docyan etkileri nelerdir?
download 
Şikayet Transkript
yan etkileri nelerdir?
AĞRIYI DİNDİRMEK AĞRIYI DİNDİRMEK A SEVİNCİNİ GERİ KAZANMAK Y AY AŞŞ AAMAĞRIYI M A S E VDİNDİRMEK İNCİNİ GERİ KAZANMAK YA Ş A M A S E V İ N C İ N İ G E R İ K A Z A N M A K HASTALAR İÇİN BİLGİLENDİRME HASTALAR İÇİN BİLGİLENDİRME Mundipharma Deutschland GmbH & Co. KG Mundipharmastraße 6, 65549 Limburg Fördermitglied der Deutschen Schmerzliga e.V. DGS Deutsche Gesellschaft für Schmerzmedizin e.V. German Pain Association · Société Allemande de la Douleur Deutsche SCHMERZLIGA e. V. HASTALAR İÇİN BİLGİLENDİRME 3 İÇERİK İÇERİK ÖNSÖZ ÖNSÖZ AĞRIYA DAYANMAK ZORUNDA MISINIZ? Başarılı bir ağri tedavisinin şartları şunlardır »Ağrılarımı nasil tanımlayabilirim?« 6 AĞRIYA DAYANMAK ZORUNDA 8MISINIZ? HANGİ AĞRI KESİCİLER BULUNMAKTADIR? YAN ETKİLERİ NELERDİR? 10 HANGİ AĞRI KESİCİLER BULUNMAKTADIR? AĞRI TEDAVİSİ ETKİLİ OLABİLDİĞİ GİBİ GÜVENİLİR DE OLABİLİR Mİ? NEYE DİKKAT EDİLMELİDİR? YAN ETKİLERİ NELERDİR? »Opioidlerin bağımlılık yaptığı doğru mudur?« »Araç kullanabilir miyim?« »Ama aynı zamanda kullanmam gereken başka ilaçlarım da var!« 12 14 14 15 AĞRI TEDAVİSİ ETKİLİ OLABİLDİĞİ GİBİ HANGİ HASTALIKLAR SIKLIKLA KRONİK GÜVENİLİR DE OLABİLİR Mİ? AĞRIYA NEDEN OLUR? Kas ve iskelet sistemi ağrıları – Sırt ağrıları – Eklem rahatsızlıkları – Osteoporoz Nöropatik ağrılar (Sinir sistemine ait ağrılar) Postoperatif ağrıları Kanser hastalıkları – tümör ağrıları 24 24 16 16 17 18 20 21 22 NEYE DİKKAT EDİLMELİDİR? »Opioidlerin bağımlılık yaptığı doğru mudur?« »Araç kullanabilir miyim?« »Ama aynı zamanda kullanmam gereken 6 BAŞARILI BİR AĞRI TEDAVİSİ NASIL OLMALIDIR? »Ağrılarımın dokümantasyonunu nasıl yapabilirim?« »Ağrı tedavisinin sonucu ne olabilir?« »Somut bir ağrı tedavisi nasıl olmalıdır?« 26 26 27 SÖZLÜK ADRESLER Resmi kurum adresleri Diğer önemli ve yardımcı adresler 32 36 36 38 39 8 10 12 14 14 4 ÖNSÖZ 4 ÖNSÖZ 4 ÖNSÖZ sevgili aile bireyleri, Sevgili hastalar, 4 ÖNSÖZ Sevgili hastalar, sevgili aile b ÖNSÖZ 4 4 bir yakınınızın ÖNSÖZ hastalar,ağrısı sevgilimıaile bireyleri, Sizin4veya var? ÖNSÖZ ÖNSÖZ 4Sevgili Sevgili hastalar, sevgili bireyleri, Sizin veya bir yakınınızın ağrıs Muhtemelen kafanızdan aşağıdaki veyaaile benzeri sorular geçmektedir: Sevgili hastalar, sevgili aile bireyleri, Sevgili hastalar, sevgili aile bireyleri, Muhtemelen kafanızdan aşağı Sizin veya bir yakınınızın ağrısı mı var? Sevgili hastalar, sevgili aile bireyleri, Sizin veya bir yakınınızın ağrısı mı var? Muhtemelen kafanızdan aşağıdaki veya benzeri sorular geçmektedir: dayanabilirim? → Ağrıya nasılSevgili daha iyi dayan hastalar, sevgili aile bireyleri, Sizin veya bir kafanızdan yakınınızın aşağıdaki ağrısı mı mı var? var? Sizin veya bir yakınınızın ağrısı Muhtemelen veya benzeri sorular dayana → geçmektedir: Ağrıya nasıl daha iyi dayan Sizin veya bir yakınınızın ağrısı mı var? Muhtemelen kafanızdan aşağıdaki veya benzeri sorular geçmektedir: 5 Muhtemelen kafanızdan aşağıdaki veya benzeri sorular geçmektedir: dayanabilirim? → Ağrıya nasıl daha iyi dayan olumsuz yan etkileri var, değil → Ağrı kesicilerin hep olums Muhtemelen kafanızdan aşağıdaki veyami? benzeri sorular geçmektedir: dayanabilirim? → Ağrıya nasıl daha iyi dayan olumsu → Ağrı kesicilerin hep olums Sizin veya bir yakınınızın ağrısı mı var? → Ağrıya nasıl daha iyi dayan dayanabilirim? dayanabilirim? →kesicilerin Ağrıya nasıl iyi dayan olumsuz yandaha etkileri var,ağrı değilkesiciler mi? Ağrı hepdaha olums ne olur? Çok güçlü →→ Ağrı daha da artarsa → Ağrıya nasıl daha iyi dayan dayanabilirim? Muhtemelen kafanızdan aşağıdaki benzeri sorular olumsuz yan etkileri var, değilveya mi? → → Ağrı kesicilerin hep olums Ağrı daha da 5artarsa var mı? → Ağrı Ağrı kesicilerin kesicilerin hep olums olums olumsuz yan etkileri var, değil değil mi? olumsuz var, → hep ne olur?yan Çoketkileri daha güçlü ağrı mi? kesiciler var mı? daha da artarsa → Ağrı kesicilerin hep olums olumsuz yan etkileri var, değil mi? Birçok insan ağrı çekmektedir; yalnızca Almanya’da kişi ne olur? Çok daha güçlü ağrımilyon kesiciler → Ağrı daha da artarsa var mı? şiddetini doktoruma nasıl açıklayabilirim? 15 → Ağrımın şid dayanabilirim? → Ağrıya nasıl daha iyi dayan → Ağrı daha da artarsa ne olur? Çok daha güçlü ağrı kesiciler kronik,→yani ağrıdan şikayet ağrılar ne olur? Çoketmektedir. daha güçlüŞiddetli ağrı kesiciler Ağrı dahasüren, da artarsa var uzun mı? şidd → Ağrımın şid → Ağrı daha da artarsa ne olur? Çok daha güçlü ağrı kesiciler var mı? dahi, amacına uygun tedavi yöntemleri ve etkili ilaçlarla kalıcı olarak var mı? şiddetini doktoruma nasıl açıklayabilirim? → Ağrımın şid var mı? dindirilebilir. şiddetini doktoruma nasıl açıklayabilirim? → Ağrımın şid Birçok insan ağrı çekmektedir; yalnızca Almanya’da 15 milyon kişi → Ağrı kesicilerin hep olums olumsuz yanaçıklayabilirim? etkileri var, değil mi → Ağrımın şid şiddetini doktoruma nasıl açıklayabilirim? Ağrı çeken aktif yaşantılarından ve yaşama sevinçlerinden şiddetini doktoruma nasıl → Ağrımın şid kronik, yanihastaların uzun süren, ağrıdan şikayet etmektedir. Şiddetli ağrılar şiddetini doktoruma nasıl açıklayabilirim? → Ağrımın şid vazgeçmelerine gerektedavi yoktur. dahi, amacına uygun yöntemleri ve etkili ilaçlarla kalıcı olarak Özellikle yeni ağrı kesicilerin geliştirilmesiyle önemli gelişmeler kaydindirilebilir. → Ağrı daha da artarsa ne olur? Çok daha güçlü a dedilmiştir. Ağrı çeken hastaların aktif yaşantılarından ve yaşama sevinçlerinden Kişiye özgü vevar başarılı bir ağrı tedavisinin temeli doktorunuzla güvevazgeçmelerine gerek yoktur. mı? nilir ve açık bir işbirliğine Aktif işbirliğinde bulunabilmeniz Özellikle yeni ağrı kesicilerindayanır. geliştirilmesiyle önemli gelişmeler kayiçin, ağrı konusunda bilgi edinmelisiniz. Biraz zaman ayırarak bu dedilmiştir. bilgilendirmeyi okuyun. Kişiye özgü ve başarılı bir Ağrımın ağrı tedavisinin temeli doktorunuzla güve- nasıl açık → şid şiddetini doktoruma 5 nilir ve açık bir işbirliğine dayanır. Aktif işbirliğinde bulunabilmeniz Mundipharma servisiniz için, ağrı konusunda bilgi edinmelisiniz. Biraz zaman ayırarak bu bilgilendirmeyi okuyun. Mundipharma servisiniz Karmaşık ağrı konusunu olabildiğince net ve kolay anlaşılır bir şekilde açıklamaya çalıştık. Ancak bazı özel terimlerden kaçınmak Karmaşık ağrı konusunu olabilmümkün olmadı. diğince netterimlerin ve kolay anlaşılır bir Ekte, özel açıklandığı şekilde açıklamaya çalıştık. Ancak bir sözlük mevcuttur. bazı özel terimlerden kaçınmak 6 6 6 7 AĞRIYA DAYANMAK ZORUNDA MISINIZ? 7 AĞRIYA DAYANMAK ZORUNDA MISINIZ? »Bir Hintli ağrı nedir bilmez« – Bu sözü sıklıkla duyarız. Ancak bu Yalnızca ağrı çekmeyen kişiler başarılı bir şekilde hasta jimnastiği, »Bir Hintli ağrı nedir bilmez« – Bu sözü sıklıkla duyarız. Ancak bu söz yalnızca yanlış değil; aynı zamanda tehlikelidir de. Yeniden mey- egzersizler veya uygun spor etkinlikleri yapabilir. Yalnızca güçlendirici söz yalnızca yanlış değil; aynı zamanda tehlikelidir de. Yeniden meydüşünmeyen ve düşünceleri ağrı etrafında dönmeyen kişiler dana gelen ağrılarağrılar (akut ağrılar) önemli bir uyarı işlevi görmekte dana gelen (akut ağrılar) önemli bir olup uyarı işlevi görmekteağrıyı olup arkadaşlarına ve ailelerine karşı açık olabilir. ciddi bir şekilde ele alınmalıdır. İlk olarak ağrıya neden olan sebepler ciddi bir şekilde İlk olarak ağrıya neden olan sebepler Ağrı kesicilerden korkmayın. Onları bir fırsat olarak görün! araştırılır ve tedavi edilir. ele Ancakalınmalıdır. ağrının kendisi de dindirilmelidir. Aksi takdirde, »bağımsız« hale gelebilir, ağrı anlamına gelen, kronik de dindirilmelidir. Aksi araştırılır ve tedavi edilir.kalıcı Ancak ağrının kendisi bir ağrı rahatsızlığına dönüşebilir, uyarı işlevini yitirebilir ve bağımsız takdirde, »bağımsız« haleağrının gelebilir, bir hastalığa dönüşebilir. Bu nedenle erken ve kalıcı etkili bir ağrı biçim- anlamına gelen, kronik Ağrı şunları engeller – gün içerisindeki genel de sağlayın. Aksi halde ağrı, hareket kısıtlaması ve yitirebilir ve bağımsız birtedavi ağrıedilmesini rahatsızlığına dönüşebilir, uyarı işlevini aktiviteleri – gece uyku kalitesini daha fazla ağrı şeklinde kısır bir döngü olan ağrı döngüsüne girebilirbir hastalığa nedenle ağrının erken ve etkili bir biçimsiniz. Ağrı artan bir dönüşebilir. şekilde hayatınıza Bu hakim olur; günlük yaşantınızı, aktivitelerinizi ilişkilerinizi engeller. Yaşam Aksi kalitesihalde düşer veağrı, hayat hareket kısıtlaması ve de tedavi ve edilmesini sağlayın. sevinci kaybolur. Ağrıyla savaşın ve aktif yaşantınızı geri kazanın! Ağrı daha fazla şeklinde bir döngü olan ağrı döngüsüne girebilirkesiciler ile ağrı ağrı döngüsünü kırabilir kısır ve hayatınızın kontrolünü tekrar Ağrının artması ele alabilirsiniz. Ağrı kesiciler kapsamlı bir ağrı terapisinin temeliniolur; günlük yaşantınızı, siniz. Ağrı artan bir şekilde hayatınıza hakim oluşturur. Ağrı terapisi kapsamında, ilaç terapisinin yanı sıra fizyoaktivitelerinizi veakupunktur, ilişkilerinizi engeller. Yaşam terapi (hasta jimnastiği), psikolojik terapi ve daha birçok kalitesi düşer ve hayat Ağrı terapisi terapi gibi yan terapiler yer almaktadır. Ağrının ve iyi bir şekilde gidesevinci kaybolur. Ağrıyla savaşın aktif yaşantınızı geri kazanın! Ağrı ağrı döngüsünü rilmesi, rejeneratif veya yardımcı terapinin başarısı için ön koşuldur. durdurur kesiciler ile ağrı döngüsünü kırabilir ve hayatınızın kontrolünü tekrar ele alabilirsiniz. Ağrı kesiciler kapsamlı bir ağrı terapisinin temelini Yetersiz hareket oluşturur. Ağrı terapisi kapsamında, ilaç terapisinin yanı sıra fizyoşunlara neden olur – Yanlış duruş ve baskı – Yetersiz rejenerasyon terapi (hasta jimnastiği), akupunktur, psikolojik terapi ve daha birçok – İzolasyon ve depresyon terapi gibi yan terapiler yer almaktadır. Ağrının iyi bir şekilde giderilmesi, rejeneratif veya yardımcı terapinin başarısı için ön koşuldur. Tedavi edilmeyen ağrı – her harekette acı hissine – ağrıya sebep olan hareketlerin kısıtlanmasına – gün içerisinde ve geceleri sürekli ağrı hissedilmesine – vücudun dinlenememesine neden olur 8 8 HANGİ AĞRI KESİCİLER BULUNMAKTADIR? 