Risk

İşyerlerinde İşin Durdurulması ve
RİSK DEĞERLENDİRMESİ
HAYATİ TEHLİKE TESPİTİNDE İŞİN
DURDURULMASI
Hayati tehlike tespitinde bu tehlike
giderilinceye kadar bu tehlikeden doğabilecek
riskin etkileyebileceği alanda iş durdurulacak.
HAYATİ TEHLİKE TESPİTİNDE İŞİN DURDURULMASI
MADDE 25: İşin durdurulması
• (1) İşyerindeki bina ve eklentilerde, çalışma yöntem ve şekillerinde
veya iş ekipmanlarında çalışanlar için HAYATİ TEHLİKE OLUŞTURAN BİR
HUSUS TESPİT EDİLDİĞİNDE; BU TEHLİKE GİDERİLİNCEYE KADAR, hayati
tehlikenin niteliği ve bu tehlikeden doğabilecek riskin etkileyebileceği
alan ile çalışanlar dikkate alınarak, işyerinin bir bölümünde veya
tamamında iş durdurulur.
Ayrıca çok tehlikeli sınıfta yer alan maden, metal ve yapı işleri ile
tehlikeli kimyasallarla çalışılan işlerin yapıldığı veya büyük endüstriyel
kazaların olabileceği işyerlerinde,
RİSK DEĞERLENDİRMESİ YAPILMAMIŞ OLMASI DURUMUNDA
İŞ DURDURULUR.
RİSK DEĞERLENDİRMESİ
İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek
tehlikelerin belirlenmesi,
Bu tehlikelerin riske dönüşmesine yol açan
faktörler ile tehlikelerden kaynaklanan
risklerin analiz edilerek derecelendirilmesi
Ve kontrol tedbirlerinin kararlaştırılması
amacıyla yapılması gerekli çalışmaları ifade
eder.
İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği
Risk Değerlendirmesinin 6331 sayılı
Yasadaki Yeri
• İşverenin genel yükümlülüğü
MADDE 4: (1) İşveren, çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla
yükümlü olup bu çerçevede;
a) Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim ve bilgi verilmesi dâhil her türlü tedbirin
alınması, organizasyonun yapılması, gerekli araç ve gereçlerin sağlanması,
sağlık ve güvenlik tedbirlerinin değişen şartlara uygun hale getirilmesi ve
mevcut durumun iyileştirilmesi için çalışmalar yapar.
b) İşyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerine uyulup uyulmadığını izler,
denetler ve uygunsuzlukların giderilmesini sağlar.
c) Risk değerlendirmesi yapar veya yaptırır.
ç) Çalışana görev verirken, çalışanın sağlık ve güvenlik yönünden işe
uygunluğunu göz önüne alır.
d) Yeterli bilgi ve talimat verilenler dışındaki çalışanların hayati ve özel tehlike
bulunan yerlere girmemesi için gerekli tedbirleri alır.
RİSK DEĞERLENDİRMESİ
• Tehlike: İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek,
çalışanı veya işyerini etkileyebilecek zarar veya hasar
verme potansiyelini,ifade eder
• Risk: Tehlikeden kaynaklanacak kayıp, yaralanma ya da
başka zararlı sonuç meydana gelme ihtimalini,
• Ramak kala olay: İşyerinde meydana gelen; çalışan,
işyeri ya da iş ekipmanını zarara uğratma potansiyeli
olduğu halde zarara uğratmayan olayı
İşveren Yükümlülüğü
• (1) İşveren; çalışma ortamının ve çalışanların sağlık ve güvenliğini
sağlama, sürdürme ve geliştirme amacı ile iş sağlığı ve güvenliği
yönünden risk değerlendirmesi yapar veya yaptırır.
• (2) Risk değerlendirmesinin gerçekleştirilmiş
olması; işverenin, işyerinde iş sağlığı ve
güvenliğinin sağlanması yükümlülüğünü ortadan
kaldırmaz.
Risk Değerlendirmesi Ekibi
 İşveren veya işveren vekili.
 İşyerinde sağlık ve güvenlik hizmetini yürüten iş güvenliği
uzmanları ile işyeri hekimleri.
 İşyerindeki çalışan temsilcileri.İşyerindeki destek
elemanları.
 İşyerindeki bütün birimleri temsil edecek şekilde belirlenen
ve işyerinde yürütülen çalışmalar, mevcut veya muhtemel
tehlike kaynakları ile riskler konusunda bilgi sahibi çalışanlar.
Risk Değerlendirmesi Ekibi
• Yaptığı işle ilgili risklerden haberdar olmayan işverenin, bir
uzmandan yardım dahi alıyor olsa, işyerinde istenilen
düzeyde bir güvenlik kültürü oluşturması beklenemez.
