ders notları - Sağlık Hizmetleri MYO

Transkript

T.C.
ULUDAĞ ÜNĐVERSĐTESĐ
Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu
DERS NOTLARI
Öğr.Gör.Fikret CEYLAN
Bursa – 2011
U.Ü. SHMYO Tıbbi Dokümantasyon ve Sekreterlik Programı öğrencileri için
hazırlamış olduğum bu ders notları ders kitabının olmaması nedeniyle
“Kaynaklar” kısmında belirttiğim değişik yayımlardan faydalanarak yazdığım
bir çalışmadır.
Büro Makineleri Tamir Bakım ve Onarımı ders notlarıyla eksikliklerinizi
tamamlayabileceğinizi umar; başarılar dilerim.
Bursa, 2011
Uludağ Üniversitesi
Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu
Birinci baskı tarihi: 2006
Đkinci baskı tarihi : 2008
BÜRO MAKĐNALARI TAMĐR BAKIM VE ONARIMI DERSĐ
ULUDAĞ ÜNĐVERSĐTESĐ
SAĞLIK HĐZMETLERĐ MESLEK YÜKSEKOKULU
DERS BĐLGĐ FORMU
Programın Adı:
TIBBĐ DOKÜMANTASYON VE SEKRETERLĐK
Eğitim ve Öğretim Yöntemleri
Yarıyıl
Teori Uyg. Lab.
Proje/Alan
Çalışması
Diğer
Krediler
Toplam
Kredi
AKTS
Kredisi
3
2
3
Bahar: ( )
Güz : ( X )
Dersin AdıKodu:
STDS241 BÜRO MAKĐNALARI TAMĐR BAKIM VE ONARIMI
(III.yarıyıl - Mesleki Seçmeli Ders)
Dersin
Yürütücüsü:
Dersin Đçeriği:
Dersin Amacı:
Öğrenme
Çıktıları ve
Yeterlilikler
Ders Kitabı
ve/veya
Kaynaklar
Değerlendirme
Ölçütleri
1
2
-
Bürolarda kullanılan makineleri, makinelerin basit arıza sebeplerini, bunların
bakım ve onarımında kullanılan araç-gereçleri ve giderilmesi ile kullanılmasının
öğretimi hedeflenmektedir.
Bu dersi başarı ile tamamlayan her öğrenci, bürolarda kullanılan makineleri
tanır. Arıza ve problemlerinde nedenini tespit ederek arızayı giderebilme
becerisi kazanır. Bu ders sonunda öğrenciler büro makinelerini etkin bir şekilde
kullanabilme becerisi kazanır.
1- Büro makinelerinin önemi ve faydalarını, satın alınması, kullanım esasları,
taşınması ve yerleştirilmesi konularında bilgi sahibi olur.
2- Bürolarda kullanılan araç-gereçler ile temizlik ve bakım-onarım malzemelerini
tanır.
3- Bürolarda kullanılan makineleri tanır.
4- Makinelerin arıza sebeplerini ve giderilme yollarını öğrenir.
5- Büro makinelerinin bakım-onarım ve temizliğini yapar.
6- Büro makinelerini etkin bir şekilde başarıyla kullanır.
Ana kaynak: ---Yardımcı kaynaklar: Sekreterlik: Đş Yazıları, Dosyalama ve Büro Makineleri,
Ünal ve Güneş Uzdil
-Bürolarda Teknoloji Kullanımı, Hasan Tutar ve arkadaşları
-Öğr.Gör.Fikret CEYLAN- Büro Makineleri Tamir Bakım ve Onarımı Dersi Ders
Notları
Yüzde
Varsa (X) olarak
(%)
işaretleyiniz
Ara Sınavlar
X
50
X
50
Kısa Sınavlar
Ödevler
Projeler
Dönem Ödevi
Laboratuar
Diğer
Dönem Sonu Sınavı
ÖĞR.GÖR.FĐKRET CEYLAN
2/90
Hafta
Konular
1.Hafta
1- Büro makinelerine genel bakış (önemi ve faydaları, kullanım esasları, satın
alınması esasları, usulüne uygun taşınması, yerleştirilmesi…)
2.Hafta
2- Temizlik ve onarım malzemeleri
3- Büro araç ve gereçleri
3.Hafta
4.Hafta
4- Bürolarda kullanılan makineler
a) Yazı makineleri
- Mekanik yazı makineleri
- Elektronik yazı makineleri
b) Dikte ve çevirme makineleri
c) Çoğaltma makineleri
- Fotokopi makineleri
5.Hafta
- Master hazırlayan baskı makineleri
6.Hafta
- Dizgi ve Baskı makineleri
7.Hafta
- Yazıcılar
8.Hafta
ARA SINAV
9.Hafta
10.Hafta
d) Hesap makineleri
e) Haberleşme makineleri
- Telefon
- Faks
- Çağrı Cihazı
- Telsiz
11.Hafta
f) Bilgisayar ve donanımı
12.Hafta
g) Sunum, Telekonferans, Görüntü ve Aktarım araçları
- Tepegöz,
- Projeksiyon
- Elektronik yazı tahtası
13.Hafta
h) Diğerleri
- Mikrofilm makinesi
- Ciltleme makinesi
- Kağıt Đmha makinesi
14.Hafta
- Etiketleme makinesi
- Para Sayma makinesi
- Diğer büro makineleri
3/90
GĐRĐŞ
Büro denince çoğumuzun aklına bir grup insanın çeşitli hesaplamalar yaptıkları,
belgeler doldurdukları, rapor hazırladıkları, tahsilat ya da ödeme yaptıkları, kısaca hizmet
ürettikleri ortamlar akla gelir. En genel anlamıyla bürolar, bilgi işleme yoluyla hizmet
üretmeye yönelik faaliyetlerin yürütüldüğü ortamlardır. Tek başına belirli bir hizmet üretmeye
yönelik bürolar olduğu gibi daha büyük bir organizasyonun öğesi olarak, bu organizasyonun
amacının gerçekleştirilmesinde diğer bölümlere yardımcı olan, onlara destek hizmeti
sağlayan ve işlerini kolaylaştıran bürolar da söz konusudur.
Bürolar; kurulma amaçları, görülen işler, çalışan sayısı gibi özellikler bakımından
çeşitlilik gösterirler. Büyük ölçekli organizasyonlara ait bürolar yüksek iş hacminden dolayı
büro otomasyonuna yönelmişlerdir. Bu büroların pek çoğu, bilgilerin dosya yerine elektronik
ortamlarda bulunduğu bilgisayarlı sistemlere sahiptir.
Türkçede büro, ofis, servis, daire sözcükleri aynı kavramı ifade etmek üzere biri
diğerinin yerine kullanılan terimlerdir. Bürolar, hem imalat hem de hizmet sektöründeki
işletmelerde yer alırlar ve genellikle daha büyük bir sistemin alt sistemleridir. Örneğin
kambiyo servisi (bürosu) bir bankanın, danışma bürosu da bir satış mağazasının alt sistemi
olabilir. Bürolarda gerçekleştirilen işlere baktığımızda bürolarda genelde bilgi ve hizmet
üretmeye yönelik faaliyetlerin gerçekleştirildiğini görmekteyiz.
Bürolar, çevreden ve örgütün kendi içerisinden gelen bilgileri alarak işleyen ve yine
bilgi çıktısı üreten hizmet sistemleridir.
Đnsanlar teknoloji yoluyla sahip oldukları bilgi, beceri, malzeme ve araçlar kullanarak
iş yapma yeteneğini artırır, bulundukları ortamı iyileştirmeye çalışır.
Teknolojideki gelişmelere paralel olarak büro teknolojileri de sürekli bir gelişme içinde
olmuştur. 1800’lü yıllardan 1900’lü yıllara kadar devam eden ve “mekanik dönem” diye
adlandırılan süreçte telefon, karbon kağıdı, hesap makineleri büro teknolojisi örnekleri olarak
ortaya çıkmıştır. 1920’lerden itibaren elektrikli makineler bürolarda kullanılmaya başlanmıştır.
1960’lı yıllara kadar devam eden ve “elektrikli araçlar dönemi” olarak adlandırılan bu
dönemin belli başlı teknolojik araçları; toplama/çıkarma yapan hesap makineleri, çevirme
kadranlı telefonlar, dört işlemli hesap makineleri, delikli kart sistemi ve ilk fotokopi
makineleridir.
1960’lı yıllardan itibaren büro otomasyonu başlangıcı olarak adlandırılabilecek dönem
başlamış ve dijital elektronik bilgisayarlar, manyetik teyp, mikroçip, elektronik hesap
makineleri, video terminaller, faks makineleri bu dönemin büro araçlarını oluşturmuştur.
Büro otomasyonunda ikinci dönem optik tarayıcı ve algılayıcılar, kişisel bilgisayarlar
ve bunlar için yazılım paketleri, vuruşlu olmayan yazıcılar, son aşamada da ağ teknolojileri ve
bütünleşik sistemler kullanılmaya başlanmıştır.
Büroların temel işlevinin bilgi işleme olduğu düşünülürse, büro teknolojilerinin ve büro
otomasyonunun bürolarda bilgi işlemeyi ve iletimini kolaylaştıran, hızlandıran ya da
otomatikleştiren donanım, yazılım ve ağ teknolojilerinden oluştuğu görülecektir.
Bürolarda çalışan personelin işlerini yapabilmelerinde yardımcı olan, büro içi ve büro
dışı her çeşit iletişimini sağlayan makine ve sistemlere büro makineleri denir.
Temel fonksiyonu hizmet üretimi olan büroların faaliyetlerini yerine getirebilmeleri için
iletişimine öncelikle ihtiyaçları vardır. Bir canlının yaşamını devam ettirebilmesi için suya,
gıdaya, havaya ne kadar ihtiyaç varsa, bürolarda çalışan personelin de, bilgisayar ve telefon
sistemleri başta olmak üzere büro makineleri ve iletişim sistemlerine o kadar ihtiyacı vardır.
4/90
BÜRO KAVRAMI
Kelimenin aslı Fransızca’dır ve “Bureau” şeklinde yazılır. Büro; genel manası ile,
içinde yapılacak işin mahiyetine göre gerekli demirbaş ve diğer yardımcı vasıtalarla
donatılmış, bir işi görmeye mahsus çalışma yeri demektir.
Bürolarda üretilen ana madde “BĐLGĐ” ve buna bağlı “BELGE”lerdir. Gerek kamu
kuruluşlarında, gerek özel teşebbüslerde işlerin büyük bir kısmı bürolarda yürütülmektedir.
Yani kurum veya kuruluşların hizmet veya üretim konusu ne olursa olsun, bunun yanında
mutlaka büro hizmetleri de vardır. Mal ve hizmet üretiminin miktar ve kalitesi büyük ölçüde
bürolarda verilen hizmetlerin verimliliğine ve etkinliğine bağlıdır.
BÜRO TANIMLARI
•
Gerek kamu kuruluşlarında, gerekse özel teşebbüslerde yöneticilerin, uzmanların,
memurların ve sekreterlerin yönetsel işlerinin büyük bir bölümünün yürütüldüğü
yerlere büro denir.
•
Bürolar; yönetme ve kırtasiye (sekreterlik) işlerinin yürütüldüğü bir alan olarak yönetim
için gerekli veri ve bilgilerin toplandığı, kayıt altına alınarak yönetimin gerekli işlerinin
yapıldığı bir yer, yani kuruluşlardaki (yönetsel) işlerin yürütüldüğü bölümler şeklinde
tanımlanabilir.
•
Bir kuruluşla ilgili giren ve çıkan evrakın kayıt edildiği, yazışmalara ait tüm işlerin
yapıldığı, dosya ve dokümanların saklandığı bir çalışma birimidir.
•
Bürolarda yönetimin ihtiyacı olan bilgiyi üretmek için insan, malzeme ve araç gerecin
bir bütün olarak bir arada bulunduğu ve üretim faaliyetleri için kullanıldığı yer olarak
tanımlayabilir.
Bir şirket bürosunun görünüşü
5/90
BÖLÜM I – BÜRO MAKĐNELERĐNE GENEL BAKIŞ
A.
BÜRO MAKĐNELERĐNĐN ÖNEMĐ VE FAYDALARI
Eskiden bugünkü gibi gelişmiş bürolar yoktu. Büro işleri önemsenmez, işlerin verimi
üzerinde durulmazdı. Zamanla iş hayatının gelişmesi büro işlerini de artırmıştır. Artan büro
işleri, insan gücüyle yeterince yapılamayınca, büro makinelerinin yapılması ve kullanılması
zorunlu olmuştur. Bugün bürolarda çok çeşitli ve geliştirilmiş büro makineleri kullanılmaktadır.
Makineler büro hayatının vazgeçilmez parçaları olmuş, makinesiz iş çıkarmak hemen hemen
imkânsız hale gelmiştir. Günümüz bürolarının en belirgin özelliği, büro makinelerinin ve
donanımlarının (ekipmanlarının) birbiriyle uyumlu çalışabilen bir sistem oluşturmalarıdır.
Telefon sistemine faksın bağlanması; faksın fotokopi makinesi olarak kullanılabilmesi,
fotokopi makinesinin gruplayıcı (sorter), zımbalayıcı, çevirici ekipmanlarının takılabilmesi;
bellekten yazı yazma, kağıt katlama, yazıyı zarfa yerleştirme, zarf yazma, zarf yapıştırma,
posta ücret damgası basma, paketleme makinelerinin birbirine bağlı bir sistem olarak
çalışabilmesi, bir makine ile birçok işin birlikte yapılabilmesi gibi.
Günümüzde hemen hiçbir iş, hizmet ya da üretim yoktur ki elde edilmesinde insan
gücünün yanında bazı gereçler ve makineler kullanılmamış olsun. Modern büroların belirgin
özelliği, büro makinelerinin ve donanımlarının birbiriyle uyumlu çalışabilen bir sistem
oluşturmasıdır.
Büro makinelerinin FAYDALARI şunlardır:
B.
Makineler insan emeğine olan ihtiyacı azaltır.
Đşin maliyetini düşürür, verimliliğini artırır.
Makineyle yapılan işler daha düzenli ve temizdir.
Makineyle çalışmanın yorgunluğu daha azdır.
Makineyle yapılan işler, işin kontrol imkân artırır.
BÜRO MAKĐNELERĐNĐN KULLANIM ESASLARI
Büro makinelerinden tam verim alabilmek için, bu makinelerin teknik özelliklerini iyi
bilmek gerekir. Makinelerin üzerinde bulunan parçaların ve tuşların kullanan kişi tarafından
bilinmesi, makinelerden gerekli verimin alınması için şarttır.
Bazı büro makineleri kısa sürede edinilen bilgiyle veya makinenin kullanma kılavuzu
okunarak kullanılabilir. Bunlara mekanik yazı makineleri, dikte ve çevirme makineleri, hesap
makineleri vb. örnek verilebilir. Baskı makinesi, ekranlı elektronik yazı makinesi gibi bir kısım
büro makinelerini kullanmak ise belli bir süre eğitimi gerektirir. Makine satan firmaların çoğu
makine satın alan kuruluşun elemanlarını ücretsiz olarak eğitmektedir. Makine satın alırken,
eğitim sorunu olup olmadığını; varsa süresi ve ücretini sormalıdır.
Makineyi kullanmaya başlamadan önce çalışma yerinin ışık durumunu, havasını,
sıcaklığını kontrol etmelidir. Çalışmaya uygun değilse, elverişli şartları hazırlamalıdır.
Çalışma sırasında gerekli olacak yeterli miktarda malzeme el altında bulunmalıdır.
Yedek şeridin, zarfın veya kağıdın bulunmaması; işlerin aksamasına, nitelikli olarak
zamanında sonuçlanmamasına neden olabilir.
Doğru ve süratli kullanılan makineler, hem işin temiz olmasını sağlar, hem de zaman
kaybını önler. Ancak makineleri kullanan kişilerin bu konuda iyi yetiştirilmesi gerekir. Ayrıca
titizlikle kullanılan büro makineleri daha uzun ömürlü olur. Bu da milli servete büyük katkı
sağlar.
Makine başında sandalyeye dik oturmalı, her iki ayak yere temas etmelidir. Masa,
sandalye ve sandalye arkalığının yüksekliği ayarlanmalıdır. Ekranlı (monitörlü) bir makinede
çalışılıyorsa, ekranı göz hizasında olacak şekilde ayarlamalıdır. Sürekli olarak ayak ayak
üstüne atmamalıdır. Aksi halde omurgada eğilme, omuzda çökme, belde, boyunda ve sırtta
ağırlar başlar.
6/90
Büro makinelerinde uzun süre çalışılıyorsa, monotonluktan kurtulmak için, 1-2 saatte
bir, 10-15 dakika kadar ara vermelidir. Arayı, çalışma ortamının dışında geçirmek dinlenmeyi
hızlandırır.
Çalışma yerinde hafif tonda müzik dinlemek morali yükseltir. Đş yerinde dinlenecek
müziğin; enstrümantal, dinlendirici, diğer çalışanları rahatsız etmeyecek özelliklerde ve tonda
olması gerekir.
C.
BÜRO MAKĐNELERĐNĐ SATIN ALIRKEN GÖZÖNÜNDE BULUNDURULACAK
ESASLAR
Đş yoğunluğu az olan kuruluşların; pahalı, kapasitesi büyük, hızlı makineleri satın
almaları doğru değildir. Bu gibi kuruluşların ihtiyaçlarını giderebilecek basit ve ucuz
makineleri kullanmaları daha doğru olur. Đş hacmi geniş olan kuruluşlarda; işin maliyetini
düşürmek, verimi artırmak bakımından, gelişmiş, hızlı makineleri kullanmak yararlıdır. Bir
büronun içinde bulunduğu şartları dikkate almadan sırf şık ve modern görünmek
düşüncesiyle satın alınan büro makinelerinin, faydasından çok zararı olabilir. Mekanik
çalışan küçük bir yazı makinesinin ihtiyacı karşılayabileceği bir iş yerinde; büyük boy, ekranlı
elektronik yazı makinesi kullanmak lükstür ve ekonomik değildir. Ayrıca, büro makinelerin
çoğu yurt dışından dövizle satın alınmaktadır. Bu konuya yurt ekonomisi açısından da
bakmak gerekir.
Büro makinesi satın almak bir YATIRIM YAPMAK demektir. Her yatırımın asıl amacı
kârlılığı artırmaktır. Bu bakımdan büro makinesi satın almadan önce şu hususları göz önünde
bulundurmalıdır:
- Büroda bu makineye gerçekten ihtiyaç var mıdır? Mevcut makine ve personel ile işler
yürütülemez mi?
- Makineye yapılacak yatırım kârlı olacak mıdır?
- Makinenin kapasitesi, hızı ve iş kalitesi ihtiyacı karşılayacak mıdır?
- Makinenin yaptığı işin birim maliyeti nedir? Benzerlerinden birim maliyet farkı var mıdır?
- Satın alınması düşünülen makineyi bir süreden beri kullananlardan bilgi alınarak
değerlendirilmiş midir?
- Makinenin bakım-onarım garanti süresi ne kadardır?
- Makinenin arıza sıklığı nedir? Arıza olduğunda, giderme süresi en çok ne kadardır?
- Satıcı firma, yedek parça ve tüketim malzemelerini ne kadar süre ile bulundurmayı
garantilemektedir?
- Seçilecek marka, piyasada bu alanda önemli bir yer tutmuş mudur?
- Makinenin fiyatı benzerlerine göre uygun mudur? Bedeli (peşin-vadeli, Türk Lirası-döviz,
mal-hizmet olarak) nasıl ödenecektir?
- Makine hemen teslim alınıp kullanılabilecek durumda mıdır? Belli bir süre üretimi, ithalatı,
montajı, yerleştirilmesi için beklenecek midir?
- Büro personeli makineyi kullanabilir; yoksa, personel özel olarak eğitilecek mi? Yeni
personel almak gerekecek mi? Personel eğitiminin veya yeniden personel almanın maliyeti
ve süresi nedir?
- Özellikle iletişimle ilgili makine ve sistemler alınırken Türk Telefon Teknik Dairesi
Başkanlığının onayladığı markalar seçilmelidir.
- Türk Standartları ve Uluslar arası Standartlara uygun markalar üzerinde durulmalıdır.
- Yeni teknolojilere uyum gösterebilecek markalar seçilmelidir.
Makineyi alırken; garanti belgesini, makine ile beraber ücretsiz verilen kullanma
kılavuzunu, örtü, fırça, yedek parça ve benzeri malzemeleri almayı unutmamalıdır. Makinenin
bakım-onarım servisinin adresi, telefon ve faks numaraları da kaydedilmelidir. Özetle;
Teknolojinin, mekanizasyonun hatta otomasyonun süratle ve sürekli geliştiği
günümüzde, hergün yeni büro gereç ve makineleri piyasaya çıkmakta, mevcutlar
gelişmektedir. Satın almadan önce, iyi bir piyasa araştırması yapılmalı, kullananlara
danışılmalı, yedek parça ve servis imkanlarının derecesi göz önüne alınmalı, satıcı firma
tarafından makineyi kullanma eğitimi veriliyor mu, öğrenilmelidir. Bu nedenle her tür ve model
7/90
gereç ve makineyi tanımak bir uzmanlık işi haline gelmiştir. Bu konuda yöneticilere
Organizasyon ve Metot Uzmanları yardımcı ve yararlı olabilirler (büyük firma ve
kuruluşlarda).
Değişik firmaların mallarını incelemek, satıcılardan bilgi almak, makine
prospektüslerini isteyip inceleyerek uygun bir seçim yapmaya çalışmak, bu konuda diğer bir
uygun yol olabilir.
Kuşkusuz ülkemizde kamu kuruluşları için sorun daha kolay çözümlenebilir. Zira
bürolarda kullanılan birçok gereç ve büro makineleri Devlet Malzeme Ofisi (DMO)’nden
alınmaktadır.
D.
BÜRO MAKĐNELERĐNĐN USULÜNE UYGUN TAŞINMASI
Makinelerin usulüne uygun taşınmaması önemli arızalara sebep olabilir. Makineleri
rastgele bir yerinden tutup kaldırmamalıdır.
Makine taşınırken şunlara dikkat edilir:
- Makine elektrikli ise fişi prizden çıkarılır, elektrik ve varsa diğer kabloları düzgünce sarılır.
- Bir kişinin taşıyamayacağı kadar ağır olan makineleri iki veya daha çok kişi ile birlikte
taşımalıdır.
- Makinenin içinde sarsıntıdan dökülebilecek sıvı varsa boşaltılır, düşebilecek parçalar
çıkarılır.
- Emniyet parçaları taşıma sırasında takılmalıdır.
E.
MAKĐNELERE UYGUN YER SEÇĐMĐ VE YERLEŞTĐRME
Makine taşınacağı zaman önce yerleştirileceği yer hazırlanmalıdır. Elektrikle çalışan
makinenin konulacağı yerde elektrik prizi bulunmalıdır. Makineleri sobanın, kalorifer
radyatörünün yanına, pencere kenarına koymamalıdır.
Makine konulduğu yerde büro içi trafiği engellememeli, iş akışını kolaylaştıracak
şekilde yerleştirilmelidir.
Makine çalışırken ısı ve sağlığa zararlı gaz çıkarıyorsa, makinenin konacağı odada
pencere bulunmalı ve aynı zamanda aspiratörle havalanması sağlanmalıdır.
Genel olarak büro makinelerinin tozdan korunması çok önemlidir. Bunun için
makineler kullanılmadığı zamanlarda örtülü tutulmalıdır. Nemden, doğrudan gelen güneş
ışınlarından korunmalıdır. Makineleri masanın kenarına, pencere kenarına, soba ve
radyatörün yanına koymamalıyız. Makineler uygun kullanım alanlarına yerleştirilmeli, Hareket
Ekonomisi Tekniği’nden yararlanılarak, mümkünse bazı makineler birbirine bağlanmalıdır.
Makinelerin yerleştirileceği uygun yeri seçerken ışık durumunu da dikkate almalıdır.
Gün ışığının geliş yönü, makinenin özelliğine göre değişiklik gösterir. Yazı makinelerinin
yerleştirilmesinde, ışığın, makineyi kullananın sağından veya sağ arkasından gelmesine
dikkat etmelidir. Oysa, masada çalışırken gün ışığı sol taraftan gelmelidir. Işık yansıma veya
gölge yaparak çalışmalı engellememelidir. Bu nedenle doğrudan gelen direkt ışık değil,
dolaylı gelen (indirect) ışık tercih edilmelidir.
F.
MAKĐNELERĐN BAKIMI VE SĐCĐL FĐŞLERĐNĐN TUTULMASI
Makineler hayatımızın vazgeçilmez parçaları olmuş, günümüzde makinesiz iş
çıkarmak hemen hemen imkânsız hale gelmiştir. Makine kullananların, kullandıkları
makinenin işleyişi hakkında bilgi edinmeleri gerekir. Bu hususta ilk başvurulacak kaynak
makinenin kullanma kılavuzudur. Makinenin kullanma kılavuzuna, “Kullanma Talimatı”,
“Kullanma Rehberi” gibi isimler de verilmektedir. Makinenin işleyişi ve bakımı ile ilgili bilgiler
kullanma kılavuzunda bulunmaktadır. Kullanma kılavuzu etraflıca okunmalı, garanti
belgesiyle birlikte bir dosyada saklanmalıdır. Bakım ve onarım işlerinin zamanlama planını
içeren belgeler, makineler için açılacak dosyada saklanmalı, zamanı geldiğinde yaptırılan
8/90
tüm işlemlere ait servis pusulaları ve faturalarının birer fotokopileri de o dosyaya
yerleştirilmelidir.
Đyi bir eleman, kullandığı büro makinelerinin bakımına özen göstermek zorundadır.
Makineler, çoğu dövizle satın alınmış, birer millî servettir; onları iyi kullanmak ve korumak
gerekir. Makine bakımı makinenin ömrünü uzatır, aynı zamanda yapılan işlerin daha temiz,
düzgün ve kısa zamanda çıkmasını sağlar.
Makineden düşen bir vida, yerinden çıkan bir yay makinenin arızalanmasına ve işlerin
zamanla yetiştirilememesine sebep olabilir. Kirli ve bakımsız bir makineden temiz iş çıkarmak
mümkün değildir.
Bir büro elamanından kullandığı makinelerin hepsinin bakım ve onarımını yapabilen,
usta bir teknisyen kadar bilgili ve becerili olması BEKLENEMEZ. Fakat gerekli malzemeleri
bulundurarak makine bakımı konusunda temel bilgileri öğrenmesi, teknisyenin yardımına
ihtiyaç duymaksızın, kendi kullandığı makinelerin küçük arızalarını kolaylıkla onarabilmesi,
yaptığı bakımla makinenin arıza yapmasını önleyebilmesi BEKLENĐR. Böylece makineden
daha uzun süre yararlanma imkânı doğacak; sonuçta, hem zamandan, hem de paradan
küçümsenmeyecek tasarruflar sağlanacaktır.
Đş hayatında kullandığımız her çeşit makinenin çalışmasından, onun korunup, sürekli
faal tutulmasından biz çalışanlar birinci derecede sorumluyuz. Öncelikle işimiz bittiğinde
makinenin temizliğini yapıp varsa örtüsünü örterek toz ve dumandan korumalıyız. Daktilo
makinesini hiç temizlemediğimizi düşünürsek zamanla toz ve silgi ve de kağıt parçacıkları
makinenin içinde birikecek ve hareketli parçaların hareket etmesini engelleyecektir. Bazen de
vida veya yaylarında bir gevşeme ve düşme olabilir. Bunların da derhal takılması ve
onarılması gerekir. Çoğaltma makinelerinde mürekkep temizlenmezse, silindirler
temizlenmezse zamanla tıkanıklık olur. Basılan kağıtlarda pürüzler çıkar, okuma zorlaşır.
Bilgisayar tozsuz bir ortamda bulunmalıdır. Sık sık temizliği yapılmalı, yabancı-gereksiz
programlar yüklenmemeli, sık sık virüs taraması yapılmalıdır. Đşletmede kullanılan tüm
makinelerde servis ağı kurulmalıdır. Önce işletmenin kendi teknik servis elemanları
ilgilenmeli, parça değişimlerinde veya program hatalarında yetkili servis derhal çağrılarak
makinenin bakımı yaptırılmalıdır. Servis kapsamı süresinde parça değişimleri sağlanmalı,
temizliği ve bakımı yaptırılmalıdır.
Bürolarda bulunan makinelerin bakımlarını düzenli bir şekilde yürütmek, arızalarını ve
tamir giderlerini kontrol etmek üzere her makine için birer Tamir-Bakım Sicil Fişi tutmak çok
yararlı olur. Bürodaki makinelerin sicil fişleri topluca bir yerde bulunmalı, tamir ve bakım
yapıldığında aksatmadan işlenmelidir.
Makine bakım ve onarım sicil fişi tutmanın amacı:
-
Đş yerinde bulunan makinelerin bakımlarını düzenli bir şekilde yürütmek,
-
Makinelerin bakım ve onarım giderlerini kontrol altında tutmaktır.
Tabii ki asıl amaç, makinelerden en yüksek verimi alabilmek için onları her an işler
halde tutmak, makine arızası yüzünden işlerin aksamasını önlemektir.
EK 1: Büro Makineleri Bakım ve Onarım Sicil Fişi
9/90
BÖLÜM II – TEMĐZLĐK VE ONARIM MALZEMELERĐ
A.
TEMĐZLĐK MALZEMELERĐ VE KULLANIM ŞEKĐLLERĐ
Makinelerdeki toz ve kirleri temizlemek için en çok şu malzemeler kullanılır:
-
Temizlik bezi (yumuşak ve tüysüz)
Yumuşak fırça
Sert fırça (diş fırçası da kullanılabilir)
Đspirto (saf alkol veya kolonya da olabilir)
Kontakt sprey (yağlı-yağsız)
Basınçlı hava (hava kompresörü, basınçlı hava spreyi veya el pompası)
Benzin – gaz yağı
•
Temizlik Bezi: Makinenin kirlerini ve tozlarını silmek için kullanılır. Büro makinelerinin
temizliğinde kullanılacak bezler tüysüz olmalıdır. Tüylü bezlerin tüyleri, makinenin içine
kaçabilir ve temizliği güçleştirir.
•
Yumuşak Fırça: Makinenin üzerinde veya içinde, görünür yerlerdeki tozları, kağıt
parçalarını, şerit liflerini temizlemek için kullanılır. Yumuşak fırçayı ispirtosuz, kuru olarak
kullanmalıdır. Aksi halde tozlar ispirto ile karışarak çamurlaşır.
•
Sert Fırça: Mekanik yazı makinelerinin harf kollarında ve harf çekirdeklerinde biriken
toz, şerit mürekkebi, mumlu kağıt parçaları ve kirleri ispirtoyla temizlemek için kullanılır.
•
Alkol: Đyi bir temizleyici sıvıdır. Ancak saf alkolü sağlamak oldukça güçtür. Onun
yerine ucuzluğu ve sağlama kolaylığı bakımından ispirto kullanılır. Đspirto bulunmadığı zaman
temizleyici sıvı olarak kolonya kullanılabilir.
•
Kontakt Sprey: Elektronik devre elemanlarının oksitlerinin temizlenmesinde
kullanılan, sıkıştırılmış bir sıvıdır. Yağlı ve yağsız olmak üzere iki türü vardır. Hareketli
parçalarda yağlısı, hareketsiz yerlerde yağsızı püskürterek kullanılır.
•
Dış Yüzey Temizleme Spreyi: Makinelerin dış yüzeylerine püskürterek temizlemeye
yarar. Sprey makinenin dış yüzeylerine püskürtüldükten sonra bir bezle silinir.
•
Antistatik Sprey: Monitör, tv. ekranlarındaki statik (durgun) elektriği gideren ve
böylece toz çekmeyi önleyen spreydir. Sprey ekrana püskürtülür ve kuru bir bezle silinir.
•
Hava Kompresörleri: Makine temizliğinde ilk önce içindeki toz, kırıntı, kağıt parçaları
ve benzer yabancı cisimle basınçlı hava ile makine dışına atılır. Kompresör, basınçlı hava
elde etmeye yarayan bir makinedir. Kompresör daha çok atölyelerde kullanılır. Bürolarda ise;
sıkıştırılmış hava spreyi, elektrik süpürgesi (hava emme değil, püskürtme konumunda), el
pompası kullanılır. Bunlardan hiçbiri yoksa, tozları üfleyerek veya fırçayla çıkarmak
gerekecektir.
•
Benzin: Eritme özelliği fazladır. Kullanmadan önce makinenin bütün mika kısımları
sökülür. Đçine %10 oranında 10 numara makine yağı konarak metal kısımlarda temizlik için
kullanılır. Yapışmış kirleri ve pasları temizler. Ayrıca, ses alma makinelerinin kristal kafalarını
temizlemek için özel temizlik amacıyla hazırlanmış spreyler de vardır.
•
Gaz Yağı: Eritme özelliği benzine oranla daha azdır. Đçine %10 oranında 10 numara
makine yağı konarak temizlik için metal kısımlarda kullanılır. Yapışmış kirleri ve pasları
temizler.
ÖNEMLĐ NOT: Büroda yapılan makine temizliğinde, tiner, neft, benzin gibi yanıcı (parlayıcı)
maddeler çok dikkatli kullanılmalıdır. Çünkü, bu maddeler; eritici, temizleyici olmakla birlikte,
çabuk alevlenir ve yangın çıkmasına neden olabilir. Spreyleri kullanmadan önce kullanma
talimatını dikkatlice okumalı, iyice çalkalamalı, kullanılan yerde alev olmamasına dikkat
edilmelidir. Spreylerin hemen hepsi çabuk alevlenir maddeler içerirler.
10/90
B.
ONARIM MALZEMELERĐ VE KULLANIM ŞEKĐLLERĐ
Büro makinelerinin bakım ve onarımlarını yapmada en çok tornavida, pense ve
anahtarlar kullanılır. Bu üç tür malzeme büroda yapılacak bakım ve onarım için yeterli olabilir.
Fakat makinenin özelliği gereği olarak farklı malzemelere de ihtiyaç duyulabilir.
