu ancak öğrenci öz-değerlendirme
becerilerinin gelişiminde etkili olabilmesi için dikkat edilmesi gereken önemli noktalar olduğunu vurgular
niteliktedir.
Anahtar Sözcükler: öz-değerlendirme, davranış yönetim aracı, ClassDojo
354
Spor Eğitiminde Hareket Yakalama Kinect Teknolojisinin Uygulanması
Erman YÜKSELTÜRK
Kırıkkale Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Kırıkkale /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Serhat ALTIOK
Kırıkkale Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Kırıkkale /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Yaşamını sürdürmek için hareket etmek zorunda olan insan, uygarlık geliştikçe daha az hareket
etmektedir. Otomobiller, yürümeye olan gereksinimimizi aza indirmiş, ağır işleri bizim yerimize yapan
makineler günlük hayattaki yerlerini almıştır. Bunun yanında televizyon ve bilgisayar gibi aygıtlar, uzun süre
hareketsiz kalmamıza neden olmaktadır. Bu hareketsiz yaşam tarzından kurtulmanın yöntemlerinden biri ise
düzenli egzersiz yapmaktır. Çünkü yapılan araştırmalar, en hareketsiz kişilerin bile, yaşamlarına, düzenli
olarak kısa yürüyüşler yapmak gibi hafif egzersizler kattıklarında, sağlık açısından önemli yararlar
kazanabileceklerini göstermektedir. Ancak yaşam koşullarının getirdiği yoğunluk ve olumsuzluklar egzersiz
yapmayı zorlaştırmakta gerek zaman ayırma problemi gerekse de var olan imkânların kısıtlı olması insanları
daha da hareketsiz yaşam tarzına yöneltmektedir. Bütün bunlara rağmen, son yıllardaki gelişmiş teknolojilerin
farklı egzersiz yapma fırsatlarının sunulmasına yardımcı olacağı düşünülmektedir. Bu teknolojilerden biri
olan Kinect, en güncel görüntü ve hareket algılama sensörüdür ve derinlik kamera sensörü, RGB kamera
sensörü, dörtlü mikrofon grubu ile insan vücudunda numaralandırılmış 24 adet eklemin pozisyonları ve
uzaklıkları takip edilerek vücut hareketlerini üç boyutlu şekilde yakalamakta, yüz tanıma ve ses algılama
imkânı sunmaktadır. Bu çalışmada, spor yaparken kullanılan kinect teknoloji yöntemleri incelenecek örnekler
sunulacaktır. Aynı zamanda bu teknolojinin spor eğitimine nasıl adapte edileceği hakkında yapılan alan
yazındaki çalışmalar özetlenecektir. Son olarak, spor eğitiminde kullanılmak üzere kinect ile üç boyutlu spor
platformunu temel alan bir model önerilecektir.
Anahtar Sözcükler: kinect, hareket algılama, 3 boyutlu spor platformu
355
Fatih Projesinin 2.Fazında Etkileşimli Tahta Kullanımı ve Öğretmen Görüşleri
Ekmel ÇETİN
Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Rıdvan Kağan AĞCA
Kırıkkale Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Kırıkkale /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
2012 yılında pilot uygulamayla başlayan FATİH projesi ile okullarda teknoloji entegrasyonu, içerik
geliştirme, öğretmen eğitimi gibi çalışmalar yürürlüğe girmiştir. Akıllı tahta olarak da adlandırılan etkileşimli
tahta, etkileşim özelliği olan ve bilgisayar sistemine bağlı şekilde çalışan, dokunmatik kontrollü büyük bir
panel olarak tanımlanabilir. M.E.B. verilerine göre 2015 yılı sonunda 359.107 etkileşimli tahtanın kurulumu
tamamlanmıştır. 2016’nın ilk yarısında da 432.288 etkileşimli tahtanın kurulumu yapılacaktır. 1.Faz
kapsamındaki öğretmenlerin tamamına eğitim verildiği, 2. ve 3.Faz çerçevesinde de eğitimlere devam edildiği
belirtilmektedir. Etkileşimli tahta ve tablet bilgisayarlar aynı yazılım üzerinden çalışacağı için konuyla ilgili
yaklaşık 280.000 öğretmenin eğitime alınması planlanmıştır. Bu çalışmada etkileşimli tahta kullanımıyla ilgili
genel bir alanyazın taramasının ardından etkileşimli tahtanın okullardaki mevcut kullanım durumunun
incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışma kapsamında farklı branşlardan ve farklı okullarda görev yapan 20
öğretmenle yüz yüze ve çevrimiçi görüşmeler yapılmış ve etkileşimli tahta kullanımıyla ilgili öğretmenlerin
aktardığı faydalar, sorunlar, öneriler gibi görüşlere yer verilmiştir. Aynı zamanda Matematik ve Coğrafya
derslerinde etkileşimli tahta kullanımıyla ilgili yapılan bazı bilimsel araştırmalar derlenmiş ve olumlu ve
olumsuz yanları tartışılmıştır. Öğretmen görüşleri; etkileşimli tahta kullanımının faydalı olduğunu belirtmekle
birlikte çoğunlukla kullanımdaki aksaklıklar, sorunlar, eksikler ve sıkıntılar üzerine yoğunlaşmaktadır. Bu
görüşler daha önce yapılan bilimsel araştırmalardaki olumlu ve olumsuz yönlerle benzerlik göstermektedir.
Anahtar Sözcükler: etkileşimli tahta, FATİH projesi, eğitimde teknoloji entegrasyonu, bilişim teknolojileri
356
Eğitim Bilişim Ağı (EBA) Web Sitesinin Otantik Görevler ve Göz İzleme İle Kullanılabilirliğinin
İncelenmesi
Ferhat Kadir PALA
Aksaray Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Aksaray /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Halit ARSLAN
Aksaray İli Milli Eğitim Müdürlüğü, Fatih Projesi il Koordinatörlüğü, Aksaray / TÜRKİYE, e-posta:
[email protected]
Fatih ÖZDİNÇ
Afyon Kocatepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Afyon /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Eğitim Bilişim Ağı (EBA) web sitesi hem öğrenciler, hem öğreticiler hem de eğitimle uğraşan kişiler için
kaynak sağlamaktadır. Bu çalışmada EBA web sitesinin kullanılabilirliğinin test edilmesi amaçlanmıştır. Bu
amaçla kullanılabilirlik ölçütü olarak kullanıcıların sistemi etkin kullanımları ve memnuniyetleri
incelenmiştir. Çalışmanın araştırma grubunun çeşitli branşlardan yedi öğretmen oluşturmuştur. Görüşmeler
doğrultusunda kullanıcıların en çok ihtiyaç duyulabileceği ve en çok kullanılabileceği düşünülen otantik
görevler belirlenmiştir. Veriler araştırmacılar tarafından geliştirilen veri toplama araçları ve göz izleme
cihazından elde edilmiştir. Elde edilen veriler analiz edilerek tasarım ve içerik boyutunda kullanılabilirlik
sorunları ortaya koyulmuş ve bu sorunlara çözüm önerileri üretilmiştir. Çalışma sonucunun EBA web
sitesinin geliştirilmesi ve iyileştirilmesi için sorumlulara yol gösterebileceği ve daha sonra yapılacak
kullanılabilirlik çalışmaları açısından önemli olabileceği söylenebilir.
Anahtar Sözcükler: göz izleme, eğitim bilişim ağı, kullanılabilirlik, otantik görev
357
Mobil Öğrenme Uygulaması: Matematik Cepte
Mustafa Tuncay SARITAŞ
Balıkesir Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Balıkesir /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Mobil araçlar, insan-bilgisayar etkileşimi, sosyal iletişimi ve öğrenme aktivitelerini önemli derecede
değiştirmektedir. Buna bağlı olarak, mobil öğrenme; bireysel, anlık, ?her zaman her yerde hareket halinde?
öğrenmeyi ve eğitsel araç ve materyallere erişmeyi destekleyen yenilikçi bir öğrenme modelidir. Mobil
teknolojilerin eğitimde kullanılmasıyla birlikte verimli zaman yönetimi ve eğitim ihtiyaçlarının
karşılanmasında mobil öğrenme uygulamaları giderek önemini arttırmaktadır. Matematik, günümüz eğitim
sisteminde öğrenci öğrenme ihtiyaçları arasında öncelikli olarak yer almaktadır. Özellikle, ortaöğretimin 12.
sınıfındaki öğrencilerin bir üst eğitim kurumuna geçebilmeleri için girdikleri üniversite giriş sınavı açısından
matematik dersinin önemi ortaya çıkmaktadır. Bu çalışmada, geliştirilen ?Matematik Cepte? mobil
uygulaması ile 12. sınıf öğrencileri ve onların öğretmenlerine yönelik bir öğrenme topluluğu sunulmaktadır.
Geliştirilen Matematik Cepte uygulaması, Balıkesir ilindeki 4 lisede halen aktif olarak kullanılmakta ve
öğrenciler çözemedikleri matematik sorularını bu uygulamaya yollayarak aynı zamanda bir soru havuzu
oluşmaktadır. Oluşan bu soru havuzunda öğrenciler, matematik konu kategorilerine ayrılmış sorulara ve
çözümlerine internet erişimi ile istenilen yer ve zamanda ulaşabilmekte, kendilerine ait soruları da zamandan
bağımsız olarak sorabilmektedirler. Dolayısıyla, bu mobil uygulama ile öğrenciler öğrenme süreci boyunca
kendi zamanlarının yöneticisi olabilmektedirler. Sisteme pek çok öğretmen de dahil olduğundan, öğrenci
soruları hızlı cevaplandığı gibi, öğretmene düşen iş yükü uygulamadaki diğer öğretmenler tarafından
paylaşılmaktadır.
Anahtar Sözcükler: mobil öğrenme, matematik eğitim
358
Eğitimde Artırılmış Gerçeklik Uygulamaları
Bülent Gürsel EMİROĞLU
Kırıkkale Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü, Kırıkkale / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Eğitimde teknoloji kullanımı, yıllar önce radyo ve televizyon ile başlayan, sonraları bilgisayarlar ve
Internet ile devam edegelen uzun soluklu bir serüvendir. Önceleri sadece kitapların veya diğer basılı
materyallerin bilgisayar ortamına aktarılması ile ortaya çıkan sayısallaştırılmış eğitim içeriklerinin alt yapısını
oluşturan eğitim teknolojileri, bilgisayar yazılım ve donanım teknolojilerindeki gelişmelerle birlikte teknoloji
ile zenginleştirilmiş sayısal çevrimiçi eğitim ortamlarının oluşturulmasına imkan sağlamaktadır. Günümüzde
kullanılan eğitim teknolojilerinin önemli bir kısmında, çevrimiçi sanal ortamlarda eğitimin etkinliğini
artırmak için Artırılmış Gerçeklik (Augmented Reality) uygulamalarına daha çok yer verilmeye başlandığı
gözlemlenmektedir. Artırılmış Gerçeklik (AG), gerçek dünyadaki ortamların ve nesnelerin, bilgisayar
tarafından üretilen ses, video ve grafik verileriyle zenginleştirilmesi yoluyla meydana gelen gerçeklenmiş
fiziksel görünümdür. AG, eğitim alanında özellikle basılı materyalleri (kitap, dergi vs.) canlandırma amaçlı
kullanılmaktadır. AR, öğrencilerin içeriğe erişimlerini sağlamak ve dersteki etkinliklerini arttırmak için farklı
olanaklar sağlamaktadır. Bu araştırmanın amacı, eğitimde her geçen gün kullanımı artan AG uygulamalarının
hangi alanlarda var olduğunu, ne şekilde gerçekleştirildiğini, kullanılan teknolojileri ve geleceğe yönelik
planları ortaya koymaktır.
Anahtar Sözcükler: artırılmış gerçeklik, eğitimde sanallaştırma, 3 boyutlu etkileşim
359
Bilişim Teknolojileri Öğretmen Adayları ile Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının
Bilgisayar Kaygılarının Karşılaştırılması
Ahmet SÜRÜCÜ
Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Fen Bilgisi Eğitimi Bölümü, Denizli/ TÜRKİYE, e-posta:
[email protected]
Sacit KÖSE
Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Fen Bilgisi Eğitimi Bölümü, Denizli/ TÜRKİYE, e-posta:
[email protected]
Hakan ÖZDEMİR
Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Fen Bilgisi Eğitimi Bölümü, Denizli/ TÜRKİYE, e-posta:
[email protected]
Bildiri Özeti:
Teknolojik gelişmelere bağlı olarak, öğretmen adaylarının bu gelişmeleri takip edebilmeleri, çalışacakları
alanlarda teknolojiye uyumlu çalışmaları beklenmektedir. Öğretmenler çalıştıkları kurumlarda bilgisayarı
derste kullanmak istemelerine rağmen, bilgisayara duydukları kaygı yüzünden teknolojiyi ders ortamına dâhil
edemeyebiliyorlar. Bunun için öğretmen adaylarının yaşadıkları bilgisayar kaygısı gibi olumsuz etkilerin
belirlenmesi ve bunların giderilmesi adına bu tarz çalışmalar önem arz etmektedir. Bu çalışmanın amacı,
bölüm ve sınıf düzeyi değişkenlerine göre öğretmen adaylarının bilgisayar kaygısı düzeylerini incelemek ve
bununla alakalı bazı öneriler sunmaktır. Çalışmanın örneklemi 2015- 2016 eğitim öğretim yılı Pamukkale
Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Bilişim Teknolojileri Bölümü ikinci ve üçüncü sınıfta öğrenin
gören 79 bilişim teknolojileri öğretmen adayı ve Fen Bilgisi Öğretmenliği Bölümü ikinci ve üçüncü sınıfta
öğrenim gören ile 100 fen bilgisi öğretmen adayı olmak üzere toplam 179 öğretmen kişiden oluşmaktadır.
Bilgisayar Kaygısı Ölçeği (Çavuş ve Günbatar, 2008) veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Bu ölçekte
öğretmen adaylarının kaygılarını ölçmeye yönelik 5 likert tipi 20 maddeden oluşmaktadır. Ölçeğin Cronbach
Alfa katsayısı ise 0.92’ dir. Veriler ilişkili örneklemler için t testi ile analiz edilmiştir. Analiz sonucunda
bilişim teknolojileri öğretmen adayları ile fen bilgisi öğretmen adaylarının bilgisayar kaygıları ortalamaları
bakımından aralarında anlamlı düzeyde fark bulunmuştur. Buradan da bölümlerin farklı olması öğretmen
adaylarının bilgisayar kaygılarını etkilediği ortaya çıkmıştır. Yine bilişim teknolojileri öğretmen adaylarının
sınıf düzeyleri bakımından 2. sınıf ile 3. sınıf öğrencilerinin bilgisayar kaygıları ortalamaları arasında 3. sınıf
öğrencileri lehine anlamlı düzeyde bir fark bulunmuştur. Bu sonuçtan sınıf düzeylerinin öğretmen adaylarının
bilgisayar kaygılarını etkilediği ortaya çıkmıştır. Fen bilgisi öğretmen adaylarının sınıf düzeyleri bakımından
2. sınıf ile 3. sınıf öğrencilerinin bilgisayar kaygıları ortalamaları arasında anlamlı düzeyde bir fark
bulunmamıştır. Bilgisayar kullanım sıklığının ya da deneyiminin, bilgisayar kaygısını azalttığı sonucu
çıkarılmaktadır. Öğretmen adaylarının bilgisayar kaygılarını azaltmak için bilgisayar ile yaşantılarının daha
fazla olması sağlanabilir ve onların öğrenme alanları da bilgisayar deneyimlerini artıracak şekilde
düzenlenebilir.
Anahtar Kelimeler: Bilgisayar Kaygısı, Bilgisayar Kaygı Ölçeği, Öğretmen Adayı, Bilgisayar Deneyimi.
360
Formation of Academic Research and Writing Group: A Design Based Research Approach
Gamze TÜRKMEN
Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Ankara / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Celal Bayar Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Manisa
Tuğba KAMALI ARSLANTAŞ 1,2
Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Ankara / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Aksaray Üniversitesi Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Aksaray
Selin Deniz UZUNOSMANOĞLU
Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Ankara / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Okan ARSLAN
Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Ankara / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Abstract
The purpose of this study is to encourage young researchers who are willing to produce academic papers
via individual interest or in the scope of a course for collaboration with others while improving research and
writing skills. For that purpose, Academic Research and Writing Group (ARWG) was founded in 2013-2014
academic year. In this study, design-based research approach has been employed. Data were collected through
semi-structured interviews from 14 graduate students in the first cycle and 10 graduate students in the second
cycle. At the end of the first cycle based on the interviews, the problematic issues were analyzed and based on
the observations of the researchers new ideas emerged to inform the second cycle. During the second cycle,
the major changes are implemented and two face to face meetings were arranged. Consequently, this study
showed such Community of Practice (CoP) formation is a need for young researchers who need academic
socialization and improve their academic writing skills. Moreover, findings of two cycles reported that added
specific features both provide positive impression towards ARWG and encourage young researchers to work
collaboratively.
Keywords: community of practice, academic writing and research group, design-based research.
361
Teknolojik Pedagojik Alan Bilgisi Konusuyla İlgili Ulusal Lisansüstü Tezlerin Yöntem ve İçerik
Açısından Değerlendirilmesi
Nezih ÖNAL
Niğde Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Niğde /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Günümüzde öğretmen eğitiminde sıklıkla karşımıza çıkan Teknolojik Pedagojik Alan Bilgisi (TPAB)
kavramı dikkat çekici olmuştur. TPAB; teknoloji, pedagoji ve alan (içerik) arasındaki ilişkileri tanımlamada
ve teknoloji entegrasyonuna ilişkin yürütülen çalışmalarda yoğunlukla kullanılmaktadır. Buradan yola çıkarak
gerçekleştirilen bu araştırmada amaç, TPAB ile ilgili gerçekleştirilen ulusal lisansüstü tezlerin yöntem ve
içerik açısından değerlendirilmesi yoluyla öğretmen eğitimi araştırmalarında var olan bir durumu ortaya
koymaktır. Böylece ülkemizdeki lisansüstü tez çalışmalarında TPAB konusundaki çalışmaların derinliği ve
yayılımı hakkında genel bir bilgi verilmesi sağlanmıştır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden biri olan
doküman incelemesi; literatür taraması ve içerik analizi yapılarak kullanılmıştır. Gerçekleştirilen bu araştırma
kapsamında YÖK veri tabanına kayıtlı olan TPAB konusu ile ilgili yüksek lisans ve doktora tezleri
incelenmiştir. TPAB konulu 57 adet lisansüstü tez; hangi amaçla ve hangi konu alanında yapıldığı, tezlerde
hangi yöntemlerin kullanıldığı, toplanan veriler için kullanılan veri toplama araçlarının neler olduğu, tezlerde
çalışma gruplarının veya hedef kitlelerin kimlerden oluştuğu boyutlarında incelenmiştir. Elde edilen bulgulara
göre TPAB konusunun yoğunlukla yüksek lisans tezlerinde Fen, Matematik ve BÖTE alanlarında çalışıldığı
sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca tezlerin yoğunlukla nicel ve karma yöntemle yapıldığı ve verilerinin daha çok
ölçek, anket ve yarı yapılandırılmış görüşme formlarıyla toplandığı sonucuna ulaşılmıştır. Bunun yanı sıra
TPAB konusunun bir öğretmen yeterliliği olmasına karşın yoğun olarak öğretmenlere nazaran bu mesleği
henüz icra etmeye başlamamış öğretmen adaylarıyla çalışılmış olması dikkat çekici olmuştur. Son olarak
araştırma bulgularına göre TPAB konusu temelinde gerçekleştirilen ulusal lisansüstü tez çalışmalarının
yöntem ve içerikleri açısından irdelenmesinin gelecekte bu konu alanı ile ilgili yapılacak başka lisansüstü
tezlere ışık tutacağı söylenebilir.
