Mısır Hastalık ve Zararlıları - Agrosed Tarım,Tohum, İlaç, Tarım

Transkript

MISIR HASTALIK ve ZARARLILARI
T.C.
TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI
Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü
MISIR
Hastalık
ve
Zararlıları ile Mücadele
Ankara - 2010
1
2
ÖNSÖZ
Ülkemizde yetiştirilen kültür bitkilerinde ekonomik olarak zarara
neden olan toplam 506 hastalık etmeni, zararlı ve yabancı ot bulunmaktadır.
Bunlarla gerekli mücadele çalışmaları yapılmadığında ürün kaybı ortalama
%35 dolaylarında olmaktadır. Bu kaybın kültür bitkisine, zararlının tür ve
yoğunluğuna bağlı olarak bazen % 100’lere ulaşabilmesi mümkündür.
Bitkisel üretimde ekonomik yönden oldukça büyük rakamlara ulaşan bu
kayıpların önlenmesi için bitki koruma çalışmalarını yeterli önemi vermek
gerekmektedir.
Sözkonusu çalışmaların insan sağlığı, agroekosistem, çevre ve
biyolojik dengenin korunarak sürdürülebilir tarımsal üretim tekniklerine
uygun yapılması zorunluluk haline gelmiştir.
Bakanlığımızın bu konuda belirlediği strateji Ülkemizde yıllık olarak
kullanılan pestisit miktarının azaltılmasını ve kullanılan miktarın da doğru
kullanımını öngörmektedir. Bunu sağlamak için, kimyasal mücadeleye
alternatif olan biyolojik mücadele, biyoteknik yöntemler, dayanıklı çeşitler,
kültürel tedbirler, mekanik ve fiziksel mücadele metotlarına ve Entegre
Mücadele Programlarının yaygınlaştırılmasına öncelik verilmektedir.
Hastalık, zararlı ve yabancı otların mücadelesinde kullanılan Bitki
koruma ürünlerinin yanlış kullanılması, bitkilerde fitotoksisite, etkisizlik,
tarımsal ürünlerde kalıntı ile iç ve dış pazarlarda problemlerin yaşanmasına
sebep olabilmektedir.
Bu nedenle üreticilerimize kullanacakları ilaçlar konusunda rehber
olabilecek bir kaynağın hazırlanması ve uygulamaya konulması tarımsal
ürünlerde tavsiyeler doğrultusunda ilaçlamaların yapılmasını ve kalıntı
probleminin çözümünü kolaylaştıracaktır.
Hazırlanan El kitabı sayesinde; üreticiler tarımsal ürünlerde hangi
zararlı organizma için hangi ilacın; ne zaman, hangi dozda kullanılacağını,
son ilaçlama ile hasat arasındaki süreyi öğrenerek, ilaç kalıntısından ari
ürünler yetiştirebileceklerdir.
El kitabının hazırlanmasında emeği geçenlere teşekkür eder,
üreticilerimiz için hazırlanan bu rehberin kalıntısız, sağlıklı, bol ürün elde
edilmesine vesile olmasını temenni ederim.
Mehmet Mehdi EKER
Tarım ve Köyişleri Bakanı
3
İÇİNDEKİLER
1-MISIR RASTIĞI (Ustilago maydis)..................................................................5
2-Mısır Yaprak Yanıklığı (Bipolaris ).........................................................7
3-MISIRDA KÖK VE KÖKBOĞAZI ÇÜRÜKLÜĞÜ
(Pythium spp., Fusarium spp., Rhizoctonia spp.,)............................................8
4-MISIR KOÇANKURDU (Sesamia nonagrioides) .........................................10
5-MISIRKURDU (Ostrinia nubilalis)..................................................................13
6-MISIR MAYMUNCUĞU (Tanymecus dilaticollis ) . .......................................17
7-MISIR YAPRAKKURTLARI (Pseudaletia )...................................................18
8-MISIRDA BOZKURT (Agrotis ipsilon)...........................................................20
9-MISIRDA ÇİZGİLİ YAPRAKKURDU (Spodoptera )......................................23
10-MISIRDA DANABURNU (Gryllotalpa gryllotalpa (L.) ................................25
11-MISIRDA KIRMIZIÖRÜMCEKLER
İkinoktalı kırmızıörümcek (Tetranychus urticae )...........................................27
Pamuk kırmızıörümceği (T. cinnabarinus.)....................................................27
12-MISIRDA PAMUK YAPRAKKURDU (Spodoptera littoralis) ......................29
13-MISIRDA TEL KURTLARI .........................................................................31
14-MISIRDA YEŞİLKURT (Helicoverpa armigera)..........................................33
15-Mısır Hastalık ve Zararlıları Mücadelesinde Kullanılan Ruhsatlı Bitki
Koruma Ürünlerinin Ticari İsimleri................................................................35
4
astalkl bitkilerden
alnan koçanlardaki
daneler
çürüklük
etmenlerine karú hassastr.
prakta
kalan da÷lmú
gallerdeki
sporlarla
olmaktadr.
Erken
dönemdeki
úiddetli
bulaúma
bitkinin
ölümüne
ve
koçan
çkmamasna
neden olur. gal ad
koçan, püskül ve erkek çiçekleri gibi tüm toprak
üstü aksamnda
MISIR
HASTALIK
ve
ZARARLILARI
kemizde msr ekiliúi yaplan her yerde görülebilmektedir.
ndeki bitkilerde
belirtiler çok úiddetlidir.
astal÷n
Görüldü÷ü Bitkiler:
stalk etmeninin
tekzarla
konukçusu
msr bitkisidir.
eyaz
renkli bir
kapldr.
RASTIĞIenfeksiyon durumuna ba÷l
aysna, püskül ve koçan çkarma MISIR
devresindeki
Ustilago maydis
çok zararldr.
Belirtisi:
daki daneler çürüklük etmenlerineHastalık
karú hassastr.
• Hastalık
etmeni
itkinin ölümüne ve koçan çkmamasna
neden
olur.bir mantardır.
• Hastalık ertesi yıla bulaşık toprak ve
hastalıklı bitki artıkları ile geçer ve toprakta
8 yıla kadar canlı kalabilir
r bitkisidir.
• 3-4 yapraklı devrede mısır bitkilerinde
bulaşma olur.
BÜYÜKhastalanması oldukça güçtür.
• Yaşlı© Orhan
bitkilerin
• Bulaşma; rüzgar, yağmur gibi mekanik
yollarla veya böcek, insan ve hayvanların
açtığı yaralar yoluyla olur.
• Hastalığın gelişmesi, çevre koşulları ve
bitkinin büyüme durumu ile ilgili olup,
bulaşma ve gal gelişmesi için en uygun
sıcaklıklar 18-21°C’dir.
• Yağış hastalığın gelişmesinde önemli bir
© Orhan BÜYÜK
etkendir. Sulama, kurak bölgelerde hastalığın
artmasına yol açar.
• İkincil bulaşmalar önceki yıllardan toprakta
1
kalan
dağılmış
gallerdeki
sporlarla
olmaktadır.
• Mısır rastığı, bitkinin yaprak, sap, koçan,
püskül ve erkek çiçekleri gibi tüm toprak
üstü aksamında gal adı verilen şişkinlikler
oluşturur.
© Orhan BÜYÜK
© Orhan BÜYÜK
• Özellikle genç, aktif gelişme dönemindeki
bitkilerde belirtiler çok şiddetlidir.
• Galler önceleri sert olup parlak, gri beyaz
renkli bir zarla kaplıdır.
e Yöntemleri:
• Galin oluştuğu yere, büyüklüğüne, sayısına,
Önlemler
püskül ve koçan çıkarma devresindeki
mücadele de kullanlan tek yöntem
kültürel durumuna
önlemlerdir.
Zararn
vey
enfeksiyon
bağlı
olarakönlenmesi
zarar
i için:
derecesi de değişir.
rde görülebilmektedir.
x
Sertifikal tohumluk kullanlmal veya hastal÷n bulunmad÷ alanlardan tohum
© Orhan BÜYÜK
dikkat edilmelidir.
x
x
Msr rast÷nn zararl oldu÷u yerlerde en az 3-4 yllk bir ekim nöbeti uygulanmal
5
Rastk galleri olgunlaúmadan kesilip yok edilmelidir.
x
Rastkl
BÜYÜK
bitki
artklar
ve
galler
ya
çok
derine
gömülmeli
veya
yaklm
• Koçan, erkek çiçekler ve boğumlarda çok zararlıdır.
• Hastalıklı bitkilerden alınan koçanlardaki daneler çürüklük etmenlerine
karşı hassastır.
• Erken dönemdeki şiddetli bulaşma bitkinin ölümüne ve koçan çıkmamasına
neden olur.
• Ülkemizde mısır ekilişi yapılan her yerde görülebilmektedir.
Hastalığın Görüldüğü Bitkiler:
Hastalık etmeninin tek konukçusu mısır bitkisidir.
Mücadele Yöntemleri:
Kültürel Önlemler
• Hastalıkla mücadele de kullanılan tek yöntem kültürel önlemlerdir. Zararın
önlenmesi veya en az düzeye indirilmesi için:
• Sertifikalı tohumluk kullanılmalı veya hastalığın bulunmadığı alanlardan
tohumluk alınmasına dikkat edilmelidir.
• Mısır rastığının zararlı olduğu yerlerde en az 3-4 yıllık bir ekim nöbeti
uygulanmalıdır.
• Rastık galleri olgunlaşmadan kesilip yok edilmelidir.
• Rastıklı bitki artıkları ve galler ya çok derine gömülmeli veya yakılmalı,
hayvanlara yedirilmemelidir.
• Böceklerle mücadele edilmeli, bitkinin yaralanması önlenmelidir.
• Analiz sonuçlarına göre dengeli gübreleme yapılmalı, özellikle gereğinden
fazla azotlu gübre vermekten kaçınılmalıdır.
Kimyasal Mücadele
• Hastalığa karşı etkili bir kimyasal mücadele yöntemi bulunmamaktadır.
6
e taúnr.
* Hastalk ekstrem koúullarda 4-5 yaprakl devreden
ne benzeyen küçük lekeler hastalk ilerledikçe büyük lekelere dönüúür.
*Bitkilerin
hastal÷a duyarl devresi olan tozlanma d
MISIR HASTALIK
ve ZARARLILARI
kn, koçan yapra÷, koçan sap ve koçanda bulunabilir.
*Hastalk bu dönemden önce ortaya çkmúsa verim
ide döneminde kök çürüklü÷ü ve solgunlu÷a da neden olabilir.
Mısır Yaprak Yanıklığı
Bipolaris (=Helminthosporium) maydis Nisik
Exserohilum (=Helminthosporium) turcicum Pass.
(20-32°C) ve nemli bölgelerde görülmektedir.
Hastalık Belirtisi:
• Mısır yaprak yanıklığının etmeni bir mantardır.
b
• Kışı mısır artıklarında ve tane içerisinde geçirir.
mli havalar
hastalk geliúimini teúvik ederken kuru havalar ise engeller.
• Rüzgar ve su ile taşınır.
• Baklava
dilimine benzeyen
lekeler
hastalık ilerledikçe büyük lekelere
m koúullarda
4-5 yaprakl
devredenküçük
itibaren
görülebilmektedir.
dönüşür.
l÷a duyarl devresi olan tozlanma döneminde
a÷r
enfeksiyonlar
meydana getirir.
Hastal÷n
Görüldü÷ü
Bitkiler:
• Etmen; yaprak, kın, koçan yaprağı,
koçan
sapı ve koçanda
bulunabilir.
nemden •önce
ortaya
çkmúsa
verim Msr
kaybkök
%50
olabilmektedir.
Etmen
ayrıca
fide döneminde
çürüklüğü
ve
solgunluğa
da neden
yaprak yanklklar msrn yan
sra sorgum, t
olabilir.
• Hastalık ılıman (20-32°C) veMücadele
nemli bölgelerde
görülmektedir.
Yöntemleri:
• 18-27°C ve nemli havalar hastalık gelişimini teşvik ederken kuru havalar
ise engeller.
• Hastalık ekstrem koşullarda x 4-5Hastal÷a
yapraklıkarúdevreden
itibaren ekilmel
dayankl çeúitler
görülebilmektedir.
• Bitkilerin hastalığa duyarlı devresi olan tozlanma döneminde ağır
enfeksiyonlar meydana getirir.
• Hastalık bu dönemden önce ortaya çıkmışsa verim kaybı %50
olabilmektedir.
Mısır yaprak yanıklıkları mısırın yanı sıra sorgum, tatlı sorgum ve sudan
otunda da görülür.
b
• Hastalığa karşı dayanıklı çeşitler ekilmelidir.
• Ekim nöbeti uygulanmalıdır.
• Toprak ve yaprak analiz sonuçlarına göre gübreleme yapılmalı, özellikle
azotlu gübreleme yapmaktan kaçınılmalıdır.
üldü÷ü aşırı
Bitkiler:
• Tarladaki hastalıklı bitki artıkları temizlenmelidir.
nklklar
msrn yan
sra sorgum, tatl sorgum ve sudan otunda da görülür.
Kimyasal
Mücadele
emleri:Ülkemizde bu hastalığa karşı kimyasal mücadele önerilmemektedir.
mler
l÷a karú dayankl çeúitler ekilmelidir.
7
spp., Fusarium spp., Rhizoctonia spp.,
* Kökbo÷az
ve sap(Tassi)
çürüklü÷ünde
tipik olarak bitkilerde gövde ekseni etrafnda dö
homina
phaseolina
Goidanich
gelir. *Hastalkl bitki devrilir,
topra÷a
de÷di÷ivebo÷umlarda
destek köklerin oluútu÷u
MISIR
HASTALIK
ZARARLILARI
fungal etmenler nedenMISIRDA
olur. KÖK VE KÖKBOĞAZI ÇÜRÜKLÜĞÜ
Pythium spp., Fusarium spp., Rhizoctonia spp.,
Macrophomina phaseolina (Tassi) Goidanich
Hastalık Belirtisi:
• Mısırda kök ve kökboğazı çürüklüğüne fungal
