Öğretmen Niteliklerinin Lise Seviyesindeki Öğrencilerin Fizik Başarı

ÖĞRETMEN NİTELİKLERİNİN LİSE SEVİYESİNDEKİ ÖĞRENCİLERİN FİZİK
BAŞARI, TUTUM VE MOTİVASYONUNA ETKİLERİ
Fikret KORUR1, Ali ERYILMAZ2
1
Özel Yüce Lisesi, Oran-ANKARA
ODTÜ, Eğitim Fakültesi, OFMAE Bölümü, ANKARA
2
ÖZET: Bu çalışmanın amacı öğretmen niteliklerinin öğrencinin fizik başarısına, motivasyonuna ve tutumuna etkilerini
araştırmaktır. Bu çalışmada kullanılan anket geri bildirim almak amacıyla öncelikle 50 lise öğrencisine, 6 öğretmene ve 3
yüksek lisans öğrencisine uygulanmıştır. Sonuçta, bu çalışmada, anket yeniden düzenlenmiş ve dizayn edilmiştir. Bu çalışma
kapsamında, Türkiye’deki 3 bölgede ve her bölgeden 3 ilde, 9. sınıf seviyesinden 11. sınıf seviyesine kadar toplam 2177 lise
öğrencisi bulunmaktadır. Seçilen okulların tümü devlet lisesidir ve anketi uygulayacak olan öğretmenler anket uygulama
yönergesi ile bilgilendirilmiştir. Öğrencilerden toplanan veriler optik okuyucu yardımıyla bilgisayara girilmiş ve bu bilgileri
değerlendirmek üzere verilerin bütün betimsel istatisikleri yapılmıştır. Araştırmanın betimsel istatistikleri bu çalışmada
verilmiştir. Öğrenciler, öğretmen niteliklerinden motivasyon, başarı ve tutumlarını etkilemede önemli olanlarını Likert tipi bir
ölçekte tespit etmişler ve bu nitelikler her üç kategoride ayrı ayrı öğrencilerin verdikleri cevaplarının ortalama nota
dönüştüğünde, en etkili olanlarına göre sıralanmıştır. Bu çalışma fizik öğretmenlerine, öğretmenin bilgi seviyesi ve kişilik
özellikleri gibi ortak niteliklerinin etkili olduğunu bildirmektedir. Ayrıca, araştırmanın sonuçları öğretmen hazırlama ve
hizmet içi eğitim programlarında, öğretmen yetiştiren kurumlarda kullanılabilir.
1. GİRİŞ
Eğitim ve öğretim hayatın her aşamasında devam eden bir yöntemler bütünüdür ve kişilerin
davranış ve tutumlarını yönlendirir. Gerçekte, öğretmenler kendi bilgi birikimlerini, pedagojik
yeteneklerini kulanarak öğrencilerin bu süreçte toplumsal ve sosyal olarak yararlı bireyler olmasını
sağlarlar. Öğretmenlerin, pedagojik bilgileri, konu bilgileri ve pedagojik konu bilgileri öğretmenlerin
profesyonelliği açısından önemli rol oynar (Champagne & Hornig, 1987). Bunun yanı sıra yeni fizik
konuları ile önceki konular arasında bağlantı kurması ve yazı tahtasını kullanımı gibi bazı nitelikler
literatürde detaylı incelenmemiştir.
Öğretmenlerin nitelikleri doğrudan fizik öğretimindeki etkinlikleri ile ölçülür. Türk Eğitim
sisteminin açısından bakacak olursak, fizik öğretmeninin nitelikleri genellikle ihmal edilmiş ya da
yapılan çalışmalarda oldukça dar kapsamda incelenmiştir. Bu çalışmalarda genellikle öğretmenlerin
yapısal ve kişilik özellikleri üzerine yoğunlaşılmıştır. Bu noktada bu çalışmaların (Güner, 1995; Özler,
1998; Uz & Eryılmaz, 1999) sonuçlarına bakacak olursak, öğretmeninin yapısal ve kişilik özellikleri
gibi nitelikleri öğretim tekniklerini ve yöntemlerini tamamlayıcı özelliğe sahiptir. Bunun yanı sıra
kişilik ve yapısal özellikler bakımından; öğrencilere sürekli bağırması, kötü kelimeler kullanması,
yoksul ya da zengin görünüşü olması, ve fiziksel engelli olması gibi bazı nitelikler literatürde
incelenmemiştir.
