ITIL® Terim ve Tanımlar Sözlüğü Türkçe

Transkript

ITIL® Turkish glossary, v1.0, 23 September 2013
based on English glossary v1.0, 29 July 2011
ITIL® Terim ve Tanımlar Sözlüğü
Türkçe
ITIL® Glossary of Terms English - Turkish v1.0
© AXELOS Limited 2013
Tüm hakları saklıdır
Bu materyalin çoğaltılması için AXELOS Limited’den izin alınması gerekmektedir
Swirl logo™, AXELOS Limited’in bir ticari markasıdır
ITIL®, AXELOS Limited’in kayıtlı bir ticari markasıdır
1
Teşekkürler
Mayıs 2007’de orijinal İngilizce ITIL Terim ve Tanımlar Sözlüğü’nü geliştiren Stuart Rance (HP)’e, ve sözlüğü Temmuz 2011’de güncelleyen
Ashley Hanna (HP)’ya teşekkür etmek istiyoruz.
ITIL ana klavuzunun 2007 ve 2011 basımlarına katkıda bulunanlara ayrıca teşekkür ediyoruz. Katkıda bulunanların tam listesi için lütfen
www.itil-officialsite.com/Publications/PublicationAcknowledgements.aspx sitesini ziyaret ediniz.
AXELOS Limited, Kraliyet Hükümetinin bir parçası olan Kabine Ofisinin En İyi Yönetim Uygulamaları portföyünü sunmak için kurduğu Ortak
Girişim şirketidir. Tüm En İyi Yönetim Uygulamaları portföyünün fikri mülkiyeti, AXELOS Limited’e aittir.
Bu sözlüğün tercümesi, Temmuz 2011’de Kabine Ofisi adına TSO tarafından yayınlanan ITIL 2011 sözlüğüne göre yapılmıştır.
Ayrıca Türkçe sözlük çeviri projesini yöneten Yalçın GEREK’e, Salih Ali DURUL’a, Proje Ekibi’ne ve Kalite Güvence Ekibi’nin bir parçası olan
uzmanlara müteşekkir olduğumuzu belirtmek istiyoruz:
Proje Ekibi
-
Yalçın GEREK, TAC A.Ş.
Salih Ali DURUL, TAC A.Ş.
Ahmet MALLI, TAC A.Ş.
Celil Çiynekli, KoçSistem A.Ş.
-
Cem MESCİ
Fırat OKAY, Bir618 Eğitim ve
Danışmanlık
Gediz CÜRGÜL, TAC A.Ş.
-
Haluk Akkaya, TAC A.Ş.
Orhan Ali ÖNDER, TAC A.Ş.
Nevzat YEĞİN, Halkbank A.Ş.
Umut Altınay, ETG A.Ş.
-
Erdem Alaşehir, IBTech A.Ş.
Erdoğan Bayrak, Turkcell A.Ş.
Fulya Bıçak MUŞTU, Evyap A.Ş.
Gülden KIYICI, Processpark
Gülgün KOCAMAZ, Turkcell A.Ş.
Güller YILMAZ, Turkcell A.Ş.
Hakan Kantaş, Halkbank A.Ş.
Harika GEREK, TAC A.Ş.
Mehmet UNER, Microsoft Turkiye
Mehmethan ŞİŞİK
Metin Örnek, IBTech A.Ş.
-
Murad TULUNAY, Takasbank A.Ş.
Müzeyyen PERVAN, Karya Bilişim
Kerim YÜKSEL, Noventum A.Ş.
Özcan SÖKE, Çolakoğlu Metalurji A.Ş.
Serdar ABRAZ, Mey İçki A.Ş.
Taner AYAŞ, HP Türkiye
Uğur TAŞKIN, Turkcell A.Ş.
Yalçın TÜTÜNCÜ, Eczacıbaşı Holding
A.Ş
-
Konu Uzmanları
-
Ahmet ZEREY,Turkcell A.Ş.
Ali Burak GENÇ, Digitürk A.Ş.
Angı Erol, TAC A.Ş.
Ayhan AĞIRGÖL, IBTech A.Ş.
Ayşegül ÇABOĞLU, Nurolbank A.Ş.
Ayşegül TERCAN, TAC A.Ş.
Betül Ertem YILDIZ, Karya Bilişim
Bülent ÖZKIR, Microsoft Turkiye
Cihan BATMAN
Diden Özçiçek, Vodafone A.Ş.
Emrullah ÇOBANOĞLU, Digitürk A.Ş.
2
Terim ve Tanımlar Sözlüğü
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
acceptance
kabul
Formal agreement that an IT service, process, plan
or other deliverable is complete, accurate, reliable
and meets its specified requirements. Acceptance
is usually preceded by change evaluation or testing
and is often required before proceeding to the next
stage of a project or process. See also service
acceptance criteria.
Access management
erişim yönetimi
(ITIL Service Operation) The process responsible
for allowing users to make use of IT services, data
or other assets. Access management helps to
protect the confidentiality, integrity and availability
of assets by ensuring that only authorized users are
able to access or modify the assets. Access
management implements the policies of information
security management and is sometimes referred to
as rights management or identity management.
BT hizmeti, süreç, plan veya diğer teslim edilecek çıktı
nın eksiksiz, doğru, güvenilir ve belirlenmiş
gereksinimleri karşılandığını gösteren resmi anlaşma.
Kabul, genel olarak Değerlendirme veya Test Yapma
adımlarından sonra oluşur. Kabul, sıklıkla Proje veya
Sürecin bir sonraki aşamasına geçiş öncesinde
istenir.
Ayrıca bkz. Hizmet kabul kriteri.
(ITIL Hizmet Operasyon) BT hizmetlerinin, verilerin
veya diğer varlıkların kullanımına izin verilmesinden
sorumlu süreç. Erişim yönetimi, sadece onaylı
kullanıcıların varlıklara erişmelerini ve onları
değiştirmelerini sağlayarak varlıkların gizlilik, bütünlük
ve kullanılabilirliklerinin korunmasına yardımcı olur.
Erişim yönetimi güvenlik yönetiminin politikalarını
uygular ve bazen hakların yönetimi veya kimlik
yönetimi olarak da anılır.
Account manager
müşteri yöneticisi
(ITIL Service Strategy) A role that is very similar to
that of the business relationship manager, but
includes more commercial aspects. Most commonly
used by Type III service providers when dealing
with external customers.
(ITIL Hizmet Strateji) İş ilişki yöneticisi’ninkine çok
benzer olmakla beraber daha fazla ticari konuları
içeren roldür. En yaygın olarak Tip III hizmet
sağlayıcısı tarafından dış müşteriler ile ilgilenildiğinde
kullanılır.
3
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
Accounting
muhasebe
(ITIL Service Strategy) The process responsible for
identifying the actual costs of delivering IT services,
comparing these with budgeted costs, and
managing variance from the budget.
(ITIL Hizmet Strateji) Sunulan BT hizmetlerinin mevcut
maliyetlerini belirlemekten, bunları bütçelenmiş
maliyetler ile karşılaştırmaktan ve bütçedeki
değişiklikleri yönetmekten sorumlu süreç.
Accounting period
muhasebe hesap
dönemi
(ITIL Service Strategy) A period of time (usually
one year) for which budgets, charges, depreciation
and other financial calculations are made. See also
financial year.
(ITIL Hizmet Strateji) Bütçelerin, ücretlendirmenin,
amortismanın ve diğer finansal hesaplamaların
yapıldığı zaman dönemi (genellikle 1 yıl).
Ayrıca bkz. Mali yıl
accredited
akredite edilmiş
Officially authorized to carry out a role. For
example, an accredited body may be authorized to
provide training or to conduct audits.
Bir rolü yürütmek için resmi olarak akredite edilmiş.
Örneğin, bir akreditasyon kuruluşu, eğitim vermek
veya denetimleri yürütmek için akredite edilebilir.
Active monitoring
aktif izleme
(ITIL Service Operation) Monitoring of a
configuration item or an IT service that uses
automated regular checks to discover the current
status. See also passive monitoring.
(ITIL Hizmet Operasyon) Konfigürasyon birimini veya
BT hizmetini mevcut durumu ortaya çıkarmak için
otomatikleştirilmiş düzenli kontroller kullanarak İzleme.
Ayrıca bkz. Pasif izleme.
Activity
aktivite
A set of actions designed to achieve a particular
result. Activities are usually defined as part of
processes or plans, and are documented in
procedures.
Belirli bir sonuca erişmek için tasarlanan eylemler
kümesidir. Aktiviteler, genellikle süreçlerin veya
Planların bir parçası olarak tasarlanır ve
prosedürlerde yazılı olarak belgelenir.
4
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
(ITIL Hizmet Tasarım) Kullanılabilirlik için resmi
hesaplamalarda yaygın olarak kullanılan Hizmet
Saatleri terimi ile eş anlamlı.
Ayrıca bkz. Duruş süresi
İki veya daha fazla taraf arasındaki anlayışı resmi
olarak belirten doküman. Bir anlaşmanın, bir kontratın
bir kısmını oluşturana kadar yasal bağlayıcılığı yoktur.
Ayrıca bkz. Operasyonel seviye anlaşması; hizmet
seviye anlaşması.
Agreed service time
(AST)
anlaşılmış hizmet
zamanı (AST)
(ITIL Service Design) A synonym for service hours,
commonly used in formal calculations of availability.
See also downtime.
agreement
anlaşma
A document that describes a formal understanding
between two or more parties. An agreement is not
legally binding, unless it forms part of a contract.
See also operational level agreement; service level
agreement.
Alert
yüksek seviye uyarı
(ITIL Service Operation) A notification that a
threshold has been reached, something has
changed, or a failure has occurred. Alerts are often
created and managed by system management
tools and are managed by the event management
process.
(ITIL Hizmet Operasyon) Eşik değere erişildi, bir şey
değişti veya arıza oluştu uyarısı. Yüksek seviye
uyarılar sıklıkla oluşur ve sistem yönetimi araçları ve
olay yönetimi süreci tarafından yönetilir.
Analytical modelling
analitik modelleme
(ITIL Continual Service Improvement) (ITIL Service
Design) (ITIL Service Strategy) A technique that
uses mathematical models to predict the 5ulfillm of
IT services or other configuration items. Analytical
models are commonly used in capacity
management and availability management. See
also 5ulfillm; simulation 5ulfillm.
(ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) (ITIL Hizmet Tasarım)
(ITIL Hizmet Strateji) BT hizmetlerinin veya diğer
konfigürasyon birimlerinin davranışlarını önceden
belirlemek için matematiksel modelleri kullanan teknik.
Analitik modeller, hem kapasite yönetimi hem de
kullanılabilirlik yönetiminde ortak olarak kullanılırlar.
Ayrıca bkz. Modelleme, simülasyon modelleme.
5
İngilizce Terim
İngilizce Tanım
3ulfil terim
Türkçe Tanım
Application
uygulama
Software that provides functions which are required
by an IT service. Each application may be part of
more than one IT service. An application runs on
one or more servers or clients. See also application
management; application portfolio.
BT hizmeti tarafından istenen fonksiyonları sağlayan
yazılım. Her bir uygulama birden fazla BT hizmetinin
bir parçası olabilir. Bir uygulama bir veya daha fazla
sunucu veya istemci üzerinde çalışır.
Ayrıca bkz. Uygulama yönetimi, uygulama portföyü.
Application
management
uygulama yönetimi
(ITIL Service Operation) The function responsible
for managing applications throughout their lifecycle.
(ITIL Hizmet Operasyon) Yaşam döngüsü boyunca
uygulamaların yönetiminden sorumlu fonksiyon.
Application portfolio
uygulama portföyü
(ITIL Service Design) A database or structured
document used to manage applications throughout
their lifecycle. The application portfolio contains key
attributes of all applications. The application
portfolio is sometimes implemented as part of the
service portfolio, or as part of the configuration
management system.
(ITIL Hizmet Tasarım) Yaşam döngüleri boyunca
uygulamaları yönetmek için kullanılan bir veritabanı
veya yapılandırılmış bir doküman. Uygulama portföyü,
tüm uygulamaların ana özniteliklerini içerir. Uygulama
portföyü, bazen hizmet portföyü’nün veya
konfigürasyon yönetim sistemi’nin bir kısmı olarak da
uyarlanır.
Application service
provider (ASP)
uygulama hizmet
sağlayıcı (ASP)
(ITIL Service Design) An external service provider
that provides IT services using applications running
at the service provider’s premises. Users access
the applications by network connections to the
service provider.
(ITIL Hizmet Tasarım) Hizmet sağlayıcının yerinde
çalışan uygulamaları kullanarak BT hizmetleri sunan
dış hizmet sağlayıcı. Kullanıcılar, hizmet sağlayıcıya
ağ üzerinden bağlanarak uygulamalara erişirler.
6
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
(ITIL Hizmet Tasarım) Yeni bir uygulamayı veya
mevcut bir uygulamanın majör etkili değişikliğini
desteklemek için gereken kaynak gereksinimlerinin
anlaşılmasından sorumlu aktivite. Uygulama
boyutlandırma, kapasite ve performans için BT
hizmetinin üzerinde anlaşılmış hizmet seviye
hedeflerini karşılayabilmesinin sağlanmasına yardımcı
olur.
(ITIL Hizmet Tasarım) Bileşenlerinin birbirleri veya
bulundukları ortam ile ilişkilerini içeren bir sistemin
veya BT hizmetinin yapısı. Mimari, sistemin
tasarımına ve gelişimine rehberlik eden standartları ve
kılavuzları da içerir.
Application sizing
uygulama
boyutlandırma
(ITIL Service Design) The activity responsible for
understanding the resource requirements needed
to support a new application, or a major change to
an existing application. Application sizing helps to
ensure that the IT service can meet its agreed
service level targets for capacity and performance.
Architecture
mimari
(ITIL Service Design) The structure of a system or
IT service, including the relationships of
components to each other and to the environment
they are in. Architecture also includes the
standards and guidelines that guide the design and
evolution of the system.
Assembly
tümleşke
(ITIL Service Transition) A configuration item that is
made up of a number of other Cis. For example, a
server CI may contain Cis for CPUs, disks, memory
etc.; an IT service CI may contain many hardware,
software and other Cis. See also build; component
CI.
(ITIL Hizmet Geçiş) Diğer birçok CI’lardan oluşan
konfigürasyon birimi. Örneğin, bir sunucu CI’ı,
CPU’lar, diskler, hafızalar vb. Birçok CI’ı içerebilir; bir
BT hizmeti CI’ı, birçok donanım, yazılım ve diğer
CI’ları içerebilir.
Ayrıca bkz. İnşa etme, bileşen CI
assessment
değerlendirme
Inspection and analysis to check whether a
standard or set of guidelines is being followed, that
records are accurate, or that efficiency and
effectiveness targets are being met. See also audit.
Bir standardın veya bir takım kılavuzun takip edilip
edilmediğinin, kayıtların doğru olup olmadığının veya
verimlilik ve etkinlilik hedeflerinin karşılanıp
karşılanmadığının kontrolü için inceleme ve analiz.
Ayrıca bkz. Denetim
7
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
asset
varlık
(ITIL Service Strategy) Any resource or capability.
The assets of a service provider include anything
that could contribute to the delivery of a service.
Assets can be one of the following types:
management, organization, process, knowledge,
people, information, applications, infrastructure or
financial capital. See also customer asset; service
asset; strategic asset.
asset management
varlık yönetimi
(ITIL Service Transition) A generic activity or
process responsible for tracking and reporting the
value and ownership of assets throughout their
lifecycle. See also service asset and configuration
management; fixed asset management; software
asset management.
(ITIL Hizmet Strateji) Herhangi bir kaynak veya
kabiliyet. Bir Hizmet Sağlayıcının Varlıkları, bir
hizmetin sunumuna katkıda bulunabilecek herhangi
bir şeyi içerir. Varlıklar aşağıdakilerden biri olabilir:
yönetim, organizasyon, süreç, bilgi, insan,
enformasyon, uygulamalar, altyapı ve finansal
sermaye
Ayrıca bkz. Müşteri varlığı, hizmet varlığı; stratejik
varlık
(ITIL Hizmet Geçiş) Yaşam döngüleri boyunca
finansal varlıkların değerlerini ve sahipliklerini
izlemekten ve raporlamaktan sorumlu genel bir
aktivite veya süreçtir.
Ayrıca bkz. Hizmet varlık ve konfigürasyon yönetimi;
sabit varlık yönetimi; yazılım varlık yönetimi.
Asset register
varlık sicili
(ITIL Service Transition) A list of fixed assets that
includes their ownership and value. See also fixed
asset management.
(ITIL Hizmet Geçiş) Sahiplikleri ve değerleri ile birlikte
sabit varlıkları içeren liste.
Ayrıca bkz. Sabit varlık yönetimi.
Asset specificity
varlık özgüllüğü
(ITIL Service Strategy) One or more attributes of an
asset that make it particularly useful for a given
purpose. Asset specificity may limit the use of the
asset for other purposes.
Verilen bir amaç için onu özellikle faydalı yapan bir
varlığın bir veya daha fazla özniteliği. Varlık özgüllüğü,
varlığın başka amaçlar için kullanımını sınırlayabilir.
8
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
Attribute
öznitelik
(ITIL Service Transition) A piece of information
about a configuration item. Examples are name,
location, version number and cost. Attributes of Cis
are recorded in a configuration management
database (CMDB) and maintained as part of a
configuration management system (CMS). See also
relationship; configuration management system.
(ITIL Hizmet Geçiş) Konfigürasyon birimi hakkındaki
bilginin bir parçası. İsim, yer bilgisi, versiyon numarası
ve maliyet örnek olarak verilebilir. CI’ların öznitelikleri,
konfigürasyon yönetim veritabanı’na (CMDB)
kaydedilir ve konfigürasyon yönetim sisteminin (CMS)
bir parçası olarak bakımı yapılır.
Ayrıca bkz. Konfigürasyon yönetim sistemi
audit
denetim
Formal inspection and verification to check whether
a standard or set of guidelines is being followed,
that records are accurate, or that efficiency and
effectiveness targets are being met. An audit may
be carried out by internal or external groups. See
also assessment; certification.
Bir standardın veya kılavuzların takip edilip
edilmediğinin, kayıtların doğruluğunun veya verimlilik
ve etkinlilik hedeflerinin karşılanıp karşılanılmadığını
kontrol etmek için resmi inceleme ve doğrulama. Bir
denetim iç veya dış gruplar tarafından yürütülebilir.
Ayrıca bkz. Değerlendirme, sertifikasyon.
Authority matrix
yetki matrisi
See RACI.
Bkz. RACI
automatic call
distribution (ACD)
otomatik çağrı
dağıtımı (ACD)
(ITIL Service Operation) Use of information
technology to direct an incoming telephone call to
the most appropriate person in the shortest
possible time. ACD is sometimes called automated
call distribution.
(ITIL Hizmet Operasyon) Mümkün olan en kısa sürede
gelen bir telefon çağrısının en uygun kişiye
yönlendirilmesi için bilgi teknolojilerinin kullanımı.
Otomatik çağrı dağıtımı için bazen ACD terimi de
kullanılır.
9
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
Availability
kullanılabilirlik
(ITIL Service Design) Ability of an IT service or
other configuration item to perform its agreed
function when required. Availability is determined
by reliability, maintainability, serviceability,
performance and security. Availability is usually
calculated as a percentage. This calculation is often
based on agreed service time and downtime. It is
best practice to calculate availability of an IT
service using measurements of the business
output.
(ITIL Hizmet Tasarım) Bir BT hizmetinin veya
konfigürasyon biriminin üzerinde anlaşılmış işlevini
gerektiğinde gerçekleştirebilmesi. Kullanılabilirlik,
güvenirlilik, bakım yapabilme, hizmete elverişlilik,
performans ve güvenlik ile belirlenir. Kullanılabilirlik
genellikle % olarak hesaplanır. Bu hesaplama için
anlaşılmış hizmet zamanı ve duruş süresi esas alınır.
Bir BT hizmetinin iş çıktı ölçümlerinin kullanılabilirliğini
hesaplamak için en iyi pratiktir.
Availability
management (AM)
kullanılabilirlik
yönetimi
(ITIL Service Design) The process responsible for
ensuring that IT services meet the current and
future availability needs of the business in a costeffective and timely manner. Availability
management defines, analyses, plans, measures
and improves all aspects of the availability of IT
services, and ensures that all IT infrastructures,
processes, tools, roles etc. are appropriate for the
agreed service level targets for availability. See
also availability management information system.
(ITIL Hizmet Tasarım) BT Hizmetlerinin işin mevcut ve
gelecekti gereksinimlerini maliyet etkin ve zamanında
karşıladığını güvence altına almaktan sorumlu süreç.
Kullanılabilirlik yönetimi, BT hizmetlerinin
kullanılabilirliklerini tüm yönleri ile tanımlar, analiz
eder, planlar, ölçer ve iyileştirir, ve kullanılabilirlik için
tüm BT altyapısının, süreçlerin, araçların, rollerin vb.
Üzerinde anlaşılmış hizmet seviye hedeflerine
uygunluğunu güvence altına almaktan sorumludur.
Ayrıca bkz. Kullanılabilirlik yönetimi bilgi sistemi
availability
management
information system
(AMIS)
kullanılabilirlik
yönetimi bilgi sistemi
(AMIS)
(ITIL Service Design) A set of tools, data and
information that is used to support availability
management. See also service knowledge
management system.
(ITIL Hizmet Tasarım) Kullanılabilirlik yönetimini
desteklemek için kullanılan araçlar, veri ve bilgi
kümesi.
Ayrıca bkz. Hizmet bilgi yönetim sistemi
10
İngilizce Terim
İngilizce Tanım
3ulfil terim
Türkçe Tanım
availability plan
kullanılabilirlik planı
(ITIL Service Design) A plan to ensure that existing
and future availability requirements for IT services
can be provided cost-effectively.
(ITIL Hizmet Tasarım) Mevcut ve gelecekteki
kullanılabilirlik gereksinimlerini maliyet-etkin şekilde
sağlayabilmenin güvencesi için yapılan plan
back-out
geri çekme
(ITIL Service Transition) An activity that restores a
service or other configuration item to a previous
baseline. Back-out is used as a form of remediation
when a change or release is not successful.
Backup
yedekleme
(ITIL Service Design) (ITIL Service Operation)
Copying data to protect against loss of integrity or
availability of the original.
(ITIL Hizmet Geçiş) Bir hizmeti veya diğer
konfigürasyon birimini bir önceki dayanak noktasına
geri yükleyen aktivitedir. Geri çekme bir değişiklik
veya sürümün başarısız olma durumunda bir
iyileştirme olarak kullanılır.
(ITIL Hizmet Tasarım) (ITIL Hizmet Operasyon)
Orijinal olanın Bütünlük veya Kullanılabilirlik kaybına
karşı korumak için veriyi kopyalama.
Balanced scorecard
dengeli karne
(ITIL Continual Service Improvement) A
management tool developed by Drs Robert Kaplan
(Harvard Business School) and David Norton. A
balanced scorecard enables a strategy to be
broken down into key performance indicators.
Performance against the KPIs is used to
demonstrate how well the strategy is being
achieved. A balanced scorecard has four major
areas, each of which has a small number of KPIs.
The same four areas are considered at different
levels of detail throughout the organization.
(ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) Dr. Robert Kaplan
(Harvard İş Okulu) ve Dr. David Norton tarafından
geliştirilen yönetim aracıdır. Dengeli karne, bir
stratejinin anahtar performans göstergelerine
kırılmasına olanak verir. Anahtar Performans
Göstergelere (KPI) bağlı performans, bir stratejinin ne
kadar iyi başarıldığını göstermek için kullanılır.
Dengeli karne, her biri az sayıda KPI içeren dört ana
alana sahiptir. Organizasyonun her yerinde, aynı dört
alan farklı detay seviyelerinde dikkate alınır.
11
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
(ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) (ITIL Hizmet Geçiş)
Referans noktası olarak kullanılan bir anlık durumdur.
Zaman içinde birçok anlık durumlar alınır ve kayıt
edilir fakat bunların bazıları dayanak noktası olarak
kullanılır.
Örnek:
⋅
ITSM dayanak noktası, bir BT hizmet iyileştirme
planının etkisini ölçmek için başlangıç noktası
olarak kullanılabilir.
⋅
Performans dayanak noktası, BT hizmetinin
yaşamı boyunca performansındaki değişiklikleri
ölçmek için kullanılabilir.
⋅
Konfigürasyon yönetimi dayanak noktası, bir
değişiklik veya sürüm başarısız olursa BT
altyapısının bilinen konfigürasyon’a geri
döndürülebilmesi için kullanılabilir.
Ayrıca bkz. Kıyaslama noktası
(ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme)(ITIL Hizmet Geçiş)
Kıyaslama alıştırmalarının bir parçası olan veri
setlerinin karşılaştırılması için kullanılan dayanak
noktası. Örneğin, bir sürecin anlık durumu, o sürecin
bir önceki dayanak noktası ile karşılaştırılabilir veya
mevcut dayanak noktası endüstri verileri veya iyi
pratikler karşılaştırılabilir.
Ayrıca bkz. Kıyaslama, dayanak noktası.
Baseline
dayanak noktası
Transition) A snapshot that is used as a reference
point. Many snapshots may be taken and recorded
over time but only some will be used as baselines.
For example:
⋅
An ITSM baseline can be used as a starting
point to measure the effect of a service
improvement plan
⋅
A performance baseline can be used to
measure changes in performance over the
lifetime of an IT service
⋅
A configuration baseline can be used as part of
a back-out plan to enable the IT infrastructure
to be restored to a known configuration if a
change or release fails.
See also benchmark.
benchmark
kıyaslama noktası
Transition) A baseline that is used to compare
related data sets as part of a benchmarking
exercise. For example, a recent snapshot of a
process can be compared to a previous baseline of
that process, or a current baseline can be
compared to industry data or best practice. See
also benchmarking; baseline.
12
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
(ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) Bir kıyaslama
noktasını, daha güncel bir anlık durum, endüstri verisi
veya iyi pratik gibi ilişkili veri setleri ile
karşılaştırmaktan sorumlu süreç. Kıyaslama terimi,
zaman içinde kıyaslama noktaları dizisini yaratmayı ve
ilerleme veya iyileştirmeyi ölçmek için sonuçları
karşılaştırmayı ifade etmek için de kullanılır. Bu
sürecin detayları ITIL ana yayımlarında
tanımlanmamaktadır.
En Iyi Yönetim Pratiği portföyü İngiliz Hükümeti’nin bir
parçası olan Kabine Ofisi tarafından
sahiplenilmektedir. Daha önce CCTA ve sonra OGC
tarafından sahiplenilen BMP fonksiyonu Haziran 2010
da Kabine Ofisi’ne taşınmıştır. BMP portföyü, BT
hizmet yönetimi, proje, program, risk, portföy ve değer
yönetimi üzerine kılavuzları içerir. İlişkili terim
sözlükleri gibi yönetim olgunluk modeli de vardır.
Benchmarking
kıyaslama
(ITIL Continual Service Improvement) The process
responsible for comparing a benchmark with
related data sets such as a more recent snapshot,
industry data or best practice. The term is also
used to mean creating a series of benchmarks over
time, and comparing the results to measure
progress or improvement. This process is not
described in detail within the core ITIL publications.
Best Management
Practice (BMP)
En Iyi Yönetim Pratiği
(BMP)
The Best Management Practice portfolio is owned
by the Cabinet Office, part of HM Government.
Formerly owned by CCTA and then OGC, the BMP
functions moved to the Cabinet Office in June
2010. The BMP portfolio includes guidance on IT
service management and project, programme, risk,
portfolio and value management. There is also a
management maturity model as well as related
glossaries of terms.
Best practice
en iyi pratik
Proven activities or processes that have been
successfully used by multiple organizations. ITIL is
an example of best practice.
Birçok organizasyon tarafından başarılı şekilde
kullanılmakta olan kendini ispat etmiş aktiviteler veya
süreçler. ITIL en iyi pratik örneğidir.
Billing
faturalandırma
(ITIL Service Strategy) Part of the charging
process. Billing is the activity responsible for
producing an invoice or a bill and recovering the
money from customers. See also pricing.
(ITIL Hizmet Strateji) Ücretlendirme sürecinin bir
parçasıdır. Faturalandırma, fatura çıkarma ve
müşteriden parayı tahsil etmeden sorumlu aktivitedir.
Ayrıca bkz. Fiyatlandırma
13
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
brainstorming
beyin fırtınası
(ITIL Service Design) (ITIL Service Operation) A
technique that helps a team to generate ideas.
Ideas are not reviewed during the brainstorming
session, but at a later stage. Brainstorming is often
used by problem management to identify possible
causes.
Fikirleri oluşturmak için bir takıma yardımcı olan
teknik. Fikirler, beyin fırtınası oturumlarında değil daha
sonraki aşamada gözden geçirilir. Beyin fırtınası, olası
nedenleri tanımlamak için problem yönetimi tarafından
sıklıkla kullanılır.
British Standards
Institution (BSI)
İngiliz Standartları
Enstitüsü (BSI)
The UK national standards body, responsible for
creating and maintaining British standards. See
www.bsi-global.com for more information. See also
International Organization for Standardization.
Budget
bütçe
A list of all the money an organization or business
unit plans to receive, and plans to pay out, over a
specified period of time. See also budgeting;
planning.
İngiliz standartlarının oluşturulması ve sürdürülmesini
sağlamaktan sorumlu Birleşik Krallık Ulusal
Standartlar Kurumu.
Daha fazla bilgi için bkz. http://www.bsi-global.com
Ayrıca bkz. Uluslararası Standardizasyon
Organizasyonu.
Belirli bir zaman döneminde organizasyonun veya İş
Biriminin almayı ve ödemeyi planladığı tüm paraların
listesi.
Ayrıca bkz. Bütçeleme, planlama.
Budgeting
bütçeleme
The activity of predicting and controlling the
spending of money. Budgeting consists of a
periodic negotiation cycle to set future budgets
(usually annual) and the day-to-day monitoring and
adjusting of current budgets.
Paranın harcamasını öngörme ve kontrol etme
aktivitesi. Bütçeleme gelecek dönemin bütçelerini
(genellikle yıllık) oluşturmak için dönemsel bir pazarlık
döngüsünden ve mevcut Bütçelerin günlük
izlenmesinden ve düzeltilmesinden oluşur.
14
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
Build
inşa etme
(ITIL Service Transition) The activity of assembling
a number of configuration items to create part of an
IT service. The term is also used to refer to a
release that is authorized for distribution – for
example, server build or laptop build. See also
configuration baseline.
(ITIL Hizmet Geçiş) BT hizmetinin bir kısmını
oluşturmak için birçok konfigürasyon birimini bir araya
getirme aktivitesi. İnşa etme terimi, dağıtımı
onaylanan sürümü belirtmek için de kullanılır.
Örneğin, sunucu inşa etme veya dizüstü inşa etme.
Ayrıca bkz. Konfigürasyon dayanak noktası.
Build environment
inşa etme ortamı
(ITIL Service Transition) A controlled environment
where applications, IT services and other builds are
assembled prior to being moved into a test or live
environment.
(ITIL Hizmet Geçiş) Bir test veya canlı ortama
taşınması öncesinde uygulamaların, BT hizmetlerinin
ve diğer inşa etmelerin bir araya getirildiği kontrollü
ortam.
Business
iş
(ITIL Service Strategy) An overall corporate entity
or organization formed of a number of business
units. In the context of ITSM, the term includes
public sector and not-for-profit organizations, as
well as companies. An IT service provider provides
IT services to a customer within a business. The IT
service provider may be part of the same business
as its customer (internal service provider), or part of
another business (external service provider).
(ITIL Hizmet Strateji) Birçok iş biriminden oluşan bir
kurumun veya bir organizasyonun bütünü. ITSM
kapsamında, iş terimi, şirketler gibi kamu sektörünü ve
kar gütmeyen organizasyonları da içerir. Bir BT hizmet
sağlayıcı, iş dahilinde müşterisine BT hizmeti sağlar.
BT hizmet sağlayıcı, müşterisi ile aynı iş’in bir parçası
(iç hizmet sağlayıcı); veya diğer bir iş’in parçası (dış
hizmet sağlayıcı) olabilir.
15
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
Business capacity
management
iş kapasite yönetimi
Design) In the context of ITSM, business capacity
management is the sub-process of capacity
management responsible for understanding future
business requirements for use in the capacity plan.
See also service capacity management; component
capacity management.
İş kapasite yönetimi, ITSM bağlamında kapasite
planında kullanmak üzere gelecekteki iş
gereksinimlerini anlamaktan sorumlu aktivitedir.
Ayrıca bkz. Hizmet kapasite yönetimi, bileşen kapasite
yönetimi.
Business case
iş vakası olurluk
incelemesi
(ITIL Service Strategy) Justification for a significant
item of expenditure. The business case includes
information about costs, benefits, options, issues,
risks and possible problems. See also cost benefit
analysis.
(ITIL Hizmet Strateji) Önemli bir harcama kalemi için
gerekçeleme. İş vakası olurluk incelemesi maliyetler,
faydalar, seçenekler, açık konular, riskler ve olası
problemler hakkında bilgi içerir.
Ayrıca bkz. Maliyet fayda analizi.
Business continuity
management (BCM)
iş süreklilik yönetimi
(BCM)
(ITIL Service Design) The business process
responsible for managing risks that could seriously
affect the business. Business continuity
management safeguards the interests of key
stakeholders, reputation, brand and value-creating
activities. The process involves reducing risks to an
acceptable level and planning for the recovery of
business processes should a disruption to the
business occur. Business continuity management
sets the objectives, scope and requirements for IT
service continuity management.
(ITIL Hizmet Tasarım) İş’i ciddi etkileyebilecek
Risklerin yönetiminden sorumlu İş süreci. İş süreklilik
yönetimi, ana paydaşların çıkarlarını, itibarını,
markasını ve değer yaratma aktivitelerini koruma
altına alır. İş süreklilik yönetimi süreci riskleri kabul
edilebilir seviyelere düşürmeyi ve iş ile ilgili herhangi
bir hata oluştuğunda iş süreçlerinin geri dönüşümünün
planlanmasını içerir. İş süreklilik yönetimi, BT hizmet
süreklilik yönetimi için amaçları, kapsam ve
gereksinimleri belirler.
16
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
Business continuity
plan (BCP)
iş süreklilik planı
(BCP)
(ITIL Service Design) A plan defining the steps
required to restore business processes following a
disruption. The plan also identifies the triggers for
invocation, people to be involved, communications
etc. IT service continuity plans form a significant
part of business continuity plans.
(ITIL Hizmet Tasarım) Kesintiyi takiben iş süreçlerini
geri yüklemek için gereken adımları tanımlayan plan.
Plan, başlatma için tetikleyicileri, katılması gereken
kişileri, iletişim yollarını vb. De tanımlar. BT hizmet
süreklilik planları, iş süreklilik planlarının önemli bir
kısmını oluşturur.
Business customer
iş müşterisi
(ITIL Service Strategy) A recipient of a product or a
service from the business. For example, if the
business is a car manufacturer, then the business
customer is someone who buys a car.
(ITIL Hizmet Strateji) İş tarafında bir ürünün veya bir
hizmetin alıcısı. Örneğin, iş araba üreticiliği ise iş
müşterisi, arabayı satın alandır.
Business impact
analysis (BIA)
iş etki analizi (BIA)
(ITIL Service Strategy) Business impact analysis is
the activity in business continuity management that
identifies vital business functions and their
dependencies. These dependencies may include
suppliers, people, other business processes, IT
services etc. Business impact analysis defines the
recovery requirements for IT services. These
requirements include recovery time objectives,
recovery point objectives and minimum service
level targets for each IT service.
(ITIL Hizmet Strateji) İş etki analizi, iş süreklilik
yönetimi’nde yaşamsal iş fonksiyonlarını ve
bağımlılıklarını tanımlayan aktivitedir. Bu bağımlılıklar
tedarikçileri, kişileri, diğer iş süreçlerini, BT
hizmetlerini vb. İçerebilir. İş etki analizi, BT hizmetleri
için kurtarma gereksinimlerini tanımlar. Bu
gereksinimler, kurtarma zamanı hedefleri, kurtarma
noktası hedefleri ve her bir BT hizmeti için en düşük
hizmet seviye hedeflerini içerir.
17
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
Business objective
iş amacı
(ITIL Service Strategy) The objective of a business
process, or of the business as a whole. Business
objectives support the business vision, provide
guidance for the IT strategy, and are often
supported by IT services.
(ITIL Hizmet Strateji) Bir iş sürecinin veya bir bütün
olarak o iş’in amacı. İş amaçları, iş vizyonunu
destekler, BT stratejisi için kılavuzluk sağlar ve sıklıkla
BT hizmetleri tarafından desteklenir.
Business operations
iş operasyonları
(ITIL Service Strategy) The day-to-day execution,
monitoring and management of business
processes.
(ITIL Hizmet Strateji) İş süreçlerinin günlük olarak
yerine getirilmesi, izlenmesi ve yönetimi.
Business perspective
işin bakış açısı
(ITIL Continual Service Improvement) An
understanding of the service provider and IT
services from the point of view of the business, and
an understanding of the business from the point of
view of the service provider.
(ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) İş’in bakış açısı ile
hizmet sağlayıcıyı ve BT hizmetlerini anlama ve
hizmet sağlayıcı’nın bakış açısı ile iş’i anlama.
Business process
iş süreci
A process that is owned and carried out by the
business. A business process contributes to the
delivery of a product or service to a business
customer. For example, a retailer may have a
purchasing process that helps to deliver services to
its business customers. Many business processes
rely on IT services.
İş tarafında sahiplenilen ve yürütülen süreç. Bir iş
süreci, iş müşterisi’ne sunulan bir ürün veya hizmet
sunumuna katkıda bulunur. Örneğin, bir perakendeci
onun iş müşterilerine hizmet sunmasına yardımcı olan
satın alma sürecine sahip olabilir. Birçok iş süreci BT
hizmetlerine dayanır.
18
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
Business relationship
management
iş ilişki yönetimi
maintaining a positive relationship with customers.
Business relationship management identifies
customer needs and ensures that the service
provider is able to meet these needs with an
appropriate catalogue of services. This process has
strong links with service level management.
(ITIL Hizmet Strateji) Müşterilerle pozitif ilişki
sağlanmasından sorumlu olan süreç. İş ilişkileri
yönetimi müşteri ihtiyaçlarını belirler ve hizmet
sağlayıcının bu ihtiyaçları uygun katalog hizmetleriyle
karşılayabilmesini güvence altına alır. Bu süreç,
hizmet seviye yönetimi ile çok yakın bağlara sahiptir.
Business relationship
manager (BRM)
iş ilişki yöneticisi
(BRM)
(ITIL Service Strategy) A role responsible for
maintaining the relationship with one or more
customers. This role is often combined with the
service level manager role.
(ITIL Hizmet Strateji) Bir veya daha fazla müşteri ile
ilişkilerin sürdürülmesinden sorumlu rol. Bu rol, sıklıkla
hizmet seviye yöneticisi rolü ile birleştirilir.
Business service
iş hizmeti
A service that is delivered to business customers
by business units. For example, delivery of financial
services to customers of a bank, or goods to the
customers of a retail store. Successful delivery of
business services often depends on one or more IT
services. A business service may consist almost
entirely of an IT service – for example, an online
banking service or an external website where
product orders can be placed by business
customers. See also customer-facing service.
İş birimleri tarafından iş müşterilerine sunulan hizmet.
Örneğin, bir bankanın müşterilerine finansal hizmetler
veya perakende mağazasının müşterilere mal
sunması. Bir iş hizmetinin başarılı bir şekilde
sunulması çoğunlukla bir veya birden fazla BT
hizmetine bağımlıdır. Bir iş hizmeti tamamen bir BT
hizmetinden meydana geliyor olabilir – örneğin, online
bankacılık hizmeti veya müşteriler tarafından
siparişlerin verilebileceği dış web sitesi.
Ayrıca bkz. Müşteriye-dönük hizmet.
Business service
management
iş hizmet yönetimi
The management of business services delivered to
business customers. Business service
management is performed by business units.
İş müşterilerine sunulan iş hizmetlerinin yönetimidir. İş
hizmet yönetimi iş birimleri tarafından yapılır.
19
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
Business unit
iş birimi
(ITIL Service Strategy) A segment of the business
that has its own plans, metrics, income and costs.
Each business unit owns assets and uses these to
create value for customers in the form of goods and
services.
(ITIL Hizmet Strateji) Kendi planlarına, metriklerine,
gelirlerine ve maliyetlerine sahip iş bölümü.
Müşterilerine mal ve hizmet şeklinde değer yaratmada
kullanmak için her bir iş birimi kendi varlığına sahiptir.
Call
çağrı
(ITIL Service Operation) A telephone call to the
service desk from a user. A call could result in an
incident or a service request being logged.
(ITIL Hizmet Operasyon) Kullanıcıdan hizmet
masasına gelen telefon çağrısı. Bir çağrı, vaka veya
hizmet isteminin kaydı ile sonuçlanabilir.
Call centre
çağrı merkezi
(ITIL Service Operation) An organization or
business unit that handles large numbers of
incoming and outgoing telephone calls. See also
service desk.
(ITIL Hizmet Operasyon) Çok sayıda telefon çağrısını
ve telefon aramasını idare eden organizasyon veya iş
birimi.
Ayrıca bkz. Hizmet masası.
Call type
çağrı tipi
(ITIL Service Operation) A category that is used to
distinguish incoming requests to a service desk.
Common call types are incident, service request
and complaint.
(ITIL Hizmet Operasyon) Hizmet masasına gelen
istemleri ayırmak için kullanılan kategori. Ortak çağrı
tipleri, vaka, hizmet istemi ve şikayettir.