nras ölümler (çökerten) meydana gelir.etmenler neden olur.
• Hastalık fide devresinde görülür.
çürüklü÷ü ve solgunluk belirtileri görülmektedir.
• Hastalık nedeniyle tohumlar çürür.
olarak bitkilerde gövde ekseni etrafnda
dönme ve çıkış
bükülmeler
meydana
• Çimlendiyse
öncesi veya
çıkış sonrası
ölümler
(çökerten) meydana gelir.
e÷di÷i bo÷umlarda destek köklerin oluútu÷u
görülür
• Daha ileri dönemlerde ise bitkilerde
sap çürüklüğü ve solgunluk belirtileri
görülmektedir.
• Kökboğazı ve sap çürüklüğünde tipik olarak
bitkilerde gövde ekseni etrafında dönme ve
*Mantar olgun bitkilerde köklere girer
ve kabuk
dokusunda
bükülmeler
meydana
gelir. geliúerek gövdeye girer.
• Hastalıklı bitki devrilir, toprağa değdiği
*Fide
devresinde
ölümlere
neden olabilir.
boğumlarda destek köklerin oluştuğu görülür
Hastal÷n
Görüldü÷ü
Bitkiler:
Hastal÷n
Görüldü÷ü
Bitkiler:
•
Mantar olgun bitkilerde
köklere
girer
ve kabuk
*Msr
kök
ve
kök
bo÷az
çürüklüklerinin
oldu÷u
kayplar
astal÷n
Görüldü÷ü
Bitkiler:
Hastal÷n
Görüldü÷ü
Bitkiler:
Bu
hastalklara
neden
olan
etmenler
çok geniúgelişerek
birneden
konukçu
dizisine
sahiptir.çevre fa
dokusunda
gövdeye
girer.
Bu hastalklara*Uygun
neden olan
etmenler
çoktarlalarda
geniú bir %20-30’lara
konukçu
dizisine
sahiptir.
etkilenmektedir.
koúullarda
baz
ulaúabilen
verim ka
u hastalklara
neden
olanolan
etmenler
geniú
birbirkonukçu
sahiptir.
Bu hastalklara
neden
etmenler
çok
geniú
konukçudizisine
dizisine
sahiptir.
• çok
Fide
devresinde
ölümlere
neden
olabilir.
• Mısır kök ve kök boğazı çürüklüklerinin neden
4
kabuk dokusunda geliúerek gövdeye girer.
.
b
b bb
lerinin neden oldu÷u kayplar çevre faktörlerinden önemli ölçüde
tarlalarda %20-30’lara ulaúabilen verim kayplar olur.
8
olduğu kayıplar çevre faktörlerinden önemli ölçüde etkilenmektedir.
• Uygun koşullarda bazı tarlalarda %20-30’lara ulaşabilen verim kayıpları
olur.
Bu hastalıklara neden olan etmenler çok geniş bir konukçu dizisine sahiptir.
• Sertifikalı tohum kullanılmalıdır.
• Ekim nöbetine uyulmalıdır.
• Toprak iyi tesviye edilmeli, tarlada su birikmelerine engel olunmalı ve tarlanın
drenajı iyi yapılmış olmalıdır.
• Tekniğine uygun tohum yatağı hazırlanmalı, ekim derinliği ve toprak tavı
uygun olmalıdır.
• Sık ekim sap çürüklüğünü arttırmaktadır. Bu nedenle çeşitlere ve bölgelere
göre ekim normlarına uyulmalıdır.
• Toprak analizi yaptırarak uygun bir gübreleme yapılmalıdır.
• Toprak altı zararlıları, hastalık etmenlerini bitkinin içine taşıyarak sap
çürüklüklerinin gelişmesine yardımcı olurlar, bu nedenle tarladaki bu
zararlılarla mücadele yapılmalıdır.
• Özellikle çapa ve boğaz doldurma işlemleri düzgün yapılmalıdır. Normal
boğaz doldurulmayan bitkilerde birinci ve ikinci boğumlar uzun süre su içinde
kalmakta ve Pythium spp.’nin bitkiyi bulaştırması kolaylaşmaktadır.
• Hasat sonrası bitki artıkları tarladan uzaklaştırılarak yok edilmeli veya iyice
parçalanarak toprağa karıştırılmalıdır.
Kimyasal Mücadele
• Bu hastalığa karşı sadece tohum ilaçlaması önerilmektedir. Tohumluk
ekimden önce önerilen bitki koruma ürünlerinden biri ile ilaçlanmalıdır.
Ekimden çok uzun süre önce ilaçlanan tohumluklar üzerindeki ilaç etkisini
kaybedebileceğinden, depolanmış tohumluklardaki ilacın bekleme süresine
özellikle dikkat edilmelidir.
Kimyasal Mücadelede Kullanılacak İlaçlar ve Dozları:
Doz
Etkili madde adı ve
oranı
Metalaxyl-M+
Fludioxonil 10+25 g/l.
Formülasyonu
FS
100 Kg. Tohuma
100 ml/100 kg
tohuma
Son ilaçlama
ile hasat
arasındaki
süre
(Gün)
-
9
*Kelebekler ilkbaharda, mart sonundan itibaren görülmeye baúlarlar.
* Bir diúi bir kaç kez olmak üzere 200–350 yumurta brakr. Kelebeklerin ömrü ortala
MISIR
ve ZARARLILARI
*Yumurtadan çkan larvalar
bir HASTALIK
iki gün toplu
halde bulunduklar ortam üzerind
bulunduklar ortam üzerinden gövde veya koçan içine açtklar deliklerden geçerler ve
MISIR
KOÇANKURDU
*Zararl kú genellikle olgun larva
halinde
ana konukçularn gövdesi veya koçanlar i
Sesamia nonagrioides
*Yurdumuzda
nkte
ve tüysüzdür.Ege bölgesinde 3, Akdeniz bölgesinde ise 4-5 döl vermektedir.
an itibaren görülmeye baúlarlar.
Tanımı ve Yaşayışı
• Mısır
kurdu
kelebeklerinin
kanat açıklığı
0–350 yumurta brakr. Kelebeklerin
ömrükoçan
ortalama
6–7
gündür.
28-33 mm, vücut uzunluğu 14-17 mm’dir.
i gün toplu halde bulunduklar ortam
sonra,
• Ön üzerinde
kanatları beslendikten
genel olarak
açıkyine
sütlü,
devetüyü veya sarımsı bej
veya koçan içine açtklar deliklerdenkahverengimsi
geçerler ve beslenirler.
rengindedir
alinde ana konukçularn gövdesi veya
koçanlar
içinde
geçirmektedir.
• Arka
kanatlar
ise gümüşi
beyaz veya ipeğimsi
beyaz renktedir. Arka kanatlar dışa doğru hafif
deniz bölgesinde ise 4-5 döl vermektedir.
© Mustafa GÜLLÜ
koyulaşmaktadır.
• Baş ve bacaklar toprak rengine kaçan pembesarı tonda tüylerle kaplıdır. Bazı bireylerde
bu renkler kızılımsı kahverengiye kadar
dönüşebilmektedir.
• Yumurtalar alttan ve üstten içe doğru basık
Zarar ùekli
ve yassıdır. Dişiler yumurtalarını genellikle
kümeler halinde bırakmaktadır. Yumurtalar ilk
*Larvalar msr bitkisinin fide döneminden
baúlayarak yaprak, gövde, koçan ve te
bırakıldıklarında açık krem renginde olup, daha
zarar yaparlar. © Mustafa GÜLLÜ
sonradrenk koyulaşır
• Larvanın boyu ortalama 30-35 mm’dir.
*Msr• Larvaların
bitkisinin üst
helezon
dönemlerinde bulaúma olursa, gövde içinde beslene
kısmı tipik pembe renkte ve tüysüzdür.
konisinden
çkacak
yapraklar
da zarara
u÷ratrlar.
• Kelebekler ilkbaharda, mart
sonundan
itibaren görülmeye başlarlar.
•
Bir
dişi
bir
kaç
kez
olmak
üzere
200–350
*Msr bitkilerinde yeni çkan yapraklarda birbirineyumurta
simetrikbırakır.
yenik Kelebeklerin
delikler görülür.
ömrü ortalama 6–7 gündür.
*Yaprak
knndan çıkan
gövdelarvalar
içine giren
buralarda
galeriler açmak
• Yumurtadan
bir iki larvalar
gün toplu
halde bulundukları
ortam suretiy
üzerinde
beslendikten
sonra,
yine
bulundukları
ortam
üzerinden
gövde
olduklar dúk maddelerini (hzar talaú gibi) de giriú deliklerinden dúar atarlar.
veya koçanyaprak,
içine açtıkları
ve beslenirler.beslenerek
minden baúlayarak
gövde,deliklerden
koçan vegeçerler
tepe püsküllerinde
• Zararlı kışı genellikle olgun larva halinde ana konukçuların gövdesi veya
koçanlar içinde geçirmektedir.
d
• Yurdumuzda
bölgesinde
3, Akdeniz
bölgesinde
4-5 döl
rinde bulaúma
olursa, Ege
gövde
içinde beslenen
larvalar,
ileride ise
geliúme
vermektedir.
ara u÷ratrlar.
Zarar Şekli
larda birbirine
simetrik
yenik delikler
görülür. başlayarak yaprak, gövde, koçan
• Larvalar
mısır bitkisinin
fide döneminden
ve tepe püsküllerinde beslenerek zarar yaparlar.
ren larvalar
buralarda
suretiylebulaşma
zarar yaparlar.
Çkarmú
• Mısır
bitkisiningaleriler
helezonaçmak
dönemlerinde
olursa, gövde
içinde
aú gibi) debeslenen
giriú deliklerinden
dúar
atarlar.konisinden çıkacak yaprakları da zarara
larvalar, ileride
gelişme
uğratırlar.
• Mısır bitkilerinde yeni çıkan yapraklarda birbirine simetrik yenik delikler
görülür.
• Yaprak kınından gövde içine giren larvalar buralarda galeriler açmak suretiyle
10
*Msr bitkisinin helezon dönemlerinde bulaúma olursa, gövde içinde beslenen larvalar, ileride geliúme
konisinden
çkacak
yapraklar
da zarara
u÷ratrlar.
yumurta
brakr.
Kelebeklerin
ömrü
ortalama
6–7 gündür.
*Msr
bitkilerinde
yeni çkan
yapraklarda
birbirine
simetrik
yenik
delikler görülür.
oplu
halde
bulunduklar
ortam
beslendikten
sonra,
yine
©üzerinde
Mustafa GÜLLÜ
MISIR
HASTALIK
ve ZARARLILARI
çan
içine açtklar
geçerler
ve beslenirler.
*Yaprak
knndandeliklerden
gövde içine
giren
larvalar buralarda galeriler açmak suretiyle zarar yaparlar. Çkarmú
olduklar
dúk maddelerini
(hzar
talaúiçinde
gibi) de
giriú deliklerinden dúar atarlar.
ana
konukçularn
gövdesi veya
koçanlar
geçirmektedir.
ölgesinde ise 4-5 döl vermektedir.
zarar yaparlar. Çıkarmış oldukları dışkı maddelerini (hızar
talaşı gibi) de giriş deliklerinden dışarı atarlar.
sinin fide döneminden baúlayarak
yaprak, gövde,saran
koçan yaprakların
ve tepe püsküllerinde
beslenerek
• Koçanları
kınlarının
iç yüzüne konan
yumurtalardan
çıkan
larvalar
ve
diğer organlardaki
d
elezon dönemlerinde bulaúma olursa,
gövdebeslenmelerini
içinde beslenen tamamlayarak
larvalar, ileride geliúme
larvalar
koçan içine girerler.
apraklar da zarara u÷ratrlar.
Burada süt olumundaki taneleri yiyerek beslenirler. Bu
eni çkan yapraklarda
birbirine simetrik
yenik delikler esnasında
görülür.
© Mustafa GÜLLÜ
beslenmeleri
aynen gövde olduğu gibi galeriler
gövde içine giren larvalar buralarda
galeriler
açmak
suretiyle zarar yaparlar. Çkarmú
açarlar.
elerini (hzar talaú gibi) de giriú deliklerinden
dúar atarlar.
• Çıkardıkları
dışkı maddeleri ile de bakteri faaliyetini
artırarak tanelerin tümünün zarar görmesine sebep
olurlar.
• Koçandaki deliklerden koçan içine giren mantarlar,
baúlayarak yaprak, gövde, koçan ve tepe püsküllerinde beslenerek
ürettikleri toksinler nedeniyle insan ve hayvan sağlığı için
tehlike oluşturmaktadırlar.
bulaúma olursa, gövde içinde beslenen larvalar, ileride geliúme
•
Mısır koçankurdu ile mücadele yapılmadığı takdirde
trlar.
%80’lere varan oranlarda ürün kaybı meydana gelebilir.
rbirine simetrik yenik delikler görülür.
• Bu zararlının ülkemizde Akdeniz, Ege, Marmara ve
valar buralarda galeriler açmak suretiyle
zarar yaparlar.
Çkarmú
Güneydoğu
Anadolu
Bölgelerindeki mısır ekilişlerinde
de giriú deliklerinden dúar atarlar.
bulunduğu saptanmıştır.
Zararlı Olduğu Bitkiler:
• Mısır, süpürge-darısı, sukamışı, kamış veya kargı,
çeltik, buğday, arpa, yulaf, kanyaş, hasırotu ve süs
7
bitkilerinden glayöldür.
• Hasattan sonra arta kalan mısır sapları ve kökleri
parçalanıp imha edilmeli,
• Tarla derin sürülerek bitki artıklarındaki kışlayan larvalar
derine gömülmek suretiyle ergin çıkışları önlenmeli,
• İkinci ürün mısırın mümkün olduğunca erken ekilmesi gerekir.
Biyolojik Mücadele
7
• Ülkemizde yapılan çalışmalar sonucunda
Mısır koçankurdunun bazı
doğal düşmanları tespit edilmiştir.
• Bunlar Telenomus busseolae ,Trichogramma evanescens dir.
• Mısır tarlalarında zararlılarla mücadele için gereksiz yapılan ilaçlamalar,
doğal düşmanları olumsuz yönde etkilemekte ve doğal dengenin
bozulmasına yol açtığından doğal düşmanların yoğun olduğu yerlerde
kimyasal mücadeleden mümkün olduğunca kaçınılmalıdır.
Kimyasal Mücadele
• Birinci ürün mısırda genellikle zararlı yoğunluğu düşük olduğundan
ilaçlamaya gerek duyulmamaktadır. Ancak bulaşık bitki sayısı %5 ve üzerinde
olması durumunda bu alanlarda kimyasal mücadele yapılır.
11
7
• Mısır Koçan Kurdu’na karşı uygulanan