•
Pense: Eğilmiş metal çubukları doğrultmak veya eski pozisyonuna getirmek için
kullanılır.
• Yan Keski: Tel veya yay kesmede kullanılır. Yan keski, başı aşınmış, tornavidanın
tutamadığı vidaların sökülmesinde yararlanılabilir.
•
Kargaburun: Pensenin, elin girmediği dar yerlerde düz ve eğri uçlusu kullanılır.
•
Yay Çekme Teli: Yayları çıkarmada ve takmada kullanılır.
• Zemberek Şeridi Çekme Teli: Kısaca şerit çekme teli; mekanik yazı makinelerinin
zembereğinin ucuna takılı olan şerit, şaryonun altından şerit çekme teliyle geçirilir.
• Tornavida: Vidaların takılmasında, sökülmesinde, gevşeyenlerinin sıkılmasında
kullanılır. Tornavidanın çeşitli büyüklükte; düz, yıldız, çatal uçlu olanları vardır. Vida başına
uygun büyüklükte düz veya yıldız tornavida kullanılır.
• Çatal Uçlu Tornavida: Elle yerleştirilemeyecek yerlere takılacak vidalarda kullanılır.
Vidanın başı çatal uca yerleştirilir, vida takılacağı yere kadar götürülüp birkaç tur çevrilir,
çatal tornavida çıkarılır. Sıkılaştırma düz veya yıldız tornavidayla yapılır. Çatal uçlu tornavida
yerine yaylı veya mıknatıslı tornavida da kullanılır.
•
Cımbız: Küçük vida, somun, pul gibi maddeleri ele almaya yarar.
• Eğe: Metal veya plastik parçaların çapaklarını almada, istenilen şekli vermede
kullanılır. Yuvarlak, yassı, üçgen şeklinde; iri dişli, ince dişli, küçük ve büyük boy olanları
vardır.
• Harf Kolu Yatağı Temizleme Bıçağı: Mekanik yazı makinelerinin harf kolu
yataklarındaki silgi ve kağıt kırıntılarını, pisliklerini temizlemeye yarar.
• Yağdanlık: Đçine makine yağı koymaya yarayan kaptır. Makinede kızak, mafsal gibi
hareketli yerlerde sürtünmenin ve aşınmanın önlenmesi için zaman zaman yağlanması
gerekir. Fazla yağ bezle silinmelidir.
• Anahtar: Köşeli başlı vidaların, somunların sökülüp takılmasında, gevşemiş olanların
sıkılmasında kullanılan alettir. Anahtarların çeşitli boyda ve tek ağızlı, iki ağızlı, yıldız tipi
olanları vardır. Anahtarlar numara ile adlandırılır. Büro makinelerinde daha çok 4 -12 numara
anahtarlar kullanılır.
• Mengene: Eğelenerek, kesilerek, işlenecek parçaları sıkıştırarak sabit durmasını
sağlar.
•
Havye: Kızdırılarak lehim yapmada kullanılır.
• Elektrik Ölçme Aleti: Bir elektrik devresindeki voltaj (volt), direnç (ohm), akış şiddeti
(amper) gibi değerleri ölçmeye yarar. Elektrikle çalışan makinelerde arızayı bulmada ve
kontrol etmede kullanılır.
• Kontrol Kalemi: Elektrik uçlarında pozitif elektrik olup olmadığını kontrol etmeye
yarar. Tornavida şeklindeki kontrol kalemleri her iki ihtiyacı da karşılarlar.
• Allen Anahtarı: “L” şekline benzeyen, altıgen köşeleri olan metal bir alettir. Vida
başlığı içinde olan parçaları sökmede kullanılır.
• Kompresör: Elektrikle çalışan, üzerinde bir hava deposu olan, belirli basınçta hava
depolayabilen ve gerektiğinde hava verebilen alettir.
• Pompa: Makineyi hava ile temizlemede kullanılır.
11/90
Bakım ve Onarım Malzemeleri
Temizlik Malzemeleri
12/90
BÖLÜM III – BÜRO ARAÇ VE GEREÇLERĐ
A.
BÜRO ARAÇ VE GEREÇLERĐNĐN TANITILMASI
Bürolarda kullanılan bilgisayar, yazı, hesap ve çoğaltma makinelerinin yanı sıra,
evrakların dosyalanması, saklanması ve postalanması gibi işlemlerde bazı araç gereçler
kullanılır. Bunlar; telli zımba, delmeli zımba, kalem açacağı, toplu iğne, ataç, pul, pul defteri,
zamk, zamklı sünger, ıstampa, yapışkan bant, ıstampa mürekkebi gibi araç ve gereçlerdir.
Bu araç ve gereçleri tanıyalım:
B.
BÜRO ARAÇ VE GEREÇLERĐNĐN ÇEŞĐTLERĐ
1. Kağıt Kıskaçları: Kağıt kıskaçları az miktarda kağıdı bir arada tutmak için kullanılan
tutturuculardır. Birkaç sayfalık yazıları bir arada tutmak için kullanılan, genellikle metalden
veya plastikten yapılmış kıskaçlara Ataş veya mektup kıskacı denmektedir. 50 kadar kağıdı
geçici olarak bir arada tutmak için yaylı veya yaysız, fakat esnek kıskaçlar kullanılabilir.
Kağıtları sürekli olarak bir arada bulundurmak istenirse, kıskaçla tutturmak yeterli olmaz.
Bunlar ya ciltlenir veya kağıt raptiyeleri ile birbirine tutturulur.
2. Toplu Đğne: Az miktarda kalınlığı olan evrakın tutturulmasında kullanılır. Sivri ucunun
kağıtlar arasında kalmasına dikkat edilmelidir.
3. Zımba makinesi (Tel raptiye makinesi): Zımba makinesi, sayfaları bir araya telle
zımbalamak için kullanılır. Bazıları cepte taşınabilecek kadar küçüktür. Bazıları ise çok
sayıda
100-200
sayfayı
zımbalamak
için
yapılmış
büyüklüktedir.
Bütün telli zımbalar aynı esasla çalışırlar ve iki tür iliştirme imkânı sağlarlar. Sürekli
iliştirmede tellerin uçları içe dönüktür. Geçici iliştirmede uçlar, birer uzantı verecek şekilde
(toplu iğne gibi), dışarıya doğru dönüktür.
4. Delmeli Zımba Makinesi (Delgi Makinesi): Telli dosyaya konulacak veya bir araya
getirilerek bağlanacak kağıtları standart aralıklarla delmeye yarar. Delgi makinelerinin bir
defada 5-10 kağıdı delebilen küçük, 20-30 kağıdı delebilen büyük tipleri vardır.
Kağıt delinirken kağıdın delinecek kenarının ortası hafifçe işaretlenir. Đşaretli yer makinenin
delik açan iki noktasının ortasında bulunan işaretle çalıştırılır ve kağıtlar makineye iyice
yaklaştırılıp koluna basılarak delinir. Büyük tip delgi makinesinde sürekli olarak aynı boyuttaki
kağıtlar delinecekse makinenin sürgülü cetvelinden yararlanılır. Kağıtların delinen yerlerinden
çıkan kağıt parçacıkları makinenin altındaki haznede toplanır. Zaman zaman bu haznenin
boşaltılması gerekir.
5. Kalem Açma Makinesi: Kurşun kalem veya kalem tipi lastik silgilerin uçlarını açmak için
kullanılır. Küçük tip kalem açma makinelerinin (kalemtraş) taşıması kolay olduğundan,
öğrenciler kullanır. Bürolarda ise mengeneyle masaya tespit edilen (sabitlenen) kalem açma
makineleri kullanılır. Büro tipi kalem açma makineleri, kalemin ucu açıldığı zaman açmayı
otomatik olarak durdurur.
6. Pul ve Pul Defteri: Mektupların postalanması ve bazı resmî evraklar için kullanılan pullar
ve bunların saklanması için kullanılan pul defteridir.
7. Evrak Sepeti: Gelen ve giden evrakların içine konulduğu araçtır.
8. Adres Defteri: Çalıştığımız işyerinin devamlı ilişki içerisinde bulunduğu yerlerin
adreslerinin yazıldığı defterdir.
9. Mumlu Kağıt: Mürekkepli çoğaltma işlerinde kullanılır. Üç sayfadan oluşur. Güneş ışığı ve
sıcak yerlerden uzak tutulmalıdır.
10. Zarf Açacağı: Bıçağa benzeyen fakat ağız kısımları keskin olmayan metalden veya
mikadan yapılmış bir büro aracıdır. Mektup zarflarını açmada veya kağıtları kesmede
kullanılır.
13/90
11. Başlıklı veya Başlıksız Kağıtlar: Başlıklı kağıtlar, kağıdın üst ortasında veya sol kenarında
işletmeye ait bilgilerin basılı olarak bulunan kağıtlardır. Başlıksız kağıtlar ise normal dosya
kağıdıdır.
12. Silgiler: Yanlışların silinmesinde-düzeltilmesinde kullanılır. Değişik şekillerde silgiler
vardır. Bunlar; kağıt silgiler, sert silgiler, yumuşak silgiler, sıvı silgiler ve şerit silgilerdir.
13. Kağıt Makası: Kağıt, mukavva, karton, fotoğraf vb. malzemenin düzgün bir şekilde
kesilmesini sağlar.
14. Sekreter Bloknotu: Kağıt demetlerinin tutturulmasında ve yazım işlerinde kullanılan kağıt
kıskacıdır.
15. Zamk: Her türlü kağıt, karton, mukavva vb. malzemeleri birbirine kolay ve sağlam şekilde
yapıştırır.
16. Yapışkan Bant: Isıtma, ıslatma veya özel bir işleme gerek duyulmadan yapışma
özelliğine sahiptir.
17. Istampa ve Lastik Damga: Istampa lastik damgaları mürekkeplemede kullanılır.
18. Tarih Damgası: Evraka tarih koymada kullanılır.
19. Numaratör: Evraka numara verme işlerlerinde kullanılır. Otomatik numara atma sistemine
sahip makinedir.
20. Mühür Mumu: Önemli evrak, zarf, paket ve kapı kilitleri gibi belli bir süre içinde açılmaları
ve ambalajlarına zarar getirilmesi arzu edilmeyen, kıymetli ve gizli kolilerin mühürlenmesinde
kullanılır.
21. Sümen Takımı: Büro masalarında üstünde yazı yazmak amacıyla kullanılır.
22. Bloknotlar: Not almada kullanılır. Sekreterin elinden düşmeyen malzemedir.
23. Süngerlik: Etiket ve pul gibi malzemelerin yapışmasını sağlamak amacıyla ıslatılmasında,
veznelerde parmak hassasiyetini artırmada kullanılır.
24. Kağıt tutturucu: Yazı makinesi ve bilgisayar girişlerinde kullanılan müsveddelerin daha
rahat okunmasını ve takibini sağlayan bir aparattır. Temiz yüzeylere yapıştırılarak veya
tutturularak kullanılır.
25. Baskül (Terazi): Postalanacak paketleri, zarfları tartmada kullanılır.
26. Çeşitli boyda ve türde dosya ve zarflar.
27. Yazı makinesi şeritleri, cetveller.
28. Randevu defteri, telefon defteri, telefon mesaj kağıtları, takvim.
Büroda kullanılan araç-gereçlerden bazıları
14/90
BÖLÜM IV- BÜROLARDA KULLANILAN MAKĐNELER
Đş hayatında yazışmalar, büro faaliyetlerinin temelini oluşturur. Yazıların el yazısıyla
yazılması zaman ve emek açısından pek çok sorun yaratır. Ancak, yazı makineleri
kullanıldığında bu sorunlar çözümlenebilir.
Yazılan bir yazı ya da yapılan bir çizimin çoğaltılması gerektiğinde, fotokopi, teksir
makinesi gibi çoğaltma makinelerinden yararlanılır.
Gelişen teknolojinin sonucu olarak pek çok büro araç ve gereçleri gündeme gelmiştir.
Özellikle bilgisayar çağına girilmesi, çok çeşitli büro faaliyetlerine kolaylık ve çözüm
getirmiştir.
Pek çok çeşidi olan büro makinelerin seçimi ve kullanımında çalışanlara düşen görev,
seçimin iyi yapılması ve kullanım kurallarının tümünün öğrenilmesidir. Ancak, bu şekilde büro
makinelerinden yeterince faydalanmak mümkün olur.
Başlıca büro makineleri şu şekilde gruplandırılabilir:
a) Yazı (Daktilo) makineleri
b) Telefon, faks, teleks, çağrı cihazı
c) Hesap makineleri
d) Çoğaltma makineleri
e) Dikte ve ses alma makineleri
f) Bilgisayarlar
A.
g) Mikrofilm makineleri
h) Postalama ve adresleme cihazları
ı) Evrak imha ve kağıt kesme makineleri
j) Hava temizleme makineleri (iyonizer)
k) Banknot sayma/demir para ayırma makineleri
l) Tepegözler, slayt mak.-projektör ve datashowlar
YAZI MAKĐNELERĐ
Günümüzde bilgisayar teknolojisin bu seviyede gelişme ve yaygınlaşmasından önceki
devirde bürolarda kullanılan makinelerin içerisinde en önemli yer işgal eden yazı
makineleridir. Çünkü, bürolarda yapılan yazışmaların büyük çoğunluğu yazı makineleri ile
yapılmaktadır.
Bürolarda çalışan elemanlar içinde yazı makinesini en iyi kullananlar sekreterler ve
daktilograflardır. Sekreter ve daktilograflar, yazı makinelerini kullanma konusunda eğitim
görmüş elemanlardır. Onlardan yazı makinelerinde kaliteli ve hızlı iş çıkarmaları beklenir.
Yazı makinelerinde, kağıda düzgün yerleştirilmiş, göze güzel görünen, temiz ve
kuralına uygun yazı hazırlamak; işe uygun yazı makinesini seçmek ve bu makineyi iyi
kullanmakla mümkündür. Đşe uygun yazı makinesinin seçimi için de, yazı makinelerinin
türlerini ve kullanım özelliklerini bilmek gerekecektir.
Portatif Yazı Makinesi
Uzun Şaryolu Yazı Makinesi
15/90
1) Yazı Makinelerin Türleri:
Yazı makinelerinin çok değişik türleri vardır. Bunlar;
•
Şaryo uzunluğuna göre yazı makineleri:
a) Portatif yazı makineleri
b) Standart yazı makineleri
c) Uzun şaryolu yazı makineleri
Çalışma esasına göre yazı makineleri
a) Mekanik yazı makineleri
b) Elektromekanik yazı makineleri
c) Elektronik yazı makineleri
•
Standart Mekanik Yazı Makinesi
•
ŞARYO UZUNLUĞUNA GÖRE YAZI MAKĐNELERĐ:
a)
Portatif Yazı Makineleri: Portatif yazı makineleri hafif ve küçük olduklarından bir
yerden bir yere kolaylıkla taşınabilirler. Bu özelliğinden dolayı sık sık iş seyahatlerine çıkan
ve yolculuklarında çalışmak durumunda olan muhabir, gazeteci, iş adamı, sekreter vb. kişiler
için çok kullanışlı olmuştur. Bu tür makinelerin şaryoları 25 cm dir. Bazılarında tabülatör
düzeni bulunmaz. Bunların iri ve ufak harfli; mekanik, elektromekanik ve elektronik olanları
vardır.
b) Standart Yazı Makineleri: Şaryo uzunluğu 32-35 cm olan büro tipi yazı makineleridir.
Bunlarda basit veya ondalıklı (desimal) tabülatör, şerit renk ayarı, sertlik ayarı, satır aralığı
ayarı, marj ayar düzenleri vardır. Bu genel özelliklerin dışında her marka ve model yazı
makinesinin kendine özgü, birbirinden farklı özellikleri vardır. Şerit silgi kullanabilme,
tabülatörü ve marjları otomatik ayarlayabilme, otomatik çizgi çizebilme, harfleri aralıklı
yazabilme, farklı özelliklerden bazılarıdır.
Standart yazı makinelerinin iri, ufak harfli olanları; mekanik, elektromekanik ve elektronik
çalışanları vardır. Bürolarda en çok bu tür yazı makineleri kullanılır.
c) Uzun Şaryolu Yazı Makineleri: Standart yazı makinesinin tüm özelliklerini taşır. Farklı
olarak, şaryo uzunlukları 42-75 cm arasında değişir. Bunlar B1 (707x1000 mm) boyutlarına
kadar olan kağıtlara yazmak için kullanılır.
Aynı yazı makinesine çeşitli uzunluktaki şaryolar takılarak kullanılabilir.
•
ÇALIŞMA ESASINA GÖRE YAZI MAKĐNELERĐ:
a)
Mekanik Yazı Makineleri: Mekanik yazı makineleri tamamen insan gücüyle çalışır. Bu
makineler daktilografiyi ilk öğrenme aşamasında, elektrik olmayan yerlerde, sayfa maliyetinin
düşük olması nedeniyle tercih edilir. Mekanik yazı makinelerinde tuşlara her zaman aynı
sertlikte vurulamadığından harfler hep aynı koyulukta çıkmayabilir. Mekanik yazı
makinelerinin yerini hızla elektronik yazı makineleri almaktadır.
b)
Elektromekanik Yazı Makineleri: Yapı olarak mekanik yazı makinelerine benzer.
Şaryosu, harf sepeti vardır. Yalnızca hareketler (güç) motordan sağlanır. Şaryo bir tuşa
vurunca otomatik olarak satırbaşına gelir. Vuruşlar aynı sertlikte yapıldığından yazıda renk
farkı olmaz. Harflerin kimi koyu, kimi silik çıkmaz. Çizgi, nokta gibi bazı tuşlara kuvvetlice
ve sürekli basıldığında, o tuşlar durmaksızın vuruş yapar. Elektromekanik yazı
makinelerinin yerini elektronik yazı makineleri almıştır.
Elektronik
yazı
makineleri,
mekanik
ve
c)
Elektronik
Yazı
Makineleri:
elektromekaniklerden farklı yapıdadır. Harf sepeti, harf kolları, şaryo yoktur. Bunlarda kağıt
takılan silindir hareket etmez. “Yazıcı kafa”, (şerit ve şerit silgi ile birlikte hareket eden bölüm)
şaryo gibi hareket ederek yazar. Elektronik ve hızlı teknolojik gelişmelerden olumlu
16/90
etkilenerek günümüzde en gelişmiş
yazı
makineleri
olmuşlardır.
Elektronik yazı makineleri, üzerinde
harf kabartmalarının bulunduğu bir
baskı kafasıyla çalışır. Bir taşıyıcı
üzerine oturtulmuş baskı kafası,
yazma esnasında metal bir çubuk
boyunca hareket ederek, kağıdın bir
kenarından öbür tarafına gider.
Baskı kafası büyük bir hızla aşağı
yukarı hareket ederek ve dönerek
basılan tuşun karakterini şerit
üzerinden kağıda vurur.
Yazı makinelerinde klavyeler, çeşitli dillere ve bazı mesleklere göre ayrı ayrı düzenlenir.
Ülkemizde yalnız yazı makinelerinde değil; bilgisayar, teleks, dizgi makinesi gibi tüm yazıcı
makinelerin klavyeleri, Türk Standartları Enstitüsü’nce (TSE) standardize edilmiştir. Bu
standart “F KLAVYE” olarak da bilinen, 2117 numaralı “Đki Elle Kullanılan Alfanümerik
Klavyelerin Temel Düzeni” adıyla yayınlanmıştır.
Elektrikli yazı makinelerinin şu sakıncaları mevcuttur:
Bu tür makinelerin fiyatları, mekanik yazı makinelerine oranla daha pahalıdır.
Bu tür makineler, elektriği olmayan ya da elektrik kesintilerinin bulunduğu yerlerde
kullanılamaz.
Elektrikli yazı makinelerinde kullanılan silgi, şerit… gibi araç-gereçler daha pahalıdır.
Bu makineler daha sık arıza yapabilir ve bakım-onarım giderleri daha fazladır.
Elektrikli yazı makineleri dikkatlice, titizlikle kullanmalı; bu konuda bilgi ve becerisi olan
kişilerin kullanması tercih edilmelidir.
Elektronik yazı makinelerinin, mekanik yazı makinelerine göre üstünlükleri şunlardır:
Hızlı, sessiz, rahat ve akıcı yazma özelliğine sahiptir.
Harf karakterleri değiştirilebildiği için aynı makineyle hem küçük hem de büyük punto ile
yazmak mümkündür.
Yazı diski (papatya çarkı) değiştirilebildiğinden, değişik özelliklerde (italik, el yazısı,
normal, vb) yazı yazmak mümkündür.
Bir başlığı, bir satırı, bir kelimeyi otomatik olarak ortalayabilir.
Kağıt takma-çıkarma işlemi hızlı bir şekilde ve bir tuş aracılığıyla yapılır. Sağ marja
gelindiğinde otomatik olarak satır başına geçilebilir.
Ekranı sayesinde yanlış yazılan harf ya da kelimeler, kağıda geçirilmeden düzeltilebilir.
Mekanik yazı makinelerine oranla daha hafif ve kolay taşınabilme özelliğine sahiptir.
Hafızaya alınan yazılar, istenildiğinde tekrar ekranda görülebilir, gerekli değişiklikler
yapılabilir veya hafızadan tamamen silinebilir.
2) Yazı Makinelerinin Bölümleri:
Yazı makineleri üç bölümden oluşur: * Klavye bölümü, * Şaryo bölümü, * Gövde bölümü
* Klavye bölümü: Makinenin ön kısmında tuşların bulunduğu bölümdür.
* Şaryo bölümü: Yazı makinesinin üst kısmında olup sağa sola hareket eden bölümdür.
Üzerinde; satır kolu, kağıt gevşetme mandalı, satır aralığı ayar düğmesi, marj mandalları,
merdane ve merdanecikler, zemberek, şaryo gevşetme mandalları bulunur.
* Gövde bölümü: Makinenin ana parçalarının toplandığı bölümdür.
17/90
3) Şerit Türleri ve Şerit Değiştirme:
Yazı makinelerinde işleyişi en çok etkileyen ve en çok tüketilen malzeme şeritlerdir. Yazı
makinelerinde değişik özelliklerde şerit kullanılır. Bunlar şeridin yapıldığı malzemeye,
kullanılma amacına ve makinenin özelliğine göre farklılıklar gösterir.
Pamuk, ipek, naylon iplikten dokunmuş veya plastikten yapılmış film veya karbon
şeritler vardır. Dokuma şeritler rengi azalıncaya veya eskiyinceye kadar kullanıldığı halde,
plastikten yapılanlar bir kez kullanılabilir.
Renklerine göre ise; tek renkli ve iki renkli şeritler vardır. Genellikle tek renkliler siyah,
çift renkliler de siyah-kırmızıdır.
Makaraya sarılı veya kartuş şeklinde şeritler de vardır. Mekanik yazı makinelerinde
daha çok makaraya sarılı şeritler, elektronik yazı makinelerinde ise kartuş şeklinde şerit
kullanılır.
Silgili şerit, mekanik makinede yazı yazarken yapılan yanlışları kolayca silme imkanı
veren bir şerit türüdür. Đki renkli yazı şeridi gibidir. Üst kısmı siyah mürekkepli şerit, alt kısım
beyaz silgidir. Yanlışı silmek için şerit renk ayarı kırmızıya getirilir ve yanlış harf üzerine
tekrar vurulup yanlış harf beyaz ile kapatılarak silinmiş olur. Şerit renk ayara siyaha
getirilerek silinen harfin üzerine doğru harf vurularak düzeltme yapılır.
Elektronik yazı makinelerinde kullanılan kaset-yazım şeritlerinin çevirme noktasının
renkleri, kaset şeridin kaç karakter yazı yazdığını bildirir. Bunlar (4) dört çeşittir:
l. YEŞĐL: Naylon şerit olup en fazla 1.200.000 karakter yazı yazabilme kapasitesine sahiptir.
En ekonomik kaset –yazı şeridi tipidir. Düzeltme yapılabilir.
2. KIRMIZI: Karbon şerit olup en fazla 200.000 karakter yazı yazabilme kapasitesine sahiptir.
Düzeltme yapılabilir.
3. MAVĐ: Karbon şerit olup en fazla 600.000 karakter yazı yazabilme kapasitesine sahiptir.
4. SARI: Karbon şerit olup en fazla 200.000 karakter yazı yazabilme kapasitesine sahiptir.
18/90
Elektronik yazı makinelerinde düzeltme şeritleri:
Elektronik yazı makineleri kullanırken yanlış yazı yazıldığında düzeltme hemen
yapılabilir. Ancak silme işlemini yapabilmek için, makinenin üzerinde düzeltme şeridinin
bulunması gerekir. Düzeltme şeritleri (2) iki çeşittir.
Elektronik yazı makinelerinde çeşitli özelliklerde şerit ve şerit silgi kullanılabilir. Ancak,
bunların birbiriyle uyumlu olması gerekir.
-x0x- Bir defa kullanılan karbon şerit veya düzeltilebilir şeritlerle LIFT OFF cinsi şerit silgi;
-x0x- Bez ya da dokuma şeritlerle COVER UP cinsi şerit silgi kullanılmalıdır.
xx0xx Lift off silgi, kağıttaki yazıyı söküp çıkarır, iz bırakmaz.
xx0xx Cover up tipi silgi, kağıt silgilerdeki gibi, yanlışın üzerini beyaz bir madde ile örter.
Birinin yerine diğeri kullanılmaz. Onun için silgiler farklı renkteki makaralara sarılarak
veya kartuşlara konularak piyasaya sürülür.
LIFT OFF düzeltme şeritleri: Şerit makarası SARI renkli olup ancak, karbon şeritle
yazılan yazıları silebilme özelliğine sahiptir. Yazıyı veya karakteri düzeltme şeridi
üzerine, çekerek silme işlemi yapılır.
COVER UP düzeltme şeridi: Şerit makarası MAVĐ renkli olup, ancak, naylon şeritle
yazılan yazıları silebilme özelliğine sahiptir. (Kırmızı renkli de olabilir)
Yazı makinelerinde yazı silik çıkmaya, şerit lifleri ayrılmaya, saçaklanmaya, bazı yerlerinden
delinip şerit çatalına takılmaya başladığı ya da bittiği zaman şeridi değiştirmek gerekir.
Elektronik yazı makinelerinde silgi şeridinin değiştirilmesi
19/90
Mekanik yazı makinelerinde makaraya sarılı şeridi değiştirmek için şu işlemler yapılır:
⇒
-
-
-
Makinenin kapağı açılır.
Büyük harf kilitleme tuşuna basılır.
Şerit makaralardan birine sarılır.
Şerit renk ayarı kırmızıya getirilir.
Ü-T tuşlarına birlikte basılır. (Bu sırada şerit çatalı yukarıya kalkar)
Şerit, şerit çatalından; şerit makaraları yerinden çıkarılır.
Yeni şerit ambalajından çıkarılır. (Eğer tek makara ise şeridin ucu makinenin orijinal
makaralarından birinin ortasındaki kancaya takılır) Makara, yuvasına yerleştirilir. Şerit,
şerit çatalına yerleştirilir. Bu sırada şeridin kıvrılmamasına dikkat edilir. Makara
yuvaya yerleştirilir. (Yeni şeridin makarası bazen orijinal makara kadar sağlam
olmamakta ve yuvada onun kadar rahat dönmemektedir.)
Ü-T harflerinin kolları geri çekilir. Şeridin, şerit çatalına düzgün ve çatalın yapısına
uygun olarak takılması, şerit otomatiği mafsallarından geçirilmesi sağlanır. Şeridin
şerit çatalına takılma şekli çok önemlidir. Eğer şerit, şerit çatalına uygun şekilde
takılmazsa, sık sık çataldan kurtulur. Şeridi, şerit çatalına takmak için önce şeridi
silindirle şerit çatalı arasına geçirmek gerekir. Sonra şerit, şerit çatalının kancalarına
takılır.
Şerit, şerit çatalına takıldıktan sonra, şerit renk ayarı siyaha getirilir.
Büyük harf kilitleme tuşu açılır.
Deneme yazısı yazılır.
(Şerit yeni olduğundan bir makaradan diğerine elle sararak açmakta fayda vardır.)
Mekanik yazı makinelerinde yazı şeridinin değiştirilmesi
20/90
Elektronik yazı makinelerinde yazı kasetinin değiştirilmesi
⇒
Elektronik yazı makinelerinde kartuş şeklinde şerit kullanılır ve şerit değiştirme
oldukça kolaydır.
-
Yazıcı mekanizma merdanenin ortasına getirilir.
Makinenin üst kapağı açılır.
Yazı kaseti el ile tutularak ön tarafı yukarı ve dışarı doğru kaldırılarak yerinden çıkarılır.
Yeni yazı kasetini yerine takmadan önce, şerit sarma düğmesini sola çevirerek şerit
boşluğu alınır.
- Yeni yazı kaseti, biraz eğilimli olarak tutularak alt tarafında bulunan iki çıkıntısı, kaset
yuvasındaki girintilere yerleştirilir.
- Şerit, şerit kılavuzu ve yazıcı mekanizma arasındaki kanala girdirilir ve kaset aşağıya
indirilir. Kaset, yerine yerleşip, “klik” sesi duyuluncaya kadar üstüne hafifçe bastırılır.
- Daktilonun kapağını kapatmadan önce, şeridin her yerinin eşit gerginlikte olup olmadığı
kontrol edilir. Şayet gergin değilse şerit sarma düğmesi çevrilerek gerginlik sağlanır. Daha
sonra daktilonun kapağı kapatılarak işlem tamamlanır.
Yazı Diskinin (Papatya Çarkının) Değiştirilmesi:
Çıkarılması:
-
Yazıcı mekanizma merdanenin ortasına getirilir.
Makinenin üst kapağı açılır.
Yazı diskinin takma/çıkarma kolu aşağıya doğru bastırılarak kilit açılır.
Yazı diski üstten hafif ve dikkatlice tutularak kendimize doğru çekilerek çıkarılır.
Takılması:
- Yazı diskinin takma/çıkarma kolu aşağıya bastırılarak kilit açılır. Yazı diski satır bulucu ile
baskı çekici arasına, harfler merdaneye bakacak şekilde yerleştirilir.
- Yazı diski takma/çıkarma kolu yerine oturuncaya kadar itilir ve mekanizma kilitlenir.
- Yazı kaseti yerine takılır.
- Makinenin üst kapağı kapatılır. (Aşağıda-Yazı diskinin (papatya çarkının) değiştirilmesi)
21/90
B. DĐKTE VE ÇEVĐRME MAKĐNELERĐ
Dikte, başkası tarafından yazılmak üzere söyleme demektir. Çevirme ise, steno ile
yazılmış veya banda kaydedilmiş sözleri yazı makinesiyle kağıda aktarma, yazma
anlamındadır.
Dikte ve çevirme makineleri, ses kaydedilen ve istendiğinde kaydedilen sesleri
dinleme imkanı veren büro makineleridir. Bunlara DĐKTAFON da denir.
Dikte ve çevirme makineleri mektup ve yazı diktelerinden başka, toplantılarda,
seminerlerde, kongrelerde, konferanslarda, telefonlarda yapılan konuşmaları kaydetmeye ve
çevirmeye yararlar.
1)
Dikte ve Çevirme Makinelerin Türleri:
Bürolarda kullanılan dikte ve çevirme makineleri iki türlüdür.
a) Portatif dikte ve çevirme makineleri,
b) Masa tipi dikte ve çevirme makineleri,
Her iki tür makinede de, ses kayıt malzemesi olarak manyetik
bant kullanılır. Bantlar kaset içinde veya makaraya sarılıdır.
a) Portatif Dikte ve Çevirme Makineleri:
Đsminden de anlaşılacağı gibi bu tür makineler küçüktür.
Taşınması kolaydır; gömlek cebine girebilir. Daha çok dikte almada
kullanılır. Pille çalışır, normal kaset veya mini kaset takılır. Yaklaşık
ağırlıkları 25 gr ve boyutları ise 12x7x2,5 cm civarındadır.
b) Masa Tipi Dikte ve Çevirme Makineleri:
Bu tür makineler elektrikle veya hem elektrik hem de pille
çalışır. Taşıması daha zordur. Mektup ve yazışmalar için, bir
dikte veren amirin, bir de dikteyi çevirecek sekreterin
masasında olmak üzere iki masa tipi makine
kullanılmaktadır. Konferans, seminer, panel, kongre gibi
uzun
süreli
konuşmaların
yapıldığı
toplantılardaki
konuşmalar büyük makaralara sarılı bantlara kaydedilir.
Bunların makineleri de büyüktür. Bürolarda kullanılanların
boyutları 25x20x6 cm, uzun süreli konuşmalarda
kullanılanlar ise 55x45x20 cm boyutlarındadır. Masa tipi
dikte ve çevirme makinelerinde; kulaklık, mikrofon, komuta
aleti ve telefon bulunur.
2)
Dikte ve Çevirme Makinelerinin Kullanılması:
Bazı amirler, yazılarını sekreterine dikte ettirmektense, dikte makinelerine vermeyi
tercih ederler. Dikte makineleri, zamanı sınırlı olan amire, kendine en uygun gelecek
zamanda diktesini kaydetme ve dinleme imkanı verir.
Dikteyi veren; tarih, dikte sırası, öncelikle yazılması gerekenler, yazının kaç nüsha
olacağı ve nerelere gönderileceği, yazıya nelerin ekleneceği gibi hususları belirtmelidir.
Böylece, dikte verenin hazırlanacak yazı hakkında sekreteriyle konuşup zaman
kaybetmesine gerek kalmaz, kaseti vermesi yeterli olur.
Dikte kaydedilmiş kaseti olan sekreter, kaseti makineye takar. Çevirme makinelerine,
çalıştırma-durdurma, ileri-geri alma işlemlerini düğmelere basmadan yürütmek üzere, ayak
pedalı veya elle kontrol aleti takılır. Ses makinenin hoparlöründen veya makineye takılan
kulaklıktan dinlenir. Kulaklıktan dinlenerek çevirme, dikkatin konu üzerine yoğunlaşması,
sesle başkalarının rahatsız edilmemesi, gizliliğin korunması bakımlarından tercih edilir.
