TS 13168

TÜRK STANDARDI TASARISI
DRAFT TURKISH STANDARD
Bu Standard metni 22 Aralık 2005 tarihli TSE Teknik Kurul toplantısında Kabul edilerek yürürlüğe girmiş olup metin
üzerindeki redaksiyonel düzeltmeler devam etmektedir.
TS 13168
ICS 03.080.30; 43.020
ÖZEL SERVĐSLER - KARAYOLU MOTORLU ARAÇLARI ĐÇĐN SINIFLANDIRMA VE KURALLAR
Private services - For highvvay motor vehicles - Ciassification and rules
TÜRK STANDARDLARI ENSTĐTÜSÜ Necatibey Caddesi No.112
Bakanlıklar/ANKARA
ICS 03.080.30; 43.020_________ TÜRK STANDARDI TASARISI_________________________________
Ön söz
-
Bu standard tasarısı, Türk Standardları Enstitüsü, Yetkili Servis Standardları Đhtisas Grubu tarafından
Hazırlanmıştır.
ICS 03.080.30; 43.020
TÜRK STANDARDI TASARISI
tst
Atıf yapılan standardlar
References
TS 266/Nisan 2005
TS HD 384.4.41 S2/Aralık 2004
"Sular - Đnsanî Tüketim Amaçlı Sular"
"Water intended forhuman consumption"
"Binalarda elektrik tesisatı - Bölüm 4: Güvenlik için koruma Grup 41 - Elektrik çarpmasına
karşı koruma"
"Electrical installations of buildings ~ Part 4: Protection for safety -Chapter 41: Protection
against electric shock"
TS HD 384.5.51 S2/Kasım 2001
"Binalarda Elektrik Tesisatı - Bölüm 5: Elektrik Donanımının Seçilmesi ve Montajı - Grup
51: Ortak Kurallar"
"Electrical installations of buildings - Part 5: Selection and erection of electirical equipmentChapter 51: Comon rules
TS HD 384.5.54.S1/ Mart 2002
Binalarda Elektrik Tesisatı - Bölüm 5: Elektrik Donanımının Seçilmesi ve Montajı Grup 54 : Topraklama Düzenlemeleri ve Koruyucu Đletkenleri
"Electrical installations of buildings - Part 5: Selection and erection of electrical eçuipment Chapter 54: Earthing arrangement and protective conductors"
TS863/Nisan1995
"Asansörler - Đnsan Taşımak Đçin - Elektrikli"
"Electrical lifts for passenger"
TS1108/Nisan1995
"Asansörler - Yük Taşımak Đçin - Elektrikli"
"Electrical lifts for goods"
TS1258/Ekim1983
"Temiz Su Tesisatı Hesap Kuralları"
"Rules for calculation for installation water supply on building"
TS 3419/Nisan 2002
"Havalandırma ve Đklimlendirme Tesisleri Projelendirme Kuralları"
"Ventilation and air conditioning installation reçuirements of projecting"
TS 3420/Haziran 1979
"Havalandırma ve Đklimlendirme Tesislerini Yerleştirme Kuralları"
"Principles for the disposition of ventilation and air conditioning installations"
TS 4019/Şubat 1991
"Đlk Yardım Çantası - Genel Amaçlı"
"First aid kit - General purpose "
TS4156/Nisan 1995
"Yangın Önleme - Umumî Yerlerde - Gruplandırma, Ekipman ve Sistemler - Genel"
"General Rules for Fire Protection in Common Places Grouping, Equipment and Systems"
TS 8357/Ocak 1999
"Halka veya Müşterilere Açık Tuvaletler (VVC'Ier) Sınıflandırma ve Genel Kurallan"
"The classification and requirements of public lavatories"
TS EN 12056-4/Nisan 2005
"Cazibeli Drenaj Sistemleri - Bina içi - Bölüm 4: Atık Su Terfi Tesisleri - Tasarım ve
Hesaplama"
"Gravity darinage systems inside buildings - Part 4: Wastewater iifting plants - Layout and
calculation"
TS12201/Nisan1997
"Atıklar - Çöp Kapları - Kurallar"
ICS 03.080.30; 43.020
TS12361/Mart2002
TÜRK STANDARDI TASARISI
"Yetkili Servisler - Genel Kurallar"
"Competant Services - General Rules"
TS12369/Aralık1997
"Motor Tamircisi - Dizel"
"Repairman-Diesel engines"
TS 12373/Ocak 1998
"Motor Tamircisi - Benzinli"
"Repairman-Gasoline engines"
TS 12380/Şubat1998
"Oto Tamircisi"
"Auto mechanics"
TS12494/Kasım 1998
"Radyatör Bakım ve Onarımcısı-Đçten Yanmalı Motorlar Đı
"Radiator maintenance and repairman for internal cor engines"
TS 12518/Arahk 1998
"Oto Elektrikçisi"
"Auto electrician"
TS 12571/Nisan 1999
"Kaportacı"
"Car body repairman"
TS12572/Nisan1999
"Motor Yenileştirmecisi - Dizel ve Benzinli Motorlar Đçin"
"Rebuilder for diesel and gasoline engines"
TS 12590/Nisan 1999
"Oto Boyacısı"
"Painter for vehicles’’
