1 BERCESTE DEY˙ISLER

Transkript

1
BERCESTE DEYİŞLER
Acep hayretteyim şol sedd-i İskender hususunda
Eg̃er maksud eserse, mısra-ı berceste kafidir ! •
Mutriba ! Sen ışka dair bir hava bilmez misin ? •
Her Ali Haydar deg̃ildir, denilmez her seyfe Zülfkâr ! •
Ehl-i dil söyleyemez derdini Allah’a bile ! •
Erişir menzil-i maksuduna aheste giden :
Tiz-reftar olanın payına damen dolaşır ! •
Bunun keyfiyyeti tarif olunmaz zevka dairdir... •
Su uyur, düşman uyur, haste-i hicran uyumaz... •
Deg̃il bülbül gibi fasl-ı bahara giryemiz mahsus :
Senin aşıkların ey bı̂-vefa gül her zaman ag̃lar ! •
Ayag̃ı yer mi basar zülfüne berdar olanın ? •
Bela dildendir ol dildar elinden dâdımız yoktur !
Gönüldendir şikayet kimseden feryadımız yoktur ! •
Geldimse n’ola ben şuara bezmine ahir ?
Adet budur ahirde gelir bezme ekabir... •
Fark eylemeyen cevheri sarraf deg̃ildir... •
Vefakar olmadan geçtik, cefakar olmasa bari ! •
Terk-i rahat eyle rahat andadır ! •
Kimi ar‘ar dedi kadd-i dildara kimi elif :
Cümlenin maksudu bir amma rivayet muhtelif... •
Kafi bana bilmek beni, hiç bilmesin alem :
Zira büyük afettir o şöhret, neme lazım ! •
Gören sanır sefadan sema‘-ı rah ederim:
Döner döner bakarım kûy-ı yare, ah ederim ! •
Çeşm-i insaf gibi kamile mizan olmaz...
Kişi noksanını bilmek gibi irfan olmaz ! •
Yetmez mi temaşa-yı cemal, elde sunarsın ?
Ey aşık-ı mihnetzede, buldukça bunarsın ! •
Sükut etmek gibi alemde nadana cevab olmaz ! •
Kimseden havf eylemez Allah’dan havf eyleyen ! •
Lalenin nakşın görüp, ümmid-i bû etmez gönül... •
Behamız ag̃ır anınçün bizim revacımız yoktur... •
Ol zehri Cem de içmiş gerdun-ı dûn elinden... •
Seng üzre gösterir zer-i kamil ayarını... •
Mecnun ki fena deştini seyr etti ser-a-ser,
gamhaneme geldi, dedi “Halin ne birader ?” •
Gamdan ölmem, korkarım gayret helak eyler beni... •
Bir gün aranır elde heman bir hüner olsun ! •
Geldi burc-ı evliyaya padişah-ı namdar !
İlm kesbiyle paye-i rif‘at
arzu-yı-muhal imiş ancak...
Aşk imiş her ne var alemde
ilm bir kiyl ü kal imiş ancak ! •
1
•
¦ Koca Ragıp Paşa
¦ Tokadı̂ Kânı̂ Ebubekir Efendi
¦ Keçecizade İzzet Molla
¦ Hızırag̃azade Said Bey
¦ Hatemı̂ İbrahim Bey
¦ ?
¦ Şeyh Galip
¦ Edirnevı̂ Necati Bey
¦ Nev‘ı̂
¦ Nev‘ı̂
¦ Nev‘ı̂
¦ Mollafeyzı̂zade Raşid Efendi
¦ “Muhibbı̂” Kanunı̂ Sultan Süleyman
¦ “Giridı̂” Sırrı Paşa
¦ Esrar Dede
¦ Bursavı̂ Tabib Muhammed Bey
¦ Şamı̂ Mustafa Bey
¦ Kefevı̂ Şefi’ı̂ Dede
¦ İstanbulı̂ Şinası̂ Muhammed Çelebi
¦ ?
¦ ?