Anahtar Sözcükler: eğitim, öğretim, öğretmen, öğretmen adayı, teknolojik pedagojik alan bilgisi
362
Yüksek Lisans ve Doktora Öğrencilerinin Akademik E-Usulsüzlük Yapma Durumlarının İncelenmesi
Ayşegül BAKAR-ÇÖREZ
Kocaeli Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Kocaeli /
TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Aslıhan KOCAMAN-KAROĞLU
Gazi Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara / TÜRKİYE
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu araştırmanın amacı Türkiye’de eğitim fakültelerinde yüksek lisans veya doktora yapan öğrencilerin
akademik çalışma yapma sırasında internet kaynaklı akademik usulsüzlük (e-usulsüzlük) yapma durumlarının
ve bunun nedenlerinin incelenmesidir. Çalışmanın katılımcılarını 2014-2015 eğitim-öğretim yılında
Türkiye’de eğitim fakültelerinde herhangi bir alanda yüksek lisans ya da doktora yapan ve aynı zamanda
üniversitede araştırma görevlisi olarak çalışan kişiler oluşturmaktadır. Veriler, Türkiye genelindeki 58
üniversiteden toplam 243 katılımcıdan elde edilmiştir. Katılımcılar, eğitim fakültelerinin herhangi bir
bölümünde araştırma görevlisi olarak görev yapan, aynı zamanda da eğitim fakültelerinde herhangi bir alanda
yüksek lisans ya da doktora öğrencisi olan kişilerdir. Araştırmada veri toplama aracı olarak Akbulut, Şendağ,
Birinci, Kılıçer, Şahin ve Odabaşı (2008) tarafından geliştirilen İnternet Kaynaklı Akademik Usulsüzlük
Anketi (Internet-Triggered Academic Dishonesty Scale - ITADS) kullanılmıştır. Çalışmada Türkiye’deki
eğitim fakültelerinin farklı bölümlerinde yüksek lisans ya da doktora yapan araştırma görevlilerinin internet
kaynaklı araştırma yapmaları sırasında etik olmayan akademik davranışlarıyla ilgili genel bir resim ortaya
çıkarmak amaçlanmıştır.
Anahtar Sözcükler: akademik e-usulsüzlük, bilişim etiği,
363
Araştırma Kaygısı ve Akademik E-Usulsüzlük Yapma Durumları arasındaki İlişkinin İncelenmesi:
BÖTE Bölümü Örneği
Aslıhan KOCAMAN-KAROĞLU
Gazi Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu çalışmanın amacı eğitim fakültelerinde Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi (BÖTE)
bölümünde öğrenim gören öğrencilerinin araştırma kaygıları ve Internet ile artan akademik usulsüzlük yapma
durumları arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Araştırmanın örneklemini Türkiye’nin farklı illerindeki BÖTE
bölümlerinden beş tanesinde öğrenim gören öğrenciler (N=245) oluşturmaktadır. Katılımcıların %57.1
(N=140)’i kız öğrencilerden, %42.9 (N=105)’i erkek öğrencilerden oluşmaktadır. Araştırmada Büyüköztürk
(1992) tarafından geliştirilen “Araştırmaya Yönelik Kaygı Ölçeği” ve Akbulut, Şendağ, Birinci, Kılıçer, Şahin
ve Odabaşı (2008) tarafından geliştirilen İnternet Kaynaklı Akademik Usulsüzlük Anketi (Internet-Triggered
Academic Dishonesty Scale-ITADS) kullanılmıştır. Çalışmada gören öğrencilerinin araştırma kaygıları ve
Internet ile artan akademik usulsüzlük yapma durumları arasındaki ilişkinin yanı sıra, araştırma kaygısı
puanlarının ve internet etiği puanlarının cinsiyete, sınıf düzeyine, araştırma dersi alıp almama durumuna göre
farklılık gösterip göstermediği de incelenmiştir. Toplanan verilerin çözümlenmesinde korelasyon, Mann
Whitney U ve Kruskall Wallis H Testi kullanılmıştır.
Anahtar kelimeler: etik, e-usulsüzlük, araştırma kaygısı, akademik e-usulsüzlük
364
Mathematics Education Pre-Service Teachers’ Educational Computer Game Design Experiences
Hatice SANCAR TOKMAK
Mersin University, Education Faculty Computer Education and Instructional Technology Department, Mersin
/ TURKEY, e-posta: [email protected]
Abstract:
This case study aimed to investigate mathematics education pre-service teachers’ educational computer
game design experiences. 26 mathematics education pre-service teachers participated to the study. The data
collected during the computer literacy course offered in the fall semester of 2015-2016 academic year.
During the educational computer game design, the pre-service mathematics teachers were coached to follow
first two steps of ADDIE model: They firstly analyzed the target audience, and content and learning objects
they selected for their educational computer games. Then, they designed their educational games by using
PowerPoint. An open- ended questionnaire and observation form were used to collect data. The results
showed that most of the mathematics education pre-service teachers followed similar ways as: selecting a
mathematics learning object, analyzing target audience, deciding the educational game type and play, and
lastly game design characteristics. The mathematics education pre-service teachers explained they had
difficulty in deciding the educational computer game type and play in addition to applying instructional
design principles during the educational computer game design process. The results showed that the
educational computer game design process was instructive, entertaining, and challenging for the mathematics
education pre-service teachers.
Keywords: educational computer game, design, mathematics education.
365
Çözümlü Örneklerin Temel İlkelerinin Öğretilmesi: Bilişim Teknolojileri Öğretmen Adayları için Bir
Bilgisayar Tabanlı Öğrenme Ortamı
Beyza UÇAR
Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Yasemin DEMİRASLAN ÇEVİK
Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Çözümlü örnek, bir görevin nasıl gerçekleştirildiğinin ya da bir sorunun nasıl çözüldüğünün öğrenene
adım adım gösterildiği bir öğretim yöntemidir. Öğretim için çözümlü örneklerin kullanımı, öğrenene kendi
kendine problemleri çözmeden önce bir dizi çözümlü örnek verilmesi düşüncesine dayanır. Bu sayede
öğrenenin problem çözmede ilkeler ve ilkelerin uygulanmasına odaklanması sağlanır, öğrenme ve transfer
geliştirilir. Çözümlü örneklerin özellikle konu alanı ile ilgili şemaları yeterince gelişmemiş öğrenenlerin
gerekli bilgi ve becerileri kazanmalarını sağlamada etkili bir strateji olduğu sayısız araştırma tarafından ortaya
konulmuştur. Çözümlü örneklerin Matematik, Bilgisayar Mühendisliği gibi birçok farklı alanda
kullanılmasına rağmen Bilişim Teknolojileri alanında bu yöntemin yeteri kadar kullanılmadığı dikkati
çekmektedir. Dolayısıyla bu çalışmada bilişim teknolojileri öğretmen adaylarına çözümlü örneklerin nasıl
tasarlanacağı ve öğretim sürecinde nasıl kullanılacağı konusunda bilgi ve beceri kazandırmak amaçlanmıştır.
Çözümlü örneklerin etkililiğinde çözümlü örneklerin tasarımının önemli bir rol oynadığı vurgulanmaktadır.
Buradan yola çıkarak en çok kullanılan üç çözümlü örnek tasarım ilkesinin (sunum ilkesi, süreç ilkesi ve
kendi kendine açıklama ilkesi) nasıl uygulandığını gösteren bir bilgisayar tabanlı öğrenme ortamı
geliştirilmiştir. Bu ortam bir devlet üniversitesinin Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü’nde
2016 Bahar döneminde Özel Öğretim Yöntemleri 2 dersini alan öğretmen adaylarına laboratuvar ortamında 2
hafta boyunca uygulanacaktır. Birinci hafta öğretmen adaylarına, ilkelerin özellikleri ve nasıl uygulandıkları
bilgisayar ortamında sunulacaktır. Ayrıca Bilişim Teknolojileri dersi kapsamında bir konu veya kazanım
belirlemeleri ve her bir ilkenin nasıl uygulandığına ilişkin taslak oluşturmaları istenecektir. Öğretmen adayları
çözümlü örnek tasarım ilkelerinin Bilişim Teknolojileri dersi kapsamında nasıl uygulandığına yönelik taslak
oluşturma süreçlerine 2. hafta da devam edecekler ve 2. haftanın sonunda teslim etmeleri istenecektir.
Öğrencilerin oluşturdukları taslaklar araştırmacılar tarafından geliştirilecek bir rubrik aracılığıyla analiz
edilecektir. Bununla birlikte, sürecin katkıları veya olumsuz noktaları hakkında öğretmen adaylarının
görüşleri alınacaktır.
Anahtar Sözcükler: çözümlü örnekler, bilgisayar tabanlı öğrenme ortamı, öğretmen adayları
366
Üstbilişsel Stratejilere Dayalı Çevrimiçi Öğrenmenin Bilişim Teknolojileri Öğretmen Adaylarının
Üstbilişsel Farkındalık Düzeylerine Etkisi
Sibel BARIN
Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Yasemin DEMİRASLAN ÇEVİK
Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu çalışmanın amacı, üstbilişsel stratejilere dayalı etkinlikleri içeren çevrimiçi öğrenme sürecinin bir grup
üniversite öğrencisinin üstbilişsel farkındalığı üzerine etkisini incelemektir. Araştırmanın katılımcıları, 2016
Bahar döneminde Hacettepe Üniversitesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü’nde Özel
Öğretim Yöntemleri 2 dersini alan toplam 56 (Deney=24, Kontrol=32) öğrenciden oluşmaktadır. Çalışmada
deneysel yöntemlerden öntest- sontest kontrol gruplu model kullanılmıştır. Öğrencilerin üstbilişsel farkındalık
düzeylerini belirlemek amacıyla, Schraw ve Dennison (1994) tarafından geliştirilen ve Akın, Abacı, ve Çetin
(2007) tarafından Türkçe’ye uyarlanan “Üstbiliş Farkındalık Envanteri” kullanılmıştır. Uygulamadan 1 hafta
önce “Üstbiliş Farkındalık Envanteri” öntest olarak verilmiştir. Çevrimiçi ortamda hazırlanan ve öğretim
yöntemleriyle ilgili örnek olayların çözümünü içeren etkinlikler laboratuvar ortamında 3 hafta uygulanmıştır.
Deney grubunda üstbilişsel strateji kullanımını sağlamak amacıyla 3 başlık altında (Planlama, İzleme ve
Değerlendirme) yönlendirici sorular kullanılmıştır. Bu durumda, uygulama boyunca deney grubu üstbilişsel
stratejilere dayalı çevrimiçi etkinlikler gerçekleştirirken kontrol grubunun çevrimiçi etkinliklerinde üstbilişsel
stratejiler yer almamıştır. Uygulamadan 1 hafta sonra ise “Üstbiliş Farkındalık Envanteri” sontest olarak
verilmiştir. Sonuçlara göre, hem öntest hem de sontest puanları açısından deney ve kontrol gruplarının
üstbilişsel farkındalık düzeyleri arasında anlamlı bir fark olmadığı belirlenmiştir. Üstbilişsel strateji
kullanımını gerektiren etkinliklerin daha uzun dönemli uygulanması ve öğretim süreçleriyle
bütünleştirilmesinin üstbilişsel farkındalık düzeyini artırmada daha etkili olabileceği düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: üstbilişsel stratejiler, üstbilişsel farkındalık, çevrimiçi öğrenme
367
Phubbing: Kişilerarası İlişki Tarzları, Aile İlişkileri ve Demografik Özellikler Açısından Bir
Değerlendirme
Hatice Odacı
Karadeniz Teknik Üniversitesi, Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bölümü, Trabzon
TÜRKİYE, e posta: [email protected]
Evren Erzen
Artvin Çoruh Üniversitesi, İlköğretim Bölümü, Artvin/TÜRKİYE, e posta: [email protected]
İlknur Akistanbullu Yeniçeri
Artvin Çoruh Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Artvin/TÜRKİYE,
e posta: [email protected]
Özet
Bu araştırmada, Phubbing davranışı kişilerarası ilişki tarzları, aile içi ilişkileri ve demografik özellikler
açısından ele alındı. Araştırma, değişkenler arası ilişkileri belirlemek amacıyla ilişkisel desende tasarlandı.
Katılımcılar, rassal örneklemeyle belirlenen 545 üniversite birinci sınıf öğrencisinden oluştu. Analizler ise uç
değerlerin veri setinden çıkarılmasının ardından kalan 529 öğrenci üzerinde geçekleştirildi. Veriler Phubbing
(Karadağ et al., 2015), Aile Değerlendirme (Bulut, 1990) ve Kişilerarası Tarz Ölçekleri (Şahin, Çeri, &
Düzgün, 2007) kullanılarak toplandı. Elde edilen bulgular phubbing davranışının aile içi ilişkiler ve
kişilerarası tarzla anlamlı ilişkiler içerisinde olduğunu göstermektedir. Ayrıca varyans analizi sonuçlarına göre
phubbing’in öğrenim görülen bölüme, aile yapısının çekirdek, geniş veya bölünmüş olmasına, anne eğitim
durumuna, baba eğitim durumuna, ailenin gelir durumuna veya cinsiyete göre farklılaşmadığı belirlenmiştir.
Buna karşın sosyal medya profilini ziyaret sıklığının phubbing davranışında anlamlı bir farklılaşmaya neden
olduğu tespit edilmiştir.
Anahtar Sözcükler: Phubbing, phubber, kişilerarası ilişkiler, kişilerarası tarz, aile içi ilişkiler, aile ilişkileri.
368
Üstbilişsel Stratejilerle Desteklenmiş Çevrimiçi Ortamın Bilişim Teknolojileri Öğretmen Adaylarının
Teknoloji Entegre Edilmiş Ders Planı Geliştirmedeki Performanslarına Etkisi
Sibel BARIN
Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Yasemin DEMİRASLAN ÇEVİK
Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu çalışma, üstbilişsel stratejilerin kullanımını destekleyen çevrimiçi bir öğrenme sürecinin öğrencilerin
teknoloji entegre edilmiş bir ders planı geliştirme performanslarına etkisini incelemeyi amaçlamaktadır.
Araştırmanın katılımcıları, 2015 Güz döneminde Hacettepe Üniversitesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri
Eğitimi Bölümü’nde Okullarda Teknoloji Planlaması ve Koordinasyonu dersini alan toplam 35 öğrenci
arasından ders planı geliştirme etkinliğini tamamlayan 27 (Kadın=15, Erkek=12) öğrenciden oluşmuştur.
Öğrenciler gruplara seçkisiz atama yöntemiyle atanmış olup deney grubunda 13, kontrol grubunda ise 14
öğrenci yer almıştır. Ders kapsamında öğrencilerden kendilerine verilen şablonu kullanarak teknoloji entegre
edilmiş bir ders planı oluşturmaları istenmiş ve bu etkinlik araştırmacılar tarafından geliştirilmiş bir çevrimiçi
ortamda gerçekleştirilmiştir. Etkinliği gerçekleştirmek amacıyla öğrencilere 10 gün süre verilmiştir. Deney
grubunda üstbilişsel strateji kullanımını sağlamak amacıyla 3 başlık altında (Planlama, İzleme ve
Değerlendirme) yönlendirici sorular kullanılmıştır. Bu durumda deney grubu ders planı oluşturma etkinliğinin
yanısıra yönlendirici soruları da cevaplarken kontrol grubu sadece ders planı oluşturmuştur. Öğrencilerin
oluşturdukları ders planları araştırmacılar tarafından geliştirilen bir rubrikle analiz edilmiştir. Sonuçlara göre,
teknoloji entegre edilmiş ders planlarının niteliği açısından deney ve kontrol grupları arasında anlamlı bir fark
olmadığı belirlenmiştir. Bu durumun olası nedenleri arasında; deney grubundaki öğrencilerin üstbilişsel
strateji kullanımı konusunda yeterli deneyime sahip olmamaları, ders planı geliştirme süreciyle üstbilişsel
strateji soruları arasında ilişki kurmada zorlanmaları, zaman ve motivasyon eksikliği nedeniyle sorular
üzerinde yeterince durmamaları sayılabilir.
Anahtar Kelimeler: üstbilişsel stratejiler, bilişim teknolojileri öğretmen adayı, teknoloji entegre edilmiş ders
planı
369
Sınıf Öğretmenlerinin Etkileşimli Tahtayı Kullanma Durumları
İdris AKTAŞ
Mustafa Kemal Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Fen Bilgisi Öğretmenliği Anabilim Dalı.
Hatay / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Üzeyir YENİÇERİ
Mustafa Kemal Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Matematik Öğretmenliği Anabilim Dalı.
Hatay / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Mustafa BURAK TOP
Mustafa Kemal Üniversitesi, Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü.
Hatay / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu çalışmanın amacı fatih projesiyle birlikte ilkokullara kazandırılan etkileşimli tahtaların sınıf
öğretmenleri tarafından kullanılma durumlarını incelemektir. Çalışma, nitel verilerin kullanıldığı bir durum
çalışmasıdır. Çalışma, 3 ve 4. sınıfı okutan ve 10 yılın üzerinde meslek deneyimine sahip olan 8 sınıf
öğretmeni ile yürütülmüştür. Veri toplama aracı olarak, yarı yapılandırılmış görüşme formu ve gözlem notları
kullanılmıştır. Çalışmanın başında, yarı yapılandırılmış görüşmeler yapıldıktan sonra 4 hafta boyunca haftada
2 saat öğretmenlerin dersleri gözlemlenmiştir. Toplanan veriler içerik analizine tabi tutulmuştur. Yarı
yapılandırılmış görüşme verilerine göre öğretmenler, akıllı tahtayı ağırlıklı olarak fen bilimleri ve hayat bilgisi
derslerinde en az ise matematik derslerinde kullandıklarını, en çok derslerin sonunda değerlendirme yapmak
amacıyla kullanmakla birlikte giriş bölümünde dikkat çekmek amacıyla kullandıklarını da ifade etmiştir.
Yapılan gözlemler sonucunda ise, sınıf öğretmenlerinin derslerde etkileşimli tahtayı büyük oranda ders
kitabını görsel olarak yansıtmak veya konu ile ilgili video izletmek amacıyla kullandıkları görülmüştür.
Etkileşimli tahtayı kullanarak öğrenci ile etkileşimli etkinliklere fazla yer vermedikleri ve öğretmenlerin
derslerinde simülasyon kullanmadıkları görülmüştür. Bunun yanında öğretmenlerin, etkileşimli tahtadan
çoğunlukla dersin işlenişinde yararlandıkları, nadiren de derse dikkat çekme ve ölçme değerlendirme
bölümlerinde faydalandıkları görülmüştür.
Anahtar sözcükler: sınıf öğretmenleri, etkileşimli tahta, sınıf içi uygulama, gözlem.
370
Etkileşimli Tahtanın Derslerde Kullanımına Yönelik Müzik Öğretmeni Adaylarının Algıları
Volkan Burak KİBİCİ
Necmettin Erbakan Üniversitesi A.K. Eğitim Fakültesi, Konya TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu araştırma Necmettin Erbakan Üniversitesi, Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi, Güzel Sanatlar Eğitimi
Bölümü, Müzik Öğretmenliği Anabilim Dalı’nda öğrenim gören 1,2,3,ve 4. sınıf öğrencilerinin derslerde
etkileşimli tahta kullanımına yönelik görüşlerini ortaya koymak, bu görüşlerin sınıf düzeyi, cinsiyet ve
bilgisayar kullanma yeterlik algısına göre farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla yapılmıştır.
Araştırmada tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Bağcı’nın (2013)
“Etkileşimli Tahtaya Yönelik Görüşleri Belirleme Anketi” kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen verilerin
analizi betimsel istatistik yoluyla yapılacaktır. Verilerin analiz süreci devam etmektedir.
