Varisler Giriş Varisler genelde mavi veya koyu mor renkli, şişmiş ve

Varisler
Giriş
Varisler genelde mavi veya koyu mor renkli, şişmiş ve genişlemiş damarlardır.
Görünüşleri yumrulu, dışarı fırlamış veya kıvrımlı da olabilir.
Varisler damarların içindeki küçük kapakçıklar gerektiği şekilde çalışmadığında
ortaya çıkar. Sağlıklı bir damarda, kan kusursuz bir şekilde kalbe geri gider ve
açılıp genişleyerek kanın geçişini sağlayan bir dizi küçük kapak sayesinde geri
doğru akması engellenir. Bu kapakçıklar zayıflar veya zarar görürse, kan geri
doğru akarak damar içinde toplanabilir ve sonuç olarak varis oluşumuna neden
olabilir.
Varisler oldukça sık görülür ve kadınlar erkeklere göre bu durumdan daha fazla
etkilenir. Vücudunuzdaki herhangi bir damarda varis oluşabilir ancak varisler en sık
ayak ve bacaklarda görülür.
Varis insanların büyük çoğunluğunda bir sorun teşkil etmez. Görünüşleri hoş
olmasa da, size uzun vadeli sağlık sorunları çıkarmazlar.
Belirtiler
Varisler genelde koyu mor veya mavi renkli olur ve görünüşleri kıvrımlı ve dışarı
fırlamış olur. Bazı insanlarda varisler herhangi bir ağrı ve rahatsızlığa neden
olmazken, bazılarını çok şiddetli şekilde etkiler.
Varisin diğer belirtileri arasında şunlar sayılabilir: Ağrılı, yorgun ve rahatsız
bacaklar, ayrıca bacaklarınızda yanma ve zonklama. Ayrıca bacaklarınızda kas
krampları (özellikle geceleyin) meydana gelebilir ve varisli bölgenin etrafındaki deri
kuruyup kaşınabilir ve incelebilir.
Bu belirtileri yaşıyorsanız genellikle daha sıcak havalarda ve uzun süre ayakta
kaldığınızda kötüleşme eğiliminde olurlar.
Varisler genellikle bacaklarınızda, özellikle baldırınızın arka kısmında veya
bacaklarınızın iç yüzünde görülür. Ancak zaman zaman yemek borusu (özofagus),
rahim (uterus), vajina, pelvis ve rektumda da varis meydana gelebilir.
Nedenleri
Damarlarınızın içinde açılarak kanın geçmesini sağlayan ve kapanarak kanın geri
akmasını engelleyen tek yönlü küçük kapakçıklar vardır.
Bazen damarların duvarları gerilerek esnekliğini kaybeder ve bu kapakçıkların
zayıflamasına neden olur. Kapakçıklar işlevlerini tam olarak yerine
getiremediklerinde, bu kanınızın geri doğru akmasına neden olabilir. Geri akan kan
damarlarınızda toplanarak şişme ve genişlemeye neden olur.
Page 1 of 5
Varicose veins | Turkish |Translated 04/08
© Queen’s Printer and Controller of HMSO 2008
Damarlarınızdaki bu kapakçıkların neden zayıfladıkları tam olarak bilinmemektedir.
Ancak varis olma ihtimalinizi artıran bazı risk faktörleri vardır.
Kadınlarda varis görülme ihtimali erkeklerden daha yüksektir ve ailenizden birinde
varis olması ihtimali sizde de görülme ihtimalini artıracaktır.
Yaşlılık ve aşırı kilolu olmak da damarlarınıza fazladan yük bindirerek varis
görülme ihtimalini artırabilir. Ayrıca gebelik sırasında da varis görülme ihtimali
yüksektir.
Tanı
Varislerinizin ağrı ve rahatsızlığa yol açtığını hissederseniz, tavsiye almak üzere
GP’nize danışmanız gerekir.
GP’niz öncelikle şişme belirtileri olup olmadığını görmek üzere siz ayakta dururken
bacaklarınızı muayene eder. GP’niz gerekli görürse başka testler de yaptırmanız
gerekebilir.
Doppler testinde damarlarınızdaki kan akışının yönünü ve damar kapakçıklarınızın
ne kadar iyi çalıştığını görmek üzere bir ultrason taraması kullanılır.
Ultrason taraması vücudunuzun içine ait bir görüntü elde etmek üzere yüksek
frekanslı ses dalgalarının kullanıldığı ağrısız bir işlemdir.
Trendelenburg testi sırasında ise, kan akışınızı geçici olarak engellemek üzere
yatar haldeyken bacağınıza bir turnike (sıkı bir bant veya kordon) bağlanır. Tekrar
ayağa kalktığınızda, GP’niz damarlarınızda gerektiği gibi çalışmayan kapakçıklar
olup olmadığını görecek şekilde kanın tekrar damarlarınıza doluşunu izler.
Tedavi
Varisi olan herkesin tedavi edilmesi gerekmez. Ancak varisleriniz rahatsızlık veriyor
veya komplikasyon yaşıyorsanız, tedavi görmeniz gerekebilir.
Varis çorapları kan dolaşımınızı iyileştirmek üzere bacaklarınızı sürekli sıkan, özel
tasarlanmış çoraplardır. Bunlar bacaklarınızdaki ağrılara ve şişliklere iyi gelebilir
ancak varislerinizi tedavi etmezler.