• Risk değerlendirmesi önlem almak isteyen bir işveren için
ışık tutan bir mekanizma, bir yol göstericidir.
Risk Değerlendirmesi Aşamaları
• Risk değerlendirmesi; tüm işyerleri için tasarım veya
kuruluş aşamasından başlamak üzere tehlikeleri
tanımlama,
• Riskleri belirleme ve analiz etme,
• Risk kontrol tedbirlerinin kararlaştırılması,
• Dokümantasyon,
• Yapılan çalışmaların güncellenmesi
• Gerektiğinde
yenileme
aşamaları
izlenerek
gerçekleştirilir.
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ RİSK DEĞERLENDİRMESİ YÖNETMELİĞİ
Risk Değerlendirmesi Aşamaları
Tehlikelerin tanımlanması
(1)
Tehlikeler tanımlanırken çalışma ortamı, çalışanlar ve işyerine
ilişkin ilgisine göre asgari olarak aşağıda belirtilen bilgiler
toplanır.
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
a) İşyeri bina ve eklentileri.
b) İşyerinde yürütülen faaliyetler ile iş ve işlemler.
c) Üretim süreç ve teknikleri.
ç) İş ekipmanları.
d) Kullanılan maddeler.
e) Artık ve atıklarla ilgili işlemler.
f) Organizasyon ve hiyerarşik yapı, görev, yetki ve sorumluluklar.
g) Çalışanların tecrübe ve düşünceleri.
ğ) İşe başlamadan önce ilgili mevzuat gereği alınacak çalışma izin belgeleri.
h) Çalışanların eğitim, yaş, cinsiyet ve benzeri özellikleri ile sağlık gözetimi kayıtları.
Tehlikelerin tanımlanması
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
(2)
ı) Genç, yaşlı, engelli, gebe veya emziren çalışanlar gibi özel politika gerektiren
gruplar ile kadın çalışanların durumu.
i) İşyerinin teftiş sonuçları.
j) Meslek hastalığı kayıtları.
k) İş kazası kayıtları.
l) İşyerinde meydana gelen ancak yaralanma veya ölüme neden olmadığı halde
işyeri ya da iş ekipmanının zarara uğramasına yol açan olaylara ilişkin kayıtlar.
m) Ramak kala olay kayıtları.
n) Malzeme güvenlik bilgi formları.
o) Ortam ve kişisel maruziyet düzeyi ölçüm sonuçları.
ö) Varsa daha önce yapılmış risk değerlendirmesi çalışmaları.
p) Acil durum planları.
r) Sağlık ve güvenlik planı ve patlamadan korunma dokümanı gibi belirli
işyerlerinde hazırlanması gereken dokümanlar.
Tehlikelere ilişkin bilgiler toplanırken aynı üretim, yöntem ve teknikleri
ile üretim yapan benzer işyerlerinde meydana gelen iş kazaları ve ortaya
çıkan meslek hastalıkları da değerlendirilebilir.
Risklerin belirlenmesi ve analizi
(Derecelendirilmesi)
•
Tespit edilmiş olan tehlikelerin her biri ayrı ayrı dikkate alınarak bu tehlikelerden
kaynaklanabilecek risklerin hangi sıklıkta oluşabileceği ile bu risklerden kimlerin, nelerin,
ne şekilde ve hangi şiddette zarar görebileceği belirlenir. Bu belirleme yapılırken mevcut
kontrol tedbirlerinin etkisi de göz önünde bulundurulur.
•
Toplanan bilgi ve veriler ışığında belirlenen riskler; işletmenin faaliyetine ilişkin
özellikleri, işyerindeki tehlike veya risklerin nitelikleri ve işyerinin kısıtları gibi faktörler ya
da ulusal veya uluslararası standartlar esas alınarak seçilen yöntemlerden biri veya
birkaçı bir arada kullanılarak analiz edilir.
• Analiz edilen riskler, kontrol tedbirlerine karar verilmek üzere
etkilerinin büyüklüğüne ve önemlerine göre en yüksek risk
seviyesine sahip olandan başlanarak sıralanır ve yazılı hale getirilir.
Risk kontrol adımları
•
Riskin tamamen bertaraf edilmesi, bu mümkün değil ise riskin kabul edilebilir seviyeye indirilmesi için
aĢağıdaki adımlar uygulanır.
•
•
•
1) Tehlike veya tehlike kaynaklarının ortadan kaldırılması.
2) Tehlikelinin, tehlikeli olmayanla veya daha az tehlikeli olanla değiĢtirilmesi.
