faaliyet raporu - Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu

Transkript

TASARRUF MEVDUATI
SİGORTA FONU
2008
FAALİYET RAPORU
TASARRUF
MEVDUATI SİGORTA
F ON U
2008
FAALİYET RAPORU
Mart 2009
5411 sayılı Bankacılık Kanununun 124’üncü maddesi gereğince Tasarruf Mevduatı Sigorta
Fonunun faaliyetlerine ilişkin olarak hazırlanan Yıllık Faaliyet Raporu, Fonun performans
hedefleri ile uygulama sonuçlarının karşılaştırılmasını ve değerlendirilmesini de içermektedir.
Fonun yıllık hesapları bir bağımsız denetim şirketince denetlenmekte ve bağımsız denetim
raporu faaliyet raporu içinde derc edilerek yayımlanmaktadır.
Fon; dava, alacak, takip, tahsil, yeniden yapılandırma ve diğer faaliyetleri ile ilgili olarak üçer
aylık dönemler itibarıyla yayımladığı raporlar ile kamuoyunu bilgilendirmekte ve Türkiye Büyük
Millet Meclisi Plan ve Bütçe Komisyonuna faaliyetleri hakkında yılda bir defa bilgi vermektedir.
TASARRUF MEVDUATI SİGORTA FONU
BÜYÜKDERE CADDESİ NO:143 ESENTEPE/İSTANBUL-TÜRKİYE
İLETİŞİM BİLGİLERİ: FİNANSMAN DAİRE BAŞKANLIĞI
TEL: (212) 340 22 00, FAKS: (212) 340 18 12
www.tmsf.org.tr
MART 2009
ISSN: 1308-9447
İÇİNDEKİLER
BAŞKANIN MESAJI……………………………………………………………………………. 4
I-
FON HAKKINDA........................................................................................... 7
1. FONUN GÖREV VE FAALİYETLERİ..........................................................9
1.1. Görevler ………………………………............……………………...................... 9
1.2. Faaliyetler ………………………............…………………………………………..10
2. FONUN ÖRGÜT YAPISI..........................................................................10
2.1. Fon Kurulu………………………………………………………………………..... 10
2.2. Başkanlık Teşkilatı………………………………………………………………… 10
3. FONUN STRATEJİK AMAÇLARI VE HEDEFLERİ.....................................13
3.1. TMSF Kurumsal Performans Yönetim Sistemi............. ………………….. 13
3.2. 2008 Yılı Kurum Karnesi .................................................................... 15
II-
FONUN 2008 YILI PERFORMANS HEDEFLERİ VE FAALİYETLERİ............. 17
1. MEVDUAT SİGORTACILIĞI FAALİYETLERİ.......................................... 19
1.1.
1.2.
1.3.
1.4.
1.5.
1.6.
Sigorta Kapsamındaki Mevduat ve Katılım Fonlarının Gelişimi………
Mevduat Sigortacılığına İlişkin Düzenlemeler....................................
Sigorta Primi Gelirleri.......................................................................
Mevduat Sigortacılığına İlişkin Diğer Gelirler....................................
Fonun Bütçe Harcamaları……………………………………………………..
Mevduat Sigortacılığı Rezerv Yönetimi………………………………………
20
22
24
25
26
27
2. ÇÖZÜMLEME FAALİYETLERİ.............................................................. 29
2.1.
2.2.
2.3.
2.4.
2.5.
2.6.
Faaliyet İzni Kaldırılan Bankalar..............................................……..
Fona Devredilen Bankalar…………....................................................
Geri Kazanım Faaliyetleri……………………………………………………..
Fonun Taraf Olduğu Davalar…………………………………………………
Hazine Müsteşarlığı’na Yapılan Ödemeler………………………………….
Kurum ve Kuruluşlara Yapılan Ödemeler…......................................
31
34
34
44
47
48
3. DİĞER FAALİYETLER......................................................................... 49
3.1.
3.2.
3.3.
III-
Uluslararası Faaliyetler..................................................................... 49
Basın ve Halkla İlişkiler……………………………………………………….. 50
Diğer Kurumlar ile İlişkiler.............................................................. 51
BAĞIMSIZ DENETİM RAPORU VE MALİ TABLOLAR................................... 53
1. 01 OCAK-31 ARALIK 2008 DÖNEMİNE AİT BAĞIMSIZ DENETİM
RAPORU ........................................................................................... 56
2. TASARRUF MEVDUATI SİGORTA FONU BİLANÇOSU............................ 58
3. TASARRUF MEVDUATI SİGORTA FONU GELİR TABLOSU..................... 60
4. 2008 YILINDA FON MALİ TABLOLARINDA KAYDEDİLEN
ÖNEMLİ GELİŞMELER......................................................................... 61
1
Faaliyet Raporu- 2008
TABLOLAR
Tablo
Tablo
Tablo
Tablo
Tablo
Tablo
Tablo
Tablo
Tablo
Tablo
Tablo
Tablo
Tablo
Tablo
Tablo
Tablo
Tablo
Tablo
Tablo
Tablo
Tablo
Tablo
Tablo
Tablo
1:
2:
3:
4:
5:
6:
7:
8:
9:
10:
11:
12:
13:
14:
15:
16:
17:
18:
19:
20:
21:
22:
23:
24:
31.12.2008 tarihi itibarıyla Fon personelinin unvanlarına göre dağılımı
Mevduat Sigortacılığı Faaliyetleri 2008 yılı mali hedefleri ve gerçekleşmeleri
Toplam ve sigorta kapsamındaki mudi sayıları
Prim kategorileri ve prim oranları
2008 yılı sigorta primi gelirleri
2008 yılı gider bütçesi ödenek ve harcamalarının dağılımı
Çözümleme faaliyetleri 2008 yılı mali hedefleri ve gerçekleşmeleri
Faaliyet izni kaldırılarak haklarında iflas kararı verilen bankalar
İflas masaları tarafından Fona ödenen tutarlar ve kalan Fon alacakları
İmar Bankası DİBS ödemeleri
Çözümleme faaliyet gelirlerinin dağılımı
Fonun takipli alacaklarından 2008 yılında yapılan tahsilatlar
Protokol imzalanan banka hakim ortakları
Diğer banka hakim ortakları
2008 yılı ticari ve iktisadi bütünlük satışları
2008 yılında devralınan iştirakler
Fona devrolan iştiraklerin 31.12.2008 tarihi itibarıyla durumu
2008 yılında satışı gerçekleştirilen iştirakler
Tasfiye/iflas kapsamındaki iştirakler
Banka hakim ortak / yöneticileri ile ilgili davalar
Banka hakim ortak / yöneticileri ile ilgili icra takipleri
Kredi dışı davalar
Kredi dışı icra takipleri
2008 yılında terkin işlemi öncesi Fon tarafından Hazine Müsteşarlığı’na yapılan
ödemeler
Tablo 25: 2008 yılında terkin işlemi sonrası Fon tarafından Hazine Müsteşarlığı’na yapılan
ödemeler
GRAFİKLER
Grafik 1:
Grafik 2:
Grafik
Grafik
Grafik
Grafik
Grafik
Grafik
Grafik
Grafik
Grafik
Grafik
Grafik
Grafik
Grafik
3:
4:
5:
6:
7:
8:
9:
10:
11:
12:
13:
14:
15:
31.12.2008 tarihi itibarıyla Fon personelinin eğitim durumlarına göre dağılımı
Yıllar itibarıyla Fon mevduat sigortacılığı rezervinin toplam ve sigortalı mevduat ve katılım
fonuna oranı
Toplam ve sigortaya tabi mevduat ve katılım fonları
Toplam mevduat tutarı ve mudi sayısının dilimler itibarıyla dağılımı
Toplam katılım fonu tutarı ve katılım fonu sahipleri sayısının dilimler itibarıyla dağılımı
Dönemler itibarıyla sigorta primleri
Yıllar itibarıyla tahsil edilen sigorta primleri
Yıllar itibarıyla zamanaşımına uğrayan kıymetler
Yıllar itibarıyla mevduat tutarları ve kredi riski oranları
Sigortalı mevduat ve katılım fonu ile Fon rezervinin yabancı para dağılımı
Çözümleme gelirlerinin yıllara göre dağılımı
Devralınan gayrimenkullerin 31.12.2008 tarihi itibarıyla durumu
Basında yer alan haberlerin dağılımı
Basında yer alan haberlerin etkisine göre dağılımı
4982 sayılı Kanun kapsamında yöneltilen bilgi edinme başvuruları
ŞEKİLLER
Şekil
Şekil
Şekil
Şekil
Şekil
Şekil
1:
2:
3:
4:
5:
6:
Fon faaliyetleri
Fonun organizasyon şeması
TMSF Strateji Haritası 2008-2010
2008 Yılı TMSF Kurum Karnesi
Banka çözümleme süreci
Temettü hariç ortaklık hakları Fona devredilen bankalar
2
KISALTMALAR
Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu
TMSF - Fon
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu
BDDK
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası
TCMB
Egebank A.Ş.
Egebank
Yurt Ticaret ve Kredi Bankası A.Ş.
Yurtbank
Türkiye Tütüncüler Bankası Yaşarbank A.Ş.
Yaşarbank
Bank Kapital T.A.Ş.
Bank Kapital
Ulusalbank T.A.Ş.
Ulusalbank
Interbank A.Ş.
Interbank
Eskişehir Bankası T.A.Ş.
Esbank
İktisat Bankası T.A.Ş.
İktisat Bankası
Kentbank A.Ş.
Kentbank
Ege Giyim Sanayicileri Bankası A.Ş.
EGS Bank
Etibank A.Ş.
Etibank
Toprakbank A.Ş.
Toprakbank
Bank Ekspres A.Ş.
Bank Ekspres
Demirbank T.A.Ş.
Demirbank
Sümerbank A.Ş.
Sümerbank
Sitebank A.Ş.
Sitebank
Milli Aydın Bankası T.A.Ş.
Tarişbank
Tasfiye Halinde Türk Ticaret Bankası A.Ş.
Türkbank
Kıbrıs Kredi Bankası Ltd.
Kıbrıs Kredi Bankası
Türkiye İmar Bankası T.A.Ş.
İmar Bankası
Bayındırbank A.Ş.
Bayındırbank
Pamukbank T.A.Ş.
Pamukbank
Finansal Yeniden Yapılandırma Sözleşmesi
FYYS
Müflis Türkiye Turizm Yatırım ve Dış Ticaret Bankası A.Ş.
TYT Bank
Müflis Marmara Bankası A.Ş.
Marmara Bank
Müflis Türkiye İthalat ve İhracat Bankası A.Ş.
Impexbank
Birleşik Fon Bankası A.Ş.
Birleşik Fon Bankası
Devlet İç Borçlanma Senedi
DİBS
Uluslararası Mevduat Sigortacıları Birliği
IADI
Geri Ödeme Sözleşmesi
Protokol
3
BAŞKANIN MESAJI
TMSF
olarak,
sürekli
gelişim
anlayışımızla, kendimize şu vizyonu 20082010 dönemi için belirledik: “Strateji Odaklı
Dinamik Yönetim Anlayışı ile Uluslararası
Finansal İstikrarın Oluşmasında Aktif ve
Öncü Bir Kurum Olmak”. Bu vizyon
çerçevesinde yeni dönemde çıtayı bir
basamak
daha
yukarı
taşıyabilmek
amacıyla yeni bir Kurumsal Performans
Yönetim Modeli (Balanced Score Card)
benimsedik. Bu modelin temel hedeflerini
ise güven ve istikrar, etkin risk yönetimi,
hazırlıklı olma, verimlilik ve işbirliği olarak
belirledik.
Uluslararası piyasalarda yaşanan
finansal entegrasyon süreci, bir ülkede veya
finansal kuruluşta yaşanan problemin diğer
ülkelere de sirayet etme riskini ciddi bir
şekilde hızlandırmıştır. Şimdiye kadar bazı
ülkelerin lehine işleyen küreselleşme olgusu
krizi yaygınlaştırıcı bir rol oynamış aynı
zamanda kontrolünü de zorlaştırmıştır.
Global finansal kriz, risk yönetimi amacıyla
ortaya çıkan türev finansal ürünlerin daha
çok spekülatif amaçla kullanıldığını ve bu
alana ilişkin denetim ve düzenlemelerin
yetersiz olduğunu göstermiştir.
Finansal sistemin yeniden yapılandırılması ve düzgün işlemesinin sağlanması doğrultusunda
oluşturulacak yeni yaklaşımlarda, tüm ülkelerde faaliyet gösteren finansal güvenlik ağı
üyelerinin işbirliği ve bilgi paylaşımının artırılması kaçınılmaz görünmektedir.
TMSF’nin de yönetiminde olduğu Uluslararası Mevduat Sigortacıları Birliği (IADI) ile
Bankacılık Denetimine İlişkin Basel Komitesi (BCBS), “Etkin Mevduat Sigorta Sistemleri İçin
Temel Prensipler’’i oluşturmak amacıyla geçen yıl başlayan çalışmaları uzlaşmayla
tamamlamıştır. Mevduat sigorta kurumlarının sorumluluk ve yetkileri, kredi kuruluşlarının
üyeliğine ilişkin hususlar, sigortaya tabi mevduatın kapsamı, mevduat sigorta kurumlarının
çözümleme fonksiyonu ve mudilere mümkün olan en hızlı biçimde ödeme konularını düzenleyen
temel prensipler ile TMSF büyük ölçüde uyum içerisindedir.
Diğer yandan, uluslararası mevduat sigortacılığının temel unsurlarından olan ve stratejik
hedeflerine hizmet eden risk esaslı sigorta prim tarifesiyle dünya uygulamaları arasında gelişmiş
modellerden biri oluşturulmuştur. Bu modelde önceden beş olan risk faktörü sayısı on dörde
çıkarılmış ve bankaların risklilik düzeylerine göre ödeyecekleri prim tutarında önemli
farklılaştırma yaratılmıştır. Böylece bankalara ve mevduat sahiplerine güvence sağlayan yeterli
mevduat sigorta rezervinin oluşturulması, bankaların risk yönetimlerinin teşvik edilmesi ve
mevduat sigortacılığı kaynaklı ahlaki rizikonun azaltılması amaçlanmıştır.
4
TMSF’nin stratejik hedefleri arasında sayılan güven ve istikrarın sağlanması için çok
büyük önemi olan finansal tabloları, 2008 yılı içinde Hazine Müsteşarlığının TMSF’den olan
alacaklarının yapılan yasal düzenleme çerçevesinde terkin edilmesi ile birlikte sade, anlaşılır,
yönetilebilir bir yapıya kavuşturulmuştur.
Dünyada kriz yaşayan ülkelerin bankacılık sistemlerine ilişkin sorunların çözülmesinde
ve sorunlu varlıkların çözümlenmesinde mevduat sigorta kurumları önemli roller
üstlenmişlerdir. Örneğin 1930’larda ve 1990’lı yıllarda olduğu gibi ABD’nin mevduat sigorta
fonu (FDIC) günümüzde de krizin çözümlenmesinde önemli roller almaktadır. Geçmişte sistemik
kriz yaşayan Japonya, Güney Kore, Brezilya ve Meksika gibi ülkelerin mevduat sigorta
kurumları önemli roller üstlenmiştir. TMSF geçmişteki deneyimlerden çıkardığı derslerle
finansal istikrara katkı sağlamak adına stratejik hedeflerine uygun olarak çalışmalarını
sürdürmektedir.
Ahmet ERTÜRK
5
6
I- FON HAKKINDA
7
8
1. FONUN GÖREV VE FAALİYETLERİ
Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu, 22.07.1983 tarihinde yürürlüğe giren Bankalar
Kanununa ilişkin 70 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile bankalardaki tasarruf mevduatını
sigorta etmek amacıyla tüzel kişiliği haiz olarak kurulmuş, idare ve temsili Türkiye Cumhuriyet
Merkez Bankasına verilmiştir. Fonu idare ve temsil görevi 4389 sayılı Bankalar Kanunu
hükümleri çerçevesinde 31.08.2000 tarihinden itibaren Bankacılık Düzenleme ve Denetleme
Kurumuna intikal etmiştir.
26.12.2003 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan 5020 sayılı Kanun ile 4389 sayılı
Bankalar Kanununda değişiklik yapılarak Fonun karar organının Fon Kurulu olduğu ve Fonun
genel yönetim ve temsili ile Fon Kurulu tarafından alınan kararların yürütülmesinin Fon Kurulu
Başkanına ait olduğu hükme bağlanmış ve Fon özerk bir statüye kavuşmuştur. 01.11.2005
tarihli ve 5411 sayılı Bankacılık Kanununda ise Fonun kamu tüzel kişiliğini haiz, idari ve mali
özerkliğe sahip olma statüsü korunarak Fona mevduat sigortacılığına ilişkin politikaları
belirleme yetkisi verilmiştir.
Bankacılık Kanununun 111’inci maddesi gereğince; Fon görevini yaparken bağımsızdır.
Fonun kararları yerindelik denetimine tabi tutulamaz. Hiçbir organ, makam, merci veya kişi Fon
Kurulunun kararlarını etkilemek amacıyla emir ve talimat veremez.
Fonun merkezi İstanbul’dadır. Fon, görevli ve yetkili olduğu alanda faaliyetlerin yoğun
olduğu illerde olmak ve sayısı üçü geçmemek kaydıyla Bakanlar Kurulu Kararıyla yurt içinde
temsilcilik ve tahsilat birimleri açabilmektedir. Bu kapsamda Ankara’da temsilciliği
bulunmaktadır.
1.1.
Görevler
Fonun görevleri Bankacılık Kanunu ile yeniden tanımlanmıştır. Söz konusu Kanunun
111’inci maddesinde Fonun görevleri şu şekilde tanımlanmıştır:
•
Bankacılık Kanunu ve ilgili diğer mevzuat ile verilen yetkiler çerçevesinde tasarruf
sahiplerinin hak ve menfaatlerinin korunması amacıyla, mevduatın ve katılım fonlarının
sigorta edilmesi,
•
Fon
bankalarının
yönetilmesi,
malî
bünyelerinin
yapılandırılması, devri, birleştirilmesi, satışı, tasfiyesi,
•
Fon alacaklarının takip ve tahsili işlemlerinin yürütülmesi ve sonuçlandırılması,
•
Fon varlık ve kaynaklarının idare edilmesi,
•
Kanunla verilen diğer görevlerin ifası.
güçlendirilmesi,
yeniden
Bu görevler aynı zamanda TMSF’nin misyonunu tanımlamaktadır.
TMSF
MİSYONU
TMSF, finansal sistemin istikrarına katkıda bulunmak amacıyla;
- mevduatı ve katılım fonunu sigortalar,
- kendisine devredilen bankaları ve varlıkları en etkin şekilde
çözümler.
9
1.2.
Faaliyetler
Fonun
oluşmaktadır.
ana
faaliyetleri,
Mevduat
Sigortacılığı
ve
Çözümleme
Faaliyetlerinden
Mevduat Sigortacılığı Faaliyetleri kapsamında Fon; mevduat sigortacılığına ilişkin
politikaların belirlenmesi ve gerekli düzenlemelerin yapılması, mevduat sigortacılığından
kaynaklanan risklerin ölçülmesi ve yönetilmesi, sektör ve bankaların riskinin izlenmesi ve
Bankacılık Kanununun 130’uncu maddesinde belirtilen gelirlerin tahsil edilmesine yönelik
işlemleri yürütmektedir.
Çözümleme Faaliyetleri kapsamında ise; Fona devredilmiş ve faaliyet izni kaldırılmış
bankaları en etkin şekilde çözümleme çabalarının yanı sıra bu duruma düşme ihtimali beliren
bankalar ile ilgili erken uyarı sisteminin kurularak söz konusu bankaların çözümleme sürecinin
optimum maliyet ve zamanda tamamlanması ve bu bankalar nedeniyle aktarılan kaynakların
geri kazanımının maksimum düzeyde gerçekleştirilmesine ilişkin işlemler yürütülmektedir.
Çözümleme
Mevduat
Sigortacılığı
Faaliyet
İzninin
Kaldırılması
Risk İzleme
Ön Analiz
Sigortalama
Politikalarının
Yönetimi
Geri
Kazanım
Fona Devir
Şekil 1: Fon faaliyetleri
2.
FONUN ÖRGÜT YAPISI
2.1. Fon Kurulu
Kurul, Fonun karar organıdır ve biri başkan, biri ikinci başkan olmak üzere yedi üyeden
oluşmaktadır. Fon Kurulu Başkanı Fonun da başkanıdır. Kurul üyeleri, yüksek öğrenim sonrası
en az on yıl deneyim sahibi veya hukuk, iktisat, maliye, bankacılık, işletme, kamu yönetimi ve
dengi öğrenim dallarında en az on yıl öğretim üyeliği yapan kişiler arasından Bakanlar
Kurulunca atanır. Üyelerden en az birinin hukuk fakültesi mezunu, birinin ise Fonda başkan
yardımcısı, ana hizmet birimi yöneticisi veya meslek personeli olarak çalışmış olması şarttır.
Fon Kurulu Başkan ve üyelerinin görev süresi altı yıldır. Süreleri biten başkan ve üyeler
yeniden atanamazlar. Fon Kurulu en az haftada bir defa olmak üzere, gerekli hallerde ve en az
beş üyenin hazır bulunması ile toplanır. Fon Kurulu Bankacılık Kanununda belirtilen özel nisap
gerektiren haller dışında en az dört üyenin aynı yöndeki oyuyla karar alır.
Fon Kurulu’nun çalışma usul ve esasları 27.12.2005 tarih ve 26036 sayılı Resmi
Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Kurulunun Çalışma
Usul ve Esaslarına İlişkin Yönetmelik” ile belirlenmiştir.
2008 yılı içerisinde Fon Kurulu toplam 396 karar almıştır. Söz konusu Kararların önemli
bir kısmı Fonun Çözümleme Faaliyetleri ile ilgili olarak alınmıştır.
2.2. Başkanlık Teşkilatı
Fon başkanlık teşkilatı Başkan, 2 Başkan Yardımcısı, 10 Daire Başkanlığı, 4 Müdürlük
ve 15 Başkanlık Müşavirliğinden oluşmaktadır.
31.12.2008 tarihi itibarıyla ücretleri Fon bütçesinden karşılanan personel sayısı 411’dir.
Ayrıca, kadroları Fon Bankalarında ve Fonun yönetim ve denetimindeki kuruluşlarda bulunan
10
geçici görevli 97 personel görev yapmaktadır. 31.12.2008 tarihi itibarıyla Fon çalışanlarının
unvanlarına göre dağılımı Tablo 1’de gösterilmektedir.
Fon Personelinin Unvanlarına Göre Dağılımı
Statü
Unvan
Kadro Karşılığı Sözleşmeli
Personel
İdari Sözleşmeli Personel
Personel Sayısı
Başkan Yardımcısı
2
Daire Başkanı
9
Müşavir
Müdür
Grup Koordinatörü
Fon Avukatı
Fon Denetçisi
Fon Uzmanı
Fon Denetçi Yardımcısı
Fon Uzman Yardımcısı
Doktor
İdari Personel
Destek Personeli
6
4
18
104
16
123
5
42
1
60
21
Toplam
411
Tablo 1: 31.12.2008 tarihi itibarıyla Fon personelinin unvanlarına göre dağılımı
Fon çalışanlarının % 81,75’i lisans ve üzeri düzeyde eğitim almıştır. Eğitim durumlarına
göre personel dağılımı Grafik 1’de yer almaktadır.
