wwwwww..ppaarrdduuss--eeddeerrggii..oorrgg

Transkript

www.pardus-edergi.org
Pardus-Linux eDergi
Nisan 2009 Sayı 7
İÇİNDEKİLER
Editörden
Linux'ta Dosya Sistemi Hiyeraşisi
Linux Dünyasından Haberler
Pardus'ta Periyodik İşlemler : Cron Kullanımı
Kitap Tanıtımları.
Pardus'ta Qucs ile AC Devre Analizi
Pardus'a Güvenlik Yazılımı : Zoneminder
Kuş Kadar Özgür : Songbird
Plasmoids : KDE4 Masaüstü Programcıkları
Python ile FTP İşlemleri : ftplib
Richard M. Stallman Röportajı
1
2
3
10
11
13
14
17
21
23
24
28
Pardus-Linux eDergi
Nisan 2009 Sayı 7
EDİTÖRDEN
Nihad KARSLI [email protected]
Değerli Pardus-Linux.org eDergi okurları,
yazılımın babası, GNU İşletim
Sistemi ve Özgür Yazılım Vakfı'nın
kurucusu, sıcak, tatlı ve aksi insan
Sayın Richard M. Stallman ile
röportajı
yayımlıyoruz.
Tahmin
ediyorum, birçok soru-yanıt Richard
M. Stallman'ın ilk kez açıkladığı
düşünceleri. Bunun yanında yine
öğretici tavırları ile bildiklerimizi
bize tekrar altını çizerek anlatmakta.
Benim en çok etkilendiğim cümlesi,
aşk ve evlilikle ilgili olan cümlesidir.
Ülkemizde İnternet'in gelişinin 16. yıldönümünü kutlarken YouTube gibi
ziyaretçi sayısının yüksek olduğu sitelerin kapalı olmasının üzüntüsünü
yaşamaktayız.
İnternet'in özgürlük ve yaşam olduğunu düşünmemizin en basit nedeni, Linux
çekirdeğinin İnternet sayesinde ortaya çıkması önemli bir nedendir. İnternet
bağlantısı olmayan bir bilgisayarın ne kadar değerli ve anlamlı olduğunu
takdirlerinize bırakıyorum.
Dergimizin bu sayısına gelirsek, yine teknik olarak Türkçe belge ve
açıklayıcı bilgi açısından yeni katkıları ve aydınlatıcı yazılarımızı
bulacağınızdan eminim.
Her zaman olduğu gibi bu sayımızda da bir röportajımız var. Aslında, bu
sayımızda Ulusal Dağıtım Projesi Yöneticisi Sayın Erkan Tekman ile röportaj
yapmak istemiştik. Önceki sayımızdaki Linux Kullanıcıları Derneği Başkanı
Sayın Doruk Fişek ile yaptığımız röportaj sonrası anlamlı olacağını
düşünmüştük. Ancak, Sayın Yönetici röportaj teklifimizi kabul etmekle
birlikte, kendi kurallarını koymak, kendisi nasıl isterse öyle yapılmasını
buyurduğu ve eDergi alışkanlıklarının dışına çıktığı için bu röportajı
gerçekleştiremedik. Yine Sayın Erkan Tekman, dergimizi 3-5 kişi ile
çıkardığımızı beğenmediğini, Pardus Kullanıcıları Derneği ve PardusLinux.org hakkında davalar açıldığını beyan ederek her zamanki uzlaşmaz ve
kavgacı tavrını sergilediği için üzülerek de olsa bu röportajdan vazgeçmek
zorunda kaldık. Umarım daha empatik ve akılcı yöneticilerle sıcak ve sorun
çözen röportajlar yapabiliriz.
Bu sayımızda ise bir sonraki sayımıza yetişir diye düşündüğümüz, özgür
2
Bunun yanında geçen günlerde Pardus için ayrılan bütçe ile ilgili
haberler okuduk. Bütçeden ayrılan 14 Milyon TL'yi az bulsak da
bizleri yok sayan zihniyetin, bu bütçeyi akılcı kullanacağından
emin değiliz. Pardus-Linux.org ve Pardus Kullanıcıları Derneği,
dört yılı aşkın zamandır Pardus Kullanıcılarına hizmet etmekte,
yardım etmekte, seminer vermekte, paneller düzenlemekte ve
bunlar için projeden tek kuruş çıkmamakta iken bizleri yok
saymaları projenin nasıl yönetildiğine çok güzel örnekdir.
Arkadaşlar, özgür yazılım sadece yazılım olmayıp bir felsefe
içeriyor. Ve bu felsefe tüm yaşamımızı etkiliyor. İnsan olmak,
adil olmak ve üretmekle ilgili bizlere çok şey öğretiyor. Ben bu
süreçte öğrenmeye devam ederken, sizlerin de eDergiyi okuyarak
bu üretme ve öğrenme sürecindeki katkılarınızdan dolayı,
hepinize saygı ve sevgilerimi sunuyorum.
İnternet Yaşamdır!
Pardus-Linux e-dergi
Nisan 2009 Sayı 7
LİNUX'TA DOSYA SİSTEMİ HİYERARŞİSİ
Çağatay ÇEBİ
Dosya Sistemi Nedir?
Linux'ta Dosya Sistemi Hiyerarşisi
Bu yazıda öğrenecekleriniz:
- Dosya sisteminin tanımı
Dosya sistemi, işletim sisteminin bir disk veya bölüm (partition) üzerindeki dosyaları takip edebilmesi
için oluşturulmuş yöntem ve veri yapıları bütünüdür. Dosya sistemi farklı anlamlar için de
kullanılıyor. Örneğin iki diski olan bir kullanıcının "iki dosya sistemim var" dediğini
duymuşsunuzdur. Buna şimdilik girmeyelim. Bizi ilgilendiren Linux'taki dosya yapısı...
- Linux'ta bulunan önemli dosya ve klasörler
Microsoft Windows gibi bir başka işletim
sisteminden,
Linux'a
geçen
son
kullanıcıların en büyük sıkıntılarından biri,
dosya sistemleri arasındaki farklardır.
Windows konusunda biraz tecrübeli kime
sorsanız,
Program
Files,
Windows,
System32,
Documents
and
Settings
klasörleri hakkında bilgi verebilir. Ancak
Unix dünyası farklıdır ve geçiş yapan
kullanıcılar, hangi klasörün ne işe
yaradığını,
hangisinin
neyle
alakalı
olduğunu ilk bakışta çözemez. İşin kötü
tarafı, farklı dağıtımlar için, dosya sistem
hiyerarşisi değişebilir. Bu yazımızda, Linux
Dokümantasyon
Projesi
(The
Linux
Documentation
Project)
tarafından
yayımlanmış
Linux
Dosya
Sistem
Hiyerarşisini baz alarak, sizlere Linux dosya
sistemi hakkında bilgi vereceğiz. Eğer daha
çok bilgi almak isterseniz The Linux
Documentation Project web sitesini ziyaret
etmenizi tavsiye ederim.
3
Nisan 2009 Sayı 7
Çağatay ÇEBİ
Windows'ta
bir
program
yüklediğinizde,
programa
ait
dosyaların büyük çoğunluğu kendi
klasörüne yüklenir. Örneğin Matlab'i,
C:\Program Files\Matlab adresine
kurduğunuzda, ona ait yardım
dosyaları, bu klasör altındadır. Fakat
Linux
farklı
çalışır;
program
dökümanlarını
/usr/share/doc/program_adi/
altına
koyarken,
man(ual)
dosyaları,
/usr/share/man/man[1-9]
altına
koyulur. Eğer varsa info dosyaları da,
/usr/share/info altına atılır. Kısacası,
sistem hiyerarşisine gömülen bir yapı
söz konusudur. Yüklenen herhangi
bir program, işletim sisteminin
muhtelif yerlerine yerleşmektedir.
[File Hierarchy]
Linux bir Unix klonudur. Bu yüzden "Tekil Hiyerarşik Klasör Yapısı"nı benimsemiştir. Herşey / (slash)
simgesiyle ifade edilen root klasöründen başlar, aşağıya doğru iner. Windows'taki gibi C: D: şeklinde sözde
sürücüler (drivers) bulunmaz. Windows ortamında, dosyalarınızı C sürücüsü, D veya E sürücüsü gibi her
yere koyabilirsiniz. Bu tarz dosya sistemlerine, "Hiyerarşik Yapı"lı denmektedir.
Linux, / (root) klasöründen başlayarak, boot işlemindeki önem sırasına göre klasörleri dizer. Eğer neden
Windows'taki gibi \ (ters slash) işareti yerine, / (slash) işareti kullanıldığını merak edebilirsiniz; bu Linux'un
Unix geleneğini takip etmesindendir. Ayrıca bu geleneğe uygun olarak küçük büyük harf duyarlılığı önemli
bir konudur. Örneğin Windows'ta KLASOR_ADI ve klasor_adi aynı şeydir; fark etmez. Ama Linux'ta iki
ayrı klasörden bahsediyor oluruz.
4
Linux'un popülerleşmeye başladığı
90'ların
ortalarında,
dağıtım
geliştiriciler, dosyaları yerleştirmek
için en uygun gördükleri şekilde
çalıştılar; belirli bir standart yoktu.
Bu birçok soruna neden oldu. Bu
anarşiyi durdurmak için daha
sonraları Linux Dosya Sistem
Hiyerarşisi
(kısaca
FSSTND)
belirlendi. Bizim anlatacağımız yapı
Nisan 2009 Sayı 7
Çağatay ÇEBİ
da bu standart dahilinde...
Linux ve dosya sistemiyle ilgili söylenecek çok şey var; ama
özet geçip son kullanıcının ihtiyacına cevap vermek daha doğru
olur: "Linux'ta hangi klasör ne işe yarar?"
/ (root) :
Yukarda belirttiğimiz gibi, / (root) işletim sisteminin başlangıç
noktasıdır. Bütün diğer klasörler, dosyalar, root'un 'çocuklarıdır'.