3) Riskler ile kaynağında mücadele edilmesi.
•
KararlaĢtırılan tedbirlerin iĢ ve iĢlem basamakları, iĢlemi yapacak kiĢi ya da iĢyeri bölümü, sorumlu
kiĢi ya da iĢyeri bölümü, baĢlama ve bitiĢ tarihi ile benzeri bilgileri içeren planlar hazırlanır. Bu planlar
iĢverence uygulamaya konulur.
•
Hazırlanan planların uygulama adımları düzenli olarak izlenir, denetlenir ve aksayan yönler tespit
edilerek gerekli düzeltici ve önleyici iĢlemler tamamlanır.
•
Risk kontrol adımları uygulanırken toplu korunma önlemlerine, kiĢisel korunma önlemlerine göre
öncelik verilmesi ve uygulanacak önlemlerin yeni risklere neden olmaması sağlanır.
•
Belirlenen risk için kontrol tedbirlerinin hayata geçirilmesinden sonra yeniden risk seviyesi tespiti
yapılır. Yeni seviye, kabul edilebilir risk seviyesinin üzerinde ise bu maddedeki adımlar tekrarlanır.
Dokümantasyon
• MADDE 11 – (1) Risk değerlendirmesi asgarî aşağıdaki
hususları kapsayacak şekilde dokümante edilir.
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
a) İşyerinin unvanı, adresi ve işverenin adı.
b) Gerçekleştiren kişilerin isim ve unvanları ile bunlardan iş güvenliği uzmanı ve
işyeri hekimi olanların Bakanlıkça verilmiş belge bilgileri.
c) Gerçekleştirildiği tarih ve geçerlilik tarihi.
ç) Risk değerlendirmesi işyerindeki farklı bölümler için ayrı ayrı yapılmışsa her
birinin adı.
d) Belirlenen tehlike kaynakları ile tehlikeler.
e) Tespit edilen riskler.
f) Risk analizinde kullanılan yöntem veya yöntemler.
g) Tespit edilen risklerin önem ve öncelik sırasını da içeren analiz sonuçları.
ğ) Düzeltici ve önleyici kontrol tedbirleri, gerçekleştirilme tarihleri ve sonrasında
tespit edilen risk seviyesi.
(2) Risk değerlendirmesi dokümanının sayfaları numaralandırılarak; gerçekleştiren
kişiler tarafından her sayfası paraflanıp, son sayfası imzalanır ve işyerinde saklanır.
(3) Risk değerlendirmesi dokümanı elektronik ve benzeri ortamlarda hazırlanıp
arşivlenebilir.
Risk değerlendirmesinin yenilenmesi
• MADDE 12 – (1) Yapılmış olan risk değerlendirmesi; tehlike
sınıfına göre çok tehlikeli, tehlikeli ve az tehlikeli işyerlerinde
sırasıyla en geç iki, dört ve altı yılda bir yenilenir.
• (2) Aşağıda belirtilen durumlarda ortaya çıkabilecek yeni
risklerin, işyerinin tamamını veya bir bölümünü etkiliyor
olması göz önünde bulundurularak risk değerlendirmesi
tamamen veya kısmen yenilenir.
•
•
•
•
•
•
•
a) İşyerinin taşınması veya binalarda değişiklik yapılması.
b) İşyerinde uygulanan teknoloji, kullanılan madde ve ekipmanlarda değişiklikler meydana gelmesi.
c) Üretim yönteminde değişiklikler olması.
ç) İş kazası, meslek hastalığı veya ramak kala olay meydana gelmesi.
d) Çalışma ortamına ait sınır değerlere ilişkin bir mevzuat değişikliği olması.
e) Çalışma ortamı ölçümü ve sağlık gözetim sonuçlarına göre gerekli görülmesi.
f) İşyeri dışından kaynaklanan ve işyerini etkileyebilecek yeni bir tehlikenin ortaya çıkması.
Çalışanların bilgilendirilmesi
• MADDE 16 – (1) İşyerinde çalışanlar, çalışan
temsilcileri ve başka işyerlerinden çalışmak üzere
gelen çalışanlar ve bunların işverenleri; işyerinde
karşılaşılabilecek sağlık ve güvenlik riskleri ile
düzeltici ve önleyici tedbirler hakkında bilgilendirilir.
RİSK DEĞERLENDİRMESİ ile
SAĞLIK ve GÜVENLİK PLANI İLİŞKİSİ
• İnşaat sektörü dinamik bir yapıya sahip,
• Genelde çok farklı işler aynı anda bir inşaat işyerinde
sürebilmekte,
• Riskler de işlerle beraber sürekli değişkenlik
göstermekte,
• Birbirinden farklı ekipler aynı anda birbirini
etkileyebilecek şekilde çalışmalar yapabilmekte bu
sebeple işyeri bazında çok iyi bir koordinasyon ve
organizasyona ihtiyaç duyulmaktadır.
