alüminyum döküm

Transkript

alüminyum döküm
Turkcast
Türkdöküm
Türkiye Döküm Sanayicileri Derneği Yayın Organıdır.
SAYI: 28 / TEMMUZ - AĞUSTOS - EYLÜL 2013
İSO
İlk ve İkinci Beşyüz
Büyük Sanayi Kuruluşu Listesine
17 Üyemiz Girdi
Kongre
Dünya Döküm Kongresi
Gezi Programı
Ahde Vefa
Mümin Erkunt'un
Ardından
DOSYA:
ALÜMİNYUM DÖKÜM
Döküm Sektörümüzün Parlayan Yıldızı Alüminyum Döküme Projeksiyon Tutuyoruz
başkandan...
BAŞIMIZ SAĞ OLSUN
Değerli Meslektaşlarım,
Bu sayımızda sizlere hüzünlü bir şekilde merhaba diyorum. İnanın bu satırları yazmakta zorlanıyorum. Geçtiğimiz günlerde çok büyük kayıplar yaşadık. Sektörümüzün duayenlerinden 40 yıllık ağabeyim, akıl hocam, dostum Sayın Mümin Erkunt'u kaybettik.
Yeri doldurulamaz bir insandı. Bu acının etkisindeyken kıymetli meslektaşımız, Çelikel
Alüminyum'un kurucusu alüminyum döküm sektörümüzün duayenlerinden Sayın Osman Deniz'in, geçirmekte olduğu amansız hastalığa yenik düştüğü haberini aldık. Dergimizin bu sayısında onunla söyleşi yapmayı planlamıştık ve gerçekleştirdik. Söyleşiyi takiben hastaneye kaldırılmış ve bir iki gün sonra da son nefesini vermiş. Her ikisine de rahmet, kederli ailelerine, Erkunt ve Çelikel şirketleri çalışanlarına baş sağlığı diliyorum. Bizleri derinden üzen bir diğer kaybımız da derneğimize büyük katkılar vermiş olan eski yönetim kurulu üyemiz Sayın Alaattin Özyurt ve zarif eşinin kıymetli evlatları Kerem'i genç
yaşında elim bir motosiklet kazasında yitirmemiz oldu. Yavrumuza da rahmet, Özyurt ailesine baş sağlığı diliyorum. Hayatta en kötü acı evlat acısıdır. Allah onlara sabırlar versin.
Her üçünün de mekânları cennet olsun.
BERNANKE YAZ AYLARIMIZI ZEHİR ETTİ
Geçen sayımızda, Amerika Merkez Bankası FED Başkanı Bernanke'nin mayıs ayında verdiği varlık alımları ile ilgili beyanatından küresel piyasaların ve özellikle gelişmekte olan
ülke ekonomilerin çok etkileneceğini bizim de bundan nasibimizi alacağımızdan bahsetmiştik.
Beklendiği gibi bütün yaz euro, dolar kurlarındaki faiz, borsa ve altın değerlerindeki oynamaları takip ederek diken üstünde geçti. Dolar kuru arttı, doların arz talep dengesi bozuldu. Merkez Bankamız döviz satarak bu artışı durdurmaya çalıştı.
FED'in eylül ayı toplantısından 10–15 milyar dolar alım azaltma kararı çıkacağını bekleyen piyasalar, aylık 85 milyar dolarlık alıma devam kararı çıkınca rahatladı. Bernanke ocak ayında Amerika Merkez Bankası Başkanlığı görevini bırakacak bakalım onun
yerine gelen kişi Bernanke'nin ekonomi politikalarını benimseyecek mi?
Cari açığı yüksek ve dış finansman ihtiyacı olan Türkiye gibi ülkeler için çok önemli olan bu kararla piyasalardaki likiditenin bir süre daha çekilmeyeceği anlaşıldı. Kararın açıklanmasını takip eden günlerde döviz girişlerinde bir
azalma yaşanmayacağı, borçlanma faizlerimizin aynı seviyelerde devam edeceği görüldü. Ayrıca döviz değerinde düşme oldu, borsa ve
altın değeri yükseldi. "FED'in bu sürpriz kararı neticesinde dolar kuru,
Merkez Bankası başkanımız Sayın Erdem Başcı'nın, dolar kuru artışa geçmişken yaptığı yılsonu 1,92 öngörüsüne yaklaştı. Ama unutmayalım ki bu gelişme Merkez Bankamızın aldığı önlemlerle değil,
Amerika Merkez Bankası FED'in aldığı kararla oldu" derken balon
patladı. Bu iyimser görüşler ve düşünceler sadece 6 gün sürdü ve ilk
dalgalanmanın arkasından kurlar ve faiz oranları yükseldi. FED'in kararının açıklanmasından önceki seviyelere gelindi. Bütün bunlar Türkiye'nin makroekonomik yapısının ne kadar dışa bağımlı ve kırılgan olduğunu gösteriyor. Dolar öksürüyor, bizim ekonomi zatürree oluyor. Er ya da geç FED tahvil alımlarını azaltacak veya kesecek, piyasalarımızdaki bu likidite geldiği yere geri dönecek. Bu duruma hazırlıklı olmalıyız.
Cari açığımızı diğer bir deyişle sıcak döviz ihtiyacımızı
azaltmaktan başka çaremiz yok.
ABD'de 2009 yılı başında 25 civarına düşen tüketici
güven endeksi geçtiğimiz aylarda 81'e yükselmişti. Bu
endeksin 2014 yılı sonlarında 100'ü aşacağı öngörülüyor. Ayrıca ABD imalat endeksi de buna paralel bir
yükseliş içinde, geçtiğimiz aylarda 51 civarında olduğu belirtilen bu endeksin 2014 yılında 59-60'lara yükselmesi bekleniyor. Ekonomistler bu oranlarda ve ev
satışlarındaki yükselişi, Amerikan ekonomisinin yeteri kadar olmasa bile iyileşmekte olduğunun bir işareti olarak görüyorlar. Münih’teki IFO Enstitüsü 123 ülkeden 1.180 uzmanla yapmış olduğu ankette, Kuzey
Amerika ekonomik ikliminin, ortalamanın üzerinde
bir yükseliş içinde olduğu görülüyor.
ABD’de ve AB’de yaşanan bu gelişmeler ve Türkiye'de
yılın ikinci çeyreğinde yaşanan beklentilerin üzerindeki yüzde 4,4’lük büyüme herkesi sevindirdi. Büyüme yılın ilk altı ayında yüzde 3,7 oldu. Sanayi üretimi temmuz ayı sonunda yüzde 5,77 artış gösterdi. Bu
gelişmelere bakınca 3. çeyrekteki büyümenin de bu
oranlarda çıkma olasılığı yüksek. Son çeyrekte Suriye probleminin gündemden düşmesinin de etkisiyle
2013 yılını, 2012 yılından çok daha yüksek bir büyüme
oranı ile kapatacağımızı söyleyebiliriz.
Mahalli seçimler 2014 yılı başında, bu büyüme ve gelişmeleri seçim ekonomisine kurban etmemeliyiz. Tabii içeride veya dışarıda ekonomimizi etkileyecek Gezi
Parkı, Suriye gibi olaylardan da kaçınmalıyız. “Yurtta
sulh cihanda sulh” diyen büyük Atatürk'e olan hayranlığımı bir kere daha ifade ediyor, bugün bizleri yöneten iktidar ve muhalefet partilerinin de bu ilkeye bağlı kalmalıları gerektiğine inanıyorum.
Yine IFO anketine göre euro bölgesinin ekonomik iklimi 15 yıllık ortalamanın altında olmasına rağmen yükseliş göstermekte. Ekonomistler, Slovenya ve Kıbrıs
haricinde bütün ülkelerde bir sonraki 6 aylık dönem
için iklim değerinin yükseleceğinin beklentisi içinde.
Yaz başında İstanbul’da vuku bulan Gezi eylemleri ile
ertelemek durumunda kaldığımız bahar yemeğimizi
kasım ayının ilk haftası içinde gerçekleştirmeyi planlıyoruz. Uzun aradan sonra siz meslektaşlarımızla hasret gidermeyi dört gözle bekliyoruz.
Ekim ayının ilk haftasında alüminyum sanayimizin
bölgemizdeki en büyük etkinliği olan Aluexpo fuarı ve beraberinde Alüminyum Sempozyumu gerçek-
leşecek. Hızlı bir gelişme trendi gösteren bu sektör
mensuplarının, söz konusu etkinliklerden kazanımları olacağına inanıyoruz. Bu fuardaki TÜDÖKSAD standımız, üye firmalarımızın gönderecekleri parçalarla
renklenecektir.
Kurban bayramı sonrasında Konya bölgesindeki dökümcülerimizin Konya'da KONDÖKÜM 2013 fuarında
bir araya geleceklerini öğrendik. Meslektaşlarıma verimli ve başarılı bir fuar diliyorum. Allah kısmet ederse Konyalı meslektaşlarımın bu etkinliğine katılmaya
çalışacağım.
Üyesi olduğumuz ve Sayın Umur Denizci kardeşimin
de yönetim kurulunda görev aldığı, Dünya Döküm
Birliği (WFO) tarafından tertip edilen 71. Dünya Döküm Kongresi 2014 yılının Mayıs ayında İspanya’nın
Bilbao kentinde gerçekleşecek. Dünya Döküm Kongresi, meslektaşlarımıza teknolojik gelişmeleri takip
edebilme, yabancı meslektaşları ile sosyal ilişkilerini
geliştirebilme fırsatları yaratmaktadır. Dernek genel
sekreterliğimiz Bilbao’daki kongreye geniş katılımı temin için organizasyon hazırlamaktadır. Zamanı müsait olan meslektaşlarımın katılımını bekliyorum. Sektör
mensuplarımızın bu teknolojik bilgilendirme toplantıları sayesinde ileri teknoloji platformlarında yer alabilmesinin mümkün olacağına inanıyorum.
Yeni dernek merkezimizdeki toplantılara devam ediyoruz. Yaz sonunda Erdoğan Nas başkanlığındaki Çevre Komisyonu bir toplantı daha gerçekleştirdi. Yakında “Dökümhanelerde Enerji Verimliliği” konusunu detaylı ele alacağımız bir toplantının duyurusunu yapacağız.
Nisan 2014’de yapılacak Hannover Messe’ye TÜDÖKSAD grup katılımı için çalışmalara başlamış bulunuyoruz. İlerde, genel sekreterliğimiz ve Hannover Fuarcılık firması tarafından bu konu ile ilgili bilgilendirmeler yapılacaktır.
Siz kıymetli üyelerimize sağlık ve başarı dileklerimi sunuyorum.
Sevgi ve saygılarımla,
M.Niyazi AKDAŞ
TÜDÖKSAD Yönetim Kurulu Başkanı
İÇİNDEKİLER
4
BAŞKANDAN
10
DERNEKTEN HABERLER
EYLÜL / 2013
• 7.Uluslararası Ankiros Döküm Kongresi’ne Çağrı
• Çevre, Enerji,İş Sağlığı ve Güvencesi Değerlendirildi
• Mümin Erkunt’un Ardından
• Kerem Özyurt’u Kaybettik
18
DOSYA
• Alüminyum Döküm:
14
34
ÜYELERDEN HABERLER
• Inductotherm Ocakları Samsun Makina’da Devrede
• Kalkancı Pres’ten Enerji Tasarrufu Hamlesi
Döküm Sanayimizin Duayenlerinden
Mümin Erkunt'u Kaybettik...
• Tuna Armağan’a Avrupa İş Ödülleri
Yarışması’nda Jüri Üyeliği
40
HABER
GE’den Üç Boyutlu Baskı ve Üretim Yarışması
42
HABER
İSO İlk ve İkinci Beşyüz Sanayi Kuruluşu Araştırması
48
KONGRE
• Dünya Döküm Kongresi
• Geçmiş Zaman Olur ki
52
FUAR
• Aluexpo Kapılarını Açıyor
42
• Hannover Messe 2014 Partner Ülkesi Hollanda Oldu
• Metalurji Şöleni: Ankiros/Annofer/Turkcast 2014
İstanbul Sanayi Odası İlk ve İkinci Beşyüz
Büyük Sanayi Kuruluşu Listesinde 17
Tüdöksad Üyesi Yer Buldu
KÜNYE
TÜRKDÖKÜM / TURKCAST DERGİSİ İMTİYAZ SAHİBİ: Türkiye Döküm Sanayicileri Derneği adına Yönetim Kurulu Başkanı M. NİYAZİ AKDAŞ
SORUMLU YAZI İŞLERİ MÜDÜRÜ: KUBİLAY DAL (Genel Sekreter) YAYIN KURULU: UMUR DENİZCİ - MEHMET ATİK - UĞUR DEMİRCİ - PROF. DR. E. SABRİ KAYALI - M. ERHAN İŞKOL
YÖNETİM YERİ: Ortaklar Caddesi Bahçeler Sokak 18 Plaza No:18 Kat:4 Mecidiyeköy - İSTANBUL Tel: 0212 267 13 98 Faks: 0212 213 06 31 www.tudoksad.org.tr
YAYINA HAZIRLAYAN: TEMATİK Medya Yayıncılık ve Ajans Hiz. Ltd. Şti. www.tematik.com.tr
BASKI: A4 Ofset Matbaacılık San. ve Tic. LTD. ŞTİ. / Oto Sanayi Sitesi Yeşilce Mah. Donanma Sok. No:16 Kağıthane - İSTANBUL Tel: 0212 281 64 48 / Baskı Tarihi: Eylül 2013
YAYIN TÜRÜ: Yerel - Süreli / TÜRKDÖKÜM - TURKCAST dergisi 3 ayda bir yayınlanır. Dergimizdeki yazılar kaynak gösterilerek kısmen veya tamamen yayınlanabilir.
18
58 60 Alüminyum Döküm:
NEDEN DÖKÜM
MAKALE
• Demir ve Demirdışı Alaşımları İçin Metal Tretmanları
• Alüminyum Alaşımları İçin Granül ve Toz Flaksların
Temizleme Verimliliği, Maliyet ve Çevresel
Görünümleri
70
İÇİMİZDEN BİRİ
Osman Deniz
76
Demirden sonra dünyanın en fazla tükettiği ikinci metal olan Alüminyum hafif olma özelliği sayesinde her gün artarak kendisine geniş bir kullanım
alanı buluyor. Yeni teknolojilerin de etkisiyle kullanımı gittikçe artan Alüminyum günümüzde başta
uçak ve uzay araçları, otomobil olmak üzere bütün
hava ve kara taşıtlarıyla ambalaj, inşaat ve elektrikelektronik sektörlerinde yaygın kullanılıyor. Bu
bağlamda döküm sektörümüzün parlayan yıldızı
Alüminyum Döküm’e projeksiyon tutuyoruz.
HAMMADDE PİYASALARI
• TÜDÖKSAD Hammadde Fiyat Endeksi
80
YAYINLARIMIZ
80
ÜYE REHBERİ
82
ABONE FORMU
70
İçimizden Biri: Osman Deniz
İNDEKS
AVEKS...........................................................27
EUROGUSS................................................75
METEK MÜHENDİSLİK .....................46-47
S&B ENDÜSTRİYEL ..................................59
BES MÜHENDİSLİK..................................17
FERROTRADE ...........................arka kapak
METKO........................................................35
TEKNO METALURJİ .................................51
BUNKAR MAKİNA....................................65
FOSECO.......................................................39
PASİFİK GROUP ........................................13
TOSÇELİK .....................................................7
ÇELİKTAŞ......................................................3
HERAEUS....................................................37
SHENG GUANG......................ön kapak içi
YAMER .................................................32-33
EVREN .........................................................11
INDUCTOTHERM.....................................41
SİLTAŞ....................................arka kapak içi
ZENMET .....................................................21
KONGRE
7. Uluslararası
Ankiros Döküm
Kongresi’ne Çağrı
Uluslararası Ankiros Döküm Kongresi’nin yedincisi 11-13 Eylül 2014 tarihlerinde TÜYAP
Fuar ve Kongre Mekezi’nde gerçekleşecek. Kongre döküm sektörü ile ilgili akademik,
teknolojik, ekonomik, ticari ve idari çalışmalara ilişkin bilgi ve deneyimlerin
katılımcılara aktarılmasını ve ortak konuların karşılıklı
olarak paylaşılmasını amaçlıyor.
T
ürk Döküm Sanayicileri Derneği
(TÜDÖKSAD) tarafından Ankiros,
Annofer ve Turkcast fuarları bünyesinde düzenlenen Uluslararası
Döküm Kongresi bu yıl Metalurji ve Malzeme Kongresi ile birlikte yapılacak. Fuar ve
kongre etkinlikleri metalurji sektörünün iki
yılda bir beklediği “metalurji şöleni” olarak
görülüyor.
Uluslararası Ankiros Döküm Kongresi, döküm sektörünü ilgilendiren teknoloji, tesis
ve ekipman üreticisi kuruluşların da en güncel teknolojilerini sektör mensuplarına iletme
fırsatı yakalıyor. Önceki kongrelerde dökümhanelerden gelen önemli sayıda bildirinin ilgi ile izlendiği, bildirilerin yurtdışındaki kongrelerde ve
etkinliklerde de yer almaya başladığı Kongre Yürütme Kurulu’nun yaptığı duyuruda ifade edildi.Yeni çalışmaların 7. Uluslararası Ankiros Döküm Kongresi’nde yine bildiri şeklinde sunulması çağrısında bulunuldu.
Amacını, ürün kalitesi ile kendini gelişmiş ülkelere kabul ettiren dökümhanelerin bilimsel platformlarda da sesini yeterince duyurmasını sağlamak ifadesiyle ortaya koyan Yürütme Kurulu şu çağrıda bulundu: “Kongremizin başarısı siz değerli meslektaşlarımızın katkılarıyla artacaktır. Bu nedenle kongreye çok sayıda bildiri ile destek vermenizi beklemekteyiz. Bildiri sunacak meslektaşlarımızın, bildiri başvuru formu ile bildiri özetini en geç 30
Nisan 2014 tarihine kadar TÜDÖKSAD
merkezine e-posta veya faks ile iletmeleri gerekiyor.”
10
Temmuz - Ağustos - Eylül / 2013
Türkdöküm
11
DERNEKTEN
Çevre, Enerji, İş
Sağlığı ve Güvencesi
Değerlendirildi
Çevre Komisyonu iş güvenliği, işçi sağlığı, enerji verimliliği konuları çerçevesinde sektördeki
farklı ölçekteki firma ve temsilcileri ile 6 Eylül tarihinde biraraya geldi. “Çevre, Enerji, İş Sağlığı ve
Güvencesi Toplantısı”nda gündemdeki sorunlar değerlendirildi, çözüm önerileri paylaşıldı.
T
oplantıda atık döküm kumunun inşaat çalışmalarında dolgu malzemesi olarak değerlendirileceği yönünde basına yansıyan haberler değerlendirildi. Atıklarda metal bulunmaması koşuluyla Baştaş Çimento Fabrikası’nın tüm katı atıkları alacağı; döküm atığı kumun İzaydaş’a da verilebileceği bildirildi. Sektörel atıkların geri kazanımı ile ilgili farklı yöntemler mevcut. Bunlardan biri reklamasyon. Maça kumları, reklamasyon işlemi ile geri kazanılabiliyor. Kum ve
reçine tasarrufu sağlayan bu yöntemin Erkunt Döküm
Fabrikası’nda kullanıldığı ifade edildi.
Öte yandan depolama tesislerinin yetersizliği sektör için
bir sıkıntı oluşturuyor. Bilecik’te lisanslı bir depolama tesisinin olmadığı, Demisaş firmasının da atıklar konusunda
güç bir durumda kaldığı ifade edildi. Sorunlarda biri de
tesislerde toplanan atık su. Atık su gönderilecek tesis bulunamaması, nakliye seçeneklerinin kısıtlı olması nakil fiyatları yukarılara çekiyor.
Üzerinde durulun bir konu da tehlikeli madde testleri.
Testler az sayıda dökümhanenin atıklarının tehlikeli olduğunu gösteriyor. Ancak testler arasındaki uyuşmazlık
dikkat çekici. TÜBİTAK aşındırıcı olarak değerlendirdiği silis kumuna tehlikeli atık raporu verirken; atıklar bir sonraki testte inert madde raporu alabiliyor.
Enerji verimliliği konusunda Cevher Döküm bir sunum
gerçekleştirdi. Sunumda, işletmelerde enerji tüketiminin azaltılarak verimin nasıl artırılacağı tartışıldı. Sektörün sürdürülebilir bir büyümeyi yakalaması için enerjinin önemli maliyet kalemlerinden biri olduğu, TÜDOKSAD üyelerinin bu soruna eğilmeleri gerektiği sonucunda uzlaşıldı.
Çevre ve enerji sorunlarının da değerlendirildiği toplantıda, çevre duyarlılığında farkındalığı artırmak amacıyla TÜDÖKSAD bünyesinde planlanan “Yeşil Dökümhane
Ödülleri” organizasyonunun yılsonundan önce duyurusunun yapılacağı bilgisi katılımcılarla paylaşıldı.
Toplatının ayaklarından biri iş güvenliğiydi. Bu konudaki sıkı tedbir ve denetimler üzerinde duruldu. Cevher Döküm ve Çemaş temsilcileri “50001 Enerji Yönetim Sistemi”
12
Temmuz - Ağustos - Eylül / 2013
DERNEKTEN
belgesini almaya hak kazandıklarını paylaştı. Yanı sıra Kalkancı Pres, geniş çaplı bir enerji verimliliği çalışması yürüttüklerini ifade etti.
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu çerçevesinde
sıkı denetimler yapılıyor. Bu kanuna atfen 20 firma, kimyasallar nedeniyle meydana gelen patlama ve yangınlar
nedeniyle kapatılma cezası aldı. Ancak iş sağlığı ve güvenliğindeki yeni yapılanmaya paralel, firmalar da hazırlıklarını sürdürüyor. Bu yapılanma sürecinde, C sınıfı belgeye sahip çevre mühendisleri iş sağlığı ve güvenliği ko-
nusunda yetkili olabiliyorken yeni genelgeyle, çevre mühendislerinin bu yetkileri kaldırıldı.
İş güvenliği konusunda ise yeni yapılanmaların ve 6331
sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu üzerinde duruldu. Bu
bağlamda denetimlerinin sürdüğü, gözlük takmayan tek
bir çalışan nedeniyle firmaların ceza alabildiği belirtildi.
Tozla Mücadele Genelgesi hakkında da fikir alışverişi yapıldı. Toplantıda bahsi geçen konular hakkında raporların hazırlanıp TOBB Döküm Meclisi kanalıyla ilgili idarelere iletilmesi kararlaştırıldı.
Türkdöküm
13
AHDE VEFA
Mümin
Erkunt’un
Ardından
Türk sanayisine yaptığı katkılarla hep anılacak
olan Mümin Erkunt aramızdan ayrıldı.
"
Ben cumhuriyetle yaşıtım. 1923 yılında Cumhuriyet Bayramı’ndan iki ay sonra doğmuşum’’ diye anlatıyor Mümin Erkunt, girişimci
olma sürecini. Savaştan yeni çıkan Türkiye’nin
o dönemdeki yoksulluğu Erkunt’un karşılaştığı ilk sınır. Ancak, tahta kaşık imalatçısı bir babanın oğlu
14
Temmuz - Ağustos - Eylül / 2013
alarak dünyaya gelen Erkunt bu sınırı çalışkanlığı ve
umudu ile aşmış. Bu bakımdan iş hayatını anlatmaya “ben cumhuriyetle yaşıtım” diye başlaması anlamlı ve İlhan Berk’in o meşhur dizesini anımsatıyor
‘’Cumhuriyetin ilk günleri gibiydi yüzün’’. Diyebiliriz
ki o yüzdeki umut, çalışkanlık, özveri Erkunt’un sadece kendi hayatını değil fakat tüm bir çalışma yaşamını şekillendirmiş.
Dört buçuk yaşında babasını kaybettiğinde, üç kardeşi ve annesiyle birlikte hayatı çok sıkıntılı bir şekilde sürer. İlk ve orta eğitimini Konya’da tamamlar.
Ardından Orman Fakültesi’ne girer. Birkaç ay sonra Devlet Demiryolları'nın sınavını kazanır. 1942’nin
sonlarında Almanya’ya yüksek mühendislik eğitimi
almaya gönderilen 20 kişiden biridir. 1943 baharında Dresden Yüksek Mühendis Okulu Elektrik Mühendisliği bölümüne kaydolur.
İkinci Dünya Savaşı tüm kötülüğü ile sürmektedir ve
1944 yılı ortalarında Türkiye ile haberleşme imkânı
ortadan kalkmıştır. Şubatta Dresden bombardımana
uğramış, şehrin büyük bölümü tahrip olmuştur. 1945
Mayıs’ında İsviçre’ye geçer. Zürih’te ETH Zürih Politeknik Yüksek Mühendis Okulu’nda eğitimine devam eder. 1949 yazında artık elektrik yüksek mühendisidir. Zürih’te bir trafo imalathanesinde çalışmaya
başlar ve daha o yıllarda ışıklı zekâsıyla dikkat çeker.
Yaptığı hesaplar sonucu, çalıştığı imalathaneye yüzde 10 – 30 arasında maliyet tasarrufu sağlamayı başarmıştır. Ardından Westfalya Elektrik Şirketi’nde çalışır. Burada, daha önce yapılan bir işin hatasını bulur ve saygınlık kazanır. Bu firmayla birlikte 2. Dünya
Savaşı’nda tahrip edilmiş elektrik üretim tesislerinin
onarımında çalışır.
1950 Haziran’ında Türkiye’ye dönme kararı aldığında kendisine Almanya’da kalması ve çalıştığı şirket
adına doktora çalışması yapması teklif edilir. Ancak
burslu okuduğu için Türkiye’ye dönüp borcunu çalışarak ödemesi gerektiğini belirten Erkunt 1950 yazında Türkiye’ye döner ve Haydarpaşa işletmelerinde revizör kadrosunda görevlendirilir. Üç hafta sonra Ankara’da genel müdürlükte çalışması teklif edilir. 1950’ler Türkiye’si siyasi olarak kırılgan bir süreçtedir. Bu dönemde askerlik görevi için istifa ettiği
TCDD’ye bir daha dönmemeye karar verir. Hava Meydanları İnşaat Müdürlüğü’nde ve Toprak Mahsulleri
Ofisi Fen Şubesi’nde çalışır. Ardından Mardin ve İslahiye elektrik şebeke ve santrallerinin kurulmasında
ve Hazar elektik santralı ile Hazar Maden, Hazar Erzincan hava hatları inşaatında şantiye şefi olarak görev alır. Türkiye’nin 1954’te girdiği ekonomik darboğaz, müteahhit şirketin işlerini durma noktasına getirdiğinden, Erkut bu görevinden de ayrılır.
