1 2 Kasım 2013 tarihinde yapılan BASIN

2 Kasım 2013 tarihinde yapılan BASIN – YAYIN VE ENFORMASYON GENEL MÜDÜRLÜĞÜ BASIN VE
ENFORMASYON UZMAN YARDIMCISI İŞE ALIM SINAVI İLETİŞİM Kadrosu 'na yapılan itirazlara ilişkin
inceleme sonuçları:
Sıra
Grup Adı
No
Tablo 1: Yapılan itirazlara ilişkin değerlendirme sonuçları
Soru
Açıklama
No
1
İletişim
4
Yapılan inceleme sonucu doğru cevap "A" olarak
değerlendirilip puanlandırılmıştır.1
2
İletişim
6
Yapılan inceleme sonucu doğru cevap "A" olarak
değerlendirilip puanlandırılmıştır.2
3
İletişim
10
Yapılan inceleme sonucu doğru cevap "A" olarak
değerlendirilip puanlandırılmıştır.3
4
İletişim
12
Yapılan inceleme sonucu doğru cevap "B" olarak
değerlendirilip puanlandırılmıştır.4
5
İletişim
13
Yapılan inceleme sonucu doğru cevap "C" olarak
değerlendirilip puanlandırılmıştır.5
6
İletişim
15
Yapılan inceleme sonucu doğru cevap "E" olarak
değerlendirilip puanlandırılmıştır.6
7
İletişim
23
Yapılan inceleme sonucu doğru cevap "B" olarak
değerlendirilip puanlandırılmıştır.7
8
İletişim
24
Yapılan inceleme sonucu doğru cevap "B" olarak
değerlendirilip puanlandırılmıştır.8
9
İletişim
26
Yapılan inceleme sonucu doğru cevap "C" olarak
değerlendirilip puanlandırılmıştır.9
10
İletişim
27
Yapılan inceleme sonucu doğru cevap "C" olarak
değerlendirilip puanlandırılmıştır.10
11
İletişim
28
Yapılan inceleme sonucu doğru cevap "A" olarak
değerlendirilip puanlandırılmıştır.11
12
İletişim
29
Soru hatalı olarak değerlendirilip iptal edilmiştir.
13
İletişim
63
Soru hatalı olarak değerlendirilip iptal edilmiştir.
14
İletişim
81
Yapılan inceleme sonucu doğru cevap "E" olarak
değerlendirilip puanlandırılmıştır.12
15
İletişim
82
Yapılan inceleme sonucu doğru cevap "C" olarak
değerlendirilip puanlandırılmıştır.13
16
İletişim
83
Yapılan inceleme sonucu doğru cevap "A" olarak
değerlendirilip puanlandırılmıştır.14
17
İletişim
92
Yapılan inceleme sonucu doğru cevap "E" olarak
değerlendirilip puanlandırılmıştır.
18
İletişim
94
Yapılan inceleme sonucu doğru cevap "C" olarak
değerlendirilip puanlandırılmıştır.15
1
1
: EK 1
6
: EK 6
11
: EK 11
2
: EK 2
7
: EK 7
12
: EK 12
3
: EK 3
8
: EK 8
13
: EK 13
4
: EK 4
9
: EK 9
14
: EK 14
5
: EK 5
10
: EK 10
15
: EK 15
EK 1: İLETİŞİM KADROSU 4. SORU İTİRAZI
4. Aşağıdakilerden hangisi internetin kamusal bir alan olarak potansiyeli tartışmalarındandır?
A) Hızlı ve ucuz olması
B) Ekonomik eşitsizlik yaratması
C) İnsanları asosyalliğe itmesi
D) İnsanların kimliklerinin deşifre olması
E) Coğrafi uzaklığı ortadan kaldıramaması
İlgili bölümün kaynağı olarak belirtilen Mutlu Binark’ın derlediği Yeni Medya Çalışmaları kitabının 80.
Sayfasında açık olarak belirtilmektedir. Doğru cevap “A” seçeneğidir. İlgili sayfa aşağıda sunulmuştur.
2
3
EK 2: İLETİŞİM KADROSU 6. SORU İTİRAZI
6. Aşağıdakilerden hangisi televizyon ve internet karşılaştırıldığında geçerli değildir?
A) Televizyon da internet de bireysel kitle iletişim araçlarıdır.
B) Televizyonun izleyicisi vardır fakat internetin kullanıcısı vardır.
