KUVVET VE HAREKET.qxp

KUVVET ve HAREKET
HAREKET
Konum ve yer değiştirme gibi vektörel büyüklüklerde (+) ve (-) işaretleri büyüklük değil, yön ifade eder.
Cismin yer değiştirmesinin işareti (+) olması; cismin (+)
seçilen yönde yer değiştirdiğini, (-) olması; (-) seçilen
yönde yer değiştirdiğini gösterir. Toplam yer değiştirmenin
0 (sıfır) olması ise cismin hareket etmediği anlamına
gelmez. Cismin hareketi sonunda başlangıçtaki yerine
geldiğini ifade eder.
Cisimlerin hareketli olup olmaması, seçilen bir
referans noktasına göre cismin zamanla yer değiştirmesine göre belirlenir. Bir cismin hareketi, belirli bir noktaya
göre tanımlanır. Bu noktaya referans noktası denir.
Seçilen bir referans noktasına göre cismin
zamanla yer değiştirmesine hareket denir.
Hareket görecelidir. Bir cismin hareketi, referans
noktasının hareketine bağlı olarak da değişir. Birisine göre
hareketli olan, başka birisine göre hareketsiz olabilir. Aynı
otobüste giden iki yolcu birbirine göre durgunken, yol
kenarında duran birine göre hareket halindedirler. Araçla
giderken, yanımızdan aynı hızla aynı yöne doğru giden
aracı duruyormuş gibi algılarken, ters yönde giden bir
aracı olduğundan daha hızlı gidiyormuş gibi algılarız. Bu
şekilde iki cismin birbirlerine göre hareketine bağıl
hareket, hızlarına da bağıl hız denir.
Şekil-1 de doğrusal A
yörüngede hareket
eden A ve B araçlarının ilk ve son B
konumları görülmek
tedir. Bu durumda A
ve B araçlarının aldıkları yollar ve yer değiştirmeleri birbirine eşit olur.
Şekil-2 de farklı A
yörüngelerde hare- B
ket eden A ve B
araçlarının ilk ve son
konumları
görülmektedir. Burada A
ve B araçlarının yer

değiştirmeleri birbirlerine eşit olduğu halde, araçların aldıkları yolların büyüklüğü birbirlerinden farklıdır.
Dünya hareket etmesine rağmen Edirne ile Kars
illeri arasındaki uzaklık değişmediği için bu iller birbirine
göre hareketsiz kabul edilebilir. Ancak Dünya hem kendi
ekseni hem de Güneş etrafında sürekli dönmektedir.
Kainattaki tüm varlıklar da aynı özelliğe sahiptir.
Dolayısıyla durgun olarak kabul edilen kainattaki tüm noktalar uzaydan bakıldığında hareketli olarak görülür. Sonuç
olarak, hiçbir referans noktası sabit değildir diyebiliriz.
YÖRÜNGE
Hareket eden bir cismin hareketi sırasında geçtiği
noktaları birleştiren çizgiye yörünge denir. Doğrusal,
dairesel, vs…
Hareketler yörüngelerine göre adlandırılır.
Yer değiştirme ve alınan yol ifadeleri birbirlerinden
farklı kavramlardır. Yer değiştirme vektörel bir büyüklük,
alınan yol ise skaler bir büyüklüktür. Alınan yol x ile gösterilir. Birimi uzunluk birimleridir.
KONUM
ÖRNEK 1 :
Herhangi bir cismin ya da hareketlinin başlangıç
(referans) noktasına göre bulunduğu yere konum denir.

Vektörel bir büyüklüktür. x sembolü ile gösterilir. Birimi
uzunluk birimleridir.



a) Aldığı yol kaç metredir?
b) Yer değiştirmesi kaç metredir?
a) 70 m, b) 70 m

x (m)

-150
Bir çocuk doğrusal bir yörüngede önce 40 m, daha sonra
doğrultusunu ve yönünü değiştirmeden 30 m daha yürüyor.
0


ÖRNEK 2 :
+200
Bir çocuk doğrusal bir yörüngede önce 40 m, daha sonra
geriye dönerek 30 m daha yürüyor.
a) Aldığı yol kaç metredir?
b) Yer değiştirmesi kaç metredir?
Şekildeki L cisminin O noktasına göre konumu
+200 m, K cisminin O noktasına göre konumu -150 m dir.
a) 70 m, b) 10 m
YER DEĞİŞTİRME
ÖRNEK 3 :
Bir cismin ilk konumu ile son konumu arasındaki
yönlü uzaklığa yer değiştirme denir. Bir başka ifadeyle yer
değiştirme, bir noktadan başka bir noktaya uzanan en kısa

doğrudur. Yer değiştirme  x ile gösterilir, vektörel bir
büyüklüktür.
  
x = xson- xilk
Bir çocuk önce doğuya 30 m, daha sonra kuzeye doğru
40 m yürümüştür. Buna göre çocuğun;
a) Aldığı yol kaç metredir?
b) Yer değiştirmesi kaç metredir?
a) 70 m, b) 50 m
formülü ile hesaplanır.
1
HIZ
ÖRNEK 2 :
Bir hareketlinin birim zamandaki yer değiştirme
sine hız denir. Vektörel bir büyüklüktür. sembolü ile gösterilir.
Bir atlet 200 m lik yolu 20 s’de alıyor. Sonra geri dönerek
20 s’de 120 m yol alıyor. Atletin 40 s’deki ortalama hızı kaç
m/s dir?
v
Hız =
Yer değiştirme
Zaman

 x
v=
t
=

(2 m/s)
xson - xilk
t2 - t1
Hızın birimi metre/saniye (m/s) veya kilometre/saat (km/h) tir.
Hareket halindeki bir cismin hareketinin özelliği ve
yönü hızından anlaşılır. Hız sabit ise, sabit hızlı hareket ya
da düzgün doğrusal hareket adını alır. Hızı düzgün artıyorsa düzgün hızlanan, düzgün azalıyorsa, düzgün
yavaşlayan hareket adını alır.
ÖRNEK 3 :
Samsun ile Ankara arası kuş uçuşuyla 300 km’ dir. Bu iki
şehri birbirine bağlayan tren yolunun uzunluğu ise 450 km’
dir. Bu mesafeyi sabit süratle 5 saatte alan trenin;
Hızın işareti; (+) ise, pozitif yönde hareket ettiği,
(-) ise, negatif yönde hareket ettiği anlaşılır.
a) Süratini,
b) Hızının büyüklüğünü hesaplayınız
ORTALAMA HIZ
Doğrusal yolda hareket eden bir cismin hızı,
hareketi süresince değişebilir. Cisim bazen hızlanıp,
bazen yavaşlayabilir.
a) 90 km/h, b) 60 km/h
Bir cismin doğrusal yörüngedeki toplam yer
değiştirmesinin, toplam zamana oranına ortalama hız
denir.

vort =

x
t
formülü ile hesaplanır.
SÜRAT
DÜZGÜN DOĞRUSAL HAREKET
Bir hareketlinin birim zamanda aldığı yola sürat
Bir doğru boyunca hareket eden bir cismin hızı
zamanla değişmiyorsa veya cisim eşit zaman aralıklarında eşit yollar alıyorsa bu tip harekete düzgün doğrusal
hareket denir.
denir.
Sürat =
Alınan yol
Geçen zaman
v=
x
t
bağıntısı ile
hesaplanır.
 Düzgün doğrusal hareket yapan cisimler için
hız - zaman grafiği, eğimi sıfır olan, yani zaman eksenine
paralel bir doğrudur.
SI birim sisteminde yol birimi metre (m), zaman
birimi saniye (s) olduğundan süratin birimi m/s dir.
Otomobil ve uçaklarda sürat birimi olarak km/h kullanılır.
Sürat skaler bir büyüklüktür. Yönü ve doğrultusu yoktur.
Motorlu taşıtlardaki göstergelerde aracın anlık sürati
görülebilir. Araçların süratleri takometre ile ölçülür.
v 
v 
+5
Doğrusal bir yolda hareket eden bir hareketlinin
ortalama sürati, ortalama hızının büyüklüğüne eşittir.
0
0
1
2 3 4
5
t (s)


ÖRNEK 1 :
1
2 3
4
5
t (s)
-5


 Düzgün doğrusal hareket yapan cisimler için
konum - zaman grafiği, eğimi sabit olan doğru şeklindedir.
Bir araç doğrusal bir yol boyunca 20 km/h lik hızla 3 saat,
sonra aynı yönde 40 km/h lik hızla 2 saat hareket etmiştir.
Bu aracın ortalama hızını bulunuz?
x (m)
+25
+20
+15
+10
(28 km/h)
0
1
2 3 4
5
t (s)


2
4 5
t (s)
-5
-10
-15
-20
+5
0
x (m)
1 2 3
-25


v 
 Dikliğin ölçüsüne eğim denir. Matematiksel ÖRNEK 3 :
olarak doğrunun yatayla yaptığı açının tanjantı eğimi verir.
Şekildeki doğruda eğim;
Eğim =
y
Karşı dik kenar