1953’te kardeşinin kurduğu, kendisinin de küçük tasarruflarla katkıda bulunduğu “Erkunt Model ve Döküm Atölyesi”ne 1955’te Et Balık Kurumu’ndan ayrılarak katılır. “Erkunt Kolektif Şirketi Yüksek Mühendis
Mümin Erkunt ve Ortakları” adlı şirketin temellerini
AHDE VEFA
atar. Şirket 1961 Mart’ında anonime dönüşür. Takip eden aylar
sıkıntılıdır. Konya’da anne evindeki bağı satarak kaynak sağlayabilmiştir. Bugünkü kuruluşun
çekirdeğini oluşturan döküm
ve makine fabrikası bu süreç ve
zorlukta inşa edilir. Döküm fabrikasında basınçlı boru bağlantı parçaları, makineler için gövde ve teferruatı ile kırılan makine parçalarının dökümleri yapılır. Türkiye’de NATO standardına göre ilk dökümler Erkunt
döküm atölyesinde yapılmaya
başlanmıştır. Başarılı sonuçlar
elde edilmiş, boru ürünleri TSE
standardı olarak kabul edilmiştir. Sonrasında Türkiye’de üretilmeye başlanan taşıtların pik döküm parçaları üretilmiş, yapılan
işleme tesisi yatırımı ile dökülen parçalar kullanıcısına işlenip
montaja hazır hale getirilerek
teslim edilmeye başlanmıştır.
Uzun süren uğraşları sonucunda 1963’te Ankara Sanayi Odası’nın kurulmasını sağlar.
Burada Yönetim Kurulu Başkan
Yardımcılığını üstlenir. 19921995 döneminde ASO Meclis
Başkanı, 1985-1989 döneminde de Oda Yönetim Kurulu Başkanı olur. Aynı dönemde yönetim kurulu üyeliğinde de bulunur. Öte yandan MESİS’in Yönetim Kurulu Başkanlığını da sürdürür. 1998’deki ekonomik krizde bile yatırım arayışı ve enerji>> Türk sanayinin önderleri…
si kesilmeyen Erkunt, Avrupa’ya
Sayın Vehbi Koç’a Türk Sanayiiine hizmetlerinden dolayı Şeref Plaketi ve Onur üyeliği Sayın Mümin satış yapmak amacı ile komplike
Erkunt tarafından verilmişti. ( 19 Ocak 1996 )
parçaların üretimine ağırlık vesanayiden ana sanayi yaratmayı başardı. Onun gerir. Motor, motor parçaları ve transmisyon parçalaçişinin ardından, “kahramanlık” bir yakıştırma değil
rı üzerinde ihtisaslaşma kararı alır.
ama Erkunt’un ağırbaşlılıkla taşıdığı bir sıfat olarak
Mümin Erkunt, lisans hakları ve tasarımı Türkiye'ye
gözüküyor.
ait bir traktör markasını düşlemişti. 2003 yılında kızı
Türkdöküm’ün 2006 yılındaki ilk sayısında kendisiyle
Zeynep Erkunt Armağan ve damadı Tuna Armağan'ın
söyleşme fırsatını bulduğumuz Erkunt’un hayatı yalkuruculuğunu yaptığı Erkunt Traktör Sanayi A.Ş. ile
nızca bir başarı hikayesi değil. Onun sözleriyle “çabu düşü de gerçekleşir. Takip eden yıl, ilk traktör palışkan, yaratıcı, sabırlı, tutumlu, dünyaya açık, işbirzara sunulmuştur bile. “Kısmet”, “Nimet”, “Bereket”,
liğine hazır” olmanın hikayesi onunki. Hatırlıyoruz,
Kudret” adlı traktörler Türk çiftçisine “Türkçe” mergençlere tavsiyeleriniz nedir diye sorduğumuzda da
haba demiştir. Bugün yıllık 6 bin civarında traktör
bunları öğütlemişti.
üretilmekte ve bu sayının 10 bine çıkarılması tasarMümin Erkunt, 13 Eylül Cuma günü sabaha karşı aralanmaktadır.
mızdan ayrıldı. Mümin Erkunt’un karşılaştığı, çarptıCumhuriyetle yaşıt bir girişimci… Bu “tarih” sınırlar,
ğı son sınır ölüm. Onu kimsenin aşamamış olması tesavaşlar, olanaksızlıkla dolu. Mümin Erkunt, bu tarihselli ediyor bizleri.
ten iş etiği ile geçti. Sağgörüsü ve önderliği ile yan
Türkdöküm
15
VEFAT
Kerem
Özyurt’u
Kaybettik
16
Temmuz - Ağustos - Eylül / 2013
Kerem Özyurt 7 Eylül’de geçirdiği bir kaza
sonucu hayatını kaybetti. Genç yaşında
pek çok işin üstesinden başarıyla gelmiş
olan Özyurt, Çukurova Kimya Genel Müdür
Yardımcısı Alaaddin’in Özyurt’un oğluydu.
Y
as, olanca ağırlıyla sürerken insanın ölüme
yazgılı oluşuna sırt çevirmez, tersine bu bilgiyle keskinleşir. Oğulların babalarını, annelerini
uğurlaması daha kolaymış gibi gözükür. Ama
bazen anne babalar evlatlarını uğurlar. İkisi de zordur.
Ebeveynler de o yas dizesini bu kez tersinden şöyle okur:
“Oğlumdan ummazdım bunu kör oldum”
Kerem Özyurt, 1979’un 20 Kasım’ında İzmir’de doğdu.
2002-2003 yılında İstanbul Yıldız teknik Üniversitesi’nden
Elektrik Mühendisi olarak mezun oldu. 2007’de İstanbul
Maltepe Üniversitesi’nde işletme mastırı yaptı. İş hayatına 2004’te kurulan Maça Teknik Servisi Makine İmalatı Sanayi ve Ticaret Limitet Şirketi’nin ortaklarından biri
olarak atıldı. Aynı tarihte, firmanın Bursa Orhangazi’de
açmış olduğu fabrikada şube müdürü olarak çalışmaya devam etti. 2010’da ise Maça Teknik Servisi’nde bulunan hissesini devrederek firma ile ilişkisini kesti. Ardından demir çelik firmalarına refrakter malzemesi üreten,
İspanya’ da faaliyetine devam eden Magnesıtas Navarras S.A. firmasının Türkiye sorumlu müdürü olarak çalışmalarını sürdürmekteyken 7 Eylül’de geçirdiği bir kazayla yaşamını yitirdi.
İnsan yeterince yaşlanınca zamanın boyunduruğundan kurtulur. Sonun başın, ortanın anlamını yitirdiği bir
gün, yaşamı artık kendi malı olmuştur. Kerem Özyurt çok
genç. Ama yaptıklarıyla, başarılarıyla, söyledikleri, fotoğraflarıyla hep hatırlanacak. Zaman anlamını yitirmiş olacak onun için, bizim “bugün”ümüzden bağımsız olacak
o. Artık söyleyebiliriz: Yaşam, Kerem’in malı olmuştur.
DOSYA
DOSYA:
Alüminyum Döküm
Demirden sonra dünyanın en fazla tükettiği ikinci metal olan Alüminyum hafif olma özelliği
sayesinde her gün artarak kendisine geniş bir kullanım alanı buluyor. Yeni teknolojilerin
de etkisiyle kullanımı gittikçe artan Alüminyum günümüzde başta uçak ve uzay araçları,
otomobil olmak üzere bütün hava ve kara taşıtlarıyla ambalaj, inşaat ve elektrik-elektronik
sektörlerinde yaygın kullanılıyor. Bu bağlamda döküm sektörümüzün parlayan yıldızı
Alüminyum Döküm’e projeksiyon tutuyoruz.
18
Temmuz - Ağustos - Eylül / 2013
DOSYA
Alüminyum Dökümün Yükselişi
Türkdöküm bu sayısında dosya konusunu, döküm sektörünün, yükselişi umutla izlenen öğesi
alüminyum döküme yer ayırdı. Dosyamızda, döküm sanayimizin öncü markaları sorularımızı
yanıtlıyor; sektöre dair değerlendirme ve öngörülerini paylaşıyor.
G
ümüş renkli, oldukça dirençli bu metal,
dünya ekonomisinde vazgeçilmez bir
yere sahip. İnsanoğlunun binlerce yıl boyunca kullandığı bakır, kalay ve kurşunun
bugünkü toplam üretimlerinden çok daha fazla bir
miktarda alüminyum üretiliyor. Metallere şekil vermekte kullanılan en eski üretim tekniği döküm ile
üretilen alüminyum mamuller sanayinin her alanında kullanılıyor. Alüminyuma endüstriyel ve gündelik milyonlarca üründe rastlamak mümkün. Alüminyumdan üretilmiş yapısal bileşenler hava, uzay, otomotiv, ulaştırma sektörü ile ambalaj, inşaat, kimya,
gıda, elektrik elektronik sektörlerinde kullanılıyor.
Modern standartlardaki bir evdeki 4 yüz kg'dan fazla döküm malzemenin yüzde 12 ila 15'inin alüminyumdan oluştuğu biliniyor. Bununla beraber özellikle gelişmiş ülkelerde, 1980’lerde doruğa ulaşan, bugünlerde kendini yeniden hissettiren çevreci taleplerin baskısı, alüminyumu alternatif malzemelere
göre avantajlı hale getiriyor. Dekoratifliği, hafifliği,
mukavemeti, tassaruf sağlanabilirliği, yeni alaşımlarla ihtiyaçlara cevap vermesi alüminyuma büyük bir
pazar payı sağlıyor. Yeni üretim teknolojileri kullanılarak elde edilen ürünler alüminyumun gelecekte
daha geniş uygulama sahaları bulacağını gösteriyor.
Türkiye’de alüminyumun bir sektör olarak varlık göstermesi yarım yüzyılı biraz aşıyor. Türkiye alüminyum ile ancak 1950’lilerde tanışır. O dönemde alüminyum çok küçük ve az sayıda atölyede işlenmektedir. 1960’larda farklı alanlardaki yatırım alüminyuma olan talebi görece artırır. Bu ivmenin tetikleyicisi
de inşaat sektörüdür. Takip eden dönem bir dizi yatırımın, çalışmanın gerçekleştiği bir süreçtir: MTA tarafında işletilebilir boksit rezervlerinin tespit edilmesi,
Etibank Seydişehir Alüminyum Tesisleri’nin hayata
geçirilmesi, hammaddenin yurtiçinde üretilmesiyle
küçük boyutlu işletmelerin hızla kendini göstermesi,
Türkiye Alüminyum Sanayicileri Derneği’nin kurulması… Ancak sektördeki teknolojik gelişim ve kapasite artışından bahsetmek için daha 1980’leri beklemek gerekir. 1990’lı yıllarla birlikte Türkiye’deki alüminyum kullanım alanlarında artış gözlenir. 1971’de
kurulan Türkiye Alüminyum Sanayicileri Derneği’nin
Avrupa Alüminyum Birliği’ne üyeliği de 1992’de, bu
süreçte gerçekleşir.
2000’lerden bu yana ise sektördeki teknolojik yatırımlar, altyapı çalışmaları, kurumsallaşan işletmele-
rin AR-GE deneyimleri alüminyum dökümü geçmişe
kıyasla şaşırtıcı bir yere taşıdı.
Alüminyum döküm, Türk sanayisi için belki genç bir
sektör fakat o, şimdiden önemli ilerlemeler kaydetti.
21. yy’ın metali olduğu konusunda fikir birliği edilen
alüminyum sektöründe büyümenin gelecek yıllarda da süreceği öngörülüyor. Ancak sektöre ilişkin ve
genel olarak ekonomiye, konjonktüre bağlı sorunlar
hala mevcut.
Değinilen tüm bu sektörler için vazgeçilmez olan
alüminyum bir zamanlar altından bile kıymetli olarak
bilinirdi. Endüstriyel alandaki yerine bakınca, onun
hala altından bile kıymetli olduğu görülüyor. Alüminyumun ticari üretimi 100 yıldan biraz fazla. Ama
alüminyum sektörü, insanlığın bilimsel ve teknolojik her atılımında kendine upuzun bir ömür daha biçecek.
Türkdöküm
19
DOSYA
Avrupa Toplam Demir Dışı Metaller Döküm Üretimi 1000 ton
2011:
2012:
2010
2011
+/-%
Ülke
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
Avusturya
128,4
130,8
133,9
135,6
104,8
138,0
149,1
142,4
8,0
-4,5
Belçika
21,3
26,3
24,6
16,7
2,6
1,3
1,2
0,8
-7,6
-32,1
Çekya
84,8
94,5
103,9
105,1
49,7
80,3
87,5
9,0
Danimarka
6,1
6,5
4,4
4,7
6,9
Finlandiya
11,0
20,7
11,1
14,4
6,9
11,6
7,8
6,9
-32,6
-12,1
Fransa
373,2
345,1
355,3
327,4
246,2
332,6
371,8
362,3
11,8
-2,6
Almanya
895,3
972,6
1.085,2
998,3
689,7
929,9
974,8
931,0
3,8
-4,8
Macaristan
83,9
99,9
103,3
95,2
85,6
94,5
105,2
102,6
11,3
-2,5
1.023,8
1.073,7
1.087,1
982,3
666,0
868,2
978,3
844,3
12,7
-13,7
0,061
0,062
0,072
Norveç
27,6
26,4
27,8
18,0
6,2
8,6
7,0
5,6
-18,8
-20,0
Polonya
205,3
217,7
235,5
252,4
200,0
263,4
279,2
250,0
6,0
Portekiz
30,0
33,1
33,7
31,8
27,1
29,1
24,4
29,2
-15,9
19,4
Slovenya
39,5
40,0
43,7
23,7
30,7
34,9
33,4
13,6
-4,3
İspanya
163,7
161,4
157,2
137,5
101,6
117,7
132,4
133,4
12,4
0,8
İsveç
63,2
68,5
71,7
63,2
38,3
47,3
57,2
55,0
20,9
-3,8
İsviçre
22,1
25,8
28,2
25,9
17,7
24,2
24,4
21,6
0,8
-11,6
Türkiye
95,7
117,0
149,2
155,1
122,0
149,0
170,5
185,0
14,4
8,5
İngiltere
244,0
220,0
166,0
136,0
94,9
116,5
135,1
124,0
16,0
-8,2
CAEF
Toplamı
3.519,0
3.680,1
3.817,5
3.502,2
2.483,0
3.247,3
3.545,5
3.227,5
Hırvatistan
18,0
18,5
21,1
18,5
13,0
13,0
13,0
Romanya
23,4
37,7
41,7
40,2
35,3
51,8
57,8
İtalya
Litvanya
7,3
Hollanda
Rusya
Slovakya
1.220,0
30,2
1.200,0
500,0
30,2
Ukrayna
Temmuz - Ağustos - Eylül / 2013
46,0
45,0
CAEF Toplamı
20
473,0
İlk 5 Döküm Ülkesi
Demirdışı Grubu Üretim
Miktarı Avrupa 2012 Bin Ton
DOSYA
Talep
Artışına
AR-GE
Yatırımları
Cevap
Verebilir
Otomotiv sektörü başta olmak üzere alüminyum döküme olan ihtiyacın ülke genelinde
artacağını düşünen Componenta Dökümcülük Alüminyum Bölümü Kıdemli Başkan Yardımcısı
Sabri Özdoğan, alüminyum sektörünün gelişimi ve sorunları hakkında görüşlerini paylaştı.
F
irmanızın alüminyum döküm üretim kapasitesi hakkında bilgi verir misiniz?
Componenta Dökümcülük AŞ, ülkemizin döküm sektöründeki en köklü kuruluşlarından
biri. 2006 yılına kadar Türk Sanayisine DÖKTAŞ markası
ile hizmet veren şirketimiz aynı yıl Finlandiya’lı Componenta Group tarafından hisseleri devralınmış olup halen yoluna Componenta bünyesinde devam ediyor. Orhangazi tesislerinde pik ve sefero döküm ve işleme üzerine çalışıyorken Manisa tesislerinde otomotiv sektörü
için alüminyum parça döküm ve işlemesi ile Jant üretimi üzerine de çalışmayı sürdürüyoruz. Şu an Türkiye’de
toplam 2 bin 500’ün üzerinde çalışanı bünyemizde barındırıyoruz ve yeni yatırımlarla büyümeyi hedefliyoruz. Özellikle Manisa’da inşaat projesi süren 20 bin ton
kapasiteli yeni alüminyum döküm tesisimiz, gelecekte alüminyum döküm alanında Componenta’nın pazar
payını artıracak önemli bir yatırım.
Alüminyum dökümde 10 bin 500 ton/yıl, jant bölümünde ise 1 milyon 440 bin adet üretim kapasitemiz bulunuyor. İlerleyen yıllarda yeni yatırımlarımızla bunları
yükseltmeyi hedefliyoruz.
Ağırlıklı hangi sektörlere ve pazarlara (yurt içi/yurt
dışı) yönelik olarak üretim yapıyorsunuz? Bilgi verir misiniz?
Manisa tesislerimiz ağırlıklı olarak otomotiv sektörüne
hizmet veriyor. Otomotivi sırası ile ağır vasıta ve tarım
22
Temmuz - Ağustos - Eylül / 2013
makinelerinin takip ettiğini söyleyebiliriz. 2013 yılı itibariyle üretimimizin yüzde 75’lik kısmı yurtdışı müşterilerimiz için yapılırken yüzde 25’lik kısmı yurtiçi müşterilere yapılıyor.
Alüminyum döküm her geçen yıl farklı iş kollarından artan bir talep görüyor. Bu talep artışını önümüzdeki yıllarda da devam edeceğini düşünüyor
musunuz? Bu alandaki üretim ve talep dengesinin
nasıl bir gelişme ivmesi izleyeceğini ön görüyorsunuz?
Alüminyum özellikle otomotiv sektöründe hızla büyüyen bir yere sahip. Bunda hiç kuşkusuz muadil metallere göre daha hafif oluşu etken. İlerleyen yıllarda başta
otomotiv sektörü olmak üzere alüminyuma olacak talebin artmasını bekliyoruz. Talep arttıkça, bunun üretime doğru orantı ile yansıyacağı aşikar. Ancak burada
biz ve diğer firmalara düşen görev, AR-GE çalışmalarına
yoğunluk vererek, başta demir olmak üzere diğer metallerle yapılmış parçalara alternatif olacak parçalar geliştirebilmek.
Alüminyum döküm üretiminde artan taleple birlikte hammadde temini ve fiyatı konusunda sektörünüz sorun yaşıyor mu? Bu alanda yerli üreticilerin ihracat pazarında sürdürülebilir ve rekabetçi bir
üretim yapabilmeleri için beklentileriniz ve talepleriniz nelerdir?
HABER
DOSYA
Sektörümüzün yüksek kalitede alüminyum hammadde tedariki genel olarak ithal olarak yapılıyor. Her geçen gün dünyada artan talep ile fiyatlar da ne yazık ki
yükseliyor. Primer (birincil) alüminyum prim fiyatlarının
yükselmesi ile birlikte yurtiçinde seconder (ikincil) alüminyuma olan talep de artıyor ve bu da doğal olarak fiyatları etkiliyor. Her ne kadar dahilde işleme rejimleri olmasına karşın, vadeli alımlarda yüzde 6 KKDF ödenmesi
uygulaması finansman maliyetlerinin artmasına neden
oluyor ve ne yazık ki ihracat pazarında rekabetçiliğimizi düşürüyor.
Sektörünüz teknoloji yatırımları konusunda dünya ölçülerini yakalayabiliyor mu? Bu alanda tesis,
teknoloji ve AR-GE yatırımları konusunda teşvik ve
desteklerden faydalanabiliyor musunuz?
Sektörümüze yönelik teknolojileri katıldığımız fuarlar,
yayınlar ve temasda olduğumuz tüm taraflar (tedarikçiler, müşteriler, üniversiteler vs.) aracılığı ile takip ediyoruz. Fiyat ve ekonomi dengesini de gözönüne alarak,
yatırımlarımızda son teknolojileri adapte etmek ana hedefimiz. Geçmişe baktığımızda, çok sayıda AR-GE projesi gerçekleştirdik. Bu projelerimiz için devlet desteğide
Alüminyum özellikle otomotiv
sektöründe hızla büyüyen bir
yere sahip. Bunda hiç kuşkusuz
muadil metallere göre daha hafif
oluşu etken. İlerleyen yıllarda
başta otomotiv sektörü olmak
üzere alüminyuma olacak talebin
artmasını bekliyoruz.
aldığımız oldu. Projelerimiz, ara ürün üretmemiz nedeniyle daha çok mevcut proseslerimizi geliştirmeye yönelik oluyor. Ancak müşterilerimize yönelik çözümler
gerçekleştirmek için de ciddi çalışmalar yürütüyoruz.
Özellikle geçmiş dönemde FIAT Auotmotive Group ve
Ford Automotive Group ile çok başarılı projelere imza
attık. Projelerde özellikle yerel üniversiteler ile işbirliği
gerçekleştiriyoruz ve bu yöndeki taleplerine destek veriyoruz. Bu amaçla global olarak uyguladığımız ”Professor Network” adlı bir çalışmamız da bulunuyor.
Türkdöküm
23
DOSYA
Hedef:
Sektöre
Yön
Verecek
Yeni Ürünler
Geliştirmek
CMS Jant Yönetim Kurulu Başkanı Berat Ösen ile hem CMS Grubu hem de sektöre dair sorunları
konuştuk. Sektördeki alüminyum ihtiyacının ise artarak devam edeceğini müjdeleyen Ösen, CMS
Jant’ın AR-GE yatırımlarına da değindi.
F
irmanızın alüminyum döküm üretim kapasitesi hakkında bilgi verir misiniz? Ağırlıklı
olarak hangi sektöre ve pazara yönelik üretim yapıyorsunuz?
CMS Jant ve Makina Sanayi A.Ş'nin kurucusu Tonguç
Ösen'in en büyük hedefi otomotiv yan sanayi sektörüne
yatırım yapmaktı. Tonguç Ösen bu hedefinin ilk adımını
1955 yılında ortağı ile birlikte Türkiye'nin ilk alüminyum
gravite/enjeksiyon döküm şirketini kurarak motor parçası imalatıyla attı. Türkiye'nin en büyük jant üreticisi ve
jant ihracatında lider olan şirketin temelleri ise 1980 yılında CMS Jant ve Makina Sanayi A.Ş.'nin İzmir'de kurulmasıyla atıldı.
1984-88 yıllarında yaklaşık 400 bin adet ile Renault Tr
(OYAK – Renault), Tofaş (Fiat Türkiye) ve Ford Türkiye
için alüminyum alaşımlı jant üreten CMS bugün ise en
son teknoloji ve yeniliklerin uygulayıcısı olarak yılda 7
milyon 500 bin adet "Hafif Metal Jant" üreterek sektöründe dünyanın önde gelen jant üreticilerinden biri olarak yerini koruyor. Bu üretim ve satış adetleri ile CMS,
son 10 yılda üretim kapasitesini yüzde 375 oranında arttırıyor. Üretiminin yaklaşık yüzde 85‘i ihraç eden şirketimiz, ihracatta sektöründe Türkiye’ de her yıl ilk 50 içerisinde yer alıyor.
CMS Grubu, hafif alaşımlı alüminyum jant sektöründe
Avrupa’daki en büyük 3 şirketten birisi. Son olarak, Mini
markasının da portföyüne eklenmesiyle müşteri profili
toplam 20 markaya ulaşmıştı.
24
Temmuz - Ağustos - Eylül / 2013
BMW Grubu (BMW, Mini), Daimler Grubu (AMG, Mercedes), Fiat Grubu (Alfa Romeo, Fiat ve Lancia), Ford, Honda, Renault Grubu (Renault, Nissan, Dacia), Toyota Grubu (Toyota ve Lexus) ve VW AG Grubu (Audi, Bentley,
Seat, Skoda, Porsche ve Volkswagen) markaları için ihracat odaklı üretim gerçekleştiren CMS Türkiye’de ise
yine üretici firmalardan Toyota Türkiye, Oyak Renault,
Tofaş, Ford Otosan ve Honda Türkiye markaları için jant
üretetiyor. Otomotiv sektörünün tüm bu dev kuruluşları jant konusunda mühendislik ve tasarım ortağı olarak
CMS ile iş birliği yapıyor ve CMS kalitesine güveniyor.
Merkezi İzmir'de olan CMS'nin Pınarbaşı fabrikası, kapalı alanı 20 bin 944 m2 olmak üzere toplam 32 bin 175 m2
dir. Şirketin yıllık jant üretim kapasitesi yaklaşık 3 milyon adettir.
2003 yılında açılan Çiğli fabrikası ise kapalı alanı 14 bin
770 m2 olmak üzere toplam 30 bin 838 m2 dir. Şirketin
yıllık jant üretim kapasitesi yaklaşık 2 milyon 400 bin
adettir.
CMS Jant Sanayi A.Ş’nin temelleri 2011 yılında Gaziemir
Ege Serbest Bölge’de atılmıştır. En genç CMS grup şirketi olma özelliğini taşıyan tesis aynı zamanda CMS’ye ait
üretim tesislerinin üçüncüsüdür.
2012 yılında seri üretime başlayan CMS Gaziemir Üretim Tesisi, 103 bin 700 m2 toplam alanda kuruludur. İki
fazda tamamlanması planlanan fabrika yatırımımızın
birinci fazında 37 bin m2’lik kapalı alan bulunmaktadır.
Tesisin yatırımı 2014 yılında tamamlandığında yıllık jant
DOSYA
üretim kapasitesinin yaklaşık 4 milyon adet olacağı öngörülüyor.
2014-2015 dönemi itibariyle CMS Grubu toplamda 10
milyon jant üretim kapasitesine ulaşacaktır.
CMS'nin satış şirketinden biri olan CMS GMBH, 1997 yılında Almanya Frankfurt'ta kurulmuş olup, Avrupa alüminyum jant yenileme pazarının önemli oyuncularından biridir.
Alüminyum döküm her geçen yıl farklı iş kollarından artan bir talep görüyor. Bu talep artışının önümüzdeki yıllarda da devam edeceğini düşünüyor
musunuz?
Özellikle otomotiv sektöründe çevre regülasyonlarına
uyum çerçevesinde CO2 emisyon kuralları nedeni ile hafifleştirme çalışmaları devam ettiği için alüminyum kullanımı artarak devam edecek. Alüminyum jant sektörüne spesifik olarak da satışları arttırmak için alüminyumlaşma oranı artarak devam edecek.
Bu alandaki üretim ve talep dengesinin nasıl bir gelişme ivmesi izleyeceğini ön görüyorsunuz? Değerlendirmelerinizi alabilir miyiz?
Çin merkezi hükümetinin yerel yönetimlere alüminyum üretiminde kısıtlamalar getirmeyi planlıyor olması nedeni ile Çin dışındaki üreticilerin kapasite kullanım
oranlarını arttırması bekleniyor. Talep ise Çin ve Amerika da artmaya devam edecek. Bu gelişmeler doğrultu-
Sürdürülebilir ihracat ve
rekabet için alüminyum
ithalatını kolaylaştıracak
ve ithalat maliyetlerini
azaltacak düzenlemelerin
getirilmesini ve ihracat
teşviklerinin arttırılmasını
bekliyoruz.
sunda üretim ve talep dengesinin iki yönlü artış ile bozulmayacağı öngörülüyor.
Alüminyum döküm üretiminde artan taleple birlikte hammadde temini ve fiyatı konusunda sektörünüz sorun yaşıyor mu? Bu alanda yerli üreticilerin ihracat pazarında sürdürülebilir ve rekabetçi bir
üretim yapabilmeleri için beklentileriniz ve talepleriniz nelerdir?
