Yaflam ömrü k›yaslamas›. Osram bi- Andrea Hoferichter - e
Transkript
Yaflam ömrü k›yaslamas›. Osram bi- Andrea Hoferichter - e
243_244_245_246_247_248_CP_09 8/25/09 7:45 PM Page 5 kullan›lmas› yoluyla da azalt›labilir. Osram’›n bir parmak kal›nl›¤›ndaki T5 floresan tüpü, enerji verimlili¤i anlam›nda, piyasada yayg›n olarak kullan›lan bir süpürge sopas› kal›nl›¤›ndaki T8 tüplerinden çok daha iyi performans göstermektedir. Çok daha yal›n olan bu model gerçekten de ayn› seviyede ayd›nlatma sunarken tüketti¤i enerji ise yüzde 40 civar›nda daha azd›r. Osram ile Münih’teki Enerji Araflt›rma Merkezi, bundan 20 y›l önce ampullerin enerji tüketimleriyle ilgili verileri toplamaya bafllam›fllard›. O günden bu yana Osram’›n sürekli güncelledi¤i bu verilere göre dünyada modern ayd›nlatma sistemlerine geçilmesiyle 900 milyar kilovat saat tasarruf edilebilir ki bu rakam bugün ayd›nlatma için kullan›lan elektri¤in üçte biri anlam›na gelmektedir. Günümüzdeki elektrik üretiminin enerji kar›fl›m›na bakarak bu rakam›n karbondioksit sal›n›m›nda sadece 1 y›lda 450 milyon ton bi ise sadece enerji tasarruflu ampulün tüketti¤i elektri¤in ço¤unu kendini ›s›tmaya harcamas› ya da, etraf›n› ayd›nlatmaya çevirmesi de¤il ayn› zamanda 15 bin saatten daha fazla yani korlaflan ampulden 15 kat daha uzun bir süre çal›flabilmesiydi. Bu nedenle 15 adet korlaflan ampulün kolektif elektrik tüketimleri, tek bir enerji tasarruflu ampulün ayn› sürede tüketti¤i elektri¤in 5 kat›n› afl›yordu. Enerji tasarruflu bir ampul ayn› hizmet ömrü süresince bir megavat saatlik enerji tasarrufu sa¤l›yordu ki bu oran sayesinde konvansiyonel bir ampule k›yasla atmosfere yar›m ton daha az karbondioksit sal›n›m›na neden oluyordu. Floresan lambalar›n›n mütevaz› enerji tüketimleri paradan da kazand›rmaktad›r. Her ne kadar konvansiyonel korlaflan ampullere göre yaklafl›k 10 Euro daha pahal› olsalar da floresan lambalar tahminen 800 saat içinde kendi kendilerini geri ödeye- floresan ›fl›klar›n›n 30 y›ldan beri kulland›klar› c›van›n sadece onda biri kadar› bulunuyor. Merz, “Bu miktar kömürle çal›flan bir enerji tesisinin konvansiyonel korlaflan ampullerin tüketti¤i enerjiyi üretirken bir yaflam boyu çevreye yayd›¤› miktardan azd›r” diyor. Her fleye ra¤men uzun vadede bu ampullerin içinden merkür elementinin ç›kart›lmas› flart. Asl›nda flu anda bile piyasada içinde merkür olmamas›na ra¤men yeterince ayd›nlatma gücüne sahip, potasyum iyodin kar›fl›m› içeren “Xenarc Hg free” ad›yla bilinen floresanl› otomobil farlar›na rastlamak mümkün. Kroban’›n tez çal›flmas›, Osram’›n yeni ürünleri için faydalanabilece¤i ileri çevresel bilanço araflt›rmalar› aç›s›ndan çok de¤erli bir temel hizmeti görüyor. Merz, “Bizim tek hedefimiz öncüllerinden çok daha çevre dostu olan ürünleri piyasaya sürebilmek” diyor. Bu flirket mevcut hedefini hiç akl›ndan ç›kar- azalmay› ifade etti¤i görülebilir. Korlaflan ›fl›k ampullerinin yasaklanmas›n›n gerekti¤ini belirten Merz ayr›ca, “Buna benzer bir etkiyi yaratabilmek için neredeyse ‹sveç büyüklü¤ünde bir alan›, yani 450 bin kilometrekarelik bir toprak parças›n› tamamen ormanl›k alana dönüfltürmeniz gerekir” diyor. bilmekte ve sahiplerine tüm ömürleri boyunca 250 Euro’dan fazla para kazand›rmakta. Üstelik enerji tasarruflu lambalar uzun ömürlü olduklar›ndan yaflam döngüsü ba¤lam›nda üretim süreçlerinde de daha az enerji tüketmekte. Çünkü her ne kadar bir ampulün üretilmesi için gereken enerji konvansiyonel bir ampul için gerekenin befl kat› kadar olsa da toplamda ayn› ayd›nlatma ç›kt›s›n› yaratmak için 15 tane korlaflan ampulün üretilmesi gerekiyor. Ancak enerji tasarruflu ampuller flu anda gerçekten zorlu bir çevre sorunuyla karfl› karfl›ya. ‹çlerinde merkür elementi yani c›va var. Osram’›n neden hala toksik a¤›r metaller kullanmak zorunda oldu¤unu aç›klamaya çal›flan Merz, “E¤er c›va kullan›lmazsa flu anki ayd›nlatma yeteneklerinin üçte ikisini kaybederler” diyor. Ancak bu ampullerin içinde madan flimdi de ›fl›k yayan diyotlar için bir çevresel bilanço ç›karmaya çal›fl›yor. Bu toplu i¤ne bafl› büyüklü¤ündeki ampuller, verimlilik baz›nda daha flimdiden floresan lambalarla rekabet edebilir duruma gelmifl durumda ve yeni malzemelerin kullan›m›yla da ayd›nlatma etkinliklerini dikkate de¤er derecede art›rmalar› bekleniyor. Bu arada sadece çevreci kriterler baz›nda gelifltirilen ama hiç kimsenin sat›n almad›¤› ampullerin ekonomik bir de¤erinin olamayaca¤› da aflikar. Merz bu durumu flöyle aç›kl›yor: “‹flte bizim bir lambay› tüketicilere cazip bir hale getirmek için o kadar kafa patlatmak zorunda kalmam›z›n sebebi de bu.” Böylesi bir araflt›rmada ampulün fleklinin tüketicilerin be¤enilerine hitap edecek flekilde tasarlanmas› gerekebilir. Farkl› bir tasar›m Yaflam ömrü k›yaslamas›. Osram bilim adamlar› bu k›yaslaman›n sa¤l›kl› olmas› aç›s›ndan say›s›z türde ampulün enerji tüketimlerini ve yaflam ömürlerini mercek alt›na yat›rd›. Karfl›laflt›r›lan enerji kaynaklar› aras›nda, 75 vatl›k korlaflan bir ampul ile Osram’›n 15 vatl›k Dulux EL Longlife modeli enerji tasarruflu ampulü vard›. Her ikisinin de ayd›nlatma seviyeleri ayn›yd›. Araflt›rmac›lar bu iki ampulün enerji tüketimleri aras›nda çok büyük bir fark buldu. Bunun sebe- Andrea Hoferichter Gelecek&Trendler 5