Öğretmenlerde topluma yararlı ve nitelikleri üstün olan insanlar yetiştirme görevlerini ancak,
nitelikli bireyler olarak gerçekleştirebilirler. Ayrıca öğrenciler öğretmenlerden öğrendiklerini
değişmez doğrular olarak kabul ettikleri için bunları her zaman hayata geçirmeye çalışırlar. Bu
bağlamda baktığımızda, öğretmenin sınıf içindeki olduğu kadar sınıf dışında öğrencilerle olan
ilişkileri, onlara örnek olmaları, öğrencilerin derse yönelik tutum ve motivasyonları yönünden
etkilidir. (McGarity & Butts, 1984). Ayrıca öğretmenin sınıf hakimiyeti davranışları doğrudan disiplin
anlayışıyla ilgili değil aynı zamanda öğrencilerle ikili ilişkileri için de önemlidir (Aksu, 1987; Ergün
& Duman, 1998). Buna ek olarak pozitif yönde olan öğretmen öğrenci ilişkisi öğrencilerin daha
başarılı olmalarında ve motivasyonlarını artırmada etkilidir (Al-Houli, 1999).
Öğretmen nitelikleri fizik dersi açısından son derece önemli bir rol oynamaktadır ki fizik dersini
öğrenmek birçok araştırma tarafından zor olarak kabul edilmiştir (Lederman, 1993). Öğretmen
nitelikleri ve bunların etkileri geniş bakış açısında düşünüldüğünde; ulusal beklentileri, öğretmenlerin
inançlarını, kabul edişlerini, fizik öğretimine tutumlarını ve ilgilerini de içine almaktadır. Özellikle,
öğretmenin derse hazırlığı, sınıfta yeni bir öğretim tekniği uygulaması gibi nitelikleri öğrencinin
başarısını, motivasyonunu önemli ölçüde etkiler (Ochanji, 2000). Buna ek olarak, öğretmenin ölçmedeğerlendirmede kullandığı yöntem ve teknikler, öğrencilerin fizik dersindeki başarı, motivasyon ve
tutumunu artırmada etkin bir rol oynamaktadır (Aydın, 1989; Duruhan, Akdağ & Güven, 1990). Öte
yandan, bilgisayar ortamından yararlanması, fizik dersinde kullanılan aktiviteleri geliştirme
çalışmaları, gösteri deneyleri yapması, öğrenci merkezli bir öğretim tekniği kullanması, ve ders
sonunda konuyu özetlemesi gibi öğretmen nitelikleri bundan önceki çalışmalarda dar kapsamda
incelenmiştir.
Bu literatür taramasının sonuçlarında aşağıda belirtilen bazı konularda eksiklikler görülmüş ve
araştırma ihtiyacı duyulmuştur.
1) Eksik kalan tüm nitelikleri kapsayacak geniş kapsamlı bir anketle bu nitelikleri öğrencilerin
başarı, motivasyon ve tutumları yönünden araştırmak.
2) Öğretmen niteliklerinin etkilerine karar vermede kullanılan öğrenci sayısını mümkün olan
en fazla sayıda tutmak.
1.1. Problem
Oldukça geniş bir evrende, bütün önemli nitelikleri içeren kapsamlı bir anketle; öğrencilerin
başarısını, motivasyonunu ve tutumunu en çok etkileyen öğretmen nitelikleri nelerdir?
2. YÖNTEM
2.1. Evren ve Örneklem
Bu çalışmada hedeflenen evren Türkiye’ deki tüm lise öğrencileridir. Fakat bu pratikte
genellenebilecek bir evren olmadığı için ulaşılabilir bir evren olarak, Karadeniz, Akdeniz ve İç
Anadolu bölgelerinden, 35 ilden 300 devlet okulunda öğrenim gören yaklaşık 250,000 öğrenci dahil
edilmiştir.
