6.Sayı - Artvin Çoruh Üniversitesi

EDİTÖRDEN...
Artvin Çoruh Üniversitesi olarak yaklaşık 2 yıldır yayınını devam ettirdiğimiz Artvin Kampüs’ün
6. sayısına başlarken siz değerli okurlarımızı en içten saygı ve sevgilerimle selamlıyorum. Dergimizin
bundan önceki sayılarında Editör olarak gösterdiği
özverili ve titiz çalışmasıyla derginin sizlere ulaşmasını sağlayan Sayın Aziz Yiğit’e Artvin Çoruh
Üniversitesi adına gönülden teşekkür ediyorum.
Sayın Yiğit’ten devraldığım editörlük görevini,
Üniversitemizin dinamik yapısına uygun biçimde
ve Üniversitemize yakışır bir sorumlulukla yürüteceğimi belirtmek isterim.
Her yeni dergi bizleri size yaklaştırdığı
gibi, sizleri de bize yaklaştırıyor. Genç
ve dinamik Üniversitemizde yaşanan
hızlı gelişmeler, eğitim-öğretim alanında ve bilimsel alanda yaşanan yenilikler
ve ilerlemeler ile üniversitemizin bina, tesis
ve eğitim altyapısının nitelik ve nicelik olarak
hızlı yükselişi, bizim, tüm bunları her fırsatta sizlere anlatma sevincini ve gururunu sizlerle paylaşma isteğimizi daha da arttırıyor. Anlattıkça sizlere
daha bir yakınlaştığımızı hissediyoruz. Bölgemizin
bu değerli çiçeğini, Üniversitemizi hep birlikte, el
ele büyüttüğümüzü, bundan sonra da yine sizlerle
birlikte hep birlikte daha da büyüteceğimizi biliyoruz.
Bu Bülten, yöneticisi, akademisyeni, idari personeli, öğrencisi, paydaşları ve Artvinlisi ile Artvin
Çoruh Üniversitesi’ne gönül veren herkesin ortak
sesi olabilmesi amacıyla hazırlanıp yayımlanıyor.
Bu çerçevede, saydığımız tüm bu grupları yakından
ilgilendiren gelişmelerin tamamını, eksiksiz biçimde siz okuyucularla paylaşmayı hedefliyoruz. Ancak, yukarıda da bahsettiğimiz üzere, henüz genç
ve bir o kadar da dinamik olan Üniversitemizde
yaşanan gelişmelerin tamamını sizlere duyurmak
mümkün olamıyor. Bizler de bu gelişmeler içinden
bizi sizlere en iyi anlatacak olanları, en fazla bilgiyi
size aktarabileceğimiz ve en çok ilgiyi uyandırabi-
lecek nitelikte gördüğümüz haberleri seçerek içeriğimizi oluşturuyoruz.
Dönem olarak, üniversiteler bakımından bahar
ve kış dönemleriyle kıyaslandığında pek çok yönüyle daha az faaliyetin gerçekleştirildiği yaz aylarına rastlayan bu sayımızın periyodu uzatıldı ve
bir yandan geçtiğimiz akademik yılın mezuniyeti
haber yapılırken yeni akademik yıl açılışı da beklenerek yeni dönemin ilk faaliyetleri de bu sayıya
eklendi.
Bu çerçevede, Artvinlilerin ve Türkiye’nin dört
bir tarafından ailelerin ve misafirlerin katıldığı mezuniyet coşkusu, bu sayımızın haberleri arasında
yer alıyor.
Yine, üniversite olarak çok önemsediğimiz ve
hem Üniversitemize hem de Artvin’e pek çok
yönden önemli katkılar sağlayacağını düşündüğümüz Bitki Müzesi projemize ilişkin merak
edilenler ve yaşanan gelişmeler de iç sayfalarımızda sizlere aktarılıyor.
Bu sayımızın en önemli konularının
başında şüphesiz ki “canlı doğal kaynaklar kaçakçılığı” geliyor. Hem bitki hem
de kelebek ve böcek kaçakçılığı, kaçakçılığın sebep
ve yöntemleri, bunun türlerin geleceğine etkisi ve
benzeri başlıklarda Üniversitemizin iki değerli öğretim üyesi tarafından verilen bilgiler ışığında hazırlanan dosya haberlerimizle tüm okuyucularımızın dikkatini bu konuya çekmeye çalıştık.
Diğer bilimsel toplantılar, Bahar Şenlikleri, öğrenci topluluklarının faaliyetleri, okulumuzun fiziki
altyapısında gerçekleşen ilerlemelere ilişkin haberler ve bir başka dosya haber olan akciğer kanserine
ilişkin makale ise dergimizde yer alan diğer konular.
Bu yeni dönemde de sizlere “merhaba” diyebiliyor olmanın derin mutluluğunu yaşadığımı bildirmek isterim. Editörü olduğum bu Bültenin hazırlanmasında emeği geçen tüm arkadaşlarım ve
Üniversitem adına selam ve saygılarımı sunuyorum.
Prof. Dr. Aydın TÜFEKÇİOĞLU
Editör
R
E
L
İ
K
E
D
N
İ
İÇ
DOSYA
//////////
hdit Altında//
Te
Geleceğimiz
//////// 4
//////////////
////////////
//////////////
/ 12
//////////////
//
//
//
//
//
//
LAR
/ 16
//////////////
KONFERANS
//////////////
//////////////
//
//
//
//
//
//
/
//
ş/
//
kı
a
//
B
akın
20
r/ ////////////
Gökyüzüne Y
//////////////
zı Hemşirele
//
a
//
lm
//
O
//
a
//
zs
//
a
//
ın Olm
23
////////////
Halk Sağlığın
//////////////
//////////////
//
//
/
/
//
u
//
n
//
ru
//
o
S
//
k
//
Ahla
24
////////////
Modernite ve
//////////////
runlar////////
o
//
S
//
r
//
ze
//
n
e
//
B
//
r
//
fyala
//////////////
Benzer Coğra
ugünü////////
B
ve
ü
n
ü
D
anın
Ağaçlandırm
//// 26
//////////////
//
//
//
//
//
//
seri//////////
MAKALE
: Akciğer Kan
lık
a
st
a
H
ir
B
k
Önlenebilece
//////// 32
//////////////
//
//
//
//
//
//
lım//////////
DIŞ İLİŞKİLER
itesini Tanıya
rs
e
iv
n
Ü
ji
lo
Brno Tekno
KÜNYE
EDİTÖR
ĞLU
ın TÜFEKÇİO
Prof. Dr. Ayd
Y
AYIN BİLGİSİ
1
1
0
2
s
o
st
SAYI: 6 / Ağu
0
0
1.0
Baskı Adedi:
i
1
1
ib
0
h
2
a
:
nS
Baskı Yılı
esi Adına Yayı
it
rs
e
iv
n
Ü
h
Artvin Çoru
t DUMAN e
m
h
e
M
r.
D
Prof.
///////// 34
//////////////
//
//
//
//
//
//
////////////
//////// 36
ÖĞRE
//////////////
//////////////
k/
//
n
//
re
//
a
g
//
n
//
e
R
//
//////// 37
//////////////
Bu Bahar da
//////////////
//////////////
//
//
//
//
//
//
/
l/
//
u
//
b
//
n
rtıyor///////
//////// 38
4 Günde İsta
Sayısı Hızla A
//////////////
//
ın
n
//
rı
//
a
//
kl
//
lu
//
lu
////////////
/////// 38
Öğrenci Top
//////////////
inletisi////////
D
//
//
iir
//
Ş
//
n
e
//
d
//
iz
//
/////// 39
////////////
Öğrencilerim
//////////////
nü Boyadık//
ü
//
ğ
//
ö
//
G
i
//
n
//
ri
e
//
Y
//
////////////
Kafkasör’ün
Gezi//////////
ik
kn
e
T
a
n
jı
Deriner Bara
/ 40
//////////////
//
//
//
//
//
//
////////////
MİZDEN
44
//////////////
//////////////
ÜNİVERSİTE
//
//
//
//
//
//
//
//
/
z/
//
//
ru
//
Kuruyo
////////////
/ 49
Bitki Müzesi
şkusu////////
//////////////
o
//
C
t
//
e
//
iy
//
n
//
zu
//
e
de M
////////////
// 50
Üniversitemiz
ni/ ////////////
//////////////
re
ö
//
T
//
a
//
m
//
la
//
ğ
//
a
şak B
51
////////////
Arhavi’de Ku
//////////////
//////////////
//
//
//
//
//
//
//
r/
o
//
liy
//
iş
//
Gen
////////////
/ 52
Eğitim Ağımız
//////////////
//////////////
//
//
//
//
//
//
//
//
//
//
a
//
in
Yeni B
54
//////////////
Yeni Dönem
tliliği//////////
itesi//////////
ke
rs
e
re
iv
a
n
H
l
Ü
e
h
n
o
ru
n Ço
yları Pers
/ 56
Basında Artvi
uz, Ağustos A
//////////////
m
//
m
//
e
T
//
,
//
n
//
ra
//
zi
s, Ha
//////////////
2011 Yılı Mayı
//////////////
//
//
//
//
//
//
ri////
İletişim Bilgile
LERİ
NCİ ETKİNLİK
YAYIN EKİBİ
N
Bütev DOLGU
r
ü
m
Ö
r.
D
f.
U
Pro
ĞAOĞL
Zehra EMİNA
Yrd. Doç. Dr.
EMİREL
D
h
ti
a
F
r.
D
Yrd. Doç.
li KOLOMUÇ
A
r.
D
ç.
o
D
.
Yrd
Kemal GÖZ
Yrd. Doç. Dr.
n AKSAKAL
Öğr. Gör. Tura
Rİ
agül B. DENE
tm
a
F
r.
ö
G
r.
ğ
Ö
TÜFENKÇİ ra
m
e
S
r.
ö
G
.
Arş
RDEM
Okt. Özlem E
YAZI İŞLERİ
İrfan ŞEKER
Cüneyt HAS
BAŞI
Hatice PINAR
Dosya
CANLI DOĞAL KAYNAKLARIN KAÇIRILMASI, TÜRLERİN
GELECEĞİNİ TEHDİT EDİYOR
Geleceğimiz Tehdit Altında
Dünyada son dönemlerde ortaya çıkan ve gün geçtikçe yaygınlaşan endemik bitki ve yabani hayvan
kaçakçılığı, özellikle ender türleri tehdit eden bir yapıya dönüştü. Belli bir bölgedeki ve o bölgeye has
bitki ve yabani hayvanların izinsiz toplanarak ülke dışına kaçırılması genel anlamda “canlı doğal
kaynaklar kaçakçılığı” olarak isimlendiriliyor. Halkın bu konuda yeterince bilgilendirilmemesi de
kaçakçıların ekmeğine yağ sürüyor. Gittikçe küresel bir sorun haline gelen endemik bitki ve yabani
hayvan kaçakçılığı ekolojik dengeye zarar veren başlıca unsurlar arasında yer alıyor.
Ülkemizde ve özelikle Artvin’de artan bitki ve yabani hayvan kaçakçılığı, kaçakçılığın önlenmesi ve türlerin
korunması için alınması gereken tedbirler hakkında farklı uzmanların görüşlerine başvurduk. Uzmanlara
göre; sahip olduğu doğal dokusuyla zengin bitki ve yabani hayvan türlerini bünyesinde barındıran Artvin
kaçakçıların gözdesi haline geldi. Artvin’deki türlerin geleceği ise yöre insanının elinde.
4
www.artvin.edu.tr
Bitkiler Genleri ve Tıbbi İlaç Yapımı İçin
Kaçırılıyor
E
nadir bitkiden; 69’u Küresel
Ölçekte Tehlike Altındaki Türler, 130’u Avrupa Ölçeğinde
Tehlike Altındaki Türler ve 106
adedi ise Ulusal Ölçekte Nadir
Türlerdir. 6 bitki taksonu Bern
Sözleşmesine, 17 bitki taksonu
ise CITES sözleşmesine tabidir.
kolojik dengeye zarar
veren başlıca unsurlar arasında yer alan
bitki kaçakçılığı, son
yıllarda küresel bir sorun haline gelmeye başladı. Ekonomik
kazanç elde etmek maksadıyla
yasal olmayan yollardan doğadan bitki toplanması “Bitki Kaçakçılığı” olarak adlandırılıyor.
Artvin Çoruh Üniversitesi
Orman Fakültesi Orman Mühendisliği Bölümü Orman Botaniği Anabilim Dalı Başkanı Doç.
Dr. Özgür Eminağaoğlu Doğu
Karadeniz ve Artvin’de son dönemlerde artan bitki kaçakçılığı
hakkında önemli bilgiler aktardı. Doç. Dr. Eminağaoğlu bitki
kaçakçılığı hakkında aşağıdaki
noktalara dikkat çekti:
Artvin’in Doğası Cezbediyor
Artvin ili dünyanın biyolojik
çeşitlilik açısından en zengin ve
aynı zamanda tehlike altındaki
en önemli 34 karasal ekolojik
bölgesinden biridir. Artvin, sahip olduğu 4 önemli bitki alanı,
1 biyosfer rezerv alanı, 2 milli
park, 3 tabiatı koruma alanı ve
1 tabiat parkı ile biyolojik çeşitlilik açısından ülkemizin en
önemli illerinden biridir. Ayrıca Artvin 1864 bitki türü ile
ülkemizde Antalya (2126) ve
Doç. Dr. Özgür Eminağaoğlu
İstanbul’dan (2048) sonra en
fazla bitki taksonuna sahip ildir.
Risk Altında Olan Türler
Artvin’de 199 adedi endemik ve 106 adedi endemik olmayan nadir bitki olmak üzere
toplam 305 adet bitki taksonu
risk altındadır.
IUCN (International Union for Conservation of Nature- Dünya Doğa ve Doğal
Kaynakları Koruma Birliği)
risk kategorilerine göre söz
konusu 305 taksonun 15 adedi (14 endemik) CR, 35 adedi
(31 endemik) EN, 103 adedi
(24 endemik) VU, 96 adedi
(77 endemik) LC, 11 adedi (11
endemik) NT ve 45 adedi (24
endemik) DD kategorilerine
dahil edilmişlerdir. Endemizm
oranı %10.7’dir (172 endemik
takson. Artvin’de saptanan 305
Bölgede doğal yayılışa sahip
endemik bitkilerden yaklaşık 17
tanesi ismini Artvin ilinden veya
Çoruh Nehrinden almışlardır.
Bunlar: Alchemilla tiryalensis
(Aslan
pençesi),
Alyssum
artvinense (Artvin kuduz otu),
Campanula choruhensis (Çoruh
çançiçeği), Crocus biflorus subsp
artvinensis (Çift çiçekli Artvin
safranı), Dianthus artvinensis
(Artvin karanfili), Helichrysum
artvinense (Artvin solmaz otu),
Heracleum sphondylium subsp.
artvinense (Çayır tavşancılotu),
Hieracium artvinense (Artvin Şahin
otu), Hieracium subartvinense
(Şahin otu), Linaria genistifolia
subsp. artvinensis (Artvin nevruz
otu), Paracaryum artvinense
(Çarşakotu), Potentilla savvalensis
(Şavval beşparmakotu), Saxifraga
artvinensis (Artvin gelinteli),
Stachys choruhensis (Çoruh tüylü
çayırotu), Symphytum savvalense
(Şavval kafesotu), Verbascum
artvinense (Artvin sığır kuyruğu)
ve Viola yusufeliensis (Yusufeli
menekşesi).
5
Dosya
Ayı üzümü- Likopa
(Vaccinium arctostaphyllos)
Vargit çiçeği - Çiğdem
(Colchicum speciosum)
Orman gülü (Rhododendron smirnovii)
Artvin zambağı (Lilium ponticum)
6
Artvin’de Bitki Kaçakçılığına
Konu Olan Türler
Artvin’de kaçakçıların çoğunlukla ilgi gösterdiği türler
arasında ters lalelerden Fritillaria latifolia ve F. caucasica,
lalelerden Tulipa julia, kardelenlerden Galanthus woronowi
ve Galanthus krasnovii, mavi yıldızlardan Scilla sibirica, çiğdemlerden Colchicum speciosum,
safranlardan Crocus vallicola,
zambaklardan da Lilium ponticum ve Lilium kesselringianum
bitki kaçakçılığına konu olmaktadırlar. Bu türlerin kalp ve
damar hastalıkları, çocuk felci,
Alzheimer ve kanser gibi hastalıkların tedavisinde, içerdikleri etken maddeler nedeniyle
de bilimsel amaçlı çalışmalarda
kullanıldığı bilinmektedir.
Bitki Genleri Üzerinde
Bilimsel Çalışmalar Yapılıyor
Bir bitkinin gen haritası çözülüp bir bölgeden başka bir
bölgeye nakli sağlanabilir. Mesela, dünya üzerinde sadece
Türkiye’de yetişen bir bitkiden
bir örnek alıp, genleri çözülerek
Hollanda’da yetiştirilebilir. Ayrıca o bitki ile ilgili ilaçlar üretmek, o bitkiyi ortadan kaldıracak virüsler üretmek, o bitkinin
genlerine başka genler monte
ederek o bölgedeki başka bitki türlerini ortadan kaldırmak
mümkündür. Bir bitkiyi “Canavar Bitki” haline getirmenin şu
anki teknoloji ile çok kolay olduğunu düşünebiliriz. Yani bu
genleri çözülmüş bitkiler tekrar
bir tarlaya ekildiğinde içerdikleri genetik bilgi sayesinde o
bölgedeki bitki örtüsünü yok
etmekte ve o bölgedeki diğer
bitki örtüsünü belirli böcek
türlerine veya mantar türlerine
zayıf hale getirebilmektedir.
İlaçların Özü Doğadır
Geleneksel ilaçların başlıca
kaynakları bitkiler, hayvanlar
ve anorganik (mineral) maddeleridir. Bitkiler taze olarak, kurutulmuş olarak veya biyoaktif
madde kaynağı olarak doğal
ilaçların en temel kaynaklarıdır.
Günümüzde bitkilerle tedavi
“fitoterapi” bir bilim dalı haline
gelmiştir. “Yeşil dalga, Yeşil ilaç”
adıyla anılan ilaç ve tedavide doğaya dönüş akımı tüm Avrupa ve
Amerika’yı etkisi altına almaktadır. WHO (World Health Organization / Dünya Sağlık Örgütü)
tarafından yapılan bir çalışma,
dünyada yaklaşık 21.000 bitki
türünün ilaç sanayisinde kullanıldığını ortaya koymuştur.