8 HANGİ AĞRI KESİCİLER BULUNMAKTADIR? 8 HANGİ AĞRI KESİCİLER BULUNMAKTADIR? 8 HANGİ AĞRI KESİCİLER BULUNMAKTADIR? 8BULUNMAKTADIR? HANGİ HANGİ AĞRI KESİCİLER BULUNMAKTADIR? ANGİ AĞRI BULUNMAKTADIR? 8AĞRI KESİCİLER HANGİ AĞRIBULUNMAKTADIR? KESİCİLER BULUNMAKTADIR? 8 KESİCİLER HANGİ AĞRI KESİCİLER BULUNMAKTADIR? 8KESİCİLER HANGİ AĞRI KESİCİLER BULUNMAKTADIR? BULUNMAKTADIR? HANGİ AĞRI 8AĞRI HANGİ KESİCİLER BULUNMAKTADIR? KESİCİLER BULUNMAKTADIR? HANGİ AĞRI KESİCİLER BULUNMAKTADIR? kesiciler etki mekanizmaları ve etkinliklerine İLER BULUNMAKTADIR? Ağrı kesiciler etki mekanizmaları etkinliklerine göre opioid olma?UNMAKTADIR? Ağrıkesiciler kesiciler etki etki mekanizmaları ve etkinliklerine göre opioidveolmaAğrı mekanizmaları veAğrı etkinliklerine göre opioid olma- göre opioid olmaAğrı kesiciler etki mekanizmaları ve etkinliklerine göre opioid olmayan, zayıf ve güçlügöre opioidler olarak ayrılır. Ağrıve kesiciler etki mekanizmaları ve etkinliklerine göre opioid olmağrı kesiciler etki mekanizmaları ve etkinliklerine göre olmaAğrı kesiciler etki mekanizmaları ve etkinliklerine göre opioid olma-uzun süreli tedaviler için uygundur, fakat belli bir makAğrı kesiciler etki mekanizmaları ve etkinliklerine göre opioid olmaAğrı kesiciler etki mekanizmaları ve etkinliklerine opioid olma-gruplara yan, zayıf veopioid güçlü opioidler olarak gruplara ayrılır. nizmaları etkinliklerine göre opioid olmayan, zayıf ve güçlü opioidler olarak gruplara ayrılır. Ağrı kesiciler etki mekanizmaları ve etkinliklerine göre opioid olmaAğrı kesiciler etki mekanizmaları ve etkinliklerine göre opioid olmaZayıf opioidler yan, zayıf ve güçlü opioidler olarak gruplara ayrılır. yan, zayıf ve güçlü opioidler olarak gruplara ayrılır. etki mekanizmaları ve etkinliklerine göre opioid olmayan, zayıf ve güçlü opioidler olarak gruplara ayrılır. n, zayıf ve güçlü opioidler olarak gruplara ayrılır. yan, zayıf ve güçlü opioidler olarak gruplara ayrılır. Ağrı kesiciler etki mekanizmaları ve etkinliklerine göre opioid olmaarı ve etkinliklerine göre opioid olmayan, zayıf ve güçlü opioidler olarak gruplara ayrılır. yan, zayıf ve güçlü opioidler olarak gruplara ayrılır. mekanizmaları ve etkinliklerine göre opioidolarak olmaler ayrılır. yan, zayıf ve güçlü opioidler gruplara ayrılır. an, olarak zayıf vegruplara güçlü opioidler olarak gruplara ayrılır. erine göre opioid olmasimum dozda kullanılabilirler. Bu maksimum doz aşıldığında, genel güçlü opioidler olarak gruplara ayrılır. Baskın olarak ağrı odağında (periferik) etki gösteren, opioid yan, zayıf veayrılır. güçlü opioidler gruplara ayrılır.olarak arak gruplara Zayıf opioidler uzunolmayan süreli için uygundur, belli biretkileri makpioidler olarak gruplara ayrılır.olarak Baskın ağrı odağında (periferik) etki gösteren, opioid olmayan Baskın olarak ağrı odağında (periferik) etki gösteren, opioid olmayan yrılır. olarak ağrı giderici etkidetedaviler artış görülmez, ancak fakat sadece yan Baskın olarak ağrı odağında (periferik) gösteren, olmayan ağrı kesiciler akut ağrılarda hızlı etkili ilaç olarak kullanılır. Ağrıyıör.: dinBaskın olarak ağrı odağında (periferik) etki gösteren, opioid olmayan askın olarak odağında (periferik) etki gösteren, opioid olmayan Baskın olarak ağrı odağında (periferik) etkiopioid gösteren, opioid olmayan Baskın olarak ağrı odağında (periferik) etki gösteren, opioid olmayan simum dozda kullanılabilirler. Bu kusma maksimum doz aşıldığında, genel Baskın olarak ağrı odağında (periferik) etki gösteren, opioid olmayan ağrı kesiciler akut ağrılarda hızlı etkili ilaçetki olarak kullanılır. Ağrıyı dinnda (periferik) etki gösteren, opioid olmayan ağrı kesiciler akut ağrılarda hızlı etkili ilaç olarak kullanılır. Ağrıyı dinBaskın olarak ağrı odağında (periferik) etki gösteren, opioid olmayan Baskın olarakağrı ağrı odağında (periferik) etki gösteren, opioid olmayan artar (preparata göre bulantı, ve kabızlık). Baskın olarak ağrı odağında (periferik) etki gösteren, opioid olmayan ağrı kesiciler akut ağrılarda hızlı etkili ilaç olarak kullanılır. Ağrıyı dink ağrı odağında (periferik) etki gösteren, opioid olmayan dirme etkileri kısa süreli veilaç nispeten zayıf etkinliktedir. geçiciartış görülmez, ancak sadece yan etkileri ağrı kesiciler akut ağrılarda hızlı etkili ilaç olarak kullanılır. Ağrıyı dinğrı akut ağrılarda hızlı etkili ilaç olarak kullanılır. Ağrıyı dinağrı kesiciler akut ağrılarda hızlı etkili olarak kullanılır. Ağrıyı din-Ancaketkide Baskın olarak ağrı odağında (periferik) etki gösteren, opioid olmayan eriferik) etki gösteren, opioid olmayan ağrı kesiciler akut ağrılarda hızlı etkili ilaç olarak kullanılır. Ağrıyı dinolarak ağrı giderici ağrı kesiciler akut ağrılarda hızlı etkili olarak kullanılır. Ağrıyı dindağında (periferik) etki gösteren, opioid olmayan etkileri kısa süreli veilaç nispeten zayıf etkinliktedir. Ancak geçici da hızlı etkili ilaç olarak kullanılır. Ağrıyı dindirme etkileri kısa süreli vedirme nispeten zayıf etkinliktedir. Ancak geçici ağrı kesiciler akut ağrılarda hızlı etkili ilaç olarak kullanılır. Ağrıyı dinğrıkesiciler kesiciler akut ağrılarda hızlı etkili ilaç olarak kullanılır. Ağrıyı dinösteren, opioid olmayan dirme etkileri kısa süreli ve nispeten zayıf etkinliktedir. Ancak geçici akut ağrılarda hızlı etkili ilaç olarak kullanılır. Ağrıyı dinözellikteki ağrıları etkili bir şekilde dindirirler. Bununla birlikte opioid dirme etkileri kısa süreli ve nispeten zayıf etkinliktedir. Ancak geçici rme etkileri kısa süreli ve nispeten zayıf etkinliktedir. Ancak geçici dirme etkileri kısa süreli ve nispeten zayıf etkinliktedir. Ancak geçici ağrı kesiciler akut ağrılarda hızlı etkili ilaç olarak kullanılır. Ağrıyı dinlı etkili ilaç olarak kullanılır. Ağrıyı dindirme etkileri kısa süreli ve nispeten zayıf etkinliktedir. Ancak geçici artar (preparata göre ör.: bulantı, kusma ve kabızlık). dirme etkileri kısa süreli ve nispeten zayıf etkinliktedir. Ancak geçici ğrılarda hızlı etkili ilaç olarak kullanılır. Ağrıyı din- zayıf özellikteki ağrıları etkili birAncak şekilde dindirirler. Bununla birlikte opioid ve kullanılır. nispeten zayıf etkinliktedir. Ancak geçici özellikteki etkili şekilde dindirirler. Bununla birlikte opioid kullanılır. dirme etkileri kısa süreli vebir nispeten etkinliktedir. geçici dirme etkileri kısa süreli veağrıları nispeten zayıf etkinliktedir. Ancak geçici rak Ağrıyı dinŞiddetli tedavisinde, yani kronik ağrılarda, ağrı kesiciler akut ağrılarda hızlı etkili ilaç olarak Ağrıyı din-ve uzun süreli ağrıların özellikteki ağrıları etkili birbirlikte şekilde dindirirler. Bununla birlikte iellikteki kısa süreli ve nispeten zayıf etkinliktedir. Ancak geçici olmayan uzun süreli kullanımda ciddi yan etkiağrı kesiciler özellikle u özellikteki ağrıları etkili bir şekilde dindirirler. Bununla birlikte opioid ağrıları etkili bir şekilde dindirirler. Bununla birlikte opioid özellikteki ağrıları etkili bir şekilde dindirirler. Bununla birlikte opioid dirme etkileri kısa süreli vekesiciler nispeten zayıf etkinliktedir. Ancak geçici speten zayıf etkinliktedir. Ancak geçici özellikteki ağrıları etkili bir şekilde dindirirler. Bununla opioid özellikteki ağrıları etkili bir şekilde dindirirler. Bununla birlikte opioid üreli ve nispeten zayıf etkinliktedir. Ancak geçici olmayan uzun süreli kullanımda ciddi yan opioid etkiağrı kesiciler özellikle u bir şekilde dindirirler. Bununla birlikte opioid olmayan uzun süreli kullanımda ciddi yan etkiağrı özellikle u özellikteki ağrıları etkili bir şekilde dindirirler. Bununla birlikte opioid zellikteki ağrıları etkili bir şekilde dindirirler. Bununla birlikte opioid kinliktedir. Ancak geçici retard opioid adı verilen ilaçlar (retard = geciktirilmiş salımlı) tablet dirme etkileri kısa süreli ve nispeten zayıf etkinliktedir. Ancak geçici olmayan uzun süreli kullanımda ciddi yanŞiddetli etkiağrı kesiciler özellikle u rıları etkili bir şekilde dindirirler. Bununla birlikte opioid lere yol açabilir, karaciğer ve böbrek iç süreli organlara mide, k olmayan uzun süreli kullanımda ciddi yan etkiağrı kesiciler özellikle u mayan uzun süreli kullanımda ciddi yan etkiağrı kesiciler özellikle u olmayan uzun süreli kullanımda ciddi yan etkiağrı kesiciler özellikle u özellikteki ağrıları etkili bir şekilde dindirirler. Bununla birlikte opioid kilde dindirirler. Bununla birlikte opioid olmayan uzun süreli kullanımda ciddi yan etkive gibi uzun ağrıların tedavisinde, yani kronik ağrılarda, ağrı kesiciler özellikle u olmayan uzun süreli kullanımda yan etkiağrı kesiciler özellikle u tkili bir şekilde dindirirler. Bununla birlikte opioid lere yol açabilir, karaciğer ve ciddi böbrek gibi iç organlara mide, k uzun süreli kullanımda ciddi yan etkiu lere yol açabilir, karaciğer ve böbrek gibi içyan organlara mide, k olmayan ağrı kesiciler özellikle u uzun süreli kullanımda ciddi etkilmayan uzun süreli kullanımda ciddi yan etkiağrı kesiciler özellikle u .ellikle Bununla birlikte opioid veya kapsül şeklinde kullanılabilir. lere yol açabilir, karaciğer ve böbrek gibi iç organlara mide, k uzun süreli kullanımda ciddi yan etkikesiciler