KASIM 2009 - Kalite Yönetim Birimi

Transkript

» Y›l: 19 • Say›: 139 • 6.50 Tl • KASIM 09 «
TÜRK‹YE KAL‹TE DERNE⁄‹
KASIM - ARALIK 2009 GENEL KATILIMA
AÇIK E⁄‹T‹M PROGRAMI
E⁄‹T‹MLER
"GÜN
SAYISI"
KASIM
MERKEZ
6S ‹LE KAYIP G‹DERME
1
EFQM KURUMSAL SOSYAL
SORUMLULUK ÇERÇEVE E⁄‹T‹M‹
2
EFQM MÜKEMMELL‹K MODEL‹
3
ANKARA fiUBE ‹ZM‹R fiUBE
BURSA fiUBE ESK‹fiEH‹R fiUBE
MERKEZ
BURSA fiUBE
18
10-11
20
E⁄‹T‹C‹N‹N E⁄‹T‹M‹
3
HATA TÜRLER‹ VE ETK‹LER‹ ANAL‹Z‹
1
KAL‹TE ÇEMBERLER‹
2
MÜKEMMEL YÖNET‹M: L‹DERL‹K
L‹DER N‹TEL‹KLER‹,YETK‹NL‹KLER‹
VE GEL‹fiT‹R‹LMES‹
2
10-11.
MÜfiTER‹ ‹L‹fiK‹LER‹N‹N ETK‹L‹
YÖNET‹M‹ VE CRM ‹Ç‹N UYGUN ‹fi
MODEL‹N‹N OLUfiTURULMASI
2
13-14
ÖZDE⁄ERLEND‹RME
2
6-7.
PROJE YÖNET‹M‹
2
19-20
PROBLEM ÇÖZME TEKN‹KLER‹
2
SÜREÇ YÖNET‹M‹ ve ‹Y‹LEfiT‹R‹LMES‹
2
5-6
SOS ( SÜREÇ OLGUNLUK SEV‹YES‹)
ARAÇLARI
2
23-24
STRATEJ‹K YÖNET‹M
1
TEDAR‹KÇ‹ ‹L‹fiK‹LER‹NDE KAL‹TE
2
13-14
TOPLAM KAL‹TE YÖNET‹M‹
1
4
TOPLAM ÜRETKEN YÖNET‹M
2
ISO 9001 : 2008 KAL‹TE YÖNET‹M S‹STEM‹
2
ISO 9001 : 2008 KAL‹TE YÖNET‹M
S‹STEM DOKÜMANTASYONU
1
*ISO 9001 : 2008 KURULUfi ‹Ç‹ KAL‹TE
DENETÇ‹S‹
3
19-20-21
ISO 14001 ÇEVRE YÖNET‹M S‹STEMLER‹
2
6-7.
*ISO 14001 KURULUfi ‹Ç‹ ÇEVRE
DENETÇ‹S‹
3
YÖNET‹M S‹STEMLER‹N‹N ENTEGRASYONU( ISO 9001,ISO 14001,OHSAS 18001)
2
4
"ÜYELER ‹Ç‹N ÜCRET - TL "ÜYE OLMAYANLAR ‹Ç‹N
(%18 KDV HAR‹Ç)" ÜCRET - TL(%18 KDV HAR‹Ç)"
ARALIK
6-18-19
2-23-24
11-12
17-18-19
15-16-17
17-18-19
1-2-3.
6-7.
11-12.
2-3.
2-3.
24-25
23-24
17-18
11
6-7
21
25-26
22
26
5-6.
8-9
10-11-12.
"650 + 200 TL
L‹SANSLI DOKUMAN
BEDEL‹"
"800 +200 TL
L‹SANSLI DOKUMAN
BEDEL‹"
490
600
260
320
380
480
380
480
380
480
540
650
380
480
380
480
380
480
540 + 50 TL DOKUMAN
BEDEL‹
650 + 50 TL DOKUMAN
BEDEL‹
200
250
380
480
150
180
9-10
380
480
10-11.
2-3.
260
320
200
250
490
600
380
480
490
600
380
480
24-25-26
4-5.
12-13.
19-20
17-18-19
250
"650+ 200 TL
L‹SANSLI DOKUMAN
BEDEL‹"
3-4.
19
3-4-5
200
"540+ 200 TL
L‹SANSLI DOKUMAN
BEDEL‹"
29-30-31
E⁄‹T‹MLER
"GÜN
SAYISI"
KASIM
MERKEZ
"ÜYELER ‹Ç‹N ÜCRET - TL "ÜYE OLMAYANLAR ‹Ç‹N
(%18 KDV HAR‹Ç)" ÜCRET - TL(%18 KDV HAR‹Ç)"
ARALIK
BURSA fiUBE ESK‹fiEH‹R fiUBE
MERKEZ
BURSA fiUBE
CE ‹fiARETLEMES‹ VE AB YÖNERGELER‹ E⁄‹T‹M AKADEM‹S‹ PROGRAMI
"LVD/EMC - ALÇAK GERILIM
CIHAZLARI VE ELEKTROMANYETIK
UYUMLULUK YÖNETMELIKLERI
(73/23/EEC; 89/336/EEC;
92/31/EEC; 93/68/EEC)"
380
10-11.
2
480
ÇALIfiTAYLAR
KURUM KÜLTÜRÜ ÇALIfiTAYI
1
STRATEJ‹K MARKA YÖNET‹M‹
ÇALIfiTAYI
1
19
9
200
250
200
250
1
7
200
250
F‹NANSÇI OLMAYANLAR ‹Ç‹N
F‹NANS YÖNET‹M‹ ÇALIfiTAYI
1/2
13
110
130
YALIN ÜRET‹M S‹MÜLASYONU
1
14
200
250
20
200
250
21
200
250
KAIZEN S‹MÜLASYONU
VER‹ML‹L‹K ÖLÇME VE
DE⁄ERLEND‹RME ÇALIfiTAYI
OTOMOT‹V SEKTÖRÜNDE KANBAN
ÇALIfiTAYI
1
STOK YÖNET‹M‹ ÇALIfiTAYI
1/2
11
110
130
LOJ‹ST‹K YÖNET‹M‹ ÇALIfiTAYI
1/2
12
110
130
Stratejik ‹nsan Kaynaklar› Yönetimi
1
2
200
250
Ekonomik Kriz Ortam›nda ‹nsan
Kaynaklar› Yönetimi: Alternatif Strateji
& Uygulamalar›
1
4
200
250
‹nteraktif Performans De¤erlendirme
Uygulamalar›
1
6
200
250
Takdir-Tan›ma Ödüllendirme
Sistemleri
1
7
200
250
Stratejik E¤itim Yönetimi
1/2
4 Kas›m
sabah
110
130
‹nsan Davran›fl› ve Motivasyon
Yönetimi
1/2
5 Kas›m
sabah
110
130
Duygusal Zekal› Liderlik
1/2
"5 Kas›m
ö¤leden
sonra"
110
130
Tak›mdafll›k
1/2
110
130
Tak›mda Yarat›c›l›k
1/2
110
130
6 Kas›m
sabah
"6 Kas›m
ö¤leden
sonra"
ÖNEML‹ NOTLAR
KalDer e¤itim tarihlerini de¤ifltirme hakk›n› sakl› tutar. Güncel tarih bilgisi için lütfen www.kalder.org sitesini takip ediniz.
E¤itimlere önkay›t olmak için lütfen http://egitim.kalder.org adresindeki formu doldurunuz.
Tüm e¤itim ve doküman ücretlerine %18 KDV eklenecektir.
(*) Belirtilen e¤itimler öncesinde mutlaka ilgili standard›n Temel e¤itiminin (ISO 9001:2008 Kalite Yönetim Sistemi veya ISO 14001 Çevre Yönetim
Sistemi gibi) al›nm›fl olmas› gereklidir.
5
‹Ç‹NDEK‹LER
7
8
Editörden
Yaflam kalitesi için dünyan›n
gelece¤ine yat›r›m
Prof. Dr. Ali R›za Kaylan
KalDer Yönetim Kurulu Baflkan›
12
Görüfl / Ekonomik büyüme için
en önemli potansiyelimiz
enerji verimlili¤i
Arzuhan Do¤an Yalç›nda¤
TÜS‹AD Yönetim Kurulu Baflkan›
14
32
38
Dosya / Sürdürülebilir Topluma
Dönüflüm - Yeni ‹fl Yapma
Biçimleri
Baflar› Öyküsü
• Eczac›bafl› Toplulu¤u
• Procter & Gamble
• Siemens
• Bülent Baflol
• Tayfun Bayaz›t
• Edward Donelan
• Sami Erol
• Mehmet Göçmen
• Banu Onaral
• Björn Paape
• Alican Tural›
• ‹rfan Onay
Sürdürülebilir
Topluma Dönüflüm
Yeni ‹fl Yapma
Biçimleri
Sf.14
EFQM Mükemmellik Revizyonu
Fahri Özok
40
Baflar›
Öyküsü
Haber
GençKal’›n ilk hedefi ‘sürdürülebilirlik’ konusunda
fark›ndal›k yaratmak
42
E¤itim ‹flbirli¤i
KalDer ‹K e¤itimlerinde teorik bilgiler ve
uygulama deneyimlerini birlefltiriyor.
48
LRQA ile standartlar
G›da güvenli¤i güvence program›n›z
nas›l görünüyor?
Neli Adoni LRQA Türkiye Operasyon Müdürü
52
Ulusal Kalite Hareketi
Gebze Organize Sanayi Bölgesi
54
56
Türk Loydu
Sanat
Çevreci yap›ya alt›n
sertifika
KalDer ‹K
e¤itimlerinde
teorik bilgiler ve
uygulama
deneyimlerini
birlefltiriyor
“‹çeri¤in en iyi flekilde
forma dönüflmesi
mükemmelliktir”
Heykelt›rafl Mehmet Aksoy
Heykelt›rafl Mehmet Aksoy
58
62
64
6
fiube Haberleri
Üyeler
Abonelik
Sf. 42
Sf. 32
Sf. 56
ED‹TÖRDEN
KalDer
Ad›na Sahibi:
Genel Yay›n
Yönetmeni:
Neslihan Gök
[email protected]
Yay›n Kurulu:
Hamdi Do¤an
‹rfan Onay
Neslihan Yeflilyurt
Vedat Çakmak
Yay›n Yönetmeni:
Serra Sönmez
[email protected]
Grafik Tasar›m:
Emre Alptekin
[email protected]
Foto¤raf:
‹dare Merkezi:
Muhsin Ergün
[email protected]
Türkiye Kalite Derne¤i (KalDer)
Centrum ‹fl Merkezi, Ayd›nevler
Sanayi Cad. No: 3 Küçükyal›
34854 ‹stanbul
Tel: 0 216 518 42 84
Faks: 0 216 518 42 86
www.kalder.org
[email protected]
Yap›m:
Konak Biliflim Teknolojileri ve
Kültürel Ürünler Tic. A.fi.
Abbasa¤a Mah. Y›ld›z Cd. No: 21
Befliktafl / ‹stanbul Tel:
0212 236 23 10
Bask›:
SCALA, Bas›m, Yay›m, Tan›t›m San. ve
Tic. Ltd. fiti. Tel: 0212 281 62 00
Faks: 0212 269 07 34
Yay›mlanan yaz›lar›n sorumlulu¤u yazarlar›na
aittir. Yay›nlanan yaz›lardan kaynak
gösterilmeden al›nt› yap›lamaz.
Önce Kalite Dergisi Türkiye Kalite Derne¤i
taraf›ndan ayda bir yay›mlan›r.
Ulusal-Türkçe-Ayl›k-‹lmi
ISSN: 1301-4978
Sürdürülebilir
bir toplum için…
Neslihan Gök
18. Kalite Kongresi, 16-18 Kas›m 2009 tarihlerinde ‹stanbul Lütfi K›rdar Kongre ve Sergi Saray›’nda gerçeklefltiriliyor. “Sürdürülebilir Topluma Dönüflüm - Yeni ‹fl Yapma Biçimleri” ana temas›yla düzenlenen
18. Kalite Kongresi’nde Finlandiya eski Baflbakan› Esko Tapani Aho,
yar›iletken üretimi ve günefl enerjisi alan›nda 70’den fazla patent sahibi, günefl pilleri için yüksek verimlilikli ince film teknolojisini gelifltiren ve bu katk›larla NASA’dan yenilikçilik ödülü alan Dr. Bülent Baflol ve video konferans ortam›nda Peter Senge özel konuflmac› olarak
yer alacaklar.
Türkiye Kalite Derne¤i bünyesinde sürdürülebilir kalk›nma do¤rultusunda gerçeklefltirilen giriflim, proje ve etkinliklere de k›saca bakt›¤›m›zda her fleyden önce sürdürülebilir kalk›nma kavram› KalDer’in
misyon, vizyon ve de¤erlerinin özünde vard›r. 2009 y›l›nda bu yap› daha aç›k bir flekilde tan›mlanm›flt›r. KalDer’in referans olarak kulland›¤›
EFQM Mükemmellik Modeli, Küresel ‹lkeler Sözleflmesi do¤rultusunda düzenledi¤i etkinlikler, oluflturdu¤u “Yönetimde Kad›n Erkek Eflitli¤i” platformu, EFQM Kurumsal Sosyal Sorumluluk (KSS) çerçevesiyle
ilgili e¤itim ve giriflimler ve 16-18 Kas›m 2009 tarihlerinde düzenlenecek 18. Kalite Kongresinin “Sürdürülebilir Topluma Dönüflüm-Yeni ‹fl
Yapma Biçimleri” temas›, sürdürülebilirlik olgusunun KalDer için
önemini aç›kca ortaya koymaktad›r.
Bu say›da dosya köflemizde keyifle okuyabilece¤iniz ve sizlere katma
de¤er sa¤layaca¤›na inand›¤›m›z birçok isim var: “Ekonomik büyüme
için en önemli potansiyelimizin enerji verimlili¤ini” oldu¤unu vurgulayan TÜS‹AD Baflkan› Arzuhan Do¤an Yalç›nda¤, “Kurumsal yönetim
ilkeleri sayesinde risklerin öngörülebilece¤ini” söyleyen Yap› Kredi Yönetim Kurulu Baflkan› Tayfun Bayaz›t, “Finansal krizin çözümü, yönetim kalitesinin art›r›lmas›nda yat›yor” diyen Ekonomik ‹flbirli¤i ve Kalk›nma Örgütü Yöneticisi Edward Donelan, “Küresel baflar›n›n sürdürülebilir kalk›nma anlay›fl›ndan geçti¤ini” belirten KalDer Yönetim Kurulu Üyesi Sami Erol, “Kültür ve bilinç artt›kça, sürdürülebilir topluma
dönüflüm mümkün olacakt›r” diyen ‹fl Dünyas› ve Sürdürülebilir Kalk›nma Derne¤i Baflkan› Mehmet Göçmen, “‹zmir’in ‹NOV‹Z sayesinde
uluslararas› Ar-Ge merkezi olaca¤›n›” vurgulayan TASSA Baflkan›
Prof.Banu Onaral, “Avrupa’n›n Do¤u Asya’dan ö¤renece¤i çok fley
var” diyen Aachen Üniversitesi’den Prof.Dr. Björn Paape ve sürdürülebilirlik konusunda medyay› ele alan Galatasaray Üniversitesi Ö¤retim
Üyesi Alican Tural›...
Ayr›ca sürdürülebilirlik konusunda baflar› göstermifl de¤erli kurulufllar›m›zdan ald›¤›m›z röportajlar›, KalDer e¤itim iflbirliklerini ve Ulusal
Kalite Hareketi köflemizi bu say›m›zda sizlere sunuyoruz.
Siz de¤erli okuyucular›m›zla “Sürdürülebilirlik” konusunu tart›flaca¤›m›z 18. Kalite Kongresi’nde görüflmek dile¤i ile…
Sevgiler,
Neslihan Gök
Kurumsal Sponsorlar
7
GÖRÜfi
Yaflam kalitesi için dünyan›n
gelece¤ine yat›r›m
Sürdürülebilir geliflme kavram›, Toplam Kalite Yönetimi (TKY) felsefesinin temel ilkeleriyle
de yak›ndan ilgilidir. Her fleyden önce insan odakl› bir olgudur. Sürdürülebilir geliflmenin
amac›, herkes için yaflam kalitesinin iyilefltirilmesi ve güvenli bir gelece¤in sa¤lanmas›d›r.
B
ir an için hayalimizde dünyan›n
gelece¤ini resmetmek isteyelim.
Geçmifl davran›fl ve al›flkanl›klar
aynen devam edecekse, oldukça
karamsar bir tablo ortaya ç›kacakt›r. Bir taraftan dünyadaki nüfus patlamas›yla sürekli artan yoksulluk ve
uluslararas› eflitsizlik, di¤er taraftan do¤al kaynaklar› dengesizce tüketilen ve
giderek kirlenen bir dünya, tüm insanl›¤› ürkütücü bir gelece¤in efli¤ine sürüklemektedir. Ekonomik, sosyal ve çevresel dengelerin bozulmas›yla sergilenen
bu korkutucu tablo için önlem al›nmas›
yaflamsal bir zorunluluktur. Bu nedenle
küresel ›s›nma, ozon tabakas›n›n afl›nmas›, ormans›zlaflma, asit ya¤murlar›,
çölleflme gibi çevresel sorunlar, 20. yüzy›l›n son çeyre¤inde tüm dünyada gündemin üst s›ralar›nda yer almaya bafllam›flt›r. Art›k tüm insanl›k için köklü bir
rota de¤iflikli¤i kaç›n›lmazd›r.
Bu yaz›da öncelikle sürdürülebilir geliflme kavram›yla ilgili dünya genelindeki
geliflmeleri k›saca özetleyerek, bu kavram›n toplam kalite yönetimi ve yönetiflim ilkeleriyle yak›n iliflkisi üzerinde duraca¤›m. Daha sonra, Türkiye Kalite
Derne¤i olarak konuyla ilgili giriflimleri
vurgulamak istiyorum. Son olarak da
sürdürülebilir topluma dönüflüm için
kurumsal ve bireysel boyutta neler yap›labilir sorular› üzerinde duraca¤›m. Sürdürülebilir geliflme kavram›n›n temelleri, Haziran 1972'de Stockholm'de yap›lan “Birleflmifl Milletler ‹nsan Çevresi
8
Konferans›” s›ras›nda at›lm›flt›r. Çevreye karfl› sorumlulu¤un tüm dünya ülkelerince paylafl›lmas› gerekti¤inin savunuldu¤u bu konferansa 113 ülke kat›lm›flt›r. Konferansta kabul edilen ve 26
ilkeden oluflan bildirgenin ilk maddesinde “‹nsan, onurlu ve iyi bir yaflam
sürmeye olanak veren nitelikli bir çevrede, özgürlük, eflitlik ve yeterli yaflam
koflullar› temel hakk›na sahiptir” ilkesi
yer alm›flt›r.
Toplumsal ç›karlar›n kiflisel ç›karlar›n
önüne geçece¤i bir anlay›flla “çevre hakk›” olgusu dile getirilmifltir. Böylece do¤ay› sömürü de¤il, uyum temelinde bugünkü ve gelecek kuflaklar için yaflamaya elveriflli k›lmak ve herkesin ondan
eflit yararlanmas›n› sa¤lamak ön plana
ç›kar›lm›flt›r.
‹nsan Çevresi Konferans› sonras›nda
1983 y›l›nda, Birleflmifl Milletler genel
kurul karar›yla “Dünya Çevre ve Kalk›nma Komisyonu” kuruldu. Dünya
kaynaklar›n›n kullan›m›nda kuflaklararas› hakkaniyeti gözeten, ekonomik ve
sosyal geliflmenin çevre ile ba¤lant›s›n›
kuran ilkeler, 1987 y›l›nda komisyon taraf›ndan yay›nlanan “Ortak Gelece¤imiz” bafll›kl› rapora yans›m›flt›r. Komisyon Baflkan› Norveç Baflbakan› Gro
Harlem Brundtland’›n ad›yla an›lan ünlü raporda, giderek a¤›rlaflan çevresel
sorunlar karfl›s›nda, kurtulufl yolu olarak, çevresel geliflme ile ekonomik kalk›nma aras›ndaki yaflamsal köprünün
kurulmas› ve geliflmenin “sürdürülebilir” olmas› gösterilmektedir.
Brundtland raporunda sürdürülebilir
kalk›nman›n amac›, “Bugünün gereksinim ve beklentilerini, gelecek kuflaklar›n
gereksinim ve beklentilerini karfl›lama
olanaklar›ndan ödün vermeksizin karfl›lamakt›r” olarak tan›mland›.
Stockholm konferans›ndan 20 y›l sonra,
Haziran 1992’de Rio de Janeiro’da yap›lan ve “Yeryüzü Zirvesi” olarak adland›r›lan “Birleflmifl Milletler Çevre ve Kalk›nma Konferans›”, o güne kadar yap›lan toplant›lar aras›nda en fazla devlet
baflkan›n› bir araya getiren bir zirve oldu. 179 ülkenin devlet baflkan› ve yetkililerini bir araya getiren konferans›n sonunda, Gündem 21 olarak adland›r›lan
eylem plan› ortaya kondu. Bu plan kalk›nma ve çevre aras›nda denge kurulmas›n› hedefleyen “sürdürülebilir gelifl-
me” kavram›n›n yaflama geçirilmesine
yönelik, küresel uzlaflman›n ve verilen
politik sözlerin en üst düzeydeki ifadesidir. Dört bölümden oluflan Gündem 21,
günümüzün a¤›rl›kl› sorunlar› yan› s›ra,
21. yüzy›l›n tehditlerini kapsamaktad›r.
Sosyal ve ekonomik boyutlar›n vurguland›¤› birinci bölümde, öncelikle geliflmekte olan ülkelerde sürdürülebilir geliflmenin h›zland›r›lmas› için uluslararas› iflbirli¤i üzerinde durulur. Daha sonra
s›ras›yla, yoksullukla mücadele, tüketim al›flkanl›klar›n›n de¤ifltirilmesi, demografik dinamikler, insan sa¤l›¤›n›n
korunmas›, sürdürülebilir insan yerleflimleri geliflmesinin desteklenmesi, karar alma sürecinde çevre ve kalk›nman›n bütünlefltirilmesi konular›na dikkat
çekilir.
bak›ld›¤›nda, en genifl kat›l›mc›l›k gerektiren alan oldu¤u görüflü giderek daha çok benimsenmektedir. ‹flbirlikleri
oluflturma da ise konuya küresel boyutta yaklafl›lmal›d›r. Sürdürülebilir geliflme
için küresel uzlaflma ve küresel ortakl›k
gibi kavramlardan söz edilmektedir.
Özetle, TKY yaklafl›m›nda oldu¤u gibi,
insan merkezli bak›fl aç›s›, en genifl düzeyde kat›l›m ve iflbirliklerinin oluflturulmas› sürdürülebilir geliflmenin baflar›s› için temel ilkelerdir. Yönetimin deste¤i de sürdürülebilir geliflme için olmazsa olmaz kurallardand›r. Nitekim
sürdürülebilir geliflme olgusu Birleflmifl
Milletler taraf›ndan benimsenerek, giderek daha çok hükümet taraf›ndan ve di¤er kurum ve kurulufllarca desteklenmeye devam edilmektedir.
Kalk›nma için kaynaklar›n korunmas›
ve yönetimi bölümünde ise atmosferin,
toprak, su kaynaklar›n›n, denizlerin, biyolojik çeflitlili¤in korunmas›, ormans›zlaflma, çölleflme ve kurakl›k ile mücadele, sürdürülebilir tar›m›n ve k›rsal kalk›nman›n desteklenmesi, biyoteknolojinin çevresel aç›dan sa¤l›kl› bir flekilde
yönetimi, zehirli ve tehlikeli at›klar›n,
kat› at›klar›n ve at›ksular›n, radyoaktif
at›klar›n çevresel aç›dan sa¤l›kl› bir flekilde yönetimi konular› gündemdedir.
Temel gruplar›n rollerinin gelifltirilmesi
bölümünde ise, sürdürülebilir geliflmede
kad›nlar, çocuklar ve gençlik, yerel yönetimlerin, sivil toplum kurulufllar›n›n,
iflçilerin ve iflçi sendikalar›n›n, ifl çevrelerinin ve sanayinin, çiftçilerin rollerinin
güçlendirilmesi konular› ifllenmektedir.
Uygulama araçlar› bafll›kl› dördüncü k›s›mda ise mali kaynaklar, ulusal mekanizmalar, uluslararas› iflbirlikleri, bilim,
e¤itim, ö¤retim hukuksal boyutlar üzerinde durulmaktad›r.
Bu çerçevede kat›l›mc›l›¤a ve ortakl›klara dayal› çok aktörlü yönetim anlay›fl›na
da önem verilmelidir. Sürdürülebilir geliflmenin yaflama geçirilmesinin ancak
yerinden çözümlerle mümkün olaca¤›,
giderek daha iyi anlafl›lmaktad›r. Yerel
yönetimler ve sivil toplum kurulufllar›
uluslararas› düzeyde etkin ve vazgeçilmez ortaklard›r. Bu çerçevede geleneksel yönetim anlay›fl›ndan ça¤dafl yönetiflim (governance) ilkelerine dayal› yeniden yap›lanma yerel yönetimlerde giderek daha önem kazanm›flt›r. Özerk, kat›l›mc›, saydam, hesap verebilir ve etkin
yerel yönetimlere olan gereksinim artmaktad›r. Türkiye dâhil 189 ülkenin
devlet ve hükümet baflkanlar›n›n kat›l›m›yla Eylül 2000’de New York’da gerçeklefltirilen BM “Liderler Zirvesi” toplant›s›nda, 2015 y›l›na kadar gerçeklefltirilmek üzere, kalk›nmaya ve yoksullu¤un azalt›lmas›na yönelik “Biny›l Kalk›nma Hedefleri” belirlendi. Konulan
sekiz hedef, afl›r› yoksullu¤un ve açl›k
s›n›r›n›n alt›nda yaflayan kifli say›s›n›n
yar›ya indirilmesi, herkesin ilkö¤renimini tamamlamas›, cinsiyet eflitli¤i, çocuk
ölümlerinin üçte iki oran›nda azalt›lmas›, gebelik ve do¤um esnas›ndaki anne
ölüm oranlar›n›n dörtte üç oran›nda
azalt›lmas›, salg›n hastal›klarla mücadele edilmesi, çevresel sürdürülebilirli¤in
sa¤lanmas›, kalk›nma için küresel bir
Sürdürülebilir geliflme kavram›, Toplam
Kalite Yönetimi (TKY) felsefesinin temel
ilkeleriyle de yak›ndan ilgilidir. Her fleyden önce insan odakl› bir olgudur. Sürdürülebilir geliflmenin amac›, herkes
için yaflam kalitesinin iyilefltirilmesi ve
güvenli bir gelece¤in sa¤lanmas›d›r. Bu
amaç do¤rultusunda, kat›l›m aç›s›ndan
ortakl›k gelifltirilmesi fleklindedir. 2002
y›l›nda Güney Afrika’n›n Johannesburg
kentinde düzenlenen “Dünya Sürdürülebilir Kalk›nma Zirvesi” ise son on y›l
içinde Gündem 21 çerçevesinde yap›lanlar›n de¤erlendirilmesi niteli¤ini tafl›maktad›r.
Sürdürülebilir Kalk›nma için
KalDer’in Rolü ve Çal›flmalar›
Türkiye Kalite Derne¤i bünyesinde sürdürülebilir kalk›nma do¤rultusunda gerçeklefltirilen giriflim, proje ve etkinliklere
de k›saca de¤inelim. Herfleyden önce
sürdürülebilir kalk›nma kavram› KalDer’in misyon, vizyon ve de¤erlerinin
özünde yatmaktad›r. 2009 y›l›nda bu
yap› daha aç›k bir flekilde tan›mlanm›flt›r. KalDer’in referans olarak kulland›¤›
EFQM Mükemmellik Modeli, Küresel
‹lkeler Sözleflmesi do¤rultusunda düzenledi¤i etkinlikler, oluflturdu¤u “Yönetimde Kad›n Erkek Eflitli¤i” platformu,
EFQM Kurumsal Sosyal Sorumluluk
(KSS) Çerçevesiyle ilgili e¤itim ve giriflimler ve 16-18 Kas›m 2009 tarihlerinde
düzenlenen 18. Kalite Kongresinin “Sürdürülebilir Topluma Dönüflüm: Yeni ‹fl
Yapma Biçimleri” fleklindeki temas›,
sürdürülebilirlik olgusunun KalDer için
önemini aç›kca ortaya koymaktad›r.
KalDer, 10 Temmuz 2009 tarihinde
yapt›¤› stratejik planlama toplant›s›nda
misyon, vizyon ve de¤erlerini gözden
geçirdi. Daha önce “Toplam kalite yönetiminin ülke baz›nda yayg›n ve etkin
kullan›m›n› sa¤layarak dünyada örnek
ve önder kurulufl olmak” fleklinde belirtilen vizyon içerisine, bu toplant›da,
sürdürülebilir kalk›nma ve mükemmellik kültürü kavramlar›n›n daha aç›k bir
flekilde yerlefltirilmesi önerildi. Bu öneri
do¤rultusunda, 11 Eylül 2009 tarihinde
yap›lan 257. Yönetim Kurulu toplant›s›nda vizyon “Cumhuriyetimizin 100.
y›l›nda sürdürülebilir kalk›nma yaklafl›m› çerçevesinde ülkemizi ça¤dafl yaflam
düzeyine ulaflt›rmak amac› ile, Türkiye'nin tüm bölgelerinde mükemmellik
kültürünü içsellefltirmifl, rekabetçi kurum ve kurulufllar yarat›lmas›na katk›da
bulunan bir kurulufl olmak” fleklinde
9
GÖRÜfi
güncellenerek onayland›. KalDer’in
2008 y›l›nda kayda geçen de¤erleri:
“Güvenilir Olmak, insana sayg›, sürekli
iyilefltirme ve gönüllülüktür.” Misyonu
ise mükemmellik kültürünü yaflam biçimine dönüfltürerek, ülkemizin rekabet
gücünün ve refah düzeyinin yükseltilmesine katk›da bulunmakt›r.
