İş Planı Blog Yazıları Kitap

Transkript

BLOG YAZILARI
www.blog.tkaraca.com
Tufan Karaca
2006 dan bu yana tüm yazılar
[email protected]
10/29/2010
Contents
GİRİŞ .................................................................................................................................................... 5
İŞ PLANI NEDİR ? KİMLER İÇİN HAZIRLANIR ? ..................................................................................... 6
İŞ PLANI FİZİBİLİTE ÇALIŞMASI DEĞİLDİR ............................................................................................ 7
İŞ PLANI YOL HARİTANIZDIR ................................................................................................................ 8
EVDEKİ HEASAP ÇARŞIYA UYMAZ ....................................................................................................... 9
KRİZ DÖNEMİNDE İŞ PLANI ............................................................................................................... 10
İŞ PLANI CANLIDIR ............................................................................................................................. 11
MÜKEMMELİYETCİLİK EN BÜYÜK DÜŞMANDIR !!............................................................................. 12
İŞ PLANI KONUSUNDAKİ YANLIŞ İNANIŞLAR ..................................................................................... 13
HER İŞ PLANI YANLIŞTIR .................................................................................................................... 14
İŞ PLANININ FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ .................................................................................................... 15
ŞİRKET VİZYONU ................................................................................................................................ 16
İŞ PLANINDA BULUNMASI GEREKEN BAŞLIKŞLAR ............................................................................. 17
ŞİRKET MİSYONU............................................................................................................................... 18
2009 DA İŞLETME SAHİPLERİNİN YAPMASI GEREKEN 10 BASİT ŞEY ................................................. 19
VİZYON BUDUR :) .............................................................................................................................. 20
ALIŞVERİŞ YAPARKEN ELİNİZE ALDIĞINIZ ŞEYLERİ UZUN SÜRE TUTMAYIN !! ................................... 21
Araştırmama yardımcı olurmusunuz ? .............................................................................................. 22
TEKNOLOJİYE YAKIN OLUN VE TAKİBEDİN (1) ................................................................................... 23
İŞ PLANINI VİZYON VE MİSYON BÖLÜMLERİNİ HAZIRLARKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN KONULAR
.......................................................................................................................................................... 25
GİZLİ MÜŞTERİ................................................................................................................................... 26
TEKNOLOJİYE YAKIN OLUN VE TAKİBEDİN (2) ................................................................................... 27
İŞ PLANINDA GERÇEKÇİLİK VE AŞIRI İYİMSERLİK ............................................................................... 28
İŞ PLANI SONUÇ DEĞİLDİR ................................................................................................................ 29
GOOGLE TRANSLATE ARTIK TÜRKÇE ................................................................................................. 30
HAMZABEYLİ SINIR KAPISI MI ? DİNGONUN KAPISI MI ?.................................................................. 31
www.alltop.com................................................................................................................................ 32
İŞ PLANI ARAŞTIRMASI SONUÇLARI -2 .............................................................................................. 33
İŞ PLANI ARAŞTIRMASI SONUÇLARI – 1 ............................................................................................ 36
2
THY INTERNET SİTESİ......................................................................................................................... 38
KRİZ DÖNEMİNDE YÖNETİM TAKTİKLERİ .......................................................................................... 39
PETROL OFİSİ – SABUNCU PETROL – YAHŞİ ...................................................................................... 40
PETROL OFİSİ ..................................................................................................................................... 41
CARREFOURSA – MÜŞTERİ UMURSAMAZLIĞI .................................................................................. 42
VERİ KURTARMA ............................................................................................................................... 43
BANKA VE DİĞER ŞİRKETLERİN ÖZEL NUMARA İLE CEP TELEFONLARINI ARAMA SAYGISIZLIKLARI . 44
YOUTUBE SANSÜRÜ IPHONE’DA YOK ............................................................................................... 45
TEKRAR THY !!! .................................................................................................................................. 46
TEŞEKKÜRLER KFC ............................................................................................................................. 47
THY !! DAHA DEVAM EDECEKMİŞ ..................................................................................................... 48
E-Postaların okunmasını nasıl sağlarız ?............................................................................................ 49
Stratejik Ortaklıklar ........................................................................................................................... 51
Kriz Günleri Yeni İşlere Başlamak İçin En Uygun Günlerdir ! ! .......................................................... 53
TEB - KOBİ TV - İş Planı Söyleşisi........................................................................................................ 54
DESIGN THINKING – TASARIMCI DÜŞÜNCE ...................................................................................... 55
Habis Sorunlar – Wicked Problems .................................................................................................. 56
TÜRK TELEKOM ve İLAN GARİPLİĞİ ................................................................................................... 57
Yine Türktelekom .............................................................................................................................. 59
15 Ekim 2009 - Habertürk'de yayımlanan makale ............................................................................ 60
Girişimciler ve KOBİ'ler İçin İŞ PLANI – Business Plan - Nedir ? ........................................................ 61
9 Kasım 2009 - Habertürk’de yayımlanan makale ............................................................................ 63
Yeni Fikirler ....................................................................................................................................... 64
Finansbank - ClubFinans - ve Zaman Hırsızları .................................................................................. 66
İzinsiz SMS ve e-mail atanlar ceza ödeyecek .................................................................................... 67
TEKNOLOJİ VE HİZMET YARATMASI GEREKİRKEN............................................................................. 69
Girişimciler ve KOBİ'ler İçin İŞ PLANI – BusinessPlan - İŞ PLANI Kimler İçin Hazırlanır ? .................. 70
Cumartesi Sabahı Tiran Trafiğinde .................................................................................................... 72
YARATICILIĞI ÖLDÜRMENİN ONDÖRT YOLU..................................................................................... 74
Uçan Kale ve İş Planı ......................................................................................................................... 76
YÖNETİCİYİ ÖLDÜRMENİN 9 YOLU .................................................................................................... 77
LÜKS, İHTİYAÇLARIN BİTTİĞİ YERDE BAŞLAYAN İHTİYAÇTIR – Coco Chanel .................................... 78
İŞ PLANINDA REKABET BÖLÜMÜ ...................................................................................................... 79
SMS ve CEP TELEFONU KULLANILARAK YAPILAN PAZARLAMA FAALİYETLERİNİN ZARARLARI ......... 80
3
İş Planında Yönetici Özeti Bölümü .................................................................................................... 81
İŞ MODELİ (BUSINESS MODEL) İŞ PLANI DEĞİLDİR ........................................................................... 82
SARI CV .............................................................................................................................................. 83
Kendi Telefon Numarasını Bilmeyen Kurumlar ................................................................................. 84
Planlara Doğru Bakıyormuyuz ? ........................................................................................................ 85
YANINDA ÇALIŞILABİLECEK BİR YÖNETİCİMİSİNİZ? ........................................................................... 86
STRATEJİK PLANLAMA yerine YARATICI STRATEJİLER ....................................................................... 88
SETH GODIN'in MODERN İŞ PLANI .................................................................................................... 89
Galiba birşeyler değişmeye başladı TÜRK TELEKOM`da ................................................................... 90
TERS GİDEBİLECEK HER ŞEY TERS GİDECEKTİR .................................................................................. 91
KARINCALARDAN LİDERLİK DERSLERİ ............................................................................................... 92
DİNLEMESİNİ BİLİYORMUSUNUZ ? ................................................................................................... 94
İŞ PLANININ KAPAK SAYFASINDA NELER OLMALIDIR? ...................................................................... 95
ERTELEME ......................................................................................................................................... 96
Misyon ve Vizyon Arasındaki Fark Nedir? ......................................................................................... 97
Değişim Üzerine ................................................................................................................................ 98
TEK’LERDEN KAÇMAK GEREK ............................................................................................................ 99
YARIN ÇOK GEÇ OLACAK ................................................................................................................. 100
İŞ PLANI HAZIRLARKEN DİKKAT EDİLEMESİ GEREKEN 8 NOKTA ..................................................... 101
İŞ ORTAKLIKLARI NEDEN KISA ÖMÜRLÜ OLUR ?............................................................................. 102
KARARSIZLIK EN KÖTÜ KARARDAN DAHA KÖTÜDÜR ..................................................................... 104
KEŞKE BU YAZIYA GEREK OLMASAYDI ............................................................................................. 105
KURUMSALLAŞMALI MI, KURUMSALLAŞMAMALI MI ? .................................................................. 106
İŞ MODELİNİN YAPITAŞLARI – 1 ...................................................................................................... 107
İŞ MODELİNİN YAPITAŞLARI 2- 4 ..................................................................................................... 109
İŞ MODELİNİN YAPITAŞLARI 5-7 ...................................................................................................... 111
İŞ MODELİNİN YAPITAŞLARI 8 – 9 (Son) .......................................................................................... 112
MÜZİK ve YÖNETİM ........................................................................................................................ 113
BUNLARI BİLİYORMUYDUNUZ ? ...................................................................................................... 114
BİR MÜŞTERİYE NE KADAR EZİYET EDİLEBİLİR ?.............................................................................. 116
BİR ŞİRKETİN VEYA BİR İŞİN ÖMRÜ ................................................................................................. 118
4
GİRİŞ
Published on: Apr 3, 2006 @ 7:47
27 yıllık profesyonel çalışma yaşamımda yüzlerce İş Planı yaptım, yaptırdım veya yapılmış olanları
inceledim. İlk yaptığım İş Planlarında henüz internet yoktu, bu nedenle bulabildiğim çeşitli kitap ve
makaleleri kullandım, ancak en önemli bilgi 2 bilgi kaynağım vardı ;
1. İncelediğim planlarda bilgi olarak neler aradığım,
2. Yaptığım planlarda, o planı inceleyen kişilerin (yönetim kurulu, finans kaynakları, potansiyel
ortaklar vb.) neler istediği.
Tüm bunları uzun yıllar içerisinde, çeşitli ülkeler deki deneyimlerim ile birleştirdiğimde hala gerek
profesyonellerin, gerekse iş sahiplerinin bu konuda çok eksiği olduğunu gördüm.
Nedense bu konu okullarda ders olarak okutulması gereğine karşılık üzerinde yeteri kadar
durulmayan, Türkçe kaynak araştırıldığında çok yetersiz kaynak bulunan bir konu, buna karşılık
www.amazon.com a gittiğinizde yüzlerce kitap bulabiliyorsunuz. Merak saiki ile aldığım kitapların bir
çoğunun da yetersiz kaldığını gördüm ve bu nedenle bu blog çalışmasına başladım.
5
İŞ PLANI NEDİR ? KİMLER İÇİN HAZIRLANIR ?
İş Planı, öncelikle sizin için hazırlanmalıdır, siz işin sahibi, yöneticisi veya bir fikri işe dönüştürmeye
çalışan bir girişimci olabilirsiniz, iş planı sizin içindir
Bir bakkal dükkânının, küçük - orta bir boy bir işletmenin sahibi / yöneticisi veya çok büyük bir
işletmenin herhangi bir kademedeki yöneticisi yaptığı işin nereye doğru gittiğini bilmek zorundadır,
aksi halde boşuna çaba harcıyor olabilir. Nereye doğru gittiğinizi bilmek size yolda karşılaşabileceğiniz
engelleri, bu engelleri aşmanın çözümlerini göstereceği gibi size yeni ufuklar da açacaktır.
Motosiklet dünyasında sıkça kullanılan çok sevdiğim bir deyiş vardır; Baktığın yere gidersin. Motor
sürerken gideceğiniz yer, isteseniz de istemeseniz de baktığınız yerdir. Viraja girerken çıkış noktasına,
tehlikeli bir durumda tehlike olan yöne değil, sizin kurtuluşunuzun olduğu yöne bakmak zorundasınız
İşiniz de aynı şekilde baktığınız yöne gider, ama bir planınız yok ise gözleriniz bağlıdır.
Bu yolda giderken zaman zaman planınız ile gerçekleşenleri karşılaştırmanız, işinizin, kendinizin,
çalışanlarınızın performanslarını değerlendirme olanağı sağlayacağından, gerekli önlemleri
zamanında alma şansınız artacaktır.
Bu planı çalışanlarınızla, yöneticilerinizle paylaşmanız ve onların katılımını da sağlamız halinde onlar
da planı sahipleneceğinden planın yürütülmesine destek vereceklerdir. Bu da, planın hedeflerine
varması yolunda size büyük bir destek sağlayacaktır.Bu plan onlar için bir isteklendirme aracı, sizin
için ise bir performans değerlendirme aracı haline gelecektir.
Bu plan, önünüze çıkacak dar boğazları zamanında görmenizi ve önlem almak için vakit kazanmanızı
sağlayacaktır.
Finansal nedenlerle borçlanma veya ortak alma ihtiyacınız olabilir. Size borç vermeyi veya ortak
olmayı düşünen kişi ve kuruluşları ikna edebilmeniz için işinizin nasıl gittiğini gösterecek tek araç iş
planınızdır. Hiç bir kişi veya kuruluş nereye doğru gittiğini bilmediği bir işe para yatırmaz.Çalıştığınız
kuruluşta büyümeye yönelik bir çalışmanızın veya yeni bir projenizin yönetim kurulundan desteğini
nasıl sağlayacaksınız? Tabi ki onlara sağlıklı bir iş planı sunarak.
Sonuç olarak, yeni başlatılacak veya halen yürümekte olan her işin bugününü ve yarınlarını gösteren
bir planı olmalıdır.
6
İŞ PLANI FİZİBİLİTE ÇALIŞMASI DEĞİLDİR
Published on: Nov 15, 2006 @ 10:53
Zaman zaman iş planı ile fizibilite çalışmasının karıştırıldığını, her ikisinin de aynı şey olarak
algılandığını görmekteyiz. Bunun temel nedenlerinden en önemlisi, he ikisinde de bazı ortak
unsuların bulunmasından kaynaklanmaktadır, ancak bu ortak unsular her ikisinin bir birinin yerini
almasını sağlamaz.
Fizibilite çalışması, ‘Bu iş yapılabilir mi ? ‘ sorusuna yanıt arayan bir araştırma niteliğindedir.
Herhangi bir fikrin olurunu araştırır ve bu fikrin olup olmayacağı konusunda karar verilmesine
yarayacak verileri oluşturur. Bunu yaparken de , o işin başarıya ulaşması için değişik alternatif
senaryoları inceler, bu alternatif senaryoların en başarılı olması muhtemel olanını belirler. Diğer bir
anlatımla, fizibilite çalışması, proje aşaması öncesinde, projeye (veya fikre) başlanıp başlanmaması
kararının verilmesini sağlar.
İş planı ise bir planlama aracıdır, fizibilite çalışmasında yapılmasına karar verilen projenin, fikir
düzeyinden gerçek yaşama geçişini sağlar ve bu yolda yapılması gerekenleri belirler. Ayıca, iş planı
halen yürümekte olan işlerin de gelecekte varacağı yerleri gösterir. Fizibilite çalışmasında belirlenen
en iyi alternatif senaryo, iş planının temelini oluştur ve yapılacak işin nasıl yapılacağı konusundaki yol
haritasını çizer. Fizibilite çalışması sonucu, yapılması düşünülen iş konusunda olumsuz bir karar verilir
ise iş planı yapılmasına gerek kalmaz.
7
İŞ PLANI YOL HARİTANIZDIR
Alice : Buradan gitmek için bana hangi yolu izlemem gerektiğini söyler misin?
Cheshire Kedisi : Nereye gitmek istediğine bağlı bu.
Alice : Neresi olduğunun önemi yok!
Cheshire Kedisi : O zaman hangi yol olduğunun da bir önemi yok.
Alice : Sonunda herhangi bir yere varsın da.
Cheshire Kedisi : Elbette varacaksın. Eğer yeterince uzun yürürsen.
8
EVDEKİ HEASAP ÇARŞIYA UYMAZ
Yaptığınız işplanında beklenmeyen giderler kalemi yok ise ciddiye alınmayabilirsiniz, unutmayın
yaptığınız sadece bir simulasyondur ve burada unutmanız muhtemel bir cok kalem olabilir. İş Planının
erken safhalarında bu kalem daha sonrakilere göre daha yüksek olacaktır, plan üzerinde çalıştıkça da
düşecektir.
9
KRİZ DÖNEMİNDE İŞ PLANI
Evet sonunda beklenen oldu ve tüm dünya ile birlikte uzun sürecek gibi görünen büyük bir krizin içine
girdik. Bu daha önce yaptığımız iş planında öngörebilmişmiydik ? Muhtemelen hayır, yani şimdi iş
planımız yanlışmı ? Muhtemelen evet, artık bunun üzerinde yeniden çalışmaya başlayıp gerekli
revizyonları yapmanın zamanı.
Unutulmaması gereken iş planının yaşayan bir döküman olduğu ve sürekli revize edilmesi gereği,
değişim kaçımılmaz bir gerçektir ve değişimin tüm parametrelerini herzaman öngermek mümkün
değildir.
Kriz dönemlerinde varolan müşterileri elde tutmaya, yeni müşteri kazanma çalışmalarından çok daha
fazla önem vermek gerekebilir, hemen satış öngörüleri elden geçmeli, maliyet ve masraflar mümkün
olduğunca minimize edilerek palnımızı güncelleştirmeliyiz. Önemli olan uzun dönem plan içerisinde
kısa dönemleri gözden kaybetmemektir. Peki iş planımız yok ise ne yapacağız ??
HEMEN İŞ PLANI HAZIRLAMAK İÇİN KOLLARI SIVAYACAĞIZ
10
İŞ PLANI CANLIDIR
Published on: Dec 5, 2008 @ 7:24
İş Planı yaşıyan bir dökümandır, ve öyle de olmalıdır.
Eğer iş planını hazırladıktan sonra, tamam ben işimi yaptım deyip rafa kaldırdı iseniz büyük bir
sorunuz var demektir. Diğer bir deyişle bilmediğiniz bir yolda, cebinizdeki haritayı kullanmadan yol
alıyorsunuz.
İş planı sürekli güncellenmesi gereken bir dökümandır, ancak bunu yaptığınız zaman yol gösterici
niteliği devam edecektir.
Satış öngörüleri, fiyatlar, maliyetler gibi tüm varsayımlar periyodik olarak güncellenmeli ve bu
güncellemelerin hedefinize varışınızı nasıl etkileyeceği gözlemlenmelidir, ancak bunları yaparsanız yol
haritası niteliğini korur.
11
MÜKEMMELİYETCİLİK EN BÜYÜK DÜŞMANDIR !!
Geçenlerde okuduğum bir Tom Peters makalesinde geçiyordu, “mükemmeliyetçilik en büyük
düşmandır, mükemmele ulaşmak için harcadığımız zaman, hiç bir şey yapmamak için kullanılan en
iyi özürdür“ .Çok doğru bence, bundan yola çıkarak bu bloga başladım, yıllardır düşündüğüm, en iyi
hale getirmeye çalıştığım bu konu hala istediğim noktaya ulaşmamıştı, ama yine bir Tom Peters
makalesinden yola çıkarak başladım. Aynı şey iş planımız için de geçerli, mükemmel iş planını yapmak
için harcıyacağımız zaman bizi geçiktirece ve sürekli olarak plansız yürümeye zorlıyacaktır. İkinci
Dünya Savaşının ünlü komutanlarından General Patton' ın da dediği gibi, Üzerinde hemen
çalışılabilecek iyi bir plan, haftaya hazır olacak mükemmel bir plandan daha iyidir . Elimizde varolan
tüm bilgileri hemen kullanarak İş Planımızı yapmalıyız, ve zamanla bu planı sürekli geliştirerek
güncelleme çalışmalarını sürdürmeliyiz.
12
İŞ PLANI KONUSUNDAKİ YANLIŞ İNANIŞLAR
İş Planı Konusundaki Genel Yanılgılar;
1. İş Planına ihtiyacım yok çünkü tüm işi kendi sermayem ile yapıyorum,
2. İş Planına ihtiyacım yok, çünkü mal/hizmet kendi kendisini satıyor,
3. Kısa zamanda kara geçeceği çünkü yaptığım işi çok iyi biliyorum,
4. İş Planı sadece yeni başlayacak işler için yapılır,
5. İş Planı yapacak vaktim yok,
6. İş Planı sadece kredi almak için gerekir,
7. İş Planımı başkalarının yapması gerekir,
8. İş Planını sadece ben yapabilirim,
9. İşim çok küçük, iş planı sadece büyük işler için gerekir,
10. İş Planı yapmak ve yatırmak hem çok zaman gerektirir hem de çok pahalıdır.
Yukarıdakilerin tamamının cevabı hayırdır, bunları teke tek açıklamaya gerek yok. Her boyuttaki ve
her dönemdeki işin neredene gelip nereye doğru gittiğini görmek için muhakkak bir iş planı
yapılmalıdır, aksi halde iş sizin istediğiniz yöne değil başka yönlere doğru gidecektir ve hedefi
olmayan bir macera hiçbir zaman sizin isteklerinizi yanıtlamayacaktır.
13
HER İŞ PLANI YANLIŞTIR
Dec 15, 2008 @ 10:21
Yapılan her iş planı ne kadar mükemmel olursa olsunbittiği andan itibaren yanlıştır çünkü
varsaydığımız dış parametrelerin çoğu değişkenlik gösterecek ve yaptığımız planı etkileyecektir.
Değişmeyen tek şey değişimin kendisi olacağı gerçeğinden yola çıkarak iş planımızı sürekli
güncellemeliyiz. Bun yapmadığımız takdirde hazırlamış olduğumuz iş planı rafımızda çok hoş
