Finans Borsası ve OTC piyasası

Transkript

Finans Borsası
ve
OTC piyasası
Aralık, 2010
© Copyright 2010, The NASDAQ OMX Group, Inc. All rights reserved.
Gündem
•NASDAQ OMX Emtia Borsası
•Finans
Fi
i Piyasası
lM k t
•Ürenler
• Piyasa Yapısı ve İstatistikler
1
NASDAQ OMX Emtia Borsası
©© Copyright
Copyright 2010,
2010, The
The NASDAQ
NASDAQOMX
OMX Group,
Group, Inc.
Inc. All
Allrights
rights reserved.
reserved.
©
Copyright 2009, The NASDAQ OMX Group, Inc. All rights reserved.
3
Yen isim
4
2
Sektörde uzun yıllarda oluşan deneyim ve
beceriler bir araya geliyor
“Evrendeki Her şeyin Ticaretini Yapabiliriz”
•
Dünyanın en büyük borsası
•
•
Altı kıtada işlem, teknoloji ve
kamu şirketi hizmeti olanakları
•
•
Avrupa ’da işlem gören ve
takas edilen enerji hacminde #1
Dünya çapındaki önemli
•
Kotasyonlarda bir numara
•
•
50 ülkede 3,600 şirket
•
Başka herhangi bir borsadan
Daha fazla işlem gerçekleştirir
•
Dünyanın en büyük enerji
türevleri borsası
Hacim ve işlem bakımından
Avrupa’daki en yüksek likidite
Dünyanın önde gelen karbon
borsalarından biri
•
İşlem, takas, kotasyon,
19 ülkede 375 üye
bilgilendirme hizmetleri ve
işlem teknolojisinde çok yönlü
varlık ve çok yönlü hizmet
olanakları
5
NASDAQ OMX Emtia Borsası şirketleri ve piyasaları
NASDAQ OMX
Emtia Borsası
Avrupa
İskandinav ve
uluslararası enerji
türevleri ve karbon
ürünleri
Emtia takası
Yasal taraf
NASDAQ OMX
Stockholm
borsasıdır
NASDAQ OMX
Emtia Borsası
Takas Şirketi
N2EX
İngiltere enerji
piyasası
6
3
Bir Uluslararası Borsa
2010 ca.
Üye sayısı
Nord Pool
375
EEX (Almanya)
137
APX (Hollanda)
53
Bluenext (Fransa)
17
Küresel emtia stratejisi
NASDAQ OMX Emtia Borsası emtia
işlemlerinde küresel lider olmayı
hedeflemektedir
• İki ana sütun
- Dünya çapında üstün teknoloji
- İskandinav enerji piyasasında
kazanılan tecrübe
• Büyümenin esasını
- NASDAQ OMX teknolojisine dayalı bilgi
ihracı oluşturur
8
4
NASDAQ OMX Emtia Borsası ürünleri ve gelecekteki yeni ürünler
• Avrupa ve ABD’ de şeffaf ve güvenli bir likit emtia işlemleri platformu
kurulması
Mevcut ürünler
Enerji
 İskandinav Enerji
 Alman Enerji
 Hollanda Enerji
Yeni ürünler
Emisyonlar


