JET MOTORLARINDA BALANS ÝÞLEMÝ

Transkript

Jet Revizyon Müdürlüğü
Jet Motorlarında Balans İşlemi
BÖLÜM 25
JET MOTORLARINDA BALANS İŞLEMİ
ve
JET REVİZYON MÜDÜRLÜĞÜNDEKİ UYGULAMALARI
Svl.Müh. C.Fatih DAĞDAĞAN
1nci HİBM K.lığı
Şubat 2004, ESKİŞEHİR
ÖZET
Üretiminde belirlenen geometrik ekseni etrafında dönen bir cismin kütle
dağılımının geliştirilerek veya düzeltilerek cisim üzerindeki santrifüjal (merkezkaç)
kuvvetlerinin müsaade edilen toleransları aşmaması için yapılan işleme balanslama denir.
Dönen bir veya birkaç şafta sahip olan jet motorlarında bu işlem büyük önem taşır. Bu
yüzden bu motorlara ait rotorların ve dönen diğer parçaların montaj öncesi kabul
edilebilir balanssızlık limitlerine sokulması gerekir.
Bu dokümanda balans prosesinin temel prensipleri, uygulama adımları, kullanılan
teçhizat, gerekli emniyet tedbirleri, prosesin uygunluğunun kontrolü hakkında bilgi
verilecektir.
25 - 1
1
PROSESİN ADI
Jet Motorlarında Dönen Parçaların Balanslanması
2
PROSESİN AMACI
Jet Motorlarına ait rotorların ve dönen diğer parçaların montaj öncesi kabul
edilebilir balanssızlık limitlerine sokularak işleyişleri esnasında oluşacak istenmeyen
yüklerin minimize edilmesi.
3
PROSESİN GENEL / DETAYLI TANITIMI
Üretiminde belirlenen geometrik ekseni etrafında dönen bir cismin kütle
dağılımının geliştirilerek veya düzeltilerek cisim üzerindeki santrifüjal kuvvetlerin
müsaade edilen toleransları aşmaması için yapılan işleme balanslama denir.
Balanssız bir rotor, kendi ve desteklendiği yapı üzerinde titreşim ve stres
yaratır. İşte bu yüzden aşağıdaki durumlardan bir veya birkaçını sağlamak için
balanslama gerekir:
4 Ürün kalitesini yükseltmek
4 Titreşimi minimuma indirmek
4 Gürültüyü azaltmak
4 Yapısal stresleri (gerilimleri) azaltmak
4 Yatak ömrünü uzatmak
4 Güç kaybını minimuma indirmek
4 Operatörün zarar görmesini engellemek
Bir asambledeki tek bir bileşenin balanssızlığı tüm asamblenin titreşimine yol
açabilir. Bu titreşim sonucu da yatak,burç,şaft,dişli,vb. üniteler aşınır ve servis ömürleri
azalır. Dönen bu üniteleri destekleyen/yataklayan yapısal parçalar üzerindeki alternatif
gerilimler yine bu yapısal parçaların hasarlanmasına sebep olur. Enerjinin bu yapısal
parçalar tarafından emilimi sonucu performans azalır. Bu titreşimin makinenin durduğu
yere ve oradan da aynı ortamda çalışan diğer makine ve teçhizata iletilmesi ile onların da
zarar görmesine yol açar.
Balans makineleri balanssızlığı tespit etmek,yerini belirlemek ve ölçmek amacı ile
kullanılır. Makine ile belirlenen bu parametreler rotorun kütle dağılımını değiştirerek
25 - 2
istenilen limitlere getirilir. Yani genel olarak balans makineleri balansı değil balanssızlığı
ölçerler.
Santrifüj (merkezkaç) kuvvetleri dönen bir cismin tüm kütlesine etki ederek
cismi oluşturan her partikülün dönme ekseninden radyal olarak dışa doğru çeker. Eğer
cismin kütlesi dönme ekseni etrafında düzgün olarak dağılmış ise parça BALANSLI’dır ve
titreşimsiz olarak döner.Ancak rotorun bir tarafında fazla bir kütle var ise bu ağır
tarafa etki eden merkezkaç kuvveti, hafif tarafa etki edeni aşarak rotoru ağır tarafa
doğru çeker (Şekil 1).