22/90
Sekreter çevirmeye başlamadan önce dikteyi, düzeltmeleri, varsa talimatı baştan
sona dinlemelidir. Paragrafları, düzeltmelerin yapılacağı yerleri, makinenin numaratöründen
yararlanarak bir kağıda (dikte ve çevirme notuna) yazmalıdır. Numaratör aynı zamanda
yazının uzunluğu hakkında bir fikir verir.
Yazı makinesine, çevrilecek yazıya uygun başlıklı-başlıksız, büyük boy-küçük boy,
karbonlu-karbonsuz kağıt takılarak çevirme işine başlanır.
Çevirme bitince, kağıdı makineden çıkarmadan, dikte başa alınarak yeniden dinlenir,
çevrilenle karşılaştırılır. Kontrolü tamamlanan yazı amire sunulur. Makine ve bant, dikte ve
çevirmeye hazır hale getirilerek bırakılır.
Dikte ve çevirme makinelerinin sağladığı faydalar:
-
-
-
Amir makineye dikte verirken, sekreter diğer işleriyle uğraşabilir.
Amir, istediği herhangi bir zaman; evinde, yolculukta, çalışma saatleri dışında, portatif
makinesine dikte kaydedebilir. Verdiği dikte yalnızca yazılacak bir yazı değildir;
yapılacak herhangi bir işle ilgili olarak, sekreterine verdiği bir talimat da olabilir.
Diktelerin kayıtlı olduğu kasetler sekretere ulaştığında, sekreter çeviriyi yapar, yazıyı
hazırlar veya verilen talimatı yerine getirmiş olur. Amir bürosuna döndüğü zaman
bunları çevrilmiş ya da işlerin talimatına uygun olarak yapılmış olduğunu görecektir.
Dikte işleri fazla olan bürolarda çevirme işleri daha çok sayıdaki çevirici elemana
dağıtılabilir.
Konferans, kongre ve seminer vb. konuşmalar saatlerce
sürebilir. Bu tür uzun süreli konuşmaların, kısa sürede
çevrilmesini sağlamak amacıyla “Hızlı Çevirme Sistemi”
uygulanmaktadır. Bu sistemin uygulanışı şöyledir:
Uzun süreli konuşmalar, büyük ses alma makineleriyle ve
büyük bantlara kaydedilir.
Makaraların üzerine; sıra numarasını, konuşmanın yapıldığı
tarih ve saat yazılır.
Ayrıca; küçük bantların bulunduğu dikte makineleri,
konuşmacı ve dinleyicilerin kolaylıkla görebileceği yerlere
konulur.
Küçük bantlardan çeviriler yapılır. Koordinatör çevrilen yazıları
olarak kontrolünü yapar ve sayfa numarası verip dosyaya
yerleştirir.
ICDB16_1 Sony
> Büyük bantlara sürekli olarak alınan kayıtlarla, yapılan çeviriler
karşılaştırılır. Gerekli düzeltmeler yapılır.
Bu sistemle çeviri yapan görevliler konuşmaları dinlerken konuşmacıların isimlerini
sırasıyla kaydedip gerekli notları alarak eksiksiz çeviri yapmalıdırlar. Hızlı çevirme sisteminde
dikteler, kesintisiz alınmalıdır. Kaydedilen bir konuşma, en fazla bir saat sonra yazılmış veya
çoğaltılmış olarak hazırlanmalıdır. Sabahki oturumda yapılan konuşmalar, (öğleden sonraki
oturum başlamadan) toplantıda bulunan kişilere yazılı olarak dağıtılmalıdır.
3)
Dikte ve Çevirme Makinelerinin Arızaları:
Dikte ve çevirme makinelerinin sesinde azalma olmuşsa, kristal kafa, ispirtolu
yumuşak temiz bir bezle silinir.
Bandın sağa veya sola dönmesinde arıza olursa, makineyi çeviren lastiklerin tozu
nemli bezle temizlenir. Arıza giderilmezse; lastikler esnekliğini yitirmiş olabilir. Yenisiyle
değiştirilir. Dişlilerde aşınma, kırılma varsa değiştirilmek üzere servise gönderilmelidir.
23/90
C. ÇOĞALTMA MAKĐNELERĐ
Kolla çalışan teksir makinesi
Đspirtolu teksir makinesi
Đnsanlar, yazının bulunuşuyla birlikte bilgilerini, duygu ve düşüncelerini yazma yoluna
gitmişlerdir. Sonra da bu bilgilerini yaymak ve saklamak için onları çoğaltma ihtiyacını
duymuşlardır. Çoğaltma, önceleri elle tek tek yazarak, daha sonra elle oyulmuş kalıpları
basarak yapılmıştır. Bu çoğaltma usulleri zamanla yetersiz kalmış, insanları yeni buluşlar
yapmaya zorlamıştır. Bunun sonucu olarak çoğaltma makineleri durmadan gelişmiştir. Her yıl
yeni ihtiyaçları karşılamak üzere yepyeni çoğaltma makineleri durmadan gelişmiştir.
Çoğaltma makinelerinin gelişmesi, çoğaltma
işlerinin basımevlerinden başka, bürolarda da
yapılma imkanını sağlamıştır. Büro işlerinin
yürütülmesi sırasında gerekli olan pek çok çoğaltma
işi artık büro içinde kolaylıkla ve hızla
yapılabilmektedir. Bugün küçük veya büyük her türlü
kuruluş, iş mektuplarını, çeşitli belgeleri en kısa
sürede ve en ekonomik şekilde çoğaltmak ihtiyacını
duymaktadır. Bu da çoğaltma makinelerinin her
büroya girmesini ve sık sık kullanılmasını
gerektirmektedir. Çoğaltma makineleri, günümüzde
büro elemanlarının günlük iş hayatında büyük yer
tutmaktadır.
Panasonic fp3270 Fotokopi Makinesi
1)
Bu bölümde;
Fotokopi makineleri,
Master hazırlayan baskı makineleri,
Dizgi ve baskı makinelerinin tanıtımı ve
Yazıcılar incelenecektir.
Fotokopi Makineleri:
Fotokopi makineleri, orijinal dokümanların tam kopyalarının elde edilmesinde
kullanılır. Bunlar master hazırlanmaz. Master olarak çoğaltılacak orijinal kullanılır.
Fotokopi makineleriyle kopya çıkarmak kolay ve çabuk olduğundan, bu makineler
hızla yayılmakta, gelişmekte, yetenekleri artmaktadır. Eskiden fotoğraf kağıdı gibi ışığa
duyarlı özel kağıtlar kullanarak sulu sistemle çoğaltılan dokümanların kopyaları; bugün kuru
sistemle her türlü yazı kağıdına, daha hızlı, daha ucuz ve hatta renkli olarak, istenirse
büyültülerek veya küçültülerek çoğaltılabilmektedir.
Fotokopi makinelerini belli ölçüleri esas alarak türlere ayırmak yerine, belirgin özelliği
olanları tanıyalım:
24/90
- Siyah-beyaz ya da renkli çekenler,
- Farklı hızlarda (dk/7-70) çalışanlar,
- Portatif veya sabit olanlar,
- Lazer ışınla, dijital (sayısal) çalışanlar,
- Hafızalı, hafızasız olanlar,
- Plân kopya çıkaranlar,
- Kopya ederken tercüme yapanlar,
- Pano tipi(pano şeklindeki özel ekrandan)
- Kitaptan otomatik kopya çıkaranlar,
- Kağıdın iki yüzüne de basabilin, harmanlayan, telli zımbasını da basan fotokopi m.
Đki tip fotokopi makinesi vardır. Bunlar analog ve dijital olup yaygın olarak kullanılan
analog fotokopi makineleridir.
Dijital fotokopi makineleri bilgisayara ve bilgisayar ağına bağlanabilmektedir. Böylece
bilgisayar ortamındaki bir belgeyi doğrudan fotokopi makinesine göndermek mümkün olup
aynı makineyi çok sayıda kişi kullanabilmektedir. Dijital makineler iki taraflı çekim yapabilir,
sayfaları otomatik olarak numaralandırabilir, tarih atabilir. Dijital makinelerde gri tonlama
daha başarılı olup fotoğraf ve sanat eserlerinin çekimlerinde daha iyi sonuç alınır. Ayrıca
daha geniş büyütme oranına sahip olup, çıktıları otomatik olarak sıraya koyabilir.
Fotokopi makinelerinin seçiminde; ısınma ve ilk çekim süresi, dakikada çekim sayısı,
manuel kağıt besleme, araya girme, çift taraflı çekim, elektronik düzenleme gibi özellikleri
dikkate alınır.
ÖRNEK: KYOCERA KM 6030 FOTOKOPĐ MAKĐNESĐ,
YAZICI (OPS) – TARAYICI (OPS)
Genel Özellikler
Tipi Konsol-Dijital Fotokopi
Baskı Teknolojisi: Lazer, Çift Bileşenli Kuru Toner
Çözünürlük: 600x600
Orjinal Ölçüsü A3
Kağıt Kapasitesi 2x1.500 sayfa+2x500 Kağıt Kaseti+100 sayfa By-pass
Maksimum Kağıt Kapasitesi 8.100 - Aylık Baskı Kapasitesi 300.000 A4
a) Çalışma Sistemi:
1. Şarj: Krona telleri dram (drum) üzerinde pozitif şarj yapar.
Bu durum dram ışık görene kadar devam eder.
2. Görüntü: Orijinal kağıda parlak bir ışık yayar. Orijinal yazı ayna ve merceklerden geçerek
drama yansır.
3. Görüntünün drama yansıması: Dram üzerindeki pozitif şarj, yansıyan ışığın gücüyle
dağılır. Işık, görüntü olmayan yüzeylerde yansıma yapmaz; ancak, görüntülü yüzeylerde
yansıma yaparak şekil alır. Yansıma işlemi tamamlandığı zaman dram yüzeyinde son
görüntü alınır. Bu işlemin son aşamasıdır.
4. Oluşum: Negatif şarjlı toner, pozitif şarjlı dram üzerinde son görüntüyü verir. Son
görüntünün dram üzerinde oluşması için demir tozu ve toner bulunur. (Toner oldukça siyah,
toz halinde bir karbondur)
5. Transfer: Orijinal yazıya ait dram üzerinde bulunan tonerler kopya kağıdına transfer edilir.
6. Ayırım: Dram üzerinde oluşan görüntünün kopya kağıdı üzerine düşmesidir. Ayırıcı
tırnaklar makineden geçmekte olan kağıdı tek tek ayırır.
7. Fırın: Kopya kağıdının dram üzerinden ayrılmasından sonra, bu kağıt üzerinde bulunan
toner, kağıtla birlikte fırınlanır. Bu işlem teflon kaplı merdane ve baskı merdanesi ile yapılır.
Bir lamba kanalı ile teflon kaplı merdane ısıtılarak gerekli ölçüdeki toneri ısıtır. Baskı
merdanesi ise sıvı hale gelmiş toneri kopya kağıdına yansıtır. Kopya fırınlanarak çoğaltılmış
olur.
8. Temizleme: Kopyalama işleminin tekrarlanabilmesi için, dram yüzeyinin temiz olması
gerekir. Temizleme fırçası dram yüzeyinde kalan tonerleri temizler. Daha sonra temizleme
bıçağı kullanarak dağılmış olan tonerler yok edilir. Böylece yeni çekim için hazır hale gelir.
b) Fotokopi Makinesinin Kullanılması:
Fotokopi makineleri ne kadar değişik marka ve tiplerde olsa bile, kullanımları genel
olarak birbirine benzer. Orijinal yazıyı yerleştirme, toner koyma, kağıt yerleştirme gibi işlemler
hepsinde birbirine benzer.
25/90
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Fotokopi makinesinde çoğaltma işleminin aşamaları:
Makinenin örtüsü açılır. Fişi prize takılır.
Çalışma düğmesi açılır.
Kağıt tablasına (kasetine) yeterince kağıt yerleştirilir.
Toner miktarı kontrol edilir.
Makinenin ısınması beklenir.
Orijinal yazı cam ekran üzerine düzgün bir şekilde yerleştirilir.
Poz ayarı yapılır.
Kaç adet kopya çıkarılacaksa numaratör ayarlanır. (önce bir adet örnek basılır)
Kopya çıkarma düğmesine (Copy-Start) basılır.
Đstenilen miktarda kopya çıkarıldığında makine durur; camdaki orijinal alınır; kapama
düğmesine basılır. Ya da bekleme pozisyonuna alınır.Uzun süre kullanılmayacaksa
örtüsü örtülür.
c) Fotokopi Makinesinin Bakımı:
Fotokopi makinesi tozsuz ve havadar bir yerde kullanılmalıdır. Makinenin içinde
sürekli hava akımı olduğundan, tozlu hava makinenin içinden geçerken tozlar,
elektriklenmenin etkisiyle, makinenin içinde kalır.
Üretici firmanın önerdiği tüketim (sarf) malzemesi kullanılmalıdır. Nemli kağıt elektron
alışverişini engelleyeceğinden kullanılmamalıdır.
Katlanmış, kırışmış, kabarmış, yırtılmış kağıt kullanılmamalıdır. Kağıtlar iyice
havalandırılmalıdır. Çift kağıt atma ve birbirine yapışma gibi sorunlar önlenir.
Orijinali içine alan tipteki makinelere konacak orijinalde zımba teli, ataş, toplu iğne
varsa çıkarılmalıdır.
Personelce yapılacak bakım işlemleri şunlardır:
Çalışma saatleri sonunda elektrik düğmesi kapatılıp, örtüsü örtülmelidir.
Makinenin etrafındaki ve üzerindeki tozlar kuru bezle silinmelidir.
Đspirtolu (yoksa kolonyalı) bezle makinenin camı ve üst kapağının camla temas eden yüzü
temizlenmelidir.
Kağıt alan lastikler (paten lastikler) ispirtolu bezle silinir.
d) Fotokopi Makinesinin Onarımı (Basit Arızalar):
ARIZA: Makine baskı kağıdını çekmezse:
- Kağıt alan lastikler (paten lastikler) ispirtolu bezle silinir.
- Baskı kağıtları iyice havalandırılır.
- Kağıtların, kağıt kasetine yerleştirilişi kontrol edilir. Đyi yerleştirilmemişse düzeltilir.
- Kağıt kaseti yerine oturmamış olabilir. Kontrol edilerek kaset yerine oturtulur.
ARIZA: Kopyalar lekeli çıkıyorsa:
- Cam veya üst kapak kirlenmiş olabilir. Đspirtolu bezle cam ve üst kapağın iç yüzü
temizlenir. Leke cam altında ise, cam sökülüp temizlenir ve yerine takılır.
ARIZA: Kopyalar soluk (flu) çıkıyorsa:
- Đç kısımdaki yansıtıcı aynalar kirlenmiştir. Aynalar, bastırmadan yavaşça silinir.
ARIZA: Makine içinde kağıt sıkışınca, makine durur ve işaret verir. Kağıt, kağıt yolu üzerinde
ise:
- Kullanma kılavuzunda belirtildiği gibi, mandalına basılarak makine açılır ve kağıt
çıkarılır.
- Kağıtlar kasete düzgün yerleştirilmediğinde, kağıtların kasetten birkaç santim dışarı
çıktığında veya kağıdın makine girişinde sıkıştığında makine aynı işareti verir. Bu
durumda kağıt kaseti çıkarılır; kontrol edilir ve gerekli düzenlemeler yapılır. Kağıdın
bir kısmı makinenin dışından görünüyorsa, yavaşça çekip çıkarılır.
26/90
ARIZA: Kağıt, dram (hemen zedelenebilen hassas silindir) arasına sıkışmışsa:
- Kağıt görünen yerinden tutularak çok yavaş bir şekilde çekilerek çıkarılır.
- Kağıt dram üzerine sarılmışsa (görünen yerlerde kağıt yoksa ve kağıt sıkışmışsa
arıza işareti kaybolmuyorsa) makine durdurulur ve servise haber verilir.
Dramı çizilmiş makinelerde kopyalar çizgili çıkar. DRAM (DRUM) fotokopi
makinelerinin EN ÖNEMLĐ VE EN PAHALI PARÇASIDIR.
ARIZA: Çekim esnasında kağıt sıkışırsa: (ĐŞLEM)
-Makine kapatılır. Mandalına basılır. Makine açılır. Sıkışan kağıt elle tutularak çekip çıkarılır.
-Sıkışan kağıt çıkarıldıktan sonra makinenin üst kısmı indirilir.Yan kapak kapatılır.
ÖRNEK:
•
Kyocera Mita Fotokopi Makineleri için arıza bulma tablosu;
Açma kapama anahtarı açık ON (I) durumunda kullanma panelinde hiç ışık yok. Fiş prize takılı mı? Fişi
prize takınız.
Print tuşuna basılınca kopya çıkmıyor. Kullanma panelinde göstergeler yanık durumda veya yanıp
sönüyor mu? Göstergelerini izleyiniz ve ona göre işlemleri yürütünüz.
Kopyalar boş çıkıyor. Orjinaller doğru yerleştirilmiş mi? Orjinalleri yüzü alta gelecek şekilde
yerleştiriniz.
Kopyalar çok açık çıkıyor. Makina otomatik ışık ayarı konumunda mı? Otomatik ışık ayarı konumuna
göre ışık ayarı yapınız
Makina manual ışık ayarı konumunda mı? Işık ayarını manual ışık ayarı tuşları ile yapınız.
Tüm ışık ayarını yapmak için manual ışık ayarı düzeyini ayarlayınız.
Toner ilave et göstergesi yanıp sönüyor mu? Toner ilave ediniz
Kağıt ıslak veya nemli mi? Kağıdı yeni kağıtla değiştiriniz
Kopyalar çok koyu çıkıyor. Makina otomatik ışık ayarı konumunda mı? Otomatik ışık ayarı konumuna
göre ışık ayarı yapınız
Makina manual ışık ayarı konumunda mı? Işık ayarını manual ışık ayarı tuşları ile yapınız.
Tüm ışık ayarını yapmak için manual ışık ayarı düzeyini ayarlayınız.
Kopyalar kirli. Kopya tablası veya üst kapak kirli mi? Kopya tablasını ve/veya üst kapağı temizleyiniz.
Kopya görüntüsü çarpık. Orjinaller doğru yerleştirilmiş mi? Orjinalin kenarlarını, kopya tablası üzerinde
bulunan orjinal boyut çizgileri ile çakıştırarak yerleştiriniz.
Kağıt durmadan sıkışıyor. Kağıtlar kasete doğru olarak konmuş mu? Kağıtları düzgün yerleştiriniz
Kağıt kıvrık, katlanmış veya buruşuk mu? Kağıtları yeni kağıt ile değiştiriniz
Makinada içinde sıkışık kağıt veya kağıt parçası kalmış mı? Kağıdı almak için gereken işlemleri yerine
getiriniz.
Kaset(ler) kapatılamıyor. Aynı anda bir taneden çok kaset açık mıydı? Kapalı olan kaseti çekip açınız ve
kapatılamayan kaset ile birlikte kapatınız.
27/90
Toner değiştirme işlemi
Fotokopi makinesinde sıkışan kağıdın çıkarılması işlemi (altta)
28/90
Fotokopi makinelerin çalışma sisteminin şematik görüntüsü
29/90
30/90
2) Master Hazırlayan Baskı Makineleri:
Baskı makineleri, diğer doküman kopyalayıcılara göre çok daha düşük maliyet,
yüksek baskı kalitesi ve yüksek hızlarda baskı imkânı sağlar. Bu özellikleri ile baskı
makineleri diğer kopyalayıcılardan farklı ve özellikle çoğaltma işlemlerinin yoğun olarak
yapıldığı işletmelerde kullanılır.
Baskı makineleri, orijinal bir belge üzerindeki bilgilerin, diğer kâğıtlara kopyalanmasını
sağlayan makinelerdir. Ancak günümüzde baskı makinelerinin renkli baskı alabilen, ciltleme
yapabilen vb. gibi birçok özelliği olan modelleri bulunmaktadır. Baskı makinelerinin diğer
kopyalayıcılara göre, göze çarpan en büyük özellikleri, hızı, düşük maliyet ve baskı
kaliteleridir.
Master hazırlayan baskı makinesi, master hazırlama makinesiyle baskı makinesini
bünyesinde birleştiren bir makinedir. Orijinal masterini saniyelerle ifade edilebilecek kadar
kısa bir zamanda hazırlayarak basıma geçebilir.
Makine, masteri dijital teknoloji ile hazırladığından, Dijital Baskı Makinesi de denir.
Değişik marka, model ve tipleri olsa da bu makinelerin hepsi aynı çalışırlar.
Kısaca Çalışması:
1) Baskı makinesinde kopyalanacak belge (orijinal) tarama kapağının altına yerleştirilir.
2) Yerleştirilen kağıt tarama ünitesinde (Scanner-CIS) taranarak dijital ortama aktarılır.
3) Tarama işleminden sonra sıra master (kalıp) hazırlama işlemine gelir. Öncelikle drum
üzerinde daha önceki işlemden kalma master varsa bu otomatik olarak atılır.
4) Daha sonra master rulosundan bir master alınarak tarama bilgisine göre yeni bir master
oluşturulur (Tarama ünitesi veya bir bilgisayar tarafından gönderilen elektronik bilgiler termal
kafa ile master üzerine işlenir).
5) Oluşturulan master kopya drum üzerine alınarak master oluşturma işlemi tamamlanır.
6) Daha sonra kağıt tablası yükselerek bir adet kağıt alınır ve örnek baskı yapar. (Bu esnada
mürekkep druma pompalanır ve drum ile basınç merdanesi arasından kağıda master
üzerindeki bilgiler sabitlenir-kopyalanır.)
6) Eğer örnek baskı istenilen kalitede ve doğrulukta ise çoğaltma işlemine başlanır.
a) Master Hazırlayan Baskı Makinelerinin Kullanılması:
Bu makineler fotokopi makinelerine benzer ve onların kullanma özelliklerini taşır.
Fotokopi makinesini kullanabilen herkes bunu da kullanabilir. Hazırlanan bir masterle
yaklaşık 4000 baskı (günümüzde daha da fazla) baskı yapabilir. 35-210 gramajlı, I., II. veya
III. Hamur kağıda basabilir. Böylelikle maliyet düşürülebilir.
Master hazırlayan baskı makineleriyle, içinde yazı, fotoğraf, şema, grafik vb.
şekillerden oluşan broşür, bülten, form gibi dokümanlar, matbaaya vermeden, bürolarda
kolaylıkla basılabilir. Kullanımı şöyledir:
1. Güç anahtarını “ON” a (açığa) çevirin.
2. Kontrol panelindeki değerleri kontrol edin. Ana gösterge ve kontrol paneli mevcut
değerleri gösterir.
3. Asıl nüshayı Platen Cam’ın üstüne koyun. Not: Kapağı Platen Cam’ın üstündeki ciltli asıl
nüshanın üstüne bastırarak kapatmayın- işlem otomatiktir.
4. Start (başlama) tuşuna basın. Asıl nüsha tarandıktan sonra bir kalıp oluşturulmuştur. Bir
örnek baskı basım kalitesini, konumunu ve yoğunluğunu incelememiz için otomatik olarak
basılır.
5. Basılacak nüsha adedini girin. Yanlış girilirse C tuşuna basılır.
6. START (başlama) tuşuna basın. (NOT: Add Paper: kağıt ekle anlamındadır.)
31/90
b) Master Hazırlayan Baskı Makinesinin Bakımı:
Makineyi kullanan kişinin yapacağı bakım işlemleri, fotokopi makinesinde yapılan
işlemler ile aynıdır. Fotokopi makinesinden farklı olarak, makinenin bakımında termal kafanın
temizlenmesi gerekir. Termal kafa çok hassastır; siyah kısmına sert cisimle dokunmamalı,
darbe yapmamalıdır. Yalnızca ispirtoyla nemlendirilmiş yumuşak bezle dikkatlice
temizlemelidir.
Yanlış besleme veya takılma yaratacakları için:
- Çok ince kağıt (46 gr/m2’ den az),
- Çok kalın veya ağır kağıt (210 gr/m2’ den fazla),
- Buruşturulmuş, katlanmış, bükülmüş veya koparılmış kağıt,
- Kimyasal işlem görmüş veya boyanmış (termal veya karbon kağıt gibi) kağıt
kullanılmamalıdır.
Lazer Yazıcı, Fotokopi Makinesi ve Baskı Makinesi çoğaltma sayılarını gösteren şema
32/90
Master Hazırlayan Baskı Makinesinin açık çizimi
33/90
Master Hazırlayan Baskı Makinesinin bölümleri
34/90
c) Master Hazırlayan Baskı Makinesinde Basit Arızalar-Hata mesajları:
ARIZA: Kapak kapalı olduğu halde “Close over” – “Kapağı kapatın” mesajı silinmiyorsa:
- Ön kapağın sağ alt kenarındaki metal, mıknatısa temas etmiyordur. Sağ alt kenara
sıkıca bastırarak kapak kapatılır.
ARIZA: Orijinal veya master yanlış yerleştirilmişse kopyada görüntü olmayabilir; kopyalar boş
çıkar.
- Orijinalin yazılı kısmı alta gelecek şekilde yerleştirilir. Masterin takılışı kontrol edilir.
ARIZA: Kopyadaki görüntünün bir kısmı boş çıkıyorsa:
- Cam üzerinde lekeler olabilir. Cam ispirtolu bezle temizlenir. Yada master hazırlama
işlemi kapak açıkken yapılmış, çevreden gelen ışık masterin bozulmasına neden
olmuş olabilir.
ARIZA: Kopyadaki görüntü ve yazılar soluk çıkıyorsa:
- Makine uzun süre kullanılmadığından, dram üzerindeki mürekkep kurumuştur. Bu
durumda; istenen kalitede baskı elde edene kadar TEST PRINT’a basılır. Veya AUTO
CONTRAST, otomatik kontrast ayarı, DARKER’a getirilerek baskı rengi koyulaştırılır.
Ya da takılan mürekkep, çalışılan yerin sıcaklığı 15 0Cnin altındadır. Bu nedenle
mürekkep yayılamamıştır. Mürekkep veya oda ısıtılır, mürekkebin yayılması sağlanır.
ARIZA: Kopyalarda dik beyaz çizgiler çıkıyorsa:
- Termal kafa tozlanmıştır; silinir.
- Cam kirlenmiştir; silinir.
- Aktarma kayışı kirlenmiştir; temizlenir.
ARIZA: Baskı kopyalarının arka tarafında mürekkep lekeleri varsa:
- Baskı kağıdı, masterden küçüktür. Bu durumda görüntü alanı, baskı kağıdından
büyük olacağından baskı merdanesi üzerine mürekkep gelecek ve birikecektir.
Master yapmadan önce orijinal ve baskı kağıdı boyutlarını kontrol edilmelidir. Taşan
mürekkepler bezle temizlenir. Gerekli kontroller yapıldıktan sonra ya daha büyük
kağıt kullanılır veya yeniden daha küçük master hazırlanır.
* DRAM ÜNĐTESĐNĐ DEĞĐŞTĐRMEK:
1. Ön kapağı açın.
2. “Drum Home Position” (Dram yerleştirme konumu) düğmesinin yanık olduğunu kontrol
edin. Eğer yanık değilse Dram Yerleştirme Düğmesine basın. Dram dönerek ilk duruma
gelecektir ve gösterge de yanacaktır.
Not: Eğer Dram Yerleştirme Düğmesi/göstergesi yanık değilse Dram ünitesi dışarı çıkmaz.
3. Dram ünitesini dışarı çekin. Dram kolunu üste kadar çekin ve Dram ünitesini çıktığı kadar
dışarı çekin.
4. Dram ünitesini makineden çıkarın. (iki elle tutunuz)
5. Boşluğa başka bir (renkte) Dram ünitesi yerleştirin. Dram ünitesini yerine yatay olarak
yerleştirin, bunu yaparken eli ve gövdeyi iki elinizle tutun.
6. Dram ünitesini makineye geri sokun. Dram kolu kalkık şekilde Dram ünitesini makineye
girebildiği yere kadar itin. Kolu indirin ve ön kapağı kapatın.
Master rulosunun değiştirilmesi
35/90
Baskı makinesinde dram ünitesini değiştirme
* MÜREKKEP ŞĐŞESĐNĐ DEĞĐŞTĐRMEK:
1. Ön kapak açılır, boş mürekkep şişesi dramın ortasından çekip alınır.
2. Yeni şişenin kapağı açılır. Şişenin üzerindeki ok, dram üzerindeki ok ile çakışana kadar
döndürülür. Yeni şişe dram içine itilir. Ön kapak kapatılır.
Not: Yeni şişenin rengi ile dramın renklerinin aynı olması gerekir. Şişeyi takmadan kontrol
edilmelidir.
Not: Renk değişikliği için yalnız mürekkebi değil dramı da değiştirmelidir.
Kullanılmış masterlerin çıkarılışı
Mürekkep şişesini değiştirme
36/90
Örnek RISO CZ 180 Tanıtımı:
Yeni CZ180 küçültülmüş boyutuyla size dev
performans ve kolay kullanım özellikleri sunuyor.
Dakikada 130 sayfa baskı hızıyla yüzlerce sayfalık
baskılarınızı birkaç dakika içinde
tamamlayabilmektesiniz. A3 ebadındaki
dokümanlarınızdan da baskı yapma imkanı sunan
CZ 180, Farklı boyut, farklı gramaj ayırt etmeden
sizin ihtiyacınıza göre baskı kağıdını kullanan CZ
180 renkli baskı seçenekleri, temiz bakım ve
kullanım rahatlığı, dijital erişim fonksiyonu ve
network yazıcısı olarak kullanabilme özelliğiyle
tam sizin için üretilmiştir.
C180 Teknik Özellikler
Master Hazırlama
Yüksek hızlı digital master hazırlama
Baskı Metodu
Tam otomatik
Orijinal Tipi
Sayfa
Orijinal Ölçüleri
En Fazla: 310x435mm En Az: 90x140mm
Orijinal Kağıt Ağırlığı
50-107 gr/m2
Tarama Alanı
297x435mm
Baskı Kağıt Ölçüsü
En Fazla 297x432mm, En Az: 100x148mm
Kağıt Besleme Kapasitesi 1000 Kağıt, (64gr/m2)
Kağıt Çıkış Tabla Kapasitesi 800 Kağıt (64gr/m2)
Baskı Kağıdı Ağırlığı
50 ile 210 (gr/m2)
Görüntü Đşleme Modu
Çizgi, Foto, Çizgi-Foto, Kalem
Çözünürlük
Tarama:300x300 dpi
Baskı: 300x300 dpi
Đlk Kopya Zamanı
Yaklaşık 37 sn. A4/portre/%100 oranında
Baskı Alanı
En Fazla 251x357 mm
Baskı Büyütme ve Küçültme Oranı %100
Standart (Büyültme oranları: 141%, 122%, 116%)
Standart (Küçültme oranları:94%, 87%, 82%, 71%)
Baskı Sürati
Dakikada yaklaşık 60-130 Kopya Ayarlanabilir Adımlarla
Baskı Pozisyon Ayarı
Yatay: ± 10mm, Dikey:±10mm B4 portre baskı için merkez pozisyonunda
Mürekkep Besleme
Tam otomatik (800 ml her bir mürekkep)
Master Besleme/Master Alma
Tam Otomatik (200 kalıp her bir master rulosunda)
Master Atma Kapasitesi 30 master
Kullanıcı Arayüzü
LED panel
Gelişmiş Özellikler
Oklarla gösterilen LED aydınlatmalı kullanım paneli, Makinenin ön yüzündeki kullanım
paneli, Otomatik işlem, Prof, Baskı kalite ayarı, 2 orijinali tek kalıpta birleştirme,
Gizlilik modu, Çizgi-Foto modu, Kurşum kalem modu, Programlı baskı, Kullanıcı
ayarları modu, RISOi Quality System
Đlave Edilebilir Aksesuarlar
Renk Drumı, Đş Ayırıcı, Network Interface Card, RISORINC.NET, Printer
Control Board, RISORINC3N, Stand
Güç Girişi
220 V – 240 V AC, 50-60 Hz, 1.DA
Ölçüler (WxDxA)
Kullanımda (1270x645x510 mm)
Kullanılmadığı zaman (655x645x500 mm)
Ağırlık
62 kg
37/90
5)
Baskı ve Dizgi Makineleri:
Başlangıçtan bugüne kadar uygulanan çoğaltma metotlarında iki safha dikkati
çekmektedir. Çoğaltma sisteminin safhaları:
- Kalıp Hazırlama (Dizgi)
- Hazırlanan Kalıbı Basma (Baskı)dır.
a. Dizgi Makineleri:
Dizgi makineleri; çoğaltılması istenen metnin veya şeklin, kelime, satır ve sayfalarını
baskıya hazırlamaya yarayan makinelerdir.
Dizgi değişik şekillerde yapılır ve yapılış şekline göre isim alır. El dizgisi, entertip
dizgi, film dizgi (foto dizgi), yazı makinesiyle dizgi (master hazırlığı), elektronik dizgi gibi.
1. El Dizgisi: Harf kalıpları, dizgi yapan kişi
(müterrip) tarafından tek tek elle alınarak
dizilir, buna el dizgisi denir. Dizgi işi, sayfa
kalıbı tamamlanıncaya kadar devam eder.
Sayfa kalıbı tamamlanınca sicimle sıkıca
bağlanır ve baskıya verilir.
2. Linotip (Linotype) Dizgi Makineleri: Bu
makinelerde, yazı makinesi klavyesi gibi bir
klavye vardır. Klavyenin tuşlarına vurulunca
harf kalıpları yan yana gelir ve satırın bütün
halinde dökümü yapılır. Linotip dizgi
makineleri
en
çok
kullanılan
dizgi
makineleridir.
3. Film Dizgi Makineleri: Harfin, metnin veya
resmin görüntülerinin fotoğrafını çıkararak
basım kalıbı olarak kullanma esasına göre
çalışan
dizgi
ve
kalıp
hazırlama
makineleridir. Film dizgi tekniğine “Foto
Dizgi”de denir. Bu teknikte büyük ölçüde
fotoğrafçılıktan yararlanılır.