¦ Nedim
¦ “Deli Birader” Gazalı̂
¦ Şeyh Galib
¦ Fuzulı̂
¦ Fuzulı̂
Dünya evine konduk oturduk bir iki gün ! •
Bir gün bulur elbet arayan derdine derman ! •
Ey gam yine meydan-ı muhabbet sana kaldı... •
Anlasam bari bidayet mi, nihayet mi nedir ? •
Garibindir anı hoş tut, efendim işte biz gittik,
gönül derler ser-i kûyunda bir divanemiz kaldı ! •
¦ Fuzulı̂
¦ Şeyh Galib
¦ Şeyh Galib
Hun-i dil nuş ederiz, bade-i hamra yerine ! •
Kim halâs olmuş cihandan, olmadan candan halâs ! •
¦ Hayalı̂
1 Kanunı̂’nin
Bag̃dad’ı fethine dair. Tarihtir. (Hicrı̂ 940, Miladı̂ 1534 )
¦ Hayalı̂
2
Dar-ı dünya deli gönlüm gibi viran olsa !
Ne cihan olsa, ne can olsa, ne hicran olsa ! •
Bin safsata bir mısra-ı bercesteye deg̃mez !
İndimde esatir-i Felatun hezeyandır... •
Hadis-i zülfünü anma, yılan hikayesidir ! •
Vakt-i şadı̂ de gelir, mevsim-i mihnet de geçer ! •
İstemez dog̃ru giden menzil-i maksuda delil ! •
Dil-i naşadımı şad etmeyen dünyada şad olsun !
Benimçün “namurad olsun !” diyenler bermurad olsun ! •
Murız amma iltifat eden Süleyman’dır bize ! •
Makalı̂ ta‘n-ı adadan ne gam erbab-ı irfana :
Atarlar seng-i tarizi diraht-ı meyvedar üzre ! •
Güle gûş ettiremez, boş yere bülbül inler :
Varak-ı mihr ü vefayı kim okur kim dinler ? •
Garez ü kin-i adu lutf ile olmaz zail :
Sengde muzmer olan ateşe ab etmez eser ! •
Hased-i kalb-i adu lutf ile olmaz zail :
Sengde muzmer olan ateşe ab etmez eser ! •
Halk içinde muteber bir nesne yok devlet gibi...
Olmaya devlet cihanda bir nefes sıhhat gibi... •
Gerdun sitem-i baht-ı siyah etmeye deg̃mez !
Vallahi bu gamhane bir ah etmeye deg̃mez ! •
Sühan-ı bihudeden hoş gelir avaz-ı horoz :
¦ Taşlıcalı Yahya Bey
¦ Yenişehirli Avni Bey
¦ ?
¦ Şeyh Galib
¦ Nabı̂
¦ Şeyh Galib
¦ Makalı̂
¦ Kâmı̂ (?), Karamanlı Kânı̂ (?)
¦ ?
¦ ?
¦ “Muhibbı̂” Kanunı̂ Sultan Süleyman
¦ ?
Bari manasını bilmezse de hengamı bilir ! •
Cami‘-i köhne-i bı̂-vakfa cemaat gelmez ! •
Erzan meta‘-ı fazl ü hüner ta o denli kim,
bin marifet zemanede bir aferinedir.
Ebna-yı dehr her hünere bir aferin verir :
¦ Nabı̂
¦ Nabı̂
Ya Rab bu aferin ne tükenmez bir hazinedir ! •
Halkın emvalin alıp sonra teselli vermek,
füls-i mahı̂yi soyup yag̃da pişirmek gibidir...
Gûsfendanın edip ka‘t tarik-ı nefesin,
bacag̃ından üfürüp sonra, şişirmek gibidir ! •
Hırka vü tac ile zahit, kerem et sıkleti ko !
¦ Nabı̂
Ademe cübbe vü destar keramet mi verir ? •
Bize kâfir diyenin kendide iman olsa...
