Göster - (KOP) Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı

Transkript

KOP BÖLGESİNDE TARIMSAL EĞİTİM
VE YAYIM İHTİYAÇ ANALİZİ
2015-KONYA
KOP BÖLGESİNDE TARIMSAL EĞİTİM VE YAYIM
İHTİYAÇ ANALİZİ
PROJE YÜRÜTÜCÜLERİ
ZİR. YÜK. MÜH. MURAT KÜÇÜKÇONGAR
DR. MUSTAFA KAN
DR. FATİH ÖZDEMİR
ZİR. YÜK. MÜH. MEHMET NAİM DEMİRTAŞ
ZİR. YÜK. MÜH. OKTAY OKUR
PROJE DANIŞMANLARI
PROF. DR. CENNET OĞUZ
PROF. DR. BÜLENT GÜLÇUBUK
PROF. DR. SÜLEYMAN SOYLU
DR. ÖZDAL KÖKSAL
DR. ARZU KAN
2015-KONYA
TEŞEKKÜR
Bu araştırmada Aksaray, Karaman, Konya ve Niğde illerinde 60 ilçede 128 farklı
tarımsal kamu kurum kuruluş, sivil toplum örgütü, kooperatif ve birlik yöneticisi 196
kişi ile 470 Tar-gel Personeli, 25 GTHB il müdürlükleri tarımsal yayım personeli ve 34
Özel tarım danışmanı ile yüzyüze görüşülerek yapılan anketler ile bu illerde yapılan
çalıştaylar sonucu elde edilen verilerden oluşmaktadır. Çalışmanın yapılması için
maddi manevi destek veren Kalkınma Bakanlığı Konya Ovası Projesi Bölge Kalkınma
İdaresi (İdare) Kurucu Başkanı Prof. Dr. Mehmet BABAOĞLU’na, İdare Başkan Vekili
İhsan BOSTANCI’ya, İdare Tarım ve Kırsal Kalkınma Koordinatörü Mevlüt
PINARKAYA’ya, Planlama ve Proje Geliştirme Koordinatörü Mevlüt VANOĞLU’na,
İdare çalışanlarından Taner GÜZEL’e, Mustafa ÖZEN’e Abdullah AKGÜNDÜZ’e,
Süleyman
ARMAĞAN’a,
Hakan
ŞAHİN’e,
Hasan
KALEM’e,
Kübra
ÇÖMLEKÇİOĞLU’na, Merve ERYILMAZ’a, İdarenin Danışman Öğretim Üyeleri Prof.
Dr. Bayram SADE, Prof. Dr. Nuh BOYRAZ, Prof. Dr Mehmet ZENGİN ve
Yrd.Doç.Dr.Mehmet ŞAHİN’e, projemize danışmanlık yapan Selçuk Üniversitesi
Ziraat Fakültesi Öğretim Üyeleri Prof. Dr. Cennet OĞUZ, Prof. Dr. Süleyman SOYLU
ve Dr. Arzu KAN’a, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyeleri Prof.Dr.
Bület GÜLÇUBUK ve Dr.Özdal KÖKSAL’a, Bahri DAĞDAŞ Uluslararası Tarımsal
Araştırma Enstitü Müdürü Dr. Fatih ÖZDEMİR’e, Bahri DAĞDAŞ Uluslararası
Tarımsal Araştırma Enstitü Müdür Vekili Dr. Mustafa KAN’a, Bahri DAĞDAŞ
Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitü Müdür Yardımcısı Oktay OKUR’a, Bahri
DAĞDAŞ Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitü Müdürlüğü çalışanlarından
Mehmet Naim DEMİRTAŞ’a, Dr.Emel ÖZER’e, Kamile GÖZCÜ ÇETİN’e, araştırma
anketlerinin yapılmasında yardımcı olan öğrenci arkadaşlarımıza, gerek anket
gerekse çalıştayların düzenlenmesinde bizlere yardımcı olan Aksaray Gıda Tarım ve
Hayvancılık İl Müdürü Bestami ZABUN’a Koordinasyon ve Tarımsal Veriler Şube
Müdürü Yusuf ÇİÇEK’e, Karaman Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürü Mehmet
ÖZTİRYAKİ’ye, Koordinasyon ve Tarımsal Veriler Şube Müdürü Refik KİRAZ’a,
Konya Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürü Seyfettin BAYDAR’a, Koordinasyon ve
Tarımsal Veriler Şube Müdürü Sadık OTURANÇ’A, Dr. Orhan ERMETİN’e, Niğde
Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürü Murat TÜRKMEN’e, Koordinasyon ve Tarımsal
Veriler Şube Müdürü Vahap EROL’a, Ziraat Mühendisleri Odası Konya İl Başkanı
Celil ÇALIŞ’a, Ziraat Mühendisleri Odası Aksaray İl Temsilcisi Serkan Koray
ZEYBEK’e,
anket
sorularımıza
sabırla
cevap
veren
Yöneticilerimize,
meslektaşlarıma, Çalıştaylarımıza katılan Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ile
Kalkınma Bakanlığı Üst Düzey Yöneticilerine, Öğretim Üyelerine ve manevi desteğini
hiç eksik etmeyen eşim Yrd. Doç. Dr. Sezen KÜÇÜKÇONGAR’a tüm proje ekibi
adına teşekkür eder, araştırmada elde edilen sonuçların bölgemiz ve Türk tarımına
hayırlı sonuçlar getirmesini dilerim. Saygılarımla. 01.03.2015
Zir. Yük.Müh. Murat KÜÇÜKÇONGAR
Proje Lideri
i
ÖNSÖZ
KOP Bölgesi, tahıllar başta olmak üzere bitkisel ve hayvansal üretimde Türkiye
için stratejik bir öneme sahiptir. Bölgede sulanan alanlardaki bitkisel üretim geliri
toplam bitkisel üretim gelirinin yaklaşık %75’ini oluşturmaktadır. Sulu tarım alanlarının
su ihtiyacının %56’sı ise yer altı sularından karşılanmaktadır. Ancak aşırı çekimler
sebebiyle yeraltı su seviyesinin her geçen gün azalmakta olması, uzun vadede
tarımsal üretimi tehdit etmektedir. Bu durum Bölgenin toprak ve su kaynaklarının
sürdürülebilirliğinin sağlanması için tarımsal üretim kültüründe önemli bir değişimi
zorunlu kılmaktadır.
Su temini projelerinin hızla tamamlanması kadar bölgenin sahip olduğu kısıtlı
suyu daha verimli ve daha tasarruflu kullanabilmesine imkân sağlayacak, başta arazi
toplulaştırması ve tarla içi geliştirme hizmetleri ile kapalı sulama sistemine geçişler
olmak üzere; tarım alt yapısının modernleştirilmesine yönelik uygulamaların ivedilikle
hayata geçirilmesi bu açıdan büyük önem arz etmektedir. Anılan faaliyetler aynı
zamanda KOP Eylem Planının tarımsal değişim stratejisinin altyapı ile ilgili temel
taşlarını oluşturmaktadır.
Ancak mevcut uygulamalarda suyun tasarruflu kullanılması için alt yapının
modernleştirilmesinin tek başına yetersiz kaldığı görülmektedir. Su kaynaklarının
etkin kullanılması için üretici eliyle bitki su ihtiyacına göre sulama yapılmasının da
sağlanması gerekmektedir. Bu amaçla suyun tasarruflu kullanılması için doğrudan
alınacak tedbirlerin yanında su tasarrufu amaçlı çevreci ve koruyucu tarım
tekniklerinin de çiftçilerimize aktarılması ve yaygınlaştırılmasına ihtiyaç olduğu
aşikârdır.
Diğer taraftan ağırlıklı olarak kırsal dezavantajlı alanlarda yürütmekte
olduğumuz küçük ölçekli sulama işleri programı (KÖSİP) kapsamında kapalı sulama
alt yapısına kavuşturulan ya da yeni sulamaya açılan alanlarda iyi ve organik tarım
ağırlıklı etkin bir bitkisel ve hayvansal üretimin teşvik edilerek katma değerin
yükseltilmesi Başkanlığımızın orta vadeli hedefleri arasında yer almaktadır. Bunların
dışında bölge tarımının önemli bir bölümünü oluşturan kuru tarım ve hayvancılıkta da
güncel bilgilerle desteklenen modern uygulamaların yaygınlaştırılması büyük önem
arz etmektedir.
Diğer sektörlerde olduğu gibi tarımda da uluslararası rekabeti biçimlendiren
faktörlerin başında teknoloji üretimi ve nitelikli insan gücü gelmektedir. Doğal
kaynakların sürdürülebilir kullanımının yanında işletmeler arası ilişkiler ve rekabet;
ii
teknoloji devrimine ayak uydurabilen, yüksek yetenekli, bilgili ve öğrenmeye açık
işgücünü zorunlu kılmaktadır. Bu ise ancak ülkelerin insan kaynaklarını iyi
planlamaları ve işgücünü bu değerlere uygun olarak yetiştirmeleri ile mümkün
olabilmektedir. Çiftçilerimizin de rekabetçi bir ortamda hayatta kalmaları ve ülkemizin
gıda güvenliğini sürdürülebilir kılabilmeleri için değişen ekolojik ve ekonomik
koşullara hızla ayak uydurmaları, güncel, kullanılabilir ve uygulanabilir bilgileri
edinmeleri gerekmektedir.
Bu mülahazalar doğrultusunda, KOP Bölgesinin kendine has sorun ve
ihtiyaçları önceliğinde bölgemizde gerçekleştirilmekte olan altyapı yatırımlarının
tamamlayıcısı olacak bir Tarımsal Eğitim ve Yayım Projesinin gerçekleştirilmesi fikri
gündeme gelmiştir. Bölge ve sektördeki paydaşlar ile yapılan istişareler neticesinde
olgunlaştırmış olduğumuz KOP Tarımsal Eğitim ve Yayım Projesi (KOP TEYAP),
KOP Eylem Planı kapsamına alınmıştır. 2015 yılı Yatırım Programında da yer alan
KOP TEYAP,
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, üniversiteler, araştırma
kurumları, üretici örgütleri ve ilgili diğer kurum ve kuruluşlar ile işbirliği içerisinde
2015-2018 döneminde hayata geçirilecektir.
KOP TEYAP’ın etkin bir şekilde yürütülmesi gayesiyle, sorun odaklı yol
haritasını belirlemek için ilk aşamada bölgemizde hâlihazırda yürütülmekte olan
tarımsal eğitim ve yayımın mevcut durumunun ve ihtiyaçlarının tespit edilmesi uygun
görülmüştür. Bu amaçla “KOP Bölgesinin Tarımsal Eğitim-Yayım İhtiyaç Analizi”
araştırması gerçekleştirilmiştir.
Geniş tabanlı ve katılımcı bir anlayışla yürütülen kapsamlı bir çalışmanın eseri
olan bu rapor ile bölgedeki tarımsal eğitim ve yayım faaliyetleri kapsamında yer alan
kurum, kuruluşların ve çiftçi örgütlerinin yönetici ve yayımcı profilini; devlette ve
özelde çalışan tarımsal yayımcıların ve çiftçilerin ihtiyaç duydukları eğitim konularını,
bölgedeki tarımsal yayımın başarısını artırmaya yönelik stratejiler ve çözüm
önerilerini sizlerle paylaşmaktayız.
Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü tarafından yürütülen
kapsamlı ve titiz bir çalışma neticesinde ortaya konulan bu raporun bölgemiz için
hayırlı olmasını diliyor, başta Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü
olmak üzere bu çalışmada katkısı bulunan tüm kurum, kuruluş, özel ve sivil toplum
kesimlerine teşekkür ediyorum.
İhsan BOSTANCI
KOP Bölge Kalkınma İdaresi Başkan V.
iii
ÖNSÖZ
Tarım sektörü, gelişmişlik düzeyi ne olursa olsun tüm ülkelerin ekonomik
hayatlarında önemli bir yere sahiptir. İnsanların beslenmesi için gerekli gıda maddesi
ve hammadde üreten bu sektörün ikame kaynağı bulunmamaktadır. Geleceğin en
stratejik sektörlerden biri olan tarımda Türkiye, özellikle son 10 yılda yaşadığı değişim
ve dönüşüm ile Avrupa’nın en büyük dünyanın ise 7. büyük tarımsal ekonomisine
ulaşmayı başarmış ve büyümeye de devam etmektedir.
Türkiye’nin artık sadece kendi bölgesinde değil tarımda dünyada söz sahibi
ülkeler içerisine gelmesinde uyguladığı tarımsal politikaların önemi büyüktür. Aynı
zamanda, Türkiye, sadece tarım alanında değil tüm alanlarda bölgesel yaklaşımları
ile uyguladığı kalkınma hamleleri ile tarım başta olmak üzere bir çok alanda gelişme
kaydetmiştir. Bunda özellikle KOP (Konya Ovası Projesi), GAP (Güneydoğu Anadolu
Projesi), DAP (Doğu Anadolu Projesi) ve DOKAP (Doğu Karadeniz Projesi) Bölge
Kalkınma İdarelerinin rolü büyüktür.
Bölgesel kalkınma yaklaşımlarında GAP’tan sonra en önemli kalkınma
hamlesini oluşturan KOP, bölge olarak 65 bin kilometrekare alanı ile Türkiye'nin
yaklaşık %8,5'ini, 3 milyon nüfusu ile de Türkiye nüfusunun yaklaşık %4'ünü
oluşturmaktadır. KOP Bölgesi'nin yaklaşık 3 milyon hektar tarım arazisi varlığı,
Türkiye tarım arazisi varlığının %12,4'üne karşılık gelmekte olup; tarım sektörü
bölgenin ana sektörü konumundadır. KOP Bölge Kalkınma İdaresinin bölge için
hazırladığı Eylem Planı ile tarımın bölge için ne kadar önemli bir sektör olduğunu
göstermesi açısından önemlidir. Bu Eylem Planı ile başta tarımın en önemli sorunu
olan su probleminin çözümüne yönelik geliştirdiği stratejiler ve yapmış olduğu sulama
tesisi yatırımları ile bölgede tarımsal potansiyelin ve tarımsal verimliliğin arttırılması
yönünde önemli hizmetler sunduğu ve sunmaya devam edeceği görülmektedir.
Gerek bitkisel üretim, gerekse hayvancılık alanında Türkiye’nin en önemli
tarımsal üretim merkezlerinden biri olan KOP Bölgesi, hem bu potansiyelini arttırmak
ve hem de bölge insanının refahını sağlayacak yatırımlara ihtiyaç duymaktadır.
Bölgede yapılan kamu yatırımlarını yaklaşık %25’ini alan tarım sektörünün
geliştirilmesi beklenen amaçlara ulaşma açısından önemlidir. Tarımsal üretimde
verimliliğin ve kaynak kullanım etkinliğinin arttırılması için ise tarımsal eğitim ve yayım
faaliyetlerinin daha etkin ve yoğun yapılması gerekmektedir. Özellikle tarımsal eğitim
ve yayım çalışmalarında ihtiyaçların önceden tespit edilerek bir kaynak kullanım
iv
planlamasının yapılması KOP Eylem Planı’nda istenilen hedeflere ulaşmada önem
arz etmektedir.
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar
Genel Müdürlüğü’ne bağlı Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü
Müdürlüğü tarafından yürütülen bu çalışmanın en önemli amacı; KOP Eylem Planı
çerçevesinde tarımsal eğitim ve yayım faaliyetlerinin yürütüleceği ve öncelikli ar-ge
çalışma konularının neler olduğunun belirleneceği bir ihtiyaç analizi çalışması
yürütmektir. Bölgede özellikle bitki ve hayvan ıslahı çalışmaları ile birlikte kuraklık
başta olmak üzere iklim değişikliği konusunda önemli çalışmaları bulunan Enstitümüz
tarafından yapılan bu çalışma ile bölgede tarım sektöründe kalkınmayı sağlayacak
yatırımların yönlendirilmesine büyük katkı sağlanacağı düşünülmektedir. Bu vesile ile
başta proje yürütücüsü olan Enstitümüzün proje koordinatörü Zir. Yük. Müh. Murat
KÜÇÜKÇONGAR
ve
ekibine,
proje
sahibi
KOP
Bölge
Kalkınma
İdaresi
Başkanlığı’na, araştırmanın yürütülmesinde önemli emekleri olan Gıda Tarım ve
Hayvancılık Bakanlığı’nın kurum ve kuruluşlarına ve bölgemizde araştırmamıza
destek veren tüm resmi kurum ve kuruluşlara, üniversitelere, yerel yönetimlere, STK
temsilcilerine,
Odalara,
Birliklere,
Kooperatiflere,
Derneklere,
özel
sektör
kuruluşlarına ve bireysel olarak çalışan sertifikalı tarım danışmanlarına teşekkürü
borç bilmekteyim. Yapılan bu çalışmanın ülkemize ve bölgemize hayırlı olmasını diler
saygılar sunarım.
Dr. Mustafa KAN
Bahri Dağdaş UTAEM Enstitü Müdürü
v
İÇİNDEKİLER
A
TEŞEKKÜR
B
ÖNSÖZ
iii
C
İÇİNDEKİLER
vi
D
KISALTMALAR DİZİNİ
viii
E
ÇİZELGELER LİSTESİ
ix
F
ÖZET
xxv
G
ABSTRACT
xxv
1.
GİRİŞ
1
1.1
Araştırmanın Önemi ve Amacı
3
2.
MATERYAL VE YÖNTEM
2.1
Materyal
5
2.2
Yöntem ve Kavramsal Çerçeve
5
3.
KOP BÖLGESİ HAKKINDA GENEL BİLGİLER
3.1
Tarihi ve Coğrafi Konumu
19
3.2
İklim ve Bitki Örtüsü
21
3.3
Nüfus Durumu
23
3.4
Eğitim Durumu
25
3.5
Bölgenin Arazi- Su Varlıkları ve Kullanım Durumları
27
3.6
Bitkisel Üretim Durumu
28
3.7
Hayvansal Üretim Durumu
33
4.
TARIMSAL YAYIMIN VE EĞİTİMİN ÖNEMİ
4.1
Tarımsal Yayımın Önemi
37
4.2
Yeniliklerin Benimsenmesi ve Önderlerin Önemi
38
4.3
Tarımsal yayım Eğitiminde Tarım Danışmanlarının Önemi
41
5
ARAŞTIRMA BULGULARI
5.1.
Yöneticilere İlişkin Araştırma Bulguları
43
5.2
Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personeline İlişkin Araştırma
Bulguları
94
5.3
Sertifikalı Tarım Danışmanlarına İlişkin Araştırma Bulguları
i
vi
193
5.4
5.4.1
5.4.2
5.4.3
5.4.4
KOP Bölgesi’nde Yürütülen Tarımsal Eğitim ve Yayım İhtiyaç
Analizi Çalıştaylarından Elde Edilen Bulgular
Tarımsal eğitim-yayım hizmetleri açısından KOP Bölgesi’nin genel
durumu; güçlü yönler-zayıf yönler-stratejiler (SWOT Analizi)
KOP Bölgesi’nde tarımsal eğitim ve yayım konusunda ortaya çıkan
başlıca sorunlar
KOP Bölgesi’nde tarımsal eğitim ve yayım hizmetlerinin altyapısını
güçlendirmeye yönelik öneriler
KOP Bölgesi’nde kurum - kuruluşlarda ve özel sektörde çalışan teknik
personeller için gerekli eğitim konuları
260
263
290
304
322
5.4.5
KOP Bölgesi’nde çiftçiler için gerekli eğitim konuları
6.
SONUÇ ve ÖNERİLER
6.1.
Yöneticilerle İlgili Sonuç ve Öneriler
6.2.
Tarımsal Yayım
Sonuçları
6.3.
Sertifikalı Tarım Danışmanlarına İlişkin Sonuç ve Öneriler
338
6.4
KOP Bölgesi’nde tarımsal eğitim
başarısını arttırmaya yönelik öneriler
341
6.4.1
Tarımsal Yayım Politikası Açısından
343
6.4.2.
Tarımsal Yayım Personeli Açısından
344
6.4.3.
Tarımsal Yayım Araç ve Ekipman Açısından
344
6.4.4.
Tarımsal Yayım-Üretici Örgütleri/Üretici Bağı Açısından
345
6.5.
KOP Bölgesi Çiftçilerine Verilecek Eğitim Konuları
6.5.1.
Aksaray İli Çiftçilerine Verilecek Eğitim Konuları
346
6.5.2
Karaman İli Çiftçilerine Verilecek Eğitim Konuları
347
6.5.3
Konya İli Çiftçilerine Verilecek Eğitim Konuları
348
6.5.4
Niğde İli Çiftçilerine Verilecek Eğitim Konuları
349
7.
KAYNAKLAR
351
8.
EKLER
353
Uzmanlarının
328
ve
vii
324
Tar-Gel
ve
Personelinin
yayım
Anket
hizmetlerinin
333
KISALTMALAR
GTHB
: Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
KOP
: Konya Ovası Projesi
KOPTEYAP : KOP Tarımsal Eğitim ve Yayım Projesi
KHK
: Kanun Hükmünde Kararname
TYD
: Tarımsal Yayım ve Danışmanlık
TÜİK
: Türkiye İstatistik Kurumu
TYUAP
: Tarımsal Yayım ve Uygulamalı Araştırma Projesi
ÖÇP
: Önder Çiftçi Projesi
Tar-Gel
: Tarımsal Yayımı Geliştirme Projesi
EYYDB
: Eğitim Yayım ve Yayınlar Dairesi Başkanlığı
viii
ÇİZELGE VE GRAFİK LİSTESİ
SAYFA
NO
Çizelge 2.2.1. Araştırma Bölgesinde Görüşme Yapılan Yönetici Anket
Sayısı
Çizelge 2.2.2. Araştırma Bölgesinde Görüşme Yapılan Tar-Gel Personeli
Anket Sayısı
Çizelge 2.2.3. Araştırma Bölgesinde Görüşme Yapılan Özel Tarım
Danışmanı Anket Sayısı
6
6
7
Çizelge 2.3.1. 2009-2014 Yılları Arasında Tarımsal Yayım ve Danışmanlık
Desteğinden Yararlanan Tarımsal İşletme ve Danışman Sayıları ile Ödenen
18
Destek Miktarları
Çizelge 3.1.1. KOP Bölge İlleri ile Türkiye Yüzölçümü Karşılaştırılması
19
Çizelge 3.1.2. KOP Bölgesi İllerinin İlçe, Belediye ve Köy Sayısı (2013)
19
Çizelge 3.2.1.KOP Bölgesi’nde Mevcut Sulanan Alan (Hektar)
22
Çizelge 3.2.2.KOP Bölgesi Tarım Havzaları
23
Çizelge 3.3.1.KOP Bölgesi Nüfusunun İllere Göre Dağılımı (2009-2013)
23
Çizelge 3.3.2.KOP Bölgesi Nüfusunun Yaş Gruplarına Göre Dağılımı
(2013)
Çizelge
3.3.3.
KOP
Bölgesi'nde
Şehirleşme
Oranı
ve
Nüfus
Yoğunluğu(2012-2013)
Çizelge 3.4.1.KOP Bölgesi ve Türkiye Karşılaştırmalı Okur-Yazar Durumu
(2013)
Çizelge 3.4.2.KOP Bölgesi İlleri ve Türkiye Okul, Şube ve Öğretmen Başına
Düşen Öğrenci Sayıları (2013-2014)
Çizelge 3.4.3.KOP Bölgesi İllerinde Eğitim Seviyesine Göre Derslik Başına
Düşen Öğrenci Sayısı (2013-2014)
Çizelge 3.4.4. Öğretim Yılına Göre KOP Bölgesi'nde İllere Göre Okullaşma
Oranı(%)
Çizelge 3.4.5.KOP İllerinde Yüksek Öğretim Kurumlarında Görev Yapan
Öğretim Elemanı Sayısı (2012)
24
24
25
25
26
26
26
Çizelge 3.5.1.KOP Bölgesi’nde Yer Alan İllerin Tarıma Elverişli Alan Miktarı
27
Çizelge 3.5.2.Türkiye ve KOP Bölgesi Tarım Alanlarının Kullanım Şekilleri
28
ix
Çizelge 3.6.1.KOP Bölgesi 2013 Yılı Tarla Bitkileri Üretiminde (ton) Öne
Çıkan Bitkiler
Çizelge 3.6.2.KOP Bölgesi 2013 Yılında Tarla Bitkileri Ekim Alanında (da)
Öne Çıkan Bitkiler
Çizelge 3.6.3.KOP Bölgesi 2013 Yılında Tarla Bitkileri Veriminde (kg/da)
Öne Çıkan Bitkiler
29
30
31
Çizelge 3.6.4. KOP Bölgesi’nde Bazı Meyvelerin Dikili Alanları (da)
32
Çizelge 3.6.5.KOP Bölgesi’nde Bazı Meyvelerin Üretim Miktarları (ton)
32
Çizelge 3.7.1. KOP Bölgesi ve Türkiye Büyükbaş Sağılan Hayvan Sayısı
(2013
33
Çizelge 3.7.2.KOP Bölgesi ve Türkiye'de Küçükbaş Hayvan Varlığı (2013)
33
Çizelge 3.7.3. KOP Bölgesi'nde Kümes Hayvanı Varlığı (2013)
34
Çizelge 3.7.4.KOP Bölgesi'nde Arıcılık (2013)
34
Çizelge 3.7.5. KOP Bölgesi'nde Tek Tırnaklılar Varlığı (2013)
34
Çizelge 3.7.6. KOP Bölgesi ve Türkiye Büyükbaş Sağılan Hayvan Sayısı
(2013)
Çizelge 3.7.7.KOP Bölgesi ve Türkiye Büyükbaş Hayvanlardan Elde Edilen
Süt Miktarı (2013)
Çizelge 3.7.8.KOP Bölgesi ve Türkiye Küçükbaş Sağılan Hayvan Sayısı
(2013)
Çizelge 3.7.9.KOP Bölgesi ve Türkiye Küçükbaş Elde Edilen Süt Miktarı
(2013)
35
35
36
36
Çizelge 5.1.1. Yöneticilerin Cinsiyetlere Göre Oransal Dağılımı (%)
43
Çizelge 5.1.2. Yöneticilerin Ortalama Yaşı
43
Çizelge 5.1.3. Yöneticilerin Eğitim Durumu Dağılımı (%)
45
Çizelge 5.1.4. Yöneticilerin Tarım meslek Liselerinden Mezun Olma
Durumu Dağılımı (%)
Çizelge 5.1.5.a. Aksaray ilinde Yöneticilerin Lisans Programlarından Mezun
Olma Durumu Dağılımı (%)
46
47
Çizelge 5.1.5.b. Karaman ilinde Yöneticilerin Lisans Programlarından
Mezun Olma Durumu Dağılımı (%)
47
x
Çizelge 5.1.5.c. Konya ilinde Yöneticilerin Lisans Programlarından Mezun
Çizelge 5.1.5.d. Niğde ilinde Yöneticilerin Lisans Programlarından Mezun
Çizelge 5.1.5.e. Yöneticilerin Lisans Programlarından Mezun Olma Durumu
Dağılımı (%)
Çizelge 5.1.6. Yöneticilerin Yaşadığı Yer Durumu Dağılımı (%)
Çizelge 5.1.7. Yöneticilerin Ortalama Yöneticilik Yapma Durumu Dağılımı
(YIL)
48
49
50
51
52
Çizelge 5.1.8. Yöneticilerin Yabancı Dil Bilme Durumu Dağılımı (%)
52
Çizelge 5.1.9.a. Yöneticilerin İnternet Kullanma Durumu Dağılımı (%)
53
Çizelge 5.1.9.b. Yöneticilerin Günde Ortalama İnternet Kullanma Süresi
(saat)
Çizelge 5.1.10. Yöneticilerin Bilişim Teknolojilerini Kullanım Seviyesi
Durumu Dağılımı
Çizelge.5.1.11 Yöneticilerin Mesleki Örgütlere Üye Olma Durumu Dağılımı
(%)
Çizelge 5.1.12. Yöneticilerin İlgili Bakanlıkta Çalışma Süresi (Yıl)
Çizelge.5.1.13 Yöneticilerin Mesleki Yayınlara Abone Olma Durumu
Dağılımı (%)
Çizelge 5.1.14. Yöneticilerin Mesleki Yayınları Okuma Sıklığı Durumu
Dağılımı (%)
Çizelge.5.1.15 Yöneticilerin Son 2 yıl içerisinde Mesleki Eğitim Alma
Durumu Dağılımı (%)
Çizelge 5.1.16.a. Aksaray İlinde Yöneticilerin Son 2 Yılda Katıldıkları
Toplantı Türlerinin Dağılımı (%)
Çizelge 5.1.16.b. Karaman İlinde Yöneticilerin Son 2 Yılda Katıldıkları
Çizelge 5.1.16.c. Konya İlinde Yöneticilerin Son 2 Yılda Katıldıkları Toplantı
Türlerinin Dağılımı (%)
Çizelge 5.1.16.d. Niğde İlinde Yöneticilerin Son 2 Yılda Katıldıkları Toplantı
xi
53
53
54
54
55
56
57
58
58
58
59
Çizelge 5.1.16.e. KOP Bölgesinde Yöneticilerin Son 2 Yılda Katıldıkları
Çizelge 5.1.17. Araştırma Bölgesinde Personel Dağılımı (Kişi)
Çizelge 5.1.18. a. Aksaray İlinde Yöneticilerin Çiftçilerle Görüşme Sıklığının
Dağılımı (%)
Çizelge 5.1.18.b. Karaman İlinde Yöneticilerin Çiftçilerle Görüşme Sıklığının
Dağılımı (%)
Çizelge 5.1.18.c. Konya İlinde Yöneticilerin Çiftçilerle Görüşme Sıklığının
Dağılımı (%)
Çizelge 5.1.18.d. Niğde İlinde Yöneticilerin Çiftçilerle Görüşme Sıklığının
Dağılımı (%)
Çizelge 5.1.18.e.KOP Bölgesinde
Yöneticilerin Çiftçilerle Görüşme
Sıklığının Dağılımı (%)
Çizelge 5.1.19.a. Aksaray İlinde Yöneticilerin Çiftçilerle Görüşme Yerinin
Dağılımı (%)
Çizelge 5.1.19.b. Karaman İlinde Yöneticilerin Çiftçilerle Görüşme Yerinin
Dağılımı (%
Çizelge 5.1.19.c. Konya İlinde Yöneticilerin Çiftçilerle Görüşme Yerinin
Dağılımı (%)
Çizelge 5.1.19.d. Niğde İlinde Yöneticilerin Çiftçilerle Görüşme Yerinin
Dağılımı (%)
Çizelge. 20.e. KOP Bölgesinde Yöneticilerin Çiftçilerle Görüşme Yerinin
Dağılımı (%)
Çizelge 5.1.20. a. Aksaray İlinde Yöneticilerin Çiftçilerin Sorunlarına
Ulaşma Yollarının Dağılımı (%)
Çizelge 5.1.20. b. Karaman İlinde Yöneticilerin Çiftçilerin Sorunlarına
Çizelge 5.1.20.c. Konya İlinde Yöneticilerin Çiftçilerin Sorunlarına Ulaşma
Yollarının Dağılımı (%)
Çizelge 5.1.20.d. Niğde İlinde Yöneticilerin Çiftçilerin Sorunlarına Ulaşma
Yollarının Dağılımı (%)
Çizelge 5.1.20.e KOP Bölgesinde Yöneticilerin Çiftçilerin Sorunlarına
xii
59
59
60
60
61
61
62
62
63
63
64
64
65
65
66
66
67
Çizelge 5.1.21.a. Aksaray İlinde Yöneticilerin Çiftçilerin Sorunlarını Çözme
yaklaşımlarının Dağılımı(%)
Çizelge 5.1.21.b. Karaman İlinde
Yöneticilerin Çiftçilerin Sorunlarını
68
Çözme yaklaşımlarının Dağılımı(%)
Çizelge 5.1.21.c. Konya İlinde
67
Yöneticilerin Çiftçilerin Sorunlarını Çözme
68
Çizelge 5.1.21.d. Niğde İlinde
68
Çizelge 5.1.21.e. KOP Bölgesinde
Yöneticilerin Çiftçilerin Sorunlarını
69
Çözme yaklaşımlarının Dağılımı(%)
Çizelge 5.1.22 Yöneticilere Göre Çiftçilerin Kurum-Kuruluşları ile İletişim
69
Düzeyleri
Çizelge 5.1.23 Yöneticilere Göre Tarımsal Yayım Personelinin Yeterlilik
69
Düzeyleri
Çizelge 5.1.24.a. Aksaray İlinde
Yöneticilerin Yıllık Yayım Programlarını
70
Belirleme Durumları (%)
Çizelge 5.1.24.b.Karaman İlinde
70
Yöneticilerin Yıllık Yayım Programlarının
71
71
Çizelge
5.1.24.e.
KOP
Bölgesinde
Yöneticilerin
Yıllık
Yayım
Programlarının Belirleme Durumları (%)
72
Çizelge 5.1.25. Çiftçiye En Uygun Bilgi Verme Yöntemleri (%)
72
Grafik 5.1.1. Aksaray ilinde Kamu Yöneticilerine Göre Tarımsal Yayım
Personelinin Mesleki Düzeylerindeki Yeterlilik Durumu(%)
73
Grafik5.1.2. Aksaray ilinde STK Yöneticilerine Göre Tarımsal Yayım
73
Grafik 5.1.3. Karaman ilinde Kamu Yöneticilerine Göre Tarımsal Yayım
74
Grafik 5.1.4. Karaman ilinde STK Yöneticilerine Göre Tarımsal Yayım
xiii
74
Grafik 5.1.5. Konya ilinde Kamu Yöneticilerine Göre Tarımsal Yayım
Personelinin Mesleki Düzeylerindeki Yeterlilik Durumu(%
75
Grafik 5.1.6. Konya ilinde STK Yöneticilerine Göre Tarımsal Yayım
75
Grafik 5.1.7. Niğde ilinde Kamu Yöneticilerine Göre Tarımsal Yayım
76
Grafik 5.1.8. Niğde ilinde STK Yöneticilerine Göre Tarımsal Yayım
76
Grafik 5.1.9. KOP Bölgesinde Kamu Yöneticilerine Göre Tarımsal Yayım
77
Grafik 5.1.10. KOP Bölgesinde STK Yöneticilerine Göre Tarımsal Yayım
77
Grafik 5.1.11 Tarım Ürünlerinde Çeşit Seçimi ile ilgili eğitimin Gerekliliği (%)
78
Grafik 5.1.12 Toprak İşleme Yöntemleri ile ilgili eğitimin gerekliliği (%)
78
Grafik 5.1.13.Bitki Koruma ile ilgili eğitimin gerekliliği (%)
79
Grafik 5.1.14.Sulama Teknikleri ile ilgili eğitimin gerekliliği (%)
79
Grafik 5.1.15.Gübre ve gübreleme teknikleri ile ilgili eğitimin gerekliliği (%)
80
Grafik 5.1.16.Hayvan Besleme ve bakım ile ilgili eğitimin gerekliliği (%)
80
Grafik 5.1.17.Sürü yönetimi ile ilgili eğitimin gerekliliği (%)
81
Grafik 5.1.18.Damızlık hayvan seçimi ile ilgili eğitimin gerekliliği (%)
81
Grafik 5.1.19.Hayvan Hastalıkları ile ilgili eğitimin gerekliliği (%)
82
Grafik 5.1.20.Pazarlama ile ilgili eğitimin gerekliliği (%)
82
Grafik 5.1.21.Organik Tarım ile ilgili eğitimin gerekliliği (%)
83
Grafik 5.1.22.Tarımsal Desteklemeler ile ilgili eğitimin gerekliliği (%)
83
Grafik 5.1.23.Besin Hijeni ile ilgili eğitimin gerekliliği (%)
84
Grafik 5.1.24.Koruyucu Tarım Teknikleri ile ilgili eğitimin gerekliliği (%)
84
Grafik 5.1.25.Genetik Kaynakların Korunması ile ilgili eğitimin gerekliliği (%)
85
Çizelge 5.1.26.a. Yöneticilerin Yaptıkları İş Hakkında Düşüncelerinin
Dağılımı (%)
86
Çizelge 5.1.26.b. Yöneticilerin Yaptıkları İş Hakkında Düşüncelerinin
Dağılımı (%)
86
xiv
Çizelge 5.1.26.c. Yöneticilerin Yaptıkları İş Hakkında Düşüncelerinin
Dağılımı (%)
Çizelge
5.1.27.a.
87
Yöneticilerin
Birlikte
Çalıştıkları
Kişiler
Hakkında
Düşüncelerinin Dağılımı (%)
Çizelge
5.1.27.b.
Yöneticilerin
87
Birlikte
Çalıştıkları
Kişiler
Hakkında
Çizelge
5.1.27.c.
Yöneticilerin
88
Birlikte
Çalıştıkları
Kişiler
Hakkında
88
Çizelge 5.1.28.a. Yöneticilere Göre İşyeri Terfi İmkanları Hakkında
89
Çizelge 5.1.28.b. Yöneticilere Göre İşyeri Terfi İmkanları Hakkında
89
Çizelge 5.1.29.a. Yöneticilerin Çalışmakta Oldukları İşleri Hakkında
90
Çizelge 5.1.29.b. Yöneticilerin Çalışmakta Oldukları İşleri Hakkında
Çizelge
5.1.30.a.
Yöneticilerin
90
Almış
Oldukları
Maaşları
Hakkında
Çizelge
5.1.30.b.
Yöneticilerin
91
Almış
Oldukları
Maaşları
Hakkında
Çizelge
5.1.31.a.
Yöneticilerin
91
Yaptıkları
İşler
Hakkında
Genel
Çizelge
5.1.31.b.
Yöneticilerin
92
Yaptıkları
İşler
Hakkında
Genel
Çizelge
5.1.31.c.
Yöneticilerin
92
Yaptıkları
İşler
Hakkında
Genel
93
Çizelge 5.2.1. Araştırma Bölgesinde Görüşme Yapılan Tarımsal Yayım
Uzmanı ve Tar-Gel Personeli Sayısı
94
Çizelge 5.2.2. KOP Bölgesi’nde İllere Göre Tar-Gel Personeli Dağılımı
95
Çizelge 5.2.3. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Yaşı (%)
96
Çizelge 5.2.4. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Medeni
Durumu (%)
96
xv
Çizelge 5.2.5.a. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Eşinin
Mesleği (%)
98
Çizelge 5.2.5.b. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Eşinin
Mesleği (%)
99
Çizelge 5.2.6. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Yaşadığı
Yer (%)
100
Çizelge 5.2.7. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Eğitim
Durumu (%)
101
Çizelge 5.2.8. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Ziraat
Meslek Lisesi/Veteriner Sağlık Meslek Lisesi/Laborant Meslek Lisesi/Ev
Ekonomisi Meslek Lisesi Eğitim Kurumlarından Birinden Mezun Olma
Durumu (%)
102
Çizelge 5.2.9. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Mezun
Oldukları Lisans Bölümleri (%)
104
Çizelge 5.2.10. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Yabancı
Dil Bilme Durumları (%)
105
Çizelge 5.2.11. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Yabancı
Dil Bilme Durumları (%)
Çizelge
5.2.12. Tarımsal Yayım
106
Uzmanı
ve
Tar-Gel Personelinin
Üniversitede Ziraat Mühendisliği/Veteriner Hekimliğini Tercih Etme Sıraları
(Sıra No)
107
Çizelge 5.2.13. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Bilişim
Teknolojilerini (Bilgisayar, cep telefonu, internet vb.) Kullanım Seviyeleri (110 Puan)
108
Çizelge 5.2.14. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin İnternet
Kullanım Durumları (%)
109
Çizelge 5.2.15. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Günlük
Ortalama İnternet Kullanım Saatleri (Saat)
110
Çizelge 5.2.16. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Yurtdışına
Çıkma Durumları (%)
111
Çizelge 5.2.17. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Yurtdışına
Çıkma Nedenleri (%)
112
xvi
Çizelge 5.2.18. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Yaş ve
Mesleki Deneyimleri
114
Çizelge 5.2.19. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Özel
Sektör Deneyimleri (%)
115
Çizelge 5.2.20. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Mesleki
Örgütlere Üye Olma Durumu (%
116
Çizelge 5.2.21. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Üye
Oldukları Mesleki Örgütler (%)
117
Süreli Yayınlara Abone Olma Durumu (%)
118
Süreli Yayınları Okuma Sıklığı (%)
119
Çizelge 5.2.24. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Günlük
Yaşamını Olumsuz Etkileyen Unsurlar (%)
120
Çizelge 5.2.25. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Kurumda
Çalışmak İstedikleri Statülerin Dağılımı (%)
122
Çizelge 5.2.26. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Çalıştıkları
Kurumdaki Sosyal İmkanlar Konusundaki Düşünceleri (%)
123
Çizelge 5.2.27a. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin
Yaptıkları İş Hakkındaki Düşünceleri (%)
125
Çizelge 5.2.27.b. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin
126
Çizelge 5.2.27.c. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin
127
Çizelge 5.2.27.d. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin
128
Çizelge 5.2.27.e. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin
129
Çizelge 5.2.27.f. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin
130
Çizelge 5.2.28. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Terfi
Olanakları Hakkındaki Düşünceleri (%)
132
xvii
Çizelge 5.2.29. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Aldıkları
Ücret Hakkındaki Düşünceleri (%)
133
Çizelge 5.2.30.a. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Birlikte
Olduğu Kişiler Hakkındaki Düşünceleri (%)
135
Çizelge 5.2.30.a. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Birlikte
Olduğu Kişiler Hakkındaki Düşünceleri (%)
136
Çizelge 5.2.31.a. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin
Yöneticiler Hakkındaki Düşünceleri (%)
138
Yöneticiler Hakkındaki Düşünceleri (%)
139
Çizelge 5.2.32. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Kendini
Geliştirme Durumları (%)
140
Çizelge 5.2.33. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Katıldıkları
Eğitim ve Toplantı Türleri (%)
142
Katıldıkları Eğitim ve Toplantı Konuları (%)
143
Katıldıkları Eğitim ve Toplantı Konuları (%)
144
Çizelge 5.2.35. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Son 2 Yıl
İçinde Kendine Geliştirme Amaçlı Katıldıkları Eğitim ve Toplantıların
Faydalılık Durumları (%)
145
Çizelge 5.2.36. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Bölgede
Çalışma Süreleri (Yıl)
146
Çizelge 5.2.37. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Bölgede
Çiftçiler İle Görüşme Sıklığı (%)
147
Katıldıkları Yayım Çalışmalarının Dağılımı (%)
150
151
Çizelge 5.2.38.c. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin
152
Çizelge 5.2.38.d. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin
xviii
153
Çizelge
5.2.39.
Çiftçilerin
Tarımsal
Yayım
Uzmanı
ve
Tar-Gel
Personelinden İstedikleri Tarımsal Yayım Konuları
154
Çizelge 5.2.40.a. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personeline Göre
Bölge Tarımının Genel Sorunları (%)
155
Çizelge 5.2.40.b. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personeline Göre
156
Çizelge 5.2.40.c. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personeline Göre
157
Çizelge 5.2.41. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Çiftçiler İle
Görüşme Alanları (%)
158
Çizelge 5.2.42. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personeline Çiftçi
Sorunlarının Ulaşma Şekli (%)
160
Çizelge 5.2.43. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Çiftçi
Sorunlarını Çözme Şekli (%)
162
Çizelge 5.2.44. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Tarımsal
Yayım Çalışmalarında Kullandıkları Yayım Yöntemleri (%)
164
Çizelge 5.2.45. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Bilgi
Kaynakları (%)
165
Çizelge 5.2.46. Tarımsal Yayım Personelinin Çiftçi İle İletişim Durumları
(Puan)
166
Çizelge 5.2.47. Çiftçilerin İl/İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlükleri İle
İletişim Kurma Durumları (Puan)
167
Çizelge 5.2.48. Tarımsal Yayım Personeli Olarak Mesleki Yeterlilik Düzeyi
(Puan)
168
Çizelge 5.2.49. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Mesai
Dağılımı(%)
169
Çizelge 5.2.50. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personeline göre
Bölgede Tarımsal Yayım Programlarının Hazırlanış Şekli (%)
172
Çizelge 5.2.51. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personeline Göre
Bölgede Tarımsal Yayım Hizmetini Engelleyen Unsurlar (%)
173
Çizelge 5.2.52. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Tarımsal
Yayım Hizmetlerinde Toplumsal Cinsiyet Dengesine Dikkat Etme Durumları
(%)
174
xix
Çizelge 5.2.53. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Bitki Su
İhtiyacına Göre Sulama Programı Yapma Durumları (%)
176
Çizelge 5.2.54. Bitki Su İhtiyacına Göre Sulama Programı Yapan Tarımsal
Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Bunu Tarımsal Yayımda Kullanma
Durumları (%)
176
Çizelge 5.2.55. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Koruyucu
Tarım Sistemlerini Bilme Durumları (%)
177
Çizelge 5.2.56. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Bölgedeki
Tarımsal Yayım Hedef Konuları Hakkındaki Düşünceleri (%)
178
Çizelge 5.2.57a. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Kendisi
İçin Gerekli Eğitim Programları Dağılımı (%)
179
Çizelge 5.2.58.a. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Diğer
Tarımsal Yayım Personeli İçin İstediği Gerekli Eğitim Programları Dağılımı
(%)
182
Çizelge 5.2.58.a. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Diğer
Tarımsal Yayım Personeli İçin İstediği Gerekli Eğitim Programları Dağılımı
(%)
183
Çizelge 5.2.59.a. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Genel
Durum Değerlendirmeleri (%)
185
Çizelge 5.2.59.b. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Genel
Durum Değerlendirmeleri (%)
Çizelge
5.2.60. Tarımsal Yayım
186
Uzmanı
ve
Tar-Gel Personelinin
Çalışmalarında İşbirliği Yaptıkları Kurum ve Kuruluşların Dağılımı (%)
187
Çizelge 5.2.61. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Çalıştığı
Kurumda Memnuniyeti Belirleyen En Önemli Unsurların Dağılımı (%)
190
Çizelge 5.2.62. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Bölgedeki
Tarımsal Yayım Konusunda Tutum ve Davranışları (%)
191
Çizelge 5.3.1. Araştırma Bölgesinde Görüşme Yapılan Sertifikalı Tarım
Danışmanı Anket Sayısı
194
Çizelge 5.3.2. KOP Bölgesinde Sertifikalı Tarım Danışmanları
194
Çizelge 5.3.3. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Cinsiyet Durumu (%)
195
Çizelge 5.3.4. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Cinsiyetlerine Göre Yaşları
195
Çizelge 5.3.5. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Medeni Durumu (%)
195
xx
Çizelge 5.3.6. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Eşlerinin Meslek Durumu
(%)
196
Çizelge 5.3.7. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Yaşadığı Yer (%)
196
Çizelge 5.3.8. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Eğitim Durumu (%)
197
Çizelge
5.3.9.
Sertifikalı
Tarım
Danışmanlarının
Ziraat
Meslek
Lisesi/Veteriner Sağlık Meslek Lisesi/Laborant Meslek Lisesi/Ev Ekonomisi
Meslek Lisesi Kurumlarından Birinden Mezun Olma Durumu (%)
197
Çizelge 5.3.10. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Ön Lisans ve Lisans
Mezuniyet Bölümleri (%)
198
Çizelge 5.3.11. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Yabancı Dil Bilme
Durumları (%)
199
Çizelge 5.3.12. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Yabancı Dil Bilme
Durumları (%)
200
Çizelge 5.3.13. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Bilişim Teknolojilerini
Kullanabilme Durumları (Puan)
201
Çizelge 5.3.14. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Günde Kullandıkları
İnternet Saati (Saat)
201
Çizelge 5.3.15. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Özel Sektörde Çalışma
Süreleri (Mesleki Deneyim) (Yıl)
202
Çizelge 5.3.16. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Özel Sektör Deneyimleri
(%)
202
Çizelge 5.3.17. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Kamu Deneyimleri (%)
203
Çizelge 5.3.18. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Kamu Deneyimlerini Elde
Ettiği Kamu Kurum ve Kuruluşları (%)
203
Çizelge 5.3.19. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Yurtdışına Çıkma
Durumları (%)
204
Çizelge 5.3.20. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Yurtdışına Çıkma
Nedenleri (%)
204
Çizelge 5.3.21. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Mesleki Örgütlere Üye
Olma Durumları (%)
205
xxi
Çizelge 5.3.22. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Üye Oldukları Mesleki
Örgütler (%)
206
Çizelge 5.3.23. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Mesleki Süreli Yayınlara
Abone Olma Durumu (%)
207
Çizelge 5.3.24. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Mesleki Süreli Yayınları
Okuma Sıklığı (%)
207
Çizelge 5.3.25 Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Günlük Yaşamlarına Etki
Eden Unsurların Dağılımı(%)
209
Çizelge 5.3.26. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Kendilerini Geliştirme
Davranışları (%)
210
Çizelge 5.3.27. Son 2 Yıl İçinde Sertifikalı Tarım Danışmanı Başına
Katıldıkları Eğitim Türlerinin Sayısı (Adet)
211
Çizelge 5.3.28. Son 2 Yıl İçinde Sertifikalı Tarım Danışmanlarının
Katıldıkları Eğitim Programları (Adet)
212
Çizelge 5.3.29. Son 2 Yıl İçinde Sertifikalı Tarım Danışmanlarının
Katıldıkları Eğitim Programları Faydalılık Durumu (Adet)
213
Çizelge 5.3.30. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Bölgede Görev Yapma
Süreleri (Yıl)
214
Çizelge 5.3.31. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Bölgede Hizmet Verdikleri
Üretici Bilgileri
215
Çizelge 5.3.32. Sertifikalı Tarım Danışmanlarına Göre Hizmet Verilmesi
Gereken Üretici Sayısı ve Özellikleri
216
Çizelge 5.3.33. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Çalıştıkları Çiftçileri
Belirleme Şekilleri (%)
217
Çizelge 5.3.34. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Çalıştıkları Çiftçiler İle
Görüşme Sıklığı (%)
218
Çizelge 5.3.35. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Çalıştıkları Çiftçiler İle
Görüşme Yerlerinin Dağılımı
219
Çizelge 5.3.36. Çiftçilerin Sorunlarının Sertifikalı Tarım Danışmanlarına
Ulaşma Şekilleri (%)
220
Çizelge 5.3.37. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Çiftçilerin Sorunlarını
Çözme Şekiller
221
xxii
Çizelge 5.3.38. Çiftçilerin Sertifikalı Tarım Danışmanlarından Öncelikli
İstedikleri Bilgiler (%)
223
Çizelge 5.3.39. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Aynı Çiftçi İle Çalışma
Sıklığı (%)
224
Çizelge 5.3.40. Sertifikalı Tarım Danışmanlarından Aynı Bölgede Çalışma
Sıklığı (%)
225
Çizelge 5.3.41. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Bölgedeki Tarımsal
Yapıyı Tanıma Durumu (%)
225
Çizelge 5.3.42. Sertifikalı Tarım Danışmanlarına Göre Bölgedeki Tarımın
Temel Sorunları (%)
Çizelge
5.3.43.
227
Sertifikalı
Tarım
Danışmanlarının
Danışmanlığa
Başlamadan Önce Eğitim Alma Durumları (%) ve Eğitim Süreleri (Saat)
Çizelge
5.3.44.
Sertifikalı
Tarım
Danışmanlarının
228
Danışmanlığa
Başlamadan Önce Eğitim Aldıkları Konular (%)
229
Çizelge 5.3.45. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının İlgili Yönetmeliği Yeterli
Bulma Durumları (%)
230
Çizelge 5.3.46. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının İlgili Yönetmeliği Yeterli
Bulmama Nedenleri
231
Çizelge 5.3.47. Sertifikalı Tarım Danışmanlarına Göre Kendilerinin Eğitim
Alması Gereken Konular
232
Çizelge 5.3.48. Sertifikalı Tarım Danışmanlarına Göre Diğer Tarım
Danışmanlarının Eğitim Alması Gereken Konular
234
Çizelge 5.3.49. Sertifikalı Tarım Danışmanlarına Göre Bölgedeki Yayım
Faaliyetlerindeki Başarısı (%)
236
Çizelge 5.3.50. Sertifikalı Tarım Danışmanlarına Göre Bölgedeki Yayım
Faaliyetlerindeki Başarılı Oldukları Konuların Dağılımı (%)
236
Çizelge 5.3.51. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının En Fazla Eksikliğini
Hissettiği Eğitim Konuları (%)
239
Çizelge 5.3.52. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının En Fazla Eğitim Almak
İstediği Konular (%)
240
Çizelge 5.3.53. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının En Fazla Eğitim Almak
İstediği Kişisel Gelişim Konuları (%)
241
xxiii
Çizelge 5.3.54. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Son 6 Ay İçinde İş
Değiştirme Düşünceleri (%)
242
Çizelge 5.3.55. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Bitki Su İhtiyacına Göre
Program Yapabilme Durumları (%)
Çizelge
5.3.56.
Sertifikalı
Tarım
243
Danışmanlarının
Koruyucu
Tarım
Uygulamalarını Bilme Durumları (%)
Çizelge
5.3.57.
Sertifikalı
Tarım
243
Danışmanlarının
Bölgedeki
Bilgi
Kaynaklarının Dağılımı (%)
244
Çizelge 5.3.58.a. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Tutum ve Davranışları (%)
246
Çizelge 5.3.58.b. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Tutum ve Davranışları
(%)
247
Çizelge 5.3.59.a. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Yaptıkları İş Hakkındaki
Düşünceleri (%)
249
Çizelge 5.3.59.b. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Yaptıkları İş Hakkındaki
Düşünceleri (%)
250
Çizelge 5.3.59.c. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Yaptıkları İş Hakkındaki
Düşünceleri (%)
251
Çizelge 5.3.59.d. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Yaptıkları İş Hakkındaki
Düşünceleri (%)
252
Çizelge 5.3.59.e. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Yaptıkları İş Hakkındaki
Düşünceleri (%)
253
Çizelge 5.3.59.f. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Yaptıkları İş Hakkındaki
Düşünceleri (%)
254
Çizelge 5.3.60.a. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Çalışma Arkadaşları ile
ilgili Düşünceleri (%)
256
Çizelge 5.3.60.b. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Çalışma Arkadaşları ile
ilgili Düşünceleri (%)
257
Çizelge 5.3.61 Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Yaptıkları İşe Karşılık
Aldıkları Ücret Hakkındaki Düşünceleri (%)
259
Çizelge 5.4.4.1. KOP Bölgesinde Eğitimcilerin İhtiyaç Duydukları Eğitim
Konuları
323
Çizelge 5.4.5.1. KOP Bölgesinde Eğitimcilerin İhtiyaç Duydukları Eğitim
325
Konuları
xxiv
ÖZET
Bu araştırma, Aksaray, Karaman, Konya ve Niğde illerinde 60 ilçede 128 farklı
tarımsal kamu kurum kuruluş, sivil toplum örgütü, kooperatif ve birlik yöneticisi 196
kişi ile 470 Tar-gel Personeli, 25 GTHB il müdürlükleri tarımsal yayım personeli ve 34
Özel tarım danışmanı ile yüzyüze görüşülerek yapılan anketler ile bu illerde yapılan
çalıştaylar sonucu elde edilen verilerden oluşmaktadır. Anketler ve çalıştaylar EkimAralık 2014 tarihleri arasında yapılmıştır. 31.12.2014 tarih ve 2014/1 sayılı Bölgesel
Gelişme Yüksel Kurulu kararı ile onaylanarak yürürlüğe giren KOP Eylem Planı
kapsamında, KOP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı sorumluluğunda ilgili kurum ve
kuruluşlar ile işbirliği içerisinde 2015 - 2018 döneminde yürütülmesi planlanan “KOP
Tarımsal Eğitim ve Yayım Projesi (KOP TEYAP)”, 2015 yılı yatırım programına
girmiştir. KOP TEYAP ile tarımla ilgili kurumların, özel kişi ve örgütler dahil
kuruluşların ve çiftçilerin kapasitesinin artırılması için gerekli çalışmalar yapılacaktır.
Bu maksatla KOP TEYAP projesinin etkin bir şekilde uygulanabilmesi; çiftçi
eğitiminin, güncel, uygulanabilir bilgilerle uygun yöntemlerle verilebilmesi için mevcut
durumu bilmek adına, KOP Bölgesinin tarımsal eğitim ve yayım ihtiyacının araştırılıp
analiz edilmesi çalışması yürütülmüştür.
Araştırmada, Konya ilinde bulunan kadın yöneticilerinin diğer illerdeki kadın
yöneticilere ve çalışanlarına göre daha aktif halde çalıştıkları belirlenmiş olup bu
yöneticilerin diğer illerdeki kadın yöneticilere ve çalışanlarına bilgi ve tecrübelerini
aktarmalarına fırsat vermek için KOP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı bünyesinde
bulunan KOP Gençlik birimi gibi KOP Kadın birimi kurulmalıdır.
KOP Bölgesinde kamu yönetici ve STK yöneticilerine göre Tarımsal yayım
personelini özellikle teknoloji kullanma düzeyi ve yeniliklere açıklık bakımından
yüksek düzeyde olduğunu proje hazırlama, ekip çalışması ve kendini geliştirme isteği
konularında yetersiz olduklarını belirtmişlerdir.
Tar-Gel ve Sertifikalı Tarım danışmanlarının ihtiyaç duydukları eğitim konuları
bitkisel, hayvancılık ve genel olmak üzere 3 grupta incelenebilir.
Bitkisel çalışmalarda ihtiyaç duyulan eğitimlerin başında; bitki koruma konuları,
gübre ve gübreleme teknikleri, ürün çeşit seçimi ve sulama teknikleri,
Hayvancılık çalışmalarında ise; yemleme ve bakım ile hayvan hastalıkları,
Genel konularda ise; organik tarım, tarımsal destekler, mevzuat ve pazarlama
konuları ise en çok eğitimi talep edilen an konu başlıklarıdır.
xxv
Bölge çiftçisi için önerilen konuların içinde genel tarımsal eğitimin ön planda
çıkmış olup bu durum bölge çiftçisinin belirli bir kısmının tüm tarımsal faaliyetlerde
uygun teknikleri kullanamadığına işarettir. Bu da bölgede tarımsal üretimde
etkisizliğin en önemli nedenlerinin başında gelmektedir. Özellikle bu konudaki
sorunun çözülmesine yönelik yaklaşımlar (hedef kitle tanıma ve sorun analizi)
bölgede uygulanmalı ve araştırılmalıdır. Bunun dışında dikkat çeken konuların
başında e doğrudan ekim (anıza ekim), azaltılmış toprak işleme, iyi tarım
uygulamaları, organik tarım ve izli tarım teknikleri gibi sürdürülebilir tarım
uygulamaları konusunda da çiftçi için eğitimin gerekliliğini belirtmiştir. Bu durum
bölgede gerek kurumların gerekse çiftçilerin bu konuda ileriye dönük eğilimlerinin
olduğu ve bölgede sürdürülebilir tarım konusunda çok ciddi olarak olumlu bir algı
oluştuğunu göstermektedir.
xxvi
1. GİRİŞ
Konya Ovası Projesi (KOP) Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı 8 Haziran 2011
tarihli ve 642 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile Konya merkezli olarak
kurulmuş olup görev alanı, Aksaray, Karaman, Konya ve Niğde illerinden oluşan KOP
Bölgesidir. Kuruluş amacı: KOP Bölgesi'nde proje uygulamalarını yerinde koordine
etmek, bölgedeki kalkınmaya yönelik yatırımların ve projelerin gerektirdiği araştırma,
planlama, programlama, projelendirme, izleme, değerlendirme ve koordinasyon
hizmetlerinin yerine getirilmesi suretiyle proje kapsamındaki bölgelerin eylem planı
aracılığıyla kalkınmasını hızlandırmaktır.
31.12.2014 tarih ve 2014/1 sayılı Bölgesel Gelişme Yüksel Kurulu kararı ile
onaylanarak yürürlüğe giren KOP Eylem Planı kapsamında, KOP Bölge Kalkınma
İdaresi Başkanlığı sorumluluğunda ilgili kurum ve kuruluşlar ile işbirliği içerisinde
2015 - 2018 döneminde yürütülmesi planlanan “KOP Tarımsal Eğitim ve Yayım
Projesi (KOP TEYAP)”, 2015 yılı yatırım programına girmiştir. KOP TEYAP ile tarımla
ilgili kurumların, özel kişi ve örgütler dahil kuruluşların ve çiftçilerin kapasitesinin
artırılması için gerekli çalışmalar yapılacaktır. Bu maksatla KOP TEYAP projesinin
etkin bir şekilde uygulanabilmesi; çiftçi eğitiminin, güncel, uygulanabilir bilgilerle
uygun yöntemlerle verilebilmesi için mevcut durumu bilmek adına, KOP Bölgesinin
tarımsal
eğitim
ve
yayım
ihtiyacının
araştırılıp
analiz
edilmesi
çalışması
yürütülmüştür.
Gelişmekte olan ülkelerde özellikle tarım sektörü ekonomik gelişmenin
sağlanmasında önemli görevler üstlenmektedir. Tarım sektörü, gelişmekte olan
ülkelerde gelişme sürecinin ilk evrelerinde ekonominin en önemli sektörü
konumundadır. Tarımda gelişme, bilimsel araştırma bulgularıyla elde edilen teknolojik
yeniliklerin üreticiler tarafından kullanılmaya başlanılmasıyla ve yaygınlaştırılmasıyla
mümkündür. Dolayısıyla tarımsal faaliyette bulunan, tarımsal faaliyetleri yönlendiren
kimselerin
sahip
oldukları özellikler, söz konusu
topluma ulaşmayı,
belirli
davranışların ve yeniliklerin benimsetilmesini etkileyici niteliktedir. Özellikle insan
faktörünün sahip olduğu niteliklerin gelişmeyi etkilemesi ve kazandırılacak yeni bilgi
ve davranışlarla gelişme sürecini hızlandırıcı etkilerde bulunması kaçınılmazdır. Bu
nedenle tarımsal yayım çalışmaları, kalkınma süreci içindeki kırsal toplumların
kalkınmalarında vazgeçilmez bir öğedir (Özçatalbaş, 1994). Tarımsal kalkınmada
yeni tarım tekniklerinin doğru kullanımının sağlanarak, kaynakların etkin kullanılarak
ve yaygınlaştırılarak tarımsal üretimin arttırılmasında yayım önemli bir etkendir. Buna
1
göre yayım üretim faktörü olarak insan kaynağının gelişimini sağlayarak, yeni
teknolojilerin etkin kullanımında çok önemli bir rol oynamaktadır. (Özçatalbaş, 2009).
Tarımsal üretimde etkinliğin sağlanması, tarıma aktarılan teknolojinin artırılması ve
mutlaka eş zamanlı olarak etkili çiftçi eğitim ve yayım çalışmaları ile çiftçilerin
teknolojiden etkin yararlanmalarının sağlanması ile mümkündür. Bu nedenle tarımsal
yayım faaliyeti tarımsal öğretim ve tarımsal araştırma kadar önem taşımaktadır.
Tarımsal
yükseltilmesinde
yayım;
yararlı
kırsal
alanda
olacak
bilgileri
yaşayan
insanlara
halkın
iletme
yaşam
ve
kalitelerinin
bunları
kendi
yaşamalarında etkili biçimde kullanabilmeleri için gerekli olan bilgi, tutum ve becerileri
kazanmalarına yardımcı olmayı amaçlayan okul dışı bir eğitim sistemi veya eğitimsel
süreçtir (Ceylan, 2010). Bir başka tanımlama ile tarımsal yayım, tarımsal üretimi
arttırmak ve tarımsal siyasetin objektifliğini sağlamak amacı ile modern ve bilimsel
çalışma teknolojilerinin araştırma ve sonuçlarını, üreticilerin kullanabileceği formlara
uyarlamak şeklinde tanımlanabilmektedir (Van Den Ban and Hawkins, 1996).
Türkiye’de tarımsal yayımla ilgili en önemli düzenleme ” Tarımsal Yayım ve
Danışmanlık (TYD) Hizmetlerinin Düzenlenmesine Dair Yönetmelik” ile 8 Eylül 2006
tarihinde yapılmıştır. Bakanlık söz konusu yönetmelik ile yalnızca kamu kontrolünde
olan tarımsal yayım çalışmalarının özelleştirilmesine yönelik önemli bir sürecin önünü
açmıştır.
Türkiye’de
kamu
dışı
danışmanlık
hizmetlerini
(serbest
tarımsal
danışmanlık) düzenleyen ilk yasal düzenleme olan bu yönetmelik yayımın
özelleştirilmesi sürecini başlatmış, yeni bir anlayışın (talep yönlendirmeli) uygulamaya
geçmesine olanak sağlamıştır (Özçatalbaş, 2009). Bu yönetmelik ile sivil toplum
örgütleri, tarımsal danışmanlık şirketleri ve çiftçi örgütlerinin de tarımsal danışmanlık
hizmetleri vermelerine olanak sağlanmıştır. Yönetmelikle belirtilen hükümlere göre
sertifikalandırılmış kişiler “Tarım Yayımcısı” olarak adlandırılmıştır. TYD Yönetmeliği
5488 sayılı Tarım Kanununun 9 uncu maddesine dayanılarak hazırlanmış ve 8 Eylül
2006 tarihinde yürürlüğe girmiştir(Anonim, 2006a; Anonim, 2006b). Yönetmeliğin
amacı (Madde 1); “Tarımsal işletme sahiplerinin bilgi, teknik ve yöntemler
konusundaki ihtiyaçlarının zamanında ve yeterli düzeyde karşılanması ile ilgili usul ve
esasları belirlemek” olarak belirtilmiştir. Yönetmelikte tarım danışmanlarının görevleri
sıralanmış olup, yönetmelikte yayımla danışmanlık arasında (kavramsal olarak bazı
farklılıklar olması yanında) paralellik kurulmuştur, hatta yayım ile danışmanlık
kavramları eş anlamlı olarak kullanılmıştır.
2
AB uyum yasaları kapsamında yapılan bu düzenlemeler ile yayım ve
danışmanlık hizmetlerinin ziraat odaları, kooperatifler, birlikler, dernek ve vakıflar ile
şirketler tarafından yürütülme olanağı sağlanmıştır. Türkiye'de de bugüne kadar
devlet tekelinde olan bu hizmetlerin etkinliğinin ve başarısının sürekli tartışılıyor
olması,
yeni
düzenlemelerin
tarımsal
yayımın
etkinliğini
artıracağı
kanısını
güçlendirmektedir. Şimdiye kadar özellikle Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
(GTHB) İl ve İlçe Müdürlükleri kanalı ile yürütülen bu hizmetlere diğer kurum ve
kuruluşlarında girmesi ile çiftçiye yeniliklerin ve bilginin ulaştırılma şekli ve süresinde
gelişmeler yaşanmakta ve bu gelişmelerin tarımsal üretim sürecine olumlu yansıması
beklenmektedir. İşte bu noktada iyi bir tarımsal yayım faaliyeti birbirleri ile diyalog ve
paralellik içerisinde hareket eden ve çiftçinin genel ihtiyaçları odaklı ve aynı zamanda
da kamu tarım politikalarını uygulayan bir yayım sisteminin oluşturulması ile
mümkündür. Bu çalışma ile Türkiye’nin en önemli tarım bölgelerinden biri olan KOP
Bölgesinde tarımsal yayım ihtiyaçlarını ortaya konulması ve çıkan sonuçlara göre
bölge tarım eylem planının şekillendirilmesi amaçlanmaktadır.
1.1. Araştırmanın Önemi ve Amacı
Konya, Karaman, Niğde ve Aksaray illerini içine alan KOP Bölgesi, 65.000 km2
alanıyla Türkiye yüzölçümünün yaklaşık %8’ine, yaklaşık 3 milyon hektar tarım
arazisi ile de Türkiye tarım arazilerinin %12’sine sahiptir. KOP Bölgesi, coğrafi
konumu itibariyle ülkemizin en az yağış alan bölgelerindendir. Türkiye yıllık yağış
ortalamasının 643 mm olmasına karşın; bölge uzun yıllar yıllık yağış ortalaması 330
mm civarındadır. Bölgenin yeraltı ve yerüstü su kaynakları oldukça yetersizdir.
KOP Bölgesinin Türkiye üretimi içerisinde büyükbaş hayvan varlığında %7,
küçükbaş hayvan varlığında %10, süt üretiminde %9 ve yumurta tavuğu varlığında
%15’lik paya sahip olduğu görülmektedir. Bölge sahip olduğu hayvan sayısı ve kültür
ırkı oranı ile Türkiye hayvancılığında önemli bir yere sahiptir.
Çiftçilerimizin rekabetçi bir ortamda hayatta kalmaları ve ülkemizin gıda
güvenliğini sürdürülebilir kılabilmeleri için değişen ekolojik ve ekonomik koşullara
hızla ayak uydurmaları gerekmektedir. Bunun tek yolu güncel, kullanılabilir ve
uygulanabilir bilgi edinmektedir. Bunun yanında yeni beceriler kazanmak ve
uygulamak da büyük önem taşır. Bilgi ve beceriyi ustaca birleştiren ve uygulayan
çiftçiler değişen koşullardan etkilenmezler ya da çok az etkilenirler ve hatta değişimi
kendileri dahi yaratabilirler.
3
Tüm sektörlerde, uluslararası rekabeti biçimlendiren faktörlerin başında
teknoloji üretimi ve nitelikli insan gücü gelmektedir. Dolayısıyla küreselleşme ile
birlikte artan uluslararası ve/veya işletmeler arası ilişkiler ve rekabet; teknoloji
devrimine ayak uydurabilen, yüksek yetenekli, bilgili ve öğrenmeye açık işgücünü
zorunlu kılmaktadır. Bu ise ülkelerin insan kaynaklarını iyi planlamalarını ve işgücünü
bu değerlere uygun olarak yetiştirmelerini gerektirmektedir. Nitekim Dokuzuncu
Kalkınma Planı Hayvancılık Özel İhtisas Komisyonu raporunda Eğitim düzeyinin
yetersizliği “Üretici, bakıcı, ara eleman yetiştirilemeyişi” ortaya konulan 10 tehditten
birisi olarak gösterilmiştir. Komisyonda belirlenen altı sorun alanından birisi “Eğitim
düzeyi, araştırmacı, yayımcı ve üretici arasındaki bilgi akışı yetersizliği” olarak
belirtilmektedir”.
Tüm bu faktörler bir araya getirildiğinde, KOP Bölgesi için oluşturulan Eylem
Planının (KOPEP) faaliyete geçirilmesi kapsamında yürütülecek olan KOP TEYAP
(KOP Tarımsal Eğitim ve Yayım Projesi)’nin etkin bir şekilde uygulanabilmesi; çiftçi
eğitiminin zamanında, güncel, uygulanabilir bilgilerle uygun yöntemlerle verilebilmesi
için bölgedeki tarımsal yayım ihtiyaç analizi yapılmıştır.
Bu araştırma kapsamında, gerek GTHB tarımsal yayım personelinin gerekse
KOP bölgesinde GTHB dışındaki kurum ve kuruluşlar ile özel sektördeki tarımsal
yayım uzmanları ile görüşülerek bölge için tarımsal yayım ihtiyaç analizi yapılmıştır.
Bu kapsamda yapılan çalışmalar ile;

Devlet kurumları ve çiftçi örgütlerinin “Tarımsal eğitim ve yayım” konusunda
mevcut durumlarının ortaya konulması,

Eğitim ve yayım faaliyeti yapan personel profilinin ortaya konulması,

Eğitim ve yayım faaliyeti yapan eğiticilerin eğitime ihtiyaç duydukları
konuların belirlenmesi,

Çiftçi eğitim konularının belirlenmesi amaçlanmıştır.
4
2. MATERYAL ve YÖNTEM
2.1. Materyal
Çalışmanın ana materyalini KOP Bölgesini oluşturan Aksaray, Karaman,
Konya ve Niğde illerinde tarım ile doğrudan ve dolaylı olarak ilgili olan kamu kurum
ve kuruluşları, üretici birlikleri, oda ve borsalar, kooperatifler, üniversiteler ve sivil
toplum kuruluşlarının yönetici pozisyonunda bulunan kişi ve kişiler, Gıda Tarım ve
Hayvancılık Bakanlığı İl ve İlçe Müdürlüklerinde çalışan tarımsal yayım uzmanı ve
Tar-Gel personeli ile sertifikalı tarım danışmanları ile yapılan anket çalışması verileri,
4 ilde değişik zamanlarda yapılan çalıştaylardan elde edilen bilgiler, bölgede değişik
kurum ve kuruluşlarca yapılan araştırma, rapor ve dökümanlar ile TÜİK, Kalkınma
Bakanlığı ve GTHB verileri oluşturmaktadır.
2.2. Yöntem
Çalışma iki alt başlık altında kurgulanmış olup bu çalışma ile KOP bölgesinde
tarımsal yayım ihtiyaç analizi ile hem üreticilerin hem de eğiticilerin gereksinim
duyduğu yayım ve eğitim konuları belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada ilk olarak
KOP bölgesinde tarımsal yayım faaliyeti sağlayan tüm paydaşlar ile yüz yüze
hazırlanan anket soru formları doldurulmuş olup, anket soru formlarının uygulanacağı
ana kitle üç başlık altında ayrı ayrı incelenmiştir. Her bir ana kitlenin özelliğine göre
anket soru formları oluşturulmuş olup hedef ana kitlenin tarımsal yayım faaliyeti
hizmetlerine bakış açıları ve değerlendirmeleri alınmıştır. Çalışmanın hedef kitlesini;
1. Yöneticiler (Kamu kurum ve kuruluşları, üretici birlikleri, oda ve borsalar,
kooperatifler, üniversiteler ve sivil toplum kuruluşlarının yönetici pozisyonunda
bulunan kişi ve kişiler),
2. Tarımsal yayım uzmanı ve Tar-Gel personeli (Gıda Tarım ve Hayvancılık
Bakanlığı İl ve İlçe Müdürlüklerinde çalışan)
3. Sertifikalı tarım danışmanları
oluşturmaktadır. Bu 3 hedef kitle için uygulanan soru formları Ek 1’de sunulmuştur.
Oluşturulan soru formları öncelikle araştırma bölgesinde bir ön testten geçirilmiş ve
en son şekli verilerek araştırmanın kapsamını oluşturan kitleye uygulanmıştır.
Çalışmanın popülasyonunu oluşturan hedef kitlede örnekleme aşamasında “Tam
Sayım Metodu” kullanılmış ve tüm hedef kitleye ulaşılmaya çalışılmıştır. Bu
kapsamda yöneticiler, İl/İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü’nde çalışan
5
Tarımsal Yayım ve TAR-GEL personeli ve Özel Tarım Danışmanları ile toplam 725
anket yapılmış olup veri girişleri tamamlanmıştır. Yapılan anket çalışmaları sonucu
anketlerin yapılma sayılarını gösteren Çizelgeler aşağıda gösterilmektedir. Çizelgeler
incelendiğinde KOP Bölgesinde hedeflenen kurumların yöneticilerinin %92.72’sine,
Tar-Gel Personelinin %71.43’üne ve Özel Tarım Danışmanlarının ise %60.82’sine
ulaşılmıştır. Ayrıca araştırma bölgesinde GTHB il ilçe müdürlüğünde çalışan ve
tarımsal yayım faaliyetlerine katılan 25 personel ile de anket yapılmıştır. Araştırma
kapsamında bulunan Ereğli Bal Üreticileri Birliği, Ereğli Havuç Üreticileri Birliği, Ereğli
Kiraz Üreticileri Birliği, Konya Kanola Üreticileri Birliği, Karaman Başyayla Meyve
Üreticileri Birliği, Aksaray Ortaköy Kanola Üreticileri Birliği, Gebere Sulama Birliğinin
kapanmasından dolayı anket çalışması yapılmamıştır.
Çizelge 2.2.1. Araştırma Bölgesinde Görüşme Yapılan Yönetici Anket Sayısı
İl Adı
Bölge
Kurum
Kuruluş
Sayısı
Anket
Yapılan
Kurum
Kuruluş
Sayısı
Anket Sayısı Temsil Oranı Oransal Payı
(%)
(%)
Konya
80
72
126
90.00
64.29
Aksaray
18
18
32
100.00
16.33
Karaman
20
18
18
90.00
9.18
Niğde
21
20
20
95.24
10.20
139
128
196
92.09
100.00
TOPLAM
Çizelge 2.2.2. Araştırma Bölgesinde Görüşme Yapılan Tar-Gel Personeli Anket
Sayısı
İl Adı
Aksaray
Karaman
Konya
Niğde
KOP
Bölgesi