Fon Personelinin Eğitim Durumu
350
308
300
250
200
150
100
54
0
25
12
50
Lise
Ön Lisans
9
3
Lisans
Yüksek
Lisans
Doktora
Diğer
Grafik 1: 31.12.2008 tarihi itibarıyla Fon personelinin eğitim durumlarına göre dağılımı
Fon, mesleki bilgilerini arttırmak ve faaliyet alanıyla ilgili eğitim, inceleme ve araştırma
yapmak amacıyla yurt dışına personel göndermektedir. Yurtdışına gönderilecek personelin
belirlenmesine yönelik olarak “Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Yurt Dışına Eğitim, İnceleme ve
Araştırma Yapmak Amacıyla Personel Gönderilmesine Dair Usul ve Esaslar” yürürlüğe girmiştir.
Söz konusu usul ve esaslar kapsamında 2008 yılı içerisinde 2 personel A.B.D.’ye, 2
personel ise İngiltere’ye lisans üstü eğitim amacıyla gönderilmiştir.
11
FON KURULU
BAŞKAN
Başkanlık Müşavirleri
Fon Başkan
Yardımcılığı
Strateji
Geliştirme
Daire
Başkanlığı
Denetim
Daire
Başkanlığı
Fon Başkan
Yardımcılığı
Finansman Daire
Başkanlığı
Tahsilat Daire
Başkanlığı
Sigorta ve Risk
İzleme Daire
Başkanlığı
Hukuk İşleri
Daire Başkanlığı
Varlık Yönetimi
Tasfiye Daire
Başkanlığı
Destek
Hizmetleri
Daire
Başkanlığı
İştirakler ve
Gayrimenkuller
Şekil 2: Fonun organizasyon şeması
12
3. FONUN STRATEJİK AMAÇLARI VE HEDEFLERİ
3.1. TMSF Kurumsal Performans Yönetim Sistemi
2005 - 2007 yıllarına ilişkin Kurumsal Gelişim Planı’nın tamamlanmasının ardından, bir
sonraki planlama dönemi olan 2008-2010 dönemine ilişkin olarak yeni bir Kurumsal
Performans Yönetim Sistemi hayata geçirilmiştir. Yapılan araştırma ve değerlendirme çalışmaları
neticesinde dinamik olarak izleme, değerlendirme, aksiyon alma ve raporlama imkânlarını
sunan ve uluslararası alanda genel kabul görmüş bir sistem olan Balanced Scorecard-Kurumsal
Karne yaklaşımı uygulanmaya başlanmıştır.
Fonun yeni Kurumsal Performans Yönetim Sistemi’nin bir uzantısı olarak performans
hedeflerinin büyük bir bölümünü teşkil eden projelerin sağlıklı bir şekilde yönetimini
sağlayabilmek amacıyla 2008 yılının ilk çeyreğinde TMSF Proje Yönetim Ofisi kurulmuş ve
TMSF Proje Yönetim Metodolojisi belirlenmiştir.
Belirlenen metodoloji doğrultusunda TMSF Proje Yönetim Organizasyonu kurulmuş ve
2008 yılı içerisinde her biri farklı stratejik hedefleri gerçekleştirmeye hizmet eden toplam 13 adet
proje başarıyla tamamlanarak hayata geçirilmiştir. 2009 yılı içerisinde de Fonun Kurumsal
Hedeflerine hizmet eden toplam 22 adet projenin hayata geçirilmesi planlanmaktadır.
TMSF’nin yeni vizyonu “Strateji odaklı dinamik yönetim anlayışı ile uluslararası finansal
istikrarın oluşmasında aktif ve öncü bir kurum olmak” olarak tanımlanmıştır. Kurumsal Karne
yaklaşımı doğrultusunda tanımlanan yeni vizyon ifadesinden hareketle öncelikle Fonun 20082010 dönemi stratejik öncelikleri ve stratejik hedefleri belirlenerek TMSF Strateji Haritası
çıkarılmış ve 2008 yılı Kurum Karnesi oluşturulmuştur. 2008 yılının ilk üç ayında Birim
Karneleri oluşturulmuş ve Kurum ve Birim Karnelerinin izlenmesi aşamasına geçilmiştir.
2008-2010 yılı stratejik hedefleri; güven ve istikrar, etkin risk yönetimi, hazırlıklı olma,
verimlilik ve işbirliği ilkeleri çerçevesinde belirlenmiştir. TMSF Strateji Haritası Şekil 3’te
sunulmaktadır:
TMSF
VİZYONU
Strateji odaklı dinamik yönetim anlayışı ile
uluslararası finansal istikrarın oluşmasında
aktif ve öncü bir kurum olmak.
13
VİZYONUMUZ
“Strateji Odaklı Dinamik Yönetim Anlayışı ile Uluslararası Finansal İstikrarın Oluşmasında
Aktif ve Öncü Bir Kurum Olmak”
Güven ve
İstikrar
Etkin Risk
Yönetimi
Hazırlıklı
Olma
Verimlilik
İşbirlikleri
1. Paydaşlar
Mevduat Sahibinin
Güvenini ve
Farkındalığını Artırmak
2. Finansal
Mevduat Sigortacılığı
Gelirlerini
Optimize Etmek
Mali Yapıyı
Güçlendirmek
Çözümleme Faaliyet
Gelirlerini Maksimize
Etmek
Risk
Minimizasyonunu
Sağlamak
Teknoloji
Kullanımını
Artırmak
Operasyonel
Süreçlerin
Verimliliğini Artırmak
Muhtemel
Çözümlemelere
Hazırlıklı Olmak
Risk Yönetim
Uygulamalarını
Geliştirmek
3. Operasyonel
Mükemmellik
4. Çalışan ve
Gelişim
Çalışan Yetkinliklerini
Geliştirmek
Finansal Sistemin
İstikrarına Katkıda
Bulunmak
Bilgi Güvenliği
Sistemini
Geliştirmek
Çözümleme
Süreçlerinin Etkinliğini
Artırmak
Strateji ve Performans
Odaklı Yönetimi
Yaygınlaştırmak
Şekil 3: TMSF Strateji Haritası 2008- 2010
14
3.2. 2008 Yılı Kurum Karnesi
TMSF Kurum Karnesi; paydaşlar, finansal, operasyonel mükemmellik, çalışan ve gelişim
olmak üzere 4 perspektif ve bu perspektiflerde yer alan toplam 14 stratejik hedef üzerine
yapılandırılmıştır. Ayrıca stratejik hedefleri gerçekleştirmeye yönelik olarak çok sayıda
performans göstergesi de belirlenmiştir.
Birim Karneleri de aynı sistematik ile oluşturulmuş olup, her birim Kurumun stratejik
hedeflerini gerçekleştirmeye yönelik olarak kendine özgü performans göstergelerini belirlemiştir.
Karne sonuçları dinamik olarak izlenmektedir. Yıl içerisinde iki kez Karne sahipleri ile gözden
geçirmeler yapılmış ve sonuçlar değerlendirilmiştir.
İlk faaliyet değerlendirme çalışması 2008 yılının ikinci üç aylık döneminin sonunda
yapılmıştır. İkinci değerlendirme çalışması ise 08-09 Kasım 2008 tarihlerinde yapılan “II. Strateji
Zirvesi” ile gerçekleştirilmiştir.
Zirvede 2008 yılı gerçekleşmelerinin değerlendirilmesinin yanı sıra 2009 yılına ilişkin
planlamalar yapılmıştır. Yapılan planlamalar doğrultusunda 2009 yılı Kurum ve Birim
Karnelerinin oluşturulması çalışmalarına başlanmıştır.
Fonun 2008 yılına ilişkin performansı beklenen düzeyde gerçekleşmiş olup 2008 Yılı
Kurum Karnesi Şekil 4’te yer almaktadır:
15
TMSF KURUM KARNESİ
(01.01.2008-31.12.2008)
Paydaşlar
Stratejik Hedefler
P1.Mevduat Sahibinin Güvenini ve Farkındalığını Artırmak
P2.Finansal Sistemin İstikrarına Katkıda Bulunmak
P3.Çözümleme Süreçlerinin Etkinliğini Artırmak
Finansal
F1.Mevduat Sigortacılığı Gelirlerini Optimize Etmek
F2.Çözümleme Faaliyet Gelirlerini Maksimize Etmek
F3.Mali Yapıyı Güçlendirmek
Çalışan ve
Gelişim
Operasyonel
Mükemmellik
F4.Risk Minimizasyonunu Sağlamak
S1.Risk Yönetim Uygulamalarını Geliştirmek
S2.Muhtemel Çözümlemelere Hazırlıklı Olmak
S3.Teknoloji Kullanımını Artırmak
S4.Operasyonel Süreçlerin Verimliliğini Artırmak
C1.Strateji ve Performans Odaklı Yönetimi Yaygınlaştırmak
C2.Çalışan Yetkinliklerini Geliştirmek
C3.Bilgi Güvenliği Sistemini Geliştirmek
Değerlendirme
Skalası
Çok İyi
İyi
Zayıf
Şekil 4 : 2008 Yılı TMSF Kurum Karnesi
16
II- FONUN 2008 YILI
PERFORMANS
HEDEFLERİ VE
FAALİYETLERİ
17
18
1. MEVDUAT SİGORTACILIĞI FAALİYETLERİ
Fon uluslararası uygulamalar paralelinde mevduat sigorta politikalarını belirlemek,
banka ve sektör risklerini izlemek ve kamuoyunda farkındalık yaratmak suretiyle etkin bir
mevduat sigorta sistemi oluşturmayı ve sürdürmeyi amaçlamaktadır.
Fonun mevduat sigortacılığı fonksiyonunu yerine getirme sürecinde, diğer kurum ve
kuruluşlarla sağlam bir bilgi paylaşımı ve işbirliği platformu oluşturulması ve bu platformların
sürekli geliştirilmesi kapsamında Bankacılık Kanunu gereğince kurulan Eşgüdüm Komitesi ve
Finansal Sektör Komisyonu çalışmalarına etkin bir şekilde katkı sağlanmaktadır.
2008 yılı içerisinde gerçekleştirilen mevduat sigortacılığı faaliyetleri sonucunda 2007 yılı
sonu itibarıyla 3.272 milyon USD olan mevduat sigortacılığı rezerv tutarının 3.868 milyon
USD’ye ulaştırılması hedeflenmiş, ancak YTL bazında hedef tutturulmasına karşın, kurlarda
yaşanan hızlı yükseliş nedeniyle rezerv tutarı 3.456 milyon USD’ye ulaşarak USD bazında
hedefin altında kalınmıştır. Söz konusu rezerv tutarının 31.12.2008 tarihi itibarıyla yaklaşık
129 milyar YTL olan sigorta kapsamındaki tasarruf mevduatı ve katılım fonu toplamına oranı %
4,24’tür. Bu oran, Kurum Karnesi’nde “paydaşlar” ve “finansal” perspektifte yer alan “Mevduat
Sahibinin Güvenini ve Farkındalığını Artırmak” ve “Finansal Sistemin İstikrarına Katkıda
Bulunmak” stratejik hedefleri için önemli bir performans göstergesidir. Yıllar itibarıyla Fonun
mevduat sigortacılığı faaliyet rezervinin toplam ve sigorta kapsamındaki tasarruf mevduatı ve
katılım fonuna oranı Grafik 2’de gösterilmektedir.
%5,00
%4,50
%4,00
%3,50
%3,00
%2,50
%2,00
%1,50
%1,00
%0,50
%0,00
Yıllar İtibarıyla Fon Mevduat Sigortacılığı Rezervinin
Toplam ve Sigortalı Mevduat ve Katılım Fonuna Oranı
%4,24
%3,08
%3,45
%2,68
%0,89
%0,99
%1,08
%1,20
2005
2006
2007
2008
Mevduat Sigortacılığı Rezervi/Sigortalı Mevduat ve Katılım Fonu
Mevduat Sigortacılığı Rezervi/Toplam Mevduat ve Katılım Fonu
Grafik 2: Yıllar itibarıyla Fon mevduat sigortacılığı rezervinin toplam ve sigortalı mevduat
ve katılım fonuna oranı
Fon 2008 yılında, 538 milyon USD’lik kısmı prim gelirlerinden olmak üzere toplam 587
milyon USD tutarında faaliyet geliri, 292 milyon USD tutarında finansal gelir elde etmiştir.
Fonun bütçe ve diğer mevduat sigortacılığı giderleri ise 2008 yılında 56 milyon USD olarak
gerçekleşmiştir.
2009 yılında Fon 490 milyon USD tutarında faaliyet geliri, 396 milyon USD tutarında
finansal gelir tahsil etmeyi ve 31 milyon USD tutarında bütçe ve diğer mevduat sigortacılığı
gideri yapmayı hedeflemektedir. Bu çerçevede Fonun 2009 yıl sonu itibarıyla ulaşmayı
hedeflediği mevduat sigortacılığı rezerv tutarı ise 4.134 milyon USD’dir.
19
Mevduat Sigortacılığı Faaliyetleri
2008 Yılı Mali Hedefleri
ve Gerçekleşmeleri (milyon USD) *
2008 Yılı
31.12.2008
İtibarıyla
Kümülatif
2009 Yılı
Performans
Hedefi
Gerçekleşme
Gerçekleşme
Oranı
Gerçekleşme
Performans
Hedefi
3.272
3.272
-
-
3.456
Faaliyet Gelirleri **
540
587
% 109
6.677
490
Finansal Gelirler (Faiz vb.)
270
292
% 108
2.669
396
-38
-56
% 147
-224
-31
-
-
-
-4.227
-176
-639
% 363
-1.439
-177
3.868
3.456
% 89
3.456
4.134
Rezerv (Dönem Başı)
Bütçe ve Diğer Mevduat
Sigortacılığı Giderleri
Çözümleme Faaliyetlerine
Aktarılan
Evalüasyon ve Değerleme
Farkı
Rezerv (Dönem Sonu)
Tablo 2: Mevduat sigortacılığı faaliyetleri 2008 yılı mali hedefleri ve gerçekleşmeleri
* Tabloda yer alan rakamlar Fonun nakit olarak ve DİBS ile gerçekleştirdiği işlemler ve tarihi kurlar esas
alınarak hesaplanmıştır.
** Mevduat sigortacılığı faaliyet gelirleri; sigorta primleri, zamanaşımı gelirleri, idari para cezaları vb.
kalemlerden oluşmaktadır.
1.1.
Sigorta Kapsamındaki Mevduat ve Katılım Fonlarının Gelişimi
Bankacılık sektöründe 2008 yılı sonu itibarıyla 32 mevduat bankası ile 4 katılım bankası
faaliyet göstermektedir. Bu kredi kuruluşları nezdindeki mevduat ve katılım fonu tutarı, yıl
içinde % 27 artış göstererek toplam 455 milyar YTL’ye ulaşmıştır. Sigorta kapsamında olan
tutarlar da % 15 artış göstererek 129 milyar YTL’ye yükselmiş olup toplam mevduat ve katılım
fonunun % 28,3’ü sigorta kapsamındadır.
milyar YTL
Toplam ve Sigortaya Tabi Mevduat ve Katılım Fonları
500
455
450
400
357
350
300
250
200
150
159
100
50
45
197
68
252
83
308
98
112
129
0
2003
2004
2005
2006
2007
2008
Sigorta Kapsamındaki Mevduat ve Katılım Fonu
Toplam Mevduat ve Katılım Fonu
Grafik 3: Toplam ve sigortaya tabi mevduat ve katılım fonları
Not: Sigortaya tabi mevduat ve katılım fonlarının YTL karşılıklarının hesaplanmasında yıl sonlarında
geçerli TCMB döviz alış kurları kullanılmıştır. Sigorta kapsamındaki tutarlara 2005 yılı öncesinde katılım
fonları dahil değildir.
20
2008 yılı sonu itibarıyla kredi kuruluşlarında 68,2 milyon adet gerçek ve tüzel kişinin
mevduat ve katılım fonu hesabı bulunmaktadır. Bu hesap sahiplerinin % 92,4’ünün
(63 milyon adet) hesabı sigorta kapsamındadır.
Toplam Mudi
Sayısı (net)
(bin adet)
Mevduat Bankaları
66.810
61.926
1.408
1.117
68.218
63.043
Katılım Bankaları
Toplam
Sigorta Kapsamındaki
Mudi Sayısı (net)
(bin adet)
Tablo 3: Toplam ve sigorta kapsamındaki mudi sayıları
Not: Birden fazla bankada hesabı bulunan mevduat ve katılım fonu
sahipleri her bir bankada ayrı ayrı dikkate alınmaktadır.
Diğer taraftan, mevduat bankalarında 2008 yılı sonu itibarıyla mudilerin % 98,5’inin
0 - 50.000 YTL aralığında mevduatı bulunmaktadır. Söz konusu aralıktaki hesapların tutarı
toplam mevduatın % 20,9’unu oluşturmaktadır. Yaklaşık 984 bin adet mudiye ait olan
50.001 - 1.000.000 YTL aralığındaki mevduat, toplam mevduatın % 36,3’üne tekabül
etmektedir. Yaklaşık 27 bin adet mudiye ait 1.000.000 YTL’den büyük mevduatın payı ise %
42,8 seviyesindedir.
Toplam Mevduat Tutarı ve Mudi Sayısının
Dilimler İtibarıyla Dağılımı
%94,8
%100
%90
%80
%70
%60
%42,8
%50
%40
%21,6
%30
%20 %6,2
%10
%0
0-10.000
YTL
%14,7
%14,7
%3,7
10.00150.000 YTL
Toplam Mevduat İçindeki Payı
%1,3
50.001250.000
YTL
%0,2
%0,0
250.001- >1.000.000
1.000.000
YTL
YTL
Toplam Mudi Sayısı (Net) İçindeki Payı
Grafik 4: Toplam mevduat tutarı ve mudi sayısının dilimler itibarıyla dağılımı
Katılım bankalarında ise, 2008 yılı sonu itibarıyla hesap sahiplerinin % 96,6’sının
0 - 50.000 YTL aralığında katılım fonu bulunmaktadır. Söz konusu aralıktaki hesapların tutarı
toplam katılım fonunun % 32,1’ini oluşturmaktadır. Hesap sahiplerinin % 3,3’üne ait olan
50.001- 1.000.000 YTL aralığındaki fonlar ise toplam katılım fonunun % 41’ine tekabül
etmektedir. Yaklaşık bin adet hesap sahibine ait 1.000.000.-YTL’den büyük fonların payı ise %
26,9 seviyesindedir.
21
Toplam Katılım Fonu Tutarı ve Katılım Fonu Sahipleri Sayısının
Dilimler İtibarıyla Dağılımı
%85,1
%90
%80
%70
%60
%50
%40
%20
%9,2
%15,4
%11,5
%2,9
%10
%0
0-10.000 YTL
%26,9
%25,6
%22,9
%30
%0,4
%0,1
10.001-50.000 50.001-250.000
250.001>1.000.000 YTL
YTL
YTL
1.000.000 YTL
Toplam Mevduat İçindeki Payı
Toplam Mudi Sayısı (Net) İçindeki Payı
Grafik 5: Toplam katılım fonu tutarı ve katılım fonu sahipleri sayısının dilimler itibarıyla dağılımı
1.2. Mevduat Sigortacılığına İlişkin Düzenlemeler
Kredi kuruluşlarının ödeyecekleri prim oranlarının; Sermaye Yeterliliği Oranı, Yabancı
Para Net Genel Pozisyon Oranı, Grup Kredileri Oranı, Net Takipteki Krediler Oranı ve Serbest
Özkaynak Tutarı olmak üzere 5 adet risk faktörüne göre farklılaştırılması yönündeki
uygulamaya BDDK tarafından yayımlanan “Sigortaya Tabi Tasarruf Mevduatı ve Sigorta
Fonu’nca Tahsil Olunacak Primlere İlişkin Esaslar” çerçevesinde 01.01.2003 tarihinden itibaren
başlanmıştır.
Ancak, 5411 sayılı Bankacılık Kanunu ile daha önce Bankacılık Düzenleme ve Denetleme
Kurulunda olan sigorta prim tarifesinin, prim tahsil zamanının, şeklinin ve diğer hususların
belirlenmesi yetkisi Fon Kuruluna verilmiştir. Bu kapsamda, Fon Kurulu tarafından kabul
edilen “Sigortaya Tabi Mevduat ve Katılım Fonları İle Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunca Tahsil
Olunacak Primlere Dair Yönetmelik” 07.11.2006 tarihli ve 26339 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu yönetmelik çerçevesinde sigorta prim tarifesinde herhangi
bir değişikliğe gidilmeyerek, 01.01.2003 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere uygulanmaya
başlanan ve kredi kuruluşlarının ilave prim oranlarının belirlenmesinde kullanılan risk
faktörleri, bu faktörlere ilişkin sınırlar (eşik değerler) ile öngörülen ilave prim oranlarının
uygulanmasına devam edilmesi öngörülmüştür.
İlk uygulandığı dönem olan Mart 2003 itibarıyla kredi kuruluşlarının önemli bir kısmının
temel prim oranından farklı oranlarda prim ödemelerini sağlayan mevcut sigorta prim
tarifesinin, prim oranlarını kredi kuruluşlarının risklilik düzeylerine göre farklılaştırmadaki
etkinliği zaman içinde azalmıştır. Bahse konu prim tarifesine göre kredi kuruluşlarının bir çoğu
belirli bir aralıkta kümelenmekte ve temel prim oranı üzerinden prim ödemektedir. Nitekim,
Aralık 2007 dönemi itibarıyla bir kredi kuruluşu hariç diğer tüm kredi kuruluşları temel prim
oranı üzerinden sigorta primi ödemiştir. Bu kapsamda, mevcut sigorta prim tarifesinin kredi
kuruluşlarını risklilik düzeylerine göre ayırmada yeterince etkin olmadığı ve değiştirilmesinin
uygun olacağı düşünülmüştür.
Kredi kuruluşlarının bankacılık sistemi içerisinde yarattığı riske göre sigorta primi
ödemesi, kredi kuruluşlarının daha düşük seviyelerde risk almaya ve daha ihtiyatlı
düzenlemelere uyum konusunda teşvik edilmesi amacıyla, Bankacılık Kanununda düzenlenmiş
bulunan risk esaslı sigorta prim tarifesi, gelişmiş ülke uygulamalarında da yer almaktadır.
Risk esaslı sigorta prim tarifesi;
•
Bankaları uygun risk kategorilerine ayırmada etkin olması,
•
Risk kategorilerine uygulanan prim oranları ile mevduat sigorta sisteminin fon
ihtiyacının karşılanması ve bankaları güçlü bir risk yönetimi konusunda teşvik etmesi,
22
•
Prim kategorilerinin bankaların risk profillerini teşvik edici nitelikte ve anlamlı farklılıklar
içeren bir yapıda olması ve risk esaslı sigorta prim sistemindeki esaslar ve kriterlerin
bankalar için açık ve şeffaf olması,
•
Risk esaslı prim tarifesinin finansal güvenlik ağı tarafları ile bankacılık sektörü
tarafından kabul görmesi ilkelerini içermektedir.
Sigorta prim tarifesinin değiştirilmesine yönelik olarak yapılan çalışmalarda; diğer ülke
örnekleri incelenerek Türk bankacılık sektörünün yapısına uygun ve uygulanabilir bir tarife
modeli oluşturulmaya çalışılmıştır. Bu kapsamda, öncelikle hangi risk faktörlerinin sigorta prim
tarifesinde kullanılacağı ve bunların risk ağırlıkları belirlenmiş, daha sonra ise belirlenen risk
faktörlerinin eşik değerlerine ilişkin analiz çalışmaları yapılmıştır. Risk faktörleri ve ağırlıkları
belirlenirken, gerek mevcut tarifede yer alan gerekse diğer ülke uygulamalarında kullanılan
faktörler ile ağırlıkları göz önünde bulundurulmuş ve Türkiye için uygun bir yapı oluşturulmaya
çalışılmıştır. Ayrıca, risk faktörlerine ilişkin eşik değerlerin belirlenmesine yönelik olarak seçilen
faktörlerin aldıkları değerlerin zaman içerisindeki değişimleri ve bu faktörlerin son dönemlerde
almış olduğu değerlerin kredi kuruluşu büyüklükleri bakımından dağılımı da incelenmiştir.
