nurı ıdız`ın sunumu

TRAFİKTE ALKOL ETKİSİNDE
TAŞIT KULLANIMI
Nuri İDİZ
MD, Adli Toksikoloji PhD.
Adli Tıp Kurumu İzmir Grup Başkanlığı,
Ege Ü. BATI Enstitüsü.
KANUN
Ülkemizde
2918
sayılı
Karayolları
Trafik
Kanunu’nun 48. maddesine göre uyuşturucu veya
keyif verici maddeleri almış olanlar ile alkollü içki
almış
olması
nedeniyle
güvenli
sürme
yeteneklerini kaybetmiş kişilerin karayolunda
araç sürmeleri yasaktır.
YÖNETMELİK
• Karayolları
Trafik
Yönetmeliğinin
97.
maddesinde; taksi veya dolmuş otomobil,
minibüs,
otobüs,
kamyon,
çekici
gibi
araçlarla kamu hizmeti, yük ve yolcu
taşımacılığı yapan sürücüler ile resmi araç
sürücüleri alkollü içki kullanmış olarak bu
araçları süremeyeceği, alkollü içki almış
olarak araç kullandığı tespit edilen diğer araç
sürücülerinden kanlarındaki alkol miktarı
0.50
promilin
üstünde
olanların
araç
kullanamayacağı belirtilmektedir.
AMAÇ
Trafikte seyir halindeki sürücülerin kan
alkol düzeyleri ile yaralanmalı, ölümlü
trafik kazalarına karışmış sürücülerin kan
alkol düzeylerinin medikolegal yönden
değerlendirilmesi ve legal seviyenin
altında alkol kullanmanın güvenli sürüşü
bozup bozmadığını görmek.
• İdiz N, Karakuş A, Dalgıç M, Meseri M, Akgür S.A.
“The Alcohol Levels in Fatal & Nonfatal Traffic
Accidents in Izmir” Turkiye Klinikleri J Foren Med
2011;8 (1): 6-11
OLGULAR
• Adli Tıp Kurumu -İzmir Grup Başkanlığı Kimya
İhtisas Dairesi
Şubat 2005-Şubat 2007
291 yaralanmalı,
57 ölümlü
348 trafik kazası olgusu
• Kontrol grubu olarak İzmir İl Emniyet Trafik
Denetleme Şube Müdürlüğü
2007 Şubat
10 662 olgu
BULGULAR
% 37.1 alkol pozitif (n=348)
%33.7 alkol pozitif YTK (n=291)
%55.4 alkol pozitif ÖTK (n=56)
%17,6 alkol pozitif Kontrol (n=10662)
Yaralanmalı ve ölümlü trafik kazalarında kontrol
grubuna göre daha yüksek oranda alkol
saptanması
istatistiksel
olarak
anlamlı
bulunmuştur.
KAN ALKOL POZİTİFLİĞİ ORANLARI
100%
90%
80%
70%
60%
%54,4
50%
%33,7
40%
30%
%17,6
20%
10%
0%
Ölümlü Trafik
kazası
Yaralanmalı Trafik
Kazası
Trafik Kontrol
ORTALAMA ALKOL DEĞERLERİ
BULGULAR
Ülkemizde yasal sınırın altında kabul
edilen 0.21- 0.50 promil arası kan alkol
düzeylerinde ölümlü trafik kazası riskinin
kanda alkol saptanmayanlara göre 3.8 kat
artmıştır (P=0.009).
0.51 promil üstünde ise ölümlü kaza
riskinin katlanarak arttığını
göstermektedir.
