SENED- TT FAK TAR H:1808 PAD ŞAH: ABDÜLMEC T . • Osmanlı

SENED-İ İTTİFAK
TARİH:1808
PADİŞAH: ABDÜLMECİT
• Osmanlı İmparatorluğunun ilk
anayasal gelişmesi 1808 tarihli
SENED-İ İTTİFAK’ tır.
• Sened-i İttifakla Anadolu ve
Rumeli ayanları ile padişah
arasında bir anlaşma yapılmıştır.
• Bu anlaşma ile Osmanlı hükümdarı
ilk defa zorunlu olarak haklarından
ödün vermiştir.
• Şekil olarak İngilizlerin Manga
Carta'sına benzetilebilir.İçerik
olarak benzemez.
• Anayasal monarşiye geçişin ilk
aşamasıdır.
• Bu anlaşma ile Devlet, ayanları
(Derebeyi- Ağa) tanıyarak
hukukileştirmiştir.
Sened-i İttifak ile padişah ayanlara güven
vaat ediyor, onların can ve malı üzerinde
istediği gibi tasarrufta bulunmayacağını
kabul ediyordu.
TANZİMAT FERMANI
TARİH: 3 Kasım 1839
PADİŞAH:ABDÜLMECİT
• Osmanlı Devletinin ikinci anayasal
hareketi 1839 tarihli Tanzimat
Fermanıdır (Gülhane Hattı
Hümayunu).
• Kavalalı M.Ali P. Ayaklanması
sonunda Avrupalıları memnun
etmek için İngiltere’nin isteği ile
çıkarılmıştır.
• Bu ferman padişah tarafından tek
taraflı olarak çıkarılmış padişah
kendi yetkilerini ilk kez sınırlamış
ve kanunlara göre devleti idare
edeceğini vaat etmiştir.
• Padişah bu fermanla Senedi
İttifak’ın aksine sadece ayanlara
değil ülkede yaşayan tüm uyruklar
için can, mal ve ırz güvenliği vaat
etmiştir.
• Vergiler kişilerin gelirine göre
düzenli toplanacaktır.
• Askerlik, düzene sokulacak ve belli
yaşa geldiğinde herkes askerlik
yapacaktır.
• Ocak usulü kaldırılmıştır.
• Mahkemeler açık yapılacak ve
herkes yasalar önünde eşit
sayılacaktır.
• Tanzimat Fermanı ile kanun
gücünün üstünlüğü ilkesi bir
•
•
•
anlamda benimsenmiş,
anayasacılığa ve demokrasiye
.
geçişin
ilk adımı olmuştur.
Tanzimat Fermanı ile askerlik
vatani görev haline getirilmiştir.
Mülkiyet hakkı devlet tarafından
garanti altına alınmıştır.
Müsadere usulü kaldırılmıştır.
ISLAHAT FERMANI
TARİH:1856
PADİŞAH: ABDÜLMECİT
• Tanzimat Fermanını tamamlar
niteliktedir.
• Kırım Savaşı sonunda Avrupalıları
memnun etmek ve içişlerimize
katılmasını önlemek için Paris
Antlaşmasına eklenmiştir.
• Tamamıyla azınlıklara yöneliktir.
• Ülkede yaşayan herkese din farkı
gözetilmeksizin bütün hakların
tüm vatandaşlara uygulanacağı
belirtilmiştir.
• Gayri Müslimlere tam bir din ve
mezhep özgürlüğü getirmiş,
• Gayri Müslimlere küçük düşürücü
sözleri yasaklamıştır:
• Cizye vergisi kaldırılmıştır.
• İltizam usulü kaldırılmıştır.
• Gayri Müslimler için bedelli
askerlik usulü getirilmiştir.
• Azınlıklar devlet memuru
olabilecektir.
• Azınlıklar İl Genel Meclisi üyesi
olabileceklerdir.
• Azınlıklar bedelli askerlik
yapacaklardır.