Alüminyum hammadde temininde tamamen yurtdışına bağlıyız. Yurtiçinde kullandığımız alüminyum alaşımı üretecek teknoloji ve kapasiteye sahip bir firma bulunuyor. Yurtdışına bağımlılık nedeniyle lojistik süreçte
sorunlar yaşanıyor. Yol sürelerinin uzun ve değişken olması, ithalat operasyonunda gümrüksel işlemlerin zor
Türkdöküm
25
DOSYA
ve uzun olması sorunlarımızın başında yer alıyor. Alüminyum LME, Londra Metal Borsası’nda fiyatlandırılıyor.
Borsa fiyatı arz ve talep dengesi ile hareket etmiyor, spekülatif işlemler nedeniyle fiyat değişkenliği yüksek seyrediyor. Fiyat değişkenliğinin yüksek olması hammaddeyi borsa fiyatı ile kullanarak üretim yapan firmaların
riskini arttırıyor.
Sürdürülebilir ihracat ve rekabet için alüminyum ithalatını kolaylaştıracak ve ithalat maliyetlerini azaltacak düzenlemelerin getirilmesini ve ihracat teşviklerinin arttırılmasını bekliyoruz.
Sektörünüz teknoloji yatırımları konusunda dünya ölçülerini yakalayabiliyor mu? Bu alanda tesis,
teknoloji ve AR-GE yatırımları konusunda teşvik ve
desteklerden faydalanabiliyor musunuz? Beklentileriniz nelerdir?
Son yıllarda otomotiv ana sanayi firmaları tarafından
gelen talepler doğrultusunda, daha hafif ürünlerin üretilebilmesi için AR-GE çalışmaları sürdürülüyor. Jant sektöründe çalışan firmalar da bu hedeflere ulaşabilmek
için farklı teknolojiler geliştiriyor ve yatırım yapıyor.
Özellikle yurtdışında yaygınlaşmaya başlayan “flowform” üretim teknolojisini alüminyum jantların üretimi
için Türkiye’de ilk yatırımı yapan CMS sektördeki dinamik gelişmeleri takip ediyor. Sadece bu teknoloji için 2
milyon euronun üzerinde kaynak ayırarak süreçlerimizde teknolojiye verdiğimiz önemi bir defa daha göstermiş oluyoruz.
İşletme olarak önceliklerimiz arasında ilk sırada yer
alan “müşterilerimizin değişen ihtiyaçlarına zamanında ve başarılı bir şekilde cevap vermek için, hızla yenilenen otomobil endüstrisinin dinamizmine uygun hareket etmek” ilkesi şirket kültürümüzde teknolojiye verilen önemi gösteren önemli örneklerden biri. Firmamız
için sadece teknolojik yeniliklere sahip olmak yeterli değil. Güncel alt yapının geliştirilmesi ile hem işletmemize hem de sektöre yön verecek yeni ürün ve ürün özelliklerini geliştirmeyi kendimize hedef olarak görüyoruz.
Bu hedeflere ulaşmak amacıyla 2009 yılından itibaren
AR-GE Merkezi kurulumu ile de çalışmalarımıza daha dinamik bir yapı kazandırdık. Kurulduğu ilk yıllardan itibaren gerek nitelikli personel gerekse de yapılan çalışmalar açısından her geçen gün çalışmalarını genişleten AR-GE Merkezimiz bugün 77 kişi ile çalışmalarına
devam etmektedir. AR-GE merkezimizin üniversite sanayi işbirliklerine önem veren ve temelinde üniversite
ile birlikte yapılan bilimsel çalışmaların sektöre aktarılmasını hedefleyen bir politikası var. Bu hedef doğrultusunda TÜBİTAK’ın düzenlemiş olduğu destek programları yakından takip edilerek, geliştirilen projeler kapsamına uygun destek programlarına başvurular yapılıyor.
Özellikle 2013 yılında sayısını arttırdığımız AR-GE çalışmaları; Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın yapılandırdığı SAN-TEZ destekleri ile üniversitelerde araştırılan son teknolojilerin firmamıza kazandırılması hedeflenmektedir. Üniversite sanayi işbirliklerinin arttırılma-
26
Temmuz - Ağustos - Eylül / 2013
sına imkan sağlayan bu program, özellikle sektöre akademisyenlerin gözünden bakabilme avantajını da içinde barındırıyor. Gerek işletme öz kaynakları ile gerekse
de TÜBİTAK ve SAN-TEZ programlarından alınan destekler ile çalışmalarına devam eden AR-GE merkezimiz
otomotiv ana sanayisinde marka haline gelmiş işletmeler ile de ortak çalışmalar yürütüyor.
TÜBİTAK ve Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın geliştirdiği teşvik programları özellikle kapsamlı AR-GE çalışmalarını gerçekleştirebilmek için işletmeleri önemli ölçüde destekliyor. Ancak teşvik programlarına başvurunun yapılmasından itibaren destek kararının alınması arasındaki resmi sürecin daha kısa sürede tamamlanması gerektiğini düşünüyoruz. Benzer bir durum
SAN-TEZ projeleri kapsamında çalışmalarda bulunulan
üniversite rektörlükleri ile de yaşanıyor. Rektörlüklerde
özellikle sanayi ile çalışmaların koordinasyonunu sağlamak ve işlem sürelerini hızlandırmak için gerekli düzenlemelerin yapılması projelerin ilerlemesinde önemli bir etken olacaktır. Özellikle finansal açıdan kurların
gösterdiği değişkenlik proje kapsamında tedarik edilecek ekipman fiyatlarının değişmesine yol açıyor. Değişen fiyatlar kapsamında proje teşviğini sağlayan kurumu tekrar bilgilendirildiği ve proje bütçelerinde revizyona gidildiği durumlar yaşanıyor. Benzeri olumsuzlukları gidermek adına, projeye başladığınız ilk heyecanla
projeyi hayata geçirebilmek için değerlendirme sürelerinin ve rektörlüklerden alınacak kararların yasal yaptırımlar ile düzenlenmesi gerekiyor.
Grup şirketlerinin farklı tüzel kişilik ve farklı yerleşkelerdeki AR-GE ekiplerinin güncel mevzuat gereği aynı
AR-GE Merkezi kapsamında değerlendirilememesi projelerdeki sinerjiyi azaltıyor. Örneğin, ortak TEYDEB başvurusu yapılan bir projede denetleme ve raporlama süreçlerinde iki kez zaman ve personel kaynağı ayırmak
gerekmektedir. Grup içindeki görece küçük olan şirketin proje başvurusu yapması da denetimlerde farklı hakem yorumlarına neden olabiliyor. Benzer nedenlerle
görece küçük olan şirketlerden gelen başvuruların kabulü daha zor oluyor.
Grup şirketleri kapsamında olup AR-GE merkezinin bulunmadığı bir şirket ile ortak proje geliştirilmesi durumunda, proje iş adımlarına göre ilgili yerlerde proje çalışmalarını yapmak ve denetimlere katılmak gerekmektedir. Bu çalışmalara ve denetimlere AR-GE merkezinden nitelikli bir personelin de görevlendirilmesi ihtiyacı
projenin doğası gereği ortaya çıkıyor. Güncel mevzuatta AR-GE personelinin, AR-GE merkezi sınırları içinde çalışmalar yapması gerekliliği proje yönetiminde aksamalara neden oluyor.
Merkezi bir AR-GE merkezinin olması ve farklı yerleşkelerdeki AR-GE ekiplerinin de bu merkeze bağlı olması daha verimli çalışmaların yapılmasını sağlayacak. Ülkemizdeki AR-GE projelerinin ve nitelikli AR-GE personelinin artabilmesi için gerekli yasal ve mevzuata içkin
düzenlemelerin yapılarak hayata geçirilmesi gerektiğine inanıyoruz.
DOSYA
Otomotiv
Alüminyuma
Yeşil Işık
Yaktı
Avrupa’nın ilk ve dünyanın ikinci yeşil bina
belgesine sahip dökümhanesini bünyesinde
barından Çelikel Alüminyum’un Yönetim Kurulu
Üyesi Okan Deniz, Türkdöküm’e sektöre ilişkin
gelişmeleri, sorunları ve öngörülerini anlattı.
F
irmanızın alüminyum döküm üretim kapasitesi hakkında bilgi verir misiniz? Ağırlıklı
hangi sektörlere ve pazarlara yönelik üretim yapıyorsunuz?
Çelikel Alüminyum Döküm firması, Osman Deniz tarafından İstanbul’da 1968 yılında küçük bir kuma döküm
atölyesi olarak kuruldu.1971 yılında ilk enjeksiyon presini alarak basınçlı döküme başladı ve diğer metotlar
ile dökümü bıraktı.1996 yılında Samandıra tesisine taşınan firmamız 2002 yılına dökümünü yaptığı parçaları
işlemeye başladı. 2013 yılında taşındığımız Gebze‘deki
yeni fabrikamız da mevcut makineleri ile bir yıl için 13
bin ton üretim kapasitesine sahip. Fabrikamızda ilave
yatırım için ayırdığımız boş alanda önümüzdeki yıllarda yeni makinelerin üretime geçmesiyle kapasitemiz
bir yıl için 26 bin ton olacak. Ürettiğimiz alüminyum
döküm parçaların yüzde 70’i otomotiv sektöründe aydınlatma, elektrik sistemleri ve motor aksam parçaları olarak kullanılmaktadır ve ürünlerin tamamı ihracata gidiyor. Kapasitemizin yüzde 30’unu ise beyaz eşya
ve ev aletlerinde kullanılan parçaların üretimi oluşturuyor.
Alüminyum döküm her geçen yıl farklı iş kollarından artan bir talep görüyor. Bu talep artışını önümüzdeki yıllarda da devam edeceğini düşünüyor
musunuz? Bu alandaki üretim ve talep dengesinin
nasıl bir gelişme ivmesi izleyeceğini ön görüyorsunuz?
Alüminyum döküm parça kullanımı özellikle otomotiv
sektöründe giderek artacak. Avrupa’da bir yılda üretilen araç sayısı ortalama 15 milyondur. Araç başına kullanılan alüminyum parçaların ağırlıklarının toplamı
28
Temmuz - Ağustos - Eylül / 2013
1990 yılında 50kg, 2000 yılında 100kg, 2010 yılında ise
120 kg olarak kaydedilmiştir. Otomobil üreticileri tarafından 2020 yılında 170kg alüminyum kullanılacağı
öngörülüyor. Otomotiv sektörünün alüminyumu daha
fazla kullanmaya iten sebeplerin başında artan çevresel baskılar ve ülkelerin düşük emisyon hedefleri geliyor. Demire göre 1/3 oranında daha hafif olması ve
korozyon dayanımının fazla olmasından dolayı tercih
ediliyor. Ayrıca yeni jenerasyon çevre aydınlatma, makine ve beyaz eşya sektörleri de giderek yükselen miktarlarda alüminyum döküm parçalar talep ediyor. Son
yıllarda Avrupa’da kapanan dökümhanelerin sayısının
artması ve döviz kuru avantajı Türk döküm sektörüne
rekabetçilik sağlanıyor. Yükselen talep ile beraber ülkemizdeki basınçlı döküm firmalarına ilgi de artıyor.
Alüminyum döküm üretiminde artan taleple birlikte hammadde temini ve fiyatı konusunda sektörünüz sorun yaşıyor mu? Bu alanda yerli üreticilerin
ihracat pazarında sürdürülebilir ve rekabetçi bir
üretim yapabilmeleri için beklentileriniz ve talepleriniz nelerdir?
Alüminyum döküm üretiminde artan taleple birlikte
sektörümüzde hammadde temini ve fiyat konusunda da global pazarın etkilerini gözlemliyoruz. Hammadde üretimlerindeki enerji tüketimleri ve işçiliklerin
etkisinin yanı sıra global pazardaki hurdaya olan aşırı talebin hammadde fiyatlarındaki artışı tetiklediğini söyleyebiliriz. Geçtiğimiz yıllarda Japonya’nın hammadde pazarı üzerindeki alım baskısının bu dönemde
değiştiğini görüyoruz. Son dönemde Avrupa’da açığa çıkan alüminyum hurdasına karşı Hindistan’ın ve
Almanya’nın bu rolü üstlenmeye başladığını gözlem-
DOSYA
liyoruz. İtalya, Almanya, İspanya gibi ülkelerin özellikle
Yunanistan, Ukrayna, Bulgaristan ve Rusya’dan çeşitli alımlara devam ettiğini izlemekteyiz. Ülkemizde ise
alüminyum sanayine olan ilginin artışı ile birlikte rekabetçiliğimizin halen devam ettiği bir süreç yaşıyoruz.
Ancak özellikle yerli üreticilerimizin ihracat pazarında sürdürülebilir ve rekabetçi bir üretim yapabilmeleri
adına kalite, fiyat ve termin konularında gelişmelerini
sürdürmeleri gerekiyor. Otomotiv sanayisinin her gün
artan beklentileri doğrultusunda değişik alaşım gruplarına doğru bir trend artışı olacağını öngörerek, şimdiden teknik ve kalite anlamında altyapı hazırlık süreçlerini tamamlamış olmaları gerekiyor.
Sektörünüz teknoloji yatırımları konusunda dünya ölçülerini yakalayabiliyor mu? Bu alanda tesis,
teknoloji ve AR-GE yatırımları konusunda teşvik ve
desteklerden faydalanabiliyor musunuz? Beklentileriniz nelerdir?
Çelikel firması olarak, yüksek teknolojiye sahip yeni bir
bina inşa ettik. Fabrika binası emsallerine oranla yüzde 40 enerji, yüzde 25 su tasarrufu sağladığı aldığımız
LEED SİLVER belgesi ile tescillendi. Avrupa’nın ilk ve
dünyanın ikinci yeşil bina belgesine sahip dökümhanesi, Türkiye’de Çelikel oldu. Binamızın tasarımını yaparken ideal iş akışı, ergonomik çalışma alanları, enerji
tasarrufu, iş kazası önlemleri ve yalın üretim prensipleri göz önünde bulunduruldu. İnsan sağlığına son derece önem verdik. Yeni dökümhanede makine ve ocaklara monte ettiğimiz toz toplama ve elektrostatik filtreler sayesinde hava kalitesini iyileştirmekle beraber klima santralleri ile içerideki havayı saatte beş kere yeniliyoruz. Bu da bize dökümhane içerisinde adeta mon-
Çelikel firması olarak, yüksek
teknolojiye sahip yeni bir
bina inşa ettik. Fabrika
binası emsallerine oranla
yüzde 40 enerji, yüzde 25 su
tasarrufu sağladığı aldığımız
LEED SİLVER belgesi ile
tescillenmiştir.
taj yapan bir fabrika ortamındaki havanın kalitesini
sağlıyor. Ergitme fırınlarının bacasından atık isi olarak
dışarıya bıraktığımız enerjiyi ekonomizör ve absorbsiyonlu çiller sistemi ile ofislerin ve bazı üretim alanlarının iklimlendirilmesinde kullandık. Böylece ocaklarımızın bacasından çıkan atık ısının atmosferdeki sera
etkisi de azalıyor. Baca gazı emisyon değerlerine baktığımızda Avrupa Birliği normlarına uyan tesislerin üçte
biri bizim proseslerimizde çalışılıyor. Bütün bu teknolojik ve çevreye duyarlı altyapı çalışmalarımız sırasında maalesef teşvik anlamında sadece “yatırım teşvik”
başvurumuz ile KDV anlamında bir destekten faydalanabildik. Bunun dışındaki tüm yatırımlarımızı kendimiz gerçekleştirdik. Yeni dönemde teşvik yasası kapsamının genişletilmesi ile birlikte bizlerden sonra yatırım
planlayan işletmelerin bu konuda istifade edebileceği
daha kapsamlı olanaklar sağlanacaktır. Diğer taraftan
AR-GE yatırımları konusunda devletin sağladığı çeşitli destekler mevcut olup, TEYDEB, SANTEZ gibi proje
destekleri bulunuyor.
Türkdöküm
29
DOSYA
Pastadan
Pay
Almanın
Şartı
Yeniden
Yapılanma
1975 yılından beri Türk sanayiciliğinde kendini gösteren Süperpar Otomotiv Genel Müdürü
Şener Yüce, Türkdöküm’ün sorularını yanıtladı. Yüce, sektördeki sorunları ele alırken iyimser
öngörülerde de bulunuyor. Ancak şu uyarıyı da ekleyerek: Eski anlayış ile artık Avrupa OEM’den iş
almak mümkün değildir.
F
irmanızın alüminyum döküm üretim kapasitesi hakkında bilgi verir misiniz?
Ağırlıklı hangi sektörlere ve pazarlara
(yurt içi/yurt dışı) yönelik olarak üretim
yapıyorsunuz?
Şirketimiz yüksek basınçlı alüminyum döküm yapmakta; yıllık üretimimiz 2 bin 200 tonu buluyor. Kapasitemiz bir yıl için 2 bin 600 tondur. Müşterilerimizin yüzde 97’sini otomotiv sanayi, yüzde 3’ünü beyaz eşya sanayisi oluşturuyor. Yüzde 73 oranında ihracat gerçekleştirirken, yüzde 27 oranında iç piyasaya satış yapıyoruz. Mevcut durumda satışlarımızın yüzde 50’si yüksek basınçlı döküm ürünleri kapsıyor. 2020 yılına kadar bu oran yapılacak yatırımlar
ile yüzde 85’lere çıkıyor.
1975 yılında kurulan Süperar Otomativ, yakıt pompa üretimiyle iş yaşamına başladı. 1982 yılında Kemalpaşa tesisine taşındı. 1988 yılında da yüksek basınçlı döküm alanında kendini gösteren Süperpar
Otomotiv bu yıl itibarıyla Kemalpaşa tesisini genişletme çalışmalarını sürdürüyor.
Alüminyum döküm her geçen yıl farklı iş kollarından artan bir talep görüyor. Bu talep artışının önümüzdeki yıllarda da devam edeceğini düşünüyor musunuz? Bu alandaki üretim ve talep
dengesinin nasıl bir gelişme ivmesi izleyeceğini
30
Temmuz - Ağustos - Eylül / 2013
ön görüyorsunuz? Değerlendirmelerinizi alabilir miyiz?
Önümüzdeki
yıllarda
alüminyum
dökümün
Türkiye’de gelişme içinde olacağını bekliyorum. Bu
gelişmenin ilk sebebi Avrupa’daki döküm fabrikalarının mali dezavantaja sahip olması, yaşlanması ve
yeni yatırım ihtiyacının ortaya çıkmasıdır. Bu da Avrupalı dökümcüleri yatırım yapmak için yeni ülke
arayışı içine sokuyor.
Ayrıca araçlarda ağırlık avantajından dolayı alüminyum kullanımının artması toplam alüminyum döküm marketini büyütüyor.
Sonuç olarak Türkiye, alüminyum dökümde özellikle Avrupalı OEM’ler için önemli avantajlara sahip. Bu
avantajları düşük maliyet, lojistik yapı ve verimlilik
olarak sıralayabiliriz. Bu arada Türkiye ekonomisinin gelişmesi, Avrupa Birliği uyum süreci dolayısıyla yeniden düzenlenen çalışma hayatı, ticari kanunlar, Gümrük Birliği, çevre, iş güvenliği vs gibi unsurlarla ilgili uygulamaya konulan pratikler de önemli etkenler.
Türkiye’de üretim yapan ve yeni yatırım yapacak şirketlerin bu pastadan pay alabilmeleri için profesyonel anlamda yapılanması, altyapılarını, insan kaynaklarını ve makine parklarını bu çerçevede yapılandırması gerekiyor. Eski anlayış ile artık Avrupa
OEM’den iş almak mümkün değil.
HABER
DOSYA
Alüminyum döküm üretiminde artan taleple birlikte hammadde temini ve fiyatı konusunda sektörünüz sorun yaşıyor mu? Bu alanda yerli üreticilerin ihracat pazarında sürdürülebilir ve rekabetçi bir üretim yapabilmeleri için beklentileriniz ve talepleriniz nelerdir?
Hammadde temininde bu gün itibarı ile bir sorun
yaşamıyoruz. Ancak yoğun enerji tüketimi olan bir
sektörde çalıştığımız için enerji fiyatlarında destekler bizim için çok önemli. Ayrıca teşvik sisteminin
coğrafi anlamda İzmir bölgesini kapsamaması bizim
için bir dezavantaj yaratmaktadır. Ege Bölgesi’ndeki
teşvik kapsamına giren şehirlerde de arsa fiyatları
çok yükselmiş durumdadır. Devletin organize sanayi bölgelerinde arsa konusunda yer göstermesi ve
fiyatlarına sınırlamalar getirmesi gerektiği de önemli bir konudur.
Sektörünüz teknoloji yatırımları konusunda
dünya ölçülerini yakalayabiliyor mu? Bu alanda
tesis, teknoloji ve AR-GE yatırımları konusunda
teşvik ve desteklerden faydalanabiliyor musunuz? Beklentileriniz nelerdir?
Dünyada gelişen son teknolojileri kullanmakta bir
sıkıntı yaşamıyoruz. Ancak laboratuar ekipmanları, çeşitli simülasyon programlarını ve yeni projeler için yapacağımız test, devreye alma çalışmaları-
Enerji tüketimi olan bir
sektörde çalıştığımız için enerji
fiyatlarında destekler bizim
için çok önemli. Ayrıca teşvik
sisteminin coğrafi anlamda
İzmir bölgesini kapsamaması
bizim için bir dezavantaj
yaratmaktadır.
nı AR-GE teşvikleri kapsamına sokmakta zorlanıyoruz. Bu konu tam anlamıyla bir malzeme geliştirme
konusu olmadığı için projeleri kabul ettirmek mümkün olmuyor. AR-GE merkezi kurmak ise belli bir büyüklük gerektiriyor.
Her yeni yaptığımız ürünün projesi için harcadığımız mühendislik ve proses geliştirme çalışmaları ciddi maliyetler tutuyor; bu çalışmalar en az bir
sene sürüyor. Bu harcamaların ürün devreye girdikten sonra en az bir buçuk iki sene içinde geri dönüşü oluyor. KOBİ ve ya orta ölçekli firmalar bu dönemi
finanse etmekte zorluyor. Beklentimiz AR-GE kapsamının genişletilerek, ürün geliştirme aşamalarının
teşvik kapsamına alınmasıdır.
Türkdöküm
31
32
Temmuz - Ağustos - Eylül / 2013
ÜYELERDEN
Inductotherm Ergitme
Ocağı Samsun
Makina’da Devrede
İSO ilk 500 büyük sanayi kuruluşları arasında yer alan TÜDÖKSAD üyesi Samsun Makina, altı ay
önce Inductotherm’den sipariş ettiği 2x15 Ton Steel Shell ergitme ocağını devreye aldı.
D
öküm sanayinin önemli kuruluşlarından
Samsun Makina Inductotherm indüksiyon ocaklarını tercih etti. Samsun Makina,
Inductotherm’den sipariş ettiği 2x15 Ton
Steel Shell ergitme ocağını geçtiğimiz aylarda devreye
alarak sorunsuz şekilde üretim yapmaya başladı. Inductotherm yetkilileri bu yeni ocakla Samsun Makina’nın
yüzde 7 oranında verimlilikle maliyetlerinde tasarruf
sağladığını ve hemen ardından 10 MW 2x15 Ton’luk
yeni ocak siparişi vererek kendilerine olan güveni gösterdiklerini söylediler.
Samsun Organize Sanayi Bölgesi’nde 310 bin metrekarelik alanda üretim yapan Samsun Makina’nın 1967 yılında santrifüj pompalar ile başlayan imalat programı
bugün kelebek vanalar, metal ve elastomer yataklı sürgülü vanalar, tilting, çalpara ve nozzle tip çek vanalar,
hava tahliye vanaları, demontaj parçaları, yangın hidrantları ve düktil boru bağlantı parçaları (fittings) ile geniş bir program dahilinde sürmekte. 2003 yılı sonu itibariyle faaliyete geçen düktil döküm boru üretimi bu konuda Türkiye’nin ilk fabrikası olma özelliğini taşımakta.
Yeni sistemin avantajları
Samsun Makina’ya kurulacak İnductotherm sisteminin
özellikleri 10,000 KW, 15 tonluk iki ocak arasında yüzde
100 paylaştırılabilir. 1150 Volt besleme voltajı, 24 pulse ve 200 Hz ocak frekans verileri ile ortalama 485 kws/
ton enerji harcanmakta. Inductotherm, “müşteri verimlilik hesapları yapıldığında ve eski sistemleri ile kıyaslandığında yeni sistemle yüzde 7 verimlilik artışına ulaşıldığını” açıkladı.
“Büyük sistemlerde İnductotherm üstünlüğü”
Doksanlı yıllardan bu yana Türkiye’de üretim yapan İnductotherm Group, her geçen gün artan referansları,
bilgi birikimi, AR-GE ve tecrübeli teknik kadrosuyla hem
iç pazarın hem de dış pazarın taleplerini alarak büyümeye devam ediyor. Değerli metallerden, çelik sanayi
ve demirdışı ergitme ürünlerinin yanında indüksiyonla ısıtma sektörlerinde de faaliyet gösteren Inductot-
34
Temmuz - Ağustos - Eylül / 2013
herm Balkanlar, Türki Cumhuriyetleri ve Ortadoğu pazarlarında da adından öz ettiriyor. Inductotherm, Alüminyum buluşması olan 3-6 Ekim tarihleri arasında İstanbul Fuar Merkezi’nde gerçekleşen Aluexpo fuarında
yer alarak demirdışı sektöründeki müşterileriyle buluşacak. Salon 10, F/100 no’lu standda Inductother’mi ziyaret edebilirsiniz.
ÜYELERDEN
Kalkancı Pres’ten Enerji
Tasarrufu Hamlesi
Kalkancı Pres, enerji tasarrufunun öneminin arttığı günümüzde İstanbul Tuzla Organize Sanayi
Bölgesi (ITOSB)’ndeki fabrikasında yaptığı proje ile enerji tasarrufunda önemli bir adım attı.
K
alkancı Pres Döküm ITOSB’deki
fabrika binasında Enerji Etüdü ve
Verimlilik Arttırıcı Proje’sini EVD
şirketiyle beraber, kendi öz kaynakları ile yatırım yaparak projeyi başarı ile
tamamladı.
Proje kapsamında yapılacak yatırımlar ve
mevcut durum analizi ile beraber detaylı
enerji etüdü konusunda akredite olan Siemens ile işbirliği yapan Kalkancı Pres, trafo gücü hesaplanarak, yeni bir trafo kurulması ve kapasitesinin ne olacağı konusunda detaylı bir araştırma, etüdün ana amacı olarak öne çıktı.
Çalışmanın kapsamı:
Tesiste bulunan enjeksiyon makinası, soğutma sistemi, kompresörler, ergitme fırın ve ocakları, elektrik motorları, trafo iç
aydınlatmaları.