38/90
Baskı kalıbı olarak bakır, çinko, kurşun, alüminyum, kalay alaşımları; özel kağıtlar ve
film kullanılır. Kalıplar, baskı makinesinin özelliğine göre düz ve silindirik şekilde hazırlanır.
Yazıların dizgi makinelerinde dizilip metal alaşımlara dökümün yapılmasına
“SICAK DĐZGĐ” denir. Metal alaşımları dökerek veya harf harf dizmenin dışında kalan her
türlü dizgiye “SOĞUK DĐZGĐ” adı verilir. Film dizgi de bir soğuk dizgidir ve sıcak dizgiden
daha iyi sonuç verir. Sıcak dizgi ile hazırlanan kalıplardaki baskı işlemi sırasında meydana
gelen basınçla nitelikleri bozulabilir. Film ve özel kağıtlara yapılan dizgide ise harfler,
doğrudan doğruya film üzerine tespit edildiğinden nitelikleri bozulmaz.
b. Baskı Makineleri:
Đlk baskı makineleri tahtadan yapılmış el presleriydi. Kalıp mürekkeplenir, üzerine
kağıt yerleştirilirdi. Dikey duran ve ağaçtan yapılmış kalın ve büyük vida çevrildiğinde,
ucundaki tabla, kağıdı kalıbın üzerine basardı.
Buhar gücünün baskı makinelerinde kullanılması (1830), kağıdın iki yüzüne basan
makinelerin yapılması, kağıt katlama makinelerinin baskı makinelerine takılması baskı
işlerine büyük hız kazandırmıştır.
Günümüzde yaygın olarak kullanılan ofset-litografi baskı yöntemi; bir kalıptan çok
sayıda baskı yapılmasından daha ileri bir yöntemdir. Litografi kelimesi TAŞA YAZMAK
anlamındadır. Litografi yöntemi (1796), bir matbaacının buluşudur.
Baskı makinelerinin belli başlı çeşitleri şunlardır:
1- Pedallı Baskı Makineleri: Pedallı baskı
makineleri, küçük bir sayfa halinde hazırlanan
kalıpla baskı yapan ufak makinelerdir. Bu makineler
pedalla yönetildiğinden kısaca “Pedal” da denir.
Kartvizit, davetiye, el ilanı gibi küçük yazılar, bu
makinelerle basılır.
Makineyi kullanan kişi, kağıdı eliyle makinenin
tablasına yerleştirir; baskı yapılınca tekrar eliyle
alır. Pedallı makinelerin “otomatik pedal” adı verilen
türleri kağıt koyup çıkarma işini otomatik olarak
yapar.
2- Ofset Baskı Makineleri:
a) Düz Baskı Makineleri: Bu makinelerde kalıp, yatay durur ve makine de yatay çalışır. Düz
tabaka halinde duran kağıtlar, dönen bir silindirle mürekkeplenen sayfa kalıplarının arasından
geçer ve basılmış olarak bir yerde toplanır.
b) Rotatif Baskı Makineleri: Rotatif baskı makinelerinde bobin şeklinde kağıt kullanılır. Kağıt,
makinenin bir ucundan girer, silindir şeklindeki sayfa kalıpları ile baskı silindirleri arasından
geçerek basılır; kesilme yerinde kesildikten sonra katlama makinesinde katlanarak çıkar.
Bu tür makinelerde renkli basan silindirlerin
kullanılmasıyla çok renkli baskı yapılmaya
başlanmıştır. Ayrıca, bunlar hızlı baskı yapan
makinelerdir.
4- Tifdruk Baskı Makineleri: Tifdruk baskı
makinelerinde, bakırdan yapılmış yarım daire
şeklinde sayfa kalıpları kullanılır. Mürekkep,
silindir aracılığıyla kalıba sürülür, düzgün ve
keskin bir bıçakla kalıbın üzerindeki fazla
mürekkep tamamen sıyrılır ve böylece
mürekkep kalıbın çukurluklarında kalır. Kalıp,
lastik
silindirlere
değerek
döndüğünde
39/90
mürekkepli kısımlar silindire geçer, oradan da kağıda basılır. Tifdruk baskı makinelerinden
düz kalıplarla baskı yapanlarına “düz tifdruk baskı makinesi”, silindirik kalıplarla basanlarına
da “rotatif tifdruk baskı makinesi” denir.
BASKI NEDĐR ?
Baskı; şekil, yazı, grafik ve resimlerin gerçeğine en yakın biçimde, bir yüzey üzerine çoğaltılarak ve
hızlı aktarılması olarak tarif edilebilir.
Günümüzde en çok kullanılan baskı yöntemlerini şöyle sıralayabiliriz ;
TĐPO,
OFSET,
- Veb Ofset
- Düz Ofset
FLEKSO
ROTOGRAVÜR(TĐFDRUK)
SERĐGRAFĐ
Tipo Baskı – Sert klişe ile doğrudan ortama (kağıt)
yapılan baskı. Baskı kalıpları yüksektir.
Baskı yüzeyi mürekkeplenip, kağıda bastırılır. Böylece
mürekkep, basınçla kağıda geçirilir.
Ofset Baskı – Mürekkebi kağıda bir aracı merdaneyle
aktarma tekniği ile yapılan baskı.
Şekil: Ofset baskı makinesi şeması
OFSET BASKI, 1904 yılında, Amerikalı Ira W. Rubel tarafından bulunmuş, genellikle (teneke ofset
hariç) kâğıt yüzeyine baskıda kullanılan baskı tekniği. Günümüzde kitapların, gazetelerin, dergilerin,
broşürlerin, faturaların, kartvizitlerin ve karton ambalajların basımında kullanılır.
Đş olan yerler mürekkebi, iş olmayan yerler
ise suyu tutar. Burada su ve mürekkebin
birbirine karışmaması prensibinden
faydalanılır. Böylelikle iş olan yerlerde
bulunan mürekkep baskıyı gerçekleştirir.
Diğer alanlarda mürekkebi iten su olduğu
için o bölgelere baskı uygulanmaz.
Flekso Baskı – Esnek baskı kalıpları ile
doğrudan ortama yapılan baskı tekniği.
40/90
Rotatif Baskı – Dairesel sarılan klişenin sürekli döndüğü, duraksız çalışan sistem.
Rotogravür-Tifdruk Baskı - Tifdruk tekniğini Türkçede en iyi karşılayan tanımlama ise çukur baskı’dır. Tifdruk
baskıda kabartma klişe yerine oyma klişe kullanılmaktadır.
1- Klişe üzerinde oyuklar oluşturuluyor. Bu resimde kabaca gösterilen oyuklar
mikroskobik boyutlarda olabilirler.
2- Klişe mürekkeple kaplanır
3- Fazla mürekkep klişe üzerinden sıyrılır, sadece oyukların içinde mürekkep kalır.
4- Kağıt klişe üzerine konarak ağır bir silindirle preslenir.
5- Kağıt kaldırıldığında oyuklardaki mürekkep kağıda aktarılmış olur.
Rotogravür baskı önceleri gazetelerin Pazar ilavelerinin tek renkli olarak basımında kullanılmakta iken
günümüzde buna ek olarak dergilerin, ambalaj kağıtlarının ve katalogların çok çeşitli ve parlak renkte basımında
kullanılmaktadır.
Serigrafi - Metal, seramik, cam, tekstil vb. yüzeyler gibi matbaanın baskı yapamadığı malzemelere baskı
serigrafi ile yapılır.
RENK BĐLGĐSĐ
1957'de fizyolojist Rushton gözde "Erythrolabe" (Kırmızıya duyarlı), "Chromolabe" (Yeşile duyarlı)
ve "Cyanolabe" (Maviye duyarlı) adını verdiği üç reseptör tespit etmiştir
(RGB renkleri- Red-Green-Blue).
Bu üç reseptör birlikte uyarıldığı zaman beyaz, hiç biri uyarılmadığı zaman ise siyah algılanır. Đki
reseptörün birlikte uyarılmasından ikincil renkler algılanır.
%50 • Kırmızı + %50 • Yeşil = • Sarı
%50 • Cyan + %50 • Magenta = • Mavi
%50 • Yeşil + %50 • Mavi = • Cyan
%50 • Cyan + %50 • Sarı = • Yeşil
%50 • Kırmızı + %50 • Mavi = • Magenta (Mor)
%50 • Sarı + %50 • Magenta = • Kırmızı
%33 • Mavi + %33 • Kırmızı + %33 • Yeşil = • Beyaz
%33 • Cyan + %33 • Magenta + %33 • Sarı = • Siyah
OFSET BASKIDA 4 RENK KULLANILMAKTADIR:
CYAN – YELLOW – MAGENTA – KONTRAST (CMYK)
(Mavi) - (Sarı)
- (Mor) - (Siyah)
41/90
6) Yazıcılar (Printer)
Bilgisayardaki herhangi bir metni, görüntüyü ya da grafiği kağıda basan araca yazıcı (printer)
denir. Günümüzde kullanılan yazıcı türleri nokta vuruşlu, mürekkep püskürtmeli ve lazer
yazıcı olarak üç tiptedir.
Günümüzde her şeye elektronik ortamda ulaşabilsek de, gerek kullanım kolaylığı, gerek arşiv
niteliği sebebiyle halen basılı medyaya ihtiyaç duymaktayız. Elektronik medya ile basılı
medya arasındaki bağlantı noktası olan yazıcılar ve yazıcı teknolojileri ise bu yüzden her
geçen gün gelişerek büyüyor. Profesyonel anlamda yayıncılık ve baskı ile ilgili şirketlerin
vazgeçilmez yardımcıları olan yazıcılar amatör olarak bilgisayardaki resimleri bastırmak
isteyen ev kullanıcısından bitirme ve dönem ödevlerini yazan öğrencilere kadar farklı
kullanım alanları buluyorlar. Yazıcılar, bilgisayarda hazırlanmış yazı ve grafiklerin; kağıt,
asetat, aydınger vb. üzerine dökümünü almak için kullanılır.
Yeni bir yazıcı almaya karar verdiğinizde ya da eski yazıcınızı güncellemek
istediğinizde öncelikle bu donanımı hangi amaçla kullanacağınıza karar vermeniz yanlış bir
seçim yapmanızı engelleyecektir. Lazer yazıcı alırken işimizin amaçlarını ve işimizin
gerektirdiği baskı yoğunluğunu iyi saptamak gerekmektedir. Örneğin, teknolojiyi her ne kadar
yakından takip ediyorsanız olun, işiniz fatura basımı gibi çift kopya baskı ile ilgili ise
mecburen nokta vuruşlu bir yazıcı ile çalışmak zorundasınız demektir. Çünkü darbe mantığı
ile çalışmayan mürekkep püskürtmeli yazıcılar ve lazer yazıcılar çift kopya almak için uygun
olmayacaktır. Aynı şekilde renkli çıkışı daha düşük maliyetlerde elde etmek için mürekkep
püskürtmeli bir yazıcı doğru tercih olacaktır. Bunun yanında sadece siyah beyaz çıkış sizin
için yeterliyse ve yüksek kalite istiyorsanız, orta sınıf bir lazer yazıcı alabilirsiniz. Eğer yoğun
baskı işlemleriniz, iyi bir baskı kalitesi gerektiren bir işiniz varsa tercihiniz dahili ön bellekli ve
grafik işlemcisi güçlü bir lazer yazıcı almak olmalı. Eğer bu işe çok fazla para
ayırabilecekseniz ve hem kaliteyi hem de renkli çıkışı bir arada istiyorsanız renkli bir lazer
yazıcı alabilirsiniz. Lazer yazıcıda dikkat etmemiz gereken yazıcının çözünürlüğü ve baskı
hızıdır. Eğer kişisel kullanıcı olarak evimize bir lazer yazıcı almak istiyorsak bu durumda
yazıcının düşük fiyat ve kaliteli baskı yapmasına dikkat etmelisiniz.
a) Nokta Vuruşlu Yazıcılar (Dot Matrix):
Bilgisayarlarda
ilk
olarak
kullanılmaya başlayan yazıcılardır.
Bu yazıcılar nokta vuruşu yapan
iğnelerle
çalışır.
Yazdırılacak
karakter ya da grafiği oluşturan
noktalar,
iğne
tarafından
gerçekleştirilen darbelerle şerit
üzerine, oradan da mürekkep
yoluyla kağıda aktararak yazar.
Đğne sayısının artışı tek bir
karakteri daha fazla nokta vuruşuyla oluşturmayı, dolayısıyla birim alan daha fazla nokta
sığdırabilmeyi mümkün kılar. Yazdırılacak karakter ya da grafiği oluşturan noktalar, iğne
tarafından gerçekleştirilen darbelerle şerit üzerine, oradan da mürekkep yoluyla kağıda
aktararak yazar.
Satır yazma özelliğine sahip bu yazıcılar, kenarında delikler bulunan “sürekli form kağıdı” ile
kullanılabilir. Dakikada ortalama 1-3 sayfa çıktı verebilir. Yazma kalitesi düşük olup yavaş ve
gürültülü çalışırlar. Darbe vuruşlu olduklarında karbon kağıdı ile çoğaltılmış çıktı almaya
olanak tanırlar. Genellikle “fatura kesme” ya da “makbuz verme” işlemlerinde kullanılır.
Nokta vuruşlu yazıcıların en büyük dezavantajı, yazı kalitesinin düşük olmasıdır. Bir nokta
vuruşlu yazıcıdan çıkan metinlerde karakterlerin çeşitli noktaların yan yana getirilmesinden
oluştuğu hemen görülür. Bunu telafi etmek için bazı matris yazıcılar “near letter qality” diye
adlandırılan baskı tarzı seçeneğini sunarlar. Bu yöntemde her satır iki kere üst üste yazılır.
Ama ikinci yazışta yazıcı kafası biraz kaydırılır ve böylelikle karakteri oluşturan noktalar
arasındaki boşluklarda doldurulmaya çalışılır. Bu baskı kalitesini artırır fakat baskı hızını
42/90
düşürür. Aynı iğnelerin çift vuruş yapmasıyla BOLD karakterler elde edilir. Đtalik karakterler
içinse farklı iğneler matrisi kullanılır.
b) Mürekkep Püskürtmeli Yazıcılar (Inkjet): Kağıt
üzerindeki imgeyi çok küçük (1 mm2 alanda 10-30
nokta) mürekkep damlacıkları püskürterek oluşturmayı,
kağıt üzerine yazmayı sağlayan yazıcılardır. Mürekkep
damlacıklarını oluşturmak için kabarcık (bubble jet)
teknolojisini kullanır.
Ortalama bir yazıcıda mürekkebi püskürtmek üzere 64128 arası minik ağız bulunur ve aynı anda mürekkebi
püskürtebilir. Bu yazıcılarda kullanılan mürekkepler bir
“kartuş” içerisinde yer alır. Dakikada ortalama 1-8 sayfa
çıktı verme kapasitesine sahiptirler.
Özellikle son yıllarda dijital fotoğraf makineleriyle
çekilen fotoğrafları bu yazıcıdan almak mümkündür.
Bu yazıcılarda kullanılan kağıt boyutu genellikle A4 boyutlarındaki kağıtlardır. Daha keskin ve
net çıktı alabilmek için çözünürlüğün artırılması gerekir. Çözünürlük kağıt üzerine basılı 1 inç
(2.54 cm) başına düşen nokta sayısıdır ve “dpi”(dot per inch – inç başına nokta)
kısaltmasıyla anılır. Genel amaçlı metin ve grafikler için 300 dpi, yüksek kalite metin ve grafik
için 600 dpi, fotoğraf kalitesi için 1200 dpi ve profesyonel fotoğraf kalitesi için 2400 dpi
uygunluğu yazıcının seçimi de yardımcı kriterlerdir.
Mürekkep püskürtmeli yazıcılar da nokta
matrisli yazıcılardandır. Ancak bu yazıcılar
şerit kullanmazlar. Bunun yerine resmi ve
karakterleri oluşturmak için vuruşsuz bir
yöntem kullanırlar. Yazıcı kafası kağıda
değmez. Bunun yerine kafa kağıda
mürekkep
damlacıkları
püskürtür.
Kafa bir adım motoru ile sağa sola hareket
ettirilirken kağıt merdaneler yardımıyla ileri
doğru hareket ettirir.
Yazıcı kafası dikey olarak yerleştirilmiş
birçok püskürtücü ucundan kağıda minik
noktalar halinde özel bir mürekkep
püskürtür.(thermal buble jet).
c) Lazer Yazıcılar (Laser printer): Lazer yazıcıların çalışması, fotokopi makinelerinin
çalışmasına benzer. Aralarındaki temel fark, fotokopi makinelerinde lazer ışını yerine kağıdı
tarayan çok parlak bir ışığın kullanılmasıdır. Lazer yazıcılar teknolojinin ofislerimize ve
evlere gerçek bir armağanıdır. Lazer yazıcılar sessiz yüksek baskı kalitesine sahip ve
mürekkep püskürtmeli yazıcılara göre daha hızlıdırlar. Son zamanlarda tüm bilgisayar
ürünlerinde olduğu gibi lazer yazıcılarda da büyük bir
ucuzlama oldu. Tüm bu özellikler ve fiyat performans
oranıyla lazer yazıcılar büroların vazgeçilmez baskı
makineneleri halini aldı. Lazer yazıcılar yüksek
kapasiteleriyle ağ sistemlerinde tercih edilirler. Grup
kullanımında yüksek performans gösterirler.
Lazer (laser) yazıcılar, yazıyı bir ışık kaynağı ve toner
kullanarak, kağıt üzerinde oluştururlar. Çalışma şekilleri
fotokopi makinelerine benzer. Yazı kalitesi diğer yazıcı
türlerine oranla çok üstündür. Lazer yazıcıların mürekkep
püskürtmeli ve nokta vuruşlu yazıcılara göre en büyük
özelliği baskı kalitesinin çok daha yüksek olmasıdır. Bu yüksek kaliteyi sağlayan birim alana
düşen nokta sayısıdır.
43/90
Lazer yazıcılar diğer yazıcılara göre en sessiz
ve çıktı kalitesi en yüksek olan yazıcılar olup,
satır satır yazmak yerine sayfa sayfa yazar.
Günümüzde en ekonomik olan, en kaliteli ve
hızlı baskı veren yazıcılardır.
Lazer yazıcılarda en yaygın çözünürlük 600x600
dpi olup, profesyonel uygulamalar için
2400x2400 dpi kullanılır.
Laser (lazer) yazıcılar, yazıyı bir ışık kaynağı ve
toner kullanarak, kağıt üzerinde oluştururlar.
Çalışma şekilleri fotokopi makinelerine benzer.
Yazı kalitesi diğer yazıcı türlerine oranla çok
üstündür.
Lazer
yazıcıların
mürekkep
püskürtmeli ve nokta vuruşlu yazıcılara göre en büyük özelliği baskı kalitesinin çok daha
yüksek olmasıdır. Bu yüksek kaliteyi sağlayan birim alana düşen nokta sayısıdır.
Lazer Yazıcıda Dikkat Edilecek Ölçütler;
- Yazıcının dakikada basabildiği sayfa sayısı (hız),
- Bir sayfa düzenleme dili ile (PostScript ya da PCL) uyumlu çalışıp çalışmadığı,
- Baskı yapabileceği kağıt türleri,
- Kağıt üzerinde maksimum baskı alanı,
- Basabileceği font sayısı,
- Yazıcının belleğinin büyüklüğü,
- Network ortamında paylaşıma açık olup olmadığı,
- Toner ömrü,
- Fiyatı.
Lazer yazıcıların hızı ppm (page per minute : dakikadaki sayfa sayısı) ile ölçülür. Bir
yazıcının hızında iki farklı ölçüt söz konusudur. Bunlardan birinci sayfanın görüntüsünün
bellekten hazırlanıp basılması, ikincisi ise aynı sayfanın birkaç dakika içinde arka arkaya kaç
kez basılabileceği.
Basılacak bir sayfanın görünümü, basımdan önce yazıcının belleğinde oluşturulduğu için bir
lazer yazıcının en azından 4 MB belleğe ihtiyacı vardır. (300 dpi’lik bir sayfa bile 1.5 MB
bellek gerektirmektedir)
LAZER YAZICILARIN ÇALIŞMA ŞEKLĐ
Lazer yazıcılar vuruşsuz bir yöntem kullanırlar. Lazer yazıcılarda kullanılan baskı yöntemi
fotokopi makinesindekine benzer. Lazer yazıcılar satır satır yazmak yerine sayfa sayfa
yazarlar. Sıklıkla Lazer yazıcı üreticileri Fotokopi makinesi üreticilerinin mekanizmalarını
kullanırlar. Örneğin Hewlett Packard lazer yazıcıları Canon Fotokopi makinelerinin baskı
mekanizmalarını kullanarak yapılır. Eğer bu yazıcılardan birine sahipseniz tonerini bir Canon
fotokopi makinesinin kartuşuyla değiştirebilirsiniz. Lazer yazıcı bütün sayfayı bir kerede
basmak için geniş bir bellek kullanır. Lazer yazıcılardaki ROM basılacak dokümanın tam
sayfa bir haritasını oluşturur. Bir bit haritası lazer ışını darbeleri ile sonra bu lazer ışını bir sıra
aynadan yansıyarak ışığa duyarlı dönen bir silindir üzerine düşürülür. Lazer ışını silindiri
tarayarak basılı alanları elektriksel olarak nötr hale getirir. Negatif yüklenmiş toner tozu nötr
alanlara yapışır, negatif yüklü alanlara yapışmaz. Merdanenin sıcaklığı karakteri oluşturan
noktaların kağıda geçmesini sağlar.
44/90
LAZER YAZICILARDA GÖRÜNTÜ OLUŞTURMA ĐŞLEMLERĐ:
Lazer yazıcılar genel olarak baskı işlemlerini 6 aşamada gerçekleştirirler.
Bu aşamalar;
1- Drum şarj işlemi,
2- Görüntü oluşturma işlemi,
3- Development işlemi (Banyo etmek),
4- Transfer işlemi,
5- Fusing (Fırınlama) işlemi,
6- Drum temizleme işlemi.
BAZI YAZICI TERĐMLERĐ:
Cps: (character per second) Saniyede yazılan harf sayısı, nokta vuruşlu ve mürekkep
püskürtmeli yazıcıların hızını ifade etmek için kullanılır.
Ppm: (page per minute) Dakikada yazılan sayfa sayısı, lazer yazıcıların hızını ifade etmek
için kullanılır.
Cpi: (character per inch) 2.54 cm.'deki harf sayısı. Yazının yatay olarak boyutunu belirtir. Bu
rakam büyüdükçe, satıra sığan harf sayısı artar, dolayısıyla harfler küçülür
Lpi: (line per inch) 2.54 cm.'deki satır sayısı, satır sıklığını gösterir. Bu sayı büyüdükçe,
sayfaya sığan satır sayısı artar
Yazıcı genişliği: Yazıcının içine alabileceği kağıdın genişliğini gösterir. Nokta vuruşlu,
mürekkep püskürtmeli ve çoğu tür yazıcıda kolon cinsinden verilir. Belli bir harf sıklığında,
yazıcının bir satıra yazabileceği en çok harf sayısını verir. 10 cpi harf sıklığı esas alındığında
2 temel standart vardır : 80 kolon (dar yazıcı); 136 kolon (geniş yazıcı). Lazer yazıcılar çok
özel bazı modeller dışında sadece A4 kağıda (dar) basabilirler
Font: Yazı tipi.
Kağıt park etme: Yazıcının sürekli formu yazıcıdan çıkarmadan geriye çekerek tek kağıt
kullanımına izin vermesidir
Tampon bellek: (Buffer Memory) Yazıcının içinde, bilgisayardan gelen verileri geçici olarak
sakladığı RAM bellektir
Traktör: (Tractor) Sürekli form kağıdın takıldığı, formu deliklerinden tutup ilerleten
mekanizma.
Kağıt besleyici: Birçok sayfanın (tek kağıdın) konup, yazıcının gerektiğinde almasını
sağlayan mekanizma. Lazer ve bazı mürekkep püskürtmeli yazıcılarda standart olarak
bulunur; nokta vuruşlu yazıcılarda ayrıca satılır.
Kopya sayısı: Yazıcının kaç nüsha kağıda basabildiği
RIP: (Raster Image Processor ) Bu işlemci baskı yazılımının kullandığı dili yorumlar ve gelen
verileri baskıya hazırlar. Bir RIP 600 dpi çözünürlükte basılan A-4 sayfa için 4 MB kadar veri
işlemek zorunda kalabilmektedir. RIP bütün bu baskı işlemin kalbinde yatar.
Basit Yazıcı Arızaları ve Çözümleri:
Bütün elektronik cihazlar gibi yazıcıların arızaları çoğunlukla kullanıcı dikkatsizliği ve aşırı çalışmadan
kaynaklanan yüklenme, elektronik problemler gibi bir çok arıza ve buna sebep olacak printer hataları vardır.
Aşağıda bazı yazıcı arıza ve çözümleri açıklanmıştır.
1- Yazıcım Çıktı alınması gereken dosyayı yazdıramıyor?
Çözüm: a) Printer LPT veya USB kablosu takılı mı kontrol ediniz.
b) Yazıcı varsayılan yazıcı olarak atanmış mı kontrol ediniz.
c) Yazıcının açık veya yazıcının güç anahtarı açık mı kontrol ediniz. d) Yazıcıyı yeniden açıp yazdırmayı
deneyin. e) Yazıcı ekle / yeni yazıcı ekleyiniz.
2- Yazıcım bir satırı üç satır veya daha fazla gibi yazdırıyor?
Çözüm: a) Yazıcı tanıtımı tam olarak yapılması.
b) Yazıcılar-özellikler-ayrıntılar-aşağıdaki bağlantı noktasında yazdır.
3- Yazıcı Yazdır komutunu almıyor?
Çözüm: a) Yazdırılacak belgelerden daha önce yazdırma (kuyrukta) bekletilen belgelerin hafızadan
temizlenmesi. b) Bilgisayarın yeniden başlatılması
4- Yazıcım kağıtlarda iz bırakarak yazdırıyor?
Çözüm: Yazıcı kartuş ve tonerlerinde eksilme vardır.
45/90
D.
HESAP MAKĐNELERĐ
Đş faaliyetleri ödeme safhasına gelince ister basit bir çarpım, ister karışık bir problem olsun
hesaplanmayı gerektirir. Satılan bir malın bedeli, yükleme masrafları, iskonto tutarı, fatura
tanzimi, gelir ve gider karşılaştırmaları, banka işleri, stok kontrolleri, malî raporların
hazırlanması gibi pek çok konuda hesaplar yapılarak sonuçlar çıkarılır. Daha önceleri bu
hesaplamalar elle ve hayli güçlükle yapılmaktayken, bugün çeşitli elektronik makinelerle
çabucak yorulmaksızın yapılmaktadır. Şüphesiz hayli emek, zaman ve malzeme tasarrufu da
olmaktadır.
1- Hesap Makinelerinin Türleri:
Hesap makineleri çalışma esasına göre dörde ayrılır:
a) Mekanik hesap makineleri
b) Elektrikli hesap makineleri
c) Elektro mekanik hesap makineleri
d) Elektronik hesap makineleri
Ayrıca şöyle bir sınıflandırma da
yapılabilir:
a) Bantlı-bantsız hesap
makineleri
b) Kullandığı enerji türüne
göre hesap makineleri
c) Klavyeli-klavyesiz hesap
makineleri
d) Eşyalarla birlikte kullanılan hesap makineleri
e) Masa tipi-cep tipi hesap makineleri
Elektronik Hesap Makinelerinin bu kadar küçük boyutlara
indirgenmesini sağlayan en büyük gelişme mikroçip denen
minyatür elektronik devrelerinin yapılmasıdır. Elektronik hesap
makinelerinin çalışmasını sağlayan, içinden elektrik akımı
geçtiğinde düzenli titreşimler üreten kuvars kristalleridir. Bu kuvars
kristalleri de mikroçipteki silisyum kristaller gibi katman halinde
bulunur ve ürettiği bileşimleri hesap makinesinin devrelerinde
işlemleri adım adım gerçekleştiren vuruları oluşturur.
2- Hesap Makinelerinin Kullanılması:
Hesap makinelerinin kullanılması, markaya ve modele göre küçük farklılıklar gösterir. Çünkü,
çeşitli marka ve modellerdeki hesap makinelerinde klavye düzeni; tuşların, düğmelerin,
kolların yerleri, işleyişleri ve büyüklükleri farklı farklıdır. Kol saatine ek olarak yapılan minik bir
elektronik hesap makinesi, masa tipi hesap makinesini kullanma metoduyla kullanılamaz.
Hesap makinelerinin kullanılmasında en önemli özellik, klavye düzeni ve klavyenin
öğrenilmesidir. Bir yazı makinesinin klavye düzenini öğrenmiş olanlar, marka ve model farkı
gözetmeden aynı klavye düzenindeki her türlü yazı makinesini kullanabilirler. Bunun gibi
hesap makinelerinin klavye düzenini iyi öğrenenler de aynı klavye düzenindeki her türlü
hesap makinesini rahatlıkla kullanabilirler. Klavye dışında kalan tuşların, düğmelerin,
anahtarlarının, kolların yerleri ve görevleri makinenin kullanma kılavuzu incelenerek
öğrenilebilir. Bu nedenle, hesap makinelerinin kullanılmasında klavye düzenleri ve klavye
öğrenimi üzerinde durulması gereken önemli bir konudur.
Hesap makinelerinde iki türlü klavye vardır:
a. Dört sıralı klavye
b. Đki sıralı klavye (günümüzde bu tür klavyeler artık kullanılmamaktadır)
46/90
Klavyenin etrafında, her makinenin markasına ve modeline göre farklı şekilde
düzenlenmiş diğer tuşlar bulunur. Bunlar;
- Toplama
- Çıkarma
- Çarpma
- Bölme
- Eşittir
- Yüzde
- Hafıza giriş
- Hafıza silme
- Basamak kaydırma - Basamak ayırma
- Ara sonuç alma
- Toptan silme vb.
Hesap makinelerinde ekranlar LED (Light Emitting Diode- Işık yayan diyot) ya da LCD
(Liquid Cristal Display – Sıvı kristal ekran) olmak üzere iki farklı özellikte olabilir.
LED ekranlar karanlık ortamlarda bile parlak görüntü verirken LCD ekranlarda işlem
yapabilmek için aydınlık ortamlar gerekmektedir.
Tuş
C
CE
M+
MMR
MC
%
+/√
Hesap makinesine ait tuşlar ve görevleri:
Đşlevi
Makineye girilen rakam ve işlemin tamamını siler.
Makineye girilen en son rakam veya işlemi siler. Örnek 200/3 CE 4 (ekranda 50
görünür. Çünkü 200 rakamı üç yerine 4’e bölünür.)
Makineye yapılan girişi ya da bir işlemin sonucunu makinenin belleğine atar ve siz
belleği silmedikçe orada tutar.
Makinenin belleğindeki rakamdan çıkarma yapar. Örnek; 30 M+ 5 M- sonuç 25 olur.
Makinenin belleğindeki rakamı çağırır.
Makinenin belleğindeki rakamı siler.
Yüzde alır. Örnek 120 x 10% Sonuç 12’dir
Girilen rakamı isteğe göre pozitif ya da negatif yapar (toplama – çıkarma işlemi)
Karekök alır. Örnek 49 √
sonuç 7’dir.
Đyi bir oturuş şekli, çalışanın daha az yorulmasına neden olur. Yeteri kadar ışıklı bir
yerde çalışılmalıdır. Her iki ayak, tabana basmalı, vücut dik durmalı, bilekler klavye eğimine
paralel, parmak temel sırada olmalı, diğer elin işaret parmağıyla sayılar takip edilmelidir.
Hesap makinesi sağ tarafa konur ve sağ elle kullanılır.
Hesap makinesi klavyesindeki rakam tuşları dört sıra halinde yerleştirilmiştir.
Birinci sırada
7
8
9
Đkinci sırada
4
5
6
Üçüncü sırada
1
2
3
Dördüncü sırada
0
rakamı ve ondalık sayılarla virgülle ayırma tuşu bulunur.
Sağ elin
Đşaret parmağı
4,
Orta parmağı
5,
Yüzük parmağı
6 tuşu üzerinde durur.
Buna TEMEL SIRA TUŞLARI denir. Parmakları temel sırada kolaylıkla tutabilmek
için bazı makinelerde 5 tuşunun ortası oyuk veya çıkıntılı yapılmıştır.
Đşaret parmağıyla
Orta parmakla
Yüzük parmağıyla
Başparmakla
Küçük parmakla
7
4
1
0
tuşlarına,
8
5
2
tuşlarına,
9
3
6
tuşlarına,
klavyenin sol tarafındaki tuşlara,
klavyenin sağ tarafındaki tuşlara basılır.
3- Hesap Makinelerinin Bakımı:
Hesap makinelerini işgünü sonunda bezle silmeli,
kullanılmadığı zamanlarda örtüsü örtülmelidir. Makineyi
nemden, doğrudan gelen güneş ışınlarından, tozdan
korumalıdır. Şehir cereyanıyla çalışan makinelerin kablosunu
çalışma günü sonunda prizden çıkarmalıdır.
47/90
Hesap makineleri taşınırken sarsılmamalıdır. Bantlı makinelerin şeridini zaman
zaman kontrol etmeli, eskidiğinde yenisiyle değiştirilmelidir. Makine pille çalışıyorsa
sızdırmaz türdeki kaliteli pilleri tercih etmeli, gücü azalan pilleri hemen değiştirmelidir. Uzun
süre kullanılmayacak pilli makinelerin içindeki piller çıkarılmalıdır. Tuşlara gelişigüzel ve sert
vurulmamalıdır. Kullanma kılavuzunda başka bir yol belirtilmemişse, makine üzerindeki kirleri
yalnızca çok hafif nemli bezle silmeli; çok ıslak bez, tiner kesinlikle kullanılmamalıdır.
HESAP MAKĐNESĐ ĐLE ÖRNEK ÇALIŞMALAR
TEMEL SIRA TUŞLARI ĐLE ÇALIŞMA
456 456 456 456 444
465 654 445 455 666
654 654 456 544 555
546 564 566 654 564
645 645 566 566 654
456 564 655 654 654
654 465 644 456 456
564 564 455 464 546
465 654 544 654 546
ĐLK SIRA (ALT SIRA) TUŞLARI ĐLE Ç.