İnsanoğlunun tıbbi, aromatik ve diğer kullanım potansiyeli olan bitkilerden koruma-kullanma dengesi içinde
faydalanmaya özen göstermesi
çok önemlidir. Bu yalnızca bitki
türlerinin varlığını sürdürmesi
açısından değil aynı zamanda
tüm diğer doğal kaynaklarda olduğu gibi kaynakların tamamen
tüketilmeden, “sürdürülebilir
kullanım” ilkesine uygun olarak
kullanılabilmesi açısından da
büyük önem taşımaktadır.
www.artvin.edu.tr
taydı. Bitki kaçakçılığının faturası milyarlarca dolar zarardır.
Türkiye’de dünyanın hiçbir yerinde olmayan 3600 endemik
bitki taksonu bulunuyor ve bu
bitkiler yıllardır henüz bu konuda tam bilinçlendirilemeyen
bölge halkıyla işbirliği halinde
yurtdışına kaçırılıyor. Kaçırılan
bitkilerimiz yurtdışındaki laboratuarlarda, gen bankalarında
değerlendiriliyor.
Lilium kesselringianum
Tıbbi bitkiler üzerinde yapılan deneysel araştırmalar bitkisel droglarda bulunan bileşikler
hakkında bilgilerimizi arttırmamızı sağlamıştır. Droglarda sellüloz, nişasta, pektin, protein,
şeker gibi tedavi yönünden etkisiz maddeler yanında düşük
miktarlarda bile farmakolojik
etkilere sahip bileşikler de bulunmaktadır. Bu maddelere etkili maddeler denilmektedir.
Droglara tedavi özelliğini veren
maddeler kimyasal yapılarına
göre Glikozidler, Organik asitler, Tanenler, Alkaloidler, Sabit
yağlar, Uçucu yağlar, Reçineli
bileşikler, Vitaminler, Antibiyotikler, Saponinler, Enzim ve
Fermentler, İnorganik maddeler
şeklinde gruplandırılmaktadır.
Turist Görünümlü Bitki
Kaçakçıları
Dünyanın bitki cenneti olan
Anadolu’da kısa bir süre öncesine kadar bitki yağmasına
karşı hiçbir önlem alınmamak-
Dağlarımıza özgü olan binlerce çeşit çiçek birçok ülkenin
dikkatini çekmektedir ve son
yıllarda özellikle Artvin’e gelen
yabancı turist sayısı sürekli artış
göstermektedir. Bu durum belki ilk aşamada iyi karşılanabilir
fakat araştırıldığı zaman bu kişilerin özellikle belirli bir ülkeden geldikleri ve dağlarımızda
gece-gündüz araştırma yaptığı
ortaya çıkmaktadır. Bunun delilleri de mevcuttur.
Özellikle Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi öğrencilerinin arazi uygulaması
esnasında bitki arayan Hollandalı turistleri ihbar etmeleri
neticesinde, turistlerin 5000’e
yakın lale soğanı ile yakalanmaları bitki kaçakçılarının bölgenin ekolojik dengesini bozmaya yönelik hamlelerini özetler
niteliktedir.
Doğadan Bitki
Toplamak İzne Bağlı
Türkiye’de, dünyanın hiçbir yerinde olmayan 3 bin
500 adet ender bitki türü
bulunuyor. Bunlara ‘endemik bitki’ deniliyor. 1983
ve 1988 yıllarında yayımlanan iki kararname ile
yabancıların doğadan bitki
toplamaları izne bağlandı.
Yabancı bilim insanları, Dışişleri Bakanlığı izni ve bir
üniversitedeki ilgili akademisyenlerin gözetimi ve
işbirliğiyle belirli sayıda örneği dağlardan toplayabiliyor. Yurt dışına kaçırılan
bitkiler, oradaki laboratuarlarda ve gen bankalarında değerlendirilebiliyor.
Uzmanlar, bitki türlerinin
jandarma, gümrük sorumluları ve yerel yöneticiler
tarafından işbirliği içinde
bilinçli ve programlı olarak
izlenmesini, belli yerlerde
ise düzenli kontroller yapılması gerektiğini belirtiyorlar.
Yerli halk ve yaylacılık yapan insanlar bu konularda bilgi
sahibi olmadığından, kendilerini turist olarak tanıtan bu kişilere iyi niyetle yaklaşıp, çiçeklerin ve bitkilerin yerlerini onlara
7
Dosya
söyleyebilmektedir. Çoğu ülkede bitki kaçakçılığına karşı, bu
bölgelere giriş ve çıkışlar kontrol edilmektedir.
Sadece Kaçkar Dağları değil,
Toroslardan Cudi dağına kadar
Türkiye’nin neredeyse tamamı
bu tehlikeyle karşı karşıyadır.
Dağlarımız, ovalarımız, yaylalarımız sebil olmuş durumdadır.
Doğa turları gibi bahanelerle
ülkemize gelen yabancılar bitki
türlerini toplayarak yurt dışına,
kendi ülkelerine kaçırmaktadır.
Bitki Hırsızlığına Karşı Ne
Gibi Önlemler Alınmalı
Endemik bitki hırsızlığına
karşı alınması gereken birçok
önlem vardır. Özellikle endemik
bitkilerin olduğu bölgelerde yaşayan halkı uyarıp, konu hakkında bilgilendirerek bitki türlerinin korunmasında katkıda
bulunmaları sağlanabilir. Endemik türlerin yoğun olduğu bölgelere giriş ve çıkışların kontrol
altına alınarak doğadan izinsiz
bitki toplanmasının önüne ge-
çilebilir. Bunların yanı sıra sınır
kapılarında bitki kaçakçılığı konusundaki hassasiyet artırılarak
kaçırılmak üzere olan bitkilerin
yurt dışına çıkışı engellenebilir.
Biz bilim adamlarına ve eğitimcilere düşen görev ise, halkımızı ve sivil toplum örgütlerini bu basit gibi görünen ama
çok büyük önemi olan bitki
kaçakçılığı konusunda bilgilendirmek olmalıdır. Herkesi bu
konuda duyarlı olmaya davet
ediyoruz.
Artvin Çoruh Üniversitesi’nin
Farkındalık Çalışmaları
Artvin Çoruh Üniversitesi, bölgedeki endemik
bitkilerin tanıtımı, kaçakçıların varlığı ve tanımlanması hakkında bölge halkının farkındalığını artırmak amacıyla 2007 ve 2010 yıllarında üç ayrı etkinlik düzenledi. İl Jandarma Alay
Komutanlığı’nda Orman Bölge Müdürlüğü ve
Çevre Orman İl Müdürlüğü temsilcilerinin de
katılımıyla 2007 yılında düzenlenen ilk seminerde askeri personele, endemik bitkiler ve
bitki kaçakçıları hakkında sunum eşliğinde bilgilendirmeler yapıldı.
Artvin Valiliğinin talebi üzerine 2010 yılında
Yusufeli Kaymakamlığı’nda yapılan “biyolojik
çeşitlilik, bitki ve hayvan kaçakçılığı” konulu
seminerde de il protokolüne ve bölge halkına
konuya ilişkin sunum yapıldı.
Yine 2010 yılında Çevre ve Orman Bakanlığı ile
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı arasında
düzenlenen protokole istinaden, Ormanların
Ekoturizm Amaçlı Kullanımı İçin Bilinçlendirme Projesi kapsamında, Artvin Çoruh Üniversitesi Sürekli Eğitim Uygulama ve Araştırma
Merkezi, Artvin Orman Bölge Müdürlüğü
ve Artvin İŞKUR Müdürlüğü’nün işbirliği ile
Yusufeli’nde yapılan “Ormanların Ekoturizm
Amaçlı Kullanımı Eğitimi” adlı program ile
canlı doğa kaynakları kaçakçılığı hakkında
bölge insanının farkındalığı artırıldı.
8
www.artvin.edu.tr
Kelebeklere Göz Diktiler
Bitki kaçakçılığı gibi son dönemlerde hızla artan yabani
hayvan kaçakçılığı da özellikle ülkemizde türlerin varlığını ve geleceğini tehdit edecek
boyutlara ulaştı. Artvin Çoruh
Üniversitesi Orman Fakültesi
Orman Mühendisliği Bölümü
Orman Etimolojisi ve Koruma
Anabilim Dalı Öğretim Üyesi
Yrd. Doç. Dr. Temel Göktürk,
yaban hayatı ticareti hakkında birçok konuya dikkat çekti.
Göktürk, konuyla ilgili olarak
şu ifadelere yer verdi:
“Doğadan her ne sebeple
olursa olsun kelebeklerin, böceklerin ve yabani hayvanların toplanması yasaktır. Ancak
Doğa Koruma ve Milli Parklar
Genel Müdürlüğü izniyle canlıların toplanması mümkün olabilmektedir.
Kaçakçılığın Nedeni Para
Kaçakçılığın yapılmasındaki ilk neden parasal kazançtır.
Dünyada silah ve uyuşturucu
kaçakçılığından sonra 25 milyar
dolarlık bir payı olan bitki ve
yabani hayvan kaçakçılığı
ilk sıralarda yer almaktadır. Ayrıca bilimsel
amaçlı veya koleksiyon amaçlı
toplamalar da
olmaktadır.
Yasadışı olarak toplanan
örnekler
Yrd. Doç. Dr. Temel Göktürk
biyolojik araştırmalarda kullanılmalarının yanı sıra koleksiyoncular tarafından satın alınmaktadır.
Yok Olma Tehdidi
Bugün dünya üzerinde 13
binin üzerinde memeli ve kuş,
binlerce sürüngen, balık, milyonlarca omurgasız hayvan
vardır. Türlerin sona ermesi,
dünyadaki yaşamın doğal bir
özelliğidir. Fakat son yıllarda,
birçok hayvan ve bitki türünün
yok olmasının temel sebebi insandır.
Yaban hayatı ticareti, yaşayan türleri ve bunlardan elde
edilen ürünleri kapsayan çok
kazançlı bir iştir. Evcil hayvan
talebini karşılamak için milyonlarca hayvan ticarete konu
edilmektedir. Bunun yanı sıra
kürk, deri, boynuz, fildişi ve
bunlardan elde edilen ürünlerin ticareti de önemli miktarlara ulaşmaktadır.
Yıllık milyarlarca dolar değerindeki uluslararası yaban
hayatı ticareti birçok hayvan
türünün hızla azalmasına neden olmaktadır. Yaban hayatının aşırı ticareti, yok olmaya
yüz tutan türlerin korunması
ve uluslararası ticaretinin engellenmesini zorunlu hale getirmiştir.
CITES olarak bilinen Yabani Hayvan ve Tehlike Altındaki
Bitki Türlerinin Uluslararası Ti-
9
Dosya
Bunlardan birinde, Yusufeli ilçemizde eşiyle birlikte kelebek
toplayan Rus turist 624 kelebekle yakalanmıştır.
careti Hakkında Konvensiyon
Temmuz 1975 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Şu anda 143
üyesi olan CITES’in amacı, üye
ülkelerde tehlike altında bulunan ve anlaşma kapsamında
olan hayvan ve bitki türlerinin
ticari ithalinin yasaklanmasını,
anlaşma kapsamı liste dışında
kalan ancak tehlike olasılığı altında bulunan türlerin ticari ithalatının gözetim altında tutulmasını sağlamaktır. Türkiye söz
konusu anlaşmaya 24 Aralık
1996 tarihinde taraf olmuştur.
Kaçakçılık sadece ülkemizin
değil tüm dünya ülkelerinin
önemli sorunlarından biridir.
Endemik türlerin yanı sıra yaygın türlerin de bu yolla toplanması türlerin popülasyonlarını
azaltarak varlıklarını tehdit etmektedir. Aşırı toplanmalar sonucu bazı türler ileriki yıllarda
yok olma tehdidi ile karşı karşıya kalacaktır.
Tür Zengini Bir Yöre: Artvin
Ülkemiz birçok yabani hayvan türünün anavatanıdır. Ka10
çakçıların gözünde Artvin’in
yeri oldukça önemlidir. Yüzlerce
kelebek türünün varlığı ile iştah
kabartıcı bir ildir Artvin. Özellikle şifalı bitkilerin bolluğu,
renkli kelebekler ve böcekler,
bitki ve yabani hayvan kaçakçılarını Artvin’e çekmektedir.
Bundan 7 yıl öncesine kadar bitki ve yabani hayvanların toplanması yasak değildi.
Dolayısıyla o yıllarda kaçırılan
türlerin kayıtları tutulmamıştır.
Son yıllarda sadece Artvin’de
4-5 kaçakçılık olayı tespit edilmiştir. Bu yıl içinde Artvin’de
2 adet kaçakçı yakalanmıştır.
Kaçakçıların topladığı bazı kelebekler
Artvin’de Kaçırılan Yabani
Hayvan Türlerinden Bazıları
Kelebekler: Türkiye’de 45’i
ülkemize özgü (endemik) 380
kelebek türü yaşamaktadır.
Kelebek çeşitliliği bakımından
Türkiye Avrupa’nın en zengin
ülkesidir. Artvin’de ise 194
farklı kelebek türü tespit edilmiştir. Bunlardan Apollo Kelebeği (Parnassius apollo), Merhaba Çokgözlüsü (Polyommatus
merhaba), Kırlangıç Kuyruğu
(Papilio machaon), Çok Gözlü
Mavisi (Polyommatus icarus),
Tavus Kelebeği (Saturnia pyri)
ve Turuncu süslü kelebek (Anthocharis cardamines) en çok
aranan ve kaçakçıların yüksek
miktarlarda para karşılığı satabileceği türler arasında yer
almaktadır. Yoğunluk olarak
Yusufeli yöresindeki kelebekler
kaçakçıların gözdesi halindedir.
www.artvin.edu.tr
Geyik böceği (Lucanos cerbus)
Geyik Böceği: Artvin’de
200’den fazla böcek türü tespit
edilmiştir. Bu böcekler arasında
Geyik Böceği (Lucanus cervus)
kaçakçıların en fazla aradığı
türlerden birisidir.
Hopa Engereği (Vipera
kaznakovi): Türkiye’de sadece
Hopa (Artvin) civarında yarı
tropik ormanlarda habitatın
uygun olduğu alanlarda yaşayan Engerekgiller (Viperidae)
familyasından sırt bölgesinin
rengi genel olarak siyah, gri,
sarı ve kırmızı renkli bir engerek türüdür. Son dönemlerde
yabani hayvan koleksiyoncuları tarafından izinsiz toplanarak
yurt dışına kaçırıldıkları belirlenmiştir. Ayrıca derileri için de
kaçırıldıkları bilinmektedir.
Bu türlerin dışında atmaca
(accipitier) ve kızıl şahin de
Artvin bölgesinden toplanarak
yurt dışına çıkarılmaktadır.
Halk Bilinçlendirilmeli
Yakalanma olaylarının son
yıllarda artması kaçakçı sayısının artması anlamına gelmemelidir. Bunlar geçmişte de vardı
ancak son yıllarda ilçelerde gerçekleştirilen avcılık kurslarında
halk bu konuda bilgilendirilerek
Hopa Engereği (Vipera Kazkanovi))
sorumluluk
kazandırılmıştır.
Ancak sadece bu kurslar halkın
bilinçlendirilmesi için yeterli
değildir. Hedef kitle daha da arttırılarak sadece bu kurslara katılanlar değil bitki ve kelebeklerin toplandığı alanlarda yaşayan
yerel halkı da kapsamalı, bunun
için de genel bilgilendirme toplantıları yapılmalıdır. Doğadan
türlerin toplanmasının yasak olduğu yerel halka duyurulmalıdır. Bunu üniversitemiz bir eğitim projesiyle gerçekleştirebilir.
Ülkemizde ve dünyada bu
tür kaçakçılık olaylarında uygulanan cezai yaptırımlara gelince;
ülkemizde sadece parasal işlem
yapılmakta iken Amerika’da para
cezasının yanında hapis cezası da
uygulanmaktadır. Ülkemizde kesilen para cezaları caydırıcı özelliktedir. En düşük ceza 20.000
TL’den başlamakta, kaçakçıların
yakaladıkları türlere ve sayılarına
göre katlanarak artmaktadır. Yakalanan yabancı kaçakçılar sınır
dışı edilmektedir.
Son olarak şunu söyleyebilirim; “Bilinmesi gereken, yaşamak için doğanın bize değil
bizim doğaya ihtiyacımız olduğudur. Yitirmeden, bitirmeden
değerini bilmeliyiz.”
Kelebek Toplayıcılarını
Tanımak
Türkiye’de kelebek kaçakçılığının önlenmesi için
yürüttüğü çalışmalarla tanınan Doğa Koruma Merkezi,
“Kelebek Kaçakçılığı İle Mücadele Kılavuzu” adlı bir kitapçık hazırlayarak Artvin ve
Erzurum’da dağıttı. Köylerde,
pansiyonlarda ve turistlik tesislerde dağıtılan kitapçıkta,
kelebek kaçakçılığı yapan
toplayıcıların nasıl tanınacağı resimlerle anlatıldı. Buna
göre, kelebek toplayıcılarının
yanında kelebek ağı, kelebeklerin konulduğu küçük
zarflar ve çantalar, kelebekleri
öldürmekte kullanılan şişeler ve kimyasallar bulunuyor.
Toplayıcılar, gümrükte yakalanmamak için kimi zaman kelebekleri posta veya kargoyla
gönderebiliyor.
Kitapçıkta, kelebek ağı ile
kelebek yakalayan ve bunları
zarfa veya şişelere koyduğu
görülen kişiler hakkında kolluk kuvvetlerine bilgi verilmesi
istendi. Kelebek kaçakçılığı yapanlar hakkında ilgili kanunlar
çerçevesinde idari para cezası uygulandığı belirtildi. Para
cezasının caydırıcı olacağına
işaret edilerek, böylece kelebek kaçakçılığının azalmasının
sağlanabileceği vurgulandı.
11
Konferanslar
Gökyüzüne Yakın Bakış
Artvin Çoruh Üniversitesi öğrencilerinin faaliyet gösterdiği Amatör Astronomi Topluluğu
tarafından düzenlenen Gökyüzü Gözlem Şenliği, İstanbul Kültür Üniversitesi ve Ege
Üniversitesi’nin ortak katılımıyla gerçekleştirildi.
A
rtvin Çoruh Üniversitesi Öğrenci Toplulukları
arasında
yer alan Öğr. Gör.
Fatmagül B. Deneri danışmanlığındaki Amatör Astronomi
Topluluğu tarafından “Gökyüzü Gözlem Şenliği” düzenlendi.
17-18 Haziran 2011 tarihlerinde, İstanbul Kültür Üniversitesi
ve Ege Üniversitesi’nden gelen
öğretim üyelerinin katılımıyla
gerçekleştirilen şenlik kapsamında Ege Üniversitesinden
Prof. Dr. Zeynel Tunca “Yıldızlar”, İstanbul Kültür Üniversitesinden Prof. Dr. Zeki Aslan
“Işık Kirliliği”, Yrd. Doç. Dr.