görünümlü bir dosya olarak kalacaktır ama bize yararı bozuk bir pusuladan daha farklı olmayacaktır.
İş Planı Canlıdır da vurgulandığı gibi iş planımızı sürekli güncellemeli ve sapmaları görerek hedefimize
yönelmeliyiz.
14
İŞ PLANININ FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ
İletişimin temel ögelerinden olan ilk 3 saniye prensibi İş Planınızın fiziksel özellikleri için de geçerlidir.
Yeni karşılaştığınız bir kişi hakkında 3 saniye içerisinde o kişiyi değerlendir ve o kişi hakkında bir fikir
edinirsiniz.
Bu fikirden geri dönüş çok zordur, bu fikri edinirken nasıl etkilendiğiniz temel şeyler kişinin dış
görünümü, giyimi, duruşu, yüzünün ve bedeninin ifadesi, beden dili gibi şeylerdir. Aynı şekilde diğer
insanlar da, sizin hakkınızda, sizinle ilk karşılaştıkları 3 saniye içerisinde bir fikir sahibi olurlar.
Bu fikir ve yargının değiştirilmesi çok zordur ve zaman alır. İkinci bir ilk 3 saniye şansınız yoktur.
Hazırladığınız bir ödevi, raporu ve burada konumuz olan İş Planını eline alan kişi ilk 3 saniye içerisinde
İş Planının fiziksel özelliklerine ve sunumuna bağlı olarak bir yargıya varacaktır. Bu yargı, ne yazık ki
sadece rapor konusunda değil, onu hazırlayan kişi hakkında da olacaktır.
Önünüze herhangi bir konuda hazırlanmış iki rapor – ödev veya İş Planı Geldiğini düşünün. Bunlardan
ilki, kötü bir kağıda düzensiz yazılmış, sayfalardaki karakter setleri birbirine uymayan, iğne ille
tutturulmuş, plastik bir dosya içerisine iliştirilmiş, diğeri ise güzel ve tok bir kağıda düzenli ve özenli
bir şekilde yazılmış, karton bir cilt içerisinde sunulmuş olsun. Hangisini daha ciddiye alacaksınız,
hangisini hazırlayan kişiye daha çok güven duyacaksınız ?
Sanırım bunun yanıtı çok açık, günümüzdeki teknik olanakları, hele biraz da yaratıcı olarak
kullanırsanız hazırladığınız İş Planlarına katacağınız profesyonellik raporlarınızın daha ön plana
çıkmasına ve ciddiye alınmasına destek olacaktır.
15
ŞİRKET VİZYONU
Vizyonun kelime anlamını Türk Dil Kurumu ileri görüş olarak tanımlıyor, İş Planı içeriğinde vizyon
başlığı aslında işin sahibinin veya yöneticisini yapmayı düşündüğü veya sürdürdüğü iş ile ilgili uzun
dönemli hayallerini, varmayı arzu ettiği en yüksek seviyedeki noktayı tanımlayan kısımdır.
Bazı yazarların tanımladığı gibi elle tutulur orta veya uzun vadeli tanımlanabilir ve ölçülebilir hedefler
ile ilgisi yoktur, sadece sizin yaptığınız veya yapmayı düşündüğünüz işin sonunda varmasını
istediğiniz, hayal ettiğiniz ve vardığınızda coşku içerisinde kalacağınız son hedeftir.
İş Planınızın Vizyon bölümü mümkün olduğunca genişletilmiş, ideallerinize en yakın, çoşkularınızı,
tutkularınızı, hayallerinizi ifade ettiğiniz bir bölüm olmalıdır, 'vay be' dedirtebilmelidir. İnsanları
düşündürmeli, tutku ve çoskuyu onlara iletebilmeli ve yaratmak istedğiniz işin resmini başkalarına
iletebilmeli ve onları da heyecanladırabilmelidir.
Vizyon kısmının bu yapısı diğer insanların bunu sorgulayarak düşünmediğiniz şeyleri düşünmenize,
yeni fırsatları yakalamanıza olanak verecektir.
Bu bölüm analitik bir bölüm olmayacaktır, vizyonunuzu ne kadar kısıtlarsanız heyecan ve çoşkunuzu
o ölçüde düşürüsünüz, size heyecan ve çoşku vermeyen bir şey başkaları için de heyecansız ve sıkıcı
olacaktır. Projenizi borç almak için bankaya, ortak almak için yatırımcılara sunarken onları
heyecanlandırıp coşkulandırmaz iseniz, şansınız o oranda azalacaktır.
Aynı şeyler mesai arkadaşlaarınız ve çalışanlarınız için de geçerlidir, insanlar yüksek hedefleri
paylaşmayı ve bunlara katılmayı daha büyük bir çoşku ile benimserler.
Vizyon bölümünde kendinizi kısıtlamayın, tüm hayallerinizi en geniş şekli ile dökün. Unutmayın,
zaman geçtikçe vizyonunuz da değişecektir ama bu değişiklikleri beklerseniz Hiçbir zaman
vizyonunuzu yazamasını. Vizyonunuzu bugünkü hali ile yazın.
16
İŞ PLANINDA BULUNMASI GEREKEN BAŞLIKŞLAR
Published on: Jan 3, 2009
Bir iş planının ana başlıkları aşağıdaki gibidir ancak hazırlanma amacına bağlı olarak bu başlıkların
bazıları kullanılmayabilir, bazılarına daha fazla önem verilir ve sıralaması değiştirilebilir.
Alt başlıklar da İş Planının hazırlandığı amaç doğrultusunda değişiklik gösterecektir.
Yönetici Özeti
Şirketin ve Ortakların Tanımı
Vizyon
Misyon
Ürün ve/veya Hizmetlerin Tanımı
Sektörün Analizi
Pazar Analizi
Pazarlama ve Satış Planları
Rekabet Analizi
Fiyatlandırma Analizi
Yönetim Ekibinin Tanımı
Organizasyon Şeması
Fianasal Plan ve Analizler
Ekler
17
ŞİRKET MİSYONU
Published on: Jan 7, 2009 @ 10:04
TDK, 'misyon' kelimesini 'bir kimseye veya kurula verilen özel görev' olarak tanımlıyor.
Evet, herhangi bir şirketin de misyonu vardır, tabi ki ticari şirketlerin ana misyonu kar elde etmektir,
ancak bu, misyondan çok ana hedeftir. Kar edemeyen ticari bir kuruluşun yaşamasına olanak yoktur,
ve şirket misyonu, bunu nasıl yapmayı düşündüğünü gösterir. Bu hedefe varabilmek için en önemli
misyonumuz, müşteri kazanmak ve bu müşteriyi elimizde tutabilmektir.
Şirket misyonu genelde, şirketin varlığını sağlayan ürün veya hizmetin amacını açıklamaya yöneliktir.
İyi tanımlanmış bir misyon, kısa ve kolay hatırlanabilir olmalı, müşteriye sunulan ürün veya hizmete
odaklanmış olmalıdır.
Misyon, aynı zamanda müşteriye vermiş olduğumuz sözü, taahhüdü, şirketin müşteriye karşı olan
sorumluluğunu da ortaya koyan bir kavramdır.
Müşteriye satış yaparken ona olan taahhüdümüz nedir, ona bu mal veya hizmet ile hangi ihtiyacını
yerine getirmenin sözünü veriyoruz ? Hangi şartları gerçekleştiremediğimiz zaman müşterinin
parasını geri öder ve özür dileriz ?
Bu soruların yanıtı, şirketin varlığını belirleyen noktalardır.
Tüm bunları belirlemeye başladığınız zaman, İş Planının misyon bölümünü hazırlamaya başlamış
sayılırsınız.
Genelde misyon, kısa, güçlü ve şirketi (işi) tanılayan kısa ve özlü bir mesaj niteliğindedir.
Başlangıçta, tüm yukarıdakileri gözönüne aldığınızda, misyon tanımınız 2-3 cümleden oluşacaktır
ancak zaman içerisinde, düşündükçe, çalışanlarınız ile tartıştıkca ve yaşadıklarınız misyon tanımını
daha kısa, güçlü ve vurucu hale getirecektir.
Örnek : NIKE – Just do it
Unutmayın, misyon tanımı parasal olmamalıdır, parasal hedefleriniz İş Planının finansal bölümleri
içerisinde yer alacaktır.
Misyon, şirket sahibi veya yöneticisini, müşterilerine olan taahhüdüdür.
18
2009 DA İŞLETME SAHİPLERİNİN YAPMASI GEREKEN 10 BASİT ŞEY
Bugün, OPENFORUM'da Guy Kawasaki'nin, ''2009 da Küçük İşletme Sahiplerinin Yapması Gereken 10
Küçük Şey'' makalesini okudum. 31 Aralık'da yayımlanmış (okuma listemde gecikmişim), çok hoşuma
gitti ve paylaşmak istedim, aslında bu konulardan bazılarını profesyonellik yaşamımda uygulamıştım
ama sanırım tüm aşağıdakileri sadece küçük değil tüm işletme sahip ve yöneticileri zaman, zaman
uygulamalı. İnanın kendiniz ve şirketiniz hakkında çok şey öğreneceksiniz.
1. Şirketi bir müşteri gibi arayın, telefon sisteminizin ve operatörün nasıl davrandığını görün.
(TK notu – Banka – GSM Operatörleri bunu bir deneyin ve zaman zaman 45 dakika müzik
dinlemenin tadına varın.)
2. WEB sitenizin iletişim veya bize ulaşın bölümü var mı kontrol edin, yoksa hemen ekleyin. (TK
notu – Bence bir harita eklemek de gerekli.)
3. Şirketinizin müşteri hizmetlerine bir mail gönderin ve yanıtlanıp yanıtlanmadığını gözleyin.
4. Müşteri hizmetlerine gelen 1-2 telefonu ve maili (tabiki sizin gönderdiğinizi değil) cevaplayın.
5. Bir satış elemanınız ile satış ziyaretine ve bir servis elemanınız ile servis ziyaretine gidin.
6. Şirketinizin kullandığı dökümanlardan (müşteriye verilen) veya kullanım talimatlarından birini
okuyun. Gözlüksüz okuyabiliyorsanız bonus kazandınız.
7. Şirketiniz ürünlerinden birine ilişkin kullanım talimatını kaybettiğinizi düşünün ve bunu Web
sitenizide bulup bulamıyacağınızı araştırın.
8. Ürünlerinizden birinin intenet siteniz üzerinden kaydını yaptırın ve ürünüm seri numarasını
bulup bulamadığınızı, okuyup okuyamadığınızı kontrol edin. Gözlüksüz okuyabiliyorsanız
bonus, kayıt işlemi sırasında verifikasyon amaçlı kullanılan harfleri okuyabiliyorsanız bor
bonus daha.
9. E-maillerinize imza ekleyin. İmza, maillerinizin sonuna otomatik olarak eklenen, sizin
koordinatlarınızı içeren blok bir yazıdır. Mail alıcısını, sizin adres ve telefonlarınızı bulma
çabasından kurtaracaksınız.
10. Twitter'a üye olun şirket adınız, ürününüz, rakiplerinizin adı ve ürünü veya sektörünüz ile ilgili
bir terim kullanarak arama yapın. (Bu ülkemiz için geçerli olmasa bile, bunun yerini alabilecek
bir çok arama yapabilirsiniz, inanın sonuçları sizin için çok yol gösterici olacaktır.
19
VİZYON BUDUR :)
Twitter'da gezinirken rastladım, Vizyonda anlatmaya çalıştığım herşey gayet güzel bir şekilde ortaya
konmuş, teşekkürler Tunç Kılınç (umarım doğru yazdım).
20
ALIŞVERİŞ YAPARKEN ELİNİZE ALDIĞINIZ ŞEYLERİ UZUN SÜRE TUTMAYIN
!! Published on: Jan 11, 2009 @ 9:46
Alışveriş yaparken elinize aldığınız şeyleri uzun süre tutmayın !!
Ohio State University ve Illinoi State Universiy'nin yaptığı bir dizi araştırma sonucu insanların alışveriş
yaparken ellerinde uzun süre ile tuttukları şeyleri almaya ve hatta daha fazla fiyat ödeyerek almaya
eğilim gösterdiklerini bulmuşlar.
Yapılan araştırmada iki grup denek ve basit bir kahve fincanı kullanılmış. Birinci grubun fincanı sadece
10 saniye ellerinde tutarak incelemelerine, ikinci grubun ise 30 saniye süre ile bunu tutmalarına Daha
sonra yapılan açık artırmalarda ikinci grupta olanların fiyat artırma eğilimlerinin daha fazla olduğu
belirlenmiş, hatta fincanın raf satış fiyatının belirtildiği durumlarda bile ikinci gruptakilerin bu fiyatın
da üzerine çıktıkları gözlemlenmiş.
Araştırmacılar bunu, insanların ellerinde tuttukları şeylere daha fazla bağlandıklarına yorumlamışlar.
Alışveriş yaparken aklınızda olsun.
journal Judgment and Decision Making
21
Araştırmama yardımcı olurmusunuz ?
İş Planı konusunda yapmakta olduğum bir araştırma var, Araştırmada kesinlikle şirket ismi
sorulmamaktadır ve toplanan bilgiler hiç bir şekilde bireysel olarak kullanılmayacak sadece toplu
istatistikler olarak kullanılacaktır.
Araştırmanın amacı, Türkiyede'ki küçük ve orta boy işletmelerin, İş Planı (Business Plan) kavramını
ne kadar kavradıkları, kullanıp kullanmadıklarıdır.
Arzu eden katılımcılar ile araştırma sona erdiğinde araştırmanın sonuçları paylaşılacaktır.
Vaktinizi ayırır ve araştırma sorularını yanıtlarsanız bana çok yardımcı olursunuz. Bunun için bu
bağlantıyı tıklamanız yeterli.
Şimdiden teşekkürler.
22
TEKNOLOJİYE YAKIN OLUN VE TAKİBEDİN (1)
Teknolojiye yakın olun ve takibedin, ancak bunu yaparken sadece üretim-otomasyon olarak
düşünmeyin,bugün yaşamımıza giren bir çok yenilik hem zaman, hem para tasarrufu sağladığı gibi iş
ve çalışma verimimizi de artırıyor.
Bunların birçok örneği var, muhtemelen bunların birçoğunu kullanıyorsunuz ama tekrar üzerinden
gitmekte yarar var, belki bize yeni şeyler hatırlatır.
Telefon yerine, özellikle uluslararası görüşmelerde VOIP (internet protokolü üzerinden ses )kullanın.
Bu özellik bir çok chat programında olmasına karşılık çok daha güvenilir profesyonel programlar
kullanabilirsiniz, bunların çoğunda PC-PC ( bilgisayardan -bilgisayara) görüşmeler bedava, görüntülü
ve konferans konuşma yapmaya olanak veriyor. Ayrıca PC-Phone, özellikle uluslar arası görüşmelerde
çok ama çok ucuz.
Ben son 6 yıldır tüm uluslar arası görüşmelerimde VOIP kullanıyorum, günde en az 4-5 kez uluslar
arası görüşmeme ve zaman zaman da konferans görüşmeler başlatmama rağmen haftalık görüşme
giderlerim çok seyrek olarak 20 TL’yi geçiyor. Tabi bu tür şeylerde kredi kartı kullanmak gerekiyor.
İnternette kredi kartı kullanmaktan korkuyormusunuz? Haklısınız, ama bunun çözümü de kolay, gidin
bankanızdan bir sanal kart veya debit kart alın, bu kartla zaten bu işlerde sizi korumak için.
Türkiye internet kullanımında bir çok batılı ülkeden ileride, yapabileceğiniz tüm işlemleri internet
üzerinden yapın, bankacılık, sigorta, vergi. Hem zaman, hem de maliyet üzerinde çok etkisi olduğunu
göreceksiniz.
Ne olur artık mail yazışmalarınızı, hotmail, yahoo gibi kaynakları kullanarak yapmayın. Şirketiniz için
alan adı alın, com uzantılı alan adlarının yıllık masrafı 8-10 lirayı geçmiyor.
Hotmail,yahoo gibi mail adresleri kimliksiz olduğu gibi, sizin teknolojiden ne kadar uzak olduğunuzu
veya ne kadar önemsemez olduğunuzun bir göstergesidir. Kartvizitinizin üzerindeki mail adresinizde
şirketinizin alan adı olsun, sadece sizin değil tüm çalışanlarınızın.
Alan adınızı aldığınıza göre artık bir web sitenizin olması da gerekmez mi? Bu devirde gerekir,
kendinizi tanıtacağınız en ucuz en evrensel medya. Tekrar söylüyorum, pahalı şeyler değil, yıllık
masrafınızı çok düşük (200-300 TL) seviyelerinde tutma şansınız var.
Bir çok ticari sitenin altında size alan veriyorlar ama kimliğinizden ödün vermeyin lütfen KENDİ ALAN
ADINIZI ALIN VE KULLANIN.
WEB sitenizin tasarımı bitene kadar boş bırakmayın, en azından şirket adı, adresi gibi temel şeyleri
koyun ve sitenin inşa halinde olduğunu belirtin.
Ama bu inşaat süresini de fazla tutmayın.
23
Microsoft programları (ofis vs. gibi) çok pahalı geldiğinden hala çok eski versiyonlarını
kullanıyorsunuz. Hiç gerek yok, artık en pahalı programların bile ücretsiz muadili var, buna en güzel
örnek de Open Office, ve bu programların çoğu da Türkçeleştirilmiş durumda. İşinize yarayacak
yaşamınızı kolaylaştıracak öyle çok programlar bulabilirsiniz ki.
Bu konuda yazacak daha çok şey var ve yazmaya devam edeceğim. Ama sizde biraz araştırın ve hatta
aklınıza gelenleri, bulduklarınızı buraya ekleyin.
24
İŞ PLANINI VİZYON VE MİSYON BÖLÜMLERİNİ HAZIRLARKEN DİKKAT
EDİLMESİ GEREKEN KONULAR
İş Planı hazırlarken vizyon ve misyon bölümlerinde aşağıdakileri gözönüne almanız gerekir :
İşinizin tanımı tekrarlamayın,
Bu bölümleri sıkıcı yapmayın,
Doktora tezi uzunluğunda olmasın,
Sahte duygusallıktan kaçının,
İnanmadığınız şeyleri yazmayın, olmadığınız kimse olmaya çalışmayın,
Ekibinizdeki herkesin fikrini alın ve danışın,
Coşkulu olmasından kaçınmayın,
Bunları gözönüne alır ve daha önce yaptığımız tanımları okursanız İş Planınızın bu bölümlerini rahatça
hazırlayabilirsiniz.
25
GİZLİ MÜŞTERİ
Gizli müşteri tanımını WIKIPEDIA “Gizli müşteri veya daha doğru bir tanımla, Gizli denetçiler
denetledikleri birimde firmanın öngördüğü düzeyde hizmet verilip verilmediğini, müşteri ile ilgilenilip
ilgilenilmediğini araştırarak durumu bağlı bulundukları merkeze raporlarlar” şeklinde yapıyor, Gizli
Müşteri ben, raporladığım merkez de siz olacaksınız.
Yıllardır perakendeciliğin içinde olmam beni aldığım veya başkalarının verdiği hizmet konusunda
oldukça hassaslaştırdı, bazan ummadığım yerlerde aldığım muhteşem servis etkiliyor, bazan da
adından beklenmeyecek şekilde kötü hizmet sunan yerler. Nedense ikincisi daha fazla oluyor.
Hele hele bazı insanların iyi niyetle para kazanmak için para yatırıp, iş verdikleri insanlar tarafından o
işin hakkıyla yapılmaması nedeniyle müşteri ve dolayısı ile para kaybettiklerini görmek bana çok
dokunuyor. Ama bazan da o parayı yatıran patronların işyerini baltaladıklarını görüyoruz. Onlarda
kayıplarını hakkediyorlar.
Bu blogun bir benzerini Montenegro’da yaşarken yapmıştım, bayağı da ilgi çekmişti.
Sizlerin de katkılarınızı beklerim, buraya konmasını istediğiniz maceralarınızı bana mail ile
gönderirseniz yayımlarım.
26
TEKNOLOJİYE YAKIN OLUN VE TAKİBEDİN (2)
Günümüz teknolojisinin getirdiği bir çok yenilik var ve çoğumuz bunlardan haberdar değiliz.
Reklam için en güzel örneklerden biri de Google’ın Adwords hizmeti. Buraya verdiğiniz ilanlar, sizin
belirlediğiniz kelimeler ile arama yapıldığında, sayfanın sağ tarafında kutu içerisinde çıkıyor, ve eğer
aramayı yapan kişi sizi tıklarsa E0,7- 0,8 gibi bir rakam ödüyorsunuz. Aylık bütçenizi de kendiniz
belirliyorsunuz. E30-50 gibi aylık bütçenizi de kendiniz yapabilirsiniz, hatta bunu bölge ile de
sınırlayabiliyorsunuz, sadece Türkiye veya İstanbul aramalarında göster gibi.
Aynı hizmeti Türkiye'deki bazı yayın kuruluşları da veriyor.
Ben hem deneme amaçlı, hem de yaptığım bir araştırmaya yanıt toplamak için bunu kullanıyorum.
Haftalık 50 TL lik bir bütçe içerisinde ve yayına bağlı olarak .05-.15 arası tıklama ücreti ödeyerek bir
hafta içerisinde ilanım 3.262.860 kez görüntülenmiş, 365 kez tıklanmış. Bu tıklardan 33 tanesi de
benim yaptığım araştırmayı doldurmuş. Anket başına 1.5 TL, sanırım bu fiyata bunu herhangi bir
şekilde gerçekleştirmek mümkün değil.
Anketin internet sitesi üzerinden yayınlaması da bedava ( belli soru sayısı kısıtlı anketler için geçerli)
veya anket süresince ayda E 9.50 talebeden bir sitede yapıyorum.
Pazarlama ve iletişimin çok önemli olduğu günümüzde teknolojiye yabancı kalmayın ve biraz
araştırın, kullanın.
27
İŞ PLANINDA GERÇEKÇİLİK VE AŞIRI İYİMSERLİK
İş planı,şirketin güven duygusunu,pazar fırsatlarını değerlendirme yeteneğini gösterecek bir
iyimserlik sergilemelidir.
Bu iyimserlik aşırıya kaçtığında ki, bu hemen farkedilir,iş planı, iş planı olmaktan çıkar ve bir iş rüyası
haline dönüşür.
Rüyalar ise ne yatırımcıları, ne bankaları ne de sizi ve çalışanlarınızı çeker ve de motive edebilir.
Ayrıca ulaşılamayacak hedefler gelir ve karlarla ilişkili olmaya başlayınca belki de sizi zarara götürür.
Aşırı gerçekçilik ise sizin yaratıcılığınıza gölge düşürecektir,vizyonunuzun ne kadar kısıtlı olduğunu
ortaya koyacak ve yukardaki sonuçları tekrar doğuracaktır.
Bu nedenle İş planınız,somut rakamlar ile doğrulanan gerçekçilik ve iyimserlik dengesini tutturmak
zorundadır.
28
İŞ PLANI SONUÇ DEĞİLDİR
İş Planı hazırlanıp bittiği zaman bir sonuca ulaşılmış sayılmaz, sadece yapıldığı zaman dilimindeki
durumu ve durum şartları altında hedefe ulaşacak yolu gösterir.
Daha öncede bahsettiğimiz gibi, İş Planı canlıdır, yani bir sonuç değil bir işlevdir. Değişen koşullar,
hedefe ulaşılacak yolu çeşitli zaman ve yerlerde değiştireceğinden sürekli revize edilmeli ve yeni
şartlar altında hedefe nasıl varabileceğimizi gözlemlemeliyiz.
Sadece şartlar değişmeyecek, zaman zaman hedeflerimiz ve hedeflere varış süremiz de değişecektir.
Bu değişiklikleri sürekli İş Planına yansıtmaz isek, plan işlevini yitireceğinden artık bize bir yararı
olmayacaktır.
İş Planı, bize yapılması gerekenleri, nelerin değiştiğini ve değişen bu şartlar altında neler yapılması
gerektiğini gösteren stratejik bir araçtır.
29
GOOGLE TRANSLATE ARTIK TÜRKÇE
Published on: Feb 2, 2009 @ 6:13
Uzun zamandır kullandığım ve çok yararlandığım google translate artık Türkçe çeviride yapmaya
başladı, çok yararını göreceğinize inanıyorum. http://translate.google.com/
30
HAMZABEYLİ SINIR KAPISI MI ? DİNGONUN KAPISI MI ?
Geçen hafta Romanyadan araba ile geliyorum ve Hamzabeyliden giriş yapmaya karar verdim.
Genelde bu sınır kapısı oldukça boş olduğu için geçiş daha rahat oluyor.
Bulgaristan sınırından geçtikten sonra Türkiye tarafındaki ilk yapılarda kimse yok, devam ettim,
pasaport kontrolunda sıramı bekledim ve sıra bana gelince pasaport polisi pasaportuma aracın
işlenmediğini ve geri dönüp işletmemi söyledi.
Yürüyerek 5-600 metre gerideki yapılara gittim gene kimse yok, etrafa bakınırken ileride köpeklere
bakan, ağzında sigaralı BİR GÖREVLİ ne istediğimi sordu, söyledim ve BEYFENDİ arabayı getirmemi
buyurdu, geri dön, arkanda biriken arabalardan rica et ve arabayı geri geri çıkar, GÖREVLİNİN ayağına
götür.
Peki burası sınır kapısı mı, yoksa dingonun ahırı mı ? GÖREVLİ neden yerinde beklemez ? O adamın işi
sınır kapısında beklemek mi, köpeklerle oynamak mı ?
Tabi bitti sanıyorsunuz, olurmu ? Geçen hafta geri dönüyorum, işlemler bitti çıkışa geldik, son
kontrol. 2 arabayız, diğerleri 10 larca TIR. Heyhat, BEKÇİLER karar vermişler ve biri arabalara diğeri
TIR lara ait olan çıkış yollarını teke indirmişler, TIR ların işlemleri uzun sürdüğünden 45 dakika
bekledik, suratsız bir memur pasaporta baktı ve Bulgaristan tarafındaki araba çıkış bölümünden 10
dakikada çıktık.
Tekrar aynı soru SINIR KAPISI MI !!!!!
Tüm bunlar işinden hoşnut olmayan, işini angarya olarak gören, insanlara ve kendisine saygısı
olmayan GÖREVLİLER.
31
www.alltop.com
ALLTOP.COM son zamanlarda oldukça ilgi çeken bir site, aradığınız birçok konudan güncel bilgi
bulabildiğiniz bir yer. Arama motoru ile karıştırmamak gerek, daha ziyade konulara özel dergilerin
bulunduğu bir kitaplık gibi düşünebilirsiniz. İlgilendiğiniz konularla ilgili sayfalara gittiğinizde konu ile
ilgili en güncel bilgilerin bulunduğu web sayfalarına erişebiliyorsunuz.
Bunları neden yazıyorum ? Bu blog artık ALLTOP da da ondan. ALLTOP a www.alltop.com adresinden
ulaşabilirsiniz, ALLTOP un Türkiye ile ilgili sayfaları ise http://turkey.alltop.com/ adresinde.
32
İŞ PLANI ARAŞTIRMASI SONUÇLARI -2
İŞ PLANI BİLİNCİNE YÖNELİK SORULARA İLİŞKİN YANITLAR
İş Planının (Business Plan) sizce (şirketinizin genel genel kabul gördüğü anlayış içerisinde) çok kısa bir
tanımını yaparmısınız ?
- Nelerin, nasıl, ne zaman yapılacağını gösteren taslakdır.
- Bir dış ticaret şirketi olduğundan, tüm planlama genel müdür (benim) tarafından yapılarak
yürütülmektedir.
- KALİTELİ ÜRETİM
- işletmenin ayaka olmasını sağlayan belkemiğidir.
- İş planının temel amacı, iş kuran girişimcilerin, iş kurma sürecinde hangi hedefler için neleri nasıl ve
ne zaman yapacağını belirlemesidir.
- Rekabetçilik, kaliteli ve ilkeli hizmet,karli satis
- Yılın tamamını görmeye çalışıp kısa,orta ve uzun vadeli stratejiler belirlerken gider kalemlerimizi de
minimal düzeye çekmek.
- Yöneticilerin ağzından çıkan iki söz. Piyasalara göre tavır almak ve ön görüde bulunamamak.
- Mal alip mal satmak
- Geçerliliğini kanıtlamış bir fizibilitenin yorumlanarak aşağıda belirtilen başlıklar altında zamana ve
personele paylaştırılması.
* Ekonomik kaynaklar ve riskler
* Pazar eğilimleri ve değişimin takibi
* Rakiplere inovatif üstünlük sağlamak
* Ekonomik durum ve ürün niteliği konusunda stabiliteyi korumak
* Personel yetiştirmek ve elde tutmak
vs.
- evet
- Yol haritasını hazırlamak.
- Yıllık ve beş yıllık finansal, yönetimsel, ticari ve stratejik planlar.
- Yapilan ve yaplmasi planlanan isin/projenin kalitatif ve kantitatif analizini yaparak, gelecege yonelik
cikarilan yol haritasidir
- dersaneye öğrenci bulma tanıtım ve kayıt alma
- İŞ PLANIMIZ HİÇ OLMADI.
- para kazanmak
- iş üzerinde kaybolmamak adına hazırlanan yol haritası.
- her işin bir planı olmalı ki ilk 6ayı görebilmeliyiz.