Capability
kabiliyet
(ITIL Service Strategy) The ability of an
organization, person, process, application, IT
service or other configuration item to carry out an
activity. Capabilities are intangible assets of an
organization. See also resource.
(ITIL Hizmet Strateji) Bir organizasyonun, kişinin,
sürecin, uygulamanın, konfigürasyon birimini veya BT
hizmetinin veya diğer konfigürasyon biriminin bir
aktiviteyi yapma ehliyeti. Kabiliyetler, bir
organizasyonun soyut varlıklarıdır.
Ayrıca bkz. Kaynak.
20
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
Capability Maturity
Model Integration
(CMMI)
Entegre Kabiliyet
Olgunluk Modeli
(CMMI)
(ITIL Continual Service Improvement) A process
improvement approach developed by the Software
Engineering Institute (SEI) of Carnegie Mellon
University, US. CMMI provides organizations with
the essential elements of effective processes. It can
be used to guide process improvement across a
project, a division or an entire organization. CMMI
helps integrate traditionally separate organizational
functions, set process improvement goals and
priorities, provide guidance for quality processes,
and provide a point of reference for appraising
current processes. See www.sei.cmu.edu/cmmi for
more information. See also maturity.
kapasite
(ITIL Service Design) The maximum throughput
that a configuration item or IT service can deliver.
For some types of CI, capacity may be the size or
volume – for example, a disk drive.
(ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) Entegre Kabiliyet
Olgunluk Modeli (CMMI) Carnegie Mellon University
Yazılım Mühendisliği Bölümü (SEI) tarafından
geliştirilen bir süreç iyileştirme yaklaşımıdır. CMMI,
organizasyonlara etkin süreçlerin ana öğelerini şart
koşar. CMMI, bir projede, bir bölümde veya tüm
organizasyonda süreç iyileştirme kılavuzu olarak
kullanılabilir. CMMI, geleneksel olarak ayrışık
organizasyonel fonksiyonların bütünleştirilmesine,
süreç iyileştirme amaçlarının ve önceliklerinin
konmasına, süreç kalitesinin sağlanmasına ve mevcut
süreçlerin değerlendirilmesi için referans noktası
sağlanmasına yardımcı olur. Daha fazla bilgi için bkz.
http://www.sei.cmu.edu/cmmi .
Ayrıca bkz. Olgunluk
(ITIL Hizmet Tasarım) Konfigürasyon biriminin veya
BT hizmetinin sağladığı en yüksek üretilen iş. Bazı CI
tipleri için, kapasite boyut veya hacim olabilir –
örneğin, disk sürücüsü.
capacity
21
İngilizce Terim
Capacity
management
3ulfil terim
kapasite yönetimi
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
Design) The process responsible for ensuring that
the capacity of IT services and the IT infrastructure
is able to meet agreed capacity- and performancerelated requirements in a cost-effective and timely
manner. Capacity management considers all
resources required to deliver an IT service, and is
concerned with meeting both the current and future
capacity and performance needs of the business.
Capacity management includes three subprocesses: business capacity management, service
capacity management, and component capacity
management. See also capacity management
information system.
(ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme)(ITIL Hizmet Tasarım)
BT Hizmetlerinin ve BT Altyapısının üzerinde
anlaşılan kapasite ve performans ilişkili
gereksinimlerini, Maliyet Etkin ve zamanında
karşılanmasını, güvence altına almaktan sorumlu
süreçtir. Kapasite yönetimi, bir BT hizmeti sunmak için
gerekli olan tüm kaynakları dikkate alır ve işin mevcut
ve gelecekteki kapasite ve performans ihtiyaçlarını
karşılamakla ilgilenir.
Kapasite Yönetimi üç alt süreci içerir: iş kapasite
yönetimi, hizmet kapasite yönetimi, bileşen kapasite
yönetimi
Ayrıca bkz. Kapasite yönetimi bilgi sistemi
capacity management
information system
(CMIS)
kapasite yönetimi bilgi
sistemi (CMIS)
information that is used to support capacity
management system.
(ITIL Hizmet Tasarım) Kapasite yönetimini
desteklemek için kullanılan araç, veri ve bilgi
kümesidir.
capacity plan
kapasite planı
(ITIL Service Design) A plan used to manage the
resources required to deliver IT services. The plan
contains details of current and historic usage of IT
services and components, and any issues that
need to be addressed (including related
improvement activities). The plan also contains
scenarios for different predictions of business
demand and costed options to deliver the agreed
service level targets.
(ITIL Hizmet Tasarım) Kapasite planı, BT
hizmetlerininin sunumu için gereken kaynakların
yönetimine yönelik kullanılır. Plan, BT hizmetlerinin ve
bileşenlerinin mevcut ve geçmişe yönelik kullanım
detaylarını adreslenmesi gereken (ilgili iyileştirme
aktiviteleri dahil) hususları da içerir. Plan, üzerinde
anlaşılan BT hizmet seviye hedeflerini karşılamak için
İş talebinin farklı öngörüleri ve maliyetlendirilmiş
seçenekleri için senaryoları da içerir.
22
İngilizce Terim
İngilizce Tanım
3ulfil terim
Türkçe Tanım
Capacity planning
kapasite planlama
(ITIL Service Design) The activity within capacity
management responsible for creating a capacity
plan.
(ITIL Hizmet Tasarım) Kapasite yönetimi’nde kapasite
planını oluşturmaktan sorumlu aktivite.
Capital budgeting
yatırım bütçelemesi
(ITIL Service Strategy) The present commitment of
funds in order to receive a return in the future in the
form of additional cash inflows or reduced cash
outflows.
(ITIL Hizmet Strateji) Ek nakit girişleri veya
indirgenmiş nakit çıkışları şeklinde gelecekte bir
dönüş almak için fonların mevcut taahhüdüdür.
Capital cost
yatırım maliyeti
(ITIL Service Strategy) The cost of purchasing
something that will become a financial asset – for
example, computer equipment and buildings. The
value of the asset depreciates over multiple
accounting periods. See also operational cost.
(ITIL Hizmet Strateji) Finansal varlık olacak birşeyi
satın alma maliyeti – örneğin, bilgisayar donanım veya
bina. Varlığın değeri birden fazla hesap döneminde
amorti edilir.
Ayrıca bkz. Operasyonel maliyet.
Capital expenditure
(CAPEX)
capitalization
yatırım harcaması
(CAPEX)
aktifleştirme
See capital cost.
Bkz yatırım maliyeti
(ITIL Service Strategy) Identifying major cost as
capital, even though no asset is purchased. This is
done to spread the impact of the cost over multiple
accounting periods. The most common example of
this is software development, or purchase of a
software licence.
(ITIL Hizmet Strateji) Her ne kadar bir varlık
alınmamış olsa da majör maliyetin aktif olarak
tanımlanmasıdır. Bu; maliyet etkisini birden fazla
muhasebe dönemine yaymak için kullanılır. Bunun en
yaygın uygulaması, yazılım geliştirme veya yazılım
lisansının satın alınmasıdır.
23
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
Category
kategori
A named group of things that have something in
common. Categories are used to group similar
things together. For example, cost types are used
to group similar types of cost. Incident categories
are used to group similar types of incident, while CI
types are used to group similar types of
configuration item.
Ortak bir şeylere sahip şeylerin isimlendirilmiş grubu.
Kategoriler, benzer şeyleri gruplamak için kullanılır.
Örneğin, maliyet tipleri, benzer maliyetleri gruplamak
için kullanılır. Vaka kategorileri, benzer vaka tiplerini
gruplamak CI tipleri, benzer konfigürasyon birimi
tiplerini gruplamak için kullanılır.
Certification
sertifikasyon
Issuing a certificate to confirm compliance to a
standard. Certification includes a formal audit by an
independent and accredited body. The term is also
used to mean awarding a certificate to provide
evidence that a person has achieved a
qualification.
Bir standarda uyumluluğu onaylamak için sertifika
verme. Sertifikasyon, bir bağımsız ve akreditasyon
kuruluşunun resmi denetimini içerir. Sertifikasyon
terimi, bir kişinin yeterliliğe sahip olduğunu
doğrulamak için sertifikalandırılmasını ifade etmek için
de kullanılır.
Change
değişiklik
(ITIL Service Transition) The addition, modification
or removal of anything that could have an effect on
IT services. The scope should include changes to
all architectures, processes, tools, metrics and
documentation, as well as changes to IT services
and other configuration items.
(ITIL Hizmet Geçiş) BT hizmetlerini etkileyebilen
herhangi bir şeyi ekleme, değiştirme veya ortadan
kaldırma. Kapsam, tüm BT hizmetleri, konfigürasyon
birimleri, süreçler, dokümantasyon vb. Olabilir.
24
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
Change advisory
board (CAB)
değişiklik danışma
kurulu (CAB)
(ITIL Service Transition) A group of people that
support the assessment, prioritization, authorization
and scheduling of changes. A change advisory
board is usually made up of representatives from:
all areas within the IT service provider; the
business; and third parties such as suppliers.
(ITIL Hizmet Geçiş) Değerlendirme, önceliklendirme
ve değişikliklerin çizelgelendirilmesinde değişiklik
yöneticisi’ne önerilerde bulunan bir grup insan. Bu
kurul, genellikle BT hizmet sağlayıcıdaki, iş tarafındaki
ve tedarikçiler gibi üçüncü partilerdeki her alandan
temsilcilerin katılımı ile oluşur.
Change evaluation
değişiklik
değerlendirilmesi
(ITIL Service Transition) The process responsible
for formal assessment of a new or changed IT
service to ensure that risks have been managed
and to help determine whether to authorize the
change.
Change history
değişiklik tarihçesi
(ITIL Service Transition) Information about all
changes made to a configuration item during its life.
Change history consists of all those change records
that apply to the CI.
(ITIL Hizmet Operasyon) Önerilen değişikliklerin
etkisini öngörmek için kullanılan teknik. Değişiklik
senaryoları, önerilen değişikliklerin kapsamına açıklık
getirmek ve maliyet fayda analizi’ne yardımcı olmak
için belirli senaryolar kullanır.
Ayrıca bkz. Kullanım senaryosu.
(ITIL Hizmet Geçiş) Konfigürasyon biriminin yaşamı
boyunca tüm değişiklikleri hakkında tutulan bilgi.
Değişiklik tarihçesi, CI’a uygulanan tüm değişikliklerin
değişiklik kayıtlarını içerir.
Change management
değişiklik yönetimi
for controlling the lifecycle of all changes, enabling
beneficial changes to be made with minimum
disruption to IT services.
(ITIL Hizmet Geçiş) Tüm değişikliklerin yaşam
döngülerinin kontrolünden sorumlu süreç. Değişiklik
yönetimi’nin birincil amacı, BT hizmetlerinde en az
kesintiye neden olacak şekilde faydalı değişikliklerin
yapılmasını sağlamaktır.
25
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
(ITIL Hizmet Geçiş) Belirli bir değişik kategorisi ile
tekrar eden bir şekilde İlgilenmek. Değişiklik modeli,
bu kategorideki bir değişiklik için takip edilecek
önceden mutabık kalınmış adımları tanımlar.
Değişiklik modelleri, onay gerektirmeyecek kadar basit
(şifre değişikliği vb.) veya birkaç adımlık onay
isteyecek kadar karmaşık (majör yazılım sürümü vb.)
olabilirler.
Ayrıca bkz. Değişiklik danışma kurulu, standart
değişiklik.
(ITIL Hizmet Strateji)(ITIL Hizmet Geçiş) Yeni bir
hizmet veya belirgin bir değişikliğin üst seviye tanımını
ve bu değişikliğe karşılık gelen iş olurluk analizi ile
beklenen uyarlama takvimini içeren dokümandır.
Değişiklik teklifi normal olarak portföy yönetimi süreci
tarafından oluşturulur ve onaylanmak üzere değişiklik
yönetimine aktarılır. Değişik yönetimi diğer hizmetlere,
paylaşılan kaynaklara ve bütün değişiklik takvimine
olan potansiyel etkilerini gözden geçirir. Değişiklik
teklifi onaylandığında, hizmet portföy yönetimi
değişikliğe ait hizmetin beratını verir.
Change model
değişiklik modeli
(ITIL Service Transition) A repeatable way of
dealing with a particular category of change. A
change model defines specific agreed steps that
will be followed for a change of this category.
Change models may be very complex with many
steps that require authorization (e.g. major software
release) or may be very simple with no requirement
for authorization (e.g. password reset). See also
change advisory board; standard change.
Change proposal
değişiklik teklifi
(ITIL Service Strategy) (ITIL Service Transition) A
document that includes a high level description of a
potential service introduction or significant change,
along with a corresponding business case and an
expected implementation schedule. Change
proposals are normally created by the service
portfolio management process and are passed to
change management for authorization. Change
management will review the potential impact on
other services, on shared resources, and on the
overall change schedule. Once the change
proposal has been authorized, service portfolio
management will charter the service.
26
İngilizce Terim
İngilizce Tanım
3ulfil terim
Türkçe Tanım
Change record
değişiklik kaydı
(ITIL Service Transition) A record containing the
details of a change. Each change record
documents the lifecycle of a single change. A
change record is created for every request for
change that is received, even those that are
subsequently rejected. Change records should
reference the configuration items that are affected
by the change. Change records may be stored in
the configuration management system, or
elsewhere in the service knowledge management
system.
(ITIL Hizmet Geçiş) Bir değişikliğin detaylarını
bulunduran kayıt. Her bir değişiklik kaydı, tek bir
değişikliğin yaşam döngüsünü belgelendirir. Değişiklik
kaydı, sonradan reddedilse bile kabul edilen her
değişiklik için istem için değişiklik kaydı yaratılır.
Değişiklik kayıtları, değişiklik tarafından etkilenen
konfigürasyon birimlerini işaretlemelidir. Değişiklik
kayıtları, konfigürasyon yönetim sistemi’nde saklanır.
Change request
değişiklik istemi
See request for change.
Bkz. Değişiklik İçin İstem.
Change schedule
değişiklik çizelgesi
(ITIL Service Transition) A document that lists all
authorized changes and their planned
implementation dates, as well as the estimated
dates of longer-term changes. A change schedule
is sometimes called a forward schedule of change,
even though it also contains information about
changes that have already been implemented.
(ITIL Hizmet Geçiş) Tüm onaylanan değişikliklerin ve
planlanan uyarlama tarihlerinin listelendiği doküman.
Değişiklik çizelgesi, hala hazırda uyarlanmış
değişiklikler hakkında bilgi bulundurmasına rağmen
bazen ileriye yönelik değişiklik çizelgesi olarak
isimlendirilir.
Change window
değişiklik penceresi
(ITIL Service Transition) A regular, agreed time
when changes or releases may be implemented
with minimal impact on services. Change windows
are usually documented in service level
agreements.
(ITIL Hizmet Geçiş) Değişikliklerin ve sürümlerin
hizmetlerin en az etkilenmesi ile uyarlanabildiği
düzenli, üzerinden anlaşılmış zaman. Değişiklik
pencereleri, genel olarak hizmet seviye
anlaşmalarında belgelenir.
27
İngilizce Terim
İngilizce Tanım
3ulfil terim
Türkçe Tanım
Chargeable item
ücretlendirme kalemi
(ITIL Service Strategy) A deliverable of an IT
service that is used in calculating charges to
customers (for example, number of transactions,
number of desktop PCs).
(ITIL Hizmet Strateji) Müşteriye yansıtılacak ücretlerin
hesaplanmasında kullanılan BT hizmeti çıktısı (örn;
işlem sayısı, masaüstü PC sayısı)
charging
ücretlendirme
(ITIL Service Strategy) Requiring payment for IT
services. Charging for IT services is optional, and
many organizations choose to treat their IT service
provider as a cost centre. See also charging
process; charging policy.
(ITIL Hizmet Strateji) BT hizmetleri için ödeme isteme.
BT hizmetlerini ücretlendirme opsiyoneldir ve birçok
organizasyon, BT hizmet sağlayıcısının maliyet
merkezi olarak davranmasını tercih eder.
Charging policy
ücretlendirme
politikası
(ITIL Service Strategy) A policy specifying the
objective of the charging process and the way in
which charges will be calculated. See also cost.
charging process
ücretlendirme süreci
deciding how much customers should pay (pricing)
and recovering money from them (billing). This
process is not described in detail within the core
ITIL publications.
ITIL Hizmet Strateji) Ücretlendirme sürecinin
hedeflerini ve ücretlerin hangi yol ile hesaplanacağını
belirten politika.
Ayrıca bkz. Maliyet
(ITIL Hizmet Strateji) Müşterinin ne kadar ödemesi
gerektiğine (fiyatlandırma) ve onlardan ne kadar
mahsup edilmesi gerektiğine (faturalandırma) karar
vermekten sorumlu süreç. Bu süreç,
anaITILyayınlarında detaylı olarak açıklanmamaktadır.
28
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
Charter
berat
(ITIL Service Strategy) A document that contains
details of a new service, a significant change or
other significant project. Charters are typically
authorized by service portfolio management or by a
project management office. The term charter is also
used to describe the act of authorizing the work
required to complete the service change or project.
See also change proposal; service charter; project
portfolio.
(ITIL Hizmet Strateji) Yeni bir hizmetin, önemli bir
değişiklik veya projenin detaylarını içeren doküman.
Beratlar, tipik olarak hizmet portföy yönetimi veya
proje yönetim ofisi tarafından yetkilendirilir. Berat
terimi ayrıca hizmet değişikliği veya projeyi
tamamlamak için gereken işi yetkilendirme işlemini
tanımlamak için de kullanılır.
Ayrıca bkz. Değişiklik teklifi; hizmet beratı; proje
portföyü
chronological analysis
kronolojik analiz
(ITIL Service Operation) A technique used to help
identify possible causes of problems. All available
data about the problem is collected and sorted by
date and time to provide a detailed timeline. This
can make it possible to identify which events may
have been triggered by others.
CI type
CI Tipi
(ITIL Service Transition) A category that is used to
classify configuration items. The CI type identifies
the required attributes and relationships for a
configuration record. Common CI types include
hardware, document, user etc.
(ITIL Hizmet Operasyon) Problemlerin olası
nedenlerinin belirlenmesine yardımcı olmak için
kullanılan teknik. Detaylı bir zaman çizelgesi
sağlamak için problemlere ait tüm kullanılabilirlik
verileri toplanır ve tarihe ve zamana göre sıralanır. Bu
hangi olayların diğerlerini tetiklediğini belirlemeyi olası
duruma getirir.
(ITIL Hizmet Geçiş) CI’ları sınıflamak için kullanılan
kategori. CI tipi, konfigürasyon kaydı için gereken
öznitelikleri ve ilişkileri tanımlar. Ortak CI tipleri,
donanım, doküman, kullanıcı, vb. Olabilir.
Classification
sınıflandırma
The act of assigning a category to something.
Classification is used to ensure consistent
management and reporting. Configuration items,
incidents, problems, changes etc. are usually
classified.
Bir şeye kategori atama eylemi. Sınıflandırma tutarlı
yönetim ve raporlamayı sağlamak için kullanılır.
Genellikle CI’lar, vakalar, problemler, değişiklikler vb.
Sınıflandırılır.
29
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
Client
hizmetten yararlanan
müşteri
Bir müşteriyi, işi veya iş müşterisini ifade eden genel
terim. Örneğin, hizmetten yararlanan müşteri
yöneticisi, müşteri yöneticisi ile eş anlamlı olarak
kullanılabilir. İstemci
terimi ayrıca aşağıdakileri ifade etmek için de
kullanılır:
⋅
Doğrudan Kullanıcı tarafından kullanılan bilgisayar
– örneğin, PC, el terminali veya iş istasyonu
⋅
İstemci-sunucu uygulamalarının kullanıcı ile
doğrudan etkileşimde olan kısmı – örneğin, eposta istemcisi.
Closed
kapalı
A generic term that means a customer, the
business or a business customer. For example,
client manager may be used as a synonym for
business relationship manager. The term is also
used to mean:
⋅
A computer that is used directly by a user – for
example, a PC, a handheld computer or a work
station
⋅
The part of a client server application that the
user directly interfaces with – for example, an
email client.
⋅
(ITIL Service Operation) The final status in the
lifecycle of an incident, problem, change etc. When
the status is closed, no further action is taken.
Closure
kapanış
(ITIL Service Operation) The act of changing the
status of an incident, problem, change etc. to
closed.
(ITIL Hizmet Operasyon) Bir vakanın, problemin,
değişikliğin vb. Durumunu kapalıya çevirme eylemi.
COBIT
COBIT
(ITIL Continual Service Improvement) Control
Objectives for Information and related Technology
(COBIT) provides guidance and best practice for
the management of IT processes. COBIT is
published by ISACA in conjunction with the IT
Governance Institute (ITGI). See www.isaca.org for
more information.
(ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) Bilgi ve İlgili
Teknolojiler için Kontrol Amaçları (COBIT), BT
süreçlerinin yönetimi için kılavuzluk ve en iyi pratik
sunar. COBIT, IT Governance Institute (ITGI) ile
birlikte ISACA tarafından yayımlanmıştır. Daha fazla
bilgi için http://www.isaca.org adresine bakınız.
(ITIL Hizmet Operasyon) Bir vakanın, problemin,
değişikliğin vb. Yaşam döngüsünün nihai durumu.
Durum kapalı ise, daha fazla aksiyon alınmaz.
30
İngilizce Terim
İngilizce Tanım
3ulfil terim
Türkçe Tanım
Code of practice
uygulama esası
A guideline published by a public body or a
standards organization, such as ISO or BSI. Many
standards consist of a code of practice and a
specification. The code of practice describes
recommended best practice.
ISO veya BSI gibi bir kamu kuruluşu veya standartlar
organizasyonu tarafından yayımlanan Kılavuz. Birçok
standart, bir uygulama esası ve bir spesifikasyondan
oluşur. Uygulama esası, önerilen en iyi pratiği
tanımlar.
Cold standby
soğuk bekleme
See gradual recovery.
Bkz. Kademeli kurtarma
commercial off the
shelf (COTS)
ticari kullanıma hazır
(COTS)
(ITIL Service Design) Pre-existing application
software or middleware that can be purchased from
a third party.
ITIL Hizmet Tasarım) Üçüncü parti’den satın
alınabilen önceden var olan uygulama yazılımı veya
orta katman yazılımı.
Compliance
mevzuata uyumluluk
Ensuring that a standard or set of guidelines is
followed, or that proper, consistent accounting or
other practices are being employed.
Bir Standardın veya kılavuzlar takımının takip
edildiğini veya uygun, tutarlı hesap tutma pratiğinin
veya diğer pratiklerin kullanıldığını garanti etme.
Component
bileşen
A general term that is used to mean one part of
something more complex. For example, a computer
system may be a component of an IT service; an
application may be a component of a release unit.
Components that need to be managed should be
configuration items.
Daha karmaşık olan bir şeyin bir parçasını ifade
etmek için kullanılan genel terim. Örnek olarak;
bilgisayar sistemi BT Hizmetinin bir bileşeni olabilir; bir
uygulama, sürüm biriminin bileşeni olabilir.
Yönetilmeye ihtiyacı olan bileşenler, konfigürasyon
birimleri olarak tanımlanmalıdır.
31
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
Component capacity
management (CCM)
bileşen kapasite
yönetimi (CCM)
Design) The sub-process of capacity management
responsible for understanding the capacity,
utilization and performance of configuration items.
Data is collected, recorded and analysed for use in
the capacity plan. See also business capacity
management; service capacity management.
Konfigürasyon birimlerinin kapasitesini, kullanımını ve
performansını anlamaktan sorumlu kapasite yönetimi
alt süreci. Veri toplanır, kayıt edilir ve kapasite
planında kullanılmak üzere analiz edilir.
Ayrıca bkz. İş kapasite yönetimi, hizmet kapasite
yönetimi
component CI
bileşen cı
(ITIL Service Transition) A configuration item that is
part of an assembly. For example, a CPU or
memory CI may be part of a server CI.
(ITIL Hizmet Geçiş) Bir tümleşke’nin parçası olan
konfigürasyon birimi. Örnek olarak, CPU veya hafıza
CI, bir sunucu Cının parçası olabilir.
Component failure
impact analysis
(CFIA)
bileşen arıza etki
analizi (CFIA)
(ITIL Service Design) A technique that helps to
identify the impact of configuration item failure on IT
services and the business. A matrix is created with
IT services on one axis and Cis on the other. This
enables the identification of critical Cis (that could
cause the failure of multiple IT services) and fragile
IT services (that have multiple single points of
failure).
(ITIL Hizmet Tasarım) CI arızasının BT hizmetlerine
ve işe olan etkisinin belirlenmesine yardımcı olan
teknik. BT hizmetleri bir kenarda konfigürasyon
birimleri diğer bir kenarda olacak şekilde bir matris
yaratılır. Bu, kritik CI’ların (birçok BT hizmetinin arıza
nedeni olabilir) ve kırılgan BT hizmetlerinin (birçok tek
noktadan doğan arızaları içerebilir) belirlenmesine
olanak verir.
32
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
Computer telephony
integration (CTI)
bilgisayar telefon
entegrasyonu (CTI)
(ITIL Service Operation) Computer telephony
integration is a general term covering any kind of
integration between computers and telephone
systems. It is most commonly used to refer to
systems where an application displays detailed
screens relating to incoming or outgoing telephone
calls. See also automatic call distribution;
interactive voice response.
(ITIL Hizmet Operasyon) Bilgisayar telefon
entegrasyonu (CTI), bilgisayar ve telefon sistemleri
arasındaki her çeşit entegrasyonu kapsayan genel bir
terimdir. Çoğunlukla bir uygulamanın gelen ve aranan
telefonlar ile ilişkili detay ekranları gösterdiği
sistemlerden bahsetmek için kullanılır.
Ayrıca bkz. Otomatik çağrı dağıtımı, etkileşimli sesli
yanıt sistemi.
Concurrency
eş zamanlılık
A measure of the number of users engaged in the
same operation at the same time.
Aynı zamanda aynı operasyona bağlı kullanıcı
sayısını ölçme
confidentiality
gizlilik
(ITIL Service Design) A security principle that
requires that data should only be accessed by
authorized people.
(ITIL Hizmet Tasarım) Verinin sadece onaylı kişi
tarafından erişilebilir olmasını gerektiren güvenlik
kuralı.
Configuration
konfigürasyon
(ITIL Service Transition) A generic term used to
describe a group of configuration items that work
together to deliver an IT service, or a recognizable
part of an IT service. Configuration is also used to
describe the parameter settings for one or more
configuration items.
(ITIL Hizmet Geçiş) BT hizmetini kısmını sunmak için
birlikte çalışan konfigürasyon birimleri grubunu veya
BT Hizmetinin ayıt edilebilen parçasını ifade etmek
için kullanılan genel terim. Konfigürasyon, bir veya
daha fazla CI’ın parametre ayarlarını tanımlamak için
de kullanılır.
33
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
Configuration
baseline
konfigürasyon
dayanak noktası
(ITIL Service Transition) The baseline of a
configuration that has been formally agreed and is
managed through the change management
process. A configuration baseline is used as a
basis for future builds, releases and changes.
(ITIL Hizmet Geçiş) Resmi olarak üzerinde anlaşılan
ve değişiklik yönetimi süreci ile yönetilen bir
konfigürasyonun dayanak noktası. Konfigürasyon
dayanak noktası, gelecekteki inşa etmeler, sürümlerin
ve değişikliklerin temelini ifade etmek için de kullanılır.
Configuration control
konfigürasyon
kontrolü
(ITIL Service Transition) The activity responsible for
ensuring that adding, modifying or removing a
configuration item is properly managed – for
example, by submitting a request for change or
service request.
(ITIL Hizmet Geçiş) Bir konfigürasyon birimini ekleme,
değiştirme ve ortadan kaldırma güvencesinden
sorumlu aktivite, örneğin, bir değişiklik için istem veya
hizmet isteminin iletilmesi.
Configuration
identification
konfigürasyon
kimliklendirme
collecting information about configuration items and
their relationships, and loading this information into
the configuration management database.
Configuration identification is also responsible for
34ulfillm the configuration items themselves, so that
the corresponding configuration records can be
found.
(ITIL Hizmet Geçiş) Konfigürasyon birimleri ve ilişkileri
hakkında bilgi toplamaktan ve bu bilgileri CMDB’ye
yüklemekten sorumlu aktivite. Konfigürasyon
kimliklendirme, karşılık gelen konfigürasyon
kayıtlarının bulunabilmesi amacı ile CI’ların
etiketlenmesinden de sorumludur.
34
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
Configuration item
(CI)
konfigürasyon birimi
(CI)
(ITIL Service Transition) Any component or other
service asset that needs to be managed in order to
deliver an IT service. Information about each
configuration item is recorded in a configuration
record within the configuration management system
and is maintained throughout its lifecycle by service
asset and configuration management.
Configuration items are under the control of change
management. They typically include IT services,
hardware, software, buildings, people and formal
documentation such as process documentation and
service level agreements.
(ITIL Hizmet Geçiş) BT Hizmetini sunmak amacıyla
yönetilme ihtiyacı olan herhangi bir bileşen veya
hizmet varlığı. Her bir konfigürasyon birimi hakkındaki
bilgi, konfigürasyon yönetim sistemi’ndeki
konfigürasyon kaydına kayıt edilir ve bilginin
güncellenmesi yaşam döngüsü boyunca
konfigürasyon yönetimi ve hizmet varlığı tarafından
sağlanır. Cılar, değişiklik yönetiminin kontrolü
altındadır. Cılar, tipik olarak BT hizmetlerini, donanımı,
yazılımı, yapıları, kişileri ve süreç dokümantasyonu ve
hizmet seviye anlaşmaları (SLA) gibi resmi
dokümantasyonu içerir.
Configuration
management
Configuration
management
database (CMDB)
konfigürasyon
yönetimi
konfigürasyon
yönetim veritabanı
(CMDB)
See service asset and configuration management.
Bkz. Hizmet varlık ve konfigürasyon yönetimi süreci.
(ITIL Service Transition) A database used to store
configuration records throughout their lifecycle. The
configuration management system maintains one
or more configuration management databases, and
each database stores attributes of configuration
items, and relationships with other configuration
items.
(ITIL Hizmet Geçiş) Yaşam döngüsü boyunca
konfigürasyon kayıtlarının saklanması için kullanılan
veritabanı. Konfigürasyon yönetim sistemi bir veya
daha fazla CMDB barındırır. Her bir CMDB, CI’ların
özniteliklerini ve diğer CI’lar ile ilişkilerini saklar.
35
İngilizce Terim
İngilizce Tanım
3ulfil terim
Türkçe Tanım
Configuration
management system
(CMS)
konfigürasyon
yönetim sistemi
(CMS)
(ITIL Service Transition) A set of tools, data and
information that is used to support service asset
and configuration management. The CMS is part of
an overall service knowledge management system
and includes tools for collecting, storing, managing,
updating, 36ulfillme and presenting data about all
configuration items and their relationships. The
CMS may also include information about incidents,
problems, known errors, changes and releases.
The CMS is maintained by service asset and
configuration management and is used by all IT
service management processes. See also
configuration management database.
(ITIL Hizmet Geçiş) Konfigürasyon yönetimini ve
hizmet varlıklarını desteklemek için kullanılan araç
seti, veri ve bilgi kümesi. CMS, hizmet bilgi yönetimi
sisteminin bir parçasıdır ve tüm konfigürasyon
birimleri ve ilişkileri hakkındaki veriyi toplama,
saklama, yönetme, güncelleme ve sunma araçlarını
içerir. CMS, ayrıca vakalar, sorunlar, bilinen hatalar,
değişiklikler ve sürümler hakkında bilgileri de içerir.
CMS’nin sürdürülebilirliği, hizmet varlık ve
konfigürasyon yönetimi tarafından sağlanır ve CMS
tüm BT hizmet yönetim süreçleri tarafından kullanılır.
Ayrıca bkz. Konfigürasyon yönetim veritabanı.
Configuration record
konfigürasyon kaydı
(ITIL Service Transition) A record containing the
details of a configuration item. Each configuration
record documents the lifecycle of a single
configuration item. Configuration records are stored
in a configuration management database and
maintained as part of a configuration management
system.
(ITIL Hizmet Geçiş) Konfigürasyon birimi detaylarını
içeren kayıt. Her bir konfigürasyon kaydı, bir tek
konfigürasyon biriminin yaşam döngüsünü
belgelendirir. Konfigürasyon kayıtları, konfigürasyon
yönetim veritabanında saklanır ve konfigürasyon
yönetim sistemini oluşturan parçalardan biridir.
Configuration
structure
konfigürasyon yapısı
(ITIL Service Transition) The hierarchy and other
relationships between all the configuration items
that comprise a configuration.
(ITIL Hizmet Geçiş) Bir Konfigürasyonu oluşturan tüm
konfigürasyon birimleri arasındaki hiyerarşi ve diğer
ilişkiler
36
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
continual service
improvement (CSI)
sürekli hizmet
iyileştirme (CSI)
(ITIL Continual Service Improvement) A stage in
the lifecycle of a service. Continual service
improvement ensures that services are aligned with
changing business needs by identifying and
implementing improvements to IT services that
support business processes. The performance of
the IT service provider is continually measured and
improvements are made to processes, IT services
and IT infrastructure in order to increase efficiency,
effectiveness and cost effectiveness. Continual
service improvement includes the seven-step
improvement process. Although this process is
associated with continual service improvement,
most processes have activities that take place
across multiple stages of the service lifecycle. See
also Plan-Do-Check-Act.
(ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) Bir hizmetin yaşam
döngüsü içindeki bir aşamadır. Sürekli Hizmet
İyileştirme, İş süreçlerini destekleyen BT hizmetlerinin
iyileştirmelerini tanımlayarak ve uyarlayarak,
hizmetlerin değişen iş ihtiyaçları ile uyumlu olmasını
güvence altına alır. BT hizmet sağlayıcının
performansı, sürekli ölçülür ve verimlilik, etkinlilik ve
maliyet etkinliğini arttırmak amacıyla süreçlerde, BT
Hizmetlerinde ve BT altyapısında iyileştirmeler yapılır.
Sürekli hizmet iyileştirme yedi adımda iyileştirme
sürecini içerir. Bu süreç sürekli hizmet iyileştirme ile
ilişkilendirilmiş olsa da süreçlerin hizmet yaşam
döngülerinin farklı aşamalarında yer alan aktiviteleri
vardır.
Ayrıca bkz. Planla –Uygula – Kontrol Et – Önlem Al
continuous availability
sürekli kullanılabilirlik
(ITIL Service Design) An approach or design to
achieve 100% availability. A continuously available
IT service has no planned or unplanned downtime.
Continuous operation
sürekli operasyon
(ITIL Service Design) An approach or design to
eliminate planned downtime of an IT service. Note
that individual configuration items may be down
even though the IT service is available.
Contract
kontrat
A legally binding agreement between two or more
parties.
(ITIL Hizmet Tasarım) %100 Kullanılabilirlik
seviyesine erişmek için bir yaklaşım veya tasarım.
Sürekli kullanılabilir BT hizmeti planlı veya plansız
duruş süresi içermez.
(ITIL Hizmet Tasarım) Bir BT hizmetinin planlı duruş
süresini ortadan kaldırmak için bir yaklaşım veya
tasarım. BT hizmeti kullanılabilir olmasına rağmen bile
bireysel konfigürasyon birimleri işlevini yerine
getirmiyor olabilir.
İki veya daha fazla taraf arasındaki hukuki
bağlayıcılığı olan anlaşma.
37
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
Control
kontrol
A means of managing a risk, ensuring that a
business objective is achieved or that a process is
followed. Examples of control include policies,
procedures, roles, RAID, door locks etc. A control is
sometimes called a countermeasure or safeguard.
Control also means to manage the utilization or
38ulfillm of a configuration item, system or IT
service.
İş Amacının başarısını ve sürecin takip edilmesini
güvence altına alan, bir anlamda bir risk yönetme.
Örnek kontroller; politikaları, prosedürleri, rolleri,
RAID sistemini, kapı kilitlerini vb. İçerir. Kontrol, bazen
karşı önlem veya koruma olarak da ifade edilir.
Kontrol bir konfigürasyon biriminin, sistemin veya BT
hizmetinin yararlanımının veya davranışının
yönetilmesini ifade etmek için de kullanılır.
Control Objectives for
Information and
related Technology
See COBIT.
Bkz. COBIT
control perspective
Bilgi ve İlgili
Teknolojiler için
Kontrol Amaçları
(COBIT)
kontrol perspektifi
(ITIL Service Strategy) An approach to the
management of IT services, processes, functions,
assets etc. There can be several different control
perspectives on the same IT service, process etc.,
allowing different individuals or teams to focus on
what is important and relevant to their specific role.
Examples of control perspective include reactive
and proactive management within IT operations, or
a lifecycle view for an application project team.
(ITIL Hizmet Strateji) BT Hizmetlerinin, Süreçlerin,
Fonksiyonların, Varlıkların vb. Yönetimi için bir
yaklaşım. Spesifik rolleri ile ilişkili ve önemli ne var ise
değişik bireylerin ve takımların ona odaklanmasını
sağlayan, aynı BT hizmeti, süreç vb. Üzerinde, birçok
farklı kontrol perspektifi olabilir. Kontrol perspektifi
örnekleri, BT operasyonları veya bir uygulama proje
takımının yaşam döngüsü içerisindeki reaktif ve
proaktif yönetimi içerir.
Control processes
kontrol süreçleri
The ISO/IEC 20000 process group that includes
change management and configuration
management.
Değişiklik yönetimi ve konfigürasyon yönetimini içeren
ISO/IEC 2000 süreç grubudur.
38
İngilizce Terim
İngilizce Tanım
3ulfil terim
Core service
ana hizmet
(ITIL Service Strategy) A service that delivers the
basic outcomes desired by one or more customers.
A core service provides a specific level of utility and
warranty. Customers may be offered a choice of
utility and warranty through one or more service
options. See also enabling service; enhancing
service; IT service; service package.
Cost
maliyet
The amount of money spent on a specific activity,
IT service or business unit. Costs consist of real
cost (money), notional cost (such as people’s time)
and depreciation.
Cost benefit analysis
maliyet fayda analizi
An activity that analyses and compares the costs
and the benefits involved in one or more alternative
courses of action. See also business case; internal
rate of return; net present value; return on
investment; value on investment.
Cost centre
maliyet merkezi
(ITIL Service Strategy) A business unit or project to
which costs are assigned. A cost centre does not
charge for services provided. An IT service provider
can be run as a cost centre or a profit centre.
Türkçe Tanım
(ITIL Hizmet Strateji) Bir veya daha fazla müşteri
tarafından istenen temel nihai çıktıları sunan BT
hizmeti. Bir ana hizmet bir fayda ve garanti seviyesi
sağlar. Müşterilere bir veya daha fazla hizmet
opsiyonu üzerinden fayda ve garanti seçimi
sunulabilir.
Ayrıca bkz. Gerçekleyen hizmet; zenginleştirici
hizmet; BT hizmeti; hizmet paketi.
Spesifik bir aktiviteye, BT hizmetine veya iş birimine
harcanan para miktarı. Maliyetler, gerçek maliyet
(para), kuramsal maliyet (çalışanın harcadığı zaman
vb) ve amortisman dan oluşur.
Maliyetleri analiz eden ve bir veya daha fazla alternatif
davranış biçimine katılan faydalar ile karşılaştıran
aktivite.
Ayrıca bkz. İş vakası olurluk incelemesi, net bugünkü
değer, iç getiri oranı, yatırımın geri dönüşü, yatırım
değeri.
(ITIL Hizmet Strateji) Maliyetlerin dağıtıldığı iş birimi
veya proje. Maliyet merkezi, sunulan hizmetler için bir
bedel talep etmez. BT hizmet sağlayıcı, bir maliyet
merkezi veya kar merkezi olarak çalışabilir.
39
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
Cost effectiveness
maliyet etkinliği
A measure of the balance between the
effectiveness and cost of a service, process or
activity. A cost-effective process is one that
achieves its objectives at minimum cost. See also
key performance indicator; return on investment;
value for money.
Bir hizmetin, sürecin veya aktivitenin etkinliliği ve
maliyeti arasındaki dengeyi ölçme. Maliyet etkin bir
süreç, en az maliyetle amaçlarını gerçekleştirendir.
Ayrıca bkz. Anahtar performans göstergesi, yatırımın
geri dönüşü, nakdi değeri.
Cost element
maliyet unsuru
(ITIL Service Strategy) The middle level of category
to which costs are assigned in budgeting and
accounting. The highest-level category is cost type.
For example, a cost type of ‘people’ could have
cost elements of payroll, staff benefits, expenses,
training, overtime etc. Cost elements can be further
broken down to give cost units. For example, the
cost element ‘expenses’ could include cost units of
hotels, transport, meals etc.
(ITIL Hizmet Strateji) Maliyetlerin bütçeleme ve
muhasebede dağıtıldığı orta seviye kategori. Üst
seviye kategori, maliyet tipidir. Örneğin, “insan”
maliyet tipi, maaşların toplamı, sosyal yardımlar,
masraflar, eğitim, fazla mesai vb. Maliyet elemanlarını
içerebilir. Maliyet unsurları, maliyet birimlerini vermek
üzere daha fazla ayrıştırılabilir. Örneğin, maliyet
unsuru “harcamaları” oteller, taşıma, yemek maliyet
birimlerini içerebilir.
Cost management
maliyet yönetimi
(ITIL Service Strategy) A general term that is used
to refer to budgeting and accounting, and is
sometimes used as a synonym for financial
management.
(ITIL Hizmet Strateji) Bütçeleme ve muhasebeyi işaret
etmek için kullanılan genel terim. Bazen finansal
yönetimi ile eş anlamlı olarak da kullanılır.
