1-AMAÇ Tarsus (Mersin) Uygulama imar planı

Transkript

Tarsus (Mersin) 1/1.000 Ölçekli Revizyon+İlave Uygulama İmar Planı Açıklama Raporu
1-AMAÇ
Tarsus (Mersin) Uygulama imar planı revizyonu; 2025 yılını hedef alarak,
planlama bütününde, sürdürülebilir, yaşanabilir bir çevrenin oluşturulmasını, turistik,
doğal ve tarihsel değerlerin korunmasını, Ülkemizin kalkınma politikaları kapsamında,
sektörel gelişme hedeflerine uygun olarak belirlenen ilkeler doğrultusunda, planlı bir
gelişmeyi amaçlamaktadır.
2-KAPSAM
Bu plan Tarsus (Mersin) yerleşmesinde onaylı nazım imar planları kapsamında sit
alanları dışında kalan 4200 hektar alanı kapsamaktadır.
3-İMAR PLANI REVİZYONU GEREKÇESİ
Tarsus bütününe yönelik olarak hazırlanan uygulama imar planı revizyonuna
aşağıda belirlenen hususlar doğrultusunda ihtiyaç duyulmuştur.
*Etaplar halinde en son 1996-1999 yıllarında onaylanan imar planları üzerinde
birçok bölgede tadilatlar yapılarak planın bütünlüğünün bozulmuş olması,
*Zaman içerisinde ülkemizde ve dolayısıyla Tarsus yerleşmesinde meydana gelen
değişimler ve gelişmelerin kentsel, sosyal ve teknik altyapı açısından yeni ihtiyaçları
ortaya çıkarması,
*Planların onayından sonra birçok bölgede imar uygulamaları yapılmıştır. Bu
uygulamaların bir bölümü yargı yoluyla iptal olmuştur. Uygulamaların tekrar
yapılabilmesi için mahkeme kararları doğrultusunda bazı bölgelerde planlarda
düzenleme yapmaya ihtiyaç duyulması,
*Yerleşmeye dönük olarak en son etabı 1996 yılında onaylanan kent bütününe
yönelik planlarda bazı radikal kararlar alınmıştır. Bu kararlar doğrultusunda plan
hükümlerine göre gerekli dönüşüm sağlanamamış olması,
*Tarsus yerleşmesi Adana ve Mersin kentleri arasında sıkışmış ve bu bölgelerin
yapılaşma baskısı altındadır. Bu nedenle Tarsus’un Adana ve Mersinin gelişme eğilimleri
ve ülkesel politikalarla birlikte değerlendirilerek yeniden şekillenmeye ihtiyaç duyması,
*Yapım aşamasında olan Adana yeni havaalanı ve Tarsus kültür turizm koruma
ve gelişim bölgesinin Tarsus yerleşmesinin nüfus ve sektörel açıdan gelişmesine önemli
katkıları olacaktır. Söz konusu bu dinamiklerin yerleşmenin fiziksel mekandaki
yansımalarının planlama çalışmalarında dikkate alınmasının gerekmesi,
1/30
*Yerleşme içerisinde bulunan bazı bölgelerde sağlıksız yapılaşmalar ortaya
çıkmıştır. Bu sağlıksız yapılaşmaları ortadan kaldırmak için bütüncül planlarla birlikte yeni
bir gelişim politikasının üretilmesine ihtiyaç duyulmasıdır.
4-İZLENEN YÖNTEM
Planlama çalışmaları iki ana aşamadan oluşmuştur. Bu aşamalardan ilki; revizyonilave imar planına altlık oluşturacak sentez ve eşik sentezi paftalarının hazırlanmasına
yönelik olarak yürütülen imar planı araştırma-değerlendirme çalışmalarıdır.
Elde edilen veriler ve bu verilerin değerlendirilmesi sonucu ulaşılan sentez ve eşik
sentezinden gelen doğal ve yasal eşikler ile belediye ve kullanıcı istekleri doğrultusunda
çalışmanın 2. aşaması olan “planlama çalışmaları” yürütülmüştür.
Araştırma-Değerlendirme Çalışmaları:
İmar planı araştırması birbirinin tamamlayıcısı niteliğinde olan çeşitli safhalardan
oluşmuştur. Öncelikle araştırma için 3194 sayılı İmar Kanunu eki “Plan Yapımına Ait
Esaslara Dair Yönetmelik” kapsamında ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının planlama
alanına ilişkin görüşleri temin edilmiştir. Bu kapsamda; Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl
Müdürlüğü, D.S.İ. Genel Müdürlüğü, Kültür ve Turizm Bakanlığı, TEİAŞ, TEDAŞ, Orman
ve Su İşleri Bakanlığı, Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü, Ulaştırma
Bakanlığı, Karayolları Genel Müdürlüğü gibi kurumların görüşleri temin edilmiştir.
Daha sonra imar planına esas jeolojik-jeoteknik etüt çalışmaları yapılmıştır. Bu
kapsamda da arazide sondaj, sismik ve jeoteknik çalışmalar yapılmıştır. Sondaj
çalışmaları sonucu araziden alınan numuneler günlük olarak laboratuarlara iletilmiştir.
Laboratuar sonuçları, sismik çalışmalar ve jeoteknik çalışmalar sonucu elde edilen veriler
derlenerek imar planına esas jeolojik-jeoteknik çalışmalar tamamlanmıştır. Bu çalışmalar
yerleşme ikiye ayrılarak yapılmış ve iki etap halinde hazırlanarak onaylanmıştır. Bu
kapsamda yapılan çalışmalar; 648 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile değişik 644
sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 7. maddesinin 1. fıkrasının (d) bendi ile
28.09.2011 tarih ve 102732 sayılı genelge gereğince Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
tarafından 04.04.2012 tarihinde I. etap revizyon-ilave imar planına esas jeolojikjeoteknik etüt, 27.03.2012 tarihinde ise II. etap revizyon-ilave imar planına esas
jeolojik-jeoteknik etüt raporları onaylanmıştır.
Arazi çalışmaları kapsamında ise, belediye yetkilileriyle ayrıntılı görüşmeler
yapılmış, resmi kurumlardan anket ve sözlü görüşme yöntemi ile bilgi alınmış, ticaret
anketi, konut anketi ve yerel halk ile görüşmeler neticesinde bilgiler derlenmiş; ayrıca
halihazır haritalar üzerinde, yerleşmenin mevcut halini daha iyi yansıtabilmek amacıyla
arazi kullanım çalışması yapılmış ve yerleşmenin karakteristik özelliklerini görsel açıdan
desteklemek için fotoğraflama çalışmaları yapılmıştır.
2/30
Yerleşme ile ilgili yukarıda belirtilen veriler büro çalışması ile tamamlanarak,
araştırma raporu, arazi kullanım paftaları, yerleşimin merkezine ait merkez analizi
paftaları, sentez ve eşik sentezi paftaları ve fotoğraf albümü hazırlanmıştır. Ayrıca ilgili
kamu kuruluşlarına ait rapor, görüş ve yazışmalarının fotokopilerine de araştırma
raporunun sonunda ek olarak yer verilmiştir.
Bu çalışmalar kapsamında; yerleşmenin özelliklerini yansıtan bir sentez ve imar
planını kısıtlayan eşikleri belirten eşik sentezi elde edilmiştir. Bunun için, Gıda, Tarım ve
Hayvancılık İl Müdürlüğü, D.S.İ. Genel Müdürlüğü, Kültür ve Turizm Bakanlığı, TEİAŞ,
TEDAŞ, Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü,
Ulaştırma Bakanlığı, Karayolları Genel Müdürlüğü’nün görüşleri ve Jeolojik Etüt Raporu
değerlendirilmiş, elde edilen sonuçlar sentez ve eşik sentezine yansıtılmıştır.
Planlama Çalışmaları:
Araştırma değerlendirme çalışmaları sonucu elde edilen sentez verileri
doğrultusunda planlama çalışmalarına başlanmıştır. Planlama çalışmaları da kendi
içerisinde iki aşamadan oluşmaktadır. Bunlar nazım imar planı ve uygulama imar planı
çalışmalarıdır.
Nazım imar planı çalışmaları kapsamında; öncelikle onaylı nazım imar planları
irdelenmiştir. Onaylı nazım imar planları ve kamu kurum görüşleri ile sentez çalışmaları
değerlendirilerek plan ana kararları oluşturulmuştur. Bu kapsamda kentin sorunları
belirlenerek bu sorunların çözümüne yönelik kararlar üretilmiş, yoğunluk kararları
verilmiş, kentsel kullanımların mekana yansımaları sağlanmış ve uygulama imar
planlarına altlık oluşturacak plan ana kararları geliştirilmiştir.
Daha sonra ise uygulama imar planı aşamasına geçilmiştir. Bu aşamada ise nazım
imar planı kararları doğrultusunda uygulamaya yönelik kararlar geliştirilmiş, son yıllarda
mülkiyet sahipleri tarafından belediyeye iletilen yazılı talepler incelenmiş ve plan
bütününde değerlendirilmiş, belediyenin tespit ettiği uygulamadan kaynaklı sorunların
çözümüne yönelik kararlar üretilmiş ve bu doğrultuda plan kararları oluşturulmuştur.
5-ONAYLI İMAR PLANLARI VE PLANLAMA SÜRECİ
Önceki İmar Planları
Tarsus’da ilk imar planının Alman Mimar Hermann Jansen tarafından yapıldığı
söylenmekte fakat resmi bir belgeye dayandırılamamaktadır. Kent için hazırlanmış ilk
plan 1958 yılında onaylanmıştır. Hazırlanan bu bütüncül plan büyük oranda
uygulanmıştır. Daha sonraki dönemde kentteki yeni gelişmelerin hayata geçirilebilmesi
için öncelikle küçük mevzii değişiklikler yapılmıştır. 1967 yılında mevcut plana kentin
doğusunda bir ek yapılmış, 1973 yılında ise öğretmenler kooperatifinin yapılması için
yine kentin doğusunda yeni bir yerleşme alanı düzenlenmiştir. Aynı dönemde Adana3/30
Mersin Karayolu güzergâhı üzerinde sanayi gelişmeleri başlamış ve bu tesisler imar planı
dışında gelişi güzel yer seçmiştir. Plan dışı gelişmeleri denetim altına alabilmek için 1973
yılında onaylanan revizyonda kentin doğu çıkışında sanayi ve küçük sanayi için gelişme
alanı planlanmış fakat bu düzenlemeler etkin olamamıştır.
Kentin gelişme eğilimleri doğrultusunda 1974 yılında yeni bir imar planı
hazırlanmaya başlanmış ve bu plan 1990 yılını hedeflemiştir. 1982 yılında İmar İskan
Bakanlığı (mülga) tarafından onaylanan bu plan; hedef yılında kent nüfusunun 200.000
kişiye ulaşacağı öngörülmüştür. Bu planda kent merkezinin belediye arkasındaki
kesiminin yenilenmesi, hal tesislerinin Mersin yönünde karayolu ile demiryolu arasındaki
kamyon otopark alanları ile yeni toptancı haline taşınması öngörülmüştür. Ayrıca kent
merkezinde dağınık olarak bulunan küçük sanatların 82 Evler Mahallesinde yeni
planlanan alanda toplanmasının kent merkezini rahatlatacağı düşünülmüştür. Bu planın
önündeki önemli sorunlardan birinin ovanın korunması olduğu ifade edilmiştir. Bugün
itibariyle Tarsus kent dokusu içinde tarımsal faaliyetlerin hala yer yer devam ettiği
alanlar bulunmaktadır. Bu planda yeni yerleşme alanları için kentin kuzeydoğusundaki
tarım yönünde düşük nitelikli alanlar seçilmiş; kent içindeki taşkın ve ekim alanlarının ise
park ve seyrek yerleşmeye ayrılması önerilmiştir. Plan uygulamasının dışında 1982