- Sadece rakamsal hedeflere ulaşmak için günün şartlarına uygun olarak her zaman esnek hareket
etmek.
- istikrarsız (tekstil) sektörde planlamanın sağlıklı yürümeyeceği- gelecekle ilgili harita ve gidilecek
yönün pusulasıdır.
33
- kıt olan kaynakların en iyi şekilde kullanabilmek
- açıkcası iş planı hakkında şirketimzin bi faaliyeti yok.bi haberiz
- Şirketin hedefe ulaşma biçimini gösteren yol.
- Hedef ciro, işin devamlılık süresi
- Kısa ve orta vadede verimliliğin,uzun vadede ise hizmet ve nitelik kalitesinin yükseltilmesi ve bunun
kalıcı hale getirilmesi.
- titizlik oz guven disiplin geleceye yonelik anlayışı- Hedef, planlama ve organizasyon
- Sirketin kurulus amacina uygun olarak hangi isleri hangi organizasyonla, nasil bir sermaye yapisiyla
hangi hedef müsteri kitlesiyle nasil yapacagina dair plan
- İş planında yıllık hedefler, nasıl ve kim tarafından yapılacağı belirtilir.
- hic pilan yapmadık
- ARGE
- Türkiyenin büyük şirketileri ve yabancı ortaklıklar-uluslararası şirketlerin orta-üst kademe yönetici
seçimlerini ve/veya değerlendirmelerini gerçekleştirmek
- Urettigi hizmet ve yaptigi ticari faaliyetin elektronik altyapi ile surekli desteklenmesi, musteri
hedeflemelerinin guncel tutulmasi
Siz bu tanıma katılıyormusunuz ?
Evet % 75
Hayır % 25
İş Planının (Business Plan) sizce kabul gördüğü şekilde çok kısa bir tanımını yaparmısınız ?
- Nelerin, nasıl, ne zaman yapılacağını gösteren taslakdır.
- Hammadde alımı, imalat, ihracat
- İLERLEME- iş planı elimizde önümzü gösteren bir pusuladır
- İş planı tüm zamanlarda yol haritamızdır.
- Yılın tamamını görmeye çalışıp kısa,orta ve uzun vadeli stratejiler belirlerken gider kalemlerimizi de
minimal düzeye çekmek.
- Ekonomik göstergeler ve sektörün bulunduğu pazar baz alınarak kendi öngörüsünü ve planlamasını
yapmak.
- asdfasdf
- Ne alinacak ne satilacak ne zaman alinacak nerde nasil stoklanacak takibi nasil ve kim tarafindan
yapilacak, vs
- Yukarıdaki gibidir. Kendi kurallarımla oynuyorum, şirketimle çelişkiye düşmem söz konusu değil.
- evet
- Önünü görmek.
- Yıllık ve beş yıllık finansal, yönetimsel, ticari ve stratejik planlar.
- eğitime destek ihtiyacı olan öğrenci velileriyle irtibat kurmak ve kayıt almak
- YOK Kİ.- örnek işletmelere ve geçmiş yıl sektör kazançlarına göre strateji- iş üzerinde kaybolmamak
adına hazırlanan yol haritası.
- iş planuı olmazsa iş akışı olmaz
- Şirketin belli bir zaman dilimi içinde olmak istediği yeri görerek oraya ulaşmak için uygulanacak
stratejik yolları belirlemek.
34
- iş planının olmaması istikrarsızlığı doğurur
- işakış planı
- planlı çalışabilmek
- iş planı işin kurulumsürecinden itibaren işle ilgli hedeflerin hangi zaman ve yerde yapılması
gerektiginin planlanmasıdır
- Dayanışmanın yetersizliği
- Kısa ve orta vadede verimliliğin,uzun vadede ise hizmet ve nitelik kalitesinin yükseltilmesi ve bunun
kalıcı hale getirilmesi.
- Hedef, planlama
- Tüm ekibin bu planı paylaşması gerekir.
- yapılsaydı iyi olurdu
-ARGE
Şirketinizin bir İŞ PLANI (BUSINESS PLAN) var mı ?
Evet % 54.8
Hayır % 45.2
Şirketin İŞ PLANI ne zaman yapıldı ?
Şirketin kuruluşu aşamasında % 54.5
2 yıl veya daha önce % 21.2
Son 1 yıl içerisinde % 12.1
Other % 12.1
İş Planı en son ne zaman revize edildi ?
Hiç bir zaman % 31.3
2 yıl ve daha önce % 12.5
Son 1 yıl içerisinde % 37.5
Other % 18.8
İş Planı yapılması gerektiğine inanıyormusunuz ?
Evet % 98.2
Hayır % 1.8
İş Planı yapmayı düşünüyormusunuz ?
Evet % 87.3
Hayır % 12.7
Ne zaman yapmayı düşünüyorsunuz ?
Hemen % 27.8
En kısa zamanda % 42.6
Vaktim olduğunda % 16.7
Hiç bir zaman % 13.0
35
İŞ PLANI ARAŞTIRMASI SONUÇLARI – 1
ARAŞTIRMAYA KATILAN ŞİRKETLERİN GENEL YAPILARI
Ocak2009 – Şubat 2009 tarihleri arasında yaptığım, Şirketlerin İş Planın ne olduğu bilincinde olup
olmadıklarını ve iş planı yapıp yapmadıkları konusunda araştırmaya toplam 117 kuruluş katılmıştır.
Bu kuruluşları ile ilgili genel yapısal bilgiler aşağıda gösterilmiştir.
Faaliyet süreleri Oran
1 yıldan az % 19.2
1-2 yıl arası % 17.9
2-5 yıl arası % 15.4
5-10 yıl arası % 13.7
10 yıldan fazla % 33.3
Çalışan Sayısı Oran
5 kişiden az % 39.3
5 – 10 kişi % 38.8
10 – 50 kişi % 16.2
50 – 100 kişi % 6.8
100 kişiden fazla % 18.8
Faaliyet Alanı Oran
İmalat % 32.5
Hizmet % 35.9
Ticaret % 31.6
Şirketin Türü Oran
Adi Şirket % 27.4
Limited Şirket % 44.4
Anonim Şirket % 25.6
Komandit Şirket % 0
Halka Açık Şirket % 2.6
Yıllık yaklaşık ciro Oran
10,000 TL den az % 9.4
10,000-50,000 TL % 13.7
10,000-50,000 TL % 12.0
100,000 - 500,000 TL % 21.4
36
500,000-1,000,000 TL % 12.8
1,000,000 TL Üstü % 30.8
Sermaye Oran Oran
50,000 TL ve altı % 35.0
50,000 - 100,000 TL Arası % 18.8
100,000 - 500,000 TL Arası % 23.9
500,000 - 1,000,000 TL Arası % 6.8
1,000,000 TL üzeri % 15.4
37
THY INTERNET SİTESİ
2-3 yıldır tüm THY biletlerimi internet üzerinden alıyorum ve THY bir çok havayolundan önce bu
hizmeti oturtmuş olması bana çok büyük keyif veriyordu.
Ancak son iki haftadır ya sistemde bir sorun var, Ya da ben bunca zamandır yaptığım işlemi unuttum,
geçen haftada bu haftada işlem bir noktada (yolcu bilgilerine geldiğinde) takılıyor ve başa
döndürüyor. Yardım ve bizi arayın bağlantıları çalışmıyor ve bileti mecburen telefon ile almak
zorunda kalıyorum, hem zaman kaybı hem de Romanya – Türkiye telefon konuşmasının bedeli.
Herzamanki gibi iyi başlanan bir iş sürdürülemiyor.
Ben bitti sanıyordum ama bitmemiş, rezervasyona telefon ettim, tüm bilgileri verdim, ancak
ekranlarında uçuşları göremediklerini söyleyip dış hatlara aktardılar, dış hatlar rezervasyonumu yaptı
ancak bu uçuş için bileti internet den alamayacağımı, telefon ile de yapamayacağımı bilgisini verdiler
ve şehirdekiş satış ofisine yönlendirildim.
Bakalım bundan sonra ne olacak !!!
Tabiki rezillik bitmemiş, telefon ile bileti alabildim, tam 20 dakika süren bir mücadeleden sonra.
Söyleyebileceğim tek şey &%+WE(!_/E+
Bu arada internet sitesinin çalışmadığını teyidettiler, benim bildiğim en az 10 gündür çalışmıyor,
tüm teknik olanakları olan HY nin bunu 10 günde hallededemesi mümkünmü ? Bari en azından
sitenin çalışmadığını sitede söyleyerek insanların vakit kaybetmesini önleseler !!! Ama nerede
insana saygı, müşteriye saygı ?
38
KRİZ DÖNEMİNDE YÖNETİM TAKTİKLERİ
Published on: Mar 12, 2009 @ 12:42
Şirketinizin misyonunu ve iş planını gözden geçirin. Üst düzeyde müşteri değeri katıyor mu?
* Takımınız, yaptığınız işte yüksek performans için, doğru takım mı? Optimum kalite ve performansı
şirkete sağlamayan elemanlarla yollarınızı ayırın.
* Müşterinizi ürün veya servisinizin var olma nedenini her yönüyle tanıyın.
* Rekabetin farkında olun. Rakiplerin kısa dönemdeki güçlü yönleri ve zayıf yönleri neler? Uzun
dönemde statejileri nedir? Amacınız onları kopyalamak değil, müşterileriniz için, farklılaştırılmış
değer yaratmak olmalı.
* Çalışanlarınızı işin içinde tutun. Şirketle ilgili iç bilgileri, herkesle paylaşın ki, aidiyet duygusu
pekişsin.
* Daha geniş ve uzun soluklu planlama yapın. Kısa süreli ihtiyaçlar, acil olarak yerine getirilmeli,
ancak orta ve uzun dönemdeki stratejilerin dengesi iyi kurulmalıdır.
* Fiyatlandırmayı stratejik olarak yapın. Ekonomik durgunlukla beraber, fiyatların indirilmesi
yönünde bir baskı oluşur. Ancak unutmayın ki, fiyat rekabeti, pazar değerine zarar verir. Müşteriler
hiçbir zaman fiyata göre satın almaz, değere göre satın alır. Ürününüz kaliteliyse değer satarsınız.
Kaynak: Bu yazı, Kolay İletişim tarafından, KobiFinans için, Dünya Gazetesi’nden derlenmiştir.
www.dunyagazetesi.com.tr
Bu yazı, Kobifinans sayfasından (http://www.kobifinans.com.tr/tr/bilgi_merkezi/02061002/21378)
alıntıdır.
39
PETROL OFİSİ – SABUNCU PETROL – YAHŞİ
Ailemi ziyaret için Bodrum’a geldim, sağolsun çevreyi dolaşmam için arabasını verdi bana ve benzin
alırken Petrol Ofisinden almamı ve Petrol Ofisinin verdiği katı kullanmamı rica etti.
Yahşi’de Sabuncu Petrol – Petrol Ofisine girdim benzin almak için ancak kartı kabul etmediler. (14
Nisan 2009 saat 09:30)
Sorunun kimde olduğunu bilmiyorum ancak herhalukarda bu bence Petrol Ofisini sorunu, kartı veren
Petrol Ofisi olduğuna göre bayilerinde kabulunu sağlamak sorumluluğunun Petrol Ofisinde olduğunu
düşünüyorum ve bunu sağlamayı beceremiyorsa da böyle bir promosyonu kulanmanın ters
tepeceğini düşünmesi gerek.
40
PETROL OFİSİ
Dünkü PETROL OFİSİ – SABUNCU PETROL – YAHŞİ yazısının bir kopyasını Petrol Ofisine mail ile
gönderdim, amacım Petrol Ofisinin tepkisini görmek.
08:10 Petrol Ofisine mail gönderdim,
09:45 Petrol Ofisinden mail geldi !!!!!
Doğrusunu söylemek gerekirse bu kadar çabuk tepki beklemiyordum, mail'de sadece telefon
numaramı sormalarına rağmen bu hız beni umutlandırdı.
13:00 sıralarında telefonum çaldı ve Petrol Ofisi Müşteri hizmetlerinden bir hanım beni aradı, hızlı bir
şekilde kendini tanıttıktan sonra, Petrol Ofisi bayilerinin, Petrol Ofisi kampanyalarına katılıp
katılmamakta serbest olduklarını, ve isteyen bayilerin kampanyalara katılmayabileceğini açıkladı.
Ben buna tepki gösterdim ve o zaman bir tüketici olarak bayilerini kontrol edemeyen Petrol Ofisi
kampanyalarının yanıltıcı olduğunu ve kendilerine olan güvenimi kaybettiğimi söyledim. Sanırım
tepkimi anlamayan hanım daha önce söylediği şeyleri şeyleri tekrar etmekle ve beni tekrar
arayacağını söylemekle yetindi.
14:46 da tekrar arandım ve aynı hanımdan, sözkonusu bayinin bayilik anlaşmasının iki sene önce iptal
edildiği bilgisini verdi, bende o zaman niye koskoca Petrol Ofisi toteminin benzincinin önünde
durduğunu sorduğumda da en kısa zamanda (2 yıl sonra – belki ) ilgileneceklerini söyledi.
Evet tepki zamanı çok kısa idi, etkilendim, ancak şikayetime gelen yanıtlar, beni tatmin edeceğine
benim kafamda daha da fazla sorular oluşturdu.
1.Petrol Ofisi yaptığı kampanyalarda bayilerin tam katılımını sağlıyamıyorsa ben bu firmaya ne kadar
güvenebilirim ?
2.Petrol Ofisi bayilik anlaşmasını iptal ettiği bayilerin önünden logosunu 2 yıl içerisinde alamıyor ve
beni aldatmalarına gözyumuyorsa, kime güveneceğim.
Tüm bunların bana gösterdiği sonuç ise, bu firma müşteri ilişkileri departmanını sadece laf olsun diye
kurmuş ama müşteri ilişkilerine inanmayan bir firma.
İnanmayarak yaptığınız herşey size negatif olarak geri dönecektir.
Not : Resim sözkonusu bayinin dün çekilen resmidir.
41
CARREFOURSA – MÜŞTERİ UMURSAMAZLIĞI
Bugün alışveriş için Carrefour – Maltepe'ye gitmek hatasını yaptım. 23 Nisan olduğu için mağazanın
içi oldukça tenha idi, 20 dakikada alışverişi bitirdim, ancak kasalara gelince durumun o kadar da kolay
olmadığını gördüm.
Her 4 kasadan sadece biri açık ve önlerinde uzun kuyruklar var, kuyruklardan birine girdikten sonra
kasiyere başka kasalar açılması için yönetime haber vermesini rica ettim ancak kendisinin
yapabileceği bir şey olmadığı konusundaki yanıtını alım, ayrıca bu yanıt özür dileyen bir tavırdan
ziyade azarlıyan bir tavıurdı, ofisler bölümünde denemeye çalıştım ancak kimse yok. Burada ise
dikkatiimi çeken ve beni güldüren bir yazı idi duvardaki, yaptıkları ankette mağaza çalışanlarının güler
yüzlü olduğu yanıtı %94 imiş galiba ama ben bu güleryüzü ne gördüm ne de hissettim. Daha sonra
aynı talebimi paten ile dolaşan bir kızcağızdan rica ettim, alldığım yanıt başka kasiyerleri olmadığı idi.
Ortalıkta da başka kimse yok. Evet kasa sıramın gelmesi 40 dakika aldı, bu arada bir anons duyduk, 23
Nisan nedeniyle 100 TL alışveriş yapanlara alışveriş çeki vereceklerini söyleyen bir anons. Kasiyerin
bundan haberi yok danışmaya gitmemiz gerek. Artık görev haline geldi beklemek, danışmada çalışan
bir kişi, kuyruk uzun ama iş iddiaya bindi.
Danışmada sıramızı beklerken çıldıran insanlar gördüm desem yalan olmaz.
Neyse, 30 dakika sonra sıra bana geldi, bu promosyonun sadece oyuncak satışında olduğu bilgisini
aldım, ancak bu anonsda belirtilmemişti, çok emindim, ve anonsu benim gibi duyduğunu söyleyen 4
müşteri daha vardı sırada ancak benim sabrım dolmuştu, ve 20 dakikalık alışverişim 90 dakika
sürmüştü, daha fazla dayanamadım ve çıktım.
Uzun yıllar perakende sektöründe üst düzey yöneticilik deneyimim bana tekrar bazı şeyleri hatırlattı ;
1.Tüm şirketlerde çalışanlar üst yönetimin aynasıdır, üst yönetim müşteriyi umursamaz ise alttakiler
hiç umursamaz,
2.Yönetim kurulu gazetelerde perakendecilikten ne kadar memnun olduklarını, karlarının
büyüdüğünü söylerken muhtemelen baktığı rakamlar müşteri sayısı, ortalama sepet ciro, metrekare
başına satış idi, ama UNUTMAYIN, MÜŞTERİNİN ORTALAM KASA BAŞINDA NE KADAR BEKLEDİĞİ DE
ÇOK ÖNEMLİ BİR GÖSTERGEDİR. Yakında rekabet kasa başında müşteri olmamasını sağlıyabilir,
3.Müşterinin memnuniyetini sağlayamaz iseniz sıkıntılarınız çok büyür,
4.Mağaza yönetimi masa başından yapılmaz, mağaza içinde gözlemleme ile desteklenir, müşterilere
kulak kabartılır,
5.Yanlışlık yapılsa bile promosyonlarınızın arkasında durmaz iseniz, en azından bir özür dilemez
iseniz, YALANCI OLURSUNUZ.
6.Müşteriye verdiğiniz değer tabelalar ile değil, ona olan saygı ve sevginiz ile gösterilir.
Sonuç, Carrefour Maltepeye ben bir daha gitmeyeceğim.
42
VERİ KURTARMA
Kızımın bilgisayarını toparlamaya çalışırken kopyaladığımı sandığım tüm bilgilerini kopyalamadığımı
farkettiğimde artıkm çok geç olmuştu, hepsi silinmişti. Ve bu kızımın tüm uyarılarına rağmen
olmuştu.
Çok üzüldüm tabi.
Google’da ‘veri kurtarma’ araştırması sonucu bulduğum ilk şirketle görüşerek geçen hafta diski
verdim ve haber beklemeye başladım.
Bu hafta başında şirketi arayarak durumu sordum, bugün size döneriz yanıtını aldım, yanıt
çıkmayınca dün tekrar aradım ve aynı yanıtı aldım. Bu sabah biraz sinirli bir şekilde aradım, aynı yanıtı
alınca terslendim. Ancak şirketin yetkilisi Eylem Hanım, alışık olmadığım bir nezaket ve ses tonu ile
fiziksel sorunların kolay giderildiğini, silinmiş dosyaların kurtarılması işleminin ise uzun sürdüğünü o
kadar güzel bir şekilde anlattı ve beni ikna ettiki, ses tonumu yüksek tuttuğum için üzüldüm.
Aslında olması gereken oldu, ama bizi öyle alıştırdılarki umursamazlıkları ile, vurdumduymazlıkları ile,
kabalıkları ile, olması gereken olunca seviniyoruz.
Teşekkür ederim Veri Kurtarma, teşekkür ederim Eylem Hanım.
43
BANKA VE DİĞER ŞİRKETLERİN ÖZEL NUMARA İLE CEP TELEFONLARINI
ARAMA SAYGISIZLIKLARI
Published on: May 7, 2009 @ 7:12
Dünden beri üçüncü kez oluyor, cep telefonum çalıyor, bilinmeyen numara, gayet kibar bir hanım,
benim hiç ilgilenmediğim, ilgilensem bile kendim bulacağım bir banka ürünü veya başka bir ürün
satma çabasında. Ama hakkını yemeyelim, HSBC’nin telefon nosu gözüküyordu.
Kaçamıyorsunuz cep numarasını vermekten, yok şifre göndereceğiz, yok güvenlik için gerekli derken
alıyorlar numarayı.
Garanti Bankası ve Petrol ofisi bilinmeyen numaradan aradılar, saygısızılığa bakın, hem beni özel
numaramdan aramaktan çekinmiyorlar, hemde benim kendilerini rahatsız etmemi önlemek amacıyla
kendi numaralarını saklı tutuyorlar. Yani hem suçlular, hem de güçlüler.
Ben meşgulmüyüm, kitap mı okuyorum, tuvalettemiyim, yemek mi yiyiyorum, araba mı
kullanıyorum, önemli bir iş görüşmesindemiyim, hiç ilgilendirmiyor onları.
Biilinmeyen numaraya kapat telefonunu diye düünebilirsiniz, ama zaman zaman yurtdışından
arandığınızda numara gözükmüyor, onun için bu da benim için çözüm değil.
Bu tacize nasıl son verilebilir acaba ?
44
YOUTUBE SANSÜRÜ IPHONE’DA YOK
IPHONE kullanıcıların hiç bir kısıtlamayla karşılaşmadan YOUTUBE’a girebildiğini biliyormuydunuz ?
Ben yeni öğrendim.
Tabiki sansürün hertürlüsüne karşıyım, ancak yasakların belirli kişilere uygulanmamasına da karşıyım,
yasak olan her şey ya herkese ya da hiç kimseye uygulanmaz. IPHONE kullanıcılarının diğer internet
kullanıcılarından farkının veya neden imtiyazlı olduklarını anlamakda insan zorlanıyor.
Muhtemel bu, yasakları yürülüğe koyan veya uygulayan bürokratların ya bilgisizliğinden, ya da
vurdumduymazlığından kaynaklanıyor. Bu daha da fena.
Gelin bu sansürlerin tümümden vazgeçelim, hem de daha fazla rezil olmaktan kurtulursunuz.
45
TEKRAR THY !!!
Gizli müşteri kısmına hergün çok konu çıkıyor, ama bu gün gene eski bir tanıdık var, THY.
İlk şikayetlerim konusunda 3 ay sonra ilgileniyoruz diye yanıt gelmişti, tabi ilgilenen falan olduğunu
sanmıyorum bakalım buna yanıt gelecekmi ?
Açık olan bir biletim ile Bükreşe yer ayırtmaya çalışıyorum ama bu olanak internet sitesinde mevcut
değil, bu nedenle telefon ile yapmaya çalışıyorum, tabiki 444 nolu telefonu aramak zorundayım,
maliyetleri de bu numaraların malum.
10 dakika süren bir görüşme sonucunda sistem sorunu nedeniyle deneme başarısızlık ile
sonuçlanoyor. Peki alamadığım bir hizmet için ödediğim telefon parasını THY den isteyebilirmiyim
acaba ? Sanmam ama hakikaten bunu düşünüp avukatlara falan danışmakta yarar var.
THY nin tüm hizmetleri gittikçe kötüleşiyor. Ama galiba benimki fazla saflık, alanda deve kesen,
insanların karşısına terlikle çıkan bir yönetimden daha fazla bir şey beklemek saflık, en iyisi uçan halı
yolculuklarına başlamak.
46
TEŞEKKÜRLER KFC
Bugün KFC (Kentucky Fried Chicken) den broşürlerine bakarak 2 adet 10 Parça Hot Wings menü
siparişi verdik, menü fiyatı 15 TL, iki adet 30 TL. 10 dakika sonra KFC'den bir telefon geldi ve
siparişimiz teyidettikten sonra 20 Parça Hot Wing Menü fiyatının 23 TL olduğu uyarısnı yaptılar ve 2
Adet 10 Parça Hot Wing menü yerine bunu almanın daha ucuz olduğunu, siparişi verirken uyarılıp
uyarılmadığımızı sordular. Uyarılmamıştık ve uyarıları için teşekkür ederek 20 Parçalık menünün
siparişini verdik.
Elimdeki broşüre bakınca bu farkı görmediğimi ankadım.
Fiyatın daha düşük olmasına rağmen uyarılmak hoşuma gitti, KFC'nin müşterisini düşündüğünü
görmek, uyarılmak güzel ve hoş şeyler, tabiki firmaya olan güveni de artırıyor. Bunlara alışık değiliz,
ama tüm firmaların bizleri böyle şeylere alıştırmaları gerekmez mi ?
47
THY !! DAHA DEVAM EDECEKMİŞ
Düşünüyorumda THY olmasa idi bu kadar malzemeyi nereden bulabilirdim acaba ?
Evet geçen günkü bilet işkencesi henüz bitmemiş, bitmesine bitmemiş tabi ama kronolojik gitmekte
yarar var.
Sabah saat 6, elde iki çanta, bacak da hafif bir sakatlık var ve havaalanında THY kontuarlarının
bulunduğu son tarafa doğru yürüyorsunuz, içinizde dün internet üzerinde chek-in yapmış olmanın
ferahlığı var üzerinizde, ve birden karşınızda kırmızı tabelalar beliriyor (bakınız foto), ONLINE CHECKIN, hemen seğrtip sıraya giriyorsunuz, sırada beklerken yukarı bakıyorsunuz ve kontuarların üzerinde
BUSINESS yazısı var. Orada bir hanım kızımız var ona soruyorsunuz, BUSINESS CLASS görevlisi olarak
ekononomi ile uçan bir yolcuya tabiki en aşalayıcı şekilde bakarak ve dudakları ile bizim gibi sıradan
insanların anlayamayacağı bazı hareketler yaparak buranın Business Class olduğunu söylüyor.
Toparlanıp giderken orada bulunan iki ayaklı bir görevliyi uyardığınızda, gerdanını kıvırtarak ve
boynunu uzatarak kontuar üzerindeki BUSINESS yazısını gösteriyor cevap vermeye bile gerek
görmeyerek. Eeeee tabi apronda deve kesmeye adanmış bir vazife anlayışı içerisinde bana cevap
verecek hali yok ya bu iki ayaklının, belki konuşmasını bilmiyordur ve bazı MÜZİK SANATÇILARIMIZ
gibi sadece homurdanıyordur.
Herneyse, gidip sade insanlara özgü kontuarı buluyorum, check-in işlemim başlıyor, boarding cardım
basılıyor ve bana bilet numaram soruluyor, ama verdiğim numara tutmuyor. Anlatıldığına göre açığa
alınan biletlerin numarası değiştirilirmiş ve benim bu numarayı satıştan almam gerekirmiş. Bu uyarıyı
ne telefon ile rezervasyon yaparken, ne de online check-in işlemimi yaparken uyarıldım.
Tekrar sıradan çıkıyorum, satışa gidiyorum, ne olduğu anlaşılmaya bir numaratörden numara
alıyorum, ancak ortalıkta bir düzen olmadığından, numarası olanlarla olmayanlar arasında bir kargaşa
ve camların arkasından hayvanat bahçesindeki karmaşayı izler gibi bizleri seyreden ve zorla ağzından
laf çıkan satış förevlileri ile mücadele ettikten sonra işimi hallediyorum, tekrar check-in kontuarına
dönüyorum ve sabah 06:00 da, boş havaalnında başladığım check-in işlemim 06:41 de başarıyla
sonlanıyor.
48
E-Postaların okunmasını nasıl sağlarız ?
Published on: Jun 23, 2009 @ 12:43
Yazılarımızı daktilo ile yazıp, posta veya faks yolu ile gönderdiğimiz günlerde, hazırladığımız yazıların
en az bir kez üzerinden geçme alışkanlığımız vardı Bu alışkanlığın temel nedeni, daktiloların,
bilgisayarlar gibi yazılım hatalarını düzeltme imkanı olmamasından kaynaklanıyordu.
Bu alışkanlığımızın en önemli avantajlarından biri, yazdığımız yazının anlamını ve yapısını
da gözden geçirme olanağı sağlaması idi. Ancak şimdi, bilgisayar programlarının yazılım
hatalarını düzeltmesi, yazdığımız yazıların üzerinden geçmemize gerek bırakmaması,
çoğumuzu bu alışkanlıktan uzaklaştırdı, özellikle de e-postaları hemen yazıp gönderme
eğilimine yol açtı.
İletişimin, özelliklede iş ile ilgili iletişimin büyük bir çoğunluğunu e-posta ile yapıyoruz,
ama gönderdiğimiz kişi veya kişilerin bunları okuması ve ciddiye alması için neler
yapmamız gerektiğini düşünmeye bile vakit bulamıyoruz.
“İnsanlar ilk taslağın en önemli iş olduğunu ve düzeltmenin daha sonra yapılması
gereken bir temizlik olduğunu düşünürler. Aslında ilk taslak, bir ziyafet için masa,
iskemleler ve bardakların hazırlanmasıdır.Düzeltme işlemi, ziyafetten sonra ortalığın
toplanması değil, ziyafetin ta kendisidir” alıntısı ile başlayan Davıd Silverman'nın yazısını
okuyunca ilgimi çekti.
Silverman, bir e-postanın gözden geçirilerek düzeltme (revize etme) sayısının, epostanın kaç kişiye gönderileceği ile ilintili olduğunu ve kendi deneyimlerinden çıkarttığı
sonuç;
1-5 alıcıya giden e-postaların 2-4 kez,
5-10 alıcıya giden e-postaların 8-12 kez,
Tüm şirket çalışanlarına veya yönetim kuruluna giden yazıların ise 30-50- kez revize
edilmesi gerektiğidir.
Kişisel olarak bunlar bana oldukça abartılı geldi, bir e-postanın 30-50 kez revize edilmesi,
muhtelemen bir yöneticinin veya profesyönelin ayıramayacağı bir vakit gerektirecektir.
Ancak Silverman'nın bir e-postayı revize ederken gözönüne almamız gereken kurallar
listesi oldukça mantıklı ve bunları şöyle özetleyebiliriz.
1- Tekrarlamaları silin: Eğer kendinizi sürekli tekrarlıyorsanız okuyucu sıkılacak ve
okumayı bırakarak sadece hızlı bir şekilde e-postayı gözden geçirecektir.
2- Sıfat ve zarf yerine sayı ve özellik kullanın: ” Proje, temel işler konusunda oldukça
geri kaldı” yerine, “ Müşterimiz A' ya gönderilecek hamburger ekmeği projesi 3 hafta
gecikmede” demek daha açıklayıcı olacaktır.
3- Güçlü noktalar üzerine yoğunlaşın: Hamburger ekmeklerini teslim etmekte