123 231 123 123 123
132 123 122 321 233
321 321 133 122 322
231 232 322 223 311
213 232 311 331 321
123 123 233 123 123
213 123 233 123 123
321 213 211 322 312
312 312 331 322 213
TEMEL VE ALT SIRA
456 654 125 410
415 156 125 420
416 146 126 630
516 651 143 100
415 451 423 200
614 124 351 300
615 125 361 401
514 126 321 503
415 145 341 603
651 146 351 305
TEMEL VE ÜST SIRA
789 788 477 598
879 799 478 582
987 879 479 547
789 789 578 457
879 799 579 458
798 879 589 459
879 898 588 849
987 899 587 859
798 987 574 857
879 988 594 985
104
502
603
306
305
304
130
160
150
140
BÜTÜN RAKAM TUŞLARI ĐLE ÇALIŞMA
456 701 910 456 307
123 702 920 109 308
789 703 930 159 309
147 407 710 750 350
258 408 720 730 360
369
159
707
708
709
409
405
406
407
420
730
307
308
309
310
735
456
357
410
520
390
410
580
570
540
48/90
576
586
596
567
568
569
657
687
697
698
LĐRA-KURUŞ ĐŞLEMĐ (Toplama)
45,45
12,23
65,50
78,90
32,25
456,15
382,45
36,30
183,90
49,50
7,50
564,82
73,73
14,00
485,05
E.
HABERLEŞME MAKĐNELERĐ
Günümüz yönetici ve sekreter odaları, haberleşme araçlarıyla adeta kuşatılmıştır.
Bunların bir kısmı doğrudan haberleşmeyi sağlar. Kuruluş içindekilerle görüşülen (dahili)
telefon, dış görüşmeler için (harici) telefon, faksa bağlı telefon, özel numaralı telefon, telsiz,
çağrı cihazı, teleks, video teks, faks, bilgisayar, internet ve intranet, dikte makinesi gibi. Bir
kısmı da haberleşmeye destek verirler, yardımcı olurlar. Yazı makinesi, posta ücret ödeme
makinesi, her türlü çoğaltma makineleri, kapalı devre televizyon gibi. Sekreterin çalışma
saatlerinin büyük bir kısmı haberleşme araçlarıyla uğraşarak geçer.
1- TELEFON:
Telefon; bir abonenin sesini, elektrik sinyallerine dönüştürerek hat veya radyo
dalgalarıyla diğer aboneye iletmeye yarayan, karşılıklı konuşmaya imkân veren bir
haberleşme aracıdır. Teknolojinin hızlı gelişimi ve uyduların sayısı ve kapasitelerinin artması
sonucunda hızla gelişen ve kullanım alanı daha da genişleyen bir araçtır.
Telefon ahizesini yerinden kaldırdığımız anda bir anahtarlama (switching) sistemi
devreye girer. “Anahtarlama”, iki kişiyi birbirine bağlayan hattın oluşmasına ve konuşma
boyunca açık tutulmasına yarayan bir düzenektir. Ahizeyi kaldırdığımızda bir çevir sesi
duyarız. Daha sonra aranacak kişi ya da kurumun numarası çevrilir ve aradığımız numaranın
meşgul olup olmadığına göre farklı tonda sinyal sesi duyarız. Telefonlar, konuşanın kendi
sesini duyup rahatsız olmaması için “Dubleks bobin” olarak adlandırılan bir devreye sahiptir.
ÖRNEK:
•
•
•
•
•
PHILIPS DECT 122 TELEFON
Arayanın ismini ve numarasını gösterir.
Tuşkilidi özelliği.
Kristal netlikte ses teknolojisi.
Paging
30 adet isim ve numara kaydı.
* 20 adet arayan ve aranan kaydı
* 10 saat konuşma, 150 saat
Bekleme süresi
* Enstrümantal zil sesleri.
a) Telefon Makinesinin Türleri:
1. Çok hat bağlanan telefonlar: bir telefon makinesine
bir abone hattı bağlanabildiği gibi bazılarına da birden
çok hat bağlanabilir. Birden çok hat bir makineye
bağlandığında, diğer telefon makineleri ortadan kalkmış
olur. Çok hatlı telefonun yararı, aynı telefon numarasıyla
aynı anda çok sayıda kişiye ulaşma imkânı sunmasıdır.
PBX (Private Branch Exchange): Evlerde kullanılan
telefonlar tek hattan ibarettir. Đşyerlerinde ise evlere göre
çok daha yoğun iletişim mevcuttur. PBX, telefon trafiğini
yönetmek üzere işyerlerinde bulunan bilgisayarlı telefon
yönetim sistemidir.
Çok hat bağlanan telefon
PBX sayesinde bürolar, tek bir telefon numarasına sahip olsalar bile dışarıdan gelen
pek çok telefon çağrısına yanıt verebilirler.
Organizasyonlar bürolarında PBX sistemini kurmak yerine bu hizmeti telefon
idaresinden sağlama imkânına da sahiptirler. Telefon idaresinin santralinden anahtarlama ve
yönlendirme hizmetinin alınması işlemi Centrex olarak adlandırılır.
2. Araç telefon: Otomobillere, otobüslere takılan telefonlardır. Faks gibi telefon hattıyla
çalışan tüm araçlar da araç telefonuna bağlanabilir.
3. Şef-Sekreter telefonu: Bir büro içinde çalışanların kendi aralarında ve sekreterle
konuşmalarına imkân veren telefon türüdür.
4. Telesekreterli telefon: Abonenin yerinde olmadığı durumlarda, çağrıları ve mesajları
kaydetmeye ve gerektiğinde arayana bir mesaj okumaya imkân veren, bir bellek ve ses
kaydediciyle donatılmış telefondur.
49/90
5. Ankesörlü telefon: Halkın kullanması için, telefon idaresince şehrin çeşitli yerlerine
konan, jeton veya özel kartıyla kullanılabilen, genel nitelikli telefondur. Ankesörlü telefonların
abone telefonlarında olduğu gibi numaralı olanları da vardır. Bu telefonlar başka bir
telefondan aranabilir.
6. Telsiz telefon: Telefon hatlarına bağlanmaksızın, radyo dalgaları yayarak ve alarak,
karşılıklı konuşmayı sağlayan bir haberleşme aracıdır. Telsiz telefonların; bir yere bağlı
(sabit) olanları, otomobile takılanları, elde taşınanları (el telsizleri) vardır.
7. Cep telefonları: Elektronik dünyası ile uydu iletişimindeki paralel gelişmeler neticesinde
artık bir yere bağlı bulunmadan, kablo olmadan ve çok küçük boyutlardaki ve de çok geniş
özellikleri olan telefonlarla konuşmanın yanı sıra; görüntü-belge-fotoğraf-video transferleri
mümkün hale gelmiştir. GSM –Global
System
Mobile
olarak
tanımlanır.
Cep telefonları, normal telefonların sahip olmadığı bazı özelliklere sahiptir. Đsim ve telefon
numarası listesi, randevu ve hatırlatma uyarıları, basit hesap makinesi gibi özellikleri cep
telefonlarını elektronik ajandalara benzeştirmektedir. E-posta alma ve gönderme, kısa mesaj
ve internette gezinme, fotoğraf ve video çekimi yapma, müzik-radyo dinleme, oyun
oynayabilme gibi pek çok özellikler, bugün artık cep telefonunun sıradan işlevleri arasına
girmiştir.Cep telefonlarının seçiminde boyut ve ağırlık, konuşma süresi, bekleme süresi
(stand-by), pil türü (Lityum-Ion, Nikel Kadminyum), rehber hafızası, radyo-mp3, kamera,
ekran pikseli gibi unsurlara dikkat edilir.
WAP: (Wireless Application Protocol – Kablosuz Đletişim Protokolü): Cep telefonundan
veya diğer kablosuz iletişim araçlarından, internete ulaşmasını sağlayan küresel bir
teknoloji standardıdır. WAP’ı destekleyen sitelerde dolaşmak mümkündür.
GPRS: (General Packet Radio Service – Paket Anahtarlamalı Radyo Hizmetleri):
Verilerin mevcut GSM şebekeleri üzerinden saniyede 28.8 Kb’den 115 Kb’ye kadar
varabilen hızlarda iletilmesine imkan veren, cep telefonu, dizüstü bilgisayar, PDA ve diğer
mobil cihaz kullanıcılarına kesintisiz internet bağlantısı sunan bir mobil iletişim servisidir.
MMS: (Multimedia Message Service – Çokluortam Mesaj Servisi): Kullanıcı tarafından
oluşturulan içeriği bir telefondan diğerine otomatik olarak gecikmeden iletir. MMS
mesajları, görüntüler, ses klipleri, video klipleri ve sunu bilgilerini de içerir.
Bluetooth: Cihazların arasında kablo bağlantısı olmadan yaklaşık 10 metre içerisinde
bilgisayar, çevre birimleri ve diğer cihazlarla ses ve veri iletimi yapabilen ve 2.4 GHz
frekans bandında çalışan teknolojidir.
8- Đnternet Telefon: Đnternet protokolü üzerinden ses aktarımı (Voice Over IP) olarakta
adlandırılan internet telefonlarında ses paketlenerek internet ağları üzerinde veri şeklinde
taşınır. Đnternet telefonunun en önemli üstünlüğü ise görüşmelerin ister ülke içi isterse ülke
dışı olsun ücretlendirmeye göre çok daha ucuz olmasıdır.
b) Telefonun Kullanılması:
Her telefon abonesinin yedi basamaklı bir telefon numarası vardır. Şehir içinde
birisiyle konuşmak için ahize kaldırılır. Çevir sinyali gelince aranan abonenin numarası
çevrilir veya tuşlanır. Karşı taraf telefonun zili (meşgul değilse) çalacaktır; telefonu açtığında
konuşma başlayacaktır. Konuşma bitince, mikrotelefonlar (ahize) makine üzerindeki yerine
konarak telefon kapatılır.
Türkiye’de kullanılmakta olan Telefon Kod Sistemi şöyle
oluşmuştur:
- Ülke kodu: 90
- Tüm Türkiye’de telefon kod numaraları 7 rakamlıdır
- Đl bazında Alan Kodu kullanılmaktadır
- Alan kodları 3 rakamlıdır
- Şehirler arası arama çıkış kodu: 0 (Sıfır)
- Milletler arası arama çıkış kodu: 00 (çift sıfır)
- Özel servis numaraları “1” ile başlamaktadır.
50/90
Aynı alan içi arama: aynı alan içi arama koduna sahip yerleşim yerleri, birbirlerini kod
kullanmadan, doğrudan 7 rakamlı telefon numarasını çevirerek ararlar.
Dijital telefonu ve dijital telefon santrali olan aboneler, telefon idaresine başvurarak
birçok kullanım kolaylıklarından yararlanabilirler. Kullanım kolaylıklarından bazıları şunlardır:
• DĐJĐTAL (SAYISAL) TELEFONLA YAPILANLAR:
1. Son Arama Tekrarı: Son olarak aradığınız telefonu tekrar aramak isterseniz,
numaranın tümünü tuşlamak yerine **# tuşlayınız.
2. Çağrı Yönlendirme: Evden, işyerinizden ayrıldığınızda telefonunuza gelecek
aramaların gittiğiniz yerdeki telefon, GSM veya araç telefonuna yönlendirilmesini
istiyorsanız bu özellikten yararlanabilirsiniz. Yönlendirme için, *21* Çağrıyı
yönlendireceğiniz telefon numarası # tuşlayınız.
3. Meşgulde Çağrı Yönlendirme: *60* Çağrı yönlendireceğiniz telefon numarası #
4. Rahatsız edilmeme: *26#
5. Meşguldeki aboneyi bulma: *37#
6. Uyandırma: *55*0600# (06 saat 00 dakika olarak girilir) Đptal için #55#
- Ayrıntılı telefon numarası verme.
- Birden fazla telefon hattının bir tek numara ile aranmasına imkân verme.
- Telefondan ayrı bulunan zamanlarda arayanlara mesaj iletme ve arayanların
mesajlarını alma.
- Telefonla rahatsız edenlerin telefon numaralarını tespit etme.
- Telefonu; şehir içi, şehirler arası, milletler arası otomatik aramaya kapatma/açma.
Bunların dışında, istenildiğinde telefon makinesi tuşlanmak suretiyle şu imkânlardan
da yararlanılabilir:
- Telefonu, şehir içi, şehirler arası, milletler arası aramalardan birine, birkaçına veya
tümüne kapatabilme veya açabilme.
- Hatırda tutulması güç olan ve sık sık aranan telefon numaralarını iki rakam ile
kolaylıkla arayabilme.
- Sık sık konuşulan bir numaranın, hiçbir arama işlemi yapmadan ahizeyi kaldırdığında
otomatik olarak aranabilmesi.
- Belirleyeceğiniz saat ve dakikada telefonunuzun zili ile uyarı yapılabilmesi.
- Telefona gelen aramaları istediğiniz telefona yönlendirilebilme.
- Telefonunuz meşgulken gelen aramaları istediğiniz telefona yönlendirebilme.
- Telefonunuza gelen çağrıları istediğiniz zaman önceden programlanmış bir numaraya
yönlendirebilme.
- Telefonunuza cevap vermek istemediğiniz zamanlar için telefonunuzu aramalara
kapatabilme.
- Aynı anda birden fazla kişi ile konuşabilme (konferans görüşme)
- Konuşma yaparken ikinci aramaya cevap verme (çağrı bekletme)
Çağrı bekletme durumunda 3 tercihimiz vardır:
1) Konuştuğunuz kişiyi beklemeye alıp ikinci kişiye geçmek için:
Bip sesinden-sinyalden sonra 30 saniye içinde kapama tuşuna basılıp bırakılır ve 0 (sıfır)
tuşlanır. Đkinci kişiden birinci kişiye dönmek için kapama tuşuna basıp özel çevir sesini alıp 0
(sıfır) tuşuna basılır.
2) Yapılan görüşmeyi sonlandırıp yeni arayana geçmek için:
Kapama tuşuna basılıp bırakılır. Çevir sesi alınır ve1 tuşlanır. Bu durumda 1.kişi ile görüşme
sona erer ve otomatik olarak 2.kişiyle konuşma başlanır.
3) Đkinci arayana hiç cevap verilmez.
1.kişiyle konuşmaya devam edilir. 30 saniye sonra arayan kişiye meşgul sinyali gönderilir
(sistem tarafından). Yani meşgul olduğumuz bilgisi gider.
- Aranılan telefonun meşgul olması halinde, meşguliyet bitince otomatik olarak
bağlanabilme (meşgul numarayı bulma)
- Son çevrilen numarayı otomatik tekrarlayabilme (son numara tekrarı)
Telefon kullanım kolaylıkları zaman içinde değişebileceğinden, bunları telefon rehberlerinin
ön sayfalarından veya Telefon Müdürlüklerinden (Telekom) öğrenilmelidir.
51/90
Çağrı Aktarma işlemi:
Görüşmekte olduğumuz kişiyi beklemeye almak için kapama tuşuna basıp bırakılır. Özel
çevir sesi alınır. Diğer telefon numarası çevrilir ve karşı taraf cevap verdiğinde kapama
tuşuna basıp bırakılır. Özel çevir sesinden sonra 2 tuşlanır (konuşma otomatik olarak ikinci
numaraya aktarılır).
c) Arızaları:
Telefonda ses zaman zaman kesiliyorsa veya ses kaybı varsa:
- Kablo, ahize kordonu ve bağlantıları arızalı olabilir. Kontrol edilerek bağlantı sağlanır
veya kordon değiştirilir. Ahize kordonunun kıvrılmamasına dikkat edilmelidir.
- Kulaklık veya mikrofon hassasiyetini yitirmiştir. Yenisiyle değiştirilir.
- Tuşlu telefonlarda sık sık yanlış numara çevriliyorsa (düşüyorsa), tuşlar tozlanmıştır,
kirlenmiştir. Temizlenir.
- Telesekreterli telefonlarda, kaydedilen sesler zayıflamışsa, kristal kafa
temizlenmelidir.
2- FAKS (Faksimile – Fax):
Faks,
telefon
hatları
aracılığıyla
belge
göndermeye ve almaya yarayan haberleşme
aracıdır. Faks aracılığıyla haberleşebilmek için,
gönderici ve alıcının telefon sistemine bağlanmış
birer faks cihazları olmalıdır.
Karel 411 Faks makinesi
Faksın çalışma esası şöyledir: Gönderilecek
doküman, makinedeki Expolamb (ışıklı lambayazıyı okuyan lamba), yazıyı okuduktan sonra
mercek aynalara iletir. Microchip yardımıyla evrak
bu şekilde okunarak binlerce ufak karelere
ayrılmakta ve telefon hattı yardımıyla bu karelerin
sinyalleri alıcı tarafta bulunan faks cihazında yazı,
resim, şekil olarak çıkmakta ve kağıda
geçmektedir.
Faks makineleri, 1728 algılayıcıya sahip (8 piksel/mm) bir CCD (Charged Coupled Device –
Đkili Akım Cihazı) ya da foto-diyot algılama düzeni yardımıyla belgenin bir satırını bir defada
tarayabilir. Belgeler, net bir görüntü elde etmek için küçük bir flüoresan lambayla aydınlatılır.
Yaygın adıyla ve kısaca faks dediğimiz bu cihazlar faksimile, telefaks, telekopi olarak
da anılmaktadır.
Faksların gelişmesi elektronik alanındaki buluşlarla birlikte çok hızlı olmuştur. Özel
kağıtlar yerine, lazer teknolojisi ile her tür kağıda yazılabilmekte ve yazılanlar silinmemekte,
uzun süre saklanabilmektedir. Bir A4 sayfası, 1972 yılında altı dakikada gönderilirken, 1984
yılında (IV. Grup) özel hatlarla bu süre dört saniyeye inmiştir. Gelişme yalnızca hızını
artırmasıyla kalmamıştır. Cihazın boyutları küçülmüş, yetenekleri de artmıştır.
Alıcı makinenin özelliğine göre faks belgeleri farklı şekillerde basılır. Bunlar;
•
•
•
•
Isıya duyarlı (Termal) kağıt: Bu kağıt ısı uygulandığında siyaha dönen kimyasal
maddelerle kaplanmıştır. Isıya duyarlı kağıt kullanımının çeşitli üstünlükleri vardır:
Bu tip kağıdı kullanan makinelerin üretimi daha ucuzdur.
Kağıt besleme mekanizması hariç bu makinelerin hareketli parçası yoktur.
Mürekkep ya da şerit gibi sarf malzemelerine gerek yoktur.
Bu makineler diğerlerine göre daha sağlamdır.
Isıya duyarlı kağıtla çalışan makinelerin tek sakıncalı tarafı, kağıdın güneş ışığı gibi
ısı kaynakları ya da diğer kimyasal maddelerle teması halinde renginin siyaha dönmesidir.
Bu nedenle ısıya duyarlı kağıda basılı belgelerin çok iyi korunması gerekmektedir.
52/90
-
-
Isıya duyarlı (termal) film: Isıtıldığında kağıdın üzerinde eriyen bir mürekkebe sahip,
kağıt genişliğinde bir şerit kullanırlar. Isıya duyarlı filmleri kullanan faks makineleri
mekanik açıdan ısıya duyarlı kağıt kullananlardan daha karmaşık ancak mürekkep
kullananlardan daha basittir.
Lazer yazıcı ya da bilgisayar yazıcısı: Doğrudan bilgisayar sistemine bağlı olup hepsi
bir arada olan (yazıcı, fotokopi, faks, tarayıcı) yazıcılar faks makinesi olarak
kullanılabilir. Standart kağıt kullanılır.
ÖRNEK1: THERMAL TRANSFER FAX-827
•
•
•
•
•
•
•
-
Termal Transfer metodu ile A4 Kağıda baskı
25 sy kapasiteli hafıza
104 telefon hafızası
10 sayfa otomatik döküman besleme
64 gri tonlama
Çoklu fotokopi imkanı
30 sayfalık kağıt kapasitesi
Mürekkep püskürtmeli (inkjet) yazıcı
ÖRNEK2: BROTHER MFC-240C
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Inkjet Fax Tabanlı, Fotoğraf Baskı Merkezli, Yazıcı,
Tarayıcı, Fotokopi Fonksiyonlu
Baskı Hızı 25 ppm mono / 20 ppm renkli
Baskı Çözünürlüğü 6000 x 1200 dpi
Baskı Teknolojisi True2Life
Tarayıcı Çözünürlüğü 600 x 2400 dpi optik / 19.200 x 19.200
dpi interpolasyonlu
* Standart Bellek 16 MB
Renk Derinliği 36 bit
* Fax Hızı 14.400k bps
Fax Hafızası 170 sayfa
* PC Fax Gönderimde
Hızlı Arama 40 numara
* Çoklu Gönderim 90 numara
Hafıza Kartı Okuma Var * Picture Bridge Var
Fotokopi Çözünürlüğü 1200 x 1200 dpi mono / 600 x 1200 dpi renkli ADF 10 sayfa
Fotokopi Hızı 18 ppm mono / 16 ppm renkli
* LCD Ekran Yok
Büyültme / Küçültme % 25 - % 400 % 1 değişimlerle
Damlacık Boyutu 1.5 pikolitre
* Kartuş Sayısı 4 adet
* Boyut 398 x 390 x 180 mm
Bağlantı Tipi USB 2.0
* Ağırlık 8 kg
ÖRNEK3: BROTHER MFC-8860DN
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Lazer Faks Tabanlı, Lazer Network Yazıcı,
Tarayıcı, Fotokopi Fonksiyonlu
Bellek : 32 MB / 544 MB (maks) ,
Standart Kağıt Kapasitesi : 250 sayfa / 550 sayfa (maks)
ADF : 50 sayfa
Dubleks Baskı : Otomatik dubleks
Baskı Hızı : 28 ppm
Baskı Çözünürlügü : 1200 * 1200 dpi
Güvenli Baskı : Var
* Modem : 33.600 bps
Hızlı Arama : 300 bölge * Grup Arama : 20 grup
Fotokopi Hızı : 28 cpm
* Fotokopi Çözünürlügü : 1200 * 600 dpi
Büyütme / Küçültme : % 25 - 400
* Tarayıcı Çözünürlügü : 600 * 2400 dpi
Bağlantı Arayüzü : USB, paralel, 10/100 Base-TX
Tüketim Malzemesi : TN 3145 Toner(3500 sayfa)
Ağırlık : 16,7 kg
* Boyutlar : 531 * 450 * 475 mm
53/90
a) Faksın Kullanılması:
Hemen her gün çok değişik marka, model ve tipte büro makinesi piyasaya
sürülmektedir. Bunların her birinin kullanımı da farklı olacaktır. Ancak; faksın markası ve
modeli ne olursa olsun;
• Doküman gönderme
• Doküman alma
işlemleri değişmeyecektir.
Faksa göndermek istediğiniz belgelerin genişliği 148 – 216 mm arasında, uzunluğu ise
150 – 600 mm arasında olmalıdır. Faks makinenizin tarayabileceği görüntü, kâğıt genişliği ne
olursa olsun 208 mm dir.
Belgeler yazılı yüzü alta gelecek, üst kısmı önce olacak şekilde makineye yerleştirilmelidir.
Kâğıt kılavuzlarını belgenin genişliğine göre ayarlayınız
Otomatik doküman besleyici (ADF) en çok 10 sayfa alır, bunları faks makinesine teker teker
gönderir, ADF’ de standart kâğıt kullanınız; daha ağır kâğıt kullanıyorsanız kâğıt sıkışmasını
önlemek için makineye birer birer veriniz.
Kıvrılmış, buruşmuş, katlanmış, yırtılmış, zımbalanmış, ataçlanmış, bantlanmış ya da
yapıştırılmış kâğıt KULLANMAYINIZ. Karton, gazete kâğıdı ya da kumaş malzeme
KULLANMAYINIZ.
Dolmakalemle yazılmış dokümanlarda mürekkebin kurumuş olduğundan emin olunuz.
* Doküman Gönderme: Faksa doküman gönderirken şu sıra izlenir:
a) Elle Doküman Gönderme:
1. Doküman Yükleme: Gönderilecek belgeleri, yüzü altta kalacak şekilde (yazılı yüzü faksa
cihaza bakacak şekilde), faksın tablasına yerleştirilir. Kağıtların kenarları aynı hizaya
getirmeye, kılavuzların boşluk bırakmayacak şekilde ayarlanmasına dikkat edilir.
2. Gönderme Şartlarını Belirleme: Hassasiyet tuşu ile; gönderilecek yazılar standart (STD)
konumunda, küçük detaylı çizimler (FINE) konumunda, fotoğraflar (PHOTO) – kimilerinde
SFINE – konumunda gönderilmelidir. Fine ve Photo konumlarında gönderme işlemi biraz
daha uzun sürer.
3. Gideceği Yerin Telefonunu Arama: Ahizeyi kaldırın ve cihazın üzerindeki koyu mazi
TEL/DIAL (veya Speaker/Phone) tuşuna basılır. Çevir sesi duyulduktan sonra aranacak
numara tuşlanır. Gideceği yerin numarası;
- Faksa bağlı telefon cihazından,
- Faksın gösterge panelindeki numaralı tuşlardan,
- Sık sık haberleşilen yerler önceden faksın hafızasına alınmışsa ilgili tuşa basılıp çağrılarak
hızlı bir şekilde aranabilir.
a) Şehir içi faks çekilecek ise direkt olarak numara tuşlanır.
b) Şehirler arası faks çekilecek ise önce 0 (sıfır), sonra o şehrin alan kodu ve faks
numarası tuşlanır.
54/90
Karşı tarafı aradıktan sonra karşıdaki cihaz otomatik konumda ise belli bir çalmadan
sonra karşı cihaz devreye girer ve gönderim başlar. ONLINE ışığı yanar. Karşı taraf
arandığında cihazın üzerindeki hoparlörden karşı tarafın sesini duyarsak, karşı tarafı uyarıyor
“Faks göndereceğim sinyal verir misiniz” diyoruz. Ahizeden sinyal verdikleri zaman faks
sinyal sesi duyulur. Uzun bip sesini duyar cihazın üzerindeki START tuşuna basılır, ONLINE
ışığı yanınca ahize yerine konulur. Gönderme işlemi başladığında ekranda alıcı tarafın
numarası görülür. Doküman makinenin içine doğru yavaş yavaş girer, dönüş tablasından
çıkar. Bu süre içinde doküman karşı tarafa ulaşmıştır.
Faksın gönderim işlemi başarı ile sonuçlanmış ise gönderim raporunda (OK) OKEY
manasına gelen işaret vardır. Ekrana da giden sayfa adetini yazar. Gönderim işlemi
başarısız olursa, yani gönderdiğimiz doküman gitmemiş ise cihazın üzerindeki kırmızı alarm
ışığı yanar, ekrana hatanın nedenini yazar.
b) Otomatik Gönderim:
- Orijinal dokümanı, yazılı kısım alta gelecek şekilde besleyiciye yerleştiriniz.
- Tek Tuşla Arama, Hızlı Arama, Dizin veya tuş takımını kullanarak faks numarasını giriniz.
- Start tuşuna basınız.
* Doküman Alma:
- Faks, normal olarak 24 saat doküman almaya hazırdır. Doküman alma sırasında herhangi
bir müdahale gerekmez.
Auto Rcv tuşunun üzerindeki ışık devamlı yanıyorsa faks cihazı otomatik konumdadır.
Đki telefon çalımından sonra cihaz faks geçer, karşı taraf faks için aramış ise faksı alır. Karşı
taraf telefon için aramış ise cihaz yine iki çalımda devreye girer. Koyu mavi TEL tuşunun
yanındaki yeşil ışık bip-bip sesleri ile yanıp söner. Bu sesi duyduğumuz zaman karşı taraf
telefonu kapatmamış ise ahizeyi kaldırdığımızda görüşebiliriz. Auto Rcv tuşunun üzerindeki
yeşil ışık yanıp sönüyor ise cihaz yine otomatik konumdadır. Fakat daha geç devreye girer.
Telefon beş kez çaldıktan sonra cihaz devreye girer ve faksı alır.
- Auto Rcv tuşunun üzerindeki ışık sönük ise cihaz kendiliğinden faksa geçmez. Cihazı
kullanıcı kişi devreye sokar.
- Telefon çaldığında ahize kaldırılır. Ahizeden faks sinyal sesi geliyorsa (uzun aralıklı bip
sesi) ya da karşı taraf “faks göndereceğim, sinyal verir misiniz?” derse cihazın üzerindeki
START tuşuna basılır, ONLINE ışığı yanınca ahize kapatılır.
* Faks Ayarları:
MANUAL — Tüm aramaları şahsen yanıtlamak zorundasınız. Faks sinyalleri
duyduğunuzda alma işlemini başlatmak için Start tuşuna basınız ve ahizeyi kapatınız
FAKS/ONLY— Faks makinesi tüm aramaları otomatik olarak bir faks görüşmesi gibi
yanıtlar. Sesli aramaları alamazsınız, ancak kendiniz bir numara arayıp karşı taraf ile
konuşabilirsiniz.
FAKS/TEL — Faks makinesi tüm aramaları otomatik olarak yanıtlar. Gelen bir faks
çağrısıysa faksı yazdırır. Gelen arama faks değilse F/T yapay Zille telefonu yanıtlamanız için
uyarır. Bu ayarı seçmeniz durumunda Arama Sinyali Sayısı ve F/T Sinyal Süresi özelliklerini
de ayarlamanız gerekecektir.
TAD – Yalnızca bu ayarda harici bir telesekreter kullanabilirsiniz. Telesekreteriniz
FAKS’a bağlı olarak çalışır ve gelen tüm aramaları cevaplar. Telesekreter (TAD) telefonu her
açtığında FAKS, faks sinyalleri için dinlemeye başlar. Faks sinyalleri algılandığında ise
mesajı yazdırır.
NIGHT – Gece kipidir. Faks makinesi gelen faks mesajlarını zil çalmadan alır. Sesli
arama gelirse zil çalmaz ve faks makinesi mesajı almaz. Arayan taraf birkaç kere çaldırdıktan
sonra faks sinyalleri duyar.
55/90
Faks, gönderme ve alma sırasında sonuçları hafızasına kaydeder. Kayıtlar belli bir
sayıya ulaşınca otomatik olarak veya istenen herhangi bir zamanda elle, kayıtlar kağıda
aktarılır. Bu belgeye FAALĐYET RAPORU denir. Faaliyet raporunda;
hangi gün, hangi saatte,
ne kadar süreyle,
nereye/nereden;
kaç sayfalık doküman geldiğini/gittiğini;
gönderme ve alma için toplam ne kadar süre harcandığı
gibi bilgiler bulunur. Faaliyet raporu faksın kullanımını denetlemede, telefon faturalarının
kontrolünde yararlı olur.
* Faksla Fotokopi Çekimi: Fotokopi çekilecek evrak, yazılı yüzü alta gelecek şekilde cihazın
üzerine yerleştirilir. Yeşil renkli COPY tuşuna basılır ve fotokopi alınır.
b) Faks Makinesinin Bakımı:
Faks cihazının her an çalışır durumda kalması gerekir. Gönderim olmazsa bile, günün
herhangi bir saatinde doküman gelebilir. Bu nedenle cihazda yeteri miktarda “Alma Kağıdı”
bulunmalıdır. Bazı faks makineleri özel (termal) kağıt değil, herhangi yazı kağıdını
kullanmaktadır. Bu tür makineler yazıyı yakarak değil, mürekkep (toner) püskürterek yazarlar.
Böyle makinelerde mürekkep kontrolü yapmak gerekir.
Makine tozdan, nemden korunmalıdır. Đçine çay, kahve gibi sıvıların, sigara külünün
dökülmemesine; toplu iğne, ataş gibi küçük parçaların düşmemesine özen gösterilmelidir.
Cihazın dış yüzü yumuşak, hafif nemli bir bezle silinmelidir.
Faksta herhangi bir arıza ile karşılaşılınca, önce elektrik ve telefon hattı bağlantıları
kontrol edilmelidir. Bağlantılar tamamsa makinenin kullanma kılavuzuna bakılmalıdır. Bazen
gönderme veya alma kağıtları sıkışabilir. Kullanma kılavuzunda belirtilen tuş veya mandal
kullanılarak, kapağı kaldırıp sıkışıklık giderilebilir. Kullanıcının gideremeyeceği arızalar için
herhangi bir iş yapmadan (makine ile ilgili) servise haber vermek gerekir.
Günümüzde faks makineleri, diğer büro makineleri ile birleştirilerek farklı birçok işlevi
üstlenmektedir. Örneğin; tele sekreterli telefon makinesi, fotokopi makinesi ve tarayıcı gibi.
Son yıllarda çıkan 3 in 1 ürün paketi olarak bilgisayar yazıcısı, tarayıcı-fotokopi ve faks olarak
bir makine içinde toplanmışlardır.
Faks kullanıcısı 2000 yılında – 116.929 iken 2005 yılında 130 bine yaklaşmıştır.
ÖRNEK: BROTHER MFC 8220 LAZER FAKS CĐHAZININ
ÖZELLĐKLERĐ:
* Lazer Fax, Yazıcı, Fotokopi, Tarayıcı
- Fax
Super G3 (33.600) modem hızı
332 telefon hafızası
64 Gri tonlama
Çoklu Gönderim
- Tarayıcı
Mono Tarama
9600 dpi çözünürlük
Bütün Đşletim Sistemleri ile uyumlu
- Yazıcı
20 Ppm Baskı Hzı
- Fotokopi
Paralel ve USB Bağlantı
Çoklu Kopyalama (99 Sayfa)
2400x600 dpi çözünürlük
Büyültme-Küçültme (%25-%400 arası)
50 sayfalık Otomatik Doküman Besleyici
250 sayfalık kağıt tepsisi
32 MB Bellek (Max.160 MB çıkabilir)
PCL6 ve PostScript L3 Baskı Dilleri
• Faks Makineleri için arıza bulma tablosu;
Fax Document Jam
Doküman sıkışmıştır veya sürülürken yan verilmiştir. Dokümanı çıkartmak amacıyla üst kapağı
kaldırıp dokümanı serbest bırakınız.