Bu çalışmanın kapsamında, Türkiye’deki 3 bölgede ve her bölgeden 3 ilde, 9. sınıf seviyesinden
11. sınıf seviyesine kadar toplam 2177 lise öğrencisi bulunmaktadır. Seçilen okulların tümü devlet
lisesidir. Belirtilen evrenden iller ulaşılabilirlik durumuna göre seçilmiştir. Her üç bölgeden 3 il
seçilmiş bu illerdeki devlet liseleri ÖSYM kılavuzundaki listeden tek tek numaralandırılarak her il
merkezindeki okullardan en az %10’u basit rastsal örnekleme metodu ile seçilmiştir. Sonuç olarak,
yedisi Ankara içinde olmak üzere toplam 28 okul ve her okulda 30 lise 1, 30 lise 2 ve 30 lise 3 olmak
üzere toplam 2520 öğrenci hedeflenmiştir. Hedeflenen bu örneklemden, toplam 2250 optik form geri
dönmüş ve bunlardan 73 tanesi daha elenip toplam 2177 veri ile analizler yapılmıştır.
2.2. Anketin Hazırlanması
Başlangıçta detaylı bir literatür taraması yapılmıştır. Literatür taraması için önce anahtar
terimler belirlenmiş ve bunlar için sistematik listeler oluşturulmuştur. Yurt dışındaki veri
bankalarından ERIC, SSCI ve International Dissertations Abstracts bilgisayar ortamında taranmıştır.
Yüksek lisans ve doktora tezlerinin bulunduğu ve Türkiye’de bu konudaki tek veri bankası olan YÖK’
ün veri bankası da yine bilgisayar ortamında taranmıştır. Türkiye’de yayımlanan eğitim dergileri de
veri bankası olmadığı için elle taranmıştır. Bu detaylı literatür taraması sonucunda bulunanan
makaleler ve tezler değerlendirilmiş ve sonuçta 862 öğretmen niteliği tespit edilmiştir. Bu nitelikler
sınıflandırılmış ve daha sonra Türk Milli Eğitim sistemine uygunluk açısından değerlendirilerek ve 3
yüksek lisans öğrencisi ve 6 lise öğretmeninin görüşleri alınarak ve bu sayı 142 niteliğe indirilmiştir.
Daha sonra 50 kişilik bir öğrenci grubuna pilot çalışma olarak bu anket uygulanmıştır. Son hali ile
araştırma için geliştirilen ölçüm aracı, fizik öğretmeninin niteliklerininin öğrencilerin başarı
motivasyon ve tutumlarına etkileri anketi olarak tek bir anket haline getirilmiştir. Bu anket, 20 soruluk
Kişisel Bilgiler ve öğretmen niteliklerinin yer aldığı 142 soruluk Anket kısımlarından oluşmaktadır.
Bu 142 niteliğin nereden alındığını ayrıntılı açıklayan tablo, Tablo 2.1’ de verilmiştir.
Tablo 2.1. Anketteki 142 Niteliğin Alındığı Yerler ve Sayıları
Anketteki Soru Sayısı
Literatürden
96
Araştırmacı
27
Röportajlardan
19
Toplam
142
Anket daha sonra kolay okunabilmesi ve ergonomik olması amacıyla kitapçık haline
getirilmiştir. Bunun yanı sıra, değerlendirmedeki hataları azaltmak ve hızlandırmak amacıyla optik
form dizayn edilmiş ve bastırılmıştır. Şekil 2.1’de de görüldüğü gibi öğrencilerin optik formda başarı,
motivasyon ve tutum için belirtilen niteliklerin hangi düzeyde etkili olduğunu 5’li Likert tipi ölçekte
işaretlemeleri istenmiştir.