tst
ICS 03.080.30; 43.020
TÜRK STANDARDI TASARISI
Đçindekiler
0
Konu, tarif, kapsam ..................................................................................................................................... 1
0.1
0.2
0.3
1
Konu .......................................................................................................................................................... 1
Tarifler........................................................................................................................................................ 1
Kapsam...................................................................................................................................................... 1
Sınıflandırma, kategori, genel ve özel kurallar .......................................................................................... 1
1.1
1.2
1.2.2
1.2.3
1.2.4
1.3
1.4
2
Sınıflandırma ve kategori .......................................................................................................................... 1
Genel kurallar........................................................................................ ................................................... 2
Çalışanlar ile ilgili kurallar ..................................................................................................................... 3
Teknik donanım ile ilgili kurallar............................................................................................................. 4
Yapısal özellikle ilgili kurallar ....... ......................................................................................................... 4
Özel kurallar .............................................................................................................................................. 5
Belgelendirme ile ilgili kurallar ................................................................................................................... 5
Çeşitli hükümler............................................................................................................................................5
Yararlanılan kaynak.................................................................................................................................................5
Ek Servislerde hizmet verilen araç kategorisine göre bulundurulması gereken en az personel .....................6
Ek Serviste bulunması gerekli alet, takım ve cihazlar..........................................................................................7
Ek Özel bilgi ve beceri gereksinimi nedeniyle, sözleşmeli dış kaynaklardan
sağlanabilecek hizmetlerin listesi ...................................................................................................................8
Ek Kalibrasyonu gereken test ve ölcü aletleri ___________________ ...................... __ ............................ __ 9
tst
ICS 03.080.30; 43.020
TÜRK STANDARDI TASARISI
tst
Özel servisler - Karayolu motorlu araçları için - Sınıflandırma ve kurallar
0
Konu, tarif, kapsam
0.1
Konu
Bu Standard, karayolu motorlu araçları özel servislerinin sınıflandırılması ve kurallarına dairdir. 0.2 Tarifler
0.2.1 Özel servis
Karayolu motorlu araçlarının bakım - onarım hizmetlerini verebilmek için gerekli olan makina, takım, teçhizat cihaz, yedek parça,
malzeme vb. bulunduran; bünyesinde çalışan personelin eğitimini sağlayan ve bı hizmetlerin tamamının yapılmasından sorumlu
olan gerçek veya tüzel kişiler tarafından kurulan tesis.
0.2.2 Servis hizmeti
Karayolu motorlu araçlarının bakım-onarımı, yedek parça temini ve değiştirilmesi, hizmet sistemi verıleriniı oluşturulması ile bu
verilerin değerlendirilmesi vb. hizmetlerin tamamı.
0.2.3 Servis alanı
Servis alanı, servis iş alanı ve idarî hizmet alanı olmak üzere iki kısımdan oluşur.
