Aneroksiya nervoza Giriş Anoreksiya nervoza genellikle genç

Aneroksiya nervoza
Giriş
Anoreksiya nervoza genellikle genç kadınları etkileyen bir yeme bozukluğudur.
Anoreksiyalı insanlarda kilo alma ve vücut şekillerinin kontrolünü kaybetmeye karşı
çok şiddetli bir korku vardır.
Yetersiz beslenme fiziksel ve ruhsal sorunlara neden olacağından, anoreksiya
mümkün olan en kısa sürede tedavi edilmelidir.
Anoreksiya nervoza genellikle 15-25 yaş arasında görülse de, 10 yaşa kadar
çocuklarda ve yaşlılarda da görülebilir. Anoreksiya olgularının %90’ı kadındır
ancak anoreksiya erkekleri de etkileyebilir.
Anoreksiyanın ne kadar yaygın olduğunu tahmin etmek zordur ancak anketler genç
kızlarda (15-25 yaş arası) %1'lik oranında bu hastalığın olduğunu tahmin
etmektedir.
Belirtiler
Anoreksiyanın en belirgin fiziksel belirtisi az miktarda gıda alımına bağlı olarak
gelişen kilo kaybıdır. Anoreksiyalı çocuklar kilo alabilmekle birlikte, bu yaşıtlarına
kıyasla daha azdır.
Diğer belirtiler arasında mide ağrıları, kabızlık veya ishal; baygınlık veya baş
dönmeleri; kuru, sertleşmiş veya solgun cilt; saçlarda incelmeler, kırılmalar ve
dökülmeler; sürekli kusma sırasında mideden gelen asit nedeniyle çürüyen diş
minesinden kaynaklanan diş sağlığı sorunları; uykusuzluk ve yorgunluk sayılabilir.
Anoreksiyalı kadınların çoğunda adet kanamaları da kesilir. Çocuklarda ve ilk
gençlik çağındaki bireylerde ergenliği geciktirebilir ve fiziksel gelişmelerinde
sorunlara neden olabilir.
Anoreksiya kişilik ve davranışlarda da değişikliklere neden olabilir.
Anoreksiyalı hasta kilo almaktan çok yoğun şekilde korkar ve kendi vücut şekli
algısı da bozulmuştur – normal, sağlıklı vücut ağırlığı kendisini gergin ve
paniklemiş hissetmesine neden olabilir.
Bu hastalar depresif, dışa dönük veya huzursuz hissedebilir; ruh hallerinde
değişimler yaşayabilir, normal günlük aktivitelerine olan ilgilerini kaybedebilir, aşırı
egzersiz yapabilir, gizli gizli kusmaya veya müshil ya da iştah bastırıcı veya idrar
söktürücü ilaçlar kullanmaya başlayabilirler.
Nedenleri
Anoreksiya nervozanın gerçek nedeni kesin olarak bilinmemektedir. Büyük
ihtimalle birden fazla biyolojik ve sosyal faktörün kombinasyonundan meydana
Page 1 of 3
Anorexia nervosa | Turkish | Translated 04/08
© Queen’s Printer and Controller of HMSO 2008
gelen karmaşık bir hastalıktır. Bu faktörler arasında şunlar sayılabilir: Cinsel
yönden çekici olabilmek için zayıf olmak gerektiği yönündeki sosyal baskı, aile
geçmişi (genetik), kişilik türü ve aile ilişkileri.
Araştırmalar stres, zor deneyimler atlatmak ve cinsel anlamda büyüyor olmanın
getirdiği kafa karışıklığının da anoreksiyayı tetikleyebildiğini göstermiştir.
Tanı
Anoreksiyalı hasta genellikle boyu ve yaşının gerektirdiği normal kilodan %15 daha
zayıftır.
Hem fiziksel hem de psikolojik etmenler değerlendirilerek tanı konur. Bu
değerlendirme kapsamında kiloya, yiyeceklere, beslenmeye ve vücut görünümüne
karşı olan tavır da incelenebilir.
Bu hastalığa sahip kişilerin çoğu hasta olduklarını inkâr ettiklerinden ve bir aile
bireyi tarafından tedavi olmak üzere getirildiklerinden, anoreksiya nervoza tanısı
koymak zor olabilir. Ayrıca anoreksiyanın şiddeti de kişiden kişiye değişiklik
gösterir. Anoreksiyalı bir hasta kesilen adet kanamaları, karın ağrısı, şişkinlik veya
kabızlık şikâyetleriyle GP'yi ziyaret edebilir.
Tedavi
Anoreksiya ciddi ve karmaşık bir hastalıktır ve genelde uzman hekimlerce tedavi
gerektirir.
Tedavi genellikle hastanede ve ayakta tedavi şeklindedir. Amaç kişinin kilo
almasını sağlamak, sağlıklı yeme alışkanlıklarını geri kazandırmak ve yiyecekler,
kilo ve vücut görünümüne ilişkin oluşmuş yanlış yargıları gidermektir. Genellikle
bilişsel davranışçı terapi (BDT) gibi psikolojik tedaviler de önerilir. Destek ve
tavsiye vermek üzere yeme bozukluğuna ilişkin uzman yardım hatları mevcuttur.
Bazen, anoreksiyalı kişi hastaneye yatırılmasını gerektirecek kadar zayıflamış olur.
Bu durumda, kişinin gıda ve sıvı alımını hastane düzenler.
Anoreksiya nervoza sonucu meydana gelen diğer hastalıklar için de ilaç tedavisi
gerekebilir. Bazı durumlarda antidepresan ilaç kullanımı da önerilebilir.
Komplikasyonlar
Anoreksiyalı kadınların gebe kalma ihtimali daha düşüktür ve hamile kaldıklarında
da prematüre veya zayıf bebekler doğurma olasılıkları yüksektir.
Ergenlik çağı öncesinde veya sırasında anoreksiya geçirenlerde, ergenliğin
getirdiği bazı fiziksel değişiklikler geç görülebilir ve bu da yetersiz büyümeye neden
olabilir.
Page 2 of 3
Anorexia nervosa | Turkish | Translated 04/08
© Queen’s Printer and Controller of HMSO 2008
Anoreksiyali hastaların yaşamlarının ileri dönemlerinde osteoporoza (kırılgan
kemik) yakalanma riski daha yüksektir. Ayrıca anoreksiya kalp kası da dâhil olmak
üzere kasların güç kaybetmesine neden olarak ileride kalp krizi geçirme riskini de
artırmaktadır.
Güvenilir çeviri hizmeti
NHS Direct telefon ettiğinizde sadece birkaç dakika içinde pek çok dilde size
güvenilir çevirmenler sağlayabilir.
3 adımlık kılavuzumuzu takip edin:
Adım 1 - NHS Direct’i 0845 4647 numaralı telefondan arayın
Adım 2 – Aramanız yanıtlandığında, kullanmak istediğiniz dili Ingilizce olarak
belirtin. NHS Direct’in size ihtiyaç duyduğunuz bilgi ve tavsiyeyi vermesine
yardımcı olacak çevirmene bağlanana kadar hattan ayrılmayın.
Adım 3 – Veya, bir arkadaşınızdan ya da yakınınızdan sizin yerinize arama
yapmasını rica edebilirsiniz. Neden aradığınızı açıklamak üzere bir
çevirmene bağlanana kadar hattan ayrılmayın.
Page 3 of 3
Anorexia nervosa | Turkish | Translated 04/08
© Queen’s Printer and Controller of HMSO 2008