Şekil 1
Balanssızlık Santrifüj (Merkezkaç) Kuvveti Yaratır
Eşit olmayan kütle dağılımına sahip dönen bir cisim dönme esnasında rotorun ağır
tarafının neden olduğu fazla merkezkaç kuvveti ile titreşecektir. Durağan halde fazla
kütle, bir merkezkaç kuvveti oluşturmayacak ve dolayısı ile titreşim olmayacaktır. Bu
yüzden balanssızlık dönüş hızından bağımsız olarak parçanın dönmesine ya da durmasına
bakılmaksızın sabittir. Ancak merkezkaç kuvveti hız artışının karesi ile orantılı olarak
artar. Dönme başladığı anda rotorun titreşimine neden olan merkezkaç kuvveti de oluşur.
Hız arttıkça merkezkaç kuvveti ve dolayısı ile titreşim de artar.
3.1
Balanssızlığın Sebepleri
Şekil 1’deki örnekte verilen balanssızlık “ağır nokta” balanssızlığıdır. Balanssızlık
aynı zamanda kütle eksikliğinden de olabilir (matkap deliği, gözenekli nokta,vb.) ve bu da
“hafif nokta” balanssızlığıdır. Her iki durum da şu sebeplerden ortaya çıkabilir;
25 - 3
4 İmalat toleransları (döküm,makinalama,montaj,vb.)
4 Malzeme içindeki değişiklikler (boşluk,yoğunluk,vb.)
4 Dizaynın simetrik olmaması
4 Kullanım etkileri ile oluşan simetri bozuklukları
3.2
3.2.1
Balanssızlığı Düzeltme Yöntemleri
Kütle Ekleme
Lehim, çift bileşenli epoksi, pul, önceden imal edilmiş ağırlık vb. ekleyerek
balanssızlığı giderme.
3.2.2
Kütle Çıkarma
Delme, taşlama, tornalama vb. yöntemlerle malzeme kaldırarak balanssızlığı
giderme.
3.2.3
Kütle Merkezleme
Çevre, merkez ya da diğer referans yüzeylerin makinalanarak bu yüzeylerce
belirlenen dönme ekseni ile ana atalet eksenini mümkün olduğunca yaklaştırma işlemi.
3.3
Balanssızlığın Birimleri
Balanssızlık kütle ile onun şaft ekseninden olan uzaklığının (yarıçap) çarpımı ile
ifade edilir. Örneğin; 100 g.in birimi rotorun bir tarafında 10 inç uzaklıkta 10 gram ya da
5 inç uzaklıkta 20 gram fazla kütlenin bulunduğunu ifade eder.
Verilen bir yarıçaptaki fazla kütle hızdan bağımsız olarak aynı balanssızlığı ifade
ettiğine göre servis hızına gerek kalmaksızın herhangi bir hızda düzeltilmesi yeterli gibi
görünmektedir. Bu durum katı (rijid) rotorlar için geçerlidir. Ancak tüm rotorlar katı
kabul edilemeyeceğinden, yani yüksek hızlarda bazı bileşenleri eğilip, pozisyon
değiştirebileceğinden bu rotorların servis hızlarında balanslanmaları gerekmektedir.
Tıpkı makinalama işlemlerindeki tolerans gibi düzeltmeye rağmen rotorlarda da
bir miktar balanssızlık kalacaktır, buna artık balanssızlık (residual unbalance) denir.
Genellikle servis hızı ne kadar yüksek ise artık balanssızlık da o kadar az olmalıdır.
3.4
Balanssızlığın Çeşitleri
ISO 1925 standardı ile verilen Balans Terminolojisine göre balanssızlığın dört
değişik tipi vardır. Bunlar:
25 - 4
3.4.1
Statik Balanssızlık (Şekil 2)
Ana atalet ekseni şaft eksenine göre paralel olarak yer değiştirdiğinde oluşur. Bu
tip balanssızlık genellikle türbin diskleri gibi ince disk şekilli parçalarda bulunur. Kütle
merkezini kesen, şaft eksenine dik bir düzlemde kütle eksenini zıt yönüne konulan bir
ağırlık ile düzeltilebilir.