Dahleden dinimize bari müselman olsa ! •
Vermem sana çek benden elin ey melekülmevt,
cananıma nezreyledig̃im cana dokunma ! •
Bir başıma kalsam şehe, sultana kul olmam ;
viran olası hanede evlad ü iyal var ! •
Bir gün gelecek sen de perişan olacaksın :
Ey gonca bu cem‘iyyeti her dem mi sanırsın ? •
Geldi amma neyleyim, sensiz baharın şevkı yok ! •
Meyan-ı güft ü gûda bed-meniş ı̂ham eder kubhun :
Şecaat arzederken merd-i kıptı̂ sirkatin söyler ! •
Sorsalar mag̃durunu gaddar kendin gösterir ! •
Zalim beni söyletme, derunumda neler var ! •
Bir alet-i mülahazadır cümle kainat
maksud olanı bilmek için ademe müdam... •
Açma cihanda damen-i aybı saba gibi...
Setr eyle gördüg̃ünü kamu nitekim türab ! •
Ne güzel vak‘adır kim bu açıp can gözümü,
hab-ı gaflette geçen ömrümü rüya gördüm ! •
Mihneti kendine zevk etmedir alemde hüner...
Gam ü şadı̂-i felek böyle gelir, böyle gider ! •
Kendi derdi gönlümün billah gelmez yadına ! •
Düşmek üzre yıldırım ekser muallâ tâk arar.
Herkese gitmez belâ, erbab-ı istihkak arar ! •
¦ Nabı̂
¦ Şeyhülislam Yahya
¦ Küfrı̂ Behayı̂ (?), Müneccim Behayı̂
¦ Aşık Ömer
¦
Aşık Dertli
¦ Ziya Paşa
¦ Recaizade Mahmud Ekrem
¦ Leyla Hanım
¦ Zatı̂
¦ Enderunlu Vasıf
¦ Namık Kemal
¦ Namık Kemal
3
Dost bı̂-perva, felek bı̂-rahm, devran bı̂-sükun,
derd çok, hem-derd yok, düşman kavı̂, tali‘ zebun ! •
Canıma bir merhaba kıldı ezelde çeşm-i yar
şöyle mest oldum ki gayrın merhabasın bilmedim ! •
Hayfa ki geçti bilmedik ol hoş zaman idi ! •
Halini bilmez perişanın perişan olmayan ! •
Zahide mihrab-ı mescid, arife ebru-yı yar :
¦ Fuzûlı̂
¦ Ahmet Paşa
¦ Cem Sultan
¦ Ahmet Paşa
Cilvegerdir pertev-i nur-ı Huda her kûşeden ! •
Batıl hemı̂şe batıl ü bı̂hudedir veli ;
müşkül oldur ki suret-i haktan zuhur eder ! •
Güzelsin, bı̂-bedelsin, tarz u tavrın hep müsellemdir.
Ne çare bı̂-vefasın, ah insaniyyetin yoktur ! •
¦ Nev‘ı̂
¦ Nabı̂
¦ Halet Çelebi
Bana sor, ben bilirim lezzetini derd ü gamın ! •
Eş‘arı böyle söyler, üstadı söyleyince ! •
Noktanın remzin pes-i bada gören agâhtır. •
Pı̂rimin sayesinde pı̂r oldum. •
Beşe bu kuş dilidir, bunu Süleyman bilir ! •
Kalmaz bu cihan böyle geçer, devr-i zamandır. •
Tamire yeltenip kalemi bı̂-midat ile
Kıldın harap bir nice mamur beytimiz ... •
Bir aceb sırdır bu kim ikrar güç, inkâr güç. •
Gelin ey ehl-i hakikat çıkalım dünyadan.
Gayr yerler gezelim, özge safalar görelim ... •
Nusha-i aşufte-i divan-ı ömrüm sorma hiç !
Hat galât, mana galât, imlâ galât, inşa galât ... •
Arada hail olmasa sayede aftab olur. •
Gönül muhabbeti bir adet edinmiş yoksa
ne bende aşk ne sende cemal kalmıştır. •
¦ Ahdı̂ ?
¦ Nâilı̂
¦ Esrar Dede
¦ Fahreddin Dede
¦ Yunus Emre
¦ “Semâı̂” Dı̂vâne Mehmet Çelebi
¦ Necatı̂ (?), Fuzûlı̂(?)
¦ Fuzûlı̂
¦ (?)