Toplam
Tar-Gel
Personeli
Sayısı
92
85
409
72
658
Yapılan Anket Sayısı
Diğer Tar.
Yay. Uzm.*
Tar-Gel
Personeli
79
80
265
46
13
5
4
3
470
25
Tar-Gel
Personeli Oransal Payı
Temsil Oranı
(%)
(%)
85.87
18.59
94.11
17.17
64.79
54.34
63.88
9.90
71.43
100.00
GTHB il ve ilçe müdürlüğünde çalışan tarımsal yayım çalışmalarına katılan personeli
göstermektedir.
6
Çizelge 2.2.3. Araştırma Bölgesinde Görüşme Yapılan Özel Tarım Danışmanı Anket
Sayısı
İl Adı
Toplam Özel
Tarım
Danışmanı
Sayısı
Yapılan Anket
Sayısı
Temsil Oranı
(%)
Oransal Payı
(%)
Konya
25
20
80.00
58.82
Aksaray
28
12
42.86
35.30
Karaman
1
1
100.00
2.94
Niğde
1
1
100.00
2.94
55
34
61.82
100,00
TOPLAM
Çalışmada bir diğer uygulanan veri toplama metodu ise çalıştayların
düzenlenmesidir. Bu amaçla hedef kitlenin bulunduğu 4 ilde 1’er tane olmak üze 4
tane çalıştay düzenlenmiş olup çalıştaya ildeki tüm ilgili paydaşların katılımı
sağlanmaya çalışılmıştır. Çalıştaylarda katılımcılar 3 farklı grup halinde grup
tartışmaları yaparak, aşağıda belirtilen sorulara yanıt aramışlardır. Bunlar:
1. Tarımsal eğitim-yayım hizmetleri açısından ilin durumu
2. İlin tarımsal eğitim-yayım hizmetleri alt yapısı nasıl güçlendirilebilir?
3. İlin tarımsal yayım hizmetlerinin başarısını arttırmak için neler yapılmalıdır?
Ayrıca çalıştaylarda üreticinin ve eğitimcinin ihtiyaç duyduğu konular ile ilgili
katılımcılardan görüş formları ile bilgi istenmiş ve sonuçlar tablolaştırılarak
yorumlanmıştır.
Araştırmada sözel bazı faktörlerin birbirleri ile kıyaslanabilmesi ve faktörler
arası sayısal farklılıkların görülebilmesi için nicel değerler 10 üzerinden puan sistemi
ile puanlanmıştır. Puanlama yöntemi her kritere önem sırasına göre puan
atanmasına dayalı bir yöntemdir. Çalışmada “Aritmetik Dizi İle Ağırlıklandırma”
yöntemi izlenerek puanlama yapılmıştır (Barutçugil 2002).
Anket yolu ile araştırma bölgesinden toplanan “evet-hayır” gibi 2 veya daha
çok cevaplı kategorik verilerin analizlerinde Ki-Kare Analizi, Likelihood Ratio ve
Linear By Linear Association analizlerinden yararlanılmıştır. "Ki-Kare" analiz yöntemi
özellikle sosyal bilimler alanındaki çalışmalarda yaygın olarak kullanılan bir analiz
yöntemidir. "Ki-Kare" analiz yöntemi verilerin sunuluş biçimine göre "Ki-Kare
7
uygunluk testi" ve "Ki-Kare bağımsızlık testi" olmak üzere iki ana gruba ayrılır. "KiKare" analiz yöntemi sadece ilişkilerin saptanmasında değil, aynı zamanda
değişkenler arasındaki farklılıkların belirlenmesinde de kullanılmaktadır. "Ki-Kare"
analiz yöntemi, frekans dağılımları üzerinden işlem yapan bir yöntemdir. İki
değişkenin birbirlerinden bağımsız olması aralarında bir ilişkinin bulunmadığı
anlamına gelir. "Ki-Kare" testi değişkenlerin bağımsızlığını ölçmede yaygın olarak
kullanılır. Öte yandan "Ki-Kare" analiz yöntemi iki değişken arasındaki ilişkinin şiddeti
konusunda oldukça sınırlı bilgi verir (www.istatistikanaliz.com, 2014).
Çalışmada yönetici, yayım personeli ve sertifikalı tarım danışmanlarının
tutumlarını ölçmede Likert tipi Tutum Ölçeği kullanılmıştır. 1932 yılında Rensis Likert
tarafından geliştirilen bu ölçek araştırma soru formlarında en fazla kullanılan tutum
ölçeklerinden biridir. Bu tip ölçeklerde iki tür cümle yapısı görülmektedir. 1. tip cümle
olumlu cümle yapısı olup. ―Kesinlikle Katılıyorum― cümlesi buna örnektir. Diğer
cümle yapısı ise olumsuz cümle yapısı olup ―Kesinlikle Katılmıyorum― cümlesi de
buna örnektir. Bu tip ölçeklerde olumlu ve olumsuz cümle yapılarından eşit sayıda
oluşturulmaya çalışılmaktadır (Köklü 1995). Bu çalışmada farklı büyüklüklerde Likert
Ölçeği uygulanmıştır.
Çalışmada anket yolu ile toplanan ve sürekli veri niteliğinde olan verilerin
analizlerinde parametrik testlerden olan Varyans Analizi tekniğinden, parametrik
testlerin uygun olmadığı alanlarda ise parametrik olmayan testlerden yararlanılmıştır.
2.3. Kavramsal Çerçeve
Araştırmada yer alacak olan bazı tarımsal yayım kavramlarının kavram
kargaşası yaratmaması açısından gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının ‘Tarımsal
Yayım ve Uygulama Esasları Yönetmeliği’nde belirtildiği şekilde tanımlanması uygun
görülmüştür. Söz konusu yönetmeliğe göre;
Serbest tarım danışmanı: Kendi nam ve hesabına çalışmak suretiyle tarımsal
işletmelere, sivil toplum örgütlerine ve tarımdan girdi alan kuruluşlara tarımsal
danışmanlık hizmeti sunan, yetki belgesi sahibi kişileri,
Tarım danışmanı: Sivil toplum örgütlerinde, ziraat odalarında ve tarımsal
danışmanlık şirketlerinde istihdam edilen veya tarımsal danışmanlık hizmeti yürütmek
üzere kendi nam ve hesabına çalışan ve Yönetmelikte belirtilen hükümlere göre
sertifikalandırılmış kişileri,
8
Şirket: Tarımsal işletmelere, sivil toplum örgütlerine, ziraat odalarına ve
tarımdan girdi alan kuruluşlara ve çiftçilere tarımsal danışmanlık hizmeti sunmak
üzere kurulan ve Yönetmelik hükümleri çerçevesinde yetkilendirilen tüzel kişiliğe haiz
tarımsal danışmanlık şirketlerini
Dernekler/vakıflar: Sivil toplum örgütlerinden, tarım danışmanı istihdam
etmek suretiyle danışmanlık hizmeti vermek üzere tarımsal işletme sahipleri veya
çiftçiler
tarafından
ilgili
mevzuata
göre
kurulan
tarımsal
danışmanlık
derneklerini/vakıflarını,
Yetki belgesi: Yönetmelikte belirlenen şartları yerine getiren kişi ve
kuruluşların
tarımsal
danışmanlık
hizmeti
verebileceklerini
belirten
tarımsal
danışmanlık yetki belgesini,
Tarımsal danışmanlık hizmetleri: Sivil toplum örgütleri, ziraat odaları,
şirketler ve serbest tarım danışmanlarınca, tarımsal işletmelerin tarımsal bilgi, teknik
ve
yöntemler
konusundaki
ihtiyaçlarının
zamanında
ve
yeterli
düzeyde
karşılanmasına yönelik olarak ücret karşılığında yürütülen hizmetler olarak
tanımlanmıştır (Anonim, 2014).
2.3.1. Dünya’da Ve Türkiye’de Tarımsal Yayım Çalışmaları
Tarımsal yayım, yüzyıllar boyunca tarımın gelişmesinde, çok önemli bir güç ve
sosyal yenilik unsuru olmuştur. Günümüzdeki yayım modelleri son iki yüzyılın ürünleri
olsalar da, geçirdiği evrim nedeniyle yayımın tarihi neredeyse dört bin yıla yayılır.
Ancak ilk modern tarımsal yayım hizmeti, İrlanda’da 1845’te ortaya çıkan patates
yanıklığı hastalığı sonucu baş gösteren açlık ve sefaletin giderilmesi için Büyük
Britanya İmparatorluğu’nca görevlendirilen üst düzey bir yöneticinin kişisel girişimleri
ile ortaya çıkmıştır (Demiryürek, 2014).
2.3.1.1. Dünya’da tarımsal yayım
Tüm dünyada yayımın temel amaçlarından biri kırsal nüfusun yaşam
standartlarının
yaygın
eğitim
yoluyla
yükseltilmesidir.
Ülkeler
bu
amacı
gerçekleştirirken farklı yayım organizasyonları kullanmaktadırlar (Çukur, 2014).
Tarımsal yayım hizmetleri dünyada genellikle kamu (Tarım Bakanlıkları) tarafından
sağlanırken bazı ülkelere ziraat odaları, tarımsal kooperatifler, tarımsal danışmanlık
firmaları ön plana çıkmaktadır. Kimi ülkelerde üreticiler tarımsal yayım hizmetlerine
9
ücretsiz ulaşırken, kimi ülkelerde belirli bir ücret ödeyerek ulaşmaktadırlar. Modern
Yayım faaliyetlerinin başlangıcında tüm dünyada yayım hizmetleri büyük ölçüde
kamu tarafından yürütülmektedir. Zamanla, özel şirketlerin ürünlerini tanıtmaları
amacıyla yapılan özel yayım ve gelişen üretici örgütlerinin üyelerinin yaşam
standardını geliştirmek amacıyla yaptıkları üreci örgütleri yayımı hizmetlerini
geliştirmiştir. Bu durum 1990’lı yıllara kadar devam etmiştir. Özellikle 1990’lı yılların
başında AB ülkelerinde yeni bir anlayış hakim olmuştur. Bu yıllarda kamu yayım
sisteminin beklenen düzeyde etkili ve verimli olmadığı düşüncesi benimsenmiş ve bu
durumu düzeltmek için yayım hizmetlerinin özelleştirilmesi gerekliliği ortaya çıkmıştır.
Bu yıllardan sonra AB ülkelerinde yayım hizmetlerinin özelleştirilmesi değişik
ülkelerde değişik düzeylerde geçekleştirilmiştir. Kamunun düzenleyici, denetleyici ve
destekleyici konumda olması yönünde önemli adımlar atılmıştır. Amerika Birleşik
Devletleri’nde 1862 yılında Ziraat Fakülteleri, 1887 yılında Araştırma Enstitüleri ve
1914 yılında da ise Yayım Servisi kurulmuştur. ABD’deki Yayım servisi kendine has
bir özellik göstermektedir. Bu ülkede Tarımsal Yayım hizmetleri Federal, Eyalet ve
Yerel yönetimlerin desteği ile Land Grant Üniversitelerin Ziraat Fakültelerinin
koordinatörlüğünde yürütülmektedir. Bu sistem 1914 yılından beri uygulanmakta ve
genel olarak çok başarılı olduğu kabul edilmektedir. Yeni Zelanda’da günümüzde
kamu tarafından finanse edilen bir yayım hizmeti yoktur. Ancak iki örgüt ülke
düzeyinde faaliyet gösteren yayım birimine sahiptir. Bu örgütler Hayvancılığı
Geliştirme Şirketi (LIC) ve Yün Şirketi (Woolpro) dir. Ancak, Kraliyet Araştırma
Enstitüsü (Crown Research Institution-CRI) gibi bazı kuruluşların asıl konularına bağlı
olarak kırsal kalkınma veya yayım konusunda da çalışmaları vardır (Yurttaş ve ark.
2011).
Brezilya’da yayım hizmetleri, “kırsal yayım” adı altında, devlet kontrolünde
olmak üzere 1948 yılında başlamıştır. Yirmi altı eyalet ve federal bölgede kendi Kırsal
Yayım Örgütleri bulunmaktadır. Bu örgütlerin çoğu aynı zamanda eyalet düzeyinde
tarımsal araştırmalardan da sorumudurlar. Brezilya üniversiteleri, kırsal alanda yayım
hizmetleri verilmesi alanında yer almamaktadırlar. Ülkede kırsal yayım çalışmalarına
önem verilirken, sivil toplum örgütleri ve özel teknik yardım kuruluşları da bu alanda
hizmet vermeye başlamıştır. Son dönemlerde, devlet kuruluşları maliyeti daha düşük
olan, kitle iletişim araçları ve çiftçiden çiftçiye yöntemleri giderek daha yaygın olarak
kullanılmaya başlanmıştır (Nassar 2009). Çin Devleti farklı tarım yapısı ile dünyada
10
takip edilmesi gereken bir ülkedir. Çin hükümeti yeni bir tarımsal yayım sistemi kurma
çalışmalarına 1970’lerin sonlarında başlamıştır. 1980’lerin ortalarına gelindiğinde,
ulusal ölçekte tüm kırsal yerleşim birimlerini ve kasabaları kapsayan geniş bir yayım
ağı oluşturulmuştur. Tarım Bakanlığı (TB) çatısı altında, dikey olarak, ulusal
düzeyden başlayarak kasabalara kadar uzanan bir yayım sistemi kurulmuştur.
1990’larda tüm birimlerde çalışanların toplam sayısı bir milyona ulaşmıştır. Beş temel
çalışma alanı belirlenmiştir. Bunlar; teknolojik denemeler, demonstrasyon, yayım,
eğitim ve üreticilere girdi sağlama alanlarıdır. Yayım birimlerinin finansmanı devlet
tarafından karşılanmakla birlikte diğer tarımsal yayım sistemlerinin de ortaya çıkmaya
başladığı görülmektedir. Bu alanda yer alan diğer önemli aktörler ise AR-GE
kuruluşları, özel firmalar ve üretici örgütleridir. Dikey örgütlenmenin en tepesinde
Tarım Bakanlığı yer almaktadır. Zaman zaman Milli Eğitim Bakanlığı, Ticaret
Bakanlığı, Bilim ve Teknoloji Bakanlığı gibi bakanlıklar bilginin üreticiye ulaştırılması
için Tarım Bakanlığı ile ortaklaşa veya bağımsız çalışmalar da yapmaktadırlar. Kamu
sektörü ile karşılaştırıldığında diğer üç aktörün yaptıkları çalışmaların çok küçük
boyutlarda ancak etkili çalışmalar olduğu görülmektedir (Yurttaş 2010).
Güney Afrika’da, tarımsal yayım hizmeti veren kuruluşlar; kamu, sivil toplum
kuruluşları, özel sektör ile üniversiteler, kolejler ve tarımsal eğitim veren bazı yüksek
okullar tarafından verilen tarımsal eğitim ve yayım hizmetleri, tarımsal yayım ve
eğitim ağının temel unsurlarıdır. Güney Afrika’da yayım elemanı çiftçi oranı illere göre
değişiklik göstermektedir. Ülkede yaklaşık olarak 55.000 – 60.000 ticari işletme ve
2,4 milyon adet geçimlik tarım işletmesi bulunmaktadır. Kamuda çalışan yayım
elemanı sayısı yaklaşık olarak 2800 kişidir. Bu durumda yayım elemanı çiftçi oranı
ticari işletmeler için 1:21, geçimlik işletmeler için 1:857, her iki işletme tipi birlikte ele
alındığında 1:878 olmaktadır (Anonim 2010). İran’da tarımsal yayım, sistemli bir
biçimde, 1950’li yıllardan sonra gerçekleşmiştir. Geçen 60 yıl içerisinde ağırlıklı
olarak kamu yayım sistemi hakim durumdadır. Yaklaşım olarak, gelişmekte olan
ülkelerde uzun süreden beri uygulanmakta olan, geleneksel “Teknoloji Transferi
Yaklaşımı” (hiyerarşik yaklaşım–yukarıdan aşağı) uygulanmaktadır. Son yıllarda
çiftçilerin yalnızca pasif bilgi alıcısı konumunda olmamaları gerektiği, onların da bilgi
üretimine katkı sağlayabilecekleri anlayışı gittikçe artan bir düzeyde kabul görmeye
başlamıştır (Anonim 2011). Kazakistan’da geçmişte tarımsal üretim büyük kolektif
işletmelerde yapılmaktaydı (Kolhoz, Solhoz). Her Kolhoz, kendi ihtiyaç duyduğu
11
bitkisel üretim ve hayvansal üretime ait bilgileri kendi bünyesindeki uzmanlar aracılığı
ile elde etmekteydi. Sosyalist sistemin çökmesinden sonra, özelleştirme süreci
sonunda her kolhoz yüzlerce küçük işletmeye dönüştürüldü. Yayım hizmetine olan
ihtiyaç giderek artmış olmasına rağmen, yayım hizmeti alanında paralel gelişmeler
sağlanamadı. Yayım hizmetlerinin geliştirilmesi amacıyla uluslararası destek de
sağlanmış olmasına rağmen, projeler ile kurulan yayım birimleri, proje bitiminden
sonra,
merkezi
hükümet
ve
yerel
yönetimler
tarafından
mali
olarak
desteklenmemiştir. 2005 yılında ülkede üç yayım Merkezi kurulmuştur. Bu
merkezlere ve 160 ilçede istihdam edilmek üzere 200 yeni yayım elemanı ile
sözleşme yapılmıştır. Böylece, her 650 çiftçiye bir yayım elemanı düşecek şekilde bir
kamu yayım teşkilatının oluşturulması yönünde ilk adımlar yakın geçmişte atılmıştır
(Anonim 2014).
Mısır’da tarımsal yayım hizmeti sunan birçok kamu birimi vardır. Bunlardan en
önemlisi çok sayıda personele sahip olan Tarımsal Yayım Hizmetleri Merkezi
Yönetimi’dir. Bunun dışında Tarımsal Araştırma Merkezi ve Tarımsal Yayım ve Kırsal
Kalkınma Araştırma Enstitüsü de önemli yayım kuruluşlarıdır. Ayrıca ürün bazında ve
özel konularda yapılan projeler çerçevesinde yayım çalışmaları da yapılmaktadır. Bu
tür
projelerde
birim
personeli
çalışmasına
rağmen,
projeler
sürdürülebilir
olmadığından proje süresi tamamlandığında sorunlar yaşanmaktadır. Mısır’da yayım
konusunda istihdam edilen personel toplamının 24.000 kadar olduğu tahmin
edilmektedir. Bunlardan 14.000 kadarı köylerde görev yapmaktadır. Bunun dışında
Başkanlık talimatı ile tarımsal araştırma faaliyetleri ile görevli personelin çalışma
saatlerinin % 30 kadarını yayım çalışmaları için ayırmaları istenmiştir (Anonim 2014).
İngiltere’de
Tarımsal
Yayım
hizmetlerini
yürüten
ADAS
(Agricultural
Development and Advisory Service) bir kamu kuruluşu iken 1997 yılında tamamen
özelleştirilmiştir. İngiltere’de bu yıldan sonra tarımsal yayım için doğrudan bir kamu
desteği yoktur. ADAS İngiltere dışındaki ülkelere de ücret karşılığı yayım hizmeti
sunmaktadır. İngiltere’de özelleştirmenin, özel yayım hizmetlerinin mali yükünü
karşılamakta zorlanan küçük çiftçilerin aleyhinde olduğu ifade edilmektedir.
Danimarka’da yayım sistemi tamamen özelleştirilmiştir. 2003 yılından beri yayım
hizmetleri için bir devlet desteği yoktur. Yayım hizmetleri ağırlıklı olarak üretici
örgütleri tarafından yürütülmektedir. Hollanda’da uzun bir tarihi geçmişi olan DLV
yayım kuruluşu 1993 yılından itibaren özelleştirilmeye başlanmış ve bu süreç 2003
12
yılında
10
yıllık
bir
süre
sonunda
tamamen
özelleştirilmiştir.
Günümüzde
Hollanda’daki yayım hizmetleri müşteri odaklı olarak nitelendirilmekte ve daha çok
bireysel metotlara ağırlık verilmektedir. Almanya’da değişik eyaletlerde değişik yayım
sistemleri ağırlıktadır. Örneğin Baden Württemberg Eyaletinde kamu yayımı
ağırlıktadır. Nordrhein-Westfallen Eyaletinde üretici örgütleri yayımı, MecklenburgVorpommern Eyaletinde Bakanlığa bağlı yayım şirketleri, Brandenburg Eyaletinde ise
danışmanlık şirketleri ve serbest tarım danışmanları ağırlıktadır.
Macaristan’da
1990
yılından
itibaren
Tarım
bakanlığının
yeniden
yapılandırılması çalışmaları başlamış, ancak özelleştirme konusunda önemli
gelişmeler
sağlanamamıştır.
Bu
ülkede
serbest
tarım
danışmanları
için
sertifikalandırma işleri devam etmektedir. 2007 yılı itibari ile 700 kadar kişiye
danışmanlık kursu verilerek sertifikalandırılmışlardır. Çifçilerin özel danışmanlık
şirketlerinden aldıkları hizmetler devlet tarafından desteklenmekte ve bu destek
danışmanlara ödenmektedir. Estonya’da 1989 yılında bağımsızlıktan sonra özel aile
işletmelerinin kurulmasına paralel olarak yeni bir yayım sistemi oluşturulmaya
çalışılmış ve 1995 yılından sonra bu hizmetlerin özelleştirilmesi yönünde adımlar
atılmıştır. Bunlar arasında yayımcıların eğitilmeleri ve sertifikalandırılmaları gibi
faaliyetler de vardır. Estonya kendi imkân ve ihtiyaçlarına uygun bir Tarımsal Yayım
sistemi kurmak çabasındadır. Bu durum Türkiye’deki çabaları anımsatmaktadır.
Litvanya’da
Tarımsal
Yayım
hizmetleri
“Ulusal
Yayım
Servisi”
tarafından
yürütülmektedir. Bu servis büyük ölçüde kamu servisi niteliğindedir. Ülke geneline
yayılan 44 yerel büro ile hizmetlerini yürütmektedir. Polonya’da Tarımsal Yayım
hizmetlerinin uzun bir geçmişi olmasına rağmen, 2005 yılında yapılan düzenlemelerle
bu hizmetleri veren kuruluşların yeniden yapılandırılması ve görevlerinin belirlenmesi
sağlanmıştır. Polonya tarımı günümüzde bir değişim süreci yaşamaktadır. Mevcut
durumda
kamu
yayım
sistemi
hakimdir.
Bulgaristan’da
Tarımsal
Yayım
hizmetlerinden sorumlu olan kuruluş Ulusal Tarımsal Yayım Servisi NAAS dır. Bu
servis 1991 yılında bağımsız bir birim olarak düzenlenmiştir. NAAS’ın temel amacı,
Bulgaristan tarım sektörünü AB üyeliğine hazırlamak ve Dünya pazarlarındaki
rekabet gücünü artırmak olarak belirlenmiştir. Tarımsal Yayım hizmetlerinde kamu
Yayım sistemi sorumludur. İsviçre’de ekolojik tarıma büyük önem verilmekte ve
Tarımsal Yayım hizmetleri ekolojik tarımı gerçekleştirecek şekilde yürütülmektedir.
1993 yılından önce bu hizmetler diğer birçok Avrupa Ülkesinde olduğu gibi büyük
13
ölçüde kamu tarafından yürütülmekte idi. Bu yılda yapılan bir düzenleme ile
yönetimde liberalleşme yapılmış, özel kuruluşlara kontrol yetkisi verilmiştir. Ülkede
uygulanan Ekolojik Performans Katalogu (ÖLN), AB tarafından ortaya konulan iyi
tarım uygulamaları (GAP) ve Çapraz Uyum (Cross Compliance) kriterlerine paralel bir
yapıdadır. Ülke tarım alanlarının % 97 kadarı ekolojik kriterlere göre işlenmektedir
(Anonim 2011, Yurttaş 2010, Yurttaş 2011).
2.3.1.2. Türkiye’de tarımsal yayım
Milli Mücadele yıllarından sonra tarımsal faaliyetleri modernize etmek,
çiftçilerin muhtaç oldukları yeniliklere kavuşturmak ve zirai kalkınma hamlesine
cesaretle girişmek üzere atılan olumlu bir adım olarak 1931 yılında Birinci Ziraat
Kongresi’ni (Şenocak 1967) çiftçi eğitimine yönelik bir kavram olarak ilk defa bir
kongre ile tarihi süreç içinde yer almıştır. Türkiye’de tarımsal yayım kavramı ilk defa
ise 1938 yılında toplanan “Birinci Köy ve Ziraat Kalkınma Kongresinde” kullanılmıştır
(Ceylan 2012). Avrupa’da uygulanan bilgi ve metodların Türkiye’nin ekonomik ve
sosyal şartlarına uyacak şekilde aktarılması kongrenin ana ilkelerinden biri olmuştur
(Şenocak 1967). 1943 yılında yürürlüğe giren “Ziraat Vekaleti Teşkilatının Nakil ve
Teknik İşletme Vasıtalarıyla Teçhizine Dair Kanun” ile yayım hizmeti bir kamu hizmeti
olarak tanımlanmıştır. Bu kanun ile yayım hizmetlerinin yürütülmesi Tarım
Bakanlığına verilmiştir.
Tarım Bakanlığının bu kanun çerçevesinde il ve ilçe
düzeyinde örgütlenme süreci, 1943 yılında Ankara, Eskişehir ve Manisa illerinde
başlamış, 1958 yılında bütün illerde bu süreç tamamlanmıştır (Şenocak 1967, Ceylan
2012, Tatlıdil 2013). Tarımsal yayımın gelişmesi için duyulan ihtiyaç 1960’lı yıllarda
bir defa daha ortaya çıkmıştır. Nitekim Beş Yıllık Planda: “Tarımdaki gelişmenin ve
üretim artışının temel şartlarından biri, bu sektörde çalışanların, rasyonel çalışma
usullerini benimsemesini sağlamaktır. Bu bakımdan, eğitim, tarım eğitimi, yayın işleri
ve özellikle kooperatifleşme hareketi, bu sektördeki gelişmenin sağlanması için
gerekli unsurlar olarak kabul edilmelidir” denilmek süretiyle, tarımsal yayımın önemi
bir daha belirtilmiştir. 1965 yılında düzenlenen Türkiye Ziraat Mühendisliği 1. Teknik
Kongresi’nde “Tarımsal Yayım ve Öğretim” problemleri yeniden ele alınmıştır
(Şenocak 1967). Özellikle 1970’lerin sonlarında, kamu tarafından yürütülen yayım
hizmetlerinde önemli sorunlar ortaya çıkmış ve bunlar kamu yayımının etkinliğini
düşürmüştür. Zaman içinde sorunlara müdahale edilerek olumsuzluklar ortadan
kaldırılmaya çalışılmıştır (Özçatalbaş ve ark. 2010). Bu süreç içinde Tarımsal Yayım
14
ve Uygulamalı Araştırma Projesi (TYUAP), Önder Çiftçi Projesi (ÖÇP) yaklaşımları
uygulanmış ve uygulanmaya devam etmiştir. Bazı başarılı sonuçlarla birlikte bu
yaklaşım ile de geleneksel yaklaşımın olumsuz yanları giderilememiş, söz konusu
yaklaşımın
öngördüğü
uygulamalardan
birisi
olan
köy
ziraat
teknisyenliği
yürütülememiş ya da birkaç örnek ile sınırlı kalmıştır.
Türkiye'de, özellikle uluslararası kuruluşların finansman ve teknik yönden
katkıda bulundukları Entegre Kırsal Kalkınma Projeleri’nde altyapı, kredi ve eğitim
hizmetleri birlikte yürütülmektedir. Bu projeler ve uygulama yılları aşağıdaki gibidir
(Yurttaş ve ark 2011):
 Çorum-Çankırı Entegre Kırsal Kalkınma Projesi.................1976-1981
 Erzurum Kırsal Entegre Kalkınma Projesi .........................1981-1989
 Bingöl-Muş Entegre Kırsal Kalkınma Projesi......................1990-1999
 Yozgat Entegre Kırsal Kalkınma Projesi...................... ......1991-2000
 Doğu Anadolu Havza Geliştirme Projesi.............................1993-2001
 Ordu-Giresun Entegre Kırsal Kalkınma Projesi...................1997-2004
 Sivas-Erzincan Entegre Kırsal Kalkınma Projesi……….....2005-2012
Öte yandan Dünya Bankasının finansman desteğiyle; Aşağı Seyhan Sulama,
Çorum-Çankırı Kırsal Kalkınma, Yaş Meyve ve Sebze İhracatını Geliştirme ve
Ceyhan-Aslantaş Sulama Projelerinde, gerek tarımsal yayım örgütlenmesi ve
gerekse kullanılan yayım yöntemleri açısından Türkiye için tarımsal yayım
çalışmalarında azımsanamayacak bir deneyim birikimi sağlanmıştır (Tatlıdil 2013).
Türkiye’de tarımsal yayım hizmetleri bir kamu faaliyeti olarak başlatılmış ve 2000’li
yıllara kadar bu yapı değişik uygulamalar ve projelerle devam etmiştir. Özellikle 20032006 yıllarında uygulanan 1000 Köye 1000 Tarım Gönüllüsü Projesi olarak da bilinen
Köy Merkezli Tarımsal Üretime Destek Projesi ile tarımsal yayım hizmetleri farklı bir
boyut kazanmıştır.
Kamu yayım hizmetleri ve sivil toplum örgütleri, ziraat odaları, tarımsal
danışmanlık şirketleri, serbest tarım danışmanlarınca yerine getirilecek tarımsal
yayım ve danışmanlık hizmetlerinin yürütülmesi ile ilgili olarak; ilke ve kural belirleme,
strateji ve program geliştirme, yönlendirme, özendirme, eğitim, sertifilandırma,
belgelendirme, görev ve sorumluluk tanımlama, izleme ve değerlendirme, denetim ve
yaptırım uygulama görevleriyle ilgili usul ve esasları, tarımdan girdi alan ve tarıma
girdi veren kuruluşların ticari faaliyetleri çerçevesinde yapacakları çiftçi bilgilendirme
15
faaliyetlerine ilişkin usul ve esasları kapsayan Tarımsal Yayım ve Danışmanlık
Hizmetlerinin Düzenlenmesine Dair Yönetmelik 18.04.2006 tarihli, 5488 sayılı Tarım
Kanununun 9. Maddesine dayanılarak hazırlanmıştır (Anonim 2012). Bu yönetmelik
ile tarımsal danışmanlık terimi Türkiye tarımsal yayım sisteminde yer almıştır. Köy
Merkezli Tarımsal Üretime Destek Projesinin uygulama süresinin bitmesi ile birlikte
01 Ocak 2007 tarihinde “Tarımsal Yayımı Geliştirme Projesi (Tar-Gel)” olarak
uygulamaya konulmuştur. Tar-Gel projesi kapsamında 2007 yılında 1769 adet Ziraat
Mühendisi ve 731 adet Veteriner Hekim olmak üzere toplam 2.500 teknik elemana
istihdam sağlanmıştır. Köy Merkezli Tarımsal Üretime Destek Projesi kapsamında 2
yıl ve üzeri çalışan (“ Proje Uygulama Esasları, Proje Merkez Koordinasyon Kurul
Kararları ve Hizmet Alım Sözleşmeleri” ile belirlenen yükümlülüklerini yerine
getirmedikleri tespit edilen ve İl Proje Yürütme Kurulu Tarafından sözleşmeleri fesh
edilenler hariç) tarım danışmanlarının da yine KPSS ve yaş şartı aranmaksızın
sözleşmeli pozisyonda istihdam edilmiştir.
27.08.2011 tarih ve 28038 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 651 sayılı KHK
ile Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı bünyesinde Eğitim Yayım ve Yayınlar
Dairesi Başkanlığı (EYYDB) kurulmuştur. Bu kapsamda 29.11.2011 tarih ve 2011127/66 sayılı olur ile yürürlüğe giren Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Merkez
Teşkilatı Görev Yönergesi ile Tar-Gel Projesini yürütme görevi EYYDB bünyesinde
kurulan Çiftçi Eğitimi ve Yayım Daire Başkanlığına verilmiştir. Tar-Gel Projesi İl
Müdürlüklerindeki yeniden yapılanma neticesinde Koordinasyon ve Tarımsal Veriler
Şube Müdürlüğü tarafından yürütülmektedir. Bakanlık Makamının 08.07.2011 tarih ve
38 sayılı Olur’u ile yürürlüğe giren Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Taşra
Teşkilatının Görevleri, Çalışma Usul ve Esasları, Bakanlık Makamının 02.08.2011
tarih ve 43 sayılı Olur’u ile güncellenerek “Tarımsal Yayımı Geliştirme Proje Birimleri
ve Görevleri” eklenerek 4/A ve 4/B statüsünde bulunan Tar-Gel personeli
köy/beldelerde
oluşturulan
“Tarımsal
Yayımı
Geliştirme
Proje
Birimlerinde”
görevlendirilmeye devam etmektedirler (Anonim 2012). 08.09.2006 tarihinde
yürürlüğe giren “Tarımsal Yayım ve Danışmanlık Hizmetlerinin Düzenlenmesine Dair
Yönetmelik” ile Türkiye’de kamu dışı danışmanlık hizmetlerini (serbest tarımsal
danışmanlık) düzenleyen ilk yasal düzenleme yapılmıştır.
Bu yönetmelik ile sivil
toplum örgütleri, tarımsal danışmanlık şirketleri ve çiftçi örgütlerinin de tarımsal
danışmanlık hizmetleri vermelerine olanak sağlanmıştır. Yönetmelikle belirtilen
16
hükümlere göre sertifikalandırılmış kişiler “Tarım Yayımcısı” olarak adlandırılmıştır.
Yönetmelik Serbest Tarım Danışmanı veya Tarım Yayımcısı olabilmek için esas
itibari ile 120 saatlik bir sertifika programına katılımı zorunlu kılmış ise de daha sonra
bu zorunluluk ortadan kaldırılmış ve Bakanlık tarafından yılda iki kez yapılan sınavda
başarılı olmak koşulu getirilmiştir (Ceylan 2012). 04 Temmuz 2014 tarihli Resmi
Gazete’de yayınlanan “Tarımsal Yayım ve Danışmanlık Hizmetlerine Destekleme
Ödemesi
Yapılması
Hakkında
Tebliğ
(Tebliğ
No:2014/15)”
kapsamında
desteklemeden yararlanabilmek için çiftçilerin/tarımsal işletmelerin bazı asgari
koşulları yerine getirmiş olmaları gerekmektedir. Bu koşullar;
a. Çiftçi kayıt sistemine ve/veya hayvan kayıt sistemine ve/veya örtü altı kayıt
sistemine ve/veya su ürünleri kayıt sistemine ve/veya arıcılık kayıt sistemine
ve/veya koyun-keçi kayıt sistemine ve/veya Organik Tarım Bilgi Sistemine
(OTBİS) kayıtlı olmak,
b. Aşağıdaki kriterlerden en az birini sağlamak,
1) Örtü altında en az üç dekar alanda üretim yapmak,
2) Bağ-bahçede en az on dekar alanda üretim yapmak,
3) Tarla ziraatında; kuruda en az yüz dekar veya yarısından fazlası kuru
olmak kaydıyla kuru ve sulu toplam en az yüz dekar, suluda en az elli
dekar alanda üretim yapmak,
4) Hayvancılıkta; süt sığırcılığı yapan işletmelerde en az onu sağmal olmak
kaydıyla en az yirmi büyük baş sığır, besi sığırcılığı yapan işletmelerde en
az elli baş sığır ve küçükbaş hayvan yetiştiriciliğinde en az yüz
küçükbaş hayvana sahip olmak,
5) Arıcılıkta en az elli adet arı kolonisine sahip olmak,
6) Su ürünleri üretim tesisine sahip olmak,
7) Kanatlı hayvan
yetiştiriciliğinde;
yumurta üretiminde
5000
adet,
et üretiminde 10 000 adet ve üzeri kapasitede yetiştiricilik yapmak,
8) Organik tarım alanında, birinci fıkranın (b) bendinin 1, 2, 3, 4, 5 ve 7 nci alt
bentlerinde belirtilen işletme büyüklüklerinin yarısına sahip olmaktır
(Anonim 2014).
Bu tebliğ uyarınca 2014 yılı için çiftçi/tarımsal işletme başı 600 TL/yıl
(400+200) destekleme ödemesi yapılmaktadır. Tarımsal Yayım ve Danışmanlık
Hizmetlerinin Düzenlenmesine Dair Yönetmelik ile tarımsal yayım alanında genel
17
kabulleri değiştiren yeni bir yaklaşımın oluştuğu ileri sürülebilir. Bu oluşum GTHB’nin
yürüttüğü ve ülke genelinde hakim olan kamu yayımı yanında, özel girişimin de resmi
olarak yer almasını sağlayacak yayımın özelleştirilmesi üzerine yapılandırılmış olup
tarım sektörünün gündemine girmiştir (Özçatalbaş 2010). 2009 yılında başlanan ve
halen
devam
eden
tarımsal
danışmanlık
destekleme
ödemeleri
çizelge’de
sunulmuştur.
Çizelge 2.3.1.: 2009-2014 Yılları Arasında Tarımsal Yayım ve Danışmanlık
Desteğinden Yararlanan Tarımsal İşletme ve Danışman Sayıları ile Ödenen Destek
Miktarları (Anonim 2014)
Yıl
İşletme
Sayısı
Kişi/Kuruluş
Sayısı
Danışman
Sayısı
Destek
Miktarı (TL)
Toplam Ödenen
Destek (TL)
2009
3.145
-
100
225
707.625
2010
21.772
266
471
500
10.886.000
2011
33.379
314
751
500
16.740.500
2012
63.266
376
1270
600
37.796.600
2013
111.958
606
2101
600
65.579.300
2014
145.000
770
2392
600
18
3. KOP BÖLGESİ HAKKINDA GENEL BİLGİLER
3.1. Tarihi ve Coğrafi Konumu
Konya Ovası Projesi (KOP), İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması (İBBS)
Düzey 2'ye göre TR52 ve TR71 bölgelerinde yer alan Aksaray, Karaman, Konya ve
Niğde illerini kapsamakta olup; sahip olduğu 65.014 km 2'lik alanla Türkiye
yüzölçümünün yaklaşık %8,3'ünü, nüfusunun ise yaklaşık %3,98'ini oluşturmaktadır.
KOP Bölgesi sahip olduğu yaklaşık 3 milyon hektarlık geniş tarım alanları,
farklı agro ekolojik bölgeler, sulama imkanları, coğrafi konumu ile ülkemizin en önemli
tarım bölgesi olarak kabul edilmektedir. KOP Bölgesi başta buğday, arpa, şeker
pancarı, kuru fasulye, patates, ayçiçeği, haşhaş, kimyon, aspir gibi tarla bitkileri
olmak üzere birçok tarla bitkisi yanında, çok sayıda sebze ve meyve türlerinin
üretiminde söz sahibi olan bir tarım bölgesidir. KOP Bölgesi'nin yüzölçümü 65.014
km2 olup, Türkiye'nin %8,3'ünü oluşturmaktadır.
Çizelge 3.1.1. KOP Bölge İlleri ile Türkiye Yüzölçümü Karşılaştırılması
İller
Yüzölçümü (km2)
Aksaray
Karaman
Konya
Niğde
KOP Bölgesi
Türkiye
KOP/Türkiye (%)
7.966
8.869
40.814
7.365
65.014
783.562
8.30
(Kaynak: Türkiye İstatistik Yıllığı, 2011 TÜİK; Ankara, Anonim 2014)
Çizelge 3.1.2. KOP Bölgesi İllerinin İlçe, Belediye ve Köy Sayısı (2013)
İller
Aksaray
Karaman
Konya
Niğde
KOP Bölgesi
İlçe Sayısı
Belediye Sayısı
22
11
31
29
93
7
6
31
6
50
Köy Sayısı
175
158
130
463
(Kaynak: (ADNKS) 31/12/2013 sonuçları, http://www.tuik.gov. tr,; Anonim 2014)
KOP Bölgesi’nde yer alan illerden Aksaray ilinin yüzölçümü 7.966 km² olup,
KOP Bölgesi illeri arasında alan büyüklüğüne göre 3.sırada yer almaktadır. Aksaray
ilinin toplam 799.700 ha alanının, 655.933 ha (%82.0)'sı düzlük, 71.144 ha (%8.9)'u
dağlık, 72.623 ha (%9.1)'lik kısmı ise sulak alandan oluşmaktadır. Karaman ilinin
yüzölçümü 8.869 km² olup, KOP Bölgesi illeri arasında alan büyüklüğüne göre
19
2.sırada yer almaktadır. Karaman ilinin 892.400 ha alanının, 230.358 ha (%25.8)'i
düzlük, 658.039 ha (%73.7)'si dağlık, 4.003 ha (%0.4)'lük kısmı ise sulak alandan
oluşmaktadır. Konya ilinin yüzölçümü 41.814 km² olup, KOP Bölgesi illeri arasında
alan büyüklüğüne göre 1.sırada yer almaktadır. Konya ilinin 4.100.099 ha alanının,
2.601.248 ha (%63,4)'ü düzlük, 1.313.912 ha (%32,0)'lık kısmı dağlık, 184.939 ha
(%4.5)'i sulak alandan oluşmaktadır. Niğde ilinin yüzölçümü 7.365 km² olup, KOP
Bölgesi illeri arasında alan büyüklüğüne göre 4.sırada yer almaktadır. Niğde ilinin
394.326 ha (%53.3)'sı düzlük, 345.485 ha (%46.7)'si dağlık, 189 ha (%0)'lık kısmı ise
sulak alandan oluşmaktadır.
KOP Bölgesi, tarih öncesi çağlardan günümüze uzanan her dönemde, kültür
tarihinin önemli bir merkezi olmuş ve çok sayıda uygarlığa ev sahipliği yapmıştır. Bu
Bölge’de, insan yaşamı ve kültürüne ait en eski bulgular, Niğde ve Karaman illerinde
ortaya çıkarılmıştır. Niğde'nin kuzeydoğusunda yer alan Göllü Dağ ve çevresinin,
yapılan kazı ve yüzey araştırmaları ile Alt Paleolitik Dönem’de, 800.000'li yıllardan
itibaren özellikle obsidyen yataklarının bolluğu nedeni ile kullanıldığı görülmektedir.
Göllü Dağ’ın arkeolojik ve kültürel açıdan önemi, alet yapımında farklı teknik ve
becerileri kullanabilen Homo erectus ve Neandertaller gibi ilk insan gruplarına işaret
etmesidir. Paleolitik döneme ait diğer bir yerleşme olan Pınarbaşı'nda da (KaramanSüleymanhacı Köyü) mikrolitik alet örnekleri bulunmuştur.
Üretim, beslenme, teknoloji, inanç ve sosyal olarak yaşamı belirleyen
unsurların yeniden biçimlenme sürecini yansıtan Neolitik döneme ait yerleşmeler,
Bölge'de çok miktarda bulunmaktadır. Konya yakınlarında yer alan Çatalhöyük
yerleşimi, bu döneme ışık tutan en önemli çalışmalardandır. Burada ortaya çıkarılan
evlerin iç tasarımlarında, işlevsel kaygıların vurgulanması ve ana tanrıça kültünün
inanç sisteminde yerini alması, kültürel açıdan önemli gelişmelerdir. Niğde Köşk
Höyük (Bor- Bahçeli Beldesi), Pınarbaşı yerleşimi (Karaman) bu döneme ait buluntu
veren diğer yerleşmelerdir. Yerleşmelerin daha da büyüdüğü, ilerleyen alet teknolojisi
ile birlikte, topluluklarda iş bölümünün geliştiği Kalkolitik dönemde de Bölge’deki iskan
devam etmiştir. Konya Çatalhöyük, Karaman Can Hasan Höyüğü, Niğde Tepecik
Höyük bu dönemin önemli yerleşmeleridir. Bronz Çağı yerleşmelerinin ise; özellikle
Karaman’ın kuzey, kuzeydoğu ve kuzeybatı bölgelerinde ovalarda toplandığı tespit
edilmiştir. Abdullah Höyük, Akyokuş Höyük, Boz (Güllü) Höyük, Büyükgonu (Unu)
Höyük, Çardagin Höyük, Davda Höyük bu döneme ait yerleşimlerden birkaçıdır.
20
Hititler öncesinde, Asur ticaret yollarında yer alan yerleşim yerlerinde Asur kültürünün
etkileri görülmektedir. Acemhöyük (Aksaray), Karahöyük (Konya) bu döneme ilişkin
önemli buluntular vermişlerdir. M.Ö 1600'lü yıllarda Hitit Krallığı'nın (1.Hattuşili ve
oğulları) güneydeki bölgeleri denetimi altına alarak Akdeniz kıyılarına açılma
girişimlerinin izlerini ise; Zeyve Höyük, Yalburt Havuzu (Ilgın), Eflatun Pınar
(Beyşehir), Fasıllar Anıtı gibi eser ve yerleşimlerde görmekteyiz.
Bölge, Hititlerin ardından Frig uygarlığına ev sahipliği yapmıştır. Özellikle
tarım, hayvancılık, ahşap ve maden işçiliği gibi alanlarda başarı göstermiş olan bu
uygarlığa ait buluntular Sızma, Sille(Konya) yerleşimlerinde ortaya çıkarılmıştır.
Bölge'nin M.Ö. VII. yüzyıldaki konukları Lydialılar, M.Ö. VI. yüzyılda Persler
olmuşlardır. M.Ö. 334 yılında ise Makedonya Krallığı'na bağlanmıştır. M.Ö. I.
yüzyılda Pontus yönetiminde kalmış, bu dönemi izleyen yıllarda Pontus ve Romalılar
arasında el değiştirmiştir. VII. yüzyılda Sasaniler ve Araplar kısa süreli olarak
Bölge’de varlık göstermişlerdir. Oğuz boylarının 1071 yılında Anadolu'ya girişi, yeni
bir sosyal ve kültürel atmosferin oluşmasını sağlamıştır. Özellikle Kutalmışoğlu
Süleyman Şah'ın Bölge'ye hakim olup batıya yönelmesi, Selçuklu Devleti'nin oluşum
sürecini başlatmıştır. 1074 yılında kurulan Devlet'in başkenti Konya olmuştur. Bu
dönemde Konya başta olmak üzere, özellikle mimari, felsefe, edebiyat, teoloji, müzik
gibi sanatın çeşitli alanlarında üretilen eserlerle KOP Bölgesi Anadolu'ya ışık
yaymıştır. Selçuklu Devleti'nin yıkılışının ardından Bölge’de Karamanoğlu Beyliği'nin
hakimiyeti görülür. Osmanlı İmparatorluğu Bölge'yi 1465 yılında sınırları içine
katmıştır. Osmanlılar zamanında da eyalet merkezi olan Bölge, sosyal ve kültürel
önemini bu dönemde de sürdürmüştür. Kurtuluş Savaşı sırasında Batı Cephesi
Komutanlığı'nda mücadele veren Bölge, 1920’de işgalden tamamen kurtulmuştur.
Kültürel altyapısının güçlü oluşu, KOP illerini Cumhuriyet döneminde de önemli kılmış
ve hızla kalkındırmıştır (www.kop.gov.tr).
3.2. İklim ve Bitki Örtüsü
KOP Bölgesi coğrafi konumu itibariyle Türkiye'nin en büyük ovalarına sahip
ancak en az da yağış alan bölgesidir. Türkiye uzun yıllar yıllık yağış ortalamasının
640 mm civarında olmasına karşın bölge uzun yıllar yıllık yağış ortalaması 330 mm
civarındadır. Bu miktar, Konya-Karapınar İlçesi civarında 280 mm’nin altına kadar
düşmektedir. Bu nedenle Türkiye’de kullanılabilir yerüstü su kaynağının ancak %2’si
bölgededir. Diğer yandan bölgenin geniş bir kapalı havza olması nedeniyle Türkiye
21
yeraltı su kaynağının %17’sini bulundurmaktadır. Bir başka ifade ile Türkiye'de
kullanılabilir yerüstü suyunun en az, buna karşılık yeraltı suyunun en fazla bulunduğu
bölge Konya Kapalı Havzası’dır. Fakat kullanılabilir rezerv üzerinde aşırı çekim,
yağışların yetersizliği ve yeterli besleme olmadığından; havzadaki yeraltı suyu
seviyesi her yıl ortalama 3 m düşüş göstermektedir. KOP Bölgesi'nde, yazları sıcak
ve kurak, kışlar soğuk ve yağışlı karakter gösteren karasal iklim özellikleri hâkimdir.
Yağışlar genellikle kış aylarında kar, ilkbahar ve sonbahar aylarında yağmur
şeklindedir. KOP Kapalı Havzası, Türkiye ortalamasının yaklaşık %51'i kadar yağış
almaktadır. KOP Bölgesi havza toprakları genellikle yüksek pH’lı (pH: 7.5-8.5), fazla
kireçli (> %15), düşük organik maddeli (< %2) ve ağır bünyeli (killi, killi-tınlı) olup kötü
fiziksel özellikler ve bilinçsiz toprak işleme nedeniyle kaymak tabakası oluşumu
yaygındır. Havzanın 266.624 ha’ında tuzluluk ve sodiklik, 2.804.633 ha’ında da ise su
ve rüzgar erozyonu mevcuttur. Ova haricindeki dağlık-tepelik araziler çoğunlukla
eğimli, taşlı, sığ, parçalı ve kıraçtır. Havza toprakları yarı kurak (yıllık yağış toplamı
250-500 mm arası) iklim kuşağında olduğundan organik maddece fakirdir. Genellikle
tarım topraklarının %88’inde organik madde orta ve az düzeyde olup %3’ün
altındadır. Havza toprakları yarı kurak iklim kuşağında olup genellikle yüksek pH’lı,
fazla kireçli, düşük organik maddeli ve ağır tekstürlüdürler. Dolayısıyla söz konusu
toprakların fiziksel, kimyasal ve biyolojik özellikleri bozuktur. Bunun sonucunda da
kaymak tabakası oluşumu yaygındır. Ova haricindeki dağlık-tepelik araziler
çoğunlukla eğimli, taşlı, sığ, parçalı ve kıraçtır. KOP Bölgesi tarım arazileri, yeraltı
(YAS) ve yerüstü (YÜS) su kaynakları ile sulanmaktadır. Sulamalar, Devlet Su İşleri,
İl Özel İdaresi, kooperatif, halk ve şahıslar tarafından yapılmaktadır. Bölgede mevcut
sulanan alanlar Tablo 14’de verilmiştir. 2012 yılı itibariyle KOP Bölgesi’nde toplam
mevcut sulanan alan miktarı 923.569 ha olarak gerçekleşmiştir (Anonim 2012;
Anonim, 2013).
Çizelge 3.2.1.KOP Bölgesi’nde Mevcut Sulanan Alan (Hektar)
Konya
İşletmede Olan DSİ Projeleri (YÜS)
İl Özel İdaresi Sulamaları (YÜS)
Halk Sulamaları (YÜS)
Kooperatif sulamaları (YAS)
Şahıs Sulamaları (YAS) *
Toplam
188.807
22.940
56.877
147.803
192.872
609.299
* Kuyu başına düşen alan miktarı 4 ha olarak kabul edilmiştir.
22
Karaman
Aksaray
Niğde
22.838
6.112
4.640
33.790
17.908
85.288
24.761
9.675
23.008
11.0019
45.796
114.259
8.316
27.102
9.983
20.230
49.092
114.723
KOP
244.722
65.829
94.508
212.842
305.668
923.569
İklim ve topografya verileri dikkate alınarak Gıda, Tarım ve Hayvancılık
Bakanlığı'nca 30 Bölge başlığı altında hazırlanan Türkiye Tarım Havzalarına göre
ise; KOP Bölgesi sınırları içerisinde 4 adet tarım havzası bulunmaktadır.
Çizelge 3.2.2.KOP Bölgesi Tarım Havzaları
Havza
No
15
27
28
Havza, İl ve İlçeler
İli
Konya
İli
Aksaray
Niğde
İli
Aksaray
Karaman
Konya
Niğde
30
İli
Karaman
Konya
İç Ege Havzası
İlçesi
Konya Akşehir, Doğanhisar, Tuzlukçu, Ilgın
Orta Kızılırmak Havzası
İlçesi
Ağaçören, Gülağaç, Güzelyurt, Ortaköy, Sarıyahşi
Çamardı, Çiftlik, Merkez
Orta Anadolu Havzası
İlçesi
Eskil, Aksaray-Merkez
Ayrancı, Kâzımkarabekir, Merkez
Altınekin, Cihanbeyli, Çeltik, Çumra, Emirgazi, Ereğli, Güneysınır,
Halkapınar, Kadınhanı, Karapınar, Karatay, Kulu, Sarayönü, Yunak
Altunhisar, Bor, Ulukışla
Göller Havzası
İlçesi
Başyayla, Ermenek, Sarıveliler
Ahırlı, Akören, Beyşehir, Bozkır, Derbent, Derebucak, Hadim, Hüyük,
Meram, Selçuklu, Seydişehir, Taşkent, Yalıhüyük
(Kaynak: http://www.tanm.gov.tr, [Ziy. Tar. :25/07/2014; Anonim 2014]
3.3.Nüfus Durumu
KOP Bölgesi nüfusu, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçlarına
göre 2012 yılı itibariyle 3 milyon 7 bin 890 kişi iken 35 Bin 738 kişi artarak, 2013
yılında 3 milyon 43 bin 628 kişiye ulaşmıştır. Bölge nüfusu; Türkiye nüfus artışı ile
paralel bir yapı sergilemekle beraber bölge nüfusunun Türkiye nüfusu içerisinde
aldığı pay % 3,97 olmuştur.
Çizelge 3.3.1.KOP Bölgesi Nüfusunun İllere Göre Dağılımı (2009-2013)
İller
Aksaray
Karaman
Konya
Niğde
KOP
Türkiye
KOP/Türkiye (%)
2009
2010
2011
2012
2013
376.907
377.505
378.823
379.915
382.806
231.872
232.633
234.005
235.424
237.939
1.992.675 2.013.845 2.038.555 2.052.281
2.079.225
339.921
337.931
337.553
340.270
343.658
2.941.375 2.961.914 2.988.936 3.007.890 3. 043.628
72.561.312 73.722.988 74.724.269 75.627.384 76.667.864
4.05
4.02
4.00
3.98
3.97
(Kaynak: ADNKS 29/01/2013 sonuçları, http://www.tuik.gov.tr, [Ziy. Tar.:28/02/2014]; Anonim 2014.)
23
Çizelge 3.3.2.KOP Bölgesi Nüfusunun Yaş Gruplarına Göre Dağılımı (2013)
0-4
5-9
10-14
15-19
20-24
25-29
30-34
35-39
40-44
45-49
50-54
55-59
60-64
65-69
70-74
75-79
80-84
85-89
90+
Toplam
KOP Bölgesi
Aksaray
Karaman
Konya
Erkek
Kadın
Erkek
Kadın
Erkek
Kadın
Erkek
Kadın
128.763 122.266 16.919
16.300
9.276
8.695
87.781
83.133
134.680 127.978 17.600
16.632
9.620
9.213
91.922
87.658
137.792 131.881 17.799
17.248 10.287 10.028
93.609
89.117
142.693 137.768 18.480
17.330 10.697 10.683
97.129
94.029
119.624 124.825 15.255
15.188
8.742
9.665
81.861
85.741
120.733 116.235 15.612
14.821
9.522
8.990
82.675
80.397
121.343 118.296 15.949
15.264
9.601
8.834
82.326
81.324
108.124 107.582 14.084
14.063
8.529
8.432
73.367
73.397
100.567 102.245 12.557
12.918
8.389
8.215
68.018
69.758
90.929
91.878 10.983
10.946
7.427
7.508
62.178
63.324
80.023
82.748
8.915
9.624
6.459
6.523
55.701
57.594
66.512
70.117
7.447
8.032
5.412
5.634
46.607
49.074
53.936
58.773
6.640
7.307
4.354
4.691
36.961
40.395
38.885
47.220
4.729
5.891
3.154
3.818
26.377
31.952
27.670
35.283
3.200
4.247
2.578
3.044
18.487
23.526
19.789
25.940
2.275
3.225
1.996
2.439
13.173
17.019
14.307
19.050
1.466
1.971
1.619
2.032
9.528
12.822
4.895
8.910
508
927
603
911
3.239
5.908
968
2.400
122
332
115
204
624
1.494
1.512.233 1.531.395 190.540 192.266 118.380 119.559 1.031.563 1.047.662
Niğde
Erkek
Kadın
14.787
14.138
15.538
14.475
16.097
15.488
16.387
15.726
13.766
14.231
12.924
12.027
13.467
12.874
12.144
11.690
11.603
11.354
10.341
10.100
8.948
9.007
7.046
7.377
5.981
6.380
4.625
5.559
3.405
4.466
2.345
3.257
1.694
2.225
545
1.164
107
370
171.750 171.908
Kaynak: ADNKS 2013 sonuçları, http://www.tuik.gov. tr, [Ziy. Tar.:28/02/2014]; Anonim 2014
Çizelge 3.3.3. KOP Bölgesi'nde Şehirleşme Oranı ve Nüfus Yoğunluğu (2012-2013)
Şehirleşme Oranı (%)
Aksaray
Karaman
Konya
Niğde
KOP (*)
Türkiye
2012
62.16
70.32
76.20
50.98
71.11
77.28
2013
62.63
70.89
100.00
52.99
87.71
91.35
Nüfus Yoğunluğu
(kişi/km2)
2012
50
27
53
46
48
98
2013
51
27
53
47
49
100
Kaynak: 2013 ADNKS sonuçları, http://www.tuik.gov. tr, [Ziy. Tar.:28/02/2014]. * KOP Bölge Kalkınma İdaresi tarafından
hesaplanmıştır.; Anonim 2014
KOP Bölgesi şehirleşme oranı %87,71, Türkiye şehirleşme oranı %91,35’dır.
Nüfus yoğunluğu olarak ifade edilen “bir kilometreye düşen kişi sayısı" Türkiye
genelinde 2012 yılına göre 2 kişi artarak 100 kişi olurken; KOP Bölgesi illerinden aynı
zamanda yüzölçümü bakımından en büyük il olan Konya'nın nüfus yoğunluğu 53,
Aksaray İlinin nüfus yoğunluğu 51, Niğde İlinin nüfus yoğunluğu ise 47 ve Karaman
İlinin nüfus yoğunluğu 27 olmuştur.
24
3.4.Eğitim Durumu
KOP Bölgesi'ndeki okulöncesi eğitim ve ilköğretim okullaşma oranlarının
Türkiye ortalamasının üzerinde olduğu görülmektedir. Ortaöğretim okullaşma
oranlarında ise; Karaman ilinin Türkiye oranının üzerinde olduğu, diğer KOP illerinin
ise Türkiye oranının altında kaldığı gözlenmektedir. KOP Bölgesi İllerine ait okul,
şube ve öğretmen başına düşen öğrenci sayılarının Türkiye ortalamasının altında
olduğu görülmektedir. , KOP Bölgesi illerinde okuma yazma bilmeyen kadınların
erkeklerden çok fazla olduğu görülmektedir. Bölgede okuma yazma bilmeyen kadın
sayısı 77.707 kişi, erkek sayısı 13.332 kişidir. İllere bakıldığında ise; okur-yazar
olmayan kadın nüfusu, Aksaray ilinde 15.598, Karaman ilinde 5.056, Konya İlinde
44.939, Niğde ilinde ise 12.114 kişidir. Bölge'de okuma yazma bilen nüfusa
bakıldığında, erkek okuma yazma bilen nüfus ile kadın okur-yazar nüfus arasında çok
fazla fark bulunmamaktadır. Bölge'de toplam okur-yazar erkek nüfusu 1.314.481 kişi
olurken, okur-yazar kadın nüfusu 1.282.703 kişi olmuştur. KOP Bölgesi Okuma
Yazma Bilmeyen Kadın Nüfusunun Toplam Nüfus içerisindeki oranı %5,65 ile Türkiye
oranı olan %6,43 altında seyretmektedir.
Çizelge 3.4.1.KOP Bölgesi ve Türkiye Karşılaştırmalı Okur-Yazar Durumu (2013)
İller
Okuma Yazma Bilmeyen
Kadın
Erkek
Toplam
Okuma Yazma Bilen
Erkek
Kadın
Bilinmeyen
Toplam
Erkek
Kadın
Toplam
Aksaray
2.463
15.598
18.061
162.586
152.848
315.434
2.363
1.999
4.362
Karaman
1.091
5.056
6.147
104.002
102.232
206.234
1.560
1.267
2.827
Konya
8.189
44.939
53.128
897.153
886.247 1.783.400 14.228 11.778
26.006
Niğde
1.589
12.114
13.703
150.740
141.376
876
1.855
13.332
77.707
91.039 1.314.481 1.282.703 2.597.184 19.130 15.920
35.050
KOP
Bölgesi
Türkiye
292.116
979
449.328 2.205.315 2.654.643 33.098.329 31.275.805 64.374.134 873.453 832.915 1.706.368
Çizelge 3.4.2.KOP Bölgesi İlleri ve Türkiye Okul, Şube ve Öğretmen Başına Düşen
Öğrenci Sayıları (2013-2014)
Okul
İlkokul
Şube Öğretmen Okul
Ortaokul
Şube Öğretmen
Ortaöğretim(Lise) *
Okul
Şube Öğretmen
Aksaray
142
22
18
187
24
16
282
23
15
Karaman
Konya
Niğde
Türkiye
127
196
150
195
18
22
21
22
16
17
16
19
228
273
202
304
23
25
24
27
15
18
16
18
292
328
304
375
21
21
22
23
15
16
14
16
(Kaynak: http://meb.gov. tr//, [Ziy. Tar. : 16 /06/2014]; Anonim 2014)
25
Çizelge 3.4.3.KOP Bölgesi İllerinde Eğitim Seviyesine Göre Derslik Başına Düşen
Öğrenci Sayısı (2013-2014)
İlkokul
Ortaokul
Aksaray
21
15
Mesleki ve Teknik
Ortaöğretim
28
22
Karaman
15
23
25
22
Konya
18
27
27
28
Niğde
20
14
25
23
Türkiye
29
29
29
29
Genel
Ortaöğretim
Ortaöğretim
(Kaynak: http://meb. gov. tr//, [Ziy. Tar. : 16 /06/2014]; Anonim 2014)
KOP Bölgesinde 2013-2014 dönemi ilkokul, ortaokul ve ortaöğretimde derslik
başına düşen öğrenci sayısında da Türkiye ortalamasının altındadır.
Çizelge 3.4.4. Öğretim Yılına Göre KOP Bölgesi'nde İllere Göre Okullaşma Oranı (%)
İlköğretim
(İlkokul+
Ortaokul)
Okul Öncesi
İller
5
Ortaöğretim
(Lise)
Genel
Ortaöğretim
Mesleki ve
Teknik
Ortaöğretim
3-5
4-5
Aksaray
26.97
37.29
45.99
99.55
99.65
93.03
68.80
Karama n
34.68
47.45
58.24
99.38
99.51
95.67
84.19
Konya
26.78
37.24
45.66
99.61
99.68
95.52
75.50
Niğde
28.49
39.77
48.97
98.49
99.17
93.73
73.27
Türkiye
27.71
37.46
42.54
99.31
99.57
94.52
76.65
(Kaynak: http://meb.gov.tr//, [Ziy. Tar. :16/06/2014] ; Anonim; 2014)
Çizelge 3.4.5.KOP İllerinde Yüksek Öğretim Kurumlarında Görev Yapan Öğretim
Elemanı Sayısı (2012)
Yüksek Öğretim Kurumunda Görev Yapan Öğretim Elemanı Sayısı
İller
Profesör
Yardımcı
Doçent
Doçent
Diğer Öğretim
Elemanı
Genel Toplam
Aksaray
15
44
179
301
539
Karaman
9
11
60
196
276
Konya
540
330
858
2.441
4.169
Niğde
38
75
215
342
670
KOP
602
460
1.312
3.280
5.654
17.807
10.962
27.385
74.499
130.653
Türkiye
26
3.5. Bölgenin Arazi Varlığı ve Kullanım Durumu
KOP illeri sahip olduğu tarım arazisi varlığı ile önemli bir arazi potansiyeline
sahiptir. KOP Bölgesi 2012 istatistiklerine göre yaklaşık 3 milyon ha tarım arazisine
sahiptir. KOP Bölgesi’ndeki tarıma elverişli arazinin % 65.90’lık payla en büyük kısmı
Konya ilinde yer alırken, diğer üç il ise % 10-13 arasında değişen oranda birbirine
yakın pay almaktadır (Çizelge 3.5.1) KOP Bölgesi’nde mevcut işlenebilir tarım
arazilerinin % 94.52’lik büyük bölümü tarla bitkilerine tahsis edilmektedir. Diğer
taraftan ekilebilir alanların % 3.77’sını meyve ve bağ alanları, % 1.69’unu ise sebze
alanları oluşturmaktadır (Çizelge 3.5.2). KOP Bölgesi’nde özellikle kuru tarım yapılan
alanlarda nadas uygulamasının yaygın olması nedeni ile ekilebilir arazinin % 32.26’sı
nadasa bırakılmaktadır.
KOP Bölgesi dahilinde 5 adet akarsu havzası mevcut olup, Konya Kapalı
Havzası’nın tamamı, diğer havzaların ise bir kısmı bölge sınırları içerisinde
kalmaktadır. KOP Bölgesi’nde karasal iklim özellikleri hakimdir. Yazlar sıcak ve
kurak, kışlar soğuk ve yağışlıdır. Yağışlar genellikle kış aylarında kar şeklinde, bahar
aylarında yağmur şeklindedir. Bölgenin uzun yıllar yağış ortalaması ise 329,8 mm’dir.
Türkiye’nin yıllık yağış ortalaması ise 643,0 mm’dir. Bölge, Türkiye ortalamasından
yaklaşık %51 daha az yağış almaktadır.
Çizelge 3.5.1.KOP Bölgesi’nde Yer Alan İllerin Tarıma Elverişli Alan Miktarı
Bölge
Tarıma Elverişli Alan
İllerin KOP Bölgesi’ndeki Payı
(ha)
(%)
Aksaray
377.076
13.04
Karaman
317.721
10.99
Konya
1.904.438
65.90
Niğde
290.263
10.07
2.889.500
100.00
KOP
Türkiye
23.794.963
27
Çizelge 3.5.2.Türkiye ve KOP Bölgesi Tarım Alanlarının Kullanım Şekilleri
TÜRKİYE
KOP BÖLGESİ
Ürün Grubu
Ekim Alanı
(ha)
Ekilen Tarla Alanı
Oran (%)
Ekim Alanı (ha)
Oran (%)
1.799.093
62.26
15.464.452
66.99
Nadas Alanı
932.359
32.26
4.286.136
18.01
Sebze Alanı
48.909
1.69
826.596
5.34
109.056
3.77
3.212.988
13.50
2.889.500
100,00
23.794.963
100,00
Meyve Bağ ve
Bah. Bit. Alanı
Toplam Alan
3.6. Bitkisel Üretim Durumu
KOP Bölgesi tarım arazisi varlığı ile Türkiye tarım arazisi varlığının %12,2'sine
karşılık gelen çok büyük bir tarım havzasını kapsamaktadır. Tarla bitkilerinden şeker
pancarı, buğday, arpa, mısır, patates, ayçiçeği, yonca, fiğ, nohut, kuru fasulye, sebze
türlerinden havuç, domates meyve türlerinden elma, kiraz, vişne ve çilek üretimi
KOP bölgesinin söz sahibi olduğu belli başlı ürünlerdir.
Bitkisel üretimin ana unsuru olan tohumluk üretiminde de KOP bölgesi çoğu
tarla bitkisinde birinci sırada yer almaktadır. Konya, Karaman ve Aksaray’da en çok
üretilen bitki şeker pancarı, Niğde’de ise patatestir. KOP Bölgesi’nde en çok üretilen
bitki şeker pancarıdır. KOP Bölgesi’nde üretilen ve üretimi Türkiye’de en büyük paya
sahip olan ürün arpadır.
28
Çizelge 3.6.1.KOP Bölgesi 2013 Yılı Tarla Bitkileri Üretiminde (ton) Öne Çıkan
Bitkiler
Bitki Türü
Konya
Karaman
Niğde
Aksaray
KOP
Toplam
Türkiye
KOP/TR
(%)
Arpa (Biralık)
77.411
94.500
31.303
71.787
275.001
560.000
49.11
Arpa (Diğer)
761.080
88.258
58.306
189.829
1.097.470
7.340.000
14.95
Buğday
(Durum)
601.691
145.017
7.859
30.932
785.499
4.075.000
19.27
1.690.239
87.777
214.074
227.861
2.219.951
17.975.000
12.35
Çavdar
20.570
19.578
47.795
13.972
101.915
365.000
27.92
Tritikale
1.838
938
1.963
188
4.927
118.000
4.17
353.552
132.650
274
10.877
497.353
5.900.000
8.42
Fasülye (Kuru)
49.723
36.322
14.061
4.593
104.699
195.000
53.69
Nohut
33.421
36.442
5.888
7.344
83.095
506.000
16.42
420.755
33.400
512.644
173.756
1.140.555
3.948.000
28.88
2.305
779
-
1.730
4.814
45.000
10.69
3.845
1.703
47
3.669
9.264
143.000
6.47
262.930
19.312
116
53.381
335.739
1.380.000
24.32
4.072
-
-
-
4.072
19.244
21.15
Şekerpancarı
4.773.791
541.008
122.604
1.080.135
6.517.538
16.483.306
39.54
Mısır (Silajlık)
1.150.112
263.180
150.368
334.262
1.897.922
17.835.115
10.64
Yonca (Yeşil Ot)
1.089.704
188.776
182.015
226.920
1.687.415
12.616.178
13.37
Fiğ (Yeşil ot)
165.003
83.985
21.065
16.182
286.235
4.492.466
6.37
Yulaf (Tane)
12.035
16.732
10.178
148
39.093
235.000
16.63
Haşhaş
(Kapsül)
4.072
-
-
-
4.072
19.244
21.15
Kolza
3.322
-
-
-
3.322
102.000
3.25
2.398
166
-
-
2.564
395.000
0.64
1.203
84
224
849
2.360
22.000
10.72
Buğday (Diğer)
Mısır (Tane)
Patates
Aspir
Ayçiçeği
(Çerezlik)
Ayçiçeği
(Yağlık)
Haşhaş
(Tohum)
Mercimek
(Kırmızı)
Mercimek
(Yeşil)
29
Çizelge 3.6.2.KOP Bölgesi 2013 Yılında Tarla Bitkileri Ekim Alanında (da) Öne Çıkan
Bitkiler
Bitki Türü
Arpa (Biralık)
Konya
Karaman
Niğde
Aksaray
KOP
Toplam
Türkiye
KOP/TR
(%)
217.600
322.000
107.250
210.150
857.000
1.784.600
48.02
Arpa (Diğer)
2.306.009
300.950
172.730
582.543
3.362.232
25.420.500
13.23
Buğday (Durum)
1.860.804
515.792
24.904
76.563
2.478.063
12.786.000
19.38
Buğday (Diğer)
5.255.781
356.924
701.131
716.577
7.030.413
64.940.000
10.83
Çavdar
63.631
69.721
192.499
47.692
373.543
1.381.656
27.04
Tritikale
4.906
3.524
5.358
947
14.735
354.024
4.16
Mısır (Tane)
341.310
136.653
397
13.216
491.576
6.599.980
7.45
Fasülye (Kuru)
135.754
113.390
54.190
23.270
326.604
847.630
38.53
Nohut
233.802
237.816
60.038
84.923
616.579
4.235.570
14.56
Patates
107.938
10.730
153.510
54.239
326.417
1.250.297
26.11
Aspir
18.569
8.470
-
8.877
35.916
292.920
12.26
Ayçiçeği
(Çerezlik)
15.083
14.700
370
20.125
50.278
895.239
5.62
Ayçiçeği (Yağlık)
671.695
63.592
471
150.398
886.156
5.202.600
17.03
Haşhaş (Tohum)
56.710
-
-
-
56.710
322.773
17.57
Şekerpancarı
721.997
89.996
24.611
162.613
999.217
2.913.282
34.30
Mısır (Silajlık)
211.636
46.185
30.220
60.868
348.909
3.885.092
8.98
Yonca (Yeşil Ot)
195.525
38.245
39.700
123.535
397.005
6.286.419
6.32
Fiğ (Yeşil ot)
128.114
61.680
13.920
35.900
239.614
4.990.430
4.80
Yulaf (Tane)
51.022
67.344
38.871
764
158.001
925.490
17.07
Haşhaş (Kapsül)
56.710
-
-
-
56.710
322.773
17.57
Kolza
10.115
-
-
-
10.115
311.272
3.25
Mercimek
(Kırmızı)
16.073
1.411
-
-
17.484
2.605.000
0.67
9.826
720
2.230
8.319
21.095
206.783
10.20
Mercimek (Yeşil)
Kaynak: Anonim 2014b
KOP Bölgesi genelinde en çok ekim alanına sahip olan ürün buğdaydır. KOP
Bölgesi’nde, ekim alanı Türkiye’de en büyük paya sahip olan ürün ise arpadır.
30
Çizelge 3.6.3.KOP Bölgesi 2013 Yılında Tarla Bitkileri Veriminde (kg/da) Öne Çıkan
Bitkiler
Bitki Türü
Konya
Niğde
Karaman
Aksaray
KOP
Ortalama
Türkiye
Arpa (Biralık)
356
293
292
342
321
314
Arpa (Diğer)
330
293
338
330
323
289
Buğday (Durum)
323
281
316
404
331
319
Buğday (Diğer)
324
246
305
319
299
278
Çavdar
323
281
248
294
287
265
Tritikale
380
266
366
199
303
334
1.036
971
690
823
880
895
Fasülye (Kuru)
366
320
262
197
286
230
Nohut
143
153
98
86
120
121
3.898
3.113
3.339
3.204
3.389
3.160
Aspir
124
92
-
195
137
154
Ayçiçeği (Çerezlik)
255
116
127
182
170
160
Ayçiçeği (Yağlık)
391
304
246
357
325
265
Haşhaş (Tohum)
72
-
-
-
72
60
Şekerpancarı
6.612
6.032
4.982
6.663
6.072
5.666
Mısır (Silajlık)
5.434
5.698
4.976
5.492
5.400
4.595
Yonca (Yeşil Ot)
5.574
4.937
4.585
1.837
4.233
2.014
Fiğ (Yeşil ot)
1.288
1.362
1.513
451
1.154
906
236
248
262
194
235
254
72
-
-
-
72
60
Kolza
328
-
-
-
328
328
Mercimek (Kırmızı)
149
118
-
-
134
152
Mercimek (Yeşil)
122
117
100
102
110
106
Mısır (Tane)
Patates
Yulaf (Tane)
Haşhaş (Kapsül)
31
Çizelge 3.6.4. KOP Bölgesi’nde Bazı Meyvelerin Dikili Alanları (da) (Anonim 2014b).
Meyve
Cinsi
Konya
Niğde
Karaman
Aksaray
KOP
Toplamı
KOP/TR
(%)
Türkiye
Elma
95.028
207.971
216.982
18.570
538.551 1.730.955
Armut
3.531
3.349
2.015
1.648
10.543
235.283
4.48
Kiraz
65.339
3.349
21.341
742
90.771
764.594
11.87
Kayısı
2.109
2.066
6.099
460
10.734 1.156.132
0.93
Erik
3.425
2.914
1.100
1.195
8.634
197.262
4.38
Ceviz
9.644
10.876
2.874
1.335
24.729
639.015
3.87
Üzüm
57.563
18.030
39.160
19.220
133.973 2.618.490
5.12
Çilek
6.872
50
310
6
7.238
31.11
135.494
5.34
KOP Bölgesinde illere göre en çok dikili alanı olan meyve: Konya, Karaman ve
Niğde’de elma; Aksaray’da ise üzümdür. KOP Bölgesi ve Türkiye genelinde en çok
dikili alanı olan meyve elmadır.
Çizelge 3.6.5.KOP Bölgesi’nde Bazı Meyvelerin Üretim Miktarları (ton) (Anonim 2014b)
Meyve
Cinsi
Elma
Konya Karaman
75.666
Niğde
571.479 349.122
KOP
Türkiye
Toplamı
10.103 1.006.370 3.128.450
Aksaray
KOP/TR
(%)
32.17
Armut
5.968
11.196
2.863
1.321
21.348
461.826
4.62
Kiraz
49.893
11.196
9.627
512
71.228
494.325
14.41
Kayısı
4.378
9.420
3.336
974
18.108
780.000
2.32
Erik
6.451
6.189
1.434
607
14.681
305.393
4.81
Ceviz
5.264
4.751
1.513
1.301
12.829
212.140
6.05
Üzüm
33.658
29.308
20.649
12.694
96.309 2.132.602
4.52
Çilek
14.920
148
156
18
15.242
4.09
372.498
KOP Bölgesinde illere göre en çok üretimi olan meyve Konya, Karaman,
Niğde’de elma; Aksaray’da üzümdür. KOP Bölgesi ve Türkiye genelinde en çok
üretimi olan meyve elmadır. KOP Bölgesi’nde, üretimi Türkiye’de en büyük paya
sahip olan ürün de elmadır. KOP Bölgesi meyve üretimi ülke genelinin %2 (kayısı) ile
%14’ünü (kiraz) karşılamaktadır.
32
3.7. Hayvansal Üretim
Çizelge 3.7.1. KOP Bölgesi ve Türkiye Büyükbaş Sağılan Hayvan Sayısı (2013)
Sığır (Yerli)
Sığır (Kültür)
Manda
Sığır (Melez)
Aksaray
29.293
772
130.417
60.382
Karaman
1.385
54
35.626
20.856
Konya
54.025
311
448.047
214.100
Niğde
1.252
8
110.086
24.863
85.955
1.145
724.176
320.201
2.348.487
117.591
5.954.333
6.112.437
KOP Bölgesi
Türkiye
Kaynak: http://www.tuik.gov.tr, [Ziy. Tar. :16/06/2014]; Anonim 2014
KOP Bölgesi'ndeki toplam büyükbaş varlığı 1.131.477 baş olup, Türkiye
toplam büyükbaş hayvan varlığı içerisindeki payı %7,79'dur.
Çizelge 3.7.2.KOP Bölgesi ve Türkiye'de Küçükbaş Hayvan Varlığı (2013)
Koyun (Merinos)
Aksaray
Koyun (Yerli)
Keçi (Kıl)
Keçi (Tiftik)
4.974
370.057
33.639
192
Karaman
130.901
241.158
124.872
13.111
Konya
126.759
1.802.048
211.316
2.416
Niğde
5.759
485.057
94.512
2.176
268.393
2.898.320
464.339
17.895
1.799.081
27.485.166
9.059.259
166.289
KOP
Türkiye
KOP Bölgesi ve Türkiye'de Küçükbaş Hayvan Varlıkları verilmiştir. KOP
Bölgesi'nde toplam koyun sayısı 3.166.713 olup; KOP Bölgesi toplam koyun
sayısının Türkiye toplam koyun sayısı içerisindeki payı %10,81'dir.KOP Bölgesi'nde
toplam keçi sayısının Türkiye toplam keçi sayısı içerisindeki payı ise 482.234 baş ile
%5,22 olmuştur.
33
Çizelge 3.7.3. KOP Bölgesi'nde Kümes Hayvanı Varlığı (2013)
Yumurta
Tavuğu
Aksaray
Et Tavuğu
Ördek
Hindi
Kaz
294.882
1.120
6.066
13.173
6.704
1.328.442
6.000
809
3.650
1.208
Konya
11.325.549
643.700
7.566
52.199
14.540
Niğde
397.005
215.000
4.287
10.816
5.759
KOP
13.345.878
865.820
18.728
79838
28.211
Türkiye
88.720.709 177.432.745
367.821
2.925.473
755.286
Karaman
Çizelge 3.7.4.KOP Bölgesi'nde Arıcılık (2013)
Aksaray
Toplam Kovan
Bal Üretimi (Ton)
(Adet)
23.737
348
Arıcılık Yapan
İşletme Sayısı
657
Karaman
46.271
559
467
Konya
76.430
929
1.017
Niğde
30.402
456
638
KOP
176.840
2.292
2.779
6.641.348
94.694
79.934
Türkiye
Kaynak: http://www.tuik.gov.tr, [Ziy. Tar. :16/06/2014],Anonim 2014
KOP Bölgesi'nde 176.840 olan kovan sayısı varlığı, Türkiye kovan sayısının
%2,66'ını oluşturmaktadır. KOP Bölgesi, 2.292 ton bal üretimi ile Türkiye bal
üretiminin %2,42'lik orana sahiptir.
Çizelge 3.7.5. KOP Bölgesi'nde Tek Tırnaklılar Varlığı (2013)
Katır
At
Eşek
Aksaray
595
106
1.084
Karaman
570
841
1.920
Konya
1.725
1.022
6.713
Niğde
452
58
2.515
3.342
2.027
12.232
136.209
45.762
181.422
KOP
Türkiye
34
KOP Bölgesinde bulunan tek tırnaklı varlığı 17.601 olup; Türkiye tek tırnaklı
içerisindeki oranı %4,84 olmuştur.
Çizelge 3.7.6. KOP Bölgesi ve Türkiye Büyükbaş Sağılan Hayvan Sayısı (2013)
İller
Aksaray
Sağılan Hayvan Sayısı (Baş)
Sığır (Yerli)
Sığır (Kültür)
Manda
Sığır (Melez)
11.196
211
52.415
24.757
476
29
12.990
7.895
Konya
15.970
152
161.145
74.571
Niğde
598
2
52.487
12.905
28.240
394
279.037
120.128
897.097
51.940
2.314.278
2.395.897
Karaman
KOP Bölgesi
Türkiye
KOP Bölgesi büyükbaş hayvan varlığında sağılan toplam hayvan sayısı
427.799 olup, bu sayının Türkiye toplam sağılan büyükbaş hayvan sayısına oranı
%7,55 olmuştur.
Çizelge 3.7.7.KOP Bölgesi ve Türkiye Büyükbaş Hayvanlardan Elde Edilen Süt
Miktarı (2013)
İller
Aksaray
Elde Edilen Süt (Ton)
Sığır (Yerli)
Sığır (Kültür)
Manda
Sığır (Melez)
16.032
269
207.827
64.864
602
37
46.334
20.741
Konya
21.112
195
643.453
207.009
Niğde
724
2
207.008
34.353
38.470
503
1.104.622
326.967
1.177.305
51.947
8.946.131
6.531.573
Karaman
KOP Bölgesi
Türkiye
Kaynak: http://www.tuik.gov.tr, [Ziy. Tar. :16/06/2014]; Anonim 2014)
KOP Bölgesi'nde büyükbaş hayvan varlığından 1.470.562 ton süt elde edildiği;
bu miktarın Türkiye üretimi içerisindeki payının %8,8 olduğu görülmektedir.
35
Çizelge 3.7.8.KOP Bölgesi ve Türkiye Küçükbaş Sağılan Hayvan Sayısı (2013)
Sağılan Hayvan Sayısı (Baş)
İller
Koyun
Koyun
Keçi
Keçi
(Merinos)
(Yerli)
(Kıl)
(Tiftik)
Aksaray
2.098
161.839
18.401
132
Karaman
73.836
154.718
54.774
5.981
Konya
59.932
1.010.076
89.968
585
Niğde
3.681
308.030
57.510
1.120
KOP Bölgesi
139.547
1.634.663
220.653
7.818
Türkiye
796.235
13.491.002
3.878.404
64.914
KOP Bölgesi küçükbaş hayvan varlığında sağılan toplam koyun sayısı
1.686.683 olup, bu sayının Türkiye toplam sağılan koyun sayısına oranı %12,91'dir.
KOP Bölgesi küçükbaş hayvan varlığında sağılan toplam keçi sayısı 172.152 olup,
bu sayının Türkiye toplam sağılan keçi sayısına oranı %4,92 olmuştur.
Çizelge 3.7.9.KOP Bölgesi ve Türkiye Küçükbaş Elde Edilen Süt Miktarı (2013)
İller
Aksaray
Elde Edilen Süt Miktarı (Ton)
Koyun (Merinos) Koyun (Yerli)
Keçi (Kıl)
Keçi (Tiftik)
92
13.594
1.766
3
Karaman
3.470
10.985
6.244
251
Konya
2.397
79.796
8.816
25
Niğde
220
23.102
5.693
43
6.179
127.477
22.519
322
38.739
1.062.274
413.444
2.299
KOP Bölgesi
Türkiye
Kaynak: http://www.tuik. gov.tr, [Ziy. Tar. :28/02/2014]; Anonim 2014
KOP Bölgesi'nde koyundan elde edilen toplam süt miktarı 133.656 ton olup;
Türkiye içerisindeki koyundan elde edilen süt miktarı oranı %12,14 olmuştur. Bölgede
sağılan keçi sütünün toplam miktarı ise; 22.841 ton olup, bu miktarın Türkiye toplam
sağılan keçi sütüne oranı %5,50 olmuştur.
36
4. TARIMSAL YAYIMIN VE EĞİTİMİN ÖNEMİ
4.1. Tarımsal Yayımın Önemi
Tarımsal Yayım en az Tarımsal Öğretim ve Tarımsal Araştırma kadar önemli
bir konudur. Bir özdeyişte de belirtildiği gibi “ bir zincirin gücü, bu zinciri oluşturan
halkalardan en zayıf olanının gücü kadardır.” Bu yargı, Tarımsal Öğretim, Araştırma
ve Yayım zinciri için de geçerlidir (Yurttaş,2006). Tarımsal konularda yapılan tüm
çalışmaların, harcanan para, zaman ve emeğin sonuçta amacı, tarımla uğraşan
kişilerin kalkınmasına ve ülke ekonomisinin gelişmesine katkıda bulunmaktır.
Tarımsal Yayım, Üreticiler ve bilimsel araştırma kuruluşları arasında bir köprü görevi
görür. Yeni teknolojilerin üreticiler tarafından kullanılmasını sağlamak ve kullanımdan
doğan problemleri de zamanında araştırma kuruluşlarına ileterek çözümünü
sağlamaktadır. Cumhuriyetli yıllardan günümüze kadar tarım sektöründe gelinen
nokta yeni teknolojilerin çiftçiler tarafından kullanılması sayesinde olmuş birim alana
ve birim hayvan başına verim artmış dolayısı ile toplam üretim artmıştır. Bu gün
dünya nüfusu ile birlikte Türkiye’nin nüfusu da artmaktadır. Bu nüfusu iyi ve kaliteli
gıda ürünleri ile beslemek Tarımsal Yayımın temel amaçlarındandır. Fakat, üreticiler
yeni teknikleri kullandıkça, kullanımdan doğan problemleri de artmaktadır. Bunlardan
bazıları; İşletmecilik, pazarlama, Kadınlara yönelik konular, Gençlik eğitimine ilişkin
konular, doğal kaynakların kullanımı, genç nüfusun istihdamı, toplum kalkınması gibi
konulardır. Ürünü çok üretmek artık temel amaç olmaktan çıkmış araç olmuştur.
Günümüz koşullarında Türk çiftçisi serbest piyasa ekonomisi içerisinde nasıl rekabet
edeceğini bilememektedir. Tek başına Pazar karşısında korumasız ve yalnızdır.
Rekabet edebilmesi için üretici birlikleri, kooperatifler ve dernekler şeklinde
örgütlenmelidir. Örgütlü toplumlar her zaman güçlü ve piyasada söz sahibidirler. İşte
teknolojinin de zamanında, etkin götürülebilmesi için de örgütlenmeye gereksinim
vardır.
Kırsal kalkınmada en önemli faktör kırsal nüfustur. Bu faktörün gelişmesinde
en önemli araç ise eğitimdir. İnsanların bireysel yetenekleri (bilgi, çalışkanlık,
dürüstlük, el becerisi vb.) beşeri sermaye, insanların ortak sorunlara ortak çözümler
bulmak üzere dayanışma ve işbirliği gibi ilişkiler ise sosyal sermaye olarak adlandırılır
(Yurttaş,2006). Beşeri ve sosyal sermaye gibi insan kaynaklarının geliştirilmesi,
eğitim yoluyla olur. Bugün gelişmiş ülkelerden örneğin Almanya ile Türkiye’nin her
konudaki gelişmişlik farkı, her iki ülkedeki insanların eğitimleri arasındaki farktan
37
kaynaklanmaktadır.
Gelişmiş
ülkelerdeki
çiftçilerle
diğer
ülkelerdeki
çiftçiler
arasındaki verimlilik farkı bu ülkelerdeki çiftçilerin eğitim konusundaki farklılıklarından
kaynaklanmaktadır. Bu durum ülkemizdeki çiftçilerin eğitim ihtiyacının önemini açıkça
ortaya koymaktadır. Tarımsal yayım örgütlenmiş eğitim içerisinde ele alınan yaygın
eğitim şekli olarak ele alınabilir. Çünkü yayım, üreticileri daha iyi yaşam düzeyine
ulaştırmak için yeni bilgi ve becerilerin kazandırılmasını amaçlar. Ayrıca, yetişkinler
eğitimi, bir mesleğin yanı sıra, bireyin toplumsallaşmasına yönelik diğer eğitim
gereksinimlerini de içine almaktadır (Celep,1995). En ilkelinden en gelişmişine kadar
her toplum sürekli bir gelişme değişme içerisindedir. Sosyo-ekonomik açıdan sosyal
değişme, toplumun belirli bir üretim biçiminden daha ileri bir üretim biçimine geçmesi
demektir. Sosyal değişmenin ana etkenlerinden bir diğeri de nüfusun sahip olduğu
nicelik ve niteliklerdir. Belirtilen tüm bu etkenler, her hangi bir toplumda belirli bir
zaman sürecinde büyük sosyal değişmelere neden olmaktadır. Sosyal değişim içinde
olan bir toplumun sosyal, ekonomik ve politik yapısı, kültürü, sosyal örgütleri ve
kurumları değişmektedir. Bu değişimler çeşitli sosyal sorunları beraberinde
getirmekle birlikte, toplum genellikle ileriye ve daha yüksek bir aşamaya doğru yol
almaktadır. Kırsal alanda yaşayan nüfusun mevcut yaşam düzeylerinin daha iyiye
götürülmesi için yetişkin nüfusun da eğitsel faaliyetlerden yararlandırılması ereklidir.
Böylece kırsal alanda üretim biçimine ve üretim ilişkilerine müdahale edilerek tarımsal
kalkınmanın sağlanması beklenir.
Bölge açısından Tarımsal yayım ihtiyacı; kırsal nüfusun, sürdürülebilirlik ve
katılımcılık ilkeleri doğrultusunda eğitim ihtiyaçlarını karşılamak ve kendine yeterli
olma konusunda yardımcı olmak, kırsal kesime hizmet götüren kadro ve kurumların
teknik kapasitelerini geliştirmeleri yönünde destek vermek ve KOP Eylem Planı
uygulama süreci boyunca edinilen bilgi ve birikimi ulusal ve uluslararası platformlara
aktarmak açısından önem taşımaktadır.
4.2. Yeniliklerin Benimsenmesi ve Önderlerin Önemi
Üretici yaşadığı ortamda sosyo-ekonomik sorunlarla karşı karşıyadır. Bu
sorunlar tarımsal veya tarım dışından kaynaklanabilir. Tarımsal sorunlar; küçük arazi,
arazi mülkiyet yapısı, çok parçalılık, düşük verimlilik, yetersiz sermaye, ekolojik
özelikler, yetersiz tarım bilgisi ve yetersiz yayım eğitimi, eski teknoloji, düşük fiyat ve
Pazar gibi konular sayılabilir. Üretici ve ailesi birçok sorunu çözebilmek için çeşitli
girişimlerde bulunmaktadırlar. Ayrıca devlet üretici sorunlarını çözmek için çeşitli
uygulamalar yapmış ve yapmaya devam etmektedir. Kamu ve kamu dışı yayım
38
faaliyetleri
ile
üreticilere
yeni
teknikler
ve
metotlar
ulaştırılmakta
ve
uygulattırılmaktadır.
Yenilik, üreticilerin, içinde bulunduğu toplumun diğer bireylerine göre, yeni bir
fikri daha erken benimseme derecesidir. Yeni bir fikrin benimsenmesi, kişiler arası
iletişim ve karşılıklı etkileme sonucudur. Bir sosyal sistemdeki bireyler, yeniliği
şekilden de izleneceği gibi, birbirini takiben, zaman içinde benimserler.
Yayımcılar, benimseme gruplarının genel karakterlerine bakarak, yörede hangi
çiftçilerin yeniliğe karşı olumlu ya da olumsuz bir tavır göstereceğini bir ölçüye kadar
tahmin edebilirler. Böylece, değişik üretici gruplarına göre farklı benimsetme
yöntemleri uygulanabilir. Yukarıdaki grafikte;
1. Yenilikçiler (% 2) : Bu gruba dahil olanların sayısı çok azdır. Bunlar genellikle
maceracı, dışa dönük, yenilikleri denemekten çekinmeyen kimselerdir.
Yenilikçiler genellikle bulundukları çevrede yadırganırlar.
2. Erken Benimseyenler (%14) : Bu grup yenilikçilere göre bulundukları
toplumla daha çok bütünleşmiş durumdadırlar. Bir sosyal sistemde kamuoyu
oluşturan mahalli önderler bu gruptan çıkar.
39
3. Erken Çoğunluk (%34) : Bunlar toplum ortalamasından daha kısa bir sürede
yenilikleri benimseyen gruptur. bu gruptakiler, bir ölçüde riski göze alan
kimselerdir.
4. Geç Çoğunluk (%34) : Riske girmekten çekinen gruptur. Geç çoğunluğa dahil
olan kişiler bir yeniliği, avantajları kesin olarak belli olduktan sonra ancak
benimserler.
5. Geç Benimseyenler (%14) : Geç benimseyenler kesin bir ekonomik veya
sosyal zorunluluk olmadan bir yeniliği benimsemeyen kişilerdir.
6. Benimsemeyenler (%2) : Bu gruptaki kişiler çeşitli nedenlerle sosyal sistemin
dışında
bulunduklarından
veya
bir
takım
zihinsel
veya
bedensel
yetersizliklerden dolayı yeniliklere ilgi duymazlar ve dolayısıyla onları
benimsemezler. Yenilikçiler aslında geç çoğunluktan sonra söz konusu
yeniliğin benimsenmesini istemezler. Çünkü Pazar artık o konuda doygunluğa
ulaşmıştır.
Yeni tarımsal teknolojinin tanıtılması ve benimsetilmesi çalışmalarında yayım
elemanlarının var olan imkânlarıyla üreticilerin tümüyle düzenli bir ilişki sürdürmesi
güçtür. Bu nedenle yayım elemanı, iletişim çabalarını bir sosyal sistemdeki önder
çiftçiler üzerinde yoğunlaştırarak yeniliklerin yayılma hızını artırabilir. Böylece,
çalışmada tasarruf sağlanmış olur. Önderler ile çalışma, yeniliğin güvenilirliğini ya da
kredibilitesini yükseltir. Böylelikle benimseme olasılığını artırır. Cumhuriyetli yıllardan
günümüze kadar yeniliklerin uygulanmasında önder çiftçiler önemli rol oynamıştır.
Kırsal alanda sözü geçen, iş yaptırabilme yeteneği fazla olan, fikirleri ile öne çıkan
önder
dediğimiz
kişiler
yeniliklerin
benimsenmesinde
ve
yayılmasında
çok
önemlidirler. Özelikle örgütlenme konusunda da önder kişilerden yararlanılmalı ve
gerekirse farklı bölgelerde kurulmuş olan başarılı üretici örgütlerine geziler
düzenlenerek
onların
faaliyetleri
yerinde
izlenmelidir.
Zira,
önderler
yerel
organizasyonların oluşturulmasında ve sürdürülebilirliğinde de önemlidirler. Gönüllü
olarak bir araya gelen insanlar tarafından oluşturulan çeşitli kooperatifler, üretici
birlikleri, çiftçi dernekleri gibi organizasyonların etkinlikleri dikkate alınarak, yapılacak
yayım faaliyetlerine desteklerin sağlanması, başarılı sonuçlar alınmasına da yardımcı
olacaktır.
40
4.3. Tarımsal Yayım Eğitiminde Tarım Danışmanlarının Önemi

Üreticilere yeni teknikleri benimseme sürecinde kendilerini nelerin beklediğini
anlatacak,