Yapılan çalışmalar sonucunda, kredi kuruluşlarını çeşitli risk faktörleri bakımından
değerlendirmeye tabi tutarak ödeyecekleri prim oranlarını farklılaştırmayı amaçlayan bir tarife
modeli oluşturulmuştur. Daha sonra, söz konusu tarife modelinin uygulanmasına yönelik
olarak “Sigortaya Tabi Mevduat ve Katılım Fonları ile Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunca Tahsil
Olunacak Primlere Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına İlişkin Yönetmelik” hazırlanarak
05.05.2008 tarih ve 26867 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
Yeni uygulamaya geçiş için gerek Fona gerekse kredi kuruluşlarına makul bir hazırlık
dönemi imkanı sağlanması amacıyla, düzenlemenin 01.01.2009 tarihinde yürürlüğe girmesi ve
ilk olarak 31.03.2009 itibarıyla düzenlenen mali tablolar esas alınarak hesaplanan sigorta
primlerinin anılan yönetmeliğe göre tahsil edilmesine karar verilmiştir.
“Sigortaya Tabi Mevduat ve Katılım Fonları ile Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunca Tahsil
Olunacak Primlere Dair Yönetmelik”e göre kredi kuruluşları, Risk Faktörleri ve Puan Özetleri
Tablosu’nda isimleri ve ağırlıklı puanları verilen risk faktörleri ile söz konusu risk faktörleri ve
eşik değerleri dikkate alınmak suretiyle yapılacak olan hesaplamaya göre en düşük “0” (sıfır) ve
en yüksek “100” (yüz) değer aralığında bir toplam puan alacaklar ve alacakları toplam puana
göre aşağıdaki Prim Kategorileri ve Prim Oranları Tablosu’nda belirtilen dört adet prim
kategorisinden birine dahil olacaklardır.
Toplam Puan
Prim Kategorisi
Prim Oranı (Onbinde)
≥ 85
A
11
≥70 ve < 85
B
13
≥ 50 ve < 70
C
15
< 50
D
19
Tablo 4: Prim kategorileri ve prim oranları
Hesaplanacak toplam puanlarına göre yukarıdaki Prim kategorileri ve Prim Oranları
Tablosu’nda yer alan prim kategorilerinden;
1. A prim kategorisine dahil olacak kredi kuruluşları onbinde 11 (onbir)
2. B prim kategorisine dahil olacak kredi kuruluşları onbinde 13 (onüç)
3. C prim kategorisine dahil olacak kredi kuruluşları onbinde 15 (onbeş)
4. D prim kategorisine dahil olacak kredi kuruluşları onbinde 19 (ondokuz)
prim oranı üzerinden prim ödeyeceklerdir.
Diğer taraftan, 22.11.2008 tarih ve 27062 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Bazı
Varlıkların Milli Ekonomiye Kazandırılması Hakkında Kanun”un Geçici 2’nci maddesinin birinci
fıkrası “5411 sayılı Bankacılık Kanununun 63’üncü maddesinin üçüncü fıkrasında sigortaya
23
tabi olacak tasarruf mevduatının ve gerçek kişilere ait katılım fonlarının kapsamını ve tutarını
belirlemeye ilişkin Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Kuruluna verilen yetkiler söz konusu
Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren iki yıl süreyle doğrudan Bakanlar Kurulu
tarafından kullanılır. Bakanlar Kurulu bu süre içerisinde tasarruf mevduatının ve gerçek
kişilere ait katılım fonunun yanı sıra sigortaya tabi olacak diğer mevduatın ve katılım fonlarının
kapsamını ve/veya tutarını ve sigorta kapsamı dışında tutulacak mevduat ve katılım fonlarının
niteliğini de belirlemeye yetkilidir.” şeklinde düzenlenmiştir.
1.3. Sigorta Primi Gelirleri
Sigorta kapsamındaki mevduat ve katılım fonları üzerinden 2008 yılında 482 milyon YTL,
78,6 milyon USD ve 52,7 milyon EUR tutarında sigorta primi tahsil edilmiştir.
Banka Grubu
Döviz Cinsi
Mevduat Bankaları
Katılım Bankaları
Toplam
Genel Toplam
(YTL Karşılığı)
Sigorta Primi Tutarı
YTL
455.722.322
USD
73.172.416
EUR
49.531.938
YTL
26.311.716
USD
5.471.262
EUR
3.190.992
YTL
482.034.038
USD
78.643.678
EUR
52.722.930
YTL
676.069.345
Tablo 5: 2008 yılı sigorta primi gelirleri
Not: YTL karşılıkların hesaplanmasında prim dönemleri sonunda geçerli
TCMB döviz alış kurları kullanılmıştır.
Dönemler İtibarıyla Sigorta Primleri
milyon YTL
200
180
160
140
120
100
80
60
40
20
0
161
169
138
132
Ara.07
Mar.08
Toplam YTL Karşılığı
milyon USD
171
176
139
143
Haz.08
Eyl.08
200
180
160
140
120
100
80
60
40
20
0
Toplam USD Karşılığı
Grafik 6: Dönemler itibarıyla sigorta primleri
Not: USD karşılıkların hesaplanmasında dönem sonlarında geçerli TCMB döviz alış kurları kullanılmıştır.
Fonun, 2000 yılından itibaren tahsil ettiği sigorta primlerinin USD karşılıklarına
bakıldığında bir azalma olduğu görülmektedir. Bu azalmada en önemli etken, 2003 yılında temel
prim oranının onbinde 25’ten onbinde 12,5’e düşürülmesidir. Diğer bir etken ise, Eylül 2004
döneminden geçerli olmak üzere yapılan düzenlemedir. Bu düzenleme ile her ne kadar temel
prim oranı onbinde 15’e yükseltilmiş olsa da prim matrahının toplam tasarruf mevduatı yerine
sigortaya tabi tasarruf mevduatı olarak yeniden düzenlenmesi toplam prim gelirlerinde azaltıcı
bir etki yaratmıştır. 2006 yılından itibaren prim gelirlerinde gözlenen artış büyük ölçüde, prim
matrahının artmasından kaynaklanmaktadır.
24
Yıllar İtibarıyla Tahsil Edilen Sigorta Primleri (milyon USD)
700
600
550
552
519
500
502
400
432
359
348
2003
2004
337
306
300
200
100
0
2000
2001
2002
2005
2006
2007
2008
Grafik 7: Yıllar itibarıyla tahsil edilen sigorta primleri
1.4. Mevduat Sigortacılığına İlişkin Diğer Gelirler
Fonun sigorta primlerine ilave olarak, Bankacılık Kanununun 130’uncu maddesinde
belirtilen zamanaşımına uğrayan kıymet gelirleri, bankacılık sistemine giriş payları, hisse devir
payları, adli ve idari para cezaları ve diğer gelirleri bulunmaktadır.
1.4.1. Zamanaşımına Uğrayan Kıymetler
Bankacılık Kanununun 62’nci maddesi gereğince; bankalar nezdindeki mevduat, katılım
fonu, emanet ve alacaklardan hak sahibinin en son talebi, işlemi, herhangi bir yazılı talimatı
tarihinden başlayarak on yıl içinde aranmayanlar zamanaşımına tabidir. Zamanaşımına
uğrayan her türlü mevduat, katılım fonu, emanet ve alacaklar banka tarafından hak sahibine
ulaşılamaması halinde, yapılacak ilanı müteakip Fona gelir kaydedilmektedir. “Mevduat ve
Katılım Fonunun Kabulüne, Çekilmesine ve Zamanaşımına Uğrayan Mevduat, Katılım Fonu,
Emanet ve Alacaklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik” gereğince; söz konusu
kıymetlere ilişkin listeler bankalar tarafından kendi internet sitelerinden yayımlanmakta ve eş
zamanlı olarak Fona gönderilmektedir. Ayrıca, söz konusu listeler Fon tarafından konsolide
edilmiş olarak kendi internet sitesinde (www.tmsf.org.tr) her yıl 1 Şubat-30 Nisan tarihleri
arasında yayımlanmaktadır.
Zamanaşımına uğrayan kıymetler ile ilgili olarak 2008 yılında toplam 16,9 milyon YTL
gelir sağlanmıştır.
Hesap Sayısı (bin adet)
300
250
30,0
27,9
293
25,0
20,0
200
199
150
10,5
100
16,9
160
123
6,9
15,0
10,0
50
5,0
0
0,0
2005
2006
Hesap Sayısı
Toplam Gelir (milyon YTL)
Yıllar İtibarıyla Zamanaşımına Uğrayan Kıymetler
2007
2008
Toplam Gelir
Grafik 8: Yıllar itibarıyla zamanaşımına uğrayan kıymetler
25
1.4.2. Para Cezaları
Bankacılık Kanununun 130’uncu maddesi çerçevesinde, söz konusu Kanun
hükümlerine aykırılık dolayısıyla hükmolunacak adli para cezalarının % 50’si ile verilecek idari
para cezalarının % 90’ı Fona gelir kaydedilmektedir.
2008 yılı içerisinde bu hükümler çerçevesinde Fon tarafından toplam 3,4 milyon YTL
tutarında idari para cezası tahsil edilmiştir. Tahsil edilen para cezalarından 340 bin YTL T.C.
Maliye Bakanlığı’na aktarılmıştır.
1.4.3. Hisse Devir Payları
Bankacılık Kanununun 18’inci maddesi gereğince; BDDK iznine tabi tutulan pay
devirleri çerçevesinde, bankanın devralınan hisselerinin nominal değerinin % 1’i oranında devir
payının devralan tarafından Fona yatırılması zorunludur. Bu kapsamda, 2008 yılında Fon
tarafından 12,9 milyon YTL tutarında hisse devir payı tahsil edilmiştir.
1.5. Fonun Bütçe Harcamaları
TMSF Teşkilat Yönetmeliği gereğince; Fonun faaliyetleri için gereksinim duyulacak
personel istihdamı, araç, gereç, malzeme ile gayrimenkullerin satın alınması ve elden çıkarılması
ile bunların kiralanması ile her türlü hizmet alımına ilişkin ödenek ve kullanım esaslarının
belirlendiği 2008 Yılı Gider Bütçesi hazırlanmış ve Fon Kurulu Kararı ile uygulamaya
konulmuştur.
Bankacılık Kanunu ile TMSF’ye yüklenen görev ve yetkilerin yerine getirilmesi esnasında
yapılacak giderlerin disipline edilebilmesi, kaynakların etkin bir şekilde kullanımının
sağlanabilmesi ve gelecek yıllara yönelik tutarlı kararlar alınabilmesi, Fonun gelir ve giderlerinin
bütçe disiplini altında takip edilmesini zorunlu kılmaktadır. “Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu
2008 Yılı Gider Bütçesi”nin hazırlanmasında, tasarruf ilkelerinin yanı sıra, görevlerin
aksatılmadan yürütülmesine imkan sağlayacak bir yapının oluşturulmasına özen gösterilmiştir.
2008 yılı Gider Bütçesi ile öngörülen giderler Fonun mevduat sigortacılığına ilişkin faaliyet
gelirlerinden karşılanmıştır.
2008 Yılı Gider Bütçesinde toplam 54,6 milyon YTL ödenek öngörülmüş ve 43,8 milyon
YTL tutarında harcama gerçekleştirilmiştir. Bu harcamaların 27,4 milyon YTL’sini personel
giderleri, 10,3 milyon YTL’sini mal ve hizmet alımları oluşturmaktadır. 2008 yılı bütçe
ödeneklerinin ve harcamalarının dağılımı Tablo 6’da yer almaktadır.
2008 Yılı Gider Bütçesi Ödenek ve Harcamalarının Dağılımı (YTL)
Ödenek Türü
Personel Giderleri
2008 Toplam
Ödeneği
31.12.2008
Gerçekleşme
Gerçekleşme
Oranı
30.390.000
27.390.958
% 90,13
4.280.000
1.383.939
% 32,34
14.180.000
10.317.016
% 72,76
Cari Transferler
3.050.000
2.914.078
% 95,54
Sermaye Giderleri
2.700.000
1.770.127
% 65,56
54.600.000
43.776.118
% 80,18
Sosyal Güvenlik
Kurumlarına Devlet
Primi Giderleri
Mal ve Hizmet Alım
Giderleri
Toplam
Tablo 6: 2008 yılı gider bütçesi ödenek ve harcamalarının dağılımı
26
1.6. Mevduat Sigortacılığı Rezerv Yönetimi
Fonun mevduat ve katılım fonlarını sigortalama görevi çerçevesinde bulundurduğu
rezervi, mevduat, katılım fonu ve DİBS’te değerlendirilmektedir. 2008 yılında Fonun operasyonel
birimleri arasındaki süreçlerin etkinleştirilmesi amacıyla ve yurt içi/yurt dışı piyasalarda
yaşanan gelişmeler de dikkate alınarak, Fon rezervinin yönetilmesine ilişkin usul ve esaslar
koşullara uygun olarak revize edilmiştir.
31.12.2008 tarihi itibarıyla 5.465 milyon YTL’ye ulaşan mevduat sigortacılığı faaliyet
rezervinin; 1.991 milyon YTL’lik kısmı DİBS olarak, 3.474 milyon YTL’lik kısmı ise mevduat
olarak bankalarda bulundurulmaktadır. Rezerv tutarı 2008 yılında % 42 oranında artışla 3.843
milyon YTL’den 5.465 milyon YTL’ye yükselmiştir. Artışın 841 milyon YTL’si finansal gelirlerden
(faiz, kar payı ve kur farkı), 781 milyon YTL’si mevduat sigortacılığı faaliyet gelirlerinden
oluşmuştur.
Mevduat sigortacılığı rezervi, herhangi bir finansal kurumda olabildiği gibi kredi, kur,
faiz ve operasyonel risklere maruzdur.
Söz konusu rezerv, bankalarda mevduat olarak bulundurulması nedeniyle kredi riskine
maruz kalabilir. Bankalarda değerlendirilen mevduat tutarı 3.194 milyon YTL’den 3.474 milyon
YTL’ye yükselmişken portföydeki payı % 83’ten % 64’e indirilmiştir. Yıllar itibarıyla bankalarda
tutulan mevduat tutarları ve tutarın toplam rezerve oranına ilişkin bilgi Grafik 9’da yer
almaktadır.
milyon YTL
4.000
3.500
Yıllar İtibarıyla Mevduat Tutarları ve
Kredi Riski Oranları
%100
%100
%100
%90
%80
%70
%60
%50
%40
%30
%20
%10
%0
%83
3.000
%64
2.500
2.000
1.500
1.000
500
2.227
3.034
3.194
3.474
2005
2006
2007
2008
0
Mevduat Tutarı
Mevduat/ Toplam Rezerv
Grafik 9: Yıllar itibarıyla mevduat tutarları ve kredi riski oranları
Sigortalanan mevduat ve katılım fonunun YTL, USD ve EUR dağılımı sırasıyla % 75,
% 12 ve % 13’tür. Mevduat sigorta rezervindeki yabancı para dağılımının bununla eşleşmiş
olmasının kur riskini azaltacağı düşünülmektedir. Bu riski azaltmak için rezerv ile söz konusu
oranlar arasındaki ilişkinin belirli aralıkta kalması amaçlanmaktadır. Ancak, 2008 yılında
piyasadaki aşırı dalgalanmalar ve paritedeki sürekli değişiklikler nedeniyle aktif olmayan bir
yönetim anlayışı benimsenmiştir. Mevduat sigorta rezervindeki yabancı para dağılımı % 67, %
18 ve % 15 olarak gerçekleşmiştir. Yıllar itibarıyla Fon rezervinin kur riskini ifade eden
sigortalanan yabancı para cinsinden mevduat ve katılım fonlarının toplam sigortalı mevduat ve
katılım fonlarına oranı Grafik 10’da gösterilmiştir.
27
Sigortalı Mevduat ve Katılım Fonu ile
Fon Rezervinin Yabancı Para Dağılımı
%60
%50
%49
%45
%40
%30
%30
%36
%34
%30
%20
%33
%25
%10
%0
2005
2006
2007
2008
Fon Döviz Rezervi/ Toplam Rezerv
Sigortalı Yabancı Para Mevduat/ Toplam Sigortalı Mevduat
Grafik 10: Sigortalı mevduat ve katılım fonu ile Fon rezervinin yabancı para dağılımı
Mevduat sigortacılığı rezervinin 2008 yılı ortalama vadesi 137 gün olup, YTL, USD ve
EUR rezerv için sırasıyla 180, 55 ve 42 gün olarak gerçekleşmiştir. 2007 yılında ise ortalama
vade 126 gün olarak gerçekleşmiştir.
Operasyonel riskleri önlemeye yönelik olarak 2008 yılında, İhale Yönetimi Sistemi,
Portföy Yönetimi Sistemi ve Ödeme Yönetimi Sistemi uygulamaya geçirilmiştir.
İhale Yönetimi Sistemi ile Fon tarafından bankalara yapılacak mevduat, döviz ve DİBS
ihalelerinin elektronik ortamda yapılması, bilgilerin aynı zamanda ulaştırılması ve güvenli bir
ortamda tutulmasının sağlanması amaçlanmıştır. Sistemin devreye alınması ile birlikte, maddi
hataların önlenmesi, personel verimliliğinin artırılması, Portföy Yönetim Sistemi ile entegre
çalıştırılması, banka risk-limit ölçümünün daha etkin duruma getirilmesi sağlanmıştır. Bu
kapsamdaki mevduat ihaleleri tamamen sistem aracılığıyla gerçekleştirilmektedir.
Portföy Yönetim Sistemiyle bankalardaki Fon hesaplarına ilişkin giriş-çıkış verilerinin
elektronik ortamda oluşturulacak güvenli bir sistem çerçevesinde Fona aktarılmasının
sağlanması hedeflenmiştir. Performans değerlendirme kısmı hariç olmak üzere çalışmalar
tamamlanmıştır. Bu sistemin Fona sağladığı katkılar ise, mevduat sigortacılığı ve çözümleme
rezervlerine ilişkin kısımların otomatik olarak ayrıştırılması ve ihale yönetim sistemi ile
entegrasyonunun sağlanması olmuştur. Ödeme Yönetimi Sistemi ile ödeme talimatlarının
elektronik ortamda üretilerek güvenli bir şekilde kredi kuruluşlarına ulaştırılması ve ödeme
talepleri dolayısıyla nakit yönetiminin etkin işlemesi amaçlanmıştır.
28
2. ÇÖZÜMLEME FAALİYETLERİ
Bankacılık Kanununun 71’inci maddesi hükümleri çerçevesinde; Bankacılık Düzenleme
ve Denetleme Kurulu, sorunlu bir bankanın faaliyet iznini kaldırabilir veya bankanın temettü
hariç ortaklık hakları ile yönetim ve denetimini Fona devredebilir.
Bankanın faaliyet izninin kaldırılması halinde, bankanın yönetim ve denetimi Fona
intikal eder ve Fon bankadaki sigortalı mevduatı ve sigortalı katılım fonunu ödeyerek, mevduat
ve katılım fonu sahipleri yerine bankanın doğrudan doğruya iflasını ister. Faaliyet izni kaldırılan
kredi kuruluşları Bankacılık Kanununda yer alan hükümlere göre, kalkınma ve yatırım
bankaları ise genel hükümlere göre tasfiye edilir. Söz konusu banka hakkında iflas kararı
verilmesi halinde Fon, iflas masasına imtiyazlı alacaklı sıfatıyla iştirak eder ve iflas dairesi,
alacaklılar toplantısı ve iflas idaresi görev ve yetkilerine sahip olarak bankayı tasfiye eder.
Sorunlu bankaların diğer çözümleme yöntemi ise, kredi kuruluşunun temettü hariç
ortaklık hakları ile yönetim ve denetiminin, zararın mevcut ortakların sermayesinden indirilmesi
kaydıyla, kısmen veya tamamen devri, satışı veya birleştirilmesi amacıyla Fona
devredilmesidir. Fon bu şekilde kendisine devredilen bankanın hisselerinin çoğunluğuna veya
tamamına sahip olmak kaydıyla, mali bünyesinin güçlendirilmesi ve yeniden yapılandırılması
için sermayesini artırmak, iştirak, gayrimenkul ve diğer aktiflerini satın almak, bankaya
mevduat koymak gibi tedbirleri alabilir.
BDDK’nın Kararı
Bankanın temettü hariç
ortaklık haklarının Fona
devredilmesi
Bankanın faaliyet izninin
kaldırılması
Sigortalı
mevduat/katılım
fonunun ödenmesi
Aktif/sigortalı
mevduatın
devri
Bankanın
hisselerinin
devralınması
BDDK’dan
faaliyet izninin
kaldırılmasının
istenmesi
Banka hakkında iflas
kararı verilmesi
Tasfiye Süreci
Hisse, varlık ve
yükümlülüklerin
devri veya başka
bir banka ile
birleştirilmesi
Bankanın mali
bünyesinin
rehabilitasyonu
Satış
Devir
Birleşme
Şekil 5: Banka çözümleme süreci
Bankacılık sisteminde 1994 yılından itibaren yaşanan sorunlar ile 1998 ve müteakip
yıllarda yaşanan krizler sonucunda, sistemdeki 5 bankanın faaliyet izni kaldırılarak haklarında
iflas kararı verilmiş, 20 bankanın ise temettü hariç ortaklık hakları ile yönetim ve denetimi Fona
devredilmiştir. Fon halen bu bankalar ile ilgili olarak tasfiye, çözümleme ve geri kazanım
çalışmalarına devam etmektedir.
29
Diğer taraftan, Bankacılık Kanununun 107’nci maddesi gereğince Fonun, temettü hariç
ortaklık hakları ile yönetim ve denetimi kendisine devredilen kredi kuruluşlarının çözümlenmesi
sürecini en geç 9 aylık bir süre içerisinde tamamlaması gerekmektedir. Fon Kurulu Kararı ile bu
süre 3 ayı geçmemek üzere uzatılabilmektedir.
Fon tarafından, yurt dışındaki muadil kurumlarca uygulanan çözümleme yöntemleri ile
Uluslararası Mevduat Sigortacıları Birliği (IADI) tarafından dünyada kabul gören çözümleme
prensipleri incelenmiş ve Fonun geçmiş deneyimlerinden de yararlanılarak yeni çözümleme
yöntemleri geliştirilmesine ilişkin projeler yürütülmektedir.
Fon, banka çözümleme süreçlerini iyileştirmeye yönelik faaliyetlerinin yanı sıra Fona
devredilen bankalar ile faaliyet izni kaldırılarak iflasına karar verilen bankaların tasfiye,
çözümleme ve geri kazanım çalışmalarına etkin bir şekilde devam etmektedir. 2008 yılında bu
kapsamda yürütülen faaliyetler sonucunda 2.289 milyon USD tutarında çözümleme geliri,
çözümleme faaliyetlerine ilişkin rezervin değerlemesinden ise 44 milyon USD tutarında finansal
gelir elde edilmiştir. 2008 yılında Hazine Müsteşarlığı’na yapılan ödeme tutarı 1.480 milyon
USD, diğer kurum ve kuruluşlara yapılan ödeme tutarı ise 367 milyon USD’dir. Ekonomik
konjonktür sebebiyle 2008 yılında tahsil edilen çözümleme gelirleri öngörülen hedefin % 80’i
oranında gerçekleşmiştir. Bu nedenle Hazine Müsteşarlığı’na yapılan borç ödemesinde de
hedefin % 80’i oranında gerçekleşme sağlanmıştır. Ayrıca, yasal işlemleri devam eden 600
milyon USD tahsilat tutarının blokeli hesaplarda bulunması ve çözümleme giderlerinin
öngörülenden yüksek olması diğer kurum ve kuruluşlara yapılan ödemelerde hedefin % 43
oranında gerçekleşmesine sebep olmuştur.