EUA
CER
• İngiltere Enerji
• Gaz
• Kömür
• Navlun
• Diğer
• ABD enerji ve gaz
(takas)
Vadeli işlemler ve opsiyonlar
Borsa ve OTC piyasasında takas
9
Finans piyasası
Copyright 2010,
2010, The
The NASDAQ
NASDAQOMX
OMX Group,
Group, Inc.
Inc. All
Allrights
rights reserved.
reserved.
©© Copyright
©
0
5
Temel başarı faktörleri
(İskandinav enerji piyasası)
Coğrafi, tarihi, kültürel ve dile ilişkin faktörler
Güçlü politik destek
Düzenleme kurumu, İSO ve piyasa operatörünün
görevlerinin açık bir şekilde tanımlanması
İSO’lerinin piyasa faaliyetlerini kolaylaştırmak için
işbirliği yapması
Düzenleme Kurumunun uygun/yerinde müdahalesi
Uygun piyasa yoğunlaşması
Zorunlu olmayan bir enerji borsası
Basit bir piyasa kavramı - basitlik kazandırır
Fiyat tespitinde şeffaflık
Tarafsız piyasa bilgilerinin düzenli dağıtımı
Orta ölçekli nihai tüketicilerin piyasaya erişimi
11
NASDAQ OMX Avrupa Emtia Borsası’nda fiyatlar
EUR/MWh
120
Sistem fiyatı
FM- haftalık fiyatlar
FM- aylık fiyatlar
100
80
60
40
20
0
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
12
6
Bir finansal emtia piyasasına duyulan ihtiyaç
Fiyat koruma pozisyonu ve finansal (fiziki olmayan) oyuncular
- Emtia fiyatları oynaktır/istikrarsızdır
- Fiyat hareketleri riskine karşı korunma pozisyonu almak daha çok
oyuncu çeker ve arz ve talebi güvenceye alır
•
Üreticiler: Kilitli muhtemel fiyat
•
Müşteriler: Gelecekteki enerji ihtiyaçları için kilitli fiyat
•
Yatırım portföyünün bir kısmı: kar fiyatlar ile ilişkilidir
- Bir finansal getiri beklentisi taşımayan fiziki olmayan oyuncular
daha çok oyuncu çekecek ve daha yüksek bir likidite oluşmasını
sağlayacaktır
- Finans piyasasında oluşan değer genel olarak temel fiziki piyasada
oluşan değerden çok daha yüksektir
13
İskandinav bölgesindeki değişken
maliyetlere bağlı sistem fiyatı eğrisi
Değişken üretim
maliyetleri (yakıt,
CO2)
Gaz
Petrol
Isı ve enerji
kojenerasyonu
Hidroelektrik enerjisi
Kömür
Termik
Endüstriyel kombine
Nükleer enerji
ısı ve enerji
Hidroelektrik enerjisi
100
200
300
400
TWh
Tüketim
7
İyi İşleyen bir Piyasayı oluşturan Unsurlar
-
Likidite (Fiyatların her zaman mevcut olması)
- İşlem saatleri 8.00-15.30/17.00
- Piyasa Oluşturma
-
Şeffaflık (piyasada açıklık)
- Teklif ve talep tabloları ve hacimleri tüm oyuncular
tarafından görülebilmelidir
- Anlık bilgilendirme
-
Güvenilir iş ortağı (Takas)
- Nasdaq omx Takas tarafsız ve güvenilir bir iş ortağıdır
-
Nasdaq omx Takas işlemleri ve uzlaşmayı/ödemeyi garanti eder (ödeme ve teslimat)
-
Eşitlik
- Üyeler
- Bilgilendirme (UMM, fiyatlar, diğer iç ve dış bilgiler)
-
Piyasa denetimi
- Mevzuata ve anlaşmalara uygunluk/ içeriden (imtiyazlı)
işlem yapma