Cost model
maliyet model
(ITIL Service Strategy) A framework used in
budgeting and accounting in which all known costs
can be recorded, categorized and allocated to
specific customers, business units or projects. See
also cost type; cost element; cost unit.
(ITIL Hizmet Strateji) Bütçeleme ve muhasebe
işlemlerinde kullanılan, bütün bilinen maliyetlerin kayıt
altına alınabildiği, kategorilendirilebildiği ve belirli
müşteri, iş birimi veya projelere tahsis edilebildiği bir
çerçevedir.
Ayrıca bkz. Maliyet tipi, maliyet etkinliği, maliyet birimi.
40
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
Cost type
maliyet tipi
(ITIL Service Strategy) The highest level of
category to which costs are assigned in budgeting
and accounting – for example, hardware, software,
people, accommodation, external and transfer. See
also cost element; cost unit.
(ITIL Hizmet Strateji) Bütçeleme ve Muhasebede
Maliyetlerin dağıtıldığı üst seviye kategori. Örneğin;
donanım, yazılım, insan, konaklama, dış gezi ve
Transfer.
Ayrıca bkz. Maliyet unsuru, maliyet tipi.
Cost unit
maliyet birimi
(ITIL Service Strategy) The lowest level of category
to which costs are assigned, cost units are usually
things that can be easily counted (e.g. staff
numbers, software licences) or things easily
measured (e.g. CPU usage, electricity consumed).
Cost units are included within cost elements. For
example, a cost element of ‘expenses’ could
include cost units of hotels, transport, meals etc.
See also cost type.
(ITIL Hizmet Strateji) Maliyetlerin dağıtıldığı alt seviye
kategori. Maliyet Birimleri genellikle kolaylıkla
hesaplanabilenler (örneğin, personel sayısı, yazılım
lisansları) veya kolay ölçülebilenlerdir (örneğin, CPU
kullanımı, tüketilen elektrik). Maliyet birimleri maliyet
unsurlarında yer alır. Örneğin, “harcamalar” maliyet
unsuru, oteller, taşıma, yiyecek vb. Maliyet birimlerini
içerebilir.
Ayrıca bkz. Maliyet tipi.
Countermeasure
karşı önlem
Can be used to refer to any type of control. The
term is most often used when referring to measures
that increase resilience, fault tolerance or reliability
of an IT service.
Herhangi bir tip kontrolü işaret etmek için kullanılabilir.
Karşı önlem terimi sıklıkla bir BT hizmetinin
dayanıklılığını, hata toleransını veya güvenilirliliğini
arttıran önlemleri işaret ederken kullanılır.
Course corrections
yön <rota>
düzeltmeleri
Changes made to a plan or activity that has already
started to ensure that it will meet its objectives.
Course corrections are made as a result of
monitoring progress.
Amaçlarının karşılanmasını güvence altına almak için
hali hazırda başlatılmış Plan veya Aktivitede yapılan
Değişiklikler. Yön <rota> düzeltmeleri izleme
gelişiminin sonucuna göre yapılır.
41
İngilizce Terim
İngilizce Tanım
3ulfil terim
Türkçe Tanım
Crisis management
kriz yönetimi
Crisis management is the process responsible for
managing the wider implications of business
continuity. A crisis management team is
responsible for strategic issues such as managing
media relations and shareholder confidence, and
decides when to invoke business continuity plans.
Kriz yönetimi, iş sürekliliğinin geniş çaplı etkilerinin
yönetiminden sorumlu süreçtir. Bir kriz yönetimi
takımı, iş süreklilik planları uygulamaya konulmaya
başladığında medya ilişkilerini ve paydaş güvenini
yönetme ve karar alma gibi stratejik konulardan
sorumludur.
Critical success factor
(CSF)
kritik başarı faktörü
(CSF)
Something that must happen if an IT service,
process, plan, project or other activity is to
succeed. Key performance indicators are used to
measure the achievement of each critical success
factor. For example, a critical success factor of
‘protect IT services when making changes’ could be
measured by key performance indicators such as
‘percentage reduction of unsuccessful changes’,
‘percentage reduction in changes causing incidents’
etc.
Bir BT hizmeti, süreç, plan, proje veya başka bir
aktivitenin başarılı olması için gerekenler. Anahtar
performans göstergeleri, her kritik başarı faktörünün
kazanımını ölçmek için kullanılır. Örneğin,
”değişiklikler yapılır iken BT hizmetlerini koruma” nın
kritik başarı faktörü, ”başarısız değişikliklerdeki
yüzdesel azalma”, ”vakalara neden olan değişikliklerin
yüzdesinde azalma” ve benzeri gibi anahtar
performans göstergeleri ile ölçülebilir.
CSI register
CSI sicili
(ITIL Continual Service Improvement) A database
or structured document used to record and manage
improvement opportunities throughout their
lifecycle.
(ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) İyileştirme fırsatlarını
yaşam döngüleri boyunca kayıt altına almak ve
yönetmek için kullanılan bir veri tabanı veya yapısal
doküman.
Culture
kültür
A set of values that is shared by a group of people,
including expectations about how people should
behave, their ideas, beliefs and practices. See also
vision.
İnsanların nasıl davranmaları hakkındaki beklentiler,
fikirler, inançlar ve pratikler de dahil olmak üzere bir
insan grubu tarafından paylaşılan değerler kümesidir.
Ayrıca bkz. Vizyon
42
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
customer
müşteri
Someone who buys goods or services. The
customer of an IT service provider is the person or
group who defines and agrees the service level
targets. The term is also sometimes used informally
to mean user – for example, ‘This is a customerfocused organization.’
Mal veya hizmet satın alan. BT hizmet sağlayıcının
müşterisi, hizmet seviye hedeflerini tanımlayan ve
üzerinden anlaşan bir kişi veya gruptur. Müşteri terimi,
bazen konuşma dilinde kullanıcıları ifade etmek için
de kullanılır - örneğin, “Bu bir müşteri odaklı
organizasyondur”.
Customer asset
müşteri varlığı
Any resource or capability of a customer. See also
asset.
customer agreement
portfolio
müşteri anlaşma
portföyü
(ITIL Service Strategy) A database or structured
document used to manage service contracts or
agreements between an IT service provider and its
customers. Each IT service delivered to a customer
should have a contract or other agreement that is
listed in the customer agreement portfolio. See also
customer-facing service; service catalogue; service
portfolio.
Müşterinin sahip olduğu herhangi kaynak veya
kabiliyet.
Ayrıca bkz. Varlık
(ITIL Hizmet Strateji) BT hizmet sağlayıcı ve
müşterileri arasındaki anlaşmalar veya hizmet
kontratlarını yönetmek için kullanılan veritabanı veya
yapısal doküman. Müşteriye sunulan her bir BT
hizmetinin bir müşteri anlaşma portföyünde listelenmiş
bir kontratı veya diğer anlaşmaları olmalıdır.
Ayrıca bkz. Müşteriye-dönük hizmet, hizmet kataloğu,
hizmet portföyü.
Customer portfolio
müşteri portföyü
document used to record all customers of the IT
service provider. The customer portfolio is the
business relationship manager’s view of the
customers who receive services from the IT service
provider. See also customer agreement portfolio;
service catalogue; service portfolio.
(ITIL Hizmet Strateji) BT hizmet sağlayıcının tüm
müşteri kayıtlarını tutmak için kullandığı veritabanı
veya yapılandırılmış doküman. Müşteri portföyü, BT
hizmet sağlayıcı’dan hizmet alan müşterilerin iş ilişki
yöneticisi’nin bakışını yansıtır.
Ayrıca bkz. Kontrat portföyü, hizmet portföyü.
43
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
Customer-facing
service
müşteriye-dönük
hizmet
(ITIL Service Design) An IT service that is visible to
the customer. These are normally services that
support the customer’s business processes and
facilitate one or more outcomes desired by the
customer. All live customer-facing services,
including those available for deployment, are
recorded in the service catalogue along with
customer-visible information about deliverables,
prices, contact points, ordering and request
processes. Other information such as relationships
to supporting services and other Cis will also be
recorded for internal use by the IT service provider.
(ITIL Hizmet Tasarım) Müşteri tarafından görülebilir bir
BT Hizmetidir. Genellikle müşteri tarafından istenilen
bir veya daha fazla nihai çıktıya olanak sağlayan ve
müşterinin iş süreçlerini destekleyen hizmetlerdir.
Konuşlandırılmaya hazır olan hizmetler de dahil olmak
üzere bütün canlı müşteriye-dönük hizmetlerdir. Bu
hizmetler hizmet kataloğunda müşterinin görebileceği
çıktı, fiyat, kontak noktası, sipariş ve istem süreci
bilgileri ile beraber kayıt altına alınır. Destekleyici
Hizmetler ve diğer CI ların ilişkileri gibi diğer bilgiler
BT hizmet sağlayıcı tarafından iç kullanım amacı ile
kayıt altına alınır.
Dashboard
gösterge paneli
(ITIL Service Operation) A graphical representation
of overall IT service performance and availability.
Dashboard images may be updated in real time,
and can also be included in management reports
and web pages. Dashboards can be used to
support service level management, event
management and incident diagnosis.
(ITIL Hizmet Operasyon) BT hizmet performansının ve
44ulfillment44irliğin grafiksel gösterimi. Gösterge
paneli, gerçek zamanlı olarak güncellenebilir; yönetim
raporlarını ve web sayfalarını da içerebilir. Gösterge
panelleri, hizmet seviye yönetimini, olay yönetimini
veya vaka tanısını desteklemek için kullanılabilirler.
Data-to-Informationto-Knowledge-toWisdom (DIKW)
Veri-EnformasyonBilgi-Bilgelik (DIKW)
(ITIL Service Transition) A way of understanding
the relationships between data, information,
knowledge and wisdom. DIKW shows how each of
these builds on the others.
(ITIL Hizmet Geçiş) Veri, enformasyon, bilgi ve bilgelik
arasındaki ilişkileri anlama. DIKW, her birinin diğerleri
üzerine nasıl yapılandığını gösterir.
44
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
(ITIL Hizmet Geçiş) Tüm yazılım konfigürasyon
birimlerinin tanımlı ve onaylı versiyonlarının güvenli
şekilde saklandığı bir veya daha fazla lokasyon. Kesin
yazılım kütüphanesi (DML) lisanslar ve
dokümantasyon gibi ilişkili konfigürasyon birimlerini de
içerebilir. Kesin yazılım kütüphanesi (DML), birden
çok fiziksel lokasyondan oluşan bir mantıksal
lokasyondur. Kesin yazılım kütüphanesi (DML)’inde
bulunan tüm yazılımlar hizmet varlık ve konfigürasyon
yönetimi kontrolü altındadır ve konfigürasyon yönetim
sisteminde kayıt edilirler.
Hizmet seviye anlaşmasında veya kontratta belirtilen
taahhütleri karşılamak için sağlanması gerekli olan.
Teslim edilecek çıktı, herhangi bir sürecin planlanan
çıktısını ifade etmek için resmi olmayan bir şekilde de
kullanılır.
(ITIL Hizmet Tasarım) (ITIL Hizmet Strateji)
Süreç, hizmetlere ait müşteri taleplerinin
anlaşılması, öngörülmesi, ve etkilemesinden sorumlu
süreçtir. Talep yönetimi, hizmet sağlayıcının talebe
ilişkin oluşan kapasite gereksinimini karşılamasını
güvence altına almak için kapasite yönetimi ile birlikte
çalışır. Stratejik seviyede talep yönetiminin iş aktivite
örüntülerinin ve kullanıcı profillerinin analizi
gerekebilir. Taktiksel seviyede müşterilerinin BT
hizmetlerini en az meşgul zamanlarda kullanmasını
teşvik etmek için talep yönetiminin kademeli
ücretlendirme uygulaması gerekebilir veya kısa
vadede beklenmedik taleplere cevap vermek
gerekebilir veya bundan dolayı oluşan konfigürasyon
birimi arızalarına da cevap vermek gerekebilir.
Definitive media
library (DML)
kesin yazılım
kütüphanesi (DML)
(ITIL Service Transition) One or more locations in
which the definitive and authorized versions of all
software configuration items are securely stored.
The definitive media library may also contain
associated configuration items such as licences
and documentation. It is a single logical storage
area even if there are multiple locations. The
definitive media library is controlled by service
asset and configuration management and is
recorded in the configuration management system.
Deliverable
teslim edilecek çıktı
Something that must be provided to meet a
commitment in a service level agreement or a
contract. It is also used in a more informal way to
mean a planned output of any process.
Demand management
talep yönetimi
(ITIL Service Design) (ITIL Service Strategy) The
process responsible for understanding, anticipating
and influencing customer demand for services.
Demand management works with capacity
management to ensure that the service provider
has sufficient capacity to meet the required
demand. At a strategic level, demand management
can involve analysis of patterns of business activity
and user profiles, while at a tactical level, it can
involve the use of differential charging to encourage
customers to use IT services at less busy times, or
require short-term activities to respond to
unexpected demand or the failure of a configuration
item.
45
İngilizce Terim
İngilizce Tanım
3ulfil terim
Türkçe Tanım
Deming Cycle
Deming Döngüsü
See Plan-Do-Check-Act.
Bkz. Planla – Uygula –Kontrol Et – Önlem Al
dependency
bağımlılık
The direct or indirect reliance of one process or
activity on another.
Bir Sürecin veya aktivitenin bir diğerine doğrudan
veya dolaylı olarak bağımlı olması.
Deployment
konuşlandırma
movement of new or changed hardware, software,
documentation, process etc. to the live
environment. Deployment is part of the release and
deployment management process.
(ITIL Hizmet Geçiş) Yeni veya değiştirilmiş donanımın,
yazılımın, dokümantasyonun, sürecin vb. Canlı
ortama taşınmasından sorumlu aktivite.
Konuşlandırma, sürüm ve konuşlandırma yönetim
sürecinin bir kısmını oluşturur.
Depreciation
amortisman
(ITIL Service Strategy) A measure of the reduction
in value of an asset over its life. This is based on
wearing out, consumption or other reduction in the
useful economic value.
(ITIL Hizmet Strateji) Bir varlığın yaşamı boyunca
değerindeki düşüşün ölçüsü. Burada, eskimesi,
tüketimi veya kullanabilir ekonomik değerindeki bir
başka azalma esas alınır.
Design
tasarım
(ITIL Service Design) An activity or process that
identifies requirements and then defines a solution
that is able to meet these requirements. See also
service design.
(ITIL Hizmet Tasarım) Gereksinimleri belirleyen ve bu
gereksinimleri karşılayabilecek bir çözümü tanımlayan
aktivite veya süreç.
Ayrıca bkz. Hizmet tasarım
46
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
design coordination
tasarım koordinasyon
coordinating all service design activities, processes
and resources. Design coordination ensures the
consistent and effective design of new or changed
IT services, service management information
systems, architectures, technology, processes,
information and metrics.
(ITIL Hizmet Tasarım) Tüm hizmet tasarımının
faaliyetlerinin, süreçlerinin ve kaynaklarının
koordinasyonundan sorumlu süreçtir. Tasarım
koordinasyon, yeni veya değiştirilmiş BT hizmetinin,
hizmet bilgi sistemleri yönetiminin, mimarilerin,
teknolojilerin, süreçlerin, bilgilerin ve metriklerin, tutarlı
ve etkili bir tasarım yapılmasını güvence altına alır.
Detection
tespit etme
(ITIL Service Operation) A stage in the expanded
incident lifecycle. Detection results in the incident
becoming known to the service provider. Detection
can be automatic or the result of a user logging an
incident.
(ITIL Hizmet Operasyon) Genişletilmiş vaka yaşam
döngüsünde bir aşama. Tespit etme, hizmet sağlayıcı
için vakanın bilinir olması ile sonuçlanır. Tespit etme,
otomatik olabilir veya kullanıcının vakayı kayıt
etmesinin sonucu olabilir.
Development
geliştirme
creating or modifying an IT service or application
ready for subsequent release and deployment.
Development is also used to mean the role or
function that carries out development work. This
ITIL publications.
(ITIL Hizmet Tasarım) Takip eden sürüm ve
konuşlandırma için hazır olan BT hizmeti ve uygulama
nın oluşturulması ve değiştirilmesinden sorumlu süreç.
Geliştirme, geliştirme çalışmasını yürüten bir rol ve
grubu ifade etmek için de kulanılır.
Bu süreç, ITIL ın ana yayınları içerisinde detaylı olarak
tanımlanmamıştır.
Development
environment
geliştirme ortamı
(ITIL Service Design) An environment used to
create or modify IT services or applications.
Development environments are not typically
subjected to the same degree of control as test or
live environments. See also development.
(ITIL Hizmet Tasarım) BT hizmetlerini ve
uygulamalarını yaratma ve değiştirme için kullanılan
ortam. Geliştirme ortamları; test ortamları veya canlı
ortamlar gibi aynı derecedeki kontrollere tabii
tutulmazlar.
Ayrıca bkz. Geliştirme.
47
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
Diagnosis
tanı
(ITIL Service Operation) A stage in the incident and
problem lifecycles. The purpose of diagnosis is to
identify a workaround for an incident or the root
cause of a problem.
(ITIL Hizmet Operasyon) Vaka ve problem yaşam
döngülerinde bir aşama. Tanının amacı, bir vaka veya
bir problemin kök nedeni için geçici çözümü
belirlemektir.
Diagnostic script
tanı komut dosyası
(ITIL Service Operation) A structured set of
questions used by service desk staff to ensure they
ask the correct questions, and to help them
classify, resolve and assign incidents. Diagnostic
scripts may also be made available to users to help
them diagnose and resolve their own incidents.
Differential charging
kademeli
ücretlendirme
A technique used to support demand management
by charging different amounts for the same function
of an IT service under different circumstances. For
example, reduced charges outside peak times, or
increased charges for users who exceed a
bandwidth allocation.
(ITIL Hizmet Operasyon) Hizmet masası personelinin
doğru soruları sorduğundan emin olmak, vakaları
sınıflamalarına, çözmelerine ve atamalarına yardımcı
olmak için kullanılan hazır sorular kümesidir.
Kullanıcıların karşılaştıkları vakalara tanı koymalarına
ve çözmelerine yardım etmek için tanı komut dosyası
hazır bulundurulabilir.
BT’nin aynı fonksiyonu için farklı zamanlarda farklı
fiyat tarifesi uygulayarak talep yönetimini desteklemek
için kullanılan teknik. Örneğin, yoğun kullanım
zamanları dışında daha azaltılmış ücretlendirme veya
bant genişliğini aşan kullanıcıları için yükseltilmiş
ücretlendirme.
Direct cost
direkt maliyet
(ITIL Service Strategy) The cost of providing an IT
service which can be allocated in full to a specific
customer, cost centre, project etc. For example, the
cost of providing non-shared servers or software
licences. See also indirect cost.
(ITIL Hizmet Strateji) Bir BT hizmetinin spesifik bir
müşteriye, maliyet merkezine, projeye vb. Tam olarak
tahsis edilebilen maliyeti. Örneğin, paylaşılmayan
sunucuların veya yazılım lisanslarının maliyeti.
Ayrıca bkz. Dolaylı maliyet.
48
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
Directory service
dizin hizmeti
(ITIL Service Operation) An application that
manages information about IT infrastructure
available on a network, and corresponding user
access rights.
(ITIL Hizmet Operasyon) Ağ üzerinde mevcut BT
altyapısı ve ilişkili kullanıcı erişim hakları hakkındaki
bilgiyi yöneten uygulama.
Document
doküman
Information in readable form. A document may be
paper or electronic – for example, a policy
statement, service level agreement, incident record
or diagram of a computer room layout. See also
record.
Okunabilir haldeki bilgi. Bir doküman, basılı veya
elektronik olabilir – örneğin; politika beyanı, hizmet
seviye anlaşması, vaka kaydı, sistem odasının
yerleşim planı.
Ayrıca bkz. Kayıt
downtime
duruş süresi
(ITIL Service Design) (ITIL Service Operation) The
time when an IT service or other configuration item
is not available during its agreed service time. The
availability of an IT service is often calculated from
agreed service time and downtime.
Driver
sürücü
Something that influences strategy, objectives or
requirements – for example, new legislation or the
actions of competitors.
Anlaşılmış hizmet zamanı boyunca konfigürasyon
biriminin veya BT hizmetinin kullanılabilir olmadığı
süre. Bir BT hizmetinin kullanılabilirliği, genellikle
anlaşılmış hizmet zamanı ve duruş süresi ile
hesaplanır.
Stratejiyi, amaçları veya gereksinimleri etkileyen
şeyler – örneğin, yeni bir mevzuat veya rakiplerin
hamleleri.
49
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
Early life support
(ELS)
erken yaşam döngüsü
(ELS)
(ITIL Service Transition) A stage in the service
lifecycle that occurs at the end of deployment and
before the service is fully accepted into operation.
During early life support, the service provider
reviews key performance indicators, service levels
and monitoring thresholds and may implement
improvements to ensure that service targets can be
met. The service provider may also provide
additional resources for incident and problem
management during this time.
(ITIL Hizmet Geçiş) Konuşlandırmanın sonunda ve
hizmetin tamamen operasyon için kabul edilmesinden
önce oluşan hizmet yaşam döngüsü içindeki bir
aşama. Erken yaşam döngüsü boyunca, hizmet
sağlayıcı, anahtar performans göstergeleri, hizmet
seviyeleri ve izleme eşik değerleri gözden geçirir ve
hizmet hedeflerinin karşılanabilmesini güvence altına
almak için iyileştirmeleri uyarlayabilir. Hizmet
sağlayıcı, bu zaman boyunca, vaka ve problem
yönetimi için ilave kaynak sağlayabilir.
Economies of scale
ölçek ekonomileri
(ITIL Service Strategy) The reduction in average
cost that is possible from increasing the usage of
an IT service or asset. See also economies of
scope.
(ITIL Hizmet Strateji) BT hizmetinin veya varlığın
kullanımını arttırarak ortalama maliyeti azaltma.
Ayrıca bkz. Kapsam ekonomileri.
Economies of scope
kapsam ekonomileri
(ITIL Service Strategy) The reduction in cost that is
allocated to an IT service by using an existing asset
for an additional purpose. For example, delivering a
new IT service from an existing IT infrastructure.
See also economies of scale.
(ITIL Hizmet Strateji) Ek maksatlar için mevcut
varlıkğın kullanılarak BT Hizmetlerine dağıtılan
maliyeti azaltma. Örneğin, mevcut BT altyapısını
kullanarak yeni BT Hizmetini sunma.
Ayrıca bkz ölçek ekonomileri.
Effectiveness
etkinlilik
(ITIL Continual Service Improvement) A measure of
whether the objectives of a process, service or
activity have been achieved. An effective process
or activity is one that achieves its agreed
objectives. See also key performance indicator.
(ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) Bir sürecin, hizmetin
veya aktivitenin amaçlarının gerçekleştirilip
gerçekleştirilmediğini ölçme. Etkin bir süreç veya
aktivite, üzerinde anlaşılan amaçlarını
gerçekleştirendir.
Ayrıca bkz. Anahtar performans göstergesi.
50
İngilizce Terim
İngilizce Tanım
3ulfil terim
Türkçe Tanım
Efficiency
verimlilik
whether the right amount of resource has been
used to deliver a process, service or activity. An
efficient process achieves its objectives with the
minimum amount of time, money, people or other
resources. See also key performance indicator.
(ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) Bir süreci, hizmeti
veya aktiviteyi sunmak için doğru kaynak miktarının
kullanılıp kullanılmadığını ölçme. Verimli bir Süreç,
Amaçlarını en az zaman, para, insan veya diğer
kaynaklar ile gerçekleştirendir.
Ayrıca bkz. Anahtar performans göstergesi.
Emergency change
acil değişiklik
(ITIL Service Transition) A change that must be
introduced as soon as possible – for example, to
resolve a major incident or implement a security
patch. The change management process will
normally have a specific procedure for handling
emergency changes. See also emergency change
advisory board.
(ITIL Hizmet Geçiş) Mümkün olan en kısa sürede
gerçekleştirilmesi gereken değişiklik – örneğin, majör
vakayı çözmek veya bir güvenlik yamasını uyarlamak.
Değişiklik yönetimi süreci normal olarak acil
değişiklikleri ele almak için belirli bir prosedür içerir.
Ayrıca bkz. Acil değişiklik danışma kurulu (ECAB)
emergency change
advisory board
(ECAB)
acil değişiklik
danışma kurulu
(ECAB)
(ITIL Service Transition) A subgroup of the change
advisory board that makes decisions about
emergency changes. Membership may be decided
at the time a meeting is called, and depends on the
nature of the emergency change.
(ITIL Hizmet Geçiş) Değişiklik danışma kurulu’nun
yüksek etkili acil değişiklikler hakkında karar veren bir
alt grubu. Toplantı çağırısı yapıldığında acil
değişikliğin içeriğine uygun olarak çağrılacak ECAB
üyeleri için karar verilmelidir.
Enabling service
gerçekleyen hizmet
(ITIL Service Strategy) A service that is needed in
order to deliver a core service. Enabling services
may or may not be visible to the customer, but they
are not offered to customers in their own right. See
also enhancing service.
(ITIL Hizmet Strateji) Ana Hizmeti sunmak için gerekli
olan hizmet. Gerçekleyen hizmetler, kendi başlarına
müşteriye sunulmamakla birlikte, müşteri tarafına açık
veya açık olmayabilir.
Ayrıca bkz. Zenginleştirici hizmet.
51
İngilizce Terim
İngilizce Tanım
3ulfil terim
Türkçe Tanım
Enhancing service
zenginleştirici hizmet
(ITIL Service Strategy) A service that is added to a
core service to make it more attractive to the
customer. Enhancing services are not essential to
the delivery of a core service but are used to
encourage customers to use the core services or to
differentiate the service provider from its
competitors. See also enabling service; excitement
factor.
(ITIL Hizmet Strateji) Müşteriye daha çekici hale
getirmek için, ana hizmete ilave edilen hizmet.
Zenginleştirici servisler, ana hizmetin sunulması için
gerekli değildir, ancak müşterileri temel hizmetleri
kullanmaya teşvik etmek, veya hizmet sağlayıcıyı
rakiplerinden ayırt etmek için kullanılır.
Ayrıca bkz. Gerçekleyen hizmet, çekicilik faktörü.
Enterprise financial
management
kurumsal finans
yönetimi
(ITIL Service Strategy) The function and processes
responsible for managing the overall organization’s
budgeting, accounting and charging requirements.
Enterprise financial management is sometimes
referred to as the ‘corporate’ financial department.
See also financial management for IT services.
(ITIL Hizmet Strateji) Bütün Kurumun, bütçeleme,
muhasebe ve ücretlendirme gereksinimlerinin
yönetiminden sorumlu fonksiyon ve süreçler.
Kurumsal finans yönetimi bazen ‘şirket’ finansal
bölümü olarak anılabilir.
Ayrıca bkz. BT hizmetleri için finansal yönetim.
Environment
ortam
(ITIL Service Transition) A subset of the IT
infrastructure that is used for a particular purpose –
for example, live environment, test environment,
build environment. Also used in the term ‘physical
environment’ to mean the accommodation, air
conditioning, power system etc. Environment is
used as a generic term to mean the external
conditions that influence or affect something.
(ITIL Hizmet Geçiş) BT altyapısının belirli bir maksat
için kullanılan alt kümesi – örneğin, canlı ortam test
ortamı, inşa etme ortamı. Ayrıca, ‘fiziksel ortam’
teriminin içinde kullanımı, iklimlendirme, güç sistemleri
ve bunların bulunduğu yer anlamına gelir. Ortam,
ayrıca bir şeyi etkileyen veya tesir eden dış şartları
ifade etmek için de kullanılan genel bir terimdir.
52
İngilizce Terim
İngilizce Tanım
3ulfil terim
Error
hata
(ITIL Service Operation) A design flaw or
malfunction that causes a failure of one or more IT
services or other configuration items. A mistake
made by a person or a faulty process that impacts
a configuration item is also an error.
Escalation
eskalasyon
(ITIL Service Operation) An activity that obtains
additional resources when these are needed to
meet service level targets or customer
expectations. Escalation may be needed within any
IT service management process, but is most
commonly associated with incident management,
problem management and the management of
customer complaints. There are two types of
escalation: functional escalation and hierarchic
escalation.
eSourcing Capability
Model for Client
Organizations (eSCMCL)
Müşteri
Organizasyonları için
eKaynak Kullanımı
Kabiliyet Modeli
(eSCM-CL)
(ITIL Service Strategy) A framework to help
organizations in their analysis and decision-making
on service sourcing models and strategies. It was
developed by Carnegie Mellon University in the US.
See also eSourcing Capability Model for Service
Providers.
eSourcing Capability
Model for Service
Providers (eSCM-SP)
Hizmet Sağlayıcılar
için eKaynak
Kullanımı Kabiliyet
Modeli (eSCM-SP)
(ITIL Service Strategy) A framework to help IT
service providers develop their IT service
management capabilities from a service sourcing
perspective. It was developed by Carnegie Mellon
University in the US. See also eSourcing Capability
Model for Client Organizations.
Türkçe Tanım
(ITIL Hizmet Operasyon) Bir veya daha fazla
konfigürasyon birimi veya BT hizmetinin arızasına
neden olan tasarım hatası veya bozukluk.
Konfigürasyon birimini (CI) veya BT hizmetini
etkileyen, bir kişi veya hatalı süreç tarafından yapılan
yanlışlık.
(ITIL Hizmet Operasyon) Hizmet seviye hedeflerini
veya müşteri beklentilerini karşılamak için ihtiyaç
duyulan ek kaynakları elde eden aktivite. Herhangi bir
BT hizmet yönetim sürecinde eskalasyona ihtiyaç
duyulabilir ama genellikle vaka yönetimi, problem
yönetimi ve müşteri şikayetlerinin yönetimi ile ilişkilidir.
İki tip eskalasyon vardır: fonksiyonel eskalasyon ve
hiyerarşik eskalasyon.
(ITIL Hizmet Strateji) Hizmet kaynak kullanımı
modelleri ve stratejileri üzerine analizlere ve kararlara
kılavuzluk için organizasyonlara yardımcı olan
çerçeve. eSCM-CL Carnegie Mellon Üniversitesi
tarafından geliştirilmiştir.
Ayrıca bkz. Hizmet Sağlayıcılar için eKaynak
Kullanımı Kabiliyet Modeli (eSCM-SP)
(ITIL Hizmet Strateji) BT hizmet sağlayıcının hizmet
kaynak kullanımı perspektifi ile BT hizmet yönetimi
kabiliyetlerini geliştirmesine yardımcı olan çerçeve.
eSCM-SP Carnegie Mellon Üniversitesi tarafından
geliştirilmiştir.
Ayrıca bkz. Müşteri Organizasyonları için eKaynak
Kullanımı Kabiliyet Modeli (eSCM-CL)
53
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
estimation
tahmin
The use of experience to provide an approximate
value for a metric or cost. Estimation is also used in
capacity and availability management as the
cheapest and least accurate 54ulfillm method.
Bir metrik veya maliyetin yaklaşık değerini sunmak
için deneyimin kullanımı. Tahmin, kapasite ve
kullanılabilirlik yönetimlerinde de en ucuz ve en az
hassas modelleme yönetimi olarak da kullanılır.
Event
olay
(ITIL Service Operation) A change of state that has
significance for the management of an IT service or
other configuration item. The term is also used to
mean an alert or notification created by any IT
service, configuration item or monitoring tool.
Events typically require IT operations personnel to
take actions, and often lead to incidents being
logged.
(ITIL Hizmet Operasyon) Bir konfigürasyon biriminin
veya BT hizmetinin yönetimi için önemli durum
değişikliği. Olay terimi, yüksek seviye uyarıyı veya
herhangi bir BT hizmeti, konfigürasyon birimi veya
izleme aracından yaratılan uyarıyı da ifade etmek için
kullanılır. Olaylar, tipik olarak aksiyon alacak BT
operasyonları personelinin aksiyon almasını
gerektirirler ve sıklıkla vakaların kaydına yol açarlar.
Event management
olay yönetimi
for managing events throughout their lifecycle.
Event management is one of the main activities of
IT operations.
(ITIL Hizmet Operasyon) Yaşam döngüleri boyunca
olayların yönetiminden sorumlu süreç. Olay yönetimi,
BT operasyonlarının ana aktivitelerinden biridir.
Exception report
istisna raporu
A document containing details of one or more key
performance indicators or other important targets
that have exceeded defined thresholds. Examples
include service level agreement targets being
missed or about to be missed, and a performance
metric indicating a potential capacity problem.
Bir veya daha fazla anahtar performans göstergesi
(KPI)’nin veya tanımlı eşik değerleri aşmış diğer
önemli hedeflerin detaylarını bulunduran doküman.
Örneğin; tutturulamayan veya tutturulamayacak SLA
hedefleri; olası kapasite problemini işaret eden
performans metriği.
54
İngilizce Terim
İngilizce Tanım
3ulfil terim
Türkçe Tanım
Excitement attribute
çekicilik özniteliği
See excitement factor.
Bkz. Çekicilik faktörü
excitement factor
çekicilik faktörü
(ITIL Service Strategy) An attribute added to
something to make it more attractive or more
exciting to the customer. For example, a restaurant
may provide a free drink with every meal. See also
enhancing service.
(ITIL Hizmet Strateji) Müşteriye daha çekici ya da
daha heyecanlı hale getirmek için eklenen öznitelik.
Örneğin, bir restoran her yiyecek için bedava bir
içecek vermesi.
Ayrıca bkz. Zenginleştirici hizmet.
Expanded incident
lifecycle
genişletilmiş vaka
yaşam döngüsü
Design) Detailed stages in the lifecycle of an
incident. The stages are detection, diagnosis,
repair, recovery and restoration. The expanded
incident lifecycle is used to help understand all
contributions to the impact of incidents and to plan
for how these could be controlled or reduced.
Bir vakanın yaşam döngüsündeki detaylı aşamalar.
Aşamalar, tespit etme, tanı, onarma, kurtarma ve geri
yüklemedir. Genişletilmiş vaka yaşam döngüsü,
vakaların etkilerine ve bunları nasıl kontrol
edilebileceği veya azaltılabileceği planına olan tüm
katkıların anlaşılmasına yardımcı olması için kullanılır.
External customer
dış müşteri
A customer who works for a different business from
the IT service provider. See also external service
provider; internal customer.
BT hizmet sağlayıcı ile farklı bir iş yerinde çalışan
müşteri.
Ayrıca bkz. Dış hizmet sağlayıcı, iç müşteri.
External metric
dışsal metrik
A metric that is used to measure the delivery of IT
service to a customer. External metrics are usually
defined in service level agreements and reported to
customers. See also internal metric.
Bir müşteriye olan BT hizmeti sunumunu ölçmek için
kullanılan metrik. Dışsal metrikler genellikle hizmet
seviye anlaşmaları da tanımlanır ve müşterilere
raporlanır.
Ayrıca bkz. İçsel metrik.
55
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
(ITIL Hizmet Strateji) Müşterilerinden farklı bir
organizasyonun parçası olan BT hizmet sağlayıcı. Bir
BT hizmet sağlayıcı, hem iç müşterilere hem de dış
müşterilere sahip olabilir.
Ayrıca bkz. Dış kaynak kullanımı, Tip III hizmet
sağlayıcı.
(ITIL Hizmet Operasyon) BT altyapısının bulunduğu
fiziksel ortamın yönetiminden sorumlu fonksiyon.
Tesislerin yönetimi, fiziksel ortam yönetiminin her
şeklini içerir – örneğin, güç ve soğutma sistemleri,
bina erişim yönetimi ve ortam izleme.
External service
provider
dış hizmet sağlayıcı
(ITIL Service Strategy) An IT service provider that
is part of a different organization from its customer.
An IT service provider may have both internal and
external customers. See also outsourcing; Type III
service provider.
Facilities
management
tesislerin yönetimi
for managing the physical environment where the
IT infrastructure is located. Facilities management
includes all aspects of managing the physical
environment – for example, power and cooling,
building access management, and environmental
monitoring.
Failure
arıza
(ITIL Service Operation) Loss of ability to operate to
specification, or to deliver the required output. The
term may be used when referring to IT services,
processes, activities, configuration items etc. A
failure often causes an incident.
(ITIL Hizmet Operasyon) Spesifikasyona uygun
işletme, veya gereksinim duyulan çıktıyı sunma
yeteneğinin kaybı. Arıza terimi, BT hizmetleri,
süreçler, aktiviteler, konfigürasyon birimleri ile ilişkili
kullanılabilir. Bir arıza, sıklıkla vakaya neden olur.
Fast recovery
hızlı kurtarma
(ITIL Service Design) A recovery option that is also
known as hot standby. Fast recovery normally uses
a dedicated fixed facility with computer systems
and software configured ready to run the IT
services. Fast recovery typically takes up to 24
hours but may be quicker if there is no need to
restore data from backups.
(ITIL Hizmet Tasarım) Çalışır durumda bekleme
olarak da bilinen kurtarma opsiyonu. Hızlı kurtarma
tipik olarak bilgisayar sistemleri ve adanmış sabit
tesisi ve BT hizmetlerinini işletmek için konfigüre
edilmiş yazılımları kullanır. Hızlı kurtarma; veriler
yedeklerden geri yüklemeye ihtiyaç duymazsa 24 saat
sürebilir.
56
İngilizce Terim
İngilizce Tanım
3ulfil terim
Türkçe Tanım
Fault
hata / aksaklık
See error.
Bkz. Hata
fault tolerance
hata toleransı
(ITIL Service Design) The ability of an IT service or
other configuration item to continue to operate
correctly after failure of a component part. See also
countermeasure; resilience.
(ITIL Hizmet Tasarım) Bir bileşenin arızası sonrası BT
hizmetinin veya konfigürasyon biriminin operasyonuna
doğru devam edebilme ehliyeti.
Ayrıca bkz. Karşı önlem, dayanıklılık.
Fault tree analysis
(FTA)
hata ağaç analizi
(FTA)
Design) A technique that can be used to determine
a chain of events that has caused an incident, or
may cause an incident in the future. Fault tree
analysis represents a chain of events using
Boolean notation in a diagram.
(ITIL Hizmet Tasarım) (ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme)
Oluşmuş veya ileride oluşabilecek bir vaka ya götüren
olaylar zincirini belirlemek için kullanılan bir teknik.
Hata ağaç analizi, Boole notasyonunu şema şeklinde
kullanarak olaylar zincirini gösterir.
Financial
management
finansal yönetim
(ITIL Service Strategy) A generic term used to
describe the function and processes responsible for
managing an organization’s budgeting, accounting
and charging requirements. Enterprise financial
management is the specific term used to describe
the function and processes from the perspective of
the overall organization. Financial management for
IT services is the specific term used to describe the
function and processes from the perspective of the
IT service provider.
(ITIL Hizmet Strateji) Bir Kuruluşun bütçeleme,
muhasebe ve ücretlendirme gereksinimlerinin
yönetiminden sorumlu fonksiyon ve süreçleri
tanımlamak için kullanılan genel bir terimdir. Kurumsal
finans yönetimi fonksiyon ve süreçleri organizasyonun
genel perspektifinden tanımlamak için kullanılan özel
bir terimdir. BT hizmetleri için finansal yönetim,
fonksiyon ve süreçleri BT hizmet sağlayıcısı
perspektifinden tanımlamak için kullanılan özel bir
terimdir.
57
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
Financial
management for IT
services
BT hizmetleri için
finansal yönetim
(ITIL Service Strategy) The function and processes
responsible for managing an IT service provider’s
budgeting, accounting and charging requirements.
Financial management for IT services secures an
appropriate level of funding to design, develop and
deliver services that meet the strategy of the
organization in a cost-effective manner. See also
enterprise financial management.
(ITIL Hizmet Strateji) BT hizmet sağlayıcının,
bütçeleme, muhasebe ve ücretlendirme
gereksinimlerinin yönetiminden sorumlu fonksiyon
veya süreçlerdir. BT hizmetleri için finansal yönetim,
maliyet etkin bir şekilde organizasyonun stratejisini
karşılayacak hizmetleri tasarlamak, geliştirmek ve
sunmak için, finansal ihtiyacı uygun bir seviyede
güvence altına alır.
Ayrıca bkz. Kurumsal finans yönetimi
financial year
finansal yıl
(ITIL Service Strategy) An accounting period
covering 12 consecutive months. A financial year
may start on any date (for example, 1 April to 31
March).
(ITIL Hizmet Strateji) Muhasebe için geçerli olan ve
birbirini izleyen 12 ay dönemi. Finansal yıl, yılın
herhangi bir tarihinde başlayabilir. (Örneğin, 1 Nisan
dan 31 Mart’a kadar)
first-line support
birinci-seviye destek
(ITIL Service Operation) The first level in a
hierarchy of support groups involved in the
resolution of incidents. Each level contains more
specialist skills, or has more time or other
resources. See also escalation.
(ITIL Hizmet Operasyon) Vakaların çözümlenmesine
katılan destek grupları hiyerarşisindeki ilk seviye. Her
bir seviye daha uzman becerilere veya zamana veya
diğer kaynaklara sahiptir.
Ayrıca bkz. Eskalasyon
fishbone diagram
balık kılçığı diyagramı
See Ishikawa diagram.
Bkz. Ishikawa diyagramı
58
İngilizce Terim
İngilizce Tanım
3ulfil terim
Türkçe Tanım
fit for purpose
amaç için uygun
(ITIL Service Strategy) The ability to meet an
agreed level of utility. Fit for purpose is also used
informally to describe a process, configuration item,
IT service etc. that is capable of meeting its
objectives or service levels. Being fit for purpose
requires suitable design, implementation, control
and maintenance.