C) İnternet etkileşimli, bilinçli katılım fırsatı verir.
D) İnternet televizyonla karşılaştırıldığında etkin kimlik yaratma imkanı verir.
E) İnternet daha düşük maliyetle coğrafi açıdan daha kapsayıcıdır.
Sınavdan önce kaynak olarak gösterilen Akbal Süalp, Z.T. ve Çelik, B.’nin “Devrim Yahut Vasat: Üretim
Deneyim ve Teknoloji” kitabının 110. Sayfasında açık olarak cevabın “A” seçeneği olduğu
görülmektedir.
EK 3: İLETİŞİM KADROSU 10. SORU İTİRAZI
10. Yeni medyanın yayılım gücü hangi özelliğinden beslenmektedir?
A) Hipermetinsellik
B) Medya etiği
C) Yenilik özelliği
D) Çokmerkezlilik
E) Etkileşimlilik
Sınavdan önce kaynak olarak gösterilen Akbal Süalp, Z.T. ve Çelik, B.’nin “Devrim Yahut Vasat: Üretim
Deneyim ve Teknoloji” kitabının 165. Sayfasında yer alan “Yayılım Gücü” başlığı altında açık olarak
cevabın “A” seçeneği olduğu görülmektedir.
4
EK 4: İLETİŞİM KADROSU 12. SORU İTİRAZI
12. Aşağıdakilerden hangisi uluslararası medya faaliyetlerinin gerçekleştiği alanlardan biri değildir?
A) İletişim teknolojileri ve ilişkileri
B) Bireysel örgütlenme ve finans yapısı
C) İletişim teknolojisinin örgütlenmesi
D) Ürün/ileti biçimleri ve pazar ilişkileri
E) Profesyonel ideoloji
İtiraz, komisyonumuzca uygun bulunmamıştır. İlgili soru, sınavdan önce kaynak gösterilen İrfan
Erdoğan’ın Dünya’nın Çarpık Düzeni: Uluslararası İletişim kitabı kullanılarak hazırlanmıştır.
EK 5: İLETİŞİM KADROSU 13. SORU İTİRAZI
13. Dünya iletişim düzeninin tek taraflılığı ve egemenlik-bağımlılık ilişkilerinin getirdiği sonucu somut
biçimde nerede görmek mümkündür?
A) İletişim yasaları
B) Bölgesel antlaşmalar
C) İkili uluslararası antlaşmalar
D) Kablo ve uydu yayını sözleşmeleri
E) Ürün sözleşmeleri
Soru, sınavdan önce kaynak gösterilen Erdoğan, İ. “Dünya’nın Çarpık Düzeni: Uluslararası İletişim”
kitabından yararlanılarak hazırlanmıştır ve sorunun cevabının “C” olduğu açık olarak görülmektedir.
5
EK 6: İLETİŞİM KADROSU 15. SORU İTİRAZI
15. Aşağıdakilerden hangisi Amerikan yayın örgütü sahiplik özellikleri sınıflandırmasında yer almaz?
A) Multiple/Çoğul sahiplik
B) Şebeke Sahipliği
C) Duopoli Sahiplik
D) Gazete-yayın cross-ownership
E) Çok uluslu şirket sahipliği
Sınavdan önce kaynak gösterilen Erdoğan, İ. “Dünya’nın Çarpık Düzeni: Uluslararası İletişim” kitabının
99. Sayfasında sorunun cevabının “E” seçeneği olduğu açık olarak görülmektedir.
EK 7: İLETİŞİM KADROSU 23. SORU İTİRAZI
23. Aşağıdakilerden hangisi Amerika’nın ithal ettiği program türlerindendir?
A) Film
B) Teleroman
C) Eğlence
D) TV Oyunları
E) Belgeseller
Sınavdan önce kaynak gösterilen Erdoğan, İ. “Dünya’nın Çarpık Düzeni: Uluslararası İletişim” kitabının
168. Sayfasında yer alan tablo 6’nın 1. satırında sorunun cevabının “B” seçeneği olduğu açık olarak
görülmektedir.
EK 8: İLETİŞİM KADROSU 24. SORU İTİRAZI
24. Aşağıdakilerden hangisi Amerika’nın program ithal ettiği ülkelerdendir?
A) Ortadoğu Ülkeleri
B) Meksika
C) Brezilya
D) Kanada
E) Güney Afrika
6
23. soruda olduğu gibi, sınavdan önce kaynak gösterilen Erdoğan, İ. “Dünya’nın Çarpık Düzeni:
Uluslararası İletişim” kitabının 168. Sayfasında yer alan tablo 6’nın 1. satırında sorunun cevabının “B”
seçeneği olduğu açık olarak görülmektedir.