SONUÇ: Piyasa ve sistem fiyatına duyulan güven
Likidite nasıl sağlanır?
Likidite = Piyasa faaliyeti
• Sürekli işlem yapma
• Standart hale getirilmiş ürünler
• Ürün geliştirme
• Online fiyat bilgileri sunma
• Mevzuat ve anlaşmalar
• Takas vasıtasıyla adını gizleme
• Piyasa oyuncusu
8
Piyasa Oyuncusu
- Şeffaflık ve likidite
Borsada sürekli olarak alış ve satış fiyatı veren
bir Üye…
Borsa piyasa oyuncusunun alış ve satış fiyatları
arasında bir maksimum “aralık” içinde teklif
vermesini gerektirir.
“Aralık” bir alış ve satış fiyatı arasındaki sapmadır.
Teklif verilen hacimlerin minimum olma şartı.
Matris oynaklık ve fiyat seviyelerine dayanır.
Günümüzde tüm vadeli (futures/forwards) işlemlerde 2
piyasa oyuncusu bulunmaktadır
© Copyright 2010, The NASDAQ OMX Group, Inc. All rights rese rved.
İkili işlemlerden Takaslı işlemlere
• OTC Piyasası / İkili işlemler
Borsa
oyuncuları
Borsa
oyuncuları
Likidite göstergeleri
İstikrar göstergeleri
Boyut
Piyasa bilgileri
İşlem maliyeti
İş ortağı riski
işlem riski
Düzenleme
Uyum verimliliği
Şeffaflık
Düşük Orta
X
Yüksek
X
X
X
X
X
X
18
9
• Ana Broker’lerin olduğu piyasa / Çok taraflı işlemler
broker
Borsa
Trading
participants
oyuncuları
broker
Borsa
Trading
oyuncuları
participants
broker
Boyut
Piyasa bilgileri
İşlem maliyeti
İş Ortağı riski
İşlem riski
Düzenleme
Uyum verimliliği
Şeffaflık
Düşük Orta
X
X
X
X
X
X
X
Yüksek
19
• Takaslı piyasa / Borsa işlemleri
Borsa
Trading
Borsa
oyuncuları
participants
broker
Borsa
Trading
oyuncuları
participants
broker
Boyut
Piyasa bilgileri
İşlem maliyeti
İş Ortağı riski
İşlem riski
Düzenleme
Uyum verimliliği
Şeffaflık
Düşük Orta
Yüksek
X
X
X
X
X
X
X
20
10
Ürünler
©© Copyright
Copyright 2010,
2010, The
The NASDAQ
NASDAQOMX
OMX Group,
Group, Inc.
Inc. All
Allrights
rights reserved.
reserved.
©
1
Vadeli işlem (Futures ve forward) sözleşmeleri
Bir satıcı ile bir alıcı arasında belirlenen bir
zaman aralığında belirlenen bir fiyattan sabit
bir enerji miktarı ile ilgili finansal uzlaşma
sağlamaya yönelik bir anlaşma.