Çok Artırır
Artırır
Etkilemez
Azaltır
Çok Azaltır
Çok Artırır
Tutum
Artırır
Etkilemez
Azaltır
Çok Azaltır
Baþarý
Çok Artırır
Artırır
Etkilemez
Azaltır
Çok Azaltır
M otivasyon
1
Şekil 2.1. Örnek Optik Cevap Kağıdı
Şekil 2.1’ de belirtilen işaretlemeyi öğrenciler 142 nitelik için ayrı ayrı yapmışlardır. Bu anket
uygulandıktan sonra güvenilirlik analizi yapılmıştır ve sonucunda α değerleri motivasyon, başarı ve
tutum için sırasıyla .954, .952 ve .954 bulunmuştur. Ayrıca anketteki niteliklerin büyük bir kısmının
literatürden aynen alındığını ve diğerlerinin de uzman görüşü alınarak ve çok az bir değişiklikle bu
çalışmaya dahil edildiğini de anketin geçerliliği açısından söyleyebiliriz.
2.3 Anketin Dağıtılması ve Ugulanması
Belirtilen örneklem içinde, anketin 28 okulda uygulanabileceğine dair Milli Eğitim Bakanlığı
Araştırma, Planlama ve Koordinasyon Dairesi Başkanlığı’ndan bakan adına onaylı yazı alınmıştır.
Daha sonra, ODTÜ Eğitim Fakültesi Dekanlığı’ndan Orta Öğretim Fen ve Matematik Alanları
Bölümü adına ayrı ayrı 28 okul müdürlüğüne izin yazısı alınmıştır.
Ankara içindeki 7 okula anketler araştırmacı tarafından, Ankara dışındaki 21 okula anketler
kargo ile ulaştırılmıştır. Ankara dışındaki okullardaki müdürler ve müdür yardımcıları telefonla
aranarak anket hakkında bilgi verilmiş ve uygulamanın sağlıklı olması sağlanmıştır. Ayrıca
uygulamadaki birliktelik açısından da anketi uygulayacak öğretmenleri bilgilendirmek amacı ile Anket
Uygulama Yönergesi hazırlanmış ve tüm okullarda anketler bu yönerge doğrultusunda uygulanmıştır.
2.4 Veri Girişi ve Analizi
Uygulanan 2520 optik formdan 2250’sinin geri döndüğünü daha önce belirtmiştik. Geri dönme
oranı %90’dır. Optik cevap kağıtları tek tek değerlendirerek cevaplamada hata olan veya boş bırakılan
cevap kağıtları elenmiş ve daha sonra optik okuyucuda okutulmuştur. Toplam 2177 veri MS-Excel ve
SPSS 10.0 programları ile analiz edilmiş ve değerlendirilmiştir.
3. BULGULAR
Betimsel istatistik bulguları öğrencilerin genel eğilimlerini tespit etmede önemlidir.
Öğrencilerin anketteki verdiklere cevaplara göre başarı, motivasyon ve tutum puanları çıkarılmıştır.
Buradaki puanları kullanılarak, varimax metodu ile faktör analizi yapılmıştır. Burada faktör sayısı 10’a
sınırlandırılmıştır, çünkü literatürde baktığımızda aşağı yukarı öğretmen niteliklerini 10 kategoride
topluyordu. Yaptığımız bu faktör analizi sonucunda öğretmen niteliklerini 10 kategoride toplanmıştır.
Daha sonra burada bulunan niteliklere göre kategorilere isim verilmiştir. Bu konudaki detaylı
analizlerden ve istatistiklerden Korur (2001) bahsetmiş ve faktör analizi ile beraber detaylı istatistikleri
vermiştir. Bu kategoriler ve içinde kaç niteliğin toplandığı aşağıda belirtilmiştir.