(ITIL Hizmet Strateji) Anlaşılmış seviyedeki faydanın
karşılanabilirliği. Amaç veya hizmet seviyeleri
karşılamak için süreci, konfigürasyon birimini, BT
hizmetini vs. Açıklamak için kullanılan gayri resmi
terimler. Amaç için uygun olma, uygun tasarım,
uyarlama, kontrol ve bakım gerektirir.
Fit for use
kullanım için uygunluk
(ITIL Service Strategy) The ability to meet an
agreed level of warranty. Being fit for use requires
suitable design, implementation, control and
maintenance.
(ITIL Hizmet Strateji) Anlaşılmış seviyedeki garantinin
karşılanabilirliği. Kullanım için uygunluk; uygun
tasarım, uyarlama, kontrol ve bakım gerektirir.
Fixed asset
sabit varlık
(ITIL Service Transition) A tangible business asset
that has a long-term useful life (for example, a
building, a piece of land, a server or a software
licence). See also service asset; configuration item.
(ITIL Hizmet Geçiş) Uzun vadeli kullanım ömrü olan
somut iş varlığı. (örneğin, bina, arazi parçası, yazılım
lisansı)
Ayrıca bkz. Hizmet varlığı, konfigürasyon birimi
fixed asset
management
sabit varlık yönetimi
for tracking and reporting the value and ownership
of fixed assets throughout their lifecycle. Fixed
asset management maintains the asset register
and is usually carried out by the overall business,
rather than by the IT organization. Fixed asset
management is sometimes called financial asset
management and is not described in detail within
the core ITIL publications.
(ITIL Hizmet Geçiş) Sabit varlıkların yaşam döngüsü
boyunca, sahipliğini ve değerini izlemekten ve
raporlamaktan sorumlu süreç. Sabit varlık yönetimi,
varlık kaydını tutar ve genellikle BT organizasyonu
tarafından ziyade, iş tarafından yürütülür. Sabit varlık
yönetimine, bazen finansal varlık yönetimi de denir ve
detayı ITIL kaynakları içinde detay seviyede
belirtilmemiştir.
59
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
Fixed cost
sabit maliyet
(ITIL Service Strategy) A cost that does not vary
with IT service usage – for example, the cost of
server hardware. See also variable cost.
(ITIL Hizmet Strateji) BT hizmetinin kullanımı ile
değişmeyen maliyet – örneğin, sunucu maliyeti.
Ayrıca bkz. Değişken maliyet.
Fixed facility
sabit tesis
(ITIL Service Design) A permanent building,
available for use when needed by an IT service
continuity plan. See also portable facility; recovery
option.
(ITIL Hizmet Tasarım) BT hizmet süreklilik planı için
ihtiyaç duyulduğunda kullanıma hazır sabit yapı.
Ayrıca bkz. Seyyar tesis, kurtarma opsiyonu.
Follow the sun
güneşi izle
(ITIL Service Operation) A methodology for using
service desks and support groups around the world
to provide seamless 24/7 service. Calls, incidents,
problems and service requests are passed between
groups in different time zones.
(ITIL Hizmet Operasyon) Dünyanın dört bir yanındaki
hizmet masalarını ve destek gruplarını kullanarak
kesintisiz 24*7 hizmet sağlayan yöntem. Çağrılar,
vakalar, problemler ve hizmet istemleri farklı saat
dilimindeki gruplar arasında dolaşır.
Fulfilment
yerine getirme
Performing activities to meet a need or requirement
– for example, by providing a new IT service, or
meeting a service request.
Bir ihtiyacı ve gereksinimi karşılamak için aktiviteleri
gerçekleştirme - örneğin, yeni BT hizmetini sağlamak
veya hizmet istemini karşılamak.
60
İngilizce Terim
3ulfil terim
Function
fonksiyon
Functional escalation
fonksiyonel
eskalasyon
Gap analysis
fark analizi
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
A team or group of people and the tools or other
resources they use to carry out one or more
processes or activities – for example, the service
desk. The term also has two other meanings:
• An intended purpose of a configuration
item, person, team, process or IT
service. For example, one function of
an email service may be to store and
forward outgoing mails, while the
function of a business process may be
to 61ulfillm goods to customers.
• To perform the intended purpose
correctly, as in ‘The computer is
functioning.’
•
(ITIL Service Operation) Transferring an incident,
problem or change to a technical team with a
higher level of expertise to assist in an escalation.
İnsanlardan oluşan takım veya grup ve bir veya daha
fazla süreç ve aktiviteyi gerçekleştirmek için onların
kullandığı araçlardır. Örnek olarak , hizmet masası.
Fonksiyon terimi iki anlam daha içerir.
• Bir konfigürasyon biriminin, kişi, takım, sürecin
veya BT hizmetinin niyet edilen amacı.
Örneğin, eposta hizmetinin fonksiyonu
postaları saklamak ve göndermek olabilir, iş
sürecinin fonksiyonu malları müşterilere
dağıtmak olabilir.
• Niyet edilen amacı gerçekleştirmek,
“Bilgisayar çalışıyor.
(ITIL Continual Service Improvement) An activity
that compares two sets of data and identifies the
differences. Gap analysis is commonly used to
compare a set of requirements with actual delivery.
See also benchmarking.
(ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) İki veri kümesini
karşılaştıran ve farklarını belirleyen aktivite. Fark
analizi, genel olarak gereksinimler kümesi ile mevcut
sunulanı karşılaştırmak için kullanılır.
Ayrıca bkz. Kıyaslama
(ITIL Hizmet Operasyon) Eskalasyona yardımcı olmak
için bir vakayı, problemi veya değişikliği daha üst
uzmanlık seviyesine transfer etme.
61
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
governance
yönetişim
Ensures that policies and strategy are actually
implemented, and that required processes are
correctly followed. Governance includes defining
roles and responsibilities, measuring and reporting,
and taking actions to resolve any issues identified.
Gradual recovery
kademeli kurtarma
known as cold standby. Gradual recovery typically
uses a portable or fixed facility that has
environmental support and network cabling, but no
computer systems. The hardware and software are
installed as part of the IT service continuity plan.
Gradual recovery typically takes more than three
days, and may take significantly longer.
Politikaların ve stratejinin gerçekten uygulandığını ve
gereken süreçlerin doğru olarak yürütüldüğünü garanti
etme. Yönetişim, rollerin ve sorumlulukların
tanımlanmasını, ölçmeyi ve raporlamayı ve
tanımlanan herhangi bir sorunu çözmek için aksiyon
almayı içerir.
(ITIL Hizmet Tasarım) Soğuk bekleme olarak da
bilinen bir kurtarma opsiyonu. Kademeli kurtarma
çevresel destek ve ağ kablolaması olan fakat
bilgisayar sistemleri olmayan tipik seyyar veya sabit
tesis kullanır. BT Hizmet Süreklilik Planı kapsamına
alınan donanım ve yazılımlar yüklenmiştir. Kademeli
Kurtarma üç günden fazla sürebilir ve belirgin bir
şekilde daha uzun sürebilir.
Guideline
kılavuz
A document describing best practice, which
recommends what should be done. Compliance
with a guideline is not normally enforced. See also
standard.
En iyi pratiği betimleyen, nelerin yapılması gerektiğini
öneren doküman. Kılavuza uyumluluk normal olarak
zorlanmaz.
Ayrıca bkz. Standart.
Hierarchic escalation
hiyerarşik eskalasyon
(ITIL Service Operation) Informing or involving
more senior levels of management to assist in an
escalation.
(ITIL Hizmet Operasyon) Bir Eskalasyonu
desteklemek için daha fazla üst düzey yöneticiyi
bilgilendirilmesi veya daha fazla üst düzey yöneticinin
katılımını sağlanması.
62
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
High availability
yüksek kullanılabilirlik
(ITIL Service Design) An approach or design that
minimizes or hides the effects of configuration item
failure from the users of an IT service. High
availability solutions are designed to achieve an
agreed level of availability and make use of
techniques such as fault tolerance, resilience and
fast recovery to reduce the number and impact of
incidents.
(ITIL Hizmet Tasarım) Konfigürasyon birimi arızasının
BT hizmet kullanıcılarına etkisinin azaltılması ve
ortadan kaldırılması için bir yaklaşım veya tasarım.
Yüksek kullanılabilirlik çözümleri üzerinde anlaşılan
kullanılabilirlik seviyesine erişmek için tasarlanır ve
vakaların sayısını ve vakaların etkilerini azaltmak için
hata toleransı, dayanıklılık ve hızlı kurtarma gibi
tekniklerden yararlanılır.
Hot standby
See fast recovery; immediate recovery.
Bkz. Hızlı kurtarma veya acil kurtarma
identity
çalışır durumda
bekleme
kimlik
(ITIL Service Operation) A unique name that is
used to identify a user, person or role. The identity
is used to grant rights to that user, person or role.
Example identities might be the username SmithJ
or the role ‘change manager’.
(ITIL Hizmet Operasyon) Bir kullanıcıyı, kişiyi veya
rolü kimliklendirmek için kullanılan tek ve eşi olmayan
isim. Kimlik kullanıcıya, kişiye veya role haklar vermek
için kullanılır. Örneğin, kimlikler kullanıcı ismi SmitJ
veya “değişiklik yöneticisi” rolü olabilir.
Immediate recovery
acil kurtarma
known as hot standby. Provision is made to recover
the IT service with no significant loss of service to
the customer. Immediate recovery typically uses
mirroring, load balancing and split-site
technologies.
(ITIL Hizmet Tasarım) Çalışır durumda bekleme
olarak da bilinen bir kurtarma opsiyonu. Koşul, hizmet
kaybı yaşanmadan BT hizmetini kurtarmaktır. Acil
kurtarma tipik olarak yansıtma, yük dengeleme ve
bölünmüş yerleşim teknolojilerini kullanır.
63
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
Impact
etki
(ITIL Service Operation) (ITIL Service Transition) A
measure of the effect of an incident, problem or
change on business processes. Impact is often
based on how service levels will be affected.
Impact and urgency are used to assign priority.
(ITIL Hizmet Operasyon) (ITIL Hizmet Geçiş) Bir
vakanın, problemin veya değişikliğin iş süreçleri
üzerine olan tesirinin ölçümü. Etki genellikle hizmet
seviyelerinin nasıl etkileneceğine dayanır. Etki ve
aciliyet, önceliğin atanması için kullanılır.
Incident
vaka
(ITIL Service Operation) An unplanned interruption
to an IT service or reduction in the quality of an IT
service. Failure of a configuration item that has not
yet affected service is also an incident – for
example, failure of one disk from a mirror set.
(ITIL Hizmet Operasyon) BT hizmetinin plansız
kesintisi veya BT hizmeti kalitesindeki düşüş.
Konfigürasyon birimi arızası, hizmeti henüz
etkilememiş dahi olsa vakadır – örneğin, yansıtma
takımındaki bir disk arızası.
Incident management
vaka yönetimi
for managing the lifecycle of all incidents. Incident
management ensures that normal service operation
is restored as quickly as possible and the business
impact is minimized.
(ITIL Hizmet Operasyon) Tüm vakaların yaşam
döngüsünün yönetiminden sorumlu süreç. Vaka
yönetimi’ nin birincil amacı, BT hizmetini, kullanıcılara
mümkün olan en kısa sürede geri döndürmektir.
Incident record
vaka kaydı
(ITIL Service Operation) A record containing the
details of an incident. Each incident record
documents the lifecycle of a single incident.
(ITIL Hizmet Operasyon) Bir vakanın detaylarını
içeren kayıt. Her bir vaka kaydı, bir vakanın yaşam
döngüsünü belgelendirir.
64
İngilizce Terim
İngilizce Tanım
3ulfil terim
Türkçe Tanım
Indirect cost
dolaylı maliyet
(ITIL Service Strategy) The cost of providing an IT
service which cannot be allocated in full to a
specific customer – for example, the cost of
providing shared servers or software licences. Also
known as overhead. See also direct cost.
(ITIL Hizmet Strateji) Sunulan bir BT hizmetinin belirli
bir müşteriye tümüyle tahsis edilemeyen maliyeti –
örneğin, paylaşılan sunucuların veya yazılım
lisanlarının maliyeti. Genel gider olarak da bilinir.
Ayrıca bkz. Direkt maliyet
information security
management (ISM)
bilgi güvenliği
yönetimi (ISM)
ensuring that the confidentiality, integrity and
availability of an organization’s assets, information,
data and IT services match the agreed needs of the
business. Information security management
supports business security and has a wider scope
than that of the IT service provider, and includes
handling of paper, building access, phone calls etc.
for the entire organization. See also security
management information system.
(ITIL Hizmet Tasarım) Süreç, organizasyonun
varlıklarının, enformasyonlarının, verilerinin ve BT
hizmetlerinin gizliliğini, bütünlüğünü ve
kullanılabilirliğini iş tarafı ile anlaşılmış ihtiyaçları
uyumlu hale getirmeyi güvence altına almaktan
sorumludur. Bilgi güvenliği yönetimi, genellikle BT
hizmet sağlayıcınınkinden daha geniş bir kapsama
sahip ve tüm organizasyon için kağıtları işleme, bina
giriş, telefon görüşmeleri vb. İçeren güvenlik
yönetimine olan organizasyonel yaklaşımın bir kısmını
oluşturur.
Ayrıca bkz. Güvenlik yönetimi bilgi sistemi.
Information security
management system
(ISMS)
bilgi güvenliği yönetim
sistemi (ISMS)
(ITIL Service Design) The framework of policy,
processes, functions, standards, guidelines and
tools that ensures an organization can achieve its
information security management objectives. See
also security management information system.
(ITIL Hizmet Tasarım) Organizasyonun bilgi güvenliği
yönetimi amaçlarını gerçekleştirmesini garanti eden
politikalar, süreçler, standartlar, kılavuzlar ve araçlar
çerçevesi.
Ayrıca bkz. Bilgi sistemleri güvenlik yönetimi
information security
policy
bilgi güvenlik politikası
(ITIL Service Design) The policy that governs the
organization’s approach to information security
management.
(ITIL Hizmet Tasarım) Organizasyon’un bilgi güvenliği
yönetimine olan yaklaşımını yöneten politika.
65
İngilizce Terim
İngilizce Tanım
3ulfil terim
Türkçe Tanım
Information system
bilgi sistemi
See management information system.
Bkz. Yönetim bilgi sistemi
information
technology (IT)
bilgi teknolojileri (BT)
The use of technology for the storage,
communication or processing of information. The
technology typically includes computers,
telecommunications, applications and other
software. The information may include business
data, voice, images, video etc. Information
technology is often used to support business
processes through IT services.
Depolama, iletişim veya bilgi işleme için teknoloji
kullanımı. Teknoloji, tipik olarak bilgisayarları,
telekomünikasyonu, uygulamaları ve diğer yazılımları
içerir. Bilgi, iş verisini, sesi, görüntüleri, videoyu, vb.
İçerebilir. Bilgi teknolojileri, sıklıkla BT hizmetleri
aracılığıyla iş süreçlerini desteklemek için kullanılır.
Infrastructure service
altyapı hizmeti
A type of supporting service that provides
hardware, network or other data centre
components. The term is also used as a synonym
for supporting service.
Donanım, ağ ve diğer veri merkezi bileşenlerini
destekleyen bir tür destekleyici hizmettir. Bu terim
ayrıca destekleyici hizmetlerin eş anlamlısı olarak da
kullanılır.
Insourcing
iç kaynak kullanımı
(ITIL Service Strategy) Using an internal service
provider to manage IT services. The term
insourcing is also used to describe the act of
transferring the provision of an IT service from an
external service provider to an internal service
provider. See also service sourcing.
(ITIL Hizmet Strateji) BT hizmetlerini yönetmek için bir
iç hizmet sağlayıcısı kullanma. İç kaynak kullanımı
terimi ayrıca, bir dış hizmet sağlayıcısından bir iç
hizmet sağlayıcısına bir BT hizmetinin
karşılanmasının aktarılması eylemini tanımlamak için
de kullanılır.
Ayrıca bkz. Hizmet kaynak kullanımı
66
İngilizce Terim
İngilizce Tanım
3ulfil terim
Türkçe Tanım
integrity
bütünlük
(ITIL Service Design) A security principle that
ensures data and configuration items are modified
only by authorized personnel and activities.
Integrity considers all possible causes of
modification, including software and hardware
failure, environmental events, and human
intervention.
(ITIL Hizmet Tasarım) Verinin ve konfigürasyon
birimlerinin sadece yetkili personel ve aktiviteleri
tarafından değiştirildiğini garanti eden güvenlik ilkesi.
Bütünlük, donanım ve yazılım arızası, çevresel olaylar
ve insan müdahalesi dahil tüm olası değişiklik
nedenlerini değerlendirir.
Interactive voice
response (IVR)
etkileşimli sesli yanıt
sistemi (IVR)
(ITIL Service Operation) A form of automatic call
distribution that accepts user input, such as key
presses and spoken commands, to identify the
correct destination for incoming calls.
(ITIL Hizmet Operasyon) Gelen çağrıları doğru
gruplara yönlendirmek üzere tuş, sesli komut vb.
Kullanıcı girdilerini kabul eden otomatik çağrı dağıtımı
yolu.
Intermediate recovery
ara kurtarma
known as warm standby. Intermediate recovery
usually uses a shared portable or fixed facility that
has computer systems and network components.
The hardware and software will need to be
configured, and data will need to be restored, as
part of the IT service continuity plan. Typical
recovery times for intermediate recovery are one to
three days.
(ITIL Hizmet Tasarım) Sıcak bekleme olarak da
bilinen kurtarma opsiyonu. Ara kurtarma bilgisayar
sistemleri ve ağ bileşenleri içeren tipik olarak
paylaşılmış portatif veya sabit tesis kullanır. BT hizmet
süreklilik planına göre donanım ve yazılımları
yapılandırma ve verileri geri yükleme ihtiyacı olacaktır.
Ara kurtarma için tipik olarak bir ila üç güne ihtiyaç
vardır.
Internal customer
iç müşteri
A customer who works for the same business as
the IT service provider. See also external customer;
internal service provider.
BT hizmet sağlayıcı ile aynı iş için çalışan müşteri.
Ayrıca bkz. Dış müşteri, iç hizmet sağlayıcı
67
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
internal metric
içsel metrik
A metric that is used within the IT service provider
to monitor the efficiency, effectiveness or cost
effectiveness of the IT service provider’s internal
processes. Internal metrics are not normally
reported to the customer of the IT service. See also
external metric.
BT hizmet sağlayıcının iç süreçlerinin verimliliğini,
etkinliğini veya maliyet etkinliğini izlemek için BT
hizmet sağlayıcının kendisi için kullandığı metrik. İçsel
metrikler, normal olarak BT hizmetinin müşterisine
raporlanmaz.
Ayrıca bkz. Dışsal metrik
internal rate of return
(IRR)
iç getiri oranı (IRR)
(ITIL Service Strategy) A technique used to help
make decisions about capital expenditure. It
calculates a figure that allows two or more
alternative investments to be compared. A larger
internal rate of return indicates a better investment.
See also net present value; return on investment.
(ITIL Hizmet Strateji) Yatırım harcaması için karar
vermeye yardımcı olması için kullanılan teknik. IRR,
iki veya daha fazla yatırımın karşılaştırılmasına izin
veren bir rakam hesaplar. Daha büyük olan iç getiri
oranı (IRR), daha iyi yatırımın göstergesidir.
Ayrıca bkz. Net bugünkü değer, yatırımın geri dönüşü
internal service
provider
iç hizmet sağlayıcı
(ITIL Service Strategy) An IT service provider that
is part of the same organization as its customer. An
IT service provider may have both internal and
external customers. See also insourcing; Type I
service provider; Type II service provider.
International
Organization for
Standardization (ISO)
uluslararası
standardizasyon
organizasyonu (ISO)
The International Organization for Standardization
(ISO) is the world’s largest developer of standards.
ISO is a non-governmental organization that is a
network of the national standards institutes of 156
countries. See www.iso.org for further information
about ISO.
(ITIL Hizmet Strateji) Müşteri ile aynı organizasyonun
parçası olan BT hizmet sağlayıcı. Bir BT hizmet
sağlayıcının hem iç müşterileri hem de dış müşterileri
olabilir.
Ayrıca bkz. Tip I hizmet sağlayıcı, Tip II hizmet
sağlayıcı, iç kaynak
Uluslararası Standardizasyon Organizasyonu (ISO)
Dünya’nın en büyük Standart geliştiricisidir. ISO, 156
ülkenin ulusal standartlar enstitüleri ağı olan bir Sivil
toplum kuruluşudur. http://www.iso.org adresinde
daha fazla bilgi bulabilirsiniz.
68
İngilizce Terim
İngilizce Tanım
3ulfil terim
Türkçe Tanım
International
Standards
Organization
Internet service
provider (ISP)
uluslararası
standartlar
Organizasyonu
ınternet hizmet
sağlayıcı (ISP)
See International Organization for Standardization.
Bkz. Uluslararası Standardizasyon Organizasyonu.
An external service provider that provides access to
the internet. Most ISPs also provide other IT
services such as web hosting.
Internet’e erişim sağlayan dış hizmet sağlayıcı. Birçok
ISP, web barındırma gibi diğer BT hizmetlerini de
sağlar.
Invocation
başlatma
(ITIL Service Design) Initiation of the steps defined
in a plan – for example, initiating the IT service
continuity plan for one or more IT services.
(ITIL Hizmet Tasarım) Planda tanımlanan adımların
başlatılması – örneğin, bir veya daha fazla BT hizmeti
için BT hizmet süreklilik planının başlatılması.
Ishikawa diagram
Ishikawa diyagramı
Operation) A technique that helps a team to identify
all the possible causes of a problem. Originally
devised by Kaoru Ishikawa, the output of this
technique is a diagram that looks like a fishbone.
(ITIL Hizmet Operasyon) (ITIL Sürekli Hizmet
İyileştirme) Bir takıma bir problemin tüm olası
nedenlerini belirlenmesine yardımcı olan teknik. Bu
teknik, Kaoru Ishikawa tarafından geliştirilmiştir.
Tekniğin çıktısı, balıksırtına benzer bir diyagramdır.
ISO 9000
ISO 9000
A generic term that refers to a number of
international standards and guidelines for quality
management systems. See www.iso.org for more
information. See also International Organization for
Standardization.
ISO 9001
ISO 9001
An international standard for quality management
systems. See also ISO 9000; standard.
Uluslararası kalite yönetim sistemleri standart ve
kılavuzları için kullanılan genel bir terim.
Daha fazla bilgi için http://www.iso.org adresine
bakınız.
Ayrıca bkz. Uluslararası Standardizasyon
Organizasyonu
Uluslararası kalite yönetim sistemleri standardı.
Ayrıca bkz. ISO 9000, standart
69
İngilizce Terim
İngilizce Tanım
3ulfil terim
Türkçe Tanım
ISO/IEC 20000
ISO/IEC 20000
An international standard for IT service
management.
BT hizmet yönetimi için uluslararası standart.
ISO/IEC 27001
ISO/IEC 27001
Design) An international specification for
information security management. The
corresponding code of practice is ISO/IEC 27002.
See also standard.
Bilgi güvenliği yönetimi için uluslararası spesifikasyon.
İlgili uygulama esası ISO/IEC 27002’dir.
Ayrıca bkz. Standart.
ISO/IEC 27002
ISO/IEC 27002
international code of practice for information
security management. The corresponding
specification is ISO/IEC 27001. See also standard.
(ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) Bilgi güvenliği
yönetimi için ISO spesifikasyonu. İlgili uygulama esası
ISO/IEC 27001’dir.
Ayrıca bkz. Standart
IT accounting
BT muhasebesi
See accounting.
Bkz. Muhasebe
IT infrastructure
BT altyapısı
All of the hardware, software, networks, facilities
etc. that are required to develop, test, deliver,
monitor, control or support applications and IT
services. The term includes all of the information
technology but not the associated people,
processes and documentation.
Uygulamaları ve BT hizmetlerini geliştirmek, test
etmek, sunmak, izlemek, kontrol etmek ve
desteklemek için gereken tüm donanım, yazılım, ağ,
tesisler vb. BT altyapısı terimi, ilişkili kişiler, süreçler
ve dokümantasyon hariç bilgi teknolojilerinin tümünü
içerir.
70
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
IT operations
BT operasyonları
(ITIL Service Operation) Activities carried out by IT
operations control, including console
management/operations bridge, job scheduling,
backup and restore, and print and output
management. IT operations is also used as a
synonym for service operation.
(ITIL Hizmet Operasyon) Konsol yönetimi, iş
çizelgeleme, yedekleme ve geri yükleme ve yazdırma
ve çıktı yönetimi dahil BT operasyon kontrol
tarafından yürütülen aktiviteler. BT operasyonları,
hizmet operasyonu ile eş anlamlı olarak da kullanılır.
IT operations control
BT operasyon kontrol
for monitoring and control of the IT services and IT
infrastructure. See also operations bridge.
(ITIL Hizmet Operasyon) BT hizmetlerini ve BT
Altyapısını izleme ve kontrolden sorumlu fonksiyon
Ayrıca bkz. Operasyon köprüsü
IT operations
management
BT operasyonları
yönetimi
(ITIL Service Operation) The function within an IT
service provider that performs the daily activities
needed to manage IT services and the supporting
IT infrastructure. IT operations management
includes IT operations control and facilities
management.
(ITIL Hizmet Operasyon) BT hizmet sağlayıcıda BT
hizmetlerini yönetmek ve BT altyapısını desteklemek
için gereken günlük aktiviteleri yürüten fonksiyon. BT
operasyonları yönetimi, BT operasyon kontrol ve tesis
yönetimini içerir.
71
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
IT service
BT hizmeti
A service provided by an IT service provider. An IT
service is made up of a combination of information
technology, people and processes. A customerfacing IT service directly supports the business
processes of one or more customers and its service
level targets should be defined in a service level
agreement. Other IT services, called supporting
services, are not directly used by the business but
are required by the service provider to deliver
customer-facing services. See also core service;
enabling service; enhancing service; service;
service package.
BT hizmet sağlayıcısı tarafından sağlanan hizmet. BT
hizmeti teknoloji, insan ve süreçlerin
kombinasyonundan meydana gelir. Müşteriye-dönük
BT hizmeti direkt olarak bir veya birden fazla
müşterinin iş süreçlerini destekler ve bu servisin
hizmet seviye hedefleri, hizmet seviye anlaşmasında
tanımlanmalıdır. Destekleyici hizmetleri adı verilen
diğer BT hizmetleri doğrudan iş birimleri tarafından
kullanılmasa bile hizmet sağlayıcı tarafından
müşteriye-dönük hizmetleri sunmak için kullanılır.
Ayrıca bkz. Ana hizmet, zenginleştirilmiş hizmet,
hizmet, hizmet paketi
IT service continuity
management (ITSCM)
BT hizmet süreklilik
yönetimi (ITSCM)
managing risks that could seriously affect IT
services. IT service continuity management
ensures that the IT service provider can always
provide minimum agreed service levels, by
reducing the risk to an acceptable level and
planning for the recovery of IT services. IT service
continuity management supports business
continuity management.
(ITIL Hizmet Tasarım) BT hizmetlerinin ciddi olarak
etkileyebilecek risklerin yönetiminden sorumlu süreç.
BT hizmet süreklilik yönetimi (ITSCM), riski kabul
edilebilir seviyeye düşürerek ve BT hizmetlerini
kurtarma için planlama yaparak BT hizmet
sağlayıcının anlaşılan en düşük hizmet seviyelerini
daima sağlayabileceğini garanti eder. BT hizmet
süreklilik yönetimi (ITSCM), iş süreklilik yönetimini
destekler.
72
İngilizce Terim
İngilizce Tanım
3ulfil terim
Türkçe Tanım
IT service continuity
plan
BT hizmet süreklilik
planı
(ITIL Service Design) A plan defining the steps
required to recover one or more IT services. The
plan also identifies the triggers for invocation,
people to be involved, communications etc. The IT
service continuity plan should be part of a business
continuity plan.
(ITIL Hizmet Tasarım) Bir veya daha fazla BT
hizmetini kurtarmak için gereken adımları tanımlayan
plan. Plan, başlatma için tetikleyicileri, katılacak
kişileri, iletişimi vb. De tanımlar. BT hizmet süreklilik
planı, iş süreklilik planının bir parçası olmalıdır.
IT service
management (ITSM)
BT hizmet yönetimi
(ITSM)
The implementation and management of quality IT
services that meet the needs of the business. IT
service management is performed by IT service
providers through an appropriate mix of people,
process and information technology. See also
service management.
İş ihtiyaçlarını karşılayan kaliteli BT hizmetlerinin
uyarlanması ve yönetimi. BT hizmet yönetimi, insan,
süreç ve bilgi teknolojilerinin uygun karışımı
aracılığıyla BT hizmet sağlayıcısı tarafından yürütülür.
Ayrıca bkz. Hizmet yönetimi
IT Service
Management Forum
(itSMF)
BT Hizmet Yönetimi
Forumu (itSMF)
The IT Service Management Forum is an
independent organization dedicated to promoting a
professional approach to IT service management.
The itSMF is a not-for-profit membership
organization with representation in many countries
around the world (itSMF chapters). The itSMF and
its membership contribute to the development of
ITIL and associated IT service management
standards. See www.itsmf.com for more
information.
BT Hizmet Yönetimi Forumu, zamanını ve enerjisini
BT Hizmet Yönetimi’ne profesyonel yaklaşımı teşvik
etmeye tahsis etmiş bağımsız bir organizasyondur.
itSMF, dünyanın dört bir yanında birçok ülkedeki
temsilcileri (itSMF chapters) ile üyelik esasına
dayanan kar gütmeyen organizasyondur. itSMF ve
üyeleri, ITIL ve ilişkili BT Hizmet Yönetimi
standartlarının geliştirilmesine katkıda bulunurlar.
Daha fazla bilgi için lütfen www.itsmf.com adresine
bakınız.
73
İngilizce Terim
İngilizce Tanım
3ulfil terim
Türkçe Tanım
IT service provider
BT hizmet sağlayıcı
(ITIL Service Strategy) A service provider that
provides IT services to internal or external
customers.
(ITIL Hizmet Strateji) İç müşterilere veya dış
müşterilere BT hizmetleri sunan hizmet sağlayıcı.
IT steering group
(ISG)
BT yürütme grubu
(ISG)
(ITIL Service Design) (ITIL Service Strategy) A
formal group that is responsible for ensuring that
business and IT service provider strategies and
plans are closely aligned. An IT steering group
includes senior representatives from the business
and the IT service provider. Also known as IT
strategy group or IT steering committee.
ITIL®
ITIL®
A set of best-practice publications for IT service
management. Owned by the Cabinet Office (part of
HM Government), ITIL gives guidance on the
provision of quality IT services and the processes,
functions and other capabilities needed to support
them. The ITIL framework is based on a service
lifecycle and consists of five lifecycle stages
(service strategy, service design, service transition,
service operation and continual service
improvement), each of which has its own
supporting publication. There is also a set of
complementary ITIL publications providing
guidance specific to industry sectors, organization
types, operating models and technology
architectures. See www.itil-officialsite.com for more
information.
(ITIL Hizmet Tasarım) (ITIL Hizmet Strateji) İş ve BT
sağlayıcı stratejilerinin ve planlarının uyumluluğunu
garanti etmeden sorumlu, organizasyon bünyesinde
duyurusu yapılan ve üyeleri atanan grup. BT yürütme
grubu, hem iş hem de BT hizmet sağlayıcının üst
düzey temsilcilerinden oluşur.
Ayrıca BT strateji grubu veya BT yürütme komitesi
olarak da bilinir.
BT hizmet yönetimi için en iyi pratik yayınları dizisini
içeren çerçeve. Cabinet Office (Kabine Ofisi, İngiliz
Hükümetinin bir parçası) tarafından sahiplenilmiştir;
ITIL, BT hizmet yönetimini desteklemek için gerek
duyulan kaliteli BT hizmetlerinin ve bunu gerçekleyen
süreçlerin, fonksiyonların ve diğer yeteneklerin
sağlanması konusunda rehberlik verir. ITIL çerçevesi,
bir hizmet yaşam döngüsüne dayalı olup, beş yaşam
döngüsü aşamasını (hizmet strateji, hizmet tasarım,
hizmet geçiş, hizmet operasyon ve sürekli hizmet
geliştirme) içermektedir, her biri kendi destekleyici
yayınına sahiptir. Ayrıca endüstri sektörlerine,
organizasyon tiplerine, operasyon modellere ve
teknoloji mimarilerine özgü kılavuzluk sağlayan bir set
ücretsiz ITIL yayını da bulunmaktadır.
Daha fazla için www.itil-officialsite.com adresine
bakabilirsiniz.
74
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
Job description
iş tanımı
A document that defines the roles, responsibilities,
skills and knowledge required by a particular
person. One job description can include multiple
roles – for example, the roles of configuration
manager and change manager may be carried out
by one person.
Rolleri, sorumlulukları, becerileri ve belirli bir kişinin
sahip olması gereken bilgiyi tanımlayan doküman. Bir
iş tanımlaması çeşitli rolleri içerebilir – örneğin,
konfigürasyon yöneticisi ve değişiklik yöneticisinin
rolleri bir kişi tarafından yürütülebilir.
Job scheduling
iş çizelgeleme
(ITIL Service Operation) Planning and managing
the execution of software tasks that are required as
part of an IT service. Job scheduling is carried out
by IT operations management, and is often
automated using software tools that run batch or
online tasks at specific times of the day, week,
month or year.
(ITIL Hizmet Operasyon) BT hizmetinin bir parçası
olarak gerekli yazılım görevlerinin yürütülmesini
planlama ve yönetme. İş çizelgeleme, BT
operasyonları yönetimi tarafından yürütülür ve sıklıkla
günlük, haftalık, aylık veya yıllık belirli zamanlarda
toplu veya online işleri çalıştıran yazılım araçları
kullanılarak otomasyona geçirilir.
Kano model
kano modeli
(ITIL Service Strategy) A model developed by
Noriaki Kano that is used to help understand
customer preferences. The Kano model considers
attributes of an IT service grouped into areas such
as basic factors, excitement factors, performance
factors etc.
(ITIL Hizmet Strateji) Müşteri tercihlerinin
anlaşılmasına yardımcı olması için kullanılan ve
Noriaki Kano tarafından geliştirilen model. Kano
modeli, temel faktörler, çekicilik faktörleri, performans
faktörleri vb. Alanlarda gruplanmış BT hizmeti
özniteliklerini değerlendirir.
Kepner and Tregoe
analysis
Kepner & Tregoe
analizi
(ITIL Service Operation) A structured approach to
problem solving. The problem is analysed in terms
of what, where, when and extent. Possible causes
are identified, the most probable cause is tested,
and the true cause is verified.
(ITIL Hizmet Operasyon) Problem çözümüne
yapılandırılmış bir yaklaşım. Problem ne, nerede, ne
zaman ve yaygınlık bakımından analiz edilir. Olası
nedenler tanımlanır, en olası neden test edilir, ve
gerçek neden doğrulanır.
75
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
Key performance
indicator (KPI)
anahtar performans
göstergesi (KPI)
Design) A metric that is used to help manage an IT
service, process, plan, project or other activity. Key
performance indicators are used to measure the
achievement of critical success factors. Many
metrics may be measured, but only the most
important of these are defined as key performance
indicators and used to actively manage and report
on the process, IT service or activity. They should
be selected to ensure that efficiency, effectiveness
and cost effectiveness are all managed.
Bir BT hizmeti, süreç, plan, proje veya diğer aktivitenin
yönetilmesine yardımcı olmak için kullanılan metrik.
Anahtar performans göstergeleri, kritik başarı
faktörlerinin kazanımını ölçmek için kullanılır.
Birçok metrik ölçülebilir, fakat bunların sadece en
önemlileri anahtar performans göstergesi (KPI) olarak
tanımlanır ve sürecin, BT hizmetinin veya aktivitenin
etkin olarak yönetiminde ve raporlanmasında
kullanılır. Anahtar performans göstergeleri (KPI),
verimliliğin, etkinliliğin ve maliyet etkinliğinin hepsinin
yönetildiğinin güvencesini sağlayacak şekilde
seçilmelidir.
Knowledge base
bilgi tabanı
(ITIL Service Transition) A logical database
containing data and information used by the service
knowledge management system.
(ITIL Hizmet Geçiş) Hizmet bilgi yönetim sistemi
tarafından kullanılan verileri içeren mantıksal
veritabanıdır.
Knowledge
management
bilgi yönetimi
for sharing perspectives, ideas, experience and
information, and for ensuring that these are
available in the right place and at the right time.
The knowledge management process enables
informed decisions, and improves efficiency by
reducing the need to rediscover knowledge. See
also Data-to-Information-to-Knowledge-to-Wisdom;
service knowledge management system.
(ITIL Hizmet Geçiş) Perspektiflerin, fikirlerin,
deneyimin ve bilginin paylaşılmasından, ve bunların
doğru yerde ve doğru zamanda bulunmasını güvence
altına almaktan sorumlu süreç. Bilgi yönetimi süreci
bilinçli karar alınmasını gerçekler, ve bilginin tekrar
keşfedilme ihtiyacını azaltarak verimliliği arttırır.
Ayrıca bkz. Veri-Enformasyon-Bilgi-Bilgelik, hizmet
bilgi yönetim sistemi.
76
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
Known error
bilinen hata
(ITIL Service Operation) A problem that has a
documented root cause and a workaround. Known
errors are created and managed throughout their
lifecycle by problem management. Known errors
may also be identified by development or suppliers.
(ITIL Hizmet Operasyon) Belgelenmiş kök neden veya
geçici çözüme sahip problem. Bilinen hatalar yaşam
döngüleri boyunca problem yönetimi tarafından
yaratılır ve yönetilir. Bilinen hatalar, geliştirme veya
tedarikçiler tarafından da tanımlanabilir.
Known error database
(KEDB)
bilinen hata veritabanı
(KEDB)
(ITIL Service Operation) A database containing all
known error records. This database is created by
problem management and used by incident and
problem management. The known error database
may be part of the configuration management
system, or may be stored elsewhere in the service
(ITIL Hizmet Operasyon) Bütün bilinen hata kayıtlarını
içeren veri tabanı. Bu veri tabanı problem yönetimi
tarafından yaratılır ve vaka ve problem yönetimi
tarafından kullanılır. Bilinen hata veritabanı (KEDB),
konfigürasyon yönetim sisteminin bir parçası olabilir
veya başka bir yerde hizmet bilgi yönetim sistemi
içinde saklanabilir.
Known error record
bilinen hata kaydı
details of a known error. Each known error record
documents the lifecycle of a known error, including
the status, root cause and workaround. In some
implementations, a known error is documented
using additional fields in a problem record.
(ITIL Hizmet Operasyon) Bilinen hatanın ayrıntılarını
içeren kayıt. Her Bilinen hata kaydı, durum, kök neden
ve geçici çözümü içeren bilinen hatanın yaşam
döngüsünü dokümante eder. Bazı uyarlamalarda,
bilinen hatanın problem kaydında ilave alanlar
kullanılarak dokümante edilir.
77
İngilizce Terim
İngilizce Tanım
3ulfil terim
Türkçe Tanım
Lifecycle
yaşam döngüsü
The various stages in the life of an IT service,
configuration item, incident, problem, change etc.
The lifecycle defines the categories for status and
the status transitions that are permitted. For
example:
⋅
The lifecycle of an application includes
requirements, design, build, deploy, operate,
optimize
⋅
The expanded incident lifecycle includes
detection, diagnosis, repair, recovery and
restoration
⋅
The lifecycle of a server may include: ordered,
received, in test, live, disposed etc.
Line of service (LOS)
hizmet hattı (LOS)
(ITIL Service Strategy) A core service or service
package that has multiple service options. A line of
service is managed by a service owner and each
service option is designed to support a particular
market segment.
BT hizmetinin, konfigürasyon biriminin, vakanın,
problemin, değişikliğin vb. Yaşamındaki farklı
aşamalar. Yaşam döngüsü, durum ve izin verilen
durumun geçişleri için kategoriler tanımlar. Örnek:
⋅
Uygulama yaşam döngüsü, gereksinimler,
tasarım, inşa etme, konuşlandırma, işletme,
optimize etme aşamalarını içerir.
⋅
Genişletilmiş vaka yaşam döngüsü, tespit etme,
tanı, onarma, kurtarma, geri yükleme aşamalarını
içerir.
⋅
Sunucu yaşam döngüsü, sipariş edildi, kabul
edildi, testte, canlı, elden çıkarıldı vb. Aşamalarını
içerebilir.
⋅
(ITIL Hizmet Strateji) Birden fazla hizmet seçeneği
olan bir ana hizmet veya hizmet paketi. Hizmet hattı
(LOS) bir hizmet sahibi tarafından yönetilir ve her
hizmet seçeneği belirli bir Pazar segmentini
desteklemek için tasarlanmıştır.
Live
canlı
(ITIL Service Transition) Refers to an IT service or
other configuration item that is being used to deliver
service to a customer.
(ITIL Hizmet Geçiş) Müşteriye bir hizmet sunmak için
kullanılan BT hizmetini veya konfigürasyon birimini
belirtir.
Live environment
canlı ortam
containing live configuration items used to deliver
IT services to customers.
(ITIL Hizmet Geçiş) Müşterilere BT hizmetlerini
sunmak için kullanılan canlı konfigürasyon birimlerini
bulunduran kontrollü ortam.
78
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
Maintainability
bakım yapabilme
(ITIL Service Design) A measure of how quickly
and effectively an IT service or other configuration
item can be restored to normal working after a
failure. Maintainability is often measured and
reported as MTRS. Maintainability is also used in
the context of software or IT service development
to mean ability to be changed or repaired easily.
Major incident
majör vaka
(ITIL Service Operation) The highest category of
impact for an incident. A major incident results in
significant disruption to the business.