sonrası sık oranda mevzi ve tadilat projeleri ile imar planı bütünü içinden farklı bir
durum izlenmiştir. Plan dönemi sonrasındaki ilk ilave 1990 yılında kentin kuzeybatısında
yapılan ve yaklaşık 120 hektarlık bir alanı kapsayan plandır. Bu plandan sonra 1993
yılında yine kentin kuzeybatısında yaklaşık 60 hektarlık başka bir ilave plan
onaylanmıştır.
Kent bütününe yönelik hazırlanan üçüncü plan 1996 yılında belediye tarafından
hazırlattırılıp onaylanmıştır. 2015 hedef yılı için hazırlanan bu plan 3500 hektarlık bir
alanı kaplamakta ve hedef yılında kentin toplam nüfusunun 500.000 kişi olacağını
öngörmektedir. Bu planda meskun konut alanlarının 1.005 hektarlık bir alan kapladığı,
gelişme konut alanları için 540 ha alan ayrıldığı ve toplam konut alanının 1.545 ha
olduğu ifade edilmektedir. Konut alanlarında net nüfus yoğunluğu 323 kişi/ha iken brüt
nüfus yoğunluğu 140 kişi/ha olarak belirlenmiştir. Planda konut alanlarının toplam
kullanım alanına oranı % 44’dür.
Günümüze kadarki süreçte bu planda da çeşitli revizyon, ilave çalışmalar ve
tadilatlar yapılmıştır. İlk önemli ilave 1999 yılında onaylanan ve Berdan Çayı güzergahını
kapsayan taşkın alan revizyon planıdır. Daha sonraki dönemden günümüze kadar ilave
ve revizyon plan onamaları devam etmiş, 2005, 2006,ve 2007 yıllarında küçük çaplı ilave
planlar onaylanmıştır.
4/30
Yürürlükteki İmar Planı
1996 yılında onaylanan bütüncül imar planından sonra kent genelinde belediye
tarafından çok sayıda ilave, revizyon ve plan değişikliği onaylanmıştır. Bu tarihten
günümüze kadar bu plan üzerinde belediyesi tarafından yapılan tüm ilave, revizyon ve
plan değişiklikleri temin edilmiş, bu değişikliklerin tamamı imar planlarına işlenerek 2013
yılı itibariyle yürürlükte olan güncel imar planı elde edilmiştir.
Muhtelif zamanlarda onaylanan planların bütünleştirilmesinden elde edilen güncel
planın alan dağılımını gösterir tablo aşağıdadır.
ALAN KULLANIMLARI
ALAN
BÜYÜKLÜĞÜ
(Ha)
ORAN
(%)
KONUT ALANLARI
KONUT ALANLARI
1505.12
36.25
29.97
26.87
50.03
1.19
1.27
112.33
34.58
108.55
1.96
1.07
0.72
0.65
1.20
0.03
0.03
2.71
0.83
2.61
0.05
0.03
13.85
3.63
0.33
0.09
KENTSEL ÇALIŞMA ALANLARI
RESMİ KURUM-İDARİ TESİS ALANLARI
BELEDİYE HİZMET ALANLARI
TİCARET ALANLARI
PAZAR ALANLARI
TİCARİ DEPOLAMA ALANLARI
SANAYİ ALANLARI
KÜÇÜK SANAYİ SİTESİ ALANLARI
KONUT DIŞI KENTSEL ÇALIŞMA ALANLARI
DEPOLAMA ALANLARI
ASKERİ ALANLAR
TURİZM YERLEŞME ALANLARI
KONAKLAMA TESİS ALANLARI
GÜNÜBİRLİK TESİS ALANLARI
BUGÜNKÜ ARAZİ KULLANIMI DEVAM ETTİRİLEREK KORUNACAK
ALANLAR
TARIMSAL NİTELİĞİ KORUNACAK ALANLAR
DOĞAL NİTELİĞİ KORUNACAK ALANLAR
103.81
71.19
2.50
1.71
421.37
10.15
11.43
20.92
22.88
0.28
0.50
0.55
AÇIK VE YEŞİL ALANLAR
KENTSEL (AKTİF)YEŞİL ALANLAR
PARK ALANLARI
DİĞER YEŞİL ALANLAR
AĞAÇLANDIRILACAK ALANLAR
MEZARLIK ALANLAR
REKREASYON ALANLARI
5/30
KENTSEL SOSYAL ALTYAPI ALANLARI
EĞİTİM TESİSLERİ ALANI
SAĞLIK TESİSLERİ ALANI
SOSYAL-KÜLTÜREL TESİSLER ALANI
İBADET ALANI
SPOR TESİSLERİ ALANI
156.09
41.54
17.77
12.06
48.65
3.76
1.00
0.43
0.29
1.17
DERE-KANAL
TRAFO ALANI
OTOPARK ALANI
TERMİNAL ALANI
BAKIM VE AKARYAKIT İSTASYONU
DEMİRYOLU
YOLLAR+MEYDAN
55.67
2.86
0.91
4.16
21.76
43.08
1205.48
1.34
0.07
0.02
0.10
0.52
1.04
29.03
GENEL TOPLAM
4152.02
100.00
KENTSEL TEKNİK ALTYAPI
6-ÜST ÖLÇEKLİ İMAR PLANLARI
Bölgede üst ölçekli plan niteliğinde Mersin-Karaman Planlama Bölgesi 1/100.000
Ölçekli Çevre Düzeni Planı hazırlanmış olmakla birlikte söz konusu bu planın yürütmesi
durdurulmuş olduğundan yerleşmeyi ve alt ölçekli plan kararlarını etkileyecek herhangi
bir üst ölçek plan bulunmamaktadır. Bu plan Mersin ve Karaman il sınırları kapsamında
yapılmış olup Tarsus’u da kapsamaktadır.
Çevre düzeni planında Tarsus ilçe geneli ve kentsel nüfusa ilişkin kestirimler
yapılmıştır. Bu öngörülere göre planın hedef yılı 2025 yılında Tarsus ilçe geneli kentsel
nüfusunun 732.500 kişi, kırsal nüfusunun 57.300 kişi, toplam nüfusunun ise 789.800
olacağı kestirilmektedir. Yine aynı 2025 hedef yılında Tarsus ilçe merkezi nüfusunun
550.000 olacağı öngörülmektedir.
Çevre düzeni planında Tarsus’un yüksek oranlı dış göçe maruz kalan yoğun bir
sanayi kenti görünümünde olduğundan bahsedilmiştir. Buna karşın yörede seracılık
faaliyetlerinin desteklenmesi, yerleşmenin sanayi kenti kimliğinden çıkıp, bir turistik kent
ve kültür merkezi niteliğine geri dönmesinin desteklenmesi önerilmektedir. Yine planda
Tarsus kentinin “Türkiye Turizm Stratejileri–2023 Raporu”nda inanç turizm koridorunun
başlangıç noktası olduğu ve bu potansiyellerinin değerlendirilmesinin önem taşıdığı
belirtilmiştir.
1/100.000 ölçekli çevre düzeni plan şemasında Tarsus’un mevcut imar planı
kapasitesinin plan dönemi için kabul edilen nüfusa yeterli olmadığı hesaplanmış ve
kentin doğu, kuzeydoğu, kuzey, kuzeybatı ve batı çeperlerinde, Kaleburcu ve Bağlarbaşı
Köylerini de kapsayan bölgelerde yeni kentsel gelişme alanları planlanmıştır.
6/30
Plan şemasında kentin yakın çevresinde dikkati çeken bir diğer husus; D-400 nolu
Adana-Mersin karayolunun ağırlıklı olarak sanayi ve buna dayalı ticari kullanımların yer
aldığı sürekli bir koridor olarak planlanmasıdır.
Planda Berdan Barajı çevresinde rekreasyon tesisleriyle birlikte planlanması
önerilen bir büyük kentsel yeşil alan önerilmiş, plan döneminde Tarsus Çayı’nın nehir
turizmi açısından değerlendirilmesi önerilirken, çay etrafında rekreasyon alanları
planlanmıştır. Kaburgediği-Morcakaya Mesire Yeri plana işlenmiştir. Diğer taraftan plana
işlenen ve kentin güneydoğu kesiminde yer alan havaalanı, kentin çevresinde yer alan
önemli kullanımlardan biridir.
7-PLANLAMAYI ETKİLEYEN FAKTÖRLER
Planlama çalışmaları yapılırken planlamayı etkileyen ve plana yön veren birçok
etken yer almıştır. Bu etkenler, yasal ve fiziki etkenler olarak ayrılabilir. Bu etkenleri ayrı
ayrı değerlendirmek gerekirse bunlar kısaca şunlardır.
Fiziki Etmenler:
Yerleşmeyi kuzey güney yönünde ikiye ayıran Berdan nehri plandaki en önemli
fiziki etmendir. Berdan nehri çevresi mevcutta turizm ve rekreatif olarak gelişme
eğilimleri göstermekte olup bu eğilimler planlama aşamasında dikkate alınmıştır.
Topoğrafik Yapı: Tarsus yerleşmesi Çukurova’da kurulmuş olup yerleşme merkezi
ve eski doku genel olarak tarım arazilerinin yoğun olduğu düz alanları tercih etmiştir.
Yerleşmenin kuzeyi ve kuzeybatı bölümleri ise daha eğimli ve çevresel değerler, altyapı
maliyetleri, manzara ve klimatik açıdan yerleşime daha uygun alanlardan oluşmakta
olup bu durum planlama çalışmalarında etken rol oynamıştır.
Yine yerleşme içerisinden geçen birçok sulama kanalı planların şekilllenmesinde
etkili olmuştur.
Yasal Etmenler:
Koruma Alanları:
Planlama alanı içerisinde doğal, kentsel ve arkeolojik sit alanları yer almaktadır.
Bu sit alanları ve plan sınırları içerisinde yer alan diğer tescilli yapılar planların
şekillenmesinde etkili olmuştur. Sit alanları bu plan çalışmaları kapsamı dışında
tutulmuştur. Çünkü bu alanlarda planların hazırlanması ve onayı ayrı bir süreci
gerektirmekle birlikte farklı mevzuat hükümlerine tabidir.
Jeolojik-Jeoteknik Etütler:
Yerleşmeye ilişkin olarak hazırlanan imar planına esas jeolojik-jeoteknik etütlerde
belirtilen önlem şartları ve yapı yasaklı alanlar planlara işaretlenmiş ve planlara yön
vermiştir. Yapı yasaklı alanlar yapılaşma dışı tutulmuştur.
7/30
Karayolu Görüşü:
Karayolları Genel Müdürlüğü 5. Bölge Müdürlüğü tarafından muhtelif zamanlarda
verilen görüşlerde kent içerisinden geçen karayolu kamulaştırma sınırları, otoyol ve
bağlantı noktaları kamulaştırma sınırları ile görüşlerden gelen diğer veriler planların
şekillenmesinde etken rol oynamıştır.
Demiryolları Görüşü:
Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü 6. Bölge Müdürlüğü tarafından
verilen demiryolu kamulaştırma sınırları ve ilave hat talepleri ile büyük ölçekli trafo alanı
talebi planlar aşamasında dikkate alınmıştır.
Ulaşım Master Planı:
Tarsus belediyesi tarafından hazırlattırılan ulaşım mastır planından gelen veriler
planlar üzerine işaretlenmiştir.
Onaylı İmar Planları:
Belediye tarafından daha önce onaylanmış bulunan imar planları ve plan
değişiklikleri plan revizyonu aşamasında dikkate alınmıştır.
TEDAŞ Görüşü:
Yerleşme bütününde var olan trafo yerleri planlara işaretlenmiş, ayrıca mevcut
iletim hatları ile proje halindeki iletim hatları da planlama aşamasında etken rol
oynamıştır.
Mülkiyet Durumu:
Alandaki mülkiyet durumu ve mülkiyet sahipliliği planlama aşamasında dikkate
alınmıştır. İmar uygulaması yapılan alanlar, imar uygulaması yapılıp yargı kararıyla iptal
edilen bölgeler ve bunların planlara etkileri dikkate alınarak yeni düzenlemeler
yapılmıştır.
8-UYGULAMA İMAR PLANI KARARLARI
Uygulama imar planlarının revizyonu aşamasında öncelikle eski onaylı planlar
irdelenmiştir. Planların mekâna yansımaları değerlendirilmiş, aksayan yönleri tespit
edilmiş, hedefler ve potansiyeller doğrultusunda sorunların çözümüne yönelik olarak üst
ölçekli plan kararları doğrultusunda yeni plan kararları üretilmiştir.
Bu kapsamda yerleşme için tespit edilen başlıca sorunlar ve potansiyeller aşağıda
belirtilmiştir.
*Yerleşmedeki başlıca sorun mevcut kent merkezinin sıkışmış olmasıdır. Mevcut
kent merkezi dönüşümü henüz sağlanamamış olan ve sağlıksız yapılaşmaların yoğun
8/30
olarak yer aldığı bölgeler ile kentsel-arkeolojik sit alanları arasında sıkışmış durumdadır.