0.2.3.1 Servis iş alanı
Karayolu motorlu araçlarının bakım-onarım hizmetlerinin verildiği, gerekli makina, takım, teçhizat ili cihazların yer aldığı ve yedek
parçaların depolandığı kapalı alan.
0.2.3.2 Đdarî hizmet alanı
Đdarî büro, müşteri kabul yeri, müşteri bekleme bölümü ile çalışanların ihtiyaçlarının (kıyafetlerir değiştirebildikleri, dinlenme ve
yemek yedikleri yer ile WC - duş/lavabo vb. idari hizmet birimleri v çalışanlara ait sosyal ihtiyaçlar) karşılandığı kapalı alan.
0.3 Kapsam
Bu standard, karayolu motorlu araçları özel servislerinin; sınıflandırılması ile bu araçların, motor, vite kutusu, aktarma organları,
süspansiyon sistemi, elektrik ve elektronik sistemler, yardımcı sistemle (aksesuarlar), ilâve sistemler (tadilatlar), gövde (kaporta ve
boya) vb. konularda verilmesi gerekli bakırr teşhis (diyagnostik) ve onarım hizmetlerinin genel kuralları (işletmecilik, çalışanların
özellikleri, tekni donanım, yapısal özellikler ile ilgili kurallar) ile özel kurallarını kapsar.
Not - Bu standard metninde bundan sonra "özel servis" yerine "servis"; "karayolu motorlu araçları" ifade: yerine de "araç" ifadesi
kullanılmıştır.
1
1.1
Sınıflandırma, kategori, genel ve özel kurallar
Sınıflandırma
1.1.1 Servisler özelliklerine göre;
Birinci,
Đkinci, Üçüncü sınıf olmak üzere üç sınıfa ayrılır.
1.1.2 Sınıflandırma iie ilgili kurallar
1.1.2.1
Servis; Madde 1.1.1.1'de belirtilen araçlara hizmet verebilmeli ve en az Ek 2'de belirtilen alet,
Takım ve cihazlar ile madde 1.2.4.1’deki fiziki özelliklere sahip olmalıdır.
ICS 03.080.30; 43.020
TÜRK STANDARDI TASARISI
tst
1.1.2.2 1.Sınıf servislerde, iklimlendirme (klima) ve kaporta-boya hizmetleri aynı servis alanı içinde verilmelidir. 2. Sınıf servislerde
ise bu hizmetler, işletmeciliği servis tarafından yapılması kaydıyla aynı servi: alanı içinde verilmesi şartı aranmaz. 3. Sınıf
servislerde bu hizmetler, başka kuruluşlarla müşterek ve müteselsil sorumlulukla ilgili kuralları da içeren yazılı sözleşme yapılarak
sağlanabilir.
1.2
1.2.1
Kategori
Serviste hizmet verilecek araçların kategorileri;
M1 Kategorisi : Sürücü dışında en fazla sekiz kişilik oturma yeri olan ve"yolcu taşımaya yönelik motorlı araçlar,
M2 Kategorisi : Sürücü dışında sekizden fazla oturma yeri olan, yolcu taşımaya yönelik ve azamî kütlesi t ton'u aşmayan motorlu
araçlar,
M3 Kategorisi : Sürücü dışında sekizden fazla oturma yeri olan, yolcu taşımaya yönelik ve azamî kütlesi { ton'u aşan motorlu
araçlar,
N1 Kategorisi : Azamî kütlesi 3,5 ton'u aşmayan motorlu yük taşıma araçları,
N2 Kategorisi: Azamî kütlesi 3,5 ton'u aşan, 12 ton'u aşmayan motorlu yük taşıma araçları,
N3 Kategorisi: Azamî kütlesi 12 ton'u aşan motorlu yük taşıma araçları
şeklinde gruplandırılır.