Komşu dik kenar
K
Hız - zaman grafikleri şekil- 10
deki gibi olan K ve L araçları
t = 0 anında yan yanadırlar. 0
4 s sonra aralarındaki uzaklık kaç metredir?
-30
yatay
t (s)
4
L
x
y
tan  =
x
( 160 m )
bağıntısı ile hesaplanır.
Genellikle grafiklerde eğimin ya da alanın bir
anlamı vardır. Matematiksel olarak bulunan eğim ya da
alan, değerlendirme ve yorum yapmaya yardımcı olur.
 Düzgün doğrusal harekette x
konum - zaman grafiğinin eğimi (tan ), x
ÖRNEK 4 :
Düz yolda hareket eden K
ve L cisimlerinin konum - x
zaman grafikleri şekildeki
gibidir.
0
Cisimler için,
cismin hızının büyüklüğüne eşittir.
Bu durum,

tan  = eğim = hız
tan  =
x
t
t
t
şeklinde ifade edilir.
Konum
K
L
Zaman
t
-x
ise
v=
x
t
I. Sabit hızla hareket etmektedirler.
II. L nin hızı K nınkinden büyüktür.
III. t anında aralarındaki uzaklık 2x tir.
olur.
yargılarından hangileri doğrudur?
v
 Düzgün doğrusal harekette hız - zaman grafiği ile zaman v
ekseninin sınırladığı alan, hareketlinin yer değiştirme miktarını verir.
( I ve II )
alan = x
t
t
Alan = Yer değiştirme miktarı
ÖRNEK 5 :
Alan = x = v. t
Düz bir yolda hareket eden cismin 10
hız - zaman grafiği
şekildeki gibi ise, 0
cismin hareket durumlarını açıklayarak konum - zaman grafiğini çiziniz? -15
Alan pozitif (+) çıkarsa cisim pozitif seçilen yönde,
negatif (-) çıkarsa cisim negatif seçilen yönde yer değiştirmiştir.
ÖRNEK 1 :
Doğrusal bir yörüngede 4 m/s sabit hızla hareket eden bir
cisim 3 s de kaç metre yol alır?
( 12 m )
ÖRNEK 2 :
Doğrusal bir yörüngede sabit hızla hareket eden bir cisim
8 s de 120 m yer değiştirdğine göre, cismin hızı kaç m/s
dir?
( 15 m/s )
3
v 
4
2
6
8
t (s)
Konum
ÖRNEK 6 :
K
2x
ÖRNEK 9 :
15 m/s
A
Doğrusal bir yolda hareket
eden K ve L araçlarının
konum - zaman grafiği
şekildeki gibidir. 2t anında
araçlar arasındaki uzaklık
kaç x olur?
0
5 m/s
Zaman
t
-3x
B
40 m
x
M
K
L
A ve B araçları 15 m/s ve 5 m/s lik sabit hızlarla doğrusal
yolun K ve L noktalarından aynı anda harekete başladıklarında M noktasında karşılaşıyorlar.
L
( 10x )
Buna göre, LM arası uzaklık x kaç metredir?
( 20 m )
v 
ÖRNEK 7 :
ÖRNEK 10 :
Bir aracın hız - zaman 30
grafiği şekildeki gibidir.
0 - 10 s aralığında aracın;
Tabloda zamana göre 
0 2 4 6 8
yer değiştirme miktarı 
0 10 20 30 40
verilen hareketlinin
konum - zaman ve hız - zaman grafiklerini çiziniz.
10
a) Hareketinin türlerini
0
belirleyiniz.
2
-5
b) Aldığı yolu bulunuz.
c) Yer değiştirmesi kaç
metredir?
d) Ortalama hızı kaç m/s dir?
e) Konum - zaman grafiğini çiziniz.
6
8
10
4
t (s)
v (m/s)
x (m)
b) 100 m, c) 60 m, d) 6 m/s
0
2
4
6
8
t (s)
0
2
4
6
8
t (s)
İVME
Günlük hayatta karşılaştığımız birçok hareket
çeşidinde hız sabit değildir. Bazı hareketliler, harekete
başladıktan sonra hızını artırmakta, bazıları da hareket
halindeyken hızını azaltmaktadır.
Hareketli bir cismin birim zamandaki hız değişimine ivme denir. İvme vektörel bir büyüklüktür ve a sembolü ile gösterilir.
x (m)
ÖRNEK 8 :
K ve L cisimlerinin konum zaman grafikleri verilmiştir.
50

a = v
K
Buna göre, cisimlerin hızları
oranı
vK
vL
kaçtır?
t
10
L
0
eşitliği ile bulunur.
t (s)
SI de hızın birimi m/s, zaman birimi saniye olduğu
için ivme birimi m/s2 dir.
(4)
ÖRNEK 1 :
2
Bir araç dügün hızlanarak 4 s’ de hızını 10 m/s den 30 m/s
ye çıkarmaktadır.
Buna göre,aracın ivmesi kaç m/s2 dir?
(5 m/s2)
4
KUVVET
DOĞADAKİ TEMEL KUVVETLER
Doğadaki kuvvetler genel olarak iki kısma ayrılır.
Evrendeki tüm fiziksel hareketler ve yapılar, modern fizik tarafından dört temel kuvvet olarak adlandırılan
kuvvetlerin birbiri ile etkileşimi ve dengesi sayesinde
gerçekleşir. Bu dört temel kuvvet;
1. Temas gerektiren kuvvetler.
2. Temas gerektirmeyen kuvvetler.
Temas gerektiren kuvvetlerde etki eden kuvvet ile
etkilenen cisim arasında mutlaka bir fiziksel temas vardır.
1.
2.
3.
4.
Fiziksel temas sonucunda cisimleri etkileyen
kuvvetlere temas gerektiren kuvvetler denir.
Elektromanyetik kuvvet
Güçlü nükleer kuvvet
Zayıf nükleer kuvvet
Kütle çekim kuvveti (Gravitasyonel) dir.
Bunların hepsi birbirinden farklı şiddete ve etki
alanına sahiptir.
1. Elektromanyetik Kuvvet
Her cisim kendi yapısal
özelliğine göre bir elektrik yükü
taşır. Bu elektrik yükleri arasında oluşan etkiye elektromanyetik kuvvet denir.
Yukarıdaki resimlerde atın arabaya uyguladığı
etki, çekme olarak, futbolcunun topa vurma anında ayağın
topa uyguladığı etki, itme olarak nitelendirilir.
Atomun çekirdeği ile
elektronlar arasındaki kuvvet,
mıknatısların uyguladığı kuvvet
birer elektromanyetik kuvvettir.
Temas gerektiren kuvvetler,
 Cisimlerin şeklini değiştirebilir.
 Cisimlerin hareket durumlarını değiştirebilir.
Yani; hızlandırır, yavaşlatır, hareket yönünü ve doğrultusunu değiştirebilir.
 Cisimleri döndürebilir.
2. Güçlü Nükleer Kuvvet
Atomun
çekirdeğini
oluşturan tüm parçacıkları bir
arada tutan kuvvettir.
Temas gerktirmeyen kuvvetlerde etki eden ile etkilenen arasında fiziksel temas yoktur. Bu şekilde fiziksel
temas olmadan cisimleri etkileyen kuvvetlere temas
gerektirmeyen kuvvetler denir.
Bu kuvvet atomun
çekirdeğindeki protonların ve
nötronların dağılmadan bir
arada durmalarını sağlar. Bu
yüzden bu kuvveti taşıyan çok
küçük parçacıklara latincede
“yapıştırıcı” anlamına gelen gluon denir.
Dalından kopan elmanın yer tarafından çekilmesi,
mıknatısın bazı metalleri çekmesi, gezegenlerin birbirini
çekmesi gibi olaylarda temas gerektirmeyen kuvvetler
uygulanır. İki mıknatıs
karşı karşıya getirildiğinde
eğer aynı kutuplar karşılıklıysa birbirlerini iter, zıt
kutuplar karşılıklıysa birbirlerini çekerler. Buradaki
itme ve çekme kuvvetleri
temas olmadan oluşan
kuvvetlerdir.
Etkisi kısa mesafelidir. Doğadaki en güçlü temel
kuvvettir. Atomun çekirdeğinde çok hassas bir denge
sağlar.
Güçlü nükleer kuvvet bir çekme kuvvetidir.
3. Zayıf Nükleer Kuvvet
Pek çok parçacığın ve
hatta pek çok atom çekirdeğinin karasız olmasında etkili
olan kuvvettir. Etki ettiği
parçacık bozunarak, kendisiyle akraba bir parçacığa
dönüşür.
Temas gerektirmeyen kuvvetler etki ettikleri cisimler üzerinde hareket durumunu değiştirme ve şekil değişimi yapma gibi etkiler oluşturabilir.
Duran cisimleri hareket ettirebilen,
hareket halindeki cisimleri durdurabilen veya
uygulandığı cismin şeklini değiştirebilen
etkiye
 kuvvet denir. Vektörel bir büyüklüktür.
F sembolü ile ile gösterilir. Dinamometre
denilen araçlarla ölçülür. SI birim sisteminde birimi newton (N) dur.
Bu kuvvet her parçacığa eşit şiddette evrensel bir
şekilde etki eder. Çok kısa menzillidir.
5
4. Kütle Çekim Kuvveti
Kütle çekim kuvveti
: 1 birim ise
Elektromanyetik kuvvet : 1027 birim
Zayıf nükleer kuvvet
: 1036 birim
Güçlü nükleer kuvvet : 1039 birim olur.
Kütlesi olan tüm parçacıkların birbirine uyguladığı
kuvvettir. Sınırsız bir etki alanı vardır. Dört temel kuvvet
arasında en zayıf olanıdır. Bu nedenle kütle çekim kuvveti
evrendeki büyük yapılarda belirgin olur. Temas gerektirmeyen bir kuvvettir.
ÖRNEK 1 :
Duran bir cismin harekete başlayabilmesi ya da
hareket eden bir cismin hareket türünün değişmesi için net
bir kuvvet gerekir. Dalından kopan meyvenin yere düşmesine neden olan kuvvet ise yer küre tarafından meyveye
uygulanan kütle çekim kuvvetidir.
Şekildeki düzeneklerde
3m ve 2m kütleli cisimlerin m kütleli cisimlere
uyguladığı çekim kuvvetlerinin büyüklükleri sırasıyla F1 ve F2 dir. Buna
göre F1 / F2 oranı kaçtır?
Cisimlerin yere düşme sebebini Aristo, sahiplik
kavramı ile açıklamış, sonra bu görüş Galileo tarafından
geliştirilmiş, Newton ile Kütle Çekim Yasası adını almıştır.
3m
m
d
2m
m
2d
(6)
Kütle Çekim Yasası; “İki kütle birbirini kütlelerinin
çarpımı ile doğru orantılı, kütle merkezleri arasındaki uzaklığın karesi ile ters orantılı olarak eşit büyüklükteki kuvvetle çekerler.” şeklinde ifade edilir.
Bu yasaya göre, kütle çekim kuvveti;
m1
F=G
m1. m2
F2
F1
d2
bağıntısı ile hesaplanır.
m2
d
F1 = F2
ÖRNEK 2 :
Bu bağıntıda;
Aralarında d kadar uzaklık 2m
olan 2m ve m kütleli gezegenlerin birbirine uyguladığı
d
çekim kuvveti F dir. Bu iki
gezegen arasındaki uzaklık iki
katına çıkarılırsa çekim kuvveti kaç F olur?
F : Cisimlerin birbirine uyguladığı çekim kuvveti (N)
m1, m2 : Cisimlerin kütleleri (kg)
d : Kütle merkezleri arasındaki uzaklık (m)
G : Evrensel çekim (Gravitasyonel) sabiti
G = 6,67. 10-11 N.m2/kg2
m
( F/4 )
Bir haberleşme uydusunun Dünya etrafında sabit
bir yörüngede dönmesi, evrendeki gezegen, yıldız ve uyduların denge içinde hareketlerini sürdürmesi, suların şelalelerden aşağıya doğru akması gibi birçok olay kütle çekim
kuvveti sayesinde gerçekleşmektedir. Bu olayların dışında
kütle çekim kuvvetinin sebep olduğu birçok olaydan da
bahsedilebilir. Bunlardan biri de okyanus kenarlarında daha
rahat gözlenebilen gelgit olayıdır.
ÖRNEK 3 :
Gelgit olayı, Dünya ile Ay arasındaki kütle çekim
kuvvetinin etkisi ile gerçekleşir. Ay ve Güneş’in Dünya
üzerinde oluşturduğu çekim kuvveti nedeniyle 12 saat 25
dakikalık aralıklarla Dünya yüzeyindeki karşılıklı iki bölgede
sular kabarır ve iki kabarma süresi arasında tekrar eski
hâline döner. Bu olaya gelgit adı verilir. Dünya, Ay ve
Güneş’in aynı doğrultuya geldikleri yeni ay ve dolunay konumlarında suların kabarması maksimuma ulaşır ve gelgit
olayı belirgin hâlini alır. Dünya da aynı büyüklükteki bir
kuvveti Ay’a uygular.
Aralarında 2d kadar uzaklık
m1
m2
olan m1 ve m2 kütleli gezegenlerin birbirine uyguladıkları
2d
kütle çekim kuvveti F dir. m1
gezegeninin kütlesi 2 katına çıkarılıp, gezegenler arasındaki uzaklık yarıya düşürülürse çekim kuvveti kaç F olur?
( 8F )
Doğadaki temel kuvvetlerin büyüklükleri birbirinden farklı olduğundan,bu kuvvetlerin birbirlerine olan
oranları, ortak bir birim kullanılarak şu şekilde gösterilir.
6
ÖRNEK 3 :
NEWTON’UN HAREKET YASALARI
F (N)
K
Şekildeki kuvvet - ivme
grafiğinden faydalanarak K,
30
L ve M cisimlerinin kütlelerini bulunuz.
20
Hareketi meydana getiren nedenleri dikkate
almadan, yalnızca hareketin nasıl olduğunu inceleyen fizik
dalına kinematik denir.
L
M
Hareketi nedenleri ile iceleyen fizik dalına
dinamik denir. Hareketi ve bu harekete neden olan
kuvvetleri inceleyen dinamik, Newton’un öne südüğü
yasalarla açıklanır.
10
2
a (m/s )
(
0
5
10
15
mK= 6 kg, mL= 2 kg, mM= 2/3 kg )
Newton’un 1. Hareket Yasası
(Eylemsizlik Prensibi)
Bir cisme kuvvet etki etmiyorsa veya etkiyen
kuvvetlerin bileşkesi sıfır ise cisim duruyorsa durmaya,
hareketli bir cisim ise, o andan itibaren sabit hızla hareketine devam eder.
FNet= 0
 v=0
veya
v = sabit
ÖRNEK 4 :
Sürtünmelerin ihmal edildiği
şekildeki
sistem
serbest
bırakılırsa, sistemin ivmesi kaç
m/s2 olur?
m1=3 kg
( g = 10 N/kg )
Newton’un 2. Hareket Yasası
(Dinamiğin Temel Prensibi)
Bir cisme etki eden kuvvetlerin bileşkesi sıfır
değilse, cisim ivmeli bir hareket yapar. Bir başka ifadeyle,
bir cisim üzerine etki eden net kuvvet sıfırdan farklı ise o
cismin hızı değişir.
m2=2 kg
( a = 2 m/s2 )
 Net kuvvet cismin hareketi yönünde ise cisim
sürekli hızlanır.
 Net kuvvet cismin hareketine zıt yönde ise
cisim önce yavaşlar durur, sonra ise ters yönde hızlanır.