özellikle u zarar verebilirler. lere yol açabilir, karaciğer veaçabilir, böbrek gibi içk organlara mide, k lere yol açabilir, karaciğer ve böbrek gibi içciddi organlara mide, k lere yol açabilir, karaciğer ve böbrek retard gibi iç organlara mide, olmayan uzun süreli kullanımda yan etkiağrı kesiciler özellikle uzun süreli kullanımda ciddi yan etkieer u lere yol açabilir, karaciğer ve böbrek gibi organlara opioid adı verilen ilaçlar (retard = geciktirilmiş salımlı) tablet mide, lere yolk karaciğer ve böbrek gibik iç organlara uzun süreli kullanımda ciddi yan etkiözellikle u zarar verebilirler. karaciğer ve böbrek içu organlara mide, k zarar verebilirler. lere yolgibi açabilir, mide, k karaciğer ve böbrek gibi iç iç organlara lereciddi yol açabilir, karaciğer ve böbrek gibi içmide, organlara mide, k ullanımda yan etkiözellikteki ağrıları etkili bir şekilde dindirirler. Bununla birlikte opioid zarar verebilirler. yol açabilir, karaciğer ve böbrek gibi iç organlara mide, k zarar verebilirler. zarar verebilirler. zarar verebilirler. lere yol açabilir, karaciğer ve böbrek gibi iç organlara mide, k karaciğer ve böbrek gibi iç organlara k zarar veya kapsül şeklinde kullanılabilir. verebilirler. zarar verebilirler. bilir, mide, karaciğer ve böbrek gibi iç organlara k er. zarar verebilirler. zarar verebilirler. böbrek gibi iç organlara olmayan uzun süreli kullanımda ciddiolarak yanberi etkiağrı insanlığın kesiciler özellikle u ar verebilirler. Opiat, insanlığın varoluşundan ağrı kesici olarak kulzarar verebilirler. bilirler. Opiat, insanlığın varoluşundan beri ağrıvarol kesici kulvarol Opiat, varoluşundan beri ağrı kesici olarak kulvarol Opiat, insanlığın varoluşundan beri ağrı kesici olarak kulvarol lanılmaktadır. Önceleri kapsülünden Öncele Opiat, insanlığın varoluşundan beri ağrı kesici olarak kulvarol Opiat, varoluşundan beri ağrı kesici olarak kulvarol Opiat, insanlığın varoluşundan beri ağrı kesici olarak kul- elde edilvarol Opiat, insanlığın varoluşundan beri ağrı kesici olarak kulvarol Opiat, insanlığın varoluşundan beri ağrı kesici olarak kulvarol lanılmaktadır. Önceleri haşhaş kapsülünden elde edilÖncele varoluşundan beri ağrı kesici olarak kulın varol lanılmaktadır. Önceleri haşhaş kapsülünden elde edilÖncele Opiat, insanlığın varol varoluşundan beri ağrı kesici olarak kulOpiat,insanlığın insanlığın varoluşundan beri ağrı kesici olarak kulvarol lere yol açabilir, karaciğer ve böbrek gibi iç haşhaş organlara mide, k lanılmaktadır. Önceleri haşhaş kapsülünden elde edilÖncele iat, insanlığın varoluşundan beri ağrı kesici olarak kulvarol mekteydi. başlarından opiumun etkin 19. yüzyılın lanılmaktadır. Önceleri haşhaş kapsülünden elde edilÖncele lanılmaktadır. Önceleri haşhaş kapsülünden elde edilÖncele lanılmaktadır. Önceleri haşhaş kapsülünden elde edilÖncele Opiat, insanlığın varoluşundan beri ağrı kesici olarak kul-haşhaş varol oluşundan beri ağrı kesici olarak kullanılmaktadır. Önceleri haşhaş kapsülünden elde edilÖncele lanılmaktadır. Önceleri kapsülünden elde edilÖncele anlığın varoluşundan beri ağrı kesici olarak kulvarol mekteydi. başlarından itibaren, opiumun etkinitibaren, 19. yüzyılın Önceleri haşhaş kapsülünden elde edilÖncele mekteydi. başlarından itibaren, opiumun etkin 19. yüzyılın lanılmaktadır. Öncele Önceleri haşhaş kapsülünden elde edillanılmaktadır. Önceleri haşhaş kapsülünden elde edilÖncele iol ağrı kesici olarak kulzarar verebilirler. mekteydi. başlarından itibaren, opiumun etkin 19. yüzyılın nılmaktadır. Önceleri haşhaş kapsülünden elde edilÖncele maddesi olan morfin, özel yöntemle ve büyük ölçekm mekteydi. başlarından itibaren, opiumun etkin 19. yüzyılın mekteydi. başlarından itibaren, opiumun etkin 19. yüzyılın mekteydi. başlarından itibaren, opiumun etkin 19. yüzyılın lanılmaktadır. Önceleri haşhaş kapsülünden elde edilÖncele eleri haşhaş kapsülünden elde edilele mekteydi. başlarından itibaren, opiumun etkin 19. yüzyılın mekteydi. başlarından itibaren, opiumun etkin 19. yüzyılın adır. Önceleri haşhaş kapsülünden elde edilÖncele maddesi olan morfin, özel yöntemle ve büyük ölçekm başlarından itibaren, opiumun etkin yüzyılın maddesi olan morfin,opiumun özelitibaren, yöntemle ve büyük ölçekm 19. yüzyılın mekteydi. başlarından etkin mekteydi. başlarından itibaren, etkinopiumun 19. yüzyılın apsülünden elde edilmaddesi olan morfin, özel yöntemle veyöntemle büyük ölçekm ekteydi. başlarından itibaren, opiumun etkin 19. yüzyılın te ağrıözel kesici madde elde edilmekteke maddesi olan morfin, özel yöntemle ve büyük m maddesi olan morfin, özel yöntemle ve büyük ölçekm maddesi olan morfin, ve olarak büyük ölçekmekteydi. başlarından itibaren, opiumun etkin 19. yüzyılın başlarından itibaren, opiumun etkin maddesi olan morfin, özel yöntemle ve büyük ölçekm maddesi olan morfin, özel yöntemle vem büyük ölçekm başlarından itibaren, opiumun etkin .ın 19. yüzyılın teveölçekağrı kesici madde olarak elde edilmekteke iitibaren, olan morfin, özel yöntemle ve büyük ölçekm teolan ağrı kesici madde olarak elde edilmekteke m maddesi morfin, özel yöntemle büyük ölçekmaddesi olan morfin, özel yöntemle ve büyük ölçekm opiumun etkin te ağrı kesici olarak eldeolarak edilmekteke maddesi olanölçekmorfin, özel yöntemle ve büyük ölçekm dir. Yoğun farmasötik Yoğu te ağrı kesici madde olarak elde edilmekteke te ağrı kesici madde olarak elde ke te madde ağrıelde kesici madde elde geliştirme edilmekte- sonucunda ke maddesi olan morfin, özel yöntemle ve büyük ölçekm morfin, özel yöntemle büyük ölçekm te ağrı kesici madde olarak elde edilmekteke teedilmekteağrı kesici madde olarak edilmekteke ddesi olan morfin, özel yöntemle ve büyük ölçekm dir. Yoğun farmasötik geliştirme sonucunda Yoğu ağrı kesici madde olarak elde edilmekteke dir. Yoğun farmasötik geliştirme sonucunda Yoğu ke te ağrı kesici madde olarak elde edilmekteteve ağrı kesici madde olarak elde edilmekteke öntemle ve büyük Opiat, insanlığın varoluşundan beri ağrı kesici olarak kulvarol dir. Yoğun farmasötik geliştirme sonucunda Yoğu te ağrı kesici madde olarak elde edilmekteke bugün artık modern güvenilir opioid predir.ke Yoğun farmasötik geliştirme sonucunda Yoğu dir. Yoğun farmasötik geliştirme sonucunda Yoğu dir. farmasötik geliştirme sonucunda Yoğu vesonucunda teolarak ağrı kesici madde olarak elde edilmektekesici madde olarak elde edilmekteke dir. Yoğun farmasötik geliştirme sonucunda Yoğu dir. Yoğun farmasötik Yoğu teYoğun ağrı kesici madde elde edilmekteke bugün artıkgeliştirme modern güvenilir opioid pre-ve dir. farmasötik geliştirme sonucunda Yoğu bugün artık modern ve güvenilir opioid pre-Yoğun Yoğu dir. Yoğun farmasötik geliştirme sonucunda dir. Yoğun farmasötik geliştirme sonucunda Yoğu olarak elde edilmektebugün artık modern ve güvenilir opioid predir. Yoğun farmasötik geliştirme sonucunda Yoğu paratları kullanıma sunulmuştur. parat bugün artık modern ve güvenilir opioid prebugün artık modern ve güvenilir opioid prebugün artık modern ve güvenilir opioid dir. Yoğun farmasötik geliştirme sonucunda Yoğu ğun farmasötik geliştirme sonucunda ğu bugün artık modern ve güvenilir opioid prebugün artık modern ve güvenilir opioid predir. artık Yoğun farmasötik geliştirme sonucunda Yoğu modern paratları kullanıma sunulmuştur. parat ve güvenilir opioid pre-paratları kullanıma sunulmuştur. parat bugün artık modern ve güvenilir opioid prebugün artık modern ve güvenilir opioid prek bugün geliştirme sonucunda lanılmaktadır. Önceleri haşhaş kapsülünden elde edil- preÖncele paratları kullanıma parat sunulmuştur. bugün artık modern ve güvenilir opioid preparatları kullanıma sunulmuştur. parat paratları kullanıma sunulmuştur. parat paratları kullanıma sunulmuştur. parat sunulmuştur. bugün artık modern ve kullanıma güvenilir opioid pre-kullanıma nve artık modern vemodern güvenilir opioid preparatları kullanıma sunulmuştur. parat paratları parat bugün artık ve güvenilir opioid preparatları kullanıma sunulmuştur. parat parat paratları sunulmuştur. paratları kullanıma sunulmuştur. parat güvenilir opioid pre- mekteydi. 19.sunulmuştur. yüzyılın kullanıma sunulmuştur. parat paratları kullanıma parat atları kullanıma sunulmuştur. at paratları kullanıma sunulmuştur. parat paratları a sunulmuştur. başlarından itibaren, opiumun etkin maddesi olan m morfin, özel yöntemle ve büyük ölçekte ağrı ke kesici madde olarak elde edilmektedir. Yoğun Yoğu farmasötik geliştirme sonucunda bugün artık modern ve güvenilir opioid preparatları kullanıma sunulmuştur. parat Retard opioidlerin etki gücü ağrıya göre esnek ayarlanabilir ve kabızlık yan etkiler ör.: Retardgibi opioidlerin etkide gücü modern birgöre ağrıesnek tedavisi sonucunda ağrıya ayarlanabilir olabildiğince seviyede ve kabızlık gibi yandüşük etkiler de ör.: tutulabilir. modern bir ağrı tedavisi sonucunda olabildiğince düşük seviyede tutulabilir. 9 9 9 10 10 10 11 YAN ETKİLERİ NELERDİR? 