Söz konusu faaliyetlere ilişkin bilgiler Tablo 7’de gösterilmektedir.
Çözümleme Faaliyetleri 2008 Yılı
Mali Hedefleri
ve Gerçekleşmeleri (milyon USD) *
2008 Yılı
Çözümleme Rezervi
(Dönem Başı)
Çözümleme Gelirleri **
Borçlanma
Gelirlerinden Aktarılan
Finansal Gelirler (Faiz vb.)
31.12.2008
İtibarıyla
Kümülatif
2009 Yılı
Gerçekleşme
Performans
Hedefi
Performans
Hedefi
Gerçekleşme
Gerçekleşme
Oranı
419
419
-
2.868
2.289
% 80
17.315
374
-
-
-
27.206
-
-
-
-
4.227
-
737
50
44
% 88
779
24
Çözümleme Giderleri
-121
-117
% 97
-30.143
-96
Hazine Borç Ödemesi
-1.861
-1.480
% 80
-9.284
-233
-
-
-
-1.418
-
-846
-367
% 43
-6.658
-440
-46
-51
% 111
-1.287
-15
463
737
% 159
737
351
TCMB Avans Ödemesi
Diğer Kurum/ Kuruluş
Ödemeleri
Evalüasyon ve Değerleme
Farkı
Çözümleme Rezervi
(Dönem Sonu) ***
Tablo 7: Çözümleme faaliyetleri 2008 yılı mali hedefleri ve gerçekleşmeleri
* Tabloda yer alan rakamlar TMSF’nin nakit olarak ve DİBS ile gerçekleştirdiği işlemler ve tarihi kurlar esas
alınarak hesaplanmıştır.
** Çözümleme gelirlerinde brüt tahsilat rakamları dikkate alınmıştır. Tahsilatlardan yapılan iade, ödeme vb.
işlemler ilgili tutarlardan düşülmemiş, gider ve harcama kalemlerinde gösterilmiştir.
***Söz konusu tutarın 600 milyon USD’lik kısmı çözümleme işlemleri devam ettiği için bloke hesaplarda
tutulmaktadır.
30
2.1. Faaliyet İzni Kaldırılan Bankalar
Bankacılık sisteminde 1994 yılından itibaren bankacılık işlemleri yapma ve mevduat
kabul etme izinleri kaldırılarak iflasına karar verilen 5 banka bulunmaktadır. Söz konusu
bankalara ilişkin mevcut durum Tablo 8’de yer almaktadır.
Faaliyet İzni Kaldırılarak Haklarında İflas Kararı Verilen Bankalar
Banka Adı
Faaliyet İzninin
Kaldırıldığı
Tarih
İflas Karar
Tarihi
Marmara
Bank
20.04.1994
05.06.1995
TYT Bank
11.04.1994
02.02.1996
Impexbank
23.04.1994
22.10.1996
Kıbrıs Kredi
Bankası
27.09.2000
23.08.2004
İmar
Bankası
03.07.2003
08.06.2005
Mevcut Durumu
İflas masasına yapılan 1.453 adet ve 16,3 milyon YTL
tutarındaki alacak kaydının 15,6 milyon YTL’si ile
yasal faizin % 75’i olan 29,4 milyon YTL ödenmiş
olup, kalan anapara ve faizin ödenmesi için çalışmalar
devam etmektedir.
İflas masasına yapılan 937 adet ve 23 milyon YTL
tutarındaki alacak kaydının 12,9 milyon YTL’lik kısmı
ödenmiştir.
Bankanın iflas masasına yapılan 2.754 adet ve
40,3 milyon YTL tutarındaki alacak kaydının 40
milyon YTL’si ile yasal faizin 20,2 milyon YTL’lik kısmı
ödenmiştir.
İflas masasına yapılan 11 adet ve 382 bin YTL
tutarındaki alacak kaydının 9 adedi kabul edilmiş
olup Fona 210 bin YTL geri ödeme yapılmıştır. 2009
yılı içerisinde Fona 25 bin TL ödeme yapılması
öngörülmektedir.
Birinci ve ikinci sıra cetvelinde toplam Fon alacağı(*)
12,9 milyar YTL, Vergi Daireleri’nin alacağı 5,5 milyar
YTL ve Hazine Müsteşarlığı’nın alacağı 928 milyon
YTL olup birinci sıra cetveli kapsamında 170 kişiye
1,2 milyon YTL ödeme yapılmıştır.
Tablo 8: Faaliyet izni kaldırılarak haklarında iflas kararı verilen bankalar
* Fon alacağı; Fon tarafından ödenen toplam mevduat, zamanaşımına uğrayan mevduat ve sigorta prim
farkları ile iflas tarihine kadar olan yasal faizler toplamından oluşmaktadır.
2.1.1. İflas Masaları Tarafından Fona Yapılan Ödemeler
Faaliyet izni kaldırılan bankalar ile ilgili olarak Fon tarafından yapılan ödemeler ile söz
konusu banka iflas masaları tarafından Fona ödenen tutarlar ve kalan Fon alacağı tutarları
Tablo 9’da gösterilmektedir.
İflas Masaları Tarafından Fona Ödenen Tutarlar ve Kalan Fon Alacakları
(31.12.2008 İtibarıyla) (YTL)
İflas Masaları
İflas Masaları
Fon Tarafından
Kalan Fon
Banka Adı
Tarafından Fona
Tarafından Fona
Ödenen Tutar
Alacağı
Ödenen Tutar
Ödenen Faiz
Marmara Bank
5.604.313
5.428.920
5.366.064
175.393
TYT Bank
10.264.099
2.608.199
-
7.655.900
Impexbank
Kıbrıs Kredi
Bankası
İmar Bankası
18.743.273
18.743.273
16.954.521
-
352.002
209.685
-
142.316
8.627.298.990*
142.657.644**
-
8.484.641.346
Toplam
8.662.262.677
169.647.721
22.320.585
8.492.614.955
Tablo 9: İflas masaları tarafından Fona ödenen tutarlar ve kalan Fon alacakları
* Söz konusu tutara ödenen gelir vergisi tutarı dahil edilmiş olup, Fondan yapılan toplam kaynak çıkışını
ifade etmektedir.
** Söz konusu tutar; ipotek ve ticari işletme rehni bedellerinin Fon alacağına mahsup edilen kısmıdır.
31
2.1.2. İmar Bankası DİBS Ödemeleri
İmar Bankası bünyesinde karşılığında DİBS bulunmamasına rağmen ikincil piyasada
DİBS satışı adı altında toplanan tutarların ödenmesine ilişkin 5667 sayılı Kanun 30.05.2007
tarih ve 26537 sayılı Resmi Gazete’de, bu Kanuna istinaden çıkarılan 13.07.2007 tarih ve
2007/12398 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ise 21.07.2007 tarih ve 26589 sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Anılan Kanun ve Bakanlar Kurulu Kararı hükümleri
çerçevesinde söz konusu tutarların hak sahiplerine ödenmesi görevi Fona verilmiştir.
Banka nezdinde toplam 22.517 yatırımcının 22.095 hesapta 26.140 adet işlemi
bulunmakta olup, işlem tutarları toplamı ise 728 milyon YTL’dir. Hak sahiplerinin tamamının
başvurması halinde 2007/12398 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının 4’üncü maddesinin 6’ncı
fıkrasına konu olabilecek işlem tutarı (anapara+faiz) maksimum 970 milyon YTL olacaktır.
TMSF tarafından bu kapsamda yürütülen çalışmalar sonucunda hak sahiplerinin
başvuruları değerlendirilmiş ve gerekli hazırlıklar tamamlanarak İmar Bankası tarafından DİBS
satışı adı altında toplanan tutarların ödenmesine 08.10.2007 tarihinde başlanmıştır.
31.12.2008 tarihi itibarı ile yapılan ödemelere ilişkin bilgiler Tablo 10’da yer almaktadır.
İmar Bankası DİBS Ödemeleri (31.12.2008 itibarıyla) (YTL)
Ödenen Tutar
(Anapara+Net
Faiz)
Net Faiz
31.12.2007
itibarıyla
599.207.532
168.790.771
767.998.303
29.786.595
797.784.898
2008 Yılı
103.741.315
29.222.890
132.964.205
5.156.983
138.121.188
702.948.847
198.013.661
900.962.508
34.943.578
935.906.086
31.12.2008
itibarıyla
Kümülatif
Gelir Vergisi
Toplam
Kaynak Çıkışı
İşlem Tutarı
Tablo 10: İmar Bankası DİBS ödemeleri
32
Egebank
Yurtbank
Yaşarbank
Satış
09.08.2001
Birleşik
Sümerbank
Oyak Bank
A.Ş.
Bank
Kapital
Ulusalbank
Sümerbank
Toprakbank
İnterbank
Bayındırbank
Esbank
Birleşik
Etibank
Etibank
Birleşik Fon
Bankası
İktisat
Bankası
Kentbank
EGS Bank
Pamukbank
Devir
12.11.2004
Bank
Ekspres
Satış
30.06.2001
Tekfenbank
A.Ş.
Demirbank
Satış
20.09.2001
HSBC Bank
Plc.
Sitebank
Satış
20.12.2001
Novabank SA
Tarişbank
Satış
21.10.2002
Denizbank
A.Ş.
Türk Ticaret
Bankası
Tasfiye Kararı
14.08.2002
T. Halk
Bankası A.Ş.
Tasfiye
Halinde Türk
Ticaret
Bankası A.Ş.
Şekil 6: Temettü hariç ortaklık hakları Fona devredilen bankalar
33
2.2. Fona Devredilen Bankalar
Türk bankacılık sisteminde temettü hariç ortaklık hakları ile yönetim ve denetimi Fona
devredilen 20 bankaya ilişkin bilgiler Şekil 5’te yer almaktadır. Fon bu bankalardan Birleşik Fon
Bankası A.Ş. ve Tasfiye Halinde Türk Ticaret Bankası A.Ş. ile ilgili çözümleme faaliyetlerine
halen devam etmektedir.
Birleşik Fon Bankası ( eski unvanı Bayındırbank)
Birleşik Fon Bankası, Fon Yönetim Kurulu Kararı gereğince faaliyetlerini Fon bünyesinde
küçülerek sürdürmekte olup, esasen bir çözümleme fonksiyonu ifa etmektedir. Bu amaçla
banka, bilançosunun küçültülmesi ve likidasyonunun arttırılmasına yönelik faaliyetlerini 2008
yılı içerisinde de sürdürmüştür.
Bankanın 2007 yıl sonu itibarıyla, 843 milyon YTL olan aktif büyüklüğü 834 milyon
YTL’ye, 666 milyon YTL olan özkaynakları (kar dahil) 659 milyon YTL’ye gerilemiş olup, likit
değerlerin aktif içerisindeki payı % 75’ten % 85’e yükselmiştir.
Banka tarafından 30.04.2008 tarihi itibarıyla tespit edilen 106,7 milyon YTL tutarındaki
kaynak fazlası, 10.06.2008 tarihinde Fon hesabına aktarılmıştır. Yapılan kaynak çekilişi ile
bankanın bilanço hacminde sağlanan azalış, bankanın küçülme stratejisi üzerinde olumlu etki
yaratmıştır.
Türkbank
Banka tarafından Fon ile mutabık kalınarak hazırlanan Tasfiye Planı çerçevesinde
yürütülen faaliyetler neticesinde; 2007 yıl sonu itibarıyla 349 milyon YTL olan aktif büyüklüğü
2008 yıl sonu itibarıyla 409 milyon YTL’ye, 113 milyon YTL olan özkaynakları (kar dahil) ise 178
milyon YTL’ye yükselmiştir. Bilanço dışı yükümlülükleri 2007 yıl sonu itibarıyla 99 milyon YTL
iken yaşanan kur artışları sebebiyle 2008 yıl sonu itibarıyla 110 milyon YTL’ye yükselen
bankanın personel sayısı da 82’den 66’ya düşmüştür.
31.12.2008 tarihi itibarıyla banka bilançosu yaklaşık % 95 oranında likit hale gelmiş
olup, aktifte kemikleşmiş ya da dava süreci devam eden hesaplar haricinde fiziki tasfiye önemli
ölçüde tamamlanmıştır.
2.3.
Geri Kazanım Faaliyetleri
20
00
Yıllık Tahsilat Tutarları
20
06
797
20
05
342
20
04
674
20
03
653
20
02
47
20
01
147
20
08
4.305
20.000
17.500
15.000
12.500
10.000
7.500
1.821 2.334
5.000
2.500
0
20
07
6.975
20
00
8.000
7.000
6.000
5.000
4.000
3.000
2.000
1.000
0
Kümülatif Tahsilat Tutarı
Çözümleme Gelirlerinin Yıllara Göre Dağılımı (milyon USD)
Ö
nc
es
i
Yıllık tahsilat tutarları
Bankacılık Kanununun ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında
Kanunun Fona tanımış olduğu yetkiler çerçevesinde yapılan takipler sonucunda özellikle 2005
yılından itibaren kamu alacağının etkin bir şekilde tahsilinde çok önemli mesafeler
kaydedilmiştir. Fonun bankalara aktarmış olduğu kaynakların geri kazanımını sağlamak üzere
çözümleme faaliyetlerinden elde edilen tahsilatlar yıllar itibarıyla Grafik 11’de gösterilmektedir.
Kümülatif Tahsilat Tutarı
Grafik 11: Çözümleme gelirlerinin yıllara göre dağılımı
34
Fonun 31.12.2008 tarihi itibarıyla çözümleme gelirlerinden sağladığı toplam tahsilat
tutarı 18.095 milyon USD’ye ulaşmıştır. Bu tahsilat tutarının 2.334 milyon USD’lik kısmı 2008
yılında gerçekleşmiştir. Söz konusu tahsilatlara ilişkin bilgiler Tablo 11’de yer almaktadır.
Çözümleme Gelirlerinin Dağılımı (milyon USD) *
31.12.2007
İtibarıyla
Çözümleme Faaliyet Gelirleri **
2008 Yılı
31.12.2008
İtibarıyla
Kümülatif
15.026
2.289
17.315
11.940
2.036
13.976
- İştiraklerden Yapılan Tahsilatlar
627
38
665
- Gayrimenkul ve Menkullerden Yapılan Tahsilatlar
598
129
727
- Fon Bünyesindeki Bankalardan Yapılan Tahsilatlar
1.718
86
1.804
- Tasfiyedeki Banka ve İştiraklerden Yapılan Tahsilat
143
-
143
735
45
780
15.761
2.334
18.095
- Takipli Alacaklardan Yapılan Tahsilatlar
Finansal Gelirler
Toplam
Tablo 11: Çözümleme faaliyet gelirlerinin dağılımı
* Tabloda yer alan rakamlar TMSF’nin nakit olarak gerçekleştirdiği işlemler esas alınarak hesaplanmıştır.
** Çözümleme gelirlerinde brüt tahsilat rakamları dikkate alınmıştır. Tahsilatlardan yapılan iade, ödeme vb.
işlemler tutarlardan düşülmemiştir.
2.3.1.Fonun Takipli Alacaklarının Tahsiline İlişkin Faaliyetler
Fon, Bankacılık Kanununun kendisine vermiş olduğu yetkiler çerçevesinde; faaliyet izni
kaldırılan veya kendisine devredilen bankaların kaynaklarının istismar edilmesinden ve
sigortaya tabi mevduat ve katılım fonunun eksik beyan edilmesinden doğan alacakları ile temlik
almış olduğu alacaklar ve diğer alacakları sebebiyle takip ve tahsil işlemleri yürütmektedir. Fon
alacaklarının takip ve tahsiline ilişkin esas ve usuller 07.01.2007 tarih ve 26396 sayılı Resmi
Gazete’de yayımlanan “Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Alacaklarının Takip ve Tahsiline İlişkin
Esas ve Usuller Hakkında Yönetmelik” ile düzenlenmiştir.
Fon, kendisine devredilen bankaların çözümlenmesi kapsamında söz konusu
bankalardan ve diğer yollarla 2008 yılı sonu itibarıyla toplam 207.530 adet ve 8,8 milyar YTL
tutarında alacak dosyası devir ve temlik almıştır. Bahsi geçen alacak dosyalarının toplam 60
milyon YTL tutarlı 59 adedi 2008 yılı içerisinde devir ve temlik alınmıştır.
Fonun söz konusu takipli alacakları ile ilgili olarak 2008 yılı içerisinde sağlanan net
tahsilat tutarı (tahsilatlardan yapılan iadeler düşüldükten sonra) 1.999,67 milyon USD nakdi,
14,06 milyon USD ayni olmak üzere toplam 2.013,73 milyon USD’dir ve borçlu bazındaki detaylı
bilgi Tablo 12’de yer almaktadır.
Fonun Takipli Alacaklarından 2008 Yılında Yapılan Tahsilatlar (milyon USD) *
Nakdi Tahsilat
Banka Hakim
Ortaklarından/İştiraklerinden
Ayni Tahsilat
Toplam
661,46
13,94
675,40
47,20
-
47,20
3,17
0,12
3,29
Diğer **
1.287,84
-
1.287,84
Toplam
1.999,67
14,06
2.013,73
Kurumsal Alacak Dosyalarından
Bireysel Alacak Dosyalarından
Tablo 12: Fonun takipli alacaklarından 2008 yılında yapılan tahsilatlar
* Tabloda yer alan tutarların hesaplanmasında net tahsilat rakamları dikkate alınmıştır. Tahsilatlardan
yapılan iade, ödeme vb. işlemlerden kaynaklanan tutarlar tahsilatlardan düşülmüştür.
** 6183 sayılı Kanun ve Ticari ve İktisadi Bütünlük kapsamında yapılan satışlar neticesinde Fon
hesaplarına yatırılan ancak sıra cetvelinin kesinleşmesini müteakip ilgili gruplara aktarılmak ve/veya
diğer üçüncü şahıs, kamu kurum ve alacaklılarına ödenmek üzere izlenen tahsilatlardan oluşmaktadır.
35
Fon banka hakim ortakları ile borç tutarı ve geri ödeme şartları üzerinde anlaşmalar
yapmakta ve kamu alacağının tahsili adına önemli bir aşama kaydetmektedir. Bu çerçevede
Fonun alacak ilişkisi içerisinde bulunduğu banka hakim ortaklarıyla imzaladığı geri ödeme
protokollerinden
bir
kısmı
ödenmek
suretiyle
kapanmaktadır.
Hakim
ortakların
yükümlülüklerini yerine getirmemesi halinde ise, temerrüte ilişkin yasal yetkiler
kullanılmaktadır. Banka hakim ortaklarından alacakların takip ve tahsil süreçlerine ilişkin
bilgiler aşağıda yer almaktadır.
2.3.1.1. Protokol İmzalanan Banka Hakim Ortakları
31.12.2008 tarihi itibarıyla mevcut protokolü bulunan banka hakim ortaklarına ilişkin
protokol ve tahsilat bilgileri Tablo 13’te yer almaktadır.
Banka Adı
Hakim
Ortak Grubu
Protokol İmzalanan Banka Hakim Ortakları
Protokol Tutarı
(milyon USD) *
Protokol
Tarihi
Nakdi
Gayrinakdi
Tahsilat Tutarı
(milyon USD) **
31.12.2008
2008 Yılı
İtibarıyla
Kümülatif
Protokol Kapsamındaki Nakit Borçlarını Kapatan Hakim Ortaklar
Sitebank
Sürmeli
21.11.2003
8,44
-
-
9,59
Pamukbank
Çukurova
04.08.2004
2.172,27***
8,02
13,44
2.169,77
Yaşarbank
Yaşar
23.12.2005
214,16
12,16
0,15
270,69
Demirbank
Cıngıllı
05.09.2003
98,27
0,07
-
103,43
Kentbank
Süzer
01.03.2007
252,84
0,12
0,09
188,16
Protokol Kapsamındaki Borcu Halen Takip Edilen Hakim Ortaklar
Bank
30.04.2003
Ceylan
331,57
9,23
Kapital
15.01.2008
Egs Bank
EGS
315,00
14,12
0,21****
80,64
11,95
33,90
Sümerbank
Garipoğlu
12.08.2004
366,97
6,75
2,25
108,89
TYT Bank
Lapis
17.04.2007
29,26
-
0,83
2,43
TOPLAM
28,92
2.967,50
Tablo 13: Protokol imzalanan banka hakim ortakları
*
Protokole bağlanan toplam borç tutarının USD karşılığını ifade etmektedir.
** Tahsilat tutarları; gruplardan yapılan ayni ve nakdi tahsilatları ifade etmektedir. Tahsilatlardan yapılan
iadeler tutarlardan düşülmüştür.
*** Çukurova Grubu ile 01.10.2007 tarihinde imzalanan 72,3 milyon USD tutarındaki Ek Protokol toplama
dahil edilmiş olup halen takip edilmektedir.
**** Hakim ortak bağlantılı firmadan sağlanan tahsilattır.
Söz konusu hakim ortak grupları ile ilgili olarak 2008 yılı içerisinde yaşanan önemli
gelişmeler ve mevcut durum aşağıda sıralanmıştır:
Sitebank: Sürmeli Grubu ile 21.11.2003 tarihinde imzalanan protokol çerçevesinde ödeme
planına bağlanmış borçlar tasfiye edilmiştir.
Pamukbank: 31.01.2003 tarihli Ana Sözleşmeye bağlı olarak 04.08.2004 tarihinde imzalanan
Ek Sözleşme ile yeniden yapılandırılarak ödeme planına bağlanan Çukurova Grubu firmalarının
nakit borçları kapatılmış olup, 01.10.2007 tarihinde imzalanan 72,3 milyon USD tutarındaki Ek
Protokolün ödemelerine ise devam edilmektedir.
Diğer taraftan, Çukurova Grubu ile Nergis Grubu arasında İnterbank’ın satışına yönelik
olarak yapılan yazılı anlaşmalara istinaden, Çukurova Grubu firmalarının İnterbank’a olan kredi
borçlarının tasfiyesi amacıyla, Fon Kurulu Kararı uyarınca, anaparası 249 milyon USD olarak
belirlenen Fon alacağının tahsilini teminen, Banka kaynağı edindirilen Çukurova Grubu
firmaları ile yönetim kurulu kararında imzası bulunan gerçek kişiler hakkında ihtiyati haciz
dahil olmak üzere 6183 sayılı Kanun gereğince takip ve tahsil işlemlerinin başlatılmasına karar
36
verilmiş ve ilgili şirketlere Fon tarafından bir yönetim ve iki denetim kurulu üyesi atanmıştır.
Söz konusu Fon alacağının tahsilini teminen Grupla görüşmeler devam etmektedir.
Yaşarbank: Yaşar Grubunun 23.12.2005 tarihli protokole konu nakit borcu, 2006 yılında
nakden ve defaten tahsil edilerek kapatılmıştır.
Demirbank: Cıngıllı Grubu ile imzalanan 05.09.2003 tarihli protokol 2007 yılında revize edilmiş
ve Grubun Fona olan nakit borçları 2007 yılında tasfiye edilmiştir.