Fnet = m. a
ÖRNEK 5 :
m : Kütle (kg)
a : İvme (m/s2)
F : Kuvvet (kg. m/s2)(N)
ÖRNEK 1 :
m2=2 kg
Sürtünmelerin önemsenmediği sistemde cisimler
durgun hâlden serbest
bırakılırsa m2 kütleli cismin m1=3 kg
ivmesi kaç m/s2 olur?
( g = 10 N/kg )
Sürtünmesiz bir ortamda 3 kg kütleli bir cisme 5 m/s2 lik
ivme kazandıran kuvvet kaç N dur?
( a = 6 m/s2 )
( 15 N )
ÖRNEK 6 :
ÖRNEK 2 :
Sürtünmesi önemsiz yüzeylerde
bulunan X ve Y cisimleri yatay
ve sabit olan 30 N ve 10 N luk
kuvvetlerle çekilmektedir.
Cisimlerin ivmeleri a X ve a Y
aX
olduğuna göre
oranı kaçtır?
aY
Sürtünmelerin önemsenmediği sistemde
cisimler durgun hâlden
serbest bırakılırsa sis- 3 kg
temin ivmesi kaç m/s2
olur?
( g = 10 N/kg )
6 kg
X
2 kg
Y
30 N
10 N
(1)
7
2 kg
5 kg
( a = 2 m/s2 )
Sürtünme kuvveti, statik sürtünme kuvveti ve kinetik
sürtünme kuvveti olmak üzere iki çeşittir.
Newton’un 3. Hareket Yasası
(Etki - Tepki Prensibi)
1. Statik Sürtünme Kuvveti
Etkileşim hâlinde olan tüm cisimler birbirine
kuvvet uygular. Herhangi bir cisim başka bir cisme etkiyince, ikinci cisim de birinciye aynı doğrultuda, zıt yönde
ve eşit şiddette bir tepki gösterir.
Yatay düzlem üzerinde duran bir cismi harekete
geçirebilmek için uygulanan en küçük F kuvvetine eşit büyüklükte ve zıt yönlü olan Fs kuvvetine statik sürtünme kuvveti
denir. Cismin durgun hâldeki sürtünme katsayısına statik
sürtünme katsayısı (ks) denir.
N
Bir yüzey üzerinde duran bir
cisim, yüzeye ağırlığı kadar bir etki
yapar. Yüzey de cisme, bu etkiye eşit
ve zıt yönde bir tepki kuvveti uygular.
Hareket başlayıncaya kadar statik sürtünme
kuvvetinin harekete zorlayıcı kuvveti dengelemesinden de
anlaşılacağı gibi statik sürtünme kuvvetinin büyüklüğü,
G
N = G = m. g
0 < Fs < ks. N
Etki - tepki kuvvetleri eşit ve zıt yönlü olmasına
rağmen bu iki kuvvet birbirini dengelemez. Çünkü, etki tepki ayrı ayrı cisimler üzerinedir.
F N
Etki kuvveti artırılınca, tepki
kuvveti de artar.
değer aralığındadır. Buradaki ks. N statik sürtünme kuvvetinin en büyük değeridir.
2. Kinetik Sürtünme Kuvveti
Harekete geçtikten sonra cisme etki eden sürtünme kuvvetine kinetik sürtünme kuvveti denir. Harekete
başladıktan sonraki sürtünme katsayısına kinetik sürtünme katsayısı (kk) denir.
G
N=G+F
F
N
Etki kuvveti azaltılınca, tepki
kuvveti de azalır.
F<G
N=G-F
Hareket hâlindeyken cisme etki eden kinetik
sürtünme kuvvetinin büyüklüğü, statik sürtünme kuvvetinin en büyük değerinden küçük olur ve alacağı sabit
değer,
G
SÜRTÜNME KUVVETİ
Fk = kk. N
Cisimler yüzey üzerinde hareket ederlerken,
yüzey ile cisim birbirlerine hareket doğrultusuna paralel
sürtünme kuvveti uygular.
şeklinde hesaplanır.
ÖRNEK 1 :
Bir cisme hareket ettirici kuvvet uygulanmasına
rağmen hareket ettirilememesinin sebebi cisim ile yüzey
arasındaki sürtünme kuvvetidir.
Şekildeki cismi harekete geçirebilecek en küçük F kuvveti kaç N
dur?
( ks= 0,2 ; g = 10 m/s2 )
Sürtünme kuvveti, hareketli bir cismi durdurmaya,
durmakta olan bir cismin ise harekete geçmesine engel
olmaya çalışan pasif bir kuvvettir. Sürtünme kuvvetinin
hareket ettirici özelliği yoktur.
5 kg
F
(F= 10 N)
Sürtünme kuvveti Fs ile gösterilir.
N
Fs= k. N
v
F
Fs
bağıntısı ile hesaplanır.
G
ÖRNEK 2 :
Burada,
Yatay ve sürtünmeli yüzeyde 15 N
luk kuvvetle itilen cisim 2 m/s2 lik
ivme ile hareket etmektedir.
Fs : Sürtünme kuvveti ( N )
N : Yüzeyin cisme gösterdiği tepki kuvveti ( N )
k : Zemin ve cismin sürtünen yüzeyine bağlı olan
sürtünme katsayısıdır ve birimsizdir.
15 N
3 kg
Cismin kütlesi 3 kg olduğuna göre, cisim ile yüzey arasındaki kinetik sürtünme katsayısı kaçtır?
Sürtünme kuvveti;
( 0,3 )
1. Sürtünen yüzeylerin büyüklüğüne bağlı değildir.
2. Sürtünen yüzeylerin cinsine ve yapısına bağlıdır.
3. Sürtünen yüzeylere dik olan tepki kuvveti ile doğru
orantılıdır.
4. Yönü, hareketin yönüne daima zıttır.
8
4. ÜNİTE SORULARI
A. Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri uygun ifadelerle tamamlayınız.
1. Seçilen bir referans noktasına göre bir cismin zamanla yer değiştirmesine …………………… denir.
20. Cisimlerin şekillerinde ve hareketlerinde değişiklik
yapabilen etkiye ………………………………. denir.
2. Bir noktanın yerini belirlemek için seçilen başlangıç
noktasına ………………………… noktası denir.
21. Kuvvet …………………………… ile ölçülür.
22. Doğadaki temel kuvvetler …………. gruba ayrılır.
3. İki cismin birbirine göre hareketine .............................
hareket denir.
23. Elektrik yükleri arasında oluşan etkiye ........................
kuvvet denir.
4. Hareket eden bir cismin hareketi sırasında geçtiği noktaları birleştiren çizgiye …………………………. denir.
24. Atomun çekirdeğini oluşturan tüm parçacıkları bir
arada tutan etkiye ………………… ...........................
kuvvet denir.
5. Bir cismin başlangıç noktasına göre bulunduğu yere
………………………… denir.
25. Bazı atomların çekirdeklerinde kararsızlık oluşmasına
neden olan kuvvete ………….......… ………………..
kuvvet denir.
6. Konum …………………………… bir büyüklüktür.
7. Bir cismin hareketi farklı referans noktalarına göre farklı tanımlanabilir. Bu nedenle hareket ..........................
dir.
26. Evrendeki herhangi iki varlığın, kütlelerinden dolayı
birbirine uyguladığı kuvvete ………… …………..........
kuvveti denir.
8. Bir cismin ilk konumu ile son konumu arasındaki yönlü
uzaklığa ………….. ……………………….. denir.
27. Hareketi meydana getiren nedenleri dikkate almadan,
yalnızca hareketin nasıl olduğunu inceleyen fizik dalına ............................................... denir.
9. Yer değiştirmenin geçen zamana bölünmesi ile elde
edilen büyüklüğe ………………… denir.
28. Hareketi nedenleri ile inceleyen fizik dalına ..................
denir.
10. Alınan yolun geçen zaman bölünmesi ile elde edilen
büyüklüğe …………………………. denir.
29. Birinci hareket yasasına .................................. yasası
da denir.
11. Hız ……………………. , sürat ise ………………………
bir büyüklüktür.
30. ................... hareket yasası dengelenmemiş bir kuvvet
ile kütle ve ivme arasındaki ilişkiyi açıklar.
12. Eşit zaman aralıklarında eşit yer değiştirmelere sahip
olunan harekete ………………. ………………..........
hareket denir.
31. Bir cismin kazandığı ivme, cisme etki eden net kuvvetle ....................................... orantılıdır.
13. Düzgün doğrusal harekette hız ..................................
14. Düzgün doğrusal harekette konum – zaman grafiğinin
eğimi ……………………… verir.
32. Sabit bir kuvvetin uygulandığı cisimlerin kazandığı
ivmeler, cisimlerin kütleleri ile ............................. orantılıdır.
15. Bir cisim yavaşlıyor veya hızlanıyorsa ........................
hareket yapar.
33. Sürtünen iki cisme etki eden sürtünme kuvvetleri
.................................. büyüklüktedir.
16. Birim zamanda hızdaki değişmeye .............................
denir.
34. Sürtünen iki cisme etki eden sürtünme kuvvetleri
.................................. yönlüdür.
17. Fiziğin hareketi inceleyen bilim dalına ........................
denir.
35. Sürtünme kuvveti ......................... ve ........................
olmak üzere iki çeşittir.
18. Fiziksel temas sonucunda cisimleri etkileyen kuvvetlere
…………… …………………....…… kuvvetler denir.
36. Sürtünme kuvveti, temas hâlinde olan cisimlerin yüzey
alanlarına ............................... ..................................
19. Fiziksel temas olmadan cisimleri etkileyen kuvvetlere
…………… ………………………… kuvvetler denir.
37. Sabit hızla hareket eden cisimlere etki eden sürtünme
kuvvetine ......................................... sürtünme kuvveti
denir.
9
B. Aşağıda verilen ifadelerden doğru olanların yanına “D”, yanlış olanların yanına da “Y” yazınız.
( ) 1. Bir varlığın konumu değişiyorsa hareket ediyor
demektir.
( ) 26. Mevcut bir hareketin yönünü değiştirmek için kuvvete ihtiyaç vardır.
( ) 2. Referans noktası olmadan konum belirtilemez.
( ) 27. Yalnız hareketli cisimler üzerine kuvvet etki eder.
( ) 3. Konum skaler bir büyüklüktür.
( ) 28. Kuvvet vektörel bir büyüklüktür.
( ) 4. Konumun yönü olmaz.
( ) 29. Güçlü nükleer kuvvet, bir atom çekirdeğinin ortalama
boyutlarında etkili olan kısa mesafeli bir kuvvettir.
( ) 5. Konum vektörü, cismin bulunduğu noktadan referans noktasına çizilen bir ok ile gösterilir.
( ) 30. Orantılı olarak düşünüldüğünde güçlü nükleer
kuvvet doğadaki kuvvetleri en güçlüsüdür.
( ) 6. Alınan yolu ifade etmek için, uzunluğun belirtilmesi
yeterlidir.
( ) 7. Başlangıç noktasından harekete başlayan bir cismin yer değiştirmesi, son konumuna eşit olur.
( ) 31. Radyoaktif bozunmaların çoğuna güçlü nükleer
kuvvetler sebep olur.
( ) 32. Zayıf nükleer kuvvet bir parçacığın kendisiyle akraba başka bir parçacığa dönüşmesine neden olur.
( ) 8. Alına yol, yer değiştirmenin büyüklüğüne her
zaman eşittir.
( ) 33. Elektromanyetik kuvvet yalnız atom seviyesindeki
taneciklerin etkileşmelerinde geçerlidir.
( ) 9. Alınan yol skaler bir büyüklüktür.
( ) 34. Elektromanyetik kuvvet sayesinde elektronlar
dağılmadan çekirdek çevresinde dolanır ve atomun yapısı korunmuş olur.
( ) 10. Harekete başladığı noktaya geri dönen bir cismin
hem aldığı yol hem de yer değiştirmesi sıfır olur.
( ) 35. Bir mıknatısın toplu iğneleri çekerken uyguladığı
kuvvete elektromayetik kuvvet denilemez.
( ) 11. Sürat skaler bir büyüklüktür.
( ) 12. Sürat negatif olabilir.
( ) 36. Kütle çekim kuvveti yıldızları, gezegenleri, sistemleri ve galaksileri bir arada tutar.
( ) 13. Hız vektörel bir büyüklüktür.
( ) 37. Genel çekim yasasına göre her iki cisim birbirlerine
eşit büyüklükte ve zıt yönlü çekim kuvveti uygular.
( ) 14. Sürat ve hız birimleri aynıdır.
( ) 15. Araçların ön panelindeki göstergeler hızı gösterir.
( ) 38. Gel - git olaylarında kütle çekim kuvvetinin bir etkisi yoktur.
( ) 16. İki cismin hızları aynı ise süratleri de aynıdır.
( ) 39. Bir cisme etki eden net kuvvet sıfır olduğunda
cisim durgun hâlde ise durmaya devam eder.
( ) 17. Düzgün doğrusal harekette hız sabittir.
( ) 18. Düzgün doğrusal harekette konum - zaman grafiğinin eğimi sıfırdır.
( ) 40. Bir cisme etki eden kuvvet ne kadar büyük olursa
cisim o kadar çabuk hızlanır.
( ) 19. Konum - zaman grafiğinin eğimi hızı verir.
( ) 20. Düzgün doğrusal harekette ivme yoktur.
( ) 41. Etki ve tepki kuvvetleri eşit büyüklükte ve zıt yönlüdür.
( ) 21. İvmeli harekette hız her zaman artar.
( ) 42. Etki ve tepki kuvvetleri aynı cisim üzerine etki eder.
( ) 22. Hızdaki artma aracın ivmeli hareket yaptığını
gösterir.
( ) 43. Tepki kuvveti temas yüzeyine diktir.
( ) 23. Hızı azalan bir hareketli de ivmeli hareket yapar.
( ) 44. Sürtünme kuvveti her zaman harekete sebep olan
kuvvete eşit büyüklüktedir.
( ) 24. İvmeli hareket için hızın büyüklüğü mutlaka değişmelidir.
( ) 45. Sürtünen yüzeyler ne kadar geniş olursa sürtünme
kuvveti o kadar büyük olur.
( ) 25. Hareketi başlatmak için kuvvet uygulamak gerekir.
( ) 46. Bir cismin ağırlığı ne kadar fazla olursa üzerine
etki eden sürtünme kuvveti o kadar büyük olur.
10
1
KUVVET ve HAREKET
1. Konum ile ilgili olarak;
5. Yer değiştirme ile ilgili olarak;
I. Başlangıç noktasına olan yönlü uzaklıktır.
II. Skalerdir
III. Son konum ile ilk konum arasındaki yönlü uzaklıktır.
I. Başlangıç noktasına olan yönlü uzaklıktır.
II. Vektöreldir.
III. Son konum ile ilk konum arasındaki yönlü uzaklıktır.
verilenlerinden hangileri doğrudur?
verilenlerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) II ve III
C) I ve II
A) Yalnız I
E) I, II ve III
B) Yalnız II
D) II ve III
2. Konum ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Vektörel bir büyüklüktür.
B) Seçilen bir başlangıç noktasına göre olan yönlü
uzaklıktır.
C) Başlangıç noktasına göre zıt yönlerde aynı miktar
yol alan iki hareketlinin konumları eşit değildir.
D) Durgun haldeki iki cismin birbirine göre konumları
eşittir.
E) Bir cismin konumu farklı referans noktalarına göre
farklı olabilir.
3. I. Hareket göreceli bir olgudur.
II. Konum, başlangıç noktasına olan yönlü uzaklıktır.
III. Yer değiştirme iki konum arası uzaklıktır.
IV. Birim zamandaki yer değiştirmeye hız denir.
C) I ve II
E) I, II ve III
6. Yer değiştirme bir cismin son ve ilk konumları arasındaki yönlü uzaklıktır. Yer değiştirme vektörel bir büyüklüktür.
Ali
L
K
Can
Ömer
Okulun bahçesindeki K noktasından harekete geçip,
şekildeki yolları izleyerek L noktasına ulaşan Ali,
Can ve Ömer ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Ömer yer değiştirmemiştir.
B) Ali’nin yer değiştirmesi en büyüktür.
C) Can’ın yer değiştirmesi en küçüktür.
D) Üç çocuğun yer değiştirme büyüklükleri eşittir.
E) Üç çocuğun da aldıkları yollar eşittir.
Yukarıda ifadelerden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız IV
D) I, II ve III
C) I ve III
7.
E) I, II, III ve IV
+x (m)
-x
K
-60
L
-40
M
-20
N
0
P
20
R
40
S
60
M noktasından harekete geçen Hakan önce R ye, sonra K ya gidiyor.
4.
K
L
O
M
N
-20
-10
0
+10
+20
+x (m)
O noktasından harekete geçen bir hareketli önce L
noktasına gidiyor. Sonra geri dönüp N noktasında duruyor.
Buna göre, hareketlinin son konumu aşağıdakilerden
hangisidir?
A) -10 m
B) -20 m
D) +30 m
C) +20 m
D) 0 m
Buna göre Hakan’ın hareketiyle ilgili aşağıdakilerden
hangisi söylenemez?
A) R ye giderken +x yönünde hareket etmiştir.
B) R den K ya giderken -x yönünde hareket etmiştir.
C) Toplam 160 m yol yürümüştür.
D) Yer değiştirmesi +x yönünde 40 metredir.
E) Cismin N noktasına göre son konumu -60 m dir.
8. -x
O
A
-30
-20
0
-10
+x (m)
B
10
30
20
A noktasından B noktasına gelen bir hareketlinin yer
değiştirmesi kaç m dir?
A) 10
B) 20
C) 30
D) 40
E) 50
L
13. K noktasından harekete geçen cisim 60 m
30 saniyede şekildeki gibi L ve M K
noktalarından geçerek N noktasına
ulaşıyor.
70 m
M
80 m
120 m
N
Buna göre, cisimle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi
doğrudur?
A) Cisim hareketi süresince 210 m yer değiştirmiştir.
B) Cismin en büyük yer değiştirmesi L - M arasında
olmuştur.
C) Cismin en küçük yer değiştirmesi K - L arasında
olmuştur.
D) Cisim hareketi süresince 120 m yol almıştır.
E) Cismin K dan M ye yer değiştirmesi 130 m dir.
L
9. K dan harekete başlayan
cisim kesikli yörüngeyi
izleyerek L noktasına
gelinceye kadar yer değiştirmesi kaç birimdir?
A) 4
B) 5
3 br
K
4 br
C) 6
D) 7
E) 10
10. Dönme dolaba binen bir çocuğun dönme dolabın merkezine uzaklığı 10 m dir.
14. Bir ağacın altındaki çocuk, doğu yönünde 25 m yürüyüp bir süre duruyor. Yeterince dinlendikten sonra batıya dönüp 35 m ilerliyor.
İlk andan itibaren çocuk en tepeye geldiğinde yer değiştirmesi kaç m dir?
A) 5
B) 10
C) 20
D) 25
Buna göre, çocuğun toplam yer değiştirmesi hangi
yönde, kaç metredir?
E) 30
A) Batı yönünde, 20 m
B) Batı yönünde, 10 m
C) Doğu yönünde, 15 m
D) Doğu yönünde, 35 m
E) Batı yönünde, 60 m
11. K, L ve M hareketlileri X ve Y
noktaları arasında şekildeki
yolları izleyerek hareket etmişlerdir.
X
M
L
K
Buna göre;
Y
I. M nin yer değiştirmesi en büyüktür.
II. Yer değiştirmelerinin büyüklükleri arasındaki ilişki
xK = xL = xM dir.
III. K ve L nin yer değiştirmeleri toplamı sıfırdır.
15.
verilenlerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
Ahmet

