108-113 malign mezotel

Malign Mezotelyomalı Kadın Olguların
Retrospektif Değerlendirilmesi#
Sibel ALPAR*, Nazire UÇAR*, Selma FIRAT GÜVEN*, Ömür AYDIN*, Osman ÖRSEL*, Yetkin AĞAÇKIRAN**, Bahar KURT*
* Atatürk Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Göğüs Hastalıkları Kliniği,
** Atatürk Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Patoloji Bölümü, ANKARA
#
Bu çalışma, 7. Toraks Derneği Kongresi (28 Nisan-1 Mayıs 2004, Antalya)’nde poster olarak sunulmuştur.
ÖZET
Amaç: Malign mezotelyoma (MM)’lı kadın olguların demografik ve klinik özelliklerini değerlendirmek.
Gereç ve Yöntem: Hastanemizde 2000-2003 yılları arasında yatarak tetkik ve tedavi edilen 25 kadın olgu retrospektif
olarak değerlendirildi.
Sonuçlar: Olguların yaş ortalaması 56.1 ± 11.9 yıl (ortalama ± standart sapma) olarak saptandı. On beş (%60) olguda asbest maruziyeti, üç (%12) olguda sigara öyküsü mevcuttu. En sık görülen semptomlar nefes darlığı (%64) ve yan ağrısıydı
(%40). Ortalama semptom süresi 3.1 ± 1.5 (ortalama ± standart sapma) ay olarak bulundu. Olguların 15 (%60)’inde plevra biyopsisi, 5 (%20)’inde video yardımlı torakoskopik cerrahi, 2 (%8)’sinde torakotomi, 2 (%8)’sinde göğüs duvarındaki
kitleden biyopsi ve 1 olguda (%4) transtorasik ince iğne aspirasyonu ve insizyonel biyopsiyle tanı konulmuştu. Butchart evreleme sistemine göre hastaların 14 (%56)’ü Evre 1, 6 (%24)’sı Evre 2, 4 (%16)’ü Evre 3 ve 1 (%4)’i Evre 4 idi. Tedavi yöntemi olarak 9 (%36) hastada plöredezisle birlikte destek tedavisi, 6 (%24) hastada kemoterapi, 5 (%20) hastada radyoterapi, 1 (%4) hastada dekortikasyon ve geri kalan 4 (%16) hastada sadece destek tedavi uygulanmıştı. Kemoterapi uygulanan altı olguda da gemsitabin/sisplatin rejimi kullanılmıştı. Ortalama sağkalım süresi 7.2 ay olarak bulundu.
Yorum: Tanı ve tedavideki gelişmelere rağmen MM’nin prognozu kötüdür.
ANAHTAR KELİMELER: Malign mezotelyoma, kadın
Geliş tarihi: 4 Mayıs 2007
Düzeltme sonrası kabul tarihi: 31 Aralık 2007
SUMMARY
A RETROSPECTIVE ANALYSIS OF MALIGNANT MESOTHELIOMA IN WOMEN
Aim: To evaluate demographic and clinical aspects of malignant mesothelioma (MM).
Material and Methods: We retrospectively analysed 25 women who were diagnosed and treated in our clinic between
2000-2003 years, in order to evaluate demographic and clinical aspects of MM.
Results: The mean age of the cases was 56.1 ± 11.9 (mean ± SD) years. Three (12%) cases were smokers and 15 (60%)
cases had a history of asbestos exposure. The main complaints were dsypnea (64%) and chest pain (40%). The mean
symptom duration was 3.1 ± 1.5 (mean ± SD) months. The diagnosis was made by pleural biopsy in 15 (60%) cases, by
video associated thoracoscopy in 5 (20%) cases, by thoracotomy in 2 (8%) cases, by incisional biopsy from chest wall in
2 (8%) cases and by transthoracic fine needle aspiration and incisional biopsy in 1 (4%) case. According to Butchart’s
staging system; 14 (56%) cases were in stage 1, 6 (24%) cases were in stage 2, 4 (16%) cases were in stage 3 and 1
(4%) case was in stage 4. Treatment procedure was pleurodesis with supportive care in 9 (36%) cases, chemotherapy in
108
Solunum Hastalıkları 2007; 18: 108-113
Malign Mezotelyomalı Kadın Olguların Retrospektif Değerlendirilmesi
6 (24%) cases, radiotherapy in 5 (20%) cases, decortication in 1 (4%) case and supportive care in 4 (16%) cases.
