NALAS Bildirisi - Marmara Belediyeler Birliği

NALAS Bildirisi
Güney Doğu Avrupa’da Mülteci Krizinin Etkileri ve Yerel Yönetimlerin Karşılaştığı
Zorluklar
Zagreb, Ekim 2015
Arka Plan: Güney-Doğu Avrupa’daki belediyeler mülteci akınından ilk etkilenenlerdir.
Güney-Doğu Avrupa benzeri görülmemiş büyüklükte bir mülteci akınına tanıklık etmektedir. Bu
akın, hem mültecilerin hem de yerel halkın refahını sağlama noktasında transit geçiş ülkeleri ve
alıcı ülkelerdeki yerel ve merkezi kurumların kapasitelerini test etmektedir.
Güney-Doğu Avrupa’nın mülteci krizindeki kilit özelliği bölgenin Batı AB ülkelerine gitmeyi
hedefleyen mülteciler için bir geçiş bölgesi olmasıdır. Dolayısıyla, bölgedeki durum hızla değişirken
planlama ve koordinasyonu da özellikle zorlaştırmaktadır. Mülteci karşılamak için tasarlanan yerel
merkezler hem yetersiz hem de terkedilmiş haldeler.
Yerel yönetimler ve çoğunlukla küçük sınır belediyeleri, bir yandan mültecileri desteklemek için
diğer yandan kendi olağan belediye hizmetlerini sürdürebilmek için sınırlı sayıda olan kaynaklarını
zorlayan bu akından ilk etkilenen kurumlardır. Günlük olarak, yerel yönetimler aynı anda birden
fazla sorunla karşılaşmaktadır. Yerel yönetimlerin karşılaştığı zorluklar şöyledir: (1) Çok kısa bir
zamanda barınma ve yiyecek sağlamak ve sağlık hizmetleri ve diğer gerekli belediye hizmetleri için
önemli sayıda kaynağı sayısı hızla artan mültecilere dağıtmak, (2) kendi vatandaşları için belediye
hizmetlerini olağan seviyesinde sürdürmek, (3) bunların gerçekleştirilebilmesi için gerekli yöntem
ve mali kaynağı bulmak, (4) hem mültecilerle hem de yerel halkla gerilimi engelleyecek ve
dayanışmayı sağlayacak şekilde iletişim kurmak.
Yerel yönetimlerin karşılaştığı bu zorluklarda aldığı destek yetersiz kalmaktadır. Çoğunlukla
merkezi yönetimler gerekli rehberliği ve koordinasyonu sağlamada yavaş hareket etmektedir.
İletişim ve veri paylaşımı genellikle başarısız sonuçlanmaktadır. Mali mekanizmalar bulunmamakta,
uygun işlememekte veya yavaş, merkezi ve karışık işlemektedir. Aynı zamanda, belediyeler
arasında işbirliği, yerel karar mercileri arasında bilgi paylaşımı sağlama ve birbirlerine yardımcı
olma noktasında başarısız olmaktadır.
Bu durum, yerel halkın gündelik yaşamında olduğu gibi, yerel yönetimlerin esas paydaş olduğu ve
hem Avrupa düzeyinde hem de bölgesel ve ulusal düzeyde mülteci kriziyle mücadele hakkında
tartışmalara dahil edilmesi gerektiğini kanıtlamıştır. Krizle mücadele edebilmek için merkezi
yönetimler ve uluslararası topluluk, etkilenen belediyeler için uygun desteği sağlamalıdır.
Mülteci akınından etkilenen yerel yönetimlerin acil ihtiyaçları ve karşılaştıkları zorluklar:




En acil yardımların tedarikiyle ilgili ihtiyaçlar: barınma, yiyecek, sağlık hizmetleri, temizlik
hizmetleri, giyecek, mültecilerle uzlaşma, sorun yönetimi için profesyonel destek, güvenlik.
