Egzersizde Enerji Sistemleri - Online Diyetisyen E

Sporda Ergojenik Destek
Ürünleri
ERGOJENĐK YARDIM
• ERGOJENĐK: KOLAYLAŞTIRICI
DEMEKTĐR
Sporda Beslenme Stratejileri Sempozyumu
13,14 Kasım 2009; Đstanbul
Dr.Đlker YÜCESĐR
ĐSTANBUL ÜNĐVERSĐTESĐ
BESYO
• MEKANĐK/BĐYOMEKANĐK
• PSĐKOLOJĐK
• FĐZYOLOJĐK
• FARMAKOLOJĐK
• BESĐNSEL
ĐSTANBUL ÜNĐVERSĐTESĐ
BESYO
Besin Destek Maddeleri
• Alınmadıklar duruma göre AVANTAJ sağlama,
PERFORMANSI arttırma amacını taşır.
• Sıklıkla
– vücutta yeterince olmadığı
– normal beslenme ile yeterince alınamadıkları
düşünülür…
• Son 30 yılda atletik performansı arttırmak amacı
ile artarak kullanılır hale gelmişlerdir.
ĐSTANBUL ÜNĐVERSĐTESĐ
BESYO
• SPORDA BEŞ ÇEŞĐT ERGOJENĐK
YARDIM VARDIR
ĐSTANBUL ÜNĐVERSĐTESĐ
BESYO
Besin Destek Maddeleri
• A dietary supplement, also known as food
supplement or nutritional supplement, is a
preparation intended to provide nutrients,
such as vitamins, minerals, fiber, fatty acids
or amino acids, that are missing or are not
consumed in sufficient quantity in a person's
diet.
• Some countries define dietary supplements as
foods, while in others they are defined as
drugs.
Wikipedia
ĐSTANBUL ÜNĐVERSĐTESĐ
BESYO
BESĐN DESTEK MADDELERĐ
• BAŞLICA:
Vitaminler
Mineraller
Amino asitler
Diğer...
• Genellikle;
SIVI, TOZ, TABLET
ĐSTANBUL ÜNĐVERSĐTESĐ
BESYO
bulunmaktadırlar.
şekillerinde
Ergojenik Destek Maddeleri
Ergojenik Destek Maddeleri
Bu maddelerden beklenen de
AVANTAJ sağlamalarıdır.
Bu maddelerden beklenen
PERFORMANS
ARTTIRMALARIDIR
ĐSTANBUL ÜNĐVERSĐTESĐ
BESYO
Bir maddenin ergojenik besin
maddesi olabilmesi için:
ĐSTANBUL ÜNĐVERSĐTESĐ
BESYO
Bir maddenin ergojenik besin
maddesi olabilmesi için:
Vücudun enerji kullanımını kolaylaştırması
Kas dokusunun büyümesini maksimize etmesi
ĐSTANBUL ÜNĐVERSĐTESĐ
BESYO
ĐSTANBUL ÜNĐVERSĐTESĐ
BESYO
Bir maddenin ergojenik besin
maddesi olabilmesi için:
Vücuda yük olan yağ dokusunu azaltması
ĐSTANBUL ÜNĐVERSĐTESĐ
BESYO
Bu Maddeleri Almak
Performansı Arttırır Mı?
ĐSTANBUL ÜNĐVERSĐTESĐ
BESYO
WADA ANTI-DOPING CODE
WADA ANTI-DOPING CODE
Madde 1: Dopingin Tanımı
Bir Madde/Yöntemin Doping Olması
Đçin
1. Sportif performansı arttırma potansiyeli ve
ya;
2. Gereksiz zarar verme riski ya da;
3. Spor ruhuna aykırı olma.
Doping, Yasanın 2.1’ den 2.8’ e kadar olan maddelerinde
yer alan anti-doping kural ihlallerinden biri ya da birkaçının
ortaya çıkması olarak tanımlanmıştır.
Doping = 1+2 veya 1+3 veya 1+2+3
ĐSTANBUL ÜNĐVERSĐTESĐ
BESYO
ĐSTANBUL ÜNĐVERSĐTESĐ
BESYO
Yasaklı Madde, Yöntem Karar Mekanizması
PLASEBO ETKĐSĐ
TARTIŞILAN MADDE
Evet
KULLANIMI SAĞLIĞI TEHDĐT EDĐYOR MU?