Ayşegül Bolcal “Evrendeki Yerimiz” ve Yrd. Doç. Dr. Emre Işık
“Bir Yıldızla Yaşamak: Güneşimiz” konulu konferanslarda
konuşmacı olarak yer aldı.
12
Gökyüzü, gezegenler, yıldızlar ve ışık kirliliği gibi farklı
konuların ele alındığı konferanslarda yıldız patlamaları ve
Kara delikler gibi astronominin
merak uyandıran noktalarına
da değinildi.
Prof. Dr. Zeynel Tunca:
“Yıldızlar”
Ege Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü
Öğretim Üyesi Prof. Dr. Zeynel
Tunca, “Yıldızlar” başlıklı konferansında, Gökküresi kelimesini bütün gökcisimlerinin (Ay,
Güneş, yıldızlar, Gökadalar)
üzerinde olduğu, üzerinde
devindiğini
varsaydığımız,
Dünyamızın olduğu, sonsuz
büyük yarıçaplı Sanal Küre olarak tanımladı. Gökküresi üze-
rinde 88 takımyıldızı bulunduğunu belirten Prof. Dr. Tunca,
gökcisimlerinden edindiğimiz
tüm bilginin, onlardan bize
ulaşan ışınımlar ile geldiğini
ve gözümüzün algıladığı ışınım (ışık) dışında çok farklı
ışınımların da söz konusu olduğunu belirtti. “Işınım, ortam
değişmedikçe doğrultusunu ve
yönünü değiştirmez. Işık hızı
kavramı ise ışığın bir yılda aldığı
yol yani 9.467.280.000.000
km’dir.” diyen Prof. Dr. Tunca, Ay ve Güneş tutulmalarının
gerçekleşme süreçleri ile Galileo Galilei, Johannes Kepler,
Nicolaus Copernicus ve Newton gibi ünlü gökbilimciler
hakkında bilgiler verdi.
Prof. Dr. Zeynel Tunca,
“Kara delik” olarak adlandırılan
www.artvin.edu.tr
Prof. Dr. Zeynel Tunca
ve son yıllarda yapılan çalışmalara rağmen gizemini koruyan
evrendeki oluşumlar hakkında
ise şu açıklamaları yaptı:
“Kara delik, astrofizikte,
çekim alanı her türlü maddi
oluşumun ve ışınımın kendisinden kaçmasına izin vermeyecek derecede güçlü olan,
kütlesi büyük bir kozmik cisimdir. Kara delik, “uzayda belirli nicelikteki maddenin bir
noktaya toplanması ile meydana gelen bir nesnedir” şeklinde
de tanımlanabilir. Bu tür nesneler ışık yaymadıklarından
kara olarak nitelenirler. Kara
deliklerin, “tekillik”leri dolayısıyla, üç boyutlu olmadıkları,
sıfır hacimli oldukları kabul
edilir. Karadeliklerin içinde
zamanın ise yavaş aktığı ya da
akmadığı tahmin edilmektedir.
Kara delikler genel görelilik
kuramıyla tanımlanmışlardır.
Doğrudan gözlemlenememekle
birlikte, çeşitli dalga boylarını
kullanan
dolaylı
gözlem
teknikleri sayesinde keşfedilmişlerdir.”
Prof. Dr. Zeki Aslan: “Işık
Kirliliği”
İstanbul Kültür Üniversitesi
Fizik Bölümü Öğretim Üyesi
Prof. Dr. Zeki Aslan “Işık Kirliliği” adlı konuşmasında Işık
Kirliliğini; yanlış yerde, yanlış
miktarda, yanlış yönde ve yanlış zamanda ışık kullanılması
olarak tanımlandı. Prof. Dr. Aslan, bilim ve teknolojinin yanlış
uygulamaları sonucu ortaya çıkan ışık kirliliğinin küresel bir
sorun olduğuna dikkat çekti.
Prof. Dr. Zeki Aslan, Işık
Kirliliği ile ilgili özetle şu ifadeleri kullandı:
“Uzaya kaçan ışık boşa giden para ve boşa harcanan doğal kaynaklar demektir. 1997
yılında uzaya kaçan enerjinin
Ocak 2011 itibariyle maliyeti
yılda yaklaşık 25 Milyon Lira
kadardır. Işık kirliliği, canlıların
biyolojik saatlerini de etkilediğinden, doğal yaşam üzerinde
de olumsuz etkilere sahiptir.
Astronomi açısından ele alınacak olunursa, ışık kirliği gök-
Prof. Dr. Zeki Aslan
yüzünün berraklığını ortadan
kaldırmakta, yıldızların ve diğer
gök cisimlerinin gözlenmesini
olumsuz yönde etkilemektedir.
Yapılması gerekenler, ışığın
gökyüzüne yönelmesini kesmek ve sadece aydınlatılacak
olan yere yöneltmek, birim
enerji başına daha çok ışık veren kaynakları kullanmak ve
zamanlayıcılar kullanarak, gereksiz aydınlatmaları -örneğin
reklam ve ilan ışıklandırmalarını- gece yarısından sonra kapatmaktır. Işık kirliliğinin önlenmesi demek; enerji ve doğal
kaynaklarda tasarruf etmek, ay-
Şenlik kapsamında düzenlenen konferanslar ilgiyle izlendi.
13
Konferanslar
dınlatma maliyetini düşürmek,
gece güvenliğini iyileştirmek,
doğayı ve gökyüzünün güzelliğini korumaktır.”
Yrd. Doç. Dr. Ayşegül
F. Yelkenci: “Evrendeki
Yerimiz”
İstanbul Kültür Üniversitesi Fizik Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Ayşegül Yelkenci, “Evrendeki
Yerimiz” konulu konferansında; içinde yaşadığımız dünyanın evrendeki yerinin daha
iyi anlaşılabilmesi için Dünya
gezegeni ve diğer gezegenlerin
büyüklükleri, yörüngeleri ve
oluştukları maddeler bazında
karşılaştırmalarda
bulundu.
Ayşegül F. Yelkenci bunun yanı
sıra Güneş Sistemimizde bulunan başta Güneş olmak üzere,
Dünyanın uydusu Ay ve diğer
gezegenler hakkında bilgilendirmeler yaptı. Uzay araştırmalarında kullanılan Hubble
teleskobundan da bahseden
Yelkenci, güneş sistemi dışında
Dünya gibi yaşam normlarına
14
Yrd. Doç. Dr. Ayşegül F. Yelkenci
Yrd. Doç. Dr. Emre Işık:
“Bir Yıldızla Yaşamak;
Güneşimiz”
Günün son konuşmasını yapan İstanbul Kültür Üniversitesi
Fizik Bölümü Öğretim Üyesi
Yrd. Doç. Dr. Emre Işık ise “Bir
Yıldızla Yaşamak; Güneşimiz”
başlıklı konuşmasında Güneş’in
bir yıldız olarak özellikleri, güneş fenomenleri ve dünya üzerindeki etkilerinden bahsetti.
uygun gezegenlerin araştırılmakta olduğunu da belirtirken
son dönemlerde bu alanda
bilim adamları tarafından bazı
bulgulara ulaşıldığına dikkat
çekti.
Dünya’ya düşen gök taşlarının içinde çok küçük “uzaylı
böceklerin” izine rastladığını
belirten Yrd. Doç. Dr. Yelkenci,
“NASA tarafından yapılan araştırmalarda Dünya’ya düşen en
eski meteorların içinde, oksijen
varlığında fotosentez yapabilen
bakterilere benzerlik gösteren
mikroskobik fosiller tespit edildi. Bu fosiller uzayda yaşam olduğunu destekler niteliktedir”
dedi.
Yrd. Doç. Dr. Emre Işık
Emre Işık, Güneşin katmanları, enerji kaynağı, oluştuğu elementler gibi bilgilerin yanı sıra,
güneş patlamaları ve manyetik
alanı konusunda da bilgilendirmelerde bulundu. Güneş lekeleri olarak gözlemlenen güneş aktivitesinin şiddetli manyetik akı
tüplerinin içyapıdan yüzeye çıkarak hareketli gazı hapsetmesi
sonucu ortaya çıktığını ve güneş
lekelerinde ölçülen manyetik
alan şiddetinin son zamanlarda
gittikçe azaldığını da belirten
Işık; “Son dönemlerde güneş lekelerinde ölçülen manyetik alan
şiddetinin azalması dünyanın
iklimini de etkileyecek nitelik-
www.artvin.edu.tr
tedir. Buna benzer bir gelişme
Buzul Çağdan hemen önce yaşanmıştı” dedi.
Emre Işık dünyanın yaşam
kaynağı olan Güneş’le ilgili şu
bilgileri aktardı:
“Güneş, Güneş Sistemi’nin
merkezinde yer alan yıldızdır.
Orta büyüklükte olan Güneş
tek başına Güneş Sistemi’nin
kütlesinin % 99,8’ini oluşturur.
Geri kalan kütle Güneş’in çevresinde dönen gezegenler, asteroitler, göktaşları, kuyrukluyıldızlar ve kozmik tozdan oluşur.
Günışığı şeklinde Güneş’ten
yayılan enerji, fotosentez yoluyla Dünya üzerindeki hayatın
hemen hemen tamamının var
olmasını sağlar ve Dünya’nın
iklimiyle hava durumunun üzerinde önemli etkilerde bulunur.
Samanyolu gökadasında bilinen 200 milyar yıldızdan birisi
olan Güneş, kütlesi sıcak gazlardan oluşan ve çevresine ısı ve
ışık yayan bir yıldızdır. Güneş’in
çapı dünyanın çapının 109 katı
(1.5 milyon km), hacmi 1,3 milyon katı ve ağırlığı 333.000 katı
kadardır. Güneşin yoğunluğu
ise Dünyanın yoğunluğunun
¼1/4’ü kadardır. Güneş kendi ekseni etrafında saatte 70.000 km
hızla döner. Bir turunu ise 25
günde tamamlar.
Güneş’in atmosferi, doğrudan gözlenebilen tek katmanıdır ve üç bölgeye ayrılır: Ortalama 5800 K sıcaklığındaki
ışıkküre (photosphere), konveksiyonun yansıması olan bulgurlanma (granulation), Güneş
lekeleri (siyah görülen bölgeler)
gibi yapılar gösterir. Lekeler,
manyetik alanın görece yeğin
(şiddetli) olduğu, aşağıdan gelen konvektif ısı akışını baskıladığı için çevreye göre daha
soğuk olan bölgelerdir. Işıkkürenin üzerindeki renkküre
(chromosphere), altında bulunan çalkantılı konveksiyonun
manyetik yoğunlaşmaları tedirgin etmesiyle yukarıya iletilen
dalgaların ortamdaki ses hızını
aşması sonucu oluşan şok dalgalarının kol gezdiği, düşük
yoğunluklu ama yüzbinlerce K
sıcaklıkta bir ortamdır. Onun
üzerindeki taç (corona) tabakası, renkkürede ilerleyen manyetosonik dalgaların ve aşağı
atmosferden gelen yerelleşmiş
yüksek hızlı parçacık rüzgarının
milyonlarca kelvine ısıttığı, çok
daha düşük yoğunluklu bir ortamdır. Burada manyetik yeniden birleşme, onunla bağlantılı
yoğun elektrik akımları ve madde atımları sıradan olaylardır.
Güneş’in atmosferinde gördüğünüz her yapı ya da olay,
bir şekilde manyetik alanlarla bağlantılıdır. Atmosferdeki
manyetik alanların da, konveksiyon bölgesinde gerçekleştiği
düşünülen bir hidromanyetik
dinamo düzeneği ile sağlandığı,
türlü kararsızlıklarla atmosfere
çıktığı düşünülmektedir.”
Yrd. Doç. Dr. Emre Işık, kutuplarda gözlenen ve Aurora
adı verilen kutup ışıklarının,
güneşteki manyetik fırtınaların
Dünya’ya ulaşması sonucu ortaya çıktığını da sözlerine ekledi.
Teleskopla Gökyüzünü
İncelediler
Şenliğin ikinci gününde ise
Artvin kent merkezinde kurulan bir teleskop vasıtası ile
gün içerisinde Güneş gözlemi
ve hava karardıktan sonra Satürn Gezegeni gözlemi yapıldı.
Halkın ve öğrencilerin yoğun
ilgi gösterdiği etkinlikte, hava
muhalefeti nedeniyle gözlemler
zaman zaman kesintiye uğradı.
Etkinlik, gözlemlerin yapılmasının ardından sona erdi.
15
Konferanslar
HEMŞİRELİK HAFTASI ÇEŞİTLİ ETKİNLİKLERLE KUTLANDI
Halk Sağlığının Olmazsa
Olmazı Hemşireler
Etkinlikler kapsamında düzenlenen konferansa, Türkiye’nin fakülte düzeyindeki ilk hemşirelik
okulu olan İstanbul Üniversitesi Florance Nightingale Hemşirelik Fakültesi Öğretim Üyesi
Prof. Dr. Türkinaz Atabek Aştı katıldı.
1
2-18 Mayıs 2011 tarihleri arasında gerçekleştirilen Hemşirelik Haftası etkinlikleri
kapsamında İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Fakültesi Öğretim Üyesi
Prof. Dr. Türkinaz Atabek Aştı,
Üniversitemiz Sağlık Yüksekokulu öğrencilerine yönelik bir
konferans verdi. Ahmet Hamdi
Tanpınar Kültür Merkezi’nde
yapılan “Hemşireliğin Gelişim Süreçleri” konulu
konferansta, hemşireliğin tarihsel gelişimi ve bu
süreçte
yaşanan
zorluklar hakkında
öğrencilere
çeşitli
bilgiler
aktarıldı.
16
Gençlere, hedeflerini ve vizyonlarını geniş tutmaları gerektiğini belirterek konuşmasına
başlayan Prof. Dr. Türkinaz
Atabek Aştı konferansta şu
noktalara dikkat çekti:
Hemşire Nedir?
“Türk Hemşireler Derneğinin tanımına göre hemşire;
birey, aile ve toplum sağlığını
korumayı, geliştirmeyi ve sürdürmeyi, hastalık halinde ise
bireyin bakımını, rehabilitasyonunu sunan, bireyin ve sosyal
grupların hastalıklarla mücadele etme gücünü artırmayı hedefleyen sağlık çalışanıdır.
Hemşirelik ise çok farklı
şekillerde tanımlanmasına rağmen hemşirelikle ilgili temel
kavramları “Bütüncül yaklaşım”, “Sağlığı koruma ve geliştirme” ile “Bakım” olarak özetleyebiliriz.
Türkiye’de hemşirelik halen
çözülmemiş birçok sorunla uğ-
www.artvin.edu.tr
raşmaktadır. Ancak ülkemizde
bulunan yaklaşık yüz bin hemşire birlik olarak sorunların üstesinden gelebileceklerdir.
Hemşireliğin önündeki en
büyük engellerden birisi hemşirelik okullarının yeterli sayıda olmamasının yanı sıra bu
okulların fakülte düzeyine yükseltilememesiydi. Türkiye’de
hemşire yetiştiren okullar, fakülteleşmek için uzun yıllar çalıştı. Ülkemizde ilk hemşirelik
fakültesi de bu yıl içersinde İstanbul Üniversitesi bünyesinde
kuruldu. Bu gelişme hemşirelik
adına önemli bir adımdır.
Hemşirelik Fakültesinin
Kurulması İçin Gerekli
Unsurlar
Bir hemşirelik fakültesinin
oluşturulabilmesi için üniversitenin bazı kriterleri yerine ge-
tirmesi gerekmektedir. Üniversitenin uygulama hastanesine,
anabilim dallarına ve her dalda
en az üç öğretim üyesine sahip
olması fakülte kurulması noktasında en temel şartlar arasında yer alır. Ancak fakülte oluşumuna girmeden önce meslek
ve eğitimle ilgili gerekli altyapı
ve donanıma sahip olunması da
gerekmektedir.
Artvin Çoruh Üniversitesi
SYO Öğrencileri Şanslı
Ziyaretimde Artvin Çoruh
Üniversitesi Sağlık Yüksekokulunu gezme ve öğrencilerle tanışma fırsatı buldum. Samimi
olarak belirtmeliyim ki Artvin
Sağlık Yüksekokulu hemşirelik
eğitiminde yeterli donanıma
sahip. Hemşirelik Esasları Laboratuarını beğendiğimi ifade
Prof. Dr. Türkinaz Atabek Aştı
etmeliyim. Ayrıca hocalarının
mesleğini çok sevdiğini, bu
yüzden burada okuyan öğrencilerin çok şanslı olduğunu söyleyebilirim.
Eğitim ve Sağlık Durumu
Toplumsal Gelişmişliği
Belirler
Ülkelerin gelişmişlik düzeylerine bakıldığında eğitim ve
sağlık sorunlarını halledeme-
Konferans, başta Sağlık Yüksekokulu öğrencileri olmak üzere kalabalık bir izleyici topluluğunca izlendi.
17
Konferanslar
yen hiçbir ülke gelişmiş değildir, eğitim ve sağlık, gelişmişlik
düzeyini belirleyen temel öğelerdir.
Sağlığın olmazsa olmazı gerek sağlıklı gerekse hasta bireye
hemşirelik bakımıdır.
Dünyada meydana gelen her
değişim hemşireliğe de yansımaktadır. Hemşireliğin özü bakım olmasına karşın birtakım
dinamik değişiklikler de yaşanmıştır. Bu değişimde modern
hemşireliğin kurucusu olan
Florance Nightingale’in rolü
büyüktür.
Hemşirelik Meslek mi?
Hemşirelik meslekleşme
kriterlerinin birçoğunu yakalamıştır. Meslekleşme kriterlerinden biri de toplumun talep
etmesidir. Toplumla iç içeysek
ve mesleğimizi seviyorsak toplumun desteğini kazanırız. En
önemli meslekleşme kriteri
de toplumun ihtiyaçlarına cevap verebilmektir.
Hemşirelik
yapan insanların hemşireliğe inanmaları,
güvenmeleri
ve sevmeleri
şarttır. Hemşire, mesleğinin kriterleri
gereği insanı
sevmek zorundadır.
Ayrıca
hemşirenin
bilgi
18
tabanı geniş olmalıdır. Hemşirelik durağan bir meslek değildir. Hemşirelerin de sürekli
yeni şeyler öğrenmeleri ve kendilerini mesleki alanlarında geliştirmeleri gerekmektedir. Her
mesleğin bilgi tabanı kuvvetli
olmalıdır. Kendimizi geliştirmeliyiz. Hepimiz bir hemşire
olarak diplomayı hak etmeli
yani okulun verdiği o belgenin
içini doldurmalıyız. Hemşirelik
bireyin bütününü gören bütünüyle kavrayan bir meslektir. Hemşire insanı doğumdan
ölünceye kadar ve bütün yönleriyle ele alır.