120 m
C) Yalnız III
E) II ve III
Hastahane
60 m
Ahmet, hasta olan Yusuf’u hastahanede ziyaret etmek
için önce Ayşe’yi alıyor ve sonra birlikte hastahaneye
gidiyorlar.
Buna göre, Ahmet’in yer değiştirmesinin, Ayşe’nin yer
değiştirmesine oranı kaçtır?
12. Batıya doğru 90 km giden bir uçak, rotasını güneye
çevirip 120 km daha uçuyor.
Buna göre, uçağın bu hareket süresinde yer değiştirmesi kaç km dir?
A) 50
B) 100
C) 150
D) 200
E) 250
A) 3
B) 2
C)
1
2
D)
1
3
E)
1
4
2
KUVVET ve HAREKET
1. Aşağıda verilen büyüklüklerden hangisi vektörel büyüklük değildir?
6. 72 km/h lik hız kaç m/s lik hıza eşittir?
A) 10
A) Hız
B) İvme
B) 20
C) 25
D) 30
E) 40
C) Sürat
D) Yer değiştirme
E) Konum
7. Barn adı verilen kırlangıç türü göçmen kuşları, hiç ara
vermeden 86 saat boyunca uçarak 1500 km yol alırlar.
2. Ankara İstanbul arası uzaklık 450 km dir. Bir araç bu
yolu 5 saatte aldığına göre, sürati kaç m/s dir?
A) 5
B) 10
C) 20
D) 25
E) 90
3. Bir dağın karşısında dağa doğru ıslık çalan Ömer, kendi
sesinin yankısını 4 saniye sonra duyuyor.
Sesin hızı 340 m/s olduğuna göre, Ömer’in dağa olan
uzaklığı kaç metredir?
A) 85
B) 340
C) 680
D) 1360
Kuşların sabit hızla uçtukları kabul edildiğine göre, hızları kaç km/h tir?
A) 7,2
B) 10
C) 14
D) 17,4
E) 20,5
8. Hızı 20 m/s olan bir araba 100 m lik bir yolu kaç
saniyede alır?
A) 3
B) 5
C) 7,5
D) 10
E) 12,5
E) 1400
9. Düz bir yolda giden aracın hızı sabit ve 36 km/h olduğuna göre, bu araç için aşağıdakilerden hangisi yanlış olur?
4. Sürat ile ilgili olarak;
A) Aracın hızı 10 m/s dir.
B) Araç 1 saatte 36 km yol alır.
C) Araç 72 km yi 2 saatte alır.
D) Araç 30 saniyede 300 m yol alır.
E) Araç 1 km yi 1 dakikada alır.
I. Birim zamanda alınan yoldur.
II. Skalerdir.
III. Arabaların göstergelerindeki değerdir.
verilerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) II ve III
C) I ve II
E) I, II ve III
5. Dakikada 45 cm yol alabilen bir kaplumbağanın hızı kaç
m/s dir?
A) 5. 10-3
B) 7,5. 10-3
D) 2,5. 10-2
C) 1. 10-2
E) 5. 10-2