Kentbank: Süzer Grubunun 01.03.2007 tarihinde imzalanan protokol kapsamındaki borcu
2007 yılında nakden ve defaten ödenmek suretiyle tasfiye edilmiştir. Grup ile ilgili olarak daha
önce Tasfiye Halinde Atlas Yatırım Bank A.Ş.’den temlik alınan 1,9 milyon USD tutarındaki
alacağın 6183 sayılı Kanun kapsamında takibine devam edilmektedir.
Bank Kapital: Grup ile 02.05.2003 tarihinde imzalanan protokol kapsamında işlemlere devam
edilmektedir. Grubun FYYS kapsamında yeni bir ödeme planı teklif ederek FYYS’nin revize
edilmesi yönündeki talebi doğrultusunda muhtelif tarihlerde ABK toplantıları düzenlenmiş olup
son olarak 02.12.2008 tarihinde düzenlenen ABK toplantısında alacaklı kurum ve kuruluşlarca
konunun yönetimlerine götürülmesi kaydıyla FYYS ödeme planının revize edilerek sürecin
devam ettirilmesi yönünde mutabık kalınmıştır.
EGS Bank: EGS Grubunun ve Grup ile birlikte değerlendirilen şirketlerin Fona ve Fon
bankalarına olan borçlarının tasfiyesi amacıyla, EGS Grubu kanuni temsilcilerinin oluşturduğu
Denizli-İzmir Giyim Sanayicileri Dış Ticaret A.Ş. (Deniz A.Ş.) arasında sürdürülen görüşmeler
sonunda protokol imzalanması hususunda mutabakata varılmış ve 25.01.2008 tarihinde Deniz
A.Ş. ile Fon arasında protokol imzalanmıştır. Söz konusu protokol kapsamında 76 adet
taahhütname imzalanmış olup protokolün tamamlanması çalışmaları devam etmektedir.
Sümerbank: Garipoğlu Grubu ile 12.08.2004 tarihinde imzalanan protokolün mevcut ödeme
planının revize edilmesini hususlarını kapsayan ek protokol hazırlanmıştır. (Söz konusu
protokol 07.01.2009 tarihinde imzalanmıştır.) Ayrıca, protokol hükümleri çerçevesinde Grubun
bazı varlıklarının Fon tarafından satışı çalışmalarına devam edilmektedir.
TYT Bank: Fon ile TYT Bank eski hakim ortağı Lapis Grubu arasında, Müflis TYT Bank A.Ş.’den
kaynaklanan Fon alacağının tahsiline yönelik olarak 17.04.2007 tarihinde protokol
imzalanmıştır. Ancak mevcut konjonktürel yapı çerçevesinde protokolün edimlerini yerine
getiremeyen Grup ile görüşmeler devam etmektedir.
2.3.1.2. Diğer Banka Hakim Ortakları
Fon, alacaklarının tahsiline yönelik olarak Etibank, Bank Ekspres, İktisat Bankası,
Yurtbank, Esbank, Toprakbank ve İnterbank hakim ortakları ile protokol imzalamış ancak yeni
hukuki şartların ortaya çıkması veya sözleşme şartlarına uyulmaması nedeniyle protokollerinde
sorun yaşanmaktadır. İmar Bankası, Egebank, Türk Ticaret Bankası ve Tarişbank hakim
ortakları ile imzalanan herhangi bir protokol bulunmamaktadır.
Protokolünde sorun yaşanan ve protokol imzalanmayan banka hakim ortaklarına ilişkin
31.12.2008 tarihi itibarıyla tahsilat bilgileri Tablo 14’te yer almaktadır.
37
Diğer Banka Hakim Ortakları
Banka Adı
Hakim Ortak Grubu
Etibank
Dinç Bilgin / Medya Grubu
Bank Ekspres
Korkmaz Yiğit Grubu
İktisat Bankası
Yurtbank
Esbank
Zeytinoğlu Grubu
İnterbank
Nergis Grubu
Toprakbank
Toprak Grubu
Bayındır Bank***
Bayındır
İmar Bankası****
Uzan Grubu
Tahsilat Tutarı (milyon USD) *
31.12.2008 İtibarıyla
2008 Yılı
Kümülatif
17,54
273,13 **
-
44,49
Erol Aksoy Grubu
3,53
158,77
Balkaner Grubu
1,61
126,74
14,43
86,29
89,14
233,04
421,78
480,27
3,18
22,63
85,16
7.010,32
Egebank
Demirel Grubu
9,51
131,50
Türk Ticaret Bankası
TTB Munzam Vakfı
Pamuk, Zeytin, Üzüm, İncir
Tarım Satış Kooperatifleri
Birlikleri
Toplam
0,60
1,59
-
-
646,48
8.568,77
Tarişbank*****
Tablo 14: Diğer banka hakim ortakları
Tahsilat tutarları; gruplardan yapılan ayni ve nakdi tahsilatları ifade etmektedir. Tahsilatlardan yapılan
iadeler tutarlardan düşülmüştür.
**
Medya Grubunun 17.11.2003 tarihli protokolde sorumlu tutulduğu borç kalemlerine ilişkin olarak
sağlanan 33,8 milyon USD’lik tahsilat Kurumsal Alacak dosyalarından yapılan tahsilat rakamları
içerisinde yer almaktadır.
*** Grup firmalarına ait varlıklardan oluşturulan ve 25.09.2007 tarihinde ihale edilen Sagra Ticari ve
İktisadi Bütünlüğü’nün satış bedeli olan 77,05 milyon USD, ihalenin feshi ve sıra cetveline itiraz
davaları devam ettiğinden tevzi hesaplarda izlenmekte olup henüz Grubun tahsilat rakamına
eklenmemiştir.
**** Uzan Grubu kümülatif tahsilat tutarı 3. şahıslar ile kamu kurum ve kuruluşlarına yapılan ödemeleri de
içermektedir.
***** Tarişbank hakim ortağının kendi bankası veya diğer TMSF bankalarından kullandığı herhangi bir nakit
kredisi bulunmamaktadır. Mevcut gayrinakdi risklerin takibi ise devam etmektedir.
*
Söz konusu hakim ortak grupları ile ilgili olarak 2008 yılı içerisinde yaşanan önemli
gelişmeler ve mevcut durum aşağıda sıralanmıştır:
Etibank: Fonun Dinç Bilgin Grubundan olan alacaklarının tahsilini teminen 05.12.2007
tarihinde gerçekleştirilen ATV - Sabah Ticari ve İktisadi Bütünlüğü ihale bedeli olan 1,1 milyar
USD 22.04.2008 tarihinde tahsil edilmiştir. İhale bedeline ilişkin hazırlanan sıra cetveli
02.12.2008 tarih ve 27072 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Sıra cetvelinin kesinleşme
süreci ve Grup ile sözleşme imzalanmasına yönelik çalışmalar devam etmektedir.
Bank Ekspres: Fon Kurulu Kararı ile Korkmaz Yiğit Grubu şirketlerinin kanuni temsilcilerinin
bir kısmı hakkında 6183 sayılı Kanun kapsamında takip işlemlerinin başlatılmasına karar
verilmiştir.
Bir diğer Fon Kurulu Kararı ile ise 10 milyon USD tutarında banka kaynağını edinen
şahıs hakkında 6183 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanmasına karar verilmiştir.
Ayrıca, Kanal 6 Radyo ve Televizyon Yayıncılığı A.Ş. hisselerinin Korkmaz Yiğit Grubu ve
daha sonra Garipoğlu Grubu tarafından satın alınması sırasında ve sonrasında söz konusu TV
kanalının işletilmesi için Bank Ekspres ve Sümerbank kaynaklarının kullanılması sebebiyle
Kanal 6 Radyo ve Televizyon Yayıncılığı A.Ş. ve 10 kişi hakkında Fon Kurulu Kararı ile 6183
sayılı Kanun hükümlerinin uygulanmasına karar verilmiştir.
Diğer taraftan, Demir Finansal Kiralama A.Ş. tarafından Korkmaz Yiğit aleyhine iflas
davası açılmış ve ilgili mahkeme Korkmaz Yiğit’in iflasına karar vermiştir.
38
İktisat Bankası: Fon Kurulu Kararı ile Erol Aksoy Grubu ile yapılan 09.05.2006 tarihli borç
tasfiye protokolünün temerrüde ilişkin hükümlerinin uygulanmasına karar verilmiştir. Bu
çerçevede borçlu grubun borçlarını ödemeye yönelik olarak yeterli bir çözüm üretememesi
üzerine Fon Kurulu Kararı ile 09.05.2006 tarihli protokol kapsamında Gruba devredilmiş olan
37 adet şirketten müflis durumda bulunan 1 adet şirket dışında kalan 36 adet şirketin temettü
hariç ortaklık haklarıyla yönetim ve denetimleri Bankacılık Kanununun 134’üncü ve Geçici
11’inci maddesi ile mülga 4389 sayılı Kanunun 15/7-a maddesi hükmü gereğince Fon
tarafından yeniden devir alınmıştır.
Fon alacaklarının Erol Aksoy Grubu şirketlerinde temsil ve ilzama yetkili kanuni
temsilcilerden tahsili amacıyla 6183 sayılı Kanun kapsamında takip ve tahsil işlemlerine
başlanılmıştır.
Aks Grubu olarak nitelendirilen Çukurova Grubu firmaları Aks Televizyon Reklamcılık ve
Filmcilik Sanayi ve Ticaret A.Ş., Atlas Yayıncılık Yapımcılık ve Reklamcılık A.Ş., Eksen Yayıncılık
Dağıtım Pazarlama ve Dış Ticaret A.Ş., Medya Pazarlama A.Ş. ve Show Haber Ajansı Ltd. Şti.’nin
yönetim/müdürler ve denetim kurullarına birer üye ataması yapılmıştır.
Fon Kurulu Kararı ile, Bankacılık Kanununun 134’üncü maddesi hükümleri
uygulanmak suretiyle; sermaye artırımları sonucunda Erol Aksoy bağlantılı hissedarların toplam
% 17,07 oranındaki hisselerinin % 3,89 oranına indirilmesi suretiyle % 13,18 oranındaki Aks
Televizyon Reklamcılık ve Filmcilik Sanayi ve Ticaret A.Ş. hisselerinin nihai maliki haline gelen
Genel Denizcilik A.Ş.’nin % 13,18’lik Aks Televizyon Reklamcılık ve Filmcilik Sanayi ve Ticaret
A.Ş.’deki hisselerinin mülkiyetinin Fon adına tesciline karar verilmiştir.
Mülga 4389 sayılı Kanunun 15/7-a maddesine göre temettü hariç ortaklık hakları ile
yönetim ve denetimleri Fon tarafından devralınmış 5 adet Grup şirketinin ticaret sicilinden
terkini sağlanmıştır. Halihazırda Fon yönetim ve denetimindeki şirket sayısı 41’dir.
27.05.2008 tarihinde gerçekleştirilen Radyo Nostalji Ticari ve İktisadi Bütünlüğü
ihalesine ilişkin satış bedeli olan 520 bin USD 19.12.2008’de tahsil edilmiştir.
Yurtbank: Bakırköy Gayrimenkulleri Ticari ve İktisadi Bütünlüğü 10.01.2008 tarihinde 33,3
milyon YTL bedel ile ihale edilmiş olup, ihale peşinatı olan 1 milyon YTL tahsil edilmiş, kalan
tutar ise taksitlendirilmiştir.
Yalova Evleri Ticari ve İktisadi Bütünlüğü 22.01.2008 tarihinde 15,1 milyon YTL bedelle
ihale edilmiş olup satış bedelinin tamamı tahsil edilmiştir.
Balkaner Grubu ile Grup borçlarının tasfiyesine yönelik olarak 03.09.2007 tarihinde
imzalanan protokolün edimlerinin Grup tarafından yerine getirilmemesi sebebiyle Fon Kurulu
tarafından 13.03.2008 tarihi itibarıyla temerrüt hükümlerinin uygulanmasına karar verilmiştir.
Esbank: Esen Eskişehir Makine ve Tesis İmalatı Sanayi ve Ticaret A.Ş. ile Esyem Eskişehir Yem
Sanayi A.Ş.’nin mal, hak ve varlıklarından oluşan Esen Makine ve Esyem Eskişehir Ticari ve
İktisadi Bütünlükleri 8,75 milyon YTL bedelle satılmıştır. Grup tarafından inşa edilen Eston
Reşitpaşa Evlerinde bulunan 40 daireli blok Grubun Fona olan borçlarının tasfiyesi amacıyla
5,1 milyon USD bedelle 01.07.2008 tarihinde Fon adına tescil edilmiştir.
Zeytinoğlu Grubunun 19.01.2005 tarihinde yapılan protokol ve 03.02.2006 tarihinde
yapılan ek protokole ilişkin ödemelerini yerine getirmekte karşılaştığı zorluklar neticesinde Fon
Kurulu Kararı ile Gruba ait 28 adet şirketin temettü hariç ortaklık hakları ile yönetim ve
denetimi Fon tarafından devir alınmıştır.
İnterbank: Fon ile Nergis Grubu arasında 19.08.2004 tarihinde imzalanan protokol hükümleri
gereği, Grup tarafından ödenmeyen taksit ve faiz nedeniyle protokolün “temerrüt ve muacceliyet”
maddesinde belirtilen hükümlerin uygulanmasına ve Nergis Grubu şirketleri ile protokol
kefillerinden olan alacaklar ile ilgili 6183 sayılı Kanun hükümleri uygulanmasına başlanılmıştır.
Fon Kurulu Kararı ile Yasemin Turizm ve Ticaret A.Ş.’nin % 75 hissesi Fon adına tescil
edilmiş, yönetim ve denetimi Fon tarafından devir alınmıştır. Bis Enerji Elektrik Üretim A.Ş.’nin
yönetim ve denetimi Fon tarafından kısmen devir alınmıştır. Olay Radyo ve Televizyon Yayıncılık
A.Ş., Olay Basın ve Yayıncılık A.Ş.’nin, Çağlar Holding A.Ş.’nin, Olay Medya A.Ş ile Yeşim
Turizm İşletmeleri Sanayi ve Ticaret A.Ş.’nin yönetim ve denetimi Fon tarafından devir
alınmıştır.
39
Fon Kurulu Kararı ile Çukurova Grubu ve Nergis Grubu arasında İnterbank A.Ş.’nin
satışına yönelik olarak kullanılan banka kaynağının Çukurova Grubu firmaları ve gerçek
kişilerinden talep edilmesine karar verilmiş ve işlemlere başlanmıştır.
Borçlu NTV Haber Ajansı Reklam ve Ticaret A.Ş. (yeni unvanı: Doğuş Yayın Grubu A.Ş.),
A Yapım Televizyon Programcılık A.Ş. (yeni unvanı: NTV Radyo ve Televizyon Yayıncılığı A.Ş.) ile
borç tasfiyesine yönelik 28.05.2008 tarihinde protokol imzalanmış, protokol kapsamında 76,1
milyon USD anapara ve 820 bin USD faiz tahsilatı yapılarak borç tasfiye edilmiştir.
BİS Enerji Elektrik Üretim A.Ş. ile ilgili olarak T. İş Bankası A.Ş.’nin Nergis Grubuna
dahil Nergis Holding A.Ş., Sifaş Sentetik İplik Fabrikaları A.Ş., Polylen Sentetik İplik Sanayi
A.Ş.’den olan alacakları 06.06.2008 tarihinde 32 milyon USD ödenerek Fon tarafından devir ve
temlik alınmıştır.
Fon Kurulu Kararı ile İnter Sigorta A.Ş.’nin EuroIns Insurance Group’a 1 milyon YTL
bedelle satılması uygun görülmüş olup işlemlere devam edilmektedir.
Nergis Havacılık A.Ş. hisseleri haczedilmiş ve Nergis Havacılık A.Ş.’ye ait hacizli
helikopter 02.06.2008 tarihli açık artırmada 6 milyon YTL bedelle Sancak Hava Yolları A.Ş.’ye
satılmıştır.
Toprakbank: Grup ile 06.02.2008 tarihinde 18.12.2004 tarihli ana protokole bağlı bir ek
protokol imzalanmış ve Gruba ait Libadiye’de bulunan taşınmazların satışı 14.02.2008 tarihi
itibarıyla gerçekleşmiş olup 362,8 milyon USD tahsil edilmiştir. Ancak ek protokolün bazı
edimlerinin Grup tarafından yerine getirilmemesi sebebiyle temerrüt hali oluşmuş olup Gruba
ait ipotekli ve hacizli varlıkların satış çalışmalarına devam edilmektedir.
Bayındırbank: Bayındır Grubu şirketlerinden Sasbaş Bayındır Samsun Serbest Bölgesi Kurucu
ve İşleticisi A.Ş.’nin Fon amme borçlularına ait % 100 oranındaki hisselerinden oluşturulan
Sasbaş Ticari ve İktisadi Bütünlüğü 09.05.2008 tarihinde yapılan ihale sonucu 1,25 milyon
USD bedel ile satılmış olup satış bedeli 04.06.2008 tarihinde tahsil edilerek hisseler alıcıya
devredilmiştir. Birleşik Fon Bankası’nın Bayındır Grubu şirketlerinden olan toplam 15,7 milyon
USD tutarındaki nakdi alacağı 05.09.2008 tarihinde Fon tarafından devir ve temlik alınmıştır.
İmar Bankası: 6183 sayılı Kanun hükümleri uyarınca haczedilen mal, hak ve varlıkların, 6183
sayılı Kanun hükümleri ile mülga 4389 sayılı Kanunun hükümleri çerçevesinde ticari ve iktisadi
bütünlük satışları yapılmıştır. Rumeli Plaza Ticari ve İktisadi Bütünlüğü 30.01.2008 tarihli açık
artırma sonucunda 35,1 milyon YTL (28,3 milyon USD) bedelle ihale edilmiş ve satış bedeli
tahsil edilmiştir. Kral TV ve Kral FM Ticari ve İktisadi Bütünlükleri 18.06.2008 tarihli açık
artırmada 95 milyon USD bedelle ihale edilmiş ve satış bedeli tahsil edilmiştir. Adabank Ticari
ve İktisadi Bütünlüğü 10.09.2008 tarihli açık artırma sonucunda 57,1 milyon USD bedelle ihale
edilmiştir. İhaleye ilişkin BDDK nezdindeki incelemeler devam etmektedir.
Fon Kurulu Kararı ile Mavi Turizm Yatırımları Ticaret A.Ş.’nin maliki olduğu M/Y Beluga
(Frequency) isimli yat ile Rumeli Çimento Sanayi ve Ticaret A.Ş.’nin maliki olduğu M/Y
Splendido (Airwaves) isimli yat, 29.05.2008 tarihinde şirketlerin Fona olan borçlarına mahsuben
Fon adına devralınmıştır. Söz konusu yatlar 53,5 milyon USD bedel ile satılmış ve elde edilen
bedel Grubun borcundan mahsup edilmiştir. Ayrıca, Gruptan sağlanan tahsilatlardan 2008
yılında kamu kurum ve kuruluşlarına 124 milyon USD tutarında ödeme yapılmıştır.
Egebank: M. Sami Erdem ile Demirel Grubu arasında yapılan pay devri işleminde banka
kaynaklarının kullanılmasından doğan Fon alacağının tasfiyesini teminen M. Sami Erdem ile
imzalanan protokol kapsamında sağlanan tahsilatlar ve Fon Kurulu Kararları doğrultusunda
15.02.2008 tarihinde protokole konu borçlar kapanmıştır.
Fon Kurulu Kararı ile; hukuk sürecinde gelinen aşama dikkate alınarak, 23.08.2007
tarihinde yönetim ve denetimleri devir alınan Göltaş Göller Bölgesi Çimento Sanayi ve Ticaret
A.Ş., Göl Yatırım Holding A.Ş., Göltaş Hazır Beton ve Yapı Elemanları Sanayi ve Ticaret A.Ş.,
Göltaş Enerji Elektrik Üretim Sanayi ve Ticaret A.Ş., Puccinelli - Elmataş Göller Bölgesi Meyve
Sebze Değerlendirme Sanayi ve Ticaret A.Ş., Elma - Su Elma ve Diğer Meyveler Özü ve Suları
Sanayi ve Ticaret A.Ş., Orkav Orman ve Tarım Sanayi Hammadde Üretim A.Ş., OZF Fidancılık
Sanayi ve Ticaret A.Ş., Orma Orman Mahsulleri İntegre Sanayi ve Ticaret A.Ş. firmaları ve
Şevket Demirel, Neslihan Demirel, Ş. Nihan Atasagun, Hakkı Atasagun, Z. Sezen Demirel, U.
Binhan Kesici, H. Hüseyin Uysal, Yılmaz Kasap ve Sertaç Bora Özyurt ile Fon arasında
25.04.2008 tarihinde Sulh ve İbra Sözleşmesi imzalanmıştır. Söz konusu şirketlerin ortaklık
40
hakları ilgili şirket hissedarlarına, yönetim ve denetimleri ise Fon tarafından devir alınmadan
önceki yönetim ve denetim kurulu üyelerine 15.05.2008 tarihinde iade edilmiştir. Ayrıca daha
önce Fon adına tescil edilen Göl Yatırım Holding A.Ş.’deki Şevket Demirel, Neslihan Demirel, Ş.
Nihan Atasagun ve U. Binhan Kesici’ye ait hisseler Fon Kurulu Kararı ile eski maliklerine iade
edilmiştir.
Diğer taraftan, İstanbul 6. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2001/4 E sayılı dosyası ile
açılmış olan şahsi iflas davasının 31.12.2008 tarihli duruşmasında mülga 4389 sayılı Kanunun
17’nci maddesi gereğince Yahya Murat Demirel’in iflasına karar verilmiştir.
Türk Ticaret Bankası: Tasfiye Halinde Ticaret Factoring Hizmetleri A.Ş.’den devir ve temlik
alınan Müflis Martı Denizcilik A.Ş.’nin müşterek borçlu ve müteselsil kefili olan şahısa ait
borcun tasfiyesine yönelik olarak Fon Kurulu Kararına istinaden 31.07.2008 tarihinde Karden
Gemi Acentalığı Ticaret A.Ş. ile 1 milyon YTL tutarında protokol imzalanmıştır.
2.3.1.3. Ticari ve İktisadi Bütünlükler
Fon, Bankacılık Kanunu çerçevesinde ve 6183 sayılı Kanun hükümleri uyarınca
haczettiği gerçek ve tüzel kişilere ait mal, hak ve varlıkların tamamını veya bir kısmını ticari ve
iktisadi bütünlük oluşturmak suretiyle satabilmektedir. Böylece Fon, satışa konu olan ticari
işletmelerin faaliyetlerini devam ettirmesini ve yüksek değerle alıcı bulmasını sağlamaktadır.
2008 yılı içerisinde ihaleye çıkarılan ticari ve iktisadi bütünlükler ile ilgili bilgiler Tablo 15’te yer
almaktadır.
2008 Yılı Ticari ve İktisadi Bütünlük Satışları
Ticari ve İktisadi Bütünlük
İhale Tarihi
İhale Bedeli
Satış Bedeli 2008 Yılında Tahsil Edilen
Yalova Evleri
22.01.2008
15.100.000.-YTL
Rumeli Plaza
30.01.2008
35.100.000.-YTL
Esen Makina
16.04.2008
5.500.000.-YTL
Esyem Eskişehir
16.04.2008
3.250.000.-YTL
Sasbaş
07.05.2008
1.250.000.-USD
Radyo Nostalji
27.05.2008
520.000.-USD
Kral TV ve Kral FM
18.06.2008
95.000.000.-USD
Bakırköy Gayrimenkulleri*
10.01.2008
33.280.000.-YTL
Gala TV
28.05.2008
550.000.-USD
Radyo Cool
28.05.2008
31.000.-USD
Adabank
10.09.2008
57.100.000.-USD
Satış Bedeli 2008 Yılında Tahsil Edilmeyen
Toplam (USD karşılık) **
232.041.188.-USD
Tablo 15: 2008 yılı ticari ve iktisadi bütünlük satışları
* Bakırköy Gayrimenkulleri Ticari ve İktisadi Bütünlüğü ihalesi vadeli olarak gerçekleştirildiğinden ihale
bedelinden 1 milyon YTL tahsil edilmiştir.