Anahtar Kelimeler: etkileşimli tahta, derste kullanım, müzik öğretmeni adayı, görüş
371
Müzik Öğretmeni Adaylarının Bilgi ve İletişim Teknolojilerine (BİT) Yönelik Tutumları
Volkan Burak KİBİCİ
Necmettin Erbakan Üniversitesi A.K. Eğitim Fakültesi, Konya TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bilginin kalıcılığı çeşitli yollarla sağlanabilir. Hem işitsel hem görsel olarak algılanan veriler, sadece sözel
veya sadece görsel olarak algılanan verilere göre daha fazla kalıcılığa sahiptir. Ne kadar çok duyu organına
hitap edilirse bilginin kalıcılığı da o derece artar. Görsel ve işitsel kanalı bir arada kullanmak teknolojinin
eğitimde kullanılması ile daha kolay hale gelmiştir. Öğrencilerin teknoloji ile öğrenmesi için öncelikle buna
karşı tutumlarının olumlu yönde artması gerekmektedir. Öğrencilerde bu tutumu değiştirmeden önce
öğretmenlerin teknolojiye, eğitimde teknolojinin rolüne karşı tutumuna bakmalıyız. Bu çalışmanın amacı
müzik öğretmeni adaylarının bilgi ve iletişim teknolojilerine karşı tutumu belirlemektir. Araştırmanın
örneklemini Türkiye’nin Necmettin Erbakan Üniversitesi, Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi, Güzel Sanatlar
Eğitimi Bölümü, Müzik Öğretmenliği Anabilim Dalı’nda öğrenim gören lisans 1,2,3 ve 4. sınıf 120 müzik
öğretmenliği adayı oluşturmaktadır. Veriler, Bilgi ve İletişim Teknolojileri Tutum Ölçeği (Karaoğlan, Cavaş,
Kışla, & Cavaş, 2007) ile toplanmıştır. Verilerin analiz süreci devam etmektedir.
Anahtar Sözcükler: BİT’e yönelik tutum, müzik öğretmeni adayı, teknoloji kullanımı
372
Bilişim Alanında Değişik Kademelerde Eğitim Gören Öğrencilerin Girişimcilik Eğilimlerinin
Karşılaştırılması
Abdurrahman GÜNAY
Zübeyde Hanım Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi, Bilişim Teknolojileri Alanı, Afyonkarahisar / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Ertuğrul ERGÜN
Afyon Kocatepe Üniversitesi, Uzaktan Eğitim Meslek Yüksek Okulu, Afyonkarahisar / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Hızla gelişen ve değişen dünya koşullarında ulusal ve uluslararası alanda ilerleme, kalkınma ve geleceğe
güvenle adım atabilmede ön plana çıkan unsurlardan birisi de girişimcilik kavramıdır. Bilişim çağında ve
özellikle bilişim alanındaki girişimcilik hamleleri tüm dünyada kısa zamanda ses getirmekte ve hızlı kalkınma
ve ekonomik gelişim ile birlikte sosyal kazanımları da beraberinde getirmektedir.
Bu bildirinin amacı, bilişim alanında değişik kademelerde eğitim gören öğrencilerin girişimcilik eğilimlerinin
saptanması ve bu eğilimin demografik veriler, girişimcilik eğitimi alma durumu, cinsiyet gibi değişkenlerle
ilişkisinin belirlenmesidir. Bu araştırmanın bulguları ve sonuçlarının bilişim sektöründe girişimcilik
politikalarının belirlenmesi noktasında ışık tutacağı düşünülmektedir. Araştırmanın örneklem grubunu
Afyonkarahisar'da 2015-2016 öğretim yılında bilişim alanında eğitim görmekte olan lise, meslek yüksekokulu
ve fakülte öğrencileri oluşturmaktadır. Çalışmaya 323'ü (%50,1) erkek, 322'si (%49,9) kız olmak üzere
toplam 645 öğrenci katılmıştır. Demografik verileri ve girişimcilik eğilimini ölçmek amacıyla 3 farklı veri
toplama aracı kullanılmıştır. Araştırma verileri için tarama modeli kullanılmıştır. Elde edilen veriler Sosyal
Bilimler İçin İstatistik Paketi (SPSS) programında frekans, yüzde, aritmetik ortalama, standart sapma, T-Testi
ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA) kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, öğrencilerin
girişimcilik eğitimi alma düzeyinin oldukça düşük olduğu görülmüştür. Bilişim alanında eğitim gören
öğrencilerin girişimcilik düzeylerinin yüksek olduğu ve girişimcilik eğilimleri konusunda kız ve erkek
öğrenciler arasında belirgin bir fark olmadığı gözlemlenmiştir. Öğrencilerin çabalamaya ihtiyaç olan hallerde
girişimcilik eğilimlerinin arttığı tespit edilmiştir. Evde bilgisayar olmasının girişimciliğe doğrudan bir
etkisinin olmadığı görülmüştür. İletişim becerileri yüksek olan bireylerin girişimcilik eğilimleri yüksek
çıkmıştır. Ayrıca girişimci adaylarının iş fikirlerini başkalarına söyleme konusuna olumlu bakmadıkları tespit
edilmiştir. Bilişim alanında değişik kademelerde eğitim gören öğrencilerin girişimcilik eğilimlerinin
artırılması için, bu araştırma sonuçları doğrultusunda okullarda verilen girişimcilik eğitimlerinin artırılmasının
faydalı olacağı düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: girişimcilik, girişimcilik eğilimi, bilişimde girişimcilik
373
ASSURE Modeline Uygun Olarak TPAB Fen Etkinliğinin Geliştirilmesi
İdris AKTAŞ
Mustafa Kemal Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Fen Bilgisi Öğretmenliği Anabilim Dalı, Hatay / TÜRKİYE,
E-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Öğretmen ve öğretmen adaylarının teknolojiyi derslerinde kullandıklarında öğrencileri pasif dinleyici
haline getirdikleri, öğrencilere not tutma fırsatı vermedikleri, öğrencilerin zorlandıkları ya da yanlış
anladıkları kavramları geliştirmede etkili sunumlar yapamadıkları saptanmıştır. Ayrıca öğretmen adaylarının
teknoloji destekli ders tasarımlarında öğretim sürecini öğrenci merkezli olarak planlamalarına rağmen,
öğretmen merkezli olarak işledikleri ve simülasyondaki değişkenleri kendilerinin değiştirdikleri, öğrencilerin
kendilerinin değişkenleri değiştirmelerine fırsat vermedikleri tespit edilmiştir. Bu nedenle teknoloji
aracılığıyla hazırlanan ders planlarının kullanışlılık ve geçerliliğini sağlamak amacıyla, planların belli bir
öğretim tasarım modeline dayandırılarak hazırlanması gerekir. Aksi halde yapılan tasarımlar kullanışlılık
özelliğini kaybederler. Bu çalışmada etkileşimli simülasyonlara yönelik öğrencileri aktif hale getirmek
amacıyla çalışma yapraklarıyla birlikte kullanılacak ASSURE modeline dayalı TPAB fen etkinliğinin
tasarlanması amaçlanmıştır. Tasarım, ortaokul 7. sınıf maddenin yapısı ve özellikleri ünitesi kapsamında
atomun yapısı, iyon ve nötr kavramlarına yönelik olarak etkileşimli simülasyonun sorgulama yaklaşımı
temelinde hazırlanmıştır. Tasarım öncesinde öğretmenler ile yapılan görüşmelerde öğrencilerin, anyon ve
katyon oluşumunu kavramada zorluk yaşadıkları, anyon katyon oluşurken elektron alınır mı? verilir mi?
durumu öğrenciler tarafından karıştırıldığı tespit edilmiştir. Bu bağlamda çalışma sonunda, atomun yapısı,
anyon ve katyon kavramlarına yönelik sınıf içi uygulamalarda öğrencileri aktif hale getirerek rahatlıkla
kullanılabilecek etkileşimli simülasyonlara yönelik çalışma yaprakları geliştirilmiştir.
Anahtar Sözcükler: TPAB, ASSURE modeli, çalışma yaprağı, atom, anyon, katyon.
374
TPAB Geliştirme Programına Yönelik Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Görüşleri
İdris AKTAŞ
Mustafa Kemal Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Fen Bilgisi Öğretmenliği Anabilim Dalı, Hatay / TÜRKİYE,
E-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Eğitim teknolojilerinin gelişmesi ve yaygınlaşmasıyla birlikte TPAB kavramı popülerlik kazanmış ve
araştırmacılar öğretmen ve öğretmen adaylarının teknolojiyi sınıf içi uygulamalarında kullanma becerilerini
geliştirme üzerine odaklanmıştır. Öğretmen ve öğretmen adaylarının TPAB’lerini geliştirmek için çeşitli
programlar kullanılmış ve çoğunlukla adayların TPAB bilgi ve uygulama düzeyleri, özyeterlilik, özgüven
kavramlarındaki gelişim incelenmiştir. Ancak öğretmen ve öğretmen adaylarının program hakkındaki
görüşleri de programın etkililiğine yönelik bilgi sağlayan önemli bir faktördür. Ayrıca programın olumlu ve
olumsuz yönlerinin ortaya konulması ve gerekli düzenlemelerin yapılması için de en önemli faktörlerin
başında gelmektedir. Bu çalışmanın amacı bilgilendirme eğitimi ve tasarım-mikro öğretim uygulamalarından
oluşan TPAB geliştirme programına katılan fen bilgisi öğretmen adaylarının görüşlerinin incelenmesidir.
Çalışmaya uygun örnekleme yöntemine göre seçilen 91 fen bilgisi öğretmen adayı katılmıştır. TPAB
geliştirme programında 6 hafta boyunca öğretmen adaylarına eğitim teknolojilerinin kullanımına yönelik
bilgilendirme eğitimi verilmiştir. Ardından tasarım-mikro öğretim uygulamalarında adaylardan kendi
branşları olan fen dersinin herhangi bir konusunda ders tasarımı hazırlamaları ve mikro öğretim tekniğiyle
sunmaları istenmiştir. Her sunumdan sonra ders sunumu yapan gruptan öz değerlendirilme ve sınıftan akran
değerlendirilmesi alınmıştır. Programın sonunda adayların görüşleri açık uçlu anket soruları aracılığıyla
alınmıştır. Elde edilen veriler içeri analizine tabi tutulup ve betimlemeli istatistikler ile sunulacaktır.
Anahtar Sözcükler: TPAB; bilgilendirme eğitimi; tasarım; mikro öğretim; fen bilgisi öğretmen adayları.
375
Sosyal Medya Paylaşım İçeriklerinin Eğilim Belirlemede Kullanılması
Nihat ADAR
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü,
Eskişehir / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Celal Murat KANDEMİR
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü
Eskişehir / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Büşra BAŞARAN
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü,
Eskişehir / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Esra ERİK
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü,
Eskişehir / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Merve Melis BALKAYA
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü,
Eskişehir / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Web teknolojilerindeki gelişmenin etkisi ve taşınabilir akıllı cihazların erişilebilirliklerinin artması
sayesinde her yaştan insan, yaşamlarının her anında sosyal medya ile etkileşim halinde bulunabilmektedir.
Sosyal medya uygulamaları bireylerin dijital kimliklerinin önemli bir parçası haline gelmektedir. Bu
çalışmada, bireylerin eğilimlerini belirlemek için sosyal medya üzerinden paylaşılan metinlerin
sınıflandırılması amaçlanmaktadır. Bunu gerçekleştirmek için, WEKA kütüphanesinde yer alan olasılık
tabanlı sınıflandırma algoritmalarından Naive Bayes kullanılmaktadır. Sınıflandırma için sosyal medya
uygulaması kullanıcılarının paylaşımları özellik olarak seçilmiştir. Eğitim veri seti oluşturulurken cinsel,
siyasi, korku/şiddet, olumsuz örnek içerikleri web üzerindeki paylaşımlardan elde edilmiştir. Elde edilen
metinler anlamlı sınıflar oluşturmak amacıyla sınıflandırma öncesinde Zemberek Türkçe Doğal Dil İşleme
Kütüphanesi ile köklerine ayrılarak bir ön işleme tabii tutulmaktadır. Bu ön işlem sırasında tekrar eden
kelimeler, anlamsız kelimeler, sayılar ve noktalama işaretleri de veri setinden çıkartılmakta ve daha anlamlı
bir sınıflandırma elde edilmesine olanak sağlanmaktadır. Her bir sınıfa ait 200’er örnek metin toplanarak
toplamda 800 örnekten oluşan eğitim veri seti elde edilmiştir. Eğitim veri seti üzerinde Naive Bayes
algoritması %90 doğruluk oranı vermektedir. Eğilim sınıflarının dağılımına bakılarak sınıfın olumlu davranış
olma ihtimali de göz önüne alınmaktadır. Eğitim veri seti genişletilerek ve farklı yöntemler denenerek daha
yüksek ve kesin doğruluk oranı elde edilmesi amaçlanmaktadır.
Anahtar Sözcükler: sosyal medya, içerik sınıflandırma, veri analizi, eğilim belirleme
376
Yabancı Dil Eğitimine Video Portfolyo Teknolojisi Entegrasyonu 12
Serhat ALTIOK
Kırıkkale Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Kırıkkale /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Erman YÜKSELTÜRK
Kırıkkale Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Kırıkkale /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Günümüzde bireylerin öğrenme faaliyetlerinde başarılı olabilmeleri için okuma, dinleme ve ezberleme
gibi geleneksel süreçler yerine çalışmalarını planlı ve düzenli olarak yürütmeleri ve kendi bilişsel süreçleri
hakkında bilgiye sahip olmaları daha önemli görülmektedir. Üstbilişsel beceriler ve üstbilişsel farkındalık,
bireyin bilinçli davranma, kendini kontrol etme, kendini düzenleme ve değerlendirme, planlama, nasıl
öğrendiğini izleme ve öğrenmeyi öğrenme gibi kavramları içermektedir. Bireyin öğrenme faaliyetlerindeki bu
gelişmeler eğitimde köklü reformları beraberinde getirmekte, öğrenme sürecinin ayrılmaz bir parçası olarak
görülen değerlendirmenin de değişim göstermesine neden olmaktadır. Geleneksel eğitimde aktarılan bilgilerin
ne kadarının hafızada kaldığının ölçülmesine yönelik uygulanan geleneksel değerlendirme yöntemlerinin yanı
sıra portfolyo gibi yeni yaklaşımlar da giderek ön plana çıkmaktadır. Bu durumun nedeni zaman, maliyet ve
tarafsızlık gibi temel avantajlar sağlayan klasik değerlendirme yöntemlerinin öğrenme eksikliklerini görme
fırsatı vermemesi öğrencinin öğrenme şeması hakkında yeterli bilgi sunmaması, üst düzey zihinsel becerileri
tespit etmede yetersiz kalması, bilgiyi kullanma, problem çözme yolu konusunda çok az bilgi vermesi olarak
görülmektedir. Öğrencinin bir ya da daha fazla alanda yaptığı çalışmalarının yanı sıra gelişimini ve başarısını
da gösteren portfolyo özgün ürünlerin, elektronik ortamda dijital olarak bir araya getirilerek kaydedilip
saklanması halinde “Elektronik Ürün Dosyası” (E-Portfolyo) olarak adlandırılmaktadır. Eğitimde kaliteyi
artırmak, denetim ve gözlem yapmak veya bulgulara tanıklık yapmak için son zamanlarda yaygın olarak
kullanılan e-portfolyo kullanım örneklerinden biri de video portfolyolardır. Video portfolyo sürecinde kayıt
altına alınmış videolar öğrenmeyi ve öğretmeyi geliştirmek amacıyla biçimlendirmeye dönük değerlendirme
yöntemi ve düzey belirleyici değerlendirme yöntemi olarak kullanılabilmektedir.
Bireylerin kendi bilgilerini yansıtabildiği bir yöntem olarak adlandırılan video portfolyonun eğitim
ortamlarına adapte edilmesiyle öğrenciler öğrenme etkinliklerine aktif katılım ve süreci planlama yoluyla üst
düzey bilişsel becerilerini, yeteneklerini, öz disiplinlerini, sorumluluk bilinçleri ve yaratıcılıklarını
geliştirmektedir. Bu çalışmada, yabancı dil eğitiminde kullanılmak üzere e-eğitsel bir model olarak Kinect ve
Akıllı Tahtanın birlikte kullanıldığı video portfolyo yöntemini temel alan bir model önerilecek ve
alanyazındaki çalışmalar özetlenecektir.
Anahtar Sözcükler: video portfolyo, yabancı dil eğitimi, kinect teknolojisi
12
TÜBİTAK 115K489 No’lu proje kapsamında desteklenmektedir.
377
Öğrencilerin Çevrimiçi Öğrenmeye Yönelik Hazır Bulunuşlukları ile İşlemsel Uzaklık Algıları
Arasındaki İlişkinin İncelenmesi
Esma Aybike BAYIR
Gazi Üniversitesi, Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi, Ankara/TÜRKİYE, [email protected]
Mehmet Fikret GELİBOLU
Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Öğretmenliği,
Ankara/TÜRKİYE, [email protected]
Raziye DEMİRALAY
Alaaddin Keykubat Üniversitesi, Akseki Meslek Yüksekokulu, Antalya/TÜRKİYE,
[email protected]
Bildiri Özeti:
Günümüzde, artan eğitim ihtiyacını karşılamak, eğitimde fırsat eşitliği sağlamak amacıyla eğitim öğretim
uygulamalarında teknolojiden daha fazla yararlanılmaktadır. Bu uygulamalardan en dikkat çekeni çevrimiçi
öğrenme ortamlarıdır. Çevrimiçi öğrenme ortamlarında öğrenci zaman ve mekandan bağımsız, kendi kendine
ve kendi hızında öğrenme olanağı bulabilmektedir. Öğrenciler eşzamanlı ve eşzamansız iletişim ortamları ile
hem diğer öğrencilerle hem de öğretmenleriyle iletişim kurabilmektedirler; bu sayede kendi görüşlerini de
olgunlaştırabilmektedirler. Çevrimiçi öğrenme ortamlarının uygulamada işe koşulmasının öncesinde bilinmesi
gereken bu ortamlarda yer alacak öğrencilerin ortama yönelik hazır bulunuşluklarıdır. Çevrimiçi öğrenmeye
yönelik hazır bulunuşluk pek çok değişkeni etkilemektedir. Bu çerçevede yapılan bu araştırmanın amacı,
çevrimiçi öğrenme ortamlarında öğrenim gören öğrencilerin çevrimiçi öğrenmeye yönelik hazır
bulunuşlukları ile işlemsel uzaklık algıları arsındaki ilişkinin incelenmesi oluşturmaktadır. Araştırmanın
yöntemi ilişkisel tarama modelidir. Araştırmanın amacı doğrultusunda, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari
Bilimler Fakültesinde öğrenim görmekte olan 112 öğrenciye çevrimiçi ortamda “Çevrimiçi Öğrenmeye
Yönelik Hazır Bulunuşluk Ölçeği” ile “İşlemsel Uzaklık Algısı Ölçeği” uygulanmıştır. Dokuz öğrenci
ölçeklerin tamamını doldurmadığından 103 öğrenciden elde edilen veriler SPSS 23.0 programı ile
değerlendirilmiştir. Gerçekleştirilen istatistiksel analizler sonucunda, öğrencilerin çevrimiçi öğrenmeye
yönelik hazır bulunuşlukları ile işlemsel uzaklıkları arasında orta düzeyde negatif yönlü bir ilişki
bulunmuştur. Bu bulgudan yola çıkılarak, çevrimiçi öğrenmeye yönelik hazır bulunuşlukları yüksek olan
öğrencilerin işlemsel uzaklık algılarının düşük olduğu sonucuna ulaşılmıştır. İşlemsek uzaklık algısı öğrenci
ve öğretmen arasındaki iletişime yönelik yanlış anlamalara yol açan boşluk olarak tanımlanmaktadır ve
motivasyon, başarı, öğrenmenin kalıcılığı gibi kavramlarla da negatif yönlü ilişkiye sahiptir. Yapılan
araştırmada aynı zamanda, öğrencilerin öğrenim gördükleri çevrimiçi ortama ilişkin olumlu ve olumsuz
görüşlerine de yer verilmiştir. Elde edilen sonuçlar alanyazın çerçevesinde tartışılmıştır.
Anahtar Sözcükler: çevrimiçi öğrenme, hazır bulunuşluk, işlemsel uzaklık.
