türkiye şeker fabrikaları anonim şirketi 2014 yılı faaliyet raporu

Transkript

TÜRKİYE ŞEKER FABRİKALARI
ANONİM ŞİRKETİ
2014 YILI
FAALİYET RAPORU
İÇİNDEKİLER
1- SERMAYE YAPISI, MİSYON-VİZYON
YÖNETİM KURULU BAŞKAN VE ÜYELERİ ÖZGEÇMİŞLERİ
1 - 13
2- DÜNYA ŞEKER DURUMU…………………………………………
14 - 19
3- TARIMSAL FAALİYETLER……………………………………
20 - 48
4- FABRİKALARIMIZIN İŞLETME -TEKNOLOJİK FAALİYETLERİ
A- ŞEKER ÜRETİMİ……………………………………………………
49 - 59
B- DİĞER ÜRETİMLER……………………………………………
60 - 61
C- BAKIM-ONARIMVE ENERJİ FAALİYETLERİ…………………..
62 - 70
5- MAKİNE FABRİKALARI VE EMAF,BÎLGÎ İŞLEM,
ŞEKER ENSTİTÜSÜ FAALİYETLERİ…………………………………
71- 94
6- EĞİTİM FAALİYETLERİ………………………………………………
95 - 105
7- ARAŞTIRMA, PLANLAMA VE KOORDİNASYON FAALİYETLERİ
106 - 115
8- PERSONEL VE SOSYAL İŞLER DAİRESİ FAALİYETLERİ………
116 - 141
9- SATINALMA FAALİYETLERİ ………………………………………
9.1-2-PAZAR ARAŞTIRMALARI VE SATIŞ İŞLERİ ....................
142 - 151
9.3-SATINALMA İŞLERİ .......................................................................
152 - 155
10- YATIRIMLARIMIZ ...........................................................................
156 - 164
11- MALİ DURUM ...................................................................................
165 - 171
12- BİLANÇO ............................................................................................
172 - 197
13- GELİR TABLOSU KAR-ZARAR HESABI .......................................
198 - 215
TÜRKİYE ŞEKER FABRİKALARI A.Ş.
Sermaye Yapısı
Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. 6 Temmuz 1935 tarihinde T.C. Ziraat Bankası ,
Sümerbank ve T.İş Bankası’nın eşit oranda iştirakiyle ve o tarihte mevcut 4 Adet Şeker
Şirketini devir almak suretiyle Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre 22 Milyon Lira
sermayeli bir Anonim Şirket olarak kurulmuştur.
Özelleştirme İdaresi Başkanlığının 16.04.2010 tarih ve 327 sayılı Olurlarına istinaden
Şirketimiz nominal sermayesi 2.117.996.728.00,-TL’ye yükseltilmiş olup, sermaye değişikliği
Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinin 27.04.2010 tarih ve 7551 sayılı nüshasında yayınlanmıştır.
Şirketimizin Yönetim Kurulu; 17.12.2007 tarih ve 6959 sayılı Ticaret sicilinde
yayımlanarak yürürlüğe giren Ana Sözleşmemizin 11. Maddesine göre 7 (Yedi) üyeden
oluşmuş ve 2014 yılında teşekkül eden Yönetim Kurulu Başkan ve Üyelerimizin isimleri
aşağıda gösterilmiştir.
Yönetim Kurulu 2014
Atama
Tarihi
Görevden
Ayrılma Tarihi
Yönetim Kurulu Başkanı ve Sami ÖLMEZTOPRAK
Genel Müdür V.
10.02.2014
Yönetim Kurulu Başkan V. Dr. Bülent ÜZÜMCÜ
ve Genel Müdür V.
18.07.2013
22.09.2014
Yönetim Kurulu Üyesi
Celalettin OKÇU
20.11.2007
14.12.2014
Özer KONTOĞLU
15.08.2012
İsmail TEKKOYUN
04.01.2012
04.03.2014
Hasan KARAÇAM
15.04.2012
04.03.2014
Veysel TEKELİOĞLU
28.01.2009
Prof.Dr. Nihat TOSUN
25.01.2012
Melek Günden ÇINAR
08.06.2014
-
Kemal CİRİT
15.10.2014
-
1
-
-
04.02.2014
MİSYON-VİZYON
Türkşeker’in şeker üretim politikasının esası; öncelikle yurtiçi tüketimini karşılayacak
seviyede, standartlara uygun kalitede, asgari maliyet ve azami katma değer yaratacak şekilde
üretim yapmaktır.
Misyonumuz:
Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. Genel Müdürlüğü, Kalite Politikası (vizyon) doğrultusunda
hizmet vermeyi taahhüt ederken, hizmet verdiği kişi ve kuruluşlar ile çalışanlarının mevcut ve
geleceğe yönelik beklentilerini tespit eder ve bunları karşılamaya çalışır. Yürütülen
hizmetlerde bir misyon oluşturarak, öncelikli sırada müşteri memnuniyetini sağlamak için;

Uygunluk,

Teslim zamanı,

Ürün / hizmet güvenliği,

Sorumluluk gibi beklentileri
karşılamaya özen gösterir.
Vizyonumuz:
Müşterilere, taşra teşkilatına ve pancar üreticilerine verdiğimiz hizmetlerimizi;

Mevzuat hükümlerine uygun olarak,

Verimlilik ve karlılık ilkeleri doğrultusunda,

Hatasız ve mümkün olan en kısa sürede yapmak.

Kalite Yönetim Sisteminin etkinliği ile yeterliliğinin devamlılığı ve sürekli iyileştirme
çalışmaları doğrultusunda,