gecikmeniz bizi utandıraağından mı, çocukların öğlen yemeği yiyemeyeceğinden mi,
yoksa milyonlarca lira zarar edeceğinizden mi önemlidir? Belkide üçüde doğrudur,
49
okuyucu veya e-postanın kime gönderildiğine bağlı olarak, bunlardan biri ekmeklerin yola
çıkmasını sağlayacaktır.
4- Eksikleri tamamlayın: E-post alıcınız, göndermekte geciktiğiniz hamburger
ekmeklerinin firmaya $ 37 getireceğini biliyormu? Emin değilseniz muhakkak hatırlatın.
5- Konuyla direk ilişkisi olmayan şeyleri silin: En iyi e-posta tek bir konuyu net ve
açık birşekilde anlatandır. Tek bir konuda gönderilen e-posta, alıcının da konuları
takipetmesini ve postaları klasifiye etmesi açısından yararlıdır.
6- Kelime oyunlarını bulun ve kaldırın: “ Güzel günlerdi”, “ kötü günlerdi” gibi
yaklaşımlar Charles Dickens için uygundur ama bir raporda kullanılmamalıdır.
7- En çok hoşunuza giden kısımları kontrol edin ve gerekiyorsa silin: Yazıda
etkileyici, çok zekice, harika bir nokta var mı? Eğer batıcı bir şekilde ortaya çıkıyorsa
muhtemelen sonradan utanacağını hoşunuza gitmeyecek birşey olabilir ve bunu
yöneticinizin posta kutusunda olmasından rahatsız olabilirsiniz.
8- Duygusal yazılmış şeyleri silin: Bu cümle hamburger ekmekleri konusunda baştan
beri kimin haklı olduğunu söylüyormu ? Evet ? Silin ozaman.
9- Kısaltın: Unutmayın, e-posta alıcınız postalarını BlackBery veya Iphon'dan takibediyor
olabilir. Masa üstü bilgisayarımızda görülen bir yazı, ortalama 40 kelime gösteren bir
ekranda çok rahatsız edici olabilir.
10- Bir gün bekleyin: En önemli ve acil görülen şeyler, zaman ile aciliyetini ve önemini
yitirebilir ve hatta gereksiz olabilir.
E-posta yazarken Silverman' ın önerilerini hatırlamakta yarar var.
50
Stratejik Ortaklıklar
Bugün olduğu gibi genel veya özel kriz günlerinde küçük veya büyük şirketler için en önemli çıkış
yollarından biri de stratjik ortaklıklar kurmaktır.
Stratejik ortaklığı, şirketler seviyesinde faydalı-yararlı ortaklıklar tanımlayabiliriz.
Ortaklar, herhangi bir evlilik ilişkisine girmeksizin, kendi stratejik amaçlarına ulaşmaya
yönelik güç birlikleri kurarlar. Arkadaşlık seviyesine indirgediğimizde, kirayı paylaşan ev
arkadaşlığı olarak tanımlayabiliriz.
Örneğin havayollarının kurdukları ortaklıklarda mil puanları tüm havayollarında geçerli
olabilir, ortak rezervasyon kanalları kullanılabilir buna karşılık rekabet devameder. Aynı
zamanda da sistemi
kullanan yolculardan en yüksek faydayı elde etmek için çalışırlar.
Stratejik ortaklıklarda fayda sağlamaya çalışan ortaklar diğer ortakların faaliyetlerini
yakından izleyerek öğrenme fırsatı bulurlar.
GM ve Toyota trafından kurulmuş olan NUMMI'nin amacı küçük araçlar üretmek idi. Bu
ortaklığın sonunda Toyota bir çok şey öğrenerek ayrılmıştır.
Obama yönetimi, Craysler'e yardım önkoşullarından biri olarak da Fiat ile stratejik
ortaklık kurmasını şart koşmuştur. Buradaki beklenti, Craysler'in Fiat ile birlikte rekabet
etmedikleri alanlarda, ( scale – economies i için) yeni pazarları öğrenmesi, yeni markalar
yaramasını sağlamaktadır.
Kurulacak stratejik ortaklıklar, aynı konuda her iki tarafında aynı harcamaları yapmasını
engelleyebilir, aynı zamanda da ortaklar kendi yollarında ilerlemeye devam eder.
Stratejik ortaklıklar, çok cazip görünmelerine karşılık oldukça kırılgan bir ilişkidir ve
sonsuza dek sürmezler.
Çeşitli stratejik ortaklıkların yaratılmasında ve bozulmasındaki tecrübelerime dayanarak
bu ortaklıkların başarı sağlamasının çeşitli şartlara bağlı olduğunu söyleyebilirim. Bu
şartları şöyle
özetleyebiliriz.
Her iki ortağında bir birinden farklı güçlü alanlarının olması gerekir. Aksi halde
ortaklardan birinin herhangi bir şekilde fayda sağlaması mümkün değildir.
İlişkinin, her iki taraf için de stratejik bir önemi olmalıdır. Sadece arkadaşlık,
beraberlik olsun diye kurulan bir ilişkinin, taraflara bir yarar sağlaması bir yana,
devamı bile söz konusu olamaz.
En güçlü ve kalıcı stratejik ortaklıklar, tarafların aynı işe çok yakın olmamaları ve
ortaklıkta yaptıkları faaliyeti, bireysel olarak tek başlarına yapmayacakları
durumlarda oluşur.
51
4-Ortaklığa önem verildiğini yatırım yaparak veya taraflar arasında kilit personel
değişimi ile gösterilmesi gerekir.
İlişkinin kurulmasındaki en önemli şeylerden biri saydamlıktır. Ortakların
birbirlerinden bilgi
saklamaları halinde başarı mümkün olmayacaktır.
Tarafları birbirine bağlayacak ve birlikte yürütebilecekleri faaliyetlerin olması
önemlidir.
Ortaklığın tarafsız ve bağımsız yürütülmesini sağlayacak idari bir yapı
oluşturulmalıdır.
Karşılıklı güven duygusu olmalı ve taraflar etikleri korumalıdır, aksi halde
ortaklığın yürümesi mümkün olmayacağı gibi, davalaşmalara kadar gidecek
süreçler yaşanabilir.
Stratejik ortaklıklarda taraflar bağımsız kalabilmeli, buna karşılık maliyetlerde azalma, daha geniş
bir pazara yayılabilme vb. gibi yararlar sağlayabilmelidir.
Cazip ve kolay görünen bu ilişkinin kurulmasından çok sürdürülmesi zordur ve çok dikkat isteyen bir
yönetim gerektirir.
52
Kriz Günleri Yeni İşlere Başlamak İçin En Uygun Günlerdir ! !
Published on: Jul 10, 2009 @ 23:35
Aslında çelişkili gibi görülmesine karşılık aşağıdakileri düşündüğümüzde bunun ne kadar gerçekçi
olduğunu göreceksiniz ve unutmayın krizleri kriz olarak kabul etmeyip, krizleri fırsata çevirdiğimiz
zaman başarılı olabiliriz.
Peki kriz döneminde, krizi fırsata çevirecek olanaklar nelerdir ?
1- Yeni iş Fikri : Krizin getirdiği bunalımlar içerisinde muhtemelen bir çok yeni iş fikri geliştirdiniz,
siz geliştirmedi iseniz bile işini kaybeden veya işlerin yavaşlaması nedeniyle boş vaktini yaratıcı bir
şekilde yeni iş fikri geliştirmekle meşgul birçok insandan yeni fikirler duymuşsunuzdur. Bunları ciddi
olarak değerlendirebilirsiniz.
2- Kurucu Ortak - Yardımcı veya Eleman: Bu dönemlerde işini kaybeden üstün becerilere sahip ve
uygun şartlarda çalışmaya hazır birçok insan var etrafınızda, hatta belki de iş fikrini geliştiren kişinin
kendisi sizinle ortak olmayı arzu edebilir.
3- Sermaye: Gene kriz nedeniyle parasını sadece bnkalara yatırmış ama mantıklı, gerçekçi bir işe
yatırmaya hazır birçok insan var.
4- Rakip: Potansiyel Rakiplerin Durumu: Muhtemelen bunlar krizden en az yarayı alarak yaşama
savaşı içerisinde olduklarından, maliyet kısmaya çalışmaktan sizinle ilgilenmeyeceklerdir.
5- Müşteri: Evet insanlar eskisi kadar satınalmıyor ama bazı durumlarda yaşam savaşı veren firmalar
da onlarla fazla ilgilenmiyor. Aslında yeni İş Fikri zaten var olduğunu düşündüğümüz müşteriler
olduğundan gelişmedi mi?
Tüm bunlara katılıyorsanız bu başlığada katılıyorsunuz demektir.
O zaman yapılması gereken şey ne?
Hemen bir İş Planı hazırlamaya başlamak.
53
TEB - KOBİ TV - İş Planı Söyleşisi
Published on: Aug 8, 2009 @ 0:13
[zdvideo]http://www.tkaraca.com/isplani_117.flv[/zdvideo]
54
DESIGN THINKING – TASARIMCI DÜŞÜNCE
Son yılarda ABD ve Kanada’nın tanınmış üniversitelerinin işletme fakültelerinde TASARIM dersleri
okutulmaya başlandı ve Tim Brown’ın 2009 yılı başlarında Harward Business Review’da yazdığı
makale ile işletme teorileri arasında yerini sağlamlaştırmaya başladı. Meral Temer’in 11 Temmuz
2009 yazısında bahsettiği Prof.Dr.Arman Kırım’ın “keşif gözlükleri” aslında tam bir TASARIMCI
DÜŞÜNCE örneği.
TIM BROWN’ın :
“Bir tasarımcı gibi düşünmek, ürün, hizmet, işlev ve hatta stratejilerin geliştirilmesini tamamen
değiştirebilir.”
Dediği,
MARK DZIERSK’in :
“Tasarımcı düşünce olarak tanımlanan metedoloji, herhangi bir işi veya mesleği alışılmadık ve sıradışı
sonuçlara götürecek, ispatlanmış ve tekrarlanabilir problem çözüm (problem solving)protokoludur.”
Diye tanımladığı TASARIMCI DÜŞÜNCE konusundaki gelişmeleri daha fazla tanımak isteyenler için
bitirmek üzere olduğum yazıyı bu blog da yazmaya devam edeceğim.
55
Habis Sorunlar – Wicked Problems
Habis Sorunlar (Wicked Problems), genelde sosyal bilimlerde, tam olarak belirlenememiş, çelişkili,
tanımlaması zor ve sürekli değişkenlik gösteren ve bu nedenle de çözümü çok zor ve hatta imkansız
kabul edilen sorunlar için kullanılan bir terimdir.
Neutron (bir think-tank kuruluşu) ile Stanford Üniversitesi, 2008 yılında, iş dünyasının başına sıkıntı
olan bu Habis Sorunların neler olduğu konusunda bir araştırma yaptı ve dünyanın her tarafından
1500 CEO’ya Habis Sorunlarının neler olduğunu olduğunu sordu.
Bu CEO’ların, sürekli, kalıcı ve kaypak olmaları nedeniyle çözülmesinin neredeyse olanaksız olduğunu
düşündükleri en önemli on sorun şunlar ;
1. Uzun dönemli hedeflerle kısa dönemdeki taleplerin dengelenebilmesi,
2. Yeni yaratıcı kavramlardaki geri dönüşün öngörülüp hesaplanabilmesi,
3. Değişim hızına uygun hızda yenilikler yaratabilmek,
4. Yetenekli çalışan bulabilmek,
5. Karlılık ve sosyal sorumluluk arasındaki dengeyi sağlıyabilmek,
6. Yeni ürün ve hizmetlerin benzerlerinin hızla ortaya çıkması nedeniyle kar marjlarını koruyabilmek,
7. Takım çalışmasını ve bilgi paylaşımını pekiştirerek başarıyı katlıyabilmek,
8. Henüz keşfedilmemiş pazarları bulabilmek,
9. Doğal dngenin krunmasında süreklilik sağlıyabilmek,
10. Müşteri deneyimlerini strateji ile hizalayabilmek
(Kaynak : Marty Neumeier).
Acaba bu sorunlardan kaçı bizim uykularımızı kaçırıyor ? Bu sorunlardan en az bir kaçı bizim
sorunlarımızın içerisinde yer almıyorsa doğru yolda mı gidiyoruz ?
Bilmiyorum ama çok merak ediyorum.
56
TÜRK TELEKOM ve İLAN GARİPLİĞİ
29 Ağustos 2009, usun zamandır ufak notebook (netbook) bilgisayarımı yenilemek istiyorum, ve
gazetede tam sayfa TÜRK TELEKOM ilanı, Türk Telekom abonelerine özel fırsat – ayda 39.99 TL’den
başlıyan taksitlerle TOSHIBA fırsatı ???? Harika, hemen almalıyım.
İlan beni www.turktelekom.com.tr ve 444 1 444 nolu telefona yönlendiriyor.
Hemen internet sitesini açıyorum, yarım saatlik bir uğraştan sonra bazı eski kampanyalara
ulaşıyorum, nafile istediğim bilgiler yok.
Telefon ediyorum, kampanyalar arasında yok, müşteri hizmetlerine bağlanıyorum, kampanya ile ilgili
bilgi almak istediğimi söylüyorum, ve konuşma aşağıda ;
- Bayileri aramanız gerek,
- Sizden bilgi almam mümkün değilmi ?
- Hayır, bayileri aramanız gerek,
- Peki Maltepedeki bir bayi numaranızı alabilirmiyim ?
- 118 i arayın,
- Sizden alamazmıyım ?
- 118 i arayın,
- Çok yardımcı oldunuz teşekkürler /)%(&?)?/E
İnternette bayi arayışı, ama bir listeye ulaşmak mümkün değil. Nihayet Küçükköy – Gaziosmanpaşa
Bayii Hasan Gökselin telefonunu buluyorum, (ben Maltepedeyim) konuşuyorum, sağolsun bütün
bilgileri verdiği gibi tüm işinin gücünün arasında Maltepede bulunan 4 bayının telefonunu veriyor.
KOCA TÜRK TELEKOM, bir bayin kadar olamıyorsun.
Sokakta sağda solda gördüğüm, değil firmayı anlayamadığım ne satıldığını bile çözemediğim ilanları
eleştirirken bunu yaşamak bana aslında artık özelleşmiş olan Türk Telekomun bile ne kadar
düşüncesiz, ne kadar iç koordinasyondan yoksun, ne kadar yosunlaşmış yönetim anlayışına sahip, ne
kadar ...., ne kadar .... olduğunu söylüyor.
Dev bir kuruluş, en iyi yönetimlerden birine sahipolduğunu sanıyoruz, dünya Tasarımcı Düşüncenin iş
modellerindeki yerini tartışıyor, bunu bırakın en küçük bir esnaf dahi bir müşterinin ne kadar zor
sağlandığını ve onu korumak için ne kadar çalışmak gerektiğini biliyor.
Ama gelin görünki koskoca Türk Telekom, gazetelere verdiği tamsayfa ilanın ne işe yaradaığının, ne
olduğunun, geri dönüşnün ne olacağının farkında değil.
Anlamak çok zor.
57
D&R - İçeride Hiç Kimse Yok !
Published on: Oct 6, 2009 @ 22:57
Dün Doğuş Power Center'da işim vardı, yaklaşık yarım saatim boştu, bu nedenle oturup bir
kahve içerken bir gazete veya dergi okumaya karar verdim ve bunları almak için D&R'a
uğradım.
İçerisi boştu, kapıdan girdiğimde müzik çalmaya başladı, sanırım bunun sebebi dükkan
çalışanlara müşteri geldiğini haber vermek.
Gazete yoktu, 5-10 dakika dergilere baktım ve 2-3 dergi alarak kasaya baktım, kasada kimse
yok. Etrafta bir çalışan aradım, ortalıkta HİÇ KİMSE YOK. 2-3 dakika belki gelen olur diye
bekledim, hala kimse yok ve öyle gözüküyorki kimsenin gelmeye de niyeti yok.
Dergileri bırakıp çıkarken, para kazanmak amacıyla orayı açanları, bu işsizlikte iş bulup
orada çalışma (yoksa çalışmama mı ?) şansı yakalayanları, bir simit al ekonomi dönsün diyen
abuk ilanları düşünüyordum.
58
Yine Türktelekom
Türktelekom kesin kararlı reklam için harcadığı TL'lerin geri dönmemesi konusunda. Bugün sürekli
reklamlarını yaptıkları WIRFON konusunda bilgi almak için internet sitesine baktım, aradığını
bulamayınca da 444 1 444 ü aramak gafletinde bulundum, ancak yine herzamanki gibi ne istediğim
bilgiyi alabildim ne de karşımda konuşacak bir insana ulaşabildim.
Sanırım bu Türktelekom'da artık hastalık halinde, 2009 un en değerli markası olduğunu iddia eden
Türktelekom bu gidişle en değersiz markası olmaya en kısa zamanda aday olacak.
59
15 Ekim 2009 - Habertürk'de yayımlanan makale
60
Girişimciler ve KOBİ'ler İçin İŞ PLANI – Business Plan - Nedir ?
Nasıl bir mimar yapmayı düşündüğü bina için öncelikle eskizler hazırlayıp onun üzerinden
projelendirmeye giderse, biz iş sahipleri ve yöneticiler de yapmakta olduğumuz veya yapmayı
planladığımız işin (veya şirketin) bugününü ve yarın varmasını istediğimiz yeri gösteren bir eskizini,
yani İş Planını yapmak zorundayız.
ABD'de yapılan bir araştırma sonucuna göre, ilk faaliyet yılı içerisinde kapanan şirketlerin %75'inin bir
iş planı yok. Bu anlamda bir araştırmayı Türkiye için bulamama karşılık ATO'nun verilerine göre
kurulan şirketlerin %35, ilk beş yıl içerisinde kapanıyor. Eminim ki bu şirketlerin en az %80'nin bir iş
planı yoktur.
İŞ PLANI nedir ?
İş Planı, bir şirketin geçmişini, gelecek için vizyonunuzu ve bu vizyondaki hedeflerine varmak için
uygulayacağı planları anlatan çok önemli bir stratejik planlama dokümanı (aracı) ve şirketinizin yol
haritasıdır.
İŞ PLANI yeni kurulacak işler veya şirketler için ne kadar önemli ise, halihazırda faaliyette olan
şirketler için de o kadar önemlidir.
Bir bakkal dükkânının, küçük - orta bir boy bir işletmenin sahibi / yöneticisi veya çok büyük bir
işletmenin herhangi bir kademedeki yöneticisi yaptığı işin nereye doğru gittiğini bilmek zorundadır,
aksi halde boşuna çaba harcıyor olabilir. Nereye doğru gittiğinizi bilmek size yolda karşılaşabileceğiniz
engelleri, bu engelleri aşmanın çözümlerini göstereceği gibi size yeni ufuklar da açacaktır.
Motosiklet dünyasında sıkça kullanılan çok sevdiğim bir deyiş vardır; Baktığın yere gidersin. Motor
sürerken gideceğiniz yer, isteseniz de istemeseniz de baktığınız yerdir. Viraja girerken çıkış noktasına,
tehlikeli bir durumda tehlike olan yöne değil, sizin kurtuluşunuzun olduğu yöne bakmak zorundasınız.
İşiniz de aynı şekilde baktığınız yöne gider, ama bir planınız yok ise gözleriniz bağlıdır.
Bu yolda giderken zaman zaman planınız ile gerçekleşenleri karşılaştırmanız, işinizin, kendinizin,
çalışanlarınızın performanslarını değerlendirme olanağı sağlayacağından, gerekli önlemleri
zamanında alma şansınız artacaktır.
Bu planı çalışanlarınızla, yöneticilerinizle paylaşmanız ve onların katılımını da sağlamız halinde onlar
da planı sahipleneceğinden planın yürütülmesine destek vereceklerdir. Bu da, planın hedeflerine
varması yolunda size büyük bir destek sağlayacaktır. Bu plan onlar için bir isteklendirme aracı, sizin
için ise bir performans değerlendirme aracı haline gelecektir.
Bu plan, önünüze çıkacak dar boğazları zamanında görmenizi ve önlem almak için vakit kazanmanızı
sağlayacaktır.
Finansal nedenlerle borçlanma veya ortak alma ihtiyacınız olabilir. Size borç vermeyi veya ortak
olmayı düşünen kişi ve kuruluşları ikna edebilmeniz için işinizin nasıl gittiğini gösterecek tek araç iş
planınızdır. Hiç bir kişi veya kuruluş nereye doğru gittiğini bilmediği bir işe para yatırmaz. Çalıştığınız
61
kuruluşta büyümeye yönelik bir çalışmanızın veya yeni bir projenizin yönetim kurulundan desteğini
nasıl sağlayacaksınız?
Tabi ki onlara sağlıklı bir iş planı sunarak.
İŞ PLANI FİZİBİLİTE ÇALIŞMASI DEĞİLDİR
Zaman zaman iş planı ile fizibilite çalışmasının karıştırıldığını, her ikisinin de aynı şey olarak
algılandığını görmekteyiz. Bunun temel nedenlerinden en önemlisi, he ikisinde de bazı ortak
unsuların bulunmasından kaynaklanmaktadır, ancak bu ortak unsular her ikisinin bir birinin yerini
almasını sağlamaz.
Fizibilite çalışması, ‘Bu iş yapılabilir mi ? ‘ sorusuna yanıt arayan bir araştırma niteliğindedir. Herhangi
bir fikrin olurunu araştırır ve bu fikrin olup olmayacağı konusunda karar verilmesine yarayacak
verileri oluşturur. Bunu yaparken de , o işin başarıya ulaşması için değişik alternatif senaryoları
inceler, bu alternatif senaryoların en başarılı olması muhtemel olanını belirler. Diğer bir anlatımla,
fizibilite çalışması, proje aşaması öncesinde, projeye (veya fikre) başlanıp başlanmaması kararının
verilmesini sağlar.
İş planı ise bir planlama aracıdır, fizibilite çalışmasında yapılmasına karar verilen projenin, fikir
düzeyinden gerçek yaşama geçişini sağlar ve bu yolda yapılması gerekenleri belirler. Ayıca, iş planı
halen yürümekte olan işlerin de gelecekte varacağı yerleri gösterir. Fizibilite çalışmasında belirlenen
en iyi alternatif senaryo, iş planının temelini oluştur ve yapılacak işin nasıl yapılacağı konusundaki yol
haritasını çizer. Fizibilite çalışması sonucu, yapılması düşünülen iş konusunda olumsuz bir karar verilir
ise iş planı yapılmasına gerek kalmaz.
62
9 Kasım 2009 - Habertürk’de yayımlanan makale
63
Yeni Fikirler
Hızla gelişen teknoloji, rekabetin inanılmaz ve ağır baskısı, üretimin tüketimden daha fazla olması ve
müşteri tercihlerindeki seçicilik artık şirketleri değişik olmaya, hem de her çok değişik olmaya
zorluyor. Bu değişiklik sadece ürün ve/veya hizmette değil, şirketlerin hizmet anlayışlarının, tedarikçi
ilişkilerinin, organizasyon yapılarının, müşteri ilişkilerinin de değişimini gerektiriyor uzun süreli
yaşayabilmek için. Şirketler olarak artık sadece tüketiciye sağladığımız fayda yeterli olmuyor,
bilinçlenen tüketici ne kadar doğaya saygılı olduğumuzu ne kadar yeşil olduğumuzu da
değerlendirmelerinin bir parçası olarak görüyor.
Marty Neumeier'e göre zig-zag'lar içerisindeki şirketlerin zag yani, satış ve karlılığını sürdürebilecek
başarılı şirketlerin iyi ve değişik eksenleri üzerinde hem iyi hemde değişik olma özelliğini göstermeleri
gerektiğini söylüyor.
Tasarımcı Düşünce'nin (Design Thinking*)yaratıcısı Tim Brown'a göre tasarım, sadece ürün, hizmet
ve işlemleri değil, stratejileri de değiştirecek bir güç.
Prof.Robert Hayes, dün rekabet fiyatta idi, bu gün kalitede, yarın ise tasarımda olacak diyor.
Bu çabalar içerisinde küçüklü büyüklü bir çok şirket yenilikler geliştirmekte. Bu yeniliklerden bazı
ilginç olanlarını aşağıda aktarmak istiyorum.
Bu yenilikleri ve fikirleri haftalık olarak size tanıtıp aktaracağız, sizlerinde bu tip yenilikçi
uygulamalarınız veya fikirleriniz varsa bize yazın onları da tanıtalım.
WINK - (http://www.wink-eyewear.com)
Gözlük satıcısı olan WINK aslında hiç de yabancısı olmadığımız bir sistemi, gözlük sektöründe
uygulamaya başlamış. Telefon ederek çağırdğınız WINK temsilcisi evinize veya iş yerinize gelerek
gözlük koleksiyonunu (uzak – yakın veya güneş gözlüğü) ev veya iş yerinize getiriyor, önceden
konuştuğunuz gereksiniminiz konusunda istediğiniz çerçeveyi seçmenize yardımcı oluyor, daha sonra
camlarını takılmış olarak size gönderiyor.
Bu sistemin müşteri için avantajları, vakit kaybını önlemesi, bulunduğu yerin rahatlığında alışveriş
edebilmesi ve çevresindekilerin fikirleri alması olarak özetlenebilir. Şirket açısından ise, mağaza
masraflarını minimize etmek, müşterinin çevresindeki potansiyellere ulaşabilmek ve kendisini diğer
gözlükçülerden farklı kılmak olarak değerlendirilebilir.
Aslında yıllar önce Türkiye de aynı şekilde saat satışı yapılırdı, hala yapılıyor mu bilmiyorum, eski bir
uygulamanın yeni bir sektördeki tekrarı denebilecek bir yaklaşım, ancak sektörüne bir değişiklik
getirdiği aşikar.
Box Life - (http://www.aboxlife.com/)
Birçok şirket Box-Life'ın sağladığı eski kutuları kullanarak ürünlerini son tüketiciye göndermeye
başlamış. Kutuların özelliği, daha önce kullanılmış olan kutuların üzerindeki barkodu girerek aynı
64
kutunun daha önce nereler gittiğini, hangi mesafeleri aştığını görebilmeniz.
Bu uygulamayı kullanan şirketin doğaya olan saygısını ön plana çıkartması şirketi ayıran özellik olarak
oluyor.
Bunu gibi daha bir çok deşiklik örneği yaratıcılık sınırlarını zorluyor ve şirketleri değişik olma yönünde
geliştiriyor.
Peki siz neler yapıyorsunuz veya yapmayı düşünüyorsunuz ?
65
Finansbank - ClubFinans - ve Zaman Hırsızları
Kredi kartı kuruluşları, kredi kartı hizmetlerinin yanı sıra, farklılık yaratabilmek ve müşteri
memnuniyeti sağlamak amacıyla bazı hizmetleri de kart sahiplerine sunuyorlar (veya sunmaya
çalışıyorlar). Ancak bunları kart sahiplerine söz verip beceremediğiniz zaman da tabi ki müşterisini
üzüyor ve hatta kendisinden uzaklaştırıyor, söz verilen hizmeti daha iyi sağlayan diğer bir kuruluşu
tercih etmeye zorluyor ve böylece de kendisine sağlayamadığı yararı rakibine sağlıyor.
Bugün bu örneklerden birini yaşadım yine.
Bugün (kurban bayramının 3.günü) Finansbank Clubfinans kartının verdiği shuttle (diğer bir deyişle
taksi) hizmetini, yarınki hava alanı gidişimde kullanmak amacıyla 30 dakikadan fazla bir çaba
harcadım. İstenen bütün bilgileri girdikten sonra telefondaki ses bu hizmete yönlendirileceğimi
söyleyip beni tekrar ana menüye aktarıyor sürekli. Hatanın bende olduğunu zannettiğimden epeyce
uğraştıktan sonra başarılı olamayınca bankanın müşteri hizmetlerini aradım ve bayram süresince bu
hizmetin kapalı olduğunu öğrendim.
Başka bir bankanın, iş Bankasının sunduğu aynı hizmeti aldım.
Ancak aşağıdakileri de söylemeden geçemeyeceğim, bu yazıyı mail olarak Finansbank'a ilettikten
sonra muhtemelen bir özür yazısı da almayacağım ama ne yapayım, elimde değil böyle anlamsızca
müşteri arasındaki kredilerini, hem de para harcayarak yok eden kuruluşlara sinirlenmemek.
1.Bazı hizmetler (taşımacılık gibi) 7 gün 24 saat yürüyen hizmetlerdir, ayrıca kamu hizmeti
sayılabilirler (ben seni taşıyacağım deyip de piyasa çıkınca) ve tatillerde de kullanılırlar, bu nedenle
bu hizmetin Bayram tailinde kesilmesini anlamak zor.
2.Madem, arkadaş (YANİ MÜŞTERİ), yukarıdaki beni bağlamaz, ben yeterince kazandım, bundan
sonra sana ihtiyacım yok diyebilecek kadar rahatsın, bu senin bileceğin bir iş, ancak telefon sistemine