378
The Relationship between the Characteristics of the Lecturers in Different Departments and Teaching
Technologies
Yaşar AKKAN
Gümüşhane University, Engineering and Natural Sciences Faculty, Department of Mathematical Engineering,
Gümüşhane / TURKEY, e-posta: [email protected]
Mesut ÖZTÜRK
Bayburt University, Education Faculty, Department of Elementary Mathematics Education, Bayburt /
TURKEY, e-posta: [email protected]
Ünal ÇAKIROĞLU
Karadeniz Technical University, Fatih Education Faculty, Department of Computer Education and
Instructional Technologies, Trabzon/TURKEY, e-posta: [email protected]
Abstract:
The aim of this study is to examine the relationships between the technology-related perceptions of the
lecturers in engineering department and education technology integration and the characteristics of the
lecturers – gender, age, experience year, department, field, etc. -. In this study having quantitative research
design, two different questionnaires were applied to determine the relationship between the characteristics of
55 lecturers in different departments of Engineering and Natural Sciences Faculty of Gümüşhane University
and the education technologies. In the analysis of the data obtained by these questionnaires prepared on the
basis of literature, SPSS package program was used. It has been detected from the obtained findings that the
lecturers in different departments generally have higher perceptions of education technologies and this differs
from department to department; but the lecturers in different departments have lower perceptions in the
integration of education technologies and offering original applications to the students. Besides, statistically
significant differences have been detected between the characteristics and perceptions of the lecturers in
different departments.
Keywords: education technology integration, engineering and natural sciences faculty, lecturers
379
Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü Öğrencilerinin Öğrenme Analitiğinin Gizlilik ve
Etik Boyutuyla İlgili Görüşleri
Ferhat BAHÇECİ
Fırat Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Elazığ / TÜRKİYE
e-posta:[email protected]
Engin BAZ
Milli Eğitim Müdürlüğü, Öğretmen, Diyarbakır / TÜRKİYE
e-posta:[email protected]
Bildiri Özeti
Hayatımızın her alanında kullandığımız iletişim ve bilişim teknolojileri hızla artmaktadır. Bu
teknolojilerin eğitimde kullanımı da aynı şekilde artmıştır. Özellikle öğrenmenin ve öğretimin bu kadar yoğun
olduğu günümüzde kullandığımız teknolojik ortamların hepsinde geriye kendimizden izler bırakmaktayız. Bu
ortamlarda bırakılan izlerin toplanması, analiz edilmesi ve değerlendirilmesi ile öğrenme analitikleri alanı
ortaya çıkmıştır. Öğrenci verilerinin toplanma şekli, verilerin toplanacak kaynakların seçimi, verilerin nereye
konumlandırılacağı, veri güvenliğinden kimin sorumlu olacağı, verilerin kime ait olduğu, öğrenci rızasının
hangi aşamada ve nasıl alınacağı gibi öğrenme analitiğinin gizlilik ve etik boyutuna ilişkin sorular cevap
beklemektedir. Bu çalışma, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi (BÖTE) bölümü öğrencilerinin
öğrenme analitiklerinin gizlilik ve etik boyutuna yönelik görüşlerini belirlemek amacıyla yapılmıştır.
Araştırma evrenini 2014–2015 eğitim-öğretim yılında Fırat Üniversitesi Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve
Öğretim Teknolojileri Öğretmenliği Anabilim Dalında 3. ve 4. Sınıflarda öğrenim gören toplam 110 öğrenci
oluşturmaktadır. Uygulamada sayı az olduğu için örneklem alınmamış tüm evrene ulaşılmaya çalışılmıştır.
Araştırmada veri toplama aracı olarak öğrencilerin görüşlerini belirlemeyi amaçlayan beşli likert tipi 26
maddeden oluşan, araştırmacılar tarafından literatür taranarak geliştirilen bir ölçek kullanılmıştır. Araştırmada
betimsel tarama modeli kullanılmış ve öğrencilerden elde edilen veriler SPSS programı yardımıyla analiz
edilmiştir. Yapılan çalışma sonucunda öğrencilerin öğrenme analitiklerinin eğitimde kullanılmasının faydalı
olacağına ve olumlu yönde bir değişimi sağlayacağına inandıkları görülmüştür. Ayrıca öğrencilerin öğrenme
analitiklerinin gizlilik ve etik boyutunu önemsedikleri, verilerin sahibi oldukları ve mutlaka izinlerinin
alınması gerektiği sonucuna varılmıştır.
Anahtar Sözcükler: öğrenme analitikleri, gizlilik, etik, bilgisayar ve öğretim teknolojileri eğitimi
380
Pre-Service Teachers’ Use and Perceptions of Web 2.0 Technologies in Teaching and Learning13 *
Serhat ALTIOK
Kırıkkale University, Education Faculty, Department of Computer and Instructional Technologies
Kırıkkale / TURKEY, e-posta: [email protected]
Erman YÜKSELTÜRK
Kırıkkale University, Education Faculty, Department of Computer and Instructional Technologies
Kırıkkale / TURKEY, e-posta: [email protected]
Abstract
Web 2.0 technologies are becoming more popular in the everyday lives of students and teachers. These
socially based technologies are capable of supporting informal conversation, reflexive dialogue and
collaborative content generation, enabling access to a wide raft of ideas and representations. As a result,
educators have begun to explore their use in formal education. However, we don’t know enough how they
think about web 2.0 technologies. This is a descriptive study and the pre-service teachers’ use and perceptions
of web 2.0 technologies in teaching and learning were analyzed in 2015. 493 pre-service teachers from
education department of 52 university replied our online survey. The online survey consisted of two parts.
One was related to the frequencies of pre-service teachers’ usage of Web 2.0 tools and it was clustered in
regard to eight areas: social media (Facebook, Twitter, YouTube, etc.), interactive presentation tools (Prezi,
SlideShare, PowToon, etc.), online storage and file sharing tools (Dropbox, Google Drive, Yandex Disk
etc.),web authoring and collaborative tools (Blog, Wikipedia, Wikispaces etc.), animation and video tools
(GoAnimate, Creaza, Animoto etc.), learning management systems (Moodle, Edmodo, etc.), online survey
and testing tools (Google Doc, Survey Monkey, Poll Everywhere etc.), concept maps and drawing tools
(Bubbl.us, Cacoo, Scribblar etc.). The results showed that the social media was the most often usage category
(Male: %59.29, Female: %61.58, Total: %61.05) and the online survey and examination tools was the least
often usage category (Male: %8.85, Female: %7.89, Total: %8.11). In the second part of the survey, the preservice teachers’ perceptions of usage of web 2.0 technologies in teaching and learning were asked.
According the results, their perceptions were generally positive and most of them agreed that these
technologies could be used effectively in education due to the several advantages.
Keywords: Web 2.0 technologies, pre-service teachers, perception
13
*TÜBİTAK 2229 bilimsel eğitim etkinliklerini destekleme programı tarafından desteklenmektedir.
381
Bir Eğitsel Robot Kampının Değerlendirilmesi
Memet ÜÇGÜL
Kırıkkale Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Kırıkkale /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Robotların eğitsel amaçla kullanımı Seymour Papert’in inşaacılık (constructionism) kuramına ve
kendisinin LOGO çalışmalarına dayanmaktadır. Robotların eğitim amaçlı kullanımı, yalnızca programlama ve
mekatronik gibi robotlarla alakalı alanlarla sınırlı olmayıp, öğrencilerin FeTeMM alanına yönelik ilgilerini ve
motivasyonlarını arttırma amacıyla, onların ileride FeTeMM alanında kariyere yönlendirilmesi için de
kullanılmaktadır. Ayrıca, robotlarla öğrencilerin gerçek hayatla ilgili yapılandırılmamış problemler ile
ilgilenerek, problem çözme, mantık, bilimsel sorgulama becerileri ve fikir paylaşımı becerilerinin arttığı
alanyazında belirtilmiştir. Bu çalışmada, ilköğretim altıncı sınıf öğrencilerine yönelik hazırlanmış on günlük
eğitsel robot kampının, kampa katılan öğrenciler tarafından Robot Eğitici Eğlence Anketi (Robot Edutainment
Questionnaire) kullanılarak, kampa katılan öğrencilerin robot algıları ve kampta edindikleri kazanımlar
araştırılmıştır. Kampa katılan 15 kız ve 16 erkek öğrencinin verileri betimsel istatistik yöntemleri kullanılarak
analiz edilmiştir. Çalışmanın öne çıkan sonuçları; öğrenciler genel olarak robot kampını, eğlenceli, ilginç ve
kolay bulmuş olmaları şeklinde özetlenebilir. Ayrıca öğrenciler genel olarak, kampta robotlarla ilgili teknik
kavramları daha iyi öğrendiklerini, grup olarak çalışabileceklerini, öğrenmek için motivasyonlarının daha
yüksek olduğunu, teknoloji konusunda kendilerine daha fazla güvendiklerini belirtmişlerdir.
Anahtar Sözcükler: eğitsel robotlar, robot kampı, değerlendirme
382
Liselerde Görev Yapan Branş Öğretmenlerinin Eğitim Bilişim Ağı Kullanım Tercihleri ve Yeterlikleri
Yalın Kılıç TÜREL
Fırat Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Elazığ / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Cihad DEMİRLİ
İstanbul Ticaret Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, İstanbul /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Ferhat BAHÇECİ
Fırat Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Elazığ / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Özlem DOKUMACI
Munzur Ortaokulu, Tunceli/TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu çalışmanın amacı, liselerde görev yapan branş öğretmenlerinin, Eğitim Bilişim Ağı (EBA)
platformunda bulunan e-materyalleri kullanıp kullanmadıklarını belirlemek, kullanmama nedenlerini
araştırmak ve EBA platformunun kullanılabilirliği arttırmak için öneriler sunmaktır. Karma araştırma
yaklaşımı ile yürütülen bu çalışmada, çeşitli illerdeki liselerde görev yapan 215 öğretmene anket uygulanmış,
12 öğretmen ile de yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Anket maddeleri ve görüşme soruları
araştırmacılar tarafından hazırlanmıştır. Anket maddeleri kullanım kolaylığı, içerik değerlendirme, öğretmen
öz yeterlilikleri, kullanım niyetleri, kullanım deneyim ve sıklıkları olmak üzere beş kategoriye ayrılmıştır.
Toplanan veriler, yüzde, frekans ve ortalama gibi tanımlayıcı istatistikler kullanılarak incelenmiştir.
Yapılandırılmış görüşmelerin cevapları ise betimleyici içerik analiz yöntemleri ile EBA’yı kullanmama
sebepleri ve çözüm önerileri olarak iki alt boyutta irdelenmiştir. Çalışma sonucunda, öğretmenlerin EBA
platformunun kullanımını kolay bulduğu, içerik olarak geliştirilmesi gerektiğini düşündükleri, kullanım
niyetlerinin olumlu yönde olduğunu fakat kullanma sıklıklarının düşük düzeyde olduğu tespit edilmiştir.
Cevaplayıcıların yaklaşık %16’sı ise EBA hakkında hiçbir bilgisinin olmadığını belirtmiştir. Çalışmaya
katılanlar ağırlıklı olarak aradıkları içeriğe erişemediklerini, EBA platformunun ihtiyaçlarını karşılamadığını,
var olan içeriklerin ise eğitsel açıdan yetersiz olduğunu vurgulamıştır. EBA platformunun kullanımını
arttırmak için müfredata uygun yeterli sayıda, ses ve görüntü açısından kaliteli içeriklerin üretilmesi,
tabletlerle uyumlu etkileşimli içeriklerin sayısının artırılması, sağlanan içeriklerin pedagojik ve bilimsel
açıdan bir uzman komisyon denetiminden geçmesi, internet ve altyapı problemlerinin giderilmesi, öğretim
programlarının yeniden düzenlenmesi gibi öneriler geliştirilmiştir. Aynı zamanda öğretmenlere ve idarecilere
yönelik EBA platformunun tanıtımı ve kullanımı ile ilgili uygulamalı eğitimlere olan ihtiyaç da çalışma
sonucunda ortaya çıkmıştır.
Anahtar Sözcükler: eğitim bilişim ağı, EBA, yeterlik, görüş, öğretmenler
383
Eğitim Yöneticilerinin Dijital Vatandaşlık Algılarının Teknoloji Liderliklerine Etkileri
Yalın Kılıç TÜREL
Fırat Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Elazığ / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bahar GÜREVİN
Erimli Ortaokulu, Elazığ / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bilgisayar çağında dijital vatandaş olarak tanımlanan bireylere rehberlik edecek eğitim yöneticilerinin
öncelikli olarak teknoloji kullanım becerilerine sahip olmaları umulmaktadır. Bu beklenti doğrultusunda
araştırmanın amacı eğitim kurumlarında yönetici olarak görev yapan bireylerin dijital vatandaşlık algılarının
teknoloji liderliklerine etkisinin araştırılmasıdır. Belirtilen amaç doğrultusunda, 2015-2016 öğretim yılı birinci
döneminde, Elazığ’ın Arıcak ilçesinde bulunan 22 ilkokul, 7 ortaokul, 2 lise ve 1 halk eğitim merkezi müdürü
ve müdür yardımcılarıyla araştırma yapılmıştır. Hem nitel hem de nicel yaklaşımların harmanlanarak tek bir
çalışmada
kullanıldığı
karma
yöntemle
araştırma
gerçekleştirilmiştir.
Araştırmanın çalışma grubunu her bir okuldan bir müdür ve bir müdür yardımcısı olmak üzere toplam 64
eğitim yöneticisi oluşturmuştur. Çalışmanın nicel veri toplama aşamasında kullanılan dijital vatandaşlık ve
teknoloji liderliği anketleri araştırmacı tarafından oluşturulmuştur. Belirtilen veri toplama araçları eğitim
yöneticilerine uygulanmıştır. Nitel veri toplama boyutunda ise eğitim yöneticileriyle görüşme yapılarak dijital
vatandaşlık ve teknoloji liderliğine ilişkin algı ve tutumları ortaya konmaya çalışılmıştır. Elde edilen verilerin
analizi sonucunda, eğitim yöneticilerinin dijital vatandaşlık algılarının teknoloji liderlikleri üzerinde olumlu
etkisi olduğu tespit edilmiştir. Eğitim yöneticilerinin görüşleri analiz edildiğinde, dijital vatandaşlık kavramını
yeterince bilmedikleri görülmüştür; ancak teknoloji liderliği hakkında orta düzeyde bilgi sahibidirler. Bu
araştırma eğitim kurumlarında görev yapan yöneticilerin dijital vatandaşlık algılarının teknoloji liderliklerine
olumlu etki yaptığını ortaya çıkarmıştır.
Anahtar kelimeler: dijital vatandaşlık, teknoloji liderliği
384
Fen Öğretiminde Eğitsel Çizgi Film Uygulaması: İlköğretim Öğrencilerinin Akademik Başarı Düzeyleri
ve Tutumları
Abdulgani TÜRKAN
Atatürk Üniversitesi, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi
Erzurum / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Yunus AĞCAKALE
Atatürk Üniversitesi, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi
Erzurum / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
İsa BİNGÖL
Atatürk Üniversitesi, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi
Erzurum / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Rabia MERYEM YILMAZ
Atatürk Üniversitesi, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi
Erzurum / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Yüksel GÖKTAŞ
Atatürk Üniversitesi, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi
Erzurum / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu çalışmanın amacı, eğitsel çizgi filmlerin öğrencilerin akademik başarılarına ve tutumlarına etkisini
incelemektir. Bu kapsamda Milli Eğitim Bakanlığı’nın Fen ve Teknoloji ders müfredatında bulunan “Duyu
Organları” konusu için bir senaryo oluşturulup iki boyutlu bir eğitsel çizgi film hazırlanmıştır. Çalışmanın
örneklemi, Erzurum ilinde öğrenim gören 74 ilköğretim 3.sınıf öğrencisinden oluşmaktadır. Yöntem olarak
nicel araştırma yöntemlerinden zayıf deneysel desen kullanılmıştır. Araştırmada grup üzerinde ön test – son
test uygulanmış ve bu testler arasındaki farklılıklar incelenmiştir. Veri toplama aracı olarak başarı testi ve
tutum ölçeği kullanılmıştır. Tutum ölçeğindeki maddeler, öğrencilerin memnuniyetleri, niyetleri ve
kaygılarını kapsamaktadır. Elde edilen veriler arasında anlamlı bir fark olup olmadığını belirlemek için
bağımlı gruplar t-testi kullanılmıştır. Analiz sonucunda son test puanlarının ön teste göre daha yüksek olduğu
ve puanların arasında anlamlı bir farklılık olduğu ortaya çıkarılmıştır. Ayrıca öğrenci tutumlarının olumlu
olduğu gözlenmiştir. Araştırma sonucunda elde edilen verilerden yola çıkarak, dersleri daha etkileşimli hale
getirmek için eğitsel çizgi filmlerin kullanımını arttırılması gerektiği düşünülmektedir.
Anahtar Sözcükler: eğitsel çizgi film, fen öğretimi, akademik başarı, tutum.
385
Medya Okuryazarlık Kavramının Öğretmen Adayları Üzerindeki Algısının ve Bir Sınıf İçi Uygulama
Önerisi
Abdullah DÜVENCİ
Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
İstanbul / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Medya okuryazarlığı düzeyi bilişim toplumu olma yolunda çok önemli bir kıstastır. Gazete, radyo ve
televizyon kavramları medya ile anılmakta olduğundan ‘medya okuryazarlığı’ kavramsal yanılgıya müsaittir.
Yeni medya gelişmeleri ile medya yazarlığı çok daha önem kazanmıştır. Bu doğrultuda ülke olarak olmamız
gereken düzeyde değiliz. İnternet kullanımı artığı şu günlerde Türkiye toplumunun yeni medya okurluk ve
yazarlık düzeylerini artırmak gerekir. Bu araştırma nitel bir çalışmadır. Bu amaçla medya okuryazarlık
konusunda bilişim öğretmen adaylarının durumlarını ortaya çıkartmak ve çıkan sonuca göre bilinç düzeylerini
artırmaktır. Çalışmayı bu benzeri çalışmalar konusunda özgün kılan unsur sınıf içi uygulama örneği vererek
bilişim öğretmeni olduklarında dijital hikaye anlatımı yöntemi ile öğrencilerinin medya okuryazarlık
düzeylerini dört haftalık etkinlik planlayarak artırmaktır.
Anahtar Sözcükler: medya okuryazarlığı, dijital hikaye anlatımı, kavram yanılgıları, yeni medya
386
Enhancing Usability of Educational Adaptive Hypermedia Environments: Development of Intelligent
Authoring Tools
Hamdi T. KAHRAMAN
Karadeniz Technical University, Faculty of Technology, Software Engineering Department, Trabzon,
e mail: [email protected]
Ilhami COLAK
Istanbul Gelisim University, Faculty of Engineering and Architecture, Mechatronics Engineering
Department,Istanbul
e mail: [email protected]
Seref SAGIROGLU
Gazi University, Faculty of Engineering, Computer Engineering Department, Ankara
e mail: [email protected]
Abstract
The educational adaptive hypermedia technology is a popular research area in the new generation webbased intelligent learning systems. Most important obstacles in educational adaptive hypermedia applications
faced by application developers are the difficulties of in the process of authoring and management.
Application developers need appliances, which present abilities for expressing pedagogical purposes,
representing applications from different disciplines, and developing adaptive hypermedia ambience from user
interface. In this article, an improved update software tool, its architecture, features, and constraints are
discussed for designing of an educational adaptive hypermedia application. Besides, a sample authoring tool
over Adaptive Hypermedia Authoring Tool, which was developed to be prepared AEEC course is presented.
The tool was developed by using object oriented programming techniques and basing a generic object model
which facilitates the upgradability of applications from different disciplines. Application developers may
create adaptive and labeled contents, pedagogical rules, relational domain networks, and instructional objects
by using the tools, which are form-based and user-friendly. Finally, SAHM, an update reference model and
developed to be designed intelligent hypermedia platforms, is referred. New solutions in the subjects of how
to eliminate the constraints in available authoring tools and realize new generation educational authoring tools
by basing on SAHM are introduced. It is expected that this work makes a significant contribution on the
design of new generation distance learning approaches.