KalDer’in referans model olarak kulland›¤› EFQM Mükemmellik Modeli’nin 8
ilkesinden birisi sürdürülebilir gelecek
için sorumluluk almakt›r. 2010 Modeli
olarak güncellenen yeni flekliyle, daha
önce toplumsal sorumluluk olarak adland›r›lan ilke daha belirgin flekle sokulmufl ve yaflamsal bir zorunluluk flekline
dönüflmüfltür. Mükemmel kurulufllar,
kültürlerinin özünü yerleflmifl etik anlay›fl ve aç›kça tan›mlanm›fl kurumsal de¤erlerle, ekonomik, toplumsal ve çevresel sürdürülebilirli¤i gerçeklefltirirler. K›sa erimli kazançlarla yetinmez, uygun
olan her yerde, uzun erimli gereksinimleri karfl›lamak üzere kaynak ay›r›rlar ve
rekabet güçlerini sürdürürler.
Uygulamada, bütünsel bir bak›flla ürün
yaflam çevrimlerinin ve hizmetlerinin kamu sa¤l›¤›na, güvenli¤e ve çevreye etkilerini dikkate ald›klar›n› gösterirler. Mükemmel kurulufllarda çal›flanlar için güvenli ve sa¤l›kl› bir çal›flma ortam› sa¤lanmas› ve çal›flanlar›n dürüstlük ve yüksek etik standartlar çerçevesinde davranmalar› kaç›n›lmazd›r. Çal›flanlar ve di¤er
paydafllar toplumsal sorumluluk etkinliklerine kat›lmaya cesaretlendirilir. Birleflmifl Milletler Genel Sekreteri Kofi Annan’›n Ocak 1999’da Davos’da düzenlenen Dünya Ekonomik Forumunda ifl
dünyas›n›n liderleriyle paylaflt›¤› Küresel ‹lkeler Sözleflmesi (K‹S), Türkiye’de
ilk olarak 29 May›s 2002’de KalDer taraf›ndan imzalanm›flt›r. Kat›l›mc› say›s›
Kas›m 2009’da 130 ülkeden 6700’e ulaflm›flt›r. Türkiye’den ise 160 kat›l›m vard›r. Sözleflmede insan haklar›, çal›flma
standartlar›, çevre ve yolsuzlukla mücadele ana bafll›klar› alt›nda toplam 10 ilke yer almaktad›r. Çal›flma standartlar›
bafll›¤› alt›nda sendikalaflma ve toplu
sözleflme özgürlü¤ü, zorla iflçi çal›flt›rma
10
uygulamas›na son verilmesi, çocuk iflçilerin çal›flt›r›lmas›na son verilmesi, ifl
gücünde ayr›mc›l›k yap›lmamas› fleklinde dört ilke s›ralan›yor. Çevreye iliflkin
üç ilke ise, ifl dünyas› çevre sorunlar›na
karfl› ihtiyati yaklafl›mlar› desteklemeli,
çevresel sorumlulu¤u art›racak her türlü
faaliyete ve olufluma destek vermeli,
çevre dostu teknolojilerin geliflmesini ve
yayg›nlaflmas›n› desteklemeli fleklindedir.
KalDer, Kas›m 2007’de düzenlenen 16.
Kalite Kongresi’nin Liderler Zirvesi’nde
Say›n Kofi Annan’›n da kat›l›m›yla Küresel ‹lkeler Sözleflmesi imza töreni düzenleyerek, KSS ve sürdürülebilir kalk›nman›n bir kurum politikas› olarak
benimsenmesi konusunda çabalar›n›
sürdürmüfltür. KalDer, K‹S çerçevesinde “Yönetimde Kad›n Erkek Eflitli¤i”
konusunda bir dizi çal›fltay düzenlemifl,
“Yönetim Kad›n›n Hakk›d›r” temas›yla
bir bildirge haz›rlam›fl ve bu alanda kurumsal karnenin belirlenmesi için bir
taslak model gelifltirerek anket çal›flmas›
gerçeklefltirmifltir. Bu projeyle ilgili çal›flmalar devam etmektedir.
Bu y›l gerçeklefltirece¤imiz 18. Kalite
Kongresi’nin temas› ‘Sürdürülebilir
Topluma Dönüflüm – Yeni ‹fl Yapma Biçimleri’ fleklindedir. Ekonomik durgunluk ve iklim de¤iflikli¤inin toplumun
sürdürülebilirli¤ini tarih boyunca olmad›¤› kadar tehdit ediyor. Bu küresel soruna ancak küresel düzlemde, uluslararas› kurulufllar, ulus devletler, sivil toplum örgütleri, sorumlu kurumlar ve bireyler olarak çözümler üretebiliriz. Tüm
kurumlar için sistemli ve bütünsel yaklafl›mlarla kal›c› baflar›lar yaratma özgörevi ile KalDer olarak, k›sa ve orta vadede beklenebilecek dönüflümleri tetikleyecek paradigma de¤iflikliklerini, oluflacak kurallar sistemini anlamam›z› ve
olas› de¤iflimlerin kurulufllar ve bireyler
üzerindeki etkilerini öngörebilmemizi
sa¤layacak yaklafl›mlar 18. Kalite Kongresi’nde tart›fl›lacakt›r.
Sürdürülebilir Topluma Dönüflmek
K‹S ve KSS anlay›fllar›, kurum ve kuru-
lufllar›n “Sürdürülebilirlik Politikas›”n›n ana eksenlerini oluflturmal›d›r.
KSS, kurumlar›n hesap verebilirlikleri
ve paydafllar›na karfl› görev ve sorumluluklar›n› yerine getirebilmeleri olarak
de¤erlendirilmelidir. Sürdürülebilir kurum olabilmenin kriterleri aras›nda K‹S
yan› s›ra, Dow Jones Sürdürülebilirlik
Endeksi ve Uluslararas› Sosyal Hesap
Verebilirlik Kurumu taraf›ndan oluflturulan SA8000 standard› say›labilir. Sorunlar› tasar›m aflamas›nda çözmek en
ak›lc› yaklafl›m olarak bilinir. Kalite
düflünürlerinden Taguchi, kalitesizli¤i
topluma verilen zarar olarak tan›mlar.
Bu nedenle öncelikle “Zarar vermeme”
ilkesi en etkin yaklafl›md›r. Sürdürülebilirlik için tasar›m konusunda bilinçlenme sa¤lanmal›d›r.
Geçmiflte ald›klar› yanl›fl kararlar nedeniyle çevreye zarar verenler, verdikleri
zarar› tazmin etmelidirler “Kirleten
Öder” ilkesi ne kadar çok benimsenirse,
enerji tasarrufu, kaynak verimlili¤i de o
ölçüde özendirilir. Günümüz teknolojisiyle emisyonlar›n ve kaynak kullan›m
düzeylerinin izini çok daha kesin bir biçimde sürmek mümkün. Her fabrika bacas›ndan, hatta her otomobilin egzozundan ç›kan gazlar izlenebilir ve ölçülebilir. Her sürücüye ay sonlar›nda bir
otomobil kirlili¤i faturas› gönderildi¤ini
düflünelim. Daha az yak›t tüketen ve
daha temiz otomobil kullanmam›z›
özendirmek için, çevreye verdi¤imiz zarar›n karfl›l›¤›n›n istenmesinden daha iyi
bir yol olabilir mi?
“‹sraf›n önlenmesi” h›zla tüketilen k›s›tl›
kaynaklar›n daha bilinçli kullan›lmas›
için son derece önemlidir. Bu konuda
bilinçlenme ve e¤itim küçük yafllarda
verilmelidir. Bugün dünyan›n gelece¤ine
ne yat›r›m yapt›m sorusu hepimiz taraf›ndan sürekli sorulmal›d›r. Suyu daha
tasarruflu harcamak, elektri¤i en az düzeyde kullanmak dünyadaki ekolojik
ayak izimizi azaltmak için sürekli çaba
harcamal›y›z. fiimdi gelece¤imizi güvence alt›na alabilmek amac›yla sürekli iyilefltirme çabalar›n›n ve iyi uygulamalar›
paylaflman›n tam zaman›.
TS EN ISO/IEC 17021
TS EN ISO/IEC 17021
AB-0034-YS
AB-0034-YS
GÖRÜfi
Ekonomik büyüme için en önemli
potansiyelimiz enerji verimlili¤i
“Sürdürülebilir kalk›nma yaklafl›m› ile hem h›zl› büyümenin, hem de çevreyi koruman›n
gerekli ve ayn› zamanda mümkün oldu¤unu her f›rsatta vurguluyor, bunun da yolunun,
sadece cezai yapt›r›mlarla de¤il, uygun teflvik mekanizmalar›yla desteklenen temiz üretim
tekniklerinden geçti¤ini düflünüyoruz.”
K
Arzuhan Do¤an Yalç›nda¤
TÜS‹AD Yönetim Kurulu Baflkan›
üreselleflen dünya piyasalar›nda makroekonomik politikalar›n tek bafl›na rekabet
gücünü sa¤lamaya yeterli
olamad›¤›, etkisini azaltsa
da hala içinde bulundu¤umuz küresel
ekonomik kriz ile art›k yads›nmaz bir
gerçek haline geldi. Krizin ard›ndan
yaflanan h›zl› de¤iflim ve bunun beraberinde gelen belirsizlik içinde kurulufllar›n varl›klar›n› koruyabilmeleri,
dünyay› saran bu geliflmelere uyum
sa¤layabilmelerine ba¤l›d›r. Art›k
dünya piyasalar›nda rekabet etmek
isteyen flirketler stratejilerini küresel
bir temel üzerinde kurgulamak, kaynak ve üretim sistemlerini uluslararas› düzene adapte etmek zorundad›r.
Bu nedenle, flirketlerde h›zla de¤iflen
küresel koflullara çözüm üreten, sistemi önceden izleyen köklü de¤ifliklikler gözlemlenirken, uluslararas› iflbirli¤inin ve koordinasyonun, rekabet
avantaj›n›n elde edilmesindeki en
önemli etken oldu¤u görülüyor.
Türkiye de kriz sonras›, önümüzdeki
dönemde sürdürülebilir kalk›nma ilkeleri çerçevesinde oluflturulmufl yeni
bir ekonomik düzende rekabet etmek
durumunda kalacak. Küresel rekabette ayakta kalabilmek ve finansal de¤er yaratma becerisini artt›rmak için
ça¤dafl yönetim yaklafl›mlar›n› uygu-
12
lamam›z; ulaflm›fl oldu¤umuz yaflam
kalitesinin sürdürülebilirli¤i için kurumsal ve bireysel sorumluluklar›m›z›
tan›mlayarak, çok paydafll› çözüm
aray›fllar›na girmemiz gerekiyor.
Yönetim anlay›fl›ndaki dönüflüm
Ça¤dafl yönetim anlay›fl› ekonomik
amaçlar› olan her türlü kurumun yat›r›m, kazanç, f›rsat, rekabet avantaj›
ve büyüme kavramlar› aras›nda baflar›l› bir denge oluflturmay› hedefler.
Yöneticilerin kurumlar›n keskin de¤iflim rüzgârlar›na karfl› mevcut konumlar›n› sa¤l›kl› bir flekilde korurken, risklerin de makul seviyelerde
tutulmas›n› sa¤lamalar› önem tafl›yor.
Ekonomide “Risk/Kazanç” dengesinin öneminden hareketle, kurumlara,
risklerin bilindi¤i, iyi kurumsal risk
yönetimi ile yönetildi¤i ve bu süreçten kurum için bir kazanç yarat›labildi¤i mesaj›n›n tüm kurum ve kurulufllara ulaflt›rmas› gerekir. Bu ba¤lamda
bir flirketin vizyonu, k›sa ve uzun vadeli hedefleri ve planlar›n› oluflturmas› sebebiyle en önemli stratejik organ› olarak addedilen yönetim kurullar›n›n fleffafl›k, hesap verebilirlik, adillik ve sorumluluk olarak tan›mlad›¤›m›z kurumsal yönetim ilkeleri etraf›nda yap›lanmalar› ve faaliyet göstermeleri flirketlerde iyi kurumsal yöne-
timin hayata geçirilmesinde büyük
önem tafl›yor.
‹yi kurumsal yönetim uygulamalar›n›n temelinde, yönetimde ve karar alma süreçlerinde nitelikli ve yetkin bireylerin görev almas› ve bu bireylerin
her türlü ç›kar çat›flmas›ndan uzak
ba¤›ms›z bir flekilde karar alabilmelerinin sa¤lanmas› yatar. ‹yi kurumsal
yönetim uygulamalar›, siyasetten ticarete, flirket yönetiminden devlet yönetimine kadar ‘vekil-müvekkil’ iliflkisi olan her alanda geçerlidir. Çünkü
bu ilkeler her alanda profesyonelli¤i,
güçlü sosyal sorumluluk ve adalet
duygusunu, dürüstlü¤ü, disiplini, fleffafl›¤›, eflitli¤i, ba¤›ms›zl›¤› ve hesap
verebilirli¤i esas al›yor.
fiirketlerin misyon ve vizyon bildirilerinde, flirketlerin sosyal paydafllara
karfl› sorumluluklar› ve hedefleri ifade
edilirken bu sorumluluklar›n ve hedeflerin yerine getirilmesindeki yol
haritas›n›n temel prensipleri de belirtiliyor. Bu çerçevede, iyi kurumsal
yönetim ilkelerinin hayata geçirilmesi
sadece flirketlerin iyi yönetimi ya da
finansman kaynaklar›na kolay eriflimlerini sa¤lamak aç›s›ndan de¤il ayr›ca
ülkelerin ekonomik büyüme ve uluslararas› piyasalarda rekabet edilebilirliklerine katk›s› aç›s›nda da önem tafl›yor. Yukar›da say›lan tüm bileflenler
bir araya getirildi¤inde 21. yüzy›l
ekonomisinde iyi iflletmenin, amac›
olan, üyeleri belli haklara sahip ve
refah yaratan bir toplulu¤a dönüfltü¤üne flahit oluyoruz.
Çevre, iklim de¤iflikli¤i
ve ifl dünyas›
Son dönemde küresel ekonomik krizin yan› s›ra y›llard›r süren plans›z
sanayileflme, kentleflme ve h›zl› nüfus
art›fl›na ba¤l› nedenlerle ekolojik bir
kriz de yafl›yoruz. Bu ortamdan ülkemizin sürdürülebilir ekonomik, sosyal ve endüstriyel kalk›nma ivmesiyle
ç›kmas› için çevre dostu üretim tek-
niklerinin ve teknolojilerinin gelifltirilmesi gerekiyor. Önümüzdeki dönemde rekabet gücümüzü art›rman›n en
önemli metodu düflük karbonlu ekonomi modelinin benimsenmesidir.
Böylece, bir yandan sektörlerin rekabet gücü art›r›larak ekonomik fayda
sa¤lanacak öte taraftan da daha temiz
bir dünyada yaflam standartlar›m›z
yükselecektir.
Bu yeni düzende ekonomik büyüme
sürecinde, enerjide arz güvenli¤inin
sa¤lanmas› ve iklim de¤iflikli¤i ile
mücadele özel bir öneme haiz olacakt›r. Ülkelerin yeni yükümlülükler al-
mak durumunda kalaca¤› 2012 sonras› iklim rejiminde çevre dostu teknik
ve teknolojilerin gelifltirilmesi ülkemiz sanayisi için bir rekabet avantaj›
oluflturacakt›r. Bu çerçevede, gerek
arz güvenli¤inin sa¤lanmas›, gerekse
ekonomik büyüme için en önemli potansiyelimiz enerji verimlili¤idir.
Dünyam›z› tehdit eden iklim de¤iflikli¤i, çevre kirlili¤i ve do¤al kaynaklar›n azalmas›na karfl› al›nmas› gereken
önlemler, uluslararas› platformlarda
en fazla tart›fl›lan konular›n bafl›nda
geliyor. Art›k, her ülkenin baflta gelen sorumluluklar›ndan biri; büyüme
ve geliflmeyi “sürdürülebilir” ve ekolojik aç›dan kabul edilebilir bir esasa
dayand›rmakt›r. Bu çerçevede de top-
lumu oluflturan herkesin üzerine ciddi sorumluluklar düflüyor.
Kalk›nmakta olan ülkelerde iklim de¤iflimi adaptasyon çal›flmalar› için
ulusal politika enstrümanlar› yeni
kalk›nma f›rsatlar› yaratabilecek, yeni
ifl alanlar› ve istihdam imkân› önemli
seviyelere ç›kabilecektir. Bu olanaklar›n araflt›r›lmas› ve tehditlerin f›rsatlara çevrilmesi için inovasyon ve temiz
teknolojiler önümüzdeki dönemde
emisyon azalt›m› için önem tafl›yor.
Enerjinin tasarrufu ve verimli kullan›m›yla ilgili etkinlikler ve çal›flmalar,
yeni ve yenilenebilir enerji teknoloji-
leriyle birlikte, Türkiye’nin yararlanabilece¤i politika araçlar›n›n ve teknolojik olanaklar›n bafl›nda geliyor. Bu
alandaki kapasitemiz araflt›r›lmal› ve
Ar-Ge faaliyetleri desteklenmelidir.
TÜS‹AD olarak sürdürülebilir kalk›nma çerçevesinde, ifl dünyas›n›n öncelikleri ile çevresel ve sosyal sorumlulu¤un harmanlanmas› gerekti¤ine inan›yoruz. Sürdürülebilir kalk›nma yaklafl›m› ile hem h›zl› büyümenin, hem
de çevreyi koruman›n gerekli ve ayn›
zamanda mümkün oldu¤unu her f›rsatta vurguluyor, bunun da yolunun,
sadece cezai yapt›r›mlarla de¤il, uygun teflvik mekanizmalar›yla desteklenen temiz üretim tekniklerinden
geçti¤ini düflünüyoruz.
13
DOSYA
üm-Yeni ‹fl Yapma Biçimleri
Sürdürülebilir Topluma Dönüflflü
Dünya temiz enerji ile “sürdürülebilir”
“Geçmiflte teknolojinin bilgisizce veya fütursuzca kullan›lmas› ekosistemde çok hasara yol
açt›. Bugün gelinen noktada, eldeki veriler ve son yüzy›l›n bilgi birikimleri ile insanlar daha
do¤ru kararlar alabilecek düzeye geldi. Sürdürülebilir topluma dönüflüm sürecinde ben
teknolojiye inan›yorum. Do¤ru yönlendirme ile bilim ve teknoloji insanla tabiat›n dengeli
flekilde beraber olabilece¤i ortam› yaratabilecek güçtedir. Ancak büyük sorun fludur: Bunu
yapmak için dünyada görüfl birli¤i var m›?”
A
BD’nin Kaliforniya eyaletinde yaflayan Elektronik
Mühendisi Dr. Bülent Baflol, kurucu orta¤› oldu¤u
SoloPower flirketinde ince
film günefl pilleri gelifltiriyor ve üretiyor. Hedefi ise güneflten elde edilen elektri¤in fosil kaynaklar› kullanarak elde edilen elektrikle ayn› maliyete getirilmesi… Benzer alternatifleri yaratabilecek güce sahip olan
insano¤lunun bilgi ve birikimine
inanan Baflol sürdürülebilirlik konusunda dünya insanlar›n›n karfl›s›ndaki engelin bu konu hakk›nda bir
görüfl birli¤i olmamas›ndan kaynakland›¤›n› düflünüyor.
Elektronik Mühendisi Dr. Bülent Baflol
14
Günefl pillerinin daha ucuza mal
edilmesi için çal›flmalar›n› sürdüren
Baflol, önümüzdeki befl y›l içinde
maliyetlerin azalaca¤›n› söylüyor ve
“sürdürülebilirlik” ile günefl pillerinden enerji elde etme yönteminin örtüfltü¤ünü belirtiyor. Bo¤aziçi Üniversitesi’nden mezun olduktan sonra ABD’ye giden Baflol UCLA üniversitesinde doktora çal›flmalar›na
bafll›yor. Bu esnada günefl pilleri ile
tesadüfen tan›fl›yor. Baflol 1978-1984
y›llar› aras›nda günefl pillerini ucuza
mal etmek için gelifltirmifl oldu¤u
“Cadmium Telluride” (CdTe) bazl›
ince film teknolojisinin patentlerini
alarak bir ilke imza at›yor. Bir y›l
sonra ortaklar›yla beraber International Solar Electric Technology
(ISET) flirketini kuruyor. 2004 y›l›nda Nanosolar adl› bir flirkete
teknoloji lisans› veriyor ve kendisi
de 2005 y›l›nda SoloPower adl› flirketi kurup “Copper Indium Gallium
Diselenide” (CIGS) bazl› yeni bir
günefl pili teknolojisi gelifltiriyor.
SoloPower halen ABD’nin önde
gelen “yüksek teknoloji” flirketlerinden biri olarak günefl pilleri gelifltirilmesi ve üretimi faaliyetlerine devam ediyor.
Sanayileflmenin çevreye verdi¤i
zararlar›n› engellemek için
tüm dünyada gelifltirilen
Ar-Ge çal›flmalar›n› yeterli
buluyor musunuz?
Dünyada bilhassa 2000’li y›llarda
bilim ve teknolojinin sürdürülebilir
kalk›nman›n gerçeklefltirilmesinde
önemli bir rol oynamas› gerekti¤i
anlay›fl› yayg›nlaflt›. Hatta ‘Sürdürülebilirlik Bilimi’ ad› alt›nda yeni bir
bilim dal› gelifltirildi, epeyce yol
al›nd›. Sürdürülebilir topluma dönüflüm sürecinde ben teknolojiye inan›yorum. Do¤ru yönlendirme ile bilim ve teknoloji insanla tabiat›n
dengeli flekilde beraber olabilece¤i
ortam› yaratabilecek güçtedir. Ancak büyük sorun fludur: “Bunu yapmak için dünyada görüfl birli¤i var
m›?” ‹nsanlardaki teknik bilgi ve birikimin sürdürülebilir kalk›nman›n
önündeki engelleri kald›rabilecek
güçte oldu¤una inan›yorum. Evet,
geçmiflte teknolojinin bilgisizce veya
fütursuzca kullan›lmas› ekosistemde
çok hasara yol açt›. Ancak bugün
itibari ile gelinen noktada eldeki veriler ve son yüzy›l›n bilgi birikimleri
ile insanlar daha do¤ru kararlar alabilecek düzeye geldi. Ekolojik problemlerin oluflmas›na büyük katk›s›
olan bilim ve teknoloji, bu problem-
lerin çözümünde ve ileride oluflabilecek problemlerin önlenmesinde de
büyük rol oynayacakt›r.
Geliflmifl ülkeleri etkileyen ekonomik kriz dünyada karbon sal›n›m›n› azaltt›. Ekonomik kriz olmadan
sal›n›m›n düflürülmesini mümkün
görüyor musunuz?
Ekonomik kriz yüzünden karbon
sal›n›m›n›n azalmas› dünya için bir
f›rsat. Ancak ekonomik kriz
beraberinde bu konuda birçok problemi de getiriyor. Küresel ›s›nman›n
yavafllat›lmas› ve geriye döndürülmesi için dünya politikac›lar› bu negatif ekonomik iklimde üreticilere
veya kamuya ilave masraf getirecek
bir tak›m yeni kanun ve kurallar›
geçirmek durumunda kalacaklar.
Kyoto karfl›t› lobilerin bu süreci
sessizce seyretmeleri beklenemez.
‹spanya’da günefl enerjisine verilen
devlet deste¤i, ekonomik krizin
bafl göstermesi ile 2009 y›l› bafl›nda
neredeyse s›f›rland›. Karbon sal›n›m›n›n düflürülmesi problemi dünya
devletlerinin üzerinde topluca
anlaflaca¤› ve her ekonomik dalgalanmada her isteyen ülke taraf›ndan
de¤ifltirilmeyecek protokoller yolu
ile çözülmelidir.
Günefl pilleri ve ince film paneller hakk›nda
“Günefl pilleri”
veya “fotovoltaik piller”, yüzeyine gelen fotonlar›n (günefl
›fl›¤›) enerjisini
do¤rudan elektri¤e dönüfltüren ve yar› iletken kullanan, yass›
tabaka fleklindeki elektronik aletlerdir. ‹flleviyle
alakal› olarak fotovoltaik piller, ‘solar panel’ ya
da ‘günefl paneli’ olarak da adland›r›l›yor. Günes pilleri güneflten gelen termik enerjiyi toplayarak s›v›ya aktar›p su veya baflka s›v›lar› ›s›tan günefl enerjisi sistemlerinden tamamen
farkl›d›r. Is›tmal› günefl enerjisi sistemlerinden
farkl› olan günefl pillerinden elde edilen do¤rudan elektrik enerjisidir. Günefl pilleri kristal tabakal› ve ince film olmak üzere ikiye ayr›l›yor.
Kristal tabakal› veya kal›n film olarak adland›r›lan pillerin yap›m›nda yar› iletken bir madde
olarak bilinen silisyum kullan›l›yor. ‹nce filmlerin özellikleri ise flöyle:
• CdTe (Cadmium Telluride), a-Si (amorf silicon) ve CIGS (Copper Indium Gallium Diselenide) olarak bilinen hammaddelerden yap›lan
ince film teknolojiler kal›n filmlerden (kristalli
filmler) takriben 100 kat daha incedir.
• ‹nce filmden yap›lm›fl solar paneller örne¤in
havan›n bulutlu oldu¤u zamanlarda gelen zay›f
›fl›¤›, kristalli kal›n panellere göre çok daha verimli biçimde elektri¤e dönüfltürebiliyorlar.
• Bol ve sürekli günefl ›fl›¤› alan yerlerde oluflan yüksek s›cakl›kta daha verimli çal›flabiliyorlar.
• Film tabakalar› ince oldu¤u için rulo halinde
tafl›nabiliyor ve düflük maliyetlerde cam, metal
ya da plastik folyo gibi yüzeylere rahatl›kla
kaplanabiliyor.
15
DOSYA
Kurumsal yönetim ilkeleri sayesinde
riskler öngörülebiliyor
“2010’da yasalaflmas›n› bekledi¤imiz yeni Türk Ticaret Kanunu tasla¤› “Risklerin
gözetimi ve denetim komitesi” anlay›fl› ile denetim ve risk sistemlerinin rolünü daha kritik
hale getirecek. Sa¤l›kl› bir risk denetim sistemine gereksinim duyulmas› ve konuyu bilen
insanlar›n komitelerde yer almalar›, do¤abilecek hatalar›n en aza indirilmesine olanak
tan›yacakt›r.”
E
zberin d›fl›na ç›kmak zorunda
kald›¤›m›z 2009 y›l›n›n son
dönemine giriyoruz. Uluslararas› alanda yaflad›¤›m›z geliflmeler, birçok konuda oldu¤u gibi kurumsal yönetim alan›nda
yeni düzenlemeler ile birlikte yeni bir
anlay›fl› gündeme getirdi. Art›k risk
yönetimi daha genifl bir uygulama alan›nda ele al›n›yor. Denetim ve iç kontrol sistemlerine yeni ifllevler yüklendi.
Kurumsal yönetim düzenlemeleri ve
uygulamalar› özellikle son y›llardaki
geliflmelere bak›ld›¤›nda neredeyse
“risk yönetimi” ve “denetim” konular›ndan ba¤›ms›z düflünülemez olmaya
bafllad›. Böyle bir ortamda kurumsal
yönetimden bahsetmek baz› çevrelerce
gündem d›fl› gibi görünse de kriz dönemleri, bu konunun ciddi olarak ele
al›nmas› konusunda kurulufllara
önemli mesajlar ve f›rsatlar veriyor.
Kurumsal yönetim, ifl süreçlerinde ve
paydafllarla iliflkilerde; adillik, fleffafl›k, hesap verebilirlik ve sorumluluk
yaklafl›m›yla iflletme faaliyetlerinin etkinlik ve verimlili¤ini, raporlama güvenilirli¤ini, düzenlemelere uygunlu¤unu, paydafllar›n hak ve ç›karlar›n›n
korunmas›n› hedefler. Kurumsal yönetim ilkeleri; tan›m› ve iliflkileri birlikte
de¤erlendirdi¤imizde, tüm paydafllar›n
hak ve ç›karlar›n›n korundu¤u bir gü-
16
vence ortam›n› ülkemiz kurumlar›n›n
adil, fleffaf, sorumlu ve hesap verebilir
biçimde yönetilmelerini amaçlar.
Günümüzde kurumsal yönetim ilkelerinin kapsam› özel sektörün d›fl›na taflarak kamu iktisadi teflebbüsleri, siyasi
partiler, sivil toplum kurulufllar› ve
spor kulüplerini de içine alan bir bütüne ulafl›yor. Daha yüksek standartlarda yönetim ihtiyac›n›n hayat›n her
an›nda hissedildi¤i dünyam›zda kurumsal yönetim ilkeleri anahtar rolünü
al›yor. 2010’da yasalaflmas›n› bekledi¤imiz yeni Türk Ticaret Kanunu tasla¤› “Risklerin gözetimi ve denetim komitesi” anlay›fl› ile bu anlamda ilkelere
ve standartlara ba¤l› olarak denetim ve
Yap› Kredi Yönetim Kurulu Baflkan› Tayfun Bayaz›t
risk sistemlerinin rolünü daha da kritik
hale getirecek. Bu rol, güvence sa¤lamak ve dan›flmanl›k olmak üzere iki
ana bafll›k alt›nda incelenebilir. Yönetim kurulu aç›s›ndan de¤erlendirildi¤inde “güvence” bir bak›ma üretilen
mali tablolar›n güvenilir olmas›ndan,
“dan›flmanl›k görevi” ise iflletmeler
için gelece¤e dair stratejik bir ortak
olarak davranmas›ndan kaynaklan›yor.