10. Doğrusal bir yol boyun
ca hareket eden K, L ve
100
2
K
M cisimlerinin yer değiş200
L
5
tirmeleri ve hareket süM
6
150
releri tabloda veriliyor.
Buna göre, K, L ve M cisimlerinin hızları büyükten
küçüğe doğru aşağıdakilerden hangisinde olduğu
gibi sıralanır?
A) K, L, M
B) M, K, L
D) L, M, K
E) M, L, K
C) K, M, L
v1
11. K ve L noktalarından gösterilen
yönlerde aynı anda sabit hızlarla harekete başlayan cisimler X noktasına aynı anda geliyorlar.
K
L
B) Yalnız II
100 m
A) 15
B) 20
X
L
5
E) 40
Y
900 m
L
KL arası uzaklık 900 m olduğuna göre, v kaç m/s dir?
II
v2
30 m/s
I
A) 5
B) 10
C) 15
D) 20
E) 25
oranı
K
kaçtır?
B)
D) 30
Düz bir yolda sabit v ve 30 m/s lik hızlarla hareket
eden X ve Y cisimleri K ve L noktalarından aynı anda
geçiyor. Cisimler 20 s sonra karşılaşıyor.
oluyor.
14
C) 25
v=?
K
A)
M
300 m
E) II ve III
12. K noktasından L noktasına bir hareketli I
yolunu izleyerek t sürede geldiğinde sürati
v1, II yolunu 2t sürede
v1
v2
L
C) Yalnız III
15.
Buna göre,
15 m/s
KL arası uzaklık 100 m, LM arası uzaklık 300 m olduğuna göre, v kaç m/s dir?
niceliklerinden hangileri cisimler için eşittir?
aldığında sürati
Y
Düz bir yolda sabit v ve 15 m/s lik hızlarla hareket
eden X ve Y cisimleri K ve L noktalarından aynı anda
geçiyor. X cismi Y cismine M noktasında yetişiyor.
X
I. Süratleri
v2
II. Hızlarının büyüklüğü
III. Yer değiştirmelerinin büyüklüğü
D) I ve II
v=?
K
Buna göre,
A) Yalnız I
X
14.
7
8
C)
I
3
2
D)
4
E) 1
3
X
16.
25 m/s
15 m/s
600 m
K
Y
L
Düz bir yolda sabit 25 m/s ve 15 m/s lik hızlarla hareket eden X ve Y cisimleri K ve L noktalarından aynı
anda geçiyor.
K
13.
8 m/s
L
KL arası uzaklık 600 m olduğuna göre, cisimler kaç
saniye sonra karşılaşır?
2 m/s
A) 5
360 m
B) 10
C) 15
D) 20
E) 25
Şekildeki konumlardan aynı anda ve aynı yönde hareket eden K ve L cisimleri 8 m/s ve 2 m/s lik sabit
hızlarla gidiyorlar.
Cisimler kaç dakika sonra yan yana gelirler?
A)
1
2
B) 1
C)
3
2
D) 2
E)
5
2
17. Doğrusal bir yol üzerinde yanyana gelen araçların hızları sabit ve 10 m/s ve 30 m/s dir. Araçlar aynı yönde
5 s hareket ettiklerinde aralarındaki uzaklık x1, zıt yönde
8 s hareket ettiklerinde aralarındaki uzaklık x2 oluyor.
x1
Buna göre,
kaçtır?
x2
1
1
A) 4
B) 3
C) 2
D)
E)
2
3
3
KUVVET ve HAREKET