Karar vermelerine yardım edecek,

Kendilerine eşlik edecek,

Tarım politikalarının uygulanmasını kolaylaştıracak,

Yeni teknikleri benimsemenin getirdiği stresle baş etmesini öğretecek, onlara
dışarıdan destek olacak ‘TARIM DANIŞMANLARI’na ihtiyaç vardır.
İşte gerek Tarım Bakanlığı gerekse Kamu dışında hizmet verecek olan tarım
danışmanları gelecekte kırsal kalkınmada önemli rol oynayacaklardır. Bu nedenle
tarımsal yayım faaliyetleri ile de danışmanların önemi üreticilere kavratılmalı ve tarım
danışmalarından nasıl faydalanmaları gerektiği onlara anlatılmalı ki bu ara geçiş biraz
esnek olabilsin. İlk etapta bu sorumluluk, yine Gıda, Tarım ve Hayvancılık
Bakanlığına, Üniversitelere ve Sivil toplum örgütlerine düşmektedir. Danışmanlık
kavramı, ele alınırken hangi alanları kapsayan bir kavramdan bahsettiğimizi ortaya
koymak gerekir.
1. İşletmenin mevcut durum analizi ve istatistikî verilerin ortaya konması.
2. Üretim metotları ve çeşitliliği.
3. Pazarlama, reklam ve tanıtım.
4. Çevreye saygılı üretim anlayışı.
Yukarıda da belirtildiği gibi, üretim anlayışının artık son noktaya ulaştığı ve
dünya da benimsenmediği gerçeği kabul edilmelidir. Günümüzde yeterince üretim
yapamadığından şikâyet eden üreticiler pek yoktur, bunun yerine ürettiğini
satamayan ve ürününün elinde kaldığını ifade eden çiftçilerimiz ise büyük bir
çoğunluğu oluşturmaktadır. Bu noktada pazar sorunu en can alıcı şekliyle karşımıza
çıkmaktadır. Öyleyse Tarımsal Danışmanlık artık ürününü yurtdışı pazarlara
ulaştırabilen veya ürettiklerini kendi işletmesinde işledikten sonra işlenmiş mamül
olarak piyasaya arz edebilen üreticiler yaratmak zorundadır.
Maliyet ve karlılık hesapları yapılmayan, marka olmanın sadece sanayi
sektörüne has bir durum olduğu sanılan tarımsal işletmelerde bu değişimlerin
yaşanması için öncelikle Tarımsal Danışmanlık kavramının bu gelişmeler ışığında
kendini
değerlendirmesi
ve
yapılandırması
kaçınılmaz
bir
görevdir.
Tarım
danışmalarının önemi ve yeni teknolojilerin benimsetilmesinde ve uygulatılmasında
41
eskiden olduğu gibi günümüz koşullarında da önder çiftçilerden yararlanılmalıdır.
Yayım programının uygulanacağı bölgede önder özelliklerine sahip, toplumda söz
sahibi olan, onlara iş yaptırabilen belirli özelikleri ile öne çıkan kimselerin, yayım
çalışmalarına katılımlarının sağlanması ve desteklerinin alınması bilginin yayılması
ve programın başarısı için önemlidir.
Unutulmamalıdır ki kırsal alanda yaşayan
insanlar kalkınmadan ülke kalkınmasından söz edilemez. Kırsal kalkınma, ekonomik
ve sosyal amaçların entegrasyonu ile ortaya çıkan bir işlemdir. Kırsal kalkınma
yalnızca tarımsal problemleri değil aynı zamanda sosyal ve kurumsal problemleri de
çözmeye çaba göstermelidir (Oakley ve Garforth, 1988). Buna göre kırsal kalkınma
üreticiyi tüm yönleri ile ele almaktadır. Bu özelikler tarımsal yayımın etkin kullanıldığı
sürece kalkınmanın sağlanmasında önemli işlevleri yerine getireceği kaçınılmazdır.
42
5 Araştırma Bulguları
5.1 KOP Bölgesi’ndeki Tarımsal Kurum Yöneticilerine İlişkin Araştırma
Bulguları
KOP Bölgesinde tarımsal kamu kurum kuruluşlar ile STK, Birlik, Kooperatif vb.
tarımsal örgütlerin yöneticilerinin cinsiyete göre dağılımı incelenmiş ve bölge
yöneticilerinin %92.06’sının erkek, %7.94’ünün kadın olduğu belirlenmiştir. Bu durum
bölgeyi oluşturan iller arasında farklılık göstermektedir. Kadın yöneticilerin en çok
olduğu il %14.71 ile Aksaray iken Karaman ilinde hiç kadın yönetici bulunmamaktadır
(Çizelge 5.1.1).
Çizelge 5.1.1. Yöneticilerin Cinsiyetlere Göre Oransal Dağılımı (%)
İl Adı
STK, Birlik, Koop.,Özel
Kamu
Erkek
Kadın
Toplam
Erkek
Kadın
Toplam
Kadın
Toplam
85.29
14.71
100.00
Toplam Erkek
AKSARAY
90.48
9.52
100.00
76.92
23.08
100.00
KARAMAN
100.00
0.00
100.00
100.00
0.00
100.00 100.00
0.00
100.00
KONYA
90.32
9.68
100.00
93.88
6.12
100.00
91.89
8.11
100.00
NİĞDE
KOP
BÖLGESİ
92.31
7.69
100.00
100.00
0.00
100.00
95.24
4.76
100.00
91.59
8.41
100.00
92.68
7.32
100.00
92.06
7.94
100.00
KOP Bölgesinde tarımsal kamu kurum kuruluşlar ile STK, Birlik, Kooperatif vb.
tarımsal örgütlerin yöneticilerinin cinsiyete göre yaş dağılımı incelenmiş ve bölge
yöneticilerinin kamuda erkek ve kadında ortalama 44, STK’larda Erkeklerde 49
Kadınlarda 30 yaş ve bölge ortalamasında erkeklerde 46 yaş kadın yöneticilerde 37
yaş olduğu belirlenmiştir. Bu durum bölgeyi oluşturan iller arasında farklılık
göstermektedir. Yöneticilerin en yüksek yaş ortalaması Karaman ilinde iken en genç
yöneticiler Aksaray ilinde bulunmaktadır (Çizelge 5.1.2).
Çizelge 5.1.2. Yöneticilerin Ortalama Yaşı
İl Adı
Kamu
Erkek
Kadın
Ort.
Erkek
Kadın
Ort.
Toplam
Erkek
Kadın Toplam
AKSARAY
41.56
41.00
41.50
43.50
26.00
39.46
42.25
32.00
40.70
KARAMAN
48.40
0.00
48.40
53.55
0.00
53.55
51.10
0.00
51.10
KONYA
43.46
45.00
43.60
50.20
33.00
49.11
46.62
40.50
46.14
NİĞDE
KOP
BÖLGESİ
43.40
38.00
42.91
44.12
0.00
44.12
43.72
38.00
43.42
43.63
43.13
43.58
49.12
29.50
47.63
46.12
37.29
45.41
43
Bölgede yöneticilerin eğitim durumları incelenmiş ve kamu kurum kuruluş
yöneticileri ile STK larda görev yapan yöneticilerin eğitim durumları arasında farklılık
olduğu belirlenmiştir. Bölge ortalamasına bakıldığında kamu yöneticilerinin erkeklerde
yaklaşık %98’inin kadınların tamamı lisans ve üzeri mezun iken, STK’larda
erkeklerde %40’ı lisans ve üzeri mezunu, kadınlarda ise lisans ve üzeri mezunu
olmayıp %50’si ön lisans mezunudur.
Bölge illeri kamu yöneticilerinin eğitim
durumları arasında farklılık olmazken STK’larda farklılık vardır. Aksaray ilinde STK
yöneticilerinin %66.66‘sı lisans ve üzeri mezunu iken Konya ilinde %33.33‘ü lisans ve
üzeri mezunudur (Çizelge 5.1.3).
44
Çizelge 5.1.3. Yöneticilerin Eğitim Durumu (%)
İl Adı
AKSARAY
Eğitim
Durumu
İlkokul
Ortaokul
Lise
Önlisans
Lisans
Y.Lisans
Y.Lisans
Devam
Doktora
Doktora Devam
TOPLAM
İlkokul
Ortaokul
Lise
KARAMAN
KONYA
NİĞDE
KOP
BÖLGESİ
Önlisans
Lisans
Y.Lisans
Y.Lisans
Devam
Doktora
Doktora Devam
TOPLAM
İlkokul
Ortaokul
Lise
Önlisans
Lisans
Y.Lisans
Y.Lisans
Devam
Doktora
Doktora Devam
TOPLAM
İlkokul
Ortaokul
Lise
Önlisans
Lisans
Y.Lisans
Y.Lisans
Devam
Doktora
Doktora Devam
TOPLAM
İlkokul
Ortaokul
Lise
Önlisans
Lisans
Y.Lisans
Y.Lisans
Devam
Doktora
Doktora
Devam
TOPLAM
Kamu
Erkek
Kadın
Top.
Erkek
Kadın
Top.
Toplam
Erkek
Kadın
Top
0.00
0.00
0.00
0.00
68.42
0.00
0.00
0.00
0.00
100.00
0.00
0.00
0.00
0.00
71.43
22.22
0.00
0.00
11.11
44.44
0.00
0.00
33.34
0.00
66.66
16.67
0.00
8.33
8.33
50.00
7.14
0.00
0.00
3.57
60.71
0.00
0.00
20.00
0.00
80.00
6.06
0.00
3.03
3.03
63.64
26.32
0.00
23.81
22.22
0.00
16.67
25.00
0.00
21.21
0.00
5.26
0.00
100.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
100.00
0.00
0.00
0.00
4.76
0.00
100.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
100.00
16.67
25.00
0.00
0.00
0.00
100.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
100.00
16.67
25.00
0.00
3.57
0.00
100.00
8.70
13.04
0.00
0.00
0.00
100.00
0.00
0.00
0.00
3.03
0.00
100.00
8.70
13.04
0.00
9.09
63.64
27.27
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
9.09
63.64
27.27
8.33
0.00
41.67
8.33
0.00
0.00
0.00
0.00
8.33
0.00
41.67
8.33
4.35
4.35
52.17
17.39
0.00
0.00
0.00
0.00
4.35
4.35
52.17
17.39
0.00
0.00
0.00
100.00
1.89
0.00
0.00
0.00
52.83
20.75
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
16.67
33.33
0.00
0.00
0.00
100.00
1.69
0.00
0.00
0.00
49.15
22.03
0.00
0.00
0.00
100.00
35.56
2.22
26.67
2.22
28.89
2.22
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
66.67
0.00
33.33
0.00
0.00
0.00
0.00
100.00
33.33
2.08
29.17
2.08
29.17
2.08
0.00
0.00
0.00
100.00
17.35
1.02
12.24
1.02
41.84
12.24
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
22.22
0.00
22.22
22.22
0.00
0.00
0.00
100.00
15.89
0.93
13.08
0.93
40.19
13.08
1.89
20.75
1.89
100.00
0.00
0.00
0.00
0.00
83.33
16.67
0.00
50.00
0.00
100.00
0.00
0.00
0.00
0.00
100.00
0.00
1.69
23.73
1.69
100.00
0.00
0.00
0.00
0.00
84.62
15.38
2.22
0.00
0.00
100.00
12.50
0.00
25.00
25.00
25.00
12.50
0.00
0.00
0.00
100.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
2.08
0.00
0.00
100.00
12.50
0.00
25.00
25.00
25.00
12.50
2.04
11.22
1.02
100.00
5.00
0.00
10.00
10.00
60.00
15.00
0.00
33.34
0.00
100.00
0.00
0.00
0.00
0.00
100.00
0.00
1.87
13.08
0.93
100.00
4.76
0.00
9.52
9.52
61.90
14.30
0.00
0.00
0.00
100.00
1.05
0.00
0.00
1.05
61.05
22.11
0.00
0.00
0.00
100.00
0.00
0.00
0.00
0.00
44.44
22.22
0.00
0.00
0.00
100.00
0.96
0.00
0.00
0.96
59.62
22.12
0.00
0.00
0.00
100.00
28.38
5.41
20.27
5.41
32.43
6.76
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
50.00
50.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
100.00
26.25
5.00
22.50
5.00
33.75
6.25
0.00
0.00
0.00
100.00
13.02
2.37
8.88
2.96
48.52
15.38
0.00
0.00
0.00
100.00
0.00
0.00
20.00
0.00
46.67
13.33
0.00
0.00
0.00
100.00
11.96
2.17
9.78
2.72
48.37
15.22
1.05
12.63
0.00
33.34
0.96
14.42
1.35
0.00
0.00
0.00
1.25
0.00
1.18
7.10
0.00
20.00
1.09
8.15
1.05
100.00
0.00
100.00
0.96
100.00
0.00
100.00
0.00
100.00
0.00
100.00
0.59
100.00
0.00
100.00
0.54
100.00
KOP Bölgesinde yöneticilerin tarım meslek liselerinin herhangi birinden mezun
olma durumu araştırılmıştır. Araştırma sonucuna göre bölgede erkek yöneticilerin
%17.24’ü, kadın yöneticilerinin %6.67’si tarım meslek liselerinin herhangi birinden
45
mezun olduğu belirlenmiştir. Bölgede Kamu kadın yöneticilerin hiçbiri tarım meslek
lisesi mezunu olmadığı tespit edilmiştir. Bölge illerinden yöneticilerin tarım meslek
lisesinden mezun olma durumları arasında farklılık bulunmaktadır. Tarım meslek
lisesi mezunu yöneticilerinin en fazla olduğu il %27.59 ile Aksaray iken, en düşük il
%4.35 ile Karaman ili yöneticileridir (Çizelge 5.1.4).
Çizelge 5.1.4. Yöneticilerin Tarım meslek Liselerinden Mezun Olma Durumu (%)
İl Adı
AKSARAY
Mezun
Olma
Durumu
NİĞDE
KOP
BÖLGESİ
Kadın
Top.
Erkek
Kadın
Top.
Erkek
Kadın
27.59
0.00
23.53
72.41 100.00
76.47
Top
36.84
0.00
33.33
10.00
0.00
7.69
Mezun Değil
63.16
100.00
66.67
90.00 100.00
92.31
100.00
100.00
100.00
100.00 100.00
9.09
0.00
9.09
0.00
0.00
0.00
4.35
0.00
4.35
90.91
0.00
90.91
100.00
0.00
100.00
95.65
0.00
95.65
Toplam
100.00
0.00
100.00
100.00
0.00
100.00 100.00
Mezun
19.64
0.00
17.74
10.87
33.33
12.24
15.69
11.11
15.32
Mezun Değil
80.36
100.00
82.26
89.13
66.67
87.76
84.31
88.89
84.68
Toplam
100.00
100.00
100.00
Mezun
33.33
0.00
30.77
12.50
0.00
12.50
25.00
0.00
23.81
Mezun Değil
66.67
100.00
69.23
87.50
0.00
87.50
75.00 100.00
76.19
Toplam
100.00
100.00
100.00
100.00
0.00
Mezun
Mezun
Değil
23.47
0.00
21.50
9.21
16.67
9.76
17.24
6.67
16.40
76.53
100.00
78.50
90.79
83.33
90.24
82.76
93.33
83.60
Toplam
100.00
100.00
100.00
Mezun
KONYA
Erkek
Toplam
Mezun
Toplam
KARAMAN
Kamu
Mezun Değil
100.00 100.00
100.00 100.00
100.00 100.00 100.00 100.00
0.00 100.00
100.00 100.00 100.00 100.00
100.00 100.00 100.00 100.00
100.00 100.00 100.00 100.00
Bölgede bulunan illerde yöneticilerin mezun olduğu lisans programlarına ait
çizelgeler aşağıda verilmiştir. Çizelgelerden görüleceği üzeri bölge yöneticileri tarımla
ilgili herhangi bir lisans programı mezunu olduğu gibi tarım dışı lisans programı
mezunu yöneticilerde bulunmaktadır. Özellikle tarımla ilgili sivil toplum kuruluş, birlik
başkanları ile Kaymakamların tarım dışı lisans programlarından mezun oldukları
belirlenmiştir. Bölge kamu yöneticilerinin %45.65’i STK yöneticilerinin %51.65’i tarım
dışı lisans programlarından mezun olmuştur. (Çizelge 5.1.5.e).
Bölge illerinden Aksaray ili yöneticilerinden kamu erkek yöneticileri en fazla
%17.67 ile tarla bitkileri mezunu iken STK’larda Veteriner Fakültesi mezunu birinci
sırada olup bunu iktisat, gıda mühendisliği, tarla bitkileri takip etmektedir. Kadın
yöneticilerde ise kamuda Zootekni, Peyzaj Mimarlığı; STK’larda ise Sosyal Bilgiler ve
Veteriner Fakültesi mezunları şeklinde sıralanmaktadır (Çizelge 5.1.5.a). Bölge illeri
içerisinden Karaman ilinde ise kamu erkek yöneticilerinin lisans mezuniyeti tarım dışı
46
lisans programlarından mezun olma durumu en fazladır. İlde İşletme, inşaat
mühendisliği, maliye, matematik ve tarih gibi lisans programı mezunları yöneticiler
bulunmaktadır ve bu bölüm mezunları %75’lik bir oranı oluşturmaktadır.(Çizelge
5.1.5.b).
Çizelge 5.1.5.a. Aksaray ilinde Yöneticilerin Lisans Programlarından Mezun Olma Durumu (%)
Lisans Bölüm Adı
Kamu
Erkek
Kadın
Toplam
Erkek
Kadın
Toplam
Toplam
Erkek
Kadın
Toplam
Bahçe Bitkileri
5.88
0.00
5.26
0.00
0.00
0.00
4.35
0.00
3.70
Biyoloji
5.88
0.00
5.26
0.00
0.00
0.00
4.35
0.00
3.70
Gıda Mühendisliği
0.00
0.00
0.00
16.67
0.00
12.50
4.35
0.00
3.70
İktisat
0.00
0.00
0.00
16.67
0.00
12.50
4.35
0.00
3.70
İşletme
5.88
0.00
5.26
0.00
0.00
0.00
4.35
0.00
3.70
Peyzaj Mimarisi
0.00
50.00
5.26
0.00
0.00
0.00
0.00
25.00
3.70
11.76
0.00
10.53
0.00
50.00
12.50
8.69
25.00
11.12
0.00
3.70
Sosyal Bilgiler
Süt Ürünleri
5.88
0.00
5.26
0.00
0.00
0.00
4.35
Tarım Ekonomisi
Tarımsal Yapılar Ve
Sulama
5.88
0.00
5.26
0.00
0.00
0.00
4.35
0.00
3.70
5.88
0.00
5.26
0.00
0.00
0.00
4.35
0.00
3.70
Tarla Bitkileri
17.67
0.00
15.80
16.67
0.00
12.50
17.39
0.00
14.82
Veteriner Hekimlik
11.76
0.00
10.53
33.33
50.00
37.50
17.39
25.00
18.53
Ziraat Mühendisliği
11.76
0.00
10.53
16.66
0.00
12.50
13.04
25.00
14.82
Zootekni
11.76
50.00
15.79
0.00
0.00
0.00
8.69
0.00
7.41
Toplam
100.00
100.00
100.00
100.00 100.00
100.00
100.00
100.00 100.00
Çizelge 5.1.5.b. Karaman ilinde Yöneticilerin Lisans Programlarından Mezun Olma Durumu (%)
Lisans Bölüm Adı
Kamu
Erkek
Kadın
Top.
Erkek
Kadın
Toplam
Toplam
Erkek
Kadın
Toplam
Bilgisayar
Öğretmenliği
0.00
0.00
0.00
20.00
0.00
20.00
7.69
0.00
7.69
Bitki Koruma
12.50
0.00
12.50
0.00
0.00
0.00
7.69
0.00
7.69
İnşaat Mühendisliği
12.50
0.00
12.50
0.00
0.00
0.00
7.69
0.00
7.69
İşletme
25.00
0.00
25.00
20.00
0.00
20.00
23.08
0.00
23.08
Maliye
12.50
0.00
12.50
0.00
0.00
0.00
7.69
0.00
7.69
Matematik
12.50
0.00
12.50
0.00
0.00
0.00
7.69
0.00
7.69
Tarih
12.50
0.00
12.50
20.00
0.00
20.00
15.39
0.00
15.39
Toprak Bilimi
12.50
0.00
12.50
0.00
0.00
0.00
7.69
0.00
7.69
0.00
0.00
0.00
40.00
0.00
40.00
15.39
0.00
15.39
100.00
0.00
0.00
100.00
0.00
100.00 100.00
0.00
100.00
Veteriner Hekimlik
Toplam
Bölge illerinden Konya ilinde diğer illere göre gerek kamu gerekse STK
yöneticilerinin mezun oldukları lisans programları daha farklılık arz etmektedir. Bu
farklılıklar Bankacılık, Beden Eğitimi Öğretmenliği, Çevre Mühendisi, Edebiyat,
Elektrik Öğretmenliği, Endüstri Mühendisliği ve Orman Mühendisliği şeklinde
sıralanmaktadır (Çizelge 5.1.5.c).
47
Bölge illerinden Niğde ilinde kamu yöneticilerin %53.84’ü, STK’larda %50’si
tarım dışı lisans programlarından mezun olmuştur (Çizelge 5.1.5.d).
Çizelge 5.1.5.c. Konya ilinde Yöneticilerin Lisans Programlarından Mezun Olma
Durumu (%)
Lisans Bölüm Adı
Kamu
Erkek
Kadın
Toplam
Erkek
Kadın
Toplam
Toplam
Erkek
Kadın
Toplam
Bahçe Bitkileri
2.86
0.00
2.56
0.00
0.00
0.00
2.00
0.00
1.82
Bankacılık
0.00
0.00
0.00
6.67
0.00
6.25
2.00
0.00
1.82
Beden Eğitimi
0.00
0.00
0.00
6.67
0.00
6.25
2.00
0.00
1.82
Bitki Koruma
5.71
0.00
5.13
0.00
0.00
0.00
4.00
0.00
3.64
Çevre Mühendisliği
2.86
0.00
2.56
0.00
0.00
0.00
2.00
0.00
1.82
Edebiyat
2.86
0.00
2.56
0.00
0.00
0.00
2.00
0.00
1.82
2.86
0.00
2.56
0.00
0.00
0.00
2.00
0.00
1.82
Mühendisliği
0.00
25.00
2.56
0.00
0.00
0.00
0.00
20.00
1.82
İktisat
0.00
0.00
0.00
6.67
0.00
6.25
2.00
0.00
1.82
İlahiyat
2.86
0.00
2.56
0.00
0.00
0.00
2.00
0.00
1.82
Öğretmenliği
0.00
0.00
0.00
0.00
100.00
6.25
0.00
20.00
1.82
5.71
0.00
5.13
0.00
0.00
0.00
4.00
0.00
3.64
İşletme
8.57
0.00
7.69
13.33
0.00
12.50
10.00
0.00
9.09
Kamu Yönetimi
8.57
0.00
7.69
6.67
0.00
6.25
8.00
0.00
7.27
Kimya
0.00
0.00
0.00
6.67
0.00
6.25
2.00
0.00
1.82
Maliye
0.00
0.00
0.00
6.67
0.00
6.25
2.00
0.00
1.82
Orman Mühendisliği
2.86
0.00
2.56
0.00
0.00
0.00
2.00
0.00
1.82
Pazarlama
0.00
0.00
0.00
6.67
0.00
6.25
2.00
0.00
1.82
Tarım Ekonomisi
2.86
0.00
2.56
0.00
0.00
0.00
2.00
0.00
1.82
Tarım Makineleri
11.43
0.00
10.26
0.00
0.00
0.00
8.00
0.00
7.27
Tarımsal Yapılar
0.00
0.00
0.00
6.67
0.00
6.25
2.00
0.00
1.82
Tarla Bitkileri
11.43
25.00
12.82
0.00
0.00
0.00
8.00
20.00
9.09
Toprak Bilimi
2.86
0.00
2.56
0.00
0.00
0.00
2.00
0.00
1.82
Veteriner Hekimlik
14.29
25.00
15.38
0.00
0.00
0.00
10.00
20.00
10.91
2.86
25.00
5.13
20.00
0.00
18.75
8.00
20.00
9.09
Zootekni
8.57
0.00
7.69
13.33
0.00
12.50
10.00
0.00
9.09
100.00 100.00
100.00
100.00
100.00
100.00 100.00 100.00
100.00
Elektrik
Öğretmenliği
Endüstri
İngilizce
Toplam
48
Çizelge 5.1.5.d. Niğde ilinde Yöneticilerin Lisans Programlarından Mezun Olma
Durumu (%)
Lisans Bölüm Adı
Kamu
Erkek
Kadın
Toplam
Erkek
Kadın
Toplam
Toplam
Erkek
Kadın
Toplam
Deri Teknolojileri
8.33
0.00
7.69
0.00
0.00
0.00
7.14
0.00
6.67
8.33
0.00
7.69
0.00
0.00
0.00
7.14
0.00
6.67
Ekonomisi
8.33
0.00
7.69
0.00
0.00
0.00
7.14
0.00
6.67
İlahiyat
8.33
0.00
7.69
0.00
0.00
0.00
7.14
0.00
6.67
İşletme
16.67
0.00
15.38
50.00
0.00
50.00
21.43
0.00
20.00
Kamu Yönetimi
16.67
0.00
15.38
0.00
0.00
0.00
14.29
0.00
13.33
8.33
0.00
7.69
0.00
0.00
0.00
7.14
0.00
6.67
16.67
0.00
15.38
0.00
0.00
0.00
14.29
0.00
13.33
8.33 100.00
15.38
50.00
0.00
50.00
14.29 100.00
20.00
100.00 100.00
100.00
100.00
0.00
100.00 100.00 100.00
100.00
Hayvancılık İşletme
T. Ekonomisi
Bölümü
Veteriner Hekimlik
Toplam
49
Çizelge 5.1.5.e. Yöneticilerin Lisans Programlarından Mezun Olma Durumu (%)
Lisans Bölüm Adı
Bahçe Bitkileri
Kamu
Toplam
Erkek
Kadın Toplam Erkek
Kadın
Toplam Erkek Kadın Toplam
2.00
0.00
1.82
2.78
0.00
2.53
0.00
0.00
0.00
Bankacılık
0.00
0.00
0.00
3.57
0.00
3.23
1.00
0.00
0.91
Beden Eğitimi
Bilgisayar
Öğretmenliği
0.00
0.00
0.00
3.57
0.00
3.23
1.00
0.00
0.91
0.00
0.00
0.00
3.57
0.00
3.23
1.00
0.00
0.91
Bitki Koruma
4.17
0.00
3.80
0.00
0.00
0.00
3.00
0.00
2.73
Biyoloji
1.39
0.00
1.27
0.00
0.00
0.00
1.00
0.00
0.91
Çevre Mühendisliği
1.39
0.00
1.27
0.00
0.00
0.00
1.00
0.00
0.91
Deri Teknolojileri
1.39
0.00
1.27
0.00
0.00
0.00
1.00
0.00
0.91
Edebiyat
Elektrik
Öğretmenliği
Endüstri
Mühendisliği
1.39
0.00
1.27
0.00
0.00
0.00
1.00
0.00
0.91
1.39
0.00
1.27
0.00
0.00
0.00
1.00
0.00
0.91
0.00
14.29
1.27
0.00
0.00
0.00
0.00
10.00
0.91
Hayvancılık İletme
Ekonomisi
1.39
0.00
1.27
3.57
0.00
3.23
2.00
0.00
1.82
1.39
0.00
1.27
0.00
0.00
0.00
1.00
0.00
0.91
İktisat
0.00
0.00
0.00
7.14
0.00
6.45
2.00
0.00
1.82
İlahiyat
İngilizce
Öğretmenliği
2.78
0.00
2.53
0.00
0.00
0.00
2.00
0.00
1.82
0.00
0.00
0.00
0.00
33.33
3.23
0.00
10.00
0.91
4.17
0.00
3.80
0.00
0.00
0.00
3.00
0.00
2.73
İşletme
11.11
0.00
10.13
14.29
0.00
12.90
12.00
0.00
10.91
Kamu Yönetimi
6.94
0.00
6.33
3.57
0.00
3.23
6.00
0.00
5.45
Kimya
0.00
0.00
0.00
3.57
0.00
3.23
1.00
0.00
0.91
0.00
1.82
Maliye
1.39
0.00
1.27
3.57
0.00
3.23
2.00
Matematik
1.39
0.00
1.27
0.00
0.00
0.00
1.00
0.00
0.91
Orman Mühendisliği
1.39
0.00
1.27
0.00
0.00
0.00
1.00
0.00
0.91
Pazarlama
0.00
0.00
0.00
3.57
0.00
3.23
1.00
0.00
0.91
Peyzaj Mimarisi
0.00
14.29
1.27
0.00
0.00
0.00
0.00
10.00
0.91
Sosyal Bilgiler
2.78
0.00
2.53
0.00
33.33
3.23
2.00
10.00
2.73
Süt Ürünleri
1.39
0.00
1.27
0.00
0.00
0.00
1.00
0.00
0.91
Tarım Bölümü
1.39
0.00
1.27
0.00
0.00
0.00
1.00
0.00
0.91
0.00
1.82
Tarım Ekonomisi
2.78
0.00
2.53
0.00
0.00
0.00
2.00
Tarım Makineleri
Tarımsal Yapılar Ve
Sulama
5.56
0.00
5.06
0.00
0.00
0.00
4.00
0.00
3.64
1.39
0.00
1.27
3.57
0.00
3.23
2.00
0.00
1.82
Tarih
1.39
0.00
1.27
3.57
0.00
3.23
2.00
0.00
1.82
Tarla Bitkileri
9.72
14.29
10.13
3.57
0.00
3.23
8.00
10.00
8.18
Toprak Bilimi
2.78
0.00
2.53
0.00
0.00
0.00
2.00
0.00
1.82
Veteriner Hekimlik
12.50
14.28
12.66
14.29
33.34
16.13
13.00
20.00
13.64
5.56
28.57
7.59
17.86
0.00
16.13
9.00
20.00
10.00
Zootekni
6.94
14.28
7.59
7.14
0.00
6.45
7.00
10.00
7.27
100.00 100.00
100.00
100.00
100.00
100.00 100.00 100.00
100.00
Toplam
50
Araştırma bölgesinde yöneticilerin ikamet ettiği yerleşim yerleri araştırılmış ve
kamu yöneticileri ile STK yöneticilerin yaşam yerleri arasında farklılık bulunmuştur.
Kamu yöneticileri İl veya ilçe merkezlerinde ikamet ederken STK yöneticilerinden il
ilçe merkezleri dışında köyde ikamet edenler de vardır. Özellikle Aksaray ili STK
Yöneticilerinin %37.50’si köylerinde ikamet etmektedir (Çizelge 5.1.6).
Çizelge 5.1.6. Yöneticilerin Yaşadığı Yer Durumu (%)
İl Adı
Yaşanan
Yer Adı
AKSARAY
Erkek
Kadın
Top.
Erkek
Kadın
Top.
Toplam
Erkek
Kadın
Top.
Köy
0.00
0.00
0.00
37.50
0.00
27.27
13.04
0.00
10.71
İlçe
40.00
0.00
35.29
0.00
33.34
9.09
26.08
20.00
25.00
İl
60.00
100.00
64.71
62.50
66.66
63.64
60.88
80.00
64.29
100.00
100.00
100.00
Köy
0.00
0.00
0.00
18.18
0.00
18.18
10.00
0.00
10.00
İlçe
66.67
0.00
66.67
18.18
0.00
18.18
40.00
0.00
40.00
İl
33.33
0.00
33.33
63.64
0.00
63.64
50.00
0.00
50.00
100.00
0.00
100.00
100.00
Köy
1.93
0.00
1.72
İlçe
51.92
50.00
İl
46.15
TOPLAM
KARAMAN
Kamu
TOPLAM
100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
0.00 100.00 100.00
0.00 100.00
14.29
0.00
13.33
7.45
0.00
6.80
51.72
59.52
33.33
57.78
55.32
44.44
54.37
50.00
46.56
26.19
66.67
28.89
37.23
55.56
38.83
100.00
100.00
100.00
Köy
0.00
0.00
0.00
12.50
0.00
12.50
5.26
0.00
5.00
İlçe
27.27
0.00
25.00
25.00
0.00
25.00
26.32
0.00
25.00
İl
72.73
100.00
75.00
62.50
0.00
62.50
68.42 100.00
70.00
100.00
100.00
100.00
100.00
Köy
1.15
0.00
1.04
17.39
0.00
16.00
8.34
0.00
7.60
KOP
İlçe
48.28
33.34
46.88
42.03
33.34
41.33
45.51
33.34
44.44
BÖLGESİ
İl
50.57
66.66
52.08
40.58
66.66
42.67
46.15
66.66
47.96
100.00
100.00
100.00
KONYA
TOPLAM
NİĞDE
TOPLAM
TOPLAM
Araştırma
bölgesinde
yöneticilerin
100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
0.00 100.00 100.00 100.00 100.00
100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
ortalama
yöneticilik
yapma
yılı
incelendiğinde kamuda erkek yöneticiler 7 yıl, kadın yöneticiler 10 yıl, STK’larda ise
erkek yöneticiler 8 yıl, kadın yöneticiler 4 yıldır yöneticilik yapmaktadır. Bu durum
bölge illeri arasında farklılık göstermektedir. Erkek yöneticiler Aksaray ilinde 8 yıl,
Karaman ilinde 5 yıl, Konya ve Niğde illerinde 7 yıldır yöneticilik yapmakta iken, kadın
yöneticiler Aksaray ilinde 4 yıl, Konya ilinde 7 yıl ve Niğde ilinde 13 yıldır yöneticilik
yapmaktadır (Çizelge 5.1.7).
51
Bölge yöneticilerinin yabancı dil bilme durumu araştırılmış ve kadın
yöneticilerin erkek yöneticilere göre daha fazla oranda bilenlerin olduğu belirlenmiştir.
Ayrıca bölgede kamu yöneticileri STK yöneticilerine göre daha fazla oranda yabancı
dil bilme oranına sahiptir (Çizelge 5.1.8).
Çizelge 5.1.7. Yöneticilerin Ortalama Yöneticilik Yapma Durumu (YIL)
İl Adı
AKSARAY
KARAMAN
KONYA
NİĞDE
KOP
BÖLGESİ
Kamu
Erkek
9
4
6
7
Kadın
7
0
10
13
Toplam
8
4
7
8
7
10
7
Erkek
6
6
8
9
Toplam
Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam
3
5
8
4
7
0
6
5
0
5
4
8
7
7
7
0
9
7
13
8
8
4
7
7
7
7
Çizelge 5.1.8. Yöneticilerin Yabancı Dil Bilme Durumu (%)
İl Adı
AKSARAY
KARAMAN
KONYA
NİĞDE
KOP
BÖLGESİ
Bilme
Durumu
Kamu
Erkek
Kadın
Top.
Erkek
Kadın
Top.
Toplam
Erkek
Kadın
Top.
Biliyor
52.63
100.00
57.14
50.00
33.33
46.15
51.72
60.00
52.94
Bilmiyor
47.37
0.00
42.86
50.00
66.67
53.85
48.28
40.00
47.06
Toplam
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00 100.00 100.00 100.00
100.00
Biliyor
45.45
0.00
45.45
33.33
0.00
33.33
39.13
0.00
39.13
Bilmiyor
54.55
0.00
54.55
66.67
0.00
66.67
60.87
0.00
60.87
Toplam
100.00
0.00
100.00
100.00
0.00 100.00 100.00
0.00
100.00
Biliyor
74.07
100.00
76.67
28.26
33.33
28.57
53.00
77.78
55.05
Bilmiyor
25.93
0.00
23.33
71.74
66.67
71.43
47.00
22.22
44.95
Toplam
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00 100.00 100.00 100.00
100.00
Biliyor
66.67
100.00
69.23
62.50
0.00
62.50
65.00 100.00
66.67
Bilmiyor
33.33
0.00
30.77
37.50
0.00
37.50
35.00
0.00
33.33
Toplam
100.00
100.00
100.00
100.00
0.00 100.00 100.00 100.00
100.00
Biliyor
65.63
100.00
68.57
35.53
33.33
35.37
52.33
73.33
54.00
Bilmiyor
35.38
0.00
31.43
64.47
66.67
64.63
47.67
26.67
46.00
Toplam
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00 100.00 100.00 100.00
100.00
Bölgede yöneticilerin hemen hemen tamamı (%89.13) internet kullanmaktadır.
Erkek yöneticiler günde ortalama 4 saat, kadın yöneticiler ise ortalama 6 saat internet
kullanmaktadır. Bölge illerinde internet kullanım oranı ve saatleri açısından farklılık
bulunmamaktadır
(Çizelge
5.1.9.a.-Çizelge
5.1.9.b.).
Yöneticilerin
bilişim
teknolojilerini kullanım düzeyi 10’lu likert ölçeğine göre değerlendirmiştir. Araştırmada
gerek erkek gerekse kadın yöneticilerin iyi düzeyde bilişim teknolojilerini kullandıkları
ve bölge illeri arasında bu durumla ilgili bir farklılık olmadığı belirlenmiştir (Çizelge
5.1.10).
52
Çizelge 5.1.9.a. Yöneticilerin İnternet Kullanma Durumu (%)
İl Adı
Kullanım
Durumu
Kullanıyor
AKSARAY
KARAMAN
Kullanmıyor
Top
0.00
0.00
100.00
0.00
100.00
96.30
100.00
96.88
7.69
3.70
0.00
3.12
100.00 100.00 100.00 100.00
100.00
100.00
10.00
0.00
91.67
95.65
0.00
95.65
0.00
8.33
0.00
8.33
4.35
0.00
4.35
0.00 100.00
100.00
0.00 100.00 100.00
0.00
100.00
84.00
100.00
85.32
31.11
0.00 29.17 16.00
100.00 100.00 100.00 100.00
0.00
100.00
14.68
100.00
0.00
96.72
Kullanıyor
100.00 100.00 100.00
Toplam
Toplam
0.00
3.64
0.00
3.28
100.00 100.00 100.00
Kullanmıyor
Kadın
Erkek
91.67
Kullanmıyor
Toplam
Kullanıyor
Top
Toplam
92.31
0.00 100.00
96.36 100.00
Toplam
90.00 100.00
0.00
Kullanıyor
Kullanmıyor
Kadın
Erkek
100.00 100.00 100.00
Kullanmıyor
KOP
BÖLGESİ
Kadın
Toplam
Kullanıyor
NİĞDE
Erkek
100.00 100.00 100.00
Toplam
KONYA
Kamu
68.89 100.00
70.83
75.00
0.00
75.00
89.47
100.00
90.00
0.00
25.00
0.00
25.00
10.53
0.00
10.00
100.00 100.00 100.00
100.00
0.00 100.00 100.00
100.00
100.00
0.00
0.00
97.87 100.00
2.13
98.06
0.00
76.00 100.00
77.78
88.17
100.00
89.13
24.00
22.22
11.83
0.00
10.87
100.00 100.00 100.00 100.00
100.00
100.00
1.94
100.00 100.00 100.00
0.00
Çizelge 5.1.9.b. Yöneticilerin Günde Ortalama İnternet Kullanma Süresi (saat)
İl Adı
Erkek
AKSARAY
KARAMAN
KONYA
NİĞDE
KOP
BÖLGESİ
Kamu
Kadın
Ort.
Kadın
Erkek
Toplam
Ort.
Erkek
Kadın
Toplam
4
3
4
4
4
0
6
5
4
3
5
4
4
1
3
5
6
0
6
0
5
1
4
5
4
2
4
4
5
0
6
5
4
2
4
4
4
5
4
3
6
4
4
6
4
Çizelge 5.1.10. Yöneticilerin Bilişim Teknolojilerini Kullanım Seviyesi Durumu
İl Adı
Erkek
AKSARAY
KARAMAN
KONYA
NİĞDE
KOP
BÖLGESİ
Kamu
Kadın
Ort.
Kadın
Erkek
Toplam
Ort.
Erkek
Kadın
Toplam
8
7
7
7
8
0
9
7
8
7
7
7
7
5
5
8
8
0
8
0
7
5
6
8
7
6
6
7
8
0
9
7
7
6
7
7
7
8
7
6
8
6
7
8
7
Araştırma bölgesinde yöneticilerin mesleki bir örgüte üye olma durumu
incelenmiş ve erkek yöneticiler ile kadın yöneticiler arasında farklılık belirlenmiştir.
Kamuda erkek yöneticilerin %55.32’si bir mesleki örgüte üye iken kadınlarda bu
durum %88.89’dur. STK yöneticileri kamu yöneticilerine göre daha yüksek oranda
53
herhangi bir mesleki örgüte üyelikleri vardır ve bu farklılık da istatistiki olarak
önemlidir (Çizelge 5.1.11).
Çizelge.5.1.11 Yöneticilerin Mesleki Örgütlere Üye Olma Durumu (%)
İl Adı
AKSARAY
Üye Olma
Durumu
Erkek
Kadın
Üye
57.89
50.00
57.14
50.00
33.33
Üye Değil
42.11
50.00
42.86
50.00
66.67
100.00 100.00 100.00
100.00
100.00
Toplam
KARAMAN
Kadın
Erkek
Kadın
46.15
55.17
40.00
52.94
53.85
44.83
60.00
47.06
100.00 100.00 100.00
100.00
Top.
Top.
0.00
54.55
83.33
0.00
83.33
65.22
0.00
65.22
Üye Değil
45.45
0.00
45.45
16.67
0.00
16.67
34.78
0.00
34.78
0.00 100.00
100.00
0.00
100.00 100.00
0.00
100.00
100.00
Üye
62.96 100.00
66.67
80.00
66.67
79.17
70.71
88.89
72.22
Üye Değil
37.04
33.33
20.00
33.33
20.83
29.29
11.11
27.78
100.00 100.00 100.00
100.00
0.00
100.00 100.00 100.00
100.00
0.00
Üye
20.00 100.00
27.27
50.00
0.00
50.00
33.33 100.00
36.84
Üye Değil
80.00
72.73
50.00
0.00
50.00
66.67
0.00
63.16
100.00 100.00 100.00
100.00
0.00
100.00 100.00 100.00
100.00
Toplam
KOP
BÖLGESİ
Erkek
54.55
Toplam
NİĞDE
Top.
Toplam
Üye
Toplam
KONYA
Kamu
0.00
Üye
55.32
88.89
58.25
73.33
50.00
71.60
63.31
73.33
64.13
Üye Değil
44.68
11.11
41.75
26.67
50.00
28.40
36.69
26.67
35.87
100.00 100.00 100.00
100.00
100.00
100.00 100.00 100.00
100.00
Toplam
Araştırma
bölgesinde
kamu
yöneticilerinin
çalıştıkları
ilgili
Bakanlığın
teşkilatlarında çalışma süreleri erkeklerde 16 yıl kadınlarda 15 yıl olarak tespit edilmiş
olup çalışma süreleri ile ilgili bölge illeri arasında farklılık bulunmaktadır.
Çizelge 5.1.12. Yöneticilerin İlgili Bakanlıkta Çalışma Süresi (Yıl)
İl Adı
Kamu
Erkek
Kadın
Ortalama
AKSARAY
18
0
18
KARAMAN
10
0
10
KONYA
16
15
16
NİĞDE
12
0
12
KOP BÖLGESİ
16
15
16
Araştırma bölgesinde yöneticilerin mesleki yayınlara abone olma durumu
araştırılmış ve erkek yöneticilerin %29.94’ünün, kadın yöneticilerin %35.71’inin abone
oldukları belirlenmiştir. Bölge illeri arasında ve kamu-STK yöneticileri arasında abone
olma durumu ile ilgili farklılık vardır. İllere göre incelendiğinde Konya ili yöneticilerinin
54
%35.24’ü, Niğde ili yöneticilerinin % 31.58’i, Karaman ili yöneticilerinin %26.09’u ve
Aksaray ili yöneticilerinin %17.65’i herhangi bir mesleki yayınlara abonelikleri vardır.
Diğer yandan bölge kamu yöneticilerinin %23’ü, STK yöneticilerinin %40’ının
herhangi bir mesleki yayınlara abonelikleri vardır (Çizelge 5.1.13).
Çizelge.5.1.13 Yöneticilerin Mesleki Yayınlara Abone Olma Durumu (%)
İl Adı
Abone
Olma
Durumu
Abone
AKSARAY
Abone Değil
Toplam
KARAMAN
KONYA
Kadın
Top.
Erkek
Kadın
Top.
Erkek
Kadın
Toplam
5.26
50.00
9.52
40.00
0.00
36.36
17.24
20.00
17.65
94.74
50.00
90.48
60.00
100.00
63.64
82.76
80.00
82.35
100.00 100.00 100.00 100.00
100.00
100.00 100.00 100.00 100.00
18.18
0.00
18.18
33.33
0.00
33.33
26.09
0.00
26.09
Abone Değil
81.82
0.00
81.82
66.67
0.00
66.67
73.91
0.00
73.91
0.00 100.00 100.00
0.00
100.00
Toplam
100.00
Abone
28.85
40.00
29.82
40.00
66.67
41.67
34.02
50.00
35.24
Abone Değil
71.15
60.00
70.18
60.00
33.33
58.33
65.98
50.00
64.76
100.00 100.00 100.00 100.00
100.00
0.00 100.00 100.00
100.00 100.00 100.00 100.00
Abone
20.00
0.00
18.18
50.00
0.00
50.00
33.33
0.00
31.58
Abone Değil
80.00 100.00
81.82
50.00
0.00
50.00
66.67 100.00
68.42
0.00 100.00 100.00 100.00
100.00
Toplam
KOP
BÖLGESİ
Erkek
Toplam
Abone
Toplam
NİĞDE
Kamu
Abone
Abone
Değil
Toplam
100.00 100.00 100.00 100.00
21.74
37.50
23.00
40.00
33.33
39.51
29.94
35.71
30.39
78.26
62.50
77.00
60.00
66.67
60.49
70.06
64.29
69.61
100.00 100.00 100.00 100.00
100.00
100.00 100.00 100.00 100.00
Bölgede herhangi bir mesleki yayınlara abone olan yöneticilerin bu yayınları
okuma sıklığı araştırılmış ve %14.29’unun bu yayınları hiç okumadıkları, %38.62’sinin
ilgisini çeken bir konu olursa okudukları, %21.69’unun ara sıra okudukları,
%25.40’ının sürekli okudukları belirlenmiştir. Bölgede kamu-STK yöneticileri arasında
fark yok iken, erkek-kadın yöneticileri arasında fark bulunmuştur. Kadın yöneticilerin
yaklaşık %75’i ilgilerini çeken konuları okurken, erkek yöneticilerde bu oran %35
düzeyindedir. Sürekli okuyan oranı ise erkek yöneticilerde %27, kadın yöneticilerde
%6.67 olarak gerçekleşmektedir. Sürekli okuyanların bölge illerine göre oranı Niğde
ilinde %38.10, Konya ilinde %30.63, Karaman ilinde %17.39 ve Aksaray ilinde
%5.88 olarak farklılık göstermektedir (Çizelge 5.1.14).
55
Çizelge 5.1.14. Yöneticilerin Mesleki Yayınları Okuma Sıklığı Durumu (%)
İl Adı
Eğitim
Durumu
Kamu
Erkek
Kadın
Top.
Erkek
Kadın
Top.
Toplam
Erkek
Kadın
Top.
Okumuyorum
15.79
50.00
19.05
10.00
33.33
15.38
13.79
40.00
17.65
İlgimi Çekerse
52.63
50.00
52.38
40.00
66.67
46.15
48.28
60.00
50.00
26.32
0.00
23.81
40.00
0.00
30.77
31.03
0.00
26.47
Bazen
AKSARAY
Okuyorum
Sürekli
Okuyorum
5.26
0.00
4.76
10.00
0.00
7.69
6.90
0.00
5.88
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
Okumuyorum
0.00
0.00
0.00
16.67
0.00
16.67
13.04
0.00
13.04
İlgimi Çekerse
54.55
0.00
54.55
58.33
0.00
58.33
52.17
0.00
52.17
27.27
0.00
27.27
8.33
0.00
8.33
17.39
0.00
17.39
18.18
0.00
18.18
16.67
0.00
16.67
17.39
0.00
17.39
100.00
0.00
100.00
100.00
0.00
100.00
100.00
0.00
100.00
Toplam
Bazen
KARAMAN
Okuyorum
Sürekli
Okuyorum
Toplam
Okumuyorum
16.07
0.00
14.52
13.04
0.00
12.24
14.71
0.00
13.51
İlgimi Çekerse
33.93
66.66
37.10
21.74
100.00
26.53
28.43
77.78
32.43
23.21
16.67
22.58
26.09
0.00
24.49
24.51
11.11
23.42
26.79
16.67
25.81
39.13
0.00
36.73
32.35
11.11
30.63
Bazen
KONYA
Okuyorum
Sürekli
Okuyorum
Toplam
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
Okumuyorum
25.00
0.00
23.08
0.00
0.00
0.00
15.00
0.00
14.29
İlgimi Çekerse
25.00
100.00
30.77
50.00
0.00
50.00
35.00
100.00
38.10
16.67
0.00
15.38
0.00
0.00
0.00
10.00
0.00
9.52
33.33
0.00
30.77
50.00
0.00
50.00
40.00
0.00
38.10
Bazen
NİĞDE
Okuyorum
Sürekli
Okuyorum
Toplam
100.00
100.00
100.00
100.00
0.00
100.00
100.00
100.00
100.00
Okumuyorum
16.33
11.11
15.89
11.84
16.67
12.20
14.37
13.33
14.29
İlgimi Çekerse
37.76
66.67
40.19
32.89
83.33
36.59
35.63
73.33
38.62
23.47
11.11
22.43
22.37
0.00
20.73
22.99
6.67
21.69
Bazen
KOP
BÖLGESİ
Okuyorum
Sürekli
Okuyorum
Toplam
22.45
11.11
21.50
32.89
0.00
30.49
27.01
6.67
25.40
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
Yöneticilerin son iki yıl içerisinde herhangi bir mesleki eğitim alma durumu
araştırılmış ve %62.79’unun mesleki eğitim aldığı belirlenmiştir. Kamu yöneticilerinin
%50’si son iki yıl içerisinde mesleki eğitime katılırken, STK yöneticilerinin %78.21’i
katılmıştır. Bölge illerinden Karaman ilinde gerek kamu yöneticileri (%77.78) gerekse
STK yöneticileri (%90.91) en fazla mesleki eğitime katılan yöneticiler olmuşlardır.
Araştırmada bulunan dikkat çeken bir diğer husus ise Aksaray ve Niğde illerinde
56
Kadın kamu yöneticilerinin hiçbirinin son iki yıl içerisinde herhangi bir mesleki eğitim
almadıkları, Konya ilinde ise kamu kadın yöneticilerin en yüksek düzeyde %80’ninin
mesleki eğitim aldıkları belirlenmiştir (Çizelge 5.1.15). Bölgede KOP Bölge Kalkınma
İdaresi Başkanlığı bünyesinde bulunan KOP Gençlik birimi gibi KOP Kadın birimi
kurularak özellikle Konya ilinde bulunan kadın yöneticilerinin diğer illerdeki kadın
yöneticilere ve çalışanlarına bilgi ve tecrübelerini aktarmalarına fırsat verilmelidir.
Çizelge.5.1.15 Yöneticilerin Son 2 yıl içerisinde Mesleki Eğitim Alma Durumu
(%)
İl Adı
AKSARAY
Eğitim
Alma
Durumu
Erkek
Kadın
Toplam
Erkek
Kadın
Toplam
38.10
70.00
66.67
69.23
51.72
40.00
50.00
Almadım
57.89 100.00
61.90
30.00
33.33
30.77
48.28
60.00
50.00
100.00 100.00 100.00
100.00
100.00 100.00
100.00 100.00 100.00
Aldım
77.78
0.00
77.78
90.91
0.00
90.91
85.00
0.00
85.00
Almadım
22.22
0.00
22.22
9.09
0.00
9.09
15.00
0.00
15.00
100.00
0.00
100.00 100.00
0.00
100.00 100.00
0.00
100.00
Aldım
51.06
80.00
53.85
81.40
66.67
80.43
65.56
75.00
66.33
Almadım
48.94
20.00
46.15
18.60
33.33
19.57
34.44
25.00
33.67
100.00 100.00 100.00
100.00
100.00 100.00
100.00 100.00 100.00
Aldım
36.36
0.00
33.33
62.50
0.00
62.50
47.37
0.00
45.00
Almadım
63.64 100.00
66.67
37.50
0.00
37.50
52.63 100.00
55.00
100.00 100.00
0.00
100.00 100.00 100.00
100.00
Toplam
KOP
BÖLGESİ
Toplam
0.00
Toplam
NİĞDE
Kadın
42.11
Toplam
KONYA
Erkek
Toplam
Aldım
Toplam
KARAMAN
Kamu
100.00 100.00
Aldım
50.00
50.00
50.00
79.17
66.67
78.21
63.29
57.14
62.79
Almadım
50.00
50.00
50.00
20.83
33.33
21.79
36.71
42.86
37.21
100.00 100.00 100.00
100.00
Toplam
100.00 100.00
100.00 100.00 100.00
Bölgede yöneticilerin son iki yılda katıldıkları toplantılar Kamu yöneticileri için
Hizmet içi eğitim toplantıları öne çıkarken STK yöneticileri için Seminerler öne
çıkmaktadır. Bu toplantıların dışında sempozyum, kongre, konferans ve fuarlara
katılım vardır. Bölge yöneticilerinin toplantı türleri içerisinde en düşük olarak fuarlara
katıldıkları belirlenmiştir.
Fuarlara katılım erkek yöneticilerde %2.58,
yöneticilerin ise hiçbiri katılmamaktadır.
57
kadın
Çizelge 5.1.16.a. Aksaray İlinde Yöneticilerin Son 2 Yılda Katıldıkları Toplantı
Toplantı
Adı
Stk. Birlik. Koop..Özel
Kamu
Erkek Kadın Toplam Erkek
5.88
Kongre
17.65
Seminer
35.29
Kurs
35.29
Eğitim
0.00
Sempozyum
0.00
Fuar
5.88
Konferans
TOPLAM
100.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
5.88
17.65
35.29
35.29
0.00
0.00
5.88
Kadın
9.52
19.05
52.38
19.05
Toplam
Toplam
Erkek
Kadın
Toplam
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
40.00
60.00
0.00
0.00
7.69
15.38
42.31
7.69
26.92
0.00
0.00
7.89
18.42
44.74
26.32
0.00
0.00
2.63
0.00
0.00
0.00
40.00
60.00
0.00
0.00
7.32
17.07
41.46
24.39
7.32
0.00
2.44
100.00 100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
Çizelge 5.1.16.b. Karaman İlinde Yöneticilerin Son 2 Yılda Katıldıkları Toplantı
Toplantı
Adı
Kongre
Seminer
Kurs
Eğitim
Sempozyum
Fuar
Konferans
TOPLAM
Kamu
0.00
28.57
64.29
7.14
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
100.00
0.00
0.00
28.57
64.29
7.14
0.00
0.00
0.00
Kadın
Toplam
Toplam
Erkek
Kadın
Toplam
0.00
50.00
9.09
31.82
0.00
9.09
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
50.00
9.09
31.82
0.00
9.09
0.00
0.00
30.56
41.67
22.22
0.00
5.56
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
30.56
41.67
22.22
0.00
5.56
0.00
100.00 100.00
0.00
100.00
100.00
0.00
100.00
Çizelge 5.1.16.c. Konya İlinde Yöneticilerin Son 2 Yılda Katıldıkları Toplantı
Toplantı
Adı
Erkek
Kongre
Seminer
Kurs
Eğitim
Sempozyum
Fuar
Konferans
2.50
7.50
17.50
60.00
12.50
0.00
0.00
TOPLAM
Kamu
Kadın Toplam Erkek
25.00
12.50
12.50
25.00
25.00
0.00
0.00
100.00 100.00
6.25
8.33
16.67
54.17
14.58
0.00
0.00
Kadın
Toplam
Toplam
Erkek
Kadın
Toplam
6.35
44.44
12.70
17.46
14.29
3.17
1.59
0.00
66.67
0.00
33.33
0.00
0.00
0.00
6.06
45.45
12.12
18.18
13.64
3.03
1.52
4.85
30.10
14.56
33.98
13.59
1.94
0.97
18.18
27.27
9.09
27.27
18.18
0.00
0.00
6.14
29.82
14.04
33.33
14.04
1.75
0.88
100.00 100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
58
Çizelge 5.1.16.d. Niğde İlinde Yöneticilerin Son 2 Yılda Katıldıkları Toplantı
Toplantı
Adı
Kongre
Seminer
Kurs
Eğitim
Sempozyum
Fuar
Konferans
TOPLAM
Kamu
0.00
50.00
33.33
16.67
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
100.00
0.00
0.00
50.00
33.33
16.67
0.00
0.00
0.00
Kadın
Toplam
Toplam
Erkek
Kadın
Toplam
0.00
27.27
18.18
36.36
9.09
9.09
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
27.27
18.18
36.36
9.09
9.09
0.00
0.00
35.29
23.53
29.41
5.88
5.88
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
35.29
23.53
29.41
5.88
5.88
0.00
100.00 100.00
0.00
100.00
100.00
0.00
100.00
Çizelge 5.1.16.e. KOP Bölgesinde Yöneticilerin Son 2 Yılda Katıldıkları Toplantı
Toplantı
Adı
Kongre
Seminer
Kurs
Eğitim
Sempozyum
Fuar
Konferans
TOPLAM
Kamu
Erkek
Kadın Toplam Erkek
2.60 25.00
16.88 12.50
31.17 12.50
41.56 25.00
6.49 25.00
0.00
0.00
1.30
0.00
100.00 100.00
Kadın
4.71
5.13
16.47 39.32
29.41 19.66
40.00 22.22
8.24
8.55
0.00
4.27
1.18
0.85
100.00 100.00
Toplam
Toplam
4.80
38.40
20.00
24.00
8.00
4.00
0.80
100.00
25.00
25.00
50.00
0.00
0.00
0.00
0.00
100.00
Erkek
4.12
30.41
24.23
29.90
7.73
2.58
1.03
100.00
Kadın
Toplam
12.50
18.75
18.75
37.50
12.50
0.00
0.00
100.00
4.76
29.52
23.81
30.48
8.10
2.38
0.95
100.00
Araştırma bölgesinde anket yapılan kamu ve STK’larda 1309 kişi teknik, 375
kişi idari ve 734 kişi işçi olmak üzere toplam 2.418 kişi çalışmaktadır. Toplam
istihdamın %62.24’ü kamuda, %37.76’sı STK birlik kooperatiflerde olmaktadır. Bölge
illerinde toplam personelin
%64.47’si Konya ilinde, %15.43’ü Karaman ilinde,
%10.34’ü Aksaray ilinde ve %9.76’sı Niğde ilinde istihdam edilmektedir (Çizelge
5.1.17). Bölgede 2013 yılı ÇKS verilerine göre 166.306 kayıtlı çiftçi bulunmaktadır ve
bölgede teknik personel başına 127 çiftçi düşmektedir.
Çizelge 5.1.17. Araştırma Bölgesinde Personel Dağılımı (Kişi)
STK. Birlik. Koop..Özel
Kamu
İl Adı
Teknik
İdari İsçi Toplam
Teknik
Toplam
İdari İsçi Toplam
Teknik
İdari
İsçi Toplam
Aksaray
103
18
11
132
51
32
35
118
154
50
46
250
Karaman
173
25
57
255
26
29
63
118
199
54 120
373
Konya
637
110 225
972
211
129 247
587
848
239 472
1.559
Niğde
59
82
156
49
14
80
108
168 375
1.515
337
207 359
903
1.309
KOP Bölgesi
972
15
59
17
32
96
236
375 734
2.418
Aksaray ilinde yöneticilerin çiftçilerle görüşme yapma sıklığı araştırılmış ve
%88.24’ünün haftada birden fazla görüşme yaptığı ve %2.94’ününde hiçbir zaman
görüşme yapmadığı belirlenmiştir. Çiftçilerle hiçbir zaman görüşmeme durumu
yalnızca kamu yöneticilerinde olmaktadır. STK yöneticilerinin hepsi çiftçilerle
görüşme yapmaktadır (Çizelge 5.1.18.a).
Çizelge 5.1.18. a. Aksaray İlinde Yöneticilerin Çiftçilerle Görüşme Sıklığının
Dağılımı (%)
Görüşme Sıklığı
Görüşmüyorum
Haftada birden
fazla
Haftada bir defa
Kamu
Toplam
Erkek
Kadın
Toplam
Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam
5.26
0.00
4.76
0.00
0.00
0.00
3.45
0.00
2.94
89.47
100.00
90.48
80.00 100.00
84.62
86.21 100.00
88.24
0.00
0.00
0.00
10.00
0.00
7.69
3.45
0.00
2.94
Ayda bir defa
0.00
0.00
0.00
10.00
0.00
7.69
3.45
0.00
2.94
Ayda1-2 defa
5.26
0.00
4.76
0.00
0.00
0.00
3.45
0.00
2.94
0.00
100.00
0.00
100.00
2-3 ayda bir defa
Toplam
0.00
0.00
0.00
100.00 100.00 100.00
0.00
0.00
0.00
0.00
100.00 100.00 100.00 100.00
Karaman ilinde yöneticilerin çiftçilerle görüşme yapma sıklığı araştırılmış ve
%72.73’ünün haftada birden fazla görüşme yaptığı ve %4.55’nin de hiçbir zaman
yalnızca kamu yöneticilerinde olmaktadır. STK yöneticilerinin hepsi çiftçilerle
görüşme yapmaktadır (Çizelge 5.1.18.b).
Çizelge 5.1.18.b. Karaman İlinde Yöneticilerin Çiftçilerle Görüşme Sıklığının
Dağılımı (%)
GÖRÜŞME SIKLIĞI
Görüşmüyorum
Haftada birden
fazla
Haftada bir defa
Ayda bir defa
Ayda1-2 defa
2-3 ayda bir defa
Toplam
KAMU
STK. Birlik. Koop.Özel
TOPLAM
Erkek
Kadın
Toplam
9.09
0.00
9.09
0.00 0.00
0.00
4.55 0.00
4.55
0.00
0.00
0.00
54.55
54.55 90.91
90.91 72.73
72.73
0.00
0.00
0.00
9.09
9.09
0.00
0.00
4.55
4.55
0.00
27.27
27.27
0.00 0.00
0.00 13.64 0.00
13.64
0.00
0.00
0.00
0.00 0.00
0.00
0.00 0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
9.09 0.00
9.09
4.55 0.00
4.55
100.00
0.00
100.00 100.00 0.00 100.00 100.00 0.00 100.00
60
Konya ilinde yöneticilerin çiftçilerle görüşme yapma sıklığı araştırılmış ve
%74.55’nin haftada birden fazla görüşme yaptığı ve %7.27’sinin hiçbir zaman
yalnızca kamu yöneticilerinde olmaktadır. Kamu yöneticilerinden özellikle kadın
yöneticilerin %16.67’si çiftçilerle hiçbir şekilde görüşmemektedir. STK yöneticilerinin
hepsi çiftçilerle görüşme yapmaktadır (Çizelge 5.1.18.c).
Çizelge 5.1.18.c. Konya İlinde Yöneticilerin Çiftçilerle Görüşme Sıklığının
Dağılımı (%)
GÖRÜŞME SIKLIĞI
Görüşmüyorum
Haftada birden
fazla
Haftada bir defa
Ayda bir defa
Ayda1-2 defa
2-3 ayda bir defa
Toplam
KAMU
TOPLAM
Erkek
Kadın Toplam
12.73
16.67
13.11
0.00
0.00
0.00
6.93 11.11
7.27
61.82
5.45
5.45
5.45
9.09
100.00
50.00
0.00
16.67
16.67
0.00
100.00
60.66 91.30 100.00
91.84 75.25 66.67
74.55
4.92
4.35
0.00
4.08
4.95
0.00
4.55
6.56
4.35
0.00
4.08
4.95 11.11
5.45
6.56
0.00
0.00
0.00
2.97 11.11
3.64
8.20
0.00
0.00
0.00
4.95
0.00
4.55
100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
Niğde ilinde yöneticilerin çiftçilerle görüşme yapma sıklığı araştırılmış ve
%71.43’ünün haftada birden fazla görüşme yaptığı ve %4.76’sının hiçbir zaman
yalnızca kamu yöneticilerinde (%7.69) olmaktadır. STK yöneticilerinin hepsi çiftçilerle
görüşme yapmaktadır (Çizelge 5.1.18.d).
Çizelge 5.1.18.d.Niğde İlinde Yöneticilerin Çiftçilerle Görüşme Sıklığının
Dağılımı (%)
GÖRÜŞME SIKLIĞI
Görüşmüyorum
Haftada birden
fazla
Haftada bir defa
Ayda bir defa
Ayda1-2 defa
2-3 ayda bir defa
Toplam
KAMU
TOPLAM
Erkek Kadın Toplam
Erkek Kadın
Toplam Erkek Kadın Toplam
8.33
0.00
7.69
0.00
0.00
0.00
5.00
0.00
4.76
66.67 100.00
0.00
0.00
25.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
100.00 100.00
69.23 75.00
0.00 12.50
23.08
0.00
0.00
0.00
0.00 12.50
100.00 100.00
61
0.00
75.00 70.00 100.00
71.43
0.00
12.50
5.00
0.00
4.76
0.00
0.00 15.00
0.00
14.29
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
12.50
5.00
0.00
4.76
0.00 100.00 100.00 100.00 100.00
Araştırma Bölgesinde yöneticilerin çiftçilerle görüşme yapma sıklığı çizelge
5.1.18.d de gösterilmiştir. Çizelgeden görüleceği gibi bölge yöneticilerinin %76.04’ü
çiftçilerle haftada birden fazla görüşme yapmakta ve %6.14’üde çiftçilerle hiçbir
zaman görüşme yapmamaktadır. Çiftçilerle hiçbir zaman görüşmeme durumu
yalnızca kamu yöneticilerinde (%10.38) olmaktadır. STK yöneticilerinin hepsi
çiftçilerle görüşme yapmaktadır (Çizelge 5.1.18.e).
Çizelge 5.1.18.e.KOP Bölgesinde Yöneticilerin Çiftçilerle Görüşme Sıklığının
Dağılımı (%)
GÖRÜŞME SIKLIĞI
Görüşmüyorum
Haftada birden
fazla
Haftada bir defa
KAMU
TOPLAM
Erkek
Kadın Toplam
10.31
11.11
10.38
0.00
6.67
1.11
5.81
8.33
6.12
67.01
66.67
66.98
88.00
80.00
86.67
76.16
75.00
76.02
4.12
0.00
3.77
5.33
0.00
4.44
4.65
0.00
4.08
Ayda bir defa
9.28
0.00
8.49
0.00
6.67
1.11
5.23
4.17
5.10
Ayda1-2 defa
4.12
11.11
4.72
4.00
6.67
4.44
4.07
8.33
4.59
2-3 ayda bir defa
5.15
11.11
5.66
2.67
0.00
2.22
4.07
4.17
4.08
100.00
100.00
100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
100.00
Toplam
Aksaray ilinde yöneticilerin çiftçilerle görüşme yapma yeri araştırılmış ve
hemen hemen tüm yöneticilerin çiftçilerin kendisinin gelmesi ile görüştüğü
belirlenmiştir. Gerek kamu yöneticileri gerekse STK yöneticileri çiftçiler ile görüşme
yapmak için kişisel bir çaba sarf etmemekte bunu kurum kuruluş bünyesinde bulunan
ilgili
teknik personellerine yaptırmaktadır.
Yöneticilerin çiftçilerin yoğun olduğu
tarımsal fuarlara da katılmadığı göz önüne alırsak hizmet ettikleri kitle ile birebir
görüşme yapmak için çaba sarf etmedikleri ortaya çıkmaktadır.
Çizelge 5.1.19.a. Aksaray İlinde Yöneticilerin Çiftçilerle Görüşme Yerinin
Dağılımı (%)
Görüşme Yeri
KAMU
TOPLAM
ERKEK KADIN TOPLAM ERKEK KADIN TOPLAM ERKEK KADIN TOPLAM
Tarla
Ziyaretlerinde
Köy
Kahvesinde
Çiftçinin
Kendisinin
Gelmesi
Diğer
Toplam
0.00
0.00
0.00
10.00
0.00
7.69
3.70
0.00
3.13
5.88
0.00
5.26
0.00
0.00
0.00
3.70
0.00
3.13
94.12 100.00
94.74
80.00 100.00
84.62
88.89 100.00
90.63
0.00
0.00
0.00
100.00 100.00
100.00
10.00
0.00
7.69
100.00 100.00
100.00
62
3.70
0.00
3.13
100.00 100.00
100.00
Karaman ilinde yöneticilerin çiftçilerle görüşme yapma yeri araştırılmış
%55.56’sının
çiftçinin
kendisinin
gelmesi
ile
görüştüğü,
%16.67’sinin
köy
kahvelerinde görüştüğü ve %11.11’inin çiftçi tarlalarını ziyaret ettiği belirlenmiştir.
Çiftçi tarla ziyaretlerini yalnızca STK yöneticileri yapmış kamu yöneticileri
yapmamıştır.
Çizelge 5.1.19.b. Karaman İlinde Yöneticilerin Çiftçilerle Görüşme Yerinin
Dağılımı (%)
Görüşme Yeri
KAMU
TOPLAM
Tarla
Ziyaretlerinde
Köy
Kahvesinde
Çiftçinin
Kendisinin
Gelmesi
Diğer
Toplam
Konya
0.00
0.00
0.00
18.18
0.00
18.18
11.11
0.00
11.11
14.29
0.00
14.29
18.18
0.00
18.18
16.67
0.00
16.67
85.71
0.00
85.71
36.36
0.00
36.36
55.56
0.00
55.56
0.00
0.00
0.00
27.27
0.00
27.27
16.67
0.00
16.67
100.00
0.00
100.00
100.00
0.00
100.00
100.00
0.00
100.00
ilinde yöneticilerin çiftçilerle görüşme yapma yeri araştırılmış
%71.76’sının çiftçinin kendisinin gelmesi ile görüştüğü, %14.12’sinin çiftçi tarlalarını
ziyaret ettiği ve %8.24’ünün köy kahvelerinde görüştüğü belirlenmiştir. Çiftçi tarla
ziyaretleri hem kamu hem de STK yöneticileri tarafından yapılmaktadır. Özellikle
kamu içerisinde Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi bazı Öğretim Üyeleri ve bölgede
bulunan diğer tarımsal araştırma kuruluş yöneticileri ile Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl
Müdürlükleri Şube Müdürleri çiftçileri yerinde bizzat kendileri ziyaret ederek
sorunlarını dinlemektedir. Ayrıca kadın yöneticiler yalnızca çiftçilerin kendilerini
ziyaret etmeleri ile görüşme yapmaktadır.
Çizelge 5.1.19.c.Konya İlinde Yöneticilerin Çiftçilerle Görüşme Yerinin Dağılımı
(%)
Görüşme Yeri
KAMU
TOPLAM
Tarla
Ziyaretlerinde
Köy
Kahvesinde
Çiftçinin
Kendisinin
Gelmesi
Diğer
Toplam
12.12
0.00
11.11
17.78
0.00
16.33
15.38
0.00
14.12
12.12
0.00
11.11
6.67
0.00
6.12
8.97
0.00
8.24
66.67 100.00
69.44
73.33
75.00
73.47
70.51
85.71
71.76
2.22
25.00
4.08
5.13
14.29
5.88
100.00 100.00
100.00
100.00 100.00
100.00
0.00
8.33
100.00 100.00
9.09
100.00
63
Niğde ilinde yöneticilerin çiftçilerle görüşme yapma yeri araştırılmış %60’ının
çiftçinin kendisinin gelmesi ile görüştüğü, %25’inin çiftçi tarlalarını ziyaret ettiği ve
%10’unun köy kahvelerinde görüştüğü belirlenmiştir. Çiftçi tarla ziyaretleri hem kamu
hem de STK yöneticileri tarafından yapılmaktadır. Özellikle kamu içerisinde bölgede
bulunan diğer tarımsal araştırma kuruluş yöneticileri ile Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl
Çizelge 5.1.19.d. Niğde İlinde Yöneticilerin Çiftçilerle Görüşme Yerinin Dağılımı (%)
Görüşme Yeri
KAMU
TOPLAM
Tarla
Ziyaretlerinde
Köy
Kahvesinde
Çiftçinin
Kendisinin
Gelmesi
Diğer
Toplam
27.27
0.00
25.00
25.00
0.00
25.00
26.32
0.00
25.00
18.18
0.00
16.67
0.00
0.00
0.00
10.53
0.00
10.00
45.45 100.00
50.00
75.00
0.00
75.00
57.89 100.00
60.00
0.00
8.33
0.00
0.00
0.00
100.00 100.00
100.00
100.00
0.00
100.00
9.09
5.26
0.00
5.00
100.00 100.00
100.00
KOP Bölgesinde yöneticilerin çiftçilerle görüşme yapma yeri araştırılmış
%72.26’sının çiftçinin kendisinin gelmesi ile görüştüğü, %12.90’ının çiftçi tarlalarını
ziyaret ettiği ve %8.39’unun köy kahvelerinde görüştüğü belirlenmiştir. Çiftçi tarla
ziyaretleri hem kamu hem de STK yöneticileri tarafından yapılmaktadır. Özellikle
kamu içerisinde bölgede bulunan üniversiteler, tarımsal araştırma kuruluş yöneticileri
ile Gıda,Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlükleri Şube Müdürleri çiftçileri yerinde bizzat
kendileri ziyaret ederek sorunlarını dinlemektedir. Ayrıca kadın yöneticiler yalnızca
çiftçilerin kendilerini ziyaret etmeleri ile görüşme yapmaktadır.
Çizelge. 20.e. KOP Bölgesinde Yöneticilerin Çiftçilerle Görüşme Yerinin Dağılımı (%)
Görüşme Yeri
KAMU
TOPLAM
Tarla
Ziyaretlerinde
Köy
Kahvesinde
Çiftçinin
Kendisinin
Gelmesi
Diğer
Toplam
10.29
0.00
9.33
17.57
0.00
16.25
14.08
0.00
12.90
11.76
0.00
10.67
6.76
0.00
6.25
9.15
0.00
8.39
72.06
85.71
73.33
68.92 100.00
71.25
70.42
92.31
72.26
5.88
14.29
6.67
0.00
6.25
6.34
7.69
6.45
100.00 100.00
100.00
100.00 100.00
100.00
100.00 100.00
100.00
6.76
64
Bölgede yöneticilerin çiftçi sorunlarına ulaşma yolarının dağılımı çeşitlilik
göstermektedir. Bunlardan en fazla olanlar çiftçinin bizzat kendisinin sorununu
iletmesi, kendi personelinin iletmesi, köy muhtarlarının iletmesi, ziraat odaları ve diğer
STK başkanlarının iletmesi, önder çiftçiler ve özel tarım danışmanları şeklinde
sıralanmaktadır. Bu durum bölge illeri arasında benzer özellik göstermektedir.
Çizelge 5.1.20. a. Aksaray İlinde Yöneticilerin Çiftçilerin Sorunlarına Ulaşma
Yolları (%)
CEVAPLAR
Çiftçiler Tarafından
KAMU
TOPLAM
Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam
20.22 25.00
20.62 43.48 42.86
43.33 25.00 33.33
25.98
Kendi Gözlemi
10.11
12.50
10.31
17.39
0.00
13.33
11.61
6.67
11.02
Personeli
13.48
25.00
14.43
8.70
28.57
13.33
12.50
26.67
14.17
5.62
0.00
5.15
4.35
14.29
6.67
5.36
6.67
5.51
Köy Muhtarı
15.73
0.00
14.43
8.70
14.29
10.00
14.29
6.67
13.39
Ziraat Odası
8.99
12.50
9.28
8.70
0.00
6.67
8.93
6.67
8.66
STK
7.87
0.00
7.22
8.70
0.00
6.67
8.04
0.00
7.09
Önder Çiftçi
5.62
0.00
5.15
0.00
0.00
0.00
4.46
0.00
3.94
Özel Firma
4.49
0.00
4.12
0.00
0.00
0.00
3.57
0.00
3.15
Diğer Tarım Kuruluş
5.62
12.50
6.19
0.00
0.00
0.00
4.46
6.67
4.72
Diğer
2.25
12.50
3.09
0.00
0.00
0.00
1.79
6.67
2.36
100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
100.00
Özel Tarım Danışmanı
TOPLAM
100.00 100.00
Çizelge 5.1.20.b. Karaman İlinde Yöneticilerin Çiftçilerin Sorunlarına Ulaşma
Yolları (%)
CEVAPLAR
Kendi Gözlemi
Personeli
Köy Muhtarı
Ziraat Odası
STK
KAMU
TOPLAM
Erkek Kadın Toplam
25.71
0.00
25.71 46.15 0.00
46.15 34.43 0.00
34.43
0.00
22.86
22.86 26.92 0.00
26.92 24.59 0.00
24.59
0.00
0.00
0.00
14.29
14.29
3.85
3.85
9.84
9.84
0.00
0.00
0.00
8.57
8.57
0.00
0.00
4.92
4.92
0.00
0.00
0.00
8.57
8.57
3.85
3.85
6.56
6.56
0.00
0.00
0.00
8.57
8.57 11.54
11.54
9.84
9.84
0.00
2.86
2.86
0.00 0.00
0.00
1.64 0.00
1.64
Önder Çiftçi
2.86
0.00
2.86
0.00
0.00
0.00
1.64
0.00
1.64
Özel Firma
5.71
0.00
5.71
0.00
0.00
0.00
3.28
0.00
3.28
0.00
0.00
0.00
7.69
0.00
7.69
3.28
0.00
3.28
0.00
0.00
0.00
0.00
100.00
0.00
0.00
0.00
0.00 100.00 100.00
0.00
Diğer
TOPLAM
0.00
100.00 100.00
65
0.00
0.00 100.00
Çizelge 5.1.20.c. Konya İlinde Yöneticilerin Çiftçilerin Sorunlarına Ulaşma
Yolları (%)
CEVAPLAR
KAMU
Erkek
Kadın
Toplam Erkek
Kadın
TOPLAM
Toplam Erkek
Kadın
Toplam
17.56
18.52
17.65
38.98
37.50
38.89
24.21
22.86
24.10
Kendi Gözlemi
12.60
14.81
12.80
23.73
12.50
23.02
16.05
14.29
15.90
Personeli
12.60
11.11
12.46
11.86
25.00
12.70
12.37
14.29
12.53
5.34
11.11
5.88
0.85
0.00
0.79
3.95
8.57
4.34
Köy Muhtarı
12.21
11.11
12.11
8.47
12.50
8.73
11.05
11.43
11.08
Ziraat Odası
9.54
7.41
9.34
3.39
12.50
3.97
7.63
8.57
7.71
STK
6.87
7.41
6.92
0.85
0.00
0.79
5.00
5.71
5.06
Önder Çiftçi
8.40
7.41
8.30
4.24
0.00
3.97
7.11
5.71
6.99
Özel Firma
5.73
7.41
5.88
3.39
0.00
3.17
5.00
5.71
5.06
7.63
3.70
7.27
2.54
0.00
2.38
6.05
2.86
5.78
Diğer
1.53
0.00
1.38
1.69
0.00
1.59
1.58
0.00
1.45
100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
100.00
TOPLAM
100.00 100.00
Çizelge 5.1.20.d Niğde
İlinde Yöneticilerin Çiftçilerin Sorunlarına Ulaşma
Yolları (%)
CEVAPLAR
KAMU
Erkek
Kadın
Toplam
Erkek
TOPLAM
Kadın Toplam Erkek
Kadın
Toplam
28.57
33.33
28.95
44.44
0.00
44.44
33.96
33.33
33.93
Kendi Gözlemi
20.00
0.00
18.42
22.22
0.00
22.22
20.75
0.00
19.64
Personeli
8.57
33.33
10.53
22.22
0.00
22.22
13.21
33.33
14.29
2.86
0.00
2.63
0.00
0.00
0.00
1.89
0.00
1.79
Köy Muhtarı
14.29
0.00
13.16
5.56
0.00
5.56
11.32
0.00
10.71
Ziraat Odası
5.71
0.00
5.26
0.00
0.00
0.00
3.77
0.00
3.57
STK
5.71
0.00
5.26
0.00
0.00
0.00
3.77
0.00
3.57
Önder Çiftçi
2.86
0.00
2.63
5.56
0.00
5.56
3.77
0.00
3.57
Özel Firma
2.86
0.00
2.63
0.00
0.00
0.00
1.89
0.00
1.79
5.71
0.00
5.26
0.00
0.00
0.00
3.77
0.00
3.57
Diğer
2.86
33.33
5.26
0.00
0.00
0.00
1.89
33.33
3.57
0.00 100.00 100.00 100.00
100.00
TOPLAM
100.00 100.00
100.00 100.00
66
Çizelge 5.1.20.e KOP Bölgesinde Yöneticilerin Çiftçilerin Sorunlarına Ulaşma
Yolları (%)
CEVAPLAR
KAMU
TOPLAM
Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam
19.76 21.05
19.87 41.08 40.00
41.00 26.28 26.42
26.29
Kendi Gözlemi
13.57
13.16
13.54
23.24
6.67
22.00
16.53
11.32
16.11
Personeli
12.62
15.79
12.88
11.35
26.67
12.50
12.23
18.87
12.77
5.48
7.89
5.68
1.08
6.67
1.50
4.13
7.55
4.41
Köy Muhtarı
12.86
7.89
12.45
7.57
13.33
8.00
11.24
9.43
11.09
Ziraat Odası
9.05
7.89
8.95
4.86
6.67
5.00
7.77
7.55
7.75
STK
6.67
5.26
6.55
1.62
0.00
1.50
5.12
3.77
5.02
Önder Çiftçi
6.90
5.26
6.77
3.24
0.00
3.00
5.79
3.77
5.62
Özel Firma
5.24
5.26
5.24
2.16
0.00
2.00
4.30
3.77
4.26
6.43
5.26
6.33
2.70
0.00
2.50
5.29
3.77
5.17
Diğer
1.43
5.26
1.75
1.08
0.00
1.00
1.32
3.77
1.52
100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
100.00
100.00 100.00
TOPLAM
Çiftçi sorunlarına karşın yöneticilerin tutumları incelenmiş kamu ve STK
yöneticileri arasında farklılık tespit edilmiştir. Kamu yöneticileri kendilerine gelen çiftçi
sorunları karşısında sorunları ya kendileri çözmeye çalışırlar, ya ilgili uzman
personele yönlendirirler ya da ilgili araştırma kuruluşuna iletmektedir. STK
yöneticilerinin
ise
büyük
çoğunluğu
yalnızca
kendileri
sorunları
çözmeye
çalışmaktadır. Bölge illeri arasında özellikle kamu yöneticilerinin çiftçi sorunlarına
karşı tutumlarında farklılık vardır. Örneğin kendisine gelen çiftçi sorununu kendisinin
çözme oranı Aksaray İlinde %47.62, Karaman ilinde %28.52, Konya ilinde %36.73 ve
Niğde ilinde %76.92 olarak farklılık göstermektedir.
Yaklaşımlarının Dağılımı(%)
Cevaplar
Erkek
Konu İle İlgili Uzman
Kişiye İletirim
Araştırma Kuruluşlarına
İletirim
İlgili Kurum Ve
Kuruluşlara İletirim
İlgili Şube Müdürüne
İletirim
Kendim Çözerim
TOPLAM
Kamu
Kadın
Toplam
Erkek
Kadın
Toplam
TOPLAM
Erkek
Kadın
Toplam
26.32
50.00
28.57
0.00
0.00
0.00
17.24
20.00
17.65
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
10.53
0.00
9.52
20.00
0.00
15.38
13.79
0.00
11.76
15.79
0.00
14.29
0.00
0.00
0.00
10.34
0.00
8.82
47.37
50.00
47.62
80.00 100.00
84.62
58.62
80.00
61.76
100.00 100.00
100.00
100.00
100.00 100.00
100.00 100.00 100.00
67
Çizelge 5.1.21.b.
Karaman İlinde Yöneticilerin Çiftçilerin Sorunlarını Çözme
Yaklaşımlarının Dağılımı (%)
Cevaplar
Kadın
Erkek
Kişiye İletirim
İletirim
İlgili Kurum Ve
İletirim
Kendim Çözerim
Toplam
Erkek
Kadın
Toplam
TOPLAM
Erkek
Kadın
Toplam
28.57
0.00
28.57
8.33
0.00
8.33
15.79
0.00
15.79
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
28.57
0.00
28.57
8.33
0.00
8.33
15.79
0.00
15.79
14.29
0.00
14.29
0.00
0.00
0.00
5.26
0.00
5.26
28.57
0.00
28.57
75.00
0.00
75.00
57.89
0.00
57.89
0.00
0.00
0.00
8.33
0.00
8.33
5.26
0.00
5.26
100.00
0.00
100.00 100.00
0.00
100.00 100.00
0.00
100.00
Diğer
TOPLAM
Kamu
Çizelge.21.c. Konya
İlinde
Cevaplar
Erkek
Kişiye İletirim
İletirim
İlgili Kurum Ve
İletirim
Kendim Çözerim
Diğer
TOPLAM
Kamu
Kadın
Toplam
Erkek
Kadın
Toplam
TOPLAM
Erkek
Kadın
Toplam
37.78
25.00
36.73
26.67
0.00
25.00
32.22
14.29
30.93
4.44
25.00
6.12
0.00
0.00
0.00
2.22
14.29
3.09
8.89
0.00
8.16
4.44
0.00
4.17
6.67
0.00
6.19
2.22
0.00
2.04
0.00
0.00
0.00
1.11
0.00
1.03
37.78
25.00
36.73
68.89 100.00
70.83
53.33
57.14
53.61
8.89
25.00
10.20
0.00
4.44
14.29
5.15
100.00 100.00
100.00
100.00
100.00 100.00
Çizelge 5.1.21.d. Niğde
0.00
0.00
100.00 100.00 100.00
İlinde
Cevaplar
Kişiye İletirim
İletirim
İlgili Kurum Ve
İletirim
Kendim Çözerim
TOPLAM
Kamu
Erkek
Kadın
Toplam
Erkek
Kadın
Toplam
TOPLAM
Erkek
Kadın
Toplam
8.33
0.00
7.69
12.50
0.00
12.50
10.00
0.00
9.52
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
16.67
0.00
15.38
0.00
0.00
0.00
10.00
0.00
9.52
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
75.00 100.00
76.92
87.50
0.00
87.50
80.00
100.00
80.95
100.00 100.00
0.00
100.00 100.00
100.00
100.00
100.00 100.00
68
Çizelge 5.1.21.e. KOP Bölgesinde Yöneticilerin Çiftçilerin Sorunlarını Çözme
Cevaplar
Erkek
Kişiye İletirim
İletirim
İlgili Kurum Ve
İletirim
Kendim Çözerim
Diğer
TOPLAM
Kamu
Kadın
Toplam
Erkek
Kadın
Toplam
TOPLAM
Erkek
Kadın
Toplam
30.12
28.57
30.00
18.67
0.00
17.28
24.68
15.38
23.98
2.41
14.29
3.33
0.00
0.00
0.00
1.27
7.69
1.75
12.05
0.00
11.11
5.33
0.00
4.94
8.86
0.00
8.19
6.02
44.58
0.00
42.86
5.56
44.44
1.33
0.00
73.33 100.00
1.23
75.31
3.80
58.23
0.00
69.23
3.51
59.06
4.82
14.29
1.23
3.16
7.69
3.51
100.00 100.00
100.00
100.00
100.00 100.00
5.56
1.33
0.00
100.00 100.00 100.00
Araştırma bölgesinde yöneticilere çiftçilerin kamu kurum ve kuruluşları ile ilgili
iletişim düzeylerinin değerlendirilmesi 10’lu likert ölçeğine göre değerlendirilmesi
sorulmuş ve çiftçilerin kamu kurum ve kuruluşları ile iletişim düzeylerinin çok iyi
düzeyde olduğu belirlenmiştir (Çizelge 5.1.22).
Çizelge 5.1.22 Yöneticilere Göre Çiftçilerin Kurum-Kuruluşları ile İletişim
Düzeyleri
İL ADI
KAMU
STK. Birlik. Koop..Özel TOPLAM
9
8
AKSARAY
8
KARAMAN
8
7
8
KONYA
7
9
8
NİĞDE
8
10
9
KOP BÖLGESİ
8
9
8
Araştırma bölgesinde yöneticilere tarımsal yayım personelinin yeterlilik
düzeylerinin değerlendirilmesi 10’lu likert ölçeğine göre değerlendirilmesi yapılmış ve
tarımsal yayım personelinin yeterlilik düzeylerinin orta düzeyde olduğu belirlenmiştir
(Çizelge 5.1.23).
Çizelge 5.1.23 Yöneticilere Göre Tarımsal Yayım Personelinin Yeterlilik
Düzeyleri
İL ADI
KAMU
STK. Birlik. Koop..Özel TOPLAM
6
6
AKSARAY
6
KARAMAN
6
6
6
KONYA
6
5
6
NİĞDE
6
6
6
KOP BÖLGESİ
6
6
6
69
Aksaray ilinde yöneticiler yıllık yayım programlarını belirlemede farklı
yöntemler kullanmaktadır. Bu yöntemler Bakanlığın talimatı (% 22.22), yöneticinin
kendisinin belirlemesi (%21.21), Yöneticinin yardımcıları ile birlikte karar vermesi
(%18.18), Kurum kuruluştaki teknik personelle (%14.14), Çiftçi talepleri (%14.14) ve
bölgedeki diğer tarımsal kurum kuruluşların önerisi (%8.08) olarak sıralanmaktadır
(Çizelge 5.1.24.a)
CEVAPLAR
KAMU
Kendi
18.57
27.59
TOPLAM
21.21
Yardımcıları ile birlikte
12.86
31.03
18.18
Bakanlığın Talimatı ile
24.29
17.24
22.22
Kurumdaki Teknik Personelle
Bölgedeki Diğer Tarım Kuruluşların
Önerisi
15.71
10.34
14.14
11.43
0.00
8.08
Çiftçi Talepleri
14.29
13.79
14.14
2.86
0.00
2.02
100.00
100.00
100.00
Diğer
TOPLAM
Karaman ilinde yöneticiler yılık yayım programlarını belirlemede farklı
yöntemler kullanmaktadır. Bu yöntemler yöneticinin kendisinin belirlemesi (%38.30),
Yöneticinin yardımcıları ile birlikte karar vermesi (%23.40), Bakanlığın talimatı (%
14.89), Kurum kuruluştaki teknik personelle (%10.64), Çiftçi talepleri (%8.51) ve
bölgedeki diğer tarımsal kurum kuruluşların önerisi (%4.26) olarak sıralanmaktadır
(Çizelge 5.1.24.b).
Çizelge 5.1.24.b.Karaman İlinde
CEVAPLAR
KAMU
Kendi
30.77
47.62
TOPLAM
38.30
19.23
28.57
23.40
19.23
9.52
14.89
Önerisi
11.54
9.52
10.64
7.69
0.00
4.26
Çiftçi Talepleri
11.54
4.76
8.51
0.00
0.00
0.00
100.00
100.00
100.00
Diğer
TOPLAM
70
Konya ilinde yöneticiler yılık yayım programlarını belirlemede farklı yöntemler
kullanmaktadır. Bu yöntemler yöneticinin kendisinin belirlemesi (%24.57), Yöneticinin
yardımcıları ile birlikte karar vermesi (%19.80), Bakanlığın talimatı (% 16.38), Kurum
kuruluştaki teknik personelle (%15.02), Çiftçi talepleri (%12.63), bölgedeki diğer
tarımsal kurum kuruluşların önerisi (%10.24), ve diğer yöntemler (%1.37) olarak
sıralanmaktadır (Çizelge 5.1.24.c).
CEVAPLAR
Kendi
Önerisi
Çiftçi Talepleri
Diğer
TOPLAM
KAMU
20.43
17.20
18.82
17.74
31.78
24.30
12.15
10.28
TOPLAM
24.57
19.80
16.38
15.02
12.37
11.83
1.61
100.00
6.54
14.02
0.93
100.00
10.24
12.63
1.37
100.00
Niğde ilinde yöneticiler yılık yayım programlarını belirlemede farklı yöntemler
kullanmaktadır. Bu yöntemler Bakanlığın talimatı (% 30.77), yöneticinin kendisinin
belirlemesi (%28.85), Yöneticinin yardımcıları ile birlikte karar vermesi (%17.31),
Kurum kuruluştaki teknik personelle (%9.62), bölgedeki diğer tarımsal kurum
kuruluşların önerisi (%7.69) ve Çiftçi talepleri (%5.77) olarak sıralanmaktadır (Çizelge
5.1.24.d).
CEVAPLAR
Kendi
Önerisi
Çiftçi Talepleri
Diğer
TOPLAM
KAMU
71
26.47
14.71
29.41
14.71
33.33
22.22
33.33
0.00
TOPLAM
28.85
17.31
30.77
9.62
8.82
5.88
0.00
100.00
5.56
5.56
0.00
100.00
7.69
5.77
0.00
100.00
KOP Bölgesinde yöneticiler yılık yayım programlarını belirlemede farklı
yöntemler kullanmaktadır. Bu yöntemler kamu ve STK’larda farklı oranlarda olup bu
farklılık istatistiki olarak önemli değildir. Kullanılan yöntemler yöneticinin kendisinin
belirlemesi (%25.66), Yöneticinin yardımcıları ile birlikte karar vermesi (%19.55),
Bakanlığın talimatı (% 18.94), Kurum kuruluştaki teknik personelle (%13.85), Çiftçi
talepleri (%11.81)ve bölgedeki diğer tarımsal kurum kuruluşların önerisi (%8.96)
olarak sıralanmaktadır (Çizelge 5.1.24.e).
Çizelge 5.1.24.e. KOP
Bölgesinde Yöneticilerin Yıllık Yayım Programlarının
CEVAPLAR
KAMU
TOPLAM
Kendi
21.52
33.14
25.66
16.14
25.71
19.55
21.20
14.86
18.94
16.46
9.14
13.85
Önerisi
11.39
4.57
8.96
Çiftçi Talepleri
11.71
12.00
11.81
1.58
0.57
1.22
100.00
100.00
100.00
Diğer
TOPLAM
KOP Bölgesi yöneticilerine çiftçiye verilen teknik bilginin yararlı kullanışlı ve
katılımın çok yararlı olabilmesi için en uygun bilgi verilme yöntemlerinin neler
olabileceği sorulmuş ve bu konuda tüm bölge yöneticilerinin ortak buluştuğu noktanın
tarlada uygulamalı, demonstrasyon kurularak anlatılması olduğu belirlenmiştir
(Çizelge 5.1.25).
Çizelge 5.1.25. Çiftçiye En Uygun Bilgi Verme Yöntemleri (%)
CEVAPLAR
AKSARAY
KARAMAN
KONYA
NİĞDE
KOP
BÖLGESİ
Tarlada uygulamalı/demanstrasyon
91.18
82.61
90.10
85.71
88.83
Görsel yayım araçları kullanılması
5.88
0.00
0.00
4.76
1.68
Basılı yayım araçları kullanılması
0.00
0.00
0.99
0.00
0.56
Toplantı yaparak sözlü anlatım
0.00
13.04
3.96
4.76
4.47
Kurs şeklinde olmalı, sertifika verilmeli
2.94
0.00
3.96
4.76
3.35
Eğitimin şekli önemli değil
0.00
4.35
0.99
0.00
1.12
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
TOPLAM
72
Aksaray ilinde kamu yönetici ve STK yöneticilerine göre Tarımsal yayım
personelinin mesleki düzeylerindeki yeterliklerinde farklılık vardır. Kamu yöneticileri
değerlendirme kriterlerinde genellikle orta düzeyde olduklarını belirtirken STK
yöneticileri bazı kriterlerde tarımsal yayım personelinin mesleki becerilerinin az bazı
kriterlerde ise yüksek düzeyde belirtmişlerdir. Aksaray ilinde genel olarak tarımsal
yayım personelinin en büyük eksiklikleri proje hazırlama, kendini geliştirme, bilgi
aktarma yeteneği ve yeniliklere açıklık konularında olduğu belirlenmiştir (Grafik 5.1.1Grafik 5.1.2).
100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
yok
az
orta
yüksek
Grafik 5.1.1. Aksaray ilinde Kamu Yöneticilerine Göre Tarımsal Yayım Personelinin Mesleki
Düzeylerindeki Yeterlilik Durumu(%)
73
100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
yok
az
orta
yüksek
Grafik5.1.2. Aksaray ilinde STK Yöneticilerine Göre Tarımsal Yayım Personelinin Mesleki
Karaman ilinde kamu yönetici ve STK yöneticilerine göre Tarımsal yayım
personelinin mesleki düzeylerindeki yeterliklerinde farklılık vardır fakat bu farklılık
istatistiki olarak önemli değildir. Kamu ve STK yöneticileri özellikle teknik bilgi düzeyi
ve yeniliklere açıklık bakımından tarımsal yayım personelini yüksek düzeyde
olduğunu proje hazırlama, kendini ifade etme, bilgi aktarma konularında yetersiz
olduklarını belirtmişlerdir. (Grafik 5.1.3-Grafik 5.1.4).
100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
yok
az
orta
yüksek
Grafik 5.1.3. Karaman ilinde Kamu Yöneticilerine Göre Tarımsal Yayım Personelinin Mesleki
74
120
100
80
60
40
20
0
yok
az
orta
yüksek
Grafik 5.1.4. Karaman ilinde STK Yöneticilerine Göre Tarımsal Yayım Personelinin Mesleki
Konya ilinde kamu yönetici ve STK yöneticilerine göre Tarımsal yayım
istatistiki olarak önemli değildir. Kamu ve STK yöneticileri özellikle teknoloji kullanma
düzeyi ve yeniliklere açıklık bakımından tarımsal yayım personelini yüksek düzeyde
olduğunu proje hazırlama ve ekip çalışması konularında yetersiz olduklarını
belirtmişlerdir. (Grafik 5.1.5-Grafik 5.1.6).
120
100
80
60
40
20
0
yok
az
orta
yüksek
Grafik 5.1.5. Konya ilinde Kamu Yöneticilerine Göre Tarımsal Yayım Personelinin Mesleki
75
120
100
80
60
40
20
0
yok
az
orta
yüksek
Grafik 5.1.6. Konya ilinde STK Yöneticilerine Göre Tarımsal Yayım Personelinin
Mesleki Düzeylerindeki Yeterlilik Durumu(%)
Niğde ilinde kamu yönetici ve STK yöneticilerine göre Tarımsal yayım
olduğunu proje hazırlama, bilgi aktarma yeteneği, ekip çalışması ve teknik bilgi
düzeyi konularında yetersiz olduklarını belirtmişlerdir. (Grafik 5.1.7-Grafik 5.1.8).
100
80
60
40
20
0
yok
az
orta
yüksek
Grafik 5.1.7. Niğde ilinde Kamu Yöneticilerine Göre Tarımsal Yayım Personelinin Mesleki
76
100
80
60
40
20
0
yok
az
orta
yüksek
Grafik 5.1.8. Niğde ilinde STK Yöneticilerine Göre Tarımsal Yayım Personelinin Mesleki
KOP Bölgesinde kamu yönetici ve STK yöneticilerine göre Tarımsal yayım
olduğunu proje hazırlama, ekip çalışması ve kendini geliştirme isteği konularında
yetersiz olduklarını belirtmişlerdir. (Grafik 5.1.9-Grafik 5.1.10).
100
80
60
40
20
0
yok
az
orta
yüksek
Grafik 5.1.9. KOP Bölgesinde Kamu Yöneticilerine Göre Tarımsal Yayım Personelinin Mesleki
77
100
80
60
40
20
0
yok
az
orta
yüksek
Grafik 5.1.10. KOP Bölgesinde STK Yöneticilerine Göre Tarımsal Yayım Personelinin Mesleki
Araştırma bölgesinde yöneticilere çalışma bölgelerinde tarımsal yayım
personeline
tarımsal ürünlerde çeşit seçimi ile ilgili bir eğitim verilip verilmemesi
konusunda düşünceleri sorulmuş ve tüm bölge illerinde büyük çoğunluğun eğitimin
verilmesi gerektiği yönde cevap alınmıştır (Grafik 5.1.11).
80
60
40
20
KONYA
KARAMAN
NİĞDE
AKSARAY
Grafik 5.1.11 Tarım Ürünlerinde Çeşit Seçimi ile ilgili eğitimin Gerekliliği (%)
78
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
0
KOP BÖLGE
Araştırma bölgesinde yöneticilere çalışma bölgelerinde tarımsal yayım
personeline
toprak işleme yöntemleri
ile ilgili bir eğitim verilip verilmemesi
konusunda düşünceleri sorulmuş ve tüm bölge illerinde yöneticilerin yarısı gerektiğini
diğer yarısı ise gerekmediğini söylemişlerdir (Grafik 5.1.12).
60
40
20
KONYA
KARAMAN
NİĞDE
AKSARAY
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
0
KOP BÖLGE
Grafik 5.1.12 Toprak İşleme Yöntemleri ile ilgili eğitimin gerekliliği (%)
Araştırma bölgesinde yöneticilere çalışma bölgelerindeki tarımsal yayım
personeline
bitki koruma konularında
bir eğitim verilip verilmemesi konusunda
düşünceleri sorulmuş ve %66’sı eğitimin gerektiği %34’ü ise gerek olmadığını
söylemiştir (Grafik 5.1.13).
100
80
60
40
20
KONYA
KARAMAN
NİĞDE
Grafik 5.1.13.Bitki Koruma ile ilgili eğitimin gerekliliği (%)
79
AKSARAY
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
0
KOP BÖLGE
Araştırma bölgesinde yöneticilere çalışma bölgelerindeki tarımsal yayım
personeline sulama teknikleri konularında bir eğitim verilip verilmemesi konusunda
düşünceleri sorulmuş hemen hemen tamamının bu konuda bir eğitim verilmesi
gerektiği sonucuna ulaşılmıştır (Grafik 5.1.14).
KONYA
KARAMAN
NİĞDE
AKSARAY
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
KOP BÖLGE
Grafik 5.1.14.Sulama Teknikleri ile ilgili eğitimin gerekliliği (%)
Araştırma bölgesinde yöneticilere göre çalışma bölgelerindeki tarımsal yayım
personeline
gübre ve gübreleme teknikleri konusunda
bir eğitim verilmesi
gerekmektedir. Bu durum bölge illeri arasında herhangi bir farklılık göstermemektedir.
(Grafik 5.1.15).
KONYA
KARAMAN
NİĞDE
Grafik 5.1.15.Gübre ve gübreleme teknikleri ile ilgili eğitimin gerekliliği (%)
80
AKSARAY
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
KOP BÖLGE
personeline
hayvan besleme ve bakımı konusunda
gerekmektedir. Bu durumla ilgili bölge illeri arasında farklılık olmasına karşılık bu
farklılık istatistiki olarak önemli değildir. (Grafik 5.1.16).
KONYA
KARAMAN
NİĞDE
AKSARAY
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
80
70
60
50
40
30
20
10
0
KOP BÖLGE
Grafik 5.1.16.Hayvan Besleme ve bakım ile ilgili eğitimin gerekliliği (%)
personeline
sürü yönetimi
durumla ilgili
konusunda
bir eğitim verilmesi gerekmektedir. Bu
bölge illeri arasında farklılık olmasına karşılık bu farklılık istatistiki
olarak önemli değildir. (Grafik 5.1.17).
KONYA
KARAMAN
NİĞDE
Grafik 5.1.17.Sürü yönetimi ile ilgili eğitimin gerekliliği (%)
81
AKSARAY
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
70
60
50
40
30
20
10
0
KOP BÖLGE
personeline damızlık hayvan seçimi konusunda bir eğitim verilmesi gerekmektedir.
Bu durumla ilgili bölge illeri arasında farklılık olmasına karşılık bu farklılık istatistiki
KONYA
KARAMAN
NİĞDE
AKSARAY
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
80
70
60
50
40
30
20
10
0
KOP BÖLGE
Grafik 5.1.18.Damızlık hayvan seçimi ile ilgili eğitimin gerekliliği (%)
personeline hayvan hastalıkları konusunda
durumla ilgili
KONYA
KARAMAN
NİĞDE
Grafik 5.1.19.Hayvan Hastalıkları ile ilgili eğitimin gerekliliği (%)
82
AKSARAY
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
KOP BÖLGE
personeline pazarlama konusunda bir eğitim verilmesi gerekmektedir. Bu durumla
ilgili bölge illeri arasında farklılık vardır ve bu farklılık istatistiki olarak önemlidir.
(Grafik 5.1.20).
KONYA
KARAMAN
NİĞDE
AKSARAY
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
80
70
60
50
40
30
20
10
0
KOP BÖLGE
Grafik 5.1.20.Pazarlama ile ilgili eğitimin gerekliliği (%)
organik tarım
personeline
durumla ilgili
konusunda
KONYA
KARAMAN
NİĞDE
Grafik 5.1.21.Organik Tarım ile ilgili eğitimin gerekliliği (%)
83
AKSARAY
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
80
70
60
50
40
30
20
10
0
KOP BÖLGE
personeline tarımsal desteklemeler konusunda bir eğitim verilmesi gerekmektedir.
Bu durumla ilgili bölge illeri arasında farklılık olmasına karşılık bu farklılık istatistiki
KONYA
KARAMAN
NİĞDE
AKSARAY
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
80
70
60
50
40
30
20
10
0
KOP BÖLGE
Grafik 5.1.22.Tarımsal Desteklemeler ile ilgili eğitimin gerekliliği (%)
personeline besin hijeni konusunda bir eğitim verilmesi gerekmektedir. Bu durumla
ilgili bölge illeri arasında farklılık olmasına karşılık bu farklılık istatistiki olarak önemli
değildir. (Grafik 5.1.23).
KONYA
KARAMAN
NİĞDE
Grafik 5.1.23.Besin Hijeni ile ilgili eğitimin gerekliliği (%)
84
AKSARAY
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
80
70
60
50
40
30
20
10
0
KOP BÖLGE
personeline
koruyucu tarım teknikleri
konusunda
gerekmektedir. Bu durumla ilgili bölge illeri arasında farklılık vardır ve bu farklılık
istatistiki olarak önemlidir.(Grafik 5.1.24).
KONYA
KARAMAN
NİĞDE
AKSARAY
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
KOP BÖLGE
Grafik 5.1.24.Koruyucu Tarım Teknikleri ile ilgili eğitimin gerekliliği (%)
genetik kaynakların korunması
personeline
konusunda
gerekmektedir. Bu durumla ilgili bölge illeri arasında farklılık vardır ve bu farklılık
istatistiki olarak önemlidir.(Grafik 5.1.25).
KONYA
KARAMAN
NİĞDE
Grafik 5.1.25.Genetik Kaynakların Korunması ile ilgili eğitimin gerekliliği (%)
85
AKSARAY
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
Gerekli
Fena olmaz
Gerek yok
80
70
60
50
40
30
20
10
0
KOP BÖLGE
KOP bölgesinde yöneticilerin yaptıkları iş hakkında düşüncelerinin dağılımı
araştırılmıştır. Yöneticilerin büyük çoğunluğunun (%70) işlerinin olumlu yönlerini
cazip, tatmin edici, iyi, yaratıcı, saygın, zevkli, yararlı, sağlıklı, iddialı ve başarı
duygusu veren olması, işlerin olumsuz yönlerinin ise engeller dolu ve tekrara dayalı
işlerin yapılması olduğu sonucu belirlenmiştir. Yaptıkları işin monoton, sıkıcı, rahatsız
edici olduğunu belirten yönetici oranı ise (%10-20) arasında çok düşük bir oranda
olduğu belirlenmiştir. Belirtilen bu hususlar araştırma bölgesinde bulunan illerde
farklılık göstermekte olup bu farklılık önemsizdir. (Çizelge 5.1.26. a,b,c).
Çizelge 5.1.26.a. Yöneticilerin Yaptıkları İş Hakkında Düşünceleri (%)
İl Adı
Karar Adı
Cazip Monoton Tatmin Edici Sıkıcı İyi
Yaratıcı Saygın
EVET
63
21
80
17
80
53
87
AKSARAY
HAYIR
27
72
10
77
13
37
10
KARARSIZIM
10
7
10
6
7
10
3
EVET
74
5
55
5
74
72
84
KARAMAN
HAYIR
21
84
28
84
16
11
5
KARARSIZIM
5
11
17
11
10
17
11
EVET
71
19
65
10
76
68
77
KONYA
HAYIR
23
73
28
78
17
22
16
KARARSIZIM
5
8
7
12
7
10
7
EVET
95
29
83
0
100
76
94
HAYIR
5
65
0
76
0
18
6
NİĞDE
KARARSIZIM
0
6
17
24
0
6
0
EVET
73
21
68
10
79
66
82
KOP BÖLGESİ HAYIR
21
71
22
78
14
23
12
KARARSIZIM
6
8
10
12
7
11
6
Çizelge 5.1.26.b. Yöneticilerin Yaptıkları İş Hakkında Düşünceleri (%)
İl Adı
AKSARAY
Karar Adı
KONYA
NİĞDE
KOP
BÖLGESİ
Yararlı
Yorucu Sağlıklı İddialı
Çok İş
Var
EVET
10
83
97
67
60
67
83
HAYIR
87
7
3
30
30
27
14
3
10
0
3
10
7
3
EVET
11
84
90
58
84
78
83
HAYIR
83
5
5
32
11
11
6
KARARSIZIM
6
11
5
10
5
11
11
EVET
9
75
86
68
63
66
80
HAYIR
72
18
9
26
27
28
18
KARARSIZIM
19
7
5
6
10
6
2
EVET
6
83
100
76
88
75
94
HAYIR
88
6
0
24
0
19
6
KARARSIZIM
6
11
0
0
12
6
0
EVET
9
73
90
68
68
69
82
HAYIR
78
21
7
27
22
25
14
KARARSIZIM
13
6
3
5
10
7
4
KARARSIZIM
KARAMAN
Rahatsız Zevkli
Edici
86
Çizelge 5.1.26.c. Yöneticilerin Yaptıkları İş Hakkında Düşünceleri (%)
İl Adı
Karar Adı
AKSARAY
KARAMAN
Engellerle
Dolu
Basit
EVET
50
10
50
80
HAYIR
40
83
47
17
KARARSIZIM
10
7
3
3
EVET
58
5
56
83
HAYIR
37
74
33
0
5
21
11
17
EVET
52
7
43
72
HAYIR
40
81
50
21
8
12
7
7
EVET
47
6
50
0
HAYIR
35
94
31
0
KARARSIZIM
18
0
19
100
EVET
52
7
47
78
HAYIR
39
82
45
15
9
11
8
7
KARARSIZIM
KONYA
KARARSIZIM
NİĞDE
KOP BÖLGESİ
Başarı Duygusu
Veren
Tekrara
Dayalı
KARARSIZIM
Araştırma bölgesinde yöneticilerin yaptıkları iş ve çalışma koşullarını
değerlendirmeleri yanında çalıştıkları mesai arkadaşlarını da değerlendirmeleri
istenmiştir.
Yapılan
analiz
sonucunda
bölgede
yöneticilerin
kendi
çalışma
arkadaşlarını yeterli bulma durumlarını gösteren pozitif düşüncelerde yüksek oran ve
yeterli bulmadıklarını gösteren negatif düşüncelere karşı verdikleri cevaplar düşük
orandadır. Bu durum bölge illeri arasında farklılık göstermekte olup istatistiki olarak
önemli değildir (Çizelge 5.1.27.a-b-c).
Çizelge 5.1.27.a. Yöneticilerin Birlikte Çalıştıkları Kişiler Hakkında Düşünceleri
(%)
İl Adı
Karar Adı
İlham Verici Sıkıcı Yavaş
Yardımsever Sorumlu Hızlı
62
8
50
73
65
65
EVET
26
20
42
15
31
23
AKSARAY
HAYIR
12
12
8
12
4
12
KARARSIZIM
67
13
13
88
63
67
EVET
20
80
67
6
13
13
KARAMAN
HAYIR
13
7
20
6
25
20
KARARSIZIM
51
8
29
74
69
54
EVET
33
77
52
14
14
24
KONYA
HAYIR
16
15
19
13
17
22
KARARSIZIM
56
13
20
81
81
60
EVET
31
60
67
6
6
13
NİĞDE
HAYIR
13
27
13
13
13
27
KARARSIZIM
55
9
30
76
69
58
EVET
30
76
53
12
16
22
KOP BÖLGESİ HAYIR
15
15
17
12
15
20
KARARSIZIM
87
Çizelge 5.1.27.b. Yöneticilerin Birlikte Çalıştıkları Kişiler Hakkında Düşünceleri
(%)
İl Adı
AKSARAY
KARAMAN
KONYA
NİĞDE
Karar Adı
EVET
Kolay Düşman Çok Konuşan Akıllı
Olan
73
23
37
HAYIR
12
62
KARARSIZIM
15
EVET
Tembel Tatsız
Zeki
88
12
15
48
4
85
69
15
15
8
4
15
60
7
20
69
20
0
HAYIR
13
73
67
6
67
80
KARARSIZIM
27
20
13
25
13
20
EVET
66
19
29
72
14
8
HAYIR
18
66
54
14
64
68
KARARSIZIM
16
14
17
14
22
24
EVET
56
13
7
67
0
0
HAYIR
13
80
73
7
93
87
KARARSIZIM
31
7
20
27
7
13
EVET
66
18
27
74
13
7
16
68
56
10
72
72
19
14
16
16
16
21
KOP BÖLGESİ HAYIR
KARARSIZIM
Çizelge 5.1.27.c. Yöneticilerin Birlikte Çalıştıkları Kişiler Hakkında Düşünceleri
(%)
İl Adı
AKSARAY
Karar Adı
KONYA
NİĞDE
KOP BÖLGESİ
İnatçı
EVET
73
44
68
64
HAYIR
23
48
20
28
4
8
12
8
EVET
71
20
50
33
HAYIR
7
47
13
20
KARARSIZIM
21
33
38
47
EVET
57
35
65
32
HAYIR
23
47
21
49
KARARSIZIM
20
18
14
19
EVET
81
20
67
27
HAYIR
6
67
13
67
KARARSIZIM
13
13
20
7
EVET
64
33
64
38
HAYIR
19
50
19
44
KARARSIZIM
16
17
17
19
KARARSIZIM
KARAMAN
Dünyası sınırlı Sadık
Faal
88
Çizelge 5.1.28.a. Yöneticilere Göre İşyeri Terfi İmkanları Hakkında Düşünceleri
(%)
İl Adı
AKSARAY
KARAMAN
KONYA
NİĞDE
KOP
BÖLGESİ
Karar Adı
EVET
39
50
Geleceği Yükselme
Olmayan Şansı
iş
Yok
28
11
39
HAYIR
44
28
50
72
44
KARARSIZIM
17
22
22
17
17
EVET
25
44
22
11
11
HAYIR
13
11
44
56
44
KARARSIZIM
63
44
33
33
44
EVET
30
49
32
13
21
HAYIR
51
33
36
65
60
KARARSIZIM
19
18
32
23
19
EVET
43
50
71
14
14
HAYIR
43
50
29
86
86
KARARSIZIM
14
0
0
0
0
EVET
33
49
33
12
23
HAYIR
45
31
39
67
57
KARARSIZIM
22
20
27
21
20
Terfi
İmkânları
İyi
Yeteneğe
Göre
Terfi
Terfi
İmkanları
Sınırlı
Çizelge 5.1.28.b. Yöneticilere Göre İşyeri Terfi İmkanları Hakkında Düşünceleri
(%)
İl Adı
Karar Adı
EVET
AKSARAY
KARAMAN
KONYA
NİĞDE
Adil Olmayan Seyrek
Terfi
Verilen
Terfi
44
Düzenli
Terfi
Terfi Olasılığı
Oldukça İyi
41
25
27
HAYIR
39
41
50
53
KARARSIZIM
17
18
25
20
EVET
11
44
11
33
HAYIR
33
0
22
11
KARARSIZIM
56
56
67
56
EVET
27
34
21
17
HAYIR
43
38
53
55
KARARSIZIM
31
28
26
28
EVET
43
29
43
43
HAYIR
57
71
57
43
0
0
0
14
30
36
22
23
42
38
50
49
28
26
28
28
KARARSIZIM
EVET
KOP BÖLGESİ HAYIR
KARARSIZIM
89
Çizelge 5.1.29.a. Yöneticilerin Çalışmakta Oldukları İşleri Hakkında Düşünceleri
(%)
İl Adı
AKSARAY
Karar Adı
Koşuşturmalı Gerilimli
KONYA
89
59
21
30
26
HAYIR
11
33
68
56
63
0
7
11
15
11
EVET
93
47
53
53
29
HAYIR
7
47
40
47
64
KARARSIZIM
0
7
7
0
7
EVET
83
51
22
29
16
HAYIR
15
40
69
55
63
2
9
9
15
21
EVET
76
65
28
39
19
HAYIR
24
24
61
33
75
KARARSIZIM
NİĞDE
0
12
11
28
6
EVET
84
54
26
33
20
HAYIR
14
37
65
52
64
1
9
10
15
16
KARARSIZIM
KOP BÖLGESİ
Çılgın
Rahat
EVET
KARARSIZIM
KARAMAN
Sakin
KARARSIZIM
Çizelge 5.1.29.b. Yöneticilerin Çalışmakta Oldukları İşleri Hakkında Düşünceleri
(%)
İl Adı
AKSARAY
Karar Adı
NİĞDE
73
38
12
HAYIR
67
15
54
77
KARARSIZIM
15
12
8
12
0
93
33
21
100
7
53
79
0
0
13
0
EVET
19
78
42
21
HAYIR
66
15
52
66
KARARSIZIM
14
7
6
13
EVET
0
94
25
19
HAYIR
93
6
56
63
7
0
19
19
EVET
15
81
38
19
HAYIR
72
13
53
69
KARARSIZIM
12
6
9
12
HAYIR
KARARSIZIM
KOP BÖLGESİ
Pürüzsüz
19
KARARSIZIM
KONYA
Kontrolüm Altında Baskı Yaratan
EVET
EVET
KARAMAN
Rahatsız
Edici
90
Çizelge 5.1.30.a. Yöneticilerin Almış Oldukları Maaşları Hakkında Düşünceleri
(%)
İl Adı
AKSARAY
Karar Adı
Yeterli Gelir
KONYA
80
36
33
4
4
HAYIR
20
52
58
88
92
0
12
8
8
4
EVET
65
29
44
0
0
HAYIR
18
53
44
81
94
KARARSIZIM
18
18
13
19
6
EVET
50
32
36
20
5
HAYIR
44
58
49
68
88
6
9
16
12
7
EVET
79
54
8
0
15
HAYIR
14
23
77
100
85
KARARSIZIM
NİĞDE
7
23
15
0
0
EVET
60
35
33
13
5
HAYIR
33
53
53
77
89
7
12
14
11
5
KARARSIZIM
KOP BÖLGESİ
Lüks
EVET
KARARSIZIM
KARAMAN
Kıt Kanaat Kötü
Adil
KARARSIZIM
Çizelge 5.1.30.b. Yöneticilerin Almış Oldukları Maaşları Hakkında Düşünceleri
(%)
İl Adı
AKSARAY
KARAMAN
KONYA
NİĞDE
Karar Adı
EVET
Hak Ettiğimden az Yapılan İş
İçin
Yetersiz
17
54
60
44
HAYIR
71
29
24
32
KARARSIZIM
13
17
16
24
EVET
25
63
75
25
HAYIR
63
19
19
69
KARARSIZIM
13
19
6
6
EVET
27
67
62
28
HAYIR
64
25
25
54
KARARSIZIM
9
8
13
18
EVET
8
23
43
46
HAYIR
92
69
50
15
0
8
7
38
EVET
23
60
61
32
HAYIR
68
29
27
48
9
11
12
20
KARARSIZIM
KOP BÖLGESİ
KARARSIZIM
Garantisi
Olmayan
Gelir
91
İyi
Çizelge 5.1.31.a. Yöneticilerin Yaptıkları İşler Hakkında Genel Düşünceleri (%)
İl Adı
AKSARAY
Karar Adı
İyi
Zaman
Kayıbı
Arzu edilmeyen
13
69
13
88
8
HAYIR
12
83
19
87
8
88
4
4
12
0
4
4
EVET
86
0
85
0
93
0
HAYIR
14
100
15
100
7
100
0
0
0
0
0
0
EVET
79
2
58
5
85
4
HAYIR
15
85
30
84
10
88
6
12
11
11
5
9
EVET
81
7
100
0
93
14
HAYIR
6
86
0
100
7
86
KARARSIZIM
13
7
0
0
0
0
EVET
81
5
67
5
88
5
13
86
23
88
9
89
6
9
9
7
4
6
KARARSIZIM
NİĞDE
İdeal
84
KARARSIZIM
KONYA
Kötü
EVET
KARARSIZIM
KARAMAN
Hoş
KOP BÖLGESİ HAYIR
KARARSIZIM
Çizelge 5.1.31.b. Yöneticilerin Yaptıkları İşler Hakkında Genel Düşünceleri (%)
İl Adı
Karar Adı
EVET
AKSARAY
KARAMAN
8
83
0
13
12
92
KARARSIZIM
13
4
8
13
0
0
EVET
85
23
100
77
92
0
HAYIR
15
69
0
23
8
100
0
8
0
0
0
0
EVET
75
6
80
59
84
4
HAYIR
17
85
14
36
13
84
8
9
6
5
4
12
HAYIR
KARARSIZIM
KONYA
KARARSIZIM
NİĞDE
Zahmete Çoğunlukla Kabul
Üstün
Çoğunlukla Nahoş
Değer
Kötü
Edilebilir
İyi
79
13
92
75
88
8
EVET
94
7
100
93
94
7
HAYIR
6
93
0
7
6
93
KARARSIZIM
0
0
0
0
0
0
79
9
86
67
87
5
14
84
8
27
11
88
7
7
6
5
2
7
EVET
KOP BÖLGESİ HAYIR
KARARSIZIM
92
Çizelge 5.1.31.c. Yöneticilerin Yaptıkları İşler Hakkında Genel Düşünceleri (%)
İl Adı
Karar Adı
EVET
AKSARAY
8
71
25
92
12
92
13
13
33
4
12
4
100
8
62
0
77
0
HAYIR
0
85
38
100
23
92
KARARSIZIM
0
8
0
0
0
8
EVET
69
11
41
0
78
6
HAYIR
25
80
44
85
13
81
6
9
15
15
9
13
EVET
93
0
53
0
93
0
HAYIR
7
100
13
100
0
100
HAYIR
KARARSIZIM
EVET
KARAMAN
KONYA
KARARSIZIM
NİĞDE
Hoşnut Yetersiz
Mükemmel Berbat
Zevkli İşe yaramaz
Eden
79
17
42
4
76
4
KARARSIZIM
EVET
KOP BÖLGESİ HAYIR
KARARSIZIM
0
0
33
0
7
0
76
11
45
1
79
5
18
81
36
89
13
86
6
8
19
10
8
9
93
5.2. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tarımsal Yayımı Geliştirme Projesi (Tar-Gel)
Personeline İlişkin Araştırma Bulguları
KOP Bölgesinde “Tarımsal Eğitim ve Yayım İhtiyacı” projesi kapsamında
görüşülen bir diğer paydaş ise bölgede tarımsal yayım hizmeti veren ve bölgedeki
tarımsal yayım hizmeti konusunda en büyük sorumluluğu yüklenmiş olan İl ve İlçe
Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüklerinde çalışan “Tarımsal Yayım Uzmanları ve
Tar-Gel Personelleri”dir. Bölgede resmi olarak kayıtlı ve proje çerçevesinde
görüşülen Tar-Gel Personeli istatistikleri Çizelge 5.2.1.’de gösterilmiştir. Çizelge
incelendiğinde araştırma bölgesinde hizmet veren kayıtlı Tar-Gel Personellerinin
%71.43’üne ulaşılmıştır. KOP Bölgesi’nde hizmet veren 2014 yılı verileri toplam 658
adet
Tar-Gel
personeli
olup
bulunmakta
%62,16’sı
Konya
İl/İlçe
GTHB
Müdürlüklerinde istihdam edilmektedir.
Çizelge 5.2.1. Araştırma Bölgesinde Görüşme Yapılan Tarımsal Yayım Uzmanı ve
Tar-Gel Personeli Sayısı
İl Adı
Aksaray
Karaman
Konya
Niğde
KOP
Bölgesi
Toplam
Tar-Gel
Personeli
Sayısı*
92
85
409
72
658
Yapılan Anket Sayısı
Diğer Tar.
Yay. Uzm.
Tar-Gel
Personeli
79
80
265
46
13
5
4
3
470
25
Tar-Gel
Personeli Oransal Payı
Temsil Oranı
(%)
(%)
85.87
18.59
94.11
17.17
64.79
54.34
63.88
9.90
71.43
100.00
*Kaynak: 2014 yılı KOP Bölgesi İllerinden Resmi Yazı İle İstenilen İstatistikler
Aksaray’da GTHB’na bağlı merkez ile birlikte toplam 7, Karaman’da 6,
Konya’da 32 ve Niğde ilinde ise toplam 6 adet İl/İlçe GTHB Müdürlüğü bulunmakta
olup her bir İl/İlçe Müdürlüğü başına düşen Tar-Gel personeli sayısı genel ortalamada
yaklaşık 12 kişidir. Bu rakam Aksaray’da yaklaşık 13,14 kişi, Karaman ilinde 14,17,
Konya ilinde 12,78 ve Niğde ilinde ise 12,00 kişi olarak hesaplanmıştır. Bu durum
toplam tarım alanı başına düşen Tar-Gel personeli sayısı bakımından incelendiğinde
ise bölgede tarım alanı başına düşen Tar-Gel personeli sayısının Konya ili hariç
(46.647 da), diğer 3 ilde birbirine yakın olduğu görülmektedir. Genel ortalamada
44.201 dekar başına 1 adet Tar-Gel personeli düşmektedir (Çizelge 5.2.2.).
94
Çizelge 5.2.2. KOP Bölgesi’nde İllere Göre Tar-Gel Personeli Dağılımı
İl Adı
Aksaray
Karaman
Konya
Niğde
KOP
Bölgesi
Toplam
Tar-Gel
İl/İlçe GTHB
Toplam
Tar-Gel
Oransal Payı
Personeli
Müdürlüğü
Tarım Alanı
Personeli
(Kişi)
Başına Tarım
Sayısı*
(Dekar)**
Sayısı
Alanı (Dekar)
92
7
13,14
3.850.514
41.853
85
6
14,17
3.375.933
39.717
409
32
12,78 19.078.592
46.647
72
6
12,00
2.779.360
38.602
658
51
12,90
29.084.399
44.201
*Kaynak: 2014 yılı KOP Bölgesi İllerinden Resmi Yazı İle İstenilen İstatistikler
** Kaynak: TÜİK, 2014. 2013 Yılı Bitkisel Üretim İstatistikleri, http://tuikapp.tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkisel.zul, Erişim Tarihi:
28.12.2014
5.2.1. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Özellikleri
Araştırmada KOP Bölgesinde tarımsal yayım faaliyetlerinin en önemli
paydaşlarından biri olan İl/İlçe GTHB Müdürlüklerinde çalışan tarımsal yayım
uzmanları ve Tar-Gel personelinin genel demografik özellikleri incelenmeye
çalışılmıştır. Bölgedeki etkin bir yayım faaliyetinin sağlanmasında politikalar kadar
tarımsal yayım personelinin donanımı ve yaş, eğitim, medeni durum vb. demografik
unsurlar etkili faktörlerdir. Bu nedenle bölgede faaliyet gösteren tarımsal yayım
uzmanları ve Tar-Gel personelinin demografik ve genel özellikleri yaş, medeni durum,
eşinin mesleği, yaşadığı yer, eğitim durumu, yabancı dil bilme durumu, bilişim
teknolojilerinin kullanma becerisi, internete ayırdığı zaman gibi faktörler incelenmiştir.
Yaklaşık %95’ini İl/İçe GTHB Müdürlüklerinde çalışan Tar-Gel personelinin
oluşturduğu araştırma kitlesinin yaş dağılımları Çizelge 5.2.3.’de gösterilmiştir.
Çizelge incelendiğinde tarımsal yayım uzmanları ve Tar-Gel personelinin yaşlarının
illere ve cinsiyete göre istatistiki olarak önemli bir şekilde değişmediği belirlenmiştir.
KOP Bölgesinde araştırma kitlesinin yaş ortalaması 33,41 olarak hesaplanmıştır.
95
Çizelge 5.2.3. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Yaşı (%)
İller
Aksaray
Karaman
Konya
Niğde
KOP Bölgesi
Erkek
Kadın
Ortalama
41.02
34.05
39.32
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
32.00
33.25
32.29
32.26
31.56
32.09
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
33.11
29.69
31.86
33.90
31.97
33.41
Filler:1,889
p:0,131
H0: Kabul
Fcinsiyet:0,538
p:0,464
H0: Kabul
Araştırma
Tarımsal yayım uzmanı ve
Tar-Gel personelinin yaşı
Cinsiyet
kitlesinin
oluşturan
tarımsal
yayım
uzmanları
ve
Tar-Gel
personelinin medeni durumları incelendiğinde %76,81’inin evi olduğu ve bu oranın
cinsiyetlere göre istatistiki olarak %95 güven seviyesinde önemli olarak değişmediği
illere göre %90 güven sınırında istatistiki olarak önemli bulunmuştur. Evlenme
oranının en yüksek olduğu iller Konya ve Aksaray illeridir (Çizelge 5.2.4.).
Çizelge 5.2.4. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Medeni Durumu (%)ı
İller
Aksaray
Karaman
Konya
Niğde
KOP Bölgesi
Ki Kareiller:
Ki Karecinsiyet
Cinsiyet
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
7,327
0,551
P:0,062
P:0,458
Medeni Durum
Evli
Bekar
82.35
17.65
62.50
37.50
77.17
22.83
68.85
31.15
82.35
17.65
71.79
28.21
78.89
21.11
83.58
16.42
80.08
19.92
86.67
13.33
43.75
56.25
63.64
36.36
77.65
22.35
74.40
25.60
76.81
23.19
H0: Red (%90 Güven Sınırında)
H0: Kabul
96
Toplam
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
İl/İlçe GTHB Müdürlüklerinde çalışan tarımsal yayım uzmanı ve Tar-Gel
personelinin yaklaşık %75’inin evli olması, araştırmada incelenen araştırma kitlesinin
çalışmalarında eşlerinin yönlendirici etkisinin olup olmadığının ortaya konulmasının
önemini ortaya çıkarmıştır. Bu amaçla evli olan tarımsal yayım uzmanı ve Tar-Gel
personeline eşlerinin mesleği sorulmuş ve KOP Bölge ortalamasında eşlerin
%32,39’unun çalışmadığı belirlenmiştir. Hedef kitlede ele alınan tarımsal yayım
uzmanı ve Tar-Gel personelinin eşlerinin en önemli meslek gruplarını, Tarım (Ziraat
Mühendisi, Veteriner Hekimi, Gıda Mühendisi, Su Ürünleri Mühendisi, Ev Ekonomisi,
Ziraat Teknikeri, Laborant), Öğretmenlik ve Ebe/Hemşirelik olduğu belirlenmiştir.
Genel ortalamada eş meslek grubunun %23,94’ünü Tarım (Ziraat Mühendisi,
Veteriner Hekimi, Gıda Mühendisi, Su Ürünleri Mühendisi, Ev Ekonomisi, Ziraat
Teknikeri, Gıda Teknikeri, Laborant) meslek kolunun oluşturması bu kitlenin tarımsal
yayım çalışmalarında eşlerinden destek alabileceği kanısını oluşturmaktadır. Bu oran
ise özellikle kadınlarda (%51,06) erkeklere (%14,18) göre daha yüksektir (Çizelge
5.2.5.)
97
Çizelge 5.2.5.a. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Eşinin Mesleği (%)
Meslek Grupları
Çalışmıyor
Tarım (Ziraat Mühendisi,
Veteriner Hekimi, Gıda
Mühendisi, Su Ürünleri
Mühendisi, Ev Ekonomisi,
Ziraat Teknikeri, Gıda
Teknikeri, Laborant))
Öğretmen
Ebe-Hemşire
Memur
Serbest Meslek
Akademisyen
Bankacı
Otomotiv yedek parça
Avukat
Sağlık Teknikeri
Astsubay
Subay
İşletmeci
Satış Müdürü
Harita Mühendisi
Kuran Kursu Öğretmeni
Çevre Mühendisi
Esnaf
Mobilya Dekorasyon
Teknikeri
Emekli
Bilgi İşlem Yönetimi
Yardımcısı
Bilgisayar Mühendisi
Zabıt Katibi
İnşaat Mühendisi
Diyetisyen
Erkek
Aksaray
Kadın
Ortalama
Erkek
Karaman
Kadın
Ortalama
Erkek
Konya
Kadın
Ortalama
Erkek
Niğde
Kadın
Ortalama
Erkek
KOP Bölgesi
Kadın
Ortalama
36,54
0,00
27,94
37,50
7,69
30,19
48,32
0,00
34,78
40,00
0,00
29,63
43,68
1,06
32,39
17.31
62.50
27.94
10.00
61.53
22.65
14.08
44.82
22.69
15.00
57.15
25.92
14.18
51.06
23.94
25,00
5.77
3.85
0.00
3.85
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
18,75
0.00
0.00
6.25
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
23,53
4.41
2.94
1.47
2.94
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
17,50
12.50
0.00
2.50
2.50
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
2.50
0.00
0.00
2.50
0.00
0.00
15,38
0.00
7.69
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
16,98
9.43
1.89
1.89
1.89
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
1.89
0.00
0.00
1.89
0.00
0.00
14,77
6.04
4.03
0.00
0.67
2.68
1.34
0.67
0.67
0.00
0.00
0.67
0.00
0.67
0.67
0.00
0.00
5,17
0.00
5.17
6.90
3.45
1.72
0.00
1.72
1.72
3.45
3.45
0.00
3.45
1.72
0.00
1.72
1.72
12,08
4.35
4.35
1.93
1.45
2.42
0.97
0.97
0.97
0.97
0.97
0.48
0.97
0.97
0.48
0.48
0.48
25,00
5.00
5.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
28,57
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
14.29
0.00
25,93
3.70
3.70
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
3.70
0.00
18,01
6.90
3.45
0.38
1.53
1.53
0.77
0.38
0.38
0.00
0.00
0.77
0.00
0.38
0.77
0.00
0.00
10,64
0.00
4.26
5.32
2.13
1.06
0.00
1.06
1.06
2.13
2.13
0.00
2.13
1.06
0.00
2.13
1.06
16,06
5.07
3.66
1.69
1.69
1.41
0.56
0.56
0.56
0.56
0.56
0.56
0.56
0.56
0.56
0.56
0.28
0.00
6.25
1.47
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
1.06
0.28
1.92
0.00
1.47
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.38
0.00
0.28
0.00
6.25
1.47
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
1.06
0.28
1.92
1.92
1.92
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
1.47
1.47
1.47
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.67
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.48
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.38
0.38
0.38
0.38
0.00
0.00
0.00
0.00
0.28
0.28
0.28
0.28
98
Çizelge 5.2.5.b. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Eşinin Mesleği (%)
Meslek Grupları
Aksaray
Erkek
Kadın
Karaman
Ortalama
Erkek
Kadın
Niğde
Konya
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
KOP Bölgesi
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Emniyet Müdürü
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
1.72
0.48
0.00
0.00
0.00
0.00
1.06
0.28
Ürün Tanıtım Temsilcisi
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
1.72
0.48
0.00
0.00
0.00
0.00
1.06
0.28
Teknik Ressam
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
1.72
0.48
0.00
0.00
0.00
0.00
1.06
0.28
İnsan Kaynakları Müdürü
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
1.72
0.48
0.00
0.00
0.00
0.00
1.06
0.28
Öğrenci
0.00
0.00
0.00
2.50
0.00
1.89
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.38
0.00
0.28
Galerici
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
1.72
0.48
0.00
0.00
0.00
0.00
1.06
0.28
Mali Müşavir
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
1.72
0.48
0.00
0.00
0.00
0.00
1.06
0.28
İnşaat teknikeri
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.67
0.00
0.48
0.00
0.00
0.00
0.38
0.00
0.28
İcra Müdür Yardımcısı
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.67
0.00
0.48
0.00
0.00
0.00
0.38
0.00
0.28
MEB'de Şef
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
5.00
0.00
3.70
0.38
0.00
0.28
Sekreter
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
5.00
0.00
3.70
0.38
0.00
0.28
Polis
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
1.72
0.48
0.00
0.00
0.00
0.00
1.06
0.28
SGK'da Şef
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
1.72
0.48
0.00
0.00
0.00
0.00
1.06
0.28
Kuaför
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.67
0.00
0.48
0.00
0.00
0.00
0.38
0.00
0.28
Büro Elemanı
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.67
0.00
0.48
0.00
0.00
0.00
0.38
0.00
0.28
Eczacı
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.67
0.00
0.48
0.00
0.00
0.00
0.38
0.00
0.28
Halkla İlişkiler Uzmanı
0.00
0.00
0.00
2.50
0.00
1.89
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.38
0.00
0.28
Diş Hekimi
0.00
0.00
0.00
2.50
0.00
1.89
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.38
0.00
0.28
Antrenör
0.00
0.00
0.00
0.00
7.69
1.89
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
1.06
0.28
İlahiyatçı
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.67
0.00
0.48
0.00
0.00
0.00
0.38
0.00
0.28
Uluslararası İlişkiler
0.00
0.00
0.00
2.50
0.00
1.89
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.38
0.00
0.28
Psikolog
Toplam
0.00
0.00
0.00
2.50
0.00
1.89
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.38
0.00
0.28
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
99
Araştırma alanında görüşülen İl/İlçe GTHB Müdürlüklerinde çalışan tarımsal
yayım uzmanı ve Tar-Gel personelinin yaşadıkları yerler tarımsal yayım faaliyetinin
kırsal alana ulaştırılmasında önemli bir faktördür. Araştırma kitlesinin %95’ini
oluşturan Tar-Gel personelinin yaşadıkları yerler Çizelgede gösterilmiştir. Çizelge
incelendiğinde bölgedeki tarımsal yayım uzmanlarının daha çok il/ilçe merkezlerinde
yaşadıkları belirlenmiştir. Köy/Kasabada yaşayan tarımsal yayım uzmanlarının oranı
%4,78 olarak belirlenmiştir ve bu kitlenin %95,65’i erkek tarımsal yayım uzmanlarıdır.
Köy/Kasabada yaşayan İl/İlçe GTHB Müdürlüklerinde çalışan tarımsal yayım uzmanı
ve Tar-Gel personelinin oranının en düşük olduğu iller Aksaray(%2,20) ve Konya
(%3,76) illeridir. Yapılan çalışmada Konya dışındaki tüm illerde kadınlar ilçe ve il
merkezlerinde yaşamaktadır. Konya ilinde ise bu oran %1,45 olarak gerçekleşmiştir
(Çizelge 5.2.6.).
Çizelge 5.2.6. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Yaşadığı Yer (%)
Yaşadığı yer
İller
Cinsiyet
Köy/Kasaba
Erkek
34.33
62.69
100.00
0.00
2.20
11.67
25.00
31.87
25.00
75.00
65.93
63.33
100.00
100.00
100.00
Kadın
0.00
33.33
66.67
100.00
Ortalama
8.97
26.92
64.10
100.00
Erkek
4.57
64.47
30.96
100.00
Kadın
1.45
40.58
57.97
100.00
3.76
13.79
58.27
41.38
37.97
44.83
100.00
Kadın
Ortalama
Erkek
0.00
9.52
6.20
23.08
76.92
35.71
49.86
54.76
43.94
100.00
100.00
100.00
Kadın
Ortalama
39,845 P:0,000
0.79
34.13
65.08
Kadın
Ortalama
Erkek
Karaman
Ortalama
Erkek
Niğde
*KOP Bölgesi
Ki Kareiller:
Ki Karecinsiyet
Toplam
İl
2.99
Aksaray
Konya
İlçe
19,106 P:0,000
4.78
45.74
49.48
100.00
100.00
100.00
KOP Bölgesinde İl/İlçe GTHB Müdürlüklerinde çalışan tarımsal yayım uzmanı
ve Tar-Gel personelinin eğitim durumu incelendiğinde ise %63,73’ü Lisans, %23,77’si
yüksek lisans, %0,82’si ise Doktora derecesine sahiptir. Özellikle Niğde ve Konya
illerinde Lisans üzeri programa devam eden ve bitirmiş olan tarımsal yayım
personelinin oranı diğer illere göre daha fazla olduğu belirlenmiştir (Çizelge 5.2.7.)
100
Çizelge 5.2.7. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Eğitim Durumu (%)
Eğitim Durumu
İller
Aksaray
Karama
n
Konya
Niğde
KOP
Bölgesi
Cinsiyet
Lise
Ziraat/Veteriner
Sağlık Meslek
Lisesi
Ön
Lisans
Lisans
Programın
a Devam
Etmekte
Lisans
Yüksek
Lisans
Yüksek
Lisans
Programın
a Devam
Etmekte
Doktora
Doktora
Programına Toplam
Devam
Etmekte
Erkek
0.00
0.00
7.58
62.12
0.00
19.70
9.09
0.00
1.52
100.00
Kadın
0.00
0.00
8.33
66.67
0.00
25.00
0.00
0.00
0.00
100.00
Ortalama
0.00
0.00
7.78
63.33
0.00
21.11
6.67
0.00
1.11
100.00
Erkek
0.00
0.00
0.00
66.13
1.61
25.81
4.84
1.61
0.00
100.00
Kadın
0.00
0.00
0.00
88.89
0.00
11.11
0.00
0.00
0.00
100.00
Ortalama
0.00
0.00
0.00
71.25
1.25
22.50
3.75
1.25
0.00
100.00
Erkek
0.00
1.00
0.50
64.50
0.50
23.00
8.50
1.00
1.00
100.00
Kadın
1.47
1.47
0.00
55.88
0.00
26.47
14.71
0.00
0.00
100.00
Ortalama
0.37
1.12
0.37
62.31
0.37
23.88
10.07
0.75
0.75
100.00
Erkek
0.00
0.00
6.90
65.52
0.00
20.69
6.90
0.00
0.00
100.00
Kadın
0.00
0.00
0.00
58.82
0.00
35.29
0.00
5.88
0.00
100.00
Ortalama
0.00
0.00
4.35
63.04
0.00
26.09
4.35
2.17
0.00
100.00
Erkek
0.00
0.56
2.23
64.35
0.56
22.84
7.80
0.84
0.84
100.00
Kadın
0.78
0.78
1.55
62.02
0.00
26.36
7.75
0.78
0.00
100.00
Ortalama
0.20
0.61
2.05
63.73
0.41
23.77
7.79
0.82
0.61
100.00
Ki Kareiller:
Ki Karecinsiyet
34,912 P:0,070
5,445 P:0,709
H0: Kabul
101
Araştırma bölgesinde görüşülen tarımsal yayım personelinin %63,73’ü en az
lisans seviyesinde eğitim seviyesine sahip olmasının yanı sıra görüşülen kitlenin
lisans öncesi çalıştıkları tarım alanı ile ilgili Ziraat Meslek Lisesi/Veteriner Sağlık
Meslek Lisesi/Laborant Meslek Lisesi/Ev Ekonomisi Meslek Lisesi gibi eğitim
kurumlarından herhangi birinden mezun olup olmadıkları araştırılmıştır. Elde edilen
sonuçlar incelenen araştırma kitlesinin geçmişlerinde tarım ile ilgili bir eğitimlerinin
olup olmadığı ile ilgi bir bilginin oluşmasını sağlamış olup, KOP Bölgesinde İl/İlçe
GTHB Müdürlüklerinde çalışan tarımsal yayım uzmanı ve Tar-Gel personelinin
%4,01’inin Ziraat Meslek Lisesi/Veteriner Sağlık Meslek Lisesi/Laborant Meslek
Lisesi/Ev Ekonomisi Meslek Lisesi gibi eğitim kurumlarından herhangi birinden
mezun oldukları belirlenmiştir (Çizelge 5.2.8.). Bu durum tarım alanındaki meslek
liselerinin eskisi kadar yeni tarımsal yayım personelinin İl/İlçe GTHB teşkilatı
içerisinde yer almasında etkili olmadığını göstermektedir.
Çizelge 5.2.8. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Ziraat Meslek
Lisesi/Veteriner Sağlık Meslek Lisesi/Laborant Meslek Lisesi/Ev Ekonomisi Meslek
Lisesi Eğitim Kurumlarından Birinden Mezun Olma Durumu (%)
İller
Aksaray
Karaman
Konya
Niğde
KOP Bölgesi
Cinsiyet
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Durum
Evet
14.29
13.04
13.95
5.45
0.00
4.35
1.08
0.00
0.81
3.85
0.00
2.38
4.53
2.54
4.01
102
Hayır
85.71
86.96
86.05
94.55
100.00
95.65
98.92
100.00
99.19
96.15
100.00
97.62
95.47
97.46
95.99
Toplam
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
Bölgedeki tarımsal yayım uzmanları ve Tar-Gel personelinin lisans ve
lisansüstü uzmanlıkları bölgedeki çalışmaların yoğunluğu konusunda bir fikir verebilir.
Çizelge 5.2.9.’dan da görüleceği üzere Aksaray, Karaman ve Konya illerinde daha
çok hayvancılık alanında uzman olan Veteriner Hekimleri ve Zootekni bölümü
mezunları istihdam edilirken, Niğde ilinde Tarla Bitkileri ve Bitki Koruma konusunda,
diğer bir deyişle bitkisel üretim konusunda tarımsal yayım uzmanlarına daha fazla
önem verildiği görülmektedir. 2013 yılı TÜİK verilerine göre KOP Bölgesinde ve
Türkiye genelinde bu illerin tarımsal yapısı incelendiğinde Aksaray, Karaman ve
Konya illerinde tarımsal üretim değerinin % 42.87’sini hayvansal, %57.13’ünü bitkisel
ürünlerin değerinden oluşmaktadır. Niğde ilinde de bitkisel üretim değerinin payı
tarımsal üretim değeri içindeki payı %50.08’dir.
103
Çizelge 5.2.9. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Mezun Oldukları Lisans Bölümleri (%)ı
Bölümler
Veteriner
Hekimlik
Tarla Bitkileri
Aksaray
Erkek
Kadın
Karaman
Ortalama
Erkek
Kadın
Niğde
Konya
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
KOP Bölgesi
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
32.00
10.53
26.09
23.40
6.67
19.35
33.14
11.67
27.51
4.55
0.00
2.78
29.17
9.26
23.74
8.00
15.79
10.14
17.02
13.33
16.13
12.43
21.67
14.85
22.73
28.57
25.00
13.19
20.37
15.15
Bitki Koruma
14.00
5.26
11.59
10.64
20.00
12.90
10.06
26.67
14.41
9.09
50.00
25.00
10.76
25.00
14.65
Zootekni
20.00
10.53
17.39
8.51
6.67
8.06
7.10
5.00
6.55
18.18
0.00
11.11
10.42
5.56
9.09
Bahçe Bitkileri
6.00
15.79
8.70
14.89
13.33
14.52
7.10
10.00
7.86
4.55
14.29
8.33
7.99
12.04
9.09
Toprak Bilimi
2.00
21.05
7.25
10.64
13.33
11.29
6.51
10.00
7.42
18.18
0.00
11.11
7.29
11.11
8.33
Tarım Makineleri
Ziraat
Mühendisliği
Tarım Ekonomisi
Tarımsal Yapılar
Ve Sulama
2.00
0.00
1.45
2.13
0.00
1.61
10.65
1.67
8.30
0.00
7.14
2.78
6.94
1.85
5.56
6.00
10.53
7.25
4.26
13.33
6.45
3.55
5.00
3.93
4.55
0.00
2.78
4.17
6.48
4.80
4.00
5.26
4.35
2.13
0.00
1.61
1.78
3.33
2.18
4.55
0.00
2.78
2.43
2.78
2.53
0.00
0.00
0.00
4.26
0.00
3.23
2.96
3.33
3.06
4.55
0.00
2.78
2.78
1.85
2.53
4.00
0.00
2.90
0.00
0.00
0.00
0.59
0.00
0.44
0.00
0.00
0.00
1.04
0.00
0.76
Süt Ürünleri
2.00
0.00
1.45
0.00
6.67
1.61
0.59
0.00
0.44
0.00
0.00
0.00
0.69
0.93
0.76
Hayvan Sağlığı
0.00
0.00
0.00
0.00
6.67
1.61
0.00
0.00
0.00
4.55
0.00
2.78
0.35
0.93
0.51
Hayvansal Üretim
0.00
5.26
1.45
0.00
0.00
0.00
0.59
0.00
0.44
0.00
0.00
0.00
0.35
0.93
0.51
Su Ürünleri
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
1.18
0.00
0.87
0.00
0.00
0.00
0.69
0.00
0.51
Bankacılık
Bilgisayar
Öğretmenliği
Biyoloji
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.59
0.00
0.44
0.00
0.00
0.00
0.35
0.00
0.25
0.00
0.00
0.00
2.13
0.00
1.61
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.35
0.00
0.25
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.59
0.00
0.44
0.00
0.00
0.00
0.35
0.00
0.25
Tarım Bölümü
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.59
0.00
0.44
0.00
0.00
0.00
0.35
0.00
0.25
Entoloji
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
1.67
0.44
0.00
0.00
0.00
0.00
0.93
0.25
İş İdaresi
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
4.55
0.00
2.78
0.35
0.00
0.25
100.00 100.00 100.00
100.00
Toplam
100.00 100.00
100.00 100.00 100.00
100.00 100.00 100.00
104
100.00 100.00 100.00
Tarımsal yayım uzmanları ve Tar-Gel personelinin eğitim düzeyi ve mezun
oldukları bölümler kadar yabancı dil bilme durumları da önemli bir göstergedir.
Tarımsal yayım personelinin iyi bir yabancı dil bilmesi tarımsal yeniliklerin takibi
açısından önem taşımaktadır. Araştırma bölgesinde tarımsal yayım uzmanlarının
%53,32’si yabancı dil bildiklerini belirtmişlerdir. Bu durum İller arasında istatistiki
olarak önemli bir farklılık gösterirken, cinsiyetler arasında istatistiki olarak önem arz
etmemektedir. Özellikle Karaman ve Konya illerindeki yabancı dil bilen tarımsal
yayım uzmanlarının ve Tar-Gel personelinin oranı diğer illere göre daha yüksek
seviyededir (Çizelge 5.2.10.)
Çizelge 5.2.10. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Yabancı Dil Bilme
Durumları (%)ı
İller
Aksaray
Karaman
Konya
Niğde
KOP Bölgesi
Ki Kareiller:
Ki Karecinsiyet
Cinsiyet
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
8,916
0,126
Yabancı dil biliyor musunuz?
Toplam
Evet
Hayır
44.78
55.22
100.00
33.33
66.67
100.00
41.76
58.24
100.00
57.63
42.37
100.00
33.33
66.67
100.00
51.95
48.05
100.00
57.07
42.93
100.00
65.15
34.85
100.00
59.09
40.91
100.00
48.28
51.72
100.00
47.06
52.94
100.00
47.83
52.17
100.00
53.80
46.20
100.00
51.97
48.03
100.00
53.32
46.68
100.00
P:0,030
P:0,722
H0: Kabul
KOP Bölgesi’ndeki tarımsal yayım uzmanlarının ve Tar-Gel personelinin
bildikleri yabancı dilin başında İngilizce gelmektedir. İngilizce konuşma, yazma,
okuma ve anlama konusunda tarımsal yayım personelinin durumu genelde az ve orta
düzeydedir. Tarımsal yayım personelinin İngilizce dışında bildikleri diller içerisinde
Almanca ve Fransızca’da gelmektedir fakat bu sayı çok azdır (Çizelge 5.2.11).
105
Çizelge 5.2.11. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Yabancı Dil Bilme Durumları (%)ı
İller
Cinsiyet
Bilmiyor
İngilizce Konuşma
Az
Orta
Biliyor
Düzey
50.0
42.3
71.4
14.3
62.5
34.4
14.3
85.7
60.5
25.4
61.9
28.6
42.9
50.0
88.9
11.1
İyi
Bilmiyor
Derece
3.8
7.7
0.0
0.0
3.1
3.2
0.0
0.0
7.0
4.4
4.8
2.3
7.1
0.0
0.0
0.0
Erkek
Aksaray
Kadın
Erkek
Karaman
Kadın
Erkek
Konya
Kadın
Erkek
Niğde
Kadın
3.8
14.3
0.0
0.0
7.0
4.8
0.0
0.0
Erkek
Kadın
Erkek
Karaman
Kadın
Erkek
Konya
Kadın
Erkek
Niğde
Kadın
50.0
100.0
0.0
0.0
60.0
100.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
40.0
0.0
0.0
0.0
50.0
0.0
100.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
66.7
100.0
0.0
0.0
60.0
100.0
0.0
0.0
Erkek
Kadın
Erkek
Karaman
Kadın
Erkek
Konya
Kadın
Erkek
Niğde
Kadın
100.0
100.0
0.0
0.0
33.3
50.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
16.7
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
50.0
50.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
100.0
100.0
0.0
0.0
33.3
50.0
0.0
0.0
Erkek
Kadın
Erkek
Karaman
Kadın
Erkek
Konya
Kadın
Erkek
Niğde
Kadın
0.0
0.0
0.0
100.0
50.0
0.0
0.0
0.0
33.3
100.0
0.0
0.0
25.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
25.0
0.0
0.0
0.0
66.7
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
100.0
25.0
0.0
0.0
0.0
Aksaray
Aksaray
Aksaray
İngilizce Yazma
Az
Orta
İyi
Bilmiyor
Biliyor
Düzey
Derece
42.3
38.5
11.5
0.0
57.1
42.9
0.0
0.0
41.9
45.2
9.7
0.0
28.6
71.4
0.0
0.0
46.9
39.8
8.8
3.5
54.5
36.4
6.8
2.3
46.7
40.0
13.3
0.0
77.8
22.2
0.0
0.0
Fransızca
33.3
0.0
0.0
66.7
0.0
0.0
0.0
100.0
0.0
100.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
40.0
0.0
0.0
60.0
0.0
0.0
0.0
100.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
Almanca
0.0
0.0
0.0
100.0
0.0
0.0
0.0
100.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
16.7
50.0
0.0
33.3
0.0
50.0
0.0
50.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
Diğer
50.0
50.0
0.0
0.0
100.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
50.0
25.0
0.0
25.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
106
-İngilizce Okuma
Az
Orta
Biliyor
Düzey
42.3
42.3
28.6
71.4
45.2
38.7
0.0
85.7
41.6
44.2
38.6
50.0
26.7
53.3
44.4
33.3
İyi
Bilmiyor
Derece
15.4
3.8
0.0
0.0
16.1
3.1
14.3
0.0
10.6
6.1
9.1
2.2
20.0
0.0
22.2
0.0
İngilizce Anlama
Az
Orta
İyi Derece
Biliyor
Düzey
42.3
46.2
7.7
57.1
42.9
0.0
50.0
43.8
3.1
28.6
71.4
0.0
49.1
37.7
7.0
44.4
48.9
4.4
33.3
60.0
6.7
50.0
50.0
0.0
0.0
0.0
100.0
0.0
20.0
0.0
0.0
0.0
33.3
0.0
0.0
0.0
20.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
66.7
100.0
0.0
0.0
80.0
100.0
0.0
0.0
33.3
0.0
0.0
0.0
20.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
100.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
66.7
50.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
100.0
100.0
0.0
0.0
28.6
50.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
42.9
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
28.6
50.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
100.0
0.0
0.0
25.0
0.0
0.0
0.0
25.0
0.0
0.0
100.0
50.0
0.0
0.0
0.0
75.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
100.0
25.0
0.0
0.0
0.0
33.3
100.0
0.0
0.0
50.0
0.0
0.0
0.0
33.3
0.0
0.0
0.0
25.0
0.0
0.0
0.0
33.3
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
Araştırmada görüşülen tarımsal yayım personelinin uğraştıkları işleri ve
özellikle mezun oldukları bölümleri benimseme ve işlerini severek yapmada
üniversiteye girişteki tercih formundaki sıralamaların önemli bir etkisi vardır. 30
tercihli bir üniversite tercih formunda görüşülen kişilerin ortalama 11. Tercihlerini
bölgedeki
en
fazla
meslek
grubunu
oluşturan
Veteriner
Hekimliği/Ziraat
Mühendisliği/Gıda Mühendisliği alanlarının oluşturduğu görülmektedir. Bu tercih
sıralaması Kadınlarda daha gerideyken (13-14), erkeklerde ise daha ön sıralardadır
(9-10). Kadın ve Erkek yayım personeli arasındaki bölüm tercih sıralamasındaki bu
durum Çizelge 5.2.12.’de açıkça görülmekte olup istatistiki açıdan da önemli bir
farklılık olduğu yapılan T testi ile belirlenmiştir.
Çizelge 5.2.12. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Üniversitede Ziraat
Mühendisliği/Veteriner Hekimliğini Tercih Etme Sıraları (Sıra No)
İller
F Değeriiller:
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
0,920
T Değericinsiyet
-3,165
Aksaray
Karaman
Konya
Niğde
KOP Bölgesi
Sıra No
Cinsiyet
9.50
14.43
11.38
9.13
6.63
8.63
9.85
13.82
11.17
9.39
13.00
10.90
9.62
13.23
10.82
P:0,432
P:0,002
Sınırında)
H0: Kabul
H0: Red (%95 Güven
Tarımsal yayım uzmanları ve Tar-Gel personelinin kendilerini geliştirmede
kullanabilecekleri en önemli araçlardan bir tanesi de bilişim araçlarıdır. Bilişim
araçlarını iyi kullanan bir tarımsal yayım personeli kendini geliştirme ve yeni fikirler
elde edinme noktasında önemli bir avantaja sahiptir. Tarımsal yayım personelinin
bilişim teknolojilerini kullanma durumlarını puanlamalarını istenmiş ve sonuçlar
107
Çizelge 5.2.13’de gösterilmiştir. Çizelge incelendiğinde KOP bölgesinde tarımsal
yayım personelinin bilişim teknolojilerini iyi düzeyde kullandıkları belirlenmiştir. Bu
durum cinsiyet ve illere göre istatistiki olarak önemli ölçüde değişmemektedir.
Çizelge
5.2.13.
Tarımsal
Yayım
Uzmanı
ve
Tar-Gel
Personelinin
Bilişim
Teknolojilerini (Bilgisayar, cep telefonu, internet vb.) Kullanım Seviyeleri (1-10 Puan)
İller
Aksaray
Karaman
Konya
Niğde
KOP Bölgesi
Cinsiyet
Puan
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
7.30
6.39
7.07
7.22
7.35
7.25
7.13
6.92
7.08
7.31
7.18
7.26
7.20
6.91
7.12
En önemli bilişim teknolojisi olan internet artık araştırma alanlarının
genişlemesi ve bilgiye erişimde en önemli teknolojilerinin başında gelmektedir.
Günümüzde internetin girmediği ya da kullanılmadığı ARGE çalışmaları hemen
hemen yok denilecek ya da azdır. İyi bir yayım uzmanı internet aracılığı ile kendini
geliştirebilmeli ve yenilikleri takip edebilmelidir. Araştırma bölgesinde görüşülen
Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin internet kullanma alışkanlıkları
incelendiğinde %95,32 gibi yüksek bir oranın internet kullandığı ve ortalama kullanım
sürelerinin ise ortalama 5,44 saat/gün olduğu belirlenmiştir (Çizelge 5.2.14 ve Çizelge
5.2.15.)
108
Çizelge 5.2.14. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin İnternet Kullanım
Durumları (%)
İller
Cinsiyeti
Aksaray
Karaman
Konya
Niğde
KOP Bölgesi
Ki Kareiller:
Ki Karecinsiyet
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
2,751
5,650
İnternet kullanıyor
musunuz?
Toplam
Hayır
Evet
1.47
98.53
100.00
4.17
95.83
100.00
2.17
97.83
100.00
6.45
93.55
100.00
11.11
88.89
100.00
7.50
92.50
100.00
2.97
97.03
100.00
9.86
90.14
100.00
4.76
95.24
100.00
3.45
96.55
100.00
5.88
94.12
100.00
4.35
95.65
100.00
3.32
96.68
100.00
8.46
91.54
100.00
4.68
95.32
100.00
P:0,432
H0: Kabul
P:0,017
Tarımsal yayım uzmanı ve Tar-Gel personelinin günlük ortalama internet
kullanım saatleri cinsiyetlere ve illere göre karşılaştırıldığında; cinsiyetlere göre
yapılan T Testinde cinsiyetler arasında istatistiki olarak önemli ölçüde farklılık arz
eden bir kullanım yok iken, iller arasında ise özellikle Konya ilinde günlük internet
kullanımının diğer illere göre daha fazla olduğu ve bununda istatistiki olarak %99
güven sınırında önemli olduğu belirlenmiştir. Buradan Konya ilindeki tarımsal yayım
personelinin interneti gündelik çalışmalarında daha sık bir şekilde kullanıldığını
göstermektedir (Çizelge 5.2.15.).
109
Çizelge 5.2.15. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Günlük Ortalama
İnternet Kullanım Saatleri (Saat)
İller
Aksaray
Karaman
Konya
Niğde
KOP Bölgesi
F Değeriiller
T Değericinsiyet
Cinsiyet
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
8,919
0,010
Saat
P:0,000
P:0,451
Sınırında)
4.30
4.57
4.37
4.71
5.86
4.94
6.14
5.80
6.05
4.81
4.75
4.79
5.45
5.44
5.44
H0: Red (%99 Güven
H0: Kabul
5.2.2. Tarımsal yayım uzmanı ve Tar-Gel personelinin mesleki deneyimleri ve
faaliyetleri
Meslekteki deneyim yayım personelinin işini daha hakim olmasına ve bölgeye
yeni yaklaşım ve anlayışlar katmasına yardımcı olacaktır. Bu nedenle araştırma
bölgesinde tarımsal yayım personelinin deneyimlerini oluşturan faaliyetler ve
çalışmaları yurtdışına çıkma, mesleki örgütlere ve mesleki yayınlara abonelikleri,
mesleki deneyim, özel sektör deneyimi ve yayım elemanı olarak deneyimi şeklinde
incelenmiştir. Bu faktörler araştırma bölgesindeki tarımsal yayım personelinin hem
meslek ile hem de meslek dışı alanlarla olan tecrübelerini ortaya koyması açısından
önemli göstergelerin başında gelmektedir.
Önceki Çizelge 5.2.10 ve Çizelge 5.2.11.’de belirtildiği üzere araştırma
bölgesindeki tarımsal yayım personelinin yarıya yakını yabancı dil bilmesine karşın
yabancı dil bilenlerin özellikle de İngilizce bilenlerin seviyeleri orta düzeyde olduğu
belirtilmiştir. Bu durum bölgedeki yarıya yakın tarımsal yayım personelinin yabancı
110
literatürleri takip edemedikleri, takip edenlerini ise orta seviyede bunu başardıklarını
göstermektedir. Deneyim kazanmanın en önemli yolu görmek ve tecrübe etmektir.
Özellikle sadece ulusal alanda değil uluslararası alanda da yenilikleri yerinde görmek
önem taşımaktadır. Araştırma alanında tarımsal yayım personelinin yurtdışına çıkma
durumları incelenmiş ve KOP bölgesinde tarımsal yayım personelinin %82,27’sinin
yurtdışına çıktığı ve yurtdışına çıkma amaçlarının başında ise turistik gezi ve
kurs/seminer/kongre gibi kendini geliştirmek amaçlı katılımların olduğu belirlenmiştir
(Çizelge 5.2.16. ve Çizelge 5.2.17.).
Çizelge 5.2.16. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Yurtdışına Çıkma
Durumları (%)
İller
Aksaray
Karaman
Konya
Niğde
KOP Bölgesi
Cinsiyet
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Yurtdışına Çıkma Durumları
Evet
Hayır
100.00
0.00
100.00
0.00
100.00
0.00
67.74
32.26
55.56
44.44
65.00
35.00
84.42
15.58
85.29
14.71
84.64
15.36
65.52
34.48
58.82
41.18
63.04
36.96
82.96
17.04
80.31
19.69
82.27
17.73
111
Toplam
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
Çizelge 5.2.17. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Yurtdışına Çıkma Nedenleri (%)
İller
Aile ziyareti
Cinsiyet
Evet
Aksaray
Karaman
Konya
Niğde
KOP
Bölgesi
Kurs veya seminer
amaçlı
Turistik gezi
Hayır
Evet
Hayır
Evet
Hayır
Diğer
Fuar
Evet
Hayır
Evet
Hayır
Erkek
5.88
94.12
13.24
86.76
1.47
98.53
100.00
0.00
0.00
100.00
Kadın
0.00
100.00
4.17
95.83
0.00
100.00
100.00
0.00
0.00
100.00
Ortalama
4.35
95.65
10.87
89.13
1.09
98.91
100.00
0.00
0.00
100.00
Erkek
7.32
92.68
9.76
90.24
34.15
65.85
100.00
0.00
0.00
100.00
Kadın
20.00
80.00
10.00
90.00
0.00
100.00
100.00
0.00
0.00
100.00
Ortalama
9.80
90.20
9.80
90.20
27.45
72.55
100.00
0.00
0.00
100.00
Erkek
2.41
97.59
8.48
91.52
2.42
97.58
100.00
0.00
0.00
100.00
Kadın
5.36
94.64
26.79
73.21
5.36
94.64
100.00
0.00
0.00
100.00
Ortalama
3.15
96.85
13.12
86.88
3.17
96.83
100.00
0.00
0.00
100.00
Erkek
0,00
100.00
15.79
84.21
21.05
78.95
84.21
15.79
0.00
100.00
Kadın
0,00
100.00
10.00
90.00
10.00
90.00
90.00
10.00
0.00
100.00
Ortalama
0,00
100.00
13.79
86.21
17.24
82.76
86.21
13.79
0.00
100.00
Erkek
3.72
96.28
10.17
89.83
7.80
92.20
98.98
1.02
0.00
100.00
Kadın
4.90
95.10
17.65
82.35
3.92
96.08
99.02
0.98
0.00
100.00
Ortalama
4.02
95.98
12.09
87.91
6.80
93.20
98.99
1.01
0.00
100.00
112
Araştırma bölgesinde tarımsal yayım personelinin tecrübe ve deneyimlerini
oluşturan faktörler; GTHB tecrübesi, çalıştıkları kurum tecrübesi, yayım personeli
olarak deneyimi, çalıştıkları birim tecrübesi ve özel sektör deneyimi ve şeklinde 5 alt
grupta incelenmiştir. Çizelge 5.2.18. incelendiğinde, 33-34 yaşlarındaki tarımsal
yayım personelinin ortalama GTHB bünyesindeki deneyimi 5,38 yıl, şu an çalıştıkları
kurumdaki deneyimi 4,87 yıl, yayım personeli olarak deneyimi 4,93 yıl ve şu anki
birimdeki deneyimi ise 4,15 yıl oldukları belirlenmiştir. Bu durum illere ve cinsiyetlere
göre farklılık göstermektedir. Çizelge 5.2.18’de görüleceği üzere bölgedeki tarımsal
yayım personelinin GTHB ve çalıştıkları kurumdaki iş tecrübeleri çok yeni olup
(ortalama 4-7 yıl arası), mesleki tecrübesi diğer illere göre daha fazla olan tarımsal
yayım personelinin bulunduğu illerin başında Aksaray ili gelmektedir (7,08 yıl).
Bölgedeki
tarımsal
yayım
personelinin
iş
tecrübeleri
ile
yayım
tecrübeleri
incelendiğinde ise tarımsal yayım personelinin iş tecrübelerinin %91,64’ünün yayım
çalışmalarından sağladıkları görülebilir. Bölgedeki tarımsal yayım personelinin hayat
tecrübelerinin %16,09’unu GTHB çalışmalarının oluşturduğu söylenebilir. Ayrıca
bölgede erkeklerin hem yayım personeli olarak hem de GTHB çalışmaları olarak
kadınlara göre daha fazla tecrübe sahip olduğu tespit edilen bir diğer husustur
(Çizelge 5 2.18.).
113
Çizelge 5.2.18. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Yaş ve Mesleki Deneyimleri
İl Adı
Aksaray
Karaman
Konya
Niğde
KOP Bölgesi
Cinsiyet
Tarımsal yayım
Personelinin yaşı
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
41.02
34.05
39.32
32.00
33.25
32.29
32.32
31.56
32.14
33.11
29.69
31.86
33.93
31.97
33.43
GTHB Çalışma
Deneyimi (Yıl)
(A)
7.36
6.26
7.08
5.38
4.78
5.24
4.94
4.46
4.81
6.34
4.29
5.59
5.59
4.80
5.38
(A)-F Değeriiller:
4,82 P:0,003
(A)-T Değericinsiyet
2,01 P:0,045
(B)-F Değeriiller:
3,57 P:0,014
(B)-T Değericinsiyet
1,69 P:0,091
(C)-F Değeriiller:
2,54 P:0,056
(C)-T Değericinsiyet
0,81 P:0,419
H0: Kabul
(D)-F Değeriiller:
0,98 P:0,400
H0: Kabul
(D)-T Değericinsiyet
0,72 P:0,474
H0: Kabul
114
Çalıştıkları
Şuan Çalıştıkları
Yayım Personeli
Kurumdaki
Birimdeki
Olarak Tecrübesi
Mesleki Deneyim
Mesleki Deneyim
(Yıl)
Süreleri (Yıl)
Süreleri (Yıl)
(C)
(B)
(D)
6.32
6.06
4.01
5.45
5.64
5.74
6.10
5.95
4.45
4.83
4.61
4.31
4.47
5.19
4.78
4.75
4.73
4.42
4.48
4.76
4.14
4.17
4.48
3.34
4.40
4.69
3.94
6.30
5.07
4.93
4.06
4.13
3.28
5.47
4.73
4.31
5.03
5.00
4.21
4.42
4.73
3.98
4.87
4.93
4.15
Araştırma bölgesinde görüşülen tarımsal yayım personelinin bir diğer mesleki
tecrübelerini oluşturan faktör ise özel sektör deneyimidir. Görüşülen tarımsal yayım
personelinin %69,20’sinin özel sektör deneyimi bulunmakta olup, özel sektör
deneyimi olan tarımsal yayım personelinin %62,31’i ise bu tecrübelerini tarımdan
sağladıklarını belirtmişlerdir. Bu durum illere göre istatistiki olarak önemli ölçüde
değişmemekle beraber cinsiyetler arasında istatistiki olarak önemli bir fark
bulunmuştur. Kadınların özel sektör deneyimi erkeklere göre daha az düzeydedir
(Çizelge 5.2.19.).
Çizelge 5.2.19. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Özel Sektör
Deneyimleri (%)
İller
Cinsiyet
Aksaray
Karaman
Konya
Niğde
KOP Bölgesi
Ki Kareiller:
Ki Karecinsiyet
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
4,09
6,62
Çalışma hayatınızda özel
sektör deneyiminiz oldu mu?
Total
Evet
Hayır
62.69
37.31
100.00
62.50
37.50
100.00
62.64
37.36
100.00
61.29
38.71
100.00
82.35
17.65
100.00
65.82
34.18
100.00
79.70
20.30
100.00
52.86
47.14
100.00
72.79
27.21
100.00
67.86
32.14
100.00
64.71
35.29
100.00
66.67
33.33
100.00
72.42
27.58
100.00
60.16
39.84
100.00
69.20
30.80
100.00
P:0,252
H0: Kabul
P:0,010
Tarımsal yayım personelinin meslek ile ilgili deneyimlerini ortaya koymada
mesleki örgütlere olan üyelikte önemli bir faktördür. Bölgedeki tarımsal yayım
personelinin %50,75 herhangi bir mesleki örgüte üye olmadıkları bu durumun illere
göre değişmediği fakat cinsiyetler arasında %95 güven seviyesinde istatistiki olarak
önemli ölçüde farklılık olduğu hesaplanmıştır. Kadınlar mesleki örgütlere üye olma
konusunda erkeklere göre daha girişimcilerdir. Üye olunan mesleki örgütlerin başında
115
da Ziraat Mühendisleri Odası, Veteriner Hekimleri Odası ve Sendikal örgütler
gelmektedir (Çizelge 5.2.20.ve Çizelge 5.2.21.).
Çizelge 5.2.20. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Mesleki Örgütlere
Üye Olma Durumu (%)
İller
Aksaray
Karaman
Konya
Niğde
KOP Bölgesi
Ki Kareiller:
Ki Karecinsiyet
Mesleki örgütlere üye misiniz?
Toplam
Hayır
Evet
50.00
50.00
100.00
Erkek
25.00
75.00
100.00
Kadın
42.86
57.14
100.00
Ortalama
52.54
47.46
100.00
Erkek
35.29
64.71
100.00
Kadın
48.68
51.32
100.00
Ortalama
46.43
53.57
100.00
Erkek
64.62
35.38
100.00
Kadın
50.96
49.04
100.00
Ortalama
60.71
39.29
100.00
Erkek
81.25
18.75
100.00
Kadın
68.18
31.82
100.00
Ortalama
49.27
50.73
100.00
Erkek
54.92
45.08
100.00
Kadın
50.75
49.25
100.00
Ortalama
8,15 P:0,043
1,15 P:0,214
H0: Kabul
Cinsiyet
116
Çizelge 5.2.21. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Üye Oldukları Mesleki Örgütler (%)
Aksaray
Karaman
Niğde
Konya
KOP Bölgesi
Mesleki Örgütler
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Ziraat Mühendisleri Odası
50.00
88.89
57.14
75.00
47.79
47.83
60.00
100.00
50.26
69.64
50.00
88.89
57.14
75.00
47.79
Veteriner Hekimler Odası
26.32
5.56
39.29
16.67
24.78
30.43
10.00
0.00
26.46
17.86
26.32
5.56
39.29
16.67
24.78
Sendika
7.89
5.56
0.00
0.00
12.39
21.74
0.00
0.00
8.99
10.71
7.89
5.56
0.00
0.00
12.39
Ziraat Odası
0.00
0.00
0.00
8.33
0.88
0.00
0.00
0.00
0.53
1.79
0.00
0.00
0.00
8.33
0.88
Ziraat Yüksek Mühendisleri
Birliği
2.63
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.53
0.00
2.63
0.00
0.00
0.00
0.00
Damızlık Birliği
2.63
0.00
0.00
0.00
0.88
0.00
0.00
0.00
1.06
0.00
2.63
0.00
0.00
0.00
0.88
TEMA
0.00
0.00
0.00
0.00
0.88
0.00
0.00
0.00
0.53
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.88
Et Üreticileri Birliği
2.63
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.53
0.00
2.63
0.00
0.00
0.00
0.00
İnşaat Mühendisleri Odası
0.00
0.00
0.00
0.00
0.88
0.00
0.00
0.00
0.53
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.88
Gıda Mühendisleri Odası
0.00
0.00
0.00
0.00
0.88
0.00
0.00
0.00
0.53
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.88
Pancar Ekicileri Kooperatifi
0.00
0.00
0.00
0.00
0.88
0.00
0.00
0.00
0.53
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.88
Arıcılar Birliği
0.00
0.00
0.00
0.00
2.65
0.00
0.00
0.00
1.59
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
2.65
Tarımsal Yayım ve Danışmanlık
Derneği
0.00
0.00
3.57
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.53
0.00
0.00
0.00
3.57
0.00
0.00
Ziraatçılar Derneği
2.63
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.53
0.00
2.63
0.00
0.00
0.00
0.00
Hayvan Haklarını Koruma
Derneği
0.00
0.00
0.00
0.00
6.19
0.00
10.00
0.00
4.23
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
6.19
Toplam
5.26
0.00
0.00
0.00
0.88
0.00
10.00
0.00
2.12
0.00
5.26
0.00
0.00
0.00
0.88
117
Tarımsal yayım personelinin özellikle mesleki alanda tecrübe kazanma ve
yenilikleri takip etmede en önemli göstergelerden biri de mesleki süreli yayınların
takip edilmesidir. Bölgede görüşülen tarımsal yayım personelinin %91,27’si mesleki
süreli yayınları takip etmediği, takip edenlerin ise genellikle ilgilerini çeken konuları
okudukları
(%47,51)belirlenmiştir.
Bölgede
özellikle
basılı
yayınların
takip
edilmesinde önemli bir sıkıntı olduğunu söylemek mümkündür. Basılı yayın yerine
daha çok görsel medyanın takip edildiği ve başta internet olmak üzere bilişim
sistemlerinin daha ağırlıklı olduğu sonucuna ulaşılabilir. Gerek iller gerekse
cinsiyetler arasında mesleki süreli yayınları takip etme konusunda istatistiki olarak
önemli derece fark bulunamamıştır (Çizelge 5.2.22. ve Çizelge 5.2.23.).
Çizelge 5.2.22. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Mesleki Süreli
Yayınlara Abone Olma Durumu (%)
İller
Aksaray
Karaman
Konya
Niğde
KOP Bölgesi
Ki Kareiller:
Ki Karecinsiyet
Herhangi bir mesleki
süreli yayına abone
Cinsiyet
misiniz?
Evet
Hayır
Erkek
5.88
94.12
Kadın
8.33
91.67
Ortalama
6.52
93.48
Erkek
8.20
91.80
Kadın
5.56
94.44
Ortalama
7.59
92.41
Erkek
8.59
91.41
Kadın
10.45
89.55
Ortalama
9.06
90.94
Erkek
17.86
82.14
Kadın
5.88
94.12
Ortalama
13.33
86.67
Erkek
8.73
91.27
Kadın
8.73
91.27
Ortalama
8.73
91.27
2,62 P:0,854
H0: Kabul
0,36 P:0,837
H0: Kabul
118
Toplam
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
Çizelge 5.2.23. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Mesleki Süreli
Yayınları Okuma Sıklığı (%)
İller
Cinsiyet
Erkek
Aksaray
Kadın
Ortalama
Erkek
Karaman
Kadın
Ortalama
Erkek
Konya
Kadın
Ortalama
Erkek
Niğde
Kadın
Ortalama
Erkek
KOP
Bölgesi
Kadın
Ortalama
Ki Kareiller:
Ki Karecinsiyet
Mesleki süreli yayınları ne sıklıkta okuyorsunuz?
Sürekli
İlgimi çeken
Bazen
Okumuyorum
olarak
konu olursa
okuyorum
okuyorum
12.70
8.70
11.63
7.69
27.78
12.86
12.95
11.94
12.69
10.71
5.88
8.89
11.90
12.80
12.15
6,81 P:0,657
1,80 P:0,615
41.27
38.10
52.17
34.78
44.19
37.21
51.92
34.62
16.67
55.56
42.86
40.00
48.70
27.98
50.75
29.85
49.23
28.46
46.43
32.14
58.82
29.41
51.11
31.11
47.62
31.25
47.20
34.40
47.51
32.10
H0: Kabul
H0: Kabul
7.94
4.35
6.98
5.77
4.29
10.36
7.46
9.62
10.71
5.88
8.89
9.23
5.60
8.24
Toplam
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
5.2.3. Tarımsal yayım uzmanı ve Tar-Gel personelinin çalışma şartları ve
çalışma faaliyetlerini etkileyen unsurlar hakkındaki düşünceleri
Tarımsal yayım personelinin günlük yaşamlarını etkileyen unsurlar tarımsal
yayım personelinin hangi unsurlardan etkilendiğini gösteren önemli göstergelerin
başında gelmektedir. Bu nedenle KOP bölgesinde tarımsal yayım personelinin günlük
yaşamlarını etkileyen unsurlar araştırılmış ve Çizelge 5.2.24.’de sunulmuştur. Çizelge
incelendiğinde tarımsal yayım personelinin kendisinin ve çocuklarının sağlık sorunları
ve ekonomik koşullar öncelikli olarak gösterilmiştir. Sağlık ile ilgili problemlerin
çözümünde iş güvenliği ve sağlık hizmetlerine erişimin kolaylaştırılması gibi unsurlar
iyileştirilerek ve önlemler alınarak çözüm önerileri geliştirebilir. Buradaki en önemli
hususlardan biri tarımsal yayım personelinin ekonomik koşullarının yetersizliğini
günlük yaşamlarını etkileyen en önemli unsurların başında göstermeleridir. İyi bir
hizmet kalitesi için ekonomik şartların iyileştirilmesi hususunun gözden geçirilmesi
gereklidir.
119
Çizelge 5.2.24. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Günlük Yaşamını Olumsuz Etkileyen Unsurlar (%)
İller
Cinsiyet
Günlük yaşamınızı aşağıdaki durumlardan hangileri olumsuz etkiliyor?
Toplam
Erkek
13.68
Diğer aile
Çocuklarımın Aile içi