Etüd sırasında kullanılan cihazlar:
Termal kamera, enerji analizörü, infrared ısı ölçer, göstergeli sıcaklık ölçer
Yapılan çalışmalar ve sonuçları
1.Enjeksiyon makinalarındaki ısınmaların önlenmesi ve
soğutma suyu sıcaklıklarının istenen düzeye indirilmesi
için, sistemin debileri ölçülülerek istenen soğutma suyu
hesapları yapıldı. Ayrıca, 625.000 kcal’lik bir soğutma
kulesi konuldu, pompalar değiştirilerek soğutma suyu
istenen sıcaklıklara düşürüldü. Yaz aylarında yapılan
ölçmelerde makinalarda yağ sıcaklığın 28-35°c arasında
olduğu saptandı. Pompaların değiştirilmesi ile eski sistemde bulunan 51 kw /h’lik elektrik harcanımı ortalama
25 kw/h’ya düşürülerek yüzde 50’lik tasarruf sağlandı.
2. Piston soğutma kulesi hesapları yapıldı. Bahsedilen
hat’ta da 625 bin kcal’lik bir kule konuldu. 4,5kw/h’lik
bir pompa yerine 7,5 kw’lik bir pompa konularak piston
soğutma suları 60°c’nin altına kalıp şartlandırıcı sıcaklıklarıyla birlikte düşürüldü.
3. İç aydınlatmalarda 400 watlık projektörler T5 yeni nesil floresanlarla değiştirilerek her 400 w yerine 216 w’lık
floresan grubu yerleştirilerek aydınlatma gücü 25-50
36
Temmuz - Ağustos - Eylül / 2013
Kalkancı Pres Döküm enerji tasarrufu projesi ile bina gelinde yüzde 17'lik
enerji tasarrufu sağlamayı hedefliyor.
lüksten 200 lüxe çıkarıldı ve her projektör için yüzde 45
elektrik enerji tasarrufu sağlandı.
4. Enjeksiyon preslerinin ana besleme elektrik motorları sürekli yükte çalışırken 22 kw ve üstü motorlara invertör bağlanarak üretim sırasında yani presin boşta kaldığı parça alma, spreyleme ve malzeme koyma işlemleri
süreci yüzde 5’lere çekilerek her motorda yaklaşık yüzde 40-54 arasında elektrik enerji tasarrufu yapıldı.
Kalkancı Pres Döküm bu çalışmalarından sonra bina genelinde net yüzde 17’lik bir enerji tasarrufu sağladı. Tüm
harcamaların geri dönüşümü 28 ay olarak gerçekleşecektir.
Çalışmayı güncelleştiren Kalkancı Pres ekibi:
Selah Paçacı - Makina Mühendisi
Şinasi Karabulut - Makina Mühendisi
ÜYELERDEN
Tuna Armağan,
Avrupa İş Ödülleri
Yarışması'nda Jüri
Üyesi Oldu
Erkunt Sanayi A.Ş. Döküm ve Makine Fabrikaları Yönetim Kurulu Başkanı ve CEO’su Tuna
Armağan, “Avrupa İş Ödülleri 2013-14”te, alanında öncü kurumların temsilcilerinden oluşan
135 jüri üyesi arasında yerini alacak.
A
vrupa İş Ödülleri (The European Business
Awards), 2007 yılından bu yana Avrupa’nın
en prestijli iş ödülleri yarışması. Yarışma; ticari başarı, inovasyon, iş ahlakı ile parlayan
Avrupalı şirketleri ödüllendiriyor. Şirketler yarışmanın
tüm aşamalarında Avrupalı ünlü iş adamları, akademisyenler ve girişimcilerden oluşan seçkin bir jüri heyeti tarafından titizlikle değerlendiriliyor.
60 yıllık bilgi, deneyim ve vizyoner bakış açısıyla “Infosys €26-150 milyon Ciroya Sahip İşletme” (The Infosys Business of the Year Award with Turnover of €26150m) kategorisinde yarışarak Mayıs 2012’de “Ülke Finalisti” olan Erkunt Sanayi, Aralık 2012’de “Ulusal Şampiyon” seçilerek yerli sermayesi ve işgücü ile Türkiye’yi
Avrupa’da temsil etmeye hak kazandı.
Erkunt Sanayi A.Ş. Döküm ve Makine Fabrikaları, “Avrupa İş Ödülleri 2012-13”te de 6 ay süresince Avrupa’daki
28 ülkeden 15 bin şirket ile 10 kategori ve 4 aşamada
yarıştı. Haziran 2013’te “Ruban Onur Ödülü”ne (Ruban
38
Temmuz - Ağustos - Eylül / 2013
d’Honneur) layık görülen 11 Türk ve 100 Avrupa firmasından biri seçilerek başarısını tescilledi. Bugüne kadar “Unilever”, “Pirelli”, “IKEA”, “H&M”. “DHL Express” gibi
dev firmalar “Ruban Onur Ödülü” için aday olmuştu.
“Avrupa İş Ödülleri”nin jüri üyesi Tuna Armağan, diğer
jüri üyeleriyle birlikte Avrupa’nın, alanındaki en iyi işletmelerini ticari başarı, inovasyon ve iş ahlakı ilkeleri çerçevesinde değerlendirecek. Bu sayede, işletmelerin farklılık yaratan uygulamalarına dikkat çekecek. Erkunt Sanayi A.Ş. Döküm ve Makine Fabrikaları bu sayede işletmelerin farklılık yaratan uygulamalarına dikkat çekerek, işletmelerin kendilerini rakipleriyle kıyaslamasını sağlayacak. Daha iyi uygulamalar için teşvik
edilecek kuruluşlar Avrupa iş dünyasına katkıda bulunacak.
Bilgi, deneyim ve geniş ufuklu bakış açısını Avrupa İş
Ödüllerine jüri olarak taşıyacak olan Erkunt Sanayi A.Ş.
“bayrak yarışını” Mümin Erkunt’un kaldığı yerden çok
daha ileriye taşımaya kararlı.
Sadece Foseco Yeter
Foseco, gittikçe artarak karşınıza çıkan zorluklara, sonuçları
açıkça görülen yenilikçi çözümler sunarak operasyonlarınızı
kolaylaştırmaktadır.
Seksen yılı aşkın bir süredir sektörde oyunun kurallarını değiştiren,
fikirleriyle benzersiz bir ün sahibi olan şirketimiz, bütün işlerinize yeni
değerler katmaktadır. Her zaman üstün kaliteli sonuçlar sağlayan Foseco,
bugün artık dünyanın dört bir yanındaki dökümhaneler tarafından tercih
edilen bir ortaktır.
Gerçek potansiyelinizi ortaya çıkarmak için: Sadece Foseco Yeter.
+ Ortaklık
+ Küresel Teknoloji - Yerel Hizmet
+ Yaratıcı, Yenilikçi Çözümler
+ Uzman Tavsiyesi
+ Güvenilirlik
+ Bilgide Öncülük
0262 677 1050
[email protected]
www.foseco.com.tr
HABER
GE’den 3 Boyutlu Baskı
ve Üretim Yarışması
General Electric firması, düzenlediği Açık İnovasyon projesinin ilk bölümünün finalisti olan 10
ismi açıkladı. Katkı maddesi üretimi üzerine gerçekleştirilen yarışmanın “3 Boyutlu Baskı Deseni”
alanında galip gelecek olan projeler bizzat GE tarafından üretilip test edilecek.
D
ünya çapında ev, ofis, fabrika ve satış tesisleri için gereç, ışıklandırma, güç sistemleri gibi
ürünler imal eden General Electric, Temmuz
ayında düzenlediği Açık İnovasyon projesi ile girişimcileri, firmaları ve enstitüleri bir araya getirdi. 56 ülkeden yaklaşık 700 adaylık bir katılımın olduğu
proje, 2 farklı katkı imalatı yarışmasından oluştu. Bunlardan ilki “3 Boyutlu Baskı Deseni”, diğeri ise “3 Boyutlu Baskı Üretimi; Yüksek Hassasiyet ve Geliştirilmiş Gereçler”.
Katkı imalat tekniklerini yeni açılımlar getiren ve jet motoru kulağının ağırlığını azaltmayı amaçlayan tasarımların yarıştığı 3 Boyutlu Baskı Deseni kategorisinde galip
gelecek olan tasarım 8 bin dolar ödülün de sahibi olacak.
“Bugünün tasarım mühendisleri artık geleneksel imalat
süreçlerine mecbur bir konumda değil” diyen GE yetkilileri, “Katkı imalatı, her biçimde ve boyutta ürünün üretilebilmesine imkan sağlıyor” şeklinde konuşuyor.
GE Açık İnovasyon’un diğer kategorisini ise “3 Boyutlu
Baskı Üretimi” oluşturuyor. “Üretim Kapasitelerini Kanıtla” başlığıyla düzenlenen bu yarışmanın galibi ise tam
55 bin dolarlık ödülün sahibi olacak.
“Katkı imalatı, geleneksel fabrikasyon süreçlerine ‘hız,
esneklik ve ürün optimizasyonu’ gibi yeni öğeler getiriyor” denilen GE açıklamasında, şu sözlere yer veriliyor:
“3 Boyutlu Baskı Üretimi, katkı teknolojilerinin sınırlarını
zorlayacak ve 3 boyutlu baskının üretim öncülerini ortaya çıkaracak.”
40
Temmuz - Ağustos - Eylül / 2013
Ayrıntılı Bilgi için: http://www.ge.com/about-us/openinnovation
HABER
17 Dökümhane
Türkiye’nin
En Büyükleri
Arasında
İstanbul Sanayi Odası tarafından bu yıl 45. kez düzenlenen “Türkiye’nin İlk 500 Büyük Sanayi
Kuruluşu” ve “Türkiye’nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu” araştırmalarının sonuçları açıklandı.
Araştırmaya göre TÜPRAŞ, uzun yıllardır elinde tuttuğu birinciliği bu yıl da bırakmadı. TÜPRAŞ’ı,
bir önceki yıl olduğu gibi 2012’de de Ford Otomotiv ve Oyak-Renault takip ediyor.
İ
stanbul Sanayi Odası’nın (İSO) her yıl Türkiye’nin en
büyük sanayi kuruluşlarını belirlediği “Türkiye’nin
İlk 500 Büyük Sanayi Kuruluşu” ve “Türkiye’nin
İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu” listeleri 2012 yılı
sıralamasıyla açıklandı. Temmuz ayının sonlarında yayınlanan “İlk 500” listesinde birinci sırayı geçtiğimiz yıl
olduğu gibi TÜPRAŞ A.Ş. alırken, 2. ve 3. sıra da değişmedi. 40 milyar TL’yi aşkın üretimden satışı ile rakiplerine fark atan TÜPRAŞ’ı sırasıyla Ford Otomotiv ve OyakRenault izliyor. Listede, 7 milyar 221 milyon TL üretimden satışı ile Arçelik A.Ş. ise iki sıra birden yükselerek
4.’lüğe yerleşti. İlk 10’da yer alan tek kamu kuruluşu
olan Elektrik Üretim A.Ş. ise 5. sırada bulunuyor.
42
Temmuz - Ağustos - Eylül / 2013
17 TÜDÖKSAD üyesi listede
Kuruluşların üretimden satışları baz alınarak oluşturulan ilk ve ikinci 500 listesinde TÜDÖKSAD üyesi kuruluşlar da yer alıyor. “İlk 500”e 5 dernek üyesi şirket yer alırken, Ağustos ayında açıklanan “İkinci 500” listesinde ise 12 TÜDOKSAD üyesi dikkat çekiyor. “İlk 500”ün en üstteki ismi Componenta Dökümcülük 127. sıradaki yeriyle döküm sektörünü başarıyla temsil ederken, CMS Jant ve Makine Sanayii
ise 162. sırada bulunuyor. Hızlı bir büyüme ile bu yıl
303. sıraya yükselen Samsun Makina’nın yanı sıra Erkunt Traktör ve Trakya Döküm de altın karmaya giren diğer firmalar oldu.
HABER
da birçok şey söylemektedir” diyen Bahçıvan, şöyle
devam etti: “Bunlardan en önemlisi, Türkiye'nin rekabet gücünü arttırma zorunluluğudur. Bunun yegane yolunun, kendi üretim teknolojisine sahip ve geliştiren, ayrıca faaliyetleriyle yüksek katma değer yaratabilen işletmelerden geçtiğini biliyoruz. Bu nedenle sanayimizi gelişmiş ülkelerle rekabet edebilecek niteliğe kavuşturmak, Türkiye'nin temel önceliklerinden biri olmalı.”
“İlk 500” istihdamda “İkinci 500” ihracatta
Araştırma sonuçlarını değerlendiren Bahçıvan, dönem kârı açısından geçtiğimiz yıla oranla 6,3’lük bir
artış gösteren İlk 500 Büyük Sanayi Kuruluşunun
bunu önemli ölçüde faaliyet dışı gelirlerdeki artışa
borçlu olduğunu dile getirdi. Bahçıvan, 2011 yılına
oranla ihracatta toplam binde 6 oranında büyüme
gösterebilen ihracatı ise, 500’ler karmasına giren firmaların bu yıl en düşük performans gösterdiği alan
olarak tanımladı.
“İkinci 500” listesinde bulunan şirketlerin ihracat
performansı ise en büyük 500 şirketi geride bırakıyor. Toplamda yüzde 4,6’lık bir ihracat artışı yakalayan ikinci büyük 500 kuruluşun toplam üretimden
satışı ise bir önceki yıla oranla yüzde 5,9’luk bir artış sergiliyor.
Ancak ilk 500’lük liste ikincisini istihdam alanında
geride bırakmış durumda. Toplam 596 bin 55 kişinin
çalışmakta olduğu “İlk 500” raporuna giren kuruluşlar, 2012 yılında toplamda yüzde 3,7 oranında bir istihdam artışı yakaladı. Buna karşın ikinci 500’te gözlenen istihdam artışı yüzde 0,8 seviyesinde kaldı.
Türkiye’nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu listesinde ise yükseliş gösteren TÜDÖKSAD üyesi firmalar Yılmaz Redüktör ve Hisar Çelik Döküm olarak
göze çarpıyor. “İkinci 500” listesinde döküm sanayisini temsil eden diğer firmalar ise Cevher Döküm,
Erkunt Sanayi, Ferro Döküm, Demisaş, Cevher Jant,
Çukurova İnşaat, Akdaş Döküm, Çelikel Alüminyum,
Hema Otomotiv ve Eku Fren Kampana ve Döküm firmaları oldu.
“Nispeten başarılı bir yıl”
Son 5 yıldır global finansal krizin etkilerinin yaşandığına dikkat çeken İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal
Bahçıvan, yaptığı açıklamada “Bu etkiler birçok ülkede reel ekonomileri sarsarken ve ekonomisi bir türlü ayağa kalkamayan Euro Bölgesi'nin hali ortadayken, Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu'nu oluşturan şirketlerin nispeten başarılı bir yıl geçirdiklerini söyleyebiliriz” şeklinde konuştu. “500 Büyük Sanayi Kuruluşu raporu bize sanayimizin geleceği hakkın-
Türkiye’nin İkinci 500 Büyük
Sanayi Kuruluşu listesinde
ise yükseliş gösteren
TÜDÖKSAD üyesi firmalar
Yılmaz Redüktör ve Hisar
Çelik Döküm olarak göze
çarpıyor.
Taşıt araçları ve metal eşyacılarda istihdam artışı
En yoğun istihdam artışının elektrik, gıda ve diğer imalat sanayisinde gözlemlendiğini dile getiren
Bahçıvan, “Birinci 500 büyük şirketin verilerinde taşıt
araçları sanayisinde yüzde 10 gibi belirgin bir istihdam kaybı var. Oysa bu sektörün küçük şirketleri bunun tam tersi bir performans sergiledi. İkinci 500'de
istihdamın eksilere düşmemesinin belki de en büyük nedeni taşıt araçları sanayisinin yüzde 33'lük istihdam artışı performansı. İstihdam artışında bu sektörü yüzde 21'e yaklaşan artışla metal eşyacılar izle-
Türkdöküm
43
HABER
di. İkinci 500'ün istihdam performansını en çok etkileyen sektör ise istihdamı 6 binlerden yüzde 73 gibi
büyük oranlardaki düşüşle bin 500'lere gerileyen
madencilik ve taş ocakçılığı oldu. İkinci 500'in toplam istihdamına baktığımızda da yüzde 0,8 ile yerinde sayıyor” şeklinde konuşuyor.
“Reel kesimin kaynak yapısı bozuk”
Bahçıvan, her iki raporda yer alan şirketler için borç
ve özkaynaklarla ilgili verileri şu şekilde değerlendiriyor: "İkinci 500'de de oran yüzde 133,5 ile yüksek
ve özel kuruluşlar için oran yüzde 134,9 ile İlk 500'le
hemen hemen aynı gerçekleşti. Toplam borç/özkaynak oranları 2011 yılına göre nispi bir küçülme göstermişken, oranlar hala oldukça yüksek seviyelerde
seyrediyor. Oranların bu kadar büyük olması, Türkiye ekonomisinde reel kesimin kaynak yapısının bozuk olmasını ve dışa bağımlılığı göstermesi bakımından son derece önemli.
Ekonomide düşük tasarruf oranları sonucu ortaya
çıkan kaynak yapısındaki bu bozukluklar, ekonominin üretim-tüketim dengesindeki açığını yüksek cari
açıkla fonlamak zorunda olduğunu gösteriyor."
“Finansal istikrar korunmalı”
Finansal istikrarın sanayi kesiminin korunması için
“olmazsa olmaz” bir önkoşul olduğunu vurgulayan
Bahçıvan, “Bu istikrar bozulduğu takdirde sanayi kesimi 2012’de olduğu gibi 2013 yılında da esas faaliyetleri bazında yeterli ölçüde genişleyemeyecektir” yorumunu yaptı. Bahçıvan, açıklamasında 2013
44
Temmuz - Ağustos - Eylül / 2013
yılı ilgili şu tahmin ve öngörülere de yer verdi: “Döviz kurları ve faiz oranlarındaki yüksek dalgalanmalar, faaliyet dışı alanlarda da şirketlerin yüksek zararlar ile karşılaşabileceği riskini doğurmaktadır. Finansal istikrarın riske girmesi halinde sanayi kesiminin
kârlılığı bu yıl gözle görülür ölçüde zayıflayabilir. Bu
nedenle en azından yılın ikinci yarısında bu konudaki dengeler gözetilmeli ve hassasiyet sürdürülmelidir. Yılın geri kalan döneminde döviz kurları ve faizlerin sanayiciler için makul olacak dengelerde oluşmasına çaba gösterilmelidir. Ayrıca iç talepte kademeli toparlanma korunarak sanayicilerin faaliyet karlarına destek olunmalıdır."
İkinci 500'ün istihdam
performansını en çok
etkileyen sektör ise
istihdamı 6 binlerden yüzde
73 gibi büyük oranlardaki
düşüşle bin 500'lere
gerileyen madencilik ve taş
ocakçılığı oldu.
HABER
ISO - TÜRKİYE'NİN 500 BÜYÜK SANAYİ KURULUŞU - 2012
500 Büyük Kuruluş Sıra No
500 Büyük Kuruluş Sıra No
Kuruluşlar
2012
2011
2010
2009
2008
2012
2011
2010
2009
2008
127
112
145
220
111
162
132
158
209
178
CMS Jant ve Makina Sanayii A.Ş.
477.702.907 545.434.622 354.265.610 242.046.420 288.948.025
303
441
429
360
424
Samsun Makina San. A.Ş.
273.538.237 177.930.157 143.228.384 138.315.667 127.009.175
393
313
523
-
-
Erkunt Traktör San. A.Ş.
213.243.706 253.580.034 119.401.152
403
364
393
514
414
Trakya Döküm San. ve Tic. A.Ş.
206.020.467 217.321.200 153.814.066
402
480
463
455
Cevher Döküm San. A.Ş.
436
577
385
471
Erkunt Sanayi A.Ş
Componenta Dökümcülük Tic. ve San. A.Ş. 560.485.684 622.516.164 386.945.817 229.491.207 452.684.024
-
-
96.036.260 130.660.623
193.705.453 129.136.996 107.909.776 117.480.130
180.967.480 109.052.664
52.689.592 111.564.786
ISO - TÜRKİYE'NİN İKİNCİ 500 BÜYÜK SANAYİ KURULUŞU - 2012
500 Büyük Kuruluş Sıra No
500 Büyük Kuruluş Sıra No
Kuruluşlar
2012
2011
2010
2009
2008
2012
2011
546
402
480
463
455
Cevher Döküm Sanayii A.Ş.
152.091.482
570
436
577
385
471
Erkunt Sanayi A.Ş
145.581.656
605
571
624
891
503
Ferro Döküm San. ve Dış Tic. A.Ş.
612
524
485
439
360 Demisaş Döküm Emaye Mamulleri San. A.Ş. 136.637.397 152.777.259
128.207.303 112.810.725 149.818.138
620
599
685
686
559
Cevher Jant San. A.Ş.
134.025.872 133.467.345
87.251.907
72.503.512 93.701.078
660
793
705
827
755
Yılmaz Redüktör San. ve Tic. A.Ş.
126.531.055
97.294.321
85.226.303
57.340.405 65.157.483
736
620
755
427
480
Çukurova İnşaat Mak. San. ve Tic. A.Ş.
113.609.416 128.441.089
79.313.511
49.585.921 108.035.558
798
792
810
786
571
Akdaş Döküm San. ve Tic. A.Ş.
104.687.651
97.307.486
73.266.206
61.459.962 91.907.764
802
876
840
533
456
Hisar Çelik Döküm San. ve Tic. A.Ş.
104.103.466
86.805.223
69.661.311
93.661.378 117.212.808
863
766
834
897
876
Çelikel Alüminyum Döküm İmal. San. Tic.
A.Ş.
94.484.113
101.456.706
70.293.858
51.650.575 52.523.813
937
908
Hema Otomotiv Sistemleri A.Ş.
84.614.560
83.486.311
990
-
Eku Fren Kampana ve Döküm San. A.Ş.
75.859.811
137.901.972 139.297.510
2010
98.185.060
2009
2008
52.059.082 104.000.000
Türkdöküm
45
KONGRE
Türkiye Döküm
Sanayicileri
İspanya Yolunda
Türkiye Döküm Sanayicileri Derneği’nin üyesi olduğu World Foundry Organization’ın organize
ettiği Dünya Döküm Kongresi 19-21 Mayıs 2014 tarihlerinde İspanya’nın Bilbao kentinde
düzenleniyor.
7
1.si gerçekleştirilecek kongre ile Türkiye Döküm
Sanayicileri Derneği üyelerinin İspanya’nın döküm sanayisini inceleyebileceğiz 19-25 Mayıs tarihlerini kapsayan turistik bir seyahat programı
planlanıyor.
Dünya Döküm Kongresi döküm sektöründen uzmanları,
öncü profesyonelleri bir araya getiren oldukça prestijli bir
etkinlik. 2 yılda bir gerçekleştirilen kongre firmalar, teknik
merkezler ve üniversitelere uluslararası bir sektörel ağ yakalama fırsatı sunuyor. Kongre kapsamında düzenlenen
Uluslararası Döküm Fuarı, döküm endüstrisine hizmet ve-
48
Temmuz - Ağustos - Eylül / 2013
renler için önemli bir buluşma ve tanıtım organizasyonu
organizasyonu. Bu yönüyle katılımcı genç araştırmacılara, doktora öğrencilerine çalışmalarını sunma olanağı veriyor. En İyi Genç Araştırmacı Ödülü, çalışmalarını sunma
şansı yakalayan araştırmacıları onurlandırıyor. 4 gün sürecek etkinlikler süresince ve sonrasında dökümhaneler ve
İnternational Foundry Exhibition gezilebilir.
Sense Turizm tarafından hazırlanan operasyon ile Türk
Döküm Sanayicileri Derneği üyeleri, 19-25 Mayıs tarihleri arasında Bilbao, Zaragosa ve Barcelona’yı içeren bir seyahat olanağı bulabilir.
KONGRE
HABER
DÜNYA DÖKÜM KONGRESİ’NİN
ORGANİZE EDİLDİĞİ DİĞER ÜLKELER
Türkiye’nin de üyesi olduğu World Foundry Association ülkeleri dünyadaki döküm üretiminin önemli bir bölümünü
gerçekleştiriyor. WFA, bir ülkenin sektörel gelişmişliğini anlamak için önemli bir anahtar. WFA’nın organize ettiği Dünya Döküm Kongresi’ne ev sahipliği yapan ülkeler kronolojik olarak şöyle:
2014’te Bilbao İspanya,
2012’de Monterrey Meksika,
2010’da Pekin Çin,
2008’de Chennai Hindistan,
2006’da Harrogate İngiltere,
2004’te İstanbul Türkiye,
2002’de Gyeongju Kore,
2000’de Paris Fransa,
1998’de Budapeşte Macaristan,
1996’da Philadelphia Amerika,
1995’te Beijing Çin,
1993’te Lahey Hollanda,
1992’de Sao Paulo Brezilya,
1991’de Krakow Polonya,
1990’da Osaka Japonya,
1989’da Düsseldorf Almanya,
1988’de Moskova Rusya,
1987’de Yeni Delhi Hindistan,
1986’da Prag Çekoslovakya,
1985’te Melbourne Avustralya,
1984’de Lizbon Portekiz,
1983‘de Kahire Mısır,
1982’de Chicago Amerika,
1981’de Varna Bulgaristan,
1980’de Kudüs İsrail,
1979‘da Madrid İspanya,
1978’de Budapeşte Macaristan,
1977’de Floransa İtalya,
1976’da Bükreş Romanya,
1975’te Lizbon Portekiz,
1974’te Liege Belçika,
1973’te Moskova Rusya,
1972’de Philadelphia Amerika,
1971’de Düsseldorf Almanya,
1970’de Brighton İngiltere,
1969’da Belgrad Yugoslavya,
1968’de Kyoto Japonya,
1967’de Paris Fransa,
1966’da Yeni Delhi Hindistan,
1965’de Varşova Polonya,
1964’de Amsterdam Hollanda,
1963’de Prag Çekoslovakya,
1962’de Detroit Amerika,
1961’de Viyana Avusturya,
1960’da Zürih İsviçre,
1959’da Madrid İspanya,
1958’de Liege Belçika,
1957’de, Stockholm İsveç,
1956’da Düsseldorf Almanya,
1955’de Londra İngiltere,
1954’de Floransa İtalya,
1953’de Paris Fransa,
1952’de Atlantic City Amerika,
1951’de Brüksel Belçika,
1949’da Amsterdam Hollanda,
1948’de Prag Çekoslovakya,
1939’da Londra İngiltere,
1938’de Varşova Polonya,
1937’de Paris Fransa,
1936’da Düsseldorf Almanya,
1935’de Brüksel Belçika,
1934’de Philadelphia Amerika,
1933’de Prag Çekoslovakya,
1932’de Paris Fransa,
1931’de Milan İtalya,
1930’da Liege Belçika,
1929’da Londra İngiltere,
1928’de Barselona İspanya,
1927’de Paris Fransa,
1926’da Detroit Amerika,
1923 Paris Fransa.
Türkdöküm
49
KONGRE
Geçmiş Zaman Olur ki
1990 ylında Japonya'nın Osaka kentinde yapılan Dünya Döküm Kongresi'ne katılan Türkiye
Döküm Sanayicileri Derneği delegasyonu.