Ölümlü Kaza
Riski
(Olasılıklar 30
oranı)
25,4
25
20
15
10
9,1
6,3
5
3,8
0
1
4,8
1,4
(0 promil) (0.01-0.20)
(0.21-0.50)
(0.51-0.80)
(0.81-1.00 )
(1.01-2.00)
(2.01ve
üstü)
(Kan Alkol konsantrasyonu (promil))
FARKLI KAN ALKOL DÜZEYLERİNE GÖRE ÖLÜMLÜ
TRAFİK KAZALARININ MEYDANA GELME OLASILIĞI
Alkol g/L
Kontrol n (%)
Ölümlü Kaza
n (%)
OR (% 95 CI)
0.00
8788 (97,6)
26 (0,3)
1
0.01-0.20
474 (98.5)
2 (0.4)
1.4 (0.34–6.03)
0.65
0.21-0.50
534 (96.9)
6 (1.1)
3.8 (1.6–9.3)
0.009
0.51-0.80
289 (95.4)
4 (1.4)
4.8 (1.7–14)
0.013
0.81-1.00
151 (92.7)
3 (1.9)
6.3 (1.9–20.4)
0.015
1.01-2.00
333 (86.5)
9 (2.6)
9.1 (4.3–19.7)
<0.001
2.01
93 (89.2)
7 (7)
25.4 (10.8–6.1)
<0.001
P
• Benzer şekilde, İngiltere’de Halk sağlığı
Mükemmeliyet Merkezi tarafından 2010
yılında hazırlanan raporda; Kan alkol
düzeyi 0.20 g/L’-0.50 g/L arasında olan
sürücülerin, trafik kazasında ölme riskinin
3 kat daha fazla olduğu gösterilmiştir
• (Killoran A, Canning U, Doyle N, Sheppard L. Centre for Public Health
Excellence NICE.
http://www.nice.org.uk/media/3FE/1A/BloodAlcoholContentEffectiveness
Review.pdf (Erişim tarihi: 01.09.2012
)
DÜŞÜK ALKOL KONSANTRASYONLARI
Düşük kan alkol konsantrasyonlarında trafik
kazası riskinde artma
Son yıllarda yapılan çalışmalar, 0.20-0.40 g/L
arasındaki kan alkol düzeylerinin, 0.0 g/L alkol
düzeylerine göre trafik kazalarında yüksek risk
oluşturduğunu göstermektedir. (Chamberlain E.
2002)
Diğer bir çalışma, 0.20-0.40 g/L arasındaki kan
alkol düzeylerindeki ölümlü trafik kazalarının,
0.0 g/L alkol düzeylerine göre 2-5 kat daha
fazla olduğu şeklindedir (Zador PL 2000).
Moskowitz ve Fiorentina nın 2000’de 112
literatürü kapsayan derlemelerinde, KAD
0.50
g/L
olan
sürücülerde
sürüş
yeteneğinde anlamlı bir azalma olduğu,
168 sürücüyü kapsayan bir ileri çalışmada
da, KAD’nin 0.20 g/L düzeyinde dahi sürüş
yeteneğinde azalma olduğu belirtilmiştir.
ALKOL DÜZEYİ VE PERFORMANS
• Görüş
• Uyanıklık
• Takip etmek
• Psikomotor beceriler
• Bilgi aşaması
• Dikkat ve Koordinasyon
yeteneği
TARTIŞMA-I
Çalışmamızda ölümlü kazalardaki alkol
pozitifliği oranı
%55 bulunmuştur
USA %40
(0.8)
Çin %42
(0.5)
Brezilya %40(0.6)
İspanya %51 (0.5)
İsveç %22
(0.2)
(Caputo 2007,Jack YK, M Carmen del Rio, Per Holmgren 2005)
AMAÇ
• Bu çalışmanın amacı, farklı iki yasal kan
alkol sınır değerinin yaralanmalı trafik
kazaları ve alkollü sürüş üzerine etkisinin
incelenmesidir.
• İzmir Adli Tıp Grup Başkanlığında yapıldı.
Temmuz 2010 ve Haziran 2011 tarihleri
arasında yaralanmalı trafik kazası geçiren
284 adet taşıt sürücüsünün HS-GC
cihazıyla ölçülen kan alkol değerleri
incelemeye alındı.
BULGULAR
• 191 özel araç sürücüsünden 60 (%31,1)’ının
kanında alkol pozitifti.
• 33 ticari ve resmi araç sürücülerinden
sadece 1 (%3)’inin kanında alkol pozitifti.
• Çalışma sonuçlarına göre 0.50 promil kan
alkol konsantrasyonu limitinin uygulandığı
özel araç sürücülerinin, 0 limit değere uyması
gereken sürücü grubuna oranla 14 kat daha
fazla alkollü trafik kazası yaptığı görüldü
(OR=14.41, 95% C.I. = 1.92-107.98) (Fisher
exact test, P<0.001).