Çocukların
bireylerinin
sağlık
ilişkilerdeki bakımıyla
sağlık
sorunları
sorunlar
ilgili
sorunları
sorular
14.01
11.73
11.40
11.73
11.40
Kadın
11.65
12.62
8.74
11.65
12.62
12.62
12.62
17.48
0.00
100.00
Ortalama
13.17
13.66
10.98
11.46
11.95
11.71
10.98
15.12
0.98
100.00
Erkek
17.53
14.43
10.82
12.37
9.28
8.76
7.73
15.46
3.61
100.00
Kadın
18.82
11.76
10.59
11.76
10.59
10.59
7.06
18.82
0.00
100.00
Ortalama
17.92
13.62
10.75
12.19
9.68
9.32
7.53
16.49
2.51
100.00
Erkek
16.56
18.54
16.72
11.92
12.09
10.76
10.60
2.65
0.17
100.00
Kadın
20.57
11.43
14.86
14.29
10.86
12.57
12.00
3.43
0.00
100.00
Ortalama
17.46
16.94
16.30
12.45
11.81
11.17
10.91
2.82
0.13
100.00
Erkek
15.83
13.33
15.00
8.33
10.00
9.17
8.33
19.17
0.83
100.00
Kadın
17.81
10.96
13.70
5.48
15.07
8.22
9.59
19.18
0.00
100.00
Ortalama
16.58
12.44
14.51
7.25
11.92
8.81
8.81
19.17
0.52
100.00
Erkek
15.92
16.24
14.37
11.51
11.35
10.45
9.88
9.22
1.06
100.00
Kadın
17.54
11.62
12.30
11.62
11.85
11.39
10.93
12.53
0.23
100.00
Ortalama
16.41
15.08
13.87
11.58
11.52
10.74
10.07
10.01
0.72
100.00
Kendi
Ekonomik
sağlık
koşulların
sorunlarım yetersizliği
Aksaray
Karaman
Konya
Niğde
KOP
Bölgesi
120
Çocukların İş yeri
Diğer
eğitimiyle
ile ilgili
ilgili
sorunlar
sorunlar
10.42
14.33
1.30
100.00
Araştırma bölgesinde görüşülen tarımsal yayım personelinin şu an ki
çalıştıkları pozisyondan memnun olma durumları incelenmiş ve sonuçlar Çizelge
5.2.25’de
sunulmuştur.
Çizelge
incelendiğinde
%90’dan
fazlasını
Tar-Gel
personelinden oluşan tarımsal yayım personelinin yarıya yakını çalışmak istedikleri
pozisyonun İl/İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüklerinde çalışan diğer Ziraat
Mühendislerinin pozisyonu olarak göstermişlerdir. Tar-Gel Projesi kapsamında hizmet
vermekte olan personelin, görev tanımı ve sorumluluklarına yönelik hazırlanan "TarGel Görev Tanımı" Bakanlık Makamının 17.05.2013 tarihli Olur'u ile düzenlenmiştir.
Tar-Gel personelinin kendi özlük haklarını yeterli görmemesi ve yasal mevzuattaki
hususlar normal İl/İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüklerinde çalışan diğer
Ziraat Mühendisleri ile Tar-Gel personeli arasında bir farklılık oluşturmaktadır. TarGel personelinin sadece %18,75’i kendi pozisyonlarından memnun iken gerisi
kendilerine eşdeğer görevdeki diğer Ziraat Mühendisi Veteriner Hekimi, Su Ürünleri
Mühendisi, Gıda Mühendisi pozisyonları ile idarecilik pozisyonlarında (İl/İlçe Müdürü,
Şube Müdürü, Bölüm Başkanı) çalışmak istediklerini beyan etmişlerdir. Kırsal alanda
yerinde tarımsal yayım çalışmalarını yürütmeyi isteyen Tar-Gel personelinin azlığı
Tar-Gel projesinin hedeflerine ulaşılmasını güçleştirmektedir.
Tar-Gel personeli ağırlıklı araştırma kitlesi olan KOP Bölgesi tarımsal yayım
personelinin sosyal imkanları ile ilgili düşünceleri Çizelge 5.2.6.’da sunulmuştur.
Çizelge incelendiğinde tarımsal yayım personelinin, sağlık, beslenme, kreş/yuva,
ulaşım/servis, dinlenme tesisleri ve lojman olanakları konusunda çoğunlukla böyle bir
hizmet almadıklarını belirtirken, hizmet içi eğitim ve verimli bir çalışma ortamının
sağlanması konusunda sağlanan olanakların yetersiz, maaş/ücret konusunda yarısı
yetersiz, yarısı ise yeterli olduğu konusunda görüş bildirmişlerdir.
121
Çizelge 5.2.25. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Kurumda Çalışmak İstedikleri Statülerin Dağılımı (%)
Cinsiyet
Ziraat
Mühendisi
Erkek
Aksaray Kadın
Ortalama
Erkek
Karaman Kadın
Ortalama
Erkek
Konya
Kadın
Ortalama
Erkek
Niğde
Kadın
Ortalama
Erkek
KOP
Kadın
Bölgesi
Ortalama
37.50
65.22
44.83
46.00
62.50
50.00
39.66
60.94
45.38
32.00
56.25
41.46
39.62
61.34
45.60
İller
Kurumunuzda hangi statüde çalışmak istersiniz?
Aynı
İl/İlçe
Şube
Veteriner Bölüm
Su
Gıda
İşte
Müdürü
Müdürü /
Hekim
Başkanı
Ürünleri
Mühendisi Toplam
Devam
Yardımcısı
Mühendisi
Etmek
İsterim
10.94
31.25
4.69
7.81
4.69
3.13
0.00
100.00
8.70
21.74
4.35
0.00
0.00
0.00
0.00
100.00
10.34
28.74
4.60
5.75
3.45
2.30
0.00
100.00
26.00
16.00
4.00
8.00
0.00
0.00
0.00
100.00
6.25
0.00
31.25
0.00
0.00
0.00
0.00
100.00
21.21
12.12
10.61
6.06
0.00
0.00
0.00
100.00
22.41
18.39
10.34
8.05
0.57
0.00
0.57
100.00
14.06
12.50
6.25
4.69
1.56
0.00
0.00
100.00
20.17
16.81
9.24
7.14
0.84
0.00
0.42
100.00
28.00
24.00
8.00
4.00
4.00
0.00
0.00
100.00
18.75
12.50
12.50
0.00
0.00
0.00
0.00
100.00
24.39
19.51
9.76
2.44
2.44
0.00
0.00
100.00
21.09
21.09
7.99
7.67
1.60
0.64
0.32
100.00
12.61
12.61
10.08
2.52
0.84
0.00
0.00
100.00
18.75
18.75
8.56
6.25
1.39
0.46
0.23
100.00
122
Çizelge 5.2.26. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Çalıştıkları Kurumdaki Sosyal İmkanlar Konusundaki Düşünceleri
(%)
Sosyal İmkânlar
Sağlık Hizmeti
Beslenme Hizmeti
Kreş/Yuva Olanağı
Ulaşım/Servis
Hizmeti
Dinlenme
Tesislerinden
Yararlandırma
Lojman Olanakları
Hizmet-İçi Eğitim
Olanakları
Verimli Bir Çalışma
Ortamı
Maaş/Ücret
Böyle Bir Hizmet
Yok
Yetersiz
Yeterli
Böyle Bir Hizmet
Yok
Yetersiz
Yeterli
Böyle Bir Hizmet
Yok
Yetersiz
Yeterli
Böyle Bir Hizmet
Yok
Yetersiz
Yeterli
Böyle Bir Hizmet
Yok
Yetersiz
Yeterli
Böyle Bir Hizmet
Yok
Yetersiz
Yeterli
Böyle Bir Hizmet
Yok
Yetersiz
Yeterli
Böyle Bir Hizmet
Yok
Yetersiz
Yeterli
Böyle Bir Hizmet
Yok
Yetersiz
Yeterli
Erkek
Aksaray
Kadın Ortalama
Erkek
Karaman
Kadın Ortalama
Erkek
Konya
Kadın Ortalama
Erkek
Niğde
Kadın Ortalama
Erkek
KOP Bölgesi
Kadın Ortalama
69.84
65.22
68.60
59.26
66.67
60.87
62.23
62.50
62.30
57.69
66.67
60.98
62.84
64.10
63.17
14.29
15.87
8.70
26.09
12.79
18.60
9.26
31.48
6.67
26.67
8.70
30.43
13.30
24.47
18.75
18.75
14.68
23.02
11.54
30.77
13.33
20.00
12.20
26.83
12.69
24.47
14.53
21.37
13.17
23.66
57.14
85.00
63.86
93.10
94.44
93.42
74.74
50.00
68.50
71.43
80.00
74.42
74.34
66.67
72.37
22.22
20.63
10.00
5.00
19.28
16.87
3.45
3.45
5.56
0.00
3.95
2.63
14.74
10.53
29.69
20.31
18.50
12.99
25.00
3.57
20.00
0.00
23.26
2.33
15.04
10.62
21.37
11.97
16.67
10.96
95.16
100.00
96.43
91.38
94.44
92.11
90.63
95.38
91.83
85.19
86.67
85.71
91.15
95.00
92.16
3.23
1.61
0.00
0.00
2.38
1.19
5.17
3.45
5.56
0.00
5.26
2.63
7.81
1.56
3.08
1.54
6.61
1.56
11.11
3.70
13.33
0.00
11.90
2.38
6.78
2.06
4.17
0.83
6.10
1.74
92.31
95.65
93.18
91.53
88.89
90.91
91.10
77.27
87.55
82.14
78.57
80.95
90.67
82.64
88.58
6.15
1.54
4.35
0.00
5.68
1.14
6.78
1.69
11.11
0.00
7.79
1.30
6.81
2.09
7.58
15.15
7.00
5.45
17.86
0.00
14.29
7.14
16.67
2.38
7.58
1.75
8.26
9.09
7.76
3.66
75.81
100.00
81.93
62.71
72.22
64.94
71.28
67.16
70.20
75.00
73.33
74.42
70.92
74.38
71.83
19.35
4.84
0.00
0.00
14.46
3.61
25.42
11.86
11.11
16.67
22.08
12.99
25.53
3.19
28.36
4.48
26.27
3.53
21.43
3.57
20.00
6.67
20.93
4.65
24.04
5.04
19.83
5.79
22.93
5.24
78.13
82.61
79.31
63.16
50.00
60.27
82.11
89.39
83.98
67.86
53.33
62.79
76.99
78.33
77.34
17.19
4.69
17.39
0.00
17.24
3.45
31.58
5.26
50.00
0.00
35.62
4.11
16.32
1.58
10.61
0.00
14.84
1.17
28.57
3.57
40.00
6.67
32.56
4.65
20.06
2.95
20.83
0.83
20.26
2.40
17.46
27.27
20.00
12.50
12.50
12.50
10.53
17.46
12.25
14.29
13.33
13.95
12.46
18.10
13.91
61.90
20.63
45.45
27.27
57.65
22.35
50.00
37.50
62.50
25.00
52.78
34.72
71.05
18.42
68.25
14.29
70.36
17.39
53.57
32.14
60.00
26.67
55.81
30.23
64.39
23.15
62.07
19.83
63.80
22.30
25.40
40.91
29.41
19.30
6.25
16.44
16.32
13.11
15.54
6.90
6.67
6.82
17.70
16.67
17.44
68.25
6.35
45.45
13.64
62.35
8.24
64.91
15.79
87.50
6.25
69.86
13.70
61.05
22.63
60.66
26.23
60.96
23.51
68.97
24.14
80.00
13.33
72.73
20.45
63.72
18.58
64.04
19.30
63.80
18.76
11.11
13.64
11.76
6.90
0.00
5.56
1.57
1.69
1.60
0.00
0.00
0.00
4.12
3.64
4.00
47.62
41.27
50.00
36.36
48.24
40.00
25.86
67.24
78.57
21.43
36.11
58.33
54.45
43.98
47.46
50.85
52.80
45.60
60.71
39.29
26.67
73.33
48.84
51.16
48.82
47.06
49.09
47.27
48.89
47.11
123
KOP Bölgesinde görüşülen tarımsal yayım personelinin yaptıkları iş ile ilgili
düşünceleri
Çizelge
5.2.27a,b,c,d,e,f
ile
gösterilen
değişik
kriterlerle
değerlendirilmeye çalışılmıştır. Çizelgeler incelendiğinde değişik kriterlerin ele
alındığı hususların genelinde Niğde ilindeki bayan tarımsal yayım personelleri dışında
erkek ve kadın tarımsal yayım personeli yaptıkları işten memnun olmadıkları
gözükmektedir. Özellikle bölgede tarımsal yayım personelinin yaptıkları iş ile ilgili hoş,
cazip vb gibi olumlu kriterlere olumlu cevap verme oranı %50’inin altında iken daha
çok yaptıkları işi hiç yoktan iyi, çoğundan iyi gibi tarif eden tarımsal yayım
personelinin daha fazla olduğu, yaptıkları işleri kötülemekten ziyade, basit olmayan,
yorucu, sıkıcı, koşuşturmalı ve gergin gibi tanımlarla daha fazla tanımladıkları
görülmektedir.
124
Çizelge 5.2.27a. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Yaptıkları İş Hakkındaki Düşünceleri (%)
Erkek
Cazip
Tatmin edici
İyi
Yaratıcı
Monoton
(rutin)
Saygın
Sıkıcı
Rahatsız
Aksaray
Karaman
Kadın Ortalama Erkek
Niğde
Konya
KOP Bölgesi
Kadın Ortalama
Evet
16.13
16.67
16.28
38.89
13.33
33.33
47.94
33.87
44.53
32.00
35.71
33.33
39.40
27.83
36.44
Hayır
61.29
62.50
61.63
33.33
53.33
37.68
40.21
46.77
41.80
44.00
28.57
38.46
43.28
48.70
44.67
Kararsızım
22.58
20.83
22.09
27.78
33.33
28.99
11.86
19.35
13.67
24.00
35.71
28.21
17.31
23.48
18.89
Evet
13.56
0.00
9.64
27.78
13.33
24.64
33.67
22.58
31.01
23.08
28.57
25.00
28.36
17.39
25.56
Hayır
62.71
79.17
67.47
51.85
53.33
52.17
55.10
62.90
56.98
57.69
21.43
45.00
56.12
60.00
57.11
22.61
17.33
Kararsızım
23.73
20.83
22.89
20.37
33.33
23.19
11.22
14.52
12.02
19.23
50.00
30.00
15.52
Evet
21.67
8.70
18.07
42.86
50.00
44.44
50.26
50.82
50.39
33.33
53.85
40.54
42.64
42.48
42.60
Hayır
51.67
43.48
49.40
26.79
37.50
29.17
33.16
29.51
32.28
37.50
0.00
24.32
35.74
30.09
34.30
Kararsızım
26.67
47.83
32.53
30.36
12.50
26.39
16.58
19.67
17.32
29.17
46.15
35.14
21.62
27.43
23.09
Evet
10.53
4.17
8.64
3.85
0.00
3.03
15.34
16.39
15.60
24.00
23.08
23.68
13.31
12.50
13.10
Hayır
70.18
62.50
67.90
59.62
78.57
63.64
77.25
65.57
74.40
76.00
38.46
63.16
73.07
63.39
70.57
Kararsızım
19.30
33.33
23.46
36.54
21.43
33.33
7.41
18.03
10.00
0.00
38.46
13.16
13.62
24.11
16.32
Evet
56.67
75.00
61.90
51.85
68.75
55.71
63.21
65.15
63.71
52.00
40.00
47.50
59.34
64.46
60.71
Hayır
33.33
12.50
27.38
35.19
31.25
34.29
31.09
27.27
30.12
44.00
46.67
45.00
33.13
27.27
31.57
Kararsızım
10.00
12.50
10.71
12.96
0.00
10.00
5.70
7.58
6.18
4.00
13.33
7.50
7.53
8.26
7.73
Evet
10.17
16.67
12.05
20.75
18.75
20.29
26.94
25.81
26.67
28.00
26.67
27.50
23.03
23.08
23.04
Hayır
69.49
58.33
66.27
60.38
68.75
62.32
66.84
62.90
65.88
56.00
40.00
50.00
65.45
59.83
63.98
Kararsızım
20.34
25.00
21.69
18.87
12.50
17.39
6.22
11.29
7.45
16.00
33.33
22.50
11.52
17.09
12.98
Evet
38.33
45.83
40.48
22.64
50.00
28.36
42.71
32.26
40.16
24.00
14.29
20.51
37.27
35.09
36.71
Hayır
41.67
16.67
34.52
41.51
42.86
41.79
49.48
46.77
48.82
44.00
57.14
48.72
46.36
41.23
45.05
Kararsızım
20.00
37.50
25.00
35.85
7.14
29.85
7.81
20.97
11.02
32.00
28.57
30.77
16.36
23.68
18.24
Evet
47.46
45.83
46.99
32.00
50.00
35.94
40.41
32.26
38.43
36.00
21.43
30.77
40.06
35.96
39.00
Hayır
28.81
25.00
27.71
46.00
14.29
39.06
48.19
54.84
49.80
44.00
50.00
46.15
44.04
42.98
43.76
Kararsızım
23.73
29.17
25.30
22.00
35.71
25.00
11.40
12.90
11.76
20.00
28.57
23.08
15.90
21.05
17.23
125
Çizelge 5.2.27b. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Yaptıkları İş Hakkındaki Düşünceleri (%)
Zevkli
Yararlı
Sağlıklı
İddialı
Başarı
duygusu
veren
Yorucu
Yapılacak
çok iş
Engellerle
dolu
Basit
Tekrara
dayalı
Evet
Hayır
Kararsızım
Evet
Hayır
Kararsızım
Evet
Hayır
Kararsızım
Evet
Hayır
Kararsızım
Evet
Hayır
Kararsızım
Evet
Hayır
Kararsızım
Evet
Hayır
Kararsızım
Evet
Hayır
Kararsızım
Evet
Hayır
Kararsızım
Evet
Hayır
Kararsızım
Aksaray
Karaman
Konya
Niğde
KOP Bölgesi
Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama
32.28
18.33 21.74
19.28 29.09 57.14
34.78 36.27 31.67
35.18 36.00 38.46
36.84 31.83 33.64
47.86
58.33 39.13
53.01 32.73 28.57
31.88 52.85 51.67
52.57 48.00
7.69
34.21 50.15 40.91
19.86
23.33 39.13
27.71 38.18 14.29
33.33 10.88 16.67
12.25 16.00 53.85
28.95 18.02 25.45
37.64
20.69 29.17
23.17 38.46 28.57
36.36 42.19 38.71
41.34 34.62 69.23
46.15 37.20 38.94
46.71
60.34 45.83
56.10 36.54 42.86
37.88 48.96 43.55
47.64 53.85
0.00
35.90 49.39 38.94
15.65
18.97 25.00
20.73 25.00 28.57
25.76
8.85 17.74
11.02 11.54 30.77
17.95 13.41 22.12
25.06
11.86 16.67
13.25 23.53 35.71
26.15 30.00 26.23
29.08 20.00 26.67
22.50 24.92 25.44
59.23
67.80 50.00
62.65 52.94 57.14
53.85 60.00 59.02
59.76 68.00 40.00
57.50 60.92 54.39
15.72
20.34 33.33
24.10 23.53
7.14
20.00 10.00 14.75
11.16 12.00 33.33
20.00 14.15 20.18
9.63
8.11
9.24
8.62
0.00
6.10
6.12
7.69
6.45
9.47
8.33
9.20 20.00 21.43
20.51
75.06
72.41 70.83
71.95 69.39 69.23
69.35 82.63 73.33
80.40 68.00 35.71
56.41 77.64 67.57
15.70
18.97 29.17
21.95 24.49 23.08
24.19
7.89 18.33
10.40 12.00 42.86
23.08 12.73 24.32
20.09
10.34
8.33
9.76 17.65 14.29
16.92 19.90 23.33
20.72 44.00 40.00
42.50 19.69 21.24
63.93
63.79 66.67
64.63 56.86 64.29
58.46 71.20 61.67
68.92 44.00 33.33
40.00 65.54 59.29
15.98
25.86 25.00
25.61 25.49 21.43
24.62
8.90 15.00
10.36 12.00 26.67
17.50 14.77 19.47
59.28
46.77 50.00
47.67 46.15 66.67
50.75 67.88 60.32
66.02 50.00 66.67
55.26 59.16 59.65
25.06
32.26 25.00
30.23 26.92
6.67
22.39 24.35 22.22
23.83 30.77 16.67
26.32 26.73 20.18
15.66
20.97 25.00
22.09 26.92 26.67
26.87
7.77 17.46
10.16 19.23 16.67
18.42 14.11 20.18
55.56
37.29 27.27
34.57 53.85 56.25
54.41 65.28 57.38
63.39 48.00 53.85
50.00 57.14 50.89
26.76
33.90 36.36
34.57 19.23 37.50
23.53 25.91 19.67
24.41 36.00 23.08
31.58 27.05 25.89
17.69
28.81 36.36
30.86 26.92
6.25
22.06
8.81 22.95
12.20 16.00 23.08
18.42 15.81 23.21
65.16
62.71 66.67
63.86 61.54 80.00
65.67 66.84 65.08
66.40 60.00 57.14
58.97 64.72 66.38
22.17
25.42 16.67
22.89 19.23 13.33
17.91 24.21 17.46
22.53 28.00 21.43
25.64 23.93 17.24
12.67
11.86 16.67
13.25 19.23
6.67
16.42
8.95 17.46
11.07 12.00 21.43
15.38 11.35 16.38
21.00
27.12
8.70
21.95 17.65
6.67
15.15 24.21 18.33
22.80 20.00 13.33
17.50 23.38 14.16
65.75
54.24 43.48
51.22 60.78 86.67
66.67 70.53 70.00
70.40 64.00 66.67
65.00 65.54 66.37
13.24
18.64 47.83
26.83 21.57
6.67
18.18
5.26 11.67
6.80 16.00 20.00
17.50 11.08 19.47
63.18
50.00 62.50
53.66 62.75 68.75
64.18 70.68 62.71
68.80 52.00 37.50
46.34 64.31 60.00
25.45
20.69 20.83
20.73 25.49 12.50
22.39 23.04 27.12
24.00 40.00 62.50
48.78 24.31 28.70
11.36
29.31 16.67
25.61 11.76 18.75
13.43
6.28 10.17
7.20
8.00
0.00
4.88 11.38 11.30
126
Çizelge 5.2.27c. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Yaptıkları İş Hakkındaki Düşünceleri (%)
Aksaray
Kadın
Ortalama
Kadın
Ortalama
Kadın
Ortalama
14.29
30.38
56.86
68.75
59.70
54.21
41.82
51.43
45.83
28.57
39.47
50.77
38.68
47.79
Hayır
48.28
42.86
46.84
33.33
12.50
28.36
34.74
40.00
35.92
33.33
28.57
31.58
36.84
34.91
36.36
Kararsız
15.52
42.86
22.78
9.80
18.75
11.94
11.05
18.18
12.65
20.83
42.86
28.95
12.38
26.42
15.85
Evet
25.42
8.70
20.73
43.14
33.33
40.91
36.32
28.57
34.55
37.50
38.46
37.84
35.49
26.17
33.18
İdeal
Hayır
50.85
47.83
50.00
37.25
26.67
34.85
49.47
46.43
48.78
50.00
46.15
48.65
47.84
43.93
46.87
Kararsız
23.73
43.48
29.27
19.61
40.00
24.24
14.21
25.00
16.67
12.50
15.38
13.51
16.67
29.91
19.95
İyi
Evet
42.11
31.82
39.24
62.00
80.00
66.15
60.11
67.86
61.89
52.00
58.33
54.05
56.56
60.95
57.65
Hayır
35.09
31.82
34.18
20.00
6.67
16.92
27.13
16.07
24.59
36.00
16.67
29.73
28.13
18.10
25.65
Kararsız
22.81
36.36
26.58
18.00
13.33
16.92
12.77
16.07
13.52
12.00
25.00
16.22
15.31
20.95
16.71
Evet
32.20
14.29
27.50
42.86
40.00
42.19
50.26
49.12
50.00
50.00
25.00
41.67
45.79
38.10
Zahmete
değer
43.90
Hayır
42.37
33.33
40.00
24.49
33.33
26.56
40.74
36.84
39.84
25.00
41.67
30.56
37.38
36.19
37.09
Kararsız
25.42
52.38
32.50
32.65
26.67
31.25
8.99
14.04
10.16
25.00
33.33
27.78
16.82
25.71
19.01
Kabul
edilebilir
Evet
44.83
40.91
43.75
64.00
75.00
66.67
62.37
71.93
64.61
50.00
88.89
60.00
58.44
67.31
60.61
16.35
25.00
Kötü
Zaman kaybı
Arzu
edilmeyen
Ortalama
Erkek
Kadın
KOP Bölgesi
36.21
Erkek
Kadın
Niğde
Konya
Evet
Erkek
Hoş
Karaman
Ortalama
Erkek
Erkek
Hayır
34.48
36.36
35.00
18.00
6.25
15.15
27.96
14.04
24.69
30.77
0.00
22.86
27.81
Kararsız
20.69
22.73
21.25
18.00
18.75
18.18
9.68
14.04
10.70
19.23
11.11
17.14
13.75
16.35
14.39
Evet
33.33
27.27
31.65
15.69
0.00
12.12
22.34
15.79
20.82
33.33
10.00
26.47
24.06
15.38
21.93
Hayır
52.63
40.91
49.37
74.51
86.67
77.27
68.62
71.93
69.39
54.17
50.00
52.94
65.63
65.38
65.57
Kararsız
14.04
31.82
18.99
9.80
13.33
10.61
9.04
12.28
9.80
12.50
40.00
20.59
10.31
19.23
12.50
Evet
29.82
36.36
31.65
22.45
13.33
20.31
26.46
21.05
25.20
20.83
16.67
19.44
26.02
22.64
25.18
Hayır
45.61
36.36
43.04
65.31
73.33
67.19
65.61
68.42
66.26
58.33
58.33
58.33
61.44
61.32
61.41
Kararsız
24.56
27.27
25.32
12.24
13.33
12.50
7.94
10.53
8.54
20.83
25.00
22.22
12.54
16.04
13.41
Evet
38.60
28.57
35.90
18.37
6.67
15.63
28.57
33.33
29.67
33.33
8.33
25.00
29.15
25.71
28.30
Hayır
43.86
33.33
41.03
59.18
66.67
60.94
60.32
52.63
58.54
54.17
66.67
58.33
56.74
52.38
55.66
Kararsız
17.54
38.10
23.08
22.45
26.67
23.44
11.11
14.04
11.79
12.50
25.00
16.67
14.11
21.90
16.04
Evet
28.57
33.33
29.87
22.45
14.29
20.63
31.18
22.81
29.22
29.17
10.00
23.53
29.21
22.55
27.58
46.43
33.33
42.86
59.18
64.29
60.32
60.75
63.16
61.32
54.17
70.00
58.82
57.46
57.84
57.55
25.00
33.33
27.27
18.37
21.43
19.05
8.06
14.04
9.47
16.67
20.00
17.65
13.33
19.61
14.87
Çoğunda kötü Hayır
Kararsız
127
Çizelge 5.2.27d. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Yaptıkları İş Hakkındaki Düşünceleri (%)
Aksaray
Kadın
Ortalama
Kadın
Ortalama
Kadın
Ortalama
0.00
6.58
22.45
0.00
17.19
24.60
15.79
22.54
25.00
11.11
21.21
21.59
9.80
18.71
Hayır
69.09
28.57
57.89
55.10
80.00
60.94
64.71
70.18
65.98
54.17
44.44
51.52
63.17
60.78
62.59
Kararsız
21.82
71.43
35.53
22.45
20.00
21.88
10.70
14.04
11.48
20.83
44.44
27.27
15.24
29.41
18.71
Evet
48.28
26.09
41.98
56.00
100.00
65.63
65.24
57.89
63.52
41.67
66.67
50.00
58.93
57.55
58.59
Çoğundan iyi Hayır
Beni hoşnut
eden
Mükemmel
Zevkli
Nahoş
Yetersiz
Berbat
İşe yaramaz
Ortalama
Erkek
Kadın
KOP Bölgesi
9.09
Erkek
Kadın
Niğde
Konya
Evet
Erkek
Üstün
Karaman
Ortalama
Erkek
Erkek
32.76
26.09
30.86
26.00
0.00
20.31
26.74
26.32
26.64
45.83
0.00
30.56
29.15
19.81
26.82
Kararsız
18.97
47.83
27.16
18.00
0.00
14.06
8.02
15.79
9.84
12.50
33.33
19.44
11.91
22.64
14.59
Evet
29.31
13.64
25.00
36.00
28.57
34.38
44.92
33.33
42.32
33.33
30.00
32.35
39.81
28.00
36.99
Hayır
48.28
36.36
45.00
44.00
50.00
45.31
41.18
40.74
41.08
41.67
20.00
35.29
42.95
39.00
42.00
Kararsız
22.41
50.00
30.00
20.00
21.43
20.31
13.90
25.93
16.60
25.00
50.00
32.35
17.24
33.00
21.00
Evet
8.93
4.55
7.69
14.29
14.29
14.29
12.97
14.29
13.28
20.83
8.33
16.67
13.06
11.54
12.68
Hayır
69.64
45.45
62.82
53.06
71.43
57.14
72.97
66.07
71.37
62.50
83.33
69.44
68.47
64.42
67.46
Kararsız
21.43
50.00
29.49
32.65
14.29
28.57
14.05
19.64
15.35
16.67
8.33
13.89
18.47
24.04
19.86
Evet
29.31
13.64
25.00
31.37
57.14
36.92
37.43
35.71
37.04
45.83
33.33
41.67
35.63
33.65
35.14
32.69
41.04
Hayır
43.10
31.82
40.00
35.29
14.29
30.77
48.13
37.50
45.68
29.17
33.33
30.56
43.75
Kararsız
27.59
54.55
35.00
33.33
28.57
32.31
14.44
26.79
17.28
25.00
33.33
27.78
20.63
33.65
23.82
Evet
23.21
19.05
22.08
30.61
7.14
25.40
24.19
19.64
23.14
16.67
25.00
19.44
24.44
18.45
22.97
Hayır
55.36
38.10
50.65
51.02
78.57
57.14
61.29
55.36
59.92
62.50
50.00
58.33
58.73
54.37
57.66
Kararsız
21.43
42.86
27.27
18.37
14.29
17.46
14.52
25.00
16.94
20.83
25.00
22.22
16.83
27.18
19.38
Evet
46.43
40.91
44.87
35.29
42.86
36.92
47.31
49.12
47.74
41.67
45.45
42.86
44.79
46.15
45.13
Hayır
33.93
9.09
26.92
43.14
42.86
43.08
40.86
36.84
39.92
45.83
27.27
40.00
40.38
30.77
38.00
Kararsız
19.64
50.00
28.21
21.57
14.29
20.00
11.83
14.04
12.35
12.50
27.27
17.14
14.83
23.08
16.86
Evet
16.95
31.82
20.99
24.49
7.14
20.63
18.28
9.09
16.18
25.00
0.00
16.67
19.50
12.62
17.81
Hayır
52.54
31.82
46.91
59.18
78.57
63.49
70.43
76.36
71.78
54.17
83.33
63.89
64.15
67.96
65.08
Kararsız
30.51
36.36
32.10
16.33
14.29
15.87
11.29
14.55
12.03
20.83
16.67
19.44
16.35
19.42
17.10
Evet
21.05
27.27
22.78
16.33
7.14
14.29
18.28
12.07
16.80
16.67
8.33
13.89
18.35
14.15
17.30
Hayır
56.14
36.36
50.63
59.18
64.29
60.32
70.43
68.97
70.08
54.17
75.00
61.11
64.87
62.26
64.22
Kararsız
22.81
36.36
26.58
24.49
28.57
25.40
11.29
18.97
13.11
29.17
16.67
25.00
16.77
23.58
18.48
128
Çizelge 5.2.27e. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Yaptıkları İş Hakkındaki Düşünceleri (%)
Sakin
Çılgın
Kontrolüm altında
Pürüzsüz
Koşuşturmalı
Gerilimli
Rahat
Rahatsız edici
Baskı yaratan
Kesintiye uğrayan
Evet
Hayır
Kararsız
Evet
Hayır
Kararsız
Evet
Hayır
Kararsız
Evet
Hayır
Kararsız
Evet
Hayır
Kararsız
Evet
Hayır
Kararsız
Evet
Hayır
Kararsız
Evet
Hayır
Kararsız
Evet
Hayır
Kararsız
Evet
Hayır
Kararsız
Aksaray
Karaman
Konya
Niğde
KOP Bölgesi
21.23
20.69 22.73
21.25 30.77
6.67
25.37 23.16 14.52
21.03
8.00 28.57
15.38 22.77 16.81
65.53
63.79 50.00
60.00 55.77 86.67
62.69 68.42 64.52
67.46 80.00 50.00
69.23 66.46 62.83
13.24
15.52 27.27
18.75 13.46
6.67
11.94
8.42 20.97
11.51 12.00 21.43
15.38 10.77 20.35
7.27
13.10
17.54
4.76
14.10 11.76
7.69
10.94 15.10
9.68
13.78 16.00
0.00
10.26 15.08
69.89
61.40 61.90
61.54 72.55 69.23
71.88 73.44 72.58
73.23 52.00 78.57
61.54 69.54 70.91
17.01
21.05 33.33
24.36 15.69 23.08
17.19 11.46 17.74
12.99 32.00 21.43
28.21 15.38 21.82
41.65
32.14 30.43
31.65 28.85 14.29
25.76 50.26 39.68
47.64 44.00 61.54
50.00 43.21 37.17
42.33
42.86 39.13
41.77 50.00 71.43
54.55 40.31 38.10
39.76 52.00 15.38
39.47 43.21 39.82
16.02
25.00 30.43
26.58 21.15 14.29
19.70
9.42 22.22
12.60
4.00 23.08
10.53 13.58 23.01
8.33
5.41
7.59
7.14
0.00
5.13 11.76
6.67
10.61
6.77
6.67
6.75 16.00
7.14
12.82
73.33
73.21 54.55
67.95 72.55 80.00
74.24 76.04 73.33
75.40 76.00 57.14
69.23 75.00 68.47
19.08
19.64 45.45
26.92 15.69 13.33
15.15 17.19 20.00
17.86
8.00 35.71
17.95 16.67 26.13
68.15
56.45 45.45
53.57 60.38 87.50
66.67 78.35 61.67
74.41 76.92 37.50
61.90 71.34 58.77
23.16
35.48 36.36
35.71 30.19
6.25
24.64 15.98 26.67
18.50 19.23 31.25
23.81 22.09 26.32
6.57 14.91
8.69
8.06 18.18
10.71
9.43
6.25
8.70
5.67 11.67
7.09
3.85 31.25
14.29
57.56
63.49 69.57
65.12 50.98 71.43
55.38 56.54 50.00
54.98 73.08 40.00
60.98 58.31 55.36
32.28
23.81 13.04
20.93 31.37 21.43
29.23 36.13 41.67
37.45 23.08 40.00
29.27 32.02 33.04
9.67 11.61
10.16
12.70 17.39
13.95 17.65
7.14
15.38
7.33
8.33
7.57
3.85 20.00
9.76
22.78
18.64
4.55
14.81 19.61 21.43
20.00 29.02 19.67
26.77 20.00 14.29
17.95 25.00 16.22
57.63
59.32 63.64
60.49 50.98 71.43
55.38 57.51 60.66
58.27 60.00 35.71
51.28 57.01 59.46
19.59
22.03 31.82
24.69 29.41
7.14
24.62 13.47 19.67
14.96 20.00 50.00
30.77 17.99 24.32
30.43
38.60 27.27
35.44 27.45 21.43
26.15 32.46 17.74
28.85 53.85
7.14
37.50 34.46 18.75
52.40
35.09 31.82
34.18 54.90 42.86
52.31 56.54 64.52
58.50 38.46 71.43
50.00 51.08 56.25
17.16
26.32 40.91
30.38 17.65 35.71
21.54 10.99 17.74
12.65
7.69 21.43
12.50 14.46 25.00
52.39
61.02 52.17
58.54 47.06 64.29
50.77 52.88 41.67
50.20 73.08 26.67
56.10 55.05 44.64
30.30
23.73 17.39
21.95 31.37 28.57
30.77 31.41 40.00
33.47 15.38 46.67
26.83 28.75 34.82
17.31
15.25 30.43
19.51 21.57
7.14
18.46 15.71 18.33
16.33 11.54 26.67
17.07 16.21 20.54
48.46
44.34
47.44
47.37 45.45
46.84 41.18 46.15
42.19 50.26 49.15
50.00 52.00 16.67
40.54
33.02
28.07 18.18
25.32 37.25 30.77
35.94 33.51 35.59
34.00 36.00 41.67
37.84 33.33 32.08
19.53
24.56 36.36
27.85 21.57 23.08
21.88 16.23 15.25
16.00 12.00 41.67
21.62 18.21 23.58
129
Çizelge 5.2.27f. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Yaptıkları İş Hakkındaki Düşünceleri (%)
Evet
Çekişmeli
Hayır
Kararsız
Evet
Huzurlu
Hayır
Kararsız
Evet
Başımdan aşkın
Hayır
Kararsız
Evet
Zorlayıcı
Hayır
Kararsız
Evet
Stres yaratıcı şeyler
Hayır
içeren
Kararsız
Evet
Asap bozucu
Hayır
Kararsız
Evet
Çok şey talep eden
Hayır
Kararsız
Evet
Gereğinde fazla stresli Hayır
Kararsız
Aksaray
Karaman
Konya
Niğde
KOP Bölgesi
26.62
26.79 26.09
26.58 27.45 53.33
33.33 25.65 23.33
25.10 24.00 27.27
25.00 26.01 28.44
55.32
51.79 43.48
49.37 50.98 40.00
48.48 59.69 60.00
59.76 48.00 54.55
50.00 56.04 53.21
18.06
21.43 30.43
24.05 21.57
6.67
18.18 14.66 16.67
15.14 28.00 18.18
25.00 17.96 18.35
29.66
25.86 18.18
23.75 19.61
7.14
16.92 35.42 34.43
35.18 24.00 33.33
27.03 30.37 27.52
50.11
55.17 54.55
55.00 54.90 78.57
60.00 48.44 42.62
47.04 56.00 16.67
43.24 51.23 46.79
20.23
18.97 27.27
21.25 25.49 14.29
23.08 16.15 22.95
17.79 20.00 50.00
29.73 18.40 25.69
42.46
39.66 22.73
35.00 33.33 60.00
39.39 47.62 40.00
45.78 52.00 18.18
41.67 44.27 37.04
39.68
36.21 40.91
37.50 49.02 33.33
45.45 39.15 40.00
39.36 40.00 27.27
36.11 40.25 37.96
17.87
24.14 36.36
27.50 17.65
6.67
15.15 13.23 20.00
14.86
8.00 54.55
22.22 15.48 25.00
45.64
55.17 26.09
46.91 35.29 20.00
31.82 49.74 43.55
48.22 60.00 27.27
50.00 49.23 35.14
38.99
27.59 34.78
29.63 45.10 53.33
46.97 40.84 40.32
40.71 28.00 45.45
33.33 38.15 41.44
12.62
23.42
15.37
17.24 39.13
23.46 19.61 26.67
21.21
9.42 16.13
11.07 12.00 27.27
16.67
64.71
66.67 69.57
67.44 50.98 42.86
49.23 68.75 63.33
67.46 80.77 38.46
66.67 66.57 59.09
23.53
19.05 17.39
18.60 31.37 50.00
35.38 23.44 23.33
23.41 11.54 23.08
15.38 22.89 25.45
11.76
14.29 13.04
13.95 17.65
7.14
15.38
7.81 13.33
9.13
7.69 38.46
17.95 10.54 15.45
45.62
66.10 54.55
62.96 47.06 28.57
43.08 40.31 40.00
40.24 61.54 18.18
48.65 47.71 39.25
37.56
16.95 22.73
18.52 31.37 57.14
36.92 47.64 40.00
45.82 19.23 36.36
24.32 37.31 38.32
16.82
16.95 22.73
18.52 21.57 14.29
20.00 12.04 20.00
13.94 19.23 45.45
27.03 14.98 22.43
56.06
58.33 13.64
46.34 45.10 64.29
49.23 63.16 56.45
61.51 61.54 33.33
52.63 59.33 46.36
28.38
21.67 45.45
28.05 35.29 28.57
33.85 26.32 29.03
26.98 23.08 41.67
28.95 26.61 33.64
15.56
20.00 40.91
25.61 19.61
7.14
16.92 10.53 14.52
11.51 15.38 25.00
18.42 14.07 20.00
47.49
52.46 31.82
46.99 41.18 50.00
43.08 50.26 44.26
48.81 61.54 16.67
47.37 50.15 39.45
33.79
22.95 36.36
26.51 33.33 28.57
32.31 38.74 34.43
37.70 19.23 41.67
26.32 33.43 34.86
18.72
24.59 31.82
26.51 25.49 21.43
24.62 10.99 21.31
13.49 19.23 41.67
26.32 16.41 25.69
130
Bölgedeki tarımsal yayım personelinin yaptıkları işte yükselme bir diğer deyişle
terfi olanakları konusundaki düşünceleri aslında çalışmalarında motivasyonu sağlama
ve ilerleme olanaklarını düşünerek hareket etme kabiliyetlerini ortaya koyma
açısından önem taşımaktadır. İş yaşamında insanların yaptıkları işlerindeki başarıyı
yakalama ve bununda ödüllendirilmesi motivasyonun ve performansın artması
açısından önemlidir. Bölgedeki tarımsal yayım personelinin yaptıkları işteki terfi
olanakları hakkındaki düşüncelerin daha çok olumsuz ifadelerle gösterildiği
görülmektedir. Bu nedenle tarımsal yayım personelinin yaptıkları işte en iyisini
yapsalar bile ileride terfi konusunda adaletli bir yapının olmadığı ve bu nedenle
yaptıkları işte yükselme ve terfi olanaklarının sınırlı olduğunu belirtmişlerdir (Çizelge
5.2.28.).
Bir diğer ele alınan husus ise yapılan işe karşılık elde edilen gelirdir. Gelir
yapılan işte motivasyonu sağlayıcı en önemli unsurların başında gelmektedir. İyi bir
gelir imkanına sahip olmayan personelin yaptıkları işte maksimum performansın elde
edilmesini beklemek yanlış olur. Yapılan işe karşılık hakkedilen gelir tarımsal yayım
çalışmaları açısından düşünüldüğünde bölgede tarımsal yayım çalışmalarının
etkinliğini arttırmada önemli bir araç olacaktır. Bölgedeki tarımsal yayım personelinin
aldıkları ücretler ile ilgili düşünceleri Çizelge 5.2.29.’da sunulmuştur. Çizelge
incelendiğinde tarımsal yayım personelinin yeterli seviyede ücret aldıkları konusunda
genel bir kanaat oluştuğu görülmektedir. Bölgedeki tarımsal yayım personelinin
yarsından fazlası yapılan işe karşılık normal bir ücret aldıklarının ve bu ücretin normal
bir yaşam standardını sağlama açısından yeterli olduğunu belirtmişlerdir.
131
Çizelge 5.2.28. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Terfi Olanakları Hakkındaki Düşünceleri (%)
Aksaray
Erkek
Terfi Olanakları iyi
Yeteneğe göre terfi
Terfi olasılığı
oldukça iyi
Terfi olanakları
sınırlı
8.93
4.55
7.69
Hayır
Kadın Ortalama
0.00
6.45
3.63
3.33
3.56
7.69
30.77
15.38
5.56
6.48
5.79
85.71 100.00
8.16
77.27
84.62
88.71
91.19
90.00
90.91
76.92
69.23
74.36
88.58
86.11
87.96
3.57
18.18
7.69
6.12
0.00
4.84
5.18
6.67
5.53
15.38
0.00
10.26
5.86
7.41
6.25
Evet
7.27
8.70
7.69
2.08
16.67
5.00
4.19
3.23
3.95
4.00
0.00
2.86
4.39
5.61
4.69
Hayır
87.27
73.91
83.33
89.58
83.33
88.33
88.48
88.71
88.54
72.00
90.00
77.14
87.15
85.05
86.62
5.45
17.39
8.97
8.33
0.00
6.67
7.33
8.06
7.51
24.00
10.00
20.00
8.46
9.35
8.69
4.00
Evet
9.09
8.70
8.97
6.38
8.33
6.78
3.80
8.93
5.00
0.00
2.86
5.14
7.92
5.83
Hayır
76.36
82.61
78.21
76.60
91.67
79.66
84.78
73.21
82.08
68.00 100.00
77.14
80.71
80.20
80.58
Kararsız
14.55
8.70
12.82
17.02
0.00
13.56
11.41
17.86
12.92
28.00
0.00
20.00
14.15
11.88
13.59
Evet
7.27
8.70
7.69
2.13
7.69
3.33
2.72
3.39
2.88
8.00
10.00
8.57
3.86
5.71
4.33
Hayır
83.64
78.26
82.05
80.85
92.31
83.33
90.76
83.05
88.89
76.00
90.00
80.00
86.82
83.81
86.06
9.09
13.04
10.26
17.02
0.00
13.33
6.52
13.56
8.23
16.00
0.00
11.43
9.32
10.48
9.62
75.93
60.87
71.43
76.92
80.00
77.61
81.77
70.49
79.05
53.85
81.82
62.16
77.78
70.91
76.04
22.73
18.66
Kararsız
Evet
Hayır
20.37
34.78
24.68
17.31
13.33
16.42
14.06
21.31
15.81
34.62
18.18
29.73
17.28
3.70
4.35
3.90
5.77
6.67
5.97
4.17
8.20
5.14
11.54
0.00
8.11
4.94
6.36
5.30
38.60
26.09
35.00
45.83
25.00
41.67
44.50
48.33
45.42
32.00
45.45
36.11
42.68
40.57
42.15
43.86
43.48
43.75
35.42
75.00
43.33
45.55
36.67
43.43
48.00
36.36
44.44
43.93
42.45
43.56
Kararsız
17.54
30.43
21.25
18.75
0.00
15.00
9.95
15.00
11.16
20.00
18.18
19.44
13.40
16.98
14.29
Evet
67.80
58.33
65.06
71.15
85.71
74.24
80.53
82.81
81.10
66.67
85.71
73.68
75.69
78.45
76.42
Hayır
27.12
25.00
26.51
23.08
7.14
19.70
12.63
12.50
12.60
16.67
7.14
13.16
17.23
13.79
16.33
5.08
16.67
8.43
5.77
7.14
6.06
6.84
4.69
6.30
16.67
7.14
13.16
7.08
7.76
7.26
Evet
68.97
43.48
61.73
53.19
92.31
61.67
75.53
60.00
71.77
55.56
63.64
57.89
69.38
60.75
67.21
Hayır
17.24
34.78
22.22
25.53
7.69
21.67
14.36
26.67
17.34
29.63
9.09
23.68
17.81
24.30
19.44
Kararsız
13.79
21.74
16.05
21.28
0.00
16.67
10.11
13.33
10.89
14.81
27.27
18.42
12.81
14.95
13.35
Evet
47.27
21.74
39.74
36.17
61.54
41.67
53.51
30.91
48.33
33.33
40.00
35.29
48.23
33.66
44.66
Hayır
23.64
65.22
35.90
42.55
38.46
41.67
31.89
49.09
35.83
45.83
30.00
41.18
33.12
49.50
37.14
Kararsız
29.09
13.04
24.36
21.28
0.00
16.67
14.59
20.00
15.83
20.83
30.00
23.53
18.65
16.83
18.20
Kararsız
Kararsız
Seyrek verilen
terfiler
KOP Bölgesi
87.50
Evet
Adil olmayan terfi
politikası
Niğde
Konya
Kararsız
Geleceği olmayan iş Hayır
Yükselme şansı yok
Evet
Kararsız
Düzenli terfiler
Karaman
132
Çizelge 5.2.29. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Aldıkları Ücret Hakkındaki Düşünceleri (%)
Aksaray
Normal
harcamalar için
yeterli gelir
Geliri iyi
Adil
Lüks sağlayıcı
gelir
Karaman
Niğde
Konya
KOP Bölgesi
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Evet
64.41
52.38
61.25
72.00
50.00
67.19
70.26
80.00
72.69
59.26
66.67
61.90
68.58
69.57
68.83
Hayır
28.81
28.57
28.75
16.00
35.71
20.31
26.67
15.38
23.85
33.33
20.00
28.57
25.98
20.87
24.66
6.78
19.05
10.00
12.00
14.29
12.50
3.08
4.62
3.46
7.41
13.33
9.52
5.44
9.57
6.50
Evet
24.56
40.91
29.11
47.92
26.67
42.86
37.82
41.07
38.55
28.00
42.86
33.33
36.22
39.25
36.98
Hayır
57.89
31.82
50.63
25.00
60.00
33.33
49.22
33.93
45.78
64.00
21.43
48.72
48.30
35.51
45.12
Kararsız
17.54
27.27
20.25
27.08
13.33
23.81
12.95
25.00
15.66
8.00
35.71
17.95
15.48
25.23
17.91
Evet
25.86
34.78
28.40
43.75
25.00
40.00
27.69
34.48
29.25
28.00
53.33
37.50
29.75
36.11
31.34
Hayır
58.62
43.48
54.32
37.50
66.67
43.33
64.62
53.45
62.06
60.00
46.67
55.00
59.20
51.85
57.37
Kararsız
Kararsız
15.52
21.74
17.28
18.75
8.33
16.67
7.69
12.07
8.70
12.00
0.00
7.50
11.04
12.04
11.29
Evet
3.57
0.00
2.56
4.26
16.67
6.78
5.13
1.69
4.33
4.00
0.00
2.78
4.64
2.88
4.22
Hayır
89.29
72.73
84.62
85.11
75.00
83.05
90.77
91.53
90.94
92.00
90.91
91.67
89.78
85.58
88.76
Kararsız
7.14
27.27
12.82
10.64
8.33
10.17
4.10
6.78
4.72
4.00
9.09
5.56
5.57
11.54
7.03
Evet
Kıt kanaat geçin
Hayır
diren
Kararsız
26.32
27.27
26.58
19.15
25.00
20.34
29.74
22.03
27.95
46.15
25.00
39.47
28.92
23.81
27.67
64.76
61.16
11.43
11.16
Garantisi
olmayan
Hak
ettiğimizden az
Kötü
Yapılan iş için
yetersiz
52.63
54.55
53.16
63.83
66.67
64.41
63.08
71.19
64.96
46.15
50.00
47.37
60.00
21.05
18.18
20.25
17.02
8.33
15.25
7.18
6.78
7.09
7.69
25.00
13.16
11.08
Evet
16.07
9.09
14.10
8.70
0.00
7.02
16.58
11.86
15.48
24.00
0.00
16.67
15.94
8.74
14.18
Hayır
67.86
72.73
69.23
82.61
90.91
84.21
78.24
83.05
79.37
68.00 100.00
77.78
76.25
83.50
78.01
Kararsız
16.07
18.18
16.67
8.70
9.09
8.77
5.18
5.08
5.16
8.00
0.00
5.56
7.81
7.77
7.80
Evet
57.14
31.82
50.00
23.40
75.00
33.90
56.48
49.18
54.72
52.00
18.18
41.67
51.40
45.28
49.88
Hayır
26.79
36.36
29.49
51.06
25.00
45.76
34.20
36.07
34.65
36.00
63.64
44.44
35.51
37.74
36.07
Kararsız
16.07
31.82
20.51
25.53
0.00
20.34
9.33
14.75
10.63
12.00
18.18
13.89
13.08
16.98
14.05
Evet
28.07
9.09
22.78
13.04
50.00
20.69
27.32
12.07
23.81
44.00
10.00
34.29
26.71
15.69
24.06
Hayır
57.89
68.18
60.76
73.91
41.67
67.24
65.98
79.31
69.05
40.00
70.00
48.57
63.66
71.57
65.57
Kararsız
14.04
22.73
16.46
13.04
8.33
12.07
6.70
8.62
7.14
16.00
20.00
17.14
9.63
12.75
10.38
Evet
58.18
33.33
51.32
20.83
76.92
32.79
52.85
46.55
51.39
44.00
20.00
37.14
48.29
45.10
47.52
Hayır
20.00
33.33
23.68
54.17
23.08
47.54
35.23
39.66
36.25
24.00
60.00
34.29
34.58
38.24
35.46
Kararsız
21.82
33.33
25.00
25.00
0.00
19.67
11.92
13.79
12.35
32.00
20.00
28.57
17.13
16.67
17.02
133
Araştırma bölgesinde tarımsal yayım personelinin yaptıkları iş ve çalışma
koşullarını
değerlendirmeleri
yanında
çalıştıkları
mesai
arkadaşlarını
da
değerlendirmeleri istenmiştir. Yapılan analiz sonucunda bölgede tarımsal yayım
personelinin kendi çalışma arkadaşlarını yeterli bulma durumlarını gösteren pozitif
düşünceler ve yeterli bulmadıklarını gösteren negatif düşüncelere karşı verdikleri
cevaplar hemen hemen yarı yarıyadır. Yani bölgedeki tarımsal yayım personelleri
kendi çalışma arkadaşlarından ne çok memnun nede çok şikayetçilerdir. Buda
bölgede tarımsal yayım personeli arasında daha fazla iletişimin oluşması, birbirlerini
daha fazla destekleyecekleri ve ortak yapabilecekleri çalışmaların oluşturulması
bölgede tarımsal yayım faaliyetlerinin etkinliğini arttırmada önemli bir araç olabilir
(Çizelge 5.2.30a ve Çizelge 5.2.30b).
134
Çizelge 5.2.30.a. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Birlikte Olduğu Kişiler Hakkındaki Düşünceleri (%)
Aksaray
Erkek
İlham verici
Yardımsever
Sorumlu
Hızlı
Akıllı
Faal (aktif)
Sadık
Zeki
Karaman
Kadın
Ortalama
Erkek
Niğde
Konya
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
KOP Bölgesi
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Evet
22.41
13.04
19.75
20.37
13.33
18.84
32.98
26.56
31.37
20.00
30.77
23.68
28.05
22.61
26.64
Hayır
60.34
52.17
58.02
57.41
73.33
60.87
55.50
64.06
57.65
72.00
61.54
68.42
57.93
62.61
59.14
Kararsız
17.24
34.78
22.22
22.22
13.33
20.29
11.52
9.38
10.98
8.00
7.69
7.89
14.02
14.78
14.22
Evet
52.46
19.05
43.90
48.08
41.18
46.38
70.83
68.25
70.20
57.69
71.43
62.50
62.84
55.65
60.99
Hayır
24.59
33.33
26.83
26.92
41.18
30.43
20.31
23.81
21.18
34.62
14.29
27.50
23.26
26.96
24.22
17.39
14.80
Kararsız
22.95
47.62
29.27
25.00
17.65
23.19
8.85
7.94
8.63
7.69
14.29
10.00
13.90
Evet
43.33
9.09
34.15
45.28
43.75
44.93
60.94
61.29
61.02
34.62
64.29
45.00
53.17
49.12
52.13
Hayır
33.33
40.91
35.37
30.19
50.00
34.78
26.56
20.97
25.20
42.31
21.43
35.00
29.61
28.95
29.44
Kararsız
23.33
50.00
30.49
24.53
6.25
20.29
12.50
17.74
13.78
23.08
14.29
20.00
17.22
21.93
18.43
Evet
28.07
9.09
22.78
30.77
20.00
28.36
44.21
38.98
42.97
42.31
53.85
46.15
39.08
32.11
37.33
Hayır
45.61
54.55
48.10
44.23
66.67
49.25
39.47
35.59
38.55
42.31
30.77
38.46
41.54
43.12
41.94
Kararsız
26.32
36.36
29.11
25.00
13.33
22.39
16.32
25.42
18.47
15.38
15.38
15.38
19.38
24.77
20.74
Evet
45.61
23.81
39.74
32.08
41.18
34.29
69.47
52.54
65.46
48.00
41.67
45.95
57.54
44.04
54.15
Hayır
24.56
28.57
25.64
33.96
23.53
31.43
20.00
18.64
19.68
32.00
41.67
35.14
24.00
23.85
23.96
Kararsız
29.82
47.62
34.62
33.96
35.29
34.29
10.53
28.81
14.86
20.00
16.67
18.92
18.46
32.11
21.89
Evet
39.66
13.64
32.50
32.69
25.00
30.88
50.26
41.38
48.19
40.00
50.00
43.24
44.79
34.26
42.17
Hayır
34.48
40.91
36.25
34.62
43.75
36.76
37.17
29.31
35.34
40.00
41.67
40.54
36.50
35.19
36.18
Kararsız
25.86
45.45
31.25
32.69
31.25
32.35
12.57
29.31
16.47
20.00
8.33
16.22
18.71
30.56
21.66
Evet
40.00
14.29
32.89
30.77
37.50
32.35
52.63
37.93
49.19
28.00
50.00
35.14
45.03
34.58
42.42
Hayır
34.55
38.10
35.53
34.62
56.25
39.71
32.63
36.21
33.47
44.00
41.67
43.24
34.16
40.19
35.66
Kararsız
25.45
47.62
31.58
34.62
6.25
27.94
14.74
25.86
17.34
28.00
8.33
21.62
20.81
25.23
21.91
Evet
42.11
18.18
35.44
38.89
37.50
38.57
64.55
45.76
60.08
42.31
53.85
46.15
54.60
40.00
50.92
Hayır
35.09
45.45
37.97
25.93
25.00
25.71
21.16
25.42
22.18
34.62
30.77
33.33
25.46
30.00
26.61
Kararsız
22.81
36.36
26.58
35.19
37.50
35.71
14.29
28.81
17.74
23.08
15.38
20.51
19.94
30.00
22.48
135
Çizelge 5.2.30b. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Birlikte Olduğu Kişiler Hakkındaki Düşünceleri (%)
Aksaray
Erkek
Çok konuşan
Tembel
Kadın
Karaman
Ortalama
Erkek
Kadın
Niğde
Konya
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
KOP Bölgesi
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Evet
34.48
33.33
34.18
26.42
53.33
32.35
36.32
45.90
38.65
32.00
71.43
46.15
34.05
47.75
37.53
Hayır
36.21
28.57
34.18
41.51
40.00
41.18
51.58
37.70
48.21
52.00
28.57
43.59
47.24
35.14
44.16
Kararsız
29.31
38.10
31.65
32.08
6.67
26.47
12.11
16.39
13.15
16.00
0.00
10.26
18.71
17.12
18.31
Evet
19.64
19.05
19.48
28.30
38.46
30.30
26.18
15.52
23.69
20.00
33.33
24.32
24.92
21.15
24.01
Hayır
50.00
28.57
44.16
41.51
30.77
39.39
62.30
62.07
62.25
56.00
58.33
56.76
56.31
50.96
55.01
27.88
20.98
Kararsız
30.36
52.38
36.36
30.19
30.77
30.30
11.52
22.41
14.06
24.00
8.33
18.92
18.77
Evet
25.00
19.05
23.38
21.15
46.67
26.87
27.23
24.56
26.61
24.00
33.33
27.03
25.62
27.62
26.11
Hayır
50.00
28.57
44.16
38.46
33.33
37.31
59.69
52.63
58.06
44.00
50.00
45.95
53.40
44.76
51.28
Kararsız
25.00
52.38
32.47
40.38
20.00
35.82
13.09
22.81
15.32
32.00
16.67
27.03
20.99
27.62
22.61
Evet
46.43
45.45
46.15
33.96
66.67
41.18
51.31
36.67
47.81
46.15
33.33
42.11
47.24
42.20
45.98
30.36
13.64
25.64
39.62
26.67
36.76
37.17
28.33
35.06
30.77
58.33
39.47
35.89
28.44
34.02
Kararsız
23.21
40.91
28.21
26.42
6.67
22.06
11.52
35.00
17.13
23.08
8.33
18.42
16.87
29.36
20.00
Evet
35.71
31.82
34.62
32.69
60.00
38.81
37.37
27.59
35.08
40.00
25.00
35.14
36.53
32.71
35.58
Hayır
30.36
18.18
26.92
34.62
26.67
32.84
45.79
43.10
45.16
36.00
66.67
45.95
40.56
38.32
40.00
Kararsız
33.93
50.00
38.46
32.69
13.33
28.36
16.84
29.31
19.76
24.00
8.33
18.92
22.91
28.97
24.42
Evet
34.55
43.48
37.18
43.40
50.00
44.93
31.41
32.26
31.62
28.00
41.67
32.43
33.64
38.05
34.78
Hayır
47.27
17.39
38.46
33.96
37.50
34.78
60.21
53.23
58.50
56.00
33.33
48.65
53.40
41.59
50.34
Kararsız
18.18
39.13
24.36
22.64
12.50
20.29
8.38
14.52
9.88
16.00
25.00
18.92
12.96
20.35
14.87
Evet
44.64
47.83
45.57
46.15
50.00
47.06
36.51
34.43
36.00
44.00
33.33
40.54
40.06
39.29
39.86
Hayır
35.71
17.39
30.38
32.69
31.25
32.35
52.91
50.82
52.40
40.00
58.33
45.95
45.65
41.96
44.70
Kararsız
19.64
34.78
24.05
21.15
18.75
20.59
10.58
14.75
11.60
16.00
8.33
13.51
14.29
18.75
15.44
Evet
Kolay düşman
Hayır
olan
Kararsız
38.60
42.86
39.74
33.33
56.25
38.57
25.65
34.43
27.78
25.00
38.46
29.73
29.14
39.64
31.81
42.11
23.81
37.18
44.44
37.50
42.86
63.35
50.82
60.32
50.00
53.85
51.35
55.52
44.14
52.63
19.30
33.33
23.08
22.22
6.25
18.57
10.99
14.75
11.90
25.00
7.69
18.92
15.34
16.22
15.56
Tatsız
Dünyası sınırlı Hayır
İnatçı
Sıkıcı
Yavaş
136
Araştırma
bölgesinde
tarımsal
yayım
personelinin
kurum
yöneticileri
hakkındaki düşünceleri Çizelge 5.2.31a ve Çizelge 5.2.31b’de sunulmuştur.
Çizelgeler incelendiğinde tarımsal yayım personelinin kendi yöneticileri hakkındaki
düşünceleri çoğunlukla olumlu olup, yöneticilerini güncel, ölçülü, dikkatli davranan,
zeki ve işi iyi bilir diyen personelin oranı yarıdan fazladır. Bölgedeki tarımsal yayım
çalışmaları ile uğraşan İl/İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüklerinde yöneticilerin
genel olarak iyi olduğu belirtilmiştir. Bu durum bölgede tarımsal yayım çalışmalarının
etkinliğini arttıran önemli kriterlerden bir tanesidir.
137
Çizelge 5.2.31.a. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Yöneticiler Hakkındaki Düşünceleri (%)
Aksaray
Görüşümü sorar
İyi işi över
Ölçülü, dikkatli
davranan
Nüfuzlu
Güncel
Memnun
edilmesi zor
Kaba
Yeterince
denetlemeyen
Adam kayırıcı
Karaman
Niğde
Konya
KOP Bölgesi
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Evet
37.50
30.43
35.63
39.22
37.50
38.81
56.68
47.46
54.47
38.46
20.00
31.71
48.78
38.94
46.26
Hayır
42.19
43.48
42.53
45.10
43.75
44.78
33.16
44.07
35.77
50.00
66.67
56.10
38.11
46.90
40.36
Kararsız
20.31
26.09
21.84
15.69
18.75
16.42
10.16
8.47
9.76
11.54
13.33
12.20
13.11
14.16
13.38
Evet
56.67
47.83
54.22
54.17
53.33
53.97
58.79
56.90
58.33
52.00
21.43
41.03
57.14
50.00
55.29
Hayır
28.33
26.09
27.71
14.58
40.00
20.63
28.02
18.97
25.83
32.00
35.71
33.33
26.35
25.45
26.12
Kararsız
15.00
26.09
18.07
31.25
6.67
25.40
13.19
24.14
15.83
16.00
42.86
25.64
16.51
24.55
18.59
Evet
56.67
29.17
48.81
50.98
28.57
46.15
61.33
75.00
64.73
36.00
7.69
26.32
56.78
51.35
55.37
Hayır
23.33
29.17
25.00
27.45
50.00
32.31
27.07
13.33
23.65
40.00
46.15
42.11
27.44
25.23
26.87
Kararsız
20.00
41.67
26.19
21.57
21.43
21.54
11.60
11.67
11.62
24.00
46.15
31.58
15.77
23.42
17.76
Evet
31.03
13.64
26.25
29.79
21.43
27.87
45.56
49.12
46.41
25.00
8.33
19.44
38.83
33.33
37.44
Hayır
41.38
22.73
36.25
29.79
42.86
32.79
34.44
15.79
29.96
41.67
33.33
38.89
35.60
22.86
32.37
Kararsız
27.59
63.64
37.50
40.43
35.71
39.34
20.00
35.09
23.63
33.33
58.33
41.67
25.57
43.81
30.19
Evet
44.83
36.36
42.50
41.67
38.46
40.98
70.88
70.69
70.83
48.00
8.33
35.14
59.74
52.38
57.89
15.24
20.33
Hayır
25.86
22.73
25.00
25.00
23.08
24.59
18.13
6.90
15.42
36.00
33.33
35.14
22.04
Kararsız
29.31
40.91
32.50
33.33
38.46
34.43
10.99
22.41
13.75
16.00
58.33
29.73
18.21
32.38
21.77
Evet
32.20
36.36
33.33
22.00
35.71
25.00
32.26
25.00
30.49
48.00
66.67
55.00
31.88
34.23
32.48
Hayır
44.07
31.82
40.74
50.00
35.71
46.88
58.06
55.00
57.32
40.00
13.33
30.00
52.81
42.34
50.12
Kararsız
23.73
31.82
25.93
28.00
28.57
28.13
9.68
20.00
12.20
12.00
20.00
15.00
15.31
23.42
17.40
Evet
13.56
18.18
14.81
6.12
0.00
4.76
12.57
6.90
11.20
20.83
42.86
28.95
12.38
12.96
12.53
Hayır
69.49
36.36
60.49
69.39
78.57
71.43
83.61
84.48
83.82
62.50
14.29
44.74
77.14
64.81
74.00
Kararsız
16.95
45.45
24.69
24.49
21.43
23.81
3.83
8.62
4.98
16.67
42.86
26.32
10.48
22.22
13.48
Evet
8.47
13.04
9.76
16.67
14.29
16.13
15.30
13.79
14.94
33.33
16.67
27.78
15.61
14.02
15.20
Hayır
77.97
60.87
73.17
64.58
64.29
64.52
73.77
70.69
73.03
45.83
50.00
47.22
71.02
65.42
69.60
Kararsız
13.56
26.09
17.07
18.75
21.43
19.35
10.93
15.52
12.03
20.83
33.33
25.00
13.38
20.56
15.20
Evet
35.59
18.18
30.86
26.09
42.86
30.00
19.67
19.64
19.67
30.43
21.43
27.03
24.44
22.64
23.98
Hayır
45.76
36.36
43.21
41.30
35.71
40.00
72.13
58.93
69.04
47.83
21.43
37.84
60.77
46.23
57.07
Kararsız
18.64
45.45
25.93
32.61
21.43
30.00
8.20
21.43
11.30
21.74
57.14
35.14
14.79
31.13
18.94
138
Çizelge 5.2.31b. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Yöneticiler Hakkındaki Düşünceleri (%)
Aksaray
İhtiyaç
duyulduğunda
bulunabilir
Rahatsız edici
İnatçı
Kötü
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
55.00
59.49
60.42
71.43
62.90
68.33
74.58
69.87
54.17
30.77
45.95
64.63
65.09
64.75
18.64
15.00
17.72
18.75
14.29
17.74
17.78
8.47
15.48
16.67
30.77
21.62
18.01
13.21
16.79
20.34
30.00
22.78
20.83
14.29
19.35
13.89
16.95
14.64
29.17
38.46
32.43
17.36
21.70
18.47
Evet
47.54
36.36
44.58
62.26
73.33
64.71
71.20
75.44
72.20
33.33
7.69
24.32
62.42
58.88
61.54
Hayır
21.31
22.73
21.69
15.09
0.00
11.76
16.30
5.26
13.69
41.67
30.77
37.84
18.94
11.21
17.02
Kararsız
31.15
40.91
33.73
22.64
26.67
23.53
12.50
19.30
14.11
25.00
61.54
37.84
18.63
29.91
21.45
Evet
46.55
27.27
41.25
51.02
73.33
56.25
72.93
72.41
72.80
44.00
7.69
31.58
62.30
55.56
60.57
Hayır
25.86
22.73
25.00
20.41
0.00
15.63
13.81
6.90
12.13
32.00
15.38
26.32
18.53
10.19
16.39
Kararsız
27.59
50.00
33.75
28.57
26.67
28.13
13.26
20.69
15.06
24.00
76.92
42.11
19.17
34.26
23.04
Evet
65.57
68.18
66.27
66.67
73.33
68.18
80.66
79.66
80.42
56.00
30.77
47.37
73.58
70.64
72.83
Hayır
14.75
9.09
13.25
21.57
0.00
16.67
10.50
8.47
10.00
24.00
30.77
26.32
14.15
10.09
13.11
Kararsız
19.67
22.73
20.48
11.76
26.67
15.15
8.84
11.86
9.58
20.00
38.46
26.32
12.26
19.27
14.05
Evet
20.34
14.29
18.75
26.53
0.00
20.63
12.57
8.47
11.57
20.83
46.15
29.73
16.83
13.08
15.88
68.22
71.09
Hayır
59.32
47.62
56.25
59.18
78.57
63.49
81.97
83.05
82.23
54.17
23.08
43.24
72.06
Kararsız
20.34
38.10
25.00
14.29
21.43
15.87
5.46
8.47
6.20
25.00
30.77
27.03
11.11
18.69
13.03
Evet
20.34
23.81
21.25
18.75
7.14
16.13
18.58
13.56
17.36
29.17
30.77
29.73
19.75
16.82
19.00
Hayır
57.63
38.10
52.50
47.92
64.29
51.61
74.32
66.10
72.31
41.67
23.08
35.14
64.65
55.14
62.23
Kararsız
22.03
38.10
26.25
33.33
28.57
32.26
7.10
20.34
10.33
29.17
46.15
35.14
15.61
28.04
18.76
Evet
10.17
13.04
10.98
16.00
0.00
12.70
7.18
3.51
6.30
24.00
28.57
25.64
10.48
8.41
9.95
Hayır
64.41
52.17
60.98
70.00
92.31
74.60
85.64
85.96
85.71
40.00
35.71
38.46
75.56
72.90
74.88
Kararsız
25.42
34.78
28.05
14.00
7.69
12.70
7.18
10.53
7.98
36.00
35.71
35.90
13.97
18.69
15.17
Evet
23.73
18.18
22.22
27.08
21.43
25.81
26.26
18.97
24.47
36.00
33.33
35.14
26.69
20.75
25.18
47.46
27.27
41.98
56.25
57.14
56.45
60.34
53.45
58.65
44.00
25.00
37.84
55.95
45.28
53.24
28.81
54.55
35.80
16.67
21.43
17.74
13.41
27.59
16.88
20.00
41.67
27.03
17.36
33.96
21.58
Planlaması zayıf Hayır
Kararsız
Tembel
KOP Bölgesi
61.02
Benden
beklenenleri belli Hayır
eder
Kararsız
Zeki
Niğde
Konya
Erkek
Evet
İşi iyi bilir
Karaman
Evet
8.47
4.35
7.32
18.37
0.00
14.29
5.23
3.51
4.80
20.83
15.38
18.92
9.21
4.67
8.03
Hayır
69.49
69.57
69.51
67.35
71.43
68.25
85.47
84.21
85.15
58.33
23.08
45.95
77.30
71.96
75.91
Kararsız
22.03
26.09
23.17
14.29
28.57
17.46
9.30
12.28
10.04
20.83
61.54
35.14
13.49
23.36
16.06
139
5.2.4. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Katıldığı Hizmet içi
Eğitimler
KOP Bölgesinde araştırma kitlesini oluşturan tarımsal yayım personelinin
sürekli gelişen dünyanın sistemine ayak uydurması ve kendini sürekli güncel tutması
bölgedeki tarımsal faaliyetlerin etkin yapılması ve yeniliklerin bölgeye aktarılması için
önemlidir. Tarımsal yayım personelinin bu konuda sürekli bir öğrenme çabası içinde
olması ve yeni bilgileri araştırması ve ulaşması gereklidir. Bu nedenle bölgedeki
tarımsal yayım personeline son 2 yıl içinde kendini geliştirme çabasının olup olmadığı
sorulmuş ve toplam tarımsal yayım personelinin %65,78’i böyle bir çabanın
olmadığını belirtmiştir. Bölgedeki tarımsal yayım personelinin yarısından çoğu
kendisini geliştirmek için uğraşmamaktadır. Bu durum bölge genelinde kadın ve erkek
arasında birbirine benzerlik göstermekte olup, aradaki fark istatistiki olarak önemli
değildir. Fakat illere göre genel durum incelendiğinde ise özellikle Niğde ve Aksaray
illerinde tarımsal yayım personelinin kendini geliştirme çabası diğer illere göre daha
fazla olup aradaki fark istatistiki olarak %95 güven sınırında önemlidir (Çizelge
5.2.32).
Çizelge 5.2.32. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Kendini Geliştirme
Durumları (%)
İller
Aksaray
Karaman
Konya
Niğde
KOP Bölgesi
Ki Kareiller:
Ki Karecinsiyet
Cinsiyet
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
8,893
0,576
Öğrenim Çabası
Toplam
Hayır
Evet
64.71
35.29
100.00
54.17
45.83
100.00
61.96
38.04
100.00
79.03
20.97
100.00
83.33
16.67
100.00
80.00
20.00
100.00
64.85
35.15
100.00
61.97
38.03
100.00
64.10
35.90
100.00
58.62
41.38
100.00
58.82
41.18
100.00
58.70
41.30
100.00
66.76
33.24
100.00
63.08
36.92
100.00
65.78
34.22
100.00
P:0,031
H0: Red (%95 Güven sınırında önemli)
P:0,448
H0: Kabul
140
Son 2 yılda kendisini geliştirme çabası gösteren Tarımsal yayım personelinin
yaptıkları çalışmalar Çizelge 5.2.33.’de gösterilmiştir. Çizelge incelendiğinde bu
aktivitelerin başında hizmet içi eğitim programları (%69,55), Kurs (%10,73) ve
Sertifika programları (%10,77) gelmektedir. Alınan eğitimini içeriğine bakıldığında ise
bölgede tarımsal yayım personelinin su kullanımı ve sulama teknikleri konusunda
öğrenim çabalarının yüksek olduğu görülmektedir. Bunu TUKAS, proje hazırlama,
Organik tarım, budama teknikleri ve patates yetiştiriciliği konularının takip ettiği
belirlenmiştir. Bölgenin en önemli sıkıntısı olan su konusunda tarımsal yayım
personelinin yoğun öğrenim çabası bölgede etkin bir şekilde su kullanım teknikleri,
etkin su kullanımı gibi konularda öğrenim ve tarımsal yayım gayretin olduğunun
göstergesidir (Çizelge 5.2.34a ve Çizelge 5.2.34b)
141
Çizelge 5.2.33. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Katıldıkları Eğitim ve Toplantı Türleri (%)
Eğitim ve Toplantı Türü
İller
Aksaray
Karaman
Konya
Niğde
KOP
Bölgesi
Cinsiyet
Erkek
Hizmet
İçi Eğitim
67.57
Kadın
Kurs
Sertifika Sempozyum
Çalıştay
Kongre
Konferans
Fuar
Seminer
Panel
Toplam
21.62
0.00
8.11
2.70
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
100.00
84.21
0.00
15.79
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
100.00
Ortalama
73.21
14.29
5.36
5.36
1.79
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
100.00
Erkek
62.50
18.75
18.75
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
100.00
Kadın
50.00
50.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
100.00
Ortalama
59.09
27.27
13.64
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
100.00
Erkek
72.65
5.98
11.97
0.85
2.56
2.56
0.85
0.85
0.85
0.85
100.00
Kadın
46.00
18.00
16.00
8.00
4.00
2.00
6.00
0.00
0.00
0.00
100.00
Ortalama
64.67
9.58
13.17
2.99
2.99
2.40
2.40
0.60
0.60
0.60
100.00
Erkek
88.46
0.00
3.85
0.00
7.69
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
100.00
Kadın
88.89
5.56
5.56
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
100.00
Ortalama
88.64
2.27
4.55
0.00
4.55
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
100.00
Erkek
72.96
9.18
9.18
2.04
3.06
1.53
0.51
0.51
0.51
0.51
100.00
Kadın
62.37
13.98
12.90
4.30
2.15
1.08
3.23
0.00
0.00
0.00
100.00
Ortalama
69.55
10.73
10.38
2.77
2.77
1.38
1.38
0.35
0.35
0.35
100.00
142
Çizelge 5.2.34.a. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Katıldıkları Eğitim ve Toplantı Konuları (%)
Konya
Niğde
Karaman
Aksaray
KOP Bölgesi
Erkek Kadın Ortalama
Eğitim Konuları
Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama
Su ve sulama teknikleri
8.57
10.53
9.26
28.57
0.00
20.00
10.91
6.25
9.49
8.70
0.00
5.13
11.54
5.62
9.59
TÜKAS
0.00
10.53
3.70
0.00
16.67
5.00
13.64
10.42
12.66
8.70
6.25
7.69
9.34
10.11
9.59
Proje hazırlama ve döngüsü
5.71
21.05
11.11
0.00
0.00
0.00
4.55
6.25
5.06
4.35
25.00
12.82
4.40
12.36
7.01
Organik tarım
2.86
0.00
1.85
0.00
16.67
5.00
3.64
8.33
5.06
4.35
6.25
5.13
3.30
6.74
4.43
Budama teknikleri
2.86
0.00
1.85
21.43
0.00
15.00
1.82
4.17
2.53
0.00
0.00
0.00
3.30
2.25
2.95
Patates yetiştiriciliği
2.86
10.53
5.56
0.00
0.00
0.00
0.91
0.00
0.63
13.04
6.25
10.26
2.75
3.37
2.95
Biçer döver kontrolü
8.57
0.00
5.56
0.00
0.00
0.00
1.82
2.08
1.90
4.35
0.00
2.56
3.30
1.12
2.58
Beden dili ve iletişim teknikleri
5.71
5.26
5.56
0.00
0.00
0.00
1.82
2.08
1.90
0.00
0.00
0.00
2.20
2.25
2.21
Bilgisayar
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
3.64
2.08
3.16
0.00
6.25
2.56
2.20
2.25
2.21
Gübreleme
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
2.73
6.25
3.80
0.00
0.00
0.00
1.65
3.37
2.21
Sunu hazırlama teknikleri
8.57
0.00
5.56
0.00
0.00
0.00
0.91
0.00
0.63
8.70
0.00
5.13
3.30
0.00
2.21
Tar-Gel eğitim programı
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
4.55
2.08
3.80
0.00
0.00
0.00
2.75
1.12
2.21
Bağcılık
0.00
0.00
0.00
7.14
0.00
5.00
2.73
2.08
2.53
0.00
0.00
0.00
2.20
1.12
1.85
Bitki koruma
0.00
0.00
0.00
7.14
0.00
5.00
0.91
6.25
2.53
0.00
0.00
0.00
1.10
3.37
1.85
Tarım sayımı
0.00
0.00
0.00
14.29
0.00
10.00
1.82
0.00
1.27
0.00
6.25
2.56
2.20
1.12
1.85
143
Çizelge 5.2.34b. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Katıldıkları Eğitim ve Toplantı Konuları (%)
Konya
Eğitim Konuları
Niğde
Karaman
KOP Bölgesi
Aksaray
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Kadın
Ortalama
Bakliyat
2.86
0.00
1.85
0.00
0.00
0.00
1.82
2.08
1.90
0.00
0.00
0.00
1.65
1.12
1.48
Hayvan Besleme ve
Bakımı
2.86
10.53
5.56
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
6.25
2.56
0.55
3.37
1.48
NETCAD eğitimi
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
2.73
2.08
2.53
0.00
0.00
0.00
1.65
1.12
1.48
Süt ve besi yetiştiriciliği
2.86
0.00
1.85
0.00
33.33
10.00
0.91
0.00
0.63
Tarımsal bilgi sistemi
tanıtımı
0.00
0.00
0.00
1.10
2.25
1.48
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
1.82
4.17
2.53
0.00
0.00
0.00
1.10
2.25
1.48
Anıza doğrudan ekim
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
2.73
0.00
1.90
0.00
0.00
0.00
1.65
0.00
1.11
Coğarfi bilgi sistemi
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
1.82
0.00
1.27
0.00
6.25
2.56
1.10
1.12
1.11
Elma entegre mücadele
0.00
0.00
0.00
0.00
16.67
5.00
0.00
2.08
0.63
0.00
6.25
2.56
0.00
3.37
1.11
Hayvan Sağlığı
5.71
0.00
3.70
0.00
0.00
0.00
0.91
0.00
0.63
0.00
0.00
0.00
1.65
0.00
1.11
İş güvenliği uzmanlığı
0.00
0.00
0.00
7.14
0.00
5.00
0.00
2.08
0.63
0.00
6.25
2.56
0.55
2.25
1.11
Kara buğday
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
1.82
0.00
1.27
4.35
0.00
2.56
1.65
0.00
1.11
Kişisel gelişim
0.00
5.26
1.85
0.00
0.00
0.00
0.91
0.00
0.63
0.00
6.25
2.56
0.55
2.25
1.11
Koyunlarda
senkronizasyon
2.86
0.00
1.85
0.00
0.00
0.00
0.91
2.08
1.27
0.00
0.00
0.00
1.10
1.12
1.11
Mera eğitimi
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
13.04
0.00
7.69
1.65
0.00
1.11
Sertifikalı tohum
yetiştiriciliği
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
6.25
1.90
0.00
0.00
0.00
0.00
3.37
1.11
Sürü yönetimi
5.71
0.00
3.70
0.00
16.67
5.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
1.10
1.12
1.11
Tarımsal Yayımcılık
5.71
0.00
3.70
0.00
0.00
0.00
0.91
0.00
0.63
0.00
0.00
0.00
1.65
0.00
1.11
25.71
26.32
25.93
14.29
0.00
10.00
26.36
20.83
24.68
30.43
12.50
23.08
25.82
19.10
23.62
100,00
100,00
100,00
100,00
100,00
100,00
100,00
100,00
100,00
100,00
100,00
100,00
100,00
100,00
100,00
Diğer
Toplam
144
Erkek
Tarımsal yayım personelinin son 2 yıl içinde katıldıkları programların faydalılık
durumları 1-5 puan skalası ile (1 Çok Kötü,… 5 Çok iyi) değerlendirmeleri istenilmiş
ve bölge ortalamasında alınan puan 3,58 olmuştur. Buda yapılan çalışmaların
Tarımsal yayım personeli tarafından faydalılık durumlarının normal ve iyi arasında bir
skor ile değerlendirildiği görülmektedir. Yapılan çalışmaların tarımsal yayım personeli
üzerinde olumlu bir etki yarattığı söylenebilir.
Çizelge 5.2.35. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Son 2 Yıl İçinde
Kendine Geliştirme Amaçlı Katıldıkları Eğitim ve Toplantıların Faydalılık Durumları
(%)
İller
Aksaray
Karaman
Konya
Niğde
KOP Bölgesi
Cinsiyeti
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Puan
(1 Çok Kötü,…5:Çok İyi)
3.97
3.53
3.80
4.14
4.00
4.10
3.44
3.57
3.48
3.35
3.65
3.47
3.57
3.60
3.58
5.2.5. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Bölgede Yürüttükleri
Tarımsal Yayım Faaliyetleri ve Yürütme Şekilleri
KOP Bölgesindeki tarımsal yayım personelinin aktif bir şekilde görev
yapmasında bölgeyi tanıması ve bölgeye hakim olması önemlidir. Bu nedenle
bölgedeki tarımsal yayım personelinin görev yapma süresi incelenmiş ve görüşülen
tarımsal yayım personelinin kendi bölgedeki görev süresi 4,44 yıl olarak belirlenmiştir.
Bu durum KOP Bölge illerine ve cinsiyetlere göre değişmekte ve aradaki farklılıklar
ise istatistiki olarak önemli bulunmuştur. Özellikle Aksaray ilindeki tarımsal yayım
personelinin bölge görev süreleri diğer illerdekinden daha fazla olup bu bölgedeki
145
tarımsal yayım personelinin deneyiminin diğer illerdeki tarımsal yayım personelinin
deneyimlerinden
daha
yüksek
olduğu
şeklinde
yorumlanabilir.
Aynı
durum
cinsiyetlere göre yapılan analiz sonucunda da görülmektedir. Bölgede Erkek tarımsal
yayım personelinin deneyimi kadın tarımsal yayım personelinin deneyiminden daha
fazla bulunmuştur (Çizelge 5.2.36).
Çizelge 5.2.36. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Bölgede Çalışma
Süreleri (Yıl)
İller
Aksaray
Karaman
Konya
Niğde
KOP Bölgesi
Yıl
Cinsiyet
6.24
5.61
6.07
4.73
4.33
4.64
4.14
3.22
3.90
4.48
3.38
4.08
4.66
3.85
4.44
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
F Değeriiller
5.976 P:0,001
T Değericinsiyet
2,109 P:0,036
İyi bir tarımsal yayım çalışması bölgede yapılan tarımsal yayım faaliyetinin
sıklığı ile de ilişkilidir. Bu nedenle tarımsal yayım personeline kendi bölgelerindeki
çiftçiler ile görüşme sıklığı sorulmuş ve sonuçlar Çizelge 5.2.37.’de sunulmuştur.
Çizelge incelendiğinde tarımsal yayım personelinin %87,14’ü çiftçiler ile haftada
birden fazla görüşme yaptıklarını belirtmişlerdir. Bu durum tarımsal yayım personeli
ile bölge çiftçisi arasında iletişimin kurulması açısından iyi bir gösterge niteliğindedir.
146
Çizelge 5.2.37. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Bölgede Çiftçiler İle Görüşme Sıklığı (%)
Görüşmüyorum
Aksaray
Karaman
Konya
Niğde
KOP Bölgesi
Haftada
birden fazla
Haftada bir
defa
Ayda bir defa
Ayda 1-2 defa
2-3 ayda bir defa
Toplam
Erkek
1.54
90.77
6.15
0.00
1.54
0.00
100.00
Kadın
0.00
87.50
8.33
4.17
0.00
0.00
100.00
Ortalama
1.12
89.89
6.74
1.12
1.12
0.00
100.00
Erkek
3.33
93.33
3.33
0.00
0.00
0.00
100.00
Kadın
0.00
94.44
5.56
0.00
0.00
0.00
100.00
Ortalama
2.56
93.59
3.85
0.00
0.00
0.00
100.00
Erkek
3.48
83.08
7.46
1.99
2.99
1.00
100.00
Kadın
1.45
86.96
5.80
0.00
2.90
2.90
100.00
Ortalama
2.96
84.07
7.04
1.48
2.96
1.48
100.00
Erkek
3.45
89.66
3.45
0.00
3.45
0.00
100.00
Kadın
0.00
87.50
6.25
6.25
0.00
0.00
100.00
Ortalama
2.22
88.89
4.44
2.22
2.22
0.00
100.00
Erkek
3.10
86.76
6.20
1.13
2.25
0.56
100.00
Kadın
0.79
88.19
6.30
1.57
1.57
1.57
100.00
Ortalama
2.49
87.14
6.22
1.24
2.07
0.83
100.00
147
Bölgede
tarımsal yayım
personelinin
yapmış tarımsal yayım faaliyet
konularının dağılımı Çizelge 5.2.38 /a, b, c, ve d’de gösterilmiştir. Bu konular ayrıca
bölgede Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın tarımsal yayım faaliyetlerinin de bir
göstergesi durumundadır. Çizelgeler incelendiğinde KOP bölgesinde tarımsal yayım
personelinin yaptığı yayım faaliyetleri ile ilgili bildirdikleri konuların en başından
Bitkisel üretim faaliyetleri gelmektedir. Özellikle bitkisel ürün yetiştiriciliği, bitki
koruma, sulama teknikleri, gübre ve gübreleme teknikleri ile toprak hazırlığı,
doğrudan ekim, ürün çeşit seçimi ve tarım makineleri ana konulardır. Hayvancılık ile
ilgili yapılan tarımsal yayım çalışmalarının başında ise hayvan hastalıkları, yemleme
ve bakım ile sürü yönetimi konuları öncelikli yapılan tarımsal yayım konularıdır.
Bunun yanı sıra her iki üretim alanı ile ilgili genel konuların başında tarımsal destekler
ve tarımsal yayım konuları ise en önemli konulardır.
Çalışmada
tarımsal
yayım
personelinin
katıldıkları
tarımsal
yayım
programlarının çiftçinin istekleri ile ne ölçüde uyuştuğu incelenmiş ve tarımsal yayım
personeline bölgedeki çiftçilerin istedikleri tarımsal yayım konuları sorulmuştur. Elde
edilen cevaplar Çizelge 5.2.39’da gösterilmiş olup, bölge çiftçisinin tarımsal yayım
konularının başında yine bitkisel üretim alanındaki yayım konuları gelmektedir.
Bitkisel üretimde talep edilen en önemli tarımsal yayım konuları bitki koruma, bitkisel
ürün yetiştiriciliği, gübre ve gübreleme teknikleri ve ürün çeşit seçimidir. Hayvancılık
alanında ise hayvan hastalıkları, sürü yönetimi ve damızlık hayvan seçimi önemli
talep edilen tarımsal yayım konularıdır. Her iki alanı da ilgilendiren tarımsal yayım
konularının başında ise tarımsal destekler gösterilmiştir. Bu konuların bölgedeki
tarımsal yayım personelinin katıldığı tarımsal yayım faaliyetleri ile önem sıralaması
için büyük oranda paralellik göstermektedir. Burada dikkat çeken en önemli konu
tarımsal yayım personeli sulama teknikleri konusunda yayım faaliyetlerine katıldığını
belirtirken çiftçi tarafından talep edilen konuların için sulama teknikleri konusundaki
talepler daha alt sıralarda gösterilmektedir. Bu da çiftçilerin bu konuda taleplerinin az
olmasına rağmen Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın bu konuyu daha önemli
gördüğü ve bu konuda tarımsal yayım hizmetlerini yoğun olarak bölgede sunduğunu
göstermektedir.
Benzer durum bölgedeki tarımsal yayım personelinin bölge tarımının genel
sorunları hakkındaki düşünceleri ile de ortaya çıkmaktadır. Tarımsal yayım
personelinin bölge tarımındaki sorunların başında su yetersizliği ve sulama teknikleri
gösterilmiştir. Bölgedeki tarımla ilgili sorunların başında gösterilen hususlar genellikle
148
bitkisel üretim ile ilgili konular olup bunun yanında tarımsal yapı (arazi büyüklüğü,
arazi parçalanması, toplulaştırma vb.), ürün ve girdi fiyatları ve eğitim eksikliği
konuları bölgedeki tarımın başlıca sorunları olarak gösterilmiştir(Çizelge 5.2.40 a, b
ve c)
149
Çizelge 5.2.38.a. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Katıldıkları Yayım Çalışmalarının Dağılımı (%)
Aksaray
Karaman
KOP Bölgesi
Niğde
Konya
Yayım Çalışması Adı
Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam
Bitkisel Ürün
Yetiştiriciliği
Tarımsal Destekler
Tarımsal Yayım
Bitki Koruma
Evet
27.94
29.17
28.26
37.10
33.33
36.25
37.62
38.03
37.73
44.83
64.71
52.17
36.29
39.23
37.07
Hayır
1.47
8.33
3.26
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.28
1.54
0.61
Toplam
29.41
37.50
31.52
37.10
33.33
36.25
37.62
38.03
37.73
44.83
64.71
52.17
36.57
40.77
37.68
Evet
30.88
12.50
26.09
46.77
38.89
45.00
35.64
26.76
33.33
48.28
47.06
47.83
37.67
28.46
35.23
3.08
1.02
Hayır
1.47
16.67
5.43
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.28
Toplam
32.35
29.17
31.52
46.77
38.89
45.00
35.64
26.76
33.33
48.28
47.06
47.83
37.95
31.54
36.25
Evet
30.88
37.50
32.61
37.10
50.00
40.00
34.65
26.76
32.60
44.83
23.53
36.96
35.18
31.54
34.22
Hayır
0.00
8.33
2.17
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
1.54
0.41
Toplam
30.88
45.83
34.78
37.10
50.00
40.00
34.65
26.76
32.60
44.83
23.53
36.96
35.18
33.08
34.62
Evet
22.06
12.50
19.57
27.42
33.33
28.75
33.66
33.80
33.70
31.03
41.18
34.78
30.19
30.77
30.35
Hayır
2.94
12.50
5.43
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.55
2.31
1.02
25.00
25.00
25.00
27.42
33.33
28.75
33.66
33.80
33.70
31.03
41.18
34.78
30.75
33.08
31.36
26.15
26.88
Toplam
Sulama Teknikleri
Gübre ve Gübreleme
Teknikleri
Toprak Hazırlığı
Evet
11.76
12.50
11.96
37.10
38.89
37.50
28.22
29.58
28.57
34.48
17.65
28.26
27.15
Hayır
2.94
16.67
6.52
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.55
3.08
1.22
Toplam
14.71
29.17
18.48
37.10
38.89
37.50
28.22
29.58
28.57
34.48
17.65
28.26
27.70
29.23
28.11
Evet
17.65
16.67
17.39
22.58
38.89
26.25
29.21
29.58
29.30
31.03
29.41
30.43
26.04
28.46
26.68
Hayır
2.94
12.50
5.43
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.55
2.31
1.02
Toplam
20.59
29.17
22.83
22.58
38.89
26.25
29.21
29.58
29.30
31.03
29.41
30.43
26.59
30.77
27.70
Evet
20.59
16.67
19.57
25.81
22.22
25.00
24.75
28.17
25.64
37.93
41.18
39.13
25.21
26.92
25.66
Hayır
1.47
12.50
4.35
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.28
2.31
0.81
22.06
29.17
23.91
25.81
22.22
25.00
24.75
28.17
25.64
37.93
41.18
39.13
25.48
29.23
26.48
Toplam
150
Çizelge 5.2.38b. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Katıldıkları Yayım Çalışmalarının Dağılımı (%)
Aksaray
Karaman
KOP Bölgesi
Niğde
Konya
Yayım Çalışmasının Adı
Doğrudan Ekim
Ürün Çeşit Seçimi
Tarım Makineleri
Hayvan Hastalıkları
Evet
23.53
45.83
29.35
25.81
22.22
25.00
20.79
18.31
20.15
31.03
23.53
28.26
22.99
24.62
23.42
Hayır
1.47
8.33
3.26
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.28
1.54
0.61
Toplam
25.00
54.17
32.61
25.81
22.22
25.00
20.79
18.31
20.15
31.03
23.53
28.26
23.27
26.15
24.03
Evet
14.71
25.00
17.39
12.90
22.22
15.00
25.74
22.54
24.91
34.48
29.41
32.61
22.16
23.85
22.61
Hayır
2.94
4.17
3.26
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.55
0.77
0.61
Toplam
17.65
29.17
20.65
12.90
22.22
15.00
25.74
22.54
24.91
34.48
29.41
32.61
22.71
24.62
23.22
Evet
22.06
12.50
19.57
24.19
44.44
28.75
21.78
16.90
20.51
20.69
23.53
21.74
22.16
20.77
21.79
Hayır
1.47
12.50
4.35
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.28
2.31
0.81
Toplam
23.53
25.00
23.91
24.19
44.44
28.75
21.78
16.90
20.51
20.69
23.53
21.74
22.44
23.08
22.61
Evet
26.47
25.00
26.09
20.97
11.11
18.75
24.26
18.31
22.71
10.34
0.00
6.52
22.99
16.15
21.18
Hayır
0.00
12.50
3.26
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
2.31
0.61
26.47
37.50
29.35
20.97
11.11
18.75
24.26
18.31
22.71
10.34
0.00
6.52
22.99
18.46
21.79
Evet
4.41
0.00
3.26
22.58
44.44
27.50
21.29
21.13
21.25
27.59
5.88
19.57
18.84
18.46
18.74
Hayır
2.94
20.83
7.61
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.55
3.85
1.43
Toplam
7.35
20.83
10.87
22.58
44.44
27.50
21.29
21.13
21.25
27.59
5.88
19.57
19.39
22.31
20.16
Evet
19.12
25.00
20.65
22.58
11.11
20.00
20.30
14.08
18.68
6.90
5.88
6.52
19.39
14.62
18.13
Hayır
1.47
12.50
4.35
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.28
2.31
0.81
Toplam
20.59
37.50
25.00
22.58
11.11
20.00
20.30
14.08
18.68
6.90
5.88
6.52
19.67
16.92
18.94
Evet
11.76
25.00
15.22
27.42
33.33
28.75
18.32
12.68
16.85
10.34
0.00
6.52
18.01
16.15
17.52
1.47
12.50
4.35
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.28
2.31
0.81
13.24
37.50
19.57
27.42
33.33
28.75
18.32
12.68
16.85
10.34
0.00
6.52
18.28
18.46
18.33
Toplam
Organik Tarım
Yemleme ve Bakım
Sürü Yönetimi
Hayır
Toplam
151
Çizelge 5.2.38c. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Katıldıkları Yayım Çalışmalarının Dağılımı (%)
Belirli Bir Konum Yok
Besin Hijyeni
Damızlık Hayvan
Seçimi
Beden Dili ve
Konuşma Teknikleri
KOP Bölgesi
Niğde
Konya
10.29
8.33
9.78
24.19
16.67
22.50
13.37
9.86
12.45
24.14
17.65
21.74
15.51
11.54
14.46
Hayır
2.94
16.67
6.52
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.55
3.08
1.22
Toplam
13.24
25.00
16.30
24.19
16.67
22.50
13.37
9.86
12.45
24.14
17.65
21.74
16.07
14.62
15.68
Evet
10.29
4.17
8.70
16.13
22.22
17.50
12.38
19.72
14.29
3.45
11.76
6.52
11.91
16.15
13.03
Hayır
2.94
20.83
7.61
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.55
3.85
1.43
Toplam
13.24
25.00
16.30
16.13
22.22
17.50
12.38
19.72
14.29
3.45
11.76
6.52
12.47
20.00
14.46
Evet
13.24
12.50
13.04
8.06
5.56
7.50
14.36
8.45
12.82
10.34
0.00
6.52
12.74
7.69
11.41
Hayır
1.47
20.83
6.52
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.28
3.85
1.22
Toplam
14.71
33.33
19.57
8.06
5.56
7.50
14.36
8.45
12.82
10.34
0.00
6.52
13.02
11.54
12.63
Evet
11.76
12.50
11.96
8.06
11.11
8.75
10.89
15.49
12.09
10.34
5.88
8.70
10.53
13.08
11.20
Hayır
2.94
16.67
6.52
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.55
3.08
1.22
14.71
29.17
18.48
8.06
11.11
8.75
10.89
15.49
12.09
10.34
5.88
8.70
11.08
16.15
12.42
Evet
8.82
0.00
6.52
16.13
16.67
16.25
9.90
15.49
11.36
3.45
5.88
4.35
10.25
11.54
10.59
Hayır
2.94
20.83
7.61
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.55
3.85
1.43
11.76
20.83
14.13
16.13
16.67
16.25
9.90
15.49
11.36
3.45
5.88
4.35
10.80
15.38
12.02
Evet
4.41
4.17
4.35
9.68
16.67
11.25
10.40
8.45
9.89
13.79
17.65
15.22
9.42
10.00
9.57
Hayır
2.94
20.83
7.61
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.55
3.85
1.43
Toplam
7.35
25.00
11.96
9.68
16.67
11.25
10.40
8.45
9.89
13.79
17.65
15.22
9.97
13.85
11.00
Toplam
Bölgenin Genel
Tarımsal Yapısı
Karaman
Evet
Toplam
Mevzuat
Aksaray
152
Çizelge 5.2.38d. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Katıldıkları Yayım Çalışmalarının Dağılımı (%)
Koruyucu Tarım
Teknikleri
Pazarlama
Çevre
Kırsal Sosyoloji
Genetik Kaynakların
Korunması
Karaman
KOP Bölgesi
Niğde
Konya
Evet
2.94
0.00
2.17
9.68
11.11
10.00
8.91
8.45
8.79
10.34
11.76
10.87
8.03
7.69
7.94
Hayır
2.94
20.83
7.61
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.55
3.85
1.43
Toplam
5.88
20.83
9.78
9.68
11.11
10.00
8.91
8.45
8.79
10.34
11.76
10.87
8.59
11.54
9.37
Evet
7.35
0.00
5.43
8.06
11.11
8.75
6.93
7.04
6.96
10.34
0.00
6.52
7.48
5.38
6.92
Hayır
2.94
20.83
7.61
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.55
3.85
1.43
10.29
20.83
13.04
8.06
11.11
8.75
6.93
7.04
6.96
10.34
0.00
6.52
8.03
9.23
8.35
Evet
0.00
4.17
1.09
8.06
0.00
6.25
7.92
8.45
8.06
3.45
5.88
4.35
6.09
6.15
6.11
Hayır
2.94
20.83
7.61
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.55
3.85
1.43
Toplam
2.94
25.00
8.70
8.06
0.00
6.25
7.92
8.45
8.06
3.45
5.88
4.35
6.65
10.00
7.54
Evet
1.47
0.00
1.09
9.68
5.56
8.75
4.95
7.04
5.49
6.90
11.76
8.70
5.26
6.15
5.50
Hayır
2.94
20.83
7.61
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.55
3.85
1.43
Toplam
4.41
20.83
8.70
9.68
5.56
8.75
4.95
7.04
5.49
6.90
11.76
8.70
5.82
10.00
6.92
Evet
1.47
0.00
1.09
3.23
5.56
3.75
7.43
9.86
8.06
0.00
0.00
0.00
4.99
6.15
5.30
Hayır
2.94
20.83
7.61
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.55
3.85
1.43
Toplam
4.41
20.83
8.70
3.23
5.56
3.75
7.43
9.86
8.06
0.00
0.00
0.00
5.54
10.00
6.72
Evet
1.47
0.00
1.09
4.84
0.00
3.75
3.96
5.63
4.40
3.45
0.00
2.17
3.60
3.08
3.46
Hayır
2.94
20.83
7.61
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.55
3.85
1.43
Toplam
4.41
20.83
8.70
4.84
0.00
3.75
3.96
5.63
4.40
3.45
0.00
2.17
4.16
6.92
4.89
Toplam
Bilişim Teknolojileri
Aksaray
153
Çizelge 5.2.39. Çiftçilerin Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinden İstedikleri Tarımsal Yayım Konuları
Tarımsal Yayım Konuları
Aksaray
Erkek
Karaman
Kadın
Erkek
Kadın
Erkek
KOP Bölgesi
Niğde
Konya
Kadın
Erkek
Kadın
Erkek
Kadın
8.82
20.83
27.42
11.11
13.37
19.72
24.14
23.53
15,79
19,23
Tarımsal destekler
55.88
75.00
54.84
72.22
55.45
61.97
41.38
58.82
54,29
65,38
Bitki koruma
35.29
62.50
43.55
66.67
42.08
63.38
44.83
58.82
41,27
63,08
Bitkisel ürün yetiştiriciliği
39.71
50.00
40.32
27.78
43.56
57.75
48.28
52.94
42,66
51,54
Gübre ve gübreleme teknikleri
26.47
50.00
32.26
0.00
35.15
49.30
44.83
41.18
33,80
41,54
Ürün çeşit seçimi
26.47
29.17
24.19
11.11
37.62
33.80
34.48
35.29
32,96
30,00
Hayvan hastalıkları
38.24
29.17
30.65
22.22
35.15
22.54
13.79
23.53
33,24
23,85
Toprak hazırlığı
13.24
16.67
16.13
0.00
23.76
23.94
31.03
23.53
21,05
19,23
Sürü yönetimi
25.00
8.33
27.42
38.89
25.74
18.31
3.45
17.65
24,10
19,23
Sulama teknikleri
14.71
12.50
24.19
11.11
25.74
16.90
31.03
29.41
23,82
16,92
Damızlık hayvan seçimi
22.06
12.50
20.97
16.67
24.75
12.68
6.90
23.53
22,16
14,62
8.82
8.33
11.29
5.56
15.35
15.49
20.69
23.53
13,85
13,85
25.00
12.50
20.97
16.67
26.73
9.86
10.34
17.65
24,10
12,31
7.35
4.17
9.68
11.11
14.36
12.68
6.90
17.65
11,63
11,54
Belirli bir konum yok
Doğrudan ekim
Yemleme ve bakım
Organik tarım
8.82
4.17
11.29
5.56
13.86
9.86
20.69
35.29
13,02
11,54
Tarımsal yayım
22.06
16.67
14.52
11.11
15.84
8.45
13.79
17.65
16,62
11,54
Pazarlama
14.71
4.17
11.29
0.00
10.40
12.68
10.34
23.53
11,36
10,77
Tarım makineleri
Mevzuat
19.12
4.17
17.74
11.11
18.32
8.45
24.14
23.53
18,84
10,00
Bölgenin genel tarımsal yapısı
4.41
8.33
1.61
11.11
6.93
4.23
3.45
17.65
5,26
7,69
Besin hijyeni
5.88
12.50
6.45
5.56
7.92
4.23
3.45
17.65
6,93
7,69
Çevre
2.94
4.17
6.45
0.00
6.44
7.04
3.45
17.65
5,54
6,92
Koruyucu tarım teknikleri
7.35
4.17
6.45
0.00
7.43
5.63
3.45
17.65
6,93
6,15
Kırsal sosyoloji
4.41
4.17
4.84
0.00
6.93
7.04
3.45
5.88
5,82
5,38
Bilişim teknolojileri
2.94
8.33
8.06
0.00
6.44
2.82
3.45
17.65
5,82
5,38
Beden dili ve konuşma teknikleri
1.47
4.17
3.23
0.00
5.94
2.82
3.45
17.65
4,43
4,62
Genetik kaynakların korunması
1.47
4.17
6.45
0.00
5.94
1.41
3.45
17.65
4,99
3,85
Diğer
7.35
0.00
11.29
11.11
5.94
0.00
3.45
0.00
6,93
1,54
154
Çizelge 5.2.40a. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personeline Göre Bölge Tarımının Genel Sorunları (%)
Sorun Adı
Aksaray
Erkek
Su yetersizliği ve sulama teknikleri sorunu
Toprakların parçalı olması/toplulaştırmanın
olmaması
Yeniliklere kapalılık
Eğitimsizlik
Pazarlama
İklim koşulları ve yağış dengesizliği
Alternatif ürünlerin kullanılmaması
Girdilerin/Çıktıların yüksek olması
Bilinçsiz üretim
Plansız ve projesiz üretim
Genç nüfusun göç etmesiyle çiftçi yaş ortalamasının
yükselmesi
Bilinçsiz gübreleme
Finansman sıkıntısı ve desteklemelerin yetersizliği
Çiftçi birliklerinin ve örgütlenmenin olmaması
Toprak verimliliğinin düşük olması
Bitki hastalıkları hakkındaki yetersizlikler
Yanlış kişi ve ürüne verilen desteklemeler
Teknolojinin kullanılamaması ve makineleşmenin
olmaması
Üreticileri ilgisizliği
Ulaşım sorunları
Araziye ait problemler (küçüklüğü, engebeli oluşu,
toprak yapısı)
Tohum kalitesinin düşük olması (sertifikalı tohumun
kullanılmaması)
Çiftçilerin yetersiz çalışması
Alet ve ekipmanların yetersizliği ve yanlış kullanımı
Ekim nöbeti sisteminin yerine getirilmemesi
Danışmanların İl/ilçe tarımda evrak işleri dışında bir
iş yapmamaları
Karaman
Kadın
Erkek
Niğde
Konya
Kadın
Erkek
Kadın
Erkek
KOP Bölgesi
Kadın
Erkek
Kadın
50.00
50.00
37.10
66.67
31.19
38.03
41.38
70.59
36.57
48.46
17.65
4.17
20.97
16.67
32.18
32.39
31.03
23.53
27.42
23.85
14.71
22.06
7.35
5.88
2.94
8.82
7.35
0.00
25.00
25.00
4.17
12.50
8.33
4.17
4.17
4.17
9.68
3.23
9.68
0.00
3.23
30.65
6.45
1.61
0.00
0.00
11.11
5.56
16.67
0.00
5.56
33.33
14.85
14.85
8.42
0.99
4.46
14.36
3.96
3.47
15.49
15.49
9.86
8.45
5.63
14.08
4.23
1.41
13.79
10.34
13.79
6.90
20.69
10.34
6.90
0.00
29.41
5.88
11.76
11.76
17.65
0.00
17.65
0.00
13.85
13.85
8.86
2.22
5.26
15.79
5.26
2.22
16.92
13.85
9.23
9.23
9.23
8.46
6.15
6.15
2.94
0.00
4.84
11.11
14.36
8.45
3.45
0.00
9.70
6.15
4.41
5.88
5.88
0.00
0.00
2.94
0.00
12.50
0.00
8.33
12.50
0.00
4.84
4.84
3.23
0.00
0.00
4.84
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
11.11
5.45
7.92
2.97
2.48
0.99
4.46
7.04
1.41
5.63
1.41
1.41
2.82
13.79
6.90
0.00
0.00
6.90
3.45
5.88
0.00
0.00
5.88
0.00
0.00
5.82
6.93
3.32
1.39
1.11
4.16
4.62
3.08
3.08
3.08
3.08
3.08
0.00
0.00
0.00
0.00
2.48
2.82
3.45
5.88
1.66
2.31
1.47
0.00
0.00
0.00
1.61
1.61
0.00
5.56
2.48
0.00
2.82
2.82
6.90
3.45
5.88
0.00
2.49
0.55
2.31
2.31
1.47
4.17
3.23
0.00
3.96
1.41
0.00
0.00
3.05
1.54
1.47
0.00
3.23
0.00
0.50
2.82
0.00
0.00
1.11
1.54
0.00
0.00
0.00
8.33
0.00
0.00
1.61
1.61
0.00
0.00
0.00
0.00
0.50
2.97
0.50
0.00
1.41
0.00
3.45
0.00
3.45
0.00
5.88
11.76
0.83
1.94
0.55
1.54
1.54
1.54
1.47
0.00
0.00
0.00
1.49
1.41
0.00
0.00
1.11
0.77
155
Çizelge 5.2.40b. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personeline Göre Bölge Tarımının Genel Sorunları (%)
Sorun Adı
Toprak analizinin bilinmemesi
Depolama sıkıntısı
Çiftçilerin vergi vermekten kaçınmaları
Topraktaki kireç oranının çok yüksek olması
Topraktaki tuzluluk oranının yüksek olması
Çiftçilerin emeklerinin karşılığını ekonomik olarak
alamaması
GTHM'nin izlediği yanlış politikalar
Doğal afetler
Bitki besleme sıkıntıları
Tarım reformunun yapılmaması
Sahada uygulamalı eğitim yapacak danışmanın
olmaması
Tarım alanlarının sanayiye kaydırılması
Bilinçsiz ilaçlama
Kuru tarım
Alt yapı yetersizliği
İstihdam sorunu
Bürokratik sıkıntılar
Ürün havza ayarlaması
Politik engeller
Kalifiye eleman eksikliği
Islah alanları problemi
Tarım il müdürlüklerinin yetersizliği
Toprak hazırlığının olmaması
Mera alanlarının yetersizliği
Kaliteli damızlık hayvanlarının olmaması
Hayvan beslem hakkındaki yetersizlikler
Fiyatların istikrarsız olması
Kota sorunu
Devletin inisiyatif yetersizliği
Gereksiz ithal hayvan alımı
Kaliteli sürü yönetimi yapacak kişilerin olmaması
Aksaray
Erkek
Kadın
4.41
4.17
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
4.17
0.00
0.00
1.47
4.17
Karaman
Erkek
Kadın
1.61
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
Konya
Erkek
Kadın
0.99
0.00
1.49
1.41
0.50
0.00
0.99
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
Niğde
Erkek
Kadın
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
5.88
0.00
0.00
3.45
5.88
0.00
0.00
KOP Bölgesi
Erkek
Kadın
1.66
0.77
0.83
0.77
0.28
0.77
0.55
0.77
0.28
0.77
0.28
0.77
1.47
0.00
1.61
0.00
0.50
1.41
0.00
0.00
0.83
0.77
1.47
1.47
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
5.56
0.00
0.00
2.48
0.00
0.00
0.00
1.41
0.00
1.41
1.41
3.45
0.00
0.00
3.45
0.00
0.00
0.00
0.00
1.94
0.28
0.00
0.28
0.77
0.77
0.77
0.77
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
2.94
5.88
0.00
0.00
0.00
0.00
2.94
0.00
1.47
0.00
0.00
0.00
5.88
4.41
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
1.61
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
1.61
0.00
0.00
0.00
1.61
0.00
0.00
1.61
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
1.98
0.99
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.50
0.00
0.50
0.00
0.50
0.00
1.98
0.99
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
3.45
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
3.45
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
1.39
1.39
1.11
0.00
0.00
0.00
0.00
1.11
0.00
0.55
0.00
0.55
0.00
2.22
1.94
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
156
Çizelge 5.2.40c. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personeline Göre Bölge Tarımının Genel Sorunları (%)
Üretime yönelik teşvik faaliyetlerinin yapılmaması
KOP idaresinin ilgisizliği
Danışmanlara ihtiyaç duyulması
Hijyen sorunu
Kooperatiflerin yetki sorunları ve yetersizlikleri
Hayvan ıslahına önem verilmemesi
Fatura borçlarının ertelenmesi ve bunlara uygulanan
faiz oranları
Ticari firmaların çiftçilere adil fiyat sunmaması
Hayvancılığın hızlı gelişmesi ile işletmelerde ortaya
çıkan problemler
Kredi olanaklarının sınırlı olması
Tarla sahipleri ile yaşanan kontrat sıkıntısı
Toprak ph değerinin yüksek olması
Toprak yapısının tanınmaması
Nadasa bırakmanın olmaması
Modern çiftliklere ve hayvan barınaklarına
geçilmemesi
Su kanallarının eski olması ve kapalı sistem olmaması
Tarımsal işletmelerin küçük olması
Seracılık yapılması
Patent sorunları
Yem bitkileri üretiminin yetersizliği
Bitki desenin mevcut koşullara göre seçilmemesi
Paketleme sorunu
Anız yakma problemi
Tarım uğraşan nüfusun fazla olmasıyla kişi başına
düşen arazinin azlığı
Tar-Gel projesine ait sorunların giderilmemesi
Tarım sorunları hakkında bilgim yok
Tarımda herhangi bir sorun yok
STK'ların verimli olmayışı
Çiftçilerin bilgisi yetersizliği
Tarım ürünleri işleme yerlerinin olmaması
Aksaray
Erkek
Kadın
0.00
0.00
0.00
0.00
1.47
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
Karaman
Erkek
Kadın
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
Konya
Erkek
Kadın
0.00
0.00
0.00
0.00
1.49
0.00
0.00
0.00
1.98
0.00
0.50
0.00
Niğde
Erkek
Kadın
0.00
0.00
0.00
0.00
3.45
0.00
0.00
0.00
3.45
0.00
0.00
0.00
KOP Bölgesi
Erkek
Kadın
0.00
0.00
0.00
0.00
1.39
0.00
0.00
0.00
1.39
0.00
0.28
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.50
0.00
0.00
0.00
0.28
0.00
1.47
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.28
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
1.47
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.99
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
3.45
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.28
0.00
0.00
0.00
0.83
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
2.94
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.55
0.00
0.00
1.47
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
1.61
0.00
0.00
0.00
1.61
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
2.48
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
3.45
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
2.22
0.00
0.00
0.00
0.28
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
1.98
0.00
0.00
0.00
1.11
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.99
1.49
0.99
0.00
0.99
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.55
0.83
0.55
0.00
0.55
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
157
KOP Bölgesinde tarımsal yayım personelinin çiftçiler ile görüşme sıklığı ve
geniş bir tarımsal yayım konularının olması nedeni ile tarımsal yayım personeline
çiftçiler ile görüşme yerleri sorulmuş ve sonuçlar Çizelge 5.2.41’de gösterilmiştir.
Çıkan sonuçlar tarımsal yayım çalışmalarında tarımsal yayım personeli ve çiftçi
arasındaki ilişkinin oluşturulma şekli ile ilgili önemli bilgiler vermektedir. Çizelge
incelendiğinde tarımsal yayım personelinin çiftçiye ulaşma şeklindeki yerlerin başında
kurum
gösterilmektedir
(%69,45).
Bu
oranın
yüksek
olması
bilgilendirme
faaliyetlerinde çiftçilerin kurumu tanımaları ve kuruma gelmelerinin önemli olduğunu
göstermektedir. Bunun yanı sıra tarımsal yayım personelinin çiftçi ile görüşme
alanlarında köy kahvelerinde toplantılar gösterilmiştir (%44,60).
Çizelge 5.2.41. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Çiftçiler İle Görüşme Alanları (%)ı
İl Adı
Erkek
2.94
Köy
kahvelerindeki
toplantılarda
20.59
11.76
Kadın
Toplam
Erkek
4.17
3.26
0.00
16.67
19.57
50.00
8.33
10.87
75.81
58.33
55.43
51.61
12.50
13.04
29.03
Karaman Kadın
Toplam
Erkek
Konya
Kadın
0.00
0.00
2.48
61.11
52.50
35.15
61.11
72.50
40.10
77.78
57.50
78.22
50.00
33.75
31.68
Toplam
Erkek
1.41
2.20
6.90
46.48
38.10
65.52
47.89
42.12
82.76
74.65
77.29
75.86
26.76
30.40
68.97
Kadın
Toplam
Erkek
0.00
4.35
2.49
58.82
63.04
37.40
70.59
78.26
44.32
64.71
71.74
68.98
41.18
58.70
30.75
Kadın
Toplam
1.54
2.24
44.62
39.31
45.38
44.60
70.77
69.45
29.23
30.35
Aksaray
Niğde
KOP
Bölgesi
Görüşmüyorum
Tarla
ziyaretlerinde
Çiftçiler
Çiftçi isteği
kuruma
doğrultusunda
geldiklerinde
54.41
13.24
Tarımsal yayım personelinin çiftçiye ulaşma şekilleri ve görüşme alanları ile
ilgili sonuçlara rağmen tarımsal yayım personelinin çiftçi sorunlarının kendilerine
ulaşma şekilleri konusundaki görüşlerinde çiftçi taleplerinin ön planda olması bölgede
tarımsal yayım çalışmalarında çiftçi isteklerinin etkili olduğunu göstermektedir. Bunun
yanı sıra tarımsal yayım personeli gözlemleri ve köy muhtarlarının sorunu iletmesi
etkin bir yayım hizmetinde sorunlara sahip olan ve sorunlarını iletebilen, sorun
iletmede köy muhtarları gibi önder kişileri kullanabilen bir çiftçi kitlesi ile birlikte sürekli
sahayı kontrol eden ve sorunları gözlemleyen bir tarımsal yayım personelinin olması
önem arz etmektedir (Çizelge 5.2.42.)
158
Çizelge 5.2.42. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personeline Çiftçi Sorunlarının Ulaşma Şekli (%)ı
Çiftçi Sorunlarının Ulaşma Şekli
Aksaray
Erkek
Karaman
Kadın
Erkek
Niğde
Konya
Kadın
Erkek
Kadın
Erkek
KOP Bölgesi
Kadın
Erkek
Kadın
Çiftçilerin kendileri tarafından
88.24
87.50
90.32
94.44
93.56
95.77
79.31
88.24
90.86
93.08
Kendi gözlemlerim sırasında
61.76
87.50
69.35
72.22
64.85
49.30
62.07
64.71
64.82
61.54
Köy muhtarları tarafından
38.24
29.17
25.81
33.33
42.57
59.15
44.83
64.71
39.06
50.77
Önder çiftçiler tarafından
23.53
33.33
33.87
11.11
36.63
29.58
34.48
29.41
33.52
27.69
Personel tarafından
23.53
12.50
25.81
11.11
24.75
32.39
17.24
23.53
24.10
24.62
Özel tarım danışmanları tarafından
23.53
29.17
12.90
11.11
19.31
26.76
13.79
11.76
18.56
23.08
Ziraat Odası Başkanlığı
26.47
25.00
16.13
5.56
23.27
28.17
24.14
11.76
22.71
22.31
Özel firmalar tarafından
25.00
25.00
9.68
5.56
16.34
23.94
10.34
5.88
16.34
19.23
Diğer STK kuruluşları tarafından
25.00
25.00
12.90
11.11
18.81
21.13
10.34
5.88
18.28
18.46
Diğer tarımsal kurum ve kuruluşlar
tarafından
25.00
20.83
11.29
5.56
17.33
22.54
13.79
5.88
17.45
17.69
1.47
12.50
3.23
11.11
2.97
5.63
3.45
5.88
2.77
7.69
Diğer
159
KOP Bölgesindeki tarımsal yayım personelinin çiftçi sorunlarına yönelik
davranış şekli ise Çizelge 5.2.43.’de sunulmuştur. Tarımsal yayım personelinin
çiftçilerin sorunları karşısında sorunları özellikle konu uzmanına ilettikleri ya da
kendileri çözdükleri belirtmişlerdir. Özellikle tarımsal yayım personelinin yaklaşık
yarısı sorunları kendilerinin çözdükleri belirtmesi, tarımsal yayım personelinin yeterli
tecrübe, bilgi ve özgüvenlerinin olduklarının bir göstergesidir. Bu durum kadınlarda
daha az olup kadınlar daha çok sorunları kendi çözmek yerine ilgili konu uzmanı veya
amirlerine ilettikleri görülmektedir (Çizelge 5.2.43.).
160
Çizelge 5.2.43. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Çiftçi Sorunlarını Çözme Şekli (%)
Aksaray
Karaman
Konya
Niğde
KOP
Bölgesi
Konu ile ilgili
uzman kişiye
iletirim
Araştırma
kuruluşuna
iletirim
İlgili kurum ve
kuruluşlara
iletirim
İlgili şube
müdürüne
iletirim
Kendim
çözerim
Diğer
Erkek
23.53
0.00
7.35
5.88
63.24
0.00
Kadın
29.17
0.00
8.33
12.50
45.83
8.33
Erkek
51.61
1.61
9.68
11.29
58.06
1.61
Kadın
77.78
5.56
5.56
16.67
55.56
0.00
Erkek
39.11
3.47
13.86
8.42
68.32
1.98
Kadın
56.34
4.23
12.68
7.04
45.07
1.41
Erkek
62.07
3.45
17.24
31.03
65.52
6.90
Kadın
70.59
5.88
17.65
29.41
52.94
5.88
Erkek
40.17
2.49
12.19
10.25
65.37
1.94
Kadın
56.15
3.85
11.54
12.31
47.69
3.08
161
Bölgedeki tarımsal yayım faaliyetin uygulanma şekilleri ilgili genel bilgiler
Çizelge 5.2.44.’de sunulmuştur. Çizelge incelendiğinde bölgedeki tarımsal yayım
faaliyetlerinin
Toplantılar,
Ev
Ziyaretleri,
Uygulamalı
Eğitimler
ve
Tarla
Günleri/Demonstrasyon gibi faaliyetler ile yürütüldüğü görülmektedir. Bölgede
tarımsal yayım faaliyetlerin çoğunlukla uygulamalı olmaktan çok karşılıklı konuşarak
bilgi
aktarımı
şeklinde
yapıldığı
bu
faaliyetleri
uygulamalı
tarımsal
yayım
faaliyetlerinin izlediği görülmektedir.
Çizelge 5.2.45 te bölgedeki tarımsal yayım personelinin bilgi kaynağı olarak
kullandıkları iletişim noktaları gösterilmiştir. Çizelge incelendiğinde tarımsal yayım
personelinin en önemli bilgi kaynağı GTHB’nin web sayfası olarak gösterilirken bunun
dışında diğer internet taramaları ve basılı materyaller en önemli bilgi kaynakları
olarak
gösterilmiştir.
Bölgede
tarımsal yayım
personelinin
en
önemli
bilgi
kaynaklarına ulaşımda internetin ilk sırada gösterilmesi tarımsal yayım faaliyetlerinin
etkinliğinin arttırmada internetin ne kadar önemli olduğunu göstermektedir. Bu
nedenle tarımsal yayım personelinin internete ulaşımdaki sıkıntıların giderilmesi
bölge için etkin bir tarımsal yayım politikası açısından önemlidir.
162
Çizelge 5.2.44. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Tarımsal Yayım Çalışmalarında Kullandıkları Yayım Yöntemleri
(%)
Tarımsal Yayım Yöntemleri
Aksaray
Erkek
Karaman
Kadın
Erkek
Niğde
Konya
Kadın
Erkek
Kadın
Erkek
KOP Bölgesi
Kadın
Erkek
Kadın
Ortalama
Toplantılar
76.47
91.67
90.32
100.00
87.62
90.14
86.21
100.00
85.87
93.85
87.98
Ev ziyareti
60.29
83.33
66.13
72.22
59.90
61.97
44.83
41.18
59.83
64.62
61.10
Uygulamalı eğitim
50.00
50.00
41.94
66.67
52.48
40.85
51.72
35.29
50.14
45.38
48.88
Tarla günleri/demonstrasyon
44.12
37.50
45.16
61.11
46.53
42.25
48.28
76.47
45.98
48.46
46.64
İnternet
29.41
25.00
9.68
22.22
30.20
30.99
20.69
5.88
25.76
25.38
25.66
Fuar
14.71
20.83
8.06
16.67
27.72
36.62
24.14
11.76
21.61
27.69
23.22
Radyo, TV ve benzeri yayınlar
11.76
20.83
9.68
5.56
16.34
19.72
10.34
11.76
13.85
16.92
14.66
Yarışmalar
8.82
20.83
6.45
22.22
11.39
16.90
6.90
11.76
9.70
17.69
11.81
Diğer
5.88
0.00
16.13
0.00
8.91
7.04
20.69
5.88
10.53
4.62
8.96
Çiftçilerle iletişimim yok
8.82
0.00
3.23
0.00
3.96
8.45
6.90
11.76
4.99
6.15
5.30
163
Çizelge 5.2.45. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Bilgi Kaynakları (%)
Bilgi Kaynakları
Aksaray
Erkek
Karaman
Kadın
Erkek
Niğde
Konya
Kadın
Erkek
Kadın
Erkek
KOP Bölgesi
Kadın
Erkek
Kadın
GTH Bakanlığı Web sayfası
79.41
91.67
80.65
94.44
77.72
80.28
72.41
76.47
78.12
83.85
İnternet taramaları
77.94
79.17
70.97
83.33
69.80
69.01
68.97
88.24
71.47
75.38
Yazılı materyal
76.47
79.17
88.71
66.67
80.20
73.24
79.31
58.82
80.89
71.54
GTHB İl/İlçe Tarım Müdürlükleri
32.35
37.50
41.94
55.56
35.15
42.25
20.69
41.18
34.63
43.08
Kurslar, seminerler vd.
23.53
33.33
33.87
38.89
36.14
30.99
41.38
29.41
33.80
32.31
Araştırma Enstitüleri/İstasyonları
30.88
16.67
19.35
22.22
39.11
33.80
24.14
41.18
32.96
30.00
Diğer Tarım Danışmanlığı Yapan
Firmalar
20.59
12.50
19.35
16.67
21.29
23.94
20.69
17.65
20.78
20.00
Önder Çiftçiler
16.18
8.33
16.13
11.11
18.81
18.31
10.34
11.76
17.17
14.62
7.35
12.50
12.90
11.11
11.39
9.86
17.24
17.65
11.36
11.54
10.29
8.33
14.52
11.11
14.36
12.68
10.34
11.76
13.30
11.54
8.82
8.33
9.68
5.56
7.92
11.27
6.90
17.65
8.31
10.77
5.88
16.67
4.84
5.56
7.92
7.04
6.90
11.76
6.93
9.23
10.29
8.33
9.68
5.56
7.92
5.63
3.45
23.53
8.31
8.46
Üniversiteler
8.82
8.33
9.68
11.11
7.43
5.63
10.34
11.76
8.31
7.69
Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme
Kurumu
7.35
12.50
9.68
5.56
7.92
5.63
6.90
11.76
8.03
7.69
Diğer Resmi Kurum ve Kuruluşlar
4.41
0.00
1.61
0.00
1.49
0.00
10.34
0.00
2.77
0.00
Meslektaşlar
Üretici örgütleri (Ziraat Odaları, Üretici
Birlikleri vb.)
Özel Firmalar (İlaç Bayileri, Tohum
Bayileri vb.)
KOP İdaresi Başkanlığı
Kalkınma Ajansları
164
Bölgede iyi bir tarımsal yayım hizmeti sunumunda en önemli noktalardan biri
de çiftçi yayımcı arasındaki diyalogdur. Bu nedenle tarımsal yayım hizmetlerinde
tarımsal yayım personeli ile çiftçi arasında iyi bir iletişim kurulmuş olmalı ve iletişimin
derecesine göre de tarımsal yayım hizmetlerinin etkinliği artmaktadır. Bölgedeki
tarımsal yayım personelinin çiftçi ile diyaloğunun puanlandırılması istenmiş ve
yapılan 10’luk puanlama sistemine göre bölge ortalamasında 7,76 puan bulunmuştur.
Buda bölgede tarımsal yayım personeli ile çiftçi arasında iletişimin iyi derecede
olduğunun bir göstergesidir. Bu puan illere göre istatistiki açıdan önemli derecede
değişmez iken cinsiyetler açısından ise puan farkı yapılan T Testi sonucu %90 güven
sınırında istatistiki olarak önemli bulunmuştur. Özellikle erkek tarımsal yayım
personelinin çiftçi ile olan ilişki puanı kadınlara göre biraz daha yüksektir (Çizelge
5.2.46).
Çizelge 5.2.46. Tarımsal Yayım Personelinin Çiftçi İle İletişim Durumları (Puan)
İl Adı
Aksaray
Karaman
Konya
Niğde
KOP Bölgesi
F Değeriiller
T Değericinsiyet
İletişim Puanı (1-10 puan)
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
0,325 P:0,807
1,882 P:0,061
7.85
6.96
7.61
7.54
8.33
7.72
7.93
7.48
7.81
8.17
7.29
7.85
7.86
7.48
7.76
H0: Kabul
Çizelge 5.2.47.de çiftçilerin bölgede tarımsal yayım faaliyetleri konusunda en
önemli merkez olan İl/İlçe GTHB Müdürlükleri ile iletişim durumları yine 10’luk puan
sistemi ile tarımsal yayım personeli tarafından değerlendirilmeye çalışılmıştır.
Bölgedeki tarımsal yayım personeli çiftçilerin GTHB İl/İlçe teşkilatı ile çiftçi arasındaki
165
iletişime bölge ortalamasında 4,86 puan vermiştir. Bu puan bölgede tarımsal yayım
faaliyetlerinde birincil sorumlu olan İL/İlçe GTHB teşkilatı ile çiftçi arasındaki iletişimin
orta derecede olduğunu göstermektedir. Bu durum illere göre istatistiki açıdan %99
güven seviyesinde farklılık gösterirken, cinsiyetler arasında bu düşünce istatistiki
açıdan önemli bir farklılık göstermemiştir. Özellikle Konya ilindeki tarımsal yayım
personeli çiftçilerin GTHB İl/İlçe teşkilatı arasındaki iletişimi 3,57 puan gibi düşük bir
puan ile puanlamışlardır. Bu durum diğer illerde ise daha farklı olup ortalama puan 6
civarında seyretmiştir.
Çizelge 5.2.47. Çiftçilerin İl/İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlükleri İle İletişim
Kurma Durumları (Puan)
İl Adı
Aksaray
Karaman
Konya
Niğde
KOP Bölgesi
F Değeriiller
T Değericinsiyet
İletişim puanı (1-10 puan)
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
128,330 P:0,000
-0,889 P:0,374
6.55
5.86
6.38
6.65
6.78
6.68
3.50
3.76
3.57
5.90
7.00
6.30
4.81
5.01
4.86
H0: Kabul
Etkin bir tarımsal yayım faaliyeti her şeyden önce iyi bir mesleki beceriklilik ve
deneyim ile mümkündür. Bu nedenle bölgedeki tarımsal yayım personeline kendi
mesleki yeterliliklerinin 10’luk puan sistemine göre puanlamaları istenmiş ve bölge
ortalamasında tarımsal yayım personeli mesleki yeterlilik puanı 6,49 olarak
hesaplanmıştır. Buradan tarımsal yayım personelinin mesleki yeterliliklerinin iyi
166
derecede oldukları belirtilmektedir. Bu durum illere ve cinsiyete göre istatistiki açıdan
önemli olacak düzeyde değişmemiştir (Çizelge 5.2.48.).
Çizelge 5.2.48. Tarımsal Yayım Personeli Olarak Mesleki Yeterlilik Düzeyi (Puan)
Mesleki yeterlilikleri düzey puanı
(1-10 puan)
İl Adı
F Değeriiller
1,319 P:0,267
6.58
5.45
6.32
6.75
7.39
6.90
6.54
6.10
6.43
6.25
6.76
6.44
6.56
6.28
6.49
H0: Kabul
T Değericinsiyet
1,423 P:0,156
H0: Kabul
Aksaray
Karaman
Konya
Niğde
KOP Bölgesi
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Çizelge 5.2.49’da bölgede görüşülen tarımsal yayım personelinin mesai
dağılımları gösterilmiştir. Çizelge incelendiğinde tarımsal yayım personelinin birincil
işinin büro ve idari hizmetleri, ikincil işinin ise tarımsal yayım faaliyetleri olduğu
belirlenmiştir. Bölgede maalesef tarımsal yayım personeli öncelikle büro ve idari
hizmetlerde kullanılmaktadır. Asli görevi olan tarımsal yayım faaliyetlerinin ikinci
sırada mesai dağılımında gösterilmesi tarımsal yayım faaliyetlerinin etkinliği
açısından önemli bir sıkıntının var olduğunu göstermekte ve tarımsal yayım personeli
asli işlerine gereği kadar yoğunlaşamamaktadır. Bunda özellikle tarımsal yayım
personelinin çalıştığı bölgede tarımsal yayım faaliyetlerini etkin olarak yürütebilmek
için gerekli altyapının eksikliği de önemli bir faktördür. Gerek lojistik gerekse teknik
eleman konusundaki sıkıntılar bölgede asli amacı tarımsal yayım olan personelinin
diğer faaliyetlerde de kullanılmasını zorunlu hale getirmektedir.
167
Çizelge 5.2.49. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Mesai Dağılımı(%)
İl Adı
Aksaray
Karaman
Konya
Niğde
KOP Bölgesi
Büro ve idari işler
Erkek
40.06
Çiftçi eğitimi/yayım
çalışmaları (işletme,
ahır/ağıl ziyaretleri
vb.)
38.89
Kadın
27.27
47.95
12.50
10.23
2.05
Ortalama
36.71
41.26
8.62
8.75
4.65
Erkek
37.81
40.41
8.05
7.26
6.47
Kadın
44.61
44.17
5.00
5.00
1.22
Ortalama
39.42
41.30
7.33
6.72
5.22
Erkek
54.67
29.06
5.75
5.81
4.72
Kadın
52.28
26.13
7.88
8.10
5.60
Ortalama
54.10
28.36
6.26
6.36
4.93
Erkek
45.81
29.54
9.85
8.31
6.50
Kadın
41.25
29.38
8.88
11.56
8.94
Ortalama
44.07
29.48
9.48
9.55
7.43
Erkek
48.38
32.87
6.74
6.70
5.32
Kadın
44.83
33.52
8.45
8.50
4.71
Ortalama
47.47
33.04
7.18
7.16
5.16
168
Kendi eğitimim
Araştırma
7.24
8.23
Destek hizmetler
(proje yürütme,
araştırmacı olarak
görev alma)
5.58
Bölgede tarımsal yayım faaliyetlerinin yürütülmesi kadar planlanması da
önemlidir. İyi hazırlanmış ve planlanmış bir tarımsal yayım programı bölgedeki
tarımsal üretimden pazarlamaya kadar her süreçte çiftçinin ihtiyaç duyacağı her
bilgiye ulaşmasını sağlayacak ve buda tarımsal üretimde büyüme ve buna bağlı
olarak ta kırsal alanda ekonomik kalkınma faaliyetlerine katkı sağlayacaktır. İşbirliği
ve iletişimi ön plana çıkaran insan odaklı sürdürülebilir bir tarımsal üretimin
sağlanmasında iyi hazırlanmış bir tarımsal yayım faaliyeti önemlidir. Tarımsal yayım
sadece tarımsal bilgi sağlama değil aynı zamanda işbirliği, iletişim ve ar-ge ile çiftçi
arasında ilişki kurma ve kuvvetlendirme çalışmalarını da kapsamaktadır. Bu nedenle
tarımsal yayım personeline tarımsal yayım programlarını nasıl hazırladıkları sorulmuş
ve sonuçlar çizelge 5.2.50’desunulmuştur. Çizelge incelendiğinde tarımsal yayım
personelinin tarımsal yayım programını hazırlarken kurum yöneticileri, ilgili Bakanlık
talimatları ve kendi düşüncelerini harmanlamaya dikkat ettikleri görülmüştür. Buradaki
en önemli eksiklik programların yukarıdan aşağıya bir hiyerarşi ile oluşturulması, çiftçi
taleplerinin dikkate alındığı fakat bunun yeterli düzeyde olmadığı görülmektedir. İyi bir
tarımsal yayım programı yukarıdan aşağıya oluşturulan bir hiyerarşi ile değil, daha
çok çiftçi taleplerini gözeten ve ön planda tutan bir programla oluşturulması gereklidir.
Her ne kadar iyi bir tarımsal yayım programı oluşturulmaya çalışılsa da
bölgede öngörülmeyen sıkıntılar veya eksiklikler tarımsal yayım hizmetlerini etkinliğini
azaltabilmektedir. Çizelge 5.2.51.’de bölgedeki tarımsal yayım personeline göre
tarımsal yayım hizmetlerini olumsuz etkileyen unsurlar ortaya konulmaya çalışılmıştır.
Çizelge incelendiğinde bölgedeki tarımsal yayım hizmetlerini olumsuz etkileyen
unsurların başında %77,39 ile üretici ilgisizliği gösterilmiştir. Aslında bu durum bir
önceki çizelge olan 5.2.47’de de kendini göstermektedir. Görüşülen tarımsal yayım
personeli çiftçinin GTHB İl/ilçe teşkilatı ile iletişimini orta düzeyde göstermesi ile
üretici ilgisizliğinin çizelge 5.2.51’de ilk sırada gösterilmesi arasında önemli bir ilişki
bulunmaktadır. Öncelikle etkin bir tarımsal yayım hizmeti için GTHB İl/İlçe teşkilatı ile
çiftçi arasındaki iletişim bürokratik işlemler dışına çıkmalı ve GTHB İ/İlçe teşkilatı
bürokratik işlemler dışındaki tüm tarımsal faaliyetler için daha fazla danışılınan ve
daha fazla iletişim kurulan bir yer haline gelmelidir. Buda iyi bir tarımsal yayım
çalışması ve programı ile mümkündür.
Tarımsal yayım faaliyetlerini kısıtlayan diğer faktörler ise daha çok lojistik ve
finansman eksikliğidir. Bu sıkıntılar ancak bölgede tarımsal yayım hizmetlerini çiftçiye
169
ulaştırmada yeterli kaynağın oluşturulamadığını göstermektedir. Aslında buradaki en
önemli faktör bölgede tarımsal yayım çalışmalarının ana kuruluş olan GTHB İl/İlçe
teşkilatı dışında diğer kuruluşlarda da yapılması ve bunun yapılırken kuruluşlar arası
koordinasyon ve iletişim sıkıntısının bir türlü aşılamamasıdır. Bu nedenle tarımsal
yayım çalışmalarında kaynaklar yeterince etkin kullanılamamaktadır.
170
Çizelge 5.2.50. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personeline göre Bölgede Tarımsal Yayım Programlarının Hazırlanış Şekli (%)
Yayım Programı
Hazırlanış Şekli
Aksaray
Erkek
Karaman
Kadın
Erkek
Kadın
Niğde
Konya
Erkek
Kadın
Erkek
KOP Bölgesi
Kadın
Erkek
Kadın
Ortalama
Kurum Yöneticileri
75.00
0.00
44.07
72.22
58.16
55.00
75.00
76.47
57.50
63.16
58.86
İlgili Bakanlığın
talimatları ile
78.57
83.33
50.85
77.78
52.21
42.50
51.72
58.82
53.36
56.79
54.23
Kendim
65.12
100.00
50.00
88.89
48.75
44.19
42.86
50.00
50.87
62.64
53.68
100.00
100.00
22.41
17.65
20.00
25.00
24.14
29.41
23.66
26.39
24.32
0.00
0.00
25.86
66.67
22.22
16.67
24.14
0.00
23.15
25.00
23.61
25.00
0.00
5.17
5.88
3.17
5.56
10.34
0.00
5.07
4.23
4.86
Kurumdaki teknik
elemanlar ile beraber
Çiftçi talepleri ile
Bölgede tarım ile ilgili
diğer kurum ve
kuruluşların önerileri ile
171
Çizelge 5.2.51. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personeline Göre Bölgede Tarımsal Yayım Hizmetini Engelleyen Unsurlar (%)
Kısıtlar
Aksaray
Erkek
Karaman
Kadın
Erkek
Kadın
Erkek
KOP Bölgesi
Niğde
Konya
Kadın
Erkek
Kadın
Erkek
Kadın
Ortalama
Üreticinin ilgisizliği
75.00
87.50
87.10
88.89
74.26
70.42
86.21
76.47
77.56
76.92
77.39
Teknik, ulaşım ve ekipman
altyapısının yetersizliği
66.18
54.17
61.29
88.89
66.34
67.61
62.07
58.82
65.10
66.92
65.58
Finansman sıkıntısı
55.88
41.67
43.55
55.56
57.92
36.62
55.17
17.65
54.85
37.69
50.31
Eğitim ve yayım materyal eksikliği
48.53
50.00
32.26
33.33
43.56
40.85
41.38
35.29
42.38
40.77
41.96
45.59
50.00
30.65
27.78
38.61
30.99
44.83
41.18
39.06
35.38
38.09
36.76
25.00
33.87
0.00
23.76
36.62
65.52
58.82
31.30
32.31
31.57
36.76
37.50
25.81
5.56
25.25
30.99
41.38
11.76
28.81
26.15
28.11
23.53
29.17
22.58
5.56
25.74
16.90
37.93
17.65
25.76
17.69
23.63
23.53
25.00
22.58
0.00
19.80
23.94
31.03
5.88
21.88
18.46
20.98
22.06
25.00
17.74
0.00
19.80
28.17
31.03
11.76
20.78
21.54
20.98
1.47
4.17
1.61
5.56
2.48
2.82
3.45
0.00
2.22
3.08
2.44
Tarım paydaşları arasındaki
koordinasyon sıkıntısı
Kaliteli tarımsal eğitim ve yayım
elemanının olmaması
Yeterli tarımsal eğitim ve yayım
elemanın olmaması
Politik engeller ve sıkıntılar
Eğitim ve yayım elemanının
isteksizliği
Eğitim ve yayım elemanının istediği
bilgiye ulaşamaması
Diğer
172
Tarımsal yayım çalışmalarında göz önünde bulundurulması gerekli bir diğer
konu ise toplumsal cinsiyet faktörüdür. Bazen her ne kadar iyi hazırlanmış bir
tarımsal yayım plan ve programınız olsa bile tarımsal üretimde istediğiniz sonuçlara
ulaşılamayabilir. Ulaştırılması gereken hedef kitlenin seçimindeki yanlışlıklar,
kadınların tarımsal yayım çalışmalarına dahil edilmemesi, sosyal doku bilinmeden
yapılan hatalar tarımsal yayım hizmetlerinde istenilen başarının elde edilememesinde
etkili faktörlerdir. İşte bu noktalardan biri de toplumsal cinsiyet faktörüdür. Bölgedeki
tarımsal yayım personeline yaptıkları tarımsal yayım çalışmalarında toplumsal
cinsiyet faktörünü göz önüne alıp almadıkları sorulmuş ve sonuç olarak bölge
ortalamasında tarımsal yayım personelinin %69,59’u toplumsal cinsiyet faktörünü göz
önüne alarak tarımsal yayım faaliyetlerini sürdürdükleri belirlenmiştir. Bu durum illere
ve cinsiyetlere göre değişirken toplumsal cinsiyet dengesini en fazla dikkate alan
illerin başında Niğde ve Konya illeri gelirken, özellikle kadınlar erkeklere göre bu
konuda daha hassas davranmaktadırlar (Çizelge 5.2.52.).
Çizelge 5.2.52. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Tarımsal Yayım
Hizmetlerinde Toplumsal Cinsiyet Dengesine Dikkat Etme Durumları (%)ı
Genellikle
ediyorum
Aksaray
Karaman
Konya
Niğde
KOP Bölgesi
Bazen ediyorum
Dikkat etmiyorum
Toplam
Erkek
65.63
7.81
26.56
100.00
Kadın
78.26
4.35
17.39
100.00
Ortalama
68.97
6.90
24.14
100.00
Erkek
55.36
25.00
19.64
100.00
Kadın
88.24
5.88
5.88
100.00
Ortalama
63.01
20.55
16.44
100.00
Erkek
70.41
15.38
14.20
100.00
Kadın
74.58
10.17
15.25
100.00
Ortalama
71.49
14.04
14.47
100.00
Erkek
71.43
0.00
28.57
100.00
Kadın
77.78
0.00
22.22
100.00
Ortalama
73.91
0.00
26.09
100.00
Erkek
66.67
14.85
18.48
100.00
Kadın
77.78
7.41
14.81
100.00
Ortalama
69.59
12.90
17.52
100.00
Ki Kareiller:
13,606
P:0,034
Ki Karecinsiyet
5,445
P:0,066
173
KOP Bölgesinde tarımsal üretimde yaşanan en önemli sıkıntıların başında su
gelmektedir. Bu nedenle bölgedeki tarım ile ilgili tüm kurum ve kuruluşların üzerinde
hassasiyetle
durdukları
ve
suyun
etkin
kullanımı
ile
ilgili
çalışmalarını
yoğunlaştırdıkları bilinmektedir. Özellikle Türkiye’deki tek Kuraklık Test Merkezi
olarak bilinen GTHB, Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü’ne
(TAGEM) bağlı, Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü
(BDUTAEM) ile Toprak, Su ve Çölleşme İle Mücadele Araştırma İstasyonu, Konya
ilinde bulunmakta olup bu kuruluşlar GTHB İl/İlçe teşkilatları başta olmak üzere
bitkilerde su kullanım etkinliği konusunda önemli çalışmalar yapmaktadırlar. Bu
nedenle bölgenin tarımsal yayım çalışmalarında sulama, kuraklığa dayanıklı bitki
türleri ve çeşitleri ile iklim değişikliğine uyum gibi konular başta gelen konulardandır.
Bölgede çalışan tarımsal yayım personelinin özellikle sulama konusunda bitki su
ihtiyacını dikkate alan programlar yapması ve uygulaması beklenen konular içindedir.
Bölgedeki tarımsal yayım personeline bitki su ihtiyacına göre sulama programları
yapıp yapmadıkları sorulmuş ve tarımsal yayım personelinin %85,96’sının bu konuda
program yapmadıklarını belirtmişlerdir. Bu oran illere ve cinsiyetlere göre istatistiki
olarak önemli ölçüde değişirken, bitki su ihtiyacına göre sulama programı yapan
illerin başında Konya ve Niğde illeri gelmekte ve bu tür programları daha çok erkekler
yapmaktadırlar (Çizelge 5.2.53.). Bu tür programlar az oranda yapılmasının yanı sıra
bunu
yapan
tarımsal
yayım
personelinin
bu
programları
tarımsal
yayım
çalışmalarında kullanım oranının da düşük olması bu konuda bölgede yeterli bir
çalışmanın yapılmadığını göstermektedir (Çizelge 5.2.54.).
174
Çizelge 5.2.53. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Bitki Su İhtiyacına
Göre Sulama Programı Yapma Durumları (%)
İller
Aksaray
Karaman
Konya
Niğde
KOP Bölgesi
Ki Kareiller:
Ki Karecinsiyet
Cinsiyet
Evet
Hayır
Toplam
Erkek
6.25
93.75
100.00
Kadın
0.00
100.00
100.00
Ortalama
4.60
95.40
100.00
Erkek
10.91
89.09
100.00
Kadın
12.50
87.50
100.00
Ortalama
11.27
88.73
100.00
Erkek
20.94
79.06
100.00
Kadın
9.38
90.63
100.00
Ortalama
18.04
81.96
100.00
Erkek
22.22
77.78
100.00
Kadın
0.00
100.00
100.00
Ortalama
13.95
86.05
100.00
Erkek
16.62
83.38
100.00
Kadın
6.72
93.28
100.00
Ortalama
14.04
85.96
100.00
10,198 P:0,017
7,136 P:0,008
Çizelge 5.2.54. Bitki Su İhtiyacına Göre Sulama Programı Yapan Tarımsal Yayım
Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Bunu Tarımsal Yayımda Kullanma Durumları (%)
İller
Aksaray
Karaman
Konya
Niğde
KOP Bölgesi
Cinsiyet
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Evet
50.00
0.00
37.50
0.00
33.33
10.00
27.12
20.00
25.68
60.00
0.00
50.00
28.57
19.05
26.53
175
Hayır
50.00
100.00
62.50
100.00
66.67
90.00
72.88
80.00
74.32
40.00
100.00
50.00
71.43
80.95
73.47
Toplam
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
Bölgede son yıllarda gelişen en önemli çalışmalardan bir tanesi de koruyucu
tarım sistemleridir. Bunun içinde özellikle dikey, azaltılmış, şeritvari ya da sıfır toprak
işleme yöntemlerinin kullanılarak doğrudan ekim sistemlerinin yaygınlaştırılması, sırta
ekim çalışmaları, toprak korumaya yönelik münavebe sistemleri, malçlama gibi
sistemler koruyucu tarım sistemlerinden bazılarıdır. Bölgedeki tarımsal yayım
personelinin %20,50’s bu sistemlerden haberdar olup bu oran illere göre istatistiki
açıdan önemli ölçüde değişmektedir. Özellikle Niğde ve Konya illerinde bu tür
sistemleri bilen tarımsal yayım personeli sayısı daha fazladır. Buradan bölgede bu tür
sistemlerin yaygınlaştırılması açısından tarımsal yayım personelinin daha fazla
eğitilmesi ve bilgilendirilmesi gerektiği sonucu çıkarılabilir (Çizelge5.2.55.).
Çizelge 5.2.55. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Koruyucu Tarım
Sistemlerini Bilme Durumları (%)ı
İller
Cinsiyet
Hayır
Evet
Toplam
Erkek
16.67
83.33
100.00
Aksaray
Kadın
Ortalama
Erkek
8.70
14.46
12.96
91.30
85.54
87.04
100.00
100.00
100.00
Karaman
Kadın
Ortalama
Erkek
38.46
17.91
19.57
61.54
82.09
80.43
100.00
100.00
100.00
Konya
Kadın
Ortalama
Erkek
26.23
21.22
28.57
73.77
78.78
71.43
100.00
100.00
100.00
Niğde
Kadın
Ortalama
Erkek
37.50
31.82
18.71
62.50
68.18
81.29
100.00
100.00
100.00
KOP Bölgesi
Kadın
Ortalama
6,706 P:0,082
2,488 P:0,115
Ki Kareiller:
Ki Karecinsiyet
25.66
74.34
20.50
79.50
H0: Kabul
100.00
100.00
Tarımsal yayım personelinin bölgedeki yaptığı çalışmaların ne olması gerektiği
konusundaki fikirleri Çizelge 5.2.56’da verilmiştir. Çizelge incelendiğinde tarımsal
yayım personelinin %61,71’i GTHB’nin yeni çalışmaları hakkında çiftçilere bilgi
verilmesi, %51,12’si bölgede görülen yaygın problemler belirlenerek yayım
programlarının oluşturulmasını savunmaktadır. Çizelge 5.2.50’deönceden belirtilmiş
olan tarımsal yayım programlarının hazırlanışında görülen eksiklikler aslında Çizelge
5.2.56’de net olarak gösterilmiş olan ihtiyaçların belirlenmediği ve ihtiyaçlara göre
yapılmayan
yayım
programlarında
istenilen
çıkabilmektedir.
176
etkinliğe
ulaşmada
sıkıntılar
Çizelge 5.2.56. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Bölgedeki Tarımsal Yayım Hedef Konuları Hakkındaki Düşünceleri
(%)
Düşünceler
Aksaray
Erkek
Karaman
Kadın
Kadın
Erkek
Erkek
KOP Bölgesi
Niğde
Konya
Kadın
Erkek
Kadın
Erkek
Kadın
Ort.
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının yeni
başlayan uygulamalarının anlatılması
60.29
66.67
72.58
50
60.89
57.75
62.07
58.82
62.88
58.46
61.71
İlde yaygın olarak görülen bir problemin
çözümü hakkında
63.24
62.5
50
72.22
45.05
47.89
55.17
47.06
50.14
53.85
51.12
Alternatif ürün yetiştiriciliği
52.94
41.67
40.32
44.44
46.04
38.03
55.17
70.59
47.09
43.85
46.23
Araştırma enstitüleri tarafından geliştirilen yeni
bilgi ve teknolojilerin aktarılması
45.59
20.83
35.48
16.67
34.16
45.07
41.38
52.94
37.12
37.69
37.27
Üniversite tarafından geliştirilen yeni bilgi ve
teknolojilerinin aktarılması
19.12
8.33
24.19
5.56
31.19
30.99
37.93
29.41
28.25
23.08
26.88
Tarımda kadınlara yönelik konular
19.12
33.33
22.58
33.33
14.36
26.76
24.14
29.41
17.45
29.23
20.57
177
Araştırma bölgesinde görüşülen tarımsal yayım personelinin bölgede tarımsal
yayım hizmetlerini daha etkin bir şekilde yürütebilmeleri için sürekli kendilerini güncel
tutmaları, yeniliklere açık olmaları ve yeni bilgilere ulaşmaları gerekmektedir. Bu
süreç içerisinde düzenlenecek eğitim programları eksikliklerin giderilmesi ve
yeniliklerin aktarılması açısından önem taşımaktadır. Bu nedenle görüşülen tarımsal
yayım personeline ihtiyaç duydukları eğitim programları sorulmuş ve sonuçlar çizelge
5.2.57a ve çizelge 5.2.57b’de sunulmuştur. Çizelgeler incelendiğinde tarımsal yayım
personelinin ihtiyaç duydukları eğitim konuları bitkisel, hayvancılık ve genel olmak
üzere 3 grupta incelenebilir.
Bitkisel çalışmalarda ihtiyaç duyulan eğitimlerin başında; bitki koruma
konuları, gübre ve gübreleme teknikleri, ürün çeşit seçimi ve sulama teknikleri,
Hayvancılık çalışmalarında ise; yemleme ve bakım ile hayvan hastalıkları,
Genel konularda ise; organik tarım, tarımsal destekler, mevzuat ve
pazarlama konuları ise en çok eğitimi talep edilen an konu başlıklarıdır.
Çizelge 5.2.57a. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Kendisi İçin
Gerekli Eğitim Programları Dağılımı (%)
Aksaray
Bitki koruma
Gübre ve
gübre
teknikleri
Ürün çeşit
seçimi
Sulama
teknikleri
Koruyucu
tarım
teknikleri
Organik tarım
Konya
KOP Bölgesi
Niğde
Kadın Ortalama
Erkek
Kadın
Erkek
Kadın
Erkek
Kadın
Erkek
Kadın
Erkek
Gerek yok
9.76
5.56
0.00
0.00
3.77
0.00
0.00
0.00
4.26
1.37
3.45
Fena olmaz
7.32
5.56
15.38
0.00
20.75
6.82
6.67
60.00
15.96
9.59
14.18
Gerekli
82.93
88.89
84.62 100.00
75.47
93.18
93.33
40.00
79.79
89.04
82.38
Gerek yok
15.79
6.25
0.00
0.00
5.77
0.00
7.14
0.00
6.99
1.52
5.56
Fena olmaz
10.53
18.75
26.67
14.29
23.08
5.41
21.43
16.67
20.97
10.61
18.25
Gerekli
73.68
75.00
73.33
85.71
71.15
94.59
71.43
83.33
72.04
87.88
76.19
Gerek yok
11.11
27.27
4.76
0.00
7.78
0.00
0.00
0.00
7.79
5.26
7.11
Fena olmaz
19.44
18.18
28.57
0.00
18.89
10.81
0.00
0.00
19.48
10.53
17.06
Gerekli
69.44
54.55
66.67 100.00
73.33
89.19 100.00 100.00
72.73
84.21
75.83
Gerek yok
10.26
8.33
4.35
0.00
5.10
0.00
6.67
0.00
6.29
1.72
5.15
Fena olmaz
15.38
16.67
30.43
16.67
19.39
11.76
26.67
33.33
20.57
15.52
19.31
Gerekli
74.36
75.00
65.22
83.33
75.51
88.24
66.67
66.67
73.14
82.76
75.54
6.25
27.27
5.88
0.00
11.27
0.00
7.69
0.00
9.02
6.00
8.20
Fena olmaz
21.88
18.18
41.18
0.00
23.94
14.81
30.77
42.86
26.32
18.00
24.04
Gerekli
71.88
54.55
52.94 100.00
64.79
85.19
61.54
57.14
64.66
76.00
67.76
Gerek yok
12.50
41.67
0.00
0.00
11.11
0.00
0.00
0.00
9.17
13.89
10.34
Fena olmaz
25.00
8.33
50.00
0.00
28.57
20.00
16.67
50.00
30.28
16.67
26.90
Gerekli
62.50
50.00
50.00 100.00
60.32
80.00
83.33
50.00
60.55
69.44
62.76
Gerek yok
24.14
46.15
9.52
0.00
11.27
0.00
7.69
0.00
13.43
15.00
13.79
Fena olmaz
13.79
7.69
33.33
50.00
30.99
20.83
7.69
0.00
25.37
17.50
23.56
Gerekli
62.07
46.15
57.14
50.00
57.75
79.17
84.62 100.00
61.19
67.50
62.64
Gerek yok
Toprak
hazırlığı
Karaman
178
Yemleme ve
bakım
Hayvan
hastalıkları
Tarımsal
destekler
Mevzuat
Pazarlama
Bilişim
teknolojileri
Genetik
kaynakların
korunması
Beden dili ve
konuşma
teknikleri
Damızlık
hayvan seçimi
Kırsal
Sosyoloji
Sürü yönetimi
Tarımsal
yayım
Tarım
makinaları
Bölgenin
genel tarımsal
yapısı
Çevre
Besin hijyeni
Gerek yok
26.92
40.00
18.75
0.00
9.09
10.53
10.00
0.00
14.41
17.14
15.03
Fena olmaz
15.38
20.00
37.50
0.00
27.27
15.79
30.00
0.00
26.27
14.29
23.53
Gerekli
57.69
40.00
43.75 100.00
63.64
73.68
60.00 100.00
59.32
68.57
61.44
Gerek yok
34.48
14.29
4.17
0.00
11.43
19.05
11.11
0.00
15.15
15.00
15.12
Fena olmaz
17.24
21.43
25.00
33.33
31.43
19.05
0.00
0.00
25.00
20.00
23.84
Gerekli
48.28
64.29
70.83
66.67
57.14
61.90
88.89 100.00
59.85
65.00
61.05
Gerek yok
38.46
36.36
5.56
0.00
10.14
7.41
0.00
0.00
14.88
13.95
14.63
Fena olmaz
11.54
18.18
33.33
33.33
28.99
22.22
25.00
0.00
25.62
20.93
24.39
Gerekli
50.00
45.45
61.11
66.67
60.87
70.37
75.00 100.00
59.50
65.12
60.98
Gerek yok
15.38
66.67
0.00
0.00
9.38
0.00
16.67
0.00
9.40
19.35
11.49
Fena olmaz
23.08
11.11
42.86
50.00
26.56
33.33
16.67
0.00
28.21
25.81
27.70
Gerekli
61.54
22.22
57.14
50.00
64.06
66.67
66.67 100.00
62.39
54.84
60.81
Gerek yok
26.09
50.00
0.00
0.00
7.46
4.55
10.00
0.00
10.00
16.67
11.54
Fena olmaz
30.43
20.00
60.00
33.33
31.34
18.18
10.00
0.00
34.17
19.44
30.77
Gerekli
43.48
30.00
40.00
66.67
61.19
77.27
80.00 100.00
55.83
63.89
57.69
Gerek yok
16.00
46.15
6.25
50.00
10.29
13.33
0.00
0.00
10.26
28.13
14.09
Fena olmaz
16.00
7.69
50.00
0.00
29.41
40.00
37.50
50.00
29.91
25.00
28.86
Gerekli
68.00
46.15
43.75
50.00
60.29
46.67
62.50
50.00
59.83
46.88
57.05
Gerek yok
23.81
77.78
16.67
0.00
10.64
8.00
0.00
0.00
13.19
23.68
16.28
Fena olmaz
23.81
0.00
50.00
0.00
34.04
12.00
54.55
0.00
36.26
7.89
27.91
Gerekli
52.38
22.22
33.33 100.00
55.32
80.00
45.45 100.00
50.55
68.42
55.81
Gerek yok
18.52
54.55
0.00
9.38
17.65
14.29
0.00
10.26
29.03
14.19
Fena olmaz
22.22
9.09
47.37 100.00
31.25
23.53
42.86
50.00
32.48
22.58
30.41
Gerekli
59.26
36.36
52.63
0.00
59.38
58.82
42.86
50.00
57.26
48.39
55.41
Gerek yok
25.93
33.33
15.79
0.00
12.50
23.53
11.11
0.00
15.97
21.88
17.22
Fena olmaz
22.22
22.22
31.58
25.00
34.38
17.65
22.22
0.00
30.25
18.75
27.81
Gerekli
51.85
44.44
52.63
75.00
53.13
58.82
66.67 100.00
53.78
59.38
54.97
Gerek yok
29.17
75.00
6.25
50.00
11.11
0.00
0.00
0.00
13.16
23.33
15.28
Fena olmaz
16.67
12.50
56.25
0.00
28.57
42.11
27.27
0.00
29.82
30.00
29.86
Gerekli
54.17
12.50
37.50
50.00
60.32
57.89
72.73 100.00
57.02
46.67
54.86
Gerek yok
22.73
30.00
16.67
0.00
19.35
21.43
16.67
0.00
19.44
20.69
19.71
Fena olmaz
18.18
30.00
44.44
66.67
22.58
35.71
33.33
0.00
25.93
34.48
27.74
Gerekli
59.09
40.00
38.89
33.33
58.06
42.86
50.00 100.00
54.63
44.83
52.55
Gerek yok
20.83
60.00
6.25
0.00
11.94
5.00
0.00
0.00
12.28
21.21
14.29
Fena olmaz
16.67
10.00
43.75 100.00
34.33
35.00
28.57
50.00
31.58
30.30
31.29
Gerekli
62.50
30.00
50.00
0.00
53.73
60.00
71.43
50.00
56.14
48.48
54.42
Gerek yok
15.38
66.67
0.00
0.00
17.46
6.25
0.00
0.00
13.64
25.00
15.94
Fena olmaz
30.77
11.11
53.85
0.00
30.16
31.25
50.00
0.00
34.55
21.43
31.88
Gerekli
53.85
22.22
46.15 100.00
52.38
62.50
50.00 100.00
51.82
53.57
52.17
Gerek yok
16.00
70.00
0.00
0.00
18.00
11.76
0.00
0.00
13.68
30.00
17.60
Fena olmaz
20.00
10.00
61.54
0.00
26.00
29.41
42.86
50.00
30.53
23.33
28.80
Gerekli
64.00
20.00
38.46 100.00
56.00
58.82
57.14
50.00
55.79
46.67
53.60
Gerek yok
27.27
66.67
0.00
18.37
5.56
12.50
0.00
17.39
24.14
19.01
Fena olmaz
27.27
11.11
84.62 100.00
26.53
27.78
50.00
0.00
36.96
24.14
33.88
Gerekli
Gerek yok
45.45
33.33
22.22
66.67
15.38
0.00
15.38 100.00
55.10
12.24
66.67
15.79
37.50 100.00
0.00
0.00
45.65
17.58
51.72
36.36
47.11
22.58
Fena olmaz
20.83
8.33
53.85
0.00
44.90
42.11
20.00
0.00
38.46
27.27
35.48
Gerekli
45.83
25.00
30.77
0.00
42.86
42.11
80.00 100.00
43.96
36.36
41.94
0.00
0.00
179
Tarımsal yayım personelinin eğitim talep ettikleri konular kadar bölgedeki diğer
tarımsal yayım personeli için talep ettikleri konularda önem taşımaktadır. Konular
yine 3 ayrı başlık altında incelenirse;
Bitkisel konularda; bitki koruma, sulama teknikleri ve toprak hazırlığı
Hayvancılık konularında; hayvan hastalıkları ve yemleme ve bakım
Genel konularda; organik tarım, pazarlama ve mevzuat,
Konuları ana konuların başında gelmektedir. Konular incelendiğinde tarımsal
yayım personeli ihtiyaç duyduğu bitkisel çalışmalar konusundaki eğitimlerin içinde
sulama hizmetlerini 4. sırada, toprak hazırlığını daha alt sıralarda belirtirken, bölge
için ihtiyaç duyulan konuların içerisinde bu konuları daha üst sırada belirtmiştir.
Buradan anlaşılacağı üzere bitki koruma ve sulama teknikleri bölgede tarımsal yayım
faaliyeti yürüten personel için elzem konuların başında gelmektedir. Hayvancılık ve
genel konularda ise tarımsal yayım personeli hem kendi hem de bölge için aynı
konulardan bahsetmiş olup, özellikle organik tarım faaliyetleri bölgede önemli bir
faaliyet alanını oluşturabilir. Bu konuya karşı olan eğitim ihtiyaç talebi bölgede
organik tarım faaliyetlerindeki ihtiyacı kapatacak hizmetlerin ve başta ARGE
çalışmaları olmak üzere bitkisel ve hayvansal organik üretim olanaklarının
araştırılmasını önemli kılmaktadır (Çizelge 5.2.58a ve Çizelge 5.2.58b.).
180
Çizelge 5.2.58.a. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Diğer Tarımsal
Yayım Personeli İçin İstediği Gerekli Eğitim Programları Dağılımı (%)
Eğitim Programları
Sulama
teknikleri
Ürün çeşit
seçimi
Hayvan
hastalıkları
Yemleme ve
bakım
Organik tarım
Pazarlama
Kadın
Erkek
Kadın
Erkek
Kadın
14.81
30.00
15.79
0.00
7.14
0.00
0.00
0.00
9.30
8.57
9.15
7.41
0.00
21.05
33.33
20.00
5.00
15.38 100.00
17.05
11.43
15.85
Gerekli
77.78
70.00
63.16
66.67
72.86
95.00
84.62
0.00
73.64
80.00
75.00
Gerek yok
16.67
33.33
20.00
0.00
9.09
0.00
0.00
0.00
11.11
7.41
10.42
Fena olmaz
8.33
16.67
33.33
33.33
19.70
6.25
16.67
50.00
18.80
14.81
18.06
75.00
50.00
46.67
66.67
71.21
93.75
83.33
50.00
70.09
77.78
71.53
9.52
16.67
23.08
0.00
9.26
0.00
0.00
0.00
10.31
5.00
9.40
Fena olmaz
23.81
0.00
38.46
0.00
20.37
9.09
0.00 100.00
21.65
10.00
19.66
Gerekli
66.67
83.33
38.46 100.00
70.37
0.00
68.04
85.00
70.94
Gerek yok
16.00
40.00
18.75
0.00
8.45
0.00
0.00
10.48
12.90
10.97
Fena olmaz
12.00
10.00
31.25
33.33
18.31
12.50
16.67 100.00
18.55
19.35
18.71
Gerekli
72.00
50.00
50.00
66.67
73.24
87.50
83.33
0.00
70.97
67.74
70.32
Gerek yok
16.67
33.33
21.43
0.00
8.06
0.00
0.00
0.00
11.54
8.00
10.85
Fena olmaz
16.67
0.00
35.71
40.00
22.58
15.38
0.00
0.00
22.12
16.00
20.93
Gerekli
66.67
66.67
42.86
60.00
69.35
84.62 100.00 100.00
66.35
76.00
68.22
Gerek yok
22.73
33.33
18.75
0.00
10.20
8.33
12.50
0.00
14.74
14.29
14.66
Fena olmaz
13.64
16.67
25.00
50.00
26.53
8.33
12.50
0.00
22.11
14.29
20.69
Gerekli
63.64
50.00
56.25
50.00
63.27
83.33
75.00 100.00
63.16
71.43
64.66
Gerek yok
13.64
28.57
23.08
0.00
15.69
9.09
9.09
0.00
15.46
14.29
15.25
Fena olmaz
18.18
14.29
53.85
0.00
23.53
0.00
0.00
0.00
23.71
4.76
20.34
Gerekli
68.18
57.14
23.08 100.00
60.78
90.91
90.91 100.00
60.82
80.95
64.41
Gerek yok
27.78
71.43
17.65
0.00
8.16
0.00
0.00
0.00
12.77
22.73
14.66
Fena olmaz
22.22
14.29
35.29
0.00
22.45
15.38
20.00
0.00
24.47
13.64
22.41
Gerekli
50.00
14.29
47.06 100.00
69.39
84.62
80.00 100.00
62.77
63.64
62.93
Gerek yok
21.05
50.00
23.08
0.00
9.80
0.00
11.11
14.13
17.65
14.68
Fena olmaz
21.05
16.67
46.15
50.00
25.49
0.00
11.11
26.09
11.76
23.85
Gerekli
57.89
33.33
30.77
50.00
64.71 100.00
77.78
59.78
70.59
61.47
7.14
33.33
23.08
12.77
0.00
0.00
12.35
11.76
12.24
Fena olmaz
21.43
33.33
38.46
25.53
0.00
42.86 100.00
28.40
17.65
26.53
Gerekli
71.43
33.33
38.46
61.70 100.00
57.14
59.26
70.59
61.22
Gerek yok
16.67
42.86
33.33
50.00
13.46
0.00
0.00
15.56
23.53
16.82
Fena olmaz
16.67
14.29
41.67
50.00
23.08
0.00
25.00
24.44
11.76
22.43
Gerekli
66.67
42.86
25.00
0.00
63.46 100.00
75.00
60.00
64.71
60.75
Gerek yok
15.00
28.57
27.27
0.00
13.46
9.09
0.00
0.00
14.61
15.00
14.68
Fena olmaz
25.00
28.57
45.45 100.00
23.08
9.09
16.67
0.00
25.84
20.00
24.77
Gerekli
60.00
42.86
27.27
0.00
63.46
81.82
83.33 100.00
59.55
65.00
60.55
Gerek yok
20.00
60.00
27.27
0.00
12.50
0.00
0.00
14.81
15.00
14.85
Fena olmaz
20.00
20.00
27.27
0.00
22.92
27.27
28.57 100.00
23.46
30.00
24.75
Gerekli
60.00
20.00
45.45 100.00
64.58
72.73
71.43
61.73
55.00
60.40
Fena olmaz
Gerek yok
Mevzuat
Bilişim
teknolojileri
Tarımsal
destekler
Koruyucu
tarım
teknikleri
Erkek
Gerek yok
Gübre ve
gübre
teknikleri
KOP Bölgesi
Niğde
Konya
Kadın
Gerekli
Toprak
hazırlığı
Karaman
Erkek
Gerek yok
Bitki Koruma
Aksaray
181
90.91 100.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
Çizelge 5.2.58b. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Diğer Tarımsal
Yayım Personeli İçin İstediği Gerekli Eğitim Programları Dağılımı (%)
Aksaray
Tarımsal
yayım
Beden dili ve
konuşma
teknikleri
Damızlık
hayvan seçimi
Genetik
kaynakların
korunması
Sürü yönetimi
Kırsal
Sosyoloji
Çevre
Bölgenin
genel tarımsal
yapısı
Tarım
makinaları
Besin hijyeni
Karaman
KOP Bölgesi
Niğde
Konya
Erkek
Kadın
Erkek
Kadın
Erkek
Kadın
Erkek
Kadın
Gerek yok
13.33
37.50
25.00
0.00
12.96
0.00
0.00
0.00
13.64
13.04
13.51
Fena olmaz
26.67
12.50
41.67
50.00
22.22
25.00
28.57 100.00
26.14
26.09
26.13
Gerekli
60.00
50.00
33.33
50.00
64.81
75.00
71.43
0.00
60.23
60.87
60.36
Gerek yok
11.11
37.50
27.27
0.00
10.87
7.69
0.00
0.00
12.20
16.67
13.21
Fena olmaz
16.67
12.50
45.45
0.00
28.26
15.38
42.86 100.00
29.27
20.83
27.36
Gerekli
72.22
50.00
27.27 100.00
60.87
76.92
57.14
58.54
62.50
59.43
Gerek yok
16.67
60.00
20.00
0.00
13.04
12.50
14.29
15.12
25.00
16.67
Fena olmaz
22.22
20.00
46.67
33.33
23.91
0.00
28.57
27.91
12.50
25.49
Gerekli
61.11
20.00
33.33
66.67
63.04
87.50
57.14
56.98
62.50
57.84
Gerek yok
23.53
60.00
25.00
0.00
12.82
0.00
0.00
16.00
20.00
16.67
Fena olmaz
17.65
20.00
41.67
0.00
33.33
11.11
0.00
28.00
13.33
25.56
Gerekli
58.82
20.00
33.33 100.00
53.85
88.89 100.00
56.00
66.67
57.78
Gerek yok
25.00
33.33
21.43
0.00
17.65
11.11
16.67
19.54
17.65
19.23
Fena olmaz
12.50
33.33
50.00
50.00
19.61
11.11
16.67
22.99
23.53
23.08
Gerekli
62.50
33.33
28.57
50.00
62.75
77.78
66.67
57.47
58.82
57.69
Gerek yok
18.75
60.00
21.43
0.00
10.64
0.00
0.00
12.79
16.67
13.46
Fena olmaz
31.25
20.00
42.86
0.00
25.53
25.00
44.44
31.40
22.22
29.81
Gerekli
50.00
20.00
35.71 100.00
63.83
75.00
55.56
55.81
61.11
56.73
Gerek yok
25.00
50.00
30.77
0.00
13.33
0.00
0.00
17.50
17.65
17.53
Fena olmaz
31.25
16.67
38.46 100.00
24.44
10.00
33.33
28.75
17.65
26.80
Gerekli
43.75
33.33
30.77
0.00
62.22
90.00
66.67
Gerek yok
14.29
20.00
27.27
0.00
19.05
0.00
0.00
Fena olmaz
21.43
40.00
27.27
33.33
28.57
Gerekli
64.29
40.00
45.45
66.67
Gerek yok
31.25
40.00
23.08
Fena olmaz
25.00
40.00
Gerekli
43.75
Gerek yok
0.00
53.75
64.71
55.67
0.00
17.57
5.88
15.38
14.29
42.86 100.00
28.38
35.29
29.67
52.38
85.71
57.14
54.05
58.82
54.95
0.00
17.02
0.00
12.50
20.24
11.76
18.81
38.46
50.00
23.40
20.00
25.00
26.19
29.41
26.73
20.00
38.46
50.00
59.57
80.00
62.50
53.57
58.82
54.46
21.43
60.00
27.27
0.00
15.79
11.11
0.00
17.39
23.53
18.60
Fena olmaz
28.57
20.00
45.45
33.33
34.21
0.00
16.67
33.33
11.76
29.07
Gerekli
50.00
20.00
27.27
66.67
50.00
88.89
83.33
49.28
64.71
52.33
182
0.00
Sonuç olarak bölgede yapılan çalışmada tarımsal yayım çalışmalarını yürüten
başta Tar-Gel personeli olmak üzere GTHB İl/İlçe teşkilatında bulunan tarımsal yayım
personeli kendini şu şekilde tanımlamaktadır (Çizelge 5.2.59a ve Çizelge 5.2.59b);
Proje hazırlama ve yürütme; Orta-Az
Teknik bilgi düzeyi; Orta,
Yayım yöntemleri ve tekniklerini bilme; Orta,
Kendini geliştirme isteği; Orta-Yüksek,
Bilişim teknolojilerini kullanabilme; Orta-Yüksek,
Çiftçilerle iletişim kurabilme; Orta-Yüksek,
Kendini iyi ifade edebilme; Orta-Yüksek,
Takım/ekip çalışması yapabilme; Orta-Yüksek,
Yeniliklere açıklık; Orta-Yüksek,
Bölgede tarımsal yayım çalışmalarının etkinliğinin arttırılması için neler
yapılmasının gerektiğinin ortaya konması beklendiği bu çalışmada tarımsal yayım
personeli için teknik bilgi düzeyini yükseltecek, tarımsal yayım yöntemlerini iyi
öğretileceği ve proje hazırlama kültürü kazandıracak çalışmalara öncelikli olarak
ihtiyaç bulunmaktadır.
183
Çizelge 5.2.59.a. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Genel Durum Değerlendirmeleri (%)ı
Aksaray
Karaman
KOP Bölgesi
Niğde
Konya
Genel Durumlar
Erkek
Teknik bilgi düzeyi
Kendini geliştirme isteği
Bilişim teknolojilerini
kullanabilme
Çiftçilerle iletişim kurabilme
Kendini iyi ifade edebilme
Kadın
Erkek
Kadın
Erkek
Kadın
Erkek
Kadın
Erkek
Kadın
Ortalama
Yok
3.13
0.00
0.00
0.00
2.14
0.00
3.57
0.00
2.06
0.00
1.53
Az
14.06
14.29
8.20
5.88
10.70
15.38
14.29
6.25
11.18
12.61
11.55
Orta
51.56
71.43
57.38
52.94
61.50
69.23
53.57
56.25
58.24
65.55
60.13
Yüksek
31.25
14.29
34.43
41.18
25.67
15.38
28.57
37.50
28.53
21.85
26.80
5.00
3.07
Yok
3.08
18.18
0.00
5.88
2.67
1.54
3.57
0.00
2.38
Az
18.46
4.55
14.29
0.00
16.58
15.38
28.57
0.00
17.56
9.17
15.35
Orta
33.85
50.00
53.57
35.29
48.66
52.31
42.86
68.75
46.13
51.67
47.59
Yüksek
44.62
27.27
32.14
58.82
32.09
30.77
25.00
31.25
33.93
34.17
33.99
Yok
0.00
4.35
0.00
0.00
1.06
0.00
0.00
0.00
0.59
0.82
0.65
Az
14.06
13.04
15.25
0.00
10.58
6.06
14.29
0.00
12.35
5.74
10.61
Orta
42.19
60.87
55.93
47.06
50.26
48.48
42.86
50.00
49.12
50.82
49.57
Yüksek
43.75
21.74
28.81
52.94
38.10
45.45
42.86
50.00
37.94
42.62
39.18
0.00
0.22
Yok
0.00
0.00
0.00
0.00
0.53
0.00
0.00
0.00
0.29
Az
8.06
17.39
4.92
11.76
9.52
6.06
17.86
0.00
9.12
8.26
8.89
Orta
46.77
56.52
62.30
29.41
51.85
50.00
50.00
53.33
52.65
48.76
51.63
Yüksek
45.16
26.09
32.79
58.82
38.10
43.94
32.14
46.67
37.94
42.98
39.26
Yok
0.00
9.09
0.00
0.00
1.07
0.00
3.45
0.00
0.89
1.67
1.09
Az
11.29
4.55
3.33
5.88
6.95
1.54
13.79
6.25
7.69
3.33
6.55
Orta
51.61
54.55
65.00
35.29
55.61
53.85
48.28
50.00
55.92
50.83
54.59
Yüksek
37.10
31.82
31.67
58.82
36.36
44.62
34.48
43.75
35.50
44.17
37.77
184
Çizelge 5.2.59b. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Genel Durum Değerlendirmeleri (%)ı
Aksaray
Karaman
KOP Bölgesi
Niğde
Konya
Genel Durumlar
Erkek
Takım/ekip çalışması
yapabilme
Yeniliklere açıklık
Yayım yöntemleri ve
tekniklerini bilme
Proje hazırlama ve yürütme
Kadın
Erkek
Kadın
Erkek
Kadın
Erkek
Kadın
Erkek
Kadın
Ortalama
Yok
3.13
4.76
0.00
12.50
5.32
3.03
7.14
0.00
4.14
4.24
4.17
Az
23.44
19.05
12.07
0.00
15.43
10.61
25.00
13.33
17.16
11.02
15.57
Orta
34.38
47.62
51.72
25.00
51.60
59.09
42.86
46.67
47.63
50.85
48.46
Yüksek
39.06
28.57
36.21
62.50
27.66
27.27
25.00
40.00
31.07
33.90
31.80
1.68
1.32
Yok
1.59
4.55
0.00
0.00
1.07
1.54
3.45
0.00
1.19
Az
15.87
13.64
3.45
12.50
6.95
10.77
13.79
6.25
8.61
10.92
9.21
Orta
31.75
45.45
46.55
25.00
50.27
43.08
51.72
37.50
46.29
40.34
44.74
Yüksek
50.79
36.36
50.00
62.50
41.71
44.62
31.03
56.25
43.92
47.06
44.74
Yok
1.59
0.00
0.00
0.00
0.53
0.00
3.57
0.00
0.89
0.00
0.66
Az
19.05
25.00
18.97