Müşterilerin ve pancar üreticilerinin memnuniyetini sağlayarak,

Çevreye saygıyı, iş sağlığı ve güvenliğini ön plana alarak, çalışanların motivasyonunu
sağlayıp, gıda güvenliği kuralları çerçevesinde şeker üretimini gerçekleştirmek.
HUKUKİ STATÜ
Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. faaliyetlerini; 4634 sayılı Şeker Kanunu, 233 Sayılı KHK ve
Şirket Ana Statüsüne göre yürütmekte olan, sermayesinin tamamı devlete ait bir İKTİSADİ
DEVLET TEŞEKKÜLÜ olup, Özelleştirme Yüksek Kurulunun 08/10/2007 tarih, 2007/57
sayılı kararı ile kamu hisselerinin özelleştirme programına alınmasına karar verilmiştir.
Böylece Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş., 08/10/2007 tarihi itibariyle 4046 sayılı Özelleştirme
2
Kanununa da tabi olmuştur. Ancak İ.D.D. Kurulu’nun 12.06.2008 tarih ve 2008 / 497 sayılı
kararı ile yürütmenin durdurulması kararı alınmıştır. Bu karar sonrası ÖYK’ nın 12 /08/ 2008
Tarih ve 2008 / 50 sayılı kararı ile Teşekkülerimiz tekrar özelleştirme programına alınmıştır.
3
BAKANLIĞI
KİT,BAĞLI ORTAKLIK,İŞTİRAK VEYA
KURULUŞUN ADI
KURULUŞDAKİ GÖREV ÜNVANI
BAŞBAKANLIK
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
YÖNETİM KURULU BAŞKANI VE GENEL MÜDÜR VEKİLİ
GÖREVE BAŞLAMA
VE BİTİŞ TARİHİ
TEMSİL ETTİĞİ BAKANLIK VEYA
KURULUŞ
10.02.2014
BAŞBAKANLIK
ÖZELLEŞTİRME İDARESİ BAŞKANLIĞI
HALEN BULUNDUĞU ASLİ GÖREV
ÜNVANI
ÖZELLEŞTİRME İDARESİ BAŞKANLIĞI - BAŞKAN YARDIMCISI
ADI VE SOYADI
SAMİ ÖLMEZTOPRAK
DOĞUM YERİ VE YILI
MALATYA
BABA VE ANNE ADI
MEHMET LATİF
ÖĞRENİM DURUMU VE MESLEĞİ
YÜKSEKOKUL
EV ADRESİ VE TELEFON
KIZKULESİ SOKAK NO:17/6 GAZİOSMANPAŞA/ANKARA
14.02.2016
01.10.1960
DAHA ÖNCE BULUNDUĞU GÖREVLER :
SÜMER HOLDİNG A.Ş. - YÖNETİM KURULU BAŞKANI
T.C.BAŞBAKANLIK ÖZELLEŞTİRME İDARESİ BAŞKANLIĞI - BAŞKAN YARDIMCISI
4
ZELİHA
BAKANLIĞI
KURULUŞUN ADI
GÖREVE BAŞLAMA
KURULUŞ
BAŞBAKANLIK
YÖNETİM KURULU BAŞKAN VEKİLİ VE GENEL MÜDÜR VEKİLİ
18.07.2013
22.09.2014
ÜNVANI
ADI VE SOYADI
Dr.BÜLENT ÜZÜMCÜ
GAZİANTEP
BABA VE ANNE ADI
MEHMET HAYRİ
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ HUKUK FAKÜLTESİ
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ-DOKTORA
BİLDİĞİ YABANCI DİLLER
İNGİLİZCE (ÇOK İYİ SEVİYEDE OKUMA, YAZMA, ANLAMA)
ALMANCA (ORTA SEVİYEDE OKUMA, YAZMA, ANLAMA)
FATİH MAH.GÜLYAZ CAD.SAKİN SOK. SAKİN SİTESİ NO:26/28 KEÇİÖREN/ANKARA
01.05.1973
TÜRKAN
EMNİYET GENEL MÜDÜRLÜĞÜ HUKUK MÜŞAVİRİ
1995
1997
ANKARA ADLİ YARGI HAKİM ADAYI
1997
1999
NEVŞEHİR CUMHURİYET SAVCISI
1999
2002
SİVAS/ZARA CUMHURİYET SAVCISI
2002
2005
ŞANLIURFA/BİRECİK CUMHURİYET SAVCISI
2005
2008
ÇERKEZKÖY CUMHURİYET BAŞSAVCISI
2008
2011
BAŞBAKANLIK GÜVENLİK İŞ.GEN.MÜD.3056 SAYILI KANUN KAPSAMINDA GÖREVLİ
2011
2012
TÜRKİYE ŞEKER FABRİKALARI A.Ş.GENEL MÜDÜRLÜĞÜ - GENEL MÜDÜR YARDIMCISI
08.03.2012
30.04.2013
TÜRKİYE ŞEKER FABRİKALARI A.Ş.GENEL MÜDÜRLÜĞÜ - GENEL MÜDÜR VEKİLİ
30.04.2013
18.07.2013
T.ŞEKER FABRİKALARI A.Ş. GENEL MÜDÜR VEKİLİ VE YÖNETİM KURULU ÜYESİ
18.07.2013
26.12.2013
T.ŞEKER FABRİKALARI A.Ş. YÖNETİM KURULU BAŞKAN VEKİLİ VE GENEL MÜDÜR VEKİLİ
26.12.2013
22.09.2014
5
BAKANLIĞI
KURULUŞUN ADI
BAŞBAKANLIK
YÖNETİM KURULU ÜYESİ
GÖREVE BAŞLAMA
KURULUŞ
20.11.2007
BAŞBAKANLIK
ÜNVANI
BAŞBAKANLIK ÖZELLEŞTİRME İDARESİ BAŞKANLIĞI
PROJE GRUP BAŞKANI
ADI VE SOYADI
CELALETTİN OKCU
SİVRİHİSAR
25.03.1964
BABA VE ANNE ADI
CELALETTİN
NAZENİ
ANADOLU ÜNİVERSİTESİ İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLAR FAKÜLTESİ
TODAİE-YÜKSEK LİSANS
ÖĞRETMENLER CAD.TÜĞSAŞ LOJ.A BLOK D.9 ÇUKURAMBAR/ ANKARA
14.12.2014
Ekim-1986
1987
ASKERLİK(ASTEĞMEN)
1987
1988
SÜMERBANK HOLDİNG A.Ş. MERKEZ ŞUBESİ - SÖZLEŞMELİ PERS.
1988
1991
SÜMER HOLDİNG A.Ş. ÖZELLEŞTİRME MÜDÜRLÜĞÜ - UZMAN
1991
1995
ÖZELLEŞTİRME İDARESİ BAŞKANLIĞI GEÇİCİ GÖREVLİ UZMAN
Şubat-1995
Ekim-1995
ÖZELLEŞTİRME İDARESİ BAŞKANLIĞI - UZMAN
Kasım-1995
Eylül-2003
ÖZELLEŞTİRME İDARESİ BAŞKANLIĞI - PROJE GRUP BAŞKAN VEKİLİ
Eylül-2003
Mart-2004
ÖZELLEŞTİRME İDARESİ BAŞKANLIĞI - PROJE GRUP BAŞKANI
Nisan-2004
DEVAM EDİYOR
SÜMERBANK HOLDİNG A.Ş. MERKEZ ŞUBES İ - SÖZLEŞMELİ PERS.
6
BAKANLIĞI
KURULUŞUN ADI
BAŞBAKANLIK
GÖREVE BAŞLAMA
KURULUŞ
23.06.2010
BAŞBAKANLIK
ÜNVANI
BAŞBAKANLIK MÜSTEŞAR YARDIMCISI
ADI VE SOYADI
ÖZER KONTOĞLU
KARABÜK
BABA VE ANNE ADI
ŞERAFETTİN
ANKARA ÜNİVERSİTESİ SİYASAL BİLGİLER FAKÜLTESİ
KAMU YÖNETİMİ
SEDAT SİMAVİ SOKAK NO:4/6 ÇANKAYA/ ANKARA
14.08.2015
30.08.1968
FATMA
DİYARBAKIR KAYMAKAM ADAYI
1990
SİVAS GÖLOVA KAYMAKAMI
1994
ERZURUM ÇAT KAYMAKAMI
1996
KARAMAN VALİ YARDIMCISI
1998
TOKAT VALİ YARDIMCISI
2000
İÇİŞLERİ BAKANLIĞI HUKUK MÜŞAVİRİ
2002
İÇİŞLERİ BAKANLIĞI DIŞ İLİŞKİLER VE AVRUPA BİRLİĞİ KOOR. DAİRESİ BAŞKAN YRD.
2003
BAŞBAKANLIK İDAREYİ GELİŞTİRME BAŞKANI
2007
BAŞBAKANLIK MÜSTEŞAR YARDIMCISI
2009
7
DEVAM EDİYOR
BAKANLIĞI
KURULUŞUN ADI
BAŞBAKANLIK
GÖREVE BAŞLAMA
KURULUŞ
04.01.2012
BAŞBAKANLIK
ÜNVANI
GELİR İDARESİ DAİRE BAŞKANI
ADI VE SOYADI
İSMAİL TEKKOYUN
TAVAS
BABA VE ANNE ADI
MUSTAFA
ANKARA ÜNİVERSİTESİ SİYASAL BİLGİLER FAKÜLTESİ - İŞLETME
İNGİLİZCE
KONUTKENT MAH. 2495 CAD. NO:45/33 YENİMAHALLE/ANKARA
04.03.2014
02.01.1974
HERDEM
HESAP UZMANLARI KURULU BAŞKANLIĞI - HESAP UZMANI
NİSAN-1998
EYLÜL-2009
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI - GRUP BAŞKANI
EYLÜL-2009
DEVAM EDİYOR
AĞUSTOS-2011
İSTİFA
MALİYE BAKANLIĞI - BAKAN DANIŞMANI
8
BAKANLIĞI
KURULUŞUN ADI
BAŞBAKANLIK
GÖREVE BAŞLAMA
KURULUŞ
15.04.2011
BAŞBAKANLIK
ÜNVANI
MALİYE BAKANLIĞI GELİR İDARESİ BAŞKAN YARDIMCISI
ADI VE SOYADI
HASAN KARAÇAM
ÇANKIRI
15.05.1972
BABA VE ANNE ADI
HÜSEYİN
SARE
ANKARA ÜNİVERSİTESİ SİYASAL BİLGİLER FAKÜLTESİ - MALİYE BÖLÜMÜ
ABD İLLİNOİS ÜNİVERSİTESİ EKONOMİ YÜKSEK LİSANS
İNGİLİZCE
ÇAYYOLU MAH.E-3 BLOK NO:25 KONUTKENT/ANKARA
04.03.2014
KAYMAKAM ADAYLIĞI HAZİNE KONTROLÖRLÜĞÜ
1993
1995
HESAP UZMAN YARDIMCILIĞI
1995
1999
HESAP UZMANI
OCAK-1999
ARALIK-2005
BAŞ HESAP UZMANI
ARALIK-2005
2007
GELİR POLİTİKALARI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ DAİRE BAŞKANI
2007
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI GRUP BAŞKANI
NİSAN-2007
UYGULAMA VE VERİ YÖNETİMİ DAİRE BAŞKANLIĞI
DENETİM VE UYUM YÖNETİMİ DAİRE BAŞKANLIĞI
STRATEJİ GELİŞTİRME DAİRE BAŞKANLIĞI
09.12.2010
GELİR İDARESİ BAŞKAN YARDIMCISI
09.12.2010
9
İSTİFA
BAKANLIĞI
KURULUŞUN ADI
BAŞBAKANLIK
GÖREVE BAŞLAMA
KURULUŞ
28.01.2009
BAŞBAKANLIK
ÜNVANI
ÖZELLEŞTİRME İDARESİ BAŞKANLIĞI İSTİHDAM DAİRESİ BAŞKANI
ADI VE SOYADI
VEYSEL TEKELİOĞLU
YENİYAYLA-KONYA
BABA VE ANNE ADI
ÖMER
HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ İŞLETME YÖNETİMİ
İNGİLİZCE
KUZGUN SOKAK NO:87/19 AŞAĞIAYRANCI/ANKARA
14.03.2015
02.04.1957
NACİYE
ASKERLİK
13.12.1981
31.03.1983
ÇALIŞMA VE SOS.GÜV.BAK.İŞ TEFTİŞ KURULU BAŞKANLIĞI - MÜFETTİŞ YARD.
14.05.1984
08.10.1987
ÇALIŞMA VE SOS.GÜV.BAK.İŞ TEFTİŞ KURULU BAŞKANLIĞI - İŞ MÜFETTİŞİ
08.10.1987
16.10.1987
TOPLU KONUT VE KAMU ORT.İDARESİ BAŞKANLIĞI - UZMAN
16.10.1987
31.01.1991
KAMU ORTAKLIĞI İDARESİ BAŞKANLIĞI - UZMAN
31.01.1991
16.01.1995
BAŞBAKANLIK ÖZELLEŞTİRME İDARESİ BAŞKANLIĞI - PROJE GRUP BAŞKANI
16.01.1995
21.03.1996
BAŞBAKANLIK ÖZELLEŞTİRME İDARESİ BAŞKANLIĞI - UZMAN
21.03.1996
01.08.1996
BAŞBAKANLIK ÖZELLEŞTİRME İDARESİ BAŞKANLIĞI - PROJE GRUP BAŞKANI
01.08.1996
10.09.1997
BAŞBAKANLIK ÖZELLEŞTİRME İDARESİ BAŞKANLIĞI - UZMAN
10.09.1997
09.06.2003
BAŞBAKANLIK ÖZELLEŞTİRME İDARESİ BAŞKANLIĞI - İSTİHDAM DAİRESİ BAŞKANI
09.06.2003
DEVAM EDİYOR
10
BAKANLIĞI
KURULUŞUN ADI
BAŞBAKANLIK
GÖREVE BAŞLAMA
KURULUŞ
25.01.2012
BAŞBAKANLIK
ÜNVANI
T.C.SAĞLIK BAKANLIĞI MÜSTEŞARI
ADI VE SOYADI
PROF.DR.NİHAT TOSUN
MAÇKA
28.07.1959
BABA VE ANNE ADI
KAZIM
ŞÜKRAN
ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ - PROF.DR.
İNGİLİZCE
KIZILIRMAK MAHALLESİ 44.CAD.457 SOKAK 6/30 ANKARA
14.02.2014
ELBİSTAN SSK DİSPANSERİ - PRATİSYEN HEKİM
1984
1987
ATATÜRK ÜNİ.TIP.FAK.ORTAPEDİ VE TRAVMATOLOJİ BÖL.- UZMANLIK EĞİTİMİ
1987
1992
YOZGAT DEVLET HASTANESİ ORTAPEDİ VE TRAVMATOLOJİ UZMANI
1992
1993
YÜZÜNCÜ YIL ÜNİ.TIP FAK.ORTOPEDİ VE TRAVMATOLOJİ KLİNİĞİ - YARDIMCI DOÇENT
1993
1997
YÜZÜNCÜ YIL ÜNİ.TIP FAK.ORTOPEDİ VE TRAVMATOLOJİ KLİNİĞİ - DOÇENT
1997
2003
İZZET BAYSAL ÜNİ.TIP FAK.ORTOPEDİ VE TRAVMATOLOJİ KLİNİĞİ - PROF.DOKTOR
2003
2005
ATATÜRK EĞ.VE ARAŞ.HAST.1.ORTOPEDİ VE TRAVMATOLOJİ KLİNİĞİ ŞEFİ VE BAŞHEKİM
2005
2007
T.C.SAĞLIK BAKANLIĞI MÜSTEŞAR YARDIMCISI
21.05.2007
02.12.2008
T.C.SAĞLIK BAKANLIĞI MÜSTEŞARI
02.12.2008
26.05.2014
11
BAKANLIĞI
KURULUŞUN ADI
BAŞBAKANLIK
GÖREVE BAŞLAMA
KURULUŞ
08.06.2014
BAŞBAKANLIK
ÜNVANI
ADI VE SOYADI
MELEK GÜNDEN ÇINAR
ANKARA
BABA VE ANNE ADI
NEŞET
BİLKENT ÜNİVERSİTESİ İKTİSADİ İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ
ULUSLAR ARASI İLİŞKİLER YÜKSEK LİSANS
İNGİLİZCE
TERASEVLER SİTESİ C BLOK DAİRE:34 ORAN/ANKARA
14.05.2015
13.07.1970
GÜLSER
TÜRK İŞBİRLİĞİ VE KALKINMA İDARESİ BAŞKANLIĞI - UZMAN
KBİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ - DENETLEME KURULU ÜYESİ
KÜTAHYA ŞEKER FABRİKASI A.Ş. - DENETLEME KURULU ÜYESİ
BAŞKENT ELEKTRİK DAĞITIM A.Ş. - YÖNETİM KURULU ÜYESİ
BOĞAZİÇİ ELEKTRİK DAĞITIM A.Ş. - YÖNETİM KURULU ÜYESİ
BAŞKENTGAZ DAĞITIM A.Ş. - YÖNETİM KURULU ÜYESİ
TDİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ - YÖNETİM KURULU ÜYESİ
12
BAKANLIĞI
KURULUŞUN ADI
BAŞBAKANLIK
GÖREVE BAŞLAMA
KURULUŞ
15.10.2014
BAŞBAKANLIK
ÜNVANI
ARTVİN VALİSİ
ADI VE SOYADI
KEMAL CİRİT
EMİRDAĞ
BABA VE ANNE ADI
MUHARREM
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ SİYASAL BİLİMLER FAKÜLTESİ
KAMU YÖNETİMİ
ARTVİN VALİLİK LOJMANI - ARTVİN
14.10.2015
25.10.1970
YETER
KAYMAKAMLIK
VALİ YARDIMCILIĞI
HUKUK MÜŞAVİRLİĞİ - DANIŞMAN
BAŞBAKANLIK GÜVENLİK İŞLERİ GENEL MÜDÜRÜ
ARTVİN VALİSİ
13
2- DÜNYA ŞEKER DURUMU
Dünyada son tamamlanan 2013/2014 Pazarlama Yılında 167 milyon ton civarında beyaz
şeker üretilmiş olup, yaklaşık % 80’i kamış, % 20’si ise pancar şekeridir. Son üç pazarlama
yılı üretim ve tüketim ile dış ticarete konu olan şeker miktarı aşağıdaki gibidir.
DÜNYA ŞEKER DENGESİ
BİN
TON
HAM DEĞER
2013/14
2012/13
2011/12
ÜRETİM
181,135
184,152
174,775
TÜKETİM
176,708
172,944
168,201
FAZLALIK
4,427
11,208
6,574
İTHALAT
54,839
56,431
56,276
DIŞ TİCARETE
KONU
İHRACAT
57,249
58,396
56,427
ŞEKER MİKTARI
STOK
77,792
75,772
66,527
STOK / TÜKETİM ( % )
44,02
43,81
39,55
ORANI
BEYAZ ŞEKER
2013/14
2012/13
2011/12
ÜRETİM
166,644
169,420
160,793
TÜKETİM
162,571
159,108
154,745
4,073
10,311
FAZLALIK
6,048
İTHALAT
50,452
51,917
51,774
İHRACAT
52,669
53,724
51,913
STOK
71,569
69,710
61,205
44,02
43,81
STOK / TÜKETİM ( % )
ORANI
14
39,55
DIŞ
TİCARETE
KONU
ŞEKER
MİKTARI
Dünyada en fazla beyaz şeker üretimi yapan ülkeler ; Brezilya, Hindistan, AB ve Çin’dir.
Dünya şeker üretiminin % 20 si Brezilya tarafından yapılmaktadır. Üretimde Brezilya’yı
Hindistan, Çin ve AB. takip etmektedir. Brezilya, Hindistan, Çin ve Tayland kamış şekeri
üretiminde, AB. Rusya, ABD ve Türkiye ise pancar şekeri üretiminde önde gelen ülkelerdir.
En büyük 10 üretici ülkenin yapmış olduğu şeker üretim miktarı aşağıya çıkarılmıştır.
( 1.000 TON)
Brezilya
36.460
Hindistan 23.920
AB.
Çin
13.432
Tayland
11.205
ABD
5.984
Pakistan
5.474
Meksika
Rusya
15.882
7.023
4.393
Avustralya 4.071
Dünya Şeker ekonomisi tüketime göre şekillenmekte olup, tüketimi ise nüfus artış hızı
ile kişi başına gelir belirlemektedir. Gelişmiş ülkelerde kişi başına tüketim artmazken,
gelişmekte olan ülkelerde artmaktadır. Ülke olarak en fazla şeker Hindistan’da tüketilmekte
olup, bu ülkeyi AB. Çin, Brezilya, ABD. ve Rusya takip etmektedir.
Dış Ticarete konu olan şeker 50 milyon ton civarında olup, ihracatın 23 milyon tonu
Brezilya’ya aittir. İhracatta Brezilya’yı, 7 milyon tonla Tayland, 3 milyon tonla Avustralya, 2
milyon tonla Meksika izlemektedir.
Yüksek nüfus oranına sahip olan Çin 13 milyon tonluk üretime rağmen yaklaşık 4
milyon tonda şeker ithal ekmektedir. İthalatta Çin’i yaklaşık 3 milyon tonla AB. 2,3 milyon
tonla ABD takip etmektedir.
Uluslar arası şeker ticareti borsa fiyatları üzerinden yapılmaktadır. Dünya fiyatlarının
oluştuğu uluslar arası borsa Beyaz Şeker için Londra, Ham Şeker için ise New York
borsasıdır. Borsa fiyatlarını düşük maliyetli olan kamış şekeri belirlemektedir.
Dünya fiyatlarını arz / talep dengesi belirlemekle birlikte, petrol fiyatları, enerji
politikaları, navlun, ticaret politikası önlemleri, tercihli anlaşmalar, spekülatif etkiler de borsa
fiyatlarının artmasına veya düşmesine sebep olmaktadır.
15
2010 yılında $/Ton 826,40, 2011 yılında $/Ton 876,30 seviyelerine çıkan beyaz şeker
borsa fiyatları, 2011 yılı Ekim ayından itibaren genel bir düşüş seyrine girmiş olup, 2012
yılında en yüksek fiyat 671,10 $/Ton iken, en düşük fiyat 499,80 $/Ton, 2013 yılında en
yüksek fiyat 507,11 $/Ton, en düşük fiyat ise 475,21 $/Ton olmuştur. 2014 yılında ise
fiyatlar düşmeye devam etmiş ve en yüksek fiyat 457,91 $/Ton, en düşük fiyat ise 423,15
$/Ton olarak gerçekleşmiştir. Bunun sebebi petrol fiyatlarındaki düşüşün yakıt etanolu
talebini azaltmasıyla, arz fazlalığıdır.
Stratejik bir ürün olan şekerin pancardan üretildiği ülkelerde temel amaç, yerli talebin
ithalata meydan vermeksizin yerli üretimle sağlanmasıdır. Pancar şekerinin ihraç pazarlarında
kamış şekeri ile maliyet olarak rekabet etme şansı bulunmamaktadır. Sadece tropik bölgelerde
yetiştirilen şeker kamışının ekildikten sonra 6-7 yıl tarlada kalması, yılda 2-3 kez biçilerek
hasat edilebilmesi şeker pancarının ise, aynı tarlaya 3 veya 4 yılda bir ekilmek suretiyle
yetiştirilebilmesi, yılda 1 dekardan elde edilebilen şeker veriminin kamış için 3-4 ton
olmasına karşılık pancarda 1 ton civarında olması sebebiyle kamıştan elde şekerin maliyeti
pancara göre çok daha düşük olmaktadır.
NİŞASTA BAZLI ŞEKER
Sakarozdan sonra en büyük tatlandırıcı türü, NBŞ. Olarak bilinen “Mısır, Patates,
Buğday, Kasava (Tapioka)” gibi bitkilerden elde edilen nişastadan üretilen ve genel olarak
glukoz ve izoglukoz olmak üzere iki ana türü bulunan karbonhidrat türü şekerlerdir.
Mısırdan üretilen nişasta kökenli tüm şuruplara mısır şurubu, glukozla birlikte fruktoz
içeren şuruplara HFCS ( Yüksek fruktozlu mısır şurubu ) denilmektedir. Nişasata kökenli
Fruktoz içeren şuruplardan % 42 Fruktoz, % 53 Glukoz içerenler HFCS – 42; yaklaşık % 41
Glukoz % 55 Fruktoz içerenler HFCS – 55 olarak adlandırılmakta olup, HFCS – 55 pancardan
elde edilen sakarozun ikamesi olarak kabul edilmektedir.
Dünya HFCS üretimi kuru madde bazında yıllık 13,5 milyon ton olup, en fazla üretim 8
milyon ton ile ABD. de yapılmaktadır.
16
YÜKSEK YOĞUNLUKLU TATLANDICIRILAR
Dünyada en yaygın olarak kullanılan tatlandırıcılar tümü de karbonhidrat yapısında olan
sakaroz ile nişasta bazlı şekerlerdir. ( Glukoz ve Fruktoz ) Ancak karbonhidrat yapısında
olmadığı halde tatlılık veren, karbonhidratlara alternatif çeşitli maddeler bulunmaktadır. İdeal
alternatif tatlandırıcının ; Sakarozun tat ve özelliklerine sahip olması, Kalorisinin düşük
olması, toksik olmaması, ekonomik olması beklenmektedir.
Alternatif tatlandırıcıların 2 temel grubu Yüksek Yoğunluklu Tatlandırıcılar ile Şeker
Alkolleridir. Aynı tadın daha az kalori veren tatlandırıcılarla sağlanması, kandaki glikoz
seviyesini yükseltmeyecek şekilde tatlılık sağlaması, ağız ve dış sağlığının kontrolü,
diyetlerdeki karbonhidrat oranının azaltılması gibi amaçlarla kullanılabilen her türlü
tatlandırıcı Alternatif Tatlandırıcı olarak kabul edilmektedir.
Yüksek Yoğunluklu Tatlandırıcılar ( YYT ) besleyici olmayan tatlandırıcılar olarak da
adlandırılır ve tatlandırma kapasiteleri dışında teknik bir rolleri yoktur. Dolayısıyla şekerin
sağladığı özelliklerin gerektiği durumlarda yüksek yoğunluklu tatlandırıcıların, şekerlerle
karıştırılarak kullanılması ya da başka bir hacim artırıcının kullanılması gereklidir. Yüksek
yoğunluklu tatlandırıcılar sakaroza göre 200.000 kata kadar tatlandırma özelliği olduğundan
daha pahalıdır ama çok daha az miktarda kullanılır.
Tatlandırıcıların, Sakaroza göre tatlılık derecesi aşağıdaki gibidir.
SAKAROZ
1
FRUKTOZ
1,4
YYT’ LAR
Aspartam
Neotam
Sakkarin
Siklamatlar
Steviosit
Sukronik Asit
180
8.000
300
30
300
200.000
17
Ülkemize ithal edilen Yüksek Yoğunluklu Tatlandırıcı miktarı ile Beyaz Şeker
Eşdeğeri ise aşağıdaki gibidir.
2008
TİCARİ
Beyaz Şeker Eşdeğeri
YYT İTHALATI
Net ithalat, Ton
2.458
284.836
2009
TİCARİ
1.107
181.612
2010
TİCARİ
2.199
261.830
TİCARİ
2011
2.502
332.321
2012
TİCARİ
1.951
247.580
2013
TİCARİ
2.605
289.527
Dünyada tatlandırıcı ihtiyacının % 83 ü sakarozdan ( Kamış ve pancardan üretilen)
% 7 si HFCS den, % 10 u ise yüksek yoğunluklu tatlandırıcılardan karşılanmaktadır.
Kamış ve pancar ile bunlardan şeker üretimi esnasında ortaya çıkan yan ve ara
ürünlerden biyoetilen, polipropilen, gibi biyokimyasallar üretimi de önem kazanmaya
başlamış olup, sadece Brezilya’da 6 milyon ton şekere eşdeğer miktarda biyoplastik
üretilmiştir.
ÜLKEMİZDE ŞEKER DURUMU
Bilindiği üzere 4634 sayılı Şeker Kanunu ile şeker üretiminde kota sistemi
getirilmiş olup, Kotalar T.C. Şeker Kurumunca son 3 yıllık fiili üretim miktarları ile
nominal kapasitelerine göre belirlenmektedir. 2014/2015 Pazarlama Yılında 1.261.800 ton
olan kotamız 2015/2016 Pazarlama Yılı için 1.251.000 tona düşmüştür. Her iki pazarlama
yılında da ülke toplam pancar şekeri A Kotası 2.250.000 tondur.
Ülkemizde kurulu şeker üretim kapasitesi toplam 3.147.000 ton olup, 2.036.000 tonu
şirketimize 1.111.000 tonu ise diğer şirketlere aittir.
18
Sonuçlanan en son 2013/2014 Pazarlama yılında Pancar ve Nişasta bazlı şeker
değerleri aşağıdaki gibidir.
1.000 TON
TÜRŞEKER
DİĞER ŞİRKETLER
TOPLAM
KOTA
1.231
985
2.216
ÜRETİM
1.295
1.095
2.390
YURTİÇİ SATIŞ
1.098
985
2.083
246
73
319
C ŞEKERİ SATIŞI
NBŞ ÜRETİMİ
562
YURTİÇİ SATIŞ
305
C ŞEKERİ SATIŞI
257
2013 yılında ülkemizde satılan pancar şekerinin ortalama satış fiyatı TL/KG 2,11 iken
NBŞ. nin ortalama satış fiyatı TL/KG 1,47 iken, 2014 yılında bu fiyatlar sırasıyla TL/KG 2,33
ve TL/KG 1,57 olmuştur.
Kaynak : Şeker Kurumu Yayınları
19
3- TARIMSAL FAALİYETLER
3.1-ÜRETİM FAALİYETLERİ
3.1.1-TAAHHÜT VE EKİM DURUMU
2014 yılında 10.200.000 ton pancar üretim iş programına karşılık 2.566 köyde 84.480
üretici ile 10.200.000 ton pancar üretimi için sözleşme akdedilmiştir. Ekimlere zamanında
başlanarak hızlı bir ekim gerçekleştirilmiş ve toplam 171.611,0 hektar sahada pancar ekimi
yapılmıştır.
Taahhüt ve ekim durumu fabrikalar itibariyle aşağıda gösterilmiştir.
Fabrika
Adı
Afyon
Ağrı
Alpullu
Ankara
Bor
Burdur
Çarşamba
Çorum
Elazığ
Elbistan
Erciş
Ereğli
Erzincan
Erzurum
Eskişehir
Ilgın
Kars
Kastamonu
Kırşehir
Malatya
Muş
Susurluk
Turhal
Uşak
Yozgat
TOPLAM
Tahsis
Edilen Kota
(Ton)
810.000
30.000
52.000
560.000
418.000
600.000
3.000
430.000
100.000
395.000
210.000
995.000
246.000
245.000
893.000
1.000.000
20.000
260.000
610.000
300.000
340.000
265.000
770.000
205.000
443.000
10.200.000
Taahhüde Giren
Köy
Üretici
(Adet)
(Adet)
133
20
97
132
62
203
9
157
48
62
52
88
80
88
174
139
8
143
118
87
84
83
253
93
153
2.566
6.048
337
1.055
3.111
2.996
7.310
154
3.357
911
2.697
1.558
6.838
2.146
2.356
5.527
8.669
223
3.060
3.536
1.183
4.814
1.543
9.471
2.411
3.169
84.480
20
Alınan
Taahhüt
(Ton)
810.000
30.000
52.000
560.000
418.000
600.000
3.000
430.000
100.000
395.000
210.000
995.000
246.000
245.000
893.000
1.000.000
20.000
260.000
610.000
300.000
340.000
265.000
770.000
205.000
443.000
10.200.000
Ekim
(Hektar)
14.765,0
437,0
780,0
9.370,0
6.350,0
9.765,0
74,0
7.571,0
1.620,0
5.700,0
3.900,0
15.070,0
3.805,0
4.690,0
14.610,0
18.200,0
337,0
4.877,0
9.786,0
5.232,0
7.150,0
2.862,0
13.840,0
3.370,0
7.450,0
171.611,0
Pancar Eken
Köy
Üretici
(Adet)
(Adet)
133
20
97
132
62
203
9
157
48
62
52
88
80
88
174
139
8
143
118
87
84
83
253
93
153
2.566
6.024
307
949
3.099
2.979
7.261
146
3.296
873
2.601
1.519
6.818
2.119
2.354
5.526
8.669
211
3.040
3.525
1.137
4.739
1.506
9.427
2.403
3.137
83.665
3.1.2- ZİRAİ MÜCADELE DURUMU
Ekimde kullanılan tohumların tamamı toprak altı haşerelerine karşı ilaçlanmıştır. Şeker
pancarında büyük ölçüde verim ve şeker kaybına neden olan Cercospora yaprak leke
hastalığına karşı 9.069,7 hektar alan ilaçlanmış olup, bunun 9.009,3 hektarı Şirketimiz
tarafından, 60,4 hektarı ise üreticiler tarafından yapılmıştır. Şirketimiz tarafından yapılan
mücadelede kullanılan ilaç bedelinin tamamı sözleşme gereği Şirketimizce karşılanmıştır.
Ayrıca üreticiler tarafından 900,0 hektar sahada Külleme hastalığına karşı mücadele
yapılmıştır. 2014 yılında hastalıklardan dolayı herhangi bir tahribat meydana gelmemiştir.
Şeker pancarına zarar veren haşerelere karşı üreticiler tarafından toplam 75.573,5 hektar
sahada mücadele yapılmıştır. Mücadele yapılan bu alanın 57.905,5 hektarında yaygın olarak
yaprak kurdu zararlısı görülmüş, zamanında ve etkin mücadele yapılmak suretiyle önemli bir
zarara sebebiyet vermesi önlenmiştir.
Hastalık ve haşerelere karşı yapılan mücadele durumu fabrikalar itibariyle aşağıda gösterilmiştir.
Fabrika Adı
Afyon
Ağrı
Alpullu
Ankara
Bor
Burdur
Çarşamba
Çorum
Elazığ
Elbistan
Erciş
Ereğli
Erzincan
Erzurum
Eskişehir
Ilgın
Kars
Kastamonu
Kırşehir
Malatya
Muş
Susurluk
Turhal
Uşak
Yozgat
TOPLAM
Hastalıklara Karşı Mücadele
Haşerelere Karşı Mücadele
Şirket Tarafından Yapılan
Üreticiler Taraf.
Üreticiler Taraf. Şirket Taraf.
Yapılan
İlaçlama
Alanı
İlaç
Masrafı
İlaçlama Alanı
Yapılan
Yapılan
(Hektar)
(TL/hektar)
(Hektar)
(Hektar)
(Hektar)
60,4
636,2
52,92
118,0
907,0
3.350,0
370,0
1.430,0
1.620,0
6.600,0
2.670,0
14.220,0
2.675,0
2.800,0
3.080,0
6.767,0
140,0
1.291,4
28,84
8.490,0
900,0
818,5
41,31
5.017,5
10.172,0
2.841,9
74,79
2.750,0
3.421,3
40,11
2.397,0
960,4
9.009,3
21
50,45
75.573,5
-
3.1.3- ÜRÜN TAŞIYAN SAHA
2014 yılında 171.611,0 hektar sahada pancar ekimi yapılmış olup, yaprak kurdu zararlısı,
intaş noksanlığı, don, kırağı, rüzgar erozyonu, dolu, sel ve feyezan nedenleriyle ekilen sahanın
2.055,4 hektarı tahrip olmuştur. Tahrip olan bu sahanın 1.530,0 hektarı mükerrer olarak
ekilmiş, 525,4 hektarı ise ekim döneminin geçmiş olmasından dolayı ekilememiştir. Hasat
edilen saha 171.085,6 hektar olmuştur.
Pancar ekimi yapılan, tahrip olan, mükerrer ekilen ve hasat edilen saha miktarları
fabrikalar itibariyle aşağıda gösterilmiştir.
Fabrika Adı
Afyon
Ağrı
Alpullu
Ankara
Bor
Burdur
Çarşamba
Çorum
Elazığ
Elbistan
Erciş
Ereğli
Erzincan
Erzurum
Eskişehir
Ilgın
Kars
Kastamonu
Kırşehir
Malatya
Muş
Susurluk
Turhal
Uşak
Yozgat
TOPLAM
İlk Ekim
(Hektar)
14.765,0
437,0
780,0
9.370,0
6.350,0
9.765,0
74,0
7.571,0
1.620,0
5.700,0
3.900,0
15.070,0
3.805,0
4.690,0
14.610,0
18.200,0
337,0
4.877,0
9.786,0
5.232,0
7.150,0
2.862,0
13.840,0
3.370,0
7.450,0
171.611,0
Tahrip Olan
Saha
(Hektar)
195,0
10,0
22,4
79,0
250,0
185,0
124,0
45,0
Mükerrer
Ekilen
Saha
(Hektar)
195,0
10,0
79,0
185,0
91,0
45,0
760,0
385,0
2.055,4
540,0
385,0
1.530,0
22
Tahrip Olup
Mükerrer
Ekilemeyen Hasat Edilen
Saha
Saha
(Hektar)
(Hektar)
14.765,0
437,0
22,4
757,6
9.370,0
6.350,0
9.765,0
74,0
7.571,0
250,0
1.370,0
5.700,0
3.900,0
15.070,0
3.805,0
4.690,0
14.610,0
18.200,0
337,0
4.877,0
9.786,0
33,0
5.199,0
7.150,0
2.862,0
220,0
525,4
13.620,0
3.370,0
7.450,0
171.085,6
3.1.4- REKOLTE DURUMU
Ülke genelinde pancar ekimi zamanında yapılmış olup, ekimden sonra yağışların az olduğu
bazı ekim alanlarında intaş sulaması yapılmak suretiyle hızlı ve düzgün bir tarla çıkışı
sağlanmıştır. Daha sonra pancarın gelişme döneminde genel olarak sıcaklığın uzun yıllık
ortalamanın üzerinde seyretmesi, her türlü bakım ve sulama işlerinin zamanında yapılması, Eylül
ve Ekim aylarında önceki yıllara göre fazla miktarda alınan yağışlar neticesinde pancar kök
verimi Şirket tarihinin en yüksek değerine ulaşarak 54,67 ton/ha olmuş ve rekolte 9.352.748 ton
olarak gerçekleşmiştir.
Fabrikalar üzerinden pancar teslim eden üretici sayıları ile rekolte miktarları aşağıda
gösterilmiştir.
Pancar Teslim
Eden Üretici
(Adet)
Fabrika Adı
6.017
Afyon
299
Ağrı
898
Alpullu
3.095
Ankara
2.977
Bor
7.255
Burdur
146
Çarşamba
3.249
Çorum
819
Elazığ
2.588
Elbistan
1.503
Erciş
6.802
Ereğli
2.116
Erzincan
2.323
Erzurum
5.517
Eskişehir
8.659
Ilgın
211
Kars
3.040
Kastamonu
3.525
Kırşehir
1.118
Malatya
4.562
Muş
1.497
Susurluk
9.330
Turhal
2.390
Uşak
3.130
Yozgat
TOPLAM
83.066
Rekolte (Ton)
A Kotası
B Kotası
776.744
14.737
38.612
525.470
408.018
528.670
2.859
367.920
58.514
341.411
155.541
969.799
221.166
197.976
856.205
977.130
14.169
242.008
604.043
260.965
267.639
217.631
593.114
181.208
412.771
-
3.886
1
145
4.994
2.798
3.861
182
2.646
41
1.710
179
21.985
14.704
296
13.686
19.473
2
3.708
16.018
2.562
280
1.156
1.990
886
1.239
780.630
14.738
38.757
530.464
410.816
532.531
3.041
370.566
58.555
343.121
155.720
991.784
235.870
198.272
869.891
996.603
14.171
245.716
620.061
263.527
267.919
218.787
595.104
182.094
414.010
9.234.320
-
118.428
9.352.748
23
C Pancarı
Toplam
3.1.5- FABRİKALAR ARASI PANCAR NAKİLLERİ
Fabrikaların rekolte durumları ile hedef pancar işleme kapasiteleri gözönüne alınarak en
ekonomik işlemeyi sağlamak amacıyla fabrikalar arası pancar nakilleri yapılmaktadır.
2014 yılında toplam işlenen 8.896.000 ton pancarın 365.000 tonunun (% 4,10) fabrikalar arası
nakli yapılmıştır.
Fabrikalar arasında yapılan pancar nakilleri aşağıda gösterilmiştir.
Pancar
Gönderen
Fabrika Adı
Pancar
Alan
Fabrika Adı
İşlenen
Pancara Göre
Nakledilen Pancar
(Ton)
Ağrı
Erzurum
12.000
Alpullu
Susurluk
34.000
Ankara
Çorum
31.500
Çarşamba
Çorum
3.000
Ilgın
Susurluk
83.000
Kars
Erzurum
12.000
Kırşehir
Çorum
142.000
Yozgat
Çorum
47.500
TOPLAM
365.000
24
3.2- KAMPANYA FAALİYETLERİ
3.2.1- İŞLENEN PANCAR
Fabrikaların 2014 yılında kendi sahalarında üretilen ve fiilen işlenen pancar miktarları
İşlenen Olarak
Fabrika Adı
Afyon
Ağrı
Alpullu
Ankara
Bor
Burdur
Çarşamba
Çorum
Elazığ
Elbistan
Erciş
Ereğli
Erzincan
Erzurum
Eskişehir
Ilgın
Kars
Kastamonu
Kırşehir
Malatya
Muş
Susurluk
Turhal
Uşak
Yozgat
TOPLAM
Kendi Sahasında
Üretilen Pancar
(Ton)
778.000
12.000
34.000
495.500
374.000
525.000
3.000
356.000
56.500
344.000
136.500
975.000
208.300
176.000
843.000
944.000
12.000
226.000
612.000
258.000
236.000
184.000
551.000
180.200
376.000
8.896.000
25
Fiilen İşlenen
Pancar
(Ton)
778.000
464.000
374.000
525.000
580.000
56.500
344.000
136.500
975.000
208.300
200.000
843.000
861.000
226.000
470.000
258.000
236.000
301.000
551.000
180.200
328.500
8.896.000
3.2.2- PANCAR TAŞIMALARI
Taşra kantarlarında yükleme ve boşaltma esnasında meydana gelen zayiatlar ile silo
firelerini azaltmak ve fabrikalarımızın tam kapasite ile çalışmalarını temin gayesiyle, 1988
yılında başlatılan üreticilerin pancarlarını doğrudan fabrika merkezlerine teslim etme
uygulamasına bu yıl da devam edilmiştir. Bu kapsamda pancarlarını doğrudan fabrika
merkezine teslim eden üreticilere; pancar nakliye ihalesinde bağlı bulundukları kantar için
oluşan nakliye ücreti ve nakliye ücretinin % 15 fazlası ile nakliye tazminatı ve teşvik primi
ödemesi uygulamaları yapılarak üreticilerin pancarlarını doğrudan fabrika merkezine teslim
etmeleri teşvik edilmiştir. Üreticiler tarafından fabrika merkezine taşınan pancarın toplam
taşınan pancara oranı 2014 yılında % 61,95 olarak gerçekleşmiştir.
Müteahhit nakliyeci ve üreticiler tarafından 2014 yılında fabrika merkezlerine taşınan
pancar miktarları aşağıda gösterilmiştir.
Fabrika Merkezine Taşınan Pancar
(Ton)
(%)
1.231.152
12,22
5.010.356
49,73
6.241.508
61,95
a) Üreticiler Tarafından Taşınan
 Merkez Kantarına Bağlı
Üreticiler Tarafından Taşınan Pancar
 Taşra Kantarına Bağlı Üreticiler
Tarafından Taşınan Pancar
Merkez ve Taşra Kantarına Bağlı
Üreticiler Tarafından Taşınan Toplam Pancar
b) Müteahhit Nakliyeciler
Tarafından Taşınan Pancar
3.833.176
38,05
______________________________________________________________________
TOPLAM
10.074.684
26
100,00
3.2.3- KAMPANYA SONUÇLARI
3.2.3.1- FİRELER
Fabrikaların 2014/2015 kampanya döneminde kendi sahasında üretilen pancara göre,
tesellüm edilen-bedeli ödenen, tesellüm edilen-işlenen, bedeli ödenen-işlenen ve fabrika
tartısı-işlenen pancar miktarları arasındaki farklar aşağıda gösterilmiştir.
Tesellüm Edilen Tesellüm Edilen Bedeli Ödenen İle Fabrika Tartısı İle
İle Bedeli Ödenen İle İşlenen Pancar İşlenen Pancar
İşlenen Pancar
Pancar Arasındaki Arasındaki Fark Arasındaki Fark Arasındaki Fark
Fabrika Adı
Fark (%)
(%)
(%)
(%)
7,30
7,61
0,34
7,32
Afyon
7,89
25,00
18,58
21,20
Ağrı
7,76
19,08
12,27
18,20
Alpullu
7,66
13,74
6,59
12,35
Ankara
8,09
16,32
8,96
15,41
Bor
6,77
8,09
1,41
7,36
Burdur
7,79
9,04
1,35
8,20
Çarşamba
8,79
12,38
3,93
12,05
Çorum
8,91
12,11
3,51
11,85
Elazığ
11,01
10,78
-0,26
10,61
Elbistan
7,57
18,98
12,34
18,46
Erciş
7,50
9,07
1,69
7,83
Ereğli
8,27
18,99
11,69
17,57
Erzincan
8,00
18,33
11,23
16,33
Erzurum
7,28
10,15
3,09
9,54
Eskişehir
8,55
13,38
5,28
12,96
Ilgın
7,51
21,68
15,32
17,37
Kars
8,39
15,74
8,02
15,41
Kastamonu
7,75
8,94
1,30
8,68
Kırşehir
10,89
12,75
2,10
12,60
Malatya
9,33
20,13
11,91
18,19
Muş
7,71
22,39
15,90
19,60
Susurluk
8,05
14,87
7,41
13,86
Turhal
6,46
7,43
1,04
6,36
Uşak
7,77
16,23
9,18
15,69
Yozgat
ORTALAMA
8,02
12,51
27
4,88
11,70
3.2.3.2- BEDELE ESAS POLAR ŞEKER VARLIĞI, FABRİKA DİGESTİONU VE
RANDIMAN DEĞERLERİ
Şeker pancarının verim ve kalitesini; ekimi yapılan pancar çeşidi, yetiştirme yılının iklim
seyri ve vejetasyon döneminde uygulanan kültürel tedbirler belirlemektedir. 2014 yılında;
ekilen tohum çeşidi ile kültürel tedbirlerde önceki yıllara göre kaliteyi etkileyecek önemli bir
değişiklik olmamış, pancar ekimi zamanında ve hızlı bir şekilde yapılmış ve yeterli bitki
sıklığı elde edilmiştir.
Şeker pancarında şeker varlığı; gündüz sıcaklıklarının 19-26 ºC, gece sıcaklıklarının ise
15 ºC'nin altında olduğu zaman en üst seviyede ortaya çıkmaktadır. Gündüz 30 ºC'nin
üzerinde seyreden sıcaklıklar şeker varlığını artırmadığı gibi şeker pancarının gelişmesini de
durdurmaktadır. Gece sıcaklıklarının 15 ⁰C'nin üzerinde seyretmesi durumunda ise gündüz
üretilen şeker, gece solunumla tüketilmektedir. 2014 yılında şeker pancarında şeker
birikiminin en fazla olduğu Temmuz ve Ağustos. aylarında .genel .olarak. gece ….sıcaklıkları
15 ºC’nin, gündüz sıcaklıkları ise 30 °C'nin üzerinde gerçekleşmiştir. Buna bağlı olarak;
Temmuz ve Ağustos aylarında 30 ºC’nin üzerinde seyreden gündüz sıcaklıkları fotosentezi
yavaşlatarak kökte şeker birikiminin azalmasına, 15 ºC’nin üzerinde seyreden gece
sıcaklıkları ise solunum yoluyla şekerin tüketilmesine neden olmuştur. Tarımsal faaliyetler
açısından Temmuz ve Ağustos aylarında yaşanan olumsuzluklara ilave olarak, Eylül ve Ekim
aylarındaki sıcaklıkların mevsim normallerinin üzerinde seyretmesi ve alınan yağışların
önceki yıllara göre fazla miktarda olması şeker pancarının yeniden yaprak sürmesine, yeni
süren yapraklar da pancar köklerinde oluşan şekerin bir miktar daha tüketilmesine sebep
olmuştur.
Cercospora yaprak leke hastalığı ülkemizde daha çok rakımın düşük olduğu nemli ve
sıcak iklime sahip Marmara ve Karadeniz bölgelerindeki pancar ekim alanlarında yaygın
olarak görülmektedir. 2014 yılında söz konusu bölgelerin dışındaki bir kısım pancar ekim
alanlarında da Temmuz ve Ağustos aylarındaki sıcaklıkların mevsim normallerinin üzerinde
seyretmesi nedeniyle sulama sayısı artmış, sulamaların yağmurlama sulama ile gündüz
saatlerinde yapılması pancar yaprakları üzerindeki nemin artmasına neden olmuş ve buna
bağlı olarak Ağustos ayı sonlarına doğru az da olsa Cercospora yaprak leke hastalığı
görülmüş ve pancardaki şeker varlığının azalmasında etkili olmuştur.
Tüm bu olumsuzluklar neticesinde 2014/15 kampanya döneminde ortalama bedele esas
polar şeker varlığı, son dört yıl ortalamasının 1,60 ⁰S altında % 15,20 olarak gerçekleşmiştir.
28
Fabrikaların 2014/2015 kampanya döneminde, bedele esas polar şeker varlığı, fabrika
digestionu ve randıman değerleri aşağıda gösterilmiştir.
Fabrika Adı
Afyon
Ağrı
Alpullu
Ankara
Bor
Burdur
Çarşamba
Çorum
Elazığ
Elbistan
Erciş
Ereğli
Erzincan
Erzurum
Eskişehir
Ilgın
Kars
Kastamonu
Kırşehir
Malatya
Muş
Susurluk
Turhal
Uşak
Yozgat
ORTALAMA
Bedele Esas Polar
Şeker Varlığı
(%)
15,59
16,96
13,73
14,51
15,98
15,22
13,60
14,86
14,39
14,06
17,12
15,36
15,70
16,93
14,57
14,82
18,23
14,48
16,46
14,56
16,54
10,40
15,36
14,38
16,73
Fabrika
Digestionu
(%)
15,28
13,66
15,88
14,73
15,30
14,15
13,98
16,90
15,03
15,14
16,29
14,33
14,42
14,17
16,24
14,51
16,22
10,05
14,59
14,10
16,41
Fabrika
Randımanı
(%)
12,90
10,60
13,12
12,19
12,63
11,44
11,56
14,69
12,20
12,30
14,12
11,88
11,92
11,40
13,87
12,23
13,72
5,85
11,69
11,49
13,53
15,20
14,80
12,14
29
3.2.3.3- PANCAR VE ŞEKER VERİMLERİ
Fabrikalar itibariyle 2014/2015 kampanya döneminde bedeli ödenen pancar miktarı
üzerinden hektara pancar verimi ile bedele esas polar şeker varlığına ve randımana göre
hektara şeker verimleri aşağıda gösterilmiştir.
Fabrika Adı
Afyon
Ağrı
Alpullu
Ankara
Bor
Burdur
Çarşamba
Çorum
Elazığ
Elbistan
Erciş
Ereğli
Erzincan
Erzurum
Eskişehir
Ilgın
Kars
Kastamonu
Kırşehir
Malatya
Muş
Susurluk
Turhal
Uşak
Yozgat
ORTALAMA
Polar Şeker
Varlığına Göre
Şeker Verimi
(Ton/hektar)
8,242
5,720
7,024
8,215
10,338
8,300
5,589
7,273
6,150
8,464
6,836
10,109
9,732
7,157
8,675
8,115
7,666
7,295
10,429
7,380
6,198
7,950
6,711
7,770
9,297
Bedeli
Ödenene Göre
Pancar Verimi
(Ton/hektar)
52,870
33,726
51,158
56,613
64,695
54,535
41,098
48,945
42,741
60,197
39,928
65,812
61,990
42,276
59,541
54,758
42,052
50,383
63,362
50,688
37,471
76,446
43,693
54,034
55,572
54,667
8,309
30
Randımana Göre
Şeker Verimi
(Ton/hektar)
6,820
6,001
8,488
6,648
6,182
4,890
6,959
5,865
8,029
7,625
5,969
7,073
6,527
5,744
8,788
6,199
5,141
4,472
5,108
6,209
7,519
6,637
3.3- ÜRETİCİ DESTEKLERİ
Pancar tarımında toprak verimliliğinin korunması, pancar verim ve kalitesinin artırılması
amacıyla üreticilere tarımsal faaliyetlerini zamanında ve tekniğine uygun olarak yapabilmeleri
için ayni ve nakdi yardım uygulamasına bu yıl da devam edilmiştir.
3.3.1- KİMYASAL GÜBRE DAĞITIMI
Üreticilerin 2014 yılı pancar üretimi için ihtiyaçları olan kimyasal gübrelerin temin ve
dağıtım hizmetleri Yönetim Kurulu kararı ile Pankobirlik’e yaptırılmıştır.
Pancar üretimi için üreticilere dağıtımı yapılan kimyasal gübrelerin cins ve miktarları
1- Ticari İsimlerine Göre (Ton)
ÜRE
(%46N)
KOMPOZE
(12N-30P2O5-12K2O)
50.566
60.628
AZOT
FOSFOR
POTAS
2- Saf Bitki Besin Maddelerine Göre (Ton)
30.536
18.189
7.275
3- Hektara Verilen Saf Bitki Besin Maddesi (kg)
177,94
105,99
42,39
3.3.2- ŞEKER PANCARI TOHUMU
Şirketimiz tarafından temin edilerek 2014 yılı ekiminde kullanılan tohum ve hektara sarf
miktarları aşağıda gösterilmiştir.
1- Ekimde sarf edilen toplam pancar tohumu miktarı (kg)
: 347.760
2- Mükerrer ekim dahil hektara sarf edilen pancar tohumu miktarı (kg) : 3,45
31
3.3.3- EKİM MAKİNELERİ
2014 yılında Şirketimize ait 3.526 adet mekanik hassas ekim makinesi ile 88.569,7 hektar
(% 51,61), üreticilere ait 1.746 adet pnömatik hassas ekim makineleri ile de 83.041,3 hektar
(% 48,39) olmak üzere toplam 171.611,0 hektar pancar ekimi gerçekleştirilmiştir.
Sıra üzeri mesafeye göre ekim durumu aşağıda gösterilmiştir.
Sıra Üzeri
Ekim Mesafesi
İlk Ekim
(Hektar)
(%)
8 cm
115.702,0
67,42
17 cm
55.909,0
32,58
171.611,0
100,00
Toplam
3.3.4-.. SEYYAR VE SABİT PANCAR BOŞALTMA TEMİZLEME VE YÜKLEME
MAKİNELERİNİN ÇALIŞMA DURUMU
2014 yılında 25’i merkez kantarı, 137’si taşra kantarı olmak üzere toplam 162 kantarda
243 adet seyyar pancar boşaltma makinesi ile 27 adet sabit pancar boşaltma makinesi
çalıştırılmıştır. 2014 yılında tesellüm edilen toplam 10.168.153 ton pancarın 7.836.371 tonu
(% 77,07) seyyar, 1.994.518 tonu (% 19,61) sabit olmak üzere toplam 9.830.889 tonu
(% 96,68) boşaltma makineleri ile boşaltılmıştır. Boşaltılan pancarlar için üreticilerden ton
başına 2,20 TL boşaltma ücreti alınmıştır.
Makinelerin son 5 yıllık çalışma durumları aşağıya çıkarılmıştır.
Toplam
Üreticiden Boşaltılan Pancar Miktarı
Boşaltılan
Pancarın Toplam
Seyyar
Sabit
Tesellüm Edilen
Makine
Makine
Toplam
Pancara Oranı
(Ton)
(Ton)
(Ton)
(% )
Çalışan
Çalışan
Tesellüm
Seyyar
Sabit
Edilen
Makine
Makine
Pancar
Yılı
(Adet)
(Adet)
(Ton)
2010
234
27
11.040.875
8.048.926
2.044.156
10.093.082
91,42
2011
239
27
9.735.980
7.246.157
1.798.649
9.044.806
92,90
2012
241
27
9.132.625
6.977.164
1.754.314
8.731.478
95,61
2013
245
27
10.013.447
7.778.937
1.910.213
9.689.150
96,76
2014
243
27
10.168.153
7.836.371
1.994.518
9.830.889
96,68
32
3.3.5- SONDAJ FAALİYETLERİ
Şirketimiz sondaj ekiplerince 2014 yılında Afyon, Bor, Erciş, Muş Şeker Fabrikaları ve
Şeker Enstitüsü Hasankale Deneme İstasyonunda bulunan kuyuların bakım ve onarımları ile
Ankara, Elazığ, Turhal ve Uşak Şeker Fabrikalarında birer adet olmak üzere toplam 4 adet
kuyunun tadilatı yapılmıştır. Şirketimiz sondaj çalışmaları aşağıda gösterilmiştir.
Şirket Sondaj Ekipleri Tarafından Açılan
Üretici Kuyuları
İşletme Kuyuları
Yıllar
1964-2013
2014
TOPLAM
Şirketimiz
Kontrolünde
Özel Sondaj
Ekiplerine
Açtırılan
Ekim
Sahalarında
Açılan
Toplam Toplam Toplam Toplam Toplam Sulanabilecek
Toplam Saha
Debi
Kuyu
Debi
Kuyu
Debi
(Hektar)
(l/sn)
(Adet)
(l/sn)
(Adet)
(l/sn)
Toplam
Kuyu
(Adet)
Toplam
Debi
(l/sn)
Toplam
Kuyu
(Adet)
893
24.131
414
9.586
35.372
379.090
36.265
403.221
403.221
-
-
-
-
-
-
-
-
-
893
24.131
414
9.586
35.372
379.090
36.265
403.221
403.221
3.3.6-BEDELLİ ŞEKER
Her yıl olduğu gibi 2014 yılında da bedelli şeker tevziatına devam edilmiş ve üreticilere
pancar bedeline mahsuben 27.938 ton şeker verilmiştir.
3.3.7-AVANS ÖDEMELERİ
Pancar üreticilerine 2014 yılında 119.610.000 TL (% 18,56) ayni, 524.708.000 TL
(% 81,44) nakdi olmak üzere toplam 644.318.000 TL avans ödemesi yapılmıştır. Bu şekilde
üreticilere pancar bedel ödemeleri başlamadan önce toplam pancar bedelinin % 46,20’si ayni
ve nakdi avans olarak verilmiştir.
3.3.8-YAŞ PANCAR POSASI DAĞITIMI
Kampanya döneminde fabrikalarımızda yan ürün olarak üretilmekte olan yaş pancar posası
dağıtımı ve satışı her yıl Şirketimiz ile üreticiler arasında akdedilen “Şeker Pancarı Üretim
Sözleşmesi” ile “Yaş Pancar Posası Bedelsiz Dağıtımı ve Satışı Yönergesi” esaslarına uygun
olarak yapılmaktadır.
33
Bu çerçevede, Şirketimiz fabrikalarında 2014/2015 kampanya döneminde sözleşme gereği
talep eden pancar üreticilerine, teslim ettikleri firesiz pancarın %20’sine kadar bedelsiz olarak
prese edilmiş yaş pancar posası verilmiştir.
Fabrikalarımızda üretilen istihkak fazlası yaş pancar posası ise Şirketimiz tarafından piyasa
şartlarına göre tespit edilen fiyat ile öncelikle ihtiyacı olan pancar üreticilerine, daha sonra da
sütçülük ve besicilik yapanlara satılmıştır.
2014/2015 kampanya döneminde üretilen toplam 2.474.033 ton yaş pancar posasının
1.823.273 tonu (%73,70) bedelsiz olarak, 650.760 tonu (%26,30) ise bedelli olarak üreticilere
dağıtılmıştır.
3.3.9-MELAS SATIŞI
2014 yılında hayvan yemi olarak 1.723 üreticiye 2.197 ton melas satışı yapılmıştır.
34
3.4-PANCAR FİYATLARI
3.4.1- PANCAR ALIM FİYATLARI
4634 sayılı Şeker Kanunu ve bu kanuna istinaden çıkarılmış olan “Hammadde ve Şeker
Fiyatları Yönetmeliği” gereğince; şeker pancarı fiyatları her yıl, şeker fabrikası işleten gerçek
ve tüzel kişiler ile üreticiler ve/veya temsilcileri arasında varılan mutabakata göre
belirlenmektedir.
Yönetim Kurulu kararı ile 2014 yılında üretici tarafından teslimi taahhüt edilen % 16 polar
şeker ihtiva eden, firesi düşürülmüş net bir ton A kotası şeker pancarı baz alım kesin fiyatı
157,50 TL olarak tespit edilmiştir. Oluşan polar şeker varlığına göre firesi düşürülmüş net bir
ton A kotası şeker pancarının ortalama alım fiyatı 149,00 TL olarak gerçekleşmiştir.
Yönetim Kurulu kararı ile 2014 yılı firesi düşürülmüş net bir ton C pancarı alım fiyatı
90,00 TL olarak tespit edilmiştir.
3.4.2- SON 5 YILLIK PANCAR ALIM FİYATLARI VE TÜFE İLE İLİŞKİSİ
Sabit fiyatlarla son 5 yıllık Pancar Fiyatı - TÜFE ilişkisi aşağıda gösterilmiştir (2010 yılı
100 olarak kabul edilmiştir).
A Kotası
Pancar Alım
Fiyatı
. (TL/ton) .
. TÜFE .
Pancar Fiyatındaki
. Kümülatif Değişim .
2010
118,00
100
100
2011
125,00
106
106
2012
135,00
116
114
2013
144,00
125
122
2014
157,50
136
133
35
3.5- PANCAR BEDELİ ÖDEMELERİ
Fabrikalar itibariyle 2014 yılı toplam pancar bedeli, üreticiye ödenen avanslar ve bakiye
pancar bedeli miktarları aşağıda gösterilmiştir.
Fabrikalar
Afyon
Ağrı
Alpullu
Ankara
Bor
Burdur
Çarşamba
Çorum
Elazığ
Elbistan
Erciş
Ereğli
Erzincan
Erzurum
Eskişehir
Ilgın
Kars
Kastamonu
Kırşehir
Malatya
Muş
Susurluk
Turhal
Uşak
Yozgat
TOPLAM
Prim ve Tazminatlar
Dahil Toplam Pancar
Bedeli
(Bin TL)
119.941,75
2.461,53
5.252,82
75.542,37
64.729,38
79.478,40
398,97
54.284,27
8.353,16
47.603,37
26.311,38
149.181,96
35.569,53
33.000,50
124.029,07
143.489,98
2.543,95
34.893,83
99.914,71
37.858,91
43.566,13
22.281,06
89.797,38
26.018,49
68.227,28
Ayni ve Nakdi
Avans Toplamı
(Bin TL)
56.504,00
1.538,00
2.837,00
35.278,00
23.978,00
38.131,00
231,00
26.052,00
4.387,00
23.766,00
12.801,00
63.702,00
15.681,00
15.639,00
57.846,00
61.223,00
1.360,00
17.307,00
37.807,00
17.502,00
22.088,00
16.661,00
50.251,00
14.428,00
27.320,00
1.394.730,18
644.318,00
36
Üreticiye Ödenen
Bakiye Pancar Bedeli
(Bin TL)
63.437,75
923,53
2.415,82
40.264,37
40.751,38
41.347,40
167,97
28.232,27
3.966,16
23.837,37
13.510,38
85.479,96
19.888,53
17.361,50
66.183,07
82.266,98
1.183,95
17.586,83
62.107,71
20.356,91
21.478,13
5.620,06
39.546,38
11.590,49
40.907,28
750.412,18
2014 yılında bakiye pancar bedeli ödemeleri fabrika bazında pancar alımının sona erdiği
tarihten itibaren 60 gün içerisinde tamamlanmıştır. İlk ödemeye 29/12/2014 tarihinde
Çarşamba Şeker Fabrikasında başlanmış, en son ödeme ise 27/02/2015 tarihinde Ereğli Şeker
Fabrikasında yapılmıştır.
2014 yılında, hektara ve pancar teslim eden üretici başına isabet eden ortalama brüt gelir
durumu 2013 yılı ile mukayeseli olarak aşağıda gösterilmiştir.
Ortalama Brüt Gelir
2013
Hasat Sahasına Göre
(TL/ hektar)
8.125,46
Pancar Teslim Eden
Üretici Başına
(TL)
16.939,67
2014
8.152,24
16.790,63
Fark
26,78
Yılı
-149,04
Ortalama brüt gelir; 2014 yılında bir önceki yıla göre hektar başına % 0,33 oranında
artmış, pancar teslim eden üretici başına ise % 0,88 oranında azalmıştır.
37
3.6. TARIMSAL ETÜT VE PROJEYE İLİŞKİN ÇALIŞMALAR
3.6.1. TARIMSAL ORGANİZASYONDAKİ GELİŞMELER
Ülkemiz şeker sektöründeki gelişmeler, pancar üretim miktarı ve şartlarında ortaya çıkan
değişiklikler, fabrikalarımızda yapılan yatırımlar ve üretici imkânlarının artması gibi hususlar
gözönünde bulundurularak tarımsal organizasyonda değişiklikler yapılarak, üreticiye
Şirketimizce sağlanan hizmetlerin daha etkili ve en ekonomik şekilde verilmesi sağlanmıştır.
3.6.2. PANCAR POTANSİYELİ ETÜT ÇALIŞMALARI
Ülkemiz şeker ihtiyacının artması durumunda ihtiyacın karşılanabilmesi, mevcut kurulu
pancar işleme kapasitemize yeterli ve emniyetli pancar üretiminin yapılabilmesi için
potansiyel pancar ekim sahalarının belirlenmesi, gerek tarım sektöründe, gerekse diğer
sektörlerde meydana gelen değişikliklerin pancar üretimi üzerindeki etkilerinin takibi
açısından periyodik olarak sonu sıfır ve beş rakamıyla biten yıllarda pancar potansiyeli
etütleri yapılmaktadır.
2010 yılında bütün fabrikalarımızda 2011 – 2015 yılları arası pancar potansiyeli etütleri
yapılmıştır. Yapılan bu pancar potansiyeli etütleri sonuçlarına göre; Şirketimize bağlı 25 şeker
fabrikasında pancar ekimi yapılabilecek toplam arazi miktarı 3 milyon 150 bin hektar, 4 yıllık
münavebe sistemine göre yıllar itibariyle ekim sahası 430 – 450 bin hektar, üretilebilecek
pancar miktarı ise 19 - 21 milyon ton arasında değişmektedir.
3.6.3. BÖLGE ŞEFLİĞİ VE KANTARLA İLGİLİ ÇALIŞMALAR
Fabrika merkezlerine yapılan alt yapı yatırımları ile uygulanan pancar nakliye bedeli,
teşvik primi ve tazminat ödemeleri sonucunda doğrudan üreticiler tarafından fabrika
merkezine taşınan pancar miktarında artış olmuş ve buna bağlı olarak da dış kantarlarda
tesellüm edilen pancar miktarı azalmıştır. Ayrıca, bazı üretim sahalarında alternatif ürünlerin
üretiminin artması nedeniyle de pancar üretimi azalmıştır. Bu nedenlerle, ekonomik olma
özellikleri ortadan kalkan Ziraat Bölge Şeflikleri ve kantarlar ile ilgili yapılan çalışmalar ve
değerlendirmeler sonucunda; 2002-2014 yılları arasında 61 Ziraat Bölge Şefliği ve 208 kantar
kapatılmıştır.
38
3.6.4. PANCAR VE RAKİP ÜRÜNLER MALİYET ETÜTLERİ
4634 sayılı Şeker Kanunu ve bu kanuna istinaden çıkarılmış olan “Hammadde ve Şeker
Fiyatları Yönetmeliği” uyarınca şeker pancarı fiyatları, şeker fabrikası işleten gerçek ve tüzel
kişiler ile üreticiler veya temsilcileri arasında varılan mutabakata göre belirlenmektedir. Bu
durum, üretici maliyetlerinin doğru biçimde belirlenmesinin önemini artırmaktadır. Şeker
pancarı ve rakip ürünlerin üretici maliyetlerinin belirlenmesi için Ziraat Bölge
Şefliklerimizce, bölgeyi temsil edecek özellikte, bir pancar ve yeterli sayıda rakip ürün
tarlasında tarımsal üretim için yapılan harcamalar takip edilerek değerlendirilmektedir.
Bu amaçla; 2014 yılında Ziraat Bölge Şefliklerimizce 129 şeker pancarı, 56 buğday,
18 arpa, 5 ayçiçeği, 9 patates ve 52 adet yöresel olarak yetiştirilen diğer ürünlere ait maliyet
etütleri yapılmış ve değerlendirilmiştir.
2014 yılı maliyet etütleri değerlendirme sonuçları “Şeker Pancarı, Buğday ve Ayçiçeğine
Ait Üretici Masrafları” (Tablo 1), “Fabrikalar İtibariyle Şeker Pancarı ve Rakip Ürünlere Ait
Bilgiler” (Tablo 2) ve “Şeker Pancarı Çiftçi Masrafları ve Net Gelirleri Tablosu” (Tablo 3)
başlıkları altında verilmiştir.
39
3.7. TARIMSAL YATIRIM VE TESİSLERLE İLGİLİ ÇALIŞMALAR
3.7.1 . TARIMSAL YATIRIMLAR
2014 C 01 00 20 NUMARALI MUHTELİF İŞLER PROJESİ
Fabrika merkezine yakın kantarlar ile küçük ölçekli kantarların kapatılarak kantar sayısının
azaltılması, merkezde tesellümün arttırılması, sağlıklı fire tespiti ile bedeli ödenen-işlenen
pancar arasındaki farkın düşürülmesi amacıyla, fabrika meydanlarındaki tartma, boşaltma,
silolama ve yan ürünlerin verilmesinde kolaylık sağlanması için takviye ve modernizasyon
yatırımlarının yapıldığı projeye 2014 yılında 4.410.000 TL ödenek tefriki yapılmıştır. Bu
ödenekten 3.969.000 TL harcanarak % 90 gerçekleşme sağlanmıştır. Söz konusu proje
kapsamında yapılan işler Tablo 4’te verilmiştir.
2014 A 02 02 60 NUMARALI İDAME, YENİLEME VE TAMAMLAMA PROJESİ
2014 Yılı Türkşeker Tarım Sektörü Yatırımları 2014 A 02 02 60 numaralı İdame Yenileme
ve Tamamlama Projesi için 2.000.000 TL ödenek tefrik edilmiştir. Bu ödenekten
1.898.000 TL harcanarak % 95 gerçekleşme sağlanmıştır. Söz konusu proje kapsamında
yapılan işler Tablo 5’te verilmiştir.
3.7.2. TARIMSAL TESİSLER
Şirketimiz 31/12/2014 tarihi itibariyle 132 Ziraat Bölge Şefliği ve 249 kantar (2 adedi
kiralık) ile faaliyetlerini sürdürmektedir. Ziraat Bölge Şefliklerimizin bedeli ödenen pancar
miktarlarına göre sınıflandırılması Tablo 6’da, kantarlarımızın bedeli ödenen pancar
miktarlarına göre sınıflandırılması ise Tablo 7’de verilmiştir.
40
41
80,86
16,52
8,00
2,19
2-GÜBRE BEDELİ
3-TOHUM BEDELİ
4-MÜCADELE İLACI
5-MİBZER KİRASI
55,89
2,46
c)Hasat
d)Diğer (Ek.,Mü.,Güb.,Yan Ürün.)
143,18
11,56
6,65
42,90
2,96
13,76
11,51
2,33
1,90
10,44
40,38
0,45
10,21
7,28
22,45
0,40
1,46
3,02
14,77
22,03
TL / Ton
100,00
8,07
4,65
29,96
2,07
9,61
8,04
1,63
1,33
7,29
28,20
0,31
7,13
5,08
15,68
0,28
1,02
2,11
10,32
15,39
Toplam
Masraftaki
% Payı
270,28
6,01
4,85
111,46
27,41
21,35
6,12
0,00
10,52
46,06
9,43
4,86
0,89
3,68
0,00
3,50
27,96
41,52
65,55
TL / da
787,98
17,52
14,14
324,96
79,91
62,24
17,84
0,00
30,67
134,29
27,51
14,18
2,59
10,74
0,00
10,19
81,52
121,05
191,10
TL / Ton
BUĞDAY
100,00
2,22
1,79
41,24
10,14
7,90
2,26
0,00
3,89
17,04
3,49
1,80
0,33
1,36
0,00
1,29
10,35
15,36
24,25
Toplam
Masraftaki
% Payı
320,98
6,38
5,30
130,75
14,25
14,25
10,25
11,75
14,00
66,25
15,25
0,81
0,19
9,25
5,00
8,71
26,00
33,59
95,00
TL / da
Not: 1 Ton'a isabet eden masrafların hesaplanmasında; maliyet etütlerindeki verim değerleri (Şeker Pancarı : 5 474 kg/da, Buğday: 343 kg/da, Ayçiçeği: 276 kg/da) kullanılmıştır.
783,78
16,21
f)Diğer (Müc.,Güb.,Yan Ürün.)
GENEL TOPLAM
75,34
e)Hasat
63,28
36,41
62,98
d)Sulama
8-NAKLİYE BEDELİ
9-DİĞER (Su bedeli vb.)
12,74
c)Çapa Tekleme
234,85
10,41
b)Ekim
7-ÇEKİ GÜCÜ TOPLAMI
57,17
a)Tarla Hazırlığı
ÇEKİ GÜCÜ
221,06
39,84
b)Sulama
6-İŞ GÜCÜ TOPLAMI
122,87
a)Çapa Tekleme
İŞ GÜCÜ
120,61
TL / da
1-TARLA KİRASI
MASRAF UNSURLARI
ŞEKER PANCARI
( 2014 YILI )
TABLO 1: ŞEKER PANCARI, BUĞDAY ve AYÇİÇEĞİ'NE AİT ÇİFTÇİ MASRAFLARI
1.162,97
23,12
19,20
473,73
51,63
51,63
37,14
42,57
50,72
240,04
55,25
2,93
0,69
33,51
18,12
31,56
94,20
121,70
344,20
TL / Ton
AYÇİÇEĞİ
100,00
1,99
1,65
40,73
4,44
4,44
3,19
3,66
4,36
20,64
4,75
0,25
0,06
2,88
1,56
2,71
8,10
10,46
29,60
Toplam
Masraftaki
% Payı
42
Şeker Pancarı
Anason
Arpa (Genel)
Arpa (Sulu)
Arpa (Susuz)
Ayçiçeği
Buğday (Genel)
Buğday (Sulu)
Buğday (Susuz)
Çeltik
Çer.Ayçiçeği
Domates
K.Fasulye
Haşhaş
Havuç
Karpuz
Kavun
Mısır
Silajlık Mısır
Ot
Pamuk
Patates
Sarımsak
Soğan
Taze Fasulye
Tur.Hıyar
Tütün
Nohut
Yonca
ÜRÜN
ADI
129
1
18
6
12
5
56
26
30
7
2
3
2
4
2
2
2
5
6
1
2
9
1
6
1
1
2
1
1
ETÜT
SAYISI
783,78
525,38
227,92
264,61
214,69
320,98
270,28
320,20
244,04
925,48
522,40
2.118,87
568,35
611,31
1.258,05
902,02
571,51
554,52
569,09
84,33
730,54
1.458,79
2.564,10
1.212,32
1.067,35
1.737,87
1.317,35
257,25
296,60
TOPLAM
ÜRETİM
MASRAFLARI
( TL / da )
[1]
5,474
0,120
0,289
0,335
0,274
0,276
0,343
0,388
0,314
0,686
0,150
7,633
0,200
0,110
4,350
6,000
2,317
1,067
5,380
0,300
0,480
3,132
0,900
3,690
1,800
2,400
0,173
0,090
0,700
VERİM
( ton / da )
[2]
143,18
4.378,17
788,65
789,88
783,54
1.162,97
787,99
825,26
777,20
1.349,10
3.482,67
277,59
2.841,75
5.557,36
289,21
150,34
246,66
519,70
105,78
281,10
1.521,96
465,77
2.849,00
328,54
592,97
724,11
7.614,74
2.858,33
423,71
MALİYET
( TL / ton )
[3] = [1] / [2]
149,63
6.500,00
704,00
684,00
711,00
1.263,00
808,00
837,00
781,00
1.828,00
3.000,00
437,00
7.250,00
6.275,00
625,00
250,00
350,00
650,00
123,00
500,00
1.450,00
1.136,00
4.000,00
418,00
900,00
1.000,00
14.400,00
3.250,00
750,00
ÜRÜN
FİYATI
( TL / ton )
[4]
6,45
2.121,83
-84,65
-105,88
-72,54
100,03
20,01
11,74
3,80
478,90
-482,67
159,41
4.408,25
717,64
335,79
99,66
103,34
130,30
17,22
218,90
-71,96
670,23
1.151,00
89,46
307,03
275,89
6.785,26
391,67
326,29
35,29
254,62
-24,46
-35,47
-19,88
27,61
6,86
4,56
1,19
328,53
-72,40
1.216,75
881,65
78,94
1.460,70
597,98
239,44
139,03
92,65
65,67
-34,54
2.099,16
1.035,90
330,10
552,65
662,13
1.173,85
35,25
228,40
NET GELİR
( TL / ton )
( TL / da )
[5] = [4] - [3]
[6] =( [2]*[4] )-[1]
TABLO 2: FABRİKALAR İTİBARİYLE ŞEKER PANCARI ve RAKİP ÜRÜNLERE AİT BİLGİLER
( 2014 YILI )
43
ETÜT
SAYISI
7
3
6
7
4
8
1
7
2
4
4
3
4
6
8
5
3
6
5
6
3
8
9
4
6
129
FABRİKA
ADI
AFYON
AĞRI
ALPULLU
ANKARA
BOR
BURDUR
ÇARŞAMBA
ÇORUM
ELAZIĞ
ELBİSTAN
ERCİŞ
EREĞLİ
ERZİNCAN
ERZURUM
ESKİŞEHİR
ILGIN
KARS
KASTAMONU
KIRŞEHİR
MALATYA
MUŞ
SUSURLUK
TURHAL
UŞAK
YOZGAT
ORTALAMA
741,44
605,92
812,46
773,47
776,72
742,58
510,61
782,78
781,72
882,83
596,28
903,54
792,54
710,05
816,12
798,97
726,33
725,70
835,51
665,57
743,49
869,56
740,44
753,82
827,47
783,78
ÇİFTÇİ
MASRAFLARI
TOPLAMI
(TL/da)
[1]
5,199
3,363
5,152
5,748
6,537
5,423
4,200
4,897
4,275
6,013
4,061
6,508
6,132
4,205
6,018
5,573
4,192
5,087
6,304
5,000
3,700
7,599
4,434
5,427
5,559
5,474
FİRESİZ
PANCAR
VERİMİ
(ton/da)
[2]
15,59
16,96
13,73
14,51
15,98
15,22
13,60
14,86
14,39
14,06
17,12
15,36
15,70
16,93
14,57
14,82
18,23
14,48
16,46
14,56
16,54
10,40
15,36
14,38
16,73
15,20
DİGESTİON
%
[3]
153,46
166,95
135,15
142,83
157,30
149,82
133,88
146,28
141,65
138,40
168,53
151,20
154,55
166,65
143,42
145,88
179,45
142,54
162,03
143,33
162,82
102,38
151,20
141,55
164,69
149,63
ŞEKER
PANCARI
FİYATI
(TL/ton)
[4]
797,90
561,37
696,38
821,03
1.028,29
812,52
562,28
716,30
605,56
832,22
684,33
983,96
947,71
700,70
863,17
813,00
752,20
725,11
1.021,50
716,70
602,42
777,96
670,43
768,14
915,57
819,04
BRÜT
GELİR
(TL/da)
[5] = [4] * [2]
(Düzeltilmiş Maliyet Etütlerine Göre)
56,47
-44,56
-116,08
47,56
251,57
69,94
51,67
-66,48
-176,15
-50,61
88,06
80,42
155,17
-9,35
47,05
14,03
25,88
-0,59
185,99
51,12
-141,07
-91,59
-70,01
14,32
88,09
35,29
10,86
-13,25
-22,53
8,27
38,48
12,90
12,30
-13,58
-41,21
-8,42
21,68
12,36
25,30
-2,22
7,82
2,52
6,17
-0,12
29,50
10,22
-38,13
-12,05
-15,79
2,64
15,85
6,44
NET GELİR
(TL/da)
(TL/Ton)
[6] = [5] - [1]
[7] = ([6] / [2])
TABLO 3: 2014 YILI ŞEKER PANCARI ÇİFTÇİ MASRAFLARI ve NET GELİRLERİ TABLOSU
3
4
6
4
3
2
5
4
5
5
5
2
4
5
2
1
4
4
2
3
2
3
4
4
5
3
KULLAN.
İŞÇİ
SAYISI
(Adet/da)
44
İNŞAAT TOPLAMI
MAKİNE-TEÇHİZAT TOPLAMI
İNŞAAT TOPLAMI
MUHTELİF İŞLER PROJESİ TOPLAMI
Makine-Teçhizat
60 Tonluk Tek Platformlu Pancar Boşaltma Makinesi Yapılması
Pancar Boşaltma Makinesi Tadilatı
Transport altına 60 Tonluk Çukursuz Elektronik Kantar Tesisi Kurulması (1 Tesis)
Pancar Boşaltma Makinesi Tadilatı
Transport Altına 60 tonluk Çukursuz Elektronik Kantar Tesisi Kurulması (1 Tesis)
Pancar Analiz Laboratuarı Numune Alma Ünitesinin Yenilenmesi
Proje Adı
II-İMALAT SANAYİİ
A - Gıda Sanayii
2014 C 01 00 20 - Muhtelif İşler Projesi
İnşaat
Merkez Bölge Şefliği Ofis Binasının Pencerelerinin PVC ve Isıcam Olarak Yenilenmesi
Yüzdürmeli Yer Silolarının Tadilatı
Yüzdürmeli Yer Silosu Yapılması
Pancar Nizamiye Giriş-Çıkış Yolu, Meydan Sahası, Silo Araları, Saha Betonu ve Kanalların Yeniden
Düzenlenmesi ve Tadilatı
Fabrika Meydan Sahasına Beton Asfalt yapılması
Tarım Atölyesi Binası Yapılması
Yüzdürmeli Yer Silosu Yapılması
Eski Yüzdürmeli Yer Silosu Tadilatı
AFYON
ANKARA
ELBİSTAN
EREĞLİ
ILGIN
KASTAMONU
Ş. ENSTİTÜSÜ
YOZGAT
650
140
180
700
85
ELBİSTAN
ERZURUM
KARS
TURHAL
TURHAL
1.940
2.470
4.410
800
400
90
400
90
0
0
90
2.470
15
700
0
AFYON
BOR
BOR
Yeri
Yatırım
Ödeneği
TABLO 4: 2014 C 01 00 20 NO'LU MUHTELİF İŞLER PROJESİ
2.160
2.250
4.410
800
400
90
400
90
90
200
90
2.250
604
140
180
555
80
15
494
182
Revize
Ödeneği
2.160
1.809
3.969
800
400
90
400
90
90
200
90
1.809
604
139
0
338
70
15
494
149
Sarf
Edilen
100
80
90
100
100
100
100
100
100
100
100
80
93
99
0
48
82
100
71
82
Gerçekleşme
oranı %
(Bin TL)
TABLO 5: 2014 A 02 02 60 NOLU İDAME YENİLEME VE TAMAMLAMA PROJESİ
(Bin TL)
Proje Adı
Tarım Sektörü
2014 A 02 02 60 İdame, Yenileme ve Tamamlama Projesi
İNŞAAT
Bölge Şefliği Ofis Binası Kapı ve Pencerelerine Korkuluk Yapılması
Bölge Şefliği Ofis Binası ve Lojmanlarının Kapı ve Pencerelerinin PVC ile
Yenilenmesi
Kaldırım Silo Sahası Yapılması
Beton Silo Sahası Yapılması
Mibzer Barınağı, Sundurma ve Koltuk Ambarı Yapılması
Kantar Binalarının Çatılarının Üzerine Eğimli Çatı Örtü Kaplaması
Yapılması (Hotamış,Demiryurt, Karaman, Kılbasan,Kızık ve Sudurağı)
Yeri
Yatırım
Ödeneği
Revize
Ödeneği
Gerçek-
Sarf
leşme
Edilen oranı %
Bor Şek.Fab. (Aksaray)
0
10
4
40
Bor Şek.Fab. (Niğde)
0
16
14
88
100
140
160
80
170
102
115
115
80
162
102
115
115
72
162
102
82
72
90
95
0
60
53
88
Ereğli Şek.Fab. (Demiryurt)
400
302
302
76
Ereğli Şek.Fab. (Sudurağı)
400
325
325
81
Erzincan Şek.Fab. (Kelkit)
0
18
18
100
Erzincan Şek.Fab. (Kelkit)
0
10
7
70
Erzincan Şek.Fab. (Merkez)
0
12
9
75
Bölge Ofis Binası Pencerelerinin PVC ile Yenilenmesi
Kantar Pencerelerinin PVC ile Yenilenmesi
Ziraat Atölyesi Binası Pencerelerinin PVC ile Yenilenmesi
60 Tonluk Elektronik Kantar Tesisi Sökülmesi, Nakliye ve Montajı
Bölge Ofis Binası ve Lojmanlarının Pencerelerinin PVC ile Yenilenmesi
Bölge Ofis Binasına Ek Oda Yapılması
Erzurum Şek.Fab. (Bayburt)
Erzurum Şek.Fab. (Çayırlı)
Erzurum Şek.Fab. (Fabrika)
Erzurum Şek.Fab. (Horasan)
Erzurum Şek.Fab. (Merkez)
Erzurum Şek.Fab. (Ziraat Atölyesi)
Ilgın Şek.Fab. (Çeltik)
Kastamonu Şek.Fab. (Devrekani)
Kastamonu Şek.Fab. (Taşköprü)
Muş Şek.Fab. (Merkez)
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
1
2
2
4
2
3
25
12
14
25
1
1
2
3
2
3
23
12
14
15
100
50
100
75
100
100
92
100
100
60
Bölge Ofis Binasının Pencerelerinin PVC ile Yenilenmesi
Muş Şek.Fab. (Merkez)
Turhal Şek.Fab. (Akyazı)
Turhal Şek.Fab. (Boztepe)
Uşak Şek.Fab. (Çivril)
0
140
200
0
5
99
132
14
5
99
129
10
100
71
65
71
1.790
1.667
1617
97
0
6
0
0
0
12
180
12
0
0
0
0
0
25
6
8
8
7
8
180
12
20
15
12
20
12
13
5
5
7
7
7
179
10
8
14
0
16
10
52
83
63
88
100
58
99
83
40
93
0
80
83
210
2.000
333
2.000
281
1898
84
95
Bölge Şefliği Ofis ve Lojman Binalarının Çatılarının Yenilenmesi ve
Yağmur Oluklarının Değiştirilmesi
Bölge Şefliği Ofis ve Lojman Binalarının Dış Cephe Sıva Tamiratı ve
Boyasının Yapılması
Bölge Şefliği Ambar Binalarının Çatı Tamiratı ve Kiremitlerinin
Değiştirilmesi
Bor Şek.Fab. (Yeşilova)
Burdur Şek.Fab. (Alagöz)
Burdur Şek.Fab. (Beylerli)
Erciş Şek.Fab. (Ahlat)
Erciş Şek.Fab. (Akdamar)
Ereğli Şek.Fab.
İNŞAAT TOPLAMI
MAKİNE-TEÇHİZAT
Kalorifer Sisteminin Doğalgaza Dönüştürülmesi
Ankara Şek.Fab. (Temelli)
Bölge Kalorifer Kazanının Yenilenmesi
Burdur Şek.Fab. (Elmalı)
Burdur Şek.Fab. (Gölhisar)
Elbistan Şek.Fab. (Afşin)
Elbistan Şek.Fab. (Göksun)
Elbistan Şek.Fab. (Tufanbeyli)
60 Tonluk Çukursuz Elektronik Kantar Tesisi Kurulması (2 Tesis)
Ereğli Şek.Fab. (Demiryurt)
Ereğli Şek.Fab. (Karapınar)
Bölgeye Kameralı Güvenlik Sistemi Kurulması
Ereğli Şek.Fab. (Karapınar)
Erzurum Şek.Fab. (Horasan)
Ilgın Şek.Fab. (Akşehir)
Kastamonu Şek.Fab. (Taşköprü)
Kırşehir Şek.Fab. (Mucur)
MAKİNE-TEÇHİZAT TOPLAMI
İDAME, YENİLEME ve TAMAMLAMA PROJESİ TOPLAMI
45
46
1
12.714
20.931
21.214
3
1
4.405
17
35.070
41.926
0,45
16
12,31
1,33
124.675
5,38
1,05
98.031
32.808
6,15
8
1
2,12
198.511
26.915
16,92
22
2
3
1
9,65
902.493
89.764
110.472
48.468
47.752
48.731
47.721
30.384
84.102
19,23
25
2
3
2
1
1
2
1
1
2
Not: Çarşamba Şeker Fabrikası Merkez Bölge Şefliği ile Kastamonu Şeker Fabrikası Boyabat Ziraat Bölge Şefliğinde 2014 yılında pancar ekim ve üretimi yapılmamıştır.
13,08
7
%
TOPLAM
12.606
16.655
2
2
2
Yozgat
Uşak
Turhal
8.220
1
3
5.558
Susurluk
1
1
1
965
8.288
23.033
1
1
2
2
12.626
12.710
27.910
Muş
1
1
1
1
Malatya
429
9.733
1
1
Kastamonu
1.461
1
Kırşehir
2
Kars
Ilgın
Eskişehir
6.040
19,92
1.863.047
169.488
227.059
145.444
78.819
91.746
181.507
75.822
58.266
147.429
26,93
35
2
2
1
1
2
1
5
4
2
55.457
Erzurum
1
1
2
1
1
6.022
134.695
2
3
1
3
3
1
35.125
2
200.881
125.414
171.020
1
27.761
1
35.722
3
2
2
65,48
6.124.065
291.438
230.658
140.383
109.204
390.833
103.422
996.603
699.613
169.986
991.784
103.242
309.746
170.229
225.080
378.065
272.245
541.534
100001 ve üzeri Ton
Toplam
Adet
Üretim
Erzincan
1
27.317
23.430
1
85.639
32.751
123.930
46.862
50001-100000 Ton
Toplam
Adet
Üretim
Ereğli
15.422
1
Erciş
1
1
9.295
1
6.058
1
Elbistan
17.206
Elazığ
Çorum
Çarşamba
2
1
1
30001-50000 Ton
Toplam
Adet
Üretim
2
8.875
32.667
11.751
20001-30000 Ton
Toplam
Adet
Üretim
Burdur
1
4
1
10001-20000 Ton
Toplam
Adet
Üretim
1
3.041
6.090
2.987
5001-10000 Ton
Toplam
Adet
Üretim
Bor
1
2
Alpullu
Ankara
2
0001-5000 Ton
Toplam
Adet
Üretim
Ağrı
Afyon
Fabrika
Adı
TABLO 6 : BÖLGELERİN BEDELİ ÖDENEN PANCAR MİKTARINA GÖRE SINIFLANDIRILMASI (2014)
100,00
130
6
4
9
8
4
6
5
6
3
5
8
6
4
3
4
4
2
7
1
8
4
7
6
3
7
Adet
100,00
9.352.748
414.010
182.094
595.104
218.787
267.919
263.527
620.061
245.716
14.171
996.603
869.891
198.272
235.870
991.784
155.720
343.121
58.555
370.566
3.041
532.531
410.816
530.464
38.757
14.738
780.630
Üretim
Toplam
47
1
3.882
1
1.896
31.494
7,14
0,11
14,71
1,09
102.250
7.227
8.380
3.614
9.172
11,34
27
1
1
5
1
2,21
207.146
7.980
7.103
41.214
6.588
7.009
5.558
14,71
35
2
2
6
5
5,69
531.765
35.594
36.309
104.454
73.990
12,61
30
1
1
3
1
7,84
733.695
23.480
22.409
81.379
20.135
21.570
5
7
16,80
40
3
1
5
1
1
16,70
1.561.457
113.722
47.325
203.059
34.559
47.752
35.260
132.034
193.990
262.088
40.185
15,13
36
3
1
2
1
3
1
1
6
5
28,12
2.629.528
226.007
59.403
161.384
74.343
211.936
79.395
84.180
424.683
331.548
64.711
200.765
170.229
144.046
233.290
63.726
99.882
Üretim
7,56
18
1
1
1
2
1
1
5
1
1
1
1
1
1
Adet
38,24
3.576.691
220.472
408.632
103.422
351.137
159.255
105.275
791.019
103.242
302.305
151.251
108.953
278.286
493.442
Üretim
Toplam
100001 ve üzeri Ton
100,00
238
12
10
22
13
7
5
6
7
3
15
20
16
6
8
6
4
2
7
2
24
6
11
14
4
8
Adet
100,00
9.352.748
414.010
182.094
595.104
218.787
267.919
263.527
620.061
245.716
14.171
996.603
869.891
198.272
235.870
991.784
155.720
343.121
58.555
370.566
3.041
532.531
410.816
530.464
38.757
14.738
780.630
Üretim
Toplam
Not: Ağrı Şeker Fabrikası Iğdır Ziraat Bölge Şefliğine bağlı Akyumak, Iğdır, Taşburun ve Yaycı; Çarşamba Şeker Fabrikası Merkez Ziraat Bölge Şefliğine bağlı Fabrika, Bafra ve Çetinkaya, Ladik Ziraat Bölge Şefliğine bağlı Kavak; Kars Şeker Fabrikası Merkez Ziraat Bölge Şefliğine bağlı
Fabrika; Kastamonu Şeker Fabrikası Boyabat Ziraat Bölge Şefliğine bağlı Boyabat ve Yenice Kantarları olmak üzere toplam 11 kantarda 2014 yılında pancar ekim ve üretimi yapılmamıştır.
%
35
10.216
TOPLAM
17
2
Yozgat
2
Uşak
1.165
1
Turhal
2
4
Susurluk
1
1
1
22.907
73.426
1
1
1.222
341
17.947
1
3
53.561
2
1
12.710
27.910
2
1
18.168
1
2
78.640
Muş
2
15.664
9.117
Malatya
429
3.886
2
1
5
1
4
1
Kastamonu
1.461
1
15.302
23.963
Kırşehir
2
Kars
Ilgın
Eskişehir
1.467
1
5
2
6.022
Erzurum
1
2
2
3
1
1
4.405
27.056
35.125
86.517
41.284
96.101
1
Adet
1
1
Üretim
160.962
Erzincan
15.422
1
2
1
2
4
Adet
Toplam
50001-100000 Ton
3
1
27.317
23.430
20.558
208.720
27.289
56.495
Üretim
Toplam
30001-50000 Ton
Ereğli
5.413
1
705
1
Erciş
11.447
1
1
1
13.499
17.081
2
2
Elbistan
1
2.078
Elazığ
Çorum
963
50.432
2
1
1
4
14.474
Çarşamba
30.342
1
9
4
16.388
1
12.474
2
3
4.743
Adet
Burdur
1
14.341
11.751
26.344
Üretim
Toplam
20001-30000 Ton
Bor
251
1
1
2.301
22.890
Ankara
2
10
1
1.526
686
Adet
3
Üretim
1
Adet
Alpullu
Üretim
Toplam
10001-20000 Ton
Ağrı
Adet
Toplam
5001-10000 Ton
2
Üretim
Adet
Adı
Toplam
1001-5000 Ton
Afyon
Toplam
0001-1000 Ton
Fabrika
TABLO 7: KANTARLARIN BEDELİ ÖDENEN PANCAR MİKTARINA GÖRE SINIFLANDIRILMASI (2014)
3.8- TOHUM İŞLEME FABRİKASI ÇALIŞMALARI
Tohum İşleme Fabrikasınca pancar üretim iş programına uygun olarak ihale edilmek
suretiyle temin edilen genetik monogerm ham tohumlar işlenmekte ve her türlü teknik
kontrolü, ilaçlaması ve laboratuvar analizleri yapılmakta ve birer kilogramlık paketler halinde
ambalajlanarak ekime hazır halde fabrikalara sevk edilmektedir.
İşlenmiş tohumlar, ileri teknolojik özelliklere sahip tohum ilaçlama ünitesinde insan
sağlığına zarar vermeyecek ve çevre kirliliği oluşturmayacak biçimde hastalık, toprak altı
zararlıları ve bitkinin genç döneminde etkili olan haşerelere karşı ilaçlanmaktadır.
Tohum İşleme fabrikasında 2014 yılında ham tohum işlemesi sonuçları aşağıda
gösterilmiştir.
1- İşlemeye Alınan Ham Tohum Miktarı (Ton)
: 331,102
2- İşlenen Tohum Miktarı (Ton)
: 259,000
3- Randıman (%)
: 78,22
4- 2014 Yılı Ortalama İşlenmiş Tohum Maliyeti (TL/kg)
: 73,23
48
4 - FABRİKALARIMIZIN İŞLETME VE TEKNOLOJİK FAALİYETLERİ
A - ŞEKER ÜRETİMİ
4.1 - KAMPANYA
FAALİYETLERİMİZ
Sanayimizde bu yılki kampanya döneminde
21 fabrikada günde ortalama 98527 ton
pancar işlenmiştir.
4.1.1 - ÜRETİM DEĞERLERİ
2014/2015 Kampanya döneminde Şirketimize ait fabrikalarda üretilen şeker miktarı,
geçen dönemlerle karşılaştırmalı olarak aşağıdaki grafikte gösterilmiştir.
ŞEKER ÜRETİMİ, Ton
49
2014 kampanyasında, fabrikalarımızda 8.896.000 ton pancar işlenerek 1.079.800 ton
şeker ve 385.100 ton melas elde edilmiştir.
2014 kampanya dışı dönemde ve pancar
kampanyası
içinde küp şeker üretimi
yapılmamıştır.
2014 yılında Eskişehir Alkol Fabrikamızda, 17.010 ton melas işlenerek 6.000.000 litre
alkol üretilmiştir.
4.1.2 - 2014 KAMPANYASI ŞEKER FABRİKASI FAALİYETLERİ ÖZETİ
2014 kampanya başlama tarihleri, her yıl olduğu gibi pancar rekoltesi, pancarın
vegetasyon seyri, geçmiş yıllardaki randıman değerleri ve şeker stok durumuna bağlı
kalınarak ilgili servislerle görüş birliği içerisinde tespit edilmiştir.
50
Yönetim Kurulumuzun 11.09.2014 tarih ve 1 sayılı kararı ile Ağrı, Alpullu, Çarşamba
ve Kars Şeker Fabrikaları ekim alanlarında üretilen pancarların 2014/15 kampanya
döneminde Çorum, Erzurum ve Susurluk Şeker Fabrikalarında işlenmesi kararlaştırılmıştır.
51
4.1.3 - TEKNOLOJİK DEĞERLER
Fabrikalarımıza ait son beş yıllık teknolojik sonuçlar karşılaştırmalı olarak aşağıda
gösterilmiştir.
Toplam
Melasta
Pancardaki
Kayıplar Kalan Şeker Randıman Randıman
Yıllar
Şeker Varlığı % % p.g.
% p.g.
% p.g.
% p.ş.g.
2010
15,61
0,46
2,05
13,10
83,96
2011
16,68
0,45
2,04
14,19
85,11
2012
16,80
0,43
1,98
14,39
85,66
2013
17,06
0,47
2,08
14,51
85,06
2014
14,80
0,50
2,16
12,14
82,02
2014 yılında fabrikalarımızca elde edilen teknolojik değerler aşağıda gösterilmiştir.
Toplam
Melasta
Pancardaki
Kayıplar Kalan Şeker Randıman Randıman
Fabrikalar Şeker Varlığı % % p.g.
% p.g.
% p.g.
% p.ş.g.
Afyon
15,28
0,45
1,93
12,90
84,43
Ağrı
Alpullu
Ankara
13,66
0,49
2,57
10,60
77,59
Bor
15,88
0,52
2,24
13,12
82,63
Burdur
14,73
0,42
2,12
12,19
82,77
Çarşamba
Çorum
15,30
0,51
2,16
12,63
82,54
Elazığ
14,15
0,50
2,21
11,44
80,89
Elbistan
13,98
0,42
2,00
11,56
82,67
Erciş
16,90
0,49
1,72
14,69
86,92
Ereğli
15,03
0,48
2,35
12,20
81,17
Erzincan
15,14
0,49
2,35
12,30
81,25
Erzurum
16,29
0,52
1,65
14,12
86,68
Eskişehir
14,33
0,52
1,93
11,88
82,95
Ilgın
14,42
0,38
2,12
11,92
82,65
Kars
Kastamonu
14,17
0,60
2,17
11,40
80,43
Kırşehir
16,24
0,34
2,03
13,87
85,37
Malatya
14,51
0,38
1,90
12,23
84,28
Muş
16,22
0,53
1,97
13,72
84,55
Susurluk
10,05
1,04
3,16
5,85
58,24
Turhal
14,59
0,59
2,31
11,69
80,12
Uşak
14,10
0,41
2,20
11,49
81,44
Yozgat
16,41
0,64
2,24
13,53
82,45
Ortalama
14,80
0,50
2,16
12,14
82,02
52
4.2- İŞLENEN PANCAR VE ŞEKER ÜRETİMİ
4.2.1- PANCAR İŞLEME KAPASİTESİ
21 Şeker fabrikamızın toplam pancar işleme kapasitesi 2014 kampanyasında 98.527
t/gün olarak gerçekleşmiştir. Tüm fabrikalarımız itibariyle son beş yıla ait değerler aşağıda
verilmiştir.
Pancar işleme kapasitesi
Fabrikalar
Afyon
Ağrı
Alpullu
Ankara
Bor
Burdur
Çarşamba
Çorum
Elazığ
Elbistan
Erciş
Ereğli
Erzincan
Erzurum
Eskişehir
Ilgın
Kars
Kastamonu
Kırşehir
Malatya
Muş
Susurluk
Turhal
Uşak
Yozgat
Toplam
Kurulu
Ton/gün
6.000
3.000
4.000
3.000
3.000
4.800
3.000
6.000
1.500
3.000
1.500
6.000
1.500
3.000
6.000
6.000
1.500
3.000
3.000
3.000
3.000
7.000
7.000
1.500
3.000
93.300
Hedef
Ton/gün
7000
3800
3800
5200
7300
1800
3800
2000
8500
1850
3300
7200
7200
3800
4000
3600
3800
7000
7200
1800
3800
97.750
Ortalama İşlenen Pancar Miktarı, Ton/Gün
2010
7.126
3.175
3.692
3.780
3.861
5.086
2.185
7.397
1.952
4.091
2.262
7.718
1.841
3.261
7.268
7.436
1.764
3.944
3.140
3.623
3.750
5.249
7.311
1.896
3.849
106.657
53
2011
6.548
1.949
2.764
4.080
3.829
5.204
7.930
1.850
4.112
1.802
8.535
1.842
3.058
6.906
7.416
1.871
3.798
4.200
3.456
3.342
7.311
1.835
4.058
97.696
2012
7.229
3.341
3.135
3.890
3.944
4.740
8.101
1.867
3.857
2.186
9.133
1.828
3.257
7.106
7.749
1.716
3.631
4.405
3.666
3.718
7.607
1.820
3.718
101.644
2013
7.404
3.381
4.013
3.864
5.022
7.376
1.803
3.919
2.241
8.460
1.639
3.126
7.413
7.600
1.800
3.906
4.200
3.675
4.245
7.519
1.698
3.357
97.661
2014
8.021
3.851
3.937
5.134
7.582
1.823
3.836
2.178
8.333
1.690
3.376
7.716
7.818
3.913
4.234
3.739
3.925
5.167
7.203
1.867
3.184
98.527
4.2.2- KAMPANYA SÜRELERİ
Kampanyalarımız 19.09.2014 tarihinde Elbistan şeker fabrikası ile başlamış ve
28.01.2015 tarihinde Erzincan şeker fabrikası ile bitmiştir. Kampanya faaliyetlerimiz 131 gün
sürmüştür.
Fabrikalarımızın 2014 pancar kampanyası başlangıç ve bitiş tarihleri ile rafineri
kampanyası bitiş tarihleri ve kampanya süreleri aşağıda gösterilmiştir.
Pancar Kampanyası
Fabrikalar
Afyon
Ağrı
Alpullu
Ankara
Bor
Burdur
Çarşamba
Çorum
Elazığ
Elbistan
Erciş
Ereğli
Erzincan
Erzurum
Eskişehir
Ilgın
Kars
Kastamonu
Kırşehir
Malatya
Muş
Susurluk
Turhal
Uşak
Yozgat
Rafineri Kamp.
Kampanya Süresi
(gün)
Başlangıç
Tarihi
26.09.14
Bitiş
Tarihi
01.01.15
Bitiş
Tarihi
03.01.15
Pancar
Kamp.
97,00
Toplam
Raf. Dahil
99,00
26.09.14
13.10.14
23.09.14
24.01.15
16.01.15
03.01.15
26.01.15
18.01.15
05.01.15
120,50
95,00
102,25
122,25
97,00
104,50
26.09.14
16.10.14
19.09.14
15.10.14
26.09.14
25.09.14
10.10.14
22.09.14
01.10.14
11.12.14
16.11.14
17.12.14
16.12.14
21.01.15
26.01.15
08.12.14
09.01.15
19.01.15
14.12.14
18.11.14
20.12.14
18.12.14
23.01.15
28.01.15
10.12.14
11.01.15
22.01.15
76,50
31,00
89,67
62,67
117,00
123,25
59,25
109,25
110,13
79,00
33,00
92,00
64,67
119,00
125,00
61,25
111,50
113,00
14.10.14
26.09.14
26.09.14
10.10.14
17.10.14
13.10.14
24.09.14
01.10.14
11.12.14
15.01.15
04.12.14
09.12.14
14.12.14
28.12.14
29.12.14
12.01.15
13.12.14
17.01.15
06.12.14
11.12.14
17.12.14
30.12.14
31.12.14
14.01.15
57,75
111,00
69,00
60,13
58,25
76,50
96,50
103,17
60,00
113,00
71,00
62,00
61,50
78,50
98,25
105,00
54
4.2.3- İŞLENEN PANCAR VE ÜRETİLEN TOPLAM ŞEKER
Son beş yılda fabrikalarımızda kampanyada üretilen kristal, küp, rafine ve ihraç şeker
miktarları aşağıda gösterilmiştir.
Üretilen Şeker, Ton
Yıllar
2010
2011
2012
2013
2014
Kristal
1.259.650
1.214.500
1.169.822
1.294.600
1.079.800
Küp
78
-
İhraç
-
Rafine
-
Toplam
1.259.650
1.214.500
1.169.900
1.294.600
1.079.800
2014 kampanyasında fabrikalar itibariyle dağılım aşağıdadır.
İşlenen Pancar
Fabrikalar
(Ton)
Afyon
778.000
Ağrı
Alpullu
Ankara
464.000
Bor
374.000
Burdur
525.000
Çarşamba
Çorum
580.000
Elazığ
56.500
Elbistan
344.000
Erciş
136.500
Ereğli
975.000
Erzincan
208.300
Erzurum
200.000
Eskişehir
843.000
Ilgın
861.000
Kars
Kastamonu
226.000
Kırşehir
470.000
Malatya
258.000
Muş
236.000
Susurluk
301.000
Turhal
551.000
Uşak
180.200
Yozgat
328.500
Toplam
8.896.000
Üretilen Şeker, Ton
Kristal
100.360
Küp
İhraç
-
-
-
Toplam
100.360
49.190
49.080
64.000
-
-
-
49.190
49.080
64.000
73.225
6.465
39.750
20.055
118.950
25.627
28.238
100.190
102.650
-
-
-
73.225
6.465
39.750
20.055
118.950
25.627
28.238
100.190
102.650
25.760
65.170
31.560
32.370
17.610
64.400
20.700
44.450
1.079.800
-
-
-
25.760
65.170
31.560
32.370
17.610
64.400
20.700
44.450
1.079.800
55
Rafine
4.2.3.1- İŞLENEN PANCAR
Son beş yılda fabrikalarımızda işlenen pancar miktarları mukayeseli olarak aşağıda
gösterilmiştir.
İşlenen Pancar, Ton
Fabrikalar
Afyon
Ağrı
Alpullu
Ankara
Bor
Burdur
Çarşamba
Çorum
Elazığ
Elbistan
Erciş
Ereğli
Erzincan
Erzurum
Eskişehir
Ilgın
Kars
Kastamonu
Kırşehir
Malatya
Muş
Susurluk
Turhal
Uşak
Yozgat
Toplam
2010
734.000
163.500
108.000
404.500
374.500
534.000
82.300
646.000
89.800
360.000
194.500
1.057.300
211.700
275.000
765.000
818.000
36.600
331.300
414.500
288.000
312.500
248.000
647.000
172.500
344.500
9.613.000
2011
615.500
137.400
60.800
434.500
365.000
538.600
567.000
88.200
381.000
100.000
917.500
192.500
237.000
842.500
862.100
47.400
226.000
365.400
216.000
244.000
605.000
189.000
324.600
8.557.000
2012
759.000
76.000
29.000
475.500
355.000
474.000
548.200
47.600
342.000
129.000
822.000
142.600
171.000
874.000
895.000
23.600
153.400
487.900
167.700
217.500
445.000
152.000
343.000
8.130.000
56
2013
875.500
71.000
473.500
398.000
591.300
595.000
32.000
337.000
158.000
1.128.000
167.200
168.000
897.000
931.000
13.500
187.500
482.000
192.000
208.000
500.000
191.000
326.500
8.923.000
2014
778.000
464.000
374.000
525.000
580.000
56.500
344.000
136.500
975.000
208.300
200.000
843.000
861.000
226.000
470.000
258.000
236.000
301.000
551.000
180.200
328.500
8.896.000
4.2.3.2- ÜRETİLEN TOPLAM ŞEKER
Son beş yılda fabrikalarımızda üretilen toplam şeker miktarları aşağıda gösterilmiştir.
Şeker Üretimi, Ton
Fabrikalar
Afyon
Ağrı
Alpullu
Ankara
Bor
Burdur
Çarşamba
Çorum
Elazığ
Elbistan
Erciş
Ereğli
Erzincan
Erzurum
Eskişehir
Ilgın
Kars
Kastamonu
Kırşehir
Malatya
Muş
Susurluk
Turhal
Uşak
Yozgat
Toplam
2010
105.125
20.175
10.550
49.130
49.550
73.100
6.895
88.000
10.970
46.664
28.570
138.681
28.310
41.905
95.910
114.200
5.600
39.160
55.500
31.950
43.000
18.710
86.230
24.020
47.745
1.259.650
2011
92.936
18.543
6.711
58.030
50.180
77.630
80.230
11.730
51.888
14.000
129.800
28.115
37.595
113.650
126.198
7.534
32.274
53.400
26.080
33.510
87.050
28.200
49.216
1.214.500
2012
116.560
10.775
2.900
64.220
49.550
66.906
78.735
5.815
44.670
19.415
117.630
20.050
26.895
124.420
132.500
3.641,5
21.664
73.273,5
21.850
31.000
63.720
22.670
51.040
1.169.900
57
2013
131.150
9.830
64.035
57.325
86.836
89.000
4.380
47.485
24.400
153.830
24.140
26.040
127.630
135.800
2.068
27.975
73.750
25.100
30.300
77.810
27.000
48.716
1.294.600
2014
100.360
49.190
49.080
64.000
73.225
6.465
39.750
20.055
118.950
25.627
28.238
100.190
102.650
25.760
65.170
31.560
32.370
17.610
64.400
20.700
44.450
1.079.800
4.2.4 - KÜP ŞEKER
Piyasanın talebi doğrultusunda kristal şekerden küp şeker üretimi yapılmakta olup
2014 yılında küp şeker üretilmemiştir.
Son beş yılda üretilen, toplam küp şeker miktarları aşağıda gösterilmiştir.
Yıllar
2010
2011
2012
2013
2014
Pancar
Kampanyasında
78,0
-
Küp Şeker Üretimi, Ton
Pancar Kampanyası
Dışında
261,0
410,0
-
58
Toplam
261,0
410,0
78,0
-
4.3 - YAN ÜRÜNLER
4.3.1- MELAS
Son beş yılda fabrikalarımızda üretilen melas miktarları mukayeseli olarak aşağıda
gösterilmiştir.
Melas Üretimi, Ton
Fabrikalar
Afyon
Ağrı
Alpullu
Ankara
Bor
Burdur
Çarşamba
Çorum
Elazığ
Elbistan
Erciş
Ereğli
Erzincan
Erzurum
Eskişehir
Ilgın
Kars
Kastamonu
Kırşehir
Malatya
Muş
Susurluk
Turhal
Uşak
Yozgat
Toplam
2010
28.335
7.394
4.532
17.740
15.320
22.225
4.136
27.490
3.860
13.860
6.370
47.568
7.384
9.078
31.954
31.900
1.470
13.140
18.480
12.166
13.032
12.340
24.700
6.790
12.986
394.250
2011
24.110
6.679
3.020
20.000
15.739
22.830
23.242
3.634
15.004
3.400
39.550
7.290
8.270
36.855
34.260
1.983
7.817
14.800
8.985
11.010
23.200
7.700
10.222
349.600
2012
29.100
2.464
1.502
22.500
14.100
19.333
23.000
2.042
13.442
4.310
33.140
5.314
6.164
37.610
34.902
952
5.851
17.689
6.806
7.178
16.130
6.340
11.731
321.600
59
2013
35.820
3.084
23.500
15.445
25.173
24.084
1.315
14.074
5.160
52.657
6.720
6.863
37.945
36.611
580
7.905
18.780
7.708
7.780
19.850
8.658
12.288
372.000
2014
30.000
23.840
16.728
22.220
25.092
2.496
13.778
4.706
45.772
9.771
6.590
32.499
36.560
9.805
19.040
9.796
9.312
19.000
25.470
7.925
14.700
385.100
B - DİĞER ÜRETİMLER
2014 yılında alkol fabrikalarımızda toplam 6.000.000 litre alkol üretilmiştir.
4.4 - ALKOL ÜRETİMİ
Son beş yılda işlenen melas ve üretilen alkolün cins ve miktarları aşağıda
gösterilmiştir.
Üretilen Alkol (x 1000 Litre)
Yıllar
2010
2011
2012
2013
2014
İşlenen Melas
(%50P) Ton
20.924
16.086
15.334
18.520
17.010
Ham
-
Saf
6.560
5.190
5.200
6.400
6.000
(x 1000 kg)
Kons. Potasyum Bioetanol
Toplam Füzel, lt Şlempe Sülfat (x 1000 Litre)
6.560
8.900
5.190
1.420
6.710
5.200
1.500
8.500
6.400
2.250
10.150
6.000
1.770
9.500
-
2014 yılında alkol fabrikalarımızda işlenen melas ve üretilen alkolün cins ve miktarları
aşağıdadır.
Üretilen Alkol (x 1000 Litre)
İşlenen Melas
Fabrikalar (%50P) Ton
Erzurum
Eskişehir
17.010
Malatya
Turhal
Toplam
17.010
Ham
-
Saf
6.000
-
-
6.000
(x 1000 kg)
Kons. Potasyum Bioetanol
Toplam Füzel, lt Şlempe
Sülfat (x 1000 Litre)
6.000
1.770
9.500
6.000
60
1.770
9.500
-
-
4.5 - YAKIT DURUMU
Fabrika yakıt ihtiyaçları, güncel işlenecek pancar miktarları ve asgari stok dikkate
alınarak siparişe bağlanan tahsislerde mümkün olan revizeler yapılmak suretiyle
karşılanmıştır.
Fabrikalarımızın
pancar
kampanyasındaki
yakıt
tüketimleri
aşağıda
gösterilmiştir.
TOPLAM YAKIT ( 7000 kCal/kg, Fireli ) ( ŞEKER FABRİKASI İÇİN )
YAKIT TÜKETİMİ ( Ton )
Ort.
Fabrikalar 2010 2011 2012 2013 2014
3Yıl
Afyon
35.211 30.668 37.300 42.158 36.845 38.916
Ağrı
7.261 8.087 3.852 3.478
3.672
Alpullu
4.714 3.370 1.701
1.701
Ankara
15.753 16.869 18.520 18.813 17.835 18.393
Bor
17.068 19.674 15.975 23.000 20.473 19.949
Burdur
25.420 27.558 21.366 24.200 19.485 21.799
Çarşamba
4.932
Çorum
22.765 18.682 17.683 20.049 18.674 18.833
Elazığ
3.934 4.001 2.184 1.487 2.694 2.232
Elbistan
17.036 18.746 18.420 15.951 18.373 17.591
Erciş
7.552 4.003 4.964 5.927 5.069 5.357
Ereğli
65.219 31.409 27.068 37.892 32.606 33.088
Erzincan
8.637 8.322 5.888 7.428 8.801 7.556
Erzurum
13.453 12.807 8.665 7.635 7.702 7.987
Eskişehir
30.280 35.255 33.334 33.408 30.383 32.408
Ilgın
40.687 36.435 34.290 32.898 30.226 32.505
Kars
1.635 2.346 1.182 757
1.027
Kastamonu 14.460 9.140 6.921 8.921 11.727 9.498
Kırşehir
20.732 13.515 15.627 16.213 14.781 15.547
Malatya
11.796 9.020 6.776 7.661 10.180 8.473
Muş
11.215 9.568 7.773 6.956 7.928 7.572
Susurluk
13.353
19.099 19.099
Turhal
28.225 26.566 19.951 19.914 20.090 19.990
Uşak
7.356 9.251 6.826 9.341 7.815 8.085
Yozgat
16.316 14.076 15.406 14.947 13.638 14.674
Toplam 445.010 369.369 331.672 359.035 354.424 365.952
61
YAKIT TÜKETİMİ (% pg) Ort.
2010
4,80
4,44
4,36
3,89
4,56
4,76
5,99
3,52
4,38
4,73
3,88
6,17
4,08
4,89
3,96
4,97
4,47
4,36
5,00
4,10
3,59
5,38
4,36
4,26
4,74
4,63
2011
4,98
5,89
5,54
3,88
5,39
5,12
3,29
4,54
4,92
4,00
3,42
4,32
5,40
4,18
4,23
4,95
4,04
3,70
4,18
3,92
4,39
4,89
4,34
4,32
2012
4,91
5,07
5,87
3,89
4,50
4,51
3,23
4,59
5,39
3,85
3,29
4,13
5,07
3,81
3,83
5,01
4,51
3,20
4,04
3,57
4,48
4,49
4,49
4,08
2013
4,82
4,90
3,97
5,78
4,09
3,37
4,65
4,73
3,75
3,36
4,44
4,54
3,72
3,53
5,61
4,76
3,36
3,99
3,34
3,98
4,89
4,58
4,02
2014
4,74
3,84
5,47
3,71
3,22
4,77
5,34
3,71
3,34
4,22
3,85
3,60
3,51
5,19
3,14
3,95
3,36
6,35
3,65
4,34
4,15
3,98
3Yıl
4,82
4,99
5,87
3,90
5,27
4,09
3,27
4,68
5,16
3,77
3,34
4,27
4,45
3,72
3,63
5,23
4,86
3,24
3,99
3,43
6,35
4,01
4,58
4,41
4,03
C- BAKIM ONARIM VE ENERJİ FAALİYETLERİ
Şeker Fabrikalarımızın Bakım-Onarım Faaliyetleri ile Enerji Üretim ve Tüketim
Faaliyetleri uygun politika ve stratejiler belirlenerek yürütülmüştür. Pancar işleme kampanya
döneminde fabrikalarımız günlük takip edilerek meydana gelen arızaların giderilmesinde,
gerekli önlemler alınmış, uygun çözümler üretilmiş ve meydana gelebilecek muhtemel
arızalara ışık tutması açısından bu arızaların istatistikleri de tutularak gerekli değerlendirmeler
yapılmıştır.
Pancar
İşleme
Kampanyası
içerisinde
ve
revizyon
döneminde,
Şeker
Fabrikalarımızdan, öncelikle arıza nedeniyle uzun duruşları olan fabrikalar olmak üzere
ziyaret edilerek, problemler yerinde tespit edilip, gerekli çözümler üretilmiştir.
Fabrikalarımızın 2014 yılı bakım onarım masrafları (makine ve tesisler), 2014/2015
pancar işleme kampanyasındaki buhar, elektrik, yakıt sarfiyatlarının % pancara ve şekere göre
değerlendirmeleri Ek-1, Ek-2, Ek-3, Ek-4 ve Ek-5’de sunulmuştur.
A-BAKIM ONARIM FAALİYETLERİ
● 2014/2015 Pancar İşleme Kampanyasında fabrikalarımızın kritik ünitelerinden olan;
buhar kazanlarına ait işletme raporları, buhar türbinlerine ait işletme değerlendirme formları,
aylık enerji tüketim listeleri ve arıza bildirim formları kampanya süresince takip edilmiş ve
istatistikleri tutulmuştur. Ayrıca, fabrikalarımızdan gelen kesikli santrifüj sepetleri kontrol
föyleri (Föy1 – Föy2) gerekli değerlendirmeye tabi tutulmaktadır.
● Fabrikalarımızın revizyon dönemlerine ait revizyon yüzdeleri aylara göre takip edilerek
hedeflenen tarihteki pancar işleme kampanyasına sorunsuz girmeleri için gerekli olan destek
ve yönlendirmeler yapılmaktadır.
● Fabrikalarımızın ihtiyaç duydukları malzemelerin dahili ve harici siparişlerinin takibi,
kontrol ve değerlendirilmesi yapılarak sipariş edilmesine karar verilen malzemelerin teknik
şartnameleri güncellenerek ihale yolu ile temin edilmiştir. Teknik şartnameye uygunluğu
belirlenerek satın alınan ve merkez ambarına teslim edilen malzemelerin gerekli muayene ve
kontrolleri yapılarak kabul gören malzemeler fabrikalarımıza dağıtılmıştır.
● Ayrıca Şeker Fabrikalarımızın Başkanlığımıza göndermiş olduğu 2014 yılı Makine
Fabrikaları siparişleri incelenmiş, uygun görülenlerin imalatlarının yapılması için Proje ve
Yeni Tesisler Dairesi Başkanlığı vasıtasıyla ilgili Makine Fabrikalarına iletilmiştir.
62
● Bazı fabrikalarımızda ihtiyaç fazlası olarak bulunan malzemeler, ihtiyacı olan diğer
fabrikalarımıza sevk edilerek değerlendirilmiştir.(Dişli kutusu, pompa, tesis yedekleri,
elektrik motoru ve bunlara ait parçalar v.s.)
● Fabrikalarımızdan istenen ve Genel Müdürlüğümüze bildirilen, fabrikalarda mevcut,
kullanım dışı / ihtiyaç fazlası rulmanların Ankara Şeker Fabrikası Merkez Ambarına
gönderilmesi sağlanmaktadır. Bu rulmanlar öncelikli olarak ihtiyacı olan fabrikalarda
değerlendirilecek, şirketimizde kullanma yeri kalmayan rulmanlar ise satış yoluyla
değerlendirilecektir.
● Ankara Şeker Fabrikası Merkez Ambarı mevcutlarından, hareket görmeyen yedek
parçaların listeleri hazırlanarak fabrikalara gönderilmiştir. Fabrikalarımızın bu listelerde
ihtiyaçları bulunan malzemeleri talep etmeleri sağlanarak Merkez Ambarında hareket
görmeyen malzemelerin değerlendirilerek stokların azaltılması hedeflenmiştir.
● 2014 yılı yatırımlarından 10 fabrikamız için lazerli kaplin ayar cihazı alımı yapılarak
fabrikalarımızda tahrik sistemlerindeki kaplin ayarlarının daha sağlıklı yapılması ve ayarsızlık
nedeniyle oluşan arıza ve aşırı malzeme tüketimlerinin önüne geçilmesi hedeflenmiştir.
● Genel Müdürlük binamızda bulunan; dizel jeneratör grubunun, telefon santralinin,
kalorifer kazanları yakma sistemlerinin, asansörlerin, kamera güvenlik sisteminin, kart basma
ve personel geçiş turnikelerinin, faks cihazlarının, fotokopi makinelerinin, klimaların, bariyer
ve kesintisiz güç kaynaklarının periyodik bakımları ile arıza durumundaki bakım-onarımları,
kalite sistem prosedürüne uygun olarak gerçekleştirilmiştir.
● Titreşim analizi ölçüm cihazı ve grafik analizi programı bulunan bazı fabrikalarımızda
ve Başkanlığımız bünyesinde, geleneksel periyodik bakımın yanı sıra planlı bakım
çalışmalarının bir kolu olan kestirimci bakım tekniği uygulanmaktadır.
Başkanlığımız teknik elemanları tarafından, 2014–2015 kampanyasında Afyon,
Ankara, Bor, Burdur, Çorum, Erciş, Ereğli, Erzincan, Erzurum, Eskişehir, Ilgın, Kırşehir,
Muş, Turhal, Uşak ve Yozgat Şeker Fabrikalarının kritik ünitelerinde (Turbo generatör
grupları, buhar kazanı baca aspiratörleri, taze hava vantilatörleri, difüzyon dişli kutuları v.b.)
titreşim ölçümleri yapılmıştır. Değerlendirme raporları ilgili fabrikalarına gönderilmekte ve
analiz raporları doğrultusunda gerekli bakım-onarım çalışmaları yapılmaktadır.
63
B-ENERJİ FAALİYETLERİ