** USD karşılıkların hesaplanmasında ilgili ticari ve iktisadi bütünlük ihale tarihinde geçerli TCMB döviz
alış kurları kullanılmıştır.
5472 sayılı Kanun ile değişik Bankacılık Kanununun 134/8’inci maddesi gereğince,
gerçek ve tüzel kişilerin sahip olduğu varlıkların ticari ve iktisadi bütünlük kapsamında veya
ayrı ayrı cebri icra yoluyla satışlarından elde edilen bedelden; satış tarihine kadar tahakkuk
etmiş olmak şartıyla, sırasıyla Fon Kurulu tarafından karar verilmesi halinde şirketlerin teknik
bilgi, yazılım, donanım, ekipman, mal ve hizmet alımından doğan geçmiş dönem borçları,
kişilerin Devlete ve sosyal güvenlik kuruluşlarına olan borçları ile Hazine payı borçları
ödendikten sonra kalan kısım, kişilerin diğer kamu kurum ve kuruluşları ile üst kurullara olan
borçlarına garameten taksim edilerek ödenmektedir.
41
2.3.1.4. Kurumsal ve Bireysel Alacaklar
Kurumsal kredi alacakları ile ilgili olarak 2008 yılında 20 adet borç geri ödeme
sözleşmesi imzalanmış ve bu kapsamdaki borçların 18 adedi 818 bin USD tahsil edilerek tasfiye
edilmiştir. 31.12.2008 tarihi itibarıyla devam etmekte olan 24,3 milyon USD tutarında 11 adet
geri ödeme sözleşmesi bulunmaktadır.
2008 yılında Fon nezdinde takip edilen kurumsal alacak dosyalarından 12,5 milyon USD
tahsilat sağlanmıştır. RCT Varlık Yönetim A.Ş.’ye İkinci Alacak Satış İhalesi kapsamında fiziki
devir teslim ve alacak temlik işlemleri gerçekleştirilen alacak dosyaları ile ilgili olarak ise;
yapılan tahsilatlardan hasılat paylaşımı gereğince 2008 yılında Fon hesaplarına aktarılan tutar
toplam 34,7 milyon USD’dir.
Bireysel kredi alacaklarından ise 2008 yılında 3,3 milyon USD tutarında tahsilat
sağlanmıştır.
2.3.2 Fonun İştiraklerine İlişkin Faaliyetler
2.3.2.1. Devir Alınan İştirakler
Fona devredilen bankalardan ve Fona borçlu gruplardan 31.12.2008 tarihi itibarıyla
toplam 188 adet iştirak Fon portföyüne alınmıştır. Ayrıca Fon, Bankacılık Kanununun 143’üncü
maddesinin verdiği yetki çerçevesinde 2007 yılında RCT Varlık Yönetim A.Ş.’ye ‰ 1 oranında
hisse ile iştirak etmiştir. 2008 yılında devir alınan iştirak hisselerine ilişkin bilgiler Tablo 16’da
yer almaktadır.
2008 Yılında Devralınan İştirakler
Şirket Unvanı
Göl Yatırım Holding A.Ş.*
Ekspres Yatırım Menkul
Değerler A.Ş.
Aks Televizyon Reklamcılık ve
Filmcilik San. ve Tic. A.Ş.
Atlas Finansal Kiralama A.Ş.**
Yasemin Turizm ve Ticaret A.Ş.
Ödenmiş
Sermayesi
(YTL)
TMSF Hisse
Oranı
Devir Alınma
Tarihi
Devir Tarihindeki
Defter Değeri
(YTL)
10.226.992
% 99,99
28.02.2008
10.939.000
8.000.800
% 0,16
29.02.2008
-
60.000.000
% 17,07
18.04.2008
-
3.000.000
% 98,65
06.05.2008
-
10.000.000
% 75,00
23.06.2008
7.500.000
Tablo 16: 2008 yılında devralınan iştirakler
* Göl Yatırım Holding A.Ş.’ye ait hisseler Fon Kurulu Kararı ile 15.05.2008 tarihinde eski maliklere iade
edilmiştir.
** Fonun Atlas Finansal Kiralama A.Ş.’de daha önce % 9,95 oranında hissesi mevcut olup 2008 yılında
devralınan % 88,70 oranındaki hisse ile birlikte Fonun hisse oranı % 98,65’e ulaşmıştır.
Fon portföyüne alınan iştiraklerin 31.12.2008 itibarıyla durumu Tablo 17’de yer
almaktadır. Halen Fonun portföyünde 21 adet bağlı ortaklık ve 17 adet iştirak bulunmaktadır.
Fona Devredilen İştiraklerin 31.12.2008 İtibarıyla Durumu (adet)
Satılan
Satış İşlemi
Devam Eden
Tasfiye
Edilen/Halinde
Sicilden Terkin
Edilen*
Mevcut
Toplam
123
1
25
2
38
189
Tablo 17: Fona devredilen iştiraklerin 31.12.2008 itibarıyla durumu
* Tasfiye kararı alınmaksızın Ticaret Sicilinden terkin olan şirketleri ifade etmektedir.
2.3.2.2. Satışı Gerçekleştirilen İştirakler
Fon tarafından devralınan iştiraklerden 31.12.2008 tarihi itibarıyla 123 adedi toplam
932 milyon USD bedelle satılmış ve hisse devirleri tamamlanmıştır. Söz konusu satışlardan
2008 yılında tamamlananlara ilişkin bilgiler Tablo 18’de yer almaktadır.
42
2008 Yılında Satışı Gerçekleştirilen İştirakler
İştirak Adı
Alıcının Unvanı
Toprak Sigorta A.Ş.*
Ekspres Yatırım Menkul Değerler A.Ş.
TMSF Hisse
Oranı
Euro Yatırım Menkul
Değerler A.Ş.
Deniz Yatırım Menkul
Değerler A.Ş.
% 95,06
% 0,16
Toplam Satış
Bedeli
7.250.000.-YTL
20.000.YTL
Tablo 18: 2008 yılında satışı gerçekleştirilen iştirakler
* Ege Sigorta A.Ş. ile birleştirilmiştir.
Ayrıca, 31.12.2008 tarihi itibarıyla Kazakistan-Ziraat International Bank’ın satış
işlemleri devam etmektedir.
2.3.2.3. Tasfiye/İflas Kapsamındaki İştirakler
Fon bünyesinde haklarında tasfiye/iflas işlemi yürütülen iştirakler ile ilgili olarak 2008
yılı içerisinde yaşanan önemli gelişmeler ve mevcut durum Tablo 19’da yer almaktadır.
Tasfiye/İflas Kapsamındaki İştirakler
İştirak Adı
Mevcut Durumu
Tasfiye Halinde Eskişehir Çimento
Fabrikaları A.Ş.
Tasfiye Halinde Jamak Jant ve Makine
İmalatı Sanayi ve Ticaret A.Ş.
Tasfiye Halinde Elektrobakır ve
Alüminyum Sanayi A.Ş
Tasfiye Halinde Ernur Elektrik Sanayi ve
Ticaret A.Ş.
Tasfiye Halinde Bay Turizm A.Ş.
Tasfiye Halinde Multinet Satış Pazarlama
ve Müşteri Hizmetleri A.Ş.
Tasfiye hali Fon Kurulu Kararı gereği kaldırılmıştır.
Fon Kurulu Kararı gereği tasfiyesinin kapatılarak sicilden
terkin edilmesine karar verilmiştir. Olağan Genel Kurul
Toplantısına istinaden tasfiye kapanışı yapılmış ve ticaret
sicilinden terkin edilmiştir.
Fon Kurulu Kararı ve 27.11.2008 tarihinde yapılan
Olağanüstü Genel Kurul Toplantısı’na istinaden
Bankacılık Kanununun 134’üncü maddesi hükmüne göre
hızlı tasfiyesine karar verilmiştir.
Tablo 19: Tasfiye/iflas kapsamındaki iştirakler
Ayrıca, Fonun % 100 oranında hissedar olduğu Doğuş Çelik Cıvata A.Ş.’nin Fon Kurulu
Kararı ile sicilden terkin olunmasına karar verilmiştir. Söz konusu şirketin 29.08.2008 tarihinde
Fon portföyünden aktif çıkışı yapılmıştır.
2.3.3. Fonun Gayrimenkul ve Menkullerine İlişkin Faaliyetler
2008 yılında Fon alacaklarına mahsuben alınan gayrimenkuller ve mahkeme kararı
gereğince iade edilen gayrimenkuller sonucunda Fon portföyüne alınan gayrimenkul sayısı 66
adet artmıştır. Fon tarafından 31.12.2008 tarihi itibarıyla toplam devralınan gayrimenkul adedi
5.204’tür. Söz konusu gayrimenkullerin 31.12.2008 tarihi itibarıyla durumu Grafik 12’de yer
almaktadır.
Devralınan Gayrimenkullerin
31.12.2008 Tarihi İtibarıyla Durumu
Satılan
4.782 adet
Kalan
422 adet
Grafik 12: Devralınan gayrimenkullerin 31.12.2008 tarihi itibarıyla durumu
43
31.12.2008 tarihi itibarıyla Fon portföyüne alınan gayrimenkullerden 4.782 adedi
satılmıştır. Söz konusu satışlardan 278 adedi toplam 139,4 milyon YTL bedelle 2008 yılında
gerçekleşmiştir.
Fon portföyünde bulunan menkullerden 14 adedi 2008 yılında satışa sunulmuş, bu
menkullerden 12 adedi toplam 96 bin YTL bedelle, 2 adet yat ise 53,5 milyon USD bedelle
satılmıştır.
2.4.
Fonun Taraf Olduğu Davalar
TMSF’nin taraf olduğu dava ve takipler genel olarak 5 ana grupta takip edilmektedir.
Dava ve takiplere ilişkin genel bilgiler ile 31.12.2008 tarihi itibarıyla dava ve takiplerin
durumları şu şekildedir:
2.4.1. Banka Hakim Ortakları/Yöneticileri ile İlgili Dava ve Takipler
Fon tarafından, hisseleri Fona intikal eden bankaların eski hakim ortak ve yöneticileri
aleyhine;
•
Banka kaynaklarını bankanın emin şekilde çalışmasını tehlikeye düşürecek biçimde
doğrudan veya dolaylı olarak kendi lehlerine kullanmaları nedeniyle açılmış olan iade ve
tazmin davaları,
•
Kanunun ve ana sözleşmenin kendilerine yüklediği görevleri yerine getirmeyerek, gerçeğe
aykırı bilanço, kar ve zarar cetveli düzenleyerek ve bankacılık ilke ve teamüllerine aykırı
davranışlarla usulsüz kredi kullandırarak bankayı zarara uğratmaları nedeniyle açılan
mali sorumluluk davaları,
•
Kanuna aykırı karar ve işlemleri ile bankanın Fona devrolmasına neden olmaları
sebebiyle, bankaya verdikleri zararla sınırlı olarak açılmış bulunan şahsi iflas davaları,
•
Hakim ortaklardan olan alacakların ve/veya hakim ortak dışı kurumsal kredi
alacaklarının takip ve tahsili talebi ile İcra ve İflas Kanunu uyarınca yürütülen takiplere
yapılan itirazların kaldırılması talebi ile açılan itirazın iptali davaları,
•
Banka eski hakim ortakları ile yöneticileri aleyhine Türk Ceza Kanunu ve Bankalar
Kanununun ilgili hükümleri çerçevesinde yapılan suç duyuruları üzerine açılan ceza
davaları
takip edilmektedir. Ayrıca, Fonun tesis ettiği işlemlere karşı söz konusu bankaların eski hakim
ortak ve yöneticileri ile diğer ilgililer tarafından Fon aleyhine idari davalar açılmıştır. Dava ve
icra takiplerinin 31.12.2008 tarihi itibarıyla durumu Tablo 20 ve Tablo 21’de yer almaktadır.
Banka Hakim Ortakları/Yöneticileri ile İlgili Davalar
Dava Sayısı
Dava Tutarı (YTL)*
Fon Tarafından Açılan Davalar
674
23.578.695.648
Fona Karşı Açılan Davalar
6183 Sayılı Kanun Çerçevesinde
Açılan Davalar
Ceza Davaları
599
74.427.503
2.619
-
İtirazın İptali Davaları
Toplam
153
-
538
-
4.583
23.653.123.151
Tablo 20: Banka hakim ortakları/yöneticileri ile ilgili davalar
* Davaya konu tutarlar olup, fazlaya ilişkin saklı tutulan haklar ve faiz tutarları
dahil edilmemiştir. Tutarların YTL karşılıklarının hesaplanmasında 31.12.2008
tarihli TCMB döviz alış kurları kullanılmıştır.
44
Banka Hakim Ortakları/Yöneticileri ile İlgili İcra Takipleri
Takip Sayısı
Fon Tarafından Açılan İcra Takipleri
788
Fona Karşı Açılan İcra Takipleri
Toplam
Takip Tutarı (YTL)*
10.363.376.381
54
17.015.779
842
10.380.392.160
Tablo 21: Banka hakim ortakları/yöneticileri ile ilgili icra takipleri
* Takibe konu tutarlar olup, fazlaya ilişkin saklı tutulan haklar ve faiz tutarları
dahil edilmemiştir. Tutarların YTL karşılıklarının hesaplanmasında 31.12.2008
tarihli TCMB döviz alış kurları kullanılmıştır.
2.4.2. Uluslararası Dava ve Takipler
Fonun faaliyet alanı ile bağlantılı dava ve işlerle ilgili olarak; uluslararası düzeyde de
dosya takibi yapılmakta, Fona borçlu hakim ortaklar ve diğer borçlular hakkında takip işlemleri
yürütülmektedir. Takip edilen dosyalara ilişkin genel bilgiler ve önemli gelişmeler şu şekildedir:
Uluslararası Tahkim Davaları
Fon tarafından takip edilen veya hukuki ve teknik destek sağlanan; Türkiye Cumhuriyeti
aleyhine ICSID nezdinde açılmış 4 adet, UNCITRAL kurallarına istinaden açılmış 2 adet olmak
üzere toplam 6 adet tahkim davası ile 1 adet Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinde açılmış dava
bulunmaktadır.
ICSID nezdinde açılmış 3 adet davada ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinde açılmış
davada Türkiye Cumhuriyetini temsil ve hukuki hizmet alımı görevi T.C. Enerji ve Tabii
Kaynaklar Bakanlığı’na verilmiştir. Bu davalara ilişkin tüm bilgi ve belgelerin ivedilikle ilgili
mercilere iletilmesi hususunda Fon tarafından gereken hassasiyet gösterilmekte ve her türlü
hukuki ve teknik destek sağlanmaktadır.
Diğer taraftan, T.C. Maliye Bakanlığı Başhukuk Müşavirliği ve Muhakemat Genel
Müdürlüğü ile koordinasyon içinde Fon bünyesinde takip edilen 1 adet ICSID tahkim davası
bulunmaktadır. Söz konusu davada talep edilen tazminat miktarı 19 milyar USD’dir. Ayrıca,
UNCITRAL kurallarına göre açılmış ve Fon bünyesinde takip edilen 2 adet tahkim davası
bulunmakta olup söz konusu davalarda talep edilen tazminat tutarı 4,75 milyar USD’dir.
İngiltere Mahkemelerince Görülen Dava
Fon, Yahya Murat Demirel’in Bank Ekspres’ten şirketlerine kullandırdığı ve akabinde
kendi şahsına ait hesaplara aktardığı paralarla ilgili olarak yürüttüğü takipler kapsamında Türk
Mahkemelerinden aldığı 30 milyon USD’lik kararın tenfizi için 2005 yılında İngiltere’de işlemler
başlatmıştır. Bu işlemler kapsamında yapılan başvuru sonucu İngiltere Mahkemelerince,
•
Yahya Murat Demirel’in İngiltere ve Galler’de bulunan 46 milyon USD’ye kadar olan hiçbir
malını ülke dışına çıkarmamasına,
•
İngiltere ve Galler içinde veya dışında bulunan aynı değere kadar olan hiçbir eşyasını
elden çıkaramamasına,
•
Bu eşyalar üzerinde işlem yapamamasına ve değerini düşürememesine,
•
Yahya Murat Demirel’in malvarlıkları hakkında bilgi vermesine
karar verilmiştir. Yahya Murat Demirel’in bu kararların kaldırılması için yapmış olduğu temyiz
başvurusu neticesinde; İngiltere Temyiz Mahkemesince 26.07.2007 tarihinde Yahya Murat
Demirel’in talebi reddedilmiştir. Diğer taraftan 18-19 Mart 2008 tarihlerinde gerçekleşen
duruşmalar neticesinde 01.07.2008 tarihinde açıklanan 22.05.2008 tarihli kararla 2001/1461
K numaralı 30 milyon USD’lik kararın Fon lehine tenfizine hükmedilmiş olup yargılama süreci
devam etmektedir.
2.4.3. Kurumsal Kredilerle İlgili Dava ve Takipler
Genel kredi sözleşmesine istinaden kullandırılmış ve TMSF tarafından devir ve temlik
alınmış ticari kredilerden kaynaklanan ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu kapsamında takibe
konu edilmiş/edilmemiş bütün dosyalar bu kapsamda yer alır.
45
1. ve 2. Alacak Satış İhalesi kapsamında satılan dosyaların alıcı firmalara devir ve temlik
edilmesinden sonra Fon nezdinde takip edilen 567 adet kurumsal dosya kalmış olup bunlarla
ilgili olarak 328 adet takip, 239 adet dava bulunmaktadır.
2.4.4. Bireysel Kredilerle İlgili Dava ve Takipler
Bireysel kredi sözleşmesine istinaden kullandırılmış ve TMSF tarafından devir ve temlik
alınmış konut, zirai, oto, tüketici kredileri, kredili mevduat hesabı ve kredi kartları risklerinden
kaynaklanan davalar bu kapsamdadır.
Devir ve temlik alınan dosya sayısı 188.569 adet olup yapılan takipler, kampanyalar ve
Fon Kurulu Kararı ile devam ettirilen % 50 indirim kampanyası neticesinde 31.12.2008 tarihi
itibarıyla kalan 58.511 adet dosya takip edilmektedir.
2.4.5. Kredi Dışı Davalar
Fona devredilen bankaların kredi işlemleri dışında kalan hususlarda Fon aleyhine
açılmış olan davalar ile yönetim ve denetimleri Fona intikal eden bankaların leh veya aleyhine
açılan alacak davaları;
•
Alacak davaları (off-shore hesaplarından kaynaklanan mali sorumluluk ve rücu davaları,
gayrimenkul mülkiyetinden kaynaklanan kira, ecrimisil vb. alacaklar),
•
İş davaları (kıdem-ihbar tazminatı, izin alacağı, fazla mesai, işe iade, eğitim gideri, cezai
şart vb. alacaklar),
•
Gayrimenkul davaları (tapu iptali ve tescil, paydaşlığın giderilmesi, müdahalenin men’i,
tahliye, kira alacağı, tespit, MASAK tedbirlerinin kaldırılması vb.),
•
İdari davalar (idari işlemin iptali, ödeme emri, vergi ve harç iptali vb.),
•
Ceza davaları (personelin görevi kötüye kullanması, emniyeti suistimal, zimmet vb.
fiillerden kaynaklanan davalar, idari para cezası ve trafik cezalarının iptali vb.),
•
Diğer davalar (şikayet, itirazın iptali, menfi tespit, tasarrufun iptali, istirdat vb.) bu
kapsamda yer almaktadır.
Dava ve icra takiplerinin 31.12.2008 tarihi itibarıyla durumu Tablo 22 ve Tablo 23’te yer
almaktadır.
Kredi Dışı Davalar
Dava Sayısı
Fon Tarafından Açılan Davalar
Dava Tutarı (YTL) *
1.513
412.095.702
Fona Karşı Açılan Davalar
12.474
480.211.889
Toplam
13.987
892.307.591
Tablo 22: Kredi dışı davalar
* Davaya konu tutarlar olup, fazlaya ilişkin saklı tutulan haklar ve faiz tutarları dahil
edilmemiştir. Tutarların YTL karşılıklarının hesaplanmasında 31.12.2008 tarihli
Kredi Dışı İcra Takipleri
Takip Sayısı
Takip Tutarı (YTL) *
Fon Tarafından Açılan İcra Takipleri
704
108.126.213
Fona Karşı Açılan İcra Takipleri
730
23.253.804
1.434
131.380.017
Toplam
Tablo 23: Kredi dışı icra takipleri
* Takibe konu tutarlar olup, fazlaya ilişkin saklı tutulan haklar ve faiz tutarları dahil
edilmemiştir. Tutarların YTL karşılıklarının hesaplanmasında 31.12.2008 tarihli
46
2.5.
Hazine Müsteşarlığı’na Yapılan Ödemeler
Bankacılık sisteminin yeniden yapılandırılmasının finansmanı çerçevesinde Fona ikrazen
ihraç edilen özel tertip DİBS’ten doğan borç ile ilgili olarak 15-16 Temmuz 2008 tarihlerinde
Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulu’nda kabul edilen Fonun Hazine Müsteşarlığı’na olan
borçlarının terkinine dair hükümlerin de yer aldığı 16.07.2008 tarih ve 5787 sayılı “Kamu
Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair
Kanun” 23.07.2008 tarih ve 26945 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
5787 sayılı Kanunun çerçeve 18’inci maddesinde yer alan hüküm ile, 4749 sayılı “Kamu
Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun”a Geçici 17’nci madde
eklenmiştir. Bu madde “Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonuna 31.12.2007 tarihine kadar verilen
özel tertip Devlet İç Borçlanma Senetlerinden doğmuş ve/veya doğacak anapara, faiz, masraf ve
gecikme zammından oluşan Hazine alacaklarının bütçenin gelir ve gider hesapları ile
ilişkilendirmeksizin terkini Bakanın teklifi üzerine Maliye Bakanı tarafından yerine getirilir. Bu
işlem, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunun, faaliyet izni kaldırılan veya yönetimi ve denetimi
kendisine devredilen bankalardan kaynaklanan alacaklarının takip ve tahsiline ilişkin hak ve
yetkilerini ortadan kaldırmaz. Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu, 19.10.2005 tarihli ve 5411 sayılı
Bankacılık Kanununun 130’uncu maddesinde sayılan gelirlerinden oluşan ve sigorta rezervi
olarak tutulanlar hariç olmak üzere, faaliyet izni kaldırılan veya yönetimi ve denetimi kendisine
devredilen bankaların her türlü mal, hak ve alacaklarından elde ettiği veya edeceği nakdi
gelirlerinden, mevcut ve muhtemel çözümleme giderleri ve bu kapsamda diğer kurumlara
yapılması zorunlu ödemeler düşüldükten sonra kalan tutarı Müsteşarlığın ilgili hesaplarına
Müsteşarlıkça belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde aktarır. Bu çözümleme gelirlerinin
aktarılması nedeniyle çözümleme giderleri için ilave kaynağa ihtiyaç duyulması halinde, sigorta
rezervine başvurulmaksızın Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonuna Müsteşarlıkça özel tertip Devlet
İç Borçlanma Senedi ihraç etmeye Bakan yetkilidir.” hükmünü amirdir.