kimyasal mücadele koruyucu olduğundan
mücadele zamanının tespiti çok önemlidir. Mısır
ekilen sahalarda (ikinci ürün) bitki boyu 40–50
cm boya geldiğinde, ışık tuzaklarında yakalanan
ergin sayısı 5–10 adet/hafta olduğunda, tarlalar
haftada en az iki kez kontrol edilmek suretiyle
ilk yumurtaların tespitine çalışılmalıdır. Yapılan
kontrollerde
ilk yumurtaların
tespiti
ile birlikte
x Msr
Koçan
Kurdu’na
karú
uygulanan
kimyasal
mücadele
koruyucu
oldu÷undan
mücadele
zamannn
x Msr Koçan Kurdu’na karú uygulanan
kimyasal
mücadele
koruyucu
oldu÷undan
mücadele
zamannn
ilaçlamaya
geçilmelidir.
tespiti
çok
önemlidir.
Msr
ekilen
sahalarda
(ikinci
ürün)
bitki
boyu
40–50
cm
boya
geldi÷inde,
úk úk
tespiti çok önemlidir. Msr ekilen sahalarda (ikinci ürün) bitki boyu 40–50 cm boya geldi÷inde,
tuzaklarnda
yakalanan
ergin
says
5–10
adet/hafta
oldu÷unda,
tarlalar
haftada
en
az
iki
kez
kontrol
•
İlaçların
etki
süreleri
dikkate
alınarak
10
veya
tuzaklarnda yakalanan ergin says 5–10 adet/hafta oldu÷unda, tarlalar haftada en az iki kez kontrol
edilmek
suretiyle
ilk yumurtalarn
tespitine
kontrollerde
ilk yumurtalarn
tespiti
ile ile
15 tespitine
günçalúlmaldr.
ara
ile 2Yaplan
yaYaplan
da
3kontrollerde
ilaçlama
edilmek
suretiyle
ilk yumurtalarn
çalúlmaldr.
ilkyapılmalıdır.
yumurtalarn
tespiti
birlikte
ilaçlamaya
geçilmelidir.
Şeker
mısırında,
taze
tüketim
amacıyla
kullanılan
birlikte ilaçlamaya geçilmelidir.
mısırlarda
vegün
silajlık
mısırlarda
kesinlikle
kimyasal
x
ølaçlarn
etki etki
süreleri
dikkate
alnarak
10 iç
veya
15
arakonan
ile
2ileya2 yumurtalardan
da
yaplmaldr.
ùeker
x ølaçlarn
süreleri
dikkate
alnarak
10 yüzüne
veya
15 gün
ara
ya 3dailaçlama
3 ilaçlama
yaplmaldr.
ùeker
Koçanlar saran
yapraklarn
knlarnn
çkan
larvala
mücadele
uygulanmamalıdır.
msrnda,
taze
tüketim
amacyla
kullanlan
msrlarda
ve
silajlk
msrlarda
kesinlikle
kimyasal
mücadele
msrnda,
taze
tüketim
amacyla
kullanlan
msrlarda
ve
silajlk
msrlarda
kesinlikle
kimyasal
mücadele
rvalar beslenmelerini
tamamlayarak
koçan
içine
girerler.
Burada
süt
olumundaki
• Yeşil aksam ilaçlamasında, havanın serin ve taneler
uygulanmamaldr.
slenmeleri esnasnda
aynen gövde sakin
oldu÷u
gibi galeriler
olduğu
saatlerdeaçarlar.
sabah veya akşamüzeri
x Yeúil
aksam
ilaçlamasnda,
havann
serinserin
ve sakin
oldu÷u
saatlerde
sabah
veyaveya
akúamüzeri
kaplama
x Yeúil
aksam
ilaçlamasnda,
havann
ve sakin
oldu÷u
saatlerde
sabah
akúamüzeri
kaplama
kaplama
şeklinde
yapılması
gerekmektedir.
yaplmas
gerekmektedir.
Çkardklarúeklinde
dúk
maddeleri
ile de bakteri faaliyetini artrarak tanelerin tümünün zarar gö
úeklinde
yaplmas
gerekmektedir.
•
Granül ilaçlar bitkinin büyüme konisinden uygun şekilde verilir.
x deliklerden
Granül
ilaçlar
bitkinin
büyüme
konisinden
úekilde
verilir.
Koçandaki
koçan
içine
girenuygun
mantarlar,
ürettikleri toksinler nedeniyle insa
x Granül
ilaçlar
bitkinin
büyüme
konisinden
uygun
úekilde
verilir.
Kimyasal
Mücadelede
Kullanlacak
ølaçlar
ve
Dozlar:
hlike oluúturmaktadrlar.
Kimyasal
Mücadelede
Kullanılacak
İlaçlar ve Dozları:
Kimyasal Mücadelede
Kullanlacak
ølaçlar ve Dozlar:
Doz Doz
Son Son
ilaçlama
ile hasat
ilaçlama
ile hasat
Msr
ile
mücadele
yaplmad÷
%80’lere
oranlarda
ürün kayb
EtkiliEtkili
madde
ad ve
Formülasyonu
arasndaki
süresüre
nn içkoçankurdu
yüzüne
konan
yumurtalardan
çkantakdirde
larvalarDekara
ve di÷ervaran
organlardaki
madde
adoran
ve oran
Formülasyonu
arasndaki
Dekara
(Gün)
(Gün)
koçan
içine girerler.
Burada
süt olumundaki
taneleriveyiyerek
beslenirler.
Bu Bölgelerin
Bu
zararlnn
ülkemizde
Akdeniz,
Ege,EC Marmara
Güneydo÷u
Anadolu
Alphacypermethrin
100 g/l
40 ml40 ml
14 14
Alphacypermethrin
100
g/l
EC
oldu÷u
gibi
galeriler
açarlar.
ulundu÷u
saptanmútr.
Beta Cyfluthrin 25 g/
EC
75 ml
14
SC
EC
75 ml
15 ml
GR
2500 g
14
14
Beta Bitkiler:
Cyfluthrin
125 g/tanelerin tümünün
SC zarar görmesine
15 ml sebep olurlar.
14
akteri
artrarak
ararl faaliyetini
Oldu÷u
Carbofuran
5%
GR
2500 g
56
Carbofuran 5 %
56
Chlorpyrifos
EthylEthyl
+Cypermethrin
EC EC
ml
Chlorpyrifos
+Cypermethrin
100 hayvan
ml çeltik,sa÷l÷
7 için
giren
ürettikleri
toksinler
nedeniyle
insan100
ve
x mantarlar,
Msr,
süpürge-dars,
sukamú,
kamú veya
karg,
bu÷day,
7 arpa, yulaf,
500+50
g/I g/I
500+50
bitkilerinden
glayöldür.
Chlorpyrifos
Ethyl
480
g/
EC
180
ml
7
Chlorpyrifos Ethyl 480 g/
EC
180 ml
7
Cyfluthrin 50 g/l
EC
75 ml
14
Cyfluthrin
50 g/l
EC
75 ml
14
mad÷
%80’lere
varan oranlarda
ürün kayb meydana
gelebilir.
ücadeletakdirde
Yöntemleri:
Cypermethrin 250 g/l.
EC
7
30 ml
EC
30 ml
7
Esfenvalerate 200 g/l.
EC
30 ml
21
Deltamethrin
g/l25 g/l
EC Bölgelerindeki
30 ml30 mlmsr ekiliúlerinde
3 3
Ege, Marmara
ve25Güneydo÷u
Anadolu
Deltamethrin
EC
ültürel
Önlemler
EC
30 ml
21
x
Lambda-Cyhalothrin
50 g/l50 g/l
EC/CS
30 ml30 ml
14 14
Lambda-Cyhalothrin
EC/CSve kökleri
Hasattan
sonra arta
kalan msr saplar
parçalanp imha
edilmeli,
Gamma-Cyhalothrin
60 g/l60 g/l
CS CS
12.512.5
ml ml
21 21
Gamma-Cyhalothrin
Indoxacarb
150
g/l
SC
30
ml
3 3 gömülmek
150 g/l
SC
30 ml larvalar derine
x Tarla Indoxacarb
derin sürülerek
bitki artklarndaki
kúlayan
Methomyl
90 %90 %
SP SP
100 g100 g
3 3
Methomyl
ú, kamú
veya
karg,
çeltik,
bu÷day,
arpa,
yulaf,
kanyaú,
hasrotu
ve
süs
önlenmeli,
Thiodicarb
80 %80 %
WP WP
90 g 90 g
28 28
Thiodicarb
Zetacypermethrin
100 g/l
EW EW
400 ml
Zetacypermethrin
100mümkün
g/l
400 ml gerekir. 7 7
x økinci
ürün
msrn
oldu÷unca
erken ekilmesi
AB’ye
ihraç
edilecek
ürünlerde
kullanlmamal
AB’ye ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal
Rusya’ya
ihraçihraç
edilecek
ürünlerde
kullanlmamal
Rusya’ya
edilecek
ürünlerde
kullanlmamal
iyolojik Mücadele
AB ve
ihraçihraç
edilecek
ürünlerde
kullanlmamal
ABRusya’ya
ve Rusya’ya
edilecek
ürünlerde
kullanlmamal
lkemizde yaplan çalúmalar sonucunda Msr koçankurdunun baz do÷al düúmanlar tes
MISIRKURDU
r saplar12
ve kökleri parçalanp imha edilmeli,
MISIRKURDU
unlar Telenomus busseolae ,Trichogramma
evanescens dir.
Ostrinia
nubilalis
Hbn.
artklarndaki kúlayan larvalar derineOstrinia
gömülmek
suretiyle ergin çkúlar
nubilalis
Hbn.
sr tarlalarnda zararllarla mücadele için gereksiz yaplan ilaçlamalar, do÷al düú
* Arka kanatlarda da yine kanat ucundaki koyu bant devam eder.
*Paket halinde braklan yumurtalar, üstten bakld÷nda balk pulu yada kiremit diziliúine
MISIR
HASTALIK
ve ZARARLILARI
*Baúlangçta parlak
beyaz
olan yumurtalar
açlmaya yakn sarms krem rengini alr.
*Yumurtadan yeni çkmú larva soluk krem renginde olup baú siyahtr. øleriki dönemde la
benekli bir görünüm alr.
MISIRKURDU
*Larvalar, örümceklerde oldu÷uOstrinia
gibi, salgladklar
ip gibi bir salg yardmyla kendin
nubilalis
*Hareketsiz dönemi kzlms kahverenginde, 12-15 mm boyundadr.
• Mısırkurdu
renkte
başı edilen
krem-sarı,
*Kú
genelliklekelebekleri
olgun larvakrem-sarı
durumunda
tarladaolup,
kalandişinin
veya hasat
saplar ve koça
erkeğin larvalar
başı kahverengimsidir.
*Kúlayan
genellikle ilkbahar sonlarna do÷ru bulunduklar yerde hareketsiz dönem
• Antenler
Zarar
ùekliiki cinsiyette de aynı olup kıl gibidir.
• Dişi soluk sarı veya devetüyü renginde uzun tüylerle kaplıdır.
• Erginlerin vücut uzunluğu 12–15 mm dir.
• Dişi ve erkek bireyde kanat renkleri birbirinden oldukça farklı olup bu
cinsiyet ayrımında önemli bir özelliktir.
• Dişide ön kanatlar krem sarısı renkte olup üzerinde altın sarısı renginde 3
adet enine zikzaklı çizgi ve 2 nokta bulunmaktadır.
• Arka kanatları ise saman sarısı renginde olup enine 2 açık sarı çizgi
bulunur.
• Ön ve arka kanat uçları tamamen sarı tüylerle kaplıdır.
• Erkekte ise ön kanatlar koyu sütlü kahverenginde olup, kanatların uç
kısmında daha koyu kahverengi zikzak bir bant, onun yanında açık krem
zikzak bir bant ve bundan sonrası da açık ve koyu kahverengi dalgalı bir
şekildedir.
• Kanatların orta kısmında ön kenara yakın açık renk birer leke bulunur
• Arka kanatlarda da yine kanat ucundaki koyu bant devam eder.
• Paket halinde bırakılan yumurtalar, üstten bakıldığında balık pulu yada
kiremit dizilişine benzer .
10
13
• Başlangıçta parlak beyaz olan yumurtalar açılmaya yakın sarımsı krem
rengini alır.
• Yumurtadan yeni çıkmış larva soluk krem renginde olup baş siyahtır. İleriki
dönemde larva rengi gri kahverengi benekli bir görünüm alır.
• Larvalar, örümceklerde olduğu gibi, salgıladıkları ip gibi bir salgı yardımıyla
kendini aşağı doğru sarkıtırlar *Hareketsiz dönemi kızılımsı kahverenginde,
12-15 mm boyundadır.
• Kışı genellikle olgun larva durumunda tarlada kalan veya hasat edilen
kisinin köksaplar
bölümü
dúndaki
tümgeçirmektedir.
organlarnda*Kışlayan
zarar yapmaktadr.
ve koçan
içinde
larvalar genellikle ilkbahar
sonlarına
doğruyapraklar
bulundukları
yerde hareketsiz
döneme
n birbiri üzerine
sarmal
(helezon
yaprak) delip
içeri geçer.
girmesiyle baúlar.
Zarar Şekli
n ve erkek
organda delik
galeriler
açarlar.
• Larvalar,
mısır ve
bitkisinin
kök
bölümü dışındaki tüm organlarında zarar
yapmaktadır.
beslenme
nedeniyle bitkinin zayflamasna, gövde ve koçann krlmasna ve ürün azalm
• ilk dönem larvaların birbiri üzerine sarmal yaprakları (helezon yaprak) delip
içeri girmesiyle başlar.
•
Sonra
ve erkek
organdatoksinler
delik ve galeriler
açarlar.
rden koçan
içinegövde,
giren koçan
mantarlar,
ürettikleri
nedeniyle
insan ve hayvan sa÷l
•
Açılan
galeriler
ve
beslenme
nedeniyle
bitkinin
zayıflamasına,
gövde ve
drlar.
koçanın kırılmasına ve ürün azalmasına neden olurlar.
aki tüm organlarnda zarar yapmaktadr.
• Koçandaki deliklerden koçan içine giren
mantarlar, ürettikleri toksinler nedeniyle insan ve
apraklar (helezon yaprak) delip içerihayvan
girmesiyle
baúlar.
sağlığı için tehlike oluşturmaktadırlar.
e galeriler açarlar.
nin zayflamasna, gövde ve koçann
krlmasna
ve ürün
Mısırkurdu,
başta
mısırazalmasna
olmak üzere 200’den
çok bitki türüne bulaşmaktadır. Bunlar arasında
biber, patlıcan, fasulye, patates, buğday, kenevir,
antarlar, ürettikleri toksinler nedeniyle
insan ve hayvan sa÷l÷ için
ayçiçeği, muz, krizantem, yıldızçiçeği, bazı
odunumsu bitkiler bulunmaktadır.
Mekanik Mücadele
• Mekaniksel mücadele hasat zamanında
başlayıp mayıs ayına kadar yapılabilir. Çünkü
larvalar kışı tarlada kalan sap ve koçan artıkları
içinde geçirirler.
• Kelebek çıkışı başlamadan, nisan ve mayıs
ayından önce, tarlada kalan mısır sapları ve
kökleri parçalanıp imha edilmeli veya tarla derin
sürülerek bitki artıklarındaki kışlayan larvalar
derine gömülmek suretiyle ergin çıkışları
önlenebilir.
• Mekanik mücadelenin daha ucuz ve kolay
14
olması aynı zamanda doğal dengeyi bozmaması bakımından her zaman