Ayaktakiler: Mümin Erkunt, Mithat Ural, Mete Nakiboğlu, WFO Başkanı ve Eşi, Sami Sucu, Önay Çekin, Metin Başaran,
Mehmet Ali Berkman, Akın Aydınceren, Cihan Bektaş, Yılmaz Turhan,
Oturanlar: Yaylalı Günay
Ayaktakiler: Erdoğan Alkan, Mümin Erkunt, Cahit Ensari, Yaylalı Günay, Cihan Bektaş, Sami Sucu,
Oturanlar: Akın Aydınceren, Mehmet Ali Berkman
50
Temmuz - Ağustos - Eylül / 2013
Dökümhaneler ve Çelikhanelerdeki Partneriniz
TAŞLAMA TAŞLARI,
KESME TAŞLARI, ELMASLAR
VE AŞINDIRICI ÜRÜNLER
TYROLIT Dökümhaneler ve Çelikhaneler de
ihtiyaç duyulan her türlü taşlama ve kesme
işlemleri için çözümler üreten Avusturya
orijinli aşndrc ürünler üreten firmadr.
- Askl – Sabit taşlama ve kesme taşlar,
- Elmas kesme ve taşlama diskleri,
- Karbür çapak alma frezeleri,
- Merdane ve Çubuk taşlama taşlar,
- 2000 mm çapa kadar
kesme taşlar,
- Laboratuvar kesiciler,
Çanak taşlar, Flex taşlar.
OTOMATİK TAŞLAMA VE
KOMPLE İŞLEME
MAUS Döküm sektörüne ve metal
imalat sanayine yönelik olarak döküm
taşlama – kesim makinalar, dik tornalar
ve müşteriye özel makine imalatlar
yapan İtalyan orijinli makine üreticisi
firmadr.
* 1 kg’dan 10.000 kg’a kadar
parçalar için taşlama çözümleri,
* 200 mm’den 800 mm’ye kadar
yuvarlak parçalarn komple
işlenmesi.
- Dökümhaneler için Flexible
SAM serisi taşlama ve kesim
makinalar,
- Robotik taşlama hücreleri,
- Yuvarlak parça işlemeleri için dik
tornalar.
Tekno Metalurji Malzeme Makina
İç ve Dş Tic. Ltd. Şti.
İnönü Cad. 19 Mays Mah.
Sümko Sit. A4 Blok Kat:4 D:10
34736 Kozyatağ - İstanbul
T. 0216 463 33 90
F. 0216 384 36 77
www.teknometalurji.com
[email protected]
FUAR
Alüminyum Sektörü
Fuara Hazır
Hannover-Messe Ankiros Fuarcılık tarafından, 03-06 Ekim 2013
tarihleri arasında İstanbul Fuar Merkezi’nde düzenlenecek
ALUEXPO 2013 “3.Alüminyum Teknolojileri, Makina ve Ürünleri
İhtisas Fuarı” kapılarını açıyor.
H
annover-Messe Ankiros Fuarcılık, global
alüminyum sektörünün lider firmalarını
3. Kez bir araya getiriyor. ALUEXPO 2013
“3.Alüminyum Teknolojileri, Makine ve
Ürünleri İhtisas Fuarı”, 03-06 Ekim 2013 tarihleri arasında, İFM (İstanbul Fuar Merkezi) 9-10-11 no’lu hollerde düzenleniyor.
Alüminyum sektörünün Türkiye’deki tek, Avrasya
Bölgesi’nin de en önemli fuarı olan “ALUEXPO”, alüminyum ve ilgili sanayi dallarına geniş iş hacmi sağlamanın yanı sıra, fuar süresince üreticiler, ithalatçılar ve ihracatçılar dahil tüm sektör paydaşlarını bir
araya getiriyor. Fuar, alüminyum sektörünün temsilcisi konumundaki TALSAD-Türkiye Alüminyum Sanayicileri Derneği tarafından da destekleniyor.
Fuar süresince sergileme yapacak katılımcılar, ülkemizin alüminyum sektöründeki üreticilerine, alümin-
52
Temmuz - Ağustos - Eylül / 2013
yum ürünlerinin kullanıldığı inşaat, otomotiv, ambalaj, gıda ve içecek, havacılık ve savunma, ulaştırma,
denizcilik, kimya vb alanlarda faaliyet gösteren firmalara, tasarımcı, mimar ve mühendislere, ürünlerini tanıtma fırsatı buluyorlar.
Ülkemizin ve dünyanın önde gelen üreticilerinin sergilediği birincil alüminyumdan, yarı bitmiş her türlü
alüminyum ürüne kadar tüm ihtiyaçlar, alüminyum
yapı sistemleri ile cephe ve çatı kaplama malzemeleri, bu endüstride kullanılan en yeni teknolojilerle
üretilmiş makine, ekipman, hammadde ve sarf malzemeler ALUEXPO’da alıcılarıyla buluşuyor.
32 ülkeden toplam 308 katılımcı
Aluexpo 2013, sektörün önde gelen uzmanlarıyla,
yeni yatırımlar için Türkiye’nin potansiyel fırsatlarını
değerlendirmek isteyen yabancı firmalar ve aynı za-
FUAR
manda farklı ülkeler ile işbirliği yapmak isteyen yerli
firmaları da bir araya getirmeyi hedefliyor.
Fuar, yeni teknolojilerin de etkisiyle kullanımı günden güne artan ve ülkemizde 5 milyar doları aşkın
ticaret potansiyeli yaratan alüminyumun ticari dünyasını keşfetmek ve sektörde yaşanan gelişmelerden
haberdar olmak isteyenler için önemli bir fırsat sunuyor.
Alüminyum sektörünün uzmanları “6. Alüminyum
Sempozyumu” nda buluşuyor
Aluexpo 2013 fuarı ile eş zaman ve mekânda, TALSAD, TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi ve TMMOB
Metalurji Mühendisleri Odası işbirliği ile alüminyum
üretim teknolojileri ve alüminyum sektörünün tüm
yönlerini, akademik dünya ile aynı platformda bir
araya getirmeyi amaçlayan 6. Alüminyum Sempozyumu da düzenleniyor.
Ziyaretçi çalışmaları kapsamında Alım Heyetleri
oluşturuldu
Yurtdışı tanıtım faaliyetleri ve uluslararası ziyaretçi profilinin arttırılması amacıyla, Ekonomi
Bakanlığı’nın yurt dışı alım heyetleri programı kapsamında verdiği destek ile alüminyum sektörünün
hedeflediği Avusturya, Almanya, Bosna Hersek, BAE,
Cezayir, Fas, Hollanda, Irak, İran, İsrail, Karadağ, Lübnan, Libya, Makedonya, Mısır, Umman, Ukrayna, Ürdün, Rusya ve Sırbistan’ı içeren 20 ülkeden sektörel
ziyaretçileri içeren Alım Heyetleri oluşturuldu. Programa dahil olan delegelerin talepleri doğrultusunda
fuar süresince, katılımcı firmalar ve ziyaretçiler ara-
sında İMMİB’in koordinatörlüğü altında ikili görüşmeler de düzenleniyor.
HM Ankiros Fuarcılık’tan uluslararası
ziyaretçilere destek
Aluexpo 2013’ün organizatörü Hannover Messe Ankiros Fuarcılık A.Ş. yurtdışından ziyaretçi çekmek için
uluslararası ziyaretçi çalışmalarına ağırlık vererek;
sektöründe uzman bir firma ile iş birliği yaptı. Fuarın
uluslararası piyasada görünürlüğünü arttırmak amacıyla çeşitli hizmetler sunan HM Ankiros, programa
dâhil olan ziyaretçilerin konaklama giderlerini kendi bütçesinden karşılayarak fuarı ziyaret etmelerini
amaçlıyor.
Ücretsiz otobüs tahsisi
Aluexpo Fuarı’nın gelişiminde büyük önem arz eden
ziyaretçilerin memnuniyetini sağlama anlayışı ile
bölgesel ziyaretçi çalışmaları kapsamında, ülkemizdeki birçok ilden Organize Sanayi Bölgeleri ile alüminyum üretiminin yoğun olduğu bölgelerden, fuarı
ziyaret etmek isteyenler için ücretsiz otobüsler tahsis ediliyor.
Fuara ulaşım ve ziyaret saatleri
Dünyanın ve ülkemizin dört bir yanından gelecek ziyaretçiler, Aluexpo 2013 Fuarı’nı, 3 Ekim 2013 günü
saat 11.00 - 18.30, 4-5 Ekim günlerinde saat 10.00 18.30 ve 6 Ekim’de saat 10.00 - 17.30 arasında ziyaret
edebilirler. Fuar süresince fuar alanına belirtilen noktalardan ücretsiz servisler sağlanıyor.
Türkdöküm
53
FUAR
Hannover Messe 2014
Partner Ülkesi Açıklandı:
HOLLANDA
Dünya endüstrisinin her yıl sabırsızlıkla beklediği endüstri fuarı Hannover Messe 2014 yılında
7-11 Nisan tarihleri arasında gerçekleşecek. Türkiye’den de bu yıl katlımcı ve ziyaretçi bakımından
büyük ilgi gören Hannover Messe endüstri fuarında partner ülke ise Hollanda oldu. Döküm
sanayimizin önde gelen kuruluşlarının her yıl boy gösterdiği Hannover Messe yeni alımlara kapı
aralıyor. 2013 yılı fuarında 229 Türk katılımcısı ürünlerini sergilemişti.
D
ünyanın en önemli endüstri fuarı olarak
kabul edilen Hannover Messe 7-11 Nisan
2014 tarihleri arasında Almanya’nın Hannover şehrinde katılımcılarını ve ziyaretçilerini ağırlayacak. Her yapılan fuarın en önemli konularında biri de “Partner Ülke” nin kim olacağı. Partner ülke olarak Almanya ile ekonomik ilişkileri üst
düzeyde olan Hollanda seçildi. Son teknoloji ülkesi ve ihracat şampiyonu olarak bilinen Hollanda’nın
54
Temmuz - Ağustos - Eylül / 2013
Hannover Messe 2014'ün partner ülke olarak belirlenmesini değerlendiren Deutsche Messe Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Jochen Köckler “Hollanda ve Almanya – birbirine çok yakın olan ve başarılı ekonomik ilişkiler içerisinde bulunan bu iki ülke Hannover
Messe 2014'te tüm dünyaya güç gösterisinde bulunacak." dedi ve sözlerine “Hollanda, mekanik ve tesis mühendisliğinde olduğu kadar enerji teknolojilerinde de sürekli yeniliklere imza atmaktadır. Ayrı-
HABER
FUAR
ca çok dinamik bir ihracatları olduğu gibi
Almanya'nın en önemli ticaret ortaklarından biridir. Kısaca dünyanın lider endüstriyel ticaret fuarı için en ideal partner ülkedir.”
dedi.
Hollanda'nın teknoloji ve endüstri girişimcileri derneği FME-CWM'nin başkanı Ineke Dezentjé Hamming-Bluemink ise
“Hollanda'nın demografik özellikleri gereği ve
aynı zamanda yaratıcı ve pratik fikirli girişimcileri sayesinde, Hollandalı firmaların büyümesine ve tekonolojik yenilikleri hızla ihrac etmesine olanak sağlamaktadır. Almanya bizim en
önemli ticaret ortağımızdır. Hannover Messe ise
dünyanın en büyük ve önemli endüstriyel ticaret fuarıdır. Bu kombinasyon mükemmel bir eşleşmeyi beraberinde getirmektedir. Bu yüzden ülkemizin Hannover Messe fuarında partner ülke olarak
yer almasından büyük onur duymaktayım. Bu sayede Hollandalı firmalar, Alman ve uluslararası ziyaretçiye öncü ve yenilikçi çözümlerimizi sunabilecekler."
dedi.
Hollanda hükümeti de partner ülke projesine tam
destek vereceğini açıkladı. Ekonomi Bakanı Henk
Kamp ve Lilianne Ploumen'in yanı sıra, Dış Ticaret
ve Geliştirme Bakanlığı da Hollanda'nın Hannover
Messe'deki katılımını tüm gücüyle destekleyeceklerini bildirdi. Hollanda, Hannover Messe çalışmalarında "Dış ticaret ülkeye iş olanakları olarak geri dönmektedir" sloganını kullanacak.
Uzmanlaşmış KOBİ'leri sayesinde, Hollanda'nın mekanik ve tesis mühendisliği, ülkenin en hızlı büyüyen
endüstriyel
sektörü
olarak biliniyor. Bu alanda 2013 yılında yüzde 8'lik bir büyüme bekleyen Hollanda ayrıca
yenilenebilir enerji ve enerji verimliliğinde lider ülke
konumunda. Hollanda 2020 yılında enerji gereksiniminin yüzde 16'sını yenilenebilir kaynaklardan karşılamayı hedef olarak koyuyor.
Deutsche Messe Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Jochen
Köckler "Mekanik mühendislikte ve enerji teknolojilerinde olduğu kadar araştırma ve geliştirme konularında yan sanayi sektöründe lider rol oynayan Hollanda, Hannover Messe fuarının ana konularına mükemmel bir uyum sağlayacak” diyor.
HANNOVER MESSE 2014 fuarında endüstriyel otomasyon ve IT, enerji ve çevre teknolojileri, endüstriyel tedarik, üretim mühendisliği ve hizmetleri ile
Araştırma - Geliştirme konuları önemli bir şekilde yer
alıyor.
Türkdöküm
55
FUAR
Metalurji
Sektörünün
2014
Buluşması
Global metalurji sektörünün en prestijli
teknoloji ve ticaret etkinliklerinden biri olan
Ankiros/Annofer/Turkcast fuarları 11-13 Eylül
2014 tarihleri arasında İstanbul Tüyap Fuar ve
Kongre Merkezi’nde düzenleniyor. Metalurji
sektörünün yerli yabancı tüm bileşenlerinin
oldukça önem verdiği fuarlara Türkiye Döküm
Sanayicileri Derneği TÜDÖKSAD üyeleri de
Turkcast holünde göz dolduruyor.
56
Temmuz - Ağustos - Eylül / 2013
H
annover-Messe Ankiros Fuarcılık A.Ş. tarafından 1992 yılından bu yana düzenlenen
olan, ANKIROS Fuarlarının yeni halkası ANKIROS 2014 “12. Uluslararası Demir-Çelik ve
Döküm Teknolojileri, Makina ve Ürünleri İhtisas Fuarı” 11-13 Eylül 2014 tarihlerinde, TÇÜD – Türkiye Demir
Çelik Üreticileri Derneği, TÜDOKSAD - Türkiye Döküm
Sanayicileri Derneği ve TMMOB Metalurji Mühendisleri
Odası’nın destekleri ile İstanbul TÜYAP Fuar ve Kongre
Merkezi’nde düzenlenecek. Metalurji sektörünün önde
gelen yerel ve uluslararası tüm profesyonelleri ve ticari
markalarının yer alacağı bu etkinlik ile eş zaman ve yerde ANNOFER 2014 “11. Uluslararası Demirdışı Metaller
Teknolojileri Makina ve Ürünleri İhtisas Fuarı” ve TURKCAST 2014 “6.Döküm Ürünleri İhtisas Fuarı” da düzenlenecek.
ANKIROS 2014 Fuarın’da özel demir çelik holleri
ANKIROS 2012’de olduğu gibi bu yıl da, ülkemizin
toplam ihracatı içinde büyük önem taşıyan demir çelik sektörüne yönelik, sektörün önde gelen demir çelik üreticilerinin ve çelik servis merkezlerinin yanısıra
global tedarikçilerin de yer alacağı özel bir hol kurulacak. Ürünlerle beraber teknoloji ve hizmetler de bu
özel holde sergilenecek.
Demir-çelik tesisleri, haddehaneler ve çelik servis merkezleri, ANKIROS 2014 çatısı altında kurulacak bu özel
holde bir araya gelerek, ürünlerini sergileyecekler ve
FUAR
fuara katılan makina, ekipman, fırın, hammadde, sarf
malzemesi, kontrol ve test cihazları ve benzeri her türlü tedariği sağlayan çok sayıda uluslararası firma ile iş
birliği yapabilme fırsatını bulacaklar. Fuar, tüm işletmelerin ihtiyaçlarına yönelik çözümler sunarak, global
metalurji sanayi için vazgeçilmez bir iş platformu haline gelecek ve demir-çelik ürün kullanıcılarının çeşitlenen taleplerini karşılamak, talepte bulunan firmaların
tedarikçisi olmak ve demir-çelik ürünleri ticareti yapmak isteyen çelik servis merkezlerini bir araya getirecek.
Otomotiv ve yan sanayi, inşaat, beyaz eşya, ağır sanayi, gemicilik, demiryolu, savunma ve havacılık, enerji,
çimento, tarım, gıda ve ambalaj gibi sektörlerden çok
sayıda yerli ve yabancı alıcının, ülkemizin önde gelen
demir çelik üreticilerinin ve çelik merkezlerinin standlarını ziyaret etmesi bekleniyor.
Fuar, ziyaretçiler için; dünyadaki en gelişmiş teknolojileri yakından takip edebilmeleri ve ihtiyaçlarına en uygun biçimde tedarik alternatifleri bulabilmeleri, demir
çelik üreticileri için; üretimini yapmakta oldukları ürünleri tanıtabilmeleri ve uluslararası piyasalardaki rekabet gücünü koruyup arttırabilmeleri, çelik servis merkezleri için de sağladıkları hizmetleri sunabilmeleri ve
tedarikçiliğini yapabilecekleri firmalarla tanışabilmeleri açısından büyük önem taşıyor.
yanın her yerinden gelen döküm alıcıları, ihtiyaçları konusunda sayısız alternatifle tanışacak ve özel taleplerine
TURKCAST katılımcılarıyla birlikte çözüm üretme imkanı bulacaklar.
Fuar kongre ve etkinlikleri
Fuar süresince düzenlenecek kongreler de sektördeki
son gelişmeleri yansıtacak,
Metalurji sektöründeki teknolojik gelişmelere dikkat
çekmek, sektörün problemlerini dile getirmek ve sanayideki eğilimlerini ortaya koymak ve tartışmak amacıyla, fuara eş zamanlı TMMOB Metalurji Mühendisleri Odası tarafından “17. Uluslararası Metalurji ve Malzeme Kongresi” ve TÜDOKSAD - Türkiye Döküm Sanayicileri Derneği
tarafından “7. Uluslararası Ankiros Döküm Kongresi” düzenlenecek.
ANKIROS/ANNOFER/TURKCAST
Fuarları’nın başarısı
Metalurji sektöründe büyük yankı uyandıran 2012 yılında düzenlenen ANKIROS/ANNOFER/TURKCAST,
2010 yılına oranla net stand alanını yüzde 33 arttırarak 15 bin 148m²'den 20 bin141 m²'ye ulaşmıştı. 39 ülkeden 319’u yerel, 526’sı yabancı olmak üzere toplam
845 katılımcı ve 71 farklı ülkeden 15 bin 750 ziyaretçi
ile metalurji sektöründe büyük bir başarıya imza atan
fuarlar, özellikle Almanya, Çin, İtalya, İspanya, İran, İngiltere ve Kore ülke pavyonlarının yer aldığı güçlü bir
uluslararası katılımı gerçekleştirmişti.
ANNOFER 2014
Demir dışı metaller ile ilgili tüm ihtiyaçlarınızı karşılamaya hazırlanan ANNOFER 2014 “11. Uluslararası Demirdışı Metaller Teknolojileri Makina ve Ürünleri İhtisas Fuarı”
katılımcılarına demir dışı metaller alanında en son ve en
gelişmiş ürün, araç ve ekipmanları sergileyebilecekleri
bir ortam yaratırken, ziyaretçileri için de özellikle metal
enjeksiyon presleri başta olmak üzere demir dışı metal
sektörlerinde kullanılan hertürlü makina, ekipman, fırın,
sarf malzemesi konusunda sayısız alternatifler sunuyor.
Döküm alıcılarının buluşma noktası: TURKCAST
Başta TÜDÖKSAD üyeleri olmak üzere döküm sektörü bileşenlerinin yer alacağı TURKCAST 2014, Döküm Ürünleri İhtisas Fuarı’nda dökümhanelerimiz yine göz dolduracak.
Döküm ürünü kullanan tüm sanayi sektörlerinde, dün-
Türkdöküm
57
NEDEN DÖKÜM?
Neden Dökümü Tercih Etmeliyiz?
Komünikasyon Cihazı
Bir Komünikasyon Cihazının Temel Çerçevesi
Üretim Verilerinin Karşılaştırılması
Eskiden
Üretim Yöntemi
Malzeme
Ağırlık (ilk / bitmiş)
Üretim operasyon sayısı
Aparat / veya model maliyeti *
Malzeme maliyeti
Üretim maliyeti
Toplam maliyet
Talaşlı imalat, Montaj ve
Kaynak
Al alaşımı ve Çelik
27 Kg
~ 60
28,5 %
33 %
100 %
100 %
Günümüzde
Sophia prosesi ile
Hassas döküm
GF-AlSi7Mg0,6
12 Kg
~ 10
100 %
100 %
16 %
57,4 %
* Yıllık üretim miktarı 200 adettir.
SATILIK DÖKÜMHANE EKİPMANLARI
Erkunt Sanayi A.Ş.
ORTA FREKANSLI JUNKER İNDÜKSİYON OCAĞI
Erkunt Sanayi A.Ş.’den satılık çalışır durumda olan
Orta Frekanslı Junker marka indüksiyon ocağı.
Tel: (0312) 397 2500
Fax: (0312) 397 2507
Yetkili: Oktay Başarır
[email protected]
Teknik özellikleri:
Markası : Otto Junker
Tip
: MFT Ge 6000/3300
WA
: 27080
Modeli
: 1988
Kapasite : 6.000 kg
Trafo gücü : 3800kVA 34 500V 64…72A//770V 1425/822A 6Ph 50Hz
Ocak gücü : 3300KW 250Hz
Paralel rezonanslı akım kaynaklı invertörlü ve su soğutma kapasitörlü endüksiyon ocağı
2x700V 1556A 12 pulse rectifier,
3700KW 2200V 3x1524A 250Hz invertor.
58
Kaynak: DGV
Temmuz - Ağustos - Eylül / 2013
Türkdöküm
59
MAKALE
Demir ve Demirdışı
Alaşımlar için Metal
Tretmanları
Metko Hüttenes Albertus Kimya
Birçok sıvı metal gaz kapmaya (örneğin alüminyumda hidrojen gazı) elverişlidir ve kontrol
dilmesi gerekir. Flakslar bu amaçla metal ergitme başladığından beri metal kalitesini ve ergitme
verimliliğini artırmak için kullanılmaktadır.
Flaks nedir?
Temel olarak flakslar özel tretmanları yapmak veya ergimiş metalde belirli etkiler sağlamak için tasarlanmış ve harmanlanmış tuz bileşiklerinin karışımıdır.
Mevcut flaks tretmanları temizleme,
oksit giderme, gaz alma, modifikasyon, tane inceltme gibi bazı amaçları gerçekleştirmek için tasarlanmıştır.
G
enel olarak ergitme prosesi sırasında sıvı
metaller oksit oluşturmak için oksijenle
güçlü bir şekilde reaksiyona girerler. Bu oksitlerin yanında kir, yağ ve refrakter parçaları da döküm parçada hataları önlemek için dökümden önce metalden uzaklaştırılmalıdır.
Birçok sıvı metal gaz kapmaya (örneğin alüminyumda
hidrojen gazı) elverişlidir ve kontrol edilmesi gerekir.
Flakslar bu amaçla metal ergitme başladığından beri
metal kalitesini ve ergitme verimliliğini artırmak için
kullanılmaktadır. Geçen yıllar boyunca dökümhanelerde çevresel koşulları iyileştirme ihtiyacının devam
etmesi, çalışma ortamında toz, duman gibi zararlı etkileri azaltmaya yöneltmiştir.
Huttenes Albertus’un’un bu metallerin tretmanı için
flaks ve gaz alıcılar üretimi ve yeniliğinde büyük bir uzmanlığı var. HA Grup’taki kardeş şirketi Chemex GmbH
ile birlikte verimlilik ve çevresel sorumluluğu dengede
tutarak ürün geliştirmeye devam etmekte.
Bununla birlikte düşük florit ve florit içermeyen ECOFLUX tipi flakslar alüminyum alaşımları tretmanında uygun fiyat, çevreyle dost bir sistem sağlamakta.
60
Temmuz - Ağustos - Eylül / 2013
Neden flaks kullanıyoruz?
Flaks kullanarak gelişmiş mekanik
özelliklerle birlikte daha iyi kalitede
metal elde edilebilir.
Flakslar
• Oksit Giderme
• Cüruftan metali ayırma
• Hidrojen gazını kontrol etme
• Alaşım yapısını geliştirme
Cüruf alma flaksları
Bazı oksitler kendiliğinden metal yüzeyine çıkarlar. Bununla birlikte bazı oksitler metalin içinde askıda kalırlar. Tipik olarak bu oksitler alüminyumun merkezi çekirdeğiyle oksitin dış kabuğudur. Cüruf alma flaksları
parçacıkların yüzeyinde parçacıkları ayırır ve onların
metal yüzeyine çıkmasını sağlar. Yüzeyde flaks cürufta
cürufu alüminyumdan ayıran reaksiyon başlatır, böylece ocakta metal geri kazanımını arttırır.
Rafinasyon/Örtü flaksları
Bu flakslar ergitme sırasında maruz kalan alüminyum
metal yüzeyi için düşük ergime noktasına sahiptirler
ve sıvı koruma örtüsü sağlaması için kullanılırlar böylece yüzey oksidasyonu ve hidrojen kapma eğilimini
MAKALE
azaltırlar. Bu flakslar, iyi veya döndü gibi düşük kalitede malzemeleri yüksek kapasitede oksit kapmalarından dolayı ergitmek için kullanılırlar. Aynı zamanda
oksidasyona karşı koruyucu bariyer oluşturarak magnezyum içeren alaşımlarda magnezyum kayıplarını
azaltmaya yardımcı olurlar.
Tane inceltici flakslar
Bu flakslar alaşım yapısında çok iyi tane boyutu sağlar ve alüminyum alfa fazının boyutunu değiştirir. Titanyum ve boron içeren flaksların ilavesiyle gelişmiş
mekanik özelliklerle birlikte daha iyi tane boyutu elde
edilir.
Gaz Alma/ Gaz verme flaksları
Alüminyum alaşımları ergiyik halde hidrojeni çözerler. Katılaşma sırasında, alüminyum içerisindeki hidrojen çözünürlüğü azalır ve hidrojen çözeltiden çıkar. Bu
olay döküm parçada gaz gözenekleri (pinhole) hatasına yol açar ve kum veya hassas döküm gibi birçok proseste çözünmüş hidrojen düzeyini döküm sırasında
minimuma düşürmek için gaz alma flaksları kullanılır.
Gaz verme flaksları çekinti hatalarını engellemek için
kontrollü miktarda hidrojen verilmesi gereken gravite
döküm prosesine özeldir.
Ecoflux ürünleri
Ecoflux çeşitleri içerisinde bütün ürünler alüminyum
alaşımlarının tretmanı için çevresel olarak geliştirilmiştir. Bu ürünler florit içermez veya düşük florit içeriklidir.
