İnme Giriş İnme beyne giden kan beslemesinin engellenmesi

İnme
Giriş
İnme beyne giden kan beslemesinin engellenmesi halinde meydana gelen ciddi bir
tıbbi durumdur. Kan beslemesi engellenir veya durursa, beyindeki hücreler ölmeye
başlar. Bu da beyin hasarına, hatta ölüme neden olabilir.
İnme acil bir tıbbi durumdur ve acil tedavi edilmesi gerekir. Kişi ne kadar kısa
sürede tedavi edilirse o kadar az hasar meydana gelecektir.
İskemik ve hemorajik olmak üzere iki temel inme türü vardır: İskemik inmeye kan
akışını durduran bir kan pıhtısı neden olur. Hemorajik inme ise beyni besleyen kan
damarlarının patlayarak beyin hasarı meydana getirmesi durumudur.
Ayrıca transiyent iskemik atak (TİA) adı verilen ve beyne giden kan beslemesinin
geçici olarak kesintiye uğramasıyla bir mini-inmeye neden olan bir durum da vardır.
TİA’lar genellikle daha şiddetli bir inmenin yolda olduğunu gösteren belirtiler
olduklarından kesinlikle ciddiye alınmalıdır.
İnmeler cerrahi yöntemler ve ilaçlarla tedavi edilebilir.
Belirtiler
Eğer kendinizin veya başkasının inme geçirdiğinden şüpheleniyorsanız, 999’u
arayıp bir ambulans isteyerek derhal tıbbi yardım almanız gerekir.
İnme belirtileri genellikle aniden gelir ve uyuşukluk, bitkinlik, vücudun bir tarafında
çökme, yüzde zayıflık, baş dönmesi, konuşma ve başkalarını anlamada güçlük
çekme ve şiddetli baş ağrılarıyla kendini gösterir.
Transiyent İskemik Atak (TİA) belirtileri de inmeyle aynıdır ancak bu belirtiler birkaç
dakika ila birkaç saatin ardından tamamen geçerler. Ancak TİA beyninize giden
kan beslemesinde bir sorun olduğunu gösteren bir uyarı işareti olduğundan,
kesinlikle göz ardı edilmemesi gerekir.
TİA geçirdiyseniz, bir uzman tarafından muayene edilmek üzere derhal GP’nizle,
bölgenizdeki hastaneyle veya nöbetçi servisle görüşmeniz gerekir.
Nedenleri
Kan pıhtıları beyninize giden kan beslemesini engellediğinde iskemik inmeler
meydana gelir. Kan pıhtıları genellikle arterlerin daraldığı noktalarda meydana
gelir.
Yaşlandıkça damarlarımız daralır ancak bazı risk faktörleri bu süreci çok tehlikeli
bir şekilde hızlandırabilir. Bu risk faktörleri arasında sigara, yüksek tansiyon
Page 1 of 4
Stroke | Turkish |Translated 04/08
© Queen’s Printer and Controller of HMSO 2008
(hipertansiyon), obezite, yüksek kolesterol içeren bir beslenme tarzı ve diyabet
sayılabilir.
Hemorajik inmeler beyindeki bir kan damarı patladığında meydana gelirler. Bunun
temel sebebi beyindeki arterleri zayıflatarak yırtılmaya veya patlamaya elverişli
hale getiren yüksek tansiyondur.
Yüksek tansiyona ilişkin risk faktörleri arasında aşırı kilolu olmak, çok miktarda
alkol tüketmek, sigara içmek, yeterince düzenli egzersiz yapmamak ve stres
sayılabilir.
Hemorajik inme zaman zaman travmatik bir kafa yaralanması sonucunda da
meydana gelebilir.
Tedavi
İnme tedavisinin ne şekilde olacağı inmenin nedenine bağlıdır. Kan pıhtılarının
tekrar oluşma ihtimalini azaltmak için kullanılan belli ilaçlar vardır. Ayrıca tansiyonu
ve kandaki kolesterol düzeyini düşürmeye yarayan ilaçlar da vardır.
Bazı iskemik inmelere boynunuzdaki ana arter olan karotid arterdeki tıkanmalar
neden olur. Arterin açılması için ameliyat gerekebilir. Cerrah karotid arteri açıp
tıkanmayı ortadan kaldırmak üzere boynunuzda bir kesi açar.