Keywords: adaptive educational hypermedia, authoring tool, hypermedia reference model
387
Bilgisayar Programcılığı Bölümü Gömülü Sistemler Dersinin Proje ile Yürütülmesinin Öğrencilerin
Başarılarına Etkisi
Ömer BOYACI
Hitit Üniversitesi, Osmancık Ö.D. Meslek Yüksekokulu Bilgisayar Teknolojileri Bölümü, Osmancık / Çorum
/ TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Proje tabanlı öğrenme, öğrencilerin yaşamlarında karşılaşabilecekleri problemleri sınıf ortamında farklı
disiplinlerle bağlantı kurarak bir senaryo çerçevesinde çözmeye çalıştıkları öğrenme yaklaşımıdır. Proje
temelli öğrenme disiplinler arası bir problem ya da senaryo üzerinde grupla ya da bireysel olarak gerçek
yaşama uygun beceriler kazandırma amacı yürütülen bir yöntemdir. Öğretmenin rehber olduğu bu süreçte
sonunda bir ürün ortaya konulması istenir ancak önemli olan süreçtir. Pragmatik, ilerlemeci bir anlayışın
hakim olduğu bu öğretim yönetiminde araştırma ve inceleme içerisinde, uygulamadan değerlendirmeye
beceriler kazandırılır. Günümüzde teknolojinin ilerlemesi ve ara eleman ihtiyacının artması ile meslek
yüksekokullarına gösterilen önem artış göstermektedir. Bu nedenle üniversiteler bulundukları illerin
merkezlerinde ve ilçelerinde meslek yüksekokulları açmaya devam etmektedir. Hatta büyük şehirlerde özel
meslek yüksekokulları açılmaktadır. Endüstride insan gücünün yerini makine ve otomasyon sistemlerinin
alması sebebiyle elektronik ve bilgisayar alanında uzmanlaşmış personel ihtiyacı günden güne artmıştır. İş
olanaklarının fazla olması sebebiyle bilgisayar teknolojileri bölümü meslek yüksekokullarında fazlaca tercih
edilmektedir. Bilgisayar programcılığı programlarında, kontrol dünyasının vazgeçilmez elemanları olan
mikroişlemcilerin programlamasının öğrenilmesi için seçmeli ders olan Gömülü Sistemler dersinin açılması
gerekliliği ortaya çıkmıştır. Bu çalışmada Gömülü Sistemler dersinin proje temelli öğretim yöntemi
kullanılarak yürütülmesinin öğrencilerin başarılarına olan etkisi incelenmiştir.
Anahtar Sözcükler: proje temelli öğrenim, öğrenme stilleri, eğitim ve teknoloji, bilgisayar destekli eğitim
388
A Novel Adaptive on-line Course on Electrical DC motor
Hamdi T. KAHRAMAN
Karadeniz Technical University, Faculty of Technology, Software Engineering Department,
Trabzon/TÜRKİYE, e posta: [email protected]
Ilhami COLAK
Istanbul Gelisim University, Faculty of Engineering and Architecture, Mechatronics Engineering Department,
Istanbul/ TÜRKİYE, e posta: [email protected]
Seref SAGIROGLU
Gazi University, Faculty of Engineering, Computer Engineering Department, Ankara/TÜRKİYE,
e posta: [email protected]
Abstract
Creating an efficient personalized learning environment is a crucial task for technology education. More
specifically, this paper focuses on a new design approach of web-based personalized learning systems to
enable the flexible execution of electrical DC motor courses depending on the individual learning preferences
and knowledge levels of the students. This study introduces an effective and generic educational course and
user modeling approach. In order to do that, a user modeling server has been designed and experimentally
tested in a web-based adaptive educational electric course performed in Gazi University. The user modeling
server applies adaptive modeling strategies for the users different backgrounds. To prove the efficiency of
proposed user modeling system, we evaluate the classification accuracy and efficiency of system and test
users’ knowledge models in DC electrical machines course. The experimental studies have shown that the
designed course increases the efficiency and quality of web-based vocational education system. Additionally,
the users’ knowledge can be determined with approximately 92% classification accuracy rate by the proposed
user modeling system.
Keywords: adaptive educational electrical course; e- learning; knowledge classification; applied
measurement;
389
Reconsidering the Digital Storytelling Development in Flipped Classroom: Effectiveness of Videos and
Self-Evaluation of the Process
Hatice SANCAR TOKMAK
Mersin University, Education Faculty Computer Education and Instructional Technology Department, Mersin
/ TURKEY, e-mail: [email protected]
Berrin DOGUSOY
Mersin University, Education Faculty Computer Education and Instructional Technology Department, Mersin
/ TURKEY, e-mail: [email protected]
Ilker YAKIN
Mersin University, Education Faculty Computer Education and Instructional Technology Department, Mersin
/ TURKEY, e-mail: [email protected]
Abstract:
The aim of the study is twofold: First aim is to explore the effectiveness of videos implemented through
flipped classroom approach in digital storytelling (DS) process. Second aim is to describe self-evaluations of
digital stories (DSs) created by 36 English Education prospective teachers who attended to the computer
literacy course offered in the fall semester of 2015-2016 academic year. The data collected through three
close-ended questionnaires applied after each of three online videos prepared in line with phases of DS
creation process during. The data showed that the videos helped them overcome the problems they met during
DS process and be prepared for the in-class activities related to DS creation process. Besides, a MannWhitney U test also revealed no significant difference in the effectiveness of videos between prospective
teachers who are highly interested to use new technology (n= 15) and uninterested ones (n=21). As for the
self-evaluations, the total time spent for each phase also explored and the results showed that participants
spent more time in visualization phase (M=84,66) than the other phases. The results also showed that the
narrating phase was the highest score (N=4,19) among participants than the visualization and developing the
story phases. This study may contribute to the future teachers to use flipped classroom approach as a strategy.
Keywords: digital storytelling, prospective teachers, flipped classroom, self-evaluation
390
NFC ile ANDROID Tabanlı Öğrenci Yoklama Sistemi: E-Yoklama
Metin KAPIDERE
İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Malatya /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Eva BALABAN
İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Malatya /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Yusuf KALINKARA
Milli Eğitim Bakanlığı, Malatya, TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Teknolojinin gelişmesinden akıllı kartlarda nasibini almıştır. Akıllı kart teknolojilerindeki gelişmelerle
Bankacılık, Telekomünikasyon, Turizm, Eğitim, Kamu, Sağlık ve Ulaşım kurumlarında da akıllı kart
çözümleri etkin bir şekilde kullanılmaya başlanmıştır. Akıllı kartların gövdesine gömülen bir yonganın
üzerinde bulunan işletim sistemlerinin içerisinde tanımlanmış veri alanlarına güvenli bir şekilde yazılan
veriler, temaslı/temassız okuma işlemleri ile birçok operasyon gerçekleştirilebilmektedir. Güvenliğin son
derece önemli olduğu akıllı kart teknolojilerinde, kartların kopyalanabilmesi imkânsız kılınmıştır. Kullanılan
başlıca akıllı kartlar; Mifare Kartlar, Proximity Kartlar, Manyetik Bantlı Kartlar, Barkotlu ve RFID kartlardır.
Akıllı kartlarının kullanımı her alanda olduğu gibi Eğitim alanında artmaktadır. Eğitim kurumlarında
ve kampüse sahip tüm işletmelerde işletme maliyet düşürmek ve ölçülebilir verilere ulaşmakta çok ekonomik
bir çözümdür. Kampüslerde kullanılan akıllı kart teknolojisi; kimlik kartı, para, şifre, anahtar, yetki gibi idari
istek ve kuralların kimlik kartında birleştirilmesini hedeflemektedir. Kullanıcıların kampüs içinde şifre,
anahtar ve para kullanmamaları; bu görevleri akıllı kartlar ile yapmaları hedeflenir. Bu kart sayesinde,
öğrencilere ait bilgilere güvenli bir şekilde ulaşılabilmektedir. Akıllı kartlar özellikle kampüslerde turnikeler,
araç bariyerleri, asansörler, kapı geçişleri, Personel Devam Kontrol Sistemi (PDKS), satış noktaları (POS),
fotokopi/yazıcı, para yüklemede ve toplu taşımada kullanılmaktadır. Tüm bu alanlarda kullanımının yanı sıra
öğrenci yoklama sistemlerinde bu teknolojinin kullanılmıyor olması bir eksikliktir. Bu çalışmada sınıflarda
kâğıt ile alınan öğrenci yoklamaları yerine, öğrenci kimliklerinde bulunan akıllı kart özelliğini kullanan “NFC
ile ANDROID Tabanlı Öğrenci Yoklama Sistemi: E-Yoklama” tasarlanmıştır. NFC (Yakın Alan İletişimi)
teknolojisi, nesneleri tekil ve otomatik olarak tanıma yöntemidir. E-Yoklamada öğretmen telefonu için yazılan
ANDROID uygulaması sayesinde öğrencilerin kimlik kartları yardımıyla yoklama alınmaktadır. Dönem
sonunda ise öğrencilerin geliş sayısına göre öğrencilerin devamsızlıkları belirlenecektir. Akıllı telefonların
birçoğunda NFC özelliği bulunmaktadır. Bu sayede başka bir donanıma ihtiyaç duyulmadan öğrenci
yoklaması alınabilmektedir. Üniversite geneline uygulanması hedeflenen çalışmanın gerekli alt yapı ile çok
etkin bir şekilde kullanılacağı düşünülmektedir. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesinde NFC özelliği ve
ANDROID işletim sistemi telefonu olan gönüllü üç öğretim elemanının telefonuna E-Yoklama sistemi
yüklenmiş ve derslerinde kullanmaları istenmiştir. Uygulama sonrası görüşme yapılan öğretim elemanlarının
yorumları alınmıştır. E-Yoklama genelde pratik ve yenilikçi bulundu. Görüşmeni detayları çalışmanın sonuç
kısmında detaylı olarak verilmiştir.
Anahtar Sözcükler: öğrenci yoklama sistemi, akıllı kart teknolojisi, NFC
391
Öğretmen Adaylarının Ters-Yüz Öğrenme Süreçlerinde Çevrimiçi Ortamlara Yönelik Bağlılık
Düzeylerinin İncelenmesi
Arif AKÇAY
Kastamonu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Kastamonu /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
İsmail YILDIZ
Kastamonu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Kastamonu /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti
Günümüz eğitiminde yeni bir öğrenme modeli olarak kendini gösteren ters-yüz öğrenme modeli,
literatürde öğretim sürecinin okul dışı çevrimiçi etkinliklerde, öğrenme görevlerinin ise okul eğitimcilerinin
gözetiminde yapılarak yürütülmesi olarak tanımlanmıştır. Bu öğrenim modelinde öğretim sürecinin çevrimiçi
olarak yürütülmesinden dolayı ortam dikkat çekici bir unsur olarak görülebilir. Bu araştırmada ters-yüz
öğrenme modeli ile öğrenme süreci gerçekleştiren öğrencilerin çevrimiçi öğrenme ortamına olan bağlılıkları
incelenmiştir. Bu amaçla araştırmaya Kastamonu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Fen Bilgisi Öğretmenliği ve
Türkçe Öğretmenliği bölümlerinden 61 2.sınıf öğrencisi katılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak
demografik bilgiler ve Sun & Rueda (2012) tarafından geliştirilen ve Ergün & Usluel (2015) tarafından
Türkçeye uyarlanan “Çevrimiçi Öğrenme Ortamlarında Öğrenci Bağlılık Ölçeği” bölümlerinden oluşan bir
ölçme aracı kullanılmıştır. Verilerin analiz işlemlerinde t-testi, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) ve
parametrik olmayan testlerden Mann-Whitney U Testi kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarında ise öğrencilerin
genel çevrimiçi öğrenme ortamına olan bağlılıkları cinsiyetlerine, bölümlerine ve daha önceden çevrimiçi
öğrenim görme durumlarına göre anlamlı bir farklılık göstermediği görülmüştür. Fakat Fen Bilgisi Eğitimi
Bölümü öğrencilerinin Türkçe Eğitimi Bölümü öğrencilerine göre çevrimiçi öğrenme ortamına daha fazla
duyuşsal bağlılık göstermişlerdir. Bunun yanında daha öncesinde çevrimiçi öğrenme ortamında öğrenim
gören öğrenciler görmeyen öğrencilere göre bilişsel bağlılıklarının daha fazla olduğu bulgusu elde edilmiştir.
Anahtar Sözcükler: ters-yüz edilmiş sınıf, çevrimiçi ortamlarda bağlılık, çevrimiçi öğrenme, öğretmen
adayları
392
Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin Second Life Ortamındaki Öğrenme Deneyimleri ile ilgili Görüşleri
Mesut ÖZONUR
Çukurova Üniversitesi, Adana Meslek Yüksekokulu
Adana / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Tuğba YANPAR YELKEN
Mersin Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü
Mersin / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Hatice SANCAR TOKMAK
Mersin Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü Mersin /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu durum çalışmasının amacı, Çukurova Üniversitesi Meslek Yüksekokulu Uzaktan Eğitim Programı
öğrencilerinin Second Life ortamında aldıkları derslerdeki öğrenme deneyimleri ile ilgili görüşlerini ortaya
çıkarmaktır. Bu amaçla, BPP211 Veritabanı II dersi 10 hafta boyunca Second Life ortamında sunulmuştur ve
bu dersi alan 35 bilgisayar programcılığı bölümü ikinci sınıf öğrencilerindan veriler açık uçlu anket yoluyla
toplanmıştır. Çalışmanın verileri, iki araştırmacı tarafından birbirlerinden bağımsız olarak açık kodlama
yöntemi ile analiz edilmiştir. Çalışmanın sonuçlarına göre, öğrenciler Second Life ortamında kendilerini
gerçek sınıf ortamında ders alıyormuş gibi hissettiklerini, bu ortamın motive edici olduğunuve sosyal iletişimi
arttırdığını düşünmektedirler. Bunun yanısıra, öğrenciler Seconda Life ortamında gerçekleşen öğrenmelerin
etkili olduğunu belirtmişlerdir. Ancak, çalışmanın sonuçlarına göre derse katılım için iyi özellikte bilgisayar
gerektirmesi ve internet hızının yüksek olmasının gerekliliği Seconda Life ortamında ders almanın
dezavantajlarından ikisidir.
Anahtar Sözcükler: Second Life; durum çalışması.
393
Instructors’ Opinions about Best Practices in Distance Education
Mesut ÖZONUR
Cukurova University, Adana Vocational School of Higher Education
Adana / TURKEY, e-mail: [email protected]
Hatice SANCAR TOKMAK
Mersin University, Faculty of Education, Department of Computer Education and Instructional Technology
Mersin / TURKEY, e-mail: [email protected]
Abstract
This study aimed to investigate the distance education instructors’ opinions about the courses in which
students have best learning experiences offered online. The participants were nine instructors who offered
online courses to Adana Vocational School of Higher Education students. The data were collected through an
open-ended questionnaire. The results showed that courses, in which it were given opportunity for students to
practice what they learned, were described as best practices courses by the instructors. Moreover, the
instructors explained that content characteristics, services provided by the distance education program, and
students’ preparedness had a role for best practice.The instructors described their own roles in the best
practices courses as providing materials, recording synchronous course sessions, and preparing examples for
students’ practices. Moreover, they described students’ role as listening and following the courses, and doing
homework.
Keywords: Distance education;best practices, instructors’ opinions.
394
Ergenlerde “Siber” Psikolojik Sağlamlık: Siber Zorbalar ve Onların Kurbanları
Fedai KABADAYI
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümü, Rehberlik ve Psikolojik
Danışmanlık ABD, Rize/TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Serkan Volkan SARI
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümü, Rehberlik ve Psikolojik
Danışmanlık ABD, Rize/TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Teknoloji, insan yaşamı üzerinde doğrudan etkileri olan bir kavramdır. Son yıllarda yaşanan teknolojik
gelişmelerin insanlar üzerinde olumlu ve olumsuz bazı etkilerinin olduğu görülmektedir. Özellikle iletişim
teknolojileri düşünüldüğünde, internet ve akıllı telefon kullanımının insanlar arasında çok hızlı yaygınlaşması
henüz etkilerini tam anlamıyla ön göremediğimiz bir noktaya doğru gitmektedir. Bu tür teknolojik araçların
hızla yaygınlaşması kadar bunları kullanan insanların demografik özellikleri de, ortaya çıkacak etkinin
boyutları açısından önemli görülmektedir. Yapılan araştırmalar teknolojinin olumsuz yanlarının en çok çocuk
ve ergenlerde görüldüğünü ortaya koymaktadır. Bu araştırmada tam da bu noktada teknolojinin ergenler
üzerindeki olumsuz yansımalarından birine odaklanmıştır. Siber zorbalık adı verilen bu problem, 2000’li
yıllarda ortaya çıkmış ve halen günümüzde ergenler arasında görülmeye devam eden bir durumdur. Siber
zorbalık konusunda bir çok tanımlama yapılmış olmasına rağmen, tanımların ortak noktalarına bakıldığında
bireylerin karşı tarafa zarar vermek, duygusal anlamda incitmek, küçük düşürmek, arkadaş grubundan
dışlamak gibi amaçlarla cep telefonu veya internet gibi iletişim teknolojilerini kullanarak karşıdakinin gizli
görüntülerini çekip izinsiz yayınlamak, hakkında dedikodu çıkarmak, web sitesini çökertmek ya da sosyal
medya hesabını çalarak resim ve video paylaşmak gibi davranışlarla karakterize edilen bir durumdur. Bu
davranışın doğasını daha iyi anlamak ve birey üzerindeki etkilerini görmek adına araştırmalar devam
etmektedir. Bu araştırmada da siber zorbaların ve onların kurbanlarının psikolojik sağlamlıklarını incelemek
amaçlanmaktadır. Araştırmanın çalışma grubu Rize il merkezinde yer alan liselerden rastgele örnekleme
yöntemiyle seçilen 444 ergenden oluşmaktadır (199 erkek %44.8, 245 kız %55.2). Katılımcıların yaş ranjı 15
ile 19’dur. Yaş ortalamaları 16.58’dir (Ss=0.789). Katılımcıların okul türüne göre dağılımları 185 öğrenci
Anadolu lisesi (%41.7), 114 öğrenci Fen lisesi (%25.7) ve 145 öğrenci Meslek lisesi (%32.7) şeklindedir. 377
öğrenci (%84.9) kendisine ait akıllı telefon taşımaktadır. 121 öğrenci (%27.2) günde 3 saat ve üzeri internet
kullandığını belirtmiştir. Araştırmanın veri toplama süreci için gerekli izinler alınmıştır. Araştırmada Kişisel
Bilgi Formu, Çocuk ve Gençlerde Psikolojik Sağlamlık Ölçeği (Arslan,2015), Siber Zorbalık Ölçeği (Arıcak,
Kınay ve Tanrıkulu, 2012) ve Siber Mağduriyet Ölçeği (Arıcak, Tanrıkulu ve Kınay, 2012) kullanılmıştır.
Verilerin normalliği test edilmiş ve normal dağılıma uygun olduğu tespit edilmiştir. Araştırma verileri Pearson
Momentler Çarpımı korelasyon katsayısı tekniği ve Basit regresyon analizi tekniğiyle ile analiz edilmiştir.
Araştırma bulgularına göre ergenlerin siber zorba olma durumları ile psikolojik sağlamlık arasında olumsuz
yönde anlamlı korelasyon olduğu (r=-0.146, p<0.01) belirlenmiştir. Bu bulgu siber zorba davranışlar arttıkça
ergenlerin psikolojik sağlamlıklarının azaldığını ortaya çıkarmaktadır. Benzer şekilde siber kurban olma
durumuyla psikolojik sağlamlık arasında da olumsuz yönde anlamlı korelasyon olduğu (r=-0.203, p<0.01)
tespit edilmiştir. Burada da tıpkı zorbalarda olduğu gibi kurbanların da bu davranışa maruz kaldıkça
psikolojik sağlamlıklarının azaldığı ifade edilebilir. Bunun yanında siber zorba (B=-0.146,F=9.573 p<0.01) ve
siber kurban (B=-0.203, F=18.892, p<0.01) olma durumunun ergenlerin psikolojik sağlamlıklarını anlamlı
düzeyde yordadığı belirlenmiştir. Bu sonuçlar siber zorbalığın ve kurban olma durumunun doğasının
anlaşılması ve özellikle bu davranışın etkilerinin belirlenmesi açısından değerli görülmektedir. Özellikle bu
sorunun önlenmesi için okullarda önemli çalışmaların yapılabileceği düşünülmektedir. Tıpkı akran zorbalığı
davranışlarının önlenmesinde olduğu gibi, bütüncül bakış açısının (öğretmen-veli-öğrenci) siber zorbalar
içinde kullanılması önemlidir. Bu noktada hem ailelere, hem öğretmenlere hem de öğrencilere siber zorba
davranışlar ve nedenleri konusunda alan uzmanları tarafından eğitimler verilmesinin uygun olacağı
düşünülmektedir. Ayrıca siber zorbalık mağduru olan ergenlerin de tespit edilmesi ve ihtiyaç duyulan
psikolojik yardım hizmetinin verilmesi konusunda okul psikolojik danışma servislerinin bu konuda hassas
olması gerektiği ifade edilebilir.