Hemşire Bireysel Sorumluluk
Taşır
Hemşirelik açısından başka
bir meslekleşme kriteri ise meslek üyesinin bireysel sorumluluk ve meslek bilinci taşıyor
olmasıdır. Meslek bilinci sahibi
olmak ve mesleki sorumluluk
taşımak sağlıklı nesillerin yetişmesinde hemşirelerin üzerine
düşen görevleri layıkıyla yapabilmesine katkı sağlar.
Bir başka meslekleşme kriteri de uygulayıcıların otonomi
sahibi olması, bağımsız karar
verebilmesidir. Hemşirelerin
motive olmaları görevlerini yaşamlarının önemli bir öğesi olarak düşünmeleri gerekir.
Etik ilkelere uymak, bakımı
üstlenilen insana zarar vermemek ve hastaya karşı dürüst olmak gerekir. Bu ölçütler hemşireliğin olmazsa olmazıdır.
www.artvin.edu.tr
Türkiye’de Hemşireliğin
Gelişim Süreci
Türkiye’de bazı yanlışlar sonucu meslekleşme kriterlerini
henüz tam anlamıyla yakalayabildiğimizi söyleyemem.
Son yıllarda özellikle hemşireliğin gelişimi adına olumlu
değişimler yaşandığının farkındayız. Ülkemizde öncelikle felsefi, sosyo-kültürel, teknolojik,
politik ve ekonomik yönden
hemşireliği ilgilendiren değişimler olmuştur. Felsefi değişiklik açısından bakarsak her
mesleğin felsefesi vardır. Hemşirelik felsefesinde; “hemşirelik
nedir, kimler hemşire olabilir,
ben hemşire olabilir miyim,
toplumun ihtiyaçlarına cevap
verebiliyor muyum” gibi sorulara cevap aranır. Bu soruların
cevapları hemşirelik felsefesini
oluşturur.
Sağlık Yüksekokulu Müdürü Öğr. Gör. Sinan Saral konferans sonunda Prof. Dr.
Türkinaz Atabek Aştı’ya teşekkür ederek çeşitli hediyeler verdi.
yediden yetmişe herkesi etkilemiş durumda ve biz hemşireler
olarak bu gelişimden geri kalmayacağız. Teknolojiyi bakım
verdiğimiz bireyin faydasına
olacak şekilde kullanacağız.
Politik ve ekonomik değişimler açısından bakacak olursak; ülkemizde 1997 yılında
ele alınan Hemşirelik Yasası
eksikleri olmasına rağmen nihayet 2007 yılında kanunlaştı.
Bu kanun ile hemşireliği bir
bütün olarak ele alan ve hemşirelik mesleğini her alanda düzenleyen ve koruyan mevzuat
oluşturuldu. Hemşireler olarak
sağlık politikalarını anlamamız
ve bu politikalarda yer almamız
gerekiyor.
Demografik özellikler de
hemşirelikte değişim ve gelişime etki etmiştir. Kırsal kesimden kente göç, endüstrileşme,
tıbbın gelişmesiyle yaşam sürelerinin uzamasına bağlı olarak yeni hemşirelik alanlarının
ortaya çıkmasına sebep olmuştur. Hemşirelikte yeni hizmet
sınıflandırmaları olarak karşımıza çıkan bu alanlara geriatri
hemşireliği, pediatri hemşireliği
ve evde bakım olgusunu örnek
gösterebiliriz.”
Hemşireliğin gelişiminde rol
alan bir diğer etken ise teknolojidir. Teknolojideki gelişmeler
Prof. Dr. Türkinaz Atabek
Aştı, “Mesleğimizdeki diğer bir
gelişim eleştirel düşünmedir.
Hemşire araştırmalı, sorgulamalı, analiz etmeli, olayları çok
yönlü değerlendirmeli ve yeniliklere açık olmalıdır. Değişim
ve gelişime ayak uyduramayan
mesleklerin güçlü olmaları ve
gelişmeleri olanaksızdır. Değişim ve gelişime ayak uydurmanın önkoşulu bireysel ve
profesyonel gelişimdir. Önce
kendinizi sonra da mesleğinizi geliştirmelisiniz. Bireysel
ve mesleki gelişimin esası da
eğitimdir” diyerek sözlerini tamamladı.
Yaklaşık 45 dakika süren
konferansın ardından soru cevap kısmına geçildi. Bu bölümde öğrencilerin merak ettiği
noktalara açıklık getiren Prof.
Dr. Aştı’ya programın sonunda
Sağlık Yüksekokulu Müdürü
Öğr. Gör. Sinan Saral tarafından çeşitli hediyeler verildi.
19
Konferanslar
FEN EDEBİYAT FAKÜLTESİ’NDE KONFERANS:
“Modernite ve Ahlak Sorunu”
Üniversitemiz Fen Edebiyat Fakültesi’nce düzenlenen konferansa İstanbul 29 Mayıs
Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölüm Başkanı Prof. Dr. Tahsin Görgün konuşmacı
olarak katıldı.
A
rtvin Çoruh Üniversitesi Fen Edebiyat
Fakültesi tarafından
İstanbul 29 Mayıs
Üniversitesi Edebiyat Fakültesi
Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tahsin
Görgün’ün konuşmacı olarak
katıldığı “Modernite ve Ahlak
Sorunu” konulu bir konferans
düzenlendi.
Ahlak Felsefesinin en önemli problemleri arasında sayılabilecek olan iyi ve kötünün ne
olduğu gibi konulardan ziyade
ahlakın kendisinin bir sorun
olup olmadığının üzerinde
duracağını belirten Prof. Dr.
Tahsin Görgün, konuşmasında
modernite kavramı içerisinde ahlakın nasıl
bir akıl süzgecinden
geçirilerek
sorun haline dönüştüğü hakkında
değerlendirmelerde bulundu.
İ n s a n o ğ lu n u n
ahlaka ihtiyaç duyup
duymadığı
noktasında akıl yürütme ve tartışmaların yapılması ge20
rektiğini ifade eden Prof. Dr.
Görgün konuşmasında özetle
şu noktalara vurgu yaptı:
Ahlakın kendisine dair herhangi bir tartışmaya girmeden
önce “İnsanoğlu ahlaka ihtiyaç
duyuyor mu? Biz ahlak olmadan da yaşayabilir miyiz?” gibi
soruların yanıtlanması gerektiğini düşünmekteyim. Bu soruyu sorarken, “Ahlakın ikamesi
olacak yani ahlakın yerine geçecek ne gibi kavramlar var?”
şeklinde başka bir soru da akla
gelebilir. Ahlakın yerine geçebilecek bu kavramlardan birisi bilimdir. Bilim hızla geliştiğine ve
ahlakın yerine yerleştirildiğine
göre bilim bize ne yapacağımızı
söyleyecektir. O halde artık ahlaka ihtiyaç yoktur denilebilir
mi? Geçmişte düşünürlere baktığımız zaman Hegel’in sistemi
bu duruma bir örnektir. Hegel
sisteminde, ahlakın yerine hukuk ve tarih felsefesini yerleştirmiş ve bu konular üzerinde
durmuştur. Yani Hegel’in sisteminde ahlak yoktur.
Modernitenin Başlangıcı
Ahlakın Sonu
Ahlakın bir sorun teşkil edip
etmediğinin tartışıldığı ve hatta sorun haline getirildiği dönemin, Modernite
denilen 19. ve 20.
yy.da gerçekleştiğini
görebiliyoruz.
Modernite konusunu ele alırken
öncelikle modernitenin ne olduğu
şeklindeki
soruyu cevaplamamız
gerekmektedir.
Descartes’in kendisi modernitenin
başlatıcısı olma-
www.artvin.edu.tr
makla birlikte devam eden sürece ayna tutmuş bir isim olduğu söylenebilir. Descartes’in
meşhur sözü “Düşünüyorum
öyleyse varım” modernitenin
özünü ifşa etmektedir. Bu cümlede ‘düşünce’, ‘varlığı’ önceliyor. Yani ‘varlık’ tamamen kişinin tasavvuruna ve iradesine
bağlıdır.
luğu ortadan kalkar ve kurumların, kanunların etkili olmadığı
alanlarda insanların davranışları ile ilgili herhangi bir kural ve
düzen artık beklenmez.
Prof. Dr. Tahsin Görgün
Devlet Ahlakın Yerine
Konulabilir mi?
“Devlet açısından bakacak,
devleti irade ve tasavvurun
merkezine koyacak olursak,
devlet her şeyi bilir ve her şeye
gücü yeter. Bu noktada “devlet nasıl bilir ve nasıl davranır”
diye sormak gerekiyor. Devlet
kanunla davranır, bilimle yani
üniversiteyle bilir. Böylece fert
olarak insan yok olur ve bunun
yerine, hukuku yapan irade, si-
yaset ve bilgiyi üreten mekanizma olarak devlet her şeyin merkezine yerleşir. Kaldı ki ahlakın
muhatabı insandır. Kurumların
ahlakı ve vicdanı olamaz. Kurumların kuralları ve kanunları
vardır.
Bu durum dikkate alındığında varlığın merkezine kurumlar
ve siyaset yerleştiğinde, artık
ahlaka ihtiyaç kalmaz. Böylece
fertlerin ahlaklı olma zorunlu-
Kariyer ve Roller Özgürlüğü
Engeller
Bu çerçevede “rol teorisi” ortaya çıkar. İnsanlar rollerle kurumların içersinde bulunurlar.
Rollerini icra ettikleri ölçüde
toplumsal hayatta varlıklarını
kazanırlar ve o şekilde varlıklarına devam ederler. Kariyer de
insanların kendi istediklerini
değil, kendilerinden bekleneni
icra ettikleri bir süreçtir. Böylece fert olarak insan özgürlüğü
irade hürriyeti gibi kavramlar
anlamını yitirir ve artık ahlaka
yer kalmaz. Böylece ahlakın
kendisi, ahlakın varlığı sorun
haline gelir.
Konferansta kamu ve birey ahlakı gibi konulara değinildi.
21
Konferanslar
Bireyselleşen Birey
Batı düşüncesi açısından
baktığımızda, 18. yüzyıl aydınlanmacı filozoflarının üzerinde
durduğu temel ilke kendine
güvenme ve özgür olma duygusudur. Fransız Devrimi de bir
anlamda fert olarak insanın özgürleşmesi önünde engel olan
kilise ve aristokrasinin aşılmasını öngörüyordu. Fakat ilginç
bir şekilde 18. yy aydınlanma
düşüncesinin beklentilerinin
aksine 19. ve 20. yy bireyin
özgürlüğünü sorun olmaktan
çıkardı. Bu durumu postmodernizmin öncülerinden Jean
Francois Lyotard şöyle ifade etmiştir: “Aydınlanma döneminde insanın özgürleşeceği, daha
özgür olacağı beklentisi vardı
ama 20.yy da yaşadığımız süreç
bizi bütün özgürlüklerimizden
aldı.”
Modern dönemde yaşayan
insanların kendisi olma ihtimali
çok zayıftır. Sürekli olarak yapması gereken şeyleri ayarlaması
beklenir. Böylece özgürlük kavramı da anlamını yitirmiş olur.
Türkiye açısından bakacak
olursak, 1913 yılında Balkan
Harbi sonrası basında yer alan
bir yazıda “Bütün hareketlerimizde etkisini gösteren hassasiyetin ne demek olduğunu
öğrendikten sonra, fen ve akıl
dairesinde gerekli olan nefs hakimiyetini kazanmaya çalışmak
ve kendi kendimizi her istenilen tarafa olanca hız ve çeviklikle hareket edebilen bir makine haline koymak gerekir.”
Yani Türkiye’de modernleşme22
yi talebeden ve bu düşünceye
özünü veren bir ifade olduğu
için bu yazı önemlidir. Burada
özgürleşmek söz konusu değildir. Kurumların isteklerini,
beklentilerini yerine getirmek
söz konusudur.
Klasik ahlaka baktığımızda,
bu ahlak anlayışı zaman ve mekana bağlı olmayan genel geçer
doğruları öğretir. Herhangi bir
kurum istediği için ahlaki ilkelerden taviz vermez. Fakat
modern dönemle birlikte genel geçer kurallar insanların ve
insanlığın gelişiminin önünde
engel olarak kabul edilmeye
başlandı.
Ahlak Neden Sorun Olmaya
Başladı?
Ahlak insana, zamana ve
mekana, etrafındaki insanların
arzularına bağlı olmayan sabit
düzenli bir hayat tarzı öngörüyor ve bu hayat tarzı insana
şahsiyet kazandırıyor. Bu da
ahlakın sorun haline gelmesine
sebep oluyor.
Ahlakı Sorun Haline Getiren
Tavırdan Kurtulma İmkanı
Var mı?
Ahlakın özelliği özgürlüğe
dayanmasıdır. İnsan özgürlüğünü dikkate almayan hiçbir
düşünce ve davranış ahlakla
alakalı değildir. İnsan bağımlı
bir varlıktır. Anne-babaya, diğer insanlara, havaya, suya vesaire kendisi dışındaki birçok
objeye bağımlıdır. Bütün insan-
ların bağımlılığı insanların ‘öz’
ünü teşkil eder. ‘öz’ ü ‘gür’ leştirmek demek bu bağımlılıkları
güçlendirmek anlamına gelir.
İnsanın ‘öz’ünü ‘gür’leştirmesi
dediğimiz hadise klasik düşüncemiz açısından baktığımızda
diğer insanları korumasıdır.
Modernitenin özündeki, ahlakı yok eden, gereksiz kılan
tavra karşı, bizim klasik tavrımızda diğer insanları gözetmeyi
ahlaki ve evrensel bir ilke haline getiren durum söz konusudur. Aynı ahlaki ilke kurumları
ve kurumlar arası ilişkileri de
düzenleyebilir. Bu durum uluslararası ilişkiler açısından da
düşünülebilir. Örneğin Osmanlıda çeşitli cemaatler birbirlerini
destekleyerek var olmuşlardır.
Bu bütün dünyada geçerli olabilecek bir ahlak ilkesidir. Bu
düşünüldüğünde hayat ahlak
ile birlikte ahlaki bir şekilde de
her seviyede devam edebilir.
Batıda var olan ve insanlığın
üç asırlık döneminde çok etkin
olan Modernite tavrı, insanlığın
kaderi değildir. Bu bir dönemdi yaşandı ve postmodernite
ile birlikte insanlığa bir gelecek
vaat etmediği fark edildi. Böyle
olunca bizim tamamen milli ve
medeni birikimimizin insanlığa
ufuk olma noktasında ne gibi
imkanlar sağladığını konuşmamız gereken bir döneme geldik.
Gelecekte artık ahlakın sorun
olmadığı bir döneme doğru nasıl gideriz bu sorunun yanıtını
bulup tartışmamız gerekir.”
www.artvin.edu.tr
ORMANLARDA YAPILAN TAHRİBAT, BÖLGENİN SU
KAYNAKLARINI DA TEHDİT EDİYOR
Benzer Coğrafyalar Benzer Sorunlar
Gürcistan Ulusal Bilim Akademisi Öğretim Üyelerinden Vano Rapunidze ve Georgi Kvesitadze
Üniversitemizde verdikleri konferanslarda, benzerleri Türkiye’de de yaşanan bazı sorunlara
ilişkin önemli bilgiler aktardılar.
A
rtvin Çoruh Üniversitesi, Gürcistan
Ulusal Bilim Akademisi Öğretim Üyeleri Vano Rapunidze ve Georgi
Kvesitadze’nin konuşmacı olarak katıldığı iki ayrı konferansa
ev sahipliği yaptı.
Vano Rapunidze’nin konuşmacı olarak yer aldığı “Küçük
Havzalarda Dağ Ormanlarının
Su Düzenleme ve Su Koruma
Fonksiyonları” konulu konferansta Acara Bölgesi ve Karadeniz Bölgesi ormanlarının ve su
kaynaklarının benzer yönleri ve
ortak ihtiyaçları hakkında bilgilendirmeler yapıldı.
Vano Rapunidze “Küçük
Havzalarda Dağ Ormanlarının
Su Düzenleme ve Su Koruma
Fonksiyonları“ konusundaki
çalışmayı anlattı. Ormanların
yasal olmayan yollardan kesilmesinin bölgenin ekolojik
dengesine zarar verdiğini söyleyen Vano Rapunidze Acara
bölgesinde yüksek dağ ekosistemlerinin su üretimi ve su düzenleme üzerine olan etkileri ile
ilgili yapılan çalışmaların, iklim
benzerliğinden dolayı Türkiye
Vano Rapunidze
içinde son derece faydalı olacağını belirtti. Her iki bölgede
de doğal kaynakların kullanımı
konusunda çözülmemiş birçok
problemin olduğuna dikkat çeken Vano Rapunidze, yasadışı
kesimler, yeterli arazi olmaması
nedeniyle bölge halkının orman
alanlarını tarım alanı olarak kullanmak istemesi gibi sebeplerle
ormanların ekolojik dengeye
zarar verdiğini ifade etti.
Vano Rapunidze, “Bilim
adamları dağ ekosistemleriyle
ilgili bizi uzun süredir uyarıyorlar. İnsanoğlu, dağ ormanlarında tahribat yaparak ekolojik dengeye zarar vermektedir.
Giderek global bir sorun haline
gelen bu durum insanoğluna
negatif yansıyacaktır.” dedi.
Dağ ormanlarının en önemli
özelliklerinden birinin su düzenleme fonksiyonu olduğunu,
bunun da suyun toprağa girişini
artırıp yüzey akışlarını azaltmalarından kaynaklandığını dile
getiren Vano Rapunidze dağ
ormanlarına ekolojik açıdan bakıldığında modern şartlarda rekreasyon kullanımının ormanlar
üzerine etkisinin negatif, ormanların kullanıcılara etkisinin ise
pozitif karakter taşıdığını belirterek konuşmasını tamamladı.
Georgi Kvesitadze’nin sunumunda gerçekleştirilen “Patlayıcı maddelerle kirlenmiş toprağın rehabilitasyonu ve Gürcü
gıdalarında antioksidan etkisi” konulu günün ikinci konferansında ise, patlayıcıların
ekosisteme etkilerine ve Gürcü
gıdalarında kanserojen madde
oranlarına değinildi.
Seyitler Yerleşkesi Konferans
Salonu’nda yapılan konferansların ardından konuşmacılara
Artvin Çoruh Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Aydın
Tüfekçioğlu tarafından çeşitli
hediyeler verildi.