Evet
Đleri bilimsel araştırma
gerekir.
Hayır
Belki
PERFORMANSI ARTTIRIYOR MU?
Bilimsel araştırma yap!
Hayır
Evet
MASKELEYĐCĐ OLARAK
KULLANILABĐLĐR MĐ?
• PSĐKOLOJĐK ETKĐDĐR
Belki
Geri bildirim sağla!
Hayır
LĐSTEYE KATMA!
• BÜYÜK ÇOĞUNLUĞUNUN PERFORMANSA
ETKĐ ETMEDĐĞĐ BĐLĐMSEL OLARAK
KANITLANMIŞTIR
YASAKLI MADDELER LĐSTESĐNE EKLE!
TEST EDĐLEBĐLĐYOR MU? ETKĐN
SEVĐYELERĐ TESPĐT EDĐLEBĐLĐYOR MU?
Hayır
Evet
SEVĐYELERĐ BELĐRLE, MÜSABAKA ĐÇĐ veya
DIŞI ĐÇĐN KARAR VER!
• PERFORMANSA ETKĐ DOPĐNG DEMEKTĐR,
YASAKLANMAYI GEREKTĐRĐR
ĐSTANBUL ÜNĐVERSĐTESĐ
BESYO
SPORCUNUN
KAPASĐTESĐNĐ ARTTIRMAK
ĐÇĐN...
• UYGUN ANTRENMAN
• YETERLĐ ve DENGELĐ BESLENME
• YETERLĐ DĐNLENME
• PSĐKOLOJĐK DENGE
ĐSTANBUL ÜNĐVERSĐTESĐ
BESYO
ĐSTANBUL ÜNĐVERSĐTESĐ
BESYO
ERGOJENĐK (DESTEK) BESĐN
MADDESĐ
ÜRETĐMĐ/TÜKETĐMĐ
•
•
•
ĐLAÇ SANAYĐĐNĐN ÖNEMLĐ BĐR KOLU,
HATTA BAŞLI BAŞINA BĐR SANAYĐ
OLMUŞTUR.
EN ÇOK ABD, KANADA, AVRUPA ve
JAPONYA DA GELĐŞMĐŞTĐR.
ABD’ DE YAPILAN BĐR ARAŞTIRMADA →
GENEL POPULASYONUN %50’ si, KOLEJ
SPORCULARININ %76’ sı, VÜCUT
GELĐŞTĐRME YAPANLARIN %100’ ü
ĐSTANBUL ÜNĐVERSĐTESĐ
BESYO
United States
•
•
•
•
•
•
•
Dietary Supplement Health and Education Act of 1994 (DSHEA) : A
product that is intended to supplement the diet and contains any of the
following dietary ingredients:
a vitamin
a mineral
an herb or other botanical (excluding tobacco)
an amino acid
a concentrate, metabolite, constituent, extract, or combination of any of
the above
Furthermore, it must also conform to the following criteria:
– intended for ingestion in pill, capsule, tablet, powder or liquid form
– not represented for use as a conventional food or as the sole item of a meal or
diet
– labeled as a "dietary supplement"
•
•
The hormones DHEA (a steroid), pregnenolone (also a steroid) and the
pineal hormone melatonin are marketed as dietary supplements in the US
United States Regulation
Pursuant to the DSHEA, the Food and Drug Administration (FDA) regulates
dietary supplements as foods, and not as drugs. While pharmaceutical
companies are required to obtain FDA approval proving the safety or
effectiveness of their products prior to their entry into the market,
dietary supplements, like food, do not need to be pre-approved by FDA
before they can enter the market.
ĐSTANBUL ÜNĐVERSĐTESĐ
BESYO
Ergojenik yardımcılar FDA tarafından
düzenlenmez ve çoğunda aşağıdaki
uyarı bulunur:
*These statements have not been evaluated by the Food
and Drug Administration. This product is not intended to
diagnose, treat, cure or prevent any disease.