Maliyeti yüksek belediye hizmetlerinde destek: drenaj pompası, ulaşım araçları ve kamyonlar,
atık yönetimi gereçleri (çöp kutuları, traktörler) ve su şebeke altyapısı ile ilgili gereçler, seyyar
tuvaletler, gaz tesisatı, internet hizmetleri vs.;
Yanlış bilgi akışı, planlama ve hazırlıklarla ilgili sıkıntılar: karmaşık kayıt prosedürleri, yoğun
trafik, tarım alanları arasında yer değiştiren mülteciler, alternatif yolların kullanımı, hem ulusal
kurumlar ile hem de ülke içindeki ve sınırlardaki komşu belediyeler ile koordinasyon eksikliği;
Mali sorunlar: belediye bütçelerindeki fonlar mültecilere yardım etmek için acil olarak
kullanılmıştır. Bu durum, vatandaşlara sunulan olağan hizmetler için kullanılması planlanan
bütçede açıklara neden olurken devletin yetkili kurumları bu açığı kapatmada çok yavaş
davranmaktadır;
Yerel yönetimler için sonuçları: çevrenin bozulması, güvenlik ve sağlıkla ilgili endişeler,
vatandaşlara sunulan hizmetin olağan düzeyin altında olması.
Önerilen tedbirler: Herkes için harekete geçme zamanı
Yukarıda bahsedilenlerin ışığında, 16 üye yerel yönetim birliğinden oluşan ve 9,000 yerel yönetim
ile 80 milyondan fazla vatandaşı temsil eden Güney-Doğu Avrupa Yerel Yönetim Birlikleri Ağı
(NALAS); yerel yönetimler, Avrupa Birliği, bağışçılar ve diğer ilgili aktörleri aşağıda belirtilen acil ve
uzun vadeli önceliklere yönelik acil tedbirler almaya davet etmektedir:
Merkezi hükümetler:
 Yerel yönetimlere stratejik kılavuzluk sağlamak. Krizin süresi, gelecek kişi sayısı, bu kişilerin
eylem ve niyetleri hakkında tahmini çıkarımlarda bulunmak. Bu tahminlere dayanarak, acil
durumlara hızlı ve esnek müdahaleyi sağlayacak genel kurallar, standartlar ve yönlendirici
ilkeler benimsemek.
 Yerel yönetimlerin daha güçlü rol aldığı çok seviyeli yönetişim mekanizması oluşturmak. Bu
mekanizma, sınırlı olmamak kaydıyla, şunlardan oluşmaktadır:
- Dikkatli ortak planlama, sıcak bölgelerin yerini saptama, potansiyel değişiklik ve domino etkisi
yaratacak durumları önceden tahmin edip ona göre davranma;
- Veri toplama ve günlük veri değişimi;
- Bütün ihtiyaçların (etkilenen belediyeler için tahsis edilmiş fonlar dahil) zamanında finanse
edilmesini sağlamak için ortak planlama;
- Yerel yönetimlerin mülteci krizine yönelik AB ve diğer bağış fonlarının programlanmasına dahil
edilmesi (çünkü sadece merkezi hükümetler bu fonların alınması ve dağıtılmasında yetkili).
Yerel yönetimler:
 Devlet sınırlarından bağımsız olarak, yerel yönetimler özellikle bilgi değişiminin hayati önem
taşıdığı acil durumlarda ortak destek mekanizmalarının oluşturulması için işbirliği yapmalıdır;
 STK’lar esnek, uyum sağlayabilen ve yeni ağlar kurabilen yapıları sayesinde krizle mücadelede
önemli aktörlerdir. Dolayısıyla, yerel liderlik krizle mücadelede STK’larla güvenilir ortaklıklar
kurabilir;

Yerel yönetimler vatandaşları yeni oluşan duruma adapte etmede ve onları çözümün bir
parçası haline getirmede önemli rol oynamalıdır. Medya ile ilişkiler empati ve dayanışmayı
sağlamada önemlidir.
Avrupa Birliği:
 Mülteci akınıyla yüzleşmede yerel yönetimlere yardım etmek için hızlı-cevap mekanizması
kurulması zaruridir. Dolayısıyla, AB krizden etkilenen merkezi hükümetlere fon sağlamada
uygulanan prosedürleri kolaylaştırmayı gözden geçirmelidir.
 AB, iltica ve göç alanında şu anda sadece üye ülkelere yönelik sağlanan fon mekanizmalarının
aday ülkelere de açık hale getirilmesini gözden geçirmelidir.