11 YAN ETKİLERİ NELERDİR? Birçok hastanın ağrı kesicilerin yan etkileri konusunda endişeleri varOpioidlerin geçici yan etkileri Birçok hastanın ağrı kesicilerin yan etkileri konusunda endişeleri vardır. Bu kritik endişeler yerindedir; ancak ağrı terapisinden kaçınmaYorgunluk: dır. Bu kritik endişeler yerindedir; ancak ağrı terapisinden kaçınmaTerapinin ilk günlerinde gün boyunca kendinizi yorgun hissedebilirsimanız gerekir. YalnızcaYalnızca güç ve etki şekli yan etkileri Opioidlerin geçici yan etkileri manız gerekir. güçdeğil; ve etki şekliaçısından değil; yan etkileri açısından niz. Sabırlı olun ve bu hisse uygun şekilde davranın. Böyle zamanlarda da farklılık gösteren geniş bir ağrı kesici yelpazesi mevcuttur. Birçok Yorgunluk: da farklılık gösteren geniş bir ağrı kesici yelpazesi mevcuttur. Birçok trafiğin yoğun olduğu yollarda seyahat etmeyin. Birkaç gün sonra, kişi güçlü ağrı kesicilerin güçlü yan etkileri olduğunu düşünmektedir. Terapinin ilk günlerinde gün boyunca kendinizi yorgun hissedebilirsigünSabırlı içerisinde kendinizi zinde hissedecek geceleri daha iyi Elbette bu endişe doğru değildir. Aşağıda etki yan şekli etkileri ve yan etkileri niz. olun ve bu hissedaha uygun şekilde davranın.veBöyle zamanlarda kişi güçlü ağrı kesicilerin güçlü olduğunu düşünmektedir. uyuyabileceksiniz. açıklanan güçlü ağrı kesiciler ile bu ilişkiyi daha iyi anlayabilirsiniz. trafiğin yoğun olduğu yollarda seyahat etmeyin. Birkaç gün sonra, Elbette bu endişe doğru değildir. Aşağıda etki şekli ve yan etkileri Bulantı: Çok güçlü, kronik ve kalıcı ağrılarda opioidler seçilmelidir. Opioidler, gün içerisinde kendinizi daha zinde hissedecek ve geceleri daha iyi Terapinin başlangıç safhasında bulantı görülebilir ve bu durum birağrının algılandığı merkezi sistemine ile doğrudan etki eder. uyuyabileceksiniz. açıklanan güçlü ağrısinir kesiciler bu ilişkiyi daha iyi anlayabilirsiniz. kaç gün içinde ortadan kaybolur. Bu şikayet bulantı karşıtı damlalar Vücudun ağrı engelleyici sistemini desteklerler. Bunlar, ağrının hareBulantı: Çok güçlü, kronik ve kalıcı ağrılarda opioidler seçilmelidir. Opioidler, (Antiemetik) ile giderilebilir. Bu bulantı konuda görülebilir doktorunuza ket kabiliyetini kısıtladığı tehlikeli durumlarda doğal olarak etkin hale Terapinin başlangıç safhasında ve danışın. bu durum birgelir. Vücudun doğal ağrı kesicisi olarak bilinen endorfin salgılanır. doğrudan etkikaçeder. gün içinde ortadan kaybolur. Bu şikayet bulantı karşıtı damlalar ağrının algılandığı merkezi sinir sistemine Sindirim sorunları Opioidler vücudun ağrı kesicileri gibi etki eder. (Antiemetik) ile giderilebilir. Bu konuda doktorunuza danışın. Vücudun ağrı engelleyici sistemini desteklerler. Bunlar, ağrınınÖnceleri hare-kabızlık ve karın ağrısı ya da kramp gibi buna bağlı sindirim sorunları Opioid terapisinin en sık görülen yan etkileriydi. Bu etkiler Sindirim ket kabiliyetini kısıtladığı tehlikeli durumlarda doğal olarak etkin halesorunları genellikle kalıcı olup düzenli laksatif kontrol alınabilirdi. Önceleri kabızlık ve karın ağrısı ya da kullanımı kramp gibiilebuna bağlı sindirim gelir. Vücudun doğal ağrı kesicisi olarak bilinen endorfin salgılanır. Ancak günümüzde bu yan etkilerin ortaya çıkmasını engelleyecek sorunları Opioid terapisinin en sık görülen yan etkileriydi. Bu etkiler preparatlar mevcuttur. genellikle kalıcı olup düzenli laksatif kullanımı ile kontrol alınabilirdi. Opioidler vücudun ağrı kesicileri gibi etki eder. Ancak günümüzde bu yan etkilerin ortaya çıkmasını engelleyecek preparatlar mevcuttur. Doktorunuz maksimum etkiye ve minimum yan etkilere sahip uygun preparatı bulacaktır! Doktorunuz maksimum etkiye ve minimum yan etkilere sahip uygun preparatı bulacaktır! 11 12 12 12 13 AĞRI TEDAVİSİ ETKİLİ OLABİLDİĞİ GİBİ GÜVENİLİR DE AĞRI TEDAVİSİ OLABİLİR Mİ?ETKİLİ OLABİLDİĞİ GİBİ GÜVENİLİR DE 13 OLABİLİR Mİ? Opioidler vücutta belli bağlantı yerlerine, yani reseptörlere bağlanır. Opioidler vücutta belli bağlantı yerlerine, yani reseptörlere bağlanır. Bu bağlantı yerleri merkezi sinir sisteminde (omurilik, beyin) bulunBu bağlantı yerleri merkezi sinir sisteminde (omurilik, beyin) bulunmakta olupağrı ağrı giderici özelliğin etkinliğini sağlar.sindirim Ayrıca sindirim makta olup giderici özelliğin etkinliğini sağlar. Ayrıca sisteminde bulunan reseptörlere bağlanarak, sisteminde dede bulunan reseptörlere bağlanarak, kabızlığakabızlığa ve sindirimve sindirim sistemi yakınmalarına yol açabilen opoidler de sistemi yakınmalarına yol açabilen opoidler de mevcuttur. mevcuttur. Modern ağrı tedavisi yöntemlerinde, Modern tedavisikabızlık yöntemlerinde, özellikle yan ağrı etki olarak özellikle yan etki ve bunun sonucunda ortayaolarak çıkan kabızlık sindirim önlenir. ve sistemi bunun sorunları sonucunda ortaya çıkan Yenilikçi etki mekanizması sindisindirim sistemi sorunları önlenir. rim sistemindeki opioid bağlantı Yenilikçi etki mekanizması sindiyerlerini, yani opioid bağlandığında rim sistemindeki opioid bağlantı kabızlık ve sindirim sitemi sorunları yerlerini, yerleri, yani opioid ortaya çıkabilecek hedef bağlandığında alarak blokekabızlık edebilir. ve sindirim sitemi sorunları Böylece opioid, bloke edilmiş bağlantı noktalarına tutunamaz: Kabızlık ve sindirim sistemi sorunları etkin bir şekilde önlenmiş olur. (bkz. 1) Böylece opioid, bloke edilmiş bağlantı noktalarına tutunamaz: Kabızlık Böylelikle opioid yalnızca merkezi sinir sisteminde bulunan reseptörve sindirim sistemi sorunları etkin bir şekilde önlenmiş olur. (bkz. 1) lere bağlanarak, etki yerinde beklenen ağrı giderici etkisini gösterir. (bkz. 2) Böylelikle opioid yalnızca merkezi sinir sisteminde bulunan reseptörlere bağlanarak, etki yerinde beklenen ağrı giderici etkisini gösterir. Sindirim sistemi sorunlarının etkin bir şekilde önlenebildiği modern (bkz. 2) ağrı tedavisi büyük önem taşır. Çünkü opioid tedavisi ile ağrıları etkili bir şekilde geçirilebilecek olan bazı kişiler, dayanılmaz boyuttaki sinSindirim sistemi sorunlarının etkin bir şekilde önlenebildiği modern dirim sistemi sorunlarından dolayı tedaviyi kesmektedir. ağrı tedavisi büyük önem taşır. Çünkü opioid tedavisi ile ağrıları etkili bir şekilde geçirilebilecek olan bazı kişiler, dayanılmaz boyuttaki sindirim sistemi sorunlarından dolayı tedaviyi kesmektedir. ortaya çıkabilecek yerleri, hedef alarak bloke edebilir. Yan etkilerin büyük bir kısmı önlenebilir. Doktorunuz sizi memnuniyetle Yan etkilerin büyük bir bilgilendirecektir! kısmı önlenebilir. Doktorunuz sizi memnuniyetle bilgilendirecektir! 13 14 14 14 15 NEYE DİKKAT EDİLMELİDİR? »Opioidlerin bağımlılık yaptığı doğru mudur?« Opioidler bağımlılık yapabilir mi? ması mümkün olabilir. Ancak daima kendini sınama yükümlülüğü söz ması mümkün olabilir. Ancak daima kendini sınama yükümlülüğü söz Çoğu kişi, opioidleri uyuşturucularla vebağımlılık bağımlılıkla özdeşleştirmekBazı insanların opioid ile gerçekleştirilen tedaviye karşı konusudur: mevcut durumda araç kullanabilir miyim? Kuşku duyukonusudur: mevcut durumda araç kullanabilir miyim? Kuşku duyugelişir endişesiyle çekinceleri bulunmaktadır. endişe çoğu zaman yorsanız (ör.: sürücü mesleği), Teknik Denetim Kurulu (TÜV) aracılıtedir. Uzun yıllar sonunda elde Bu edilen deneyimler ise, özellikleyorsanız gecik(ör.: sürücü mesleği), Teknik Denetim Kurulu (TÜV) aracılıgereksiz olsa da bağımlılık riski tamamen ortadan kaldırılamaz, ğıyla tıbbi-psikolojik muayene göz önünde bulundurulmalıdır. ğıyla tıbbi-psikolojik muayene göz önünde bulundurulmalıdır. tirilmiş modernbuilaçlarda, psikolojik bağımlılık korkusunun bir tedavi edensalımlı hekim tarafından durumun bireysel olarak her hastada kontrololmadığını edilmesi gerekmektedir. Bağımlılık riski ayrıca ilaçları daima doktoru»Ama aynı zamanda kullanmam gereken başka ilaçlarım da var!« gerekçesi göstermektedir. Ancak, »Ama aynı zamanda kullanmam gereken başka ilaçlarım da var!« opioidler yanlış kullanılırsa veya suiistimal edilirse oluşabilir. Artarda alınan birçok ilacın birbiri ile uyum içinde olması gerekir. Artarda alınan birçok ilacın birbiri ile uyum içinde olması gerekir. NEYE DİKKAT EDİLMELİDİR? nuzun talimatı doğrultusunda kullanmanız önemlidir! Ağrı tedavisinde opioidler ile uzun yıllara dayanan tecrübeler Hastalığa yakalananlar sıklıkla, sadece bir tek hastalığı olmayıp aynı Hastalığa yakalananlar sıklıkla, sadece bir tek hastalığı olmayıp aynı özellikle etken maddesi gecikmeli olarak açığa çıkan modern anda birçok hastalığının tedavi edilmesi gereken yaşlı insanlardır. anda birçok hastalığının tedavi edilmesi gereken yaşlı insanlardır. »Opioidlerin bağımlılık yaptığı doğru mudur?« ilaçlar sayesinde psişik bağımlılık endişesinin yersiz olduğunu Güçlü ağrı kesici özellikteki opioidler arasında, birçok farklı ilaçla aynı Güçlü ağrı kesici özellikteki opioidler arasında, birçok farklı ilaçla aynı Çoğu kişi,kullanabilir opioidleri uyuşturucularla ve bağımlılıkla özdeşleştirmek»Araç miyim?« göstermektedir. Riskleri en aza indirmek için preparatları her anda tedavi olanağı sağlayan ilaçların bulunduğunu bilmek rahatlatıcı anda tedavi olanağı sağlayan ilaçların bulunduğunu bilmek rahatlatıcı tedir. Uzun yıllar sonunda elde edilen deneyimler ise, özellikle gecikzaman doktorunuzun talimatına uygun olarak düzenli almalısınız ve olabilir. Çünkü diğer ilaçlarla ya çok az etkileşir veya hiç etkileşime Bir ağrı tedavisi kaçınılmaz şekilde araçbirkullanmaya engelolabilir. teşkil Çünkü diğer ilaçlarla ya çok az etkileşir veya hiç etkileşime tirilmiş salımlı modern ilaçlarda, psikolojik bir bağımlılık korkusunun dozajı, kullanan kişi tarafından gelişigüzel değiştirilmemelidir! girmezler ya da vücutta farklı yollardan metabolize olurlar. girmezler gerekçesi olmadığını Ancak, ilaçları daimahareket doktoru- kabiliyetinde düzelmeya da vücutta farklı yollardan metabolize olurlar. etmez. Ağrınıngöstermektedir. geçirilmesi sonucunda nuzun talimatı doğrultusunda kullanmanız önemlidir! görüldüğü veya rahatsız olmaksızın gece uykusu sonucunda fitness »Araç kullanabilir miyim?