1.3
1.3.1
Genel kurallar
Đşletmecilik ile ilgili kurallar
1.3.1.1
Servis; hizmet yükümlülüğü içinde olan, özel bilgi, beceri gerektiren ve Ek 3'de belirtiler hizmetlerin bir bölümünü,
müşterek ve müteselsil sorumlulukla ilgili kuralları da içeren yazılı sözleşme yaparak, alınan hizmete göre düzenlenmiş Hizmet
Yeri Yeterlilik Belgesine sahip bir başka kuruluştar sağlayabilir. Bu durumda hizmet alım şekil ve esasları sözleşmede yer
almalıdır. Hizmet alımının bu şekilde yapıldığı hâllerde müşteri bilgilendirilmelidir. 3.Sınıf servislerde, ek 3'de yer alan boya,
kaporta, iklimlendirme amaçlı eleman bulundurulma şartı, bu faaliyetlerin dış kaynaklardan temin edildiği hallerde aranmaz.
1.3.1.2
Servis tarafından verilecek hizmet süresi 30 iş gününü geçmemelidir.
1.3.1.3
Aracın kullanım kılavuzlarında yer alan hususlara aykırı kullanılması hariç, aynı arızanın 1 yi içerisinde tekrarı hâlinde
servis ücreti alınmamalıdır.
1.3.1.4
Serviste; işçilik, yedek parça, bakım-onarımla ilgili fiyat tarifeleri müşteriler tarafından rahatlıkla görülebilecek ve
okunabilecek bir yere aşılmalı ve mobil olarak verilen hizmetlerde de benzer düzenleme yapılmalıdır.
1.3.1.5
Servise bırakılan araçlara; test sürüşü dahil olmak üzere, müşteriye teslim edilene kadar iş yer sigortası kapsamında
araç sigortası yapılmalıdır.
1.3.1.6
Servis tarafından hizmet verilecek her araç için; marka, model, plâka, motor-şasi numaraları vb verilere göre müşteri
bilgileri bilgisayar ortamına kayıt edilmeli; araçların bakım-onarım arıza, parça değişimi tamir vb. durumları istatistikî veri hâlinde
hazırlanmalı ve bu bilgiler değerlendirilerek yedek parça ile malzeme stoku belirlenmeli, acil yedek parça ihtiyacını karşılayacak bir
sistem bulunmalı ve bu dururr izlenebilmelidir.
1.3.1.7
Serviste, iki nüsha olarak hazırlanacak ve onaylı bir örneği tüketiciye verilecek servis fişinde en az;
- Servisin unvanı, adresi, telefonu, telefaksı ve diğer erişim bilgileri,
- Aracın servise teslimi veya araca ilişkin arızanın bildirim tarihi,
- Aracın tüketiciye teslim tarihi,
- Aracın arızası ve yapılan işlemler,
- Varsa bakım, onarım ve yedek parça ücreti,
- Servis yetkilisi ile aracı teslim alanın adı, soyadı ve imzası
ICS 03.080.30; 43.020
TÜRK STANDARDI TASARISI
tst
Serviste kalacak servis fişine, test ve ölçüm raporu, varsa yedek parça çıkış fişleri ve faturanın bir örneği eklenmeli ve servis fişi bu
şekli ile muhafaza edilmelidir.
1.3.1.8
Serviste müşteriye, araçla ilgili hizmet süresi ile bu sürenin bitiminden itibaren 90 takvim günü içerisinde aracını almadığı
takdirde servisin sorumlu tutulamayacağı bildirilmeli ve bu husus servis fişinde yer almalıdır.
1.3.1.9
Servis, yolda kalan araçların yerinde onarımını yapabilecek mobil hizmete ve servise getirebilecek bir sisteme sahip
olmalıdır.
1.3.1.10 Serviste, yüz yüze, mektupla, telefonla, anket vb. yoluyla müşteri memnuniyeti hakkında bilgi alınabilen bir sistem
bulunmalıdır. Müşteri memnuniyetsizliğinin oluştuğu hallerde, uygunsuzlukları giderici tedbirler oluşturulmalı, uygulanmalı ve bu
faaliyetler kayıt altına alınmalıdır.
1.3.1.11 Aracın iş görme fonksiyonlarının yerine getirildiği ve/veya arızasının giderildiği, servis tarafından doğrulanmalı veya
doğrulatılmalıdır.