Bilgisayar başlarken, ilk önce buraya bakılır ve bulunmazsa
sistem başlamaz. / (root) ve /root (root kullanıcısına ait klasör) Günümüzde Linux dağıtımlarının büyük çoğunluğu, zaman zaman FSSTND
birbirinden ayrıdır. İlerki bölümde farkını açıklayacağız.
tarafından belirlenmiş klasörlerin dışına çıkabiliyor. Bu tanıma bazen bir iki klasör
eklendiğini ya da nadiren bu yapıdan bir klasörün çıkarıldığını görüyoruz. Biz
FSSTND'a göre root altındaki temel klasörler:
gerek güncel dağıtımları, gerekse FSSTND'yi baz alarak incelememizi yapacağız.
Ancak yazımızda FSSTND tarafından belirlenen bütün klasörler olmayacak. Linux
/bin : Olması şart komut dosyalarını içerir
dosya sistemi oldukça derin bir konu ve her şeyi anlatmaya kalkarsak, ayrı bir
/boot : Başlangıç için gerekli dosyaları bulundurur
kitapçık yayımlamamız gerekir. Bunun yerine, son kullanıcının daha çok ilgisini
/dev : Donanım dosyaları vardır
çekecek ve genellikle haşır neşir olabileceği klasörleri ele alacağız.
/etc : Sistem ayarlarını barındırır
/bin :
/lib : Kütüphane dosyaları ve kernel modülleri bulunur
/media: Kaldırılabilir aygıtların (CD-Rom, Flash bellek vs...)
İşletim sisteminizi kullanmak için gereken birçok yararlı komut /bin klasörü
sisteme eklendiği klasördür.
altındadır. cat, mkdir, cp, ls, mv, rm vb. temel komutların hepsini burada
/mnt : Bir dosya sistemini geçici olarak eklemek için kullanılır. bulabilirsiniz. Sistem boot ettiğinde, ilk olarak /bin klasörü çalışır hâle getirilir.
/opt : Ekstra programların kurulması içindir
Network bağlantınız olmasa ya da önemli klasörlere bir nedenden dolayı
/sbin : Sistemi yöneticisiyle ilgili çalıştırabilir dosyaları tutar.
erişemeseniz bile, /bin klasöründeki komutlar n'olursa olsun çalışır. Bir sorun
/srv : Sistemin sunduğu hizmetlerle alakalıdır
çıktığında, /bin klasörü altındaki komutları kullanarak sistemi onarırız.
/tmp : Geçici dosyaları tutmak içindir
/usr : İkincil bir hiyerarşi
/var : Değişken verileri saklar
5
Nisan 2009 Sayı 7
Çağatay ÇEBİ
programlar vasıtasıyla kullanırız ancak direk müdahale ekmek
mümkündür. Mesela "cat /boot/vmlinuz > /dev/dsp" yazarak
Kernel'in sesini duyabilirsiniz.
Bazı Önemli Aygıt Dosyaları:
/dev/ttyS0 : Fare, modem gibi aygıtların bağlandığı seri port.
(COM 1)
/dev/psaux : PS/2 girişi; fare ve klavyeler içindir.
/dev/lp0 : Paralel port (LPT 1); yazıcı, tarayıcı vs...
/dev/dsp : Birincil ses aygıtı
/dev/usb : USB aygıtları
/dev/sda : SCSI aygıtlar, Flash Bellekler, harici CD-ROM'lar vs...
/dev/scd : SCSI CD-ROM'lar
/dev/js0 : Joystick (Microsoft Türkçesiyle Eğlence Çubuğu)
/etc :
/boot :
Boot, işletim sisteminin yüklenme evresidir. /boot klasörü, boot işlemi için
gereken her şeyi içerir. Bilgisayarın başlangıç (boot) aşamasında gerekmeyen
ayar ve yapılandırma dosyaları burada bulunmaz; başka klasörlerden gerektiği
zamanlarda yüklenir.
/dev :
Linux'ta her şey bir dosyadır; donanım aygıtları da öyle... USB girişleri, seri ve
paralel portlar, diskleriniz, cd-rom'larınız vb... bütün aygıtlar /dev klasörü
altında tutulan dosyalardan ibarettir. Örneğin /dev altında bulunan hda1
dosyası, sabit diskinizi temsil eder. Ya da /dev/dsp, ses aygıtınızdır. Bunları
6
İşletim sistemini bir vücuda benzetirsek, /etc klasörünü sinir
sisteminin merkezi olarak görebiliriz. Sisteme dair bütün
yapılandırma, bu klasör veya bu klasörün alt klasörlerinde bulunur.
Yapılandırma dosyası, bir programın işlemlerini kontrol etmek için
kullanılan lokal bir dosyadır; durağandır ve çalıştırılmak için
değildir.
/etc klasörü içersinde bulunan bütün klasör ve yapılandırma
dosyalarını tek tek incelememiz mümkün değil. Ancak son
kullanıcının işine yarayacak bir ipucu verebiliriz.
Sürekli DNS problemleri yaşayanlar, /etc/resolv.conf dosyasını
Nisan 2009 Sayı 7
Çağatay ÇEBİ
root olarak açıp, yeni DNS adresleri ekleyebilir. Siz de bu sorunlardan
mustaripseniz, root olarak bu dosyayı açıp aşağıdaki satırları dosyanın
en başına ekleyin:
kök dizin olarak monte edilir. /initrd bu işlemlerin yapılması ve Linux'un
yüklenmesi için gereklidir.
/lib :
nameserver 208.67.222.222
nameserver 208.67.220.220
Kernel modülleri ve paylaşılan kütüphane dosyaları bu klasörde bulunur.
Var olan çekirdek modüllerini /lib/modules/[versiyon_numarasi]
içersinde bulabilirsiniz. Bahsedilen kütüphane dosyalarıysa, sistemi
başlatmak ve /bin ile /sbin içersindeki komutları çalıştırmak için
gereklidir. Paylaşılan kütüphane dosyalarını, Windows'ta DLL
(Dynamically Linked Library) ile eş tutabiliriz. Linux'ta kütüphane
dosyalarının sonu ".so" ile biter.
/lost+found :
Verilen adresler OpenDNS adında bir firmaya ait. Telekom'un adresleri
yerine bunları kullanırsanız; adres çözümleme problemleriniz geride
kalacaktır. Üstelik erişimi engellenen sitelere de girebilirsiniz.
/home :
Zamanında home klasörüyle ilgili hoş bir tanım duymuştum; /home
klasörünü kullanıcıların kalesi olarak açıklıyordu. Bu gayet yerinde bir
açıklama. /home klasörü içerisinde her kullanıcının kendi adında bir alt
klasörü bulunur. Örneğin kullanıcı adınız "ali" ise, /home/ali size aittir
ve altında istediğiniz her şeyi yapabilirsiniz; ama yapabilecekleriniz bu
klasörle sınırlıdır. /home klasörünü, Windows'taki Documents and
Settings'e benzetebiliriz. Ama daha güvenli bir yapıdır. Çünkü Linux'ta
bir başkasının ev klasörüne müdahale edemezken, Windows'ta çok
zorlanmadan istediğinizi yapabilirsiniz.
[Filelight]
İngilizce bir terim olan Lost and Found, kayıp eşya bürosu demektir.
/lost+found klasörünün yaptığı işi düşününce, bundan uygun bir isim
herhalde olamazdı.
Bazen sistemimizde bir problem olur; yanlış kapatırız, elektrik gider,
durup dururken bilgisayar yeniden başlar vs... Bu gibi durumlarda
Linux'ta fsck (File System Check) komutu devreye sokulur. fsck,
Windows'taki Scandisk programına benzetilebilir. Düzeltilemeyen bir
sorun varsa, bağlantıları kopmuş kayıp dosyalar ortaya çıkmışsa, bunlar
/lost+found altına atılır. Bağlantı kopması, inode gibi konulara girmek
istemiyorum; biraz karmaşık. Kısaca özetlersek; kötü bir sistem
kapanmasından sonra, olması gereken bazı dosyaları bulamıyorsanız,
kayıp eşya bürosuna bakmanızda yarar var.
/media :
Filelight : Klasörlerin kapladığı boyutları gösteren bir yazılım.
/initrd :
initrd, initial ramdisk kısaltmasıdır. Aşağı yukarı anlamı Başlangıç
Bellek Diski oluyor. Boot aşamasında ilk önce çekirdek (kernel)
yüklenir. Bundan sonra bilgisayarınızın belleğinde bir Bellek Diski
oluşturulur. Oluşturulan Bellek Disk üzerinde / (root) yansısı açılır ve
CD-Rom, disket sürücü, flash bellek gibi çıkarılabilir aygıtlar buraya
bağlanır. En basit tanımla, çıkarılabilir aygıtların, bağlantı noktası
7
Nisan 2009 Sayı 7
Çağatay ÇEBİ
(mount point) olarak düşünebilirsiniz.
/mnt :
/proc klasörü içersindeki dosyalar, sadece sistem durumunu
görüntülemek için kullanılmaz; gerektiğinde ayarlamak için de
kullanılabilir. Fakat son kullanıcılara hitap etmediğinden, bu konuyu
burada keselim.
/root :
/media klasörüne benzer. Temel farkı; çıkarılabilir aygıtlar yerine, dosya
sistemleri veya donanım aygıtları için kullanılıyor oluşudur. Bağlama
(mount) işlemi, herhangi bir dosya sistemini, işletim sisteminin
kullanmasını sağlar. Nereye bağladığınız sizin tercihinizdir. Yani bir
diski, /media veya /mnt klasörüne ya da bir başka yere bağlamanız fark
etmeyecektir. Sadece genel kabul görmüş bazı bağlantı noktaları
bulunuyor; /mnt klasörü de onlardan bir tanesi.
/opt :
Unix'in ilk versiyonlarında root kullanıcısının kendine ait bir ev klasörü
yoktu. Direkt olarak / (root klasörü) altında çalışırdı. Fakat zamanla
bunun iyi bir yöntem olmadığı anlaşıldı ve root kullanıcısının ayrı bir
klasöre sahip olması gerektiğine karar verildi. Diğer kullanıcılardan
farklı olduğu için root'un ev klasörü /home altında tutulmaz; ayrılması
için /root klasörü altındadır.
/sbin :
Dağıtımdan bağımsız ekstra yüklenen paketler için /opt klasörü
kullanılmaktadır. Örneğin Google Earth programını indirip kurmak
istediğinizde, 'default' olarak kurulacağı nokta, /opt/google-earth
adresidir.