Anahtar Sözcükler: ergen, siber zorba, siber kurban, psikolojik sağlamlık
395
Kamu Spotu Tasarımı ile Geliştirilen Materyallerin Süreç ve Kazanımlar Açısından Değerlendirilmesi
Deniz ATAL-KÖYSÜREN
Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara
/ TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Raziye Dursun SANCAR
Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara
/ TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Deniz DERYAKULU
Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara
/ TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Öğretmen yetiştirme programlarında yer alan Bilgisayar I ve Bilgisayar II derslerinin temel kazanımları
arasında öğretmen adaylarının teknoloji okuryazarlığını geliştirmek ve teknoloji ile eğitimi bütünleştirmelerini
sağlamak yer almaktadır. Bu temel kazanımlar ile öğretmen adaylarından hem mesleki hem de teknik
becerilerini birleştirerek eğitimde kullanmak üzere materyal geliştirebilmeleri beklenmektedir. Video ve
benzeri teknolojik ortamlar kullanılarak bu süreçlerin yapılandırılması günümüzde yeniliğini ve yaygınlığını
korumaktadır. Belirli bir senaryo bağlamında bilgilendirici, eğitici ve dikkat çekici videolar kamu spotu
olarak tanımlanmaktadır. Kamu spotunda temel amaç belirli bir hedef kitle için hazırlanan mesajın kısa ve ilgi
çekici biçimde sunulmasıdır. Buna koşut olarak, öğretmen adaylarının alan bilgilerini kullanarak
hazırladıkları kamu spotlarının öğretmen yetiştirme programı kazanımları ile örtüştüğü görülmektedir. Bu
çalışma ile birinci sınıf öğrencileri tarafından kamu spotu hazırlama süreçlerinin, Bilgisayar ve Öğretim
Teknolojileri Bölümü son sınıf öğrencileri tarafından ise hazırlanan kamu spotlarının kazanımlara uygunluk
ve kullanılabilirlik açısından değerlendirilmesi planlanmaktadır. Araştırmanın çalışma grubunu 2015-2016
eğitim öğretim yılında Bilgisayar II dersi kapsamında Ankara Üniversitesi Okul Öncesi Öğretmenliği
Bölümünde ve Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bölümünde yer alan 1. sınıf öğrencileri ve Bilgisayar ve
Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümünde yer alan 4. sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Veriler araştırmacılar
tarafından geliştiren anketler ile toplanacak olup; verilerin çözümlenmesinde betimsel yöntemlerden
yararlanılacaktır. Bu çalışmanın öğretmen adaylarının teknoloji okuryazarlığını etkin biçimde geliştirmelerine
katkı sağlaması hedeflenmektedir.
Anahtar Sözcükler: kamu spotu, teknoloji, bilgisayar destekli eğitim, video
396
Çok Kullanıcılı Dijital Öykü Oluşturma Platformu Tasarımı
Celal Murat KANDEMİR
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Eskişehir / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Dijital öykü anlatımı, temelde bilgisayar destekli araçların kullanılmasıyla oluşturulan ve görsel, işitsel vb.
çoklu ortam bileşenlerinin bir ya da birkaçını bir arada bulunduran kısa hikâyeler olarak tanımlanmaktadır.
Öğrenenlerin güdülenmelerinin arttırılması, okuma ve yazma becerilerinin geliştirilmesi, işbirliğine dayalı
çalışma becerilerinin, iletişim becerilerinin ve eleştirel düşünme becerilerinin geliştirilmesi ve öğreneni
merkeze koyması amacıyla dijital öykü anlatımı kullanılmaktadır. Bu çalışmada, farklı kategorilerde
etiketlenmiş görüntüler yardımıyla dijital öykü oluşturulmasını sağlayan çok kullanıcılı web tabanlı bir
uygulamanın tasarım ve geliştirilmesi anlatılmaktadır. Dijital öykü oluşturma platform modüllerinin tasarımın
ardından hemen geliştirilmesi gerektiği; öğreten ve öğrenenin uygulama ile ilgili olarak gereksinim analizinin
geliştirme esnasında da sürdürülebilmesi; analiz, tasarım ve test etme süreçlerinin ne kadar süreceğinin
belirsiz olması gibi durumlarda kolaylık sağlamasından dolayı çevik yazılım geliştirme süreçleri kullanılarak
uygulama geliştirilmiştir. Uygulamada yönetici, öğreten ve öğrenen olmak üzere üç temel kullanıcı rolü
bulunmaktadır. Yönetici ya da öğreten rolüne sahip kullanıcılar, platforma görüntü yükleyerek bu görüntüleri
farklı kategorilerde etiketleyebilmektedir. Etiketlenmiş olan görüntülerden belirli sayıda rastgele seçilenler
öğrenene gösterilmektedir. Öğrenen bu görüntüleri istediği sırada sürükle-bırak işlemiyle öykü tahtasına
yerleştirebilir ve öykü tahtasında her bir görüntü altındaki bölüme ilgili görüntü ile bağlantılı öykü bölümünü
yazarak anlatabilir. Böylelikle kullanıcının oluşturduğu dijital öyküde kullanılan görüntülerin her birinin
kullanıcı için tam olarak ne ifade ettiği bilgisi de elde edilmiş olmaktadır. Öğrenenler tarafından oluşturulan
dijital öyküler yazarı izin verdiğinde diğer kullanıcılar tarafından görüntülenerek oylanabilmektedir.
Anahtar Sözcükler: bilgisayar destekli eğitim, dijital öykü anlatımı, oyunlaştırma
397
BÖTE Bölüm Tercihinin Cinsiyete Göre İncelenmesi
Mesut TÜRK
Anadolu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Eskişehir /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bilgisayar bilimi ve bilişim teknolojileri alanındaki çalışmalarda, iş gücü dağılımlarına göre hem dünya
genelinde hem de ülkemizde kadın iş gücü aleyhine bir eşitsizlik olduğu ifade edilmektedir. Öğretmenlik
mesleği ele alındığında ise bir eşitlik durumu söz konusudur. Bu çalışmada eğitim teknolojileri alanında lisans
mezunu veren bilgisayar ve öğretim teknolojileri eğitimi (BÖTE) bölümündeki öğrencilerin bu bölümü tercih
etme sebepleri incelenmektedir. Çalışmanın örneklemini bir devlet üniversitesinin BÖTE bölümünde öğrenim
gören tüm öğrenciler (288 öğrenci) oluşturmaktadır. Çalışma 2 aşamadan oluşmaktadır. Veri toplama süreci
devam eden çalışmanın ilk aşamasında, öğrencilere uygulanmakta olan 5’li Likert yapısının kullandığı
sormaca aracılığıyla, katılımcıların neden bu alanı seçtiklerine (iş garantisi, yüksek gelir beklentisi,
teknolojiye olan ilgi, örnek alınan kişinin mesleği vb.) ilişkin çıkarımlar yapılacaktır. İkinci aşamada ise
bölüm tercihinde önemli bir değişken olan mezun olunan lise türü (meslek/genel) gözetilerek kız ve erkek
öğrencilerden gönüllülük esasına bağlı olarak, ayrı ayrı oluşturulacak olan toplam 4 grupla yarı
yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilecek ve öğrencilerin bu bölümü tercih sebepleri detaylı olarak
incelenecektir. Çalışmanın bilgisayar bilimi ve bilişim teknolojileri alanındaki cinsiyet eşitsizliğini
öğrencilerin bakış açılarıyla ele almasından dolayı için alanyazına katkı sağlaması beklenmektedir.
Anahtar Sözcükler: BÖTE, kadın iş gücü, cinsiyet eşitsizliği
398
İş Başvurularında Bilişim Personelinde Aranan Nitelikler Üzerine Bir İnceleme
Mehmet Fatih KARACA
Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Bilgisayar Teknolojileri Bölümü, Erbaa/Tokat/TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
İş başvurusunda bulunacak kişilerin işverenin beklentilerini karşılayacak niteliklere sahip olması işe
alınmanın ilk adımlarından biridir. Diğer adaylar gibi bilişim personelleri de, aranan niteliklerin neler
olduğunu öğrenmek için çoğunlukla aday veritabanı sitelerini kullanmaktadırlar. Konuyla ilgili birçok site
bulunmasına karşın bu çalışmada, ilanları detaylı şekilde sunması ve hem işveren hem de iş arayanların en
çok tercih ettiği insan kaynağı platformlarından biri olması sebebiyle Kariyer.net tercih edilmiştir. İlanlar,
genel nitelikler/iş tanımı, aday kriterleri ve pozisyon bilgileri başlıkları altında detaylandırılarak incelenmiştir.
Genel nitelikler ve iş tanımında geçen kelimelerin kök/gövdeleri Türkçe doğal dil işleme kütüphanesi olan
Zemberek ile elde edilmiştir. Sonrasında bu kök/gövdeler sıklıklarına göre değerlendirilerek hangi kelimelerin
ve hangi programlama dillerinin daha çok vurgulandığı tespit edilmiştir. Aday kriterleri ise tecrübe, askerlik,
eğitim seviyesi, mezuniyet bölümü, cinsiyet ve yabancı dil; pozisyon bilgileri ise firma sektörü, departman,
çalışma şekli, pozisyon seviyesi, personel sayısı ve ücret bakımından ele alınmıştır. Bu çalışmaya bilgisayar
öğretmeni/bilgisayar eğitmeni ilanları ile en az yükseköğretim düzeyindeki diğer bilişim ilanları dâhil
edilmiştir. Belirli bir zaman diliminde Kariyer.net sitesinden alınan ilanların %6’sı bilgisayar
öğretmeni/bilgisayar eğitmeni, %74’ü yazılım mühendisi, %13’ü bilgisayar mühendisi ve %6’sı bilgisayar
programcısı ilanıdır. Bilgisayar öğretmeni ve bilgisayar eğitmeni pozisyonunda çalıştırılacak adayların
genellikle eğitim kurumlarında veya kurslarda görevlendirildikleri görülmüştür. Bunun yanında, yazılım
mühendisi ile bilgisayar mühendisi kavramlarının birbirine karıştığı ve yazılım mühendisliği adı altında bir
kullanım yöneliminin olduğu dikkat çekici bir husustur. İş başvurularında bilişim personelinde aranan
niteliklerle ilgili olarak hem adayın hem de eğiticilerin üzerine düşen sorumluluklar vardır. Adaylar, bireysel
olarak gerçekleştirebilecekleri şartları sağlamalıdır. Ayrıca sektör-okul entegrasyonun sağlanması açısından
eğiticiler, ders içeriklerini oluşturmada veya güncellemede sektörün arzu ve isteklerini dikkate almalıdır. Bu
çalışma ile bu konuların ortaya koyulması adına bir inceleme yürütülmüştür.
Anahtar Sözcükler: bilgisayar öğretmeni, bilgisayar eğitmeni, yazılım mühendisi, bilgisayar mühendisi, iş
ilanı
399
The Perceptions of High School Students, Their Parents and Teachers about Essay Tests in Turkey
Pınar KEFELİ
Recep Tayyip Erdoğan University, Ardeşen Vocational School, Department of Computer Technologies, Rize
/ TURKEY, e-mail: [email protected]
Elif POLAT
İstanbul University, Education Faculty, Department of Computer Education and Instructional Technology,
İstanbul / TURKEY, e-mail: [email protected]
Sinan HOPCAN
İstanbul University, Education Faculty, Department of Computer Education and Instructional Technology,
İstanbul / TURKEY, e-mail: [email protected]
Abstract
The purpose of this study is to determine the perceptions of high school students, their teachers and
parents about “essay tests” in Turkey. Mixed method with triangulation design was used in the study. A
survey was conducted with the participation of 46 teachers, 51 students and 29 parents from three high
schools. In addition, one-to-one interview was conducted with 4 teachers and 3 students. According to the
results, the participants think that 1) essay tests can assess the level of comprehensive thinking skills, 2)
students are not ready for essay tests, 3) indecision in essay tests increase the number of students receiving
private tutoring and students receiving private tutoring will get higher grades. It is thought that the findings of
the study shed light on both practice and research fields about the implementation of essay tests.
Keywords: teachers, high school students, essay test
400
Design Report of Geography Island Project: Description of Environment and Instructional Elements
Pınar KEFELİ
Recep Tayyip Erdoğan University, Ardeşen Vocational School, Department of Computer Technologies, Rize
/ TURKEY, e-mail: [email protected]
Mustafa İLKHAN
Middle East Technical University, Education Faculty, Department of Computer Education and Instructional
Technology, Ankara / TURKEY, e-mail: [email protected]
Mustafa GÜLEÇ
Middle East Technical University, Education Faculty, Department of Computer Education and Instructional
Technology, Ankara / TURKEY, e-mail: [email protected]
Tuğba TOKEL
Middle East Technical University, Education Faculty, Department of Computer Education and Instructional
Technology, Ankara/ TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Abstract
Over the last decade the interest on the virtual environments is mainly focused on educational use of them.
Geography Island is a learning environment designed on OpenSim 3-D platform for high school students in
grade 9. Content of the island is determined according to Turkish Ministry of Education Head Council of
Education and Morality Geography Curriculum. It is composed of 9 sections: 1 entrance area, 4 learning
centers and 4 social places. The objective of this island is providing a learning environment to the users where
they can study Geography related content. This design report is aimed to describe this specific learning
environment with regard to these constructs in great detail. In accordance with this purpose, these constructs
are discussed in the instruction part of the report. In the sequel, description and instructional elements of this
environment based on these constructs are presented.
Keywords: 3D learning environments, virtual worlds, OpenSim, geography education
401
Yükseköğretim E-Öğrenme Ekosisteminde Canlı Ders Kullanımı
G. Alev ÖZKÖK
Hacettepe Üniversitesi, Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkez Müdürü / Eğitim Fakültesi
Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Yükseköğretim kurumlarımız küresel, rekabetçi ve teknoloji ile yürüyen bilgi ekonomisinin zorlu
dünyasına ayak uydurmak zorundadır. Bu nedenle, yükseköğretim kurumlarımız öğretim programlarının
yeniden yapılanmasında bilgi teknolojilerinin entegrasyonunu öncelikleri arasına almak zorundadırlar.
Gelişen web teknolojileri, internet-ağ altyapısı ve mobil teknolojileri, geleneksel sınıf içi öğrenme
ortamlarının teknoloji destekli öğrenme ortamlarına geçiş sürecinde öğrenme ve öğretme alışkanlıklarında
hızlı değişimlere neden olmaktadır. Farklı ve dağıtık sistemler üzerinden yürütülen teknoloji destekli öğretim
programlarının (karma/uzaktan) kalite ve yeterlilik kaynaklı endişeleri ortadan kaldırmak için Hacettepe
Üniversitesi’nde e-öğrenme ekosistemine geçiş çalışmaları sürdürülmektedir. Bu çalışmada üniversite
düzeyinde farklı mekanlardan canlı derse katılan öğrencilere öğretim imkanı sağlanması konusunda Hacettepe
e-öğrenme ekosisteminin en önemli bileşenlerinden birisi olan canlı sınıf bileşeninin etkililiği teknik,
pedagojik ve içerik esaslarına göre incelenmiştir. Canlı sınıf uygulamasına öğrencinin erişilebilirliği test
edilmiştir. Tasarım tabanlı bu araştırmada tasarım, geliştirme ve değerlendirme aşamalarının her birisinden
ayrı ayrı bulgular elde edilebilmiştir. 2015-2016 Güz eğitim-öğretim döneminde 7403 öğrenci ile yürütülen
teknoloji destekli öğrenme ortamında canlı sınıf çözümü pedagojik, teknik ve içerik esaslarına dayalı faydaları
ve kısıtları tespit edilmiştir. Yükseköğretim kurumlarında e-öğrenme ekosistemi ile erişilebilir ve kaliteli
eğitime ulaşmak hedeflenmektedir. Bu bağlamda, e-öğrenme yapılanmasının bütüncül hale getirilmesi, tek
yerden bütüne erişim seçeneği ile öğrencinin sistemin bütününe dahil edilmesi, bütüncül yapı ile öğrencileri
karmaşadan kurtarma, öğrencilere verilen destek hizmetleri, tek bir yerden içerik üretim ve yönetiminin
organize edilmesi sorunlarına çözüm yolları üretilmeye çalışılmıştır. Bu çalışmada, canlı sınıf uygulamasının
teknoloji destekli öğrenme sürecinde yer alan öğrenciler için etkili bir çevre olabileceği sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Sözcükler: canlı sınıf, öğrenim yönetim sistemi, e-öğrenme, uzaktan eğitim, ekosistem
402
Ortaokul Öğretmenlerinin Mobil Öğrenmeye Yönelik Farkındalık Düzeylerinin Belirlenmesi
Ferhat BAHÇECİ
Fırat Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Elazığ /
TÜRKİYE, e-posta:[email protected]
Engin BAZ
Milli Eğitim Müdürlüğü, Öğretmen, Diyarbakır / TÜRKİYE, e-posta:[email protected]
Bildiri Özeti:
Yaşanan teknolojik gelişmelerle birlikte mobil araçların öğrenme amaçlı kullanımının kaçınılmaz hale
geldiği günleri yaşıyoruz. 2015 yılı sonu itibariyle Dünya çapında 7 milyardan ve Türkiye’de 73 milyondan
fazla mobil abone sahibi olduğunu dikkate aldığımızda mobil öğrenmenin ne kadar önemli olduğu ortaya
çıkmaktadır. Bundan dolayı bu çalışmada eğitim paydaşlarından ortaokul öğretmenlerin mobil öğrenmeye
yönelik farkındalık düzeylerinin belirlenmesine çalışılmıştır. Nitel yapılan çalışmada, yarı yapılandırılmış
görüşme tekniği kullanılarak toplam 15 sorudan oluşan görüşme formu ve sesli kayıt ile veriler toplanmıştır.
Görüşme formunda yer alan ilk dört soru demografik bilgileri ölçme amaçlı sorular, beşinci ve altıncı sorular
mobil araçların sahip olma ve kullanma amacına yönelik sorular, yedinci sorudan itibaren dokuz soru da
mobil öğrenme farkındalığını ölçmek amaçlı hazırlanmış sorulardan oluşmaktadır. Çalışma grubunun
belirlemesinde, seçkisiz olmayan örnekleme yöntemlerinden uygun / kazara örnekleme yöntemi kullanılmış
ve Güneydoğu Anadolu Bölgesinde çalışan dördü kadın, sekizi erkek toplam12 öğretmen ile
gerçekleştirilmiştir. Araştırmacılar tarafından veriler önce bilgisayar ortamında yazılı hale getirilmiş sonra da
nitel araştırma tekniklerden içerik analizi kullanılarak çözümlenmiştir. Çalışma da öğretmenlerin sahip
olduğu mobil araçlara ve mobil araçların kullanım amaçlarına yönelik bulgular değerlendirildiğinde, mobil
öğrenmeye yönelik farkındalık düzeylerinin yüksek olduğu sonucuna ulaşılmaktadır. Öğretmenlerin mobil
öğrenme uygulamalarını kullandığı, mobil öğrenmenin sağladığı avantajları ve dezavantajları belirttikleri
görülmüştür. Öğretmenlerin tamamı mobil araçların öğrenme ortamı açısından kullanışlı olduğunu ifade
etmişlerdir. Öğretmenlerin tamamı mobil öğrenmeyi daha aktif kullanmak istedikleri, ancak uygun altyapı
olmamasından dolayı bunu gerçekleştiremediklerini ifade etmişler. Öğretmenlerin tamamının mobil
öğrenmenin gelecekte yaygın hale geleceğini düşündükleri görülmüştür. Bu çalışmada öğretmenlere mobil
öğrenmeyle ilgili eğitimler verilerek hazır ve yeterli hale getirilebileceği, mobil öğrenme için gerekli altyapı
ve teknik sıkıntılarla ilgili çalışmalar yapılabileceği, benzer çalışmaların farklı öğretmen gruplarıyla
yapılabileceği öneri olarak sunulmuştur.