Sa¤l›kl› bir risk denetim sistemine gereksinim duyulmas› ve konuyu bilen
insanlar›n komitelerde yer almalar›,
bu kavram hayata geçirilmeye çal›fl›l›rken do¤abilecek hatalar›n en aza
indirilmesine olanak tan›yacakt›r. Yönetim kurullar›na güvence sa¤layan
ve ayn› zamanda iflletmeler için stratejik dan›flmanl›k rolü üstlenen risk
yönetimi, kurumsal yönetim kalitesini ve süreklili¤ini sa¤lamak için kullan›lan en güçlü araçlardan biri. Buna ba¤l› olarak kurumsal yönetim ilkeleri çerçevesinde oluflturulmufl yönetimlere sahip kurulufllar riskleri öngörebiliyor ve çokseslili¤in getirdi¤i
avantajlar› kullanabiliyor. Sürdürülebilir kalk›nman›n vazgeçilmez unsurlar›ndan biri olan kurumsal yönetim
ilkelerinin ülkemizde tan›nmas›, benimsenmesi ve en iyi uygulamalar›
ile hayata geçirilmesi yönündeki çabalar›m›z› kuvvetlendirmeliyiz.
DOSYA
Finansal krizin çözümü, yönetim
kalitesinin art›r›lmas›nda yat›yor
Finansal krizin, son 20 y›ld›r yönetim sürecini iyilefltirmek için gösterilen geliflimi olumsuz
etkilememesi gerekiyor. 1990’larda ana fikir, devletin ekonomideki rolünü azaltmakt›.
Ancak, sa¤l›k, güvenlik ve çevre koruma standartlar›n›n belirlenmesi için devletin
gücünü ortaya koymas› gerekiyordu. Düzenlemelerin say›s› artt›, kald›r›lmalar›, sürecin
iyilefltirilmesi veya daha iyi düzenlemeler getirilmesi yönünde bir e¤ilim olufltu. OECD
ülkeleri aras›nda son y›llarda, politika gelifltirmeye ve düzenlemeler haz›rlamaya yönelik
olarak kurumsal yap›lar›n sürekli gelifltirilmesi fikri yay›ld›.
K
üresel finansal kriz, ülkeleri
pek çok ekonomik, sosyal
ve politik zorlukla karfl› karfl›ya b›rakt›. Özellikle finans
sektörünün toparlanmas›
konusunda sorun yaflan›yor. Ancak
afl›lmas› gereken zorluklar yaln›zca finansal piyasalar› ilgilendirmiyor. Çal›flanlar›n sosyal güvenli¤ini azaltmadan iflgücü piyasalar›nda yeni istihdam yaratmak gerekiyor. Çevrenin
korunmas›na dönük düzenlemeleri ifl
dünyas› ile birlikte hayata geçirme
gere¤i bulunuyor. Tüketicileri korumaya dönük standartlar ile piyasalar›n liberallefltirilmesi aras›nda denge
kurmaya gerek görülüyor.
Edward Donelan - Ekonomik ‹flbirli¤i ve Kalk›nma
Örgütü (OECD) Bafl Yöneticisi
Finans sektöründe yönetim
kalitesinin iyilefltirilmesine
dönük öncelikler
Finans sektörünün son bir y›ldaki en
büyük ihtiyac› yönetim kalitesini art›rmaya dönük çal›flmalar konusunda
oldu. Sektörde ortaya ç›kan aksakl›klar flunlard›:
• Fon ak›fl›nda uluslararas› koordinasyon eksikli¤i,
• Bankalar›n ayr›nt›l› ve ileriye dö-
18
nük denetlenmesinde eksiklik,
• Karmafl›k türev ürünlerin geliflimi
ve sonuçlar›na iliflkin vizyon eksikli¤i,
• Bankalar ile bankalar› denetleyen
yetkili kurumlar›n hayati derecede
önemli olan risk yönetiminde gösterdikleri basiretsizlik,
• ‘Piyasan›n’ kendi dengesizliklerini
giderme kapasitesine olan yüksek
inanç.
Yasa koyucular, halen bu sorunlar›n
hepsi ile u¤rafl›yor. Kredilendirme ve
sektörün geliflimini olumsuz etkileyecek s›n›rlamalar koymadan, bu eksiklerin tümünü birden giderecek, yeni
bir yasal rejim gelifltirmenin yollar›n›
ar›yorlar. Bunlarla birlikte, baz› bankalara sermaye aktar›m›, düflük faiz
oranlar›n›n sabit tutulmas› ve daha
fazla istikrars›zl›k yaflanmamas›n›
sa¤lamak gibi görevler de yasa koyucular› bekliyor.
Mevcut e¤ilimler
Finansal krizin, son 20 y›ld›r yönetim
sürecini iyilefltirmek için gösterilen,
yavafl ama istikrarl› geliflimi olumsuz
etkilenmemesi gerekiyor. ‹dari
reformlar› odak noktas›na yerlefltiren
bu e¤ilim 1990’larda bafllad›.” O zamanki ana fikir, devletin ekonomideki rolünü azaltmakt›.
Bu yaklafl›ma göre devletin piyasaya
müdahalesinin azalt›lmas›yla devlet
küçülecek ve böylece devletin vatandafllar›na olan yükü azalt›lacakt›. Ancak, sa¤l›k, güvenlik ve çevre koruma
standartlar›n›n belirlenmesi için devletin gücünü ortaya koymas› gerekiyordu. Örne¤in, ‹ngiltere’de finansal
hizmet sunan piyasalar daha fazla
yönetmeli¤e ihtiyaç duydu. Ayn› gereksinim ABD’deki ‘liberal’ telekomünikasyon sektöründe de ortaya
ç›kt›.
Sürekli geliflim
Sonuç olarak, düzenlemelerin say›s›
artt›. Düzenlemelerin kald›r›lmas› de¤il, sürecin iyilefltirilmesi veya daha
iyi düzenlemeler getirilmesi yönünde
bir e¤ilim olufltu. OECD ülkeleri aras›nda, son y›llarda, politika gelifltirmeye ve düzenlemeler haz›rlamaya
yönelik olarak kurumsal yap›lar›n sürekli gelifltirilmesi fikri yay›ld›. Sürekli iyilefltirme sürecine en iyi örnek
olarak Avrupa Birli¤i’nin (AB) hayata
geçirdi¤i politikalardaki ilerlemeyi
gösterebiliriz.
AB’nin ‘Kaliteli Yönetim’
Politikas›
AB’nin kaliteli yönetim politikas›,
Lizbon Gündemi’nin (Avrupa
Birli¤i’ni 2012 y›l› itibariyle
dünyan›n en rekabetçi ekonomisi yapma plan›) bir yan
ürünüydü. AB, iflçiler ve tüketiciler için standartlar›
belirlemek ve serbest piyasan›n iflleyifli aras›nda
denge kurmak üzere daha kaliteli bir yönetim
politikas› gelifltirdi. AB,
yasal düzenlemelerin
kalitesini artt›rman›n
yolunun, bunlar›n gelifltirilmesinde kullan›lan sürecin kalitesini artt›rmaktan geçti¤ine inan›yordu. Süreçte sa¤lanan geliflim,
AB’nin kurumlar› ile
AB’ye üye devletlerde
aç›kça görülüyor.
Yönetim politikas›n›n
kalitesini art›rma sürecinde flu yöntemler kullan›l›yor:
• Etki de¤erlendirme,
• Farkl› görüflleri dikkate alma,
dan›flma,
• Yönetim süreçlerinin
basitlefltirilmesi,
• Yönetim üzerindeki yüklerin ölçülmesi ve bunlar›n azalt›lmas›.
Gelece¤in e¤ilimleri
OECD ve Avrupa Komisyonu gibi
kurumlarca etki de¤erlendirme yönteminin benimsenmesi yeni politika ve
düzenlemelerin fayda ve maliyetleri
konusuna dikkat çekmifltir. Gelecek
5-10 y›l içinde neler olabilece¤ini flu
flekilde tahmin edebiliriz: Yeni politika ve düzenlemelerin getirece¤i fayda
ve maliyetler hakk›nda bilinçli, yeni
kuflak politikac›lar yetiflecektir. Bununla birlikte, söz konusu fayda ve
maliyetler konusu her zaman dikkate
al›nacakt›r.
Düzenlemeler, her dönemde toplumdaki baz› gruplar›n ç›karlar›n›
korumak için getirilmifltir. Ümidim
yeni düzenlemelerin geçmiflte yap›lan hatalar›n önüne geçilmesini
sa¤lamas›d›r.
‹letiflim teknolojilerindeki h›zl› ilerleme, hükümetler ile vatandafllar aras›nda daha genifl bir diyalog kurulmas›na yard›mc› olacakt›r. Bu diyalog ortam›, yönetmeliklere uyum sa¤lama düzeyini ve yönetim kalitesini
artt›racak; bununla birlikte yetersiz
planm›fl ve düflük kalitedeki yönetmeliklerin devre d›fl› b›rak›lmas›n›
sa¤layacakt›r.
‹sveç, AB Dönem Baflkanl›¤› s›ras›nda ifl dünyas› için daha kaliteli düzenlemeler yapm›flt›r. AB Komisyonu Baflkan› Jose Manuel Barosso, bir
sonraki Komisyon’un direktifleri konusunda 2009’un Eylül ay›nda yay›nlad›¤› politik talimatlar›nda, ifl
dünyas› üzerindeki idari yüklerin
yüzde 25 azalt›lmas› girifliminden
daha fazlas›n›n yap›lmas› gerekti¤ini
ortaya koymufltur. Komisyon, yasalar›n basitlefltirilmesi yolu ile ifl dünyas› üzerindeki idari yükleri 40 milyar Euro azaltacak süreç için önerilerini sunmufltur.
19
DOSYA
Küresel baflar› sürdürülebilir
kalk›nma anlay›fl›ndan geçiyor
“Sorunlar› kal›c› çözümleyerek küresel baflar›ya ulaflmak ve daha iyi yaflam kalitesi için
çevrenin etkili korunmas›, do¤al kaynaklar›n bilinçli ve verimli kullan›m› bir zorunluluktur.
Ülke ekonomilerinin ve bu ekonomileri oluflturan tüm kurulufllar›n, sürdürülebilir küresel
baflar› için, sürdürülebilir rekabet gücü yan›nda sürdürülebilir kalk›nma alan›nda da
baflar›l› olmalar› gerekiyor.”
K
üresel rekabet, bilginin yan›
s›ra do¤ru tan›mlanm›fl stratejilerle uyumlu olarak eyleme geçmeyi gerektiriyor.
Tüm dünya, serbest ticaret
bloklar›, internet siteleri, üretim ve
hizmet flirketlerinin zincirleri arac›l›¤›yla birlefliyor. Türkiye farkl› niteliklerde, önemli sermaye hareketlerinin
görüldü¤ü ülkelerden biri haline geldi.
Çokuluslu flirketlerin Türkiye’ye yapm›fl olduklar› yat›r›mlar art›yor. Bu
uluslararas› konjonktürde, geliflmekte
olan ülkelerin ekonomileri, yaflayabilmek için geliflebilmek zorunda. Sürdürülebilir kalk›nma anlay›fl›n›n temeli
“fiimdiki ve gelecek nesillerdeki toplumsal katmanlar›n tümü için daha iyi
bir “yaflam kalitesi” idealidir. Bu ideale eriflmek için dört temel amac›n efl
zamanl› gerçeklefltirilmesi gereklidir.
Bu amaçlar; herkesin ihtiyaçlar›n› karfl›layan sosyal kalk›nma, çevrenin etkili korunmas›, do¤al kaynaklar›n bilinçli ve verimli kullan›m›, yüksek ve
istikrarl› ekonomik kalk›nma ve istihdam sa¤lanmas›d›r.
Bu amaçlar do¤rultusunda hükümetlerin uymas› gereken ilkelerin bafl›nda
insan odakl› olmak, aç›k ve destekleyici bir ekonomik sistem kurmak, yoksulluk ve sosyal d›fllama ile savaflmak,
çevresel k›s›tlamalara uymak, önleyici
20
önlemleri almak, bilimsel bilgiyi kullanmak, fleffafl›k, bilginin paylafl›lmas›
ve adalete eriflim, kirletenin bedel ödemesi olmak üzere farkl› bafll›klar alt›nda toplan›yor. Tüm bu bafll›k ve ilkeler eflli¤inde ülke ekonomilerinin ve
bu ekonomileri oluflturan tüm kurulufllar›n, sürdürülebilir küresel baflar›
için, sürdürülebilir rekabet gücü yan›nda sürdürülebilir kalk›nma alan›nda da baflar›l› olmalar› gerekiyor.
Niçin sürdürülebilir kalk›nmaya
gerek var?
Gelece¤in kalk›nmas›nda geçmiflin
modeli uygulanamaz. Dünya nüfusunun 2050’de 10 milyara ulaflmas› bekleniyor. Dünyada enerjinin yüzde
Sami Erol KalDer Yönetim Kurulu Üyesi
90’›n›n fosil yak›tlardan elde edilmesi
nedeniyle s›cakl›k art›fl› paralelinde
afl›r› iklim de¤ifliklikleri ekonomik,
sosyal ve çevre ortamlar›n›n dengelerini bozmakta ve insan sa¤l›¤›n› olumsuz yönde etkilemektedir. Bilimsel hesaplamalar, sera gaz› etkisiyle dünya
ortalama s›cakl›¤›n›n dünyan›n oluflumundan bu güne kadar 33 derece artt›¤›n› göstermektedir. Enerji üretim ve
tüketim modelleri de¤ifltirilmezse 21.
yüzy›lda oluflacak karbondioksit emisyonu, dünya s›cakl›¤›n› son 10 bin senede yaflanan art›fl kadar yükseltecektir. 2020’ye kadar yüzde 65 artacak
olan enerji üretimi için çevreci enerji
yöntemlerinin ve daha az zararl› enerji
kaynaklar›n›n gelifltirilmesinden baflka
ç›k›fl yolu yoktur. S›cakl›k ve afl›r› hava flartlar› gibi dünya iklimindeki de¤ifliklikler ekonomik, sosyal ve çevre ortamlar›n›n dengelerini bozarak insan
sa¤l›¤›n› olumsuz etkiliyor. Küreselleflmenin ekonomik ve sosyal boyutlar›n›n ne kadar önemli etkilere yol açaca¤› ortadad›r. Bütün bu geliflmelere
karfl›n, gelecek nesillerin tümü için
çevrenin korunmas› sürdürülebilir kalk›nma fikrinin temel amac›d›r. Sorunlar› kal›c› çözümleyerek küresel baflar›ya ulaflmak ve daha iyi yaflam kalitesi için çevrenin etkili korunmas›, do¤al kaynaklar›n bilinçli ve verimli kullan›m› bir zorunluluktur.
DOSYA
"Kültür ve bilinç artt›kça, sürdürülebilir
topluma dönüflüm mümkün olacakt›r"
‹fl Dünyas› ve Sürdürülebilir Kalk›nma Derne¤i Baflkan› Mehmet Göçmen sürdürülebilir
topluma dönüflüm sürecinde “insana” güveniyor. Fark›ndal›k yaratarak oluflacak kültürel
de¤iflim sayesinde yol al›naca¤›n› söyleyen Göçmen do¤al kaynaklar›n k›s›tl›l›¤›ndan
do¤abilecek sorunlara karfl› önlem al›nmas› gerekti¤ini savunuyor.
D
ünya üzerinde insan gücü
ile do¤al kaynaklar›n önemi ve bunlar›n korunmas›
gereklili¤i 20. yüzy›l›n son
yar›s›nda kabul görmeye
bafllad›. Ekonominin bafllang›ç dönemlerinde bu tarz bir fark›ndal›k
ve kriter olmad›¤› için, insan ve çevresel kaynaklar›n her zaman istenilen kalitede bulunaca¤› varsay›l›yordu. H›zla tüketilen bu kaynaklar bugün s›n›r noktas›na ulaflt›.
‹fl Dünyas› ve Sürdürülebilir Kalk›nma Derne¤i
Baflkan› Mehmet Göçmen
‹fl Dünyas› ve Sürdürülebilir Kalk›nma Derne¤i Baflkan› ve Sabanc›
Holding ‹nsan Kaynaklar› Grubu ve
Çimento Grup Baflkan› Mehmet
Göçmen dünyada mevcut do¤al kaynaklar›n yeterince korunamad›¤›n›
belirtiyor. Yaklafl›k 20 y›ld›r çevre
ve insan gücü konusunda ciddi önlemler al›nmaya baflland›¤›n› ifade
eden Göçmen, buna ra¤men
2050’de bu kaynaklar›n sa¤l›kl› ve
yeterli miktarda olaca¤›n›n güvence
alt›na al›namad›¤›n› hat›rlat›yor. ‹nsan›n do¤al kaynaklara muhtaç oldu¤unu ifade eden Göçmen insano¤lunun yaflamas› için bu kaynaklar›n sürdürülebilir olmas› gerekti¤inin alt›n› çiziyor.
Sürdürülebilirlik konusunda Türkiye’de yap›lan çal›flmalar yeterli dü-
22
zeye geldi mi? Yoksa hala örne¤in
çevre duyarl›l›¤› yeni bir kavram
olarak m› kabul ediliyor?
Türkiye’de yap›lan çal›flmalar›n çok
yeterli oldu¤unu söyleyebilmek biraz zor. Bu çal›flmalar fark›ndal›k ve
kültürel bir geliflim gerektiriyor.
Türk insan› olarak alg› ve e¤itimlerimiz biraz da deneyim a¤›rl›kl› oldu¤u için bu çal›flmalar yavafl ilerliyor.
Ülke olarak çevresel kaynaklar aç›s›ndan ciddi sorunlar yaflamadan
kendimizi bu de¤iflime uydurabilmemiz çok da kolay olamayabiliyor. Konuyu uluslararas› kaynaklardan takip eden yabanc› kurumlar ve
kurumsal büyük firmalar mevcut
tehdidin fark›nda olduklar› için onlar aç›s›ndan çevreye duyarl›l›k yeni
bir kavram de¤ildir. Dünyada “yaflamaya devam edebilmek” için bu duyarl›l›¤a sahip olmak gerekiyor.
Sürdürülebilir topluma dönüflüm
için öncelikle o toplumda hangi
özelliklerin bulunmas› gerekiyor?
Bu süreçte “insan gücünün” ve ifl
dünyas›n›n yerini nas›l konumland›r›yorsunuz?
Bu sorunun cevab› ülkeden ülkeye
de¤iflir. Temel al›nan bilgi taban›,
mevcut çevresel ve ekonomik flartlar,
paydafllar›n konumu ve sinerjisi burada de¤iflimi sunan kriterlerdir. Sür-
dürülebilirlik; toplum, çevre ve ekonomi olmak üzere üç ana temele
oturuyor. Bence bu noktada insan›n
yaln›zca gücü de¤il, tümden “yeri”
vazgeçilmez öncelikte bulunuyor. Zira kiflilerin kültür ve bilinç seviyesi
artt›kça, sürdürülebilir bir topluma
dönüflmek mümkün olacakt›r. Çünkü yap›lmas› gerekenleri gerçeklefltiren insan›n ta kendisidir. Toplumda
bu üç temel ile en çok iç içe olan,
ekonomiyi yaratan, yaflatan ve büyüten ise ifl dünyas›d›r. Ancak ifl dünyas› bir o kadar da çevresel ve toplumsal etki yaratabilir. Çünkü bu
kaynaklar› tüketmek mecburiyetindeler. Kendi kurumsal sürdürülebilirlikleri de bu kriterlerden geçti¤i için,
buradaki dengeyi do¤ru kurmak, ifl
modellerini bu temeli destekleyecek
flekilde oturtabilmek çok önemlidir.
Kamu otoritelerinin de gerekli ortam› destekleyici altyap›y› kurmak ve
flirketlere yol açmak gibi bir rolü olmal›. Kaynaklar›n k›s›tl› oldu¤u dünyada bu nedenle ç›kabilecek her türlü anlaflmazl›¤› giderebilmek, ülke
haklar›n› savunmak ve önlem almak
hükümetlerin görevleri aras›ndad›r.
Bu paydafllar› takiben, sivil toplum
örgütleri, akademisyenler ve di¤er
uluslararas› kurumlar gerçeklefltirilmek istenen çal›flmalar hakk›nda
toplumu bilgilendirilmeli ve kat›l›mc›l›¤› desteklemelidir. K›sacas›, herkese bir görev düflüyor.
Dünyam›z Do¤u-Bat› ya da KuzeyGüney olmak üzere politik ya da
ekonomik aç›lardan kutuplara ayr›labiliyor. Tüm dünya ülkeleri aras›nda, adil ticaret anlay›fl› ya da
çevreci duyarl›l›k ad›na yap›lan
uluslararas› çal›flmalar›n, her ülke
için yeterince adil sonuçlar do¤urdu¤unu düflünüyor musunuz?
Geliflmifl ve geliflmekte olan ülkelerle
az geliflmifl hatta geri kalm›fl ülkeleri
dengeye getirebilmek için zaman ve
karfl›l›kl› iflbirli¤i gerekiyor. UNDP
taraf›ndan takibi yap›lan 2015 Milenyum Geliflim Hedefleri de asl›nda
bu dengeyi oluflturmaya yard›m etmek içindir. Ama bu hedeflerin baz›lar›n›n 2015 itibari ile istenilen noktaya gelemeyece¤i de kesinleflti. Bu
nedenle dengenin oluflturulmas› k›sa
vadede çok mümkün gözükmüyor.
¤iflime zorluyor. Süreç yenilikçi yaklafl›mlar› yan›nda sürüklüyor ve teknoloji ön plana ç›k›yor. Kurumlardan bireylere kadar bir tak›m yasal
s›n›rland›rmalar› beraberinde getiriyor. Bu de¤iflim alanlar›n› iyi izleyip
önceden görebilmek ve önlem alabilmek gerek.
Kyoto Protokolü’nün sona ermesiyle
bafllayacak süreçte hangi önlemleri
almak ve sonras›nda neler yapmak
gerekiyor?
2012 öncesinde bu süreci daha dengeli ve belirli k›lmak için baz› çal›flmalar yap›l›yor. Yani protokolün bitmesi ile yeni bir anlaflma gündemde
yer alacak ve muhtemelen benzer
veya belki daha iyi yap›land›r›lm›fl
Geliflmifl ülkeleri etkileyen ekonomik kriz dünyada karbon sal›n›m›n› azaltt›. Bu konuda kriz sonras›
için öngörüleriniz nelerdir?
Küresel finansal krizle tetiklenen yeniden oluflum süreci kaç›n›lmaz olarak bir dizi köklü de¤iflimi getirecektir. Öncelikle, tüketici beklentile-
flartlar içerecek. fiu an tüm dünya ülkeleri bu flartlar› kendi ç›karlar›na
göre belirlemek için ev ödevlerini
yap›yorlar. Bu beklentiler Aral›k
ay›nda Kopenhag’da gerçekleflecek
COP15 toplant›s›nda bir yap›ya
oturtulacak. Ama beklenti -baz› sektörler ön planda olmak üzere- her
alanda emisyon oranlar›n› azaltmak,
daha çevreci üretim ve hizmet yap›s›na geçebilmek yönünde. Bu durum
özellikle üretim yapan kurumlardan
bafllamak üzere tüm ifl yapma flekillerini yak›ndan ilgilendiriyor ve de-
ri ve talep geçmifl dönemdeki gibi
olmayacakt›r. Ancak kriz sonras› daha çok regülasyon içermesi beklenen küresel düzende, baz› sektörlerde yaflanan mevcut sorunlar›n afl›lmas› da çevreci yaklafl›mlara ba¤l›
olacakt›r. Çünkü varl›¤›m›z› sürdürmek için büyük oranda yine temiz
enerjilere ve çevre dostu ürünlere
ihtiyaç duyaca¤›z. Çok h›zl› olmasa
da bu geçifli sa¤lamak mümkün olacak. fiimdiden haz›r olan kurum ve
ülkeler daha avantajl› konumda olacaklar tabii ki…
23
DOSYA
‹zmir ‹NOV‹Z sayesinde uluslararas›
Ar-Ge merkezi olacak
Bir sivil toplum hareketinin sonucu olarak ‹NOV‹Z (‹novasyon ‹zmir) “Sa¤l›k için ‹zmir”
temas›yla bafllat›ld›. Türk Amerikan Bilim ‹nsanlar› ve Akademisyenleri Derne¤i'nin
deste¤i ile Ege Üniversitesi'nin önderli¤inde kurulan ‹NOV‹Z platformu sayesinde, ‹zmir
uluslararas› Ar-Ge cazibe merkezi olacak.
T
ürk Amerikan Bilim ‹nsanlar› ve Akademisyenleri
Derne¤i (TASSA) ve Ege
Üniversitesi'nin önderli¤inde, Dokuz Eylül Üniversitesi, ‹zmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü
bir araya geldi ve yeni bir iflbirli¤ine
imza atarak ‹NOV‹Z Platformunu
oluflturdu.
TASSA Baflkan› Prof. Banu Onaral
Bu iflbirli¤inin temelleri ‹zmir'de bulunan Biyomedikal Teknolojiler Sanayi ve Üretim sektörünü desteklemek
amac›yla 9 Eylül 2009’da ortak iflbirli¤i protokolü ile at›ld›. Tüm ortaklar›n katk›lar› ile oluflturulan ve "Sa¤l›k
için ‹zmir" temas› ile bafllat›lan bu
platform kapsam›nda Ege Serbest
Bölgesi (ESBAfi)''ta TASSA üyelerinin de rahatça çal›flma yapabilecekleri bir Ar-Ge Merkezi kurulacak. Bu
kapsamda yurt d›fl›nda bulunan bilim
insanlar› platform çal›flmalar›na dâhil
edilecek, ortak yüksek lisans ve doktora programlar› oluflturulacak.
Giriflimin önderlerinden TASSA Baflkan› Prof. Banu Onaral sivil toplum
kurulufllar›n›n bu gibi oluflumlarda
ön ayak olmas› gerekti¤ini vurguluyor. Görüfl ve güç birli¤i sa¤lanmas›
24
halinde Türkiye’nin sürdürülebilir bilim alan›nda h›zl› bir büyüme yakalayaca¤›n› ifade eden Onaral, tek gerekenin “art›k eyleme geçmek” oldu¤unu belirtiyor.
Bu proje ile hedefleriniz
nelerdir?
Özellikle yurt d›fl›ndaki Türk bilim
insanlar›n› ‹zmir'e getirmeyi amaçl›yoruz. Platform çal›flmalar› kapsam›nda Ege Bölgesi Sanayi Odas›'n›n mekân› ESBAfi'ta TASSA üyelerinin de
rahatça çal›flma yapabilecekleri bir
Ar-Ge ünitesi kurulacak. ‹NOVERSITE (Ar-Ge ile Bütünleflmifl ‹leri E¤itim A¤›) ‹NOVAKENT (Ar-Ge Bölgesi) ‹NOVATEK (Bilim ve Teknoloji
Park›) olmak üzere üç basamaktan
oluflan ‹NOV‹Z'i, üniversitelerin bilimsel ve akademik deneyimleri ile
birlefltirerek ‹zmir için yeni bir aç›l›m
yaratmak amac›yla bafllatt›k. Bu protokol ile sanayicinin beklentisine uygun programlar ve Ar-Ge çal›flmalar›,
iflbirli¤i içerisinde hayata geçirilecek.
Böyle bir platform Türkiye’de ilk defa
oluflturuluyor. Bu sebepten bizim
için oldukça büyük anlam ve önem
tafl›yor. Bir Sivil Toplum Örgütü olarak TASSA'n›n bu organizasyonu
desteklemesi bilim dünyas› için oldukça büyük bir baflar›d›r. Türkiye’de sürdürülebilir bilim ad›na at›lan bu önemli ad›m daha baflka çal›flmalar için yol gösterici olacakt›r.
‹novasyonun sürdürülebilir topluma dönüflüm sürecindeki rolü
nedir?
Bugün toplumsal kalk›nman›n bilgiye
ve bilime dayal› oldu¤unu, buna ba¤l› olarak geliflmenin ve sürdürülebilir
topluma dönüflümün yeni çözümlerle
gerçekleflece¤ini kabul ediyoruz. Sürdürülebilir olmak için her kesimin geliflmesi gerekiyor. Yenileflim ve sürdürülebilirlik birbirini tamamlayan
konulard›r. Bu sebepten ayr› düflünülemez. Ancak yenileflebildi¤iniz zaman sürdürülebilir topluma dönüflebilirsiniz. Bunu gerçeklefltirebilmek
için de bilim ve teknolojiyi çok iyi
anlayan giriflimci ruhlu at›lgan kiflilerin artmas› gerekiyor.
Bu dönüflümün sürecinde nas›l
bir örgütlenme gerekiyor?
Bu dönüflüm ve kalk›nma hareketi tabandan gelmeli, toplumun her kesiminin bu süreç içinde olmas› gerekiyor. Sadece Ar-Ge bölümlerinden ya
da endüstri sahiplerinden bahsetmiyoruz. Ayn› zamanda toplumsal bir
hareketten, ailelerden, ilkokul ö¤retmenleri, bu nesli yetifltirebilecek insanlardan bahsediyoruz. Önce onlar›n bu dönüflümde yerlerini almas›
gerekiyor. Öte yandan sektörlerin liderleri bir araya gelerek sorunlar› tart›flmal›d›r. Ayr›ca sivil toplum kurulufllar› ile beraber siyasi iradenin de
bu konuyu desteklemesi gerekiyor.
STK’lar sizce yeterince
çal›fl›yor mu?
Sivil toplum kurulufllar›n›n görevi
özel sektör ile akademik camian›n
boflluklar›n› doldurmakla bafll›yor. Bu
do¤rultuda altyap›lar›n› da her geçen
gün gelifltiriyorlar. Çal›flkan insanlar›n birbirini buldu¤u bu kurulufllar,
yeterince çal›fl›yor ve proje üretiyor.