Linux'ta normal kullanıcının kullanabileceği komutlarla, sistem
kullanıcısının kullanabileceği komutlar ayrılmıştır. root tarafından
kullanılacak bakım ve yönetim için kullanılan önemli programlar, /sbin
altında tutulur. Daha az öneme sahip yönetim komutlarıysa, /usr/sbin
klasöründedir. Eğer lokalde, yani kullandığınız makineye özgü yönetici
(root) komutları bulunuyorsa, bunları da /usr/local/sbin altında
bulabilirsiniz.
/usr :
Elbette ki bunu değiştirebilir ve size uygun gelen bir başka konuma
yükleyebilirsiniz. Ancak daha önce söylediğimiz gibi bazı şeyler genel
kabul görmüştür. Ekstra yüklenen yazılımların, /opt adresine atanması
da buna bir örnektir. Windows'taki C:\Program Files'i hatırlayalım;.
programları buraya kurmak zorunlu değil; ama hemen hepsi buraya
kuruluyor. Aynı mantık burada da geçerli.
/proc :
/root kullanıcısına benzer bir hikaye /usr için de söz konusudur. Unix ilk
çıktığında, kullanıcılara ait ev klasörleri, /usr altında tutulurdu. Örneğin
cagatay isimli bir kullanıcının ev klasörü /usr/cagatay şeklindeydi. Bu
yöntem zamanla değişti ve /home klasörü doğmuş oldu. /usr klasörü hâlâ
çok önemli bir yapıdır ve işletim sisteminizde kullandığınız her şeyle
ilişkisi bulunur.
/proc oldukça özel sanal bir dosya sistemidir. Bizim bildiğimiz anlamda
fiziksel dosyalar bulundurmaz; sistem durumuna dair bilgi içeren sanal
dosyaları vardır. Örneğin "cat /proc/swaps" yazarak sisteminizdeki takas
dosyalarına dair bilgi alabilir ya da "cat /proc/cpuinfo" komutuyla
işlemcinizin özelliklerini görebilirsiniz.
8
Nisan 2009 Sayı 7
Çağatay ÇEBİ
değilseniz, kesinlikle silmemelisiniz! Sistem genelinde olmasa bile,
program bazında problemler çıkabilir. Örneğin açık bir soket dosyasını
sildiğinizde, onu kullanan programa ve kendinize sorun çıkartabilirsiniz.
/usr klasörünün önemi, yüklediğiniz programların buraya atılmasından
kaynaklanır. /opt adresi işletim sistemi dışında gelen 3.parti programlar
içindir. Fakat işletim sistemi aracılığıyla ya da paket yönetim
sistemlerini kullanarak yüklediğiniz her şey, /usr altına aktarılır. Aynı
zamanda yüklediğiniz programların çalışmak için ihtiyaç duyacağı
kütüphane dosyaları, /usr/lib altındadır.
Linux (ya da Unix diyelim) dosya sistemi oldukça özel bir yapı. İlk
bakışta insanın gözünü korkutuyor, bunu kabul ediyorum. Ama fobinizle
yüzleşip, temel prensipleri öğrendiğinizde oldukça sistemli bir yapının
içerisinde olduğunuzu fark ediyorsunuz. O yüzden fobinizle kesinlikle
yüzleşmenizi tavsiye ederim.
Çağatay ÇEBİ http://www.cagataycebi.com/
/usr ile ilgili söylenebilecek bir başka nokta da, local klasörüdür. Linux,
sunucu olarak çok istemciye hizmet verebilecek bir işletim sistemidir.
Bir Linux sunucu (server) kurarsanız, ona bağlanan yüzlerce istemci
(client) olabilir. Her istemci bilgisayara, /usr altındaki programların ayrı
ayrı yüklenmesi gerekmez; bir başka konumdan bu komutları
çalıştırabilirsiniz. Ancak /usr altında bulunan local klasörü sadece
kullandığınız makineye özeldir. Örneğin /usr/local/bin klasörü içinde
bulunan bütün komutlar, direkt olarak kullandığınız makineye
yüklenmiştir. /usr/bin komutları ise geneldir ve bir ağ üstündeki bütün
makinelerden erişilebilir. local gördüğünüzde, bunun sadece sizin
makinenize özel olduğunu bilin.
/var :
Log dosyaları, e-mail ve printer kuyrukları gibi değişken sistem
bilgilerini barındırır. Sisteminize dair tutulan log'ları buradan görebilir;
güvenlik durumunu buradan kontrol edebilirsiniz.
/tmp :
Geçici dosyalar içindir. Birçok program, burayı geçici depolama alanı
olarak kullanır. /tmp klasörünün içeriği genellikle KB'lar mertebesinde
kalır ve genellikle işletim sistemi yeniden başlarken içindeki dosyalar
silinir. /tmp klasörü altında bulunan dosyaları, ne yaptığınızdan emin
9
YY
Nisan 2009 Sayı 7
LİNUX DÜNYASINDAN HABERLER
ŞŞ
eni Linux Çekirdeği : 2.6.29.1
enlik Var! 8. Linux ve Özgür Yazılım Şenliği
Linux Kullanıcıları Derneği tarafından bu yıl sekizincisi düzenlenen
Linux ve Özgür Yazılım Şenliği, İstanbul Bilgi Üniversitesi Dolapdere
Yerleşkesinde yapılacak. 17-18 Nisan günleri yapılacak olan etkinlikte
GNU/Linux hakkında gerek teknik gerekse tanıtıcı bilgilere doymanın
yanı sıra, birçok çalıştay ve turnuvalar sizi bekliyor olacak.
Linux çekirdeğinin son sürümü 2.6.29.1 duyuruldu. Yeni sürüm tüm
güncellemelerde olduğu gibi daha geniş donanım desteğinin yanında,
birtakım hataların düzeltilmesinden ziyade, geçici de olsa yeni bir Linux
maskotu ile geliyor. Önceden Tux olan maskot şimdilik Tuz, yani
Avustralya'da bulunan ve nesli tehlikede olan Tazmanya şeytanından
türetilmiş bir maskot.
GNU/Linux'a ilgi duyan herkesin katılması önerilen etkinlikte, bilişim
sektörünün önde gelen isimleriyle tanışabilecek, sorularınızı sorabilecek,
uzmanların eşliğinde bilgisayarınıza GNU/Linux kurabileceksiniz.
Daha fazla bilgi için http://senlik.linux.org.tr
10
Nisan 2009 Sayı 7
PERYODİK İŞLER İÇİN CRON KULLANIMI
Erdem ARTAN
[email protected]
Periyodik İşlemleriniz İçin Cron Kullanımı
d
s
g
a
h
komut
Bilgisayar kullanırken, birtakım işlemlerin kendiliğinden belli
periyotlar halinde yapılmasını isteyebilirsiniz. Bu işlemler her ayın son
pazar günü /tmp dizinin içeriğinin boşaltılması, dakikalık olarak
işlemciye binen yükün bir dosyaya yazılması ve bu dosyanın saatlik
olarak bir adrese e-posta olarak gönderilmesi, bilgisayarın her gece
saat 03:00'da yeniden başlatılması, dosyaların her pazartesi başka bir
bilgisayara gönderilip yedeklenmesi gibi işlemler olabilir. Pardus ve
dolayısıyla diğer GNU/Linux dağıtımları altında bu işlemleri
gerçekleştirmek için
crontab (CRON TABle) uygulaması
kullanılabilir.
Komut satırında çalışan
inceleyecek olursak,
crontab
uygulamasının
kullanımını
crontab -e komutu, kullanıcının crontab dosyasının düzenlenmesi;
crontab -l komutu, kullanıcının crontab dosyasının listelenmesi;
cronrab -r komutu ise kullanıcının crontab dosyasının silinmesi için kullanılır.
Peki crontab dosyası nedir? Crontab dosyası, az önce açıkladığımız
periyodik işlemlerin gerçekleştirilmesi için kullanıcı tarafından crontab
uygulamasının dil bilgisi kurallarına uygun olarak yazılan kodları
içeren bir dosyadır.
Crontab dosyasının sözcük dizim kuralı şu şekildedir:
d s g a h komut
Bu dizilimdeki ifadeler şu anlama gelmektedir :
11
: 0 – 59 arasında değer alan dakika
: 0 – 23 arasında değer alan saat
: 1 – 31 arasında değer alan gün
: 1 – 12 arasında değer alan ay
: 0 – 6 arasında değer alan haftanın günü (0=pazar)
: Çalıştırılması istenen komut
Nisan 2009 Sayı 7
PERYODİK İŞLER İÇİN CRON KULLANIMI
Erdem ARTAN
[email protected]
düzenleyicisiyle, crontab dosyamızı aşağıdaki söz dizimini içerecek
şekilde değiştirelim :
Söz diziminin daha rahat anlaşılabilmesi için aşağıdaki örnekler yol
gösterici niteliktedir :
* * * * * date > /home/KULLANICI_ADINIZ/cron_deneme.txt
* * * * * echo “Dakikada bir”
0 * * * * echo “Her saat başı”
10 * * * * echo “Her saati 10 dakika geçe”
0,15 * * * * echo “0. ve 15. dakikalarda”
* */2 * * * echo “2 Saatte bir”
0 0 * * 0 echo “Her pazar gece yarısı”
15 10 * * * echo “Hergün 10:15”
* * * * 6 echo “Her cumartesi”
* * * * 3,5 echo “Çarşamba ve cuma günleri”
0 0 5 11 4 echo “Perşembe gününe rastlayan her 5 Kasım”
Ctrl+O ile kaydedip Ctrl+X ile çıkış yaptıktan sonra ev dizininde
bulunan dosyamızı gözleyecek olursak, dosyamızı düzenledikten sonra
dakikada bir kez olmak üzere dosya içeriğinin anlık zaman bilgileriyle
değiştiğini görmüş olacağız.
İşi biraz daha ciddileştirip, /tmp dizinin içindeki dosya ve dizinleri her
pazar günü gece yarısı silmek istersek :
0 0 * * 0 rm -rf /tmp/*
Böylece basit olarak crontab söz dizimini öğrenmiş bulunuyoruz. Şimdi
biraz el becerisi kazanmak adına işe koyulalım.