Gemcitabine and cisplatin were used as chemotherapeutic agent in chemotherapy applied cases. The mean survival was
7.2 months.
Conclusion: Despite progresion in diagnosis and therapy, MM is a disease with poor prognosis.
KEY WORDS: Malignant mesothelioma, woman
Received: May 4, 2007
Accepted after revision: December 31, 2007
GİRİŞ
SONUÇLAR
Son 30 yıldır insidansı giderek artmakta olan malign mezotelyoma (MM), asbest maruziyetiye ilişkili, sık görülen malign bir tümördür (1,2). Asbest
maruziyetinin başlangıcından hastalık ortaya çıkana kadar geçen latent periyod genellikle 20-40 yıl
civarındadır. Asbest maruziyetinin ilk 15 yılı içinde
gelişen MM olgusu nadirdir. Ortalama sağkalımı 618 ay olan MM’de tanı olabildiğince erken konulmalıdır. Erkek predominansının bilinmesine rağmen, ülkemizde kadınlarda da giderek hastalık riski artmaktadır. Bu durum ülkemizde kadınların çevresel asbest maruziyetinin daha fazla olmasına bağlanmaktadır (3-5). Bu çalışmada, hastanemizde
2000-2003 yılları arasında MM tanısı almış kadın
olgularımızın demografik, klinik ve sağkalım özelliklerinin incelenmesi amaçlanmıştır.
Olguların yaş ortalaması 56.1 ± 11.9 (ortalama ±
SD) yıl idi. On beş (%60) olguda asbest maruziyeti, 3 (%12) olguda sigara öyküsü mevcuttu. En sık
görülen semptomlar nefes darlığı (%64) ve yan ağrısıydı (%40). Olguların ortalama semptom süresi
3.1 ± 1.5 (ortalama ± SD) ay olarak bulundu. Olgularda görülen semptomlar Tablo 2’de belirtilmiştir. On beş (%60) olguda asbest maruziyeti, üç
(%12) olguda sigara öyküsü mevcuttu.
Olguların PA akciğer grafisi ve toraks bilgisayarlı tomografisi (BT) bulgularına göre dağılımı Tablo 3’te
görülmektedir.
On beş olguda (%60) MM tanısı, kapalı plevra biyopsisi ile konuldu, bunların üçünde iki kez plevra
biyopsisi yapıldı. İki kez kapalı plevra biyopsisine
rağmen tanı konulamayan hastalarda ise tanı, beş
GEREÇ ve YÖNTEM
Bu çalışmada, 2000-2003 yılları arasında hastanemizde yatarak MM tanısı konan 25 kadın olgu, retrospektif olarak değerlendirildi. Çalışmaya alınan
olgular, yaş, yakınma, radyolojik bulgular, tanı yöntemleri, hastalık evreleri, tedavi yöntemleri ve sağkalım süreleri yönünden incelendi. Olgularda MM
tanısı immünhistokimyasal olarak CEA ve CD-15 ile
negatif, kalretinin, sitokeratin 5-6 ile pozitif boyanmasıyla konuldu. Hastalar Butchart evreleme sistemine göre evrelendi (6) (Tablo 1).
Tablo 2. Olgularda görülen semptomlar.
Semptom
n
%
Nefes darlığı
16
64
Yan ağrısı
10
40
Öksürük
8
32
Kilo kaybı
6
24
Balgam
3
12
Hemoptizi
1
4
Tablo 1. Butchart evreleme sistemi.
Evre 1
Tümör pariyetal plevra kapsülüyle sınırlı.
Evre 2
Tümör göğüs duvarı ya da mediastinal yapıları invaze etmiş. Toraks içinde lenf bezi tutulumu mevcut.