kimyasal mücadeleye tercih edilmelidir.
• İkinci ürün mısır mümkün olduğunca erken ekilmelidir.
Biyolojik Mücadele
• Doğal düşmanların korunması ve etkinliğinin artırılması için gerekli
Zararl
Oldu÷u
Bitkiler: Mısır tarlalarında zararlılarla mücadele amacı ile
önlemler
alınmalıdır.
gereksizbaúta
yapılan
ilaçlamalar,
doğal 200’den
düşmanları
yönde bulaúmaktadr.
etkilemekte
Msrkurdu,
msr
olmak üzere
çokolumsuz
bitki türüne
Bun
ve
doğal
dengenin
bozulmasına
yol
açmaktadır.
Bu
da
zararlıların
zarar
fasulye, patates, bu÷day, kenevir, ayçiçe÷i, muz, krizantem, yldzçiçe÷i, baz odunum
oranını artırmaktadır. Bu nedenle kimyasal mücadeleye karar verirken dikkatli
olunmalı,
ilaç seçimine önem verilmelidir.
Mücadele
Yöntemleri:
• Mısırkurdu’na karşı biyolojik mücadelede birçok ülkede olduğu gibi
Mekanik
Mücadele
ülkemizde
de yumurta parazitoiti, Trichogramma spp.’nin üretim ve salımı
başarılı
sonuçlarhasat
alınmaktadır.
İlaçbaúlayp
uygulanmayan
bazı tarlalarda
xyapılarak
Mekaniksel
mücadele
zamannda
mays ayna
kadar yaplabilir
mevsim
sonuna
doğru
doğal
parazitlenme
%100’e
ulaşabilmektedir.
kalan sap ve koçan artklar içinde geçirirler.
x Kimyasal
KelebekMücadele
çkú baúlamadan, nisan ve mays ayndan önce, tarlada kalan msr
• imha
Birinci
ürün mısırda
genellikle
zararlı yoğunluğu
düşük olduğundan
edilmeli
veya tarla
derin sürülerek
bitki artklarndaki
kúlayan larvalar
ilaçlamaya
gerek
duyulmamaktadır.
Ancak
bulaşık
bitki
sayısının %5 ve
ergin çkúlar önlenebilir.
üzerinde olması durumunda bu alanlar da kimyasal mücadele yapılır.
• Mısırkurduna karşı uygulanan kimyasal mücadele koruyucu olduğundan
mücadele zamanının tespiti çok önemlidir. Mısır ekilen sahalarda (ikinci
ürün) bitki boyu 40–50 cm boya geldiğinde ışık tuzaklarında yakalanan
ergin sayısı 5-10 adet/hafta olduğunda tarlalar, haftada en az iki kez kontrol
edilmek suretiyle ilk yumurtaların tespitine çalışılmalıdır. Yapılan kontrollerde
ilk yumurtaların tespiti ile birlikte ilaçlamaya geçilmelidir.
• İlaçların etki süreleri dikkate alınarak 10 veya 15 gün ara ile 2 ya
da 3 ilaçlama yapılmalıdır. Şeker mısırında, taze tüketim amacıyla
kullanılan mısırlarda ve silajlık mısırlarda kesinlikle kimyasal mücadele
uygulanmamalıdır.
15
ilk yumurtalarn tespitine çalúlmaldr. Yaplan kontrollerde ilk yumurtalarn tespiti ile
ilaçlamaya geçilmelidir.
x ølaçlarn etki süreleri dikkate alnarak 10 veya 15 gün ara ile 2 ya da 3 ilaçlama yaplmald
msrnda, taze tüketim amacyla kullanlan msrlarda ve silajlk msrlarda kesinlikle kimyasal m
Kimyasal Mücadelede Kullanlacak ølaçlar ve Dozlar:
Doz
Etkili madde ad ve oran
Formülasyonu
Alphacypermethrin 100 g/l
Carbofuran 5 %
Chlorpyrifos Ethyl 480 g/
Cyfluthrin 50 g/l
12
Lambda-Cyhalothrin 50 g/l
Indoxacarb 150 g/l
Methomyl 90 %
Thiodicarb 80 %
141g/l Thiametoxam +
106g/l Lambda cyhalothrin
Zetacypermethrin 100 g/l
EC
EC
SC
GR
EC
EC
EC
EC
EC/CS
SC
SP
WP
40 ml
75 ml
15 ml
2500 g
180 ml
75 ml
SC
40 ml
EW
400 ml
Dekara
30 ml
30 ml
30 ml
30 ml
100 g
90 g
AB’ye ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal
Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal
AB ve Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal
Son ilaçlama ile
hasat arasndaki
süre
(Gün)
14
14
14
56
7
14
7
21
14
3
3
28
7
MISIR MAYMUNCUöU
Tanymecus dilaticollis Gyll.
(Coleoptera: Curculionidae)
Tanm ve Yaúayú
*Msr maymuncu÷u erginleri, oval biçimde ve boylar ortalama 8 mm’dir.
* Renkleri parlak siyah olmakla birlikte, üzeri kirli sar, beyaz renkte pul ve tüylerle kapl oldu÷undan,
toprak rengi görünümündedir.
*Bacaklar ksa ve sk tüylerle kapldr. Antenleri dirsekli ve ucu topuzludur.
16*Larvalar, sarms beyaz renkli, kvrk biçimde ve olgun larvalar 8-10 mm boyundadr.
*Yumurtalar ise oval biçimde yaklaúk olarak 1 mm uzunlu÷undadr.
MISIR MAYMUNCUĞU
Tanymecus dilaticollis
• Mısır maymuncuğu erginleri, oval biçimde ve boyları ortalama 8 mm’dir.
• Renkleri parlak siyah olmakla birlikte, üzeri kirli sarı, beyaz renkte pul ve
tüylerle kaplı olduğundan, gri veya toprak rengi görünümündedir.
• Bacaklar kısa ve sık tüylerle kaplıdır. Antenleri dirsekli ve ucu topuzludur.
• Larvaları, sarımsı beyaz renkli, kıvrık biçimde ve olgun larvalar 8-10 mm
boyundadır.
• Yumurtalar ise oval biçimde yaklaşık olarak 1 mm uzunluğundadır.
• Erginler, mart başlarından itibaren görülürler.
• Yumurta bırakma nisan başından temmuz başına kadar sürmektedir.
• Yumurta bırakmanın en yoğun olduğu zaman mayısın ikinci yarısı ile
haziranın ilk yarısı arasındadır.
• Dişiler, yumurtalarını genellikle toprağın 1-3 cm derinliğine tek tek veya
gruplar halinde koyarlar.
• Bir dişi ortalama 60 adet yumurta bırakmaktadır.
• Yumurtalar sıcaklığa bağlı olarak 10–24 günde açılır. Çıkan larvalar
köklerde beslenirler.
• Olgun larvalar toprak yapısına bağlı olarak genellikle 40–50 cm derinlikte,
yapmış oldukları yüksük içinde hareketsiz döneme geçerler.
Zarar Şekli
• Erginler toprak yüzüne yeni çıkan mısır bitkilerinin yapraklarını yarım ay
şeklinde yemek ve büyüme konilerini kesmek suretiyle önemli zararlara
neden olurlar.
• Mısırın 2-3 yapraklı dönemine kadar bu zarar önemli ölçüde sürmektedir.
• Mısır fidelerinin gelişmesi ilerledikçe zarar azalmakta ve önemini
yitirmektedir.
• Zararlının yoğun olduğu tarlalarda, gerekli önlemler zamanında alınmazsa,
tarlanın yeniden ekilmesi veya boş kalması söz konusu olabilir.
• Larvalar, bitki kökleriyle beslenirlerse de zararları önemli değildir.
Önemli bir mısır zararlısıdır. Mısır dışında ayçiçeğinde de önemli zararlara
neden olmaktadır. Bunlardan başka şeker pancarı, buğday, sebze, yabancı
ot ve daha birçok bitkide beslenmektedir.
Mücadele Yöntemleri Kimyasal Mücadele
Zararlıya karşı yüzey ve tohum ilaçlaması yolu ile mücadele yapılır.
• Yüzey ilaçlaması: Mısır toprak yüzüne çıkıp zarar görmeye başladığında,
m2’de ortalama 4 böcek olduğunda yapılmalıdır.
• Tohum ilaçlaması: Zararlının her yıl yoğun olduğu alanlarda
uygulanmalıdır.
Etkili madde adı
ve oranı
Formülasyonu
Chlorpyrifos Ethyl
25%
WP
Doz
100 Kg
Tohuma
900 g
Son ilaçlama ile hasat
arasındaki süre
(Gün)
-
17
MISIR YAPRAKKURTLARI
Pseudaletia
Acantholeucania
(Lepidoptera: Noctuidae)
Zarar ùekli
x
• Mısır yaprak kurtları erginleri türlerine göre
değişmek üzere 35-48 mm arasında kanat
açıklığına sahiptir.
• *Vücut uzunlukları 15-18 mm arasındadır.
• Ön kanatların rengi kiremit rengi, sarımsı
kahverengi, soluk sarıdan koyu kahverengiye
kadar değişmektedir.
• Olgun larva toprak rengi, sarımsı pembe, sarımsı
yeşil, koyu yeşil veya yeşilimsi renklerdedir.
• Yumurtalar yarı küresel, hafif yassı beyazımsı
veya sarımsı renkte olup, kümeler veya paket
halinde bırakılır.
• Zararlı, yumurtalarını taze yaprakların uç kısmına
gizleyerek, kümeler halinde bırakır.
• Yumurtadan çıkan larvalar yaklaşık 30 günde
gelişmesini tamamlayarak toprak yüzeyinin 3-5
cm altında, konukçu bitkinin kök sistemine yakın
topraktan hazırladığı kokon içerisinde hareketsiz
forma geçerler.
Esas zarar yapan larvalar, genellikle msrn tepe püskülünden önceki dönemlerde, merkezi
Zarar Şekli
yapraklarla beslenirler.
• Esas zararı yapan larvalar, genellikle mısırın tepe
püskülünden önceki dönemlerde, merkezi ve taze
x Zarar úekli, yapraklarn kenarlarndan
içe do÷ru
yenmesi ile karakteristiktir. Yo÷un bulaúmalarda
yapraklarla
beslenirler.
Zarar
ùekliayasn tamamen yiyerek sadece ana damarn kalmasna neden olurlar.
yaprak
• Bitkinin tepe ve koçan püskülü ile süt olum
Esas zarar
yapan larvalar, genellikle msrn tepe püskülünden önceki dönemlerde, merk
Zararlx Oldu÷u
Bitkiler:
dönemlerinde de zarar yaparlar.
yapraklarla beslenirler.
Msr olmak üzere, bu÷daygil bitkileri
konukçulardr.
• Zarar
şekli, yaprakların
kenarlarından
içe doğru
alar, genellikle
msrn tepe
tepevepüskülünden
önceki
merkezi
vezarar
tazeyaparlar.
x Bitkinin
koçan püskülü
ile sütdönemlerde,
olum dönemlerinde
de
yenmesi ile karakteristiktir. Yoğun bulaşmalarda
x Zarar úekli, yapraklarn kenarlarndan
içe do÷ru
yenmesi
ile karakteristiktir.
Yo÷un bulaúmala
larvalar, yaprak
ayasını
tamamen
yiyerek sadece
Kültürel
püskülü
ile sütÖnlemler
olum
dönemlerinde
de zarar
yaparlar.
yaprak
ayasn tamamen
yiyerek
sadece ana
damarn kalmasna
neden olurlar.
ana
damarın
kalmasına
neden olurlar.
x
Bitkinin tepe ve koçan püskülü ile süt olum dönemlerinde de zarar yaparlar.
Biyolojik
Mücadele
kenarlarndan
içeOldu÷u
do÷ru yenmesi
Zararl
Bitkiler:ile karakteristiktir. Yo÷un bulaúmalarda larvalar,
n yiyerekx sadece
ana
damarn
kalmasna
neden
olurlar. artrlmas için gerekli önlemler alnmaldr.
düúmanlarn
korunmas
ve etkinli÷inin
MsrDo÷al
olmak
üzere, bu÷daygil
bitkileri
konukçulardr.
x genellikle
Msr msrn
tarlalarnda
zararllarla
geliúi güzel yaplan ilaçlamalar, do÷al dü
Mücadele
Yöntemleri:
an larvalar,
tepe püskülünden
öncekimücadele
dönemlerde,amac
merkezi ile
ve taze
18olumsuz yönde etkilemekte ve do÷al dengenin bozulmasna yol açlmaktadr. Bu da zararlla
lenirler.
bitkileri konukçulardr.
Kültürel
Önlemler
orann
artrmaktadr.
koçan püskülü
ile
süt
olum
dönemlerinde de zarar yaparlar.
Biyolojik Mücadele
Mısır olmak üzere, buğdaygil bitkileri konukçularıdır.
Biyolojik Mücadele
• Doğal düşmanların korunması ve etkinliğinin artırılması için gerekli
önlemler alınmalıdır.
• Mısır tarlalarında zararlılarla mücadele amacı ile gelişi güzel yapılan
ilaçlamalar, doğal düşmanları olumsuz yönde etkilemekte ve doğal dengenin
bozulmasına yol açılmaktadır. Bu da zararlıların zarar oranını artırmaktadır.
Kimyasal Mücadele :
Doğal düşmanların bu zararlıyı baskı altında tutması nedeni ile kimyasal
mücadeleye gerek görülmemektedir. Ülkemizde kimyasal mücadelesi
önerilmemektedir.
19
Kanat açkl÷ 4-5 cm olup ön kanatlar arka kanatlara göre daha koyu renklidir.
(Lepidoptera:
Noctuidae)
ahverengimsi,
üzerlerinde biri
böbrek, di÷eri yuvarlak úekilde iki leke vardr.
MISIR
HASTALIK ve ZARARLILARI
Olgun larva boyu 4-5 cm’dir.
*Bozkurt ergininde baú ve gö÷üs, kahverengimsi tüylerle örtülüdür.
Baú genellikle kestane renginde vücut ise MISIRDA
gri veya esmer
renklidir.
BOZKURT
*Kanat açkl÷
4-5 cm BOZKURT
olup ön kanatlar
arka kanatlara göre daha koyu r
MISIRDA
s,Üzerlerinde
kahverengimsi
tüylerle
örtülüdür.
soluk
grikahverengimsi,
renkte,
uzunlamasna
bantlar
vardr.
Rahatsz
edilince
kvrlp
üzerlerinde
biri
böbrek,
di÷eri
úekilde
iki leke vardr.
Agrotis
ipsilon
(Hufn.), A.yuvarlak
segetum
(D.-S.)
(Agrotis
ipsilon)
pik
niteliklerindendir.
ön kanatlar arka kanatlara
daha4-5koyu
Ön kanatlar, genellikle
*Olgun göre
larva boyu
cm’dir.renklidir. Noctuidae)
(Lepidoptera:
böbrek, di÷eri yuvarlak úekilde iki leke vardr.
*Baú genellikleTanımı
kestane ve
renginde
vücut ise gri veya esmer renklidir.
Yaşayışı
* Üzerlerinde •soluk
gri renkte,
uzunlamasna
bantlarkahverengimsi
vardr. Rahatsz edilince
Bozkurt
ergininde
baş ve göğüs,
anm
e vücutveiseYaúayú
gri veya esmer
tüylerle örtülüdür.
tipikrenklidir.
niteliklerindendir.
Bozkurt
ergininde
baú vevardr.
gö÷üs,Rahatsz
kahverengimsi
tüylerle
• Kanat
açıklığı
4-5 örtülüdür.
cmhalka
olup biçimini
ön kanatlar
arka
uzunlamasna
bantlar
edilince
kvrlp
almalar
kanatlara
daha koyu
renklidir.
kanatlar,
Kanat açkl÷ 4-5 cm olup ön kanatlar
arkagöre
kanatlara
göre
dahaÖn
koyu
renklidir.
genellikle kahverengimsi, üzerlerinde biri
hverengimsi, üzerlerinde biri böbrek,böbrek,
di÷eri yuvarlak
úekilde
iki
leke
vardr.
diğeri yuvarlak şekilde iki leke vardır.
Olgun larva boyu 4-5 cm’dir.
• Olgun larva boyu 4-5 cm’dir.
• *Baş
genellikle
kestane
renginde vücut ise gri
Baú genellikle kestane renginde vücut
ise gri
veya esmer
renklidir.
veya esmer renklidir.
Üzerlerinde
solukgenellikle
gri renkte,
uzunlamasna
bantlar
vardr.
Rahatsz
edilince kvrlp
• baúlarnda
Üzerlerinde
soluk
gri renkte,
uzunlamasına
Bozkurt
erginleri
nisan
ay
görülmeye
baúlar.
pik niteliklerindendir.
bantlar vardır. Rahatsız edilince kıvrılıp halka
*Kelebekler geceleri faaliyet gösterip
çkúlarndan
2-3 niteliklerindendir.
gün sonra yumurtalarn tek
biçimini
almaları tipik
alinde konukçu bitkilerin gövdeleri•üzerine,
yapraklarn
alt
yüzeylerine
veya toprak yüz
Bozkurt erginleri genellikle
nisan ayı başlarında
görülmeye başlar.
*Bozkurt erginleri genellikle nisan ay baúlarnda görülmeye baúlar.
• Kelebekler geceleri faaliyet gösterip çıkışlarından 2-3 gün sonra
*Kelebekler
faaliyet halinde
gösterip konukçu
çkúlarndan
2-3 gün
sonra yumurtala
yumurtalarını tek
tek veya geceleri
küçük gruplar
bitkilerin
gövdeleri
an ay baúlarnda
halindebaúlar.
konukçu
bitkilerinveya
gövdeleri
üzerine,
yapraklarn
alt yüzeylerine veya to
üzerine,görülmeye
yaprakların
alt yüzeylerine
toprak
yüzeyine
bırakırlar.
Bir dişi genellikle
800 dolayında
yumurta koymakta
bu
gösterip •çkúlarndan
2-3 gün
sonra yumurtalarn
tek tek uygun
veya koşullarda
küçük gruplar
sayı
2500’e
kadar
çıkabilmektedir.
eleri üzerine, yapraklarn alt yüzeylerine veya toprak yüzeyine brakrlar.
• Yumurtalardan sıcaklığa bağlı olarak 3-5 günde larvalar çıkar. Larvalar
gelişmelerini yaz aylarında ortalama 25 günde tamamlar.
• Larvalar çoğunlukla gece faaliyet gösterirler, gündüzleri kestikleri bitkinin
yanındagenellikle
toprak içinde
gizlenirler.
Bozkurt erginleri
nisan
ay baúlarnda görülmeye baúlar.
• Olgun larvalar toprağın genellikle 10 cm derinliğine inerek hareketsiz forma
Kelebeklergeçerler.
geceleri faaliyet gösterip çkúlarndan 2-3 gün sonra yumurtalarn tek
linde konukçu bitkilerin gövdeleri üzerine, yapraklarn alt yüzeylerine veya toprak yüze
6
20
16
Hareketsiz form süresi scakl÷a ba÷l olarak yaz aylarnda genellikle 15 gün kadar
Bozkurt kú de÷iúikMISIR
biyolojik
dönemlerde
geçirir. Ylda 4-5 döl verebilir.
HASTALIK
ve ZARARLILARI
Zarar ùekli
Hareketsiz toprakalt
form süresizararls
sıcaklığaolup
bağlıözellikle
olarak yaz
aylarında
15 yapar
x •Bozkurtlar,
birinci
ürün genellikle
msrda zarar
x
gün kadar sürmektedir.
Larvalar genellikle genç msr bitkilerinin kökbo÷azn toprak yüzeyine
• Bozkurt kışı değişik biyolojik dönemlerde geçirir. Yılda 4-5 döl verebilir.
bitkinin büyüme konisinin sararp kurumas ve ölmesine neden olurlar.
Zarar Şekli
x •Bitkinin
toprak
üstü organnda
azda
olsa beslenebilmekte,
hatta
bitkilerin
Bozkurtlar,
toprakaltı
zararlısı olup
özellikle
birinci ürün mısırda
zarar
zarar
yapabilmektedir.
yaparlar.
Larvalar genellikle
mısır
bitkilerinintarlalarda
kökboğazını
toprakölçüde
yüzeyinezarara
yakın neden
x •Bozkurt
larvalar genç
yo÷un
olduklar
önemli
bölümünden
keserek
bitkinin
büyüme
konisinin
sararıp
kuruması
ve
ölmesine
tarlann yeniden ekilmesini gerektirebilir.
neden olurlar.
• Bitkinin toprak üstü organında azda olsa beslenebilmekte, hatta bitkilerin
ileri dönemlerinde
bazen zarar yapabilmektedir.
Msr, bu÷day
ve di÷erdebu÷daygiller,
ayçiçe÷i, tütün, pamuk, keten, sebzeler,
onukçular
arasnda
yer almaktadr.
• Bozkurt
larvaları
yoğun oldukları tarlalarda önemli ölçüde zarara neden
olabilirler. Bazen bu durum tarlanın yeniden ekilmesini gerektirebilir.
Zararl Oldu÷u Bitkiler:
Mısır, buğday ve diğer buğdaygiller, ayçiçeği, tütün, pamuk, keten, sebzeler,
Mücadele
şekerYöntemleri:
pancarı, süs bitkileri konukçuları arasında yer almaktadır.
Mücadele
Yöntemleri:
Toprak iúlemesi ve çapalama popülâsyonu azaltmaktadr.
Toprak işlemesi ve çapalama popülâsyonu azaltmaktadır.
Kimyasal
Mücadele
Kimyasal
Mücadele
ilaçlaması:
Zararlının
olduğu
yerlerde,
tohumlar
ekilmeden
TohumTohum
ilaçlamas:
Zararlnn
yo÷unyoğun
oldu÷u
yerlerde,
tohumlar
ekilmeden
önce bu
önce bu metot koruyucu amaçlı olarak uygulanır.
ygulanr.
Kepekli yem uygulaması: Zararlının bulunması muhtemel olan tarlalarda,
sıraya ekim yapılan yerlerde 10 ayrı yerde 3’er m’lik sıralar üzerinde en az 2
yenik bitkinin bulunduğu tarlalarda kimyasal mücadele yapılır. Bu yöntemin
küçük alanlarda uygulanması pratiktir.
21
Yeşil aksam uygulaması: Zararlının bulunması muhtemel olan tarlalarda,
sıraya ekim yapılan yerlerde 10 ayrı yerde 3’er m’lik sıralar üzerinde en az 2
yenik bitkinin bulunduğu tarlalarda kimyasal mücadele yapılır. Geniş alanlarda
kepekli yem uygulanmasının zorluğu nedeni ile bu yöntem uygulanır.
Tohum ilaçlaması: Tohum ilaçlamasında ilaçlama bidonları kullanılır.
Bulunmadığı durumlarda, beton üzerine veya düz bir yere serilmiş naylon
örtü üzerine tohum dökülür. WP formülasyonlu ilaçlarda 100 kg tohuma 1
litre su ve 100 ml yayıcı-yapıştırıcı veya 750 g toz şeker ilave edilerek tohum
karıştırılır. Daha sonra önerilen dozdaki ilaç, tohum üzerine serpilir ve iyice
karıştırılır. İlaçlanmış tohum fazla bekletilmeden ekilir.
Kepekli yem uygulaması: Önce kepek ve ilaç birbiriyle iyice karıştırılır.
Daha sonra karışıma, 10 kg kepeğe 500 g oranında şeker veya pekmez
ilave edilerek, hamur halini almayacak şekilde suyla nemlendirilir. Zehirli
yemin uygulanması sırasında en önemli etkenlerden biri toprağın tavında
olmasıdır. Çünkü larvalar genellikle kuru toprak üzerinde gezinmezler. Bu gibi
durumlarda mücadeleden iyi sonuç alabilmek için hazırlanan zehirli yemin
olanaklar ölçüsünde yağmur veya sulamadan sonra, akşamüzeri tarlaya
serpilmesi uygun olacaktır. Ayrıca zehirli yemin özellikle bitki diplerine yakın
yerlere konulması sağlanmalıdır.
Yeşil aksam uygulaması: Yüzey ilaçlaması günün sakin saatlerinde yapılır.
Bitkilerin ve kökboğazına yakın toprak sathı ilaçlanır.
Doz
Etkili madde adı
ve oranı
Formülasyonu
Dekara
Chlorpyrifos Ethyl
25%
WP
300 g+10 kg
kepek+500 g
şeker(da 5-6 kg
zehirli yem)
Lambda
Cyhalothrin 50 g/l
EC/CS
50 ml
22
Son ilaçlama
ile hasat
arasındaki
süre
(Gün)
MISIRDA ÇİZGİLİ YAPRAKKURDU
Spodoptera
• Çizgili yaprakkurdu ergininin kanat açıklığı 18-30 mm’dir.
• Ön kanatlar esmerimsi, kahverengiden açık gri renge kadar değişiklik
gösterir.
• Arka kanatlar beyazımtırak, damarları ise koyu renklidir. Kanatların etrafı
koyu kahverengi saçaklarla çevrilidir
• Yumurtalar beyaz renkli olup, yaklaşık olarak 0.4 mm çapındadırlar.
• Kümeler halinde bırakılan yumurtalar tüylerle örtülüdür.
• Larva renkleri genellikle yeşilimsi ve kahverengimsi bir görünüştedir.
Yanlarında vücut boyunca uzanan bantlar bulunur.
• Kışı genellikle hareketsiz formda geçirirler.
• Kışlayan dölün kelebekleri nisan sonlarına doğru görülmeye başlarlar.
• Yumurtalarını genellikle yaprakların alt yüzüne, bazen de üst yüzüne
kümeler halinde koyarlar.
• Larvalar gelişmelerini 10–35 gün arasında tamamlarlar.
• Olgunlaşan larvalar toprak içinde veya yüzeyinde hareketsiz döneme
geçerler.
• Bölgelere göre değişmekle birlikte farklı konukçularda yılda 3–5 döl
verebilir.
Zarar Şekli
*Yumurtalar
renkliyaşayan
olup, yaklaúk
0.4 larvalar,
mm çapndadrlar.
• Gruplar beyaz
halinde
ilk olarak
dönem
bulundukları yaprakların
*Kümeler
halinde
braklan
yumurtalar
tüylerle
örtülüdür.
yiyerek yaprağı zar halinde bırakırlar.
*Larva
renkleri
genellikle yeúilimsi
ve
kahverengimsi
bir görünüútedir.
Yanlarnda vücut boyunca uz
• Daha
ileriki
yaprağın
tamamını
bitirirler.
*Yumurtalar
beyazdönemlerde
renkli olup,ise
yaklaúk
olarak
0.4 mm yiyip
çapndadrlar.
bulunur.
*Kümeler
halindehareketsiz
braklanformda
yumurtalar
tüylerle örtülüdür.
*Kú genellikle
geçirirler.
*Larva
renkleri
ve kahverengimsi
birbaúlarlar.
görünüútedir. Yanlarnda vücut bo
*Kúlayan
dölüngenellikle
kelebekleriyeúilimsi
nisan sonlarna
do÷ru görülmeye
bulunur.
*Yumurtalarn genellikle yapraklarn alt yüzüne, bazen de üst yüzüne kümeler halinde koyarlar.
*Kú
genellikle
hareketsiz
formda
geçirirler.
*Larvalar
geliúmelerini
10–35
gün arasnda
tamamlarlar.
*Kúlayan
dölün
kelebekleri
nisanveya
sonlarna
do÷ru
görülmeye
baúlarlar.
*Olgunlaúan
larvalar
toprak içinde
yüzeyinde
hareketsiz
döneme
geçerler.
*Bölgelere göregenellikle
de÷iúmekleyapraklarn
birlikte farklaltkonukçularda
yldade
3–5
verebilir.
*Yumurtalarn
yüzüne, bazen
üstdölyüzüne
kümeler halinde
koya
23
*Yumurtalar beyaz renkli olup, yaklaúk o
Zarar
ùekli
renkli *Larvalar
olup,
yaklaúk
olarak
0.4
mm
çapndadrlar.
geliúmelerini 10–35 gün arasnda tamamlarlar.
*Kümeler halinde braklan yumurtalar tüy
raklan yumurtalar
örtülüdür.
* Gruplartüylerle
halinde
yaúayan
ilk içinde
dönem veya
larvalar,
bulunduklar
yapraklarn
yiyerek
yapra÷ zar halinde b
*Olgunlaúan
larvalar
toprak
yüzeyinde
hareketsiz
döneme
geçerler.
*Larva
renkleri
genellikle yeúilimsi ve kah
cesi bitkinin geliúme yo÷unlu÷una ba÷l olarak %100 yakn olabilmektedir.
lkemizde hemen her yerde görülmektedir.
• Zarar
derecesi
bitkinin
gelişme
yoğunluğuna bağlı olarak %100 yakın
olabilmektedir.
• Bu zararlı ülkemizde hemen her yerde
görülmektedir.
Pamuk, mısır, ayçiçeği, tütün, sebzeler,
yabancı otlardan Horozibiği.
Biyolojik Mücadele
• Doğal düşmanların korunması ve etkinliğinin artırılması için gerekli önlemler
alınmalıdır.
• Mısır tarlalarında zararlılarla mücadele için gereksiz yapılan ilaçlamalar,
doğal düşmanları olumsuz yönde etkilemekte ve doğal dengenin bozulmasına
yol açmaktadır. Bu da zararlıların zarar oranını artırmaktadır. Bu nedenle
kimyasal mücadeleye karar verirken dikkatli olunmalı, ilaç seçimine önem
verilmelidir.
Kimyasal Mücadele
• Çizgili yaprakkurdu için, 2-4 ve 4-6 yapraklı bitki gelişme dönemlerinde
u÷u Bitkiler:
tarlayı temsil edecek şekilde 5 noktada sıra üzerindeki yan yana 5’er bitki