koyması çok kolay olan bir uyarlamayı (yani hizmete yönlendiriliyorsun yerine ''bayramda bu hizmeti
alamazsınız'' gibi) yapmayıp da benim yaşamımdan (yaşamımın 70 yıl olacağını varsaysak, toplam
1680 saat eder) yarım saati çalmak benim için affedilecek bir şey değil. Senin için de utanılacak bir
şey olmalı bence (ama sanmıyorum bunun seni ilgilendirdiğini).
Zaten insanı en çok üzen de bu yarım saatlerin sürekli işini bilmez, ilgisiz, kayıtsız kuruluşlar
tarafından çalınması, bir ekmek çalana yıllarca ceza veren hukuk (ve tabi ki hukuku yapan bizler)
neden bu zaman hırsızları ile baş edemiyoruz, neden bunları cezalandırmıyoruz, cezalandırmaya
çalışmıyoruz?
66
İzinsiz SMS ve e-mail atanlar ceza ödeyecek
Elektronik Haberleşme Kanunu’nda özellikle siyasi propaganda, doğrudan pazarlama ve cinsel içerikli
SMS ve e-mailleri sınırlamak için değişiklik amacıyla harekete geçildi.
Kanunun iki maddesinde gündeme getirilen değişiklik, söz konusu mesajlar için “önceden izin” kuralı
getirecek. Uymayanlar için 100 bin liraya kadar ceza söz konusu olabilecek.
Hükümet, Elektronik Haberleşme Kanunu’nda, “istek dışı” haberleşmeyi yasaklayan çok önemli bir
dizi değişiklik için harekete geçti. Abone ve kullanıcılara artık önceden izin alınmadan, doğrudan
pazarlama, siyasi propaganda veya cinsel içerikli SMS ve e-mail atılamayacak. İzinsiz atılan
istenmeyen elektronik posta nedeniyle sorumlulara 10 bin liradan 100 bin liraya kadar idari para
cezası kesilecek. “AB Elektronik Ticaret Direktifine” uyum sağlanması amacıyla hazırlanan “Elektronik
Ticaret Kanunu Tasarısı”nda yapılan değişikliklerle, Elektronik Haberleşme Kanunu’nun ilgili iki
maddesi değiştirildi.
‘Ret’ yerine ön izin
Ret yerine önceden izin şartı Mevcut Elektronik Ticaret Kanunu’nun aboneliği düzenleyen 50.
maddesinde, “izin şartı” yok. Sadece “İstek dışı” haberleşme halinde, abone ve kullanıcılara gelen her
bir mesajı bundan sonrası için “almayı reddetme hakkının” kolay bir yolla ve ücretsiz olarak
sağlanması öngörülüyor. AB mevzuatı ile uyum sağlanarak, bu tip “istek dışı” haberleşmeyi abonenin
her bir mesaj için “reddi” yerine “önceden izninin” alınması şartı getirildi.
Taslak nasıl değişti
Taslakta, Haberleşme Kanunu’nun 50. maddesinin 5. fıkrasında şu değişiklik yapıldı: “Abone ve
kullanıcılarla, önceden izinleri alınmaksızın otomatik arama makineleri, fakslar, elektronik posta, kısa
mesaj gibi elektronik haberleşme vasıtalarının kullanılması suretiyle doğrudan pazarlama, siyasi
propaganda veya cinsel içerik iletimi gibi maksatlarla istek dışı haberleşme yapılamaz. Abone ve
kullanıcılara, verdikleri izni geri alma hakkı kolay ve ücretsiz bir şekilde sağlanır. Bu maddeye aykırı
hareket edenlere 10 bin TL’den 100 bin TL’ye kadar idarî para cezası verilir.”
15 bin lira ceza var
Tasarının gerekçesinde, istisna olarak esnaf-tacirlerin ticari faaliyetlerine ilişkin haberleşme ihtiyacı
gözönüne alınarak ilk iletiden sonra bunu almayı reddetme hakkı sağlayan ilk sistemin kabul edildiği
belirtildi. 15 bin liraya kadar idari para cezası Taslakta, hizmet sağlayıcılarına elektronik
sözleşmelerde belirlenen şekilde bilgi verme yükümlülüğü getirildi. Böylece, elektronik hizmetin
alıcısının satın alacağı mal ya da hizmeti tanıyabilmesi, onu yanıltabilecek bilgilerin önüne geçilmesi
sağlandı. Sözleşmenin sonradan erişilebilir kılınması ve hataların sonradan düzeltilmesine imkan
verilmesi amaçlandı. Yükümlülüklerini yerine getirmeyen hizmet sağlayıcılarına 1000 liradan 15 bin
liraya kadar idari para cezası verilmesi öngörüldü.
Türkiye’de ‘istenmeyen posta’lar oldukça yaygın
67
“OPT-IN” sistemi Tasarının genel gerekçesinde, Türkiye’nin istenmeyen postaların yayıldığı ülkelerin
başında geldiği belirtilerek, dünyada istek dışı haberleşme konusunda, alıcının ilk elektronik postadan
sonra reddetme hakkı olarak tanımlanan ‘Opt-out’ ve elektronik iletilerin ilkinde dahi önceden izin
alma şartı getiren ve ‘opt-in’ sistemlerinin kullanıldığı anlatıldı. İlk yöntem ABD ve Uzak Doğu’da,
ikinci yöntem ise AB’ye üye ülkelerin genelinde uygulanıyor. Tasarıda, AB’nin 12 Temmuz 2002 tarihli
2002/58/AT sayılı ‘Elektronik Haberleşme Sektöründe Gizliliğin Korunması ve Kişisel Bilgilerin
İşlenmesine İlişkin Direktifi’nin 13. maddesinde Elektronik Ticaret Direktifinden ayrılarak önceden
izin alma yönteminin uygulanması kararı aktarıldı.
(Hürriyet)
68
TEKNOLOJİ VE HİZMET YARATMASI GEREKİRKEN....
Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsünde 30 yıl önce başlayıp yarım bıraktığım Doktora
Programına aftan yararlanarak yeniden kaydoldum ve doktoramı bitirmeye çalısıyorum, bu arada da
Arnavutlukta bir projenin başındayım.
Yeni dönem için, eski deyimle harç, yeni deyimle katkı payı yatırmam gerek haklarımı kaybetmemek
için ve bu işlemin 19 Şubata kadar yapılması gerek.
Tabiki aklıma ilk gelen bilgileri Üniversitenin web sayfasından almak oldu, böylece gerekli parayı
gerekli yere internet üzerinden banka işlemlerini yaparak bu işi halledebileceğimi düşünüyordum.
Web sayfasına gittim ve il gördüğüm şey :
(http://sbe.marmara.edu.tr/index.php?sayfa=ph_d&id=3 sayfasından alıntı)
• Katkı payları Türk Ekonomi Bankası (T.E.B) şubelerine yatırılacaktır. Ödemelerde kesinlikle EFT kabul
edilmemektedir.
• Yatırılan katkı payı dekontunun aslının enstitümüz öğrenci kayıt bürosuna şahsen II. dönem için
19.02.2010 tarihine kadar teslim edilmesi gerekmektedir.
Yani bankacılık işlemi için interneti kullanmam mümkün olmadığı gibi dekontun aslını da şahsen
kayut bürosuna teslim etmem gerek, ayrıca tabiki miktar konusunda da bir bilgi yok.
30 yıl önce asistanlık yaptığım okul olduğu için hala iyimserim ve bir şekilde bunu çözümü olduğunu
düşünerek 1-2 telefon ettim ve elde edebildiğim tek şey şahsen değil ama başka birisi aracılığı ile bu
işlemin yapılabileceğini öğrenmek oldu.
Yapacak tek şey var, karımdan rica etmek bunu, evimiz Dragosta, okul Bahçelievlerde, yaklaşık 50 km
lik bir yolculuk, İstanb ulun trafiğini düşündüğünüz zaman en azından 3 veya 4 saatlik bir zaman
dilimi gerekiyor bunu yapılabilmesi. Okulun binlerce öğrencisinin (burası ilkokul olmadığı için
öğrencilerin okula yakın bir bölgede yaşadığı düşünülemez) kaybedeceği toplam zamanın topluma
veya kendilerine olan katma değeri ile karşılaştırıldığında kaybın ne kadar büyük olduğunu
anlayabiliriz.
Peki teknoloji yaratması ve yaratan kişileri yetiştirmesi gereken bir Üniversitenin bunu çoktan bir
şekilde halletmiş olması gerekmezmiydi ? Muhtemelen bir yerde bir aksilik olmuştur ve çözüm
üretmek yerine çözümsüzlükte uzlaşarak işi kökünden halletmeye karar vermişlerdir. Okullar olmasa
MEB ne kadar kolay yönetilir değilmi ?
Bugünkü teknoloji ile bu işin sorun bile olmaması gerekirdi. Ama şeytan azapta gerek.
Aynı şeyleri bir çok özel şirkette de görüyoruz, ama unutulmaması gereken şirketleri şirket yapan
müşterileridir (kurumları da kurum yapan hizmet verdikleri kişiler) ve kendini müşteri veya hizmet
verdiği kişiden daha yukarıda gören kurumlar ve şirketler zaman içerisinde değer kaybeder.
69
Girişimciler ve KOBİ'ler İçin İŞ PLANI – BusinessPlan - İŞ PLANI Kimler İçin
Hazırlanır ?
''Bir şirketin geçmişini, gelecek için vizyonunu ve bu vizyondaki hedeflerine varmak için uygulayacağı
planları anlatan çok önemli bir stratejik planlama dokümanı (aracı) ve şirketinizin yol haritasıdır'' diye
tanımladığımız İŞ PLANI kimler için hazırlanır ?
İŞ PLANI, (Business Plan) genelde borç verenler (banka, leasing firması veya şirketinize ya da size borç
vermeyi düşünen kuruluş yahut kişiler) veya şirketinize ortak olmayı isteyen kuruluş ya da kişiler için
hazırlanan; şirketinizin dününü, bugününü ve yarınını gösteren bir araçtır. Bu aracın yararını da en
çok siz, yani girişimci, işin sahibi ve/veya yöneticisi görür; çünkü bu plan:
1. Düşündüğünüz kavram ve hesapları somut bir şekilde önünüze koymanızı sağlar.
2. Gerek şirket içindeki diğer kişilere gerek şirket dışındakilere işiniz konusundaki fikrinizi veya işinizi
anlatmak için kavramları ortak hale getiren elle tutulur bir iletişim aracı olur.
3. Zaman içinde şartlar nedeniyle işinize yansıyan değişiklikleri, hızla size yansıtarak gerekli
düzeltmeleri yapmanızı ve yeni yol haritasını zaman kaybetmeden belirlemenizi sağlar.
Peki İŞ PLANInı kimin hazırlaması gerekir ?
Tabi ki işin sahibinin veya yöneticisinin hazırlaması veya hazırlatması gerekir. Bunu yaparken gereken
bölümlerde, örneğin finansal analizlerde, muhasebecinizin veya dışarıdan bir muhasebecinin yardımı
gerekecektir. Hatta, gerekirse İŞ PLANI danışmanlarından yararlanabilirsiniz ancak her aşama kontrol
edilmeli, ve bilgilerin sağlıklı olduğu irdelenmelidir.
Özellikle İŞ PLANI’nı sunacak kişiler bu plana tamamen hakim olmalı ve planı sunarken de bu
hakimiyetlerini ortaya koyabilmelidirler,aksi halde sunacağımız kişinin şirkete veya işe olan güvenini
yıkmak çok kolay olacaktır.
İŞ PLANI Yaşayan Bir dokümandır ;
Bir planlama aracı olarak kullandığımız İŞ PLANI aslında aynı zamanda çok önemli bir kontrol aracıdır
da.
İŞ PLANI, ilk hazırlandığında -bütün diğer planlar gibi- eksik veya yanlıştır; zira ekonomi, siyaset,
müşteri tercihleri, teknoloji hakkındaki tüm varsayımlar sürekli değişiklik gösterir, planın hazırlanma
sürecinde de değişiklik gösteren bu faktörler ve bu değişiklikler iş planındaki varsayımları etkiler; bu
yüzden de başlangıçta doğru veya mükemmel bir İŞ PLANI olamaz. Yaptığınız İŞ PLANI, değişen çevre
faktörlerine bağlı olarak sürekli geliştirilmeli ve güncellenmelidir.
Bu güncelleme periyotu, tamamen işinizin yapısına bağlıdır, aylık, üç veya altı aylık periyotlarla
yapılabilir.
Bu çalışmayı aşağıdaki şemayla özetleyebiliriz :
70
Diğer bir deyişle, İŞ PLANI bir kontrol aracı olarak kullanıldığında, yol haritamızdaki sapmaları bize
göstererek hedefler varmamız için gitmemiz gereken yola bağlı kalmamızı sağlar.
İŞ PLANINDA Olması Gereken Bölümler
En geniş anlamı ile İŞ PLANI'nında olması gerekn bölümler ;
1. Yönetici özeti,
2. Şirket Tanımı,
3. Vizyon,
4. Misyon,
5. Hedef Pazar,
6. Rekabet,
7. Pazarlama ve Satış Planları,
8. Faaliyetler,
9. Yönetim Yapısı,
10. Zaman İçerisinde beklenen gelişmeler,
11. Finansal Analizler,
12. Var ise ekler,
Ancak planın kim için, ne amaçla kullanılacağına bağlı olarak bazı bölümler eklenmeyebilir veya daha
kapsamlı tutulabilir.
71
Cumartesi Sabahı Tiran Trafiğinde
Pazartesi sabahı G.Washington Üniversitesinden gelecek olan bir grup doktora öğrencisi ve onların
profesörleri ile sohbet edeceğim, çalıştıkları konu karşılaştırmalı uluslararası yönetim. Doğu ve
güneydoğu Avrupada şiket yönetim kültürlerini inceliyorlar. Önce Tirana, yani benim şimdi yaşadığım
ve çalıştığım kente, ardından da Bükreşe, yani benim buraya gelmeden önce on yıl yaşayıp çalıştığım
kente gidecekler.
Tiran trafiği ile cebelleşiyorum işe gitmek için. Burada kural veya kurala uymak diye bir şey
bilinmiyor, diğer sürücülere saygı duymak yok (aslında bunun saygı ifadesi olup olmadığını bilip
bilmediklerini anlamak da zor), herkes bir şekilde gidiyor.
Yanındaki araba üzerine üzerine gelerek şerit değiştiriyor....
Işıklarda durunca ki bunu yapan oldukça azınlıkta sayılır, arkadan en sol şeritten sollayarak gelen
araba hızla burnunu senin önüne sokuyor....
Sola sinyal veren araba aniden ve hızla sağa dönüyor....
Şerit çizgisini ortalayarak çok yavaş gidiyor....
Trafikte durup arkadaşı ile konuşuyor dakikalarca arkada biriken arabalara aldırmaksızın...
Yolun ortasında ikinci şeride park ediyor...
Karşıdan senin geldiğini göre göre solluyor...
Kafam karışık, konular birbirine girmiş düşüncelerim oradan oraya atlıyor, on yıl önceki ve bugünkü
Romanyayı düşünüyorum, Tahranı, Bağdatı, Baküyü düşünüyorum, ABD yi, Hollandayı, Almanyayı
düşünüyorum, Türkiyeyi düşünüyorum. Bu ülkelerde ve daha bir çoğunda araba ve motosiklet
sürdüm bazılarında da çalıştım. Trafik böyleydi, şirket şöyleydi, Pazartesi neleri söyleyip neleri hiç
söylememeliyim derken bir anda kafamın içerisinde bazı şeyler oturmaya başlıyor...
Çeşitli ülkelerde yaşadığım yöneticilik sorunları, şirket kültürleri, şirket kültürlerindeki değişimler,
yönetim kültürleri, ilişkilerin dengeleri canlanmaya başlıyor, tüm bunlar ile ülkedeki trafik arasındaki
ilişkiyi görmeye başlıyorum. Tabi, o arabayı kulanan insan ile şirketi yöneten veya şirkette çalışan aynı
kültürün ürünü olan insan.
Her ikisinde de aynı kuralcılık, saygı, anlayış yada aynı kuraltanımazlık, saygısızlık ve anlayışsızlık
hakim.
Amerikayı yeniden keşfetmenin hazzı ile sürüyorum arabayı, sürüyorum ve zihnimde akıp giden
düşünceleri serbest bırakarak izlemeye devam ediyorum.
Aynı parallelik siyasi yaşamda da yok mu ?
Ya aile ilişkilerinde ?
Ya aşklarda ?
Yoksa trafik herşeyin göstergesi mi ? Tabi, trafik herşeyin göstergesi.
Mutluyum, tekerleği yeniden keşfettim.
72
Pazartesi kimseyi kırmadan, üzmeden ve herhangi bir şey saklamadan rahatlıkla konuşabilirim.
Bundan böyle gideceğim yeni kentlerde, yeni ülkelerde bir süre trafiği izleyerek bir çok şeyi
anlayabileceğimi biliyorum.
Size de tavsiye ederim.
73
YARATICILIĞI ÖLDÜRMENİN ONDÖRT YOLU
Dün akşam Harward Üniversitesi Profesörlerinden Youngme Moon’un ilk kez Harward Business
Review’da yayınlanan yaratıcılıkla ilgili bir sunumunu izlerken düşündüm bunları kaçkez yatırımcılara,
yöneticilere, patronlara anlatmaya çalıştığımı,ama bunları anlamamakta direndiklerini, anlar gibi
davrandıklarını.
Moon’un izniyle sunumu hem Türkçeleştirip hem de biraz adapte ederek paylaşmak, anlatacağım
bazı şeyleri onun yardımı ile anlatmak istedim.
Satır aralarını biraz okuduğunuzda dün çalışmakta olduğunuz, bugün çalıştığınız şirket veya kurumu,
son elli yıllık siyasi yaşamı ve hükümetleri, birçok öğretmeninizi ve birçoğunuz anne ve babalarımızı
bulacaksınız. Belkide biraz kendinizi.
Giriş muhteşem, ‘’Yaratıcılık Nasıl Engellenir- Kontrol Listesi’’, liste on dört maddeden oluşuyor ve bu
listeyi sizler istediğiniz kadar büyütebilirsiniz, ancak bu on dört temel maddeden en az üçünü
uyguluyorsanız elinizde yaratıcılığı öldürecek güç var demektir.
Madde 1- Güvenli tarafta kalın,içinizden geçenleri dinleyin... ‘’ Aman beni aptal sanmasınlar’’,
‘’Neden ben ortaya çıkayım’’, ’’Boşver bırak başkası yapsın.’’, ‘’Ya bu fikri salakça bulurlarsa?’’
Madde 2- Sınırlarını bil ve kendini sakla.... ’’ Bana sorma’’, ‘’ Ben anlamam’’, ‘’ Nerden bileyim yahu’’
Madde 3- Yaptığınızın sadece bir iş olduğunu hatırlatın kendimize ... “Ben bunun için para
almıyorum.”, ”Görev tanımımda bu yok ki.”, ”Yemek arası ne zaman?”
Madde 4- En akıllı olanın sen olduğunu göster ve sürekli şüpheci ol... “Bunu hiç bir zaman
gerçekleştiremezsin.” Ö, “ Haklı bile olsan bu bu iş yürümez.”, “Şirket yapımız buna uygun değil.”, ”
Bu fikir şu fikir şu sebepten dolayı uygun değil.”
Madde 5- Bilen adamı oyna ve sürekli veri iste...”Pazar araştırmalarının sonuçları ne gösteriyor?”, ”
Öyle olduğuna dair hiç bir ipucu göremiyorum.”, ”Fokus gruplarından ne sonuçlar çıktı?”, ”Excell
raporlarını gösterin.”
Madde 6- Geçmişe saygı duy ve geçmişteki olayları ve engelleri sürekli olarak örnekle... “Biz bunu
hep böyle yaptık.”, “Madem bu kadar parlak bir fikir neden bugüne kadar kimse bunu uygulamadı?”,
“ Piyasa bunu hiç bir zaman kabullenmez.”, “Ama planımızın bir parçası değil bu.”
Madde 7- Çılgınlığı başlamadan durdur,engin iş ve piyasa bilginle yeni fikirleri daha baş gösterirken
ez... “ Buna uygun fiyat modelini hiç bir zaman kuramazsın.”, ”Tasarımı nasıl becereceksin?”, “
Varsayımlarını kabul etmiyorum.”, “Daha iş modelini bile kuramadım.”, “ Buna yatırım yapamayız.”
Madde 8- Deneyimlerini silah olarak kullan – oradaydım, daha önce denedim de... “ Bunu iki yıl önce
denemiştik, olmadı.”, “Burada daha işlerin nasıl yürüdüğünü bilmiyorsun.”, “ Tekerleği yeniden
keşfetmenin alemi yok.”
74
Madde 9- Gözlerini ve aklını kapat. ..“Hiç bir şey değişmeyecek.”, “Bu teknik palavralara karnım tok.”,
“ Bana işimi nasıl yapacağımı öğretemezsin.”, “ Sosyal ağlar konusundaki bu saçmalık nedir?”
Madde 10- Her zaman sorun olmadığını kabullen... “Zor bir yıldı, zaten ekonomide kötüydü. “,
“Gelecek çeyrek iyi olacak.” , “ İyi gidiyoruz.”
Madde 11- Müşterilerini küçümse ... “, “Müşteriler bir yere gitmiyor.”, “ Henüz buna hazır değiller.”,
“ İstedikleri bu değil.”, “ Buna alışık değiller.”
Madde 12- Akıl hocalığı tasla, sürekli nasihat ver... “ Kafanı öne eğ, işini yap.”, “ Düşünmeyi
başkalarına bırak.”, “ Hiç bir şeye bulaşmadığım için ben bu koltuğa kadar gelebildim.”, “ Burnunu
her şeye sokma.”
Madde 13- Yaratıcı eğilimli çalışanlardan sürekli şüphelen... “Sanatçı olanlardan, şiir
yazanlardan,antropologlardan, işten anlamayanlardan, sıra dışı olan herkesten sürekli şüphe duy.” ,
“Neden onlara maaş veriyoruz ki?” , “Kim çağırdı onları bu toplantıya?”.
Madde 14- Ve bunların hiç birini beceremiyorsan bir yetişkin gibi davran yeter...
Bunun için vaktim yok
Randevu almış mıydınız?
Herkes işinin başına.
Gelecek yıl inşallah.
Bunları yazmak bile tüm enerjimi aldı. Ama her gün yaşadığımız şeyler değil mi?
Hızla büyüyen hizmet sektörünün ekonomi içerisindeki yeri hızla artarken rekabette aynı hızla
gelişmektedir. Buna bağlı olarak tasarımcı düşünce kavramı, üretim sektöründe olduğu kadar hizmet
sektöründe de önem kazanarak yerini almaktadır.
Philip Kotler`in tanımından yola çıkarsak hizmet, elle tutulması şart olmayan, sahiplik ilişkisi ile
sonuçlanmayan, taraflardan birinden bir diğerine herhangi bir faydanın geçisini sağlıyan faaliyettir.
"Hizmet Tasarımı", bir hizmetin kalitesini, hizmet sağlayıcı ile mişteri ilişkilerini, müşteri
memnuniyetini artırmak ve geliştirmek için o hizmetin insan, altyapı, iletişim ve malzeme gibi
unsurlarının planlanması ve örgütlenmesi faaliyetidir.
Tasarımcı düşünce açısından her iki tanımı da yorumladığımızda;Hizmetin ve el değiştirme sürecinin
tasarlanması ve bunu uygulamaya geçirilmesi verimliliği her iki taraf için de artıracaktır. Ancak hizmet
sektörü henüz bunun önemini yeteri kadar kavramadığından yeterince verimli çalışmamaktadır.
Bu konuda ileriki günlerde daha detaylı yazılar bulacaksınız.
75
Uçan Kale ve İş Planı
1935 yilinin sonbaharinda o güne kadar üretilen en büyük uçak olan UÇAN KALE ABD Hava
Kuvvetlerine tanıtım yapmak için havalandı ve 100 metre kadar yükseldikten sonra yana doğru
yatmaya başlıyarak düştü, uçağın 5 personelinden 2 si yaşamını kaybetti.
Kazadan sonra kazanın nedenlerini araştıran uzmanlar grubunu vardığı sonuç insan hatası idi, uçak o
güne kadar yapılan en büyük ve karmaşık uçak olması nedeniyle kullanması da oldukça karmaşıktı ve
uzmanlar tarafından “uçurulmak için çok karmaşık olarak” nitelendirildi.
Bununla başedebilmek için yapılan çalışmalar sonucu varılan nokta ise oldukça ilgiçtir ; daha çok
eğitim, daha çok uçuş vs. gibi klasik yöntemlerin dışına çıkıldı ve uçağın uçurulması aşamaları
dökülerek her bir aşama için çeşitli kontrol listeleri geliştirildi proje yönetimlerinde yapıldığı gibi ve
böylece tüm işlemler insanın hafızasına bırakılmak yerine bir liste haline getirilerek pilotlara destek
verilmiş oldu.
Kontrol listesi kullanılarak uçurulmaya başlanan bu ilk uçak ondan sonra Hiçbir kaza yapmaksızın
yaklaşık 3 milyon kilometre uçtu.
(The Checlist Manifesto – Atul Gawande)
Yeni başlıyan bir girişimci için de İş Planı oldukça karmaşık bir yapıya sahip gibi gelebilir, bu nedenle
küçük bir kontrol listesi kullanmak faydalı olacaktır, hazırladığım İŞ PLANI KONTROL LİSTESİ`ni buraya
tıklayarak bilgisayarınıza indirebilirsiniz.
76
YÖNETİCİYİ ÖLDÜRMENİN 9 YOLU
Çok hızlı büyümeye giren veya teknik anlamda yetersiz oldukları işlere girişen aile (belki de patron
demek daha doğru olur) şirketleri ilk kez oluşturmaya çalıştıkları profesyonel yöetim kadrosunun
başındaki yöneticileri hizli bir şekilde yok etmekte genellikle çok başarılıdırlar, aslında patron olmak
oldukça zor bir zenaattır ve bu şekilde kaybettiklerinin bedelini (TL anlamda) hesaplamak diye bir
kavramları pek olmaz.
Genelde görülen yok etme (öldürme) şekilleri şöyle sıralanabilir ;
1.Yöneticinin ekip kurmasına yardımcı olarak onun ekibini kendisi kurarsa,
2.Yöneticinin ekibinde yöneticiye yakın olanların iyi olmadığını öne sürüp kovarsa,
3.Yöneticiye danışmadan ve/veya bilgi vermeden karar ve talimatlar verirse,
4.Yöneticinin verdiği kararları yöneticiye haber vermeden değiştirirse,
5.Çalışanlar – Müşteriler – Tedarikçiler yöneticinin karşı çıktığı şeyleri yöneticinin haberi olmadan
patrona onaylatabilirlerse,
6.Bilmediğini bilmez ise,
7.Herşeyi bildiğini sanırsa,
8.Yönetici ile kendisi arasında sevgili – şöför – koruma – arkadaş – akrabalardan oluşan ve formal
olmayan yönetim ve kontrol kademeleri, haberleşme ve HABERALMA ağı kurarsa,
9.Tüm bunlara rağmen sürekli MÜESSELEŞMEKTEN bahsederse
Yöneticisini hızla öldürür.
Bunlara bir çok şeyler ekleyebileceğinizi biliyorum, lütfen eklemelerinizi yapmaktan çekinmeyin :)
77
LÜKS, İHTİYAÇLARIN BİTTİĞİ YERDE BAŞLAYAN İHTİYAÇTIR – Coco Chanel
Lüks ürün (giyim, deri, ayakkabı, ipek, kravat, parfüm vs.) pazarının 157 milyarlık bir pazar olduğunu,
Bu pazarın %60 ının 35 firmanın elinde olduğunu,
Bu firmaların tamamının zamanında tek başına çalışan bir sanatkar tarafından başlatıldığını,
Bu sektörün en hızlı büyüyen pazarının ÇİN olduğunu biliyor muydunuz ?
Deluxe – Dana Thomas
78
İŞ PLANINDA REKABET BÖLÜMÜ
Hangi sektörde faaliyet gösterirseniz gösterin rekabet içine gireceksiniz. Aslında rekabetin olması,
mal ve hizmetlerinizin alıcılarının olduğunu ve diğer şirketlerin de bu müşterilerden faydalanmak
istediğinin bir göstergesidir.
Satmaya çalıştığınız ürün ne kadar yeni, ne kadar gelişmiş olursa olsun, onun gördüğü işi gören başka
ürünler kesinlikle vardır. Fotokopi makinesı icat edilmeden önce dokümanların kopyalarını teksir
makinesı veya karbon kağıdı ile çıkartıyorduk.
İş planında, "karşımızda HİÇ BİR REKABET YOK" diyorsanız bu ya pazarın gerçeklerini kavramadığınızın
ya da böyle bir pazarın olmadığının göstergesidir. Eğer bir pazar varsa kesinlikle rekabet de vardır.
Rekabeti iyi anlamanız ve tanımlamanız, sağlıklı bir iş planı yapmak ve işinizi sağlıklı bir şekilde
yürütme olanağı sağlayacaktır.
Rekabeti sadece bilmek değil, sürekli izlemek de gereklidir. Rakiplerimizin neleri doğru, neleri yanlış
yaptıklarını izlemek, potansiyel müşterilerimize daha iyi hizmet verme şansımızı artıracak ve
pazardaki stratejik fırsatları değerlendirmemize yardımcı olacaktır.
79
SMS ve CEP TELEFONU KULLANILARAK YAPILAN PAZARLAMA
FAALİYETLERİNİN ZARARLARI