Ancak mevcut merkez Tarsus yerleşmesi için yetersiz kalmaktadır.
*Ulaşımda alternatif aksların olmayışı ve trafiğin kent merkezinde sıkışması,
yerleşme nüfusunun artması ile birlikte bu trafik sıkışıklığının daha da artacak olması.
Yerleşmede üretilen trafik yükünü büyük ölçüde 2-3 aks üzerinde toplanmakta ve bu
trafiğin çoğunluğu da kent merkezini kullanma durumunda kalmaktadır. Alternatif yol
güzergâhlarına ve merkezin trafik yükünü azaltacak kuşak yollara ihtiyaç duyulmaktadır.
Yeni bir merkez oluşturulmadığı durumda mevcut merkez gerek ulaşım bağlantıları
gerekse merkez içi ulaşım açısından daha da problemli hale gelecektir.
*Yerleşmede yoğunluk konusunda bir kademelenmenin bulunmayışı yani aynı
bölge içerisinde birçok yoğunluk kararlarının bir arada olması. 1996 yılında onaylanan
imar planlarında yeni yerleşime açılmış olan bölgelerde kendi içerisinde bir yoğunluk
kademelenmesi yapılmıştır. Ancak bu tarihten önce onaylı olan bölgelerde bu tür bir
kademelenme söz konusu değildir. Bazı imar adalarında üç yada dört ayrı yoğunluk
uygulaması göze çarpmaktadır.
*Yine aynı bölge içerisinde aynı eşikleri paylaşan aynı fonksiyonlar için çok farklı
inşaat emsalleri önerilmiştir.
*Yerleşmede bazı bölgelerde, mülkiyet yapısının çok parçacıl olması. Bu parçacıl
mülkiyet yapısı ile yapılaşma imkanın zayıf olması yada ortaya sağlıksız yapılaşmaların
çıkması. Bu tür bölgelerden bazılarına imar planı kararları ile yoğunluk artışı getirilmiş
olmasına rağmen bu alanlar içerisinde mevcut yapıların yer alması ve mülkiyetin çok
parçacıl olması nedeniyle dönüşümün sağlanamamış olması.
*Yerleşmenin bazı bölgelerinde kamu kurum ve kuruluşları yer seçimleri
yapmışlardır. Yüksek işgücü barındıran bu hizmetler sektörünün beraberinde bölgeye
çekeceği ticari ve diğer yan sektörlerin örgütlenmesine ve mekana yansımasına yönelik
kararların bulunmaması.
*Tarsus yerleşmesi için bugüne kadar çevresinde yer alan yerleşmeler ve
olanaklar dâhilinde bir gelişme stratejisinin ve bu stratejiye paralel olarak gelişme
politikalarının oluşturulmamış olması.
*Tarsus; ülkemizin iki büyük metropolü olan Adana ile Mersin yerleşmeleri
arasında sıkışmıştır. Bu iki yerleşmenin gelişme aksları da Tarsus yerleşmesi yönünde
olmaktadır. Yani Tarsus bu yerleşmelerin yapılaşma baskısı altında bulunması başlıca
sorunlar olarak belirlenmiştir
Bu sorunlara karşılık yerleşmenin potansiyelleri-avantajları ise şu şekilde tespit
edilmiştir.
9/30
*Yerleşmenin geçim kaynağı tarım ve büyük ölçüde buna paralel olarak gelişme
eğilimleri gösteren tarımsal sanayidir. Bu tür sanayi genelde Adana-Mersin Devlet
karayolu aksında gelişme eğilimleri göstermektedir.
*Tarsus gerek coğrafi konumu, gerekse tarihten gelen bazı olgulardan dolayı
potansiyeli yüksek bir yerleşmedir. Bu olanaklar iyi kullanıldığı takdirde bu
olumsuzlukları avantaja döndürme potansiyeli yüksek bir yerleşmedir.
*Öncelikle Tarsus yerleşmesinin tarım ve sanayiye dayalı ekonomik ve sosyal
gelişimi turizm gelişimi ile desteklenmeli ve zaman içerisinde turizm sektörü ön plana
çıkarılmalıdır. Son yıllarda bölgede Tarsus Belediyesi öncülüğünde turizm faaliyetleri
geliştirilmeye çalışılmaktadır.
*Tarsus Belediyesi mücavir alan sınırları içerisinde yer alan ve yerleşmenin denize
kıyısının bulunduğu tek bölge olan Mersin-Tarsus KTKGB öngörülen turizm gelişimi için
ilk aşamadır. Bu bölge Tarsus’un denize olan bağlantısıdır. Bu bölgenin imar planları ve
imar uygulamaları tamamlanmış ve yatırımlara başlanmıştır. Akdeniz de Adana’dan
Silifke’ye kadar uzun bir sahil şeridi yer almasına rağmen, deniz turizminden yeteri
kadar yararlanılamamaktadır. Yakın bir gelecekte bu bölge Adana-Mersin bölgesinin
turizm tesisleri ihtiyacının tamamını karşılayacak boyuttadır.
*Tarsus’un çok zengin bir tarihi olup ilahi dinler açısından önemli bir
kenttir. Kuran-ı Kerim'in Kehf Suresinde geçen Eshabı Kehf (Yedi Uyurlar)in kaldığı
mağara Tarsus'ta bulunmaktadır. Müslümanlar bu önemli merkezi ziyaret etmektedirler.
İsa'nın 12 Havarisinden biri olan Saint Paulus Tarsus'ta yaşamıştır. Bu merkez
Hristiyanlarca hac yeri olarak kabul edilmektedir. Kudüs’teki Kıyamet kilisesinden sonraki
en kutsal kilise olan Saint Paulus kilisesi ve Saint Paulus Kuyusu Tarsus'ta
bulunmaktadır. Bunların yanı sıra dünyanın ilk kanalizasyonlu Tarihi Roma Yolu, Roma
Hamamı da Tarsus'tadır. Tarsus ta bunlar gibi birçok medeniyetin izlerine rastlamak
mümkündür.
Bu tarihi ve dini değerler ile Tarsus inanç turizminin başlangıcı
konumundadır.
*Yine Tarsus yerleşmesine çok yakın bir konumda Mersin Tarsus Gülek Karboğazı
KTKGB yer almaktadır. Burada da kış turizmi ön plana çıkmaktadır. Ayrıca yine Tarsus
yakın mesafelerde Tekir, Çamlıyayla gibi yayla turizmlerini ön plana çıktığı yerleşmeler
yer almaktadır.
*Kış turizmi, inanç turizmi, tarih turizminin, yayla turizmi, deniz ve doğa turizmi
Tarsus yerleşmesinde yapılabilecek turizm türleridir. Burada önemli olan bu turizm
faaliyetlerini birbirleri ile ve diğer sektörler ile yatay ilişkilerinin kurulmasıdır. Burada en
önemli olgu ulaşım faktörüdür. Tarsus bu açıdan önemli bir konuma sahiptir. AdanaMersin devlet karayolu ve Adana-Ankara Devlet karayolları Tarsus içerisinde
geçmektedir. Yine ülkemizin en önemli otoyolunun üzerinde yer almaktadır. Ayrıca
10/30
demiryolu hattı yerleşmeyi ikiye ayırmaktadır. Bu demiryolu hattını hızlı tren hattı olarak
dönüştürme çalışmaları devam etmektedir.
*Ayrıca Tarsus ve Adana yerleşmeleri arasına yeni bir havalimanı yapılması
planlanmaktadır. Bu havalimanı yer seçimi yapılmış olup kısa süre sonra inşaatına
başlanacaktır. Havaalanının bitmesiyle birlikte yerleşmenin ülkenin önemli metropolleri
ve yurtdışı ile bağlantısı daha da güçlenecektir. Bu havalimanı özellikle dış turizmin
gelişiminde önemli katkı sağlayacaktır.
*Berdan Çayı için gelecekte ıslah çalışmaları yapılması planlanmaktadır. Çayın
menderesler yaparak Akdeniz’e ilerlediği bölge doğal güzelliği nedeniyle turizm açısından
önemli potansiyele sahiptir. Berdan Çayı’nın ıslah edilerek gerek turizm potansiyelinin
değerlendirilmesi, gerekse ulaşım açısından kullanılabilmesi amaçlanmaktadır. Özellikle
bölgeye deniz turizmi için gelecek olanların Berdan çayının düzenlenmesi ile birlikte
kayıklar-kanolar ile geziler yaparak yerleşme içerisine ulaşması buradaki tarih ve inanç
turizmi ile bütünleştirilmesi sağlanmalıdır.
*Böylece deniz, doğa, kış yayla, inanç, tarih turizm faaliyetleri bu ulaşım
bağlantıları ile daha da güçlenecek ve bu faaliyetler arası yatay ilişki sağlanacaktır.
Bu gelişme stratejisi içerisinde en önemli etkenlerden biri de Tarsus yerleşmesinin
bu sektörlere dayalı bir gelişim sağlayacak şekilde mekânsal gelişimini sağlanması
olacaktır. Bu nedenle kent merkezi içerisinde yer alan tarihi değerler ile inanç turizmine
yönelik mekanlar korunarak geliştirilmelidir. Bu kapsamda belediyenin çalışmaları devam
etmektedir. Yine dışarıdan kente gelecek olan misafirlerin konaklamasına yönelik olarak
mekânlar oluşturulmalıdır.
Yerleşmenin sorunları, olanakları ve gelişme odakları ile başlıca gelişme eğilimleri
şu stratejiler üzerine kurulmuştur:
Öncelikle yerleşmenin gelecekteki gelişimi, tarım ve sanayiye yönelik gelişme
eğilimlerinin yanında her türlü turizm potansiyelinin kullanılarak bu turizm faaliyetlerinin
gelecekte yerleşmenin ekonomisinde önemli katkı sağlaması ve bunun mekâna yönelik
düzenlemeleri olmalıdır.
Bunun için en önemli kıstas konaklama alanlarıdır. Yerleşmede mevcut durumda
dışarıdan geleceklere nitelikli konaklama imkânı sunacak tesisler bulunmamaktadır.
Bunun için şelale çevresi ve Berdan barajı çevresi turizm tesisleri alanı için odak olarak
belirlenmiştir.
Yine Berdan barajı ile Berdan çayı ve çevresi rekreatif düzenlemeler için
öngörülmüştür. Böylece yerleşmeye gelenlerin bu alanlarda hoş zaman geçirmeleri
amaçlanmıştır. Ayrıca Berdan çayı çevresinde büyük ölçekte uluslararası kültür ve
kongre merkezinin yapılarak alanın kültür odaklı olarak gelişmesi amaçlanmıştır.
11/30
Yerleşme için en önemli sorunların başında gelen merkezin tıkanması da bu
kapsamda çözüme kavuşturulmalıdır. Bu nedenle öncelikle kentsel sit alanlarının
bulunduğu bölge değerlendirilerek yeniden canlandırılmalıdır. Bu kapsamda Tarsus
Belediyesinin tarihi kent merkezi çalışmaları devam etmektedir. Bu bölge içerisinde yer
alan inanç turizmine yönelik mekanlar da düzenlenerek turizm faaliyetlerine açılmalıdır.
Sağlıksız kent dokularının bulunduğu bölgelerin bu gelişim trendine ayak
uydurabilmesi için sağlıklı bir yapıya kavuşturulması gerekmektedir.
Yerleşme merkezinin mevcut merkezden ayrı olarak doğu yönünde gelişimi
öngörülmüştür. Nitekim bazı kamu kurum ve kuruluşları (Belediye, Adliye, Özel
Üniversite, Hastane vb.) bu bölgede yer seçimi yapmıştır. Bu gelişim desteklenerek
devam ettirilmelidir.
Yukarıda ana hatlarıyla belirtilen sorunların çözümüne yönelik olarak ortaya
konan çözümler ile uygulama imar planı kararları ise şöyledir:
Ulaşım
Tarsus ülkemizin önemli ulaşım aksları üzerinde yer almaktadır. Yerleşmeye diğer
bölgelerden, havalimanı, demiryolu, karayolu ve otoyol ile ulaşma imkanı
bulunmaktadır. Kent içi ulaşım ise daha çok demiryoluna ve kanallara paralel uzanan
akslar ile çözümlenmiştir.
1996 yılında kent bütününe yönelik olarak onaylanan imar planlarında bazı
bölgelerde ulaşım aksları önerilerek çözüm üretilmiştir. Ancak bu aksların tam olarak