Söz konusu Kanun maddesi kapsamında, T.C. Maliye Bakanlığı’nın 11.11.2008 tarihli
Olur’u ile Hazine Müsteşarlığı tarafından Fona 31.12.2007 tarihine kadar verilen özel tertip
DİBS’ten doğmuş ve/veya doğacak toplam 93.292.116.458,83 YTL tutarındaki anapara, faiz,
masraf ve gecikme zammından oluşan Hazine alacakları 23.07.2008 tarihi itibarıyla terkin
edilmiştir.
Yine aynı Kanun maddesi gereğince, Fonun, faaliyet izni kaldırılan veya yönetimi ve
denetimi kendisine devredilen bankaların her türlü mal, hak ve alacaklarından elde ettiği veya
edeceği nakdi gelirlerinden, mevcut ve muhtemel çözümleme giderleri ve bu kapsamda diğer
kurumlara yapılması zorunlu ödemeler düşüldükten sonra kalan tutarı Hazine Müsteşarlığı’nın
ilgili hesaplarına aktarılmasına ilişkin usul ve esaslar Fona gönderilmiştir. Terkin işleminden
sonra Hazine Müsteşarlığı’na toplam 84,9 milyon USD karşılığı nakit ödeme yapılmıştır. Terkin
işlemi öncesi ödenen 1.395 milyon USD ile birlikte 2008 yılında Hazine Müsteşarlığı’na yapılan
ödeme tutarı yaklaşık 1.480 milyon USD olup 31.12.2008 tarihi itibarıyla ödemeler toplamı 9,3
milyar USD’ye ulaşmıştır.
2008 yılında terkin işlemi öncesi ve terkin işlemi sonrası yapılan ödemelere ilişkin detaylı
bilgi Tablo 24 ve Tablo 25’te yer almaktadır.
47
2008 Yılında Terkin İşlemi Öncesi Fon Tarafından Hazine Müsteşarlığı’na
Yapılan Ödemeler
Ödeme Tarihi
Ödeme Tutarı
Ödemelerin USD Karşılığı *
19.02.2008
363.000.000 USD
363.000.000 USD
20.02.2008
79.897.500 YTL
67.000.000 USD
20.03.2008
86.065.000 YTL
70.000.000 USD
29.04.2008
20.000.000 USD
20.000.000 USD
21.05.2008
92.805.000 YTL
75.000.000 USD
20.06.2008
166.036.500 YTL
135.000.000 USD
24.06.2008
19.450.000 YTL
15.854.255 USD
24.06.2008
407.250.000 USD
407.250.000 USD
25.06.2008
54.152.639 YTL
43.994.345 USD
25.06.2008
194.789.000 USD
194.789.000 USD
25.06.2008
2.000.000 EUR
Toplam
3.112.400 USD
1.395.000.000 USD
Tablo 24: 2008 yılında terkin işlemi öncesi Fon tarafından Hazine Müsteşarlığı’na
yapılan ödemeler
* Tutarların USD karşılıklarının hesaplanmasında ödeme tarihinde geçerli TCMB
döviz satış kuru kullanılmıştır.
2008 Yılında Terkin İşlemi Sonrası Fon Tarafından Hazine Müsteşarlığı’na
Yapılan Ödemeler
Ödeme Tarihi
Ödeme Tutarı
Ödemelerin USD Karşılığı *
25.08.2008
50.000.000 USD
50.000.000 USD
29.09.2008
22.10.2008
705.833 YTL
32.866.428 USD
570.370 USD
32.866.428 USD
28.11.2008
697.880 YTL
443.634 USD
28.11.2008
186.365 USD
186.365 USD
28.11.2008
13.050 EUR
16.852 USD
31.12.2008
1.062.151 YTL
698.967 USD
31.12.2008
80.826 USD
80.826 USD
31.12.2008
11.333 EUR
16.042 USD
Toplam
84.879.484 USD
Tablo 25: 2008 yılında terkin işlemi sonrası Fon tarafından Hazine Müsteşarlığı’na
yapılan ödemeler
* Tutarların USD karşılıklarının hesaplanmasında ödeme tarihinde geçerli TCMB
döviz satış kuru kullanılmıştır.
2.6.
Kurum ve Kuruluşlara Yapılan Ödemeler
5472 sayılı Kanun ile değişik Bankacılık Kanununun 134/8 maddesi gereğince; gerçek
ve tüzel kişilerin sahip olduğu varlıkların ticari ve iktisadi bütünlük kapsamında veya ayrı ayrı
cebri icra yoluyla satışlarından elde edilen bedelden; satış tarihine kadar tahakkuk etmiş olmak
şartıyla, sırasıyla Fon Kurulu tarafından karar verilmesi halinde şirketlerin teknik bilgi, yazılım,
donanım, ekipman, mal ve hizmet alımından doğan geçmiş dönem borçları, kişilerin Devlete ve
sosyal güvenlik kuruluşlarına olan borçları ile Hazine payı borçları ödendikten sonra kalan
kısım, kişilerin diğer kamu kurum ve kuruluşları ile üst kurullara olan borçlarına garameten
taksim edilerek ödenmektedir.
Bu hüküm çerçevesinde satışı Fon tarafından gerçekleştirilen varlıklar ile ilgili olarak
2008 yılı içerisinde diğer kurum ve kuruluşlara yapılan ödemelerin USD karşılığı 367,1 milyon
USD’dir.
31.12.2008 tarihi itibarıyla Fon tarafından bu kapsamda yapılan ödemeler toplamı 6,66
milyar USD’dir.
48
3. DİĞER FAALİYETLER
3.1.
Uluslararası Faaliyetler
3.1.1. Uluslararası Mevduat Sigortacıları Birliği (IADI) ile İlgili Faaliyetler
IADI, 08.05.2002’de “rehberliği ve uluslararası işbirliğini teşvik ederek mevduat
sigortacılığı verimliliğini artırabilmek” için kurulmuştur. TMSF, halihazırda toplam 52 üyesi olan
IADI’nin kurucu üyeleri arasında yer almaktadır.
TMSF’nin, 2008 yılı içerisinde katılım gösterdiği IADI etkinlikleri şu şekildedir:
•
Çek Cumhuriyeti’nin Prag kentinde 31.01.2008 tarihinde düzenlenen Avrupa Bölgesel
Komite Toplantısı’na katılım sağlanmıştır.
•
İsviçre’nin Basel kentinde 12.02.2008-15.02.2008 tarihleri arasında yapılan 23. İcra
Kurulu Toplantısı’na katılım sağlanmıştır.
•
Avrupa ve Avrasya Bölgesel Komiteleri, “Mevduat Sigortacılarında Risk Analizi” konulu
uluslararası semineri; 27-28 Mayıs 2008 tarihlerinde Rusya’nın Moskova kentinde
gerçekleştirilmiş olup seminere katılım sağlanmıştır.
•
09.06.2008-12.06.2008 tarihleri arasında Çek Cumhuriyeti’nin Prag kentinde
gerçekleştirilen 24. İcra Kurulu Toplantısı’na ve Daimi Komite Toplantısı’na katılım
sağlanmıştır.
•
07.07.2008-10.07.2008 tarihleri arasında A.B.D.’nin Washington şehrinde ve
01.09.2008-04.09.2008 tarihleri arasında Tayvan’ın Taipei şehrinde düzenlenen “IADI Çözümleme Yönetimi: Kurallar ve En İyi Uygulamalar (Resolution Management:
Principles and Best Practices)” konulu seminerlere katılım sağlanmıştır.
•
IADI İslami Mevduat Sigortacılığı Semineri 18-19 Ağustos 2008 tarihlerinde Malezya’nın
Kuala Lumpur kentinde gerçekleştirilmiş olup seminere katılım sağlanmıştır.
•
27.10.2008-31.10.2008 tarihleri arasında A.B.D.’nin Washington eyaletinde düzenlenen
“Finansal İstikrarın ve Ekonomik Katılımın Güçlendirilmesinde Mevduat Sigortacılığının
Rolü (The Role of Deposit Insurance in Promoting Financial Stability and Economic
Inclusion)” konulu konferans ile 25. İcra Kurulu Toplantısı, bölgesel ve diğer alt komite
toplantıları ve yıllık genel toplantısına katılım sağlanmıştır.
3.1.2. Avrupa Mevduat Sigortacıları Forumu (EFDI) ile İlgili Faaliyetler
EFDI, 2002 yılında Viyana’da, Avrupa’da mevduat sigortacılığı alanında işbirliğini
destekleyerek finansal sistemin istikrarına katkıda bulunmak üzere kurulan gönüllü bir
organizasyondur. EFDI’nin amacı, müşterek menfaatlere ve ilgi alanlarına yönelik bilgi
paylaşımında bulunmaktır. Ayrıca, çalışmaları arasında AB Direktifleri’nin uygulanmasına
katkıda bulunmak ve Direktifler’de yapılması gerekli görülen değişiklikleri tartışmak da yer
almaktadır. TMSF, Eylül 2005 tarihinde EFDI’nin 46. üyesi olmuştur.
TMSF’nin, 2008 yılı içerisinde katılım gösterdiği EFDI çalışmaları şu şekildedir:
•
10-11 Nisan 2008 tarihlerinde İtalya’nın Ispra/Varese kentinde gerçekleştirilen EFDI
Kurul Toplantısı ve AB Komite Toplantısı’na katılım sağlanmıştır.
•
26.05.2008-28.05.2008 tarihlerinde Rusya’nın Moskova şehrinde gerçekleştirilen EFDI
Yönetim Kurulu Toplantısı’na katılım sağlanmıştır.
•
EFDI Yıllık Genel Kurul Toplantısı ve “Finansal Entegrasyon ve Güvenlik Ağı” konulu
EFDI - FDIC ortak konferansı 22-23 Eylül 2008 tarihlerinde İrlanda’nın Dublin şehrinde
gerçekleştirilmiş olup toplantı ve konferansa katılım sağlanmıştır.
•
22.12.2008 tarihinde İtalya’nın
Toplantısı’na katılım sağlanmıştır.
başkenti
49
Roma’da
gerçekleştirilen
EFDI
Kurul
3.1.3. Avrupa Birliği (AB) Katılım Süreci Çalışmaları İle İlgili Faaliyetler
TMSF’nin, 2008 yılı içerisinde AB katılım süreci çalışmaları ile ilgili olarak iştirak ettiği
toplantılar ve yürütülen çalışmalar aşağıda belirtilmektedir:
•
25.06.2008 tarihinde Ankara’da AB Genel Sekreterliği’nde gerçekleştirilen Türkiye - AB
Ekonomik ve Parasal Konular, Sermaye Hareketleri ve İstatistik Alt Komite Toplantısı’na
katılım sağlanmıştır.
•
AB Müktesebatına uyum çerçevesinde hazırlanan kanun değişikliği teklifi Bankacılık
Kanununun 63’üncü maddesi kapsamında görüş alınmak üzere BDDK, Hazine
Müsteşarlığı ve TCMB’ye gönderilme aşamasındadır.
3.1.4. Diğer Uluslararası Faaliyetler
•
Kore Mevduat Sigorta Kurumu’ndan (KDIC) üç kişilik bir yönetici ekibi tarafından
30.10.2008 tarihinde Fona bir çalışma ziyareti gerçekleştirilmiştir. Ziyaret kapsamında
yapılan toplantıda temsilci heyete müflis bankalar ile temerrüde düşen borçlu kişi ve
şirketlerin soruşturulması, Türk Yargılama ve Hukuk Sistemi gibi konular üzerinde bilgi
aktarımında bulunulmuştur.
•
Ayrıca, 20-21 Kasım 2008 tarihlerinde Malezya Merkez Bankası (Bank Negara) ev
sahipliğinde İslami Finansal Hizmetler Kurulu (IFSB) ve Uluslararası Finans Enstitüsü
(IIF) tarafından ortaklaşa olarak organize edilen “İslami Finansal Sistemin İstikrarının ve
Esnekliğinin Güçlendirilmesi” konulu konferansa katılım sağlanmıştır.
3.2.
Basın ve Halkla İlişkiler
Fon, faaliyetleri ile ilgili gelişmelerin etkin, doğru ve anlaşılır bir biçimde kamuoyuna
duyurulması ve Fonun toplumdaki güven ve imajının artırılmasını sağlamak amacıyla basın ve
halkla ilişkiler hususunda azami gayret sarf etmektedir. 2008 yılında yazılı ve görsel basında
Fon ile ilgili olarak yer alan haberlere ilişkin bilgiler Grafik 13 ve 14’te yer almaktadır.
Fon Hakkında Basında
Yer Alan Haberlerin Dağılımı
Gazete
5.094 adet
İnternet
3.929 adet
Televizyon
1.588 adet
Grafik 13: Basında yer alan haberlerin dağılımı
Basında Yer Alan Haberlerin
Etkisine Göre Dağılımı
Olumsuz
110 adet
İnformatif
2.008 adet
Olumlu
2.976 adet
Grafik 14: Basında yer alan haberlerin etkisine göre dağılımı
50
Fon tarafından, faaliyetler ve hukuki konularda kamuoyunu ve Fon çalışanlarını
bilgilendirmek amacıyla üç aylık periyotlarda “Bilimsel Yayın Organı-ÇATI” yayımlanmakta ve
Fon çalışanları, medya kuruluşları, akademisyenler, finans ve ekonomi çevrelerine
ulaştırılmaktadır.
Ayrıca, Bankacılık Kanunu gereğince dava, alacak, takip, tahsil, yeniden yapılandırma ve
diğer faaliyetler ile ilgili olarak üçer aylık dönemler itibarıyla yayımlanan faaliyet raporları ile
kamuoyu bilgilendirilmektedir.
Diğer taraftan, 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu kapsamında gönderilen bilgi
edinme talepleri ile Başbakanlık İletişim Merkezi (BİMER) ve TBMM’den yöneltilen Soru
Önergelerine cevap verilmektedir. 2008 yılında 4982 sayılı Kanun kapsamında 2.273 adet bilgi
edinme başvurusu, 183 adet BİMER başvurusu ve 40 adet soru önergesi gelmiş olup süresi
içinde cevap verilmiştir. Fona yöneltilen bilgi edinme başvurularına ilişkin bilgiler Grafik 15’te
yer almaktadır.
4982 Sayılı Kanun Kapsamında
Yöneltilen Bilgi Edinme Başvuruları
2.500
2.273
2.197
2.000
1.500
1.000
500
0
13
Başvuru
Olumlu
Olumsuz
63
Yönlendirilen
Grafik 15: 4982 sayılı Kanun kapsamında yöneltilen bilgi edinme başvuruları
3.3.
Diğer Kurumlar ile İlişkiler
Bankacılık Kanununun 100’üncü maddesi hükmü gereğince bankacılık sisteminin genel
durumu, kredi kuruluşlarının denetimleri sonucunda alınacak önlemler, risk esaslı sigorta
priminin hesaplanmasında kullanılmak üzere kredi kuruluşları hakkında gerekli bilgilerin
paylaşılması, Fonun görev alanına giren konularda ve işlem tesis edilmesinin gerekli olduğu
hallerde BDDK ile Fonun azami düzeyde işbirliği yapmasını sağlamak üzere kurulan Eşgüdüm
Komitesi, 2008 yılı içerisinde 23.01.2008, 24.04.2008, 30.07.2008 ve 24.10.2008 tarihlerinde
toplanmıştır. Toplantılarda bankacılık sisteminin genel durumu değerlendirilerek iki kurum
arasındaki stratejik işbirliği ve bilgi paylaşımına ilişkin görüşmeler yapılmıştır.
51
Ayrıca, Bankacılık Kanununun 99’uncu maddesi hükmü gereğince, finansal
piyasalardaki güven ve istikrar ile gelişmeyi temin etmek üzere, bilgi teatisini, kurumlar arası
işbirliği ve koordinasyonu sağlamak, ortak politika önerilerinde bulunmak ve finansal sektörün
geleceğini ilgilendiren konulara ilişkin görüş bildirmek amacıyla kurulan Finansal Sektör
Komisyonunun, 28.05.2008 ve 28.11.2008 tarihlerinde yapılan toplantılarına katılım
sağlanmıştır.
BDDK tarafından 29.08.2008 tarihinde düzenlenen “Küresel ve Ulusal Finansal Sistemde
Yeni Mimari Arayışları” konulu konferans ile 2008 yılı programında yer alan finansal
piyasalarda etkinlik ve rekabetin geliştirilmesi amacıyla yapılması gerekenlere ilişkin olarak
16.09.2008 tarihinde düzenlenen toplantıya katılım sağlanmıştır.
52
III-BAĞIMSIZ DENETİM
RAPORU VE MALİ
TABLOLAR
53
54
TMSF’nin Denetimi
Bankacılık Kanununun 124’üncü maddesi uyarınca; Fonun iç denetimi Fon
tarafından belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde, dış denetimi ise Fonun yıllık
gider hesapları ile harcamalarının Sayıştay tarafından incelenmesi suretiyle
gerçekleştirilir.1
Fonun yıllık hesapları bir bağımsız denetim şirketince de
denetlenir ve bağımsız denetim raporu faaliyet raporu içinde derc edilerek
yayımlanır.
Fon, faaliyetlerine ilişkin olarak her yılın Mart ayı sonuna kadar bir önceki yıla ait
kararları, yaptığı düzenlemeler ile bunların ekonomik ve sosyal etkilerini analiz
eden bir faaliyet raporu hazırlar. Faaliyet raporu, ayrıca Fonun performans
hedefleri ile uygulama sonuçlarının karşılaştırılmasını ve değerlendirilmesini de
içerir. Fonun yıllık faaliyet raporu, mali tabloları ve bütçe kesin hesabı Türkiye
Büyük Millet Meclisine sunulur. Kesin hesabın bir örneği de Maliye Bakanlığına
gönderilir. Fon, faaliyetleri hakkında İnternet ortamı ve resmî bültenler aracılığıyla
kamuoyunu azamî ölçüde bilgilendirir. Fon; dava, alacak, takip, tahsil, yeniden
yapılandırma ve diğer faaliyetleri ile ilgili olarak üçer aylık dönemler itibarıyla
yayımlayacağı raporlarla kamuoyunu bilgilendirir. Fon, Türkiye Büyük Millet
Meclisi Plan ve Bütçe Komisyonunu, faaliyetleri hakkında yılda bir defa yapılacak
toplantı ile bilgilendirir.
Fonun yıllık bilanço ve gelir tablosunun Türkiye’de faaliyette bulunan yetkili bir
bağımsız denetim kuruluşuna onaylattırılacağı TMSF Muhasebe Yönergesi ile
hükme bağlanmıştır. Ayrıca, 5787 sayılı “Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin
Düzenlenmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”un çerçeve
18’inci maddesinde yer alan Geçici 17’nci maddesi gereğince, Hazine Müsteşarlığı
tarafından hazırlanan “Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunun Nakit Fazlasının Hazine
Müsteşarlığı Hesaplarına Aktarılmasına İlişkin Usul ve Esaslar”ın
3’üncü
maddesinin birinci fıkrasında “... Müsteşarlığa yapılan ödemelerin bu Usul ve
Esaslar dahilinde yapıldığını da ihtiva eden bağımsız denetim raporunu her yıl
Müsteşarlığa sunar.” hükmü yer almaktadır. Bu kapsamda 31.12.2008 tarihli mali
tablolara ve Müsteşarlığa yapılan ödemelerin söz konusu Usul ve Esaslar dahilinde
yapıldığına ilişkin bağımsız denetim, DRT Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci
Mali Müşavirlik A.Ş. (member of Deloitte Touche Tohmatsu) firması tarafından
gerçekleştirilmiştir.
Fonun iç denetim faaliyetlerinin yürütülmesi görevi ise 01.05.2008 tarih ve 26863
sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “TMSF Denetim Faaliyetleri
Yönetmeliği” ile Denetim Daire Başkanlığı’na verilmiştir. Söz konusu yönetmelik
kapsamında Fonun iç denetim hizmetlerinin yapılandırılması çalışmalarına
başlanmıştır. 2008 yılı içerisinde Denetim Daire Başkanlığı tarafından inceleme ve
denetim çalışmaları kapsamında;
•
•
•
•
•
•
1
Yönetim ve denetimleri Fona devredilen bankalar ve Fon iştirakleri nezdinde
çözümleme faaliyetlerinden kaynaklanan borç alacak işlemlerinin ve diğer
işlemlerin incelenmesi,
Banka eski hakim ortakları ve yöneticilerine ilişkin inceleme ve tespitler,
Yönetim ve denetimi Fona devredilen şirketlere ilişkin mali ve idari
nitelikteki incelemeler,
Hisse devir sözleşmeleri kapsamındaki işlemlere yönelik incelemeler,
Fon hizmet birimlerine yönelik muhtelif incelemeler
Fon faaliyetlerine yönelik yargısal inceleme taleplerinin sonuçlandırılması
çalışmaları yapılmıştır.
5667 sayılı Kanun ile değiştirilen şeklidir.
55
1.
1 OCAK - 31 ARALIK 2008 DÖNEMİNE AİT
BAĞIMSIZ DENETİM RAPORU
Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu
Fon Kurulu Başkanlığı’na
İstanbul
1. Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’nun (“Fon” veya “TMSF”) 31 Aralık 2008 tarihi itibarıyla
hazırlanan bilançosu ile aynı tarihte sona eren döneme ait gelir tablosu ve önemli muhasebe
politikaları ile diğer açıklayıcı notların bir özetini denetlemekle görevlendirilmiş bulunuyoruz.
Rapor konusu finansal tablolar Fon yönetiminin sorumluluğundadır. Bağımsız denetimi yapan
kuruluş olarak üzerimize düşen sorumluluk, denetlenen finansal tablolar üzerinde görüş
bildirmektir.
2. Denetimimiz Uluslararası Denetim Standartları'na uygun olarak yapılmıştır. Bu standartlar,
denetimin finansal tablolarda önemli bir yanlışlığın olup olmadığı konusunda makul bir güvenceyi
sağlamak üzere planlanmasını ve yapılmasını gerektirmektedir. Denetim, finansal tablolardaki
tutarlara ve açıklamalara baz olan kanıtların incelenmesini içerir. Denetim, aynı zamanda,
uygulanan muhasebe ilkelerinin ve yönetim tarafından yapılan önemli muhasebe tahminlerinin ve
genel olarak, finansal tabloların sunumunun değerlendirilmesini de içerir. Denetimimizin, beyan
ettiğimiz görüşümüze makul bir baz teşkil ettiği kanısındayız.
3. Görüşümüze göre, söz konusu finansal tablolar Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’nun 31 Aralık
2008 tarihi itibarıyla mali durumunu ve aynı tarihte sona eren yıla ait faaliyet sonuçlarını tüm
önemli taraflarıyla, Fon’un Muhasebe Yönergesi ve Hesap Planı ve Açıklamalarına (Uygulanan
Muhasebe Prensipleri, not 3) uygun olarak arz etmektedir.
Görüşümüze ek olarak, yukarıda bahsi geçen muhasebe prensipleri kapsamında hazırlanan finansal
tablolar dahilinde, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’nun Hazine Müsteşarlığı’na yaptığı aylık
ödemeler Not 21’de sunulmuş olup, finansal tabloların bağımsız denetim süreci sırasında denetim
prosedürlerine tabi tutulmuştur. Görüşümüze göre, Not 21’de açıklanan bilgiler, “Tasarruf
Mevduatı Sigorta Fonu’nun Nakit Fazlasının Hazine Müsteşarlığı Hesaplarına Aktarılmasına
İlişkin Usul ve Esaslar”ına uygunluk arz etmektedir.