1. Alan Bilgisi, Pedagojik Bilgisi, Derse Hazırlığı, Türkçe’yi ve Zamanı
Kullanımı (33 Nitelik)
2. Yapısal ve Görünüş Özellikleri, Disiplin Kurallarını Uygulama Tutumu (21 Nitelik)
3. Öğretim Yöntemlerini Kullanması ve Ölçme-Değerlendirme (22 Nitelik)
4. Kişilik Özellikleri (18 Nitelik)
5. Sınıf içi Aktiviteleri ve Hareketleri ve Ödev Verme Tutumu (10 Nitelik)
6. Kavrama Dayalı Öğretim (10 Nitelik)
7. Öğretmen Öğrenci İlişkileri, Derse Başlama Şekli (10 Nitelik)
8. Sınıf Hakimiyeti ve Tarafsızlığı (7 Nitelik)
9. Alan Bilgisini Uygulaması ve Sınavlardaki Uygulama Yöntemleri (5 Nitelik)
10. Ayırt Edici Özellikleri ve Verilen Ödevlerin Tipi (6 Nitelik)
Bu kategorilerde öğrencilerin öğretmen niteliklerinden etkilenme yüzdelikleri Tablo 3.1’de verilmiştir.
Tablo 3.1. Kategorlerin Yüzdelikleri
Motivasyon
Derece 1
2
3
Ktg No
%
%
%
1
3.2 6.6 22.3
4
%
40.1
Başarı
5
1
2
%
%
%
27.8 2.6 6.6
3
%
19.5
4
%
39.5
Tutum
5
1
2
%
%
%
31.8 3.0 7.1
3
%
26.4
4
%
39.8
5
%
26.7
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Toplam
9.9
4.3
4.4
8.9
4.8
3.9
4.6
6.8
5.4
5.1
19.8
8.9
8.9
20.7
8.8
6.7
13.2
15.8
9.8
11.3
30.6
25.6
24.9
31.9
26.4
25.8
25.7
29.9
31.0
26.2
21.8
38.4
37.9
25.7
39.5
35.8
38.3
25.9
36.4
36.1
17.9
22.8
23.9
12.8
20.5
27.8
18.2
21.6
18.4
21.3
9.7
3.8
3.9
9.4
3.5
2.9
4.3
6.3
3.3
4.8
21.6
8.5
8.6
22.5
8.9
6.9
11.5
14.7
9.2
11.5
33.3
25.6
25.8
31.7
23.7
35.8
27.6
30.9
29.6
26.9
19.9
39.7
36.9
23.8
41.0
32.9
38.8
28.2
38.1
34.9
15.5
22.4
24.8
12.6
22.9
21.5
17.8
19.9
19.8
21.9
9.0
3.7
4.4
8.8
3.2
3.3
5.3
6.8
4.9
4.8
19.2
9.2
9.5
21.3
8.7
6.5
9.8
14.1
9.4
10.6
33.0
27.5
25.7
34.6
31.0
28.5
27.2
32.4
33.7
28.5
21.4
37.8
37.3
23.7
37.9
36.0
37.9
26.1
35.5
34.8
17.4
21.8
23.1
11.6
19.2
25.7
19.8
20.6
16.5
21.3
Derecede 1-Çok azaltır, 2-Azaltır, 3-Etkilemez, 4-Artırır ve 5-Çok Artırır’a karşılık
gelmektedir. Tablo 3.1’de de görüldüğü gibi motivasyon ve tutumda 2., 5. ve 9. Kategoriler hariç diğer
kategorilerde niteliklerin motivasyon ve tutumu artırır ya da çok artırır olduğunu görüyoruz. Başarı
için baktığımızda ise 2., 5., 7. ve 9. kategoriler hariç diğer kategorilerde öğrenciler, niteliklerin
başarıyı artırır ya da çok artırır olduğunu düşünmektedir. Genel toplama baktığımızda her üç gruptada
yaklaşık %60’lık bir toplamla, öğrenciler öğretmen niteliklerinin artırır ya da çok artırır olduğunu
düşünmektedir. Daha sonra derecelendirmede verdiğimiz numaralardan, 1 ve 5 ile 2 ve 4 beraber
kodlanarak öğrencilerin genel eğilimlerinde en etkili nitelikler ve etkisi en az olan nitelikler tespit
edilmiştir (bu nitelikler her üç kategoride öğrencilerin verdikleri cevaplarının ortalama nota
dönüştüğünde ilk 10’ da yer alan niteliklerde birbiri ile örtüşenler gözönüne alınarak sıralanmıştır). En
etkili nitelikler bazı öğrencilerle daha fazla ilgilenip sınıfın genelini düşünmemesi (-), dersi isteksiz
(içten gelmeyerek) anlatması (-), öğrencilerin fizik ile ilgili sorularına rahatlıkla cevap vermesi (+),
kötü kelimeler kullanması (-) ve derse hazırlıklı gelmesi (+) dir. Burada (-) olarak verdiğimiz nitelikler
etkisi olan fakat negatif yönde etkisi olan niteliklerdir. Bunun yanı sıra yine benzer yöntemle en az
etkili olan nitelikler ise erkek olması, yoksul görünüşü olması, zevksiz bir giyim tarzı olması, yaşlı
olması, konuların tarihsel gelişimini anlatması, kadın olması ve zengin bir görünüşünün olmasıdır.