oluşturulmamış olması yerleşmedeki en büyük ulaşım sıkıntısını meydana getirmektedir.
Bu aksların açılması ile birlikte ulaşım sorunu büyük ölçüde çözülecektir.
Eski plan kararlarına ilave olarak bu imar palanında yerleşmenin kuzeyinde
Adana-Ankara otoyoluna paralel olarak uzanan bir ulaşım aksı önerilmiştir. Böylece
yerleşmenin doğu-batı ilişkisinin merkezi kullanmadan sağlanması amaçlanmıştır.
Bunlara ilave olarak yerleşme için ulaşım planları hazırlanmıştır. Hazırlanan ulaşım
planları bir an önce uygulamaya konulmalıdır. Ancak hazırlanan bu plan ile birlikte bazı
bölgelerde yoğunluk dengelemesi kapsamında artışlar oluşmuş, bazı bölgelerin ticaret
olarak gelişmesi öngörülmüş, bazı bölgelerin ise fonksiyonları yeniden düzenlenmiştir.
Bu hususlar göz önüne alınarak ulaşım planında gerekli revizyonlar-düzenlemeler
yapılmalıdır.
Genel Hususlar
İmar planlarının hazırlanmasından önce alana ilişkin olarak imar planına esas
jeolojik-jeoteknik etüt raporları hazırlanmıştır. Raporlar iki etap halinde hazırlanmış ve
648 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile değişik 644 sayılı Kanun Hükmünde
Kararnamenin 7. maddesinin 1. fıkrasının (d) bendi ile 28.09.2011 tarih ve 102732 sayılı
genelge gereğince Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından onaylanmıştır. Bu etütlerden
12/30
gelen formasyon sınırları ve önlem dereceleri planlar üzerine işaretlenmiştir. Yapılaşma
aşamasında bu raporlarda ve eklerinde belirtilen hususlara uyulmalıdır.
Planlama alanı içerisinde birçok fonksiyon D-400 karayoluna cepheli konumdadır
ve bazı bölgelerde servis yolu imkanı bulunmadığından kentsel fonksiyonların bu yoldan
cephe alması öngörülmüştür. Alan içerisinde D-400 ve diğer karayolu ağına cepheli
fonksiyonlar için; “Karayolları Kenarında Yapılacak ve Açılacak Tesisler Hakkındaki
Yönetmelik” ve “Karayolları Kenarında Yapılacak Ve Açılacak Tesisler Hakkındaki
Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” hükümlerine uyulacaktır.
Yine planlama alanın kuzeyinde yer alan Berdan barajı koruma mesafeleri planlar
üzerine işaretlenmiştir. Orta ve Uzun mesafeli koruma alanları içerisinde kalan
bölgelerde 31.12.2004 tarih ve 25687 sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan “Su Kirliliği Kontrolü
Yönetmeliği” hükümleri doğrultusunda işlem yapılacaktır.
Alınan kurum görüşleri doğrultusunda iletim hatları (mevcut-proje halindeki)
planlar üzerine işaretlenmiştir. Bu hatların altı birçok bölgede yapılaşma olmaması
amacıyla yeşil alan olarak planlanmıştır. Yeşil alan planlamasının mümkün olmadığı
bölgelerde ise kentsel fonksiyonlara ayrılmıştır. Bu alanlarda ilgili yönetmelik hükümleri
doğrultusunda işlem yapılacaktır.
Planlama alanı içerisinde bazı bölgelerde tescilli taşınmazlar yer almaktadır. Bu
tescilli taşınmaz kültür varlıkları Tarsus Müze Müdürlüğünden alınan envanterler baz
alınarak planlar üzerine işaretlenmiştir. Plan üzerinde işaretlenmiş olsun yada olmasın,
Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu’nun 736 sayılı ilke
kararı uyarınca “tescilli taşınmaz kültür varlığı parseline komşu olan veya aralarından yol
geçse dahi bu parsellere cephe veren parsellerdeki her türlü inşai ve fiziki uygulama ile
yeni yapılanma için koruma bölge kurulundan izin alınması“ gerekmektedir. Bu hüküm
kapsamında yer alan parsellerde yapılacak olan ifraz işlemleri de ilgili koruma bölge
kurulunun iznine tabidir. Yine muhtelif bölgelerde tescilli yapılar için kültür varlıklarını
koruma kurulu tarafından koruma alanları belirlenmiştir. Bu koruma alanları da planlar
üzerine işaretlenmiştir. Koruma alanlarında da ilgili mevzuat ve ilke kararları
doğrultusunda uygulama yapılacaktır.
Yine ülkemizin önemli akarsularında biri olan Berdan nehri planlama alanını
kuzey-güney istikametinde ikiye ayırmaktadır. Berdan nehri ve çevresinde bazı bölgeler;
17.04.1951 tarih ve 12920 sayılı Bakanlar Kurulu kararı taşkın sahası olarak
belirlenmiştir. İlgili karara göre; “Berdan regülatörü ile D-400 karayolu köprüsü arasında
13/30
sedde bulunan yerlerde seddeler arası sedde olmayan yerlerde ise yatak eksenine göre
sağa ve sola toplam 74 metre genişliğindeki saha”, “D-400 karayolu köprüsü ile Berdan
nehrinin denize döküldüğü yer arasında, sedde bulunan yerlerde seddeler arası sedde
olmayan yerlerde ise yatak mihverlerinden itibaren sağlı sollu 125 metre olmak üzere
250 metre genişliğe haiz şeritvari saha” taşkın alanı olarak belirlenmiştir. Taşkın sahası
olarak belirlenen sahalarda DSİ’nin standartlarına uygun olarak seddeler yapılıp taşkın
tehlikesi giderilmeden uygulama yapılamaz.
Bu planın onayından önce eski plan hükümlerine göre ruhsat almış ve bu ruhsat
ile eklerine uygun olarak yapılmış yapıların hakları saklıdır. Bu yapıların ekonomik
ömürlerini tamamlamaları ve yıkılıp yeniden yapılmaları durumunda yeni plan
hükümlerine göre uygulama yapılacaktır. Ancak planlama alanı içerisinde eski onaylı
imar planlarından gelen mevcut yapı uygulaması bulunmaktadır. Bu uygulama
değiştirilmeden devam ettirilmiştir. Bu tür yapılar planlar üzerine M kodu ile (kitle
nizamı) işaretlenmiştir. Bu kodlamanın getirildiği parsellerde yapı nizam ve yapı
yoğunluğu aynen korunacaktır. Bu alanlarda yapıların yıkılıp yeniden yapılması
durumunda eski imar haklarına göre uygulama yapılır.
Kadastro müdürlüğünden
alınan
sayısal kadastral hatlar planlar üzerine
işaretlenmiştir. Sayısal veri olmayan kadastral sınırlar ise grafik paftalar üzerinden
sayısallaştırılarak işaretlenmiştir. Bu nedenle bu hatlar şematik olup kesin hatları ifade
etmemektedir. Gerçek kadastral hatların planlar ile uyuşmadığı bölgelerde; yollarda
yapılaşmanın biçimi ve kadastral duruma göre, esas doğrultuyu değiştirmemek ve yol
genişliklerini daraltmamak koşuluyla plan hatları ile kadastral çizgiler-mülkiyet çizgileri
arasındaki 3 metreye kadar olan çelişkileri plan değişikliği yapmadan gidermeye
belediyesi yetkilidir. Bu hüküm ada ayırma ve ifraz hatları içinde uygulanabilir.
İmar planında, eğitim tesisleri, sağlık tesisleri, ibadet alanları, yönetim merkezleri,
spor tesisleri ve sosyal donatı alanları gibi daha çok ortak kullanım yada kamu
kullanımına ayrılan bölgeler için yapı yüksekliği yada inşaat emsaline ilişkin bir karar
getirilmemiştir. Bunun amacı bu tür özellikli kullanımlarda (eğitim tesisleri, spor tesisleri,
sağlık tesisleri gibi) genel olarak tip projelerin uygulanmasının tercih edilmesidir. Bu
alanlarda yapılar jeolojik-jeoteknik etütlerden gelen önlemlerin alınması koşuluyla özel
projelerine göre yükseklik alırlar. Ancak her ne kadar özel projelerine göre yükseklik
alınsa da çevrede bulunan yapılaşmalar ile uyumlu bir yükseklik, emsal değeri ve
14/30
cephenin belirlenmesi esastır.
Bu plan ile getirilen önemli karların başında bazı bölgelerde yer alan konut ve
ticaret bölgelerinde emsal uygulamasına geçilmiş olmasıdır. Bu kapsamda daha çok
yapılaşması tamamlanmamış bölgeler tercih edilmiştir. Eski onaylı imar planlarında
planın tamamına yakın bölümünde yapı nizamı ve yükseklikleri belirlenmiştir. Sadece
ada bazı uygulama yapılan bölgelerde istisna getirilmiş ve emsal uygulamasına izin
verilmiştir. Bu plan ile planda emsal değeri verilerek tanımlanan konut ve ticaret
alanlarında planda yapı yüksekliği belirtilmiş olsa dahi 2500 m²nin üzerinde olan
parsellerde ve imar adalarına planda tanımlanan yapı yüksekliğinin üzerinde yada
altında yapılaşmaya izin vermeye belediyesi yetkilidir. Bu durumda, parsel yada ada
bütününde vaziyet planları hazırlanacak olup ilgili vaziyet planları belediyesince uygun
görülmeden uygulama yapılamaz. Vaziyet planlarında yapıların yükseklikleri, ön, yan ve
arka bahçe mesafeleri belirtilecektir. Bu alanlarda yan ve arka bahçe mesafeleri 3194
sayılı
imar
kanunu
ve
yönetmeliklerinden
gelen
standartlara
uygun
olarak
belirlenecektir. İmar adasının yada parselin cephe aldığı yola olan yapı yaklaşma
mesafeleri ise planda belirtilen yapı yaklaşma mesafelerinin altına düşülmeden karşılıklı
bina cepheleri arasındaki mesafe formülüne uygun olarak belirlenecektir.
Ada bazı uygulamaları teşvik etmek amacıyla plan notlarına; “ticaret, yada konut
alanlarında; ada bazında uygulama yapılması durumunda; planda belirtilen inşaat
emsalini %10 artırmaya belediyesi yetkilidir. Bu durumda kat sınırlaması kalkar. Ada
bazı uygulamalarda vaziyet planı hazırlanması zorunlu olup, vaziyet planları belediyece
uygun görülmeden inşaat ruhsatı verilemez. Hazırlanacak olan vaziyet planlarında;
öngörülen yapı yüksekliği ve buna bağlı olarak binalar arası mesafe, 3194 sayılı imar
kanunu ve yönetmeliklerinden gelen standartlara uygun, imar adasının cephe aldığı ana
yola olan yapı yaklaşma mesafeleri ise karşılıklı bina cepheleri arasındaki mesafe
formülüne uygun olarak belirlenerek gösterilecektir. Birden fazla fonksiyon yer alan imar
adalarında; ada içerisinde yer alan konut bölgelerinin büyüklüğünün 2500 m²’nin
üzerinde olması durumunda da bu hüküm uygulanır. “ hükmü eklenmiştir.
Gerek ada bazı uygulamalarda, gerekse 2500 m²nin üzerindeki parsellerde yapı
yüksekliğinin serbest olması ile ilgili olarak temel amaç, zeminde yapılaşmayı minimize
ederek site tarzı yapılaşmaya yönelmektir. Böylece zemini, park, çocuk bahçesi, otopark,
havuz, sosyal tesis gibi ortak kullanımlar için daha verimli kullanma imkanının
15/30
sağlanmasıdır.