Her 10 dakikada bir dizüstü bilgisayarımızın pil bilgilerini ve işlemci
sıcaklığını kaydettikten sonra, kaydettiğimiz dosyaları e-posta olarak
gönderdiğini varsaydığımız betiği çalıştırmak istersek :
Öncelikle komut satırını açalım ve Pardus'ta Cron Görev Zamanlayıcı
hizmetinin çalışıp çalışmadığını denetleyelim :
*/10 * * * * cat /proc/acpi/battery/BAT0/info > battery.txt
*/10 * * * * cat /proc/acpi/thermal_zone/TZS0/temperature > temp.txt
*/10 * * * * mailsend
guDa@baDibere ~ $ service vixie_cron info
Servis | Durum | Otobaşla | Açıklama
-------------------------------------------vixie_cron | çalışıyor | evet | Cron Görev Zamanlayıcı
komutlarını kullanabiliriz. Son örneğimizden anlayacağınız üzere,
crontab dosyamıza birkaç satır girdi yazılabilmektedir ve bu girdilerin
periyotlarının aynı olma gibi bir zorunluluk yoktur.
Görünüşe göre hizmetimiz çalışıyor. Çalıştığını doğruladıktan sonra
crontab dosyasını düzenlemeye geçelim.
Cron işlemleri basit olarak bu kadar. Gerisi kullanacak olanın hayal
gücüne kalıyor gibi bir şey ;)
İlk olarak cron_deneme.txt dosyasına dakikada bir zaman bilgilerini
yazdıran bir söz dizimi yazalım. Komut satırını açıp crontab -e
komutunu verdikten sonra komut satırında çalışan Nano isimli metin
12
Nisan 2009 Sayı 7
KİTAP TANITIMLARI
Her Yönüyle Pardus /CD'li Kitabı Hakkında
PARDUS
Pardus, Tübitak'ın deseği ile hayat bulan
tamamen Türkçe bir Linux dağitımıdır.
Kullananların internet ortamında her türlü desteği
bulduğu, kullanıcı dostu, ilk çıktığından bu yana
bilgisayar kullanıcıları arasında hızla kullanılıp
Linux ile ilgili Merak Ettiğiniz Tüm Bilgiler Bu
Kitapta Pardus (Pardus 2007. 1 Sürümü)/CD'li
Kitabı Hakkında
yaygınlaşan, ücretsiz bir işletim sistemidir. Bu kitapla, hiç Linux
kullanmamış okuyucuları başlangıç seviyesinden alıp üst seviylere
getirmek amaç edinilmiştir. Yeni ve Pardus'un kendine özgü
masaüstünü tanıtıp işletim sistemine olan aşinalığı artırmak,
kullanımına yönelik ipuçlarıyla Pardus'u kullanmayı zevk haline
getirmek, temel donanım ve yazılım konularında açık kapı
bırakmamak amaç edinilmiştir.
Türkiye'nin en çok kullanılan, en kolay Linux'unu bu kitapla öğrenin.
Her yerde Pardus'u görüyor, ama bir türlü cesaret edemiyor
musunuz? Yeni başlayanlar için Pardus'u ipuçlarıyla, hızlı
çözümleriyle, en önemli temelleriyle en iyi şekilde öğreten bu kitapla
internete girebilir, e-postalarınızı okuyabilir, müzik CD'si
dinleyebilir, kendi DVD arşivinizi oluşturabilir, onlarca oyunu
oynayabilir ve Pardus'un büyülü dünyasında kendinize bir yer
edinebilirsiniz.
Her Yönüyle Pardus Kitabında Yer Alan Konu Başlıkları
Pardus Kitabında Yer Alan Konu Başlıkları
* Pardus'a Giriş
* Pardus Kurulumu
* Pardus Masaüstü, Dosya Sistemi, Ayarları
* Ağ Ayarları, İnternet'e Bağlantı
* Depolama Aygıtları Yönetimi
* Sistem Araçları ve Ayarları, Tasma
* KDE Masaüstü ve Uygulamaları
* Linux Konsolu
* Windows ve Pardus Program Eşleştirmesi
* OpenOffice: Write, Base, Calc, Math, Draw, Impress
* Pisi Paket Sistemi
* USB Modem Kurulumu
* Pardus Kurulumu ve Kullanımı Konusuda Önemli Bilgiler
* İnternete Girme, Kablosuz Ağ Ayarları ve Dizüstünde Pardus
Kullanımı
* Bilgisayarınızdaki Eski Verilerin Pardus'a Aktarılması
* Word, Excel ve Powerpoint Dosyalarının Kullanımı
* E-posta Gönderme, Dosya Paylaşma ve Yazıcı Ayarları
* Güvenlik Ayarlarının Yapılması
13
Nisan 2009 Sayı 7
Pardus'ta Qucs ile AC Devre Benzetimleri
Erdem Artan - [email protected]
6. sayımızda Qucs adlı devre benzetim yazılımı ile DC devre çizmiş ve
değişen bir giriş gerilimine karşılık çıkış gerilimlerini ölçmüştük. Eğer
Qucs'u Pardus'a nasıl yükleyeceğinizi bilmiyor ve daha önce Qucs
kullanmadıysanız bir önceki sayımızı incelemenizi öneririz.
Bu sayımızda, iki farklı AC devresi çizeceğiz ve giriş gerilimlerine karşılık
belirli noktalardan zamana bağlı olarak çıkış gerilimlerini inceleyeceğiz.
Bu devrelerimizden birincisi, Qucs ile zamana karşılık olarak AC bir
devrenin nasıl benzetiminin yapılacağını öğreneceğimiz direç, diyot ve ac
gerilim kaynağından oluşurken, ikincisi ise bir önceki sayımızda
bahsettiğimiz integral alan direnç ve kondansatör ile direnç ve indüktör'den
oluşmaktadır.
Devrelerimizle çalışmaya başlayalım :
1) Direnç, Diyot ve AC Gerilim Kaynağından Oluşan Devre
Resimdeki devrede görüldüğü gibi iki tane 50 Ohmluk direnç ile birlikte 5
Volt, 1 Hzlik AC gerilim kaynağı ve bir diyot kullandık. R1 direnci ile
diyot arasındaki noktaya V1, R2 direnci ile diyot arasındaki noktaya da V2
etiketini yapıştırdık. Buraya kadar herşey olağan fakat seçeceğimiz
benzetim türü önemli. Önceden de belirttiğimiz gibi devrelerimizde zamana
bağlı olarak noktaların gerilimlerini ölçeceğiz. Bu nedenle "katılımsız
benzetim" isimli benzetim türünü kullanıyoruz.
Resimde "kalıtımsız ben-zetim" için bu devrede kullandığımız özellikleri
görmektesiniz.
Burada
"Başla" benzetimin başlatılacağı saniye, "Dur"
benzetimin biteceğin saniye, "Adım" kaç saniyede bir değer ölçüleceği
ve "Sayı" adım sayısını
belirtmektedir. Adım ve
Sayı değerleri birbirine
bağlı olmakla beraber,
Sayı
=
(Dur
Başla)/Adım
şeklinde
ifade edilir. Bu bölümde
"Adım" değeri ne kadar küçük seçilirse, benzetim o kadar doğru ve güzel
çıkacaktır. Fakat böyle bir durumda benzetimin hazırlanması uzun
sürebilmektedir. Biz ayarlarımızda 0 ile 1 sn arasında, 0,001 sn (1
milisaniye) ara ile benzetim yapılmasını istedik.
Devremizi hazırlayıp, gerekli ayarları yaptıktan sonra benzetime
geçebiliriz. Bir saniyelik zaman dilimi içerisinde, V1 olarak işaretlediğimiz
noktayla V2 olarak işaretlediğimiz noktanın gerilim değerlerinin zamana
karşı değişimlerini incelemek istediğimizde, çıktımız aşağıdaki gibi
olacaktır:
14
Nisan 2009 Sayı 7
2- ) İntegral Alan Devre
Bir önceki sayımızda belirttiğimiz üzere, integral alan devremizin
benzetimine başlayalım. Öncelikle kullanacağımız devre
elemanları direnç, indüktör ve kondansatör. Aslında direnç ve
kondansatör ile direnç ve indüktör ikililerinin herhangi biri bu
işlem için yeterli olsa da ikisiyle de çalışmak istedim.
Zamana karşı giriş ve çıkış
gerilimlerinin çizilmesi için
yapılan ayarlar
Bu devremizde, şekillerin doğru çıkması adına, 10 Henrylik bir indüktör,
10 mikrofaradlık bir kondansatör ,5 kiloohmluk iki direnç ile 10 V'luk
dalgalanma yapan kare dalga üreteci kullanacağız ve 0 milisaniye den 10
milisaniyeye kadar kalıtımsız benzetim yöntemi ile benzetimi
uygulayacağız. Verilen şartlar altında devremizi çizelim :
Zamana karşı giriş ve
çıkış gerilimlerinin çizimi
2
15
Nisan 2009 Sayı 7
Devre elemanlarının ve kalıtımsız benzetimin özelliklerini verdiğimiz
özelliklere göre ayarladıktan sonra, benzetime geçmemiz için bir sorun
kalmayacaktır.
Tüm bu işlemlerden sonra, göreceğimiz çıktı ise direnç, indüktör ve
kondansatörün değerlerine bağlı olarak, giriş gerilimi olarak verdiğimiz 10 V'
luk kare dalganın, integrali olan üçgen dalgaya dönüşmesi olacaktır.
Zamana karşı
giriş ve çıkış
gerilimlerinin
çizilmesi için
yapılan ayarlar
Zamana karşı giriş ve çıkış gerilimlerinin çizimi
Benzetim sırasında bir sorunla karşılaşırsanız, bu devrelerin çalışan
hallerini ve ayrıca bir transistör devresini dergimizin ekinde bulabilirsiniz.
Gelecek sayıda Pardus ve doğal olarak diğer GNU/Linux'lar altında
elektronik benzetiminde görüşmek üzere...
16
Nisan 2009 Sayı 7
PARDUS'A GÜVENLİK YAZILIMI: ZONEMİNDER!
Zoneminder nedir ?