SONUÇ
• Bu çalışma sonuçları göz önüne alındığında,
trafikte yasal kan alkol sınır değerinin
düşürülmesinin, alkollü taşıt kullanımının
azaltılmasında etkili olabileceğidir. Bu
şekilde yapılacak bir yasal düzenlemenin
ülkemizde alkol kullanımı ile ilişkili trafik
kazalarını
azalmasına
neden
olacağı
kanaatindeyiz.
Dünya Tıp Birliği
Amerika ve İngiliz Tıp Dernekleri
Avrupa Komisyonu
Avrupa Transport Güvenlik Kurumu
Acil
Hekimler
Amerikan
Derneği’ni
içeren
dünyadaki Trafik kazası önleme, halk sağlığı ve
trafik güvenliği ile ilgili organizasyonlar
KAD’nin 0.50 ve altına düşürülmesini destekleyen
çalışmalar yürütmektedir.
İsveç’te limiti 0.20 düzeyine indirmenin
pozitif sonuçları görülmüştür. Norström
and Laurell (1997) limitin 0.20 düzeyine
düşürülmesinden sonraki 6 yıl içinde
ölümlü kazaların % 9.7 azaldığını rapor
etmişlerdir
Kan alkol konsantrasyonunu 0.20 g/L ye
düşürülmesiyle, ölümlü kazalarda %10,
birkaç kişinin yaralandığı kazalarda %12
azalma olduğunu gösteren bir çalışma da
Borschos B. 2000 tarafından yapılmıştır
• Norveç’te, 2001 yılında, yasal kan alkol
sınırının
0.50
g/L’den
0.20
g/L’ye
düşürüldüğü,
bu
yasal
düzenleme
sonrasında, trafikte araç kullanmadan
önce
alkol
kullanmadığını
belirten
kişilerin oranının, %82’den %91’ e çıktığı
belirtilmiştir (Assum T. 2010). Bu bulgu
yapılan
yasal
düzenlemelerin
kişilerin
alkolsüz şekilde araç kullanması üzerine
olumlu etkisini göstermesi bakımından
önemlidir.
• Studies of the effects of lowering the
illegal BAC limit from .10 to .08 in the
United States
• 14 çalışma
• sonuçlar %40 a kadar ölümlü kazalarda
azalma.
JAPONYA
T Nagata ve arkadaşlarının 2008 yılında
yapmış olduğu bir çalışmada (alcoholimpaired driving in Japan Effectiveness of
a law to reduce) Japonyada yasal limitin
0.50 promilden 0.30 a düşürülmesiyle
ölümlü kazaların %38 oranında azaldığını
görülmüştür.
T Nagata, S Setoguchi, D Hemenway, et al. Effectiveness of a law to reduce
alcohol-impaired driving in Japan Inj Prev 2008 14: 19-23
2006 verilerine göre;
168550 yaralı
4633 ölü
Japonya,
0.50 promil
-----›
0.30 promil
Yılda 2000 e yakın ölüm’ün
önüne geçilebileceği
Demands on scientific studies in different fields of
forensic medicine and forensic sciences: Traffic
medicine—Impaired driver: Alcohol, drugs, diseases
Forensic Science International, Volume 165, Issues 23, 17 January 2007, Pages 233-237
Solunum havası / kan alkolü
• Trafik kontrollerinde solunum havasında, Y. ve
Ö.T.K’ nda ise kanda alkol düzeylerinin bakılması
hata gibi görünse de alkol uçucu bir bileşik
olduğu için, kandaki alkol miktarı ile alveolar
havadaki alkol arasında bir ilişki vardır. Bu ilişki
Alveolar hava alkolü/kan alkolü= 1/2100 olarak
bulunmuştur. Bu duruma göre 1 ml kan alkolü
miktarı yaklaşık 2.1 litre alveolar havadaki alkol
miktarına eşittir. Bu ilişkiden yararlanarak,
ekspirasyon havasındaki alkol miktarı tayin
edilerek kişinin kan alkol düzeyi hesaplandığından
sadece kısıtlılık olarak değerlendirilmiştir.