1. Düz bir yolda hareket eden
cismin hız - zaman grafiği

şekildeki gibidir.
Buna göre, cisim 10 saniye
sonuna kadar kaç metre 
yer değiştirmiştir?
A) 50
B) 75


C) 100
D) 150
E) 200
v
4. Düz bir yolda hareket eden
K ve L cisimlerinin hız - zaman grafikleri şekildeki gibidir.


t = 0 anında cisimler yan ya- 
na ve 6 saniye sonra aralarındaki uzaklık 120 metre ol- 
duğuna göre,



I. K nın hızı 12 m/s dir.
II. 10 saniye sonunda cisimler arası uzaklık 200 m dir.
III. Cisimler birbirine yaklaşmaktadır.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
C) Yalnız III
E) I, II ve III

2. Düz bir yolda hareket eden
cismin hız - zaman grafiği

şekildeki gibidir.

Buna göre, cisim 10 saniye
sonuna kadar 200 m yer de- 
ğiştirdiğine göre, hızı kaç m/s dir?
A) 10
B) 15

5. Doğrusal bir yolda hareket
eden K ve L araçlarının hızzaman grafikleri şekildeki
gibidir.
D) 25
E) 30



Buna göre;
C) 20

I. Araçlar zıt yönde hareket

etmiştir.
II. Araçlar birbirine yaklaşmıştır.
III. Araçlar arasındaki uzaklık artmıştır.
yargılarından hangileri doğru olabilir?
A) Yalnız I
D) I ve III
v
3.
C) I ve II
E) I, II ve III






K
L
M
-x -300 -200 -100
O
N
0
100 200 300 +x
P
R



K ve L araçlarının hız - zaman grafikleri Şekil - I deki
gibidir.
Aynı anda O noktasından harekete geçen araçlar 10 s
sonra hangi konumda bulunurlar?
A)
B)
C)
D)
E)
B) Yalnız II
K aracı
L aracı
P
L
P
N
P
K
N
M
L
L
6. Düz bir yolda hareket eden K
ve L cisimlerinin hız - zaman
grafikleri şekildeki gibidir.
t = 0 anında cisimler yan yana
ve 5 saniye sonra aralarındaki 
uzaklık 75 metre olduğuna göre, 10 saniye sonunda cisimler
arası uzaklık kaç metredir?
A) 75
B) 100
C) 125
v





D) 150
E) 175
v
v
7. Düz bir yolda hareket eden K,
L, M araçlarının hız - zaman
grafikleri şekildeki gibidir.
10. Bir aracın hız - zaman grafi
ği şekildeki gibidir.


Başlangıçta L aracı en geride,
M aracı en önde ise, t anında
araçların konumu için kesin
olarak ne söylenemez?



Buna göre aracın konum zaman grafiği,






Konum
A) L ile M yanyanadır.
B) K aracı en önde, M en geridedir.
C) K aracı en önde, L en geridedir.
D) L aracı en önde, K en geridedir.
E) K ile M yanyanadır.
Konum
Konum
Zaman
0
Zaman
0
Zaman
0
I
III
II
I, II ve III te verilen grafiklerden hangileri olabilir?
8. Düz yatay yolda hareket eden v
K ve L cisimlerinin hız - zaman

grafikleri şekildeki gibidir.
B) 7,5
B) Yalnız II
D) II ve III

C) I ve II
E) I, II ve III

t = 0 anında cisimler yanyana 
olduğuna göre, kaç saniye
sonra cisimler arası uzaklık 
75 metre olur?
A) 5
A) Yalnız I
v


C) 10
D) 12,5
11. Bir arcın hız - zaman gra- 
fiği şekildeki gibidir.
E) 15
Buna göre, aracın 30 s
deki ortalam hızı kaç m/ s
dir?
A) 2
B) 5



C)10



D) 12
E) 15
v
9. Doğrusal bir yolda hareket eden aracın hız - za- 
man grafiği şekildeki gibidir.



Buna göre,


v

I. (0-5) saniye arasında
araç (-) yönde 10 m/s
hızla düzgün doğrusal hareket yapmıştır.
II. (5-10) saniyeler arasında sabit hızlı hareket yapmıştır.
III. Araç 20 s de (+) yönde 50 m yer değiştirmiştir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
D) I ve III
B) Yalnız II
E) I, II ve III
12. Bir aracın hız - zaman
grafiği şekildeki gibidir.
Aracın (0-6) saniyeleri
arasında ortalama hızı
kaç m/s dir?





C) I ve II
A) 5
B) 10
C) 15


D) 20

E) 30
4
KUVVET ve HAREKET
Konum
Konum
1. Konum - zaman grafiği
şekildeki gibi olan hareketlinin hangi zaman ara0
lığında hızı sıfırdır?
3t 4t 5t Zaman
t
2t
5. Konum - zaman grafiği
şekildeki gibi olan hare- 2x
ketli, hangi anlarda yön
değiştirmiştir?
x
Zaman
A) 0 - t
B) t - 2t
0
C) 2t - 3t
D) 3t - 4t
E) 4t - 5t
A) t1 ve t2
Buna göre, aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
C) 0 ve t3
E) 0 ve t4
x (m)
Zaman
0
t
L
A) Araçlar sabit hızla hareket etmiştir.
B) t = 0 anında araçlar yan yanadır.
C) Araçların hızlarının büyüklükleri arasında
6. Konum - zaman grafiği
şekildeki gibi olan K, L ve
M araçlarının hızlarının büyüklüğü kaç m/s dir?
K
20
L
10
t (s)
0
2 4
-10
vK = 2 vL
ilişkisi vardır.
D) Araçlar aynı yönde hareket etmiştir.
E) t anında araçlar arasındaki uzaklık 3x tir.
A)
B)
C)
D)
E)
K
L
M
-5
1
5
-5
5
1
5
-5
5
1
5
-5
1
1
-5
10
M
x (m)
10
Konum
K
0
L
1
M
2
t (s)
3
I. K aralığında (+) yönde
20 m/s sabit hızla ha- -10
reket etmiştir.
II. L aralığında (-) yönde 10 m/s sabit hızla hareket
etmiştir.
III. M aralığında (-) yönde 10 m/s sabit hızla hareket
etmiştir.
B) I ve II
D) II ve III
7. Konum - zaman grafiği şekildeki gibi olan K ve L araç- 2x
larının (0-2t) zaman aralığındaki hızları vK ve vL dir.
x
Buna göre,
A)
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
t4
t3
K
-x
3. Konum - zaman grafiği
verilen aracın K, L ve M
zaman aralıklarındaki hareketi için;
t2
B) 0 ve t2
D) t1, t2 ve t3
Konum
2. K ve L araçlarının 0 - t zaman aralığındaki konum - 2x
zaman grafikleri şekildeki
x
gibidir.
t1
1
3
vK
vL
B)
oranı kaçtır?
1
2
L
K
Zaman
0
C) 2
t
2t
D) 3
E) 4
C) I ve III
E) I, II ve III
Konum
8. Konum - zaman grafikleri
şekildeki gibi verilen K ve L 3x
hareketlilerinin hızları vK ve
2x
vL dir.
Konum
4. Konum - zaman grafiği verilen
K ve L araçlarının 2t anında
aralarındaki uzaklık kaç x tir?
2x
x
K
Zaman
0
-x
A) 0
B) 1
C) 2
Buna göre,
2t
vK
vL
oranı kaçtır?
K
L
Zaman
0
t
L
D) 3
E) 4
A)
1
3
B)
1
2
C) 2
D) 3
E) 4
Konum
9. Düz bir yolda hareket eden
K ve L cisimlerinin konum zaman grafikleri şekildeki
gibidir.
13. Düz bir yolda hareket eden
cismin konum - zaman grafiği
şekildeki gibidir.
K
2x
L
x
Buna göre,
t
I. Aynı yönde hareket etmektedirler.
II. K nın hızı L ninkine eşittir.
III. Aralarındaki uzaklık sürekli sabittir.
45
Cismin hızı sabit ve 5 m/s olduğuna göre, x= 20 m konu- 20
mundan 45 m uzaktaki noktaya kaç saniyede varmıştır?
0
Zaman
0
x (m)
A) 2
B) 3
C) 4
t (s)
D) 5
E) 10
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) I ve II
D) I ve III
E) I, II ve III
x (m)
Konum
10. Düz bir yolda hareket eden K
ve L cisimlerinin konum - za- 2x
man grafikleri şekildeki gibidir.
K
Buna göre,
14. Düz bir yolda hareket eden K
ve L cisimlerinin konum - zaman grafikleri şekildeki gibidir.
K
t (s)
0
10 saniye sonra cisimler arası
uzaklık 25 m olduğuna göre,
t = 0 anında cisimler arasında- -10
ki uzaklık kaç metredir?
x
I. Zıt yönde hareket etmekL
tedirler.
Zaman
II. K nın hızının büyüklüğü L 0
t
ninkine eşittir.
III. Cisimler t anına kadar birbirine yaklaşmaktadır.
A) 30
B) 35
C) 40
10
20
L
D) 45
E) 50
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
C) I ve II
E) I, II ve III
Konum (m)
x (m)
11. K ve L cisimlerine ait konum - 40
zaman grafiği şekilde verilmiştir.
Buna göre, 5 saniye sonra aralarındaki uzaklık kaç metredir?
60
K
6
Zaman (s)
L
0
B) 20
L
K
30
0
5
C) 25
D) 30
E) 40
Zaman (s)
0
10
t (s)
A) 15