Evre 3
Tümör peritonu tutmak üzere diyafragmayı penetre etmiş. Karşı taraf plevra tutulmuş.
Toraks dışında lenf bezi tutulumu mevcut.
Evre 4
Uzak hematojen-kemik metastazı mevcut.
Solunum Hastalıkları 2007; 18: 108-113
109
Alpar S, Uçar N, Fırat Güven S, Aydın Ö, Örsel O, Ağaçkıran Y, Kurt B.
Tablo 3. Olguların radyolojik görünümlerine (PA akciğer grafisi ve Toraks BT)
göre dağılımı.
Radyolojik
görünüm
n
%
Plevral sıvı
24
96
Plevral kalınlaşma ve
22
88
Hacim kaybı
8
32
Kitle lezyonu
5
20
nodülasyon
BT: Bilgisayarlı tomografi.
olguda (%20) video yardımlı torakoskopik cerrahi,
iki olguda torakotomi, iki olguda insizyonel biyopsi, bir olguda ise transtorastik ince iğne aspirasyonu ve insizyonel biyopsi ile konuldu.
Butchart evreleme sistemine göre hastaların 14
(%56)’ü Evre 1, 6 (%24)’sı Evre 2, 4 (%16)’ü Evre
3 ve 1 (%4)’i Evre 4 idi.
Olgularda tercih edilen tedavi yöntemlerinin başında destek tedavisi gelmekteydi. Kemoterapi olarak
tüm hastalarda gemsitabin/sisplatin tedavisi verildi. Hastaların ortalama sağkalım süresi 7.2 ay olarak bulundu.
TARTIŞMA
MM, asbest maruziyeti ile doğrudan ilişkili ve insidansı giderek artan malign bir tümördür (1,2). Nadir bir hastalık olmasına rağmen Amerika Birleşik
Devletleri (ABD)’nde her yıl 2500-3000 hasta bu
tanıyı almaktadır (2,3). MM’nin insidansı yaşla giderek artmakta ve erkeklerde kadınlara oranla 2-10
kat daha fazla görülmektedir (1,4).
Metintaş ve arkadaşları yaptıkları çalışmada, Eskişehir ve çevresinde, MM insidansını erkeklerde
114.8/100.000, kadınlarda 159.8/100.000, hastalığın ortaya çıkması için gereken latent periyodu ise
her iki cinste de eşit olarak 56 yıl olarak saptamışlardır (7). Araştırmacılar, çalışmada saptanan bu
kadın predominansını ve insidans yüksekliğini kadınlarda çevresel asbest maruziyetinin daha fazla
olmasına bağlamışlardır. MM insidansının yüksek
olduğu bazı köylerde beyaz toprakla sıvama işlemi
kadınlar tarafından yapılmaktadır. Ayrıca, kadınlar
erkeklerden daha fazla evde vakit geçirmektedirler
(7). Ancak Dünya Sağlık Örgütü tarafından kabul
gören İzmir Kanser İzlem ve Denetim Merkezi’nin
110
sonuçlarına göre Ege bölgesinde ortalama yıllık
mezotelyoma insidansı erkekler için 0.7/100.000
kadınlar için 0.3/100.000’dir (7).
MM’lerin tümünde asbest maruziyeti öyküsü bulunmamaktadır. Mesleksel asbest maruziyeti öyküsü olan MM’li hastalarının çoğunluğu erkektir (4,810). Bir çalışmada, ABD’de erkeklerde mezotelyomaların yaklaşık %90’ının plevral orijinli ve bunların %90’ının da asbest ile ilişkili olduğu bildirilmiştir. Kadınlarda ise plevral tümörlerin, peritoneal tümörden iki kat fazla görüldüğü ve ABD’deki kadın
mezotelyoma olgularının %20’sinin asbest ile ilişkili olduğu bildirilmiştir (11).