27.10.2011 tarih ve 28097 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Enerji Kaynaklarının
ve Enerjinin Kullanımında Verimliliğin Artırılmasına Dair Yönetmelik” de sanayi ve bina
sektörleri için ayrı ayrı düzenlenmiş olan enerji yöneticisi sertifikalarının en geç 01/01/2014
tarihine kadar Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğüne (YEGM) başvurulması suretiyle
birleştirilmesi şart koşulmuş, bu tarihe kadar birleştirme işlemi yapılmayan sertifikalar, bu
tarihten itibaren geçersiz sayılacağı belirtilmişti. Ancak 25.03.2014 tarih ve 28952 sayılı
Resmi Gazetede yayımlanan yönetmelik değişikliğine (“Enerji Kaynaklarının ve Enerjinin
Kullanımında Verimliliğin Artırılmasına Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılması Hakkında
Yönetmelik”e) göre, şirketimizde daha önce sanayi enerji yöneticisi sertifikasına sahip
mühendislerimiz, bundan sonra da herhangi bir işlem yapmaksızın mevcut enerji yöneticisi
sertifikalarıyla görev yapmaya devam edecekleri ve mevcut sertifikalarına ilave bina enerji
yöneticisi sertifikasını da almak isteyenlerin, söz konusu yönetmelikte belirtilen hususlar
doğrultusunda talep başvurusunda bulunabilecekleri konusunda fabrikalarımızdaki enerji
yöneticisi sertifikasına sahip personelimiz bilgilendirildi.

6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’na dayanılarak hazırlanan Elektrik Piyasası
Tüketici Hizmetleri Yönetmeliği’ne göre Serbest Tüketici kapsamına giren (2014 yılı için
4.500 kWh ve üstü elektrik tüketimi olan) ve bu vesileyle tedarikçisini seçme serbestisine
sahip olan Genel Müdürlük binamız için bir yıllık Elektrik Enerjisi Alımı ihalesi yapılmış
olup, ihaleyi kazanan firmayla 01.07.2014 tarihinden başlamak üzere bir yıllığına elektrik
enerjisi alımı sözleşmesi yapılmıştır. Ayrıca yine serbest tüketici kapsamında olan 25 şeker
fabrikamız için, daha önce bilgi amaçlı olarak hazırlanan örnek teknik şartnamedeki güncel
kanun ve yönetmelik değişiklikleri ile ilgili olarak fabrikalarımız yeniden bilgilendirilmiştir.

30.03.2013 tarihli ve 28603 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren
6446 sayılı Elektrik Piyasa Kanunu’nun “Otoprodüktör lisanslarının üretim lisansına
dönüştürülmesi” başlıklı Geçici 7 nci maddesinin birinci fıkrası ve 02.11.2013 tarihli ve
28809 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Elektrik Piyasası Lisans
Yönetmeliği’nin Geçici 7 nci maddesi gereğince, Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu’nun
17.04.2014 tarihli ve 4969 sayılı kararı ile fabrikalarımıza ait otoprodüktör lisansları
01.05.2014 tarihi itibariyle sona erdirilmiş ve eşzamanlı olarak üretim lisansı yürürlüğe
girmiştir. EPDK’ nın yeni üretim lisanslarını hazırlaması üzerine (20.10.2014 tarihli Genel
Müdürlüğümüz yazısı ile) fabrikalarımızdan geçersiz durumdaki otoprodüktör lisansları
64
teslim alınıp,
EPDK’ya teslim edilerek karşılığında her bir fabrikamız için yeni üretim
lisansları alınmıştır. 12.11.2014 tarihinde üretim lisansları fabrikalarımıza gönderilmiş ve
kıymetli evrak kapsamında kayıtlara alınarak muhafaza edilmesi sağlanmıştır.

Elbistan Şeker Fabrikası T5837 nolu turbo generatör grubunun revizyon döneminde
fabrikası tarafından yapılan kontrollerinde klepe kolu bağlantı parçasının deforme olduğu
görülmüştür. Bunun üzerine Genel Müdürlüğümüzce imalatçı Siemens firmasından klepe
kolu bağlantı parçası siparişi yapılarak yurtdışından getirtilmiş ve 30.09.2014 tarihinde kabulü
yapılarak fabrikasına sevk edilmiştir.

Ereğli Şeker Fabrikasına ait T5861 no’lu turbo generatör grubu (4800 kW), 2013-2014
kampanyasında turbo generatöre yol vermede yağ basıncının, çekilen buhar miktarının, karşı
basıncın ani değiştiği için otomatik senkronizasyon anının yakalanamaması ve sonucunda da
turbo generatör gruplarında paralele alınma sıkıntısı yaşanmıştır. Konuyla ilgili imalatçı
Siemens firmasına turbo generatör grubu kontrol vanası aktüatörü ve regle kutusundaki
arızanın giderilmesi için gerekli malzeme temini, montaj işleri ve devreye alma işlemleri için
sipariş açılmıştır. Söz konusu malzemelerin Siemens firması tarafından 2014 Aralık ayında
fabrikaya sevk edilmiş ancak pancar kampanyasının devam etmesi nedeniyle montaj ve
devreye alma işlemleri; Ereğli Şeker Fabrikası, Genel Müdürlüğümüz ve Siemens firması
yetkilileriyle mutabık kalınarak 2015-2016 pancar kampanyasından önce (en geç 2015 Eylül
ayının ilk 2 haftası) yapılması kararlaştırılmıştır.

Fabrikalarımızda mevcut muhtelif tartı aletlerinin muayenelerine ilişkin usul ve
esasları belirleyen “Tartı Aletleri Muayene Yönetmeliği” 04.09.2013 tarih ve 28755 sayılı
Resmi Gazetede yayımlanarak 01.01.2014 tarihinden itibaren
yürürlüğe girmiştir.
Fabrikalarımız gerekli işlemlerin yapılması ve yönetmelikteki değişikliklerin titizlikle takip
edilmesi hususunda bilgilendirilmiştir.