15.
10
Düz bir yolda hareket eden cisimlerden K cisminin
konum - zaman, L cisminin ise hız - zaman grafikleri
şekildeki gibidir.
10 saniye sonunda K cisminin yer değiştirmesi  xK,
L ninki xL olduğuna göre, xK / xL oranı kaçtır?
x (m)
12. Düz bir yolda hareket eden K
ve L cisimlerinin konum - zaman
grafikleri şekildeki gibidir.
5 saniye sonra cisimler arası
uzaklık 20 m olduğuna göre,
10 saniye sonra cisimler arası
uzaklık kaç metredir?
A) 30
B) 40
C) 50
A)
K
10
L
t (s)
0
D) 60
5
E) 70
1
4
B)
1
2
C) 1
D)
3
2
E) 2
5
KUVVET ve HAREKET
1. Kuvvetler için;
6. Kuvvet ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
I. Cisimlerin şeklini değiştirebilirler.
II. Cisimlerin hareketlerini etkilemezler.
III. Bazen temas ile bazen de temas gerektirmeden
etkileri gözlenir.
IV. İş yapabilirler.
V. Dengelenmiş ya da dengelenmemiş kuvvetler şeklinde incelenirler.
A) Cisimlere temas etmeden de uygulanabilir.
B) Cisimler üzerinde itme veya çekme şeklinde uygulanabilir.
C) Uygulandığı cismin şeklini değiştirmez.
D) Uygulandığı cisimlerin hareket yönünü değiştirebilir.
E) Uygulandığı cisme hız kazandırabilir.
verilenlerinden kaç tanesi doğrudur?
A) 1
B) 2
C) 3
D) 4
E) 5
2. Kuvvet ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Çekme veya itme olarak hissedilir.
B) Vektörel büyüklüktür.
C) Cisimlerin hareketlerinde ve şekillerinde değişiklik yapabilir.
D) Dinamometre ile ölçülür.
E) SI sistemindeki birimi kilogram .kuvvettir.
3. Aşağıdaki durumların hangisi “temas gerektiren kuvvetler”e örnek olabilir?
A) Güneş’in Dünya’yı çekmesi
B) Yaklaştırdığımızda saç tellerimizin televizyon ekranına doğru yönelmesi
C) Balıkçının teknesini iple kıyıya doğru çekmesi
D) Üst tarafından mıknatıs tutulan eğik düzlem üzerindeki demir bilyenin yukarı doğru hareketlenmesi
E) Daldaki elmanın yere düşmesi
4. Dengelenmemiş kuvvet etkisinde olan bir cisim;
I. Duruyorsa kuvvet yönünde hızlanır.
II. Hareket hâlinde ise, ya hızlanır ya da yavaşlar.
III. Enerji kazanabilir.
7. I. Bütün etkileşimlerin temelinde itme ve çekme
kuvvetleri vardır.
II. İtme ve çekme kuvvetleri için kuvvetin temas etmesi şarttır.
III. Kuvvetin kaynağı enerjidir.
Yukarıdaki verilenlerden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
E) I, II ve III
8. I. Kuvvet duran cisimleri hareket ettirebilir.
II. Kuvvet hareket eden cisimleri durdurabilir.
III. Kuvvet cisimlerin şeklini değiştirebilir.
IV. Kuvvet, hareket eden cisimlerin yönlerini değiştirebilir.
V. Kuvvet cisimleri döndürebilir.
Yukarıda verilenlerden kaç tanesi doğrudur?
A) 1
B) 2
C) 3
B) Yalnız II
D) II ve III
yargılarından hangileri doğrudur?
B) Yalnız II
C) I ve II
E) I, II ve III
C) I ve II
E) I, II ve III
5. Aşağıdakilerden hangisinde bir kuvvete ihtiyaç
duyulmaz?
A) Suyun buharlaştırılması
B) Çantanın taşınması
C) Topa vurulması
D) Yayın sıkıştırılması
E) Okun fırlatılması
E) 5
I. Duruyorsa, durmaya devam eder.
II. Hareket halinde ise, aynı yönde hareketini sürdürür.
III. Her an enerji kazanır.
D) II ve III
A) Yalnız I
D) 4
9. Dengelenmiş kuvvet etkisinde olan bir cisim için,
A) Yalnız I
yargılarından hangileri doğrudur?
C) I ve II
10. Aşağıdakilerden hangisi doğadaki temel kuvvetlerden
değildir?
A) Güçlü nükleer kuvvet
B) Zayıf nükleer kuvvet
C) Kütle çekim kuvveti
D) Ağırlık çekim kuvveti
E) Elektromanyetik kuvvet
15. Zayıf nükleer kuvvetle ilgili olarak,
11.  Sürtünme kuvveti
 Elektromanyetik kuvvet
 Zayıf nükleer kuvvet
 Güçlü nükleer kuvvet
 Kütle çekim kuvveti
Yukarıdakilerden kaç tanesi doğadaki temel kuvvetlerden değildir?
A) 1
B) 2
C) 3
D) 4
E) 5
I. Güneş’teki reaksiyonlar bu kuvvet sayesinde
gerçekleşir.
II. Atomun çekirdeğinin ortalama boyutlarında etkili
olan kısa mesafeli bir kuvvettir.
III. Bazı atomların çekirdeklerinde kararsızlık oluşmasına neden olur.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) II ve III
12. Elektromanyetik kuvvetle ilgili olarak,
C) Yalnız III
E) I, II ve III
16. Evrenin yapısı ve evrendeki tüm hareketler;
I. Kaynağı yüklü parçacıklardır.
II. Çekme ya da itme şeklinde olabilir.
III. Manyetik trenin hareketini sağlayan kuvvet de elektromanyetik kuvvettir.
I. Güçlü nükleer kuvvet
II. Elektromanyetik kuvvet
III. Zayıf nükleer kuvvet
IV. Gravitasyonel kuvvet
yargılarından hangileri doğrudur?
verilen kuvvetlerin hangilerinin etkileşimi ve dengesi
ile gerçekleşir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) II ve III
C) Yalnız III
A) Yalnız I
E) I, II ve III
B) Yalnız IV
C) I ve III
D) I,II ve III
13. Güçlü nükleer kuvvet için;
I. Atomun çekirdeğindeki protonların ve nötronların
dağılmadan bir arada durmalarını sağlar.
II. Atomun çekirdeğinin oluşması için gerekli olan
hassas bir değere sahiptir.
III. Açığa çıktığı zaman büyük tahrip gücü meydana
getirir.
17. I. Güçlü nükleer kuvvet çekirdek kuvvetidir.
II. Elektromanyetik kuvvet elektrik ve manyetik etkisiyle oluşan kuvvettir.
III. Kütle çekim kuvveti gravitasyonel kuvvettir.
IV. Zayıf nükleer kuvvet atom altı parçacıklarda oluşan
kuvvettir.
Yukarıda verilenlerden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
yargılarından hangileri doğrudur?
E) I, II, III ve IV
B) Yalnız IV
D) I,II ve III
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) II ve III
C) I ve III
E) I, II, III ve IV
C) I ve II
E) I, II ve III
14. Doğadaki en güçlü temel kuvvettir.
 İtme kuvvetidir.
 Sınırsız etki alanı vardır.
 Temas gerektiren bir kuvvettir.
 Atomun çekirdeği ile elektronlar arasındaki kuvvettir.
18. I. Evrendeki bütün cisimler birbirini çeker.
II. Dünya’nın Ay’a uyguladığı kütle çekim kuvveti,
Ay’ın Dünya’ya uyguladığı kütle çekim kuvvetinden
küçüktür.
III. Dünya’nın Ay’a uyguladığı kütle çekim kuvveti,
Ay’ın Dünya’ya uyguladığı kütle çekim kuvvetine
zıt yöndedir.
Yukarıda verilenlerden hangileri doğrudur?
Yukarıdaki özelliklerden kaç tanesi güçlü nükleer kuvvetin özelliğidir?
A) 1
B) 2
C) 3
D) 4
E) 5
A) Yalnız I
D) I ve III
B) Yalnız II
C) I ve II
E) I, II ve III
6
KUVVET ve HAREKET

1. Kütle çekim kuvveti ile ilgili olarak;
I. Cisimler arası uzaklığın karesi ile ters orantılıdır.
II. Cisimlerin kütle miktarlarının çarpımı ile doğru
orantılıdır.
III. Cisimlere aynı yönde uygulanan bir kuvvettir.
5. Şekildeki fiziksel modelde aşağıda verilen kuvvetlerden hangisi bulunmaktadır?
A) Güçlü nükleer kuvvet
B) Zayıf nükleer kuvvet
C) Temel kuvvet
D) Kütle çekim kuvveti
E) Elektromanyetik kuvvet
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) II ve III

C) I ve II
E) I, II ve III
6. Dünya etrafında dolanan Türksat 1A uydusuna etki
eden kuvvetler;
2. Kütle çekim kuvveti ile ilgili olarak,
I. Kütle çekim kuvveti
II. Güçlü nükleer kuvvet
III. Manyetik kuvvet
I. Herhangi iki varlığın, kütlelerinden dolayı birbirlerine
uyguladığı kuvvettir.
II. Çekme ya da itme şeklinde olabilir.
III. Etkileşim hâlinde olan cisimlerin kütleleri ne kadar
büyükse, aralarındaki kütle çekim kuvveti de o
kadar büyük olur.
IV. Etkileşim hâlinde olan cisimler arasındaki uzaklık
ne kadar büyükse aralarındaki kütle çekim kuvveti
de o kadar büyük olur.
verilenlerinden hangileridir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) II ve III
C) I ve II
E) I, II ve III
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) II ve III
C) I ve III
E) I, II ve IV
7. Kütleleri M ve M/2 olan iki gezegenden
 birisinin diğerine uyguladığı kütle çekim kuvveti F olduğuna göre,
diğerinin öbürüne uyguladığı kütle çekim kuvveti nedir?