İlk asbest maruziyetinden, klinik bulgu ortaya çıkana kadar geçen ortalama latent periyod 20-40 yıldır. 1992 yılında yayınlanan ve 21 çalışmayı içeren
bir meta-analizde ortalama latent periyod 32 yıl
olarak bulunmuştur (12).
MM, tipik olarak göğüs ağrısı, nefes darlığı ve
konstitüsyonel semptomlarla kendini gösterir
(1,13,14). Göğüs ağrısı plöretik, künt ya da progresif artış gösteren tarzdadır ve kontrolü güç olabilir. Ağrı interkostal torasik, otonom ya da brakiyal
pleksus sinirlerinin sıkışmasına bağlı olarak nöropatik komponentler de içerebilir. Dispne multifaktöryeldir; plevral sıvı toplanması, plevral kalınlaşma,
akciğer restriksiyonu ya da eşlik eden hava yolu
obstrüksiyonu, kardiyak disfonksiyon nedeniyle
oluşabilir (1,13,14). Bizim olgularımızda da en sık
görülen semptomlar literatürle uyumlu olarak,
dispne (%64) ve göğüs ağrısı (%40) idi. Yapılan çalışmalarda, semptom başlangıcından tanıya kadar
geçen süre iki-sekiz ay arasında bildirilmektedir
(13,14). Bizim çalışmamızda bu süre 3.1 ± 1.5 ay
olarak saptanmıştır.
MM hematojen yayılım yerine, lokal yayılma eğilimindedir. Ancak %5 hastada bilateral hastalık oluşabilir. Evrelemenin doğru yapılması operabilitenin
değerlendirilmesi, uygun tedavinin seçilmesi ve
prognozun belirlenmesi açısından önem taşır. Ancak MM’nin evrelendirilmesinde günümüzde birtakım sorunlar yaşanmaktadır. MM’de tümörün yaygınlığını değerlendirmek üzere en çok kabul gören
sistem “International Mesotelioma Interest Group
(IMIG)” sınıflamasıdır (1,6). Ancak IMIG evrelendirme sistemi esas olarak cerrahi bulgulara dayanmaktadır. Çalışmamızın retrospektif olması ve her
hastaya tanının cerrahi yöntemle konulmamasın-
Solunum Hastalıkları 2007; 18: 108-113
Malign Mezotelyomalı Kadın Olguların Retrospektif Değerlendirilmesi
dan dolayı evrelendirme Butchart sistemine göre
yapılmıştır. Olgularımızın %56’sı Evre 1, %24’ü Evre 2, %16’sı Evre 3 ve %4’ü Evre 4 idi.
MM’ye erken evrede tanı koymak zordur. Tanıda,
standart akciğer grafileri plevral sıvı, plevral düzensizlik veya plakları göstermede kullanılabilir. Toraks
ultrasonografisi, tomografisi ve manyetik rezonans
görüntülemesi yöntemleri plevral kalınlaşmayı sıvıdan ayırt etmek ve yapılacak biyopsi ya da aspirasyonun lokalizasyonunu belirlemek amacıyla kullanılabilir (15). Tanıda ayrıca plevral sıvı sitolojisi, biyopsi ve torakoskopi faydalıdır (1,6). Plevral sıvının
sitolojik incelemesinin sensitivitesi yaklaşık %32’dir.
Plevra biyopsisi körlemesine alındığında %50’nin
altında tanı koydurmaktadır, radyolojik görüntüleme yöntemleri eşliğinde alınan biyopsilerde tanı
değeri artmaktadır. Torakoskopik biyopsilerde ise
daha büyük ve kaliteli materyal elde edilmesi sayesinde tanı değeri çok daha artmaktadır. Bir çalışmada torakoskopik biyopsinin malignite tanısında
sensitivitesi %88, spesifitesi %96 olarak bulunmuştur (1). Otuz dört olgunun incelendiği bir analizde,
tanı yöntemleri arasında açık plevra biyopsisinin,
sensitivitesinin en yüksek olduğu bulunmuştur
(16). Bizim olgularımızın hiçbirine plevral sıvının sitolojik incelemesiyle tanı konulamadı. Bu nedenle
ikinci tanı yöntemi olarak kapalı plevra biyopsisi
planlandı. Kapalı plevra biyopsisi göreceli olarak
daha az invaziv ve klinikte kolay uygulanabilen bir
yöntem olduğundan hastalarımızda öncelikle kapalı plevra biyopsisiyle tanıya gidilmeye çalışıldı.