Konut Alanları
Konut alanları ile ilgili en büyük değişiklik yukarıda da bahsedildiği üzere emsal
uygulamasına geçilmiş olmasıdır. Eski onaylı imar planlarında konut alanlarının tamamı
için yapı nizamı, yapı yüksekliği, taks değeri, kaks değeri, ön bahçe, yan bahçe
mesafeleri tanımlanmıştır. Sadece ada bazı uygulamalarda emsal uygulanabileceğine
ilişkin hüküm geliştirilmiştir.
Bu plan ile birlikte gelişmesi tamamlanmamış bölgelerde emsal uygulaması
öngörülmüştür. Özellikle yerleşmenin batısında yer alan imar uygulaması yapılmamış,
bazı bölgeler ile imar uygulaması yapılıp yapılaşması tamamlanmamış imar adalarında
emsal uygulaması getirilmiş ve planlar üzerine yapı yaklaşma mesafeleri işaretlenmiştir.
Bu adalarda aynı zamanda yapı yükseklikleri de tanımlanmıştır. Ancak yukarıda da
belirtildiği üzere ada bazında ve 2500 m² üzerinde olan parsellerde planda belirtilen
yükseklik şartına uyma zorunluluğu ortadan kaldırılmıştır.
Emsal uygulaması getirilen bölgelerde yada ada bazı uygulama yapılacak
adalarda yapılaşma ayrık nizam olacaktır. Bu tür bölgelerde aynı ada içerisinde yer alan
yapılar arası mesafe ise yapılacak olan yapıların yüksekliğine göre yan bahçe mesafesi
olarak belirlenecektir.
Konut alanlarında zemin katlar belediyenin uygun gördüğü koşullarda günlük
tüketime yönelik olarak ticari faaliyetler için kullanılabilir. Ayrıca emsal uygulaması
yapılan bölgelerde zemin katlarda ticaret yapılması durumunda, yapı yaklaşma
mesafelerine uymak şartı ile zemin katların tamamı ticaret olarak kullanılabilir. Bu
bölgelerde zeminde konut bulunması durumunda ise TAKS değeri 0,40’ı aşamaz.
Yine konut alanlarında daha sağlıklı yapıların oluşması amacıyla eski imar
planlarında gelen ifraz şartı aynen korunmuştur. Konut alanlarında minimum ifraz parsel
büyüklüğü; 6 katlı ve üzeri konut alanlarında 1000 m², 4–5 katlı konut alanlarında 750
m², 2 ve 3 katlı konut alanlarında minimum 500 m² olarak belirlenmiştir. Her bir imar
adasında aynı yoldan cephe alan yalnız bir parselde %10 tolerans uygulanabileceği
hükmü getirilmiştir. Bunun amacı bir imar adasının ifrazı yapılırken aynı yoldan cephe
alan yalnız bir parselin büyüklüğünün istenen ifraz şartlarının %10 altında olabileceğidir.
Yani 1000 m² ifrazı yapılan bir bölgede aynı ada içerisinde aynı yoldan cephe alan
16/30
parseller 1000 m² olarak ifraz edildiğinde son parsele kalan miktar 900 m² ve üzerinde
ise bu büyüklüğü diğer parsellere dağıtmak yerine ayrı bir parsel oluşturulabilir.
Eski plan hükümlerine göre planın onayından önce ifrazı tamamlanmış parsellerin
tanımlanan büyüklükleri sağlayamaması durumunda adada yer alan diğer parsellerin
yapılaşma durumlarına bakarak plan hükümleri doğrultusunda yapılaşmaya izin vermeye
belediyesi yetkilidir.
Bu imar planı ile birçok bölgede konut alanlarında yoğunluk dengelemesi
yapılmıştır. Şöyleki; planda birçok bölgede aynı imar adası içerisinde, yada aynı bölgede,
aynı yoldan cephe alan, aynı eşiklere sahip, aynı kriterlerde bulunan birçok adada üç
ayrı yoğunluk ve yapılaşama kararı getirilmiştir. Bu tür bölgeler öncelikle tespit edilmiş
yapılaşması büyük oranda tamamlanmış bölgelere müdahale edilmemiştir. Ancak
yapılaşması henüz başlamamış yada çok az oranda yapılaşmış bölgelerde yoğunluklar
dengelenmiştir.
Yine eski planlarda ayrık nizam iki kat olarak önerilip 0,65 inşaat emsali
uygulanan birçok bölge bulunmaktadır. Ancak bu alanlar yapılaşamamakta ve atıl
durumdadır. Bu tür bölgelerde yapılaşmayı sağlayabilmek için yapı nizam ve yüksekliği
değiştirilmeden inşaat emsali E=0,80 olarak yeniden düzenlenmiştir.
Ticaret Alanları
Bu plan ile getirilen önemli değişikliklerin biri de ticaret alanları ile ilgilidir.
Yukarıda da bahsedildiği üzere Tarsus kent merkezi sıkışmış bir durumdadır. Mevcut
merkez hızla gelişen yerleşmeye yetersiz kalmaktadır. Mevcut merkez dönüşümü henüz
sağlanamayan sağlıksız doku ile sit-koruma alanları arasında sıkışmıştır.
Bu plan ile birlikte yerleşmenin merkezinin iki ayrı gelişme şeklinde olacağı
öngörülmüştür. Birincisi yeni bir merkez oluşumu, ikincisi ise lineer formda yol boyu
merkez gelişimidir. Merkezin gelişebileceği tek yön Atatürk caddesi boyu ve yerleşmenin
doğusunda bulunan sit alanları haricindeki sahadır. Bu hususlar dikkate alınarak yeni
plan kararları oluşturulmuştur.
Yeni Merkez Gelişimi;
Bu kapsamda öncelikle hizmetler sektöründe birçok kamu kurum ve kuruluşu
(üniversite, belediye, adliye, hastane ..vb.) yerleşmenin doğusunda yer seçimi
yapmışlardır. Bu yer seçimleri doğal olarak bu kurumlara hizmet edecek olan yan
17/30
sektörlerinde bu bölgede yer seçmeleri yönünde eğilimler oluşturmasına neden
olmuştur. Planlama çalışmalarında bu eğilimler dikkate alınmış ve yerleşmenin
doğusunda yeni bir merkezin oluşması öngörülmüştür. Bu kapsamda öncelikle Berdan
çayının doğusunda Adana Bulvarı üzerinde yeni bir merkez gelişimi öngörülmüştür. Bu
alanlar planlarda ticaret alanı olarak işaretlenmiştir. Bu alanlarda; bulvara cepheli
bölümlerde E=2,50; bulvara cephesi bulunmayan bölgelerde ise E=2,00 olarak emsal
değeri öngörülmüştür.
Yine yeni merkezin devamı olarak belediye ve adliyenin karşısında yer alan
bölgelerinde bu kapsamda ticaret olarak gelişmesi öngörülmüştür. Kasım Gülek
bulvarına cepheli ve bulvarın doğusunda yer alan bu bölgelerde ise emsal değeri E=1,50
olarak öngörülmüştür. Bu alanlarda daha çok proje büroları, avukatlık büroları gibi ofis
türü yapılanmaların yer seçimi yapacağı öngörülmektedir.
Lineer Merkez Gelişimi;
Aynı uygulama Atatürk caddesi içinde öngörülmüştür. Atatürk caddesi merkezden
başlatıp yerleşmeyi kuzeybatı yönünde bölerek otoban bağlantı yoluna ulaşmakta ve
buradan Çamlıyayla ilçesine ulaşımı sağlamaktadır. Bu nedenle bu cadde üzerinde yoğun
ticari
eğilimler
bulunmaktadır.
Ancak
mevcut
plan
kararları
ile
bu
gelişim
sağlanamamaktadır. Özellikle eski planlarda ayrık nizam öngörülmesi ile birlikte bu
alanlarda doğal olarak zemindeki yapılaşmaların taks değerlerinin 0,40 olması ve
planlara
bu
konularda
istisna
getirilmemiş
olması
dolayısıyla
bu
gelişim
sağlanamamaktadır. Bu gelişimin sağlanabilmesi için Atatürk caddesine cepheli
parsel/adalar öncelikle bu planlar ile birlikte ticaret kullanımına ayrılmıştır. Ayrıca bu
bölgelerde emsal uygulamasına geçilmiş ve yol boyu E=2,75 ve h=25.00 m olarak
öngörülmüştür. Eski plandan gelen yoğunluklar artırılmamıştır. Böylede zemin katların
yapı yaklaşma mesafeleri içerisinde kalan bölümlerinin tamamının ticari fonksiyonlar için
kullanılmasının önü açılmıştır.
Yine lineer formda gelişim eski merkezden başlayarak İsmetpaşa Caddesi-Mersin
caddesi boyunca D-400 karayoluna kadar olan bölge içinde öngörülmüştür. Bu bölgede
eski imar planlarında gelen yapılaşma koşulları değiştirilmeden kullanımların ticaret
olarak gelişimi öngörülmüştür.
18/30
Ticaret alanlarında, emsal ve maksimum yapı yüksekliğini aşmamak koşuluyla
asma kat yapılabilir.
Turizm Tesis Alanları
Yukarıda da bahsedildiği üzere Tarsus yerleşmesi için turizm gelecekte en önemli
sektörlerin başında yer alacak olup plan stratejileri de bu kurgu üzerinedir. Özellikle
yerleşmenin kıyı kesiminde yer alan kültür turizm koruma ve gelişim bölgesinde
planların ve imar uygulamalarının tamamlanmış olması bu gelişimin başlangıcını
oluşturmaktadır. Yine Adana-Mersin yeni havalimanın yer seçiminin yapılmıştır. Bu
havalimanı Tarsus yerleşmesi için büyük öneme sahiptir. Yerleşme içerisinde yer alan
tarihi ve kültürel değerler ayrı birer turizm potansiyelidir. Yerleşme ve yakın çevresinde
inanç turizmi, yayla turizmi, kültür turizmi, deniz turizmi yoğun olarak yapılmaktadır.
Yerleşme ise son yıllarda inanç turizmi ile ön plana çıkmaktadır. Bu turizm faaliyetleri
arasındaki eksiklik ise sektörler arası yatay ilişki, ulaşım ve konaklama sektörleridir. Bu
eksikliğin en önemlilerinin başında gelen ulaşım ilişkisi yeni havalimanın yapılması ile
birlikte
giderilecektir.
İnanç
turizmi
için
bölgeye
ağırlıklı
olarak
yurtdışından
gelinmektedir. Havalimanının faaliyete geçmesi ile birlikte yurtdışından bölgeye turizm
amaçlı geleceklerin sayısında artış olacaktır. Ancak bütün bunların yanında Tarsus
yerleşmesinde bölgeye geleceklerin konaklamalarını karşılamaya yönelik tesis yer
almamaktadır.
Bu kapsamda bu sorunun ortadan kaldırılması, bölgeye turizm ve diğer amaçlarla
gelecek olan misafirlere konaklama imkanı sunulması amacıyla planda turizm tesis
alanları önerilmiştir. Bu tesisler için üç ayrı bölge seçilmiştir. Öncelikle şelale çevresi
gerek kent merkezinde yer alması gerekse doğal güzellikleri itibariyle kısa vadede
konaklama imkanını sağlayacak niteliktedir. Uzun vadede ise daha nitelikli tesislerin
yapılabilmesi ve bölgesel konaklamaları sağlanabilmesi için Berdan barajı çevresinde
mevcut yerleşmenin kuzeydoğusunda iki ayrı bölgeye daha turizm tesis alanları
önerilmiştir.
Yerleşmenin kuzeydoğusunda işaretlenen turizm bölgeleri gerek doğası
gerekse hava koşulları dikkate alındığında, nitelikli turizm gelişimi, kongre turizminin
gelişimi ve kamp alanları olarak gelişimi sağlanabilir.
Turizm tesis alanlarında; otel, tatil köyü, butik otel, pansiyon gibi “turizm
tesislerinin belgelendirilmesine ve niteliklerine ilişkin yönetmelik”te tanımlanan tesisler
yapılabilir. Bu alanlarda, 2634 sayılı “turizmi teşvik kanunu” ve ilgili yönetmelikleri
19/30
doğrultusunda
uygulama
belgelendirilmesine