23
Konferanslar
AĞAÇLANDIRMA ÇALIŞMALARINDA ÜNİVERSİTELERE
ÖNEMLİ GÖREVLER DÜŞECEK
Ağaçlandırmanın Dünü ve Bugünü
Orman Fakültesi tarafından düzenlenen konferansa konuşmacı olarak katılan Orman ve Su
İşleri Bakanlığı Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürü Hanifi Avcı, bilimsel düzeyde
yapılan ağaçlandırmaların önemine değindi.
A
rtvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi
tarafından
düzenlenen “Ağaçlandırmanın Dünü ve Bugünü”
konulu konferansa konuşmacı
olarak katılan Orman ve Su İşleri Bakanlığı Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürü
Hanifi Avcı, Orman Fakültesi
öğrencileriyle buluştu. 24
Hanifi Avcı konuşmasında,
geçmişten günümüze ormancılık
politikalarının ülkenin ihtiyaçlarına göre değişim ve gelişim
gösterdiğini, daha önce odun
hammaddesine yönelik ağaçlandırmalar yapılırken günümüzde
yeşil kuşak oluşturma ve koruma, çevre düzenleme maksadıyla
yürütülen ağaçlandırma çalışmalarının ön plana çıktığını belirtti.
“Ormancılık politikalarımızı
belirlerken toplumun bizden
beklentilerini dikkate alarak
önceliğimizi belirlememiz ve
toplumun ihtiyaçlarına cevap
verecek şekilde çalışmalar yapmamız gerekiyor” diyen Hanifi
Avcı, Çölleşme ve Erozyonla
Mücadele Genel Müdürlüğü
olarak sadece orman kurmak
değil Türkiye’yi yeşillendirmek
www.artvin.edu.tr
Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel
Müdürü Hanifi Avcı
gibi bir hedef belirlediklerini,
gerekli yasal düzenlemeleri yaparak çalışmalara ivme kazandırdıklarını vurguladı.
Günümüzde yabancı dil bilen, konusunda uzmanlaşmış
orman mühendislerine ihtiyaç
duyulduğunun ve sadece kamu
kurumlarında değil özel sektörlerde de çalışacak şekilde donanımlı orman mühendislerinin
istihdam edilmesi gerektiğinin
altını çizen Avcı, “Mesleğimizi
ilgilendiren konularda yeterli uzman bulunmamaktadır.
Ormancılık ve ağaçlandırma
konularında uzmanlaşmak ve
mevcut uzman personel açığını gidermek gerekmektedir. Bu
noktada üniversitelere ve bizlere yani bu alanda çalışanlara
önemli görevler düşüyor. Bunun için hocalarımızdan aldığımız bilgilerin yanında çok okuyup kendimizi yetiştirmemiz ve
öğrenmeye açık olmamız gerekir” dedi.
Avcı ayrıca, günümüzde ormancılık ile ilgili ihtiyaçların
tekrardan gözden geçirilerek,
Orman Fakültelerindeki ders
müfredatlarının buna göre yeniden düzenlenmesinin gerekli
olduğunu vurguladı.
Konferansın ardından Artvin Çoruh Üniversitesi Orman
Fakültesi Dekanlığı tarafından
Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürü Hanifi
Avcı’ya katılımından dolayı plaket takdim edildi. Hanifi Avcı’nın verdiği konferans ilgiyle izlendi
25
makale
Önlenebilecek Bir Hastalık:
Akciğer Kanseri
YRD. DOÇ. DR. AYŞEGÜL BAYRAMOĞLU
2
Yrd. Doç. Dr. Ayşegül Bayramoğlu
26
0. yüzyılın başında akciğer kanseri nadir bir
hastalık iken şu anda
tüm dünyada en çok
ölüme yol açan kanser türüdür.
(1,2,3) Öyleyse Akciğer Kanseri
nedir? Öncelikle onu tanımlayalım.
Akciğer Kanseri Nedir?
Biyoloji derslerinden de hatırlayacağınız üzere akciğer, oksijenin dokulara alınmasını ve
karbondioksitin dışarı atılmasını sağlayan bir çift organdır.
Diğer organlar gibi akciğerler
de birçok hücreden oluşur. Bu
www.artvin.edu.tr
hücreler akciğerin normal olarak görevini yapabilmesi için
ihtiyaç doğrultusunda bölünerek çoğalırlar.
Akciğer kanserinde, yapısal
olarak normal olan bu hücreler, ihtiyaç olmadan ve kontrol
dışı çoğalarak akciğer içinde bir
kitle (tümör) oluşturur. Burada
oluşan kitle öncelikle bulunduğu ortamda büyür, ilerleyen
aşamalarda ise çevre dokulara
ya da dolaşım yoluyla karaciğer,
kemik, beyin gibi uzak organlara
yayılarak hasara yol açar. Bu yayılmaya metastaz adı verilir (4).
Yukarıda da bahsettiğimiz
gibi Akciğer kanseri, kansere
bağlı gerçekleşen ölümlerin en
sık nedenidir. Kolon, prostat
ve meme kanseri, akciğer kanserinden daha sık görülmesine
rağmen 5 yıllık sağ kalım; meme
ve prostat kanseri için % 80-90
oranında iken, akciğer kanserin
de % 10-15 oranındadır (5).
Akciğer kanseri çoğunlukla
50 yaşın üzerinde görülmektedir (7). Tüm dünyada kanser
olgularının % 13.4’ünü oluştururken tüm kanser ölümlerinin
% 28.4’ünden sorumludur (8).
Bu kadar çok istatistiksel veriden bahsetmemin nedeni bu
kanserin ciddiyetini vurgulamak içindir. Çünkü,
Her yıl yaklaşık
1 milyon insan
bu hastalık
nedeni ile
ölmektedir.
Kanserli Akciğer
Kanserli Akciğer Röntgeni
Önceleri erkeklerde daha
sık görülmekteyken, sigara
kullanımının yaygınlaştığı toplumlarda kadınlarda da görülme oranı yükselmiştir. (6,8)
1. Küçük Hücreli (Yulaf Hücreli) Akciğer Kanseri (KHAK)
Durum dünyada böyle iken,
ülkemizde de hiç iç açıcı değildir. Ülkemize ait istatistiksel
veriler çok sağlıklı olmamakla
birlikte yılda 30-40.000 arasında akciğer kanserine bağlı ölüm
olduğu tahmin edilmektedir (9).
Ne yazık ki bizim toplumumuzda da kadınlarda görülme sıklığı
sigara kullanımına paralel olarak artmaktadır (4,6,8).
4. Büyük Hücreli Akciğer Kanseri (KHOAK)
Genellikle akciğer kanserinin, yerleşim yeri ana bronşlara
yakın olan kısımlardır. Akciğer
periferinde yerleşen tümörler
daha az sayıdadır ve bunların
çoğunluğunu adenokarsinomlar oluşturur (4,6,8).
Akciğer Kanserinin Çeşitleri
Var mıdır?
Akciğer kanserleri 5 gruba
ayrılır (4):
2. Skuamöz Hücreli Karsinom
3. Adenokarsinom
5. Mukus Glant Tümörleri
Klinikte, Küçük Hücreli Akciğer Kanseri (KHAK) ve diğer
gruplarda Küçük Hücreli Olmayan Akciğer Kanseri (KHOAK) olarak gruplandırılarak
kullanılmaktadır.
Akciğer Kanseri Neden
Evrelere Ayrılır?
Sadece akciğer kanserliler
için değil, tüm kanser hastalarının tanısı konduktan sonra
hastalığın seyrine göre gruplayıp, en etkili tedavi yöntemini
belirleyebilmek ve alınan tedavi
sonuçlarının bilimsel kıyaslamasını yapabilmek için, hastalığın anatomik yaygınlığının sap27
makale
tanması ihtiyacı bir evreleme
sisteminin geliştirilmesine yol
açmıştır (10). İlk kez 1946’da
önerilen TNM sistemi 1986’dan
beri ’Uluslararası Akciğer Kanseri Evreleme Sistemi’ adı altında kullanılmaktadır. Burada ‘T’
tümörün büyüklüğünü, ‘N’ lenf
bezlerinin tutulumunu, ‘M’ ise
uzak metastaz varlığını anlatır.
Akciğer kanseri, Evre IA, IB,
IIA, IIB, IIIA, IIIB ve IV şeklinde sınıflandırılmaktadır (11).
Akciğer Kanserinin
Oluşumuna Hangi Faktörler
Zemin Hazırlar?
Akciğer kanserinin oluşumunda da diğer tüm kanser
türlerinde olduğu gibi birçok
faktör rol oynamaktadır. Ancak
bu faktörler içerisinde sigara
alışkanlığının çok önemli bir
yeri olduğu bilimsel olarak kanıtlanmış durumdadır.
Sigara içimi ile akciğer kanseri arasında doğrudan bir ilişki
mevcuttur. Sigara dumanı, partikül ve gaz fazından oluşmakta
ve 4000’den fazla kanserojen
madde içermektedir. Günlük
sigara içme miktarı, sigaranın
ağızda kalma süresi, izmaritin
uzunluğu, erken başlama yaşı,
sigara sayısı ve içim süresi arttıkça risk artmakta, bırakıldıktan sonra 5. yıldan itibaren risk
azalmaktadır (10,12 ,13). Sigaranın içinde bulunan kanser yapıcı maddelerin miktarı ve içe
çekme derinliği de riski artırmaktadır (5,6,14). Yapılan çalışmalarda filtreli sigaraların filtresizlerden daha az zararlı olduğu
bulunmuştur (10).
Sigara Genetik Hasar
Oluşturur
Sigara dumanındaki polisiklik hidrokarbonlar, aromatik
aminler, nitrozaminler, piridin
alkaloidler ve radyoaktif bileşenler (15,16) DNA’da doğrudan hasar oluşturabilecekleri
gibi, enzimler tarafından aktif
metabolitlerine dönüşerek de
etki gösterebilirler (17). Bu nedenlerle sigara dumanındaki bu
maddelerin DNA’ya ulaşması
sonucu DNA’da hatalı kodlama
ve mutasyon oluşmasına bağlı
olarak kanser gelişimi görülmektedir.
28
www.artvin.edu.tr
Pasif ‹İçiciler de Aynı Risk
Altında mıdır?
Pasif olarak sigara içen, diğer
bir deyimle içilen yerde bulunmak zorunda kalarak istemsiz sigara içenlerde de akciğer kanseri
gelişme riski artmaktadır (13).
Akciğer kanseri
gelişiminde
sigaranın rolü göz
önüne alındığında,
akciğer kanseri
önlenebilir kanserler
arasındadır.
Sigara Dışındaki Risk
Faktörleri Nelerdir?
Aliminyum,
formaldehit,
krom, berilyum, radon, nikel
ve nikel bileşikleri gibi maddeler akciğer kanseri riskini arttırırlar (6). Gemi yapımı malzemesi, çanak çömlek yapımı ve
badana gibi kullanım alanları
olan asbest de, hem kendi başına hem de sigara ile birlikte bir
risk faktörüdür (12).
Tüberküloz, KOAH, silikozis, fibrozis alanları bir başka
risk faktörünü oluşturur. Daha
önce geçirilmiş akciğer kanseri
hikayesi ve radyasyon da etyolojide önemlidir (6,12).
Bunların yanında, hava kirliliğinin kanser gelişme riskindeki önemi tartışmalıdır. (10)
Hava kirliliği, akciğer kanserlerinin %1 kadarından sorumlu
tutulmaktadır. Ancak kentlerde
yaşayanlarda kırsal kesimde ya-
Akciğerde sigaraya bağlı oluşan siyah lekelerin ameliyat sırasındaki görüntüsü
şayanlara oranla riskin 1.2-2.3
kat daha fazla olduğu bildirilmiştir (3).
Beslenmedeki
eksiklikler
de akciğer kanseri gelişiminde etkili olabilir. Vitamin A ve
β-karotenden fakir diyet kanser
riskini artırır (18).
Yaşla birlikte akciğer kanseri
olma olasılığı da artmaktadır.
Akciğer kanseri çoğunlukla 50
yaşın üzerinde görülür ve %
5’ten azı 40 yaşın altındadır (6).
Akciğer Kanseri
Oluşumunda Genetik
Yatkınlığın Rolü Var Mıdır?
Akciğer kanseri gelişiminde
bir genetik yatkınlığın söz konusu olup olmadığı uzun süredir araştırılmaktadır. Yapılan
araştırmalar sonucunda birinci
derece akrabalarında kanser
olanlarda akciğer kanseri riski
2.4 kat artmış olarak bulunmuştur (3).
Herkesin, kanser hastalığına
yakalanma riski vardır. Ancak,
ailesinde kanser hastalığı görülen kişilerin kanser hastalığına
yakalanma risklerinin, diğer kişilere göre daha fazla olduğu bilinen bir gerçektir. Önemli olan,
kişilerin bu konuda bilgili ve bilinçli olmaları, yapılması ve uygulanması gerekenler konusunda hassasiyet göstermeleridir.
Genetik Faktörlerin Etkisi
Son yıllarda kanser biyolojisinde önemli ilerlemeler kaydedilmiştir. Moleküler incelemeler, akciğer kanser hücrelerinde,
bir takım mutasyonların ortaya
çıktığını göstermiştir. Bu tip
mutasyonlar daha çok hücre
çoğalmasını uyaran genler (onkogen) ve tümör baskılayıcı
genlerde görülür (7).
29
makale
küçük hücreli akciğer kanseri
hem de küçük hücreli olmayan
akciğer kanseri hastalarında
p53’ü barındıran 17p13 bandı
kaybolmuştur. p53 mutasyonu
sigara içimi ile ilişkili olup, tütün dumanı G-T transversiyonuna neden olur (7).
Akciğer Kanseri Hücresi
Normal olarak hücrede bulunan ve genellikle hücrenin
bölünmesi ile ilgili işlevlerde
rol alan proto-onkogenlerin,
sigara dumanı, radyasyon, kimyasal ajanlar ve virüsler gibi dış
etkenlerle onkogen haline geçerek kanser oluşumunda birçok
gelişmeye yol açtıkları anlaşılmıştır (10).
Yapılan çalışmalar sonucu,
akciğer kanseri ile ilgili aktive
onkogenlerin 6 familyası olduğu bulunmuştur. En önemlileri
ras (H-ras, K-ras, N-ras) ve myc
(N-myc, C-myc, Lmyc)’dir (19).
Bir tümör baskılayıcı gen olan
p53 geninin de akciğer kanserinde önemli rolü vardır. Hem
Genomda ortaya çıkan diğer
bazı değişikliklerden telomeraz
aktivitesi artışı ve DNA metilasyonu gibi faktörlerde, özellikle
akciğer kanseri oluşumunda etkilidir (7).
Bütün bunların yanı sıra,
Aryl Hydrocarbon Hydroxylase
(AHH) sistemi ve Debrisoquin metabolik fenotipi akciğer
kanseri riski ile ilişkili 2 kalıtsal
faktördür (19).
Akciğer Kanserinin Belirtileri
Nelerdir?
Genelde en sık saptanan belirti öksürüktür. Giderek kötüleşen, kişiyi rahatsız eden ve
geçmeyen bir öksürüktür. Ne
yazık ki çoğu hasta bunu siga-
raya bağlamakta, normal olarak
görmekte ve doktora başvurmada gecikmektedir. Ağızdan
öksürükle birlikte kan gelmesi
kişiyi en çok korkutan ve hekime başvurmasını sağlayan
şikayettir. Nefes darlığı ve bazen hırıltılı nefes alıp verme,
geçmeyen göğüs ve kol ağrısı,
ses kısıklığı, tekrarlayan ya da
iyileşmesi geciken akciğer enfeksiyonları, boyun ve yüzde
şişlik, iştahsızlık, kilo kaybı ve
yorgunluk diğer belirtiler arasında yer almaktadır (20).
Bazen, hastalık oldukça ileri
aşamalara gelene kadar önemli
bir şikayete yol açmayabilir. Bu
sinsi karakter, akciğer kanserini
tehlikeli yapan en önemli faktördür. Bu nedenle yukarıdaki
yakınmalar hissedildiğinde hemen bir doktor kontrolünden
geçilmelidir (20).
Nasıl Tanı Konulur?
Göğüs röntgeni (akciğer
grafisi), bilgisayarlı tomografi,
Balgam sitolojisi (hücre incelenmesi), Bronkoskopi (hava
yollarına özel aletle bakılması),
Biopsi (incelenmek üzere parça
alınması), diğer organ metastazlarına (organ yayılması) yönelik ileri tetkikler sonrası akciğer kanseri tanısı konur (20).
Akciğer Kanseri Nasıl Tedavi
Edilir?
Temel tedavi seçenekleri;
cerrahi, kemoterapi ve radyoterapidir (20).
30
www.artvin.edu.tr
Sonuç olarak, ölüm oranı
çok yüksek olmasına rağmen,
Benan hocamızın da belirttiği gibi “AKCİĞER KANSERİ
ÖNLENEBİLİR BİR HASTALIKTIR. Bunun için tütün
kullanımı konusunda gerekli
önlemlerin alınması en önemli adımdır”.
Yazımın sonunda, değerli
akademisyen arkadaşlarıma ve
öğrencilerimize sigarasız günler
diliyorum.
KAYNAKLAR
1- Parkin GM, Pisani P, Ferlay J. Global cancer statistics. CA Cancer J
Clin 1999; 49: 33-64.
2- Yıldırım H., Metintaş M., Ak G.,
Et Al.: Yaşlılarda Küçük Hücreli
Akciğer Kanseri, Toraks Dergisi
2008; 9 (1): 7-12
3- Müsellim B.: Akciğer Kanserinin Epidemiyolojisi ve Etyolojisi, Sempozyum Dizisi 2007; 58, S.113-118
4- Hastürk, S., Yüksel, M.: 2000, Akciğer Kanseri, Özlem Grafik Matbaacılık, İstanbul.
5- Greenlee RT, Hill-Harmon MB,
Murray T, thun M. Cancer statistics. CA Cancer J Clin 2001;
51:15-36
6- Engin, K., Özyardımcı, N.: 2001,
Akciğer Kanserleri Tanı Ve Tedavide Temel İlkeler ve Uygulamalar,
Avrupa Tıp Kitapçılık, İstanbul.
9- Kırkıl, G., Deveci, F., Turgut, T.,
Muz, H.M.: Akciğer Kanserinin
Epidemiyolojik
Özelliklerinin
Retrospektif Olarak Karşılaştırmalı Değerlendirilmesi, F.Ü.
Sağlık Bil. Dergisi, 2005; 19 (3),
165-169 s
10- Akkoçlu A, Öztürk C. 1999,
Akciğer Kanseri, Multidisipliner
Yaklaşım. Toraks Kitapları No:I
Bilimsel Tıp Yayınevi, Ankara.