Anahtar Sözcükler: mobil öğrenme, mobil öğrenme farkındalığı, mobil teknolojiler.
403
Matematiğe Yönelik Mobil Uygulamaların Oyunlaştırma Öğeleri Açısından İncelenmesi
Taner ARABACIOĞLU
Adnan Menderes Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Aydın /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Deniz ÖZEN
Adnan Menderes Üniversitesi, Eğitim Fakültesi İlköğretim Matematik Eğitimi Anabilim Dalı, Aydın /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Ersen YAZICI
Adnan Menderes Üniversitesi, Eğitim Fakültesi İlköğretim Matematik Eğitimi Anabilim Dalı, Aydın /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Tablet bilgisayarlar ve akıllı telefonların kullanımının artması, bu cihazlar için geliştirilen uygulamaların
sayısındaki artışı da beraberinde getirmiştir. Avrupa Uygulama Ekonomisi (2014) raporunda mobil
uygulamalar ile bu uygulamalara ilişkin ürün ve servislerin 16.5 Milyar Dolarlık bir ekonomik büyüklüğe
ulaştığı belirtilmektedir. Ayrıca bu rakamın her yıl %12’lik artış göstereceği aynı raporda ifade edilmektedir.
Söz konusu yönelimin, eğitim teknolojilerine de yansıdığı söylenebilir. Bu bağlamda mobil öğrenme kavramı
öne çıkmakta ve her geçen gün kullanımının arttığı görülmektedir. Bununla birlikte mobil uygulamaların
öğrenme-öğretme süreçlerinde kullanımı ve öğrencilerin motivasyonunu arttırma amacıyla işe koşulan
oyunlaştırma önemli bir kavram olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu noktadan hareketle araştırmanın amacı
matematiğe yönelik mobil uygulamaların oyunlaştırma öğeleri açısından incelenmesidir. Bu amaç
doğrultusunda Google Play Android Market’te yer alan ücretsiz uygulamalar “matematik” anahtar kelimesi ile
aranmış ve listelenen 250 uygulama belirlenmiştir. Ardından bu uygulamalar Cohen, Hadley and Frank
(2011) tarafından tanımlanan uygulama türlerine yeni türler eklenerek sınıflandırılmıştır. Uygulamaların
sınıflandırılması sürecinde belirtilen 250 uygulamaya ilişkin Google Play sayfasının incelenmesi temel
alınmıştır. İnceleme sonucunda oyun uygulamaları (gaming apps) türünde en az 50.000 indirilme sayısına
sahip 35 ücretsiz uygulama analiz edilmiştir. Analiz sürecinde sınıf düzeyini belirlemek için MEB matematik
programları, oyunlaştırma öğelerinin belirlenmesinde ise Werbach ve Hunter (2012) tarafından tanımlanan
oyunlaştırma öğeleri temel alınmıştır. Araştırma sonucunda incelenen uygulamaların %46’sının ilkokul,
%37’sinin ilkokul-ortaokul ve %11’inin ise okulöncesi-ilkokul düzeyinde olduğu görülmüştür. Bu
uygulamalar oyunlaştırma öğeleri açısından incelendiğinde ise dinamikler kategorisi altında tüm
uygulamaların kısıtlamalar, 18 (%51) uygulamanın ilerleme, 7 (%20) uygulamanın ilişkiler, 4 (%11)
uygulamanın hikayeleştirme ve 2 (%6) uygulamanın da duygular prensiplerini içerdiği görülmüştür.
Mekanizmalar kategorisi altında 29 (%83) uygulamanın şans başarısı, 15 (%43) uygulamanın kazanma
durumu, 14 (%40) uygulamanın geribildirim unsurlarını içerdiği tespit edilmiştir. Bileşenler kategorisi
açısından ise 28 (%80) uygulamanın düzey, 22 (%63) uygulamanın puan, 12 (%34) uygulamanın rozetler ve
11 (%31) uygulamanın lider cetveli unsurlarını içerdiği görülmüştür.
Anahtar Sözcükler: matematik, android uygulamaları, oyunlaştırma
404
İşitme Engelli Gençlerin Kelime İşlemciler Programı ile Broşür Hazırlama Süreci
Sema ÜNLÜER
Anadolu Üniversitesi, Engelliler Entegre Yüksekokulu, Bilgisayar Kullanımı Bölümü, Eskişehir / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Ayşe BERAL
Anadolu Üniversitesi, Engelliler Entegre Yüksekokulu, Eskişehir / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bilgi ve iletişim teknolojilerinin eğitim-öğretim ortamlarına girmesiyle birlikte, bu teknolojilerin sadece
eğitim-öğretim ortamlarında yer almasından ziyade bu teknolojilerin eğitim ortamlarına nasıl entegre
edileceğine ilişkin bir düşünce geliştirmek ve uygulamak önem kazanmıştır. Öğrenme süreçleri işiten
yaşıtları ile aynı sırayı geriden takip eden işitme engelli bireylerin eğitim ortamları için de bu durum böyledir.
Eğitimde teknolojinin kullanılması süreci, özel eğitime gereksinim duyan bireylerin eğitimini kolaylaştırmak
için önem taşımakta, özelde işitme engelli bireylerin işiten dünya ile bağlantısını ve bu dünya ile etkileşimini
önemli ölçüde kolaylaştırmaktadır. Ülkemizde işitme engelli bireylere yönelik üniversite düzeyinde eğitimöğretim veren tek kurum olan Anadolu Üniversitesi Engelliler Entegre Yüksekokulu’nda teknoloji ile
bütünleştirilerek gerçekleştirilen dil ve meslek derslerinin işbirliği çerçevesinde çeşitli projeler
yürütülmektedir. Aynı zamanda gerçek amaca yönelik olarak yapılan uygulamalar sistematik olarak
incelenmektedir. Bu amaçla yapılan çalışmalardan biri de 2014-2015 öğretim yılı Bilgisayar Operatörlüğü
Programı 1. Sınıf öğrencileri ile gerçekleştirilen “Broşür Hazırlama” sürecidir. Bu sözlü bildiride Yüksekokul
öğrencilerinin Kelime İşlemciler programlarından biri olan Word programı ile Broşür hazırlama süreci
anlatılacaktır. Bulgular ilgili araştırmalar ışığında tartışılacak ve gelecek araştırmalara ve uygulamalara ilişkin
öneriler sunulacaktır.
Anahtar Sözcükler: bilgi ve iletişim teknolojileri entegrasyonu, işitme engelli öğrenci, engelliler entegre
yüksekokulu
405
Komputasyonel Düşünme Kavram Haritası
Serhat Bahadır KERT
Yıldız Teknik Üniversitesi, Eğitim Fakültesi
Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, İstanbul / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Son yıllarda, uluslararası düzeyde sıklıkla üzerinde durulmaya başlanılan komputasyonel düşünme
kavramı, ülkemizde de ilgi uyandırmaktadır. Komputasyonel düşünme üzerinde çok tartışılmakta ve genel
olarak, öğretim süreciyle bütünleştirilmesi konusunda alanyazında olumlu yönlendirmeler bulunmaktadır.
Bireyin düşünme becerilerinin farklı boyutlarıyla gelişimi ve sistematik bir yapıya dönüştürülmesi
kapsamında değerlendirilebilecek komputasyonel düşünmenin, tam olarak hangi karakteristik özellikleri
içerdiğine ilişkin bilimsel belirsizlik ortadan kaldırılmış değildir. Örneğin, “Bilgisayar” ile birlikte anılmakla
birlikte Wing(2006)’in ifadeleriyle; “Komputayonel düşünme insanın bilgisayar gibi düşündürülmeye
çalışılması değildir, çünkü bilgisayar donuk ve sıkıcı iken insan akıllı ve yaratıcıdır.” Bu ifadeden yola
çıkarak, komputasayonel düşünme üzerine çalışan bilim insanlarının tanımları ve çizdikleri çerçeveler ile bu
kavramın farklı özelliklerini bir görsel üzerinde ifade etmek ve sunmak çalışmanın temel amacını
oluşturmaktadır. Bu kapsamda, Komputasyonel düşünme: (a) Nedir? (b) Nasıl öğretim süreciyle
bütünleştirilebilir? (c) Ölçülebilir mi? (d) Ne değildir? Gibi sorulara, alanyazından cevaplar aranmaya
çalışılacak ve bir bütünlük içerisinde, çalışma içerisinde sunulacaktır.
Anahtar Sözcükler: komputasyonel düşünme, bilgisayar eğitimi, teknoloji eğitimi
406
Kodlama Eğitiminde Kullanılan Eğitsel Görsel Kodlama Ortamlarının Karşılaştırılması
Fatih ÖZDİNÇ
Afyon Kocatepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Afyonkarahisar / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Günümüzde karmaşık hayat problemlerini çözebilmeleri için öğrencilerin üst düzey düşünme becerilerine
sahip olması beklenmektedir. Bu becerilerin kazanılmasında kodlamanın önemini gösteren çalışmalar son
yıllarda önem kazanmaktadır. Ülkemizde MEB kodlamanın öğrenciler üzerindeki etkisini takip etmekte ve
bununla ilgili çalışmalar yürütmektedir. Diğer yandan bilişim eğitimi ile ilgili sivil toplum kuruluşları
kodlamanın ayrı bir ders olarak eğitim programına bütünleştirilmesi konusunda önerilerde bulunmaktadır.
Kodlama ile ilgili sosyal sorumluluk projeleri sayısında da artış olmaktadır. Kodlamanın öğrenciler tarafından
zor algılanması nedeniyle öğrencilere bunu sevdirerek görsel kodlama dilleri kullanımı yaygınlaşmaktadır.
Dünyada bu konuda yapılan birçok proje bulunmakta ve bu projelerin sayısı son yıllarda hızlı bir artış
göstermektedir. Bu çalışmanın amacı ortaokul düzeyinde öğrencilerin kullanabileceği görsel kodlama dillerini
karşılaştırmaktır. Bu amaçla beş eğitsel kodlama ortamı ele alınmış ve karşılaştırılmıştır. Üç BT
öğretmeninden bu eğitsel kodlama ortamları hakkında görüşleri alınmıştır.
Anahtar Sözcükler: kodlama eğitimi, programlama, görsel kodlama/programlama öğrenme ortamları
407
Uzman ve Uzman Olmayan Video Oyunu Oyuncularının Öz-Düzenleme Süreçleri Açısından
İncelenmesi: Sokoban Örneği
Meryem YILMAZ SOYLU
Melikşah Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi Psikoloji Bölümü, Kayseri / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Emel GENCER
e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Video oyunlarının başarılı bir şekilde tamamlanması dikkate değer bir çaba ve zaman gerektirir. Video
oyunu oynayanlar, oyunu kazanmak için becerilerini, duygularını, önceki bilgi ve deneyimlerini oyun içindeki
olanak ve sınırlılıkları da göz önünde bulundurarak yönetmelidir. Bu çalışma, video oyunu oyuncularının
uzmanlık düzeyleri ile bilişsel ve üst bilişsel süreçleri kullanma durumları arasındaki ilişkiyi araştırmaktadır.
Bu çerçevede, farklı uzmanlık düzeyinde video oyunu oynayan üniversite öğrencilerinin öz-düzenleme
süreçlerini nasıl kullandıkları incelenmiştir. Karma araştırma yöntemlerinin kullanıldığı bu araştırmanın nicel
bölümünde uzman ve uzman olmayan oyuncuları belirlemek için 200 üniversite öğrencisinden bilgi formu ile
veri toplanmıştır. Bu gruptan seçilen uzman (n=6) ve uzman olmayan (n=6) katılımcılar birebir oturumlarda
Sokoban oyununu oynamışlardır. Oturum başlamadan önce katılımcılardan oyun sırasında düşündüklerini
yüksek sesle söylemeleri istenmiştir. Her bir oturumda ses kaydı ile oyuna ait ekran kayıtları ve izleme
verileri (traced data) alınmıştır. Yapılan veri analizleri uzman oyuncuların uzman olmayanlara göre özdüzenleme süreçlerini daha çok kullandıklarını göstermiştir. Bununla birlikte uzman oyuncular oyun zorlaşsa
da oyunu başarı ile tamamlamak için daha istekli davranıp çaba harcamışlardır. Bu çalışmanın sonuçları özdüzenlemenin video oyunlarında da kullanıldığı ve oyuncunun başarısını etkileyebileceğini göstermesi
açısından önemlidir.
Anahtar Sözcükler: uzmanlık, öz-düzenleme, karma araştırma yöntemi, video oyunları
408
Eğitsel Videolarda Görsel İşaretleme Yöntemiyle Dikkat Çekmenin Göz İzleme Cihazıyla İncelenmesi
Arif DAŞ
Atatürk Üniversitesi, Erzurum Meslek Yüksek Okulu Bilgisayar Teknolojileri Bölümü, Erzurum / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Celal DEMİR
Artvin Çoruh, Artvin Meslek Yüksek Okulu Bilgisayar Teknolojileri Bölümü, Artvin / TÜRKİYE,
e-posta: [email protected]
Engin KURŞUN
Atatürk Üniversitesi, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Erzurum / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Ömer Alper YENİDÜNYA
Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Erzurum / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Ahmet Yusuf CEVHER
Ardahan Üniversitesi, Ardahan Teknik Bilimler Meslek Yüksek Okulu Bilgisayar Programcılığı Bölümü,
Ardahan / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu çalışmada eğitsel videolarda görsel efekt katmanındaki farklı dikkat çekme yöntemlerinin öğrenci
başarısına etkisinin ortaya konulması amaçlanarak çalışmada tek gruplu ön-test son-test deneysel araştırma
deseni kullanılmıştır. Araştırma için Programlamayı daha somut bir hale getiren, Massachusetts Institute of
Technology(MIT) tarafından geliştirilen Scratch programı kullanılmıştır. Uygulama sürecinde eğitsel
videoları oluşturan katmanlardan olan görsel efekt katmanında kullanılan çerçeve efektinin kullanıldığı
videolar, ışıklandırma efektinin kullanıldığı videolar ve hiçbir efektin olmadığı videolar olmak üzere üç farklı
düzeyde dokuz farklı video hazırlanmıştır. Hazırlanan videolar araştırmanın örneklemini oluşturan daha önce
programlama veya algoritma eğitimi almamış, bilgisayar kullanma yeterliliğine sahip lisans öğrencilerine
sunularak veriler göz izleme cihazı ve gözlem formları kullanılarak toplanmıştır. Veri toplama araçlarından
elde dilen veriler nitel olarak analiz edilmişlerdir. Sonuç olarak videoların görsel efekt katmanında kullanılan
çerçeve ve ışıklandırma efektlerinin anlatılan konuda ilgili alana odaklanma ve dikkati toplamayla deneklerin
görev başarılarına pozitif ya da negatif anlamda etki edip etmediği incelenmiştir.
Anahtar Sözcükler: eğitsel video, göz izleme, görsel efekt katmanı, video eğitim, görsel işaretleme, dikkat
çekme
409
E-Öğrenme Ortamlarında Anlamlı Kodlama Stratejileri Öğretimi
Esra TELLİ
Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bilim insanları günümüzde belleğin sırlarını çözmek ve sınırlarını geliştirmek amacıyla araştırmalarını
hızla devam ettirmektedirler. Bellekle ile ilgili olarak kodlama, depolama ve geri getirme olmak üzere üç
aşama üzerinde bilişsel ve nörobiyolojik süreçler incelenmektedir. Uzun süreli bellekte kodlama çok yönlüdür
ve bütün duyum modalitelerinde gerçekleşebilmektedir. Bunlardan birisi olan anlamlı kodlama ile öğrenilecek
yeni bilgi ile bireyin önceki bilgileri arasında ilişkiler kurularak, yeni bilgi anlamlı hale getirilmektedir.
Anlamlı kodlamayı gerçekleştirirken örgütleme ve bellek destekleyiciler gibi kodlamayı kolaylaştıran
stratejiler uygulanmaktadır. Stratejiler aracılığıyla aralarında ilişki kurulan bilgiler bellekte daha kalıcı
olmaktadır. Bilginin stratejiler kullanılarak kodlanması, bilgi üzerinde düşünmeyi sağlaması açısından
önemlidir. Bellekle ilgili yapılan araştırmalardan elde edilen bulgular öğrenme ortamlarının verimliliği
artırmak amacıyla da dikkate alınmaktadır. Alan yazına bakıldığında anlamlı kodlama stratejilerinin öğrenme
üzerindeki etkisinin genellikle strateji öğretimleri gerçekleştirilerek belirlenmeye çalışıldığı görülmektedir.
Strateji öğretimi, öğrencilere çeşitli stratejiler hakkında bilgi verilmesini, stratejilerin nasıl ve ne zaman
kullanılacağının açıklanmasını, öğrencilerin kendilerine uygun olan stratejileri seçmelerine yönlendirilmesini
ve stratejik davranışın özendirilmesini kapsamaktadır. Strateji öğretimi ile öğrenciler stratejik düşünebilen
bireyler haline gelmektedir. Bu araştırma ile e-öğrenme ortamında sunulan anlamlı kodlama stratejileri
öğretiminin etkisine yönelik olarak öğrenci görüşlerinin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Araştırma kapsamında
45 Hacettepe Üniversitesi BÖTE öğrencisi ile çalışılmıştır. Öğrencilerin e-öğrenme ortamında sunulan strateji
öğretiminin verimliliği, güçlü ve zayıf yönleri, sürdürülebilirliği ve ortamın tasarımına yönelik görüşleri açık
uçlu sorular ile yazılı olarak alınmıştır. Elde edilen bulgulara göre öğrenciler aldıkları strateji öğretimini
faydalı bulmuş ve sonrasında da bu stratejilerden faydalanmak istediklerini dile getirmişlerdir. Ayrıca
öğrenciler bazı stratejileri daha önce kullandıklarını fark ettiklerini ancak isimlerini bilmediklerini, bunun
yanında bazı stratejiler ile yeni tanıştıklarını ifade etmişlerdir. Strateji öğretiminin etkisinin yanı sıra
öğrenciler, öğretimin sunulduğu e-öğrenme ortamının tasarımına yönelik de çeşitli görüşlerini dile
getirmişlerdir ve bu görüşler doğrultusunda e-öğrenme ortamlarında verilecek strateji öğretimlerinin
tasarlanmasına yönelik olarak bazı öneriler geliştirilmiştir.
Anahtar Sözcükler: anlamlı kodlama, strateji öğretimi, e-öğrenme
410
Web Tabanlı Ödev Takip ve Değerlendirme Sisteminin Geliştirilmesine İlişkin Bir İhtiyaç Analizi14
Aydın KAHRAMAN
Balıkesir Üniversitesi, Havran Meslek Yüksekokulu, Balıkesir / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Serkan İZMİRLİ
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Çanakkale / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu araştırmanın amacı, Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı okullarda öğrenci ödevlerinin takibi ve
değerlendirilmesi için bir web tabanlı sistemin geliştirilmesine ilişkin ihtiyaç analizini gerçekleştirmektir.
Araştırma nitel olarak desenlenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu Balıkesir ili Havran Belediyesi'ne bağlı
Hayat Okulu 5-A sınıfındaki dört öğretmen, 12 öğrenci ve yedi veli oluşturmuştur. Araştırmanın verileri
öğretmenlerden yarı-yapılandırılmış görüşme ile, öğrencilerden ve velilerden ise yazılı olarak (açık uçlu
sorular ile) toplanmıştır. Velilerden alınan izin doğrultusunda öğrencilerden veriler sınıfta yazılı olarak
toplanmıştır. Velilerden ise web üzerinden Google anket ile toplanmıştır. Araştırmadan elde edilen veriler
içerik analizi tekniği kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre öğretmenler, ödev kontrollerini
yaparken kendi not defterlerine ya da takip çizelgelerine kayıt altına almaya çalıştıklarını ve bu durumda
velilerin ödevlerin kontrol durumları ile ilgili olarak bilgi sahibi olamadıklarını ifade etmişlerdir. Öğretmenler
verdikleri ödevlerin bazen öğrenciler tarafından unutulduğunu ya da öğrencilerin ödev bilgisini yazdıkları
kağıtları kaybettiklerini ve bundan dolayı da ödevlerini yapmadan derse geldiklerini söylemişlerdir. Veliler de
verilen ödevleri takip etmede sıkıntı yaşadıklarını ve öğrencilerin ödevlerini unuttukları ya da ödev kağıtlarını
kaybettikleri durumlarda ödevlerin yapılmasının takibi noktasında sıkıntılar yaşadıklarını ifade etmişlerdir.