Zoneminder güvenlik kamera sistemleri için
yazılmış oldukça gelişmiş ve çok fonksiyonlu
bir özgür bir güvenlik yazılımıdır. Bu yazılımla
güvenlik kameralarınızı kontrol edebilir,
ayarlayabilir,
görüntüleri
bir
tarayıcıda
izleyebilir kaydedebilir istatistik tutabilirsiniz.
Yine İnternet'e açıp uzaktan izleyebildiğiniz
gibi ayarlarını da yapabilirsiniz.
Pardus için Zoneminder henüz test aşamasında
olup Zoneminder'ın sondan bir önceki versiyonu
proje deposunda bulunmaktadır. Yazılımın
Türkçeleştirilmesi henüz tamamlanmamıştır.
Türkçeleştirme işleminin yarısı Deniz Koçak
tarafından yapılmış ancak henüz projeye
yollanmamıştır.
Pardus için Zoneminder kurulum nasıl
yapılmalıdır?
Yaptığımız denemeler sonucu Zoneminder
yazılımının çalışması için nedeni tarafımızdan
bilinmemekle birlikte temiz bir Pardus
kurulumu gerekiyor. Yine de şansınıza
güveniyorsanız kurulumu şu an kullandığınız
Pardus üzerinde gerçekleştirebilirsiniz.
Yazılımın temel bağımlılıkları olan Apache
Web Sunucusu ve MySQL veritabanı, yazılımın
kurulumu için öncelikli olarak kurulacaklardan.
Paket Yöneticisi kullanılarak Apache ve
17
Nisan 2009 Sayı 7
komutuyla bizim için gerekli olan inşa dosyalarını indiriyoruz. Ardından
sırasıyla perl-PHP-Serialization, perl-X10, zoneminder dizinlerine girip,
MySQL kolaylıkla kurulabilir. İlgili yazılımları kurduktan sonra Tasma
> Sistem Seçenekleri > Servis Yöneticisi yolunu izleyip, Apache ve
MySQL
hizmetlerinin
sistem
açılışında
çalışacak
şekilde
yapılandırıyoruz ve hizmetleri çalıştırıyoruz.
Ardından Zoneminder'in paketlerini inşa edelim :
Öncelikle komut satırını açıp,
svn
co
http://svn.pardus.org.tr/pardus/playground/ftugrul/projects/zoneminder/
sudo pisi bi pspec.xml
sudo pisi it paket_adi
komutlarıyla paketleri inşa edip kuruyoruz.
Bu işlemlerden sonra yine Tasma > Sistem Seçenekleri > Servis
Yöneticisi yolunu izleyip, Zoneminder hizmetini çalıştırıyor ve sistem
18
Nisan 2009 Sayı 7
açılışında çalışacak şekilde yapılandırıyoruz.
Kurulum Sonrası
Kurulum sonrasında, İnternet tarayıcınızın adres satırına http://localhost/zm ,
http://makinenizin_adi/zm ya da http://makinenizin_ip_adresi/zm girerek
Zoneminder'a ulaşabilirsiniz.
Öntanımlı olarak şifresiz bir şekilde girilebilen Zoneminder arayüzüne,
kullanıcı ve şifre atamak için tercihler (Options) bölümünden “Authenticate
User Logins to Zoneminder (?)” kısmına çentik attıktan sonra, ilk girişte
kullanıcı adı : admin ve şifre bölümü boş olacak şekilde giriş yaparak,
tabloda oluşan Users bölümüne tıklayarak kullanıcı ve şifre bölümleriyle
yetkiler ayarlanabilir.
Bu aşamada yapılandırma bitmiştir. Eğer Zoneminder çalıştırıldığında, tablo
yerine index dizini gelirse, depodan mod_php paketinin kurulması gereklidir.
Bu aşamalardan sonra normal şartlar altında ilgili adresleri girerek kamera
görüntülerine erişmeniz beklenir. Eğer kamera görüntülerini göremiyorsanız,
muhtemel çözüm şekli kameranızın modülünü “rm modprobe modul_adi”
komutuyla kaldırmak ve “modprobe dogru_modul” komutuyla çalışan
modülü yüklemek olacaktır. Tabii ki bu işlemlerden önce Zoneminder
hizmetini durdurmanız ve işlemler bittikten sonra tekrar çalıştırmanız
gerekmektedir.
İki yılı aşkın bir zamandır Zoneminder denemelerimizi, hata ve çözümlerini
Pardus-Linux.org forumlarında paylaşıyoruz. Bu yazı temel bir yazı olmakla
birlikte, çeşitli hataların çözümünü barındırmıyor.
Pardus için çalıştığımız için Pardus'a göre anlattığımız Zoneminder kurulum
ve yapılandırılmasını, Debian ve türevleri için yine forumlarımızda ve Viki
19
Nisan 2009 Sayı 7
adresimizde bulabilirsiniz.
Unutmadan, Zoneminder şu aşamada test amaçlı olarak
bulunmaktadır. Resmi ya da katkı deposuna henüz alınmamıştır.
20
Nisan 2009 Sayı 7
SONGBIRD
Doğukan KORKMAZTÜRK
şekle sokma şansı mevcuttur.
Songbird
ile
bilgisayarınızdaki
müzikleri
dinlemenin
yanında
Shoutcast ile İnternet radyolarını
dinleyebilir, 7digital Music Store'dan
mp3 satın alabilir, Flick'dan resim,
YouTube'dan video görüntüleyebilir,
dinlediğiniz
sanatçının
yakın
zamandaki konser bilgilerini edinebilir,
Last.fm
hesabınızla
müzik
dinleyebilirsiniz.
Eklenti desteğine sahip olduğundan
bahsettiğimiz Songbird ile iPod'unuza
hükmedebilir, çaldığınız şarkıya benzer
olarak önerilen müzikleri takip edebilir,
bir müziğin ritmini girerek şarkıyı
bulabilir, geçen ay Firefox eklentilerini
tanıtırken duymuş olacağınız Seeqpod
adresinde müzik dinleyebilirsiniz.
Kurulum
Şu an Pardus resmi deposunda 1.0.0
sürümü bulunan Songbird'ü kurmak için her zaman olduğu gibi Paket
Yöneticisi ve “pisi it songbird” komutunu kullanabileceğiniz gibi, son
Songbird, açık kaynak kodlu ve özgür bir Web oynatıcısı, müzik çalar sürüm olan 1.1.2 sürümünü kurmak için http://www.getsongbird.com/
ve aynı zamanda bir İnternet tarayıcısıdır. Firefox gibi Mozilla üzerine adresinden indirebilirsiniz. Ardından indirilen tar.gz uzantılı dosyamızı
inşa edilmiş olan Songbird için yine Firefox gibi eklentilerle şekilden uygun bir yere açıyoruz ve içindeki “songbird” yazan belgeye tıklıyoruz.
Kuşlar Kadar Özgür: Songbird
21
Nisan 2009 Sayı 7
SONGBIRD
Doğukan KORKMAZTÜRK
Ardından
kurulum
başlıyor.
Buradan sonrası çok kolay. Dil
ayarları, kurulum yeri vb. ayarları
yaptıktan Songbird'ümüz hazır.
Güncelleme
Yeni versiyon çıktığında onu
indirip en baştan kurmak veya
depoya
girmesini
beklemek
zorunda değiliz. Çünkü Songbird
kullanmak gibi bir ayrıcalığımız
var :) Güncelleme yapmak için
“Yardım>Yeni Sürüm Denetimi
Yap” yolunu izlememiz yeterli.
Bu işlem için Pardus resmi
deposundan yüklenen Songbird'ü
güncellemek için sistem yönetici
yetkileriyle Songbird'ü açmak
gerekirken, normal kullanıcının
erişebildiği
bir
yere
elle
kurduğumuz yazılım için böyle
bir yetki zorunlu değildir.
Eklenti Kurulumu
Songbird'ün eklenti desteğinden
yararlanmak
için
“Araçlar>Eklentiler” yolunu izlemeniz yeterlidir. Ardından yeni bir
sekmede karşınıza gelen web sayfasından istediğiniz eklentiyi
kurabilirsiniz.
Doğukan Korkmaztürk
22
Nisan 2009 Sayı 7
Plasmoids : KDE4 Masaüstü Programcıkları
Daisy
Daisy sık kullanılan uygulamalarınıza ve sistem araçlarına kolayca
ulaşmanızı sağlayacak bir uygulama. Öntanımlı olarak Ev Dizini,
Konqueror, Uygulamalar protokolü, Çöp Kutusu, Amarok, Konsole,
KDE Sistem Ayarları ve E-Posta yöneticisiyle gelen Daisy, en az
KDE 4.2 sürümünü istiyor.
Crystal Monitor
Crystal Monitor, bilgisayarınızda kullandığınız KDE ve QT
sürümlerini görebileceğiniz, işlemcinin kullanım oranı ile RAM ve
SWAP alanının kullanım miktarını takip edebileceğiniz, ağ trafiğini
grafiksel ve metinsel olarak izleyebileceğiniz, sabit sürücülerinizin
doluluk oranı ve miktarını öğrenebileceğiniz ve aynı zamanda
bilgisayarınızdaki algılayıcılara bağlı olarak işlemci ve sabit sürücü
sıcaklığını ölçebileceğiz, Plasma ile birlikte kullanabileceğiniz bir
Magic Folder
Magic Folder, verdiğiniz kurallara göre dosya işleyen bir programcık.
Yaptığı iş tam olarak ayarlar menüsünden girdiğini kurallara göre,
programcığın üstüne sürüklediğiniz dosyaları istediğiniz dizine
taşıması. Masaüstü kalabalık olanlar ve dosya türüne göre dizinlerde
sınıflandırma yapanlar için ideal bir uygulama olarak gözüken Magic
Folder'in KDE 4 masaüstü ortamında en işlevsel programcıklardan biri
olacağına inanıyoruz.
Tarmoid
Tarmoid, dosyalarınızı arşivlemeyi yani tar.gz biçiminde sıkıştırmayı
kolaylaştıran bir KDE 4 programcığı. Seçtiğiniz dosyaları Tarmoid'in
üstüne sürükleyerek kolay bir şekilde arşivleme işlemini
gerçekleştirebiliyorsunuz. Arşivleme sonucunu ve hangi dizinde
arşivlendiğini (öntanımlı olarak ev dizininde), programcığın alt
kısmındaki
kutucuktan
öğrenebilme
imkanı
mevcut.