¦ Necatı̂
Başımızdan hiç heva-yı zülfiyar eksik deg̃il :
Mürtefi‘ yerdir anınçün rûzgâr eksik deg̃il ! •
Îdgehde varalım dûlâba dilber seyrine
görelim âyı̂ne-i devran neler gösterir ! •
Sükûtun vakti geçmiş şimdi iş feryade kalmıştır. •
Danâ-dil isen sırrını nadâne duyurma •
Sırr-ı gaybi keşfeden yarin dehanıdır bana •
Aç gözün ey bı̂haber ‘illa’ya yapış, ‘la’yı ko ! •
Her ne derlerse senin hakkında hep efsanedir ! •
Pür şevk özge nesne imiş ‘Cem’ dedikleri ! •
Ne ele sagar alır çeşmi ne meyhane bilir
¦
¦
¦
Sitem hep aşnalardan gelir, biganeden gelmez •
Aşk odu evvel düşer maşuka sonra aşıka
Şem‘i gör kim yanmadan yandırmadı pervaneyi ! •
Demler o demler idi, zaman o zaman idi ! •
Berk ü barından biz el çektik bu fanı̂ gülşenin
Meyve-i maksud ister olsun ister olmasın ! •
Şem‘-i ikbalini tar eylemesin derse felek
Kişi yaktıg̃ı çerag̃ üstüne pervane gerek ! •
2 II.
Mustafa
(?)
¦ İkbalı̂
Sorsan amma yine alem onu mestane bilir ! •
Mey anda, dilber anda, cümle yaran-ı safa onda
Geçip cennetten adem sakin-i meyhane olmaz mı ? •
İtlaf-ı güher eylemedim ben nazm ile Vecdı̂
Bir kanden alıp gevheri bir kane getirdim ! •
Rahat isterlerse mamur olmasın viraneler ! •
Sakıya meclise gel cismime gelsin canım
Ahdler tövbeler ol sagare kurban olsun !
Ayag̃ın sakınarak basma aman sultanım
Dökülen mey kırılan şişe-i rindan olsun ! •
(?)
Necatı̂ (?)
¦ Fahri Bey
¦ Bakı̂
Ruhı̂-i Bag̃dadı̂
¦ Nef‘ı̂
¦ Riyazı̂
¦
Cevrı̂
¦
Vecdı̂
¦
Vecdı̂
¦
Nabı̂
¦ Gaybı̂
¦ Fasih
¦
¦
¦
Fasih
İzzet
Enderunlu Vasıf
¦
?
2
4
Bu ne sırdır, raz-ı aşkım demeden ben kimseye
Şehre düşmüş ben seni sevdim diye avazeler ... •
Halkın istidadına vabestedir asar-ı feyz
Ebr-i nisandan sadef dürdane, ef‘i sem kapar ... •
Toplanıp ehl-i hava, her biri bir saz çalar
Çelebi böyle olur bizde de konser dedig̃in ... •
Minnet Huda’ya devlet-i dünya fena bulur
Bakı̂ kalır sahife-i alemde adımız ! •
Sükutun vakti geçmiş şimdi iş feryada kalmıştır ! •
Alem ol ayine-yi ibret-nümadır kim düşer
Günde yüzbin şekle bir vakt ü zamanın sureti ... •
Kıllet-i daniş olur kesret-i güftara sebep ! •
¦
¦
¦
¦
¦
¦
Açtır köpek ister ki yemek sohbeti olsun ! •
Deme ger akil isen Ferhad’a Mecnun’a deli :
Eylesen halka nazar, her biri bir gûna deli ! •
Doyulmaz han-ı ihsana, kanaat gelmez insana ,
kerem gördükçe ey Bakı̂, gedalardan rica artar ... •
Miratın itibarı belı̂ sadeliktendir ! •
Gam çekme cam-ı mergi yeksan sunar zamane :
Ol zehri Cem de içmiş gerdun-ı dûn elinden ... •
Yar gelmezse senin payına sen git yarin :
Yürümezse nola dag̃, ey gönül abdal yürür ! •
Nevcivan sevmekte ben piranı ta‘yib eylemem :
Hüsn olur ki gördüg̃ünde ihtiyar elden gider ! •
İrtika-ı kadr için lazım tevazu aleme :
Şemsi gör kim sayesin salmış ayaklar altına ... •
Nahifı̂ (?)