1.3.1.12
Servis, hizmet verilen araca ait değiştirilen yedek parçalan müşterinin talep etmesi hâlinde müşteriye vermelidir.
1.3.1.13 Servis sorumlusu, müşterinin talebi hâlinde, iş takip kayıtlarını veya bilgisayar ortamında oluşturulan iş takip
programlarını göstermeli, verilen hizmetlerin izlenmesini sağlamalıdır.
1.3.1.14 Serviste, çevre sağlığı ile ilgili mevzuatta belirtilen tedbirler alınmalı ve çevre kirliliğine sebep olabilecek faaliyetlere
meydan verilmemelidir.
1.3.1.15 Çalışma ortamının sıcaklığı en az 15 °C olacak şekilde ısıtma sistemi bulunmalı ve ısıtmada yetkili makamlarca
belirlenmiş yakıt kullanılmalıdır.
1.3.1.16
Serviste karpit kazanı bulunmamalıdır.
1.3.1.17
Servis dışında açık havada çalışma yapılmamalıdır. 1.4
Çalışanlar ile ilgili kurallar
1.4.1
Servisin teknik sorumlusu en az meslek yüksek okullarının makina, motor, elektrik veya elektronik bölümlerinden mezun
olmalıdır.
1.4.2
Servislerde en az Ek 1'de gösterilen özellik ve sayıda personel bulunmalıdır.
1.4.3
Madde 1.2.1.1 gereğince özel bilgi ve beceri ihtiyacı nedeniyle, sözleşmeli olarak Ek 3'te belirtilen hizmetlerin dışarıdan
alınması hâlinde, bu hizmetlerin yürütülmesi için öngörülen personelin serviste istihdam edilmesi zorunluluğu aranmaz.
1.4.4
Servisin teknik elemanları, iş unvanlarına göre aşağıda belirtilen standardlarda ön görülen temel mesleki bilgi ve
becerilere sahip olmalıdır.
1)
- Mekaniker
:TS 12369 , TS 12373, TS 12380, TS 12494. TS 12518 ve TS 12572 Kaporta-doğrultmacı
:TS 12571
- Boyacı
:TS 12590
1.4.5
Serviste, işçi sağlığı ve iş güvenliği mevzuatında öngörülen tedbirler alınmalıdır.
1.4.6
Verilen hizmetlerde görülen uygunsuzluklar ile müşterilerden gelen istek ve şikayetler değerlendirilerek, yıllık eğitim
programları düzenlenmeli, işe yeni başlayanlar için servise ve işe uyum programı uygulanmalı ve bu faaliyetler kayıt altına
alınmalıdır.
1) Bu Standard metninde atıf yapılan standardların numaraları, yayım tarihleri, Türkçe ve Đngilizce isimler metnin hasında verilmiştir
ICS 03.080.30; 43.020
TÜRK STANDARDI TASARISI
tst
1.4.7Serviste çalışan teknik elemanlar Ek 1'de yer alan konuları kapsamında en az 40'ar saatlik programlarla eğitilmeli ve bu
eğitimlere ait düzenlenen belgeler serviste bulundurulmalı veya müşteri bekleme yerinde aşılmalıdır.
1.4.8
Servis çalışanları, şekli ve rengi tek tip olan iş elbisesi giymelidir.
1.4.9
Servisin organizasyon şeması ve bu şemada yer alan personelin görevlerini belirtir liste ile görev tanımları kayıt altına
alınmalıdır. Personel dosyalarında, çalışan personelin öğrenim durumu ve almış olduğu eğitimlere ilişkin kayıtlar bulunmalıdır.
1.4.10
1.5
Test ve ölçüme yönelik kullanılan sistem ve cihazları kullanan personel eğitilmeli ve bu eğitimler belgelendirilmelidir.
Teknik donanım ile ilgili kurallar
1.5.1
Serviste, Ek 2'de verilen teknik donanımlara ilâve olarak, servisin sınıfına göre, hizmet amaçları doğrultusunda gerekli
olan, imal veya ithâl edilen araçlara ait, özel takım, teçhizat ve cihazlar ile bunlara ait kullanma bilgileri bulundurulmalı ve bunlar
sürekli olarak güncelleştirilmelidir.