Cover Open
Üst kapak iyi kapanmıyor. Üst kapağı açınız. Engelleyen birşeyin varlığını kontrol edip alınız ve
yeniden kapatınız.
56/90
No Paper
Baskı kağıdı tükendi veya sıkıştı. Kayıt kağıdını yerleştiriniz veya kağıt sıkışmasını gideriniz.
Fax Doc.
Too Long Gönderme veya kopyalama için dokümanlar çok uzun. Gönderme veya kopya işlemi
öncesi kağıdı daha kısa parçalara ayırınız.
Fax Document? Makina Gecikmeli gönderme, polling gönderme (Gönderiyi aldırtma) konumuna
ayarlı ancak doküman girişinde hiç bir doküman yoktur. Doküman girişine dokümanı yerleştiriniz.
Heat Alarm
Wait a Moment Termal kafa çok ısınıyor Normal kullanımda olduğu gibi normal ısısına dönmesi
için makineyi kapatıp biraz bekleyiniz.
Cutter Alarm
Bıçak mekanizmasında arıza var Makineyi kapatınız ve ayırma düğmesine basarak üst kapağı
açınız.Sıkışmış veya yırtılmış kağıdı alınız. Üst kapağı kapatıp makineyi açınız.Eğer makine yine
gerektiği gibi çalışmıyorsa servis elemanınızı çağırınız.
Kopyalarken veya alma işleminde boş sayfa çıkıyor. Termal kağıt ters takılmış olabilir. Termal
kağıt rulosunu kontrol edip yeniden yerleştiriniz.
Orjinalde olmayan siyah çizgi veya noktalar kopya ve alınan dokümanlarda çıkıyor. Görüntü
algılayıcısında sorun olabilir. Görüntü algılayıcısını temizleyiniz. Sorun çözülmemişse servisi
arayınız
Faks makinesinin seçimi:
Özellikle yoğun kullanımın olduğu bürolarda, faks makinesinin seçiminde aşağıdaki
özellikler önem taşımaktadır:
- Belge kapasitesi
- Kağıt türü
- Belge özellikleri
- Çözünürlük
- Gecikmeli gönderme
PC FAKS:
Đnternet erişimi olan bilgisayarlarda faks alıp gönderme işlemidir. Faks alıp
göndermek için bu işlemi yapan programlar (yazılımlar) kullanılır. Bilgisayar kullanarak
gönderilen fakslar için ücret ödenmemektedir. PC faks yazılımları, belgeleri çeşitli internet
faks protokollerini kullanarak çeşitli sunuculara aktarır. Bu sunucular ise belgeleri nihai
adresleri olan faks makineleri ya da yine bilgisayarlara yönlendirir.
Bu protokoller şunlardır:
TCP/IP (Transmission Control Protocol/Internet Protocol – Đletim Kontrol Protokolü),
SMTP (Simple Message Transfer Protokol – Basit Mesaj Đletim Protokolü),
POP3 (Post Office Protocol – Posta Ofisi Protokolü),
DNS (Domain Name System – Alan Đsmi Sistemi)’dir.
4- ÇAĞRI CĐHAZI
Çağrı cihazı, teknolojinin haberleşme alanında geliştirdiği ürünlerden biridir. Çağrı
cihazı, tek yönlü iletişim araçlarındandır.
1990’lı yılların başlarında etkin bir şekilde kullanılmış bir iletişim cihazıdır. Cep telefonu gibi
her çağrı cihazının kendine ait bir numarası vardır. Türk Telekom'un çağrı sistemi VHF
frekansında kullanılmaktadır. Daha sonraları GSM şebekesinin yaygınlaşmasıyla şehir
çapında kullanılan çağrı sistemi tercih edilmez olmuştur. Fakat yerel çağrı sistemi denilen
ve belli bir kurumda kullanılan çağrı sistemleri bugün Almanya ve ABD başta olmak üzere
birçok yerde hala çok yoğun olarak kullanılmaktadır. Hastane, otel ve fabrika gibi,
çalışanların bina ya da bina grupları arasında çok fazla dolaştığı ve sabit bir yerde
bulunmadıkları ortamlarda, çağrı cihazları bu kişilere verilerek, sistemin altyapısı da bina
içine kurularak, iletişim problemi halledilebilir. Halen birçok ülkede özellikle hastanelerde
yerel çağrı sistemleri en çok kullanılan iletişim yöntemidir. Çağrı cihazlarının da boyutunun
oldukça küçük ve cihazın fonksiyonel olması, ayrıca bir kere altyapı kurulduktan sonra
57/90
kullanımının tamamen ücretsiz oluşu, sistemin
sessizliği ile birleşince, bu sistemler yerel
çözümlerde hala en güçlü seçenektirler.
Kullanımı: Çağrı cihazlarına kodlu mesaj
gönderecek telefon DTMF (Ton Gönderen Tuşlu
Telefon) özelliğinde olması gerekir.
Đşlem:
1- DTMF telefon makinesiyle sırasıyla çağrı
sisteminin alan kodu (0512) ve aranılacak çağrı
numarası tuşlanır.
2- Kabul tonu alınır (kısa aralıklı pes ton)
3- Telefondan iki kere “*” ardından gönderilecek “Mesaj kodu” ve bir kez “#” tuşlanır.
4- Kabul tonu alınır (kısa aralıklı tiz ton)
5- Telefon kapatılır.
Örnek: “BENĐ ARAYINIZ” Mesajı için:
0512 2599887
Kabul tonu (pes ton)
**11#
Kabul tonu (tiz ton)
Kapat
“BENĐ ARAYINIZ” Mesajına Telefon numarası eklemek için yazılacak mesaj:
10512 2599887
2Kabul tonu (pes ton)
3**11**05376958198#
4Kabul tonu (tiz ton)
5Kapat
Örnek Mesaj Kodları:
9 ĐŞYERĐNĐ ARAYINIZ
28 EŞĐNĐZ ARADI
45 EVET
46 HAYIR
48 YERĐNĐZĐ BĐLDĐRĐNĐZ
60 HASTA VAR
61 MUAYENEHANEYE GELĐNĐZ
65 HASTANEYE GELĐNĐZ
77 SS
80 CALL OFFICE
5- TELSĐZ
Radyo dalgalarını kullanarak kablosuz iletişim sağlayan haberleşme aracıdır. Telsiz
tek yönlü iletişim aracıdır. Yani iletişim aynı anda karşılıklı değil, sırayla olur. Konuşmak
isteyen kişi telsiz üzerindeki mandala basarak konuşur ve konuşması bittikten sonra mandalı
bırakır. Đletişim durur. Karşı taraf da konuşmak istediğinde mandala basar ve konuşur.
Otel, tatil köyü, güvenlik ve hizmet birimleri, maden ocakları, inşaat firmalarının bürolarında
yoğun olarak kullanılan bir haberleşme aracıdır. Uluslar arası kullanımda yaygın olarak CB
(Citizen Band) kısaltmasıyla anılan Halk Bandı, herkesin kullanabileceği telsiz haberleşme
sistemidir. 2000 yılından bu yana kısa mesafe kablosuz erişim aracı için herhangi bir
başvuru, izin, tahsis ve ruhsat gerektirmeksizin kullanılır hale gelmiştir. Bu gelişmeler, Halk
Bandı telsizlerin yanında farklı band aralıklarında çalışan, farklı teknoloji kullanan mini el
telsizlerinin kullanımına imkân sağlamıştır.
58/90
Örnek:
Motorola PMR telsizlerle lisans almaya ve kontrat yapmaya gerek kalmadan 6 km.*
içerisindeki kişi veya gruplar ile iletişim kurabilirsiniz.
Motorola telsizler, iletişim kurmanın en ideal, en hesaplı ve en etkili yoludur. Aile içi
kullanım, kampta, tatilde, alışverişte, yolculukta, evde, birbirini takip eden araçlarda,
acil durumlarda kişisel kullanımın yanısıra; güvenlik firmaları, organizasyon firmaları,
spor kulüpleri, okullar / üniversite kampüsleri, otoparklar, gece kulüpleri, peyzaj
düzenleme firmaları, inşaat firmaları, sağlık kuruluşları, restoranlar-kafeler, otel-moteltatil köyleri ve site içi yönetimleri tarafından kurumsal olarak da kullanılabilir.
* Saha koşullarına göre değişebilir.
Önemli özellikler:
• Ücretsiz kullanım: Lisans veya konuşma ücreti ödemeden kullanım. Sadece pillerini
takın ve anında konuşmaya başlayın.
• Anında iletişim: Sadece kolay Bas-Konuş işlemi ile dilediğiniz kişiyle kontak kurun.
• Eller-serbest kullanım: Favori Motorola aksesuarınızı takarak, ellerinizi kullanmadan
ses etkileşimli iletişim.
• Tuş kilidi: Devamlı kontak kurduğunuz kişileri aynı kanalda tutarak nerede olursanız
olun iletişimde olun.
• 8 kanal ve 38 alt kanal: Konuşma trafiğini önlemek için 304 tane farklı konuşma
kombinasyonu
• Ödül kazanmış yenilikçi tasarım ve Motorola kalitesi
• Paket Đçeriği
• 2 Adet PMR Cihazı
• 2 Adet Pil Takımı
• 2 Adet Bel Klipsi
• 2 Adet Şarj Cihazı
F.
BĐLGĐSAYAR
Bilgisayar; verileri sayısal olarak işleyip belli bir
mantık doğrultusunda programlanabilen, aynı
mantıkla çok sayıda veriyi depolayıp işleyebilen ve
sonuçlandırabilen elektronik makinedir.
Yirminci yüzyılın en önemli buluşlarından
olan bilgisayar, günümüzün vazgeçilmez bir aracı
olmuştur. Bugün bilgisayarla karşılaşmadığımız bir
alan hemen hemen yok gibidir. Artık bilgisayar
ekonomide, ticarette, bilimde, askeri alanlarda,
eğitimde, tıpta-sağlıkta, hatta evlerimizde yaşantımızın ayrılmaz bir parçası haline gelmiştir.
Kişisel bilgisayarların kolay kullanılabilir hale gelmesi ve ucuzlaması, internetin günlük
yaşamımıza yerleşmesi iletişimin bilgisayarlarla yürütülmesini gündeme getirmiştir. Yalnızca
teknolojiye dayalı olarak üretim yapan işletmeler değil, imalat işletmelerinden hizmet
sektörüne kadar bütün iş hayatı elektronik haberleşmeye entegre olmaya başlamıştır.
Sonuç olarak bilgisayarın, internetin önümüzdeki yıllarda yaygınlaşacağı, bunların
toplumda, iş hayatında, dolayısıyla bürolarda her alanda daha da çok kullanılacağı tahmin
edilmektedir. Bu gelişmeler bürolarda “Đş yapma biçimi” ve “Đşgören niteliklerini” etkileyen
değişmelerdir.
E-POSTA: Bir bilgisayardan diğerine posta (mesaj) göndermeye “elektronik posta” ya
da “e-posta” denir. E-posta hızlı ve ucuz bir iletişimdir. E-postayla aynı mesaj birden fazla
kişiye gönderilebilir. Büro çalışanlarının bilgiyi paylaşması ve haberleşmesi için kullanışlı bir
yöntemdir. E-postayla birlikte resimler, videolar, sunum, program dosyaları gibi dosyaların
alış verişi de yapılabilir.
E-posta gönderip alabilmek için e-posta adresi olmalıdır. E-posta adresinin @ (et diye
okunur. –de, -da anlamındadır) işaretinden önceki bölümü genellikle isim baş harf ve soy
59/90
isim olarak belirlenir. Kullanıcı adı ya da “username” olarak da bilinen bölümdür. Bu kısım
farklı isimlerden, takma isimlerden oluşabilir. @’den sonraki bölüm ise kurum kimliğini
yansıtan bölümdür.
Kullanıcı adı olarak da bilinen bölümde şunlara dikkat edilmelidir.
- Boşluk, virgül, parantez ve Türkçe karakterler (Đ,ç,ş,ö,ı,ü,ğ) kullanılmaz.
- Sayı ve alt çizgi gibi karakterler kullanılabilir.
[email protected]
Örnek: [email protected]
Bilgisayar Ağları
Bir ağa bağlı bilgisayar sistemleri işletmelerde intranetlerin ve extranetlerin
gelişmesine zemin hazırlamıştır.
INTRANET: Đnternet teknolojisini kullanan ve sadece organizasyon (şirket-kuruluş)
çalışanlarının ulaşabileceği iletişim ağıdır. Đşletmeler intraneti bilgi paylaşmak, farklı proje ve
dokümanlar üzerinde birlikte çalışmak, işbirliği yapmak için kullanırlar.
EXTRANET: Đnternet teknolojisini kullanan bir iletişim ağıdır. Fakat işletme için sadece yetkili
kişilerin müşteri ya da tedarikçi gibi işletme dışından gruplarla iletişim kurmalarına izin verilir.
a) Bilgisayar Çeşitleri:
Bilgisayarları çalışma özelliklerine, büyüklüklerine ve kullanıcı sayılarına göre ayrı ayrı
sınıflandırmak mümkündür.
• Çalışma (veri işleme) özelliklerine göre bilgisayarlar;
1) Sayısal (Digital) Bilgisayarlar
2) Örneksel (Analog) Bilgisayarlar
3) Karma (Hybrid) Bilgisayarlar
•
1)
2)
3)
4)
Büyüklüklerine (kullanım amaçlarına) göre bilgisayarlar;
Ana Bilgisayarlar (Mainframe)
Masaüstü Bilgisayarlar (Desktop)
Küçük Bilgisayarlar (Micro bilgisayarlar-Personal Computer PC)
Taşınabilir Bilgisayarlar ( Notebook- Laptop)
• Kullanıcı Sayılarına (Paylaşıma) Göre Bilgisayarlar:
1) Tek Kullanıcılı Bilgisayarlar (Single User)
2) Çok Kullanıcılı Bilgisayarlar (Multi User)
Bilgisayarın şematik olarak gösterilmesi
60/90
Bilgisayar yapı bakımından iki kısma ayrılır:
1. Donanım (Hardware),
2. Yazılım (Software)
1. Donanım (Hardware): Bir bilgisayar sistemini oluşturan mekanik ve elektronik (fiziksel)
araçlara donanım adı verilir. Bunlar Merkezi Đşlem Birimi, Klavye, Yazıcı, Ekran (monitör), vb.
fiziksel ünitelerdir.
2. Yazılım (Software): Bilgisayarın çalışabilmesi için hazır olan yazılı programlardır. Bu
programlar üçe ayrılır:
a. Sistem Yazılım Programları
b. Yorumlayıcı ve Derleyici Yazılım Programları
c. Kullanıcı (Uygulama) Yazılım Programları
Bir bilgisayarın ana donanımı aşağıda belirtilmiştir.
Anakart
(Mainboard or Motherboard)
Merkezi Đşlem Birimi
(CPU – Central Processing Unit)
Matematik Đşlemci
(FPU – Floating Point Unit)
Ana Bellek
(RAM – Random Access Memory)
Yalnız Okunabilir Bellek (ROM – Read Only Memory)
Ekran Kartı
(Video Adapter)
Giriş/Çıkış Kartı
(Input/Output Card)
Güç Kaynağı
(Power Supply)
Monitör
(Monitor)
Sabit Disk
(Hard Disk or Fixed Disk)
Klavye
(Keyboard)
Fare
(Mouse)
Hoparlör (Speaker)
CD-ROM sürücü + CD Writer
Ses Kartı (Sound Card)
Ek donanımlar: Yazıcı (Printer), Modem,
Ağ Kartı, Çizici (Plotter),
Tarayıcı (Scanner)
Bilgisayarda oturuş ve çalışma şekli
b) Bilgisayarın Bakımı ve Korunması:
1. Bilgisayarlar kullanılıp kapatıldıktan sonra mutlaka örtüleri kapatılmalıdır.
2. Belirli aralıklarla bilgisayar kasası açılıp kompresör yardımıyla tozlarından arındırılmalıdır.
3. Bilgisayarın ve çevre birimlerinin yakınında sıvı maddeler bulundurulmamalıdır.
4. Bilgisayarın bulunduğu ortam fazla tozlu, nemli, sıcak veya soğuk olmamalıdır.
5. Bilgisayar bakımı yapılırken veya taşınırken sert darbe ve sarsıntılardan uzak tutulmalıdır.
6. CD-ROM veya disket gibi yan üniteler manyetik ortamlardan uzak tutulmalıdır.
7. Ekran, kasa, klavye vb. donanımları, belli aralıklarla temizlik maddesi ve alkol yardımıyla
(temizleyici spreylerle) silinmelidir.
8. Bilinmeyen arızalar için servis çağrılmalıdır. Periyodik bakımları yaptırılmalıdır.
9. Kullanılan orijinal programların güncellemeleri yapılmalıdır.
10. Sık sık yedekleme yapılmalıdır.
11. Uzatma kablosu kullanmaktan kaçının. Đmkanı varsa bilgisayarınızın güç kablosunu
doğrudan bir elektrik prizine takın.
12. Güç kablolarının, insanların yürüdüğü ya da kazayla çarpabilecekleri yerlerden
geçmemesine dikkat edin.
61/90
Günümüzde bilgisayarların en önemli tehdit unsuru virüslerdir. Bilgisayar virüsleri
değişik şekilde bilgisayarımıza gelmiş bulaşmış olabilir. En yaygın şekli internet yoluyla ve
e-mail’lerle yayılmaktadır. Bunlardan korunmak için:
√
Lisanslı veya ücretsiz kullanımı olan antivirüs programları yüklemeliyiz. Mümkünse ana
belleğe yerleşen bir antivirüs programı olmalıdır.
√
Sık sık bilgisayarımızı virüs temizleme programı ile kontrol etmeliyiz.
√
Tanımadığımız kişilerden gelen e-postaları açmadan derhal silmeliyiz.
√
Virüs olmadığından emin olunan disket veya CD takılmamalıdır. Mümkünse önce virüs
kontrolü-taraması yapılmalıdır.
√
Orijinal paket programların dışında program kullanılmamalıdır.
√
Sabit diske henüz virüs bulaşmamışken programların ve bilgilerin yedeklenmesi
yapılmalıdır.
c) Bilgisayarı Açma Đşleminin Aşamaları:
- Bilgisayarın klavye, ekran, fare vb. çevre birimleri ile bağlantıları kontrol edilmelidir.
Bilgisayar açıkken bu bağlantıların yapılmaması gerekir.
- Bilgisayarın elektrik fişinin topraklı bir prize takılı olduğu kontrol edilmelidir.
- Bilgisayar diskten açılacaksa disket sürücüde disket olmamalıdır. Eğer disketten açılacaksa
açılış disketi, disket sürücüye takılmış olmalıdır.
- Yukarıdaki işlemler tamamlandığında bilgisayarın ve ekranın açma düğmelerine sırasıyla
basılır.
- Bilgisayarın açılış işlemini tamamlaması beklenir. Masa üstü ekranı görünüyorsa ve tüm
bilgiler-sistem yüklenmişse açılış işleminin tamamlandığı anlaşılır.
- Bilgisayar son kullanıldığında doğru kapatılmamışsa scandisk (disk tarama) yapacaktır. Bu
aşamada scandisk yapması her zaman önerilir.
d) Bilgisayarı Kapatma Đşleminin Aşamaları:
- Bilgisayarda çalışmakta olan tüm programlardan çıkılır-kapatılır.
- Başlat menüsünden (Bilgisayarı Kapat) komutu verilir. Ekrana gelen Oturumu Kapat
penceresinde BĐLGĐSAYARI KAPAT seçeneği onaylanır.
- Daha sonra “Şimdi Bilgisayarınızı Kapatabilirsiniz” veya “Bilgisayarınız Kapanıyor” mesajı
beklenir. (Bu aşamada herhangi bir işlem yapılmaz)
- Sabit disk sürücünün, disket sürücünün ve CD-ROM sürücünün çalışma ışıklarının
yanmadığından emin olunur.
- Bilgisayar ve ekranın kapama düğmelerine sırasıyla basılır. (Son yıllarda çıkan bilgisayar
kasalarında sistem kendisini kapatıyor)
ÖRNEK: HP IPAQ HW6515 CEP BĐLGĐSAYARI
FA736AA
• Ekran 3,0 " yansıtmasız TFT, 64K renk, LED aydınlatması
(güç tasarrufu modu)
• Bellek 192 MB toplam bellek (128MB ROM ve 64 MB
SDRAM)
• Mini SD Yuvası: 4 bitlik mini SD türü bellek standartı
• Arabirimler USB 1.1 Đşlemci
• Đşaretleme cihazı Dijital kalem veya parmak ucu için
dokunmatik ekran
• Đşlemci Intel® PXA270 Đşlemci 416 MHz
• Batarya 1200 mAh Lityum iyon
•
•
•
•
•
Boyutlar 175 gr
Ses sistemi Tümleşik mikrofon, hoparlör ve bir adet 2,5 mm stereo kulaklık jakı
Đşletim sistemi Pocket PC için Microsoft Windows Mobile 5.0,
Kablosuz haberleşme Entegre dörtlü bant GSM/GPRS/EDGE, WLAN 802.11b,
Bluetooth® 1.2, IrDA
62/90
•
•
•
•
•
•
•
Aksesuarlar Li-ion pil, 2,5 mm girişli kablolu stereo kulaklıklar,
AC adaptörü, USB masaüstü senkronizasyon birimi veya USB/Seri senkronizasyon
kablosu (ülkeye göre değişir), dijital kalem, kılıf, Ürün Bilgileri Kılavuzu
HP iPAQ Baslarken CD'si
Opsiyonlar Yerleşik SXGA, HP Photosmart 1.3 MP, 1280 x 1024 çözünürlük kamera
Programlar HP Photosmart Fotoğraf Makinesi Yazılımı, HP Photosmart Mobil Yazılım
iPAQ Wireless, HP Profiller, Bluetooth Manager, SIM Manage
Bilgisayar donanım birimlerine çeşitli örnekler
e) Bilgisayarın Kullanılmasında Dikkat Edilmesi Gerekenler:
1. Bilgisayarınızı, temiz ve kuru bir ortamda tutun. Düz ve sağlam bir yüzeye yerleştirin.
2. Görüntü biriminin üzerine herhangi bir nesne koymayın ve görüntü birimindeki ya da
bilgisayardaki hiçbir açıklığı kapatmayın. Bu delikler, bilgisayarınızın fazla ısınmasını
önlemek için hava akımı sağlar.
3. Yiyecek ve içecekleri bilgisayarınızdan ve bütün parçalarından uzak tutunuz. Çünkü
yiyecek kırıntıları ve dökülen içecekler, klavyeyle farenin yapışkanlaşmasına ve kullanılamaz
duruma gelmesine neden olabilir.
4. Açma/kapama düğmesini ve diğer düğmeleri ıslatmayın. Nem bu parçalara zarar verebilir
ve elektrik çarpması tehlikesi yaratabilir.
5. Güç kablolarını prizden çıkarırken kablodan değil, fişten tutarak çekin.
6. Bilgisayar bir yerden başka bir yere taşınırken, disket sürücüleri içine boş disket veya
karton disket konularak okuyucu kafanın zedelenmeye karşı korunması gereklidir.
7. Disket sürücülere sürülecek disketler üzerine yapıştırılan etiketler veya koruyucu bantlar
gevşek, hemen çıkabilecek şekilde ise bu disketler sürücüye sürülmemelidir. Yine, sürücü
aktif iken, okuma ve yazma yapıyor iken (sürücü ışığı yanıyorken) sürücüye disket
sürülmemeli veya sürücüden disket çıkarılmamalıdır. Aksi halde, sürücü yazma okuma kafası
veya disket zarar görebilir.
8. Bilgisayar, ekran, yazıcı, çalışmıyorsa önce bu aygıtların üzerinde yer alan ayar düğmeleri
kontrol edilmelidir. Yine çalışmıyorsa bu aygıtlara gelen elektrik kablolarının takılı olup
olmadığı veya gevşek olup olmadıkları kontrol edilmelidir. Bilgisayar, yetkili teknik servis
elemanı dışında hiç kimse tarafından açılmamalıdır. Açılırsa garanti harici işlem görecektir.
9. Bilgisayar, üzerinde program çalışır durumda iken kapatılmamalıdır. Aksi halde programa
veya bilgilere zarar gelebilir. Bilgisayar kapatıldıktan sonra hemen açılmamalıdır. En azından
10-15 saniye beklenmelidir. Elektrik kesilmelerinden sonra bilgisayar kapatılmalıdır.
10. Bilgisayara içeriği belli olmayan dış kaynaklı disketlerden bilgi kopyalama işi
yapılmamalıdır. Günümüzde oldukça yaygınlaşan bilgisayara ve üzerinde çalışan
programlara bilgi dosyalarına zarar veren virüs programlarından korunmanız ancak bu
63/90
şekilde mümkün olabilir. Virüs programlarının yol açtığı zararlar garanti kapsamı dışındadır.
(Örnek: Çernobil virüsü)
11. Bilgisayar havalandırma ızgaralarının içine herhangi bir şey atılmamalıdır. Çünkü atılan
nesne, yangın veya elektrik şoku oluşturabilecek şekilde tehlikeli ve yüksek voltajlı noktalara
değebilir veya kısa devre yapabilir. Cihaza kesinlikle sıvı dökülmemesine dikkat edilmelidir.
12. Aşağıdaki durumlarda cihazı prizden çekiniz ve servise başvurunuz:
- Elektrik kablosu veya fişi bozulmuş veya aşınmışsa
- Bilgisayarın içine sıvı dökülmüşse
- Bilgisayar talimatları uygulandığında cihaz normal olarak çalışmıyorsa
- Bilgisayar düşmüşse veya kabin hasar görmüşse
- Bilgisayarın performansında önemli bir değişim olmuşsa
f) Muhtemel Sorunlar ve Çözümleri:
Bilgisayarınızda oluşması muhtemel belli başlı bir takım sorunlar ve bunlara ait çözüm yolları
aşağıdaki gibidir:
1.
Bilgisayar hiç çalışmıyor:
Bilgisayarınızın açma/kapama düğmesini kontrol ediniz.
Tüm güç kablolarının (sistem ana ünitesinin kablosu ve sistem ana ünitesinden
monitöre güç sağlayan kablo) ve veri kablolarının (monitör ve klavye sistem ünitesi
arasında bulunan veri kabloları) tam temas sağlayacak şekilde takılı olmasını
sağlayınız.
Prizde elektrik olup olmadığını kontrol ediniz.
2. Ana ünite güç gösterisi yanıyor monitöre elektrik gelmiyor (güç göstergesi yanmıyor):
Monitörün elektrik kablosunu kontrol ediniz.
Monitör açma/kapama düğmesinin basılı durumda olup olmadığını kontrol ediniz.
3. Hem ana ünitenin göstergesi hem de monitörün göstergesi yanıyor ancak görüntü
yok.
Monitörün veri kablosunun ana üniteye takılan ucunun iyice yerleşmesini ve
vidalarının iyice sıkışmış olmasını sağlayınız.
Kontrast ve parlaklık ayarlarını değiştirerek görüntünün netleşmesini sağlayınız.
4. Bilgisayar açılış sırasında klavye hatası vererek kilitleniyor:
Klavyenin ana sisteme takılı ucunun sistem üzerindeki konektöre iyi oturmasını
sağlayınız.
5. Fare çalışmıyor:
Fare kablosunun ana sisteme takılı ucunun iyice oturmasını sağlayınız.
Farenin sisteme tanıtılıp tanıtılmadığını kontrol ediniz.
Belirtilen çözümlere rağmen sorununuz devam ediyorsa, yetkili satıcınıza
başvurunuz.
64/90
Lexmark X5100 serisi Inkjet yazıcılarda kartuş değiştirme işlemi
Tarayıcı (Scanner): Bir resmi ya da metni dijital ortam, yani bilgisayara sayısal olarak
kaydeden, aktaran cihazlardır. Taranan metinler üzerinde değişiklik yapabilmek için OCR
(Opical Character Recognition) adı verilen bilgisayar yazılımları kullanılmaktadır. En yaygın
tarayıcılar el tarayıcıları ve masaüstü tarayıcılarıdır.
El Tarayıcıları: Taranacak belgenin üzerinde el ile hareket ettirilerek tarama işlemini
gerçekleştiren tarayıcılardır. Özellikle büyük ölçülere sahip resim, grafik ya da diğer çizimlerin
parça parça taranması için kullanılır. El tarayıcıları ile tarama
yapmak oldukça hassas bir işlemdir ve büyük dikkat gerektirir.
Çünkü kullanıcı, cihazı taranacak olan sayfanın üzerinde
gezdirmek zorundadır. Biraz hızlı veya yavaş hareket edildiğinde,
taramanın sonucu da başarısız olabilir.
Masaüstü (Flatbed)
Tarayıcılar: Ev ve büro
kullanıcılarının kullandıkları
tarayıcı türüdür. Taranacak
belge tarayıcının içine konularak fotokopi makinesinde
olduğu gibi belge taranır.
Tarayıcıların kalitesi, piksel birimiyle ifade edilen
çözünürlükle doğru orantılıdır.
65/90
G.
SUNUM, TELEKONFERANS, GÖRÜNTÜ VE AKTARIM ARAÇLARI
1- TEPEGÖZ
Özellikle büro çalışmalarının yoğun olduğu işyeri ve bürolarda, diğer çalışanları
bilgilendirmek amacıyla yapılan toplantılarda sıkça kullanılan bir araçtır.
Tepegöz, üzerine konan şeffaf plastik – yassı – üzerindeki yazı ve şekilleri düz bir
yüzeye veya perdeye yansıtır. Tepegözdeki A4 kağıdı büyüklüğündeki yazı ve şekiller
yansıtılarak gösterilir.
Tepegözün temel parçaları Fresnel merceği, tepe mercek, ayna ve lambadır.
Fresnel merceği: Bir yüzeyi düz, diğer yüzeyi iç içe geçmiş halkalardan oluşan mercek olup,
lambadan gelen ışığı tepegözün yüzeyine eşit bir biçimde dağıtmayı sağlar.
Ek mercekler: Tepegözlerde kullanılan mercekler tek, ikili ve üçlü olmak üzere üç çeşittir.
Parlaklık: Tepegözün parlaklığı Lümen cinsinden ölçülür.
Lamba: Tepegözlerin kritik parçalarından olup tip, ömür, güç ve maliyet açısından çeşitlilik
gösterir.
TEPEGÖZÜN BÖLÜMLERĐ
A.
B.
C.
D.
E.
F.
G.
H.
Đ.
Işık Kaynağı
Yansıtıcı
Toplayıcı Mercek
Tabla
Dağıtıcı Mercek
Oynar kafa ve Ayna
Görüntü
Netlik Ayar Düğmesi
Açma-Kapama Düğmesi
Tepegözün bölümleri
Tepegözler “geçirgen” ve “yansıtıcı” olmak üzere iki başlık altında incelenir. Her iki
tip tepegözün de kendilerine özgü üstünlükleri vardır. Geçirgen tepegözlerden yansıyan
görüntüler daha parlak ve keskindir. Geçirgen tepegözde ışık kaynağı tepegözün tabanında
yer alır. Işık tepegözün cam yüzeyinden geçer, mercek ve aynadan geçerek ekrana yansır.
Bununla birlikte bu tip tepegözler daha fazla yer işgal eder ve diğerlerinden ağırdırlar.
Yansıtıcı tepegözde ışık kaynağı tepegözün tepe kısmındadır. Işık önce yansıtıcı yüze düşer,
ordan yukarıdaki merceğe ve sonra da perdeye yansır.
66/90
Kullanılması: Tepegözün elektrik bağlantısı yapıldıktan sonra, cam yüzey üzerine perdeye
yansıtılacak olan yansı (genellikle dosya kağıdı boyutunda, üzerinde bilgilerin yer aldığı
şeffaf plastik) yerleştirilir. Ayna açılır. Power (On/Off) düğmesine basıldıktan sonra zoom
ayarı ve yükseklik-uzaklık ayarlaması yapılır. Kullanılmadığı süre (sunum esnasında
yararlanılmadığı süre içinde) ışık kapatılmalıdır.
Örnek: HPV-400 Tepegöz
Gerçek veya gerçeğe yakın yazılı ve basılı dokümanların öğrencilere sunulmasıyla,
varolan eğitim ve öğretim ortamının zenginleştirilmesi amaçlanmaktadır.
• Masa Tipi : Metal
• Fresnel Merceği : Yansımasız
• Objektif Merceği : 3 Element, f=310 mm
• Lamba : EVD 36 V 400W/50 saat
•
•
•
•
Işık : 5000 Lümen
Ağırlık : 10.7 Kg
Soğutma : <30 Db (Fan)
Diğer Özellikler : Kondansatör, Güvenlik Şalteri, Renk Tayflarını Giderme, Pozisyon Sabitleme,
Termostat
TEKO-3000 ĐTHAL TEPEGÖZ TEKNĐK ÖZELLĐKLERĐ
(ÇĐFT LAMBA)
A 4 için köşelerde görüntüyü körletmeyen en son teknoloji ürünü.
3 Elemanlı lens. F=320 mm odak uzaklığı.
Yüzeyi silikon kaplı, ısıya dayanıklı 360° dönebilir.
Đç sıcaklık 40° sınırında Lamba akımını keser.
24 Volt 250 Wat Çift Lamba.
220 V — 240 V / 50Hz ayrıca % 10 gerilim farkında sabit parlaklık.
Bir çevirme ile hızlı değişim mekanizması.
FRESNEL LENS
TEPE MERCEĞĐ
TEPE AYNASI
TERMĐK KORUMA
AYDINLATMA
VOLTAJ
LAMBA DEĞĐŞĐMĐ
:
:
:
:
:
:
:
KOLON
: Katlanabilir sert krom kaplı.
NETLĐK
:
SESĐZ ÇALIŞMA
Kolondan hassas ayarlama, ayrıca iç renk ayar düğmesi.
(Görüntü kenarlarındaki mavi ve kırmızı renk düzeltme)
: Çift fan kullanılarak sessiz güçlü ve soğuk çalışma yüzeyi.