ve
yapılacaktır.
niteliklerine
Yapılacak
ilişkin
tesislerin
yönetmelik”
“turizm
tesislerinin
hükümlerine
uygunluğu
zorunludur. Kültür ve turizm bakanlığından “turizm yatırım belgesi” alınmadan inşaat
ruhsatı verilmez ve turizm işletme belgesi alınmadan işletmeye açılamaz.
İmar planlarında turizm tesis alanları için inşaat alanı katsayısı E=1.00 ve yapı
yüksekliği maksimum 25.00 metre olarak belirlenmiştir. Bu alanlarda asma kat yapılabilir
ve kat adedinden sayılmaz. Emsale ve maksimum bina yüksekliğine dâhildir.
Sanayi, Küçük Sanayi, Toptan Ticaret ve Konut Dışı Kentsel Çalışma Alanları
Yerleşmenin en önemli geçim kaynağı mevcutta sanayi gelişimidir. Mevcutta bu
gelişim tarımsal sanayi ve paketleme tesisleri yönünde olmaktadır. Çukurova bölgesinde
özellikle yoğun olan tarımsal faaliyetlerin depolanmasına ve paketlenmesine yönelik
tesisler yer almaktadır. Gelecekte de bu eğilimlerin devam edeceği öngörülmektedir.
Büyük ölçekli sanayi, depolama tesisleri için Mersin-Adana yolunun kuzey ve
güneylerinde yer seçimleri yapılmıştır. Bu bölgeler eski onaylı imar planlarında konut dışı
kentsel çalışma alanları için ayrılmıştır. Ancak alanda tarıma dayalı entegre tesislere
yönelik yoğun talepler gelmektedir. Bu taleplere yönelik olarak bu alanların kullanım
fonksiyonları sanayi alanı olarak yeniden düzenlenmiştir.
Tarsus yerleşmesi ülkemizin önemli sanayi alanlarından birisidir. Özellikle MersinAdana yerleşmeleri ortasında kalmış olması ve bu yerleşmelerde de D-400 karayolu
boyunca sanayi eğilimlerini bulunması Tarsus için de bu oluşumun gelişmesine katkı
sağlamaktadır. Bu kapsamda planlama aşamasına belli bölgelerde üretime yönelik olarak
gelişim öngörülmüştür.
Bu kapsamda D-400 karayolunun Mersin girişinde yolun her iki cephesi ve yine D400 karayolunu Adana girişinde Berdan nehrine kadar yolun her iki tarafı da sanayi
gelişimleri için öngörülmüştür.
Eski imar planlarında sanayi alanları için farlı yoğunluklar öngörülmüşken bu plan
ile birlikte bütün sanayi alanlarında emsal değeri E=1,00 olarak belirlenmiştir. Yapı
yüksekliği ise yapının teknolojik özelliğine göre belirlenebilmesi için serbest bırakılmıştır.
Yine D-400 karayolunun güneyinde sanayi alanlarının devamı niteliğinde konut
dışı kentsel çalışma alanları işaretlenmiştir. Konut dışı kentsel çalışma alanlarında, resmi
ve sosyal tesisler, dumansız kokusuz atık ve artık bırakmayan ve çevre sağlığı yönünden
20/30
tehlike yaratmayan imalathaneler ile patlayıcı, parlayıcı ve yanıcı maddeler içermeyen
depolar yapılabilir. Bu alanlarında minimum ifraz 2500 m² ve minimum cephe genişliği
40 m’dir. Konut dışı kentsel çalışma alanlarının büyük bölümünde inşaat emsali E=0,50
olarak belirlenmiştir.
Bunların dışında iki ayrı bölgede küçük sanayi alanları belirlenmiştir. Birincil olarak
Teke mahallesinde eski planlardan gelen küçük sanayi alanları korunarak planlar üzerine
işaretlenmiştir. Bu bölgede inşaat emsali E=0,80 ve yapı yüksekliği h=7.00 m olarak
işaretlenmiştir.
İkinci olarak ise Kemalpaşa mahallesinde yer alan küçük sanayi alanlarıdır. Bu
sanayi alanı da eski planlardan gelmektedir. Ancak mevcut sanayi alanı gelişimler göz
önünde bulundurularak Gedikli köyü yolu batısında yer alan kanala kadar batı yönünde
genişletilmiştir. Bu sanayi sitesinde ise inşaat emsalleri E=0,50 ve yapı yüksekliği h=7 m
olarak belirlenmiştir.
Yerleşmenin batısında bulunan toptan ticaret alanları ise planlarda aynen
korunmuştur. Bu alanlarda inşaat emsali E=0,50 olarak belirlenmiştir.
Akaryakıt Satış-Bakım ve LPG İkmal İstasyonları
Yerleşmede muhtelif bölgelerde akaryakıt-satış bakım ve LPG ikmal istasyonları
bulunmaktadır. Bu plan ile yeni bir alan önerilmemiştir. Sadece eski planlardan gelen
istasyonlar belirli bir standarda bağlanmıştır. Eski planlarda bazı istasyonların yapı
yaklaşma mesafeleri ile emsal değerleri bulunmamaktadır.
Bu plan kapsamında bütün istasyonlara yapı yaklaşma mesafeleri belirlenmiştir.
Yapı yaklaşma mesafeleri cephe alınan yollardan 15 metre diğer cephelerden ise 5
metre olarak işaretlenmiştir. Ayrıca eski planlarda üzerinde yapılaşma koşulları
tanımlanmayan istasyonlara inşaat emsali E=0,50 ve yapı yüksekliği h=7.00 m olarak
işaretlenmiştir. Eski planlarda bu değerlerin altında olan istasyonlarda bu değerlere
tamamlanmış üzerinde olan istasyonlar için ise eski plan kararları işaretlenmiştir.
Akaryakıt satış ve bakım istasyonu ile LPG ikmal istasyonu işaretli alanlarda;
ilgisine göre 2918 sayılı “karayolları trafik kanunu’nun 18.maddesi gereğince hazırlanan
“karayolları kenarında yapılacak ve açılacak tesisler hakkındaki yönetmelik” ve
“karayolları kenarında yapılacak ve açılacak tesisler hakkındaki yönetmelikte değişiklik
yapılmasına dair yönetmelik” enerji ve tabii kaynaklar bakanlığının ilgili tebliğlerinde
21/30
belirtilen hükümler, TSE standartları ve diğer ilgili mevzuat hükümlerine uyulacaktır. Bu
alanlarda akaryakıt satış ve bakım istasyonu, LPG ikmal istasyonu, servis birimleri,
market, lokanta, çay salonu vb. tesisler yapılabilir. Konaklama tesisleri yapılamaz.
Pazar Alanları
Bilindiği gibi pazarlar, tarihin en eski dönemlerinden bu yana üreticiler ile
tüketicilerin buluşma alanları olmuştur. Kırsal yerleşmeler ile kasabalarda pazarlar
haftada bir kez ve çoğunca günlük kurulmakta veya mevsimlik, yıllık periyotlarda ise
daha
uzun
süreli,
panayır
şeklinde,
gerçekleşmektedir.
Daha
büyük
şehirsel
yerleşmelerde insanlar ihtiyaçlarının bir kısmını bakkal ve manavlardan, giyim-kuşam
satan dükkanlardan, çarşılardan, market ve süper marketlerden veya daha büyük
alışveriş merkezlerinden karşılamanın yanı sıra, çeşitli zamanlarda yerleşmelerin farklı
kesimlerinde kurulan haftalık yada bir diğer ifadeyle periyodik semt pazarlarından da
karşılamaktadır. Semt pazarları tüm dünyada, tarih boyunca çeşitli alışveriş süreçlerinin
değişim ve dönüşüm mekânizması içinde önemini koruyarak günümüze dek gelebilmiş
mekânlardır. Günlük yaşamda ekonomik, sosyal ve kültürel açıdan yadsınamaz bir yeri
olan semt pazarı (periyodik pazar, haftalık pazar) denildiğinde, genellikle ailelerin sebze,
meyve, giyim-kuşam, ayakkabı, zücaciye gibi çeşitli ihtiyaçlarını uygun fiyatlarla
alabildikleri; belirli günlerde ve belirli yerlerde kurulan alışveriş organizasyonu akla gelir.
Bu nedenle planlama alanında halkın günlük alışveriş ihtiyacını karşılamak, ucuz
meyve sebzeye direk üreticiden ulaşmasını sağlamak amacıyla belli bölgelere Pazar
alanları planlanmıştır.
Planlarda işaretlenen pazar alanları kapalı yada açık pazar alanı olarak yapılabilir.
Kapalı pazar alanı yapılması durumunda yapılacak olan yapının yüksekliği vaziyet planları
ile belirlenecektir. Açık ve kapalı pazar alanlarının tabi zemin kotu altında kalan
bölümleri otopark yada sığınak olarak düzenlenebilir. Bu alanlarda ticari faaliyetlere
yönelik fonksiyonlar yer alabilir.
Spor Tesisleri Alanı
Planlama alanında muhtelif bölgelerde spor tesisleri alanları belirlenmiştir. Spor
tesisleri içerisinde futbol, basketbol, tenis, yüzme, atletizm, buz pateni, atış poligonu
gibi sportif faaliyetlere yönelik tesisler ile bu tesislerin ihtiyaçlarına yönelik, idari, sosyal,
kültürel, ticari faaliyetler yer alabilir. Spor tesisleri açık yada kapalı olarak düzenlenebilir.
22/30
Kentsel Sosyo-Kültürel Teknik Altyapı Alanları
Planlama alanında muhtelif bölgelerde idari tesis alanları, yönetim merkezleri,
belediye hizmet alanları,
ilköğretim tesisleri alanları, ortaöğretim tesisleri alanları,
rehabilitasyon merkezleri, ibadet alanları, sağlık tesisleri alanları gibi kentsel-sosyal
teknik altyapı alanları işaretlenmiştir. Bunların bir bölümü eski onaylı imar planlarında
gelen tesislerdir.
Planda yönetim merkezi olarak belirlenen alanlarda; valilik hizmet yapıları,
kaymakamlık hizmet yapıları, bakanlıkların taşra teşkilatına ilişkin yapılar, belediye
hizmetlerine yönelik tesisler ile her türlü kamu yapısı yapılabilir.
Belediye hizmet alanlarında ise; kadın sığınma evleri, kreş, itfaiye binası, spor
sahaları, muhtarlık binaları, sağlık müdürlüğü, zabıta binaları, semt sahaları, idari
binaları, belediye hizmet ve irtibat binaları, mezbahane, arıtma tesisleri, belediye çöp
ayrıştırma tesisleri,
arıtma terfi ve pompaj istasyonları, turizm ve tanıtım, müze, iş
geliştirme merkezleri (işgem), günübirlik sergi ve satış ünitelerini içeren fonksiyonlar yer
alabilir.
Bunların dışında yerleşmenin kuzeybatısında planlarda eğitim tesisleri alanı
işaretlenmiştir. Ancak bu eğitim tesislerinin niteliği tam olarak belirtilmemiştir.
Bu
alanda büyük ölçekli eğitim kompleksinin yapılması planlanmakta olup bu alan milli
eğitim müdürlüğünün talebi doğrultusunda belirlenmiştir. Bu bölgede; milli eğitim
müdürlüğünün
talebi
doğrultusunda,
kreş,
anaokulu,
ilköğretim
tesisleri
alanı,
ortaöğretim tesisleri alanı, mesleki ve teknik öğretim tesisleri alanı, engelliler okulu gibi
eğitim amaçlı yapılar yapılabilir.
Planda önerilen kamu, eğitim, sağlık, sosyal tesis gibi genel kullanıma açık yapılar
için inşaat emsali yada yüksekliği yönünde bir kısıtlama getirilmemiştir. Bunun maçı,
bilindiği gibi birçok kamu kurum ve kuruluşu tip projeler uygulamaktadır. Özellikle eğitim
ve sağlık kurumları tip proje uygulamasında ön plandadır. Plan sonrası aşamada tip
proje uygulamasından kaynaklanacak sorunlar ile karşılaşılmaması ve daha sonra plan