11- Toraks Dergisi Ek, Akciğer
Kanseri Tanı ve Tedavi Rehberi,
2006; Cilt 7, Sayı 2, 001-035 s.
12- Tanonue LT, Matthay RA.: Epidemiology and Carcinogenesis.
Lung Cancer, 2000 ;1215-1228
13- Köktürk N., Öztürk C., Kırışoğlu
C.E.: Sigara ve Akciğer Kanseri,
Solunum 2003;5:139-145
7- Köktürk, N., Kırışoğlu, C., Öztürk, C.:Akciğer Kanseri Moleküler Biyolojisi, Solunum, 2003;
5:127-138 s.
14- Ak, G., Metintaş, M., Metintaş,
S., Erginel, S.:Akciğer kanserli Olguların Tanı Aşamasındaki
Evrelerini Etkileyen Epidomiyolojik, Klinik Ve Radyolojik Özellikler , Osmangazi Tıp Dergisi,
2006; 28 (1): 17-31 s
8- Haydaroğlu, A., 2000, Akciğer
Kanserleri Tanı ve Tedavi, Ege
Üniversitesi Basımevi, İzmir.
15- Jeffery PK. Cigarette smoke induced damage of airway mucosa.
In: Lenfant C, Cheritn J, Dusser
D, eds. Enviromental impact
on the airways from injury to
repair. Biology of lung cancer.
New York, Marcel Dekker Inc
1996;(93,13):299-353.
16- Schuller HM. Effects of tobacco
smoke constituents on lung cells.
In: Kane MA, Bunn PA, eds. Biology of lung cancer. New York,
Marcel Dekker Inc 1998;441464.
17- Shields PG, Harris CC. Çevresel
faktörler nedeniyle oluşan kanserlerin moleküler epidemiyolojisi ve genetik özellikler. JAMA
1992;5:174-182.
18- Hyer JD, Silvestri G. Diagnosis
and staging of lung cancer. Clin
in Chest Med 2000; 21: 95-106.
19- Minna JD. Neoplasms of the
lung. Isselbacher KJ, Braunwold
E, Wilson J, Martin JB, Fauci AS,
Kasper DL (eds.): Harrison’s principles of Internal Medicine. New
York: McGraw-Hill Inc, 1994;
s.1222.
20- Erdinç M. Gülmez i. Yıldız P.
2009, Akciğer Kanseri ile Yaşamak, Türk Toraks Derneği Eğitim
kiapları Serisi Aves Yayıncılık.
31
DIŞ İLİŞKİLER
Brno Teknoloji Üniversitesi’ni
Tanıyalım
Çek Cumhuriyeti’nin en önemli üniversitelerinden biri olan Brno Teknoloji Üniversitesi’nden iki
öğretim üyesi Çek Cumhuriyeti’ndeki üniversite yapılanmasıyla ilgili önemli bilgiler aktardı.
E
rasmus Personel Hareketliliği kapsamında Çek Cumhuriyeti
Brno Teknoloji Üniversitesinden gelen Doç. Dr.
Miroslav Kures ve Yrd. Doç. Dr.
Jaroslav Hrdina, Artvin Çoruh
Üniversitesi öğretim elemanları
ve öğrencilerine yönelik konferans verdi. Erasmus Uygulamaları kapsamında gerçekleştirilen konferanslarda üniversiteler
arası işbirliğinin önemine de
dikkat çekildi.
ler ve Slovaklardır. AvusturyaMacaristan İmparatorluğunun
yıkılmasından sonra Moravya
Çekoslovakya’nın bir parçası
olmuş ve 2. Dünya Savaşında
Almanya’nın Çekoslovakya’ya
hakim olması ile birlikte Almanların korumasına girmiş, Bohemya ve Moravya olarak ikiye
ayrılmıştır. 1945’te Moravya’daki etnik Alman azınlığı bölgeden atılmış ve Çekoslovakya’nın
da ayrılmasıyla Moravya 1993
yılında Çek Cumhuriyetine katılmıştır.”
Kures, “Çek Cumhuriyetinde Brno önemli bir üniversite
şehridir. 5’i özel olmakla beraber 11 üniversitesi, 26 fakültesiyle yaklaşık 80 bin öğrenciye
eğitim verilmektedir. Brno büyük sergi, fuar ve motor yarışlarına ev sahipliği yapmaktadır.
Erasmus programı dahilinde
Artvin Çoruh Üniversitesi öğrencilerini ve öğretim elemanlarını Brno’yu gezmeye davet
ediyorum” diyerek konuşmasını bitirdi.
Kures: “Brno, Orta
Avrupa’nın Gözbebeğidir”
“Brno” konulu konferansta
kürsüye çıkan Doç. Dr. Miroslav Kures, Çek Cumhuriyetinde
bir vilayet olan Brno hakkında
bilgiler aktardı.
Doç. Dr. Kures, Brno’da hakim dilin Çek dili olmasına rağmen, tarihi ilişkilerden dolayı
Almancanın da yoğun olarak kullanılmakta olduğuna dikkat çekti.
Brno Teknoloji Üniversitesi
Tanıtıldı
Konferansın ikinci bölümünde ise Yrd. Doç. Dr. Jaroslav
Hrdina, Brno Üniversitesinin
akademik yapısı ile üniversite
bünyesindeki bilim ve eğitim
faaliyetleri hakkında bilgiler aktardı.
Kures, Alman ve Slav kökenlilerin çoğunlukta olduğu
Brno’nun Çek Cumhuriyetinin
ikinci büyük kenti olduğunu
dile getirdi.
Kures Brno’nun tarihçesi
hakkında şu bilgileri aktardı:
“Bin yıl önce Orta Avrupa’da
bulunan Büyük Moravya denen
ülkede yaşayanların ataları Çek32
Moravyalıların misafirperver ve geleneklerine bağlı insanları olduğunu vurgulayan
Miroslav Kures Brno’nun tarihi
mimarisi ve manzarasıyla Orta
Avrupa’nın en güzel kentlerinden biri olduğunu dile getirdi.
Brno’nun, Güney Moravya’nın idari ve Çek Cumhuriyetinin de hukuk merkezi olduğunu
ifade eden Kures, 405 bin nüfusa
sahip olan kentin eğitim alanında da geliştiğine dikkat çekti.
Artvin Çoruh Üniversitesinin davetlisi olarak Artvin’e gelmekten mutluluk duyduğunu
belirterek konuşmasına başlayan
Hrdina, Çek Cumhuriyetindeki
üniversite yaşamını da özetledi.
Çek Cumhuriyetindeki akademik eğitimin temellerinin 14.
Yüzyıla kadar uzandığını bildiren
www.artvin.edu.tr
Brno Üniversitesi Mimarlık Fakültesi
Hrdina, sunumunda şu noktalara vurgu yaptı:
olmak üzere üç seviye üzerinden gerçekleştirilir.
“Çek Cumhuriyetinde köklü üniversiteler vardır. Bunlardan en eskisi Roma İmparatoru
4. Charles tarafından 1348’de
kurulan
Prag’daki
Charles
Üniversitesi’dir. İkinci büyük
üniversite Olomouc’ta 1566’da
kurulan Palacky Üniversitesidir.
Prag’taki Çek Teknik Üniversitesi
1717’de, Ostrava Teknik Üniversitesi 1849’da kurulmuştur. Ayrıca 1849 yılında kurulan Alman
Bohem Teknoloji Koleji, daha
sonra 1899 yılında Brno Teknoloji Üniversitesi olarak yeniden düzenlenmiştir. Prag’da Çek
Doğa Bilimleri Üniversitesi, doğa
bilimleri alanında akademik eğitim vermek ve bilimsel araştırma
yapmak amacıyla kurulmuştur.
Ayrıca Brno’da, Masaryk ve Mendel Üniversiteleri bulunmaktadır.
Brno’da 1849’da kurulan Alman Bohem Teknik Koleji 1899
yılında Brno Teknoloji Üniversitesi olarak açıldı ve 50 öğrenciyle inşaat mühendisliği alanında
eğitim vermeye başladı. 1900 yılında Mekanik Mühendisliği bölümü açıldı. 1.Dünya Savaşından
sonra ise Mimarlık Fakültesi ile
birlikte yeni bölümler de açıldı.
1950 yılında Brno Teknoloji Üniversitesi bünyesinde yeni fakülteler kuruldu.
Çek Cumhuriyetinde giriş
seviyesi eğitimi dışında lise ve
üniversite olmak üzere iki seviye temel eğitim verilmektedir.
Üç çeşit lise ve iki çeşit üniversite bulunur. Üniversite eğitimi
lisans, yüksek lisans ve doktora
Şu an 8 fakülteyle eğitime
devam eden üniversitedeki fakülteler şöyle: En büyüğü 6
bin öğrenciye sahip olan İnşaat Mühendisliği. Bunu 4.500
öğrenciyle Mekanik Mühendisliği Fakültesi takip ediyor.
Kimya Fakültesi 3066 öğrenci
ile üçüncü, Mimarlık Fakültesi
öğrenci 2864 ile dördüncü sırada yer alıyor. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesinde 2.822
öğrenci, Elektrik Mühendisliği
ve İletişim Fakültesinde 4013
öğrenci, Güzel Sanatlar Fakültesi 271 yeni kurulan Bilgi Teknolojileri Fakültesinde ise 2518
öğrenci ile eğitim verilmektedir. Brno Teknoloji Üniversitesinin yaklaşık 25 bin öğrencisi
bulunmaktadır.
Mekanik Mühendisliği Fakültesi, 1900 yılında kurulmuş
olup Brno Teknoloji Üniversitesinin ikinci büyük fakültesidir. 400’ü akademisyen olmak
üzere 540 çalışanı bulunmaktadır. Mekanik Mühendisliği
Fakültesi’nde uygulamalı bilimler ve mekanik mühendisliğiyle
ilgili dersler okutulmaktadır.
Matematik Mühendisliği alanında lisans, yüksek lisans ve
doktora programlarının da uygulandığı Üniversitede, uygulamalı matematik analizleri, uygulamalı algebra, soyut matematik,
diferansiyel geometri alanlarında araştırma yapılmaktadır.”
Hrdina, personeli olduğu
Matematik Enstitüsünün öğretim ve bilim profili hakkında
bilgiler verdikten sonra sunumunu sonlandırdı.
Konuşma ve sunumların ardından konuşmacılara Üniversitemiz Erasmus Koordinatörlüğünce çeşitli hediyeler verildi.
33
Öğrencİ Etkİnlİklerİ
Bu Bahar da Rengarenk
Üniversitemizde ikincisi düzenlenen ve üç gün süren Bahar Şenliği Kültür Sanat ve Spor
Etkinlikleri, zengin ve eğlenceli bir programla gerçekleştirildi.
A
rtvin Çoruh Üniversitesi tarafından 2325 Mayıs 2011 tarihleri arasında II. Bahar
Şenliği Kültür Sanat ve Spor
Etkinlikleri düzenlendi. Ahmet
Hamdi Tanpınar Kültür Merkezi ve Seyitler Yerleşkesinde
gerçekleştirilen II. Bahar Şenliği
kapsamında konser, şiir dinletisi, söyleşi ve halk oyunları gösterileri gibi farklı etkinliklere
yer verildi.
34
1. Gün Etkinlikleri:
Ahmet Hamdi Tanpınar Kültür Merkezi’nde gerçekleştirilen
II. Bahar Şenliği’nin ilk gününde Sanatçı Lütfiye Öztürk tarafından Türk Sanat Müziği
konseri verildi. Konsere Rektör
Prof. Dr. Mehmet Duman ile
Artvin protokolünden çok sayıda davetli katıldı. Etkinliklerin
ilk gününde ayrıca Şair Kahraman Tazeoğlu’nun katıldığı
“Şiir Dinletisi” ile “Fatmagül’ün
Suçu Ne” adlı televizyon dizisinde rol alan tiyatro oyuncuları
Kaan Taşaner ve Seda Güven’in
katıldığı, “Söyleşi” programı
gerçekleştirildi. Söyleşi programıda Taşaner ve Güven’e Artvin Çoruh Üniversitesi öğrenci
toplulukları arasında yer alan
Tiyatro Topluluğu tarafından
“En iyi çıkış yapan sanatçı ödülü” ve çeşitli hediyeler verildi.
www.artvin.edu.tr
2. Gün Etkinlikleri:
Seyitler
Yerleşkesi’nde
yapılan
şenliklerin
ikinci
gününde Artvin Çoruh Üniversitesi Halk Oyunları Topluluğu
ile Batum Shota Rustaveli State
Üniversitesi Acara Halk Dansları Topluluğu’nun gösterileri
beğeniyle takip edildi.
Program kapsamında sahne alan Grup Karayel, Karadeniz bölgesi ve Artvin yöresine
has türküleri seslendirdi. Türk
Rock Müziğinin son dönemlerde yıldızı parlayan isimlerinden
Cem Özkan da 1,5 saat süren
konserde öğrencilere keyifli an-
lar yaşattı. Bahar Şenliklerinde
öğrencilerden Nermin, Semih,
Betül Selda ve Seher de sahneye
çıkarak şarkılarıyla etkinliklere
renk kattılar.
3. Gün Etkinlikleri:
II. Bahar Şenliği Kültür
Sanat ve Spor Etkinlerinin 3.
Gününe Artvin Valisi Mustafa
Yemlihalıoğlu,
Rektörümüz
Prof. Dr. Mehmet Duman, İl
Garnizon Komutanı Jandarma
Albay Mehmet Nasif, Artvin
Cumhuriyet Başsavcısı Cafer
Güven Kara, İl Emniyet
Müdürü Muhsin Armağan ile
Artvin protokolünden çok
sayıda davetli katıldı. 25 Mayıs
2011 Çarşamba akşamı yapılan
Şenliğin son gününde II. Spor
Şenliğinde futbol, basketbol,
voleybol ve masa tenisi branşlarında derece yapan takımlar
için kupa ve madalya töreni
düzenlendi.
Etkinliklerin son gününde
ayrıca Karadeniz’in sevilen sanatçısı Vira Cemal, Karadeniz
bölgesine has türkülerini seslendirdi. II. Bahar Şenliği, Grup
Ayna konseri ve havai fişek gösterilerinin ardından sona erdi.
Grup Ayna Konseri beğeniyle izlendi.
35
Öğrencİ Etkİnlİklerİ
İSTANBUL “YENİ ÇİZGİ FELSEFE TOPLULUĞU”NU AĞIRLADI
4 Günde İstanbul
Artvin Çoruh Üniversitesi öğrenci topluluklarından Yeni Çizgi Felsefe Topluluğu dört gün
boyunca İstanbul’un tarihi ve turistik mekanlarını gezerken İstanbul’daki bazı üniversitelerin
konuğu oldu.
A
rtvin Çoruh Üniversitesi Fen Edebiyat
Fakültesi Ortak Edebiyat Programları 1.
sınıf öğrencilerinin Nisan ayı
sonunda resmi olarak kuruluşunu gerçekleştirdikleri Yeni
Çizgi Felsefe Topluluğu, 2010
Avrupa Kültür Başkenti olarak
Türkiye’nin yüz akı olan en büyük metropolü İstanbul’a geniş
kapsamlı bir gezi düzenledi.
Bir kültür şehri olarak
İstanbul’un tarihi mekânlarının,
merkezi yerlerinin ve gözde üniversitelerinin gezilmesi
36
amacıyla yapılan gezi Yeni Çizgi Felsefe Topluluğu öğretim
elemanı danışmanı Arş. Gör.
Muhammet Özdemir’in rehberliğinde gerçekleşti. Öğrenciler bu kapsamda Dolmabahçe
Sarayı, Sultan Ahmet Camii,
İstiklal Caddesi, Yûşâ Tepesi gibi tarihi mekânların yanı
sıra Kadıköy, Üsküdar, Beykoz, Beşiktaş, Şişli ve Fatih gibi
İstanbul’un merkez ilçelerini
gezme şansı buldu. Yeni Çizgi
Felsefe Topluluğu gezide ayrıca
Marmara Üniversitesi, 29 Mayıs Üniversitesi ve Galatasaray
Üniversitesi’ne konuk oldu.
Öğrenciler 29 Mayıs Üniversitesi Felsefe Bölümü Öğretim
Üyesi Prof. Dr. Tahsin Görgün, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Öğretim Üyesi
Prof. Dr. İlhan Kutluer ve Galatasaray Üniversitesi Felsefe
Bölümü Öğretim Üyesi Prof.
Dr. Zeynep Direk ile verimli
söyleşilerde bulundular. Ortak
Edebiyat Programları öğrencilerinin dışında Eğitim Fakültesi
ve Orman Fakültesi’nden öğrencilerin de yer aldığı etkinliğe
toplam 48 öğrenci katıldı. Heyet, 4 günlük İstanbul turunun
ardından Artvin’e döndü.
www.artvin.edu.tr
Ö€€€ğrenci Topluluklarının Sayısı
Hızla Artıyor
Üniversitemizde kurulan öğrenci topluluklarına her geçen gün yenileri ekleniyor. Bilim, sanat,
spor, doğa ve benzeri pek çok alanda faaliyet gösteren bu topluluklar, daha çok kişiye ulaşma
konusunda kararlılar.
A
rtvin Çoruh Üniversitesi
“Öğrenci
Toplulukları
Yönergesi”nde
belirtilen esaslara göre kurulan
öğrenci topluluklarının sayısı
hızla artıyor. 2009-2010 eğitim öğretim yılında 6 tane olan
öğrenci topluluklarına 20102011 eğitim öğretim yılında 11
yeni topluluk eklendi.
Sosyal, kültürel ve sportif aktiviteler düzenleyerek
öğrencilerin ve üyelerinin
mesleki yaşamları öncesinde
onlara önemli deneyimler kazandırmayı amaçlayan öğrenci
toplulukları, yaptıkları çeşitli
etkinliklerle dikkat çekiyor.
lan Şiir Dinletisi de katılımcıların beğenisini kazanmıştı.
Bunun yanı sıra Amatör
Astronomi Topluluğu tarafından Gökyüzü Gözlem Şenliği,
Müzik Topluluğu tarafından
Amatör Ses Yarışması, Halk
Oyunları Topluluğu tarafından
halk oyunları gösterileri, Çevre
ve Doğa Topluluğu tarafından
çevre temizlik programları gibi
birçok farklı etkinlik düzenlendi.
Öğrenci
topluluklarının,
bundan sonraki dönemlerde
öğrencilerin faaliyet şemalarını
genişleteceğine dikkat çekiliyor.