Şekil 2
Statik Balanssızlık
Statik balanssızlık eğer yeterince büyükse yerçekimi-tipi balanslama cihazları ile
tespit edilebilir. Şekil 3 keskin kenarlar üzerinde duran balanssız bir konsantrik rotoru
göstermektedir. Eğer keskin kenarlar eş seviyede ise rotor ağır nokta alta gelene kadar
dönecektir. Şekil 4 aynı durumu bu defa eksantrik bir rotor ile göstermektedir. Şekil 5
ise kütle merkezinden eş uzaklıktaki iki adet balanssızlığı vermektedir ve bu iki
balanssızlık kütlesi de kütle merkezinde tek bir ağırlık olarak ifade edilebileceğinden bu
statik balanssızlık olarak kabul edilebilir.
Şekil 3
Statik Olarak Balanssız Bir Konsantrik Disk
25 - 5
Şekil 4
Eksantrik, Dolayısı ile Statik Olarak Balanssız Bir Disk
Şekil 5
Eş Kütleli, Eş Statik Balanssız İki Disk Asamblede Statik Balanssızlık Yaratır
Ancak bu yer çekimi-tipi balanssızlık cihazları ancak daha sonra dinamik olarak
balanslanacak bir asamblede kullanılacak,düşük devirlerde dönen, disk şekilli parçalar için
yeterlidir. Diğer tüm durumlar için santrifüj(merkezkaç) etkili balans makinalarında
yapılmalıdır.
3.4.2
Moment Balanssızlığı (Şekil 6)
Moment balanssızlığı ana atalet ekseninin şaft eksenini kütle merkezinde kestiği
durumlarda oluşur. Bu durum birbirlerine göre 180 derecelik konumda ve bir rotorun
ters iki ucuna yerleşik iki eşit balanssızlık bulunduğunda oluşur. Rotor bu durumda keskin
kenarlar üzerinde dönmeyeceğinden moment balanssızlığını belirlemek için dinamik bir
25 - 6
method kullanılmalıdır. Parça hızlı olarak döndürüldüğünde, iki uç zıt yönlerde
titreşeceğinden rotorda eş olmayan bir kütle dağılımı belirtisi gözlenecektir.
Şekil 6
Moment Balanssızlığı
Moment balanssızlığı kimi zaman gram.inç.inç veya gram.inç2 şeklinde ifade
edilir.Bu birimde ikinci “inç” balanssızlığın iki düzlemi arasındaki mesafeyi ifade eder.
Şekil 5’deki disklerden biri 180 derece çevrildiğinde Şekil 7’de verilen tipik
moment balanssızlığı ortaya çıkar.
Şekil 7
Şekil 5 Deki Disklerden Birinin 180 Derece Çevrilmesi ile Ortaya Çıkan
Moment Balanssızlığı
Bu tip balanssızlık tek bir düzlemde,tek bir ağırlık ile düzeltilemez. Birbirine 180
derece zıt, şaft eksenine dik çapraz iki ağırlık gerekir. Başka bir değişle moment
balanssızlığı bunu giderecek bir başka momente ihtiyaç duyar. Örneğin; Şekil 8’deki
durumda rotorun ana gövdesinde zıt açısal pozisyonda yerleşecek iki kütle ile düzeltme
25 - 7
yapılabilir. Düzeltici momentin eksenel pozisyonu balanssızlık momenti ile aynı olduğu
sürece önemli değildir.
Şekil 8
Dışarıdaki Bileşenin Moment Balanssızlığı Tüm Asamblenin
Ana Atalet Ekseninin Kaymasına Neden Oluyor
3.4.3
Quasi-statik Balanssızlık (Şekil 9)
Quasi-statik balanssızlık ana atalet ekseninin şaft eksenini kütle merkezi dışında
bir yerde kesmesi ile oluşan balanssızlıktır. Moment balanssızlığını yaratan eşlerden biri
ile statik balanssızlığı yaratan ağırlığın çakışması işe oluşan statik ve moment
balanssızlıkları kombinasyonudur.
Şekil 9
Quasi-Statik Balanssızlık
25 - 8
Şekil 10
Moment ve Statik Balanssızlıkların Toplamı, Moment Kütlelerinden Biri Statik
Kütle ile Aynı Açısal Konuma Sahip Olmak Şartı ile Quasi-Statik Balanssızlık Yaratır
Şekil 9’daki tek bir balanssızlık kütlesi Şekil 10’daki 3 kütle ile aynı quasi-statik
balanssızlığı verir.
