microPHAZIR CS

microPHAZIR CS™
Güvenlik sektöründe
Uyuşturucu Maddenin Hızlı Analizi
F. G. Haibach
Özet
Yasadışı uyuşturucu ticareti dünya çapında bir problem teşkil etmektedir. Yasadışı uyuşturucuların üretim, ticaret ve
satışı tüm sınırları geçebilmektedir. Üreticilerin, tacirlerin ve sokak satıcılarının hüneri, geniş çeşitlilikteki biçim ve
kalitede olan uyuşturucuları, yasal ticarete engel olmadan teşhis etmeyi zorlaştırmaktadır. Hızlı analiz, uyuşturucu
uygulaması için bir anahtar niteliğindedir. Bu analiz sayesinde, yasal ticaret yavaşlatılmadan ve engellenmeden,
uyuşturucu tacirleriyle olan mücadele devam ettirilebilmektedir.
Spektroskopik tanımlama, her bir uyuşturucu maddenin kendine özgü kimyasal yapısnın kullanıldığı kesin ve hızlı bir
yöntemdir. Numuneler , cam şişe ya da polietilen poşet içinde analiz edilebilmektedir. Genellikle, uyuşturucu
maddeyle temas etmek veya onu transfer etmek gerekmemekte, analiz sırasında sarf malzemesi veya reaktif madde
kullanılmadığından son kullanma tarihi veya atık imha masrafları bulunmamaktadır. Analizin sonuçlarını yorumlamak
da oldukça kolaydır ve numunenin içeriğindeki kontrollü maddelerin isimleri cihazın ekranında listelenmektedir.
Giriş
Yakın kızılötesi, üretilen malzemelerde kullanılan maddelerin veya onlarla yapılan üretimlerin, kalitelerini veya
bileşimlerini belirlemek için endüstride sıkça kullanılmaktadır. Farmasötik endüstrisinde, portatif yakın kızılötesi
spektrometreleri, hammaddelerin kimliğini ve kalitesini belirlemek, bitmiş tabletleri denetlemek için
kullanılmaktadır. Bu ortamda kimlik doğrulaması,saf malzemelerin çokluğu ile çeşitliliğinden dolayı oldukça önemli olup
bu yöntem kullanıldığında basit ve hızlıdır.
Yasadışı uyuşturucu ticaretinde, uyuşturucuların biçimleri ve bileşimleri yüksek derecede değişkenlik arz etmektedir.
Sınırı geçerken, malzemeler neredeyse saf olabilmekte ama üretim sürecinden kaynaklanabilecek nedenlerle saflığı
bozulabilmektedir. Sokak seviyesinde ele geçirildiğinde, uyuşturucu çok kere karışmış olmaktadır ve hangi karışım
elemanlarının kullanıldığını saptamak da zordur.
Şekil 1. İki uyuşturucunun ve iki karışım elemanının yapıları. Kimyasal yapıdaki benzerlikler ve farklar
spektraya yansımaktadır.
Karışım Analizi kullanarak Teşhis
Yakın kızılötesi spektrometreler, malzemelerin “parmak izlerini” 1000 ila 2500 nm arasındaki optik spektrumda
kaydetmektedir. Spektrumun bazı kısımları, malzemenin bileşimini oluşturan moleküllerdeki titreşimlerle emilmektedir.
Genellikle her molekülün spektrumunun özgün olduğu kabul edilir. Kokain, amfetaminler ve eroin gibi uyuşturucuların
çok daha farklı spektraları vardır ve farklı elemanlarla karıştırılmış olsalar bile kolaylıkla birbirlerinden
ayırt edilebilmektedirler.
Thermo Scientific, referans malzeme spektrasından oluşan bir kütüphane kullanan, otomatik bir karışım analizi
geliştirmiştir. Dört adede kadar bileşen dikkate alınmaktadır. Her saniyede, 10,000'den fazla kombinasyon
ölçülebilmektedir. Uyuşturucu tespiti için özel olarak tasarlanmış olan narkotik karışım analizini kullanarak 10 saniyeden
kısa sürede sonuçlar elde edilebilmektedir. En iyi uyan karışımın bileşeni µPHAZIR ekranında gösterilmekte, spektra
ve sonuçlar ileride referans olabilmesi için arşivlenmektedir.