2014 yılında TEİAŞ Soma Elektrik Teknolojileri Geliştirme ve Eğitim Tesisleri
İşletme Müdürlüğünde düzenlenen “Kuvvetli Akım Tesislerinde Çalışma Yetki Belgesi”
eğitimine, fabrikalarımızdan katılacak personel, Eğitim Dairesi Başkanlığı ile koordine
edilerek fabrikalarımızın elektrik atölyesinin güncel yetki belgeli eleman durumlarına göre
belirlenmiştir.
65
66
67
68
69
EK-5
Üretilen Kristal Şeker
(ton)
Üretilen Buhar (ton)
Türbinlerin Toplam Üretimi
(kWh)
Şeker Fabrikasında
Tüketilen Toplam Elektrik
(kWh)
Toplam Yakıt
(7000kcal/kg göre ton)
% Pancara Yakıt
1 ton pancar için tüketilen
elektrik (kWh)
1 ton şeker için tüketilen
elektrik(kWh)
1 ton pancar için tüketilen
buhar (ton)
778,0
100.360
314.400
21.384.768
21.145.065
36.845
4,74
27,18
210,69
0,3478 2,6963
Ankara Şeker
123
464,0
49.190
235.500
14.474.630
14.649.381
17.835
3,84
31,57
297,81
0,3628 3,4224
Bor Şeker
97
374,0
49.080
190.020
12.191.540
11.842.340
20.473
5,47
31,66
241,29
0,4061 3,0947
Burdur Şeker
105
525,0
64.000
207.350
16.117.736
15.940.632
19.485
3,71
30,36
249,07
0,3410 2,7971
Çorum Şeker
79
580,0
73.225
212.800
15.214.104
14.745.500
18.674
3,22
25,42
201,37
0,3252 2,5760
Elazığ Şeker
33
56,5
6.465
28.500
1.982.300
2.048.300
2.694
4,77
36,25
316,83
0,4330 3,7842
Elbistan Şeker
92
344,0
39.750
135.810
11.849.904
11.633.061
18.373
5,34
33,82
292,66
0,3649 3,1577
Erciş Şeker
65
136,5
20.055
58.800
4.979.088
4.979.088
5.069
3,71
36,48
248,27
0,2330 1,5858
Ereğli Şeker
119
975,0
118.950
308.000
24.025.750
20.061.760
32.606
3,34
20,58
168,66
0,3081 2,5251
Erzincan Şeker
125
208,3
25.627
123.000
7.758.600
7.200.716
8.801
4,22
34,57
280,98
0,3582 2,9118
Erzurum Şeker
62
200,0
28.238
78.800
6.321.000
5.772.000
7.702
3,85
28,86
204,41
0,3380 2,3939
Eskişehir Şeker
112
843,0
100.190
316.465
24.708.480
22.768.667
30.383
3,60
27,01
227,25
0,3159 2,6582
Ilgın Şeker
113
861,0
102.650
315.100
23.522.112
23.411.668
30.226
3,51
27,19
228,07
0,2702 2,2660
Kastamonu Şeker 60
226,0
25.760
105.400
7.083.896
6.696.825
11.727
5,19
29,63
259,97
0,3641 3,1941
Kırşehir Şeker
113
470,0
65.170
164.400
13.378.770
11.421.690
14.781
3,14
24,30
175,26
0,2729 1,9683
Malatya Şeker
71
258,0
31.560
124.200
6.951.400
6.702.684
10.180
3,95
25,98
212,38
0,3772 3,0837
Muş Şeker
62
236,0
32.370
90.750
7.094.088
6.881.265
7.928
3,36
29,16
212,58
0,3571 2,6036
Susurluk Şeker
62
301,0
17.610
160.700
9.432.000
9.324.682
19.099
6,35
30,98
529,51
0,5133 8,7738
Turhal Şeker
79
551,0
64.400
221.480
15.923.328
15.818.092
20.090
3,65
28,71
245,62
0,3550 3,0370
Uşak Şeker
99
180,2
20.700
73.890
4.086.540
4.943.582
7.815
4,34
27,43
238,82
0,3627 3,1577
Yozgat Şeker
105
328,5
44.450
121.450
10.977.210
11.084.570
13.638
4,15
33,74
249,37
0,3270 2,4169
8.896,0 1.079.800 3.586.815 259.457.244 249.071.568 354.424 3,98
28,00
230,66 0,3369 2,7753
Afyon Şeker
1 ton şeker için tüketilen
buhar (ton)
İşlenen Pancar
(bin ton)
99
Fabrikalar
Kampanya gün
2014/2015 Pancar Kampanyasında Enerji Kullanım Oranları (Değerler teknik raporlardan alınmıştır.)
Ağrı Şeker
Alpullu Şeker
Çarşamba Şeker
Kars Şeker
Toplam
En Kötü Değer
En İyi Değer
70
5- MAKİNA FABRİKALARI FAALİYETLERİ
2014 yılında
modernize edilen
Makina Fabrikaları
Şeker
Fabrikalarının
ve Elektromekanik
ihtiyacı
makina
Aygıtlar
Fabrikasında;
ve
tesisler ile tüm Şeker
Fabrikalarının bakım ve onarımı için gerekli yedek parçaların
imalat ve tamiratları
gerçekleştirilmiş olup ayrıca bazı resmi ve özel kuruluşlara da makina tesis ve yedek parça
imalatı yapılmıştır.
2014 Yılında yapılan toplam imalat bedeli bir yıl öncesine göre % 7,83 artarak
104.972.171TL olarak gerçekleşmiştir.
2014 yılında Makina Fabrikaları ile Elektromekanik Aygıtlar Fabrikasında yapılan
işlerin dağılımı aşağıda gösterilmiştir. Tabloda gösterilen değerler 2013 yılından devreden
miktarı çıkartmak ve 2015 yılına devreden miktarı ilave etmek suretiyle hesaplanmıştır.
Yedek, Tamirat ve Yatırım harcamaları ile
ilgili
üretim değerlerine dönem giderleri,
kıdem tazminatları ve sosyal yardımlar dahil edilmiştir.
YAPILAN İMALAT ( TL )
Fabrika
Adı
Yıl
2013
Şeker Fabrikaları
Yedek
Yatırım
Harice
Yapılan
Toplam
İmalat
Faaliyet
Net
Kar / Zarar Kar/Zarar
5.618.745
-
1.119
5.619.864
-517.750
2013
5.880.949
26.832.310
1.628.000
3.043
859.572
5.883.992
29.319.882
-493.322
-352.169
-3.175.820
2014
2013
28.767.484
30.867.719
780.000
1.330.000
453.381
786.567
30.000.865
32.984.286
-47.958
58.565
-1.850.567
-1.706.291
2014
2013
31.693.485
6.151.309
3.610.000
-
593.330
3.553
35.898.814
6.151.313
48.660
-486.724
-2.371.381
-429.793
2014
6.879.178
-
30.855
6.910.033
-376.630
-563.935
2013
6.764.379
-
1.820
6.766.199
-243.927
-243.927
2014
2013
5.995.075
9.842.122
5.599.724
57.695
1.062.087
6.052.770
16.503.933
8.337
-1.456.068
-1.283.979
-4.455.519
2014
2013
2014
10.464.676
86.076.584
89.680.847
7.709.825
8.557.724
12.099.825
2.053.195
2.714.718
3.191.499
20.227.696
97.349.026
104.972.171
186.767
-2.621.476
-180.824
-4.031.325
-10.529.100
-10.453.356
AFYON
2014
ANKARA
ESKİŞEHİR
ERZİNCAN
TURHAL
EMAF
TOPLAM
71
KAR ve ZARAR DURUMU
Makina Fabrikası ve Elektromekanik Aygıtlar Fabrikasının Son 5 Yıllık Satış değeri
üzerinden Toplam üretim Kar - Zarar durumu aşağıda gösterilmiştir
Yıllar
Satışı Yapılan (Kapanan)
İşlerin Kıymet Tutarı
TL
78.022.651
2010
Ciro
Zarar
Kar
TL
TL
TL
76.248.836
-6.853.176
-
85.171.256
2011
81.550.153
-9.947.113
-
88.407.233
2012
82.187.493
-12.770.345
-
87.604.484
2013
83.653.039
-10.529.100
-
86.960.346
2014
93.531.320
-10.453.356
Not: Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. Şeker Fabrikaları'na yapılan imalatlardan kâr alınmamıştır.
2014 yılı Makina Fabrikaları üretim faaliyetleri
Döküm*
Makina
Fabrikası
Afyon
Pik
Çelik
Sfero
( Ton )
Çelik* Talaşlı* Kauçuk
D. Dışı Konstr. İmalat
229
215,5
719
262
38
386
677
Ankara
İmalat
Net
İmalat
427
981
Eskişehir
280
Erzincan
75
8
36
138
171
Turhal
36
13,2
132
47
227
59,2
1502
1339,5
Toplam
391
* Brüt değerler.
168
168
Son 5 yıllık Üretim değerleri
Ton
2010
2011
2012
3449
3792
3402
72
123
123
1320
3126
Yıllar
2013
2014
3400
3126
ARAŞTIRMA GELİŞTİRME FAALİYETLERİ
1 - ELEKTROMEKANİK AYGITLAR FABRİKASI :
a) Turhal Şeker Fabrikası Rafineri Otomasyonunun PCS7 (SIEMENS) işletim sistemi ile
ilgili proje geliştirme çalışmaları ve uygulaması yapıldı.
b) Yozgat Şeker Fabrikası, Akışkan Yataklı Buhar Kazanlarının Bilgisayar Destekli PLC
Denetimli Otomasyon Sistemi ile ilgili proje geliştirme çalışmaları ve uygulaması
yapıldı.
c) Mikroişlemci Denetimli, prototipi üretilen Elektronik Konumlayıcılar üretilerek,
Turhal Şeker Fabrikası Rafineri Otomasyonunda kullanıldı. Ayrıca diğer fabrikalara
denenmek üzere gönderildi.
d) Kameralı Şeker Çuvalı Sayma Sistemi ile ilgili proje çalışmaları yapıldı.
e) Şeker Çuvalı Kantarı Ölçüm ve Denetim Sistemlerinin geliştirilmesi çalışmaları
yapıldı.
73
BİLGİ İŞLEM DAİRESİ BAŞKANLIĞI FAALİYETLERİ
-
Genel Müdürlük ile Fabrikalar arasında bulunan NETWORK trafiği sürekli açık
tutulmuş veri aktarımı ve Network üzerinden yapılan işler aksatılmadan
yürütülmüştür.
-
Kurumun
istekleri
doğrultusunda
Programlama
faaliyetleri
aksatılmadan
yürütülmüş, Kurumumuzun talepleri anında karşılanmıştır.
-
Atak önleme sistemi güncel tutularak, içeriden ve dışarıdan gelecek zararlı ataklar
engellenmiştir.
-
5651 sayılı yasa gereği Bilgi Güvenliği, Network ağ güvenliği en üst seviyeye
çıkartılmış, URL filtreleme, virüs ve anti virüs programları sürekli güncel
tutulmuştur.
-
Gelişen teknolojiler doğrultusunda, ödeneklerde dikkate alınarak yeni bilgisayar ve
yazıcı talepleri karşılanmıştır.
KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ
Genel Müdürlüğümüzde alt yapı çalışmaları bir yıllık sürede tamamlanarak 13.10.1999
tarihindeki adıyla K-Q TSE-ISO-EN- 9000 Kalite Sistem Belgesi’nin alınmasından sonra,
2003 yılında uluslar arası kalite standardında uygulamaya alınan yeni versiyon : TS:EN ISO
9001-2000 Kalite Yönetim Sistemine geçilmiştir.
TS. EN ISO 9001-2000 Kalite yönetim sistemi 31.12.2010 yıl sonu itibariyle sona
ermiştir.2010 yılı içinde TS.EN ISO 9001-2008 Versiyonuna göre belge yenileme çalışmaları
tamamlanmış ve tüm kalite belgelerimiz yenilenmiştir. 2014 yılı içinde periyodik olarak
yapılan iç tetkikler tamamlanmış, hazırlanan rapor ve girdiler, Müşteri Memnuniyeti
Sonuçları, Üç Aylık Veri Analizleri ve 2014 Yılı Kalite Hedefleri Yönetimin Gözden
Geçirmesi toplantısında değerlendirilerek faaliyet planının uygulanması karar altına
alınmıştır.
Kuruluşumuzda 08-09.12.2014 tarihlerinde TS EN ISO 9001.2008 standardı çerçevesinde
gerçekleştirilen Dış Gözetim Tetkikine ilişkin 08.12.2014 tarihli rapor TSE-KYS yürütme
komitesince 2015 yılında yapılacak toplantıda değerlendirilecektir.
74
Yapılan tetkikler neticesinde şirketimizce yapılan faaliyet ve çalışmalar başarılı bulunarak
TSE.EN. ISO 9001-2008 Standardına ait Kalite Sertifikası Artıbel Sistem Belgelendirme ve
Eğitim Hizmetleri iç ve dış Ticaret LTD. Şirketince düzenlenerek Şirketimize gönderilmiş,
dolayısıyla kalite sertifikamızın tarihi 2015 yılı sonuna kadar 1 (bir) yıl uzatılmıştır.
75
ŞEKER ENSTİTÜSÜ AR-GE FAALİYETLERİ
Şeker Enstitüsü bünyesinde bulunan Tarımsal ve Teknolojik Araştırmalar Müdürlüklerinin
faaliyetleri;
 Araştırma ve Geliştirme Çalışmaları,
 Danışmanlık, Teknik Yardım ve Rutin Çalışmalar,
 Eğitim,
 Uluslararası Araştırma Kurumları ile İşbirliği,
 Yurt içi Üniversite ve Diğer Kurumlarla İşbirliği,
 Kongreye Katılma ve İnceleme Gezileri,
 Araştırmaya Yönelik Üretim Faaliyetleri
başlıkları altında verilmiştir.
1. ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME ÇALIŞMALARI
1.1. Yeni Başlanan ve Devam Eden Araştırma-Geliştirme Çalışmaları
Tarımsal Araştırmalar Müdürlüğüne bağlı Şubelerce; şeker pancarı ekim alanlarımızda
ekilecek çeşitleri seçebilmek amacıyla Cercospora ve Rhizomania hastalığına dayanıklı
çeşitlerle; Çarşamba, Karacabey, Çorum, Kırşehir bölgeleri çiftçi tarlalarında, Eskişehir,
Hasankale deneme istasyonlarında, Tokat ve Konya Tarımsal Araştırma Enstitüleri
arazilerinde, nematoda toleranslı çeşitlerle; Eskişehir, Etimesgut, Hasankale ve Ilgın deneme
istasyonları ile Altınekin, Amasya ve Beylikova çiftçi tarlalarında verim kontrol denemeleri
yapılmıştır. Deneme sonuçlarına göre; Cercospora ile Rhizomania’ya dayanıklı çeşitler ve
nematoda toleranslı çeşitlerden iyi performans gösterenler belirlenmiştir. Bu denemeler, aynı
zamanda T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’na üretim izni ve tescil için başvurulan
çeşitlerin, üretim izni ve resmi tescil denemesi olarak yürütülmüştür.
“Şeker Pancarında Rhizomania’ya Dayanıklı Ebeveyn Hatların Geliştirilmesi ve
Yabani Pancar Popülasyonlarında Dayanıklı Genotiplerin Belirlenmesi” adlı proje
kapsamında; ABD Salinas Tarımsal Araştırmalar İstasyonundan sağlanan, Rhizomania ve
Curly Top Virus hastalığına dayanıklı multigerm ve monogerm O-Tip materyaller ile
enstitümüzde geliştirilen multigerm ve monogerm, Rhizomania’ya dayanıklı, kök verimi
normal, şeker varlığı yüksek materyallerden doku kültürü ile bitkiler üretilip iklim odasında
76
dış koşullara alıştırıldıktan sonra soğuk odalarda vernalize edilmiş ve tohum dalı
oluşturmaları sağlanmıştır. Henüz açılmamış çiçeklerden ovüller izole edilerek besin ortamına
aktarılmış ve haploid bitki elde edilmiştir. Çalışmanın yabani pancar popülasyonları
kapsamında, türlerde henüz açılmamış çiçeklerden ovül kültürü, açık olan çiçeklerden ise
embriyo kültürü ile bitkiler elde dilmiştir.
Çeşit ıslahı amacıyla O-Tip ve erkek kısır paraleli hatları elde etmek için ana ebeveyn
adayı genotiplerden fide üretilerek tohum üretimleri gerçekleştirilmiştir. Verim ve kaliteleri
ile kombinasyon kabiliyetleri yüksek monogerm ana ebeveyn ve multigerm tozlayıcılar elde
etmek için seleksiyonla belirlenen multigerm tozlayıcı familyalardan tohum üretilmiştir.
T.C. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkezi
Müdürlüğü adına “Farklılık, Yeknesaklık ve Durulmuşluk” denemesi her yıl olduğu gibi
Etimesgut Deneme İstasyonunda yürütülmüş, kromozom sayımları yapılmıştır.
“Şeker Pancarı Tarımında Ekilen Çeşitlerin Farklı Partilerine ait Tohumların Tarla
Çıkış Gücünün Tespiti”, “Ticari Diploid Hibrid Çeşitlerden Yararlanarak Cercospora,
Rhizomania ve hem Cercospora hem de Rhizomania’ya Dayanıklı Anaç Monogerm Şeker
Pancarı Popülasyonlarının Geliştirilmesi”, “Rutin Toprak Analiz Metotlarının Kontrol,
Adaptasyon ve Modifikasyonu”, “Şeker Pancarı Yetiştirilmesinde Üretim Seyri, Maliyet ve
İklim Değişkenleri Arasındaki İlişkilerin Araştırılması”, “Vejetasyon Döneminde Şeker
Pancarının Verim ve Kalitesine Etkili Olan İklim Faktörlerinin Tespiti İle Bu Faktörler
Arasındaki İlişkilerin Araştırılması”, “Şeker Pancarı Yetiştiriciliğinde Sulamanın Vejetasyon
Seyrine Etkisi”, “Şeker Pancarının Farklı Hasat Zamanlarının Verim ve Kaliteye Etkisi”,
Metil Alkolün Şeker Pancarının Verim ve Kalitesine Etkisi”, “Doğu Anadolu Bölgesi
Şartlarında Çıplak ve Kaplanmış Şeker Pancarı Tohumunun Değişik Ekim Mesafelerinin
Şeker Pancarının Verim ve Kalitesine Etkisi”, “Şeker pancarı tepe kıvırcıklığı hastalığına
karşı farklı tohum ilaçları ve dozlarının belirlenmesi” “Türkiye’de Şeker Pancarı Üretim
Alanlarında Enfeksiyon Oluşturan Beet necrotic yellow vein virus (BNYVV)’ün Moleküler ve
Patojenik Varyantlarının ve Beet black scorh virus (BBSV)’ün Araştırılması”, “Rhizomania
hastalığına karşı çift dayanıklı gen içeren çeşitlerin performansları” konulu araştırma
çalışmaları yürütülmüştür.
77
Teknolojik Araştırmalar Müdürlüğüne bağlı şubelerce; “Ham Şerbet Arıtımında I.
Karbonatlama Kademesinde Optimal Çökme Noktasının Otomatik Olarak Tayini ve Proses
Kontrolünün Otomasyonunun Gerçekleştirilmesi” konulu proje kapsamında fabrikalarımızda
ham şerbet arıtım kademelerinden biri olan I. karbonatlamada şerbette en iyi şeker dışı madde
çökmesi ve en iyi berraklığın gözlendiği optimal noktanın, bulanıklık ölçer cihazı ile tespit
edilerek,
karbonatlama
pH’sının
ayarlanmasının
otomasyon
şekline
getirilmesi
amaçlanmaktadır. 2012-2013 Kampanyasında Ankara Şeker Fabrikası’na monte edilen kazan
ile bir haftalık denemede elde edilen sonuçlar optimal noktanın otomatik olarak tayin
edilebilirliği konusunda oldukça tatminkar olmuştur. Sistem tarafından bulunan optimal nokta
ile laboratuvar tarafından bulunan optimal nokta da birebir örtüşmüştür. Eskişehir Şeker
Fabrikasına da aynı kazandan bir tane monte edilmiştir. Bu fabrikadaki çalışmalar çok net
bilgi verebilecek ve sistemin otomasyona entegre edilmesini sağlayacak kadar uzun
yürütülememiştir. 2014-2015 Kampanyasında sistem tekrar çalıştırılmıştır. Elde edilen
verilere göre bulanıklık ölçer ile optimal nokta tayini başarılı bir şekilde yapılmaktadır.
Sistemin düzgün çalışmasına rağmen gaz borularında bir süre sonra meydana gelen tıkanma
sorun teşkil etmektedir. Bu sorunun giderilmesi için proje geliştirme çalışmaları devam
etmektedir.
“Rafineride Şeker Pişiriminin Vakum Kazanlarında Aşırı Doygunluğun Takip
Edilmesi Yoluyla Kontrolü ve Otomasyonu” konulu çalışma EMAF ile ortaklaşa
yürütülmektedir. Proje için gerekli olan kimyasal ve proses verileri hazırlanarak çalışmaya
destek verilmektedir. Bu proje kapsamında 2011-2012 kampanyasında yapılan çalışmalara
ilave olarak, 2013-2014 Kampanyası başlamadan önce EMAF, Ankara Şeker Fabrikasındaki
deneme için alınan refraktometreden iki tane daha satın alarak 6 kazanı denetleyebilecek
sistemi revizyon döneminde Eskişehir Şeker Fabrikası’na kurmuştur. Kristal şeker pişirim
kazanlarına monte edilen refraktometrelerin pişirim denemeleri başlamadan önce saha
kalibrasyonları yapılmıştır. Kalibrasyonlar tamamlandıktan sonra şurup içindeki aşırı
doygunluğun takibine bağlı pişirim denemelerine geçilmiştir. Pişirim denemelerinden elde
edilen şekerlerin Değişkenlik Katsayısı değerlerinde olumlu yönde gelişme görülmüştür.
Daha homojen tane büyüklüğünde şeker elde edilmiştir. Çalışmalara 2015-2016
kampanyasında da devam edilecektir.
“Ankara, Ereğli, Eskişehir ve Ilgın Şeker Fabrikaları Pancar Bölgeleri Pancarlarının
Melas Şekeri ve Şeker Verimi Açısından Karşılaştırılması” konulu çalışmaya Tarımsal
Araştırmalar Müdürlüğü ile ortaklaşa başlanılmıştır. 2013-2014 Kampanya döneminde kıyım
78
bantlarından alınan numunelerde yapılan analizlerle Ankara, Eskişehir, Ilgın ve Yozgat Şeker
Fabrikaları için teorik melas şekeri değerleri hesaplanarak karşılaştırılmıştı. Ankara Şeker
Fabrikası’nın bazı bölgelerinin Eskişehir ve Ilgın Fabrikaları ile komşu olmasına rağmen,
Ankara Fabrikasının melas şekeri değerlerinin diğer fabrikalardan yüksek çıkmasının nedenini
incelemek üzere 2014-2015 kampanya döneminde de Ankara, Eskişehir, Ilgın ve Ereğli Şeker
Fabrikalarının bölgelerinden gelen pancarlarda ayrı ayrı analizler yapılarak teorik melas
şekeri miktarları karşılaştırılacaktır. Bu çalışma kapsamında, Ekim ve Kasım aylarında üçer
günlük sürelerle bu fabrikalarımız bölgelerinden gelen pancarlardan numune alınmıştır.
Alınan pancar numunelerinin invert, α-amino azotu, Na, K, invert şeker analizleri yapılarak
teorik melas şekeri miktarları hesaplanacaktır.
“Yüksek Kalorili Kömürlerin Özellikleri ile Serbest Şişme İndeksi Değerleri
Arasındaki İlişki ve Serbest Şişme İndeksi Değerinin Şlaka Oluşumuna Etkisi” konulu
çalışmanın amacı, fabrikalarımızda kullanılan yüksek kalorili kömürlerden kaynaklanabilecek
olası şlaka yapma eğilimlerini önceden tespit etmek ve önlemektir.
Kömür kullanan
fabrikalardan gelen yüksek kalorili kömürlerin Serbest Şişme İndeksi analizleri Kasım 2014
tarihinden itibaren standartlara uygun şekilde Enstitümüzde yapılmaktadır. Bu çalışmada nem,
uçucu madde, kül, sabit karbon gibi kömürleri tanımlayan özellikler ile serbest şişme İndeksi
değerinin ne ölçüde değiştiği tespit edilmeye çalışılacaktır. Ayrıca fabrikalarda fiili olarak
meydana gelen şlaka olaylarının daha çok hangi serbest şişme indeksine sahip kömürlerde
meydana geldiği de belirlenmeye çalışılacaktır.
“Ankara Şeker Fabrikası Proses Ekipmanlarının Dış Yüzey Sıcaklıları ve Bu
Ekipmanlardan Ortama Olan Isı Kayıpları”. Pancar şekeri üretim prosesinde kullanılan
aparatların izoleli ve izolesiz yüzeylerinden bulundukları ortama radyasyon ve konveksiyon
yoluyla ısı kayıpları olmaktadır. Yüzey ısı kayıpları proses aparatlarının dış yüzey sıcaklıkları
ölçülmek suretiyle hesaplanmaktadır. Bu kampanya döneminde yapılan çalışmalarda aparat
yüzeylerinden ortama olan ısı kayıplarının % 0.01 ila % 0.06 arasında değiştiği
hesaplanmıştır. Proses aparatlarının 60oC nin üzerinde sıcaklığı olan yüzeylerin tamamında,
50oC nin üzerinde sıcaklığı olan yüzeylerin çoğunda el ile dokunulabilecek yüzey sıcaklığını
sağlayabilecek mertebede ısı yalıtımı yapılmalıdır. Çalışmalara önümüzdeki kampanyada
devam edilecektir.
79
“Ankara Şeker Fabrikası Soğutma Kulesi Suyunda St37.2, 304L ve 316L Kalite
Çeliklerinin Korozyon Davranışlarının İncelenmesi”. Şeker fabrikalarında, tekrar kullanılmak
üzere soğutma kulelerine gönderilen 50oC-60oC sıcaklığındaki kondansatörden çıkan su 30oC35oC sıcaklıkta geri döner. Suyun hava ile temas yüzeyini artırmak üzere inşa edilen soğutma
kulelerinde yaşanan korozyon problemlerini incelemek üzere başlatılan proje kapsamında
St37.2, 304L ve 316L kalite çeliklerinin, kondense suyundaki korozyona karşı davranışlarının
incelenmesi ile uygun ve ekonomik malzeme seçimi amaçlanmaktadır. Çalışma devam
etmektedir.
“Ankara Şeker Fabrikası Şerbetlerinde (Ham Şerbet, Sulu Şerbet, Koyu Şerbet ve
Melas) Azotlu Bileşiklerin Seyri”. Pancar ve şerbetlerde bulunan azotlu bileşikler
fabrikasyonda pH, renk ve arılığı etkilemekte ve büyük kısmı melasa kadar ulaşmaktadır. Bu
çalışma ile Ankara Şeker Fabrikası şerbetlerinde azotlu maddelerin miktar ve seyri
incelenerek, literatürde verilen değerlerle karşılaştırılmaktadır. Çalışma, birkaç yılı kapsayan
verinin elde edilebilmesi için devam etmektedir.
Tekdüzen Şeker Analiz Metotları Uluslararası Komisyonu (ICUMSA) ile ortak
yürütülen çalışmalar kapsamında “Ham Şeker”, “Beyaz Şeker”, “Özel Şekerler”, “Melas”,
“Pancar”, “Pancar Şekeri Fabrikasyonu”, “Oligosakaritler ve Polisakaritler”, “Şekerler ve
Şekerdışı Maddeler için Kromatografik Teknikler”, “Mikrobiyoloji”, “İndirgen Şekerler”
konularında çalışmalara devam edilmektedir.
1.2. Sonuçlanan Araştırma Geliştirme Çalışmaları
“Şeker pancarı tepe kıvırcıklığı hastalığına karşı farklı tohum ilaçları ve dozlarının
belirlenmesi” konulu çalışma tamamlanmış olup raporu hazırlanmaktadır.
“Ankara Şeker Fabrikasında 2013-2014 Kampanyasında Yürütülen Biyosit Denemesi”
konulu çalışmada; şeker fabrikalarında ekstraksiyon ünitesinde enfeksiyon kontrolü amacıyla
kullanılan formalin yerine kullanılabilecek, insan sağlığına zararsız farklı bir biyositin
etkinliğinin araştırılması amaçlanmıştır. Genel Müdürlük Şeker Üretim Dairesi Başkanlığı ile
birlikte Ankara Şeker Fabrikasında 11 Ekim 2013’de denemelere başlanmıştır. Bu
denemelerde SOLISA Firması tarafından getirilen klordioksitin, ekstraksiyon sistemindeki
enfeksiyonu önleme ve kontrol etme kapasitesi araştırılmıştır. Bu çalışmada difüzyon
80
ünitelerinden biri deneme ünitesi, diğeri kontrol ünitesi olarak seçilmiş, kontrol ünitesinde
formalin her zaman kullanıldığı gibi kullanılmış, deneme ünitesinde ise formalin hiç
kullanılmamış, sisteme yalnızca biyosit verilmiştir. Elde edilen tüm verilere göre klor
dioksitin pH değerlerini belli bir süre sabit tutabildiği görülmüş, bazı koşullarda laktik asit
değerleri açısından da başarılı sonuçlar vermiştir. Kontollu enfeksiyon tarzında çalışmayan
Türkşeker fabrikalarında ise klor dioksitin tek başına yeterli olmayacağı ancak ikinci bir
biyosit veya az miktarda formalin ile takviye edilerek kullanılmasının mümkün olduğu
sonucuna varılmıştır.
“Çeşitli Ortamlarda St37.2 ve 304L Kalite Çeliklerinin Korozyonuna Melasın
İnhibitör Etkisinin Araştırılması” konulu çalışma Osmangazi Üniversitesi ile ortaklaşa
yürütülmüştür. Bu proje kapsamında 304L tipi paslanmaz çelik ile St37.2 karbon çeliğinin
musluk suyu ortamı ve % 6 NaCl ortamlarındaki korozyonuna, değişen derişimlerde (0.1g/L,
0.2g/L, 0.3g/L, 0.4g/L, 0.5g/L) eklenen melasın inhibitör etkinliği araştırılmıştır. İnhibitörler,
korozif etkiyi azaltmak veya önlemek için korozyon ortamına eklenen katkılardır. Literatürde
melasın inhibitör olarak kullanıldığında önemli etkisinin tespit edildiği araştırma çalışmaları
mevcuttur. Sonuçlarda kullanılan korozyon hızları, Elektrokimyasal Empedans Spektroskopisi
(EIS) ve Tafel Ektrapolasyon (TP) yöntemleri ile saptanmıştır. Musluk suyu ortamında
melasın hem 304L hem de St37.2 çeliğinin korozyonunu önlemede etkin olduğu, ancak St37.2
için daha etkin inhibitör davranışı gösterdiği saptanmıştır. Melas, % 6 NaCl ortamında ise
sadece 304L çeliğinin korozyonunda inhibasyon etkisi göstermiştir. Melasın inhibitör
etkinliği
değerlerinin
derişim
arttıkça artmış
olması
melasın
metal
yüzeylerinde
adsorbsiyonundan kaynaklanmasıyla açıklanmıştır.
“Fabrikaya Gelen Pancar ile Fabrikada İşlenen Pancar Arasındaki Beyaz Şeker
Randımanı ve Melas Şekeri Farkının İncelenmesi”. Bu amaçla, fabrikaya bölgelerden gelen
pancarlarda ve fabrikasyona girerken kıyımda sodyum, potasyum, α-amino azotu ve invert
şeker analizleri yapılarak, geçmiş yıllarda Şeker Enstitüsünde oluşturulan bir eşitlik
kullanılarak melas şekeri miktarları hesaplanmıştır. Pancarda ve kıyımda ölçülen α-amino
azotu miktarları, deaminasyon (aminoasitlerin parçalanarak amonyak ve ketoasitlere
dönüşmesi) nedeniyle kampanya süresince giderek azalmış, dolayısı ile pancar ve kıyım
arasındaki melas şekeri farkını belirlemek mümkün olmamıştır. Ancak, kullanılan hesaplama
yönteminin fabrikalarımız arasında farklılık gösteren pancara göre % melas şekeri
değerlerinin karşılaştırılmasında kullanılabileceğini göstermiştir.
81
2. DANIŞMANLIK, TEKNİK YARDIM VE RUTİN ÇALIŞMALAR
Enstitümüze bağlı dört deneme istasyonu ile Cercospora, Rhizomania ve Şeker
pancarı kist nematodu ile bulaşık alanlarda, Tarımsal Araştırmalar Müdürlüğüne bağlı
şubelerce agronomi, bitki besleme, bitki ıslahı, sulama, hastalıklar ve zararlılar ile tarımsal
mekanizasyon konularında projelendirilmiş 62 tarla denemesi, 3240 parsel olarak kurulmuş ve
her parselin verim ve kalite analizleri yapıldıktan sonra elde edilen verilere istatistikî analiz
uygulanarak, sonuçlar ilgili araştırıcılara verilmiştir.
Şeker pancarının 2014 yılı destekleme alım fiyatının tespitine esas olacak 130 adet
şeker pancarı ve 142 adet rakip ürünlere ait maliyet etüdünün değerlendirilmesi yapılmış,
sonuçlar Genel Müdürlüğe sunulmuştur..
Şeker pancarında çeşit seçimi kriterleri ve önemi hakkında hazırlanan bilgi notu Genel
Müdürlüğe sunulmuştur.
2016 yılı pancar ekiminde kullanılacak şeker pancarı tohumunun ihale yoluyla
teminine ilişkin şartname ile ihaleye itirazda bulunan firmalara verilecek cevaba esas teknik
rapor Genel Müdürlüğe sunulmuştur.
Türkiye’de uzun yıllık kış ve bahar dönemi yağışlarının pancar verimine etkileri
hakkında hazırlanan rapor Genel Müdürlüğe sunulmuştur.
Fabrikalarda 2014 yılı ekiminden artan tohum da dikkate alınarak, 2015 yılı ekimi iş
programı ve fabrikaların istekleri doğrultusunda hazırlanan tohum tevzi listesi Genel
Müdürlüğe iletilmiştir.
Genel Müdürlük tarafından 2015 yılı ekiminde kullanılmak üzere ihale edilen
tohumların, firmanın deneme amaçlı göndermiş olduğu çeşitlerle genetik olarak aynı olup
olmadığını tespit için gerekli elektroforez testinin ön çalışmaları yürütülmüştür.
Tohum İşleme Fabrikası tarafından üçlü karışım (imidacloprid veya thiamethoxam +
thiram + hymexazol + yapıştırıcı madde) tohum ilacını satın almasına esas teknik şartnameler
güncellenmiş, ilacın kesin kabulüne ilişkin çalışmalar Tohum İşleme Fabrikası ile birlikte
yürütülmüştür.
82
Ekim alanlarımızda görülen zararlılarla mücadelede kullanılacak tarımsal ilaçlar ve
bunların kullanılması hakkındaki teknik yardıma devam edilmiştir. Fabrikalarımızın 2014 yılı
zararlılarla mücadele durumu değerlendirilmiş, hazırlanan rapor Genel Müdürlüğe
sunulmuştur.
Malatya Şeker Fabrikasının bazı ekim alanlarında, mayıs ayı başında Şeker pancarı yaprak
kurdu [Spodoptera (Laphygma=Caradrina) exigua] tespit edilir edilmez, daha önceki salgınların
görüldüğü fabrikalar başta olmak üzere ekim alanlarımızın tamamında tarla tetkiklerinin titizlikle
yapılması, popülasyon yoğunluğunun ekonomik zarar eşiğine ulaşması halinde mücadeleye vakit
geçirilmeden başlanması ve zararlının ikinci neslinin haziran ayının son haftasından itibaren
görülebileceği dikkate alınarak gerekli önlemlerin alınmasıyla ilgili teknik raporlar hazırlanarak Genel
Müdürlüğümüze sunulmuştur.
“Şeker pancarında yabancı otlara karşı herbisit uygulamaları ve dikkat edilecek
hususlar” isimli rapor Genel Müdürlüğe sunulmuştur.
Cercospora mücadelesinin stratejik esasları ve fabrikaların 2014 yılı Cercospora
ilaçlama programları hazırlanarak Genel Müdürlüğe sunulmuştur. Ekim alanlarımızda
yürütülen Cercospora mücadelesi, fabrikalarımız Ziraat Teşkilatı elemanları ile birlikte takip
edilmiş ve danışmanlık hizmeti sürdürülmüştür. Hastalık teşhisi konularında Afyon, Kırşehir
ve Ilgın şeker fabrikalarına, Cercospora yaprak lekesi hastalığının ilaçlama zarar eşiğinin
tespitinde de Susurluk Şeker Fabrikasına yardımcı olunmuştur. Afyon Şeker Fabrikasının
Dinar Bölgesinde görülen Cercospora hastalığı ile ilgili rapor Genel Müdürlüğe sunulmuştur.
Şeker pancarı gelişim seyri boyunca 15’er günlük periyotlar halinde pancar gelişim
seyrini takip etmek, geçmiş yıllarla karşılaştırmak, eldeki verilere dayanarak bu yıl için verim
ve kalite tahmininde bulunmak amacıyla haziran-ekim ayları arasında “Vejetasyon Seyri
Raporu” ayda bir hazırlanarak fabrikalar ve Genel Müdürlüğe gönderilmiştir.
2014 yılında şeker varlığının son yıllara göre düşük seyretmesinin nedenleri hakkında
hazırlanan rapor Genel Müdürlüğe sunulmuştur.
Ankara ve Susurluk şeker fabrikalarının 2014-2015 kampanya sorunlarının tarımsal
ve teknolojik açıdan değerlendirilmesine ilişkin raporlar ilgili fabrikalar ve Genel Müdürlüğe
gönderilmiştir.
83
Gübreleme tavsiyelerine esas teşkil etmek üzere, araştırma ve diğer amaçlar için alınan
65 adet toprak numunesinin organik madde, bitkilerce alınabilir fosfor ve potasyum
analizlerinin yanı sıra, Şirketimizce çiftçilere dağıtılmak üzere satın alınan gübrelerden alınan
ve diğer kurumlardan gelen 103 adet kimyasal gübre örneklerinin standartlara uygunluğu ve
kalite kontrolleri yapılmıştır. Ayrıca 50 adet şeker numunesinde; As, Pb, Cu, Fe, 24 adet
melas numunesinde Na, K, Ca, Mg, Fe, Mn, Zn ve azot, 5 adet şlempe numunesinde de azot
analizi yapılmıştır.
Hassas ekim makinelerinin yedek parça ihtiyacını karşılamak üzere 22 kalem
malzemenin teknik şartnamesi hazırlanmıştır. İmalatı tamamlanan malzemelerin teknik
kontrolleri ve tesellümleri yapılmıştır.
Rus yapısı seyyar pancar boşaltma temizleme ve yükleme makinelerinin yedek parça
ihtiyacını karşılamak için 9 kalem malzemenin teknik şartnamesi hazırlanmıştır. İmalatı
tamamlanan malzemelerin teknik kontrolleri ve tesellümleri yapılmıştır.
Seyyar pancar boşaltma temizleme ve yükleme makinelerine ait 4 adet Rus dizel
motor, 5 adet Tümosan dizel motor ile 9 adet yakıt pompasının revizyonu yapılmıştır.
Kampanya içerisinde ihtiyaç duyulan ve stoklarda bulunmayan seyyar pancar boşaltma
makinelerine ait malzemelerin piyasadan temini sağlanmış ve fabrikalara gönderilmiştir.
Fabrikalarımızın merkez ve bağlı kantarlarında bulunan seyyar pancar boşaltma,
temizleme ve yükleme makinelerinde meydana gelen arızalar giderilmiştir.
Hassas ekim makinelerinin “Ekici Tekerlek” ihtiyacının karşılanması için; ham ekici
tekerlerden; 1090 adedi  3.5x4.5x90 (8 cm), 710 adedi  3.5x4.5x38 (17 cm) delik
ölçüsünde işlenerek Şeker Enstitüsü Ambarına teslim edilmiştir.
Şeker Enstitüsüne bağlı Deneme İstasyonlarında bulunan tarım alet ve makinelerinin
bakım, onarım ve ayarları yapılmış, çalışmaları sırasında meydana gelen aksaklıklar
giderilmiştir.
84
Şeker Enstitüsüne bağlı Deneme İstasyonlarına alınacak tarım alet ve makinelerinin
seçilmesi konusunda ilgili şubelere bilgi verilmiş, satın alınacak makinelerin teknik
şartnameleri hazırlanmış ve alınan makinelerin teknik tesellümleri yapılmıştır.
Enstitü pancar analiz laboratuvarının yıkama, tartım ve freze kısmının yenileme
çalışmaları çerçevesinde şartname hazırlığı, ölçülendirme, eski parçaların söküm ve yeni
parçaların monte işleri yapılmıştır.
T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon
Merkezi tarafından yılda iki defa düzenlenen “Üretim İzni” ve bir defa düzenlenen “Tescil”
toplantılarına Enstitümüzden ilgililerin katılımıyla denemelerde gerekli şartları sağlayan şeker
pancarı çeşitlerinin üretim izni almasına veya tescil edilmesine karar verilmiştir.
T.Ş.F.A.Ş. Genel Müdürlüğünce satın alınan çeşitli işletme malzemelerinin ihalelerine
esas numunelerin analizleri yapılarak değerlendirilmiştir. Ayrıca gelen her parti malzemenin
analizi yapılarak tesellümleri sağlanmış, fabrikalarımızdan, çeşitli kişi ve kuruluşlardan
değişik tarihlerde gelen çeşitli numunelerin analizleri yapılarak raporları ilgili birimlere
gönderilmiştir.
Fabrikalarımızın 2013/2014 kampanyası ortalama melas ve beyaz şeker numunelerinin
kalite analizleri yapılarak raporları hazırlanmış, İşletme Müdürleri Toplantısında katılımcılara
dağıtılmış, Genel Müdürlüğe ve fabrikalara gönderilmiştir. Ayrıca fabrikalarımızın 2013/2014
kampanyası sırasında ürettikleri beyaz şeker numunelerinin mikrobiyolojik analizleri
yapılarak raporları birlikte ilgili birimlere gönderilmiştir.
Genel Müdürlüğümüz tarafından fabrikalarımızın 2014/2015 kampanyası için açılan
satın alma ihalesine esas olmak üzere gelen taş önleyici, difüzyon ve arıtım sistemi için köpük
kesici, pancar yıkama ve yüzdürme suyu için köpük kesici, perlit, GP ve BMA filtre torbası,
pres filtre bezi, çamur koyulaştırma bezi gibi çeşitli işletme malzemelerinin analizleri
yapılarak,
gerektiğinde
dış
kuruluşlarda
yaptırılarak değerlendirilmiştir. Hazırlanan
değerlendirme raporları çeşitli tarihlerde ilgili birimlere gönderilmiştir. Ayrıca Merkez
Ambarına gelen ve yukarıda adı geçen her parti malzemenin analizleri yapılarak tesellümleri
sağlanmıştır.
85
Çeşitli kuruluşlar, Genel Müdürlük ve fabrikalarımızdan gelen beyaz, küp şeker, kömür,
melas, taş önleyici, köpük kesici, perlit gibi birçok malzemenin analizleri ile Ankara Şeker
Fabrikası’nın sosyal tesisleri ve işyerlerinde kullanılan içme suyu numunelerinde, çeşitli
fabrikalarımızın su/atık su numunelerinde mikrobiyolojik analizler yapılarak raporları ilgili
birimlere iletilmiştir.
Fabrikalarımıza 2014 yılı için satın alınacak ve demirbaş ihtiyacı olan bazı cihazlar
için hazırlanan şartnameler ile ilgili olarak, Genel Müdürlüğümüzde Kalite ve İşletme Kontrol
Müdürlüğü yetkilileri ile nisan ve mayıs ayında düzenlenen toplantılara katılınmıştır.
Demirbaş ihtiyacı olarak alınan spektrofotometre ve çalkalayıcı cihazı için gerekli şartnameler
hazırlanarak satın alınmıştır. İlgili cihazlar için tedarikçi firma yetkilileri gerekli eğitimleri
sağlamıştır.
2014-2015 Kampanya dönemi için satın alınan ve kömür yakan fabrikalarımızdan
Enstitümüze gönderilen çok sayıda ihale kömürü numuneleri ile Kömür Şartnamesi gereği
1. parti kömür numunelerinde ve çeşitli fabrikaların gerekli gördükleri bazı parti kömürü
numunelerinde kül ergime noktası ve uçucu madde analizi yapılarak raporları ilgili fabrikalara
gönderilmiştir.
Kömür şartnamesinde yer alan ve toplam kükürt analizinde kullanılan ASTM D
3177’nin yürürlükten kalkması nedeniyle, yerine kullanılabilecek resmi bir metot ile ilgili
araştırma yapılmış ve TÇMB’de de kullanılan “ISO 334–Kömürde Eşka Metodu ile Toplam
Kükürt Tayini” metodu ikame edilmiş, Enstitümüzde denenmiş ve bu metodun çevirisi
yapılarak analiz yöntemi tüm fabrikalarımıza gönderilmiştir.
Uşak Şeker Fabrikasında 2013-2014 kampanya döneminde yaşanan kömür yanma
problemlerini araştırmak üzere 26-27 Ağustos 2014 ve 02-03 Eylül 2014 tarihlerinde ilgili
fabrikaya gidilmiş, fabrika sahasında kalan yüksek kalorili, yakılmasında sorun yaşanan
kömürden numuneler alınmış ve fabrika yetkilileri ile görüşülmüştür. Enstitümüzde yapılan
analizlerin ve değerlendirmelerin sonunda hazırlanan rapor, ilgili fabrikaya gönderilmiştir.
Elazığ Şeker Fabrikasında son yıllarda kazan suyu iletkenlik ve alkalite değerlerinin
yüksek olması nedeni ile 14-18 Ekim 2014 tarihleri arasında Elazığ Şeker Fabrikasına
gidilerek incelemelerde bulunulmuş ve su hazırlama, tephir ayakları, kazan besleme ve kazan
sularından numuneler alınmıştır. Alınan numunelerin analizleri Ankara Şeker Fabrikasından
86
alınan numunelerle karşılaştırmalı olarak Enstitümüzde yapılmıştır. Kazanlarda trisodyum
fosfat kullanımının nasıl olacağı konusunu da içeren rapor hazırlanarak ilgili fabrikaya
gönderilmiştir.
Elbistan ve Bor Şeker Fabrikalarına 18-29 Kasım 2014 tarihleri arasında gidilerek
buhar kazanlarında kullanılan kömürler ve yanma ile ilgili problemler araştırılmıştır. Bu
çalışmada her iki fabrikada buhar kazanlarındaki yanma olayları incelenmiş ve buhar
kazanlarında kullanılan parti kömürlerinden, kazan kömürlerinden ve cüruflardan numuneler
alınarak analizleri yapılmış, analiz sonuçlarına göre kömürler tanımlanmıştır. Elde edilen
sonuçlar ve alınması gereken tedbirleri içeren rapor hazırlanarak ilgili fabrikalara ve Genel
Müdürlüğe gönderilmiştir.
Genel Müdürlüğümüzün yazılı talebi üzerine 20.10.2014 ve 18.11.2014 tarihlerinde
elemanlarımız Susurluk Şeker Fabrikasına gitmiştir. Birinci görevlendirmede fabrikanın
karşılaştığı arıtım güçlüğünün nedenleri incelenmiş, ikinci görevlendirmede ise pancarın
teknolojik değerinin düşük olması nedeni ile tarımsal ve teknolojik açıdan karşılaşılan
sorunlar yerinde tetkik edilmiştir. Tarımsal ve teknolojik açıdan gerekli önerileri içeren rapor
Genel Müdürlüğe gönderilmiştir.
Ankara Şeker Fabrikası IV Nolu Vakum Aparatı borularında 2013-2014 Kampanyası
sonunda meydana gelen korozyon hasarının nedenleri incelenerek raporu hazırlanmış ve
Genel Müdürlüğe gönderilmiştir.
Genel Müdürümüz tarafından Enstitümüzden istenen “Bedeli Ödenen Pancar ile
İşlenen Pancar Arasında Oluşan Fark Hakkında Değerlendirme Notu” konulu rapor
hazırlanarak iletilmiştir.
Fabrikalarımızda kullanılan köpük kesici kimyasal maddelerde mineral yağ ve silikon
miktarının tespit edilebilmesine yönelik olarak Genel Müdürlüğün bu konuda araştırma
istemesi üzerine ODTÜ Merkez Laboratuvarı, ODTÜ Kimya Bölümü ve TÜBİTAK MAM ile
görüşülmüştür. Ancak ilgili yerlerden mineral yağ ve silikon miktarı tayini konusunda kesin
ve olumlu bir cevap alınamamıştır. Daha sonra konu ile ilgili bazı standartlar (TS 4963, TS
5038, TS 5039) temin edilmiş ve bu standartlar incelenerek uygulanabilirliği araştırılmıştır.
87
Genel Müdürlüğün 04.12.2014 tarih ve 13793 sayılı yazısında belirtilen Gıda,Tarım ve
Hayvancılık Bakanlığı, Gıda Kodeksi Düzenlemeleri ile ilgili “UGKK Alt Komisyonlarının
Oluşturulması” kapsamında Şeker ve Şeker Mamulleri Alt Komisyonunda çalışacak
personelimizin kişisel bilgi formları ve taahhütnameler doldurularak Bakanlığa gönderilmiştir.
Ankara Şeker Fabrikası Müdürlüğünün sözlü talebi üzerine, kampanya sorunları ile
ilgili olarak tarımsal ve teknolojik açıdan fabrikada incelemeler yapılarak, değerlendirmeler
“Ankara Şeker Fabrikası 2014-2015 Kampanya Sorunlarının Tarımsal ve Teknolojik Açıdan
İncelenmesi” başlıklı bir rapor halinde sunulmuştur. Raporda, bölgeler ve fabrikanın
silolarındaki pancarın durumuna göre işlemede gerekli düzenlemelerin yapılması önerilmiştir.
Enstitümüz Teknolojik Araştırmalar Müdürlüğü Biyoteknoloji ve Çevre Sorunları
Şubesi Laboratuvarı ile yıllık sözleşmesi bulunan Afyon, Çorum, Erzincan, Erzurum, Ilgın,
Kastamonu, Kırşehir, Muş, Turhal, Yozgat Şeker Fabrikalarının ve özel kuruluşların arıtım
tesisi çıkışı (endüstriyel/evsel nitelikli) atık su numunelerinde iç izlemeye esas akredite
parametre analizleri (KOİ ve TAKM) yapılmıştır.
Biyoteknoloji ve Çevre Sorunları Şubesi Laboratuvarının Yeterlik Belgesinin devamı
çerçevesinde yıl içinde yapmış olduğu faaliyetleri gösteren Faaliyet Raporları 4 ayda bir
hazırlanarak T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Çevresel Etki Değerlendirmesi İzin ve
Denetim Genel Müdürlüğüne iletilmiştir.
Akreditasyon çalışmaları çerçevesinde; Yeterlik Deneyleri için Aquacheck/İngiltere
Firması ile temasa geçilmiş, akredite parametrelerle ilgili olarak ekim ayında yapılan ring
testine katılım sağlanarak başarılı sonuçlar elde edilmiş, sertifikalı referans malzeme analizleri
ve fabrikalarla “Müşteri Memnuniyeti Anketi” yapılmış, kapsam içi atık su parametrelerine
yönelik her yıl rutin olarak yapılması gereken sözleşmeler fabrikalarımızla mutabakat
sağlanarak karşılıklı imzalanmış, Üst Yönetim, Kalite Yöneticisi ve Numune Kabul
Sorumlusu ile Laboratuvarın İç Tetkiki 19.02.2014 tarihinde gerçekleştirilmiş, Yönetimin
Gözden Geçirmesi Toplantısı 18.03.2014 tarihinde yapılmış raporları hazırlanmıştır. Yine
Akreditasyon çalışmaları ile ilgili olarak; laboratuvarda kullanılan çeşitli cihaz ve malzemenin
kalibrasyonu yaptırılarak sertifikaları alınmış, “Mesleki Sorumluluk Sigortası” yaptırılmış,
kapsam içi parametrelerle ilgili doğrulama deneyleri her ay düzenli olarak yapılmış, cihazlar
izlenmiş ve ilgili formları doldurulmuştur.
88
Akreditasyon belgeleri ile ilgili olarak, Ana Denetim sonrası 1. Gözetim Denetimi
17 Şubat 2014 tarihinde TÜRKAK Baş Denetçisi ve Denetçisi tarafından Üst Yönetim, Kalite
Yönetimi, Numune Kabul ve Laboratuvar Birimlerini Gözetim Denetimi gerçekleşmiştir.
TÜRKAK 1. Gözetim Denetimi sonrası tespit edilen minör uygunsuzluklar giderilerek
hazırlanan dokümanlar TÜRKAK Portali’ne yüklenmiş ve Akreditasyon belgelerinin
devamlılığı sağlanmıştır.
Genel Müdürlüğümüzün 2014 yılı yatırımlarından talep edilen kömürlerde Serbest
Şişme İndeksi tayin cihazının şartnamesi hazırlanarak ekim ayında satın alınmıştır. Cihaz
kurulumu ve standartlara uygun kalibrasyon işlemleri tamamlanarak kasım ayı içerisinde
fabrikalarımızdan gönderilen yüksek kalorili kömürlerin analizleri yapılmaya başlanmıştır.
Sugar Industry dergisinde yayınlanan “Şeker Fabrikalarında Buharlaştırıcı ve Isı
Değiştiricilerde Taş Oluşumu, Yapısı, Uzaklaştırılması ve Önlenmesi” konulu makale
fabrikalarımızın İşletme ve Laboratuvar teknik personelinin yararlanması açısından tercüme
edilerek tüm fabrikalarımıza gönderilmiştir.
Fabrika Müdür Yardımcıları (İşletme) Toplantısında, 2014 yılı içerisinde yeni
başlanan, halen devam eden ve biten araştırmalar hakkında sunum yapılmış, formalin,
biyositler, kizelgur/perlit, kömür ve diğer yakıtlar, korozyon, çeşitli işletme malzemeleri gibi
konularda bilgiler aktarılmıştır. 2013/2014 Kampanya dönemine ilişkin fabrikalarımızda
üretilen beyaz şeker ve melasa ait kampanya ortalaması numunelerinin analiz raporları ile
fabrikalarımızın spesifik elektrik ve spesifik ısı enerjisi değerlerini gösteren tablolar
hazırlanarak dağıtılmıştır.
İş Sağlığı ve Güvenliği kapsamında Enstitümüz C Binası laboratuvarlarında bulunan
cihazlara bağlı basınçlı tüplerin bina dışına taşınarak merkezi bir gaz dağıtım sistemi 2013 yılı
sonunda kurulmuş, 2014 yılı şubat ayı içinde bu sistemin kullanılması ile ilgili olarak firma
tarafından verilen eğitime birim çalışanları katılmıştır.
Kömürde kül ergime ve uçucu madde tayin cihazları için yıllık bakım şartnamesi
hazırlanmış ve sözleşme imzalanan firma tarafından cihazlarla ilgili gerekli tüm periyodik
bakım, yedek parça değiştirilmesi işlemleri yapılmıştır.
89
Tarımsal Araştırmalar Müdürlüğü Bitki Besleme ve Toprak Şubesi tarafından
gönderilen ve çeşitli fabrika, bölge ve mevkilere ait olan su/atık su numunelerinde
spektrofotometrik kit yöntemiyle nitrat veya nitrit analizleri yapılmıştır.
2014 yılında da ödeneği çıkan çeşitli demirbaş cihaz ve malzemelerin şartnameleri
hazırlanarak Enstitümüz tarafından temini yapılmıştır. Bu cihazların kullanımı ile ilgili olarak
tedarikçi firmalardan eğitimler alınmıştır. Çeşitli tarihlerde, laboratuvarlarımızda bulunan bazı
cihazların problemlerin giderilmesi ile ilgili olarak yetkili firma ve kuruluşlarla bağlantı
kurularak sorunların giderilmesi sağlanmıştır.
Laboratuvalarımızda bulunan demirbaşların durumu ve hurdaya çıkarılacak cihazlar
gözden geçirilmiş ve hurdaya çıkarılması düşünülen cihazlarla ilgili gerekli işlemler
yapılmıştır.
Sınav açılacak işçi kadroları için gerekli mesleki sorular Eğitim Dairesi
Başkanlığı’nda hazırlanmış ve Eğitim Dairesi Başkanlığı yetkilisine teslim edilmiştir.
Yurt içi ve yurt dışı yayınlar izlenmiş, çalışmalarımızla ilgili olanlar tercüme edilmiş,
ilgililerin bilgisine sunulmuştur.
3. EĞİTİM
Şirketimizde yeni işe başlayan ziraat mühendislerine yetiştirme eğitimi verilmiştir.
Adapazarı Şeker Fabrikası ziraat personeline “Şeker Pancarı Hastalık ve Zararlıları ile
Mücadelesi” konulu eğitim verilmiştir.
“Seyyar Pancar
Boşaltma Makinelerinin Çalışma Prensipleri,
İşletilmesinde
Karşılaşılan Güçlükler ile İş Sağlığı ve İş Güvenliği” konulu eğitim, Müdür Yrd. (Tarım),
Bölge Şefi ve mühendisleri ve Tarım Makinaları Postabaşıları için ayrı ayrı verilmiştir.
Çorum ve Ilgın şeker fabrikalarında “Seyyar Pancar Boşaltma Makinaları Operatörlük
Kursu” eğitimi verilmiştir.
90
Tarımsal Araştırmalar Müdürlüğü teknik elemanları ve yardımcı personeli; Eğitim
Dairesi Başkanlığı tarafından düzenlenen “İş Sağlığı ve Güvenliği”, “Tehlike ve Risk
Analizi”, “Elektromanyetik Kirlilik, Radyasyon ve Etkilerini Azaltma Tedbirleri”, Çalışma ve
Sosyal Güvenlik Eğitim ve Araştırma Merkezi (ÇASGEM) tarafından düzenlenen “İş Sağlığı
ve Güvenliği Kurul Üyeleri Eğitimi”, Ziraat Yüksek Mühendisleri Birliği tarafından
düzenlenen “CBS Coğrafi Bilgi Sistemleri” konulu eğitimlere katılmışlardır.
Teknolojik Araştırmalar Müdürlüğü teknik elemanları; “Merck Millipore Kimyasalları
ve Sarf Malzemeleri” konusundaki eğitime, Eğitim Dairesi Başkanlığı tarafından düzenlenen
“Polarimetreler, Refraktometreler ve Fotometreler”, “Elektromanyetik Kirlilik, Radyasyon ve