Kapalı plevra biyopsisiyle tanı konulamayan olgularda torakoskopik biyopsi uygulandı.
Hastalığın tedavisi akciğer kanserinde olduğu gibi,
multidisipliner olarak yapılmalı, ana amaç semptom kontrolü olmalıdır (1). Tanı anında çoğu hasta
ağrı palyasyonuna ihtiyaç duymaktadır. Ancak
semptom kontrolü ve palyasyon amaçlı olabildiği
gibi küratif amaçlı cerrahi de yapılabilmektedir.
MM’li hastaların sadece %1-5’i cerrahiye uygundur. Radikal cerrahiye uygun olan hastalar, genellikle erken evredeki epitelyal tip tümörlü olgulardır.
Ekstraplevral pnömonektomi (EPP) ve plörektomi
en sık kullanılan cerrahi yöntemlerdir. EPP sonrası
lokal rekürrens daha azdır ancak plörektomiye
oranla daha fazla mortalite ve morbiditeye sahiptir.
Her iki yöntemin de tek başına sağkalım süresine
katkısı yoktur (1,4). Lung Cancer Study Group’un
Solunum Hastalıkları 2007; 18: 108-113
1991 yılındaki raporuna göre lokal rekürrens
EPP’de %10 iken, plörektomide %52 bulunmuştur
(17). Bizim olgularımızın sadece biri plörektomi
için uygun bulundu. Dispne kontrolü için torakoskopi ile plevral drenajın sağlanması sık kullanılan
bir yöntem değildir. Göğüs tüpü takılarak plevral
boşluğa irritan ajan vererek plöredezis yapılması alternatif bir yöntemdir. Torasentezle sıvı boşaltılması da semptom kontrolünde etkilidir (1,6). Bu
amaçla, biz de dokuz olgumuzda destek tedaviyle
birlikte plöredezis uyguladık.
Eskiden sitotoksik monoterapi ile %10-30 arasında
objektif tümör küçülmesi gözlenmesi difüz plevral
mezotelyomanın kemorezistan olduğunu düşündürmekteydi. Son yıllarda kullanılan antimetabolitler, platinler ve antrasiklinler ile cesaret verici yanıtlar alınmıştır (18). Doksorubisin üzerinde en
çok çalışma yapılan ajandır, tek ajan olarak %18,
kombine rejimlerde ise %25-28 yanıt oranına sahiptir. Sisplatin ise tek ajan olarak %14, kombine
rejimlerde ise %30 yanıt oranına sahiptir (19,20).
Yapılan bir faz II çalışmada gemsitabin-sisplatin
kombinasyonu ile %33 yanıt oranı sağlanmış olup,
tanıdan sonra ortalama sağkalım 17.3 ay olarak
bulunmuştur (21). Son yıllarda MM tedavisinde,
yeni kuşak bir antifolat olan pemetreksedin kullanımına ilişkin çalışmalar yapılmaktadır. Hazarika ve
arkadaşları MM’li hastalarda, tek ajan sisplatin ile
pemetreksed-sisplatin kombinasyonunu karşılaştırdıkları randomize, çok merkezli, tek kör çalışmada
ortalama yaşam süresini pemetreksed-sisplatinle
12.1 ay, tek ajan sisplatinle ise 9.3 ay olarak bildirmiş ve yanıt oranı pemetreksed-sisplatin grubunda %41.3 olarak bulmuştur (22). Bir başka çalışmada ise sisplatinin pemetreksedle kombinasyonunun MM’de yanıt oranı %45 olarak bildirilmiş
ve MM’nin artık birinci seçenek tedavi olması gerektiği bildirilmiştir (23).