EMNĐYET
: Kapak açıldığında tüm iç tesisat akımını kesen emniyet swich.
EKONOMĐ
: Lamba ömrünü 3 kat arttıran ekonomi anahtarı.
ANAHTARI
TOPLAM AĞIRLIK : 13 Kg.
GARANTĐ
Perdeye Uzaklık
Görüntü Alanı
: 3 Yıl TEDAS garantisi altındadır. (Halojen lamba garanti dışıdır.)
1 metre
100x100 cm
2 metre
200x200 cm
67/90
3 metre
300x300 cm
Tepegöz nasıl temizlenir?
A.
B.
C.
D.
E.
Ayna, mercek, cam, fresnel mercek, yumuşak bir bez, cam sil, su ile temizlenmelidir.
Kağıt mendil lif bıraktığından iyi değildir.
Çizilebileceğinden sert cisimlerle silinmemelidir.
Aynayı açıp kaparken kulpundan tutmalıdır.
Parmak izi bırakılmamalıdır.
Tepegözün içi nasıl açılır?
A. Araç prizden çıkarılmalıdır.
B. Yanlardaki iki vida sökülür.
C. Camlı çerçeve kaldırılır.
D. Mercek yana alınır.
E. Temizlik, ampul değiştirme vb.
gerçekleştirilir.
G. Đşlemler geriye doğru tekrarlanır.
Tepegöz ile sunumda dikkat edilecek
hususlar:
• Tepegözü sınıfın sağ ön kısmına yerleştiriniz.
• Tepegözün yanında dururken perdeyi sağınıza alınız
• Tepe gözü açmadan oynar kafayı açınız.
• Sürekli izleyici gruba doğru konuşmaya dikkat ediniz.
• Perde ile tepegöz arasında engelleyici bir şey olmamasına dikkat ediniz.
• Tepegöz yansıtıcısını ekran perdesine göre ayarlayınız.
• Saydamı tepegöze doğru yerleştirdiğinizden emin olunuz.
• Konuşurken projektöre bakmayınız.
• Sırtınızı yansıyan ışığı engelleyecek şekilde perdeye dönmeyiniz.
• Bir işaret aletini gerektiğinde kullanınız.
• Makineyi kullanmadığınızda, özellikle tepegöz dışında çalışma yapılırken ya da bir
başkası konuşmasını yaparken kapatınız .
2- SLAYT PROJEKTÖRÜ
35 mm. lik fotoğraf makineleriyle çekilmiş renkli ya da renksiz filmlerin pozitif olarak banyo
edilmiş ve 5x5 cm.lik karton ya da plastik çerçevelere yerleştirilmiş öğretim ve sunum amaçlı
materyallere slayt (Diya) adı verilir.
Bu slaytları perdeye yansıtmak için kullanılan araçlara da slayt Projektörü denir.
Bazıları “El” ile yüklemeli bazıları ise “Kızaklı” ve çok sayıda slaytı koyarak kullanılır.
Mercekler görüntüyü tersine çevirdiği için slaytlar taşıyıcıya arkası perdeye dönük ve
başaşağı konur.
Görüntüyü netleştirmek için mercek ileri-geri hareket ettirilir. Günümüzde kızakla yüklemeli
ve uzaktan kumandalı modelleri ile kolayca netlik ve slayt değiştirme işlemleri yapılır.
Sergi, spor karşılaşması, tiyatro, folklor gibi etkinliklerde fonda gösterim yaparak
yararlanılabilir.
68/90
3- OPAK PROJEKTÖR (EPĐSKOP)
Yazı resim ve fotoğraf gibi saydam olmayan materyallerin büyütülerek perdeye
yansıtılmasında kullanılan araçlara denir. Slayt ve film şeritlerini de gösteren yeni modellere
EPĐDĐYASKOP adı verilmektedir. Ortamı karartmak gerekmektedir. Görüntü ters
çevrildiğinden materyal projektöre ters olarak yerleştirilmektedir.
Örnek: MAPI AL-6000 // Episkop
Görüntüsünü yansıtmak istediğiniz şeffaf olmayan
kitap, magazin, harita vs. hatta ince boyutlu baskılı
malzemeler için ideal çözümdür.
Yüksek kaliteli lensler mükemmel parlak, net
görüntüyü verirken, 4 halojen reflektörü yeni
aydınlatma sistemi ve yeterli ışık sunar.
Yeterli soğutma sistemi (yatay fan sistemi ile lambalar
için özel fan sistemi)
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Çalışma alanı: Tam A4 alanı (285x285 mm)
Hi-index camlı, 3 elementli projeksiyon lensi
2.8 / f= 320 mm
4x reflektör halojen lamba (ENX 82 V/360W)
•
Büyütme: 3X to 8X
Projeksiyon mesafesi: 1.3 m - 3 m
Görüntü ölçüsü: 0.9 m - 2.3 m
220 V - 240 V / 50 Hz, elektrik tüketimi 1500 W
Lamba çalışmıyor led göstergesi
Hassas görüntü netleştirme ayarı
Kapak açıldığında ışık kısılma özelliği
Fazla ısınma için termostat kontrolü
Makine güvenliği için dahili sigorta
Ölçüler (UxGxY): 550x450x290 mm
Ağırlık: 15 Kg.
4- PROJEKTÖR
Gruplara sunuş yapılırken kullanılan bir araçtır. Projektör, bir bilgisayar, video, CD
veya DVD oynatıcısından aldığı sinyalleri bir perdeye ya da duvara yansıtır. Böylelikle
görüntü herkes tarafından görülebilir. Projektörlerin en kritik özelliklerinden birisi ışık gücü
kapasitesidir. Işık parlaklığını ölçmek üzere “Lümen” birimi kullanılır. Işık gücü (ANSI Lümen)
değeri, cihazı kullanacak olduğumuz yerlerin ışık ortamına, görüntü büyüklüğüne ve izleyici
sayısına göre belirlenir. Genellikle;
- Küçük salonlarda 1000-1200 lümen projektör
- Farklı ölçülerde ekran ve ışık koşulları için 2000 lümen projektör
- Sergi salonu, fuarlarda 3000 lümen ve daha yukarı projektör kullanılır.
Projektör seçiminde veya farklı modellerin
kıyaslanmasında kullanılacak ölçüler şunlardır:
Kontrast oranı, ışık parlaklığı, çözünürlük,
projeksiyon
çözünürlüğü,
perspektif
düzeltme, ağırlık, boyut, lamba ömrü (en az 2000
saat),
video
çıkışı,
depolama
özelliği,
büyültme/küçültme, fare ve lazer işaretleyici,
taşınabilirlik, dijital büyütme, gürültü gibi
faktörler projektör seçimini doğrudan etkiler.
Panasonic PT-LB60NTE 3200
69/90
lümen XGA Kablosuz Projektör
PROJEKSĐYON CĐHAZI ALIRKEN DĐKKAT EDĐLMESĐ GEREKEN HUSUSLAR
Projeksiyon cihazlarının data çözünürlüğü genel olarak 800*600 SVGA, 1024*768 XGA olmak üzere ikiye ayrılır.SVGA cihazlar
800*600 bilgisayar çözünürlüğüne göre hazırlanmıştır ve daha üst çözünürlükte yayınları sıkıştırma teknolojisi kullanarak
gösterirler. Bu nedenle sıkıştırılmış gösterimlerde çok az bir kayıp olur.Eğer sunumlarınız sadece Power Point ve benzeri
gösterim dosyalarını içeriyorsa SVGA bir cihaz kullanmanız yeterli olur.Sunumlarınız 9 punto dan daha küçük yazıları içeriyorsa
ve 1024*768 data çözünürlüğünü kullanıyorsanız XGA modelleri tercih etmeniz gerekir.
ORTAMIN AYDINLIĞI :
Sadece gece mi kullanılacak? Kullanılırken ışıklar açık olacak mı?Gündüz kullanım varsa güneş hangi yönden geliyor?Ortam
aydınlığı seçeceğiniz cihazın ışık gücünü belirler. Eğer karanlıkta kullanacaksanız 700 Ansi Lümen ve üstü her türlü cihazı tercih
edebilirsiniz.Kullanım sırasında oda ışıklarını açacaksanız veya gün ışığında da kullanacaksanız seçmeniz gereken ışık gücü en
az 1.500 Ansi Lümen olmalı. Ortam aydınlığına göre daha güçlü projektörler de seçilebilir.Gündüz kullanımında dikkat edilecek
en önemli husus güneş ışığı ile projektör ışığının kesişmemesidir. Bu nedenle perdenin ve cihazın montaj yeri çok önemlidir.
MESAFE :
Projektör ile perde arasında ne kadar mesafe olacak ? Hangi boyutlarda görüntü elde etmek istiyorsunuz ?
Projektörlerin hangi mesafeden ne kadar görüntü oluşturduklarını bilmek ve kullanım alanına göre hesap yapmak gerekir.
Projektörün kaç metre geriye asıldığı, ne kadar +/- zoom yapabildiği ve perde boyutu bu hesaplama neticesinde ortaya
çıkacaktır.
PROJEKTÖRÜN MONTAJI :
Projeksiyon cihazınız tavana monte edilerek ya da sehpa üzerinden kullanılabilir. Tavana monte edilmesi durumunda cihazınızla
birlikte uygun tavan askı aparatını da almanız, mesafeye uygun data kablosu ve elektrik kablosu kullanmanız gerekecektir.
UYGUN PERDE SEÇĐMĐ :
Yukarıda anlatıldığı gibi kullanılacak perdenin boyutları tespit edildikten sonra uygun olan perdeyi seçmek gerekir. Kaliteli Đyi bir
projeksiyon perdesi görüntü kalitesini arttıracaktır.
Kullanım amaçlarına göre çok çeşitli perdeler olmasına rağmen toplantı salonlarında duvara monte elle açılıp kapanan veya
duvara monte uzaktan kumandalı, motorlu perdeler tercih edilir. Ayrıca kolay taşınabilen üç ayaklı portatif perdeler de
kullanabilirsiniz.
Yukarıda bahsettiğimiz özellikleri dikkate alarak size en uygun olan projeksiyon cihazını seçerek güvenerek tercih ettiğiniz
firmalardan temin edebilirsiniz.
PROJEKSĐYON KULLANIM KILAVUZU
• Projeksiyon cihazlarının lensinden gözünüze zarar verecek kadar kuvvetli ışık çıkması
nedeniyle çalışırken cihaza yaklaşıp, ışığa direkt bakmayın.
• Projeksiyon cihazınızı kullanırken lens kapağını açık tutmayı unutmayın. Kullanmadığınız
zamanlar kapağı kapalı tutun.
• Bulunduğunuz yerde voltaj problemi yaşıyorsanız cihazınızı standby durumunda
bırakmayın.
• Tamamını ya da bir kısmını örtü ya da başka bir şekilde örterek, kapatarak hava almasını
engellemeyin, üzerini örtmeyin, kapalı kutular içinde çalıştırmayın. Cihazın etrafında en az
50cm boş alan bırakarak yeterli hava akımının oluşmasını sağlayın.
• Projeksiyon cihazları lamba değişimi gerektiğinde ışıkla/yazıyla uyarı verirler. Bu
durumda cihazınızı kullanmaya devam etmeyin. Aksi durumda lamba patlayabilir.
• Havalandırması yeterli olmayan, aşırı tozlu ya da nemli ortamlarda projeksiyon cihazını
kullanmayın.
• Üzerine veya yanına, özellikle dökülmesi risk oluşturabilecek çay fincanı, su bardağı,
vazo gibi nesne koymayın.
• Cihazın bir tarafını yükseltmeniz gerekirse öncelikle cihazın üzerinde yer alması
muhtemel ayakları kullanın.
• Cihazın çalışma şeklini değiştirmeyin. Yatay tasarlanmış bir cihazı dikey kullanmanız
lamba ya da başka bir üniteye zarar verebilir.
70/90
LAMBA DEĞĐŞĐMĐ
Lamba değişimi gerekirse
• Cihazın soğuduğundan emin olun
• Elektrik bağlantısı olmadığından emin olun
• Lambanın üzerinde yer alan kapağı çıkartın
• Lambayı sabitleyen vidaların cihazla temasını kesin
• Lambayı çıkartmanız için üzerinde tutma nokta vardır. Oradan yukarı doğru dikkatlice
çekerek çıkartın
• Yeni lambanızı aynı şekilde yerleştirin ve vidalayın
• Cihazınızın kullanma kılavuzuna bakarak lamba süresini sıfırlayın.
TEMĐZLĐK-BAKIM
LCD projeksiyonların tümünde toz filtresi vardır. DLP projeksiyonların ise kapalı sistem
olduğundan toz filtresine ihtiyaç duymazlar. Günümüzde bazı DLP modellerde ekstra koruma
sağlamak için toz filtreleri kullanılmaktadır. Bu filtre cihaz havalandırılırken toz girişini
minimum düzeyde tutmayı sağlar. Toz filtresinin önerilen aralıklarla temizlenmesi gereklidir.
Aksi durumlarda filtre üzerinde biriken toz hava girişini azaltacak ve cihaz aşırı ısınacaktır.
Aşırı ısınma sonunda lamba çok kısa sürede gücünü yitirebilir-patlayabilir, cihazın başka bir
ünitesi hasar görebilir.
Toz filtresini yerinden çıkartın. Üzerinde biriken tozları temizleyin. Temizlik yaparken filtreye
zarar vermeyin. Toz temizliği yaparken ilk olarak basınçlı havaile tozun istenmeyen
yüzeylerden atılması gerekir. Bu şekilde bir temizlik imkanınız yoksa sadece yüzeyleri silerek
temizlik yapabilirsiniz. Projeksiyon kasası üzerinde biriken tozları temizlemek isterseniz
kesinlikle alkol, benzin, tiner gibi kimyasal içeren bir madde kullanmayın.
Projeksiyon cihazlarının bir kısmı lensin üzerinde biriken tozları silmeniz için, size özel bir
bez hediye eder. Bu bez lensinizi çizmeden temizlemenizi sağlayacaktır. Kağıt mendil ya da
benzeri bir temizlik maddesi ile lens toz temizliği yapmanız önerilmemektedir. Elinizde uygun
bir bez yoksa gözlük camlarını silmek için kullanılan bezleri de kullanabilirsiniz. Lensler için
özel temizlik kitleri de satılmaktadır. Bunlardan da faydalanabilirsiniz. Deterjan ya da benzeri
bir sıvı kullanmanız durumunda lens üzerinde kalıcı izler oluşabilir.
PROJEKSĐYON CĐHAZI YER SEÇĐMĐ
Projeksiyonunuzu dört farklı şekilde kullanabilirsiniz.
1. Sehpa üzerinde önden projeksiyon
2. Tavana asarak önden projeksiyon
3. Tavana asarak ters projeksiyon
4. Sehpa üzerinden ters projeksiyon
PROJEKSĐYON CĐHAZININ BĐLGĐSAYARA BAĞLANMASI
Kutudan çıkan VGA kablosunun bir ucunu bilgisayarınızın arkasındaki monitörü bağladığınız
yere, diğer ucunu da projektör üzerinde bağlantı yerine yerleştirin. Yaptığınız bu işlem
bilgisayar görüntünüzü projeksiyon cihazına aktarmanız için yeterli olacaktır. Kumanda
üzerinde yer alan Mouse özelliklerini kullanmak istiyorsanız USB kablosu ile projeksiyonu
bilgisayara bağlayın.
71/90
Bilgisayardan
çıkan
sesi
projeksiyon
cihazınızın(varsa) ses düzeninden duymak
istiyorsanız, bilgisayar ile projeksiyon arasında
ses bağlantısı kurun.
Projeksiyon cihazının (INPUT, SOURCE) tuşları
yardımıyla bilgisayar bağlantısını seçin.
Görüntü artık projeksiyon cihazınızdan geliyor
ama bilgisayarınızın monitöründen de aynı anda
seyretmek istiyorsanız, monitörünüzü (varsa)
projeksiyonun arkasında yer alan VGA OUT
konnektörüne bağlayın. Projeksiyonunuzda
VGA OUT yoksa VIDEO SPLITTER ile
görüntünüzü birden fazla projeksiyona ya da
monitöre çoğaltabilirsiniz.
PROJEKSĐYONUN KULLANIM MODLARI
Markasına modeline göre farklılık gösteren menülerde birçok seçenek tanımlıdır. Bunlardan
bir tanesi de projeksiyon kullanım modunu belirler, sinema modu, sunum modu gibi.
Bu modları seçtiğinizde görüntünün renk tonlarının ve parlaklığının değiştiğini göreceksiniz.
Bulunduğunuz ortama göre istediğiniz modu kullanabilirsiniz. En önemlisi ekonomi ya da
SESSĐZ mod olarak adlandırılan düşük lamba sarfiyatı modudur. Bu mod kullanıldığında
lamba ömrünün yaklaşık 1/4 oranında uzaması sağlanacaktır.
PROJEKSĐYON CĐHAZINDA KAVRAMLAR
Ansi Lumen
ANSI (Amerika Milli Standartlar Enstitüsü) standartlarına göre ölçülmüş projeksiyon ışık gücü-parlaklık
değeridir.
Keystone
Projeksiyon cihazının perde ile açısı bozulduğunda oluşan görüntü düzgün olmayacak ve bazı bölümlerinin
uzayıp kısaldığı görülecektir. Bu bozulmaları düzeltmek için projeksiyon cihazlarında keystone özelliği vardır.
Cihazların büyük çoğunluğunda sadece dikey açı bozulmalarını düzeltecek özellik olmakla birlikte özellikle
profesyonel cihazlarda hem yatay hem de dikey açı bozuklukları giderilebilmektedir.
Shift Lens - Lens Kaydırma
Projeksiyon cihazı sabit bir yerde dururken görüntünün sağa, sola, yukarı ya da aşağı açıyı bozmadan
kaydırılması işlemidir. Bazı projeksiyon cihazları bu kolaylığını sunmaktadır.
Kontrast
Kontrast en temel tanımıyla beyazın yanında siyah gibi koyu renkleri başarı ile gösterebilmektir. Yüksek
kontrast değerleri parlak beyazın yanında gerçek siyahın gösterilebilmesini sağlar.
Çözünürlük
Bilgisayarlar 640*480, 800*600, 1024*768, 1280*720 gibi farklı ekran ayarları ile kullanılabilir. Bu ayarlar
ekran üzerinde yer alacak noktacıkların (pixel) yatay ve dikey sayısını belirlemektedir. Bilgisayarınızı
projeksiyon cihazına bağladığınızda da bu noktacık sayılarına göre görüntü aktarımı yapılacaktır.
Giriş seviyesi projeksiyonlar 800*600 ekran ayarlarını birebir kayıpsız gösterebilmekte 1024*768 gibi daha fazla
noktacık içeren ekran ayarlarını ise sıkıştırma yoluyla göstermektedir.
Projeksiyon seçerken yapacağınız bilgisayarlı sunumlarda bu konuya dikkat etmeniz gerekir. Eğer ekran
ayarlarınızı 1024*768 kullanmakta kararlıysanız ve 6-8 gibi küçük punto yazılar kullanıyorsanız , gerçek
çözünürlüğü 1024*768 XGA olan bir projeksiyon almalısınız.
SVGA
Ekranda yer alan noktacıkların 800*600 olduğu ve görüntü formatının 4:3 kullanıldığını gösterir. 1024*768 gibi
daha yüksek değerler sıkıştırma ile gösterilecektir.
XGA
Ekranda yer alan noktacıkların 1024*768 olduğu ve görüntü formatının 4:3 kullanıldığını gösterir.
SXGA
1280*1024- UXGA 1600*1200
Ekranda yer alan noktacıkların 1280*1024 ve daha fazla olduğu ve görüntü formatının 4:3 kullanıldığını
gösterir. Yüksek çözünürlüklü projeksiyon cihazlarıdır ve diğerlerine göre çok daha pahalı olduklarından çok özel
uygulamalarda tercih edilir.
72/90
Wide
Ekranda yer alan noktacıkların 854*480, 1280*720 gibi geniş ekran gerçek 16:9 formatında çalışan
projeksiyonlar.
RGB
R-Red (Kırmızı), G-Green (Yeşil), B-Blue (Mavi)
dB
Projeksiyon cihazları çalışırken ısı oluşur ve cihaz fanlar yardımıyla soğutulur. Sürekli çalışan bu fanların ortaya
çıkardığı ses rahatsız edici olmamalıdır. Gürültü ölçüm birim ise dB olarak gösterilmektedir. Günümüz ev
sineması cihazları 30dB değerinin altında gürültü üretecek şekilde tasarlanmaktadır.
Maksimum ses aşağıdaki kriterlere göre tespit edilir.
- Ortam sessizliği, kullanılan ses düzeni,
- Projektörün seyredenlere yakınlığı.
Görüntü formatı
Ülkemizde TV yayınları 4:3 formatında yapılmaktadır. DVD kayıtlarının bir kısmı ise 16:9 formatındadır. Seçilen
cihaz kullanılacak görüntü kaynağı ile uyumlu olmalıdır.
DLP
Digital Light Processing.
Görüntünün binlerce küçük ayna tarafından yansıtıldığı ve renk çarklarının kullanıldığı projeksiyon
teknolojisidir.
LCD
Liquid Crystal Display.
Bir kaynaktan gelen ışığın, aynalar yardımıyla 3 farklı renkten geçirilerek bir merkeze iletildiği ve burada
görüntünün oluşturulduğu projeksiyon teknolojisidir.
DLP TEKNOLOJĐSĐ ÇALIŞMA SĐSTEMĐ
LCD TEKNOLOJĐSĐ ÇALIŞMA SĐSTEMĐ
TERS PROJEKSĐYON KAVRAMI
Ters projeksiyon uygulamaları arkadan aldığı görüntüyü ters tarafından verebilen özel
yüzeylerle yapılır. Bu yüzeyler kumaş ya da ters projeksiyon ekranı olabilir.
Örneğin projeksiyon cihazları tavana ters olarak asılır ve görüntü doğal olarak başaşağı
oluşur. Bunu düzeltmek için menüyü kullanmanız gerekecektir.
Tavana asıp ters projeksiyon ekranı kullanırsanız hem yukarıdan aşağı hem de soldan sağa
ters görüntü oluştuğunu göreceksiniz. Bunu düzeltmek için yine menüde seçenekler
bulacaksınız.
Neden Ters Projeksiyon
• Klasik projeksiyon sunumlarına göre daha canlı, parlak ve net görüntü verir.
• Daha az ışık gücü ile daha iyi sonuç alınır.
• Havada sadece görüntü oluşacağı için kaynağı belli olmayan bir yüzen
televizyonunuz olabilir.
• Yansımasız özel yapısıyla rahatsızlık vermeden izlenim olanağı sağlar.
• Her türlü aydınlık ortamda kullanılabilir.
• Ekran boyutu sınırlaması yoktur.
• Her türlü projeksiyon cihazı, slayt makinesi gibi görüntü kaynakları ile kullanılabilir.
73/90
TERS PROJEKSĐYON EKRANLARI UYGULAMA ALANLARI
Ev sineması
Maç yayınları
Fuar organizasyonları
Ofis sunumları
Showroom
Mağaza
Spor organizasyonları
Konser organizasyonları
Hava alanı
Otobüs terminali
TV stüdyoları
Marketler
Açık alan tanıtım reklam uygulamaları
Bar, Cafe, Pastane ...
Toplantı salonları
Vitrin
Alışveriş merkezleri
Tren garı
Örnek Ters Projeksiyon Uygulaması (Spor programları)
5- ELEKTRONĐK YAZI TAHTASI
Standart yazı tahtalarına benzeyen elektronik yazı tahtasına, ısıya duyarlı kağıt
üzerine baskı yapabilen termal yazıcı bağlıdır. Yazı tahtası üzerine yazılan notlar ve şekiller,
aynı faks makinesinde olduğu gibi ısıya duyarlı (termal) kağıt üzerine basılır. Böylece sunum
sırasında tahtaya yazılan hiçbir şey kaybolmaz, dinleyicilerin yazı tahtası üzerindeki notları
ayrıca kaydetmesine gerek olmaz. Elektronik yazı tahtalarının çoğu modellerinde bilgisayar
bağlantısı mevcut olup, bu sayede tahta üzerindeki tüm notlar bilgisayar ortamına aktarılır.
Yazılan veya çizilen her yazı-şema bilgisayar ortamında saklanabilir, çoğaltılabilir veya
başkalarına gönderilebilir ve çıktısı alınabilir. Tahta üzerindeki notların kağıda çıktısı
alındıktan sonra kuru bir keçe, sünger, bez, vb. ile tahta temizlenir.
74/90
Panasonic UB 5815 Elektronik Copyboard
Örnek: Panasonic UB 5815 Elektronik
Copyboard Teknik Özellikleri
Boyutlar (Standsız)
Ağırlık (Standsız)
Panel Ölçüsü
Yazdırma Alanı
Perde Sayısı
Tarama Sistemi
Yazdırma Sistemi
Baskı Boyutu
Baskı Rengi
2 Sayfayı Tek Sayfaya Baskı
Baskı Hızı
Çoklu Kopya
Bağlantı Portu
Đşletim sistemi
1.334*1.735*212 mm
27 Kg
900*1.625 mm
850*1.613 mm
2
Image Sensor
Termal Transfer
A4
Siyah
Evet
4 Sf. / Dk.
9 Adet
USB 1.1
Windows 98 / me / 2000 / XP
Örnek: Nobo Yazı Tahtası // Extra Genis Ekran
Yazı tahtası üzerine yazılan veya çizilen her şeyin kopyasını çıkartır.
Kopya çıkartmadan yalnızca yazı tahtası olarak kullanabilir.
Yazı tahtasındaki bilgiler daha sonra e-mail veya Windows
uygulamalarında veya başka amaçlarla kullanılmak üzere bilgisayara
rahatlıkla aktarılabilir.
• Yüksek çözünürlüklü termal printer (8DOT/mm)
• Kullanılan kağıt türü standart (2B mm x 50 mm) termal kağıt.
• Ayaklı ve istenildiğinde rahat bir şekilde duvara monte
edilebilme özelliği.
• Kopyalama Alanı : 1800 x 830 mm
• Toplam yazı alanı : 2 ekran
• Ölçüler (mm) : (G) 1830 mm x (Y) 1800 mm
• Ağırlık : 46 kg
6- ETKĐLEŞĐMLĐ YAZI TAHTASI
Đşlevleri ve kullanımları açısından elektronik yazı tahtalarından epeyce farklıdır.
Etkileşimli yazı tahtaları, dokunmaya duyarlı geniş bir elektronik tahta, bilgisayar ve
projektörden oluşan bir bütündür. Sunuşu yapan kişi, bilgisayarın yanında durmaksızın ve
dinleyicilerin karşısından ayrılmadan etkileşimli tahta üzerinde bilgisayar işlemlerini
yapabilmektedir. Yeni çıkan modellerde bilgisayar ile etkileşimli yazı tahtası arasında kablo
bağlantısı olmadan iletişim sağlanmaktadır.
Örnek: eBeam Đnteraktif Yazı Tahtası
eBeam Projeksiyon, duvarı veya yazı tahtanızı interaktif yazı tahtasına
dönüştüren kompakt, taşınabilir ve kullanımı kolay bir cihazdır. Ebeam
alıcısını herhangi bir düz yüzeye monte edin, projeksiyonu yönlendirin ve
çalışmaya başlayın. Sistemin tamamı yarım kilo ağırlığındadır ve sistem
birkaç dakika içerisinde kurulup ayarları yapılabilir. Üç adet bağlantı
parçasıyla sistemi dilediğiniz herhangi bir yüzeye monte edebilirsiniz.
Böylece nereye giderseniz gidin yanınızda bir interaktif tahtanız olur.
75/90
Küçük, hafif ve kullanımı rahat olan kalemde sağ ve sol klik özelliğiyle kullanım paletine ulaşmanızı sağlayan
özel bir tuş vardır.
Avantajları:
•
•
•
•
•
•
Bilgisayar ortamındaki her türlü görseli, eğitim materyali olarak kullanır.
Zamandan önemli ölçüde tasarruf sağlar.
Öğrencinin derse katılımını teşvik eder.
Eğitimde görselliği geniş ölçüde kullanır.
Kaliteli öğrenim sağlar.
En sıkıcı dersleri kolay ve zevkli hale getirerek öğretmene yardımcı olur.
Ayrıca:
•
•
•
Teknolojiyi kullanan kurum imajını güçlendirir.
Sınıf ve okul başarı düzeyini arttırır.
Sınıf ortamında yapılamayacak deneyler interaktif olarak yapılabilir.
7- DOKÜMAN KAMERA
Örnek:
WolfVision VZ7D Döküman Kamera
Ürün Özellikleri:
•
•
•
•
•
•
•
Technology: PAL or NTSC video
Camera: 1-CCD 14"
Pictures per second: 50 PAL
Effective Pixel: 752 X 582
Effective Pixel CCD(s): 470 000
Weight: 5 Kg
Warranty: 3 Years on a carry in basis
8- TELEKONFERANS ARAÇLARI
Telekonferans, coğrafi olarak farklı ortamlarda bulunan insanların, iletişim
teknolojilerinden yararlanarak aynı anda sesli veya görüntülü olarak iletişim kurması olarak
ifade edilir.
a) Sesli Konferans (Audio konferans): Katılımcıların yalnızca sesleri iletilerek gerçekleştirilen
konferans türüdür. Farklı mekanlarda bulunan üç ya da daha fazla kişinin aynı anda
telefonda birbiriyle görüşme yapması sesli konferansa örnektir.
b) Görüntülü Konferans (Video konferans): Katılımcıların hem sesleri hem de görüntüleri
iletilerek gerçekleştirilen konferans türüdür.
Đki nokta arasında mevcut veri hatları üzerinden (telefon hatları, uydu vb.) yapılan eş zamanlı
ses, görüntü ve veri aktarımıdır. Sesli konferans sisteminden farklı olarak katılımcılar
birbirlerini görebilir.
Bağlantı kameralar yardımıyla ses ve görüntü sinyallerinin telefon hatları ve uydu
sinyalleri aracılığıyla sağlanır.
c) Masaüstü Görüntülü Konferans: Gerekli olanlar internet bağlantısı ve bilgisayar olup
masaüstü konferansı için geliştirilmiş ve bir kısmı ücretsiz olan VCON, CUSeeMe, Polycon,
ProVu, Zydacron, Microsoft NetMeeting vb. yazılımlar (programlar) kullanılır.
76/90
Görüntülü konferans için öncelikle bilgisayarınızda ses kartı, hoparlör, mikrofon ve bir
Video kamera (Web Cam) olmalıdır. Ayrıca yerel ağ, ISDN ya da modem üzerinden internete
erişim gereklidir.
H.
DĐĞER BÜRO MAKĐNELERĐ
1- MĐKROFĐLM MAKĐNELERĐ
Mikrofilm sistemi; evrak, kitap, gibi çeşitli
dokümanların bir kamera ile filme alınarak
saklanması ve gerektiğinde okuyucu/baskı
terminallerinden
erişilmesi
esasına
dayanmaktadır.
Kısaca,
kağıt
üzerindeki
bilgilerin mikrofilm üzerinde saklanmasını
sağlayan bir fotoğrafçılık tekniğidir. Bu nedenle
mikrofilm
tekniğine
MĐKROGRAFĐ
de
denilmektedir.
Bir mikrofilm, genellikle bobin halindedir.
Uzunluğu 30 m’dir. Büro belgeleri için
16 mm (bobin başına 5000 görüntü), planlar ve
haritalar için 35 mm (bobin başına 1000 ç
görüntü) boyundadır. Ayrıca 75 mm’lik formalar
altında,
mikrofilmlerden
alınmış
görüntü
montajlarını, mikrobandları, ve benzerini bir
araya getiren mikrofişler de kullanılır.
Canon M5300 Mikrofilm Makinesi
Yapılan araştırmalar mikrofilm tekniğinin ortalama %98 oranında alan tasarrufu
sağladığını ortaya çıkarmıştır. Çünkü 16 mm genişliğinde 30m uzunluğunda bir film üzerine
A4 boyutunda, ortalama 5000 doküman çekilebilmektedir.
Film çekim anında ya da daha sonra çoğaltılan mikrofilmlerin bir kopyası kullanıma
açılırken, diğeri yedek kopya olarak saklanabilmekte ve kolay taşınabilmesi sayesinde
gerektiğinde doğal felaketlerden korumak için yedek kopya, kasa vb. gibi başka bir ortamda
korunabilmektedir. Dosyalama ve arşivlemede karşılaşılan en önemli sorunlardan biri olan
saklama güvenliği, mikrofilm ile çözümlenmektedir.
Bugün erişilen teknolojik gelişme; bilgisayar ve mikrofilm makineleri arasındaki
bağlantının sağlanması ile belirli bir görüntüye en kısa sürede ulaşmak mümkün olmaktadır.
CAR (Computer Assisted Retrieval) bilgisayar destekli erişim tekniğinde, mikrofilme çekilen
görüntülerin endeks bilgileri bilgisayara girilmekte ve belirli bir görüntüye saniyeler süresinde
ulaşılabilmekte, istenirse kağıt baskısını almak da mümkün olmaktadır.
-
• Mikrofilm ya da Mikrografi Tekniğinin Faydaları Şunlardır:
Az yer kaplar, %98 oranında alan kazancı sağlar.
Dokümanlar daha sağlıklı ve güvenli ortamlarda saklanabilir.
Kullanılması, taşınması, korunması, yenilenmesi kolaydır.
Đstenilen evrak çok kısa sürede bulunabilir.
Dokümanın kopyası, film veya kağıda basılmış olarak hemen çıkarılabilir.
Kağıda yazılı evrak, kullanılmaktan, hava şartlarından dolayı yıpranır. Mikrofilmde
böyle bir sorun yoktur.
Dokümanın ilgililere aslını göndermek yerine mikrofilmini gönderme, posta ücretinden
tasarruf sağlar. Ya da kopyası gönderilerek yırtılma, kaybolma vb. durumlarda sorun
yaşanmaz.
77/90
-
• Mikrofilm Tekniğinin Sakıncaları Şunlardır:
Mikrofilm mahkemelerce ispat edici belge olarak kabul edilmez. Belgenin aslı istenir.