*Bu beyanlar Yiyecek ve Đlaç Đdaresi tarafından
değerlendirilme-miştir. Bu ürün herhangi bir hastalığın
tanısı, tedavisi, iyileştirilmesi veya hastalığı önlemek
amacını taşımaz ĐSTANBUL ÜNĐVERSĐTESĐ
BESYO
• Firmalar bu maddeleri zararsızlık
bakımından FDA’ e onaylatmaktadırlar.
• Pek çok ülkede bu maddeler spor
yapmayanlar hatta çocuklar
tarafından tüketilmektedir.
ĐSTANBUL ÜNĐVERSĐTESĐ
BESYO
BAZI DESTEK BESĐN
ÜRÜNLERĐNĐN ĐÇĐNE
KARIŞMIŞ (KATILMIŞ ?)
DOPĐNG MADDELERĐ
ĐSTANBUL ÜNĐVERSĐTESĐ
BESYO
KÖLN DOPĐNG KONTROL MERKEZĐ
UOK ĐŞBĐRLĐĞĐ ĐLE YAPILAN ARAŞTIRMANIN
SONUÇLARI (2002)
• 13 ülkede 634 hormon olmayan destek
ürününden 94’ ünde (%14,8) steroid veya
alkoloid cins DOPĐNG maddesi tespit
edilmiştir.
• Hollanda’ da satılan destek besi maddelerinin
% 22’ sinde DOPĐNG maddeleri tespit
edilmiştir.
ĐSTANBUL ÜNĐVERSĐTESĐ
BESYO
ĐSTANBUL ÜNĐVERSĐTESĐ
BESYO
FIBA Basın Bülteni
08.ocak.2003
ĐSTANBUL ÜNĐVERSĐTESĐ
BESYO
WADA Booklet
“Dietary Supplements
Q&As”
• Most supplement manufacturers
make claims about their products
that are not backed by valid
scientific research and they rarely
advise the consumer about potential
adverse effects.
• The supplement industry is a money-making
venture and athletes should get proper help
to distinguish marketing strategies from
reality.
ĐSTANBUL ÜNĐVERSĐTESĐ
BESYO
ĐSTANBUL ÜNĐVERSĐTESĐ
BESYO
WADA Booklet
“Dietary Supplements Q&As”
• There will never be 100 percent assurance for
athletes that a supplement does not contain a
prohibited substance.
• It is WADA's position that a good diet is of
utmost importance to athletes competing on the
international stage.
ĐSTANBUL ÜNĐVERSĐTESĐ
BESYO
SONUÇ
(“Sporcuya Nutrisyonel Ergojenik Yardım Değerlendirilmesi”;
ATASÜ ve ark.; TMOK Raporu; Đstanbul; 2002)
1.
Genel olarak sağlıklı insanlarda günlük ihtiyaçların
tamamı normal ve dengeli beslenme ile karşılanabilmektedir.
2. Yapılan muayene ve testlerde tıbbi eksikliği tespit
edilen maddeler, uygun aralık ve dozlarda hekim
kontrolünde replase edilmelidir.
3. Yarışma sporları ile üst seviyede uğraşan sporcuların
tüketimleri insan doğasını zorlayan sınırlara
dayanabilir. Kullanımıyla zarar oluşturmayacağı
ıspatlanmış maddeler, kısa sürede doğal beslenme ile
yerine koyma işleminin tamamlanabileceğinden şüphe
duyulan durumlarda hekim kontrolünde alınabilir.
ĐSTANBUL ÜNĐVERSĐTESĐ
BESYO
4. Tüm ergojenik destek besin maddelerinin kullanımı
sırasında plasebo etkinin olabileceği göz ardı
edilemez bir gerçektir.
5. Konunun uzmanı hekimler tarafından, tıbbi
endikasyonu konulmamış ve güvenilirliği
kanıtlanmamış destek besin ürünleri çocuklarda ve
gelişim çağındaki gençlerde kesinlikle
kullanılmamalıdır.
6. Gerekli bütün durumlarda kullanımın hekim önerisi
ve kontrolünde yapılması tıbben en uygun yoldur.
ĐSTANBUL ÜNĐVERSĐTESĐ
BESYO