2
23
Nisan 2009 Sayı 7
Python ile FTP işlemleri : ftplib
Bu komut bu haliyle sunucuya anonim kullanıcı olarak bağlanma isteğini
bildirir. Eğer bir kullanıcı adı ve şifre girilecekse
ftplib kütüphanesi, Python ile FTP protokolü üzerinden dosya alma ve
gönderme işlemleri için kullanılır. Bu cümle üzerine gelebilecek olası soru
şu olabilir : “Hali hazırda gelişmiş FTP istemcileri dururken, niçin Python
ile böyle bir işlem yapmaya kalkışayım?” Kendi kendimize sorduğumuz bu
soruya cevap verecek olursak muhtemel iki tanesi şu şekilde olacaktır :
baglan.login(kullanıcı, parola)
şeklinde olacak şekilde login() fonksiyonuna değerler girilebilir. Tüm
bunların yanında, sunucuya doğrudan kullanıcı adı ve şifre bilgileriyle
bağlanılmak istenirse FTP() fonksiyonu da
1)Yeni bir FTP istemci yazmak isteyebiliriz.
2)Bir sitemiz ya da dosya depomuz var ve bunu bu sayımızda anlatmış
olduğumuz crontab işlemi yardımıyla belli aralıklarla yedeklemek
isteyebiliriz.
baglan = ftplib.FTP(“ftp.adres.com”,”kullanıcı”,”parola”)
şeklinde kullanılabilir.
Cevaplara şöyle bir baktığımızda yeterince tatmin edici olarak gözüküyor.
Python ile FTP işlemlerine ilk adımımızı atacak olursak, düşüneceğimiz ilk
şey tabii ki kütüphanenin nasıl çağrılacağı olacaktır. import ftplib
komutu, kütüphanemizi çağırmamız için gerekli temel komutumuz.
Sunucuya Bağlanma
ftplib kütüphanesi ile bir sunucuya bağlanmak için FTP() fonksiyonu
kullanılır. FTP() fonksiyonu ile bir sunucuya bağlanmak için
ftplib.FTP(“ftp.adres.com”) komutu kullanılabilir.
baglan = ftplib.FTP(“ftp.adres.com”)
Yukarıdaki komut ile FTP sunucusuna ön tanımlı porttan herhangi bir
kullanıcı bilgisi göndermeden bağlandıktan sonra kimlik doğrulamasına
ihtiyaç duyacağız. Kimlik doğrulamasını gerçekleştirmek için login()
fonksiyonu kullanılır.
baglan.login()
2
24
Nisan 2009 Sayı 7
türlerinin aktarılması için uygundur. Bu komutların ortak olarak kullanım
şekli şu şekildedir :
Dosya İşlemleri
Sunucuya bağlandıktan sonra dosyaları listelemek için dir() fonksiyonu
kullanılır. Bu komutun bize şöyle bir çıktı vermesi beklenir :
>>> baglan.dir()
-rw-r--r-1 f180408
-rw-r--r-1 f180408
-rw-r--r-1 f180408
pemcln
pemcln
pemcln
2818 Mar 16 19:46 Ek6.tar.gz
10936604 Mar 16 19:59 Pardus.pdf
4794499 Mar 16 19:50 Pardus2.pdf
Sunucuda dizinlerde dolaşmak için cwd(), yeni dizin oluşturmak için
mkd(), dizin silmek için rmd(), dosya silmek için delete(), bir
dosyaya yeni isim vermek için rename() komutları kullanılır. Bu
fonksiyonların kullanımını açıklayacak küçük bir örnek verelim :
>>> baglan.mkd("edergi-7")
# edergi-7 adında dizin yarat
'/edergi/files/sayi-6/edergi-7'
>>> baglan.rename("edergi-7", "7. sayi") # isim degistir
'250 Rename successful'
>>> baglan.cwd("7. Sayi")
# 7. sayi adlı dizine gir
'250 CWD command successful'
>>> baglan.cwd("../")
# bir üst dizine git
'250 CWD command successful'
>>> baglan.rmd("7. Sayi")
# 7. sayi adlı dizini sil
'250 RMD command successful'
fonksiyon(komut, dosya)
Bu kullanım şeklini biraz daha açacak olursak, komut ifadesi dosya
gönderirken “STOR dosya”, dosya indirirken “RETR dosya” komutlarını
ifade etmekteyken, dosya ise gönderilecek dosya olmakla beraber
open(“dosya adı”) ifadesini belirtmektedir. Bu fonksiyonların kullanımını
daha iyi anlamak adına şu örneklere bir göz atalım:
>>> baglan.storbinary("STOR 2.jpg", open("2.jpg","rb")) # gönder
'226 Transfer complete'
>>> baglan.storlines("STOR a.py", open("a.py")) # gönder
>>> baglan.retrlines("RETR a.py", open("a.py","wb").write) #indir
>>> baglan.retrbinary("RETR 2.jpg",open("2.jpg","wb").write) #indir
Buraya kadar basit olarak Python ile FTP işlemleri nasıl yapılır gördük.
Şimdi de her sayımızdaki geleneğimizi sürdürelim ve basit bir örnekle
yazımızı tamamlayalım. Yazacağımız uygulamanın amacı, bilgisayarımızda
ve FTP'de bulunan Pardus.txt dosyaları birbirinden farklı ise bilgisayarda
bulunan Pardus.txt dosyasını FTP'ye göndersin.
ftplib ile dosya aktarım işlemleri dosya gönderimi sırasında
storlines() veya storbinary(), dosya indirme sırasında ise retrlines()
veya retrbinary() fonksiyonları kullanılarak sağlanır. Fonksiyonların
adlarından da anlaşılacağı üzere storlines() ve retrlines()
fonksiyonları daha çok metin türü dosyaların aktarılması için uygunken,
storbinary() ve retrbinary() fonksiyonları daha çok ikili dosya
2
25
Nisan 2009 Sayı 7
01
02
03
04
05
06
07
08
09
10
-
# -*- coding: utf-8 -*import ftplib
import hashlib
def md5sum_kontrol(dosya1, dosya2):
md5_1 = hashlib.md5(open(dosya1).read()).hexdigest()
md5_2 = hashlib.md5(open(dosya2).read()).hexdigest()
if md5_1 == md5_2 :
return True
else:
return False
# TR dil desteği
# ftp işlemleri kütüphanesi
# md5sum değeri için kütüphane
#
#
#
#
1. dosyanın md5sum değeri
2. dosyanın md5sum değeri
değerlerin karşılaştırılması
aynı ise True
# farklı ise false
11 - def ftpden_indir(baglanti, dosya):
12 baglanti.retrbinary("RETR " + dosya, open(indir, "wb").write)
#ftpdekini indir
13 - def ftpye_gonder(baglanti, dosya):
14 baglanti.storbinary("STOR " + dosya, open(yerel + dosya, "rb")) #yereldekini gönder
15
16
17
18
- def ftpye_baglan(sunucu, kullanici, sifre, ftp_dizin):
baglan = ftplib.FTP(sunucu, kullanici, sifre)
baglan.cwd(ftp_dizin)
return baglan
19
20
21
22
23
24
25
-
26
27
28
29
- baglanti = ftpye_baglan(sunucu, kullanici, sifre, ftp_dizin)
- ftpden_indir(baglanti, dosya)
- if md5sum_kontrol(yerel + dosya, indir) == True:
print "Sorun yok ;) "
sunucu = "ftp.adres.com"
kullanici = "kullanici"
sifre = "sifre"
ftp_dizin = "/ftp/dosya/dizini"
yerel = "/home/kullnici/"
dosya = "Pardus.txt"
indir = "Pardus_FTP.txt"
#sunucuya bağlan
#sunucudaki dizine git
#sunucu adresi
#kullanici bilgileri
#ftpdeki dizin
#yereldeki dizin
#dosyamız
#inecek dosyanın yeni adı
2
26
#sunucuya bağlan ve dizine git
#ftpden indir
#indirileni yerelle karşılaştır
#aynı ise sorun yok
Nisan 2009 Sayı 7
30
31
32
33
- else:
print "Dosyalar Farklı. Ftp'ye Gönderiliyor"
ftpye_gonder(baglanti, dosya)
– baglanti.quit()
#farklı ise yereli ftpye at
#bağlantıyı kapat
guDa@baDibere ~ $ python ftp.py
Dosyalar Farklı. Ftp'ye Gönderiliyor
guDa@baDibere ~ $ python ftp.py
Sorun yok ;)
Bu dosyanın canlı halini dergimizin ekinde bulabilirsiniz.
http://xkcd.com/353/
2
27
Nisan 2009 Sayı 7
Pardus-eDergi Ekibi - [email protected]
RMS : Özgür yazılımın ne olduğuyla başlamak istiyorum. Özgür yazılımın
ne olduğuyla ilgili hiç soru sormamışsınız, fakat özgür yazılım
yazdıklarımı anlamanız için bir temel niteliğindedir.
Bir yazılım, Özgür Yazılım Hareketine göre eğer şu dört özgürlüğü size
veriyorsa özgürdür:
*Özgürlük 0 : İstediğiniz gibi yazılımı çalıştırabilme özgürlüğü.
*Özgürlük 1 : Kaynak kod üzerinde çalışabilme ve yazılımı istediğiniz gibi
değiştirebilme özgürlüğü.
*Özgürlük 2 : Birebir kopyalarını tekrar dağıtabilme özgürlüğü.
*Özgürlük 3 : İstediğinizde, değiştirdiğiniz yazılımın kopyalarını
dağıtabilme özgürlüğü
Bir milyarderin benden daha çok parası var. Bu onun benden daha fazla
özgürlüğe sahip olduğu anlamına mı geliyor? Öyleyse, milyarder ve ben
eşit haklara sahip değiliz. Böyle bir özgürlük tanımı herkes için
savunamayacağımız demektir ki bu pes etmek ya da ortadan kaldırmaya
göz yummaktır.
Bu nedenle, özgürlüğümüzü savunmak için, kişisel özgürlüğü ve zenginliği
ayırt etmek zorundayız.