« ve günlük reaksiyon kabiliyetinde artış görüldüğü bazı durumlarda Bir ağrı tedavisi kaçınılmaz bir şekilde araç kullanmaya engel teşkil araç kullanmak mümkün olabilir. Ancak, aktif olarak sokak etmez. Ağrının geçirilmesitekrar sonucunda hareket kabiliyetinde düzelme görüldüğü veya rahatsız olmaksızın gece uykusu sonucunda fitness trafiğine katılım ve katılımın ölçüsü konusunda kişiye özgü bir karar ve günlük reaksiyon kabiliyetinde artış görüldüğü bazı durumlarda verilmelidir. araç kullanmak tekrar mümkün olabilir. Ancak, aktif olarak sokak trafiğine katılım ve katılımın ölçüsü konusunda kişiye özgü bir karar Araç kullanabilirliğiniz hakkında doktorunuzla görüşünüz! Genel verilmelidir. verilmelidir. Araç kullanabilirliğiniz hakkında doktorunuzla görüşünüz! tutulan Genel durumunun iyi olması ve aynı seviyede dozlama ile stabile durumunun iyi olması ve aynı seviyede tutulan dozlama ile stabile ayarlanmış ağrı tedavisi durumunda genellikle hastanın araç kullanayarlanmış ağrı tedavisi durumunda genellikle hastanın araç kullan- Doktorunuz kullanmakta Doktorunuz kullanmakta olduğunuz tüm ilaçlar hakkınolduğunuz tüm ilaçlar hakkında bilgi sahibi olmalıdır! Ancak da bilgi sahibi olmalıdır! Ancak böylelikle sizin için güvenilir bir böylelikle sizin için güvenilir bir tedavi yürütülebilir. tedavi yürütülebilir. 15 15 16 17 16 HANGİ HASTALIKLAR SIKLIKLA KRONİK AĞRIYA NEDEN OLUR? 16 HANGİ HASTALIKLAR K AĞRIYA NEDEN OLUR? SIKLIKLA KRONİK AĞRIYA NEDEN OLUR? Kasveveiskelet iskelet sistemi ağrıları Kas sistemi ağrıları İnsanların çoğu kas ve sistemi ağrılarından muzdariptir. İnsanların çoğu kasiskelet ve iskelet sistemi ağrılarından muzdariptir. Daha sırtsırt ağrılarına ve osteoporoz sonucu veyasonucu artroz veveya artritartroz ve artrit i ağrılarından muzdariptir. Dahaçok çok ağrılarına ve osteoporoz (»Romatizma«) gibi eklem rahatsızlıkları sonucu ortaya çıkan ağrılara sonucu veya artroz ve artrit (»Romatizma«) gibi eklem rahatsızlıkları sonucu ortaya çıkan ağrılara sıklıkla rastlanmaktadır. sonucu ortaya çıkan ağrılara sıklıkla rastlanmaktadır. Sırt ağrıları Hemen hemen herkes şimdiye kadar bir kere sırt ağrısı çekmiştir. Sırt ağrıları Ağrının şiddeti, şekli ve süresi kaynağına bağlı olarak birçok farklılık Hemen hemen herkes şimdiye kadar bir kere sırt ağrısı çekmiştir. gösterebilir. Tetikleyici sebeplerden bazıları kas krampı (ağır veya r kere sırtyerden ağrısıyanlış çekmiştir. Ağrının şiddeti, şeklibelvefıtığı, süresi bağlı olarak kaldırma), sinirkaynağına iritasyonu, romatizmal veya birçok farklılık aşınmaya hastalıklar da osteoporoz olabilir. Özellikle sırt bağlı olarak birçokbağlı farklılık gösterebilir. Tetikleyiciya sebeplerden bazıları kas krampı (ağır veya ağrılarında ağrıların kronik (sürekli) olma tehlikesi ortaya çıkmaktaları kas krampı yerden (ağır yanlışveya kaldırma), bel fıtığı, sinir iritasyonu, romatizmal veya dır. Çünkü sırt ağrıları genellikle ciddiye alınmamaktadır. Birçok hasta iritasyonu,doktora romatizmal veya aşınmaya bağlı hastalıklar ya da osteoporoz olabilir. danışmadan önce uzun süre ağrı çekmektedir. Ancak o zaman Özellikle sırt poroz olabilir. Özellikle sırtkronikleşmiş da hastalığın seyrinin ihtimali bulunmaktadır. ağrılarında ağrıların kronik olma (sürekli) olma tehlikesi ortaya çıkmakta- a tehlikesi dır. ortaya çıkmaktaÇünkü sırt ağrıları genellikle ciddiye alınmamaktadır. Birçok hasta Sırt ağrıları 4 günden uzun sürerse veya felç – ve hissizlik belirtileri lınmamaktadır. Birçok hasta önce uzun süre ağrı çekmektedir. Ancak o zaman doktora danışmadan ilave olursa, sebeplerin teşhis edilmesi amacıyla mutlaka bir doktora çekmektedir. o gerekir.Erken zaman da Ancak hastalığın seyrinin teşhis kronikleşmiş olmasırt ihtimali bulunmaktadır. başvurmanız ve tedavi, ciddi hasarlarını ve kronik ağrı rahatsızlığı gelişmesini önlemeye yardımcı olmaktadır. ihtimali bulunmaktadır. Sırt ağrıları 4 günden uzun sürerse veya felç – ve hissizlik belirtileri felç – ve hissizlik belirtileri ilave olursa, sebeplerin teşhis edilmesi amacıyla mutlaka bir doktora macıyla mutlaka bir doktora başvurmanız gerekir.Erken teşhis ve tedavi, ciddi sırt hasarlarını ve avi, ciddi sırt hasarlarını ve kronik ağrı rahatsızlığı gelişmesini önlemeye yardımcı olmaktadır. meye yardımcı olmaktadır. 17 Eklem rahatsızlıkları Artroz ve artrit eklem hastalıkları, daha çok yaşlı kişilerde görülen toplumsal hastalıklardır. Artroz genellikle kalça ve diz eklemlerinin aşınmasına bağlı bir hastalıktır. Artrit ise söz konusu eklemin enflamasyonu ile başlamakta ve eklemin aşınması ile devam etmektedir. En sık rastlanan ve ağır şekline, birçok eklemin aynı anda tutulduğu ve genellikle ömür boyu devam eden primer kronik poliartrit (PCP) adı verilir. Artroz ve artrit durumunda da ağrılarınızı erken dönemde kontrol altına almalısınız. Böylelikle ağrıların kronik ağrı hastalığına yol açmasının önüne geçebilirsiniz. Birçok vakada uygun hareket egzersizleri ile durumunuzu düzeltebilirsiniz. Ancak, akut enflamatuar ataklarda hasta ekleme çok fazla yüklenilmemesi gerekir. Sizin için uygun olan hareket ve ne kadar egzersiz yapabileceğiniz konularında doktorunuz danışınız. 18 16 HANGİ HASTALIKLAR SIKLIKLA KRONİK AĞRIYA NEDEN OLUR? 18 HANGİ HASTALIKLAR K AĞRIYA NEDEN OLUR? SIKLIKLA KRONİK AĞRIYA NEDEN OLUR? Kas ve iskelet sistemi ağrıları Osteoporoz »Kemik erimesi« olarak da bilinen osteoporoz, daha çok yaşlı kadın İnsanların çoğu kas ve iskelet sistemi ağrılarından muzdariptir. hastalarda görülür. Fakat erkekler de bu hastalığa yakalanabilir. i ağrılarından Daha muzdariptir. çok sırt ağrılarına ve osteoporoz sonucu veya artroz ve artrit Kemiğin metabolizma hastalığı olan bu hastalık, kemik kütlesinin sonucu veya artroz ve artrit (»Romatizma«) gibi eklemporöz rahatsızlıkları sonucu ortaya yıkımını artırmaktadır. Kemikler ve daha az stabil ve yüklü hale çıkan ağrılara sonucu ortaya ağrılara sıklıkla gelir.çıkan Daharastlanmaktadır. kolay kırılabilirler.Omurilikte meydana gelen erime nedeniyle ilerleyen dönemde yoğun sırt ağrıları görülebilir. Sırt ağrıları Osteoporozda etkin ve erken dönemde ağrı tedavisi, sadece kronik Hemen hemen herkes şimdiye kadar birkalmaz. kere Ağrının sırt ağrısı çekmiştir. ağrı gelişmesini önleme konusunda önemli olmakla r kere sırtAğrının ağrısı çekmiştir. azaltılması hareketliliği da yardımcıbağlı olur. olarak Hareket birçok farklılık şiddeti, şekligeri ve kazanmaya süresi kaynağına edebilen hastalar, uygun alıştırmalarla düzenli egzersizkas yaparak bağlı olarak birçok farklılık gösterebilir. Tetikleyici sebeplerden bazıları krampı (ağır veya omurilik iskeletini ve diğer kemiklerini destekleyecek şekilde kaslaları kas krampı yerden (ağır yanlışveya kaldırma), bel fıtığı, sinir iritasyonu, romatizmal veya rını geliştirebilir. Ayrıca kemik kütlesinin idamesi için de hareketlilik iritasyonu,aşınmaya romatizmal veyahastalıklar ya da osteoporoz olabilir. Özellikle sırt bağlı büyük önem taşır. poroz olabilir. Özellikle sırt ağrılarında ağrıların kronik (sürekli) olma tehlikesi ortaya çıkmaktaa tehlikesi dır. ortaya çıkmaktaÇünkü sırt ağrıları genellikle ciddiye alınmamaktadır. Birçok hasta lınmamaktadır. Birçok hasta önce uzun süre ağrı çekmektedir. Ancak o zaman doktora danışmadan çekmektedir. o zaman da Ancak hastalığın seyrinin kronikleşmiş olma ihtimali bulunmaktadır. ihtimali bulunmaktadır. Sırt ağrıları 4 günden uzun sürerse veya felç – ve hissizlik belirtileri felç – ve hissizlik belirtileri ilave olursa, sebeplerin teşhis edilmesi amacıyla mutlaka bir doktora macıyla mutlaka bir doktora başvurmanız gerekir.Erken teşhis ve tedavi, ciddi sırt hasarlarını ve avi, ciddi sırt hasarlarını ve kronik ağrı rahatsızlığı gelişmesini önlemeye yardımcı olmaktadır. meye yardımcı olmaktadır. 20 21 16 HANGİ HASTALIKLAR SIKLIKLA KRONİK AĞRIYA NEDEN OLUR? 20 HANGİ HASTALIKLAR K AĞRIYA NEDEN OLUR? SIKLIKLA KRONİK AĞRIYA NEDEN OLUR? Kas ve iskelet sistemi ağrıları Nöropatik ağrılar (Sinir sistemi ağrıları) Nöropatik ağrılar sinir hasarı işlev sistemi bozukluğuna bağlı sinir İnsanların çoğu kas ve veya iskelet ağrılarından muzdariptir. sistemi ağrılarıdır. Bu ağrılar genellikle şiddetli ve yakıcı veya batıcıi ağrılarından Daha muzdariptir. çok sırt ağrılarına ve osteoporoz sonucu veya artroz ve artrit elektriksel olup çok acı verebilir. Aynı zamanda artmış bir dokunma onucu veya artroz ve artrit (»Romatizma«) eklem rahatsızlıkları sonucu ortaya hassasiyetine de sıkgibi rastlanmaktadır. Nöropatik ağrılara yol açan has- çıkan ağrılara sonucu ortaya çıkan ağrılara sıklıkla rastlanmaktadır. talıklara örnek olarak zona, diyabet, inme, felç veya multipl skleroz gösterilebilir. Bir uzvun kesilmesinden sonra ortaya çıkan ağrılar da nöropatik ağrılardan sayılmaktadır. Sırt ağrıları Hemen şimdiye kadar bir nöropatik kere sırt ağrısı çekmiştir. Nöropatik hemen ağrılarda herkes çabuk harekete geçiniz! Çünkü ağrır kere sırtAğrının ağrısı çekmiştir. ların tedavisi genellikle güçtür ve çok çabuk kronik ağrı hastalığına şiddeti, şekli ve süresi kaynağına bağlı olarak birçok farklılık dönüşme bulunmaktadır. Bu yüzden bazıları çok erkenkas dönemde bağlı olarak birçoktehlikesi farklılık gösterebilir. Tetikleyici sebeplerden krampı (ağır veya tanısı konmalı ve etkin bir şekilde ağrı kesicilerle tedavi edilmelidir. ları kas krampı yerden (ağır yanlışveya kaldırma), bel fıtığı, sinir iritasyonu, romatizmal veya ritasyonu,aşınmaya romatizmal veyahastalıklar ya da osteoporoz olabilir. Özellikle sırt bağlı poroz olabilir. Özellikle sırt ağrılarında ağrıların kronik (sürekli) olma tehlikesi ortaya çıkmaktaa tehlikesi dır. ortaya çıkmaktaÇünkü sırt ağrıları genellikle ciddiye alınmamaktadır. Birçok hasta lınmamaktadır. Birçok hasta önce uzun süre ağrı çekmektedir. Ancak o zaman doktora danışmadan çekmektedir. o zaman da Ancak hastalığın seyrinin kronikleşmiş olma ihtimali bulunmaktadır. ihtimali bulunmaktadır. Sırt ağrıları 4 günden uzun sürerse veya felç – ve hissizlik belirtileri felç – ve hissizlik belirtileri ilave olursa, sebeplerin teşhis edilmesi amacıyla mutlaka bir doktora macıyla mutlaka bir doktora başvurmanız gerekir.Erken teşhis ve tedavi, ciddi sırt hasarlarını ve avi, ciddi sırt hasarlarını ve kronik ağrı rahatsızlığı gelişmesini önlemeye yardımcı olmaktadır. eye yardımcı olmaktadır. 