1.5.2
Serviste, yeterli nitelik ve sayıda tamir, bakım-onarım, muayene, ölçme ve deney teçhizatı listesi ile bu liste muhteviyatı
teçhizat bulunmalıdır.
1.5.3
Hizmet verilen araçlar için gerekli olan özel teknik donanımlar ayrı yerlerde muhafaza edilmelidir.
1.5.4
Serviste bulunan ölçme cihazlarının fonksiyonları TS 12361'de belirtilen esaslar dahilinde kalibre edilmeli ve kalibrasyon
işlemleri kayıt altına almalıdır.
Bu kalibrasyon;
Đthal edilen cihazlar için imalâtçı firma tarafından yapılabilmeli ve bu işlem belgelendirilmek
Kendi kendini kalibre etme özelliği bulunan cihazlar için bu özellik belgelendirilmek
Diğer cihazlar için imalâtçı firma tarafından veya izlenebilir bir lâboratuvar tarafından yapılabilmelidir.
Kalibrasyon hizmetinde görevli eleman konusunda yeterli eğitim almış olması şartıyla, kalibrasyonu yapılan cihazlar emsal
alınarak mukayese suretiyle servislerin cihazları kalibre edilebilir.
1.5.5 Özel bilgi ve beceri ihtiyacı nedeniyle, sözleşmeli olarak Ek 3'te belirtilen hizmetlerin dışarıdan alınması hâlinde, bu hizmetler
için gerekli olan alet, cihaz ve ekipmanların serviste bulundurulması zorunluluğu aranmaz.
1.6
1.6.1
Yapısal özellikle ilgili kurallar
Servisler sınıflarına göre en az aşağıda belirtilen özelliklerde olmalıdır.
Đş alanının en az yüksekliği (m)
Servisler
2
En az servis alanı (m )
M1.N1 kategorisi araçlar için
I. Sınıf
II. Sınıf
lll.Sınıf
600
400
300
3,5
3,5
3,5
M2, M3, N2, N3 kategorisi araçlar için
4,5
4,5
4,5
1.6.2 Servislerde yedek parça deposu ve malzeme yeri (takımhane), çalışanların soyunma odası, dinlenme ve yemek yeri (iş
yerinde yemek veriliyor ise) ile teknik özellikleri TS 8357'ye uygun WC -duş/lâvabo, muhasebe birimi, oto kaporta boya ve oto
elektrik yerleri, klima bakım onarım mahali bulunmalı, servisin idari hizmet alanı servis toplam alanının %15'inden az olmamalıdır.
ICS 03.080.30; 43.020
TÜRK STANDARDI TASARISI
tst
1.6.3
Đş alanları, zemin üzerinde silinmeyecek ve bozulmayacak şekilde işaretlenmeli ve her iş alanı isimlendirilmelidir. Đş
alanları birbirine emniyetli geçişi engellemeyecek ve atölye iç yolları ayrılacak şekilde düzenlenmelidir. Her iş alanı, hizmet
vereceği en büyük aracın kapılarının açık olması hâlinde rahatlıkla hizmet verilebileceği büyüklükte olmalıdır.
1.6.4
Servisin mekanik atölye aydınlatılmasında en az 150 lüks, kaporta ve boya atölyelerinin aydınlatılmasında en az 300
lüks, müşteri ve sosyal bölümlerin aydınlatılmasında ise en az 200 lüks şiddetinde ışık kaynağı kullanılmalıdır.
1.6.5
Servisin iş alanının zemini, kaymayacak ve kolayca temizlenecek-bir malzeme ile kaplanmalıdır. Zeminin uygun bir
yerinde pis su çukuru bulunmalı, zemin bu suların kolayca akmasını sağlayacak eğimde yapılmalı ve bu çukurun ağzına metalden
ızgara konulmalıdır. Ayrıca servis girişine de çamur tutucu ızgara konularak çamurların servise girmesi engellenmelidir.