EK 9: İLETİŞİM KADROSU 26. SORU İTİRAZI
26. Aşağıdakilerden hangisi Amerika’nın dünya pazarlarına sattığı tarihsel geçmiş bakımından hemen
hepsinden önce gelen iletişim ürünüdür?
A) Eğitim yazılımları
B) Porno ürünler
C) Müzik endüstrisi
D) Dergiler magazinler
E) Dini ses kasetleri
Sınavdan önce kaynak gösterilen Erdoğan, İ. “Dünya’nın Çarpık Düzeni: Uluslararası İletişim” kitabının
208. Sayfasında “Müzik endüstrisi Amerika’nın dünya pazarlarında sattığı iletişim ürünlerinin tarihselgeçmiş bakımından hemen hepsinden önce gelir” cümlesi ile başlayan paragraf göstermektedir ki
doğru cevap “C” seçeneğidir.
EK 10: İLETİŞİM KADROSU 27. SORU İTİRAZI
27. Aşağıdakilerden hangisi “basın özgürlüğü” kavramı ile ilgili geçerli bir yaklaşım değildir?
A) Basın, demokrasi ve özgürlüğün temsilciliğini yapmaktadır.
B) Basın, kamu özgürlüklerini koruyan ve geliştiren kurumdur.
C) Basın özgürlüğü devlet kontrolünü gerektirir.
D) Basın özgürlüğü demokrasinin kaçınılmaz zorunluluğudur.
E) Basın özgürlüğü ancak sosyalist bir düzen içinde gerçekleşebilir.
Sınav Komisyonu sınav sorularını hazırlamadan önce kuruma sınav sorularının hazırlanacağı
kaynakçayı ulaştırmıştır. Bu kaynakça içinde Uluslararası İletişim başlığı altında yer alacak sorular için
kaynak olarak; “Erdoğan, İrfan, (1995) Dünyanın Çarpık Düzeni: Uluslararası İletişim, İstanbul, Kaynak
Yayınları) kitabı verilmiştir. 27. Sorunun seçeneği, bahsi geçen kaynak kitabın 240-247 numaralı
sayfaları dikkate alınarak hazırlanmıştır. Ancak itiraz dilekçelerinde bahsi geçen kaynakçanın değil,
7
“Kitle İletişim Hukuku” soruları için verilen kaynakçanın temel alındığı saptanmıştır. Üstelik itiraz
dilekçesinde verilen alıntının “Kitle İletişim Hukuku” soruları için verilmiş olan “Kayıhan İçel, Yener
Ünver (2012) Kitle İletişim Hukuku. İstanbul: Beta Basım Yayın” kitabından birebir alıntılanmadığı da
tespit edilmiştir. Bir başka deyişle, “Kitle İletişim Hukuku” kitabında bu sorunun doğru cevabı yer
almamaktadır.
Her ne kadar konu başlığının ilgili kaynakçası olmasa da, itiraz dilekçesinde sunulmuş olan tezler,
kaynakçalar arasında bakış farklılığı olduğunu da ortaya koymaktadır. Bu da cevapların tartışmaya
mahal vermesiyle sonuçlanmıştır. Ancak, sorunun iptaline gerek yoktur. Doğru cevap “C” seçeneğidir.
EK 11: İLETİŞİM KADROSU 28. SORU İTİRAZI
28. Aşağıdakilerden hangisi “ifade özgürlüğü” ile ilgili geçerli bir yaklaşım değildir?
A) İfade özgürlüğü basın özgürlüğünün özel bir şeklidir.
B) İfade özgürlüğü düşüncelerin ifadesinin sınırlanmamasıdır.
C) İfade özgürlüğü aynı zamanda enformasyon alma özgürlüğünü beraberinde getirir.
D) Fikirleri tehlikeli görüldüğü için insanların cezalandırılması ifade özgürlüğüne aykırıdır.
E) İfade özgürlüğü ancak sosyalist bir düzen içinde gerçekleşebilir.