3. Kütle çekim kuvveti ile ilgili olarak;
A) F

B) -2F

C) 2F

D) -F

E) F/2
I. Kütlelerin birbirine uyguladığı kuvvettir.
II. Doğadaki temel kuvvetlerden birisidir.
III. Dünya üzerinde kütle çekim kuvveti yoktur.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
3m
8.
B) Yalnız II
m
2m
C) I ve II
D) II ve III
R
E) I, II ve III
2R


4. Kütle çekim kuvveti ile ilgili olarak;
I. Etkileşim hâlinde olan iki kütleden büyük olanın
uyguladığı kuvvet daha büyüktür.
II. Kütlelerin büyüklğü ile doğru orantılıdır.
III. İki kütle arasında sürekli etkin olan bir kuvvettir.
D) I ve III
B) Yalnız II
Şekil - I deki gezegenlerin kütleleri 3m ve m, aralarındaki uzaklık ise R dir. Bu durumda gezegenler arasındaki çekim kuvveti F1 dir. Şekil - II de ise gezegenlerin kütleleri 2m, aralarındaki uzaklık 2R dir. Bu durum
da gezegenler arasındaki kütle çekim kuvveti F2 dir.
F1
Buna göre,
oranı kaçtır?
F2
A)
yargılarından hangileri yanlıştır?
A) Yalnız I
2m
C) Yalnız III
E) II ve III
1
3
B)
1
2
C) 1
D) 3
E) 4
9. Merkezleri arasında d uzaklığı bulunan iki gök cisminin birbirlerine uyguladıkları kütle çekim kuvveti F dir.
Gök cisimlerinin merkezleri arasındaki uzaklık 2d
olsaydı birbirine uygulayacakları kütle çekim kuvveti
kaç F olurdu?
1
A)
B)
4
1
2
C) 1
D) 2
E) 4
12. I. Güçlü nükleer kuvvet, atomun çekirdeğini oluşturan
tüm parçacıklarını bir arada tutan kuvvettir.
II. Zayıf nükleer kuvvet, bazı atom çekirdeğinin kararsız olmasına neden olur.
III. Elektromanyetik kuvvet, yüklü cisimler arasındaki
elektriksel kuvvettir.
Doğadaki temel kuvvetlerle ilgili olarak yukarıda verilen yargılardan hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) I ve II
C) I ve III
D) II ve III
10. Merkezleri arasındaki uzaklık d olan m ve 2m kütleli
cisimlerin birbirine uyguladıkları kütle çekim kuvveti F dir.
d
Buna göre merkezleri arasındaki uzaklık
olan 2m
3
ve 3m kütleli cisimlerin birbirlerine uyguladıkları kütle
çekim kuvveti kaç F dir?
A)
1
B)
54
1
27
C) 1
D) 27
E) I, II ve III
13. I. Temas gerektirmeyen kuvvetlerdir.
II. Çekme biçiminde etki eder.
III. Vektöreldir.
IV. Dengelenmiş kuvvetlerdir.
Yukarıdakilerden hangileri doğadaki temel kuvvetlerin
özelliklerindendir?
A) Yalnız I
B) I ve II
D) II, III ve IV
C) I ve III
E) I, II, III ve IV
E) 54
14. Doğadaki temel kuvvetlerin oranca büyüklükleri karşılaştırıldığında aşağıdaki oranlardan hangisi en büyük
olur?
A)
B)
11.
4m
m
2m
2m
R
D)
2R
Kütleleri verilen gezegenler arasıdaki kütle çekim
kuvveti Şekil - I de F1, Şekil - II de F2 büyüklüğündedir.
F1
Buna göre,
oranı kaçtır?
F2
B) 2
Zayıf nükleer kuvvet
Güçlü nükleer kuvvet
Genel çekim kuvveti
Elektromanyetik kuvvet
Genel çekim kuvveti
Genel çekim kuvveti
Zayıf nükleer kuvvet


A) 4
C)
Güçlü nükleer kuvvet
C) 1
D)
1
2
E)
1
4
E)
Zayıf nükleer kuvvet
Genel çekim kuvveti
15. Bir cismin ağırlığını artırmak için,
I. Kütlesini artırmak
II. Çekim kuvveti büyük olan yere götürmek
III. Kütlesini değiştirmeden hacmini artırmak
işlemlerinden hangileri yapılmalıdır?
A) Yalnız I
D) I ve III
B) Yalnız II
C) I ve II
E) II ve III
7
KUVVET ve HAREKET
1. Sürtünmesi önemsiz yatay zeF= 20 N
5 kg
minde durmakta olan 5 kg kütleli
cisme etkileyen 20 N luk kuvvet
şekildeki gibi olduğuna göre, cismin ivmesi kaç m/s2 dir?
A) 1
B) 2
C) 3
D) 4
E) 5
4N
5. Sürtünmesiz yatay düzlemdeki 2 kg kütleli cisme
4N luk ve 8 N luk kuvvetler şekildeki gibi uygulanıyor.
Buna göre, cisim kaç m/s2 lik ivme kazanır?
A) 1
F
2. Sürtünmesiz yatay zeminde F kuvvetinin etkisinde a ivmesiyle hareket eden m kütleli cismin kütlesi
yarıya indirilip kuvvet iki katına çıkarıldığında ivmesi
kaç a olur?
A) 2
B) 3
C) 4
D) 5
E) 8
F1 =12 N
B) 2
C) 2,5
D) 3
4. Sürtünmesiz yatay bir F1 =10 N
6 kg
zemindeki 6 kg kütleli
cisme F1 ve F2 kuvvetleri zıt yönlerde şekildeki gibi uygulanıyor.
E) 5
F2 =22 N
Kuvvetlerin büyüklüğü şekilde verildiğine göre, cismin
ivmesi kaç m/s2 dir?
B) 3
C) 4
D) 4
E) 5
B) 2
C) 3
D) 4
E) 5
7. Birbirine ip ile bağlı olan
F =64 N
ip
10 kg
6 kg
6 kg ve 10 kg kütleli cisimler F kuvvetinin etkisi ile sürtünmesiz yatay
düzlemde a ivmesi ile hareket ediyor.
Buna göre, a kaç m/s2 dir?
A) 1
A) 2
C) 3
F2 =5 N
de 3,5 m/s2 lik ivmeyle hareket ettiğine göre cismin
kütlesi kaç kg dır?
A) 1,5
B) 2
F1 =5 N
6. Sürtünmesiz yatay düzF3 = 6 N
F2 =7 N
lemde durmakta olan
6 kg
6 kg kütleli cisme aynı
doğrultuda etkiyen ve
büyüklükleri verilmiş kuvvetler cisme kaç m/s 2 lik
ivme kazandırır?
A) 1
3. Sürtünmesiz yatay düzlemdeki bir cisim F1 ve
F2 kuvvetlerinin etkisin-
8N
2 kg
D) 5
E) 6
B) 2
C) 3
D) 4
E) 5
8. Sürtünmesi önemsiz düz
20 N
ip
3 kg
2 kg
bir yolda iple birbirine
bağlanmış 3 kg ve 2 kg
kütleli cisimler 20 N yatay ve sabit kuvvetle çekiliyor.
Buna göre, cisimlerin ivmesi kaç m/s2 dir?
A) 2
B) 3
C) 4
D) 5
E) 10
9. Yatay ve sürtünmesi önem3 kg F2
2 kg F
1
siz yüzeylerde bulunan K K
L
ve L cisimleri F 1 ve F 2
kuvvetleriyle hareket ettiriliyor.
K nın ivmesi 3 m/s2, L nin ivmesi 1 m/s2 olduğuna göre
F1
oranı kaçtır?
F2
A)
7
2
B) 3
C)
5
2
D) 2
E)
10. Yatay ve sürtünmesi önemmX
siz zemindeki mX ve mY
15 N
X
kütleli X ve Y cisimleri yatay ve sabit olan 15 N ve
10 N luk kuvvetlerle çekiliyor.
mY
Y
1
2
Cisimlerin ivmesi eşit büyüklükte olduğuna göre
mY
oranı kaçtır?
A)
2
B) 1
C)
3
2
D)
4
3
ip
m
Cisimlerin ivmeleri 2 m/s2
olduğuna göre m kütlesi kaç kg dır?
( g = 10 N/kg )
A) 1
B) 2
C) 3
D) 4
E) 5
10 N
mX
1
13. Sürtünmesi önemsiz düze4 kg
nekte kütleleri 4 kg ve m olan
cisimlerle kurulmuş düze- yatay
nekte cisimler serbest bırakılıyor.
5
E)
2
14. Sürtünmelerin önemsenme- F
diği düzenekte K ve L cisimleri 16 N şiddetindeki F yatay
kuvveti ile çekilerek hareket ettiriliyor.
K
ip
L
Cisimlerin kütleleri mK= 2 kg
ve m L= 1 kg olduğuna göre, cisimlerin ivmesi kaç
m/s2 dir?
( g = 10 N/kg )
A) 0,5
F
11. Sürtünmesiz yatay düzL
K
lemde, yatay F ve 2F
kuvvetleriyle çekilen K ve
L cisimlerinin ivmeleri sırasıyla 2a ve a dır.
K nın kütlesi mK, L ninki de mL olduğuna göre,
oranı kaçtır?
A)
1
4
B)
1
2
C) 1
D) 2
B) 1,8
C) 2
C) 2
D) 2,2
D) 2,5
E) 3
2F
mK
mL
E) 4
15. Sürtünmesi önemsiz
ortamda kütleleri verilmiş cisimlerle kurulmuş düzenekte cisimler serbest bırakılıyor.
1 kg
12. 1,6 kg kütleli cisim ile X cisminden
oluşan düzenekte X cismi ok yönünde
2 m/s2 lik ivmeyle hızlandığına göre
X in kütlesi kaç kg dır?
1,6 kg
( g = 10 N/kg )
A) 1,7
B) 1
ip
X
E) 2,4
1 kg
X
yatay
Buna göre, X cisminin ivmesi kaç m/s2 dir?
( g = 10 N/kg )
3
4
5
A) 4
B)
C)
D)
2
3
2
3 kg
E)
6
5