STK önderli¤inde gerçekleflen baflar›lara bir örnek vermek gerekirse hiç
flüphesiz Eskiflehir’den bahsedilebilir.
Sanayi Ar-Ge’si ile bütünleflmifl “ileri
e¤itim” anlay›fl›n› uzun zaman önce
hayata geçiren Eskiflehir’de bugün
seramik ve malzeme sektörünün 17
büyük firmas›n›n Ar-Ge bölümleri
bulunuyor. Bu örnekteki gibi toplumun örgütlenmesiyle, gerek kamu gerek özel sektör, gerek yerel yönetimler aras›nda çeflitli paydafll›klar kurularak kollar› s›vamak, iflin bafl›na geçmek gerekiyor. STK’lar toplum ç›kar›n› düflünür, tarafs›zd›r. Belli bir kuruluflun sözcüsü de¤ildir. Bu do¤rultuda her aç›dan ayn› misyonlara sahip
olan gruplar›n bir arada çal›flmalar›
gerekiyor. Konuflmak yerine STK’lara
kat›l›p eyleme geçmek gerekiyor.
Türkiye’de söylem ve eylemden
bahsetmek gerekirse sizi en çok
rahats›z eden nedir?
Türkiye’de sürekli söylem var, eylem
yok. Herkes konufluyor ama herkes
riske girip kollar›n› s›vam›yor. Oysa
bilim toplumuna dönüflebilmek, sürdürülebilir bilimi oluflturmak, ard›ndan sürdürülebilir topluma dönüflebilmek için beraber ya da bireysel
de olsa ifl yapmak gerekiyor. Konuflmak yerine çal›flal›m. STK’lara destek verelim. Ben her zaman arkam›zdaki itici gücü görme taraftar›y›m.
Bu sebepten engellerden de¤il kapasitelerden konuflmay› tercih ederim.
Türkiye’nin sahip oldu¤u genç nüfus
Ar-Ge ve teknolojide ilerleme konusunda itici rol oynuyor. Çeflitli baflar› öykülerinden bahsediyoruz. Bu
öykülerden yola ç›karak bir iflin yap›labilir oldu¤unu ispatlayabiliriz.
Buna inanan insanlar konuflmak yerine çal›flmay› tercih edecektir. Böylece var olan kapasiteyi harekete geçirebiliriz. Sonras›nda engeller birer
birer yol olur. ‹stanbul 2010 Kültür
Baflkenti olacak. Bundan faydalanmal›y›z. Türkiye’nin güçlü jeopolitik
konumunu de¤erlendirmeliyiz. Art›k
eyleme geçmeliyiz.
‹NOV‹Z kapsam›nda neler yap›lacak?
• Oluflturulacak Ar-Ge Merkezi'nde üniversiteler taraf›ndan sat›n al›nmas› maddi aç›dan
güç olan cihazlar temin edilerek araflt›rmac›lar›n hizmetine sunulacak.
• ‹zmir'de uluslararas› bilim insanlar›n›n rahatl›kla çal›flabilecekleri bir Ar-Ge cazibe merkezi yarat›lacak.
• ‹zmirli araflt›rmac›lar ve TASSA'dan gelecek
Türk veya ABD kökenli bilim adamlar› bölge
üniversiteleri ile iflbirli¤i içinde araflt›rmalar›n›
sürdürebilecek. Bu do¤rultuda yüksek lisans
ve doktora programlar› oluflturulacak.
• Alt yap› ve insan kaynaklar› taraf›ndan zenginleflen bölgede biyomedikal sektörünün kümelenmesi sa¤lanacak.
Misyon
• Teknoloji ve bilgi transferine ortam sa¤lamak
• E¤itim ve ö¤retim f›rsatlar› oluflturmak
• Pazara girifl faaliyetlerine destek olmak
Vizyon
• ‹lgili alanlarda faaliyet gösteren akademik
kurumlar aras›nda iletiflim platformu oluflturmak
• Sanayi ile akademi aras›ndaki iflbirli¤ini
artt›rmak
• Sosyoekonomik aç›dan sektörel kümeleflmeyi
tetikleyerek performans› artt›rmak ve sektördeki
bilgi, beceri ve yetkinli¤in yo¤unlaflmas›n›
sa¤lamak
25
DOSYA
“Avrupa’n›n Do¤u Asya’dan
ö¤renece¤i çok fley var”
“Yeni Dünya düzeni, çok merkezli bir yap›ya sahip. Amerika ve Asya’da, Avrupa kadar
güçlü ve hatta Avrupa’dan daha güçlü güç merkezleri bulunuyor. Avrupa hayat›na nüfuz
eden manevi enerjiler, eskiden kendilerini Avrupa’ya göre modelleyen bölgelerinden
geliyor. Avrupa’da uygulanan e¤itim sistemlerinin, Do¤u Asya’n›n h›zla geliflen sanayi
devletlerinden ö¤renecekleri çok fley var.”
1
960’larda Avrupa E¤itimi Sistemi’nde okutulan kitaplar yaln›zca
Avrupa ile ilgili olup, Avrupa
otonom ve kendi kendine yeter
bir k›ta olarak gösteriliyordu. Ancak, geçen zaman zarf›nda Avrupa’n›n
durumu ve buna ba¤l› olarak Avrupal›lar›n bilinci tamamen de¤iflti. Ekonomik bir alan olarak Avrupa’dan ve Avrupa ile birlikte Kuzey Amerika ve Do¤u Asya’daki endüstriyel ülkelerden
do¤an bir küreselleflme süreci ivme kazand›. Medya, komflu devletler ile ilgili
nas›l günlük haber yap›yorsa, co¤rafi
aç›dan uzak bölgelerle de ilgili ayn› flekilde haber üretmeye bafllad›. Bununla
birlikte “ayn› anda her yerde bulunma” durumu da belirdi.
Bugün Big Mac ve Hollywood filmleri
dünya çap›nda biliniyor. Dünyan›n
dört bir yan›ndaki kentliler benzer davran›fllar› ve benzer yaflam stillerini talep ederek bir ‘tek kültürlülük’ oluflturdu. Bu ‘düzey eflitleme hali’ çok say›da
ulusal ve bölgesel kültürün kaybolmas›na neden oluyor. Siyasal hayat bile
bu süreci takip ediyor. Nas›l Avrupa
k›tas›ndaki devletler bir birlik kurmak
üzere bir araya geliyorlarsa, Do¤u Asya’daki sanayisi geliflmifl ülkeler ASEAN pakt›n›, Afrikal›lar Afrika Birli¤ini,
Latin Amerika devletleri kendi birliklerini kurmak için bir araya geliyorlar.
26
Bu çabalar›n nedeni, iflbirli¤i yapan
devletlerin kendi bafl›na hareket eden
devletlere nazaran dünya rekabetine
daha haz›rl›kl› olaca¤› gerçe¤idir.
Ama dünya; bilgi de¤iflimi, ulafl›m›n
h›zl›l›¤› ve büyük mesafeleri aflma yetene¤i sayesinde “Küresel bir Köy”
haline geldikçe ülkelerin belirli bir k›taya ait olma durumu mant›kl› olmayacakt›r. Avrupa, dünyan›n di¤er
bölgeleri üzerinde, geçmifl dönemde
oldu¤u gibi, herhangi bir hegemonya
kuramaz ve kendini, dünyan›n merkezi olarak ön plana ç›karamaz. Yeni
Dünya düzeni, çok merkezli bir yap›ya sahip. Amerika ve Asya’da, Avrupa kadar güçlü ve hatta Avrupa’dan
daha güçlü güç merkezleri bulunuyor. Ticaret ve sanayinin odak noktas›, h›zl› bir flekilde Atlantik bölgesinden Pasifik bölgesine kay›yor ve bu
durum, rakip Avrupa’y› karanl›k bir
döneme do¤ru itiyor. Mevcut ekonomik gerileme, bizi bu yeni çok merkezlilik ve küresellik hali ile yüzleflmeye zorlasa da flu ana kadar, e¤itim
sistemimizde bu alanlarla ilgili çal›flmalara çok fazla dikkat etmedik.
Avrupa’n›n küreselleflmesi:
Bir ö¤renme sorunu
RWTH Aachen Üniversitesi
Prof. Dr. Björn Paape
Avrupa hayat›na nüfuz eden manevi
enerjiler, dünyan›n eskiden kendilerini
Avrupa’ya göre modelleyen bölgelerinden geliyor. Örne¤in meditasyon Hindistan’dan, ‘toplulukçuluk’ ve ‘siyasi
do¤ruluk’ gibi ak›mlar ABD’den, köktencilik fleklinde güçlü bir dindarl›k
anlay›fl› ise Arap-‹slam devletlerinden
geliyor. Tüm bunlar, Avrupa’y› kendi
kimli¤ini tamamen yeniden tan›mlamaya zorluyor. Sonuç olarak ö¤renmek, hâlihaz›rda bir de¤ifl-tokufl görevi
haline geldi. Avrupa’da uygulanan e¤itim sistemlerinin, Do¤u Asya’n›n h›zla
geliflen sanayi devletlerinden ö¤renecekleri çok fley var.
DOSYA
Söz konusu “sürdürülebilirlik” olunca
medya neyi “sürdürmek” ister?
“Olup bitenin sürekli tekrar›, aktörleri zaman zaman de¤iflen, ama mekani¤inin hiç
de¤iflmedi¤i bir ortam söz konusu oldu¤u için medyan›n sürdürülebilirlik konusuna pek bir
katk›s› olabilece¤ini düflünmüyorum.”
B
irey ve kurumlar›n k›yas›ya
rekabet etti¤i, baflar›n›n bu
rekabet ölçülerine göre günlük hatta anl›k belirlendi¤i
günümüz toplumlar›nda medya elbette bu enerjik ortam›n hep sürmesini ister.
Özellikle insan›m›z›n duygusall›¤›n›
sonuna kadar manipüle eden, soruldu¤unda “Biz halk›n duygular›na tercüman oluyoruz” fleklinde cevap veren
ve bu ortam›n yeniden üretilmesine
büyük katk›s› olan medyan›n gündeminde, günlük olan›n ötesine geçme
kayg›s› yok. Varsa bile, genelde az
okunan birkaç köfle yazar› ile s›n›rl›.
Dolay›s›yla medyan›n “sürdürülebilirlik” konusuna sa¤layaca¤› katk›lar da
bu köfle yazarlar›n›n duyurabildikleriyle s›n›rl›…
Bir yandan ekonomik krizler, di¤er
yandan siyasal iktidarla iliflkiler boyutu, bu organizmalar›n ifl yapma
paradigmalar›n› sürekli de¤iflime zorluyor. Tiraj izlenme oran› kayb› - kazanc› ekseninde yap›lan ani hamleler, yaln›zca iflle ilgili ataklarla s›n›rl›
de¤il. Manfletler, anonslar, bafll›klar,
içerikler, sürekli de¤iflen günlük konjonktürün ›fl›¤›nda oradan oraya savrulup duruyor. Ben bu durumu kas›rgalara benzetiyorum. Gücü, Safir-
28
Simson skalas›na göre 1’den 5’e kadar de¤iflen bu y›k›c› do¤a olay›n›n,
kendi kendini s›cak sulardan besleyen (bir emme-basma tulumba gibi)
mükemmel bir mekanizmas› var. Bu
nedenle binlerce kilometrelik mesafeyi rahatl›kla afl›p k›y›lara geliyor ve
tüm güçlerini boflalt›yorlar. Özellikle
televizyon medyas›n›n izlenme/ yüksek izlenme oran›/ reklam geliri/ yeni
program/ izlenme döngüsü, daha
uzun y›llar bu sektör “baflar›lar›n›n”
kilit anahtar› olacak gibi gözüküyor.
Daha fazla yay›n, daha fazla pazarlama, daha fazla iletiflim, daha fazla
medya tüketimi elbette bireysel ruh
hallerini de sakin b›rakamad›. Toplu-
GSÜ Ö¤retim Üyesi Alican Tural›
mun büyük ço¤unlu¤unda tatminsizlikler doru¤a ç›kmaya bafllad›. Elbette
bireyselleflme, tüketici haklar› ve hukukunun oluflmas›, sürdürülebilirlik,
sosyal devlet giriflimleri, az›nl›k haklar› gibi baz› unsurlar” dönüflüme u¤rayarak toplum ve iktidarlar›n gündeminde ön s›ralara oturdu. Ancak medya için ayn› durum söz konusu de¤ildi. Bireyler yavafl yavafl tek yönlü bilgi ak›fl›ndan s›k›l›p, TV yerine bilgisayar›n›n veya ilgilendi¤i hobi kanal›n›n
karfl›s›nda vakit geçirmeyi tercih etmeye bafllad›.
Tüm bunlar› göz önünde bulundurarak bafltaki sorumuza geri dönecek
olursak, olup bitenin sürekli tekrar›,
aktörleri zaman zaman de¤iflen ama
mekani¤inin hiç de¤iflmedi¤i bir ortam söz konusu oldu¤u için medyan›n sürdürülebilirlik konusuna pek
bir katk›s› olabilece¤ini düflünmüyorum. Bundan befl y›l önce, “reklamda yarat›c›l›k” dersi verdi¤im ö¤rencilerime bu kadar çeflitlenen bir medyan›n içeri¤e ihtiyac› olaca¤›n›, her
fleyin salt biçimsel olarak, format de¤ifliklikleriyle geçifltirilemeyece¤ini,
iyi yazar ve programc›lar›n aranan ve
iyi maafl alan kifliler olabilece¤ini
söylemifltim.
fiu an için ben yan›lm›fl durumday›m.
45_YAYINKAMPANYASI.qxt
11/10/09
2:23 PM
Page 45
YAYIN KAMPANYASI
KalDer ve EFQM
yay›nlar›nda %35’e
varan indirimler
KalDer
Yay›n Kampanyas›
Türkiye’de EFQM yay›nlar›n›n tek adresi
olan KalDer, EFQM Mükemmellik Modeli
ve araçlar›n›n bilinirli¤inin art›r›lmas› için
kalite konusunda baflucu kitaplar› olarak
say›labilecek yay›nlarda %35’e varan indirimler yapm›flt›r. Yap›lan indirimle kalite
gönüllülerinin ve konuyla ilgilenenlerin kitaplara ulafl›m›n›n kolaylaflt›rmas› amaçlanarak Avrupa ve Ulusal Kalite Ödülü Vakalar›’ndan EFQM Çerçeveleri’ne kadar ‹ngilizce ve Türkçe birçok yay›n okuyucular›n
be¤enisine sunulmufltur. EFQM Mükemmellik Modeli’yle paralellikler içeren bu kitaplar, model e¤itimi ve uygulanmas›nda
okuyuculara büyük faydalar sa¤layacakt›r.
Kampanya ile ilgili detayl› bilgi için lütfen
www.kalder.org/yayinkampanyasi adresini ziyaret edebilir yada 0216 518 42 84
no’lu telefon numaras›ndan Burak Olkun’la
görüflebelirsiniz.
Kampanya paketinde bulunan
baz› yay›nlar:
EFQM RADARISE YOUR BUSINESS
EFQM ÇERÇEVELER
l EFQM FRAMEWORK FOR CORPORATE
SOCIAL RESPONSABILITY
l EFQM FRAMEWORK FOR RISK MANAGEMENT
l EFQM FRAMEWORK FOR INNOVATION
l EFQM FRAMEWORK FOR KNOWLEDGE
MANAGEMENT
7 SOS ARACI
l ÜRET‹M SÜREÇ YÖNET‹M‹
l TEDAR‹K Z‹NC‹R‹ YÖNET‹M‹
l ‹NSAN KAYNAKLARI YÖNET‹M‹
l SATIfi SÜREÇ YÖNET‹M‹
l SATIN ALMA YÖNET‹M‹
l TES‹S YÖNET‹M‹
l F‹NANS YÖNET‹M‹
1 ADET VAKA (TR YA DA ‹NG)
KAMPANYA DETAYLARI ‹Ç‹N www.kalder.org/yayinkampanyasi ADRES‹N‹ Z‹YARET ED‹N‹Z
DOSYA
“Ortak Çözüm Platformlar› ülkenin
temel sorunlar›na çözümler arayacak”
18. Kalite Kongresi’nde yer alacak “Ortak Çözüm Platformlar›”, Türkiye’nin gençlik,
e¤itim, kad›n haklar›, sa¤l›k ve yerel yönetimler konular›nda olmak üzere dört farkl›
alandaki sorunlar›na çözüm arayacak.
K
alDer 18. Kalite Kongresinde
ilk kez kurumlar›n ve bireylerin bilgi ve birikimlerini 16
Kas›m günü düzenleyece¤i
Ortak Çözüm Platformlar›
arac›l›¤› ile de¤iflik alanlarda anlaml›
sorun çözme kapasitesi oluflturmak
üzere de¤erlendirmeyi planl›yor. Verilere ve süreçlere dayal› sorunlar› tan›mlamak ve ortak ak›lla çözüm önerileri gelifltirmek kalite disiplininin temel
unsurlar›ndan biri olmufltur. Bu yaklafl›mla kongrede Ortak Çözüm Platformlar› sayesinde ülkemizin afla¤›daki
dört alandaki temel sorunlar›na çözümler arayaca¤›z.
lanan strateji ve eylem plan›n›n yaflama geçirilmesi tutarl› ve uzun erimli
bir çabay› gerektiriyor. Eylem plan›n›n
yönetim kalitesinin temel gerekleri çerçevesinde gerçeklefltirilmesi ülkemizin
tüm kurum ve bireylerinin, özellikle de
STK’lar›n katk›lar›n› gerektiriyor. Bu
platformda temel olarak yüksek ö¤renimdeki ulusal yeterlilikler çerçevesi
gerekleri temel al›narak anaokullar›ndan yüksek ö¤renime ve informal ö¤renmeye kadar tüm aflamalarda kaliteli
ö¤renmenin unsurlar›n›, yönetim yaklafl›mlar›n›n de¤iflik aflamalar için
uyumlulu¤unu tart›flma olana¤› yaratmak istiyoruz.
Yönetim kad›n›n hakk›d›r
Cinsiyet farkl›l›klar›n›n kad›nlar›n ifl
yaflam›nda önemli görevlere gelmesini
engellememesi ve kad›n yeteneklerin
yitirilmeden kurulufllar›n baflar›lar›na
katk›da bulunabilmesi için somut uygulamalar›n gereklili¤i noktas›ndan ç›karak Mart 2009’da “Yönetim Kad›n›n
Hakk›d›r” bildirgesini yay›mlam›fl ve
50 kadar kuruluflumuzun imzalamas›n›
sa¤lam›flt›k. Daha sonra iyi uygulamalar gözledi¤imiz kurulufllar›m›zla ve
uzman akademisyenlerle bu alanda bir
“baflar› karnesi” tasarlad›k.
E¤itim - Hayat Boyu Ö¤renme
(HBÖ) stratejileri
Milli E¤itim Bakanl›¤› taraf›ndan haz›r-
30
KalDer Genel Sekreteri ‹rfan Onay
Sa¤l›k - Hasta güvenli¤i
KalDer ve Sa¤l›kta Kalite ‹yilefltirme
Derne¤i (SK‹D) 2009 y›l›nda iflbirli¤i
yapmaya karar verdiler. Ard›ndan ortak strateji toplant›s› yaparak sa¤l›k
sistemimizin üretti¤i hizmetlerin düzeyinin, halk›m›z›n bekledi¤i düzeye
yükseltilmesi do¤rultusunda yap›labilecek çal›flmalar› öncelik s›ras›na koydular. Birlikte tasarlanan Ortak Çözüm
Platformu’nda, ileri ülkelerde de sa¤l›k
sisteminin iyileflmesine çok büyük bir
ivme kazand›ran “hasta güvenli¤i “ konusu çerçevesinde, “Toplumda Duyarl›l›k Uyand›rma”, “‹leri Hasta Güvenli¤i Programlar› ‹çin ‹flbirli¤inin Gerekleri” gibi bafll›klarda çözümler ortaya
koymaya çal›flaca¤›z.
Yerel Yönetimler Sürdürülebilirlik ve yönetiflim
Kentlerde yaflayanlar›m›z›n oran› her
geçen y›l artarken yerel yönetimlerin ifllevleri önemli biçimde de¤ifliyor. Art›k
yerel yönetimler sadece temizlik, su,
elektrik, temizlik gibi hizmetleri gerçeklefltiren de¤il ekonomik geliflme, çevre
ve do¤an›n korunmas›, kültürel geliflme
gibi alanlarda da kentlilerin artan beklentilerini karfl›lamak durumundalar. ‹fllevlerin genifllemesi kullan›lan mali ve
insani kaynaklar›n› da ola¤anüstü art›rm›fl durumda. Bu saptamalar sonucunda Marmara ve Bo¤azlar Belediyeler Birli¤i’nin iflbirli¤i ile çal›fltay› planlad›k.
BAfifiA
ARI ÖYKÜSÜ
“Hedefimiz, dünyay› gelecek nesillere
buldu¤umuz gibi b›rakmak”
Eczac›bafl› Holding Yönetim Kurulu Baflkan Yard›mc›s› Faruk Eczac›bafl›, ‘Sürdürülebilir
Kalk›nma Çal›flma Grubu’nun çal›flmalar›ndan örnekler verirken “Kurulufllar toplumsal ve
çevresel tehditlere yan›t verebilecek biçimde yönetilebilirse, gelecek nesillere sürdürülebilir
bir yaflam sunabiliriz” diyor.
E
czac›bafl› Toplulu¤u, Dünya
Sürdürülebilir Kalk›nma ‹fl
Konseyi'nin Türkiye’den ilk
olmas›n›n yan› s›ra Türkiye'nin önde gelen üniversiteleriyle, bugüne kadar toplam 28 çevreci proje gerçeklefltirdi. ‘Sürdürülebilir
Kalk›nma Çal›flma Grubu’ ad›n› tafl›yan birimle çevreci çal›flmalara h›z veren toplulu¤un amac› ‘dünyay› gelecek nesillere buldu¤u gibi b›rakmak’…
Eczac›bafl› Holding Yönetim Kurulu
Baflkan Yard›mc›s› Faruk Eczac›bafl›,
sürdürülebilir kalk›nma kriterlerinin ifl
dünyas›nda ve devlet politikalar›nda
yer almas›n›n kaç›n›lmaz bir zorunluluk oldu¤unu ifade ediyor.
Eczac›bafl› Toplulu¤u’nun çevreci
çabalar›na ve baflar›lar›na örnekler vermek gerekirse neler söylenebilir?
VitrA, seramik k›r›klar›, ç›k›fl çamuru,
alç› kal›p at›klar›, FFC ürün k›r›klar›
gibi at›klar›n› alternatif çimento maddesi veya alternatif vitrifiye hammaddesi olarak yeniden kullan›yor.
Artema, ambalaj boyutunu yüzde 50
küçülterek, bir palete konan ürün say›s›n› yüzde 50 art›rd›. Böylece hem
malzeme hem de nakliye maliyetinde
düflüfl sa¤lad›. Eczac›bafl› Giriflim Pazarlama’n›n Maratem üretim tesisi,
ya¤mur suyu toplama sistemi ile y›l-
32
da yaklafl›k 5 bin ton kadar su kazan›yor. Bu gibi çal›flmalara Sürdürülebilir Kalk›nma Çal›flma Grubu ön
ayak oluyor.
Sürdürülebilir Kalk›nma Çal›flma
Grubu’nun çal›flmalar›ndan ve
amac›ndan bahseder misiniz?
Sürdürülebilir Kalk›nma Çal›flma
Grubu, sürdürülebilir kalk›nma konusunda öncelikle bir topluluk envanteri oluflturmak, küresel anlamda bir
konumland›rma yapabilmek ve bu
konudaki çal›flmalar›, faaliyet gösterilen sektörler baz›nda derinlefltirebilmek için oluflturuldu. “Dünyay› gelecek nesillere buldu¤umuz gibi b›rak-
Faruk Eczac›bafl›
mak” hedefini benimseyen çal›flma
grubu, Eczac›bafl› Toplulu¤u’nun
sürdürülebilir baflar›s› için duyarl›l›k
ve bilgi birikimi oluflturma amac›n›
da tafl›yor. Kurulufllar seçilen özel raporlama tekni¤ine uygun olarak, ayl›k göstergeler halinde insan kaynaklar› uygulamalar›ndan üretime kadar
pek çok alanda pek çok veriyi izleyerek, merkezi raporlama sistemine
iletiyor. Bu veriler y›ll›k esasl› incelenerek, gelecek y›llarda hedeflenecek
olan iyilefltirme planlar›n› oluflturmak
üzere de¤erlendiriliyor.
Sürdürülebilirlik alan›ndaki
çal›flmalar› nas›l de¤erlendiriyorsunuz?
Art›k sürdürülebilir kalk›nma kriterlerinin hem ifl dünyas›nda hem devlet politikalar›nda yer almas› kaç›n›lmaz bir zorunluluk haline geldi. Sürdürülebilir kalk›nman›n de¤erleri pazar mekanizmalar› içine entegre edilebilir, kurulufllar toplumsal ve çevresel tehditlere yan›t verebilecek biçimde yönetilebilirse, gelecek nesillere sürdürülebilir bir yaflam sunabiliriz. Sürdürülebilir kalk›nman›n içerdi¤i ekonomik, toplumsal ve çevresel
konular, ancak ilgili tüm taraflar›n;
yani hükümetlerin, ifl dünyas›n›n ve
sivil toplum örgütlerinin iflbirli¤i ile
çözümlenebilir.
BAfifiA
ARI ÖYKÜSÜ
P&G alternatif ambalaj ve çevreci
enerji konusunda öncülük ediyor
P&G, Gebze fabrikas›nda fosil yak›tlardan do¤algaza geçerek karbondioksit emisyonunu
yaklafl›k yüzde 30 azaltt›. fiirket, paketlemelerinde yaratt›¤› çözümler ve tüketici
bilinçlendirme çal›flmalar› ile su, enerji kullan›m› ve sera gaz› emisyonlar›n›n
düflürülmesine katk› sa¤l›yor.
T
ürkiye pazar›na 1987’de giren
Procter & Gamble (P&G),
amac›n› dünya tüketicilerinin
yaflamlar›n› iyilefltirecek üstün kalite ve de¤erde ürünler
üretmek olarak belirledi. P&G,
1999’da flirketlerin sosyal yaflam üzerindeki sorumluluklar› ile ilgili Global Sullivan ‹lkeleri’nin ilk destekçileri aras›nda yer ald›.
fiirket, üretim sürecini bir zincir olarak de¤erlendirip her ad›mda çevreye
olan etkiyi ölçümleyerek hareket ediyor. 1999’dan beri Global Raporlama
‹nisiyatifi (GRI) çerçevesinde her y›l
sürdürülebilir kalk›nma ve sosyal
katk› çal›flmalar›n› rapor olarak yay›nl›yor. P&G Türkiye, Kafkasya ve
Orta Asya Cumhuriyetleri D›fl ‹liflkiler Bölge Direktörü Hayrünnisa Aligil, flirketin Ar-Ge bölümünde formülasyona girecek hammaddelerin
insana ve çevreye etkilerini üretim
öncesinde incelemekle görevli uzmanlar›n çal›flt›¤›n› belirtiyor.
Hammaddeden ürüne çevreci
bir yolculuk...
P&G’de sera gaz› emisyonlar›n›n
azalt›lmas› ve kaynaklar›n verimli
kullan›m› konusunda önemli çal›flmalar yürütülüyor. Aligil, çabalar›-
34
n›n fabrikalardaki enerji kullan›m
oran›n› düflürmek, buna ba¤l› olarak
karbon emisyonunda azalma sa¤lamak ve tüketicilerin enerji kullan›m›n› azaltmak do¤rultusunda yo¤unlaflt›¤›n› söylüyor. Bu çerçevede Türkiye’nin Gebze Organize Sanayi Bölgesi’nde faaliyet göstermekte olan P&G
toz deterjan üretim tesislerinde, fosil
yak›tlardan do¤algaza geçildi¤ini
söyleyen Aligil flöyle devam ediyor:
“Bu sayede karbondioksit emisyonu
yaklafl›k yüzde 30 azald›. P&G markalar›n›n paketlemelerinde yap›lan
çözümler ve ürün kullan›m talimatlar› yoluyla yap›lan tüketici bilinçlendirme çal›flmalar› ile su, enerji kulHayrünnisa Aligil
lan›m› ve sera gaz› emisyonlar›nda
azalmalar elde ediliyor.”
P&G’de, ayr›ca düflük s›cakl›kta (30
derece) etkin temizlik sa¤layan, daha
az enerji harcayan temizlik ürünleri,
daha az ambalaj malzemesi kullanan
paketleme teknolojileri de gelifltiriliyor. Örnek bir uygulama olarak,
P&G Gebze fabrikas›nda yürütülen,
çamafl›r deterjanlar›n›n karton d›fl
ambalajlar yerine, esnek filmden
ikinci ambalaj kullan›larak sevk edilmesi projesiyle, ambalajlama için gerekli olan malzeme miktar› 8,5 kat
azalt›lm›fl. Aligil, bu geliflmeye ba¤l›
olarak ambalaj hammaddesi sevkiyatlar›nda kat edilen yolun önceki
teknolojiye göre 96 kat k›sald›¤›n›
vurguluyor. Baflar›l› bir flekilde hayata geçirilen bu proje ile P&G Gebze
Fabrikas› 2009 Uluslararas› DuPont
Ambalaj Yenilikleri Ödülü’nü almaya
hak kazanm›fl.
P&G’nin 2012 küresel hedefleri aras›nda çevreye etkisi azalt›lm›fl ürünlerin toplam sat›fl›ndan en az 20 milyar dolar gelir elde edilmesi; karbondioksit sal›n›m›n›, enerji ve su tüketimini ve at›k maddeleri befl y›l öncesine göre yüzde 10 daha azaltarak,
son 10 y›lda toplamda yüzde 40 azalma sa¤lanmas› yer al›yor.