Etkilerini Azaltma Tedbirleri”, “İletişim, İnsan İlişkileri ve Takım Çalışması” konularında
verilen eğitimlere, EMAF tarafından düzenlenen “Brülör ve Doğal Gaz Yakma Sistemleri”
eğitimine, “İş Sağlığı ve İş Güvenliği” konusundaki eğitime, Ankara Şeker Fabrikası İlk
Yardım Yenileme ve Eğitim Merkezi tarafından düzenlenen “İlk Yardım” eğitimine,
“Mülakatlarda Yüz Okuma ve Beden Dilinin Kontrolü” konulu eğitime iştirak etmişlerdir.
Teknolojik Araştırmalar Müdürlüğüne bağlı şubelerce, Makine Elektrik Şeflerine
“Ham Fabrika ve Rafineride Madde ve Enerji Dengesi”, fabrikalarımızın laborant
yardımcılarına “Genel Kimya-Çözelti Hazırlanması ve Konsantrasyon Ayarlanması, İşletme
Malzemelerinin Numunesinin Alınması ve Hazırlanması”, yeni işe başlayan mühendislere
“Yetiştirme Eğitimi” konulu eğitimler verilmiştir. 15-16 Nisan 2014 tarihlerinde “Buhar
Kazanı İşletmeciliği Bakım ve Onarımı” konulu tartışmalı toplantıya, 06-07 Mayıs 2014
tarihinde Ereğli’de düzenlenen eğitim ve tartışmalı toplantıya ilgili personel katılmıştır.
Hacettepe Üniversitesi Kimya Mühendisliği Bölümü’nde “Türkiye’de Şeker Sanayinin
Başlangıcı, Gelişimi, Günümüzdeki Durumu ve Şeker Prosesine Kısa Bir Bakış” konulu
seminer verilmiştir. 2013/2014 Kampanyası Değerlendirme ve 2014/2015 Kampanya Dönemi
Hazırlık Toplantısına iştirak edilmiştir.
Kurumumuz ile çeşitli kurum ve kuruluşlarca 2014 yılında düzenlenen, çeşitli cihazlar
hakkında eğitim, sunum, konferans ve seminerlere ilgili personel katılmıştır.
4. ULUSLARARASI ARAŞTIRMA KURUMLARI İLE İŞBİRLİĞİ
Uluslararası Şeker Pancarı Araştırma Enstitüsü (IIRB) ile işbirliğimiz devam
etmektedir.
91
Tekdüzen Şeker Analiz Metotları Uluslararası Komisyonu (ICUMSA) ile 11 konuda
araştırmacı olarak laboratuarlar arası ortak çalışmalar yürütülmektedir.
Avrupa Şeker Teknolojisi Birliği-ESST ile ilişkiler sürdürülmektedir.
5. YURT İÇİ ÜNİVERSİTE VE DİĞER KURUMLARLA İŞBİRLİĞİ
“Türkiye’de Şeker Pancarı Üretim Alanlarında Enfeksiyon Oluşturan Beet necrotic
yellow vein virus (BNYVV)’ün Moleküler ve Patojenik Varyantlarının ve Beet black scorh
virus (BBSV)’ün Araştırılması” konusunda Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi
Bitki Koruma Bölümü, “Nematoda Toleranslı Şeker Pancarı Çeşitleri Verim Kontrol
Denemesi” ve “Cercospora ve Rhizomaniaya Dayanıklı Çeşitler Verim Kontrol Denemeleri”
konularında Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon
Merkezi, Şeker Enstitüsü liderliğindeki “Şeker Pancarında Rhizomania’ya Dayanıklı Ebeveyn
Hatların Geliştirilmesi ve Yabani Pancar Popülasyonlarında Dayanıklı Genotiplerin
Belirlenmesi” adlı TÜBİTAK 1003 Öncelikli alanlar projesinde, Ankara Üniversitesi
Biyoteknoloji Enstitüsü ve Abant İzzet Baysal Üniversitesi Biyoloji Bölümü, “Doğrusal
Hareketli Yağmurlama Sulama Sistemi ile Sulanan Seker Pancarında Su ve Azot Dozlarının
Verim ve Kaliteye Etkisi” adlı TÜBİTAK, 1001-Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Projelerini
Destekleme Programı kapsamında Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Tarımsal Yapılar ve
Sulama Bölümü ve çeşitli tarımsal konularda, Abant İzzet Baysal Üniversitesi ve Ankara
Üniversitesi Biyoteknoloji Enstitüsü ile birlikte çalışmalar yapılmaktadır.
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Doğu Akdeniz Geçit Kuşağı Tarımsal
Araştırma İstasyonu Müdürlüğünün, yabancı döllenmeyi önlemek amacıyla izolasyon
materyali olarak Hint keneviri dışında kullanılabilecek alternatif bitkiler hakkındaki bilgi
talebi karşılanmıştır.
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğünün,
ülkemizde kenevir yetiştiriciliğinde esas alınan, “ Kenevir Ekimi ve Kontrolü Hakkında
Yönetmelik “ ile ilgili değişiklik hakkındaki görüşümüz ilgili kuruma iletilmiştir.
Kolacı Çevre Koruma ve Tarım Geliştirme Teknolojileri Makina İmalat Sanayi ve
Ticaret A.Ş.’nin talebi doğrultusunda üç adet tarla denemesi yürütülmüş, denemelere ilişkin
sayısal veriler ilgili firmaya iletilmiştir.
92
SCD Probiyotik İlaç Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nin talebi doğrultusunda bir
adet tarla denemesi yürütülmüş, denemeye ilişkin sayısal veriler ilgili firmaya iletilmiştir.
Adapazarı Şeker Fabrikası Müdürlüğünün hassas ekim makinesi malzeme talepleri
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Tarım Reformu Genel Müdürlüğü AB Yapısal
Uyum Yönetim Otoritesi Dairesi Başkanlığı bünyesinde yürütülen Avrupa Birliği Katılım
Öncesi Yardım Aracı Kırsal Kalkınma programında yer alan “201-Çevre ve Kırsal Peyzaja
Yönelik Faaliyetlerin Uygulanması” tedbiri “Suyun Korunması” alt tedbiri çerçevesinde
Bakanlık bünyesinde yapılan toplantılara iştirak edilerek, bu program içinde şeker pancarı
ekim alanlarında projenin uygulanabilirliği konusunda görüş bildirilmiştir.
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel
Müdürlüğünün düzenlediği Toprak ve Su Kaynakları Araştırmaları “Program Değerlendirme”
toplantılarına iştirak edilerek şeker pancarı sulama araştırmaları hakkında görüş bildirilmiştir.
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Zirai Mücadele Merkez Araştırma Enstitüsü
Müdürlüğünün talebi üzerine Propyzamide (%50 WP) aktif maddeli herbisit ile ilgili biyolojik
etkinlik denemesi, Etimesgut Deneme İstasyonunda birlikte yürütülmüştür.
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Zirai Mücadele Merkez Araştırma Enstitüsü
Müdürlüğü koordinasyonunda, herbisitlerde
ruhsatlandırma önerilerinin görüşüldüğü
toplantıya iştirak edilerek şeker pancarı ile ilgili görüşlerimiz beyan edilmiştir.
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel
Müdürlüğü
tarafından
düzenlenen
“Ruhsatlı
Pestisitlerin
Biyolojik
Etkinliklerinin
Değerlendirilmesi Projesi” ile ilgili görüşmelere iştirak edilmiş, şeker pancarı tarımında
kullanılan pestisitlerle ilgili konularda ortak çalışma yapılabileceği beyan edilmiştir.
“Ankara Şeker Fabrikası Difüzyon ve Arıtım Üniteleri ile Buharlaştırıcı İstasyonunda
316L, 304L, Nikel Kaplı St37.2 ve St37.2 Çeliklerinin Korozyon Davranışlarının
İncelenmesi” ve “Çeşitli Ortamlarda St37.2 ve 304L Kalite Çeliklerinin Korozyonuna
Melasın İnhibitör Etkisinin Araştırılması” konulu projelerde Eskişehir Osman Gazi
Üniversitesi ile ortaklaşa çalışılmaktadır. Ayrıca çeşitli konularda Orta Doğu Teknik
Üniversitesi, Ankara Üniversitesi, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Koruma ve Kontrol
93
Genel Müdürlüğü, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Maden Tetkik Arama Enstitüsü Genel
Müdürlüğü, TÜRKAK, TSE, Çevre İl Müdürlükleri ve Türkiye Çimento Müstahsilleri Birliği
ile işbirliği yapılmaktadır.
6. KONGRELERE KATILMA VE İNCELEME GEZİLERİ
T.C. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının desteğiyle GAP Uluslararası Tarımsal
Araştırma ve Eğitim Merkezi Müdürlüğü tarafından 22-25 Eylül 2014 tarihlerinde
Diyarbakır’da düzenlenen “Uluslararası Mezopotamya Tarım Kongresi”ne, “Türkiye’de
Şekerpancarında Çeşit Seçim Stratejileri ve Şeker Pancarının Verim ve Kalitesinin Gelişimi”
ve “Orta Karadeniz Geçit Kuşağında Bazı Şeker Pancarı Çeşit Adaylarının Performanslarının
ve Cercospora’ya Dayanıklılığının Belirlenmesi” konulu bildirilerle iştirak edilmiştir.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı adına, İş Sağlığı ve Güvenliği Genel
Müdürlüğü tarafından 05-07 Mayıs 2014 tarihleri arasında İstanbul’ da düzenlenen
“VII. Uluslararası İş Sağlığı ve Güvenliği Konferansı”na iştirak edilmiştir.
Seyyar pancar boşaltma makinelerinde yapılacak olan revizyon ve tadilat çalışmaları
kapsamında Afyon, Bor, Ereğli, Eskişehir ve Ilgın Şeker fabrikalarında incelemelerde
bulunulmuş, mevcut işletme koşulları ve planlanan yatırımlar konusunda görüş ve öneriler
bildirilmiştir.
Elazığ Fırat Üniversitesinde 15-17 Ekim 2014 tarihlerinde düzenlenen 13. Uluslararası
Korozyon Sempozyumunda Osman Gazi Üniversitesi ile ortaklaşa yürütülen “Çeşitli
Ortamlarda St37.2 ve 304L Kalite Çeliklerinin Korozyonuna Melasın İnhibitör Etkisinin
Araştırılması” konulu bildiri sunulmuştur.
7. ARAŞTIRMAYA YÖNELİK ÜRETİM FAALİYETLERİ
Deneme istasyonlarımızda üretilen 2742 ton pancar, 382 ton buğday ile yan ürünleri
ve tahakkuk eden 561 ton yaş küspe satışından toplam 749.280,50 TL gelir elde edilmiştir.
Ayrıca çeşit denemelerinden 532.259,- TL ve kurum dışına yapılan analizlerden
64.882,02 TL. olmak üzere toplam 1.346.421,52 TL gelir sağlanmıştır.
94
6- EĞİTİM FAALİYETLERİ
Teşekkülümüzde çalışan personelin Hizmet İçi Eğitim yoluyla mesleki bilgi ve
becerilerini arttırmak, işe uyumlarını sağlamak, sanayi ile ilgili gelişmeleri, yenilikleri
aktarmak ve personelin davranışlarını olumlu yönde geliştirmek amacıyla eğitim programları
hazırlanmış ve uygulanmıştır.
Bu amaçla hazırlanan 2014 yılı Hizmet İçi Eğitim Planı doğrultusunda Teşkilatımız ve
Daire Başkanlıklarımızdan gelen teklifler göz önünde tutularak 42 konu ele alınmıştır.
Gerçekleşen 30 konuda yer alan eğitimlere 710 memur, 271 işçi olmak üzere toplam 981
elemanımız katılmıştır. Ayrıca 27 konuda yapılan planlı iş başı eğitimlerine 7392 işçi
katılmıştır.
Hizmet İçi Eğitim Planımız dışında;
a) Teşekkülümüzce düzenlenen:
-Seyyar Pancar Boşaltma Temizleme Mak.Operatörlük Kursuna işçi görevinde 91
Personel,
-Hijyen eğitimine işçi görevinde 520 personel,
-Yetiştirme eğitimine ,işçi görevinde 80 personel katılmıştır.
b) Dış Kuruluşların düzenlediği :
- İş sağlığı İş Güvenliği Eğitimine memur görevinde 4 personel,
-Patlamadan Korunma Dökümanı Hazırlanması Seminerine memur görevinde 1
personel,
-CBS-Coğrafi Bilgi Sistemleri eğitimine memur görevinde 1 personel,
- Uluslararası Biyogaz ve Kompost Çalıştayına memur görevinde 3
personel katılmıştır
Teşekkülümüz için yarar görülen bu gibi kurs ve seminerlere 230 memur,739 işçi
olmak üzere 969 personelimiz iştirak etmiştir.
3308 sayılı Kanuna göre teşekkülümüzde 2014-2015 döneminde 905 meslek lisesi
Öğrencisine Mesleki Eğitim İmkanı sağlanmıştır.
Yüksekokul ve Üniversite Öğrencilerinden 751 kişiye Staj imkanı sağlanmıştır.
95
Sonuç olarak 31 Aralık 2014 tarihi itibariyle gerek plan içi ve gerekse plan dışı kurs
ve seminerlere 940 memur, 8402 işçi olmak üzere toplam 9342 kişi katılmıştır. Eğitimlere
katılan tüm personelin eğitimle ilgili kayıtlarının tutulmasına devam edilmiştir.
2014 yılında Eğitim Dairesi Başkanlığı tarafından hazırlanan sorular kullanılarak
yapılan İşçi Grup Terfi sınavlarına 2386 kişi katılmıştır.
2014 YILI EĞİTİM BÜTÇESİ
2014 Yılı Bütçesi 525.000,00
31.12.2013 Tarihi itibariyle eğitim masrafları tutarı 371.580.00
96
dir.
SON BEŞ YILLIK EĞİTİM ÇALIŞMALARI
YILLARA GÖRE EĞİTİM FAALİYETLERİ
2010
2011
2012
PLAN İÇİ
4842
5844
6188
PLAN DIŞI
439
562
690
MESLEKİ EĞİTİM VE STAJ
1704
1693
1511
TOPLAM :
2013
7129
593
1411
2014
8373
969
1656
6985
8099
8389
9133
10998
2010
2011
2012
2013
2014
1018
4263
1704
6985
1163
5243
1693
8099
1172
5706
1511
8389
901
6821
1411
9133
940
8402
1656
10998
EĞİTİM KONULARINA GÖRE DAĞILIMI
2010
2011
2012
2013
2014
EĞİTİME KATILANLAR
MEMURLAR
İŞÇİLER
STAJYERLERLER
TOPLAM :
YÖNETİCİLİK
İŞ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ
EĞİTİM VERME TEKNİKLERİ
BİLGİ BECERİ GELİŞTİRME
SOSYAL DAVRANIŞLAR
YABANCI DİL
İŞBAŞI EĞİTİMİ
MEVZ. VE STAND.UYUM
ÜST GÖREVE HAZIRLAMA
MESLEK EĞİT.(3308 Sy.Kn)
T.AFET.YANG.DUR.ALIN.GER.
ÖNLEMLER
İLKYARDIM
YÜKSEKOKUL STAJLARI
BİLGİ İŞLEM EĞİTİM
TOPLAM :
38
59
--613
29
--3492
863
110
916
111
245
--1197
----4254
89
169
845
176
511
--1331
------4320
325
--799
88
147
1
435
66
--6122
318
311
711
26
173
--1300
48
---7392
281
----905
--75
788
2
19
292
848
30
12
179
712
24
1
231
700
2
----100
751
22
6985
8099
8389
9133
10998
2010
2011
2012
2013
2014
2068
10878
12946
1993
10684
12677
2103
9683
11786
2028
8214
10242
ÇALIŞAN PERSONEL SAYISI
MEMURLAR
İŞÇİLER (DAİMİ)
TOPLAM :
YILLARA GÖRE EĞİTİM ORANLARI (%)
2010
2011
2012
2013
MEMURLAR
49
58
56
44
39
49
59
83
TOPLAM :
41
51
58
75
97
1962
6723
8685
2014
48
124
108
98
981
2014
2012
1007
1868
2011
2013
1590
2010
16320
15235
26759
30690
Toplam
Kişi Saat
19720
PLAN İÇİ
Katılımcı
Sayısı
1350
YILLAR
969
593
690
562
Katılımcı
Sayısı
439
16775
33395
10047
11700
Toplam
Kişi Saat
6435
PLAN DIŞI
EĞİTİLEN SAYISI VE EĞİTİM (KİŞİ-SAAT)
7392
6122
4320
4254
Katılımcı
Sayısı
3492
73920
61220
43200
51050
Toplam
Kişi Saat
50495
İŞBAŞI EĞİTİMİ
9342
7722
6878
6406
Katılımcı
Sayısı
5281
107015
109850
80006
93440
Toplam
Kişi Saat
76650
GENEL TOPLAM
YILLARA GÖRE EĞİTİM FAALİYETLERİ
YILLAR
PLAN İÇİ
PLAN DIŞI
M.EĞİT., STAJ.
TOPLAM
2010
4842
439
1704
6985
2011
5844
562
1693
8099
2012
6188
690
1511
8389
2013
7129
593
1411
9133
99
2014
8373
969
1656
10998
EĞİTİME KATILANLAR
MEMURLAR
İŞCİLER
STAJYERLE
R
TOPLAM
2010
1018
4263
2011
1163
5243
2012
1172
5706
2013
901
6821
2014
940
8402
1704
6985
1693
8099
1511
8389
1411
9133
1656
10998
100
ÇALIŞAN PERSONEL SAYISI
MEMURLAR
TOPLAM
2010
2068
10878
12946
2011
1993
10684
12677
101
2012
2103
9683
11786
2013
2028
8214
10242
2014
1962
6723
8685
YILLARA GÖRE EĞİTİM ORANLARI (%)
MEMURLAR
TOPLAM
2010
49
39
41
2011
58
49
51
102
2012
56
59
58
2013
44
83
75
2014
48
124
108
EĞİTİM GRUP SAYISI
YILLAR
PLAN İÇİ
PLAN
DIŞI
TOPLAM
2010
277
2011
405
2012
441
2013
483
2014
410
24
301
30
435
36
477
27
510
23
433
103
KONULARINA GÖRE EĞİTİMLERİN SAYISI
YILLAR
PLAN İÇİ
PLAN
DIŞI
TOPLAM
2010
40
2011
58
2012
76
2013
61
2014
57
19
59
29
87
34
110
17
78
16
73
104
YILLARA GÖRE EĞİTİM SÜRELERİ (Kişi-Saat)
TOPLAM
2010
76650
2011
93440
105
2012
80006
2013
109850
2014
107015
7- ARAŞTIRMA, PLANLAMA VE KOORDİNASYON FAALİYETLERİ
Mevzuata ve Teşekkül amaçlarına uygun olarak görüş, politika ve stratejiler belirlenerek,
yatırım politikaları en uygun şekilde tespit edilmiş, Teşekkülün karlılık ve verimlilik anlayışı
içinde çalışmasına yönelik tarımsal, teknik, ekonomik ve idari konular üzerinde alternatifler
oluşturulmuş ve alınması gerekli önlemlerin belirlenmesi sağlanmıştır.
7.1- TBMM
TBMM KİT Alt ve Üst Komisyon toplantıları ile mali yıl bütçe görüşmelerine katılım
sağlanmış, sunuşlar ve bilgiler hazırlanmıştır. Toplantılarda, Teşekkülümüze yöneltilen
sorulara ilişkin görüş oluşturulmasında katkı ve koordinasyon sağlanmıştır.
Milletvekillerinin Şeker Sanayiine ilişkin, Başbakan ve Bakanlar tarafından cevaplandırılması
istenen soru önergelerine, Teşekkülümüz görüşleri oluşturulmuştur.
7.2- DIŞ İLİŞKİLER VE AVRUPA BİRLİĞİ
Dünya şeker sektöründe; üretim, tüketim, stok durumu ile Dünya şeker bilançosu, Dünya
fiyatları, şeker ticareti ve AB şeker rejimi ile ilgili düzenlemeler izlenmekte, AB’ye uyum
sürecinde bu düzenlemelerin ülkemiz şeker sektörüne ve Teşekkülümüze muhtemel etkileri
değerlendirilmektedir.
Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) yükümlülüklerimiz ve bu kapsamda devam etmekte olan İleri
Tarım Müzakerelerinde meydana gelen gelişmeler takip edilmektedir.
7.3- ÖZELLEŞTİRME
Teşekkülümüz 20.12.2000 tarih ve 2000/92 sayılı ÖYK kararı ile özelleştirme kapsamına
alınmıştır. ÖYK’nın 08.10.2007 tarih ve 2007/57 sayılı kararı ile de özelleştirme programına
alınarak T.C. Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığına bağlanmıştır. Danıştay İ.D.D.
kurulunun 12.06.2008 tarih ve 2008/497 sayılı kararı ile yürütmenin durdurulması kararı
alınmış ve bu karar sonrasında ÖYK’nın 12.08.2008 tarih ve 2008/50 sayılı kararı ile
Teşekkülümüz tekrar özelleştirme programına alınmıştır.
106
18.08.2011 tarih ve 2011/67 sayılı ÖYK kararı ile T.Ş.F.A.Ş.’nin özelleştirme süresinin
31.12.2014 tarihine kadar tamamlanmasına karar verilmiştir. Son olarak 15.12.2014 tarih ve
2014/122 sayılı ÖYK kararı ile Şirketimizin özelleştirme işlemlerinin 31.12.2014 tarihinden
itibaren 2 (iki) yıl uzatılmasına karar verilmiştir.
ÖYK’nın 01.12.2005 tarih ve 2005/130 Sayılı Kararı ile özelleştirme programına alınan ve
ÖİB kararı ile Sümer Holding A.Ş.’ye devredilen Bor, Ereğli ve Ilgın Şeker Fabrikaları
Danıştay İdari Kurulunun 05.04.2007 tarih ve YD. İtiraz No: 2007/87 Sayılı Yürütmenin
durdurulması kararının yerine getirilmesini teminen ÖYK’nun 18.09.2007 tarih ve 2007/54
sayılı Kararı ile Bor Şeker Fabrikası, Ereğli Şeker Fabrikası ve Ilgın Şeker Fabrikasının (tüm
çalışanları ile birlikte) eski statüsüne iade edilerek TÜRKŞEKER’e devredilmesine karar
verilmiştir.
29.11.2011 tarihinde ihaleye çıkarılmış olan; Portföy (B) ( Malatya, Erzincan, Elazığ,
Elbistan) Portföy (C) ( Kastamonu, Kırşehir, Turhal, Yozgat, Çorum, Çarşamba ) Şeker
Fabrikalarının satış işlemi Özelleştirme Yüksek Kurulunun 09.10.2012 tarih ve 2012/151
sayılı kararı ile iptal edilmiştir.
Yönetim Kurulumuzun 10.02.2005 tarihli toplantısında alınan 2543/3 sayılı kararla Araştırma,
Planlama ve Koordinasyon Dairesi Başkanlığı’na bağlı olarak Özelleştirme Müdürlüğü
kurulmuştur.
Şirket Bilgileri 3’er aylık dönemler halinde düzenli olarak Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’na
gönderilmiştir.
Teşekkülümüze ait Bilanço, Gelir Tablosu ve Ek Performans Kriterleri 3’er aylık dönemler
halinde bir önceki yılın aynı dönemi ile karşılaştırmalı olarak, Özelleştirme İdaresi
Başkanlığı’na bildirilmiştir.
Fabrikalarımızla ilgili ayrıntılı bilgiler fabrika bazında periyodik olarak Özelleştirme İdaresi
Başkanlığı’na gönderilmiştir.
Teşekkülümüzün Bağlı Menkul Kıymet ve Kooperatiflerinin Taahhüt ve Ödenen Sermaye
durumları ile sahip olduğumuz Hisse Senetleri ve Muvakkat Hisse İlmühaberleri durumunu
gösteren tablolar 3’er aylık dönemler halinde hazırlanarak ilgili başkanlığa gönderilmiştir.
107
Özelleştirme
ile
ilgili
komisyonlarda,
devir
protokollerinin
hazırlanmasında
koordinasyonun sağlanmasında her aşamada aktif bir şekilde görev üstlenilmiştir.
Özelleştirme İdaresi Başkanlığına devredilen ve satılan varlıklarla ilgili tablo ektedir.
108
ve
7.4- YATIRIMLAR
14 Ocak 2014 tarih ve 28882 sayılı (Mükerrer) Resmi Gazete’de yayımlanan 2014 Yılı
Yatırım Programında Şirketimize toplam 42 000 000 TL ödenek tahsis edilmiştir.
Şirketimizin 2014 yılı Yatırım Programında;
 Tarım Sektörü
2014A020260 No’lu Muhtelif İşler,
 İmalat Sanayi Sektörü
2013C010080 No’lu Çevre Koruma Amaçlı Projeler,
2014C010020 No’lu Muhtelif İşler
Projeleri bulunmaktadır.
2014 Yılı Yatırım Programında yer alan projelere ilişkin olarak Başkanlığımıza intikal eden
ödenek aktarım talepleri, “2014 Yılı Programının Uygulanması, Koordinasyonu ve
İzlenmesine Dair 2013/5502 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı” doğrultusunda değerlendirilerek
sonuçlandırılmıştır.
Şirketimizin “Beş Yıllık Faaliyet Programı (2015-2019)” ile “2015-2017 Dönemi Yatırım
Programı Yatırım Teklifleri” hazırlanmış ve Yönetim Kurulumuzun 14/08/2014 tarih ve
2744/11 sayılı toplantısında uygun görüldükten sonra Özelleştirme İdaresi Başkanlığı,
Kalkınma Bakanlığı ile diğer ilgili kurum ve kuruluşlara gönderilmiştir. Beş Yıllık Faaliyet
Programı’nın ve Yatırım Tekliflerinin hazırlanmasında, işletmelerimizin teknolojik düzeyi ve
verimliliklerin artırılması, kalite ve çevre sorunlarına duyarlı olunması göz önünde
bulundurulmuştur. Dünyada ve Türkiye’de şeker sektörünün durumu; arz-talep dengeleri,
piyasa yapıları ile politika ve strateji açısından değerlendirilmiş.
7.5- KOORDİNASYON ÇALIŞMALARI
Dünya ve Türkiye’de sektörün üretim, fiyat ve pazar mekanizmalarında izlenen politikalar,
işleyiş ve olası gelişmeler dikkate alınarak; Teşekkülümüzün ilgi alanına giren her konudaki
faaliyetinin sürdürülmesini sağlayan yapılanmada, tüm birimleriyle koordineli bir şekilde
etkin kararlar alınması ile bu kararların zamanında uygulamaya konulmasına yardımcı olmak
amacıyla,
1996
yılında
Teşekkülümüz
bünyesinde
çalışmalarına devam etmektedir.
109
kurulan
Koordinasyon
Kurulu
7.6- ARAŞTIRMA VE DEĞERLENDİRME ÇALIŞMALARI
A ve C pancarı alım fiyatının belirlenmesine yönelik olarak; 4634 sayılı Şeker Kanunu
gereğince fiyat belirlenmesinde esas alınması gereken kriterler ile Dünyada ve ülkemiz şeker
sektöründe yaşanan gelişmeler değerlendirilerek çalışmalar yapılmıştır.
Teşekkülümüz faaliyetlerinin mali ve ekonomik değerlendirmesi ve performansının ölçülmesi
amacıyla, yıllık faaliyet sonuçları, mali ve ekonomik göstergeler, finans yapısı gibi konular
incelenerek değerlendirmeler yapılmıştır.
Sanayiimizin ulusal ekonomiye yaptığı katma değer, fabrikalarımızdan alınan bilgiler
doğrultusunda hesaplanmıştır.
Kamu İktisadi Teşebbüsleri ve Bağlı Ortaklıklarının 2014 yılı Genel Yatırım ve Finansman
Programına ait ilke ve hedefleri 30/09/2013 tarih, 2013/5503 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile
tespit edilmiş olup, “2014 Yılı Genel Yatırım ve Finansman Programının Uygulanmasına
İlişkin Usul ve Esasların Belirlenmesine Dair Tebliğ” 17/12/2013 tarih 28854 sayılı Resmi
Gazetede yayımlanmıştır. İlgili Tebliğin “Kurumsal Verilerin Yayımlanması” başlıklı 18 inci
maddesi (2) nci fıkrası gereğince Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş.’nin “2013 yılı Sektör
Raporu” hazırlanmıştır.
Dünya ve Türkiye Şeker Sektörü takip edilerek Türkşeker’in sektör içindeki yerinin analiz
edilebilmesi ve sektörel politikaların geliştirilmesine yardımcı olabilmesi amacıyla hazırlanan
raporda; Dünyada ve Türkiye’de sektörün durumu, Türkiye Şeker Sektörünün tarihsel
gelişimi, sektörün bütününde gösterilen faaliyetler ile Türkşekerin gösterdiği faaliyetler,
özelleştirme, pazardaki etkinlik ve rekabet Teşekkülün içinde bulunduğu darboğazlar ele
alınmış; faaliyetler genellikle rakam ve grafiklerle yıllar itibariyle mukayeseli olarak
verilmiştir.
7.7- RAPORLAR VE BİLGİLENDİRME ÇALIŞMALARI
Teşekkülümüz ile ilgili çeşitli bilgiler haftalık, aylık, üç aylık, altı aylık ve yıllık raporlar
halinde Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, Kalkınma Bakanlığı ve Şeker Kurumu’na
gönderilmiştir. Yurtiçi kuruluşların talepleri ile Sanayiimizin tanıtımına yönelik olarak çeşitli
çalışmalar yapılmıştır. Şeker Sanayiinin, Teşekkülümüzün ve fabrikalarımızın tanıtıldığı;
brifing dosyaları, bilgi notları ile çeşitli açılış ve toplantılar için konuşmalar hazırlanmıştır.
110
T.C. Ekonomi Bakanlığınca uygulanmakta olan KİT İzleme Projesi kapsamında
Başkanlığımızı ilgilendiren hususlar günlük olarak elektronik ortamda izlenerek gerekli bilgi
akışı sağlanmıştır.
7.8- YAZIŞMALAR
2014 yılında, çoğunluğu dış kuruluşlardan olmak üzere Daire Başkanlığımıza intikal eden
1068 adet yazı; gerekli işlemleri süresi içinde tamamlanarak sonuçlandırılmıştır.
111
2005/133
2003/78
2005/66
2005/102
2005/73
2005/73
2005/73
2004/129
27.06.2003
31.01.2005
27.06.2003
27.06.2003
27.06.2003
27.06.2003
27.06.2003
27.06.2003
27.06.2003
27.06.2003
01.12.2005
14.11.2003
13.06.2005
26.08.2005
13.06.2005
13.06.2005
13.06.2005
30.11.2004
49.7
16
15
10
10
0.0002883
0.0000907
12.5
3.84
17619.347
2007/57
2003/40
2003/40
2003/40
2003/40
2003/40
2003/40
2003/40
2003/40
2003/40
2005/17
2008/50
56
95.37
08.10.2007
12.08.2008
100
100
Programa Alındığı
ÖYK Kararı
Tarih
Sayı
2- BAĞLI ORTAKLIKLAR
Kütahya Şeker Fabrikası A.Ş.
Adapazarı Şeker Fabrikası A.Ş.
3- İŞTİRAKLER
Türkiye-Libya Ort. Tarım ve Hay. A.Ş.
Yeni Çeltek Kömür ve Maden A.Ş.
Amasya Şeker Fabrikası A.Ş.
Kayseri Şeker Fabrikası A.Ş.
Kömür İşletmeleri A.Ş.
Türkiye Elektromekanik San. A.Ş.
Türkiye Kalkınma Bankası A.Ş.
Türk Arap Pazarlama
Tasfiye Halinde Sanayi Nakliyat A.Ş. (1)
4-ARSA VE ARAZİLER
Sarmısaklı Tarım İşletmesi Arazisi ( 17.619.347 m2)
Sivas Şeker Fabrikası Arsası ( 589.321 m2 )
Afyon Tarım İşletmesi Arazisi ( 2.200.000 m2)
Ankara / Ayaş Ziraat Böl. Şefliği Taşınmazı ( 8.230 m2)
Malatya Şeker Fabrikası Arazisi ( 7.000 m2 )
Elazığ Şeker Fabrikası Arazisi ( 4.089 m2)
Malatya Şeker Fabrikası Arazisi (198.515 m2) (3)
Malatya Şeker Fabrikası Arazisi ( 64.892 m2 ) (3)
Ağrı Şeker Fabrikası Arazisi (13.000 m2 )
Çorum Şeker Fabrikasi Arazisi ( 8.071 m2 )
Ağrı Şeker Fabrikası Arazisi (1.465.367 m2 )
Erzincan Şeker Fabrikası Arazisi ( 5.819 m2 )
Kars Şeker Fabrikasi Arazisi ( 21.496 m2 )
Uşak Şeker Fabrikası Arazisi ( 3.268 m2 )
Eskişehir Şeker Fabrikası Arazisi ( 5.000 m2)
Eskişehir Şeker Fabrikası Arazisi ( 7.144 m2 )
Erzurum Şeker Fabrikası Arazisi ( 8.243 m2 )
Ağrı Şeker Fabrikası Arazisi ( 94.746 m2 )
Ankara Şeker Fabrikası Çiftlik Arazisi ( 1.535.816 m2 ) (2)
Burdur Şeker Fabrikası Arazisi ( 1.710 m2 )
Elbistan Şeker Fabrikası Arazisı ( 22.371 m2 )
Kastamonu Şeker Fabrikası Arazisi (4.919 m2)
Elbistan Şeker Fabrikası Arazisı ( 74.750 m2 )
Burdur/Acıpayam Ziraat Böl.Şefliği Arazisi ( 3.066 m2 )
Ağrı Şeker Fabrikası Arazisi (1.041 m2 )
Muş Şeker Fabrikası Arazisi ( 32.000 m2)
Ankara Şeker Fabrikası Arazisi (1.989 m2 )
Devredilen
Hisse Oranı
%
112
06.12.2005
13.08.2003
13.08.2003
13.08.2003
13.08.2003
13.08.2003
13.08.2003
13.08.2003
13.08.2003
13.08.2003
11.02.2005
08.10.2007
ÖİB'ye
Devredildiği
Tarih
2006/12
2006/39
2006/90
2008/07
2008/11
2008/11
2008/11
2008/11
2008/32
2008/41
2009/04
2009/23
2009/17
2009/41
2009/41
2009/52
2009/58
2010/09
2010/30
2010/44
2010/96
2010/96
2011/04
2011/19
2011/21
2011/43
2011/50
2011/56
2005/148
2005/62
26.12.2005
13.06.2005
21.02.2006
26.05.2006
10.11.2006
18.01.2008
04.02.2008
04.02.2008
04.02.2008
04.02.2008
08.05.2008
14.07.2008
14.01.2009
30.04.2009
30.04.2009
22.06.2009
22.06.2009
01.10.2009
14.10.2009
03.03.2010
10.05.2010
19.07.2010
22.11.2010
22.11.2010
07.01.2011
07.03.2011
07.03.2011
20.04.2011
20.05.2011
28.06.2011
2004/16
2005/148
2004/63
2004/93
2005/119
01.11.2004
26.12.2005
03.08.2004
30.09.2004
11.10.2005
ÖYK Kararı
Tarih
Sayı
Bilabedel
Bilabedel
Bilabedel
Bilabedel
Bilabedel
Bilabedel
Bilabedel
Bilabedel
Bilabedel
Bilabedel
Bilabedel
Bilabedel
Bilabedel
Bilabedel
Bilabedel
Bilabedel
Bilabedel
Bilabedel
Bilabedel
Bilabedel
Bilabedel
Bilabedel
Bilabedel
Bilabedel
Bilabedel
Bilabedel
Bilabedel
Bilabedel
Bilabedel
1.250.000 $
23.820.000$
45.750.000 $
Sümer Holding A.Ş'ne. Devir
Sümer Holding A.Ş'ne. Devir
Maliye Hazinesine Devir
Emniyet Genel Müdürlüğü
Emniyet Genel Müdürlüğü
Elazığ İl Milli Eğitim Müdürlüğü
Sağlık Bakanlığı
Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü
Malatya Belediyesi
Diyanet İşleri Başkanlığı
Başbakanlık MİT Müsteşarlığı
Kara Yolları Genel Müdürlüğü
İbrahim Çeçen Üniversitesi
Erzincan İl Özel İdaresi
D.S.İ.Genel Müdürlüğü
Uşak İl Tarım Müdürlüğü
Beylikova Belediye Başkanlığı
Eskişehir Sanayi ve Ticaret İl Müdürlüğü
Milli Eğitim Bakanlığı
Toplu Konut İdaresi Başkanlığı
T.C.D.D.Y. İşletme Genel Müdürlüğü
Denizli Valiliği İl Milli Eğitim Müdürlüğü
Elbistan Cumhuriyet Başsavcılığı
Alpu Belediye Başkanlığı
Ilgaz İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü
Sağlık Bakanlığı
Ankara Büyükşehir Belediyesi
Şirket ile ilgili bilgi bulunamamıştır.
Türkiye Köm. İşl. Kurumu'na devir (29.12.2005)
Elektrik Üretim A.Ş.'ye devir.(29.06.2005)
Tarım İşl. Genel Müdürlüğü'ne devir. ( 25.03.2005 )
Türkiye Köm. İşl. Kurumu'na devir.( 29.12.2005 )
S.S. Amasya Pancar Ekicileri Kooperatifi
Torunlar Gıda Sanayi Tic. A.Ş.
S.S. Adapazarı Pancar Ekicileri Kooperatifi
Satış ve Devir Bilgileri
Satış
Teşekkülümüz veya ÖİB Tarafından
Tutarı
Gerçekleştirilen İşlem
6.3- TÜRKİYE ŞEKER FABRİKALARI A.Ş.'NİN
ÖZELLEŞTİRME İDARESİ BAŞKANLIĞI'NA DEVREDİLEN ve
ÖZELLEŞTİRME YÜKSEK KURULU KARARI'NA İSTİNADEN SATILAN VARLIKLARI
1-TÜRKİYE ŞEKER FABRİKALARI A.Ş.
26.12.2014
Alpullu Şeker Fabrikası Arazisi (6.650 m2 )
Ankara Şeker Fabrikası Arazisi (3.104 m2 )
Şeker Enstitüsü-Konya (348.350 m2)
Turhal Şeker Fabrikası Arazisi (27.814 m2 )
Erciş Şeker Fabrikası Arazisi (17.235 m2)
Afyon Şeker Fabrikası Arazisi (4.294 m2 )
Ağrı Şeker Fabrikası Arazisi ( 64.627 m2 )
Susurluk Şeker Fabrikası Arazisi (12.020 m2 )
Erzincan Şeker Fabrikası Arazisi ( 68.915 m2 )
Erciş Şeker Fabrikası Arazisi ( 5.369 m2)
Erciş Şeker Fabrikası Arazisi ( 16.746 m2)
Uşak Şeker Fabrikası Arazisi ( 4.003 m2 )
Afyon Şeker Fabrikası Arazisi (10.863 m2)
Eregli Şeker Fabrikası Arazisi (81.700 m2)
Alpullu Şeker Fabrikası Arazisi (6.808 m2)
Muş Şeker Fabrikası Arazisi (4.127 m2)
Erzurum Şeker Fabrikası Arazisi (2.188 m2)
Eregli Şeker Fabrikası Arazisi (7.900 m2)
Eskişehir Şeker Fabrikası Arazisi (3.323 m2)
Ağrı Şeker Fabrikası Arazisi (6.937 m2)
Ağrı Şeker Fabrikası Arazisi (417 m2)
Alpullu Şeker Fabrikası Arazisi (820 m2)
Alpullu Şeker Fabrikası Arazisi (194 m2)
Turhal Şeker Fabrikası Arazisi (411 m2)
Afyon Şeker Fabrikası Arazisi (19.448 m2)
Devredilen
Hisse Oranı
%
ÖYK Kararı
Tarih
Sayı
113
ÖİB'ye
Devredildiği
Tarih
ÖYK Kararı
Tarih
Sayı
06.02.2012
2012/26
06.02.2012
2012/25
23.03.2012
2012/297
12.06.2012
2012/64
12.06.2012
2012/64
12.06.2012
2012/65
12.06.2012
2012/66
12.06.2012
2012/67
12.06.2012
2012/68
07.03.2013
2013/24
07.03.2013
2013/25
25.04.2013
2013/65
21.08.2013
2013/131
21.08.2013
2013/131
21.08.2013
2013/130
07.04.2014
2014/11
16.07.2014
2014/63
30.06.2014
2014/57
21.08.2013
2013/133
24.09.2012
2012/133
27.10.2010
2010/17
17.12.2010
2010/19
17.12.2010
2010/19
17.12.2010
2010/19
17.12.2010
2010/19
17.12.2010
2010-19
20.10.2011
2011/14
20.10.2011
2011/14
20.10.2011
2011/14
13.02.2013
2013/02
13.02.2013
2013/04
13.02.2013
2013/03
07.03.2013
2013/28
07.03.2013
2013/29
07.03.2013
2013/27
07.03.2013
2013/30
07.03.2013
2013/31
07.03.2013
2013/26
07.03.2013
2013/32
08.07.2013
2013/36
08.07.2013
2013/33
08.07.2013
2013/34
08.07.2013
2013/35
02.09.2013
2013/46
02.09.2013
2013/49
Satış
Tutarı
Bilabedel
Kırklareli İl Özel İdaresi
Bilabedel
T.C.Milli Eğitim Bakanlığı
Bilabedel
Ankara Doğal Elektrik Üretim Ticaret A.Ş.
Bilabedel
T.C.Sağlık Bakanlığı
Bilabedel
Beylikova Kaymakamlığı
Bilabedel
Van İl Özel İdaresi
Bilabedel
İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü
Bilabedel
Van İl Özel İdaresi
Bilabedel
Van İl Milli Eğitim Müdürlüğü
Bilabedel
Ağrı İl Milli Eğitim Müdürlüğü
Bilabedel
Biga Belediye Başkanlığı
Bilabedel
Erzincan İl Milli Eğitim Müdürlüğü
Bilabedel
Burdur İl Milli Eğitim Müdürlüğü
Bilabedel
Burdur Çalışma ve İş Kurumu Müdürlüğü
Bilabedel
Sinop İl Milli Eğitim Müdürlüğü
Bilabedel
Burdur Gençlik hizmetleri ve Spor İl Müdürlüğü
Bilabedel
Bilabedel
Ağrı İl Milli Eğitim Müdürlüğü
166,499.54 ₺ Ilgaz Belediye Başkanlığı
240,000.00 ₺ Uşak-Gediz Belediye Başkanlığı
66,000.00 ₺ Yapıray Demiryolu İnşaat Sistemleri San.ve Tic. A.Ş.
425,000.00 ₺ Mahmut Oruç
382,000.00 ₺ Murtazaoğlu Hafriyat İnş.Nak.Taah.Tic.Ltd.Şti.
152,000.00 ₺ Gürbüz Atalan
67,000.00 ₺ süleyman Ünver
64,000.00 ₺ Demireller Yakıt Nak.Tic.ve San.Ltd.Şti.
412,000.00 ₺ Özel Başarı Eğitim Öğretim Gazetecilik San.ve Tic.A.Ş.
295,000.00 ₺ Mesut Kırat
265,000.00 ₺ Kargo 2000 Uluslararası Taşımacılık
191,000.00 ₺ Şeref Aydemir
1,660,000.00 ₺ İhsan Karamızrak
1,080,000.00 ₺ Bilgiç İnşaat
5,260,000.00 ₺ Nesce Petrol Turizm
2,630,000.00 ₺ Nesce Petrol Turizm
2,450,000.00 ₺ Meçe İnşaat
2,285,000.00 ₺ Servet Alpaslan
2,055,000.00 ₺ Mehmet Karhan
7,500.00 ₺ Ali Doğru
5,000.00 ₺ Ali Doğru
14,000.00 ₺ Ali Doğru
5,600.00 ₺ Mehmet Levent Sürek
8,500.00 ₺ Akın Karabulut
52,000.00 ₺ İrfan Kocabaş
26.12.2014
Devredilen
Hisse Oranı
%
02.06.2003
27.06.2003
02.06.2003
27.06.2003
ÖİB'ye
Devredildiği
Tarih
2003/35 31 Ekim-31 Kasım
2003/40
2003
2003/35
2003/40
ÖYK Kararı
Tarih
Sayı
ÖYK Kararı
Tarih
Sayı
02.09.2013
2013/47
02.09.2013
2013/48
11.02.2014
2014/31
11.02.2014
2014/30
11.02.2014
2014/22
11.02.2014
2014/23
11.02.2014
2014/24
11.02.2014
2014/27
11.02.2014
2014/29
11.02.2014
2014/28
11.02.2014
2014/32
114
26.12.2014
2,750 Milyon TL
65,665 Milyon TL
Tigem'e Devir
Satış
Tutarı
279,000.00 ₺ Yalap Yapı Elamanları Bims Harfiyat İnş.San.Pet.Ürü.Turizm
200,000.00 ₺ Kenan Turan
150,000.00 ₺ Mehmet Baran
101,000.00 ₺ Ali Doğru
32,500.00 ₺ Düzgün İş Makinaları inş.Mad.San.Tic.A.Ş.
52,500.00 ₺ Doğaner Tarım Ür.ve Hay.Tic.Ltd.Şti.
Çeşitli Kamu Kurumları, Belediyeler ve şahıslara satılmıştır.
(1)Tasfiye halinde Sanayi Nakliyat A.Ş.'nin Ankara Asliye Dokuzuncu Ticaret Mahkemesi Başkanlığı nezdinde Tasfiye Kurulu tarafından 23.12.2004 tarihinde açılan iflas davası neticelenmiş olup, aynı mahkemenin 29.05.2006 tarih
2006/271 esas 2006/233 karar no.'su ile iflasına karar verilmiştir.
(2) Danıştay İdari Dava Dairesi Kurulu'nun 04.05.2006 tarih YD itiraz No:02006/190 sayılı kararı ile yürütmeyi durdurma kararı alınmıştır. Bu kez ÖYK nun10.05.2010 tarih ve 2010/30 sayılı kararı ile T.C.Devlet Demir Yolları İşletmesine devir.
(3) Danıştay Onüçüncü Dairesi'nin 27.11.2006 tarih 2006/4210 E. Sayılı kararı ile yürütmenin durdurulması kararı alınmıştır.Bu kez ÖYK nun 04.02.2008 tarih ve 11 sayılı kararı
ile yukarıda belirtilen miktarlar dorultusunda Sağlık Bakanlığı,Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü,Malatya Belediyesi ve Diyanet İşleri Başkanlığına devredilmiştir.
6-DEVREDİLEN DAMIZLIK HAYVANLAR
Afyon ve Sarmısaklı Tarım
İşletmelerine Ait Sığırlar ( 847 Baş )
Kırşehir Şeker Fabrikası Arazisi (16.328 m2 )
Ilgın Şeker Fabrikası Arazisi (3.000 m2)
5-TÜRKŞEKER TARAFINDAN SATILAN
GAYRİMENKULLER ( 10.389.921 m2 )
7.3- Sermaye Kompozisyonu
PANCAR EKİCİLERİ KOOPERATİFLERİ ( 31 Adet )
Kooperatif Adı
Pankobirlik.
Adapazarı
Afyon
Ağrı
Akşehir-Ilgın
Alpullu
Amasya
Ankara
Balıkesir-Bursa
Bor
Burdur-Isparta
Çorum
Dinar
Elazığ
Elbistan
Erciş
Ereğli
Erzincan
Erzurum
Eskişehir
Kastamonu
Kayseri
Kırşehir
Konya
Kütahya
Malatya
Muş
Samsun
Sivas
Turhal
Uşak
Yozgat
Toplam
Ortak
Sayısı
59,708
34,296
57,938
56,767
94,652
97,476
55,307
50,138
45,501
77,472
52,803
59,366
37,812
50,969
30,214
35,700
52,260
54,514
82,891
49,780
85,721
25,362
56,221
45,564
33,551
55,934
36,442
17,250
78,617
27,933
43,313
1,641,472
Taahhüt Edilen
Sermaye
TL
160,000.00
1,167,430.13
1,887,968.36
619,114.18
959,251.25
1,359,674.64
8,113,011.07
930,858.07
6,853,548.12
1,743,895.60
929,027.10
738,344.31
1,128,338.12
260,783.77
735,451.75
438,100.51
3,814,692.00
727,329.63
522,070.88
1,887,888.49
927,876.71
16,103,283.69
779,019.40
10,187,996.89
539,709.00
314,292.96
990,943.13
653,479.73
201,655.26
1,051,356.67
348,878.62
874,269.08
Tahsil Edilen
Sermaye
TL
160,000.00
965,938.76
1,865,783.53
598,979.05
794,689.30
1,173,312.60
7,918,559.50
751,695.91
6,808,200.54
1,599,605.89
883,496.20
737,348.87
1,039,435.50
189,875.40
645,642.39
305,531.06
3,801,781.94
558,038.95
515,154.92
1,790,995.26
845,431.48
16,040,724.83
725,480.75
10,182,771.87
527,036.03
308,379.09
950,740.48
622,643.93
200,878.48
809,365.60
309,033.27
679,700.40
Bakiye
TL
0.00
201,491.37
22,184.83
20,135.13
164,561.95
186,362.04
194,451.57
179,162.16
45,347.58
144,289.71
45,530.90
995.44
88,902.62
70,908.37
89,809.36
132,569.45
12,910.06
169,290.68
6,915.96
96,893.23
82,445.23
62,558.86
53,538.65
5,225.02
12,672.97
5,913.87
40,202.65
30,835.80
776.78
241,991.07
39,845.35
194,568.68
67,789,539.12
65,146,251.78
2,643,287.34
115
Teşekkülün
Taahüt
Ettiği
TL
5000.00
200.00
400.00
200.00
200.00
300.00
200.00
200.00
200.00
200.00
200.00
200.00
200.00
200.00
200.00
200.00
200.00
200.00
200.00
200.00
200.00
400.00
200.00
200.00
200.00
200.00
200.00
200.00
200.00
11,100.00
8- PERSONEL VE SOSYAL İŞLER DAİRESİ BAŞKANLIĞININ
FAALİYETLERİ
Yurdumuzun her köşesinde faaliyet gösteren Şeker Fabrikalarımız, diğer Teşkilat ve
Ünitelerimizde hizmet gören mensuplarımızın çağdaş personel yönetiminin gereklerine uygun
olarak istihdam olunması Şirketimizin personel politikasını teşkil etmektedir.
Sanayiimizin Şeker Fabrikalarının faaliyetlerinden dolayı, ihtiyacımız olan Makina ve
Tesislerin, Makina Fabrikalarımız ile Elektromekanik Aygıtlar Fabrikamızda imalat
çalışmaları sürdürülmektedir.
Özelleştirme Yüksek Kurulunun 8/10/2007-2007/57 ve 12/8/2008-50 sayılı Kararları
ile Özelleştirme Programına alınan ve 15.12.2014 tarih ve 2014/122 sayılı Kararı ile
31.12.2016 tarihine kadar özelleştirilmesinin tamamlanması kararlaştırılan Şirketimize, Kamu
İktisadi Teşebbüsleri ve Bağlı Ortaklıklarının 2014 yılına ait Genel Yatırım ve Finansman
Programı çerçevesinde 2014 yılında da memur statüsünde personel istihdamı yapılamamıştır.
Mühendis, Yüksek Tahsilli Personel, Eski Hükümlü ve Özürlü İşçinin açıktan
işe alınması Hk.
Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun 20.12.2000 tarih ve 2000/92 sayılı Kararı ile
Özelleştirme Kapsamına alındığı tarihte Teşekkülümüzde memur, sözleşmeli ve işçi olmak
üzere toplam olarak 30.612 personel çalışmakta iken 1 Kasım 2014 tarihi itibariyle %59,67
oranında (18268 kişi) azalarak personel sayımız 12.344’e düşmüştür. Çalışan personelimizin
%50’sinin 25 yıldan fazla hizmeti olması ve 50 yaş üzerinde bulunması nedeniyle son yıllarda
emekliye ayrılmalar artarak devam etmektedir.
Uzun yılllardır özelleştirme programında bulunan Şirketimizde özelleştirmenin
yapılacağı gerekçesiyle personel alımına gidilememesi, özelleştirme ihalelerinin iptal edilmesi
nedeniyle hayati derecede Mühendis personel açığı oluşmuştur. Kampanya dönemlerinde bu
sıkıntı daha da fazlasıyla hissedilmektedir. Eleman açığı nedeniyle pancar alımları yeterli
derecede denetlenemediğinden beklenenin üzerinde firelerle karşılaşılmakta ve bu durum
şeker maliyetlerini önemli derecede etkilemektedir. Bunun yanında idari personel eksiği
nedeniyle şeker üreticilerinin işleri zamanında yapılamadığından vatandaş şikayetleri önemli
boyutlara çıkmış bulunmaktadır.
116
Fabrikalarımızın acil ihtiyacı bulunan çeşitli meslek dallarındaki 75 Mühendis ile 25
Yüksek Tahsilli İdari Personelin Türkiye İş Kurumu vasıtasıyla 4857 sayılı İş Kanunu
kapsamında işçi statüsünde açıktan işe alınması T.C. Başbakanlık Özelleştirme İdaresi
Başkanlığının 15.11.2013 tarih ve 9819 sayılı Onayına istinaden Yönetim Kurulumuzun
21.11.2013 tarih ve 2731/17-17 sayılı Kararıyla uygun görülmüştür. 2014 yılı içersinde
fabrikalarımıza 78 mühendisle 24 idari personel işe alınmıştır. Ayrıca aynı izne
istinaden;Şirketimizin kanuni olarak çalıştırma zorunluluğu bulunan bazı fabrikalarımızdaki
açık bulunan özürlü ve eski hükümlü kontenjanları 4 özürlü ve 17 eski hükümlü kişi işe
alınarak kontenjanlar doldurulmuştur.
Personel ve Sosyal İşler Dairesi Başkanlığının 2014 yılı içindeki faaliyetlerinin bir
bölümü aşağıda gösterilmiştir.
8.1-PERSONEL MÜDÜRLÜĞÜ
8.1.1- AÇIKTAN ATAMA İŞLEMLERİ
Şirketimiz Merkez ve Taşra Teşkilatı kadrolarına 2014 yılında başka kurumlardan
naklen 1 daire başkanı, mahkeme kararı gereği açıktan 1 müşavir , 1 genel müdür yardımcısı
ile 1 koruma ve güvenlik grup şefi ataması yapılmıştır.
8.1.2- AYRILAN PERSONEL İŞLEMLERİ
Şirketimiz Merkez ve Taşra Teşkilatımızdan 2014 yılında emekli, istifa, vefat, kurum
dışına nakil olmak üzere toplam 74 personel ayrılmıştır.
Ayrılma Sebebi
Emekli
I
II
III
Sayılı
Sayılı
Sayılı
Toplam
Cetvel
Cetvel
Cetvel
Adet
5
44
49
2
2
19
20
3
3
68
74
İstifa
Başka kuruluşa nakil
1
Iş akti fesih
Vefat
Toplam
6
117
Başka Kuruluşlara nakil olarak gösterilen 20 personel, 4046 sayılı Kanunun 22.
maddesi hükümlerine göre istihdam fazlası olarak, Özelleştirme İdaresi Başkanlığının onayı
ile Başbakanlık Devlet Personel Başkanlığınca diğer kamu kurum ve kuruluşlara
nakledilmişlerdir.
8.1.3 FİİLİ PERSONEL HAREKETLERİ
Şirketimizin
1/1/2014-31.12.2014
tarihleri
arasında
fiili
personel
adetleri
aşağıda
gösterilmiştir.
I Sayılı Cetvel
II Sayılı Cetvel
IIISayılı Cetvel
Toplam
01.01.2014
Tarihi
İtibariyle
252
1743
1
1996
Atama
3
1
4
Statü
Statü
Değişikliği Değişikliği
Giren
Çıkan
1
1
1
Ayrılan
6
68
74
1
2
31.12.2014
Tarihi
İtibariyle
249
1676
1925
8.1.4 NORM KADRO HAREKETLERİ
Yönetim Kurulumuzun 23.01.2014 tarih ve 2734/1-5 sayılı kararı ile uygun görülen
ve 1.1.2014–31.12.2014 tarihleri arasında Memur, Sözleşmeli, Yardımcı Hizmetler Sınıfı
Personelin norm kadro adetleri aşağıda gösterilmiştir.
I Sayılı Cetvel
II Sayılı Cetvel
III Sayılı Cetvel
Toplam
1.1.2014 itibariyle
318
3125
1
3444
İhdas edilen kadro
-
-
-
-
4046.SK.iptal edilen
2
16
1
19
31.12.2014 itibariyle
316
3109
-
3425
Kadro
III sayılı cetvele tabi 1 adet personel, 657 sayılı Kanuna göre aylık almakta iken, 399
sayılı Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine göre kendi isteğiyle sözleşmeli personel
statüsüne geçmesi nedeniyle kadrosu iptal edilmiştir.
118
8.1.5 PERSONEL,SİCİL ve BAŞARI DEĞERLENDİRME, EMEKLİLİK İŞLEMLERİ
Genel Müdürlük ile Taşra Teşkilatımız kadrolarında görev yapan sözleşmeli
personelin 2014 yılı sicil ve başarı değerlendirme sonuçları, Ocak ayının ilk haftasında
tamamlanarak fabrika ve teşkilatımıza bildirilmiştir. Yardımcı Hizmetli personelin emeklilik
onayları Fabrika ve Teşkilat Müdürleri tarafından yapılmakta, memurların emeklilik onayları
ise Genel Müdürlük Makamından alınarak Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığına resmi yazı
ekinde gönderilmektedir. Emeklilik işlemleri sonuçlandırılan personelin hizmet süreleri,
bağlanan emekli aylığı ve ikramiye tutarları kontrol edildikten sonra hizmet sürelerinde
yanlışlık bulunanlar hakkında Sosyal Güvenlik Kurumu ile yazışma yapılmak suretiyle
aylıklarının düzeltilmesi sağlanmaktadır. Emekli aylık hesabında yanlışlık bulunmayanların
durumları ise emekliye ayrıldığı işyerlerimize bildirilmektedir.
8.1.6 ORGANİZASYON DEĞİŞİKLİĞİ
Yönetim Kurulumuzun 23.01.2014 tarih ve 2734/1-1 sayılı Kararı ile İstanbul İrtibat
Bürosu kapatılmıştır. Bazı daire başkanlıklarının birleştirilmesi hususunda organizasyon
değişikliğine gidilerek Yönetim Kurulumuzun 13.03.2014 tarih ve 2736/3-9 sayılı Kararıyla
Pazarlama ve Satış Dairesi Başkanlığı, İnşaat Dairesi Başkanlığı ve Makine İmalat Dairesi
Başkanlıkları kapatılmış, Pazarlama ve Satış Dairesi Başkanlığının Müdür ve diğer kadroları
Satınalma Dairesi Başkanlığına; İnşaat Dairesi Başkanlığının kadroları Bakım ve Onarım
Dairesi Başkanlığına; İmalat Dairesi Başkanlığının kadroları ise Proje ve Yeni Tesisler
Dairesi Başkanlığına bağlanmıştır.
8.1.7 KADRO VE POZİSYON İPTALİ:
4046 sayılı Kanunun 22. maddesi ve söz konusu Kanun çerçevesinde Nakledilecek
Personel Hakkındaki Başbakanlık Devlet Personel Başkanlığının Tebliği’ 10. maddesinde;
“Bu Tebliğ çerçevesinde, diğer kamu kurum ve kuruluşlarına yapılacak nakil sebebiyle
boşalan kadro ve pozisyonlar, 4046 sayılı Kanunun değişik 22 nci maddesi gereğince
boşaldıkları tarihten itibaren her hangi bir işleme gerek kalmaksızın iptal edilmiş sayılır.
İdare, özelleştirme programındaki kuruluşlarda nakil hakkı kapsamında yer alan kadro ve
pozisyonlardan boş bulunanları iptal etmeye, kadro ve pozisyonların yerini, aynı kuruluş
bünyesindeki şirketler veya işyerleri arasında değiştirmeye yetkilidir. Bu fıkra çerçevesinde
gerçekleşen kadro/pozisyon hareketleri gerçekleşmeyi müteakip en geç 15 gün içerisinde
Başkanlığa bildirilir .” hükmü gereği, 4046 sayılı Kanunun 22. Maddesine göre Şirketimizin
119
Özelleştirme Programına alınmış olduğu 8/10/2007 tarihinden, 31.12.2014 tarihine kadar 13
adet I sayılı Cetvele tabi personel kadrosu ile 598 adet sözleşmeli personel kadrosu iptal
edilmiştir.
8.1.8-GÖREVDE YÜKSELME İŞLEMLERİ:
31.08.2013 tarihli ve 28751 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “ Kamu Kurum ve
Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmelikte
Değişiklik Yapılmasına İlşkin Yönetmelik” hükümleri gereğince Teşekkülümüz Görevde
Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliğinde değişiklik yapılmıştır. Sözkonusu
yönetmelik değişikliğinden sonra yine bahsedilen Genel Yönetmelik, 23.07.2014 tarihli ve
29069 sayılı Resmi Gazetede
yayımlanan “Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde
Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına
İlşkin Yönetmelik” ile değişikliğe uğramıştır. Genel Yönetmelikte yapılan değişiklikler
doğrultusunda Devlet Personel Başkanlığının uygun görüşleri ile hazırlanan Teşekkülümüz
Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği 30.12.2014 tarihli ve 29221 sayılı
Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
8.1.9-ÖZLÜK HAKLARI İLE İLGİLİ İNTİBAK VE SİCİL İŞLEMLERİ
Çalışmakta iken bir üst öğrenimi bitiren personel ile geçmiş hizmetlerini belgeleyen
personelimizin intibak işlemleri 2014 yılı içerisinde de sürdürülmüştür. Yıl içerisinde talepte
bulunan personelimizin 87 nci maddeye tabi kurumlarda sigortasız olarak, yedek subay
okulunda öğrenci ve er olarak muvazzaf askerlikte geçen hizmetleri, stajda geçen hizmetleri
ile doğum sebebiyle ücretsiz izinli olarak geçen hizmetleri için, Sosyal Güvenlik Kurumuna
borçlandırılma ve hizmet değerlendirme işlemlerine devam edilmiştir.
8.1.10-YAN ÖDEMELER