Şekil 11
Kaplingdeki Balanssızlık Tüm Rotor Asamblesinde Quasi-Statik Balanssızlık Yaratır
3.4.4
Dinamik Balanssızlık (Şekil 12)
Ana atalet ekseni şaft eksenine paralel değilse ve kesmiyor ise dinamik
balanssızlık oluşur. En çok rastlanan balanssızlık türüdür ve aynen moment
balanssızlığında olduğu gibi şaft eksenine dik en az iki düzlemde yapılan düzeltme ile
giderilebilir.
25 - 9
Şekil 12
Dinamik Balanssızlık
Şekil 13
Moment Balanssızlığı ve Bu Moment Kütlelerinden Farklı Bir Açısal Pozisyondaki Statik
Balanssızlığın Bileşimi Dinamik Balanssızlık Oluşturur
3.5
Balans Makinaları
Balans makinalarının amacı seçilen bir, iki ya da daha fazla düzlemde balanssızlığın
miktarını ve açısal konumunu tespit etmektir. Tek düzlem balanslamada bu statik olarak
yapılabilirken, iki ya da çok düzlemli balanslamada bu işlem ancak rotor dönerken
yapılabilir. Sonuçta tüm makinalar, genellikle yataklardan alınan balanssızlık değerlerini
düzeltme düzlemlerine dağıtma işlemini yapabilmelidir.
3.5.1
Balans Makinelerinin Kategorileri
Çalışma durumlarına göre makineler üç kategoriye ayrılabilir;
25 - 10
3.5.1.1
Yerçekimi balans makineleri (Şekil 14)
Dönme serbestliği olan bir kütlenin her zaman kütle merkezinin en düşük olduğu
pozisyonu almak istemesi mantığı ile çalışır. Dönmeyen balans makineleri olarak da
adlandıran bu makineler sadece statik balanssızlığı ortaya çıkarmaya ve/veya
göstermeye yararlar. Örnek olarak, keskin kenarlar, döner ayaklar ve dik sarkaç tipleri
verilebilir.
Şekil 14
Yerçekimi Balans Makinaları
3.5.1.2
Santrifüj (Merkezkaç) Balans Makineleri
Bu makineler hareketlerin genlik ve fazlarını (ya da balanssızlık sonucu ortaya her
dönüşte bir kez ortaya çıkan santrifüj kuvvetlerin sebep olduğu tepki kuvvetlerini)
hisseden,ölçen ve gösteren balans makineleridir. Rotor makine tarafından desteklenerek
yatay ya da dikey eksenlerde,bir tahrik motoru ile döndürülür. Bu makineler (diğer adı ile
dönen balans makineleri) statik balanssızlığı (tek düzlem makine) ya da statik ve moment
balanssızlığını (çift düzlem makine) ölçebilirler. Sadece çift düzlemli ve dönen bir makine
moment ve/veya dinamik balanssızlığı tespit edebilir. Yumuşak yataklı ve sert yataklı
olmak üzere iki çeşidi vardır. Ayrıca bu makinalar şu şekilde sınıflandırılmıştır;
4 Sınıf 1: (Deneme-yanılma balans makineleri)
Yumuşak yataklı makineler ve eski saha balans teçhizatları bu sınıfa girer.
4 Sınıf 2: (Balanslı bir prototip ihtiyacı olan, kalibre edilebilir balans makineleri)
Bir prototip varsa düzlemleri ayırabilen ve kalibre edebilen yumuşak yataklı
makinalar bu sınıfa girer.
25 - 11
4 Sınıf 3: (Balanslı bir prototip ihtiyacı olmayan, kalibre edilebilir balans
makineleri)
Entegre elektronik balanssızlık kompensatörü olan yumuşak yataklı makinalar bu
sınıfa girer.
4 Sınıf 4: (Kalıcı(sürekli) kalibreli balans makineleri)
Sert yataklı makineler bu sınıfa girer. Bu makinalarda Şekil 15 deki değerler
makineye girildiğinde cihaz seçilen düzlemlerdeki düzeltme kütlelerinin miktar ve açısal
konumlarını verir.
Şekil 15
Sürekli Kalibreli Sert Yataklı Balans Makineleri
3.5.1.3
Saha Balans Teçhizatı
Bu grup sadece hissedici ve ölçüm cihazlarını içerir ve rotor kendi güç kaynağı ve
kendi yatakları üzerinde dönerken balansı için gerekli değerleri elde etmeye yarar. Bir
hesaplama cihazı(genelde bir mikro prosesör) vibrasyon değerlerini (en az üç çalıştırma
sonucu,deneme ağırlıkları ile elde edilen) gerekli büyüklük ve açıdaki düzeltme
kütlelerine çevirir.