BAfifiA
ARI ÖYKÜSÜ
Siemens’in yeflil binas›na
Türkiye’nin ilk ‘alt›n’ sertifikas›
Siemens, Gebze’de infla edilen çevreci tesisleri ile Türkiye’de bir ilke imza atarak LEED
Yeflil Bina Gold sertifikas›n› almaya hak kazand›. LEED Sertifikas›; çevreci yap›lar›n
gerçekten çevre dostu olduklar›n› ispatlayabilmeleri için baflta ABD olmak üzere birçok
ülkede referans olarak kabul ediliyor. Siemens Gayrimenkul Yönetimi Bölümü K›s›m
Müdürü Cemil Yaman, Siemens’in bundan sonraki tüm yap›lar›nda LEED sertifikas›n›
hedefleyece¤ini söylüyor.
D
Cemil Yaman
36
ünyada çevreci yap›lar konusunda referans olarak kabul
edilen LEED Yeflil Bina Sertifikas›n› Türkiye’de Gold
düzeyinde almaya hak kazanan ilk firma Siemens oldu. Enerji tüketiminde tasarruf sa¤laman›n yan› s›ra çevreci malzemelerin kullan›m›yla
do¤aya verilen zarar› minimize etmeyi
hedefleyen yeflil binalar sürdürülebilir
topluma dönüflüm için gelece¤in yap›lar› olarak kabul ediliyor. Çevre
merkezli bilinç içinde sürdürülebilir
yaflam›n önemini vurgulamak ve bu
konuya dikkat çekmek için gelifltirilen
LEED ve benzeri normlar sayesinde
yeflil binalar›n her geçen gün daha da
yayg›nlaflmas› hedefleniyor.
Siemens’in Nisan ay›nda yapt›¤› baflvurusuna karfl›l›k Gebze Tesisleri’nin
“Yeflil Bina” sertifikas› 28 Eylül
2009’da onayland›. Yaklafl›k 16 ay süren bir çal›flman›n ürünü olan Siemens Gebze Tesisleri Nisan 2009’da
faaliyete girmiflti. Proje sorumlusu
Siemens Gayrimenkul Yönetimi Bölümü K›s›m Müdürü Cemil Yaman, Siemens’in bundan sonraki tüm yap›lar›nda LEED sertifikas›n› hedefleyece¤ini söylüyor.
Yaman, LEED Advanced Professional
ve LEED Faculty unvanlar› sayesinde
dan›flmanl›k ve e¤itim verme yetkisine sahip. Türkiye’de LEED sertifikas›
almak isteyen kurum ve kiflilere da-
Siemens Gebze Tesisleri hakk›nda
Siemens Gebze Tesisleri 35 bin metrekare üzerine kurulu ve yap›m› bir y›l sürdü. fiu anda 700
kiflinin çal›flt›¤› tesislerde alçak gerilim, orta gerilim da¤›t›m panolar› ve kesiciler üretiliyor. Tesislerin özellikleri flöyle s›ralan›yor:
• ‹nflaat aktivitelerinde çevre kirlili¤i en az seviyede tutuldu.
• Uygun saha seçimi gerçeklefltirildi, alternatif ulafl›m imkânlar› gelifltirildi.
• Karbondioksit oran›n›n düflürülmesi ve fosil tabanl› yak›t kullan›m›n›n azalt›lmas› sa¤land›.
• Yeflil alan kullan›m›n›n art›r›lmas›, ya¤mur suyu yönetimi ile yer alt› su kaynaklar›n›n korunmas› kriterleri yerine getirildi.
• Bol a¤açland›rma ile ›s› adas› etkisinin azalt›lmas›, inflaat at›k yönetimi ile at›klar›n de¤erlendirilmesi, yüzde 35 dönüfltürülmüfl malzeme kullan›lmas› ve yüzde 40 yerel malzeme kullan›lmas› ile çevreye sayg›l› bir yap› haline geldi.
• Peyzaj alanlar›nda ve bina içlerinde ortalama yüzde 50 su tasarrufu ile yüzde 30 enerji tasarrufu sa¤land›.
• ‹ç hava kalitesi, hava kalitesinin izlenmesi, inflaat öncesi ve sonras› iç hava kalitesi yönetimi,
›s›l konfor ve düflük emisyonlu (VOC) malzeme kullan›m› ile sa¤l›kl› bir yerleflke oldu ve böylece LEED Yeflil Bina Gold sertifikas›n› almaya hak kazand›.
recinde yeflil yap›lar›n ço¤almas› gerekti¤inden biz de çevreci duyarl›l›¤›m›z do¤rultusunda bu fikre oldukça
s›cak bakt›k. Ancak iflin bafl›nda bu
sürecin ne getirip ne götürece¤ini bilmiyorduk. Bu yüzden ilk etapta karfl›
ç›km›flt›m. Çünkü bütçe, kalite ve süre çok önemliydi. Sürecin ne getirip
ne götürece¤ini de tahmin edemiyorduk. “Maliyet ve zaman bu süreci
olumsuz etkiler mi?” diye düflündük.
Konu çok yeni oldu¤u için herkesin
gösterece¤i direnci ben de gösterdim.
En büyük eksikli¤imiz benzer çal›flmalar hakk›nda çok fazla bilgi sahibi
olmamakt›. Dolay›s›yla bir tedirginlik
durumu söz konusuydu. Daha sonra
bir bütçe haz›rlad›k ve LEED sürecini
projeye dâhil ettik.
n›flmanl›k hizmeti verebilmenin yan›
s›ra sertifikasyon öncesi gereken e¤itimi uluslararas› düzeyde verebilecek
tek yetkili kifli.
Böyle bir binan›n yap›lmas›na nas›l
karar verildi?
Siemens içinde bina yat›r›mlar›ndan
sorumluyum. Küçük bir grubum var
ve sadece Siemens’e hizmet veriyoruz. Gebze Tesisleri yap›laca¤› zaman, proje tasar›m aflamas›nda Almanya’dan arkadafllar›m›z bize Siemens’in dünyada yapaca¤› her çal›flmada LEED sertifikas› almay› hedefledi¤ini bildirdi. Dolay›s›yla bizim de
yeflil yap›ya yönelmemizi sa¤lad›.
Sürdürülebilir topluma dönüflüm sü-
‹nflaat sektöründe LEED sertifikas›
alman›n ne gibi getirileri oluyor?
“Bir yat›r›mc› neden yeflil bina ister?”
diye bakt›¤›m›zda ABD’de bu konuda
yap›lan çal›flmalar› inceleyerek bu sorunun cevab›n› bulabiliriz. Örnek vermek gerekirse yeflil binalar, iflletme
giderlerini yüzde 8 ila 9 düflürüyor.
Bu yat›r›m, binan›n de¤erini yüzde
7,5 doluluk oran›n› yüzde 3,5 ve kiray› da yüzde 3 art›r›yor. Yat›r›mc›lar
do¤aya, çevreye ve insan sa¤l›¤›na
verdikleri önemi ortaya koymak ve
ayr›ca enerji ile su tasarrufu istedikleri
için bu sertifikay› almaya çal›fl›yorlar.
Bir bak›ma sürdürülebilir topluma dönüflüm yat›r›mc›lar aç›s›ndan oldukça
karl› bir sürece dönüflüyor. Di¤er taraftan yeflil binan›n en önemli özelli¤i
de sa¤l›kl› bina olmas›d›r. Kullan›lan
boya ve di¤er inflaat malzemelerinin
tümü sa¤l›¤a zarars›z maddelerdir.
Öte yandan bu gibi projeler çevreci
bilincin yayg›nlaflmas›nda da büyük
önem ve anlam tafl›yor. Hem çevreye
hem de bütçeye dost olan bu yap›lar
bu sebepten tercih ediliyor.
Yeflil binalar, içinde bulunan insanlara enerji tasarrufu d›fl›nda ne gibi
faydalar sa¤l›yor?
Bu faydalar› do¤rudan hissetmeniz
çok kolay olmaz. Normal bir binada
kulland›¤›n›z bir malzeme oda s›cakl›¤›nda gaz haline dönüflen maddeleri
üretiyorsa bunu fark edemezsiniz.
Önemli olan kullan›lan malzemelerin
bu gazlar› kabul edilebilir s›n›r›n alt›nda b›rakarak taze havay› tutmas›d›r. Yeflil binalarda bulunan taze havan›n yüzde 10 ila 30 artt›¤› gözlemleniyor. Karbondioksit gaz›n›n fazlas›yla bulundu¤u ortamlarda bulunan insanlar›n uykusu gelir, enerjisi tükenir.
Özellikle toplant› odalar›nda bu durum s›kça yaflan›r. Örnek vermek gerekirse Gebze’de bu durumu ölçümleyebilmek için karbondioksit sensoru
kullan›yoruz. Klima santraline bilgi
veren bu sensor sayesinde oksijen
oran› düfltü¤ünde o odaya daha fazla
taze hava bas›l›yor. Böylece yeflil binalar içinde yaflayanlara temiz hava
sa¤lanm›fl oluyor.
37
EFQM REV‹ZYONU
EFQM MÜKEMMELL‹K MODEL‹ 2010
Fahri Özok Ulusal Kalite Ödülü Sekreteri, KalDer Genel
Sekreter Yard›mc›s›
May›s 2009 tarihinde bafllanan model
revizyon çal›flmalar› EFQM üyelerinden, de¤erlendiricilerden ve ilgili kurulufllardan elde edilen geribildirimlerle
ana ekip ve çal›flma gruplar›n›n görüflleri do¤rultusunda oluflturulmufltur.
• Bütün kurulufllara uygulanabilir tek
bir model olmas›na, yöneticilerin anlayaca¤› dilde ve sade anlat›ma önem
verilmifltir.
• EFQM Mükemmellik Modeli
2010’un üç ana unsuru Temel Kavramlar, Model Kriterleri ve RADAR’da de¤ifliklikler ele al›nm›flt›r.
• Sekiz Temel Kavram tan›mlamalar›
yenilenmifl, içerikleri zenginlefltirilmifl
ve Model’in dokuz kriteri ile iliflkileri
güçlendirilmifltir.
Temel kavramlar
• Dengeli sonuçlar gerçeklefltirme
• Müflteriler için de¤er katma
• Vizyoner, ilham veren ve dürüst
liderlik
• Süreçlerle yönetme
• Çal›flanlarla baflarma
• Yarat›c›l›¤› ve yenilikçili¤i besleme
• ‹flbirlikleri oluflturma
• Sürdürülebilir bir gelecek için sorumluluk alma
Model kriterlerindeki ana
de¤ifliklikler
• Politika ve Strateji kriterinin ismi
Strateji olarak de¤iflmifltir.
• Süreçler kriterinde 5a ve 5b alt
kriterleri birlefltirilmifltir.
• Süreçler kriterinin ismi Süreçler,
Ürünler ve Hizmetler olarak de¤iflmifltir.
• “Ürün ve hizmetler etkin biçimde
tan›t›l›r ve pazarlan›r” 5c maddesinde vurgulanm›flt›r.
• Girdi kriterlerinin a¤›rl›klar›n›n
her biri yüzde 10 olmufltur.
• Sonuç kriterinde Müflterilerle ‹lgili
Sonuçlar yüzde 15, Temel Sonuçlar
yüzde 15 ve Çal›flanlarla ‹lgili Sonuçlar yüzde 10 olmufltur.
• Toplumla ‹lgili Sonuçlar›n a¤›rl›¤›
yüzde 6’dan yüzde 10’a yükselmifl,
alg›lama k›sm› yüzde 50 ve Performans k›sm› yüzde 50 olmufltur.
• Ö¤renme ve Yenilikçilik döngüsüne Yarat›c›l›k eklenmifltir.
RADAR’daki de¤ifliklikler
• Kurulufl vizyon ve stratejiye ulaflmak için gereken temel sonuçlara
odaklanmal›d›r.
• Kurulufl gelecekte de performans›-
MÜKEMMELL‹⁄‹N TEMEL KAVRAMLARI
38
n› sürdürebilece¤ini gösterebilmelidir.
• Yarat›c›l›¤›n ve yenilikçili¤in önemi artm›flt›r.
• Verimlilik ve etkililik vurgulanm›flt›r.
• Sonuç kriterlerinde vizyon ve stratejiye ulaflmak için gereken tüm temel sonuçlar için hedef ve karfl›laflt›rma gerekmektedir.
SONUÇLAR -RADAR
‹lgili olma ve kullan›labilirlik
• Kapsam ve ‹lgili Olma
• Bütünsellik
• K›r›l›m
Performans
• E¤ilimler
• Hedefler
• Karfl›laflt›rmalar
• Yaklafl›mdan kaynaklanma
G‹RD‹LER- RADAR
Yaklafl›m
• Sa¤lam temelli
• Bütünleflik
Yay›l›m
• Uygulama
• Sistematiklik
De¤erlendirme ve iyilefltirme
• Ölçme
• Ö¤renme ve Yarat›c›l›k
• ‹yilefltirme ve Yenilik
RADAR®:
Mükemmelli¤e do¤ru gerekli ad›mlar:
• Stratejinin bir parças› olarak gerçeklefltirilmesi gereken Sonuçlar› belirlemek
• Gerekli sonuçlar› hem mevcut durumda hem
de gelecekte gerçeklefltirmek amac›yla bütünleflik ve sa¤lam temelli Yaklafl›mlar planlamak ve oluflturmak
• Uygulamay› güvence alt›na almak üzere
yaklafl›mlar› sistematik olarak Yaymak
• Sonuçlar›n izlenmesini, analizini ve süregelen ö¤renme faaliyetlerini esas alarak, uygulamaya al›nm›fl yaklafl›mlar›
De¤erlendirmek ve ‹yilefltirmek
EFQM Mükemmellik Modeli 2010
Avrupa ödül sürecinde 2010 y›l›nda
uygulanmaya bafllanacakt›r. KalDer
ulusal bazda EFQM 2010 Modelinin
tüm kategorilerde 2011 y›l›nda uygulanmas›na karar vermifltir. EFQM
Mükemmellik Modeli 2010‘un Türkçeye çevrilmesi, gerekli e¤itimlerin
ve örneklerin oluflturulmas› süreci
devam etmektedir.
Sonuç olarak beklenen güncellemeleri içeren, yeni kavramlar› vurgulayan, ana yap›y› koruyan, Temel
Kavramlar, Model Kriterleri ve RADAR aras›nda bütünlü¤ü pekifltiren
ve beklentileri karfl›layan bir güncelleme çal›flmas› gerçeklefltirilmifltir.
EFQM MÜKEMMELL‹K MODEL‹ 2010
39
HABER
Kaliteli yaflam için gençler dizginleri ele ald›
Yedi Sosyal Giriflimci gençten oluflan GençKAL Türkiye’de gençlerin gözünden Kalite
olgusunu tart›flmak, bu konuda gençlerden bafllayarak bilinç yaratmak ve A’dan Z’ye
yaflam›n her alan›nda kaliteyi artt›rmak için kollar› s›vad›. KalDer bünyesinde
çal›flmalar›na bafllayan ekibin ilk etkinlikleri kendilerini ve akranlar›n› yak›ndan ilgilendiren
“Sürdürülebilirlik” temas› üzerine.
G
ençKAL, KalDer BünyesinKalDer’in misyon ve vizyonu ile ayde yönetim kurulu üyelerin› do¤rultuda kalite olgusunu gençler
nin deste¤i ile sosyal giriaras›nda yayg›nlaflt›r›c›, dinamik proflimci gençler taraf›ndan
jeler gerçeklefltirmeyi hedefleyen
kurulan Genç Kaliteciler
GençKal, etkinliklerinde kaliteli ve
Platformu; GençKAL ekibinde müsürdürülebilir yaflam konular›na gehendislik, endüstri, iflletme, pazarlanifl yer vermeyi planl›yor. Kas›m ay›
içerisinde gerçekleflecek olan “Sürdüma gibi çeflitli disiplinlerde e¤itim
alm›fl farkl› profillerde
gençler bulunuyor. Kariyerlerinin bafllang›c›nda
olan her bir gencin bir
di¤er ortak özelli¤i ise bu
gençlerin bir yaflam boyu
ö¤renme vizyonu ile hareket ediyor olmas›d›r.
Gençlerden kimileri çal›flma hayatlar›n›n yan› s›ra
yüksek ö¤renimlerine çeflitli yüksek lisans ve
doktora programlar›nda
devam ederken, bir k›sm›
da sivil toplum örgütleri
ve çeflitli sosyal projelerde yer al›yor, sanat ve
rülebilir Ekonomik Kalk›nma ve
sporla iç içe yafl›yor. Bu çeflitlilik ve
Genç ‹stihdam›” konulu Sempozyum
farkl›l›klar›n uyumunu ayn› potada
ve KalDer’in organize etti¤i Kalite
eriten GençKAL ekibinin, ilk etkinSoldan sa¤a: Burcu K›l›ç,
Burçak Güçlü,
Süleymangerçekleflecek
Alt›ntafl, Yaprak Yi¤it
Kongresi
esnas›nda
liklerinin konusu olarak “Sürdürüleolan “Sürdürülebilir Sosyal ve Çevrebilirlik” temas›n› seçmeleri de sürsel Kalk›nma“ konulu çal›fltay ile sürpriz de¤il. Çünkü “Sürdürülebilirlik”
dürülebilir kalite, etkili kariyer bafliçin kendi ekipleri içerisinde yakalalang›c›, toplumun çevre kalitesine dud›klar› ahenk gibi hayat›n her alayarl›l›¤›n› artt›rma gibi bafll›klar alt›nn›nda çeflitlili¤in, farkl› türlerin, doda çeflitli konular ele al›nacak. Bu
¤al kaynaklar›n, insanlar›n, kurumlaprojeler kapsam›nda üniversitelerden,
r›n bir denge ve uyum içerisinde desivil toplum kurulufllar›ndan, kulüp
vaml›l›¤›n›n sa¤lanmas› gerekti¤ine
inan›yorlar.
ve derneklerden davet edilecek genç-
40
lerin sempozyum ve çal›fltaya aktif
kat›l›mlar›n›n önemine inanan GençKAL ekibi, alanlar›nda uzman Sivil
Toplum Kurulufllar› ile de etkinliklerin tasarlanmas› aflamas›nda birlikte
çal›fl›yor.
GençKAL, uzun vadede kaliteli sosyal hayat ve ifl hayat› konular›nda fark›ndal›k yaratacak
faaliyetler organize etmeyi,
Anadolu’da kaliteli yaflam
ak›m›na katk›da bulunmay›
ve bu amaç do¤rultusunda
ekibe yeni üyeler katarak
çok seslili¤i artt›rmay› ve
genifllemeyi planl›yor. Üniversite kulüpleri sayesinde
gençlere ve yeni mezunlara,
sivil toplum kurulufllar› ile
yap›lacak olan iflbirlikleri
sayesinde ise di¤er alanlarda
çal›flan gençlere ulaflarak ortak bir kalite platformu yaratmaya çal›flan grup ayn›
zamanda da internet arac›l›¤›yla ve
sosyal a¤larla bu faaliyetlerini tan›tmay› ve duyurmay› planl›yor.
KalDer’le EFQM Mükemmellik Modelini sivil toplum kurulufllar›na tan›tmay›, onlar› bu konuda bilinçlendirmeyi ve ulusal kalite ödülü yolculu¤unda yer almalar› için özendirmeyi de planlayan grup, gençlerin Türkiye’deki kalite yolculu¤unda daha
etkin rol almas› için çeflitli etkinliklerde yer alacak.
De¤erli Üyemiz,
KalDer 2010 Y›l› Stratejik Planlama Çal›fltay› 10-11 Temmuz 2009 tarihlerinde Bo¤aziçi
Üniversitesi’nde Yönetim Kurulu Üyeleri, ‹cra Kurulu Üyeleri, KalDer süreç sahipleri ve
davet edilen paydafllarla birlikte yap›ld›.
Toplant›da paydafl alg›lamalar›, üye beklentileri, PEST analizi, KalDer d›fl de¤erlendirme
sonuçlar›, üç y›ll›k performans göstergeleri kat›l›mc›larla paylafl›ld›.
‹lk aflamada kat›l›mc›larla beraber KalDer’in misyon ve vizyonu gözden geçirildi, ard›ndan
yeni misyon ve vizyonumuz afla¤›daki flekilde tan›mland›.
M‹SYON
Misyonumuz; mükemmellik kültürünü yaflam biçimine dönüfltürerek, ülkemizin rekabet
gücünün ve refah düzeyinin yükseltilmesine katk›da bulunmakt›r
V‹ZYON
Vizyonumuz; Cumhuriyetimizin 100. Y›l›nda sürdürülebilir kalk›nma yaklafl›m› çerçevesinde
ülkemizi ça¤dafl yaflam düzeyine ulaflt›rmak amac› ile Türkiye’nin tüm bölgelerinde
mükemmellik kültürünü içsellefltirmifl, rekabetçi kurum ve kurulufllar yarat›lmas›na katk›da
bulunan önder bir kurulufl olmakt›r.
KalDer’in bu vizyona ulaflma hedefi ile 2010 y›l› stratejileri, kritik baflar› faktörleri ve
performans göstergeleri üç ayr› ekip taraf›ndan çal›fl›ld›, sonuçlar konsolide edildi.
Belirlenen ana stratejiler do¤rultusunda 2010-2012 dönemi için eylem planlar› gelifltirecek,
2010 y›l› bütçesi de bu do¤rultuda haz›rlan›p Yürütme ve Yönetim Kurullar›’n›n görüfl ve
onay›na sunulacak.
KalDer’in misyon, vizyon ve 2010 stratejilerinin güncellenmesindeki katk›lar› için tüm
kat›l›mc›lar›m›za teflekkürlerimizi sunuyoruz.
E⁄‹T‹M ‹fifiB
B‹RL‹⁄‹
‹flbirli¤i yap›lan e¤itimlerin tan›t›m
toplant›lar› gerçekleflti
KalDer’in “E¤itim ‹flbirli¤i” çal›flmalar›na ‹nsan Kaynaklar› E¤itimi dahil edildi. KalDer
çal›flanlar› tan›t›m toplant›lar›na kat›ld›lar.
K
alDer’in 2009 Stratejileri
do¤rultusunda E¤itim Portföyü EFQM Mükemmellik
Modeli kapsam›nda gözden geçirilerek ihtiyaç duyulan konu bafll›klar›nda “E¤itim
‹flbirli¤i” yap›lmas›na karar verilmiflti. Bu do¤rultuda öncelikle ‹nsan
Kaynaklar› E¤itimleri KalDer E¤itim
Portföyüne dahil edildi. KalDer çal›flanlar› 17 Eylül 2009 ve 30 Eylül
2009’da KalDer e¤itim departman›
taraf›ndan organize edilen yeni e¤itimlerle ilgili uygulamal› tan›t›m
toplant›lar›na kat›ld›lar. Bu süreçte
bizlere destek veren, yan›m›zda olan
herkese teflekkürlerimizi iletiyoruz.
42
B‹RL‹⁄‹
KalDer ‹K e¤itimlerinde teorik bilgileri
ve uygulama deneyimlerini birlefltiriyor
Yeni e¤itimleri ile portföye katk›da bulunan Bo¤aziçi E¤itim ve Dan›flmanl›k e¤itmeni
‹stanbul Üniversitesi ‹ktisat Fakültesi Ö¤retim Üyesi Prof. Dr. Tekin Akgeyik ve KalDer
e¤itmenlerinden Serdar Atmaca bu iflbirli¤inin ihtiyaç duyulan alanlarda önemli bir
eksikli¤i giderdi¤ini söylüyorlar.
B
o¤aziçi E¤isadece ka¤›t üstim ve Datünde kalmaya
n›flmanl›k
mahkum oluyor.
e¤itmenlerinSerdar Atmaca:
den ‹stanbul
E¤itimlerin verimÜniversitesi ‹ktisat Falili¤i için alan›nda
kültesi Ö¤retim Üyesi
uzman kurumlarla
Prof. Dr. Tekin Akgeiflbirli¤i yap›lmas›
yik ve KalDer e¤itmenve tecrübe sahibi
lerinden Serdar Atmauzman ve yönetica KalDer e¤itim iflbircilerin sürece kali¤i çal›flmalar›n› det›lmas›n› önemli
¤erlendirdiler. Prof.
bir farkl›l›k olarak
Prof. Dr. Tekin Akgeyik
Dr. Akgeyik, e¤itimin
görüyorum.
önemi konusunda toplumsal fark›ndal›¤›n geliflmekte oldu¤unu, kuBenzer çal›flmalar› ve e¤itimleri
rumlar›n e¤itime ifllevsel aç›dan
verebilmek için STK’lar›n yebakmas› gerekti¤ini belirtiyor. Atterli olan altyap› ve sisteme samaca ise KalDer’in iflbirli¤i sürecinhip oldu¤unu düflünüyor mude tecrübe sahibi uzman ve yönetisunuz?
cilerin görüfllerine baflvurulmas›nT.A.: Asl›nda en tedan memnun olduklar›n› söylüyor.
mel sorun kurumsal
fark›ndal›¤›n yeteKalDer’in Stratejik E¤itim ‹flrince geliflmemifl olbirli¤i karar›n› nas›l de¤erlendimas›. Toplumsal biriyorsunuz?
linç, e¤itimin öneTekin Akgeyik: Bu iflbirli¤inin nimini henüz fark
hai hedefi insan kaynaklar›n›n straedemedi. Daha çok
tejik önemini ve kalite yönetimindekonuya imaj aç›s›nki anahtar rolünü paydafllar›m›za
dan bak›l›yor, dolaaktarmak. Bu do¤rultuda alt› farkl›
y›s›yla iflin ifllevsellie¤itim veriyoruz. Her türlü yenilik
¤i arka planda kal›ve sistem de¤iflikli¤i asl›nda insan
yor. Bu yap› STK’lakayna¤›n›n etkin yönetimine ba¤l›ra da yans›yor kaç›Serdar Atmaca
d›r, aksi halde iyilefltirme çabalar›
n›lmaz olarak.
KalDer’in iflbirli¤i sürecini nas›l de¤erlendiriyorsunuz?
S.A.: KalDer’in uygulama modelinin, yani ihtiyaca göre teorik ve
pratik bilgilerin birlefltirilmesinin,
sosyal sorumluluk alan›nda büyük
bir eksikli¤i doldurdu¤unu düflünüyorum. ‹flte bu nedenle KalDer’in
e¤itim alan›nda yürüttü¤ü çal›flmalar› ve bu e¤itim iflbirli¤i sürecini çok
de¤erli buluyorum.
Bu çal›flmalar›n sürdürülebilir
topluma dönüflümde ne gibi
yarar sa¤layaca¤›n› düflünüyorsunuz?
T.A.: Ayd›nlanma ve geliflme bitmeyecek bir süreç. Bu sürece katk›
yapmaya çal›flan bizler kendi ölçe¤imizde iflbirli¤ine istekli olmal›y›z.
E¤itim bilgilenme ve
ayd›nlanmay› ifade
eder. E¤itimin en
önemli ifllevi ise, zihinsel bir dönüflüm
yaratmas›d›r. Yap›lmas› gereken, e¤itimi
ve bilgiyi tüm toplumsal katmanlara yaymak. Olaylar›n farkl›
bir bak›flla alg›lanmas›na zemin haz›rlamak
ve geliflme iste¤i yaratmak ancak bu yolla
mümkün olabilir.
43
B‹RL‹⁄‹
Kurumsal geliflimde yaflayarak
ö¤renme kavram› önem kazan›yor
PDRGroup TMI kurumsal geliflimi destekleyen yaflayarak ö¤renme programlar› ile
çal›flanlar›n performanslar›n› art›rmay› ve pozitif iletiflim kültürünü gelifltirmeyi hedefliyor.
K
alDer’in E¤itim ‹flbirli¤i çerçevesinde, çal›fl›lan kurumlardan biri olan PDRGroup
TMI “Duygusal Zeka ve Liderlik, ‹nsan Davran›fl› ve
Motivasyon Yönetimi, Performans
De¤erlendirmede Etkinlik, Stratejik
E¤itim Yönetimi, Tak›mda Yarat›c›l›k, Tak›mdafll›k konulu e¤itimleri
veriyor. PDRGroup TMI Türkiye Genel Müdür Yard›mc›s› Nurdan Gülay, KalDer ile gerçeklefltirilen e¤itim iflbirlikleri sayesinde daha genifl
bir kitleye hitap edebileceklerini dile
getiriyor. Yaflam boyu e¤itim ve ö¤renim fikrini benimseyen kurulufl,
toplumda yer alan farkl› kültürlerin
bir araya gelerek sorunsuz çal›flabilmesine ve ifl yapma biçimlerini gelifltirmelerine katk›da bulunmay› hedefliyor. Küreselleflme sürecinde kültürleraras› iletiflime dikkat çeken Gülay, yap›lan e¤itimler sayesinde toplumun bilgilendirilme ve bilinçlendirilmesine katk›da bulunacaklar›n› dile getiriyor.
Ça¤›m›zda hayat›n her alan›nda
hangi kavramlar›n daha önemli
oldu¤unu düflünüyorsunuz? Bu
konuda neler yap›labilir?
Giderek daha fazla insan uluslararas›
kurulufllar için çal›fl›yor veya yurtd›fl› ile ba¤lant›ya geçiyor. Bu yüzden
kültürleraras› iletiflim ve anlay›fl her
zamankinden daha fazla önem kazan›yor. Bu süreçte birey ve kurum
olarak hem kendimizi daha iyi ifade
44
edebilmeli hem de baflkalar›n› anlama kapasitemizi art›rmal›y›z. Farkl›
kültürlerle çal›flabilmeliyiz. Hem sivil toplum örgütleri hem de e¤itim
ve dan›flmanl›k kurulufllar› bu alanda karfl›l›kl› iletiflimi kuvvetlendirmek için çal›flmal›lar. Uyum yetene¤i güçlü Türk insan›n› kültürleraras›
iletiflim için daha fazla cesaretlendirmek amac›yla daha fazla bilgi ve
proje üretmeliler. Bizim gerçeklefltirdi¤imiz e¤itimler de bu amaçlara
hizmet ediyor.