• Bu koordinasyonun sağlanması için sağlık ve güvenlik
planına ihtiyaç vardır.
ÖRNEKLER
• 1) Risk değerlendirmesinde riski derecelendirmek
Risk = Olasılık X Şiddet
R= O X Ş
Tehlike
Risk
İskelenin platformlarının tam dolu
olmaması
Yüksekten düşme sonucu ağır yaralanma
veya ölüm
Barınma yerinde elektrik tesisatının
yalnızca aydınlatma amaçlı yapılmasına
rağmen elektrikli ısıtıcıların kullanılması
Elektrik çarpılması, yangın sonucu ağır
yaralanma, çok sayıda ölüm
ADIM 2: Riskleri değerlendir - olasılık
Olasılık Ortaya çıkma olasılığı / frekans için
derecelendirme basamakları
•
•
•
•
•
ÇOK KÜÇÜK
KÜÇÜK
ORTA
YÜKSEK
ÇOK YÜKSEK
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
Yılda bir
Üç ayda bir
Ayda bir
Haftada bir
Her gün
ADIM 2: Riskleri değerlendir - sonuç
SONUÇ
DERECELENDİRME
• ÇOK HAFİF
(1): İş saati kaybı yok, ilkyardım gerektiren
• HAFİF
(2): İş günü kaybı yok, ilk yardım gerektiren
• ORTA
(3): Hafif yaralanma, tedavi gerekir
• CİDDİ
(4): Ölüm, Ciddi yaralanma, meslek hastalığı
• ÇOK CİDDİ
(5): Birden çok ölüm, sürekli iş göremezlik
EN ÇOK BİLİNEN HALİYLE RİSK MATRİSİ
SONUÇ (ŞİDDET)
ZARARIN AĞIRLIĞI
ÇokCİDDİ
Hafif
ÇOK
(1)
Hafif
CİDDİ
(2) 4
Orta
ORTA
(3)3
HAFİF
Ciddi
(4)
ÇOK
Çok HAFİF
Ciddi
ÇOK
Çok
YÜKSEK
Küçük
(1)
5
Anlamsız
YÜKSEK
1
Düşük
YÜKSEK
2
Düşük
Düşük
ORTA
4
Düşük
DÜŞÜK
5
25
20
YÜKSEK
3
Küçük
YÜKSEK
(2)
Düşük
YÜKSEK
2
Düşük
YÜKSEK
4
Düşük
ORTA
6
Orta
ORTA
8
Orta
DÜŞÜK
10
16
12
OLASILIK
OLASILIK
5
4
Orta
ORTA
(3)
3
Yüksek
KÜÇÜK
(4)
2
ÇOK
Çok
KÜÇÜK
Yüksek
(5)1
20
Düşük
YÜKSEK
3
15
Düşük
4ORTA
10
Düşük
DÜŞÜK
5
5
Düşük
ORTA
6
15
Orta
ORTA
9
12
Orta
8ORTA
9
Orta
DÜŞÜK
12
8
Orta
DÜŞÜK
10
4
6
Orta
DÜŞÜK
15
3
2
10
8
Orta
DÜŞÜK
12
6
Yüksek
DÜŞÜK
16
4
Yüksek
DÜŞÜK
20
2
(5)
1
5
4
Orta
DÜŞÜK
15
3
Yüksek
DÜŞÜK
20
2
Tolore
DÜŞÜK
Edilemez
25
1
KABUL EDİLEMEZ RİSK
DİKKATE DEĞER RİSK
KABUL EDİLEBİLİR RİSK
SONUÇ
15,16,20,25
KABUL EDĠLEMEZ RĠSK
Bu risklerle ilgili hemen çalıĢma yapın
8,9,10,12
DĠKKATE DEĞER RĠSK
Bu risklere mümkün olduğu kadar
çabuk müdahale edin
1,2,3,4,5,6
KABUL EDĠLEBĠLĠR RĠSK
!
Daha uzun vadede müdahale edilebilir.