İn vitro çalışmalar MM’nin kısmi radyosensitif olduğunu göstermiştir. Ancak tek başına radyoterapinin
sağkalım üzerine etkisi yoktur. Küratif radyoterapinin, toraksta geniş alana uygulanması gerekliliği
vardır ve bu da toksisiteye yol açmaktadır. Semptom palyasyonu ve tümör yayılımını önlemek amacıyla radyoterapi kullanımı önem taşır (1). Profilaktik radyoterapi ile tümör ekimi %0-40’a indirilebilir
(1,14). Biz de bu amaçla beş olgumuzda göğüs
duvarına profilaktik radyoterapi uyguladık.
111
Alpar S, Uçar N, Fırat Güven S, Aydın Ö, Örsel O, Ağaçkıran Y, Kurt B.
Bizim çalışmamızda kemoterapi uygulanan altı
(%24) hastanın ortalama sağkalım süresi 7.2 ay
olarak bulundu. Plevral mezotelyomada kadın hastalarda sağkalımı bildiren çalışma bulunamadığı
için karşılaştırma yapılamamıştır. Ancak, peritoneal
mezotelyomalı hastalarda yapılan çalışmalarda ortalama sağkalım süresi 12.5, 31 ve 36 ay olarak bildirilmiş olup erkek-kadın arasında sağkalım süresi
açısından fark saptanmamıştır. Bu çalışmalarda 40
yaş altı hastalarda prognozun daha kötü olduğu
bildirilmektedir (3,24,25).
Tanı ve tedavideki gelişmelere rağmen MM’nin
prognozu kötüdür ve ortalama sağkalım süresi
15.6 ay olarak bildirilmektedir (1). Ancak literatürde beklenenden daha uzun süre yaşayan hastalar
bildirilmiştir (26,27). Bizim olgularımızda ortalama
yaşam süresi 7.2 olarak ay bulundu. Tüm olgularımız takip sırasında eksitus olmuştur.
MM, ülkemiz gibi asbest maruziyetinin fazla olduğu bölgelerde, nefes darlığı, göğüs ağrısı yakınması ile başvuran plevra sıvı ve/veya plevral nodülasyonu olan kadın hastalarda da mutlaka akla gelmelidir. MM’de kadın olgulara yönelik çalışmaların sayısı artıkça kadın-erkek hastalar arasında farklılıklar
belirginleşip tanı ve tedavi yaklaşımlarımızda yol
gösterebilir. Erken tanı ve tedavi ile, hastaların yaşam kalitelerinin arttırılabileceği unutulmamalıdır.
Prognozu kötü olan bu hastalığın risk faktörleri konusunda toplum bilinçlendirilmeli ve gerekli korunma yöntemlerinin alınması amacıyla çalışmalar hızlandırılmalıdır.
KAYNAKLAR
7. Metintas S, Metintas M, Ucgun I, et al. Malignant mesothelioma due to environmental exposure to asbestos.
Chest 2002;122:2224-9.
8. Smith DD. Women and mesothelioma. Chest 2002;122:
1885-6.
9. De Klerk N. Environmental mesothelioma. In: Jaurand
M-C, Bignon J, eds. The Mesothelial Cell and Mesothelioma. New York, NY: Marcel Dekker, 1994;19-35.
10. Yazicioglu S, Ilcayto R, Balci K, et al. Pleural calcification,
pleural mesotheliomas and bronchial cancers caused by
tremolite dust. Thorax 1980;35:564-9.
11. Weill H, Hughes JM, Churg AM. Changing trends in US
mesothelioma incidence. Occup Environ Med
2004;61:438-41.
12. Lanphear BP, Buncher CR. Latent period for malignant
mesothelioma of occupatinal origin. J Occup Med 1992;
34:718-21.
13. Rıbak J, Lilis R, Suzukı Y, et al. Malignant mesothelioma
in a cohort of asbestos insulation workers: Clinical presentation, diagnosis and causes of death. Br J Ind Med
1988;45:182-7.
14. Öztürk E, Saygı A, Saraç S ve ark. Malign plevral mezotelyoma: 92 vakanın irdelenmesi. Solunum 2004;6:67-73.