Görüşümüzü etkilememekle birlikte aşağıdaki hususların açıklanmasına gerek duyulmuştur:
4. Not 30’da belirtildiği üzere, Hukuk İşleri Daire Başkanlığı, 31 Aralık 2008 tarihi itibarıyla
2.859.051 Bin YTL, 23.789.539 Bin USD ve 207.369 Bin EUR tutarında Fon aleyhine açılan dava
bulunduğunu bildirmiştir. Fon yönetimi, nazım hesaplarında takip ettiği bu davaların önemli
bölümünün Fon’a ilave yükümlülük getirmeyeceğini düşünmekte olup, ekonomik fayda içeren
kaynakların Fon dışına çıkma ihtimalinin muhtemel olup olmadığına ilişkin belirsizlik mevcut
olması nedeniyle ekli finansal tablolarda herhangi bir karşılık ayırmamıştır.
56
5. 16 Temmuz 2008 tarih ve 5787 sayılı “Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi
Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” 23 Temmuz 2008 tarih ve 26945 sayılı
Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Söz konusu Kanun’un çerçeve 18’inci
maddesinde yer alan hüküm ile, 4749 sayılı “Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin
Düzenlenmesi Hakkında Kanun”a Geçici 17 nci madde eklenmiş, detayları not 28 (d)’de
açıklandığı üzere, bu madde ile 31 Aralık 2007 tarihine kadar Fon’a verilmiş bulunan özel tertip
DİBS’lerden kaynaklanan 23 Temmuz 2008 tarihi itibarıyla toplam 93.292.116 Bin YTL
tutarındaki Hazine borcu terkin edilerek cari dönemde “Terkin Edilmiş Borçlardan Gelirler” ana
hesabında gelir olarak muhasebeleştirilmiştir. Bu kapsamda, Hazine borcunun terkinini müteakip,
7.697.135 Bin YTL tutarındaki “Kesinleşmiş Görev Zararı” “Terkin Edilmiş Borçlardan Gelirler”
hesabından mahsup edilerek gider yazılmış ve “TMSF Muhasebe Yönergesi”nin 17’ nci maddesi
gereğince bugüne kadar ayrılmış 1.831.693 Bin YTL tutarındaki kesinleşmiş görev zararına ilişkin
karşılık ise “Diğer Konusu Kalmamış Karşılık İptal Gelirleri” hesabında gelir olarak
muhasebeleştirilmiştir.
DRT BAĞIMSIZ DENETİM VE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK A.Ş.
Member of DELOITTE TOUCHE TOHMATSU
Sibel Türker
Sorumlu Ortak Başdenetçi, SMMM
İstanbul, 13 Mart 2009
57
2.
TASARRUF MEVDUATI SİGORTA FONU BİLANÇOSU (YTL)
Yıllık Değişim
31.12.2008
31.12.2007
Tutar
4.590.442.637
980.395
4.588.751.461
710.781
1.816.017.267
3.686.715.576
13.801.697
3.671.041.142
1.872.737
816.460.197
903.727.061
-12.821.302
917.710.319
-1.161.956
999.557.070
Yüzde
(%)
25
-93
25
-62
122
324.634.093
84.763.662
239.870.431
283
770.354
9.834.950
653.082
591.972
45.880.134
560.441
178.382
-36.045.184
92.641
30
-79
17
8.501.952
43.929.294
-35.427.342
-81
679.916
119.012.291
3.472.680.581
1.230.256.463
9.646.518
(4.593.571.271)
57.782.959
8.120.475
0
7.136.093
1.390.399
2.031.782.267
2.613.942.607
5.266.006.406
7.332.089
(5.855.498.835)
109.111.611
39.923.390
20.000.008
342.094
-710.483
-1.912.769.976
858.737.974
-4.035.749.943
2.314.429
1.261.927.564
-51.328.652
-31.802.915
-20.000.008
6.793.999
-51
-94
33
-77
32
-22
-47
-80
-100
1.986
A) AKTİFLER
Hazır Değerler
A T.C. Merkez Bankası
B Yurt İçi Bankalar
C Yoldaki Paralar
Menkul Değerler
Hazır Değerler ve Menkul Değerler Gelir Tahakkuk
ve Reeskontları
Fonun Esas Faaliyetlerine İlişkin Kısa Vadeli Alacaklar
Gelecek Aylara Ait Giderler, Gelir Tahakkuk ve Reeskontları
A Gelecek Aylara Ait Giderler
B Ödeme Planına Bağlanan Alacaklar Faiz Gelir
Tahakkukları
C Diğer Faiz Gelir Tahakkuk ve Reeskontları
Takipli Alacaklar
A Devralınan Takipteki Alacaklar
B Ödeme Planına Bağlanan Alacaklar
C Diğer Takipli Alacaklar
D Takipteki Alacaklar Karşılığı (-)
Diğer Alacaklar
Uzun Vadeli Kredi Alacakları
A Bankalara Verilen Sermaye Benzeri Krediler
B Diğer Bağlı Ortaklıklara Verilen Krediler
C Yönetim ve Denetimi Devralınan Şirketlere Verilen
Krediler
Fonun Esas Faaliyetlerine İlişkin Uzun Vadeli Alacaklar
A İflas Masasından Alacaklar
B İflas Massından Alacaklar Karşılığı (-)
Mali Duran Varlıklar
A İştirakler
B Vadeye Kadar Elde Tutulacak Menkul Değerler
C Mali Duran Varlıklar Değer Düşüklüğü Karşılığı (-)
Maddi Duran Varlıklar
A Menkuller
B Gayrimenkuller
C Gayrimaddi Haklar
D Birikmiş Amortismanlar (-)
Elden Çıkarılacak Varlıklar
A Elden Çıkarılacak Bağlı Ortaklık Bankalar
B Elden Çıkarılacak İştirakler
C Elden Çıkarılacak Diğer Bağlı Ortaklıklar
D Elden Çıkarılacak Maddi Duran Varlıklar
E Elden Çıkarılacak Haklar
F Elden Çıkarılacak Varlıklar Değer Düşüklüğü Karşılığı (-)
Görev Zararı Hesapları
A Tasfiye Halindeki Bağlı Ortaklık ve İştirakler
B Tasfiye Halindeki Bağlı Ortaklık ve İştirakler Karşılığı (-)
C Bağlı Ortaklık Bankalara Verilen İhtiyatlar
D Bağlı Ortaklık Bankalara Verilen İhtiyatlar Karşılığı (-)
E Kesinleşen Görev Zararları
F Kesinleşen Görev Zararları Karşılığı (-)
Diğer Aktifler
984.382
19.581.288
-18.596.906
-95
8.096.094
13.073.741.053
(13.065.644.959)
20.019
20.000
60.819
(60.800)
5.668.871
4.714.285
2.964.193
2.200.234
(4.209.841)
855.432.507
460.522.000
116.958.569
316.354.880
125.461.278
1.798.125
(165.662.345)
476.429.351
492.478.912
(16.049.561)
10.965.403.921
(10.965.403.921)
0
0
18.913.627
13.072.575.686
13.072.575.686
0
20.019
20.000
60.819
-60.800
5.228.559
3.870.633
2.964.193
1.361.479
(2.967.746)
823.262.786
440.522.000
117.381.928
299.364.576
117.253.183
1.384.828
(152.643.729)
17.409.831.848
500.059.877
(27.825.149)
11.072.155.466
7.697.135.025
(1.831.693.371)
18.272.029
-13.064.479.592
1.165.367
-13.065.644.959
0
0
0
0
440.312
843.652
0
838.755
-1.242.095
32.169.721
20.000.000
-423.359
16.990.304
8.208.095
413.297
-13.018.616
-16.933.402.497
-7.580.965
11.775.588
-106.751.545
-10.965.403.921
-7.697.135.025
1.831.693.371
641.598
-100
0
0
0
0
0
8
22
0
62
42
4
5
0
6
7
30
9
-97
-2
-42
-1
-100
-100
4
8.291.175.495
38.144.419.736
-29.853.244.241
-78
Toplam Aktifler
58
Yıllık Değişim
31.12.2008
31.12.2007
Tutar
Yüzde
(%)
0
0
223
223
-223
-223
-100
-100
9.527.360
7.689.938
1.837.422
24
9.527.360
820.390
749.864
70.526
3.999.080.604
2.186
169.820
103.509
7.689.938
2.323.321
2.276.216
47.105
2.286.224.364
0
118.273
69.316
1.837.422
-1.502.931
-1.526.352
23.421
1.712.856.240
2.186
51.547
34.193
24
-65
-67
50
75
0
44
49
3.965.446.094
2.264.800.182
1.700.645.912
75
33.358.995
296.176.475
296.176.475
0
0
44.508.737
8.847.916
35.660.821
21.236.593
438.602.138
438.602.138
52.295.240.798
52.295.240.798
42.643.275
6.982.454
35.660.821
12.122.402
-142.425.663
-142.425.663
-52.295.240.798
-52.295.240.798
1.865.462
1.865.462
0
57
-32
-32
-100
-100
4
27
0
26.856.003
39.313.540.210
-39.286.684.207
-100
264.801
0
26.591.202
303.000.004
1.332.168
(58.084.117.034)
2.939
69.713.294
(58.153.833.267)
731.637
4.579.158.447
34.730.800.510
3.581.253
1.840.214.697
1.326.168
(51.455.794.344)
2.939
69.713.294
(51.525.510.577)
731.637
-4.578.893.646
-34.730.800.510
23.009.949
-1.537.214.693
6.000
-6.628.322.690
0
0
-6.628.322.690
0
-100
-100
0
-84
0
13
0
0
13
0
731.637
731.637
0
0
61.693.259.151
( 6.628.322.689)
68.321.581.840
-1.031
8.291.175.495
38.144.419.736
-29.853.244.241
-78
238.380.721.257
198.666.146.289
39.714.574.968
20
B) PASİFLER
Fon İşlemlerinden Borçlar
A Tedrici Tasfiye Kalanından Borçlar
Gelecek Aylara Ait Gelirler, Gider Tahakkuk ve
Reeskontları
A Diğer Gider Tahakkuk ve Reeskontları
Ödenecek Vergi ve Fonlar
A Ödenecek Vergi ve Fonlar
B Ödenecek Sosyal Güvenlik Primleri
Diğer Borçlar
A Bankalara İade Olacak Paralar
B Personele Borçlar
C Maliye Bakanlığına Devredilecek Paralar
D Alınan Nakdi Teminat, Karşılık ve Mahsup Edilmeyi
Bekleyen Tahsilatlar
E Diğer Çeşitli Borçlar
Diğer Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar
A Diğer Çeşitli Yabancı Kaynaklar
Kullanılan Uzun Vadeli Avans ve Krediler
A Hazineden Kullanılan Uzun Vadeli Krediler
Borç ve Gider Karşılıkları
A Personel Toplu Ödeme ve Emeklilik Karşılığı
B Takipli Alacaklar Genel Karşılığı
Gelecek Yıllara Ait Gelirler, Gider Tahakkuk ve
Reeskontları
A Gelecek Yıllara Ait Gelirler
B Faiz Gider Tahakkuk ve Reeskontları
C Diğer Gider Tahakkuk ve Reeskontları
Tahsil Edilmemiş Yeniden Ödeme Planı Gelirleri
Diğer Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar
Birikmiş Fonlar
A Bankalar Tasfiye Fonu Birikimler
B Güvence Fonu Birikimleri
C Geçmiş Yıllar Gelir-Gider Farkı
Yeniden Değerleme Artışları
A İştirak ve Bağlı Ortaklıklar Yeniden Değerleme
Artışları
Dönem Gelir-Gider Farkı
Toplam Pasifler
Nazım Hesaplar Toplamı
BİLANÇO DİPNOTU:
(1) Gelecek aylara ait giderler, gelir tahakkuk ve reeskontları hesabına devralınan takipteki alacaklara ait faiz reeskontları dahil değildir.
(2) Bilançoda 31.12.2008 tarihlinde geçerli TCMB Döviz Alış kurları kullanılmıştır.
(3) Tahsil Edilmemiş Yeniden Ödeme Planı Gelirleri, Fonun yeniden ödeme planına bağladığı kurumsal ve bireysel alacaklara ilişkin karşılık iptal
gelirlerini ve tahsil edilmemiş faiz gelirlerini ifade etmektedir.
(4) Fonun maruz kalabileceği risk unsurlarından; bankalar nezdinde bulunan sigorta kapsamındaki toplam mevduat ve katılım fonu tutarları ile
TMSF aleyhine açılmış dava tutarları nazım hesaplarda ayrıca takip edilmektedir.
59
3. TASARRUF MEVDUATI SİGORTA FONU GELİR TABLOSU (YTL)
Faiz Gelirleri
TCMB’den Alınan Faiz Gelirleri
Diğer Banka Mevduatlarından Alınan Faizler
Katılım Bankalarından Alınan Kar Payları
DİBS’lerden Alınan Faizler
Alınan Diğer Faizler
Faiz Giderleri (-)
Hazineden Alınan Kredilere Verilen Faizler (-)
Faiz Dışı Gelirler
Fonun Esas Faaliyetlerine İlişkin Gelirler
Sigorta Primi Gelirleri
Zamanaşımına Uğramış Kıymet Gelirleri
Para Cezası Gelirleri
İflas Masası Alacaklarından Alınan Faizler
Gecikme Zamları
Banka Hisse Devirlerinden Alınan Paylar
Konusu Kalmamış Karşılık İptal Gelirleri
Elden Çık. Var. Değer Düşüklüğü Karşılık İptal Gel.
Ödeme Planına Bağlanan Alacaklar Karşılık İptal Gel.
Görev Zararı Karşılık İptal Gelirleri
Diğer Konusu Kalmamış Karşılık İptal Gelirleri
Takipli Alacaklardan Gelirler
Elden Çıkarılacak Varlıklar Satış Karları
Elden Çıkarılan Varlıklar Gelir ve Karları
Evalüasyon Karları
İştiraklerimiz ve Bağlı Ortaklıklarımızdan Alınan Kar
Payı Gelirleri
Diğer Olağan Gelir ve Karlar
Olağanüstü Gelirler
Önceki Dönem Gelir ve Karları
Terkin Edilmiş Borçlardan Gelirler
Diğer Olağanüstü Gelirler
Faiz Dışı Giderler (-)
Personel Giderleri (-)
Sosyal Güvenlik Kurumlarına Devlet Primi Giderleri (-)
Mal ve Hizmet Alım Giderleri (-)
Tüketime Yönelik Mal ve Malzeme Alımları (-)
Yolluklar (-)
Görev Giderleri(-)
Hizmet Alımları (-)
Temsil ve Tanıtma Giderleri (-)
Menkul Mal, Gayrimaddi Hak Alım, Bakım ve
Onarım Giderleri (-)
Gayrimenkul Mal Bakım ve Onarım Giderleri (-)
Tedavi ve Cenaze Giderleri (-)
Diğer Karşılık Giderleri (-)
Bağlı Ort. Bank. Ver. İht. Karşılık Giderleri (-)
İflas Masasından Alacaklar Karşılık Giderleri (-)
Takipli Alacaklar Özel Karşılık Giderleri (-)
Görev Zararı Karşılık Giderleri (-)
Tasfiye Hal. Bağlı Ort. ve İşt. Karş. Giderleri (-)
Elden Çıkarılacak Varlıklar Satış Zararları (-)
Elden Çıkarılan Varlıklar Gider ve Zararları (-)
Amortisman Giderleri (-)
Evalüasyon Zararları (-)
Cari Transferler (-)
Diğer Olağan Gider ve Zararlar (-)
Olağanüstü Giderler (-)
Dönem Gelir- Gider Farkı
31.12.2008
701.848.078
2.126
446.754.829
24.983.888
230.099.489
7.746
-7.307.026.126
(7.307.026.126)
90.673.309.461
717.833.887
680.822.021
16.865.413
3.107.196
95.081
3.501.361
13.442.815
2.035.412.918
267.000
202.766.207
1.831.693.371
686.340
392.254.780
116.431.493
18.365.103
1.732.589.284
31.12.2007
544.458.540
10.658
489.296.193
15.598.880
39.549.097
3.712
(12.679.087.075)
(12.679.087.075)
6.726.535.702
633.291.629
566.088.094
27.875.513
3.613.395
0
16.535.216
19.179.411
392.053.678
0
391.969.914
83.764
175.973.201
162.670.733
7.230.994
3.691.776.378
Yıllık Değişim
Tutar Yüzde (%)
157.389.538
29
-8.532
-80
-42.541.364
-9
9.385.008
60
190.550.392
482
4.034
109
5.372.060.949
-42
5.372.060.949
-42
83.946.773.759
1.248
84.542.258
13
114.733.927
20
-11.010.100
-39
-506.199
-14
95.081
-13.033.855
-79
-5.736.596
-30
1.643.359.240
419
267.000
-189.203.707
-48
1.831.693.371
602.576
719
216.281.579
123
-46.239.240
-28
11.134.109
154
-1.959.187.094
-53
2
533.271
-533.269
-100
6.099.266
85.654.322.728
170.558.622
85.482.456.761
1.307.345
(22.374.872.262)
(27.390.958)
(1.383.939)
(10.756.758)
(2.233.281)
(87.238)
(142.102)
(6.775.414)
(21.736)
2.191.870
1.660.813.948
1.660.618.546
195.402
(1.220.229.856)
(25.880.558)
(1.286.492)
(10.626.033)
(1.915.806)
(108.976)
(425.626)
(7.321.323)
(127.429)
3.907.396
83.993.508.780
-1.490.059.924
85.482.456.761
1.111.943
-21.154.642.406
-1.510.400
-97.447
-130.725
-317.475
21.738
283.524
545.909
105.693
178
5.057
-90
0
1.734
6
8
1
17
-20
-67
-7
-83
(327.600)
(234.799)
-92.801
40
(91.099)
(1.078.288)
(19.537.011.959)
(10.965.403.921)
(8.486.405.444)
(85.202.594)
0
0
(558.048)
(2.313.822)
(1.323.815)
(2.487.784.942)
(2.914.078)
(94.252.426)
(209.181.517)
(28.564)
(463.510)
(402.058.028)
(16.293.669)
(384.856.751)
(907.608)
(9.087.886)
(1.409.586)
(1.043.563)
(633.234.445)
(2.861.764)
(87.878.508)
(44.862.993)
-62.535
-614.778
-19.134.953.931
-10.965.403.921
-8.486.405.444
-68.908.925
384.856.751
907.608
8.529.838
-904.236
-280.252
-1.854.550.497
-52.314
-6.373.918
-164.318.524
219
133
4.759
423
-100
-100
-94
64
27
293
2
7
366
61.693.259.151
(6.628.322.689)
68.321.581.840
-1.031
60
4. 2008 YILINDA FON MALİ TABLOLARINDA KAYDEDİLEN
ÖNEMLİ GELİŞMELER
Hazineden Kullanılan Uzun Vadeli Krediler
16.07.2008 tarih ve 5787 sayılı “Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi
Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” 23.07.2008 tarih ve 26945 sayılı Resmi
Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Söz konusu Kanunun çerçeve 18’inci maddesinde
yer alan hüküm ile, 4749 sayılı “Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi
Hakkında Kanun”a Geçici 17’nci madde eklenmiş, bu madde ile 31.12.2007 tarihine kadar
Hazine tarafından Fona verilen özel tertip DİBS’lerden doğmuş ve/veya doğacak anapara, faiz,
masraf ve gecikme zammından oluşan Hazine alacaklarının bütçenin gelir ve gider hesapları ile
ilişkilendirmeksizin terkininin Bakanın teklifi üzerine Maliye Bakanı tarafından yerine
getirileceğine hükmedilmiş olup, 23.07.2008 tarihi itibarıyla toplam 93.292.116.458,83 YTL
tutarındaki Hazine alacağı terkin edilmiştir.
Bu kapsamda, Fon bilançosunun pasifinde “Hazineden Kullanılan Uzun Vadeli Krediler”
hesabında anapara ve “Hazineden Kullanılan Krediler Faiz Gider Tahakkuk ve Reeskontları”
hesabında faiz tutarı olmak üzere ayrı ayrı takip edilmekte olan Hazine Borcunun terkin
edilmesi neticesinde, bahsi geçen hesaplar 23.07.2008 tarihi itibarıyla ters kayıtla kapatılmış ve
“Olağanüstü Gelir ve Karlar” ana hesabının “Terkin Edilmiş Borçlardan Gelirler” adı altında
açılan tali hesabında 93.292.116.458,83 YTL tutarında gelir kaydı yaratılmıştır.
Kesinleşen Görev Zararları
Fon Kurulu Kararı ile 01.01.2004 tarihinde yürürlüğe giren TMSF Hesap Planı ve
Açıklaması hükümleri çerçevesinde “Kesinleşmiş Görev Zararı” hesabına 7.697.135.024,67 YTL
alacak verilerek “Terkin Edilmiş Borçlardan Gelirler” hesabından mahsup edilmiş ve TMSF
Muhasebe Yönergesi gereğince bugüne kadar ayrılmış karşılık tutarı 1.831.693.371,01 YTL ise
“Diğer Konusu Kalmamış Karşılık İptal Gelirleri” hesabına aktarılmıştır.
Bununla birlikte, Fon mali tablolarında yer alan bilgilerin tutarlılık ve mukayese
edilebilirlik niteliklerini koruyarak mali yapıyı daha gerçekçi yansıtmasını teminen yine TMSF
Muhasebe Yönergesi ve TMSF Hesap Planı ve Açıklaması çerçevesinde tahsili şüpheli durumda
bulunan Fon alacaklarına karşılık ayrılmasına karar verilmiştir.
Bağlı Ortaklık Bankalara Verilen İhtiyatlar
Fona devredilen ve Birleşik Fon Bankası nezdinde birleştirilen bankalara aktarılan
ihtiyatların izlendiği “Bağlı Ortaklık Bankalara Verilen İhtiyatlar” hesabının 10.965.403.921,28
YTL olan bakiyesinin tamamına, bahse konu ihtiyat alacağının tahsilinin Birleşik Fon
Bankası’nın çözümleme performansına bağlı olması ve ileriki dönemlerde tahsil olunacak
miktarın tayin edilmesinin mümkün olmaması sebebiyle “Bağlı Ortaklık Bankalara Verilen
İhtiyatlar Karşılığı” hesabı açılmak suretiyle karşılık ayrılmıştır.
İflas Masasından Alacaklar
Fon tarafından ihaleleri gerçekleştirilen Ticari ve İktisadi Bütünlük ya da ayrı ayrı cebri
icra satışlarından elde edilen bedellerden mevcut durum ve yürürlükteki mevzuat dikkate
alındığında sıra cetvelleri kapsamında Müflis İmar Bankası tarafından Fona herhangi bir geri
ödeme imkanının bulunmadığı anlaşılmıştır. Bu nedenle, Fon bilançosunun aktifinde yer alan
ve “İflas Masasından Alacaklar” hesabı altında izlenen İmar Bankası iflas masasından olan
alacak tutarı 13.065.644.958,81 YTL’nin tamamına karşılık ayrılmıştır. Ayrıca, Fon
bilançosunun pasifinde takip edilen ve ilgili dönemde gelir/gider hesapları ile ilişkilendirilmeyen
faiz ve diğer alacakların takip edildiği “Gelecek Yıllara Ait Gelirler” hesabının
4.579.239.515,03 YTL’lik kısmı “Diğer Karşılık Giderleri” hesabından mahsup edilerek
kapatılmıştır.
61

faaliyet raporu - Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu

Transkript

Benzer belgeler

günlük bülten - Global Menkul Değerler

günlük bülten - Global Menkul Değerler

Concluding Remarks by the Chairman, Hon. Nguyen Van Giau

30.06.2009 - NN Hayat ve Emeklilik

garanti emeklilik ve hayat a.ş. gelir amaçlı uluslararası borçlanma

EPK Turkish Delight - Türkisch

30.06.2009 - NN Hayat ve Emeklilik

JEOLOJİK ZAMANLAR