25.00
18.09
12.50
25.00
6.67
18.99
15.65
18.14
Orta
53.97
60.00
51.72
18.75
53.72
62.50
42.86
60.00
52.52
55.65
53.32
Yüksek
25.40
15.00
29.31
56.25
27.66
25.00
28.57
33.33
27.60
28.70
27.88
8.70
8.72
Yok
6.45
20.00
1.72
6.25
12.50
7.81
3.57
0.00
8.73
Az
35.48
35.00
25.86
12.50
28.80
37.50
32.14
13.33
29.82
30.43
29.98
Orta
38.71
40.00
62.07
56.25
44.02
43.75
39.29
53.33
45.78
46.09
45.86
Yüksek
19.35
5.00
10.34
25.00
14.67
10.94
25.00
33.33
15.66
14.78
15.44
185
5.2.6. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin İşbirliği İçinde
Bulunduğu Kurum ve Kuruluşlar
Bölgede tarımsal yayım çalışmaları ile uğraşan her personelinin her konuda
uzman olması ve bölgeye her konuda yararlı olması beklenemez. Bu nedenle
tarımsal yayım çalışmaları bir ekip işi olup bu ekibin parçaları tarımsal yayım
personelinin yayımcı arkadaşları ve bilmediği konularda bilgi alabileceği diğer kurum
ve kuruluşlardır. İyi bir yayımcı aynı zamanda çevresini iyi tanıyan ve kendine yararlı
olabilecek tüm bilgi kaynakları organize etmiş ve ulaşılabilir kılmış olan kişidir.
Bölgede tarımsal yayım personelinin kendi arkadaşları dışında (GTHB) işbirliği
yapılan kurumların başında; muhtarlıklar, kaymakamlık, çiftçi örgütleri ve kooperatifler
gelmektedir. Burada dikkat edildiğinde tarımsal yayım personelinin daha çok
kaymakamlık dışında daha çok kırsal alanda üreticileri temsil eden kurum ve
kuruluşlar ile işbirliği içinde olduğu görülmektedir. Fakat tarımsal yayım faaliyetlerine
doğrudan destek verecek ve yenilikleri takip edebilecekleri, araştırma enstitüleri,
üniversiteler ve diğer bakanlıklara bağlı kuruluşlar (Orman Bölge Müdürlüğü, DSİ) ile
olan işbirliğinin daha zayıf olduğu görülmektedir. Buda bölgede tarımsal hizmetlerin
sunumu konusunda kurum ve kuruluşlar arasında koordinasyon zayıflığının önemli
bir göstergesidir (Çizelge 5.2.60).
Çizelge 5.2.60. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Çalışmalarında
İşbirliği Yaptıkları Kurum ve Kuruluşların Dağılımı (%)
Aksaray
Hiç
Gıda, Tarım ve
Hayvancılık Bakanlığı
Muhtarlık / Belediye
Kaymakamlık
Çiftçi örgütleri (TZOB,
Önder Çiftçi Derneği,
Üretici Birlikleri)
Kooperatifler
Karaman
Konya
KOP Bölgesi
Niğde
Erkek
Kadın
Erkek
Kadın
Erkek
Kadın
Erkek
Kadın
Erkek
Kadın
8.77
9.09
0.00
0.00
5.29
1.72
18.18
0.00
6.04
2.97
5.26
9.90
7.27
Ort.
3.51
4.55
6.12
15.38
5.29
12.07
22.73
0.00
6.38
Orta
33.33
22.73
18.37
0.00
29.41
25.86
27.27
12.50
28.19
20.79 26.32
İyi
54.39
63.64
75.51
84.62
60.00
60.34
31.82
87.50
59.40
66.34 61.15
Az
Hiç
4.44
4.76
0.00
0.00
3.66
3.85
19.05
0.00
4.51
Az
17.78
23.81
11.11
8.33
14.63
13.46
28.57
28.57
15.79
16.30 15.92
Orta
46.67
28.57
30.56
41.67
39.02
25.00
28.57
14.29
38.35
27.17 35.47
İyi
31.11
42.86
58.33
50.00
42.68
57.69
23.81
57.14
41.35
53.26 44.41
Hiç
54.29
68.75
36.67
20.00
25.93
24.14
40.00
0.00
33.18
33.33 33.21
Az
22.86
12.50
20.00
20.00
26.67
20.69
20.00
14.29
24.55
17.54 23.10
Orta
3.26
4.19
17.14
12.50
26.67
40.00
28.89
41.38
25.00
14.29
26.36
29.82 27.08
İyi
5.71
6.25
16.67
20.00
18.52
13.79
15.00
71.43
15.91
19.30 16.61
Hiç
28.57
33.33
34.62
0.00
20.93
17.86
25.00
0.00
24.29
20.34 23.42
Az
20.00
38.10
19.23
0.00
33.33
32.14
30.00
33.33
29.05
32.20 29.74
Orta
37.14
9.52
46.15 100.00
27.91
21.43
30.00
50.00
31.90
25.42 30.48
İyi
14.29
19.05
0.00
0.00
17.83
28.57
15.00
16.67
14.76
22.03 16.36
Hiç
33.33
52.63
23.08
0.00
30.53
33.33
35.00
0.00
30.52
33.33 31.09
Az
22.22
21.05
46.15 100.00
30.53
29.17
40.00
28.57
31.92
31.48 31.84
Orta
27.78
15.79
26.92
0.00
26.72
25.00
15.00
57.14
25.82
24.07 25.47
İyi
16.67
10.53
3.85
0.00
12.21
12.50
10.00
14.29
11.74
11.11 11.61
186
Konferans, seminer,
panel
Araştırma
Enstitüleri/İstasyonları
Üniversiteler
Orman ve Su İşleri
Bakanlığı
(MEVKA, AHİLER vb.)
Valilik
Tarım ve Kırsal
Kalkınmayı Destekleme
Kurumu (TKDK)
TARSİM
Tarıma Girdi Satanlar
(yöredeki bayiler vb.)
Tarımdan girdi alanlar
(fabrikalar, mandıralar
vb)
Milli Eğitim Bakanlığı
Kalkınma Bakanlığı
Çevre ve Şehircilik
Bakanlığı
Diğer Bakanlıklar
Hiç
32.26
53.33
21.05
50.00
23.77
22.22
27.78
0.00
25.26
29.09 26.12
Az
32.26
20.00
31.58
25.00
39.34
29.63
22.22
44.44
35.79
29.09 34.29
Orta
29.03
26.67
42.11
25.00
28.69
22.22
27.78
22.22
30.00
23.64 28.57
İyi
6.45
0.00
5.26
0.00
8.20
25.93
22.22
33.33
8.95
18.18 11.02
Hiç
41.03
77.78
42.31
33.33
33.61
16.67
44.44
0.00
37.07
32.35 35.90
Az
35.90
11.11
30.77
66.67
31.97
22.22
16.67
37.50
31.22
25.00 29.67
Orta
10.26
5.56
26.92
0.00
23.77
41.67
27.78
37.50
21.95
27.94 23.44
İyi
12.82
5.56
0.00
0.00
10.66
19.44
11.11
25.00
9.76
14.71 10.99
Hiç
52.50
80.00
58.33
66.67
32.00
12.90
42.11
16.67
39.90
34.55 38.78
Az
22.50
6.67
25.00
33.33
33.60
35.48
26.32
16.67
29.81
25.45 28.90
Orta
12.50
6.67
12.50
0.00
23.20
32.26
26.32
66.67
20.19
27.27 21.67
İyi
12.50
6.67
4.17
0.00
11.20
19.35
5.26
0.00
10.10
12.73 10.65
Hiç
48.72
82.35
50.00
60.00
64.41
69.57
35.00
12.50
56.52
64.15 58.08
Az
30.77
5.88
30.00
40.00
24.58
8.70
20.00
0.00
26.09
5.13
0.00
16.67
0.00
5.08
17.39
20.00
25.00
8.21
11.32
İyi
15.38
11.76
3.33
0.00
5.93
4.35
25.00
62.50
9.18
15.09 10.38
Hiç
39.39
64.29
26.92
16.67
39.13
25.93
55.56
33.33
39.06
35.85 38.37
Az
30.30
28.57
34.62
33.33
32.17
25.93
27.78
50.00
31.77
30.19 31.43
Orta
15.15
7.14
26.92
50.00
16.52
44.44
11.11
0.00
17.19
30.19 20.00
İyi
15.15
0.00
11.54
0.00
12.17
3.70
5.56
16.67
11.98
3.77 10.20
Hiç
69.57
75.00
45.45
40.00
65.57
70.83
44.00
27.27
60.10
59.62 60.00
Az
21.74
25.00
27.27
20.00
20.49
12.50
16.00
0.00
21.18
13.46 19.61
11.33
13.46 11.76
Orta
Orta
8.70
0.00
15.15
0.00
7.38
12.50
28.00
36.36
9.43 22.69
8.85
İyi
0.00
0.00
12.12
40.00
6.56
4.17
12.00
36.36
7.39
Hiç
16.67
66.67
32.00
28.57
43.55
29.17
64.71
0.00
39.11
37.25 38.74
Az
44.44
20.00
40.00
42.86
31.45
58.33
29.41
80.00
34.65
47.06 37.15
Orta
9.80 16.21
13.46
8.63
33.33
6.67
20.00
28.57
14.52
8.33
5.88
0.00
17.82
İyi
5.56
6.67
8.00
0.00
10.48
4.17
0.00
20.00
8.42
Hiç
48.57
62.50
36.00
33.33
50.89
33.33
61.11
0.00
49.47
38.46 47.11
Az
Orta
İyi
Hiç
Az
Orta
İyi
Hiç
Az
Orta
İyi
Hiç
Az
Orta
İyi
Hiç
Az
Orta
İyi
Hiç
Az
Orta
İyi
Hiç
Az
Orta
İyi
Hiç
Az
Orta
İyi
22.86
22.86
5.71
54.55
12.12
27.27
6.06
59.38
18.75
18.75
3.13
64.71
14.71
11.76
8.82
60.61
30.30
6.06
3.03
80.00
11.43
5.71
2.86
91.18
8.82
0.00
0.00
78.13
15.63
6.25
0.00
18.75
12.50
6.25
82.35
5.88
5.88
5.88
80.00
13.33
6.67
0.00
80.00
6.67
6.67
6.67
88.24
11.76
0.00
0.00
88.24
5.88
5.88
0.00
93.75
6.25
0.00
0.00
94.12
5.88
0.00
0.00
40.00 33.33
12.00 33.33
12.00
0.00
43.48
0.00
30.43 100.00
26.09
0.00
0.00
0.00
54.55 50.00
36.36 50.00
9.09
0.00
0.00
0.00
77.27 66.67
13.64 33.33
9.09
0.00
0.00
0.00
64.29 75.00
28.57 25.00
3.57
0.00
3.57
0.00
61.54 75.00
30.77
0.00
7.69 25.00
0.00
0.00
76.92 75.00
19.23 25.00
3.85
0.00
0.00
0.00
82.61 75.00
17.39 25.00
0.00
0.00
0.00
0.00
27.68
12.50
8.93
44.25
26.55
21.24
7.96
46.67
31.67
15.00
6.67
63.39
16.07
13.39
7.14
61.98
21.49
10.74
5.79
69.83
17.24
7.76
5.17
74.78
18.26
3.48
3.48
74.51
18.63
3.92
2.94
33.33
29.17
4.17
40.00
25.00
25.00
10.00
36.36
40.91
13.64
9.09
75.00
5.00
20.00
0.00
42.86
35.71
14.29
7.14
63.64
22.73
4.55
9.09
71.43
14.29
4.76
9.52
78.95
10.53
5.26
5.26
11.11
22.22
5.56
47.06
23.53
23.53
5.88
27.78
55.56
11.11
5.56
58.82
23.53
17.65
0.00
58.82
29.41
5.88
5.88
64.71
23.53
5.88
5.88
58.82
29.41
5.88
5.88
50.00
27.78
16.67
5.56
0.00
83.33
16.67
16.67
16.67
66.67
0.00
0.00
25.00
37.50
37.50
0.00
66.67
33.33
0.00
66.67
33.33
0.00
0.00
66.67
33.33
0.00
0.00
66.67
16.67
16.67
0.00
66.67
16.67
16.67
0.00
26.84
15.26
8.42
46.24
24.19
23.12
6.45
47.92
32.29
14.58
5.21
64.86
16.22
12.97
5.95
61.81
24.62
8.54
5.03
70.10
18.56
7.22
4.12
76.56
17.71
3.13
2.60
73.71
18.86
5.14
2.29
25.00
30.77
5.77
48.94
23.40
21.28
6.38
44.90
30.61
14.29
10.20
65.91
15.91
15.91
2.27
61.82
27.27
7.27
3.64
73.47
16.33
6.12
4.08
78.72
12.77
4.26
4.26
82.61
10.87
4.35
2.17
187
5.88
7.91
26.45
18.60
7.85
46.78
24.03
22.75
6.44
47.30
31.95
14.52
6.22
65.07
16.16
13.54
5.24
61.81
25.20
8.27
4.72
70.78
18.11
7.00
4.12
76.99
16.74
3.35
2.93
75.57
17.19
4.98
2.26
5.2.7. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Bölgedeki Tarımsal
Yayım Faaliyetleri İle İlgili Tutumları
Araştırma kapsamında incelenen bir diğer konu ise bölgedeki tarımsal yayım
personelinin tarımsal yayım faaliyetleri ile ilgili tutumlarıdır. Tutum ile ilgili incelenen
konuların başında bölgedeki tarımsal yayım personelinin çalıştığı kurumda
memnuniyetini belirleyici unsurlardır. Yapılan analiz sonucunda bölgedeki tarımsal
yayım personelinin çalıştığı kurum ile ilgili memnuniyetini belirleyen unsurların
başında mesai arkadaşları gelmektedir. Çalıştığı kurumda kaliteli mesai arkadaşları
ile birlikte iyi bir takımı bulunan ve buna karşılık iyi bir ücret alan ve uyumlu bir
yönetici ile çalışan tarımsal yayım personelinin çalıştığı kurumla ilgili memnuniyetinin
yükseleceği belirtilmektedir (Çizelge 5.2.61).
188
Çizelge 5.2.61. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Çalıştığı Kurumda Memnuniyeti Belirleyen En Önemli Unsurların
Dağılımı (%)
Kriterler
Aksaray
Erkek
Karaman
Kadın
Erkek
Niğde
Konya
Kadın
Erkek
Kadın
Erkek
KOP Bölgesi
Kadın
Erkek
Kadın
Ortalama
Mesai arkadaşları
50.00
41.67
61.29
22.22
48.02
53.52
72.41
47.06
52.63
46.15
50.92
İş birliği ve takım
38.24
54.17
33.87
22.22
36.63
29.58
24.14
52.94
35.46
36.15
35.64
Ücret
38.24
41.67
41.94
11.11
32.67
28.17
48.28
35.29
36.57
29.23
34.62
Yönetim tarzı
16.18
37.50
29.03
27.78
36.14
32.39
17.24
11.76
29.64
30.00
29.74
İletişim
22.06
50.00
25.81
0.00
22.28
12.68
37.93
17.65
24.10
18.46
22.61
İş yeri koşulları
20.59
8.33
19.35
11.11
18.32
36.62
6.90
23.53
18.01
26.15
20.16
İş tatmini
16.18
4.17
11.29
22.22
14.36
14.08
10.34
0.00
13.85
11.54
13.24
7.35
0.00
12.90
11.11
10.89
5.63
24.14
35.29
11.63
9.23
11.00
Takdir ve tanınma
11.76
16.67
4.84
11.11
10.40
8.45
17.24
0.00
10.25
9.23
9.98
Kaliteli çalışmalar
4.41
0.00
8.06
11.11
7.43
8.45
10.34
23.53
7.20
9.23
7.74
Eğitim
189
Çizelge 5.2.62.’de bölgede faaliyet gösteren tarımsal yayım personelinin kendi
kurumu, çalışma ortamı, çiftçiler ve diğer kurum ve kuruluşlar ile ilişkisi ve kendisi
hakkındaki düşüncelerini ortaya koyduğu tutumları gösterilmektedir. Buna göre
tarımsal yayım personelinin çalıştığı kurum ile ilgili olumlu yapılara katılma oranı
düşüktür. Buda tarımsal yayım personelinin çalışma ortamı ile ilgili sıkıntılarının
olduğunu göstermektedir. Bölgede, bilgi konusunda kendini geliştirmeye biraz meyilli,
bilgisine ise güvenen, günceli takip eden ve çiftçinin bilgi isteğini karşıladıklarına
inanan bir yayımcı profili mevcuttur. Aynı zamanda bölgedeki tarımsal yayım
personelinin ilgili kurum ve kuruluşların koordineli çalıştığı konusunda da olumsuz
düşünceleri bulunmaktadır.
Çizelge 5.2.62. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Bölgedeki Tarımsal
Yayım Konusunda Tutum ve Davranışları (%)
Aksaray
Karaman
Konya
Niğde
KOP Bölgesi
Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın
17.91
12.50
3.51
5.88
5.85
3.17
7.41
0.00
7.96
14.93
12.50
21.05
0.00
12.77
17.46
11.11
29.41
14.45
15.70 14.78
16.42
20.83
19.30
17.65
23.40
22.22
25.93
29.41
21.53
22.31 21.74
34.33
20.83
26.32
11.76
29.79
30.16
18.52
17.65
29.20
23.97 27.83
Katılıyorum
16.42
33.33
29.82
64.71
28.19
26.98
37.04
23.53
26.84
33.06 28.48
Cevap yok
11.94
16.67
8.93
11.76
7.53
8.20
7.69
11.76
8.66
10.92
9.25
Kararsızım
8.96
12.50
7.14
11.76
2.69
8.20
0.00
11.76
4.48
10.08
5.95
Katılmıyorum
59.70
25.00
28.57
35.29
56.45
52.46
61.54
52.94
52.84
44.54 50.66
Kısmen
katılıyorum
10.45
37.50
41.07
35.29
23.66
21.31
19.23
11.76
23.58
25.21 24.01
Katılıyorum
8.96
8.33
14.29
5.88
9.68
9.84
11.54
11.76
10.45
9.24 10.13
Cevap yok
11.94
25.00
3.70
6.25
9.29
13.11
4.17
17.65
8.54
15.25 10.31
Kararsızım
13.43
12.50
20.37
12.50
8.20
11.48
12.50
5.88
11.59
11.02 11.43
Katılmıyorum
40.30
25.00
25.93
25.00
33.33
34.43
45.83
52.94
34.45
33.90 34.30
Kısmen
katılıyorum
17.91
25.00
38.89
43.75
32.24
26.23
16.67
5.88
29.27
25.42 28.25
Katılıyorum
16.42
12.50
11.11
12.50
16.94
14.75
20.83
17.65
16.16
14.41 15.70
Cevap yok
9.09
16.67
5.66
11.76
5.38
5.08
0.00
5.88
5.76
8.55
6.49
Kararsızım
3.03
0.00
1.89
0.00
0.54
3.39
0.00
0.00
1.21
1.71
1.34
Katılmıyorum
12.12
0.00
3.77
17.65
1.08
0.00
8.00
11.76
4.24
4.27
4.25
Kısmen
katılıyorum
18.18
8.33
22.64
11.76
12.37
15.25
16.00
35.29
15.45
16.24 15.66
Katılıyorum
57.58
75.00
66.04
58.82
80.65
76.27
76.00
47.06
73.33
69.23 72.26
Cevap yok
8.96
25.00
1.89
13.33
10.87
6.67
0.00
0.00
8.18
10.34
8.74
Kararsızım
11.94
0.00
5.66
0.00
4.89
5.00
3.85
0.00
6.36
2.59
5.38
Katılmıyorum
26.87
16.67
45.28
20.00
20.65
30.00
23.08
35.29
26.06
26.72 26.23
Kısmen
katılıyorum
22.39
25.00
32.08
20.00
29.89
21.67
15.38
11.76
27.58
20.69 25.78
Katılıyorum
29.85
33.33
15.09
46.67
33.70
36.67
57.69
52.94
31.82
39.66 33.86
Cevap yok
Kararsızım
Bugün yeniden bir işe
girecek olsam yine
Katılmıyorum
görev yaptığım kurumu
Kısmen
tercih ederim
katılıyorum
Kurumda personelin
problemleri süratle
çözümlenmektedir.
Kurumda karar
mekanizması hızlıdır
Kurumda bir kişinin
birden fazla görevi
vardır.
Kurumda görevler
tanımlanmamıştır.
190
4.96
Ort.
7.17
Kurumda az zamanda
çok iş yapılması
beklenmektedir
Kurumun fiziksel
çalışma durumu
çalışmaya elverişlidir.
Çalışma ortamı
personelin
performansını olumlu
etkilemektedir
Uygulamada hiçbir
bilgiye ihtiyacım yok
Cevap yok
13.43
12.50
5.66
11.76
7.03
10.00
7.69
5.88
8.16
10.17
8.69
Kararsızım
8.96
4.17
7.55
5.88
1.08
5.00
3.85
0.00
3.93
4.24
4.01
Katılmıyorum
13.43
12.50
20.75
11.76
7.57
25.00
11.54
5.88
11.18
17.80 12.92
Kısmen
katılıyorum
17.91
16.67
22.64
11.76
23.78
11.67
26.92
29.41
22.66
15.25 20.71
Katılıyorum
46.27
54.17
43.40
58.82
60.54
48.33
50.00
58.82
54.08
52.54 53.67
Cevap yok
13.43
20.83
7.55
12.50
5.95
16.39
3.85
5.88
7.55
15.25
9.58
Kararsızım
5.97
16.67
11.32
0.00
3.24
0.00
3.85
0.00
5.14
3.39
4.68
Katılmıyorum
29.85
20.83
28.30
31.25
35.68
22.95
46.15
52.94
34.14
27.97 32.52
Kısmen
katılıyorum
31.34
20.83
33.96
31.25
29.19
26.23
26.92
17.65
30.21
24.58 28.73
Katılıyorum
19.40
20.83
18.87
25.00
25.95
34.43
19.23
23.53
22.96
28.81 24.50
Cevap yok
11.94
20.83
7.41
17.65
6.45
8.20
3.85
6.25
7.51
11.86
8.65
Kararsızım
7.46
8.33
7.41
5.88
3.76
4.92
7.69
6.25
5.41
5.93
5.54
Katılmıyorum
41.79
16.67
37.04
58.82
35.48
34.43
38.46
50.00
37.24
36.44 37.03
Kısmen
katılıyorum
23.88
16.67
27.78
5.88
22.04
27.87
19.23
6.25
23.12
19.49 22.17
Katılıyorum
14.93
37.50
20.37
11.76
32.26
24.59
30.77
31.25
26.73
26.27 26.61
Cevap yok
16.42
25.00
3.77
12.50
8.24
8.20
8.00
0.00
9.17
11.02
9.66
Kararsızım
1.49
8.33
3.77
0.00
2.75
3.28
0.00
0.00
2.45
3.39
2.70
Katılmıyorum
62.69
54.17
56.60
75.00
66.48
75.41
68.00
70.59
64.22
70.34 65.84
Kısmen
katılıyorum
11.94
4.17
30.19
12.50
16.48
9.84
24.00
29.41
18.35
11.86 16.63
Katılıyorum
7.46
8.33
5.66
0.00
6.04
3.28
0.00
0.00
5.81
3.39
5.17
Cevap yok
14.93
20.83
5.77
13.33
6.56
11.86
3.85
0.00
7.93
12.17
9.03
1.49
12.50
3.85
6.67
3.28
3.39
7.69
11.76
3.35
6.96
4.29
35.82
12.50
34.62
20.00
29.51
20.34
23.08
52.94
31.10
23.48 29.12
35.82
20.83
44.23
20.00
45.36
47.46
50.00
17.65
43.60
33.91 41.08
Katılıyorum
11.94
33.33
11.54
40.00
15.30
16.95
15.38
17.65
14.02
23.48 16.48
Cevap yok
19.40
20.83
3.77
6.25
4.40
6.67
3.85
0.00
7.32
8.55
7.64
Kararsızım
1.49
4.17
3.77
0.00
1.65
1.67
3.85
5.88
2.13
2.56
2.25
Katılmıyorum
20.90
8.33
3.77
6.25
9.89
10.00
19.23
0.00
11.89
7.69 10.79
Kısmen
katılıyorum
29.85
20.83
54.72
31.25
42.86
38.33
34.62
41.18
41.46
34.19 39.55
Katılıyorum
28.36
45.83
33.96
56.25
41.21
43.33
38.46
52.94
37.20
47.01 39.78
Cevap yok
13.43
16.67
0.00
5.88
3.28
3.33
0.00
0.00
4.56
5.93
4.92
Kararsızım
0.00
0.00
3.77
0.00
1.64
5.00
0.00
0.00
1.52
2.54
1.79
Katılmıyorum
53.73
25.00
49.06
58.82
50.82
60.00
69.23
64.71
52.58
53.39 52.80
Kısmen
katılıyorum
25.37
29.17
39.62
35.29
31.69
25.00
26.92
5.88
31.31
24.58 29.53
Katılıyorum
7.46
29.17
7.55
0.00
12.57
6.67
3.85
29.41
10.03
13.56 10.96
Cevap yok
17.91
20.83
5.77
6.67
8.20
13.11
4.00
17.65
9.48
14.53 10.81
Kararsızım
Uygulamada en çok
teorik konularda bilgiye Katılmıyorum
ihtiyacım var
Kısmen
katılıyorum
İstediğimiz zaman
bilgiye erişebiliyoruz
Çiftçiler ile iletişim
kurmada zorlanıyoruz
Tarım teşkilatı ile
iletişim kurmada
zorlanıyoruz
Üretici örgütleri iletişim
kurmada zorlanıyoruz
Kararsızım
Katılmıyorum
Kısmen
katılıyorum
Katılıyorum
Cevap yok
Kararsızım
Katılmıyorum
Kısmen
katılıyorum
Katılıyorum
5.97
4.17
5.77
20.00
3.28
1.64
4.00
5.88
4.28
29.85
33.33
46.15
40.00
28.96
40.98
24.00
23.53
31.50
36.75 32.88
34.33
16.67
38.46
33.33
44.81
32.79
44.00
23.53
41.59
28.21 38.06
11.94
17.91
5.97
32.84
25.00
37.50
0.00
20.83
3.85
13.73
1.96
41.18
0.00
13.33
26.67
33.33
14.75
8.24
3.30
40.11
11.48
21.31
6.56
32.79
24.00
4.00
8.00
44.00
29.41
29.41
5.88
47.06
13.15
10.77
4.00
39.08
15.38 13.74
24.79 14.48
7.69 4.98
32.48 37.33
29.85
25.00
39.22
26.67
37.91
36.07
32.00
17.65
36.00
29.91 34.39
13.43
16.67
3.92
0.00
10.44
3.28
12.00
0.00
10.15
191
5.13
5.13
4.50
8.82
Kendimi ifade etmekte
zorlanıyorum
Mesleki bilgimin yeterli
olduğuna inanıyorum
Tarım piyasasında ne
olup bittiğini takip
ediyorum
Çiftçilerin tüm bilgi
taleplerini karşılıyoruz
Cevap yok
19.40
20.83
9.80
18.75
3.31
6.78
7.69
0.00
8.00
10.34
8.62
Kararsızım
2.99
8.33
3.92
6.25
2.21
5.08
0.00
5.88
2.46
6.03
3.40
Katılmıyorum
55.22
45.83
62.75
68.75
71.82
67.80
80.77
64.71
67.69
62.93 66.44
Kısmen
katılıyorum
13.43
12.50
19.61
6.25
16.57
20.34
3.85
11.76
15.38
15.52 15.42
Katılıyorum
8.96
12.50
3.92
0.00
6.08
0.00
7.69
17.65
6.46
5.17
6.12
Cevap yok
16.42
12.50
3.85
5.88
3.78
6.56
3.85
0.00
6.36
6.72
6.46
Kararsızım
4.48
0.00
7.69
5.88
2.70
1.64
0.00
0.00
3.64
1.68
3.12
Katılmıyorum
11.76
9.35
7.46
12.50
9.62
0.00
8.11
13.11
11.54
17.65
8.48
Kısmen
katılıyorum
34.33
66.67
36.54
35.29
37.84
54.10
38.46
58.82
36.97
54.62 41.65
Katılıyorum
37.31
8.33
42.31
52.94
47.57
24.59
46.15
23.53
44.55
25.21 39.42
Cevap yok
16.00
17.39
4.44
28.57
6.82
17.02
12.50
7.14
8.64
16.48 10.78
Kararsızım
4.00
4.35
2.22
0.00
1.52
4.26
12.50
21.43
2.88
Katılmıyorum
14.00
21.74
33.33
28.57
18.94
19.15
18.75
14.29
20.58
19.78 20.36
Kısmen
katılıyorum
66.00
56.52
57.78
42.86
72.73
59.57
56.25
57.14
67.49
57.14 64.67
Katılıyorum
22.67
5.00
17.65
56.25
28.98
21.54
35.71
21.43
26.36
23.48 25.62
Cevap yok
10.67
20.00
1.96
0.00
4.55
10.77
3.57
0.00
5.45
9.57
6.52
Kararsızım
5.33
5.00
3.92
0.00
1.14
4.62
3.57
7.14
2.73
4.35
3.15
Katılmıyorum
20.00
25.00
21.57
0.00
19.32
16.92
21.43
35.71
20.00
18.26 19.55
Kısmen
katılıyorum
41.33
45.00
54.90
43.75
46.02
46.15
35.71
35.71
45.45
44.35 45.17
Katılıyorum
13.24
17.86
18.97
47.62
26.15
15.38
25.00
31.58
22.61
23.31 22.79
Cevap yok
25.00
17.86
5.17
14.29
5.96
21.54
3.13
10.53
9.04
18.05 11.39
5.88
17.86
3.45
0.00
2.75
3.08
3.13
0.00
3.46
29.41
25.00
31.03
14.29
28.44
24.62
31.25
26.32
29.26
23.31 27.70
26.47
21.43
41.38
23.81
36.70
35.38
37.50
31.58
35.64
30.08 34.18
Katılıyorum
10.81
4.76
6.00
20.00
10.58
7.94
8.33
20.00
9.79
11.29 10.20
Cevap yok
13.51
19.05
4.00
15.00
8.99
15.87
4.17
5.00
8.90
14.52 10.41
Kararsızım
4.05
0.00
2.00
10.00
3.17
1.59
0.00
10.00
2.97
Katılmıyorum
55.41
61.90
58.00
15.00
53.44
46.03
75.00
45.00
56.08
43.55 52.71
Kısmen
katılıyorum
16.22
14.29
30.00
40.00
23.81
28.57
12.50
20.00
22.26
26.61 23.43
Katılıyorum
1.82
16.00
10.87
11.11
11.11
5.66
20.00
7.14
9.72
8.91
9.48
Cevap yok
14.55
12.00
2.17
0.00
9.52
13.21
0.00
0.00
8.50
9.90
8.91
Kararsızım
3.64
4.00
4.35
11.11
1.59
3.77
5.00
0.00
2.83
3.96
3.16
Katılmıyorum
27.27
16.00
15.22
11.11
15.08
22.64
15.00
21.43
17.81
19.80 18.39
Kısmen
katılıyorum
52.73
52.00
67.39
66.67
62.70
54.72
60.00
71.43
61.13
57.43 60.06
Katılıyorum
18.31
14.29
22.64
50.00
34.30
20.00
38.46
25.00
29.69
24.55 28.48
Cevap yok
12.68
28.57
3.77
0.00
3.86
12.73
0.00
6.25
5.32
12.73
7.07
Kararsızım
2.99
0.00
1.92
0.00
3.26
1.64
3.85
0.00
3.04
0.84
2.46
Katılmıyorum
50.00
22.22
28.00
23.53
29.55
29.63
19.23
18.75
32.26
25.71 30.60
Kısmen
katılıyorum
32.14
44.44
48.98
29.41
41.18
37.74
40.00
50.00
40.67
39.42 40.35
Katılıyorum
9.47
15.79
11.34
25.81
15.00
15.74
20.41
16.67
13.90
17.39 14.84
Kararsızım
Tarımın paydaşları ile
koordinasyonumuz çok Katılmıyorum
iyi
Kısmen
katılıyorum
Çiftçilerin ihtiyaçlarını
karşılamaya yönelik
ekipman donanımız
yeterli
bilgisel donanımız
yeterli
teknik elemanımız
yeterli
192
6.59
5.26
4.03
3.89
3.93
3.25
5.3. Sertifikalı Tarım Danışmanlarına İlişkin Araştırma Bulguları
KOP Bölgesinde “Tarımsal Eğitim ve Yayım İhtiyacı” projesi kapsamında
görüşülen bir diğer paydaş ise bölgede tarımsal yayım hizmeti veren “Sertifikalı
Tarım Danışmanları”dır. Bölgede sertifikalı tarım danışmanları bireysel olarak, bir
şirket çatısında şirketleşerek yada bölgedeki oda, birlik, kooperatif veya STK’lar da
çalıştırılarak tarımsal yayım hizmeti vermektedirler. Resmi olarak kayıtlı ve proje
çerçevesinde görüşülen sertifikalı tarım danışmanlarının sayısına ait veriler Çizelge
5.3.1’de gösterilmiştir. Çizelge 5.3.1’e göre araştırma bölgesinde hizmet veren kayıtlı
sertifikalı tarım danışmanlarının %61,82’sine ulaşılmıştır. Karaman ve Niğde illerinde
1 kişi sertifikalı tarımsal danışmanlık hizmeti vermekte olup sayının az olmasından
dolayı bu kişilerin anket sonuçları değerlendirmeye alınmamıştır.
5.3.1. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Genel Özellikleri
Çizelge 5.3.1. Araştırma Bölgesinde Görüşme Yapılan Sertifikalı Tarım Danışmanı
Anket Sayısı
İl Adı
Konya
Aksaray
Karaman
Niğde
KOP Bölgesi
Toplam Özel
Tarım
Yapılan Anket
Danışmanı
Sayısı
Sayısı
25
20
28
12
1
1
1
1
55
34
Temsil Oranı
(%)
80.00
42.86
100.00
100.00
61.82
Oransal Payı
(%)
58.82
35.30
2.94
2.94
100,00
Sertifikalı Tarım Danışmanlığı sisteminin asıl amacı; ülke düzeyinde yaygın,
etkin ve verimli bir tarımsal yayım ve danışmanlık sistemi oluşturarak; çiftçi/tarımsal
işletme sahiplerinin bilgi, teknik, yöntemler konusundaki ihtiyaçlarının zamanında ve
yeterli düzeyde karşılanmasını sağlamaktır.
KOP Bölgesinde görüşülen tarımsal yayım hizmeti veren Sertifikalı Tarım
Danışmanlarının cinsiyet durumlarına bakıldığında erkek nüfusun ağırlıkta olduğu
buna karşılık kadın tarım danışmanı sayısının azlığı dikkat çekmektedir (Çizelge
5.3.2).
193
Çizelge 5.3.2. KOP Bölgesinde Sertifikalı Tarım Danışmanları
Cinsiyeti
İller
Erkek
Kadın
Aksaray
11
Karaman
1
Konya
12
Niğde
1
KOP Bölgesi
25
Toplam
1
0
8
0
9
12
1
20
1
34
Sertifikalı tarım danışmanlarının genel özellikleri itibariyle bakıldığında KOP
bölgesi genelinde %73.53’ünün erkek, %26.47’sinin ise kadın olduğu belirlenmiştir
(Çizelge 5.3.3).
Çizelge 5.3.3. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Cinsiyet Durumu (%)
İller
Aksaray
Karaman
Konya
Niğde
KOP Bölgesi
Cinsiyeti
Toplam
Kadın
Erkek
91.67
100.00
60.00
100.00
73.53
8.33
0.00
40.00
0.00
26.47
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Cinsiyetlerine Göre Yaş durumlarına
bakıldığında Çizelge 5.3.4’ e göre ortalama yaşın 41,73 olduğu, erkek danışmanlarda
yaş ortalaması 43,54 iken kadınlarda 36,89 olduğu görülmektedir (Çizelge 5.3.4).
Medeni durumları itibariyle bölge genelinde Sertifikalı Tarım Danışmanlarının
%75,76’sı evli iken %24,24’ü bekardır (Çizelge 5.3.5).
Çizelge 5.3.4. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Cinsiyetlerine Göre Yaşları
İller
Aksaray
Konya
KOP Bölgesi
Cinsiyet
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Yaş
45.18
46.00
45.25
43.25
35.75
40.25
43.54
36.89
41.73
194
Çizelge 5.3.5. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Medeni Durumu (%)
Medeni Durum
Evli
Bekar
83.33
16.67
75.00
25.00
75.76
24.24
Aksaray
Konya
KOP Bölgesi
Toplam
100.00
100.00
100.00
Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Eşlerinin Meslek Durumu çalışmalarında
eşlerinin yönlendirici etkisinin olup olmadığının ortaya konulması amacıyla evli olan
Sertifikalı Tarım Danışmanlarının eşlerinin mesleği sorulmuş ve KOP Bölge
ortalamasında eşlerin %36’sının çalışmadığı belirlenmiştir. Tarım danışmanlarının
eşlerinin en önemli meslek gruplarını, Ziraat Mühendisi, Öğretmen, Bilgisayarpazarlama uzmanı, tarım danışmanı, işletmeci ve sağlıkçı olduğu belirlenmiştir.
Genel ortalamada eş meslek grubunun %20’sinin Ziraat Mühendisi olması bu kitlenin
tarımsal yayım çalışmalarında eşlerinden destek alabileceğini düşündürmektedir
(Çizelge 5.3.6)
Çizelge 5.3.6. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Eşlerinin Meslek Durumu (%)
Eş Meslek Durumu
Çalışmıyor
Ziraat Mühendisi
Öğretmen
Esnaf
Bilgisayar Pazarlama
Uzmanı
Tarım Danışmanı
İşletmeci
Ekonomist
Sağlıkçı
Tekstil Teknikeri
KOP Bölgesi
İller
Aksaray
50.00
10.00
20.00
10.00
Ortalama
Konya
26.67
26.67
6.67
36.00
20.00
8.00
8.00
0.00
13.33
8.00
0.00
0.00
0.00
0.00
10.00
100.00
6.67
6.67
6.67
6.67
4.00
4.00
4.00
4.00
4.00
100.00
100.00
Tarım danışmanlarının yaşadıkları yer, tarımsal yayım faaliyetinin kırsal alana
ulaştırılmasında önemli bir etken olabilmektedir. Sertifikalı tarım danışmanlarının
yaşadığı yer %96.97’si il merkezinde ikamet ederken, %3.03’ü ilçe merkezinde
yaşamaktadır (Çizelge 5.3.7).
195
Çizelge 5.3.7. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Yaşadığı Yer (%)
Yaşadığı yer
İlçe Merkezi
İl Merkezi
8.33
91.67
0.00
100.00
3.03
96.97
Aksaray
Konya
KOP Bölgesi
Toplam
100.00
100.00
100.00
KOP Bölgesinde serbest tarım danışmanlarının eğitim durumu incelendiğinde
ise %72,73’ü Lisans, %3,03’ü yüksek lisans derecesine sahiptir. Özellikle Konya
ilinde Lisan programı bitirmiş olan personelin oranı (%90) yüksek iken Aksaray ilinde
Ön lisans ve Lisans mezunu aynı oranda yer almaktadır (Çizelge 5.3.8).
Çizelge 5.3.8. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Eğitim Durumu (%)
Eğitim Durumu
İller
Cinsiyet
Erkek
Aksaray
Kadın
Ortalama
Erkek
Konya
Kadın
Ortalama
Erkek
KOP Bölgesi Kadın
Ortalama
Ön Lisans
45.45
100.00
50.00
16.67
0.00
10.00
29.17
11.11
24.24
Lisans
45.45
0.00
41.67
83.33
100.00
90.00
66.67
88.89
72.73
Yüksek
Lisans
9.09
0.00
8.33
0.00
0.00
0.00
4.17
0.00
3.03
Toplam
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
Araştırma bölgesinde görüşülen sertifikalı tarım danışmanlarının %72,73’ü en
az lisans seviyesinde eğitim seviyesine sahip olmasının yanı sıra görüşülenlerin
lisans öncesi çalıştıkları tarım alanı ile ilgili Ziraat Meslek Lisesi/Veteriner Sağlık
Meslek Lisesi/Laborant Meslek Lisesi/Ev Ekonomisi Meslek Lisesi gibi eğitim
kurumlarından herhangi birinden mezun olup olmadıkları araştırılmıştır. Elde edilen
sonuçlar tarım danışmanlarının geçmişlerinde tarım ile ilgili bir eğitimlerinin olup
olmadığı ile ilgili bir bilginin oluşmasını sağlamış olup, KOP Bölgesinde serbest tarım
danışmanı personelinin %21,21’inin Ziraat Meslek Lisesi/Veteriner Sağlık Meslek
Lisesi/Laborant Meslek Lisesi/Ev Ekonomisi Meslek Lisesi gibi eğitim kurumlarından
herhangi birinden mezun oldukları belirlenmiştir (Çizelge 5.3.9).
196
Çizelge 5.3.9. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Ziraat Meslek Lisesi/Veteriner Sağlık
Meslek Lisesi/Laborant Meslek Lisesi/Ev Ekonomisi Meslek Lisesi Kurumlarından
Birinden Mezun Olma Durumu (%)
Mezun Olma Durumu
Evet
Hayır
41.67
58.33
10.00
90.00
21.21
78.79
İller
Aksaray
Konya
KOP Bölgesi
Çizelge
5.3.10’da
sertifikalı
tarım
danışmanlarının
Toplam
100.00
100.00
100.00
lisans
mezuniyet
programları gösterilmiştir. Çizelge incelendiğinde yaklaşık %32’si hayvancılık
alanındaki bölümlerden mezun iken diğerleri bitkisel ve tarım ekonomisi, tarım
makinaları gibi genel bölümlerden mezun kişilerdir.
Çizelge 5.3.10. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Ön Lisans ve Lisans Mezuniyet
Bölümleri (%)
İller
Aksaray
Konya
KOP Bölgesi
İller
Aksaray
Konya
Cinsiyeti
Erkek
Kadın
50.00
100.00
25.00
0.00
25.00
0.00
100.00
100.00
100.00
0.00
100.00
0.00
20.00
0.00
40.00
100.00
20.00
0.00
20.00
0.00
100.00
100.00
Ön Lisans Bölümleri
Süt Ürünleri
Genel Tarım
Hayvan Sağlığı
Toplam
Tarla Bitkileri
Toplam
Tarla Bitkileri
Süt Ürünleri
Genel Tarım
Hayvan Sağlığı
Toplam
Lisans Bölümleri
Veteriner Hekimlik
Zootekni
Süt Ürünleri
Toplam
Veteriner Hekimlik
Tarla Bitkileri
Zootekni
Toprak Bilimi
Tarım Ekonomisi
Tarım Makineleri
Toplam
28.57
28.57
28.57
14.29
100.00
10.00
30.00
10.00
20.00
0.00
10.00
20.00
100.00
197
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
42.86
14.29
0.00
28.57
14.29
0.00
100.00
Toplam
60.00
20.00
20.00
100.00
100.00
100.00
16.67
50.00
16.67
16.67
100.00
28.57
28.57
28.57
14.29
100.00
5.88
35.29
11.76
11.76
11.76
11.76
11.76
100.00
KOP Bölgesi
Veteriner Hekimlik
Tarla Bitkileri
Zootekni
Toprak Bilimi
Süt Ürünleri
Tarım Ekonomisi
Tarım Makineleri
Toplam
16.67
33.32
5.56
22.22
0.00
5.56
5.56
11.11
100.00
0.00
42.86
14.29
0.00
28.57
0.00
14.29
0.00
100.00
12.00
36.00
8.00
16.00
8.00
4.00
8.00
8.00
100.00
Tarımsal yayım danışmanlarının eğitim düzeyi ve mezun oldukları bölümler
kadar yabancı dil bilme durumları da önemli bir göstergedir. Tarımsal yeniliklerin
takibi açısından tarım danışmanlarının iyi bir yabancı dil bilmesi önem taşımaktadır.
Araştırma bölgesinde tarımsal yayım uzmanlarının %75.76’sı yabancı dil bildiklerini
belirtmişlerdir. Özellikle Konya ilindeki yabancı dil bilen tarım danışmanlarının oranı
diğer illere göre daha yüksek seviyededir (Çizelge 5.3.11).
Çizelge 5.3.11. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Yabancı Dil Bilme Durumları (%)
İller
Cinsiyet
Aksaray
Konya
KOP Bölgesi
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Yabancı dil biliyor musunuz?
Evet
Hayır
54.55
45.45
100.00
0.00
58.33
41.67
75.00
25.00
100.00
0.00
85.00
15.00
66.67
33.33
100.00
0.00
75.76
24.24
Toplam
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
Bilinen yabancı dillerin konuşma, yazma, okuma ve anlama konusunda
sertifikalı tarım danışmanlarının durumları incelendiğinde ise; özellikle en geniş
kullanım alanı olan İngilizce dilinde seviyelerin genelde düşük olduğu görülmektedir.
Bölgedeki sertifikalı tarım danışmanlarının yabancı dil bilme seviyelerinin düşük
olması özellikle uluslararası alandaki yeniliklerin takibi ve değerlendirilmesi
konusunda sorunların oluşmasına neden olabilir (Çizelge 5.3.12.).
198
Çizelge 5.3.12. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Yabancı Dil Bilme Durumları (%)
İngilizce konuşma
Bilmiyor
AKSARAY
KONYA
Az
Biliyor
Orta
Düzey
İngilizce yazma
İyi
Derecede
Bilmiyor
Az
Biliyor
Orta
Düzey
İngilizce okuma
İyi
Derecede
Bilmiyor
Az
Biliyor
Orta
Düzey
İngilizce anlama
İyi
Derecede
Bilmiyor
Az
Biliyor
Orta
Düzey
İyi
Derecede
14.29
42.86
42.86
0.00
0.00
57.14
42.86
0.00
14.29
28.57
57.14
0.00
0.00
57.14
42.86
0.00
0.00
66.67
22.22
11.11
0.00
90.00
0.00
10.00
0.00
80.00
10.00
10.00
0.00
70.00
20.00
10.00
Fransızca konuşma
Bilmiyor
Az
Biliyor
Orta
Düzey
Fransızca yazma
İyi
Derecede
Bilmiyor
Az
Biliyor
Orta
Düzey
Fransızca okuma
İyi
Derecede
Bilmiyor
Az
Biliyor
Orta
Düzey
Fransızca anlama
İyi
Derecede
Bilmiyor
Az
Biliyor
Orta
Düzey
İyi
Derecede
AKSARAY
KONYA
0.00
100.00
0.00
0.00
0.00
Almanca konuşma
Bilmiyor
Az
Biliyor
Orta
Düzey
100.00
0.00
0.00
0.00
Almanca yazma
İyi
Derecede
Bilmiyor
Az
Biliyor
Orta
Düzey
100.00
0.00
0.00
0.00
Almanca okuma
İyi
Derecede
Bilmiyor
Az
Biliyor
Orta
Düzey
100.00
0.00
0.00
Almanca anlama
İyi
Derecede
Bilmiyor
Az
Biliyor
Orta
Düzey
İyi
Derecede
AKSARAY
KONYA
0.00
50.00
50.00
0.00
0.00
Diğer konuşma
Bilmiyor
Az
Biliyor
Orta
Düzey
50.00
50.00
0.00
0.00
Diğer yazma
İyi
Derecede
Bilmiyor
Az
Biliyor
Orta
Düzey
50.00
50.00
0.00
0.00
Diğer okuma
İyi
Derecede
Bilmiyor
Az
Biliyor
Orta
Düzey
50.00
50.00
0.00
Diğer anlama
İyi
Derecede
Bilmiyor
Az
Biliyor
Orta
Düzey
İyi
Derecede
AKSARAY
0.00
0.00
100.00
0.00
0.00
50.00
50.00
0.00
0.00
0.00
100.00
0.00
0.00
0.00
100.00
0.00
KONYA
0.00
0.00
50.00
50.00
0.00
0.00
0.00
100.00
0.00
0.00
0.00
100.00
0.00
0.00
50.00
50.00
199
Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Bilişim Teknolojilerini Kullanabilme Durumları
tarımsal yayım personelinin kendini geliştirme ve yeni fikirler elde edinme noktasında
önemli bir avantaja sahiptir. Tarım danışmanlarının bilişim teknolojilerini kullanma
durumlarını puanlamalarını istenmiş ve sonuçlar Çizelge 5.3.13’de verilmiştir. Çizelge
incelendiğinde KOP bölgesinde tarımsal yayım personelinin bilgisayar, cep telefonu,
internet gibi bilişim teknolojilerini iyi düzeyde kullandıkları belirlenmiştir. Sertifikalı
Tarım Danışmanlarının günlük kullandıkları internet saati ortalama bölge düzeyinde
yaklaşık 4 saat olarak belirtilmiştir (Çizelge 5.3.14.).
Çizelge 5.3.13. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Bilişim Teknolojilerini Kullanabilme
Durumları (Puan)
İller
Aksaray
Konya
KOP Bölgesi
Cinsiyet
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Bilişim Teknolojilerini (Bilgisayar,
cep telefonu, internet vb.)
kullanım seviyesi
7.00
4.00
6.75
6.92
7.38
7.10
6.96
7.00
6.97
Çizelge 5.3.14. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Günde Kullandıkları İnternet Saati
(Saat)
İller
Aksaray
Konya
KOP Bölgesi
Cinsiyet
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
200
Bilişim Teknolojilerini (Bilgisayar,
cep telefonu, internet vb.)
kullanım seviyesi
3.45
1.00
3.25
3.25
4.88
3.90
3.54
4.44
3.79
5.3.2. Sertifikalı tarım danışmanlarının mesleki deneyimleri ve faaliyetleri
Sektörde
üreticinin
güvenini
kazanması
açısından
sertifikalı
tarım
danışmanlarının mesleki deneyimleri büyük önem taşımaktadır. KOP bölgesinde
tarım danışmanlarının özel sektörde ortalama çalışma yılı 3 olarak belirlenmiştir
(Çizelge 5.3.15).
Çizelge 5.3.15. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Özel Sektörde Çalışma Süreleri
(Mesleki Deneyim) (Yıl)
İller
Cinsiyet
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Aksaray
Konya
KOP Bölgesi
Özel Sektörde Çalışma
Süresi (Yıl)
2.73
2.00
2.67
3.50
2.38
3.03
3.11
2.33
2.89
Araştırma bölgesinde sertifikalı tarım danışmanlarına tarım danışmanı olarak
çalışmadan önce özel sektörde iş deneyimi sorulduğunda %63.64’ü deneyimi
olduğunu belirtmiştir. Aynı durum erkeklerde %75 iken kadınlarda %33’e düşmektedir
(Çizelge 5.3.16).
Çizelge 5.3.16. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Özel Sektör Deneyimleri (%)
İller
Aksaray
Konya
KOP Bölgesi
Cinsiyet
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Tarım danışmanı olarak
çalışmadan önce tarım
sektöründe iş deneyiminiz oldu
mu?
Evet
Hayır
72.73
27.27
0.00
100.00
66.67
33.33
83.33
16.67
37.50
62.50
65.00
35.00
75.00
25.00
33.33
66.67
63.64
36.36
201
Toplam
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
Araştırma bölgesinde sertifikalı tarım danışmanlarına tarım danışmanı olarak
çalışmadan önce kamu sektöründe iş deneyimi sorulduğunda %37.50’si deneyimi
olduğunu belirtmiştir. Aynı durum erkeklerde %43.48 iken kadınlarda %22.22’ye
düşmektedir. Dolayısıyla araştırma bölgesinde özel sektörde çalışıp daha sonra
sertifikalı tarım danışmanlığı yapan kişi sayısı daha fazladır (Çizelge 5.3.17).
Çizelge 5.3.17. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Kamu Deneyimleri (%)
Tarım danışmanı olarak
çalışmadan önce tarım
İller
Cinsiyet sektöründe iş deneyiminiz oldu
Toplam
mu?
Evet
Hayır
Erkek
54.55
45.45
100.00
Aksaray
Kadın
0.00
100.00
100.00
Ortalama
50.00
50.00
100.00
Erkek
36.36
63.64
100.00
Konya
Kadın
25.00
75.00
100.00
Ortalama
31.58
68.42
100.00
Erkek
43.48
56.52
100.00
KOP Bölgesi
Kadın
22.22
77.78
100.00
Ortalama
37.50
62.50
100.00
Daha önce kamuda çalışan sertifikalı tarım danışmanlarının hangi kurumlarda
görev aldıklarına bakılacak olursa Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Tarım Kredi
Kooperatifi, Ziraat Odası ve Karadeniz Birlik şeklinde sıralanmaktadır. KOP Bölgesi
ortalamasına göre %66.67’si Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nda çalışmıştır
(Çizelge 5.3.18).
Çizelge 5.3.18. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Kamu Deneyimlerini Elde Ettiği
Kamu Kurum ve Kuruluşları (%)
İller
Aksaray
Konya
KOP
Bölgesi
Çalışılan Resmi Kurumun Adı
Gıda Tarım
Cinsiyet
ve
Karadeniz Tarım Kredi
Hayvancılık
Birlik
Kooperatifi
Bakanlığı
Erkek
83.33
16.67
0.00
Ortalama
83.33
16.67
0.00
Erkek
75.00
0.00
25.00
Kadın
0.00
0.00
50.00
Ortalama
50.00
0.00
33.33
Erkek
80.00
10.00
10.00
Kadın
0.00
0.00
50.00
Ortalama
66.67
8.33
16.67
202
Ziraat
Odası
0.00
0.00
0.00
50.00
16.67
0.00
50.00
8.33
Total
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
Sertifikalı Tarım danışmanlarının yurt dışına çıkma durumları oradaki tarımla
ilgili konularda yenilikleri takip etme ve bunlardan üreticileri haberdar etme açısından
önem taşımaktadır. KOP bölge ortalamasına göre sertifikalı tarım danışmanlarının
%48.48’i daha önce yurt dışına çıktıklarını belirtmişlerdir. Aynı oran erkeklerde
%54.17 iken kadın tarım danışmanlarında %33.33’e düşmektedir. Buna göre tarım
danışmanlarının yaklaşık %50’sinin yurt dışı deneyimi olduğu söylenebilir (Çizelge
5.3.19).
Çizelge 5.3.19. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Yurtdışına Çıkma Durumları (%)
İller
Cinsiyet
Aksaray
Konya
KOP Bölgesi
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Şimdiye kadar yurt dışına
çıktınız mı?
Evet
Hayır
63.64
36.36
0.00
100.00
58.33
41.67
50.00
50.00
37.50
62.50
45.00
55.00
54.17
45.83
33.33
66.67
48.48
51.52
Toplam
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
KOP bölgesindeki sertifikalı tarım danışmanlarının alanları ile ilgili eğitim
amaçlı mı yoksa sadece gezi amaçlı mı yurt dışında bulunduklarını belirlemek için
yurt dışına çıkma nedenleri sorulmuş ve buna göre %6.06’sının kurs veya seminer
amaçlı, %18.18’inin turistik gezi, %12.12’sinin aile ziyareti için yurt dışında
bulundukları belirlenmiştir (Çizelge 5.3.20).
Çizelge 5.3.20. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Yurtdışına Çıkma Nedenleri (%)
İller
Aksaray
Konya
KOP
Bölgesi
Cinsiyet
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Aile ziyareti
Evet
27.27
0.00
25.00
8.33
0.00
5.00
16.67
0.00
12.12
Hayır
72.73
100.00
75.00
91.67
100.00
95.00
83.33
100.00
87.88
Turistik gezi
Evet
27.27
0.00
25.00
8.33
25.00
15.00
16.67
22.22
18.18
203
Hayır
72.73
100.00
75.00
91.67
75.00
85.00
83.33
77.78
81.82
Kurs veya
seminer amaçlı
Evet
Hayır
0.00
100.00
0.00
100.00
0.00
100.00
16.67
83.33
0.00
100.00
10.00
90.00
8.33
91.67
0.00
100.00
6.06
93.94
Diğer
Evet
9.09
0.00
8.33
8.33
0.00
5.26
8.33
0.00
6.25
Hayır
90.91
100.00
91.67
91.67
100.00
94.74
91.67
100.00
93.75
Sertifikalı tarım danışmanlarının mesleki örgütlere üyelik durumlarına gelince,
%96.97’si üye olduklarını belirtirken bu oran erkeklerde %100, kadınlarda ise %88.89
olarak belirlenmiştir (Çizelge 5.3.21).
Çizelge 5.3.21. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Mesleki Örgütlere Üye Olma
Durumları (%)
İller
Cinsiyet
Aksaray
Konya
KOP Bölgesi
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Mesleki örgütlere üye misiniz?
Hayır
Evet
0.00
100.00
100.00
0.00
8.33
91.67
0.00
100.00
0.00
100.00
0.00
100.00
0.00
100.00
11.11
88.89
3.03
96.97
Toplam
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
KOP Bölgesinde özel tarım danışmanlarının üye oldukları başlıca mesleki
örgütler öncelik sırasına göre Ziraat Mühendisleri Odası (%46.67), Ziraatçiler derneği
(11.11), Veteriner hekimler odası (%6.67), Tarımsal yayım ve danışmanlık derneği
(%6.67) şeklinde sıralanmaktadır (Çizelge 5.3.22).
204
Çizelge 5.3.22. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Üye Oldukları Mesleki Örgütler (%)
Mesleki Örgütler
İller
Cinsiyet
Veteriner
Hekimler
Odası
Tarımsal
Yayım ve
Danışmanlık
Derneği
Bil-Tek
Proje
Çalıştay
Kurulu
VeterinerEv
Sağlık
Ekonomisi
Teknikerler
Derneği
Derneği
Bitkisel
Üretim
Çiftçi
Rehberi
Toplam
Ziraat
Mühendisleri
Odası
Ziraatçiler
Derneği
Erkek
20.00
26.67
13.33
0.00
0.00
0.00
6.67
0.00
6.67
6.67
0.00
13.33
100.00
Ortalama
20.00
26.67
13.33
0.00
0.00
0.00
6.67
0.00
6.67
6.67
0.00
13.33
100.00
Erkek
56.25
6.25
6.25
12.50
6.25
6.25
6.25
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
100.00
Kadın
61.54
0.00
0.00
7.69
7.69
7.69
0.00
7.69
0.00
0.00
7.69
0.00
100.00
Ortalama
58.62
3.45
3.45
10.34
6.90
6.90
3.45
3.45
0.00
0.00
3.45
0.00
100.00
Erkek
40.63
15.63
9.38
6.25
3.13
3.13
6.25
0.00
3.13
3.13
0.00
6.25
100.00
Kadın
61.54
0.00
0.00
7.69
7.69
7.69
0.00
7.69
0.00
0.00
7.69
0.00
100.00
Ortalama
46.67
11.11
6.67
6.67
4.44
4.44
4.44
2.22
2.22
2.22
2.22
4.44
100.00
Akademik
Takvim
Ziraat
Odası
Damızlık
Birliği
Diğer
Aksaray
Konya
KOP
Bölgesi
205
Araştırma alanında tarım danışmanlarının mesleki süreli yayınlara abone olma
durumuna bakıldığında ortalama %15.63’ü abone olduğunu geri kalan büyük bir
kısmı ise abone olmayıp düzenli takip etmediklerini belirtmiştir (Çizelge 5.3.23.). Bu
durum her ne kadar danışmanın kendini geliştirmesi açısından önemli olsa da ek bir
maliyet getirdiği için oranın düşük olduğu görülebilmektedir. Artık günümüzde süreli
yayın yerine internet gibi araçların daha fazla kullanıldığı da yadsınamaz bir gerçektir.
Çizelge 5.3.23. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Mesleki Süreli Yayınlara Abone
Olma Durumu (%)
İller
Cinsiyet
Erkek
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Aksaray
Konya
KOP Bölgesi
Mesleki Yayınlara Abonelik
Evet
Hayır
9.09
90.91
9.09
90.91
8.33
91.67
37.50
62.50
20.00
80.00
8.33
91.67
37.50
62.50
15.63
84.38
Toplam
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
Araştırma alanında sertifikalı tarım danışmanlarının mesleki süreli yayınları
okuma
durumuna
bakıldığında
bölge
genelinde
cinsiyete
göre
çok
fazla
değişmemekle birlikte ortalama da %45.45’i ilgisini çeken konu olduğunda, %36.36’sı
sürekli olarak okuduğunu, %18.18’i ise bazen okuduğunu belirtmiştir. Mesleki
konularla ilgili süreli yayınları takip etme güncel yeniliklerden haberdar olma ve buna
göre strateji belirleme açısından sertifikalı tarım danışmanları için önem arz
etmektedir (Çizelge 5.3.24).
Çizelge 5.3.24. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Mesleki Süreli Yayınları Okuma
Sıklığı (%)
İller
Aksaray
Konya
KOP Bölgesi
Cinsiyet
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
İlgimi çeken
konu olursa
63.64
0.00
58.33
33.33
37.50
35.00
50.00
33.33
45.45
Okuma Sıklığı
Bazen
Sürekli olarak
okuyorum
okuyorum
18.18
18.18
0.00
100.00
16.67
25.00
16.67
50.00
25.00
37.50
20.00
45.00
16.67
33.33
22.22
44.44
18.18
36.36
206
Toplam
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
Araştırma alanında görüşülen sertifikalı tarım danışmanlarının günlük
yaşamlarını en fazla etkileyen unsurlar aslında çalışma performanslarını da etkileyen
en önemi unsurlardır. Bu nedenle olumsuzluk oluşturabilecek sorunların çözümüne
yönelik önleyici girişimler araştırma alanında etkin bir tarımsal yayım hizmetinin
sağlanması açısından önemidir. Çizelge 5.3.25 incelendiğinde sertifikalı tarım
danışmanlarının günlük yaşamlarını etkileyen en önemli faktörlerin başında sağlık
sorunları gelmektedir. Bunu ekonomik koşulların yetersizliği ve işyeri ile ilgili sorunlar
gösteriliştir. Buradan anlaşılacağı üzere sağlık dışındaki ekonomik koşullarının
yetersizliği ve iş yeri ilgili sorunların yüksek oranda gösterilmesi bu alanlarda
sertifikalı tarım danışmanlarının sıkıntı yaşadığını göstermektedir.
207
Çizelge 5.3.25 Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Günlük Yaşamlarına Etki Eden Unsurların Dağılımı(%)
Günlük yaşamınızı aşağıdaki durumlardan hangileri olumsuz etkiliyor?
İller
Aksaray
Konya
KOP
Bölgesi
Cinsiyeti
Kendi
sağlık
sorunlarım
Çocuklarımın
sağlık
sorunları
Diğer aile
bireylerinin
sağlık
sorunları
Çocukların
bakımıyla
ilgili sorular
Çocukların
eğitimiyle
ilgili
sorunlar
Aile içi
ilişkilerdeki
sorunlar
Ekonomik
koşulların
yetersizliği
İş yeri ile
ilgili
sorunlar
Toplam
Erkek
21.88
21.88
9.38
3.13
3.13
9.38
12.50
18.75
100.00
Kadın
25.00
25.00
0.00
0.00
0.00
25.00
0.00
25.00
100.00
Ortalama
22.22
22.22
8.33
2.78
2.78
11.11
11.11
19.44
100.00
Erkek
19.44
16.67
5.56
8.33
13.89
8.33
16.67
11.11
100.00
Kadın
21.05
5.26
15.79
0.00
5.26
0.00
31.58
21.05
100.00
Ortalama
20.00
12.73
9.09
5.45
10.91
5.45
21.82
14.55
100.00
Erkek
21.43
18.57
7.14
5.71
8.57
8.57
15.71
14.29
100.00
Kadın
21.74
8.70
13.04
0.00
4.35
4.35
26.09
21.74
100.00
Ortalama
21.51
16.13
8.60
4.30
7.53
7.53
18.28
16.13
100.00
208
5.3.3. Sertifikalı tarım danışmanlarının katıldığı hizmet içi eğitimler
Araştırma bölgesinde yer alan KOP illerinde özel tarım danışmanlarının
gelişimine katkıda bulunacak son 2 yıl içinde bir kursa katılıp katılmadıkları sorulmuş
buna göre %90,91’inin cevabı evet olmuştur. Konya ve Karaman illerinde söz konusu
oran %100 iken Aksaray ilinde %75 olarak tespit edilmiştir (Çizelge 5.3.26.).
Çizelge 5.3.26. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Kendilerini Geliştirme Davranışları
(%)
İller
Aksaray
Konya
KOP
Bölgesi
Cinsiyet
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Öğrenim Çabası Olma Durumu
Hayır
Evet
27.27
72.73
0.00
100.00
25.00
75.00
0.00
100.00
0.00
100.00
0.00
100.00
12.50
87.50
0.00
100.00
9.09
90.91
Toplam
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
Bölgedeki sertifikalı tarım danışmanlarının son 2 yıl içinde kendilerini geliştirme
amaçlı öğrenim çabaları içinde öncelikle sertifikalı programlar, kurslar ve hizmet içi
eğitim programları gösterilmiştir. Genel olarak bakıldığında ise sertifikalı tarım
danışmanlarının kendilerini geliştirme amaçlı bu tür programlara fazla rağbet
göstermedikleri görülmektedir (Çizelge 5.3.27.).
209
Çizelge 5.3.27. Son 2 Yıl İçinde Sertifikalı Tarım Danışmanı Başına Katıldıkları Eğitim Türlerinin Sayısı (Adet)
Eğitim türü
İller
Aksaray
Konya
KOP
Bölgesi
Cinsiyet
Sertifika
Kongre
Seminer
Kurs
Hizmetiçi
Sempozyum Konferans
Eğitim
Panel
Toplam
Erkek
0.18
0.00
0.82
0.55
0.09
0.00
0.00
0.00
1.64
Kadın
0.00
0.00
0.00
2.00
0.00
0.00
1.00
0.00
3.00
Ortalama
0.17
0.00
0.75
0.67
0.08
0.00
0.08
0.00
1.75
Erkek
0.50
0.08
0.25
0.42
1.67
0.08
0.00
0.08
3.08
Kadın
2.00
0.00
0.00
0.25
1.00
0.00
0.00
0.00
3.25
Ortalama
1.10
0.05
0.15
0.35
1.40
0.05
0.00
0.05
3.15
Erkek
0.38
0.04
0.54
0.46
0.88
0.04
0.00
0.04
2.38
Kadın
1.78
0.00
0.00
0.44
0.89
0.00
0.11
0.00
3.22
Ortalama
0.76
0.03
0.39
0.45
0.88
0.03
0.03
0.03
2.61
210
KOP Bölgesinde bulunan Sertifikalı tarım danışmanlarının son iki yıl içinde
katıldıkları eğitim programlarının varlığının yanı sıra adet olarak da önemi bilindiği için
sayısı belirlenmiştir. Buna göre katılım sayısı bakımından öncelik sırasına göre
başlıca kurslar, tarım danışmanlığı, hayvan besleme ve bakımı, bitki koruma ve genel
hayvancılık şeklinde sıralanabilir (Çizelge 5.3.28.).
211
Çizelge 5.3.28. Son 2 Yıl İçinde Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Katıldıkları Eğitim
Programları (Adet)
Hizmet içi Eğitim Konuları
Konya
Erkek
Kadın
KOP Bölgesi
Aksaray
Toplam
Erkek
Kadın
Toplam
Erkek
Kadın
Toplam
Tarım Danışmanlığı
4
6
10
3
1
4
8
7
15
Hayvan Besleme ve Bakımı
2
0
2
2
2
4
5
2
7
Bitki Koruma
6
1
7
0
0
0
6
1
7
Genel Hayvancılık
2
0
2
3
0
3
5
0
5
Mali Mevzuatlar
1
2
3
1
0
1
2
2
4
Gübreleme
2
2
4
0
0
0
2
2
4
Su ve Sulama Teknikleri
2
1
3
0
0
0
2
1
3
Hayvan Sağlığı
1
0
1
2
0
2
3
0
3
İş Güvenliği Uzmanlığı
Kamulaştırma Bilirkişi
Uzmanlığı
İlaç ve İlaçlama
2
0
2
0
0
0
2
0
2
0
1
1
1
0
1
1
1
2
2
0
2
0
0
0
2
0
2
Süt Hijyeni
2
0
2
0
0
0
2
0
2
Kuraklık-Çölleşme
1
1
2
0
0
0
1
1
2
Tarımsal Yayımcılık
1
1
2
0
0
0
1
1
2
Tohum ve Sürüm
1
1
2
0
0
0
1
1
2
Bilgisayar
0
1
1
0
0
0
0
1
1
Genel Tarım
0
1
1
0
0
0
0
1
1
Süt ve Süt Üretimi
0
0
0
1
0
1
1
0
1
Proje Hazırlama ve Döngüsü
1
0
1
0
0
0
1
0
1
Tıbbi Aromatik Bitkiler
Anaç Koyun-Keçi Kayıt
Sistemi
Girişimcilik-Liderlik
1
0
1
0
0
0
1
0
1
0
0
0
1
0
1
1
0
1
0
0
0
1
0
1
1
0
1
Ayçiçeği Tarımı
1
0
1
0
0
0
1
0
1
KOP Projesi
0
0
0
1
0
1
1
0
1
Arıcılık
LPG Otogaz İstasyon
Sorunları
IPARD
1
0
1
0
0
0
1
0
1
0
1
1
0
0
0
0
1
1
0
1
1
0
0
0
0
1
1
Reçete Yazma
0
1
1
0
0
0
0
1
1
Tarımsal İşler ve Planlama
0
1
1
0
0
0
0
1
1
Profesyonel İkna Teknikleri
Bitkisel Ürün Tarım
Mekanizasyon
Beden Dili ve İletişim
Teknikleri
Sütaş İşletme
0
1
1
0
0
0
0
1
1
0
1
1
0
0
0
0
1
1
0
0
0
1
0
1
1
0
1
0
0
0
1
0
1
1
0
1
Islah Çalışmaları
0
0
0
1
0
1
1
0
1
Tiest-İport
0
0
0
1
0
1
1
0
1
Aile Çiftliği Yetiştiriciliği
0
1
1
0
0
0
0
1
1
Bitkisel Hastalıklar
1
0
1
0
0
0
1
0
1
Toprak Koruma
1
0
1
0
0
0
1
0
1
Tarımsal Girdiler
1
0
1
0
0
0
1
0
1
Fidancılık
1
0
1
0
0
0
1
0
1
Danışmanlık Eğitimi Sorunları
1
0
1
0
0
0
1
0
1
Tarla Bitkileri
0
1
1
0
0
0
0
1
1
Çiftçi Yarışması
0
0
0
1
0
1
1
0
1
212
Sertifikalı tarım danışmanlarının katıldıkları eğitim programları (Seminer,
kongre, kurs, konferans, sempozyum, panel vb eğitim programları) faydalılık durumu
KOP bölgesi ortalamasına bakıldığında 4.35 adet olarak bulunmuştur. Konya ili
büyükşehir olması ve düzenlenen eğitim programlarının sayısının fazla olması
nedeniyle buradaki danışmanların ortalama 4.41 adet eğitim programına katıldıkları
belirlenmiştir. Söz konusu durum Aksaray ili için 4.20 adet iken Karaman ilinde 4.00
adet olarak tespit edilmiştir (Çizelge 5.3.29.).
Çizelge 5.3.29. Son 2 Yıl İçinde Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Katıldıkları Eğitim
Programları Faydalılık Durumu (Adet)
İller
Aksaray
Konya
KOP Bölgesi
Eğitim Türü
Sertifika
Seminer
Kurs
Eğitim
Konferans
Ortalama
Sertifika
Kongre
Seminer
Kurs
Eğitim
Sempozyum
Panel
Ortalama
Sertifika
Kongre
Seminer
Kurs
Eğitim
Sempozyum
Konferans
Panel
Ortalama
213
Ortalama
5.00
4.67
3.43
4.00
4.00
4.20
4.23
5.00
4.33
4.00
4.58
5.00
5.00
4.41
4.28
5.00
4.54
3.67
4.56
5.00
4.00
5.00
4.35
N
2
9
7
1
1
20
22
1
3
5
26
1
1
59
25
1
13
12
27
1
1
1
81
5.3.4. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Tarımsal Yayım Faaliyet Stratejileri
Sertifikalı tarım danışmanlarının tarımsal yayım faaliyet stratejileri arasında yer
alan konular; altında yayım personelinin bölgede görev yapma süresi, hizmet
verdikleri üreticilere ait bazı bilgiler, çalıştıkları üreticileri belirleme şekilleri, görüşme
sıklığı,
görüşme
yeri,
üreticilerin
sorunlarının
danışmanlara
ulaşma
şekli,
danışmanların üretici sorunlarının çözme şekli, üreticilerin danışmanlardan öncelikli
istedikleri bilgiler, danışmanların aynı bölgede ve aynı üretici ile çalışma sıklığı,
danışmanların bölgedeki tarımsal yapıyı tanıma durumları, danışmanlara göre
bölgedeki tarımın temel sorunları, danışmanlığa başlamadan önce eğitim alma
durumu, eğitim aldığı konular, bölgedeki yayım faaliyetlerindeki başarı durumu, en
fazla eksikliğini hissettikleri eğitim konuları gibi farklı başlıklar altında incelenmiştir.
Bunlardan ilki olan sertifikalı tarım danışmanlarının bulundukları bölgede yaptıkları
görev süresidir. Buradan elde edilecek olan bilgi sertifikalı tarım danışmanının bölge
tecrübesi hakkında fikir vericidir. Çizelge 5.3.30 incelendiğinde sertifikalı tarım
danışmanlarının bölge görev üresi KOP bölgesi genelinde 8,15 yıl olarak
hesaplanmıştır. Bu süre kadınlarda yaklaşık 4 yıl, erkeklerde ise 10 yıl civarındadır.
Çizelge 5.3.30. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Bölgede Görev Yapma Süreleri
(Yıl)
İller
Cinsiyet
Ortalama
14.30
2.00
13.18
6.21
4.13
5.38
9.89
3.89
8.15
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Aksaray
Konya
KOP Bölgesi
N
10
1
11
12
8
20
22
9
31
Sertifikalı Tarım danışmanlarının bölgede hizmet verdikleri üreticilere ait
bilgiler Çizelge 5.3.31’de verilmiştir. Hizmet verilen üretici sayısı KOP bölge
ortalamasında
22
olarak
belirlenmiştir.
KOP
bölgesinde
sertifikalı
tarım
danışmanlarının hizmet verdikleri üreticilerin ortalama kuru arazi miktarı 2510 dekar,
sulu arazi miktarı 5179 dekar, büyükbaş hayvan sayısı 1483 adet, küçükbaş hayvan
sayısı 4959 adet olarak tespit edilmiştir.
214
Çizelge 5.3.31. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Bölgede Hizmet Verdikleri Üretici Bilgileri
N
Toplam
Ortalama
N
Kadın
Toplam
Ortalama
N
Toplam Toplam
Ortalama
N
Erkek
Toplam
Ortalama
N
Kadın
Toplam
Ortalama
N
Toplam Toplam
Ortalama
N
Erkek
Toplam
Ortalama
N
Kadın Toplam
Ortalama
N
Toplam Toplam
Ortalama
Erkek
Aksaray
Konya
KOP
Bölgesi
Hizmet verilen
üretici sayısı
49
658
13
2
80
40
51
738
14
31
993
32
12
516
43
43
1509
35
90
1731
19
14
596
43
104
2327
22
Toplam kuru
arazi(dekar)
Büyükbaş hayvan Küçükbaş hayvan
sayısı
sayısı
13
24
24
36377
4003
116603
2798
167
4858
2
19640
9820
13
24
26
36377
4003
136243
2798
167
5240
13
6
1
111817
40472
4000
8601
6745
4000
8
1
27900
24184
3487
24184
21
6
2
139717
40472
28184
6653
6745
14092
26
30
35
148194
44475
144615
5700
1483
4132
8
3
27900
43824
3487
14608
34
30
38
176094
44475
188439
5179
1483
4959
Toplam sulu
arazi(dekar)
9
18037
2004
9
18037
2004
16
31940
1996
5
25311
5062
21
57251
2726
25
49977
1999
5
25311
5062
30
75288
2510
215
Arı sayısı
1
40
40
1
40
40
5
3524
705
5
3524
705
6
3564
594
6
3564
594
Sertifikalı tarım danışmanlarına göre hizmet verilmesi gereken üretici sayısı ve
özellikleri Çizelge 5.3.32’de verilmiştir. KOP Bölge ortalamasına göre bir sertifikalı
tarım danışmanıı üretici sayısı 63 kişi,sulu arazi miktarı 4089 dekar, kuru arazi miktarı
7071 dekar, büyükbaş hayvan sayısı 1486 adet ve küçükbaş hayvan sayısı 3114
adet olarak belirlenmiştir. İller bazında aynı verilere bakıldığında ise Konya ilinin
bütün veriler açısından bölge ortalamasının üzerinde olduğu görülmektedir (Çizelge
5.3.32).
Çizelge 5.3.32. Sertifikalı Tarım Danışmanlarına Göre Hizmet Verilmesi Gereken
Üretici Sayısı ve Özellikleri
İller
Aksaray
Konya
KOP
Bölgesi
Cinsiyet
Üretici
Sayısı
Sulu Arazi
Miktarı
(Dekar)
Kuru
Arazi
Miktarı
(Dekar)
Büyükbaş Küçükbaş
Hayvan
Hayvan
Sayısı
Sayısı
(Baş)
(Baş)
Erkek
48
1.200
1917
895
3825
Ortalama
48
1.200
1917
895
3825
Erkek
79
5.499
8394
1629
2211
Kadın
66
3.890
8312
1933
3800
Ortalama
73
4.756
8360
1721
2688
Erkek
62
4.209
6451
1374
2956
Kadın
66
3.890
8312
1933
3800
Ortalama
63
4.089
7071
1486
3114
Sertifikalı tarım danışmanlarının çalıştıkları çiftçileri belirleme şekilleri Çizelge
5.3.34’de verilmiştir. Buna göre tarım danışmanlarının %21.33’ü çalıştıkları üreticileri
kendi uzmanlık alanıyla uğraşan çiftçilerle daha önceden anlaşarak belirlediğini,
%20’si şirketin kendisinin üreticileri belirlediğini, %16.00’sı tanıdığı köylerden seçtiğini
ve %16.00’sı ise merkeze ya da oturduğu yere yakın olan köyleri ulaşım kolaylığı
nedeniyle seçtiğini belirtmiştir (Çizelge 5.3.33.).
216
Çizelge 5.3.33. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Çalıştıkları Çiftçileri Belirleme Şekilleri (%)
Çalıştığınız çiftçileri nasıl belirliyorsunuz?
İller
Aksaray
Konya
KOP
Bölgesi
Cinsiyet
Tanıdığım
köylerden
seçiyorum
Merkeze/
oturduğum
yere yakın
olan köyleri
seçiyorum
Kendi
uzmanlık
alanımla
uğraşan
çiftçilerle
anlaşıyorum
Şirket
kendisi
ayarlıyor
Üretici
değiştirmem
sürekli aynı
üreticilerle
çalışırım
Belirli bir
kriterim
yok
Yönetmelikt
eki kriterlere
uygun
olarak
seçiyorum
Diğer
Toplam
Erkek
0.00
0.00
17.65
41.18
0.00
11.76
11.76
17.65
100.00
Kadın
0.00
0.00
0.00
100.00
0.00
0.00
0.00
0.00
100.00
Ortalama
0.00
0.00
16.67
44.44
0.00
11.11
11.11
16.67
100.00
Erkek
22.22
25.00
19.44
5.56
11.11
0.00
16.67
0.00
100.00
Kadın
20.00
15.00
30.00
20.00
5.00
0.00
10.00
0.00
100.00
Ortalama
21.43
21.43
23.21
10.71
8.93
0.00
14.29
0.00
100.00
Erkek
14.81
16.67
18.52
18.52
7.41
3.70
14.81
5.56
100.00
Kadın
19.05
14.29
28.57
23.81
4.76
0.00
9.52
0.00
100.00
Ortalama
16.00
16.00
21.33
20.00
6.67
2.67
13.33
4.00
100.00
217
Sertifikalı tarım danışmanlarının çalıştıkları çiftçiler ile görüşme sıklığına
bakıldığında bölge ortalamasına göre %42.42’si 2 haftada bir defa, %18.18’i haftada
3-4 kez, %15.15’i her gün, %15.15’i ayda bir defa üreticilerle görüştüklerini belirtmiştir
(Çizelge 5.3.34.).
Çizelge 5.3.34. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Çalıştıkları Çiftçiler İle Görüşme
Sıklığı (%)
İller
Aksaray
Konya
KOP
Bölgesi
Her bir çiftçi ile görüşme sıklığınız nedir?
15
Cinsiyet
Toplam
Haftada Haftada
Ayda
Her gün
günde
Diğer
3-4 kez bir defa
bir defa
bir defa
Erkek
0.00
18.18
0.00
81.82
0.00
0.00 100.00
Kadın
0.00
0.00
0.00
0.00 100.00
0.00 100.00
Ortalama
0.00
16.67
0.00
75.00
8.33
0.00 100.00
Erkek
8.33
16.67
16.67
33.33
16.67
8.33 100.00
Kadın
50.00
12.50
0.00
12.50
25.00
0.00 100.00
Ortalama
25.00
15.00
10.00
25.00
20.00
5.00 100.00
Erkek
4.17
20.83
8.33
54.17
8.33
4.17 100.00
Kadın
44.44
11.11
0.00
11.11
33.33
0.00 100.00
Ortalama
15.15
18.18
6.06
42.42
15.15
3.03 100.00
Sertifikalı tarım danışmanlarının çalıştıkları çiftçiler ile görüşme yerlerine
gelince %29.17’si ev ziyaretlerinde görüştüklerini, %16.67’si köy kahvelerindeki
toplantılarda, %15.50’si tarla ziyaretlerinde, %12.50’si çiftçiler ofise geldiklerinde
görüştüklerini kaydetmişlerdir (Çizelge 5.3.35.).
218
Çizelge 5.3.35. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Çalıştıkları Çiftçiler İle Görüşme Yerlerinin Dağılımı
Çiftçiler ile Görüşme Yerleri
İller
Cinsiyet
Tarla
ziyaretlerinde
Sayı
Aksaray
Konya
Sayı
%
Köy
kahvelerindeki
toplantılarda
Çiftçiler ofise
geldiklerinde
Çiftçi isteği
doğrultusunda
Sayı
Sayı
Sayı
%
%
%
Diğer
Sayı
Toplam
%
Sayı
%
Erkek
3
13.04
7
30.43
4
17.39
3
13.04
1
4.35
5
21.74
23
100.00
Kadın
0
0.00
0
0.00
0
0.00
0
0.00
0
0.00
1
100.00
1
100.00
Ortalama
3
12.50
7
29.17
4
16.67
3
12.50
1
4.17
6
25.00
24
100.00
Erkek
11
40.74
2
7.41
2
7.41
9
33.33
3
11.11
0
0.00
27
100.00
Kadın
5
22.73
3
13.64
2
9.09
6
27.27
6
27.27
0
0.00
22
100.00
16
32.65
5
10.20
4
8.16
15
30.61
9
18.37
0
0.00
49
100.00
Erkek
3
13.04
7
30.43
4
17.39
3
13.04
1
4.35
5
21.74
23
100.00
Kadın
0
0.00
0
0.00
0
0.00
0
0.00
0
0.00
1
100.00
1
100.00
Ortalama
3
12.50
7
29.17
4
16.67
3
12.50
1
4.17
6
25.00
24
100.00
Ortalama
KOP
Bölgesi
%
Ev ziyaretlerinde
219
Sertifikalı tarım danışmanlarına üreticilerin sorunlarının ulaşma şekillerine
bakıldığında bölge ortalamasına göre %87.88’i Üreticilerin bizzat kendileri tarafından
sorunların iletildiğini, %9.09’u kendi gözlemleri sırasında, %3.03’ü ise önder çiftçiler
tarafından belirlendiğini belirtmişlerdir.
Çizelge 5.3.36. Çiftçilerin Sorunlarının Sertifikalı Tarım Danışmanlarına Ulaşma
Şekilleri (%)
İller
Cinsiyet
Aksaray
Konya
KOP
Bölgesi
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Sorun Ulaşma Şekli
Çiftçilerin
Kendi
Önder
kendileri
gözlemlerim
çiftçiler
tarafından
sırasında
tarafından
90.91
9.09
0.00
100.00
0.00
0.00
91.67
8.33
0.00
83.33
8.33
8.33
87.50
12.50
0.00
85.00
10.00
5.00
87.50
8.33
4.17
88.89
11.11
0.00
87.88
9.09
3.03
Toplam
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
Sertifikalı tarım danışmanlarının bölgede karşılaştıkları sorunları çözme
şekilleri Çizelge 5.3.37.’de sunulmuştur. Çizelge incelendiğinde sertifikalı tarım
danışmanlarını kendilerine gelen sorunları daha çok kendi çözme eğilimindedirler
(%43,94). Bunun yanı sıra konu uzmanına danışırım diyenlerin oranı da yüksektir
(%25,76). Bunu cinsiyetler açısından değerlendirdiğimizde ise kadınların erkeklere
göre daha çok sorunları kendi değil konu uzmanından yardım alarak çözdükleri
görülmektedir.
220
Çizelge 5.3.37. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Çiftçilerin Sorunlarını Çözme Şekilleri
Ulaşan Çiftçi Sorunlarını Değerlendirme Şekli
İller
Cinsiyet
Konu ile ilgili
uzman kişiye
danışırım
Sayı
%
Araştırma
kuruluşlarına iletir,
oradan çözüm
bulurum
Sayı
%
Tarım İl/İlçe
Müdürlüğüne
iletirim, oradan
çözüm bulurum
Kendim çözerim
Sayı
Sayı
%
Toplam
%
Diğer
Sayı
%
Sayı
%
Erkek
7
35.00
1
5.00
1
5.00
11
55.00
0
0.00
20
100.00
Kadın
1
50.00
0
0.00
0
0.00
1
50.00
0
0.00
2
100.00
Ortalama
8
36.36
1
4.55
1
4.55
12
54.55
0
0.00
22
100.00
Erkek
4
16.67
6
25.00
4
16.67
10
41.67
0
0.00
24
100.00
Kadın
5
26.32
5
26.32
3
15.79
6
31.58
0
0.00
19
100.00
Ortalama
9
20.93
11
25.58
7
16.28
16
37.21
0
0.00
43
100.00
Erkek
11
24.44
7
15.56
5
11.11
22
48.89
0
0.00
45
100.00
KOP Bölgesi Kadın
6
28.57
5
23.81
3
14.29
7
33.33
0
0.00
21
100.00
17
25.76
12
18.18
8
12.12
29
43.94
0
0.00
66
100.00
Aksaray
Konya
Ortalama
221
Üreticilerin tarım danışmanlarından istediği öncelikli bilgiler 1. 2. ve 3.
Derecede önemli konular olmak üzere sınıflandırılmış ve Çizelge 5.3.38’de verilmiştir.
Birinci derece önemli konular arasında öncelik sırasına göre yemleme ve bakım,
bitkisel ürün yetiştiriciliği, hayvan hastalıkları, tarımsal destekler yer almaktadır.
Önem sırasına göre ikinci derecede yer alan konular arasında ise sürü yönetimi,
toprak hazırlığı ve bitki koruma yer alırken üçüncü derece konular tarımsal destekler,
bitkisel ürün yetiştiriciliği, damızlık hayvan seçimi ve sulama teknikleri şeklinde
sıralanmaktadır.
222
Çizelge 5.3.38. Çiftçilerin Sertifikalı Tarım Danışmanlarından Öncelikli İstedikleri Bilgiler (%)
Konya
İstenilen Öncelikli Bilgi Konuları
Erkek
Kadın
KOP Bölgesi
Aksaray
Ortalama
Yemleme ve bakım
Tarımsal destekler
Bitki koruma
8.33
16.67
8.33
16.67
25.00
8.33
8.33
8.33
0.00
12.50
12.50
12.50
12.50
25.00
12.50
12.50
5.00
15.00
10.00
15.00
20.00
15.00
10.00
10.00
Sürü yönetimi
Bitki koruma
Yemleme ve bakım
Doğrudan ekim
Tarımsal yayım
16.67
16.67
16.67
25.00
8.33
0.00
0.00
8.33
8.33
0.00
0.00
37.50
37.50
12.50
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
12.50
10.00
25.00
25.00
20.00
5.00
0.00
0.00
5.00
5.00
5.00
Tarımsal destekler
Sulama teknikleri
Sürü yönetimi
Pazarlama
Mevzuat
Bitki koruma
Yemleme ve bakım
Çevre
25.00
8.33
8.33
16.67
0.00
0.00
0.00
16.67
8.33
8.33
0.00
0.00
0.00
0.00
8.33
0.00
37.50
0.00
12.50
12.50
0.00
0.00
0.00
12.50
0.00
12.50
12.50
0.00
0.00
0.00
15.00
20.00
5.00
15.00
5.00
0.00
0.00
10.00
10.00
5.00
5.00
5.00
0.00
0.00
5.00
223
Erkek
Kadın
Ortalama
1. Derecede Önemli Konular
36.36
100.00
Ortalama
18.18
0.00
16.67
27.27
0.00
25.00
18.18
0.00
16.67
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
45.45
0.00
41.67
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
18.18
100.00
25.00
18.18
0.00
16.67
18.18
0.00
16.67
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
27.27
0.00
25.00
0.00
0.00
0.00
18.18
0.00
16.67
0.00
0.00
0.00
9.09
0.00
8.33
9.09
100.00
16.67
18.18
0.00
16.67
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
9.09
0.00
8.33
9.09
0.00
8.33
0.00
0.00
0.00
Erkek
Kadın
Ortalama
25.00
16.67
16.67
16.67
12.50
4.17
4.17
4.17
11.11
11.11
11.11
11.11
11.11
22.22
11.11
11.11
21.21
15.15
15.15
15.15
12.12
9.09
6.06
6.06
33.33
8.33
8.33
12.50
12.50
8.33
8.33
4.17
4.17
0.00
0.00
33.33
33.33
11.11
11.11
0.00
0.00
0.00
0.00
11.11
24.24
15.15
15.15
12.12
12.12
6.06
6.06
3.03
3.03
3.03
25.00
4.17
16.67
8.33
4.17
4.17
8.33
8.33
4.17
4.17
0.00
0.00
4.17
4.17
4.17
0.00
33.33
0.00
11.11
11.11
11.11
0.00
0.00
11.11
0.00
11.11
11.11
0.00
0.00
0.00
18.18
12.12
12.12
9.09
6.06
6.06
6.06
6.06
6.06
3.03
3.03
3.03
3.03
3.03
3.03
Sertifikalı tarım danışmanlarının %40.63’ü çalışma alanı içinde sürekli çalıştığı
üreticiler olduğunu genelde üreticilerin değiştiğini belirtmiş, %31.25’i hep aynı
üreticilerle çalışıp değiştirmediğini, %25.00’i çoğunlukla aynı üreticilerle çalıştığını
belirtmiştir (Çizelge 5.3.39).Yine tarım danışmanlarının %46.88’i hep aynı bölgede
çalıştıklarını, %25.00’i çalışma alanı içinde sürekli çalıştığı bölgeler olduğunu genelde
bölgelerin değiştiğini, %18.75’i ise çoğunlukla aynı bölgede çalıştıklarını belirtmiştir
(Çizelge 5.3.40).
Çizelge 5.3.39. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Aynı Çiftçi İle Çalışma Sıklığı (%)
İller
Cinsiyet
Erkek
Aksaray
Konya
KOP
Bölgesi
Kadın
Bölgede Tarım Danışmanlığına başladığınızdan bu yana
sürekli aynı çiftçi ile çalışma sıklığınız nedir?
Çalışma
alanım içinde
Sürekli
Hep aynı
Çoğunlukla
sürekli
olarak
üreticilerle
aynı
çalıştığım
çalıştığım
çalışırım,
üreticilerle
üreticiler var üreticiler yok,
değiştirmem
çalışırım
ama genelde
genelde
üreticilerim
değişiyor
değişiyor
18.18
18.18
54.55
9.09
Toplam
100.00
0.00
0.00
100.00
0.00
100.00
Ortalama
16.67
16.67
58.33
8.33
100.00
Erkek
27.27
36.36
36.36
0.00
100.00
Kadın
62.50
12.50
25.00
0.00
100.00
Ortalama
42.11
26.32
31.58
0.00
100.00
Erkek
21.74
30.43
43.48
4.35
100.00
Kadın
55.56
11.11
33.33
0.00
100.00
Ortalama
31.25
25.00
40.63
3.13
100.00
224
Çizelge 5.3.40. Sertifikalı Tarım Danışmanlarından Aynı Bölgede Çalışma Sıklığı (%)
İller
Cinsiyet
Erkek
Aksaray
Konya
KOP
Bölgesi
Bölgede Tarım Danışmanlığına başladığınızdan bu yana
aynı bölgede çalışma sıklığınız nedir?
Hep aynı
Çoğunlukla
Çalışma
Sürekli
bölgede
aynı bölgede alanım içinde çalışma
çalışırım,
çalışırım
sürekli
bölgelerim
değiştirmem
çalıştığım
değişiyor
bölgeler var
ama genelde
bölgelerim
değişiyor
27.27
36.36
36.36
0.00
Kadın
Toplam
100.00
0.00
0.00
100.00
0.00
100.00
Ortalama
25.00
33.33
41.67
0.00
100.00
Erkek
63.64
9.09
18.18
9.09
100.00
Kadın
62.50
0.00
12.50
25.00
100.00
Ortalama
63.16
5.26
15.79
15.79
100.00
Erkek
43.48
26.09
26.09
4.35
100.00
Kadın
55.56
0.00
22.22
22.22
100.00
Ortalama
46.88
18.75
25.00
9.38
100.00
Sertifikalı tarım danışmanlarının %50’si bölgenin tarımsal yapısını iyi
tanıdıklarını, %34.38’i çok iyi bildiklerini, geri kalan %15.63’ü ise normal derecede
bildiklerini ifade etmişlerdir (Çizelge 5.3.41). Bölgedeki tarımsal yapıyı tanıma durumu
üreticinin danışmana güvenini oluşturacağı gibi danışmanın da alana hakim olması
kısa sürede sorunlara çözüm bulma açısından önem taşımaktadır.
Çizelge 5.3.41. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Bölgedeki Tarımsal Yapıyı Tanıma
Durumu (%)
Bulunduğunuz bölgedeki tarımsal yapıyı tanıma
durumunuz nedir?
İller
Aksaray
Konya
KOP
Bölgesi
Cinsiyet
Bölgenin
Bölgenin
Bölgenin
tarımsal yapısını tarımsal yapısını tarımsal yapısını
çok iyi tanırım
iyi tanırım
normal tanırım
Toplam
Erkek
36.36
45.45
18.18
100.00
Kadın
0.00
0.00
100.00
100.00
Ortalama
33.33
41.67
25.00
100.00
Erkek
54.55
45.45
0.00
100.00
Kadın
12.50
75.00
12.50
100.00
Ortalama
36.84
57.89
5.26
100.00
Erkek
43.48
43.48
13.04
100.00
Kadın
11.11
66.67
22.22
100.00
Ortalama
34.38
50.00
15.63
100.00
225
Sertifikalı tarım danışmanlarına göre bölgedeki tarımın temel sorunları Çizelge
5.3.42’de verilmektedir. Çizelgeye göre dikkat çeken bazı noktalar şöyle sıralanabilir;
Konya ilindeki tarım danışmanları girdi fiyatlarının yüksekliği ve pazarlama sorununu
en önemli sorun olarak belirtirken, Karaman ve Aksaray illerinde kaliteli sürü yönetimi
yapacak kişilerin eksikliği, mera alanlarının yetersizliği, su yetersizliği ve sulama
teknikleri sorunu problem olarak ortaya konulmaktadır. KOP bölge genelinde girdi
fiyatlarının yüksekliği ve yeniliklere kapalılık tarımın temel sorunları arasında önem
arz etmektedir.
226
Çizelge 5.3.42. Sertifikalı Tarım Danışmanlarına Göre Bölgedeki Tarımın Temel Sorunları (%)
Bölgenin En Önemli Tarımsal Sorunları
Su yetersizliği ve sulama teknikleri sorunu
Girdilerin/Çıktıların yüksek olması
Eğitimsizlik
Yeniliklere kapalılık
Bilinçsiz gübreleme
Pazarlama
Mera alanlarının yetersizliği
Danışmanlara ihtiyaç duyulmaması
Finansman sıkıntısı ve desteklemelerin yetersizliği
Kaliteli sürü yönetimi yapacak kişilerin olmaması
Bilinçsiz üretim
Hayvan besleme hakkındaki yetersizlikler
Sahada uygulamalı eğitim yapacak danışmanın olmaması
Toprakların parçalı olması/toplulaştırmanın olmaması
Bilinçsiz ilaçlama
İklim koşulları ve yağış dengesizliği
Altyapı yetersizliği
Üreticilerin ilgisizliği
Çiftçi birliklerinin ve örgütlenmenin yeterli olmaması
Kalifiye eleman eksikliği
Islah alanları problemi
Alternatif ürünlerin kullanılmaması
Bitki hastalıkları hakkındaki yetersizlikler
Fiyatların istikrarsız olması
Tohum kalitesinin düşük olması (sertifikalı tohumun kullanılmaması)
Yanlış kişi ve ürüne verilen desteklemeler
Üretime yönelik teşvik faaliyetlerinin yapılmaması
Çiftçilerin vergi vermekten kaçınmaları
Hayvan ıslahına önem verilmemesi
Fatura borçlarının ertelenmesi ve bunlara uygulanan faiz oranları
Ulaşım sorunları
Ticari firmaların çiftçilere adil fiyat sunmaması
Hayvancılığın hızlı gelişmesi ile işletmelerde ortaya çıkan problemler
Toplam
Erkek
18.18
15.15
6.06
15.15
6.06
3.03
0.00
0.00
0.00
0.00
3.03
3.03
0.00
3.03
3.03
3.03
0.00
0.00
0.00
3.03
0.00
0.00
0.00
0.00
3.03
0.00
3.03
3.03
3.03
0.00
3.03
3.03
0.00
0.00
100.00
Konya
Kadın
13.64
4.55
9.09
0.00
18.18
9.09
0.00
13.64
9.09
0.00
4.55
0.00
4.55
0.00
0.00
0.00
4.55
0.00
4.55
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
4.55
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
100.00
227
Ortalama
16.36
10.91
7.27
9.09
10.91
5.45
0.00
5.45
3.64
0.00
3.64
1.82
1.82
1.82
1.82
1.82
1.82
0.00
1.82
1.82
0.00
0.00
0.00
0.00
1.82
1.82
1.82
1.82
1.82
0.00
1.82
1.82
0.00
0.00
100.00
Erkek
6.90
6.90
6.90
3.45
3.45
6.90
10.34
6.90
3.45
10.34
3.45
6.90
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
3.45
3.45
3.45
3.45
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
3.45
0.00
0.00
3.45
3.45
100.00
Aksaray
Kadın
Ortalama
0.00
6.06
0.00
6.06
25.00
9.09
25.00
6.06
0.00
3.03
0.00
6.06
25.00
12.12
0.00
6.06
0.00
3.03
0.00
9.09
0.00
3.03
0.00
6.06
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
25.00
3.03
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
3.03
0.00
3.03
0.00
3.03
0.00
3.03
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
3.03
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
3.03
0.00
3.03
100.00
100.00
Erkek
13.64
10.61
6.06
9.09
4.55
4.55
6.06
3.03
3.03
6.06
3.03
4.55
0.00
1.52
1.52
1.52
0.00
0.00
0.00
1.52
1.52
1.52
1.52
1.52
1.52
0.00
1.52
1.52
1.52
1.52
1.52
1.52
1.52
1.52
100.00
KOP Bölgesi
Kadın
Ortalama
11.54
13.04
3.85
8.70
11.54
7.61
3.85
7.61
15.38
7.61
7.69
5.43
3.85
5.43
11.54
5.43
7.69
4.35
0.00
4.35
3.85
3.26
0.00
3.26
3.85
1.09
0.00
1.09
0.00
1.09
0.00
1.09
3.85
1.09
3.85
1.09
3.85
1.09
0.00
1.09
0.00
1.09
0.00
1.09
0.00
1.09
0.00
1.09
0.00
1.09
3.85
1.09
0.00
1.09
0.00
1.09
0.00
1.09
0.00
1.09
0.00
1.09
0.00
1.09
0.00
1.09
0.00
1.09
100.00
100.00
Sertifikalı tarım danışmanlarının danışmanlığa başlamadan önce eğitim alma
durumları ve bu eğitimin süresi belirlenmek istenmiş buna göre danışmanların
%87.88’i eğitim aldıklarını ve bu eğitimin ortalama 18.28 saat süreli olduğu tespit
edilmiştir
(Çizelge
5.3.43).
Sertifikalı
tarım
danışmanlarının
danışmanlığa
başlamadan önce eğitim aldıkları öncelikli konular tarımsal yayım ve danışmanlık,
sunuş teknikleri, kişisel gelişim ve proje hazırlama tekniği şeklinde sıralanmıştır
(Çizelge 5.3.44).
Çizelge 5.3.43. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Danışmanlığa Başlamadan Önce
Eğitim Alma Durumları (%) ve Eğitim Süreleri (Saat)
İller
Aksaray
Konya
KOP
Bölgesi
Cinsiyet
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Danışmanlığa başlamadan önce size
bir eğitim verildi mi?
Süre
Evet (%)
Hayır (%)
(Saat)
25.90
90.91
9.09
0.00
100.00
25.90
83.33
100.00
16.00
100.00
0.00
11.29
87.50
12.50
14.26
95.00
5.00
20.50
91.67
8.33
11.29
77.78
22.22
87.88
18.28
12.12
228
Toplam
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
Çizelge 5.3.44. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Danışmanlığa Başlamadan Önce Eğitim Aldıkları Konular (%)
Eğitim Alınan Konular
Aksaray
Erkek
Kadın
KOP Bölgesi
Konya
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Tarımsal Yayım ve Danışmanlık
15.79
25.00
16.39
13.79
25.00
16.22
14.78
25.00
16.30
Sunuş Teknikleri
15.79
25.00
16.39
8.62
31.25
13.51
12.17
30.00
14.81
Kişisel Gelişim
14.04
25.00
14.75
8.62
31.25
13.51
11.30
30.00
14.07
Proje Hazırlama
12.28
25.00
13.11
8.62
6.25
8.11
10.43
10.00
10.37
Gübreleme
3.51
0.00
3.28
8.62
0.00
6.76
6.09
0.00
5.19
1.75
0.00
1.64
8.62
0.00
6.76
5.22
0.00
4.44
Zirai Mücadele
3.51
0.00
3.28
6.90
0.00
5.41
5.22
0.00
4.44
Hayvan Besleme
5.26
0.00
4.92
5.17
0.00
4.05
5.22
0.00
4.44
Sulama
3.51
0.00
3.28
5.17
0.00
4.05
4.35
0.00
3.70
Hasat Harman
1.75
0.00
1.64
5.17
6.25
5.41
3.48
5.00
3.70
Hayvan Bakımı
5.26
0.00
4.92
3.45
0.00
2.70
4.35
0.00
3.70
Sürü Yönetimi
5.26
0.00
4.92
3.45
0.00
2.70
4.35
0.00
3.70
Toprak Analizi
1.75
0.00
1.64
5.17
0.00
4.05
3.48
0.00
2.96
Damızlık Hayvan Seçimi
3.51
0.00
3.28
1.72
0.00
1.35
2.61
0.00
2.22
3.51
0.00
3.28
1.72
0.00
1.35
2.61
0.00
2.22
Tohumculuk
1.75
0.00
1.64
1.72
0.00
1.35
1.74
0.00
1.48
Tarım Alet ve Makinaları
0.00
0.00
0.00
3.45
0.00
2.70
1.74
0.00
1.48
Diğer
1.75
0.00
1.64
0.00
0.00
0.00
0.87
0.00
0.74
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
Toplam
229
Çizelge
5.3.45’e
göre
sertifikalı tarım
danışmanlarının
%54.55’i
ilgili
yönetmeliği yeterli bulmamakta iken %36.36’sı kısmen yeterli olarak bulmuşlardır.
Danışmanların ilgili yönetmeliği yeterli bulmama nedenlerine bakıldığında ise hizmet
verilen yerin (hayvan sayısı, arazi büyüklüğü, çiftçi sayısı vs.) fazlalığı, ücretlerin az
olması, desteklemenin olmaması, danışmanlığın zorunlu hale gelmemesi ve
vergilerdeki adaletsiz durum şeklinde sıralanmaktadır (Çizelge 5.3.46).
Çizelge 5.3.45. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının İlgili Yönetmeliği Yeterli Bulma
Durumları (%)
İller
Aksaray
Konya
KOP
Bölgesi
Cinsiyet
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Sertifikalı Tarım Danışmanlarının ilgili
Yönetmeliği yeterli buluyor musunuz?
Evet,
Kısmen
Yeterli
kesinlikle
yeterli
değil
yeterli
18.18
45.45
36.36
100.00
0.00
0.00
25.00
41.67
33.33
0.00
25.00
75.00
0.00
37.50
62.50
0.00
30.00
70.00
8.33
37.50
54.17
11.11
33.33
55.56
9.09
36.36
54.55
230
Toplam
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
Çizelge 5.3.46. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının İlgili Yönetmeliği Yeterli Bulmama Nedenleri
Konya
Nedenler
Erkek
Hizmet verilen yerin (hayvan sayısı, arazi
büyüklüğü, çiftçi sayısı vs.) fazlalığı
Ücretlerin az olması
Destekleme yok
Danışmanlık zorunlu hale gelmelidir
Vergi adaletsizliği
Bağlayıcı maddeler yok
Çiftçilerle yapılan belge işlemlerinin sıkıntı
yaratması
Branş konuları sorunlu
İzin konularında belirsizlik var
Uygulamada yetersiz danışmanlara da belge
verilmesi
Denetimlerin az olması gerekiyor
Çok fazla prosedüre yer verilmesi
Üreticilerin belgelere sürekli sorun çıkarması
Tebliğlerdeki muğlak ifadeler
Danışmanların aktif olmalarını sağlayacak
maddeler eklenmeli
Proje bazlı çalışmalar olmalı
Çiftçi toplantıları
İşletme ziyaret sıklıklarının düşürülmesi
gerekiyor
Çiftçi defterini doldurulması gereksiz
Hangi alanda kimlerle görüşüleceği belirsiz
Hizmetler gün bazında değerlendirilmelidir
Yapılan sözleşmelerin çiftçiye anlatılması
gerekiyor
Danışmanlığın yaygınlaşması sağlanmalı
Ödemelerin geç yapılması
Tarım İl Müdürlüğü yönetmelik hakkında bilgisiz
Toplam
Kadın
KOP Bölgesi
Aksaray
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
12.50
0.00
7.50
20.00
0.00
16.67
15.38
0.00
10.34
12.50
12.50
8.33
4.17
4.17
12.50
6.25
12.50
12.50
12.50
12.50
10.00
10.00
7.50
7.50
6.67
6.67
6.67
13.33
6.67
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
5.56
5.56
5.56
11.11
5.56
10.26
10.26
7.69
7.69
5.13
10.53
5.26
10.53
10.53
10.53
10.34
8.62
8.62
8.62
6.90
8.33
0.00
5.00
6.67
0.00
5.56
7.69
0.00
5.17
0.00
8.33
18.75
6.25
7.50
7.50
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
5.13
15.79
5.26
5.17
5.17
4.17
0.00
2.50
0.00
33.33
5.56
2.56
5.26
3.45
4.17
4.17
4.17
4.17
6.25
0.00
0.00
0.00
5.00
2.50
2.50
2.50
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
2.56
2.56
2.56
2.56
5.26
0.00
0.00
0.00
3.45
1.72
1.72
1.72
0.00
0.00
0.00
0.00
33.33
5.56
0.00
5.26
1.72
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
6.67
33.33
0.00
5.56
5.56
0.00
2.56
5.26
0.00
1.72
1.72
0.00
0.00
0.00
6.67
0.00
5.56
2.56
0.00
1.72
0.00
0.00
0.00
0.00
6.25
0.00
0.00
2.50
0.00
6.67
0.00
6.67
0.00
0.00
0.00
5.56
0.00
5.56
2.56
0.00
2.56
0.00
5.26
0.00
1.72
1.72
1.72
0.00
0.00
0.00
6.67
0.00
5.56
2.56
0.00
1.72
4.17
0.00
4.17
100.00
0.00
6.25
0.00
100.00
2.50
2.50
2.50
100.00
0.00
0.00
0.00
100.00
0.00
0.00
0.00
100.00
0.00
0.00
0.00
100.00
2.56
0.00
2.56
100.00
0.00
5.26
0.00
100.00
1.72
1.72
1.72
100.00
231
Araştırma bölgesinde sertifikalı tarım danışmanlarının kendilerini geliştirmek
için ihtiyaç duydukları eğitim programları 3 ana başlık altında incelenmiştir. Bunlar
sırası ile ;
Bitkisel; Ürün çeşit seçimi, Bitki koruma, Gübre ve Gübreleme Teknikleri,
Sulama Teknikleri
Hayvancılık; Hayvan hastalıkları, Yemleme ve bakım ve Sürü yönetimi,
Genel; Tarımsal destekler, genetik kaynakların korunması ve tarımsal yayım
Olarak belirlenmiştir (Çizelge 5.3.47).
Çizelge 5.3.47. Sertifikalı Tarım Danışmanlarına Göre Kendilerinin Eğitim Alması
Gereken Konular
Konya
Eğitim Konuları
Erkek
Tarımsal destekler
Bitki koruma
Gübre ve gübre teknikleri
Sulama teknikleri
Genetik kaynakların
korunması
Tarımsal yayım
Erkek
Kadın
Erkek
Kadın
Ort.
58.33
12.50
27.27
100.00
41.67
22.22
36.36
Fena olmaz
16.67
12.50
0.00
0.00
8.33
11.11
9.09
Gerekli
25.00
75.00
72.73
0.00
50.00
66.67
54.55
Gerek yok
50.00
12.50
45.45
100.00
45.83
22.22
39.39
8.33
12.50
9.09
0.00
8.33
11.11
9.09
Gerekli
41.67
75.00
45.45
0.00
45.83
66.67
51.52
Gerek yok
25.00
0.00
54.55
100.00
37.50
11.11
30.30
Fena olmaz
25.00
25.00
9.09
0.00
16.67
22.22
18.18
Gerekli
50.00
75.00
36.36
0.00
45.83
66.67
51.52
Gerek yok
58.33
0.00
36.36
100.00
45.83
11.11
36.36
Fena olmaz
16.67
25.00
0.00
0.00
8.33
22.22
12.12
Gerekli
25.00
75.00
63.64
0.00
45.83
66.67
51.52
Gerek yok
50.00
12.50
27.27
100.00
37.50
22.22
33.33
Fena olmaz
25.00
37.50
9.09
0.00
16.67
33.33
21.21
Gerekli
25.00
50.00
63.64
0.00
45.83
44.44
45.45
Gerek yok
50.00
50.00
27.27
100.00
41.67
55.56
45.45
Fena olmaz
16.67
0.00
9.09
0.00
12.50
0.00
9.09
Gerekli
33.33
50.00
63.64
0.00
45.83
44.44
45.45
Gerek yok
66.67
50.00
27.27
100.00
45.83
55.56
48.48
0.00
16.67
11.11
15.15
Fena olmaz
Fena olmaz
16.67
12.50
18.18
Gerekli
16.67
37.50
54.55
0.00
37.50
33.33
36.36
Gerek yok
58.33
25.00
36.36
100.00
50.00
33.33
45.45
Fena olmaz
33.33
12.50
9.09
0.00
20.83
11.11
18.18
8.33
62.50
54.55
0.00
29.17
55.56
36.36
66.67
50.00
45.45
100.00
54.17
55.56
54.55
Gerek yok
Kadın
Gerek yok
Gerekli
Pazarlama
KOP Bölgesi
Aksaray
8.33
25.00
0.00
0.00
4.17
22.22
9.09
Gerekli
25.00
25.00
54.55
0.00
41.67
22.22
36.36
Gerek yok
66.67
62.50
54.55
0.00
58.33
55.56
57.58
Fena olmaz
8.33
25.00
0.00
0.00
4.17
22.22
9.09
Gerekli
Gerek yok
25.00
75.00
12.50
12.50
45.45
54.55
100.00
100.00
37.50
62.50
22.22
22.22
33.33
51.52
Fena olmaz
Gerekli
25.00
0.00
37.50
50.00
0.00
45.45
0.00
0.00
12.50
25.00
33.33
44.44
18.18
30.30
Fena olmaz
232
Gerek yok
Yemleme ve bakım
Sürü yönetimi
Organik tarım
Kırsal Sosyoloji
Çevre
Besin hijyeni
55.56
57.58
0.00
0.00
4.17
33.33
12.12
0.00
54.55
100.00
37.50
11.11
30.30
Gerek yok
66.67
62.50
45.45
0.00
54.17
55.56
54.55
Fena olmaz
25.00
25.00
0.00
0.00
12.50
22.22
15.15
8.33
12.50
54.55
100.00
33.33
22.22
30.30
Gerek yok
66.67
75.00
54.55
0.00
58.33
66.67
60.61
Fena olmaz
16.67
25.00
0.00
0.00
8.33
22.22
12.12
Gerekli
16.67
0.00
45.45
100.00
33.33
11.11
27.27
Gerek yok
66.67
50.00
45.45
100.00
58.33
55.56
57.58
0.00
12.50
0.00
0.00
0.00
11.11
3.03
Gerekli
33.33
37.50
54.55
0.00
41.67
33.33
39.39
Gerek yok
75.00
62.50
54.55
100.00
62.50
66.67
63.64
0.00
12.50
0.00
0.00
0.00
11.11
3.03
22.22
33.33
66.67
Fena olmaz
Fena olmaz
Gerekli
25.00
25.00
45.45
0.00
37.50
Gerek yok
91.67
62.50
45.45
100.00
66.67
66.67
Fena olmaz
0.00
25.00
0.00
0.00
0.00
22.22
6.06
Gerekli
8.33
12.50
54.55
0.00
33.33
11.11
27.27
83.33
62.50
54.55
100.00
70.83
66.67
69.70
Fena olmaz
8.33
25.00
0.00
0.00
4.17
22.22
9.09
Gerekli
8.33
12.50
45.45
0.00
25.00
11.11
21.21
83.33
62.50
45.45
100.00
66.67
66.67
66.67
0.00
12.50
0.00
0.00
0.00
11.11
3.03
Gerekli
16.67
25.00
54.55
0.00
33.33
22.22
30.30
Gerek yok
66.67
50.00
27.27
100.00
50.00
55.56
51.52
Fena olmaz
33.33
25.00
9.09
0.00
20.83
22.22
21.21
0.00
25.00
63.64
0.00
29.17
22.22
27.27
Gerek yok
75.00
62.50
36.36
100.00
58.33
66.67
60.61
Fena olmaz
16.67
12.50
9.09
0.00
12.50
11.11
12.12
8.33
25.00
54.55
0.00
29.17
22.22
27.27
75.00
16.67
8.33
75.00
16.67
8.33
25.00
25.00
50.00
62.50
12.50
25.00
54.55
0.00
45.45
30.00
10.00
60.00
100.00
0.00
0.00
100.00
0.00
0.00
66.67
8.33
25.00
56.52
13.04
30.43
33.33
22.22
44.44
66.67
11.11
22.22
57.58
12.12
30.30
59.38
12.50
28.13
Fena olmaz
Gerekli
Bölgenin genel tarımsal
yapısı
58.33
37.50
Gerekli
Beden dili ve konuşma
teknikleri
0.00
8.33
Gerek yok
Tarım makinaları
45.45
16.67
Gerek yok
Mevzuat
62.50
Gerekli
Fena olmaz
Gerekli
75.00
Gerek yok
Fena olmaz
Gerekli
Gerek yok
Fena olmaz
Gerekli
Araştırma bölgesinde sertifikalı tarım danışmanlarının kendileri dışında diğer
tarımsal danışmanlık ile uğraşan arkadaşlarının gelişmesi için alması gerektiğini
düşündüğü eğitim programları sırası ile ;
Bitkisel; Bitki koruma, Gübre ve Gübreleme Teknikleri, Toprak hazırlığı ve
Sulama Teknikleri
Hayvancılık; Damızlık hayvan seçimi, Yemleme ve bakım ve Sürü yönetimi,
Genel; Tarımsal destekler, kırsal sosyoloji ve mevzuat
olarak belirlenmiştir (Çizelge 5.3.48).
233
Çizelge 5.3.48. Sertifikalı Tarım Danışmanlarına Göre Diğer Tarım Danışmanlarının
Eğitim Alması Gereken Konular
Konya
Eğitim Konuları
Erkek
Bitki koruma
Tarımsal destekler
Gübre ve gübre teknikleri
Sulama teknikleri
Kırsal Sosyoloji
Mevzuat
Organik tarım
Yemleme ve bakım
Pazarlama
Genetik kaynakların
korunması
KOP Bölgesi
Aksaray
Kadın
Erkek
Kadın
Erkek
Kadın
Ort.
Gerek yok
16.67
0.00
16.67
0.00
15.79
0.00
11.11
Fena olmaz
33.33
0.00
0.00
0.00
21.05
0.00
14.81
Gerekli
50.00
100.00
83.33
100.00
63.16
100.00
74.07
Gerek yok
50.00
14.29
16.67
0.00
36.84
12.50
29.63
0.00
14.29
0.00
0.00
0.00
12.50
3.70
Gerekli
50.00
71.43
83.33
100.00
63.16
75.00
66.67
Gerek yok
33.33
14.29
16.67
0.00
26.32
12.50
22.22
Fena olmaz
25.00
0.00
0.00
0.00
15.79
0.00
11.11
Gerekli
41.67
85.71
83.33
100.00
57.89
87.50
66.67
Gerek yok
25.00
14.29
16.67
0.00
21.05
12.50
18.52
Fena olmaz
25.00
28.57
0.00
0.00
15.79
25.00
18.52
Gerekli
50.00
57.14
83.33
100.00
63.16
62.50
62.96
Gerek yok
41.67
14.29
16.67
0.00
31.58
12.50
25.93
Fena olmaz
16.67
28.57
0.00
0.00
10.53
25.00
14.81
Gerekli
41.67
57.14
83.33
100.00
57.89
62.50
59.26
Gerek yok
58.33
42.86
0.00
0.00
36.84
37.50
37.04
Fena olmaz
16.67
0.00
0.00
0.00
10.53
0.00
7.41
Gerekli
25.00
57.14
100.00
100.00
52.63
62.50
55.56
Gerek yok
41.67
28.57
16.67
0.00
31.58
25.00
29.63
Fena olmaz
16.67
28.57
0.00
0.00
10.53
25.00
14.81
Gerekli
41.67
42.86
83.33
100.00
57.89
50.00
55.56
Gerek yok
41.67
42.86
16.67
0.00
31.58
37.50
33.33
Fena olmaz
16.67
28.57
0.00
0.00
10.53
25.00
14.81
Gerekli
41.67
28.57
83.33
100.00
57.89
37.50
51.85
Gerek yok
50.00
28.57
16.67
0.00
36.84
25.00
33.33
Fena olmaz
16.67
28.57
0.00
0.00
10.53
25.00
14.81
Gerekli
33.33
42.86
83.33
100.00
52.63
50.00
51.85
Gerek yok
50.00
28.57
16.67
0.00
36.84
25.00
33.33
Fena olmaz
16.67
28.57
0.00
0.00
10.53
25.00
14.81
Gerekli
33.33
42.86
83.33
100.00
52.63
50.00
51.85
Gerek yok
58.33
14.29
16.67
0.00
42.11
12.50
33.33
Fena olmaz
25.00
14.29
0.00
0.00
15.79
12.50
14.81
Gerekli
16.67
71.43
83.33
100.00
42.11
75.00
51.85
Gerek yok
58.33
14.29
16.67
0.00
42.11
12.50
33.33
8.33
42.86
0.00
0.00
5.26
37.50
14.81
Gerekli
33.33
42.86
83.33
100.00
52.63
50.00
51.85
Gerek yok
41.67
28.57
16.67
0.00
31.58
25.00
29.63
Fena olmaz
Gerekli
25.00
33.33
28.57
42.86
0.00
83.33
0.00
100.00
15.79
52.63
25.00
50.00
18.52
51.85
Fena olmaz
Fena olmaz
234
Sürü yönetimi
Çevre
Tarım makinaları
Tarımsal yayım
Gerek yok
58.33
28.57
16.67
0.00
42.11
25.00
37.04
Fena olmaz
25.00
28.57
0.00
0.00
15.79
25.00
18.52
Gerekli
16.67
42.86
83.33
100.00
42.11
50.00
44.44
Gerek yok
58.33
14.29
16.67
0.00
42.11
12.50
33.33
Fena olmaz
25.00
28.57
0.00
0.00
15.79
25.00
18.52
Gerekli
16.67
57.14
83.33
100.00
42.11
62.50
48.15
Gerek yok
50.00
28.57
16.67
0.00
36.84
25.00
33.33
Fena olmaz
16.67
42.86
0.00
0.00
10.53
37.50
18.52
Gerekli
33.33
28.57
83.33
100.00
52.63
37.50
48.15
Gerek yok
33.33
28.57
16.67
0.00
26.32
25.00
25.93
Fena olmaz
33.33
28.57
0.00
0.00
21.05
25.00
22.22
Gerekli
33.33
42.86
83.33
100.00
52.63
50.00
51.85
Gerek yok
41.67
0.00
16.67
0.00
31.58
0.00
22.22
8.33
28.57
0.00
0.00
5.26
25.00
11.11
Gerekli
50.00
71.43
83.33
100.00
63.16
75.00
66.67
Gerek yok
33.33
42.86
16.67
0.00
26.32
37.50
29.63
8.33
28.57
0.00
0.00
5.26
25.00
11.11
Gerekli
58.33
28.57
83.33
100.00
68.42
37.50
59.26
Gerek yok
50.00
28.57
0.00
0.00
31.58
25.00
29.63
0.00
14.29
0.00
0.00
0.00
12.50
3.70
Gerekli
50.00
57.14
100.00
100.00
68.42
62.50
66.67
Gerek yok
33.33
14.29
16.67
0.00
26.32
12.50
22.22
Fena olmaz
16.67
42.86
0.00
0.00
10.53
37.50
18.52
Gerekli
50.00
42.86
83.33
100.00
63.16
50.00
59.26
Gerek yok
66.67
28.57
16.67
0.00
47.37
25.00
40.74
Fena olmaz
16.67
42.86
0.00
0.00
10.53
37.50
18.52
Gerekli
16.67
28.57
83.33
100.00
42.11
37.50
40.74
Gerek yok
58.33
28.57
16.67
0.00
42.11
25.00
37.04
Fena olmaz
16.67
28.57
0.00
0.00
10.53
25.00
14.81
Gerekli
25.00
42.86
83.33
100.00
47.37
50.00
48.15
Fena olmaz
Beden dili ve konuşma
teknikleri
Bölgenin genel tarımsal
yapısı
Besin hijyeni
Fena olmaz
Fena olmaz
Sertifikalı tarım danışmanlarının bölgedeki faaliyetlerinizi değerlendiriniz
sorusuna
verdikleri
cevaplar Çizelge
5.3.49’da
verilmektedir. Danışmanların
%15.63’ü üreticilerin tüm sorunlarına çözüm bulduklarını, %68.75’i üreticilerin
ilettikleri sorunların çoğuna, %15.63’ü sorunların bir kısmına çözüm bulduklarını
belirtmişlerdir. Ayrıca erkek danışmanlara göre kadınların çözüm bulma konusundaki
başarısının daha yüksek olduğu söylenebilir.
235
Çizelge
5.3.49.
Sertifikalı
Tarım
Danışmanlarına
Göre
Bölgedeki
Yayım
Faaliyetlerindeki Başarısı (%)
İller
Cinsiyet
Aksaray
Erkek
Kadın
Konya
KOP
Bölgesi
Bulunduğunuz bölgedeki faaliyetlerinizi lütfen değerlendirin
Üreticilerimin bana Üreticilerimin bana Üreticilerimin bana
ilettikleri tüm
ilettikleri sorunların ilettikleri sorunların
sorunlarına çözüm
çoğuna çözüm
bir kısmına çözüm
buldum
buldum
buldum
9.09
63.64
27.27
0.00
100.00
0.00
Toplam
100.00
100.00
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
8.33
18.18
25.00
21.05
13.04
22.22
66.67
72.73
75.00
73.68
65.22
77.78
25.00
9.09
0.00
5.26
21.74
0.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
Ortalama
15.63
68.75
15.63
100.00
Sertifikalı tarım danışmanlarının yayım faaliyetlerinde başarılı oldukları
konulara bakıldığında bitkisel üretimde toprak hazırlığı (% 81.82), toprak analizi
(%81.82), gübreleme (%90.91), zirai mücadele (%63.64), sulama (%63.64) öne
çıkmaktadır. Hayvan hastalıkları, hayvan besleme ve bakımı ile sürü yönetimi gibi
hayvansal üretimle ilgili konularda ise başarının daha az olduğu dikkat çekmektedir
(Çizelge 5.3.50).
Çizelge
5.3.50.
Sertifikalı
Tarım
Danışmanlarına
Göre
Bölgedeki
Yayım
Faaliyetlerindeki Başarılı Oldukları Konuların Dağılımı (%)
Konya
Konular
Tohumculuk
Toprak Analizi
Gübreleme
Erkek
Aksaray
Kadın
Erkek
Kadın
Hiç
0.00
0.00
60.00
0.00
Az
9.09
25.00
30.00
0.00
36.36
54.55
0.00
9.09
9.09
81.82
9.09
25.00
50.00
0.00
12.50
25.00
62.50
0.00
0.00
10.00
70.00
20.00
0.00
10.00
60.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
Az
0.00
14.29
10.00
0.00
Orta
9.09
14.29
10.00
0.00
İyi
81.82
71.43
20.00
0.00
Hiç
9.09
0.00
60.00
0.00
Az
0.00
0.00
30.00
0.00
Orta
0.00
28.57
0.00
0.00
90.91
71.43
10.00
0.00
Orta
İyi
Hiç
Az
Orta
İyi
Hiç
İyi
236
Zirai Mücadele
Sulama
Hasat-Harman
Hayvan Bakımı
Hayvan Besleme
Sürü Yönetimi
Tarım Alet ve Makineleri
Tarımsal Yayım ve
Danışmanlık
Proje hazırlama
Desteklemeler
Resmi kurum işleri
Hiç
9.09
0.00
50.00
0.00
Az
18.18
12.50
10.00
0.00
9.09
25.00
30.00
0.00
İyi
63.64
62.50
10.00
0.00
Hiç
9.09
0.00
60.00
0.00
Az
9.09
25.00
0.00
0.00
Orta
18.18
62.50
10.00
0.00
İyi
63.64
12.50
30.00
0.00
Hiç
9.09
12.50
60.00
0.00
Az
9.09
12.50
10.00
0.00
Orta
27.27
75.00
10.00
0.00
İyi
54.55
0.00
20.00
0.00
Hiç
60.00
50.00
18.18
0.00
Az
10.00
25.00
9.09
0.00
Orta
İyi
Hiç
Az
Orta
İyi
Hiç
10.00
20.00
54.55
9.09
27.27
9.09
63.64
25.00
0.00
50.00
37.50
12.50
0.00
50.00
0.00
72.73
0.00
0.00
0.00
100.00
0.00
0.00
100.00
0.00
0.00
0.00
100.00
0.00
Az
Orta
İyi
Hiç
Az
Orta
İyi
Hiç
Az
Orta
İyi
Hiç
Az
Orta
İyi
Hiç
Az
Orta
İyi
Hiç
Az
Orta
İyi
Hiç
Az
Orta
İyi
Hiç
Az
Orta
İyi
9.09
18.18
9.09
63.64
9.09
27.27
0.00
50.00
8.33
16.67
25.00
18.18
27.27
27.27
27.27
9.09
0.00
18.18
72.73
18.18
27.27
18.18
36.36
9.09
9.09
18.18
63.64
9.09
0.00
18.18
72.73
37.50
12.50
0.00
50.00
50.00
0.00
0.00
50.00
50.00
0.00
0.00
12.50
62.50
25.00
0.00
0.00
12.50
50.00
37.50
25.00
37.50
25.00
12.50
0.00
25.00
25.00
50.00
0.00
25.00
50.00
25.00
0.00
9.09
90.91
9.09
9.09
9.09
72.73
9.09
9.09
18.18
63.64
44.44
22.22
11.11
22.22
0.00
0.00
0.00
100.00
44.44
0.00
44.44
11.11
9.09
18.18
9.09
63.64
20.00
10.00
10.00
60.00
0.00
0.00
100.00
0.00
100.00
0.00
0.00
0.00
0.00
100.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
Orta
237
Sertifikalı tarım danışmanlarının en fazla eksikliğini hissettiği eğitim konularına
bakıldığında hayvan hastalıkları (%13.95), yenilikleri takip edememe (%9.30),
hayvancılık (%4.65), üreticideki eğitim eksikliği (%4.65), hayvan besleme ve bakımı
(%4.65) şeklinde sıralanmaktadır. Danışmanların %20.93’ü ise bu konuda cevap
belirtmemiştir (Çizelge 5.3.51).
Çizelge 5.3.52’ de sertifikalı tarım danışmanlarının eğitim almak istedikleri
konular verilmiştir. Danışmanların eksikliğini hissettiği konular öncelik sırasına göre
hayvan hastalıkları (%13.95), yenilikleri takip etme (%9.30), hayvan bakım besleme
(%4.65) ve üreticideki eğitim eksikliği (%4.65) şeklinde sıralanmaktadır.
Sertifikalı Tarım Danışmanlarının En Fazla Eğitim Almak İstediği Konular bölge
ortalamasına göre proje hazırlama (%10.26), bitki koruma (%10.26), bakım ve
besleme (%10.26), süt ve süt ürünleri (%7.69), hayvancılık (%5.13), ilaçlama
(%5.13), gübreleme (%5.13) şeklinde belirlenmiştir (Çizelge 5.3.53).
Sertifikalı tarım danışmanlarının en fazla eğitim almak istediği kişisel gelişim
konulara bakıldığında beden dili ve iletişim (%5.71), sunuş teknikleri (%5.71) öncelikli
ihtiyaç duydukları konulardır. Çalışmaya katılan sertifikalı tarım danışmanlarının
%71.43 gibi büyük bir çoğunluğu ise bu konuda herhangi bir cevap vermemişlerdir
(Çizelge 5.3.53).
238
Çizelge 5.3.51. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının En Fazla Eksikliğini Hissettiği Eğitim Konuları (%)
Konya
Konular
Erkek
Kadın
KOP Bölgesi
Aksaray
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
29.41
22.22
26.92
13.33
0.00
12.50
21.21
20.00
20.93
0.00
11.11
3.85
26.67
0.00
25.00
15.15
10.00
13.95
11.76
11.11
11.54
6.67
0.00
6.25
9.09
10.00
9.30
Hayvancılık
5.88
0.00
3.85
6.67
0.00
6.25
6.06
0.00
4.65
Üreticideki eğitim eksikliği
5.88
0.00
3.85
6.67
0.00
6.25
6.06
0.00
4.65
Bakım, besleme
0.00
0.00
0.00
6.67
100.00
12.50
3.03
10.00
4.65
Tarım
5.88
0.00
3.85
6.67
0.00
6.25
6.06
0.00
4.65
Mekanizasyon
5.88
0.00
3.85
0.00
0.00
0.00
3.03
0.00
2.33
Proje hazırlama
0.00
11.11
3.85
0.00
0.00
0.00
0.00
10.00
2.33
Yabancı dil
5.88
0.00
3.85
0.00
0.00
0.00
3.03
0.00
2.33
Pazarlama
0.00
0.00
0.00
6.67
0.00
6.25
3.03
0.00
2.33
Politik engelleri aşamama
5.88
0.00
3.85
0.00
0.00
0.00
3.03
0.00
2.33
Toprak analizi
5.88
0.00
3.85
0.00
0.00
0.00
3.03
0.00
2.33
Koruyucu tarım uygulaması
5.88
0.00
3.85
0.00
0.00
0.00
3.03
0.00
2.33
0.00
11.11
3.85
0.00
0.00
0.00
0.00
10.00
2.33
Bitki koruma
0.00
0.00
0.00
6.67
0.00
6.25
3.03
0.00
2.33
Demonstrasyon
0.00
11.11
3.85
0.00
0.00
0.00
0.00
10.00
2.33
Yönetmelikleri takip edememe
5.88
0.00
3.85
0.00
0.00
0.00
3.03
0.00
2.33
5.88
0.00
3.85
0.00
0.00
0.00
3.03
0.00
2.33
Sertifikalı tohum kullanımı
0.00
11.11
3.85
0.00
0.00
0.00
0.00
10.00
2.33
Gübreleme
0.00
11.11
3.85
0.00
0.00
0.00
0.00
10.00
2.33
İletişim sorunu
0.00
0.00
0.00
6.67
0.00
6.25
3.03
0.00
2.33
Sürü yönetimi
0.00
0.00
0.00
6.67
0.00
6.25
3.03
0.00
2.33
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
Cevap yok
Yenilikleri takip edememe
Toplam
239
Çizelge 5.3.52. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının En Fazla Eğitim Almak İstediği Konular (%)
Konya
KOP Bölgesi
Aksaray
Konular
Erkek
Cevap yok
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
33.33
9.09
23.08
0.00
0.00
0.00
18.52
8.33
15.38
Proje hazırlama
6.67
27.27
15.38
0.00
0.00
0.00
3.70
25.00
10.26
Bakım, besleme
0.00
0.00
0.00
36.36
0.00
33.33
14.81
0.00
10.26
Bitki koruma
6.67
18.18
11.54
9.09
0.00
8.33
7.41
16.67
10.26
Süt ve süt ürünleri
0.00
9.09
3.85
9.09
0.00
8.33
7.41
8.33
7.69
Hayvancılık
0.00
0.00
0.00
18.18
0.00
16.67
7.41
0.00
5.13
İlaçlama
6.67
9.09
7.69
0.00
0.00
0.00
3.70
8.33
5.13
Gübreleme
6.67
9.09
7.69
0.00
0.00
0.00
3.70
8.33
5.13
Rasyon hazırlama
6.67
0.00
3.85
0.00
0.00
0.00
3.70
0.00
2.56
Ana arı üretimi
6.67
0.00
3.85
0.00
0.00
0.00
3.70
0.00
2.56
Arı zehiri üretimi
6.67
0.00
3.85
0.00
0.00
0.00
3.70
0.00
2.56
Suni tohumlama
0.00
0.00
0.00
9.09
0.00
8.33
3.70
0.00
2.56
Beden dili ve iletişim
0.00
9.09
3.85
0.00
0.00
0.00
0.00
8.33
2.56
Toprak analizi
0.00
0.00
0.00
9.09
0.00
8.33
3.70
0.00
2.56
Koruyucu tarım uygulaması
0.00
9.09
3.85
0.00
0.00
0.00
0.00
8.33
2.56
Hububat ekimi-hasatı
6.67
0.00
3.85
0.00
0.00
0.00
3.70
0.00
2.56
6.67
0.00
3.85
0.00
0.00
0.00
3.70
0.00
2.56
Meslek geliştirme
6.67
0.00
3.85
0.00
0.00
0.00
3.70
0.00
2.56
Desteklemeler
0.00
0.00
0.00
9.09
0.00
8.33
3.70
0.00
2.56
Kırsal psikoloji
0.00
0.00
0.00
0.00
100.00
8.33
0.00
8.33
2.56
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
Toplam
240
Çizelge 5.3.53. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının En Fazla Eğitim Almak İstediği Kişisel Gelişim Konuları (%)
Konya
Konular
Erkek
Cevap yok
Kadın
KOP Bölgesi
Aksaray
Ortalama
Kadın
Erkek
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
64.29
62.50
63.64
81.82
100.00
83.33
73.08
66.67
71.43
7.14
12.50
9.09
0.00
0.00
0.00
3.85
11.11
5.71
0.00
25.00
9.09
0.00
0.00
0.00
0.00
22.22
5.71
0.00
0.00
0.00
9.09
0.00
8.33
3.85
0.00
2.86
Yabancı dil
7.14
0.00
4.55
0.00
0.00
0.00
3.85
0.00
2.86
Girişimcilik
7.14
0.00
4.55
0.00
0.00
0.00
3.85
0.00
2.86
Pazarlama
7.14
0.00
4.55
0.00
0.00
0.00
3.85
0.00
2.86
Ekim süreci
0.00
0.00
0.00
9.09
0.00
8.33
3.85
0.00
2.86
Bilişim
teknolojileri
7.14
0.00
4.55
0.00
0.00
0.00
3.85
0.00
2.86
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
Beden dili ve
iletişim
Sunuş
teknikleri
Proje
hazırlama
Toplam
241
Sertifikalı tarım danışmanlarına son altı ay içerisinde iş değiştirmeyi
düşündünüz mü sorusu yöneltilmiş buna karşılık %91.67’si hayır cevabı verirken
%6.06’sı evet cevabını vermiştir. Aksaray ve Karaman illerindeki danışmanlar iş
değiştirme gibi bir düşüncelerinin olmadıkları belirlenmiştir. Bölge ortalamasındaki
değişiklik Konya ilinden kaynaklanmaktadır (Çizelge 5.3.54).
Çizelge 5.3.54. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Son 6 Ay İçinde İş Değiştirme
Düşünceleri (%)
İller
Cinsiyet
Aksaray
Konya
KOP Bölgesi
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Son 6 ay içinde iş
değiştirmeyi düşündünüz
mü?
Evet
Hayır
0.00
100.00
0.00
100.00
0.00
100.00
16.67
83.33
0.00
100.00
10.00
90.00
8.33
91.67
0.00
100.00
6.06
93.94
Toplam
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
Bölgenin tarımsal yayım çalışmalarında kuraklığa dayanıklı bitki çeşitleri ile
iklim değişikliğine uyum gibi konular öncelikli olarak dikkate alınması gereken konular
arasında yer almaktadır. KOP Bölgesinde tarım ile ilgili tüm kurum ve kuruluşların
suyun etkin kullanımı ile ilgili çalışmalar yapmaları, bölgede çalışan tarımsal yayım
personelinin özellikle sulama konusunda bitki su ihtiyacını dikkate alan programlar
yapması beklenen uygulamalar arasındadır. Bu amaçla bölgedeki tarımsal yayım
personeline bitki su ihtiyacına göre sulama programları yapıp yapmadıkları sorulmuş
ve tarımsal yayım personelinin %93.94’ü bu konuda program yapmadıklarını
belirtmişlerdir (Çizelge 5.2.55).
242
Çizelge 5.3.55. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Bitki Su İhtiyacına Göre Program
Yapabilme Durumları (%)
Bitki su ihtiyacına göre
sulama programı yapabiliyor
İller
Cinsiyet
Toplam
musunuz?
Evet
Hayır
Erkek
0.00
100.00
100.00
Aksaray
Kadın
0.00
100.00
100.00
Ortalama
0.00
100.00
100.00
Erkek
16.67
83.33
100.00
Konya
Kadın
0.00
100.00
100.00
Ortalama
10.00
90.00
100.00
Erkek
8.33
91.67
100.00
KOP Bölgesi
Kadın
0.00
100.00
100.00
Ortalama
6.06
93.94
100.00
KOP Bölgesinde sertifikalı tarım danışmanlarının koruyucu tarım uygulamaları
konusunda bilgi sahibi olma durumları incelendiğinde araştırmaya katılanların
%33.30’u evet biliyorum cevabı verirken, %66.70’i hayır cevabını vermiştir (Çizelge
5.3.56.).
Çizelge 5.3.56. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Koruyucu Tarım Uygulamalarını
Bilme Durumları (%)
Koruyucu tarımı biliyor
musunuz?
İller
Cinsiyet
Toplam
Evet
Hayır
Erkek
41.70
58.30
100.00
Aksaray
Kadın
25.00
75.00
100.00
Ortalama
35.00
65.00
100.00
Erkek
36.40
63.60
100.00
Konya
Kadın
0.00
100.00
100.00
Ortalama
33.30
66.70
100.00
Erkek
37.50
62.50
100.00
KOP Bölgesi
Kadın
22.20
77.80
100.00
Ortalama
33.30
66.70
100.00
5.3.5. Sertifikalı tarım danışmanlarının işbirliği içinde bulunduğu kurum ve
kuruluşlar
Sertifikalı tarım danışmanlarının bölgedeki bilgi kaynaklarına bakıldığında ilk
üçü sırasıyla kendi meslektaşları, GTHB İl/İlçe Tarım Müdürlükleri ve internet olarak
sıralanmaktadır (Çizelge 5.3.57.).
243
Çizelge 5.3.57. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Bölgedeki Bilgi Kaynaklarının Dağılımı (%)
Konya
KOP Bölgesi
Aksaray
Bilgi Kaynakları
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Erkek
Kadın
Ortalama
Meslektaşlar
14.29
13.79
14.14
16.36
0.00
15.25
15.38
12.12
14.72
GTHB İl/İlçe Tarım Müdürlükleri
11.43
13.79
12.12
16.36
25.00
16.95
13.85
15.15
14.11
8.57
20.69
12.12
14.55
25.00
15.25
11.54
21.21
13.50
Yazılı materyal
10.00
10.34
10.10
16.36
25.00
16.95
13.08
12.12
12.88
Üniversiteler
12.86
10.34
12.12
7.27
0.00
6.78
10.00
9.09
9.82
8.57
6.90
8.08
9.09
25.00
10.17
9.23
9.09
9.20
5.71
10.34
7.07
7.27
0.00
6.78
6.15
9.09
6.75
Önder Çiftçiler
5.71
0.00
4.04
3.64
0.00
3.39
4.62
0.00
3.68
4.29
6.90
5.05
1.82
0.00
1.69
3.08
6.06
3.68
5.71
0.00
4.04
1.82
0.00
1.69
3.85
0.00
3.07
4.29
0.00
3.03
1.82
0.00
1.69
3.08
0.00
2.45
4.29
0.00
3.03
0.00
0.00
0.00
2.31
0.00
1.84
1.43
0.00
1.01
1.82
0.00
1.69
1.54
0.00
1.23
1.43
3.45
2.02
0.00
0.00
0.00
0.77
3.03
1.23
1.43
3.45
2.02
0.00
0.00
0.00
0.77
3.03
1.23
0.00
0.00
0.00
1.82
0.00
1.69
0.77
0.00
0.61
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
100.00
Tarım ve Kırsal Kalkınmayı
Destekleme Kurumu
Üretici örgütleri (Ziraat Odaları,
Üretici Birlikleri vb.)
Özel Firmalar (İlaç Bayileri, Tohum
Bayileri vb.)
Diğer Tarım Danışmanlığı Yapan
Firmalar
Toplam
244
5.3.6. Sertifikalı tarım danışmanlarının bölgedeki tarımsal yayım faaliyetleri ile
ilgili tutumları
Çizelge 5.3.58.’de bölgede faaliyet gösteren sertifikalı tarım danışmanının
çalışma ortamı, çiftçiler ve diğer kurum ve kuruluşlar ile ilişkisi ve kendisi hakkındaki
düşüncelerini ortaya koyduğu tutumları verilmektedir. Buna göre sertifikalı tarım
danışmanlarının çalıştığı kurum ile ilgili olumlu yapılara katılma oranı düşüktür. Buda
tarımsal yayım personelinin çalışma ortamı ile ilgili sorunlarının olduğunu
göstermektedir. Bölgede, bilgi konusunda kendini geliştirmeye meyilli, bilgisine
güvenen, günceli takip eden ve çiftçinin bilgi isteğini karşıladıklarına inanan bir
yayımcı profili mevcuttur. Aynı zamanda bölgedeki tarımsal yayım personelinin ilgili
kurum ve kuruluşların koordineli çalıştığı konusunda da olumlu düşünceleri
bulunmaktadır.
245
Çizelge 5.3.58.a. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Tutum ve Davranışları (%)
Konya
Konular
Uygulamada hiçbir bilgiye ihtiyacım yok
İstediğimiz zaman bilgiye erişebiliyoruz
Çiftçiler ile iletişim kurmada zorlanıyoruz
75.00
37.50
27.27
0.00
Kısmen Katılıyorum
16.67
50.00
45.45
100.00
8.33
12.50
27.27
0.00
Katılmıyorum
41.67
0.00
36.36
100.00
33.33
50.00
27.27
0.00
Katılıyorum
25.00
50.00
36.36
0.00
Katılmıyorum
16.67
0.00
0.00
0.00
16.67
62.50
9.09
0.00
Katılıyorum
66.67
37.50
90.91
100.00
Katılmıyorum
75.00
75.00
63.64
100.00
16.67
25.00
27.27
0.00
8.33
0.00
9.09
0.00
75.00
62.50
90.91
100.00
Katılmıyorum
8.33
37.50
9.09
0.00
Katılıyorum
16.67
0.00
0.00
0.00
Katılmıyorum
83.33
62.50
72.73
100.00
16.67
25.00
27.27
0.00
0.00
12.50
0.00
0.00
91.67
62.50
90.91
100.00
0.00
25.00
0.00
0.00
Katılıyorum
8.33
12.50
9.09
0.00
Üretici örgütleri iletişim kurmada zorlanıyoruz Kısmen Katılıyorum
Katılıyorum
Katılmıyorum
Kendimi ifade etmekte zorlanıyorum
Katılmıyorum
Mesleki bilgimin yeterli olduğuna inanıyorum
Kadın
Erkek
Katılmıyorum
Katılıyorum
Tarım teşkilatı ile iletişim kurmada
zorlanıyoruz
Kadın
Erkek
Katılıyorum
Uygulamada en çok teorik konularda bilgiye
ihtiyacım var
Aksaray
8.33
12.50
10.00
0.00
25.00
50.00
20.00
100.00
Katılıyorum
66.67
37.50
70.00
0.00
246
Çizelge 5.3.58.b. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Tutum ve Davranışları (%)
Konya
Konular
Erkek
Katılmıyorum
Tarım piyasasında ne olup bittiğini takip
ediyorum
Katılıyorum
Katılmıyorum
Çiftçiler danışmana ihtiyaç hissetmiyor
Katılıyorum
Katılmıyorum
Danışmanlık prosedürlerini aşamıyorum
Katılıyorum
Katılmıyorum
ÇKS gibi Çiftçi bilgilerine ulaşamıyorum
Katılıyorum
Katılmıyorum
Danışmanlık ücreti az
Katılıyorum
Katılmıyorum
Çiftçilerin tüm bilgi taleplerini karşılıyoruz
Katılıyorum
Katılmıyorum
Tarımın paydaşları ile koordinasyonumuz çok
iyi
Katılıyorum
Katılmıyorum
Çiftçilerin ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik
ekipman donanımız yeterli
Katılıyorum
Katılmıyorum
Çiftçilerin ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik
bilgisel donanımız yeterli
Katılıyorum
0.00
25.00
75.00
33.33
41.67
25.00
50.00
16.67
33.33
50.00
33.33
16.67
8.33
0.00
91.67
0.00
41.67
58.33
0.00
16.67
83.33
16.67
16.67
66.67
0.00
25.00
75.00
247
Aksaray
Kadın
12.50
75.00
12.50
25.00
62.50
12.50
37.50
37.50
25.00
25.00
37.50
37.50
0.00
12.50
87.50
12.50
25.00
62.50
0.00
25.00
75.00
0.00
50.00
50.00
12.50
25.00
62.50
Erkek
9.09
27.27
63.64
81.82
9.09
9.09
36.36
0.00
63.64
27.27
0.00
72.73
30.00
20.00
50.00
18.18
63.64
18.18
0.00
25.00
75.00
0.00
40.00
60.00
0.00
30.00
70.00
Kadın
0.00
0.00
100.00
100.00
0.00
0.00
100.00
0.00
0.00
0.00
0.00
100.00
100.00
0.00
0.00
0.00
100.00
0.00
0.00
0.00
100.00
0.00
0.00
100.00
0.00
0.00
100.00
Çizelge 5.3.59a ve Çizelge 5.3.59b‘de Sertifikalı tarım danışmanlarının
yaptıkları iş hakkındaki düşüncelerine bakıldığında;
 Kadınların %100’ü erkeklerin % 85’i yaptıkları işi cazip olarak görmekte,
 Kadınların %100’ü erkeklerin % 72.73’ü yaptıkları işi tatmin edici olarak
görmekte,
 Kadınların %100’ü erkeklerin % 72.73’ü yaptıkları işi saygın olarak görmekte,
 Kadınların %100’ü erkeklerin % 81.82’si yaptıkları işi zevkli olarak görmekte,
 Kadınların %100’ü erkeklerin % 90.91’i yaptıkları işi yararlı olarak görmekte,
 Kadınların %100’ü erkeklerin % 81.82’si yaptıkları işi başarı duygusu veren
olarak görmekte,
 Kadınların %100’ü erkeklerin % 63.64’ü yaptıkları işi tekrara dayalı olarak
görmekte,
 Kadınların %100’ü erkeklerin % 72.73’ü yaptıkları işi saygın olarak görmekte,
 Kadınların %100’ü yapılacak çok iş olmadığını belirtirken erkeklerin %100’ü
yapılacak çok iş olduğunu belirtmiştir.
248
Çizelge 5.3.59.a. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Yaptıkları İş Hakkındaki Düşünceleri (%)
Konya
Sayı
Cazip
Monoton (rutin)
Tatmin edici
Sıkıcı
İyi
Yaratıcı
Saygın
Rahatsız
Yararlı
Kadın
Erkek
Sayı
%
Sayı
%
Kadın
Erkek
Sayı
%
Sayı
%
%
Evet
8
66.67
7
87.50
8
72.73
1
100.00
17
85.00
8
100.00
Hayır
2
16.67
1
12.50
0
0.00
0
0.00
0
0.00
0
0.00
Kararsızım
2
16.67
0
0.00
3
27.27
0
0.00
3
15.00
0
0.00
Evet
0
0.00
0
0.00
1
9.09
0
0.00
1
9.09
0
0.00
Hayır
12
100.00
8
100.00
8
72.73
1
100.00
8
72.73
1
100.00
Kararsızım
0
0.00
0
0.00
2
18.18
0
0.00
2
18.18
0
0.00
Evet
5
41.67
6
75.00
8
72.73
1
100.00
8
72.73
1
100.00
Hayır
6
50.00
2
25.00
0
0.00
0
0.00
0
0.00
0
0.00
Kararsızım
1
8.33
0
0.00
3
27.27
0
0.00
3
27.27
0
0.00
Evet
0
0.00
0
0.00
0
0.00
0
0.00
0
0.00
0
0.00
Hayır
12
100.00
8
100.00
10
90.91
1
100.00
10
90.91
1
100.00
Kararsızım
0
0.00
0
0.00
1
9.09
0
0.00
1
9.09
0
0.00
Evet
9
75.00
8
100.00
10
90.91
1
100.00
10
90.91
1
100.00
Hayır
3
25.00
0
0.00
0
0.00
0
0.00
0
0.00
0
0.00
Kararsızım
0
0.00
0
0.00
1
9.09
0
0.00
1
9.09
0
0.00
Evet
11
91.67
6
75.00
8
72.73
1
100.00
8
72.73
1
100.00
Hayır
0
0.00
1
12.50
1
9.09
0
0.00
1
9.09
0
0.00
Kararsızım
1
8.33
1
12.50
2
18.18
0
0.00
2
18.18
0
0.00
Evet
9
75.00
4
50.00
8
72.73
1
100.00
8
72.73
1
100.00
Hayır
3
25.00
1
12.50
1
9.09
0
0.00
1
9.09
0
0.00
Kararsızım
0
0.00
3
37.50
2
18.18
0
0.00
2
18.18
0
0.00
Evet
1
8.33
1
12.50
0
0.00
0
0.00
0
0.00
0
0.00
Hayır
10
83.33
7
87.50
11
100.00
1
100.00
11
100.00
1
100.00
1
8.33
0
0.00
0
0.00
0
0.00
0
0.00
0
0.00
Evet
10
83.33
8
100.00
9
81.82
1
100.00
9
81.82
1
100.00
Hayır
1
8.33
0
0.00
1
9.09
0
0.00
1
9.09
0
0.00
Kararsızım
1
8.33
0
0.00
1
9.09
0
0.00
1
9.09
0
0.00
Evet
12
100.00
7
87.50
10
90.91
1
100.00
10
90.91
1
100.00
Hayır
0
0.00
1
12.50
1
9.09
0
0.00
1
9.09
0
0.00
Kararsızım
0
0.00
0
0.00
0
0.00
0
0.00
0
0.00
0
0.00
Kararsızım
Zevkli
Sayı
%
KOP Bölgesi
Aksaray
Kadın
Erkek
249
Çizelge 5.3.59.b. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Yaptıkları İş Hakkındaki Düşünceleri (%)
Konya
Sayı
Yorucu
İddialı
Yapılacak çok iş
Engellerle dolu
Basit
Tekrara dayalı
Başarı duygusu
veren
Kadın
Erkek
Sayı
%
Sayı
%
Kadın
Erkek
Sayı
%
Sayı
%
%
Evet
6
50.00
7
87.50
7
63.64
0
0.00
7
63.64
0
0.00
Hayır
5
41.67
1
12.50
2
18.18
0
0.00
2
18.18
0
0.00
Kararsızım
Sağlıklı
Sayı
%
KOP Bölgesi
Aksaray
Kadın
Erkek
1
8.33
0
0.00
2
18.18
1
100.00
2
18.18
1
100.00
Evet
11
91.67
7
87.50
9
81.82
1
100.00
9
81.82
1
100.00
Hayır
1
8.33
1
12.50
1
9.09
0
0.00
1
9.09
0
0.00
Kararsızım
0
0.00
0
0.00
1
9.09
0
0.00
1
9.09
0
0.00
Evet
9
75.00
5
62.50
4
36.36
1
100.00
4
36.36
1
100.00
Hayır
1
8.33
3
37.50
6
54.55
0
0.00
6
54.55
0
0.00
Kararsızım
2
16.67
0
0.00
1
9.09
0
0.00
1
9.09
0
0.00
Evet
11
91.67
6
75.00
11
100.00
0
0.00
11
100.00
0
0.00
Hayır
1
8.33
1
12.50
0
0.00
1
100.00
0
0.00
1
100.00
Kararsızım
0
0.00
1
12.50
0
0.00
0
0.00
0
0.00
0
0.00
Evet
8
66.67
5
62.50
4
36.36
0
0.00
4
36.36
0
0.00
Hayır
3
25.00
2
25.00
3
27.27
1
100.00
3
27.27
1
100.00
Kararsızım
1
8.33
1
12.50
4
36.36
0
0.00
4
36.36
0
0.00
Evet
4
33.33
1
12.50
3
27.27
1
100.00
3
27.27
1
100.00
Hayır
7
58.33
7
87.50
5
45.45
0
0.00
5
45.45
0
0.00
Kararsızım
1
8.33
0
0.00
3
27.27
0
0.00
3
27.27
0
0.00
Evet
10
83.33
4
50.00
7
63.64
1
100.00
7
63.64
1
100.00
Hayır
2
16.67
3
37.50
3
27.27
0
0.00
3
27.27
0
0.00
Kararsızım
0
0.00
1
12.50
1
9.09
0
0.00
1
9.09
0
0.00
Evet
11
91.67
7
87.50
9
81.82
1
100.00
9
81.82
1
100.00
Hayır
1
8.33
0
0.00
1
9.09
0
0.00
1
9.09
0
0.00
Kararsızım
0
0.00
1
12.50
1
9.09
0
0.00
1
9.09
0
0.00
250
Çizelge 5.3.59.c. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Yaptıkları İş Hakkındaki Düşünceleri (%)
Konya
Sayı
Koşuşturmalı
Gerilimli
Sakin
Rahat
Çılgın
Rahatsız edici
Kontrolüm altında
Baskı yaratan
Pürüzsüz
%
KOP Bölgesi
Aksaray
Kadın
Erkek
Sayı
Kadın
Erkek
Sayı
%
Sayı
%
Kadın
Erkek
Sayı
%
%
Sayı
%
Evet
10
83.33
7
87.50
9
90.00
0
0.00
20
86.96
7
77.78
Hayır
2
16.67
1
12.50
1
10.00
1
100.00
3
13.04
2
22.22
Kararsızım
0
0.00
0
0.00
0
0.00
0
0.00
0
0.00
0
0.00
Evet
4
33.33
1
12.50
3
30.00
0
0.00
8
34.78
1
11.11
Hayır
7
58.33
7
87.50
6
60.00
1
100.00
13
56.52
8
88.89
Kararsızım
1
8.33
0
0.00
1
10.00
0
0.00
2
8.70
0
0.00
Evet
7
58.33
4
50.00
4
40.00
1
100.00
11
47.83
5
55.56
Hayır
5
41.67
4
50.00
6
60.00
0
0.00
12
52.17
4
44.44
Kararsızım
0
0.00
0
0.00
0
0.00
0
0.00
0
0.00
0
0.00
Evet
8
66.67
6
75.00
6
60.00
1
100.00
15
65.22
7
77.78
Hayır
4
33.33
2
25.00
2
20.00
0
0.00
6
26.09
2
22.22
Kararsızım
0
0.00
0
0.00
2
20.00
0
0.00
2
8.70
0
0.00
Evet
2
18.18
2
25.00
1
10.00
0
0.00
3
13.64
2
22.22
Hayır
8
72.73
6
75.00
8
80.00
1
100.00
17
77.27
7
77.78
Kararsızım
1
9.09
0
0.00
1
10.00
0
0.00
2
9.09
0
0.00
Evet
2
16.67
0
0.00
0
0.00
0
0.00
2
8.70
0
0.00
Hayır
100.00
10
83.33
8
100.00
8
80.00
1
100.00
19
82.61
9
Kararsızım
0
0.00
0
0.00
2
20.00
0
0.00
2
8.70
0
0.00
Evet
8
66.67
6
75.00
10
100.00
1
100.00
19
82.61
7
77.78
Hayır
3
25.00
2
25.00
0
0.00
0
0.00
3
13.04
2
22.22
Kararsızım
1
8.33
0
0.00
0
0.00
0
0.00
1
4.35
0
0.00
Evet
3
25.00
1
12.50
0
0.00
0
0.00
4
17.39
1
11.11
Hayır
9
75.00
7
87.50
8
80.00
1
100.00
17
73.91
8
88.89
Kararsızım
0
0.00
0
0.00
2
20.00
0
0.00
2
8.70
0
0.00
Evet
4
33.33
1
12.50
2
20.00
0
0.00
6
26.09
1
11.11
Hayır
7
58.33
7
87.50
5
50.00
0
0.00
13
56.52
7
77.78
Kararsızım
1
8.33
0
0.00
3
30.00
1
100.00
4
17.39
1
11.11
251
Çizelge 5.3.59.d. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Yaptıkları İş Hakkındaki Düşünceleri (%)
Konya
Sayı
Kesintiye uğrayan
Çekişmeli
Huzurlu
Başımdan aşkın
Zorlayıcı
Stres yaratıcı şeyler içeren
Asap bozucu
Çok şey talep eden
Gereğinde fazla stresli
%
KOP Bölgesi
Aksaray
Kadın
Erkek
Sayı
Kadın
Erkek
%
Sayı
%
Sayı
Kadın
Erkek
Sayı
%
%
Sayı
%
Evet
1
20.00
0
0.00
1
11.11
0
0.00
2
13.33
0
0.00
Hayır
2
40.00
3
60.00
5
55.56
1
100.00
8
53.33
4
66.67
Kararsızım
2
40.00
2
40.00
3
33.33
0
0.00
5
33.33
2
33.33
Evet
6
54.55
2
25.00
5
50.00
0
0.00
11
50.00
2
22.22
Hayır
3
27.27
6
75.00
4
40.00
1
100.00
8
36.36
7
77.78
Kararsızım
2
18.18
0
0.00
1
10.00
0
0.00
3
13.64
0
0.00
Evet
8
72.73
7
87.50
9
90.00
1
100.00
18
81.82
8
88.89
Hayır
2
18.18
1
12.50
0
0.00
0
0.00
2
9.09
1
11.11
Kararsızım
1
9.09
0
0.00
1
10.00
0
0.00
2
9.09
0
0.00
Evet
5
45.45
3
37.50
0
0.00
0
0.00
5
22.73
3
33.33
Hayır
6
54.55
5
62.50
9
90.00
1
100.00
16
72.73
6
66.67
Kararsızım
0
0.00
0
0.00
1
10.00
0
0.00
1
4.55
0
0.00
Evet
1
9.09
2
25.00
0
0.00
0
0.00
2
9.09
2
22.22
Hayır
9
81.82
5
62.50
8
80.00
1
100.00
17
77.27
6
66.67
Kararsızım
1
9.09
1
12.50
2
20.00
0
0.00
3
13.64
1
11.11
Evet
4
36.36
3
37.50
2
20.00
0
0.00
7
31.82
3
33.33
Hayır
5
45.45
3
37.50
7
70.00
1
100.00
12
54.55
4
44.44
Kararsızım
2
18.18
2
25.00
1
10.00
0
0.00
3
13.64
2
22.22
Evet
1
9.09
2
25.00
0
0.00
0
0.00
1
4.55
2
22.22
Hayır
9
81.82
5
62.50
7
70.00
1
100.00
17
77.27
6
66.67
Kararsızım
1
9.09
1
12.50
3
30.00
0
0.00
4
18.18
1
11.11
Evet
4
36.36
4
50.00
4
40.00
0
0.00
8
36.36
4
44.44
Hayır
5
45.45
4
50.00
4
40.00
1
100.00
10
45.45
5
55.56
Kararsızım
2
18.18
0
0.00
2
20.00
0
0.00
4
18.18
0
0.00
Evet
1
9.09
1
12.50
1
10.00
0
0.00
2
9.09
1
11.11
Hayır
7
63.64
6
75.00
8
80.00
1
100.00
16
72.73
7
77.78
Kararsızım
3
27.27
1
12.50
1
10.00
0
0.00
4
18.18
1
11.11
252
Çizelge 5.3.59.e. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Yaptıkları İş Hakkındaki Düşünceleri (%)
Konya
Sayı
Hoş
Kötü
Zaman kaybı
Arzu edilmeyen
Zahmete değer
Çoğunda kötü
Sayı
%
Sayı
%
Sayı
%
%
91.67
8
100.00
8
88.89
1
100.00
20
90.91
9
100.00
Hayır
1
8.33
0
0.00
0
0.00
0
0.00
1
4.55
0
0.00
Kararsızım
0
0.00
0
0.00
1
11.11
0
0.00
1
4.55
0
0.00
Evet
0
0.00
0
0.00
0
0.00
0
0.00
0
0.00
0
0.00
Hayır
11
91.67
8
100.00
8
88.89
1
100.00
20
90.91
9
100.00
1
8.33
0
0.00
1
11.11
0
0.00
2
9.09
0
0.00
Evet
10
83.33
7
87.50
7
77.78
1
100.00
18
81.82
8
88.89
Hayır
2
16.67
0
0.00
0
0.00
0
0.00
2
9.09
0
0.00
Kararsızım
0
0.00
1
12.50
2
22.22
0
0.00
2
9.09
1
11.11
Evet
0
0.00
0
0.00
0
0.00
0
0.00
0
0.00
0
0.00
Hayır
11
91.67
8
100.00
7
77.78
1
100.00
18
81.82
9
100.00
1
8.33
0
0.00
2
22.22
0
0.00
4
18.18
0
0.00
Evet
11
91.67
8
100.00
8
88.89
1
100.00
20
90.91
9
100.00
Hayır
1
8.33
0
0.00
0
0.00
0
0.00
1
4.55
0
0.00
Kararsızım
0
0.00
0
0.00
1
11.11
0
0.00
1
4.55
0
0.00
Evet
0
0.00
1
12.50
1
11.11
0
0.00
1
4.55
1
11.11
Hayır
11
91.67
7
87.50
8
88.89
1
100.00
20
90.91
8
88.89
Kararsızım
1
8.33
0
0.00
0
0.00
0
0.00
1
4.55
0
0.00
Evet
8
66.67
8
100.00
7
77.78
1
100.00
16
72.73
9
100.00
Hayır
3
25.00
0
0.00
0
0.00
0
0.00
3
13.64
0
0.00
Kararsızım
1
8.33
0
0.00
2
22.22
0
0.00
3
13.64
0
0.00
Evet
0
0.00
2
25.00
0
0.00
0
0.00
0
0.00
2
22.22
Hayır
10
83.33
6
75.00
9
100.00
1
100.00
20
90.91
7
77.78
2
16.67
0
0.00
0
0.00
0
0.00
2
9.09
0
0.00
Evet
10
83.33
7
87.50
8
88.89
1
100.00
19
86.36
8
88.89
Hayır
1
8.33
1
12.50
0
0.00
0
0.00
1
4.55
1
11.11
Kararsızım
1
8.33
0
0.00
1
11.11
0
0.00
2
9.09
0
0.00
Kararsızım
Kabul edilebilir
Sayı
%
Kadın
Erkek
11
Kararsızım
İyi
Sayı
Kadın
Erkek
Evet
Kararsızım
İdeal
%
KOP Bölgesi
Aksaray
Kadın
Erkek
253
Çizelge 5.3.59.f. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Yaptıkları İş Hakkındaki Düşünceleri (%)
Konya
Sayı
Üstün
Çoğundan iyi
Nahoş
Beni hoşnut eden
Yetersiz
Mükemmel
Berbat
İşe yaramaz
Kadın
Erkek
Sayı
%
Sayı
%
Kadın
Erkek
Sayı
%
Sayı
%
%
Evet
8
66.67
6
75.00
5
55.56
1
100.00
14
63.64
7
77.78
Hayır
3
25.00
1
12.50
2
22.22
0
0.00
5
22.73
1
11.11
Kararsızım
1
8.33
1
12.50
2
22.22
0
0.00
3
13.64
1
11.11
Evet
9
75.00
8
100.00
6
66.67
1
100.00
16
72.73
9
100.00
Hayır
1
8.33
0
0.00
1
11.11
0
0.00
2
9.09
0
0.00
Kararsızım
2
16.67
0
0.00
2
22.22
0
0.00
4
18.18
0
0.00
Evet
0
0.00
0
0.00
0
0.00
0
0.00
0
0.00
0
0.00
Hayır
100.00
12
100.00
8
100.00
9
100.00
1
100.00
22
100.00
9
Kararsızım
0
0.00
0
0.00
0
0.00
0
0.00
0
0.00
0
0.00
Evet
8
66.67
8
100.00
8
88.89
1
100.00
17
77.27
9
100.00
Hayır
3
25.00
0
0.00
0
0.00
0
0.00
3
13.64
0
0.00
Kararsızım
1
8.33
0
0.00
1
11.11
0
0.00
2
9.09
0
0.00
Evet
4
33.33
4
50.00
0
0.00
0
0.00
4
18.18
4
44.44
Hayır
8
66.67
3
37.50
7
77.78
1
100.00
16
72.73
4
44.44
Kararsızım
0
0.00
1
12.50
2
22.22
0
0.00
2
9.09
1
11.11
Evet
3
25.00
5
62.50
3
33.33
0
0.00
6
27.27
5
55.56
Hayır
7
58.33
2
25.00
3
33.33
0
0.00
11
50.00
2
22.22
Kararsızım
2
16.67
1
12.50
3
33.33
1
100.00
5
22.73
2
22.22
Evet
2
16.67
1
12.50
0
0.00
0
0.00
2
9.09
1
11.11
Hayır
10
83.33
7
87.50
9
100.00
1
100.00
20
90.91
8
88.89
0
0.00
0
0.00
0
0.00
0
0.00
0
0.00
0
0.00
Evet
10
83.33
8
100.00
8
88.89
1
100.00
19
86.36
9
100.00
Hayır
2
16.67
0
0.00
0
0.00
0
0.00
2
9.09
0
0.00
Kararsızım
0
0.00
0
0.00
1
11.11
0
0.00
1
4.55
0
0.00
Kararsızım
Zevkli
Sayı
%
KOP Bölgesi
Aksaray
Kadın
Erkek
Evet
0
0.00
1
12.50
0
0.00
0
0.00
0
0.00
1
11.11
Hayır
11
91.67
7
87.50
9
100.00
1
100.00
21
95.45
8
88.89
1
8.33
0
0.00
0
0.00
0
0.00
1
4.55
0
0.00
Kararsızım
254
Sertifikalı tarım danışmanlarının çalışma arkadaşları hakkındaki görüşleri KOP
bölge geneline bakıldığında kadınların %88.89’u erkeklerin %52.17’si ilham verici
olarak nitelendirmiştir. Kadınların %88.89’u erkeklerin %82.61’i yardımsever,
kadınların %88.89’u erkeklerin %65.22’si sorumlu, kadınların %66.67’si erkeklerin
%65.22’si çalışma arkadaşlarını zeki olarak değerlendirmiştir (Çizelge 5.3.60a ve
Çizelge 5.3.60b).
255
Çizelge 5.3.60.a. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Çalışma Arkadaşları ile ilgili Düşünceleri (%)
Konya
Kadın
Erkek
Sayı
İlham verici
Sıkıcı
Yavaş
Yardımsever
Sorumlu
Hızlı
Zeki
Kolay düşman olan
Sayı
%
KOP Bölgesi
Aksaray
Kadın
Erkek
Sayı
%
Sayı
%
Kadın
Erkek
Sayı
%
%
Sayı
%
Evet
6
50.00
7
87.50
5
50.00
1
100.00
12
52.17
8
88.89
Hayır
3
25.00
1
12.50
2
20.00
0
0.00
5
21.74
1
11.11
Kararsızım
3
25.00
0
0.00
3
30.00
0
0.00
6
26.09
0
0.00
Evet
2
16.67
1
12.50
0
0.00
0
0.00
2
8.70
1
11.11
Hayır
7
58.33
7
87.50
7
70.00
1
100.00
15
65.22
8
88.89
Kararsızım
3
25.00
0
0.00
3
30.00
0
0.00
6
26.09
0
0.00
Evet
6
50.00
1
14.29
3
30.00
0
0.00
9
39.13
1
12.50
Hayır
4
33.33
5
71.43
6
60.00
1
100.00
11
47.83
6
75.00
Kararsızım
2
16.67
1
14.29
1
10.00
0
0.00
3
13.04
1
12.50
Evet
9
75.00
7
87.50
9
90.00
1
100.00
19
82.61
8
88.89
Hayır
2
16.67
0
0.00
0
0.00
0
0.00
2
8.70
0
0.00
Kararsızım
1
8.33
1
12.50
1
10.00
0
0.00
2
8.70
1
11.11
Evet
8
66.67
7
87.50
6
60.00
1
100.00
15
65.22
8
88.89
Hayır
2
16.67
1
12.50
1
10.00
0
0.00
3
13.04
1
11.11
Kararsızım
2
16.67
0
0.00
3
30.00
0
0.00
5
21.74
0
0.00
Evet
6
50.00
6
75.00
5
50.00
1
100.00
12
52.17
7
77.78
Hayır
5
41.67
1
12.50
2
20.00
0
0.00
7
30.43
1
11.11
Kararsızım
1
8.33
1
12.50
3
30.00
0
0.00
4
17.39
1
11.11
Evet
8
66.67
6
75.00
6
60.00
0
0.00
15
65.22
6
66.67
Hayır
2
16.67
1
12.50
1
10.00
0
0.00
3
13.04
1
11.11
Kararsızım
2
16.67
1
12.50
3
30.00
1
100.00
5
21.74
2
22.22
Evet
3
25.00
0
0.00
1
10.00
0
0.00
4
17.39
0
0.00
Hayır
8
66.67
7
87.50
7
70.00
1
100.00
16
69.57
8
88.89
Kararsızım
1
8.33
1
12.50
2
20.00
0
0.00
3
13.04
1
11.11
256
Çizelge 5.3.60.b. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Çalışma Arkadaşları İle İlgili Düşünceleri (%)
Konya
Kadın
Erkek
Sayı
Çok konuşan
Akıllı
Tembel
Tatsız
Faal (aktif)
Dünyası sınırlı
Sadık
İnatçı
Sayı
%
KOP Bölgesi
Aksaray
Kadın
Erkek
Sayı
%
%
Sayı
Kadın
Erkek
Sayı
%
%
Sayı
%
Evet
2
16.67
4
50.00
2
20.00
0
0.00
5
21.74
4
44.44
Hayır
8
66.67
3
37.50
4
40.00
1
100.00
12
52.17
4
44.44
Kararsızım
2
16.67
1
12.50
4
40.00
0
0.00
6
26.09
1
11.11
Evet
8
66.67
6
75.00
6
60.00
1
100.00
15
65.22
7
77.78
Hayır
1
8.33
0
0.00
1
10.00
0
0.00
2
8.70
0
0.00
Kararsızım
3
25.00
2
25.00
3
30.00
0
0.00
6
26.09
2
22.22
Evet
4
33.33
1
12.50
2
20.00
0
0.00
6
26.09
1
11.11
Hayır
6
50.00
6
75.00
6
60.00
1
100.00
13
56.52
7
77.78
Kararsızım
2
16.67
1
12.50
2
20.00
0
0.00
4
17.39
1
11.11
Evet
0
0.00
2
25.00
2
20.00
0
0.00
2
8.70
2
22.22
Hayır
9
75.00
6
75.00
7
70.00
1
100.00
17
73.91
7
77.78
Kararsızım
3
25.00
0
0.00
1
10.00
0
0.00
4
17.39
0
0.00
Evet
11
91.67
7
87.50
7
70.00
1
100.00
19
82.61
8
88.89
Hayır
1
8.33
0
0.00
1
10.00
0
0.00
2
8.70
0
0.00
Kararsızım
0
0.00
1
12.50
2
20.00
0
0.00
2
8.70
1
11.11
Evet
7
58.33
4
50.00
6
60.00
0
0.00
14
60.87
4
44.44
Hayır
4
33.33
4
50.00
3
30.00
1
100.00
7
30.43
5
55.56
Kararsızım
1
8.33
0
0.00
1
10.00
0
0.00
2
8.70
0
0.00
Evet
6
50.00
3
37.50
7
70.00
1
100.00
14
60.87
4
44.44
Hayır
4
33.33
3
37.50
1
10.00
0
0.00
5
21.74
3
33.33
Kararsızım
2
16.67
2
25.00
2
20.00
0
0.00
4
17.39
2
22.22
Evet
4
33.33
3
42.86
4
40.00
0
0.00
8
34.78
3
37.50
Hayır
4
33.33
3
42.86
3
30.00
1
100.00
8
34.78
4
50.00
Kararsızım
4
33.33
1
14.29
3
30.00
0
0.00
7
30.43
1
12.50
257
Sertifikalı tarım danışmanlarının yaptıkları işe karşılık aldıkları ücret hakkındaki
düşünceleri Çizelge 5.3.61’de verilmektedir. Buna göre bölge ortalamasında
kadınların %88.89’u erkeklerin %72.73’ü yapılan iş için ücreti yetersiz bulmakta,
kadınların %77.78’i erkeklerin ise %59.09’u garantisi olmayan bir iş olarak
görmektedir. Bir başka önemli nokta ise bölge ortalamasına göre kadınların %100’ü
aldıkları ücreti normal harcamalar için yeterli bulmamakta aynı durumda erkeklerin
oranı ise %68.18 olarak belirlenmiştir (Çizelge 5.3.61).
258
Çizelge 5.3.61 Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Yaptıkları İşe Karşılık Aldıkları Ücret Hakkındaki Düşünceleri (%)
Konya
Kadın
Erkek
Sayı
Normal harcamalar için
yeterli gelir
Adil
Lüks sağlayıcı gelir
Geliri iyi
Kıt kanaat geçin diren
Kötü
Garantisi olmayan
Hak ettiğimizden az
Yapılan iş için yetersiz
%
KOP Bölgesi
Aksaray
Sayı
Kadın
Erkek
Sayı
%
Sayı
%
Kadın
Erkek
Sayı
%
%
Sayı
%
Evet
1
8.33
0
0.00
3
30.00
0
0.00
4
18.18
0
0.00
Hayır
10
83.33
8
100.00
5
50.00
1
100.00
15
68.18
9
100.00
Kararsızım
1
8.33
0
0.00
2
20.00
0
0.00
3
13.64
0
0.00
Evet
3
25.00
0
0.00
4
40.00
1
100.00
7
31.82
1
11.11
Hayır
9
75.00
7
87.50
5
50.00
0
0.00
14
63.64
7
77.78
Kararsızım
0
0.00
1
12.50
1
10.00
0
0.00
1
4.55
1
11.11
Evet
1
8.33
0
0.00
0
0.00
0
0.00
1
4.55
0
0.00
Hayır
11
91.67
8
100.00
10
100.00
1
100.00
21
95.45
9
100.00
Kararsızım
0
0.00
0
0.00
0
0.00
0
0.00
0
0.00
0
0.00
Evet
3
25.00
0
0.00
2
20.00
1
100.00
5
22.73
1
11.11
Hayır
9
75.00
8
100.00
7
70.00
0
0.00
16
72.73
8
88.89
Kararsızım
0
0.00
0
0.00
1
10.00
0
0.00
1
4.55
0
0.00
Evet
7
58.33
4
66.67
8
80.00
0
0.00
15
68.18
4
57.14
Hayır
2
16.67
2
33.33
1
10.00
1
100.00
3
13.64
3
42.86
Kararsızım
3
25.00
0
0.00
1
10.00
0
0.00
4
18.18
0
0.00
Evet
9
75.00
6
75.00
0
0.00
0
0.00
9
40.91
6
66.67
Hayır
3
25.00
1
12.50
5
50.00
1
100.00
8
36.36
2
22.22
Kararsızım
0
0.00
1
12.50
5
50.00
0
0.00
5
22.73
1
11.11
Evet
7
58.33
7
87.50
6
60.00
0
0.00
13
59.09
7
77.78
Hayır
5
41.67
1
12.50
3
30.00
1
100.00
8
36.36
2
22.22
Kararsızım
0
0.00
0
0.00
1
10.00
0
0.00
1
4.55
0
0.00
Evet
10
83.33
7
87.50
7
70.00
0
0.00
17
77.27
7
77.78
Hayır
1
8.33
0
0.00
1
10.00
1
100.00
2
9.09
1
11.11
Kararsızım
1
8.33
1
12.50
2
20.00
0
0.00
3
13.64
1
11.11
72.73
8
88.89
Evet
8
66.67
8
100.00
8
80.00
0
0.00
16
Hayır
4
33.33
0
0.00
1
10.00
1
100.00
5
22.73
1
11.11
Kararsızım
0
0.00
0
0.00
1
10.00
0
0.00
1
4.55
0
0.00
259
5.4. KOP Bölgesi Çalıştaylarından Elde Edilen Bulgular
5.4.1 Tarımsal eğitim-yayım hizmetleri açısından KOP bölgesinin genel durumu;
güçlü yönler-zayıf yönler-stratejiler (SWOT Analizi)
I. GRUP
İLİNİZDE TARIMSAL EĞİTİM-YAYIM
KONUSUNDA ORTAYA ÇIKAN BAŞLICA
SORUNLAR NELERDİR?
SWOT ANALİZİ
 Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı İl-İlçe
Müdürlükleri
 Üretici Örgütleri
 Çiftçiler
 Tar-Gel Personeli
 Sertifikalı Tarım Danışmanları
260
AKSARAY İLİ SONUÇLARI
Moderatör
: Prof. Dr. Bülent GÜLÇUBUK
Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü
Raportör
: Dr. Özdal KÖKSAL
Aksaray İlinde Tarımsal Eğitim-Yayım Konusunda Ortaya Çıkan Başlıca
Sorunlar
 Yayım hizmetlerinin desteklemeye bağlı yürümesi
 Eğitim yayım konusunda seminer eksikliği
 Bilinçsiz sulama ve sulama yayımı eksikliği
 Tarımsal yayım ve danışmanlık hizmetlerinin ticari olarak görülmesi ve
algılanması
 Yayım desteklemelerinin ücret olarak düşük olması
 Paydaşlar arasında organizasyon eksikliği
 İletişim tekniklerindeki - kullanımında yetersizlik
 Üreticilerin ilgisizliği
 Danışmanlık sisteminin tam oturmaması
 Teorik bilgilerin uygulamaya aktarılamaması
 Çiftçi koşullarında eğitim yayım hizmetlerinin eksikliği
 Teknik personelin bilgi eksikliği
 Genç nüfusun tarımdan kopuşu
 Çiftçilerin özel tarım danışmanlığı konusunda bilgi eksikliği
 Çiftçilerin geleneksel davranışlardan kopamaması
 Çiftçi yayım elemanı arasındaki güven eksikliği
 Yetişkin eğitim konusunda teknik elemanların eğitim ihtiyacı
 Teknik personelin kendisini güncelleyememesi
 Eğitim zaman planlaması
 Eğitim yayım hizmetleri konusunda çiftçi örgütlerinin üyelerine getirdiği kısıtlar
(bir danışmanlık desteğinden yararlanma)
 Çiftçi ödüllendirmesinin olmaması (katılımdan dolayı)
 Eğitim ve yayım konusunun idarecilerin öncelikli iş olarak görmemesi
261
 Ar-Ge çalışmalarının yetersizliği ve çiftçilere alternatifler sunulamaması
 Araştırma Kuruluşları ile yayım elemanları arasında koordinasyon eksikliği
 Yayım elemanı sayısı az ve dengeli dağılım yok
 Yayım elemanlarının uzmanlaşması az
 Aşırı bürokratik işlemler ve yetersiz personel
 Yayım araçlarının yetersizliği-bütçe yetersizliği
 Yayım personelinin ilgisizliği
 Fiziksel mekan eksikliği (çiftçi şartlarında)
 Tar-Gel personeli için fiziksel koşul eksikliği
 Kadın Tar-Gel personelinin çalışma şartlarının zorluğu ve toplumsal cinsiyet
eşitsizliği
 Tarımsal yetkilendirme konusunda yanlışlar-167 sayılı yer altı suları kanunu
 Yerel
ürünlerin
pazarlanması
konusunda
yaşanan
konusunda eğitim eksikliği
 Yayım sisteminin finansal yetersizliği
 Yayım eğitiminin başka disiplinlerle desteklenememesi
 Sistemde karışıklık
262
sıkıntılar-pazarlama
SWOT ANALİZİ
Aksaray İlinde Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı İl/İlçe Müdürlüklerinin
Güçlü Yönleri
 Yaygın teşkilat yapısı
 Bölgenin tarımsal potansiyeli
yayım için elverişli
 İlde
erişebilirlik
ve
ulaşılabilirliğin kolay olmasıetkililik
 Çiftçinin
güveninin
yüksek
olması
 Tar-Gel Personel sayısının
yeterli olması
 Mevzuatın varlığı
 Ürün çeşitliğinin azlığından
dolayı daha etkin hizmet
sunabilmesi
 Teknik
personelin
sayıca
yeterliliği
 Kamu
gücünü
bünyesinde
barındırması
 Personelin saha tecrübesinin
fazlalığı
 Çiftçi örgütlenmesinin etkin ve
yaygın olması
 Çiftçilerle iletişimin güçlü olması
 Personele yönelik alt yapı
olanakları
 Personelin özverili çalışması
 Ekip çalışmaları
 KOP
İdaresinin
2015-2018
arası tarımsal yayım destekleri
 Hizmet içi eğitimlere kolay
erişim
 Aksaray Tarım ve Kırsal
Kalkınma Stratejik Planın varlığı
 İlde güçlü bir örgütlenme yapısı
 TKDK İl Koordinatörlüğünün
varlığı
Zayıf Yönler
 Personelin
bürokratik
işlemlerle
uğraşması
 Personelin
ilçeler
arasında
dağılımının uygun olmaması
 Yöneticilerin uygulamada belirleyici
olabilmesi
 Çiftçilere erişimde araç yetersizliği
 Tar-Gel
personelinin
bürokratik
işlerde görevlendirilmesi
 Kadın yayım elemanlarının (Tar-Gel)
çalışma koşullarında zorlanabilmesi
 Yayım elemanlarının uygulamalı bilgi
eksikliği
 Yayım
elemanlarının
insiyatif
alamama durumları
 Çiftçilerin ilgili birimlere erişememesi
 İlçelerde uzmanlıkları dışında TarGel personeli istihdamı
 Köylerde
çalışmanın
getirdiği
deformasyon
 Bürokrasinin gecikmesi
 Parçalı arazilerin getirdiği çalışma
koşullarının zorluğu
 Yöneticilerin takdir durumları
 Proje
yazma
ve
uygulama
konusunda bilgi eksikliği
 Etkili sunu teknikleri konusunda
eksiklik
 Uygulamalı eğitimlerin eksikliği
 Tar-Gel
personeli
ile
diğer
personelin arasında ayrımcılık
 Hizmet
içi
eğitimlere
uygun
personelin
görevlendirilememesi
(merkezden
sisteme
personel
kendileri müracaat etmektedir.)
 Su
yönetim
planlamasının
yapılmaması
263
Sorunların Çözümüne Yönelik Öneriler
 İl yayım strateji planın hazırlanması ve hayata geçirilmesi
 Personel eksiklerinin giderilmesi
 Teknik personelin yetkinliklerinin (uygulamada) artırılması
 Aksaray tarım platformununda tüm tarım paydaşlarının temsiliyeti
 Birlikler arasında iletişim ve koordinasyonun artırılması
 Teknik personelin büro işlerinde çalıştırılmaması
 Sistemin tek organizasyonla yapılması
 Teknik personelin bir alanda uzmanlaşmasının sağlanması
 Çiftçi koşullarında uygulamaların arttırılması ve sürdürülebilirlik
 Konu temelli çalıştayların daha sık yapılması
 Hizmet içi eğitimlerine herkesin katılımlarının sağlanması
 Çiftçi eğitimlerinde uygun zamanın seçilmesi
 Yıllık iş takviminin çıkarılması
 Çiftçiye yönelik görsel materyaller yapılması
 Grup yayım çalışmalarına özen gösterilmesi
 İyi uygulamaların çiftçiye aktarılması ve yayın haline getirilmesi
 KOP Tarımsal yayım programının uygulamaya aktarılması
 Ziraat
Mühendislerinin
çalışmalarda
etkinliğinin
düzenlemelere özen gösterilmesi
 Bürokratik işlemlerde Ziraat Odalarının daha etkin olması
 Çiftçi faaliyetleri için ek bütçe yaratılması
 Bürokratik işlemler için ilave ziraat mühendisi istihdamı
 Desteklerde homojenliğe girilmesi
 İzleme ve değerlendirme sisteminin kurulması
264
artılmasına
yönelik
Aksaray İlinde Üretici Örgütlerinin
Güçlü Yönleri
Zayıf Yönler
 Çiftçilerin örgütlenme eğilimin
yüksek olması
 Maddi güçlerinin göreceli olarak iyi
olması
 Bürokrasi ile yakın ilişki kurulması
 Örgütler arası işbirliğinin iyi olması
 Aktif çalışma ortamları
 Kaynaklara desteklere ulaşım ve
yararlanabilme
 Tarım Teşkilatlarına yardımcı
olmaları
 Sulama Örgütlerinin kapalı sulama
sistemlerine-altyapıya geçmeleri
 Üyelerinin eğitiminde aktif olması
 Pazarlamaya daha fazla ilgi
duyma
 Üyelerinin kontrol edilebilirliği
 Yayım
politikaları
konusunda
arayışların olması
 Destekler arasındaki farklılıkların
çiftçilerinin
ekonomik
güçlenmesine katkıda bulunması
