15. Ökten F, Köksal D, Önal M, et al.Computed tomography
findings in 66 patients with malignant pleural mesothelioma due to environmental exposure to asbestos. Clinical imaging 2006;30:177-80.
16. Şenol C, Çelik M, Babaoğlu A, et al. Diagnostic and therapeutic approaches in pleural mesothelioma. Bull Heybeliada 1995;1:33-41.
17. Rush VW, Piantadosi S, Homes EC. The role of extrapleural pneumonectomy in malignant pleural mesothelioma. A Lung Cancer Study Group trial. J Thorac Cardiovasc Surg 1991;102:1-9.
18. Tomek S, Emri S, Krejcy K, et al. Chemotherapy for malignant pleural mesothelioma: Past results and recent
developments. Br J Cancer 2003;88:167-74.
1. Parker C, Neville E. Lung cancer* 8: Management of malignant mesothelioma. Thorax 2003;58:809-13.
19. Faveretto A, Aversa S, Paccagnella A, et al. Gemcitabine
combined with carboplatin in patients with malignant
pleural mesothelioma. Cancer 2003;97:2791-7.
2. Aziz T, Jilaihawi A, Prakash D. The management of malignant pleural mesothelioma; single centre experience
in 10 years. Eur J Cardiothorac Surg 2002;22:298-305.
20. Janne AP. Chemotherapy for malignant pleural mesothelioma. Clin Lung Cancer 2003;5:98-106.
3. Kerrigan S, Turnnir R, Clement P, et al. Diffuse malignant
epithelial mesotheliomas of the peritoneum in women.
Cancer 2002;94:378-85.
21. Nowak AK, Byrne MJ, Williamson R, et al. A multicentre
phase II study of cisplatin and gemcitabine for malignant mesothelioma. Br J Cancer 2002;87:491-6.
4. Dawson A, Gibbs AR, Pooley FD, et al. Malignant mesothelioma in women. Thorax 1993;48:269-74.
22. Hazarika M, White RM, Booth BP, et al. Pemetrexed in
malignant pleural mesothelioma. Clin Cancer Res 2005;
11:982-92.
5. Metintas M, Özdemir N, Hillerdal G, et al. Environmental asbestos exposure and malignant pleural mesothelioma. Respir Med 1999;349-55.
6. Albelda SM, Sterman DH, Litzky LA. Malignant mesothelioma and other primary pleural tumors. In: Fishman AP,
Elias JA, eds. Fishman’s Pulmonary Diseases and Disorders. 3rd ed. Philadelphia: McGraw-Hill, 1998;1453-66.
112
23. Vogelzang NJ. Standard therapy for the treatment of
malignant pleural mesothelioma. Lung Cancer 2005;50
(Suppl 1):23-4.
24. Eltabbakh GH, Piver MS, Hempling RE, et al. Clinical picture, response to thrapy, and survival of women with
diffuse malignant peritoneal mesothelioma. J Surg Oncol 1999;70:6-12.
Solunum Hastalıkları 2007; 18: 108-113
Malign Mezotelyomalı Kadın Olguların Retrospektif Değerlendirilmesi
25. Antman KH, Osteen RT, Klegar KL, et al. Early peritoneal mesothelioma: A treatable malignancy. Lancet
1985;2:977-81.
Yazışma Adresi
26. Wong CF, Fung SL, Yev WW, et al. A case of malignant
pleural mesothelioma with unexpectedly long survival
without active treatment. Respiration 2002;69:166-8.
Atatürk Göğüs Hastalıkları ve
27. Mark EJ, Shin DH. Diffuse malignant mesothelioma of
the pleura: A clinicopathological study of six patients
with a prolonged symptom-free interval or extended
survival after biopsy and a review of the literature of
long-term survival. Virchows Archiv A Pathol Anat
1993;422:445-51.
Göğüs Hastalıkları Kliniği
Solunum Hastalıkları 2007; 18: 108-113
Sibel ALPAR
Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Keçiören-ANKARA
e-mail: [email protected]
113