Risk = Olasılık X Şiddet
Tehlike
Risk
Olasılık
Şiddet
İskelenin
platformlarının tam
dolu olmaması
Barınma yerinde
elektrik tesisatının
yalnızca aydınlatma
amaçlı yapılmasına
rağmen elektrikli
ısıtıcıların kullanılması
Risk Skoru Durum
Yüksekten düşme
sonucu ağır
yaralanma veya
ölüm
1
4
4
Elektrik çarpılması,
yangın sonucu ağır
yaralanma, çok
sayıda ölüm
2
5
10
Kabul edilebilir
risk
x
x
Dikkate değer risk
ancak ciddi yaralanma veya ölümle sonuçlanan bir olay
iĢyeri için KABUL EDĠLEMEZ bir risk olmalıydı…
Sorun nasıl çözülür?
1- Risk derecelendirmesinde kullandığımız yöntem, yaptığımız
işlerdeki riskleri doğru analiz etmemizi, önceliklerimizi doğru
belirlememizi sağlayamıyor. Riskleri başka bir yöntem ile
derecelendirebiliriz.
2- Risk Değerlendirmesi bir mühendislik çalışmasıdır, güvenli
tarafta kalmak için ciddi yaralanma veya ölümle sonuçlanan
olaylar
olarak alınabilir. Diğer olaylar da
aynı
şekilde
analiz
edilmelidir,
sorumluluk
risk
değerlendirmesi ekibindedir (işverendedir).
Risk Değerlendirmesi Yönteminin Uygunluğu
• Risk değerlendirmesinde uygulanan yöntemin doğru
belirlenmemesi, işletmede maddi ve manevi kayıplara
neden olacaktır.
• Bu
sebeple,
yaptığımız
işteki
riskleri
doğru
derecelendirememekten kaynaklanan muhtemel hataları
tek tek ayıklamaya çalışmaktansa,
Yaptığımız işlerdeki riskleri doğru analiz edebilecek bir
yöntem kullanıp sistemi kontrol etmek ve güncellemek
daha mantıklı ve gerçekçi olacaktır.
RİSK DEĞERLENDİRMESİ METODLARI
(Kalitatif ve Kantitatif)
Birincil risk analizi (Preliminary risk analysis)
Tehlike ve iĢletilebilme çalıĢması metodolojisi (Hazard & operability
studies, HAZOP)
Olası hata türleri ve etkileri analizi (Failure mode effects analysis,
FMEA)
Olursa ne olur? (What If analysis)
ĠĢ Güvenlik analizi (Job safety analysis)
Hata ağacı analizi (Fault tree analysis)
Olay ağacı analizi (Event tree analysis)
Güvenlik bariyeri analizi (Safety barrier analysis)
Kontrol listeleri (Check lists)
Kinney metodu
3T metodu
Bu metotlarda genel olarak risklerin derecelendirilmesi adımları
değiĢiklik göstermektedir.
Risk değerlendirmesinin temel mantığı ve adımları farklı yöntemlerde
bile çoğunlukla aynıdır.
İnşaat işlerinde risk değerlendirmesi
için örnek bir yöntem:
Job Safety Analysis (JSA)
İş Güvenlik Analizi
(JSA) İş Güvenlik Analizi
PROJE BAŞLAMADAN ÖNCE:
• İş akış planına göre proje aşamalara ayrılır
• Aşamalarda ayrı ayrı hangi işlerin yapılacağı
listelenir
• İşlerde ne gibi tehlikelerin olduğu ve bunların
hangi risklere yol açacağı ve kimleri etkileyeceği
analiz edilir
İşlerde ne gibi tehlikelerin olduğu ve bunların hangi risklere yol
açacağı ve kimleri etkileyeceği analiz edilir
• Beyin fırtınası, balık kılçığı diyagramı (neden sonuç ilişkisi)
(JSA) İş Güvenlik Analizi
PROJE BAŞLAMADAN ÖNCE:
• Belirlenen riskler kendi arasında önem sırasına
konur
• Riskleri kontrol altına almak için gerekli tedbirler
belirlenir ve tedbirler sonrasında riskler yeniden
derecelendirilir
• Tüm çalışmalar kayıt altına alınır
(JSA) İş Güvenlik Analizi
PROJENİN UYGULAMASI ESNASINDA:
• Mevcut risk değerlendirmesi kapsamında çalışmalara
başlanır
• Risk değerlendirmesinde öngörülen tedbirler uygulanır
• Öngörülemeyen tehlikeler ve riskler risk değerlendirmesine
alınır ve risk değerlendirmesi güncellenir,