21 Postoperatif ağrılar Büyük ameliyatlarda olabildiği gibi nispeten küçük cerrahi girişimlerde de şiddetli ağrılar oluşabilir. Ancak postoperatif ağrıların ölçüsü ve süresi kişiye göre değişkenlik gösterir. Akut ağrıların kronikleşmemesi için, şiddetlerine göre erken dönemde tedavi edilmeleri gerekir. Ameliyata eşlik eden ağrı tedavilerinde daima girişimin öncesinde ve esnasında ağrı kesici uygulanır. Bu şekilde ameliyat sonrası görülen ağrılar etkin bir şekilde azaltılabilir ve hayali ağrıların veya kronik ağrıların oluşma riski düşürülebilir. İyi bir ağrı kesici ameliyat sonrasında iyileşmenize olumlu etki eder. Deliksiz ve dinlendirici bir gece uykusu ve hareketliliğin erken dönemde geri kazanılması çabuk iyileşmeye katkı sağlar. Hasta jimnastiğini erken ve başarılı bir şekilde uygulayabilirsiniz. Ayrıca bağışıklık sisteminiz vücutta strese neden olan ağrılar nedeniyle zayıflamamış olur ve de enfeksiyonlara daha az yakalanırsınız. 22 23 16 HANGİ HASTALIKLAR SIKLIKLA KRONİK AĞRIYA NEDEN OLUR? 22 HANGİ HASTALIKLAR K AĞRIYA NEDEN OLUR? SIKLIKLA KRONİK AĞRIYA NEDEN OLUR? Kas vehastalıkları iskelet sistemi ağrıları Kanser – tümör ağrıları Kansere yakalanan her hasta kısa süreli veya uzun İnsanların çoğuhemen kas hemen ve iskelet sistemi ağrılarından muzdariptir. süreli ve şiddetliden çok şiddetliye kadar ölçüde ağrı çekmektedir. i ağrılarından Daha muzdariptir. çok sırt ağrılarına ve osteoporoz sonucu veya artroz ve artrit Bir yandan tümör büyümesine veya metastazına bağlı olarak ağrı sonucu veya artroz ve artrit (»Romatizma«) gibi eklem rahatsızlıkları sonucu ortaya çıkan ağrılara oluşmaktadır. Diğer yandan tedaviler (kemoterapi, ışın tedavisi v.b.) sonucu ortaya çıkan ağrılara sıklıkla rastlanmaktadır. ve eşlik eden hastalıklara (ör.: zayıflayan bağışıklık sistemi nedeniyle 23 Ağrı tedavisi alanında uzun yıllara dayanan deneyimler sayesinde, hemen hemen her vakada belirgin bir ağrı iyileşmesi gözlenebilir. oluşan enfeksiyonlar) bağlı olarak ağrı oluşabilir. Hastanın tümör hastalığından önce yakalanmış olduğu; tümöre bağlı olmayan ağrılar Sırt ağrıları da (ör.: migren) eklenebilir. Hemen hemen herkes şimdiye kadar bir kere sırt ağrısı çekmiştir. r kere sırtAğrının ağrısıhastalıklarında çekmiştir. Kanser etkin ağrı tedavisi uygulanmazsa tümör birçok farklılık şiddeti, şekli ve bir süresi kaynağına bağlı olarak ağrısı çok çabuk ağrı girdabının merkez noktası halinekas dönüşür. bağlı olarak birçok farklılık gösterebilir. Tetikleyici sebeplerden bazıları krampı (ağır veya Ağrılar olumsuz duyguları arttırır, aktivite zevkini azaltır ve sosyal ileları kas krampı yerden (ağır yanlışveya kaldırma), bel fıtığı, sinir iritasyonu, romatizmal veya tişimi kısıtlar. Bu nedenle hastalığın seyrinden ve tanısından bağımsız iritasyonu,aşınmaya romatizmal veyatedavisi bağlı hastalıklar ya daönem osteoporoz olabilir. Özellikle sırt olarak, etkili bir ağrı uygulanması taşımaktadır. Düşüncelerinizin ve davranışlarınızın ağrılardan etkilenmediği poroz olabilir. Özellikle sırt ağrılarında ağrıların kronik (sürekli) olma tehlikesi ortaya çıkmaktadurumda ancak aktif hayata katılabilir ve hastalığınızla baş edebilir a tehlikesi dır. ortaya çıkmaktaÇünkü sırt ağrıları genellikle ciddiye alınmamaktadır. Birçok hasta veya mücadele edebilirsiniz. lınmamaktadır. Birçok hasta önce uzun süre ağrı çekmektedir. Ancak o zaman doktora danışmadan çekmektedir. o zaman da Ancak hastalığın seyrinin kronikleşmiş olma ihtimali bulunmaktadır. ihtimali bulunmaktadır. Sırt ağrıları 4 günden uzun sürerse veya felç – ve hissizlik belirtileri felç – ve hissizlik belirtileri ilave olursa, sebeplerin teşhis edilmesi amacıyla mutlaka bir doktora macıyla mutlaka bir doktora başvurmanız gerekir.Erken teşhis ve tedavi, ciddi sırt hasarlarını ve avi, ciddi sırt hasarlarını ve kronik ağrı rahatsızlığı gelişmesini önlemeye yardımcı olmaktadır. meye yardımcı olmaktadır. İştahsızlık Korku Otonomi kaybı Hareketsizlik TÜMÖR AĞRISI Yalnızlık Depresyon Umutsuzluk Utanma Uykusuzluk 24 24 24 25 BAŞARILI BİR AĞRI TEDAVİSİ NASIL OLMALIDIR? 25 BAŞARILI BİR AĞRI TEDAVİSİ NASIL OLMALIDIR? Başarılı bir ağrı tedavisinin şartları şunlardır: bir ağrı tedavisinin şunlardır: –Başarılı Doktorunuz ile iyi veşartları güvenilir işbirliği; ile iyi ve güvenilir işbirliği; –– Doktorunuz Ağrınızı ve diğer belirtileri mümkün olduğunca doğru tanımlamanız – Ağrınızı ve diğer belirtileri mümkün olduğunca doğru tanımlamanız vehiçhiç saklamamanız; ve birbir şeyişeyi saklamamanız; tüm ilaçlar hakkındahakkında doktorunuzudoktorunuzu bilgilendirmeniz;bilgilendirmeniz; –– Kullandığınız Kullandığınız tüm ilaçlar uymanız (ör.: kendi kendinize dozu veya ilaç alımını –– Tıbbi Tıbbiönerilere önerilere uymanız (ör.: kendi kendinize dozu veya ilaç alımını değiştiremezsiniz!); değiştiremezsiniz!); – Sağlıkla ilgili değişiklikler hakkında doktorunuzu derhal bilgilendirmeniz. – Sağlıkla ilgili değişiklikler hakkında doktorunuzu derhal bilgilendirmeniz. »Ağrılarımı nasıl tanımlayabilirim?« Ağrı algılanması kişiye özgüdür. Bu ağrılar sadece şiddetleri ile değil aynı zamanda şekil olarak da değişiklik gösterir. Künt ve batıcı tarzda »Ağrılarımı nasıl tanımlayabilirim?« ağrılar olabildiği gibi yayılan veya lokal olarak sınırlı olan ağrı çeşitleri itleri Ağrı algılanması kişiye özgüdür. Bu ağrılar sadece şiddetleri ile değil de bulunmaktadır. Bazıları yanma şeklinde kendini gösterir. Ağrı şekaynı zamanda tam şekil da değişiklik gösterir. Künt ve batıcı tarzda linizi olabildiğince bir olarak şekilde doktorunuza açıklayın; doktorunuz unuz da size ayırt edici sorularla Ağrıların gün içinde de ne olan ağrı çeşitleri ağrılar olabildiği gibi yardımcı yayılanolacaktır. veya lokal olarak sınırlı itleri zaman ortaya çıktığı ve ne kadar sürdüğü de önem taşımaktadır. de bulunmaktadır. Bazıları yanma şeklinde kendini gösterir. Ağrı şeklinizi olabildiğince tam bir şekilde doktorunuza açıklayın; doktorunuz unuz da size ayırt edici sorularla yardımcı olacaktır. Ağrıların gün içinde de ne zaman ortaya çıktığı ve ne kadar sürdüğü de önem taşımaktadır. Ağrı şiddetini belirlemek için, bir çeşit ağrı ölçeği geliştirilmiştir. Bu, ağrı hissinizi »ağrı yok« ile »en şiddetli ağrı« aralığında ayarlayabileceğiniz 10 cm uzunluğunda bir cetvel şeklindedir. Ağrınızın şiddetini ne kadar algıladığınıza bağlı olarak, turuncu renkli ölçeği o ölçüde »en şiddetli ağrı« doğrultusunda sağa kaydırmalısınız. Arka tarafta da gerçek ağrı şiddetinizi 0 (»ağrı yok«) ile 10 (»en şiddetli ağrı«) ölçeği arasında okuyabilirsiniz. 26 24 26 27 BAŞARILI BİR AĞRI TEDAVİSİ NASIL OLMALIDIR? 27 BAŞARILI BİR AĞRI TEDAVİSİ NASIL OLMALIDIR? Başarılı bir ağrı tedavisinin şartları şunlardır: –»Ağrılarımın Doktorunuz ile iyi ve güvenilir işbirliği; dokümantasyonunu nasıl yapabilirim?« durumda bir ağrı günlüğünde kaydetmek anlamlı ola–Birçok Ağrınızı ve ağrıları diğer belirtileri mümkün olduğunca doğru tanımlamanız bilir. Böylece siz ve doktorunuz ağrı seyrini ve tedavi etkinliğini çok iyi ve hiç bir şeyi saklamamanız; bir şekilde gözlemleyebilirsiniz. Çünkü ağrı günlüğünde yalnızca belli ağrı şiddetinin değil; aynı zamanda uygulanan ilaçların bilgilendirmeniz; ve –dönemlerde Kullandığınız tüm ilaçlar hakkında doktorunuzu kaydedilmesi gerekir. –dozların Tıbbidaönerilere uymanız (ör.: kendi kendinize dozu veya ilaç alımını değiştiremezsiniz!); »Ağrı tedavisinin sonucu ne olabilir?« uygun bir ilgili ağrı tedavi seçeneği belirlemek için doktorunuz sizinle derhal bilgilen–Size Sağlıkla değişiklikler hakkında doktorunuzu bireysel tedavi hedefleri kararlaştıracaktır. Bundan sonra mutlaka dirmeniz. ulaşmak istediğiniz en önemli hedefiniz ne olacağını üzerine düşünün. Bazıları için gün içinde yorgunluk yük olabildiğinden, en önemli hedef deliksiz, ağrısız nasıl bir uyku olabilir. Diğerleri bir parça yaşama sevinci »Ağrılarımı tanımlayabilirim?« ifade ettiğinden ve sağlığının düzelme umudu ile bağlantılı olduğun- Ağrı algılanması kişiye özgüdür. Bu ağrılar sadece şiddetleri ile değil aynı zamanda şekil olarak da değişiklik gösterir. Künt ve batıcı tarzda ağrılar olabildiği gibi yayılan veya lokal olarak sınırlı olan ağrı çeşitleri itleri de bulunmaktadır. Bazıları yanma şeklinde kendini gösterir. Ağrı şeklinizi olabildiğince tam bir şekilde doktorunuza açıklayın; doktorunuz unuz da size ayırt edici sorularla yardımcı olacaktır. Ağrıların gün içinde de ne UCH B E > 9 G K A 8 T ; Z = 7 PJR ;HE CM S9C>H I zaman ortaya çıktığı ve ne kadar sürdüğü9 9de 9 9 önem taşımaktadır. dan, belki mutlaka tekrar spor yapabilmek isteyebilir. Bazıları ise, mesleklerini bırakmamak için ağrılarını kontrol altına almak isteyedan, sporson yapabilmek isteyebilir. Bazıları ise, bilir. belki Bakımmutlaka altındakitekrar bir hasta dönemlerini olabildiğince ağrısız mesleklerini bırakmamak ağrılarını kontrol almak isteyegeçirmek isteyebilir. Bunlariçin sadece bir kaç örnek.altına Bireysel hedeflerin bilir. Bakım altındaki bir hasta son dönemlerini olabildiğince çok olduğunu görüyorsunuz. Kendi kişisel hedefinizi belirleyin!ağrısız geçirmek isteyebilir. Bunlar sadece bir kaç örnek. Bireysel hedeflerin çok olduğunu görüyorsunuz. Kendi kişisel hedefinizi belirleyin! »Somut bir ağrı tedavisi nasıl olmalıdır?