Futures İşlem süresi
içerisinde günlük
olarak uzlaşma
sağlanır
 Forwards Teslimat süresi
içerisinde uzlaşma
sağlanır
İşlem
Teslimat / Uzlaşma
11
Ürün Yapısı
Futures (baz) Gün (24 saat) ve hafta (168 saat)
D
W W W
1 yıl
W
M
M
Q1
Q2
2 yıl
Q3
Q4
Q1
Q2
3 yıl
Q3
YR:
YR:
1/1-12/31
1/1-12/31
4 yıl
5 yıl
6 yıl
Q4
YR:
YR:
1/1-12/31 1/1-12/31
YR:
YR:
1/1-12/31
1/1-12/31
Forwards (baz) Ay (744 saat), üç ay (2209 saat) ve yıl (8760 saat)
(Bir ürünün içeriğinde Batı takvimi esas alınır. Baz 24 saat/ Tepe noktası 12 saat)
ENO
Baz: 10D, 6W, 6M, üç aylık ve 6 yıllık dönemde 2 devreden yıl
Tepe noktası: 5W, 2M, 3Q, 1YR
EDE/ENL
Baz ve tepe noktası EDE/ENL: 4W, 3M,
3Q, 2YR (Dikkat! ENL’de tepe noktası yok)
Ürünlerin basamaklandırılması
• Yıllık sözleşmeler üç aylık sözleşmelere
bölünür.
YIL
• Sürenin dolması (son işlem günü):
Teslimattan önceki 3 işgünü (yıllık sözleşme).
• Borsa üyelerinin basamaklandırılmış
sözleşmeler ile işlem yapabilmesi için 2
günlük bir süresi vardır.
• Üç aylık sözleşmeler aylık sözleşmelere
bölünür (üç aylık süre içinde aylık dönemler)
Q1
Q2
Q3
Q4
M MM
M MM
MMM
MMM
12
Futures – nakit akışı
ENOW40-10 - 168 saat
İşlem süresi
Günlük kapanış
fiyatları
Teslimat süresi
23.08.09 - 01.10.10
04.10.10 – 10.10.10
60,25
57,00
58,00
58,50
56,30
56,1
Nihai kapanış fiyatı
Spot Referans
Fiyatı
54,69
Günlük nakit
uzlaşması
+2730
- 1890
+ 420
- 1848
- 1352,4
İşlem süresi içinde günlük uzlaşma
Teslimat süresi içinde uzlaşma
Piyasa bazında günlük hesaplama
Nakit uzlaşması günlük olarak hesaplanır
Sözleşme: Alım 5MW Hafta 40 (168 saat)
Sözleşme fiyatı: EUR 57
Uzlaşma T+1: (60,25-57,00) x 5MW x 168h = € 2.730
Spot Referans
Nakit Uzlaşması =
(Spot Referans Fiyatı – Nihai kapanış fiyatı) x pos x 24h
Spot Referans Nakit Uzlaşması – 11.10.10:
(56,10-54,69) x 5MW x 24s = € 169,2
Günlük Piyasa Uzlaşması = € -1.940,1
(54,69-57,00) x 5MW x 168s = € -1.940,1)
Forward – nakit akışı
ENOMNOV10 – 720 saat
İşlem süresi
Günlük kapanış
fiyatları
53,00
Teslimat süresi
03.05.10 - 29.10.10
01.11.10 – 30.11.10
51,75
51,30
51,50
51,00
Nihai kapanış fiyatı
Spot Referans
Fiyatı
50,80
50,99
Min. Günlük
Teminat
Talebi
-1.584
-1224
-900
-1440 -1447,2
İşlem süresi içinde uzlaşma yok
Nakit uzlaşması günlük olarak hesaplanır + Nihai Piyasa
Uzlaşmasının gerçekleştirilmesi
Piyasa bazında uzlaşma hesaplaması, Teslimat
süresi içinde eşit miktarlarda gerçekleştirilecek:
Sözleşme: Alım 1 MW ENOMNOV-10 (720 saat) @ €53 üzerinden
Sonuç T+1 : (50,80-53,00) x 1MW x 720s = € - 1.584
Nihai Piyasa Uzlaşması = € - 1.447,20
(50,99-53,00) x 1MW x 720s = € - 1.447,2
Teslimat
süresi
uzlaşma
Settlement
in içinde
delivery
period
2)
Günlük Teslimat uzlaşması:
© Copyright 2010,Nakit
The NASDAQ
OMX Group, Inc. All rights
1)
Günlük Spot Referans
Uzlaşması
= reserved.
(Spot Referans Fiyatı – Nihai kapanış fiyatı) x pos x
24s (51,50-50,99) x 1MW x 24s = € 12,24
+
Gerçekleşen Nihai Piyasa Uzlaşması = (- 1.447,20 / 720s x
24s) = € - 48,24
Net tutar € -36
13
İsveç’te dört farklı teklif bölgesi bulunmaktadır
Svenska Kraftnät (İsveç İSO) sıkışıklık
yönetimi sağlamak amacıyla İsveç
elektrik iletim sistemini dört (4) farklı
teklif bölgesine ayırmaya karar verdi.
Bu bölgeler İsveç elektrik iletim
sisteminde genelde sıkışıklık meydana
gelen enine bölümler ile belirlemektedir.
Svenska Kraftnät geçiş tarihi olarak
1 Kasım 2011’i kararlaştırmıştır