(ITIL Hizmet Tasarım) Arıza sonrasında Bir BT
hizmetinin veya konfigürasyon biriminin normal
çalışma durumuna ne kadar hızlı ve etkin olarak geri
döndürülebileceğinin ölçümü. Bakım yapabilme,
sıklıkla MTRS olarak ölçülür ve raporlanır. Bakım
yapabilme, değiştirilebilmeyi veya onarılabilmeyi ifade
etmek için, bir yazılım veya BT hizmet geliştirmenin
içeriğinde de ayrıca kullanılır.
(ITIL Hizmet Operasyon) Bir vaka için etkinin en
yüksek kategorisi. Majör vaka, işin ciddi şekilde
kesilmesine neden olur.
Manageability
yönetilebilirlik
An informal measure of how easily and effectively
an IT service or other component can be managed.
Bir BT hizmetinin veya başka bir bileşenin nasıl
kolayca ve etkili yönetilebilmesinin gayri resmi ölçüsü.
Management
information
yönetim bilgisi
Information that is used to support decision making
by managers. Management information is often
generated automatically by tools supporting the
various IT service management processes.
Management information often includes the values
of key performance indicators, such as ‘percentage
of changes leading to incidents’ or ‘first-time fix
rate’.
Yöneticilerin karar almasını desteklemek için
kullanılan bilgi. Yönetim bilgisi, sıklıkla farklı BT
hizmet yönetim süreçlerini destekleyen araçlardan
otomatik olarak üretilir. Yönetim bilgisi, çoğunlukla
“vakalara neden olan değişikliklerin yüzdesi” veya “ilk
seferde çözüm oranı” gibi anahtar performans
göstergesi (KPI) değerlerini içerir.
79
İngilizce Terim
İngilizce Tanım
3ulfil terim
Türkçe Tanım
Management
information system
(MIS)
yönetim bilgi sistemi
(MIS)
information that is used to support a process or
function. Examples include the availability
management information system and the supplier
and contract management information system. See
also service knowledge management system.
(ITIL Hizmet Tasarım) Bir süreç veya fonksiyonu
desteklemek için kullanılan araçlar, veri ve bilgi
kümesi. Örnek olarak kullanılabilirlik yönetim bilgi
sistemi ve tedarikçi ve kontrat yönetim bilgi sistemi
verilebilir.
Management of Risk
(M_o_R®)
riskin yönetimi
(M_o_R®)
M_o_R includes all the activities required to identify
and control the exposure to risk, which may have
an impact on the achievement of an organization’s
business objectives. See www.mor-officialsite.com
for more details.
M_o_R, bir organizasyonun iş amaçlarının
başarılması üzerinde etkiye sahip olabilecek bir riske
karşı maruz kalmanın tanımlanması ve kontrolü için
gereken tüm aktiviteleri içerir.
Daha fazla detay için bkz. www.mor-officialsite.com
management system
yönetim sistemi
The framework of policy, processes, functions,
standards, guidelines and tools that ensures an
organization or part of an organization can achieve
its objectives. This term is also used with a smaller
scope to support a specific process or activity – for
example, an event management system or risk
management system. See also system.
Manual workaround
el ile işletilen geçici
çözüm
workaround that requires manual intervention.
Manual workaround is also used as the name of a
recovery option in which the business process
operates without the use of IT services. This is a
temporary measure and is usually combined with
another recovery option.
Organizasyonun veya organizasyonun bir parçasının
amaçlarına ulaşabilmesini güvence altına alan
politika, süreçler, fonksiyonlar, standartlar, kılavuzlar
ve araçlar çerçevesi. Bu terim, belirli bir süreç veya
aktiviteyi desteklemek için, daha küçük bir kapsamla
kullanılır – örneğin, olay yönetim sistemi veya risk
yönetim sistemi.
Ayrıca bkz. Sistem.
(ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) El ile müdahale
gerektiren geçici çözüm. El ile işletilen geçici çözüm,
iş süreçlerinin BT hizmetleri olmaksızın işletilmesi
şeklindeki kurtarma opsiyonunun adı olarak da
kullanılır. Bu bir geçici çözüm olup, genellikle başka
bir kurtarma opsiyonu ile birleştirilerek kullanılır.
80
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
Marginal cost
marjinal maliyet
(ITIL Service Strategy) The increase or decrease in
the cost of producing one more, or one less, unit of
output – for example, the cost of supporting an
additional user.
(ITIL Hizmet Strateji) Çıktının bir fazla veya bir eksik,
üretilmesinin maliyetinde artma veya azalma –
örneğin, ilave bir kullanıcıyı destekleme maliyeti.
Market space
Pazar alanı
(ITIL Service Strategy) Opportunities that an IT
service provider could exploit to meet the business
needs of customers. Market spaces identify the
possible IT services that an IT service provider may
wish to consider delivering.
(ITIL Hizmet Strateji) Müşterilerin iş ihtiyaçlarını
karşılamak için bir BT hizmet sağlayıcının
yararlanacağı tüm fırsatlar. Pazar alanları, bir BT
hizmet sağlayıcının sunmayı arzu edeceği olası BT
hizmetlerini belirler.
Maturity
olgunluk
the reliability, efficiency and effectiveness of a
process, function, organization etc. The most
mature processes and functions are formally
aligned to business objectives and strategy, and
are supported by a framework for continual
improvement.
(ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) Bir sürecin,
fonksiyonun, organizasyonun vb. Güvenirlilik,
verimlilik ve etkinlilik ölçüsü. En olgun süreçler ve
fonksiyonlar resmi olarak iş amaçları ve strateji ile
uyumludurlar ve sürekli iyileştirme için bir çerçeve ile
desteklenirler.
Maturity level
olgunluk seviyesi
A named level in a maturity model, such as the
Carnegie Mellon Capability Maturity Model
Integration.
Carnegie Mellon Entegre Kabiliyet Olgunluk
Modeli’ndeki gibi Olgunluk modelindeki isimlendirilmiş
seviye.
81
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
Mean time between
failures (MTBF)
arızalar arası
ortalama süre (MTBF)
(ITIL Service Design) A metric for measuring and
reporting reliability. MTBF is the average time that
an IT service or other configuration item can
perform its agreed function without interruption.
This is measured from when the configuration item
starts working, until it next fails.
Mean time between
service incidents
(MTBSI)
hizmet vakaları arası
ortalama süre
(MTBSI)
(ITIL Service Design) A metric used for measuring
and reporting reliability. It is the mean time from
when a system or IT service fails, until it next fails.
MTBSI is equal to MTBF plus MTRS.
Mean time to repair
(MTTR)
onarıma kadar
ortalama süre (MTTR)
The average time taken to repair an IT service or
other configuration item after a failure. MTTR is
measured from when the configuration item fails
until it is repaired. MTTR does not include the time
required to recover or restore. It is sometimes
incorrectly used instead of mean time to restore
service.
(ITIL Hizmet Tasarım) Güvenirliliği ölçen ve
raporlayan metrik. MTBF, BT hizmeti veya bir
konfigürasyon biriminin üzerinde anlaşılan
fonksiyonunu kesintisiz yürütebildiği ortalama
zamandır. Bu, konfigürasyon biriminin çalışmaya
başladığı zamandan bir sonraki arızalandığı zaman
kadar olan ölçümdür.
(ITIL Hizmet Tasarım) Güvenirliliği ölçme ve
raporlama için kullanılan metrik. MTBSI, bir sistem
veya BT hizmetinin arızalandığı zamandan bir sonraki
arızalandığı zaman kadar olan ölçümdür. MTBSI,
MTBF ve MTRS’in toplamına eşittir.
Bir arıza sonrası bir BT hizmetinin veya konfigürasyon
biriminin onarılması için ortalama süre. MTTR,
konfigürasyon biriminin arızalandığı andan
onarılmasına kadar ölçülür. MTTR, gereken kurtarma
veya geri yükleme zamanını içermez. MTTR, bazen
yanlışlıkla hizmet geri yüklemeye kadar ortalama süre
olarak da ifade edilir.
Mean time to restore
service (MTRS)
hizmet geri
yüklemeye kadar
ortalama süre (MTRS)
The average time taken to restore an IT service or
other configuration item after a failure. MTRS is
measured from when the configuration item fails
until it is fully restored and delivering its normal
functionality. See also maintainability; mean time to
repair.
Bir arıza sonrası bir BT hizmeti veya bir konfigürasyon
birimini geri yükleme için geçen ortalama süre. MTRS,
konfigürasyon biriminin arızalandığı andan tam olarak
geri yüklenmesi ve normal fonksiyonunun
sunulmasına kadar ölçülür.
Ayrıca bkz. Bakım yapabilme; onarıma kadar ortalama
süre.
82
İngilizce Terim
İngilizce Tanım
3ulfil terim
Türkçe Tanım
Metric
metrik
(ITIL Continual Service Improvement) Something
that is measured and reported to help manage a
process, IT service or activity. See also key
performance indicator.
(ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) Bir Sürecin, BT
hizmetinin veya aktivitenin yönetilmesine yardımcı
olmak için ölçülen ve raporlanan birşey.
Ayrıca bkz. Anahtar performans göstergesi
middleware
orta katman yazılımı
(ITIL Service Design) Software that connects two or
more software components or applications.
Middleware is usually purchased from a supplier,
rather than developed within the IT service
provider. See also commercial off the shelf.
Mission
misyon
A short but complete description of the overall
purpose and intentions of an organization. It states
what is to be achieved, but not how this should be
done. See also vision.
(ITIL Hizmet Tasarım) İki veya daha fazla yazılım
bileşenlerini veya uygulamaları bağlayan yazılım. Orta
katman yazılımı, genellikle BT hizmet sağlayıcının
tarafından geliştirilmez; daha çok bir sağlayıcıdan
satın alınır.
Ayrıca bkz. Ticari kullanıma hazır.
Organizasyonun tüm niyet ve maksatlarının kısa ve
eksiksiz beyanı. Nasıl yapılacağını değil neyin
başarılacağını beyan eder.
Ayrıca bkz. Vizyon
model
model
A representation of a system, process, IT service,
configuration item etc. that is used to help
understand or predict future 83ulfillm.
Modelling
modelleme
A technique that is used to predict the future
83ulfillm of a system, process, IT service,
configuration item etc. Modelling is commonly used
in financial management, capacity management
and availability management.
Gelecekteki davranışları anlamaya veya tahmin
etmeye yardımcı olması için kullanılan bir sistemin,
sürecin, BT hizmetinin, konfigürasyon biriminin vb.
Gösterimi.
Bir sistemin, sürecin, BT hizmetinin, konfigürasyon
biriminin vb. Gelecekteki davranışını tahmin etmek
için kullanılan teknik. Modelleme genellikle finansal
yönetimde, kapasite yönetiminde ve kullanılabilirlik
yönetiminde kullanılır.
83
İngilizce Terim
İngilizce Tanım
3ulfil terim
Türkçe Tanım
Monitor control loop
kontrol döngüsü
izleme
(ITIL Service Operation) Monitoring the output of a
task, process, IT service or other configuration
item; comparing this output to a predefined norm;
and taking appropriate action based on this
comparison.
(ITIL Hizmet Operasyon) Bir görevin, sürecin, BT
Hizmetinin veya diğer konfigürasyon biriminin çıktısını
izleme; bu çıktının önceden tanımlı bir norm ile
karşılaştırılması; ve bu karşılaştırmanın sonucu olarak
uygun aksiyonun alınması.
Monitoring
izleme
(ITIL Service Operation) Repeated observation of a
configuration item, IT service or process to detect
events and to ensure that the current status is
known.
(ITIL Hizmet Operasyon) Olayları saptamak ve
mevcut durumun bilindiğini güvence altına almak için
bir konfigürasyon biriminin, BT hizmetinin veya
sürecin tekrar tekrar gözlenmesi.
Near-shore
yakın-kıyı
(ITIL Service Strategy) Provision of services from a
country near the country where the customer is
based. This can be the provision of an IT service,
or of supporting functions such as a service desk.
See also offshore; onshore.
(ITIL Hizmet Strateji) Müşterinin ikamet ettiği ülkeye
yakın bir ülkeden hizmetlerin sağlanması. Bu, bir BT
Hizmetinin sunulması veya hizmet masası gibi
fonksiyonların desteklenmesi olabilir.
Ayrıca bkz. Kıyıda, uzak-kıyı
net present value
(NPV)
net bugünkü değer
(NPV)
(ITIL Service Strategy) A technique used to help
make decisions about capital expenditure. It
compares cash inflows with cash outflows. Positive
net present value indicates that an investment is
worthwhile. See also internal rate of return; return
on investment.
(ITIL Hizmet Strateji) Yatırım harcaması ile ilgili karar
almaya yardımcı olmak için kullanılan teknik. NPV,
nakit girişlerini nakit çıkışları ile karşılaştırır. Pozitif net
bugünkü değer, bir yatırımın dikkate alınması
gerektiğini gösterir.
Ayrıca bkz. İç getiri oranı, yatırımın geri dönüşü.
84
İngilizce Terim
İngilizce Tanım
3ulfil terim
Türkçe Tanım
Normal change
normal değişiklik
(ITIL Service Transition) A change that is not an
emergency change or a standard change. Normal
changes follow the defined steps of the change
management process.
(ITIL Hizmet Tasarım) Acil değişiklik veya standart
değişiklik haricindeki değişiklik. Normal değişiklikler
değişiklik yönetim sürecinin tanımlanmış adımlarını
izlerler.
Normal service
operation
normal hizmet
operasyonu
(ITIL Service Operation) An operational state where
services and configuration items are performing
within their agreed service and operational levels.
(ITIL Hizmet Operasyon) Hizmetlerin ve konfigürasyon
birimlerinin anlaşılmış hizmet ve operasyonel
seviyeler içerisinde çalıştıkları operasyonel durum.
Notional charging
kuramsal
ücretlendirme
(ITIL Service Strategy) An approach to charging for
IT services. Charges to customers are calculated
and customers are informed of the charge, but no
money is actually transferred. Notional charging is
sometimes introduced to ensure that customers are
aware of the costs they incur, or as a stage during
the introduction of real charging.
Objective
amaç
The outcomes required from a process, activity or
organization in order to ensure that its purpose will
be fulfilled. Objectives are usually expressed as
measurable targets. The term is also informally
used to mean a requirement.
Off the shelf
kurllanıma hazır
See commercial off the shelf.
(ITIL Hizmet Strateji) BT hizmetlerinin ücretlendirmesi
için bir yaklaşım. Müşterilerin ücretlendirmeleri
hesaplanır, ücretler hakkında müşteriler bilgilendirilir
ama para fiili olarak tahsil edilmez. Kuramsal
ücretlendirme, bazen müşterilerin maliyetler hakkında
farkındalığını sağlama veya bazen gerçek
ücretlendirme öncesi bir ön aşama olarak da ortaya
konur.
Bir sürecin, aktivitenin ve organizasyonun niyetinin
karşılanacağını güvence altına almak için onlardan
gereksinim duyulan çıktılar. Amaçlar, genellikle
ölçülebilir hedefler olarak belirtilir. Amaç terimi, ayrıca
gayri resmi olarak bir gereksinimi ifade etmek için de
kullanılır.
Bkz. Ticari kullanıma hazır.
85
İngilizce Terim
İngilizce Tanım
3ulfil terim
Türkçe Tanım
Office of Government
Commerce (OGC)
devlet ticaret ofisi
(OGC)
OGC (former owner of Best Management Practice)
and its functions have moved into the Cabinet
Office as part of HM Government. See
www.cabinetoffice.gov.uk
OGC (İyi Yönetim Pratiğinin önceki sahibi) ve
fonksiyonları HM Government’ın bir parçası olan
Cabinet Office’e devredilmiştir.
Bkz. www.cabinetoffice.gov.uk
offshore
uzak-kıyı
location outside the country where the customer is
based, often in a different continent. This can be
the provision of an IT service, or of supporting
functions such as a service desk. See also nearshore; onshore.
(ITIL Hizmet Strateji) Müşterinin ikamet ettiği ülkenin
dışında bir lokasyondan genellikle farklı bir kıtadan
hizmetlerin sağlanması. Bu, bir BT hizmetinin
sunulması veya hizmet masası gibi fonksiyonların
desteklenmesi olabilir.
Ayrıca bkz. Yakın-kıyı, kıyıda.
Onshore
kıyıda
location within the country where the customer is
based. See also near-shore; offshore.
(ITIL Hizmet Strateji) Müşterinin ikamet ettiği ülkenin
içinde bir lokasyondan hizmetlerin sağlanması.
Ayrıca bkz. Yakın-kıyı, uzak-kıyı.
Operate
işletme
To perform as expected. A process or configuration
item is said to operate if it is delivering the required
outputs. Operate also means to perform one or
more operations. For example, to operate a
computer is to do the day-to-day operations needed
for it to perform as expected.
Beklenene göre gerçekleştirmek. Eğer beklenen
çıktıları sunuyor ise bir süreç veya konfigürasyon
birimi için çalışıyor denir. İşletme, bir veya daha fazla
Operasyonun gerçekleştirilmesini de ifade eder.
Örneğin, bir bilgisayarı çalıştırmak, onun beklenene
göre çalışması için ihtiyaç duyulan günlük
operasyonları yürütmek demektir.
86
İngilizce Terim
İngilizce Tanım
3ulfil terim
Türkçe Tanım
Operation
operasyon
(ITIL Service Operation) Day-to-day management
of an IT service, system or other configuration item.
Operation is also used to mean any predefined
activity or transaction – for example, loading a
magnetic tape, accepting money at a point of sale,
or reading data from a disk drive.
(ITIL Hizmet Operasyon) Bir BT Hizmetinin, sistemin
veya diğer konfigürasyon biriminin günlük yönetimi.
Operasyon, önceden tanımlı herhangi bir aktiviteyi
veya işlemi ifade etmek için de kullanılır – örneğin,
manyetik banda kayıt etme, POS cihazından parayı
tahsil etme veya bir disk sürücüden veri okuma
operational
operasyonel
The lowest of three levels of planning and delivery
(strategic, tactical, operational). Operational
activities include the day-to-day or short-term
planning or delivery of a business process or IT
service management process. The term is also a
synonym for live.
Planlama ve sunumun (Stratejik, Taktiksel,
Operasyonel) üç seviyesinden en düşük olanı.
Operasyonel Aktiviteler bir İş Sürecinin veya BT
Hizmet Yönetim Sürecinin günlük ve kısa dönem
Planlaması veya sunumunu içerir. Operasyonel terimi,
Canlının eş anlamlısı olarak da kullanılır.
Operational cost
operasyonel maliyet
The cost resulting from running the IT services,
which often involves repeating payments – for
example, staff costs, hardware maintenance and
electricity (also known as current expenditure or
revenue expenditure). See also capital expenditure.
Sık olarak tekrar ödemeleri içeren BT Hizmetlerinin
işletilmesi sonucu oluşan maliyet – örneğin, personel
maliyeti, donanım bakımı ve elektrik (cari masraf veya
gelir masrafı olarak da bilinir)
Ayrıca bkz. Yatırım harcaması.
Operational
expenditure (OPEX)
operasyonel harcama
(OPEX)
See operational cost.
Bkz. Operasyonel maliyet
87
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
BT hizmet sağlayıcı ile aynı organizasyonun diğer
kısmı arasındaki anlaşma. OLA, BT hizmet
sağlayıcının BT hizmetlerini müşterilere sunumunu
destekler ve sunulacak malları ve hizmetleri ve
tarafların sorumluluklarını tanımlar. Örneğin,
operasyonel seviye anlaşması aşağıdaki şekilde
olabilir;
⋅
Üzerinde anlaşılan zamanda donanımı edinmek
için BT hizmet sağlayıcı ile tedarik bölümü
arasında
⋅
Vaka çözümlemenin üzerinde anlaşılmış zamanda
gerçekleştirilmesi için hizmet masası ile destek
grubu arasında
Ayrıca bkz. Hizmet seviye anlaşması.
(ITIL Hizmet Operasyon) BT hizmetlerinin ve BT
altyapısının izlendiği ve yönetildiği fiziksel lokasyon
operational level
agreement (OLA)
operasyonel hizmet
anlaşması (OLA)
Design) An agreement between an IT service
provider and another part of the same organization.
It supports the IT service provider’s delivery of IT
services to customers and defines the goods or
services to be provided and the responsibilities of
both parties. For example, there could be an
operational level agreement:
⋅
Between the IT service provider and a
procurement department to obtain hardware in
agreed times
⋅
Between the service desk and a support group
to provide incident resolution in agreed times.
See also service level agreement.
Operations bridge
operasyon köprüsü
(ITIL Service Operation) A physical location where
IT services and IT infrastructure are monitored and
managed.
operations control
operasyon kontrolü
See IT operations control.
Bkz. BT operasyon kontrol.
Operations
management
operasyonlar yönetimi
See IT operations management.
Bkz. BT operasyonları yönetimi.
88
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
Opportunity cost
fırsat maliyeti
(ITIL Service Strategy) A cost that is used in
deciding between investment choices. Opportunity
cost represents the revenue that would have been
generated by using the resources in a different
way. For example, the opportunity cost of
purchasing a new server may include not carrying
out a service improvement activity that the money
could have been spent on. Opportunity cost
analysis is used as part of a decision-making
process, but opportunity cost is not treated as an
actual cost in any financial statement.
(ITIL Hizmet Strateji) Yatırım tercihleri arasında bir
karara varmada kullanılan maliyet. Fırsat maliyeti,
kaynakların farklı yollarla kullanımı ile yaratılmış
olacak olan geliri temsil eder. Örneğin, yeni bir
sunucuyu satın almanın fırsat maliyeti, üzerinde para
harcanılabilecek bir hizmet iyileştirme aktivitesinin
taşınmamasını içerebilir. Fırsat maliyet analizi karar
alma sürecinin bir kısmını oluşturabilir, ama fırsat
maliyetine herhangi bir mali tabloda gerçek bir maliyet
gibi davranılmaz.
Optimize
optimize etme
Review, plan and request changes, in order to
obtain the maximum efficiency and effectiveness
from a process, configuration item, application etc.
organization
organizasyon
A company, legal entity or other institution. The
term is sometimes used to refer to any entity that
has people, resources and budgets – for example,
a project or business unit.
Bir süreçten, konfigürasyon biriminden, uygulamadan
vb. En yüksek verimliliği ve etkinliliği elde etmek
amacı ile gözden geçirme, planlama ve değişiklikleri
isteme
Şirket, tüzel kişi veya diğer kurum. Organizasyon
terimi bazen insana, kaynaklara ve bütçelere sahip
olan herhangi bir oluşumu işaret etmek için kullanılır –
örneğin, bir proje veya iş birimi
outcome
nihai çıktı
The result of carrying out an activity, following a
process, or delivering an IT service etc. The term is
used to refer to intended results as well as to actual
results. See also objective.
Bir aktiviteyi gerçekleştirmenin, bir süreci izlemenin,
veya bir BT hizmetini sunmanın vb. Sonucu. Nihai
çıktı terimi, fiili sonuçların yanında arzu edilen
sonuçları işaret etmek için kullanılır.
Ayrıca bkz. Amaç.
89
İngilizce Terim
İngilizce Tanım
3ulfil terim
Türkçe Tanım
Outsourcing
dış kaynak kullanımı
(ITIL Service Strategy) Using an external service
provider to manage IT services. See also service
sourcing.
(ITIL Hizmet Strateji) BT hizmetlerini yönetmek için dış
hizmet sağlayıcı kullanma.
Ayrıca bkz. Hizmet kaynak kullanımı.
Overhead
genel gider
See indirect cost.
Bkz. Dolaylı maliyet
pain value analysis
ağrı değer analizi
(ITIL Service Operation) A technique used to help
identify the business impact of one or more
problems. A formula is used to calculate pain value
based on the number of users affected, the
duration of the downtime, the impact on each user,
and the cost to the business (if known).
(ITIL Hizmet Operasyon) Bir veya daha fazla
problemin iş etkisinin belirlenmesine yardımcı olması
için kullanılan teknik. Etkilenen Kullanıcı sayısına,
duruş süresine, her bir kullanıcıya etkisine ve işin
maliyetine dayalı ağrı değerini hesaplamak için
kullanılan formül.
Pareto principle
Pareto prensibi
(ITIL Service Operation) A technique used to
prioritize activities. The Pareto principle says that
80% of the value of any activity is created with 20%
of the effort. Pareto analysis is also used in
problem management to prioritize possible problem
causes for investigation.
(ITIL Hizmet Operasyon) Aktiviteleri önceliklendirmek
için kullanılan teknik. Pareto prensibi, herhangi bir
aktivite değerinin %80’nin %20 çaba ile yaratıldığını
söyler. Pareto analizi, problem yönetiminde bir
problemin nedenlerinin araştırılmasında olası
nedenleri önceliklendirmek için de kullanılır.
Partnership
ortaklık
A relationship between two organizations that
involves working closely together for common goals
or mutual benefit. The IT service provider should
have a partnership with the business and with third
parties who are critical to the delivery of IT
services. See also value network.
Ortak amaçlar veya karşılıklı faydalar için birlikte çok
yakın çalışan iki organizasyon arasındaki ilişki. BT
hizmet sağlayıcının iş ve BT hizmetlerinin sunumu için
kritik olan üçüncü partiler ile ortaklığı olabilir.
Ayrıca bkz. Değer ağı.
90
İngilizce Terim
İngilizce Tanım
3ulfil terim
Türkçe Tanım
Passive monitoring
pasif izleme
(ITIL Service Operation) Monitoring of a
configuration item, an IT service or a process that
relies on an alert or notification to discover the
current status. See also active monitoring.
(ITIL Hizmet Operasyon) Mevcut durumu keşfetmek
için yüksek seviye uyarı veya uyarıya dayanan, bir
konfigürasyon biriminin, bir BT hizmetinin veya bir
sürecin izlenmesi bkz. Aktif izleme.
Pattern of business
activity (PBA)
iş aktivite örüntüsü
(PBA)
(ITIL Service Strategy) A workload profile of one or
more business activities. Patterns of business
activity are used to help the IT service provider
understand and plan for different levels of business
activity. See also user profile.
Percentage utilization
yararlanım yüzdesi
(ITIL Service Design) The amount of time that a
component is busy over a given period of time. For
example, if a CPU is busy for 1,800 seconds in a
one-hour period, its utilization is 50%.
(ITIL Hizmet Strateji) Bir veya daha fazla iş aktivitenin
iş yükü profili. İş aktivite örüntüleri, BT hizmet
sağlayıcının iş aktivitesinin farklı seviyelerini
anlamasına ve planlamasına yardımcı olmak için
kullanılır.
Ayrıca bkz. Kullanıcı profili.
(ITIL Hizmet Tasarım) Belirli bir zaman döneminde bir
bileşenin faal olduğu toplam sure. Örneğin, şayet bir
CPU 1 saatlik zaman diliminde 1800 saniye faal ise,
yararlanımı %50’dir.
Performance
performans
A measure of what is achieved or delivered by a
system, person, team, process or IT service.
Bir Sistem, insan, takım, Süreç veya BT hizmeti
tarafından erişilenin veya sunulanın ölçüsü.
Performance
management
performans yönetimi
Activities to ensure that something achieves its
expected outcomes in an efficient and consistent
manner.
Bazı şeylerin beklenen çıktılarını, verimli ve tutarlı bir
şekilde elde etmesini garanti altına almak için yapılan
aktiviteler.
91
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
Pilot
pilot
(ITIL Service Transition) A limited deployment of an
IT service, a release or a process to the live
environment. A pilot is used to reduce risk and to
gain user feedback and acceptance. See also
change evaluation; test.
(ITIL Hizmet Geçiş) Bir BT Hizmetini, Sürümü veya
Süreci Canlı Ortama sınırlı bir şekilde Konuşlandırma.
Pilot, Riski azaltmak ve Kullanıcının geri beslemesini
ve Kabulünü almak için kullanılır.
Ayrıca bkz. Değişiklik Değerlendirilmesi; Test
plan
plan
A detailed proposal that describes the activities and
resources needed to achieve an objective – for
example, a plan to implement a new IT service or
process. ISO/IEC 20000 requires a plan for the
management of each IT service management
process.
Bir Amacı gerçekleştirmek için ihtiyaç duyulan
aktiviteleri ve kaynakları belirten detaylı teklif –
örneğin, yeni bir BT hizmetini veya süreci uyarlamak
için plan. ISO/IEC20000, her bir BT hizmet yönetim
sürecinin yönetimi için bir plan ister.
Plan-Do-Check-Act
(PDCA)
Planla-Uygula-Kontrol
et-Önlem al (PUKÖ)
(ITIL Continual Service Improvement) A four-stage
cycle for process management, attributed to
Edward Deming. Plan-Do-Check-Act is also called
the Deming Cycle. Plan – design or revise
processes that support the IT services; Do –
implement the plan and manage the processes;
Check – measure the processes and IT services,
compare with objectives and produce reports; Act –
plan and implement changes to improve the
processes.
Planned downtime
planlı duruş süresi
(ITIL Service Design) Agreed time when an IT
service will not be available. Planned downtime is
often used for maintenance, upgrades and testing.
See also change window; downtime.
(ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) Süreç yönetimi için
Edward Deming’e atfedilmiş dört aşamalı döngü.
Planla-Uygula-Kontrol Et-Önlem Al, Deming Döngüsü
olarak da isimlendirilir.
Planla: BT hizmetlerini destekleyen süreçlerin
tasarımı veya süreçleri gözden geçirme
Uygula: Planı uyarlama ve süreçleri yönetme.
Kontrol Et: Süreçleri ve BT hizmetlerini ölçme,
amaçlar ile karşılaştırma ve rapor üretme.
Önlem Al: Süreçleri iyileştirmek için değişiklikleri
planlama ve uyarlama.
(ITIL Hizmet Tasarım) BT hizmetinin kullanılabilir
olmaması için üzerinde anlaşılmış zaman. Planlı
duruş süresi, genellikle bakım, yükseltmeler ve test
için kullanılır.
Ayrıca bkz. Değişiklik penceresi, duruş süresi.
92
İngilizce Terim
İngilizce Tanım
3ulfil terim
Türkçe Tanım
Planning
planlama
An activity responsible for creating one or more
plans – for example, capacity planning.
Bir veya daha fazla planı yaratmaktan sorumlu aktivite
– örneğin, kapasite planlama.
Policy
politika
Formally documented management expectations
and intentions. Policies are used to direct
decisions, and to ensure consistent and appropriate
development and implementation of processes,
standards, roles, activities, IT infrastructure etc.
Resmi olarak belgelenmiş yönetim beklentileri ve
niyetleri. Politikalar, kararları yönlendirmek ve
süreçlerin, standartların, rollerin, aktivitelerin, BT
altyapısının vb. Tutarlı ve uygun geliştirilmesini ve
uyarlanmasını garanti etmek için kullanılır.
Portable facility
seyyar tesis
(ITIL Service Design) A prefabricated building, or a
large vehicle, provided by a third party and moved
to a site when needed according to an IT service
continuity plan. See also fixed facility; recovery
option.
(ITIL Hizmet Tasarım) Üçüncü parti tarafından
sağlanan ve BT hizmet süreklilik planına göre ihtiyaç
olduğu zaman sahaya sevk edilen prefabrike bina
veya geniş araç.
Ayrıca bkz. Sabit tesis, kurtarma opsiyonu.
Post-implementation
review (PIR)
uygulama sonrası
gözden geçirme (PIR)
A review that takes place after a change or a
project has been implemented. It determines if the
change or project was successful, and identifies
opportunities for improvement.
Bir değişikliğin veya projenin uyarlanması sonrasında
gerçekleştirilen gözden geçirme. PIR, bir değişikliğin
veya projenin başarılı olup olmadığını belirler ve
iyileştirme fırsatlarını tanımlar.
Practice
pratik
A way of working, or a way in which work must be
done. Practices can include activities, processes,
functions, standards and guidelines. See also best
practice.
İş yapma yolu veya işin yapılması gereken yol.
Pratikler, aktiviteleri, süreçleri, fonksiyonları,
standartları ve kılavuzları içerir.
Ayrıca bkz. En iyi pratik.
93
İngilizce Terim
İngilizce Tanım
3ulfil terim
Türkçe Tanım
Prerequisite for
success (PFS)
başarı için önkoşul
(PFS)
An activity that needs to be completed, or a
condition that needs to be met, to enable
successful implementation of a plan or process. It is
often an output from one process that is a required
input to another process.
Bir Planın veya sürecin başarı ile uyarlanması için
tamamlanması gereken aktivite veya karşılanması
gereken koşul. PFS, genellikle bir sürecin bir başka
süreç için gereken girdisini oluşturan çıktısıdır.
Pricing
fiyatlandırma
(ITIL Service Strategy) Pricing is the activity for
establishing how much customers will be charged.
(ITIL Hizmet Strateji) Fiyatlandırma, müşterilere ne
kadar ücretlendirileceğini belirleyen aktivitedir.
PRINCE2®
PRINCE2®
See Projects IN Controlled Environments.
Bkz. Kontrollü Ortamlardaki Projeler
priority
öncelik
(ITIL Service Operation) (ITIL Service Transition) A
category used to identify the relative importance of
an incident, problem or change. Priority is based on
impact and urgency, and is used to identify required
times for actions to be taken. For example, the
service level agreement may state that Priority 2
incidents must be resolved within 12 hours.
(ITIL Hizmet Geçiş) (ITIL Hizmet Operasyon) Bir
vakanın, problemin veya değişikliğin göreceli önemini
tanımlamak için kullanılan kategori. Öncelik, etki ve
aciliyete dayanır ve alınacak aksiyonlar için gereken
zamanı tanımlamak için kullanılır. Örneğin, hizmet
seviye anlaşmasında (SLA) 2 Öncelikli Vakaların 12
saat için çözülmesi belirtilebilir.
Proactive monitoring
proaktif izleme
(ITIL Service Operation) Monitoring that looks for
patterns of events to predict possible future failures.
See also reactive monitoring.
(ITIL Hizmet Operasyon) Gelecekteki olası arızaları
öngörmek için olay örüntülerine bakan izleme.
Ayrıca bkz. Reaktif izleme.
94
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
Proactive problem
management
proaktif problem
yönetimi
(ITIL Service Operation) Part of the problem
management process. The objective of proactive
problem management is to identify problems that
might otherwise be missed. Proactive problem
management analyses incident records, and uses
data collected by other IT service management
processes to identify trends or significant problems.
(ITIL Hizmet Operasyon) Problem yönetim sürecinin
bir kısmı. Proaktif problem yönetimi amacı, aksi
durumda kaçırılabilecek problemleri tanımlamaktır.
Proaktif problem yönetimi, vaka kayıtlarını analiz eder;
trendleri ve önemli problemleri tanımlamak için diğer
BT hizmet yönetim süreçleri tarafından toplanan
verileri kullanır.
Problem
problem
(ITIL Service Operation) A cause of one or more
incidents. The cause is not usually known at the
time a problem record is created, and the problem
management process is responsible for further
investigation.
(ITIL Hizmet Operasyon) Bir veya daha fazla vakanın
nedeni. Neden, problem kaydının yaratıldığı zaman
genellikle bilinmez ve problem yönetimi süreci daha
sonraki incelemelerden sorumludur.
Problem management
problem yönetimi
for managing the lifecycle of all problems. Problem
management proactively prevents incidents from
happening and minimizes the impact of incidents
that cannot be prevented.
(ITIL Hizmet Operasyon) Tüm problemlerin yaşam
döngüsünün yönetiminden sorumlu süreç. Problem
yönetiminin birincil amacı, vakaların oluşmasını
engellemek ve engellenemeyen vakaların etkilerini en
aza indirmektir.
Problem record
problem kaydı
details of a problem. Each problem record
documents the lifecycle of a single problem.
(ITIL Hizmet Operasyon) Bir problemin detaylarının
bulunduran kayıt. Her bir problem kaydı, bir tek
problemin yaşam döngüsünü belgeler.
Procedure
prosedür
A document containing steps that specify how to
achieve an activity. Procedures are defined as part
of processes. See also work instruction.
Bir aktivitenin nasıl başarılacağını belirten adımları
içeren doküman. Prosedürler, süreçlerin bir parçası
olarak tanımlanır.
Ayrıca bkz. Çalışma talimatı.
95
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
Process
süreç
A structured set of activities designed to
accomplish a specific objective. A process takes
one or more defined inputs and turns them into
defined outputs. It may include any of the roles,
responsibilities, tools and management controls
required to reliably deliver the outputs. A process
may define policies, standards, guidelines, activities
and work instructions if they are needed.
Spesifik bir amacı gerçekleştirmek için tasarlanan
yapılandırılmış aktiviteler kümesi. Bir veya daha fazla
girdiyi alır ve onları tanımlı çıktılara dönüştürür.
Süreç, çıktıları güvenilir bir şekilde sunmak için
gereken rolleri, sorumlulukları, araçları ve yönetim
kontrollerini içerir. Süreç, ihtiyaç duyulduklarında
politikalar, standartlar, kılavuzlar, aktiviteler ve
çalışma talimatları tanımlayabilir.
Process control
süreç kontrol
The activity of planning and regulating a process,
with the objective of performing the process in an
effective, efficient and consistent manner.
Süreç kontrolü, bir sürecin, etkin, verimli ve tutarlı bir
şekilde gerçekleştirilmesi amacı ile süreci planlanma
ve düzenlenme aktivitesi.
Process manager
süreç yöneticisi
A role responsible for the operational management
of a process. The process manager’s
responsibilities include planning and coordination of
all activities required to carry out, monitor and
report on the process. There may be several
process managers for one process – for example,
regional change managers or IT service continuity
managers for each data centre. The process
manager role is often assigned to the person who
carries out the process owner role, but the two
roles may be separate in larger organizations.
Bir sürecin operasyonel yönetiminden sorumlu Rol.
Süreç yöneticisinin sorumlulukları süreçte yürütülmesi
gereken tüm aktiviteleri planlama ve koordinasyon,
izleme ve raporlamadır. Tek bir süreç için birkaç süreç
yöneticisi olabilir. Örneğin, her bir veri merkezi için
bölgesel değişiklik yöneticileri veya BT hizmet
süreklilik yöneticileri gibi. Süreç yöneticisi rolü, çoğu
kez süreç sahibi rolünü gerçekleştiren aynı kişiye
atanır; ama büyük organizasyonlarda iki rol birbirinden
ayrılabilir.
96
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
Process owner
süreç sahibi
The person who is held accountable for ensuring
that a process is fit for purpose. The process
owner’s responsibilities include sponsorship,
design, change management and continual
improvement of the process and its metrics. This
role can be assigned to the same person who
carries out the process manager role, but the two
roles may be separate in larger organizations.
Bir sürecin, amaç için uygun olmasını güvence altına
alınmasından yükümlü tutulan kişi (Rol). Süreç
sahibinin sorumlulukları, bir sürecin ve metriklerinin
sponsorluğu, tasarımı, değişiklik yönetimi ve sürekli
iyileştirilmesini içerir. Bu rol çoğu kez süreç yöneticisi
rolünü gerçekleştiren aynı kişiye atanır; ama büyük
organizasyonlarda iki rol birbirinden ayrılabilir.
Production
environment
profit centre
üretim ortamı
See live environment.
Bkz. Canlı ortam
kar merkezi
(ITIL Service Strategy) A business unit that charges
for services provided. A profit centre can be created
with the objective of making a profit, recovering
costs, or running at a loss. An IT service provider
can be run as a cost centre or a profit centre.
(ITIL Hizmet Strateji) Sunduğu hizmetler için bedel
talep eden iş birimi. Kar merkezi, kar etme, maliyetleri
çıkarma veya zararına çalışma amacı ile yaratılabilir.
BT hizmet sağlayıcı, bir maliyet merkezi veya ir kar
merkezi olarak çalıştırılabilir.
Pro-forma
pro-forma
A template or example document containing
sample data that will be replaced with real values
when these are available.
Mevcut olduğunda gerçek değerleri ile değiştirilecek
örnek verileri bulunduran şablon veya örnek doküman
programme
program
A number of projects and activities that are planned
and managed together to achieve an overall set of
related objectives and other outcomes.
Bir ilişkili amaçlar ve diğer nihai çıktılar kümesinin
hepsini bir bütün olarak gerçekleştirmek için birlikte
planlanan ve yönetilen birçok sayıdaki proje ve
aktivite.
97
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
Project
proje
A temporary organization, with people and other
assets, that is required to achieve an objective or
other outcome. Each project has a lifecycle that
typically includes initiation, planning, execution, and
closure. Projects are usually managed using a
formal methodology such as Projects IN Controlled
Environments (PRINCE2) or the Project
Management Body of Knowledge (PMBOK). See
also charter; project management office; project
portfolio.
Bir amacı veya diğer nihai çıktıları gerçekleştirmek için
gereken, insan ve diğer varlıkların geçici olarak bir
araya gelmesiyle oluşan organizasyon. Her bir proje,
başlangıç, planlama, yürütme, kapanış aşamalarını
içeren bir yaşam döngüsüne sahiptir. Projeler,
genellikle Kontrollü Ortamlardaki Projeler (PRINCE2)
veya Proje Yönetimi Bilgi Birikimi Kılavuzu (PMBOK)
gibi resmi bir yöntem kullanılarak yönetilir.
Ayrıca bkz. Proje beratı, proje yönetim ofisi, proje
portföyü.
Project charter
proje beratı
See charter.
Bkz. Berat.
Project Management
Body of Knowledge
(PMBOK)
Proje Yönetimi Bilgi
Birikimi Kılavuzu
(PMBOK)
A project management standard maintained and
published by the Project Management Institute. See
www.pmi.org for more information. See also
Projects IN Controlled Environments (PRINCE2).
Proje Yönetim Enstitüsü tarafından sürdürülen ve
yayınlanan yayınlanmış proje yönetim standardı.