« Doktorunuz size uygun ağrı kesicileri uygun dozlarda reçete edecektir. »Somut bir ağrı tedavisi Birçok güçlü, retard opioidnasıl (zayıfolmalıdır?« opioidlere karşın) kişiye özgü durumDoktorunuz size uygun ağrı kesicileri dozlarda reçete edecektir. da gerekli olduğu dozda uygulanabiliruygun olup son seçenek olarak görülBirçok güçlü, retardbu opioid (zayıf olabildiğince opioidlere karşın) özgü durummemelidir; aksine opoidlere erkenkişiye başlanmalıdır. da gerekli olduğu dozda uygulanabilir olup son seçenek olarak görülAğrı ölçeğiniz ve ağrı günlüğünüzü doktorunuzdan almadıysanız, her memelidir; aksine bu opoidlere olabildiğince erken başlanmalıdır. ikisini de istek formuyla ücretsiz bir şekilde sipariş edebilirsiniz. Ağrı ölçeğiniz ve ağrı günlüğünüzü doktorunuzdan almadıysanız, her ikisini de istek formuyla ücretsiz bir şekilde sipariş edebilirsiniz. 37:>HE>:A FhfWhWj07^iiZZ^cigV\Zc!lZaX]ZBZY^`VbZciZH^Z Zc! !l lZaX]ZB YZgoZ^iZ^ccZ]bZc#<ZWZcH^ZW^iiZYZc$Y^ZCVbZc WZc cH H^ZW^iiZY BZY Y^` `VbZciZ YZh$YZgBZY^`VbZcih$BZY^`VbZciZVc# :ei_[hkd]07^iiZZ^cigV\Zc!l^Zd[ijcY^clZaX]ZgBZc\ZH^ZY^Z _ZlZ^a^\ZcBZY^`VbZciZZ^ccZ]bZc#7^iiZVjX]Y^ZZcihegZX]ZcYZ ;dgbVc\ZWZc/o#7#&IVWaZiiZ!':hha[[Za!'%Igde[Zc!&7ZjiZajhl# > BEISPIEL &#LdX]Z 9Vijb &,,+-"&&%+ Präparat: Bitte eintragen, welche Medikamente Sie J]goZ^i derzeit einnehmen. Geben Sie bitte den/die Namen BZY^`VbZciZcZ^ccV]bZ des/der Medikaments/Medikamente 9dh^Zgjc\ an. Eg~eVgVi >C;HP D:;DI9N DE N TE=;R GEGE =B;?J EI=; 8;BE GL;H ?>H IHR SCHMER Z 4DINFS[NJUUFM FMLFJJU .FEJLBNFOUHFHFOfCFMLFJU )FS[NJUUFM Y 5BCMFUUF 5SPQGFO Y 5SPQGFO 1. Woche 6co# 6co# &% 1. Tag >7OHX]bZgohi~g`Z Datum Dosierung 5-6 % & ' Anz. hi~g`hiZgHX]bZgo 11:18 kein Schmerz 0 1 2 ( ) * + , - . &% &% . nachts , , + + + * ) stärkster Schmerz 3 4 5 6 7 8 9 10 Beeinträchtigung der Tagesaktivität durch Schmerzen ?8P07^iiZ]^Zg>]g^cY^k^YjZaaZh7Z]VcYajc\ho^Za>7OZ^cigV\Zc!YVhH^Z\ZbZ^chVb b^i>]gZb6goiWZhi^bbi]VWZc#B^i=^a[ZYZgHX]bZgoh`VaV`ccZcH^ZVc\ZWZc! Bemerkungen VWlZaX]ZbLZgiYZgHX]bZgo[gH^ZZgig~\a^X]^hi# IBZ: Bitte hier Ihr individuelles Behandlungsziel (IBZ) eintragen, das Sie gemeinsam mit Ihrem Arzt bestimmt haben. Mit Hilfe der Schmerzskala können Sie angeben, ab welchem Wert der Schmerz für Sie erträglich ist. * * ) ) , + * ) X X X 9 9 X9 ( 10 ( 10 ( 10 ( 10 ' 9 ' 9 ' 9 ' 9 & 8 & 8 & 8 & 8 Hij]a\Vc\ 7 Sonstiges Befinden an diesem Tag indd 1 &% . abends , 1 1 1 2 20 2 2 20 20 6 7ZbZg`jc\Zc eb 2015-0602. Anz. Anz. Schmerzstärke 7ZZ^cig~X]i^\jc\YZgIV\ZhV`i^k^i~iYjgX] `i^k^i~iYjgX]HX]bZgoZc Schmerztag &% 800 123- 0 20-00 - HX]bZgohi~g`Z 2x 1 Tablette 20 Tropfen `Z^cHX]bZgo 3x 20 Tropfen Hdchi^\Zh7Z[^cYZcVcY^ZhZbIV\ 23.03.15 28. 8.06 . . mittags morgens Präparat IBZ (Schmerzstärke) HI PE (SYPIY 6co# Uhrzeit Medikamenteneinnahme Schmerzmittel Medikament gegen Übelkeit Herzmittel IVETMII:V '$JW] Dosierung: Bitte eintragen, wie oft und in welcher MengeVWZcYh Sie die bdg\Zch b^iiV\h cVX]ih dieentsprechende jeweiligen Medikamente einnehmen. Bitte auch Form angeben: z. B. 1 Tablette, 2 Esslöffel, 20 Tropfen, 1 Beutel usw. `Z^cZ 5 7 HX]aV[ 7 Ld]aWZ[^cYZc 7 6 9 6 6 5 b~^\ 5 4 4 3 3 3 1 1 1 hiVg` 5 4 4 3 ,BOOXJFEFSTDIMBGFO 2 2 2 2 1 7dpW^b07^iiZY^Z BZc\ZZ^cigV\Zc! Y^ZH^ZkdcYZc BZY^`VbZciZc ojb_ZlZ^a^\Zc OZ^iejc`iZ^c" \ZcdbbZc]VWZc# Anzahl: Bitte die Menge eintragen, die Sie von den IY^c[hpijha[0 Medikamenten 7^iiZ]^Zg>]gZc zum jeweiligen V`ijZaaZcHX]bZgo" Zeitpunkt einlZgikdcYZg genommen haben. HX]bZgoh`VaV WZgcZ]bZc jcYVc`gZjoZc# Schmerzstärke: Bitte hier Ihren aktuellen Schmerzwert von der Schmerzskala übernehmen und ankreuzen. X X X 8[c[hakd][d07^iiZZ^cigV\Zc!lVh>]cZc^b X OjhVbbZc]Vc\b^i>]gZcHX]bZgoZchdchi Stuhlgang Schlaf keine mäßig Wohlbefinden stark cdX]l^X]i^\ZghX]Z^ci# Kann wieder schlafen Bemerkungen: Bitte eintragen, was Ihnen im Zusammenhang mit Ihren Schmerzen sonst noch wichtig erscheint. Ağrı ölçeğiniz ve ağrı günlüğünüzü doktorunuzdan almadıysanız, her ikisini de Ağrı ölçeğiniz veistek ağrı formuyla ücretsiz bir şekilde günlüğünüzü doktorunuzdan sipariş edebilirsiniz. almadıysanız, her ikisini de istek formuyla ücretsiz bir şekilde sipariş edebilirsiniz. 27 28 24 28 28 29 BAŞARILI BİR AĞRI TEDAVİSİ NASIL OLMALIDIR? BAŞARILI BİR AĞRI TEDAVİSİ NASIL OLMALIDIR? Başarılı bir ağrı tedavisinin şartları şunlardır: BAŞARILI BİR AĞRI TEDAVİSİ NASIL OLMALIDIR? – Doktorunuz ile başlanabilmekte, iyi ve güvenilir işbirliği; Tedaviye yeterli dozla gerektiği durumda başlangıç 29 Ağrı tedavisini uygulamak hasta olarak sizin için genellikle basittir. 12 saat süreyle etkili modern ağrı kesici reçete edildiyse, temel bazı kurallara dikkat etmeniz gerekir: dozundan belli oranda artırılabilmektedir. Zayıf opioidlerin yüksek –Tedaviye Ağrınızı vedozla diğer belirtileri mümkün olduğunca doğru tanımlamanız yeterli başlanabilmekte, gerektiği durumda başlangıç dozda uygulanması sonucu ortaya çıkan ve mide-bağırsak bölgesindozundan belli şeyi oranda artırılabilmektedir. Zayıf opioidlerin yüksek ve hiç bir saklamamanız; de veya şiddetli bulantı ve kusma şeklinde görülen, opioid olmayan dozda uygulanması sonucu ortaya çıkan ve mide-bağırsak bölgesinbirçok ilaç için tipik yan Doktorunuz, –deKullandığınız tümetkilerden ilaçlar korkmamak hakkındagerekir. doktorunuzu bilgilendirmeniz; – Tabletleri ihtiyaç duyduğunuzda değil; daima belirli bir tedavi şemaveya şiddetli bulantı ve kusma şeklinde görülen, opioid olmayan gerekli oldukça ilave ilaçlar reçete edecektir. Opioid preparatları ile –birçok Tıbbi kendigerekir. kendinize dozu veya ilaç alımını sına göre almanız önemlidir. Böylece kandaki etkin madde miktarı ilaçönerilere için tipik yanuymanız etkilerden (ör.: korkmamak Doktorunuz, tedaviye başlandığında, örneğin ilk günlerde sıklıkla görülen bulantıya aynı kalır ve ağrı sürekli giderilmiş olur. gerekli oldukça ilave ilaçlar reçete edecektir. Opioid preparatları ile değiştiremezsiniz!); karşı damla olabilir. Yeni başlanan ağrı tedavilerinde kabızlık ve sindi– Tabletlerinizi 12 saatte bir, günde 2 defa veya sabah ve akşam saat tedaviye başlandığında, örneğin ilk günlerde sıklıkla görülen bulantıya rim sistemi rahatsızlıkları nadiren görülmektedir. –karşı Sağlıkla ilgili değişiklikler hakkında doktorunuzu derhal bilgilen- 8 ve 20 gibi belirli aralıklara alın. damla olabilir. Yeni başlanan ağrı tedavilerinde kabızlık ve sindi– Doktorunuz günlük dozu iki farklı doza bölmüş olabilir. Kullanırken dirmeniz. rim sistemi rahatsızlıkları nadiren görülmektedir. bunu göz önünde bulundurun. Çünkü geceye göre, gündüz daha yüksek doza ihtiyacınız olabilir veya tam tersi bir durum gözlenebilir. »Ağrılarımı nasıl tanımlayabilirim?« – Ağrı şiddetiniz değişirse, doktorunuz gerekli ağrı kesici dozunu en Ağrı algılanması kişiye özgüdür. Bu ağrılar sadece şiddetleri ile değil hızlı şekilde ve günlük olarak ihtiyaçlarınıza göre uyarlayabilir. – Kendi başınıza kesinlikle ilave tablet veya diğer ağrı kesicileri kulaynı zamanda şekil olarak da değişiklik gösterir. Künt ve batıcı tarzda lanmayın. ağrılar olabildiği gibi yayılan veya lokal olarak sınırlı olan ağrı çeşitleri itleri de bulunmaktadır. Bazıları yanma şeklinde kendini gösterir. Ağrı şeklinizi olabildiğince tam bir şekilde doktorunuza açıklayın; doktorunuz unuz Saat 08.00 Saat 20.00 Saat 08.00 Saat 20.00 Saat 08.00 Saat 20.00 dasabah size ayırt edici sorularla yardımcı sabah olacaktır.akşam Ağrıların gün içinde de ne akşam sabah akşam Saat 08.00 Saat 20.00 Saat 08.00 Saat 20.00 Saat 08.00 Saat 20.00 zaman ve ne kadar sabah ortaya akşamçıktığı sabah akşam sürdüğü sabah de önem akşam taşımaktadır. 30 24 30 BAŞARILI BİR AĞRI TEDAVİSİ NASIL OLMALIDIR? BAŞARILI BİR AĞRI TEDAVİSİ NASIL OLMALIDIR? Başarılı bir ağrı tedavisinin şartları şunlardır: ağrı kesici olarak opioid reçete ettiğinde, daima opioid –Doktorunuz Doktorunuz ile iyi ve bir güvenilir işbirliği; bulundurmalısınız. Böylece diğer doktor veya –kimliğinizi Ağrınızıyanınızda ve diğer belirtileri mümkün olduğunca doğru tanımlamanız eczacıların ağrı tedaviniz hakkında fikir sahibi olmasını kesinleştireve hiçBu birkimlik şeyibelgesi saklamamanız; bilirsiniz. öngörülemeyen durumlarda sizi korur. Bu bir opioid kimliği İstek formu ile ücretsiz olarak –broşüre Kullandığınız tüm eklenmiştir. ilaçlar hakkında doktorunuzu bilgilendirmeniz; da talep edebilirsiniz. – Tıbbi önerilere uymanız (ör.: kendi kendinize dozu veya ilaç alımını değiştiremezsiniz!); Seyahat halinde »Uyuşturucu madde taşıma izin belgesi« kullanın. izin belgesini sizin için tanzim edebilir.doktorunuzu Bu belge, bağlı –Doktorunuz Sağlıklabuilgili değişiklikler hakkında olduğunuz sağlık kuruluşu tarafından onaylanmalıdır. Ekte adresler dirmeniz. ve bir form yer almaktadır. İzin belgesi Schengen anlaşmasına dahil olan tüm ülkelerde yasal gerekliliktir; ancak birçok ülkede de kabul edilmektedir. nasıl tanımlayabilirim?« »Ağrılarımı derhal bilgilen- Ağrı algılanması kişiye özgüdür. Bu ağrılar sadece şiddetleri ile değil aynı zamanda şekil olarak da değişiklik gösterir. Künt ve batıcı tarzda ağrılar olabildiği gibi yayılan veya lokal olarak sınırlı olan ağrı çeşitleri itleri de bulunmaktadır. Bazıları yanma şeklinde kendini gösterir. Ağrı şeklinizi olabildiğince tam bir şekilde doktorunuza açıklayın; doktorunuz unuz da size ayırt edici sorularla yardımcı olacaktır. Ağrıların gün içinde de ne zaman ortaya çıktığı ve ne kadar sürdüğü de önem taşımaktadır. 