SMS ve cep telefonu ile insanları rahatsız ederek pazarlama yapma çabalarının negative etkisini
ölçmeye çalışan kimse varmı bilmiyorum ama eminimki bu çabaların negative etkisi pozitif etkisinin
üzerinde, buna karşılık sosyal medya ve e-posta kullanımı ise çok daha az negative etki taşımakta.
Bunun temel nedeni cep telefonu ile aradığınız veya SMS gönderdiğiniz kişinin :
• Toplantıda olması,
• Uyuyor olması,
• Elinin dolu olması,
• Çalışıyor olması,
• Okuyor olması,
• Kalabalık bir yerde olması,
• Romantik bir ortamda olması,
• Yurtdışında olması,
ihtimali oldukça yüksek, aslında bu listeye daha bir çok eklemeler yapılabilir.
Böyle bir durumda olan kişinin telefonun çalması ve gene muhtemelen :
• Önemli bir haber bekleyen,
• Hastası olan,
• Veya başka bir sıkıntısı olan,
Kişinin telefonu yanıtladığı zaman karşısına çıkan reklam amaçlı aramayı yapan kişi ve şirkete karşı
duyacağı hisleri biliyorum çünkü sürekli bu telefon tacizleri ile karşılaşıyorum, aynı şey SMS için de
geçerli, merakla mesaja bakmak zorunda kalıyor insan.
Pozitif bir amaçla yapılan bu faaliyetin doğurduğu zararı ölçmeye çalışan ve getirisi ile götürüsü
arasındaki farkı araştıran bir kullanıcı varmı acaba ?
Buna karşılık e-posta veya sosyal medya ile yapılan faaliyetlerde en azından insanlara seçme şansı
verdiğniz ve zaman kullanımını onlara bıraktığınız için aynı negative etkiyi yapmadığı aşikar.
Tüm bunları düşünmeden araştırmadan yapılmasının hem şirkete hemde kullanıcıya olan
bedellerinin hesaplanması gerek.
İzinsiz SMS ve e-mail atanlar ceza ödeyecek - NİHAYET
BANKA VE DİĞER ŞİRKETLERİN ÖZEL NUMARA İLE CEP TELEFONLARINI ARAMA SAYGISIZLIKLARI
80
İş Planında Yönetici Özeti Bölümü
Çok yoğun yöneticilere sunacağımız iş planının en önemli yerlerinden biridir "Yönetici Özeti" bölümü.
Vakti çok kısıtlı olan yöneticilerin öncelikle bakacakları bu bölüm ya onlara sunduğumuz iş planını
değerlendirmelerini sağlayacak veya dikkate almamalarına sebep olacaktır. İş planınızla ilgilenecek
olan yöneticiler; önce sadece yönetici özeti ve finansal tabloları, ilgilerini çektiği takdirde de iş
planının tamamını göndermenizi isteyebilirler. Dolayısı ile bu bölümde okuyucunun dikkatini çekmeyi
başardığınız takdirde amacınıza daha fazla yaklaşmış olursunuz.
Buradaki amacınız, iş planınızın özetini çıkartarak yöneticilerin ilgisini çekmek olmalıdır.
Onların ilgisini çekmek amacıyla onlara elbette yanlış bilgi vermeyeceksiniz, iş planınızdaki işinizle
ilgili önemli bilgi ve kavramları özetleyeceksiniz. Yönetici özeti, okuyucuya aşağıdaki soruların
yanıtlarını vermelidir:
İş kavramınız somut bir kavram mıdır?
İşiniz baştan sona planlanmış mıdır?
Yönetim ekibiniz bu işi becerebilir mi?
Sunduğunuz ürün veya hizmetin gerçekten pazarı var mı?
Rakiplerinizden üstün yönleriniz nelerdir?
Finansal öngörüleriniz gerçekçi mi?
İşinizin başarıya ulaşma şansı var mı?
Yatırımcılar para kazanabilecekler mi?
Borç verenler paralarını geri alabilecekler mi?
Bu bölüm, iş planının tümünde olduğu gibi sadece içerik açısından değil görünüm bakımından da
çekici olmalıdır.
Bunun için :
- Paragrafları, iş planının diğer bölümlerini yansıtacak şekilde
sıralayın.
- Her konuyu kısa ve öz yazın.
- Önemli noktaların altını çizin.
- Gerektiğinde önemli noktaları açıklamak için grafik kullanın.
81
İŞ MODELİ (BUSINESS MODEL) İŞ PLANI DEĞİLDİR
Son zamanlarda sıklıkla kullanılan iş modeli kavramı nedir ? Ne değildir ? Uzun süredir kullanılan bu
kavrama yapılan atıflara baktığımız zaman çok çeşitli yaklaşımlar görebiliyoruz ancak tam bir tanım
bulmak oldukça zordu ancak, Alexander Osterwalder'ın tanımı sanırım en güzel tanımlardan biri : 'İş
Modeli, bir şirketin “değeri” nasıl yaratıp, nasıl dağıttığını tanımlayan mantık modelidir' (Business
Model Generation) ve :
1.Müşteri Segmentleri,
2.Değer Önerisi (müşterinin sorununu çözmenin veya ihtiyacını karşılamanın ederi),
3.Kanallar (değer önerisi müşteriye haberleşme, dağıtım ve satış kanalları ile ulaştırılır),
4.Müşteri İlişkileri (Her müşteri segmenti ile ilişkiler kurulur ve sürdürülür),
5.Gelir Akışı (müşteriye başarı ile ulaştırılan değer önerisi oluşturur bu akışı),
6.Temel Kaynaklar (yukarıdaki değerleri oluşturan ve dağıtan kaynaklar),
7.Temel Faaliyetler (yukarıdakileri yapabilmek için yapılması gereken faaliyetler),
8.Temel Ortaklıklar (bazı faaliyetler örgüt dışından sağlanır veya başka şirketlerden alınır),
9.Maliyet Yapısı (tüm yukarıdakiler bir maliyet oluşturur)
Ögelerinin bir araya getirilmesi ile oluşturulur, kısa, kavramsal ve şematik bir modeldir, rakam veya
hedefler belirlemez.
İŞ PLANI ise firmanızın başarılı olabilmesi için veya ekonomik bakımdan varlığını koruyabilmesi için
neler yapılması gerektiğine karar verme sürecinin, en önemli başlangıçtır. Bu da demek oluyor ki; şu
an yapmakta olduğunuz veya yapmayı planladığınız bir işin, geleceğini çizen ve size rehberlik eden bir
yol haritasıdır. Firmanızın gelecekteki darboğazları ve bunları aşma yollarını “önceden” analiz
edilmesine yardımcı olmakla birlikte, aynı zamanda da firmanız için en temel kontrol aracıdır. Size
önceden planlanan ve daha sonra gerçekleşen bir programın; var ise farklarını ortaya koyarak,
nedenini gösterir ve gerekli düzeltmeleri yapmanızı sağlar. Bu da firmanın karar alma mekanizmasını
ve geleceğini en önemli şekilde etkileyen faktörlerden biridir.
İŞ PLANI belirli dönemlerde belirli hedeflere nasıl ulaşılacağını gösteren bir dökümandir.
Bu nedenle İŞ MODELİ, İŞ PLANı değildir ancak İŞ PLANININ bir bölümü olabilir.
Alexander Osterwalder, yukarıdaki ögeleri bir aray getiren bir İŞ PLANI TUVALİ hazırlamış,
kendisinden izin alarak tercümesini yaptığım"İŞ MODELİ TUVALİ`ni buraya tıklayarak
bilgisayarınıza indirebilirsiniz.
82
SARI CV
1980'li yılların başı, iş arayışındayım ve sağa solla CV'ler gönderiyorum. O yıllarda dahi bilgisayarlar
evlere girmiş değil, evleri bırakın birçok üniversitede dahi yok. CV'leri daktilo ile yazıyor ve
çoğaltıyoruz.
Evde mekanik daktilom olmasına karşılık bir arkadaşımın işyerindeki elektronik daktilo ile, yurt
dışından aldığım hafif sarı renkli kağıtlara yazıyorum CV'lerimi. Bunu yapmaktaki amacım CV'nin daha
profesyonel gözükmesini ve herkesin kullandığı beyaz kağıtların arasında ayrılmasını sağlamak.
Aslında bunu herhangi bir şey bilerek değil içgüdüsel olarak yapıyorum.
CV gönderdiğim insan kaynakları şirketlerinden biri (sanırım Kızıltoprak'ta idi) beni görüşmeye çağırdı
ve gittim, şirketin sahibinin karşısına oturdum, önünde onlarca kağıt var üst üste ve aralarında
(üstten 5 veya altıncısı) benim sarı kağıda yazılmış CV'mi rahatça görebiliyorum. Bir iki hoşbeşten
sonra adam CV'ler arasında benimkini aramaya başlarken, ''Sarı olan'' dedim, ve hah tamam o yanıtı
geldi. O işi alamadım ama o şirketle ne zaman konuşsam sarı CV'li olarak kendimi kolayca
hatırlatabildim.
O zamandan beri dikkat ederim hazırladığım her raporun, her sunumun fiziksel özelliklerine ve tüm
gayretimle güzel, profesyonel gözüken ve diğerlerinden ayırıcı özelikler taşıyan bir şekilde
hazırlamaya. Çünkü sunduğunuz her türlü rapor, bilgi notu ve hatta bir CV bile alan kişiye ilk etkiyi
içeriğinden önce fiziksel özellikleri ile yapıyor ve bu ilk etki en önemli ayırıcı etkilerden biri.
Aynı şey doğal olarak İŞ PLAN'larımız için de geçerli, yaptığımız İŞ PLANI'nin en önemli ve en büyük
etkisi fiziksel özelliklerinde oluyor, bu fiziksel özellikler karşınızdakine sizin profesyonelliğiniz,
ciddiyetiniz ve hatta bilgi seviyeniz konusundaki ilk intibayı oluşturuyor. Bu nedenle lütfen İŞ PLANI'nı
ve hatta diğer tüm raporlarınızı hazırlar ve sunarken fizksel özellikleri ğzerinde durmayı unutmayın.
83
Kendi Telefon Numarasını Bilmeyen Kurumlar
Published on: Jul 14, 2010 @ 23:31
Uzun yıllardır yurt dışında bir çok ülkede yaşadım ve çalıştım. Genelde bir ülkeye geldiğimde
öncelikle Türk Elçiliğini ziyaret ederek büyükelçi, konsolos, ticaret ataşesi gibi elçilik görevlileri ile
tanışarak başlarım oradaki yaşama.
10 kadar önce Erbil'e geldim yeni bir işe başlamak üzere, gazetelerden okuduğum kadarı ile Erbil'e
konsolosluk açılmak üzere imiş ve ayrıca Ticaret Ataşesi atanmış.
Konsololuğun telefon numarasını araştırdım Erbilde ancak bulamadım, Bağdat Büyükelçiliğinin
telefonlarını buldum internette ve Erbil Konsolosluğunun telefonunu sordum ancak bilmiyorlardı ...
Aynı deneyimi şubat ayında Yeşilköy Oto İhtisas Gümrüğünün telefonlarını ararken de yaşamıştım.
İnernette bulduğum numara yanlıştı, Gümrükler Başmüdürlüğü bilmiyordu, beni yönlendirdikleri
diğer 4-5 numarayı aradıktan sonra bulabilmiştim numarayı.
Demek ki devlet kendi kendini takibedemiyor, 500 mağazalı bir süpermarketler zincirinden herhangi
bir mağazayı arayıp başka bir mağazanın numarasını sorsanız yanıtı hemen alırsınız, ama Gümrük ve
Dışişleri kendi numaralarını bilmiyor. İlginç...
Herneyse, konsolos numarasını kendi imkanlarımla buldum, konsolos ile konuşarak randevu aldım ve
kendisi ile tanışma imkanını buldum, çok kibar, işini iyi bildiği belli olan, genç bir arkadaş, kendisini
tanımaktan mutlu oldum. Ayrıca bana Ticaret ataşesinin numaralarını da verdi.
Ertesi günü aradım numarayı, yanıt yok. Burada sabit telefon, o nedenle cep telefonunda
telefonumun gözüktüğünü bildiğim için arar herhalde dedim ama iki gün kimse aramadı.
Bu sabah tekrar aradım, ve kendisine ulaşabildim, saat 16:00 dan sonra Erbilde açılan Ticaret
fuaraında olacağını ve orada buluşabileceğimizi söyledi. Eh ne yapalım devlet baba böyle uygun
gördü, kendimizi fuarda tanıtırız her ne kadar fuar ile bir ilgimiz yoksada. Hava 45 derece, yol
yarımsaat, çıktım ofisten saat 16:00 da, 16:30 da fuardayım. Üç defa aradım kendisini 17:00 ye kadar
ama yanıt yok, geri dönüş de yok (şimdi saat 17:52 hala yanıt yok) ve yarım saat daha harcıyarak
döndüm geriye.
Gitti benim 1.5 saatim.
İsmi ticaret ile başlıyan bir bakanlığın özellikle yurt dışında görev yapanlarının daha duyarlı, daha
iletişime, pazarlamaya hakim olmasını beklerdim ama maalesef.
84
Planlara Doğru Bakıyormuyuz ?
İş planı, satış planı veya pazarlama planı yaparken içine düştüğümüz en büyük hatalardan biri plana,
şirket (ya da planladığımız iş) merkezli yaklaşarak müşterinin bakış açısını gözden kaçırmaktır. Zaman
zaman işimizi, projemizi çok benimsediğimiz, sevdiğimiz zaman sanki onlar bizim çocuğumuzcasına
onu ön plana çıkartarak merkeze oturturuz. Bu durumda da İş Planını veya satış ve Pazarlama
Planlarını, pazardan ne beklediğimizi gözönüne alarak yazarız ve müşterinin bakış açısını gözardı
etme eğlimi gösteririz. Aslında önemli olan müşteri merkezli düşünmek ve işe müşteri
perspektifinden bakmaktır. Bunu yapabildiğimiz takdirde gerçekçi planlar ortaya çıkarabiliriz, aksi
halde sürekli çalışmayan planlarla oyalanırız. Aşağıdaki beş soru ve yanıtları, planları daha fazla
müşteri odaklı hazırlamamıza yardımcı olacaktır.
1- Hedefimiz kimdir?
2- Beklentileri nedir? Ne istiyorlar?
3- Onları nerde bulabliriz?
4- Onları etkileyenler kimlerdir? Veya nelerdir?
5- Nasıl satın almak istiyorlar?
Bu soruların yanıtı, planınızın ana hatlarını oluşturur ve ne yapmanız, nerde yapmanız, ne söylemeniz
gerektiğini belirler
85
YANINDA ÇALIŞILABİLECEK BİR YÖNETİCİMİSİNİZ?
Çoğumuz, hatta neredeyse hepimiz, bizimle birlikte çalışanların bundan mutlu olduklarını, yanında
çalışılması kolay ve keyifli olan kişiler olduğumuzu düşünürüz, daha doğrusu sanırız. Aslında
gerçekten öyle birisimiyiz ?
Gelin aşağıdakileri gözden geçirdikten sonra bir daha düşünelim ve karar verelim, yanında insanların
çalışmak istediği bir yöneticimiyiz ? Yoksa değilmiyiz ?
1. Her çalışanın ne yaptığını en ince detayına kadar yakından takibeden birisiminiz ? Astlarını
çokyakın takibe alan, yaptıkları işlerin en küçük detayına kadar karışan, kontrol eden yönetim tarzına
mikroyönetim (micromanagement) diyoruz ki bu bir çok yöneticide bir hastalık olarak ortaya çıkıyor.
Bir çalışan olarak düşündüğünüz zaman, yapılan işi sürekli olarak beğenmeyen , eleştiren, nasıl
yapılacağını anlatan bir yönetici ile çalışmanın ne kadar bunaltıcı olduğunu düşünün. İyi bir yönetici,
işini iyi yapabilecek kişileri işe alır, bu nedenle de onların yaptıklarına güvenerek de detaylara girmek
zorunda kalmaz.
2. Eğlenceli bir kişimisiniz? İnsanların çalıştıkları işlerde para dışında, yeni şeyler öğrenmek, yeni
insanlar tanımak, yeteneklerini geliştirmek, mutlu bir ortamda çalışmak gibi bir çok beklentileri
vardır. İyi bir yönetici, çalışırken gülümsenebileceğini de bilen, bunun verimlilik açısından önemini
anlıyan bir insandır.
3. İnsanları sürekli zorlayan ama geri adım atılması gereken yerde de durmasını bilen bir
insanmısınız ? Zaman zaman verimi artırmak açısından çalışanları zorlamak gerekebilir ancak iyi
yöneticiler aynı zamanda iyi bir koçtur ve çalışanların nereye kadar zorlanması gerektiğni, nerede ise
durulması gerektiğini bilir ve bunu verim üzerindeki etkisini çok iyi bilir.
4. Nazik bir kişimisiniz ? Diğer bir deyişle, ‘lütfen’, teşekkür ederim’ demesini biliyormusunuz ?
Bunlar küçük şeyler gibi gözüksede, insanlar üzerindeki etkisi büyük ve önemlidir, insanlara
duyduğunuz saygıyı, verdiğiniz değeri ancak böyle gösterir ve size de saygı duyulmasını
sağlıyabilirsiniz.
5. Çalışanlara olgun insanlar gibi davranıyor musunuz ? Yanınızda çalışan birisi hafta içerisinde bir
gün izin istediği zaman bunun nedeni sorup soruştururmusunuz, yoksa buna hiç gerek duymadan, o
çalışanın bu izini istemek için gerekli bir nedeni olduğunu düşünür ve gereğini yaparmısınız ?
Yanımızda çalışanları birer çoçuk gibi değil, olgun insanlar olarak değerlendirmek karşılıklı sevgi ve
saygı bağlarını güçlendirir.
6. Tarafsız davranabiliyormusunuz ? Kötü yöneticilerin en önemli özelliklerinden biri tarafsız
olamamaları ve bazı çalışanları kayırmaları, belirsiz önceliklere göre hareket etmeleridir ki, bu da
çalışanların yaşamını zehireder. İyi yöneticiler herşeye ve herkese karşı tarafsız davranırlar. Ancak
unutmamalıdır ki zaman zaman biraz da ayırımcılık gerekebilir,örneğin ailesinde bir hastalık olan
kişiyi 3-4 gün üstüste işten erken çıkmasını sağlamak gibi.
86
7. İyi yapılan işleri ödüllendirebiliyormusunuz ? Tabiki en iyi ödüller maddi ödüller olarak
değerlendirilebilir ama gönül alıcı bir söz, bir sırt sıvazlama da zaman zaman çok iyi bir ödül yerine
geçebilir, iyi yapılan bir işin iyi yapıldığını kabul edip çalışanlarınızı br şekilde ödüllendiriyormusunuz ?
8. Bir takım yaratabiliyormusunuz ? Başarı ancak bir takım çalışması ile mümkündür, kendinizi ve
çalışanlarınızı bir takımın ögeleri olarak görebiliyormusunuz ? Takıma ulaşılacak hedefler gösterip, bu
hedeflere doğru gidebilmeleri için yol gösterebiliyormusunuz ?
9. Lider olabiliyormusunuz ? Yöneticinin işi, çalışanları ile bir ekip oluşturup sonuçlar almaktır.Bunun
için de yaptığı işle ilgili bir vizyonu olması, bu vizyonu çalışanlara aşılıyabilmesi, ve onları bu vizyon
doğrultusunda yönlendirebilmesi, yani bir lider olması gereklidir, bunu becerebiliyormusunuz ?
10. Hem öğretip hem de öğrenebiliyormusunuz ? Yöneticiler, çalışanlar için aynı zaman da iyi bir de
öğretmen ve eğitici olmalı, onların bazı becerilerini geliştirmelerine, bazı incelikleri öğrenmelerine ve
hatta zaman zaman onlara yaşam dersleri vermek zorundadırlar. Daha da iyi yöneticiler,
çalışanlardan da öğrenilecek çok şsyler olduğunu bilirler, unutmayın, bilgelikle cehalet arasındaki çok
ince çizgi, bilmediğini bilmekte yatar.
11. Dinlemesini biliyormusunuz ? Dinlemesini bilmemek aslında çok yaygın genel bir hastalıktır. Kötü
yöneticiler çalışanlarını çok az ve seyrek dinler, buna karşılık iyi yöneticiler ise, hemfikir olmadığı
zaman dahi çalışanlarını sürekli dinler, bu da çalışanlara tarafsızlığının, açık fikirli olduğunun en büyük
göstergesidir.
12. Ofis politikalarından uzak kalabiliyormusunuz ? iyi yöneticiler dedikodu yapmazlar, insanları
birbirlerine düşürmezler, başkalarının yaptığı işi kendisi yapmış gibi göstermezler. Çalışanlardan
gelen, özellikle iyi fikirleri kendilerine karşı bir tehdit olarak algılamaz ve kendilerine olan güvenlerini
gösterirler ve böylece çalışanlarının saygı ve sevgisini kazanırlar.
13. Yanınızda çalışanların kendilerini değerli ve önemli hissetmelerini sağlıyabiliyormusunuz ? Kötü
yöneticilerin yanında çalışanlar, yaptıklarının ve düşündüklerinin bir işe yaramıyacağını
hissetiklerinden ve bildiklerinden işlerine karşı ilgisizdirler. İyi yöneticilerin yanında çalışanlar ise tam
tersine, kendilerine saygı duyulduğunu, değer verildiğini bildikleri için işlerine ve işyerlerine
bağlanırlar ve onlar da size değer verirler.
14. Ulaşılabilir ve gerçekçi hedefler belirliyebiliyormusunuz ? Hedeflerin gerçekçi ve ulaşılabilir
olması önemlidir, aksi halde hedef olmaktan çıkarlar. İyi yöneticiler ile çalışanlar, kendilerinden ne
beklendiğini bilir ve bu doğrultuda çalışırlar.
15. Hep eleştirip hem de övebiliyormusunuz ? İyi bir yönetici, hem eleştirmeyi, hem de övmeyi
dengeli bir şekilde yapabilen bir insandır, bu denge kurulamadığı zaman çalışanlar arasında da bir
dengesizlik oluşacaktır.
16. İnsanlara ilham kaynağı olabiliyormusunuz ? İyi yöneticiler, çalışanları yaratıcılığa teşvikederek
ilerlemelerini, kendilerini aşmalarını sağlar.
Siz nasıl bir yöneticisiniz ?
87
STRATEJİK PLANLAMA yerine YARATICI STRATEJİLER
Published on: Sep 16, 2010 @ 4:45
Stratejik Planlama doğası gereği geçmiş verileri kullanarak ileriye yönelik planlama yapmak için
kullandığımız bir yöntemdir, ancak unutulmaması gereken en önemli nokta bu tekniğin yıllardır
kullanıldığı ve artık değişen zamanlara bağlı olarak eskimiş bu yaklaşımları yenilemek gereğidir.
Artık tarih tekerrürden ibaret değil, herşey çok hızlı bir şekilde değişiyor, geçmişten ders almak ile,
geçmişi kullanarak geleceği kurmak arasındaki farkı anlamak ve bugünden geleceği hazırlamak için
yaratıcı düşünmek ve yaratıcı yaklaşımlar kullanmak gerekiyor. Aslında en büyük sorun, değişimin hızı
nedeniyle artık yarını bugünden hazırlamaya çalışmak neredeyse olanaksız, dünden hazırlamamız
gerekirdi.
Stratejik planlamanın kullandığı 2 boyutlu (excell dosyaları) formüller, diğer bir çok şey gibi eskidi ve
artık yetersiz kalmakta. Bu nedenle geliştirmemiz gereken, düşünce tarzımızı değiştirerek yaratıcı
stratejiler bulmak ve kullanmak.
88
SETH GODIN'in MODERN İŞ PLANI
Her konuda olduğu gibi İŞ PLANI konusunda da ortada birçok yeni görüş, yaklaşım ve hatta formüller
var. Herkes nasıl olması gerektiği konusunda görüşlerini belirtiyor tabiki, 5 dakikada İş Planı, gözünüz
kapalı İş Planı nasıl yapılır, hakiki İş Planı falan gibilerden.
S.Godin, blogunda Modern İş Planının nasıl olması gerektiği konusunda bir yazısı var.
S.Godin'e göre modern İş Planıda olması gereken beş bölüm var;
1.Gerçekler : Bu bölümde görmek istediği pazar, pazarın yapısı, ürün veya hizmet, müşterilerin
özelliği vb. konularında yalın ve detaylı gerçekler.
2.İddialarınız : S.Godin'e göre bu bölüm yapacağınız veya yapmayı planladığınız iş ile getireceğiniz
değişimin ne olacağını anlatan bölüm, kendi tanımı ile ;
X'i yapacağız, bunun sonucunda Y olacak, Z'yi şu kadar para ile bu kadar zamanda yapacağız, pazara
Q'yu sokacağız ve pazarın tepkisi şöyle olacak gibi.
Godin'e göre modern İş Planının kalbi bu zira yapılacak işler gene onun felsefesine göre değişim
sağlamalı.
Bu bölüm (benim de her zaman belirttiğim gibi) haliyle yanlışlıklarla dolu olacak, bütçeler veya
zamanlama tutturulamıyacak vs.
3.Alternatifler : Bu bölümde iddialarımıza ulaşamadığımızda nasıl çözümler getireceğimizi, esneklik
paylarımız anlatan bölüm.
4.İnsanlar : Projeyi götürecek takım, siz ve yanınızdakiler kimlerdiri anlatan bölüm.
5.Para :Ne kadar para harcayacaksınız, nakit akımınız ne olacak vb. Finansman ile ilgili bölümler.
Aslında güzle bir özet ama klasik İş Planından farklı bir şey göremediğimi söyleyebilirim, tek farkı
klasik anlamda yaklaştığımızda S.Godin başlıklarını biraz daha açıyoruz.
Aslında herşey değişiyor ve bunu yakalamak zorundayız, İş Modelleri değişmekte, işi yapış şekli ve
yönetim tarzı değişmekte ve hatta düşünce tarzı değişmekte ve değişmek zorunda ancak yaptığımız
işi kendimize veya üçüncü şahıslar anlatmaya çalıştığımız iş planının (formatı, başlıkların sırasının
değiştirilmesi gibi şeyler dışında) fazla değişebileceğini pek düşünemiyorum.
Nakit akımı olmayan bir İş Planı düşünebilirmisiniz ?
89
Galiba birşeyler değişmeye başladı TÜRK TELEKOM`da
Türk Telekom ile ilgili iki şikayet yazısı yazmıştım 26.08.2009 ve 08.10ç2010 tarihlerinde blogda
yayınlanan. Yazıların başlığı TÜRK TELEKOM ve İLAN GARİPLİĞİ ve Yine Türktelekom`idi.
Dün eve bir telefon gelmiş Türk Telekomdan ve şikayetim ile ilgili benimle konuşmak istediklerini
söylemişler. Arayan iyi niyetli hanım nezaketle cep telefonunu vermiş ve aramamı rica etmiş.
Aradım, iyi niyetli hanım Türk Telekomun sosyal medya ile yeni ilgilenmeye ve takibetmeye
başladıklarını söykeyerek şikayetim konusunda özür diledi. Kendisini üzmek isteöediğim için lafı fazla
uzatmadım ancak hatırladığım kadarı ile Türk Telekoma şikayetimi bildiren bir de mail atmış ve yanıt
alamamıştım.
Herneyse, sanırım yaklaşık 1.5 yıl sonra bile olsa özür dilemek iyiniyetini gösterdiklerine gore bazı
şeyleri anlamaya başladılar, zararın neresinden dönülse kardır.
90
TERS GİDEBİLECEK HER ŞEY TERS GİDECEKTİR
Veya, ‘Eğer bir işi halletmek için birden fazla olasılık varsa ve bu olasılıklardan biri istenmeyen
sonuçlar veya felaket doğuracaksa, kesinlikle bu olasılık gerçekleşir.’ (kaynak:Wikipidi), tahmin
ettiğiniz gibi Murphy Kanununun ta kendisi.
1949 yılında ABD hava kuvvetlerinin hızlı düşüşün insan üzerindeki etkilerini inceleyen bir projede
yapılan bir deneyde kullanılan parçanın yanlış bağlanması sonucu, deney başarısızlıkla sonuçlanınca
projeyi yöneten Mühendis Yüzbaşı Edwar.A.Murphy, parçayı yanlış bağlayan görevli için, ‘ herhangi
bir şekilde bir şeyi yanlış yapmanın bir yolu varsa muhakkak o yolu bulur’, demiştir. Daha sonra bu
deneyle ilgili yapılan bazı atıflarda bu deyiş ‘Ters gidebilecek herşey ters gidecektir’ şekline dönüşmüş
ve Murphy’e atfen Murphy Kanunu adı verilmiştir.
Daha sonra bir çok eklemeler yapılan Murphy Kanunu aslında gerçek hayatta hergün karşımıza çıkan
olaylarda kendini kanıtlamaktadır bana göre. İŞ Planı hazırlarken Murphy Kanununu uygulamak
bence iş planının sağlıklı olarak hazırlanması açısından çok önemlidir. Peki Murphy Kanununu iş
planında nasıl uygulayabiliriz?