olmak üzere toplam 25 bitki kontrol edilerek larvalar sayılır. İlaçlama, ortalama
r, ayçiçe÷i,
tütün, sebzeler,
yabanc
otlardan Horozibi÷i.
2 larva/bitki
olduğunda
yapılır.
• İlaç, günün serin saatlerinde yeşil aksam ilaçlaması şeklinde
öntemleri:
uygulanmalıdır.
ücadele Kimyasal Mücadelede Kullanılacak İlaçlar ve Dozları:
Dozgerekli Son
ilaçlama
ile
al düúmanlarn korunmas ve etkinli÷inin artrlmas için
önlemler
alnmaldr.
hasat arasındaki
Formülasyonu
r tarlalarnda
yaplan ilaçlamalar,
oranı zararllarla mücadele için gereksiz Dekara
süredo÷al düúman
de etkilemekte ve do÷al dengenin bozulmasna yol açmaktadr. Bu
da zararllarn
(Gün)
maktadr. Cyfluthrin
Bu nedenle
kimyasal
mücadeleye
karar
verirken
dikkatli
olunmal,
ilaç se
50 g/l
EC
75 ml
14
melidir.
Indoxacarb 30 %
Mücadele Lufenuron 50 g/l
WG
12.5 g
3
EC
20 ml
35
Novaluron
100
g/lve 4-6 yaprakl
EC bitki geliúme
20 ml
49
ili yaprakkurdu
için,
2-4
dönemlerinde tarlay
temsil ede
ada sra üzerindeki
yan150
yana
olmak üzere 40
toplam
edilerek la
Teflubenzuron
g/l 5’er bitkiSC
ml 25 bitki kontrol
14
ama, ortalama 2 larva/bitki oldu÷unda yaplr.
günün serin saatlerinde yeúil aksam ilaçlamas úeklinde uygulanmaldr.
Mücadelede Kullanlacak ølaçlar ve Dozlar:
Doz
24
ad ve oran
Formülasyonu
Dekara
Son ilaçlama ile
hasat arasndaki
süre
*Vücudun en geniú ksm büyük, oval, sert ve üzeri kadife görünümünde ince tüylü ve d
Üst kanatlar ksa yuvarlakça, saydam ve esmer
HASTALIK
ZARARLILARI
Yumurtalar 2–3 mmMISIR
uzunlukta,
oval veve
beyazms
sar renklidir.
uMays
erginlerinin
boyu
4–5
cm
kadar
olup
genel
görünüúleri
veya koyu
veya haziran aynda diúiler topra÷n 10–20 cmesmer
derinli÷inde
topraktan olu
umurtalarn brakrlar.
MISIRDA DANABURNU
edir.
Baú küçük
konikçe;
petek gözler iri, siyah ve belirgindir.
Yumurtalar
2–3ve
haftada
açlr.
Gryllotalpa gryllotalpa
l, sert ve üzeri kadife görünümünde ince tüylü ve daha koyu renklidir.
Bu zararl iki ylda bir döl verir.
m ve esmer
ve beyazms sar renklidir.
• Oldukça iri ve uzun olan Danaburnu
erginlerinin
boyu 4–5 2–3
cm kadar
topra÷n 10–20 cm derinli÷inde topraktan
oluúturduklar
yuvayaolup
genel görünüşleri esmer veya koyu
kahverengidir.
• Vücudun alt kısmı ise sarımsı renktedir.
Baş küçük ve konikçe; petek gözler iri,
siyah ve belirgindir.
• Vücudun en geniş kısmı büyük, oval,
sert ve üzeri kadife görünümünde ince
arar ùekli
tüylü ve daha koyu renklidir.
x Ergin ve yavrular toprak içerisinde
açarken
türlü bitkini
• Üstgaleri
kanatları
kısarastladklar
yuvarlakça, her
saydam
ve esmer
tahrip etmekte,
• Yumurtalar 2–3 mm uzunlukta, oval ve
x özellikle fidelik ve bahçelerin baúlca
sorunu olmakta ve sulanan topraklarda b
beyazımsı sarı renklidir.
yapmaktadrlar.
• Mayıs veya haziran ayında dişiler toprağın 10–20 cm derinliğinde topraktan
oluşturdukları
2–3 bozduklar
yuvaya yumurtalarını
bırakırlar. veya büyümekte olan genç m
x Tohum
yataklarn
gibi çimlenmekte
•
Yumurtalar
2–3
haftada
açılır.
tahrip etmektedir. Zarar úekli Bozkurt zarar ile karútrlr.
•
Bu zararlı
iki yılda
bir döl verir.
isinde
galeri
açarken
rastladklar
her türlü
bitkinin kesilen
toprak yerin
alt bölümlerini
x Bozkurt
zararndan
fark, bitkinin
köklerinde
saçaklanmasdr, ayr
Zarar Şekli
açtklar galerilerden de kolayca tannrlar.
• Ergin ve yavrular toprak içerisinde galeri açarken rastladıkları her türlü
n baúlca
sorunu
olmakta ve sulanan
topraklarda
bazen
önemli
zararlar
x bitkinin
Yo÷un
olduklar
msr
tarlalarnn
yerçok
boúfidelik
kalmasna
neden olmaktad
toprak altıyerlerde
bölümlerini
tahrip
etmekte,yer
özellikle
ve bahçelerin
başlıca
sorunu
olmakta
ve
sulanan
topraklarda
bazen
çok
önemli
zararlar
ararl Oldu÷u Bitkiler:
yapmaktadırlar.
 gibi çimlenmekte veya büyümekte olan genç msr fidelerinin köklerini
• Tohum
yataklarını
bozdukları gibi çimlenmekte veya büyümekte olan genç
Bozkurt
zarar ile
karútrlr.
mısır fidelerinin köklerini tahrip etmektedir. Zarar şekli Bozkurt zararı ile
inin köklerinde
karıştırılır.kesilen yerin saçaklanmasdr, ayrca toprak yüzeyine yakn
ca tannrlar.
• Bozkurt zararından farkı, bitkinin köklerinde kesilen yerin saçaklanmasıdır,
ayrıca toprak
yakın açtıkları
galerilerden de kolayca tanınırlar.
r tarlalarnn
yer yeryüzeyine
boú kalmasna
neden olmaktadrlar.
• Yoğun oldukları yerlerde mısır tarlalarının yer yer boş kalmasına neden
olmaktadırlar.
Mısır, çeltik, buğday, sebzeler, ayçiçeği, tütün, pamuk, bazı süs bitkileri, meyve
21
ve orman fidanları başlıca konukçularıdır.
25
• Zararlı ile bulaşık tarlaların belirli yerlerinde küçük gübre yığınlarının
yapılması ve soğuk kış günlerinde açılması ile buradaki ergin ve nimflerin
soğuktan ölmesi, danaburnu yoğunluğunu azaltır.
Kimyasal Mücadele
• Kimyasal mücadelede mısırın erken helezon döneminin sonuna kadar,
zararlının görüldüğü tarlalarda, sıraya ekimde ise 3 m’lik sıra üzerinde 3–4
adet kesik bitki olduğunda, küçük alanlarda zehirli kepekli yem uygulaması
yapılır.
• Zehirli kepekli yem hazırlamak için, kepek ve ilaçlar birbiriyle iyice
karıştırılır. Karışıma, 10 kg kepeğe, 500 g toz şeker veya pekmez ilave edilir
ve hamur halini almayacak oranda su ile nemlendirilir. Toprağın tavında
olduğu bir zamanda, zehirli kepekli yem uygulanması iyi sonuç verdiği için,
yağmurdan veya sulamadan sonra, hazırlanan kepekli yem 5–6 kg/da gelecek
şekilde akşamüzeri bitki diplerine bırakılır.
Kimyasal Mücadelede Kullanılacak İlaçlar ve Dozları ( Zehirli Yem)
Etkili madde
adı ve oranı
Chlorpyrifos
Ethyl 25%
26
Doz
Formülasyonu
WP
Dekara
300 g+10 kg
kepek+500 g şeker(da
5-6 kg zehirli yem)
Son ilaçlama ile
hasat arasındaki
süre
(Gün)
MISIRDA KIRMIZIÖRÜMCEKLER
økinoktal krmzörümcek (Tetranychus urticae Koch.)
İkinoktalı kırmızıörümcek (Tetranychus urticae)
Pamuk krmzörümce÷i [T. cinnabarinus (Boisd.)]
Pamuk kırmızıörümceği (T. cinnabarinus)
(Acarina: Tetranychidae)
Tanımı ve Yaşayışı:
al krmzörümcek (Tetranychus urticae Koch.)
KIRMIZIÖRÜMCEKLER
•Erginler 0.5-0.7 mm boyunda, oval şekilde olup,
krmzörümce÷i [T. cinnabarinus (Boisd.)]
ümcek (Tetranychus urticae Koch.) gözle zor fark edilirler.
(Acarina: Tetranychidae) •Yaprağın alt yüzünde ördükleri ipek ağlar
mce÷i [T. cinnabarinus (Boisd.)]
arasında ergin, larva, nimf ve yumurtaları bir
arina: Tetranychidae)
arada görülür .
•Kışı ılık geçen bölgelerde yaz aylarında olduğu
gibi yaşayıp üremelerine devam ederler.
•Tarla kenarı ve içindeki yabancıotlardan ve
bulaşık fidelerden sebzelere geçerler.
•Yılda 10-12 döl verirler.
Zarar Şekli:
•Kırmızıörümcekler bitkilerin özsuyunu emerek
ayú:
beslenirler.
.7 mm boyunda, oval úekilde olup, gözle zor fark edilirler.
•Bitki
özsuyu
yaprak
sararır.
üzünde ördükleri ipek a÷lar arasnda ergin,
larva,
nimf veemilen
yumurtalar
bir arada
görülür .
n bölgelerde yaz aylarnda oldu÷u gibi yaúayp
üremelerine
devam
ederler.
•Yapraklar
kıvrılır,
dökülür.
e içindeki yabancotlardan ve bulaúk fidelerden sebzelere geçerler.
•Verim %40-60 oranında düşer ve ürün kalitesiz olur.
öl verirler.
•Çeşitli
oval úekilde
olup, virüs
gözle hastalıklarının
zor fark edilirler. yayılmasına neden olurlar.
ipek a÷lar arasnda ergin, larva, nimf ve yumurtalar bir arada görülür .
ekler bitkilerin özsuyunu emerek beslenirler.
up,
gözle oldu÷u
zor farkgibi
edilirler.
ylarnda
yaúayp üremelerine devam ederler.
Zararlı
Olduğu Bitkiler:
milen yaprak
sararr.
snda
ergin,
nimf
ve yumurtalar
birgeçerler.
arada görülür .
otlardan
velarva,
bulaúk
fidelerden
sebzelere
rlr, dökülür.
• Mısır,
pamuk, soya,
u gibi yaúayp
üremelerine
devam sorgum,
ederler. birçok sebze ve meyve
0 orannda düúer ve ürün kalitesiz olur.
ulaúk fidelerden
sebzelere
geçerler.
•Birçok
yabancıot
türü
de konukçusudur.
astalklarnn
yaylmasna
neden
olurlar.
suyunu emerek beslenirler.
u Bitkiler:
Mücadele yöntemleri:
arr.
, soya, sorgum, birçok sebze ve meyve
k beslenirler.
önlemler:
cot türü Kültürel
de konukçusudur.
ve ürün kalitesiz olur.
•Hasattan sonra bitki artıkları tarla ve seradan uzaklaştırılmalı,
lmasna neden olurlar.
temleri:
z olur. •Ot çapasına önem verilmeli,
mler:
•Gereğinden
fazla azotlu
gübreler kullanılmamalı,
a olurlar.
bitki artklar
tarla ve seradan
uzaklaútrlmal,
rçok sebze ve meyve
nem verilmeli,
•Toprak işlemesi yapılarak kırmızıörümceklerin kışladıkları bitki artıkları
çusudur.
23
meyve toprağa gömülmelidir.
27
la ve seradan uzaklaútrlmal,
• Sulamaya özen gösterilmelidir.
• Hasattan sonra tarla sürülerek, tarla içinde kışı geçirdiği yabancı ot ve
bitki artıkları toprağa karıştırılır.
• Mısır ekimi yapılacak tarlanın yabancı ot bakımından temiz olmasına
özen gösterilmelidir.
• Kırmızı örümcekler tarla kenarındaki yabancı otlarda kışı geçirmesine
rağmen, bu yabancı otların doğal düşmanlara barınak olması nedeniyle,
korunması yararlı görülmektedir.
Biyolojik Mücadele
• Mısır tarlalarındaki kırmızı örümcek popülâsyonları, tarladaki mevcut
predatör akar ve predatör böcekler tarafından kontrol altına alınabilmektedir.
Bu nedenle tarlada var olan doğal düşman faunasının korunması ve
desteklenmesi yapılacak en iyi mücadele şeklidir.
Kimyasal Mücadele
• Doğal düşmanların bu zararlıyı baskı altında tutması nedeni ile kimyasal
mücadeleye genelde gerek görülmemektedir.
28
*Erginlerin ön kanatlar, gri-kahverengi zemin üzerinde karúk úekilde açk sar çizgi
MISIRDA
beyaz
renklidir. PAMUK YAPRAKKURDU
Spodoptera
littoralis
(Boisd.)
*Yumurtalarn
yapra÷n
alt ve üst
yüzünde kümeler halinde brakr ve üzerini devet
(Lepidoptera:
Noctuidae)
*Yumurtalar
0.4 mm çapnda,
fndk biçiminde ve boyuna dilimlidir.
PAMUK
YAPRAKKURDU
*Yumurtadan yeni çkanMISIRDA
larva 1–1.5
mm uzunlu÷unda,
baú koyu siyah renkli ve vücu
Spodoptera
littoralis
úeffaf görünümlüdür.
kahverengi
zemin
üzerinde
úekilde açk sar çizgilerle süslü ve arka kanatlar
*Hareketsiz
formlar
kzl karúk
kahverengidir.
• Erginlerin
kanatları,
gri-kahverengi
ve üst yüzünde kümeler halinde brakr
ve üzerini ön
devetüyü
renginde
tüylerle örter.
zemin üzerinde karışık şekilde açık sarı
a, fndk biçiminde ve boyuna dilimlidir.
çizgilerle süslü ve arka kanatları beyaz
renklidir.
a 1–1.5 mm uzunlu÷unda, baú koyu siyah
renkli ve vücuda göre daha iri olup vücut
• Yumurtalarını yaprağın alt ve üst yüzünde
kümeler halinde bırakır ve üzerini devetüyü
hverengidir.
renginde tüylerle örter. *Yumurtaları 0.4
mm çapında, fındık biçiminde ve boyuna
dilimlidir.
•
Yumurtadan yeni çıkan larva 1–1.5 mm
24
uzunluğunda, baş koyu siyah renkli ve
vücuda göre daha iri olup vücut şeffaf
görünümlüdür.
• Hareketsiz formları kızıl kahverengidir.