değişikliği talebi olmaması için bu tür yapılara kısıtlama getirilmemiş sadece yapı
yaklaşma mesafeleri işaretlenmiştir.
Planlama alanında ayrıca biri kentin kuzeybatısında biride merkezde olmak üzere
iki ayrı bölgede üniversite alanı işaretlenmiştir.
23/30
Açık ve Yeşil Alanlar
Fuar Alanları;
Yerleşmenin doğusunda Berdan çayı çevresinde büyük ölçekli kent parkı ve fuar
alanı ayrılmıştır. Bu alanda açık ve yeşil alan ihtiyacının karşılanabileceği kentsel açık
alan düzenlemeleri ile fuar ve kongre merkezi yapılmasına imkan sağlayacak açık ve
kapalı tesisler ile bunların tamamlayıcısı birimler,
konferans salonu, lokanta, çay
bahçesi, büfe gibi yeme içme birimleri, eğlence kültür birimleri ve yüzme, tenis gibi
sportif faaliyetler yer alacaktır. Bu alan bütününde vaziyet planları hazırlanacaktır.
Bölgede hangi fonksiyonların yer alacağı ve oranları vaziyet planları ile belirlenecektir.
İnşaat emsali alan bütününde hesaplanacaktır. Alanda yapılacak yapıların tabanda
kullanılan inşaat alanı (TAKS)% 5’i, toplam inşaat alanı (KAKS-emsal) % 10’u geçemez.
Park Alanları
Yerleşme içerisinde muhtelif bölgelerde ve yürüme mesafelerinde park, çocuk
bahçeleri önerilmiştir. Ancak bu tür kullanımlar ağırlıklı olarak Berdan nehri çevresinde
işaretlenmiştir.
Yine Berdan çayı çevresi rekreatif amaçlı olarak düzenlenmiştir. Çay çevresi park
alanları, günübirlik alanlar ve ticari rekreasyon alanları olarak ayrılmıştır. Park
alanlarında; kentte yaşayanların yeşil bitki örtüsü ile dinlenme ihtiyaçlarına cevap veren
alanlardır. Bu alanlarda büfe, havuz, pergole, açık çayhane, genel hela ve açık spor
tesisleri yapılır.
Günübirlik Alanlar
İmar
planlarında
biri
Berdan
çayı
çevresinde
diğeri
ise
yerleşmenin
kuzeybatısında olmak üzere iki ayrı bölgede günübirlik tesis alanları işaretlenmiştir. Bu
alanlarda; kamping ve konaklama ünitelerini içermeyen sadece günlük ihtiyaçları
karşılamaya yönelik cafe, bar, pastane, lokanta, çayhane, açık spor alanları, açık gösteri
ve eğlence alanları yüzme havuzu yer alabilir. Ayrıca kapalı alanı 20 m²’yi ve yüksekliği
4.50 m.’yi aşmayan özellik taşıyan el sanatları ürünlerinin sergi ve satış üniteleri
yapılabilir. Bu alanlarda minimum ifraz 2000 m²’den az olamaz.
24/30
Ticari Rekreasyon Alanları
Yine Berdan çayı çevresinde iki ayrı bölgede ticari rekreasyon alanları önerilmiştir.
Bu alanlar eski onaylı imar planlarını kararları doğrultusunda planlara işaretlenmiştir. Bu
alanlarda; her bağımsız birimin kapalı alanı 250 m²’yi yüksekliği 6.50m’yi geçmeyen
eğlence, dinlenme ve piknik ihtiyaçlarının karşılanabileceği lokanta, gazino, kır kahvesi,
çay bahçeleri, büfe, oturma ve yemek pişirme yerleri, çeşmeler, açık gösteri alanları,
futbol, tenis, voleybol, basketbol, yüzme, atletizm, buz pateni alanları, golf alanları gibi
her türlü spor faaliyetlerinin yürütülebileceği açık ve sökülüp takılabilir malzemelerden
yapmak koşuluyla kapalı spor tesisleri bunların ihtiyaçlarına yönelik sosyal ve idari
binalar, hayvanat bahçeleri ile park alanları içerisinde yapılabilen her türlü kullanım yer
alabilir. Bu alanlarda minimum ifraz 5000 m² E= 0.05 ve h= 6.50 metredir.
Tarımsal Niteliği Korunacak Alanlar
Tarsus yerleşmesi ülkemizin en önemli tarım potansiyellerinden birine sahip olan
Çukurova havzası üzerinde kurulmuştur. Tarım toprakları diğer bölgelerde olduğu gibi
burada da yoğun yapılaşma baskısı altındadır. Özellikle yerleşmenin güneyi verimli tarım
topraklarında oluşmaktadır. Eski onaylı imar planlarında bu baskıyı azaltmak için
yerleşmenin gelişim yönü kuzey ve kuzeybatı olarak belirlenmiştir. Bu planda da bu
strateji aynen korunmuş kentin güneyinde yer alan tarım toprakları üzerindeki yapılaşma
baskısının azaltılması hedeflenmiştir. Bu nedenle meskûn dokunun güneyi planlarda eski
plan kararlarına uygun olarak tarımsal niteliği korunacak alanlar olarak belirlenmiştir.
Bu alanlarda; emsal(E)=0.05 ve hmax=6.50 yapılaşma koşullarında,
bağımsız
konut amaçlı tek bir yapı yapılabilir. Bu yapının toplam inşaat alanı 250 m²’yi geçemez,
minimum ifraz 5000 m²’nin altında olamaz. İmar planının onaylandığı tarihte 2000-5000
m² arasında olan oluşmuş, tapu tescili yapılmış, bir yoldan cephe alan kadastral
parsellerde; konut amaçlı tek bir yapı yapılabilir.
25/30
Planlama alanında kullanımların fonksiyonlara göre dağılımları aşağıdaki tabloda
verilmiştir.
KENTSEL ALAN KULLANIMLARI
KONUT ALANLARI
ALAN (HA)
ORAN (%)
334.44
11.03
8.32
9.60
9.98
1.99
7.96
0.26
0.20
0.23
0.24
0.05
MESKUN KONUT ALANLARI
MESKUN
MESKUN
MESKUN
MESKUN
MESKUN
MESKUN
KONUT
KONUT
KONUT
KONUT
KONUT
KONUT
ALANLARI (EMSAL DEĞERİ 1.00 ALTI BÖLGELER)
ALANLARI (EMSAL DEĞERİ 1.00 - 1.25 ARASI BÖLGELER)
ALANLARI (EMSAL DEĞERİ3.00 - 3.25 ARASI BÖLGELER)
ARA TOPLAM
375.36
GELİŞME KONUT ALANLARI
GELİŞME
GELİŞME
GELİŞME
GELİŞME
GELİŞME
GELİŞME
GELİŞME
GELİŞME
GELİŞME
GELİŞME
KONUT
KONUT
KONUT
KONUT
KONUT
KONUT
KONUT
KONUT
KONUT
KONUT
ALANLARI (EMSAL DEĞERİ 1.00 ALTI BÖLGELER)
ALANLARI (EMSAL DEĞERİ3.00 - 3.25 ARASI BÖLGELER)
ALANLARI (EMSAL DEĞERİ 3.50 ÜZERİ BÖLGELER)
ARA TOPLAM
280.77
178.25
58.11
482.85
50.81
2.58
4.02
24.25
6.28
4.30
6.68
4.24
1.38
11.49
1.21
0.06
0.10
0.58
0.15
0.10
1092.22
KENTSEL ÇALIŞMA ALANLARI
RESMİ KURUM-İDARİ TESİS ALANLARI
BELEDİYE HİZMET ALANLARI
ASKERİ ALANLAR
TİCARET ALANLARI
SANAYİ ALANLARI
TOPTAN TİCARET ALANLARI
KONUT DIŞI KENTSEL ÇALIŞMA ALANLARI
KÜÇÜK SANAYİ SİTESİ ALANLARI
PAZAR ALANLARI
30.54
54.94
1.07
90.64
152.02
10.21
43.11
57.95
6.79
ARA TOPLAM
0.73
1.36
0.03
2.16
3.62
0.24
1.03
1.38
0.16
447.27
TURİZM YERLEŞME ALANLARI
KONAKLAMA ( TURİZM) TESİS ALANLARI
GÜNÜBİRLİK TESİS ALANLARI
ARA TOPLAM
29.03
4.35
0.69
0.10
33.38
0.00
BUGÜNKÜ ARAZİ KULLANIMI DEVAM ETTİRİLEREK KORUNACAK ALANLAR
TARIMSAL NİTELİĞİ KORUNACAK ALANLAR
133.76
3.18
26/30
AÇIK VE YEŞİL ALANLAR
KENTSEL (AKTİF)YEŞİL ALANLAR
348.88
8.30
21.42
5.14
41.90
0.51
0.12
1.00
DİĞER YEŞİL ALANLAR
AĞAÇLANDIRILACAK ALANLAR
REKREASYON ALANLARI
FUAR ALANI
ARA TOPLAM
68.46
KENTSEL SOSYAL ALTYAPI ALANLARI
KREŞ-ANAOKULU ALANI
İLKÖĞRETİM TESİSLERİ ALANI
ORTAÖĞRETİM TESİSLERİ ALANI
ÇIRAKLIK EĞİTİM MERKEZİ
EĞİTİM TESİSLERİ ALANI
YÜKSEKÖĞRETİM TESİSLERİ ALANI
SAĞLIK TESİSLERİ ALANI
SOSYAL-KÜLTÜREL TESİSLER ALANI
REHABİLİTASYON MERKEZİ
İBADET ALANI
SPOR TESİSLERİ ALANI
4.25
47.53
39.89
1.47
17.64
44.78
23.94
13.10
0.48
12.31
42.67
ARA TOPLAM
0.10
1.13
0.95
0.03
0.42
1.07
0.57
0.31
0.01
0.29
1.02
246.06
KENTSEL TEKNİK ALTYAPI
DERE-KANAL-TAŞKIN ALANI
TEKNİK ALTYAPI ALANI
TERMİNAL ALANI
BAKIM VE AKARYAKIT İSTASYONU
YOLLAR+MEYDAN+DEMİRYOLU
136.45
20.43
4.16
8.29
1283.30
ARA TOPLAM
TOPLAM
3.25
0.49
0.10
0.20
30.54
1452.63
4202.02
100.00
8-ALANDA YAŞAYACAK NÜFUSUN HESAPLANMASI
Planlama alanında yaşayacak olan nüfusun hesaplanabilmesi için bazı kabuller
yapılmıştır. Bu kabuller şunlardır.
Aile Büyüklüğü Kabulü: Ülkemizin ortalama aile büyüklüğünün gelişim trendi ve
bölgesel özellikler dikkate alınarak, planlama dönemi sonunda yerleşmede ortalama aile
büyüklüğünün 3 kişi olacağı kabul edilmiştir.
Daire Büyüklüğü: Bugünkü kullanım koşulları ve eğilimler dikkate alınarak
planlama dönemi sonunda ortalama daire büyüklüğünün 160 m 2 olacağı kabul edilmiştir.
27/30
Hesaplama Yöntemi:
Nüfus hesabı aşağıdaki formül kullanılarak yapılmıştır.
Nüfus=Planda Ayrılan Konut Alanı (m2) * İnşaat Emsali * Aile Büyüklüğü (3) /
Ortalama Daire Büyüklüğü Kabulü (160 m2)
Bu formül kullanılarak planlama alanında yaşayacak olan nüfus:
Meskun Konut Alanları:
Emsal Değeri 1’den Düşük Olan Bölgeler
=3.344.400 * 0.80 * 3 / 160
=50.166 kişi
Emsal Değeri 1 - 1.25 Arası Olan Bölgeler
=110.300 * 1 * 3 / 160
=2.068 kişi
Emsal Değeri 1.25 - 1.50 Arası Olan Bölgeler
=83.200 * 1.25 * 3 / 160
=1.950 kişi
=96.000 * 1.50 * 3 / 160
=2.700 kişi
=99.800 * 2 * 3 / 160
=3.742 kişi
=19.900 * 3 * 3 / 160
=1.119 kişi
Meskun konut alanlarında toplam:
=50.166 + 2.068 + 1.950 + 2.700 + 3.742 + 1.119
=61.739 kişi yaşayacaktır.
Gelişme Konut Alanları:
Emsal Değeri 1’in Altında Olan Bölgeler
=2.807.700 * 0.80 * 3 / 160
=42.155 kişi
28/30
=1.782.500 * 1 * 3 / 160
=33.421 kişi
=581.100 * 1.25 * 3 / 160
=13.619 kişi
=4.828.500 * 1.50 * 3 / 160
=135.801 kişi
=508.100 * 1.75 * 3 / 160
=16.672 kişi
=25.800 * 2.00 * 3 / 160
=967 kişi
=40.200 * 2.25 * 3 / 160
=1.695 kişi
=242.500 * 2.50 * 3 / 160
=11.367 kişi
=62.800 * 3.00 * 3 / 160
=3.535 kişi
Emsal Değeri 3.50 Üzeri Olan Bölgeler
=43.000 * 3.50 * 3 / 160
=2.821 kişi
Gelişme konut alanlarında toplam
=42.155 + 33.421 + 13.619 + 135.801 + 16.672 + 967 + 1.695 + 11.367 +
3.535 + 2.821
29/30
Ticaret Alanları:
Planlarda ticaret alanlarında üst katların konut olarak kullanılabileceği hükmü
getirilmiştir. Ancak ne kadarının konut kullanımına ayrılacağına ilişkin bir kısıtlama
bulunmamaktadır. Burada ticaret olarak ayrılan inşaat alanın yüzde ellisinin konut
kullanımına ayrılacağı öngörülerek hesaplama yapılmıştır. Ayrıca ticaretler için planlarda
farklı emsaller öngörülmüştür. Ortalama emsal değerinin E=1.70 olduğu varsayılarak
hesaplama yapılmıştır. Ticaret alanlarında yaşayacak nüfus ise aşağıdaki formüle göre
hesaplanmıştır.
Nüfus=Planda Ayrılan Ticaret Alanı (m2) * İnşaat Emsali * Aile Büyüklüğü (3) *
Konut Oranı Kabulü (%50) / Ortalama Daire Büyüklüğü Kabulü (160 m2)
=906.400 * 1,70 * 3 *0,50 / 160
Yerleşme bütününde ise toplam;
=61.739 + 262.053 + 14.445
=338.237 kişinin yaşaması öngörülmektedir.
30/30