Ecoflux ürünleri, drosta metalin cüruftan ayrılması için
gerekli olan minimum ekzotermik reaksiyonu başlatmayı sağlayan dengeli bir reaksiyon vermesi için tasarlanmıştır.
Silisyum modifikasyonu/
Fosfor rafinasyon flaksları
Silindir kafası, manifold ve jant üretimi gibi yerlerde kullanılan alüminyum silisyum alaşımları mekanik özelliklerini yapıdaki silisyum fazının oluşumunu değiştirerek geliştirilir. “Modifikasyon” düşük silisyum alaşımlarına (ötektik altı) uygulanır ve iğneli yapının özellikle sodyum, stronsiyum ve antimon ilavesiyle küresel veya telsi yapıya dönüşmesini tarif eder.
Fosfor rafinasyonu silisyum fazının iri küboid form
oluşturduğu yüksek silisyum (ötektik üstü) alaşımlarına uygulanır. Bu durumda fosfor iyi küboid dispersiyonu üretmek için kullanılır gelişmiş işlenebilirlik ve diğer mekanik özellikler sağlar.
Geleneksel flakslar
Hüttenes Albertus’un geleneksel flaksları oksit giderme, cüruf ayırma, hidrojen gazı kontrolü ve eser elementlerin ilavesi veya ortadan kaldırılmasıyla metal yapısının geliştirilmesi geniş çeşitlilikte özel metal
tretmanlarını gerçekleştirmek için tasarlandı. Bazı durumlarda gerekli olan metal tretmanı tipine bağlı olarak Ecoflux ürünleri kullanılabilir.
Alüminyum alaşımları için tablet flakslar
HA ürünleri, metal yüzeyinin altına daldırarak uygulanabilmesi için, tablet veya briket formunda dizayn
edilmiştir. Bu form, katkı malzemelerinin oranlarını
kontrol edebilmek ve bazı metalürjik uygulamaların,
örneğin hidrojen giderme ve tane inceltme, etkin alt
yüzey uygulamaları için geliştirilmiştir.
ALÜMİNYUM ALAŞIMLARI İÇİN ECOFLUX SERİSİ
Cinsi
Formu
Fonksiyonu
Sıc. Aralığı °C
Ocak Tipi
Tedarik Sınıfı
Ecoflux 142
T
Temizleme/Cüruf Alma
(Sodyum içermez)
720-780
Pota Ocağı
Z
Ecoflux 143
T
Temizleme/Cüruf Alma
740-800
Pota Ocağı
Z
Ecoflux 146
T
Temizleme/Cüruf Alma
720-780
Pota Ocağı
S
Ecoflux 150
T
Rafinasyon
680-800
Reverber/İndüksyion
S
Ecoflux 151
T
Rafinasyon
680-800
Reverber/İndüksiyon
S
Ecoflux 152
T
Rafinasyon/Duvar
Temizleme
680-800
Reverber/İndüksiyon
S
Ecoflux 154
T
Rafinasyon
680-800
Reverber/İndüksiyon
S
Ecoflux 161
T
Temizleme/Cüruf Alma
720-780
Pota Ocağı/Reverber
Z
Ecoflux 163
T
Temizleme/Cüruf Alma
(Sodyum içermez)
720-760
Pota Ocağı/Reverber
Z
Ecoflux 164
T
Temizleme/Cüruf Alma
720-780
Pota Ocağı/Reverber
S
Ecoflux 165
T
Temizleme/Cüruf Alma
730-800
Pota Ocağı/Reverber
Z
Türkdöküm
61
MAKALE
Bakır ve bakır alaşımları için flakslar
Hüttenes Albertus’un bakır ve bakır alaşımları için
flaksları, rafinasyon, örtü, cüruf ayırma, oksit giderme,
deoksidasyon, alüminyum giderme, cüruf kıvamlaştırma, ergiyik içerisinde bulunan istenmeyen empüritelerin çökelmesi için dizayn edilmiştir.
Çinko ve magnezyum-alüminyum
alaşımları için flakslar
HA çinko alaşımları için flaksları, çinko buharlaşmasına
karşı ve çinko alaşımları uygulama sıcaklıklarında çok
iyi cüruf toplama özellikleri için dizayn edilmiştir. Mag-
nezyum alaşımları için geliştirilen flakslar ergiyik metal
yüzeyini çok iyi kaplama ve yüzeydeki metal yanmalarını önlemek için dizayn edilmiştir. Ayrıca ergiyik içerisinde bulunan istenmeyen empüritülerin çökelmesini sağlar.
Ekzotermik ürünler
LINOFEED ürünleri; yüksek kalorifik değerler ve yüksek
yalıtım seviyeleri elde etmek için ya da bu iki özelliğin
kombinasyonları ile alaşım türlerini ve döküm boyutunu geniş bir aralıkta beslemeyi teşvik etmek amacıyla
tasarlanmıştır.
ALÜMİNYUM ALAŞIMLARI İÇİN GELENEKSEL FLAKSLAR
62
Cinsi
Formu
Fonksiyonu
Sıc. Aralığı °C
Ocak Tipi
Tedarik Sınıfı
HMC 37
T
Temizleme/Cüruf Alma
670-720
Pota Ocağı/Reverber
Z
Injection Flux 618
T
Temizleme/
Modifikasyon
720-780
Pota Ocağı
Z
Cover 134
T
Temizleme/Cüruf Alma
670-760
Pota Ocağı/Reverber
S
Cover 302
T
Temizleme/Cüruf Alma
(Sodyum İçermez)
720-780
Pota Ocağı/Reverber
S
Coverlux KS 3
T
Temizleme/Cüruf Alma
720-780
Pota Ocağı/Reverber
Z
HMC 15
T
Temizleme/
Modifikasyon
720-780
Pota Ocağı
Z
Diecasting Flux 17
T
Gaz Verme
660-800
Pota Ocağı/Pota
S
Demagger B
T
Magnezyum Giderici
750-800
Reverber/İndüksiyon
Z
EXF 335
T
Eser Element Giderici
700-800
Reverber/İndüksiyon
S
Cover 901G
G
Temizleme/Cüruf Alma
720-780
Reverber/İndüksiyon
S
Cover 902G
G
Temizleme/Cüruf Alma
660-760
Reverber/İndüksiyon
S
Cover 903G
G
Temizleme/Cüruf Alma
(Sodyum İçermez)
720-780
Pota Ocağı/Reverber
S
Coverlux DG
G
Temizleme/Cüruf Alma
670-760
Pota Ocağı
S
Diecasting Flux 5
G
Gaz Verme
660-800
Pota
S
Gasex N3/100
T
Gaz Alma
720-760
Pota Ocağı
Z
Ecogas 16
T
Gaz Alma
720-760
Pota Ocağı
Z
Gasinal 108/100
T
Gaz Verme
660-800
Pota Ocağı
S
Silifin 165
T
Tane İnceltici
720-780
Pota Ocağı
Z
Silifin VM 1655
T
Tane İnceltici
720-780
Pota Ocağı
Z
Grain Refiner 3
T
Tane İnceltici
720-780
Pota Ocağı
Z
Veralux SH10
T
Modifikasyon
720-780
Pota Ocağı
T
Veralux 041
T
Modifikasyon
720-780
Pota Ocağı
Z
Temmuz - Ağustos - Eylül / 2013
MAKALE
BAKIR VE BAKIR ALAŞIMLARI İÇİN FLAKSLAR
Cinsi
Formu
Fonksiyonu
Sıc. Aralığı °C
Ocak Tipi
Tedarik Sınıfı
Oxicover 501
T/TB
Oksidasyon/Rafinasyon
Belirtilmemiş
Pota Ocağı
Z
Cuprocover B503
T
Koruyucu/Rafinasyon
Belirtilmemiş
Pota Ocağı/Reverber
T
Cuprocover B505
T
Düşürücü/Rafinasyon
Belirtilmemiş
Pota Ocağı
T
Cuprocover 511
T
Rafinasyon
Belirtilmemiş
Pota Ocağı
S
Cudox Tubes
KP
Deoksidasyon
Belirtilmemiş
Pota Ocağı
S
Aluminium Remover
T
Al Giderici/Rafinasyon
Belirtilmemiş
Pota Ocağı
Z
Slag Coagulant
G
Cüruf Kıvamlaştırıcı/
Izolasyon
970ºC ve üzeri
Pota Ocağı/Pota
S
Cuprocover AB520
T
Koruyucu/Rafinasyon
Belirtilmemiş
Pota Ocağı/Reverber
Z
ÇİNKO VE MAGNEZYUM ALAŞIMLARI İÇİN FLAKSLAR
Cinsi
Formu
Fonksiyonu
Sıc. Aralığı °C
Ocak Tipi
Tedarik Sınıfı
Cover ZLT
P
Temizleme/Cüruf Alma
410-460 (Zn)
Pota Ocağı
Z
Yaklaşık 250 (Sn)
Pota Ocağı
K
Belirtilmemiş
Pota Ocağı/Reverber
T
HMC 24
P
Koruyucu/Rafinasyon
650-800
Pota Ocağı/Reverber
Z
Nilflame
P
Metal Akış Kontrolü
Belirtilmemiş
Belirtilmemiş
S
Inhibitor B
P
Kum İnhibitörü
Belirtilmemiş
Belirtilmemiş
Z
ÇİNKO VE MAGNEZYUM ALAŞIMLARI İÇİN FLAKSLAR
Cinsi
Formu
Linofeed 430
T
Linofeed 450
T
Linofeed 460
T
Linofeed 470
T
EXF 282
T
EXF 323
T
EXF 341
T
Luxotherm S/L9
T
Fonksiyonu
Ekzotermik Besleme
Amaçlı
Ekzotermik Besleme
Amaçlı
Ekzotermik Besleme
Amaçlı
Ekzotermik Besleme
Amaçlı
Ekzotermik Besleme
Amaçlı
Ekzotermik Besleme
Amaçlı
Ekzotermik Besleme
Amaçlı
Ekzotermik Besleme
Amaçlı
Formu
T
TB
G
KP
Toz
Tablet
Granül
Kapsul
H
T
C
S
Sıc. Aralığı °C
Ocak Tipi
Tedarik Sınıfı
Belirtilmemiş
Belirtilmemiş
S
Belirtilmemiş
Belirtilmemiş
S
Belirtilmemiş
Belirtilmemiş
Z
Belirtilmemiş
Belirtilmemiş
Z
Belirtilmemiş
Belirtilmemiş
Z
Belirtilmemiş
Belirtilmemiş
S
Belirtilmemiş
Belirtilmemiş
T
Belirtilmemiş
Belirtilmemiş
Z
Tedarik Sınıfı
Zararlı
Tahriş Edici
Korozif
Sınıflandırılmamış (Düşük Zararlı)
Türkdöküm
63
CAEF - FISI
Avrupa Döküm Sanayi
Eğilim Göstergeleri
CAEF tarafından Avrupa ülkeleri dökümhanelerinden alınan bilgiler ile hazırlanan göstergelerde
sektörün mevcut durumu ve altı ay sonrası için beklentileri değerlendirilerek grafik hale getirilmektedir.
FISI – Avrupa Döküm Sanayi Eğilim Göstergeleri (Demir grubu) Ağustos 2013 (Yeni ölçek 2010=100)
FISI – Avrupa Döküm Sanayi Eğilim Göstergeleri (Demirdışı grubu) Ağustos 2013 (Yeni ölçek 2010=100)
KAYBETTİKLERİMİZ
Döküm Sanayimizin Duayenlerinden Erkunt Sanayi A.Ş. Kurucusu Sayın Mümin ERKUNT, 13 Eylül 2013 tarihinde,
Alüminyum Döküm Sanayimizin Duayenlerinden Çelikel Alüminyum Döküm Firmasının Kurucusu Sayın Osman
DENİZ, 23 Eylül 2013 tarihinde, Döküm Sanayimizin Duayenlerinden Pireks Bakır A.Ş. Kurucusu Sayın Baha
ÇAKIROĞLU, 19 Temmuz 2013 tarihinde, Kalkancı Pres Döküm Sanayi İdari Müdürü Sayın Alparslan PAÇACI 4 Ağustos
2013, Maça Teknik Servisi ortaklarından Sayın Kerem ÖZYURT, 7 Eylül 2013 tarihinde vefat etmiştir.
Merhumlara Allah’tan rahmet, ailelerine, yakınlarına ve camiamıza sabır ve başsağlığı diliyoruz.
TÜDÖKSAD Yönetim Kurulu
64
Temmuz - Ağustos - Eylül / 2013
Türkdöküm
65
MAKALE
Alüminyum Alaşımları İçin Granül ve
Toz Flaksların Temizleme Verimliliği,
Maliyet ve Çevresel Görünümleri
Murat Kezkiç
Foseco Türkiye
Giriş
Uzun yıllar boyunca toz flakslar geleneksel olarak,
alüminyum ve alüminyum alaşımları metal tretmanı için kullanılmaktadır, ancak bu flakslar uygulama sırasında toz oluşumu, yüksek zehir yayma,
morfolojilerine bağlı olarak kararlı olmayan verimlilik değerleri gibi bazı dezavantajlara sahiptir.
Toz içermeyen granül halindeki flakslar bu dezavantajların üstesinden gelmek için geliştirilmiştir.
Bu yazı granül ve toz flakslar arasındaki farklılıkları verimlilik, çevre emisyonları ve maliyet tasarrufu
açısından açıklar.
Alüminyum dökümhanelerinde hem temizleme
hem cüruf alma flaksları uygulamada kullanılır ve
ergiyik temizliğinde bu iki grup flaks arasındaki
fark gösterilir.
Prefil ® (basınç filtreleme) testi erimiş metal temizliğini doğrulamak için kullanılmış ve altı üründe
testlerin sonuçları sunulmuştur.
Teori
Geleneksel olarak, toz flakslar dökümhanelere yaklaşık 70
yıldır ticari olarak fayda sağlamıştır. Son yıllarda flaks morfolojisi üzerine fazlaca araştırma ve geliştirme çalışmaları yapıldığını ve bu çalışmalar sonunda Foseco alüminyum dökümhanelerindeki her türlü uygulama için tam bir yelpazeye sahip granül flaksları geliştirmiştir.
Toz flakslar ile karşılaştırıldığında, granül flakslar toz içermediği ve daha ince taneli olduğundan beri uygulanması ve
erimiş metal yüzeyine serpilmesi kolaylaşmıştır, bu nedenle
uygulama oranları genellikle önemli ölçüde azaltılabilir. Ek
faydaları kimyasındaki taneden taneye olan kararlılığı daha
iyidir ve gerçek şu ki flaksın taşınması veya ambalajlanması esnasında aşınmaz. Granül flakslar kimyasal olarak yüzde 100 değişmeyen tane yapısına sahiptir ve her tane flaks
reçetesindeki aynı kimyasal tepkiyi gösterir. Ayrıca granül
flaksların atmosfere daha az kirletici etkileri vardır, bu yüzden emisyonları büyük ölçüde azalmıştır.
Temizleme flaksları alüminyum oksit ve diğer yabancı mad-
66
Temmuz - Ağustos - Eylül / 2013
delerin ergiyikten giderilmesi için tasarlanmıştır. Temizleme
flaksı eylemi ergiyik içindedir, oksit partikülleri yakalamak ve
onları yukarı doğru yüzmesi için teşvik ederler. Flaks ergiyik
ile sıkı bir temas içinde olmalıdır, bu nedenle sıvı metale daldırılmış olmalı ve içinde yoğun bir şekilde karıştırılmalıdır.
Cüruf alma flaksları, cüruftaki oksitleri toplamak ve sıvı metalden bunları ayırarak kuru ve toz halinde cüruf bırakmak
için tasarlanmıştır. Kaymak alma işlemini böylece kolaylaştırarak cüruftaki alüminyum sıkışmasına bağlı metal kaybını azaltır. Flaks, oksit ve diğer empüritelerin ergiyik içine yeniden girişini önlemek için sadece ergiyik yüzeyindeki cüruf
ile karıştırılmalıdır.
Alüminyum ergiyiklerindeki temizleme etkinliğini daha iyi
anlamak amacıyla farklı flaks reçeteleri, morfolojileri ve uygulamalarının kullanılması ile ergiyik kalitesini karşılaştırmak için bir test programı tasarlanmıştır.
• Temizleme ile cüruf alma flaksı karşılaştırması
• Granül ile toz flaksı karşılaştırması
• Standart ile Na-Ca içermeyen flaks karşılaştırması
Flakslara genel bakış
Pratik çalışmada aşağıda - Tablo 1 de verilen ürünler incelenmiştir.
Deneysel çalışma
Prefil testi (Şekil 1), sıvı metal temizliğini saptamak ve oksit filmlerin ve diğer inkluzyonların gerçek zamanlı nicel ölçümü için kullanılmıştır. Sabit sıcaklık ve basınç altında sıvı
metalin mikro filtreden akış hızı izlenmiştir ve filtreden geçen ağırlığın zamana karşı grafiği çizilmiştir. Oksit filmler gibi
metaldeki inkluzyonlar, test sırasında hızlıca filtre yüzeyinde artarak akış hızını düşürürler. Bu nedenle filtreden geçen
ağırlığın eğimi ve genel şekli zaman içerisinde metaldeki
mevcut inkluzyonların seviyesini belirtir (Şekil 2).
Oksit filmler grafiğin başlangıç eğimini (30 saniye 20) etkiler,
oksit film sayısı arttıkça eğim artar.
TiB2, ince Al2O3 veya karbürler gibi ince taneli inkluzyonlar
Prefil test eğrisinin düz bir çizgiden sapmasına neden olur.
Grafiğin başlangıç eğiminin sapmaya başladığı nokta ince
tanelerin dolmaya başladığı anlamına gelebilir.
Kabul edilebilir temizlik bu yüzden alt ve üst sınır eğrileri
kullanılarak tanımlanabilir. Bir test eğrisi bu sınırlar arasına
MAKALE
Ürün
Tedarik Şekli
Uygulama
Alaşım tipi
COVERAL * 90
Toz
Cüruf Alma
Standart
COVERAL GR 2510
Granül
Cüruf Alma
Standart
COVERAL 105
Toz
Temizleme
Standart
COVERAL GR 2410
Granül
Temizleme
Standart
COVERAL 67
(Na - Ca içermez)
Toz
Temizleme ve
Cüruf Alma
AIMg ve hiperötektik ALSi
alaşımları
COVERAL GR 6512
(Na - Ca içermez)
Granül
Temizleme ve
Cüruf Alma
AIMg ve hiperötektik ALSi
alaşımları
Tablo 1 - Test edilen flaksların uygulama ve tedarik şekli
Şekil 1 – Prefil
test operasyonu,
metalografik
analiz için filtrede
kalan artıklar ve
zaman içerisinde
filtreden geçen
metal ağırlığının
çıktısı
1400
Clean
(High Flow Rate)
1200
Ağırlık (g)
1000
1000
800
600
High Inclusion Content
(Low Flow Flate
400
800
Lower boundary
Dirty metal
600
400
200
200
0
Upper boundary
Clean metal
1200
Increasing
Inclusion
Content
Ağırlık (g)
1400
0
30
60
90
120
150
Zaman (s)
0
0
30
60
90
120
150
Zaman (s)
Şekil 2 – Prefil eğrilerinin tanımı, temiz veya kirli metal
Şekil 3 - Prefil dünya standartlarında üretim penceresi
girerse metal testi kabul edilir. Sınırlar geçmiş testlerdeki bilgilere göre tanımlanır.
İnkluzyon bandı olarak bilinen, filtrede biriken inkluzyonlar, metalografik numunelerde çıplak gözle görülebilirler. Bu
bandın genişliği metaldeki inkluzyon seviyesi hakkında hızlı bir işarettir.
Prefil eğrileri genellikle endüstriyel verilerin karşılaştırılmasında tanımlanırlar. Her bir ayak izi süper temiz malzemeye
karşılık gelen üst sınırdan endüstriyel aralığa karşılık gelen
alt sınıra doğru verileri toplar. Şekil 3 tane inceltme işlemi yapılmamış alaşımlar için Prefil grafik penceresi örneğini göstermektedir.
tır. Başlangıçta 750 ° C'de ergitilen ve tutulan 50 kg ingot şarj
edilmiştir. Daha sonra geri dönüş malzemesi ocağa şarj edilerek, ergiyik yüzeyinde bekletilip üzerindeki yağların yanması sağlanmıştır. Yağların yanması bittikten sonra geri dönüş malzemesi ergiyik içine daldırılarak kuvvetli bir şekilde
karıştırılmıştır.
Sonra ocak 30 dakikalık bir beklemeye bırakılıp arkasından
Prefil testi başlamadan yüzeydeki kaymak alınmıştır. Benzer şekilde Prefil tekniği ile ölçülmüş endüstriyel çalışmaları
tekrarlayabilmek için metal yeteri kadar kirlenene dek artan
miktarda geri dönüş malzemesi ilave edilmiştir.
Metal transferi için önceden ısıtılmış kil grafit potalar kullanılmıştır. Taşıma öncesi pota 700 ° C'ye ısıtılmış ve flaks ilavesi öncesi (granül olarak metal ağırlığının yüzde 0,1 / toz olarak metal ağırlığının yüzde 0,35) iyice karıştırılmıştır.
İndüksiyon gücü kesilerek flaks 1 dakika boyunca elle karıştırma işlemine tabi tutulmuştur. Daha sonra ergiyik 740° c'ye
Deneysel prosedür
Testler dökümhane içinde imal edilen AlSi9Cu3 alaşımı külçe ve geri dönüş malzemeleri ile yapılmıştır (Şekil 4).
Ergitme işlemi 230 kg’lık devirmeli elektrikli ocakta yapılmış-
Türkdöküm
67
MAKALE
200
180
Cleaning efficiency (%)
160
140
120
100
80
60
40
20
Şekil 4 – Ergiyik hazırlamak için kullanılan stok malzemesi
0
Coarse inclusions
Mixed inclusions
COVERAL GR 2410
COVERAL GR 2510
COVERAL GR 6512
Fine inclusions
COVERAL 105
COVERAL 90
COVERAL 67
Şekil 6 – Tüm test yapılan flakslar için temizlik verimi
ısıtılarak 10 dakika bekletilmiştir. İndüksiyon gücü kesildikten sonra metal cürufu alınmıştır (Şekil 5).
Sonuçlar
Prefil grafiği (Şekil 6) her flaksın temizlik karakterini göstermektedir. Bu karakter aşağıda verilen eğri çıkarma tekniğinin sonucudur.
Bu etkili bir karşılaştırma tekniğidir, farklı referans değerlerine karşın her flaks testinin yan yana karşılaştırılmasına imkan tanır. Dikey Y sütunu Temizlik Verimliliğini, yukarı doğru artan verimliliği, aşağı doğru azalan verimliliği ifade etmektedir. Sıfır noktasının üzerindeki değerler temiz ve inkluzyonların giderildiği, altındaki değerler metal ile karmaşık etkileşimler sonucu inkluzyon oluşumuna işaret etmektedir. Yatay X satırı, test süresi ile inkluzyon şekli ve ebatı arasındaki karmaşık etkileşim olan Prefil inkluzyon karakterini
gösterir. İnkluzyon ebat aralığı aşağıdaki yaklaşık değerleri
yansıtır.
Verimlilik =
Flaks eğrisi - Control
x 100 %
Temizlik referansı - control
• İnce oksitler, 1-10 μm
• Karışık inkluzyonlar, 10-100 μm
• İri inkluzyonlar, >100 μm
Temizlik verimi ergiyikten inkluzyon gidermenin özetini
sunmaktadır. Tüm test yapılan flaks reçeteleri metal kalitesini artırmış ve olumlu temizleme etkisi göstermiştir. Temizlik verimi ortalama yüzde 25’ten başlayıp yüzde 160’lara kadar çıkmıştır. Şekil 6 her flaks için metal temizliğinde farklı inkluzyon ebatları arasında belirgin değişiklikler olmadığını göstermektedir.
68
Temmuz - Ağustos - Eylül / 2013
200
180
160
Cleaning efficiency (%)
Şekil 4 – Ergiyik hazırlamak için kullanılan stok malzemesi
Temizleme ve cüruf alma flaksı karşılaştırması
COVERAL GR 2410 granül temizleme flaksı testte en iyi ergiyik kalitesini vermiştir. COVERAL GR 2510 cüruf alma flaksı ile inkluzyon giderme açısından karşılaştırıldığında yüzde 20 daha iyi performans göstermiştir. Benzer sonuç COVERAL 105 toz temizleme flaksı ile COVERAL 90 toz cüruf alma
flaksı karşılaştırmasında görülmektedir (Şekil 7).
Ek olarak kuvvetli temizleme etkisinin yanı sıra temizleme
flaksı hafif ve kuru bir cüruf sağlamaktadır ve cüruftaki metal miktarı cüruf alma flaksı uygulaması ile karşılaştırıldığında yaklaşık değerler vermektedir.
140
120
100
80
60
40
20
0
Fine inclusions
Coarse inclusions Mixed inclusions
COVERAL GR 2410
COVERAL 105
COVERAL GR 2510
COVERAL 90
Şekil 7 – Temizleme ve cüruf alma flaksları arasında Temizlik verimi karşılaştırması
Granül ve toz flaks karşılaştırması
Bu testteki tüm granül flakslar, toz flakslara oranla belirgin olarak daha iyi metal kalitesi sağlamıştır. Granül flakslar tozlardan yüzde 100 varacak şekilde daha iyi performans göstermiştir. Daha düşük ilave oranlarında dahi
yüzde 0,1 ile yüzde 0,35 karşılaştırıldığında, granül flakslarla yapılan ergiyik temizliği daha etkilidir (Tablo 2).
Standart ve Na-Ca içermeyen flaks karşılaştırması
Bu testte kullanılan Na-Ca içermeyen flakslar hem te-
MAKALE
Granül
Uygulama
Toz
Granül - Toz farkı
Ürün
Granül
Cüruf Alma
Granül
Temizleme
COVERAL GR 2410
158 %
COVERAL 105 %
102 %
+
56 %
Cüruf alma
COVERAL GR 2510
137 %
COVERAL 90 %
65 %
+
72 %
Na - Ca içermez COVERAL GR 6512
125 %
COVERAL 25 %
25 %
+
100 %
Tablo 2 – Granül ve Toz flaks arasındaki temizlik karşılaştırması
Flaks A
200
180
Toz
Cleaning efficiency (%)
160
Flaks B
Granül
Toz
Granül
Konsantrasyon mg / m3
140
120
Toplam tanecik
1,50
0,46
1,35
0,52
80
Toplam Cl
0,73
0,72
0,83
0,82
60
F
11,00
3,40
7,50
3,60
Nox
-
-
-
-
SOX
8,50
1,60
4,90
2,50
100
40
20
0
Coarse inclusions
Mixed inclusions
COVERAL GR 2410
COVERAL GR 6512
Fine inclusions
COVERAL 105
COVERAL 67
Şekil 8 – Standart ve Na-Ca içermeyen flaks arasındaki Temizlik verimi karşılaştırması
mizleme hemde cüruf alma flaksı olarak kullanılabilirler.