çal›flmalar› son derece yararl› buluyorum. Hayata geçirilen e¤itim iflbirlikleri sayesinde sürdürülebilir topluma dönüflüm sürecinin uzun soluklu
olaca¤›n›, bu alandaki çal›flmalara
verilen deste¤in artaca¤›n› ve bu sayede bilginin uygulamaya dönüflerek
daha verimli sonuçlar do¤uraca¤›n›
düflünüyorum. Bu aç›dan bak›ld›¤›nda fark›ndal›k oluflturma, bilgilendirme, beceri gelifltirme ve uygulama
yönünden bu e¤itimlerin büyük yarar sa¤layaca¤›n› düflünüyorum.
Bu çal›flmalar›n sürdürülebilir
topluma dönüflümde ne gibi
yarar sa¤layaca¤›n› düflünüyorsunuz?
E¤itimin sadece okul dönemi ile s›n›rl› kalmamas› fikrinden yola ç›karak, yaflam boyu e¤itim ve geliflim
için, ayr›ca ö¤renme al›flkanl›klar›n›n tabana yay›lmas› yönünden bu
Yeni e¤itim projelerinizden
bahseder misiniz? KalDer’in
portföyünde yer alacak e¤itimlerinizi KalDer’le beraber gerçeklefltirmenin sizce kazan›mlar›
nelerdir?
TMI Türkiye olarak bu sene özellikle
yaflayarak ö¤renme alan›nda pek çok
geliflim program› ürettik ve yeni oluflumumuz Wintrain ile bu alanda
pek çok projeyi hayata geçirdik.
Uzaktan e¤itim, simülasyon programlar›, yönetsel becerileri gelifltirme
projeleri, hizmet kalitesi geliflimi,
performans destek programlar›, kurum kültürü projeleri ile ilgili sürekli
yenilikçi tasar›mlar yap›yoruz. Karfl›l›kl› geliflme olanaklar›na çok dikkat
ediyoruz. Kendi alan›nda güzel projelere imza atm›fl ifl ortaklar› ile çal›flmaya özen gösteriyoruz. ‹nsan
kayna¤›n› gelifltirme misyonumuz
gere¤i KalDer ile iflbirli¤imize çok
önem veriyoruz.
PDRGroup TMI Türkiye Genel Müdür Yard›mc›s›
Nurdan Gülay
B‹RL‹⁄‹
Kamu kurumlar› için
mükemmellik kültürüne do¤ru
Yönelim Bilgi ‹fllem Hizmetleri Dan›flman› ve E¤itimcisi Saadet Süslü KalDer Stratejik E¤itim
‹flbirli¤i çerçevesinde “Kamu Kurumlar› için Mükemmellik Kültüründe Stratejik ‹nsan
Kaynaklar› Bilinci Gelifltirme” ve “Kamu Kurumlar› için Mükemmellik Kültüründe ‹letiflim
Becerileri” e¤itimlerini veriyor. Bu e¤itimler mükemmellik kültürüne uygun bir ortak
“sorumluluk dili” gelifltirerek, kat›l›mc›lar›n çat›flma kültüründen uzaklaflmas› hedefleniyor.
Y
önelim Bilgi ‹fllem Hizmetleri’nin düzenledi¤i “Mükemmellik Kültüründe Stratejik
‹nsan Kaynaklar› Bilinç Gelifltirme” ve “Mükemmellik
Kültüründe ‹letiflim Becerileri” e¤itimleri insanlar›n çat›flma kültüründen
uzaklaflmalar›n› hedefliyor. Yönelim
Bilgi ‹fllem Hizmetleri Dan›flman› ve
E¤itimcisi Saadet Süslü, mükemmellik
kültürüne uygun flekilde, baflar›l› sonuçlar elde eden kurumlar›n ödüllendirilmesinin gerekli oldu¤unu belirtiyor.
KalDer’in Stratejik E¤itim ‹flbirli¤i çal›flmas›n› nas›l de¤erlendiriyorsunuz?
KalDer e¤itim sürecini iyi analiz etti,
iyilefltirmeye aç›k alanlar› tespit etti ve
sürecin iyilefltirilmesi için titiz bir çal›flma sürdürdü. Biz de bu iyilefltirme
sürecini KalDer e¤itim bölümünde çal›flan arkadafllarla birlikte ad›m ad›m
izleyip üzerimize düflen sorumluluklar›
yerine getirmeye çal›flt›k. Öncelikle
e¤itim portföyü Mükemmellik Modeli
beklentileri kapsam›nda geniflletildi,
e¤itim içerikleri yeniden düzenlendi.
Haz›rlanan teknik flartname ile KalDer
e¤itimleri aras›nda yöntem, sunum ve
e¤itmen davran›fllar› aç›s›ndan bir
standarda ulafl›lmas› hedeflendi. E¤itimler için haz›rlad›¤›m›z k›sa tan›t›mlar› KalDer flubeleri e¤itim sorumlular›
ve yetkililerine sunularak e¤itim takvimine al›nd›.
Verdi¤iniz destek do¤rultusunda
kamu sektörüne yönelik gerçeklefltirilecek e¤itimlerde kat›l›mc›lar›n
kazan›mlar› sizce neler olacak?
‹letiflim hatalar› halen, ekip çal›flmalar›, de¤iflim yönetimi ve insan kaynaklar› uygulamalar› gibi alanlarda yaflanan sorunlar›n bafl›nda yer al›yor. Kat›l›mc›lar düzeyinde “Mükemmellik
Kültüründe ‹letiflim Becerileri E¤itimi”
sayesinde bu sorunun çözülece¤ini düflünüyorum. Kat›l›mc›lar›m›za ayr›ca ifl
ve özel yaflamlar›nda daha kaliteli iliflkiler kurabilmeleri ve bu iliflkileri sürdürebilmeleri aç›s›ndan faydal› olacakt›r. “Mükemmellik Kültüründe Strate-
Yönelim Bilgi ‹fllem Hizmetleri Dan›flman› ve E¤itimcisi
Saadet Süslü
jik ‹nsan Kaynaklar› Bilinç Gelifltirme
E¤itimi”nde ise kat›l›mc›lar stratejik
bir bak›fl aç›s› kazanacaklar. Kat›l›mc›lar›m›z›n, insan kaynaklar› uygulamalar› ve bu uygulamalar›n kurumsal politika, strateji ve hedeflerle ba¤lant›lar›
konusunda bilgi sahibi olmalar›n›
amaçl›yoruz. E¤itim iflbirli¤imiz sonucu, daha fazla kamu kurumuna ulaflabilmeyi, mükemmellik kültürüne uygun bir ortak “sorumluluk dili” gelifltirerek, toplumda çat›flma kültüründen
uzaklafl›lmas›na katk›m›z›n olaca¤›n›
düflünüyorum.
Sizce devlet düzeyinde benzer çal›flmalara destek verilmeli mi?
Özellikle kamu sektörünün e¤itim tedarik etme konusunda bürokratik s›k›nt›lar› oldu¤unu s›kl›kla duyuyorum.
Kamunun e¤itim faaliyetlerinde desteklenmesinin, e¤itim yoluyla etkinlikleri ve verimlilikleri artan kurumlar›n
bunu çeflitli platformlarda kamuoyu ile
paylaflmas›n›n önemli oldu¤unu düflünüyorum. Kalite standartlar›n› benimseyen ve kendilerini e¤itim yoluyla
farkl›laflt›ran kamu kurumlar› tüm yerel ve ulusal yönetimler taraf›ndan desteklenmeli. Ald›¤› e¤itimlerden yararlanarak baflar›l› sonuçlar elde eden kurumlar›n ödüllendirilmesi, böylece
benzer çal›flmalar›n desteklenmesi gerekiyor.
45
B‹RL‹⁄‹
Sürdürülebilirlik için paradigma
de¤ifltiren e¤itimler
Polater Dan›flmanl›k sundu¤u e¤itimlerle sürdürülebilir topluma dönüflüm sürecine destek
veriyor. ‹letiflimin önemine de¤inen Polater Dan›flmanl›k Kurucu Orta¤› ve Genel Müdürü
Sinan Polater “Sürdürülebilir zemine oturmufl bir topluma ulaflabilmek klasik ve dar
çerçeveden bakarak düflünmekten vazgeçmeyi zorunlu k›l›yor” diyor.
P
olater E¤itim ve Dan›flmanl›k, E¤itim ‹flbirli¤i kapsam›nda, “‹letiflim Becerilerinin
Gelifltirilmesi” e¤itimini düzenliyor. Bu e¤itimde; baflar›l› ve etkili olmak için önemli iletiflim
becerileri ve incelikleri üzerinde duruluyor. Her seminer, kat›l›mc› kuruluflun yap›s›, sektörü ve temel özelliklerine uygun bir yaklafl›mla ihtiyaçlara
uygun ve özgün hale getiriliyor. Özgün vaka ve grup çal›flmalar› sayesinde
“yaflayarak ve uygulayarak ö¤renme” sa¤lan›yor.
Polater E¤itim ve Dan›flmanl›k Kurucu Orta¤› ve
Genel Müdürü Sinan Polater “Kurulan iletiflimin
kaliteli, etkili, çok yönlü
olmas› baflar›l› olabilmek
için gereklidir” diyor.
gerekli yap›lanman›n bütün Türkiye’de
yeterli seviyede ve yayg›n olmad›¤›n›
görüyoruz.
Bu çal›flmalar›n sürdürülebilir topluma dönüflümde ne gibi yararlar
sa¤layaca¤›n› düflünüyorsunuz?
Sürdürülebilir toplum ve ayn› çerçevede sürdürülebilir kalk›nma konusu kesinlikle bir zorunluluk olarak gündemimize yerleflmifl durumda. Bu amaçla
toplumun her kesiminin, bir bütün olarak katk›da bulunmas›
gerekiyor. Kurulufllar›n
sadece kendi sektörleri
için tek yönlü, k›sa vadeli, birbirinden kopuk
ve etkisi zay›f çözümler üretmesi ve ad›mlar
atmas›n›n önemsiz sonuçlar yaratt›¤› aç›kça
görülüyor. SürdürüleBenzer çal›flmalar ve
bilir zemine oturmufl
e¤itimlere eriflebilmek Polater E¤itim ve Dan›flmanl›k Kurucu
bir topluma ulaflabilOrta¤› ve Genel Müdürü Sinan Polater
için tüm Türkiye’de
mek klasik ve dar çerçeveden bakarak düflünmekten vazgeçgereken altyap› ve sistem yeterinmeyi zorunlu k›l›yor.
ce yayg›n m›?
Günlük yaflam›m›zda belki en s›k tekBu dönüflümde verilen e¤itimlerarlanan ve ayn› zamanda da çok do¤rin rolü nedir ve bir sonraki aflaru sloganlardan biri “E¤itim flart”
cümlesidir. Hangi konuda olursa olmada ne olmal›d›r?
sun, etkili ve katma de¤er sa¤layan
E¤itim özünde temel bir insan hakk›
e¤itim düzenlemek, birbiriyle etkileolmakla beraber sürdürülebilir kalk›nflimli faaliyetler ve düzenlemeler gerekma için bir ön kofluldur. Kurulufllar
tiriyor. Ancak ne yaz›k ki, bu yönde
aç›s›ndan bakarsak, bu dönüflümde iyi
46
yönetim, bilgiye dayal› kararlar alma,
bilgi ve becerilerin gelifltirilmesi konular› önem tafl›yor. Bu yönde geliflme
sa¤lanmas› da e¤itimler sayesinde tetiklenecek, gerçekleflecek ve yayg›nlaflacakt›r. Toplumsal aç›dan ise yayg›n
e¤itimler sayesinde sa¤lanan kurumsal
ve bireysel geliflim, sosyal de¤erlerin
yayg›nlaflmas›na ve demokrasinin geliflmesine de destek verecektir. Kurulan iletiflimin kaliteli, etkili, nitelikli ve
çok yönlü olmas› olaylara farkl› pencerelerden bakabilmemizi sa¤lar. Bu sebepten iyi iletiflim ve çok yönlü bak›fl
aç›s›na sahip olmak her konuda baflar›l› olmak için gereklidir.
Verdi¤iniz e¤itimleri hangi
esaslara göre belirlediniz?
Uzun y›llar›n birikimine dayanan altyap›m›z ve deneyimlerimizden yararlanarak bu yöndeki bir projenin etkili olmas› için e¤itimlerimizi Mükemmellik
Modeli’nde kriterler aras› iliflkileri göz
önüne alarak tasarlad›k. Kuruluflun yap›s›na özgü tasarlanacak vaka ve çözümleme çal›flmalar›yla “aktif kat›l›mla
yaflayarak ö¤renme” modelini uyguluyoruz. ‹letiflim becerilerini güçlendirmek için sadece teorik bilgilerle s›n›rl›
kalmadan, kuruluflun sektör, yap› ve
süreçlerini dikkate al›yoruz. Özgün bir
tasar›m yaparak e¤itim içeri¤ine ve verilecek örnekleri gerçek ihtiyaçlara göre yeniden flekillendiriyoruz.
LRQA ‹LE STANDARTLAR
G›da güvenli¤i güvence program›n›z
nas›l görünüyor?
G›da güvenli¤i güvence program›n›z derinlemesine ve dayan›kl› m›? Riskleri do¤ru bir
flekilde de¤erlendirebiliyor mu? Güvenilir ve tarafs›z uzmanlar taraf›ndan ba¤›ms›z olarak
do¤rulan›yor mu? Bu sorunlar›n çözümü ISO 22000’i esasl› bir flekilde güçlendirmekte
olan PAS 220’de…
G
›da ürünlerin toplat›lmas›n›n
ve güvenlik endiflelerinin
her gün gazete bafll›klar›nda
yer ald›¤› günümüzde, iflletmeniz bütün bu kritik sorular›, her biri sanki kendi müflterilerinizden kaynaklan›yormuflças›na cevapland›rabilmelidir. Bugün söz konusu olan, sadece g›da güvenli¤i süreçlerinizin mevcut olup olmamas›
de¤ildir. Buna ilave olarak dayan›kl›, güvenilir ve tarafs›z, g›da zinciriniz boyunca çal›flarak, yüzleflti¤iniz
en kritik riskleri belirleyen ve bu
riskleri ortadan kald›rman›z› sa¤lamak ad›na sizinle beraber çal›flan,
endüstri uzmanlar› taraf›ndan bu süreçlerinizin do¤rulanabiliyor olmas›
önemlidir.
Advertorial
Neli Adoni
LRQA Türkiye Operasyon Müdürü
48
Uygunsuz bir flekilde tasarlanm›fl,
uygulamaya konulmufl ve muhafaza
edilmifl bir g›da güvenlik sistemi,
markan›n zarar görmesi, azalan tüketici güveni, ürünün piyasadan
toplat›lmas›, hastal›k, ölüm ve yasal
süreçler gibi finansal anlamda felç
edici etkilere sahip olabilir. Küreselleflme ve geliflmekte olan ülkelerin
tedariklerindeki art›fl nedeniyle bu
risklerin büyümesi olas›l›¤› ve bunlar›n etkin bir flekilde yönetilmesi
süreci gittikçe karmafl›klaflmaktad›r.
Bu mücadeleye ek bir unsur da bel-
gelendirme ve g›da güvenlik standartlar›nda pazardan pazara de¤iflkenlik gösteren kabul görmüfllüktür.
‹deal bir dünyada herkes bir tek g›da güvenlik belgesini kabul etmelidir. Ne yaz›k ki dünya çap›ndaki
mevcut yöntemlerin çeflitlili¤i, potansiyel olarak g›da güvenli¤ini gelifltirmeye yönelik olmal›yken, ana
hedeften sapmalara neden olabilecek, flafl›rt›c› çoklukta seçenek sunmaktad›r.
Sonuç olarak, ba¤›ms›z olarak do¤rulanan, süreç temelli küresel güvenlik yönetim standard›na yönelik
ilgi artmaktad›r. Gelifltirilen ilk flablon ve standartlar›n pek ço¤u ya
bölgeye özel niteliklerdeydi ya da
g›da sektörünün ve tedarik zincirinin belirli k›s›mlar›nda yer alan g›da
güvenlik risklerini dikkate almaktayd›. Ancak son geliflme, ISO 22000
ve PAS 220 uyumland›r›lm›fl yaklafl›m›, sadece tüketicilere de¤il ayn› zamanda üreticilere, onlar›n tedarik
zincirlerine ve perakendecilerine de
önemli faydalar sa¤layacakt›r.
ISO hakk›nda
ISO, g›da güvenlik risklerini ve bunlar›n bütün tedarik zinciri üzerindeki etkilerini dikkate alacak, küresel
olarak kabul görmüfl, ilk g›da güvenlik yönetim sistemi olan ISO
22000'i 2005 y›l›nda yay›nlad›. Do¤al olarak bu geliflme ileri do¤ru at›lan büyük bir ad›m olarak karfl›land›. Ancak ISO 22000'in yay›nlanmas›n›n ard›ndan, g›da üretim sektöründeki, g›da güvenli¤i uzmanlar›,
ISO 22000'in ön koflul programlar›n›n (PRP'ler) yeterince tariflendirilmedi¤ini ve özellikle de g›da üretim
paydafllar›n›n beklenti ve gerekliliklerini karfl›lamad›¤›n› gördü.
Ön koflul programlar›n› uyumland›rmaya, ISO 22000'in kabul görmesini
artt›rmaya ve g›da üreticisi paydafl-
lar›n›n beklenti ve gerekliliklerini
karfl›lamaya yönelik çabalar› gerçeklefltirmek ad›na Yiyecek ve ‹çecek
Endüstrileri Konfederasyonu PRP'lerin gelifltirilmesinin sponsorlu¤unu
üstlendi. Bunun sonucunda PRP'ler,
yeni, kamuya aç›k spesifikasyonlar›n (PAS) temelini oluflturdu. PAS
220:2008 Ekim 2008’de yay›nland›.
Her ne kadar ISO 22000, interaktif
iletiflim, sistem yönetimi, PRP'ler ve
HACCP (tehlike analizi ve kritik
kontrol noktas›) prensipleri gibi unsurlar› içerse de kuruluflun dikkate
almas› gereken spesifik konular› tatminkar bir flekilde detayland›rmamaktad›r. G›da üretim süreçlerinde
PRP'lerin kritik unsurlar›n› güvence
alt›na almas› özellikle tan›mlanmal›
ve tehlikeleri kontrol etmek konusunda önemli görülen unsurlar üretim süreçlerine dâhil edilmelidir.
PRP'lerin taslaklar›n›n oluflturulmas›, dünyan›n en büyük g›da flirketlerinin temsilcileri taraf›ndan üstlenilmifltir ki bu flirketler aras›nda Kraft,
Danone, Nestle, Unilever, General
Mills ve McDonald’s bulunmaktad›r. Bu flirketler Birleflik Krall›¤›n Yiyecek ve ‹çecek Federasyonu'ndan
ve CIAA'dan uzmanlarla beraber çal›flm›fl ve PRP'lerin taslaklar›n›n ç›kar›lmas› konusunda üreticiler, temsilciler, perakendeciler ve Lloyd’s
Register Quality Assurance (LRQA)
da dâhil olmak üzere belgelendirme
kurulufllar› gibi genifl çapl› bir topluluktan geri bildirimler elde etmifltir. ‹flbirli¤i içerisinde gerçeklefltirilen bu çaba, çap› ve karmafl›kl›¤›
söz konusu olmaks›z›n tüm üretici
ve g›da iflleme kurulufllar›na uygulanabilen bir spesifikasyon olan PAS
220:2008'le sonuçlanm›flt›r.
Türünün tek örne¤i
bir standart
Kraft G›da'n›n dünya çap›ndaki kalite zincir yönetim sistemi program yöneticisi ve Pas 220 yazar› Steve Mould'a göre, PAS 220, ISO 22000 belgeli bir g›da güvenlik yönetimi oluflturmak isteyen herhangi bir g›da üreticisi taraf›ndan uygulanabilecek ortak bir dizi PRP'ler sunmaktad›r.
Mould, "Bu standard› di¤erlerinden
ay›ran konu, geliflim s›ras›nda gerçeklefltirilen genifl çapl› dan›flmalar ve
kamu de¤erlendirmeleridir. Bu endüstri taraf›ndan beraberce çal›flarak yarat›lm›fl bir standartt›r." diyor.
PAS 220 yiyecek ve içecek üreticileri
taraf›ndan kullan›lan PRP'leri detayland›rmaktad›r ve ISO 22000 ile
ba¤lant›l› bir flekilde kullan›lmas›
hedeflenmektedir. Odak noktas›,
ürün kontaminasyonu, ürün güven-
49
LRQA ‹LE STANDARTLAR
li¤i tehlike düzeyleri ve ürün iflleme
ortam› da dâhil olmak üzere, olas›
g›da güvenlik tehlikelerini, ürün
bunlardan etkilenmeden minimize
edecek, etkisini hafifletecek ya de
ortadan kald›racak süreçlerin yerli
yerinde olmas›d›r.
PAS 220, ISO 22000 ile mevcut olan
sorunlar› çözümlemeyi hedefler ve
ISO 22000 ile Küresel G›da Güvenli¤i Giriflimi (GFSI) aras›nda ba¤lant›
kurmak amac›yla tasarlanm›flt›r.
GFSI 2000 y›l›nda, takip eden cümle
içerisinde belirtilen “Tüketicilere güvenli g›da da¤›t›m›na yönelik güveni
temin etmek için g›da güvenlik yönetim sistemlerinde sürekli geliflim”
misyonuyla bafllat›lm›flt›r. G›da üretim sektöründe, depo gereklilikleri,
planlar›n› aç›klad›. CIAA bu geliflmeyi destekledi ve düzenlemeler k›yaslanmalar› ve onaylanmalar› için
GFSI’ya iletildi. CIAA G›da ve Tüketici ‹lkesi Komitesi Yönetim Kurulu
Baflkan› Geoff Thompson: “ISO
22000/PAS 220 düzenlemeleri tüm g›da iflleyicileri için oldukça belirgin
bir ad›m› temsil ediyor. Hem büyük
hem de küçük üreticiler ve perakendeciler flimdi, ortak olarak üzerinde
anlaflmaya var›lm›fl, g›da güvenli¤i
tehlikelerinin uluslar aras› kontrolünü
amaçlayan, bir dizi ön koflullu program alt›nda birleflme f›rsat›na sahipler.” ifadesine yer veriyor,
Standard›n baz› avantajlar› at›klar›n
azalt›lmas›ndan kaynaklanan indirgenmifl ücretler, daha az ürün hatas›
“Hem büyük hem de küçük üreticiler ve perakendeciler flimdi, ortak olarak üzerinde
anlaflmaya var›lm›fl, g›da güvenli¤i tehlikelerinin uluslararas› kontrolünü amaçlayan,
bir dizi ön koflullu program alt›nda birleflme f›rsat›na sahipler.”
yeniden biçimlendirme, g›da savunmas› ve biyoterörizm gibi genellikle
gözden kaç›r›lan önemli unsurlar›
kapsayan PAS 220, ISO 22000’i
esasl› bir flekilde güçlendirmekte ve
küresel g›da güvenli¤i standartlar›n›
uyumland›rmaya yönelik giriflimleri
gelifltirir. PAS 220, ISO 22000’de belirtilen ana gerekliliklerden ve g›da
üretim pazar› ile ilgili oldu¤u düflünülen ek gerekliliklerden meydana
gelmektedir.
ve tedarik zinciri boyunca daha iyi
takip (Codex Alimentarius HACCP’i
flekillendirmek ve muhafaza etmek)
gibi unsurlar› kapsamaktad›r. Bu
avantajlara ayn› zamanda ISO 9001,
ISO 14001 ve OHSAS 18001 gibi
standartlarla sorunsuz entegrasyon
sa¤lamak da dahildir. Buna ek
olarak ISO 22000 ile PAS 220, sadece kurulufllar› de¤il, uluslar aras›
flirketlerin farkl› tesislerini k›yaslamak ad›na küresel olarak da
kullan›labilmektedir.
Faydalar
Aral›k 2008 y›l›nda G›da Güvenli¤i
Belgelendirmesi Kurumu, g›da üreticilerinin, g›da güvenlik sistemleri için
ISO 22000 ve PAS 220 belgelendirme
düzenlemelerini gelifltirmekle ilgili
50
G›da Güvenli¤i Belgelendirmesi Kurumu’na göre amac›, tüm g›da tedarik zinciri içerisinde yüksek kalite
düzeyinde g›da güvenli¤i denetimleri temin eden belgelendirme düzenlemesini kolaylaflt›rmak ve g›da gü-
venli¤i standart ve denetimlerinde
uyumu sa¤lamak. ISO 22000, PAS
220 kombinasyonunun, Kurum’un
GFSI HACCP onayl› standard›na
benzer nitelikler tafl›mas›
nedeniyle g›da iflleyicileri
için uyumlu bir düzenlemeyi kolaylaflt›rmak ad›na
mant›kl› bir sonraki ad›m
oldu¤una inan›lmaktad›r.
çünkü geçifl mevcut platform üzerine infla edilerek gerçeklefltirilebilmektedir. G›da, tar›m ve risk yönetim ürün ve hizmetleri sa¤layan bir
ISO 22000 ve PAS 220’i
kabul etmek
Hâlihaz›rda mevcut olan
pek çok g›da güvenli¤i düzenlemesinin ›fl›¤›nda, baz›
kurulufllar yeni bir standard›
kabul etmek konusunda çekimser olabilirler. Bu kurulufllar için
iyi haber Codex Alimentarius’un
HACCP ilkeleri üzerine kurulu herhangi bir mevcut programa sahip
olan kurulufllar büyük olas›l›kla ISO
22000 ve PAS220’in pek çok unsuruna zaten sahip olmufl olacaklard›r.
S›f›rdan bafllamaya hiç gerek yoktur,
flirket olan Cargill Inc. taraf›ndan
yürütülen bir çal›flma vas›tas›yla,
farkl› denetim standartlar›/ programlar›/ düzenlemeleri içerisinde bulunan unsurlar ile Codex Alimentarius
içindeki HACCP ve PRP için 37 kriter k›yaslanm›flt›r. Çal›flma pek çok
denetim standart/program/düzenle-
menin PRP ve HACCP gerekliliklerinin yüzde 90’›n› karfl›lad›¤›n› ortaya
ç›karm›flt›r. ‹tibarl› bir belgelendirme kuruluflu taraf›ndan yürütülen
mevcut durum analizleri, g›da güvenlik yönetim sistemi
gerekliliklerini karfl›lamak
ad›na daha ileri düzeyde dikkat gerektiren alanlar›n belirlenmesi konusunda yard›mc›
olacakt›r. 2007 y›l›nda GFSI,
GFSI taraf›ndan tan›nan düzenlemeler alt›nda
30,000’den fazla g›da güvenli¤i sertifikas› yay›nlam›flt›r.
Bu rakam 2006 seviyesi üzerinden yüzde 50’lik bir art›fl›
temsil etmektedir ve ISO
22000’in küresel olarak kabul
görmesinin g›da güvenli¤ini daha
dramatik bir flekilde artt›rmas› beklenmektedir. Yiyecek ve içecek endüstrisinin, g›da güvenli¤i yönetim
sistemlerinin küresel uyumu vas›tas›
ile iyi kalitede, güvenli ürün sa¤lamak amac›na yönelik ciddi ilerleme
kaydetti¤i aç›kt›r.
PAS 220 plan›, g›da üretim süreci için önemli say›lan ek gereklilikler ve maddeler:
1. Tüm g›da üretici kurulufllara uygulanabilir.
2. Normatif referans, referans materyallerini belirler.
3. ISO 9001’de bulunan 82 ve ISO 22000’de listelenen 17’yi tamamlamak üzere on dokuz terim ve tan›m.
4. Kontaminasyonun kontrol edilmesi ve önlenmesi için binalar›n inflas› ve krokisi.
5. Mülk ve çal›flma alan›n›n krokisi.
6. Su kalitesi, onaylanm›fl kimyasallar ve havaland›rmay› kapsayan (hava, su ve enerji de dâhil olmak üzere) yard›mc› üniteler.
7. At›k ya da tehlikeli madde konteyn›rlar› dâhil olmak üzere at›klar›n ortadan kald›r›lmas›, at›k yönetimi, gider ve drenaj.
8. ‹fllem gören g›daya uyumlu materyalden yap›lma ekipman›n uygunlu¤u, temizlik ve bak›m
9. Tedarikçilerin seçilmesi ve teslim al›nan ürünler de dahil olmak üzere sat›n al›nan materyallerin yönetimi.
10. Çapraz kontaminasyonun engellenmesi ile ilgili önlemleri kapsayan bölümde ele al›nd›¤› üzere fiziksel, mikrobiyolojik ve alerjen kontaminasyon.
11. Temizlik ve dezenfekte etmek.
12. Zararl›lar›n kontrol edilmesi.
13. Kilitli dolap, tuvalet, çal›flan kantinleri, atanm›fl alanlar, ifl k›yafetleri, koruyucu k›yafetler, sa¤l›k durumu, hastal›k ve sakatlanma, çal›flan temizli¤i
ve depolama ve iflleme alanlar›ndaki davran›fllar da dahil olmak üzere kiflisel hijyen ve çal›flan tesisleri.
14. Yeniden ambalajlama da dâhil olmak üzere, takip edilebilirli¤e ve alerjen kontrolüne dikkat ederek sürecin bölünmez bir parças› olarak yeniden
biçimlendirme.
15. Kritik kontakt listesi ve toplat›lan ürün ile benzer flartlarda üretilen ürünün izlenebilirli¤i de dâhil olmak üzere ürünün piyasadan toplat›lmas› prosedürleri.
16. Temizlik, kuruluk, havaland›rma, toz, derece kontrolü, kimyasallar›n depolanmas› için ayr› alanlar, uygunsuz materyaller için atanm›fl alanlar da
dahil olmak üzere depolama. Buna ek olarak, ilk giren ilk ç›kar, son kullanma tarihi önce olan ilk ç›kar ve araç bak›m› gibi depolama uygulamalar›.