1-AMAÇ Tarsus (Mersin) Uygulama imar planı

Transkript

Benzer belgeler

Gülşen AKAR PEHLİVAN - Uyuşmazlık Mahkemesi

Slayt 1 - Sancaktepe Belediyesi

Rapor_1000-NUHÇİMENTO

Yapı Ruhsatı, Yapı Ruhsatının Kazanılmış Hakkı ve Kaçak Yapı

meclis zaptı - Burhaniye Belediyesi

İndir - Karabük İl Özel İdaresi

GÜVENLİK BİLGİ FORMU BLUE FILM LEGIO

Slayt 1

Çanakkale ili, Ezine İlçesi Sarpdere Köyü, Andıktaşı Mevkii 1/1000

2014-2015 sezonu Mersin Basketbol ERKEKLER ligleri ile ilgili

İmar planının detayları burada

Haziran Ayı Meclis Kararları

Daha fazlasını öğrenmek için 17. sayfaya bakınız

Yazının devamı için tıklayınız... - Kemal Ahmet Aru Doğumunun 100

T.C. ÇORUM BELEDİYE BAŞKANLIĞI MECLİS KARARI Başkan

haberi - HT Emlak

İstanbul Şişli Bina (Kasım 2015) - Halk Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı

karaman belediye meclis karar özeti

TAC LIFE dergisinin KIŞ 2016 saysını okumak için lütfen tıklayınız

İstanbul ve Ulaşım Zamandizini - Zeki Z. Kırmızı * Okumanın Sonuna

talep formu - Radix Analiz Laboratuvarı

2009 Faaliyet Raporu - Sancaktepe Belediyesi