¦
¦
¦
Fuzulı̂
Razı̂ (?) , Şeyh Galip
¦
¦
¦
Sabit
Yetim Ali Çelebi
¦
III. Mustafa
Şeyhülislam Yahya
Diyarbakırlı Said Paşa
¦
¦
İstemem tamirini, mimar senin olsun senin ! •
Turfe dükkan-ı hikemdir şu kühen tak-ı felek :
Ne ararsan bulunur derde devadan gayri ! •
Kamilin taş yasdınıp toprak döşenmektir işi :
Baliş-i rahatta daim cahil ü nadan yatur ! •
Ders-i aşkın müşkilin Yahya nice halleylesin ?
Söyleyenler kendini bilmez, bilenler söylemez ! •
Gör zahidi kim sahib-i irşad olayın der,
dün mektebe geldi, bugün üstad olayın der ! •
Ben ne yazdım, sen ne fehm ettin, garib efsanedir ! •
¦ Bakı̂
Fahri Bey
Mustafa Tabib-i Diyarbekirı̂
¦ Hersekli Arif Hikmet
Devleti çerh-i denı̂ verdi kamu mübtezele !
Şimdi ebvab-ı saadetde gezer hep hazele .
İşimiz kaldı heman merhamet-i Layezele ! •
Cihanda sanma aşık-ı mehcura rahat olur :
Neler çeker bu gönül, söylesem şikayat olur ! •
Muhlis, iyi bak defter-i eltaf-ı Hüda’ya :
Ne masirafı kayıd eyle ne iradı hesab et ! •
Tevfik-i İlahi denilir namına Aynı̂,
tanzim-i umur-ı dü cihan bir şeye muhtaç ! •
Tahsil-i kemalat, kem alat ile olmaz ! •
Kasr-ı dil olsun harab ey yar, senin olsun senin .
Belig̃
Muallim Naci
Lazım deg̃il inayeti ehl-i tekebbürün :
Bahşeyledim atasın vech-i abusuna ! •
Şeb-i yeldayı müneccimle muvakkit ne bilir ?
Mübtela-yı gama sor kim geceler kaç saat ! •
Geh sefa buldu gönül ayinesi geh keder...
Böyledir hal-i cihan, böyle gelir, böyle gider ! •
Dehr içinde bir yıkık divar görürsen böyle bil :
Bir Süleyman mülküdür kim çerh viran eylemiş ! •
Sermaye-i şairan tükenmez :
Dünya tükenir yalan tükenmez ! •
Yıkılıptır bu cihan sanma ki bir dem düzele .
Fuzūlı̂
¦
¦
Şem‘i Dede
Koca Ragıp Paşa
¦
¦
Aynı̂
Nabı̂
Haletı̂
Şeyhülislam Yahya
¦
¦
Muallim Naci
¦
Sürurı̂
¦
?
¦ Bakı̂
¦
¦
İzzet Molla
¦
Ziya Paşa
5
Geçtik ihsanlarından kübera-yı asrın ,
bir mazarratları deg̃mezse inayet gibidir .
Terbiye kaldı bir işkembeci dükkanında :
Şimdi ar eylememek bais-i nimet gibidir ! •
Viran olacak kasra bu ziynet çoktur ! •
Noksana nazar eyleyen ahbab deg̃ildir... •
Koynundan ayırma bil onun kadrini ey şuh !
Haşmet gibi bir nusha-yı irfan ele girmez ... •
Ya sabr ü ya sefer derler ne Rum u ne Acem kaldı:
Dolaştım rub’-u meskunu heman mülk-ü adem kaldı... •
Bedre deg̃il nigahı cihanın hilaledir :
Noksanadır nazarları sanma kemaledir ... •
Nedir cürm-ü fazilet kim onun erbabını daim
perişan-hal ü mahzun ü hakir ü bineva gördüm ... •
Erdi söz gaayete Bakı̂ ne demek lazımdır ? •
¦ Kazım Paşa
¦ Necmı̂
¦ Haşmet
¦ Haşmet
¦ Vizeli Behiştı̂
¦ Nergisı̂
¦ Bakı̂

1 BERCESTE DEY˙ISLER

Transkript

Benzer belgeler