27
Fark Sözleşmeleri (CfD)
Bölge fiyatı riski:
CfD Sözleşmeleri bu bölge
fiyatı riskini ortadan kaldırır:
Vadeli işlemler (Futures ve
Forwards) sistem fiyatındaki
hareketlere karşı güvence
sağlar, ancak bölgelerde gerçek
enerji alımında ortaya çıkan
fiyat farklarını hesaba katmaz.
CfD’lerin hesaplanması:
Bölge fiyatı – Sistem fiyatı
Borsaya kote olan CfD ürünleri:
2 ay, 3 çeyrek
ve 3 yıl
Aşağıdaki bölgelerde CfD sözleşmeleri yapılabilmektedir:
Oslo
Stockholm*
Helsinki
Købehavn
Århus
* İsveç dört bölgeye ayrılacaktır 1/11-2011.
14
Bir CfD piyasasının oluşturulması
- Güvenilir bir CfD piyasasının temel unsurları
Oyuncular
Likidite
Şeffaflık ve
kapanış
fiyatları
Güvenilir
piyasa
• Yeterli CfD Ürünleri
•Piyasaya erişim
•Piyasa oyuncusu
•Kapanış fiyatları
29
Piyasa yapısı ve istatistikler
©© Copyright
Copyright 2010,
2010, The
The NASDAQ
NASDAQOMX
OMX Group,
Group, Inc.
Inc. All
Allrights
rights reserved.
reserved.
©
0
15
Borsa ve OTC piyasasının pazar payı
Nord Pool Finans Piyasasının Pazar Payı
100%
90%
80%
70%
60%
50%
40%
64.5%
30%
55.5%
56.0%
45.9%
20%
30.9%
32.8%
2003
2004
37.4%
35.5%
2005
2006
10%
0%
2007
2008
2009
2010
Nord Pool Borsası
Nord Pool OTC Piyasası
Ülkelerin payı 2009
İskandinav Enerji
Borsa - Ülkelerin payı (YTD)
Diğer
15.3 %
Norveç
39.1 %
Uluslararası Enerji
Borsa - Ülkelerin payı (YTD)
Diğer
26.8 %
Norveç
33.6 %
Büyük Britanya
17.1 %
Danimarka
8.2 % Finlandiya
8.4 %
İsveç
11.9 %
OTC - Ülkelerin payı (YTD)
İsveç
1.3 %
Büyük
Britanya
33.5 %
Danimarka
4.7 %
OTC - Ülkelerin payı (YTD)
Norveç
26.3 %
Diğer
23.0 %
Norveç
31.5 %
Diğer
37.4 %
İsveç
0.0 %
Danimarka
1.7%
Büyük Britanya
14.0 %
Danimarka
7.1 %
© Copyright 2010, The NASDAQ OMDGn
rom
up,aIrnk
c. All rights reserved.
İsveç
13.3
Finlandiya
11.1 %
Büyük Britanya
34.6 %
16
Piyasa yoğunlaşması
Enerji Borsasında Piyasa Yoğunlaşması
Yıllık, 2003 - 2010
Temsilci
Sayısı
35
30
25
20
15
10
5
0
2003
2004
2005
2006
2007
50%
80%
2008
00, 9
© Copyright2
200
10
The NASDAQ OMX 2
Gr0
ou1
p,0
Inc. All rights reserved.
Müşteri grubuna göre
Pazar payları
Müşteri kategorisine göre Pazar Payları
Aylık 2008-2010
TWh
80%
210
70%
180
60%
150
50%
120
40%
90
30%
60
20%
30
10%
0%
0
jan-08
jul-08
İşlem hacmi
jan-09
Kredi Kuruluşu
© C
yri-gh1t 0
2010, The NASDAQ OMX Group, Inc. All rights reserved.
jaopn
jul-09
Finansman
Fon
Temel
17
Tüm İskandinav piyasalarındaki işlem hacmi
Tüm İskandinav piyasalarındaki işlem hacmi
30 Kasım, 2010
TWh
4000
3000
2000
1000
0
1999
2000
2001
2002
2003
Spot
2004
2005
2006
2007 ©
Copyri2
gh0
t 20
018
0, The NA2
SD
0A0Q 9OMX Grou2p,0In1c. 0All rights reserved.
OTC Piyasası
Borsa
Takas hacimleri
Takas Hacimleri Nord Pool, EEX, PowerNext
Yıllık 2003‐2010
TWh
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
2003
2004
PowerNext
2005
2006
EEX
2007
2008
© Copyright2
100
, T9
he NASDAQ OMX2
G0
rou1
p,0Inc. All rights reserved.
2200
Nord Pool
18
Teşekkürler
19

Finans Borsası ve OTC piyasası

Transkript

Benzer belgeler

Prof. Dr. Bahadır İnözü

Konu #11. Gelişmekte Olan Ülkelerde Ticaret Politikası

1 Nasdaq ile imzaladığı stratejik ortaklık anlaşması kapsamında tüm

Konu #2. Dünya Ticaretine Genel Bakış

Ameliyathanelerde Steril Malzemelerin Otomasyonlu Transfer Çözümü

Talebe Dayalı Envanter Yönetimi Semineri

Harvard Üniversitesi`nden Çatlak (!) Sesler

Küresel ekonomik kriz ve kapitalizm