Bazı nitelikler ise ortak olarak etkili çıkmamıştır ama motivasyon, başarı ve tutum olarak ayrı
ayrı incelendiğinde önemli sayılmalıdır. Motivasyon için; öğrencilere karşı arkadaşça tutumu olması,
konu bilgisine yeterince sahip olması, kendi sorunlarını sınıfa taşıması, öğrencilere karşı dürüst
olması, sınıfta öğrenme için elverişli bir ortam sağlamasıdır. Başarı için; konu bilgisini uygun detayda
vermesi, öğrencilerin sorularını dikkate alarak anlaşılmayan konuları tekrar anlatması, derste ÖSS de
çıkmış ya da çıkabilecek tipte sorular çözmesi, sınıf çalışmalarına ek olarak seviye yükseltme kursları
yapması, sınıfta öğrenme için elverişli bir ortam oluşturmasıdır. Tutum için; öğrenciye karşı arkadaşça
tutumu olması, derslerde öğrencilere yerli/yersiz bağırması, öğrencilere karşı dürüst olması, ceza
olarak öğrenciyi arkadaşlarının önünde küçük düşürmesi, öğrencilerin sorularına mantıklı yaklaşıp
cevabını bilmediği soruları araştırıp öğrencilere açıklaması etkili olarak ön plana çıkmıştır.
Örneğin motivasyon açısından baktığımızda; “sınıfta öğrencilere kişisel problemlerinden
bahsetmesi” önemli bir nitelik ama öğrenciler tutum ve başarıyı aynı ölçüde etkilemediğini
düşünmektedirler. Aynı şekilde Başarı açısından, örneğin “derste ÖSS’ye yönelik sorular çözmesi”
etkili bulunmuştur. Tutum açısından; “öğrencilerin sorularına mantıklı yaklaşıp cevabını bilmediği
soruları araştırıp öğrencilere açıklaması” etkilidir.
4. SONUÇ ve ÖNERİLER
Araştırmamız sonucunda genel anlamda literatürde bahsedilen önemli noktalar bu araştırma
tarafından da desteklenmiş literatürde belirtilmeyen noktalar bu araştırma ile açığa çıkarılmıştır.
Araştırmanın, sonuçları, bilime ve eğitim-öğretime katkıları yönünden aşağıdaki maddeler
sıralanabilir:
1. Öğretmenler öğretmede istekli olmalıdır. Öğrencilerin öğrenme güçlüklerini dikkate alarak
öğretme stratejilerini yeniden düzenlemelidir. Eğer öğrenciler, öğretmenlerinin öğretmeye
istekli olamdıklarını hissederlerse, onlarda öğrenmeye istekli olamaz.
2. Öğretmenler güleryüzlü ve insiyatif sahibi olmalıdır. Sahip olduğu bilgi seviyesini
öğrencilere aktarması, bunu aktarırken değişik öğretim yöntemleri kullanmaları nitelikli
öğretmen olma açısından önemlidir.