Daha fazla bilgi için bkz. www.pmi.org
Ayrıca bkz. Projeler, Kontrollü Ortamlardaki Projeler
(PRINCE2)
98
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
Project Management
Institute (PMI)
Proje Yönetim
Enstitüsü (PMI)
A membership association that advances the
project management profession through globally
recognized standards and certifications,
collaborative communities, an extensive research
programme, and professional development
opportunities. PMI is a not-for-profit membership
organization with representation in many countries
around the world. PMI maintains and publishes the
Project Management Body of Knowledge
(PMBOK). See www.pmi.org for more information.
See also Projects IN Controlled Environments
(PRINCE2).
Global olarak tanınmış standart ve sertifikasyonlar,
işbirliği içinde bulunan topluluklar, genişletilmiş
araştırma programları ve profesyonel geliştirme
fırsatları yoluyla proje yönetimi profesyonelliğini
geliştiren ve üyelik esasına dayalı dernek.
PMI, dünyanın birçok ülkesinde temsilcisi bulunan kar
amacı gütmeyen bir organizasyondur. PMI, Proje
Yönetimi Bilgi Birikimi Kılavuzu’nu (PMBOK) günceller
ve yayınlar.
Daha fazla bilgi için bkz. www.pmi.org
Ayrıca bkz. Kontrollü ortamlardaki projeler (PRINCE2)
project management
office (PMO)
proje yönetim ofisi
(PMO)
function or group responsible for managing the
lifecycle of projects. See also charter; project
portfolio.
(ITIL Hizmet Tasarım) (ITIL Hizmet Strateji) Projelerin
yaşam döngüsü yönetiminden sorumlu bir fonksiyon
veya grup.
Ayrıca bkz. Berat, proje portföyü
99
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
project portfolio
proje portföyü
database or structured document used to manage
projects throughout their lifecycle. The project
portfolio is used to coordinate projects and ensure
that they meet their objectives in a cost-effective
and timely manner. In larger organizations, the
project portfolio is typically defined and maintained
by a project management office. The project
portfolio is important to service portfolio
management as new services and significant
changes are normally managed as projects. See
also charter.
(ITIL Hizmet Tasarım) (ITIL Hizmet Strateji) Projeleri
yaşam döngüleri boyunca yönetmek için kullanılan bir
veritabanı veya yapılandırılmış doküman. Proje
portföyü projeleri koordine etmek ve amaçlarını
maliyet etkin ve zamanında karşıladığını güvence
altına almak için kullanılır. Büyük kuruluşlar da proje
portföyü genellikle bir proje yönetim ofisi tarafından
tanımlanır ve sürdürülür. Proje Portföyü, yeni
hizmetler ve önemli değişikliklerin normal olarak
projelerle yönetilmesi durumunda, hizmet portföy
yönetimi için önemlidir,
Ayrıca bkz. Berat.
Projected service
outage (PSO)
planlı hizmet kesintisi
(PSO)
(ITIL Service Transition) A document that identifies
the effect of planned changes, maintenance
activities and test plans on agreed service levels.
Projects IN Controlled
Environments
(PRINCE2)
Kontrollü
Ortamlardaki Projeler
(PRINCE2)
The standard UK government methodology for
project management. See www.princeofficialsite.com for more information. See also
(PMBOK).
(ITIL Hizmet Geçiş) Planlanan değişikliklerin, bakım
aktivitelerinin ve test planlarının üzerinde anlaşılmış
hizmet seviyeleri üzerine olan etkisini tanımlayan
doküman
Proje yönetimi için Birleşik Krallık Hükümeti standardı.
Daha fazla bilgi için www.prince-officialsite.com
adresine bakınız.
Ayrıca bkz. Proje Yönetimi Bilgi Birikimi Kılavuzu
(PMBOK)
qualification
vasıf
(ITIL Service Transition) An activity that ensures
that the IT infrastructure is appropriate and
correctly configured to support an application or IT
service. See also validation.
(ITIL Hizmet Geçiş) Bir uygulamayı veya bir BT
hizmeti desteklemek için BT altyapısının uygunluğunu
ve doğru yapılandırılmasını garanti eden aktivite
Ayrıca bkz. Geçerleme.
100
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
Quality
kalite
The ability of a product, service or process to
provide the intended value. For example, a
hardware component can be considered to be of
high quality if it performs as expected and delivers
the required reliability. Process quality also requires
an ability to monitor effectiveness and efficiency,
and to improve them if necessary. See also quality
management system.
Bir ürünün, hizmetin veya sürecin amaçlanan değeri
sunma kabiliyeti. Örneğin, bir donanım bileşeni
beklenen şekilde çalışırsa ve gereken güvenilirliliği
sunarsa çok kaliteli olarak değerlendirilebilir. Süreç
kalitesi, etkinliliği ve verimliliği izlemek ve gerektiğinde
iyileştirmek için yeterli ehliyete sahip olmayı da
gerektirir.
Ayrıca bkz. Kalite yönetim sistemi.
Quality assurance
(QA)
kalite güvencesi (QA)
for ensuring that the quality of a service, process or
other service asset will provide its intended value.
Quality assurance is also used to refer to a function
or team that performs quality assurance. This
ITIL publications. See also service validation and
testing.
(ITIL Hizmet Geçiş) Bir ürünün, hizmetin veya sürecin
kalitesinin amaçlanan değeri sunmasını güvence
altına almaktan sorumlu süreç. Kalite güvencesi, kalite
güvencesini yerine getiren bir fonksiyon veya takımı
ifade etmek için de kullanılır. Bu süreç ITIL
dokümanlarında detaylı olarak açıklanmamıştır.
Ayrıca bkz. Hizmet geçerleme ve test yapma.
Quality management
system (QMS)
kalite yönetim sistemi
(QMS)
(ITIL Continual Service Improvement) The
framework of policy, processes, functions,
standards, guidelines and tools that ensures an
organization is of a suitable quality to reliably meet
business objectives or service levels. See also ISO
9000.
(ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) Bir organizasyonun iş
amaçlarını veya hizmet seviyelerini güvenilir bir
şekilde karşılamak için uygun kalitede olmasını
güvence altına alan politika, süreçler, fonksiyonlar,
standartlar, kılavuzlar ve araçlar çerçevesi.
Ayrıca bkz. ISO 9000.
101
İngilizce Terim
İngilizce Tanım
3ulfil terim
Türkçe Tanım
Quick win
hızlı kazanım
improvement activity that is expected to provide a
return on investment in a short period of time with
relatively small cost and effort. See also Pareto
principle.
(ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) Göreceli olarak az bir
maliyet ve çaba ile kısa bir zaman döneminde
yatırımın geri dönüşünü sağlayacağı umulan
iyileştirme aktivitesi.
Ayrıca bkz. Pareto prensibi.
RACI
RACI
(ITIL Service Design) A model used to help define
roles and responsibilities. RACI stands for
responsible, accountable, consulted and informed.
Reactive monitoring
reaktif izleme
(ITIL Service Operation) Monitoring that takes place
in response to an event. For example, submitting a
batch job when the previous job completes, or
logging an incident when an error occurs. See also
proactive monitoring.
(ITIL Hizmet Tasarım) Rol ve sorumlulukları
tanımlamaya yardımcı olmak için kullanılan model.
RACI, sorumlu, yükümlü, danışılan ve bilgilendirilen
anlamına gelir.
(ITIL Hizmet Operasyon) Bir olaya yanıt vermek için
yapılan izleme. Örneğin, bir önceki iş
tamamlandığında diğer toplu işi çalıştırma veya bir
hata oluştuğunda vakayı kaydetme.
Ayrıca bkz. Proaktif izleme.
Real charging
gerçek ücretlendirme
(ITIL Service Strategy) A charging policy where
actual money is transferred from the customer to
the IT service provider in payment for the delivery
of IT services. See also notional charging.
Reciprocal
arrangement
karşılıklı düzenleme
(ITIL Service Design) A recovery option. An
agreement between two organizations to share
resources in an emergency – for example, highspeed printing facilities or computer room space.
(ITIL Hizmet Strateji) BT hizmetinin sunumu için
müşteriden BT hizmet sağlayıcısına transfer edilen
gerçek paranın bulunduğu yerdeki ücretlendirme
politikası.
Ayrıca bkz kuramsal ücretlendirme.
(ITIL Hizmet Tasarım) Bir kurtarma opsiyonu. Acil
durumda kaynakları paylaşmak için iki organizasyon
arasında yapılan anlaşma – örneğin, yüksek hızlı
baskı tesisleri veya bilgisayar odası alanı.
102
İngilizce Terim
İngilizce Tanım
3ulfil terim
Türkçe Tanım
Record
kayıt
A document containing the results or other output
from a process or activity. Records are evidence of
the fact that an activity took place and may be
paper or electronic – for example, an audit report,
an incident record or the minutes of a meeting.
Bir Sürecin veya aktivitenin sonuçlarını veya diğer
çıktılarını bulunduran doküman. Kayıtlar, bir
Aktivitenin yürütülmesi ile ilişkili gerçeğin kanıtı olup,
kağıt veya elektronik olabilirler - örneğin, denetim
raporu, vaka kaydı veya toplantı notları.
Recovery
kurtarma
(ITIL Service Design) (ITIL Service Operation)
Returning a configuration item or an IT service to a
working state. Recovery of an IT service often
includes recovering data to a known consistent
state. After recovery, further steps may be needed
before the IT service can be made available to the
users (restoration).
(ITIL Hizmet Tasarım) (ITIL Hizmet Operasyon) Bir
konfigürasyon birimini veya bir BT hizmetini çalışır
duruma döndürme. BT hizmetini kurtarma, çoğu kez
verileri bilinen tutarlı duruma kurtarmayı içerir. BT
hizmetini kullanıcılar için kullanılabilir duruma
getirmeden önce kurtarma sonrası adımlara ihtiyaç
duyulabilir (geri yükleme).
Recovery option
kurtarma opsiyonu
(ITIL Service Design) A strategy for responding to
an interruption to service. Commonly used
strategies are manual workaround, reciprocal
arrangement, gradual recovery, intermediate
recovery, fast recovery, and immediate recovery.
Recovery options may make use of dedicated
facilities or third-party facilities shared by multiple
businesses.
(ITIL Hizmet Tasarım) Hizmet kesintisine yanıt için bir
strateji. Yaygın kullanılan stratejiler, el ile işletilen
geçici çözüm, karşılıklı düzenleme, kademeli
kurtarma, ara kurtarma, hızlı kurtarma, acil
kurtarmadır. Kurtarma opsiyonları, özel olarak tahsis
edilmiş tesisler veya birçok işe paylaştırılmış üçüncü
parti tesisleri kullandırabilir.
103
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
Recovery point
objective (RPO)
kurtarma noktası
hedefi (RPO)
maximum amount of data that may be lost when
service is restored after an interruption. The
recovery point objective is expressed as a length of
time before the failure. For example, a recovery
point objective of one day may be supported by
daily backups, and up to 24 hours of data may be
lost. Recovery point objectives for each IT service
should be negotiated, agreed and documented, and
used as requirements for service design and IT
service continuity plans.
(ITIL Hizmet Tasarım) (ITIL Hizmet Operasyon) Bir
kesinti sonrası hizmet geri yüklendiği zaman
kaybolabilecek en yüksek veri miktarı. Kurtarma
noktası hedefi, arıza öncesi zaman uzunluğu olarak
ifade edilir. Örneğin, 1 günlük kurtarma noktası hedefi,
günlük yedekler ile desteklenir ve veri kaybı en fazla
24 saat olabilir. Her bir BT hizmeti için kurtarma
noktası hedefleri görüşülmeli, üzerinde anlaşılmalı ve
belgelenmeli, ve hizmet tasarım ve BT hizmet
süreklilik planları için gereksinim olarak kullanılmalıdır.
Recovery time
objective (RTO)
kurtarma zamanı
hedefi (RTO)
maximum time allowed for the recovery of an IT
service following an interruption. The service level
to be provided may be less than normal service
level targets. Recovery time objectives for each IT
service should be negotiated, agreed and
documented. See also business impact analysis.
Redundancy
yedeklilik
(ITIL Service Design) Use of one or more additional
configuration items to provide fault tolerance. The
term also has a generic meaning of obsolescence,
or no longer needed.
Kesinti sonrası BT hizmetinin kurtarılması için kabul
edilen en uzun süre. Sunulacak hizmet seviyesi
normal hizmet seviye hedeflerinden daha düşük
olabilir. Kurtarma zamanı hedefleri, her bir BT hizmeti
için görüşülmeli, üzerinde anlaşılmalı ve
belgelenmelidir.
Ayrıca bkz. İş etki analizi.
(ITIL Hizmet Tasarım) Hata toleransı sağlamak için bir
veya daha fazla konfigürasyon biriminin kullanımı.
Yedeklilik terimi, genel anlamda yürürlükte olmayan
veya artık ihtiyaç duyulmayanlar için de kullanılır.
104
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
Relationship
ilişki
A connection or interaction between two people or
things. In business relationship management, it is
the interaction between the IT service provider and
the business. In service asset and configuration
management, it is a link between two configuration
items that identifies a dependency or connection
between them. For example, applications may be
linked to the servers they run on, and IT services
have many links to all the configuration items that
contribute to that IT service.
İki kişi veya şey arasındaki bağlantı veya etkileşim. İş
ilişki yönetiminde BT hizmet sağlayıcı ile iş arasındaki
etkileşimdir. Hizmet varlık ve konfigürasyon
yönetiminde aralarındaki bağımlılığı veya bağlantıyı
tanımlayan iki konfigürasyon birimi arasındaki bağ.
Örneğin, uygulamalar üzerinde çalıştıkları sunuculara
bağlanabilir, ve BT hizmetleri onlara katkı yapan tüm
konfigürasyon birimleri ile birçok bağlantıya sahiptir.
Relationship
processes
ilişki süreçleri
business relationship management and supplier
management.
İş ilişki yönetimi ve tedarikçi yönetimini içeren ISO/IEC
20000 süreç grubu
release
sürüm
(ITIL Service Transition) One or more changes to
an IT service that are built, tested and deployed
together. A single release may include changes to
hardware, software, documentation, processes and
other components.
(ITIL Hizmet Geçiş) Birlikte inşa edilen, test edilen ve
konuşlandırılan BT hizmetine yapılan bir veya daha
fazla değişiklik. Bir sürüm, donanım, yazılım,
dokümantasyon, süreçler ve diğer bileşenlere yapılan
değişiklikleri içerebilir.
Release and
deployment
management
sürüm ve
konuşlandırma
yönetimi
for planning, scheduling and controlling the build,
test and deployment of releases, and for delivering
new functionality required by the business while
protecting the integrity of existing services.
(ITIL Hizmet Geçiş) Sürümün inşa edilmesinin, testinin
ve konuşlandırmasının planlama, çizelgeleme ve
kontrolünden; ve mevcut hizmetlerin bütünlüğünü
korurken iş tarafından gereksinim duyulan yeni
işlevselliklerin sunulmasından sorumlu süreç.
105
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
Release identification
sürüm kimliklendirme
(ITIL Service Transition) A naming convention used
to uniquely identify a release. The release
identification typically includes a reference to the
configuration item and a version number – for
example, Microsoft Office 2010 SR2.
(ITIL Hizmet Geçiş) Bir Sürümü tek ve benzersiz
olarak tanımlamak için kullanılan adlandırma kuralı.
Sürüm kimliklendirme, versiyon numarası ve
konfigürasyon birimine ait bir referans içerir – örneğin,
Microsoft Office 2010 SR2
release management
sürüm yönetimi
See release and deployment management.
Bkz. Sürüm ve konuşlandırma yönetimi
release package
sürüm paketi
(ITIL Service Transition) A set of configuration
items that will be built, tested and deployed
together as a single release. Each release package
will usually include one or more release units.
(ITIL Hizmet Geçiş) Tek bir sürüm olarak birlikte inşa
edilen, test edilen ve konuşlandırılan konfigürasyon
birimleri kümesi. Genellikle her bir sürüm paketi bir
veya birden fazla sürüm birimi içerecektir.
Release record
sürüm kaydı
(ITIL Service Transition) A record that defines the
content of a release. A release record has
relationships with all configuration items that are
affected by the release. Release records may be in
the configuration management system or
elsewhere in the service knowledge management
system.
(ITIL Hizmet Geçiş) Bir sürümün içeriğini tanımlayan
kayıt. Sürüm Kaydı, Sürüm tarafından etkilenen tüm
konfigürasyon birimleri ile olan İlişkileri barındırır.
Sürüm kayıtları konfigürasyon yönetim sistemi veya
hizmet bilgi yönetim sistemi içinde herhangi bir yerde
olabilir.
106
İngilizce Terim
İngilizce Tanım
3ulfil terim
Türkçe Tanım
Release unit
sürüm birimi
(ITIL Service Transition) Components of an IT
service that are normally released together. A
release unit typically includes sufficient components
to perform a useful function. For example, one
release unit could be a desktop PC, including
hardware, software, licences, documentation etc. A
different release unit may be the complete payroll
application, including IT operations procedures and
user training.
(ITIL Hizmet Geçiş) BT hizmetinin normal olarak
birlikte sürülmüş bileşenleri. Sürüm birimi, faydalı bir
fonksiyonun gerçekleştirilmesi için yeterli bileşenleri
içerir. Örneğin, bir sürüm birimi, donanım, yazılım,
lisans ve dokümantasyon dahil bir masaüstü
bilgisayar olabilir. Bir diğer farklı sürüm birimi, BT
operasyonları prosedürleri ve kullanıcı eğitimi ile
birlikte bir bordro uygulamasının tamamı olabilir.
Release window
sürüm penceresi
See change window.
Bkz. Değişiklik penceresi.
Reliability
güvenilirlilik
Design) A measure of how long an IT service or
other configuration item can perform its agreed
function without interruption. Usually measured as
MTBF or MTBSI. The term can also be used to
state how likely it is that a process, function etc. will
deliver its required outputs. See also availability.
Remediation
düzelterek iyileştirme
(ITIL Service Transition) Actions taken to recover
after a failed change or release. Remediation may
include back-out, invocation of service continuity
plans, or other actions designed to enable the
business process to continue.
Bir BT hizmetinin veya diğer bir konfigürasyon
biriminin üzerinde anlaşılan işlevini kesintisiz olarak
ne kadar süre yerine getirebildiğinin ölçümü. Genel
olarak MTBF veya MTSBI olarak ölçülür. Güvenirlilik
terimi, bir sürecin, fonksiyonun vb. İstenen çıktıları
muhtemelen ne kadar sağlayabileceğini ifade etmek
için de kullanılır.
Ayrıca bkz. Kullanılabilirlik.
(ITIL Hizmet Geçiş) Başarısız bir değişiklik veya
sürüm sonrası alınan aksiyonlar. Düzelterek
iyileştirme, iş sürecinin sürekli olmasını güvence altına
almak için tasarlanan, geri çekme, hizmet süreklilik
planlarını başlatma ve diğer aksiyonları içerebilir.
107
İngilizce Terim
İngilizce Tanım
3ulfil terim
Türkçe Tanım
Repair
onarma
(ITIL Service Operation) The replacement or
correction of a failed configuration item.
(ITIL Hizmet Operasyon) Arızalı bir konfigürasyon
biriminin yenisi ile değiştirilmesi veya onarılması
request for change
(RFC)
değişiklik için istem
(RFC)
(ITIL Service Transition) A formal proposal for a
change to be made. It includes details of the
proposed change, and may be recorded on paper
or electronically. The term is often misused to mean
a change record, or the change itself.
Request fulfilment
istemi yerine getirme
for managing the lifecycle of all service requests.
(ITIL Hizmet Geçiş) Bir Değişikliğin yapılması için
sunulan resmi öneri. Bir RFC, önerilen değişikliğin
detaylarını içerir ve kağıt veya elektronik olarak kayıt
edilebilir. RFC terimi, çoğu kez yanlışlıkla değişiklik
kaydını ve değişikliğin kendisini ifade etmek için
kullanılır.
(ITIL Hizmet Operasyon) Tüm hizmet istemlerinin
yaşam döngüsünü yönetmekten sorumlu süreç.
Request model
istem modeli
(ITIL Service Operation) A repeatable way of
dealing with a particular category of service
request. A request model defines specific agreed
steps that will be followed for a service request of
this category. Request models may be very simple,
with no requirement for authorization (e.g.
password reset), or may be more complex with
many steps that require authorization (e.g.
provision of an existing IT service). See also
request 108ulfillment.
(ITIL Hizmet Operasyon) Hizmet isteminin belirli bir
kategorisi ile ilgilenmenin tekrar eden bir şekli. İstem
modeli, bu kategorinin bir hizmet istemi için takip
edilecek belirli anlaşılmış adımları tanımlar. İstem
modelleri, onay gerektirmeyecek şekilde basit olabilir
(ör. Şifre yenileme), veya onay gerektirecek bir çok
adımı içerecek şekilde daha karmaşık olabilir (ör.
Mevcut bir BT hizmetin sağlanması)
Ayrıca bkz. istem yerine getirme
requirement
gereksinim
(ITIL Service Design) A formal statement of what is
needed – for example, a service level requirement,
a project requirement or the required deliverables
for a process. See also statement of requirements.
(ITIL Hizmet Tasarım) Neye ihtiyaç olduğunun resmi
ifadesi. Örneğin, hizmet seviye gereksinimi, proje
gereksinimi veya bir süreç için istenen teslim edilecek
çıktılar.
Ayrıca bkz. gereksinim maddeleri.
108
İngilizce Terim
İngilizce Tanım
3ulfil terim
Türkçe Tanım
resilience
dayanıklılık
(ITIL Service Design) The ability of an IT service or
other configuration item to resist failure or to
recover in a timely manner following a failure. For
example, an armoured cable will resist failure when
put under stress. See also fault tolerance.
resolution
çözümleme
(ITIL Service Operation) Action taken to repair the
root cause of an incident or problem, or to
implement a workaround. In ISO/IEC 20000,
resolution processes is the process group that
includes incident and problem management.
(ITIL Hizmet Tasarım) Bir konfigürasyon biriminin
veya BT hizmetinin arızaya karşı direnişi veya bir
arıza sonrası zamanında kurtarma yapılabilmesi
yeteneği. Örneğin, zırhlı bir kablo baskı altında
olduğunda arızaya karşı direnir.
Ayrıca bkz. hata toleransı.
(ITIL Hizmet Operasyon) Bir Vakanın veya problemin
kök nedenini onarmak veya bir geçici çözümü
uyarlamak için alınan aksiyon. ISO/IEC 20000’de
çözümleme süreçleri, vaka ve problem yönetimini
içeren süreç grubudur.
resolution processes
çözümleme süreçleri
incident and problem management.
Vaka yönetimi ve problem yönetimini içeren ISO/IEC
2000 süreç grubu
resource
kaynak
(ITIL Service Strategy) A generic term that includes
IT infrastructure, people, money or anything else
that might help to deliver an IT service. Resources
are considered to be assets of an organization. See
also capability; service asset.
(ITIL Hizmet Strateji) BT hizmetini sunmaya yardımcı
olmak için BT altyapısını, insanı, parayı veya herhangi
birşeyi içeren genel terim. Kaynaklar, bir
organizasyonun varlıkları olarak değerlendirilir.
Ayrıca bkz. kabiliyet, hizmet varlık.
response time
yanıt süresi
A measure of the time taken to complete an
operation or transaction. Used in capacity
management as a measure of IT infrastructure
performance, and in incident management as a
measure of the time taken to answer the phone, or
to start diagnosis.
Bir operasyonu veya işlemi tamamlamak için
harcanan zaman. Kapasite yönetiminde, BT
altyapısının performansını ölçmede; vaka yönetiminde
telefona yanıt verme veya tanı başlatma için harcanan
zamanı ölçmede kullanılır.
109
İngilizce Terim
İngilizce Tanım
3ulfil terim
Türkçe Tanım
responsiveness
çabuk yanıt verebilme
A measurement of the time taken to respond to
something. This could be response time of a
transaction, or the speed with which an IT service
provider responds to an incident or request for
change etc.
Bir şeye yanıt vermek için harcanan zamanın ölçümü.
Bu, bir işlemin yanıt süresi veya BT hizmet
sağlayıcının bir vakaya veya değişiklik için isteme vb.
yanıt hızı olabilir.
restoration of service
See restore.
Bkz. geri yükleme.
restore
hizmetin geri
yüklenmesi
geri yükleme
(ITIL Service Operation) Taking action to return an
IT service to the users after repair and recovery
from an incident. This is the primary objective of
incident management.
(ITIL Hizmet Operasyon) Bir vaka sonrası onarımı ve
kurtarmayı takip eden aşamada BT hizmetinin
kullanıcıların kullanımına kazandırılması için aksiyon
alma. Bu vaka yönetiminin öncelikli amacıdır.
retire
emekliye sevk etme
(ITIL Service Transition) Permanent removal of an
IT service, or other configuration item, from the live
environment. Being retired is a stage in the lifecycle
of many configuration items.
(ITIL Hizmet Geçiş) BT hizmetini veya diğer
konfigürasyon birimini canlı ortamdan kalıcı olarak
kaldırma. Emekliye sevk etme, birçok konfigürasyon
biriminin yaşam döngüsünde bir aşamadır.
return on assets
(ROA)
varlıkların geri dönüşü
(ROA)
(ITIL Service Strategy) A measurement of the
profitability of a business unit or organization.
Return on assets is calculated by dividing the
annual net income by the total value of assets. See
also return on investment.
(ITIL Hizmet Strateji) Bir iş birimi veya organizasyonun
karlılık ölçümü. Varlıkların geri dönüşü, yıllık net
gelirin varlıkların toplam değerine bölünmesi ile
hesaplanır.
Ayrıca bkz. yatırımın geri dönüşü
110
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
return on investment
(ROI)
yatırımın geri dönüşü
(ROI)
Strategy) A measurement of the expected benefit of
an investment. In the simplest sense, it is the net
profit of an investment divided by the net worth of
the assets invested. See also net present value;
value on investment.
(ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) (ITIL Hizmet Strateji)
Bir yatırımdan arzu edilen faydanın ölçümü. En basit
anlamda bir yatırımın net karının yatırım yapılan
varlıkların net değerine bölünmesidir.
Ayrıca bkz. Net bugünkü değer, yatırım değeri.
return to normal
normal duruma geri
dönüş
(ITIL Service Design) The phase of an IT service
continuity plan during which full normal operations
are resumed. For example, if an alternative data
centre has been in use, then this phase will bring
the primary data centre back into operation, and
restore the ability to invoke IT service continuity
plans again.
(ITIL Hizmet Tasarım) BT hizmet süreklilik planının
tüm normal operasyonların yeniden başlatıldığı fazı.
Örneğin, şayet bir yardımcı veri merkezi kullanımda
ise bu faz birincil veri merkezini tekrar devreye
sokacak ve BT hizmet süreklilik planlarını başlatma
şartlarını eski durumuna getirecektir.
review
gözden geçirme
An evaluation of a change, problem, process,
project etc. Reviews are typically carried out at
predefined points in the lifecycle, and especially
after closure. The purpose of a review is to ensure
that all deliverables have been provided, and to
identify opportunities for improvement. See also
change evaluation; post-implementation review.
rights
haklar
(ITIL Service Operation) Entitlements, or
permissions, granted to a user or role – for
example, the right to modify particular data, or to
authorize a change.
Bir değişikliğin, problemin, sürecin, projenin vb.
değerlendirmesi. Gözden geçirmeler, yaşam
döngüsünün önceden tanımlı bir noktasında özellikle
kapanış sonrası gerçekleştirilir. Gözden geçirmenin
amacı, tüm teslim edilecek çıktıların sağlandığını
garanti etmek ve iyileştirme için fırsatları
tanımlamaktır.
Ayrıca bkz. değişiklik değerlendirme, uygulama
sonrası gözden geçirme.
(ITIL Hizmet Operasyon) Bir kullanıcıya veya role
verilmiş yetkiler ve izinler. Örneğin, belirli bir veriyi
değiştirme hakkı veya değişikliği onaylama hakkı.
111
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
risk
risk
A possible event that could cause harm or loss, or
affect the ability to achieve objectives. A risk is
measured by the probability of a threat, the
vulnerability of the asset to that threat, and the
impact it would have if it occurred. Risk can also be
defined as uncertainty of outcome, and can be
used in the context of measuring the probability of
positive outcomes as well as negative outcomes.
Hasar veya zarara neden olabilecek veya amaçları
başarma kabiliyetini etkileyebilecek olası bir olay. Bir
risk, bir tehdidin olasılığı, bu tehdide karşı varlığın
zafiyeti ve oluşur ise sahip olacağı etki ile ölçülür.
Riski, nihai çıktının belirsizliği olarak tanımlanabilir; ve
negatif çıktıların yanında pozitif çıktıların ölçülmesi
kapsamında kullanılabilir.
risk assessment
risk değerlendirme
The initial steps of risk management: analysing the
value of assets to the business, identifying threats
to those assets, and evaluating how vulnerable
each asset is to those threats. Risk assessment
can be quantitative (based on numerical data) or
qualitative.
Risk yönetiminin başlangıç adımları: varlıkların işe
olan değerini analiz etme, bu varlıklara olan tehditleri
tanımlama ve bu tehditlere her varlığın ne kadar
zafiyeti olduğunu değerlendirme. Risk değerlendirme
niceliksel (sayısal verilere dayalı) veya niteliksel
olabilir.
risk management
risk yönetimi
The process responsible for identifying, assessing
and controlling risks. Risk management is also
sometimes used to refer to the second part of the
overall process after risks have been identified and
assessed, as in ‘risk assessment and
management’. This process is not described in
detail within the core ITIL publications. See also
risk assessment.
Risklerin belirlenmesi, değerlendirilmesi ve kontrol
edilmesinden sorumlu süreç. Risk yönetimi bazen,
tüm sürecin, risklerin belirlenmesi ve
değerlendirilmesinden sonraki ikinci kısmı için de
kullanılır “risk değerlendirmesi ve yönetimi” gibi.
Bu süreç ITIL yayınları içerisinde detaylı bir şekilde
Ayrıca bkz. risk değerlendirme.
112
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
role
rol
A set of responsibilities, activities and authorities
assigned to a person or team. A role is defined in a
process or function. One person or team may have
multiple roles – for example, the roles of
configuration manager and change manager may
be carried out by a single person. Role is also used
to describe the purpose of something or what it is
used for.
Bir kişiye veya takıma atanmış sorumluluklar,
aktiviteler ve yetkiler kümesi. Rol, bir süreçte veya
fonksiyonda tanımlanır. Bir kişi veya takımın birçok
rolü olabilir. Örneğin, konfigürasyon yöneticisi ve
değişiklik yöneticisi rolleri tek bir kişi tarafından
yürütülebilir. Rol, bir amacı tanımlamak veya bir şeyin
ne için kullanıldığı tanımlamak içinde kullanılır.
root cause
kök neden
(ITIL Service Operation) The underlying or original
cause of an incident or problem.
(ITIL Hizmet Operasyon) Bir vakanın veya problemin
altında yatan veya asıl neden.
root cause analysis
(RCA)
kök neden analizi
(RCA)
(ITIL Service Operation) An activity that identifies
the root cause of an incident or problem. Root
cause analysis typically concentrates on IT
infrastructure failures. See also service failure
analysis.
(ITIL Hizmet Operasyon) Bir vakanın veya problemin
kök nedenini tanımlayan aktivite. Kök neden analizi
genelde BT altyapı arızaları üzerine yoğunlaşır.
Ayrıca bkz. hizmet arıza analizi.
running costs
işletme maliyetleri
See operational costs.
Bkz. operasyonel maliyetler
Sarbanes-Oxley
(SOX)
Sarbanes-Oxley
(SOX)
US law that regulates financial practice and
corporate governance.
Finansal pratikleri ve kurumsal yönetişimi düzenleyen
ADB kanunu.
scalability
ölçeklenebilirlik
The ability of an IT service, process, configuration
item etc. to perform its agreed function when the
workload or scope changes.
İş yükü veya kapsam değiştiğinde BT hizmetinin,
sürecin, konfigürasyon biriminin vb. anlaşılmış
fonksiyonlarını yerine getirebilme yeteneğidir.
113
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
scope
kapsam
The boundary or extent to which a process,
procedure, certification, contract etc. applies. For
example, the scope of change management may
include all live IT services and related configuration
items; the scope of an ISO/IEC 20000 certificate
may include all IT services delivered out of a
named data centre.
Bir sürece, prosedüre, sertifikasyona, kontrata vb.
uygulanan sınır veya genişletme. Örneğin, değişiklik
yönetimi kapsamı, kullanılan tüm BT hizmetlerini ve
ilişkili konfigürasyon birimlerini içerir; ISO/IEC 20000
sertifikası belli bir veri merkezi tarafından sunulan tüm
BT hizmetlerini içerebilir.
second-line support
ikinci-seviye destek
(ITIL Service Operation) The second level in a
resolution of incidents and investigation of
problems. Each level contains more specialist
skills, or has more time or other resources.
ve problemlerin incelenmesine katılan destek grupları
hiyerarşisinde ikinci seviye. Her bir seviye daha fazla
uzmanlık becerisi veya daha fazla zaman veya diğer
kaynakları bulundurur.
security
güvenlik
See information security management.
Ayrıca bkz. bilgi güvenliği yönetimi
security management
güvenlik yönetimi
See information security management.
Ayrıca bkz. bilgi güvenliği yönetimi
security management
information system
(SMIS)
güvenlik yönetimi bilgi
sistemleri (SMIS)
information that is used to support information
security management. The security management
information system is part of the information
security management system. See also service
(ITIL Hizmet Tasarım) Bilgi güvenliği yönetimini
destekleme amacı ile kullanılan her türlü veri ve
bilginin yönetimi için kullanılana araç. Güvenlik
yönetimi bilgi sistemleri aynı zamanda güvenlik
yönetiminin bir parçasıdır.
Ayrıca bkz. hizmet bilgi yönetim sistemi.
114
İngilizce Terim
İngilizce Tanım
3ulfil terim
Türkçe Tanım
security policy
güvenlik politikası
See information security policy.
Bkz. bilgi güvenlik politikası
separation of
concerns (SoC)
ilgilerin ayrılığı (SoC)
An approach to designing a solution or IT service
that divides the problem into pieces that can be
solved independently. This approach separates
what is to be done from how it is to be done.
Çözümün veya BT hizmetinin tasarlanmasında,
sorunu bağımsız olarak çözülebilecek parçalara
ayırma yaklaşımı. Bu yaklaşım, “nasıl” yapıldığını “ne”
ile yapıldığından ayırır.
server
sunucu
(ITIL Service Operation) A computer that is
connected to a network and provides software
functions that are used by other computers.
(ITIL Hizmet Operasyon) Bir ağa bağlı olarak, yazılım
fonksiyonelliğinin diğer bilgisayarlar tarafından
kullanımına olanak sağlayan bilgisayar.
service
hizmet
A means of delivering value to customers by
facilitating outcomes customers want to achieve
without the ownership of specific costs and risks.
The term ‘service’ is sometimes used as a synonym
for core service, IT service or service package. See
also utility; warranty.
Müşterilere, ulaşmak istedikleri nihai çıktıları, belirli
maliyet ve riskleri üstlenmeksizin sağlayan bir değer
yaratma aracıdır.
Hizmet, bazen ana hizmet, BT hizmeti veya hizmet
paketi ile eş anlamlı olarak kullanabilir.
Ayrıca bkz. fayda, garanti
service acceptance
criteria (SAC)
hizmet kabul kriteri
(SAC)
(ITIL Service Transition) A set of criteria used to
ensure that an IT service meets its functionality and
quality requirements and that the IT service
provider is ready to operate the new IT service
when it has been deployed. See also acceptance.
(ITIL Hizmet Geçiş) BT hizmetinin işlevselliğinin ve
kalite gereksinimlerinin karşılaması ve; BT hizmet
sağlayıcının konuşlandırıldığında yeni bir BT hizmetini
işletmek için hazır olmasını garanti etmek için
kullanılan kriterler kümesi.
Ayrıca bkz. kabul.
115
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
service analytics
hizmet analitikleri
(ITIL Service Strategy) A technique used in the
assessment of the business impact of incidents.
Service analytics models the dependencies
between configuration items, and the dependencies
of IT services on configuration items.
(ITIL Hizmet Strateji) Vakaların iş etkilerini
değerlendirmede kullanılan teknik. Hizmet analitikleri,
konfigürasyon birimleri arasındaki bağımlılıkları ve BT
hizmetlerinin konfigürasyon birimlerine olan
bağımlılıklarını modeller.
service asset
hizmet varlığı
Any resource or capability of a service provider.
See also asset.
service asset and
configuration
management (SACM)
hizmet varlık ve
konfigürasyon
yönetimi (SACM)
for ensuring that the assets required to deliver
services are properly controlled, and that accurate
and reliable information about those assets is
available when and where it is needed. This
information includes details of how the assets have
been configured and the relationships between
assets. See also configuration management
system.
Bir hizmet sağlayıcının herhangi bir kabiliyeti veya
kaynağı.
Ayrıca bkz. varlık.
(ITIL Hizmet Geçiş) Hizmetin sunulması için gerekli
olan varlıkların düzgün kontrol edildiğini ve bu
varlıklara ait bilgilerin kesin ve güvenilir bilgilerin
gerektiği yerde ve zamanda kullanılabilirliğini güvence
altına almaktan sorumlu süreç. Bu bilgi, varlıkların
nasıl yapılandırıldığının ve varlıkların arasındaki
ilişkilerinin detaylarını içerir.
Ayrıca bkz. konfigürasyon yönetim sistemi.
service capacity
management (SCM)
hizmet kapasite
yönetimi (SCM)
Design) The sub-process of capacity management
responsible for understanding the performance and
capacity of IT services. Information on the
resources used by each IT service and the pattern
of usage over time are collected, recorded and
analysed for use in the capacity plan. See also
business capacity management; component
capacity management.
BT hizmetlerinin performansını ve kapasitesini
anlamaktan sorumlu alt süreç. Her bir BT hizmeti
tarafından kullanılan kaynaklar ve zaman içerisinde
oluşan kullanım örüntüsü toplanır, kayıt edilir ve
kapasite planında kullanmak üzere analiz edilir.
Ayrıca bkz. iş kapasite yönetimi, bileşen kapasite
yönetimi.
116
İngilizce Terim
İngilizce Tanım
3ulfil terim
Türkçe Tanım
service catalogue
hizmet kataloğu
database or structured document with information
about all live IT services, including those available
for deployment. The service catalogue is part of the
service portfolio and contains information about two
types of IT service: customer-facing services that
are visible to the business; and supporting services
required by the service provider to deliver
customer-facing services. See also customer
agreement portfolio; service catalogue
management.
(ITIL Hizmet Tasarım) (ITIL Hizmet Strateji)
Konuşlandırmaya uygun olanlar dahil, bütün canlı BT
hizmetlerinin bilgilerini barındıran bir veritabanı veya
yapısal dokümandır. Hizmet kataloğu, hizmet
portföyünün bir parçasıdır ve iki tip BT hizmeti
hakkında bilgiyi barındırır: iş tarafından görülebilir
müşteriye-dönük hizmetler; ve hizmet sağlayıcının
müşteriye-dönük hizmetleri sunabilmesi için gerekli
olan destekleyici hizmetler.
Ayrıca bkz. müşteri anlaşma portföyü; hizmet katalog
yönetimi.
service catalogue
management
hizmet katalog
yönetimi
providing and maintaining the service catalogue
and for ensuring that it is available to those who are
authorized to access it.
(ITIL Hizmet Tasarım) Hizmet Kataloğunun,
sağlanmasından ve sürdürülmesinden ve
yetkilendirilmiş kişilerin erişiminin güvence altına
alınmasından sorumlu süreçtir.
service change
hizmet değişiklik
See change.
Bkz. değişiklik
117
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
service charter
hizmet beratı
document that contains details of a new or changed
service. New service introductions and significant
service changes are documented in a charter and
authorized by service portfolio management.
Service charters are passed to the service design
lifecycle stage where a new or modified service
design package will be created. The term charter is
also used to describe the act of authorizing the
work required by each stage of the service lifecycle
with respect to the new or changed service. See
also change proposal; service portfolio; service
catalogue.
(ITIL Hizmet Tasarım) (ITIL Hizmet Strateji) Yeni veya
değişen bir hizmetin detayların barından bir
dokümandır. Yeni bir hizmetin takdimi ve belirgin
hizmet değişiklikleri bir berat içinde dokümante edilir
ve hizmet portföy yönetimi tarafından yetkilendirilir.
Hizmet beratları, yeni veya değişmiş hizmet tasarım
paketlerinin oluşturulacağı hizmet tasarım yaşam
döngüsü aşamasına geçirilir. Berat terimi, yeni ve
değişen bir hizmetin, hizmet yaşam döngüsündeki her
bir aşamada gerekli olan yetkilendirme aktivitesini
tanımlamak için de kullanılır.
Ayrıca bkz. değişiklik teklifi, hizmet portföyü, hizmet
kataloğu.
service continuity
management
service contract
hizmet süreklilik
yönetimi
hizmet kontratı
See IT service continuity management.
Bkz. BT hizmet süreklilik yönetimi.
(ITIL Service Strategy) A contract to deliver one or
more IT services. The term is also used to mean
any agreement to deliver IT services, whether this
is a legal contract or a service level agreement.
See also customer agreement portfolio.
(ITIL Hizmet Strateji) Bir veya daha fazla BT hizmetini
sunmak için hazırlanan kontrat. Hizmet kontratı, ister
yasal bir kontrat olsun, ister bir hizmet seviye
anlaşması olsun BT hizmetlerini sunmak için
kullanılan her türlü kontratı ifade etmek için de
kullanılır.