• Güncellenen risk değerlendirmesindeki tedbirler uygulanır
ve tüm tedbirlerin devamlılıkları sağlanır
• Proje süresince risk değerlendirmesi sürekli güncel tutulur,
gerekli düzeltme, güncelleme ve yenilemeler yapılır
• Tüm çalışmalar kayıt altına alınır
• Yapılan çalışmalar sürekli gözden geçirilir
(JSA) İş Güvenlik Analizi
AVANTAJLARI:
• Proje ile ilgili çok detaylı kontrol listeleri, güvenli çalışma metotları
oluşturulmuş olur (risk değerlendirmesi ile beraber güncellenir)
• Yeni işe başlayan çalışanların eğitimlerinde bu dokümanlar çok
faydalı olacaktır
• Eğitimlerde tutarlılık sağlar
• Performans değerlendirmesi sağlar
• Organizasyon, insan gücü planlaması ve koordinasyonun etkili
yapılabilmesini sağlar (görev tanımlarının iyi yapılması gerekir)
(JSA) İş Güvenlik Analizi uygulaması
1_ İş akış şemasına göre projenin aşamalarındaki işlerin listelenmesi
• Şantiye kurulumu
–…
• Temel aşaması
–
–
–
–
Temel kazısı
Malzemelerin taşınması
Temel çeliklerinin işlenmesi montajı
Temel betonu dökülmesi
• İnşaat aşamaları
…
(JSA) İş Güvenlik Analizi uygulaması
2_ Listenen işlere göre tehlikelerin ve risklerin belirlenmesi
Ġġ
Tehlike
Derin kazı yapılması
Risk
Toprağın altında kalma
Çalışanlara araç çarpması
Ekskavatörün çalışması Ekskavatör devrilmesi
(ciddi yaralanma – ölüm)
Yüksekten Düşme
(ciddi yaralanma – ölüm)
TEMEL KAZISI Yüksekte çalışma
Malzeme düşmesi
Gaz oluşumu
Boğulma, patlama
Kazı alanındaki tesisat
Elektrik çarpılması, su baskını
Toz
Solunum yolu rahatsızlıkları
(JSA) İş Güvenlik Analizi uygulaması
3_ Risklerin derecelendirilmesi
RİSK = Olasılık X Şiddet
ŞİDDET KATEGORİLERİ
Açıklama
Şiddet
Katego
risi
Katostrofik
1
Kritik
2
Ölüm, kalıcı iş göremezlik, geri döndürülemez ciddi çevresel etki,
… TL yi geçen maddi zarar
Kalıcı kısmi sakatlık, yaralanma veya en az 3 çalışanı etkileyecek
meslek hastalığı, tersinir ciddi çevresel etki veya … TL'dan çok …
TL'dan az maddi zarar
3
İşgünü kaybı ile sonuçlanan yaralanma veya meslek hastalığı,
tersinir çevresel etki, … TL'dan çok … TL'dan az maddi zarar
4
İşgünü kaybına sebep olmayan yaralanma veya meslek hastalığı veya
… TL'dan çok … TL'dan az maddi zarar
Az
İhmal
edilebilir
(JSA) İş Güvenlik Analizi uygulaması
3_ Risklerin derecelendirilmesi
RİSK = Olasılık X Şiddet
OLASILIK SEVİYELERİ
Açıklama
Seviye
Sık sık / Devamlı
A
Muhtemel
B
Ara sıra
C
Uzak
D
Beklenmedik
E
Olağanüstü
F
(JSA) İş Güvenlik Analizi uygulaması
3_ Risklerin derecelendirilmesi
RİSK = Olasılık X Şiddet
MIL-STD-882 /11 May 2012
RİSK DEĞERLENDİRME MATRİSİ
ŞİDDET
OLASILIK
Katostrofik (1) Kritik (2)
Az (3)
İhmal edilebilir (4)
Sık sık / Devamlı
(A)
Yüksek
Yüksek
Yüksek
Ciddi
Muhtemel
(B)
Yüksek
Yüksek
Ciddi
Orta
Ara sıra
(C)
Yüksek
Ciddi
Orta
Orta
Uzak
(D)
Ciddi
Orta
Orta
Düşük
Beklenmedik
(E )
Orta
Orta
Düşük
Düşük
Olağanüstü
(F)
Giderilmiş
(JSA) İş Güvenlik Analizi uygulaması
3_ Risklerin derecelendirilmesi
RİSK = Olasılık X Şiddet
Kabul edilemez risk
İstenmeyen risk: Sadece daha fazla risk azaltımının uygulanamadığı veya
maliyetin elde edilen iyileştirme ile fazlaca oransız olması durumunda kabul
edilebilir
Dikkate Değer Risk: Risk azaltım maliyeti elde edilen iyileşmeden fazla
olacak ise kabul edilebilir
Kabul edilebilir risk