Bir devlet için herkese insan haklarını vermek kolaydır, örneğin kölelere
özgürlük ya da sansürleri iptal etmek.. İnsan hakları doğal olarak yasaldır,
Bunlar yazılımı kullananların hak ettiği dört insan hakkı. Fakat özgür
yazılım kullanıcıları bunlardan herhangi birini yapması için zorlamaz;
onlara sadece izin verir. Bu yüzden, kullanıcılar bunların hiçbirini
yapmamakla da özgürdürler.
Bu dört özgürlük ile, kullanıcılar yazılımı ve işlemlerini ayrı ayrı ve toplu
olarak kontrol edebilir.
PE : Fakir insanlara sanki bilgisayar kullanma, İnternet'e bağlanma gibi
özgürlükler yasaklanmış gibi bir durum söz konusu. Özgür yazılımın ateşli
savunucusu ve heyecanlı savaşçısı Robingood (yani siz), bu durum
hakkında ne düşünüyorsunuz?
RMS : Bu durumla hemfikir değilim. Gerçekte olan fakir insanların
bilgisayar ve İnternet hizmeti için ödeme yapamamalarıdır. Birşeyi
yasaklama ile ödeyecek parasının olmaması arasında büyük bir fark var.
Bunları karıştırmak temelde bir hatadır.
Bu hata çok tehlikeli çünkü insan haklarının kapsamına zarar vermektedir.
2
28
Nisan 2009 Sayı 7
dolayısıyla yasalar insan haklarını onaylamıştır. Tüm devletler bunu
gerçekleştirme ve tamamen gerçekleştir görevine sahiptir. Gecikme özür
sayılamaz.
PE: Yazılımcı ya da size göre “hacker” olmaya niçin karar verdiniz?
Yazılım geliştirirken ya da “hack”lerken nasıl hissediyorsunuz?
Diğer taraftan, fakirlik bir yasa geçirmekle çözülemeyecek karmaşık bir
sorun. Bir yasanın en fazla yapabileceği fakir insanlara yardım etmek için
bir program oluşturmak ya da zamanla fakirliği azaltmaktır. Bu programlar
genelde paraya mal olurlar. Ben, fakir insanlara yardım etmek için
zenginliği vergilendirmekten yanayım, fakat ülkelerin herhangi bir
zamanda bunu karşılama gücü sınırlı.
RMS : Çocukken bilgisayar hakkında duyduklarım beni adeta
büyülemişti. Yazılım geliştirme fikri heyecan verici.. 10 yaşlarındayken,
yaz kampına gitmiştim ve danışmanlardan birinin (kolej öğrencisiydi ve
okulda yazılım geliştiriyordu) 7094 assembler dili için bir kılavuzu vardı.
Onu okudum, sonra yazılımları kağıt üzerine yazmaya başladım.
Bilgisayar erişimimiz yoktu – bilgisayarlar 1963'te pahalıydılar ve çok
azdılar. - ve bilgisayarla yapacak bir işler yoktu, dolayısıyla sadece
isteğime göre işler seçtim ve yazılım geliştirebildim.
Belki, İnternet erişimi devletin verebileceği yardımın bir parçası olabilir,
özellikle de insanları fakirlikten kurtaran eğitim işin içindeyse. Bunu
gerçekleştirmenin en verimli yolu, birkaç ülkenin denediği gibi fakir
mahallelerde bilgisayar topluluğu faaliyetleri düzenlemektir. Bununla
birlikte, fakir insanların en önemli ihtiyaçlarının İnternet erişimi olduğunu
da düşünmüyorum. Sadece bilmiyorum. Önerim, fakirlere neye ihtiyaç
duyduklarını sormaktır.
Bilgisayarı ilk gördüğümde – 1969, IBM New York Bilim Merkezi –
yazılım geliştirme dilleriyle ok etkilenmiştim ve bir derleyiciler yazmak
istedim. PL/I 'nın kapsamlı sürümünü, sıradan PL/I'ya dönüştüren bir
önişlemci üzerinde çalışmaya başladım. Bu, “daha fazla özellik”
kavramının “daha iyi” kavramını zorunlu kılmadığını fark ettiğimden
önceydi.
“Hacker” olmak ise başka bir şey. “Hack”leme oyuncu zeka demektir.
Çocukken zaten oyuncu zekayı sevdiğimi düşünüyorum. Bununla
birlikte, alıştırma için bayağı olanak sağladığından bilgisayarlar oyuncu
zeka için ok iyi bir ortam. 1971'de MIT AI laboratuvarında çalışmaya
başladığımda, laboratuvarın Aykırı Zaman Bölüşümü Sistemi geliştiren
ve misyonu bunu daha da iyi yapmak olan “sistem 'hacker'ları” takımının
bir parçası olmuştum. Her ne kadar bu iş ciddi bir mesele olsa ve benimle
birlikte diğerleri için para ödense de, o da bir “hack”leme çünkü biz bu işi
oyuncu zekanın ruhu ile yapıyorduk.
Aslında bu konuyu daha da uzatabilirim, ama daha fazla bilgi için
http://stallman.org/articles/on-hacking.html adresini ziyaret edebilirsiniz.
2
29
Nisan 2009 Sayı 7
PE : Çin gibi bazı
ülkeler, insanların
Mandasoft(*)
yazılımlarını
kullanmalarını yasaklıyor.
Bu izce özgür düşünceye
aykırı bir durum mudur?
(*) Microsoft
RMS : Çin'in Windows
kullanımını yasakladığına
inanmıyorum.
Çin'deki
çoğu bilgisayar kullanıcısı hala Windows kullanıyor ve özgür yazılım
gönüllüleri insanları GNU/Linux'a geçmeleri için ikna etmeye çalışıyorlar.
Fakat, Windows'un Çin'de yasaklandığını düşünelim, adaletsizlik mi olur?
Microsoft'a değil. Özgür olmayan yazılım etik değildir, kullanıcıları
bölünmüş ve yardımsız bırakır. Dolayısıyla hiçkimse özgür olmayan bir
yazılımı dağıtmakla görevli değildir. İdeal bir dünyada, tamamıyla özgür
olmayan yazılım bulunmamalıdır.
RMS : Ahlaki sistem dağıtımları için kriterimiz insanları özgür olmayan
yazılımlara yöneltmemesidir. Ubuntu ve Debian'ın her ikisi de bu kritere
uymuyorlar. İkisi de Linux içinde yani çekirdekte özgür olmayan aygıt
yazılımları içermekte. İkisi de kullanıcıları özgür olmayan yazılımlara
yönlendirmekte -- Debian'da 'Özgür Olmayan' (non-free) ve 'Katkı'
(contrib) bölümleri, Ubuntu'da 'Çoklu Evren' (multiverse) bölümleri bu işi
yapıyor. Ubuntu özgür olmayan sürücüler de barındırıyor.
Ubuntu'nun ticari olması beni ilgilendirmiyor. Asıl sorun olan tamamen
özgür yazılımlar içermemesi.
Hangi dağıtımı kullandığımı söylemek istemiyorum çünkü özgür olmayan
yazılım içeriyor. Bilgisayarımdaki tüm yazılımların özgür olmasına
karşın, dağıtımın kendisi 100% özgür değil. Onu kullanmamın tek nedeni
birkaç ay önce aldığımda bilgisayarda çalışan yegane dağıtım olması.
gNewSense, özgür bir dağıtım, şimdi bu bilgisayarda daha fazla ya da
daha az çalışıyor ve ilk fırsatta değiştirmeyi düşünüyorum.
Bunun yanında, özgür olmayan yazılımın yasaklanmasını milyonlarca insan
kullanmak isterken beğenmiyorum. İnsanların meşgul olmak istedikleri
etkinlikleri yasaklayan yasalar tutarsızlık ve acı için birer reçetedir.
Hükümetlerin, yeni tescilli yazılımı tasvip etmezken, topluma tescilli
yazılımlardan kurtarmaya yardım edecek politikalar benimsemesi
gerektiğini düşünüyorum.
PE : Özgür olmayan yazılımlar içerdiğinden Pardus için kötü dediniz.
Özgür olmayan yazılımlar konusunda haklısınız. Peki ya Ubuntu hakkında
özgür yazılımdır diyebilir miyiz? Debian feragatnamesinin yanında, ticari
davrandığı görülmektedir. Bu konudaki düşünceleriniz nelerdir ve hangi
dağıtımı kullanıyorsunuz?
2
30
Nisan 2009 Sayı 7
PE : Linus Torvalds önce KDE dedi fakat KDE4'ten sonra fikrini
GNOME olarak değiştirdi. Peki siz? KDE4 öncesinde ve sonrasında KDE
ve GNOME hakkındaki düşünceleriniz nelerdir ve hangi masaüstü
ortamını kullanıyorsunuz?
RMS : 1997'de, KDE talihsiz bir hataya sahipti: zamanında tescilli olan Qt
kütüphanesi tabanlıydı. Qt geliştiricileri KDE gibi özgür yazılımlarda
ücretsiz kullanılmasını sağlamışlardı, fakat bu onu özgür yazılım
yapmıyordu. Eğer KDE GNU/Linux için ana masaüstü ortamı olduğunda,
sistem özgür olmayan bir yazılımı yürüten bir ortam olacaktı.
Buna engel olmaya çalıştık ve GNOME'u çıkararak bunu engelledik. Qt
veya herhangi bir özgür olmayan yazılıma ihtiyaç duymayan, görsel bir
masaüstü ortamı geliştirmeye başladık.
Birkaç yıl sonra, GNOME'un ilerlemesine karşılık olarak, Qt geliştiricileri
Qt'yi özgür yazılım yaptılar. Bu tehlikeyi ortadan kaldırdı ve KDE'yi
ahlaki bir alternatif yaptı. KDE ve GNOME'un her ikisi de ahlaki
olduğundan, aralarındaki seçim sadece pratik bir seçim olacaktır. Ben
GNOME'un kullanımını destekliyorum çünkü GNOME bir GNU paketidir,
fakat çoğu zaman GNOME ve KDE kullanmaktan ziyade klavye
kullanarak metin tabanlı konsollar arasında geçiş yapıyorum. Benim tüm
işim metinlerle, dolayısıyla sadece metin tabanlı konsollar kullanmak
benim için en uygun yöntem.