Pis su çukurunda toplanan sular, yağ ve benzin tutucudan geçirildikten sonra şehir kanalizasyonu veya fosseptik çukuruna
verilmeli ve atık su tesisatı TS EN 12056-4'e uygun olmalıdır.
1.6.6
Serviste yapılan çalışmalar esnasında oluşan zararlı gazlan çıkış noktasında, çalışma ortamına yayılmadan emebilecek
cebrî çekişli bölgesel hava emiş sistemleri bulunmalıdır.
1.6.7
Servis iş alanının duvarları kolayca temizlenebilecek malzeme ile kaplanmalı veya yağlı boya ile boyanmalıdır.
1.6.8
Serviste mekanik havalandırma tesisatı bulunması hâlinde bu tesisat TS 3419 ve TS 3420'ye; elektrik tesisatı TS HD
384.5.51 S2'ye, güvenlik korunması TS HD 384.4.41 S2'ye göre yapılmalı, elektrikli cihazların topraklama tertibatları ile koruyucu
iletkenleri TS HD 384.5.54.S1'e, su tesisatı TS 1258'e, temiz su TS 266'ya, bulunması hâlinde insan taşıma asansörü TS 863 ve
yük taşıma asansörü de TS 1108'e uygun olmalı, TS 4019'a uygun ilk yardım çantası, TS 12201'e uygun çöp kutusu bulunmalı ve
yangınla ilgili olarak TS 4156'da belirtilen tedbirler alınmalıdır.
1.7 Özel kurallar
1.7.1
Servisin; Madde 1.1.1.1'de belirtilen araçların tamamına hizmet vermesi halinde M1 ve N1 kategorisi ile N2, N3, M2 ve
M3 kategorisi araçlar için farklı giriş - çıkış bölümleri düzenlenmelidir.
1.7.2
Kanal + aks krikosu, N2, N3, M2 ve M3 kategorisi araçlara hizmet veren servislerde aranır. M1 ve N1 kategorisi araçlara
hizmet veren servislerde aranmaz.
1.7.3
M1 ve N1 kategorisi araçlara hizmet veren servislerde en az 2,5 ton veya hizmet verilen araç kategorisine uygun
kapasitede lift bulunmalıdır. N2, N3, M2 ve M3 kategorisi araçlar için lift bulundurulma zorunluluğu aranmaz.
1.8
Belgelendirme ile ilgili kurallar
Servisler, sınıflarına göre belgelendirilirler. Düzenlenecek Hizmet Yeri Yeterlilik Belgelerinde servisin hizmet verdiği motorlu
araçların grupları da yer almalıdır.
2
2.1
Çeşitli hükümler
Servis, belge kapsamında meydana gelen değişiklikleri en geç bir ay içerisinde Türk Standardları Enstitüsüne bildirmelidir.
2.2
Servisin sahibi veya işletmecisi bu standardda belirtilen servis için istenildiğinde uygunluk beyannamesi vermek veya
göstermek mecburiyetindedir. Bu beyannamede söz konusu servisin Madde 1 'deki kurallara uygun olduğunun belirtilmesi
gereklidir..
Yararlanılan kaynak
Özel servislerin incelenmesi ve yetkilileri ile yapılan görüşmeler. 4077 sayılı
Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun.
Araçların Đmal, Tadil ve Montajı Hakkında Yönetmelik.