Sodyum ve kalsiyum tuzları içermediğinden uygun hammadde ve reçete aralığı sınırlıdır. Ergiyik temizlik verimi,
standart granül flakslar ile birbirine çok yakındır (Şekil 8).
Eğer alaşıma bağlı olarak, Na veya Ca içermeyen flaks kullanılacağı açıkça belirtilmişse, sonuç az metal içeren kuru
cüruflu ölçülebilir kalite artışı göstermiştir.
Çevresel açıdan bakış
Bir sonraki çalışmada flaks kullanımı esnasındaki çevre
emisyonları ölçülmüştür. Çalışma granül ve toz formunda iki farklı flaks ile yürütülmüştür. Test farklı koşullar altında farklı tipteki ocaklarda yapılmıştır. Tablo 3 iki flaks
reçetesinin ortalama analizini göstermektedir.
• Flaks A - Ekzotermik cüruf alma flaksı
• Flaks B - Sodyum içermeyen temizleme ve cüruf alma
flaksı
Çalışma sonucunda tüm belirtiler göstermektedir ki granül flaks kullanımı ile emisyonlar belirgin şekilde düşmektedir. Bu çalışma toz flaks formilasyonunu değiştirmek yerine toz flakstan granül flaksa geçişin çok belirgin avantajları olduğunu vurgulamaktadır. Bu da gerçekten flaks morfolojisi metale yayılmaya çalışan kirleticilerin kalitesinin ve tipinin en belirgin katılımcısı ve etkileyicisidir teorisini desteklemektedir. Tozdan granül flakslara
geçiş atmosferdeki kirleticileri azaltarak çalışma koşullarının iyileşmesini sağlayacaktır.
Maliyet açısından bakış
Üretim süreçleri açısından bakıldığında granül flaksın
Tablo 3 – Birkaç ocak tipinde farklı koşullardaki tüm emisyon karşılaştırması
Toz A
Granül B
Satış fiyatı
1 birim / kg
2 birim / kg
İlave oranı
0,35 %
0,10 %
Tretman başına
fiyat (100 kg için)
0,35 birim
0,20 birim
Tablo 4 – Granül ve Toz flaks örnek maliyet hesabı
maliyeti toza gore daha yüksektir, ancak denemelerde
görülmüştür ki ilave oranı belirgin şekilde daha düşüktür. Bunun dışında daha kuvvetli temizlik etkisi ve çevresel faydaları ile aşağıda örneği verilen ekonomik faydaları da olabilir (Tablo 4).
Granül flaks yüksek birim maliyeti ile değil de tretman
başına maliyet noktasından bakıldığında toz flaksa göre
kayda değer ekonomik avantaj sağlamaktadır.
Tespitler/Özet
Granül ve toz flakslar Prefil testi kullanılarak yapılan metal temizlik verimi karşılaştırmasında granül flakslar her
şartta daha üstün değerler vermiştir.
Farklı uygulamalar farklı reçetelere ihtiyaç duyarlar, fakat
genel olarak temizleme flaksları basit cüruf alma flakslarına göre daha iyi ergiyik kalitesi sunmuşlardır, ancak her
iki flakstaki cüruf kalitesi benzerdir.
Toz flakstan granül flaksa geçiş atmosferdeki kirleticilerin
miktarını azaltarak çalışma koşullarında belirgin iyileşme
sağlamaktadır.
Teknik ve çevresel faydalara ek olarak, granül flaksların
yüksek verimlilik değerleri sayesinde daha düşük ilave
oranları ile toplam tretman maliyetinde çok belirgin düşüşler çoğunlukla sağlanabilir.
Türkdöküm
69
İÇİMİZDEN BİRİ
70
Osman
Deniz
Temmuz - Ağustos - Eylül / 2013
TÜRKDÖKÜM ilk sayısından bu yana ara vermeden
“İçimizden Biri” sayfalarına döküm sanayimizin
duayenlerini konuk ediyor. Bugüne kadar konuk
ettiklerimize hiç tereddütsüz “duayen” diyebilmemin
rahatlığını yaşadık. Çünkü hepsinin ortak özelliği ‘yoktan
var etmeleri’ idi. Bugünkü döküm sanayimizin temellerinin
atıldığı 1960’lı ve 70’li yıllarda binbir zorluk içinde
meslektaşlık ve mesleğe bağlılık kültürünü en derinlerde
yaşayan bu bir avuç insanın sanayimize kattığı değeri
kimsenin yadsımayacağını düşünüyoruz.
Elinizde tutmuş olduğunuz TÜRKDÖKÜM’ün bu sayısındaki
duayen konuğu Çelikel Alüminyum Kurucusu ve Yönetim
Kurulu Başkanı Osman Deniz’in hikayesi de yoktan var
etme hikayesi. İş hayatında çok çalışmayı kendisine düstur
edinen ve başarının çok çalışmak ve mesleğe bağlılıkla
geleceğini söyleyen Osman Deniz ile kendi hayat hikayesini
ve alüminyum dökümü konuştuk.
İÇİMİZDEN BİRİ
Nerede doğdunuz? Hayatınızın ilk yılları nerelerde
geçti? Aldığınız eğitimler nelerdir?
1943 yılında Denizli’de doğdum. 1 yaşımdayken annemi
kaybettim. Babam ve babaannemle birlikte 14 yaşına kadar Denizli’de yaşadım. Babaannem büyüttü beni o yaşıma kadar. Biz aile olarak dokumacılıkla uğraşıyorduk, el
tezgahlarımız vardı. Denizli’de ilkokulu bitirdikten sonra
3 yıl da sanat okulunda okudum. İstanbul’da dayım vardı
ona mektup yazdım ve okumak için yanına gelmek istediğimi söyledim. Dayım da sağ olsun gelmeme yardımcı
oldu. İstanbul’a gelip Sultanahmet Sanat Okulu’nda okumaya başladım. Okulu bitirdikten sonra iş hayatına hazırlandım. Babaannemin isteğiyle geri dönerek Denizli Sümer Bank’a gittim. Ancak sıkıldım oradan, daha farklı bir
şeyler yapmak istiyordum. Dokumacılık yapmak istemiyordum. Denizli’de o zaman dokumacılıktan başka iş imkanı yoktu. Babaannemden izin alarak tekrar İstanbul’a
dayımın yanına döndüm. İyi bir işe başlamayı düşünüyordum. Arçelik’te gece amirliği yapan tanıdığım Talat
ağabey vardı. O dönem Arçelik de kalite kontrol elemanı arıyordu, Talat ağabeyin aracılığıyla 1966 yılının Haziran ayında Arçelik’te işe başladım. Sekiz ay boyunca her
birimde çalıştım. Emekli subay bir şefim vardı, bana “her
birimde çalıştırdım seni, bu kadar yordum hiç itiraz etmedin, git giriş ambarında çalışmaya başla” dedi. Böylece
Arçelik’te kadrolu olarak çalışmaya başladım.
Sektörle ilgili ilk iş deneyiminiz nasıl geçti?
Arçelik, o zamanlar yerli yan sanayine dönmeye başlamıştı. İngiltere’den gelen bütün malzemeler, dökümler
yerli olarak üretilmek isteniyordu. Bahsettiğim dönemde Arçelik’te merdaneli çamaşır makineleri üretiliyordu.
Biz orada kablo grubunu başlattık. Pendik’te Sebat firması vardı. Aslında onun da kurucusu bendim. 2 bin lira sermaye koymuştum. Baktım birlikte çalıştığım arkadaşlarla bazı uyumsuzluklar yaşıyorum, kısmetimin burada olmayacağını düşünerek ayrıldım. Tabii ben Arçelik’teki işime devam ediyordum, giriş ambarında da olduğumdan
gelen tüm malların ne olduğunu, nelere önem verildiğini,
nasıl olması gerektiğini çok iyi biliyordum. Arçelik’te o zamanlarda birilerinin Türkiye’de bir şeyleri yapmasını çok
istiyorlardı. Arçelik fabrikasını 1967 yılında Çayırova’ya taşıdık. O zamanlar, Arçelik’e yan sanayi olarak çalışan PDK,
Elba, Zatel vardı, bunların malları geliyordu, birçoğu reddediliyordu. O günlerde döküm konusunda çok az tecrübe ve bilgi vardı. Bana da artık bıkkınlık gelmişti. Orada dedim ki ”kabloculuğu yapamadım ama gücüm olursa dökümü yapacağım”. Tabii o sıralarda dökümcülük ile
ilgili temaslara başladım. Kader bizi Zatel firmasının kokil
döküm ustası İzzet Oral ile bir araya getirdi.
Bahsettiğiniz dönemde kokil döküm var mıydı?
Vardı, biz ilk olarak Arçelik’ten buzdolabı kapı kolu işini aldık, kalıbı da Karaköy’de bir kalıpçıda yaptırdık. Tüm
alıştırmaları gayet düzgün yaptım, sonra dökümü yaptık, pırıl pırıl bir döküm oldu, çok beğenildi, pres dökümden çıkmış gibiydi. Zamaktan yapıyorduk, kokilde dökün-
1966 yılının Haziran ayında
Arçelik’te işe başladım. Sekiz ay
boyunca her birimde çalıştım.
Emekli subay şefim vardı, bana
“her birimde çalıştırdım seni,
bu kadar yordum hiç itiraz
etmedin,git giriş ambarında
başla” dedi. Böylece Arçelik’te
kadrolu olarak çalışmaya
başladım.
ce kaplamaya da uygundu. Biz gece gündüz mal dökerdik. Yine çamaşır makinesinin şanzıman dişlisi vardı, hem
sonsuz olarak pik döküm hem de zamaktan göbek dişlisi
yapılacaktı. Satın almadan bir arkadaş geldi, “bana bunu
yapar mısın?” dedi, yaparım dedim. Yaptım ve numunesini verdim, dışarıda özel dişlilerini de açtırmıştık. Kabul
gördü ve o işte de muvaffak olduk.
Yani kapı kolu ve şanzıman dişlisiyle döküm işine başladınız, diyebilir miyiz?
Evet bu parçalarla beyaz eşya ana sanayine ürünler yapmaya başladık. Daha sonra da Genoto’ya yani otomotiv
sektörüne parçalar yaptık. Bu parçalar belediye otobüslerinin amblemleri, biletçi yerinin kapı kolları vb. ürünlerdi.
İlk atölyeniz neredeydi?
İlk atölyemizi Küçükyalı’da açtık, 2 yıl orada kaldık. Belediye başkanı geldi, “Evlat çalışma ruhsatı vereceğim sana
ama 2 yıl içinde çıkacaksın buradan, sen çalışkan birisin,
işini büyüteceksin ve burası yetmeyecek sana” dedi. Gerçekten de öyle oldu, işler büyüyünce de taşındık.
Ortağınız var mıydı?
Arçelik’te çalışırken tesadüf eseri bir araya geldiğimiz İzzet Usta. Küçükyalı’da birlikte çay içtik, görüştük, anlaştık
ve ortak olduk. Her birimiz 25 bin lira koyduk. Bizim tanışmamıza vesile olan şoför arkadaş da ortak olmak istedi, 4 bin liram var dedi, olur dedik, onu da ortak ettik. Bir
yıl sonra, ayrılıyorum dedi. Bize 55 bin liraya mal oldu. Benim de İzzet Usta’nın da 3 tane çocuğumuz var. Ben ilk
zamanlar Arçelik’teki işime de devam ediyordum. Sonra
Maltepe’ye taşındık. Orada 700 metrekarelik bir yer yaptık. Gece gündüz çalışıyoruz, Arçelik’e iş yapıyoruz. Elba
ve Zatel’in Arçelik’e yetiştiremedikleri işlerini bize yaptırıyorlardı. Biz başarıyorduk, herkesin pres dökümde döktüğünü ben kokilde döküyordum. Kalıplarımızı çok iyi ayarladık, parçalı saclardan yapardık kalıbı, her bölümün içerisinden hava atardık dışarıya ve döküldüğü zaman pres
dökümden çıkmış gibi pırıl pırıl çıkardı dökümlerimiz.
Alüminyumu da çok iyi seçmeye çalışırdım. Çok şükür tuttuğumuz tüm işlerde başarılı olduk. 1994 yılına kadar or-
Türkdöküm
71
İÇİMİZDEN BİRİ
tiği çok kuvvetli çok da başarılı olur”. Babam bana bunu
dedi, başka bir nasihat almadım. Ama çok büyük mücadele verdim, hep çalıştım, çocukluktan beri hep çalıştım.
Ve yaptığım işleri de hep iyi yapmaya çalıştım. Şımarmak
yoktu, kötü düşünce hiç olmadı, hep en iyisini düşünerek
dürüst bir şekilde işimi yapmaya çalıştım. Türkiye ne dönmelerden geçti ama ben her zaman önümdeki işimle çalıştım. Çocuk yaşta bile kendimi tamamen işe verdim, başarılı olabildiysem bunun anahtarı çok çalışmaktı.
taklık yapımız devam etti. Ortağım vefat edene kadar birlikte çalıştık, sonra ortağımın çocukları döküm işini yapmak istemedi. 1995 yılında onlar Yakacık’taki fabrika binasını aldı, ben de makinaları ve firmayı alarak ortaklığımızı sonlandırdık. Samandıra’daki yerimizi yaptık. Buradaki yatırımımız en önemli dönüm noktasıydı.
Arçelik’ten ne zaman ayrıldınız?
1971 yılında ayrıldım. Arçelik’te önemli işler yaptık. Çamaşır makinasını tamamen yerliye çevirdik. Ayrıldıktan sonra da uzun yıllar Arçelik ile çalışmaya devam ettik. Çelikel
olarak 2003 yılına kadar Arçelik’e yan sanayi olarak ürün
verdik. Arçelik ile o kadar bütünleşmiş idik ki ona, Çelikel
ismimizde de yer verdik.
Osman Bey 1960’lardan bugüne geldiğimizde gördüğünüz neydi? Başarıyı getiren ne oldu? Başarı için ne
yapmak gerekiyordu?
Ben ilkokul 2. sınıfa giderken 3.sınıfa giden kuzenim ve
matematik dersi aldığım Mehmet amcanın kızı vardı, birlikte okula giderdik. Ben tüm ödevlerimi birincilikle yapar teslim ederdim. Matematik dersi aldığım hoca babama demiş ki “Osman çok iyi okumayabilir ama matema-
72
Temmuz - Ağustos - Eylül / 2013
Bahsettiğiniz dönemde alüminyum döküm, sektör
olarak nasıldı?
Aslında sektör demek zor, sadece Zatel, Elba, PDK, Balıkçıoğlu vb. firmalar vardı. Sektörde bilgi birikimi oldukça
azdı, ben alüminyumla ilgili her şeye bakıyordum. Gördüğüm her yazıyı okuyor, kataloga bakıyor, nerede, ne,
nasıl yapılıyor araştırıyordum. İdra’dan 180 tonluk makineyi 1974 senesinde ardından Balıkçıoğlu’ndan 350 tonluk İdra makineyi 1975 senesinde aldık. Ankara’da kapanan Alpres firmasından 500 ve 700 tonluk döküm preslerini aldım. Makinayı yüklemek için vinç bile yoktu. 15 gün
bekledim, 2 kamyon kereste götürdüm. Koyuyorduk takozları, kaydırıyorduk makineyi. Dışarı çıkarıp, caraskal ile
çekip kamyonun üstüne yükleyip getiriyorduk. Sektör bu
durumdaydı. Ama bir yıl sonra istemediğim kadar makinem oldu. Yerlilerle de ilave yaptık. Zamak parçaları yerlilerle döküyordum.
Kalıplar üzerinde çok tecrübe ve görüşüm vardı, kalıpçıları yönlendirirdim. Adam kalıbı yapıp getiriyor, kalıpta mal
yürümüyor. Önünde bir set oluşmuş, döküyorsun gelip
takılıyor, gitmiyor yukarı. Tüm detayları bilirdim, hatayı da
muhakkak bulurdum.
Alüminyum hammaddeyi rahat buluyor muydunuz?
1970’li yıllarda yerli birkaç firma vardı, ayrıca ithalatını bile
yapıyordum. Hem de en popüler olan AluSwiss’den...
Alüminyum malzemenin maliyeti de yüksektir
aslında?
İÇİMİZDEN
HABER
BİRİ
Evet pahalıydı ama bizim yaptığımız Aksa’nın sulama boruları vardı, onların bağlantıları kokil döküm ile yapılıyordu. Özel bir alaşımdı ama kokilden harika döküyorduk.
Kuma döküyor muydunuz?
Kokil yani metal kalıba döküyorduk. Kuma da döküm
yaptık. Örneğin Arçelik’in buzdolabı iç gövde plastikleri,
vakumlu kalıplarda yapılırdı. O kalıpları alüminyum döküyorduk.
Hep beyaz eşya sektörüne mi çalışıyordunuz?
Beyaz eşyaya çalıştım. Kullandığımız malzemenin çoğu ithal olduğu için ve ihtilal dönemlerinde ithalatın yasaklanmasından dolayı birçok sarf malzemelerini kendimiz üretirdik. Otomotive bu şartlarda parça üretmeme kararı almıştım…
Çocuklarınız, Oğuz ve Okan Beyler mesleğe sizinle erken yaşlarında mı başladılar?
Aslında ortağım çocukları erken yaşta yetiştirmeme izin
vermedi. Sadece kendisinin bir oğlunu yetiştirmem için
yanıma verdi. Ama olmadı çünkü işe ilgisizdi. Benim çocuklarıma ise izin vermedi. Meğerse bizim çocuklar benden habersiz geceleri ustamın yanına gidip iş öğreniyorlarmış. Kendileri bu işe ilgiliydi, dolayısıyla ben zorlamadan bu işi öğrenip ileriye de götürdüler ve daha da götürecekler. Çocuklar bundan dolayı yani heveslerinden dolayı da işe hızlı hakim oldular. Ben onlara şu olacak demedim, sadece benim çevremdekiler bana senin sonun yok
diyorlardı. Ben de çocuklarıma benim sonum yokmuş
kendinize iş bakın diyordum, yani yetiştirin kendinizi diyordum. Bu yüzden 1995 senesine kadar başka işlerle uğraştılar. Ben de destek olmaya çalıştım.
Bu durumda çocuklarınız gerekli katkıyı sundular diyebiliriz?
Katkıdan daha fazlasını verdiler, beni geçtiler, kimsenin
buraya zarar veremeyeceği kadar bu işi öğrendiler ve sürdürüyorlar şimdi. Kadromuzu da bu anlayışımıza göre
oluşturduk. Samandıra’daki personelimizi buraya taşıdık.
Çağın gerekliliklerini de yerine getiriyoruz. Çocuklarım
işine çok hakim ve gözüm hiç arkada kalmıyor.
Türkiye’de şu an alüminyum döküm nasıl? Nasıl bir
aşama kaydetti başladığınız dönemden bu yana?
Biz elimizden geldiğince örnek olmaya çalıştık. Sektördeki diğer firmalarla iyi geçindik, aynı şekilde şimdi de devam ediyoruz. Sektör tabi iyi bir aşama kaydetti. İşini düzgün yapanlar bugünlere geldi, diğerleri kaybolup gitti.
Önemli olan kendinizle birlikte sektörü de geliştirmek.
Bilgi paylaşımından kaçınmamak. Ancak bu şekilde ilerleme kaydedilebilirdi. Bunlarla birlikte tabi gelişen teknolojiyi ve piyasayı da iyi anlamak gerekiyordu. Sektör kısıtlı
kaynaklarla başlamasına rağmen bugün iyi noktalarda ve
daha iyi olabilmesi için önünde bir engel yok.
Siz Koç Grubu yani Arçelik ile uzun süre çalıştınız? Sanayinin gelişmesine, buna paralel olarak da yan sanayinin gelişmesinde bu tür firmaların Türkiye için katkısı büyüktü diyebilir miyiz?
Biz Arçelik ile 30 yıl çalıştık. Başladığımızda çok fazla ana
sanayi firması yoktu tabi. Sanayinin gelişmesine, daha
Türkdöküm
73
İÇİMİZDEN BİRİ
aldığımız işlerin tümünü layıkıyla tamamlayıp teslim ettik.
İş hayatınızda pişman olduklarınız var mı? Şunu yapmasaydım
dediğiniz bir şey var mı?
Pişmanlık duyacağım bir iş yapmadım veya keşke şunu yapsaydım
dediğim bir şey yok. Önce kendime sonra da olabildiğince çevreme,
sektörüme ve ülkeme faydalı biri olmaya çalıştım. Bunu bir nebze başarabildiysem ne mutlu bana.
doğrusu yan sanayinin gelişmesine kurulan montaj fabrikalarının katkısı vardır. Ama buradaki satın almacıların
payı bence daha büyüktü. O dönemki satın almacıların
yerli pazara olan merakı olmasa idi her şey ithal edilirdi
ve yerli piyasa diye bir şey olmazdı.
Bizim nesil zaten çok heyecanlıydı, biz yaparız diyorduk,
hiç bir şey olmaz diye bakmıyorduk. İşin gelmesi yeterliydi. Yapmaktan kaçınmıyorduk. Kafamıza yatan her şeyi
yapıyorduk, olmayacak şeye de amin demezdik. Aslında
bu anlayış hem yan sanayiyi hem de ana sanayiyi geliştirdi. Burada ortaya çıkan güven idi. Biz bunu başardık.
Yaptığınız işi sevmek gerekiyor, yaptığınız işle mutlu olmanız gerekiyor. İster alüminyum döküm olsun, ister demir döküm olsun yapılmayacak şey yoktur, önemli olan
inanmak gerekiyor, sevmek gerekiyor. Türk döküm sanayisi de bu anlayışın katkısıyla büyüdü, başarı sağladı.
Müşterini seveceksin, müşterine kazık atmayacaksın, işini seveceksin, işinin gerekliliklerini yerine getireceksin.
İşini sevmek aynı zamanda titizliği de beraberinde
getiriyor?
Her şeyi ince eleyip sık dokuyoruz. Yatırım yaparken de
bu şekilde hareket ettik ve ediyoruz. Makine alırken saniyesine kadar her şeyi hesaplıyoruz. Herkes o makinayla
vardiyada 500 parça döküyorsa biz 800 parça dökmeliyiz
diyoruz. Süreklilik de böyle sağlanıyor. Maliyetleri düşürmek önemli 500 parça döken kazanmıyor ama biz 800
parça döküp kazanıyoruz. Üretim şeklimiz yani teknolojimiz verimliliği arttırmalı. Üretimdeki verimlilik kazanç
sağlar. Makine artırımından çok, var olan makinelerin verimliliğini artırmak önemlidir. Kazanç böyle sağlanır.
Alüminyum dökümde iş çok mu?
İş istemediğin kadar var. İş almanın aslında sonu yok. Gelen tüm işleri almak önemli değil, önemli olan yapıp kazanacağın işle devam edebilmek. Tüm işlere saldırmamak gerek, her yere gidip iş istememek lazım. İşi yapmak önemli, yapamayacağın işi almamak en doğrusudur. Bizim meslekte mahcup olmak çok kötüdür. Çok şükür şimdiye kadar yapamayacağımız hiçbir iş almadık,
74
Temmuz - Ağustos - Eylül / 2013
Hedeflerinizi yerine getirdiğinizi
söyleyebiliyorsunuz yani?
En büyük hedefim çocuklarımı yetiştirmekti, onları da yetiştirdiğimi düşünüyorum. İşimizin her yönüne hakim olmalarını istedim. İmalat, finans
vs. çare yok yapılan işlerin tümünü bilmek zorundalar.
Onlar da bu konuda gerçekten başarılı oldu. Çocuklarımın dürüst olmasını, her şeyiyle işimize sahip olmasını
istedim, onlar da yüzümüzü kara çıkarmadı. Bundan dolayı çok mutluyum.
Hiç kimsenin, hiçbir firmanın veya arkadaşın işini almadım. Bu önemliydi. Bu bana kaybettirmedi, hep kazandırdı. Benim bu yönüm iş yaptığım firmalarda da ilişkilerimin derinleşmesini getirdi. Dolayısıyla iş de kaybetmedim. Başarılı olan arkadaşlarım ve meslektaşlarımla hep
gurur duydum.
Biraz da yeni fabrikadan söz edersek, Samandıra’dan
TAYSAD Organize Sanayi’ne taşıma ihtiyacı nasıl
oldu?
Samandıra’daki yerimize sığmıyorduk. Önce Adapazarı
Akyazı’da bir yer alıp yatırım yapmayı düşündük ama iş
ciddileşince zorluklarını erken fark ettik. Sonra bu sanayi bölgesinin kurucusu, benim çok eski bir dostum olan
Ahmet Arkan'ı ziyaret ettiğimde tesadüfen öğrendim, şu
an bulunduğumuz nokta satılıkmış. Biz de satın alıp fabrikamızı kurduk. Tabii bu tür işler çok kolay değildir. İşin
içinde inşaatı bitirememek de vardır. Çok şükür çocuklarımın inanılmaz emek ve becerisiyle yatırımımızı tamamladık.
Fabrikayla ilgili kafanızda oluşan tüm her şeyi yaptınız herhalde?
Şu an fabrikada 22 makinelik yerimizi doldurduk, toplam
35-36 makinelik yerimiz var. Diğer makinelerimizin yeri
hazır zaten. Bağlantıları, trafoları bile hazır. Ona göre her
şeyi ayarlayacağız. LEED belgeli bina yaptık, iyi bir yatırımdı fabrikamız. Ama çok uğraştık. Oğuz ve Okan her
şeyi çok iyi hesapladı, güzel bir çalışma ortamı yakaladık.
Bizim işimiz durmaz, dünyada alüminyum çıktığı müddetçe, ikincil mal döndüğü müddetçe biz işsiz kalmayız.
Alüminyum döküm de budur zaten. Önemli olan düzgün çalışmaktır.
Türkdöküm
75
HAMMADDE PİYASALARI
TÜDÖKSAD Hammadde Fiyat Endeksi
Hammadde fiyat endeks tablosu, her ayın ilk haftası güncellenmekte ve TÜDÖKSAD’ın web sitesi www.tudoksad.org.tr ‘den yayınlanmaktadır.