17. Bilinçli kararlar› kolaylaflt›rmak ad›na bilginin tüketiciye nas›l sunulaca¤› da dâhil olmak üzere ürün bilgisi/tüketici fark›ndal›¤›.
18. Terör ataklara, kurcalama ve sabotaja karfl› savunma için ek kontrol ve koruyucu önlemler de dahil olmak üzere g›da savunmas›, biovigilance, ve
biyoterörizm.
Daha ayr›nt›l› bilgiye www.lrqausa.com/food adresinden ulaflabilirsiniz.
51
ULUSAL KAL‹TE HAREKET‹
GOSB’nin hedefi Ulusal Kalite
Ödülü’nü kazanmak
Gebze Organize Sanayi Bölgesi, EFQM Mükemmellik Modeli’ni benimseyerek Ulusal
Kalite Hareketi’ne kat›ld›. Kaynaklar›n do¤ru ve verimli flekilde kullan›lmas›, kaynak
israf›n›n azalt›lmas›, çevresel güvenlik gibi konulara hassasiyetle yaklaflan GOSB’nin
bundan sonraki hedefi Ulusal Kalite Ödülü’nü kazanmak.
G
ebze Organize Sanayi Bölgesi (GOSB) 1986’da, tamamen
yat›r›mc›lar›n finansman›yla
Kocaeli ve civar›nda çarp›k
sanayileflmenin yol açt›¤›
çevre kirlili¤ini önlemek ve sanayiyi
disipline edebilmek amac›yla kuruldu. Kalifiye personel, ham madde tedariki, pazara yak›nl›¤› ve her noktadan ulafl›m kolayl›¤› sayesinde ‹stanbul ve Kocaeli s›n›r›nda yer alan
GOSB k›sa süre sonra cazibe merkezi
haline geldi.
GOSB kalite yolculu¤una, kat›l›mc›lara verilen yemek üretim hizmetinin
kalitesinin belgelenmesi amac›yla
2006’da ISO 22000 belgesi alarak
bafllad›. 2009 bafl›nda ISO 9001, ISO
14001 ve OHSAS 18001 belgeleri de
alan kuruluflta bugün tam 119 iflletme
üretim yap›yor. Faaliyet fleklini daha
kaliteli hale getirmek amac›yla Ulusal
Kalite Hareketi’ne kat›lan GOSB’nin
Ulusal Kalite Ödülü’ne sahip olmak
için çal›flmalar› sürüyor. GOSB Bölge
Müdürü Güher Türker bu süreçle ilgili görüfllerini anlatt›.
Ulusal Kalite Hareketi’ne kat›lma
düflüncesi nas›l do¤du?
Her kurulufl faaliyet gösterme fleklini
gelifltirmek ister. Bu, pazar pay›n› büyütmek veya maliyetleri azaltmak anlam›na gelebilece¤i gibi riski daha et-
52
kili bir biçimde yönetmek veya müflteri memnuniyetini art›rmak fleklinde
de olabilir. GOSB, geçmiflten beri süre gelen “en iyisini yapma” anlay›fl›
ve d›fla dönük bak›fl aç›s›yla, insana
ve çevreye olan duyarl›l›¤›n› ortaya
koymay› amaçl›yor. Kalite seviyesini
ve rekabet gücünü art›rmay› hedefleyen KalDer’in bafllatm›fl oldu¤u Ulusal Kalite Hareketi’nin içinde yer alman›n bizi kalite yolculu¤umuzda
çok daha ilerilere götürece¤i düflüncesiyle bu oluflumun bir parças› olmak
istedik.
UKH’nin ne gibi katk›lar sa¤layaca¤›n› düflünüyorsunuz?
Ulusal Kalite Hareketi’nin en önemli
katk›s›n›n kurulufllar›n öz de¤erlendirmelerini yaparak mevcut yönetim
sistemlerinin EFQM Mükemmellik
Modeli esasl› bir yap›yla gelifltirilmeGOSB Bölge Müdürü Güher Türker
sini/etkinlefltirilmesini sa¤lamak ve
tan›n›rl›klar›n› artt›rmak oldu¤unu
düflünüyorum. Sektörümüzde ise daha iyi uygulamalar›n ortaya ç›kmas›na, OSB’lerin geliflime aç›k alanlar›n›n iyilefltirilmesine ve bu yönde ifl
plan› ile stratejiler oluflturmalar›na
katk› sa¤layacakt›r.
GOSB’de kalitenin art›r›lmas› yap›lan çal›flmalardan bahseder misiniz?
Kalite yolculu¤umuz ile birlikte kat›l›mc›lar›m›z›n talep ve beklentilerinin
daha iyi tespit edilmesi ve en k›sa sürede karfl›lanabilmesi amac›yla anketler düzenlenmeye baflland›. Kat›l›mc›lar›n ihtiyaçlar›n› en üst düzeyde karfl›lamak stratejisi ve uygulamaya ald›¤›m›z entegre yönetim sistemlerinden
kaynaklanan ihtiyaçlar do¤rultusunda
organizasyon de¤ifliklikleri gerçeklefltirildi. Kaynaklar›n do¤ru ve verimli
flekilde kullan›lmas›, kaynak israf›n›n
azalt›lmas› amac›yla çal›flmalar yap›lm›fl, bu kapsamda GOSB’un su ve
elektrik kay›plar›n› azaltma, kâ¤›t ve
k›rtasiye kullan›m›n› minimumda tutma yönünde iyilefltirmeler gerçeklefltirildi. Çevresel güvenlik, yasal ve politik konularla ilgili verilerin takip
edilerek politika ve stratejilerin oluflumunda girdi olarak kullan›lmas› sa¤lan›yor. Ayr›ca personele, mesleki
bilgi ve yeteneklerinin gelifltirilmesi
için gereken e¤itim deste¤i veriliyor.
TÜRK LOYDU
Sürdürülebilir kalk›nman›n temelinde
her alanda “kat›l›mc›l›k” yat›yor
“Gençlik, sürdürülebilir toplum yap›lanmas›nda çok önemli bir aktördür. Belediyelerin
yaflanabilir kentler kurmak, demokrasiyi gelifltirmek ve bunu hemflerileriyle birlikte
kat›l›mc› yöntemlerle kurmak görevleri önceliklidir.”
T
oplumlar›n karfl› karfl›ya kald›¤› önemli konulardan biri
vatandafllar›n yönetimlere
karfl› güvenlerinin sa¤lanmas›
ve sürdürülmesi ihtiyac›d›r.
Bu ba¤lamda kaliteli, etkin ve istikrarl›
yerel yönetimler; ulusal politikalarla
uyumlu, tutarl› ve etkileflim içerisinde
yerel düzeyde sürdürülebilir topluma
dönüflümde öncülük edecek, ekonomik geliflme ve sosyal adaletin geliflmesinde önemli rol oynayacakt›r.
Yerel yönetimler istikrar›n sa¤lanmas›
ve merkezi yönetim uygulamalar›n›n
yayg›nlaflt›r›lmas› konular›nda merkezi
yönetimlere yard›mc› olur. Güçlü ulusal yönetimler kurmak yerel seviyelerde çal›flmakla gerçekleflir. Performans›
yüksek bir belediye yönetimi sa¤lanmas›yla di¤er yönetim kademelerinden
gelen kamu politikalar› iyilefltirilerek,
gelifltirilerek tüm sistemin daha güçlü
olmas› sa¤lan›r. Bu flekilde birbiri ile
uyumlu yaklafl›m tarz› yerel ve ulusal
düzeyde güvenilir ve istikrarl› yönetimler kurulmas›n› sa¤layacakt›r.
Vatandafllar›n ihtiyaçlar› ve beklentileri
ülkenin farkl› bölgelerinde, illerinde,
hatta ilçelerinde önemli de¤ifliklikler
gösterdi¤inden yerel yönetimler demokrasi ve ço¤ulculuk ilkelerini daha
etkin ve saydam bir flekilde gelifltirme
ihtiyac›ndad›r. Bu ise farkl› kaynak ve
süreçlerin bir sistem içinde uyumlu çal›flmas›n› ve vatandafl›n kat›l›mc›l›¤›n›
gerektirir. (1)
54
Yerel yönetimlerde kat›l›mc›l›k
2007-2013 dönemini kapsayan 9. Kalk›nma Plan›’n›n kat›l›ma iliflkin ilke ve
politikalar› flöyledir: “Kamusal hizmet
sunumunda, fleffafl›k, hesap verebilirlik, kat›l›mc›l›k, verimlilik ve vatandafl
memnuniyeti esast›r.” (2) Ayr›ca 9.
Kalk›nma Plan›’na koflut olarak orta
vadeli programda da yerel yönetimler,
bölgesel kalk›nma ve iyi yönetiflimin
temel unsurlar› olarak görülmüfl, bu
anlamda çeflitli stratejiler gelifltirilmifltir. Sürdürülebilir topluma dönüflümde vatandafl›n kat›l›mc›l›¤› mutlaka
sa¤lanmal›d›r. Bu konuda 5393 say›l›
Belediye Kanunu da hemfleri odakl›
yönetim ilkesini getirerek belediyelere
çeflitli görevler yüklemektedir. Belediyelere kararlar›nda mahallelinin/hemflerilerin ortak isteklerini göz önünde
H.U¤ur AYKAÇ
Türk Loydu Vakf› ‹ktisadi ‹flletmesi
Sistem Belgelendirme Birim Baflkan›
bulundurma ve hizmetlerin mahallenin ihtiyaçlar›na uygun biçimde yürütülmesini sa¤lamaya çal›flma görevi
verilmektedir. Belediye, hemfleriler
aras›nda sosyal ve kültürel iliflkilerin
gelifltirilmesi ve kültürel de¤erlerin korunmas› konusunda gerekli çal›flmalar›
yapmakla ve bu çal›flmalarda sivil toplum kurulufllar› ve uzman kiflilerin kat›l›m›n› sa¤layacak önlemler almakla
görevlidir.
Hemfleri odakl› yönetim
Hemfleri odakl› belediye yönetiminin
kurumsallaflmas› aç›s›ndan kanunda
öne ç›kan düzenleme Kent Konseyi’dir. Kent konseyi kent yaflam›nda,
kent vizyonunun ve hemflerilik bilincinin gelifltirilmesi, kentin hak ve hukukunun korunmas›, sürdürülebilir kalk›nma, çevreye duyarl›l›k, sosyal yard›mlaflma ve dayan›flma, saydaml›k,
hesap sorma ve hesap verme, kat›l›m
ve yerinden yönetim ilkelerini hayata
geçirmeye çal›flmakla görevlendirilmifltir. Belediyeler sivil toplum kurulufllar›n›n ve mahalle muhtarlar›n›n temsilcileri ile di¤er ilgililerin kat›l›m›yla oluflacak olan kent konseyinin faaliyetlerinin etkili ve verimli yürütülmesi konusunda yard›m ve destek sa¤lamakla
görevlidir. Hemfleri odakl› yönetimin
kurumsallaflmas› amac›yla belediyeler;
sa¤l›k, e¤itim, spor, çevre gibi hizmetlerle yafll›lara, kad›n ve çocuklara,
özürlülere, yoksul ve düflkünlere yöne-
lik hizmetlerin yap›lmas›nda beldede dayan›flma
ve kat›l›m› sa¤lamak,
hizmetlerde etkinlik, tasarruf ve verimlili¤i art›rmak amac›yla gönüllü kiflilerin kat›l›m›na yönelik
programlar uygulamakla
görevlidir. Bunlar›n yan›nda turizm ve tan›t›m, evlendirme
hizmetleri, co¤rafî ve kent bilgi sistemleri kurulmas› yukar›da grupland›rd›¤›m›z bu görev ve yetkilerin d›fl›nda Belediye Kanunu’nda belediyelere verilen
di¤er görev ve sorumluluklard›r. (3)
Sürdürülebilir toplum
yap›lanmas›nda gençli¤in kat›l›m›
Gençlik, sürdürülebilir toplum yap›lanmas›nda çok önemli bir aktördür.
Belediyeler ve toplum iflbirli¤inde; üniversiteler, sivil toplum örgütleri, sendikalar, kamu meslek kurulufllar› gibi
bilgi, finans ve entelektüel kapasite
desteklerinden, gençli¤in tüm yönlerinin geliflmesi için birlikte ve bütünleflik yararlan›lmas› günümüz devlet/toplum siyasas›nda öne ç›kan konulard›r.
Belirtilen bu hususlar›n sekteye u¤ramamas› için gerek katk› verecek kurulufllar›n gerekse yerel yönetimler örgütlenmesinin gözden geçirilmesi öncelikli konulardand›r. Yaflanabilir, sürdürülebilir kentler ve toplum için, gençlik
merkezli disiplinler aras› akademik ve
sektörel iflbirli¤i önem tafl›maktad›r. (4)
Yerel yönetimlerde kalite
Belediyelerin yaflanabilir kentler kurmak, demokrasiyi gelifltirmek ve bunu
hemflerileriyle birlikte kat›l›mc› yöntemlerle kurmak görevleri önceliklidir.
Bunu da toplam kalite yönetimi felsefesi uygulayarak gerçeklefltirebilirler.
Kalite vatandafllar›n da
sorumlulu¤udur. Onlar›n, kentlerine ve yaflam kültürlerine sahip
ç›kabilmeleri ancak
“kat›l›m, dayan›flma ve
sorumlu hemflerilik bilinciyle” davranmalar›na ba¤l›d›r. (5) Yerel
yönetimler vatandafllar›n bugünkü ve
(mümkünse) gelecekteki ihtiyaç ve
beklentilerini tespit ederek, bu gereksinimleri mevcut yasal yetki ve kaynaklar›n› kullanarak karfl›lamal›d›r.
IWA-4: 2009 Kalite Yönetim Sistemleri-ISO 9001:2008’in Yerel
Yönetimlerde Uygulanmas› için
K›lavuz
Bilindi¤i gibi ISO 9000 serisi standartlar genel standartlard›r, sektörel farkl›l›k gözetmeksizin tüm sektörlerde uygulanabilir. Uluslararas› Standartlar
Örgütü (ISO), yerel yönetimlerin standard› yorumlamas› ve uyumlu hale
gelmesi amac›yla “IWA-4: 2009 Kalite
Yönetim Sistemleri-ISO 9001:2008’in
Yerel Yönetimlerde Uygulanmas› için
K›lavuz” yay›nlam›flt›r.
Yerel yönetimler, vatandafllar›n ihtiyaç ve beklentilerini karfl›lamak amac›yla
faaliyetleri yönetmesi
ve kontrol edebilmesi için bir kalite yönetim sistemine ihtiyaç duyar. Genel
anlam›yla kalite yönetim sistemi; kalite
hedeflerine ulaflmak ve
vatandafla sa¤lanan ürün ve
hizmetlerin sürekli iyilefltirilmesi için
planlama, süreçler, kaynaklar, dokümantasyon ve organizasyonel yap›dan
oluflur. Böylesi bir sistemin geliflimi temelinde “ISO 9001-Kalite Yönetim Sistemleri-fiartlar” standard› genifl kabul
görmüfltür.
fiu an için Türkiye’de pek çok yerel
yönetim kalite çal›flmas› yürütmektedir. A¤›rl›kl› olarak
ISO 9001 sistemi olmak
üzere baz› belediyelerde
ise Avrupa Kalite Yönetimi Vakf› Kalite ModeliEFQM çal›flmalar› yürütülmektedir. IWA 4: 2009 kalite yönetim sistemi isteklerinin yerel yönetimlere yönelik
yorumlanmas› sayesinde kullan›c›larda standarttan yararlanma düzeyini
art›racak ve belediyelerin toplam kalite
yolculuklar›nda h›z kazand›r›c› bir etki
yapacakt›r.
Standard›n en son versiyonu olan ISO
9001:2008 hizmet sektörü için daha
uygulanabilir hale gelmifltir. Bilindi¤i
gibi ISO 9001 standart ailesi 3 temel
dokümandan oluflur:
• ISO 9000 Kalite Yönetim Sistemleri Temel Kavramlar ve Sözlük
• ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemleri fiartlar
• ISO 9004 Kalite Yönetim SistemleriPerformans ‹yilefltirmeleri ‹çin K›lavuz
Türk Loydu Vakf› ‹ktisadi ‹flletmesi’nin ISO
9001 belgesi düzenledi¤i Yerel
Yönetimler:
• Bursa Nilüfer Belediyesi
• ‹stanbul Eminönü Belediyesi
(29.03.2009 tarihinde Fatih
Belediyesi’ne kat›ld›)
• ‹zmit Belediyesi
• Ankara Mamak Belediyesi
• Ankara Kazan Belediyesi
• Adapazar› Belediyesi
• Adapazar› Arifiye Belediyesi
• Antakya Belediyesi
• Bolu Gerede Belediyesi
• Tekirda¤ Çorlu Belediyesi
Kaynaklar:
1. ISO/IWA-4:2009 Kalite Yönetim Sistemleri-ISO 9001:2008’in Yerel Yönetimlerde Uygulanmas› için K›lavuz
2. T.C. Bay›nd›rl›k ve ‹skân Bakanl›¤›, Yerel Yönetimler, Kat›l›mc›l›k ve Kentsel Yönetim Komisyonu Raporu Ankara-N‹SAN 2009
3. 9. Kalk›nma Plan› (2007 – 2013) - Resmî Gazete 1 Temmuz 2006 - Mükerrer Say›: 26215
4. Toplum Gönüllüleri Vakf› Bilgi Bankas› www.tog.org.tr
5. TAN Mehmet, www.kalder.org/genel/mehmetan-(sunum).ppt , “Yerel Yönetimlerde Kalite Uygulamalar›”
55
SANAT
“‹çeri¤in en iyi flekilde forma
dönüflmesi mükemmelliktir”
Heykelt›rafl Mehmet Aksoy, heykelle yar›m as›rd›r süren maceras›nda insanlara hala
önemli fleyler anlatman›n mücadelesini veriyor. ‹nsano¤lunun özüne yani do¤aya dönerse
mutlu olaca¤›n› savunan Aksoy eserlerinde “Do¤a bizi sarsarsa her fley mahvolur”
mesaj›n› vermeye çal›flt›¤›n› söylüyor. Mükemmelli¤in de tan›m›n› yap›yor Aksoy, “‹çeri¤in
en iyi flekilde forma dönüflmesi mükemmelliktir” diyor.
‹
Mehmet Aksoy
karus’un balmumundan yapt›¤›
kanatlar› vard›. Günefle inat isyankârca ç›rpmaya bafllad› onlar›.
S›cak artt›kça erimeye bafllad› ve
o küçümsedi¤i Günefl yok etti ç›rp›nan kanatlar›n›… Kibirli ‹karus düfltü… ‹nsano¤lu do¤a karfl›s›nda kendini çok büyük görmeye bafllad›. Cep
telefonlar›, kozmetik ürünleri, teknolojinin h›zla ilerlemesi derken insan›n
çevre ve do¤aya verdi¤i zarar art›k ölçülemez bir hal almaya bafllad›. Heykelt›rafl Mehmet Aksoy da bir sanatç›
olarak, insanlar›n do¤aya verdi¤i zararla mücadele etmek için yerini ald›.
Do¤aya haks›zl›k eden, ona zarar veren insanlar›n art›k özüne dönmesi
gerekti¤ine inan›yor. Çünkü insan her
ne kadar unutulmufl da olsa, do¤an›n
bir parças›… Biraz tevazu biraz da yetinme duygusuyla yola ç›k›l›rsa ne insanlar ne de do¤a zarar görecek.
Sanatç› ve do¤a iliflkisine bak›fl›n›z›
heykellerinize nas›l yans›t›yorsunuz?
Do¤a ile insan iliflkisinin bozuldu¤unu düflünüyorum. Çünkü do¤aya en
çok insan zarar veriyor. Asl›nda do¤ayla uyum içinde yaflamay› hayvanlardan ö¤renebiliriz. Hayvanlar zarar
vermiyor. Do¤an›n ritmi bozuldu, günefl fazla yak›yor, küresel ›s›nma, sel,
zelzele, kurakl›k ne kadar felaket oluyorsa hepsi ritm bozuklu¤undan olu-
56
yor. Her gün milyonlarca araba, fabrika hatta savafl mermilerinin ç›kard›¤› gazlar bile çevreye zarar veriyor.
Birileri para kazanacak diye sayd›¤›m›z felaketler bafl›m›za gelebiliyor.
Sanatç›lar da bu duruma duyars›z kalabiliyor. Bunu kabul edilebilir görmüyorum. Ben sanat›ma ve hayat›ma
tepkimi yans›t›yorum. Do¤ayla geçinmeyi ö¤reniyorum. Evimdeki bahçeye bak›yorum, etraf›mdaki kufllarla ve
böceklerle a¤açlardaki meyveleri paylafl›yorum. Oysa satacak olsam ac›mas›z flekilde böcekleri öldürece¤im,
kufllar, ilaçlar yüzünden gelmeyecek,
bahçemdeki do¤an›n dengesi bozulacak. Ben kufllar için ekstra fleyler b›rak›yorum, örne¤in m›s›r ekiyorum
onlar için. 20 y›ld›r bu duyarl›l›kla
heykeller yap›yorum. Bereket tanr›s›n›n heykellerini yap›yorum. Do¤aya
sayg› duyulmas› için baz› figürleri yeniden hat›rlat›yorum. “Do¤a bizi sarsarsa her fley mahvolur”, mesaj›n›
vermeye çal›fl›yorum. ‹nsan do¤a karfl›s›nda ufac›k bir canl›. ‹karus’un
balmumundan yap›lan kanatlar›n›n
günefle yaklaflt›kça erimesi gibi insan
da “Cep telefonlar› icat oldu, bilgisayarlar dünyas›nda yafl›yoruz” diye
kendini bir fley zannetmeye bafllad›.
Geçmiflte birinin karn› a¤r›rsa yan›na
flaman gelir ve “Bugün bir a¤aç m›
kestin?” diye sorarm›fl… Do¤an›n par-
ças› oldu¤umuzu unuttuk, bunu yeniden hat›rlamal›y›z.
Sizce mükemmel nas›l tarif edilir?
Mükemmel var m›d›r?
Akl›n mükemmeli karedir. Duygunun
ve soyutlu¤un mükemmeli ise küre
fleklidir. Sanatç› devaml› mükemmelli¤i arar, yapabilece¤inin en iyisini
yapmaya çal›fl›r, her seferinde u¤rafl›r. Mükemmel mümkün mü? Evet,
mümkün, mükemmel vard›r. Bir formun yüzeyini düflünün ›fl›k k›r›lmalar› var, istiyorsunuz ki tertemiz bir
›fl›k gelsin ve daha sonra geriye dönsün. Orada en ufak bir pürüz bile s›k›nt› yarat›r. Heykelde yapt›¤›n ifle,
ortaya ç›kan esere “art›k bir fley yapamama durumu” mükemmellik olarak kabul edilebilir. Ama bir baflka
heykel yaparken bu mükemmel aray›fl› yine bafllar. “Bir kere yapt›n, bitti”
olmaz. ‹çeri¤in en iyi flekilde forma
dönüflmesi mükemmelliktir. Mükemmellik sanatç›dan sanatç›ya seyirciden seyirciye göre de¤iflen bir kavramd›r. Seyirci farkl› bir tat bulabilir.
Kimisi ustal›kla alakal›d›r, tafl› nas›l
süsledi¤ine bakar, kimisi konuyu iflleme flekliyle ilgilenir. Tüm bu bak›fl
aç›lar›n›n kültürle, ekonomik düzeyle
alakas› var. Hem hayatta hem de sanatta mükemmeli yakalamak için yaln›zca yetenek yeterli de¤il. Üzerinde
çal›flt›¤›n konuda uzmanlaflman da
gerekiyor. Yaklafl›k 45 y›ld›r heykel
yap›yorum ve asla “Bitti” diyemem.
Her seferinde tafl›n karfl›s›nda heyecanlan›yorum. Hala “Yapabilecek miyim” korkusunu tafl›yorum. Bu sayg›d›r asl›nda. Hem tafla, hem eme¤e,
hem sanata, hem de forma… Hemen
mükemmel olunmaz.
Sanatta kalite deyince akl›n›za hangi kriterler geliyor?
Sanatç›lar öncelikle öykünmelerden
vazgeçmeli, herkes kendi eseri için
u¤raflmal›. Çünkü bir bak›ma kendini tan›ma savafl›d›r sanat… ‹nsan
benli¤inin d›fla vurumudur, kendini
tan›ma çabas›d›r. Mesaj›n olacak, görüflün olacak, o görüflü formülize
edeceksin, kendi co¤rafyana, kendi
tepkilerine, kendi ritmine dikkat ederek bu mesaj› vereceksin. ‹nsanlar
flunu fark edemiyor; yürüyüflünden
kahve içifline kadar hayattaki her fleyin bir ritmi vard›r. Sanatta da alg›lama ritimleri var. Biri on günde biri
iki günde alg›l›yor. Bu konuda Mozart ve Beethoven iyi birer örnektir.
Sanatç› kiflili¤i bunlar›n tümünden
oluflur. Sanata kalite katan kifliliktir.
O kifli hakikaten kifli mi? Gerçekten
sanatç› kiflili¤i var m›? Bu varsa kiflinin dünyaya bak›fl› bir penceresi de
var demektir.
Mehmet Aksoy hakk›nda
1939’da Hatay, Yayla Da¤›’nda do¤du.
‹stanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi Heykel bölümünde Prof. fiadi
Çal›k atölyesinde
ö¤renim gördü, asistanl›k yapt›. Devlet
bursuyla yurt d›fl›nda ö¤renim gördü.
1972'ye kadar Londra'da kald›. Berlin Türk Akademiker ve Sanatç›lar Derne¤i'nin kurucu üyeli¤i ve baflkanl›¤›n› yapt›. 1976’da Antalya Film ve Sanat Festivali’ne kat›ld›, 2 ay boyunca Belediye meydan›nda kamuya aç›k heykel çal›flmas›nda bulundu. Berlin Yüksek Sanat Okulu Heykel bölümüne devam etti. Berlin'de serbest sanatç› olarak çal›flt›. 1989’da Türkiye'ye döndü. Kranoldplatz Heykel Sempozyumuna yar›flmayla
kat›lma flans›n› kazand› ve "Buluttan Sevgililer" adl› heykeli yapt›. Rüyalar›m›z” adl› projesini Türk-Alman gençleri ile birlikte gerçeklefltirdi. Gençlere rölyef çal›flmalar› yapt›rd›.
1989’da "Meçhul Asker Kaça¤›" heykelini yapt›. Ayn› y›l II. Uluslararas› ‹stanbul Bienaline
Aya ‹rini'deki "fiahmeran Öyküleri" adl› proje
ile kat›ld›. 1995’te ‹MKB önüne "Ay› ve Bo¤a"
heykeli dikildi. 2001’de Datça Can Yücel mezar
heykelini yapt›. Ayn› y›l ‹fl Bankas› Kuleleri Kibele Çeflmesi Heykeli’ni gerçeklefltirdi. 2005’ten
bu yana, Kars Kalesi karfl›s›ndaki tepeye, 30 m
yüksekli¤inde "Analar A¤lamas›n" adl› heykel
ve çevre düzenlenmesi çal›flmalar› sürüyor.
57
fifiU
UBE HABERLER‹ - ANKARA
2009 Kalite Çemberleri Ödülleri
sahiplerini buldu
KalDer Ankara fiubesi taraf›ndan bu y›l ikinci kez verilen Kalite Çemberi Ödülü’nü Schott
Orim Cam’dan Detay Kalite Çemberi ve Mavi Beyaz Kalite Çemberi, Mesa ‹malat’tan
Nehir Kalite Çemberi, Yünsa’dan Paylafl›m Kalite Çemberi almaya hak kazand›.
K
Sunumlardan baz›lar›
• Boytafl Mobilya çember üyeleri, verimlilik
ve ‹fl Sa¤l›¤› ve Güvenli¤i için yapt›klar› çal›flmalar sonucunda kifli bafl›na düflen toplam
yükü 3684 kg/vardiya de¤erine iyilefltirdi.
• ‹stanbul Ecza Kooperatifi kalite çemberi
üyeleri, artan müflteri flikâyetleri karfl›s›nda
tespit ettikleri yüzde 89 oran›ndaki siparifl haz›rlama ve paketleme gecikmesini çal›flma sonucunda yüzde 9’a düflürdü.
• Kordsa Global çal›flanlar›, kalite çember
çal›flmas› sonucu sar›c› ar›zalar›nda yüzde 89,
malzeme maliyetlerinde ise yüzde 47 iyilefltirme elde etmifllerdir.
• Mesa ‹malat çal›flanlar› yapt›klar› çal›flma
ile hurdaya at›lan kutu profil malzemelerinin
üretimde yeniden kullan›lmas›n› sa¤layarak
80mm üstünde fire malzemelerinin hurdaya
at›lmas›n› önledi.
• Schott Orim Cam çal›flanlar› yapt›klar›
çal›flma ile üretim kapasitesinde yüzde 30 art›fl sa¤lad›, süreçte kullan›lan yar› mamul oran›n› 10.000 adetten 0’a düflürdü.
• Yünsa çal›flanlar› maliyetin düflürülmesi
amac›yla yapt›klar› çal›flma sonucunda kesik
ve y›pranm›fl apron sarfiyat›nda yüzde 45’lik
bir iyilefltirme sa¤lad›.
58
alDer Ankara fiubesince
düzenlenen 12. Kalite
Çemberleri Paylafl›m Konferans› 22 Ekim 2009’da,
ODTÜ Kültür ve Kongre
Merkezi’nde gerçekleflti. Konferans’ta; Boytafl Mobilya, BSH Ev
Aletleri, Eti Maden ‹flletmeleri, ‹stanbul Ecza Kooperatifi, Kordsa Global,
Mesa ‹malat, Schott Orim Cam ve
Yünsa Kalite Çemberi çal›flmalar›n›
anlatt›. Bu y›l ikinci kez verilen Kalite Çemberi Ödülü için sekiz farkl›
kurumdan 15 kalite çemberi baflvurmufltu.