1- Satış tahminleri yaparken: genelde satış tahminlerini yaparken oldukça iyimser davranmak
eğilimimiz vardır ancak ters gidebilecek herşeyin ters gideceğini düşünerek bu tahminleri en düşük
seviyede tutmak yararlı olacaktır. Gelir tahminleri satış tahminlerine bağlı olduğundan gelir
tahminlerimizde minimum düzeye inecektir.
2- Gider tahminleri yaparken: gene bu kalemde de iyimserlik tarafımız ağır basar ve minimumda
tutmaya çalışırız, bunları maksimum da tutarak plan yaparsak yanılma payımız daha azalacaktır.
En kötü satış ve gider tahmini ile hazırlayacağımız bir nakit akımı tablosunu en iyi satış ve gider
tahminleri ile hazırlanacak bir nakit akımı tablosu ile karşılaştırma olanağımız olursa eminim ki çok
daha sağlıklı bir yol haritası çıkartma imkanına sahip olacaksınız. Ayrıca zaman içerisinde ne tarafa
doğru gittiğinizi görme imkanınız olacak.
91
KARINCALARDAN LİDERLİK DERSLERİ
November 26, 2010
Harward Business Review blogunda Ndubuisi Ekekwe’nin karıncalardan çıkarttığı dersleri anlatan
bir yazısı beni oldukça düşündürdü ve paylaşmak istedim.
Ekekwe, tüm Afrika Üniversitelerinde yazılan tezlerin paylaşılacağı dijital bir kütüphane projesi
üzerinde çalışmaya başlarken yaptığı bir yolculuk sırasında verdiği bir molada karıncaları izliyor
ve bir anda karıncaların davranışlarından dersler çıkartarak yürüteceği projeye uyarlamaya karar
veriyor. “Dinleniyordum, hareket halindeki karıncalar ilişti gözüme.
Bir tanesi yiyecek bulduğunda, diğerleri hemen gelip el birliği ile yiyeceği depo alanlarına
götürüyordu.
Düzenlerini bozmaya karar verdim ve malesef bunu yaparken bir tanesi yaralandı. Diğerleri
hemen toplandı ve yaralıyı götürdüler, sonra tekrar organize olarak işlerine döndüler.
Kendilerinden en az 30 kat büyük olan şeyleri taşımak gibi muhteşem işler gerçekleştirirken hiç
bir denetlemenin olmadığını gördüm.
Onları izlerken aklıma proje geldi, başkalarından yardım almak için güvenmek hoş olacaktı ve
aldığım dersler doğrultusunda projeyi nasıl yürüteceğim konusunda kararları verdim” diyor
Ekekwe yaptığı gözlemleri ve çıkarttığı dersleri şöyle sıralıyor.
Gözlem: Karıncalar ekip olarak çalışıyor.
Ders: Profesyonellerden oluşan bir ekip kuracağım.
Gözlem: Karıncalar birbirlerine güveniyor.
Ders: Kaliteyi, sadece kendim yaparsam yakalarım fikrinden vargeçmeliyim.
Gözlem: Karıncalar, boyları değişik olmasına rağmen ortak hareket ediyorlar.
Ders: Projeyi, benim projem değil, bizim projemiz haline getireceğim ve takım üyelerinin
yeteneklerine göre görev dağılımı yapacağım.
Gözlem: Karıncalar açık ve şeffaf davranıyorlar.
Ders: Fikrimi, aynı şekilde düşünen insanlarla paylaşacağım. Karıncalar yiyecek bulduklarında
hızla birbirlerini haberdar edip birlikte taşıyorlar.
Gözlem: Karıncalar kararlı ve hedef odaklı.
Ders: Takım, zaman zaman yavaş dahi olsa sürekli çalışmalı, teslim süreleri de hedef olarak
gösterilmeli.
Gözlem: Karıncalar sürekli gruplaşıyor.
Ders: Üzerinde çalıştığım fikir çalışmıyorsa yenisine geçmeliyim hemen.
Aslında bundan bir çok ders çıkartmak mümkün. Şirketlerde çalışanların tümüne güvenerek ve
onları teşvik ederek daha fazla verim alacağımız aşikar. Özellikle küçük işletmelerde herşeyi
kendinizin yapabileceğine inanmak büyük bir hata, başkalarına da başarma ve/veya bazen hata
yapma şansı vermeli ve çalışanlardan yardım istemeliyiz.
92
Buna benzer bir örnek de bence Alexander Osterwalder’in “Business Model Generation” kitabını
yazma şeklidir. Kitabın yazılışına yaklaşık 400 profesyonelin katkısı olduğu gibi kitabın dizaynı ve
bastırılması için de bir çok kişinin katılımı olmuştur ve kitap kollektif bir çalışma ürünü olarak
ortaya çıkmıştır.
Ekekwe’nin projesine gelince yaklaşık bir ay önce başlamış ve sağlıklı bir şekilde yürüyor.
93
DİNLEMESİNİ BİLİYORMUSUNUZ ?
November 23, 2010
İletişim herzaman iki yönlüdür, ancak genelde bizim verdiğimiz ağırlık kendimizi karşı tarafa
anlatma yönündedir, karşımızdakini anlamak ise kendimizi anlatabilmek için gerekli önşarttır.
Kendinizi anlatmaya çalışırken karşı tarafın sizi dinlemediğini farkettiğinizde hissettiklerinizi
düşünün;
-Bana değer vermiyor,
-Beni ve söylsdiklerimi önemsemiyor,
-Bana saygı duymuyor.
Bu duygular altında kendinizi nasıl hissediyorsanız, siz dinlemediğiniz zamanda karşınızdaki
kendini öyle hissedecektir ve bu sadece iletişime değil karşılıklı ilişkilere de zarar verecektir.
Gerek iş hayatınızda gerekse özel hayatınızda geliştirmeniz gereken en önemli iletişim
becerilerinden birisidir dinlemesini öğrenmek.
Bunu yapabilmek için de, öncelikle karşınızdaki insan konuşurken ona vereceğiniz yanıtları
hazırlamak yerine, karşınızdakini katılımcı olarak dinlemeye konsantre etmeliyiz.
Katılımcı olarak dinlemek için ise;
1- Öncelikle karşımızdakinin yüzüne,gözlerine bakarak buna hazır olduğumuzu hissettirmeliyiz.
2- Zaman zaman onu anladığımızı, dinlediğimizi gösteren baş sallamak, evet demek gibi
yöntemlerle sinyaller göndermeliyiz.
3- Anlamadığımız,takıldığımız zaman konuyu açacak sorular sormalıyız.
4- Karşınızdakine herhangi bir şey söylemeden önce onun son cümlesini söylediğine emin
olmalıyız.
Tüm bunları yaparak karşımızdakine değer verdiğimizi, kendisini saydığımızı, söylediklerinin
önemli olduğunu belirtirken, aynı zamanda kendisini anlama olanağını da buluruz.
Bir çok toplantıda, hatta TV programlarında izlemişsinizdir, birbirlerini dinlemeyen insanlar
apayrı şeylerden konuşarak apayrı konuları tartışarak sadece vakit kaybetmezler, hem ilişkileri
bozulur hem de komik duruma düşerler.
Bu duruma düşmemek,hem iş hem de özel yaşamımızda ilişkilerimizi daha sağlıklı sürdürmek,
karşımızdakileri anlayabilmek için dinlemesini öğrenmek konusunda gayret göstermemiz
gereklidir.
94
İŞ PLANININ KAPAK SAYFASINDA NELER OLMALIDIR?
November 9, 2010
İş Planının fiziksel özelliklerinin öneminden ve nasıl olması gerektiğinden defalarc bahsettim.
İş Planı fiziksel olarak ele alındığında ilk göze çarpacak şey tabiki kapak sayfası olacaktır, bu
nedenle kapak sayfasınada gereken özeni göstermemiz gerekir.
İş Planının kapak sayfasında ilk görülmesini istediğimiz şey şirket ismidir, bu nedenle şirket adı
daha büyük harflerle, göze çarpacak bir karakter seçimi ile yazılmalıdır. Eğer var ise, şirketin
logosunun (yüksek çözünürlükte olması baskı kalitesini yükseltecektir) kullanılması çok da iyi
olacaktır.
Kitap kapaklarında olduğu gibi, İş Planının ( ve hatta tüm diğer raporların) kapağı dikkat çekici ve
hatırda kalıcı olmalıdır. Özen gösterilmemiş bir kapak, görende istediğimiz potansiyel etkiyi
yaratmakta zorlanarak yanlış algılanmanıza yol açabilir.
Şirket isminin ve/veya logosunun altında raporun adı, İş Planı ve onun altında da tarih yazılmalı
ancak bunlar şirketin adından daha küçük karakterler kullanılarak yazılmalıdır.
İstenilen herşey iş planının içerisinde anlatıldığı, Yönetici Özetinde özetlendiğine göre kapakta
gereksiz kalabalık yapacak bilgilerden kaçınmakta yarar vardır.
Planın kapak sayfası basit, temiz ancak güçlü olmalıdır.
Peki İş Planınız ilgi çektiği takdirde kiminle ilişki kurulmalı? CEO veya Genel Müdürün adı ve
soyadı, iletişim bilgileri raporun sonuna bırakılmamalı kapak sayfasında belirtilmelidir. Böylece
raporu okuyan kişi hazırlayan kişiyi tanımış olur.
95
ERTELEME
December 2, 2010
Yapılması gereken işleri daha sonraya bırakmaya ERTELEME (wikipedia) diyoruz. İnsanların çoğu
yapmak istemedikleri işleri veya yapacak daha önemli işleri olduğu zaman ERTELEME eğilimi
gösterirler, ancak ERTELEME alışkanlık halini aldığında gerek iş hayatı gerekse özel hayat için bir
sıkıntı haline dönüşebilir.
ERTELEME’ nin ana sebeplerinden biri MÜKEMMELİYETÇİLİK olabilir. Kendimizden olan
beklentilerimiz çok yüksek olduğunda, yapacağımız işi o seviyede yapamıycağımıza inandığımızda
sürekli olarak erteleme eğilimine girerek son dakikaya bırakabiliriz.
Aslında bunun verdiği rahatsızlık ve gerginlik çok yüksektir.
Mükemmeliyetciliğin dışında o işi nasıl yapacağımızı bilmiyorsak , o işi yapmak bizim için sıkıcı
geliyorsa, kendimizi hazır hissetmiyorsak, veya bu işi yapmaya zorlanıyorsak da ERTELEME davranışını
benimseriz.
Peki erteleme sizin için bir sorun mu? Bunu nasıl anlıyabiliriz ?
Ajandanıza veya yapılacak işler listenize bakın. Eğer bazı konular sürekli ajandanızda veya listenizde
uzun süre duruyorsa ve bunlar oldukça önemli ise siz de ERTELEME bir sorun halindedir.
Öncelikle bu işleri neden ertelediğinizi düşünmek hem de ciddi bir şekilde düşünmek, nedenini
anlamak bu sorunu çözmenize büyük bir katkı sağlıyacaktır.
Bu sorunu çözmek için yapabileceğiniz en iyi şey ise ertelediğiniz işlere hemen başlamak olacaktır.
Unutmayın ancak başladığınız işleri bitirebilirsiniz ve başlamak bitirmenin yüzde ellisidir.
96
Misyon ve Vizyon Arasındaki Fark Nedir?
December 23, 2010
(The Six Disciplines Blogdan alıntıdır)
Genellikle birçok şirketin Misyon ve Vizyon arasındaki farkı ayırdedemediklerini görüyoruz. Bu
şirketkerde genellikle “Değerlerimiz” vardır ancak vizyonlarını ve misyonlarını tanımlamalarını
istediğimizde her ikisi için de aynı tanımı yapacaklardır.
Peki bunların farkı nedir? Önemli midir?
MİSYON - Bir şirketin misyonu şirketin neden var olduğunu ve amacının ne olduğunu açıklar. - Amaç,
sürekli olan bir şey ve elde etmek için uğraşılması gereken bir şey olmalıdır. - Amacın en büyük
özelliği gerçekliğidir – Gerçek olmalıdır, gösteriş değil. - İnsanlar misyonu olan bir şirket değil,
misyona doğru koşan bir şirket arayışındadırlar.
VİZYON - Vizyon, peşinde gittiğimiz misyon ile şirketin 10 yıl sonra ne hale geleceğini gösteren
gerçekçi bir resmi oluşturmakta size yardımcı olacaktır. - Şirketinizin 10 yıl sonra NE olmasını
istiyorsunuz? - Şirketinizde 10 yıl sonra NELER olmasını istiyorsunuz? - Şirketinizin 10 yıl sonra NELER
YAPMASINI istiyorsunuz?
SONUÇ: Kısa cevap, eğer kullanacaksanız önemi vardır bu kavramların. Her ikisini de her gün, herkese
erişilebilir kılmalısınız. 100
97
Değişim Üzerine
December 31, 2010
Alvin ve Heidi Toffler`ın Gelecek Korkusu ve Üçüncü Dalga kitaplarını bilmeyen pek yoktur sanırım.
Gelecek Korkusu`nun yayımlanmasından bu yana 40 yıl geçmiş ve geçenlerde Heidi Toffler ile bu
nedenle yapılmış bir söyleşi okuyordum, H.Tofflerin bazı cümleleri bir çok şeyi çok güzel özetlemesi
nedeni ile çok hoşuma gitti ve paylaşmak istedim.
• Değişim, yaşam için en gerekli şey değil, yaşamın ta kendisidir.
• Teknoloji, kendisi ile beslenir, teknoloji, daha fazla teknoloji yaratılmasını sağlar.
• Değişim tek sabittir (değişmeyen tek şey değişimdir – sanki Cem Karaca`yı hatırlattı bana).
• Geleceğin cahilleri, okuma yazması olmayanlar değil, öğrenmesını bilmeyenler olacaktır. 101
98
TEK’LERDEN KAÇMAK GEREK
January 1, 2011
Diğer bir deyişle yeni bir iş kurarken yumurtalarınızın hepsini aynı sepete koymaktan kaçınmalıyız. Bir
çok başlangıç tek müşteriye, tek kişiye güvenilerek başlatılır ve bu tekler kısa sürede çok’a
dönüşmediği sürece işin başarısı ve devamı tehlikeye girer.
Kaçınmamız gereken bu tekler nelerdir;
1- Büyük ve tek bir müşteriye bağlı kalmak: Herhangi bir nedenden dolayı bu müşteriyi kaybettiğimiz
zaman bütün gelir kaynağımız kuruyacak ve belkide yeni müşteri veya müşteriler bulmaya vaktimiz
dahi olmayacaktır.
2- Tek bir tedarikçiye bağlı kalmak: Aynı şekilde bu tedarikçiyide kaybetmek büyük bir risk
olacağından daha fazla sayıda tedarikçilerle çalışmak veya ilişkide olmak hayati önem taşır.
3- Tüm faaliyetlerin şirket içerisinde tek bir kişiye bağlı olması: Keza bu da yüksek riskler taşıyan bir
durumdur. Bu tek kişi siz bile olsanız, sizin eksikliğinizde iş tamamen duracaktır.
Her zaman alternatiflerin olması ve tek bir kişiye veya kuruluşa bağlı olmadan çalışmak riskleri
minimize edecek, işin sürekliliğine balta vuramayacaktır.
Yumurtalarınızı aynı sepete koymaktan kaçının ve iş modelinizi bu yönde geliştirin.
99
YARIN ÇOK GEÇ OLACAK
January 4, 2011
Sosyal Medyanın reklamcılık alanındaki önemi gün geçtikçe artıyor, ABD’de bugün reklam bütçeleri
TV’den sosyal medya’ya doğru kaymaya başladı bile.
Özellikle küçük ve orta boy işletmeler için sosyal medya oldukça düşük maliyetli bir medya sunuyor
ve bunu doğru olarak kullanabilenler oldukça başarılı oluyor.
Bugünden sosyal medya yerimizi almaya başlamış ise yarın çok geç olabilir, hatta belki şimdi bile geç
kalmış olabiliriz. Facebook’da, Twitter’da ve benzeri yerlerde kullanmak istediğimiz isimler başkaları
tarafından alınmış olabilir.
Bu alandan uzak olan bir çok kişi bu işi biraz çocuk oyuncağı gibi gördüklerinden, birazda evdeki
gençlerin internet konusundaki bilgilerine güvendiklerinden olsa gerek, sanki internet ve bilgisayar
bilgisi bu iş için yeterliymişcesine işyerindeki gençlere veya evdeki çocuklara devretme eğilimi
gösterirler.
Ancak unutulmaması gereken şey, sosyal medyanın bir pazarlama aracı olduğu ve uzmanlık
gerektirdiği.
Belli bir strateji ve planlama doğrultusunda yapılmayan pazarlama faaliyetleri zaman zaman yarar
yerine çok büyük zararlar getirir.
Ancak lütfen bilgi ve deneyime yatırım yapmaktan çekinmeyin ve uzmanlar ile çalışın.
Her bilgisayar kullanan, internete giren, facebook ve twitter hesabı olan sosyal medya uzmanı
değildir.
Dimyata pirince giderken evdaki bulgurdan olmak da var, ucuza maledeceğim kaygısı ile farkına
varmayacağınız zararları karşılama riskine girmeyin lütfen.
100
İŞ PLANI HAZIRLARKEN DİKKAT EDİLEMESİ GEREKEN 8 NOKTA
January 12, 2011
Son otuz yıl içerisinde hazırladığım veya incelediğim İŞ PLANLARINDA yaptığım ve gözlemlediğim
hataları ele aldığımda ve değerlendirdiğimde, iyi bir İŞ PLANI hazırlarken aşağıdaki noktaların
muhakkak gözönüne alınması gerektiğini anladım.
İŞ PLANI’nızı hazırlarken sizlere çok yardımcı olacağına inandığım bu noktaları özetlersem:
1- İŞ PLANI’nın ne olduğunu, nasıl hazırlandığını biliyormusunuz? Emin değilseniz öncelikle bu konuda
bir araştırma yapmanızı veya bildiğini düşündüğünüz birisine danışmanızı öneririm. Bugüne dek İş
Planı adı altında İŞ Planı ile ilgisi olmayan bir çok çalışma gördüm, böyle bir çalışma, plan sunan kişi
veya kuruluş konusunda şüpheler uyandırıyor ve bunların sonradan telafisi mümkün olmuyor.
2- İş Planı’nı şişirmek, yani fazla sayfaya ve bilgiye boğarak, kalınlaştırarak daha iyi göstermeniz
mümkün değildir. Bu nedenle gereksiz teknik bilgi, grafik vb. Lüzumsuz şeyler okuyucuya fazlalık gelip
onu sıkacağından bunlardan kaçınmak gerekir. Önce planı en özet şekilde yazın ondan sonra
okuyucunun daha rahat anlamasına yardımcı olacağına inandığınız bilgi, resim ve grafikleri ekleyin.
3- İyi bir İş Planı yazmak için her türlü yazılı metinde yapmanız gerektiği gibi önce başlıkları
listelemeniz gerekir. Bunları her yerde bulabilirsiniz, burayı tklarsanız bir İş Planının başlıklarını
gösteren blog yazısına gidebilirsiniz. Bu başlıkları listeledikten sonra o başlığı yazabilmek için hangi
soruları yanıtlamanız gerektiğini yazın ve bu soruları yanıtlayarak başlıkların altını doldurmaya
başlayın. Daha sonra bunları mantık sırasına koyarak İş Plalının özünü elde edeceksiniz.
4- Bundan sonra yapmanız gereken, bu iş planını hangi amaca yönelik kullanacaksanız o doğrultuda
gereken ilave ve kısaltmalar yapmaktır.
5- İş Planının teknik bir döküman olduğunu unutmamak gerek. Bu nedenle uzun ağdalı kelime
kalabalığına boğulmuş parağraflardan, cümlelerden kaçınmanızda yarar vardır. İş Planı’nı yazarken
hangi amaçla ve kimin okuyacağını düşünerek yazın.
6- Bir İş Planı gerçekçi ve ulaşılabilir olmalıdır, aksi halde bir iş rüyası olarak kalacaktır. Bu nedenle
kullanacağınız rakkamları çok dikkatli seçmeniz gerekir.
7- İş Planı yaşayan bir dökümandır, bu nedenle Pazar yapısının, teknolojinin getirdiği değişiklikler
doğrultusunda sürekli güncellenmelidir, aksi halde amacına ulaşmayan bir kütüphane süsü olarak
kalacaktır.
8- Tüm yukardakilere dikkat ederek yazacağınız bir İş Planı sizin için iyi bir başlangıç olacaktır.
Hazırlanmış bir İş Planı’nı okuyucusuna ulaştırmadan önce dışarıdan bazı kişilerin, hatta bu konularda
uzmanlaşmış olan kişilerin planınızı okumaları ve değerlindirmeleri yararlı olur. Sizin atladığınız,
unuttuğunuz veya hata yaptığınız konularda sizi uyararak yardımcı olabilirler.
101
İŞ ORTAKLIKLARI NEDEN KISA ÖMÜRLÜ OLUR ?
January 27, 2011
İş ortaklıklarının büyük bir kısmı maalesef kısa ömürlü olur ve sonunda sadece ortaklık değil
arkadaşlık ve dosluklarda sona erer.
Ortaklıkların uzun nefesli olmamasının birçok nedeni vardır ancak bunun en önemli nedeni flört
döneminde tarafların hem iş konusundaki hemde birbirleri hakkında iyi ve olumlu düşünme
eğilimleridir. Bu dönemde taraflar ağırlıklı olarak birbirlerinin iyi taraflarını görürler, girişecekleri işin
başarılı olacağını düşünürler.
Bu dönemde olumsuzlıkları konuşmak sanki nazik olamayan bir davranışmış gibi ötelenir hatta hiç
konuşulmaz.
İşin başında ve işler iyi giderken de bir çok şey görülmez veya gözardı edilir. Ancak darboğazlar
başladığında sıkıntılar da ortaya çıkmaya başlar. Çözümler konusunda uzlaşmak zorlaşır, taraflar
kendi çözümlerini tek çözüm olarak görmeye başlar, ilişkiler zedelenerek işe yansımaya başlar.
Buradaki en büyük sorun başta da söylediğim gibi, işin başında konuşulması gerekipte konuşulmayan
veya satır aralarında kaybolan şeylerdir.
Maalesef bir ortaklık başlarken tarafların kullandığı hizmet sadece avukatlar ve muhasebeciler
seviyesinde kalır hiçbir zaman üçüncü bir şahısa, bir danışmana başvurulması düşünülmez.
Bir ortaklığa başlarken veya girişirken tarafların kendilerine ve karşı tarafa sorması gereken birçok
soru ve alınacak yanıtlar vardır.
Bunları aşağıdaki gibi özetleyebiliriz.
1- Kültürlerimiz birbirine uygunmu? Aynı kültürden veya sosyo ekonomik yapıdan gelmayan kişilerin
işe veya olaylara bakış açısı ve beklentileri farklı olacağından zaman içerisinde ilişkilerin hızlı aşınması
söz konusu olacak ve bu da ortaklığı zedeleyecektir.
2- Ortaklığın amaç ve hedefleri taraflarca açık ve net olarak kavranmış mı ? Aksi halde birbirine
uymayan amaç ve hedeflere koşan taraflar ortaklığı doğal olarak yıpratacaktır.
3- Taraflar birbirlerinden olan beklentilerini açık ve net olarak biliyorlarmı? Beklentiler açık ve net
olarak irdelenmediğinde taraflar birbirlerine karanlıkta göz kırparak yanlış yönlere giderek ve
birbirlerini hızla eleştirmeye başlayarak ortaklığı zedeleyeceklerdir.
4- Gerçekçi hedefler belirlenmiş, ortaklığın varacağı noktalar tam olaraktaraflarca anlaşılmış mı ? Bu
yapılamadığı takdirde her zaman bazı şeyler taraflardan biri açısından eksik kalmış olarak
yorumlanacak ve ortaklığı sürdürmek zorlaşacaktır.
5- Çıkış stratejisi (exit strategy) taraflarca anlaşılır bir şekilde belirlenmiş mi? 3 yıl-5 yıl sonra işlerimiz
başarılı giderse ne yapacağız, işler istediğimiz gibi gitmez ise ne olacak soruları bugün , yani
başlangıcta ele alınmaz ise sadece ortaklık değil arkadaşlık ve dosluklarda sekteye uğrayacaktır. 105
102
Tüm bu sorunların üzerinden geçtiğimizde vizyon, misyon, yönetim ekibi, hedefler, hedeflere
ulaşmak için neler yapılacağı, çıkış stratejıleri gibi İŞ PLANI’nın temel ögelerini görürüz.
Tarafların ortaklığa başlamadan önce yapması gereken en önemli şey ortaklığın yol haritasını birlikte,
anlıyarak ve uzlaşarak çizmeleri, diğer bir değişle İŞ PLANI yapmaları gerekir. Hem ortaklık, hemde İŞ
PLANI konusunda gerektiğinde üçüncü şahısların yani danışmanların yardımına gerek duyduklarında
bunu yapmalıdırlar, aksi halde ortaklığın sonu hızlı gelebilir.
103
KARARSIZLIK EN KÖTÜ KARARDAN DAHA KÖTÜDÜR
February 11, 2011
Bir kararın ertelenmesi, yapılması gereken bir işin ertelenmesi anlamına gelir, bu da daha önce
bahsettiğimiz ERTELEME’den başka birşey değildir. Yani herikisi de yapılması gereken bir işi geciktirir,
yapılmasını engeller.
Genellikle vereceğimiz kararın kötü olacağına inandığımız zaman kararsız kalırız, ve zaman içerisinde
toplayacağımız bilgilerin bizi doğru karara yönlendireceğini düşünürüz. Ancak genellikle yeni
edindiğimiz bilgiler bilinçaltında ilk verdiğimiz ancak uygulamaktan çekindiğimiz kararı pek
değiştirmeyecektir.
Karar vermekte çekindiğimiz konu ortadan kalkmaz ve biz kararı ertelediğimiz sürece daha karmaşık
bir hale gelerek yeni sorunların doğmasına neden olabilir. Bundan dolayı vereceğimiz karar yanlış
dahi olsa sorunların kangren olmasını engelleyecektir. Ayrıca verdiğimiz yanlış kararın ortaya
çıkartacağı durumlar yeni kararlar vermenizi gerektirecek ve yeni vereceğiniz kararlar bu durumu
düzeltebilecektir.
Kararsızlığın en kötü sonuçlarından biri de, verilmesi gereken kararın başkası tarafından verilmesidir
ki bu da sizin açınızdan daha zor sonuçlardoğurabilir.
Zor bir kararla karşılaştığınızda durumu değerlendirip, gerekli bilgileri toplayıp hızla karar vermek
gerekir. Aynı hızla kararın doğru olup olmadığını görür ve önünüze çıkacak seçenekleri daha rahat
seçebiliriz, aksi halde kararı geciktirerek önünüze çıkacak seçeneklerin sayısını azaltmak riskini
taşımak zorunda kalırız.
104
KEŞKE BU YAZIYA GEREK OLMASAYDI
February 17, 2011
Hikayenin başı temmuz ayına gidiyor,yani tam yedi ay öncesine.
Geçen hafta Perşembe günü bir telefon geldi, Ticaret Ateşeliği arıyor, görevli bir kızcağız.
‘’Ticaret Ateşesi sizi Pazar günü 11:00 de bekliyor’’ dedi.
Bu bölgede haftasonu tatili Cuma günü olduğu için Pazar gününde bir gayritabililik yok. Gayritabilik
çağrının kendisinde ve şeklinde. Birincisi görüşmek için kendi ofisinize çağırıyor iseniz bunu kendisine
direkt iletmek(sekreter aracılığı ile değil) ve neden çağırdığınızı da belirtmek en basit nezaket
kuralıdır.
Bu ise resmen bir emir, davet veya görüşme talebi falan değil,ancak Temmuz ayındaki olayı ve yazıyı
düşünerek konunun fazla üzerine gitmemek gerektiğini düşündüm ve emre itaat etmeye karar
verdim.
Daha önce yaşadığım ülkelerde ateşeler ile, elçi ve büyükelçilerle çok düzgün ilişkilerim olmuştu ve ilk
kez böyle bir tavır ile karşılaşıyorum nazik ve hatta diplomatik olmayan bir tavır ile.
Pazar günü Erbil’de gök delinmiş,görmediğim kadar çok yağmur var, saat 10:30 da ofisten çıktım,
10:55 de ateşelikteyim. Kapıyı açan kızcağızın beni beklediği belli ama emri veren kişi yok. Dışarıda
bir toplantısı varmış. Eh nasılsa 5 dakika erken geldim,o da gelir yoldadır nasılsa 11:00 de çağırdığına
göre, beklerim.
Kızcağız sürekli telefon ile ateşeyi arayarak haber vermeye çalışıyor ancak telefon açılmıyor, belliki
önemli ve uzun sürecek bir toplantı. Ee ozaman bana haber gönderip buluşma iptal edilemezmiydi?