Ayrıca bkz. müşteri anlaşma portföyü
service culture
hizmet kültürü
A customer-oriented culture. The major objectives
of a service culture are customer satisfaction and
helping customers to achieve their business
objectives.
Müşteri odaklı olmayı esas alan kültür. Hizmet
Kültürünün en büyük amacı, müşteri memnuniyetini
sağlamak ve iş amaçlarını başarmaları için
müşterilere yardımcı olmaktır.
118
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
service design
hizmet tasarım
(ITIL Service Design) A stage in the lifecycle of a
service. Service design includes the design of the
services, governing practices, processes and
policies required to realize the service provider’s
strategy and to facilitate the introduction of services
into supported environments. Service design
includes the following processes: design
coordination, service catalogue management,
service level management, availability
management, capacity management, IT service
continuity management, information security
management, and supplier management. Although
these processes are associated with service
design, most processes have activities that take
place across multiple stages of the service lifecycle.
See also design.
(ITIL Hizmet Tasarım) Hizmet yaşam döngüsünde bir
aşamadır. Hizmet tasarımı, hizmet sağlayıcının
stratejisini gerçekleştirme ve hizmetlerin desteklenen
ortamlara takdim edilmesine olanak sağlamak için
gerekli olan hizmetlerin tasarımını, yönetişim
pratiklerini, süreçleri ve politikaları barındırır. Hizmet
tasarım koordinasyonu, hizmet katalog yönetimi,
hizmet seviye yönetimi, kullanılabilirlik yönetimi,
kapasite yönetimi, BT hizmet süreklilik yönetimi, bilgi
güvenliği yönetimi, tedarikçi yönetimi süreçlerini içerir.
Bu süreçler hizmet tasarımı ile ilişkili olmasına
rağmen, çoğu sürecin hizmet yaşam döngüsünün
çeşitli aşamaları boyunca gerçekleşen aktiviteleri
vardır.
Ayrıca bkz. tasarım.
service design
package (SDP)
hizmet tasarım paketi
(SDP)
(ITIL Service Design) Document(s) defining all
aspects of an IT service and its requirements
through each stage of its lifecycle. A service design
package is produced for each new IT service, major
change or IT service retirement.
service desk
hizmet masası
(ITIL Service Operation) The single point of contact
between the service provider and the users. A
typical service desk manages incidents and service
requests, and also handles communication with the
users.
(ITIL Hizmet Tasarım) Yaşam döngüsünün her bir
aşaması boyunca BT hizmetinin ve gereksinimlerinin
tüm yönlerini tanımlayan doküman(lar). Hizmet
tasarım paketi, her yeni BT hizmeti için, majör
değişiklik veya BT hizmetini tedavülden kaldırma için
üretilir.
(ITIL Hizmet Operasyon) Hizmet sağlayıcı ile
kullanıcılar arasındaki tek temas noktası. Hizmet
masası, vakaları ve hizmet istemlerini yönetir ve
kullanıcılar ile iletişimi sağlar.
119
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
service failure
analysis (SFA)
hizmet arıza analizi
(SFA)
(ITIL Service Design) A technique that identifies
underlying causes of one or more IT service
interruptions. Service failure analysis identifies
opportunities to improve the IT service provider’s
processes and tools, and not just the IT
infrastructure. It is a time-constrained, project-like
activity, rather than an ongoing process of analysis.
(ITIL Hizmet Tasarım) Bir veya daha fazla BT hizmeti
kesintisinin altında yatan nedenin tanımlanması için
kullanılan teknik. Hizmet arıza analizi (SFA), sadece
BT altyapısı için değil BT hizmet sağlayıcının süreçleri
ve araçları için de iyileştirme fırsatlarını tanımlar.
Hizmet arıza analizi (SFA), süregiden bir analiz
sürecinden çok zaman kısıtlı proje benzeri aktivitedir.
service hours
hizmet saatleri
(ITIL Service Design) An agreed time period when
a particular IT service should be available. For
example, ‘Monday–Friday 08:00 to 17:00 except
public holidays’. Service hours should be defined in
a service level agreement.
Belirli bir BT hizmetinin kullanılabilir olması için
anlaşılmış zaman dilimi. Örneğin, “Pazartesi-Cuma
08:00 – 17:00, tatil günleri hariç”. Hizmet saatleri,
hizmet seviye anlaşmasında tanımlanabilir.
service improvement
plan (SIP)
hizmet iyileştirme
planı (SIP)
(ITIL Continual Service Improvement) A formal plan
to implement improvements to a process or IT
service.
(ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) Bir süreci veya BT
hizmeti ile ilgili iyileştirmeleri uyarlamak için hazırlanan
resmi plan.
120
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
service knowledge
management system
(SKMS)
hizmet bilgi yönetim
sistemi (SKMS)
(ITIL Service Transition) A set of tools and
databases that is used to manage knowledge,
information and data. The service knowledge
management system includes the configuration
management system, as well as other databases
and information systems. The service knowledge
management system includes tools for collecting,
storing, managing, updating, analysing and
presenting all the knowledge, information and data
that an IT service provider will need to manage the
full lifecycle of IT services. See also knowledge
management.
(ITIL Hizmet Geçiş) Bilgi ve enformasyonu yönetmek
için kullanılan araç ve veritabanı takımı. Hizmet bilgi
yönetim sistemi (SKMS), diğer araçlara ve
veritabanlarına ek konfigürasyon yönetim sistemini de
içerir. Hizmet bilgi yönetim sistemi (SKMS), bir BT
hizmet sağlayıcının BT hizmetlerinin tüm yaşam
döngüsünü yönetmek için ihtiyaç duyulan tüm bilgileri
saklar, yönetir, günceller ve sunar.
Ayrıca bkz. bilgi yönetimi.
service level
hizmet seviyesi
Measured and reported achievement against one
or more service level targets. The term is
sometimes used informally to mean service level
target.
Bir veya daha fazla hizmet seviye hedeflerine karşı
ölçülen ve raporlanan başarı. Hizmet seviyesi terimi,
bazen konuşma dilinde hizmet seviye hedefini ifade
etmek için de kullanılır.
service level
agreement (SLA)
hizmet seviye
anlaşması (SLA)
Design) An agreement between an IT service
provider and a customer. A service level agreement
describes the IT service, documents service level
targets, and specifies the responsibilities of the IT
service provider and the customer. A single
agreement may cover multiple IT services or
multiple customers. See also operational level
agreement.
Bir BT hizmet sağlayıcı ile müşteri arasındaki
anlaşma. Hizmet seviye anlaşması (SLA), BT
hizmetini tanımlar, hizmet seviye hedeflerini belgeler
ve BT hizmet sağlayıcının ve müşterinin
sorumluluklarını tanımlar. Tek bir hizmet seviye
anlaşması (SLA) birçok BT hizmetini veya birçok
müşteriyi kapsayabilir.
Ayrıca bkz. operasyonel hizmet anlaşması.
121
İngilizce Terim
İngilizce Tanım
3ulfil terim
Türkçe Tanım
service level
management (SLM)
hizmet seviye
yönetimi (SLM)
negotiating achievable service level agreements
and ensuring that these are met. It is responsible
for ensuring that all IT service management
processes, operational level agreements and
underpinning contracts are appropriate for the
agreed service level targets. Service level
management monitors and reports on service
levels, holds regular service reviews with
customers, and identifies required improvements.
(ITIL Hizmet Tasarım) Hizmet seviye anlaşmalarını
müzakere etmekten ve karşılanmalarını garanti
etmekten sorumlu süreç. SLM, tüm BT hizmet yönetim
süreçlerinin, operasyonel hizmet anlaşmalarının ve
destekleyici kontratların üzerinde anlaşılan hizmet
seviye hedeflerine uygunluğunu garanti etmekten de
sorumludur. SLM, hizmet seviyelerini izler ve raporlar
ve düzenli olarak müşteri ile gözden geçirilmesi,
gerekli iyileştirmelerin tanımlanması aktivitelerini
yürütür.
service level package
(SLP)
service level
requirement (SLR)
hizmet seviye paketi
(SLP)
hizmet seviye
gereksinimi (SLR)
See service option.
Bkz. hizmet opsiyonu
Design) A customer requirement for an aspect of
an IT service. Service level requirements are based
on business objectives and used to negotiate
agreed service level targets.
Bir BT hizmet açısından bir müşteri gereksinimi.
Hizmet seviye gereksinimi (SLR), iş amaçlarına
dayanır ve anlaşılan hizmet seviye hedefleri üzerinde
müzakere sağlamak için kullanılır.
service level target
hizmet seviye hedefi
Design) A commitment that is documented in a
service level agreement. Service level targets are
based on service level requirements, and are
needed to ensure that the IT service is able to meet
business objectives. They should be SMART, and
are usually based on key performance indicators.
Hizmet seviye anlaşması ile belgelenen sorumluluk.
Hizmet seviye hedefleri, hizmet seviye
gereksinimlerini esas alırlar. Hizmet seviye
hedeflerine BT hizmetinin amaç için uygun olarak
tasarlandığının güvencesini sağlamak için ihtiyaç
duyulur. Hizmet seviye hedefleri SMART olmalıdır.
Hizmet seviye hedefleri, genel olarak anahtar
performans göstergelerine (KPI) dayanır.
122
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
service lifecycle
hizmet yaşam
döngüsü
An approach to IT service management that
emphasizes the importance of coordination and
control across the various functions, processes and
systems necessary to manage the full lifecycle of IT
services. The service lifecycle approach considers
the strategy, design, transition, operation and
continual improvement of IT services. Also known
as service management lifecycle.
BT hizmetlerinin tüm yaşam döngüsünü yönetmek için
gerekli olan, birçok fonksiyon, süreç ve sistemin
koordinasyon ve kontrolünün önemini vurgulayan BT
hizmet yönetimi yaklaşımı. BT hizmet yönetimi
yaklaşımı BT hizmetlerinin strateji, tasarım, geçiş,
operasyon ve sürekli iyileştirmelerini dikkate alır. Aynı
zamanda hizmet yönetimi yaşam döngüsü olarak da
bilinir.
service maintenance
objective (SMO)
hizmet bakım amacı
(SMO)
(ITIL Service Operation) The expected time that a
configuration item will be unavailable due to
planned maintenance activity.
(ITIL Hizmet Operasyon) Planlanmış bakım aktivitesi
sebebiyle konfigürasyon biriminin müsait olmaması
beklenen zaman.
service management
hizmet yönetimi
service management
lifecycle
service manager
hizmet yönetimi
yaşam döngüsü
hizmet yöneticisi
A set of specialized organizational capabilities for
providing value to customers in the form of
services.
See service lifecycle.
Hizmet yönetimi, müşterilere hizmetler biçiminde
değer sunmak için uzmanlaşmış organizasyonel
kabiliyetler bütünüdür.
Bkz. hizmet yaşam döngüsü
A generic term for any manager within the service
provider. Most commonly used to refer to a
business relationship manager, a process manager
or a senior manager with responsibility for IT
services overall.
Hizmet sağlayıcı bünyesindeki herhangi bir yönetici
için kullanılan genel terim. Çoğunlukla iş ilişki
yöneticisini, süreç yöneticisini, müşteri yöneticisini
veya tüm BT hizmetlerinden sorumlu üst düzey
yöneticiyi işaret etmek için kullanılır.
123
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
service model
hizmet modeli
(ITIL Service Strategy) A model that shows how
service assets interact with customer assets to
create value. Service models describe the structure
of a service (how the configuration items fit
together) and the dynamics of the service
(activities, flow of resources and interactions). A
service model can be used as a template or
blueprint for multiple services.
(ITIL Hizmet Strateji) Hizmet varlıklarının değer
yaratması için müşteri varlıkları ile etkileşimini gösterir
model. Hizmet modelleri bir hizmet yapısını
(yapılandırma öğelerinin nasıl bir araya geldiğini) ve
hizmet dinamiklerini (aktivite, kaynakların akışı ve
etkileşim) açıklar. Bir hizmet modeli birden fazla
hizmet için bir şablon veya şema olarak kullanılabilir.
service operation
hizmet operasyon
(ITIL Service Operation) A stage in the lifecycle of a
service. Service operation coordinates and carries
out the activities and processes required to deliver
and manage services at agreed levels to business
users and customers. Service operation also
manages the technology that is used to deliver and
support services. Service operation includes the
following processes: event management, incident
management, request fulfilment, problem
management, and access management. Service
operation also includes the following functions:
service desk, technical management, IT operations
management, and application management.
Although these processes and functions are
associated with service operation, most processes
and functions have activities that take place across
multiple stages of the service lifecycle. See also
operation.
(ITIL Hizmet Operasyon) BT hizmetinin yaşam
döngüsünde bir aşama. Hizmet operasyon
hizmetlerin, iş kullanıcılarına ve müşterilere anlaşılan
seviyelerde sunulmasını ve yönetilmesini sağlayan
aktivite ve süreçleri koordine eder ve yürütür. Hizmet
operasyon aynı zamanda hizmetlerin sunulmasında
ve desteklenmesinde kullanılan teknolojileri de
yönetir. Hizmet operasyon aşağıdaki süreçleri içerir:
olay yönetimi, vaka yönetimi istem yerine getirme,
problem yönetimi, erişim yönetimi. hizmet operasyon
ayrıca aşağıdaki fonksiyonları içerir: hizmet masası,
teknik yönetim, BT operasyonları yönetimi, uygulama
yönetimi. Bu süreçler ve fonksiyonlar hizmet
operasyon ile ilişkili olmasına rağmen, çoğunun
hizmet yaşam döngüsünün birçok aşamasında
gerçekleşen aktiviteleri vardır.
Ayrıca bkz. operasyon.
124
İngilizce Terim
İngilizce Tanım
3ulfil terim
Türkçe Tanım
service option
hizmet seçenekleri
choice of utility and warranty offered to customers
by a core service or service package. Service
options are sometimes referred to as service level
packages.
(ITIL Hizmet Tasarım) (ITIL Hizmet Strateji) Ana
hizmet veya hizmet paketi ile müşteriye sunulan
garanti ve fayda seçenekleri. Hizmet seçenekleri
bazen hizmet seviye paketleri (SLP) olarak da
adlandırılır.
service owner
hizmet sahibi
(ITIL Service Strategy) A role responsible for
managing one or more services throughout their
entire lifecycle. Service owners are instrumental in
the development of service strategy and are
responsible for the content of the service portfolio.
See also business relationship management.
(ITIL Hizmet Strateji) Bir ya da birden çok sayıda
hizmetin, tüm yaşam döngüsü boyunca yönetiminden
sorumlu rol. Hizmet sahipleri, hizmet stratejisinin
yaratılmasında etkilidirler ve hizmet portföyünün
içeriğinden sorumludurlar.
Ayrıca bkz. iş ilişki yönetim
service package
hizmet paketi
(ITIL Service Strategy) Two or more services that
have been combined to offer a solution to a specific
type of customer need or to underpin specific
business outcomes. A service package can consist
of a combination of core services, enabling services
and enhancing services. A service package
provides a specific level of utility and warranty.
Customers may be offered a choice of utility and
warranty through one or more service options. See
also IT service.
(ITIL Hizmet Strateji) Belirli bir müşteri ihtiyacını
karşılamayacak çözüm üretmek ya da özel bir iş
çıktısını desteklemek amacıyla, iki veya daha fazla
hizmetin birleştirilmesi. Hizmet paketi, ana hizmet,
gerçekleyen hizmet ve zenginleştirici hizmetlerin
birleşmesinden oluşabilir. Hizmet paketi özel seviyede
bir fayda ve garanti sağlar. Müşterilere hizmet
seçenekleri aracılığıyla değişik fayda ve garanti
seviyesi seçenekleri sunulabilir.
Bkz. BT hizmeti
125
İngilizce Terim
İngilizce Tanım
3ulfil terim
service pipeline
hizmet oluşturma hattı
document listing all IT services that are under
consideration or development, but are not yet
available to customers. The service pipeline
provides a business view of possible future IT
services and is part of the service portfolio that is
not normally published to customers.
service portfolio
hizmet portföyü
(ITIL Service Strategy) The complete set of
services that is managed by a service provider. The
service portfolio is used to manage the entire
lifecycle of all services, and includes three
categories: service pipeline (proposed or in
development), service catalogue (live or available
for deployment), and retired services. See also
customer agreement portfolio; service portfolio
management.
service portfolio
management (SPM)
hizmet portföy
yönetimi (SPM)
managing the service portfolio. Service portfolio
management ensures that the service provider has
the right mix of services to meet required business
outcomes at an appropriate level of investment.
Service portfolio management considers services in
terms of the business value that they provide.
Türkçe Tanım
(ITIL Hizmet Strateji) Düşünülmekte veya geliştirme
aşamasında olan ama henüz müşteriler için
kullanılabilir olmayan tüm BT hizmetlerini listeleyen
veritabanı veya yapılandırılmış doküman. Hizmet
portföyünün normal olarak müşterilere
yayımlanmayan kısmını oluşturan hizmet oluşturma
hattı gelecekteki olası BT hizmetlerinin iş görünümünü
sağlar.
(ITIL Hizmet Strateji) Hizmet sağlayıcı tarafından
yönetilen hizmetlerin bütünü. Hizmet portföyü tüm
hizmetlerin yaşam döngüsünün tamamını yönetmek
için kullanılır. Üç kategoriyi içerir: hizmet oluşturma
hattı (teklif edilen veya geliştirme durumunda); hizmet
kataloğu (canlı veya konuşlandırma için uygun) ve
emekliye sevk edilen hizmetler.
Ayrıca bkz. hizmet portföy yönetimi, kontrat portföyü.
(ITIL Hizmet Strateji) Hizmet portföyünü yönetmekten
sorumlu süreç. Hizmet portföy yönetimi, hizmet
sağlayıcının gerekli iş ihtiyaçlarını karşılamak için
uygun seviyede yatırımla doğru hizmet karışımına
sahip olmasını güvence altına alır. Hizmet portföy
yönetimi hizmetleri yarattıkları iş değeri çerçevesinde
değerlendirir.
126
İngilizce Terim
İngilizce Tanım
3ulfil terim
Türkçe Tanım
service potential
hizmet potansiyeli
(ITIL Service Strategy) The total possible value of
the overall capabilities and resources of the IT
service provider.
(ITIL Hizmet Strateji) BT hizmet sağlayıcının tüm
kabiliyetlerinin ve kaynaklarının olası toplam değeri.
service provider
hizmet sağlayıcı
(ITIL Service Strategy) An organization supplying
services to one or more internal customers or
external customers. Service provider is often used
as an abbreviation for IT service provider. See also
Type I service provider; Type II service provider;
Type III service provider.
(ITIL Hizmet Strateji) Bir veya daha fazla iç müşteriye
veya dış müşteriye hizmet(ler) sağlayan
organizasyon. Hizmet sağlayıcı, çoğunlukla BT hizmet
sağlayıcının kısaltması olarak kullanılır.
Ayrıca bkz. Tip I hizmet sağlayıcı, Tip II hizmet
sağlayıcı, Tip III hizmet sağlayıcı.
service provider
interface (SPI)
hizmet sağlayıcı
arayüzü (SPI)
(ITIL Service Strategy) An interface between the IT
service provider and a user, customer, business
process or supplier. Analysis of service provider
interfaces helps to coordinate end-to-end
management of IT services.
(ITIL Hizmet Strateji) BT hizmet sağlayıcı ile bir
kullanıcı, müşteri, iş süreci veya sağlayıcı arasındaki
arayüz. Hizmet sağlayıcı arayüzlerinin analizi, BT
hizmetlerinin uçtan uca yönetiminin koordine
edilmesine yardımcı olur.
service reporting
hizmet raporlama
(ITIL Continual Service Improvement) Activities that
produce and deliver reports of achievement and
trends against service levels. The format, content
and frequency of reports should be agreed with
customers.
(ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) Hizmet seviyelerine
karşı başarının veya trendlerin raporlarını üretmekten
ve sunmaktan sorumlu süreç. Hizmet raporlama,
raporların biçimi, içeriği ve sıklığı için müşteriler ile
anlaşmalıdır.
127
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
service request
hizmet istemi
(ITIL Service Operation) A formal request from a
user for something to be provided – for example, a
request for information or advice; to reset a
password; or to install a workstation for a new user.
Service requests are managed by the request
fulfilment process, usually in conjunction with the
service desk. Service requests may be linked to a
request for change as part of fulfilling the request.
(ITIL Hizmet Operasyon) Bir kullanıcının bir şeyin
sağlanması için yaptığı resmi istem. Örneğin, bilgi
veya tavsiye; şifre yenileme; yeni bir kullanıcı için
bilgisayar kurulumu istemi. Hizmet istemleri, genelde
hizmet masası ile birlikte istem yerine getirme süreci
tarafından yönetilir. Bir hizmet istemi, yerine
getirmenin parçası olarak bir değişik için istemle
ilişkilendirilebilir.
service sourcing
hizmet kaynak
kullanımı
(ITIL Service Strategy) The strategy and approach
for deciding whether to provide a service internally,
to outsource it to an external service provider, or to
combine the two approaches. Service sourcing also
means the execution of this strategy. See also
insourcing; internal service provider; outsourcing.
(ITIL Hizmet Strateji) Bir hizmet‘in içsel kaynaklarla mı
sağlanacağı veya bir dış hizmet sağlayıcıdan dış
kaynak olarak mı kullanılacağı ya da her iki
yaklaşımın kombine mi edileceği hakkında karar
verme stratejisi veya yaklaşımı. Hizmet kaynak
kullanımı aynı zamanda bu stratejinin yürütülmesini de
ifade eder.
Ayrıca bkz. içsel kaynak kullanımı, iç hizmet sağlayıcı,
dış kaynak kullanımı.
128
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
service strategy
hizmet strateji
(ITIL Service Strategy) A stage in the lifecycle of a
service. Service strategy defines the perspective,
position, plans and patterns that a service provider
needs to execute to meet an organization’s
business outcomes. Service strategy includes the
following processes: strategy management for IT
services, service portfolio management, financial
management for IT services, demand
management, and business relationship
management. Although these processes are
associated with service strategy, most processes
have activities that take place across multiple
stages of the service lifecycle.
(ITIL Hizmet Strateji) BT hizmetinin yaşam
döngüsünde bir aşama. Hizmet strateji, bir hizmet
sağlayıcının, organizasyonun iş sonuçlarını
karşılaması için yürütmesi gerekli olan bakış açısı,
konum, plan ve örüntüleri tanımlar. Hizmet strateji
aşağıdaki süreçleri içerir: BT hizmetleri için strateji
yönetimi, hizmet portföy yönetimi, BT hizmetleri için
finansal yönetim, talep yönetimi, iş ilişki yönetimi. Bu
süreçler hizmet stratejisi ile ilişkili olmasına rağmen,
çoğunun hizmet yaşam döngüsünün birçok
aşamasında gerçekleşen aktiviteleri vardır.
service transition
hizmet geçiş
(ITIL Service Transition) A stage in the lifecycle of a
service. Service transition ensures that new,
modified or retired services meet the expectations
of the business as documented in the service
strategy and service design stages of the lifecycle.
Service transition includes the following processes:
transition planning and support, change
management, service asset and configuration
management, release and deployment
management, service validation and testing,
change evaluation, and knowledge management.
Although these processes are associated with
service transition, most processes have activities
that take place across multiple stages of the service
lifecycle. See also transition.
(ITIL Hizmet Geçiş) BT hizmetinin yaşam döngüsünde
bir aşama. Hizmet geçiş, yeni, değiştirilmiş ya da
emekliye sevk edilen hizmetlerin, İş’in yaşam
döngüsünün hizmet strateji ve hizmet tasarım
aşamalarında belgelenen beklentilerini karşılamasını
güvence altına alır. Hizmet geçiş aşağıdaki süreçleri
içerir: geçiş planlama ve destek, değişiklik yönetimi,
hizmet varlık ve konfigürasyon yönetimi, sürüm ve
konuşlandırma yönetimi, hizmet geçerleme ve test
yapma, değişiklik senaryosu, bilgi yönetimi. Bu
süreçler hizmet geçiş ile ilişkili olmalarına rağmen,
çoğunun hizmet yaşam döngüsünün birçok
aşamasında gerçekleşen aktiviteleri vardır.
Ayrıca bkz. geçiş
129
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
service validation and
testing
hizmet geçerleme ve
test yapma
for validation and testing of a new or changed IT
service. Service validation and testing ensures that
the IT service matches its design specification and
will meet the needs of the business.
(ITIL Hizmet Geçiş) Yeni ve değiştirilmiş BT hizmetini
gerçeklemekten ve test yapmaktan sorumlu süreç.
Hizmet geçerleme ve test yapma, BT hizmetinin
tasarım spesifikasyonu ile eşleştiğinin ve işin ihtiyacını
karşılayacağının güvencesini sağlar
service valuation
hizmet değerleme
(ITIL Service Strategy) A measurement of the total
cost of delivering an IT service, and the total value
to the business of that IT service. Service valuation
is used to help the business and the IT service
provider agree on the value of the IT service.
(ITIL Hizmet Strateji) Bir BT hizmetini sunmanın
toplam maliyetinin ve bu BT hizmetinin işe olan toplam
değerini ölçümü. Hizmet değerleme, işin ve BT hizmet
sağlayıcının bir BT hizmetinin değeri üzerinde
anlaşmalarına yardımcı olmak için kullanılır.
serviceability
hizmete elverişlilik
Design) The ability of a third-party supplier to meet
the terms of its contract. This contract will include
agreed levels of reliability, maintainability and
availability for a configuration item.
Üçüncü parti sağlayıcının kontratlarındaki şartları
karşılama yeteneği. Bu kontrat, bir konfigürasyon
birimi için üzerinde anlaşılan güvenilirlilik, bakım
yapabilme veya kullanılabilirlik seviyelerini içerir.
130
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
seven-step
improvement process
yedi adımda
iyileştirme süreci
(ITIL Continual Service Improvement) The process
responsible for defining and managing the steps
needed to identify, define, gather, process, analyse,
present and implement improvements. The
performance of the IT service provider is continually
measured by this process and improvements are
made to processes, IT services and IT
infrastructure in order to increase efficiency,
effectiveness and cost effectiveness. Opportunities
for improvement are recorded and managed in the
CSI register.
(ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) İyileştirmelerin
belirlenmesi, tanımlanması, toplanması, işlenmesi,
analiz edilmesi, sunulması ve uygulanması için gerekli
adımların tanımlanmasından ve yönetilmesinden
sorumlu süreç. BT hizmet sağlayıcının performansı
sürekli olarak bu süreç tarafından ölçülür ve
süreçlerde, BT hizmetlerinde ve BT altyapısında
verimliliği, etkinliği, ve maliyet etkinliğini arttırıcı
iyileştirmeler yapılır. İyileştirme fırsatları CSI sicilinde
kayıt altına alınır ve yönetilir.
shared service unit
paylaşılan hizmet
birimi
vardiya
See Type II service provider.
Bkz.Tip II hizmet sağlayıcı
(ITIL Service Operation) A group or team of people
who carry out a specific role for a fixed period of
time. For example, there could be four shifts of IT
operations control personnel to support an IT
service that is used 24 hours a day.
(ITIL Hizmet Operasyon) Sabit bir zaman dilimi için
belirli bir rolü yürüten insan grubu veya takımı.
Örneğin, günde 24 saat kullanılan bir BT hizmetine BT
operasyon kontrol personeli 4 vardiya olarak destek
verebilir.
shift
131
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
simulation modelling
simülasyon
modelleme
Design) A technique that creates a detailed model
to predict the behaviour of an IT service or other
configuration item. A simulation model is often
created by using the actual configuration items that
are being modelled with artificial workloads or
transactions. They are used in capacity
management when accurate results are important.
A simulation model is sometimes called a
performance benchmark. See also analytical
modelling; modelling.
Bir konfigürasyon biriminin veya BT hizmetinin
davranışını öngörmek için detaylı bir model yaratan
teknik. Simülasyon modeli, çoğunlukla yapay iş yükleri
veya işlemler ile modellenen mevcut konfigürasyon
birimleri kullanılarak yaratılır. Hassas ve doğru
sonuçları önemli olduğunda, kapasite yönetiminde
kullanılırlar. Simülasyon modeli, bazen performans
kıyaslama noktası olarak da isimlendirilir.
Ayrıca bkz. analitik modelleme, modelleme.
single point of contact
tek temas noktası
(ITIL Service Operation) Providing a single
consistent way to communicate with an
organization or business unit. For example, a single
point of contact for an IT service provider is usually
called a service desk.
(ITIL Hizmet Operasyon) Bir organizasyon veya iş
birimi ile iletişim için tek bir tutarlı yol sunma. Örneğin,
bir hizmet sağlayıcı için tek temas noktası genellikle
hizmet masası olarak isimlendirilir.
single point of failure
(SPOF)
tek arıza noktası
(SPOF)
(ITIL Service Design) Any configuration item that
can cause an incident when it fails, and for which a
countermeasure has not been implemented. A
single point of failure may be a person or a step in
a process or activity, as well as a component of the
IT infrastructure. See also failure.
(ITIL Hizmet Tasarım) arızalandığında bir karşı önlem
alınmadığı için vakaya neden olabilen herhangi bir
konfigürasyon birimi. Tek arıza noktası, BT
altyapısının bir bileşenin yanı sıra insan veya süreç
adımı veya aktivite olabilir.
Ayrıca bkz. arıza.
132
İngilizce Terim
İngilizce Tanım
3ulfil terim
Türkçe Tanım
SLAM chart
SLAM çizelgesi
(ITIL Continual Service Improvement) A service
level agreement monitoring chart is used to help
monitor and report achievements against service
level targets. A SLAM chart is typically colourcoded to show whether each agreed service level
target has been met, missed or nearly missed
during each of the previous 12 months.
SMART
SMART
Design) An acronym for helping to remember that
targets in service level agreements and project
plans should be specific, measurable, achievable,
relevant and time-bound.
(ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) Hizmet seviye
hedeflerine karşı başarıları izlemeye ve raporlamaya
yardımcı olması için kullanılan hizmet seviye
anlaşması izleme çizelgesi. Bir SLAM çizelgesi,
önceki her bir 12 ay için üzerinde anlaşılan her bir
hizmet seviye hedefinin karşılandığını,
karşılanmadığını veya yaklaşık karşılandığını
gösteren renkler ile kodlanır.
Hizmet seviye anlaşmaları ve proje planlarındaki
hedeflerin belirli, ölçülebilir, başarılabilir, amaca uygun
ve zamana bağlı olduğunu hatırlamaya yardımcı olan
kısaltma.
snapshot
anlık durum
Transition) The current state of a configuration
item, process or any other set of data recorded at a
specific point in time. Snapshots can be captured
by discovery tools or by manual techniques such as
an assessment. See also baseline; benchmark.
(ITIL Hizmet Geçiş) Konfigürasyon birimi, süreç veya
diğer herhangi bir veri kümesinin belirli bir anda
kaydedilen durumu. Anlık durumlar keşif araçları ile
kaydedilebileceği gibi değerlendirme gibi elle işletilen
tekniklerle de kayıt altına alınabilir.
Ayrıca bkz. dayanak noktası.
software asset
management (SAM)
yazılım varlık yönetimi
(SAM)
for tracking and reporting the use and ownership of
software assets throughout their lifecycle. Software
asset management is part of an overall service
asset and configuration management process. This
ITIL publications.
(ITIL Hizmet Geçiş)Tüm yaşam döngüleri boyunca
yazılım varlıklarının kullanımının ve sahipliğinin takip
edilmesinden ve raporlanmasından sorum süreç.
Yazılım varlık yönetimi, tüm bir hizmet varlık ve
konfigürasyon yönetimi sürecinin parçasıdır. Bu süreç
ITIL yayınları içerisinde detaylı bir şekilde
133
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
source
kaynak sağlama
See service sourcing.
Ayrıca bkz. hizmet kaynak kullanımı.
specification
spesifikasyon
A formal definition of requirements. A specification
may be used to define technical or operational
requirements, and may be internal or external.
Many public standards consist of a code of practice
and a specification. The specification defines the
standard against which an organization can be
audited.
Gereksinimlerin resmi tanımı. Spesifikasyon, teknik
veya operasyonel gereksinimleri tanımlamak için
kullanılabilir ve içsel veya dışsal olabilir. Birçok kamu
standardı, uygulama esası ve spesifikasyondan
oluşur. Spesifikasyon, organizasyonun denetimine
dayanak alınabilecek standardı tanımlar.
stakeholder
paydaş
A person who has an interest in an organization,
project, IT service etc. Stakeholders may be
interested in the activities, targets, resources or
deliverables. Stakeholders may include customers,
partners, employees, shareholders, owners etc.
See also RACI.
Bir organizasyonda, bir projede, bir BT hizmetinde vb.
ilgi sahibi olan tüm kişiler. Paydaşlar, aktiviteler,
kaynaklar veya teslim edilecek çıktılar ile
ilgilenebilirler. Paydaşlar, Müşteriler, Ortaklar,
çalışanlar, hissedarlar, sahipler vb. olabilir.
Ayrıca bkz. RACI
standard
standart
A mandatory requirement. Examples include
ISO/IEC 20000 (an international standard), an
internal security standard for Unix configuration, or
a government standard for how financial records
should be maintained. The term is also used to
refer to a code of practice or specification published
by a standards organization such as ISO or BSI.
See also guideline.
Zorunlu gereksinimler. Örnek olarak ISO/IEC 20000
(uluslararası standart), Unix konfigürasyonu için içsel
güvenlik standardı veya finansal kayıtların nasıl
tutulacağına dair devlete ait standartlar. Standart
terimi, ISO veya BSI gibi bir standartlar organizasyonu
tarafından yayımlanan uygulama esasını veya
spesifikasyonu işaret etmek için de kullanılır.
Ayrıca bkz. yönerge.
134
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
standard change
standart değişiklik
(ITIL Service Transition) A pre-authorized change
that is low risk, relatively common and follows a
procedure or work instruction – for example, a
password reset or provision of standard equipment
to a new employee. Requests for change are not
required to implement a standard change, and they
are logged and tracked using a different
mechanism, such as a service request. See also
change model.
(ITIL Hizmet Geçiş) Düşük riskli, göreceli olarak sıkça
ve bir prosedürü veya çalışma talimatına uygun olarak
yapılan önceden onaylı değişiklik. Örneğin, şifrenin
sıfırlanması veya yeni bir çalışana standart ekipman
sağlama. Bir standart değişikliği yapmak için değişiklik
talebi gerekmez. Standart değişiklikler, kaydedilirler ve
farklı bir mekanizma (ör.hizmet istemi) kullanılarak
takip edilirler.
Ayrıca bkz. değişiklik modeli.
standard operating
procedures (SOP)
standart operasyon
prosedürleri (SOP)
(ITIL Service Operation) Procedures used by IT
operations management.
(ITIL Hizmet Operasyon) BT operasyonlar yönetimi
tarafından kullanılan prosedürler.
standby
hazırda bekleme
(ITIL Service Design) Used to refer to resources
that are not required to deliver the live IT services,
but are available to support IT service continuity
plans. For example, a standby data centre may be
maintained to support hot standby, warm standby
or cold standby arrangements.
(ITIL Hizmet Tasarım) Canlı BT hizmetlerini sunmak
için gerekmeyen ama BT hizmet süreklilik planlarını
desteklemek için kullanılabilir olan kaynaklar için
kullanılır. Hazırda bekleyen veri merkezi çalışır
durumda bekleme, sıcak bekleme, soğuk bekleme
düzenlemelerini desteklemek için hazır tutulabilir.
statement of
requirements (SOR)
gereksinim maddeleri
(SOR)
(ITIL Service Design) A document containing all
requirements for a product purchase, or a new or
changed IT service. See also terms of reference.
status
durum
The name of a required field in many types of
record. It shows the current stage in the lifecycle of
the associated configuration item, incident, problem
etc.
(ITIL Hizmet Tasarım) Bir ürünün tedariki, yeni veya
değiştirilen BT hizmeti için tüm gereksinimleri
bulunduran doküman.
Ayrıca bkz. şartname
Birçok kayıt tipinde zorunlu bir alan adı. İlişkili
konfigürasyon biriminin, vakanın, problemin vb. yaşam
döngüsünde bulunduğu aşamayı gösterir.
135
İngilizce Terim
İngilizce Tanım
3ulfil terim
Türkçe Tanım
status accounting
durum muhasebesi
recording and reporting the lifecycle of each
configuration item.
(ITIL Hizmet Geçiş) Her bir konfigürasyon biriminin
yaşam döngüsünü kaydetmekten ve raporlamaktan
sorumlu aktivite.
storage management
depolama yönetimi
for managing the storage and maintenance of data
throughout its lifecycle.
(ITIL Hizmet Operasyon) Yaşam döngüsü boyunca
verinin depolanmasını ve bakımını yönetmekten
sorumlu süreç.
strategic
stratejik
(ITIL Service Strategy) The highest of three levels
of planning and delivery (strategic, tactical,
operational). Strategic activities include objective
setting and long-term planning to achieve the
overall vision.
(ITIL Hizmet Strateji) Planlama ve sunumun üç
seviyesinden en üstte olanı (stratejik, taktiksel,
operasyonel). Stratejik aktiviteler, vizyonu
gerçekleştirmek için amaçları belirlemeyi ve uzun
dönem planlamayı içerir.
strategic asset
stratejik varlık
(ITIL Service Strategy) Any asset that provides the
basis for core competence, distinctive performance
or sustainable competitive advantage, or which
allows a business unit to participate in business
opportunities. Part of service strategy is to identify
how IT can be viewed as a strategic asset rather
than an internal administrative function.
(ITIL Hizmet Strateji) Ana yetkinlik, ayırt edici
performans ya da sürdürülebilir rekabet avantajına
temel oluşturan veya bir iş biriminin bir iş fırsatları
kovalamasını sağlayan herhangi bir varlık. BT’nin bir
iç idaresi fonksiyon yerine stratejik bir varlık olarak
görülmesinin sağlanması da hizmet stratejisinin bir
parçasıdır.
strategy
strateji
(ITIL Service Strategy) A strategic plan designed to
achieve defined objectives.
(ITIL Hizmet Strateji) Tanımlı amaçları başarmak için
tasarlanan stratejik plan.
136
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
strategy management
for IT services
BT hizmetleri için
strateji yönetimi
defining and maintaining an organization’s
perspective, position, plans and patterns with
regard to its services and the management of those
services. Once the strategy has been defined,
strategy management for IT services is also
responsible for ensuring that it achieves its
intended business outcomes.
(ITIL Hizmet Strateji) Bir organizasyonun sunduğu
servislerin bakış açısının, konumunun, planlarının ve
örüntülerinin tanımlanmasından ve sürdürülmesinden
sorumlu süreç. BT hizmetleri için strateji yönetimi,
stratejinin tanımlanmasının yanı sıra, yaratılan
stratejinin hedeflenen iş sonuçlarını sağlamasını
güvence altına almaktan da sorumludur.
super user
süper kullanıcı
(ITIL Service Operation) A user who helps other
users, and assists in communication with the
service desk or other parts of the IT service
provider. Super users are often experts in the
business processes supported by an IT service and
will provide support for minor incidents and training.
(ITIL Hizmet Operasyon) Diğer kullanıcılara yardımcı
olan ve hizmet masası ve BT hizmet sağlayıcının
diğer kısımları ile iletişime katkıda bulunan kullanıcı.
Süper kullanıcılar genellikle bir BT hizmeti tarafından
desteklenen iş süreçlerinde uzmandırlar ve küçük
vakalara destek ve eğitim sağlarlar.
supplier
tedarikçi
(ITIL Service Design) (ITIL Service Strategy) A third
party responsible for supplying goods or services
that are required to deliver IT services. Examples of
suppliers include commodity hardware and
software vendors, network and telecom providers,
and outsourcing organizations. See also supply
chain; underpinning contract.
(ITIL Hizmet Strateji) (ITIL Hizmet Tasarım) BT
Hizmetlerin sunumu için gereken ürün veya hizmetleri
tedarik etmekten sorumlu üçüncü parti. Tedarikçilere
örnek olarak, genel donanım, yazılım satıcıları, ağ
hizmeti veren firmalar, telekom firmaları, ve dış
kaynak organizasyonları verilebilir.
Ayrıca bkz. destekleyici kontrat, tedarik zinciri.
137
İngilizce Terim
İngilizce Tanım
3ulfil terim
Türkçe Tanım
supplier and contract
management
information system
(SCMIS)
tedarikçi ve kontrat
bilgi sistemi (SCMIS)
information that is used to support supplier
management system.
(ITIL Hizmet Tasarım) Tedarikçi yönetimi sürecini
desteklemek için, tüm tedarikçi bilgi ve verisinin
tutulduğu araçlar kümesi.
Ayrıca bkz. hizmet bilgi yönetim sistemi
supplier management
tedarikçi yönetimi
obtaining value for money from suppliers, ensuring
that all contracts and agreements with suppliers
support the needs of the business, and that all
suppliers meet their contractual commitments. See
also supplier and contract management information
system.
(ITIL Hizmet Tasarım) Tedarikçilerden, kendilerine
ödenen paralar karşılığında değer almaktan,
tedarikçiler ile yapılan tüm kontratların, işin
ihtiyaçlarını desteklemesini ve tedarikçilerin sözleşme
sorumluluklarını karşılamalarını garanti altına
almaktan sorumlu süreç.
Ayrıca bkz. tedarikçi ve kontrat bilgi sistemi.
supply chain
tedarik zinciri
(ITIL Service Strategy) The activities in a value
chain carried out by suppliers. A supply chain
typically involves multiple suppliers, each adding
value to the product or service. See also value
network.
(ITIL Hizmet Strateji) Bir değer zincirinde tedarikçiler
tarafından gerçekleştirilen aktiviteler. Tedarik zinciri
genelde, ürüne veya hizmete değer katan birçok
tedarikçiyi içerir.