PE : Tamamen özgür dağıtımlar için baktığımızda, Özgür Yazılım
Vakfı'nın sitesinde 5 ya da 6 dağıtım görebiliyoruz. Belki de bunların en
çok bilineni gNewSense. Fakat insanların oyun oynamak, başkalarıyla
kolayca iletişim kurmak ve donanımlarının tamamını kolayca tanıtmak
istedikleri bir dünyada, aniden tamamen özgür bir dağıtıma geçmek zor
olmaz mı? Bu durumda ne yapılabilir?
etmesidir. Nitekim, yazılım özgürlüğü için gereken fedakarlıklar küçük
şeyler, yalnızca zahmet. Kahraman olmanıza gerek yok, sadece biraz
azme ihtiyacınız var.
RMS : Zor değil sadece biraz zahmetli olur. Özgürlüğe sahip olmamızın
sebebi -- yaptığımız kapsama -- insanların onun için birşeyler feda
2
31
Nisan 2009 Sayı 7
PE : Markaların ve telif haklarının kapitalizm için çalıştığına ve böylece
insanlığın gelişimini engellediğini düşünüyoruz. Bu konuda bazı
düşüncelerinizi bilsek de bugün için ne söylemek istersiniz?
Demokrasiyi tekrar kurmak için, aşırı kapitalizme son vermeli ve politik iş
gücünü yok etmeliyiz.
Sorularınıza dönecek olursak, ilk olarak telif ve marka kanunları tamamen
farklıdır – ortak hiçbir noktaları yoktur. İkisini bir başlık altında tartışmak
bir hatadır.
RMS : Öncelikle, kapitalizme karşı olmadığımı söylemek yanlış olur.
Bireysel işleri feshetmeye inanmıyorum. Bunun yanında, iş denetleme
yasalarını içeren ve hükümetleri kendi oyuncakları gibi oynatan aşırı
kapitalizme karşıyım. Aşırı kapitalizm tüm dünyayı ilgilendiren ekonomik
krizler, balıksız denizler, küresel ısınma gibi durumlar yaratmaktadır. Aşırı
kapitalizm demokrasiyle uyuşmuyor; eğer Microsoft yönetimi sıradan
insanlardan daha fazla politik güce sahipse, bu demokrasi değil endüstriyi
yöneten seçkinler sınıfıdır.
Ben tamamen telif haklarına karşı değilim. Telif hakkı kanununun ticari
kullanımı, artistik düzenlemeleri ve fikir ile tanıklık işlerini kapsamasının
doğru olduğunu düşünüyorum. Artistik işlerin telif hakları pek uzun
sürmez, sanırım yayım tarihinden 10 yıl.
Yazılım, reçete, belge ve eğitim işleri gibi elle yapılan işlerin tamamı
bence özgür olmalı. Basit olarak, telif hakkı kanununu iptal etmek bu
sonuca ulaşmak için pek de gerekli değildir.
Marka kanunu ise ayrı bir konu. Bir ürünü sunmak için ayarlanmıştır ve
insanların hangi ürünü aldıklarını bilmesi için şirkete imge seçme şansı
tanır. Bunun yanında, bazı ülkelerde sunumunu yapmak için teşvik edici
bir mantıkla daha da genişletilmiş.
PE : Biz (kurucusu ve başkanı bir avukat olan Pardus Kullanıcıları
Derneği) GPL ve diğer lisansların Türkiye'de geçerli olması ve korunması
için hukuki çalışma içerisindeyiz. GPL'nin korunması için Türkiye'de bir
yansı ve sözleşme yapacağız. Bu durumda, Özgür Yazılım Vakfı ile bir
anlaşma yapma şansımız var mı?
RMS : GNU GPL'yi teyit ettirmek için ne yapmak gerekir bilmiyorum.
Türk avukatlarla bu soruyu tartışmamız gerekiyor. Herhangi bir durumda
da olsa, yapmamız gereken ilk şey ihlal eden kişilerle konuşmaktır. Eğer
GPL ile FSF lisansına sahip olan bir yazılımın ihlaliyle karşılaşırsanız,
lütfen [email protected] adresine yazın. Eğer telif hakkı başkasında
olan başka bir yazılımın lisans ihlaliyle karşılaşırsanız, telif sahibine haber
verin.
2
32
Nisan 2009 Sayı 7
PE : Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu, yurtta ve dünyada barış isteyen ve
bağımızlığın karakteri olduğunu söyleyen Mustafa Kemal Atatürk'ü biliyor
musunuz?
RMS : Hakkında biraz okumuştum, fakat Türk tarihini okuduğumda (30 yıl
önce), merağım Osmanlı İmparatorluğu üzerine yoğunlaşmıştı.
PE : Israil'in Gazze'deki hareketi hakkındaki fikirleriniz nelerdir? Peki ya
Hıristiyanlık, Müslümanlık, Yahudilik ve Ateistlik gibi inançların insanları
bölmesi hakkında?
RMS : İsrail'in Gazze'deki Filistin'in toprak ve su kaynaklarını çalmaya yönelik
olan savaş suçlarını kınıyorum. Umarım birgün İsrail hükümeti gönülden Gazze
ve Batı Şeria işgalini bitirmeyi isteyecektir.
Bir Ateist olarak, inançlı insanlar tarafından biz Ateistlerin aldığı önyargı ve kötü
muamelenin oldukça farkındayım. Bu yüzden, kesin olarak insanların inancını
seçme özgürlüğünü savunuyorum. Biz, düşünme ve açıklama özgürlüğüne saygı
duymalıyız, buna bir inancı destekleme ya da eleştirme de dahildir. (Ateizm bir
din değildir ama bir inançtır.)
PE : Peki ya aşk ve evlilik hakkında?
RMS : Her zaman aşk istemişimdir, fakat evlilik ve genelde birlikte gelen sahip
olma beni budalaca gösteriyor. Sahip olma aşkı boğmaya neden oluyor.
Dolayısıyla sevdiğim zaman hükmeden olmamaya karar kıldım.
PE : Favori içkiniz nedir? Şarap, Viski? Hiç Türk rakısını denediniz mi?
RMS : Favori içkim çay. Bazı şarap türlerini severim, fakat hangi türler olduğunu
hatırlamaya gayret göstermemeye karar verdim. Yani, eğer biraz şarap teklif
edilirse ve seversem, biraz alırım. Fakat hiçbir zaman alkol beni etkileyecek
kadar çok içmedim. Ve alkolün tadından nefret ederim, dolayısıyla şaraptan daha
sert hiçbirşey içmem.
2
33
Nisan 2009 Sayı 7
PE : Ne tür müzikten hoşlanırsınız?
RMS : Birçok müzik türünden hoşlanırım fakat genelde bu türler Batı'da
pek popüler değil. Örneğin, Türk Halk Oyunları Müziğini severim. Ayak
sorunları beni durdurana dek halk oyunları yapardım. Sadece birkaç Türk
oyunu biliyoruz ve her zaman daha fazlasını öğrenmek istedim.
Aynı zamanda bazen Türk Klasik Müziğini de sevdim.
Ayrıca Hint Klasik Müziğini severim, Bali ve Cava orkestra müziği,
geleneksel Vietnam müziği, Japon hükümdarlık müziği (Gagaku) , Gürcü
Halk Müziği, Ermeni halk oyunları müziği, Balkan halk müziği, İsveç halk
oyunları müziği, Peru müziği, Batı Klasik Müziği ve diğer bazı diğer
türler. Son günlerde Macaristan'a gittim ve bazı ilginç halk-rock müzikleri
duydum.
PE : Son olarak, bu yazıyı okuduktan sonra bilgisayar kullanıcılarından ne
yapmalarını istersiniz?
RMS : Öncelikle özgür olmayan yazılımlardan kendinizi kurtarın.
İkinci, başkalarına özgür olmalarında yardımcı olun, özgür yazılım
gönüllüsü olun.
Özgür Yazılım Hareketine yardım etmenin birçok yolu var.
Biri özgür yazılım geliştirmek, özellikle henüz özgür yazılımla
yapılamayan işleri yapmak için..
Bir diğeri, kullanım kılavuzları yazmak. Diğeri ise kullanıcılara geçiş için
yardımcı olmak.
Bir diğeri ise kelimeyi yaygınlaştırmak için siyasi olarak örgütlenmek.
Dahası için gnu.org ve fsf.org..
PE : Cevaplarınız için teşekkür ederiz. Özgür bilgisayarlara..
İngilizce bilenler için, cümleleri daha iyi hissedebilmeniz adına röportajın
orijinalini dergimizin ekinde bulabilirsiniz.
2
34
PP
ardus-Linux E-dergi
Nihad Karslı
Erdem Artan
Serdar Gündüz
A h m et Y a m a n
Mustafa Özdemir
Özgür İlgin
[email protected]
[email protected]
[email protected]
[email protected]
[email protected]
[email protected]
www.pardus-edergi.org
dergi.pardus-linux.org
[email protected]
CC
reativecommons
Dergimizde kullanılan tüm yazı ve görsel materyallerin
sorumluluğu yazarlarına aittir. Dergimizin içeriğini oluşturan
ürünler Creative Commons Lisansı ile lisanslanmıştır. Kaynak
gösterilmek şartıyla özgürce geliştirilebilir, paylaşılabilir.
FF
İKİRLERİNİZ BİZLER İÇİN DEĞERLİDİR
Pardus-Linux e-dergimizin gelişimi için bizlerle iletişim
kurabilirsiniz. Derginin sonraki sayılarında yayımlanmasını
istediğiniz özgün;inceleme, makale, GNU/Linux içerikli haber
vb. yazılarınızı bizlere gönderebilirsiniz.
IRC kanalımız:
irc.freenode.org adlı irc serverinde bulunan #pardus-destek adlı
kanaldır. E-posta adresimiz [email protected]'dir.

wwwwww..ppaarrdduuss--eeddeerrggii..oorrgg

Transkript

Benzer belgeler

İçerik Listesi

Untitled - Tilkinin Dilinden

Untitled - Tilkinin Dilinden

Hydrogen - Tilkinin Dilinden

Pardus`ta Django Blog Uygulaması

Dosya Erişim Ve Paylaşım Sistemi Kullanım Yönergesi

Pardus-Linux.Org eDergi | Sayı 25 | Kasım `10

Kendi Pardus CD`ni Yarat! PASO!