Yerel siyasetin etkisi
Personelin bilgisinin yetersizliği
Örgüt kirliliği
Yöneticilerin kendilerini ön plana
çıkarabilmeleri
yöneticilerin
teknik bilgi düzeylerinin eksikliği
Eğitim düzeyinin sınırlı olması
Yeterli
teknik
personel
bulunmaması
Çiftçilere
yönelik
proje
üretememeleri
Siyasi baskınlık ve gelecek
beklentiler
Pratik uygulamalara geçilememesi
Üyelerden
tahsilatta
adaletin
sağlanamaması
Teknik
personelin
seçiminde
liyakate dikkate edilmemesi
Üreticilerin kapasite gelişimini
ağırlık verilmemesi (fuar - tarla
günleri)
Örgüt
içi
gruplaşmalar
ve
güvensizlik
Ürün
temelli
örgütlenmelerde
eşitsizlik
Yayım konusuna olan uzaklıkları ilgisizlikleri
Örgütlerde kadın üye sayısının
azlığı ve yönetim kademesinde
yer almaması
 Örgütlerin alanda daha fazla yer almasına yönelik önlemler
265
Aksaray İlinde Üretim Yapan Çiftçilerin
Güçlü Yönleri
















Zayıf Yönler


Sürekli bir arayış içerisinde olmaları
Bilgiye ulaşabilmeleri
Önder çiftçilerin varlığı ve sayısının
artması
Yeniliğe açık olması
Tarım desteklerinin yaygınlığı ve
erişebilirlikleri
Tarımsal mekanizasyon varlığının
yeterliliği
Kitle iletişim araçlarının kullanılma
düzeylerinin yüksekliği
Sulama teknolojilerine ayak uydurma
Kurumsal taleplerde ısrarcılık
Yüksek okuryazarlık oranı
Birbirlerini etkileyebilmeleri
Türkiye ortalamasına göre ortalama
işletme genişliğinin yüksek olması
Artan bilinç düzeyi
Hizmet alabilecekleri yeterli teknik
personel varlığı
Tarım dışı gelir arayışları
Parçalanmanın önlenmesine yönelik
yasanın varlığı




