Giderilmiş olan risk (Kontrol tedbiri olarak eğitim, KKD, denetim vb. çalışanın insiyatifine bağlı
tedbirler söz konusu ise risk asla giderilmiş olarak belirlenemez)
(JSA) İş Güvenlik Analizi uygulaması
3_ Risklerin derecelendirilmesi
Risk
Toprağın altında kalma
Çalışanlara araç
çarpması
Ekskavatör devrilmesi
(ciddi yaralanma – ölüm)
Yüksekten Düşme
(ciddi yaralanma – ölüm)
RİSK = Olasılık X Şiddet
Kimler
Etkilenebilir
Risk
Olasılık ġiddet Skoru
D
1
Ciddi
İstenmeyen risk
B
1
Yüksek Kabul edilemez risk
E
1
Orta
C
1
Yüksek Kabul edilemez risk
Malzeme düşmesi
C
1
Yüksek Kabul edilemez risk
Boğulma, patlama
Elektrik çarpılması, su
baskını
Solunum yolu
rahatsızlıkları
E
1
Orta
B
1
Yüksek Kabul edilemez risk
D
4
Düşük Kabul edilebilir risk
Dikkate Değer Risk
Dikkate Değer Risk
Şantiye
çalışanları
Ziyaretçiler +
çalışanlar
Kazı alanındaki
çalışanlar
Ziyaretçiler +
çalışanlar
Kazı alanındaki
çalışanlar
Kazı alanındaki
çalışanlar
Kazı alanındaki
çalışanlar
Şantiye
çalışanları
(JSA) İş Güvenlik Analizi uygulaması
4_ Kontrol Tedbirlerine Karar Verilmesi
• Kontrol tedbirleri belirlenirken:
1. Riskin Ortadan Kaldırılması (Elimine Etmek)
2. Yerine Koyma (Substitusyon)
3. Kontrol ve İzolasyon
4. Mühendislik Kontrolü (tasarım, koruyucu vb.)
5. Yönetimle İlgili Kontroller (eğitm, prosed, maruz)
6. Kişisel Korunma Tedbirleri
(JSA) İş Güvenlik Analizi uygulaması
4_ Kontrol Tedbirlerine Karar Verilmesi
Risk
Kontrol Tedbirleri
Çalışanlara araç
çarpması
Kabul edilemez risk
Ekskavatör operatörüne gerekli eğitim verilecek
Kazı esnasında kazı alanına çalışan girmesi
engellenecek
Ekskavatörün kazı alanına giriş çıkışı esnasında
güvenlik görev yapacak, gerekli eğitimler veril.
Yüksekten Düşme
(ciddi yaralanma – ölüm) Kabul edilebilir risk
Kazı kenarlarının 1,5 metre gerisine yönetmelikte
belirtilen özelliklerde korkuluk yapılacak
Malzeme düşmesi
Elektrik çarpılması,
su baskını
Kabul edilemez risk
Kabul edilemez risk
İstenmeyen Risk
Toprağın altında kalma
Ekskavatör devrilmesi
(ciddi yaralanma– ölüm) Dikkate Değer Risk
Boğulma, patlama
Solunum yolu
rahatsızlıkları
Kazı kenarı yakınına malzeme konulması
engellenecek , tüm çalışanlar baret kullanılacak
Kazıya başlamadan önce kazı yeri ile ilgili tüm etüd ve
kontroller yapılacak
Zemin etüdüne göre belirlenen şev açısı korunacak
Gerekli yerlerde uygun tahkimat sağlanacak
Sahaya giriş çıkışlar kontrol altına alınacak
Dikkate Değer Risk
Ekskavatör çalışması esnasında kazı alanına çalışan
girmesi engellenecek
Çalışma esnasında gaz çıkışı tespit edilirse çalışmalar
durdurulup kazı alanı acilen boşaltılacak,
itfaiye çağrılacak
Kabul edilebilir risk
Kazı esnasında görevi olmayan çalışanlar kazı alanına
yaklaştırılmayacak
(JSA) İş Güvenlik Analizi uygulaması
5_ Kontrol Tedbirleri Sonrası Risklerin Tekrar Derecelendirilmesi
Tedbirler Öncesi
Risk
Çalışanlara araç
Kabul edilemez risk çarpması
Yüksekten Düşme
Kabul edilemez risk (Ciddi yaralanma-ölüm)
Kabul edilemez risk Malzeme düşmesi
Elektrik çarpılması,
Kabul edilemez risk Su baskını
İstenmeyen Risk Toprağın altında kalma
Ekskavatör devrilmesi
Dikkate Değer Risk (Ciddi yaralanma- ölüm)
Dikkate Değer Risk Boğulma- patlama
Solunum yolu
Kabul edilebilir risk rahatsızlıkları
O
ġ
Yeni Risk
Skoru
Tedbirler
Sonrası
(JSA) İş Güvenlik Analizi uygulaması