• Azınlıklar banka, şirket, hastane
ve okul açabileceklerdi.
BİRİNCİ MEŞRUTİYET
TARIH: 23 Aralık 1876
PADİŞAH: II.ABDÜLHAMİT
• Etkili görüş Osmanlıcılık etkili grup
Genç Osmanlılar.(Mithat P., Ziya
P., Namık Kemal, Şinasi ve
Hüseyin Avni )
• İlk yazılı Türk anayasasıdır.
• Padişah iradesi ile kurulan bir
komisyonca, 1831 Belçika
Anayasası esas alınarak ve 1859
Prusya Anayasasından da
faydalanılarak hazırlanmıştır.
• Heyet-i Umumi denilen iki meclisi
(Ayan , Mebussan) öngörmüştür.
• Heyet-i Ayan'ın tüm üyeleri
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Padişah tarafından atanmaktadır.
Ömür boyu görevde
kalabilmektedir.
Heyet-i Mebus an’ın üyeleri ise iki
dereceli bir seçimle halk tarafından
4 yıllığına Osmanlı erkekleri
arasından seçilmektedir.
Anayasa yasama organının
yetkilerini oldukça dar tutmuştur.
Bir meclis üyesinin kanun teklifi
yapması için Padişahtan izin
alması gerekiyordu.
Her iki meclis tarafından da kabul
edilen yasa padişahın onayı ile
yürürlüğe girebilmekteydi.
Bu açıdan yasama yetkisi
padişahın tekelinden çıkmamıştır.
Bakanlar kurulunun meclise karşı
sorumluluğu yoktur.
Padişaha meclisi dağıtmak yetkisi
açıkça verilmiş, sınırlanmamıştır.
Her iki meclis üyeleri de padişaha
bağlılık yemini etmek
zorundadırlar.
Padişah Osmanlı-Rus savaşını
(1877-1878)bahane ederek Meclisi
feshetmiştir.
12 bölüm ve 119 maddeden
oluşmaktadır.
İKİNCİ MEŞRUTİYET
TARİH: 23 Temmuz 1908
PADİŞAH: II.ABDÜLHAMİT
• Etkili olay : Reval (Tallin)
görüşmeleridir.
• Etkili grup : İttihat ve Terakki
Cemiyetidir.
• Etkili görüş: Turancılık
• Ordunun ayaklanmasıyla II.
Abdülhamit Meşrutiyeti yeniden
ilan etmek zorunda kaldı.Türk
siyasal yaşamında ilk defa çok
partili dönem başladı.
• İttihat ve Terakki Partisi iktidar.
• Hürriyet ve İtilaf Partisi muhalefet.
• Ahrar Partisi muhalefet.
• 31 Mart ayaklanmasının ardından
II. Abdülhamit sorumlu görülerek
tahttan indirildi.
• 1876 Anayasası daha demokratik
ve parlamenter sistem yönünde
önemli değişikliklerle tekrar
yürürlüğe konulmuştur.
• Padişahın yetkileri daraltılmış,
Meclisi Mebus anın yetkileri
genişletilmiştir.
• Bakanlar Kurulunun Meclis-i Mebus
•
•
•
•
•
•
an’a karşı sorumluluğu artırılmış.
Padişahın meclisi feshetme yetkisi
daraltıldı ( Ayan Meclisinin onayı
ve üç ay içinde seçim yapılması
şartı).
Kanun teklifi için padişahtan izin
alınması gerekliliği kalktı.
Mecliste kabul edilen kanunların iki
ay içinde onaylanması veya bir
daha görüşülmek üzere meclise
geri gönderilmesi hükmü getirildi.
1909 değişiklikleri ile Osmanlı
devleti Avrupai anlamda
demokratik meşruti monarşi halini
almıştır.
Sansür kaldırılmış, haberleşmenin
gizliliği ilkesi getirilmiş,
Toplanma hakkı kabul edilmiş,
dernek ve parti kurma hakkı
tanınmıştır.