Dünya`nın İçinden Ne Kadar Sürede Geçersiniz?

Transkript

Dünya`nın İçinden Ne Kadar Sürede Geçersiniz?
Dünya’nın İçinden Ne Kadar Sürede Geçersiniz?
Merak bu ya...
Haydi, sizi kazma zahmetinden kurtaralım. Diyelim, Dünya’yı bir baştan ötekine kat eden hazır bir
delik buldunuz ve içine atladınız. Merkezden geçip öbür tarafa ulaşmanız ne kadar sürer.
Fiziğe giriş derslerinde öğrencilerin karşılaştığı klasik sorulardan biri. Newton’un kütle çekim
yasası, kütle çekim ivmesi, formülü, hesap kitap; sonuç 42 dakika 12 saniye çıkıyor(muş). Ancak
klasik problem, bir basitlendirme üzerine kurulu. Dünya’nın bir bilardo topu gibi sabit yoğunlukta
(metre küp başına 5500 kg) olduğu farz ediliyor. Böyle olunca da sizi merkeze çeken kütle çekim
kuvvetinin gücü, merkezden uzaklığa bağlı olarak değişiyor. Çünkü öğrencilerin
çözüm için kullandığı “kabuk teoremi” denen bir matematik modeline
göre siz tünel içinde alçalırken bulunduğunuz düzeyin altındaki kütle
miktarı azalıyor; üzerinizdeki kütleninse artık size bir etkisi olmuyor.
Sizi merkeze çeken kuvvet, merkeze olan uzaklıkla orantılı olduğundan da, bir yaya bağlıymışsınız gibi
Dünya’nın bir ucundan ötekine gidip geliyorsunuz.
Kanada’nın McGill Üniversitesi’nden
doktora öğrencisi Alexander Klotz, soru
biraz daha gerçekçi bir platforma taşınırsa
ne olacağını merak etmiş ve yerkürenin
katmanlarına göre değişen gerçek
yoğunluklarını hesaba katmış. Jeolojide
Dünya’nın iç yapısı için sismik verilere
dayanarak oluşturulan model, yüzeyde
metreküpte yaklaşık 1000 kg olan
yoğunluğunun derine gidildikçe arttığını ve
3500 km derinlikte aniden yükseldikten
sonra 6371 km derinlikteki merkez
noktada metreküpte 13.000 kg’a ulaştığını
gösteriyor.
Bu verileri dikkate alan Klotz’un vardığı sonuç, korkusuz maceraperestlerimiz için sevindirici
nitelikte: Süre 38 dakika 11 saniye. Yani sabit yoğunluktaki dünyadan geçiş süresini 4 dakika kırpıyor.
Raşit Gürdilek
KAYNAKLAR:
“How long would it take you to fall through Earth?”, ScienceOnline, 24 Mart 2015