Sınav Komisyonu sınav sorularını hazırlamadan önce kuruma sınav sorularının hazırlanacağı
kaynakçayı ulaştırmıştır. Bu kaynakça içinde Uluslararası İletişim başlığı altında yer alacak sorular için
kaynak olarak; “Erdoğan, İrfan, (1995) Dünyanın Çarpık Düzeni: Uluslararası İletişim, İstanbul, Kaynak
Yayınları) kitabı verilmiştir. 28. Sorunun seçeneği, bahsi geçen kaynak kitabın 240-247 numaralı
sayfaları dikkate alınarak hazırlanmıştır. Ancak itiraz dilekçelerinde bahsi geçen kaynakçanın değil,
“Kitle İletişim Hukuku” soruları için verilen kaynakçanın temel alındığı saptanmıştır. Üstelik itiraz
dilekçesinde verilen alıntının “Kitle İletişim Hukuku” soruları için verilmiş olan “Kayıhan İçel, Yener
Ünver (2012) Kitle İletişim Hukuku. İstanbul: Beta Basım Yayın” kitabından birebir alıntılanmadığı da
tespit edilmiştir. Bir başka deyişle, “Kitle İletişim Hukuku” kitabında bu sorunun doğru cevabı yer
almamaktadır.
Her ne kadar konu başlığının ilgili kaynakçası olmasa da, itiraz dilekçesinde sunulmuş olan tezler,
kaynakçalar arasında bakış farklılığı olduğunu da ortaya koymaktadır. Bu da cevapların tartışmaya
mahal vermesiyle sonuçlanmıştır. Ancak, sorunun iptaline gerek yoktur. Doğru cevap “A” seçeneğidir.
8
EK 12: İLETİŞİM KADROSU 81. SORU İTİRAZI
81. Aşağıdaki eşleşmelerden hangisi yanlıştır?
A) İkili zıtlık / binary opposition
B) Çağırma, konumlandırma / interpellation
C) Metinlerarasılık / intertexuality
D) Söylem / discourse
E) Sözlük anlamı, tanımlayıcı anlam veya düz anlam / connotative meaning
Sınava girenlerin sorumlu olduğu “Öteki Kuram (Erdoğan, İrfan; Alemdar Korkmaz (2002) Öteki
Kuram: Kitle İletişimine Yaklaşımların Tarihsel ve Eleştirel Bir Değerlendirmesi. İzmir: ERK yayınları.)
kitabı” kaynak alınarak hazırlanmıştır. Bahsi geçen kaynağın 351-359 sayfaları arasında (kitabın bu
sayfaları aşağıda bilginize sunulmuştur) söz konusu kavramlar hem Türkçesi hem de orijinal dillerinde
kullanıldığı gibi verilmiştir. Hatta kitabın sayfa VIII ve IX sayfalarında bulunan içerik bölümünde bile
kavramlar hem Türkçe hem de orijinal dillerinde (kitabın bölüm başlıkları olarak) yer almıştır (Kitabın
bu sayfaları aşağıda bilginize sunulmuştur). İtiraz edildiği gibi bu soruda “gündelik” İngilizce bilgisi
ölçülmenin ötesinde mesleki bilgi dağarcığına dair kavramsal bilgi ölçme amacı mevcuttur. İrfan
Erdoğan ve Korkmaz Alemdar’ın da bu kavramlardan birini açıklarken dediği gibi: “Bu kavram farklı
anlamlarda kullanılır. Türkçe’ye ‘söylem’ olarak tercüme edilmiştir, fakat söylem ‘discourse’ kavramını
açıklamakta yeterli değildir” (2002:351). Bu bağlamda kitabın yazarları kavramları orijinalleri ile
birlikte tartışmayı seçmişler ve bunda önemli bir yarar görmüşlerdir. Ayrıca sınavda sorumlu olunan
kaynakların dışında yer alan bir bilginin ölçülmesi söz konusu değildir. Bu kavramlar, sınava girenlerin
sorumlu olduğu kaynakta kullanıldığı şekliyle sorulmuştur. Bu nedenle itiraz haklı görülmemiştir.
9
10
11
12
13
14
15
EK 13: İLETİŞİM KADROSU 82. SORU İTİRAZI
82. Göstergebilimin temellerini atan Charles Sanders Pierce kuramında üç tür işaret/gösterge
tanımlar:
- sembol
- ikon
- indeks
Bu kuram bağlamında aşağıdaki örneklerden hangisi yanlıştır?
A) İkon: bir kadın yüzünün fotoğrafı
B) İkon: sigara içilmez işareti
C) İndeks: röntgen filmi
D) İndeks: kara bulutların yağmurun yağacağını işaretlemesi.