• Dişi kelebekler, yumurtalarını bir defada 200-300’lük kümeler halinde mısır
yapraklarının alt ve üst yüzüne bırakırlar.
Zarar Şekli
• Larvalar, mısır bitkisinde koçan püskülünü kesmek ve süt olum dönemindeki
koçan içerisine girerek koçan danelerini yemek suretiyle zarar verirler.
• Döllenmeden önce koçan püsküllerinde beslenmesi sonucu, koçanların
seyrek daneli olmasına ve dolayısıyla ürün kaybına neden olurlar.
• Ayrıca koçanda açtıkları deliklerden bazı mantari hastalık etmenlerinin
girmesine olanak sağlarlar.
Pamuk, sebzeler (patlıcan, lahana, biber, kabakgiller, fasulye vs.) yerfıstığı,
mısır, yonca, tütün ve çeşitli süs bitkileridir.
29
*Diúi kelebekler,defada
yumurtalarn bir defada
200-300’lük
k
*Diúi
*Diúikelebekler,
kelebekler,yumurtalarn
yumurtalarnbir
bir defada200-300’lük
200-300’lükkümeler
kümelerhalinde
halindems
m
brakrlar.
brakrlar.
brakrlar.
Kültürel Önlemler Zarar ùekli
Zarar
ùekli
ùekli
• Zarar
Toprakta
kışlayan pupaların imhası amacıyla hasattan sonra tarlalar derin
x Larvalar,
msr bitkisindekesmek
koçan püskülünü
kesm
sürülmelidir.
x x Larvalar,
Larvalar,msr
msrbitkisinde
bitkisindekoçan
koçanpüskülünü
püskülünü kesmekvevesüt
sütolum
olumdön
dö
koçan
danelerini
yemek
suretiyle
zarar
verirler.
• Zararlı koçan
nemli
loş ortamları
sevdiği
için sık
ekimden
kaçınılmalıdır.
danelerini
yemek
suretiyle
zarar
verirler.
koçanve
danelerini
yemek
suretiyle
zarar
verirler.
Aşırı su ve azotlu gübre kullanılmamalıdır.
x Döllenmeden
önce koçan püsküllerinde
beslenm
x x Döllenmeden
Döllenmeden önce
önce koçan
koçan püsküllerinde
püsküllerinde beslenmesi
beslenmesi sonucu,
sonucu, koçan
koça
dolaysyla
ürün
kaybna
neden
olurlar.
dolaysyla
dolaysylaürün
ürünkaybna
kaybnaneden
nedenolurlar.
olurlar.
Biyolojik Mücadele
xaçtklar
Ayrca
koçanda açtklar
deliklerden baz
mantari h
x x yaprakkurdu’nun
Ayrca
deliklerden
baz
mantari
Ayrcakoçanda
koçandaçok
açtklar
deliklerden
bazdüşmanı
mantarihastalk
hastalketmenlerinin
etmenlerini
Pamuk
sayıda
ve etkili doğal
bulunmaktadır.
Zararl
Oldu÷udurumunda,
Bitkiler: zararlı baskı altında
Doğal
düşmanların
korunması
Zararl
ZararlOldu÷u
Oldu÷uBitkiler:
Bitkiler:
tutulabilmektedir.
Pamuk, sebzelerbiber,
(patlcan, lahana, fasulye
biber, kabakgiller,
fas
Pamuk,
Pamuk,sebzeler
sebzeler(patlcan,
(patlcan,lahana,
lahana, biber,kabakgiller,
kabakgiller, fasulyevs.)
vs.)yerfst÷,
yerfst÷
bitkileridir.
bitkileridir.
bitkileridir.
Kimyasal
Mücadele
Doğal düşmanların bu zararlıyı baskı altında tutması nedeni ile kimyasal
Yöntemleri:
mücadeleye gerek Mücadele
görülmemektedir.
Ülkemizde genel olarak kimyasal
Mücadele
MücadeleYöntemleri:
Yöntemleri:
mücadelesi önerilmemektedir.
Kültürel
KültürelÖnlemler
Önlemler
x Topraktaimhas
kúlayan pupalarn
imhas amacyla
hasat
x x Toprakta
Topraktakúlayan
kúlayanpupalarn
pupalarn imhasamacyla
amacylahasattan
hasattansonra
sonratarlalar
tarlalarder
de
x
Zararl
nemli
ve
loú
ortamlar
sevdi÷i
için
sk
ekim
x x Zararl
Zararlnemli
nemliveveloú
loúortamlar
ortamlarsevdi÷i
sevdi÷iiçin
içinsk
skekimden
ekimdenkaçnlmaldr.
kaçnlmaldr.
x
Aúr
su
ve
azotlu
gübre
kullanlmamaldr.
x x Aúr
Aúrsusuveveazotlu
azotlugübre
gübrekullanlmamaldr.
kullanlmamaldr.
30
görülmemektedir. Ülkemizde genel olarak kimyasal mücadelesi önerilmemektedir.
MISIRDA TEL KURTLARI
KURTLARI
spp.,TEL
Melanotus
x Do÷al düúmanlarn Agriotes
bu MISIRDA
zararly
bask
altndafuscipes
tutmasGyllenhal,
nedeni ile kimyasal mücad
Agriotes
spp.,
Melanotus
görülmemektedir.
Ülkemizde
genel
olarak
kimyasalgerek
mücadelesi
n bu zararly
bask altnda tutmas
nedeni
ile
kimyasal
mücadeleye
Cardiophorus
cyanipennis
Mulsant
&önerilmemektedir.
Wach.
Ülkemizde genel olarak kimyasal mücadelesi önerilmemektedir.
Cardiophorus cyanipennis
(Coleoptera: Elateridae)
TEL
KURTLARI
• Türlere göre renkleri farklılıkMISIRDA
göstermekle
birlikte,
erginlerin renkleri genel
MISIRDA
TEL
KURTLARI
olarak
gri
ile
siyah
arasında
değişir.
Agriotes spp., Melanotus fuscipes Gyllenhal,
Agriotes
spp., Melanotus
Gyllenhal,
• Vücutları
uzunfuscipes
ve yassı
olup arkaya
doğru incelme
gösterir.
Üst kanatları
Cardiophorus
cyanipennis
Mulsant
& Wach.
*Türlere göre renkleri farkllk göstermekle
birlikte,
erginlerin renkleri
genel
olarak gri ile siyah arasn
uzunluğuna çizgili ve noktalıdır. Boyları 8–10 mm’dir.
Cardiophorus
cyanipennis
Mulsant & Wach.
(Coleoptera:
Elateridae)
*Vücutlar
uzunçevrildiklerinde
ve yass olup arkaya
do÷ru
incelme
gösterir.
Üstdiye
kanatlar
uzunlu÷una
• Ters
veya sıçramaları
sırasında
“çıt”
ses çıkarırlar.
Buçizgili ve
Boylar 8–10
mm’dir.
(Coleoptera:
Elateridae)
nedenle
bunlara
“çıt-çıt” böcekleri denilmektedir.
*Ters çevrildiklerinde
veya sçramalar
srasnda
ses çkarrlar.
Bu nedenle
• Larvalar saman
sarısı renkte,
ince “çt”
uzundiye
ve silindirik
ve sert
yapıda bunlara
olup “çt-ç
denilmektedir.
vücut halkaları belirgindir.
Tanm
ve
Yaúayú
• Dokunulduğunda
kıvrılırlar.
*Larvalar
saman
sars renkte,sert
incehareketlerle
uzun ve silindirik
ve sert yapda olup vücut halkalar belirgindir.
•
Tel
kurtları
kışı
larva
ve
ergin
durumunda
geçirirler.
*Türlere
göre
renkleri
farkllk
göstermekle
birlikte,
erginlerin
renkleri genel olarak gri ile siyah aras
*Dokunuldu÷unda sert hareketlerle kvrlrlar.
llk*Vücutlar
göstermekle
birlikte,
erginlerin
renkleri
genel
olarak
gri
ile
siyah
arasnda
de÷iúir.
• Larvalar
kışı
toprak
derinliklerinde,
erginler
ise
çoğunlukla
toprak
içinde çizgili
uzun ve yass olup arkaya do÷ru incelme gösterir.
Üst kanatlar
uzunlu÷una
Boylar
8–10
mm’dir.
olup arkaya do÷ru incelme gösterir. Üst kanatlaroluşturdukları
uzunlu÷una çizgili hücre
ve noktaldr.
içinde, ot yığınları altında
veya
gizlenmelerine
elverişli
başka
yerlerde
*Ters çevrildiklerinde veya sçramalar
srasnda
“çt” diye ses
çkarrlar.
Bu nedenle
bunlara “çtgeçirirler.
denilmektedir.
a sçramalar
srasnda “çt” diye ses çkarrlar. Bu nedenle bunlara “çt-çt” böcekleri
• İlkbaharda larvalar toprak yüzeyine yaklaşarak
*Larvalar saman sars renkte, ince uzun ve silindirik ve sert yapda olup vücut halkalar belirgindir.
beslenirler.
kte, ince uzun ve silindirik ve sert yapda olup vücut halkalar belirgindir.
*Dokunuldu÷unda sert hareketlerleZarar
kvrlrlar.
Şekli
eketlerle kvrlrlar.
• Erginler bitki yapraklarında beslenirlerse de
önemli zararları görülmez. Larvalar bitkilerin toprak
altı organlarına saldırır. İnce olan mısır köklerini
koparırlar, kalın köklerde ve toprağa yakın ana
gövde içinde galeriler açarak beslenirler.
• Bu şekilde zarar gören bitkiler kolayca kurur. Yoğun
bulundukları yerlerde zararları çok fazla olup, bazı
mısır tarlalarında bu zarar %80’e kadar yükselir
• Olgun larvalar daha ağır zarara yol açarlar.
Çok sayıda kültür bitkisinde zarar yaparlar. En çok
*Tel kurtlar kú larva ve ergin durumunda
geçirirler.
zarar yaptığı
bitkiler arasında mısır, buğday, arpa
yulaf,erginler
şeker pancarı,
tütün, pamuk,
patates
* Larvalar kú toprak derinliklerinde,
ise ço÷unlukla
toprak soğan
içinde ve
oluúturduklar
hücre
y÷nlar altnda veya gizlenmelerinebilinmektedir.
elveriúli baúka yerlerde geçirirler.
26
*Tel kurtlar kú larva ve ergin durumunda geçirirler.
31
rgin* durumunda
Larvalargeçirirler.
kú toprak derinliklerinde, erginler ise ço÷unlukla toprak içinde oluúturduklar hüc
y÷nlar erginler
altndaise
veya
gizlenmelerine
elveriúli
baúkahücre
yerlerde
rinliklerinde,
ço÷unlukla
toprak içinde
oluúturduklar
içinde,geçirirler.
ot
• Larvaların dayanıklı bir görünüşü olmasına rağmen, çevre koşullarına
karşı çok duyarlıdırlar.
• Tel kurdunun yüzeye yakın olduğu, yaz sonları veya sonbaharda
yapılacak bir toprak işlemesi, geniş ölçüde ölümlere neden olur.
Ayrıca toprağı tam doyuran sulama tel kurtlarını öldürme bakımından çok
etkilidir.
Kimyasal Mücadele
• Tel kurtlarına karşı ilaç uygulamasına geçmeden önce 1/4 m²’lik çerçeve,
tarla büyüklüğü göz önünde bulundurularak en az 12 kez atılır. Çerçeve
içindeki toprak 20 cm’ye kadar kazılarak buradaki larvalar sayılır; m2’de10
veya daha fazla larva saptanmışsa tohum veya toprak ilaçlaması yapılır.
• İlaçlama ekimden önce uygulanmalıdır. Toprak ilaçlaması ayrıca eylül
veya ekim ayında toprak tavında iken de yapılabilir.
• Tohum ilaçlamasında; ilaçlama bidonlarında 100 kg tohuma belirtilen
miktardaki ilaç ilave edilerek 2–3 dakika çalkanır ve sonra ekim yapılır.
• Toprak ilaçlamasında tavsiye edilen dozdaki ilaç tarlaya atılarak, 5–10
cm derinliğe karıştırıldıktan sonra tohum ekilir.
Doz
oranı
Formülasyonu
Dekara
100 Kg
Tohuma
1000 g
(toprak
ilaçlaması)
Chlorpyrifos Ethyl 25%
WP
Bifenthrin 200 g/l
FS
300 ml
Carbofuran 350 g/
ST
750 ml
Fipronil 500 g/l
FS
250 ml
Imidacloprid 70 %
WS
500 g
Imidacloprid 600 g/l
FS
600 ml
Thiamethoxam 350 g/l
FS
500 ml
32
Son ilaçlama
ile hasat
arasındaki
süre (Gün)
*Koçanda açtklar deliklerden baz fungal hastalk etmenlerinin bulaúmasna neden olurlar.
*Yeúilkurt zararndan dolay üründe verim ve kalite düúer.
Ülkemizin bütün bölgelerinde yaygndr.
MISIRDA YEŞİLKURT
Zararl Oldu÷u Bitkiler:
Helicoverpa armigera
xDomates, biber, patlcan, bamya ve fasulyede zararldr.
Tanımı ve Yaşayışı:
• Kelebeklerin kanat açıklığı 35-40 mm, bej-kahverengi veya yeşilimsi
renktedir.
• Larvaları 15-45 mm boyunda, kirli beyaz renkte ve üzeri kıllıdır.
•Kültürel
Olgun Önlemler
larvanın vücudunun sırt kısmında yeşil kahverengi ve sarı renkte
bantlar, yanlarda da sarı renkli birer bant bulunur.
Yeúilkurtla mücadelede hasattan sonra tarlalar sürülmelidir.
©Mustafa GÜLLÜ
• Kelebekleri gündüz kuytu yerlerde saklanır,
genellikle akşam üzeri
Biyolojik Mücadele
uçuşurlar.
•Yeúilkurdun
Larvaları bitkilerin
ve tazebulunmaktadr.
sürgünlerindeDo÷al
görülür.
çok saydayaprak,
ve etkilimeyve
do÷al düúman
düúmanlarn korunmas dur
Zarar
Şekli
bask altnda tutulabilmektedir.
•28Tepe ve koçan püsküllerini keserek döllenmeye engel olan larvalar,
koçanların seyrek daneli olmasına sebep olurlar.
• Larvalar süt olum döneminde, koçanın ucuna doğru bir delik açarak koçan
içerisine girer. Koçanda süt olum dönemindeki taneleri yiyerek 3–5 cm
uzunluğundaki alanı tahrip eder
• Koçanda açtıkları deliklerden bazı fungal hastalık etmenlerinin bulaşmasına
neden olurlar.
• Yeşilkurt zararından dolayı üründe verim ve kalite düşer.
Ülkemizin bütün bölgelerinde yaygındır.
• Domates, biber, patlıcan, bamya ve fasulyede zararlıdır.
33
Yeşilkurtla mücadelede hasattan sonra tarlalar sürülmelidir.
Biyolojik Mücadele
Yeşilkurdun çok sayıda ve etkili doğal düşmanı bulunmaktadır. Doğal
düşmanların korunması durumunda, zararlı baskı altında tutulabilmektedir.
Kimyasal Mücadele
• Doğal düşmanların bu zararlıyı baskı altında tutması nedeni ile ülkemizde