Kütüphane üç bölüme ayrılmış durumdadır; uyuşturucu maddeler, illegal ilaçların seyreltilmesinde kullanılan kimyasal
maddeler ve paketleme malzemeleri. Kütüphanedeki bileşimlerin listesi Tablo 1'de görülmektedir. İlk sütunda,
uyuşturucu maddelerde teşhis edilen ve kullanıcının daha derin araştırma yapması gerektiğini gösteren maddeler
bulunmaktadır. İkinci sütunda, karışım analizinde iyi eşleştirmeler yakalamak için kullanılan bileşenler görülmektedir.
Üçüncü sütundaki kimyasallar ise paketleme içerisinde analize olanak sağlamaktadır.
Yakın kızılötesinde renk önemli bir parametre değildir. Kullanılan çoğu boya, görünüşte güçlü birer emici ve düşük
yüzde seviyelerinde eklenmektedir, bu da cihazın hassasiyet seviyesinin oldukça altında kalmaktadır. Diğer yanda ise;
kontrollü maddeler, genellikle yüzde seviyelerinde ve cihazın hassasiyet seviyesinin üzerinde olmaktadır.
Kullanıcıları eğitmek için, uyarıcılar kullanarak kütüphane oluşturmak oldukça basit bir işlemdir. µPHAZIR MG™
kullanarak, seyreltme maddeleri listesindeki kimyasalların isimlerini, uyuşturucu madde listesindeki isimlerle
değiştirerek, yeni bir kütüphane yaratmak mümkündür.
Yeni bileşenler ekleyerek kütüphaneyi isteğe göre uyarlamak da oldukça basit bir işlemdir. µPHAZIR kullanılarak
spektra toplanır ve bilgisayara aktarılarak var olan kütüphaneye eklenir. Yeni kütüphane çevrimdışı konumda, önceden
elde edilmiş spektrayla test edilebilir. Uygulama kaydedilir ve tekrar µPHAZIR'a aktarılır. Pratik yapıldıkça, bu işlem 5
dakika gibi kısa bir sürede tamamlanabilmektedir.
Tablo 1. Narkotik karışım analizi kütüphanesindeki maddeler.
Uyuşturucu Maddeler
Seyreltici Maddeler
Paketleme Malzemeleri
Alprazolam
Amitriptilin HCl
Amobarbital
Amfetamin
Benzfetamin HCl
Butalbital
Karizoprodol
Kloral Hidrat
Klordiazepoksid HCl
Klonazepam
Klorazepat dipotasyum tuz
Kokain baz
Kokain HCl
Kodein Sülfat
Dekstrometorfan HBr
Diazepam
Efedrin HCl
Fentanil
Flunitrazepam
Gamma Hidroksi Butirik Asit (GHB)
Eroin
Hidrokodon
Hidromorfon
Imipramin
Ketamin
Lorazepam
LSD
Meperidin
Metadon
Metamfetamin
Metakualon HCl
APAP
Aspirin
Karbonat
Benzokain
Boraks
Kafein
Früktoz
Glikoz
Gypsum
H2O
Inositol
Laktoz
Laktoz Hidrat
Lidokain
Mannitol
Methyl Sulfon
Nikotinamit
Prokain
Kinin
Nişasta
Sükroz
Polietilen
Polistiren
Metilendioksiamfetamin (MDA)
Metilendioksietilamfetamin (MDEA)
Metilendioksimetamfetamin (MDMA)
Metilfenidat
Morfin Sülfat
Oksikodon
Pentobarbital
Fensiklidin
Fenobarbital
Fentermin
Piroksikam
p- Metilendioksimetamfetamin
Psödoefedrin HCl
Sekobarbital
S-Fenfluramin
Stanozolol
Temazepam
Testosteron
Testosteron Asetat
Testosteron Sipionat
Testosteron Enantat
Testosteron Propiyonat
Tebain
Triazolam
Sonuç
Narkotik karışım analizi kütüphaneli µPHAZIR CS,
emniyet teşkilatı için güçlü bir araçtır. µPHAZIR,
uyuşturucu maddeleri yaygın olarak kullanılan paketleme
içerisinden de analiz edebilme kapasitesine sahip çok özel
bir analizördür. Cihazın kullanımı, teknik olmayan bir kişinin
bile birkaç dakikalık eğitimle kullanabileceği kadar basit ve
güvenlidir.