2010/7 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının 3 üncü maddesinde, 17/4/2006 tarihli ve
2006/10344 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Devlet Memurlarına
Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin Karar ve eki cetvellerin 2014 yılında uygulanmasına
devam olunacağı hükme bağlandığından, 2014 yılında Devlet memurlarına verilecek zam ve
tazminatların belirlenmesine ilişkin olarak cetvellerin kontrol, onay, dağılım listelerinin
düzenlenmesi ve gönderilmesi işlemleri, 2006/10344 sayılı Kararın 5 inci maddesinde yer
alan hükümler çerçevesinde Başbakanlık Devlet Personel Başkanlığının 21.03.2014 tarih ve
1369 sayılı yazıları ile vize ettirilmek suretiyle tamamlanmıştır.
120
8.1.11-SÖZLEŞMELİ PERSONEL TEMEL ÜCRET SKALASI
Teşekkülümüz Merkez ve Taşra Teşkilatında çalışan II sayılı cetvele tabi sözleşmeli
personele, Yönetim Kurulumuz Kararları ile Kabul edilmiş bulunan Temel Ücret
Skalasınındaki ücretlere, 21/10/2011 tarih ve 2011/T-20 sayılı Yüksek Planlama Kurulu
Kararı’na göre öngörülen zamlar ilave edilmek suretiyle 31.12.2013.tarihi itibariyle
belirlenen ücret uygulanmasına devam edilmiştir. 26.12.2013 tarih ve 2733/19-17 Kararı ile
31.12.2013 tarihinden geçerli olmak üzere yeniden düzenlenen sözleşme ücretleri 01.01.2014
tarihinden geçerli olmak üzere 07.01.2014 tarih ve 196 sayılı yazı ekinde teşkilata
duyurulmuştur.
8. 2 - İŞÇİ İŞVEREN İLİŞKİLERİ MÜDÜRLÜĞÜ
8. 2. 1 - TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİ
Türkiye Şeker Sanayii İşverenleri Sendikası ile Türkiye Şeker Sanayii İşçileri Sendikası
(Şeker-İş) arasında işletme seviyesinde akdedilen ve 01.02.2013 tarihinde yürürlüğe girmiş
olan 25. Toplu İş Sözleşmesinin ücret zamları ile ilgili 40. maddesinin ikinci yıl birinci altı ay
ücret zammı başlıklı (C) fıkrasına istinaden, tüm işçilerimize ikinci yıl birinci altı ay ücret
zammı olarak 01.02.2014 tarihinde % 3 ücret zammı uygulanmıştır.
25. Toplu İş Sözleşmesinin ücret zamları ile ilgili 40. maddesinin ikinci yıl ikinci altı ay
ücret zammı başlıklı (D) fıkrasının birinci paragrafına istinaden tüm işçilerimize ikinci yıl
ikinci altı ay ücret zammı olarak 01.08.2014 tarihinde % 3 oranında zam yapılmıştır. Ancak,
ücret zammı ile ilgili 40. maddenin (C) fıkrasının ikinci paragrafında, T.C. Başbakanlık
Türkiye İstatistik Kurumunun 2003=100 Temel Yıllı Tüketici Fiyatları Türkiye Geneli
Temmuz 2014 indeks sayısının Ocak 2014 indeks sayısına göre değişim oranının % 3’ü
aşması halinde, aşan kısmın tamamı ikinci yıl ikinci altı ay ücret zammı olan % 3 oranına
ilave edileceği belirtildiğinden ve değişim oranı % 3’ü, % 1,12 oranında aştığından
01.08.2014 tarihindeki ücret zamları % 4,12 olarak gerçekleşmiştir.
25. Toplu İş Sözleşmesinin ücret zamları ile ilgili 40. maddesinin ikinci yıl ikinci altı ay
ücret zammı başlıklı (D) fıkrasının ikinci paragrafında “T.C. Başbakanlık Türkiye İstatistik
Kurumunun 2003=100 Temel Yıllı Tüketici Fiyatları Türkiye Geneli Ocak 2015 indeks
sayısının Temmuz 2014 indeks sayısına göre değişim oranının % 3’ü aşması halinde, aşan
kısmın tamamı ikinci yıl ikinci altı ayın son günündeki ücreti takip eden ayın birinci gününden
geçerli olmak üzere ilave edilecektir.” hükmü bulunmaktadır. Bu hükmün uygulaması 2015
yılında yapılacaktır.
121
Toplu iş sözleşmesinin kapsamla ilgili 5. maddesinin 2. fıkrasında yer alan Şeker-İş
üyesi Kadrolu Daimi İşçilerin Haklarından Yararlanan Kadrosuz Sürekli İşçilerle, toplu iş
sözleşmesinin kapsamla ilgili 5. maddesinin 3. ve 4. fıkrasında yer alan Şeker-İş üyesi Sürekli
İşçi kadrolarına geçirilenlerle, kampanya ve mevsimlik işçilerin çıplak yevmiyelerine
sözleşme döneminin ikinci yıl birinci ve ikinci ayları için toplu iş sözleşmesinin 40.
maddesinde belirtilen zam oranları aynı şekilde uygulanmıştır.
8. 2. 2 - MEVZUATLA İLGİLİ ÇALIŞMALAR
Şeker Fabrikalarımızda 2013-2014 kampanyası da geçmiş yıllarda olduğu gibi 3 vardiya
esasına göre düzenlenmiş, tüm işçiler 3 vardiya esasına göre çalıştırılmışlardır.
İşçilerin iş ve çalışma durumları ile hak, menfaat ve görevlerini tespit eden iş mevzuatı,
özellikle İş Kanunu, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, Sendikalar ve Toplu
İş Sözleşmesi Kanunu ve bu kanunlara ilişkin Kararname, Tüzük, Yönetmelik hükümleri ile
Yargıtay İçtihat Kararları izlenerek, uygulama yürürlükteki Toplu İş Sözleşmesi ile mevzuat
hükümlerine uygun olarak yürütülmüştür.
8. 2. 3 - ÖZLÜK İŞLERİ
2014 yılında fabrikalarımızın acil ihtiyacı bulunan çeşitli meslek dallarındaki 75
Mühendis ile 25 Yüksek Tahsilli İdari Personelin Türkiye İş Kurumu vasıtasıyla 4857 sayılı İş
Kanunu kapsamında işçi statüsünde açıktan işe alınması T.C. Özelleştirme İdaresi
Başkanlığının 15.11.2013 tarih ve 9819 sayılı onayına istinaden, Yönetim Kurulumuzun
21.11.2013 tarih ve 2731/17-17 sayılı kararıyla uygun görülmüştür. Bu kapsamda
fabrikalarımıza 2014 yılı içerisinde 78 mühendis, 24 yüksek tahsilli idari personel işe
alınmıştır.
Şirketimizde geçici işçi olarak çalışmakta iken 5620 sayılı Kanuna istinaden sürekli işçi
kadrosuna geçirilmek için dava açan işçilerimizden 8 kişi mahkemeyi kazandıklarından, 2014
yılı içerisinde sürekli işçi kadrolarına geçirilmişlerdir. Mahkeme kararları ile sürekli işçi
kadrolarına geçirilenlerden, 2 kişi mahkeme kararlarının Danıştay’ca bozulması sonucu tekrar
geçici işçi statüsüne döndürülmüşlerdir. Ayrıca geçmiş yıllardan süregelen davalar hakkında
savunmaya esas görüş, bilgi ve belgeler hazırlanarak Hukuk Müşavirliğine ve gerekse
Mahkemelere gönderilme işlemlerine devam edilmiştir.
122
Diğer taraftan, işçilerin kadro, tayin, nakil, terfi, ceza, izin ve hastalıklarıyla ilgili özlük
işlemleri mevzuat hükümleri dairesinde yürütülmüştür.
8. 2. 4 – GEÇİCİ İŞ POZİSYONLARINA İLİŞKİN (ADAM/AY) İLE FAZLA MESAİ
HUSUSLARI
Şirketimize 2014 yılı için 29054 (Adam/Ay) tahsis edilmesi Başbakanlık, Özelleştirme
İdaresi Başkanlığının 25.12.2013 tarih ve 10969 sayılı yazıları ile uygun görülmüş,
Başbakanlık, Devlet Personel Başkanlığının 31.12.2013 tarih ve 26001 sayılı yazılarıyla
29054 (Adam/Ay) vizesi verilmiş olup, Şirketimiz tüm kampanya ve mevsimlik işçileri vize
edilen bu (Adam/Ay) sayısı çerçevesinde çalıştırılmışlardır.
Kamu İktisadi Teşebbüsleri ve Bağlı Ortaklıklarının, 2014 yılına ait Genel Yatırım ve
Finansman Programına İlişkin Bakanlar Kurulu Kararının “Fazla Çalışma” başlıklı 9.
maddesinin (1) no’lu fıkrasında “Kamu Teşebbüsleri, 2014 yılında, Kamu İktisadi
Teşebbüsleri ve Bağlı Ortaklıklarının 2013 Yılına Ait Genel Yatırım ve Finansman
Programının tespitine ilişkin kararın 9 uncu maddesinin birinci ve üçüncü fıkraları
kapsamında 2013 yılı için belirlenen fazla çalışma tavanını (saat/yıl) aşmayacak şekilde fazla
çalışma yaptırabilirler.” hükmüne istinaden, 2014 yılı için fazla mesai yetkimiz işçilerimiz
için 2013 yılında fiilen kullanılan 1671 (Saat/Yıl) olmuş olup, bu fazla mesai saatinin 1619
saati işçi statüsünde olup şoför olarak çalıştırılan personelin yolda geçen sürelerinde
kullandırılmıştır.
8.3 – ORGANİZASYON VE METOD MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMALARI
8.3.1 - PERSONEL DURUMLARI
Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulunca 2014 yılı raporuna esas olacak şekilde
istenilen personel durumlarını belirten bilgiler toplanarak ilgililere sunulmak üzere rapor
haline getirilmiştir.
Personel durumuna dayalı olarak yılsonları için çıkarttığımız tablolar ektedir.
- Şirketimizde son beş yılın ( 2010-2014 ) norm kadro durumu (Tablo 1 )
- Şirketimizde çalışan personelin yıllar itibariyle fiili ortalamaları (Tablo2)
- Şirketimizde çalışan personelin adet ve yüzdeler olarak 2014 yılsonu itibarıyla
öğrenim durumları (Tablo 3)
123
- Şirketimiz çalışan Personelinin adet ve yüzdeler olarak 2014 yılsonu itibarıyla
statüleri (Tablo 4)
- Şirketimiz Personelinin 2014 yılsonu itibarıyla yaş durumları (Tablo 5 )
- Şirketimiz Personelinin 2014 yılsonu itibarıyla kıdem durumu (Tablo 6 )
- Şirketimiz Personelinin yüzde olarak yaş ve kıdem durumları (Tablo 7, 8 )
- Şirketimizde çalışan Personelin statüleri ve fabrikalar itibariyle 2014 yılı fiili
personel ortalamaları ( Tablo 9 )
- Şirketimizde son beş yılda ayrılan personel durumu (Tablo 10)
- Şirketimizde Çalışan Personelin kadın erkek durumları (Tablo 11)
8.3.2 - PERSONEL GİDERLERİ
Şeker Sanayisine ait 2014 yılı personel giderleri her ay, bir önceki ay ve bir önceki yıl
ile kıyaslanma yapabilecek şekilde aylık personel masraflarından oluşan aylık tablolar ve
özelleştirilecek fabrikalara ait detaylı inceleme soruları listeleri memur ve işçi adetlerine göre
haftalık ve üç aylık dönemlerde portföyler halinde düzenlenerek ilgili mercilere iletilmek
üzere Araştırma Planlama ve Koordinasyon Dairesi Başkanlığına gönderilmektedir.
8.3.3 - PERSONEL HAREKATI
Memur, Yardımcı Hizmetli, Daimi İşçiler ve Geçici İşçilerimize ait Personel adetleri,
aylık tablolar halinde hazırlanarak gerekli birimlere ulaştırılmıştır.
8.3.4 - ORGANİZASYON ŞEMALARI
Organizasyon şemaları kadro unvanlarında yapılan değişikliklere göre
güncelleştirilerek takip edilmektedir.
8.3.5 - YÖNETMELİK VE TALİMAT ÇALIŞMALARI
Yönetmelik ve Talimatlarda ihtiyaç duyuldukça güncelleştirme çalışmaları yapılmaktadır.
8.3.6 - İDARİ YARGI DAVALARI
Memur
ve
sözleşmeli
personelimizin;
Nakil,
İntibak,
Sicil
ve
Başarı
Değerlendirilmesi, Mali, Sosyal Haklar ve Yardımlar konusunda Şirketimiz aleyhine 2014
yılında 14 adet yeni idari dava açılmış olup, bu davalarla birlikte geçmiş yıllardan süregelen
davalar hakkında Başkanlığımızca savunmaya esas görüş, bilgi ve belgeler hazırlanarak
Hukuk Müşavirliğine gönderilme işlemlerine devam edilmiştir.
124
8.3.7 - DİSİPLİN İŞLERİ
Şirketimiz Merkez ve Taşra Teşkilatında çalışmakta olan 657 Sayılı Devlet Memurları
Kanunu’na tabi personel ile 399 Sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Personel Rejimi Hakkındaki
Kanun Hükmündeki Kararnameler esaslarına göre istihdam olunan Sözleşmeli Personelden; Şirket
hizmetlerinin gerektiği gibi yürütülmesini sağlamak amacıyla, Kanun, Tüzük,
Yönetmelik,
Genelge Talimat ve Emirlerin öngördüğü ödevleri yurt içinde veya yurtdışında yerine getirmeyen;
uyulması zorunlu kıldığı hususlara uymayan veya yasakladığı işleri yapan veya genel
ahlak
kurallarına aykırı fiil ve hareketlerde bulunan veya üst ve amirlerine karşı her türlü saygısız
davranışlarda bulunanların fiillerine bakmak üzere 28.06.2012 tarihli ve 28337 sayılı Resmi
Gazetede yayım- nan Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. Genel Müdürlüğü Memurları Disiplin
Amirleri Yönetmeli- ği” ve “Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. Genel
Müdürlüğü
Sözleşmeli
Personeli Disiplin Amirleri Yönetmeliği” ile 24.10.1982 tarihli ve 17848 sayılı Resmi
Gazetede
yayımlanan
hükümlerine göre
“Disiplin Kurulları ve
kurulan Türkiye
Şeker
Disiplin Amirleri Hakkında
Fabrikaları A.Ş.
Yönetmelik’’
Genel Müdürlüğü Disiplin
Kurulu ile Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. Genel Müdürlüğü Yüksek Disiplin Kurulu’nun tüm
raportörlük hizmetlerinin yürütülmesi ile alı-nan kararların ilgililere tebligatlarının yapılması işleri
sürdürülmüştür.
8.3.8 - TEFTİŞ RAPORLARI
Teftiş Kurulu Yönetmeliği 42 nci maddesi esaslarına göre Şirketimiz Merkez ve
Taşra Teşkilatındaki Personel Birimlerinin cevaplı teftiş raporları yukarıdaki maddede tadat
edilen süreler içerisinde incelenmiş, raporlarda belirtilen hususlar talimat haline getirilerek,
teftiş edilen birimlere süresi içerisinde gönderilmiştir.
125
Tablo : 1
ÇALIŞAN PERSONELİN KADRO DURUMU
(Yıl Sonları İtibariyle)
2010
2011
2012
2013
2014
I Sayılı Cetvel (Memur)
254
253
252
252
249
II Sayılı Cetvel (Memur-Yrd.Hiz.)
1991
1884
1826
1743
1676
III Sayılı Cetvel (Memur-Yrd.Hiz.)
1
1
1
1
-
12377
11999
10605
10003
9155
14623
14137
12684
11999
11080
Kadrolu +Kadrosuz Sürekli+Geçici İşçi
T O P L A M
126
Tablo : 2
ÇALIŞAN PERSONELİN DURUMU
(Şeker Sanayii Fiili Ortalama)
2010 - 2014
Sözleşmeli Memur Yrd.Hizmetli Daimi İşçi Kad.Sür.İşçi Geçici İşçi TOPLAM
2010
2036
260
1
8865
174
2207
13543
2011
1932
255
1
8442
113
2107
12850
2012
1846
255
1
7902
95
1977
12076
2013
1784
253
1
7120
76
1894
11128
2014
1708
250
-
6655
56
1766
10435
127
128
SÖZLEŞMELİ
MEMUR
YARDIMCI HİZMETLİ
DAİMİ İŞÇİ
KADROSUZ SÜREKLİ İŞÇİ
GEÇİCİ İŞÇİ
TOPLAM:
Yüksek
İlkokul
Okur- Yazar
Lise ve Dengi Ortaokul
Adet
%
Adet
%
Adet
%
Adet %
Adet
%
1091 70,12 382 24,55 80
5,14
3
0,19
249 100,00
1
0,83
29 24,17 64
53,33 26 21,67
837
12,86 3435 52,76 1196 18,37 1034 15,88
9
0,14
6
13,33
26 57,78
8
17,78
5
11,11
144
5,54
834 32,09 706 27,16 913 35,13
2
0,08
2328
4706
2054
1981
11
ÇALIŞAN PERSONELİN ÖĞRENİM DURUMLARI
( 2014 Yılı Sonu İtibariyle )
TOPLAM
Adet
%
1556
100,00
249
100,00
120
100,00
6511
100,00
45
100,00
2599
100,00
11080
Tablo : 3
129
%
15,13
Sözleşmeli
Adet
1676
249
Memur
Adet
2,25
%
-
Yrd.Hiz.
Adet
-
%
6511
Daimi
İşçi
Adet
58,75
%
45
Kadrosuz
Sürekli İşçi
Adet
Geçici İşçi
Adet
%
0,41 2599 23,46
%
ÇALIŞAN PERSONELİN STATÜLERİ İTİBARİYLE DURUMU
(2014 Yıl Sonu İtibariyle)
11080
Adeti
TOPLAM
Tablo : 4
100
%
Tablo : 5
ÇALIŞAN PERSONELİN YAŞ DURUMU
( 2014 Yıl Sonu Adet )
Yaş
Yaş
Yaş
Yaş
Yaş
Yaş
Yaş
Yaş
Yaş
Yaş
65-61 60-56 55-51 50-46 45-41 40-36 35-31 30-26 25-21 20-18 TOPLAM
SÖZLEŞMELİ
62
212
397
268
235
198
175
9
-
-
1556
MEMUR
71
87
40
27
21
3
-
-
-
-
249
YARD.HİZMETLİ
3
21
50
35
9
2
-
-
-
-
120
DAİMİ İŞÇİ
67
445
831
200
106
66
6
6511
KAD. SÜREKLİ İŞÇİ
1
2
5
23
9
5
-
-
-
-
45
GEÇİCİ İŞÇİ
10
103
454
955
622
391
60
4
-
-
2599
214
870
2173 3310 2457 1430
435
119
66
6
11080
TOPLAM
1227 2002 1561
130
Tablo : 6
ÇALIŞAN PERSONELİN KIDEM DURUMU
( 2014 Yıl Sonu Adet )
5 Yıla
6 - 10
11 - 15
16 - 20
21 - 25
Kadar
Yıl
Yıl
Yıl
Yıl
SÖZLEŞMELİ (-)
-
229
136
238
217
736
1556
MEMUR
-
-
-
18
35
196
249
YARD.HİZMETLİ
-
-
-
-
22
98
120
183
315
1872
2393
1079
669
6511
-
-
45
-
-
-
45
402
1980
217
-
-
-
2599
585
2524
2270
2649
1353
1699
11080
DAİMİ İŞÇİ
KAD. SÜREKLİ İŞÇİ
GEÇİCİ İŞÇİ
TOPLAM
131
26 Y ı l
ve Fazla T O P L A M
Tablo : 7
ÇALIŞAN PERSONELİN YAŞ DURUMU
( 2014 Yıl Sonu itibariyle % Olarak )
65-61
60-56
55-51
50-46
45-41
40-36
35-31
30-26
25-21
20-18
Yaş
Yaş
Yaş
Yaş
Yaş
Yaş
Yaş
Yaş
Yaş
Yaş
%
TOPLAM
SÖZLEŞMELİ
3,98
13,62
25,51
17,22
15,10
12,72
11,25
0,58
-
-
100,00
MEMUR
28,51
34,94
16,06
10,84
8,43
1,20
-
-
-
-
100,00
YARD.HİZMETLİ
2,50
17,50
41,67
29,17
7,50
1,67
-
-
-
-
100,00
DAİMİ İŞÇİ
1,03
6,83
18,85
30,75
23,97
12,76
3,07
1,63
1,01
0,09
100,00
KAD SÜREKLİ İŞÇİ
2,22
4,44
11,11
51,11
20,00
11,11
-
-
-
-
100,00
GEÇİCİ İŞÇİ
0,38
3,96
17,47
36,74
23,93
15,04
2,31
0,15
-
-
100,00
Tablo : 8
ÇALIŞAN PERSONELİN KIDEM DURUMU
( 2014 Yıl Sonu İtibarıyle % Olarak )
5 Yıla
SÖZLEŞMELİ
MEMUR
YARD.HİZMETLİ
DAİMİ İŞÇİ
KAD.SÜREKLİ İŞÇİ
GEÇİCİ İŞÇİ
Kadar
2,81
15,47
6 - 10
Yıl
11 - 15
Yıl
14,72 8,74
4,84 28,75
100,00
76,18 8,35
16 - 20
21 - 25
Yıl
Yıl
15,30
7,23
36,75
-
13,95
14,06
18,33
16,57
-
132
26 Y ı l
ve
Fazla
47,30
78,71
81,67
10,27
-
%
TOPLAM
100,00
100,00
100,00
100,00
100,00
100,00
TÜRKİYE ŞEKERFABRİKALARI A.Ş.
Tablo : 9
ŞEKER SANAYİİ 2014 YILI FİİLİ ORTALAMALARI
M E M U R
YARDIMCI HİZMETLİ
I SAY.CET
657 S.K.T
II SAY.CET
SÖZ.PERS
II SAY.CET
SÖZ.PERS
DAİMİ
Afyon
5
60
1
Ağrı
4
29
FABRİKASI
İŞÇİLER
K.S.İŞÇİ
GEÇİCİ
TOPLAM
244
67
377
273
100
406
30
270
17
738
Alpullu
6
42
7
185
Ankara
10
105
9
590
Bor
6
52
3
266
70
397
Burdur
5
54
14
218
76
367
Çarşamba
3
37
3
131
50
223
Çorum
5
43
1
229
53
331
Elazığ
5
62
13
165
72
318
Elbistan
5
30
197
124
356
Erciş
4
40
3
273
116
436
Ereğli
5
38
10
238
127
418
Erzincan
5
65
2
158
53
283
Erzurum
6
44
1
292
61
403
Eskişehir
8
85
16
328
72
511
Ilgın
6
46
8
315
89
464
Kars
6
25
153
29
213
Kastamonu
5
44
66
289
Kırşehir
5
37
20
334
Malatya
6
74
2
212
68
362
Muş
5
42
2
269
121
439
Susurluk
6
34
2
214
131
387
Turhal
7
74
10
306
64
462
Uşak
6
42
7
182
44
280
Yozgat
5
30
215
46
296
139
1231
1766
9357
32
32
5
34
103
142
37
37
5
36
177
218
41
41
EMAF
3
32
2
87
124
TOPLAM
13
102
2
477
594
Genel Müdürlük
İstanbul İrtibat
Bürosu
Tohum İşl.Fab.
81
199
3
24
307
2
17
42
61
Şeker Enstitüsü
15
34
66
115
TOPLAM
98
251
3
132
484
GENEL TOPLAM
250
1584
124
6655
TOPLAM
5
Afyon Mak.
Ankara Mak.
Erzincan Mak.
Eskişehir Mak.
Turhal Mak.
3
169
227
119
8
6046
46
56
1
1
56
1766
10435
Not: Memur, Sözleşmeli Personel ve Daimi İşçilerin ortalamaları yıllık kişi sayısı üzerinden geçici işçi fiili ortalamaları ise 365 gün üzerinden
hesaplanmış olup küsürlu çıkan sayılarda 0,5 ve üzeri tama iblağ edilmiştir.
133
158
27
275
Mak.Elekt.Y.Müh.
İnşaat Y.Müh.
Ziraat Y.Müh.
2
2
2551
9294
11845
T O P L A M (A)
Top.Daimi İşçi (B)
Genel Toplam
(A+B)
-
-
794
Diğerleri
-
831
-
-
-
-
-
Y.Tah.İdari Prs.
-
161
Orta Ziraat
AYRILAN
2010
AYRILAN
2011
AYRILAN
2012
AYRILAN
2013
533
447
86
27
14
-
8
1
1
3
710
822
-
269
25
155
157
8864
298 11110
37
261 2246
191
57
-
2
1
1
4
9
9
-
-
-
-
-
-
-
-
519
465
54
24
7
-
4
1
1
2
646
850
-
262
21
150
150
8288
134
278 10426
22
256 2138
62
2
-
4
1
2
2
10
10
-
-
-
-
-
-
-
-
617
578
39
25
13
-
6
2
2
3
7521
2079
630
866
2
262
20
153
150
104 9600
31
73
-
-
-
1
2
3
4
6
6
-
-
-
-
-
-
-
-
814
763
51
18
15
-
7
2
2
7
29
19
10
9
17
-
2
-
6
2
Mevcut Ask. Emekli Sair Mevcut Ask. Emekli Sair Mevcut Ask. Emekli Sair Mevcut Ask. Emekli Sair
Kimya Y.Müh.
Sözleşmeli Personel
Memur
ŞEKER SANAYİNDEN AYRILAN PERSONEL
(Son Beş Yıl İçinde Yıl Sonları İtibariyle)
8955
6959
1996
603
834
2
253
18
145
141
16
16
-
-
-
-
-
-
-
-
532
483
49
22
13
-
10
-
-
4
44
19
25
2
14
-
3
-
3
3
Mevcut Ask. Emekli Sair
AYRILAN
2014
Tablo 10
Tablo : 11
KADIN ERKEK DURUMU
(2014 Yıl Sonu İtibariyle)
KADIN
ERKEK
TOPLAM
I Sayılı Cetvel (Memur)
12
237
249
II Sayılı Cetvel (Memur-Yrd.Hiz.)
320
1356
1676
Daimi ve Geçici İşçiler
210
8945
9155
542
10538
11080
T O P L A M
135
8.4 - MERKEZ PERSONEL MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMALARI
Genel Müdürlüğümüz bünyesinde 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu ile 399 Sayılı
Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine göre görev ifa eden Memur, Sözleşmeli Personel,
Yardımcı Hizmetli Sınıfı Personeli, Şirketimiz Yönetim Kurulu Üyeleri ile 4857 Sayılı İş
Kanunu kapsamında çalışan personelin başta ücret tahakkukları, özlük ve sicil işlemleri olmak
üzere 2014 yılında takip ve sonuçlandırılan hizmetleri aşağıda başlıklar halinde sıralanmıştır.
31 Aralık 2014 tarihi itibariyle Genel Müdürlüğümüz bünyesindeki personelimizin
çalışma statülerine göre dağılımı;
Şirket Dışından Yönetim Kurulu Üyesi
657 s.Kanununa Tabi
5
I Sayılı Cetvel
81
399 s.K.H.K Tabi
II Sayılı Cetvel
399 s.K.H.K. Tabi
II Sayılı Yardımcı Hizmetli
2
399 s.K.H.K II Sayılı Cetvele Tabi Ücretsiz İzinli
2
T O P L A M
200
:
Kadrolu Daimi İşçi
290
33
İŞÇİ TOPLAMI :
GENEL TOPLAM
33
323
8.4.1 - KADRO ÇALIŞMALARI:
Genel Müdürlüğümüz personeline ait, 2014 Yılı Memur ve İşçi kadroları
isimlendirilerek takibi sağlanmıştır.
136
8.4.2 - PERSONEL HAREKET ONAYLARI
01.01.2014 – 31.12.2014 tarihleri arasında Memur, Sözleşmeli ve Yardımcı Hizmetli
Personelimizden terfi tarihlerine göre Derece yükselmesi veya Kademe ilerlemesine hak
kazananlar ile 2014 yılı içerisinde 243 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 37. ve 64.
Maddelerine göre derece ve kademe yükselmesine hak kazananların Personel Hareket
onayları hazırlanmış, ilgili makamlara onaylattırılarak, ilgililerin aylık ödemelerine
zamanında yansıtılmıştır.
8.4.3 - AYLIK MAAŞ - ÜCRET ÖDEMELERİ
Şirketimiz Yönetim Kurulu ücretleri, Memur (I. II. Sayılı Cetvele tabi), Sözleşmeli ve
Yardımcı Hizmetli personelimizin aylık maaş, işçilerimizin aylık ücret ödemelerine esas tüm
değişiklikleri (ikramiye, izin avansı vs.) ve kesintileri süresi içerisinde bilgisayar ortamında
maaş programlarına işlenerek tahakkukları yapılmış olup, söz konusu ödemeler, ATM
Programlarına aktarılarak e-mail’le Vakıfbank Sistem Servisine gönderilmiştir. 2014 yılı
içerisindeki bütün tahakkuklar
(Maaş, İkramiye, Asgari Geçim İndirimi, Aile-Çocuk
Yardımı, Fark, Kıdem Tazminatı, Avans, Promosyon, Hayat ve Sağlık Sigortası indirimleri,
Sendika Aidatları vb.) gecikmesiz ve eksiksiz olarak yapılarak, zamanında ödemeleri
sağlanmıştır.
Genel Müdürlüğümüzde 01.01.2014 – 31.12.2014 tarihleri arasında Alt İşveren olarak
hizmet veren Temizlik Firması elemanlarının (Aylık Ücret Bordroları, SGK Kesintileri,
Vergi, İzin, İşe Giriş, İşten Ayrılış v.b.) tüm işlemleri aylık olarak kontrol edilerek, Satınalma
Dairesi Başkanlığına gönderilmektedir.
8.4.4 - DEVAM KONTROL SİSTEMİ :
19.02.2007 tarihinden itibaren, uygulanmasına başlanılan Genel Müdürlüğümüz
kadrolu personeli, geçici görevlilerin devam durumları ve Stajyer Öğrencilerin ana giriş
kapımıza konulan (TURNİKE) 3 terminal ve personelimize dağıtılan optik okuyucu kartların
bu terminallere kendileri tarafından okutturulması sonucu bilgisayar ortamında ve günlük
listeler alınmak suretiyle takip edilmektedir. Müdürlüğümüzden alınan bir önceki günün
devam durum listeleri ilgili Genel Müdür Yardımcıları ve Bağımsız Daire Başkanlıklarına
düzenli olarak gönderilmektedir. Personelin devam durumlarının kontrolleri ilgili birim
amirlerince yapılarak, devamsız, geç gelen veya erken çıkan personelin isimleri hizalarına
137
gerekli açıklamalar birim amirlerince yapılarak paraflanmaktadır. Söz konusu listeler
kontrollerine
müteakip
Daire
Başkanlarınca
onaylandıktan
sonra
Müdürlüğümüze
gönderilmektedir.
Devam kontrol kartını kaybeden veya yeni gelenlere optik okuyucu kart temin
edilmekte, ayrılanların kartları ise ilgililerden geri alınmaktadır
8.4.5- T.C. SOSYAL GÜVENLİK KURUMU İŞLEMLERİ
5510 Sayılı Kanunun 4’üncü maddesinin (c) bendi kapsamına tabi personelimizin
emekli şahıs kesenek ve şirket karşılıkları, aylık icmal ve ihbar fişleri, Merkez Muhasebe
Müdürlüğüne aylık olarak gönderilerek yasal süreleri içinde ödemeleri sağlanmıştır. Ayrıca;
5510 sayılı Kanunun 4’üncü maddesinin (c) bendi kapsamına tabi personelimizin maaş ve
sicil bilgileri, toplam hizmet süreleri, T.C Kimlik Bilgileri, Sigortalı toplam hizmet süreleri,
şahıs kesenek ve kurum karşılıkları, 2014 yılında da internet ortamında Sosyal Güvenlik
Kurumuna gönderilerek, güncel olarak takip edilmektedir.
4857 Sayılı İş Kanununa tabi çalışan işçilerimizin aylıklarından kesilen, İşçi sigorta
kolları ve İşsizlik Sigortası ile İşveren Hisseleri, süresi içerisinde, Sosyal Güvenlik Kurumu
(SGK) Ankara İl Müdürlüğüne yatırılmıştır. Söz konusu aylık bildirgeler, Sosyal Güvenlik
Kurumuna internet ortamında gönderilmektedir. Ayrıca; tüm işçilerimizin sicil bilgileri ile
aile fertlerinin bilgileri de internet ortamında, güncel olarak takip edilmektedir.
5434 ve 5510 sayılı Kanuna tabi olarak çalışanların SGK İşe Giriş-İşten Ayrılış
Bildirgesi Tescil İşlemlerinin (nakil, emekli, ücretsiz izin, re-sen emeklilik, ölüm, istifa vb.)
takibi yasal süreleri içinde yapılmıştır.
Bilindiği üzere, 08.06.1949 tarihli ve 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli
Sandığı Kanunu hükümlerine tabi olarak görev yapmakta iken 5510 sayılı Kanunun 4 üncü
maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamına tabi olan sigortalılar ile ilk defa 5510 sayılı
Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamına tabi göreve giren
sigortalıların, hizmet başlangıcından itibaren tüm hizmet bilgileri ve intibaklarına ilişkin
olarak öğrenim durumu, unvan, askerlik diğer sigortalılık süresi, açık süresi, itibari hizmet
süresi bilgileri ile ek gösterge, makam, görev ve temsil tazminat bilgilerinin internet
üzerinden elektronik ortama aktarılması için “HİTAP” hizmet takip programı uygulamaya
konulmuştur.
138
Konuya ilişkin olarak hazırlanan “5510 Sayılı Kanunun 4 üncü Maddesinin Birinci
Fıkrasının (c) Bendi Kapsamında Sigortalı Sayılanların Hizmet Bilgilerinin Elektronik
Ortama Aktarılması Hakkında Tebliğ” 14.04.2012 tarihli ve 28264 sayılı Resmi Gazete de
yayınlanmıştır.“Sigortalıların
hizmet
başlangıcından
itibaren
hizmet
belgesinin
düzenlenmesine esas olan tüm bilgileri, kamu idareleri tarafından Kuruma internet ortamında
gönderilir” hükmüne istinaden, bu bilgiler yasal süreler içinde elektronik ortamda hizmet
takip programına (HİTAP) aktarılmış olup, güncel olarak takip edilmektedir.
Genel Müdürlüğümüz Sağlık Servisinde çalışan; Doktor ve Diş Hekiminin, Sosyal
Güvenlik Kurumana ait “ Hekim Takip Sistemi ” aracılığı ile kurumda çalışan doktorlara ait
bilgi giriş (Sağlık Kuruluşları Tekil Tanımlayıcı ve Hekim Takip Sistemi Formu) işlemleri
yapılmıştır. Hekimlerin, Tıbbı Kötü Uygulamaya İlişkin Zorunlu Mesleki Mali Sorumluluk
Sigorta Poliçesi (Prim Tahsilat Makbuzu) poliçe tutarının yarısının, Kanunun ilgili
hükümlerine göre kişilere ödenmesi sağlanmıştır.
Genel Müdürlüğümüzün işyeri hekimliği ilgili mevzuata göre gerekli düzenlemeler
yapılmış olup, Hizmet Alan İşyeri ile İşyeri Hekimi Arasındaki Sözleşme imzalanmıştır.
Ayrıca, 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu hükümlerine göre, Şeker Üretim Dairesi
Başkanlığında Mühendis olarak görev yapan ve (ÇSGB) (C) Sınıfı İş Güvenliği Uzmanlığı
belgesi bulunan bir personelimiz, Şirketimizde İş Güvenliği Uzmanı olarak görevlendirilmiş
olup, Hizmet Alan İşyeri ile İş Güvenliği Uzmanı Arasındaki Sözleşme imzalanmıştır. İş Yeri
Hekimine ve İş Güvenliği Uzmanına ödenecek ilave ödeme, aylık olarak ilgili kanun
çerçevesinde ödemeleri sağlanmıştır.
8.4.6 - YURTDIŞI - YURTİÇİ GEÇİCİ GÖREVLENDİRME VE HARCIRAH
İŞLEMLERİ :
Başbakanlığın 2007/3 Sayılı Genelgesi doğrultusunda zorunlu hallerde ve tasarruf
tedbirlerine azami riayet edilerek buna göre uygulama yapılmaktadır. 2014 yılı içerisinde iki
personelimiz yurtdışına geçici görevli olarak gönderilmiştir. Söz konusu görevlendirmede;
ilgili personeller Elbistan ve Burdur Şeker Fabrikalarının ihtiyacı Buhar Şartlandırma
İstasyonları ve Kontrol Vanaları satın alımı için ihalede yüklenici firma seçilen, Berkon Vana
Firmasının İmalatçı Arca Firması tarafından davet üzerine, 22-24 Ekim 2014 tarihleri arasında
yol dahil 5 gün süre ile görevli izinli olarak, test işlemlerine katılımları için Almanya’nın
Düssseldorf kentinde bulunmak üzere iştirak etmişlerdir.
139
İlgililerin Yurtdışı seyahat öncesi görevlendirme ve izin onayı, işlemleri zamanında ve
eksiksiz tamamlanmıştır. Söz konusu personellerin tüm masrafları Berkon Firması tarafından
Yurtiçi görevlendirmelerde, geçici görevli gönderilen personelin, geçici görev
tahakkukları 6245 sayılı Harcırah Kanunu Hükümlerine göre yapılarak, hak sahiplerine
zamanında ödemeleri sağlanmıştır.
8.4.7 - TEDAVİ YARDIMI - İZİN :
Personel Sağlık Hizmetleri Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliği
esaslarına göre, (SUT- 15 Ocak 2010 tarihinden itibaren (SGK) Genel Sağlık Sigortasına
devredilmiştir.) 2014 yılında, Genel Müdürlüğümüzde 5510 Sayılı Kanunun 4/C kapsamında
çalışan personelin kendisi ve bakmakla yükümlü oldukları Aile Fertlerine ait hak
sahipliklerine ilişkin bilgileri, Sosyal Güvenlik Kurumunun Tescil ve Sağlık Aktivasyonları
sistemine giriş işlemleri istenilen süre içerisinde yapılmıştır. Ayrıca, çalışan personel ile
bakmakla yükümlü oldukları aile fertlerinin Sağlık Provizyon Aktivasyon Sistemi SGK’nın
(SPAS) programında birleştirilmiş ve tüm genel sağlık sigortalıları ile bakmakla yükümlü
olduğu kişilerin sağlık aktivasyon provizyon işlemlerinin tek bir program üzerinden otomatik
olarak yürütülmesi sağlanmış olup, program Türkiye genelinde uygulamaya açılmış
olduğundan Kurumun (SGK) www.sgk.gov.tr İnternet sayfasından Sigortalılar ve hak
sahipleri sağlık yardımına müstehak olup olmadıklarını kontrol ederek, müstehaklığı
görülenler doğrudan sağlık hizmet sunucularına başvurabilmektedirler. Sistemde bilgileri
hatalı olanların (Tescil ve Sağlık Aktivasyonları) Sigortalı İşe Giriş ve İşten Ayrılış Bildirgesi
(Kamu Çalışanları) başlığı altında kayıt güncellemesi yapılarak düzeltilmiştir.
Genel Müdürlük personelimizin 2014 yılı yıllık ve mazeret izinleri (refakat, doğum,
evlenme, ölüm, ücretsiz izinler) ile rapor (hastalık izin) günleri ilgililerin izin takip föylerine
işlenerek özenle takipleri sağlanmıştır. Personelin Doğum Yardımı ve Ölüm Yardımı
işlemleri eksiksiz olarak yapılarak, zamanında ödemeleri sağlanmıştır.
Şirketimizde hizmet yılını dolduran (İşçiler-20,30 yıl) personellerimizin 2014 yılında
da hizmet yılı armağan listeleri hazırlanarak, dağıtımı yapılmıştır.
140
Yukarıda ana başlıklarla sıralamaya çalıştığımız genel işlevlerimiz dışında;
Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, Bakanlık ve ilgili kurumlara düzenli olarak gönderilen aylık
ve yıllık istatistiki bilgileri kapsayan dökümanlar ile personelimizin müracaatları halinde
isteğe bağlı belgeler ve hususi pasaport formları Müdürlüğümüz tarafından hazırlanmıştır.
141
9. SATINALMA FAALİYETLERİ
9.1. PAZAR ARAŞTIRMALARI
Dünya şeker borsa fiyatları, şeker piyasalarındaki gelişmeler, üretim, tüketim ve stok
hareketleri ilgili internet sitelerinden izlenmiş, elde edilen bilgiler ilgili merci ve birimlere
iletilmiştir. Bu konudaki bilgiler DÜNYA ŞEKER DURUMU bölümünde gösterilmiştir.
Ayrıca, AB üyeleri ile komşu ve diğer muhtelif ülkelerin pancar alım fiyatları, küp ve kristal
şeker perakende satış fiyatları ile etil alkolün ithal-ihraç fiyatları Büyükelçiliklerimizden
temin edilerek düzenlenen tablolar her ay değişen kurlara göre revize edilerek ilgili mercilere
iletilmiştir. Ayrıca, müşteri memnuniyeti anketi yapılmıştır. Şeker alan müşterilerimizle ilgili
miktar bazında istatistiki bilgiler hazırlanmıştır.
142
9.2- SATIŞ İŞLERİ
9.2.1- ŞEKER SATIŞLARI
9.2.1.1.YURTİÇİ SATIŞLAR
2014 yılında fabrikalar itibariyle yurtiçine satılan şeker miktarları aşağıda gösterilmiştir.
SATIŞLAR ( TON )
İMALATÇIİHRACATÇILARA
FABRİKA ADI
AFYON
AĞRI
ALPULLU
ANKARA
BOR
BURDUR
ÇARŞAMBA
ÇORUM
ELAZIĞ
ELBİSTAN
ERCİŞ
EREĞLİ
ERZİNCAN
ERZURUM
ESKİŞEHİR
ILGIN
KARS
KASTAMONU
KIRŞEHİR
MALATYA
MUŞ
SUSURLUK
TURHAL
UŞAK
YOZGAT
TOPLAM
9.308,200
PİYASAYA
KRİSTAL
143.710,500
4.769,750
416,450
63.788,650
47.234,650
87.451,150
377,500
53.677,200
6.850,500
27.515,000
20.456,300
64.248,800
25.181,050
30.391,300
109.037,250
49.230,500
1.919,850
12.057,100
56.228,650
26.750,100
31.736,800
1.732,450
99.267,450
28.086,950
62.665,650
216.512,400
1.054.781,550
SATILAN
23.887,700
14.238,950
66.338,200
8.430,500
66.113,250
28.195,600
.
143
.
SATILAN
KÜP
-
TOPLAM
143.710,500
4.769,750
416,450
63.788,650
47.234,650
87.451,150
377,500
77.564,900
6.850,500
41.753,950
20.456,300
130.587,000
25.181,050
30.391,300
117.467,750
115.343,750
1.919,850
12.057,100
84.424,250
26.750,100
31.736,800
1.732,450
99.267,450
28.086,950
71.973,850
1.271.293,950
2014 YILI İŞ PROĞRAMI İLE ÖNGÖRÜLEN VE FİİLEN GERÇEKLEŞEN
YURTİÇİ ŞEKER SATIŞ MİKTARLARI :
GERÇEKLEŞME
CİNSİ
ŞEKER
( Satış
İŞ PROĞRAMI GERÇEKLEŞEN
1.200.000,000 Ton
ORANI
1.271.293,950 Ton
105,94
rakamlarına İmalatçı - İhracatçı Firmalara yapılan satışlar dahildir. )
2014 YILI ŞEKER SATIŞ FİYATLARI
(Fabrika teslim, KDV Hariç TL/Kg.)
01/01/2014 -31/12/2014
ŞEKER CİNSİ
TARİHLERİ ARASI
KRİSTAL
50 Kg.Polipropilen Torba
2,28 (01.01.2014-08.06.2014 tarihleri arası)
2,50 (09.06.2014-31.12.2014 tarihleri arası)
KÜP
2,83 (01.01.2014-08.06.2014 tarihleri arası)
3,10 (09.06.2014-31.12.2014 tarihleri arası)
Aylar itibariyle son 5 yılda yurtiçine yapılan şeker satışları aşağıda gösterilmiştir.
YILLAR
.
2010
2011
2012
2013
2014
AYLAR
TON
TON
TON
TON
TON
OCAK
19.190
93.370
56.608
56.918
25.579
ŞUBAT
19.603
14.159
36.438
34.571
38.833
MART
121.506
20.963
80.998
42.996
86.364
NİSAN
9.233
34.356
184.879
81.632
124.783
MAYIS
65.432
102.960
27.266
136.516
132.895
HAZİRAN
111.979
169.355
140.595
146.699
145.914
TEMMUZ
155.233
147.121
174.577
216.232
160.612
AĞUSTOS
388.422
280.157
367.027
287.882
359.101
EYLÜL
12.774
32.995
20.346
25.443
41.189
EKİM
56.488
154.361
131.946
33.388
35.016
KASIM
30.153
49.224
40.592
172.852
78.525
ARALIK
111.165
45.497
35.828
29.790
42.483
TOPLAM
1.101.178 1.144.518 1.297.100 1.264.919 1.271.294
- Satı rşakamlarına İmalatçı - İhracatçı Firmalara yapılan satışlar dahildir.
- Yurtiçi şeker satışlarımız % 0,51 oranında artmıştır.
144
(%)
 Şirketimizin takvim yılı itibariyle son beş yıllık şeker bilançosu
(Bin ton)
AÇIKLAMALAR
2010
2011
2012
Yılbaşı stoku
1 235
1 390
1 390
1242
1228
Üretim
1 260
1 214
1 170
1295
1080
Tüketim
1 101
1 195
1 297
1265
1272
4
19
44
8
1 390
1 390
İhracat
2013
21
2014
Sair Surette Tenziller
Yıl sonu stoku
Yılbaşı ile Yıl Sonu Farkı
155
Yılbaşından Müteakip Pazarlama
Yılı Başına Kadar Yurtiçi Satış (*)
912
-
1.069
1 242
1 228
1 028
- 148
- 14
-200
1075
850
1 001
İhraç
4
Müteakip Yılın Pazarlama Yılı başı
474
14
44
307
197
5
148
10
168
stoku (+) veya ithal ihtiyacı (-)
(*) : (01.01.2015-31.08.2015 Tarihleri arasındaki dönem için tahmini değerler alınmıştır. )
9.2.2- ETİL ALKOL SATIŞLARI
2014 yılında satılan etil alkol miktarı ile satış fiyatları aşağıda gösterilmiştir.
- MEY Alkollü İçkiler San. ve Tic. A.Ş.
5.984.027 Litre (KDV Hariç) TL/LT. 2,70
- M.K.E.K.Barut Fabrikası Müdürlüğü
T O P L A M ………….
78.580 Litre
6.062.607 Litre
145
(KDV Hariç) TL/LT. 2,70
2014 YILI İŞ PROĞRAMI İLE ÖNGÖRÜLEN VE FİİLEN GERÇEKLEŞEN
ALKOL SATIŞLARI :
CİNSİ
İŞ PROĞRAMI
GERÇEKLEŞEN
ETİL ALKOL 6.000.000 LİTRE
GERÇEKLEŞME ORANI (%)
6.062.607 LİTRE
101,04
9.2.3-MELAS SATIŞLARI
9 .2.3.1-İç Satışlar
2014 yılında Maya ve Yem Sanayine 326.252 ton melas satışı yapılmıştır. Ayrıca etil alkol
imali için de 17.010 ton melas kullanılmıştır.
2014 YILI İŞ PROĞRAMI İLE ÖNGÖRÜLEN VE FİİLEN
GERÇEKLEŞEN MELAS SATIŞ MİKTARI :
GERÇEKLEŞME
CİNSİ
İŞ PROĞRAMI
GERÇEKLEŞEN
MELAS
351.600 Ton
343.262 Ton
97,63
(Etil Alkol İmalatı İçin Kullanılan Dahil)
ORANI (%)
.
SON 5 YILLIK MELAS SATIŞLARI
(TON)
CİNSİ
2010
YILI
2011
YILI
2012
YILI
2013
YILI
2014
YILI
MELAS
342.063
422.215
363.380
358.307
326.252
Not: Etil alkol imalinde kullanılan melas miktarı hariçtir.
146
2014 YILINDA UYGULANAN MELAS SATIŞ FİYATLARI
( KDV HARİÇ - TL / TON )
AFYON
AĞRI
ALPULLU
ANKARA
BOR
BURDUR
ÇARŞAMBA
ÇORUM
ELAZIĞ
ELBİSTAN
ERCİŞ
EREĞLİ
ERZİNCAN
ERZURUM
ESKİŞEHİR
ILGIN
KASTAMONU
KIRŞEHİR
KARS
MALATYA
MUŞ
SUSURLUK
TURHAL
UŞAK
YOZGAT
01.01.2014
14.08.2014
477,390,477,460,420,460,420,420,420,420,390,420,420,420,477,460,460,390,390,420,390,477,420,477,390,-
15.08.2014
31.12.2014
430,352,430,415,380,415,380,380,380,380,352,380,380,380,430,415,415,352,352,380,352,430,380,430,352,-
NOT: Bölgesel satış fiyatları Fabrikaların üretim-satış ve stok durumları göz önünde
bulundurularak zaman zaman değiştirilmektedir.
147
9.2.4-ŞLEMPE SATIŞLARI
9.2.4.1-İç Satışlar
2014 yılında; 8.074,813 ton şlempe satılmıştır.
9.2.5- POTASYUM SÜLFAT SATIŞLARI
9.2.5.1-İç Satışlar
2014 yılında potasyum sülfat satışı yapılmamıştır.
Ürünlerimize ait satış miktarları bir önceki yıl ile mukayeseli olarak aşağıda
gösterilmiştir.
2013
2014
2013/2014 Yılları
ÜRÜN ADI
YILI
YILI
Artış - Azalış %
Kristal Şeker (Ton)
Küp Şeker (Ton)
Melas (Etil Alkol imaline verilen
dahil) (Ton)
Etil Alkol (Bin Litre)
Şlempe (Ton)
Potasyum Sülfat (Ton)
Füzel Yağı ( Bin Litre)
1.264.865
54
376.827
1.271.294
343.262
+ 0,51
- 100
- 8,91
5.948
9.722
-
6.063
8.075
-
+ 1,93
- 16,94
-
2013 yılında 18.520 ton, 2014 yılında ise 17.010 ton melas etil alkol imalinde
kullanılmıştır.
STOKLAR
31.12.2014 tarihi itibariyle ürünlerimize ait satılabilir stok miktarları aşağıda
gösterilmiştir.
CİNSİ
MİKTARI
Kristal Şeker
( Ton )
1.027.973 (x)
Küp Şeker
( Ton )
-
Melas
( Ton )
176.858
Etil Alkol (Bin Litre)
1.213
Şlempe
2.133
( Ton )
Potasyum Sülfat ( Ton )
Bioetanol (Bin Litre)
Füzel Yağı (Bin Litre)
10
(x) : Stoklara A ve B Kotası Şeker ile C Şekeri dahildir.
148
2014 yılında 3.099.602.237,56 TL. ye ulaşan satış hacmimizin gruplar itibariyle değer
dağılımı aşağıda gösterilmiştir.
GENEL SATIŞ HACMİ
(TL.)
SATIŞ GRUPLARI
1- Şeker
-Yurtiçi Satışlar
-Yurtdışı Satışlar
2- Etil Alkol
TÜRKŞEKER
2.801.485.082,71
9.239.682,31
16.369.038,90
3- Melas
141.351.693,28
4- Yaş Pancar Posası
23.005.307,55
5- Şlempe
1.291.970,08
6- Potasyum Sülfat Satışları
7- Hassas Pancar Tohumu(Şeker Ens.)
- -Yurtdışı Satışlar
8- Atölyelerimizin ve Makine Fab.
yaptığı işler (Yurtiçi)
9- Yardımcı İstihsal Maddeleri Satışı
10-Diğer Satışlar (Malz., Hurda, Diğer)
75.070.833,95
19190.845,65
12.597.783,13
TOPLAM
3.099.602.237,56
149
9.2.3.2. YURTDIŞI SATIŞLAR
2014 yılında Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti halkının ihtiyacı olarak talep edilen 8.000 ton şeker;
21.11.2013 tarih ve 2731/17 - 6 sayılı Yönetim Kurulu Kararına istinaden bedeli mukabilinde
doğrudan Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti’ne ihraç edilmiştir.
İhraç edilen 8.000 ton şeker karşılığında 4,2 milyon ABD $’ı gelir elde edilmiş olup; ortalama
teslim fiyatı ABD $/ton 531,90 olmuştur.
Son 5 yılda gerçekleştirilen şeker ihracıyla ilgili bilgiler aşağıda gösterilmiştir.
YIL
İHRAÇ KAYDIYLA
TESLİMAT / TON
DOĞRUDAN İHRAÇ
EDİLEN TON
TOPLAM TON
2010
------------
4.000,000
4.000,000
2011
15.250,000
4.000,000
19.250,000
2012
17.050,000
4.000,000
21.050,000
2013
36.368,000
8.000,000
44.368,000
2014
-----------
8.000,000
8.000,000
İMALATÇI İHRACATÇI FİRMALARA ŞEKER SATIŞI:
Şeker Kurumunca düzenlenen “İmalatçı-İhracatçıların Şekerli Mamul İhracatı Karşılığında
C Şekeri Taleplerinin Karşılanması Şartları ve Uygulama Esaslarına Dair”
Tebliğ
kapsamında; İmalatçı-İhracatçı firmalara mamul ihracatı sonrası hak ettikleri şeker için Şeker
Kurumunca düzenlenen C Şekeri Tahsisat Belgesine kayden şeker satışlarına 2014 yılında da
devam edilmiştir.
150
Şeker Kurumunca sadece baz fiyat belirlendiğinden (05.07.2012 tarih ve 28344 sayılı
Resmi Gazetede yayımlanan Kararın 11. maddesinde yapılan değişiklik) Şirketimizce C
Şekeri Tahsisat Belgesine kayden yapılan şeker satışlarında C şekeri satış fiyatı “Baz Fiyata
ton başına 61,- ABD $ ilavesiyle” (19.07.2012 tarih ve 2708/13-2 sayılı Yönetim Kurulu
Kararı) oluşturulan fiyattan gerçekleştirilmiştir.
2014 yılında bu şekilde 216.512,400 ton şeker satılmış olup, 111,41 milyon ABD.
Doları karşılığı satış geliri elde edilmiştir.
Satılan 216.512,400 ton şekerin ;
10.004,000 tonu C pancarından üretilen C Şekeri.
206.508,400 tonu ise A Şekerinden C şekerine aktarılan şekeridir.
Son 5 yılda C Şekeri Tahsisat Belgesine kayden yapılan satışa ait bilgiler aşağıda
belirtilmiştir.
YILLAR
MİKTAR/TON
2010
2011
2012
2013
2014
136.948,100
204.177,450
163.756,650
272.487,150
216.512,400
151
9.3. SATINALMA İŞLERİ
9.3. YURTİÇİ SATINALMALAR
İş Programımızda yurtiçinden temini öngörülen malzemenin durumu aşağıda
belirtilmiştir.
Fabrikalarımızın 2013/2014 kampanya dönemi ihtiyacı çeşitli işletme malzemeleri,
yatırım malzemeleri ile idame, tamamlama ve bakım onarım malzemelerinin cins ve
miktarları ile bunların 31.12.2014 tarihi itibariyle durumları aşağıda gösterilmiştir.
Siparişe Bağlanan Miktarlardan
31.12.2014 tarihine kadar tesellüm edilen malzeme
ALINAN MALZEMENİN CİNSİ BİRİMİ
YAKITLAR
a-Kok Kömürü
b-Linyit Kömürü
c-Fuel-Oil No:3 (%1.0 Kükürtlü)
d-Doğalgaz
e-Mazot, benzin, petrol
f-Diğer yakıt
AMBALAJ MALZEMESİ:
Polipropilen Torba
Astarsız
MİKTARI
MAL BEDELİ
(KDV Hariç
Bin TL)
Ton
Ton
Ton
m3
33.289
419.007
31.151
200.709.000
19.772
77.351
50.697
162.270
3.722
737
Adet
24.450.000
14.209
DİĞER AMBALAJ MALZEMESİ
DİĞER İŞLETME MALZEMELERİ
Formalin, Soda, Perlit, Tuzruhu, Sülfürikasit,
GP Filtre Torbası, BMA Filtre Torbası, Filtre
Bezleri, Hidroklorikasit, Taş Önleyici,
Köpük Önleyeci, Manoflament GP ve Çamur
Koyulaştırma Filtre Torbası, Şlam Pres ve
Mekanik Filtre Bezleri, Pres Filtre Torba
Bezi, Pancar Bıçağı ve Bileme Frezesi,
Kimyasal Madde, Lab. Cam Malz., Kimyasal
Madde v.b.
ZİRAİ MÜCADELE İLACI:
TOHUM İLACI:
YATIRIM MALZEMESİ
DİĞER MUHTELİF MALZEME:
GENEL TOPLAM:
360
14.246
503
656
10.148
100.850
455.521
152
GENEL SATINALMA HACMİ
2014 yılı Yurtiçi ve Yurtdışı piyasalardan yapılan mübayalar grupları itibari ile
Yurt içi ve dışı firmalardan yapılan mübayaalar:
Şeker sanayi olarak 31.12.2014 tarihi itibari ile genel mübayaa hacmi 2.240.365 bBin
TL ye ulaşmış olup, ana gruplara göre detayı aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.
DIŞ (Bin TL)
İÇ (Bin TL)
TOPLAM (Bin TL)
a-Pancar Tohumu
18.405
18.405
b-Ambalaj Malzemesi
14.209
14.209
c-Yakıtlar
314.549
314.549
57
57
9.528
10.148
116.255
116.255
ı-Pancar (Bed. Ve Tazminatı)
1.766.382
1.766.382
2011 Yılı Genel Toplamı
1.847.959
1.847.959
1.904.187
1.904.187
2.196.795
2.196.795
2.239.745
2.240.365
d-Sun’i Gübre
e-Yatırım Malzemesi
620
f-Diğer Muhtelif Malzemeler
g-İthal Şeker
h-Ham Şeker
620
153
9.3.2. - YURTDIŞI SATINALMA
2014 yılında döviz satışı/transferi yapılarak, fiili ithali gerçekleştirilen malzeme
alımları 1 no’lu tabloda gösterilmiştir:
Tablo No: 1
2014 YILI FİİLİ İTHALAT TABLOSU
Bedeli
Malzeme Türü
(Bin $)
Miktar
Sevk Şekli
Malzeme / Hizmet Adı
I.HAMMADDE VE
ÜRETİM MLZ.
1-Hammadde
-
-
-
-
2-Kimyevi Madde
-
-
-
-
3-Laboratuar Mlz.
-
-
-
-
4-Yakıtlar
-
-
-
-
Muhtelif
Muhtelif
5-Diğer Muh.İşl.Mlz. 130,59
Santrifüj Süzgeçleri
6- Kristal Şeker
-
-
-
-
7- Ham Şeker
-
-
-
-
HAMMADDE VE
ÜRETİM TOPLAMI 130,59
II-ZİRAAT ALET VE
YEDEKLERİ
-
-
-
-
III-DEMİRBAŞ MLZ.
-
-
-
-
1-Makina ve Tesis
-
-
-
-
2-Diğer Muh. Yat. Mlz.
-
-
-
-
IV-YATIRIM MLZ.
YATIRIM MLZ.
TOPLAMI
VI-HİZMET
-
-
1,64
-
-
Rafine Şeker
Birliği Üyelik
Aidatı
GENEL TOPLAM :
132,23
154
155
C)
D)
E)
A)
B)
MUHTELİF HİZMET ALIMLARI
GENEL TOPLAM
VARLIKLARININ RİSK SİGORTASININ YAPTIRILMASI
-TEŞEKKÜLÜMÜZÜN EĞİTİM HİZMETLERİ
-GENEL MÜDÜRLÜĞÜMÜZCE YAPILAN DİĞER
KİREÇTAŞI
PANCAR (Müt.)
PANCAR (Çiftçi)
PANCAR TOPLAMI
ŞEKER (Yurtiçi)
PERSONEL TAŞIMA
KİRALIK VASITA
TOPLAM
-GENEL MÜDÜRLÜĞÜMÜZCE TEŞEKKÜLÜMÜZ
SEVK EDİLEN MALZEME
-
Karayolu
375.395
3.958.548
4.812.480
8.771.028
49.220
-
TON
ŞEKLİ
Karayolu
Karayolu
Karayolu
MİKTAR
SEVK
2.490.138
209.004.792
3.582.569
97.574
7.319.175
70.314.931
103.681.738
173.996.669
502.789
13.051.535
7.964.343
202.834.511
TUTARI(TL.)
NAKLİYE
10,22
-
19,50
17,76
21,54
(TON/TL)
ORTALAMA FİYAT
TEŞEKKÜLÜMÜZE AİT FABRİKALAR TOPLAMI
01.01.2014-31.12.2014 Tarihleri arasında Şirketimize ait nakliye ve muhtelif hizmet alımlarını gösterir tablo
ULAŞTIRMA MÜDÜRLÜĞÜ
SATINALMA DAİRESİ BAŞKANLIĞI
10 - YATIRIMLARIMIZ
10.1-YATIRIM FAALİYETLERİ
2014 Yılı Genel Yatırım Programı içerisinde yer alan Şirketimize devrebaşı yatırım
programından 42.000.000,- TL ödenek verilmiştir.
Programda yer alan projelerimizin genel durumu ve fiziki gerçekleşmeleri incelenerek
verilen ödeneğin proje bazında yeterli olamayacağı sonucuna varılmış olup, “2014 Yılı
Programının Uygulanması, Koordinasyonu ve İzlenmesine Dair” 07.10.2013 tarih ve
2013/5502 sayılı Bakanlar Kurulu Kararnamesine istinaden, T.C.Kalkınma Bakanlığı’na bilgi
verilmek kaydıyla, bağlı olduğumuz T.C.Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığı
kanalıyla Maliye Bakanının onayı ile programın revizesiyle ilgili olarak muhtelif tarihlerde
yaptığımız talepler sonucunda toplam 22.754.000,- TL ödenek aynı proje veya projeler
arasında aktarılarak yatırımlarımız gerçekleştirilebilmiştir.
Şirketimizin proje bazındaki 2014 yılı yatırım programı ve gerçekleşme durumu ekli
tabloda detaylı olarak gösterilmiştir.
Tablonun incelenmesinden de anlaşılacağı üzere yatırım faaliyetlerimiz arasında
Fabrikaların I. Tarım Sektörü- Muhtelif İşler projesinin İnşaat, Makine-Teçhizat bölümleri,
II.İmalat Sanayi- Çevre Koruma Amaçlı projeler ile Muhtelif İşler projesinin İnşaat ve
Makina-Teçhizat bölümlerinden ibarettir.
10.2-YATIRIM HARCAMA SEYRİ
Yatırım Harcamalarımızın 2010-2014 dönemine ait son 5 yıllık Revize Program ve
Gerçekleşme tutarları aşağıda gösterilmiştir.
156
TÜRKŞEKER A.Ş. YATIRIMLARI
(TL)
Yıllar
2010
2011
2012
2013
2014
Program
14.800.000
37.000.000
40.000.000
31.000.000
42.000.000
Revize Program
35.710.000
37.000.000
40.000.000
42.000.000
42.000.000
157
Gerçekleşme
24.131.000
30.116.000
26.542.000
31.772.000
29.455.000
Oran
%
68
81
66
76
70
10.2.1-YATIRIM GERÇEKLEŞME DURUMU
2014 yılı revize programında Şirketimiz yatırımlarına 42.000.000,- TL ödenek tefrik
edilmiştir.
Bu ödenekten 29.455.000,- TL harcanarak %70 oranında gerçekleşme sağlanmıştır.
Şirketimizin belli başlı yatırımları ile bunların 2014 yılı sonundaki durumları aşağıda
sektörler ve projeler itibariyle açıklanmıştır.
10.3-YATIRIM PROJELERİ
10.3.1-TARIM SEKTÖRÜ YATIRIMLARI