266
Çözümü kendi dışında araması
Birim çiftçi başına destek miktarının
azlığı
Çiftçilerin eğitim-yayım çalışmalarına
olan ilgisizlikleri
Azalan genç çiftçi sayısı
Bilgiye erişmek yerine öğrenme
kanallarını farklılaştırmaları
Geleneksel
tarım
bilgilerinin
baskınlığı
Kente göç eğilimi
Çiftçiliğin
hayvancılık
temelinde
biçimlenmesi
Tarım
dışı
yatırım
alanlarına
yönelmeleri
Gereksinim dışı alet ekipman edinimi
(sosyal prestij)
Kira-ortakçılık ilişkilerinde kayıt dışılık
Tarımsal yatırımdan kaçınma
Tarımsal finans ve kullanımı yetersiz
bilgi düzeyi
Tarımsal bilgiye kaynak ayırmamasıyararlılığından kaçınma
Tarımsal yenilikleri risk sayması
Üretim
planlanmasını-patern
yapmaması
Pazarlamada sorun yaşaması,
Üretim maliyetlerini ve ürün kayıt
tutmama
Farklı destekler konusunda bilgi
yetersizliği
Tapu sorunları nedeniyle bazı
desteklerden yararlanamaması
Çiftlik muhasebe sisteminin tam
olarak oturmaması
Yer üstü sulamalarında ve yer altı
kooperatif işletmeciliğinde çiftçilerin
hassas olmamaları
 Çiftçilerin sulama ücretlendirmesine katılımında sürekliliğin sağlanması ve
peşin ödeme
 Enerji giderlerinin ücretlendirilmesinde farklı sistem arayışlarına geçilmesi
 Desteklemelerin üretim ve üretici bazında verilmesi
 Sulama konusunda belirsizliklerin giderilerek yatırım yapılması
Aksaray İlinde TAR-GEL Personelinin
Güçlü Yönleri
Zayıf Yönler
 Sayısal yeterlilik
 Olanakların varlığı
 Kendi aralarında hızlı iletişim ve
bilgi paylaşımı
 Çalışabilirlik koşullarının olması
(coğrafik)
 Kendini ispat arzusunda olması
 Çiftçiyle rahat iletişimleri
 Yeniliklere açık ve çiftçilere
benimsetebilirliği
 Özgüven yüksekliği
 Mesai saati dışında da çalışabilir
olmaları
 Yerleşimlerin
birbirine
yakın
olması
 Çok fazla çalışabilir konu varlığı
267
 Çiftçiler
tarafından
takdir
edilmeme
 Her
türlü
işi
yapmalarının
beklenmesi
 İş yüklerinin fazla olması
 Köy
yaşantısından
dolayı
performansının düşmesi
 Dışardan gelen personelin uyum
süreci
 Farklı
uygulamalara
maruz
kalmaları
 Görev
yerlerinin
dışında
çalıştırılması
 Aynı
statüye
sahip
diğer
personellere göre ayrımcılık
 Bakanlığın eğitim ve yayım
hizmetlerinden yararlanamamaları
 Sosyal olanakların yetersizliği
 Olumsuz bakış açılarının hızla
yayılması
 Görevde yükselme fırsatlarının
olmaması
 Koçluk
yapacak
deneyimli
personel ile çalışamamaları
 Yetki mercii tanımının paydaşlarla
bilinmemesi
 Yayım elemanlarının uzmanlıkları
dışındaki
sorunlara
çözümde
sadece kendilerine yer vermesi
(uzman kişilere başvurmaması)
 Alanda çalışan personelin fiziki koşullarının iyileştirilmesi
 Alanın tarımsal potansiyeline uygun personelin görevlendirilmesi
 Görev tanımının dışına çıkılmaması
 Tar-Gel personelinin sahada verimliliğini artıracak motivasyon araçlarının
geliştirilmesi ve yayım misyonuna uygun çalışma ortamının oluşturulması
Aksaray İlinde Sertifikalı Tarım Danışmanlarının (1 tane kendi
adına, 6 tane üretici örgütü adına)
Güçlü Yönleri
 Örgüt
Zayıf Yönler
bünyesinde
çalışmanın
getirdiği avantajları
 Ücretlerin
düşüklüğü
ücretlendirmede
 Örgüt bünyesindeki çiftçilere daha
 Giderek artan istihdam ihtiyacı
standartlara
uyulmaması
 Asgari
rahat erişebilirlik
ve
ücret
tarifesine
uyulmaması
 Daha fazla kazanma potansiyelleri
 Çiftçi
etkinliklerine
bütçe
olmaması
 İl’e uyumda yaşanan sorunlar
 Önyargıyla bakılması
 Tecrübe deneyim eksikliği
 Kurumsalmış girdi sağlayan işletmelerin yayım çalışmalarına daha fazla ağırlık
vermesi
268
KONYA İLİ SONUÇLARI
Moderatör
: Prof. Dr. Bülent GÜLÇUBUK
Raportör
Konya İlinde Tarımsal Eğitim-Yayım Konusunda Ortaya Çıkan Başlıca Sorunlar
 Yayım eğitiminin farklı kuruluşlar tarafından verilmesi, koordinasyon eksikliği
 Paydaşların bilgi eksikliği
 Tarımdaki genç nüfusun azalması
 Teorik bilginin uygulamaya aktarılamaması
 Eğitim ve yayım sisteminde yöntem oluşturulamaması
 Eğitim yayım hizmetlerinde konusunda ihtisaslaşmaya gidilememesi - yapılan
faaliyetlerin sürdürülebilirliğinin sağlanamaması
 Paydaşlar arasındaki iletişimin zayıf olması
 Yayım faaliytelerine yaşlı nüfusun katılması - demografik nitelikten dolayı
 Bölgesel yayım yöntemlerinin eksikliği
 Çiftçi eğitim konularıyla, masa başı eğitim konularının bütünleştirilememesi
 Tarım teşkilatının yayım hizmetleri için yeterli zamanı olmaması
 Çiftçilerin yeniliklere açık olmaması
 Dezavantajlı gruplara erişememek
 Eğitim materyallerinin yetersiz ve veya eksik oluşu
 Eğitim yayım uygulamalarında hedef yoksunluğu
 Eğitim konularında güncellemeye gidilememesi
 Eğitim yayım çalışmalarında katılımda zayıflık
 Teknik personelinin, uzmanlık düzeyini çiftçi ihtiyaçları ile bütünleştirememesi
 Teknik personelin uzmanlıklarına göre görevlendirilmemesi
 İl - ilçe müdürlüklerindeki personelin bürokrasi işlerinin yoğun olması
 Çiftçilerin beklentileri karşılarında yayım faaliyetlerine katılmaları
 Çiftçilerin geleneksel fikir ve davranışlardan vazgeçmemesi
 Çiftçiler tarafından eğitim yayım materyallerinin değerlendirilememesi
 Teknolojik yetersizlikler
 Nitelikten çok niceliklerin ön plan çıkması
269
 Teknik personelin bazı konularda bilgi eksikliği
 Kamu yayımının ücretsizlikten dolayı ilgi gösterilmemesi - ücretsiz olması
kıymetsizlendiriyor
 Yetişkin eğitim becerisinin düşük olması
 Yayım personelinin işlerinde özensizlik
 Araştırma kuruluşları ile yayım aktörleri arasında iletişimin – bilgi paylaşımı
eksikliği
 Büyükşehir yasasının getirdiği belirsizlikler
 Geleceği ilişkin beklentilerin kırsal nüfusu yerinde tutmada olumsuz etkisi
 Yayım hizmetlerinin cinsiyet körü bakış açısıyla yapılması
 Görsel yayım yöntemlerinde sınırlılık
 Tarımın ve çalışanlarının statü algısındaki olumsuzluklar
 Yayım
istatistiklerinin
yetersizliği
ve
süreksizliği,
yayım
istatistiklerinin
gerçekten uzak oluşu
 Tarım işletmelerinin küçük olması ve dağınık olması nedeniyle yayım
hizmetlerinin etkisizliği
 Yayım hizmetlerinde ilgi ve bilgi çatışması
 Merkezi tarımsal yayım politikasındaki eksiklikler ve belirsizlikler
 Eğitimde bilgi teknolojilerindeki yeniliklere uyumda yaşanan zorluklar
 Bilgi teknolojilerinde yeni yöntemlerin kullanılmaması
 Personel yetersizliği
 Bakanlık uygulamalarındaki farklılıkların getirdiği çelişkiler
 Eğitim yayım personelinin uzmanlaşmaması
 Çiftçinin geçimlik düzeyde tarımda ısrarı
 Yayım hizmetlerinin doğru zamanda yapılamaması
 Ekonomik amaçlı-maliyet düşürücü yayım hizmetlerinde yetersizlik
 Eğitim yayım hizmetlerinde tanıtım ve tanılırlık hizmetlerinin düşük olması
 Yayım personelin çalışma saatlerinin esnek hale getirilmesi
 Yerel bilgiye ve çiftçi deneyimine yönelik yayım hizmetlerinin eksikliği
 Saha elemanlarının yayım konusundaki eksiklikleri – teknik ve bilgi anlamında
 Eğiticilerin eğitimi konusundaki alt yapı eksikliği
 Yayım hizmetlerinin sadece kamu hizmeti olarak algılanması
270
SWOT ANALİZİ
Konya İlinde Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı İl/İlçe Müdürlüklerinin
Güçlü Yönleri
Zayıf Yönler
 Tüm
yerel
birimlerde
teşkilatlanmış olması
 Küçük
sürekli
unsur olarak öne sürülmesi
yerleşimlerde
iç
içe
 Desteklerin çiftçi katılımında bir
çiftçilerle
olunması
–
 Yeni
bilgilerin
aktarımında
yaşanan eksiklikler-erişim sorunu
 Uygulamalardaki eksiklikler
erişebilirlik
 Teknik personelin bilgi düzeyinin
yüksek olması
 Bilgi kirliliği ve dağınıklığı
 Fiziki (bina vs) yetersizlikler
 Bazı yerlerde tarım paydaşları
arasındaki koordinasyon
 Materyallerdeki eksiklikler
 Teknik personelin eğitim yayım
 Tar-Gel personelin varlığı
tekniklerini
 Eğitim yayım personelinin bilgiye
güncelliyememesi
erişebilirliği
ve
bunu
çiftçiye
aktarabilirliği
kullanamaması
ve
 Mesai saatlerinin baskınlığı
 Teknik personele yüklenen ağır
 İlçe müdürlüklerindeki personelin
sorumluluklar (tarım konusunda)
bulunduğu yerleşimi iyi tanıması
 Eğitim yayım zamanlanmasının
ve çiftçinin niteliğine göre eğitim
çiftçi zamanlamasına uymaması
 İlin coğrafi açıdan geniş olması
sunabilme kapasitesi
 Çiftçi güvenliği
 İlde uygulamalı tarımsal eğitim
 Çiftçi ile birebir iletişim
merkezinin olmaması
 Kamu saygısı ve ilgisi
 Teknik
 Alana özgü planlama motivasyon
(ürün bazlı)
 Gelişmeleri
daha
hızlı
takip
(ilçe)
personelin
değerlendirilmemesi
teşkilatında
görev
işlerin
yoğunluğu-
yapılmamış işlerin yapılmış gibi
konu
yapan
kendisini
gösterilmesi
 Karar
uzmanlarının varlığı
 İlçelerde
verimli
 Bürokratik
 Desteklerin varlığı
başka
amaçlar için de kullanılması zamanı
edebilmesi
 İl
personelinin
teknik
yenileme
271
vericilerin
hizmet
içi
eğitimlerde engelleyici olabilmesi
 İlçe müdürlüklerinde eğitim yayım
isteği
hizmetleri
 Çiftçilerin teknik personele rahat
 Çiftçilerin bilgi talebi
fiziki
donanımlarının olmaması
önyargıları
 Genç
 Önder çiftçilere ulaşabilme
personelle çiftçi arasında
iletişim sorunu
 Yeterli insan kaynağı potansiyeli
 Çiftçinin
 Kamunun yaptırım gücü
 Hizmet içi eğitim olanaklarının
eğitim
hizmetlerinin
tamamen müdürlükten beklemesi,
kendi gayretinin olmaması
varlığı
personelin
hizmet
içi
 Eğitim materyallerinin varlığı (araç
 Personel
arasındaki
bilgi
ve
davranış tutarsızlıkları
altyapısının varlığı)
 Personel
 Demonstrasyonaların yapılması
müdürlüğü
 Personelin bilgiyi etkin ve etkili bir
şekilde aktaramaması
eğitime açık olması
 İl
yeterli
 Çiftçilerin genç personele karşı
erişebilirliği
 Teknik
için
için
diğer
tarım
açısından
bölge
koşullarına uygun uzmanlaşmaya
gidilememesi
paydaşlarının varlığı
 Tarım il müdürlüklerinde tarımsal
 Paydaşlar arasında koordinasyon
eksikliği
eğitim yapılanması
 En yaygın ve en etkin tarım
 Personelin
çalışmak
istemediği
paydaşı (il ilçe müdürlüğü) ve
birimlerde çalışmaya zorlanması -
erişebilirliği
motivasyon kırılması
 Tarımsal
eğitim
yayım,
tarım
sektörü yönetişiminin güçlü olması
 Güçlü
bir
kurum
hafızasının
 Çiftçi gezilerinin yetersizliği
 Tarımsal yayım eğitim konusunun
ikinci planda bırakılması
 Ödüllendirmenin
olması
ve
takdir
edilmenin olmaması
 Teknik personelin yetişkin eğitimi
konusundaki sınırlılıkları
 Farklı disiplinlerle donatılmaması
 Eğitim yayım hizmetleri için bütçe
yetersizliği
272
 Eğitim yayıma ayrılan bütçenin artırılması
 Yayım personelin yaşama ve fiziki koşullarının iyileştirilmesi (bunun için etkin
bütçe kullanımı)
 Personelin bilgiye erişebilirliğinin artırılması
 Personelin alanı dışında başka işlerde kullanılmaması
 İlçe müdürlüklerindeki personel sayısının artırılması
 Merkezi düzeyde eğitim ve yayımla ilgili bilgi ve materyalin erişim koşullarının
iyileştirilmesi
 Tarımsal yayım bilgi - veri bankasının oluşturulması
 Daha fazla sahada yer alınması
 Yetişkin eğitimi konusunda iletişim tekniklerinin teknik personele aktarımı
 Teknik personel için hizmet içi eğitimlerinin (yurt içi - dışı) artırılması
 Eğiticilerin eğitiminde uygulamalı eğitimlere ağırlık verilmesi
 İzleme ve değerlendirme de nitelik ve nicelik birlikte ele alınmalı (özellikle
destekleme uygulamalarında)
 Bölge için ihtiyaç analizi yapılarak yeni eğitim yayım programlanmasının
yapılması
 Kitle iletişim araçlarının daha etkin kullanılması (kamu spotları dahil)
 Medyatik bireylerin eğitim yayımda daha görünür olması
 Çiftçilerin örnek girişim-görgü ziyaretlerinin artırılması
 Eğitim süresinin kısıtlanmaması
 Genç ve kadın nüfusa yönelik eğitim yayım eğitim hizmetlerinin ve destek
mekanizmalarının oluşturulması
 Personelin tarımsal yeniliklere yerinde erişim ve öğrenmesinin sağlanması
 Yöresel ürünlere yönelik yayım programlanmasının yapılması
 Makro düzeyde çiftçi tanımının yenilenmesi
 Yayım hizmetlerinde araştırma enstitülerinin ve üniversitelerin daha etkin
konuma getirilmesi
 Çiftçiyi teknolojiyi doğru kullanması konusunda bilgilendirmek
 Çiftçi ve özel sektörün daha sık bir araya getirilmesi
 İl müdürlüğü içerisinde özel tarımsal eğitim yayım gruplarının oluşturulması
 Eğitimlerde görünürlülüğe ve uygulamaya daha fazla ağırlık verilmesi
273
 Mesai uygulamalarında esnekliğe gidilmesi
 İl - ilçe müdürlüklerinde norm kadroların yeniden gözden geçirilmesi
 Özel firmaların eğitim yayım faaliyetlerinin denetim altına alınması
 Araştırma
Enstitülerin
daha
aktif
yayım
faaliyetlerinde
bulunmasının
sağlanması
Konya İlinde Üretici Örgütlerinin ve Çiftçilerin
Güçlü Yönleri
Zayıf Yönler
 Üye çiftçi sayısının fazlalığı
 Ziraat
 Yeterli personel varlığı
 Çiftçileri sadece ekonomik kaynak
 Çiftçilerin bazı konularda zorunluk
olarak görmek
 Ticari
olarak üye olmaları
 Grup çalışması ve bilgi paylaşımı
üyeler
arasında
işletme
gibi
kendilerini
algılamaları
 Kooperatiflerde ve birliklerde üye
sayısının azlığı
etkinlik
 Personel
istihdamı
konusunda
 Model
 Çiftçiye girdi temin edebilmeleri
olanakları
ve
esnek
esneklik-işlerin
olabilecek
tarımsal
kalkınma kooperatiflerinin azlığı
 Üretici örgütlerinin yerel siyasetin
kullanabilmeleri
 Bürokratik
 Örgüt dağınıklığı ve kirliliği (birden
fazla üyelik olması)
daha esnek şansa sahip olmaları
 Mali
yönetişim
eksikliği ve organizasyon eksikliği
 Çiftçiye erişebilirlikleri yüksek
konusunda
odalarında
daha
azlığı
 PankoBirlik-Konya Şekerin varlığı
 Coğrafi konumdan kaynaklanan
tarımsal çeşitlilik
 Desteklemeler konusunda yetki
kullanımı
274
etkisinde kalması
 Üretici örgütlerinin mevcut durumlarının yeniden değerlendirilmesi
 Üretici örgütlerinin eğitim yayım hizmetleri konusunda koordinasyonun
sağlanması ve üst örgütlenmeye gidilmesi
 Üretici örgütlerine eğitim ve yayım hizmetleri konusunda daha fazla sorumluluk
yüklenmeleri
 Ticari kaygılardan arındırılması
 Üretici örgütlerinin yerel siyasetten arındırılması
 Yönetimlerinin kişiselleşmemesi – demokratik paylaşıma ağırlık verilmesi
 Teknik personele (uzman) daha fazla yer verilmesi
 Yönetimde cinsiyet eşitliğine yer verici yaptırımların uygulanması
 Hizmet içi eğitimler konusunda üniversitelerin daha aktif olması
Konya İlinde TAR-GEL Personelinin
Güçlü Yönleri
Zayıf Yönler
 Genç ve dinamik olmaları
 Çalışma
 Deneyimsiz olmaları
ortamına
uyum
sağlaması
ikamet etmemesi
 Yeterli sayıda olması
 Görev
yerinde
 Bazı personelin görev yerinde
ikamet
 Bürokratik
ediyor
işlere
tanımlarının
 Bilgi arayışında olmaları
netleştirilmemesi
 Kendilerini geliştirme arzuları
kullandırılmaları
kaynaklarından
çok
yönlendirilmeleri
 Görev
olmaları
 Kamu
daha
–
görev
dışı
 Çalışma koşullarının zorluğu
 Görev tanımlarından kaynaklanan
yararlanabilmeleri
belirsizlikler
 Personel
seçiminde
davranılmaması
275
hassas
 Görev tanımının dışına çıkılmaması
 Tar-Gel personelinin sahada verimliliğini artıracak motivasyon araçlarının
 Kapasite gelişimine yönelik eğitimlerin yapılması
 Aidiyet ve kalkınma duygusunu daha da artıracak iletişim araçlarının ve
ödüllendirme sisteminin oluşturulması
 Üniversitelerin tarımsal eğitim ve yayım altyapısının güncellenmesi ve
geliştirilmesi
İlde Sertifikalı Tarım Danışmanlarının (42 danışman)
Güçlü Yönleri
Zayıf Yönler
 Ziraat Odasının güçlü olması
 Sistemin tam olarak oturmaması
 Üretici örgütlerinin istekliliği
 Tar-Gel personeli ile kıyaslanması
 Üretici örgütlerinin istihdam etme
 Çiftçinin beklentileri
 Ticari boyutunun ön plana çıkması
kapasitesi
 Çiftçi tercihlerinde esneklik
 Fiziki yetersizlikler
 Mesai saatlerinde esneklik
 İş yükünü bununla sınırlı olması
 Destekleme sisteminin olması
 Denetimde etkinlik sağlanması
 Çiftçilerin sertifikalı tarım danışmanlığı konusunda bilgilendirmeleri
 Hizmet içi eğitimler konusunda üniversitelerin daha aktif olması
276
KARAMAN İLİ SONUÇLARI
Moderatör
: Dr. Arzu KAN
Raportör
: Eylül
Karaman İlinde Tarımsal Eğitim-Yayım Konusunda Ortaya Çıkan Başlıca
Sorunlar
 Merkeze uzak alanlar olan dağlık alanlarda geleneksel yöntemlere bağlılık,
yeniliklerin ulaşması konusundaki sıkıntılar
 Eğitim seviyelerinin yeterli olmaması
 ÇKS’ye kayıt yaptırılamayan arazilerin varlığı (Veraset sorunu olan araziler,
Özellikle dağlık alanlarda)
 Çiftçilerin eğitim ve yayım konularına ilgisiz olması
 Tarıma girdi veren firmaların çok olması ve bilgi kirliliği oluşturması
 Karaman ilinde tarımsal kurumlar arasında eğitim ve yayım hizmetleri için
planlamanın yapılması açısından koordinasyon eksikliği
 Dağlık alanlarda genç nüfusun az olması
 Üretici birliklerinin etkin rol alamaması
 Eğitim ve yayım hizmetlerinden çok büro hizmetlerine yoğunlaşılması
 Ticari faaliyette bulunan firmaların yanlış eğitim ve yayım faaliyetleri ile
üreticileri yanlış yönlendirebilmeleri
 Üreticilerin kitle iletişim vasıtaları ile (TV) aldıkları bilgilerin bulundukları
bölgelere
uygulanabilirliğini
araştırmadan
istemeleri

Serbest tarım danışmanlığının ilgi görmemesi
277
bölgeye
hemen
uygulamak
SWOT ANALİZİ
Karaman İlinde Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı İl/İlçe Müdürlüklerinin
Güçlü Yönleri
Zayıf Yönler
 Tarımsal desteklerin varlığı
 ÇKS’ye
 Üretici kayıt sistemlerinin varlığı
(ÇKS, TURKVET vb.) kayıtlarının
 Eğitimli,
teknik
donanımlı
 Üreticilerinin tarım ile ilgili teknik
konularda
tarım
il/ilçe
desteklerden yararlanılamaması
 Tarım İl Müdürlüklerinde sosyolog
diğer
politikalarının
uygulanmasındaki sıkıntılar (Proje
branşlardan
kurumsal
sulama proje uygulamaları)
 Mevzuat hükümlerinin uygulama
zamanı
müdürlüklerine olan güvenleri
hizmet
kapasitenin
ile
doğru
orantılı
olmaması
 Teknik elemanların daha fazla
büro
hizmetleri
ile
uğraşmak
zorunda kalması
varlığı
 Kitle
arazilerin olması ve bundan dolayı
uygulama prosedürlerin fazlalığı -
elemanların varlığı
verecek
yaptırılamayan
 Destekleme
varlığı
ve
kayıt
iletişim
araçlarını
iyi
 Teknik personelin eğitim ve yayım
hizmetini yürütmek için yeterli araç
kullanmasını (SMS)
ve
donanıma
sahip
olmaması
(araç, akaryakıt, vb.)
 Eğitim
ve
yayım
sunulacağı
etkin
hizmetlerinin
bir
web
sayfasının olmaması
 Mera
yönetimi
konusunda
ve
etkin
otlatma
yayım
çalışmalarının yapılamaması veya
yeterli
çiftçi
sağlanamaması
278
katılımının
 Büro hizmetleri ile uğraşacak eleman istihdamı veya ihale ile hizmet alınması
 Tarımsal eğitim ve yayım hizmetlerinin etkin bir şekilde ulaştırılabilmesi için
farklı bakanlıklar ve kurumlar arasında işbirliği protokollerinin yapılması ve
koordinasyonun sağlanması
 Eğitim faaliyetlerine katılımı arttırmak için ödül sisteminin eklenmesi (gezi,
sertifika, yemek, çay ikramı, gübre, ilaç, tohum vb.)
 Üreticilerin arazileri demonstrasyon amacı ile alındığında tüm masraflarının
karşılanması
 Sosyolog ve diğer branşlardan eğitim hizmeti verecek elemanlarının
etkinliğinin arttırılması
 İl ve İlçe Müdürlükleri tarafından yapılan eğitim ve yayım hizmetlerine
ulaşımda farklı kitle iletişim araçlarının (web sayfası vb.) kullanılması ve
izlenebilirliğinin sağlanması
 Özellikle ilkokul orta ve liselerin olduğu alanlarda tarım ile ilgili derslerin
verilmesi yönünde Bakanlıklar arasında girişimde bulunulması
 Bakanlığın çiftçiliği meslek olarak tanımlaması
 Köyden kente göçün önlenmesi ve kentten köye bir akımın oluşması için
özendirici tarımsal faaliyetlerin yapılması ve altyapı faaliyetlerinin geliştirilmesi
 Çiftçi çocuklarının tarımla ilgili fakültelere girişte özendirici kolaylıklar
sağlaması
279
Karaman İlinde Üretici Örgütlerinin
Güçlü Yönleri






Zayıf Yönler
Suni tohumlama çalışmaları çok iyi
durumda olması
Teknik donanımlarının iyi olması
Desteklerden yararlanma şanslarının
olması (Hayvancılık)
Birlik olması nedeni ile birlikteki
üyelerin tarım danışmanları ile sürekli
irtibat halinde olmaları ve onlara
güvenmeleri
Özellikle hayvancılıkla ilgili üretici
birliklerinde bulunan veteriner hekimi
tarım
danışmanlarının
işlerini
yapabilmek için sürekli sahada
olmaları
Bölgede Tarım Kredi Kooperatiflerinin
varlığı (girdi sağlanması açısından)

















280
Üretici birliklerinin üretici arasındaki
iletişim kopukluğu
Birliklerin üreticilere ulaşamaması
Tüccarların
birliklerin
gelişimin
engellemesi
Piyasada etkili olamama
Fiyat oluşturma konusunda etkili
olamama
Üyelerinin birliğe katkısının olmaması
Devletin üretici birliğine katkısı
olmaması
Desteklerden yararlanma şanslarının
olmaması (Hayvancılık dışındaki
diğer birlikler-Meyvecilik)
Tarımsal
eğitim
ve
yayım
çalışmalarını
yürütecek
eleman
eksikliği
Üretici
Birliklerinin
kurumsal
kapasitelerinin olmaması
Üretici
birliklerin
görevlerini
bilmemesi
Birliklerin altyapısının kötü olması
Proje yapacak, işleri yönlendirecek
kişi ve bilgi eksikliği
Finansman eksikliği (Öz sermaye
eksikliği)
Üretici
birliklerinin
tarım
danışmanlarından
nasıl
bilgi
alınacağını bilmemesi
Üretici örgütlerinin sadece kayıt
amaçlı
kullanılması
üretici
karşısındaki statüsünü düşürmekte
Bitkisel üretimle ilgili örgütlerin üye
gelirlerinin az olması ve farklı
finansman
kaynaklarını
kullanamaması
 Birliğin altyapı olanaklarının geliştirilmesi (Soğuk hava deposu, meyve suyu
fabrikası, işleme fabrikası vb.)
 Birliklerin güçlendirilmesi için bölgesel önceliklere konu olacak projelerde yer
alması veya teknik destek verilmesi
 Üretici birliklerinin tarım danışmanları ile birlikte çalışma olanaklarının
oluşturulması
 Üretici örgütlerinin çiftçilerin gözündeki etkisini zaman zaman ölçülmesi
 Performansa
dayalı
maaş
sisteminin
oluşturularak
eğitim
ve
yayım
faaliyetlerinin etkinliğinin arttırılması
 Ziraat Odalarının tarım danışmanlarını bünyesinde çalıştırması ve üretici
örgütleri ile koordineli olarak çalışması
 KOP Bölge Kalkınma İdaresinin ve TOKİ’nin
Bölgeye meyveciliğin yoğun
olduğu alanlarda altyapı yatırımlarına destek sağlaması (Soğuk hava deposu,
şoklama, paketleme vb.)
 Üretici örgütlenmesini özendirici faaliyetlerin yapılması
281
Karaman İlinde Üretim Yapan Çiftçilerin
Güçlü Yönleri
Zayıf Yönler
 Çiftçilerin yeniliklere açık olması
 Eğitim seviyelerinin düşük olması
 Çiftçi yayımcı işbirliğinin güçlü
 Çiftçilerin tarımsal eğitim ve yayım
olması
konularındaki ilgisizliği (Özellikle
 Kadın çiftçilerin yayım eğitimlerine
katılımının
yüksek
olması,
Ova Köylerinde)
 Üreticilerin
yeniliklere
kapalı
ilgilerinin fazla olması (Özellikle
olması (Kurak alanlardaki köyler,
dağ köylerinde)
Ayrancı örneği)
 Önder çiftçilerin varlığı
 Çiftçilerin
 Uygulamalı çalışmalara (rasyon
hazırlama
verme
gibi)
olumlu
potansiyelinin
 Hayvancılık
hazırlama
konusundaki yetersizlikleri,
cevap
 Çiftçilerin
yüksek
sistemini
olması
proje
tarımsal
danışmanlık
bilmemeleri
ve
iyi
kullanmamaları
ve
bitkisel
üretim
yapan çiftçi potansiyelinin yüksek
 Çiftçilerin eğitim almaya ihtiyaç
duymamaları
 Üreticilerin kitle iletişim vasıtaları
olması
ile
(TV)
aldıkları
bulundukları
bilgilerin
uygulanabilirliğini
araştırmadan
bölgeye
hemen
uygulamak istemeleri
 Piyasa
karşısında
fiyatı
oluşturmada etkili olamamaları
 Tarımın
cazip
olmaması
ve
tarımsal nüfusun gün geçtikçe
yaşlanması
 Tarımla
uğraşan
çocuklarını
yönlendirememeleri
ailelerin
tarıma
(ekonomik
kaygı)
 Çiftçilerin
birbirlerine
güvenmemeleri (Kişisel çıkarlar)
282
 Çiftçilerin
tarımsal
uygulamaların
danışmanlık
yapılması
sistemine
(desteklerin
dahil
tarımsal
olmasını
danışmanlık
sağlayacak
sistemi
ile
uyumlandırılarak verilmesi)
 Örnek
ve
Önder
çiftçi
kavramının
yerleştirilmesi
ve
bunların
sertifikalandırılması ve bunların tarımsal yayımda rol model olarak kullanılması
 Eğitim yayım faaliyetine katılıp bunları sahada uygulamada iyi örneklerin
izlenebilirliğinin artırılması ve bu yönde teşvik edilmesi( Örn; SSK ve Bağ-KUR
prim ödemelerinin belli bir oranının ödenmesi)
 Emekli olmuş yada belli bir yaş sınırını aşmış kişilerin araziyi değerlendirmek
amacı ile ya kiraya vermesi yada devretmesi (arazi boş bırakılmamalı)
Karaman İlinde TAR-GEL Personelinin
Güçlü Yönleri
Zayıf Yönler
 Üretici ile Tar-Gel personeli
arasında güçlü bir bağın oluşmuş
olması
 Özellikle bazı alanlarda Tar-Gel
personelinin bayanlarla güçlü
ilişkiler kurabilmesi
 Tar-Gel
sistemin
Bakanlıkça
tanımlanmış olması
 Tar-Gel
personelinin
görev
tanımındaki sıkıntılar.
 Üreticilerin
veteriner
Tar-Gel
personelini eğitici olarak değil
uygulayıcı olarak görmeleri
 Özellikle uzak ve dağlık alanlara
Tar-Gel personelinin gelmeyi talep
etmemesi
 Tar-Gel personelinin seyyar görev
tazminatı alamaması
 Eğitim
yayım
hizmetlerini
yürütmek için altyapı imkanlarının
olmaması
 Tar-Gel personelinin köyde değil il
ya da ilçede görevlendirilmesi
 Eğitim salonlarının oluşturulması veya var olan altyapının (diyanetin, milli
eğitimin eğitim salonları) daha etkin kullanılması
 Tar-Gel personeline eğitim ve yayım hizmetlerini sahada yürütmek için lojistik
destek sağlanması
283
NİĞDE İLİ SONUÇLARI
Moderatör
:Prof. Dr. Bülent GÜLÇUBUK
Raportör
Niğde İlinde Tarımsal Eğitim-Yayım Konusunda Ortaya Çıkan Başlıca Sorunlar
Nelerdir?
 Sertifikalı Tarım danışmanlarının çiftçi tarafından benimsenmemesi
 Tarım Arazilerin yanlış kullanımı (amaç dışı)
 Tarımsal yayım personelinin uzmanlık düzeyi
 Yayım personellinin materyal sorunu
 Yayım personelinin araç-ulaşım sorunu
 Yerele yönelik eğitim yayım materayelinin olmaması ve yerele yönelik özel
yayım bütçesinin olmaması
 Yayım hizmetlerinde arz dağınıklığı
 Çiftçi ile bireysel yöntemlerde sınırlılık
 Çiftçilerinin farkındalık düzeyinin düşük olması
 Genç nüfusun tarımdan kopması
 Çiftçi ihtiyaçlarına yönelik yayım tespitinin yapılamaması
 Tarımsal üretimde yanlış girdi kullanımı (ilaç ve gübre)
 Sulama yayımının yetersizliği
 Girdi kullanımında yayım hizmetlerinin yetersizliği
 Yayım hizmetlerinin içeriği konusunda koordinasyonsuzluk
 Hedef gruplara yönelik yayım programlarının eksikliği
 Çiftçi ve köylü ayrımının tam olarak yapılamaması
 Yayım
hizmetlerinin
zamanlamasının
çiftçi
iş
programına
göre
düzenlenememesi
 Çiftçilerin eğitim düzeyinin sınırlayıcı rol oynayabilmesi
 Tarımsal
yayım
personelinin
yayım
yaptırımının bulunmaması
 Bürokratik işlerin yoğunluğu
284
hizmetlerinin
etkinliği
konusunda
 Yayım faaliyetlerine yeterince zaman ayırılamaması
 Çiftçilerin tarımdan giderek kopması
 Ürün temelinde yayım elemanı sorunu
SWOT ANALİZİ
Niğde İlinde Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı İl/İlçe Müdürlüklerinin
Güçlü Yönleri
 Yayım
Zayıf Yönler
personelinin
konuya
 Çiftçilerin yayım eğitimlerine karşı
ilgisinin yüksek olması
 Yayım elemanı yeterli
 Çiftçilerin
tanınırlık
ilgisizliği
düzeyinin
yüksek olması
 Çiftçilerin
 Yayım elemanın personelin azlığı
 Bürokratik iş yoğunluğunun fazla
olması
yayım
 Yayım hizmetleri için gerekli olan
hizmetlerine katılım için yeterli
materyal ekipman ve araç eksikliği
eğitim
 İşletme ölçeğinin küçük olması
zamanlarının olması
 Çiftçiye erişebilirlik
 Personelin bakanlık projelerinden
zamanında haberdar olmaması
 Konu uzmanlarının konu alanları
dışında görevlendirilmesi
 Çiftçi gözünde sürekli desteklerin
ön planda tutulması
 Teknolojinin
daha
etkin
kullanılmaması (cep telefonu)
 Eğitim
yayım
hizmetleri
için
yetersiz kaynak ayrılması
 Eğitim
yayım
hizmetlerinde
denetim eksikliği
 Coğrafik
kısıtlar
285
yerleşimin
getirdiği
 Personel tanımında homojenliğe gidilmesi
 Personelin kendi alanında görevlendirilmesi
 Paydaşlar arası iletişimin güçlendirilmesi
 Üniversite ile ilişkilerin güçlendirilmesi
 Desteklemelerde bürokratik işlemlerin üretici örgütlerine devredilmesi ve
denetim kontrolünün bakanlık tarından yapılması
 Desteklemelerdeki bürokratik işlemlerin tek bir elden yürütülmesi
 Personelin performansının ödüllendirilmesi
 Konu uzmanının konu bazında görevlendirilmesi
 Teknolojik gelişmelerin daha hızlı izlenebilirliği
 Araştırma-yayım-çiftçi bağının güçlendirilmesi
 Yayım personellinin materyal ve araç açısından güçlendirilmesi
 Döner sermayenin il/ilçe müdürlüğü tarafından kullanılabilmesi
Niğde İlinde Üretici Örgütlerinin
Güçlü Yönleri
Zayıf Yönler
 Her
yerleşimde
bir
üretici
örgütünün olması
 Çiftçilere birebir erişimi
 Ekonomik açıdan yeterlilikleri
 Yaptırım
gücünün
bulunması
(desteklemeden yaralanma)
 STK’lar arası dayanışma
286
 Teknik
personel
açısından
yetersizlik
 Kurumsal
kapasitenin
düşük
olması
 Kapasite düşüklüğü
 Çiftçi aidatlarının yüksek olması
 Tanıtımda yetersizlik
 Hizmetlerin
beklentileri
karşılamaması
 Patates
üreticiler
birliğinin
olmaması
 Girişimlerinin yeterli olmaması
 Üye beklentilerinin yüksek olması
 Destek
ve
proje
temelli
örgütlenme
 Tabandan
kaynaklanmayan
örgütlenme
 Eğitim yayım hizmetlerinde daha etkin hale gelmesi
 Üyelerin bilinç düzeyinin yükseltilmesi
 İhtiyaç analizinin yapılması
 Bilgiye erişim kanallarının güçlendirilmesi ve bu konuda bilgilendirilmesi
 Tarım teşkilatı ile çiftçi arasında köprü görevi görmesi
 Yönetimde profesyonelleşmeye gidilmesi
 Sorumlu müdürlerin yetkilendirilmesi-karar aşaması
 Üyelikte çiftçi tercihlerine yer verilmesi
 Desteklemelerde üyeliğin zorunluluğunun kalkması
 Üniversiteler ile daha sıkı işbirliği
 Belli periyotlarda hizmet içi eğitim
 Örnek işletme ziyaretlerinin yapılması
 Proje hazırlama kapasitelerinin arttırılması
 Talebe göre üretim
 Kurumsallaşmaya ağırlık verilmesi
 Çiftçiler ile üretici örgütleri arasındaki maddi ilişkilerin kesilmesi
 Çiftçilere yönelik örnek modellerin ortaya konulması
 Faaliyetlerin personel ve maddi güçleri doğrultusunda yapılması
Niğde İlinde Üretim Yapan Çiftçilerin
Güçlü Yönleri






Zayıf Yönler
Çalışkan,
eğitim
ihtiyacını
hissetmekte
Tarımsal yapıyı bilmekte
İşletme ve çiftçi sayısının fazlalığı
Kadın
çiftçilere
yönelik
yayım
faaliyetlerinin varlığı
Kır nüfusunun fazlalığı
Tarım potansiyelinin yüksek olması












287
Yaş ortalamasının yüksekliğinden
dolayı teknolojide yaşanan zorluklar
Yayım konusunda çiftçi algısı
Ürün çeşitlenmesinde sorunlar
Tekrarlanan ürünler
Mono tarıma dayalı makine parkı
Yeniliklere – geleneksel yapıda
olmaları
İşletme ölçeğinin küçük olması
Çiftçiler
arasında
dayanışmanın
olmaması
Sorunlu arazi varlığı
Genç nüfusun tarımdan kopması
Pazarlamada sorunlar
İkna etmede yaşanan sorunlar
 İşletme ölçeğinin büyütülmesi ve toplulaştırma
 Çiftçiliğin mesleki ve tanımlanması açısından güçlendirilmesi
 Çiftçilik mesleki tanımın yapılarak çiftçi kimlik kartının düzenlenmesi
 Çiftçilerde mantalide ve davranış değişikliği
 Desteklemenin üretime dayalı yapılması
 Genç çiftçileri özendirmek
 Genç çiftçilere yapılan desteklemelerin artırılması
 Genç çiftçilere yönelik yayım programlarının hazırlanması
 Başarılı üreticilerin ödüllendirilmesi
 Çiftçiliğe yönelik yaş sınırlamasının getirilmesi
 Çiftçilere yönelik eğitim kamplarının oluşturulması
 Toplumda çiftçi konusundaki ilginin oluşturulması
 Sosyal ortamların yaratılması
 Katma Değeri Yüksek ve pazarlanabilir ürünlerin yetiştirilmesi
 Ürün işleme ve paketleme tesislerin kurulması
 Sözleşmeli tarım olanaklarının araştırılması
 Üretim planlanmasının çiftçilerle birlikte yapılması
 Toplulaştırmaya yönelik görsel materyalin artırılması
 Organik veya İyi tarım uygulamaları kapsamındaki çiftçilerin ayrımına gidilmesi
 Çiftçilerin geleneksel davranışlardan arındırılması
288
Niğde İlinde TAR-GEL Personelinin
Güçlü Yönleri
Zayıf Yönler
 Yeterli personel varlığı
 Görev tanımının belirgin olmaması
 Çalışma azminin yüksek olması
 Her konuda görevlendirme
 Genç, dinamik ve gelişmeleri takip
 Verimli olarak çalıştırılmamaları
 Araç yetersizliği
etmeleri
 Teknolojiyi kullanmaya yatkınlık
 Bürokratik sahipsizlik
 Mesleki dayanışma ve paylaşım
 Çiftçiye
yeterince
zaman
ayırmama
 Yerleşim
düzeyinde
proje
üretememe
 Kariyer planlamasının belirsizliği
 Deneyim yetersizliği
 Personel arasında uyuşmazlık
 Bazı konularda bilgi eksikliği
 Uzmanlaşmaya gidilmemesi
 Çiftçinin her konuda bilgi talebinde
bulunması
 Hizmet
içi
eğitime
katılımında
yaşanan sorunlar
 Yayım elemanları arasındaki farklı özlük uygulamalarının kaldırılması
 Araç ve ekipman açısından güçlendirilmesi
 Ağır bürokratik işlerden kurtulması
 Hizmet içi eğitim programlarının artırılması
 İl müdürlüklerinde yayım bütçesinin artırılması
289
5.4.2 KOP bölgesinde tarımsal eğitim ve yayım konusunda ortaya çıkan başlıca
sorunlar
2. GRUP
KOP BÖLGESİNDE TARIMSAL EĞİTİM VE
YAYIM KONUSUNDA ORTAYA ÇIKAN BAŞLICA
SORUNLAR
 Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı İl-İlçe
Müdürlükleri
 Üretici Örgütleri
 Tar-Gel Personeli
 Sertifikalı Tarım Danışmanları
290
Moderatör
:Prof. Dr. Süleyman SOYLU
Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü
Raportör
: Murat KÜÇÜKÇONGAR
Bahri DAĞDAŞ Uluslar arası Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü
Aksaray İlinde İl ve İlçe Müdürlüğü Personeli, Tar-Gel Personeli ve Özel Tarım
Danışmanlarının Eğitim ve Yayım Konusunda Ortaya Çıkan Başlıca Sorunları
 Bakanlığın bürokratik işlerinin çok olmasının yayım hizmetlerini aksatması
 Çiftçi eğitim ve toplantılarına çiftçilerin gerekli ilgiyi göstermemesi
 Çiftçilik dışında gelirlerinin olması (yurtdışı geliri vb) nedeni ile çiftçiliğin meslek
olarak görülmemesi
 Çiftçilerin tarımsal eğitimi ve üretimi yalnızca desteklemelere endekslemesi
 Tarım İl müdürlüğünde konu bazlı uzman eksikliği
 Çiftçinin ekonomik şartlarının modern sulama sistemlerine geçmesine engel
olması
 Çiftçiler ve teknik personele yönelik teknik gezilerin yapılmaması
 Aksaray ilinde (Eskil, Yenikent ve Sultanhanı ilçeleri dışında) çiftçilerin
yeniliklere kapalı olması
 Tarımsal yayım personelinin çiftçiye yenilikleri öğretmede istekli olmaması
 Genç çiftçilerin azlığı
 Tarımsal
yayımın
bakanlığın
yeniden
yapılanması
ile
tüm
birimlere
verilmesinin bu faaliyetleri olumsuz etkilemesi
 Sahada başarılı olan teknik personelin ödüllendirilmemesi
 Ziraat ve Veteriner fakültelerine yerleşen öğrenci kapasitelerinin düşük olması
 İl tarım müdürlüğü personelinin tamamına eğitimci gözüyle bakılması,
personelde bir yeterliliğin aranmaması
 Tarımsal Danışmanlık ücretinin düşük olması, vasıfsız kişilerin bu işlere
yönelmesi
 Personelin sık yer değiştirmesinin iş takibini zorlaştırması
 Yönetmelikte yayımcı personelin yeri değiştirilemez ifadesine rağmen
yönetmeliğin uygulanmaması
291
 Büyük çiftçilerin bilgiye ihtiyaç duymaması, küçük çiftçilerin ilgisizliği
 Çiftçiliğin kazanç olarak görülmemesi
 Alternatif ürünlerin pazarlama problemleri
 Tar-Gel personeli demonstrasyon yapabilecek altyapıya ulaşamaması
 Tarımsal kredilerin gerçek ihtiyaç sahiplerine ulaşmaması
 Tar-Gel personelinin uzmanlık alanlarına göre bilgi talep edilmemesi
 Tar-Gel personelinden yeteri kadar bilgi talep edilmemesi
 Üretici birliklerin amacına uygun olarak danışman istihdam etmemesi, yayım
faaliyetlerine önem vermemesi
 Üretici birliklerinin danışmanlarını sahada kullanmaması
 Eğitim ve toplantı yapılacak yerlerin az ve amaca uygun olmaması
 Tarımsal danışmalığın yeteri kadar tanınmaması
 Çiftçilerin günübirlik politikalarla üretim yapması
 Çiftçilerin eğitim alma olgunluğunda olmaması
 Çiftçilerin sadece üretim sezonunda köyde bulunması
 Arazi kullanım planının olmaması
 Üretici teknik elemana güvenmesi, üretimde risk almak istememesi
 Toprak analiz laboratuvarlarının istenilen düzeyde olmaması
Eğitim ve Yayım Konusunda Ortaya Çıkan Sorunların Çözüm Önerileri
 Yerel TV’lerde tarımsal eğitim programlarına yer verilmesi
292
Moderatör
Raportör
: Murat KÜÇÜKÇONGAR
Bahri DAĞDAŞ Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü
Konya İlinde İl ve İlçe Müdürlüğü Personeli, Tar-Gel Personeli ve Özel Tarım
 Çiftçilerin yalnızca destekleme ile ilgili bilgiler talep etmesi, diğer konulara
istekli davranmaması
 Gündüz çiftçilerin köylerde bulunmaması, yerinde çiftçilik yapmaması, il veya
ilçe merkezlerinde ikamet etmesi durumundan kaynaklanan yayım konularında
iletişim eksikliği
 Çiftçilerin internet kaynaklı bilgi kirliliğinden dolayı yayım çalışmalarına
yeterince ilgi ve ihtiyaç duymaması
 Konya iline yakın ilçe ve beldelerde yaşayan kişilerin çiftçiliği ikinci meslek
olarak görmesi ve sadece hafta sonu tarımsal faaliyetlerde bulunması
 İl ve ilçe müdürlüklerindeki teknik personelin demonstrasyon çalışmaları için
imkan ve bütçelerinin olmaması
 Çiftçilerin toprak analiz sonuçlarına göre hareket etmemesi
 Çiftçilerin
laboratuvarlarda
yapılan
toprak
analiz
sonuçlarına
güvenmemesinden kaynaklanan hatalı bitki besle uygulamaları
 Teknik personelin her konuda yeterince bilgi birikimine sahip olmamasından
kaynaklanan sorunlar
 Teknik personelin özel uzmanlık alanı isteyen konularda eğitilmemesi ve belirli
konularda uzman eksikliğinin olması
 Çiftçilerin yeniklere kapalı olması ve her konuyu iyi bildiklerini düşünmesi
 Çiftçinin teknik personeli sahada yeterince görmemesi ve ona sadece
kurumda ulaşabileceği algısının oluşması
 Teknik personelin sürekli veri girişi yapması nedeniyle yayım faaliyetlerine
zaman kalmaması
293
 Kurumların kadın çiftçilere yönelik eğitim ve yayım faaliyetlerinde isteksiz
olmaları
 Kurumlardaki eğitim için donanım ve materyal eksikliği
 Köylerde yayım faaliyetleri için uygun toplantı ve eğitim yerlerinin olmaması
 Çiftçinin boş olduğu Aralık, Ocak, Şubat aylarında personelin büroda iş
yoğunluğunun fazla olması
 Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının yeniden yapılanma nedeniyle
görevlerinin değişmesi, tarımsal yayımla ilgili görev tanımlamasının tam
anlaşılmaması
 Yeniden yapılanma İl Müdürlüklerinde görevi sadece tarımsal eğitim ve yayım
olan şubenin kaldırılması
 Konya bölgesinde kuru tarım alanında hububat tarımının yaygın olması
nedeniyle tarımsal faaliyet süresinin yılda toplam bir ay gibi kısa süre olması
nedeniyle çiftçiliğin asıl iş olarak görülmemesi
 Bayilerin bir kısmının teknik bilgi ve donanım yönünden eksik olması
 Kurumlar arasında bilgi akış eksikliği nedeniyle problem ve ihtiyaçlara doğru
çözüm bulunamaması
 Mevzuattaki değişikliklere rağmen yayımla ilgili eski uygulamalarda ısrar
edilmesi
 Tarımsal ticaret yapan kişi ve kuruluşların tarımsal yayımda %40 gibi yüksek
bir pay alması ve yanlış yönlendirme yapabiliyor olmasının oluşturduğu
sağlıksız ortam
 TİGEM’lerin tarımsal yayım çalışmalarında etkin olarak kullanılmaması
 Tarımsal yayım personelinin teknik bilgi seviyesini, sürekli masa başında
olmasından dolayı geliştirememesi ve çiftçi şartlarını gerçek manada
bilmemesinden kaynaklanan sorunlar
 Konya Bölgesinde tarla bitkileri üretiminin %90’ların üzerinde bir pay alması,
dolayısı ile tarımsal yayım hizmetine ihtiyaç duymama algısı
 Çiftçilerin yalnızca çözemediği konularda eğitim eksikliği olduğuna inanması
 Sahadaki bitki koruma ile ilgili problemler hakkında yanlış teşhisler nedeni ile
yayım personeline olan güven azalması
 Tarımsal desteklemelerin tamamının gerçek çiftçilere ulaşmaması
 Sulama Projelerinde desteklemelerin zamanlama sorunları
294
 Desteklemeler konusunda devletin çiftçilere, çiftçilerin devlete yeterince
güvenmemesi
 Tar-Gel personeli ile birlik danışmanları arasındaki anlaşmazlıklar
 Üretici birliklerinin seçim odaklı yayım çalışmaları yapması
 Tarımsal yayım personeli ile çiftçinin aynı dili konuşmaması
 Üretici birliklerinin sosyal faaliyetler konusunda aktivasyon yetersizliği
 Köylerde tarımla uğraşan nüfusun yaşlı olması nedeni ile Tar-Gel personelinin
çiftçilere yenilikleri daha zor kabul ettirmesi
 Tar-Gel
personelinin
halkla
ilişkiler
konusunda
eksikliklerinin
olması,
Bakanlığın istihdam ettiği sosyologları bu alanda kullanmaması
 Tar-Gel şeklinde ifade edilerek personel arasında ayrımcılık yapılması,
personelin uzmanlık alanı ile dile getirilmemesi
 Çiftçi gözünde Tar-Gel personelinin kıymetinin olmaması
 Büyükşehir yasası ile belde belediyelerinin kapanması
 Diğer meslek gruplarının köyde kalma zorunluluğu olmamasına karşın Tar-Gel
personelinin köyde ikamet etmek zorunda kalması
 Tar-Gel personelinin İlçe Müdürlüğünde yerinin ve konumunun olmaması
 Tarımsal yayım personelinin Bakanlık genelgelerini yanlış aktarması
 Ziraat Odalarında Ziraat Mühendisi sayısının yetersiz olması, şahsi işlerde
kullanılması ve sadece yayım faaliyeti yapmaması
 Özel Tarım Danışmanlarının hazırladığı evrakların çokluğu
 Özel Tarım Danışmanlarının sayısının az olması
 Bireysel
Özel
Tarım
Danışmanlarının
örgütlenmemesi
295
birlikte
hareket
etmemesi,
Moderatör
Raportör
: Murat KÜÇÜKÇONGAR-Mehmet Naim DEMİRTAŞ
Karaman İlinde İl ve İlçe Müdürlüğü Personeli, Tar-Gel Personeli ve Özel Tarım
 Teknik personelin etkin kullanılmaması. Diğer idari işleri teknik personelin
yapması nedeni ile kendi mesleki faaliyetlerine vakit bulamaması ve araziye
çıkamamasının eğitim ve yayım faaliyetlerini olumsuz etkilemesi
 Tar-Gel personelinin başta imza yetkisi olmak üzere yetkisinin olmaması
 Teknik personelin yayım teknikleri (sunu hazırlama, sunum yapma, bilgiyi
üreticiye aktarma vb) ve alet-ekipman konusunda bilgi eksikliğinin eğitim ve
yayım faaliyetlerini olumsuz etkilemesi
 Tar-Gel personeli ile diğer teknik personelin aynı işi yapmalarına rağmen faklı
ücret almaları
 Eğitim veren eğitimcilerin aynı bölgeden olması nedeni ile eğitimlerin
inandırıcılığının ve eğitim faaliyetlerine ilginin az olması
 Tar-Gel personelinin nerede, ne zaman, ne iş yaptığının izlenmesinde
zorlukların olması
 Çitçinin, eğitimin kalitesi ve konusuna göre ilgisinin olumlu ya da olumsuz
değişmesi
 Tarımsal eğitim için en uygun zaman kış döneminde kırsal kesimde nüfusun
çok azalması, eğitim verilecek çiftçi olmaması
 Çiftçilerin sadece maddi bir beklenti olduğu takdirde eğitime ilgi duyması
 Tarımsal yayım ve eğitim için köylerde uygun mekanların bulunmaması
 Eğitim ve yayım faaliyeti yapacak personelin demonstrasyon kuracak maddi
güç ve bütçesinin olmaması
 Üretilen ürünün fiyat ve pazarlama belirsizliğinin tarımsal yayımı olumlu ve
olumsuz etkilemesi
 Karaman ilinde kuru tarım alanlarının yaygın olması nedeni ile çiftçi hububatnadas-hububat sistemini uyguladığından çiftçiliğe ayrılan zamanın az olması
296
 Çok sayıda fabrika olması bölgede genç nüfusun çiftçilik yerine fabrikada
çalışmaya yönlenmesi
 Birçok köyde nüfusun 50 yaşın üzerinde olması
 Karaman bölgesinin dağlık köylerinde arazi toplulaştırmasının yapılamayacak
olması, arazi sınıf ve büyüklüğünün yeterli olmamasının çiftçi kalitesi ve yayımı
olumsuz etkilemesi
 Dağlık bölgelerde yıllık gelirin düşük olmasının tarımsal yayıma ilgi ve kaliteyi
olumsuz etkilemesi
 Türkvet ve hayvancılık kayıt sistemi ve destekleme kalemlerinin çokluğu
nedeni ile yoğun zaman almaş, eğitim ve yayıma gerekli işgücü ve zaman
ayırmaya imkan vermemesi
 İşletme başına düşen hayvan sayısının düşük olmasının eğitim ve yayıma
ilgiyi azaltması
 Çiftçilerin görerek inanmasının eğitime ilgi ve inandırıcılığı etkilemesi
 Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği, Kotun Keçi Yetiştiricileri Birliği, Süt
Birliklerinin sadece destekleme hizmeti vermesi eğitim yayım konusunda
faaliyet göstermemesi
 Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının yeniden yapılanmasından sonra
eğitim yayım faaliyetlerinin ortada kalması
 Tar-Gel personelinin tüm tarım konularında bilgili olmasının imkansız olması
 Ziraat mühendisi ile Veteriner hekimlerin faaliyetlerinin kanuni imza yetkisine
dayanmadığı için itibar ve etkisinin olmaması
 Tarımsal eğitim ve yayım faaliyeti yapacak personelin istek, yetenek ve
uzmanlığının dikkate alınmadan belirlenmesi
 Ziraat Odalarının tarımsal yayım konusunda ilgi ve desteklerinin çok az olması
 Tarla bitkileri üretiminde sürdürülebilir bir planlamanın olmamasının eğitim ve
yayım çalışmalarını da olumsuz etkilemesi
 Tar-Gel personelinin uzmanlık alanı dışındaki konularda da yayım yapmasının
yayım kalitesini ve etkinliğini olumsuz etkilemesi
 Entegre işletmelerin azlığının tarımsal yayım ve etkinliği azaltması
 Havza bazlı üretim sisteminin tarımsal yayım ile entegre edilmemesinin eğitim
ve yayım faaliyetlerinin olumsuz etkilemesi
297
 Ziraat Mühendislerinin donanımı dikkate alınmadan basit bir sınavla tarımsal
yayımcı olmasına karar verilmesinin sağlıksız bir yöntem olması
 Zirai ilaç bayilerinin ticari kaygılardan dolayı çiftçileri yanlış bilgilendirmesinin
tarımsal eğitim ve yayımı olumsuz etkilemesi
 Teknik personelin üretici ile aynı dili kullanmamasının tarımsal eğitim ve
yayımı olumsuz etkilemesi
 Elma üreticileri dışındaki üreticilerin toprak analiz sonuçlarına inanmamaları,
buna göre gübreleme uygulamaları yapmaması
 Kırsal kalkınma desteklerinin çok kısa bir süre ile sınırlandırılmasının yayım ve
eğitimi olumsuz etkilemesi
 Faaliyet gösteren Özel Tarım Danışmanı sayısının yetersiz olması
 Özel Tarım Danışmanlığının amacına uygun yapılamaması
 Çiftçilerin Özel Tarım Danışmanlığı konusunda bilgisiz olması
 Özel Tarım Danışmanlığına verilen desteğin az olması
 Tarım örgütlerinin ihtiyacı olmasına rağmen tarım danışmanı istihdam
etmemesi
 Tarımsal örgütlerin tamamen bir ticari firma gibi hareket etmesi
 Bölgedeki çiftçilerin gruplandırılarak, her teknik personelin belli çiftçilere
danışmanlık yapmasının sağlanması
 Köy konaklarının revize edilerek toplantı salonlarının eklenmesi ve bu
mekanların eğitim amaçlı kullanılması
 Demonstrasyon kurulmasında İlçe Müdürlüklerinin şartları belirlemesi koşulu
ile özel firmalar ile işbirliği yapılması
 Sebze-meyve üretimi yapan işletmelere ve tarım fuarlarına çiftçilerin
götürülmesi, yenilikleri yerinde görmelerinin sağlanması
 Bayan
ağırlıklı çiftçilerin
olduğu
alanlarda
bayan
yayımcı
personelin
görevlendirilmesi
 Küçükbaş hayvancılığın (keçi) geliştirilmesi, ormanlık alanlardan dağ köylerinin
faydalanma yollarının açılması ile çiftçi ve yayım kalitesini artmasının
sağlanması
 Dağ köylerinde çiftçilerin daha çok ürün bazlı desteklenmesi, belli köylerin belli
ürünlere yoğunlaştırılması ile çiftçilik ve eğitime ilginin arttırılması
298
 Örnek hayvan işletmelerinin tesis edilerek veya teknik geziler yapılarak
çiftçilerin hayvancılığı yerinde görmesinin sağlanması
 Hayvan desteklemelerinin bir kısmının üretici birliklerine devredilmesi, üretici
birlikleri ile il müdürlüklerinin birlikte hareket etmesinin sağlanması
 Teknik personelin iş yükünün azaltılması için ÇKS vb görevlerin Ziraat Odaları
gibi kurumlara devredilerek özelleştirilmesi, Tarım Kuruluşlarının bunu
denetlemesi
 Teknik personelin yayım yöntemleri (sunu hazırlama, sunum yapma, bilgiyi
üreticiye aktarma) ve alet-ekipman konusunda bilgi eksikliğinin giderilmesi için
Tar-Gel personelinin eğitim alması
 Karaman ilinde uygulanan eğitim yayım uygulamalarında ödül sisteminin
geliştirilmesi
 Eğitim verecek personelin bilgi ve donanım eksikliğinin giderilmesi konusunda
eğitim verilmesi
 Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığına bağlı İl Müdürlüklerinde her şubenin
eğitim yapmaması, konu uzmanlarının yer aldığı tek şubeden eğitim verilmesi
ve koordine edilmesi
 Karaman’ın tarıma dayalı sanayinin geliştiği bölge olması nedeni ile sözleşmeli
üretim modelinin, tarımsal yayım ile entegre edilmesi
 Her bölgenin eğitime ihtiyaç duyduğu alan ve konuların belirlenerek eğitim
verilecek hedef kitlenin buna göre belirlenmesi
 Her bölgede önder çiftçiler tespit edilerek, yeniliklerin bu çiftçiler vasıtası ile
demostre edilip benimsetilmesi
 Ziraat Odası ve diğer birliklerin bitkisel ve hayvansal üretim ile ilgili pratik
bilgilerin yer aldığı broşür veya kitap olarak basımının yapılması
 Havza bazlı üretim sisteminin tarımsal yayım ile entegre edilmesi
 Tarımsal eğitim ve yayım konusunda ilaç bayileri, köy muhtarları, cami
imamlarının da eğitilmesi
 Tarımsal desteklemelerde
dosya
kabul ve
sonuçlanmasının
ürünlerin
yetiştirme döneminin dikkate alınarak yapılması
 Özel Tarım Danışmanlarına verilen desteğin, hizmet verdikleri yerin uzaklığına
bağlı olarak arttırılması
299
Moderatör
Raportör
: Murat KÜÇÜKÇONGAR-Mehmet Naim DEMİRTAŞ
Niğde İlinde İl ve İlçe Müdürlüğü Personeli, Tar-Gel Personeli ve Özel Tarım
 Personel yetersizliği ve iş yükü nedeniyle yayım ve eğitim faaliyetlerine
yeterince zaman ayrılamaması
 Teorik olarak yapılan eğitim faaliyetlerinin uygulama ile örtüşmemesi
 Ziraat Mühendislerinin ÇKS, Veteriner Hekimlerinin yoğun olarak aşılama ile
uğraşması eğitim ve yayım çalışmalarına yeterince zaman ayıramaması
 Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının yeniden yapılanması ile İl
müdürlüklerinde eğitim ve yayım faaliyetlerini yürütecek bir birimin
olmamasından dolayı bu faaliyetlerin ortada kalması ve sahiplenilmemesi
 Bakanlığın yeniden yapılandırılması sonucunda özellikle çiftçiler ile eğitim ve
yayım faaliyetlerini yürüten bitki koruma ve çiftçi eğitim şubelerinin
kaldırılmasının eğitim ve yayım faaliyetlerini olumsuz etkilemesi
 Yayım elemanlarının pedogoji vb. konularda eğitim ve donanım eksikliğinin
eğitim ve yayım faaliyetlerini olumsuz etkilemesi
 Yayım elemanlarının önder çiftçilerle irtibatının eksik olması
 İl müdürlüğündeki personele güvenin azalması, çiftçinin yayım desteğini başka
kanallarda araması
 İl müdürlüğü personelinin belli konularda uzmanlaşamamasının eğitim ve
yayım faaliyetlerini olumsuz etkilemesi
 Mevzuatın çok yoğun olması ve uygulanabilirliğindeki zorluklar
 Personelin tecrübesinin yeterince kullanılamaması, görevlendirmelerde
tecrübenin dikkate alınmaması
 Bakanlık ve taşradaki kurum yetkililerinin eğitim yayım faaliyetlerini
önemsememesi
 Tarımsal yayımın öngörüsünün olmaması
 Tarımsal yayım faaliyetlerinin sonuçlarını takip edecek bir sistemin olmaması
300
 Merkezden belirlenen eğitim konularının yerel sorunlarla örtüşmemesi
 Ziraat odalarında teknik personel yetersizliği
 Arıcılık konusunda Niğde İl Müdürlüğünde uzman eleman olmaması
 Teknik personelin il ve ilçe müdürlüklerinde uzmanlık alanları dışında
çalıştırılması
 Çiftçilerin eğitim ve yayım konularında isteksiz olması
 Çiftçilerin mevzuat konusundaki bilgi yetersizliğinin tarımsal yayımı olumsuz
etkilemesi
 Çiftçinin ekonomik odaklı düşünmesi
 Çiftçilerin mevzuat hükümlerine uygun olmayan destek taleplerinde bulunması
 Köylerde eğitim ve yayım çalışmalarının yürütüleceği olanak ve mekanların
olmaması
 Eğitim ve yayım programlarına iştirakin az olması
 Tar-Gel personelinin uygun çalışma ofisinin olmaması
 Tar-Gel personeli ile İl ve İlçe müdürlüklerinin demonstrasyon kuracak mali
gücü ve bütçesinin olmaması
 Demonstrasyon çalışmalarına ilginin az olması
 Özellikle alternatif ürün konusunda fantezi ürünlerin önerilmesi
 Patates siğili konusunda yapılan eğitim çalışmalarına üreticinin direnç
göstermesi
 Niğde ilinde üreticilerin alet ve ekipmanlarının patates yetiştiriciliğine uygun
olmasının diğer ürünlere ve eğitim yayım faaliyetlerine ilgiyi azaltması
 Sertifikalı patates tohumunun çok pahalı olması nedeniyle, farklı bölgelerde
sağlıksız tohum kullanılmasının patates konusundaki eğitim ve yayım
faaliyetlerini olumsuz etkilemesi
 Niğde ilinde üretimin patates odaklı olmasının diğer alanlara ilgiyi azaltması
 68 kalemde tarımsal desteğin olması üreticinin eğitimden çok destek odaklı
hareket etmesi
 Tarımsal nüfusun yaşlı olması
 Tar-Gel personelinin yasal konumunun belirsiz olması
 Kadın çiftçilerin ailevi nedenlerden dolayı eğitim ve yayım faaliyetlerine
katılımının çok az olması
 Bayilerin yayım konusunda ticari kaygılarının bulunması
301
 Meyve üreticilerinin il müdürlüklerini danışma merkezinden ziyade destek
kurumu olarak görmesi
 Teknik personelin kendi il müdürlüklerinin çalışma kapsamı ve idari yapısı
hakkında yeterince bilgi sahibi olmaması
 Üniversitelerden tarımsal konularda yeterince teknik destek alınamaması
 Tarımsal yayım işlerinin resmi kurum ve STK’ larda kişisel gayretlerle
yürütülmesi
 Çiftçinin tarımsal eğitim ve yayım konularında kendini yeterli görmesi, teknik
personeli küçümsemesi
 Hayvancılıkta genellikle kadın çiftçilerin çalışmasına rağmen eğitim ve yayımın
genellikle erkek üreticilere yapılması
 Köylerde köylüler arasındaki anlaşmazlık ve dargınlıkların eğitim ve yayım
 Özel Tarım Danışmanı sayının çok yetersiz olmasının eğitim ve yayım
 Özel Tarım Danışmanlarının da mesleki yeterlilik bakımından sınava tabi
tutulmamasının eğitim ve yayım faaliyetlerini olumsuz etkilemesi
 Yayım elemanlarının pedogoji vb. konularda eğitim alması ve donatılması
 Yayım elemanlarının önder çiftçilerle irtibatının kuvvetlendirilmesi
 Yeni atanan personelin tecrübeli personelle eşleştirilerek bilgi ve deneyim
kazanmasının sağlanması
 ÇKS ve TÜRKVET kayıtları için idari personel atanması
 İl müdürlüklerinde eğitim ve yayımla ilgili yeni ve ayrı birimlerin oluşturulması
 Hayvansal desteklerin Bakanlık kontrolünde ilgili STK lara devredilmesi
 Eğitim ve Yayım ekiplerinin yeniden ve uygun personel ile oluşturulması
 Tarımsal yayım için bakanlığın eylem planı hazırlaması
 Bakanlık tarafından tarımsal eğitim ve yayım faaliyetlerinin sonuçlarını takip
edecek bir sistemin oluşturulması
 Yerel ihtiyaç analizleri yapılarak eğitim konularının belirlenmesi
 Toplu eğitim çalışmalarından vazgeçilip hedef kitle belirlenerek daha küçük
gruplara eğitim verilmesi
302
 Eğitim verilecek konularda İl müdürlüğündeki idarecilerin de eğitim alması
 Üretici birlikleri ve meslek odalarında teknik elemen sayısının artırılması
 Hayvancılıkta eğitim ve uygulama çalışmalarının zamanlamasının hayvanların
fizyolojik dönemlerine uygun olarak yapılması
 Niğde il ve ilçe müdürlüklerine arıcılık konusunda eğitim verecek personel
atanması
 Çiftçilerin mevzuattaki hakları konusunda bilgilendirilmesi
 Alternatif ürün tavsiyelerinin yetkililer tarafından gerçeğe uygun yapılması
 Eğitim konuları, çiftçinin önceliklerinin dikkate alınarak belirlenmesi
 Yapılan demonstrasyon çalışmalarının inandırıcı olması
 Tar-Gel personelinin konumunun yasayla belirlenmesi
 Kadın çiftçilerin sosyal güvencesinin güçlendirilmesi için gerekli çalışmaların
yapılması
 Tarımsal eğitim ve yayım konusunda önder çiftçi, medya ve ticari kuruluşların
 Yayım yapacak teknik personelin tarımsal eğitim ve yayım konusunda iletişim
teknikleri konusunda eğitim almasının sağlanması
 Çiftçilerin ve yayım personelinin teknik gezilere katılımının sağlanması
 Teknik personel ve üreticilerin tarımsal yayımlardaki gayretlerin
ödüllendirilmesi
 Arazi desteklenmesi yerine desteklemelerin ürün bazlı yapılması
 Eğitim veren eğitim ve yayım personeli ile eğitim alan kitlenin ekonomik olarak
desteklenmesi
 Demonstrasyon çalışmalarına katılan çiftçilerin ödüllendirilmesi
 ÇKS kayıtlarının çiftçilerin kendilerinin internet üzerinden müracaatlarını
yapacak bir sistemin oluşturulması
303
5.4.3 KOP bölgesinde tarımsal eğitim ve yayım hizmetlerinin altyapısını
güçlendirmeye yönelik öneriler
3. GRUP
İLİNİZDE TARIMSAL YAYIM HİZMETLERİNİN
BAŞARISINI ARTTIRMAK İÇİN NELER
YAPILMALIDIR?
304
Moderatör
: Prof. Dr. Cennet OĞUZ
Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü-Konya
Raportör
: Dr. Arzu KAN
Aksaray İlinde Tarımsal Eğitim-Yayım Konusunda Ortaya Çıkan Başlıca
Sorunlar Nelerdir?
 Tarım danışmanlarının eğitim, bilgi ve tecrübe eksikliği,
 Tarım danışmanlarının ücretlerinin düşük olması,
 Tarım danışmanlarının güvenlik sorunu,
 Kamuda çalışan tarımsal yayım uzmanlarının sahada kendi uzmanlık
alanlarında yer almaması,
 TAR-GEL personelinin merkezde çalıştırılma altyapısının olmaması,
 Sağlıklı bilgi akışının olmaması, akredite bilgi havuzunun oluşturulması ve
sağlıklı verilerin gerekirse ücretli olarak sağlanması, (TARBİL’in geliştirilmesi)
 TAR-GEL personelinin eğitim ihtiyaçları konu bazında ele alınmalı ve belirli
dönemlerde eğitilmeli,
 Yayım elemanları ile çiftçiler arasındaki iletişim kopukluğu,
 TAR-GEL personeli için görev yaptıkları köylerdeki altyapı eksikliği,
 Örgün eğitim-öğretim müfredatı içerisinde tarımla ilgili derslere yer verilmeli,
tarımla ilgili meslek liseleri desteklenmeli, sayıları artırılmalı ve ziraat ve
veteriner fakültelerine girişte bu liselerden mezun olanlara belirli bir oranda ek
puan verilmeli,
 Köyden çıkıp eğitim alan gençlerin kendi köylerinde görev yapmaları
özendirilmeli, çiftçilerin özellikle önder denilecek çiftçilerin kendi köylerinde
tarım yapmalarını özendirici tedbirler alınmalı,
 Tarımsal yayım hizmetlerinde çiftçi temsilcilerinin de yer alması,
 Kamu yayımı yapılmamalı, özel sektöre bırakılmalı,
 Tarımsal yayım faaliyetlerini özel tarımsal danışmanlar yapmalı ve kamu
denetimini yapmalı,
 Tarımsal yayım faaliyetlerini serbest tarım danışmanları yapmalı yayım
metotları üreticilerin katılımları ile demonstrasyonlar şeklinde olmalı,
305
 Yayım faaliyetleri sonuç odaklı olmalı,
 Tarımsal yayım faaliyetlerini uzmanlaşma daha fazla olduğu için ağırlıklı olarak
sivil toplum kuruluşları yapmalı,
 Tarımsal
danışmanların
üretici
karşısındaki
statüleri
yükseltilmeli,(ÇKS
verilerini alabilmesi gibi)
 Çiftçilerin tarım danışmanlarına olan güvenlerinin az olması, (Bir ilaç
tavsiyesinde ilaç bayilerinin danışmanlara tercih edilmesi)
 Kamu yayım faaliyeti yapmamalı sadece denetiminde yer almalı, (Her alandaki
kontrollerde özellikle hata yapılıp çiftçi zarar görüyorsa yayımcının belgesi iptal
edilmeli)
 Özel sektör yayım faaliyetleri için yapılan toplantılarda daha etkin davranmalı,
 TAR-GEL daha genç ve dinamik personel içerdiği için yayım faaliyetlerinde yer
almalı, ancak personelin statüsü yükseltilmeli, dinamik yapı açısından
personelin rotasyonu sağlanmalı,
 Üreticiler yayım hizmetinde kamu sektörüne daha çok güvendiğinden kamu
tarımsal yayım faaliyetlerinden ziyade denetlemede kalmalı, ancak üreticileri
serbest tarım danışmanları ile çalışmaya teşvik etmeli,
 Tüm paydaşlar yayım faaliyetine katılmalı ancak bu yayım faaliyetlerinin yetki
alanları genişletilerek artırılmalıdır.
Aksaray İlinde Tarımsal Eğitim-Yayım Hizmetlerinden Kim/Kimler Sorumlu
Olmalıdır?
 Kamu yayımı
 TAR-GEL
 Serbest Tarım Danışmanları
 Üniversiteler ve Araştırma Kuruluşları
 Tarımsal eğitim ve yayımı alanların(üreticilerin) bu sorumluluğa dahil olması,
 Çiftçi örgütleri,
 Ziraat Odaları
306
Tarımsal
Eğitim-Yayım
Uzmanları-Çalışanları
Hangi
Kurumlarla
İşbirliği
Yapmalıdır?
 Gıda Tarım ve Hayvancılık İl/İlçe Müdürlükleri
 DSİ Bölge Müdürlükleri
 İl Özel İdareleri- Büyükşehir Belediyeleri
 STK lar (Üretici Birlikleri, Kooperatifler, Sulama Birlikleri)
 Ziraat Odaları
 Ziraat Mühendisleri Odası
 Veteriner Hekimler Odası
 İhracatçılar Birliği
 Üniversiteler
 Araştırma Kurum ve Kuruluşları
 TİGEM
 Tarım Kredi Kooperatifleri
 TKDK
 Önder ve Örnek Çiftçiler
 Köy Muhtarları, Köy Öğretmenleri, İmam
 Belde Belediyeleri
 Pankobirlik
 Özel Sektör
 Tarıma Dayalı Sanayi
 Ticaret Borsası, Ticaret ve Sanayi Odası
Tarımsal Eğitim-Yayım Uzmanları-Çalışanları Kurumlarla Nasıl Bir İşbirliği
Yapmalıdır?
 Sözleşmeli üretim yapılabilecek özel sektör olmalı, (ürün alım garantisi
sağladığı için)
 Üniversiteler ve araştırma kuruluşları ile işbirliği yapılarak mevcut durum
analizi yapılarak hangi ürünün teknolojisine yönelik yayım eğitimi yapılacağına
karar verilmeli,
 KOP tarımsal eğitim yayım programında aktif yer almalı,
 Ödüllü yarışmalar yapılmalı,
 Tarımsal yayım uzmanları girdi alım-satımı yapan özel sektörle de bilgi alış
verişi yapılmalı,
307
 Bölgesel olarak öne çıkan ürünlere teşvik verilmeli,
 Tarla günleri fuarı düzenlenmeli, (bölgesel olarak)
 Tarım
danışmanları
üniversiteler-
yayımı
kamu
araştırma
ile
kuruluşları-
koordineli
tarım
il/ilçe
çalışmalı,
(Çiftçiler-
müdürlükleri-
tarım
danışmanları koordineli çalışmalı)
Sizce
Tarımsal-Eğitim
Yayım
Hizmetleri
Konusundaki
İhtiyaçlar
Nasıl
Belirlenmelidir?
A)Çiftçinin ihtiyaçları Nasıl Belirlenmelidir?
 Üreticilerin ihtiyaçları tespit edilip bölge önceliklerine göre yapılmalı,
 İnternet tarımsal bilgileri yayacak şekilde kullanılmalı,
 Çiftlik muhasebe veri ağı kaydı tutulmalı, yaygınlaştırılarak bölgenin veri
ihtiyacının karşılanmasında kullanılmalı,
 Yayım elemanı iyi bir gözlemci, araştırmacı olmalı, çiftçi koşullarını iyi
gözlemeli mevcut durum değerlendirmesi yapabilmeli,
 Köy veya il/ilçe genelinde yayım faaliyetlerine başlamadan önce mutlaka
mevcut durum değerlendirmesi yapılmalı ve buna göre rapor hazırlanmalı,
 Çiftçi-yayım
işbirliğinin
güçlendirilmesi
kapsamında
bilgi
alış
verişi
hızlandırılmalı,
 Yayım elemanı iletişim teknikleri konusunu iyi derecede bilmeli ve bu konuda
ihtiyaçları varsa tespit edilmeli,
 Bölgesel etki analizleri yapılmalıdır.
B)Yayımcının ihtiyaçları nasıl belirlenmelidir?
 Yayımcıların konu uzmanlıkları çok iyi tanımlanmalı,
 Yeterli teknik donanım olmalı ve alt yapı olanakları geliştirilmeli,
 Eğitim ve ziyaret sistemi sıklaştırılmalı,
 Tarım danışmanlarının statüleri yükseltilmeli (Araç temini, köye gittiği zaman
eğitim vereceği uygun bir ortam olması, bilgisayar ve teknik donanıma sahip
olması vs)
 TAR-GEL personelinin görev tanımının iyi yapılmalı, (TAR-GEL personelinin
merkeze alınması ve asli görevinin dışında aşırı iş yükünün altında bulunması)
 Yayımcıların ihtiyaçları anket tekniği ile belirlenmeli,
 Yayımcılar mesleki ve teknik konularda belirli dönemlerde sınava tabi
tutulmalıdır.
308
İlinizde nasıl bir eğitim-yayım sistemi olmalıdır?
 Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü bünyesinde Grup merkezleri
oluşturulmalı, (Farklı branşlardan Ziraat Mühendisi ve Veteriner Hekimlerin yer
alması)
 Gruplar bölgesel önceliklere göre belirlenmeli, (Bitkisel üretimde organik tarım,
hayvancılıkta süt hayvancılığı, koyun-keçi yetiştiriciliği vs)
 Gruplar merkezde bulunmalı,
 Ziraat Odaları ile serbest tarım danışmanları birlikte çalışmalı, Ziraat Odaları
fiilen yayım hizmetinin içerisinde yer almalı ve serbest tarım danışmanlığı
sisteminin içerisinde tanımlanmalı,
 Tarımsal yayım siteminin başarılı olması için izlenebilirlik olmalı,
 Eğitim-Yayım Sistemi en üstte üniversite ve araştırma kuruluşlarının olacağı,
yerelde tarım il-ilçe müdürlüklerinin koordinasyonu ile sahada özel tarım
danışmanları eli ile kurulmalıdır.
309
Moderatör
Raportör
: Dr. Arzu KAN
Konya İlinde tarımsal eğitim-yayım konusunda ortaya çıkan başlıca sorunlar
nelerdir?
 Kamudaki prosedürlerin fazla olması,
 Kurum ve kuruluşlar arasındaki koordinasyon eksikliği,
 TAR-GEL personelinin iş yükünün fazla olması,
 Yerel dinamiklerden muhtarların zaman zaman eğitimlere engel olması,
 Tarım danışmanlarının sorumlu olduğu üretici sayısı ve arazi büyüklüğünün
dikkate alınması,
 Yayımcıların altyapı eksikliğinin olması, (Araç, eğitim verilecek salon, eğitim
materyali vb)
 Üreticilerin eğitim alma konusunda ilgisiz olması,
 TAR-GEL personelinin özlük hakları konusundaki problemlerinin bulunması,
 Yayım elemanlarının bilgi ve tecrübe konusundaki eksikliği,
 Yayım elemanlarına kişisel gelişim ve iletişim teknikleri konusunda eğitim
verilmesi,
 Yayım elemanları uygulamalı eğitimlerin, iyi örneklerin olduğu bölgelere
gönderilerek burada belirli konularda eğitim almasının sağlanması şeklinde
sıralanabilir.
İlinizde Tarımsal Eğitim-Yayım Hizmetlerinden Kim/Kimler Sorumlu Olmalıdır?
 Kamu
 Serbest Tarım Danışmanları
 Ziraat Odaları
 KOP BKİ
 STK’lar (Üretici Birlikleri vb)
310
Tarımsal
eğitim-yayım
uzmanları-çalışanları
hangi
kurumlarla
işbirliği
yapmalıdır?
 Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı
 Belediyeler (KOMEK vb)
 Üniversiteler
 STK lar (Üretici Birlikleri, Koyun Keçi Yetiştiricileri Birliği, Damızlık Sığır
Yetiştiricileri Birliği vb)
 Milli Eğitim Bakanlığı (Halk Eğitim Merkezleri, Köy ilkokulları)
 Diyanet (Kuran Kursu Eğitim yeri)
 Muhtarlar
 Kooperatifler
 Sözleşmeli üretim yapan özel sektör
 Özel belirli konularda uzmanlaşmış çiftlikler
 Yerel ve ulusal basın (Kamu spotu)
 DSİ
 TİGEM
 Veteriner Hekimler Odası
 PANKOBİRLİK
 Sağlık Bakanlığı
Tarımsal eğitim-yayım uzmanları-çalışanları kurumlarla nasıl bir işbirliği
yapmalıdır?
 Kurum ve kuruluşlar arasındaki bilgi paylaşımı artırılmalı ve koordinasyon
sağlanmalı,
 Üretici bazında yapılacak çalışmalarda finansman kuruluşları tarafından
projeler desteklenmeli, (Belirli köylerde örnek demonstrasyon çalışmaları
kurulması),
 Kurumlarla tarımsal amaçlı ortak projeler geliştirilmeli, işbirliği yapan kurum ve
kuruluşlar arasında üst düzeyde katılım sağlanmalı ve sorumluluk üstlenmeli,
 Birebir uygulamalı çiftçi eğitimine dayalı devlet tarafından yapılan yayım
eğitimine diğer kurum ve kuruluşlar da katkı vermeli,
 Kurumlar, özel firmalar, tarım danışmanları ile işbirliği içerisinde çalışmalı,
311
 Eğitici havuzu oluşturulmalı ve bölgenin önceliklerine göre eğitimler buradan
yönlendirilmeli,
 Tarla günleri düzenlenerek uygulamalı demonstrasyonlar şeklinde üreticilere
gösterilmeli,
 Yayım eğitimlerinin sonuçlarının etki değerlemesinin yapılmalı,
 Kurum ve kuruluşların yaptığı bilgi alış-veriş toplantılarına örnek çiftçilerden de
davet edilmeli,
 Bölge önceliklerine göre yayım eğitim konuları belirlenmeli ve bu konuların
belirlenmesine bütün paydaşlar katılmalı,
 Yayım elemanlarının yaptığı faaliyetler ödüllendirilmeli,
 Bölgesinde başarılı olan yayım elemanları ve yapılan faaliyetler yerel basında
öne çıkarılmalı, duyurulmalı,
 Yayım elamanları belirli dönemlerde eğitime alınmalı,
 Bölge yayım hizmeti için KOP BKİ Yayım faaliyetlerinin finansmanında ve
koordinasyonunda yer alarak üniversiteler, araştırma kuruluşları, STK lar, ililçe müdürlükleri eğitim faaliyetlerini yürütmeli, yerel yönetim olan belediyeler
tarafından koordineli olarak götürülmeli,
 İl özel idareler ile yapılan bölgesel projelerin sayısı artırılmalı,
 Eğitime katılan üreticilere küçük promosyon hediyeler ve ikramlar verilerek
katılım artırılmalı, sosyalleşme ortamları oluşturulmalı,
 Yayım eğitim hizmetleri bu faaliyeti götüren kurum amirlerinin önceliğinde
olmalıdır.
Sizce
Tarımsal-Eğitim
Yayım
Hizmetleri
Konusundaki
İhtiyaçlar
Belirlenmelidir?
 Anket tekniği yöntemi kullanılarak belirlenmeli,
 Yüz yüze birebir görüşülmeli,
 İyi örneklerin olduğu yerlere üreticilerin ziyaretlerinin sağlanması,
 Basın kamu spotları yayınlanmalı,
 Çiftçi+ tarım danışmanının görüşü alınmalı,
 Ürünlerin denetlenmesi sağlanmalı,
312
Nasıl
 Bölgesel çalıştaylar düzenlenmeii,
 İyi bir veri kayıt sistemi tutulmalı,
 Üretici ÇKS kayıtlarında arazi büyüklükleri ve yetiştirilen ürüne göre nisbi
üstünlüğü olan ve gelir getiren ürünlere yönlendirilmeli,
 Yerel dinamiklerle ve önder çiftçilerle görüşülmeli,
 Üreticinin ürününü satabilme durumuna göre belirlenmeli, (Pazar durumu)
 Araştırma kuruluşları ve üniversitelerin bölge için geliştirdiği yeni teknik ve
teknolojiler dikkate alınarak belirlenmeli,
 Serbest
tarım
danışmanları
ve
yayım
elemanlarının
sahada
çiftçi
uygulamalarını ürün yetiştirme periyodunda takip edip çiftçi ihtiyaçlarının
belirlenmesi gerekmektedir.
 Sosyal ağ oluşturularak bilgi paylaşımı yapılmalı,
 Danışmanlık hizmeti verdiği çiftçilere sorulmalı,
 Belirli dönemlerde yayımcıların ihtiyaçlarını belirlemeye yönelik anketler
düzenlenmeli,
 Bölgesel etki değerleme çalışmaları yapılmalıdır.
 Belediyeler
kırsal
alandan
küçük
aile
çiftliklerinden
gelen
ürünlerin
satılabileceği yerlerin oluşturulmasında etkili rol almalı,
 Aile hekimliği benzeri bir sistem oluşturulmalı, (Çiftçiler de eğitim sürecine
ücret ödeyerek katılmalı),
 Çiftçiliğin bir meslek olarak sistem içerisinde tanımlanmalı,
 Kamu kontrol ve denetimde kalmalı, yayım faaliyetlerini özel sektör yapmalı,
 Sahada özel tarım danışmanlarının olduğu il tarım ve diğer kurum ve
kuruluşların
koordinasyonuyla
araştırma
kuruluşları
ve
üniversitelerin
danışmanlığında yerel kurum ve yönetimlerin kaynak aktardığı bir sistem
oluşturulmalı, ( KOP BKİ ve belediyeler)
313
Moderatör
Raportör
: Dr. Arzu KAN
Karaman İlinde tarımsal eğitim-yayım konusunda ortaya çıkan başlıca sorunlar
nelerdir?
 Eğitim için zaman ve mekân probleminin olması,
 Projeli eğitime geçememesi,
 Teknik personel eksikliğinin olması,
 Üreticiden, eğitime yönelik talep gelmemesi,
 TAR-GEL personelinin amacı doğrultusunda çalıştırılmaması,
 Eğitim ve yayım konusunun idarecilerin öncelikleri arasında yer almaması,
 Geleceğe yönelik eğitim programlarının planlanmaması,
 Üreticilerin faaliyetlerindeki alt yapı eksikliğinin olması,
 Eğitim yayım çalışmalarında çiftçilere aktarmak üzere maddi imkânların
eksikliğinin bulunması,
 Tarım danışmanının üreticiler üzerindeki güveninin durumu,
 Uygulamalı eğitimin yapılamaması
 Çiftçiler üzerinde ödüllendirme mekanizmasının çalışmaması,
 Tarım destekleri uygulamalarında faydalanıcılara eğitim şartı getirilmemesi,
 Sadece eğitimde verilen bilgilerden kar edileceğinin çiftçiye anlatılamaması,
 Tarım İl Müdürlüğü bünyesinde yer alan Çiftçi Eğitim ve Yayım Şubelerinin
kapatılması,
 Çiftçide ve yayımcılarda gönüllülük esasının olmaması,
 Çiftçi örgütlerinin isteksizliği,
 Kadın çiftçilere yönelik eğitimlerin yetersizliği,
 Çiftçi taleplerinin doğru şekilde irdelenememesi,
 Eğiticilerin eğitim yetersizliği,
 TAR-GEL personelinin hizmet içi eğitim ihtiyacının karşılanmaması,
 Köylerin tarımsal yapısına hizmet etmeye uygun bölümde personelin
atanmaması şeklinde sıralanmaktadır.
314
 Tarım Bakanlığı (İl ve İlçe Müdürlükleri)
 Ziraat Odaları
 Üretici örgütleri ve Kooperatifler
 Özel sektör
 Meslek örgütleri
Tarımsal eğitim-yayım
yapmalıdır?
hangi
kurumlarla
işbirliği
 Üniversiteler
 Araştırma Enstitüleri
 Halk Eğitim
 Ziraat Odaları
 Üretici Birlikleri
 KOP BKİ
 Kalkınma Ajansları
 TRT
 İl Özel İdaresi Tarım Dairesi Başkanlığı
 TKDK
 Yerel Medya
 DSİ
 Tarım Kredi Kooperatifleri
 Tarım Bakanlığı Kırsal Kalkınma Örgütlenme Şube Müdürlüğü
 Meslek Örgütleri (Ziraat ve Veteriner Hekimler Odası)
yapmalıdır?
 Teknik elaman desteği alınmalı,
 Yerel ve ulusal medya kanalları kullanılmalı,
 İnternet ile iletişim sağlanmalı,
 STK’lardan kaynak desteği sağlanmalı (araç ve teknik eleman)
 Köylere farklı yayım elemanlarının gelmesi sağlanmalı,
 İhtiyaç olan eğitim konularında ilgili kuruluşlardan destek alınmalı,
315
 Yayım elemanları çalışmasını projelendirip diğer kurumların işbirliğini elde
etmeye çalışmalı,
 Sahadaki problemleri tam olarak tespit edip çözümü için DSİ, Kalkınma
Bakanlığı, GTHB gibi kurumlara raporlamalı,
 Araştırma kuruluşları ve üniversitelerin ortaya koyduğu yeni teknikler
demonstrasyonlarla tanıtılmalı, tarla günleri düzenlenmeli,
 Teknik personeller arasında belli periyotlarla bilgi alış verişi toplantıları
düzenlenmeli,
 Hakem onaylı ortak bir bilgi sistemi kurulmalı, diğer yayımcıların ve kurumların
bilgi alış verişi sağlanmalıdır.
Sizce Tarımsal-Eğitim Yayım Hizmetleri Konusundaki İhtiyaçlar
Nasıl Belirlenmelidir?
 STK’lar ve Bakanlıktan bir komisyon oluşturulmalı,
 Bölgede düzenlenen toplantı ve çalıştaylara çiftçinin de katılımı sağlanmalı,
 Köy bazlı kurulacak önder çiftçilerle GTHB’nın koordineli çalışması sağlanmalı,
 Önceki yıllarda yapılan çalışmalardan ve projelerden faydalanmalı,
 Köyün tarımsal yapısının durumu doğru saptanmalı,
 Üretim desenine göre çiftçi ihtiyaçları belirlenmeli,
 Bölgenin coğrafi yapı ve iklim şartlarına uygun tarımsal faaliyetler saptanmalı,
 Çiftçi anketleri yapılmalı,
 Çiftçi uygulamaları üretim sürecinde takip edilip belirlenmeli,
 Ürünlerin tanıtım ve pazarlaması ile ilgili bir birim oluşturulmalı,
 Araştırmaların sonuçları yayınlanmalı,
 Birim alandan az verim alınan bölgelere öncelik verilmeli,
 Açılacak olan internet sitesinde “sorun söyleyelim” bölümü olmalı,
 Bölgedeki sosyo-ekonomik ve kültürel ihtiyaçlar belirlenmeli,
 Çiftçiliğin, kamuoyunda itibarı hak ettiği yere getirilmelidir.
 Yüz yüze görüşme tekniği ile ihtiyaçların belirlenmeli,
 Bölgesel toplantılar düzenlenmelidir ve öncelikler belirlenmeli,
316
 İnternet sitesinde “sorun söyleyelim” bölümü açılmalı,
 Bilgi alış veriş toplantıları düzenlenmeli,
 Konu bazlı anketler yapılmalı,
 Kurumlar yayım elemanlarının ihtiyaçlarını dikkate almalıdır.
 Yayım elemanları sadece yayım işini yapmalı,
 Yayımlar köy bazlı yerine ilçe bazı kurulacak farklı meslek gruplarından
oluşacak birimlerle yapılmalı,
 Yayımcılar bölgeler arasında rotasyon yapmalı,
 Yayım planları yıllık değil daha uzun süreli yapılmalı ve bu plan üst düzey
komisyon tarafından izleme ve değerlendirmeye alınmalı,
 Eğitim- yayım sistemi uygulamalı olmalı,
 Eğitim sonunda raporlama ile kontrol yapılmalı,
 Eksikliklerin tespiti yapılarak projelendirme ile eğitim yapılmalı,
 Kamu ağırlıklı olmalı,
 Halk eğitim ve İŞKUR üzerinden değil Bakanlık üzerinden kurs açılmalı,
 Bakanlıkta eğitim müfredatı çalışması yapılmalı, (bununla birlikte üretici
seviyesine inilmiş olunmakta)
 Eğitim sonucunda belirli kriterleri sağlayanlar ödüllendirilmeli,
 Eğitim verilen alanlar belirli standartlara uygun olmalı,
 Eğitimcilere görev alanı dışında ve başka bölgelerde eğitim verilmeli,
 Arazide dolaşılarak anlık uygulamalı eğitimler verilmelidir.
317
Moderatör
Raportör
: Dr. Arzu KAN
Niğde İlinde tarımsal eğitim-yayım konusunda ortaya çıkan başlıca sorunlar
nelerdir?
 Tarımsal yayım elemanlarının Çiftlik Muhasebe Veri Ağı Sistemi konusunda
eksik olması,
 Serbest Tarım Danışmanının bulunmaması,
 Tarımsal yayım elemanlarının iş yükünün fazla olması,
 Donanımlı Teknik elemanın az olması,
 Arazi toplulaştırmasının yapılması ve üreticinin bununla ilgilenmesinin, yayım
eğitimine olan ilgiyi azaltması,
 Yayımcıların Üreticilere bilgiyi aktarma konusunda eksik olması, (kısa ve net
bilgi)
 Üreticilerin örgütlenme sorununun bulunması, (Bitkisel üretim için)
 Sorun sahiplerinin(üreticilerin) gerçek sorununun ne olduğunu bilmemesi,
 Çiftçinin verilen bilgiyi kabul etmemesi,
 Üreticinin geleneksel üretim tarzından vazgeçmemesi ve gelişmeleri başka
üreticilerdeki uygulamalardan görmek istemesi,
 Yayım elemanlarının iş yükünün çok fazla olması,
 Yayım elemanlarına olan güven eksikliği,
 Firma yetkililerinin vermiş olduğu eğitimin öne çıkması,
 Çiftçiler Ziraat mühendislerini uygulama açısından firmalara göre daha az etkili
görmesi,
 Yayım elemanlarının arasındaki bilgi alış-verişi kopuklukları,
 Tar-Gel personelinin altyapı imkanları eksikliği,
 Çiftçiler arasındaki gruplaşmaların eğitimin kalitesini düşürmesi,
 Yayım elemanlarının üreticilere kendilerini ifade etmekte zorlanması,
 Yayım elemanlarının arasındaki iletişim eksikliği, (usta-çırak ilişkisi olmalı)
318
 Yayım elemanlarının kendilerine olan güvenlerinin eksikliği,
 Üreticilerin yeni teknikleri alırken destekleme odaklı düşünmesi,
 Yeni mezun tarım danışmanlarının uygulama konusundaki eksiklikleri,
 Üreticilerin kendi durumundan memnun olmalarından dolayı yayım eğitimine
ihtiyaç duymaması,
 Bilgiye ulaşımın günümüzde kolay olmasının yayım elemanlarının işini
zorlaştırması, (bilgi kirliliği)
 Yeni mezun tarım danışmanlarının çok fazla teknik terim kullanması, üretici
bazındaki yerel dilin bilinmemesi, (kg, cc vb)
 Üreticinin tarım danışmanlarını sahada uygulamanın içerisinde görmek
istemesi,
 Tarımsal yayımcıların kendilerinin demonstrasyon çalışmalarını yapmaması,
 Yayım elemanlarının araştırma kuruluşları arasındaki koordinasyon eksikliği,
 Çiftçi kurslarını halk eğitimin yapması ve modüler bazda uzun süreli olması
nedeniyle üreticilerin bunlara katılmak istememesi,
 Serbest tarım danışmanlarının kendi uzmanlık konularında görev yapmaması,
 Tarım il-ilçe müdürlüklerine olan güvenin fazla olması üreticilerin serbest tarım
danışmanları ile çalışma ihtiyacı hissetmemesi,
 Çiftçi eğitim yayım şube müdürlüklerinin lağv edilmesi,
 GTBH tarım il/ilçe müdürlüklerinde bütün birimlerin yayım eğitimi yapmalarının
başarıyı olumsuz yönde etkilemesi,
 Mevcut çiftçi sayısının fazla, arazi genişliğinin az olmasıdır.
 Kamu yayımı, TAR-GEL
 Belediyeler
 Ziraat Odaları
 Serbest tarım danışmanları
319
Tarımsal eğitim-yayım
yapmalıdır?
hangi
kurumlarla
işbirliği
 Üniversiteler
 Milli eğitim
 Diyanet
 Belediyeler, İl Özel İdareleri
 Üretici Birlikleri
 Ziraat Odaları
 Kooperatifler
 Üretici birlikleri, kooperatifler
 Özel sektör firmaları (kurumsallaşmış olanlar)
 Serbest tarım danışmanları
 Araştırma kuruluşları
 KOP BKİ
 Kalkınma Ajansları
 DSİ
 Meteoroloji Genel Müdürlüğü
 Meslek Odaları
yapmalıdır?
 Üretici birlikleri, Ziraat odaları, kooperatifler finansman konusunda destek
olmalı,
 GTHB, Milli Eğitim ve Diyanet belirli bir koordinasyonu sağlamalı,
 Yayım konusunda eğitim veren eğiticiler üniversiteler ve araştırma kuruluşları
tarafından hizmet içi eğitime tabi tutulmalı,
 Araştırma kuruluşlarının ve üniversitelerin yapmış oldukları çalışmalar istenilen
düzeyde uygulamaya aktarılmasında kurum ve kuruluşlar arasında bir
koordinasyon sağlanarak kitle iletişim vasıtaları ile zamanında sahaya
aktarılmalı,
 GTHB içerisinde bulunan tecrübeli personelin kendi uzmanlık alanlarında genç
dinamik tarım danışmanlarına eğiterek aktarmasıdır.
320
Sizce Tarımsal-Eğitim
Belirlenmelidir?
Yayım
Hizmetleri
Konusundaki
İhtiyaçlar
Nasıl
A.Çiftçinin ihtiyaçları Nasıl Belirlenmelidir?
 Konu bazlı anketler yapılarak sorunlar belirlenmeli,
 Kurumların web sayfası üzerinden çiftçilerin seçtikleri konularla belirlenmeli,
 Her köyün mevcut durum analizi yapılarak üretim durumları ortaya konulmalı,
 Çiftçilerin ürün desenleri yayımcılar tarafından izlenmeli,
 Bölge önceliklerine göre hedef belirlenerek çiftçilerin o doğrultuda ihtiyaçları
belirlenmeli,
 Yayımcıların gözlemleri ile belirlenmeli,
 Etki değerleme yöntemi ile çiftçilerin ihtiyaçlarının belirlenmesidir.
 Çiftçilerin ihtiyaçlarına göre belirlenmeli,
 Yayımcının kendisine sorarak, kurum kapsamında ise anket tekniği ile
belirlenmelidir.
 KOP TEYAP koordinatörlüğünde her ilde tüm paydaşların katılacağı bir
tarımsal yayım ve eğitim merkezinin kurulmalı, (Planlama, Organizasyon,
Bölgenin önceliklerine göre Eğitim vb),
 Serbest tarım danışmanlığı sistemi yaygınlaştırılarak yayım faaliyeti yapılmalı
devlet denetlemede kalmalı, finansman kısmına Ziraat Odaları entegre
edilmelidir.
321
5.4.4. KOP bölgesinde kurum - kuruluşlarda ve özel sektörde çalışan teknik
personeller için gerekli eğitim konuları
Araştırma bölgesinde Tarımsal Eğitim ve Yayım İhtiyaç Analizi çalışması
kapsamında yapılan çalıştaylarda, çalıştaya katılan paydaşlara bölgede tarımsal
yaayım hizmeti sunan personelin (Kamu, STK, Birlik, Oda, Özel) gereksinim duyduğu
en önemli 3 tarımsal eğitim konularını belirtmesi istenmiş ve sonuçlar Çizelge
5.4.1.’de sunulmuştur. Çizelge incelendiğinde bölgedeki tarımsal yayım personelinin
ihtiyaç duyduğu konuların başında bölge ortalamasında tarımsal eğitim ve yayım
hizmetlerinin yürütülmesinde gerekli olan iletişim, bilgi kullanımı, yeniliklerin
öğrenilmesi ve aktarımı, tarımsal yayım metodları, köy sosyolojisi, toplumsal cinsiyet
dengesi gibi konularda temel eğitimlerin yapılması gerekliliği gösterilmiştir. Özellikle
bölge ortalamasında tarımsal eğitim ve yayım konusundaki eksikliklerin çözülmesi ve
bu konuda personelin eğitilmesi büyük önem taşımaktadır. Eğitimcinin ihtiyaç
duyduğu eğitim konusu aynı zamanda bölgedeki personelin hangi konularda
çalışmalar yapılması gerekliliği konusunda da bilgi vermektedir. Eksiklikler bölgenin
gereksinimi olarak düşünülürse zirai mücadele konuları (Entegre Mücadele, Bitki
Hastalık ve Zararlıları, Tarımsal İlaç Kullanımı) ve özellikle de su kullanımı ve sulama
teknikleri konusunda bölgede faaliye gösteren tarımsal yayım personeli iyi eğitilmeli
ve bilgilendirilmelidir. Yapılan analizde özellikle sürdürülebilir tarım konusunda gün
geçtikçe artan ilgi burada kendini göstermiştir. Eğitimci bölge ortalamasında 6. Sırada
en fazla ihtiyaç duyulan eğitim konusu olarak sürdürülebilir tarım tekniklerini
göstermiştir. Bunlar içinde özellikle doğrudan ekim (anıza ekim), azaltılmış toprak
işleme, iyi tarım uygulamaları, organik tarım ve izli tarım tekniklerinin öğretilmesi
eğitimci için ihtiyaç duyulan başlıca konulardır.
322
Çizelge 5.4.4.1. KOP Bölgesinde Eğitimcilerin İhtiyaç Duydukları Eğitim Konuları
Eğitim Konuları
Tarımsal Eğitim ve Yayım
(İletişim, Bilgi Kullanımı,
Yeniliklerin Öğrenilmesi ve
Aktarımı, Tarımsal Yayım
vb.)
Zirai Mücadele (Entegre
Mücadele, Bitki Hastalık
ve Zararlıları, Tarımsal İlaç
Kullanımı)
Aksaray Karaman
Konya
Niğde
KOP
Bölgesi
29.94
35.63
30.32
41.25
32.92
10.78
6.90
10.32
8.75
9.61
Su Kullanımı ve Sulama
Teknikleri
7.78
3.45
10.32
3.75
7.16
Proje Hazırlama
8.38
4.60
3.23
2.50
5.11
Ürün ve Çeşit Seçimi
5.99
3.45
3.87
3.75
4.50
1.80
2.30
5.16
7.50
3.89
5.39
1.15
1.29
2.50
2.86
1.20
1.15
5.16
2.50
2.66
1.80
2.30
2.58
0.00
1.84
1.80
4.60
0.65
1.25
1.84
Tarımsal desteklemeler
1.20
2.30
1.94
1.25
1.64
Mevzuat
Toprak analizi ve hazırlığı
Yetiştiricilik (Genel Bitkisel
Üretim)
Yetiştiricilik (Arı)
Yetiştiricilik (Yem Bitkileri)
Budama ve aşılama
teknikleri
Hayvan ıslahı
2.99
1.20
1.15
0.00
0.65
1.29
0.00
3.75
1.43
1.43
0.00
2.30
1.29
3.75
1.43
1.20
1.80
1.80
0.00
0.00
0.00
0.65
0.00
0.00
1.25
0.00
0.00
0.82
0.61
0.61
0.00
0.00
1.29
0.00
0.41
0.00
0.00
0.65
1.25
0.41
İş güvenliği
1.20
0.00
0.00
0.00
0.41
Sürdürülebilir Tarım
Uygulamaları (İyi Tarım,
Organik Tarım, Doğrudan
Ekim, Azaltılmış Toprak
İşleme, İzli Tarım)
Hayvan bakımı ve hayvan
hastalıkları
Gübre ve Gübreleme
Teknikleri
Bitkisel ve Hayvansal
Üretimde Yeni Teknikler
Tanıtım ve Pazarlama
323
Yetiştiricilik (Meyvecilik)
Damızlık Seçimi
Örgütlenme ve
Kooperatifçilik
Rasyon hazırlama
Süt kalitesi
Tarımsal mekanizasyon
Ürün değerlendirme
Yenilebilir enerji
kaynakları
Yetiştiricilik (Hububat)
Yetiştiricilik (Kapari)
Yetiştiricilik (Sebze)
Yetiştiricilik (Süt Sığırcılığı)
Diğer
Toplam
0.60
0.00
0.00
0.00
0.65
0.65
0.00
0.00
0.41
0.20
0.00
0.00
0.65
0.00
0.20
0.00
0.00
0.60
0.00
1.15
0.00
0.00
0.00
0.00
0.65
0.00
0.65
0.00
0.00
0.00
0.00
0.20
0.20
0.20
0.20
0.00
1.15
0.00
0.00
0.20
0.00
0.60
0.60
0.00
11.38
100.00
0.00
0.00
0.00
0.00
26.44
100.00
0.65
0.00
0.00
0.65
14.84
100.00
0.00
0.00
0.00
0.00
15.00
100.00
0.20
0.20
0.20
0.20
15.75
100.00
5.4.5 KOP bölgesinde üreticiler için gerekli eğitim konuları
Araştırma bölgesinde çalıştaylarda ele alınan bir diğer konu ise çiftçi eğitim
konularıdır. Çalıştaya katılan paydaşlara bölgede çiftçilerin gereksinim duyduğu
eğitim konuları sorulmuş ve alınan cevaplara göre sonuçlar Çizelge 5.4.2.’de
sunulmuştur. Çizelge incelendiğinde bölgede ihtiyaç duyulan en önemli çiftçi eğitim
konuların başında su kullanımı ve sulama teknikleri, genel tarımsal eğitim ve zirai
mücadele konuları gösterilmiştir. Bu sıralama her 4 ilde de aynıdır. Fakat çalıştaya
katılan paydaşların bölge çiftçisi için önerdiği konuların içinde genel tarımsal eğitimin
ön planda çıkarılması eğitimcilere göre bölge çiftçisinin belirli bir kısmının tüm
tarımsal faaliyetlerde uygun teknikleri kullanamadığına işarettir. Bu da bölgede
tarımsal üretimde etkisizliğin en önemli nedenlerinin başında gelmektedir. Özellikle
bu konudaki sorunun çözülmesine yönelik yaklaşımlar (hedef kitle tanıma ve sorun
analizi) bölgede uygulanmalı ve araştırılmalıdır. Bunun dışında dikkat çeken
konuların başında eğitimci kendisi gibi çiftçi içinde doğrudan ekim (anıza ekim),
azaltılmış toprak işleme, iyi tarım uygulamaları, organik tarım ve izli tarım teknikleri
gibi sürdürülebilir tarım uygulamaları konusunda da çiftçi için eğitimin gerekliliğini
belirtmiştir. Bu durum bölgede gerek kurumların gerekse çiftçilerin bu konuda ileriye
dönük eğilimlerinin olduğu ve bölgede sürdürülebilir tarım konusunda çok ciddi olarak
olumlu bir algı oluştuğunu göstermektedir.
324
Çizelge 5.4.5.1. KOP Bölgesinde Eğitimcilere Göre Çiftçilerin İhtiyaç Duydukları
Eğitim Konuları
Aksaray Karaman
Konya
Niğde
KOP
Bölgesi
Su Kullanımı ve Sulama
Teknikleri
16.37
10.39
13.21
10.26
13.40
Genel Tarımsal Eğitim
13.45
11.69
10.06
11.54
11.75
6.43
10.39
10.69
15.38
9.90
5.26
5.19
10.69
5.13
7.01
6.43
6.49
5.66
11.54
7.01
Gübre ve gübreleme
teknikleri
6.43
6.49
5.03
5.13
5.77
Hayvan Bakımı ve
Hastalıkları
5.85
2.60
6.29
5.13
5.36
Ürün ve Çeşit Seçimi
6.43
2.60
3.77
2.56
4.33
Toprak analizi ve hazırlığı
4.09
2.60
3.77
3.85
3.71
Yeni Teknoloji Kullanımı
Yetiştiricilik (Genel Bitkisel ve
Hayvansal Üretim)
Tanıtım ve Pazarlama
Hijyen
0.00
5.19
5.66
6.41
3.71
1.75
3.90
3.14
6.41
3.30
0.58
2.92
9.09
2.60
2.52
1.89
3.85
1.28
3.09
2.27
Tarımsal desteklemeler
2.34
1.30
0.63
5.13
2.06
0.58
2.60
1.89
1.28
1.44
2.34
2.60
0.63
0.00
1.44
1.75
1.30
1.26
0.00
1.24
1.17
2.60
0.63
1.28
1.24
2.92
0.00
0.00
0.00
1.03
Zirai Mücadele (Entegre
Mücadele, Bitki Hastalık ve
Zararlıları, Tarımsal İlaç
Kullanımı)
Sürdürülebilir Tarım
Uygulamaları (İyi Tarım,
Organik Tarım, Doğrudan
Ekim, Azaltılmış Toprak
İşleme, İzli Tarım)
Yetiştiricilik (Alternatif
Ürünler Üretim)
Örgütlenme ve
Kooperatifçilik
Arazi toplulaştırmasının
önemi
Yetiştiricilik (Genel Bitkisel
Üretim)
Mevzuat
325
Tarımsal Mekanizasyon
Kullanımı
Yetiştiricilik (Hububat)
Yetiştiricilik (Süt Sığırcılığı)
0.58
1.30
1.89
0.00
1.03
1.75
1.75
0.00
0.00
0.63
0.63
0.00
0.00
0.82
0.82
Hayvan Besleme
0.58
2.60
0.00
0.00
0.62
Hayvan Barınakları
Hayvanlarda kayıt sistemi
Proje hazırlama
Tarımsal Ekonomi
Yetiştiricilik (Genel
Hayvansal Üretim)
Yetiştiricilik (Yem Bitkileri)
Anaç seçimi
Budama ve aşılama
teknikleri
Hayvan ıslahı
Kuraklık
Soğutma ve depolama
Sürü yöneticiliği
Süt kalitesi
Tarımsal araştırma
sonuçlarının bilinmesi
Yetiştiricilik (Ceviz)
Yetiştiricilik (Endüstri
Bitkileri)
Yetiştiricilik (Genel
Hayvancılık)
Yetiştiricilik (Meyvecilik)
Diğer
Toplam
1.17
0.00
0.00
0.58
0.00
0.00
2.60
0.00
0.00
1.26
0.00
0.63
0.00
0.00
0.00
0.00
0.41
0.41
0.41
0.41
1.17
0.00
0.00
0.00
0.41
1.17
0.58
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.41
0.21
0.00
0.00
0.63
0.00
0.21
0.00
0.00
0.58
0.58
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.63
0.63
0.00
0.00
0.63
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.21
0.21
0.21
0.21
0.21
0.00
0.00
0.00
1.28
0.21
0.58
0.00
0.00
0.00
0.21
0.58
0.00
0.00
0.00
0.21
0.58
0.00
0.00
0.00
0.21
0.00
0.58
100.00
0.00
3.90
100.00
0.63
4.40
100.00
0.00
2.56
100.00
0.21
2.68
100.00
ve
için
Çalıştaylardan
eğitimci
çiftçi
gerekli
olan
eğitim
konularının
belirlenmesinde dikkat çeken en önemli konuların başında bölgenin daha çok bitkisel
konuda eğitim ihtiyaçlarını ön planda göstermesidir. Hayvancılıkla ilgili konular
sepesifik olmaktan çok genel olarak bahsedilmektedir. Bunlar içinde Hayvan bakım
ve besleme ile hayvan hastalıkları başta gelen konulardır. Bu durum aslında bir
noktaya dikkat çekmektedir. Bölgede hayvancılık büyük bir potansiyele sahiptir ve
hayvancılık alanında çiftçilerin yaşadığı en önemli problem hayvan hastalıkları olduğu
her
platformda
bahsedilmekte
fakat
bu
konu
eğitim
ihtiyaçları
içinde
bahsedilmemektedir. Hayvan hastalıkları daha çok sağlıkla ilgili teknik bir konu oluşu
çiftçinin tek başına çözmesinin mümkün olmadığı ve Veteriner Hekimine ihtiyaç
duyduğu bir konudur. Bölgedeki veteriner hekimliği hizmetlerinin yaygın oluşu bu
326
konunun eğitim konuları içerisinde fazla gösterilmemesine neden olmaktadır. Bu
nedenle bitkisel üretimdeki sıkıntılar hayvansal üretimdeki sıkıntıların önüne
geçmektedir. Eğitim konuları incelendiğinde bitki sağlığı konularının eğitim konuları
içinde daha ön planda olduğu, çiftçinin bitki sağlığı hizmetlerini kendisi öğrendiği
taktirde uygulayabileceği öngörüsünden ileri gelmektedir. Her durumda bölge için
eğitim konularında bitki ve hayvan sağlığı ön plana çıkmaktadır.
Bunun yanı sıra bölgenin su konusunda sorunlu bir bölge olduğu
düşünüldüğünde tarımsal yayım personelinin eğitim konularında su kullanımı ve
sulama tekniklerinin hem eğitimcinin hem de çiftçi eğitim konuları içinde ön planda
göstermesi beklenen bir durumdur. Bölgede su kullanımı ve sulama teknikleri
konusunda yoğun bir programa ihtiyaç duyulduğu söylenebilir. Özellikle eğitim
konuları içinde alternatif ürünlerin ve sürdürülebilir tarım tekniklerin de öne
çıkarılmasında bu durum etkili bir faktördür.
327
6.SONUÇ VE ÖNERİLER
Bu araştırma Aksaray, Karaman, Konya ve Niğde illerinde 60 ilçede 128 farklı
tarımsal kamu kurum ve kuruluş, sivil toplum örgütü, kooperatif ve birlik yöneticisi
olan 196 kişi ile 470 Tar-Gel Personeli ve 34 özel tarım danışmanı ile yüz yüze
görüşülerek yapılan anketler ile bu illerde yapılan çalıştaylar sonucu elde edilen
verilerden oluşmaktadır. Anketler 2014 yılı Ekim-Aralık ayları arasında yapılmıştır.
Elde edilen verilerin analizinden çıkan önemli sonuçlar aşağıda belirtilmiştir:
6.1. Yönetici Anket Sonuçları ve Öneriler
KOP Bölgesi’nde tarımsal kamu kurum ve kuruluşlar ile STK, Birlik, Kooperatif
vb. tarımsal örgütlerin yöneticilerinin cinsiyete göre dağılımı incelenmiş ve bölge
yöneticilerinin %92.06’sının erkek, %7.94’ünün kadın olduğu belirlenmiştir. Bu durum
bölgeyi oluşturan iller arasında farklılık göstermektedir. Kadın yöneticilerin en çok
olduğu
il
%14.71
ile
Aksaray
iken,
Karaman
ilinde
hiç
kadın
yönetici
bulunmamaktadır.
Yöneticilerin cinsiyete göre yaş dağılımı incelenmiş ve bölge yöneticilerinin
kamuda erkek ve kadında ortalama 44; STK’larda erkeklerde 49, kadınlarda 30 yaş
ve bölge ortalamasında erkeklerde 46 yaş, kadın yöneticilerde 37 yaş olduğu
belirlenmiştir. Bu durum bölgeyi oluşturan iller arasında farklılık göstermektedir.
Yöneticilerin en yüksek yaş ortalaması Karaman ilinde iken en genç yöneticiler
Aksaray ilinde bulunmaktadır.
Yöneticilerin eğitim durumları incelenmiş ve kamu kurum ve kuruluş yöneticileri
ile STK’larda görev yapan yöneticilerin eğitim durumları arasında farklılık olduğu
belirlenmiştir. Bölge ortalamasına bakıldığında kamu yöneticilerinin erkeklerde
yaklaşık %98’inin, kadınların ise tamamının lisans ve üzeri mezun iken; STK’larda
erkeklerin %40’ı lisans ve üzeri mezunu, kadınlarda ise lisans ve üzeri mezunu
olmayıp %50’si ön lisans mezunudur.
Bölge illeri kamu yöneticilerinin eğitim
durumları arasında farklılık olmazken, STK’larda farklılık vardır. Aksaray ilinde STK
yöneticilerinin %66.66‘sı lisans ve üzeri mezunu iken, Konya ilinde %33.33‘ü lisans
ve üzeri mezunudur. Bölge yöneticileri tarımla ilgili herhangi bir lisans programı
mezunu olduğu gibi, tarım dışı lisans programı mezunu yöneticiler de bulunmaktadır.
Özellikle tarımla ilgili sivil toplum kuruluş, birlik başkanları ile Kaymakamların tarım
dışı lisans programlarından mezun oldukları belirlenmiştir. Bölge kamu yöneticilerinin
%45.65’i, STK yöneticilerinin %51.65’i tarım dışı lisans programlarından mezun
olmuştur. Bölge illerinden Aksaray ili yöneticilerinde kamu erkek yöneticileri en fazla
328
%17.67 ile tarla bitkileri mezunu iken; STK’larda Veteriner Fakültesi mezunu birinci
sırada olup bunu iktisat, gıda mühendisliği, tarla bitkileri takip etmektedir. Kadın
yöneticilerde ise kamuda Zootekni, Peyzaj Mimarlığı; STK’larda ise Sosyal Bilgiler ve
Veteriner Fakültesi mezunları şeklinde sıralanmaktadır. Bölge illeri içerisinde
Karaman ilinde ise kamu erkek yöneticilerinin lisans mezuniyeti, tarım dışı lisans
programlarından mezun olma durumu şeklinde en fazladır. İlde İşletme, inşaat
mühendisliği, maliye, matematik ve tarih gibi lisans programı mezunu yöneticiler
bulunmaktadır ve bu bölüm mezunları %75’lik bir oranı oluşturmaktadır. Bölge
illerinden Konya ilinde, diğer illere göre gerek kamu gerekse STK yöneticilerinin
mezun oldukları lisans programları daha farklılık arz etmektedir. Bu farklılıklar
Bankacılık, Beden Eğitimi Öğretmenliği, Çevre Mühendisi, Edebiyat, Elektrik
Öğretmenliği, Endüstri Mühendisliği ve Orman Mühendisliği şeklinde sıralanmaktadır.
Bölge illerinden Niğde ilinde kamu yöneticilerin %53.84’ü, STK’larda %50’si tarım dışı
lisans programlarından mezun olmuştur.
Araştırma bölgesinde yöneticilerin ikamet ettiği yerleşim yerleri araştırılmış ve
kamu yöneticileri ile STK yöneticilerinin yaşam yerleri arasında farklılık bulunmuştur.
Kamu yöneticileri İl veya ilçe merkezlerinde ikamet ederken, STK yöneticilerinden il
veya ilçe merkezleri dışında köyde ikamet edenler de vardır. Özellikle Aksaray ili STK
yöneticilerinin %37.50’si köylerinde ikamet etmektedir. Bölgede yöneticilerin son iki
yılda katıldıkları toplantılarda, Kamu yöneticileri için Hizmet içi eğitim toplantıları öne
çıkarken, STK yöneticileri için Seminerler öne çıkmaktadır. Bu toplantıların dışında
sempozyum, kongre, konferans ve fuarlara katılım vardır. Bölge yöneticilerinin
toplantı türleri içerisinde en düşük olarak fuarlara katıldıkları belirlenmiştir.
katılım erkek yöneticilerde %2.58 iken,
katılmamaktadır. Araştırma Bölgesi’nde
Fuarlara
kadın yöneticilerin hiçbiri fuarlara
yöneticilerin çiftçilerle görüşme yapma
sıklığına bakıldığında, %76.04’ü çiftçilerle haftada birden fazla görüşme yapmakta ve
%6.14’ü de çiftçilerle hiçbir zaman görüşme yapmamaktadır. Çiftçilerle hiçbir zaman
görüşmeme durumu yalnızca kamu yöneticilerinde (%10.38) olmaktadır. STK
yöneticilerinin hepsi çiftçilerle görüşme yapmaktadır.
Aksaray ilinde yöneticilerin çiftçilerle görüşme yapma yeri araştırılmış ve
hemen hemen tüm yöneticilerin çiftçilerin kendisinin gelmesi ile görüşme yaptığı
belirlenmiştir. Gerek kamu yöneticileri gerekse STK yöneticileri, çiftçiler ile görüşme
yapmak için kişisel bir çaba sarf etmemekte, bunu kurum ve kuruluş bünyesinde
bulunan ilgili
teknik personellerine yaptırmaktadır.
329
Yöneticilerin, çiftçilerin yoğun
olduğu tarımsal fuarlara da katılmadığını göz önüne alırsak, hizmet ettikleri kitle ile
birebir görüşme yapmak için çaba sarf etmedikleri ortaya çıkmaktadır. Karaman ilinde
yöneticilerin çiftçilerle görüşme yapma yeri araştırılmış, %55.56’sının çiftçinin
kendisinin gelmesi ile görüştüğü, %16.67’sinin köy kahvelerinde görüştüğü ve
%11.11’inin çiftçi tarlalarını ziyaret ettiği belirlenmiştir. Çiftçi tarla ziyaretlerini yalnızca
STK yöneticileri yapmış, kamu yöneticileri yapmamıştır. Konya ilinde yöneticilerin
çiftçilerle görüşme yapma yeri araştırılmış, %71.76’sının çiftçinin kendisinin gelmesi
ile görüştüğü, %14.12’sinin çiftçi tarlalarını ziyaret ettiği ve %8.24’ünün köy
kahvelerinde görüştüğü belirlenmiştir. Çiftçi tarla ziyaretleri hem kamu hem de STK
yöneticileri tarafından yapılmaktadır. Özellikle kamu içerisinde Selçuk Üniversitesi
Ziraat Fakültesi bazı Öğretim Üyeleri ve bölgede bulunan diğer tarımsal araştırma
kuruluş yöneticileri ile Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlükleri Şube Müdürleri
çiftçileri yerinde bizzat kendileri ziyaret ederek sorunlarını dinlemektedir. Ayrıca kadın
yöneticiler yalnızca çiftçilerin kendilerini ziyaret etmeleri ile görüşme yapmaktadır.
Niğde ilinde yöneticilerin çiftçilerle görüşme yapma yeri araştırılmış, %60’ının çiftçinin
kendisinin gelmesi ile görüştüğü, %25’inin çiftçi tarlalarını ziyaret ettiği ve %10’unun
köy kahvelerinde görüştüğü belirlenmiştir. Çiftçi tarla ziyaretleri hem kamu hem de
STK yöneticileri tarafından yapılmaktadır. Özellikle kamu içerisinde bölgede bulunan
diğer tarımsal araştırma kuruluş yöneticileri ile Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl
Bölgede yöneticilerin çiftçi sorunlarına ulaşma yolarının dağılımı çeşitlilik
göstermektedir. Bunlardan en fazla olanlar ise çiftçinin bizzat kendisinin sorununu
iletmesi, kendi personelinin iletmesi, köy muhtarlarının iletmesi, ziraat odaları ve diğer
STK başkanlarının iletmesi, önder çiftçiler ve özel tarım danışmanlarının iletmesi
şeklinde
sıralanmaktadır.
Bu
durum
bölge
illeri
arasında
benzer
özellik
göstermektedir.
Çiftçi sorunlarına karşın yöneticilerin tutumları incelenmiş, kamu ve STK
yöneticileri arasında farklılık tespit edilmiştir. Kamu yöneticileri kendilerine gelen çiftçi
sorunları karşısında sorunları ya kendileri çözmeye çalışırlar, ya ilgili uzman
personele yönlendirirler ya da ilgili araştırma kuruluşuna iletmektedirler. STK
yöneticilerinin
ise
büyük
çoğunluğu
yalnızca
kendileri
sorunları
çözmeye
çalışmaktadır. Bölge illeri arasında özellikle kamu yöneticilerinin, çiftçi sorunlarına
330
karşı tutumlarında farklılık vardır. Örneğin kendisine gelen çiftçi sorununu kendisinin
çözme oranı Aksaray İlinde %47.62, Karaman ilinde %28.52, Konya ilinde %36.73 ve
Niğde ilinde %76.92 olarak farklılık göstermektedir.
Araştırma bölgesindeki yöneticilere, tarımsal yayım personelinin yeterlilik
düzeylerinin 10’lu likert ölçeğine göre değerlendirtilmesi yapılmış ve tarımsal yayım
personelinin yeterlilik düzeylerinin orta düzeyde olduğu belirlenmiştir.
KOP Bölgesi’nde yöneticiler yılık yayım programlarını belirlemede farklı yöntemler
kullanmaktadır. Bu yöntemler kamu ve STK’larda farklı oranlarda olup, bu farklılık
istatistiki olarak önemli değildir. Kullanılan yöntemler;
yöneticinin kendisinin
belirlemesi (%25.66), yöneticinin yardımcıları ile birlikte karar vermesi (%19.55),
Bakanlığın talimatı (% 18.94), kurum ve kuruluştaki teknik personelle (%13.85), çiftçi
talepleri (%11.81) ve bölgedeki diğer tarımsal kurum ve kuruluşların önerisi (%8.96)
olarak sıralanmaktadır.
KOP Bölgesi yöneticilerine çiftçiye verilen teknik bilginin yararlı, kullanışlı ve
katılımın da çok yararlı olabilmesi için en uygun bilgi verilme yöntemlerinin neler
olabileceği sorulmuş ve bu konuda tüm bölge yöneticilerinin ortak buluştuğu noktanın
tarlada uygulamalı, demonstrasyon kurularak anlatılması olduğu belirlenmiştir
Aksaray ilinde kamu yöneticisi ve STK yöneticilerine göre tarımsal yayım
personelinin mesleki düzeylerindeki yeterliliklerinde farklılık vardır. Kamu yöneticileri
değerlendirme kriterlerinde genellikle orta düzeyde olduklarını belirtirken; STK
yöneticileri bazı kriterlerde tarımsal yayım personelinin mesleki becerilerinin az, bazı
kriterlerde ise yüksek düzeyde belirtmişlerdir. Aksaray ilinde genel olarak tarımsal
yayım personelinin en büyük eksiklikleri proje hazırlama, kendini geliştirme, bilgi
aktarma yeteneği ve yeniliklere açıklık konularında olduğu belirlenmiştir. Karaman
ilinde kamu yöneticisi ve STK yöneticilerine göre tarımsal yayım personelinin mesleki
düzeylerindeki yeterliklerinde farklılık vardır, fakat bu farklılık istatistiki olarak önemli
değildir. Kamu ve STK yöneticileri özellikle teknik bilgi düzeyi ve yeniliklere açıklık
bakımından tarımsal yayım personelinin yüksek düzeyde olduğunu; proje hazırlama,
kendini ifade etme, bilgi aktarma konularında ise yetersiz olduklarını belirtmişlerdir.
Konya ilinde kamu yöneticisi ve STK yöneticilerine göre tarımsal yayım personelinin
mesleki düzeylerindeki yeterliklerinde farklılık vardır, fakat bu farklılık istatistiki olarak
önemli değildir. Kamu ve STK yöneticileri özellikle teknoloji kullanma düzeyi ve
yeniliklere açıklık bakımından tarımsal yayım personelinin yüksek düzeyde olduğunu,
proje hazırlama ve ekip çalışması konularında ise yetersiz olduklarını belirtmişlerdir.
331
Niğde ilinde kamu yöneticisi ve STK yöneticilerine göre tarımsal yayım personelinin
mesleki düzeylerindeki yeterliklerinde farklılık vardır, fakat bu farklılık istatistiki olarak
önemli değildir. Kamu ve STK yöneticileri özellikle teknoloji kullanma düzeyi ve
yeniliklere açıklık bakımından tarımsal yayım personelini yüksek düzeyde olduğunu;
proje hazırlama, bilgi aktarma yeteneği, ekip çalışması ve teknik bilgi düzeyi
konularında ise yetersiz olduklarını belirtmişlerdir.
Bölgede yöneticilere göre tarımsal yayım ve eğitim veren personelin alması
gerekli eğitimler:
 Tarım ürünlerinde çeşit seçimi
 Toprak işleme yöntemleri
 Bitki koruma yöntemleri
 Sulama teknikleri ve etkin sulama
 Uygun gübre uygulama
 Organik tarım
 Pazarlama
 Genetik kaynakların korunması
 Besin hijyeni
 Tarımsal desteklemeler
 Hayvan besleme ve bakımı
 Sürü yönetimi
 Damızlık hayvan seçimi
 Hayvan hastalıkları
Yöneticilerin son iki yıl içerisinde herhangi bir mesleki eğitim alma durumu
araştırılmış ve %62.79’unun mesleki eğitim aldığı belirlenmiştir. Kamu yöneticilerinin
%50’si son iki yıl içerisinde mesleki eğitime katılırken, STK yöneticilerinin %78.21’i
katılmıştır. Bölge illerinden Karaman ilinde gerek kamu yöneticileri (%77.78) gerekse
STK yöneticileri (%90.91) en fazla mesleki eğitime katılan yöneticiler olmuşlardır.
Araştırmada dikkat çeken bir diğer husus ise Aksaray ve Niğde illerinde kadın kamu
yöneticilerinin hiçbirinin son iki yıl içerisinde herhangi bir mesleki eğitim almadıkları,
Konya ilinde ise kadın kamu yöneticilerinin en yüksek düzeyde olmakla birlikte
%80’inin mesleki eğitim aldıkları belirlenmiştir. Bölgede KOP Bölge Kalkınma İdaresi
Başkanlığı bünyesinde bulunan “KOP Gençlik” birimi gibi “KOP Kadın” birimi
kurularak, özellikle Konya ilinde bulunan kadın yöneticilerin diğer illerdeki kadın
yöneticilere ve çalışanlara bilgi ve tecrübelerini aktarmalarına fırsat verilmelidir.
332
6.2.Tarımsal Yayım Uzmanlarının ve Tar-Gel Personelinin Anket Sonuçları
Araştırma bölgesinde hizmet veren kayıtlı Tar-Gel Personelinin %70,36’sına
ulaşılmıştır. 2014 yılı verilerine göre KOP Bölgesi’nde hizmet veren toplam 658 adet
Tar-Gel Personeli bulunmakta olup, %62,16’sı Konya İl/İlçe GTHB Müdürlüklerinde
istihdam edilmektedir.
GTHB’ye merkez ile birlikte bağlı Aksaray’da toplam 7, Karaman’da 6,
Konya’da 32 ve Niğde ilinde ise 6 adet İl/İlçe GTHB Müdürlüğü bulunmakta olup, her
bir İl/İlçe Müdürlüğü başına düşen Tar-Gel Personeli sayısı genel ortalamada
yaklaşık 12 kişidir. Bu rakam Aksaray’da yaklaşık 13,14 kişi, Karaman ilinde 14,17
kişi, Konya ilinde 12,78 kişi ve Niğde ilinde ise 12,00 kişi olarak hesaplanmıştır.
Aksaray ilinde Tar-Gel Personeli başına 41.853 dekar, Karaman ilinde 39.717 dekar,
Konya ilinde 46.647 dekar ve Niğde ilinde 38.602 dekar arazi düşmektedir.
Tarımsal yayım uzmanları ve Tar-Gel Personelinin yaşlarının, illere ve
cinsiyete göre istatistiki olarak önemli bir şekilde değişmediği belirlenmiştir. KOP
Bölgesi’nde araştırma kitlesinin yaş ortalaması 33,41 olarak hesaplanmıştır.
Araştırma alanında görüşülen İl/İlçe GTHB Müdürlüklerinde çalışan tarımsal
yayım uzmanı ve Tar-Gel Personelinin yaşadıkları yerler, tarımsal yayım faaliyetinin
kırsal alana ulaştırılmasında önemli bir faktördür. Araştırma kitlesinin %95’ini
oluşturan Tar-Gel Personelinin yaşadıkları yerler incelendiğinde, bölgedeki tarımsal
yayım uzmanlarının daha çok il/ilçe merkezlerinde yaşadıkları belirlenmiştir.
Köy/Kasabada
belirlenmiştir
yaşayan
ve
bu
tarımsal
kitlenin
yayım
%95,65’i
uzmanlarının
erkek
tarımsal
oranı
yayım
%4,78
olarak
uzmanlarıdır.
Köy/Kasabada yaşayan ve İl/İlçe GTHB Müdürlüklerinde çalışan tarımsal yayım
uzmanı ve Tar-Gel Personelinin oranının en düşük olduğu iller Aksaray(%2,20) ve
Konya (%3,76) illeridir. Yapılan çalışmada Konya dışındaki tüm illerde kadınlar, il ve
ilçe merkezlerinde yaşamaktadır. Konya ilinde ise bu oran %1,45 olarak
gerçekleşmiştir.
KOP Bölgesi’nde İl/İlçe GTHB Müdürlüklerinde çalışan tarımsal yayım uzmanı
ve Tar-Gel Personelinin eğitim durumu incelendiğinde ise %63,73’ü lisans, %23,77’si
yüksek lisans, %0,82’si ise doktora derecesine sahiptir.
Araştırmada görüşülen tarımsal yayım personelinin uğraştıkları işleri ve
özellikle mezun oldukları bölümleri benimseme ve işlerini severek yapmada,
üniversiteye girişteki tercih formundaki sıralamaların önemli bir etkisi vardır. 30
tercihli bir üniversite tercih formunda, görüşülen kişilerin ortalama 11. tercihlerini,
333
bölgedeki
en
fazla
meslek
grubunu
oluşturan
Veteriner
Hekimliği/Ziraat
Mühendisliği/Gıda Mühendisliği alanlarının oluşturduğu görülmektedir. Bu tercih
sıralaması kadınlarda daha gerideyken (13-14), erkeklerde ise daha ön sıralardadır.
Araştırma bölgesinde tarımsal yayım personelinin tecrübe ve deneyimlerini
oluşturan faktörler; GTHB tecrübesi, çalıştıkları kurum tecrübesi, yayım personeli
olarak deneyimi, çalıştıkları birim tecrübesi ve özel sektör deneyimi şeklinde 5 alt
grupta incelenmiştir. Çizelge 5.2.18. incelendiğinde, 33-34 yaşlarındaki tarımsal
yayım personelinin GTHB bünyesindeki ortalama deneyimi 5,38 yıl, şu an çalıştıkları
kurumdaki deneyimi 4,87 yıl, yayım personeli olarak deneyimi 4,93 yıl ve şu anda
çalıştığı birimdeki deneyimi ise 4,15 yıl olduğu belirlenmiştir.
KOP Bölgesi’nde tarımsal yayım personelinin günlük yaşamlarını etkileyen
unsurlar araştırılmış ve tarımsal yayım personelinin kendisinin ve çocuklarının sağlık
sorunları ve ekonomik koşullar öncelikli olarak gösterilmiştir. Sağlık ile ilgili
problemlerin çözümünde, iş güvenliği ve sağlık hizmetlerine erişimin kolaylaştırılması
gibi unsurlar iyileştirilerek ve önlemler alınarak çözüm önerileri geliştirebilir. Buradaki
en önemli hususlardan biri tarımsal yayım personelinin ekonomik koşullarının
yetersizliğini,
günlük
yaşamlarını
etkileyen
en
önemli
unsurların
başında
göstermeleridir. İyi bir hizmet kalitesi için ekonomik şartların iyileştirilmesi hususunun
gözden geçirilmesi gereklidir.
Araştırma bölgesinde görüşülen tarımsal yayım personelinin şu anda
çalıştıkları pozisyondan memnun olma durumları incelenmiş ve %90’dan fazlası TarGel Personeli’nden oluşan tarımsal yayım personelinin yarıya yakını, çalışmak
istedikleri pozisyonun İl/İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüklerinde çalışan diğer
Ziraat Mühendisleri’nin pozisyonu olarak göstermişlerdir. Tar-Gel Projesi kapsamında
hizmet vermekte olan personelin görev tanımı ve sorumluluklarına yönelik hazırlanan
"Tar-Gel Görev Tanımı", Bakanlık Makamının 17.05.2013 tarihli Olur'u ile
düzenlenmiştir. Tar-Gel Personelinin kendi özlük haklarını yeterli görmemesi ve yasal
mevzuattaki hususlar, normal İl/İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüklerinde
çalışan diğer Ziraat Mühendisleri ile Tar-Gel Personeli arasında bir farklılık
oluşturmaktadır. Tar-Gel Personelinin sadece %18,75’i kendi pozisyonundan
memnun iken, gerisi kendilerine eşdeğer görevdeki diğer Ziraat Mühendisi, Veteriner
Hekimi, Su
Ürünleri Mühendisi,
Gıda Mühendisi pozisyonları ile
idarecilik
pozisyonlarında (İl/İlçe Müdürü, Şube Müdürü, Bölüm Başkanı) çalışmak istediklerini
beyan etmişlerdir. Kırsal alanda yerinde tarımsal yayım çalışmalarını yürütmeyi
334
isteyen Tar-Gel Personelinin azlığı, Tar-Gel Projesi’nin hedeflerine ulaşılmasını
güçleştirmektedir.
Tarımsal yayım personeli sağlık, beslenme, kreş/yuva, ulaşım/servis, dinlenme
tesisleri ve lojman olanakları konularında, çoğunlukla böyle bir hizmet almadıklarını
belirtirken; hizmet içi eğitim ve verimli bir çalışma ortamının sağlanması konusunda
olanakların yetersiz; maaş/ücret konusunda ise yarısı yetersiz, yarısı yeterli olduğu
görüşünü bildirmişlerdir.
Bölgede tarımsal yayım personelinin yaptıkları iş ile ilgili hoş, cazip vb gibi
olumlu kriterlere cevap verme oranı %50’nin altında iken; yaptıkları işi hiç yoktan iyi,
çoğundan iyi gibi tarif eden tarımsal yayım personelinin daha fazla olduğu; yaptıkları
işleri kötülemekten ziyade basit olmayan, yorucu, sıkıcı, koşuşturmalı ve gergin gibi
tanımlarla daha fazla tanımladıkları görülmektedir.
Bölgedeki tarımsal yayım personelinin yaptıkları işte yükselme ,bir diğer
deyişle terfi olanakları, konusundaki düşünceleri, çalışmalarında motivasyonu
sağlama ve ilerleme olanaklarını düşünerek hareket etme kabiliyetlerini ortaya koyma
açısından önem taşımaktadır. İş yaşamında insanların yaptıkları işlerde başarıyı
yakalama ve bunun da ödüllendirilmesi, motivasyonun ve performansın artması
açısından önemlidir. Bölgedeki tarımsal yayım personelinin yaptığı işteki terfi
olanakları hakkındaki düşüncelerinin, daha çok olumsuz ifadelerle gösterildiği
görülmektedir. Bu nedenle tarımsal yayım personeli, yaptıkları işte en iyisini yapsalar
bile ileride terfi konusunda adaletli bir yapının olmadığını ve bu nedenle yaptıkları işte
yükselme ve terfi olanaklarının sınırlı olduğunu belirtmişlerdir.
Araştırma bölgesindeki tarımsal yayım personelinin yaptıkları iş ve çalışma
koşullarını
değerlendirmeleri
yanında,
çalıştıkları
mesai
arkadaşlarını
da
değerlendirmeleri istenmiştir. Yapılan analiz sonucunda, bölgede tarımsal yayım
personelinin kendi çalışma arkadaşlarını yeterli bulma durumlarını gösteren pozitif
düşüncelere ve yeterli bulmadıklarını gösteren negatif düşüncelere karşı verdikleri
cevaplar hemen hemen yarı yarıyadır. Yani bölgedeki tarımsal yayım personeli kendi
çalışma arkadaşlarından ne çok memnun ne de çok şikayetçidirler. Bu da bölgedeki
tarımsal yayım personeli arasında daha fazla iletişimin oluşmasını, birbirlerini daha
fazla
desteklemelerini
ve
ortak
yapabilecekleri
çalışmaların
oluşturulmasını
sağlayarak, bölgede tarımsal yayım faaliyetlerinin etkinliğini arttırmada önemli bir
araç olabilir.
335
KOP Bölgesi’nde araştırma kitlesini oluşturan tarımsal yayım personelinin
sürekli gelişen dünyanın sistemine ayak uydurması ve kendini sürekli güncel tutması,
bölgedeki tarımsal faaliyetlerin etkin yapılması ve yeniliklerin bölgeye aktarılması için
önemlidir. Tarımsal yayım personelinin bu konuda sürekli bir öğrenme çabası içinde
olması, yeni bilgileri araştırması ve yeni bilgilere ulaşması gereklidir. Bu nedenle
bölgedeki tarımsal yayım personeline son 2 yıl içinde kendini geliştirme çabasının
olup olmadığı sorulmuş ve toplam tarımsal yayım personelinin %65,78’i böyle bir
çabanın olmadığını belirtmiştir. Bölgedeki tarımsal yayım personelinin yarısından
çoğu, kendisini geliştirmek için uğraşmamaktadır.
KOP Bölgesi’nde tarımsal yayım personelinin yaptığı yayım faaliyetleri ile ilgili
bildirdikleri konuların en başında bitkisel üretim faaliyetleri gelmektedir. Özellikle
bitkisel ürün yetiştiriciliği, bitki koruma, sulama teknikleri, gübre ve gübreleme
teknikleri ile toprak hazırlığı, doğrudan ekim, ürün çeşit seçimi ve tarım makineleri
ana konulardır. Hayvancılık ile ilgili yapılan tarımsal yayım çalışmalarının başında ise
hayvan hastalıkları, yemleme ve bakım ile sürü yönetimi konuları öncelikli yapılan
tarımsal yayım konularıdır. Bunun yanı sıra her iki üretim alanı ile ilgili genel
konuların başında, tarımsal destekler ve tarımsal yayım konuları en önemli
konulardır.
Bölgede Tar-gel Personeli’ne göre tarımsal yayım ve eğitim veren personelin
alması gerekli eğitimler:
 Tarımsal desteklemeler
 Ürün yetiştiriciliği
 Bitki koruma yöntemleri
 Uygun gübre uygulama
 Tarım ürünlerinde çeşit seçimi
 Sürü yönetimi
 Hayvan besleme ve bakımı
 Sulama teknikleri ve etkin sulama
 Damızlık hayvan seçimi
 Toprak işleme yöntemleri
 Tarım Makineleri
 Yayım Teknikleri
 Koruyucu Tarım
336
Tarımsal yayım personelinin çiftçiye ulaşma şeklindeki yerlerin başında kurum
gösterilmektedir (%69,45). Bu oranın yüksek olması, bilgilendirme faaliyetlerinde
çiftçilerin kurumu tanımaları ve kuruma gelmelerinin önemli olduğunu göstermektedir.
Bunun yanı sıra tarımsal yayım personelinin çiftçi ile görüşme alanlarında, köy
kahvelerinde toplantılar gösterilmiştir (%44,60). Tarımsal yayım personeli, çiftçilerin
sorunları karşısında, sorunları özellikle konu uzmanına ilettiklerini ya da kendileri
çözdüklerini belirtmişlerdir. Özellikle tarımsal yayım personelinin yaklaşık yarısının
sorunları kendilerinin çözdükleri belirtmesi, tarımsal yayım personelinin yeterli
tecrübeye, bilgiye ve özgüvene sahip olduklarının bir göstergesidir. Bu durumun
kadınlarda daha az olduğu ve kadınların sorunları kendi çözmek yerine daha çok ilgili
konu uzmanı veya amirlerine ilettikleri görülmektedir.
KOP Bölgesi’nde tarımsal üretimde yaşanan en önemli sıkıntıların başında su
gelmektedir. Bu nedenle bölgedeki tarım ile ilgili tüm kurum ve kuruluşların üzerinde
hassasiyetle
durdukları
ve
suyun
etkin
kullanımı
ile
ilgili
çalışmalarını
yoğunlaştırdıkları bilinmektedir. Özellikle Türkiye’deki tek “Kuraklık Test Merkezi”
olarak bilinen GTHB Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü’ne
(TAGEM) bağlı Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü
(BDUTAEM) ile Toprak, Su ve Çölleşme İle Mücadele Araştırma İstasyonu
Müdürlüğü, Konya ilinde bulunmakta olup bu kuruluşlar GTHB İl/İlçe teşkilatları başta
olmak
üzere
bitkilerde
su
kullanım
etkinliği
konusunda
önemli
çalışmalar
yapmaktadırlar. Bu nedenle bölgenin tarımsal yayım çalışmalarında sulama,
kuraklığa dayanıklı bitki türleri ve çeşitleri ile iklim değişikliğine uyum gibi konular
başta gelen konulardandır. Bölgede çalışan tarımsal yayım personelinin özellikle
sulama konusunda bitki su ihtiyacını dikkate alan programlar yapması ve uygulaması
beklenen konular içindedir. Bölgedeki tarımsal yayım personeline bitki su ihtiyacına
göre sulama programları yapıp yapmadıkları sorulmuş ve tarımsal yayım personelinin
%85,96’sı bu konuda program yapmadıklarını belirtmişlerdir. Bu oran illere ve
cinsiyetlere göre istatistiki olarak önemli ölçüde değişirken, bitki su ihtiyacına göre
sulama programı yapan illerin başında Konya ve Niğde illeri gelmekte ve bu tür
programları daha çok erkekler yapmaktadırlar. Bu tür programlar az oranda
yapılmasının yanı sıra bunu yapan tarımsal yayım personelinin bu programları
tarımsal yayım çalışmalarında kullanım oranının da düşük olması, bu konuda
bölgede yeterli bir çalışmanın yapılmadığını göstermektedir.
337
6.3.Sertifikalı Tarım Danışmanları Anket Sonuçları
Bölgede sertifikalı tarım danışmanları bireysel olarak, bir şirket çatısında
şirketleşerek ya da bölgedeki oda, birlik, kooperatif veya STK’larda çalıştırılarak
tarımsal yayım hizmeti vermektedirler. Karaman ve Niğde illerinde 1 kişi sertifikalı
tarımsal danışmanlık hizmeti vermekte olup sayının az olmasından dolayı bu kişilerin
anket sonuçları değerlendirmeye alınmamıştır. Konya ve Aksaray ilinde hizmet veren
sertifikalı tarım danışmanlarının anket sonuçlarından en önemlileri aşağıda verilmiştir:
Sertifikalı Tarım Danışmanlığı sisteminin asıl amacı; ülke düzeyinde yaygın,
etkin ve verimli bir tarımsal yayım ve danışmanlık sistemi oluşturarak çiftçi/tarımsal
işletme sahiplerinin bilgi, teknik, yöntemler konusundaki ihtiyaçlarının zamanında ve
yeterli düzeyde karşılanmasını sağlamaktır.
KOP Bölgesi’nde görüşülen tarımsal yayım hizmeti veren sertifikalı tarım
danışmanlarının cinsiyet durumlarına bakıldığında erkek nüfusun ağırlıkta olduğu,
buna karşılık kadın tarım danışmanı sayısının az olduğu dikkat çekmektedir.
Sertifikalı tarım danışmanlarının genel özellikleri itibariyle bakıldığında, KOP Bölgesi
genelinde %73.53’ünün erkek, %26.47’sinin ise kadın olduğu belirlenmiştir.
Tarım danışmanlarının yaşadıkları yer, tarımsal yayım faaliyetinin kırsal alana
ulaştırılmasında önemli bir etken olabilmektedir. Sertifikalı tarım danışmanlarının
%96.97’si il merkezinde ikamet ederken, %3.03’ü ilçe merkezinde yaşamaktadır.
KOP Bölgesi’nde serbest tarım danışmanlarının eğitim durumu incelendiğinde
ise %72,73’ü lisans, %3,03’ü yüksek lisans derecesine sahiptir. Özellikle Konya ilinde
lisans programı bitirmiş olan personelin oranı (%90) yüksek iken, Aksaray ilinde ön
lisans ve lisans mezunu aynı oranda yer almaktadır.
Sertifikalı tarım danışmanlarının lisans mezuniyet programları incelendiğinde,
yaklaşık %32’si hayvancılık alanındaki bölümlerden mezun olduğu görülmektedir.
Diğerleri ise bitkisel ve tarım ekonomisi, tarım makineleri gibi genel bölümlerden
mezun kişilerdir.
KOP illerinde özel tarım danışmanlarına gelişimlerine katkıda bulunacak son 2
yıl içinde bir kursa katılıp katılmadıkları sorulmuş, buna göre %90,91’inin cevabı evet
olmuştur. Konya, Karaman ve Niğde illerinde söz konusu oran %100 iken, Aksaray
ilinde %75 olarak tespit edilmiştir.
Sertifikalı tarım danışmanlarına göre hizmet verilmesi gereken üretici sayısı ve
özellikleri incelenmiş ve KOP Bölge’si ortalamasına göre üretici sayısı 63 kişi, sulu
338
arazi miktarı 4089 dekar, kuru arazi miktarı 7071 dekar, büyükbaş hayvan sayısı
1486 adet ve küçükbaş hayvan sayısı 3114 adet olarak belirlenmiştir.
Sertifikalı tarım danışmanlarına çalıştıkları çiftçileri belirleme şekilleri sorulmuş
ve %21.33’ü çalıştıkları üreticileri kendi uzmanlık alanıyla uğraşan çiftçilerle daha
önceden anlaşarak belirlediğini, %20’si şirketin kendisinin üreticileri belirlediğini,
%16.00’sı tanıdığı köylerden seçtiğini ve %16.00’sı ise merkeze ya da oturduğu yere
yakın olan köyleri ulaşım kolaylığı nedeniyle seçtiğini belirtmiştir.
Sertifikalı tarım danışmanlarının çalıştıkları çiftçiler ile görüşme sıklığına
bakıldığında; bölge ortalamasına göre %42.42’si 2 haftada bir defa, %18.18’i haftada
3-4 kez, %15.15’i her gün, %15.15’i ayda bir defa üreticilerle görüştüklerini
belirtmiştir.
Sertifikalı tarım danışmanlarının çalıştıkları çiftçiler ile görüşme yerlerine
gelince; %29.17’si ev ziyaretlerinde görüştüklerini, %16.67’si köy kahvelerindeki
toplantılarda, %15.50’si tarla ziyaretlerinde, %12.50’si çiftçiler ofise geldiklerinde
görüştüklerini kaydetmişlerdir.
Sertifikalı tarım danışmanları, kendilerine gelen sorunları daha çok kendi
çözme eğilimindedirler (%43,94). Bunun yanı sıra konu uzmanına danışırım
diyenlerin
oranı
da
yüksektir
(%25,76).
Bunu
cinsiyetler
açısından
değerlendirdiğimizde ise kadınların erkeklere göre sorunları kendileri değil, daha çok
konu uzmanından yardım alarak çözmektedirler.
Üreticilerin tarım danışmanlarından istediği öncelikli bilgiler, 1. 2. ve 3.
derecede önemli konular olmak üzere sınıflandırılmıştır. Birinci derece önemli konular
arasında öncelik sırasına göre yemleme ve bakım, bitkisel ürün yetiştiriciliği, hayvan
hastalıkları, tarımsal destekler yer almaktadır. Önem sırasına göre ikinci derecede
yer alan konular arasında ise sürü yönetimi, toprak hazırlığı ve bitki koruma yer
alırken; üçüncü derece konular tarımsal destekler, bitkisel ürün yetiştiriciliği, damızlık
hayvan seçimi ve sulama teknikleri şeklinde sıralanmaktadır.
Sertifikalı tarım danışmanlarının %40.63’ü çalıştığı üreticilerin genelde
değiştiğini belirtmiş, %31.25’i hep aynı üreticilerle çalışıp değiştirmediğini, %25.00’i
çoğunlukla aynı üreticilerle çalıştığını belirtmiştir. Yine tarım danışmanlarının
%46.88’i hep aynı bölgede çalıştıklarını, %25.00’i çalışma alanı içinde sürekli çalıştığı
bölgeler olduğunu genelde bölgelerin değiştiğini, %18.75’i ise çoğunlukla aynı
bölgede çalıştıklarını belirtmiştir.
339
Sertifikalı tarım danışmanlarının %54.55’i ilgili yönetmeliği yeterli bulmamakta
iken, %36.36’sı kısmen yeterli olarak bulmuşlardır. Danışmanların ilgili yönetmeliği
yeterli bulmama nedenlerine bakıldığında ise hizmet verilen yerin (hayvan sayısı,
arazi büyüklüğü, çiftçi sayısı vs.) fazlalığı, ücretlerin az olması, desteklemenin
olmaması, danışmanlığın zorunlu hale gelmemesi ve vergilerdeki adaletsiz durum
şeklinde sıralanmaktadır.
Araştırma bölgesinde sertifikalı tarım danışmanlarının kendilerini geliştirmek
için ihtiyaç duydukları eğitim programları 3 ana başlık altında incelenmiştir. Bunlar
sırası ile ;
Bitkisel; ürün çeşit seçimi, bitki koruma, gübre ve gübreleme teknikleri,
sulama teknikleri
Hayvancılık; hayvan hastalıkları, yemleme ve bakım ile sürü yönetimi,
Genel; tarımsal destekler, genetik kaynakların korunması ve tarımsal yayım
olarak belirlenmiştir.
Araştırma bölgesinde sertifikalı tarım danışmanlarının kendileri dışında diğer
tarımsal danışmanlık ile uğraşan arkadaşlarının gelişmesi için alması gerektiğini
düşündüğü eğitim programları sırası ile ;
Bitkisel; bitki koruma, gübre ve gübreleme teknikleri, toprak hazırlığı ve
sulama teknikleri
Hayvancılık; damızlık hayvan seçimi, yemleme ve bakım ile sürü yönetimi,
Genel; tarımsal destekler, kırsal sosyoloji ve mevzuat
olarak belirlenmiştir.
Sertifikalı tarım danışmanlarının en fazla eksikliğini hissettiği eğitim konularına
bakıldığında; hayvan hastalıkları (%13.95), yenilikleri takip edememe (%9.30),
hayvancılık (%4.65), üreticideki eğitim eksikliği (%4.65), hayvan besleme ve bakımı
(%4.65) şeklinde sıralanmaktadır. Danışmanların %20.93’ü ise bu konuda cevap
belirtmemiştir.
Sertifikalı tarım danışmanlarının en fazla eğitim almak istediği konular bölge
ortalamasına göre; proje hazırlama (%10.26), bitki koruma (%10.26), bakım ve
besleme (%10.26), süt ve süt ürünleri (%7.69), hayvancılık (%5.13), ilaçlama
(%5.13), gübreleme (%5.13) şeklinde belirlenmiştir.
Sertifikalı tarım danışmanlarının en fazla eğitim almak istediği kişisel gelişim
konulara bakıldığında; beden dili ve iletişim (%5.71), sunuş teknikleri (%5.71)
öncelikli
ihtiyaç
duydukları
konulardır.
340
Çalışmaya
katılan
sertifikalı
tarım
danışmanlarının %71.43 gibi büyük bir çoğunluğu ise bu konuda herhangi bir cevap
vermemişlerdir.
Bölgenin tarımsal yayım çalışmalarında, kuraklığa dayanıklı bitki çeşitleri ile
iklim değişikliğine uyum gibi konular öncelikli olarak dikkate alınması gereken konular
arasında yer almaktadır. KOP Bölgesi’nde tarım ile ilgili tüm kurum ve kuruluşların
suyun etkin kullanımı ile ilgili çalışmalar yapmaları ve bölgede çalışan tarımsal yayım
personelinin özellikle sulama konusunda bitki su ihtiyacını dikkate alan programlar
yapması beklenen uygulamalar arasındadır. Bu amaçla bölgedeki tarımsal yayım
personeline bitki su ihtiyacına göre sulama programları yapıp yapmadıkları sorulmuş
ve tarımsal yayım personelinin %93.94’ü bu konuda program yapmadıklarını
belirtmişlerdir.
Sertifikalı tarım danışmanlarının yaptıkları işe karşılık aldıkları ücret hakkındaki
düşüncelerine bakıldığında, bölge ortalamasında kadınların %88.89’u ve erkeklerin
%72.73’ü yapılan iş için ücreti yetersiz bulmakta, kadınların %77.78’i erkeklerin ise
%59.09’u garantisi olmayan bir iş olarak görmektedir. Bir başka önemli nokta ise
bölge ortalamasına göre kadınların %100’ü aldıkları ücreti normal harcamalar için
yeterli bulmamakta olduğu, aynı durumda erkeklerin oranı ise %68.18 olduğu
belirlenmiştir.
6.4.KOP
BÖLGESİ’NDE
TARIMSAL
YAYIMIN
BAŞARISINI
ARTIRMAYA
YÖNELİK STRATEJİLER VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
 Tar-Gel ve diğer yayımcıların eğitim ihtiyaçları konu bazında ele alınmalı ve
belirli dönemlerde yayımcılar eğitilmeli,
 Yayım elemanları ile çiftçiler arasındaki iletişim kopukluğu giderilmeli,
 Tarımsal danışmanların üretici karşısındaki statülerini yükseltici önlemler
alınmalı (ÇKS verilerine bile ulaşamamaktadırlar),
 Tarımsal eğitim ve yayım alanların (üreticilerin) asgari düzeyde de olsa bu
sorumluluğa dahil olması,
 Tarımsal yayım faaliyetlerini özel tarımsal danışmanlar vermeli, Kamu
denetimini yapmalıdır,
 Yayım faaliyetleri sonuç odaklı olmalı,
 Tarımsal
yayım
faaliyetlerini
yürütmede
ağırlıklı
olarak
sivil
toplum
kuruluşlarının(Üretici Birlikleri, Ziraat Odaları, Kooperatifler) tarım danışmanları
ile çalışmaları gerektiği özendirilmeli ve desteklenmelidir,
341
 Özel Tarımsal Danışmanlık Sisteminde mutlaka Ziraat Odalarının ücret
konusunda aktif katılımının sağlanması,
 Sözleşmeli üretim yapılabilecek özel sektör ile işbirliği artırılmalıdır (ürün alım
garantisi),
 Üniversiteler ve araştırma kuruluşları ile işbirliği yapılmalı,
 KOP
Bölge
Kalkınma
İdaresi
Başkanlığı’nın
tarımsal
eğitim
yayım
programında aktif yer almalı,
 Çiftçilerin yeni teknolojileri benimseme ve uygulamalarını artırabilmek amacı
ile bölge bazında ödüllü yarışmalar yapılmalı,
 Bölgesel olarak öne çıkan ürünlerin yerel kuruluşlar tarafından desteklenmesi
ve özel satış yerlerinde sergilenmesi,
 Tarla günleri fuarı (bölgesel olarak)düzenlenmesi işbirliği,
 Tarım danışmanlarının kamu yayımı ile koordinasyonun ve bilgi akışının
sağlanması
(Çiftçiler,
üniversiteler,
araştırma
kuruluşları,
tarım
il/ilçe
müdürlükleri, tarım danışmanları koordineli çalışmalı),
 Tarımsal yayım hizmetlerinde çiftçi temsilcilerinin de yer alması,
 GTHB tarafından örgün eğitim öğretim müfredatı içerisinde tarımla ilgili
derslere yer verilmesi, tarımla ilgili meslek liselerinin desteklenmesi, sayılarının
artırılması ayrıca, ziraat ve veteriner fakültelerine girişte ek puan verilmesi
yönünde Milli Eğitim Bakanlığı’na öneri sunulması,
 Köyden çıkıp eğitim alan gençlerin kendi köylerinde görev yapmaları
özendirilmeli, çiftçilerin de özellikle önder denilecek çiftçilerin kendi köylerinde
tarım yapmalarını özendirici tedbirler alınmalı,
 Kurumlarla tarımsal amaçlı ortak projeler geliştirilmeli, İşbirliği yapan kurum ve
kuruluşlar arasında üst düzeyde katılımın sağlanması ve sorumluluk
üstlenmesi,
 Birebir uygulamalı çiftçi eğitimine dayalı devlet tarafından yapılan yayım
eğitimine diğer kurum ve kuruluşların da katkı vermesi,
 Eğitici havuzu oluşturulmalı ve bölgenin önceliklerine göre eğitimler buradan
yönlendirilmeli,
 Ziraat odalarını serbest tarım danışmanlığı yönetmeliği ile entegre etmeli ve
Ziraat Odaları fiilen yayım hizmetinin içerisinde yer almalı,
 Çiftçiliğin bir meslek olarak tanımlaması yapılmalı ve kamuoyunda itibarı hak
ettiği yere getirilmeli,
342
 Tarım il/ilçe müdürlüklerine olan güvenin fazla olması üreticilerin serbest tarım
danışmanları ile çalışma ihtiyacı hissetmemesi,
 Yayım eğitimlerinin sonuçlarının etki değerlemesinin yapılması,
 Kurum ve kuruluşların yaptığı bilgi alışveriş toplantılarına örnek çiftçilerden de
davet edilmesi,
 Bölgesinde başarılı olan yayım elemanlarının ve yapılan faaliyetlerin yerel
basında öne çıkarılması, duyurulması ve ödüllendirilmesi,
 İl özel idareler ile yapılan bölgesel projelerin sayısının artırılması,
 Eğitime katılan üreticilere küçük promosyon hediyeler ve ikramlar verilerek
katılım artırılmalı, sosyalleşme ortamları oluşturulmalı,
 Eğitim yayım hizmetleri bu faaliyeti götüren kurum amirlerinin önceliğinde
olmalı,
 GTBH tarım il/ilçe müdürlüklerinde bütün birimlerin yayım eğitimi yapmalarının
başarıyı olumsuz yönde etkilemesi,
 Yayım konusunda eğitim veren eğiticilerin üniversiteler ve araştırma
kuruluşları tarafından hizmet içi eğitime tabi tutulması,
 KOP TEYAP koordinatörlüğünde her ilde tüm paydaşların katılacağı bir
tarımsal eğitim ve yayım merkezinin kurulması, (Planlama, Organizasyon,
Bölgenin önceliklerine göre eğitim vb),
 Bölge genelinde çiftçilerin ve yayımcıların ihtiyaçlarının belirlenebilmesi için
anket
tekniği,
birebir
görüşme
ve
etki
değerleme
yöntemlerinden
yararlanılmalıdır.
6.4.1.Tarımsal Yayım Politikaları Açısından;
 KOP tarımsal yayım programının uygulamaya aktarılması
 İllerde tarımsal yayım strateji planın hazırlanması ve hayata geçirilmesi
 Konu temelli çalıştayların daha sık yapılması
 Tarımsal yayımda İzleme ve değerlendirme sisteminin kurulması
 Sulama konusunda belirsizliklerin giderilerek sulama yatırımlarının artırılması
 Genç ve kadın nüfusa yönelik eğitim yayım hizmetlerinin ve destek
mekanizmalarının oluşturulması
 Yöresel ürünlere yönelik yayım programlanmasının yapılması
 Yayım hizmetlerinde araştırma enstitülerinin ve üniversitelerin daha etkin
konuma getirilmesi
343
 Araştırma Enstitülerinin daha aktif yayım faaliyetlerinde bulunmasının
sağlanması
 Eğitim faaliyetlerine katılımı arttırmak için ödül sisteminin eklenmesi (gezi,
sertifika, yemek, çay ikramı, gübre, ilaç, tohum vb.)
 Özellikle ilkokul, ortaokul ve liselerin olduğu alanlarda tarım ile ilgili derslerin
verilmesi yönünde Bakanlıklar arasında girişimde bulunulması
 Birliklerin güçlendirilmesi için bölgesel önceliklere konu olacak projelerde yer
alınması veya teknik destek verilmesi
 KOP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı’nın ve TOKİ’nin,
Bölge’de
meyveciliğin yoğun olduğu alanlarda altyapı yatırımlarına destek sağlaması
(Soğuk hava deposu, şoklama, paketleme vb.)
6.4.2.Tarımsal Yayım Personeli Açısından;
 Tarımsal yayım hizmetlerinde görev alacak personel eksiklerinin giderilmesi
 Teknik personelin yetkinliklerinin (uygulamada) artırılması
 Teknik personelin bir alanda uzmanlaşmasının sağlanması
 Hizmet içi eğitimlere herkesin katılımlarının sağlanması
 Tar-Gel Personelinin sahada verimliliğini artıracak motivasyon araçlarının
 Yetişkin eğitimi konusunda iletişim tekniklerinin teknik personele aktarımı
 Personelin tarımsal yeniliklere yerinde erişiminin ve öğrenmesinin sağlanması
 Sahada görev alan personelin mesai uygulamalarında esnekliğe gidilmesi
 Aidiyet ve kalkınma duygusunu daha da artıracak iletişim araçlarının ve
ödüllendirme sisteminin oluşturulması
 Sosyolog ve diğer branşlardan eğitim hizmeti verecek elemanlarının
 Döner sermayenin il/ilçe müdürlüğü personeli tarafından kullanılabilmesi
6.4.3.Tarımsal Yayım Araç ve Ekipmanları Açısından;
 Çiftçiye yönelik görsel materyallerin hazırlanması
 İyi uygulamaların çiftçiye aktarılması ve yayın haline getirilmesi
 Tarımsal yayım bilgi - veri bankasının oluşturulması
344
 Merkezi düzeyde eğitim ve yayımla ilgili bilgi ve materyalin erişim koşullarının
iyileştirilmesi
 Eğitim salonlarının oluşturulması veya var olan altyapının (Diyanetin, Milli
Eğitimin eğitim salonları) daha etkin kullanılması
 Toplulaştırmaya yönelik görsel materyalin artırılması
 Proje hazırlama kapasitelerinin artırılması
6.4.4.Tarımsal Yayım-Üretici Örgütleri/Üretici Bağı Açısından;
 Üretici Birlikleri arasında iletişim ve koordinasyonun artırılması
 Üretici örgütlerinin eğitim yayım hizmetleri konusunda koordinasyonunun
sağlanması ve üst örgütlenmeye gidilmesi
 Üretici örgütleri yönetiminde cinsiyet eşitliğine yer verici yaptırımların
uygulanması
 Kurumsal girdi sağlayan işletmelerin yayım çalışmalarına daha fazla ağırlık
vermesi
 Çiftçi eğitimlerinde uygun zamanın seçilmesi
 Kitle iletişim araçlarının daha etkin kullanılması (kamu spotları dahil)
 Medyatik bireylerin eğitim yayımda daha görünür olması
 Çiftçilerin örnek girişim-görgü ziyaretlerinin artırılması,
 Çiftçilerin sertifikalı tarım danışmanlığı konusunda bilgilendirmeleri
 Üreticilerin arazileri demonstrasyon amacı ile alındığında tüm masraflarının
karşılanması
 Örnek
ve
önder
çiftçi
kavramının
yerleştirilmesi
ve
bunların
sertifikalandırılması ve bunların tarımsal yayımda rol model olarak kullanılması
 Eğitim yayım faaliyetine katılıp bunları sahada uygulamada iyi örneklerin
izlenebilirliğinin artırılması ve bu yönde teşvik edilmesi( Örn; SSK ve Bağ-KUR
prim ödemelerinin belli bir oranının ödenmesi)
 Emekli olmuş ya da belli bir yaş sınırını aşmış kişilerin araziyi değerlendirmek
amacı ile ya kiraya vermesi ya da devretmesi (arazi boş bırakılmamalı)
 Genç çiftçileri özendirmek
 Genç çiftçilere yapılan desteklemelerin artırılması
 Çiftçilere yönelik eğitim kamplarının oluşturulması
345
6.5.KOP BÖLGESİ ÇİFTÇİLERİNE VERİLECEK EĞİTİM KONULARI
6.5.1.Aksaray İli Çiftçilere Verilecek Eğitim Konuları
 Hayvan bakım ve besleme
 Süt hijyeni
 Suyu az tüketen alternatif ürünler
 Elma, badem, ceviz, kiraz yetiştiriciliği (Ortaköy-Ağaçören)
 Baklagiller tarımı
 Gübreleme, sulama, toprak analizi
 Tarımsal amaçlı ilaç ambalajlarının imha yöntemi
 Damla sulama
 Sürdürülebilir patates tarımı
 Ortaokul öğrencilerine yönelik tarım
 Sulama sistemleri
 Bitki su ihtiyacına göre sulama eğitimi
 Ceviz yetiştiriciliği (Ağaçören)
 Doğrudan ekim
 Bayanlara yöresel ürünlerle ilgili eğitim
 Tarım makineleri kullanımı
 Kaliteli kaba yem üretimi
 Damızlık hayvan seçimi
 Bitkisel üretimde koruyucu ilaçlama
 Toprak numunesi alma
 Ürün değerlendirme ve depolama
 Hayvan refahı ve barınakları
 Hububat çeşitlerinin tanıtımı
 Sebze yetiştiriciliği
 Zirai ilaçların bilinçli kullanımı
 Tarımda iş güvenliği
 Tarımda ölçüm-tartım ifadelerinde teknik dil birliği
 Hayvan ıslahı
 Ekonomik analizin önemi
 Bayilere yayım konusunda eğitim
346
 Çobanlığı cazip kılmaya yönelik eğitim
 Tarımsal yayım ve eğitimin işletme büyüklüğüne göre tasnifi
 Arıcılık
 Sözleşmeli üretim
6.5.3.Karaman İli Çiftçilere Verilecek Eğitim Konuları
 Su yönetimi ve sulama teknikleri
 Bölgenin su durumuna göre uygulanabilecek münavebe teknikleri
 Küçükbaş hayvan yetiştiriciliği ve koruyucu aşı
 Toprak analizlerine dayalı bitki besleme
 Gelir arttırıcı alternatif ürünler
 Yağlı tohumlu bitkiler
 Kapalı sulama sistemleri
 Tarımsal desteklemeler
 Örtü altı bitki yetiştiriciliği
 Süt hijyeni ve sağım teknikleri
 Zeytin yetiştiriciliği ve değerlendirilmesi (Yetiştiriciliği yapılan alanlarda )
 Sebze ve meyve kurutma, paketleme ve pazarlama
 Meyve ve sebze üretiminde iyi tarım uygulamaları
 Nar Yetiştiriciliği (Yetiştiriciliği yapılan alanlarda )
 Sert kabuklu meyve yetiştiriciliği
 Bağcılık (Bağ yetiştiriciliği yapılan köylerde)
 Hayvanlarda antibiyotik kullanımı ve kalıntı izleme
 Sanayinin hammadde ihtiyacına uygun hububat yetiştiriciliği
 Meyvecilikte budama, seyreltme ve hasat teknikleri
 Meyve türlerinde yeni geliştirilen çeşitler
 Arazi toplulaştırması ve kullanımı
 Meyvecilikte toprak yapısına uygun anaç çeşitleri
 Bölge ürün deseninde yer alan mısır, ayçiçeği, kuru fasulye vb yetiştiriciliği
 Proje hazırlama eğitimi (Teknik personele)
 Tarım alet ve makinaların kalibrasyonu
 Bitkisel üretimde kalıntı izleme
 Zoonoz hastalıklar ile mücadele ve korunma yöntemleri
347
 Kaba yem üretimi
 Rasyon hazırlama
 Hayvan barınaklarının bakımı
 Sürdürülebilir tarım ve toprak kirliliği
 Kadın çiftçilere yönelik tarladan sofraya sağlıklı ürün zinciri
 Tarımda iş güvenliği
 Bölgede bitkisel üretimde yaygın görülen hastalık ve zararlılara yönelik
koruyucu mücadele
6.5.2.Konya ili Çiftçilere Verilecek Eğitim Konuları
 Yem bitkileri, hayvan refahı ve sağlığı (Çiftçilere)
 İletişim teknikleri (Teknik personele)
 Proje Hazırlama Eğitimi (Teknik personele)
 Koyun ırkları (Çiftçilere, demonstrasyon kurularak)
 Güneysınır dağlık bölgesinde meyvecilik, ova bölgesinde tarla bitkileri
yetiştiriciliği
 Salgın hayvan hastalıkları, zoonoz hastalıklar, hayvancılık, koruyucu hekimlik
 Bölgeye uyumlu hayvan seçimi
 Kaliteli kaba yem üretimi
 Rasyon hazırlama teknikleri
 Enerji bitkileri üretimi (Aspir, dallı darı) (Çiftçi ve teknik personele)
 Yenilebilir enerji kaynakları
 İklim değişikliği-tarımsal üretim ilişkisi
 Kadın çiftçilere girişimcilik
 Suyun doğru kullanımı
 Doğanhisar ilçesinde modern sulama yöntemleri, vişne ve çilek yetiştiriciliği ve
pazarlanması
 İhracat mevzuatına uygun ürün yetiştiriciliği
 Tarımsal örgütlenme ve pazarlama
 Tarla ve bahçe bitkilerinde bitki koruma, biyolojik mücadele, güvenilir ve etkin
ilaç kullanımı, bitki besleme
 Meyvecilikte terbiye sistemleri ve budama
 Bölgeye uygun yeni çeşitlerin tanıtımı
 Bitki yetiştirme teknikleri, doğru nadas uygulaması
348
 Doğrudan ekim sistemleri
 Bitki besleme ve doğru gübre kullanımı
 Arazi toplulaştırması
 Bağcılık
 Biçerdövercilerin bilinçlendirilmesi
 Alternatif yeni ürünler
 Organik tarım ve iyi tarım uygulamaları
 Tarım danışmanlığının önemi
 Tarımsal alet ve makine kalibrasyonu
 Kaliteli ürün yetiştiriciliği
 Pazara uygun meyve-sebze üretimi
 Arıcılık
 Çayır-mera
 Azaltılmış toprak işleme
 Dağlık bölgelerde organik meyve ve sebze yetiştiriciliği
6.5.4.Niğde İli Çiftçilere Verilecek Eğitim Konuları
 Otlatma ve mera yönetimi
 Mera ıslahı
 Toprak analizi ve bitki besleme
 Hayvancılıkta barınak sistemleri
 Hayvancılıkta bakım ve besleme
 Süt hijyeni
 Rasyon hazırlama
 Kaba yem üretimi
 İklim değişikliğinin tarımsal mücadele üzerine etkileri
 Niğde bölgesinde bitki yetiştiriciliğindeki önemli hastalıklar ve zararlar
 Tarımsal ilaçların kullanım teknikleri
 Arı Yetiştiriciliği
 Sürü yönetimi
 Küçükbaş hayvan hastalıkları ve mücadelesi
 Tarımsal sulamada ve ürün depolamada yenilenebilir enerji kullanımı
 Patateste tohumluğun önemi
349
 Meyvecilikte depolama
 Suyun doğru kullanımı
 Basınçlı sulama sistemleri
 Tarımda münavebenin önemi
 Erozyon ve çölleşme
 Meyvecilikte budama ve terbiye sistemleri
 Meyvecilikte ürün tasnifi ve paketleme
 Arazi toplulaştırılmasının önemi
 Toprak ve su kirliliği
 Arazi kullanım yönetimi
 Patates ve fasulye yetiştiriciliğinde tarımsal ilaçların kullanımı
 Bitkisel üretimde kullanılan ilaçların arı yetiştiriciliğine etkileri
 Kuraklığa dayanıklı alternatif ürünler
 Bitkisel üretimde arı kullanımı
 Organik ve iyi tarım uygulamaları
 Sağlıklı fide ve sebze yetiştiriciliği
 Bölge kurum amirlerine bölgenin su ve toprak kaynakları potansiyeli
 Beyaz lahananın tanıtımı
 Karnabahar ve brokoli yetiştiriciliği
 Biyolojik ve entegre mücadele
 Tarımsal mevzuat
 Hayvancılıkta antibiyotik kullanımı
 Çiftçilerin ÇKS kayıtlarına göre ürün yetiştirme bilgilendirme sistemi
 Doğrudan ekim
 Alçak tünel sebze yetiştiriciliği
350
KAYNAKLAR
Anonim (2006a) Tarım Kanunu, 5488 sayılı 18 Nisan 2006, T.C. Başbakanlık
Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğü (http://www.mevzuat.gov.tr
/Metin.Aspx?MevzuatKod=1.5.5488&sourceXmlSearch=&MevzuatIliski=0)
Anonim (2006b) Tarımsal Yayım ve Danışmanlık Hizmetlerinin Düzenlemesine Dair
Yönetmelik, 8 Eylül 2006. (http://www.mevzuat.adalet.gov.tr/html/27149.html)
Anonim,
2014.
Tarımsal
Yayım
ve
Uygulama
Esasları
Yönetmeliği
(www.tarim.gov.tr/EYYDB/Menu/11/Mevzuat)
Anonim, 2010. GATOBB (Güney Afrika Tarım Orman ve Balıkçılık Bakanlığı) 2010.
(www.nda.agric.za)
Anonim, 2011.
Dünya’da Tarımsal Yayım Ve Danışmanlık Uygulamaları, UTEM
Yayınları, Editör: Doç. Dr. Orhan Özçatalbaş, Ankara.
Anonim, 2012. Tarımsal Yayım ve Danışmanlık Çalıştayı, T.C. Gıda Tarım ve
Hayvancılık Bakanlığı Eğitim ve Yayınlar Dairesi Bakanlığı, Ankara.
Anonim 2014. Tarımsal yayım ve Danışmanlık Hizmetleri, Hizmeti Veren kişi ve
Kuruluş Faaliyetleri, GTHB Yayınları, Ankara.
Barutçugil, İ. 2002. Performans Yönetimi, Kariyer yayınları, 2.basım, İstanbul
Ceylan,
İ.C.
2010.
Tarımsal
Yayım
ve
İletişim
Dersi
Ders
Notu.
www.agri.ankara.edu.tr/.../1182__T_Yayim_ve_Iletisim_Ders_Notu.doc
Ceylan, İ.C. 2012. Türkiye’de Danışmanlık Sistemleri, AB ve Türkiye’de Danışmanlık
Sistemleri ve Süt Sığırı İşletmelerinin Yönetimi, Cilt I, Aydın.
Çukur, T.2014. Dünya ve AB Ülkelerinde Tarımsal Yayım ve Danışmanlık, Tarımsal
Yayım ve Danışmanlık Kitabı, Cilt II, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Yayınları
No:1, Sayfa: 31-50 ISBN: 978-975-7328-59-9, Tokat.
Demiryürek, K. 2014. Tarımsal Yayım ve Danışmanlık Kavramları ve Felsefesi,
Tarımsal Yayım ve Danışmanlık Kitabı, Cilt II, Gaziosmanpaşa Üniversitesi
Yayınları No:1, Sayfa: 19-30, ISBN: 978-975-7328-59-9, Tokat.
Köklü, N. 1995. Tutumların Ölçülmesi ve Likert Tipi Ölçeklerde Kullanılan Seçenekler.
Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, cilt:28, sayı:2, s:89-90,
Ankara.
http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/40/486/5698.pdf,
Erişim
Tarihi:26.12.2014.
Nassar, A,M. Ures, D. 2009. Brazil: Shadow WTO Agricultural Domestic Support
Notifications, IFPRI Discussion Paper 00865, May 2009, Markets, Trade, and
Institutions Division, International Food Policy Research Institute.
351
Özçatalbaş, O.(1994) GAP Bölgesinde (Şanlıurfa’da) Tarımsal Yayımın Analizi ve
Etkin Bir Yayım Çalışması İçin Gerekli Koşulların Saptanması Üzerine Bir
Araştırma, Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi.Kod No 266, Adana
(261)s.)
Özçatalbaş, O. (2009) Türkiye ve AB’de Tarımsal Yayım Sitem Ve Yaklaşımlarına
Bakış AB ve Türkiye Arasındaki Sivil Toplum Diyaloğunun Çok Yönlü
Geliştirilmesi Uluslararası Sempozyumu, Bildiri Kitabı, 5-8 Kasım 2009,
Antalya.
Özçatalbaş, O., Budak, D.B., Boz, İ. Karaturhan, B. (2010). Türkiye’de Tarım
Danışmanlığı Sisteminin Geliştirilmesine Yönelik Önlemler, VII. Teknik Kongre,
Ankara.
Şenocak, C. 1967. Yayım ve Haberleşme Ders Kitabı, 1967, Ankara.
Tatlıdil, H. 2013. Tarımsal Yayım ve İletişim Ders Notları, Basılmamış Yayın, Ankara.
Van Den Ban, A.W. and Hawkins, H. S. 1996. Agricultural Extension, Second
Edition., Blackwell Science, p.294. USA
Yurttaş, Z. 2010. Uluslararası Tarımsal Yayım Hizmetleri, Atatürk Üniversitesi Ziraat
Fakültesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü Ders Notları, Erzurum.
Yurttaş, Z.. Atsan T., Keskin, A. 2011. Tarımsal Yayım ve İletişim Teknikleri, Atatürk
Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Yayın No: 67, Erzurum.
http://www.istatistikanaliz.com, 2014 “Ki-Kare Analizi”
352
EKLER
353
YÖNETİCİLERE YÖNELİK ANKET FORMU
Değerli Yönetici. Bu Anket Formu KOP İdaresi tarafından desteklenen Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal
Araştırma Enstitüsü tarafından yürütülmekte olan “KOP Bölgesinde Tarımsal Eğitim ve Yayım İhtiyaç Analizi
Projesi” Ar-Ge çalışmasının raporunun yazılmasında kullanılacak verilerin derlenmesi amacı ile hazırlanmıştır.
Anket Soru Formuna vereceğiniz cevaplar kesinlikle anketi doldurulan kişinin adı kullanılarak yayınlanmayacak ve
herhangi bir şekilde 3. Şahıslara verilmeyecektir. Vereceğiniz cevaplar KOP Bölgesinde tarımda nasıl bir eğitim
ve yayım çalışmalarının yapılması gerekliliğine yönelik sonuçların oluşturulması açısından çok önemlidir. Ankete
katıldığınız için teşekkür ederiz.
Dr. Fatih ÖZDEMİR
Enstitü Müdürü
1234-
Anketin Doldurulduğu Kurumun Adı
:
…………….……………………………………
Kurumun Bulunduğu İl Adı
:
…………….……………………………………
Kurumun Bulunduğu İlçe Adı
:
…………….……………………………………
Kurumun Bulunduğu Köy/Kasaba Adı
:
…………….……………………………………
Yöneticinin Ünvanı, Adı ve Soyadı
:
…………….……………………………………
Yöneticinin Cep Telefon Numarası
:
…………….……………………………………
Yöneticinin Yaşı :..............
Cinsiyet?
Yöneticinin Yaşadığı yer
Eğitim Durumunuz
1-Lise