Artvin Çoruh Üniversitesi
bünyesinde yer alan öğrenci
toplulukları şu şekilde:
“Satranç Topluluğu, Sanat
ve Edebiyat Topluluğu, Fotoğrafçılık Topluluğu, Kuş Gözlem
Topluluğu, Çevre ve Doğa Topluluğu, Doğa Sporları Topluluğu, Yaban Hayatı ve Ekoturizm
Topluluğu, Sosyoloji Topluluğu, Erasmus Topluluğu, Müzik
Topluluğu, Halk Oyunları Topluluğu, Tiyatro Topluluğu, Yeni
Çizgi Felsefe Topluluğu, İlim ve
İrfan Topluluğu, Çoruh Gençlik Eğitim ve Kültür Topluluğu,
Düşünce Topluluğu, Amatör
Astronomi Topluluğu.”
2011 yılı Ocak ayında Doğa
Sporları Topluluğu tarafından
yapılan 2. Kar Şenliği’ne yaklaşık 500 öğrenci katılmıştı. Bu
etkinlik Atabarı Kayak Merkezinde gerçekleştirilen en kalabalık organizasyonlar arasında
gösteriliyor.
Yine 2011 Mayıs ayı içersinde Sanat ve Edebiyat Topluluğu
tarafından Ahmet Hamdi Tanpınar Kültür Merkezinde yapı37
Öğrencİ Etkİnlİklerİ
Öğrencilerden
Şiir Dinletisi
Sanat ve Edebiyat Topluluğunun hazırlayıp
sunduğu Şiir Dinletisi’nde Türk Edebiyatının
en güzel şiirleri bir kez daha ses buldu.
Artvin Çoruh Üniversitesi öğrenci toplulukları
arasında yer alan Sanat ve Edebiyat Topluluğu
tarafından “Şiir Dinletisi” düzenlendi. Ahmet
Hamdi Tanpınar Kültür Merkezi’nde düzenlenen etkinliğe üniversitemiz akademik ve idari
personeli ile öğrencilerimizin yanı sıra çok sayıda davetli katıldı. Türk Edebiyatından birçok
şiirin okunduğu program, etkinliği gerçekleştiren öğrencilere hediyelerinin verilmesinin ardından sona erdi.
Kafkasör’ün Yerini
Göğünü Boyadık
Kafkasör Etkinlik Alanında düzenlenen
Uçurtma Şenliği ve Gençlik Şöleni
birbirinden renkli görüntülere sahne oldu.
Artvin Çoruh Üniversitesi Doğa Sporları Topluluğu ile Sanat ve Edebiyat Topluluğu tarafından Kafkasör Etkinlik Alanında 2. Uçurtma Şenliği ve Gençlik Şöleni düzenlendi.
Etkinlikte uçurtma ve halat çekme yarışmaları
yapıldı. Organizasyona üniversitemiz personeli ile öğrencilerimiz katıldı.
Şenlik yarışmalarda dereceye giren gruplara
hediyelerinin verilmesinin ardından tamamlandı.
38
www.artvin.edu.tr
Deriner Barajına Teknik Gezi
Bölgenin sosyo-ekonomik gelişmesinin köşe taşlarından olan Deriner Barajı’nı inceleyen
öğrenciler hem Artvin’i daha yakından tanıma imkanı buldular hem de önemli mesleki
deneyimler kazandılar
A
rtvin Çoruh Üniversitesi Artvin Meslek
Yüksekokulu Makine
Programı öğrencileri ve Orman Fakültesi Orman
Endüstri Mühendisliği 2. sınıf
öğrencileri, Artvin Deriner Barajına yapılan baraj gezisine ka-
tıldı. Gezide öğrencilere 2012
yılında tamamlanması planlanan Deriner Barajı ve barajın
bölgenin enerji gereksiniminin
giderilmesine yönelik getirileriyle ilgili bilgiler aktarılırken,
barajın bölge ekonomisine kazandırdığı ivme hakkında da
açıklamalar yapıldı. Akademik
personelin de katıldığı gezide,
öğrencilerin Artvin ve yöresini
tanımalarına katkı sağlanırken
aynı zamanda mesleki deneyimlerinin artırılması yönünde
önemli bir adım atıldığı belirtildi.
39
Ünİversİtemİzden
BÖLGE EKONOMİSİNE KATKI YAPMASI BEKLENEN BİTKİ
MÜZESİ PROJESİ KABUL EDİLDİ
Bitki Müzesi Kuruyoruz
Artvin Çoruh Üniversitesi Seyitler Yerleşkesi içinde 30 dekarlık bir arazi üzerine kurulacak
olan Arboretum (Bitki Müzesi), turizmden bilime, ekonomiden ekolojiye Artvin için bir ilk olma
özelliği taşıyan bir proje olarak değerlendiriliyor.
A
rtvin Çoruh Üniversitesi tarafından Doğu
Karadeniz Kalkınma
Ajansına (DOKA) sunulan “Artvin’in Bitki Müzesi”
projesi, DOKA tarafından kabul
edildi.
Seyitler Yerleşkesinde bir
arboretum (bitki müzesi) kura40
rak, Artvin ve Doğu Karadeniz
Bölgesi’nin eğitim, kültür, araştırma ve turizm potansiyelinin
canlandırılması ve biyolojik
çeşitliliğin korunmasına katkı
sağlamak amacıyla hazırlanan
projede, Orman Fakültesi Öğretim Üyeleri Prof. Dr. Fahrettin Tilki, Doç. Dr. Sami İmamoğlu, Doç. Dr. Zafer Ölmez
ve Yrd. Doç. Dr. Hilal Turgut
görev alıyor.
Seyitler Yerleşkesinde 30 dönümlük bir arazi üzerinde kurulacak olan bitki müzesi için
arazi düzenleme ve fidan dikim
çalışmalarına 2011 Aralık ayı
içerisinde başlanacağı bildirildi.
Arazi üzerine başlangıçta 320
www.artvin.edu.tr
farklı bitki türü dikilerek bitki örtüsü zenginliği sağlanacak
olan projenin bir yıl içerisinde
tamamlanması planlanıyor.
Artvin’in Bitki Müzesi Projesi ile ilgili olarak proje yönetimi
tarafından yapılan açıklamada
aşağıdaki noktalara değinildi:
Arboretum Nedir?
Arboretumlar; bilimsel araştırma ve gözlem amacıyla orijini ve yaşları belli, her biri doğru
ve dikkatli bir şekilde bir araya
getirilmiş olan, çoğunluğu ağaç
ve diğer odunsu bitki taksonlarının uygun seçilmiş alanlarda
yetiştirilip sergilendiği tabiat
parçalarıdır. Başka bir açıdan
bakıldığında arboretumlar bil-
gi, emek ve sabırla meydana
getirilmiş birer canlı bitki müzeleridir.
Yeryüzünde kuruluşları yüzyılların ötesine dayanan arboretumların fonksiyonları çok
çeşitlilik gösterir. Bunlar; ilk
ve orta öğretimden üniversite
düzeyine kadar tüm öğrencilere ve çevre halkına bitkiler
hakkında bilgi vermek, onları
yetişme alanlarında tanıtmak,
çevre koruma bilincinin gelişmesine katkıda bulunmaktır.
Bunun yanında, dünyanın dört
bir tarafındaki egzotik ve endemik bitkileri iklimin müsaade
ettiği oranda bir araya toplayarak uzun ve pahalı seyahatlere gerek kalmadan insanlara
tanıtmak ve bunların içinden
süsleme değeri olanları seçme
olanağı sağlamak, nesli kaybolma tehlikesi altında bulunanları koruma altına almak, yabancı
orijinli türlerin ülkemize uygunluğu konusunda çalışmalar yapmak da arboretumların
görevleri arasındadır.
Arboretum İçin Uygun
Alanlar
Genellikle kent merkezlerinin dışında, kentin fiziksel
baskı ve gelişiminden uzak
kalabilecek alanların seçilmesi uygundur. Arboretumların
rekreasyonel işlevleri dikkate
alındığında, göl, nehir, vadi,
yamaç, tepe gibi hareketli bir
arazi plastiğine sahip alanlarda
kurulması istenir. Bu özellikleri
41
Ünİversİtemİzden
taşıyan bir alanda, sürprizli
gezinti yolları ile değişik
görünümler oluşturmak ve
ziyaretçilerin ilgisini canlı
tutmak mümkün olacaktır.
Alanda, tüm yıl işlerlik taşıyan
bir iç sirkülasyon sistemi oluşturmak esastır. Yaratılan sakin
atmosfer ile kent insanı üzerindeki fiziksel baskının uzaklaştırılması sağlanabilir.
Bir arboretumda yaratılmak
istenen fiziksel ve görsel etkinin
başarısı, bitkilerin istedikleri
ekolojik koşulların yaratılmasına ve sürdürülmesine bağlıdır.
Bitkiler, sistematik sıralamaya
veya sosyolojilerine göre düzenlenebilirler. Burada önemli
olan nokta, bitkilerin birlikte
oluşturacakları kompozisyon
ve uyumdur.
Bitki Müzesi Projesinin
Hedefleri
Gelişmiş bir altyapı oluşturarak bölgenin turistik cazi-
42
be merkezi haline gelmesine,
Artvin’e gelen turist sayısının
ve ortalama kalış süresinin artırılmasına, bu sayede bölge ekonomisinin güçlenmesine katkı
sağlamayı hedefleyen Artvin’in
Bitki Müzesi Projesi;
- Artvin halkına vakit geçirip
eğlenebileceği sosyal ortam yaratmak
“- Artvin’in doğa turizmi potansiyelini harekete geçirecek,
başlangıç olarak 320 farklı türün bulunduğu, turistlerin kısa
sürede çok sayıda bitki türünü
görebilecekleri ve Artvin’in doğası konusunda fikir sahibi olmalarını sağlayacak çevre dostu
bir müze tesis etmek
- Ziyaretçilerin kısa süreli
dinlenme ihtiyaçlarını karşılayacak mekanlar tesis ederek,
ziyaretçi memnuniyetin artırılması ve dolayısıyla tekrar gelmelerini sağlamak
-Arboretumda
çalışacak
personelin işlendirilmesiyle ve
esnafların gelirlerinin artırılmasıyla Artvin ekonomisine,
dolayısıyla sürdürülebilir bölge
kalkınmasına katkı sağlamak
- Arboretumun bakım ve geliştirilmesi işleriyle istihdam yaratılmasına katkı sağlamak
- Başta Orman Fakültesi öğrencileri olmak üzere, öğrenciler için bir bitki tanıma laboratuarı oluşturmak
- Bu projenin uygulanmasıyla, Artvin’deki kamu kuruluşları, yerel yönetimler ve sivil toplum kuruluşlarına proje
uygulamaları konusunda örnek
olmak
- Öğrencinin tercih aşamasında Artvin Çoruh Üniversitesini tercih etmesini sağlayarak
yörenin tanıtımına katkı yapmak” gibi amaçlarla hayata geçirildi.
www.artvin.edu.tr
Bitki Müzesinin Kurulacağı
Alan
Artvin Çoruh Üniversitesi Seyitler Yerleşkesi içerisinde yer alan ve küçük bir vadi
niteliğinde olan 30 dekar bir
alan üzerinde bitki müzesinin
kurulması planlanmıştır. Planlanan alanın hemen bitişiğinde
(batısında) üniversitenin sosyal
tesislerinin yapımı devam etmektedir. Gelen ziyaretçilerin
hem arboretum sahasında hem
de sosyal tesislerde vakit geçirmesi mümkün olacaktır. Ayrıca arboretumlarda bulunması
gereken unsurlardan biri olan
herbaryum da Orman Fakültesi
Orman Botaniği Anabilim Dalı
tarafından oluşturulmaya başlanmıştır ve çalışmalar devam
etmektedir.
Arboretum ya da odunsu
bitkilerden oluşan canlı bitki
müzesi kurulduktan sonra da
sürekli genişletilebilmektedir.
Alanın sürdürülebilirliği için
fidanlık ve serasının da olması
gerekmektedir. Üniversite tarafından yine yerleşke içerisinde
tam donanımlı bir sera ve fi-
danlık kurulmaktadır. Gelecekte bitki müzesi için gerekli olan
fidanlar burada üretilip alana
dikilecektir. Ulusal ve uluslararası birçok botanik bahçesi
ve arboretum ile anlaşmalar yapılarak fidan veya fidan üretim
materyali temini sağlanacaktır.
Projenin Maliyeti
Toplam uygun maliyeti
312.992,96 TL olarak belirlenen proje için Doğu Karadeniz Kalkınma Ajansı’ndan
234.744,72 TL’lik destek tutarı
istendi. DOKA bu talebi kabul
etme kararı aldı. Projenin geriye kalan %25’lik maliyeti ise
Artvin Çoruh Üniversitesi tarafından karşılanacaktır.
Nihai Yararlanıcılar
Artvin Çoruh Üniversitesi,
bölge esnafı, yerel yönetimler,
kamu kuruluşları, sivil toplum
kuruluşları, Artvin halkı, bilim
adamları ve arboretum çalışanları projeden yararlanabilecektir.
Ekonomik Katkısı Olacak
18. Yüzyılda ilk kez Orta
Avrupa’da yapılan bitki müzesinin günümüzde özellikle
Avusturya ve Çek Cumhuriyeti
gibi ülkelerde yaygın hale geldi.
Bu ülkelerde bitki müzelerinin
adeta bölgenin ekonomik hayatını canlandırdığı bilinmektedir. Aynı uygulamanın bugün
Artvin’de hayata geçirilmesi
sosyo-ekonomik ve kültürel
yönden Artvin adına önemli bir
adım olacaktır.
43
Ünİversİtemİzden
2010-2011 AKADEMİK YILI MEZUNİYET TÖRENİ YAPILDI
Üniversitemizde Mezuniyet
Coşkusu Yaşandı
Artvin Çoruh Üniversitesi mezun olan öğrencileri için hazırlanan törende hüzün ve sevinç bir
aradaydı. Öğrenciler yeni bir başlangıcın mutluluğunu yaşarken üzerlerinde mezun olmanın
verdiği burukluk da vardı.
44
A
rtvin Çoruh Üniversitesi 2010-2011
akademik yılı mezuniyet töreni yapıldı.
Seyitler Yerleşkesi’nde yapılan mezuniyet törenine Artvin
Valisi Mustafa Yemlihalıoğlu,
Rektörümüz Prof. Dr. Mehmet
Duman, Atatürk Üniversitesi
Rektörü Prof. Dr. Hikmet Koçak, Atatürk Üniversitesi Rektör
Yardımcısı Prof. Dr. Sebahattin
Tüzemen’in yanı sıra Artvin il
protokolü üniversitemiz akademik ve idari personeli ile öğrenciler ve öğrenci velileri katıldı.
Törende katılımcılara yönelik bir konuşma yapan Artvin
Çoruh Üniversitesi Rektörü
Prof. Dr. Mehmet Duman, Artvin Çoruh Üniversitesinin ku-
www.artvin.edu.tr
rulduğu günden bu yana gerçekleştirdiği gelişim süreci ve
son durumu hakkında bilgiler
aktardı.
Artvin Çoruh Üniversitesinin Artvin’in de desteği ile gelişimini hızlandıracağına dikkat
çeken Rektör Prof. Dr. Mehmet
Duman konuşmasında özetle
şu ifadeleri kullandı:
Üniversiteler Kültürel Katkı
ve Özellikleriyle Ön Plana
Çıkarılmalıdırlar
“Her daim üniversitelerin
ekonomik etkilerinden bahisle
önemleri vurgulanır. Halbuki
üniversiteler daha ziyade kültürel katkı ve özellikleriyle ön
plana çıkarılmalıdırlar.
Üniversitenin
bulunduğu
bölge insanının kültürel yaşamına katkıları üniversitenin
ekonomik olmayan, sosyo-kültürel etkileri olarak ortaya çıkmaktadır. Sanat galerileri ve
müzeler, üniversitenin sunduğu akademik ve kültürel programlar şehirle üniversite arasında organik bir bağın oluşmasına
yardımcı somut sosyo-kültürel
örneklerdendir.”
Yükseköğretimde Büyük
Adımlar Atıldı Ama Yeterli
Değil
“Ülkemiz son yıllarda adeta
kabuğunu kırarak yükseköğretimde çok büyük atılımlar yapmıştır. Ülkemizde üniversite sa-
Rektör Prof. Dr. Mehmet Duman bölümlerinde dereceye giren öğrencilere diplomalarını dağıttı.
45
Ünİversİtemİzden
yısı 165’i aşmıştır. Uluslararası
indekslerce taranan dergilerde
yayınlarımız, gerçekleştirdiğimiz projeler geçmişle kıyaslanamayacak derecede artmıştır.
Bu baş döndürücü gelişmelere rağmen henüz gelişmiş
ülkelerin ulaştığı seviyenin ve
sayısal verilerin çok gerisinde
kalmaktadır. Ülkemizde açık
ve uzaktan öğretimle birlikte
okullaşma oranı % 40’a ulaşırken, bu oran OECD ülkelerinde % 50-60 bandında seyretmektedir.
46
Geçmişte yükseköğretim bir
elit eğitimi iken zamanımızda
kitleselleşmiş ve küreselleşmiştir. Yükseköğretim ön lisans,
lisans, yüksek lisans ve doktora aşamalarından oluşmaktadır.
Ülkemizde yüksek lisans ve
özellikle doktora öğretimi oldukça yetersizdir. Ayrıca doktora öğretimi neredeyse bütünüyle öğretim üyesi olmak için
yapılmaktadır. Halbuki bilim
ve teknolojinin geliştirilmesinde başat rolü olan doktora
öğrenimi yalnızca üniversitede
yer almak için değil, hayatın
diğer alanlarında da gereklidir.
Bu yüzden mezun öğrencilerimizin yüksek lisans ve doktora
öğrenimine devam etmelerini
şiddetle tavsiye ediyorum.”
Bilimsel Çalışmalar
Akademik Yayınlarla
Sınırlandırılmamalı
“Gerçekleştirdiğimiz eğitim
ve öğretim sonucunda mezunlarımızı sadece iş arayan değil,
birer iş yaratıcısına dönüştürebilmek zorunda olduğumuzun
www.artvin.edu.tr
Artvin Geri Dönülmez Bir
Biçimde Üniversite Şehri
Olacaktır
Önümüzdeki yıl 800 ilave öğrenci kabul ederek toplamda
4000 öğrenci sayısı aşılacaktır.
Üniversitemizin fiziki altyapısı artık yaşanabilir bir kampus
sunma aşamasına gelmiştir. Seyitler Kampüsümüz kapalı spor
salonu, açık sahaları, merkezi
araştırma laboratuarı, sosyal
faaliyetler merkezi ve eğitim binaları ile tamamlanma aşamasına gelmiştir.
“Üniversitemizin
gelişimi
ve planları ile ilgili bazı bilgileri de sunmak istiyorum.