Bununla birlikte veliler, kontrol edilen ödevlerle ilgili olarak geri bildirim alamadıklarını, ancak okula
öğretmeni ziyarete gittiklerinde bu konu ile ilgili öğretmenden geri bildirim aldıklarını ifade etmişlerdir.
Öğrenciler ise verilen ödevi bazen eksik not aldıklarını, not aldıkları kağıtlarını kaybettiklerini ve bazen de
ödevin olduğunu unuttuklarını ifade etmişlerdir. Öğretmen, öğrenci ve velilerden elde edilen veriler ışığında
öğretmen ve öğrenci-veli modüllerini içeren, öğretmenlerin ödev verebileceği ve değerlendirme sonucunu
girebileceği, öğrenci ve velilerin verilen ödevin ne olduğunu ve kontrol edilen ödevin değerlendirme
sonucunu aynı sistem üzerinden görebilecekleri bir web tabanlı ödev takip ve değerlendirme sistemine ihtiyaç
olduğu görülmektedir.
Anahtar Sözcükler: ödev, ödev takip ve değerlendirme, web tabanlı ödev takip
Bu araştırma ikinci yazar danışmanlığında ilk yazarın “Web Tabanlı Ödev Takip Sisteminin Geliştirilmesi
ve İyileştirilmesi” adlı yüksek lisans tezinin bir bölümünü oluşturmaktadır.
14
411
Web Tabanlı Ödev Takip ve Değerlendirme Sisteminin Geliştirilmesine İlişkin Bir İhtiyaç Analizi15
Aydın KAHRAMAN
Balıkesir Üniversitesi, Havran Meslek Yüksekokulu, Balıkesir / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Serkan İZMİRLİ
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
Çanakkale / TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu araştırmanın amacı, Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı okullarda öğrenci ödevlerinin takibi ve
değerlendirilmesi için bir web tabanlı sistemin geliştirilmesine ilişkin ihtiyaç analizini gerçekleştirmektir.
Araştırma nitel olarak desenlenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu Balıkesir ili Havran Belediyesi'ne bağlı
Hayat Okulu 5-A sınıfındaki dört öğretmen, 12 öğrenci ve yedi veli oluşturmuştur. Araştırmanın verileri
öğretmenlerden yarı-yapılandırılmış görüşme ile, öğrencilerden ve velilerden ise yazılı olarak (açık uçlu
sorular ile) toplanmıştır. Velilerden alınan izin doğrultusunda öğrencilerden veriler sınıfta yazılı olarak
toplanmıştır. Velilerden ise web üzerinden Google anket ile toplanmıştır. Araştırmadan elde edilen veriler
içerik analizi tekniği kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre öğretmenler, ödev kontrollerini
yaparken kendi not defterlerine ya da takip çizelgelerine kayıt altına almaya çalıştıklarını ve bu durumda
velilerin ödevlerin kontrol durumları ile ilgili olarak bilgi sahibi olamadıklarını ifade etmişlerdir. Öğretmenler
verdikleri ödevlerin bazen öğrenciler tarafından unutulduğunu ya da öğrencilerin ödev bilgisini yazdıkları
kağıtları kaybettiklerini ve bundan dolayı da ödevlerini yapmadan derse geldiklerini söylemişlerdir. Veliler de
verilen ödevleri takip etmede sıkıntı yaşadıklarını ve öğrencilerin ödevlerini unuttukları ya da ödev kağıtlarını
kaybettikleri durumlarda ödevlerin yapılmasının takibi noktasında sıkıntılar yaşadıklarını ifade etmişlerdir.
Bununla birlikte veliler, kontrol edilen ödevlerle ilgili olarak geri bildirim alamadıklarını, ancak okula
öğretmeni ziyarete gittiklerinde bu konu ile ilgili öğretmenden geri bildirim aldıklarını ifade etmişlerdir.
Öğrenciler ise verilen ödevi bazen eksik not aldıklarını, not aldıkları kağıtlarını kaybettiklerini ve bazen de
ödevin olduğunu unuttuklarını ifade etmişlerdir. Öğretmen, öğrenci ve velilerden elde edilen veriler ışığında
öğretmen ve öğrenci-veli modüllerini içeren, öğretmenlerin ödev verebileceği ve değerlendirme sonucunu
girebileceği, öğrenci ve velilerin verilen ödevin ne olduğunu ve kontrol edilen ödevin değerlendirme
sonucunu aynı sistem üzerinden görebilecekleri bir web tabanlı ödev takip ve değerlendirme sistemine ihtiyaç
olduğu görülmektedir.
Anahtar Sözcükler: ödev, ödev takip ve değerlendirme, web tabanlı ödev takip
Bu araştırma ikinci yazar danışmanlığında ilk yazarın “Web Tabanlı Ödev Takip Sisteminin Geliştirilmesi
ve İyileştirilmesi” adlı yüksek lisans tezinin bir bölümünü oluşturmaktadır.
15
412
Proje Tabanlı Mesleki Gelişim: Araştırma Görevlileri Üzerine Bir Araştırma16
Fevzi İNAN DÖNMEZ
Anadolu Üniversitesi, Eskişehir/ TÜRKİYE, e posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu çalışmada, proje tabanlı öğrenmenin öğretim üyelerinin mesleki gelişimlerine etkisi araştırılmıştır.
Araştırmanın katılımcıları, bir devlet üniversitesinin eğitim fakültesinde çalışan Araştırma Görevlisi ve
Araştırma Görevlisi Dr. ünvanlı öğretim üyeleridir. Tarama modeli ve durum çalışmasının kullanıldığı karma
desende yürütülen araştırmada veri toplama araçları: i) araştırma görevlilerinin projelerde deneyimlerinin
belirlendiği sormaca ve ii) proje deneyimlerinin mesleki gelişimlerine etkisi üzerine yapılan görüşmelerden
oluşmaktadır. Elde edilen ilk bulgulara göre araştırma görevlilerinin kendilerini proje konusunda yeterli
hissetmediği görülmüştür.
Anahtar Kelimeler: mesleki gelişim, yükseköğretim, proje, proje tabanlı öğrenme
16
Bu araştırma projesi TÜBİTAK tarafından desteklenmektedir (Proje No: SOBAG-115K486)
413
E-Kitap İle Yürütülen Almanca Dersinin Öğrencileri Başarısı Üzerindeki Etkisi
Önder YILDIRIM
Erzincan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Erzincan /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Recep ÖZ
Erzincan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Erzincan /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Ayhan KOÇ
Erzincan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Erzincan /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Murat Tolga KAYALAR
Erzincan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Erzincan /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Okullarda Fatih projesi ile etkileşimli tahta ve tablet bilgisayarların dağıtılması eğitimin içerisinde
teknolojinin doğruda kullanılmasına neden olmuştur. Bu teknolojiyi kullanacak olan da şüphesiz ki öğretmen
ve öğrencilerdir. Etkileşimli tahta ve tablet bilgisayarlar sayesinde basılı kitapların yerini e-kitaplar almıştır.
Öğrenciler artık kitaplarını tabletlerde taşımaya başlamıştır. Bu nedenle e-kitapların tasarımları hem öğretmen
hem de öğrenciler açısından önem arz etmektedir. Çalışmanın amacı Almanca dersinde kullanılan e-kitabın
öğrenci başarısı üzerindeki etkisini incelemektir. Çalışma Erzincan ilinde bulunan Mustafa Doğan Anadolu
lisesinde gerçekleştirilmiştir. Çalışmada e-kitabı bulunmayan Almanca dersi seçilmiş ve Almanca öğretmeni
ile birlikte ders içeriği hazırlanarak e-kitap tasarımı gerçekleştirilmiştir. Öğrencilerin uygulama öncesi ön test
uygulanarak başarı düzeyleri ölçülmüştür. Ardından ders konusu e-kitap ile yürütülmüştür. Öğrencilerin ekitabı okul dışında kullanmaları için önerilerde bulunulmuş ve öğretmen tarafından uygulamalar kontrol
edilmiştir. Konu bitiminde son test uygulanarak öğrencilerin başarı düzeyleri tekrar ölçülmüş ve sonuçlar
değerlendirilmiştir.
Anahtar Sözcükler: E-kitap, Almanca, öğrenci başarısı
414
Öğretmenlerin EBA İle İlgili Görüşleri
Ayhan KOÇ
Erzincan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Erzincan /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Murat Tolga KAYALAR
Erzincan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Erzincan /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Recep ÖZ
Erzincan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Erzincan /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Önder YILDIRIM
Erzincan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Erzincan /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Eğitimde bilişim ağı (EBA) olarak Milli Eğitim Bakanlığının gerçekleştirmiş olduğu veri tabanı, hem
öğretmen hem de öğrencilerin ders dokümanlarını indirdiği bir portaldır. EBA içerisinde tüm derslerin
dokümanlarına ve diğer etkileşimli verilere erişim sağlamak mümkündür. Fatih projesi ile birlikte sınıflarda
etkileşimli tahta ve tablet bilgisayarların kullanılmaya başlaması, EBA’nın ne kadar önemli olduğunu ortaya
koymaktadır. Ayrıca öğretmenler, EBA portalının doğrudan hem kullanıcısı hem de kullandırıcısı olduğundan
çalışma için önem arz etmektedir. Bu nedenle çalışmamızın amacı öğretmenlerin EBA portalını kullanım
durumlarının ortaya çıkarılmasıdır. Çalışma Erzincan ilinde bulunan ve rasgele seçilen ortaokulda yapılmıştır.
Okulda görev yapan öğretmenlerden yarı yapılandırılmış görüşme formu ile veriler toplanmıştır. Toplanan
veriler içerik analizi ile analiz edilerek kod, kategori ve temalar oluşturulmuştur. Çalışmanın sonucunda
öğretmenlerin EBA portalını ne derece kullandıkları, öğrencilere ne derece kullandırdıkları, EBA
içeriklerindeki eksiklik ve aksaklıklar ve EBA ile ilgili genel görüşleri alınmıştır.
Anahtar Sözcükler: öğretmen görüşleri, EBA.
415
Çocukların Oyun Tercihleri: Sokak Temelli Oyunlar mı, Bilgisayar Temelli Oyunlar mı?
Recep ÖZ
Erzincan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Erzincan /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Önder YILDIRIM
Erzincan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Erzincan /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Murat Tolga KAYALAR
Erzincan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Erzincan /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Ayhan KOÇ
Erzincan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Erzincan /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Oyunlar çocukların gelişiminde önemli bir yere sahiptir. Bu gelişimler zihinsel, bedensel, ruhsal ve
duygusal boyutlarda olabilmektedir. Çocuklar oyun oynarken kendi hayal dünyalarını yaşama fırsatı
yakalayabilmektedir. Bu nedenlerle oyunların çocukların gelişimi açısından incelenmesi önemli
görülmektedir. Literatürde çocuklar ve oyunlar ile ilgili çalışmalar bulunmaktadır. Bu çalışma daha önce
yapılan çalışmalar ışında gerçekleştirilerek, alana katkı sağlanmaya çalışılmıştır. Çalışmanın amacı çocukların
sokakta oynadıkları oyunları mı, yoksa bilgisayar oyunlarını mı tercih ediyorlar, nedenleri ile ortaya
çıkarmaya çalışmaktır. Çalışma 2 aşama halinde uygulanmıştır. 1. Aşaması Erzincan ilinde yaşayan ve
sokaklarda oyun oynama sırasında rasgele belirlenmiş 6 adet çocuk ile gerçekleştirilmiştir. Çalışma öncesi
pilot çalışma yapılarak çocukların sokaklarda en fazla tercih ettiği oyunlar belirlenmiş ve içerisinden 5 tanesi
çocuklara oynatmak için tercih edilmiştir. Oyunların seçiminde literatürde ismi geçtiği şekli ile en çok
oynanan ve çocuklar tarafından beğenilen oyunların seçilmesine dikkat edilmiştir. 2. Aşamasında ise
bilgisayar oyunu oynatılmıştır. Çalışma sonucunda 1. ve 2. aşama sonuçları karşılaştırılmış ve çocukların
tercihleri ve nedenleri ortaya çıkarılmıştır.
Anahtar Sözcükler: çocukların oyun tercihleri, sokak temelli oyunlar, bilgisayar temelli oyunlar
416
Erzincan Üniversitesi Öğrencilerinin Uzaktan Eğitim İle İlgili Görüşleri
Murat Tolga KAYALAR
Erzincan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Erzincan /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Ayhan KOÇ
Erzincan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Erzincan /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Önder YILDIRIM
Erzincan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Erzincan /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Recep ÖZ
Erzincan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Erzincan /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Teknolojide olan değişimler her geçen gün hayatımızda biraz daha kendini hissettirmeye devam
etmektedir. Bu gelişimler eğitimi de etkilemekte ve kullanımını öğrenciler açısından bir nevi zorunlu
kılmaktadır. Eğitimde bu teknolojik gelişmelerden biride uzaktan eğitimdir. Uzaktan eğitim her geçen gün
eğitime alternatif bazı yerlerde de doğrudan eğitim olarak da tercih edilmektedir. Bu nedenle uzaktan eğitim
ve eğitimin içerisinde yer alan öğrencilerin bu durum ile ilgili görüşleri merak uyandırmaktadır. Çalışmanın
amacı Erzincan üniversitesinde eğitim gören 1. ve 2. sınıf öğrencilerinin görüşleri alınarak, uzaktan eğitim
yoluyla aldıkları derslerindeki durumları, yaşadıkları sorunlar, memnuniyet durumları, tercihleri ve nedenleri
gibi durumları ortaya çıkarmaktır. Bu kapsamda Erzincan üniversitesinde okuyan 12 adet öğrenci rasgele
seçilmiştir. Öğrenciler ile farklı zamanlarda görüşme yöntemi ile veriler toplanmıştır. Veriler transkript
edilerek nvivo programında analizler yapılmıştır. Öğrencilerin, demografik bilgilerine göre uzaktan eğitimde
yaşadıkları teknik ve genel sorunlar, ders başarıları, eğitim tercihleri, kullandıkları teknolojik cihazlar ile bu
durumların kıyaslanması gibi sonuçlar ortaya çıkarılarak tablolar ile sunulmuştur.
Anahtar Sözcükler: uzaktan eğitim, öğrenci görüşleri
417
Cognitive Traces from the Perspective of Students Navigation Patterns17
Ayça ÇEBİ
Karadeniz Technical University, Distance Education Application and Research Center
Trabzon / TURKEY, e-mail: [email protected]
Rafael D. ARAÚJO
Federal University of Uberlândia, Faculty of Computing
Uberlândia, MG / BRAZIL, e-mail: [email protected]
Peter BRUSILOVSKY
University of Pittsburgh, School of Information Sciences
Pittsburgh, PA / USA, e-mail: [email protected]
Tolga GÜYER
Gazi University, Education Faculty, Department of Computer Education and Instructional Technologies
Ankara / TURKEY, e-mail: [email protected]
Abstract
Learning is a complex process in which each person handles it in a different way. Many technology-driven
mechanisms have been created to make it a more assertive process, such as adaptive systems based on
individual differences and preferences. Adaptive Hypermedia has emerged as a solution to content
personalization in web systems (Brusilovsky, 2001). Particularly in the educational field, Adaptive
Educational Hypermedia comes to meet each student’s needs, adapting the content to his/her objectives,
knowledge level, personal interests, and preferences. However, find out students preferences and their
individual differences are still a challenge. Cognitive aspects such as cognitive styles (Triantafillou et al.,
2003; Yang, Hwang & Yang, 2013), working memory capacity (Chang, et al., 2013) and prior knowledge
(Huang, Lin & Huang, 2012; Somyürek, Güyer&Atasoy, 2008) have been considered in order to tailor the
content to each student. To make these approaches feasible, reliable automatic approaches to identify
individual differences have to be developed. In automatic approaches, the process of recognizing cognitive
aspects is done automatically based on the behavior and actions of learners while they are using the system for
learning (Graf, Kinshuk& Liu, 2009). Recently, sequential pattern mining has been emphasized in educational
data mining field. In the literature, several efficient sequential pattern mining algorithms have been proposed
to find out sequential patterns. Kinnebrew et al. (2013) investigated the temporal variation in occurrence and
overall frequency of patterns in sequential learning activity data. In this study, we use the method proposed by
Guerra et al. (2014) in which micro-patterns (called genes) that describe stable chunks of repetitive activities
are used to define individual student behavior. Using these micro-patterns, individual behavior could be
mapped to individual characteristics that could be used to adapt the educational process.
Cognitive features such as cognitive style, working memory capacity (WMC) and prior knowledge were
statistically analyzed in order to find relevant navigational patterns. Participants of this study consisted of 74
undergraduates who used an e-learning system at a large university in Turkey. Four different content types
(text&visualtutorial, video tutorial, exercises, and examples) were considered in this study. Also,the Group
Embedded Figures Test (GEFT) (Witkin et al., 1971; OkmanFişek, 1979) was used in order to classify the
participants into two groups of field-dependent and field-independent, and the Automated Operation Span
(Aospan) (Unsworth et al., 2005; Çak, 2011) was used to identify WMC.The pre-test and post-test has been
used as data collection tool. For sequencing the students’ activities, the content types and the time spent on
them (short or long based on the average among all students) were taken into account. In total, 223 common
micro-patterns occurring at least in 1% of the sequences were found. The students’ genomes, i.e. the
frequency of those micro-patterns that define uniquely each student behavior, were used to cluster them into
two latent groups using the spectral clustering algorithm. Nonetheless, the latent clusters did not map clearly
to the mentioned cognitive features for this sequencing but we are already exploring new labels for the
activities. Thus, students’frequency vectors have been contrasted with the cognitive features. Since the
distribution of the data was not normalized, so non-parametric statistical techniques were used for analysis.
Results showed that students’ navigation patterns were different across their cognitive features. Fieldindependent students usually spent shorter time on navigating between video tutorial and examples. In
contrast, field-dependent students spent longer time on text tutorial and then on exercises. When examining
the results in terms of working memory capacity, both groups (low WMC/high WMC) generally preferred
short-time navigation. However, they followed different paths in their learning process. When students with
low WMC start a session with exercises, then they go through text tutorial. Otherwise, if they start with text
17
This work is supported by the TÜBİTAK 2214/A Study Abroad Fellowship Program: 1059B141401061
418
tutorial, they tend to navigate through video tutorial and then examples. On the contrary, when students with
high WMC start a session with text tutorial, then they tend to go to exercises next. Also, they visit more
exercises and examples, and also tend to spend a short time on them. Finally, students with low prior
knowledge prefer to navigate on different types of tutorials in a short-time. Students with high prior
knowledge navigate through video tutorial and examples instead, and tend to spend longer time on them. If
they start with short time on an exercise, then they also spend a short time on a text tutorial. These results
strengthen the existence of individual differences that could be used in adaptive educational hypermedia
systems.
Keywords: cognitive features, sequential pattern mining, student navigation behavior
419
Üniversite Öğrencilerinin Karar Kurallarını Uygulama Becerilerinin Süreç İzleme Yöntemleriyle
İncelenmesi
Beyza UÇAR
Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Sibel BARIN
Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Yasemin DEMİRASLAN ÇEVİK
Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara /
TÜRKİYE, e-posta: [email protected]
Bildiri Özeti:
Bu çalışmanın amacı, bir grup üniversite öğrencisinin temel bir karar verme becerisi olan karar kurallarını
uygulama yeterliklerini incelemektir. Araştırmanın katılımcıları 2015 Bahar döneminde Hacettepe
Üniversitesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi bölümünde öğrenim görmekte olan 5 kadın ve 5
erkek olmak üzere toplam 10 kişiden oluşmaktadır. Veri toplamak