Çünkü, fotomontajla aslından farklı mikrofilm yapılabilir.
Mikrofilm tekniğine geçme, yeniden özel makineleri satın almayı ve personelin
eğitimini gerektirir. Bu da yeni masraflara yol açar.
Örnek Zeutschel OK 300-3001 Mikrofilm Makinesi
ZEUTSCHEL OK 300- 3001
Zeutschel OK 300Hibrid
kamera(renkli), belgelerinizi eş
zamanlı olarak mikrofilm ortamına ve
dijital ortama aktarmanızı sağlar.
Böylece ilave bir sistem edinmeksizin
arşivleme işleminizi
gerçekleştirebilirsiniz.
Kitaplar, gazeteler ve büyük
ebat doküman görüntülerini, aynı anda
hem dijitale hem de mikrofilme
aktarabilir, yalnızca dijitale aktarabilir
ya da yalnızca mikrofilme
çekebilirsiniz. Dijital görüntülerinizi
renkli, siyah beyaz ya da gri tonda
alabilirsiniz
2- CĐLTLEME MAKĐNELERĐ
Bir arada bulunması gereken belgeleri birbirine tutturan yani ciltleyen makinelerdir.
Dokümanların, evrakın bozulmasını, kaybolmasını önlemek, derli toplu bulundurmak veya
cazip bir şekilde sunmak için bürolarda ciltleme makineleri kullanılabilir.
Ciltleme iki şekilde yapılır:
a) Spiral ciltleme: Bir arada bulunacak belgelerin bir
ucunda delikler açılır ve daha sonra plastik veya metal
bir spiral bu deliklerden geçirilip sıkıştırılarak belgeler
sabitlenir.
Spiral cilt (Spiral Sırt Geçirme) makinelerinde 34
cm’ye kadar uzunlukta, 5 cm’ye kadar kalınlıktaki
kağıtların sırtına plastik spiral geçirilir.
Yapılan işlemler şöyledir:
√
Düzgün destelenen kağıtlar yaklaşık 25’er yaprak halinde delinir.
√
Sırta geçirilecek plastik spiral makineye yerleştirilir.
√
Kalınlığı 5 cm’yi geçmeyecek sayıda kağıtlar bir araya getirilerek makineye
konur.
√
Makinenin kolu çekilerek, spiral sırt geçirilir.
b) Isısal ciltleme: Belgeler, sırtlık ya da kapak olarak adlandırılan parçalar ile bir arada
tutulur. Sırtlıklar deri veya kumaş olabilir. Sırtlıklar, ısı uygulandığında yapışkan hale gelen
bir yüzeye sahiptir. Kağıtlar sırtlık ya da kapağın içine konur ve ciltleme makinesinin
78/90
bölmesine yerleştirilir. Makineden yayılan ısının plastik, deri veya kumaştan yapılmış bir
sırtlığın iç yüzeyindeki yapıştırıcı kısmı eriterek içine konulan belgeleri birbirine tutturulur.
Çalışması:
- Bir kartona (kapakla) ciltlenecek kağıtlar sıraya konur, hizalaması yapılır.
- Sırtına özel yapıştırıcı sürülmüş kapağa konur.
- Kapak makineye yerleştirilir. Isı ve zaman ayarı yapılır.
- Düğmeye basılır. Sinyal sesi işlemin tamamlandığını bildirir.
Bu tür makineler 40-50 cm uzunluğundaki, 10 cm kalınlıktaki kağıtları yaklaşık 10-85
saniyede ciltleyebilmektedir.
Isısal Ciltleme makinesinde çalışma görüntüleri
Örnek: Plastik Spiral Ciltleme Makinesi
Sağlam, tamamı metal döküm gövde dayanıklılığı
arttırmaktadır,
Uzun ömür sağlayan kaliteli ve sert çelikten yapılmış
delme kalıbı,
Zahmetsiz delme maksimum verimlilik sağlar,
Ciltleme kolu, ciltleme sırasında herhangi bir pozisyonda
durabilir
Delme yeri tasarımı aşırı sayfa beslemesini önler. Makine
yalnızca yüklenebilen miktarı zımbalar,
Farklı doküman kalınlıklarına göre ayarlanan sırt ayarlama
düğmesi,
Ayarlanabilir kağıt kenar kılavuzu, delme panosu üzerinde dokümanların yerinin ayarlanmasını
sağlar,
Zarif ve şık tasarımı ile her ofiste mükemmel görünüm.
Manuel ciltleme alanında en son yeniliklerle geliştirilmiş bir makinedir. Bir defada 20 adete kadar
(70gr/m2) kağıdı delerek, 500 yaprağa kadar A4, A5 ciltleyebilir. Delme/kenar derinliği basitçe
ayarlanabilir.
3- LAMĐNASYON MAKĐNESĐ
Laminasyon, belgelerin (kağıt, kimlik kartları, poster, broşür, fotoğraf vb.) ya da
benzeri nesnelerin (kumaş vb.) plastik kaplama malzemesi ile kaplanması işlemidir.
Kaplanacak malzemenin niteliği ve boyutlar, yapıştırma yöntemi, kapasite gibi unsurlara bağlı
olarak laminasyon makinelerinin boyutları, fonksiyonları ve fiyatları değişiklik gösterir.
Laminasyon makineleri genellikle “masa üstü” ve “rulo” olmak üzere iki çeşittir.
Masaüstü tipte sıkıştırma işlemi düz bir plaka
yardımıyla yapılır ve daha küçük ölçekli işler için
kullanılır. Rulo tipte ise sıkıştırma işlemleri belge ve
plastik
film makinelerinin içindeki rulolardan
geçerken gerçekleşir. Rulo tip laminasyon makineleri
daha çok büyük ölçekli işlerde kullanılır.
79/90
Laminasyon işleminin yararları şunlardır:
Önemli belgelerin kırışması, kırılması, kıvrılması, yırtılması, ıslanması, parmak izi ve
boyalı-yağlı maddelerden dolayı kirlenmesi engellenir.
- Belgelerin güneş ışığı, nem, sıcaklık ve kimyasal maddelerin olumsuz etkilerinden
korunması sağlanır.
- Sık sık kullanılan belgelerin çok uzun sürelerle kullanımda kalması sağlanır.
- Belgelere daha profesyonel bir görüntü verir.
- Fotoğraflarda renklerin korunması ve daha net görüntülerin elde edilmesi sağlanır.
Örnek Ürünler:
-
ÖZELLĐKLER
FGK-160
Hızı (m/min)
Kaplama
Genişliği (mm)
Kaplama
Kalınlığı (mm)
Kaplama ısı
aralığı
Voltaj / Hz
Güç (Watt)
Boyutlar (mm)
Ağırlık (Kg.)
MODELLER
FGK-220
FGK-320
FGK-450
720
720
550 ~ 850
550 ~ 850
160
220
320
450
1
1
1
1
100 ~ 160°C
100 ~ 160°C
100 ~ 160°C
100 ~ 160°C
220/50
220/50
220/50
220/50
300
400
550
750
340x200x110
400x200x110
550x230x115
700x230x115
6.5
7.5
10
13
4- KAĞIT ĐMHA MAKĐNELERĐ
Bürolarda atılacak kağıtlar zaman zaman sorun olur. Dosyaların ayıklanması ve
arşivlenmesi sırasında atılacak kağıtlar artar. Eğer atılacak kağıtların arasında gizli evrak da
varsa, sorun daha da önem kazanır.
Bürolarda atılacak kağıtların yok edilmesi için Evrak Đmha Makineleri kullanılır.
Taşıdığı gizlilik dolayısıyla doğrudan çöpe atılamayan belgeleri okunamayacak (en
azından okumayı çok güçleştirecek) kadar küçük parçalara ayıran makinelerdir. Belgelerin
imha şekli açısından evrak imha makineleri temelde iki gruba ayrılır. Bunlar:
a) Şerit kesim: Kağıtları ince, şerit şeklinde parçalara ayırır. Bu makineler daha ucuz ve
bakım masrafları daha düşüktür. Buna karşılık, şerit kesilmiş kağıtları bir araya getirmek
nispeten kolay olduğundan bu makineler daha az güvenlidir.
b) Konfeti kesim: Kağıdı hem enine, hem de boyuna çok küçük parçalar halinde keserler.
Bu açıdan şerit kesimine göre daha fazla güvenlik sağlar.
Kimi kuruluşlar, makinenin imha ettiği kağıtları biriktirerek satar. Böylece atılacak
kağıtlar değerlendirilir ve yeniden kazanılır.
Evrak imha makinelerinin kullanımı çok basittir. Modeline bağlı olmakla birlikte
çalışma sistemleri hemen hemen aynıdır. Kağıtlar üstten makineye verilir. Otomatik olarak
kağıdı alır veya bir düğmeye basılarak makine çalışır ve kesilen-parçalanan kağıtlar
makinenin içindeki torbada toplanır. Bu torba doldukça değiştirilir.
Evrak Đmha Sistemleri
80/90
Örnek ürünler:
KODU
Kesim Tipi
ĐM OF 50 S
ĐM OF 70 S
ĐM OF 80 S
ĐM OF 220 S
ĐM OF 220 ST
ĐM OF 220 C
ĐM OF 220 MC
ĐM OF 007 N
ĐM OF 007 L
ĐM OF 007 NC
ĐM OF 7400 CB
Şerit Kesim
Şerit Kesim
Şerit Kesim
Şerit Kesim
D. Şerit
Kırpıntı
Kırpıntı
Kırpıntı
Kırpıntı
Kırpıntı
Kırpıntı
Ağız Genişliği
(mm)
220
220
220
220
220
220
220
270
310
400
400
ÖZELLĐKLER
Kesilmiş Şerit Ebadı
(mm)
4
4
4
4
4
2.0 x 12.0
1.0 x 12.0
1.0 x 15.0
2.0 x 15.0
2.0 x 30.0
1.0 x 40.0
Bir Defada Đmha Edilebilir
Miktar
4 Yaprak
6 Yaprak
8 Yaprak
7 Yaprak
7 Yaprak
4 Yaprak
4 Yaprak
16 Yaprak
18 Yaprak
15 Yaprak
100 Kg
5- KAĞIT KESME MAKĐNESĐ (GĐYOTĐN)
Kağıt kesme makineleri ya da yaygın adıyla “Giyotinler” kağıt, fotoğraf, fotoğraf filmi
gibi nesneleri istenilen boyutta, düzgün ve hızlı bir şekilde kesmek için kullanılır. Temel
parçaları, kağıdı sabitleyen ve üzerinde çeşitli ölçüleri bulunan bir tabla ve keskin bir bıçaktır.
Bıçağın hareket şekline göre çalışma şekli sürgülü veya kollu olabilir. Sürgülü tipte, bıçak
makine boyunca uzanan bir çubuk üzerinde hareket eder. Kollu tipte bıçak bir uçundan
makineye sabitlenmiştir.
Kağıt kesme makinelerinin kullanımı basittir. Kesilecek nesneler, tabla üzerindeki
ölçülerden yararlanılarak ve kesim noktası bıçağın tam altına gelecek şekilde yerleştirilir.
Daha sonra bıçağı tutan parça, makinenin tipine göre ya yukarıdan aşağıya doğru indirilerek
ya da bir kol üzerinde sürülerek kesim işlemi yapılır. Bıçak keskin olduğu için bu makineleri
kullanırken çok dikkat etmek gerekir. Bazı modellerde herhangi bir kazaya neden olmamak
için bıçağının etrafına bir koruyucu parça konulmuştur.
ÖrnekÜrünler:
EV ve OFĐSLER
ĐÇĐN
OFĐSLER ĐÇĐN
PROFESYONEL
OFĐSLER ĐÇĐN
MODELLER
Boyutlar
(mm)
Kesme
Uzunluğu
(mm)
Kesme
Kapasitesi
(sayfa/gr)
Otomatik
Kağıt Presi
OF RC 320
OF RC 350
OF RC 380
SP
OF RC 465
240x390x250
330x490x320
330x520x420
320
350
380
5/70
20/70
30/70
Hayır
Hayır
Hayır
740x660x360
465
500/70
OF RC 560
550x720x460
560
50/70
OF RC 710
650x880x540
710
25/70
Evet
(patent)
Evet
(patent)
Evet
(patent)
81/90
Sağ veya
Sol elle
kullanım
ve şeffaf
ekran
Hayır
Evet
Evet
Tabla
ekranı
UNI
format
Net
Ağırlık
(Kg)
Evet
Evet
Evet
2.1
5.4
6.8
Hayır
Hayır
44.3
Evet
Evet
A6÷A3
Evet
A6÷A3
19
Evet
26.3
Kağıt Delme (Zımba) Makinesi
Kağıt Ebadı Max : 350x250 mm.
Kağıt Đstif Yüksekliği max. : 5 cm.
Ayarlanabilir Oynar Tabla : Evet
Matkap ucu : 2-9 cm.
Boyutu : 48x47x47 cm.
Ağırlık : 26 kg.
6- ETĐKETLEME MAKĐNESĐ
Etiketleme Makineleri
Çok sayıda evrak postalanan bürolarda, zarf yazma işi epeyce zaman alır ve zahmetli
bir iştir. Zarf yazma, etiketleme makineleriyle kolayca yapılabilir.
Evrakın gönderileceği adresler bilgisayara yüklenir ve çıkartma etiketlere yazdırılır.
Yazılan etiketler etiketleme makinesine verilerek zarfların üzerine yapıştırılır. Böylece
binlerce adres, kısa bir zamanda zarfların üzerine yapıştırılmış, zarflar adreslenmiş olur.
Etiketleme makineleri, tek başlarına kullanılabileceği gibi; mektup katlama, zarfa
yerleştirme, yapıştırma posta ücret ödeme, balyalama makineleriyle birlikte, birbirine bağlı ve
bir bütün oluşturacak şekilde de kullanılabilir.
7- POSTA ÜCRET ÖDEME MAKĐNESĐ
PTT aracılığıyla gönderilen mektuplara posta pulu yapıştırılır. Gönderilecek mektup
sayısı çok fazla olduğunda, pul yapıştırmak zaman alıcı veya zevksiz bir iş olur. Böyle
durumlarda posta ücret ödeme makinesi kullanılır.
Posta ücret ödeme makinesi kullanmak için önce PTT’ye peşin olarak belli bir miktar
posta ücreti yatırılır. Makineyi, PTT yetkilileri, yatırılan ücret tutarı kadar çalışmak üzere
ayarlar. Makineyle zarfların üzerine pul yerine, pul tutarı kadar damga basılır. Makine, sarf
edilen posta ücretini peşin yatırılan ücretten çıkarır. Böylece posta ücreti ödenmiş (mahsup
edilmiş) olur. Yatırılan ücret bitince makine çalışmaz, tekrar ücret yatırılır ve makine PTT
yetkililerince ayarlanır.
Posta ücret ödeme makineleri; adres basma, mektup katlama, zarflama makineleri ile
birleştirilerek, birleşik sistem olarak da kullanılmaktadır. Postalama işleri fazla olan kuruluşlar
birleşik sistem makinelerini tercih ederler.
8- PARA SAYMA MAKĐNELERĐ
Kimi kuruluşlar kağıt veya metal nakit para ya da jeton işleriyle uğraşırlar. Orada
çalışanların zamanlarının çoğu para veya jeton saymakla geçer. Bu tür kuruluşlarda çok
miktardaki para ve jeton sayma işi makinelere yaptırılır.
Banka, döviz bürosu, postane, muhasebe ofisi,
vezne vb. banknot trafiğinin yoğun olduğu bürolarda sıkça
görülen araçlardan birisidir. Sayılmak istenen aynı
değerdeki banknotlar hazneye yerleştirilip çalıştırma
düğmesine basılır. Sayma işlemi bittikten sonra ekranda
sayılan paranın adedi görülür.
Resizenocrop Para Sayma Makinesi
Modeline göre değişmekle birlikte, para sayma
makinelerinin işlevleri arasında yarım ve yapışık
banknotları yakalama özelliği, banknot destesi içinde farklı
banknotu ayırt etme, istenilen sayılarda desteler oluşturma
gibi özellikleri olup bir aksaklık ile karşılaştıklarında bir
alarm ile uyarıda bulunurlar.
82/90
Örnek: Para Sayma Makineleri
Özellikleri:
Sayma Sistemi : Sürtünme Sistemi
Sayım Hızı
: 3 hız seçme imkânı 1500-1000-700
Üst Tepsi Kapasite: 300 Bloknot
Alt Tepsi Kapasite : 200 Bloknot
Güç
: AC 96-260V 50-60 Hz
Boyutları
: 275x227x195
Ağırlığı : 7 Kg
Özellikleri :
•Doğru ve güvenilir banknot sayımı
• Banknot genişlik, mürekkep, şeffaflık vb. yi otomatik tanıma
• Güvenilirlik için kompleks algoritma
• Otomatik toplama
• Tam otomatik başlama, sayma, gösterme ve tekrar sayma
• Arıza ve bakım sorunlarını kendi tanıma özelliği
• Modern ergonomik dizayn, sağlam yapı
• Oval gösterge ekranı
• Renk: Beyaz ve diğer renkler
• Model büyüklüğü (cm): 33 x 26.5 x 22
• Sayma Hızı: > 1000 banknot/dk
• Boyut (mm): 330 (D) x 265 (G) x 220 (B)
• Güç ihtiyacı: AC 110V/60Hz veya 220V/50Hz
• Güç tüketimi: 5
Bozuk Para Ayırma Makinesi
Özellikleri:
-otomatik olarak 8 çeşit parayı ayırabilir.
-7 haneli dijital LED ekranı vardır.
-tüm miktarı ve tek tek ayrı miktarları sayabilir.
-her para türü için sayılacak miktar önceden girilebilir.
-para haznesi dolunca otomatik olarak durur.
-ebatları 300 x 356 x 266 mm
-3,75 kg ağırlığında
9- OPTĐK OKUYUCU
Optik formlara kodlanan bilgilerin infraruj ve ya kızıl ötesi yansıyan ışık metodu Đle okunarak
bilgisayar ortamına aktarılmasına Optik Form Okuma işlemi bu işlemi gerçekleştiren
cihazlara da Optik Okuyucu adı verilmektedir. Kısa zaman aralığında binlerce optik form
okuyabilen optik okuyucularımız hem
zamandan tasarruf sağlamakta hem de
insan kaynaklı okuma hatalarını ortadan
kaldırmaktadır.
OTOMATĐK BESLEMELĐ OPTĐK
OKUYUCULAR:
Hazneye konulan kağıtlar bir motor
vasıtasıyla otomatik olarak çekilerek
okuyucu kafadan geçirilir ve optik formlar
okunur.
OPTĐK OKUYUCU NASIL ÇALIŞIR?
Optik okuyucuların çalışabilmesi için o
Omr 48FS Optik Okuyucu
optik okuyucuya has bir optik okuma
programının olması gerekmektedir. Bu program ile optik formdaki bilgiler ham bilgi olarak bir
dosyaya aktarılır.
83/90
Örnek Tanıtım: OMR 48FS Optik Okuyucu
FORM BOYUTU
50 mm X 130 mm - 210 mm X 300 mm arası
FORM AĞIRLIĞI
70 gr - 150 gr arası
ĐŞARETLEME
HB Kurşun kalem (No2)
ĐŞARET POZĐSYONU
1/6 "
OKUMA SĐSTEMĐ
Yansımalı okuma kafası kullanılmaktadır
AKTARMA HIZI
RS-232 ve USB ile yak.7200 kağıt/saat
GĐRĐŞ TEPSĐSĐ
105 gr 150 adet optik form
ÇIKIŞ TEPSĐSĐ
105 gr 150 adet optik form
YOĞUNLUK SEVĐYESĐ
Đç seviye 256, kullanıcı seviyesi 16
KALĐBRASYON
Referans kağıt ile otomatik hassasiyet ayarı
SELF-TEST
Kağıt tanıma sensörleri ve sistem veri hafızası. Okuma testi dahil
ELLE BESLEME
ĐŞLEVĐ
Elle besleme modu bulunmaktadır
ARAYÜZ
9.600-115.200 Baud RS-232 seri bağlantı, USB 1.1
GÜÇ KAYNAĞI
AC 100-240V, 100 W tüketim, 50/60 Hz frekans
ÇEVRE
Sıcaklık: 5-40 derece, Nem oranı: 0- arası
BOYUTLAR
610mm x 250mm x 475mm (kağıt çıkış tablası hariç)
8 Kg (yaklaşık)
NET AĞIRLIK
10- BARKOD YAZICI VE OKUYUCU
Barkod; değişik kalınlıktaki dik çizgi ve boşluklardan oluşan ve verinin otomatik olarak ve
hatasız bir biçimde başka bir ortama aktarılması için kullanılan bir yöntemdir. Barkod, değişik
kalınlıktaki
çizgilerden
ve
bu
çizgiler
arasındaki
boşluklardan
oluşur.
Barkod ile stok kodu, seri numarası, personel kodu gibi bilgilerin
gösterilmesi sağlanabilir. Bu bilgilerin bilgisayara klavye aracılığı ile
girilmesi zaman alıcı ve yorucu olmaktadır. Ayrıca bu yöntem pek
sağlıklı olmamaktadır. Çünkü veriler girilirken hata
yapılma olasılığı fazladır. Bu hata oranını ve harcanan
zamanı azaltmak için barkodlar ve barkod okuyucular
kullanılır.
Barkod Yazıcı nedir? Ne işe
yarar?
Barkod yazıcılar barkod basmak için kullanılan
cihazlardır. Barkod yazıcılar termal ve direk termal baskı yapabilirler.
Barkod yazıcılar ile basılan barkodlar daha dayanıklı ve uzun ömürlüdür.
Daha hızlı baskı yapabilirler.
Piyasada çok değişik marka ve modelde barkod yazıcılar bulunmaktadır. Barkod yazıcılar
modeline göre bilgisayara bağlı olarak veya bilgisayardan bağımsız olarak kullanılabilirler.
Bir etiket programı ile tasarım yapılarak barkod yazıcılardan baskı alınabilir
Barkod Okuyucu nedir? Ne işe yarar?
Barkod
okuyucular
veri
girişine
hız,
kolaylık
ve
doğruluk
kazandırır.
Bir barkod, uygun okuyucu ile okutulduğunda, okuyucu siyah ve beyaz çizgileri elektrik
sinyallerine dönüştürür. Okuyucunun kod çözücüleri de bu sinyalleri çözerek
anlayabileceğimiz rakam veya karakterlere çevirir. Bu okuyucuların yaydığı ışın ve barkod
84/90
çubuklarının oluşturduğu elektronik sinyaller yine bu okuyucular tarafından
algılanarak bilgisayarlara rakam veya karakterler olarak aktarılır. Barkodtaki
koyu çubuklar ışığı emer, boşluklar ise ışığı geri yansıtır.
Böylece elektronik sinyaller oluşur. Barkod okuyucular
değişik arabirimlere sahip olabilirler. Klavye, seri port veya
usb bağlantılı olabilirler. Bunların yanında bir de radyo
frekanslı çalışan barkod okuyucularda bulunmaktadır.
Bunlar kablosuzdur ve okutulan barkodu kendi etkinlik alanı
içerisinde anında bilgisayara aktarabilirler.
ÖRNEK ÜRÜN:
Mesela 9799753293685 barkodunu çözmeye çalışalım.
Bu barkodu çizgi ve boşlukların kalınlıklarına göre,
en ince çizgi veya boşluk 1 birim,
en kalın çizgi veya boşluk 4 birim olduğunu düşünerek çözelim.
Unutmayın ki çizgiler 1, boşluklar 0 olacaktır.
85/90
10- DĐĞERLERĐ
KLĐMA
Çoğunluğun ısıtma, soğutma, nemlendirme gibi işlevleri olmakla birlikte, klimalar
özellikle serinletme işlevleriyle öne çıkarlar. Klimalar işlevlerine ve tiplerine göre çeşitlilik
gösterirler. En yaygın olarak kullanılan klimalar pencere tipi ve split klimalardır. Bunların
yanında özellikle büyük ölçekli işyerleri ve büroların gereksinimlerine uygun olarak soğuk su
klima sistemleri ve klima santralleri mevcuttur.
Pencere tipi klimalar tek bir parçadan oluşur ve pencereye monte
edilir. Klimanın tüm parçaları (kompresör, genleşme valfı, soğutucu
gazın dolaştığı kanallar, fanlar ve kontrol birimi) aynı ünite
içerisinde yer alır. Ancak kompresör, fanlardan biri ve sıcak gazın
dolaştığı kanal sistemi pencerenin dış kısmında kalır. Split klimalar
ise biri iç ortamda diğeri de dış ortamda olmak üzere iki parçadan
oluşur. Đç ortamda bulunan ünitede genişleme valfı ve soğuk
havanın dolaştığı kanal sistemi vardır. Bina dışında kalan parçada
ise kompresör, yoğuşturucu ve fanlar mevcuttur. Split klimaların
bina içindeki ünitesi tasarım ve
gereksinimlere göre duvarda, yerde,
tavanda yer alabilir ve bir uzaktan
kumanda ile kullanılır.
BTU (British Thermal Units),
klimaların ısıtma ve soğutma
kapasitelerini anlatmak ve kıyaslamak
için kullanılır. Genel olarak 1 BTU,
0,45 kg suyu yaklaşık 1 derece (0,56
0
C) ısıtmak için gerekli ısı miktarını
ifade eder. 1 m2lik alanı ısıtmak veya
soğutmak için 322 BTU kapasiteye
ihtiyaç duyulur.
Kaset tipi klima
KASET TĐPĐ KLĐMA (Tavan Kliması)
Pencere tipi klima
* Estetiğin ön planda tutulduğu mağaza, ofis, restaurant ve büyük binaların iklimlendirilmesi
için en uygun çözümleri sunar.
* Asma tavan içerisine montaj edildiği için görüntü kirliliğini ortadan kaldırırken, kullanılan
R410A gazı sayesinde ozon tabakasına da dosttur.
* Ses seviyesini azaltacak şekilde dizayn edilmiş olan hava çıkış flaplarına ek olarak, sessiz
fan ve motorları sayesinde konfor şartlarınız sağlanırken, sessizlikten de fedakarlık etmemiş
olursunuz.
SES, MÜZĐK VE ANONS SĐSTEMLERĐ
SU, ÇAY VE KAHVE MAKĐNELERĐ
GÜVENLĐK KART VE KAMERA SĐSTEMLERĐ
86/90
DĐJĐTAL FOTOĞRAF MAKĐNESĐ
Fotoğraf makinelerinin temel amacı görüntü elde etmektir. Dijital fotoğraf makinesi, çekilen
görüntülerin dijital ortama aktarılmasını sağlar. Dijital fotoğraf makinesi yardımıyla ürünlerin,
binaların, nesnelerin veya kişilerin fotoğrafı çekilmekte ve
anında internet ortamında görüntülenebilmektedir. Dijital
fotoğraf makinelerinde film yerine görüntü (Charge-Coupled
Device) CCD tarafından algılanır ve bir bellek kartına kayıt
edilir. CCD objektiften gelen görüntüyü algılayan ve dijital
sinyal haline getiren bir işlemcidir.
Görüntü kalitesi ve boyutunu etkileyen etkenlerden birisi
CCD’nin boyutudur ve piksel birimi ile ölçülür. Megapiksel
ise genellikle resmin bir milyon piksel içermesi anlamına
gelir.
Bir fotoğraf makinesi almadan önce makineyi ne için kullacağınızı
belirlemelisiniz. Ara sıra mı fotoğraf çekeceksiniz yoksa fotoğraf
çekimi konusunda uzmanlaşmak mı istiyorsunuz? Çektiğiniz fotoğrafları sadece bilgisayar ekranından
mı izleyeceksiniz yoksa baskı almayı düşünüyor musunuz? Öncelikle bu ayrıntılara karar vermelisiniz,
aksi taktirede ihtiyaçlarınızı karşılamayan bir fotoğraf makinesini ya da hiç kullanmayacağınız
özellekleri olan bir fotoğraf makinesini gereksiz yere satın almış olursunuz.
Kullanma Đlkeleri:
- Öncelikle dijital kameranızı toz, nem, ani darbeler ve uç düzeyde sıcaklıklardan koruyunuz.
- Dijital fotoğraf makinenizi tozdan, nemden, beklenmedik düşmelerden korumanın en iyi yolu,
kullanmadığınız zamanlarda onu bir taşıma çantasında bulundurmaktır.
- Dijital fotoğraf makinenizi yağ temasından bilhassa güneş yağı temasından koruyun.
- Dijital fotoğraf makinenizi kuru tutunuz. Eğer fotoğraf makinenizin kötü hava koşullarında içine sıvı
sızıntısından kuşkulanıyorsanız, pillerini ve hafıza kartını çıkarıp normal oda koşullarında 24 saat
kuruması için bekletiniz. Eğer hala çalışmıyorsa makinenizi bir servise götürmeniz gerekecektir.
- Eğer fotoğraf çekimi yaptığınız zaman fotoğraf makinenizin zarar görebileceği endişesini taşıyor
iseniz tek kullanımlık fotoğraf makinelerini tercih edebilirsiniz. Günümüzde oldukça geniş yelpazede
kullanıcı ihtiyaçlarına göre üretilmiş seçenekler mevcut.
- Eğer fotoğraf makinenizi bir süre kullanmayacaksanız, pilleri kamera içinden alarak akıntı yapmaları
riskini ortadan kaldırınız. Fotoğraf makinenizi; serin ve kuru bir yerde ve orijinal taşıma çantasında
saklamaya dikkat ediniz.
87/90
PANASONIC KX-P 191 ŞERĐT
LEXMARK 11A3540
2380/2381/2390/2391/2480 ŞERĐT
Baskı Makinesi Mürekkepleri
EPSON 50100 TONER
• 50100 TONER
•
Baskı kapasitesi 4,500
BROTHER TN8000 LASER TONER
•
•
•
•
HP COLOR LASERJET 2550
5000 SAYFA
SĐYAH RENK TONER
2 YIL GARANTĐ
VIOLE 6552 ANTĐSTATĐK TEMĐZLEME SPREYĐ
* Temizleme Spreyi
* Antistatik
VIOLE 6551 ANTĐSTATĐK TEMĐZLEME KÖPÜĞÜ
•
Temizleme Köpüğü
•
Antistatik
PHILIPS 390 DCS MAVĐ KAPAK YAĞLI SPREYĐ
•
Mavi Kapak
•
Yağsız Sprey
Sarf Malzemeleri
88/90
KAYNAKÇA
“CREA PC Tanıtım ve Kullanım Kılavuzu”, CREA Bilişim Teknolojileri Ltd. Şti
Demir, Perihan. Sekreterlik Teknikleri ve Büro Yönetimi, Tutibay Yayınları, Ankara, 2000
“Develop 1800 Fotokopi Makinesi Kullanma Talimatı”
http://www.bumerang-bil.com
http://www.cevizli.com.tr
http://www.dunyaburo.com.tr
http://www.egesegitim.com.tr
http://www.epson.com.tr
http://www.galeriturk.net/getting/1409.jpg, 2_13.jpg, 3_1.jpg
http://hepsiprojeksiyon.com/ebeam-interaktif-yazi-tahtasi.pid905
http://www.hp.com.tr
http://www.karel.com.tr
http://www.kyoceramita-europe.com
http://microerbilisim.com/yazicilar.htm
http://www.ofisdonanım.com
http://www.orscu.8m.com/tepegoz.htm
http://www.panasonic.com.tr
http://www.projeksiyon-tr.com
http://www.sony.com.tr
http://www.sunumsistemleri.com
http://www.tedasteknik.com/tepegoz/tepegoz2.htm
http://www.vetmute.com
http://www.yenigunbilgisayar.com/Default.aspx?tabid=107
http://books.google.com/books?id=jUSawB_4cCEC&printsec=frontcover&dq=el+taray%C4
%B1c%C4%B1s%C4%B1&hl=tr#PPA87,M1
Koyuncu, Metin; Sevinç Günsel. Büro Makineleri, Devlet Kitapları, Hilmi Usta Matbaacılık,
Ankara, 2000
“Lexmark X5100 Series Đnkjet Yazıcı Kullanma Kılavuzu”
Murat Açıköğretim Yayınları, Büro Yönetimi ve Sekreterlik 2.Sınıf kitabı
Okutkan, Muzaffer. Daktilografi Ders Kitabı, Devlet Kitapları, Anadolu Üniversitesi
Basımevi, Eskişehir, 1998
“Olivetti Elektronik Yazı Makinesi Kullanma Kılavuzu”
“Panasonic Fotokopi Ürünleri Tanıtım Kataloğu”
“RĐSOgrafi Baskı Makinesi Kullanma ve Tanıtım Kataloğu”
Sağtür, Nilüfer. Yazı Makineleri Bakımı Hakkında Temel Bilgi, Ticaret Yüksek Öğretmen
Okulu Yayınları No:8, Đstiklal Matbaası, Ankara, 1961
Tutar, Hasan; Mehmet Altınöz; Hasan Aydos; Ö.Tolga Altınöz. Bürolarda Teknoloji
Kullanımı, Nobel Yayın No:431, Ankara, 2003
Ulucak, Emir M. Bilgisayar 1 Ders Kitabı, Okyay Yayıncılık, Đstanbul, 2003
Uzdil, Ünal; Güneş Uzdil. Sekreterlik: Đş Yazıları, Dosyalama ve Büro Makineleri, M.E.
Basımevi, Đstanbul, 1997
Yılmaz, Şahap; M.Metin Fidan. Đleri Daktilografi, Tutibay Yayınları, Ankara, 1998
89/90
EK-1
Büro Makineleri Bakım Onarım Sicil Fişi
90/90

ders notları - Sağlık Hizmetleri MYO

Transkript

Benzer belgeler

MOROCCO AGROFOOD ONYAZI.cdr

yeni siyahı keşfedin

Bülteni buradan indirebilirsiniz

Pro™ - Ricoh

Scrapbook Proje

SUNJET UV Yazıcı Broşür.

Deniz_Export

OZEL BURO (PALTALK ) SOHBET ODASI`NA GIRIS