Yeni Projeler
2014’da Bitenler
2014 A 02 02 60 Numaralı Muhtelif İşler Projesi :
Bu projenin;
İnşaat bölümünde Yeşilova, Demiryurt, Sudurağı Kantarlarının Kaldırım Silo Sahaları,
Alagöz, Beylerli, Akdamar, Akyazı, Boztepe Kantarlarının Beton Silo Sahaları, Ahlat
Kantarına Mibzer Barınağı, Sundurma ile Koltuk Ambarı yapılmıştır. Erzurum Şeker
Fabrikası Fabrika Kantarı, Ziraat Atölyesi, Bayburt, Çayırlı, Horasan, Erzurum Merkez,
Devrekani, Taşköprü, Çivril, Muş Merkez ve Niğde Bölgelerinin Ofis Binası ve Lojman
Pencerelerinin PVC ile yenilenmiştir. Ereğli Şeker Fabrikasının Hotamış, Demiryurt,
Karaman, Kılbasan, Kızık ve Sudurağı Kantar Binalarının Çatılarının Üzerine Eğimli Çatı
Örtü Kaplama yapılmıştır. Kelkit Bölgesinin Ofis ve Lojman Bina Çatılarının Yenilenmesi,
Yağmur Oluklarının Değiştirilmesi, Dış Cephe Sıva Tadilatı ve Boyalarının yapılmıştır.
Erzincan Merkez Bölge Şefliği Ambar Binalarının Çatı Tadilat ve Kiremitlerinin
Değiştirilmesi işleri yapılmıştır. Aksaray Bölgesi Ofis Binası Kapı ve Pencerelerinin
Korkulukları, Muş Bölge Ofis Binasına Ek Oda yaptırılmıştır. Ilgın Şeker Fabrikası Pancar
Kantarından Sökülen Çukursuz 60 Tonluk Elektronik Kantar Tesisinin Çeltik Kantarına Nakli
ve Montaj İşleri yapılmıştır.
İnşaat bölümünün 2014 yılı 1.667.000,- TL ödeneğe göre %97 oranında gerçekleşme
sağlanmıştır.
158
Makine-Teçhizat bölümünde Demiryurt Kantarına Çukursuz 60 Tonluk Elektronik
Kantar Tesisleri kurulmuştur. Afşin, Elmalı, Gölhisar, Göksun, Horasan, Karapınar, Mucur,
Taşköprü ile Tufanbeyli Bölgelerinin Kalorifer Kazanları yenilenmiştir. Temelli Bölgesi
Kalorifer Kazanı Doğalgaza dönüştürülmüştür. Karapınar Bölgesi Ofis Binası Çevresinin
Güvenliği İçin Kameralı Güvenlik Sistemi kurulmuştur.
Makine-Teçhizat bölümünün 2014 yılı 333.000,- TL ödeneğine göre %84 oranında
gerçekleşmiştir.
10.3.2-İMALAT SANAYİ SEKTÖRÜ YATIRIMLARI
A-GIDA SANAYİİ
Devam Eden Projeler
b) 2014’den Sonraya Kalanlar
2013 C 01 00 80 No.lu Çevre Koruma Amaçlı Projeler :
11.08.1983 tarih 18132 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2872 sayılı Çevre Kanunu
ve buna dayalı olarak çıkarılan Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği Şirketimize bağlı
fabrikalarda Atık Su Arıtım Tesisleri kurma ve işletme yükümlülüğü getirmiştir.
1995 yılında uygulamaya alınan Atık Su Arıtımı Projesi ile öncelik sırasına göre tüm
fabrikalarımıza Atık Su Arıtımı Tesisi yapılarak Çevre Kanunu ve ilgili yönetmeliklere
uyularak doğal çevrenin korunması amaçlanmıştır.
Yine Fabrikalarımız 03.07.2009 tarih ve 27277 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan
“Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği”nin Ek-5 listesinin 1.Grup
Tesisler; Yakma Tesisleri maddesine tabi olduğundan bu yönetmeliğin 5.maddesine göre hava
emisyonu olan ve “Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında
Yönetmelik” kapsamında devam ettirilmesi konusunda söz konusu projelerin;
2012 yılında Atık Su Arıtım, 2013 yılında Emisyon ve Hava Kalitesi İyileştirme
Projeleri sonlandırılmış, mevcut iki projenin birleştirilerek bu kapsamda yapılamayan işler
için Çevre Koruma Amaçlı Projeler adı altında devam ettirilmesi konusunda Şirketimiz ve
T.C.Kalkınma Bakanlığı arasında mutabakata varılmıştır.
2014 yılında bu proje için toplam 7.171.000,- TL revize ödenek tefrik edilmiştir.
159
Söz konusu projele kapsamında; Buhar Kazanlarının (Doğalgaz ve Fuel-Oil
Yakabilen) işleri tamamlanmış, Ereğli Şeker Fabrikasının kesin, Kırşehir Şeker Fabrikasının
geçici kabulü yapılmıştır.
Turhal Şeker Fabrikasının Doğalgaz Dönüşüm İçin; RM-B Yapımı ve Boru Hattı
Çekilmesi ile İç Hat Yapım İşi ve Proje Müşavirlik Hizmetlerinin Alınması, Buhar Kazanı
işinde Kazanların Doğalgaza Dönüşüm işleri tamamlanmış olup, geçici kabulü yapılmıştır.
Ankara, Ereğli Şeker Fabrikalarının Taşınabilir Biyogaz Ölçüm ve Analiz Cihazı
Alımları ile Burdur, Eskişehir ve Turhal Şeker Fabrikalarının PCB İçeren Transformatörlerin
Yerine Yağlı Tip Güç Transformatör Temini, Bertaraf Edilmesi için Demontaj işleri
tamamlanmıştır.
T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın 24.04.2014 tarih ve 2014/12 sayılı Sürekli
Emisyon Ölçüm Sistemlerinin Çevrimiçi (online) İzlenmesi Genelgesi ile fabrikalarımız,
31.12.2014 tarihine kadar Sürekli Ölçüm Cihazlarından Elde Edilen Verileri Bakanlık
Merkezine Çevrimiçi (online) iletmeye zorunlu kılınmıştır.
Bu kapsamda Afyon ve Ereğli Şeker Fabrikalarının Bakanlığa online veri aktarımına
başlamıştır. Bor, Burdur, Elazığ, Elbistan, Erciş, Erzincan, Eskişehir, Ilgın, Kastamonu, Muş,
Susurluk, Turhal, Uşak ve Yozgat Şeker Fabrikalarımızda ise işler büyük oranda bitmiş olup,
eksik kalan işler ile Burdur Şeker Fabrikasının Atıksu Arıtım Tesisinden Çıkan Biyogazın
yine Atıksu Arıtım Tesisinde Atıksuyu Isıtma Amaçlı Kullanılması için Gerekli olan Eşanjör
Sisteminin Projesi tamamlanmıştır.
Ankara Şeker Fabrikasının Borsig Buhar Kazanları ile Eskişehir Şeker Fabrikasının
Buckau Wolf Buhar Kazanlarının Mevcut Durumlarının Tespitleri ve Yapılacak İyileştirme
İşleri ile İlgili Rapor Hazırlanması Hizmetlerinin Alınması işlerinin rapor hazırlama hizmeti
ihalelerine çıkılmış, ihaleyi kazanan firmalar tarafından hazırlanan raporlar incelenmek üzere
Genel Müdürlüğümüze iletilmiş, ilgili rapor hazırlama hizmeti neticelendikten sonra alınacak
karara uygun olarak gerçekleştirilecektir.
2014 yılı ödeneğine göre bu projede gerçekleşme oranı %53‘tür.
160
Yeni Projeler
a) 2014’da Bitenler
2014 C 01 00 20 Numaralı Muhtelif İşler Projesi
Bu projenin;
İnşaat bölümünde Bor ve Turhal Şeker Fabrikalarına Yüzdürmeli Yer Siloları ile
Yüzdürmeli Yer Silo Tadilatları tamamlanmıştır. Erzurum Şeker Fabrikasına Meydan
Sahasına Beton Asfalt, Elbistan Şeker Fabrikasına Pancar Nizamiye Yolunun, Meydan
Sahasının, Silo Aralarının, Saha Beton Kanalların Yeniden Düzenlenmesi ve Tadilatı
yapılmıştır. Afyon, Bor, Elbistan, Erzincan, Erzurum, Kars ve Turhal Şeker Fabrikalarının
İşletme, Ofis ve Sosyal Tesislerinin Kapı ve Pencerelerin PVC ile yenilenmiştir. Ankara,
Ereğli, Ilgın ve Kırşehir Şeker Fabrikalarının Şeker Ambarlarına Seksiyonel Kapı yapılmıştır.
Bor, Burdur, Elazığ, Kastamonu, Malatya ve Susurluk Şeker Fabrikalarının Kazan ve Şeker
Ambar Binalarının Çatı ve Sundurma Kaplamalarının Değiştirilmiştir. Burdur Şeker
Fabrikasının Lojmanları Güçlendirme Projesinin Yapılması, Elazığ Şeker Fabrikasının Pompa
Dairesi Binası, Elbistan Şeker Fabrikasının Melas ve Fuel-Oil Tanklarının Etrafına Emniyet
Duvarı, Ereğli Şeker Fabrikasına Çiftçi Barınağı, Ilgın Şeker Fabrikasının Kolukısa Kantar
Binası Yaptırılmıştır. Erzincan Şeker Fabrikasının İşçi Pansiyonunda Mevcut Büyük salonun
Bölümlere Ayrılarak Oda Haline dönüştürülmüştür. Eskişehir Şeker Fabrikasının Kömür
Hazırlama Sahasının Beton, Şeker Ambarları Etrafına Drenaj, Kastamonu Şeker Fabrikasının
Tesis İçi Yollarının Kilit Parke yapılmıştır. Kırşehir Şeker Fabrikasının Şeker Ambarı Etrafı
ve Yollarının Asfalt kaplanmıştır. Arıtım Tesisi Dengeleme Havuzuna Geomembran Kaplama
yapılmıştır.
Şeker Kantarı Yerinin değiştirilmiştir. Susurluk Şeker Fabrikasının Fabrika
Sahası Yol Geçişine Beton Menfez yapılmıştır. Turhal Şeker Fabrikasının Şeker Ambarı
Zeminin Beton ile Kaplanması işleri tamamlanmıştır.
İnşaat bölümünün 2014 yılında vazgeçilenlerin dışındakilerin ihaleleri yapılmış olup,
5.924.000,- TL ödeneğine göre %80 oranında gerçekleşme temin edilmiştir.
Makine-Teçhizat
bölümünde
Elbistan,
Ilgın,
Kastamonu
ve
Yozgat
Şeker
Fabrikalarına Transport Altına Çukursuz 60 Tonluk Elektronik Kantar Tesisleri, Afyon Şeker
Fabrikası için 60 Tonluk Tek Platformlu Pancar Boşaltma ve Temizleme Makina İmalatı,
Ankara ve Ereğli Şeker Fabrikaları için 60 Tonluk Tek Platformlu Pancar Boşaltma ve
Temizleme Makina Tadilatları yaptırılmıştır. Şeker Enstitüsü’nün Pancar Analiz Laboratuarı
Numune Alma Ünitesi, Afyon, Eskişehir ve Malatya Şeker Fabrikalarına Tephir ve Isıtıcı
161
Borularının Cr-Ni Olarak yenilenmiştir. Afyon, Ankara, Bor, Burdur, Çorum, Ereğli,
Eskişehir, Ilgın, Kırşehir ve Turhal Şeker Fabrikalarına Lazerli Kaplin Ayar Cihazı, Afyon,
Bor, Burdur, Ereğli ve Eskişehir Şeker Fabrikalarına Çuval Ağzı Kıvırma ve Dikiş
Makineleri, Afyon, Ankara, Burdur, Ereğli, Kastamonu ve Turhal Şeker Fabrikalarına İstif ve
Yer Bantları, Elbistan ve Kırşehir Şeker Fabrikalarına Ham Şerbet Pülp Tutucusu, Burdur ve
Erciş Şeker Fabrikalarına Bulaşık Makinesi, Elbistan ve Eskişehir Şeker Fabrikalarına Basınç
ve Sıcaklık Denetim Ventili, Çorum, Kırşehir Şeker Fabrikalarına Klima alınmıştır. Afyon ve
Susurluk Şeker Fabrikalarına Monoblok Beton Trafo Köşkü yapılmıştır. Ankara, Elbistan ve
Muş Şeker Fabrikalarına Mekanik Şeker Kantarının Elektronik Kantara çevrilmiştir. Ankara,
Eskişehir ve Turhal Şeker Fabrikalarına Kazan Dairesinde Exproof Tesisat Dönüşümü
yapılmıştır. Burdur, Erciş ve Erzincan Şeker Fabrikalarına Kompanzasyon Panoları, Bor,
Burdur, Çorum, Elbistan, Erzincan, Ilgın, Kastamonu ve Muş Şeker Fabrikalarına Şeker ve
Şurupla Temas Eden Yüzeylerin Cr-Ni Kaplanması yapılmıştır. Burdur ve Erciş Şeker
Fabrikalarına Güneş Enerjisi Sisteminin Kurulmuştur. Muş, Turhal Şeker Fabrikalarına ve
Şeker Enstitüsüne Hava Kompresörü, Ağrı, Bor ve Erzincan Şeker Fabrikalarına Trafo ve
Elektrik Tesisatlarında İyileştirme, Burdur, Elbistan, Ilgın ve Turhal Şeker Fabrikalarına
Elektrik Motorlarının Yumuşak Yol Vericili Sisteme Dönüştürülmesi, Elazığ ve Kastamonu
Şeker Fabrikalarına Personel Devam Kontrol Sistemleri, Elazığ, Ereğli, Muş ve Yozgat Şeker
Fabrikalarına Vinç Alınması, Afyon Ankara, Burdur, Elazığ, Elbistan Erzincan, Erzurum,
Eskişehir, Ilgın ve Turhal Şeker Fabrikalarına Elektrik Motorları, Çorum, Erzurum Şeker
Fabrikalarına Kaynak Makinaları Alınması, Ağrı, Ankara, Burdur, Erzincan, Yozgat
Fabrikalarına Kamera Güvenlik Sistemleri
işleri yapılmıştır. Afyon Şeker Fabrikasına
Soğutma Kulesi, Ankara Şeker Fabrikasına Patlangaç, Melas Miktarının Kütlesel Debimetre
İle Ölçme Düzeni, Kristal Şeker Çuval Sayma Sistemi, Pancar Bıçakları Doğrultma Düzeltme
ve Bileme Makinası, Bor Şeker Fabrikasına Mevcut Yüzdürmeli Pancar Silosu İçin
Silo
Bandı ve Dağıtım Arabası Konulması, Otomatik Pancar Numunesi Alma Tesisi, Filtre Pres,
Burdur Şeker Fabrikasına Dalgıç Pompa, Basınçlı Hava Balonu, Basınç ve Sıcaklık
Regülatörü, Seyyar Pancar Boşaltma Makinaları İçin Saha Elektrik Panosu, Şeker Çuvalı
Kodlama Cihazı, Çorum Şeker Fabrikasına Fabrika Derinkuyu ile Pompa Dairesi Arasındaki
Boru Hattının Değiştirilmesi, Ereğli Şeker Fabrikasına Aktif Paratoner, Güç Kaynağı, Pancar
Kesme Makinaları Sürücü Sistemlerinin İyileştirilmesi, Erzincan Şeker Fabrikasına Merkezi
Yağlama Sistemi, Sabit Gaz Ölçüm Cihazı, Derin Kuyu İçin Uzaktan Kumanda Sistemi,
Erzurum Şeker Fabrikasına Hız Kontrol Cihazı, Refrijerantlara, Helezonlara ve Döner
Aksamlara Otomatik Yağlama Sistemi Yapılması, Basınç Kalibratörü, Paratoner Alımı, Tek
162
Kefeli Kristal Şeker Kantarı, Eskişehir Şeker Fabrikasının Elektrik Panolarının Yenilenmesi,
Ilgın Şeker Fabrikasının Kireç Ocağı Otomasyon Eksikliklerinin Giderilmesi, 1750 kg/şarj
Kapasiteli Tam Otomatik Kristal Şeker Santrifüjü, Kastamonu Şeker Fabrikasına Plazma
Kesme Makinası, Dikey Yükselebilen, Makaslı, Hareketli Erişim - Çalışma Platformu, AMF
Filtre (12 Elemanlı) Alımı, Malatya Şeker Fabrikasına Kalorifer Hatları ile Kazan Su
Hazırlama Ünitesinin Tadilatları, Sülfirik Asit Tankının ve Tesisatının yenilenmesi, Susurluk
Şeker Fabrikasının Derinkuyu Boru Hattının değiştirilmesi, Turhal Şeker Fabrikasının
Rafineri Otomasyonu ile Kazan Dairesi İnsan Asansörünün yenilenmesi, Yozgat Şeker
Fabrikasına Kireç Ocağına Sabit Gaz Alarm Cihazı takılması, Kazan Otomasyon Sisteminin
İyileştirilmesi, Şeker Enstitüsüne Kömürde Serbest Şişme İndeksi Tayin Cihazı Alımı, Azot
Yakma Ünitesi, Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığımızın Kurumsal Lisans Alımı, Güvenlik,
EBYS ve Arşiv Donanım İhtiyacı, Bilgi İşlem Ağı Projesinde Doğacak Yeni ihtiyaçlar ve
Meydana Gelecek Eksikliklerin Tamamlanması, Bakım Onarım ve Enerji Dairesi
Başkanlığının Portatif Vibrasyon Analizörü ile Genel Müdürlüğümüz Binaların Yangından
Korunması Hakkındaki Yönetmelik ve TS EN 54 Standardına Uygun Yangın Uyarı Sistem
Tesis işleri bu proje kapsamında yapılmıştır.
Eskişehir ve Ilgın Şeker Fabrikalarının 1750 kg/şarj kapasiteli Kristal Şeker
Santrifüjleri kesin kabulleri, Burdur Şeker Fabrikası Turbo Generatör Grubu Enerji
İyileştirme İşlerinin Tamamlanması işinde geçici kabulü yapılmıştır.
Makina ve Teçhizat yatırımlarının büyük bir bölümü tamamlanmış olup, 2014 yılı
26.023.000,- TL ödeneğine %70 oranında gerçekleşme sağlanmıştır.
C-ELEKTRİKSİZ MAKİNA İMALAT SANAYİİ
2014 C 01 00 20 Numaralı Muhtelif İşler Projesi :
Bu projenin;
İnşaat bölümünde Ankara Makina Fabrikasının işlerinin tümü tamamlanmış, 2014
yılı 110.000,- TL ödeneğine göre %100 oranında gerçekleşmiştir.
Makine-Teçhizat bölümünde Ankara Makine Fabrikasına Gazaltı Kaynak Makinası,
Erzincan Makine Fabrikasına Vidalı Kompresör, Turhal Makine Fabrikasına Saç Bükme
Valsi, Eskişehir Makine Fabrikasına Klima, Üç Boyutlu Koordinat Okuyucu, CNC Torna
Tezgahı Alımları ile Kameralı Sistemleri yapılmış olup, 2014 yılı 772.000,- TL’lik ödeneğe
göre %91 oranında gerçekleşme sağlanmıştır.
163
164
Proje Adı
A - Gıda Sanayi Toplam ı:
922
182.078
19.178
5.900
157.000
2.000
0
0
II - İm alat Sanayi Toplam ı:
Genel Toplam :
Arazi ve Arsalar
Transfer Harcam aları
0
C - Elektriksiz Makine İm alat Sanayi Toplam ı:
0
185.000
183.000
922
2014 Yılı
Dış
Devrebaşı Proğram ı
26.023
5.924
157.000
2.000
0
0 188.947
0
333
1.667
0
0 191.829
0 189.829
882
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
42.000
40.000
922
922
39.078
19.178
5.900
14.000
2.000
210
1.790
Dış Toplam Kredi Özkaynak Toplam
772
0
0
210
1.790
Toplam
110
Dış
Proje Tutarı
Makine - Teçhizat
2014-2014
2014-2014
2014-2014
2013-2016
2014-2014
2014-2014
Tarihi
Proje Tutarı
Bitiş
Revize
İnşaat
2013 C 01 00 70 Muhtelif İşler
a) 2013' da Bitenler
C - Yeni Projeler
Muhtelif
Muhtelif
Makine - Teçhizat
C - Elektriksiz Makina İm alat Sanayii
Muhtelif
İnşaat
2013 C 01 00 70 Muhtelif İşler
C - Yeni Projeler
2013 C 01 00 80 Çevre Korum a Am açlı Projeler
b) 2014' dan Sonraya kalanlar
B - Devam Eden Projeler
A - Gıda Sanayii
Muhtelif
Muhtelif
II - İMALAT SANAYİİ
Muhtelif
Makine - Teçhizat
Yeri
İnşaat
I - Tarım Sektörü Toplam ı:
C - Yeni Projeler
I-TARIM SEKTÖRÜ
2014 A 02 02 60 Muhtelif İşler
Proje no
İlk
Başlam a
İşin
Dış
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
42.000
40.000
882
772
110
39.118
26.023
5.924
7.171
2.000
333
1.667
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
38.517
36.619
813
703
110
35.806
18.230
4.734
12.842
1.898
281
1.617
Fiziki
%
0
20
19
92
91
100
19
70
80
8
95
84
97
2014 Yılı Fiili
Dış
34.639
32.813
813
703
110
32.000
15.787
4.528
11.685
1.826
281
1.545
0
0
0
0
0
620
620
0
620
620
0
29.455
27.557
813
703
110
26.744
18.230
4.734
3.780
1.898
281
1.617
%
0
70
69
92
91
100
68
70
80
53
95
84
97
Gerçekleşm e
Nakdi Harcam a Tutarı
Toplam ı Kredi Özkaynak Toplam
Gerçekleşm e Harcam a
Nakdi Harcam a
Başlangıçtan 31.12.2014 Sonuna Kadar
Kredi Özkaynak Toplam Kredi Özkaynak Toplam
Dış
Revize Proğram ı
2014 Yılı
2014 YILI YATIRIM VE TRANSFER HARCAMALARI TABLOSU
31.12.2014
1000 TL
27.998
26.172
813
703
110
25.359
15.787
4.528
5.044
1.826
281
1.545
Harcam a
Fiziki
2014 Yılı
11 - MALİ DURUM
MALİ DURUM
(Bin TL)
Yıllar
2010
2011
2012
2013
2014
Yedekler
583.076
583.076
583.076
583.076
583.076
Ödenmiş Sermaye
2.117.997
2.117.997
2.117.997
2.117.997
2.117.997
165
Öz Kaynaklar
2.573.091
2.438.208
2.239.980
1.988.618
1.791.592
SABİT KIYMETLER
(Bin TL)
Yıllar
2010
2011
2012
2013
2014
Kayıtlı
Kıymetleri
1.981.551
2.004.420
2.024.050
2.050.437
2.063.496
166
Birikmiş
Amortismanları
1.337.532
1.370.479
1.405.766
1.441.270
1.464.282
11.1-MALİ BÜNYE ANALİZİ
Şirketimizin 2014 yılı itibariyle mali durumunu belirten bilanço özeti 2013 yılı ile
mukayeseli olarak aşağıya çıkarılmıştır.
2013 Yılı
TL
AKTİF
%
I-DÖNEN VARLIKLAR
1- Hazır Değerler
4.960.310,94
0,1
2- Menkul kıymetler
3- Ticari alacaklar
140.769.052,78
4,0
4- Diğer alacaklar
a) Ortaklar
b) Diğer
4.557.405,86
0,1
5- Stoklar
a) Stoklar
2.589.444.107,99 73,1
b) Verilen sipariş avansları
94.684,24
6- Yıllara yaygın inşaat ve onar.maliyeti
7- Gelecek aylara ait gider ve gel.tahakkuk.
15.356.388,47
0,4
8- Diğer dönen varlıklar
26.408.531,99
0,7
Toplam : 2.781.590.482,27 78,6
II-DURAN VARLIKLAR
1- Ticari alacaklar
145.673.224,01
4,1
2- Diğer alacaklar
a) Ortaklar
3.222.016,35
0,1
b) Diğer
3- Mali duran varlıklar
a) Bağlı menkul kıymetler
288.871,77
b) İştirakler
c) Bağlı Ortaklıklar
4- Maddi duran varlıklar
a) Maddi duran varlıklar
2.050.436.572,48 57,9
b) Maddi duran varlık.amortismanı
-1.441.270.449,54 -40,7
5-Gelecek yıllara ait gider ve gelir tahakkuk.
73.224,77
6- Diğer duran varlıklar
a) Diğer duran varlıklar
7.247.541,94
0,2
b) Diğer duran varlık.amortismanı
-6.577.370,98
-0,2
Toplam :
759.093.630,80 21,4
Genel Toplam : 3.540.684.113,07 100,0
167
2014 Yılı
TL
%
5.232.498,31
0,1
220.204.722,69
5,7
141.831,73
2.922.748,61
0,1
2.450.035.195,64
76.798,13
63,2
12.999.045,83
36.957.809,79
2.728.570.650,73
0,3
0,9
70,3
547.104.740,06
14,1
3.092.792,54
190.689,74
0,1
288.871,77
2.063.496.430,24 53,2
-1.464.282.347,47 -37,7
24.040,42
6.987.650,51
0,2
-6.519.858,97 -0,2
1.150.383.008,84 29,7
3.878.953.659,57 100,0
PASİF
I-KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR
1- Mali Borçlar
2- Ticari borçlar
3- Diğer borçlar
4- Alınan avanslar
5- Yıllara yaygın inşaat ve onar.maliyeti
6- Ödenecek vergi ve diğer yük.
7- Borç ve gider karşılıkları
8- Gelecek aylara ait gider ve gel.tahakkuk.
9- Diğer kısa vadeli yabancı kaynaklar
Toplam :
II-UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLAR
1- Mali Borçlar
2- Ticari borçlar
3- Diğer borçlar
4- Alınan avanslar
5- Borç ve gider karşılıkları
6- Gelecek yıllara ait gider ve gel.tahakkuk.
7- Diğer yabancı kaynaklar
Toplam :
Yabancı Kaynaklar Toplamı :
III-ÖZ KAYNAKLAR
1- Ödenmiş Sermaye
2- Sermaye yedekleri
- Yeniden değerleme artışı
- Diğer sermaye yedekleri
3- Kâr yedekleri
4- Geçmiş Yıl Zararı
5- Kâr ve Zarar
Toplam :
Genel Toplam :
2013 Yılı
TL
512.335.000,00
867.297.111,69
3.846.611,80
4.309.412,45
35.764.440,84
96.541.977,60
4.613.477,64
1.712.037,30
1.526.420.069,32
%
14,5 1.084.725.000,00
24,5 837.930.534,25
0,1
3.945.489,20
0,1
5.551.467,41
1,0
2,7
0,2
%
28,0
21,6
0,1
0,2
37.790.134,90
70.459.941,94
18.651.920,75
1,0
1,8
0,5
43,1 2.059.054.488,45
53,2
1.149.918,42
2.504,40
24.442.564,82
50.938,04
2014 Yılı
TL
0,7
1.448.242,59
147.509,04
133,04
26.601.269,25
109.880,51
0,7
25.645.925,68
1.552.065.995,00
0,7
28.307.034,43
43,8 2.087.361.522,88
0,7
53,9
2.117.996.728,00
59,8 2.117.996.728,00
54,6
583.075.512,12 16,5 583.075.512,12 15,0
-461.092.607,78 -13,0 -712.454.122,05 -18,4
-251.361.514,27 -7,1 -197.025.981,38 -5,1
1.988.618.118,07 56,2 1.791.592.136,69 46,1
3.540.684.113,07 100,0 3.878.953.659,57 100,0
Yukarıdaki bilanço tablosunun tetkikinden de anlaşılacağı gibi 2014 yılında toplam
kaynaklarımız 3.878.953.659,57 TL’dir. Bunun 1.791.592.136,69 TL’si öz, 2.087.361.522,88
TL’si yabancı kaynaklara aittir.
Yıl sonu itibariyle kaynaklarımızın, 2.728.570.650,73 TL’si dönen varlıklara,
1.150.383.008,84 TL’si ise duran varlıklara aittir.
168
11.2-MALİ ORANLAR
Mali durumumuzla ilgili bazı oranlar özet olarak aşağıda gösterilmiştir. Söz konusu
oranlar Şirketimizin kaynakları, varlıkları, likiditesi ve kârlılığı ile alâkalıdır.
MALİ ORANLAR (2014 Yılı)
A-Kaynaklarla İlgili Oranlar
1-Mali Yeterlilik (Finansman)
Öz Kaynaklar
Toplam Kaynaklar
1.791.592.136,63
3.878.953.659,57
= % 46,19
Öz Kaynaklar
Yabancı Kaynaklar
1.791.592.136,63
2.087.361.522,88
= % 85,83
583.075.512,12
2.117.996.728,00
= % 27,53
599.214.082,77
3.878.953.659,57
= % 15,45
Hazır Değerler(Para ve Kıymetli Evrak)
Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar
5.232.498,31
2.059.054.488,45
= % 0,25
Dönen Varlıklar
Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar
2.728.570.650,73
2.059.054.488,45
= % 132,52
2.914.315.530,17
2.519.739.651,83
= 1,16
2-İç Kaynaklar (Otofinansman)
Yedekler ve Özel Karşılıklar
Ödenmiş Sermaye
B- Varlıklarla İlgili Oranlar
Maddi Duran Varlıklar (Net)
Aktif Toplam
C- Likidite
D-Stok Dönüş Hızı
Satışların Maliyeti
Ortalama Stoklar
169
11.3-HAZİNEDEN OLAN BORÇ VE ALACAKLARIMIZ
TL
10.3.1-HAZİNEYE OLAN BORÇLARIMIZ
Uzun ve Kısa Vadeli
a-Diğer
Borçlarımız Toplamı :
10.3.2-HAZİNEDEN OLAN ALACAKLARIMIZ
Görev Zararları
1- Yurtiçi satışları (Dahilde İşleme Rejimi kapsamında)
2- İhraç şekerleri
Alacaklarımız Toplamı :
774.904,16
2.398.962,41
3.173.866,57
11.4- SERMAYE DURUMU
Şirketimiz sermayesi 2.117.996.728,- TL olup, tamamı ödenmiştir.
11.5-GÖREV ZARARLARI TETKİKLERİ
11.5.1-İHRAÇ ŞEKERİ GÖREV ZARARI
10.06.1992 tarih 21254 sayılı mükerrer Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren
08.06.1992 tarih ve 92/3114 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile, mamullerinde şeker kullanan
Dahilde İşleme Rejimi kapsamında belge almış imalatçı-ihracatçı firmalara, Dünya borsa
fiyatları baz alınarak satılan şekerler için Şirketimiz görevlendirilmiş olup, bu görevden
doğacak zararın da 233 sayılı K.H.K.’nin 35’inci maddesine göre Hazine tarafından
karşılanması kararlaştırılmıştır.
Söz konusu Bakanlar Kurulu kararına istinaden İmalatçı – ihracatçı firmalara 2003 ve
daha önceki yıllarda satılan şekerlerden doğan görev zararından 48.149,78 TL 2014 yılı
içerisinde tahsil edilmiş olup, 31.12.2014 tarihi itibariyle soruşturma ve dava sonucuna göre
işlem yapılacak 3.173.866,57 TL görev zararı alacağımız bulunmaktadır.
11.6- GENEL MALİ DURUM
2013 yılına göre;
2014 yılında maddi duran varlıklarımızda amortismanlar tenzil edildikten sonra
9.952.040,17 TL’lik bir azalış olmuştur.
Stoklarımız 139.408.912,35 TL azalarak 2.450.035.195,64 TL, kısa ve uzun vadeli
yabancı kaynaklarımız toplamı ise 535.295.527,88 TL artarak 2.087.361.522,88 TL olmuştur.
170
11.7-FİNANSMAN DURUMU
233 sayılı Kanun Hükmünde Kararname kapsamındaki Kamu İktisadi Teşebbüsleri ile
Bağlı Ortaklıkları ve özelleştirme kapsam ve programındaki kuruluşların düzenledikleri Yıllık
Yatırım ve Finansman Programları, ilgili mercilerin tasvibinden geçtikten sonra Bakanlar
Kurulu kararı ile yürürlüğe girmektedir. Bu doğrultuda 2015 Yılı Yatırım ve Finansman
Programımız 30.09.2014 tarih 2014/6842 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla kabul edilmiştir.
2014 yılında üreticiden satınalınan 9.352.748,395 ton pancar için 1.394.730.183,28 TL
bedel tahakkuk ettirilmiş, tahakkuk ettirilen pancar bedelinin 643.550.709,49 TL’si ayni ve
nakdi avans olarak Aralık 2014 ayı sonuna kadar üreticilere ödenmiştir. Bakiye pancar bedeli
751.179.473,79 TL’nin ödenmesine ise 1 Temmuz 2012 tarihinde yürürlüğe giren 6102 sayılı
Türk Ticaret Kanununun 1530’uncu maddesi hükmü doğrultusunda değiştirilen Şeker Pancarı
Üretim Sözleşmesinin 10’uncu maddesine istinaden pancar alımlarının fabrika bazında
tamamlanmasını takiben 60 gün içerisinde üreticilere ödenmesi gerektiğinden fabrika bazında
ödemelere 31.12.2014 tarihinden itibaren başlanmış olup, ödemeler 1 Mart 2015 tarihine
kadar tamamlanacaktır.
171
Şirketimizin 2014 Yılı
Bilançosu 197.025.981,38
TL zararla kapanmıştır.
FİNANSAL TABLOLAR
Faaliyet Raporumuza ait finansal tablolar; Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca hazırlanan
ve 28.08.2012 tarihli 28395 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Şirketlerin Yıllık Faaliyet
Raporunun Asgari İçeriğinin Belirlenmesi Hakkında Yönetmelik uyarınca düzenlenmiştir.
12-BİLANÇO
12.1-BİLANÇO TANZİM ESASLARI
Şirketimiz, Özelleştirme Yüksek Kurulunun 08.10.2007 tarih 2007/57 sayılı ve
12.08.2008 tarih 2008/50 sayılı kararları ile özelleştirme programına alınarak 4046 sayılı
Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun kapsamına dahil edilmiş ve ana sözleşmemiz,
4046 sayılı Kanunun 20/A maddesi gereğince bu Kanun hükümlerine uygun hale getirilmesi
amacıyla yeniden düzenlenmiştir.
Ana Sözleşmemiz, Ankara Ticaret Sicili Memurluğunca 13.12.2007 tarihinde tescil
edilmiş ve 17.12.2007 tarihli Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinin 6959 sayılı nüshasının 297,
298 ve 299’uncu sayfalarında yayımlanmıştır.
2014 yılı hesap dönemine ait bilanço ve gelir tablosu; Vergi Usul Kanunu, Kurumlar
Vergisi Kanunu, Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun, Türk Ticaret Kanunu ve diğer
ilgili mevzuat hükümlerine göre tanzim edilmiştir.
2014 yılı faaliyet dönemi 197.025.981,38 TL zararla kapanmış olup, 2014 yılı Bilançosu
ve Gelir Tablosunun hazırlanmasında aşağıda arz ve izah edilen esaslar dikkate alınmıştır.
1-2014 yılı faaliyet döneminde ticari bankalardan kullanılan kredilere ilişkin ödenen
kredi faizlerinden pancar tedarik maliyeti ile yatırımların maliyetine verilenler haricindeki
doğrudan gider yazılan 70.120.922,90 TL faiz, gelir tablosu hesaplarına finansman gideri
olarak intikal ettirilmiştir.
2-Genel kabul görmüş muhasebe prensipleri gereğince; yan ürün olarak elde edilen
melas ve yaş pancar posası üretim değerleri ile gider karşılığı tahsil edilen paralar şeker
üretim maliyetinden düşülmüş, faaliyet giderlerinden melasa isabet eden giderler şeker
maliyetine ilave edilmiştir. Ayrıca, 2014 yılında fabrikalarımızın tüm bölgelerinde pancar
üreticilerinin teslim ettikleri net pancarın %20’si nispetinde yaş pancar posası dağıtılarak
tutarı pancar tedarik maliyetine intikal ettirilmiştir.
3-2014 yılı faaliyet döneminde Alkol Fabrikaları ile Satış Mağazası ve Alakart
Lokantalarının kâr ve zarar bakiyeleri dönem kâr ve zararına intikal ettirilmiştir.
172
12.2-AKTİF HESAPLAR (VARLIKLAR)
Şirketimizin Varlıkları 3.878.953.659,57
TL olup, bunun 2.728.570.650,73 TL’si
Dönen, 1.150.383.008,84 TL’si ise
Duran Varlıklarımıza aittir.
2014 yılı bilançomuzun Aktifinde yer alan değerler ile 2013 yılı değerleri ana gruplar
itibariyle karşılaştırmalı olarak aşağıda gösterilmiştir.
VARLIKLAR (NET)
I- DÖNEN VARLIKLAR
A- Hazır Değerler
B- Menkul Kıymetler
C- Ticari Alacaklar
D- Diğer Alacaklar
E- Stoklar
F- Yıllara Yaygın İnş.ve Onar.Maliyeti
G- Gelecek Aylara Ait Gid.ve Gel.Tah.
H- Diğer Dönen Varlıklar
Dönen Varlıklar Toplamı
II- DURAN VARLIKLAR
A- Ticari Alacaklar
B- Diğer Alacaklar
C- Mali Duran Varlıklar
D- Maddi Duran Varlıklar
E- Maddi Olmayan Duran Varlıklar
F-Özel Tükenmeye Tabi Varlıklar
G- Gelecek Yıllara Ait Gid.ve Gel.Tah.
H- Diğer Duran Varlıklar
Duran Varlıklar Toplamı
Varlıklar Toplamı
2013 Yılı
TL
2014 Yılı
TL
4.960.310,94
5.232.498,31
140.769.052,78
4.557.405,86
2.589.538.792,23
220.204.722,69
3.064.580,34
2.450.111.993,77
15.356.388,47
26.408.531,99
2.781.590.482,27
12.999.045,83
36.957.809,79
2.728.570.650,73
145.673.224,01
3.222.016,35
288.871,77
609.166.122,94
12.510,82
119.845,00
73.224,77
537.815,14
759.093.630,80
3.540.684.113,07
547.104.740,06
3.283.482,28
288.871,77
599.214.082,77
2.963,77
11.273,60
24.040,42
453.554,17
1.150.383.008,84
3.878.953.659,57
Bilançomuzun varlıklar bölümünde yer alan hesaplarla ilgili açıklamalar aşağıda
sırasıyla belirtilmiştir.
173
12.2.1-DÖNEN VARLIKLAR
Bu grupta aşağıdaki hesaplarımız yer almaktadır.
A- Hazır değerler
B- Menkul kıymetler
C- Ticari alacaklar
D- Diğer alacaklar
E- Stoklar
F- Yıllara yaygın inşaat ve onarım maliyetleri
G- Gelecek aylara ait gider ve gelir tahakkukları
H- Diğer dönen varlıklar
12.2.1.1-HAZIR DEĞERLER
2014 yılı sonu itibariyle hazır değerlerin tamamı kasa ve bankalardaki paralar ile
yoldaki paralardan oluşmaktadır. Ayrıntılı olarak 2013 ve 2014 yılı hazır değerler mukayeseli
olarak aşağıda gösterilmiştir.
Hesaplar
Hazır Değerler
a- Kasalarda
b- Bankalarda
Diğer Hazır Değerler
a- Yoldaki paralar
Toplam
2013 Yılı
TL
2014 Yılı
TL
155.035,40
4.805.185,40
133.568,16
5.098.622,47
90,14
4.960.310,94
307,68
5.232.498,31
12.2.1.2-TİCARİ VE DİĞER ALACAKLAR
2014 yılı bilançosunda kayıtlı olup, vadesi bir yıla kadar olan ticari alacaklarımız
tutarı 220.204.722,69 TL ile diğer alacaklarımız tutarı 3.064.580,34 TL olmak üzere toplam
alacaklarımız tutarı 223.269.303,03TL’nin detayı 2013 yılı ile karşılaştırmalı olarak aşağıda
gösterilmiştir.
174
2013 Yılı
TL
Hesabın Adı
Ticari Alacaklar
- Yurtiçi alıcıları
- Yurtdışı alıcıları
- Verilen depozito ve teminatlar
- Diğer Ticari Alacaklar
- Şüpheli Ticari Alacaklar
Toplam
Şüpheli Ticari Alacak.Karşılığı (-)
Ticari Alacaklar Toplamı
Diğer Alacaklar
- Ortaklardan Alacaklar
- Personelden alacaklar
- Diğer çeşitli alacaklar
- Şüpheli Diğer Alacaklar
Toplam
Şüpheli Diğer Alacak. Karşılığı (-)
Diğer Alacaklar Toplamı
Alacaklar Toplamı
2014 Yılı
TL
129.907.543,08
210.795.896,44
5.061.575,36
5.799.934,34
18.557.958,01
4.533.217,37
4.875.608,88
19.584.469,46
159.327.010,79
239.789.192,15
18.557.958,01
19.584.469,46
140.769.052,78
220.204.722,69
16862,7
1.199.667,73
3.340.875,43
1.091.587,49
141.831,73
1.839.077,46
1.083.671,15
3.501.437,68
5.648.993,35
6.566.018,02
1.091.587,49
3.501.437,68
4.557.405,86
3.064.580,34
145.326.458,64
223.269.303,03
12.2.1.2.1-YURTİÇİ ALICILARDAN ALACAKLAR
Şirketimizin yurtiçi alıcılardan olan 210.795.896,44 TL alacağının, 210.403.750,00
TL’si şeker alıcılarından olan alacakları (vadeli şeker bedeli), 210.288,74 TL’si alkol
alıcılarından olan alacakları, 2.773,00 TL’si makine fabrikası imalatından olan alacakları,
90.329,00 TL’si mahalli idarelerden (ASKİ) olan alacakları, 88.755,70 TL’si ise Kamu
İktisadi Teşebbüslerinden (EÜAŞ) olan alacakları ifade etmektedir.
12.2.1.2.2-YURTDIŞI ALICILARINDAN ALACAKLAR
Şirketimizin yurtdışından alacağı bulunmamaktadır.
175
12.2.1.2.3-VERİLEN DEPOZİTO VE TEMİNATLAR
Bu hesapta kayıtlı 4.533.217,37 TL’nin 60.519,11 TL’si fabrika ve teşkilatımızca bir
akdin karşılığı olarak üçüncü şahıslara verilmiş bulunan depozito ve teminat tutarları,
4.472.698,26 TL ise ihtilaflı alacaklarımıza ilişkin ihtirazı kayıtla yatırılan para ve teminatları
ifade etmektedir.
12.2.1.2.4-DİĞER TİCARİ ALACAKLAR
Bu hesapta 2014 yılı sonu itibariyle kayıtlı alacaklarımız 4.875.608,88 TL olup, detayı
Açıklama
Sosyal Güvenlik Kurumundan Alacaklar
Kamu İşletmeleri ve Mahalli İdarelerden Alacaklar
Müdahale Fiyat Farkından Alacaklar
Diğer Kamu Kurum ve Kuruluşları
Müteahhitlerden Alacaklar
Afet Nedeniyle Tahsili Geciken yada Ertelenen Alacaklar
Pancar Avansından Alacaklar
Toplamı :
Diğer Alacaklar
Yaş Küspe Bedelinden Alacaklar
Yurtiçi Gerçek Kişilerden Muhtelif Alacaklar
Yurtiçi Tüzel Kişilerden Muhtelif Alacaklar
Toplamı :
Genel Toplam :
TL
982,67
98.103,98
200.350,00
62.510,94
1.111.633,44
2.328.258,24
375.132,43
4.176.971,70
611.495,76
69.518,70
17.622,72
698.637,18
4.875.608,88
DİĞER ALACAKLAR
ORTAKLARDAN ALACAKLAR
Hesapta kayıtlı 141.831,73 TL’nin 81.074,03 TL’si Hazine Müsteşarlığından olan
incelemedeki görev zararı alacaklarımızı ifade etmekte olup, bunun 67.124,03 TL’si yurtiçi
satışları görev zararından, 13.950,00 TL’si yurtdışı satışları görev zararından oluşmakta,
60.757,70 TL ise Özelleştirme Yüksek Kurulu kararı ile satışa konu edilen taşınmazların
gazete ilan ücretlerinden oluşmaktadır.
176
12.2.1.2.5-PERSONELİMİZDEN ALACAKLAR
Bu hesaptaki 1.839.077,46 TL’nin tümü, merkez ve taşra teşkilatımızda çalışan
personelimizin maaş ve ücretlerinden kesilmek üzere çeşitli nedenlerle Şirketimize borçlanan
ve müteakip ayda tahsili gereken alacaklarımızı ifade etmekte olup, bunun 1.260.654,58 TL’si
Yönetim Kurulu kararı ile personelimize 3 taksitte tahsil edilmek üzere verilen şeker
bedelinden oluşmaktadır.
12.2.1.2.6-DİĞER ÇEŞİTLİ ALACAKLAR
Bu hesapta 2014 yılı sonu itibariyle kayıtlı alacağımız 1.083.671,15 TL olup, detayı
Açıklama
TL
Sosyal Güvenlik Kurumundan Alacaklar
1.200,64
Sözleşme ve Karar Damga Vergisinden Alacaklar
270.112,50
Sigorta Şirketlerinden Alacaklar
524.714,42
İş Kazası Nedeniyle Rücuen Alacak
158.093,75
Gerçek ve Tüzel Kişilerden Muhtelif Alacaklar
91.845,24
Pancar Ekicileri Kooperatifinden Küspe Bedeli Alacağı
37.704,60
Toplam :
177
1.083.671,15
12.2.1.3-STOKLAR
2014 yılı sonu itibariyle 2.450.111.993,77 TL tutarındaki stoklarımız 2013 yılı bilanço
değerleri ile birlikte aşağıda tabloda gösterilmiştir.
Miktarı
Ton
Stokların Detayı
1- İlk Madde ve Malzeme
A- Tohum Ambarı
- Pancar tohumu
- Diğer tohumlar
Toplam :
B- Malzeme Ambarı
- İşletme malzemesi
- Yardımcı malzeme
- Ambalaj malzemesi
- Yedekler
- Ziraat alet ve yedekleri
- Diğer malzeme
2013 Yılı
Tutarı
TL
Miktarı
Ton
2014 Yılı
Tutarı
TL
5.117.579,29
0,00
5.117.579,29
8.224.735,34
0,00
8.224.735,34
50.917.687,99
0,00
1.659.754,39
105.764.971,10
4.876.311,03
14.476.479,05
177.695.203,56
182.812.782,85
48.490.802,17
2.360,00
2.057.644,31
115.157.973,92
5.159.271,98
16.156.753,82
187.024.806,20
195.249.541,54
Toplam :
İlk Madde ve Malzeme Toplamı :
2- Yarı Mamüller
- Ham şeker
- Mak.Fabrikaları ve atölye yarı mamulleri
9.747.443,74
9.127.687,83
Yarı Mamuller Toplamı :
9.747.443,74
9.127.687,83
3- Mamüller
- Normal kristal şeker
1.227.422,850 2.244.712.168,42 1.027.972,850 2.083.257.173,06
- Küp şeker
0,000
0,00
0,000
0,00
- Yan ürünler
- Melas
122.410,530
54.486.583,40
176.858,575
70.988.419,65
- Yaş küspe
447.835,766
12.327.453,35
272.603,848
8.452.561,25
- Konsantre şlempe
6.858,40
21.333,20
- Alkol (Lt.)
1.111.428,000
2.720.068,07 1.213.821,000
2.887.073,25
- Füzel Yağı
7,780
11.544,75
9.550,000
15.286,69
- Diğer mamüller
- Mak.Fabrikaları ve atölye yarı mamulleri
12.076.119,53
12.033.273,42
- İşlenmiş ve ilaçlanmış tohum
23.829.479,89
30.469.275,16
- Diğer tohumlar
Mamuller Toplamı :
2.350.170.275,81
2.208.124.395,68
4- Ticari Mallar
- İthal şekeri
- Sun'i gübre
8.522,25
14.333,80
- Kantin emtiası
315.845,31
338.578,77
- Melas
Ticari Mallar Toplamı :
324.367,56
352.912,57
5-Diğer Stoklar
- Yoldaki mallar
703.187,16
662.615,14
- Hibe edilen şeker bedeli
45.679.617,20
36.507.037,70
- Elden çıkarılacak stoklar ,hurdalar
6.433,67
11.005,18
Diğer Stoklar Toplamı :
46.389.238,03
37.180.658,02
6-Verilen Sipariş Avansları
- Yurtiçi Sipariş Avansları
94.684,24
76.798,13
- Yurtdışı Sipariş Avansları
Verilen Sipariş Avansları Toplamı:
94.684,24
76.798,13
Stoklar Genel Toplamı:
2.589.538.792,23
2.450.111.993,77
178
2013 yılına göre 2014 yılı stok değerleri %5 oranında azalmış olup, azalış tutarı
139.426.798,46 TL’dir.
Şirketimizin 31.12.2014 tarihi itibariyle şeker stokları 1.027.972,850 ton olup, şeker
cinslerine göre miktar ve dönem ağırlıklı ortalama maliyetleri üzerinden değerleri ve stok
harekatı aşağıda gösterilmiştir.
a) Şeker Stok Harekatı
Miktar
Ton
Yerli Şekerler
A- Devir Stok ve Girişler
1- 2013 yılından devreden
Yerli şekerler
Devir Toplamı
2- 2014 yılında pancardan üretilen
3- 2014 yılında Ham şekerden üretilen
4- 2014 yılında Geçmiş Yıl Küp tozundan Üretilen Küp Şeker
5- Envanter fazlası
6-Sair Girişler
Girenler Toplamı
Devir ve Girenler Toplamı
B- 2014 Yılı Yerli Şeker Satışı
1- Dahili satışlar
- Yerli şeker
- Ham şeker
2- Harici satışlar
Yerli şeker
Toplam
3- Sair Çıkışlar
Çıkışlar Toplamı
2014 Yılına Devreden Stok
1.227.422,850
1.227.422,850
1.079.800,000
0,000
0,000
145,750
940,000
1.080.885,750
2.308.308,600
1.271.293,950
0,000
8.000,000
1.279.293,950
1.041,800
1.280.335,750
1.027.972,850
b) Şeker Stok Miktar ve Değerleri
Cinsi
Yerli Şekerler
A Kotası kristal şeker
B Kotası kristal şeker
C Şekeri (üretimden)
C Şekeri (A'dan aktarılan)
Toplam
Miktar
Ton
Tutarı
TL
976.110,850 2.020.061.404,06
37.850,000
48.391.225,00
13.900,000
14.572.760,00
112,000
231.784,00
1.027.972,850 2.083.257.173,06
179
2014 yılı stoklarımızın değerleri ile artış ve azalışları ana gruplar itibariyle 2013 yılı
ile mukayeseli olarak aşağıda gösterilmiştir.
Stok Grupları
İlk madde ve malzeme
Yarı mamuller
Mamuller
Ticari mallar
Diğer stoklar
Verilen sipariş avansları
Toplam :
2013 Yılı
TL
182.812.782,85
9.747.443,74
2.350.170.275,81
324.367,56
46.389.238,03
94.684,24
2.589.538.792,23
2014 Yılı
TL
195.249.541,54
9.127.687,83
2.208.124.395,68
352.912,57
37.180.658,02
76.798,13
2.450.111.993,77
Fark
TL
12.436.758,69
- 619.755,91
- 142.045.880,13
28.545,01
- 9.208.580,01
- 17.886,11
- 139.426.798,46
Ambarlardaki stoklarımızın sayımı yapılarak kayıtlarla fiili mevcutlar arasındaki eksik
ve fazlalıklar tespit edilmiş olup, bu farklılıklar her yıl olduğu gibi ilgili hesaplara intikal
ettirilmek suretiyle kayıtlarımız düzenlenmiştir.
12.2.1.3.1-VERİLEN SİPARİŞ AVANSLARI
31.12.2014 tarihi itibariyle 76.798,13 TL’ye ulaşan bu hesap kısa vadeli yurtiçi sipariş
avanslarını ifade etmektedir. Söz konusu hesabın detayı 2013 yılı bilanço rakamları ile
birlikte aşağıda gösterilmiştir.
2013 Yılı
TL
2014 Yılı
TL
94.684,24
76.798,13
Toplam
B- Yurtdışı Sipariş Avansları
94.684,24
-
76.798,13
-
Genel Toplam
94.684,24
76.798,13
Verilen Sipariş Avansların Detayı
A- Yurtiçi Sipariş Avansları
- Diğer avanstan borçlular
12.2.1.4-GELECEK AYLARA AİT GİDERLER VE GELİR
TAHAKKUKLARI
Bu bölümde yer alan giderler 12.999.045,83 TL olup, 2013 yılı bilanço değerleri
üzerinden karşılaştırmalı olarak aşağıda gösterilmiştir.
180
Açıklama
A-Gelecek Aylara Ait Giderler
Kira Giderleri
Vergi Resim ve Harç Giderleri
Memur ve Sözleşmeli Personel 14 Günlük İstihkakları
Değerleme Farkları
Önceki Kampanya İle İlgili Buhar Bedeli
Önceki Kampanya İle İlgili Elektrik Bedeli
Önceki Kampanya İle İlgili Su Bedeli
Üreticilere Verilen Bedelli Şeker Giderleri
Maliyet Kesirleri
Zirai Faaliyetlere Ait Giderler
Bankamatikle Öd.Üzere Bankalara Yat.Personel Ücr.ve Avansları
Diğer Gelecek Aylara Ait Giderler
Defter Tasdiki
2014 yılı 14 Günlük personel istihkakları
Önceki Kampanya ile ilgili olmayan yerlerde sarf edilen buhar,
elektrik ve su bedeli
Doğalgaz sözleşme Damga Vergisi
2014 yılı network ağ bağlantı ücreti
2014 yılı meteoroloji ücreti
2015 yılı telsiz kullanım ücreti
2015 yılı pancar nakliye fiyat farkı
Fatura Bedeli
Diğer
2013 Yılı
TL
2014 Yılı
TL
155.683,58
336.575,21
3.788.846,65
602,93
1.810.855,02
349.048,45
70.023,51
7.747,09
25.912,04
3.947,74
5.371.150,00
68.600,97
2.028,13
3.996.061,81
297.162,75
767.698,39
203.147,35
79.693,60
416,25
98.123,74
3.133,80
5.450.125,58
2.174,73
217.159,32
1.727,23
223.879,44
876.297,79
85.057,29
15.128,00
2.376,24
795.637,93
852,04
1.622,00
36.467,04
140.003,52
1.275,93
Diğer Gelecek Aylara Ait Giderler Toplamı
1.199.045,41
1.200.613,09
Toplam
13.119.437,63
12.166.805,46
B-Gelir Tahakkukları
Elfa İle Pancar Boşaltma Ücreti
Pancar Boşaltma Makinası İle Boşaltma Ücreti
205.477,24
518.927,89
72.297,07
396.488,35
Pancar Kuyruğu Bedeli
360.401,49
357.674,37
Maliyet Bedel Farkı
7.970,75
Yaşküspe Bedeli
1.144.173,47
Diğer Gelir Tahakkukları
5.780,58
Toplam
Genel Toplam
2.236.950,84
15.356.388,47
832.240,37
12.999.045,83
Gelecek aylara ait giderler, müteakip hesap döneminde ilgili gider hesaplarına borç
kaydedilecek cari dönemde yapılan peşin ödemeleri kapsamaktadır. Gelir tahakkukları
hesabında görülen 832.240,37 TL ise üçüncü şahıslardan tahsili veya bunlar hesabına kesin
borç kaydı hesap döneminden sonraki dönemde yapılacak cari döneme ait gelirleri ifade
etmektedir.
181
12.2.1.5-DİĞER DÖNEN VARLIKLAR
Bu gruba giren diğer dönen varlıkların tutarı 2013 yılı ile birlikte aşağıda gösterilmiştir.
Diğer Dönen Varlıklar
A- Devreden K.D.V.
B- Tecil Edilebilir K.D.V.
C-Geçici Kurumlar Vergisi
D- Tevkif Edilen Gelir Vergisi
E- İş Avansları
F- Personel Avansları
G- Sayım ve Tesellüm Noksanlıkları
H- Diğer Çeşitli Dönen Varlıklar
Toplam :
I- Diğer Dönen Varlıklar Karşılığı (-)
Genel Toplam :
2013 Yılı
TL
22.952.459,11
1.712.037,30
2014 Yılı
TL
36.753.046,07
1.637.111,13
230,86
91.641,39
15.052,20
74.370,92
26.408.531,99
26.408.531,99
36.957.809,79
36.957.809,79
73.933,39
56.459,41
12.3-DURAN VARLIKLAR
12.3.1-TİCARİ ALACAKLAR
Vadesi 12 ayı aşan alacaklarımız 2013 yılı ile mukayeseli olarak aşağıda gösterilmiştir.
Alacaklar
Ticari Alacaklar
Yurtiçi alıcılar
Yurtdışı alıcılar
Verilen depozito ve teminatlar
Diğer ticari alacaklar
Sipariş avansları
Toplam :
Diğer Alacaklar
Hazineden Alacaklar
- Yurtiçi satışları görev zararı
- İhraç şekerleri görev zararı
Personelden Alacaklar
Mahalli İdarelerden Alacaklar
Toplam :
Genel Toplam :
2013 Yılı
TL
2014 Yılı
TL
144.780.000,00 546.757.000,00
893.224,01
347.740,06
145.673.224,01 547.104.740,06
823.053,94
2.398.962,41
707.780,13
2.385.012,41
43.189,74
147.500,00
3.222.016,35
3.283.482,28
148.895.240,36 550.388.222,34
182
550.388.222,34 TL olan uzun vadeli alacaklarımızın; 546.757.000,00 TL’si vadeli
şeker bedelinden alacakları, 347.740,06 TL’si Verilen Depozito ve Teminatları, bunun
347.731,02 TL’si muhtelif şahıs ve firmalara verilen depozitoları, 9,04 TL’si bloke edilen
arazi ve arsa istimlak bedellerini, 3.092.792,54 TL’nin 707.780,13 TL’si yurtiçi satışları
görev zararı, 2.385.012,41 TL’si ihraç şekerleri görev zararı olarak Hazine Müsteşarlığından
olan alacağımızı, 43.189,74 TL taksitlendirilerek tahsil edilecek personelden alacakları,
147.500,00 TL’si ise ÖYK kararı ile taksitle satılan taşınmaz bedelini ifade etmektedir.
12.3.2-MALİ DURAN VARLIKLAR
12.3.2.1-BAĞLI MENKUL KIYMETLER
Bu hesapta görülen 288.871,77 TL iştiraklerimizdeki sermaye paylarımızı ifade
etmekte olup, bunun 19.731,38 TL’si Pankobirlik, 269.140,39 TL ise Pancar Ekicileri İstihsal
Kooperatiflerindeki sermaye paylarımızı göstermektedir.
12.3.3-MADDİ DURAN VARLIKLAR
2014 yılı sonu itibariyle maddi duran varlıklar hesabında yer alan sabit
kıymetlerimizin kayıtlı
kıymeti
2.063.496.430,24 TL olup, bu
tutardan birikmiş
amortismanlar tutarı 1.464.282.347,47 TL’nin düşülmesi sonucu net değerleri 599.214.082,77
TL’dir. Birikmiş amortismanlar toplamı maddi duran varlıklarımızın %70,96’sına ulaşmış
bulunmaktadır. Cari hesap döneminde maddi duran varlıklar hesabına ilave edilen
30.472.719,62 TL ile yapılmakta olan yatırımlara ait harcamaların yılsonu bakiyesi
17.118.138,09 TL’nin ilavesi ile toplam 47.590.857,71 TL’nin sabit kıymet grupları itibariyle
bir önceki yıl ile birlikte dağılımı aşağıda gösterilmiştir.
183
2013 Yılı
TL
Maddi Duran Varlık Grupları
A-Duran Varlıklara Yapılan İlaveler
1- Arazi ve arsalar
2- Yeraltı ve yerüstü düzenleri
4- Binalar
5- Tesisler, makinalar ve cihazlar
6- Taşıt araç ve gereçleri
7- Döşeme ve Demirbaşlar
2014 Yılı
TL
6.423.111,67
923.982,22
3.870.024,60 4.169.898,74
2.040.381,51 2.920.823,99
46.974.114,38 20.386.613,18
868.416,76
59.539,66
1.222.599,59 2.011.861,83
Toplam
61.398.648,51 30.472.719,62
B- Nakdi ve Fiziki Yatırım Harcamaları
1- Etüd proje masrafları
2- Patent, know-how teknik yardım
3- Yeraltı düzenleri
4- Yerüstü düzenleri
5- Binalar
6- Makina ve tesisler
8- Döşeme ve demirbaşlar
9- Diğer maddi duran varlıklar
10-Taşıma ithalat ve gümrükleme giderleri
11-Montaj giderleri
12-Yatırım safhası faizleri
13-Yatırım safhası kur farkları
14-Tevzi edilecek müşterek giderler
15-Genel giderler
16-Beklenmeyen giderler
17-Yatırım programı dışı maddi ve maddi olmayan duran
varlıklara aktarılacak harcamalar
Toplam
- Yatırım Stokları
Toplam
Genel Toplam
13.943,87
13.943,87
1.081.049,90 1.127.799,90
1.081.482,53
88.370,00
11.676.821,82 15.777.762,12
6.340,00
60.391,00
18.648,00
49.871,20
13.878.286,12 17.118.138,09
13.878.286,12 17.118.138,09
75.276.934,63 47.590.857,71
Projeler itibariyle 2014 yılı yatırım programı, nakdi harcama ve gerçekleşme durumu
hakkında faaliyet raporumuzun “Yatırımlar” bölümünde detaylı izahat verilmiştir. Yapılmakta
olan yatırımlarımız ile inşaat, tesis, tedarik ve montaj işleri tamamlanan yatırım projelerimiz
dahil olmak üzere (sair surette giriş ve çıkışlar dahil) maddi duran varlıklarımızdaki bir
önceki yıla göre gruplar itibariyle aşağıda gösterilen tutarlarda artışlar olduğu görülmektedir.
184
2014 yılına ait Maddi Duran Varlıklar ve Birikmiş Amortismanların 2013 yılı ile
mukayeseli olarak değerleri aşağıda gösterilmiştir.
Sabit Kıymet Grupları
1- Arazi ve arsalar
2- Yer altı veYerüstü düzenleri
3- Binalar
4- Tesisler,makinalar ve
cihazlar
6- Döşeme ve Demirbaşlar
7- Yapılmakta olan yatırımlar
Toplam
2013 Yılı
2014 Yılı
Kayıtlı Kıymetler Kayıtlı Kıymetler
TL
TL
70.189.682,59
69.609.274,58