3. Öğretmen, öğretmenlik mesleğine saygılı olmalıdır. Öğretmenin giyim tarzı bile, mesleğine
saygılı olduğunu gösterir.
4. Türkiye’de fizik dersi genellikle öğretmen merkezlidir. Fizik öğretmenleri öğrencilerin
başarısı, motivasyonu ve tutumunu etkileyen nitelikleri hakkında bilgi sahibi olmalıdır ve
bu nitelikleri geliştirme yönünde çalışmalıdır.
5. Milli Eğitim Bakanlığı, ÖSYM ile ortak bir çalışma yaparak öğretmen seçiminde
öğretmeneri niteliklerine göre seçebilir ve öğretmenlerin bölgelere dağıtımında bu
niteliklere dikkat edebilir. Öğretmen nitelikleri ile ilgili bir veri bankası oluşturulup
tayinlerde bu nitelikler değerlendirilmeye alınabilir. Gerçekte, kişisel ve yapısal nitelikler
çok fazla değiştirilemez ama diğer nitelikler önem teşkil eder.
6. Hizmet içi eğitimlerde öğretmenlere nitelik yönünden bilgi verilmeli ve fizik
öğretmenlerinin niteliklerini doğru yönde şekillendirmeleri sağlanmalıdır.
7. Eğitim fakültelerinde öğretmen nitelikleri bir ders olarak okutulabilir ya da son sınıf
öğrencilerine nitelikler ile ilgili seminer ya da kurslar verilebilir.
8. Bu araştırma bundan sonra bu konu ile araştırma yapacaklara çok geniş bir perspektif
sağlamaktadır.
5. KAYNAKÇA
Aksu, M., (1987). ODTÜ öğretmen yetiştirme programı ve mezun öğretmenlere ilişkin bir çalışma.
Eğitim ve Bilim, 11, 17-26.
Al-Houli, A.E., (1999). Teachers’ perceptions of parental involvement in elementary schools in the
state of Kuwait. Dissertation Abstracts International, 60(05), 1509A.
Aydın, Y., (1989). Characteristics of secondary-school mathematics teacher a Turkish study of
practice teaching. Journal of Education for Teaching, 15(3), 255-259.
Champagne, A. B., & Hornig, L.E., (1987). Issues of science teacher quality, supply, and demand.
Science Teacher Education, 71, 57-76.
Duruhan, K., Akdağ, M., & Güven, M., (1990). Lise üçüncü sınıf fen bölümü öğrencilerinin
matematik dersi öğretmenlerinden okulda ders içi ve ders dışı davranışlarına ilişkin beklentileri.
Eğitim ve Bilim , 14, 37-53.
Ergün, M., & Duman, T., (1998). Kritik durumlarda öğretmen davranışları. Milli Eğitim, 137, 45-58.
Güner, C., (1995). Öğretmenlerin, öğrencilerin okuldaki akademik başarılarına etkileri üzerine bir
araştırma”. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül University, İzmir, Türkiye.
Korur, F., (2001). Öğretmen niteliklerinin lise seviyesindeki öğrencilerin fizik başarısına,
motivasyonuna ve tutumlarına etkileri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, ODTÜ, Ankara,
Türkiye.
Lederman, N.G., (1993). Introduction: Summary of research in science education. Science Education ,
77, 465-559.
Mc Garity, J.R., & Butts, D.P., (1984). The relationship among teacher classroom management
behavior, student engagement, and student achievement of middle and high school science
students of varying aptitude. Journal of Research in Science Teaching, 21, 55-61.
Ochanji, M., (2000). Rethinking the role of the science teacher. The Science Teacher, 57, 24-27.
Özler, D., (1998). Temel eğitimde (ilköğretim) öğretmen niteliklerinin öğrenci başarılarına etkileri
üzerine bir inceleme. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir,
Türkiye.
Uz, H., & Eryılmaz, A., (1999). Effects of socioeconomic status, locus of control, prior achievement,
cumulative GPA, future occupation and achievement in mathematics on students’ attitudes
toward physics. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16-17, 105-112.