Hemorajik inme tedavisinde beyindeki pıhtıları gidermek ve varsa yırtılan
(patlayan) kan damarlarını onarmak için genellikle acil olarak cerrahi operasyon
gerekir. Bu genellikle kraniyotomi adı verilen bir operasyonla yapılır.
İyileşme
İnmenin neden olduğu hasar büyük bir alanı kaplayabilir ve uzun sürebilir. Pek çok
insanın eski haline dönmek için uzun bir rehabilitasyon sürecine ihtiyacı vardır.
Konuşma, bellek, hareket kabiliyeti, koordinasyon ve günlük işlerinizi yapmada
bazı sorunlar yaşayabilirsiniz.
Depresif ruh hali ve anksiyete de inmenin ardından yaygın görülür. Daha iyi
hissetmenize yardımcı olmak üzere danışmanlık ve çeşitli ilaçlar almanız
gerekebilir.
Rehabilitasyon süreci size özel olacak ve gösterdiğiniz belirtilere ve bu belirtilerin
şiddetine bağlı olarak ayarlanacaktır. Fizyoterapistler, psikologlar, meslek
terapistleri, konuşma terapistleri, uzman hemşire ve doktorlardan meydana gelen
bir uzman ekip size yardıma hazır olacaktır.
İnme geçirdikten sonraki rehabilitasyon dönemi yavaş ilerleyen ve bunaltıcı bir
süreç olabilir. Çok az yok kat ettiğinizi düşündüğünüz zamanlar olacaktır. Zor olsa
Page 2 of 4
Stroke | Turkish |Translated 04/08
© Queen’s Printer and Controller of HMSO 2008
da, sabırlı ve olumlu tavrınızı korumaya çalışın çünkü zaman içinde belki tamamen
olmasa da eski halinize döneceksiniz.
Page 3 of 4
Stroke | Turkish |Translated 04/08
© Queen’s Printer and Controller of HMSO 2008
Korunma
Yanlış beslenme inme için majör risk faktörlerindendir. Yüksek oranda yağ içeren
gıdalar arterlerinizin içinde yağlı plaklar oluşmasına neden olabilir ve aşırı kilolu
olmak da yüksek tansiyona (hipertansiyon) neden olabilir.
Düşük yağ içeren, lif yönünden zengin, bol taze meyve ve sebzenin (günde 5
porsiyon) yanı sıra tam tahılları da içeren bir beslenme önerilir.
Düzenli egzersiz yapmak (haftada beş gün en az 30 dakika) kalbinizin ve kan
dolaşımınızın daha etkin şekilde çalışmasını sağlar, kolesterolünüzü düşürür ve
tansiyonunuzu sağlıklı bir düzeyde tutar.
Sigara içmekten kaçının, sigara inmeler için majör bir risk faktörüdür.
Tansiyonunuzu yükseltir ve arterlerinizde yağlı plakların oluşmasına neden olabilir.
Önerilen miktarlardan fazla alkol almayın – erkeklerde bu oran günde 3-4 ünite,
kadınlarda ise günde 2-3 ünitedir. Bir ünite alkol 50 ml biranın yarısına, bir küçük
bardak şaraba veya pub ölçeğiyle bir ölçek (25ml) alkollü içkiye eş değerdir.
Güvenilir çeviri hizmeti
NHS Direct telefon ettiğinizde sadece birkaç dakika içinde pek çok dilde size
güvenilir çevirmenler sağlayabilir.
3 adımlık kılavuzumuzu takip edin:
Adım 1 - NHS Direct’i 0845 4647 numaralı telefondan arayın
Adım 2 – Aramanız yanıtlandığında, kullanmak istediğiniz dilin İngilizcesini
belirtin. NHS Direct’in size ihtiyaç duyduğunuz bilgi ve tavsiyeyi vermesine
yardımcı olacak çevirmene bağlanana kadar hattan ayrılmayın.
Adım 3 - Veya bir arkadaşınızdan ya da yakınınızdan sizin yerinize arama
yapmasını rica edebilirsiniz. Neden aradığınızı açıklamak üzere bir
çevirmene bağlanana kadar hattan ayrılmayın.
Page 4 of 4
Stroke | Turkish |Translated 04/08
© Queen’s Printer and Controller of HMSO 2008