kimyasal mücadeleye gerek görülmemektedir. Ancak, doğal düşmanların
yetersiz olduğu tarlalarda kimyasal mücadele yapılabilir.
• Mısır koçan püskülü döneminden hemen önce veya koçan püskülü
döneminde tarla kenarına kurulan Yeşilkurt feromon tuzaklarında veya ışık
tuzaklarında birkaç gece ardı ardına yakalanan toplam kelebek sayısı 10 ve
üzerinde ise tarla kontrolleri sıklaştırılır.
• Mısır koçan püskülü döneminde, tarlanın 5 farklı yerinde aynı sıra
üzerinde yan yana 5 bitkinin koçan püskülü üzerinde yapılan larva kontrolünde,
bitki başına ortalama 1 adet 1.-3. dönem larva belirlendiğinde ilaçlama
yapılmalıdır. İlaç uygulamasında larvaların 1.-3. dönemleri geçmemelerine
dikkat edilmelidir. Ayrıca ilaçlama döneminde mısırda bulunan doğal
düşmanlar mutlaka göz önünde bulundurulmalıdır.
34
Mısır Hastalık ve Zararlıları
Ruhsatlı Bitki Koruma Ürünlerinin Ticari İsim Listesi
ALPHACYPERMETHRIN
Sv Formülasyonlar (EC
Formulations)
Fastac 100 EC
100 g/I
Agro Cypethrin
100
g/I
Super EC
Süper Hektamethrin 100 g/I
100 EC
Kortac 100 EC
100 g/I
Super Agromethrin 100 g/1
Super Guard
100 g/I
Polisan
Alfasipermetrin 100 100 g/I
EC
Zepplin 100 EC
100 g/I
Cansa Alfajl1ethrin 100 g/I
100 EC
Super Takimethrin
100 g/I
100 EC
Hoeklifast 10 EC
100 g/I
Alpha Impor 100 EC 100 g/I
Alpac 100 EC
100 g/I
Alfaspil 100
100 g/I
Cymbole
100 g/I
Alfagold 100 EC
100 g/I
Alfatox 100 EC
100 g/I
Ascypermethrin 100 100 g/I
EC
Ödül
100 g/I
Alfacypermethrin
Sermostein 10 EC
100 g/I
Best Alfa 100 EC
100 g/I
Kulalp 100 EC
100 g/I
Daystar
100 g/I
Spiromet 10 EC
100 g/I
Fastkill 100 EC
100 g/I
Alpine 100 EC
100 g/l
ULV Formülasyonlar
(ULV Formulations)
Alphaguard 1 ULV
100 g/I
Super Hektamethrin 100 g/I
10 ULV
Fastac 10 ULV
100 g/I
Fastac 10 ULV
100 g/I
P.
Alphaeypermethrin 100 g/I
10 ULV
Super Agromethrin 100 g/I
10 ULV
Alpha Super 10 UL V 100 g/I
Zepplin 10 UL V
100 g/I
Super Takimethrin
100 g/I
10 ULV
Alpha Tarpethrin 10
100 g/I
ULV
Polimethrin 10 ULV 100 g/I
Ödül Alfasipermetrin
100 g/I
10 ULV
Alpac 10 ULV
100 g/I
Fastkill 10 ULV
100 g/I
BETA-CYFLUTHRIN
Formulatøons)
Bulldock EC 025
25 g/l
Kripton 25 EC
25 g/l
Dolthrin 25 EC
25 g/l
Buttock 25 EC
25 g/l
Batnook 25 EC
25 g/l
Pitbul 25 EC
25 g/l
Hawk 25 EC
25 g/l
Sv Formülasyonlar (SC
Formulations)
Betasar SC 025
25 g/l
Bulldock SC 125
125 g/l
ULV Formülasyonlar (ULV
Formulations)
5
Bulldock ULV 005
g/l
CYPERMETHRIN
Formulations)
Imperator
250 g/I
Imperator 25 EC
250 g/I
Arrivo 25 EC
250 g/I
Siperkor
250 g/I
Agromethrin
250 g/I
Rivomethrin 25 EC 250 g/I
Sherpa EC 250
250 g/l
Sipermet 250 EC 250 g/I
Nova 25 EC
250 g/I
Agro-Cyperthrin 25 250 g/I
EC
Nurelle 250 EC
250 g/I
Cyperin 250 EC
250 g/l
Impor 25 EC
250 g/l
Canmethrin 25 EC 250 g/l
Lance 25 EC
250 g/l
Matador 250 EC
250 g/l
Ripcord 25 EC
250 g/l
Akethrin 25 EC
250 g/l
Kral 250 EC
250 g/l
Ödül Cyperator
250 g/l
Spil 250
250 g/l
Escort 25 EC
250 g/l
35
Sipretor
250 g/l
Cymbaz 25 EC
250 g/l
Massmethrin
250 g/l
Sword 25 EC
250 g/l
Kulcyperin 25 EC 250 g/l
Sparkill 25 EC
250 g/l
Komodo 25 EC
250 g/l
Teknomethrin 25 250 g/l
EC
Cyperking 25 EC 250 g/l
Atletic 25 EC
250 g/l
Serimparator 25
250 g/l
EC
Bestsiper 25 EC
250 g/l
Jupiter 25 Ec
250 g/l
Lenamethrin
250 g/l
Cyperkiller 250 EC 250 g/l
Aycyper 25 EC
250 g/l
Cypra Plus
250 g/l
Topraximetrin 250 250 g/l
EC
Cypermen 25 EC 250 g/l
ULV Formülasyonlar (ULV
Formulations)
Imperator 2.5 ULV 25 g/l
Agromethrin 2.5
25 g/l
ULV
Arrivo ULV 2.5
25 g/l
Agro-cypethrin 2.5 25 g/l
ULV
Siperkor 2.5 ULV
25 g/l
Rivomethrin 2.5
25 g/l
ULV
DELTAMETHRIN
Sv Formülasyonlar (EC/SC
Formulations)
Decis EC 2.5
25 g/l
Deltharin 2.5 EC
25 g/l
Deltaplan EC 2.5
25 g/l
Delta 2.5 EC
25 g/l
Delpaz
25 g/l
Dedel 2.5 EC
25 g/l
Impamethrin 25 EC 25 g/l
Grandthrin 2.5 EC
25 g/l
Topraxdel 2.5 EC
25 g/l
Deltis 25 EC
25 g/l
Dekagard EC 25
25 g/l
Depar 2.5 EC
25 g/l
Deúarj 2.5 EC
25 g/l
Deltagurcis 2.5 EC 25 g/l
Ödül Deltamethrin
25 g/l
36
2.5 EC
Keshet 2.5 EC
25 g/l
Demond EC 2.5
25 g/l
Delete 2.5 Ec
25 g/l
Caracole 25 EC
25 g/l
Akdeniz
25 g/l
Deltamethrin
KuIderin 2.5 EC
25 g/l
Deltado÷ 25 EC
25 g/l
Fixmethrin 2.5 EC
25 g/l
Deltabiol 2.5 EC
25 g/l
Nikriz 2.5 EC
25 g/l
Declare
25 g/l
Deltasis
25 g/l
Jetsis 2.5 EC
25 g/l
Serdesiz 25 EC
25 g/l
Lenadectina 2.5 EC 25 g/l
Crackdown SC 50
50 g/l
B-Katrina 50 SC
50 g/l
Deltabiol 5 SC
50 g/l
GAMMACYHALOTHRIN
Kapsül Süspansiyon
Formülasyonlar (CS
Formuladons)
Vantex 60 CS
60 g/l
LAMBDACYHALOTHRIN
Sv Formülasyonlar (EC/EW
Formulations)
Ninja 5 EC
50 g/l
Kung-fu 5 EC
50 g/l
Tekvando 5 EC
50 g/l
Gradal 5 EC
50 g/l
Tactic 5 EC
50 g/l
Maestro 5 EC
50 g/l
Tom reks
50 g/l
Sumosa 5 EC
50 g/l
Tornado 5 EC
50 g/l
Karatexin
50 g/l
Caretta
50 g/l
Petra 5 EC
50 g/l
Judo EC
50 g/l
Lambada
50 g/l
Karpin 5 EC
50 g/l
Armada 5 EC
50 g/l
Red sunny
50 g/l
Megamax 5 EC
50 g/l
Ferlomethrin 5 EC
50 g/l
Lambardo 5 EC
50 g/l
Lambd-il T 5 EC
50 g/l
Aekido 5 EC
50 g/l
Robin 5 EC
50 g/l
Jetta 5 EC
50 g/l
Topraxju-Do 5 EC
50 g/l
Shamba
50 g/l
Sentinel 5 EC
50 g/l
Intgral 5 EC
50 g/l
Sumosa 5 EC
50 g/l
ZETACYPERMETHRIN
Sv Formülasyonlar (EW /EC
Formulations)
Fury 10 EW
100 g/I
Fury 10 EC
100 g/I
CHLORPYRIFOSETHYL
IslanabiIir Toz
Formülasyonlar (WP
Formulations)
Pyrinex 25 WP
25%
Pyrinex 25 WP
25%
Korban 25 WP
25%
Terpan 25 WP
25%
Priban 25 WP
25%
Agrosban 25 WP
25%
Dursban 25 W
25%
Dursban 25 W
25%
Jokker 25 WP
25%
Cansa joker 25 WP
25%
Megaban 25 WP
25%
Florban 25 WP
25%
Istban 25 WP
25%
Massban 25 WP
25%
Megaban 25 W
25%
Fullban 25 WP
25%
Dekban 25 WP
25%
Devran 25 WP
25%
Megan 25 WP
25%
Goldban 25 W
25%
Pestban 25 WP
25%
Killban 25 WP
25%
Makpan 25 WP
25%
Asterpan 25 WP
25%
Alban 25 WP
25%
Saveban 25 WP
25%
ømpan 25 WP
25%
øzolban 25 WP
25%
Sv Formülasyonlar
(EC Formulations)
Korban 4
480 g/l
Pyrinex 48 EC
480 g/l
Pyrinex 48 EC
Agrosban 4
Dursban 4
Dursban 4 EC
Priban 48 EC
Terpan 4 EC
Istban 48 EC
Fullban 4 EC
Jokker 4
Cansa joker 4
Megaban 4
Bullet 48 EC
Hilban 4 EC
Dorpan 48 EC
Rochlop 48 EC
Cyren 4 Ec
Cyren 4 Ec
Prifos 48 Ec
Ödül Cloroban 4 EC
Pestban 4 E
Cpyrifos 48 EC
Massban 4 EC
Falcon 4 EC
Robust 4
Sulban
Ferban 4
Chlorfet 48 EC
Pyrical 480 EC
Alkazar 480 EC
Devran 48 EC
Bestban 4 EC
Cloban 4
Kimpan 4
Trambo 4 EC
Tafaban 48 EC
Alban 4 EC
Dekban 4 EC
Phosban 480 EC
Serfos 48 EC
Polmetban 48 EC
Tricel 48 EC
Killban 4 EC
Baron
Taros 48 EC
Lenaban 4
Napoleon
ømpan 4 EC
Topraxban 4 EC
Kulfos 48 EC
480 g/l
480 g/l
480 g/l
480 g/l
480 g/l
480 g/l
480 g/l
480 g/l
480 g/l
480 g/l
480 g/l
480 g/l
480 g/l
480 g/l
480 g/l
480 g/l
480 g/l
480 g/l
480 g/l
480 g/l
480 g/l
480 g/l
480 g/l
480 g/l
480 g/l
480 g/l
480 g/l
480 g/l
480 g/l
480 g/l
480 g/l
480 g/l
480 g/l
480 g/l
480 g/l
480 g/l
480 g/l
480 g/l
480 g/l
480 g/l
480 g/l
480 g/l
480 g/l
480 g/l
480 g/l
480 g/l
480 g/l
480 g/l
480 g/l
37
Mensban 4
480 g/l
Shardaban 4
480 g/l
Saveban 4 EC
480 g/l
Ferban 48 EC
480 g/l
Akban 4 EC
480 g/l
øzolban 4
480 g/l
CYFLUTHRIN
Sv Formülosyonlar (EC
Formulation)
Baythroid EC 050
50 g/l
Serthroid EC 050
50 g/l
Korthroid EC 050
50 g/l
Coragor 50 EC
50 g/l
Doroid 50 EC
50 g/l
Agrothrid EC 050
50 g/l
Asthroid 50 EC
50 g/l
Cyfluthril 5 EC
50 g/l
Hekthroid EC 050
50 g/l
Kulfak 50 EC
50 g/l
IMIDACLOPRID
Suda Da÷labilen Toz
Formülasyonlar (WS
Formulations)
Gaucho WS 70
70%
Promise WS 70
70%
Hekvidor 70 WG
70%
Gortca WS 70
70%
ømigold WS 70
70%
Jublee 70 WS
70%
Scale
70%
Coacho WS 70
70%
Toucho 70 WS
70%
THIAMETHOXAM
Akc Konsantre
Formülasyonlar (FS
Formulations)
Cruiser 350 FS
350 g/l
METALAXYLM+FLUDIOXONIL
Akc Konsantre Formülasyonlar
(FS Formulations)
Maxim XL 035 FS 10+ 25 g/l
CARBOFURAN
Granül Formülasyonlar (GR
Formulations)
Carbosip 5 G
Furadan 5 G
Superfuran 5 G
Deltafu ran 5 G
Profuran 5 G
38
5%
5%
5%
5%
5%
Canfuran 5 G
Parafuran 5 G
Takfuran 5 G
Polyfuran 5 G
Hassfuran 5 G
Pilfuran 5 G
Furacarb 5 G
Frunex 5 G
5%
5%
5%
5%
5%
5%
5%
5%
CHLORPYRIFOS-ETHYL
+CYPERMETHRIN
Formulatøons)
Nurelle D
500+050 g/l
Perfect 550
500+050 g/l
Matador Mix
500+050 g/l
50/500 EC
Arriban 55 EC
500+050 g/l
Direct 50/500 EC
500+050 g/l
Symbolic 50/500
500+050 g/l
EC
Grand D
500+050 g/l
INDOXACARB
Formulations)
A vaunt
150 g/l
Suda Da÷labilen Granül
Formülasyonlar (DG
Formulations)
Steward DG
30%
METHOMYL
Suda Çözünen Toz
Formülasyonlar (SP
Formulatøons)
lannate 90
90%
insecticide
Nudrin 90 S
90%
Kortomil 90 SP
90%
Methomex 90 SP 90%
Supervin SP 90
90%
Cantomil 90 SP
90%
Methanet 90 SP
90%
Tarlet 90 SP
90%
Coupon 90 SP
90%
Canset 90 SP
90%
Sanomyl 90 SP
90%
Sanomyl 90 SP
90%
Lanten SP 90
90%
Lancet 90
90%
Fertamil 90 SP
90%
Agrinate 90 SP
90%
ESFENVALERATE
Formulations)
Sumigold 20 EC
200 g/l
Bestgol 20 EC
200 g/l
Bestgol 20 EC
200 g/l
Golddown 20 EC
200 g/l
Pangol 20 EC
200 g/l
Ringo 20 EC
200 g/l
Es-Alphin 20 EC
200 g/l
Plagold 20 EC
200 g/l
Suncidin
200 g/l
LUFENURON
Formulations)
Match 050
50 g/l
Luster 5 EC
50 g/l
Maturon 050 EC
50 g/l
NOVALURON
Formulations)
Rimon 10 EC
100 g/l
TEFLUBENZURON
Formulations)
Nomolt 50 SC
50 g/l
Nomolt Super
150 g/l
Nopest super
150 g/I
Nomer Super
150 g/l
Tatman
150 g/l
Kobolt Süper
150 g/l
Agromolt Süper
150 g/l
BIFENTHRIN
Sv Formülasyonlar (EC/FS
Formulatøons)
Talstar EC 100
100 g/l
Takeoff 100 EC
100 g/l
Omstar 100 EC
100 g/l
Kingstar
100 g/l
Battalion 100 EC
100 g/l
Nemamectin
200 g/l
Semafor 20 FS
200 g/l
Imidacplorid
Sv Formülasyonlar
(FS/SC/SL Formulations)
Gaucho FS 600
600 g/l
ømigold FS 600
600 g/l
Gortca FS 600
600 g/l
Tunderbold
600 g/l
Toucho 60 FS
600 g/l
FIPRONIL
Sv Formülasyonlar (FS
Formulations)
Cosmos FS 500
500 g/l
141g/l Thiametoxam +
106g/l Lambda cyhalothrin
Formulations)
Eforia 247 SC
141+106g/l
THIODlCARB
Kuru Akúkan Formülasyonlar
(DF Formulatøons)
Larvin DF 80
80%
Kurvin 80 DF
80%
Chan 80 DF
80%
Oiearvin 80 DF
80%
Winnwe 80 DF
80%
Thiodarwin 80 DF
80%
Landrin 80 DF
80%
Picador MC 80 DF
80%
Redcard 80 DF
80%
Medvin 80 DF
80%
Tanold
80%
Buffalo 80 DF
80%
Barvin 80 DF
80%
Pentavin 80 DF
80%
Chamlca 80 DF
80%
Taby 80 DF
80%
Tpster
80%
Rusya’ya ihracat edilecek ürünlerde
kullanlmamal
AB’ye ihracat edilecek ürünlerde
kullanlmamal
AB ve Rusya’ya ihracat edilecek
ürünlerde kullanlmamal
Rusya Maksimum Kalnt Limiti çok
düúük, dikkatli kullanlmal
39
40

Mısır Hastalık ve Zararlıları - Agrosed Tarım,Tohum, İlaç, Tarım

Transkript

Benzer belgeler

Hedef 2

hıyar hastalık ve zarlıları mücadelesi

OLGULARLA KLİNİK PARAZİTOLOJİ

16-23 Kasım 2014

Karpuz - Kavun

1-7 Mayıs 2015

1-7 Nisan 2015 - mısır bülteni

dosya - TM Motivasyon

Khan- Khut-Khanum

Armut Hastalık ve Zararlıları