Hemen yanında iki blok olarak inşa edilen eğitim binalarına
Fen-Edebiyat Fakültesi yerleşe-
farkındayız. Bilimsel çalışmalarımız sadece akademik yayınlara yönelik olarak kalmamalı,
onların aynı zamanda sosyoekonomik yeniliklerin kaynağını oluşturmasını sağlayabilmeliyiz.”
cektir. Geçen seneki mezuniyet
konuşmamda bundan sonraki
yatırımlarımızın Şehir Yerleşkesine yapılacağını söylemiştim.
İlk olarak 12 bin metrekare kapalı alan için ihale açıldı. Şehir
Yerleşkesinin inşasına kısa bir
süre içerisinde başlanacaktır.
Eğitim Fakültesi ve Sağlık
Yüksekokulu orada inşa edilecek binalara yerleştirilecektir.
Ardından diğer inşaatlar gelecek ve Artvin geri dönülmez
bir biçimde bir üniversite şehri
olacaktır.”
47
Ünİversİtemİzden
Öğrencilerin Yaşadığı
Sorunların Farkındayız
“Öğrencilerimizi yakından
izliyor ve onların şikayetlerini
biliyor ve sorunlarını ciddiye
alıyoruz. Şehrimizin sunduğu
imkanları en verimli şekilde
öğrencilerin hizmetine sunmaya çalışıyoruz. Henüz kuruluşu
tamamlanmamış bir kampüste
öğrenim görüyorlar. Bunun zor
bir durum olduğunun farkındayız.
Gelecek yıl altyapısı ve binaları tamamlanmış mükemmel
bir kampüste öğrencilerimizi
karşılayacağız. Ancak şurası
bir gerçektir ki üniversite fiziki
yapılardan ziyade insan unsurundan oluşur ve Artvin Çoruh Üniversitesi öğretime açtığı
programlarında yeterli sayıda
48
ve yeterli vasıfta öğretim elemanına sahip olarak öğrencilerimizin de iyi yetişmesini sağlamıştır.”
Öğrencilerimiz Yeterli
Donanıma Sahip Olarak
Mezun Oldu
“Üniversitemizin
verdiği
diplomalar tüm ülkede tanınırlığa ve geçerliğe sahiptir. Mezun öğrencilerimiz gerek özel
sektörde gerekse kamu sektöründe diğer üniversite mezunlarıyla rahatlıkla rekabet edebileceklerdir.
Bu konuda yeterli donanıma
sahip olarak mezun edilmişlerdir. Kendileri de bu durumun
farkında olmalıdırlar.”
Mezun İzleme Sistemi İle
Destekleyeceğiz
“Sözlerime son verirken yeni
mezunlarımızın bundan sonraki hayatlarında başarılı olmalarını diliyorum. Mezun izleme
sistemimizle onlara olan desteğimizi sürdüreceğiz. Onlar bizim gururumuzdur.”
Etkinlikler
kapsamında,
Rektörümüz Prof. Dr. Mehmet
Duman’ın konuşmasının ardından
dereceye giren öğrencilere başarı
belgeleri ve mezun olan öğrencilere mezuniyet belgeleri verildi.
Protokol üyeleri, törenden
sonra Eğitim Fakültesi öğrencileri tarafından hazırlanan resim
ve heykel sergisini gezdi. Program öğrencilerin kep atma merasiminin ardından sona erdi.
www.artvin.edu.tr
ARHAVİ MESLEK YÜKSEKOKULU MEZUNİYET TÖRENİ
RENKLİ GÖRÜNTÜLERE SAHNE OLDU
Arhavi’de Kuşak Bağlama Töreni
Arhavi Meslek Yüksekokulu’nda düzenlenen Mezuniyet Töreni’nde Ahilik geleneğinin önemli
sembollerinden “kuşak bağlama” uygulaması da gerçekleştirildi.
A
rtvin Çoruh Üniversitesi Arhavi Meslek
Yüksekokulu’nda
2010-2011 eğitimöğretim yılı mezuniyet etkinlikleri kapsamında “Kuşak Bağlama ve Fidan Dikme Töreni”
yapıldı. Arhavi Bayraktar Kültür Merkezi’nde gerçekleştirilen
törene, Rektör Prof. Dr. Mehmet Duman, Arhavi Belediye
Başkanı Coşkun Hekimoğlu,
akademik ve idari personel ile
çok sayıda davetli katıldı.
Programda Arhavi Belediye
Başkanı Coşkun Hekimoğlu ve
Arhavi Meslek Yüksekokulu
Müdürü Yrd. Doç. Dr. Sinan
Güner, katılımcılara yönelik
konuşma yaptı.
Mezun olan öğrencilere Ahilik geleneğine uygun biçimde kuşak bağlandı.
Törende Rektör Prof. Dr.
Mehmet Duman, dereceye giren öğrencilere çeşitli ödüller
verdi.
Anadolu Selçuklu Döneminde Ahilik dayanışmasına has bir
gelenek olan “kuşak bağlama”
uygulamasının gerçekleştirildiği program, öğrencilerin Arhavi
Bal Ormanı’nda yapılan fidan
dikme etkinliğine katılmalarının ardından sona erdi.
Arhavi Belediye Başkanı Coşkun Hekimoğlu, Rektörümüz Prof. Dr. Mehmet Duman
ile Rektör Yardımcılarımız Prof. Dr. Aydın Tüfekçioğlu ve Prof. Dr. Fahrettin Tilki’ye
çeşitli hediyeler verdi.
49
Ünİversİtemİzden
BORÇKA ACARLAR MESLEK YÜKSEKOKULU KURULDU
Eğitim Ağımız Genişliyor
Artvinli işadamı İsmet Acar tarafından yaptırılan Borçka Acarlar Meslek Yüksekokulu kısa
süre içinde pek çok programla faaliyete geçirilecek.
B
orçka Acarlar Meslek
Yüksekokulunun kuruluşu, 05.05.2011
tarihli Yükseköğretim
Genel Kurulu toplantısında alınan karar gereği gerçekleştirildi.
Artvinli hayırsever işadamı
İsmet Acar tarafından yapımı
gerçekleştirilen Borçka Acarlar
Meslek Yüksekokulu bünyesinde ilk olarak Elektrik Enerjisi
Üretim, İletim ve Dağıtım Programı, Arıcılık Programı, Organik Tarım Programı ile Turizm
ve Otel İşletmeciliği programı-
nın faaliyete geçirilmesi planlanıyor.
Prof. Dr. Duman: “Eğitimde
Bir Adım Daha”
Konuyla ilgili olarak bir
açıklama yapan Artvin Çoruh
Üniversitesi Rektörü Prof. Dr.
Mehmet Duman, Borçka Acarlar Meslek Yüksekokulunun
kurulması ile birlikte Artvin Çoruh Üniversitesinin eğitim ağını
genişlettiğine dikkat çekti. Prof.
Dr. Duman, “Üniversitemizin
gelişmesi için her daim desteğini esirgemeyen, hayırsever
işadamlarını üniversitemizin
Borçka Acarlar Meslek Yüksekokulu Artvinli işadamı İsmet Acar tarafından yaptırıldı.
50
gelişmesi için yatırım yapmaya
teşvik eden Sayın Valimiz Mustafa Yemihalıoğlu’na minnettar
olduğumu ifade ederek teşekkür ediyorum. Onun çabaları
sayesinde şehrimiz ve üniversitemiz mükemmel bir kongre
ve kültür merkezine, Borçka
İlçesi de mükemmel bir Meslek
Yüksekokulu’na kavuşuyor. Bu
yüksek okulumuzun binasını
inşa eden Sayın İsmet Acar’a ve
kongre ve kültür merkezimizin
önemli bir kısmını finanse eden
Sayın Nihat Gökyiğit’e bir kez
daha teşekkürlerimi sunuyorum.” dedi.
www.artvin.edu.tr
FEN EDEBİYAT FAKÜLTESİ YENİ BİNASINA TAŞINDI
Yeni Dönem Yeni Bina
Fen Edebiyat Fakültesi’nin bundan böyle faaliyet göstereceği iki eğitim bloğu içinde derslikler,
akademik personel odaları, bilgisayar laboratuarları ve uzaktan eğitim sınıfı yer alıyor.
A
rtvin Çoruh Üniversitesi Fen Edebiyat
Fakültesi 2011-2012
eğitim-öğretim yılından itibaren Seyitler Yerleşkesinde kendisine tahsis edilen iki yeni
eğitim bloğunda hizmet verecek.
Toplam 10 bin 853 m2 kapalı alana sahip olan ve 4 laboratuar, 12 derslik, 37 Akademik
personel odasının yer aldığı her
blokta ayrıca 103 bilgisayar kapasiteli bilgisayar laboratuarları
ve 1 adet uzaktan eğitim sınıfı
bulunuyor.
Tarihçe
Fen Edebiyat Fakültesi, 17
Mayıs 2007 tarihinde 5662 sayılı Artvin Çoruh Üniversitesi
kuruluş kanunu ile kuruldu.
Artvin Çoruh Üniversitesi Senatosunun 16.10.2008 tarih 7
sayılı toplantısında alınan kararıyla yapılan yeni bölüm ve anabilim dalları teklifi neticesinde
Yüksek Öğretim Kurulu, Yürütme Kurulunun 22.10.2008
tarihli toplantısında 2547 sayılı
kanunun 2880 sayılı kanunla
değişik 7/d-2 maddesi uyarınca Fen Edebiyat Fakültesi bünyesinde Matematik, İstatistik,
Kimya, Fizik, Biyoloji, Sosyoloji, Felsefe, Tarih, Türk Dili
ve Edebiyatı, Kafkas Dilleri ve
Edebiyatı ile Batı Dilleri ve Edebiyatı Bölümleri ve ilgili Anabilim Dalları kuruldu. 20112012 eğitim-öğretim yılında
Fen Edebiyat Fakültesi’nin Biyoloji, Sosyoloji, Tarih, Türk
Dili ve Edebiyatı bölümlerinde
446 öğrenciye eğitim verilecek.
51
Ünİversİtemİzden
52
www.artvin.edu.tr
53
Ünİversİtemİzden
2011 Yılı Mayıs, Haziran, Temmuz ve
Ağustos Ayları Personel Hareketliliği
Akademik Personel Yeni Başlayanlar:
Unvanı
Adı
Göreve Başladığı Bölüm
Sevim İNANÇ
Orman Mühendisliği
Handan KARAOĞLU
Jale KARHAN
İbrahim DEMİRCİ
İzzet ŞİRİN
Çağrı ERYILMAZ
Biyoloji
Sosyoloji
Türk Dili ve Edebiyatı
Türk Dili ve Edebiyatı
Sosyoloji
Ali KOLOMUÇ
Ertuğrul ÖZDEMİR
Melike ÖZER
Osman TAŞKIN
Ulaş ÖNDER
Serap ATASEVER
İlköğretim
İlköğretim
İlköğretim
Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Eğt.
Güzel Sanatlar Eğitimi
Yabancı Diller Eğitimi
Orman Fakültesi
Arş. Gör. Dr.
Fen Edebiyat Fakültesi
Yrd. Doç. Dr.
Yrd. Doç. Dr.
Yrd. Doç. Dr.
Arş. Gör.
Arş. Gör.
Eğitim Fakültesi
Yrd. Doç. Dr.
Yrd. Doç. Dr.
Arş. Gör.
Arş. Gör.
Arş. Gör.
Arş. Gör.
Hopa İktisadi İdari Bilimler Fakültesi
Yrd. Doç. Dr.
Arş. Gör.
Hayrettin GÜLBİN
Ahmet GÜNAY
İşletme
İşletme
Şule NAMLI
Çocuk Gelişimi
Özbek ACAR
Mülkiyet Koruma ve Güvenlik
Hasret TUTUŞ
Burak GÜVENMAN
-
Cemil YAVUZ
Beril Suzan KASIMOĞLU
Finans-Bankacılık ve Sigortacılık
Yönetim ve Organizasyon
Mehmet ASLAN
Finans-Bankacılık ve Sigortacılık
Nilüfer ÖZ
-
Adı
Görev Yaptığı Bölüm
İsmail GÜLLÜ
Ahmet SINAK
Sosyoloji
Matematik
Sağlık Yüksekokulu
Arş. Gör.
Artvin Meslek Yüksekokulu
Öğr. Gör.
Arhavi Meslek Yüksekokulu
Okutman
Okutman
Hopa Meslek Yüksekokulu
Öğr. Gör.
Öğr. Gör.
Yusufeli Meslek Yüksekokulu
Öğr. Gör.
Rektörlük
Uzman Akademik Personel Ayrılanlar:
Unvanı
Fen Edebiyat Fakültesi
Yrd. Doç. Dr.
Arş.Gör.
54
www.artvin.edu.tr
Arş.Gör.
Arş.Gör.
Ebru AÇIK TURĞUTER
Duygu AYDIN
Sosyoloji
İstatistik
Aniş AYBERK
Erdem TOKSOY
Şeyda ÇOKSOYLUER
Faruk MALBELEĞİ
İlköğretim
İlköğretim
İlköğretim
İlköğretim
Ayşe VANLI
Ömer FINDIK
Çevre Mühendisliği
Elektrik Elektronik Mühendisliği
Kevser IŞIK
Handan ÖZDEMİR
Hemşirelik
Hemşirelik
Adı
Emrah GÜLCÜ
Muhammet BODUR
Rıza SÜTSATAN
Sevinç MIRIK
Ahmet KARACA
Ömer AKTAŞ
Filiz KADIOĞLU
Murat Fazlı KAR
Gülay ÖZKUL
İbrahim GÖKCAN
Havva BEYDUGAN
Emine GÜLENAY
Nurullah AKBABA
Yusuf KARATAŞ
Serkan ŞENER
Enver PEKGÖZ
Cüneyt HAS
Tarık ERDİL
Serap ALPAY ATEŞ
Emine ARIK
Fatma HARMAN
Murat GEZER
Muhammet TURHAN
Ali ÖRENÇ
Hasan DEMİR
Göreve Başladığı Birim
Sağlık Yüksekokulu
Bilgi İşlem Daire Başk.
Sağlık Yüksekokulu
Eğitim Fakültesi
Personel Daire Başk.
Personel Daire Başk.
Artvin Meslek Yüksekokulu
Orman Fakültesi
Artvin Meslek Yüksekokulu
Fen Edebiyat Fakültesi
Strateji Geliştirme Daire Başk.
Öğrenci İşleri Daire Başk.
Merkezi Araştırma Laboratuarı
Sağlık Kültür ve Spor Daire Başk.
Genel Sekreterlik (Hukuk Müş.)
Öğrenci İşleri Daire Başkanlığı
Genel Sekreterlik (Halkla İlişkiler)
İdari ve Mali İşler Daire Başk.
Genel Sekreterlik
Öğrenci İşleri Daire Başkanlığı
Eğitim Fakültesi
Sağlık Kültür ve Spor Daire Başk.
Genel Sekreterlik
Genel Sekreterlik
Genel Sekreterlik
Eğitim Fakültesi
Arş.Gör.
Arş.Gör.
Arş. Gör.
Arş.Gör.
Mühendislik Fakültesi
Arş. Gör.
Arş.Gör.
Sağlık Yüksekokulu
Arş.Gör.
Arş.Gör.
İdari Personel Yeni Başlayanlar:
Unvanı
Hemşire
Çözümleyici
Bilgisayar İşletmeni
Bilgisayar İşletmeni
Bilgisayar İşletmeni
Bilgisayar İşletmeni
Bilgisayar İşletmeni
Bilgisayar İşletmeni
Bilgisayar İşletmeni
Bilgisayar İşletmeni
Bilgisayar İşletmeni
Bilgisayar İşletmeni
Bilgisayar İşletmeni
Bilgisayar İşletmeni
Bilgisayar İşletmeni
Bilgisayar İşletmeni
Bilgisayar İşletmeni
Memur
Memur
Memur Memur Memur
Şoför
Kaloriferci
Kaloriferci
Göreve başlayan tüm akademik ve idari personelimize
yeni görevlerinde başarılar diler,
görevlerinden ayrılanlara emekleri için
teşekkürlerimizi sunarız.
55
Ünİversİtemİzden
İletişim Bilgileri
Artvin Çoruh Üniversitesi
Rektörlüğü
Artvin Çoruh Üniversitesi,
Seyitler Yerleşkesi
08000, Artvin
Telefon: 0 466 215 10 00
Fax: 0 466 215 10 07
e-posta: [email protected]
Orman Fakültesi
Seyitler Yerleşkesi
08000, Artvin
Telefon: 0466 215 1035
Fax: 0466 215 1034
e-posta: [email protected]
Eğitim Fakültesi
Seyitler Yerleşkesi
08000, Artvin
Telefon: 0466 215 1043
Fax: 0466 215 1042
e-posta: [email protected]
Fen Edebiyat Fakültesi
Seyitler Yerleşkesi
08000, Artvin
Telefon: 0466 215 1045
Fax: 0466 215 1047
e-posta: [email protected]
56
Mühendislik Fakültesi
Seyitler Yerleşkesi
08000, Artvin
Telefon: 0466 215 1000 (15121502)
Fax: 0466 238 2205
e-posta: [email protected]
Artvin Meslek Yüksekokulu
Çayağzı Mahallesi Lif Levha
Sokak No: 45
08000 Merkez / Artvin
Telefon: 0466 212 59 13
Fax: 0466 212 75 32
e-posta: [email protected]
İktisadi İdari Bilimler Fakültesi
Seyitler Yerleşkesi
08000, Artvin
Telefon: 0466 215 1000 (1502)
Fax: 0466 215 1047
e-posta: [email protected]
Arhavi Meslek Yüksekokulu
Musazade Mah. Eyüp Çarmıklı
Cad. No: 4 Arhavi/Artvin
Telefon: 0466 312 7289
Fax: 0466 312 7290
e-posta: [email protected]
Fen Bilimleri Enstitüsü
Seyitler Yerleşkesi
08000, Artvin
Telefon: 0466 215 1030
Fax: 0466 215 1031
e-posta: [email protected]
Sağlık Yüksekokulu
Yeni Mahalle 19 Mayıs Caddesi
Edip Dinç Sokak
No:26 08000, Artvin
Telefon: 0466 212 1301
Fax: 0466 212 3719
e-posta: [email protected]
Hopa Meslek Yüksekokulu
Sundura Mah. Lise Cad. No:79
08600 Hopa / Artvin
Telefon: 0466 351 3046
Fax: 0466 351 3052
e-posta: [email protected]
Yusufeli Meslek Yüksekokulu
Artvin Çoruh Üniversitesi
Seyitler Yerleşkesi 08000 Artvin
Telefon: 0466 215 1000
Fax: 0466 215 1007
e-posta: [email protected]