ICS 03.080.30; 43.020
TÜRK STANDARDI TASARISI
tst
Ek1
Servislerde hizmet verilen araç kategorisine göre bulundun
gereken en az personel sayısı
Personel Sayısı
Personelin Görevi
1. Sınıf
Servis Sorumlusu
2. Sınıf
3. Sınıf
1
1
1
3
2
1
2
1
1
1
1
1
Yedek Parça Sorumlusu
1
1
1
Müşteri Kabul Elemanı
1
1
1
Elektrikçi-Elektronikçi
1
1
1
Muhasebe Elemanı
1
1
-
Mekaniker
Kaportacı - Doğrultmacı
Boyacı
ICS 03.080.30; 43.020
TÜRK STANDARDI TASARISI
tst
Ek 2
Serviste bulunması gerekli alet, takım ve cihazlar
Sıra no
Alet, takım ve cihazlar
1
Metrik veya inç açık ağızlı anahtar takımı
2
Metrik veya inç yıldız anahtar takımı
3
Metrik veya inç yıldız / açık ağızlı anahtar takımı
4
Metrik veya inç lokma takımı
5
Metrik veya inç alyen anahtar takımı
6
Penseler
7
Kargaburunlar
8
Yan keskiler
9
Çekiçler
10
Düz tornavida takımı
11
Yıldız tornavida takımı
12
Đş tezgâhı
13
Kumpas
14
Seyyar garaj lâmbası (akkor veya floresan lâmbalı)
15
Araç sehpaları
16
Araç takozları
17
Çamurluk örtüsü
18
Koltuk ve direksiyon kılıfı (naylon /vinil)
19
Elektrikli el matkabı
20
Metrik veya inç sentil
21
Tekerlek somun saplaması sökme/sıkma anahtarı
22
Havalı (darbeli) somun sıkma anahtarı
23
Basınçlı hava kompresörü (işletme basıncı en az 8 bar.)
24
Lâstik hava basıncı ölçme/şişirme saati
25
Multimetre (gerilim - akım - direnç)
26
Tork anahtarları
27
Vakum / basınç ölçü cihazları
28
Motor kompresyon ölçü cihazı
29
Akümülâtör şarj cihazı
30
Akümülâtör test cihazı
31
Far ayar cihazı
32
Akümülâtör yoğunluk ölçü cihazı
33
Antifıriz yoğunluk ölçü cihazı
34
Yağ doldurma ekipmanları
35
Kriko (gerekli kapasitede)
36
Buji lokması (gerekli ölçülerde)
37
Elektrikli havya
38
Klima gazı kaçak dedektörü/klima gazı kaçak seti
39
Kanal + aks krikosu
40
Lift (en az 2,5 ton veya hizmet verilen araç kategorisine uygun olmalıdır )
41
Buharlı yıkama makinası
42
Şasi doğrultma
43
Punto kaynak makinası
44
Gazaltı (argon) kaynak makinası
45
Punto kaynak sökücü
46
Spiral zımpara makinası
47
Polisaj makinası
48
Boya fırını
49
Boya tabancası
50
Motor test cihazı
51
Gaz analiz cihazı veya markaya özel diognostik test cihazı
52
Klima gazı dolum cihazı
53
Fren hidrolik test cihazı
ICS 03.080.30; 43.020
TÜRK STANDARDI TASARISI
tst
Ek 3
Özel bilgi ve beceri gereksinimi nedeniyle, sözleşmeli dış kaynaklardan
sağlanabilecek hizmetlerin listesi
- Dizel yakıt pompası servisi,
-Aks ölçüm ve ayarı (rot ayarı),
- Motor yenileme, ölçme ve rektifiye işlemleri, Kaporta - boya servisi,
- Şasi doğrultma işlemleri ( Ağır ticarî araçlar için ve/veya kaporta - boya-hizmetlerinin dışarıdan alınması hâlinde)
- Döşeme servisi,
- Elektronik sistemler,
- TV, radyo, kaset/CD çalar ve seslendirme sistemleri onarımı,
- Haberleşme sistemleri,
- Yangın söndürücü bakım, test ve dolumu,
- iklimlendirme sistemleri (klima),
- Çekme ve kurtarma hizmetleri,
- Yolcu taşıtlarında kullanılan özel sistemler ( buzdolabı, kahve makinesı, WC, vb. )
ICS 03.080.30; 43.020
TÜRK STANDARDI TASARISI
tst
Ek 4
Kalibrasyonu gereken test ve ölçü aletleri
- Multimetre,
- Basınç ölçü cihazları (manometre, vakummetre, kompresyon ölçme, vb.),
- Motor test cihazı,
- Gaz analiz cihazı,
- Aksların salgı kontrol cihazı,
- Tekerlek balans cihazı,
- Klima sistemleri gaz dolum cihazı,