32 2 32 33 SÖZLÜK SÖZLÜK Ağrı hastalığı 33 Ağrı hastalığı Hayali ağrı Ağrı durumunun bağımsız hale gelmesi sonucu ağrı hastalığı oluşur, yani asıl ağrıya neden olan hastalığın seyrinden bağımsız hale gelerek oluşur. Ampute (kesilen) organda hissedilen ağrı Ağrı durumunun bağımsız hale gelmesi sonucu ağrı hastalığı oluşur, Kronik yani asıl ağrıya neden olan hastalığın seyrinden bağımsız hale gelerek Uzun süren, sürekli oluşur. Antiemetik Bulantı ve kusma için ilaç Artrit Eklemlerin iltihaplanmasından kaynaklanan bir eklem hastalığı Antiemetik Bulantı ve kusma için ilaç Artroz Dejenerasyon kaynaklı eklem hastalığı Darülaceze Fransızca: Hospice = Pansiyon; Ağır ya da ölüm döşeğindeki hastaların bakımının yapıldığı tesis Metastaz »Yayılma«; birincil yerin yer değiştirmesinden dolayı hastalığın ikincil merkezi, sıklıkla ikinci tümör gibi hastalığın kalıcı merkezi. Mineral dengesi Magnezyum, kalsiyum, fosfat ve diğerleri gibi mineraller vücudun çeşitli metabolik süreçleri için oldukça önemlidir. Yetersiz veya aşırı olması gibi dengelenmemiş durumlarda zararlı etkilere yol açabilir ve hastalığa neden olabilir. Artrit Morfin Eklemlerin iltihaplanmasından kaynaklanan bir eklem hastalığı (Uyku tanrısı Morpheus’tan gelir), oldukça güçlü bir ağrı kesicidir, Endorfin Morfin veya diğer opioidler gibi etki eden, vücudun ağrı engelleyici maddesi. bağımlılık yapar; kötüye kullanılabilir. Fizik tedavi; Hasta jimnastiği Opioid Temel olarak merkezi sinir sistemine (beyin, omurilik) etki eden ağrı kesici. Artroz Dejenerasyon kaynaklı eklem hastalığı Fizyoterapi Nöropatik ağrı Sinir sisteminde meydana gelen ağrı Darülaceze Fransızca: Hospice = Pansiyon; Ağır ya da ölüm döşeğindeki hastaların bakımının yapıldığı tesis 34 2 34 35 SÖZLÜK 35 SÖZLÜK Osteoporoz Ağrı hastalığı Terapi Kemik dokusunun azalmasına neden olan metabolik kemik hastalığı Tedavi oluşur. iyi huylu veya kötü huylu olabilen yeni oluşan vücut dokusu Ağrı durumunun bağımsız hale gelmesi sonucu ağrı hastalığı oluşur, Tümör Postoperatif yani asıl ağrıya neden olan hastalığın seyrinden bağımsız hale gelerek Yumru; hücre büyümesinde meydana gelen yanlışlık sonucu oluşan ve Operatif girişim sonrası Primer kronik poliartrit (PCP) Özellikle el ve ayaktaki küçük eklemleri, bazen dizi, dirseği veya ayak bileğini tutan, artritin kronik formu; romatizmal hastalıklara dahildir. Antiemetik Psikolojik Bulantı ve kusma için ilaç Ruhsal Retard Zamansal olarak geciktirilmiş salımlı Artrit Schengen anlaşması Eklemlerin iltihaplanmasından kaynaklanan bir eklem hastalığı Avrupa ve Avrupa dışı birçok ülkenin (ör.: İzlanda) güvenlik ve iltica politikası yönünden anlaşması Artroz Dejenerasyon kaynaklı eklem hastalığı Darülaceze Fransızca: Hospice = Pansiyon; Ağır ya da ölüm döşeğindeki hastaların bakımının yapıldığı tesis 36 6 36 36 37 ADRESLER ADRESLER İzin belgenizi Schengen anlaşmasına göre onaylayan resmi kuruluşlar ADRESLER Bazı eyaletlerde alt resmi kurumlar, yani ilgili şehirlerdeki sağlık kuruluşları onay yetkisine sahiptir: Bayern, Hessen, Niedersachsen, İzin belgenizi Schengen anlaşmasına göre onaylayan resmi kuruNordrhein-Westfalen, Saarland, Sachsen, Schleswig-Holstein. luşlar Diğer eyaletlerin yetkili kurumları: Bazı eyaletlerde alt resmi kurumlar, yani ilgili şehirlerdeki sağlık Baden-Württemberg kuruluşları onay yetkisine sahiptir: Bayern, Hessen, Niedersachsen, Ministerium für Arbeit und Soziales Baden-Württemberg, Nordrhein-Westfalen, Saarland, Sachsen, Schleswig-Holstein. Schellingstraße 15, 70174 Stuttgart, Tel: (0711) 123-0, Diğer eyaletlerin yetkili kurumları: www.sozialministerium.baden-wuerttemberg.de Baden-Württemberg Baden-Württemberg Bremen Ministerium fürSoziales Arbeit und Soziales Baden-Württemberg, Berlin Ministerium für Arbeit und Die Senatorin für Arbeit, Frauen, Schellingstraße 15, 70174 Stuttgart, Tel: (0711) 123-0, Baden-Württemberg, Schellingstraße Gesundheit, Jugend und Soziales, Landesamt für Gesundheit und Soziales Berlin (LAGeSo) 15, 70174 www.sozialministerium.baden-wuerttemberg.de Stuttgart, Tel: (0711) 123-0, Geschäftsstelle Tivoli-Hochhaus, Abteilung Gesundheit, Tel:(030) 90229-0, Turmstr. 21, Rheinland-Pfalz Landesamt für Soziales, Jugend und Versorgung , Baedekerstr. 2-10, 56073 Koblenz, Tel: (0261) 40 41-1 Diğer önemli ve yardımcı adresler http://lsjv.rlp.de/wir-ueber-uns/lsjvkoblenz-2013/ Thüringen Thüringer Ministerium für Soziales, Familie und Gesundheit, Werner-Seelenbinder-Straße 6, 99096 Erfurt, Tel: (0361) 37 900, http://www.thueringen.de/th7/tmasgff/wirueberuns/sts/index.aspx İzin belgenizi Schengen anlaşmasına göre onaylayan resmi kuruluşlar Bazı eyaletlerde alt resmi kurumlar, yani ilgili şehirlerdeki sağlık Deutsche Schmerzliga e. V. Sachsen-Anhalt Adenauerallee 18, 61440 Oberursel DasNiedersachsen, Landesverwaltungsamt kuruluşları onay yetkisine sahiptir: Bayern, Hessen,Info-Telefon (0700) 375 375-375 Sachsen-Anhalt, Fax (0700) 375 375-38 Bereich 604.c - Pharmazie Nordrhein-Westfalen, Saarland, Sachsen, Schleswig-Holstein. [email protected] Landesverwaltungsamt, ErnstKamieth-Straße 2, 06112 Halle www.schmerzliga.de Diğer eyaletlerin yetkili kurumları: (Saale), Tel.: (0345) 514-1286, http://www.landesverwaltungsamt. Deutsche Arthrose-Hilfe e. V. Baden-Württemberg sachsen-anhalt.de Postfach 11 05 51, 60040 Frankfurt am Main Bahnhofsplatz 29, www.sozialministerium.badenHaus A, 10559 Berlin, www.berlin.de/lageso Service-Telefon (06831) 9466-77 wuerttemberg.de 28195 Bremen, Tel: (0421) 3619580 Ministerium für Arbeit und Soziales Baden-Württemberg, Berlin oder (0421) 36159340 Fax (06831) 9466-78 Landesamt für Gesundheit und Soziales Berlin (LAGeSo) Brandenburg Diğer önemli ve yardımcı adresler www.soziales.bremen.de Berlin Schellingstraße 15, 70174 Stuttgart, Tel: (0711) 123-0, [email protected] Abteilung Gesundheit, Tel:(030) 90229-0, Turmstr. 21, Landesgesundheitsamt des Landes Brandenburg, Landesamt für Gesundheit und www.arthrose.de Haus A, 10559 Berlin, www.berlin.de/lageso Deutsche Arthrose-Hilfe e. V. Soziales Berlin (LAGeSo) Hamburg Medizinprodukte, Ministerium für Arbeit, Integration Dezernat 44: Apotheken, Arzneimittel, Deutsche Schmerzliga e. V. www.sozialministerium.baden-wuerttemberg.de Postfach 11 05 51, 60040 Frankfurt Abteilung Wünsdorfer Gesundheit, Tel:(030) Jeweiliges Gesundheitsamt des und Soziales des Landes NRW Platz 3, 15806 Zossen, Tel: (03370) 27 11 56, 90229-0, Turmstr. 21, Haus A, 10559 Brandenburg www.mugv.brandenburg.de Bezirkes Hamburg-Mitte, -Altona, Berlin, www.berlin.de/lageso -Nord, -Wandsbek, Landesgesundheitsamt des-Elmsbüttel, Landes Brandenburg, -Bergedorf, -Harburg Bremen Dezernat 44: Apotheken, Arzneimittel, Medizinprodukte, Brandenburg Wünsdorfer Platz 3, 15806 Zossen, Tel: (03370)Jugend 27 11 56, Die Senatorin für Arbeit, Frauen, Gesundheit, und Landesgesundheitsamt des Mecklenburg-Vorpommern www.mugv.brandenburg.de Landes Brandenburg, Dezernat Ministerium für Arbeit, Soziales, Geschäftsstelle Tivoli-Hochhaus, Bahnhofsplatz 29, 44: Apotheken, Gleichstellung und Soziales 28195Arzneimittel, Bremen, Tel: (0421) 3619580 oder (0421) 36159340 Medizinprodukte, Wünsdorfer Platz Mecklenburg-Vorpommern, Bremen www.soziales.bremen.de 3, 15806 Zossen, Werderstraße 124, 19055 Schwerin, Die Senatorin für Arbeit, Frauen, Gesundheit, Jugend und Tel: (0385) 588-0, Tel: (03370) 27 11 56, Soziales, Geschäftsstelle Tivoli-Hochhaus, Bahnhofsplatz 29, www.mugv.brandenburg.de www.regierung-mv.de Berlin Adenauerallee 18, 61440Bundesverband Oberursel Deutsche e. V. am Main FürstenwallRheuma-Liga 25, Info-Telefon (0700) 375 375-375 Service-Telefon (06831) 9466-77 Maximilianstraße 40190 Düsseldorf 14, 53111 Bonn Fax (0700) 37576606-0 375-38 Fax (06831) 9466-78 Tel.: (0211) 855-5 Telefon (0228) [email protected] [email protected] www.mags.nrw.de Fax (0228) 76606-20 www.arthrose.de www.schmerzliga.de [email protected] Deutsche Schmerzliga e. V. www.rheuma-liga.de Deutsche Rheuma-Liga Adenauerallee 18, 61440 Oberursel Deutsche Arthrose-Hilfe e. V. Bundesverband e. V. Schmerztelefon: 06171 / 28 60-53 Postfach 11 05 51, 60040 Frankfurt am Main Maximilianstraße 14, 53111 Bonn Fax 06171 / 2860-59 Service-Telefon (06831) 9466-77 Telefon (0228) 76606-0 [email protected] Fax (06831) 9466-78 Fax (0228) 76606-20 www.schmerzliga.de [email protected] [email protected] www.rheuma-liga.de www.arthrose.de Landesamt für Gesundheit und Soziales Berlin (LAGeSo) Abteilung Gesundheit, Tel:(030) 90229-0, Turmstr. 21, Haus A, 10559 Berlin, www.berlin.de/lageso 28195 Bremen, Tel: (0421) 3619580 oder (0421) 36159340 www.soziales.bremen.de Brandenburg Deutsche Rheuma-Liga Bundesverband e. V. Landesgesundheitsamt des Landes Brandenburg, Maximilianstraße 14, 53111 Bonn Mundipharma harici internet sayfalarının içeriğinden sorumlu değildir. 39 39 38 8 ADRESLER Kuratorium Knochengesundheit e.V. Leipziger Straße 6, 74889 Sinsheim Telefon (07261) 9217-0 [email protected] www.osteoporose.org Ministerium für Arbeit, Integration und Soziales des Landes NRW Bundesselbsthilfeverband für Osteoporose e.V. Fürstenwall 25, Kirchfeldstraße 149, 40215 Düsseldorf Telefon (0211)Düsseldorf 301314-0 40190 Fax (0211) 301314-10 [email protected] Tel.: (0211) 855-5 www.osteoporose-deutschland.de www.mags.nrw.de Bundesverband der deutschen Rückenschulen (BdR) e.V. Bleekstraße 22, LBZB - Haus L, 30559 Hannover Telefon (0511) 3502730 Fax (0511) 3505866 [email protected] www.bdr-ev.de Deutsche Schmerzhilfe e. V. Sietwende 20, 21720 Grünendeich Telefon (04142) 810434 Fax (04142) 810435 [email protected] www.schmerzhilfe.de Deutsche Krebshilfe e. V. Buschstraße 32, 53113 Bonn Telefon (0228) 72990-0 Fax (0228) 72990-11 [email protected] www.krebshilfe.de www.schmerzmessen.de www.schmerzfreies-krankenhaus.de www.schmerz60plus.de