 AB, üye devletler ile üye olmayan devletler için olan araçların koordinasyonunu iyileştirmelidir.
 AB, mülteci kriziyle ilgili fonları sağlarken üye olmayan ülkelerdeki merkezi hükümetlerin
etkilenen belediyelerin ihtiyaçlarını anlaması ve göz önüne alması için kendi mekanizmalarını
geliştirmeli ve kullanmalıdır.
Bağışçılar:
 Bağışçılar, yukarıda sıralanan ivedi ihtiyaçlara yönelik olarak krizden etkilenen belediyelere acil
ve kayda değer destek sağlamalıdır;
 Bağışçılar, NALAS ve yerel yönetim birliklerini AB ve merkezi hükümetlere yönelik savunma ve
koordinasyon faaliyetlerinde; veri toplama, güncelleme ve yönetmede; ihtiyaç analizi
yapmada; belediyelerin ihtiyaçları için teknik özelliklerin geliştirilmesinde; ve krize yönelik
çözüm önerilerinin tartışılması için etkinlikler düzenleme ve finanse etme başvurularının
hazırlanmasında desteklemelidir;
 Bağışçı topluluk, krizin daha uzun sürmesi ve mültecilerin yerleştiği bölgelerde daha uzun
kalması ihtimalini göz önüne alarak daha kapsamlı bir anlayış gözetmelidir. Böyle bir destek,
mültecilerin yerleştirilmesini ve yerel halka entegre olmasını, uzun vadede gerekli tüm
hizmetlerin sunulmasını ve tüm ilgili kurumların kapasitesinin oluşturulmasını bütün yönleriyle
ele alabilecektir.
NALAS, üye yerel yönetim birliklerini ve onların üyesi olan yerel yönetimleri desteklemek için şu
taahhütlerde bulunmaktadır:
 Kendi üye yerel yönetim birliklerinin, merkezi hükümetleri, mülteci kriziyle mücadele için
uygun AB fonlarını kullanmaları için savunmalarına destek vermek;
 Mülteci kriziyle mücadeleye yönelik AB fonlarının etkili kullanımını sağlamanın önündeki idari
engelleri yok etmeyi savunmak için CEMR ve diğer ilgili kuruluşlarla ortaklık;
 Güney-Doğu Avrupa belediyeleri arasında işbirliği ve koordinasyon oluşturmak;
 Krizle mücadelede bölgedeki yerel yönetimlerin çok yıllı deneyimlerine dayanan bir iyi
uygulama platformu ve yönlendirici ilkeler geliştirmek;
 Gelecekteki potansiyel mülteci dalgalarına verilebilecek cevapların geliştirilmesi için alınan
derslerin ve günümüz tecrübelerinin kodlanması üzerinde çalışmak.
Zagreb toplantısı katılımcı listesi:
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
Ad Soyad
Emil Draghici
Naim Ismajli
Darko Fras
Ivica Klem
Ruža Veselčić Šijaković
Ivan Hanžek
Andrija Rudic
Sasa Paunovic
Dr.Mihalj Bimbo
Robert Lacko
Zuver Cetinkaya
Abdulkadir Yeler
Ilir Sadriu
Milimir Vujadinovic
Zorica Vukelic
Nives Kopajtich-Skrlec
Mladen Ivanovic
Sazan Ibrahimi
Görev
NALAS Başkanı, Vulcana-Bai Belediye Başkanı
NALAS Birinci Başkan Vekili, Shtime Bld. Başkanı
NALAS Üçüncü Başkan Vekili, Sv. Trojica Bld. Başkanı
Njemci Belediye Başkanı
Tovarnik Belediye Başkanı
Zabok Belediye Başkanı
Kutina Belediye Başkanı
Parachin Belediye Başkanı
Kanjiza Belediye Başkanı
Kanjiza Belediye Meclisi Başkanı
Genel Sekreter Yardımcısı
Uzman
LED Ofisi Presevo Başkanı
Novi Sad Belediye Meclisi üyesi
