sporcu sağlığında antioksidanların rolü ve astaksantin

sporcu sağlığında antioksidanların rolü ve astaksantin

SPORCU SAĞLIĞINDA ANTİOKSİDANLARIN ROLÜ VE ASTAKSANTİN
Antioksidanlar, metabolizmamız tarafından vücutta üretilen (endojen) antioksidanlar besinlerle doğal olarak, sentetik yollardan
veya ilaçlarla (ekzojen) da dışarıdan alınabilen metabolitlerdir. Antioksidanların en büyük önemi serbest radikallerin etkilerinin
azaltılması ve yapılarının değiştirilerek vücut direncinin arttırılması, hastalıkların engellenmesi ve tedaviye yardımcı göre v
üstlenmeleridir.
Antioksidanların miktarları önemli olduğu kadar vücutta aktif olma süreleri de büyük önem taşımaktadır. Antioksidanların
serbest radikalleri yakalamasının kapasitesi antioksidan aktivitesi ile belirlenmektedir.Yapılan araştırmalar koyu renkli meyve ve
sebzelerin antioksidan gücünün diğerlerine göre daha yüksek olduğunu ortaya çıkarmıştır.
Güçlü bir antioksidan özelliği bulunan ve karotenoitler arasında yer alan astaksantin, 1970'li yılların başında İngiliz profe sör
Basil Charles Weedon tarafından keşfedilmiş ve sentezlenerek elde edimiştir. Diğer karotenoitler gibi renkli, lipit ve çözünür bir
pigment olan astaksantin, krill yağına kırmızı rengini vermektedir.
Yengeçlerin yanı sıra karideslerde, istakozda, kerevitte, somon balığında flamingo ile kızıl aynak benzeri kuşların tüylerinde
bulunan astaksantin ile algler bitkiler ve fitoplanktondan meydana gelen 800'e yakın doğal pigmentlerle beraber karotenoid
ailesini meydana getirmektedir.
Astaksantinlerin arasında bulunan karatenoidler bitkiler, fotosentetik organizmalarda (yosunlar, mantarlar, bakteriler)yer alan
biyolojik pigmentlerdir. Yer yüzünde altı yüzden fazla karotenoid vardır. Sebze ve meyvelere rengini veren besin öğelerinden
olan karotenoidler vücutta üretilemediklerinden yiyeceklerle beraber alınması gerekmektedir.
Sağlık açısından en önemlileri beta karoten, zeoksantin ve likopendir. Ayrıca karotenoidlerin en önemli özelliği antioksidan etki
göstermesidir. Bu durum başta serbest radikal oluşumları ve kolesterol olmak üzere bir çok olumlu özellik göstermektedir.
Astaksantin, immün sistemin yanı sıra anti kanserojen etki göstermekte, kalp ve beyin damar dolaşımına da olumlu etkisi
bulunmakadır. Alzheimer ve parkinsonu önlemeye yönelik olarak etkileri de bulunan astaksantinler araştırmalar yeterli derecede
olmasa da diyabeti önleyici etkisinin yanı sıra diğer antioksidanlarda olduğu gibi hücrelerin oksidatif hasara karşı
korunmasındaki görevi de çok önemlidir.
Ve aynı zamanda vücudun DNA yapısına zarar veren tümör oluşumları ile serbest radikallere karşı koruyucu etkisinin
olması sporda performans arttırıcı olarak kullanılmasını gündeme getirmiştir.
Astaksantin ve egzersiz ilişkisi adına yapılan bilimsel araştırmada elit futbolcularda iki saat süren antremandan sonra kan
basıncında azalma ile kas hasarı ve oksidatif stres üzerinde iyileştirici etkilere rastlanmıştır. Ve yine başka bir çalışmada ise
astaksantin kullanılarak yapılan yoğun ağırlık çalışmasında sporculardaki kas ağrısı ile kas hasarının kam parametrelerinin
olumlu yönde değişmediği rapor edilmiştir.
Dayanıklılık sporcularında yapılan çalışmada ise 3 ay 4 mg astaksantin kullananlar bisikletle kat ettikleri toplam mesafe için
gerekli sürenin kısaldığı gözlemlenmiştir.
Antioksidanlar serbest radikallere karşı dokuları korurken farklı yetenekler ortaya koymaktadır. Çünkü antioksidan kaynakları ile
alınan antioksidanların madde derişimlerinin yanında antioksidan aktivitesi de önem taşımaktadır. Antioksidanlara bu açıdan
baktığımızda antioksidanlar arasında en önemli kaynak astaksantin olmaktadır.
Proje ortağım Ceren DURMUŞCAN' la birlikte sporcu sağlığını olumsuz olarak etkileyen serbest radikallere karşı savunma görevi
yapan antioksidanlar arasında en güçlü olan astaksantin maddesinin özellikle sporcu sağlığına, cilt dokusal inflamasyona, kalp
sağlığına, hücre sağlığına, kansere, bağışıklık sistemine, nörodejeneratif
hastalıklara önemli etkileri olduğunu
gözlemlemekteyiz.
Bu konuda araştırmaların artarak devam ettirilmesi ve ekte bilginize sunduğumuz akademik yayınların geliştirlmesi, astaksantin
maddesine olan güvenin artmasına sebep olacaktır....
KAYNAKLAR
1. Djordjevic B, Baralic I, Kotur-Stevuljevic J, et al. Effect of astaxanthin supplementation
on muscle damage and oxidative stress markers in elite young soccer players. J Sports
Med Phys Fitness 2012;52:382-92.
2. Bloomer RJ, Fry A, Schilling B, et al. Astaxanthin supplementation does not attenuate
muscle injury following eccentric exercise in resistance-trained men.Int J Sport Nutr
Exerc Metab 2005;15:401-12.
3. Earnest CP, Lupo M, White KM, Church TS. Effect of astaxanthin on cycling time trial
performance. Int J Sports Med 2011;32:882-8. KAYNAKLAR
4. Jyonouchi, H. et al. Astaxanthin, a carotenoid without vitamin A activity, augments
antibody responses in cultures including T-helper cell clones and suboptimal doses of
antigen. J. Nutr. 124, 1995; 2483–2492
5. Tanaka, T. et al. Chemoprevention of rat oral carcinogenesis by naturally occurring xanthophylls,
astaxanthin and canthaxanthin. Cancer Res. 55, 1995; 4059–4064
6. Tanaka, T. et al. Suppression of azomethane-induced rat colon carcinogenesis by dietary
administration of naturally occurring xanthophylls astaxanthin and canthaxanthin during the
postinitiation phase. Carcinogenesis 16, 1995; 2957–2963
7. Kistler, A. et al. Metabolism and CYP-inducer properties of astaxanthin in man and primary
human hepatocytes. Arch. Toxicol.75, 2002; 665–675
8. Oral, Onur, et al. "Antioxidants And Astaxanthin In Sports Nutrition." International Journal of
Educational Researchers 6.3 (2015): 63-71.
Kaynak: İzmir Kent Rehberi
http://www.izmirde.biz/?&Syf=1&Id=323950&pt=DUYURU
Ege Haber
http://www.egehaber.tv/sporcu-sagliginda-antioksidanlarin-rolu-ve-astaksantin-makale,111.html
Gazete 4 Haber
http://www.gazete4.com/yazar/sporcu-sagliginda-antioksidanlarin-rolu-ve-astaksantin-700.html