Skleroterapi tedavisi kapsamında varislerinizin içine özel bir kimyasal madde
enjekte edilir. Bu kimyasal madde damarlarda önce yara izi açıp sonra bunları
kapatarak etki eder.
Büyük varisler zaman zaman cerrahi operasyonla alınabilir. Cerrahların çoğu
“ligasyon ve stripping” adı verilen; bacakta etkilenen damarın bağlanarak
çıkarılmasını içeren bir teknik kullanırlar.
Page 2 of 5
Varicose veins | Turkish |Translated 04/08
© Queen’s Printer and Controller of HMSO 2008
Varis tedavisinde yeni tedaviler de geliştirilmiştir. Bunlardan bazıları radyofrekans
ablasyonu (damarın radyofrekans enerjisiyle kapatılması), endovenöz lazer
tedavisi (damarın lazer enerjisi kullanılarak kapatılması) ve translümine enerjili
flebektomi (etkilenen varisli damarın bir emme cihazı kullanılarak çıkarılması)
sayılabilir.
Bu yeni tedaviler NHS kapsamında sınırlı olabilir, bu nedenle bulunduğunuz
bölgede bunların uygulanıp uygulanmadığını öğrenmek üzere GP’nize danışın.
Komplikasyonlar
Varis sorunu olanların çoğunda komplikasyon görülmez. Komplikasyonlar
genellikle varisler ilk görüldükten birkaç yıl sonra meydana gelme eğilimindedir.
Cildinize yakın varislerin damardaki bir tıkanıklık sonucu ağrılı ve kızarık hale
gelmesi durumunda tromboflebit meydana gelir. Tromboflebit daha derindeki
damarlarınızdan birinin tıkanmasından (derin ven trombozu) daha az ciddi ve daha
kolay tedavi edilebilir bir rahatsızlıktır.
Cilt yüzeyinize yakın yerlerde oluşan varisler bacağınızı kesmeniz veya çarpmanız
halinde kanayabilir. Kanamayı durdurmakta güçlük çekerseniz, bir yere uzanın,
bacaklarınızı dikin ve yaranın üzerine doğrudan basınç uygulayın. Kanamayı
durduramıyorsanız derhal tıbbi yardım alın.
Damarlarınızdaki kan gerektiği şekilde akmadığında kronik venöz yetersizlik
meydana gelir. Bu zaman zaman varikoz egzema (damarınızın etrafındaki cilt
bölgesinin renginin atması) ve venöz ülser (damarın etrafındaki cildin açılması) gibi
başka rahatsızlıklara da neden olabilir.
Korunma
Varislerin meydana gelmesini engellemek her zaman mümkün değildir ancak
ortaya çıkma risklerini engellemeye yardımcı olmak için yapabileceğiniz bazı şeyler
vardır.
Düzenli egzersiz bacaklarınızı hareket ettirmek için harika bir yöntemdir ve kan
dolaşımınızın hızlanmasına da yardımcı olacaktır. Fazla kilolarınızdan kurtulmak
da dolaşım sisteminiz üzerindeki fazladan yükü kaldıracaktır. Fazla kilolarınızı
verirseniz kalbinizin vücudunuza kan pompalaması daha da kolaylaşır.
Sigarayı bırakmak varis riskini azaltmanın yanı sıra genel sağlığınız için de çok
yararlıdır.
Kan dolaşımınızı sınırlandıracağından dar giysilerden ve yüksek topuklu
ayakkabılardan da kaçınmanız gerekir.
Mümkünse gün içinde düzenli olarak molalar verin. Ayrıca dinlenirken de
bacaklarınızı havaya dikmeyi deneyebilirsiniz. En iyisi bacaklarınızı kalbinizin
hizasından yukarı kaldırmaktır.
Page 3 of 5
Varicose veins | Turkish |Translated 04/08
© Queen’s Printer and Controller of HMSO 2008
Uzun süreler boyunca oturacaksanız sık sık pozisyon değiştirdiğinizden ve bacak
bacak üstüne atmadığınızdan emin olun.
Page 4 of 5
Varicose veins | Turkish |Translated 04/08
© Queen’s Printer and Controller of HMSO 2008
Güvenilir çeviri hizmeti
NHS Direct telefon ettiğinizde sadece birkaç dakika içinde pek çok dilde size
güvenilir çevirmenler sağlayabilir.
3 adımlık kılavuzumuzu takip edin:
Adım 1 - NHS Direct’i 0845 4647 numaralı telefondan arayın
Adım 2 – Aramanız yanıtlandığında, kullanmak istediğiniz dilin İngilizcesini
belirtin. NHS Direct’in size ihtiyaç duyduğunuz bilgi ve tavsiyeyi vermesine
yardımcı olacak çevirmene bağlanana kadar hattan ayrılmayın.
Adım 3 - Veya, bir arkadaşınızdan ya da yakınınızdan sizin yerinize arama
yapmasını rica edebilirsiniz. Neden aradığınızı açıklamak üzere bir
çevirmene bağlanana kadar hattan ayrılmayın.
Page 5 of 5
Varicose veins | Turkish |Translated 04/08
© Queen’s Printer and Controller of HMSO 2008