Kalite çemberleri aras›ndan Schott
Orim Cam’dan Detay Kalite Çemberi
ve Mavi Beyaz Kalite Çemberi, Mesa
‹malat’tan Nehir Kalite Çemberi,
Yünsa’dan Paylafl›m Kalite Çemberi
ödül almaya hak kazand›.
Ödül Töreni’nde aç›l›fl konuflmas›n›
yapan KalDer Ankara fiubesi Yöne-
tim Kurulu Üyesi Say›n Haluk Gümüflderelio¤lu “Bu ödül ülkemizdeki
çember çal›flmalar›n› teflvik etmek ve
iyi örnekleri ön plana ç›karmak amac›yla verilmektedir. Bu çal›flmalar›n
yayg›nlaflmas› ile kurulufllar daha pozitif ve güvenli çal›flma ortamlar›na
kavuflurken elde edecekleri olumlu
sonuçlar ile rekabet güçlerini de art›racakt›r. Kalite çemberleri ülkemiz d›fl›nda da ödüllerle tan›n›p takdir edilmektedir.” dedi.
Dört kalite çemberi, ödüllerini KalDer Ankara fiubesi taraf›ndan 22
Ekim 2009 tarihlerinde düzenlenen
12. Kalite Çemberleri Paylafl›m Konferans›’nda, KalDer Ankara flubesi
Yönetim Kurulu Baflkan Yard›mc›s›
Say›n Malik Aviral’den ald›lar.
12. Kalite Çemberleri Paylafl›m Konferans›’nda sunum yapan kalite çemberleri, kazan›mlar›n› yapt›klar› sunumlarla paylaflt›.
fifiU
UBE HABERLER‹ - BURSA
Bursa’da 8. Kalite ve Baflar›
Sempozyumu heyecan› bafllad›
KalDer Bursa fiubesi çal›flmalar›n› aral›ks›z sürdürüyor. Dünya G›da Günü etkinlikleri
çerçevesinde 15 Ekim’de panel düzenleyen flubenin 8. Kalite ve Baflar›
Sempozyumu haz›rl›klar› aral›ks›z sürüyor.
B
US‹AD ve KalDer Yönetimi
28 Eylül 2009 Pazartesi günü
BUS‹AD’ta yapt›klar› toplant›da 8. Kalite ve Baflar› Sempozyumu'nun içeri¤ine iliflkin detaylar› görüfltü. Bursa ve
çevresinde Toplam Kalite Yönetimi’nin
yaflam›n her alan›nda uygulanmas›na
yönelik genifl bir düflünce paylafl›m forumu oluflturmak amac›yla 2003 y›l›ndan bu yana BUS‹AD ve KalDer Bursa fiubesi iflbirli¤inde her y›l de¤iflik
bir tema çerçevesinde düzenlenen Kalite ve Baflar› Sempozyumu’nun sekizincisi 16-17 Nisan 2010 tarihlerinde
Bursa’da yap›lacak. Bursa Valili¤i,
Uluda¤ Üniversitesi ve AIESEC Bursa
fiubesi'nin de destekledi¤i, zengin ve
sürekli yenilenen organizasyon yap›s›yla her y›l kat›l›mc› say›s› artan sempozyuma son olarak 2009 y›l›nda özel
sektör ve kamu sektöründen 3112 kifli
kat›ld›. Bursa'da her y›l 40'a yak›n konusunda uzman konuflmac›n›n bilgi ve
tecrübesini paylaflmak için bir araya
geldi¤i kalite gönüllülerinin özverili çal›flmalar› ve destekleriyle düzenlenen
sempozyum bu çabalarla Bursa'da art›k bir marka haline geldi. Sempozyumda kapsam›nda birbirinden farkl›
konu ve içeriklerde oturumlar, panel,
Bursa Kalite Ödülü Töreni ve 8. Kalite
ve Baflar› Fuar› düzenleniyor.
Dünya G›da Günü etkinlikleri
Birleflmifl Milletler G›da ve Tar›m Örgütü (FAO)’nün kurulufl günü olan 16
Ekim tarihi her y›l belirlenen bir tema
ile “Dünya G›da Günü” olarak kutlanmaktad›r. Bu y›l›n temas› ise FAO taraf›ndan, “Kriz Döneminde G›da Güvenli¤ini Baflarmak” olarak aç›kland›.
Dünya G›da Günü etkinlikleri kapsam›nda KalDer Bursa fiubesi G›dada
Kalite Uzmanl›k Grubu taraf›ndan 15
Ekim 2009’da Bursa Konak Kültür
Evi’nde bir panel gerçeklefltirildi.
“Kalite Personeli Yetifltirme
Program›” üniversite
ö¤rencilerine tan›t›ld›
“Kalite Personeli Yetifltirme Program›”
8 Ekim 2009’da Uluda¤ Üniversitesi’nde düzenlenen toplant›da ö¤rencilere tan›t›ld›. Toplant›da ÜS‹GEM Müdürü Prof. Dr. Zeyyat Sabuncuo¤lu
program›n ö¤rencilere sa¤layaca¤› katk› ve önemi üzerine; KalDer Yönetim
Kurulu Üyesi Sami Erol Toplam Kalite
Yönetimi, EFQM Modeli ve KalDer
hakk›nda bilgi verirken, E¤itim ve Muhasebe Sorumlusu Güleser Su program›n iflleyiflini aktard›. Toplant›ya ö¤rencilerin yan›nda akademisyenler de
kat›ld›. Uluda¤ Üniversitesi ve KalDer
Bursa fiubesi iflbirli¤inde 2006, 2007
ve 2008 y›llar›nda düzenlenen Kalite
Personeli Yetifltirme Program›’nda 4.
dönem mezunlar›n› vermek üzere yeni
dönemi bafllad›. Program, kalite anlay›fl›n›n ülke genelindeki özel ve kamu
kurulufllar›nda yayg›nlaflt›r›lmas›, ö¤rencilerin Toplam Kalite Yönetimi ile
donat›lm›fl olarak ifl yaflam›na bafllamalar›n› sa¤lamay› hedefliyor.
59
fifiU
UBE HABERLER‹ - ‹ZM‹R
KalDer ‹zmir fiubesi Petkim
Mükemmellik Saatleri’nin konu¤u oldu
Petkim, mükemmellik bilincini daha da artt›rabilmek, mükemmellik kültürünü
pekifltirebilmek ad›na daha önce bu yolculu¤a ç›km›fl veya model uygulamalar›nda
tecrübeli kifliler ile çal›flanlar›n› buluflturulmaya devam ediyor. Bu amaç do¤rultusunda
KalDer ‹zmir fiubesi Petkim Mükemmellik Saatleri’ne konuk oldu.
‹
ki haftada bir düzenlenen Petkim
Mükemmellik Saatleri mükemmellik kültürünü gelifltirmek
amac›yla bu konuda çal›flan kiflileri bir araya getiriyor. Her buluflmada farkl› tecrübelerden faydalanmak üzere alan›nda uzman kiflileri konuk eden Petkim bu defa
KalDer ‹zmir fiubesi Genel Sekreteri
Kenan Keskino¤lu’nu konuk etti. 3
60
Eylül 2009 tarihinde konuk olan
Keskino¤lu, EFQM Mükemmellik
Modeli’nin flirketlere kazan›mlar› konusunda kat›l›mc›lara bilgi verdi.
Petkim, “Mükemmellik Saati” söyleflilerine konuk olan Keskino¤lu EFQM
Mükemmellik Modeli’nin flirketlere
sa¤lad›¤› kazan›mlar konusunda kat›l›mc›lara bilgi verdi. Keskino¤lu Petkim’in mükemmellik modeline gösterdi¤i ilgiden ve çal›flanlar›n kendilerini bir tak›m oyuncusu olarak hissetmelerinden dolay› duydu¤u memnu-
niyeti dile getirdi. Bir saatlik bilgilendirmenin ard›ndan Keskino¤lu kat›l›mc›lar›n sorular›n› yan›tlad›.
2004 y›l›nda Ulusal Kalite Hareketi’ne kat›lan Petkim, ayda iki kere
düzenledi¤i Pektim Mükemmellik
Saati söyleflileriyle mükemmellik
kültürünün tüm topluma yay›lmas›na öncülük ediyor. 2008 Ulusal Kalite Ödül aday› ve “Mükemmellikte
Yetkinlik Belgesi” sahibi Petkim
EFQM Mükemmellik Modeli’ni bir
yönetim biçimi olarak benimsiyor.
11.09.2009 TAR‹H VE 257 NOLU YÖNET‹M KURULU KARARIYLA KABUL
ED‹LEN ÜYELER:
NO TÜZEL ÜYE
TEMS‹LC‹ ADI
KURULUfiUN ÖLÇE⁄‹
GÖREV‹
fiEH‹R
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
D‹LER ASLAN
AL‹ KEMAL TUNÇ
GÜLSÜM AKDEM‹R
BAHAR SUNMAN
ZÜVER ÇET‹NKAYA
FAHRETT‹N KANDEM‹R
ÖZLEM DE⁄‹RMENC‹O⁄LU
ZAH‹DE GÜNGÖR
‹SMA‹L SATEK‹N
HASAN YOLDAfi
MUSTAFA ÖZCAN
EL‹F ERKOCA AKKÖSE
MEHMET AL‹ KARAKAYA
CANAN MADENO⁄LU
REF‹ TAV‹LO⁄LU
ÖMER DEM‹RC‹
H‹LAL ERD‹NÇ
KORAY BODURO⁄LU
BÜYÜK ÖLÇEKL‹ ‹fiLETME/KAMU
BÜYÜK ÖLÇEKL‹ ‹fiLETME
ORTA ÖLÇEKL‹ ‹fiLETME
KÜÇÜK ÖLÇEKL‹ ‹fiLETME / KAMU
ORTA ÖLÇEKL‹ ‹fiLETME
KÜÇÜK ÖLÇEKL‹ ‹fiLETME / KAMU
KÜÇÜK ÖLÇEKL‹ ‹fiLETME
ORTA ÖLÇEKL‹ ‹fiLETME/KAMU
KÜÇÜK ÖLÇEKL‹ ‹fiLETME/KAMU
BÜYÜK ÖLÇEKL‹ ‹fiLETME
Ö⁄RET‹M ÜYES‹
GENEL MÜDÜR
KAL‹TE MÜDÜRÜ
BAfiKAN YARDIMCISI
YAZI ‹fiLER‹ MÜDÜRÜ
GENEL MÜDÜR
GENEL SEKRETER
DANIfiMAN
OKUL MÜDÜRÜ
fiUBE MÜDÜRÜ
OKUL MÜDÜRÜ
OKUL MÜDÜRÜ
OKUL MÜDÜRÜ
OKUL MÜDÜRÜ
YÖNET‹M KURULU BAfiKANI
Ö⁄RETMEN
GENEL MÜDÜR
ÇOCUK HASTANES‹ BAfiHEK‹M YARDIMCISI
DEN‹ZL‹
‹STANBUL
‹STANBUL
‹STANBUL
‹STANBUL
KOCAEL‹
‹ZM‹R
‹ZM‹R
ESK‹fiEH‹R
ESK‹fiEH‹R
ESK‹fiEH‹R
ESK‹fiEH‹R
ESK‹fiEH‹R
ESK‹fiEH‹R
BURSA
BURSA
ANKARA
ANKARA
PAMUKKALE ÜN‹VERS‹TES‹ REKTÖRLÜ⁄Ü
SUBOR BORU SANAY‹ VE T‹CARET A.fi.
ELECTRICFIL UNIFIL OTOMOT‹V SANAY‹ VE T‹C. A.fi.
BAKIRKÖY BELED‹YES‹
MARMARA BELED‹YELER B‹RL‹⁄‹
ALTINNAL TUR‹ZM ‹fiLETMEC‹L‹K VE YATIRIM A.fi.
‹ZM‹R T‹CARET BORSASI
EUROTIME DANIfiMANLIK LTD. fiT‹.
YUNUSEMRE TEKN‹K VE ENDÜSTR‹ MESLEK L‹SES‹
ESK‹fiEH‹R ‹L M‹LL‹ E⁄‹T‹M MÜDÜRLÜ⁄Ü
ESK‹fiEH‹R ET‹ SOSYAL B‹L‹MLER L‹SES‹
ZEHRA SARAR ANAOKULU
MUALLA ZEYREK ‹LKÖ⁄RET‹M OKULU
ESK‹fiEH‹R KILIÇO⁄LU ANADOLU L‹SES‹
MARMARAB‹RL‹K
BURSA N‹LÜFER ATATÜRK TEK. L‹SE VE END. MESLEK L‹SES‹
GAZ‹ VAKIF OKULLARI
HACETTEPE ÜN‹VERS‹TES‹
NO B‹REYSEL AS‹L ÜYE
KURULUfi ADI
GÖREV‹
MESLE⁄‹
fiEH‹R
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
EUREKO S‹GORTA A.fi.
SUBOR BORU SANAY‹ VE T‹CARET A.fi.
ELECTRICFIL UNIFIL OTOMOT‹V SANAY‹ VE T‹C. A.fi.
BRITISH AMERICAN TOBACCO
MARMARAB‹RL‹K
MARMARAB‹RL‹K
ALTINNAL TUR‹ZM ‹fiLETMEC‹L‹K VE YATIRIM A.fi.
TÜRK TELEKOMÜN‹KASYON A.fi.
TÜRKSAT UYDU HABERLEfiME VE ‹fiLETME A.fi.
SÜREÇ ÖLÇÜMLEME VE GEL‹fiT‹RME YETK‹L‹S‹
ÜRET‹M D‹REKTÖRÜ
LOJ‹ST‹K MÜDÜRÜ
KAL‹TE YÖNET‹M SORUMLUSU
S‹STEM YÖNET‹C‹S‹
KAL‹TE MÜDÜRÜ
‹NSAN KAYNAKLARI MÜDÜRÜ
GENEL MÜDÜR
KAL‹TE YÖNET‹C‹S‹
ENDÜSTR‹ MÜHEND‹S‹
UÇAK MÜHEND‹S‹
ENDÜSTR‹ MÜHEND‹S‹
JEOF‹Z‹K MÜHEND‹S‹, YÖNET‹M S‹STEM DANIfiMANI
S‹STEM YÖNET‹C‹S‹
‹STANBUL
‹STANBUL
‹STANBUL
‹STANBUL
‹STANBUL
‹ZM‹R
BURSA
BURSA
KOCAEL‹
ANKARA
ANKARA
ANKARA
ANKARA
ANKARA
ANKARA
ANKARA
KURULUfi ADI
GÖREV‹
B‹LGE ÇEV‹K
SEYFETT‹N KILINÇ
NESR‹N KILINÇ
D‹LEK BAK‹
BURAK PEHL‹VAN
C.UTKU BERTAN
FEYZ‹ KAPLANO⁄LU
‹SMA‹L MUZAFFER EREN
ZEYNEP KALYONCU
AYNUR ÖZ‹LHAN
ERHAN KUMAfi
MUSTAFA KAYIRICI
SEÇK‹N GÜLTAN
ZEYNEP SÜZEN
TUNÇALP ÖZGEN
U⁄UR ERDENER
NO FAHR‹ ÜYE
1
1
2
3
4
B‹LGE YAKUT
YUSUF BAHA TAKMA
SEM‹H ÇALIfiKAN
ÖZGE B‹ÇER
NO DE⁄‹fiEN ÜYEN‹N ESK‹ ÜYEL‹K T‹P‹
1
PLANLAMA VE STRATEJ‹ GEL‹fiT‹RME D‹REKTÖRÜ
ÖMER AYDIN
NO Ö⁄RENC‹ ÜYE
NAZAN ERfiAH‹N (TÜZEL ÜYE TEMS‹LC‹S‹)
62
GIDA MÜHEND‹S‹
MESLE⁄‹
fiEH‹R
TEKN‹K Ö⁄RETMEN
BURSA
OKUL ADI
FAKÜLTE / ENST‹TÜ
BÖLÜM
fiEH‹R
MARMARA ÜN‹VERS‹TES‹
BO⁄AZ‹Ç‹ ÜN‹VERS‹TES‹
SAKARYA ÜN‹VERS‹TES‹
TOBB EKONOM‹ VE TEKNOLOJ‹ ÜN‹VERS‹TES‹
SOSYAL B‹L‹MLER ENST‹TÜSÜ
MÜHEND‹SL‹K FAKÜLTES‹
‹fiLETME ANAB‹L‹M DALI ULUSLARARASI KAL‹TE B‹L‹M DALI
K‹MYA MÜHEND‹SL‹⁄‹
ENDÜSTR‹ MÜHEND‹SL‹⁄‹
ENDÜSTR‹ MÜHEND‹SL‹⁄‹
‹STANBUL
‹STANBUL
ANKARA
ANKARA
ESK‹ KURULUfi ADI
ÜYEN‹N YEN‹ ÜYEL‹K T‹P‹
ÜYEN‹N GÖREV‹
TEKN‹KER MAK‹NA MÜHEND‹SL‹⁄‹ VE ‹NfiAAT SAN. T‹C. LTD. fiT‹. NAZAN ERfiAH‹N (B‹REYSEL ASIL ÜYE)
fiEH‹R
ESK‹fiEH‹R
NO YEN‹ ÜYE
KURULUfi ADI
FERAGAT EDEN
YEN‹ ÜYEN‹N GÖREV‹
fiEH‹R
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
EL-B‹ ELEKTR‹K ULUSLARARASI T‹C. SAN. A.fi.
HACI ÖMER SABANCI HOLD‹NG A.fi.
DO⁄Ufi OTOMOT‹V SERV‹S VE T‹CARET A.fi.
DEN‹ZL‹ SERVERGAZ‹ DEVLET HASTANES‹
‹ZAYDAfi
‹ZAYDAfi
BRITISH AMERICAN TOBACCO
ASELSAN ELEKTRON‹K SANAY‹ VE T‹CARET A.fi.
ASAfi AMBALAJ VE BASKI SANAY‹ A.fi.
BURSAGAZ
BURSAGAZ
M.KEMAL COfiKUNÖZ ANADOLU TEKN‹K L‹SES‹ VE END. MES. L‹SES‹
CANEL OTOMOT‹V
KOSGEB BAfiKANLI⁄I
ODTÜ
ODTÜ
TÜRK HAVA KURUMU TÜRKKUfiU GENEL MÜDÜRLÜ⁄Ü
TÜRKSAT UYDU HABERLEfiME VE ‹fiLETME A.fi.
PREKONS ‹NfiAAT SANAY‹ A.fi.
TÜRK PATENT ENST‹TÜSÜ (TPE)
TEPE KNAUF ‹NfiAAT VE YAPI ELEMANLARI
TÜRK HAVA KURUMU TÜRKKUfiU GENEL MÜDÜRLÜ⁄Ü
TA‹ TUSAfi HAVACILIK A.fi.
MAMAK BELED‹YES‹
TÜRKSAT UYDU HABERLEfiME KABLO TV VE ‹fiLETME A.fi
MAL‹YE BAKANLI⁄I GEL‹R ‹DARES‹ BAfiKANLI⁄I
HÜSEY‹N CELAL KERP‹fiÇ‹
MEL‹KE TANDO⁄AN
TUBA BULDU
RIDVAN KAD‹R Y‹RM‹BEfiO⁄LU
AYfiE GÜL
O⁄UZ OKAN ‹LHAN
RECEP B‹LAL fiENGÜN
MURAT UZAR
CEYDA ERHANO⁄LU
NEC‹P KEMAL BERKMAN
MERYEM FIKIRKOCA
MEHMET TANER ÖKTEM
F‹KR‹ TONGAL
MURAT SARIÇAM
ERTU⁄RUL ALTIN
ERHAN YÜCE
HÜSEY‹N GÜNDÜZ
MEHMET CANDAN TOROS
AT‹LLA SÖ⁄ÜT
URAL AKBULUT
CANAN Ç‹L‹NG‹R
YUSUF SOYUPEK
OSMAN DUR
TOLGA ALTUN
YUSUF BALCI
SELDA fiAHAN
AKTU⁄ ATAY
BORA ÖZK‹PER
SEYFULLAH EKfi‹
ADNAN ÇEL‹K
OSMAN ARIO⁄LU
CEO/‹CRA KURULU BAfiKANI
GENEL MÜDÜR YRD./YÖNET‹M‹N KAL‹TE TEMS‹LC‹S‹
SÜREÇ ÖLÇÜMLEME VE GEL‹fiT‹RME YÖNETMEN‹
KURUMSAL YÖNET‹M PLATFORMLARI D‹REKTÖRÜ
BAY‹ DENET‹M fiEF‹
KAL‹TE VE PERFORMANS TEMS‹LC‹S‹
GENEL MÜDÜR
YÖNET‹M S‹STEMLER‹ fiEF‹
FABR‹KA MÜDÜRÜ
KAL‹TE GÜVENCE D‹REKTÖRÜ
SST KAL‹TE GÜVENCE MÜDÜRÜ
FCT KAL‹TE GÜVENCE MÜDÜRÜ
TEKN‹K MÜDÜR
KURUMSAL ‹LET‹fi‹M-YÖNET‹M S‹STEMLER‹
GENEL MÜDÜR
OKUL MÜDÜRÜ
KAL‹TE GÜVENCE MÜDÜRÜ
ORGAN‹ZASYON VE SÜREÇ YÖNET‹M‹ D‹REKTÖRÜ
KAL‹TE DANIfiMANI
REKTÖR DANIfiMANI
REKTÖR DANIfiMANI
PARAfiÜT Ö⁄RETMEN‹
GENEL MÜDÜR
ÜRET‹M MÜDÜRÜ
ENST‹TÜ BAfiKAN YARDIMCISI
KAL‹TE BÖLÜM YÖNET‹C‹S‹
UÇUfi E⁄‹T‹M D‹REKTÖRÜ
YÖNET‹M KURULU ÜYES‹
PLANLAMA VE YATIRIM fiUBE MÜDÜRÜ
GENEL MÜDÜR YARDIMCISI
GEL‹R ‹DARES‹ BAfiKANI
‹STANBUL
‹STANBUL
‹STANBUL
‹STANBUL
KOCAEL‹
DEN‹ZL‹
KOCAEL‹
KOCAEL‹
‹ZM‹R
ANKARA
ANKARA
ANKARA
ANKARA
BURSA
BURSA
BURSA
BURSA
ANKARA
ANKARA
ANKARA
ANKARA
ANKARA
ANKARA
ANKARA
ANKARA
ANKARA
ANKARA
ANKARA
ANKARA
ANKARA
ANKARA
‹BRAH‹M SERDAR ÇAKIN
ÖZLEM ODAR
ÖZLEM DEM‹RC‹O⁄LU
RIZA MURAT YILMAZ
CEM KAYA
HAT‹CE ERBEY‹N
MUHAMMET SARAÇ
ONUR ULUDA⁄
HARUN ARDIÇ
ÖMER FARUK ‹LTER
HASAN KOBAKÇI
‹BRAH‹M SEYREKBASAN
‹ZZET fiAH‹N
TU⁄ÇE BALARISI
HASAN ERB‹L DOYURAN
‹BRAH‹M TÜNAYDIN
OSMAN YILDIRIM
fiENOL ‹Z
AYNUR ODAMAN
‹REM D‹KMEN TOKER
VOLKAN ATALAY
NURAY AVCU
ÖZKAN DALBAY
ENDER KILIÇ
HAB‹P ASAN
HANDE ONAY
‹SMA‹L DO⁄AN
NAMIK L‹MAN
NERG‹Z ÖZER
N‹HAT OKTAY
MEHMET K‹LC‹
Derne¤imiz 2009 y›l› üyelik aidatlar›:
• Büyük Ölçekli Kurulufl Tüzel Üyelik Aidat› (Çal›flan say›s› 251 ve üstünde ise) 1.815 TL
• Orta Ölçekli Kurulufl Tüzel Üyelik Aidat› (Çal›flan say›s› 250 ile 50 aras›nda ise) 1.210 TL
• Küçük Ölçekli Kurulufl Tüzel Üyelik Aidat› (Çal›flan say›s› 50 ve alt›nda ise) 605 TL
• Bireysel Asil Üyelik Aidat›: 200 TL
• Fahri Üyelik Aidat›: 100 TL
• Ö¤renci Üyelik Aidat›: 20 TL
Not: Kamu kurum ve sivil toplum kurulufllar› y›ll›k aidatlar›n yar›s›n› öderler.
Üyelik ile ilgili sorular›n›z ve görüflleriniz için:
‹stanbul (Merkez)
Ankara
Bursa
Eskiflehir
‹zmir
: Hacer Y›ld›r›m - [email protected]
: Senem Demirdamar - [email protected]
: Arzu Özel - [email protected]
: Sibel K›sa - [email protected]
: Ebru ‹likli - [email protected]
‹stanbul (Merkez)
Ankara
Bursa
Eskiflehir
‹zmir
: Garanti Bankas› Suadiye fib. 6200801
: ‹fl Bankas› Gaziosmanpafla fib. 0223601
: Denizbank Çekirge fib. 1356000-351
: Yap› Kredi Bankas› Porsuk fib. 16269446
: Akbank AOSB fib. 15051
Türkiye Kalite Derne¤i
Ankara
Bursa
Eskiflehir
‹zmir
Centrum ‹fl Merkezi Ayd›nevler Sanayi
Cad. No:3 Küçükyal› 34854 ‹STANBUL
Tel
: 0 216 518 42 84 (Pbx)
: 0 216 518 42 86
Fax
[email protected]
Tezel Sok. No: 2/6 Yukar› Ayranc›
06550 ANKARA
Tel
: 0 312 428 41 11
: 0 312 428 41 13
Fax
[email protected]
Fethiye Mah. Sanayi Cad. No: 317
Kat:2 Nilüfer 16140 BURSA
Tel
: 0 224 241 60 10
Fax
: 0 224 241 58 70
[email protected]
Hoflnudiye Mah. Nayman Sok. Selka Apt.
K.1 D.1 ESK‹fiEH‹R
Tel
: 0 222 221 65 52
Fax
: 0 222 234 34 69
[email protected]
861 Sok. No:72 Jüt Han K.3
D.304 Konak 35250 ‹ZM‹R
Tel
: 0 232 482 30 70
: 0 232 482 08 40
Fax
[email protected]
63
Abone Hizmetleri
ÖNCE KAL‹TE
Abone Fiyatlar› (Bireysel Abonelik)
(Adet-Y›l)
Abonelik Fiyat›...............................: 70.- TL
(Adet-Y›l)
KalDer Üyeleri...........................: 60.- TL
(Adet-Y›l)
Abone Fiyatlar› (Toplu Abonelik)
Ayn› iflyerinde 10 kifli......................: 50.- TL
Ayn› iflyerinde 20 kifli.................: 40.- TL
Fiyatlara KDV dahildir.
Abonelik Bilgileri
Ad› Soyad›
Kurulufl Ad›
Faaliyet Alan›
Dergi Teslim Adresi
Telefon (ev)
Fatura Adresi
Vergi Dairesi
:.................................................................................................................................................
:.................................................................................................................................................
:.................................................................................................................................................
:.................................................................................................................................................
:.................................................................................................................................................
:...........................................Telefon(ifl) :.........................................Faks:....................................
:
:............................................Vergi No:......................................................................................
ÖDEME B‹LG‹LER‹
Havale gönderiyorum.
Garanti Bankas› Suadiye fiubesi
Hesap Numaras› 1299686
(Garanti Bankas› Suadiye fiubesi 1299686 No’lu hesaba toplam bedeli ödedikten sonra 0 216 518 42 86’ya fakslay›n)
Banka, havale ücreti talep edebilir.
Toplam bedeli kredi kart›mdan çekin.
r Visa
Kart Sahibinin Ad› Soyad›
Kart No
Geçerlilik Tarihi
r Mastercard
:...........................................................................................................................................
:...........................................................................................................................................
:...........................................Güvenlik No:............................................. Tarih:......................
‹mza
:....................................................................................................................
Abone Bedeli ile ilgili dekont ve formlar›n dernek merkezimize fakslanmas› ya da postalanmas› yeterli olacakt›r.
Abonelik sistemi, abone olunan tarihten itibaren 1 y›ld›r.
Centrum ‹fl Merkezi Ayd›nevler Sanayi Cad. No:3 Küçükyal› 34854 ‹stanbul
Tel. : +90 (216) 518 42 84 PBX Faks: +90 (216) 518 42 86
Reklam Tarifesi:
Arka kapak
Ön kapak içi
Arka kapak içi
Tercihli
Tercihli çift sayfa (4-5, 6-7, 8-9)
3. Sa¤ sayfa
‹ç sayfalar
Tek Frekans
6.000 TL
5.500 TL
4.000 TL
2.000 TL
3.600 TL
3.000 TL
1.200 TL
3 Frekans
5.500
5.000
3.500
1.800
3.300
2.500
1.050
6 Frekans
4.500 TL
4.000 TL
3.000 TL
1.500 TL
2.800 TL
2.200 TL
900 TL
12 Frekans
3.000 TL
2.500 TL
2.000 TL
1.000 TL
1.800 TL
1.400 TL
600 TL
Tema sponsorlu¤u: 6 say› için(Birim Fiyat)..................................4 sayfa: 2.000 TL.................................8 sayfa: 3.500 TL
(Fiyatlara %18 KDV eklenecektir)
66

KASIM 2009 - Kalite Yönetim Birimi

Transkript

Benzer belgeler

28 haber.ok (Page 1)

sayfa 11 - Spormeydani.org

Bu kart›n sahibinde Asperger sendromu ile birlikte Otizm hastal

AÇ - ekolojikmim.com

000 ODTUbulten kasim

T-KIT 3 DOC*

kapak.fh11

TOYOTA MOTOR EUROPE NV/SA BELÇ‹KA, ÇEMTAfi`I Z‹YARET