E) Sembol: bayrağın milli devletlerin simgesi olması.
İtiraza konu olan soru, sınavdan önce kaynak olarak gösterilen Erdoğan, İ. Ve Alemdar, K. Öteki
Kuram kitabının 361 ve 362. Sayfaları dikkate alınarak hazırlanmıştır. Doğru cevap “C” seçeneğidir.
EK 14: İLETİŞİM KADROSU 83. SORU İTİRAZI
83. İletişimde, göstergebilim, antropoloji, sosyoloji ve edebiyat-eleştirisini birleştiren analiz biçimine
“yapısalcılık” adı verilir. Yapısalcılık farklı ve birbirine karşıt yönelimleri içerir. Aşağıdakilerden
eşleşmelerden hangisi bunların önde gelenidir?
A) Louis Althusser - Marksist yapısalcılık
B) Roland Barthes- yapısal psikoloji
C) Ferdinand de Saussure- yapısal antropoloji
D) Claude Lévi Strauss - yapısal linguistics
E) Edward Titchener- yapısalcı literary eleştirisi
Sınava girenlerin sorumlu olduğu Öteki Kuram (Erdoğan, İrfan; Alemdar Korkmaz (2002) Öteki Kuram:
Kitle İletişimine Yaklaşımların Tarihsel ve Eleştirel Bir Değerlendirmesi. İzmir: ERK yayınları) kitabı
kaynak alınarak hazırlanmıştır. İtirazda belirtildiği gibi söz konusu kaynağın 324. değil, 368. ve 370.
sayfasına istinaden hazırlanmıştır. Bahsi geçen kaynağın 368. ve 370. sayfasında aynen şu ifade
geçmektedir (Kitabın bu sayfaları aşağıda bilginize sunulmuştur)
16
17
“İletişimde, göstergebilim, antropoloji, sosyoloji ve edebiyat-eleştirisini birleştiren analiz biçimine
“yapısalcılık” adı verilir.” (Erdoğan; Korkmaz, 2002: 368)
“Yapısalcılık farklı ve birbirine karşıt yönelimleri içerir. Bunların önde gelenleri arasında Trubetzkoy,
Jakopson ve Ferdinand de Sausse’un “yapısal linguistics” yaklaşımlarıi Titchener’in “yapısal psikolojisi,
Clause Lévi-Strauss’un “yapısal antropolojisi”, Louis Althusser’in “Marksist” yapısalcılığı, Roland
barthes’ın “yapısalcı literary eleştirisi” vardır.” (Erdoğan; Korkmaz, 2002: 370)
Bu bağlamda, A seçeneği dışındaki hiçbir kuramcı, eşleştirilen yapısalcılık alanının önde gelen ismi
değildir. A seçeneği dışındaki her eşleşme yanlıştır.
18
EK 15: İLETİŞİM KADROSU 94. SORU İTİRAZI
94. Temsil ettikleri şeye benzemeyen gelenekselleşmiş işaretlere ………. denir. ……….. MÖ. 3500
yıllarında ortaya çıkmış ve dünyanın ilk eksiksiz yazı sistemi olan Sümer yazı sisteminin temellerini
oluşturur.
Yukarıdaki metinde boş bırakılan yerlere gelmesi en uygun kavram aşağıdakilerden hangisidir?
A) Hiyeroglif
B) Piktogram
C) İdeogram
D) Logografi
E) Fonografi
Bu soruya “3500 yıllarında ortaya çıkan şey hiyerogliftir” cümlesi ile itiraz edilmiştir. Ancak söz konusu
kaynağa göre, alıntıda da görülebileceği üzere, Sümer yazıtlarının tarihine dair MÖ.3500 yılları
belirtilmiştir. Bu nedenle soruda tarihsel bir hata söz konusu değildir. Ayrıca aynı kaynakta, aynı
makale içinde sayfa 74’te yazının kısa tarihçesinin verildiği tabloda “Mısır’da hiyerogliflerin ortaya
çıkışı” itiraz edilenden farklı olarak MÖ 3100-3000 yılları olarak not edilmiştir. (Kitabın bu sayfası
aşağıda bilginize sunulmuştur) Bu kaynağa göre sümer yazı sisteminin temellerini oluşturanın
hiyeroglif değil ideogram olduğu konusu tartışmaya mahal vermemektedir.
19