Ayrıca bkz. değer ağı.
support group
destek grubu
(ITIL Service Operation) A group of people with
technical skills. Support groups provide the
technical support needed by all of the IT service
management processes. See also technical
management.
(ITIL Hizmet Operasyon) Teknik yeteneklere sahip
insan grubu. Destek grupları, tüm BT hizmet yönetim
süreçleri tarafından ihtiyaç duyulan teknik desteği
sağlar.
Ayrıca bkz. teknik yönetim.
138
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
support hours
destek saatleri
times or hours when support is available to the
users. Typically these are the hours when the
service desk is available. Support hours should be
defined in a service level agreement, and may be
different from service hours. For example, service
hours may be 24 hours a day, but the support
hours may be 07:00 to 19:00.
Kullanıcının desteğe erişiminin olduğu zaman dilimi
veya saatler. Genellikle, hizmet masasının
kullanılabilir olduğu saatlere karşılık gelir. Destek
saatleri, hizmet seviye anlaşmasında tanımlanmalıdır.
Destek saatleri, hizmet saatlerinden farklı olabilir.
Örneğin, hizmet saatleri günde 24 saat fakat destek
saatleri 07:00 - 19:00 olabilir.
supporting service
destekleyici hizmet
(ITIL Service Design) An IT service that is not
directly used by the business, but is required by the
IT service provider to deliver customer-facing
services (for example, a directory service or a
backup service). Supporting services may also
include IT services only used by the IT service
provider. All live supporting services, including
those available for deployment, are recorded in the
service catalogue along with information about their
relationships to customer-facing services and other
CIs.
(ITIL Hizmet Tasarım) Doğrudan iş tarafından
kullanılmayan ancak sunulan müşteriye-dönük
hizmetlerini etkinleştiren veya destekleyen BT
hizmetleri (örneğin, dizin hizmeti veya yedekleme
hizmeti gibi). Destekleyici hizmetler, sadece hizmet
sağlayıcı tarafından kullanılan BT hizmetlerini de
içerebilir. Konuşlandırmaya hazır olanlarda dahil
olmak üzere, canlı ortamdaki bütün destekleyici
hizmetlerin bilgileri, iş tarafına verilen müşteriye-dönük
hizmet ve diğer konfigürasyon birimleri ile ilişkileri
hizmet kataloğunda kayıt altındadır.
SWOT analysis
SWOT analizi
(ITIL Continual Service Improvement) A technique
that reviews and analyses the internal strengths
and weaknesses of an organization and the
external opportunities and threats that it faces.
SWOT stands for strengths, weaknesses,
opportunities and threats.
(ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) Bir organizasyonun
sahip olduğu içsel güçlü yönler ve zayıflıklar ile
karşılaştığı dışsal fırsatları ve tehditleri gözden
geçiren ve analiz eden teknik. SWOT güçlü yönler,
zayıflıklar, fırsatlar ve tehditler anlamına gelir.
139
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
system
sistem
A number of related things that work together to
achieve an overall objective. For example:
• A computer system including hardware,
software and applications
• A management system, including the
framework of policy, processes, functions,
standards, guidelines and tools that are
planned and managed together – for example,
a quality management system
A database management system or operating
system that includes many software modules which
are designed to perform a set of related functions.
Amaçlar bütününü gerçekleştirmek için birbiri ile
birlikte işleyen birçok şey. Örneğin;
• Yazılım, donanım ve uygulamaları içeren bir
bilgisayar sistemi
• İçinde birlikte planlanan ve yönetilen, politika
çerçevesini, süreçleri, fonksiyonları, standartları,
kılavuzları ve araçları içeren yönetim sistemi örneğin, kalite yönetim sistemi.
Birbirleri ile ilişkili işlevsellikleri yerine getirmek üzere
tasarlanmış birçok yazılım modülünü içeren veritabanı
yönetim sistemi veya işletim sistemi
system management
sistem yönetimi
The part of IT service management that focuses on
the management of IT infrastructure rather than
process.
BT hizmet yönetiminin süreçten çok BT altyapısının
yönetimine odaklanan kısmı.
tactical
taktiksel
The middle of three levels of planning and delivery
(strategic, tactical, operational). Tactical activities
include the medium-term plans required to achieve
specific objectives, typically over a period of weeks
to months.
Planlama ve sunumun üç seviyesinin ortada kalan
katmanı (stratejik, taktiksel, operasyonel). Taktiksel
aktiviteler, belirli amaçları gerçekleştirmek için
gereken ve genellikle birkaç haftadan birkaç aya
kadar olan orta vadeli planları içerir.
140
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
technical
management
teknik yönetim
for providing technical skills in support of IT
services and management of the IT infrastructure.
Technical management defines the roles of support
groups, as well as the tools, processes and
procedures required.
(ITIL Hizmet Operasyon) BT hizmetlerinin desteğinde
ve BT altyapısının yönetiminde teknik beceri
göstermekten sorumlu fonksiyon. Teknik yönetim,
gereken araçlar, süreçler ve prosedürler ile birlikte
destek gruplarının rollerini de tanımlar.
technical observation
(TO)
teknik gözlem (TO)
Operation) A technique used in service
improvement, problem investigation and availability
management. Technical support staff meet to
monitor the behaviour and performance of an IT
service and make recommendations for
improvement.
(ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) (ITIL Hizmet
Operasyon) Hizmet iyileştirmede, problemin
incelenmesinde ve kullanılabilirlik yönetiminde
kullanılan teknik. Teknik destek personeli, BT
hizmetinin davranışının ve performansının izlenmesini
ve iyileştirme önerileri sunulmasını gerçekleştirir.
technical support
teknik destek
See technical management.
Bkz. teknik yönetim.
tension metrics
gerilim metrikleri
(ITIL Continual Service Improvement) A set of
related metrics, in which improvements to one
metric have a negative effect on another. Tension
metrics are designed to ensure that an appropriate
balance is achieved.
(ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) Barındırdığı
metriklerden bir tanesinde yapılan iyileştirmenin
diğerine negatif etkisi olan, ilişkili metrikler kümesi.
Gerilim metrikleri, uygun dengenin sağlandığını
garanti etmek için tasarlanır.
terms of reference
(TOR)
şartname (TOR)
(ITIL Service Design) A document specifying the
requirements, scope, deliverables, resources and
schedule for a project or activity.
(ITIL Hizmet Tasarım) Bir proje veya aktivite için
gereksinimleri, kapsamı, teslim edilecek çıktıları,
kaynakları ve iş takvimini belirleyen doküman.
141
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
test
test
(ITIL Service Transition) An activity that verifies that
a configuration item, IT service, process etc. meets
its specification or agreed requirements. See also
acceptance; service validation and testing.
test environment
test ortamı
used to test configuration items, releases, IT
services, processes etc.
(ITIL Hizmet Geçiş) Bir konfigürasyon biriminin, BT
hizmetinin, sürecin vb. spesifikasyonlarını veya
üzerinde anlaşılan gereksinimlerini karşıladığını
doğrulayan aktivite.
Ayrıca bkz. kabul, hizmet geçerleme ve test yapma.
(ITIL Hizmet Geçiş) Konfigürasyon birimlerini,
sürümleri, BT hizmetlerini, süreçleri vs. test etmek için
kullanılan kontrollü bir ortam.
third party
üçüncü parti
A person, organization or other entity that is not
part of the service provider’s own organization and
is not a customer – for example, a software supplier
or a hardware maintenance company.
Requirements for third parties are typically
specified in contracts that underpin service level
agreements. See also underpinning contract.
Bir hizmet sağlayıcının kendi organizasyonunun
parçası veya müşterisi olmayan kişi, grup veya diğer
birim. Örnek - yazılım sağlayıcı veya donanım bakım
firması. Üçüncü partiler için gereksinimler, tipik olarak
hizmet seviye anlaşmalarını destekleyen kontratlarda
belirtilir.
Ayrıca bkz. destekleyici kontratlar
third-line support
üçüncü seviye destek
(ITIL Service Operation) The third level in a
resolution of incidents and investigation of
problems. Each level contains more specialist
skills, or has more time or other resources.
ve problemlerin incelenmesine katılan destek grupları
hiyerarşisindeki üçüncü seviye. Her bir seviye daha
fazla uzmanlık seviyesine veya daha fazla zamana
veya diğer kaynaklara sahiptir.
142
İngilizce Terim
İngilizce Tanım
3ulfil terim
Türkçe Tanım
threat
tehdit
A threat is anything that might exploit a
vulnerability. Any potential cause of an incident can
be considered a threat. For example, a fire is a
threat that could exploit the vulnerability of
flammable floor coverings. This term is commonly
used in information security management and IT
service continuity management, but also applies to
other areas such as problem and availability
management.
Tehdit, bir zafiyeti ortaya çıkarabilecek herhangi bir
şey. Bir Vakanın olası herhangi bir nedeni bir tehdit
olarak değerlendirilebilir. Örneğin, ateş, yanıcı
döşeme malzemesinin korumasızlığını ortaya
çıkarabilir bir tehdittir. Bu terim, genel olarak bilgi
güvenliği yönetiminde ve BT hizmet süreklilik
yönetiminde kullanılmakla beraber problem ve
kullanılabilirlik yönetimi gibi diğer alanlara da
uygulanır.
threshold
eşik değeri
The value of a metric that should cause an alert to
be generated or management action to be taken.
For example, ‘Priority 1 incident not solved within
four hours’, ‘More than five soft disk errors in an
hour’, or ‘More than 10 failed changes in a month’.
throughput
üretilen iş
(ITIL Service Design) A measure of the number of
transactions or other operations performed in a
fixed time – for example, 5,000 e-mails sent per
hour, or 200 disk I/Os per second.
Bir yüksek seviye uyarısının oluşturulmasına veya
yönetimsel aksiyon alınmasına neden olabilen metrik
değeri. Örneğin, “dört saat içinde çözülemeyen 1
öncelikli vaka”, “1 saat içinde beşten fazla yanlış
sinyal veya veri hatası”, bir ayda 10 dan fazla
başarısız değişiklik”.
(ITIL Hizmet Tasarım) İşlemlerin veya operasyonların
sayısısal ölçüsü - örneğin, saatte 5000 e-posta
gönderimi veya saniyede 200 disk I/O su.
total cost of
ownership (TCO)
toplam sahip olma
maliyeti (TCO)
(ITIL Service Strategy) A methodology used to help
make investment decisions. It assesses the full
lifecycle cost of owning a configuration item, not
just the initial cost or purchase price. See also total
cost of utilization.
(ITIL Hizmet Strateji) Yatırım kararlarının verilmesine
yardımcı olması için kullanılan yöntem. TCO, bir
konfigürasyon biriminin sadece ilk maliyetini veya
satın alma fiyatını değil sahip olma maliyetinin tüm
yaşam döngüsünü değerlendirir.
Ayrıca bkz. kullanımın toplam maliyeti.
143
İngilizce Terim
İngilizce Tanım
3ulfil terim
Türkçe Tanım
(ITIL Hizmet Strateji) Yatırım ve hizmet kaynak
kullanımı kararlarının alınmasına yardımcı olmak için
kullanılan yöntem. Toplam yararlanma maliyeti,
müşteri için bir BT hizmetini kullanmaktan kaynaklı
tüm yaşam döngüsü süresi maliyetini değerlendirir.
Ayrıca bkz. toplam sahip olma maliyeti.
(ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) Sürekli iyileştirmeyi
yönetmek için kalite yönetim sistemini kullanan bir
yöntem. Toplam kalite yönetimi, organizasyondaki
tüm çalışanların sürekli izleme ve iyileştirme sürecine
katılımlarına yönelik kültürü oluşturur.
total cost of utilization
(TCU)
toplam yararlanma
maliyeti (TCU)
(ITIL Service Strategy) A methodology used to help
make investment and service sourcing decisions.
Total cost of utilization assesses the full lifecycle
cost to the customer of using an IT service. See
also total cost of ownership.
total quality
management (TQM)
toplam kalite yönetimi
(TQM)
methodology for managing continual improvement
by using a quality management system. Total
quality management establishes a culture involving
all people in the organization in a process of
continual monitoring and improvement.
transaction
işlem
A discrete function performed by an IT service – for
example, transferring money from one bank
account to another. A single transaction may
involve numerous additions, deletions and
modifications of data. Either all of these are
completed successfully or none of them is carried
out.
Bir BT hizmeti tarafından gerçekleştirilen ayrık
fonksiyon. Örneğin, bir banka hesabından diğerine
para transferi. Tek bir işlem, birçok verinin
eklenmesini, silinmesini ve değiştirilmesini içerebilir
Ya bunların hepsi başarılı sonlanır veya hiçbiri
yapılmaz
transfer cost
aktarılan maliyet
(ITIL Service Strategy) A cost type which records
expenditure made on behalf of another part of the
organization. For example, the IT service provider
may pay for an external consultant to be used by
the finance department and transfer the cost to
them. The IT service provider would record this as
a transfer cost.
(ITIL Hizmet Strateji) Organizasyon içinde bir birimin
başka bir birim adına yaptığı harcamaları gösteren
maliyet tipidir. BT hizmet sağlayıcı, finans bölümüne
hizmet veren danışmanın maliyetlerini ödeyebilir ve bu
maliyetleri finans bölümüne aktarır. BT hizmet
sağlayıcı, maliyet transferini kayıt altına alır.
144
İngilizce Terim
İngilizce Tanım
3ulfil terim
Türkçe Tanım
transition
geçiş
(ITIL Service Transition) A change in state,
corresponding to a movement of an IT service or
other configuration item from one lifecycle status to
the next.
(ITIL Hizmet Geçiş) Bir BT hizmetinin veya diğer
konfigürasyon biriminin yaşam döngüsündeki bir
durumundan diğerine taşınmasına karşılık gelen
durum değişikliği.
transition planning
and support
geçiş planlama ve
destek
for planning all service transition processes and
coordinating the resources that they require.
(ITIL Hizmet Geçiş) Tüm hizmet geçiş süreçlerini
planlamaktan ve bu süreçlerin gereksinim duydukları
kaynakları koordine etmekten sorumlu Süreç.
trend analysis
trend analizi
(ITIL Continual Service Improvement) Analysis of
data to identify time-related patterns. Trend
analysis is used in problem management to identify
common failures or fragile configuration items, and
in capacity management as a modelling tool to
predict future behaviour. It is also used as a
management tool for identifying deficiencies in IT
service management processes.
(ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) Zaman ilişkili
örüntüleri tanımlamak için veri analizi. Trend analizi,
problem yönetiminde ortak arızaları veya kolay
arızalanabilir konfigürasyon birimlerini belirlemek;
kapasite yönetiminde gelecekteki davranışları
öngörmek için modelleme olarak kullanılır. BT hizmet
yönetim süreçlerinde kusurları tanımlamak için
yönetim aracı olarak da kullanılır.
tuning
ayarlama
The activity responsible for planning changes to
make the most efficient use of resources. Tuning is
most commonly used in the context of IT services
and components. Tuning is part of capacity
management, which also includes performance
monitoring and implementation of the required
changes. Tuning is also called optimization,
particularly in the context of processes and other
non-technical resources..
Kaynakların en etkin şekilde kullanımı için
değişiklikleri planlamaktan sorumlu aktivite.
Ayarlama genelik ile BT hizmetleri ve onların
bileşenleri için kullanılır.
Ayarlama, performans izlemeyi ve gerekli
değişikliklerin uyarlanmasını da içeren kapasite
yönetiminin bir kısmıdır. Süreç ve diğer teknik
olmayan kaynaklar bağlamında ayarlamaya yerine
“optimizasyon” da kullanılır.
145
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
Type I service
provider
Tip I hizmet sağlayıcı
(ITIL Service Strategy) An internal service provider
that is embedded within a business unit. There may
be several Type I service providers within an
organization.
(ITIL Hizmet Strateji) Faaliyetlerini iş birimi
bünyesinde gerçekleştiren iç hizmet sağlayıcı. Bir
organizasyonda muhtelif Tip I hizmet sağlayıcılar
olabilir.
Type II service
provider
Tip II hizmet sağlayıcı
(ITIL Service Strategy) An internal service provider
that provides shared IT services to more than one
business unit. Type II service providers are also
known as shared service units.
(ITIL Hizmet Strateji) Birden fazla iş birimine
paylaştırılan BT hizmetlerini sunan iç hizmet sağlayıcı.
Tip II hizmet sağlayıcı aynı zamanda paylaşımlı
hizmet birimi olarak da bilinir.
Type III service
provider
Tip III hizmet
sağlayıcı
(ITIL Service Strategy) A service provider that
provides IT services to external customers.
(ITIL Hizmet Strateji) Dış müşterilere BT hizmetleri
sağlayan hizmet sağlayıcı.
underpinning contract
(UC)
destekleyici kontrat
(UC)
(ITIL Service Design) A contract between an IT
service provider and a third party. The third party
provides goods or services that support delivery of
an IT service to a customer. The underpinning
contract defines targets and responsibilities that are
required to meet agreed service level targets in one
or more service level agreements.
(ITIL Hizmet Tasarım) BT hizmet sağlayıcı ve üçüncü
parti arasındaki kontrat. Üçüncü parti, müşteriye
sunulan BT hizmetini destekleyen mal veya hizmetleri
sağlar. Destekleyici kontrat, bir veya daha fazla
hizmet seviye anlaşmasında tanımlı, üzerinde
anlaşılmış hizmet seviye hedeflerini karşılamak için
gereken hedefleri ve sorumlulukları tanımlar.
unit cost
birim maliyet
(ITIL Service Strategy) The cost to the IT service
provider of providing a single component of an IT
service. For example, the cost of a single desktop
PC, or of a single transaction.
(ITIL Hizmet Strateji) Bir BT hizmetinin tek bir
bileşeninin sağlanmasının BT hizmet sağlayıcıya olan
maliyeti. Örneğin, tek bir PC veya tek bir işlemin
maliyeti.
146
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
urgency
aciliyet
(ITIL Service Design) (ITIL Service Transition) A
measure of how long it will be until an incident,
problem or change has a significant impact on the
business. For example, a high-impact incident may
have low urgency if the impact will not affect the
business until the end of the financial year. Impact
and urgency are used to assign priority.
(ITIL Hizmet Geçiş) (ITIL Hizmet Tasarım) Bir
vakanın, problemin veya değişikliğin işe olan etkisinin
ne kadar sürede önemli olacağını ölçme. Örneğin,
yüksek etkili vakadan oluşan etki, iş birimini mali yılın
sonuna kadar etkilemez ise, düşük aciliyete sahip
demektir. Etki ve aciliyet, önceliği atamak için
kullanılır.
usability
kullanılırlık
(ITIL Service Design) The ease with which an
application, product or IT service can be used.
Usability requirements are often included in a
statement of requirements.
(ITIL Hizmet Tasarım) Uygulamanın, ürünün veya BT
hizmetinin kullanılabilme kolaylığı. Gerereksinim
maddeleri kullanılırlık gereksinimlerini de içerir.
use case
kullanım senaryosu
(ITIL Service Design) A technique used to define
required functionality and objectives, and to design
tests. Use cases define realistic scenarios that
describe interactions between users and an IT
service or other system.
(ITIL Hizmet Tasarım) Gereken işlevselliği ve amaçları
tanımlama ve testlerin tasarımı için kullanılan teknik.
Kullanım senaryoları, kullanıcılar ve BT hizmeti veya
diğer sistemler arasındaki etkileşimleri betimleyen
gerçekçi senaryoları tanımlar.
user
kullanıcı
A person who uses the IT service on a day-to-day
basis. Users are distinct from customers, as some
customers do not use the IT service directly.
Günlük olarak BT hizmetini kullanan personel.
kullanıcı, müşteri ile aynı değildir, çünkü bazı
müşteriler BT hizmetini doğrudan kullanmazlar.
user profile (UP)
kullanıcı profili (UP)
(ITIL Service Strategy) A pattern of user demand
for IT services. Each user profile includes one or
more patterns of business activity.
(ITIL Hizmet Strateji) BT hizmetleri için kullanıcı talebi
örüntüsü. Her bir kullanıcı profili, bir veya daha fazla iş
aktivite örüntüsünü içerir.
147
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
utility
fayda
(ITIL Service Strategy) The functionality offered by
a product or service to meet a particular need.
Utility can be summarized as ‘what the service
does’, and can be used to determine whether a
service is able to meet its required outcomes, or is
‘fit for purpose’. The business value of an IT service
is created by the combination of utility and
warranty. See also service validation and testing.
(ITIL Hizmet Strateji) Belirli bir ihtiyacı karşılamak için
bir ürün veya hizmet tarafından sunulan işlevsellik.
Fayda, kısaca “hizmetin yaptığı şey” şeklinde
özetlenebilir ve hizmetin gerekli nihai çıktıları üretip
üretmediğini değerlendirmek için kullanılabilir. Bir BT
hizmetinin sağladığı iş değeri, fayda ve garantinin
birleşiminden oluşur
Ayrıca bkz. hizmet geçerleme ve test etme.
validation
geçerleme
(ITIL Service Transition) An activity that ensures a
new or changed IT service, process, plan or other
deliverable meets the needs of the business.
Validation ensures that business requirements are
met even though these may have changed since
the original design. See also acceptance;
qualification; service validation and testing;
verification.
(ITIL Hizmet Geçiş) Yeni veya değiştirilmiş bir BT
hizmetinin, sürecin, planın veya diğer teslim edilecek
çıktının, işin ihtiyaçlarını karşılamasının güvencesini
sağlayan aktivite. geçerleme, -ilk tasarımdan sonra
değişikliğe uğramış olabilseler bile- iş
gereksinimlerinin karşılanmasını sağlar.
Ayrıca bkz. doğrulama, kabul, vasıf, hizmet geçerleme
ve test yapma.
value chain
değer zinciri
(ITIL Service Strategy) A sequence of processes
that creates a product or service that is of value to
a customer. Each step of the sequence builds on
the previous steps and contributes to the overall
product or service. See also value network.
(ITIL Hizmet Strateji) Müşteriye değeri olan ürün veya
hizmet yaratan süreçler dizisi. Dizinin her bir adımı, bir
önceki adımların üzerine inşa edilir; ürüne veya
Hizmete katılımı sağlanır.
Ayrıca bkz. değer ağı.
value for money
nakdi değer
An informal measure of cost effectiveness. Value
for money is often based on a comparison with the
cost of alternatives. See also cost benefit analysis.
Maliyet Etkinliğinin resmi olmayan ölçümü. Nakdi
değer, çoğunlukla alternatif maliyetlerin
karşılaştırılmasına dayandırılır.
Ayrıca bkz. maliyet fayda analizi.
148
İngilizce Terim
İngilizce Tanım
3ulfil terim
Türkçe Tanım
value network
değer ağı
(ITIL Service Strategy) A complex set of
relationships between two or more groups or
organizations. Value is generated through
exchange of knowledge, information, goods or
services. See also partnership; value chain.
(ITIL Hizmet Strateji) Bir veya iki grup veya
organizasyon arasındaki karmaşık ilişkiler bütünü.
Değer, bilginin, enformasyonun, malların veya
Hizmetlerin karşılık değişimi aracılığı ile oluşur.
Ayrıca bkz. ortaklık; değer zinciri
value on investment
(VOI)
yatırım değeri (VOI)
measurement of the expected benefit of an
investment. Value on investment considers both
financial and intangible benefits. See also return on
investment.
(ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) Bir yatırımdan
beklenen faydanın ölçümü. Yatırım değeri, hem
finansal hem de soyut faydaları değerlendirir.
Ayrıca bkz. yatırımın geri dönüşü.
variable cost
değişken maliyet
(ITIL Service Strategy) A cost that depends on how
much the IT service is used, how many products
are produced, the number and type of users, or
something else that cannot be fixed in advance.
(ITIL Hizmet Strateji) BT hizmetinin ne kadar
kullanıldığına, ne kadar ürünün üretildiğine,
üretildiğine, kullanıcı sayısına ve tipine veya önceden
sabitlenememiş herhangi bir şeye bağlı maliyet.
variance
varyans
The difference between a planned value and the
actual measured value. Commonly used in financial
management, capacity management and service
level management, but could apply in any area
where plans are in place.
Planlanan değer ile fiili olarak ölçülen değer
arasındaki fark. Çoğunlukla, finansal yönetim,
kapasite yönetimi ve hizmet seviye yönetiminde
kullanılmakla birlikte planların kullanıldığı herhangi bir
alanda uygulanabilir.
149
İngilizce Terim
3ulfil terim
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
(ITIL Hizmet Geçiş) Yeni veya değiştirilmiş bir BT
hizmetinin, sürecin, planın veya diğer teslim edilecek
çıktının eksiksiz, doğru, güvenilebilir ve tasarım
spesifikasyona uyumlu olduğunun güvencesini
sağlayan aktivite.
Ayrıca bkz. kabul, geçerleme, hizmet geçerleme ve
test yapma.
(ITIL Hizmet Geçiş) Konfigürasyon yönetim
sistemindeki bilgilerin doğruluğunu ve tüm
konfigürasyon birimlerinin tanımlandığını ve
konfigürasyon yönetim sistemine kayıt edildiğini
garanti etmekten sorumlu aktiviteler. Doğrulama, diğer
süreçlerin bir parçası olan rutin kontrolleri içerir örneğin, bir kullanıcının hakkında vaka girdiği
masaüstü bilgisayarının seri numarasını doğrulama.
Denetim, resmi dönemsel kontroldür.
(ITIL Hizmet Geçiş) Versiyon, bir konfigürasyon
biriminin belirli bir dayanak noktasını belirlemek için
kullanılır. Versiyonlar genellikle, her bir dayanak
noktasının sırasının veya tarihinin belirlenmesini
sağlayacak bir adlandırma kuralı kullanır. Örneğin,
bordro uygulaması versiyon 3, versiyon 2’nin
güncellenmiş işlevlerini barındırır.
verification
doğrulama
(ITIL Service Transition) An activity that ensures
that a new or changed IT service, process, plan or
other deliverable is complete, accurate, reliable and
matches its design specification. See also
acceptance; validation; service validation and
testing.
verification and audit
doğrulama ve denetim
(ITIL Service Transition) The activities responsible
for ensuring that information in the configuration
management system is accurate and that all
configuration items have been identified and
recorded. Verification includes routine checks that
are part of other processes – for example, verifying
the serial number of a desktop PC when a user
logs an incident. Audit is a periodic, formal check.
version
versiyon
(ITIL Service Transition) A version is used to
identify a specific baseline of a configuration item.
Versions typically use a naming convention that
enables the sequence or date of each baseline to
be identified. For example, payroll application
version 3 contains updated functionality from
version 2.
vision
vizyon
A description of what the organization intends to
become in the future. A vision is created by senior
management and is used to help influence culture
and strategic planning. See also mission.
Organizasyonun gelecekte ne olmaya niyet ettiğinin
tanımı. Vizyon, üst düzey yönetim tarafından yaratılır;
kültürü ve stratejik planlamayı etkilemeye yardımcı
olması için kullanılır.
Ayrıca bkz. misyon
150
İngilizce Terim
İngilizce Tanım
3ulfil terim
Türkçe Tanım
vital business function
(VBF)
yaşamsal iş
fonksiyonu (VBF)
(ITIL Service Design) Part of a business process
that is critical to the success of the business. Vital
business functions are an important consideration
of business continuity management, IT service
continuity management and availability
management.
(ITIL Hizmet Tasarım) Bir iş sürecinin işin başarısı için
kritik olan kısmı. Yaşamsal iş fonksiyonları, iş
süreklilik yönetimi, BT hizmet süreklilik yönetimi ve
kullanılabilirlik yönetimin için göz önüne alınması
gereken önemli noktalardır.
vulnerability
zafiyet
A weakness that could be exploited by a threat –
for example, an open firewall port, a password that
is never changed, or a flammable carpet. A missing
control is also considered to be a vulnerability.
Bir tehdit ile ortaya çıkabilecek zayıflık. Örneğin, açık
bir güvenlik duvarı portu, hiç değiştirilmeyen şifre veya
kolaylıkla alev alabilen bir halı. Noksan bir kontrol da
zafiyet olarak değerlendirilir.
warm standby
sıcak bekleme
See intermediate recovery.
Bkz. ara kurtarma.
warranty
garanti
(ITIL Service Strategy) Assurance that a product or
service will meet agreed requirements. This may be
a formal agreement such as a service level
agreement or contract, or it may be a marketing
message or brand image. Warranty refers to the
ability of a service to be available when needed, to
provide the required capacity, and to provide the
required reliability in terms of continuity and
security. Warranty can be summarized as ‘how the
service is delivered’, and can be used to determine
whether a service is ‘fit for use’. The business value
of an IT service is created by the combination of
utility and warranty. See also service validation and
testing.
(ITIL Hizmet Strateji) Bir ürünün ya da hizmetin
üzerinde antant kalınmış gereksinimleri
karşılayacağının güvencesi. Bu, bir hizmet seviye
anlaşması (SLA) ya da sözleşme gibi resmi bir
anlaşma olabileceği gibi pazarlama mesajı ya da
marka imajı da olabilir. Garanti, bir hizmetin
gerektiğinde kullanılabilir olması, gerekli kapasiteyi
sağlaması, devamlılık ve güvenlik anlamında gerekli
güvenirliği sağlaması yeteneklerini gösterebilmesidir.
Garanti kısaca, “hizmetin nasıl sunulduğu” şeklinde
özetlenebilir ve bir hizmetin “kullanımı için uygun” olup
olmadığını belirlemek için kullanılabilir. Bir BT
hizmetinin sağladığı iş değeri, fayda ve garantinin
birleşiminden oluşur.
Ayrıca bkz. hizmet geçerleme ve test yapma
151
İngilizce Terim
İngilizce Tanım
3ulfil terim
Türkçe Tanım
work in progress
(WIP)
yapılmakta olan iş
(WIP)
A status that means activities have started but are
not yet complete. It is commonly used as a status
for incidents, problems, changes etc.
Başlanmış ama henüz tamamlanmamış aktiviteleri
ifade eden durum. Yaygın olarak vakaların,
problemlerin ve değişikliklerin durumlarını belirtmekte
kullanılır.
Bir Aktiviteyi gerçekleştirmek için izlenecek adımları
doğru olarak belirten detaylı tarifleri barındıran
doküman. Çalışma talimatı, prosedürden daha fazla
detay içerir ve sadece çok detaylı tarifler gerektiğinde
yaratılır.
work instruction
çalışma talimatı
A document containing detailed instructions that
specify exactly what steps to follow to carry out an
activity. A work instruction contains much more
detail than a procedure and is only created if very
detailed instructions are needed.
work order
iş emri
A formal request to carry out a defined activity.
Work orders are often used by change
management and by release and deployment
management to pass requests to technical
management and application management
functions.
Tanımlı bir aktivitenin gerçekleştirilmesi için resmi
istem. İş emirleri, istemleri teknik yönetime ve
uygulama yönetimine bildirmek için sıklıkla değişiklik
yönetimi ve sürüm ve konuşlandırma yönetimi
tarafından kullanılır.
workaround
geçici çözüm
(ITIL Service Operation) Reducing or eliminating
the impact of an incident or problem for which a full
resolution is not yet available – for example, by
restarting a failed configuration item. Workarounds
for problems are documented in known error
records. Workarounds for incidents that do not
have associated problem records are documented
in the incident record.
(ITIL Hizmet Operasyon) Tam olarak henüz
çözümlenmemiş bir vakanın veya problemin etkisini
azaltma veya ortadan kaldırma. Örneğin, arızalı bir
konfigürasyon birimini yeniden başlatma. Problemler
için geçici çözümler bilinen hata kayıtlarında
belgelenir. Problem kayıtları ile ilişkili olmayan vakalar
için geçici çözümler, vaka kaydında belgelenir.
152
İngilizce Terim
workload
3ulfil terim
iş yükü
İngilizce Tanım
Türkçe Tanım
The resources required to deliver an identifiable
part of an IT service. Workloads may be
categorized by users, groups of users, or functions
within the IT service. This is used to assist in
analysing and managing the capacity, performance
and utilization of configuration items and IT
services. The term is sometimes used as a
synonym for throughput.
BT hizmetinin tanımlanabilir bir parçasını sunmak için
gerekli olan kaynaklar. İş yükleri, BT hizmetinde yer
alan kullanıcı, kullanıcı grupları veya fonksiyonlara
göre sınıflandırılabilir. Bu, konfigürasyon birimlerinin
ve BT hizmetlerinin, kapasite, performans ve
kullanımlarının analiz edilmesini ve yönetilmesini
desteklemek için kullanılır. Üretilen iş için anlamdaş
olarak da kullanılır.
153
Kısaltmalar Listesi
Türkçe kısaltma
English abbreviation
English term
Türkçe terim
ACD
ACD
automatic call distribution
otomatik çağrı dağıtımı
AM
AM
availability management
kullanılabilirlik yönetimi
AMIS
AMIS
availability management information system
kullanılabilirlik yönetimi bilgi sistemi
ASP
ASP
application service provider
uygulama hizmet sağlayıcı
AST
AST
agreed service time
anlaşılmış hizmet zamanı
BCM
BCM
business continuity management
iş süreklilik yönetimi
BCP
BCP
business continuity plan
iş süreklilik planı
BIA
BIA
business impact analysis
iş etki analizi
BMP
BMP
Best Management Practice
En İyi Yönetim Pratiği
BRM
BRM
business relationship manager
iş ilişki yöneticisi
BSI
BSI
British Standards Institution
İngiliz Standartları Enstitüsü
154
Türkçe kısaltma
English term
Türkçe terim
CAB
CAB
change advisory board
değişiklik danışma kurulu
CAPEX
CAPEX
capital expenditure
yatırım harcaması
CCM
CCM
component capacity management
bileşen kapasite yönetimi
CFIA
CFIA
component failure impact analysis
bileşen arıza etki analizi
CI
CI
configuration item
konfigürasyon birimi
CMDB
CMDB
configuration management database
konfigürasyon yönetim veritabanı
CMIS
CMIS
capacity management information system
kapasite yönetimi bilgi sistemi
CMM
CMM
capability maturity model
kabiliyet olgunluk modeli
CMMI
CMMI
Capability Maturity Model Integration
Entegre Kabiliyet Olgunluk Modeli
CMS
CMS
configuration management system
konfigürasyon yönetim sistemi
COBIT
COBIT
Control OBjectives for Information and related
Technology
Bilgi ve İlgili Teknolojiler İçin Kontrol Amaçları
COTS
COTS
commercial off the shelf
ticari kullanıma hazır
155
Türkçe kısaltma
English term
Türkçe terim
CSF
CSF
critical success factor
kritik başarı faktörü
CSI
CSI
continual service improvement
sürekli hizmet iyileştirme
CTI
CTI
computer telephony integration
bilgisayar telefon entegrasyonu
DIKW
DIKW
Data-to-Information-to-Knowledge-to-Wisdom
Veri-Enformasyon-Bilgi-Bilgelik
DML
DML
definitive media library
kesin yazılım kütüphanesi
ECAB
ECAB
emergency change advisory board
acil değişiklik danışma kurulu
ELS
ELS
early life support
erken yaşam döngüsü
eSCM-CL
eSCM-CL
eSourcing Capability Model for Client
Organizations
Müşteri Organizasyonları İçin eKaynak Kullanımı
Kabiliyet Modeli
eSCM-SP
eSCM-SP
eSourcing Capability Model for Service
Providers
Hizmet Sağlayıcılar İçin eKaynak Kullanımı
Kabiliyet Modeli
FTA
FTA
fault tree analysis
hata ağaç analizi
IRR
IRR
internal rate of return
iç getiri oranı
ISG
ISG
IT steering group
BT yürütme grubu
156
Türkçe kısaltma
English term
Türkçe terim
ISM
ISM
information security management
bilgi güvenliği yönetimi
ISMS
ISMS
information security management system
bilgi güvenliği yönetim sistemi
ISO
ISO
International Organization for Standardization
Uluslararası Standardizasyon Organizasyonu
ISP
ISP
internet service provider
Internet hizmet sağlayıcı
IT
BT
information technology
bilgi teknolojileri
ITSCM
ITSCM
IT service continuity management
BT hizmet süreklilik yönetimi
ITSM
ITSM
IT service management
BT hizmet yönetimi
itSMF
iTSMF
IT Service Management Forum
BT Hizmet Yönetimi Forumu
IVR
IVR
interactive voice response
etkileşimli sesli yanıt sistemi
KEDB
KEDB
known error database
bilinen hata veritabanı
KPI
KPI
key performance indicator
anahtar performans göstergesi
LOS
LOS
line of service
hizmet hattı
MIS
MIS
management information system
yönetim bilgi sistemi
157
Türkçe kısaltma
English term
Türkçe terim
M_o_R
M_o_R
Management of Risk
Riskin Yönetimi
MTBF
MTBF
mean time between failures
arızalar arası ortalama süre
MTBSI
MTBSI
mean time between service incidents
hizmet vakaları arası ortalama süre
MTRS
MTRS
mean time to restore service
hizmet geri yüklemeye kadar ortalama süre
MTTR
MTTR
mean time to repair
onarıma kadar ortalama süre
NPV
NPV
net present value
net bugünkü değer
OLA
OLA
operational level agreement
operasyonel hizmet anlaşması
OPEX
OPEX
operational expenditure
operasyonel harcama
PBA
PBA
pattern of business activity
iş aktivite örüntüsü
PDCA
PUKÖ
Plan-Do-Check-Act
Planla-Uygula-Kontrol et-Önlem al
PFS
PFS
prerequisite for success
başarı için önkoşul
PIR
PIR
post-implementation review
uygulama sonrası gözden geçirme
PMBOK
PMBOK
Proje Yönetimi Bilgi Birikimi Kılavuzu
158
Türkçe kısaltma
English term
Türkçe terim
PMI
PMI
Project Management Institute
Proje Yönetim Enstitüsü
PMO
PMO
project management office
proje yönetim ofisi
PRINCE2
PRINCE2
PRojects IN Controlled Environments
Kontrollü Ortamlardaki Projeler
PSO
PSO
projected service outage
planlı hizmet kesintisi
QA
QA
quality assurance
kalite güvencesi
QMS
QMS
quality management system
kalite yönetim sistemi
RACI
RACI
responsible, accountable, consulted and
informed
sorumlu, yükümlü, danışılan ve bilgilendirilen
RCA
RCA
root cause analysis
kök neden analizi
RFC
RFC
request for change
değişiklik için istem
ROA
ROA
return on assets
varlıkların geri dönüşü
ROI
ROI
return on investment
yatırımın geri dönüşü
RPO
RPO
recovery point objective
kurtarma noktası hedefi
159
Türkçe kısaltma
English term
Türkçe terim
RTO
RTO
recovery time objective
kurtarma zamanı hedefi
SAC
SAC
service acceptance criteria
hizmet kabul kriteri
SACM
SACM
service asset and configuration management
hizmet varlık ve konfigürasyon yönetimi
SAM
SAM
software asset management
yazılım varlık yönetimi
SCM
SCM
service capacity management
hizmet kapasite yönetimi
SCMIS
SCMIS
supplier and contract management information
system
tedarikçi ve kontrat bilgi sistemi
SDP
SDP
service design package
hizmet tasarım paketi
SFA
SFA
service failure analysis
hizmet arıza analizi
SIP
SIP
service improvement plan
hizmet iyileştirme planı
SKMS
SKMS
service knowledge management system
hizmet bilgi yönetim sistemi
SLA
SLA
service level agreement
hizmet seviye anlaşması
SLM
SLM
service level management
hizmet seviye yönetimi
160
Türkçe kısaltma
English term
Türkçe terim
SLP
SLP
service level package
hizmet seviye paketi
SLR
SLR
service level requirement
hizmet seviye gereksinimi
SMART
SMART
specific, measurable, achievable, relevant and
time-bound
belirli, ölçülebilir, başarılabilir, amaca uygun ve
zamana bağlı
SMIS
SMIS
security management information system
güvenlik yönetimi bilgi sistemi
SMO
SMO
service maintenance objective
hizmet bakım amacı
SoC
SoC
separation of concerns
ilgilerin ayrılığı
SOP
SOP
standard operating procedure
standart operasyon prosedürleri
SOR
SOR
statement of requirements
gereksinim maddeleri
SOX
SOX
Sarbanes-Oxley
Sarbanes-Oxley
SPI
SPI
service provider interface
hizmet sağlayıcı arayüzü
SPM
SPM
service portfolio management
hizmet portföy yönetimi
SPOF
SPOF
single point of failure
tek noktadan doğan arıza
161
Türkçe kısaltma
English term
Türkçe terim
TCO
TCO
total cost of ownership
toplam sahip olma maliyeti
TCU
TCU
total cost of utilization
toplam yararlanma maliyeti
TO
TO
technical observation
teknik gözlem
TOR
TOR
terms of reference
şartname
TQM
TQM
total quality management
toplam kalite yönetimi
UC
UC
underpinning contract
destekleyici kontrat
UP
UP
user profile
kullanıcı profili
VBF
VBF
vital business function
yaşamsal iş fonksiyonu
VOI
VOI
value on investment
yatırım değeri
WIP
WIP
work in progress
yapılmakta olan iş
162
Swirl logo™, AXELOS Ltd’in ticari markasıdır
ITIL®, AXELOS Ltd’in kayıtlı ticari markasıdır
PRINCE2®, AXELOS Ltd’in kayıtlı ticari markasıdır
M_o_R®, AXELOS Ltd’in kayıtlı ticari markasıdır
163

ITIL® Terim ve Tanımlar Sözlüğü Türkçe

Transkript

Benzer belgeler

Yeni Nesil Akıllı Servis Masası Pinar Uğurlu

BT Stratejisi, Mimari ve Servis Yönetimi

Bulut Tabanlı Servis Masası Yönetim Pınar