Tabi olabilirdi ama tabiki bunudüşünmek bir incelik, bir nezaket gerektirir, ama bir KAMU
GÖREVLİSİNİN, KAMUYA yani görevi veren kişiye böyle bir incelik, nezaket göstermesine gerek yok.
(TDK-Kamu: Bir ülkedeki halkın bütünü,halk,amme)
11:15, artık kalkmak zamanı, ve yine gitti benim birbuçuk saatim.
Hadi haber verip iptal edilmedi buluşma, yine nezaket ve saygı gereği en azından bir telefon edip(bu
yazı Çarşamba akşam yazılıyor) özür dilenmesi gerekir.
Pazar günü beni neden çağırdıklarını dahi bilmiyorum, gerçi tahmin edebiliyorum ama kondurmak
içimden gelmiyor. Neyse, önemli olsa ararlardı tekrar. Eee, peki önemsiz bir şey için birbuçuk saatimi
çalmak niye?
Kişiler kurumları temsil ederler ve bireyler diğerlerine saygı göstermeyi ihmal ettikçe hem kendilerini,
hemde kurumlarını yıpratır ve saygınlıklarını kaybetmeye başlarlar. Bu kurumlar içerisine şirket ve
işletmeler de doğal olarak dahildirler ve kendilerini müşterilerine, iş ortaklarına böylesine yıpratacak
kurumların yaşaması uzun olmayacaktır.
105
KURUMSALLAŞMALI MI, KURUMSALLAŞMAMALI MI ?
February 24, 2011
Kurumsallaşmanın amacı, işletmelerin sürekliliklerini sağlıyabilmeleri için kişilerden bağımsız olarak
belirli sistemler silsilesi içerisinde yürütülmesidir. Bunun gereği olarak da her işlem belirli kurallar
dahilinde yürümeye başlar.
Küçük ve orta boy işletmeler ile aile şirketlerinin büyüme aşamasında kaçınılmaz olduğunu
varsaydımız kurumsallaşma, acaba günümüzün şartlarında da geçerlimi?
Bilginin çok hızlı arttığı ve aktığı, değişim hızının son on-onbeş yıl içerisinde logaritmik artışı ve
giderek de hızlanması sonucu günümüzde hızlı hareket edebilmek, esnek olmak,proaktif olmak ve
hatta bir adım ileriye giderek geleceği yaratmak işletmelerin yaşamlarını sürdürmeleri açısından ön
plana çıkmıştır. Bunların sağlanabilmesi için de en gerekli altyapı yaratıcı, yüksek motivasyona sahip
bir çalışanlar topluluğudur.
Buna karşılık kurumsallaşma çabaları ile koymaya başladığımız kurallar silsilesi, kendi devamını
sağlıyabilmek için yeni kurallar gereğini getirecek ve işletmeyi hantal bir yapıya doğru
sürükleyecektir. Bu hantal yapının, günümüz koşullarında yaşamaya devam etmesi zorlaşacağından,
ya değişime uğrayacaktır ya da yok olacaktır.
Aynı nedenler çalışanların yaratıcılığını körletmeye başlayacak ve motivasyonu düşürecektir. Kurallar
sisilesi, bireyi yok saymaya başlayacak ama tezat olarak insanlar tarafından yürütülen, yönetilen
işletmeden soğumaya başlamasını getirecektir. İşte tam bu nokta gecikmiş bir değişim başlatma
noktasıdır.
Özetlersek, kurumsallığın getirdiği hantallık, karar verme mekanizmasını olumsuz yönde etkileyerek
işletmeyi yavaşlatacak ve aynı zamanda da insanlar tarafından yürütülen, yönetilen işletmelerdeki
insan faktörünü unutarak arka plana itecektir ki, bu da aslında sonun başlangıcıdır.
Sanırım kurumsallaşmanın son aşamasının kurumsallaşmadan kaçmak olduğunu söylemek, günümüz
şartlarının geldiği nokta açısından yanlış olmayacaktır.
106
İŞ MODELİNİN YAPITAŞLARI – 1
March 19, 2011
Mayıs ayındaki ‘’İş Modeli İş Planı Değildir’’ konulu yazıda İş Modelinin tanımını yapmış ve
Aleksander Osterwelder’ın İş Modeli Tuvalinden bahsetmiştim ve bu tuvali oluşturan dokuz yapıtaşını
sıralamıştır.
İş Modeli tanımına ve Tuvale daha fazla açıklık getirmek için yapıtaşlarının neler olduğunu ve bu
yapıtaşlarının Tuvale nasıl yerleşerek İş Modelinin görsel yapısını ortaya koyduğunu tam olarak
açıklamadığından bazı şeylerin havada kaldığını gördüm.
Bir dizi olarak bu yapıtaşlarının açıklamalarına girmek istiyorum öncelikle.
Bu yapıtaşlarını, bir şirketin veya işin varlığını sağlayan dört ana unsurun (müşteri-diğer önerisi (veya
satılan şey)- alt yapı-finansal süreklilik) tanımını oluşturan unsurlardır ve bunları :
1- Müşteri Grupları,
2- Değer Önerisi ( satılan şeyler),
3- Kanallar,
4- Müşteri İlişkileri,
5- Gelir Akışı,
6- Temel Kaynaklar,
7- Temel Faaliyetler,
8- Temel Ortaklıklar,
9- Maliyet Yapısı olarak sıralanır.
Bunları tek tek ele alırsak:
1- Müşteri Grupları: Bu yapıtaşı, bir şirketin ulaşmayı ve hizmet vermeyi hedeflediği insan veya şirket
gruplarıdır.Her iş modelinin temelini müşteri oluşturur, müşterisi olamayan bir işin, şirketin yaşaması
olanaksızdır. Müşterilerin ihtiyaçlarını daha iyi tahmin edebilmek için müşterileri ortak ihtiyaçları,
ortak davranışları ve diğer ortak özellikleri doğrultusunda gruplandırabiliriz. Bir iş modeli bir veya
birden çok küçüklü büyüklü müşteri grupları tanımlayabilir. Şirket, bu müşteri gruplarından hangileri
üzerinde yoğunlaşması ve hangilerini kaale alması gerektiği konusunda bilinçli bir karar vererek seçim
yapmak zorundadır. Bu karar verildikten sonra müşteri gruplarının özel ihtiyaçları gözönüne alınarak
bunların çevresinde bir iş modeli oluşturulabilir.
Müşterilerin gruplanmasında kullanabileceğimiz özellikler aşağıdaki gibi sıralanabilir.
-Özel ihtiyaçları olanlar
107
-Değişik kanallar ile ulaşılanlar
-Değişik ilişkiler gerektirenler
-Değişik karlılıklar sağlıyanlar
-Sunulan değer önerisinin değişik yanları nedeniyle satın alanlar gibi.
(Yazının devamı ilerideki günlerde tamamlanacaktır)
Alexander Osterwalder, yukarıdaki ögeleri bir aray getiren bir İŞ PLANI TUVALİ hazırlamış,
kendisinden izin alarak tercümesini yaptığım“İŞ MODELİ TUVALİ`ni buraya tıklayarak bilgisayarınıza
indirebilirsiniz.
108
İŞ MODELİNİN YAPITAŞLARI 2- 4
March 25, 2011
2- Değer Önerisi: Bu yapıtaşı, bir müşteri grubu için değer oluşturan ürün veya/ve hizmetler
paketinden oluşur.
Bu değer önerisi nedeni ile müşteri bir şirket ile iş yapmaya yönlendirir, müşterinin bir sorununu
çözer veya bir ihtiyacını tatmin eder. Her değer önerisi, bir grup müşterinin gereksinmelerine göre
hazırlanmış ürün ve/veya hizmet paketinden oluşur. Bu anlamda bakıldığında değer önerisi şirketin
müşteriye sunduğu yararlar paketi toplamıdır.
Bazı değer önerileri yaratıcı ve özel hazırlanmış paketlerdir. Bazıları ise hali hazırda pazarda
bulunabilen ancak değişik özellikler içeren değer önerileridir.
Bu yapıtaşını oluştururken yanıtlamamız gereken sorular şunlardır;
- Müşterimize sunduğumuz değer nedir?
- Müşterimizin hangi sorununu çözmesine yardımcı oluyoruz?
- Müşterimizin hangi ihtiyacını karşılıyoruz?
- Her müşteri grubuna sunduğumuz ürün ve hizmet paketi nedir?
Bu yapıtaşını oluştururken yanıtlamamız gereken sorular şunlardır;
- Kimin için değer yaratıyoruz?
- En önemli müşterilerimiz kimlerdir?
3-Kanallar: Bu yapıtaşı, şirketin değer önerisini müşteri gruplarına ulaştırmak için bu gruplarla nasıl
iletişim kurduğunu ve onlara nasıl ulaştığını tanımlar.
İletişim, dağıtım ve satış kanalları şirketin müşteri ile olan arayüzünü oluşturur. Kanalların müşteri ile
direkt ilişkide olması nedeniyle müşterinin bizimle olan deneyiminde önemli bir rol oynar.
Kanalların Fonksiyonları;
- Bir şirketin ürün ve hizmetleri konusunda müşteriler arasında farkındalık yaratmak,
- Müşteriye, şirketin sunduğu değer önerisini değerlendirme olanağı sağlamak,
- Müşterinin ürünü ve hizmetleri satınalmasına yardımcı olmak,
- Değer önerilerini müşteriye ulaştırmak,
- Satınalma sonrası destek sağlamak.
109
Bu yapıtaşını oluştururken yanıtlamamız gereken sorular şunlardır:
- Müşteri gruplarımız kendilerine hangi kanallar aracılığı ile ulaşılmasını istiyor?
- Şu anda onlara nasıl ulaşıyoruz?
- Kanallarımız nasıl bütünleşmektedir?
- Hangileri en etkindir?
- Kanalları müşteri ile nasıl bütünleştiriyoruz?
4-Müşteri ilişkileri: Bu yapıtaşı, şirketin belirli müşteri grupları ile ne şekilde ilişki kurduğunu
tanımlar. Şirketler, belirli müşteri grupları ile ne çeşitte bir ilişki kurmak istediklerini açıklığa
kavuşturmak zorundadır. Bu ilişkide kişisel ilişkiden otomatik ilişkiye kadar değişen bir yapıya sahip
olabilir.
Müşteri ilişkilerini yapılandıran motivesyonlar:
- Yeni Müşteri kazanmak,
- Varolan müşterileri korumak,
- Satışları artırmak,
Olabilir.
Müşteri ilişkileri müşterinin şirket ile olan deneyiminin tamanını şekellendirebilir.
Bu yapıtaşını oluştururken yanıtlamamız gereken sorular şunlardır.
- Her müşteri grubumuz, kendileri ile ne şekilde ilişki kurmamızı ve devam etmemizi istiyor?
- Bu ilişkilerden hangilerini oluşturabildik?
- Bunların maliyeti nedir?
- Bunlar İş modelimize ne kadar uyum sağlıyor?
110
İŞ MODELİNİN YAPITAŞLARI 5-7
April 2, 2011
5-Gelir Akışı: Bu yapıtaşı, şirketin her müşteri grubunda ne kadar gelir elde ettiğini belirler.( Gelirler,
gelen nakitten maliyetlerin düşülmesi ile belirlenir.) Müşteri ne kadar önemli ise gelirde en az o
kadar önemlidir. Şirket, her müşteri grubuna önerdiği değere ne kadar ödemeye hazır olduğunu
anlamaya çalışmalıdır, bunu yapabildiği sürece müşteri gruplarından gelir akışı sağlıyacaktır. Her gelir
oluşumu değişik bir fiyatlama mekanızması olabilir. Sabit fiyat, pazarlık edilebilir fiyat vs. Gibi.
Bir iş modelinde iki değişik gelir akımı sözkonusu olabilir, mal satışında alınan tek bir ödeme veya
daha sonra müşteri desteği verilerek alınacak ödemeler.
Bu yapıtaşını oluştururken yanıtlamamız gereken sorular;
- Müşteri önerimize ne kadar ödemeyi düşünüyoruz?
- Ne için ödüyor?
- Nasıl ödüyor
- Nasıl ödemeyi tercih eder?
- Her gelir akışının toplam gelire olan oranı nedir?
6-Temel Kaynaklar: Bu yapıtaşı,herhangi bir iş modelinin çalışabilmesi için en önemli varlıktır.
Her iş modelinin içerisinde muhakkak temel kaynaklar bulunur. Bu kaynaklar bir şirketin değer
önerisinin üretilmesini, sunulmasını,pazara ulaşmasını, müşteri grupları ile ilişkilerin sağlanmasını ve
gelir akışı sağlamasını sağlar. İş modelinin şekline göre değişik kaynaklar gerekebilir.
Microchip üreten bir firma için çok pahalı makinalar gerekir buna karşılık microchip tasarlayan bir
şirket insan üzerine yoğunlaşır.
Temel kaynaklar finansal,entellektüel veya insan olabilir, şirketin malı olabilir veya kiralanabilir, veya
temel ortaklardan sağlanır.
Bu yapıtaşlarını oluştururken yanıtlamamız gereken sorular şunlardır;
- Değer önerisini yaratmak için hangi temel kaynaklara ihtiyaç var,
- Aynı şekilde dağıtım kanallarımızın müşteri ilişkilerimizin , gelir akışımızın gerektirdiği kaynaklar
nelerdir?
111
İŞ MODELİNİN YAPITAŞLARI 8 – 9 (Son)
April 13, 2011
8-Temel Ortaklar: Bu yapıtaşı iş modelinin çalışmasını sağlayan ortaklar ve mal ve hizmet
sağlayıcılardan oluşur.
Şirketler artık birçok nedenden dolayı iş modellerinde çeşitli ortaklıklar kurmaktadırlar ve bunu
yaparak iş modellerini optimize eder ve riskleri düşürürler.
Temel ortaklıkları dörde ayırabiliriz;
- Rakip olmayanlar arasında stratejik işbirliği,
- Rakip olanlar arasında stratejik işbirliği,
- Yeni bir işe girmek için şirket ortaklıkları,
- Güvenli girdi sağlamak için satınalan-satan ilişkileri.
- Temel ortaklarımız kimlerdir?
- Kimlerden mal alıyoruz?
- Ortaklarımızdan hangi temel kaynakları sağlıyoruz?
- Ortaklarımız hangi temel faaliyetleri yapıyor?
9-Maaliyet Yapısı: Bu yapıtaşıi iş modelinin çalışması için gerekli tüm maliyetleri içerir.
Bir değer önerisi yaratmak, bunu müşteriye ulaştırmak ve gelir yaratmak bir maliyet sonucu
oluşacaktır.
- İş modelimizdeki en önemli maliyet kaynağı nedir?
- En pahalı olan temel kaynaklar hangileridir?
- En pahalı olan temel faaliyetler hangileridir?
112
MÜZİK ve YÖNETİM
April 21, 2011
1990 yılarında yönetici eğitimleri verirken, bir yöneticide olması gerekenleri anlatırken orkestra şefi
örneğini kullanırdım. Hernekadar müzikten anlayan birisi olmasamda zaman içerisinde bir orkestra
ile bir şirketin bir çok özelliği olduğunu gözlemlerdim, hatta sadece orkestra yapısı değil yaptığı müzik
dahi şirket performansı ile karşılaştırılabilir diye düşünüyorum.
Bir orkestranın en önemli özelliklerinden biri işbirliği ve koordinasyondur, bunun eksikliğini en kötü
bir dinleyici bile fakedecektir. Çalışanlar, yöneticiler arasındaki işbirliği ve koordinasyon eksikiğide bir
şirkette hemen performansa yansımazmı?.
Bir orkestra müziğini yaparken sürekli bir ritim içerisinde çalışır,şirketlerdeki ritim eksikliği hemen kar
ve performans da hissedilir.
En küçük bir orkestrayı dahi, (bu müzisyenlerin arasında birisi olabilir) yöneten bir yönetici vardır ve
müzisyenler onu takipeder. Bu yöneticideki en ufak bir hata performansa yansır. Şirketler için başka
bir şey söylemek mümkünmü?
Bir müziğin kalitesini etkileyen en önemli etkenlerden biri, orkestra üyelerinin ortak coşkusudur.
Coşkudan yoksun bir orkestranın müzik kalitesi hemen hissedilir. Motivasyon ve coşku eksikliği olan
bir şirket de hiç bir zaman fark yaratamadan ömrünü tamamlamaya çalışacaktır.
Müzisyenler sürekli herkesi dinlemek zorundadırlar, aksi halde uyum sağlamaları mümkün
olmayacaktır. Komunikasyon(iletişim) sorunu olan şirketlerin durumu ise zaten ortada.
113
BUNLARI BİLİYORMUYDUNUZ ?
April 28, 2011
Değişimi ve özelliklede değişimin eğitim sistemindeki gelişmelere olan etkisini tartışmaya açmak
amacıyla Karl Fish ve Scott Mcleod’un hazırladığı,’’ Bunları Biliyormuydunuz ?’’ adında bir sunumu
var.
Sunumun geneline baktığımızda dünyanın geleceğini anlamaya çalışmamıza yardımcı olacak, özellikle
teknolojinin getireceği yeniliklere ve ekonominin gideceği yönü görmemize yarayan bir çok soru ve
bunların yanıtları ile hazırlanmış bir sunum.
Bu sorular ve yanıtlarının bir kısmını aşağıda sizlerle paylaşıyorum, paylaşıyorum ki artık bizlerin
olmasa bile çocuklarımızı nelerin beklediğini ve dünyadaki değişimin inanılmaz hızını görelim.
Önümüzdeki sekiz saniye içerisinde 34 bebek doğacak ve bunların 5’i Hindistanda, 4’ü Çinde 1’i de
ABD’de doğmuş olacak.
Acaba onların dünyası nasıl olacak?
1900 yılında dünyanın en zengin, en büyük ordusuna sahip,dünyanın finansman ve iş merkezi olan,en
güçlü eğitim sistemine sahip, para birimi dünyayı yöneten, en yüksek yaşam standartlarına sahip
ülkesi hangisiydi?
İngiltere..
2006 yılında üniversitelerden mezun olan gençlerin;
1.3 milyonu ABD’li,
3.1 Milyonu Hindistanlı,
3.3 Milyonu Çinli
2006 yılında Hindistanda üniversiteden mezun olan gençlerin yüzde kaçı İngilizce konuşuyor dersiniz?
%100 ü…
Önümüzdeki 10 yıl içerisinde en çok İngilizce konuşan insanın hangisi olacağı tahmin ediliyor
dersiniz?
Çin..
Bunu 60 sene önce,40 sene önce,hatta 20 sene önce tahminedebilirmiydik?
ABD Çalışma Bakanlığı istatistiklerine göre çalışanların ¼ ü çalıştıkları işte bir yıldan kısa bir
süredir,1/2 si beş yıldankısa süredir aynı işte çalışıyor.
Bugün okul çağında olan gençlerin 38 yaşına vardıklarında en az 10-14 işte çalışacakları tahmin
ediliyor…
114
Yeni medya, organik tarım,e-ticaret,nano teknoloji gibi birçok konu 10 yıl önce üniversitelerde
okutulmuyordu.
Acaba bundan 10 yıl sonra neler okutulacak.
50 milyonluk bir seyirci kitlesine, radyonun 38, televizyonun 13 ve internetin 4 yıl içerisinde ulaştığını
biliyormuydunuz?
Google’da aylık aramanın 2.7 milyardan fazla olduğunu biliyormuydunuz? Googledan önce bu
soruları kime soruyorduk acaba?…
Teknolojik bilgi şu anda iki yılda bir ikiye katlanıyor(2006).2010 yılında sadece 72 saatte ikiye
katlanacağı öngörülüyor.
Siz bunları okurken 3000 adet e-kitabın yayınlandığını biliyormuydunuz?
NewYork times da bir hafta içerisindeki bilginin, 18.yüzyılda bir insanın tüm yaşamı boyunca edindiği
bilgiden daha fazla olduğunu… Biliyormuydunuz?…
Nokıa’nın saniyede 13 cep telefonu ürettiğini, diğer bir deyişle siz bu yazıyı okuyuncaya kadar 3900
adet cep telefonu ürettiğini biliyormusunsuz?…
2020 yılında internete en çok cep telefonu ile bağlanılacağını biliyormuydunuz?…
Cep telefonunun sahip olduğu bilgisayar gücünü,MIT da 1965 yılında kullanılan bilgisayardan bir
milyon kez ucuz,bin kez güçlü ve yüzbinde bir boyut olarak küçük olduğunu biliyormuydunuz?…Diğer
bir deyişle bir binaya ancak sığabilen bir araç artık cebimize sığabiliyor.
ABD’de gazete baskısının son 25 yılda 7 milyon adet düştüğünü, buna karşılık son beş yıl içerisinde
gazetelerin internet sitelerine 30 milyon yeni okuyucunun kayıt olduğunu biliyormuydunuz?…
2009 yılında konvansiyonel reklamcılık gelirlerinde düşüş giderek büyüdü;
ABD’de
Gazete reklamlarında düşüş %18, Televizyon reklamlarındaki düşüş %10.1, Radyo da %11.7,
Dergilerde ise %18.4,
Buna karşılık ise dijital reklam sürekli artış gösteriyor;
Cep telefonu ile yapılan reklamlardaki artış %18.1, internetle ise %9.2
Biliyormuydunuz?…
Tüm bunların anlamı değişim çok hızlı ilerliyor,şu anda çocuklarımız henüz ne olduğunu bilmediğimiz
işler ve teknolojiler için hazırlanıyorlar, ve bu teknolojiler ile henüz varlığından bile haberimiz
olmayan sorunları çözecekler.
115
BİR MÜŞTERİYE NE KADAR EZİYET EDİLEBİLİR ?
May 7, 2011
İki üç ay önce kendime bir tablet bilgisayar aldım, her ne kadar kablosuz internet ile çalışsa da
heryerde internete bağlanmak için bir de 3G kart almaya karar verdim ve yıllardır kullandığım servis
sağlayıcısından vazgeçmeyerek Türkcell’den bir data hattı satınaldım.
Daha sonra uzun bir süre yurtdışına çıktığım için hatta yeni yükleme yapamadığımdan ve bir aylık
süre dolduğundan haliyle hat kapandı. Geçen ay Türkiye’ye döndüm ve hattı açtırmak ve süre almak
için ne yapmam gerektiğini araştırdım, veeee;
İlk süpriz: Bu hatların ödemesini internet üzerinden yapamıyorum, Türkcell mağazalarından birine
gitmek zorundayım. Bu bana komik geldi, bana internet hizmeti sağlayan kuruluş bu imkandan
faydalanmadığı gibi benim faydalanmama da imkan vermiyor beni bir Türkcell merkezi bulmaya ve
oraya gitmeye zorluyor.
Başa gelen çekilir, Bağdat caddesi üzerindeki merkeze gidiyorum, birçok zorlukla park yeri
buluyorum, bu yer oldukça uzak, bir süre yürüyorum veee;
İkinci süpriz: Ödemeyi kredi kartıyla yapamıyorum, nakit ödeme yapmam gerek. Neden? Bilen yok
ama diğer bir çok hizmetin bedeli kredi kartı ie ödenebiliyor, hatta internet üzerinden. Bankaya gidip
nakit alıyorum, geri gelip ödemeyi yapıyorum ve hattın aynı gün açılacağını öğreniyorum, gidip bir
kafede kahve içerek etrafı seyrederken bir mesaj geliyor tabletime, veee;
Süpriz üç: Mesaj şöyle ‘’ Değerli müşterimiz, hattınızdan 90530…. no’lu hatta 4 GB İnternet Paketi
hediye edilmiştir’’ Hay allah hem şu ödemeyi yapmak için iki saate yakın vakit harca hem de
kullanılmayan bir numara olduğu için hatırlayamadığım numaradan dolayı git birisine internet paketi
hediye et.
Ama bu numara benim numaram! Yok yok öyle olsa ‘’ hattınızdan 90530… no’lu hatta ‘’ demez.
Demekki numarayı yanlış hatırlıyorum, hemen şu merkeze döneyim bakalım bir şey yapabilirmiyim.
Kahve de zehir oldu. Yirmi dakika sonra merkezdeyim, bu sefer kuyruk var beklemek zorundayım.
Yarım saat sonra nihyet görevli ile karşıkarşıyayız. Yok yok bu numara sizin, peki kim kime ne hediye
etti? Efendim hattınıza yükleme yapınca bu mesaj gidiyor. Peki bunu neden adam gibi anlaşılır bir
şekilde göndermiyorsunuz? Bilmem? Ben biliyorum ama, sadece ve sadece kayıtsızlık, ilgisizlik ve
müşteriyi sağılmaktan öte görmeyen anlayış.
Teknoloji benim işim değil ama bir cümlenin değiştirilemeyeceğini düşünmek imkansız.
Evet bu hikaye bir iki saate mal oldu.
8 Nisanda almıştım bir aylık internet bağlantısını, dün Türkcell merkezinin önünden geçerken baktm
tarih 6 Mayıs, buraya bir daha gelmek de zor olur bari önümüzdeki ayın parasını yatırayım düşüncesi
ile girdim içeri veee;
116
Süpriz dört: Eğer parayı bugün ödersem, ayın 8 ine kadar olan iki günü kaybediyorum ve gelecek ayın
6 sına kadar kullanma sürem oluyor. Yani benim iki günüm, %6.6 sürem Türkcelle hediye olarak
gidiyor.
Sinir içinde çıkıyorum, bu iki günü size kaptırmayacağım,gerekirse 8 inde iki saat daha harcayacağım
ama bunu size hediye etmeyeceğim.
Bir dakika, bir dakika yahu bunlar tekel değilki, bir bakalım rakipler neler yapıyor.
Siz siz olun, işinizin boyutu ne olursa olsun unutmayın,’’Müşteri velinimettir’’ ve kaybedilemez.
117
BİR ŞİRKETİN VEYA BİR İŞİN ÖMRÜ
May 20, 2011
Yaşayan herşeyin olduğu gibi bir şirketin, bir işinde ömrü vardır, özellikle küçük ve orta boy işletmeler
sahiplerinin neredeyse çocukları gibi olduğundan öleceği pek akla gelmez.
Ancak değişim hızı artık logaritmik olarak artan teknoloji, insanların ihtiyaçlarındaki değişiklikler,
ekonomik ve siyasi değişimler şirketlerin yaşamlarını ve ömürlerini önemli şekilde etkiler ve yaratıcı
olmayan innovasyon kapalı şirketleri hızla sona doğru götürmektedir.
1970 de dünyanın en büyük şirketlerinin olduğu FORTUNE 500 listesinde yer alan şirketlerin üçte biri
1983 yılında ortadan kaybolmuşlardır. Küçük ve orta boy şirketler ise çok daha hızlı bir şekilde
ortadan kaybolmaktadırlar.
İş planlarında değişimi öngöremeyen, İş Planlarını sürekli olarak güncellemeyenlerin yaşamları ise çok
daha kısa olmaktadır.
Bir şirketin ömrü yedi aşamadan oluşur.
Doğum öncesi: Yapılacak iş fikrinin oluştuğu, iş modelinin, iş fikrinin yapıldığı, iş ve şirketle ilgili
çalışmaların başladığı faaliyet öncesi dönem.
Başlama aşaması: Şirketin kuruluşu ile başlayan, ürün veya hizmetlerin üretilmeye başlandığı, ilk
müşterilere satış yapılmaya başlandığı dönem.
Büyüme dönemi: Artık belirli bir müşteri kitlesinin oluştuğu, satışların artmaya başladığı ve rekabetin
hissedilmeye başladığı dönem.
Olgunluk dönemi:Artık oturmuş müşteri ve ürün payına gelindiği, satışların eski hızda olmasa da
artmakta devam ettiği dönem.
Genişleme Dönemi: Büyümenin yeni pazarlara girilerek, yeni dağıtım kanalları kullanarak sağlandığı,
yeni gelir kaynaklarının yaratıldığı dönem.
Duraklama Devri: Önlamlar alınmadığı, yanlış öngörüler yapıldığı veya kısıtlı vizyon nedeniyle
değişim gösteren teknolojiye, değişen müşteri ihtiyaçlarına uyulamadığı, satış ve karların düşmeye
başladığı dönem.
Çıkış: Artık işin yürümemesi veya yürütülememesi nedeni ile şirketin satılması, elden çıkarılması veya
kapatılması yani şirketin sonu.
Bu sona hızlı bir şekilde gelmemek için şirketin sürekli olarak hangi yaşam evresinde olduğu kontrol
edilmeli, iş planı ile gerçekte olanlar karşılaştırılmalı, iş palanında gerekli düzeltmeler yapılarak yola
devam edilmelidir.
Bunları yaparken değişmekte olan teknolojinin, müşteri ihtiyaçlarının doğru öngörülmesi ve müşteri
odaklı gidilmesi en önemli şeydir.
118
Bir şirketin yaşamını gösteren YAŞAM MATRİKSİNİ buraya tıklayarak indirebilirsiniz
119

İş Planı Blog Yazıları Kitap

Transkript

Benzer belgeler

DOĞRU MÜŞTERİYİ SEÇMEK

istenen testler tüketici ürünleri bölümü (cts)

Ideal Satıcı Profili Hunter Farmer

başvuru formunu indir

Case Study - Toys R Us - TR.indd

halk yatırım araştırma portföyü

Satıştan Gelenler Daha Başarılı

BIG - smartcon

YENİLİK YARATMA

ŞİRKET YÖNETİCİLERİ, YANLIŞ BÜYÜME STRATEJİLERİNDEN