: 1- Erkek 
: 1- Köy/Kasaba 
2- Kadın 
2- İlçe 
3- İl 
2-Ziraat/Veteriner Sağlık Meslek Lisesi

3-Ön Lisans

4-Ön Lisans Programına Devam Etmekte

5-Lisans

6-Lisans Programına Devam Etmekte

7-Yüksek Lisans

8-Yüksek Lisans Programına Devam Etmekte 
9-Doktora

10-Doktora Programına Devam Etmekte

5- Ziraat Meslek Lisesi/Veteriner Sağlık Meslek Lisesi/Laborant Meslek Lisesi/Ev Ekonomisi Meslek Lisesi
kurumlarından birinden mezun musunuz?
1.Evet 
2.Hayır 
354
6- Eğitim durumunuz Yüksekokul ve Üzeri İse Mezun olunan bölümler hangileridir?
Öğrenim Düzeyi*
Bölüm
1.Yüksekokul (Var ise)
2.Lisans
3.Yüksek Lisans
4.Doktora
* Lütfen birden fazla aynı seviyede öğrenim düzeyine sahip olup farklı bölümlerden mezun iseniz lütfen onları da ekleyiniz
7- Yabancı dil biliyor musunuz?
1.Evet 
2.Hayır 
Yabancı Dil
1.İngilizce
1.Konuşma*
2.Yazma*
3.Okuma*
4.Anlama*
2.Fransızca
3.Almanca
4.Diğer………..
* 1-4 arası belirtiniz. 1- Bilmiyor
2-Az biliyor
3-Orta düzeyde
4-iyi derecede biliyor
8- Bilişim Teknolojilerini (Bilgisayar, cep telefonu, internet vb.) kullanım seviyenizi değerlendiriniz.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Kötü
Orta
İyi
10
9- Kullandığınız Bilgisayar Programları Nelerdir?
Seviyeniz*
Bilgisayar programları
Hiç
kullanmadım
Düşük
Orta
Yüksek
1.MS Word
2.MS Excel
3.MS PowerPoint
4.İstatistik
paket
(SPSS,SAS,vb..)
programları
5.Diğer (Belirtiniz)
10- İnternet kullanıyor musunuz?
1-Hayır
2-Evet ( ………. Saat/gün)
11- Kaç yıldır ilgili Bakanlık bünyesinde çalışmaktasınız?(Sadece Bakanlıklarda çalışanlar için sorulacak)
:……….yıl
12- Kurumda şu anki göreviniz.............................................................................................
13- Kurumda şu anki pozisyonunuzdaki görevinizi kaç yıldır yapıyorsunuz? : …………………yıl
14- Kaç yıldır yönetici olarak görev yapmaktasınız?
:..........................yıl
15- Şu an çalıştığınız kurumda kaç yıldır çalışıyorsunuz?
:...........................yıl
355
16- Çalışma hayatınızda özel sektör deneyiminiz oldu mu?
:1-
-
17- Cevabınız “Evet” ise bu deneyiminiz tarımla ilgili miydi?
:1-Evet
-
18- Mesleki örgütlere üye misiniz? : 1- Hayır 
2- Evet (İsimleri?) 
 1............................................................................................
 2............................................................................................
 3............................................................................................
19- Herhangi bir mesleki süreli yayına abone misiniz?
:1-
-
20- Mesleki süreli yayınları hangi sıklıkta okuyorsunuz?
1-Okumuyorum
2-İlgimi çeken konu olursa
3-Bazen okuyorum
4-Sürekli olarak okuyorum
21- Şimdiye kadar yurt dışına çıktınız mı?
:1-
2-
(23’e geçiniz)
22- Yurt dışına çıkış sebebiniz? (Birden fazla seçenek işaretlenebilir)
1-Aile ziyareti

2-Turistik gezi

3-Kurs veya seminer amaçlı

Konusu:………………………..
4-Fuar katılımı

Konusu: ……………………….
5-Diğer (Belirtiniz)………………………………………………………….
23- Günlük yaşamınızı aşağıdaki durumlardan hangileri olumsuz etkiliyor? (Önem sırasına göre işaretleyiniz
Önem
1.Kendi sağlık sorunlarım
2.Çocuklarımın sağlık sorunları
Önem sırası
6.Aile içi ilişkilerdeki sorunlar
sırası
7.Ekonomik
koşulların
8.
İş yeri ile ilgili sorunlar
yetersizliği
3.Diğer
aile bireylerinin sağlık
4.
Çocukların bakımıyla ilgili sorunlar
sorunları
5.Çocukların eğitimiyle ilgili sorunlar
9.Diğer (Açıklayınız )
24- Aşağıdaki çizelgede kurumunuzun size yönelik hizmet ve politikaları yer almaktadır. Her bir madde için
düşüncenize en uygun ifadeyi işaretleyiniz.
Hizmetler
1.Sağlık hizmeti
2.Beslenme hizmeti
3.Kreş/yuva olanağı
4.Ulaşım/servis hizmeti
5.Dinlenme tesislerinden yararlandırma
6.Lojman olanakları
7.Hizmet-içi eğitim olanakları
8.Verimli Bir Çalışma Ortamı
9.Maaş/ücret
10.Diğer Hizmetler............................................
356
Yeterli
Yetersiz
Böyle Bir Hizmet Yok
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
25- Son 2 yıl içerisinde mesleksel gelişiminize katkıda bulunduğunu düşündüğünüz herhangi bir öğrenim
çabanız oldu mu?
1) Hayır (26’ya geçiniz) 2) Evet ise lütfen aşağıdaki tabloyu doldurunuz
Hizmet içi Eğitim-Kurs-KongreSempozyum-Sertifika
Konusu
Faydalılık Durumu
(1 Hiç-Faydalı Değil….5 Çok
Faydalı)
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
26- Kurumunuzda çalışan personelin görev dağılımı ve çalıştığı birimler
Birimler
Teknik Personel
İdari Personel
İşçi
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
27- Kaç senedir bulunduğunuz yerleşim yerinde görev yapmaktasınız?
28- Çiftçilerle görüşme sıklığınız nedir?
1- Görüşmüyorum

4- Ayda bir defa

2- Haftada birden fazla
3- Haftada bir defa

29- Çiftçilerle nerede görüşmektesiniz?
1-Görüşmüyorum

4-Çiftçilerin kuruma geldiklerinde




5- Ayda 1-2 defa
6- 2-3 ayda bir defa
2-Tarla ziyaretlerinde
3-Köy kahvelerindeki toplantılarda
:………..yıl
5-Çiftçi isteği doğrultusunda
6- Diğer Belirtiniz ……………….
357



30- Çiftçi sorunları size hangi şekilde ulaşmaktadır? (Önem Sırasına Göre Belirtiniz)
Önem sırası
1-Çiftçilerin kendileri tarafından
2-Kendi gözlemlerim sırasında
3-Personel tarafından
4-Özel Tarım Danışmanları tarafından
5-Köy muhtarları tarafından
6-Ziraat Odası Başkanlığı
7-Diğer STK Kuruluşları tarafından
8-Önder çiftçiler tarafından
9-Özel Firmalar tarafından
10-Diğer Tarımsal Kurum ve Kuruluşları tarafından
11-Diğer Belirtiniz...............................
31- Size ulaşan çiftçi sorunları ile ilgili olarak çoğunlukla davranışınız ne şekilde olur?
1-Konu ile ilgili uzman kişiye iletirim
2-Araştırma kuruluşuna iletirim
3-İlgili Kurum ve Kuruluşlara iletirim
4-İlgili şube müdürüne iletirim
5-Kendim çözerim
6-Diğer…….belirtiniz
32- Sizce çiftçilerin Kurumunuz ile olan iletişimi (ilişkisi) ne düzeydedir.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Çok Kötü…………………………………………………………….…………….. Çok İyi
33- Size göre "Yayım Elemanı" olarak görev yapan kişilerin mesleki yeterlilikleri hangi düzeydedir?
1
10
2
3
4
5
6
7
8
9
Çok Kötü…………………………………………………………………….. Çok İyi
34- Size göre yayım elemanlarının mesleki becerilerindeki yeterlilikleri nasıldır.
Beceri Konuları
Yeterlilik Düzeyi
Yok
1.Teknik bilgi düzeyi
2.Kendini geliştirme isteği
3.Bilişim teknolojilerini kullanabilme
4.Çiftçilerle iletişim kurabilme
5.Kendini iyi ifade edebilme
6.Takım/ekip çalışması yapabilme
7.Yeniliklere açıklık
8.Yayım yöntemleri ve tekniklerini bilme
9.Proje hazırlama ve yürütme
10.Bilgiyi aktarma yeteneği
10
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
358
Az
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
Orta
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
Yüksek
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
35- Yayım elemanlarının eğitim almaları gereken konular nelerdir?
Kendinizin
Bitkisel Ürün Yetiştiriciliği
Gerekli
Eğitim Konuları
Fena olmaz
Lütfen
ürün
adlarını yazınız
12345-
Lütfen
ürün
12345-
Diğer Yayım Elemanlarının
Gerek yok
1.Ürün Çeşit Seçimi
2.Toprak Hazırlığı
3.Bitki Koruma
4.Sulama Teknikleri
5.Gübre ve Gübreleme Teknikleri
6.Yemleme ve Bakım
7.Sürü Yönetimi
8.Damızlık Hayvan Seçimi
9.Hayvan Hastalıkları
10.Pazarlama
11.Organik Tarım
12.Kırsal Sosyoloji
13.Çevre
14.Mevzuat
15.Tarımsal Destekler
16.Tarım Makineleri
17.Tarımsal Yayım
18.Bilişim Teknolojileri
19.Beden Dili ve Konuşma Teknikleri
20.Bölgenin Genel Tarımsal Yapısı
21.Besin Hijyeni
22.Koruyucu Tarım Teknikleri
23.Genetik Kaynakların Korunması
24.Diğer……………..
25.Diğer……………..
3.Bitki Koruma
4.Sulama Teknikleri
6.Yemleme ve Bakım
7.Sürü Yönetimi
10.Pazarlama
11.Organik Tarım
13.Çevre
14.Mevzuat
17.Tarımsal Yayım
21.Besin Hijyeni
24.Diğer……………..
25.Diğer……………..
359
Gerekli
Eğitim Konuları
Fena olmaz
Lütfen
ürün
12345-
Lütfen
ürün
12345-
Gerek yok
36- Size göre bölgede tarımın temel sorunları nelerdir?
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………..……
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………..……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………..
37- Yıllık çalışma programlarınızı nasıl belirliyorsunuz? (Lütfen birden fazla şık işaretlerseniz öncelik
numarası)
Önem sırası
1. Kendim
2. Kurum Yöneticisi yardımcıları ile birlikte
3. İlgili Bakanlığın talimatları ile
4. Kurumdaki teknik elemanlar ile beraber
5. Bölgede tarım ile ilgili diğer kurum ve kuruluşların önerileri ile
6. Çiftçi talepleri ile
4. Diğer………………………………………….
38- Kurumunuzda çalışan kişilerle ne kadar sıklıkta değerlendirme toplantısı yapıyorsunuz?
1- Toplantı yapmıyorum
4- Ayda bir defa
5- Ayda 1-2 defa
3- Haftada bir defa
39- Bölgenizde tarımsal eğitim ve yayım faaliyetlerini sınırlayan en önemli sıkıntılar nelerdir? (Lütfen cevap
verilen problemleri önem sırasına göre sıralayınız 1,2,3….)
Problemler
Önem Sıra No
1.Yeterli tarımsal eğitim ve yayım elemanının olmaması
2.Kaliteli tarımsal eğitim ve yayım elemanının olmaması
3.Üreticinin ilgisizliği
4.Tarım paydaşları arasındaki koordinasyon sıkıntısı
5.Eğitim ve yayım materyal eksikliği
6.Teknik, ulaşım ve ekipman altyapısının yetersizliği
7.Finansman sıkıntısı
8.Eğitim ve yayım elemanının isteksizliği
9.Eğitim ve yayım elemanının istediği bilgiye ulaşamaması
10.Politik engeller-sıkıntılar
11.Diğer………………………………………
12.Diğer………………………………………
360
40- Üreticiye verilen teknik bilginin yararlı, kullanışlı ve katılımın çok olabilmesi için bu bilginin nasıl verilmesi
daha uygun olur? (Yayımda kullanılacak teknikler-En önemlisini işaretleyiniz)
1- Tarlada uygulamalı-Demonstrasyon

2- Görsel yayım araçları kullanılmalı

3- Basılı yayım araçları kullanılmalı

4- Toplantı yaparak sözlü anlatım

5- Kurs şeklinde olmalı sertifika verilmeli

6- Eğitimin şekli önemli değil

7- Diğer: ……………………………..

41- Size Göre Faaliyet Bölgenizi Bitkisel Üretim Açısından Homojen Kaç Gruba Ayırırsınız? (alt havza- alt bölge)
Bölge Numarası
Bölge Kapsamı Yerler
(Yön göstererek Kısa Tarif)
Alt bölgenin ortak özelliği (ortak
isim)
(Örnek, kuzey doğu, güney, merkez vb.)
(Örnek; Meyvecilik bölgesi, buğday
bölgesi vb.)
1. Alt Bölge
2. Alt Bölge
3. Alt Bölge
4. Alt Bölge
5. Alt Bölge
6. Alt Bölge
7. Alt Bölge
8. Alt Bölge
9. Alt Bölge
10. Alt Bölge
Not: Gruptan kasıt bölgeler içinde benzerlik gösteren alt havza-alt bölgelerdir.
42- Size Göre Faaliyet Bölgenizi Hayvansal Üretim Açısından Homojen Kaç Gruba Bölersiniz?
Bölge Numarası
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
Alt bölgenin ortak özelliği (ortak
isim)
(Örnek; koyunculuk bölgesi, keçi
yetiştiriciliği bölgesi, kanatlı bölgesi vb.)
Alt Bölge
Alt Bölge
Alt Bölge
Alt Bölge
Alt Bölge
Alt Bölge
Alt Bölge
Alt Bölge
Alt Bölge
Alt Bölge
361
43- Size Göre Faaliyet Bölgenizin Ayırdığınız Homojen Gruplara Göre Öncelikli Yayım İstekleri Nelerdir?
Eğitim ve Yayım Konuları
1. Bölge
2. Bölge
Bitkisel Üretim
3. Bölge
4. Bölge
1.Bitkisel Ürün Yetiştiriciliği
4.Bitki Koruma
5.Sulama Teknikleri
7.Yemleme ve Bakım
8.Sürü Yönetimi
11.Hayvansal Ürün Değerlendirme
12.Pazarlama
13.Besin Hijyeni
14.Organik Tarım
15.Çevre
16.Kırsal kalkınma
17.Kırsal sosyoloji
18.Mevzuat
21.Diğer…………………………………
22.Diğer…………………………………
23.Diğer…………………………………
24.Diğer…………………………………
25.Diğer…………………………………
362
5. Bölge
1. Bölge
Hayvansal Üretim
2. Bölge
3. Bölge
4. Bölge
44- Çalışmalarınızda işbirliği yaptığınız kuruluşlar/kişileri belirtiniz?
Kuruluş/Kişiler
1.Valilik
2.Kaymakamlık
3.Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
4.Orman ve Su İşleri Bakanlığı
5.Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
6.Kalkınma Bakanlığı
7.Milli Eğitim Bakanlığı
8.Diğer Bakanlıklar
9.Araştırma Enstitüleri/İstasyonları
10.TARSİM
11.Üniversiteler
12.Tarıma Girdi Satanlar (yöredeki bayiler vb.)
13.KOP İdaresi Başkanlığı
14.Kooperatifler
15.Çiftçi örgütleri (TZOB, Önder Çiftçi Derneği, Üretici
16.Muhtarlık / Belediye
Birlikleri)
17.Konferans, seminer, panel
18.Tarımdan girdi alanlar (fabrikalar, mandıralar vb)
19.Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu
20.Kalkınma Ajansları (MEVKA, AHİLER vb.)
(TKDK)
21.Diğerleri…………………………
22.Diğerleri…………………………
Hiç
363
Az
Orta
İyi
45- Aşağıdaki ifadelerden kendinize uygun olanları işaretleyiniz?
Katılıyorum
1.Bugün yeniden bir işe girecek olsam yine görev yaptığım
kurumu tercih ederim
2.Kurumda personelin problemleri süratle
çözümlenmektedir.
3.Kurumda karar mekanizması hızlıdır
4.Kurumda bir kişinin birden fazla görevi vardır.
5.Kurumda görevler tanımlanmamıştır.
6.Kurumda az zamanda çok iş yapılması beklenmektedir
7.Kurumun fiziksel çalışma durumu çalışmaya elverişlidir.
8.Çalışma ortamı personelin performansını olumlu
etkilemektedir
9.Uygulamada hiçbir bilgiye ihtiyacım yok
10.Uygulamada en çok teorik konularda bilgiye ihtiyacım
var
11.İstediğimiz zaman bilgiye erişebiliyoruz
12.Çiftçiler ile iletişim kurmada zorlanıyoruz
13.Tarım teşkilatı ile iletişim kurmada zorlanıyoruz
14.Üretici örgütleri iletişim kurmada zorlanıyoruz
15.Kendimi ifade etmekte zorlanıyorum
16.Mesleki bilgimin yeterli olduğuna inanıyorum
17.Tarım piyasasında ne olup bittiğini takip ediyorum
18.Çiftçilerin tüm bilgi taleplerini karşılıyoruz
19.Tarımın paydaşları ile koordinasyonumuz çok iyi
20.Çiftçilerin ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik ekipman
donanımız yeterli
21.Çiftçilerin ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik bilgisel
donanımız yeterli
22.Çiftçilerin ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik teknik
elemanımız yeterli
364
Kısmen
Katılıyorum
Katılmıyorum
Kararsızım
Cevap
Yok
46- Lütfen aşağıdaki tabloları doldurunuz
1-Evet(İyi Tarif Ediyor)
2-Hayır (İyi tarif Etmiyor)
1.Yaptığınız işi düşünün. Aşağıdaki kelimler ya da ifadeler
sizin işinizi ne derece tarif ediyor? (ŞİMDİKİ İŞİM)
1.Cazip
2.Monoton (rutin)
3.Tatmin edici
4.Sıkıcı
5.İyi
6.Yaratıcı
7.Saygın
8.Rahatsız
9.Zevkli
10.Yararlı
11.Yorucu
12.Sağlıklı
13.İddialı
14.Yapılacak çok iş
15.Engellerle dolu
16.Basit
17.Tekrara dayalı
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
18.Başarı duygusu veren
1
2
3.Şimdi işyerinizdeki terfi olanaklarını düşünün.
(TERFİ OLANAKLARI)
1.Terfi Olanakları iyi
1
2
2.Terfi olanakları sınırlı
1
2
3.Yeteneğe göre terfi
1
2
4.Geleceği olmayan iş
1
2
5.Yükselme şansı yok
1
2
6.Adil olmayan terfi politikası
1
2
7.Seyrek verilen terfiler
1
2
8.Düzenli terfiler
1
2
3
9.Terfi olasılığı oldukça iyi
1
10.Kesintiye uğrayan
1
11.Çekişmeli
1
12.Huzurlu
1
13.Başımdan aşkın
1
14.Zorlayıcı
1
15.Stres yaratıcı şeyler içeren
1
16.Asap bozucu
1
17.Çok şey talep eden
1
18.Gereğinde fazla stresli
1
5.Şimdi aldığınız ücreti düşünün. (ÜCRETİNİZ)
1.Normal harcamalar için yeterli gelir
1
2.Adil
1
3.Kıt kanaat geçin diren
1
4.Kötü
1
5.Lüks sağlayıcı gelir
1
6.Garantisi olmayan
1
7.Hak ettiğimizden az
1
8.Geliri iyi
1
9.Yapılan iş için yetersiz
1
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
2
2
2
2
2
2
2
2
2
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3-Kararsızım (Kararsızım)
2.Şimdi birlikte çalıştığınız pek çok insanı ya da
işiniz gereği karşılaştığınız insanları düşünün.
(BİRLİKTE ÇALIŞTIĞIM KİŞİLER)
1.İlham verici
1 2 3
2.Sıkıcı
1 2 3
3.Yavaş
1 2 3
4.Yardımsever
1 2 3
5.Sorumlu
1 2 3
6.Hızlı
1 2 3
7.Zeki
1 2 3
8.Kolay düşman olan
1 2 3
9.Çok konuşan
1 2 3
10.Akıllı
1 2 3
11.Tembel
1 2 3
12.Tatsız
1 2 3
13.Faal (aktif)
1 2 3
14.Dünyası sınırlı
1 2 3
15.Sadık
1 2 3
16.İnatçı
1 2 3
4.Çalışmakta olduğunuz işi düşünün.
(İŞİMLE
İLGİLİ)
1.Koşuşturmalı
1 2 3
2.Gerilimli
3
3
3
3
3
3
3
3
3.Sakin
1
4.Rahat
1
5.Çılgın
1
6.Rahatsız edici
1
7.Kontrolüm altında
1
8.Baskı yaratan
1
9.Pürüzsüz
1
6.Şimdi genel olarak işinizi düşünün. Sizce
zaman nasıl bir iş? (GENEL OLARAK İŞİM)
1.Hoş
1
2.Kötü
1
3.İdeal
1
4.Zaman kayıbı
1
5.İyi
1
6.Arzu edilmeyen
1
7.Zahmete değer
1
8.Çoğunda kötü
1
9.Kabul edilebilir
1
10.Üstün
1
11.Çoğundan iyi
1
12.Nahoş
13.Beni hoşnut eden
1
14.Yetersiz
1
15.Mükemmel
1
16.Berbat
1
17.Zevkli
1
18.İşe yaramaz
1
365
2 3
2 3
2 3
2 3
2 3
2 3
2 3
bu çoğu
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
2
2
2
2
2
2
3
3
3
3
3
3
TARIMSAL DANIŞMANLARA (ÖZEL) YÖNELİK ANKET FORMU
Değerli Tarım Danışmanı; Bu Anket Formu KOP İdaresi tarafından desteklenen Bahri Dağdaş Uluslararası
Tarımsal Araştırma Enstitüsü tarafından yürütülmekte olan “KOP Bölgesinde Tarımsal Eğitim ve Yayım İhtiyaç
Analizi Projesi” Ar-Ge çalışmasının raporunun yazılmasında kullanılacak verilerin derlenmesi amacı ile
hazırlanmıştır. Anket Soru Formuna vereceğiniz cevaplar kesinlikle anketi doldurulan kişinin adı kullanılarak
yayınlanmayacak ve herhangi bir şekilde 3. Şahıslara verilmeyecektir. Vereceğiniz cevaplar KOP Bölgesinde
tarımda nasıl bir eğitim ve yayım çalışmalarının yapılması gerekliliğine yönelik sonuçların oluşturulması açısından
çok önemlidir. Ankete katıldığınız için teşekkür ederiz.
Dr. Fatih ÖZDEMİR
Enstitü Müdürü
:
…………….……………………………………
İl Adı
:
…………….……………………………………
İlçe Adı
:
…………….……………………………………
Köy/Kasaba Adı
:
…………….……………………………………
Tarım Danışmanının Ünvanı Adı ve Soyadı
Tarım Danışmanının Cep Telefon No
474849505152-
Tarım Danışmanının yaşı
Cinsiyet?
Medeni Durumu
Evli ise, eşinin mesleği
Yaşadığınız yer
Eğitim Durumunuz
1-Lise

…………….……………………………………
:
…………….……………………………………
:..............
: 1- Erkek 
2- Kadın 
:………………………
:…………………………..
: 1- Köy/Kasaba  .
2- İlçe 
3- İl 

3-Ön Lisans


5-Lisans


7-Yüksek Lisans

8-Yüksek Lisans Programına Devam Etmekte 
9-Doktora


53- Ziraat Meslek Lisesi/Veteriner Sağlık Meslek Lisesi/Laborant Meslek Lisesi/Ev Ekonomisi Meslek
Lisesi kurumlarından birinden mezun musunuz?
1.Evet 
2.Hayır 
54- Eğitim durumunuz Yüksekokul ve Üzeri ise Mezun olunan bölümler hangileridir?
Öğrenim Düzeyi*
Bölüm
1.Yüksekokul (Var ise)
2.Lisans
3.Yüksek Lisans
4.Doktora
366
1.Evet 
2.Hayır 
Yabancı Dil
1.İngilizce
2.Fransızca
1.Konuşma*
2.Yazma*
3.Okuma*
4.Anlama*
3.Almanca
4.Diğer………..
* 1-4 arası belirtiniz. 1- Bilmiyor
2-Az biliyor
3-Orta düzeyde
4-iyi derecede biliyor
56- Bilişim Teknolojilerini (Bilgisayar, cep telefonu, internet vb.) kullanım seviyenizi değerlendiriniz
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Kötü
Orta
İyi
57- Kullandığınız Bilgisayar Programları Nelerdir?
Seviyeniz*
1.MS Word
2.MS Excel
3.MS PowerPoint
4.İstatistik paket programları (SPSS,SAS,vb..)
58- İnternet kullanıyor musunuz?
Hiç kullanmadım
Düşük
Orta
Yüksek
1
1
1
1
1
1
2
2
2
2
2
2
3
3
3
3
3
3
4
4
4
4
4
4
1-Hayır
2-Evet ( ………. Saat/gün)
59- Kaç yıldır özel sektörde “Tarım danışmanı” olarak çalışmaktasınız?
:1-
:……….yıl
-

1-Aile ziyareti
2-Turistik gezi


Konusu: …………………………
4-Fuar katılımı

Konusu: …………………………
62- Tarım danışmanı olarak çalışmadan önce tarım sektöründe iş deneyiminiz oldu mu?
163- Özel Sektörde çalışmaya başlamadan önce tarımla ilgili resmi kurumlarda çalıştınız mı?
1.Evet 
2.Hayır 
367
64- Cevabınız Evet ise çalıştığınız kurumlar ve çalışma yıllarınızı belirtiniz.
Resmi Kurum Adı
Görevi
Başlama Yılı
Ayrılış Yılı
65- Mesleki örgütlere üye misiniz?
: 1- Hayır 
 1............................................................................................
 2............................................................................................
 3............................................................................................
 4............................................................................................

66- Herhangi bir mesleki süreli yayına abone misiniz?
:167- Mesleki süreli yayınları hangi sıklıkta okuyorsunuz?
1-Okumuyorum


3-Bazen okuyorum


:1-
-Hayır (24’e
geçiniz)
1-Aile ziyareti
2-Turistik gezi
Konusu: ………………………….
4-Fuar katılımı
Konusu: ………………………….
70- Günlük yaşamınızı aşağıdaki durumlardan hangileri olumsuz etkiliyor? (önem sırasına göre
işaretleyiniz)
Önem sırası
1.Kendi sağlık sorunlarım
2.Çocuklarımın sağlık sorunları
3.Diğer aile bireylerinin sağlık sorunları
4.Çocukların bakımıyla ilgili sorunlar
5.Çocukların eğitimiyle ilgili sorunlar
6.Aile içi ilişkilerdeki sorunlar
7.Ekonomik koşulların yetersizliği
8.İş yeri ile ilgili sorunlar
9. Diğer (Açıklayınız )
368
71- Son 2 yıl içerisinde mesleksel gelişiminize katkıda bulunduğunu düşündüğünüz herhangi bir
öğrenim çabanız oldu mu? a) Hayır
b)Evet ise lütfen aşağıdaki tabloyu doldurunuz
Hizmet içi Eğitim-Kurs-KongreSempozyum-Sertifika
Konusu
Faydalılık Durumu
(1 Hiç Faydalı Değil….5 Çok Faydalı)
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
72- Kaç senedir bu bölgede (ilde) görev yapmaktasınız?
:……………….yıl
73- Tarım danışmanı olarak kaç üreticiye yönelik danışmanlık hizmeti sağlıyorsunuz?
İl/İlçe ve Köy Adı
Üretici Sayısı
Toplam Kuru
arazi (dekar)
Toplam Sulu
arazi (dekar)
Büyükbaş
Hayvan
Sayısı
Küçükbaş
hayvan sayısı
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
74- Sizce Tarım Danışmanı için hizmet vereceği üretici sayısı, arazi miktarı ve hayvan sayısı ne olmalıdır?
 1.Üretici Sayısı
: …………………………
 2.Üretici Sulu Arazi Miktarı (dekar)
: ………………………..
 3.Üretici Kuru Arazi Miktarı (dekar)
: ……………………….
 4.Üretici Büyükbaş Hayvan Sayısı
: ………………………….
 5.Üretici Küçükbaş Hayvan Sayısı
: …………………………
75- Çalışacağınız çiftçileri nasıl belirliyorsunuz, lütfen önem sırasını yazınız?
Önem sırası
1.Tanıdığım köylerden seçiyorum
2.Merkeze/Oturduğum yere yakın olan köyleri seçiyorum
3.Kendi uzmanlık alanımla uğraşan çiftçilerle anlaşıyorum
4.Şirket kendisi ayarlıyor
5.Arazisi/hayvanı fazla olan üreticileri seçiyorum
6.Üretici değiştirmem sürekli aynı üreticilerle çalışıyorum
7.Belirli bir kriterim yok
8.Yönetmelikte ki kriterlere uygun olarak seçiyorum
9.Diğer…………………………………………………………
369
76- Her bir çiftçiniz ile görüşme sıklığınız nedir?
1-Hergün

5- Ayda 1 defa

2-Haftada 3-4 kez

6- Üyemiz çağırdığı zaman

3-Haftada bir defa

7-Diğer

4-15 günde 1 defa

8-Yanıtsız

77- Çiftçilerle nerede görüşmektesiniz? (Birden fazla seçenek işaretleyebilirsiniz)
4-Çiftçilerin ofise geldiklerinde
2-Ev ziyaretlerinde
6- Diğer Belirtiniz
78- Çiftçi sorunları size hangi şekilde ulaşmaktadır? (TEK CEVAP)
3-Firmadaki diğer tarım danışmanları tarafından
8-Diğer
Belirtiniz...............................
79- Size ulaşan çiftçi sorunları ile ilgili olarak davranışınız ne şekilde olur? (Birden fazla seçenek
işaretleyebilirsiniz)
1-Konu ile ilgili uzman kişiye danışırım
2-Araştırma kuruluşuna iletir, oradan çözüm bulurum
3-Tarım İl/İlçe Müdürlüğüne iletirim, oradan çözüm bulurum
4-Kendim çözerim
5-Diğer Belirtiniz ……………………………………..
370
80- Çiftçiler yayım elemanı olarak sizlerden hangi konularla ilgili yardım ve bilgi istemektedirler.(önem
sırasına göre)
Konular
1.Belirli Bir Konum Yok
2.Bitkisel Ürün Yetiştiriciliği
5.Doğrudan Ekim
6.Bitki Koruma
7.Sulama Teknikleri
9.Yemleme ve Bakım
10.Sürü Yönetimi
13.Pazarlama
14.Organik Tarım
Önem
sırası
Konular
Önem sırası
16.Çevre
17.Mevzuat
20.Tarımsal Yayım
24.Besin Hijyeni
27.Diğer……………..
28.Diğer……………..
81- Bölgede Tarım Danışmanlığına başladığınızdan bu yana sürekli aynı çiftçi ile çalışma sıklığınız nedir?
a. Hep aynı üreticilerle çalışırım, değiştirmem
b. Çoğunlukla aynı üreticilerle çalışırım
c. Çalışma alanım içinde sürekli çalıştığım üreticiler var ama genelde üreticilerim değişiyor
d. Sürekli olarak çalıştığım üreticiler yok genelde değişmekte
82- Bölgede Tarım Danışmanlığına başladığınızdan bu yana aynı bölgede çalışma sıklığınız nedir?
a. Hep aynı bölgede çalışırım, değiştirmem
b. Çoğunlukla aynı bölgede çalışırım
c. Çalışma alanım içinde sürekli çalıştığım bölgeler var ama genelde bölgelerim değişiyor
d. Sürekli çalışma bölgelerim değişmekte
83- Bulunduğunuz bölgedeki tarımsal yapıyı tanıma durumunuz nedir?
a. Bölgenin tarımsal yapısını çok iyi tanırım
b. Bölgenin tarımsal yapısını iyi tanırım
c. Bölgenin tarımsal yapısını normal tanırım
d. Bölgenin tarımsal yapısını fazla tanımam
e. Bölgenin tarımsal yapısını hiç tanımıyorum
f. Cevap yok
84- Size göre bölgede tarımın temel sorunları nelerdir?
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………..………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
……..………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………….…………………………………………….
85- Danışmanlığa başlamadan önce size bir eğitim verildi mi?
1-Evet (…….gün)
2-Hayır (41’e geçiniz)
371
86- Cevabınız “Evet” ise Hangi Konularda eğitim aldınız, Lütfen belirtiniz?
Eğitim Konusu
1.Tohumculuk
3.Toprak Analizi
4.Gübreleme
5.Zirai Mücadele
6.Sulama
7.Hasat-Harman
9.Hayvan Bakımı
Sayısı
Eğitim Konusu
10.Hayvan Besleme
12.Sürü Yönetimi
13.Tarım Alet ve Makineleri
14.Tarımsal Yayım ve Danışmanlık
15.Proje Hazırlama
16.Kişisel Gelişim
17.Sunuş Teknikleri
18.Diğer……………………………
Sayısı
87- Özel Tarım Danışmanlığı ile ilgili Yönetmeliği Yeterli Buluyor musunuz?
1. Evet Kesinlikle yeterli
2. Kısmen yeterli
3. Yeterli değil
88- Eğer cevabınız “Kısmen Yeterli” veya “Yetersiz” ise sıkıntılar nelerdir? Belirtiniz.
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………..
372
89- Size göre yayım elemanlarının eğitim almaları gereken konular nelerdir?
Kendinizin
Gerekli
Eğitim Konuları
Fena olmaz
Lütfen
ürün
12345-
Lütfen
ürün
12345-
Gerek yok
3.Bitki Koruma
4.Sulama Teknikleri
6.Yemleme ve Bakım
7.Sürü Yönetimi
10.Pazarlama
11.Organik Tarım
13.Çevre
14.Mevzuat
17.Tarımsal Yayım
21.Besin Hijyeni
24.Diğer……………..
25.Diğer……………..
3.Bitki Koruma
4.Sulama Teknikleri
6.Yemleme ve Bakım
7.Sürü Yönetimi
10.Pazarlama
11.Organik Tarım
13.Çevre
14.Mevzuat
17.Tarımsal Yayım
21.Besin Hijyeni
24.Diğer……………..
25.Diğer……………..
373
Gerekli
Eğitim Konuları
Fena olmaz
Lütfen
ürün
12345-
Lütfen
ürün
12345-
Gerek yok
90- Bulunduğunuz bölgedeki faaliyetlerinizi lütfen değerlendirin;
a.
b.
c.
d.
e.
Üreticilerimin bana ilettikleri tüm sorunlarına çözüm buldum
Üreticilerimin bana ilettikleri sorunların çoğuna çözüm buldum
Üreticilerimin bana ilettikleri sorunların bir kısmına çözüm buldum
Üreticilerimin bana ilettikleri sorunların hiçbirine çözüm bulamadım
Cevap yok
91- Hangi konularda üreticilerinize fayda sağladığınızı düşünüyorsunuz?
Çalışma Konusu
1.Tohumculuk
3.Toprak Analizi
4.Gübreleme
5.Zirai Mücadele
6.Sulama
7.Hasat-Harman
9.Hayvan Bakımı
10.Hayvan Besleme
12.Sürü Yönetimi
13.Tarım Alet ve Makineleri
14.Tarımsal Yayım ve Danışmanlık
15.Proje hazırlama
16.Desteklemeler
17.Resmi kurum işleri
18.Diğer…………………………………..…………
19.Diğer……………………………………………..
20.Diğer……………………………………………..
1.Hiç
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
2.Az
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
3.Orta
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
4.İyi
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
92- Mesleki alanda başvurduğunuz bilgi kaynakları nelerdir? (Öncelik sırasına göre birden fazla
işaretleyebilirsiniz?
Bilgi Kaynakları
1.Yazılı materyal
2.Kurslar, seminerler vd.
3.GTHB İl/İlçe Tarım Müdürlükleri
4.GTH Bakanlığı Web sayfası
5.İnternet taramaları
6.Meslektaşlar
7.Üretici örgütleri (Ziraat Odaları, Üretici Birlikleri vb.)
8.Önder Çiftçiler
9.Özel Firmalar (İlaç Bayileri, Tohum Bayileri vb.)
10.Diğer Tarım Danışmanlığı Yapan Firmalar
11.Araştırma Enstitüleri/İstasyonları
12.Üniversiteler
13.Kalkınma Ajansları
14.Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu
15.KOP İdaresi Başkanlığı
16.Diğer Resmi Kurum ve Kuruluşlar
17.Diğer………………..
Önem Sırası
374
93- Meslek uygulamalarınızda en fazla eksikliğini hissettiğiniz konular nelerdir? Lütfen sırası ile belirtiniz?
Sıra
1
2
3
4
5
6
7
Konu Başlıkları
94- Meslek uygulamalarınızda en fazla almayı istediğiniz eğitim-yayım konuları nelerdir? Lütfen sırası ile
belirtiniz?
Mesleki konularda
1
2
3
Kişisel gelişim konularında
1
2
3
Sosyal-kültürel içerikli konularda
1
2
3
95- Son 6 ay içinde iş değiştirmeyi düşündünüz mü?
1-Evet
96- Bitki su ihtiyacına göre sulama programı yapabiliyor musunuz?
(52.SORUYA GEÇİNİZ)
2-Hayır
1-Evet
2-Hayır
97- Soruya cevabınız “evet” ise, bu programı yayım çalışmalarında uyguluyor musunuz?
1(Lütfen aşağıdaki tabloyu doldurunuz) 2(52.SORUYA GEÇİNİZ)
Bu programı
nerede uyguladınız
Hangi üründe
uyguladınız?
Sulama uygulamalarını ürünün
hangi gelişim dönemlerinde
yaptırdınız
1
2
3
4
5
6
98- Koruyucu tarımı biliyor musunuz ?
1-Evet
2-Hayır (54.SORUYA GEÇİNİZ)
375
Her bir sulama
uygulamasında kaç mm su
verilmiştir?
99- Soruya cevabınız “evet” ise, bu programı yayım çalışmalarında uyguluyor musunuz?
1(Lütfen aşağıdaki tabloyu doldurunuz)
24.SORUYA GEÇİNİZ)
Bu programı nerede
uyguladınız
Hangi üründe uyguladınız?
Uygulamayı ürünün hangi
gelişim dönemlerinde
yaptırdınız
Kullanılan alet ve
ekipmanın ismi?
1
2
3
4
5
6
100-
Aşağıdaki ifadelerden size uygun olanını işaretleyiniz?
İfadeler
1.Uygulamada hiçbir bilgiye ihtiyacım yok
2.Uygulamada en çok teorik konularda bilgiye ihtiyacım var
3.İstediğimiz zaman bilgiye erişebiliyoruz
4.Çiftçiler ile iletişim kurmada zorlanıyoruz
5.Tarım teşkilatı ile iletişim kurmada zorlanıyoruz
6.Üretici örgütleri iletişim kurmada zorlanıyoruz
7.Kendimi ifade etmekte zorlanıyorum
10.Çiftçiler danışmana ihtiyaç hissetmiyor
11.Danışmanlık prosedürlerini aşamıyorum
12.ÇKS gibi Çiftçi bilgilerine ulaşamıyorum
13.Danışmanlık ücreti az
14.Çiftçilerin tüm bilgi taleplerini karşılıyoruz
15.Tarımın paydaşları ile koordinasyonumuz çok iyi
16.Çiftçilerin ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik ekipman
donanımız yeterli
17.Çiftçilerin ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik bilgisel
donanımız yeterli
376
Katılıyorum
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
Katılmıyorum
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
3
2
1
3
3
2
2
1
1
101-
Lütfen aşağıdaki tabloları doldurunuz
1.Cazip
2.Monoton (rutin)
3.Tatmin edici
4.Sıkıcı
5.İyi
6.Yaratıcı
7.Saygın
8.Rahatsız
9.Zevkli
10.Yararlı
11.Yorucu
12.Sağlıklı
13.İddialı
15.Engellerle dolu
16.Basit
17.Tekrara dayalı
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
1
2
(TERFİ OLANAKLARI)
1
2
1
2
1
2
1
2
1
2
1
2
1
2
8.Düzenli terfiler
1
2
3
1
1
11.Çekişmeli
1
12.Huzurlu
1
1
14.Zorlayıcı
1
1
16.Asap bozucu
1
1
1
1
2.Adil
1
1
4.Kötü
1
1
6.Garantisi olmayan
1
1
8.Geliri iyi
1
1
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
2
2
2
2
2
2
2
2
2
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3-Kararsızım (Kararsızım)
1.İlham verici
1 2 3
2.Sıkıcı
1 2 3
3.Yavaş
1 2 3
4.Yardımsever
1 2 3
5.Sorumlu
1 2 3
6.Hızlı
1 2 3
7.Zeki
1 2 3
1 2 3
9.Çok konuşan
1 2 3
10.Akıllı
1 2 3
11.Tembel
1 2 3
12.Tatsız
1 2 3
13.Faal (aktif)
1 2 3
1 2 3
15.Sadık
1 2 3
16.İnatçı
1 2 3
(İŞİMLE
İLGİLİ)
1.Koşuşturmalı
1 2 3
2.Gerilimli
3
3
3
3
3
3
3
3
3.Sakin
1
4.Rahat
1
5.Çılgın
1
6.Rahatsız edici
1
1
8.Baskı yaratan
1
9.Pürüzsüz
1
1.Hoş
1
2.Kötü
1
3.İdeal
1
4.Zaman kayıbı
1
5.İyi
1
6.Arzu edilmeyen
1
7.Zahmete değer
1
8.Çoğunda kötü
1
9.Kabul edilebilir
1
10.Üstün
1
11.Çoğundan iyi
1
12.Nahoş
1
14.Yetersiz
1
15.Mükemmel
1
16.Berbat
1
17.Zevkli
1
18.İşe yaramaz
1
377
2 3
2 3
2 3
2 3
2 3
2 3
2 3
bu çoğu
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
2
2
2
2
2
2
3
3
3
3
3
3
TARIMSAL YAYIM VE TAR-GEL PERSONELİNE YÖNELİK ANKET FORMU
Değerli Tarım Yayım Uzmanı; Bu Anket Formu KOP İdaresi tarafından desteklenen Bahri Dağdaş
Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü tarafından yürütülmekte olan “KOP Bölgesinde Tarımsal
Eğitim ve Yayım İhtiyaç Analizi Projesi” Ar-Ge çalışmasının raporunun yazılmasında kullanılacak
verilerin derlenmesi amacı ile hazırlanmıştır. Anket Soru Formuna vereceğiniz cevaplar kesinlikle
anketi doldurulan kişinin adı kullanılarak yayınlanmayacak ve herhangi bir şekilde 3. Şahıslara
verilmeyecektir. Vereceğiniz cevaplar KOP Bölgesinde tarımda nasıl bir eğitim ve yayım çalışmalarının
yapılması gerekliliğine yönelik sonuçların oluşturulması açısından çok önemlidir. Ankete katıldığınız
için teşekkür ederiz.
Dr. Fatih ÖZDEMİR
Enstitü Müdürü
:
…………….……………………………………
İl Adı
:
…………….……………………………………
İlçe Adı
:
…………….……………………………………
Sorumlu Köy/Kasaba Adı
:
…………….……………………………………
Tar-Gel Uzmanı Ünvanı, Adı ve Soyadı
:
…………….……………………………………
Tar-Gel Uzmanı Cep Telefon No
:
…………….……………………………………
102-
Tarımsal Yayım uzmanının yaşı
:..............
103-
Cinsiyet?
: 1- Erkek 
104-
Medeni Durumu:………………………
105-
Evli ise, eşinin mesleği:…………………………..
106-
Yaşadığınız yer
: 1- Köy/Kasaba  .
107- Eğitim Durumunuz
1-Lise

2- Kadın 
2- İlçe 
3- İl 

3-Ön Lisans


5-Lisans


7-Yüksek Lisans

8-Yüksek Lisans Programına Devam Etmekte

9-Doktora

378

108- Ziraat Meslek Lisesi/Veteriner Sağlık Meslek Lisesi/Laborant Meslek Lisesi/Ev Ekonomisi
Meslek Lisesi kurumlarından birinden mezun musunuz?
1.Evet 
2.Hayır 
109-
Eğitim durumunuz Yüksekokul ve Üzeri ise Mezun olunan bölümler hangileridir?
Öğrenim Düzeyi*
Bölüm
Yüksekokul (Var ise)
Lisans
Yüksek Lisans
Doktora
1.Evet 
2.Hayır 
Yabancı Dil
Konuşma*
Yazma*
Okuma*
Anlama*
İngilizce
Fransızca
Almanca
Diğer………..
* 1-4 arası belirtiniz. 1- Bilmiyor 2-Az 3-Orta düzeyde 4-iyi
111- Bilişim Teknolojilerini (Bilgisayar, cep telefonu, internet vb.)
değerlendiriniz
1
2
3
4
5
6
7
8
379
kullanım seviyenizi
9
10
112-
Kullandığınız Bilgisayar Programları Nelerdir?
Seviyeniz*
Hiç
kullanmadım
Düşük
Orta
Yüksek
MS Word
MS Excel
MS PowerPoint
İstatistik paket programları
(SPSS,SAS,vb..)
Diğer (Belirtiniz)
Diğer (Belirtiniz)
113-
Üniversite tercih formunda Ziraat Mühendisliği kaçıncı tercihinizdi? ..................
114-
Şimdiye kadar yurt dışına çıktınız mı?
115-
Yurt dışına çıkış sebebiniz? (Birden fazla seçenek işaretlenebilir)
:1-Evet 
1-Aile ziyareti

2-Turistik gezi


Konusu:
4-Fuar katılımı

Konusu:
2-Hayır 
116-
İnternet kullanıyor musunuz?
1-
-
117-
Kullanıyor iseniz haftada kaç saat kullanıyorsunuz?
_______ saat/hafta
118-
Şu an çalıştığınız kurumda kaç yıldır çalışıyorsunuz?
:...........................yıl
119-
Çalışma hayatınızda özel sektör deneyiminiz oldu mu? :1-Evet 
120-
Cevabınız “Evet” ise bu deneyiminiz tarımla ilgili miydi?
380
2-Hayır 
:1-Evet 
2-Hayır 
121-
Mesleki örgütlere üye misiniz? : 1- Hayır 
 ...........................................................................................
 ...........................................................................................
 ...........................................................................................
122-
Herhangi bir mesleki süreli yayına abone misiniz?
1-Evet 
:
2-Hayır 
123- Mesleki süreli yayınları hangi sıklıkta okuyorsunuz?
1-Okumuyorum


3-Bazen okuyorum


124- Günlük yaşamınızı aşağıdaki durumlardan hangileri olumsuz etkiliyor? (önem sırasına göre
işaretleyiniz, 1,2,3 gibi)
( ) Kendi sağlık sorunlarım
(
(
(
(
(
(
) Çocuklarımın sağlık sorunları
) Diğer aile bireylerinin sağlık sorunları
) Çocukların bakımıyla ilgili sorunlar
) Çocukların eğitimiyle ilgili sorunlar
) Aile içi ilişkilerdeki sorunlar
) Ekonomik koşulların yetersizliği
( ) Diğer (Açıklayınız )
125-
Kaç yıldır Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığında çalışmaktasınız?.............yıl
126-
Kaç yıldır yayım elemanı olarak görev yapmaktasınız? ............yıl
127-
Şu an çalıştığınız birimde kaç yıldır çalışıyorsunuz?............yıl
128-
Çalıştığınız statüyü yazar mısınız?..........................................................................
129-
Kurumunuzda hangi statüde çalışmak istersiniz?
1.
2.
3.
4.
5.





İl/İlçe Müdürü
Bölüm Başkanı
Şube Müdürü/Müdür Yardımcısı
Ziraat Mühendisi
Aynı işime devam etmek isterim
381
130- Aşağıdaki çizelgede kurumunuzun size yönelik hizmet ve politikaları yer almaktadır. Her bir
madde için düşüncenize en uygun ifadeyi işaretleyiniz.
Böyle Bir Hizmet
Hizmetler
Yeterli
Yetersiz
Yok
Sağlık hizmeti
Beslenme hizmeti
Kreş/yuva olanağı
Ulaşım/servis hizmeti
Dinlenme tesislerinden yararlandırma
Lojman olanakları
Hizmet-içi eğitim olanakları
Verimli Bir Çalışma Ortamı
Maaş/ücret
Diğer
Hizmetler................................................
131- Son 2 yıl içersinde mesleksel gelişiminize katkıda bulunduğunu düşündüğünüz herhangi bir
öğrenim çabanız oldu mu? (Hizmet-içi eğitim kursu, kongre, sempozyum, mesleki yayınları takip
etme, mesleki toplantı...vs...)
a) Hayır
Hizmet içi Eğitim-KursKongre-SempozyumSertifika
b)Evet(ise lütfen tabloyu doldurunuz)
Konusu
382
Faydalılık Durumu
(1 Hiç-Faydalı
Değil….5 Çok
Faydalı)
132-
Lütfen aşağıdaki tabloları doldurunuz
1.Cazip
2.Monoton (rutin)
3.Tatmin edici
4.Sıkıcı
5.İyi
6.Yaratıcı
7.Saygın
8.Rahatsız
9.Zevkli
10.Yararlı
11.Yorucu
12.Sağlıklı
13.İddialı
15.Engellerle dolu
16.Basit
17.Tekrara dayalı
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
1
2
(TERFİ OLANAKLARI)
1
2
1
2
1
2
1
2
1
2
1
2
1
2
8.Düzenli terfiler
1
2
3
1
1
11.Çekişmeli
1
12.Huzurlu
1
1
14.Zorlayıcı
1
1
16.Asap bozucu
1
1
1
1
2.Adil
1
1
4.Kötü
1
1
6.Garantisi olmayan
1
1
8.Geliri iyi
1
1
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
2
2
2
2
2
2
2
2
2
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3-Kararsızım (Kararsızım
1.İlham verici
1 2 3
2.Sıkıcı
1 2 3
3.Yavaş
1 2 3
4.Yardımsever
1 2 3
5.Sorumlu
1 2 3
6.Hızlı
1 2 3
7.Zeki
1 2 3
1 2 3
9.Çok konuşan
1 2 3
10.Akıllı
1 2 3
11.Tembel
1 2 3
12.Tatsız
1 2 3
13.Faal (aktif)
1 2 3
1 2 3
15.Sadık
1 2 3
16.İnatçı
1 2 3
(İŞİMLE
İLGİLİ)
1.Koşuşturmalı
1 2 3
2.Gerilimli
3
3
3
3
3
3
3
3
3.Sakin
1
4.Rahat
1
5.Çılgın
1
6.Rahatsız edici
1
1
8.Baskı yaratan
1
9.Pürüzsüz
1
1.Hoş
1
2.Kötü
1
3.İdeal
1
4.Zaman kayıbı
1
5.İyi
1
6.Arzu edilmeyen
1
7.Zahmete değer
1
8.Çoğunda kötü
1
9.Kabul edilebilir
1
10.Üstün
1
11.Çoğundan iyi
1
12.Nahoş
1
14.Yetersiz
1
15.Mükemmel
1
16.Berbat
1
17.Zevkli
1
18.İşe yaramaz
1
383
2 3
2 3
2 3
2 3
2 3
2 3
2 3
bu çoğu
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
2
2
2
2
2
2
3
3
3
3
3
3
133- Şimdiye kadar hangi konularda yürütülen yayım çalışmalarına katıldınız? (birden fazla
seçenek işaretleyebilirsiniz)
Lütfen katıldıklarınıza
“X” işareti koyunuz
Katılınan Yayım Çalışmaları
Doğrudan Ekim
Bitki Koruma
Sulama Teknikleri
Gübre ve Gübreleme Teknikleri
Yemleme ve Bakım
Sürü Yönetimi
Pazarlama
Organik Tarım
Kırsal Sosyoloji
Çevre
Mevzuat
Tarımsal Destekler
Tarım Makineleri
Tarımsal Yayım
Beden Dili ve Konuşma Teknikleri
Bölgenin Genel Tarımsal Yapısı
Besin Hijyeni
Koruyucu Tarım Teknikleri
Genetik Kaynakların Korunması
Diğer……………..
134-
Kaç senedir bulunduğunuz yerleşim yerinde görev yapmaktasınız?
135-
Çiftçilerle görüşme sıklığınız nedir?
:………..yıl
1- Görüşmüyorum

4- Ayda bir defa


5- Ayda 1-2 defa

3- Haftada bir defa


136-
Çiftçilerle nerede görüşmektesiniz?
1-Görüşmüyorum

4-Çiftçilerin kuruma geldiklerinde




6- Diğer Belirtiniz ……………….
384
137-
Çiftçi sorunları size hangi şekilde ulaşmaktadır? (Önem Sırasına Göre Belirtiniz)
(……)
(……)
3-Personel tarafından
(……)
4-Özel Tarım Danışmanları tarafından
(……)
(……)
(……)
(……)
(……)
9-Özel Firmalar tarafından
(……)
10-Diğer Tarımsal Kurum ve Kuruluşları tarafından
(……)
11-Diğer
(……)
Belirtiniz...............................
138- Çiftçiler yayım elemanı olarak sizlerden hangi konularla ilgili yardım ve bilgi
istemektedirler.(önem sırasına göre 1,2,3 olarak sıralayınız)
Lütfen Önem Sırasına
Göre Numaralandırınız
(1,2,3..)
Konular
Doğrudan Ekim
Bitki Koruma
Sulama Teknikleri
Yemleme ve Bakım
Sürü Yönetimi
Pazarlama
Organik Tarım
Kırsal Sosyoloji
Çevre
Mevzuat
Tarımsal Destekler
Tarım Makineleri
Tarımsal Yayım
Besin Hijyeni
385
139- Size ulaşan çiftçi sorunları ile ilgili olarak çoğunlukla davranışınız ne şekilde olur?
1-Konu ile ilgili uzman kişiye iletirim

2-Araştırma kuruluşuna iletirim

3-İlgili Kurum ve Kuruluşlara iletirim

4-İlgili şube müdürüne iletirim

5-Kendim çözerim

6-Diğer…….belirtiniz
140- Mesleki alanda başvurduğunuz bilgi kaynakları nelerdir? (Öncelik sırasına göre birden fazla
işaretleyebilirsiniz?
Bilgi Kaynakları
Önem Sırası
Yazılı materyal
Meslektaşlar
Üretici örgütleri (Ziraat Odaları, Üretici Birlikleri vb.)
Önder Çiftçiler
Özel Firmalar (İlaç Bayileri, Tohum Bayileri vb.)
Diğer Tarım Danışmanlığı Yapan Firmalar
Üniversiteler
Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu
Diğer………………..
141-
Size göre bölgede tarımın temel sorunları nelerdir?
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………..…………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
142-
Bitki su ihtiyacına göre sulama programı yapabiliyor musunuz?
1-Evet 
2-Hayır 
386
143-
Soruya cevabınız “evet” ise, bu programı yayım çalışmalarında uyguluyor musunuz?
1-Hayır 
2-Evet  (Lütfen aşağıdaki tabloyu doldurunuz)
Bu programı nerede
uyguladınız
144-
2-Hayır 
Soruya cevabınız “evet” ise, bu programı yayım çalışmalarında uyguluyor musunuz?
1-Hayır 
2-Evet  (Lütfen aşağıdaki tabloyu doldurunuz)
Bu programı nerede
uyguladınız
146-
Her bir sulama
uygulamasında kaç
mm su verilmiştir?
Koruyucu tarımı biliyor musunuz?
1-Evet 
145-
Sulama uygulamalarını
ürünün hangi gelişim
dönemlerinde
yaptırdınız
Hangi üründe
uyguladınız?
Uygulamayı ürünün
hangi gelişim
dönemlerinde
yaptırdınız
Hangi üründe
uyguladınız?
Sizce çiftçilerin Kurumunuz ile olan iletişimi (ilişkisi) ne düzeydedir.
1-İletişimleri yok

4-İyi

2-Zayıf

5-Çok iyi

3- Orta

387
Kullanılan alet ve
ekipmanın ismi?
147-
Size göre "Yayım Elemanı" olarak görev yapan kişilerin mesleki yeterlilikleri hangi
düzeydedir? Lütfen puanlayınız. (1-Çok Kötü; 10-Çok İyi)
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
148- Yayım çalışmalarınız sırasında hangi yayım yöntemlerini kullanmaktasınız? (Birden fazla
seçenek işaretleyebilirsiniz, en fazla yaptığınız uygulamaya 1 den başlayarak önem sırasına
koyunuz)
1. Çiftçilerle iletişimim yok
(……)
2. Uygulamalı eğitim
(……)
3. Ev Ziyareti
(……)
4. Toplantılar
(……)
5. Tarla Günleri/Demonstrasyon
(……)
6. Yarışmalar
(……)
7. Fuar
(……)
8. Radyo, TV vb. yayınlar
(……)
9. İnternet
(……)
10. Diğer……………….
(……)
149- Yayım elemanı olarak çiftçilerle olan iletişiminiz (ilişkiniz) ne düzeydedir. (Lütfen puanlayınız.
(1-Çok Kötü; 10-Çok İyi)
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
150- Size göre "Yayım Elemanı" olarak görev yapan kişilerin mesleki yeterlilikleri hangi
düzeydedir? (Lütfen puanlayınız. (1-Çok Kötü; 10-Çok İyi)
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
151-
Size göre yayım elemanlarının mesleki becerilerindeki yeterlilikleri nasıldır?
Yeterlilik Düzeyi
Beceri Konuları
Yok
Az
Orta
Teknik bilgi düzeyi
Kendini geliştirme isteği
Bilişim teknolojilerini kullanabilme
Çiftçilerle iletişim kurabilme
Kendini iyi ifade edebilme
Takım/ekip çalışması yapabilme
Yeniliklere açıklık
Yayım yöntemleri ve tekniklerini bilme
Proje hazırlama ve yürütme
388
Yüksek
152- Üreticiye verilen teknik bilginin yararlı, kullanışlı ve katılımın çok olabilmesi için bu bilginin
nasıl verilmesi daha uygun olur? (Yayımda kullanılacak teknikler-En önemlisini işaretleyiniz)
8- Uygulamalı eğitim

9- Demonstrasyon

10- Görsel yayım araçları kullanılmalı

11- Basılı yayım araçları kullanılmalı

12- Toplantı yaparak sözlü anlatım

13- Kurs şeklinde olmalı sertifika verilmeli

14- Eğitimin şekli önemli değil

15- Diğer: ……………………………..

389
153-
Yayım elemanlarının eğitim almaları gereken konular nelerdir?
Kendinizin
Eğitim Konuları
Gerekli
Lütfen
adlarını
yazınız
12345-
ürün
Fena olmaz
Lütfen
adlarını
yazınız
12345-
Gerek yok
ürün
Bitki Koruma
Sulama Teknikleri
Yemleme ve Bakım
Sürü Yönetimi
Pazarlama
Organik Tarım
Kırsal Sosyoloji
Çevre
Mevzuat
Tarımsal Destekler
Tarım Makineleri
Tarımsal Yayım
Besin Hijyeni
Bitki Koruma
Sulama Teknikleri
Yemleme ve Bakım
Sürü Yönetimi
Pazarlama
Organik Tarım
Kırsal Sosyoloji
Çevre
Mevzuat
Tarımsal Destekler
Tarım Makineleri
Tarımsal Yayım
Besin Hijyeni
390
Eğitim Konuları
Gerekli
Fena olmaz
Lütfen ürün
adlarını
yazınız
12345-
Lütfen ürün
adlarını
yazınız
12345-
Gerek yok
154-
Yayım elemanı olarak mesainizi dağılımını aşağıdaki tabloda belirtiniz.
Konu
Çiftçi eğitimi/yayım çalışmaları (işletme, ahır/ağıl ziyaretleri vb.)
Büro ve idari işler
Kendi eğitimim
Araştırma
Destek hizmetler (proje yürütme, araştırmacı olarak görev alma)
155-
Payı (%)
…………………..
………………….
………………….
………………….
………………….
Yıllık çalışma programlarınızı kim belirliyor?
1. Kendim
(….)
2. Kurum Yöneticileri
(….)
3. İlgili Bakanlığın talimatları ile
(….)
4. Kurumdaki teknik elemanlar ile beraber
(….)
5. Bölgede tarım ile ilgili diğer kurum ve kuruluşların önerileri ile
(….)
6. Çiftçi talepleri ile
(….)
4. Diğer………………………………………….
(….)
156- Bölgenizde tarımsal eğitim ve yayım faaliyetlerini sınırlayan en önemli sıkıntılar nelerdir?
(Lütfen cevap verilen problemleri önem sırasına göre sıralayınız 1,2,3….)
Problemler
Önem Sıra No
Yeterli tarımsal eğitim ve yayım elemanının olmaması
Kaliteli tarımsal eğitim ve yayım elemanının olmaması
Üreticinin ilgisizliği
Tarım paydaşları arasındaki koordinasyon sıkıntısı
Eğitim ve yayım materyal eksikliği
Teknik, ulaşım ve ekipman altyapısının yetersizliği
Finansman sıkıntısı
Eğitim ve yayım elemanının isteksizliği
Eğitim ve yayım elemanının istediği bilgiye ulaşamaması
Politik engeller-sıkıntılar
Diğer………………………………………
Diğer………………………………………
391
157-
Yayım hizmeti sırasında toplumsal ciniyet eşitliğine dikkat ediyormusunuz?
1. Genellikle ediyorum
2. Bazen ediyorum
3. Dikkat etmiyorum
158-



Çalışmalarınızda işbirliği yaptığınız kuruluşlar/kişileri belirtiniz.
Kuruluş/Kişiler
1.Hiç
Valilik
Kaymakamlık
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
Orman ve Su İşleri Bakanlığı
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
Kalkınma Bakanlığı
Milli Eğitim Bakanlığı
Diğer Bakanlıklar
TARSİM
Üniversiteler
Tarıma Girdi Satanlar (yöredeki bayiler vb.)
Kooperatifler
Çiftçi örgütleri (TZOB, Önder Çiftçi Derneği,
Üretici Birlikleri)
Muhtarlık / Belediye
Konferans, seminer, panel
Tarımdan girdi alanlar (fabrikalar, mandıralar
vb)
Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme
Kurumu (TKDK)
Kalkınma Ajansları (MEVKA, AHİLER vb.)
Diğerleri…………………………
392
2.Az
3.Orta
4.İyi
1591.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
160-
Genel olarak çalıştığınız kurumda memnuniyetinizi belirleyen 3 faktörü seçiniz.
Yönetim tarzı
İş birliği ve takım ruhu
Takdir ve tanınma
İş tatmini
Eğitim
İletişim
Ücret
Mesai arkadaşları
İş yeri koşulları
Kaliteli çalışmalar










Sizce Tarımsal Yayımın ana konular aşağıdakilerden hangisi veya hangileridir?
 Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının yeni başlayan uygulamalarının anlatılması
 İlde yaygın olarak görülen bir problemin çözümü hakkında
 Alternatif ürün yetiştiriciliği
 Araştırma enstitüleri tarafından geliştirilen yeni bilgi ve teknolojilerin aktarılması
 Üniversite tarafından geliştirilen yeni bilgi ve teknolojilerinin aktarılması
 Tarımda kadınlara yönelik konular
 Diğer: ……………………………………………………………………………………
393
161- Size Göre Faaliyet Bölgenizi Bitkisel Üretim Açısından Homojen Kaç Gruba Ayırırsınız? (alt
havza- alt bölge)
Alt bölgenin ortak özelliği
(ortak isim)
Bölge Numarası
(Örnek; Meyvecilik bölgesi, buğday
bölgesi vb.)
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
Alt Bölge
Alt Bölge
Alt Bölge
Alt Bölge
Alt Bölge
Alt Bölge
Alt Bölge
Alt Bölge
Alt Bölge
Alt Bölge
Not: Gruptan kasıt bölgeler içinde benzerlik gösteren alt havza-alt bölgelerdir.
162-
Size Göre Faaliyet Bölgenizi Hayvansal Üretim Açısından Homojen Kaç Gruba Bölersiniz?
Alt bölgenin ortak özelliği
(ortak isim)
Bölge Numarası
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
Alt Bölge
Alt Bölge
Alt Bölge
Alt Bölge
Alt Bölge
Alt Bölge
Alt Bölge
Alt Bölge
Alt Bölge
Alt Bölge
394
(Örnek; koyunculuk bölgesi, keçi
yetiştiriciliği bölgesi, kanatlı bölgesi vb.)
163-
Size Göre Faaliyet Bölgenizin Ayırdığınız Homojen Gruplara Göre Öncelikli Yayım İstekleri Nelerdir?
Eğitim ve Yayım Konuları
1. Bölge
2. Bölge
Bitkisel Üretim
3. Bölge
4. Bölge
Bitki Koruma
Sulama Teknikleri
Yemleme ve Bakım
Sürü Yönetimi
Hayvansal Ürün Değerlendirme
Pazarlama
Besin Hijyeni
Organik Tarım
Çevre
Kırsal kalkınma
Kırsal sosyoloji
Mevzuat
Tarımsal Destekler
Tarım Makineleri
Diğer…………………………………
Diğer…………………………………
Diğer…………………………………
Diğer…………………………………
Diğer…………………………………
395
5. Bölge
1. Bölge
Hayvansal Üretim
2. Bölge
3. Bölge
4. Bölge
164-
Aşağıdaki ifadelerden size uygun olanını işaretleyiniz?
Katılıyorum
Kısmen
Katılıyorum
Bugün yeniden bir işe girecek
olsam yine görev yaptığım kurumu
tercih ederim
Kurumda personelin problemleri
süratle çözümlenmektedir.
Kurumda karar mekanizması
hızlıdır
Kurumda bir kişinin birden fazla
görevi vardır.
Kurumda görevler
tanımlanmamıştır.
Kurumda az zamanda çok iş
yapılması beklenmektedir
Kurumun fiziksel çalışma durumu
çalışmaya elverişlidir.
Çalışma ortamı personelin
performansını olumlu
etkilemektedir
Uygulamada hiçbir bilgiye
ihtiyacım yok
Uygulamada en çok teorik
konularda bilgiye ihtiyacım var
İstediğimiz zaman bilgiye
erişebiliyoruz
Çiftçiler ile iletişim kurmada
zorlanıyoruz
Tarım teşkilatı ile iletişim kurmada
zorlanıyoruz
Üretici örgütleri iletişim kurmada
zorlanıyoruz
Kendimi ifade etmekte
zorlanıyorum
Mesleki bilgimin yeterli olduğuna
inanıyorum
Tarım piyasasında ne olup bittiğini
takip ediyorum
Çiftçilerin tüm bilgi taleplerini
karşılıyoruz
Tarımın paydaşları ile
koordinasyonumuz çok iyi
Çiftçilerin ihtiyaçlarını karşılamaya
yönelik ekipman donanımız yeterli
yönelik bilgisel donanımız yeterli
yönelik teknik elemanımız yeterli
396
Katılmıyorum
Kararsızım
Cevap Yok
397
398
399
400
401
402
403
404

Göster - (KOP) Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı

Transkript

Benzer belgeler

Slayt 1 - Sosyal Bilgiler

Tarımsal Nüfus Gençleşiyor Projesi

Sürdürülebilir Arazi Yönetiminde İşbirliği Modeli

Tarımın Tarihsel Gelişim Süreci

How to deal with a crying patient? A study from a primary care

Yazıyı PDF formatında indirmek için lütfen tıklayın

İndirmek İçin Tıklayınız