182.940.392,22
183.995.268,33
485.143.070,58
486.979.829,98
1.212.609.370,38
1.220.539.652,44
25.610.476,54
60.065.294,05
13.878.286,12
2.050.436.572,48
25.057.632,63
60.196.634,19
17.118.138,09
2.063.496.430,24
12.3.4-MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR
Bilançomuzun Maddi Olmayan Duran Varlıklar bölümünde yer alan 1.780.833,53
TL’nin 47.192,34 TL’si Merkez ve işletmelerimiz lehine alınmış olan çeşitli hakların iktisap
bedellerini, 1.733.641,19 TL’si ise fabrika ihata sınırları dışında kalan demiryolu iltisak
hattını ihtiva etmekte olup, Birikmiş amortismanlar tutarı 1.777.869,76 TL‘nin tenzilinden
sonra net değer 2.963,77 TL olmaktadır.
Maddi Olmayan Duran Varlıklar
I- Haklar
II- Kuruluş ve Örgütlenme Giderleri
III- Özel Maliyetler
IV- Diğer Maddi Olmayan Duran Varlıklar
Maddi Olmayan Duran Varlıklar Toplamı :
V- Maddi Olmayan Duran Varlıklar Birikmiş
Amortismanı
a) Haklar amortismanı
b) Kuruluş giderleri amortismanı
c) Özel maliyet amortismanı
d) Diğer maddi olmayan duran varl.amortis.
Toplam :
VI-Maddi Olmayan Duran Varlıklar Net Tutarı
a) Haklar
b) Kuruluş giderleri
c) Özel maliyetler
d) Diğer maddi olmayan duran varlıklar
Bakiye Net Değer
185
2013 Yılı
TL
383.606,66
2014 Yılı
TL
47.137,38
54,96
1.733.641,19 1.733.641,19
2.117.247,85 1.780.833,53
371.095,84
-
44.217,57
11,00
1.733.641,19 1.733.641,19
2.104.737,03 1.777.869,76
12.510,82
12.510,82
2.919,81
43,96
0,00
2.963,77
12.3.5-ÖZEL TÜKENMEYE TABİ VARLIKLAR
Bu bölümde yer alan değerlerin 9.477,56 TL’si muhtelif Şeker Fabrikalarımızın
kireçtaşı ihzar masraflarını, 570.221,07 TL’si ise mera vasıflı taşınmazların mera vasfından
çıkarılması nedeniyle Mera Kanunu gereğince net ödenen 20 yıllık ot bedellerini
göstermektedir.
Özel tükenmeye tabi varlıklar 2013 yılı ile mukayeseli olarak aşağıda gösterilmiştir.
2013 Yılı
TL
Özel Tükenmeye Tabi Varlıklar
1- Özel Tükenmeye Tabi Varlıklar
a) Kireçtaşı Ocağı İhzar Masrafları
b) Diğer
9.477,56
556.129,07
Toplam : 565.606,63
2- Özel Tükenmeye Tabi Varlıklar Amortismanı
a) Kireçtaşı Ocağı İhzar Masrafları
Amortismanı
33.541,06
b) Diğer
412.220,57
Toplam : 445.761,63
Bakiye Toplam : 119.845,00
2014 Yılı
TL
9.477,56
570.221,07
579.698,63
9.477,56
558.947,47
568.425,03
11.273,60
12.3.6-GELECEK YILLARA AİT GİDERLER
Gelecek yıllara ait giderler 2013 yılı ile mukayeseli olarak aşağıda belirtilmiştir.
Gelecek Yıllara Ait Giderler
1- Gelecek yıllara ait giderler
- Kira Giderleri
- Zirai hazırlık giderleri
- Diğer
- Kantar arsası kira bedeli
- Doğalgaz Alımı Sözleşme Damga Vergisi
- Diğer
Toplam :
2- Gelir tahakkukları
Genel Toplam :
186
2013 Yılı
TL
2014 Yılı
TL
10.671,89
5.739,68
19.644,44
42.188,42
720,02
73.224,77
18.300,74
73.224,77
24.040,42
24.040,42
12.3.7-DİĞER DURAN VARLIKLAR
Bilançomuzun bu bölümünde kayıtlı diğer duran varlıklar tevsii, modernizasyon, yeni
tesis vb. nedenlerle istimalden kaldırılarak itfasına devam edilmek üzere bu hesaba aktarılan
maddi duran varlıkları ifade etmekte olup, tutarı 2013 yılı ile mukayeseli olarak aşağıda
gösterilmiştir.
2013 Yılı
2014 Yılı
TL
TL
4.564.687,46 4.627.118,35
Diğer Duran Varlıklar
1- Elden çıkarılacak stok ve maddi duran varlıklar
2- Diğer çeşitli duran varlıklar (Yatırım stokları)
Toplam : 4.564.687,46 4.627.118,35
Birikmiş Amortismanlar (-)
4.026.872,32 4.173.564,18
Bakiye Toplam
537.815,14
453.554,17
187
Şirketimizin tüm kaynakları
3.878.953.659,57 TL olup, bunun
1.791.592.136,69 TL’si özkaynakları
2.087.361.522,88 TL’si ise yabancı
kaynakları oluşturmaktadır.
12.4-PASİF HESAPLAR (KAYNAKLAR)
Bilançonun pasifinde yer alan 2014 yılına ait kaynaklarımız 2013 yılına ait değerleri
ile karşılaştırmalı olarak aşağıda gösterilmiştir.
KAYNAKLAR
I-KISA VADELİ YABANCI
KAYNAKLAR
a-Mali Borçlar
b-Ticari Borçlar
c-Diğer Borçlar
d-Alınan Avanslar
e-Yıllara yaygın inş.ve onar.hakediş
f-Ödenecek vergi ve yükümlülükler
g-Diğer borç ve gider karşılıkları
h-Gelecek aylara ait gelir ve gid.tahakkukları
ı-Diğer kısa vadeli yabancı kaynaklar
Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar Toplamı
II-UZUN VADELİ YABANCI
KAYNAKLAR
a-Mali Borçlar
b-Ticari Borçlar
c-Diğer Borçlar
d-Alınan Avanslar
e- Borç ve gider karşılıkları
f-Gelecek yıllara ait gelir ve gid.tahakkukları
Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar Toplamı
Yabancı Kaynaklar Toplamı
III-ÖZ KAYNAKLAR
a-Ödenmiş sermaye
b-Sermaye yedekleri
c-Kâr yedekleri
d-Geçmiş yıllar zararları
e-Dönem kârı veya zararı
Öz Kaynaklar Toplamı
Kaynaklar Genel Toplamı
2013 Yılı
TL
2014 Yılı
TL
512.335.000,00 1.084.725.000,00
867.297.111,69
837.930.534,25
3.846.611,80
3.945.489,20
4.309.412,45
5.551.467,41
35.764.440,84
37.790.134,90
96.541.977,60
70.459.941,94
4.613.477,64
18.651.920,75
1.712.037,30
0,00
1.526.420.069,32 2.059.054.488,45
0,00
0,00
1.149.918,42
1.448.242,59
2.504,40
147.509,04
0,00
133,04
24.442.564,82
26.601.269,25
50.938,04
109.880,51
25.645.925,68
28.307.034,43
1.552.065.995,00 2.087.361.522,88
2.117.996.728,00 2.117.996.728,00
583.075.512,12
583.075.512,12
461.092.607,78
712.454.122,05
-251.361.514,27 -197.025.981,38
1.988.618.118,07 1.791.592.136,69
3.540.684.113,07 3.878.953.659,57
12.4.1-KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR
Bu bölümde yer alan hesaplar, vadeleri bir yılın altında olan borçlarımızı ifade
etmekte olup, ayrıntıları aşağıda gösterilmiştir.
188
12.4.1.1-MALİ BORÇLAR
Mali borçlarda görülen 1.084.725.000 TL‘nin 896.725.000,00 TL’si kamu bankalarından
kullanılan kısa vadeli ticari kredilerden, 188.000.000,00 TL’si ise Özelleştirme Fonundan
alınan kredilerden oluşmaktadır.
12.4.1.2-TİCARİ BORÇLAR
Şirketimizin ticari ilişkileri nedeniyle ortaya çıkan senetli ve senetsiz borçların
kaydedildiği hesaptır.
Şirketimizin 2014 yılı ticari borçları 837.930.534,25 TL’ye ulaşmış olup, borçların
gruplar itibariyle dağılımı 2013 yılı bilanço değerleri ile birlikte aşağıda gösterilmiştir.
Tablonun tetkikinden de anlaşılacağı üzere söz konusu borçlarımızın % 89’unu teşkil eden
748.023.484,97 TL pancar bedeline aittir.
Ticari Borçlarımızın
Alacaklı Gruplara Göre Dağılımı
Satıcılar
- Pancar bedel ve tazminatından borçlar
- Müteahhitlere borçlar
- Satınalmadan alacaklı firmalar
- Kamu İktisadi Teşebbüslerine borçlar
- Kamu kurum ve kuruluşlarına borçlar
-Yurtiçi diğer gerçek ve tüzel kişilere borçlar
Toplam
Alınan Depozito ve Teminatlar
- Makina Fab. İş Emirleri Depozitosu
- İhale depozito ve teminatları
- Vadeli şeker depozito ve teminatları
- Melas depozito ve teminatları
- D.İ.İ.B depozito ve teminatları
- Diğer depozito ve teminatlar
Toplam
Diğer Ticari Borçlar
- İstenmemiş pancar bedelinden borçlar
- Çiftçi pancar nakliye prim ve tazminatları
- Bloke paralardan borçlar
- Yurtiçi diğer gerçek kişilere borçlar
- Yurtiçi diğer tüzel kişilere borçlar
- Diğer borçlar
Toplam
Ticari Borçlar Toplamı
2013 Yılı
TL
2014 Yılı
TL
781.395.574,34
38.762.488,87
17.569.093,82
23.743.981,86
540.462,88
684.322,35
862.695.924,12
748.023.484,97
38.179.534,77
18.521.998,74
22.999.004,39
500.686,43
2.379.055,32
830.603.764,62
102.480,84
1.542.986,13
3.240,00
465.521,58
185.659,13
830.188,15
3.130.075,83
200.309,42
2.064.832,16
1.250,00
454.667,98
13.679,93
717.158,04
3.451.897,53
166.764,80
1.141.354,92
150.304,72
5.816,97
6.374,72
495,61
1.471.111,74
867.297.111,69
162.274,06
3.368.847,19
333.628,20
3.046,44
7.076,21
0,00
3.874.872,10
837.930.534,25
Yukarıdaki tabloda görüleceği üzere 2014 yılı sonu itibariyle ticari borçlarımızda 2013
yılına göre 29.366.577,44 TL azalış meydana gelmiştir.
189
Kamu İktisadi Teşebbüslerine olan 22.999.004,39 TL borcumuzun detayı aşağıdadır.
Tutarı
TL
Açıklama
BOTAŞ - Doğalgaz Bedeli
22.798.082,41
TEDAŞ ve İlgili birimler Elektrik Bedeli
161.388,05
TÜRK TELEKOM - Telefon Kon.Ücreti
6.907,53
Et ve Süt Kurumu-Et Bedeli
27.741,20
Diğer
4.885,20
Toplam
22.999.004,39
12.4.1.3-DİĞER BORÇLAR
Bu hesapta görülen 3.945.489,20 TL’nin detayı 2013 yılı ile mukayeseli olarak
Diğer Borçlarımızın
Alacaklı Gruplara Göre Dağılımı
- Ortaklara borçlar
- Personele borçlar
- Diğer Çeşitli Borçlar
- Genel Bütçe Kapsamındaki Kamu İdarelerine Borçlar
- Düzenleyici ve Denetleyici Kurumlar
- Sosyal Güvenlik Kurumları
- Özel Bütçeli İdareler
- Mahalli İdareler
- Avukatlık ücreti
- Bloke edilen Personel Borçları
- Pancar Ekicileri Kooperatifleri
- Pankobirlik
- Şekerspor Kulübü
- Sigorta Şirketleri
- Kefalet Sandığı
- Kıdem Tazminatından Borçlar
- Yurtiçi diğer gerçek kişiler
Diğer Çeşitli Borçlar Toplamı
Diğer Borçlar Toplamı
190
2013 Yılı
TL
150.000,00
59.348,16
2014 Yılı
TL
0,00
194.304,62
324.658,00
331.958,90
481.029,39
372.428,08
1.903,05
6.027,32
108.802,39
1.707.165,49
12.183,47
368,78
47.181,52
162.287,78
592.267,60
27.853,50
29.758,71
201.927,50
3.751.184,58
3.945.489,20
83.995,73
1.670.000,59
13.093,55
22.519,13
17.259,00
141.351,28
804.023,16
27.853,50
188.758,93
11.791,87
3.637.263,64
3.846.611,80
12.4.1.4-ALINAN AVANSLAR
Alınan Sipariş Avansları
Yurtiçi Alıcılardan Alınan Avanslar
a) Şeker müşterileri
b) Melas müşterileri
c) Şlempe müşterileri
d) Yaş küspe müşterileri
e) Diğer müşteriler
Toplam
Yurtdışı alıcılardan alınan avanslar
Diğer avanslar
Toplam
2013 Yılı
TL
2014 Yılı
TL
1.162.623,83
2.745.372,64
21.752,39
371.656,52
6.380,67
4.307.786,05
3.458.386,93
2.056.250,24
35.728,80
5.550.365,97
1.058,25
568,15
4.309.412,45
1.101,44
5.551.467,41
12.4.1.5-ÖDENECEK VERGİ VE YÜKÜMLÜLÜKLER
Şirketimizin gerek kendi tüzel kişiliği, gerekse personeli ve ilişkide bulunduğu
üçüncü şahıslar dolayısıyla mükellef ve sorumlu sıfatıyla ödemekle yükümlü bulunduğu
Vergi, Resim, Harç ve Sosyal Sigorta Primleri ile Emekli Sandığı kesenekleri, İcra
kesintileri ve muhtelif teşekkül ve kurumlara ait aidat ve iştirak paylarına ait 37.790.134,90
TL tutarındaki Ödenecek Vergi ve Diğer Yükümlülükler hesabının detayı 2013 yılı ile
karşılaştırmalı olarak aşağıda gösterilmiştir.
Ödenecek Vergi ve Diğer Yükümlülükler
1- Ödenecek vergi ve fonlar
a) Gelir vergisi
b) Katma değer vergisi
c) Damga vergisi
d) Kurumlar Vergisi
e) Diğer vergiler
Toplam
2- Ödenecek sosyal güvenlik kesintileri
a) Emekli San.(Emekli İkramiyesi ve makam tazm.)
b) S.S.Kurumu (İşçi ve işveren payı)
c) İşsizlik Sigortası (İşçi ve işveren payı)
Toplam
3- Vadesi geçmiş ertelenmiş veya taksitlendirilmiş
vergi ve diğer yasal yükümlülükler
4- Ödenecek diğer yükümlülükler
a) İcra kesintileri
b) Aidat ve Paylar
c) İhtiyati Tedbir Konulan Kesintiler
d) Bloke Edilen Kesintiler
e) Diğer Kesintiler
Toplam
Ödenecek Vergi ve Yüküm.Toplamı
191
2013 Yılı
TL
2014 Yılı
TL
13.269.258,27
1.737.213,78
1.071.495,76
36.964,63
16.114.932,44
13.660.964,18
2.218.228,54
938.490,57
41.163,30
16.858.846,59
1.093.768,92
13.231.138,22
1.146.868,34
15.471.775,48
655.765,40
14.147.630,66
1.228.600,37
16.031.996,43
4.038.366,16
4.677.891,94
49.373,93
46.180,53
4.605,79
39.206,51
74.172,56
4.888,32
4.605,79
39.344,57
98.388,70
221.399,94
37.790.134,90
139.366,76
35.764.440,84
12.4.1.6-BORÇ VE GİDER KARŞILIKLARI
Bu hesap bilanço tarihinde belirgin olarak ortaya çıkan ancak tutarının ne olacağı
kesin olarak bilinmeyen veya tutarı bilinmekle birlikte ne zaman tahakkuk edeceği belli
olmayan giderlerin yıllık dönem içinde maliyet ve bilanço hesaplarına aktarılmasını
sağlamak üzere tesis edilen ve tediye ile sarfiyatın ertesi yıl yapılacak gider tahakkuklarını
göstermektedir. Söz konusu giderler 2013 yılı ile mukayeseli olarak aşağıda gösterilmiştir.
Borç ve Gider Karşılıkları
1- Kurumlar Vergisi
2- Gelir Vergisi
3- Sivil Savunma Fonu
4- Tabi Afetler Fonu
Toplam
5- Diğer Borç ve Gider Karşılıkları
a) Hammadde ve malzeme giderleri
b) Personel giderleri
c) Hariçten temin edilen hizmetler
d) Nakliye ve sigorta giderleri
e) Vergi, resim ve harç giderleri
f) Yatırım giderleri
g) Yatırım karşılıkları
i) Diğer Faiz Tahakkukları
h) Diğer muhtelif masraflar
i) Diğer Borç ve Gider Karşılıkları
Toplam
Toplam
Dönem Kârından Peşin Ödenen Vergi (-)
Genel Toplam
2013 Yılı
TL
2014 Yılı
TL
-
-
36.975.686,51
34.107.910,36
3.315.986,36
10.575.150,79
1.034.324,35
2.041.090,10
1.428.908,00
6.617.012,41
136.919,14
308989,58
96.541.977,60
96.541.977,60
18.930.917,91
32.526.364,37
2.777.700,36
5.097.548,54
223.801,86
2.647.170,00
448.538,00
6.535.250,89
988.451,53
284.198,48
70.459.941,94
70.459.941,94
96.541.977,60 70.459.941,94
12.4.1.7-GELECEK AYLARA AİT GELİRLER VE GİDER
TAHAKKUKLARI
2014 yılı gelecek aylara ait gelirler ve gider tahakkukları hesabının tutarı
18.651.920,75 TL olup, detayı 2013 yılı ile mukayeseli olarak aşağıda gösterilmiştir.
192
2013 Yılı
TL
Gelecek Aylara Ait
Gelirler ve Gider Tahakkukları
2014 Yılı
TL
1-Gelecek Aylara Ait Gelirler
- Kira gelirleri
990
29.110,71
4.103,54
3.939,74
43.892,18
0,00
135,03
135,03
49.120,75
33.185,48
415.970,22
197.551,02
- Belgesi gelmeyen mal ve hizmet borç.
4.148.386,67
18.421.184,25
Toplam
Genel Toplam
4.564.356,89
4.613.477,64
18.618.735,27
18.651.920,75
- Maliyet kesirleri
- Diğer
* El atmadan kaynaklanan ve tapu devir
işlemleri yapılamayan taşınmaz geliri
* Diğer
Toplam
2-Gider Tahakkukları
- Ödenecek personel istihkakları
12.4.2-UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLAR
Bu bölümde yer alan hesaplar bir yıldan sonra ödenecek borçlarımızı göstermekte
olup, ayrıntıları aşağıda gösterilmiştir.
12.4.2.1-TİCARİ BORÇLAR
2014 yılı ticari borçlarımız 2013 yılı ile mukayeseli olarak aşağıda gösterilmiştir.
Ticari Borçlar
Satıcılar
Alınan depozito ve teminatlar
Toplam
2013 Yılı
2014 Yılı
TL
TL
1.149.918,42
1.448.242,59
1.149.918,42
1.448.242,59
12.4.2.2-DİĞER BORÇLAR
Diğer borçlarımızda görülen 147.509,04 TL’nin detayı 2013 yılı ile mukayeseli
olarak aşağıda gösterilmiştir.
193
Diğer Borçlar
- Ortaklara Borçlar
2013 Yılı
2014 Yılı
TL
TL
147.500,00
- Sosyal güvenlik kurumlarına borçlar
- Mahalli idarelere borçlar
2.495,36
-
9,04
9,04
2.504,40
147.509,04
- Kamu işletmelerine borçlar
- Yurtiçi diğer gerçek ve tüzel kişilere borçlar
Toplam
12.4.2.3-BORÇ VE GİDER KARŞILIKLARI
Bu hesapta görülen 26.601.269,25 TL’nin detayı 2013 yılı ile mukayeseli olarak
Borç ve Gider Karşılıkları
2013 Yılı
TL
1- Kıdem Tazminatı Karşılığı
2- Dahili Sigorta Fonu Karşılığı
Toplam
2014 Yılı
TL
29.037,30
29.037,30
24.413.527,52
24.442.564,82
26.572.231,95
26.601.269,25
12.4.2.4-GELECEK YILLARA AİT GELİRLER VE GİDER
TAHAKKUKLARI
Gelecek yıllara ait gelirler ve gider tahakkuklarında görülen 109.880,51 TL’nin
tamamı gelecek yıllara ait gelirlerden oluşmakta olup , bunun
109.328,51 TL’si kira
bedelini, 552,00 TL’si ise tapu devir işlemleri yapılamayan gayrimenkullerin satış bedelini
ifade etmektedir.
194
12.4.3-ÖZ KAYNAKLAR
Şirketimizin esas sermayesi
2.117.996.728,00 TL olup,
tamamı ödenmiştir.
Öz kaynak kalemlerinden Şirketimiz ödenmiş sermayesine kâr yedeklerinin ilavesi ile
oluşan meblağdan geçmiş yıllar zararlarının ve 2014 yılı dönem zararının tenzili ile öz
kaynaklarımızın 31.12.2014 tarihi itibariyle toplamı 1.791.592.136,69 TL’ye baliğ olmuş ve
2013 yılı ile mukayeseli olarak aşağıda gösterilmiştir.
Kaynaklar Detayı
A-Ödenmiş Sermaye
1- Esas Sermaye
2- Ödenmemiş sermaye (-)
3- Sermaye Düzeltmesi Olumlu Farkları
Toplam
B-Sermaye Yedekleri
1- M.D.V.Yeniden Değerleme Artışı
2013 Yılı
TL
2014 Yılı
TL
2.117.996.728,00
2.117.996.728,00
2.117.996.728,00
2.117.996.728,00
543.447.593,60
39.627.918,52
543.447.593,60
39.627.918,52
583.075.512,12
583.075.512,12
461.092.607,78
(-) 251.361.514,27
1.988.618.118,07
712.454.122,05
(-) 197.025.981,38
1.791.592.136,69
Fark
TL
2- İştirakler Yeniden Değer.Artışı
3- Diğer sermaye yedekleri
Toplam
C-Kâr Yedekleri
1- Yasal yedekler
2- Olağanüstü yedekler
3- Özel Fonlar
Toplam
D-Geçmiş Yıllar Kârları
E-Geçmiş Yıllar Zararları (-)
F-Dönem Net Kârı veya Zararı
Öz Kaynaklar Toplamı
0,00
0,00
251.361.514,27
(-) 54.335.532,89
(-) 197.025.981,38
Yukarıdaki tabloda görüldüğü gibi geçen yıla göre öz kaynaklarımızda 197.025.981,38
TL azalış meydana gelmiş olup bu azalış, 2014 yılı dönem zararından kaynaklanmaktadır.
Faaliyet Raporumuzun sonuna eklenmiş bulunan bilançoya göre 31.12.2014 tarihi
itibariyle kaynaklarımız 3.878.953.659,57 TL’ye ulaşmış olup, bu meblağın 2.087.361.522,88
TL’si yabancı kaynakları, bakiye 1.791.592.136,69 TL’si ise öz kaynakları ifade etmektedir.
Varlıklarımızın 2.728.570.650,73 TL’si dönen, 1.150.383.008,84 TL’si ise duran varlıkları
ifade etmektedir. Öz kaynaklarımızda yer alan detaylı açıklamalar aşağıda belirtilmiştir.
195
12.4.3.1-ÖDENMİŞ SERMAYE
28.10.1984 tarih 18559 sayılı resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren Şirket
Ana Statüsünün 3/5.maddesi ile Şirketimizin esas sermayesinin tamamı Devlet’e ait olmak
üzere 170 milyar lira olarak tespit edilmiştir.
Daha sonra Yüksek Plânlama Kurulunun;
09.02.1989 tarih
89/1-9 sayılı kararı ile
500 milyar liraya
25.09.1990 tarih
90/T-80 sayılı kararı ile
1 trilyon liraya
15.06.1992 tarih
5 trilyon liraya
18.05.1994 tarih
10 trilyon liraya
09.08.1995 tarih
20 trilyon liraya
12.12.1997 tarih
60 trilyon liraya
18.08.1998 tarih
150 trilyon liraya
26.05.2002 tarih
300 trilyon liraya
27.10.2002 tarih
500 trilyon liraya
06.08.2003 tarih
850 trilyon liraya
09.09.2003 tarih
1 katrilyon liraya
24.12.2003 tarih
1 katrilyon 300 trilyon liraya
02.12.2005 tarih
1 milyar 600 milyon TL’ye,
02.05.2008 tarih
ÖİB-413 sayılı Olur ile
2 milyar 100 milyon TL’ye,
04.12.2009 tarih
2 milyar 104 milyon TL’ye
16.04.2010 tarih
2 milyar 118 milyon TL’ye
yükseltilmiştir. En son yapılan sermaye artışı, Ankara Ticaret Sicili Memurluğunca
24.04.2010 tarihinde tescil edilmiş ve Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinin 27.04.2010 tarihli
7551 sayılı nüshasının 638.sayfasında yayımlanmıştır.
ŞİRKETİMİZİN SERMAYE KOMPOZİSYONU
(31.12.2014)
Esas Sermaye
Tutarı
TL
Açıklama
T.C.Başbakanlık
Özelleştirme İdaresi Başkanlığı 2.117.996.728,00
Toplam
2.117.996.728,00
196
Ödenmiş
Sermaye Tutarı
TL
2.117.996.728,00
2.117.996.728,00
Ödenmemiş
Sermaye Tutarı
TL
-
12.4.3.2-KÂR YEDEKLERİ
2014 yılı sonu itibariyle 583.075.512,12 TL olan kâr yedeklerimizin, 543.447.593,60
TL’si yasal yedekler, 39.627.918,52 TL’si olağanüstü yedeklerden ibarettir.
Yedekler, Şirketimizin ileride doğabilecek muhtemel zararlarını karşılamak amacıyla
Türk Ticaret Kanunu ve Ana Sözleşmemiz gereğince dönem kârlarından ayrılan esas
sermayeye katılmaksızın Şirket öz kaynakları meyanında bırakılmış bulunan kârları
kapsamaktadır.
197
13-GELİR TABLOSU - KÂR ZARAR HESABI
Şirketimizin; 2014 yılı satış hacmi
3.098.310.267,48 TL, dönem
zararı ise 197.025.981,38 TL
olarak gerçekleşmiştir.
13.1-KÂR VE ZARAR
Raporumuzun sonunda yer alan 2014 yılına ait Gelir Tablosunun (Kâr ve Zarar
Hesabı) tetkikinden de anlaşılacağı üzere; Şeker Fabrikaları, Makina Fabrikaları, E.M.A.F,
Şeker Enstitüsü ve Alkol Fabrikalarımızın yıllık net satışları 3.098.310.267,48 TL olup, bu
meblağdan mal ve hizmet satışları maliyet tutarını teşkil eden 2.914.315.530,17 TL’nin
tenzilinden sonra 2014 yılı brüt satış kârımız 183.994.737,31 TL olarak gerçekleşmiştir. Brüt
satış kârından faaliyet giderleri 187.787.469,96 TL’nin tenzilinden sonra faaliyet kârı veya
zararı (-) 3.792.732,65 TL olmaktadır. Söz konusu zarara diğer olağan gelir ve kârlar tutarı
15.172.438,80 TL’nin ilavesi, diğer olağan gider ve zararlar tutarı 7.903.349,68 TL ile
finansman giderleri tutarı 70.120.922,90 TL’nin tenzilinden sonra olağan kâr veya zarar (-)
66.644.566,43 TL olmaktadır. Söz konusu zarara olağandışı gelir ve kârlar tutarı
10.209.665,51 TL’nin ilavesi, olağan dışı gider ve zararlar tutarı 140.591.080,46 TL’nin
tenzilinden sonra Şirketimizin dönem zararı 197.025.981,38 TL olarak gerçekleşmiştir.
13.2-DÖNEM KÂR VE ZARARLARI
Şirketimizin son beş yıla ait kâr ve zararının ödenmiş sermayeye oranları aşağıda
gösterilmiştir.
Yıllar
Ödenmiş Sermaye
TL
2010
2011
2012
2013
2.117.996.728,00
2.117.996.728,00
2.117.996.728,00
2.117.996.728,00
2014
2.117.996.728,00
Dönem Kârı
veya Zararı
TL
(-) 59.749.895,07
(-) 134.883.257,69
(-) 198.228.580,25
(-) 251.361.514,27
(-) 197.025.981,38
198
Ödenmiş
Sermayeye
Göre
%
2,82
6,37
9,35
11,87
9,30
13.3-GELİR TABLOSU
Raporumuzun sonunda yer alan Gelir Tablosuna (Kâr ve Zarar Cetveli) ait rakamlar
gelir ve gider kalemleri itibariyle 2014 yılı ile mukayeseli olarak aşağıda gösterilmiştir.
Gelir Tablosu
2013 Yılı
2014 Yılı
TL
TL
2.757.593.713,22
3.098.350.625,05
Gelir ve Gider Hesapları
Brüt satışlar
Satıştan İadeler
3.825.446,67
40.357,57
Satış indirimleri
-
-
Net satışlar
2.753.768.266,55
3.098.310.267,48
Satışların maliyeti
2.692.697.638,83
2.914.315.530,17
61.070.627,72
183.994.737,31
177.651.492,83
187.787.469,96
-116.580.865,11
-3.792.732,65
24.721.295,49
15.172.438,80
4.492.917,22
7.903.349,68
25.184.670,33
70.120.922,90
-121.537.157,17
- 66.644.566,43
14.942.850,21
10.209.665,51
144.767.207,31
140.591.080,46
-251.361.514,27
- 197.025.981,38
Brüt satış kârı veya zararı
Faaliyet giderleri
Faaliyet kârı veya zararı
Diğer olağan gelir ve kârlar
Diğer olağan gider ve zararlar
Finansman giderleri
Olağan kâr veya zarar
Olağandışı gelir ve kârlar
Olağandışı gider ve zararlar
Dönem Kârı veya Zararı
2014 yılı dönem zararımızı teşkil eden 197.025.981,38 TL’nin faaliyet nevileri
itibariyle detayı raporumuzun mali durum bölümünde yer alan gelir tablosunda ayrıca
gösterilmiştir.
13.4-DÖNEM KÂRI VE ZARARLARININ İŞLETMELERE GÖRE
DAĞILIMI
2014 yılı dönem zararımızı teşkil eden 197.025.981,38 TL’nin faaliyet konuları
itibariyle dağılımı 2013 yılı ile mukayeseli olarak aşağıda gösterilmiştir.
199
2013 Yılı
Kâr veya Zarar
Açıklama
TL
Şeker Fabrikaları Kârı veya Zararı
- 216.001.395,39
Alkol
"
"
2.377.984,06
Makina Fabrikaları Kârı veya Zararı
- 9.337.630,66
Diğer Kârlar Bakiyesi (*)
- 28.400.472,28
Toplam
- 251.361.514,27
2014 Yılı
Kâr veya Zarar
TL
- 176.889.412,44
1.949.128,15
- 7.830.028,57
- 14.255.668,52
- 197.025.981,38
(*) 2014 yılı diğer kâr ve zararların detayı aşağıda gösterilmiştir.
Kâr veya Zarar
TL
(-)
2.522.666,46
Açıklama
 Şeker Enstitüsü
 Merkez
:
 Kambiyo Kârları
 Kambiyo Zararları
 Emeklilik Tazminatı
 Mahkeme ve İcra Masraflarından Yapılan
Tahsilatlar
 İrad Kaydedilen Teminat Tutarları
 Kıdem Tazm.ve Emek.İkram.
 Emekli Sand.Öd.Makam.Tazm.
 Önceki Dönem Personel İstihkakları
 Vefat Eden Pers. Varislerine Öd. Ölüm Yard.
 Mahkeme Kararına İstinaden Yapılan Ödemeler
 Maddi Duran Varlık Satış Zararları (Bina Satış
Zararı)
 Vergi ve SGK Gecikme Zamları
 İlama Müstenit Ödenen Tazminatlar
 ÖYK Kararıyla Kızılay’a Hibe Edilen Şekerden Teslim
Edilen 5.355 Ton Şeker Bedeli
 Özel İletişim Vergisi
 Diğer Kârlar
 Diğer Zararlar
Merkez Toplamı : (-)
Toplam : (-)
131.669,02
35.350,15
10.439,40
1.703,49
1.300,00
654.226,46
1.695.476,36
5.019,43
28.934,62
73.218,14
147.190,40
7.519,42
29.908,13
9.172.579,50
7.279,28
151,24
684,52
11.733.002,06
14.255.668,52
13.5-ŞEKER SATIŞ KÂRI
Bilanço ve Gelir Tablosu, Vergi Usul Kanunu, Kurumlar Vergisi Kanunu,
Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun ve Türk Ticaret Kanunu ve diğer ilgili mevzuat
hükümlerine göre düzenlenmiş, ayrıca 2014 yılı bilançosu ile gelir tablosunun tanziminde
aşağıda yazılı hususlar dikkate alınmıştır.
200
Şeker maliyeti 2013 yılında olduğu gibi dönem ağırlıklı ortalama maliyet yöntemine
göre hesaplanmış olup, Türkşeker Fabrikalarınca istihsal edilen şeker miktarı ve maliyet
masrafları ile devre başı stok miktarı ve tutarları birleştirilmek suretiyle A kotası, B kotası ve
C şekeri stok maliyetleri tespit edilmiştir.
Şeker maliyetleriyle ilgilendirilmekte olan kâr ve zarar hesaplarına intikal eden bazı
masraf ve gelirlerinden melas, yaş pancar posası ve gider karşılığı tahsil edilen paraların
dışında kalanlar 09.10.1986 tarih, 1822/38-1 sayılı Yönetim Kurulu kararına istinaden şeker
maliyetiyle ilgilendirilmeksizin dönem kâr veya zararı hesabına intikal ettirilmiştir.
13.6-İŞLETMELER İTİBARİYLE FAALİYET KÂR VEYA ZARARI
1-Şirketimiz dönem kârına esas olmak üzere 2014 yılında şeker fabrikalarımız ile
Şeker Enstitüsündeki işletme faaliyetlerinden 183.806.351,73 TL brüt satış kârı meydana
gelmiştir. Bu meblağdan faaliyet giderleri 180.970.120,49 TL’nin tenzili ile faaliyet kârı veya
zararı 2.836.231,24 TL’ye baliğ olmaktadır.
Söz konusu meblağa işletmelerimiz diğer olağan gelir ve kârlar yekünü 8.235.159,47
TL’nin ilavesi ve diğer olağan gider ve zararlar yekünü 6.119.155,06 TL ile finansman
giderleri 68.042.771,01 TL’nin tenzili ile 63.090.535,36 TL olağan zarara, 9.708.434,54 TL
olağandışı gelir ve kârların ilavesi, 124.080.849,93 TL olağandışı gider ve zararların
tenzilinden sonra Şeker Fabrikaları ile Şeker Enstitüsü’nün bakiye zararı 177.462.950,75 TL
olarak gerçekleşmiş olup, detayı aşağıda gösterilmiştir.
201
İŞLETMELERİMİZ DÖNEM KÂRLARI VE ZARARLARI
2013 Kâr veya Zararı 2014 Kâr veya Zararı
Şeker Fabrikaları
TL
TL
Afyon
26.827.915,49
42.817.878,77
Ağrı
-11.000.353,06
-26.852.370,92
Alpullu
-20.812.803,45
-18.603.191,09
Ankara
1.851.323,80
-53.132,68
Bor
-1.159.508,97
7.624.899,49
Burdur
11.703.068,81
16.708.564,25
Çarşamba
-16.307.679,27
-17.404.870,78
Çorum
-5.314.704,84
-16.068.960,23
Elazığ
-6.689.273,04
-7.645.472,46
Elbistan
-29.837.776,35
-13.404.343,49
Erciş
-9.197.514,80
-5.139.420,93
Ereğli
-95.392.477,17
-45.908.026,24
Erzincan
-2.168.452,47
-1.850.642,31
Erzurum
-1.355.455,86
-4.560.594,17
Eskişehir
-6.948.276,77
-360.820,14
Ilgın
-65.008.326,77
-63.032.693,47
Kars
-3.295.033,23
-16.511.352,21
Kastamonu
7.223.931,91
-4.314.189,21
Kırşehir
5.428.082,36
-14.195.209,25
Malatya
-1.459.599,93
-4.443.164,59
Muş
-473.342,51
-4.253.436,11
Susurluk
-20.801.022,97
-9.448.620,78
Turhal
12.522.262,12
24.366.049,00
Uşak
503.756,79
-1.249.411,52
Yozgat
17.537.848,85
8.842.246,78
Toplam
-213.623.411,33
-174.940.284,29
Şeker Enstitüsü
-1.583.894,81
-2.522.666,46
Genel Toplam
-215.207.306,14
-177.462.950,75
2-Makina Fabrikalarımız ile E.M.A.F.’nın 2014 yılı faaliyetleri sonucu meydana gelen
7.830.028,57 TL dönem zararı 2013 yılı ile mukayeseli olarak aşağıda gösterilmiştir.
2013 Yılı
Dönem Kârı
veya Zararı
TL
-3.175.819,97
-1.706.291,38
-4.455.519,31
Makina Fabrikaları
Ankara Makina Fabrikası
Eskişehir “
“
E.M.A.F
Toplam
-9.337.630,66
2014 Yılı
Dönem Kârı
veya Zararı
TL
-1.427.322,23
-2.371.381,48
-4.031.324,86
-7.830.028,57
3-Alkol Fabrikalarımızın işletme faaliyet kârı 1.949.128,15 TL olarak gerçekleşmiş
olup, 2013 yılı ile mukayeseli olarak aşağıda gösterilmiştir.
202
Alkol Fabrikası
Eskişehir
Toplam
2013 Yılı
Karı/Zararı
TL
2.377.984,06
2.377.984,06
2014Yılı
Karı/Zararı
TL
1.949.128,15
1.949.128,15
4-2014 yılı Gelir Tablosunun Diğer Olağan Gelir ve Kârlar bölümünde kayıtlı bulunan
15.172.438,80 TL’nin detayı aşağıda gösterilmiştir.
Diğer Olağan Gelir ve Kârlar
Faiz Gelirleri
Konusu Kalmayan Karşılıklar
Kambiyo Kârları
Toplam
- Gayrimenkul Kira Gelirleri
- Malzeme, Atık ve Hurda Satış Kârları
- Alakart Yemek Kârı
- Kantin Kârı
- Ambara İthal Edilen Hurda Eşya ve Malz.İz Bedeli
- Makina Fabrikaları Dönem Gider Hissesi
- Değerleme Farkları (Cari Dönem)
- Şeker Depolama Primi (Cari Yıl)
- Sun’i Gübre Katkı Payı
- Temerrüt ve Diğer Faiz Gelirleri
- Zirai Faaliyet Gelirleri Olumlu Farkları
- Bedelli Şeker Masrafları Olumlu Farkı
- Operatörlük Kurs Ücreti
- Diğer
Toplam
Genel Toplam
TL
496.402,15
334.835,80
152.464,81
983.702,76
521.564,69
842.180,15
433.317,38
125.219,07
45.667,41
7.413.369,92
63.948,30
1.746.567,31
2.570.084,20
327.156,47
10.178,39
85.879,27
1.894,68
1.708,80
14.188.736,04
15.172.438,80
5- 2014 yılı Gelir Tablosunun Diğer Olağan Gider ve Zararlar bölümünde kayıtlı
bulunan 7.903.349,68 TL’nin detayı aşağıda gösterilmiştir.
Diğer Olağan Gider ve Zararlar
Karşılık Giderleri
Kambiyo Zararları
Toplam
TL
3.773.548,43
113.986,13
3.887.534,56
Diğer Olağan Gider ve Zararlar
Malzeme, Atık ve Hurda Satış Zararları
Emeklilik Tazminatı
Emekli Sandığına Ödenen Makam Tazminatı
Motorlu Taşıtlar Vergisi (I No.lu Tarife)
Değerleme Farkları (Önceki Yıl Kar Kaydedilen)
Bedelli Şeker Masrafları Olumsuz Farkı
İstimalden Kaldırılan MDV Amortismanı
Toplam
Genel Toplam
1.242.919,27
985.617,13
1.695.476,36
2.405,00
13.719,15
1.497,56
74.180,65
4.015.815,12
7.903.349,68
203
6-Gelir Tablosunun Olağandışı Gelir ve Kârlar bölümünde yer alan 10.209.665,51
TL’nin 1.094.960,16 TL’si Önceki Dönem Gelir ve Kârları, 9.114.705,35 TL’si ise Diğer
Olağandışı Gelir ve Karlardan oluşmakta olup detayları aşağıda gösterilmiştir.
Olağandışı Gelir ve Kârlar
TL
Önceki Dönem Gelir ve Kârları
Cari Yılda Ambara İade Edilen Malzeme Bedeli
201.998,39
Mahkeme ve İcra Masraflarından Cari Yılda Yapılan Tahsilatlar
45.522,80
Şeker Depolama Primi (Önceki Döneme Ait)
769.003,69
İhracı Edilmeyen Mamul Fiyat Farkı
12.590,77
Önceki Dönem Personel İstihkakları
3.254,39
Toplam 1.032.370,04
Diğer Önceki Dönem Gelir ve Karları
- Fiyat Farkı hesaplamasından doğan fark
29.378,51
- Önceki Yılda Satılan Malzeme Bedelinin Tahsili
21.064,43
- Sigorta hasar Bedeli Tazmini
4.850,00
- Önceki Yıla Ait Penalite ve Nefaset Farkı
2.852,32
- Tasarrufu Kısıtlı Taşınmazların Emlak Ver.9/10'luk Tutarı
2.495,36
- Kiralık Aracın İadesinden Doğan Kasko Bed.
1.799,50
- Diğer
150,00
Toplam
62.590,12
Genel Toplam 1.094.960,16
Diğer Olağandışı Gelir ve Kârlar
Maddi Duran Varlık Satış Karları
Tazminat ve Ceza Gelirleri
Sayım ve Tesellüm Fazlalıkları
Üretim Yapmayan Fabrika Gelirleri
5 Yıl İçinde Talep Edilmeyen Personel İstihkakları
10 Yıl İçinde Talep Edilmeyen Mal ve Hizmet Bedelleri
Vergi ve Muhtelif Küsurat Farkları
İrad Kaydedilen Teminat Tutarları
İlama Müstenit Yapılan Tahsilatlar
Teftiş Kurulu Mucipnamesiyle Yapılan Tahsilatlar
Toplam
TL
5.624,51
2.679.003,84
5.002.071,44
1.108.280,05
4.967,33
16.170,46
2.255,37
261.921,27
7.538,95
5.367,13
9.093.200,35
Toplam
Genel Toplam
11.448,00
9.812,79
244,21
21.505,00
9.114.705,35
Diğer Olağandışı Gelir ve Karlar
- Kamulaştırılan Arazinin Tel Örgü Bedeli
- Rücuen İş Kazası Tazminatı
- Diğer
204
7-2014 yılı Gelir Tablosunun Olağan Dışı Gider ve Zararlar bölümünde kayıtlı
bulunan 140.591.080,46 TL’nin detayı aşağıda gösterilmiştir.
TL
Olağandışı Gider ve Zararlar
Çalışmayan Kısım Gider ve Zararları
Üretim Yapmayan Alkol Fabrikası Giderleri
Makine Fabrikaları Atıl İşçilik Giderleri
Toplam
Üretim Yapmayan Fabrika Giderleri
- Ağrı
- Alpullu
- Çarşamba
- Kars
Toplam
Çalışmayan Kısım Giderleri Toplam
Önceki Dönem Gider ve Zararları
Daimi İşçi Kıdem Tazminatı
Muvakkat İşçi Kıdem Tazminatı
Memur ve Sözleşmeli Per.Emekli İkramiyesi
Diğer Önceki Dönem Gider ve Zararları
- Önceki Dönem Personel İstihkakları
- Ölen Personelin Varislerine Öd. Ölüm Yardımı
- Noksan Pancar Bedeli ve Kota Cezası İadesi
- Önceki Yıllara Ait Emlak Vergisi
- Önceki Yıllara Ait Atıksu Bedeli
- Önceki Yıllara Ait Doğalgaz Aşım Bedeli
- Önceki Yıllara Ait KiraBedeli
- Önceki Dönem Eksik Ödenen Fiyat Farkı
- Diğer
Toplam
Diğer Olağandışı Gider ve Zararlar
Maddi Duran Varlık Satış Zararları
Tazminat ve Ceza Giderleri
Sayım ve Tesellüm Noksanlıkları
Toplam
Diğer Olağandışı Gider ve Zararlar
- İlama Müstenit Ödenen Tazminatlar
- Ödenen İş Kazası Tazminatları
- Mahkeme Kararına İstinaden Yapılan Ödemeler
- Yönetim Kurulu Kararına İstinaden Yapılan Ödemeler
- ÖYK Kararıyla Bedelsiz Devredilen Varlıklar
- Özel İletişim Vergisi
- Noksan Ayrılan Amortisman (KKEG)
- Maddi Duran Varlık vb.İmhalar
- Diğer
Toplam
Genel Toplam
205
365.583,06
4.132.144,66
4.497.727,72
19.736.658,41
12.450.656,98
12.601.240,56
12.811.231,45
57.599.787,40
62.097.515,12
42.563.039,49
16.009.207,67
2.921.320,31
27.202,76
151.662,28
10.326,47
549.053,72
532.228,35
667.188,04
3.792,00
5.956,38
623,11
63.441.600,58
398.404,42
935.415,30
1.066,32
1.334.886,04
193.478,06
608.982,71
2.352.098,04
402.629,66
9.916.169,45
55.610,79
23.969,00
163.944,23
196,78
13.717.078,72
140.591.080,46
Önceki bölümlerde arz ve izah edilen faaliyetlerimizin her safhasında görev alan ve
üstün bir gayret gösteren Sanayimizin tüm personeline teşekkürlerimi sunmayı mutlu bir
görev saymaktayım
Her yıl olduğu gibi 2014 yılı faaliyet dönemimizde de karşılaştığımız çeşitli
problemlerimizin hallinde yakın alâka, yardım ve desteklerini esirgemeyen başta Özelleştirme
İdaresi Başkanlığı olmak üzere D.P.T.Müsteşarlığı ve T.C.Sayıştay Başkanlığına teşekkürlerimi
saygıyla arzederim.
Yönetim Kurulu Başkanı
ve
Genel Müdür V.
206
207
ALACAK
Hikmet UZUNOĞLU
Mali İşler ve Muhasebe
Dairesi Başkanı
Hasan ALKAN
Genel Müdür Yardımcısı
GENEL TOPLAM
602.436.878,91
GENEL TOPLAM
TOPLAM
DÖNEM ZARARI
602.436.878,91
195.545.520,53 I-ŞEKER SATIŞ KÂRLARI
II-ALKOL SATIŞ KÂRLARI
47.957,60 III-MAKİNA FABRİKALARI KÂRLARI
406.843.400,78 IV-DİĞER KÂRLAR
TL
DÖNEM KÂRI
TOPLAM
I-ŞEKER SATIŞ ZARARLARI
II-ALKOL SATIŞ ZARARLARI
III-MAKİNA FABRİKALARI ZARARLARI
IV-DİĞER ZARARLAR
BORÇ
2014 YILI KÂR-ZARAR TABLOSU
31/12/2014
183.746.262,97
183.746.262,97
181.609.819,85
1.949.128,15
187.314,97
KÂR TL
380.772.244,35
380.772.244,35
380.772.244,35
ZARAR TL
Sami ÖLMEZTOPRAK
ve
Genel Müdür V.
602.436.878,91
197.025.981,38
405.410.897,53
377.155.340,38
1.949.128,15
235.272,57
26.071.156,43
TL
BAKİYE
31.12.2014 TARİHLİ AYRINTILI BİLANÇO
AKTİF (VARLIKLAR)
TL
DÖNEN VARLIKLAR
HAZIR DEĞERLER
Kasa
Alınan Çekler
Bankalar
Verilen Çekler ve Ödeme Emirleri (-)
Diğer Hazır Değerler
MENKUL KIYMETLER
Hisse Senetleri
Özel Kesim Tahvil, Senet ve Bonoları
Kamu Kesimi Tahvil, Senet ve Bonoları
Diğer Menkul Kıymetler
Menkul Kıymet Değer Düşüş Karşılığı (-)
TİCARİ ALACAKLAR
Alıcılar
Alacak Senetleri
Alacak Senetleri Reeskontu (-)
Kazanılmamış Finansal Kiralama Faiz Gelirleri (-)
Verilen Depozito ve Teminatlar
Diğer Ticari Alacaklar
Şüpheli Ticari Alacaklar
Şüpheli Ticari Alacaklar Karşılığı (-)
DİĞER ALACAKLAR
Ortaklardan Alacaklar
İştiraklerden Alacaklar
Bağlı Ortaklıklardan Alacaklar
Diğer Çeşitli Alacaklar
Diğer Alacak Senetleri Reeskontu (-)
Şüpheli Diğer Alacaklar
Şüpheli Diğer Alacaklar Karşılığı (-)
STOKLAR
İlk Madde ve Malzeme
Yarı Mamüller
Mamüller
Ticari Mallar
Diğer Stoklar
Stok Değer Düşüklüğü Karşılığı (-)
Verilen Sipariş Avansları
YILLARA YAYGIN İNŞAAT VE ONARIM MALİYETLERİ
Yıllara Yaygın İnşaat ve Onarım Maliyetleri
Yıllara Yaygın İnşaat Enflasyon Düzeltme Hesabı
Taşeronlara Verilen Avanslar
GELECEK AYLARA AİT GİDERLER VE GELİR TAHAKKUKLARI
Gelecek Aylara Ait Giderler
Gelir Tahakkukları
DİĞER DÖNEN VARLIKLAR
Devreden Katma Değer Vergisi
İndirilecek Katma Değer Vergisi
Diğer Katma Değer Vergisi
Peşin Ödenen Vergi ve Fonlar
İş Avansları
Personel Avansları
Sayım ve Tesellüm Noksanları
Diğer Çeşitli Dönen Varlıklar
Diğer Dönen Varlıklar Karşılığı (-)
208
2.728.570.650,73
5.232.498,31
133.568,16
0,00
5.098.622,47
0,00
307,68
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
220.204.722,69
210.795.896,44
0,00
0,00
0,00
4.533.217,37
4.875.608,88
19.584.469,46
19.584.469,46
3.064.580,34
141.831,73
0,00
0,00
1.839.077,46
1.083.671,15
0,00
3.501.437,68
3.501.437,68
2.450.111.993,77
195.249.541,54
9.127.687,83
2.208.124.395,68
352.912,57
37.180.658,02
0,00
76.798,13
0,00
0,00
0,00
0,00
12.999.045,83
12.166.805,46
832.240,37
36.957.809,79
36.753.046,07
0,00
0,00
74.370,92
0,00
73.933,39
56.459,41
0,00
0,00
AKTİF (VARLIKLAR)
TL
DURAN VARLIKLAR
TİCARİ ALACAKLAR
Alıcılar
Alacak Senetleri
Alacak Senetleri Reeskontu (-)
Kazanılmamış Finansal Kiralama Faiz Gelirleri (-)
Verilen Depozito ve Teminatlar
Şüpheli Alacaklar Karşılığı (-)
DİĞER ALACAKLAR
Ortaklardan Alacaklar
İştiraklerden Alacaklar
Bağlı Ortaklıklardan Alacaklar
Diğer Çeşitli Alacaklar
Diğer Alacak Senetleri Reeskontu (-)
Şüpheli Diğer Alacaklar Karşılığı (-)
MALİ DURAN VARLIKLAR
Bağlı Menkul Kıymetler
Bağlı Menkul Kıymetler Değer Düşüklüğü Karşılığı (-)
İştirakler
İştirakler Sermaye Taahhütleri (-)
İştiraklerden Sermaye Payları Değer Düşük.Karşılığı (-)
Bağlı Ortaklıklar
Bağlı Ortaklıklar Sermaye Taahhütleri (-)
Bağlı Ortaklıklar Sermaye Payları Değer Düşük. Karşılığı (-)
Diğer Mali Duran Varlıklar
Diğer Mali Duran Varlıklar Karşılığı (-)
MADDİ DURAN VARLIKLAR
Arazi ve Arsalar
Yer Altı ve Yer Üstü Düzenleri
Binalar
Tesis, Makina ve Cihazlar
Taşıtlar
Demirbaşlar
Diğer Maddi Duran Varlıklar
Yapılmakta Olan Yatırımlar
Verilen Avanslar
MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR
Haklar
Şerefiye
Kuruluş ve Örgütlenme Giderleri
Araştırma Geliştirme Giderleri
Özel Maliyetler
Diğer Maddi Olmayan Duran Varlıklar
Verilen Avanslar
ÖZEL TÜKENMEYE TABİ VARLIKLAR
Arama Giderleri
Hazırlık ve Geliştirme Giderleri
Diğer Özel Tükenmeye Tabi Varlıklar
Birikmiş Tükenme Payları (-)
Verilen Avanslar
GELECEK YILLARA AİT GİDERLER VE GELİR TAHAK.
Gelecek Yıllara Ait Giderler
Gelir Tahakkukları
DİĞER DURAN VARLIKLAR
Gelecek Yıllarda İndirilecek KDV
Gelecek Yıllar İhtiyacı Stoklar
Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar
Peşin Ödenen Vergiler ve Fonlar
Diğer Çeşitli Duran Varlıklar
Stok Değer Düşüklüğü Karşılığı (-)
1.150.383.008,84
547.104.740,06
546.757.000,00
0,00
0,00
0,00
347.740,06
0,00
3.283.482,28
3.092.792,54
0,00
0,00
43.189,74
147.500,00
0,00
0,00
288.871,77
288.871,77
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
599.214.082,77
69.609.274,58
183.995.268,33
486.979.829,98
1.220.539.652,44
25.057.632,63
60.196.634,19
0,00
1.464.282.347,47
17.118.138,09
0,00
2.963,77
47.137,38
0,00
0,00
0,00
54,96
1.733.641,19
1.777.869,76
0,00
11.273,60
0,00
0,00
579.698,63
568.425,03
0,00
24.040,42
24.040,42
0,00
453.554,17
0,00
0,00
0,00
4.627.118,35
0,00
0,00
0,00
4.173.564,18
AKTİF (VARLIKLAR)TOPLAMI
3.878.953.659,57
209
PASİF (KAYNAKLAR)
KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR
MALİ BORÇLAR
Banka Kredileri
Finansal Kiralama İşlemlerinden Borçlar
Ertelenmiş Finansal Kiralama Borçlanma Maliyeti (-)
Uzun Vadeli Kredilerin Anapara Taksitleri ve Faizleri
Tahvil Anapara Borç Taksit ve Faizleri
Çıkarılmış Bonolar ve Senetler
Çıkarılmış Diğer Menkul Kıymetler
Menkul Kıymetler İhraç Farkı (-)
Diğer Mali Borçlar
TİCARİ BORÇLAR
Satıcılar
Borç Senetleri
Borç Senetleri Reeskontu (-)
DİĞER BORÇLAR
Ortaklara Borçlar
İştiraklere Borçlar
Bağlı Ortaklıklara Borçlar
Personele Borçlar
Diğer Çeşitli Borçlar
Diğer Borç Senetleri Reeskontu (-)
ALINAN AVANSLAR
Alınan Diğer Avanslar
YILLARA YAYGIN İNŞAAT VE ONARIM HAKEDİŞLERİ
Yıllara Yaygın İnşaat ve Onarım Hakedişleri
Yıllara Yaygın İnşaat Enflasyon Düzeltme Hesabı
ÖDENECEK VERGİ VE DİĞER YÜKÜMLÜLÜKLER
Ödenecek Vergi ve Fonlar
Ödenecek Sosyal Güvenlik Kesintileri
Vadesi Gelmiş Ertelenmiş veya Taksitlen.Vergi ve Diğ. Yük.
Ödenecek Diğer Yükümlülükler
BORÇ VE GİDER KARŞILIKLARI
Dönem Kârı Vergi ve Diğ.Yasal Yükümlülük Karşılıkları
Dönem Kârının Peşin Ödenen Vergi ve Diğer Yükümlülükleri (-)
Kıdem Tazminatı Karşılığı
Diğer Borç ve Gider Karşılıkları
GELECEK AYLARA AİT GELİRLER VE GİDER TAHAKKUKLARI
Gelecek Aylara Ait Gelirler
Gider Tahakkuklları
DİĞER KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR
Hesaplanan Katma Değer Vergisi
Sayım ve Tesellüm Fazlaları
Diğer Çeşitli Yabancı Kaynaklar
210
TL
2.059.054.488,45
1.084.725.000,00
896.725.000,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
188.000.000,00
837.930.534,25
830.603.764,62
0,00
0,00
3.451.897,53
3.874.872,10
3.945.489,20
0,00
0,00
0,00
194.304,62
3.751.184,58
0,00
5.551.467,41
5.551.467,41
0,00
0,00
0,00
0,00
37.790.134,90
16.858.846,59
16.031.996,43
4.677.891,94
221.399,94
70.459.941,94
0,00
0,00
0,00
70.459.941,94
18.651.920,75
33.185,48
18.618.735,27
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
PASİF (KAYNAKLAR)
UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLAR
MALİ BORÇLAR
Banka Kredileri
Finansal Kiralama İşlemlerinden Borçlar
Ertelenmiş Finansal Kiralama Borçlanma Maliyetleri (-)
Hazine Kredileri
Çıkarılmış Tahviller
Çıkarılmış Diğer Menkul Kıymetler
Menkul Kıymetler İhraç Farkı (-)
Diğer Mali Borçlar
TİCARİ BORÇLAR
Satıcılar
Borç Senetleri
Borç Senetleri Reeskontu (-)
DİĞER BORÇLAR
Ortaklara Borçlar
İştiraklere Borçlar
Bağlı Ortaklıklara Borçlar
Diğer Çeşitli Borçlar
Diğer Borç Senetleri Reeskontu (-)
Kamuya Olan Ertelenmiş veya Taksitlendirilmiş Borçlar
ALINAN AVANSLAR
Alınan Diğer Avanslar
BORÇ VE GİDER KARŞILIKLARI
Kıdem Tazminatı Karşılığı
Diğer Borç ve Gider Karşılıkları
GELECEK YILLARA AİT GELİRLER VE GİDER TAHAKKUKLARI
Gelecek Yıllara Ait Gelirler
Gider Tahakkukları
DİĞER UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLAR
Gelecek Yıllara Ertelenen veya Terkin Edilecek KDV
Tesise Katılma Payları
Diğer Çeşitli Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar
ÖZ KAYNAKLAR
ÖDENMİŞ SERMAYE
Sermaye
Ödenmemiş Sermaye (-)
Sermaye Düzeltmesi Olumlu Farkları
Sermaye Düzeltmesi Olumsuz Farkları (-)
SERMAYE YEDEKLERİ
Hisse Senedi İhraç Primleri
Hisse Senedi İptal Kârları
M.D.V. Yeniden Değerleme Artışları
İştirakler Yeniden Değerleme Artışları
Diğer Sermaye Yedekleri
KÂR YEDEKLERİ
Yasal Yedekler
Statü Yedekleri
Olağanüstü Yedekler
Diğer Kâr Yedekleri
Özel Fonlar
GEÇMİŞ YILLAR KÂRLARI
Geçmiş Yıllar Karları
GEÇMİŞ YILLAR ZARARLARI (-)
Geçmiş Yıllar Zararları (-)
DÖNEM NET KÂRI / ZARARI
Dönem Net Kârı(Zararı)
28.307.034,43
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
1.448.242,59
0,00
0,00
0,00
1.448.242,59
0,00
147.509,04
147.500,00
0,00
0,00
9,04
0,00
0,00
133,04
133,04
0,00
26.601.269,25
29.037,30
26.572.231,95
109.880,51
109.880,51
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
1.791.592.136,69
2.117.996.728,00
2.117.996.728,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
583.075.512,12
543.447.593,60
0,00
39.627.918,52
0,00
0,00
0,00
0,00
712.454.122,05
712.454.122,05
-197.025.981,38
-197.025.981,38
PASİF (KAYNAKLAR)TOPLAMI
3.878.953.659,57
Hikmet UZUNOĞLU
Dairesi Başkanı
Hasan ALKAN
211
TL
Sami ÖLMEZTOPRAK
ve
Genel Müdür V.
31.12.2014 TARİHLİ AYRINTILI GELİR TABLOSU
A- BRÜT SATIŞLAR
Yurt İçi Satışlar
Yurt Dışı Satışlar
Diğer Gelirler
B- SATIŞ İNDİRİMLERİ (-)
Satıştan İadeler (-)
Satış İskontoları (-)
Diğer İndirimler (-)
C- NET SATIŞLAR
D- SATIŞLARIN MALİYETİ (-)
Satılan Mamuller Maliyeti (-)
Satılan Ticari Mallar Maliyeti (-)
Satılan Hizmet Maliyeti (-)
Diğer Satışların Maliyeti (-)
BRÜT SATIŞ KÂRI VEYA ZARARI
E- FAALİYET GİDERLERİ(-)
Araştırma ve Geliştirme Giderleri (-)
Pazarlama,Satış ve Dağıtım Giderleri (-)
Genel Yönetim Giderleri (-)
FAAALİYET KÂRI VEYA ZARARI
F- DİĞER OLAĞAN GELİR VE KÂRLAR
İştiraklerden Temettü Gelirleri
Bağlı Ortaklıklardan Temettü Gelirleri
Faiz Gelirleri
Komisyon Gelirleri
Konusu Kalmayan Karşılıklar
Menkul Kıymet Satış Kârları
Kambiyo Kârları
Reeskont Faiz Gelirleri
Enflasyon Düzeltmesi Karları
G- DİĞER OLAĞAN GİDER VE ZARARLAR (-)
Komisyon Giderleri (-)
Karşılık Giderleri (-)
Menkul Kıymet Satış Zararları (-)
Kambiyo Zararları (-)
Reeskont Faiz Giderleri (-)
Enflasyon Düzeltmesi Zararları (-)
Diğer Olağan Gider ve Zararlar (-)
H- FİNANSMAN GİDERLERİ (-)
Kısa Vadeli Borçlanma Giderleri (-)
Uzun Vadeli Borçlanma Giderleri (-)
OLAĞAN KÂR VEYA ZARAR
I- OLAĞANDIŞI GELİR VE KÂRLAR
Önceki Dönem Gelir ve Kârları
Diğer Olağandışı Gelir ve Kârlar
J- OLAĞANDIŞI GİDER VE ZARARLAR (-)
Çalışmayan Kısım Gider ve Zararları (-)
Önceki Dönem Gider ve Zararları (-)
Diğer Olağandışı Gider ve Zararlar (-)
K- DÖNEM KÂRI VEYA ZARARI
D.KÂRI VERGİ VE DİĞ.YASAL YÜK.KARŞILIK.(-)
Hikmet UZUNOĞLU
Dairesi Başkanı
Hasan ALKAN
212
TL
3.098.350.625,05
3.089.110.942,74
9.239.682,31
0,00
40.357,57
40.357,57
0,00
0,00
3.098.310.267,48
2.914.315.530,17
2.902.046.899,76
4.916.120,94
0,00
7.352.509,47
183.994.737,31
187.787.469,96
13.183.733,83
41.915.399,30
132.688.336,83
-3.792.732,65
15.172.438,80
0,00
0,00
496.402,15
0,00
334.835,80
0,00
152.464,81
0,00
0,00
14.188.736,04
7.903.349,68
0,00
3.773.548,43
0,00
113.986,13
0,00
0,00
4.015.815,12
70.120.922,90
70.120.922,90
0,00
-66.644.566,43
10.209.665,51
1.094.960,16
9.114.705,35
140.591.080,46
62.097.515,12
63.441.600,58
15.051.964,76
-197.025.981,38
0,00
Sami ÖLMEZTOPRAK
ve
Genel Müdür V.
213
214
215

türkiye şeker fabrikaları anonim şirketi 2014 yılı faaliyet raporu

Transkript

Benzer belgeler

Diabetes und Augen - Uebersetzung Tuerkisch

Candy KK - MucitPanda.com

SELÜLOZİK ATIKLARDAN BİYO-YAKIT ÜRETİMİ (BİYO

çocuklarınız için

Gazete küpürü için tıklayınız.

Şeker hastaları için yiyecek seçenekleri

DİABETES MELLİTUS (ŞEKER HASTALIĞI)

SAYFA 4 SAYFA 6 SAYFA 8 BASI SAYFA 10 İSHAL