Hammadde fiyatları TL / ton
Dönem
76
Hurda (1)
SferoPiki (2) Hematit Pik (3) Çelik Piki (4)
Ort
Ort
Max
Max
Ort
Max
Ort
Max
Sfero
Pik
Çelik
Döküm Döküm Döküm
(5)
(6)
(7)
2005 ORT/AVE
373
2006 ORT/AVE
407
2007 ORT/AVE
487
560
589
717
594
641
521
592
535
515
483
2008 ORT/AVE
612
910
978
1605
982
1416
859
1227
795
766
612
2009 ORT/AVE
502
639
698
897
656
992
564
840
600
2009 / 12
497
543
880
1340
822
992
678
940
689
624
497
2010 / 01
545
565
700
780
692
725
675
747
623
614
545
2010 ORT/AVE
651
708
842
929
834
878
779
847
746
729
651
2010 / 12
715
770
924
1016
906
939
848
905
820
796
715
2011 / 01
818
845
1030
1002
1030
875
960
890
878
818
2011 / 02
806
900
962
980
1152
980
1040
898
970
893
873
806
2011 / 03
800
820
1008
1065
966
1014
901
970
904
867
800
2011 / 04
771
792
996
1065
972
1014
893
973
884
852
771
2011 / 05
817
830
1058
1090
999
1028
912
942
938
886
817
2011 / 06
810
840
1059
1130
1042
1053
962
1020
935
906
810
2011 / 07
798
845
1072
1182
1127
1190
1059
1055
1028
966
798
2011 / 08
852
880
1203
1275
1102
1190
1059
1102
1028
966
852
2011 / 09
863
880
1202
1350
1210
1260
1120
1270
1033
1014
863
2011 / 10
860
900
1228
1300
1208
1260
1130
1280
1044
1015
860
2011 / 11
848
900
1110
1260
1106
1250
1015
1150
979
954
848
2011 / 12
918
950
1162
1300
1146
1260
1017
1100
1040
1000
918
2011 ORT/AVE
830
865
1087
1183
1072
1132
987
1066
966
931
830
2012 / 01
931
944
1159
1275
1141
1230
1005
1098
1045
1002
931
2012 / 02
895
940
1090
1280
1082
1220
930
1100
993
951
895
2012 / 03
881
950
1152
1355
1058
1177
980
1170
1017
950
881
2012 / 04
889
960
1130
1412
1035
1165
994
1150
1010
952
889
2012 / 05
918
970
1167
1450
1057
1160
1007
1150
1043
975
918
2012 / 06
863
920
1121
1410
1048
1130
962
1190
992
934
863
2012 / 07
835
930
1122
1313
1056
1130
1011
1200
979
934
835
2012 / 08
840
900
1085
1370
997
1095
962
1120
963
910
840
2012 / 09
836
900
1088
1358
993
1080
890
925
962
889
836
2012 / 10
750
800
1000
1220
966
1004
856
900
875
831
750
2012 / 11
810
890
1080
1270
956
998
888
929
945
866
810
2012/12
814
890
1084
1220
929
980
870
930
949
857
814
2012 ORT/AVE
855
916
1107
1328
1027
1114
946
1072
981
921
855
2013/01
815
890
1054
1270
938
970
850
931
935
855
815
2013/02
804
860
997
1160
913
960
829
880
901
838
804
2013/03
835
890
1005
1260
966
1028
857
885
920
873
835
2013/04
808
860
999
1160
936
976
836
870
904
847
808
2013/05
784
810
980
1096
992
1025
854
887
882
854
784
2013/06
823
900
1.047
1.220
1.026
1.073
889
950
935
890
823
2013/07
838
909
1.075
1.225
1.056
1.090
910
962
957
911
838
2013/08
836
950
1.102
1.350
1.068
1.100
992
1.127
969
933
836
428
472
462
515
Temmuz - Ağustos - Eylül / 2013
373
423
407
461
556
502
HAMMADDE PİYASALARI
Hurda Fiyatı (1)
Çolakoğlu Metalurji A kalite fiyatı ve Türkiye genelindeki dökümhanelerce satın alınan paketli veya dökme, kaplamasız,
DKP sac hurdalarının maliyet fiyatlarının günlük hesap edilmiş
ağırlıklı aylık ortalaması
Sfero Piki (2)
İthal kaynaklardan temin edilen Sfero pikinin güncel fiyatlar
ve bağlanan sözleşmeler ile dökümhanelere maliyet fiyatlarının ortalaması
Hematit Piki (3)
İsdemir, Kardemir ve ithal kaynaklı pikin güncel fiyatlar ile dökümhanelere maliyet fiyatlarının ortalaması
Çelik Piki (4)
İsdemir, Kardemir ve ithal kaynaklı pikin güncel fiyatlar ile dökümhanelere maliyet fiyatlarının ortalaması
Sfero Döküm Hammadde Maliyeti (5)
Sfero Döküm Hammadde Maliyeti
Ortalama % 50 sfero piki ve % 50 hurda ile hesaplanan malzeme maliyeti
Pik Döküm Hammadde Maliyeti (6)
Ortalama % 50 hurda ile % 25 hematit ve %25 çelik piki ile hesaplanan malzeme maliyeti
Çelik Döküm Hammadde Maliyeti (7)
% 100 hurda ile hesaplanan malzeme maliyeti
Çolakoğlu Metalurji Hurda Fiyat Değişimleri (TL/kg)
Aylık Ortalama - A Kalite DKP
Çolakoğlu Hurda Fiyatları Değişimi Aylık %
CAEF Metallic Material Endeksi (Euro / ton) x (June 2003 = 100)
Türkdöküm
77
HAMMADDE PİYASALARI
Eurofer Avrupa hurda endeksi (euro: 2001=100)
1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
January
76
96
103
99
130
163
251
182
221
259
227
219
364
319
298
February
74
96
99
99
135
178
252
187
232
264
194
221
339
309
287
March
76
97
98
107
139
205
231
200
247
269
163
255
339
322
290
April
75
98
100
108
137
203
213
211
247
343
166
319
326
320
290
May
76
99
103
110
125
190
178
214
237
428
178
306
327
319
278
June
80
101
103
114
110
167
150
227
238
439
157
289
340
301
July
79
96
102
114
113
202
172
229
239
445
173
279
335
289
August
79
95
100
114
123
247
194
218
231
398
186
300
337
298
September
78
100
101
112
139
259
214
212
230
302
200
311
327
293
October
78
103
100
113
138
275
181
220
228
238
179
277
312
275
November
79
103
95
116
138
273
186
218
223
182
173
296
294
286
December
82
105
96
121
148
254
183
213
224
228
195
325
301
290
Average Index
78
99
100
111
131
218
200
211
233
316
183
283
328
302
Avrupa Hurda Fiyatı Endeksi (2001=100; Euro bazında Aylık Ortalama
Eurofer Avrupa Hurda Fiyatı Endeksi 2001=100 New Arisings Monthly Averages in Euros
78
Temmuz - Ağustos - Eylül / 2013
259
257
263
Türkdöküm
79
TÜRKİYE DÖKÜM SANAYİCİLERİ DERNEĞİ ÜYE FİRMALARI
FİRMA ADI
ŞEHİR
ADARAD DÖKÜM ÜRÜNLERİ SAN. TİC. A.Ş.
BURSA
0224 714 82 00
0224 714 87 49
www.adarad.com.tr
AKDAŞ DÖKÜM SAN. TİC. A.Ş.
ANKARA
0312 267 18 80
0312 267 18 88
www.akdas.com.tr
AKMETAL METALURJİ ENDÜSTRİSİ A.Ş.
İSTANBUL
0216 593 03 80
0216 593 03 82
www.akmetal.com
AKPINAR DÖKÜM ve MAKİNA SAN. A.Ş.
ANKARA
0312 267 04 50
0312 267 04 51
www.akpinardokum.com
ALFA DÖKÜM MAK.SAN. TİC. ITH. IHR. LTD.ŞTİ.
ANKARA
0312 267 17 97
0312 267 05 63
www.alfadokum.com.tr
ANADOLU DÖKÜM SANAYİ A.Ş.
KOCAELİ
0262 527 23 51
0262 527 28 76
www.anadoludokum.com.tr
ARAL DÖKÜM MAK. SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
İSTANBUL
0212 567 51 66
0212 612 90 33
www.araldokum.com.tr
ARDEMİR ÇELİK DÖKÜM SAN. TİC. A.Ş.
KONYA
0332 248 25 00
0332 249 40 40
www.ardemir.com
ARDÖKSAN SFERO KAL. PİK DÖK. SAN. LTD. ŞTİ.
İSTANBUL
0212 871 00 49
0212 873 00 49
www.ardoksan.com
ARPEK ARKAN PARÇA ALUM. ENJ. KALIP SAN. TİC. A.Ş.
KOCAELİ
0262 658 97 44
0262 658 97 49
www.arpek.com.tr
AS ÇELİK DÖKÜM İŞLEME SAN. TİC. LTD. ŞTİ
SAMSUN
0362 266 88 47
0362 266 67 46
www.ascelik.com
Atik Metal San. Tic. A.Ş.
İZMİR
0232 328 35 10
0232 328 35 18
www.atikmetal.com.tr
AY DÖKÜM MAK. SAN. TİC. A.Ş.
ANKARA
0312 267 04 57
0312 267 04 56
www.aydokum.com
AYHAN METAL PRES DÖKÜM SAN. TİC. A.Ş.
KOCAELİ
0262 751 21 94
0262 751 21 98
www.ayhanmetal.com.tr
AYZER DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
İSTANBUL
0212 771 51 00
0212 771 51 02
www.ayzerdokum.com
BİLGE DÖKÜM MAKİNA SAN. TİC. A.Ş.
İSTANBUL
0212 565 60 65
0212 565 61 70
www.bilgedokum.com
BMC SANAYİ TİCARET A.Ş.
İZMİR
0232 477 18 00
0232 477 18 77
www.bmc.com.tr
BORAN ÇELİK DÖKÜM SAN. TİC. A.Ş.
ANKARA
0312 640 11 66
0312 640 11 77
www.borancelik.com
BURDÖKSAN DÖKÜM MAD. NAK. TİC.SAN.LTD.ŞTİ.
BURSA
0224 493 26 06
0224 493 26 09
www.burdoksan.com
CANBİLENLER DÖKÜM MAK. SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
KONYA
0332 342 10 70
0332 342 09 98
www.canbilenler.com
CEVHER DÖKÜM SANAYİ A.Ş.
İZMİR
0232 478 10 00
0232 478 10 10
www.cevherdokum.com
CMS JANT ve MAKİNA SAN. A.Ş.
İZMİR
0232 399 10 00
0232 399 10 10
www.cms.com.tr
COMPONENTA DÖKÜMCÜLÜK TİC. SAN. A.Ş.
BURSA
0224 573 42 63
0224 573 42 73
www.componenta.com
ÇELİK GRANÜL SANAYİ A.Ş.
İSTANBUL
0212 771 45 55
0212 771 20 57
www.celikgranul.com
ÇELİKEL ALÜMİNYUM DÖKÜM İML. SAN. TİC. A.Ş.
İSTANBUL
0262 672 22 00
0262 658 06 96
www.celikel.com
ÇEMAŞ DÖKÜM SANAYİ A.Ş.
KIRŞEHİR
0386 234 80 80
0386 234 83 49
www.cemas.com.tr
ÇUKUROVA-İNŞAAT MAK. SAN. TİC. A.Ş.
MERSİN
0324 221 84 00
0324 221 50 20
www.cimsatas.com
DALOĞLU DÖKÜM MAK. SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
ADAPAZARI
0264 275 48 07
0264 275 14 11
www.daloglu.com
DEMİSAŞ DÖKÜM EMAYE MAM. SAN. A.Ş.
KOCAELİ
0262 677 46 00
0262 677 46 99
www.demisas.com.tr
DENİZCİLER DÖKÜMCÜLÜK SAN. TİC. A.Ş.
İZMİR
0232 376 72 80
0232 376 72 83
www.denizcast.com
DİRİNLER DÖKÜM SAN. TUR. LİMAN İŞL. TİC. A.Ş.
İZMİR
0232 376 87 87
0232 376 85 67
www.dirinlerdokum.com
DOĞRU DÖKÜM MAK. SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
BURSA
0224 482 29 35
0224 482 29 39
www.dogrudokum.com
DOĞU DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
ELAZIĞ
0424 255 50 77
0424 255 56 56
www.dogudokum.com.tr
DÖKÜMAŞ MALATYA METAL İŞLEME MERKEZİ SAN. TİC. A.Ş.
MALATYA
0422 237 50 62
0422 237 50 47
www.dokumas.com.tr
DUDUOĞLU ÇELİK DÖKÜM SAN. TİC. A.Ş.
ÇORUM
0364 254 90 01
0364 254 90 04
www.duduoglu.com.tr
DUYAR VANA MAKİNA SANAYİ TİC. A.Ş.
İSTANBUL
0212 668 18 08
0212 594 73 42
www.duyarvalve.com
EKSTRA METAL DÖKÜM İZABE MAK. SAN. İTH. İHR. LTD. ŞTİ.
ANKARA
0312 267 05 56
0312 267 05 59
www.ekstrametal.com.tr
EKU FREN KAMPANA DÖKÜM SAN. A.Ş.
KOCAELİ
0262 658 10 01
0262 658 10 00
www.eku.com.tr
ELBA BASINÇLI DÖKÜM SAN. A.Ş. ODÖKSAN OSMANELİ ŞB.
BİLECİK
0228 461 58 30
0228 461 58 36
www.odoksan.com.tr
ENTİL END. YAT. TİCARET A.Ş.
ESKİŞEHİR
0222 237 57 46
0222 237 26 79
www.entil.com
ER DÖKÜM MAK. SAN. TİC. A.Ş.
İSTANBUL
0216 377 01 42
0216 377 01 47
www.erdokum.com
ERGENEKON ÇELİK SAN. TİC. A.Ş.
ANKARA
0312 280 86 97
0312 280 86 99
www.ergenekon.com.tr
ERGİN MAKİNA MODEL DÖKÜM SAN. TİC.LTD.ŞTİ.
KAYSERİ
0352 327 27 38
0352 327 29 45
www.erginmodel.com
ERKUNT SANAYİ A.Ş.
ANKARA
0312 397 25 00
0312 397 25 07
www.erkunt.com.tr
ERTUĞ METAL DÖKÜM MAK.SAN.TİC.LTD.ŞTİ
İSTANBUL
0212 691 02 72
0212 691 02 72
www.temsidokum.com
FERRO DÖKÜM SANAYİ DIŞ TİC. A.Ş.
KOCAELİ
0262 653 42 60
0262 653 41 60
www.ferrodokum.com.tr
FORMMET METALURJİ MAK. SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
TEKİRDAĞ
0282 746 10 98
0282 746 11 00
www.formmet.com.tr
GEDİK DÖK. VANA SAN. TİC. A.Ş.
İSTANBUL
0216 307 12 62
0216 307 28 68
www.gedikdokum.com.tr
GÜRMETAL HASSAS DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
İSTANBUL
0216 394 33 31
0216 394 32 88
www.gurmetal.com.tr
GÜVEN PRES DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
İSTANBUL
0216 365 94 34
0216 365 29 82
www.gpdpress.com
HAYTAŞ DÖKÜM SANAYİ TİC. A.Ş.
İSTANBUL
0216 365 10 56
0216 314 19 80
www.haytas.com.tr
HEKİMOĞLU DÖKÜM SAN. NAK. TİC. A.Ş.
TRABZON
0462 325 00 25
0462 325 00 72
www.hekimogludokum.com
HEMA OTOMOTİV SİSTEMLERİ A.Ş.
TEKİRDAĞ
0282 758 10 40
0282 758 10 90
www.hattatholding.com
HİSAR ÇELİK DÖKÜM SAN. TİC. A.Ş.
İSTANBUL
0216 464 70 00
0216 464 70 20
www.hisarcelik.com
İĞREK MAKİNA SAN. TİC. A.Ş.
BURSA
0224 243 16 06
0224 243 13 20
www.igrek.com.tr
İSTANBUL DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
KOCAELİ
0262 728 13 00
0262 728 13 08
www.istanbuldokum.com
İSTİKAMET DÖKÜM İNŞ. SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
İSTANBUL
0212 691 11 03
0212 691 12 67
www.istikamet.com
KALKANCI PRES DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
İSTANBUL
0216 593 07 55
0216 593 17 42
www.kalkanci.com
KARAMAN DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
DÜZCE
0380 537 52 67
0380 537 54 58
www.karamandokum.com
KARDÖKMAK – KARDEMİR DÖKÜM MAKİNA A.Ş.
KARABÜK
0370 418 22 34
0370 424 36 81
www.kardokmak.com.tr
KAYDÖKSAN – KAYSERİ DÖKÜM SAN. TİC. A.Ş.
KAYSERİ
0352 321 12 57
0352 321 11 94
www.kaydoksan.com.tr
KIZILIRMAK DÖKÜM SANAYİ TİC. A.Ş.
ÇORUM
0364 235 03 16
0364 235 03 20
www.kizilirmakdokum.com
TÜRKİYE DÖKÜM SANAYİCİLERİ DERNEĞİ ÜYE FİRMALARI
FİRMA ADI
ŞEHİR
KÖRFEZ DÖKÜM SANAYİ TİC. A.Ş.
KOCAELİ
0262 754 51 77
0262 754 51 80
www.korfezdokum.com
MEDAŞ METALURJİ DÖK. MAK. SAN. TİC. A.Ş.
ANKARA
0312 267 45 75
0312 267 57 02
www.me-das.com.tr
MENSAN OTOMOTİV MAK. AKS. SAN. TİC. A.Ş.
MANİSA
0236 213 02 30
0236 213 02 29
www.mensanotomotiv.com.tr
MERT DÖKÜM MAKİNA İNŞ. SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
İSTANBUL
0216 364 32 12
0216 415 74 51
www.mertdokum.com.tr
MES DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
İSTANBUL
0212 886 90 00
0212 886 54 57
www.mesdokum.com.tr
MESA MAKİNA DÖKÜM A.Ş.
KONYA
0332 239 18 72
0332 239 18 76
www.mesamakina.com.tr
MOTUS OTOMOTİV MAK. MET. SAN. TİC. A.Ş.
KONYA
0332 239 12 41
0332 239 12 43
www.motusdokum.com
NORMSAN TİCARET METAL İML. SAN. LTD. ŞTİ.
İSTANBUL
0216 593 11 61
0216 593 05 15
www.normsan.com
ÖNMETAL DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
İSTANBUL
0212 485 48 74
0212 485 48 73
www.onmetal.com.tr
ÖZGÜMÜŞ DÖKÜM SAN. TİC. A.Ş.
ADANA
0 322 441 07 07
0322 441 14 14
www.ozgumus.com.tr
ÖZGÜR DÖKÜM MAD. MAK. LTD. ŞTİ.
ANKARA
0312 267 12 10
0312 267 12 11
www.ozgurdokum.com.tr
ÖZGÜVEN DÖKÜM MAK. SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
ANKARA
0312 267 41 61
0312 267 51 61
www.ozguvendokum.com
PINAR DÖKÜM SANAYİ TİC. A.Ş.
İZMİR
0232 479 03 53
0232 479 05 16
www.pinardokum.com.tr
RUBA FERMUAR PRES DÖKÜM SAN. A.Ş.
MANİSA
0236 213 08 86
0236 213 08 08
www.rubapresdokum.com
SAMSUN MAKİNA SANAYİ A.Ş.
SAMSUN
0362 266 51 60
0362 266 51 62
www.samsunmakina.com.tr
SERPA HASSAS DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
İSTANBUL
0216 394 23 52
0216 394 23 55
www.serpahassasdokum.com
SİLVAN SANAYİ A.Ş.
İSTANBUL
0216 399 15 55
0216 383 31 38
www.silvansanayi.com
SUPERPAR OTOMOTİV SAN. TİC. AŞ.
İZMİR
0232 877 02 12
0232 877 02 17
www.superpar.net
ŞAHİN DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
İZMİR
0232 437 01 83
0232 437 01 85
www.sahindokum.com
ŞENKAYA ÇELİK DÖKÜM VE YEDEK PARCA FABR.
İZMİR
0232 877 21 23
0232 877 21 24
www.senkaya.com
TAN ÇELİK DÖKÜM MAK. SAN. TİC. A.Ş.
ELAZIĞ
0424 255 55 60
0424 255 55 63
www.tancelik.com
TOSÇELİK GRANÜL SAN. A.Ş.
İSTANBUL
0216 544 36 00
0216 544 36 06
www.toscelikgranul.com.tr
TRAKYA DÖKÜM SANAYİ TİC. A.Ş.
İSTANBUL
0212 315 52 40
0212 274 01 12
www.trakyadokum.com.tr
ÜMİT DÖKÜM TİCARET SANAYİ LTD. ŞTİ.
İSTANBUL
0216 499 46 46
0216 499 46 50
www.umitcasting.com
ÜNİMETAL HASSAS DÖKÜM MAK. YED. PAR. A.Ş.
İSTANBUL
0216 591 08 70
0216 591 08 79
www.unimetal.com.tr
YAZKAN MÜH. DÖKÜM MAK. SAN. LTD. ŞTİ.
ANKARA
0312 641 32 10
0312 641 31 82
www.yazkan.com.tr
İSTANBUL PİK DÖKÜMCÜLER ESNAF VE SANATKARLAR ODASI
İSTANBUL
0212 576 60 10
0212 576 80 75
[email protected]
ANKARA MADENİ DÖKÜMCÜLER ESNAF VE SANATKARLAR ODASI
ANKARA
0312 267 13 93
0312 267 04 97
www.ankaradokumculerodasi.org.tr
İZMİR BİLUMUM DÖKÜMCÜ KÜÇÜK ESNAF VE SANATKR. ODASI
İZMİR
0232 437 02 43
0232 437 01 46
SİNAN DÖKÜMCÜLER TEMİN TEVZİ KOOPERATİFİ
KAYSERİ
0352 326 80 00
0352 326 89 69
5M ELEKTRO MEKANİK İML. İNŞ. TUR. DAH. TİC. LTD. ŞTİ.
İSTANBUL
0216 527 83 54
0216 527 85 24
www.5mtr.com
ACARER METAL SANAYİ TİC. A.Ş.
İSTANBUL
0212 280 50 50
0212 280 50 51
www.acarermetal.com
AMCOL MİNERAL MAD. SAN. TİC. A.Ş.
İSTANBUL
0216 414 96 16
0216 414 96 20
www.amcol.com.tr
AVEKS İÇ VE DIŞ TİC. A.Ş.
İSTANBUL
0216 410 00 60
0216 410 00 90
www.aveks.com.tr
BES MÜHENDİSLİK SAN. TİC. A.Ş.
İSTANBUL
0216 420 89 09
0216 364 66 48
www.besmuhendislik.com
BİLGİNOĞLU ENDÜSTRİ MALZ. SAN. VE TİC. A.Ş.
İZMİR
0232 433 72 30
0232 457 37 69
www.bilginoglu-endustri.com.tr
ÇELİKTAŞ SINAİ KUMU MADEN SAN. NAK TİC. A.Ş.
İSTANBUL
0212 275 57 13
0212 347 87 07
www.celiktassilis.com
ÇUKUROVA KİMYA END. A.Ş.
MANİSA
0236 233 23 20
0236 233 23 23
www.cukurovakimya.com.tr
EGES ELEKTRİK&ELEKTRONİK GER. SAN. TİC. A.Ş
İSTANBUL
0212 446 41 21
0212 447 36 00
www.eges.com.tr
EVREN İTH. İHR. PAZ. A.Ş.
İSTANBUL
0212 325 96 60
0212 283 77 78
www.evren.ws
EXPERT MÜMESSİLLİK TURİZM TİC. LTD. ŞTİ.
İSTANBUL
0216 573 38 88
0216 573 06 28
www.expert.com.tr
FERROMET MÜMESSİLLİK TİC. A.Ş.
İSTANBUL
0212 275 33 00
0212 275 11 42
www.ferromet.com.tr
FOSTEMA METALURJİ SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
ANKARA
0312 440 82 28
0312 439 66 84
www.fostema.com
HANNOVER-MESSE ANKİROS FUARCILIK A.Ş.
ANKARA
0312 439 67 92
0312 439 67 66
www.ankiros.com
HERAEUS ELECTRO-NİTE TERMO TEKNİK SAN. TİC. A.Ş.
ANKARA
0312 267 08 88
0312 267 08 87
www.electro-nite.com
INDUCTOTHERM İNDÜKSİYON SİST. SAN. A.Ş.
KOCAELİ
0262 646 34 24
0262 646 29 62
www.inductotherm.com.tr
KADIOĞLU MADENCİLİK SAN. TİC. A.Ş.
KARABÜK
0370 424 10 50
0370 415 66 50
www.kadioglumaden.com.tr
KUMSAN DÖKÜM MALZEMELERİ SAN. TİC. A.Ş.
İSTANBUL
0216 593 09 57
0216 593 09 59
www.kumsandokum.com.tr
LMA MOTİF ALÜM. DÖKÜM SAN. MÜM. LTD. ŞTİ.
İSTANBUL
0216 593 13 61
0216 593 13 62
www.lma.com.tr
MAGMA BİLİŞİM TEKN. HİZM. LTD. ŞTİ.
İSTANBUL
0216 557 64 00
0216 557 50 26
www.magmasoft.com.tr
MARMARA METAL MAM. TİC. A.Ş.
İSTANBUL
0216 447 29 55
0216 447 29 69
www.marmarametal.com
META-MAK METALURJİ MAK. MÜM. LTD. ŞTİ.
İSTANBUL
0212 270 07 08
0212 270 08 88
www.metamak.com.tr
METKO HÜTTENES ALB. KİMYA SAN. TİC. A.Ş.
İSTANBUL
0216 411 69 11
0216 369 64 59
www.metkoha.com
NEDERMAN MAKİNA SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
İSTANBUL
0212 438 07 78
0212 438 07 78
www.nederman.com
S&B ENDÜSTRİYEL MİNERALLER A.Ş.
İSTANBUL
0212 247 49 85
0212 247 49 91
[email protected]
SİLTAŞ SİLİS KUMLARI SAN. TİC. A.Ş.
İSTANBUL
0216 335 70 09
0216 335 71 57
www.siltas.com.tr
SİLVAN DIŞ VE İÇ TİC. A.Ş.
İSTANBUL
0216 380 36 18
0216 416 91 59
www.silvanticaret.com
UNİKON METALURJİ VE KİMYA SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
İSTANBUL
0216 399 98 68
0216 442 11 90
www.unikon.com.tr
VESUVIUS İSTANBUL REFRAKTER SAN. TİC. A.Ş. FOSECO
KOCAELİ
0262 677 10 50
0262 677 10 60
www.foseco.com.tr
YILKAN MAÇA SUP. ÜRETİM PAZ. SAN. TİC. A.Ş.
BURSA
0224 573 88 72
0224 573 74 93
www.yilkanchaplet.com
BÖLGESEL KURULUŞLAR
KATILIMCI ÜYELER
DÖKÜM/KUM
SOĞUTMA
TAMBURLAR
DÖKÜM/KUM
SOĞUTMA
TAMBURLARI
KALIPLAMA
MAKİNALARI
KALIPLAMA
MAKİNALARI
KUM
TESİSLERİ
KUMHAZIRLAMA
HAZIRLAMA
TESİSLERİ
KUM
KUMSOĞUTUCU
SOĞUTUCU
MİKSERLER
MİKSERLER
POTALAR
POTALAR
YAŞ KUM KONTROL EKİPMANLARI
YAŞ KUM KONTROL EKİPMANLARI
AŞILAYICILAR
GRAFİT ELEKTRODLAR
AŞILAYICILAR
FERRO
ALAŞIMLAR
GRAFİT
ELEKTRODLAR
FERRO SİLİKO MAGNEZYUM
FERRO
ALAŞIMLAR
SFERO VE DÖKÜM PİKİ
FERRO SİLİKO MAGNEZYUM
KARBON VERİCİLER
SFERO VE DÖKÜM PİKİ
KROMİT KUMU
KARBON VERİCİLER
METALİK SİLİSYUM /MAGNEZYUM
KROMİT KUMU
METALİK SİLİSYUM /MAGNEZYUM

Benzer belgeler