Genel Sekreter Yardımcısı
Koordinatör
Genel Sekreter Yardımcısı
Yönetici Müdür
19
Vesna Travljanin
Genel Sekreter
20
21
22
Agron Haxhimali
Sergiu Tara
Mustafa Ozkul
Yönetici Müdür
Genel Sekreter
Uluslararası İşbirliği Direktörü
23
Veselka Ivanova
NALAS Bilgi Yönetimi Asistanı
24
Branislav Misovic
NALAS Bilgi Yönetimi Asistanı
25
Irena Nikolov
Program Görevlisi
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
Adrian Miroiu Lamba
Darko Drndic
Adrian Stefancu
Vesna Fabris
Kelmend Zajazi
Boran Ivansoki
Milena Garthley
Jelena Janevska
Natasha Ilijeva Acevska
Joachim Roth
Michael Samec
Christophe di Marco
Pavle Donev
Regula Babler
Svetlana Zdravkovska
Regula Babler
Carlos Mascarell Villar
Emanuela Hanes
Alexandra Schantl
Alexandra Pres
Bernd Burwitz
Proje Görevlisi
Danışma Merkezi Müdürü
İrtibat Görevlisi
NALAS Bilgi Yönetimi Asistanı
Genel Sekreter
Program Görevlisi
Program Görevlisi
Bilgi ve İletişim Müdürü
Program Görevlisi
AB Proje Görevlisi, CIM uzmanı
Proje Müdürü
Fon Operasyon Sorumlusu
Bileşen Yöneticisi & Ülke Koordinatörü
Yerel Yönetim ve Göç Danışmanı
Program Görevlisi
Yerel Yönetim ve Göç Danışmanı
Yönetim ve Vatandaşlık Politikası Görevlisi
Sosyal Dayanışma / Demografik Değişiklikler Ofisi
Proje Görevlisi
Uzman
Uzman
Kuruluş
Romanya Halkları Birliği
Kosova Belediyeler Birliği
Slovenya Kentler ve Belediyeler Birliği
UORH - Hırvatistan Belediyeler Birliği
UORH - Hırvatistan Belediyeler Birliği
UGRH, Hırvatistan Şehirleri Birliği
UGRH, Hırvatistan Şehirleri Birliği
Kentler ve Belediyeler Daimi Konferansı
Kentler ve Belediyeler Daimi Konferansı
Kentler ve Belediyeler Daimi Konferansı
Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi
İstanbul Büyükşehir Belediyesi
Kentler ve Belediyeler Daimi Konferansı
Kentler ve Belediyeler Daimi Konferansı
Kentler ve Belediyeler Daimi Konferansı
Hırvatistan Şehirleri Birliği
Hırvatistan Belediyeler Birliği
Kosova Belediyeler Birliği
Bosna-Hersek Federasyonu Belediyeler ve Kentler
Birliği
Arnavutluk Halkları Birliği
Romanya Halkları Birliği
Marmara Belediyeler Birliği
Bulgaristan Cumhuriyeti Belediyeleri Ulusal Ağı
Sırp Cumhuriyeti (B&H) Belediyeler ve Kentler
Birliği
Makedonya Cumhuriyeti Yerel Kendinden-Yönetim
Birlikleri Ağı
Romanya Halkları Birliği
Kentler ve Belediyeler Daimi Konferansı
Romanya Yerel Yönetimler Federasyonu
Hırvatistan Belediyeler Birliği
NALAS Sekretaryası
NALAS Sekretaryası
NALAS Sekretaryası
NALAS Sekretaryası
NALAS Sekretaryası
NALAS Sekretaryası
GIZ - NALAS’a Kurumsal Güçlendirme Projesi
GIZ Açık Bölgesel Fon MMS
GIZ Açık Bölgesel Fon MMS
FDFA – Bosna-Hersek’teki İsviçre Büyükelçiliği
GIZ - NALAS’a Kurumsal Güçlendirme Projesi
FDFA - Bosna-Hersek’teki İsviçre Büyükelçiliği
CEMR – Avrupa Belediyeler ve Bölgeler Konseyi
Avusturya Şehirler ve Kentler Birliği
KDZ – Kamu Yönetimi Araştırmaları Merkezi
GIZ Açık Bölgesel Fon MMS
GIZ - NALAS’a Kurumsal Güçlendirme Projesi