6_ Kontrol Tedbirlerinin uygulanma sürecinin belirlenmesi
Kontrol Tedbirleri
Zemin etüdüne göre belirlenen şev açısı korunacak
Gerekli yerlerde uygun tahkimat sağlanacak
Sahaya giriş çıkışlar kontrol altına alınacak
Ekskavatör operatörlerine ve çalışanlara gerekli eğitim
verilecek
Ekskavatör çalışması esnasında kazı alanına çalışan
girmesi engellenecek
Ekskavatör çalışması esnasında kazı alanına çalışan
girmesi engellenecek
Tamamlanma Süresi
Kazı süresince
Sorumlu
Şantiye şefi
Eğitim: 1 hafta
İş Güvenliği Uzmanı ve
Denetim: Kazı süresince Uygulama Koordinatörü
Kazı süresince
İş Güvenliği Uzmanı ve
Uygulama Koordinatörü
Kazı kenarlarının 1,5 metre gerisine yönetmelikte belirtilen Kazı yeri belirlenince ilk 2
özelliklerde korkuluk yapılacak
gün
İş Güvenliği Uzmanı
Kazı kenarı yakınına malzeme konulması engellenecek,
tüm çalışanlar baret kullanacak
Kazıya başlamadan önce kazı yeri ile ilgili tüm etüd ve
kontroller yapılacak
Eğitim: İş Başı
Denetim: Proje süresince İş Güvenliği Uzmanı
Şantiye Şefi – İş Güvenliği
Kazı süresince hazırlıklı Uzmanı – Uygulama
olunacak
Koordinatörü
Projenin
onaylanmasından itibaren
1 hafta içerisinde
Hazırlık koordinatörü
Kazı esnasında görevi olmayan çalışanlar kazı alanına
yaklaştırılmayacak
Kazı süresince
Çalışma esnasında gaz çıkışı tespit edilirse çalışmalar
durdurulup kazı alanı acilen boşaltılacak, itfaiye çağrılacak
Uygulama Koordinatörü
(JSA) İş Güvenlik Analizi uygulaması
6_ Kontrol Tedbirleri uygulandıktan sonra
• Etkinliği ölçme
• Gözden geçirme (bir değişim olduğunda ya da periyodik olarak)
(1) Yapılmış olan risk değerlendirmesi; tehlike sınıfına göre çok tehlikeli, tehlikeli ve az tehlikeli
işyerlerinde sırasıyla en geç iki, dört ve altı yılda bir yenilenir.
(2) Aşağıda belirtilen durumlarda ortaya çıkabilecek yeni risklerin, işyerinin tamamını veya bir
bölümünü etkiliyor olması göz önünde bulundurularak risk değerlendirmesi tamamen veya
kısmen yenilenir.
a) İşyerinin taşınması veya binalarda değişiklik yapılması.
b) İşyerinde uygulanan teknoloji, kullanılan madde ve ekipmanlarda değişiklikler meydana
gelmesi.
c) Üretim yönteminde değişiklikler olması.
ç) İş kazası, meslek hastalığı veya ramak kala olay meydana gelmesi.
d) Çalışma ortamına ait sınır değerlere ilişkin bir mevzuat değişikliği olması.
e) Çalışma ortamı ölçümü ve sağlık gözetim sonuçlarına göre gerekli görülmesi.
f) İşyeri dışından kaynaklanan ve işyerini etkileyebilecek yeni bir tehlikenin ortaya çıkması
Risk Değerlendirmesinin 5 Altın Anahtarı
1- Sektöre ve yapılan işe Uygunluk
2- Yapılan iş(ler)e ve işyerine özgü olma
3- Sahada uygulanması
4- Çalışma şartlarını, işyerini sürekli gözlemleyerek risk
değerlendirmesinin sürekli güncel tutulması ve yeni
tedbirlerin de uygulamaya geçirilmesi, gerektiğinde
yenilenmesi
Risk Değerlendirmesinin 5 Altın Anahtarı
5- Çalışanlara rağmen değil çalışanlarla
beraber tedbirlerin devamlılığını
sağlama.
Önlemek ödemekten her zaman
daha ucuz ve insancıldır…
Teşekkürler
[email protected]
• 6331 sayılı Kanun kitapçığı
www.csgb.gov.tr ana sayfadan indirilebilir.
• Kanun ile ilgili detaylı sunuma
• www.isggm.gov.tr sitesinden
Tüm Duyurular başlığından ulaşılabilir
İş Güvenliği El Kitabı
www.itkb.gov.tr sitesinden
YAYINLAR  2011 yayınları altından ulaş.labilir.