25 - 12
3.5.2
Balans Makinelerinde Yataklama
Balans makinalarında rotorlar yatak noktalarından çift masura, V-masuralı
yataklar, naylon V-bloklar vb. şekillerde desteklenir. İkiden fazla yataklı rotorlar şu
şartlarla iki yatak noktasından desteklenerek balanslanabilir;
4 Balans makinesinde desteklenen iki yatak bölgesi tarafından oluşturulan eksene
göre tüm yatak bölgeleri konsantrik olmalıdır.
4 Sadece iki yatakla desteklendiğinde rotor balans hızında katı (rijit) olmalıdır.
4 Rotor, sadece iki yatakla desteklendiğinde, tüm radyal düzlemlerde eşit katılığa
sahip olmalıdır.
3.5.3
Rotorun Tahrik Edilmesi
Rotor, eğer kendi yatak bölgelerine sahipse, yatay bir balans makinesinde şu
şekiller ile tahrik edilebilir;
4 Rotorun bir ucundan üniversal-bağlantı ya da esnek kapling ile,
4 Rotor çapının üzerinden bir kayışla ya da rotora temas eden bir makara ile,
4 Hava jeti ile,
4 Rotorun çalışma koşullarında döndürüldüğü sistem ile.
Verilen bir tahrik sistemi belirli bir rotor akselerasyon yeterliliğine sahiptir. Bu
Wk n ifadesi ile belirtilir. Burada;
2
2
W
Ağırlığı,
k
Cirasyon yarı çapını (radius of gyration),
Wk2
Rotorun spesifik polar eylemsizlik momentini,
n
Rotorun hızını ifade eder.
Bu değer ( Wk2 n2 ), makine spesifikasyonunda belirtilmiştir ve bunu kullanarak
polar eylemsizlik momenti bilinen bir rotorun o makinede çıkabileceği maksimum devir
veya belirlenen devire çıkabilecek rotorların maksimum polar eylemsizlik momenti
belirlenebilir.
Yine balans makinelerinde yumuşak yataklılar için desteklerin zarar görmesini
engellemek, sert yataklılarda ise desteklerin doğal frekansına yakın bir frekansta çalışıp
yanlış belirtiler vermesini engellemek için üretici tarafından belirlenen bir ağırlık- hız
limiti vardır. Bu Wn2 ifadesi ile belirtilir. Burada;
25 - 13
W
Ağırlığı,
n
Rotorun hızını ifade eder.
Ağırlığı ve balans hızı belli bir rotorun bu değeri (Wn2 ), hesaplanarak o makinede
balansının yapılıp yapılamayacağına karar verilebilir.
3.6
Balans Toleransları
Her dönen parça için ekonomik ve yeterli olacak bir balanssızlık limiti vardır.
Balanssızlığı gereken bu limitin altına indirmek gereksiz işçilik ve maliyete yol açacaktır.
Bu amaçla ISO 1940, Katı(rijit) Rotorlar için Balans Kalite Gereksinimleri yayınlanmıştır.
Bu standarda göre rotorlar kalite derecelerine göre sınıflandırılmış ve bu sınıflara göre
grafikler oluşturulmuştur. Bu grafikler yardımı ile tablodaki kabullere ve gruplara uyan
bir rotorun sahip olması gereken maksimum müsaade edilen balanssızlık tespit edilebilir.
Şekil 16 Asamble edilmiş gaz türbini rotorlarının grubu olan G 6.3 grafiğini vermektedir.
25 - 14
Şekil 16
ISO 1940 G 6.3 Tolerans Grafiği
25 - 15
4
JET REVİZYON MÜDÜRLÜĞÜNDE BALANS İŞLEMİ
4.1
Uygulama Alanı
Jet Revizyon Müdürlüğü Balans Atölyesinde mevcut imkanlarla envanterdeki jet
motorları ve aksesuarlara ait rotorların ve rotoru oluşturan elemanların dinamik ve statik
balans işlemleri yapılmaktadır.
4.2
Uygulama Esnasındaki Ortam Koşulları
Uygulama için mevcut atölye ortamı dışında özel bir koşula gerek yoktur. Ancak
mevcut diğer tezgah ve dış etkenlerden kaynaklanan titreşimlerden etkilenilmemesi için
balans tezgahlarının temellerinde titreşim sönümleyici tedbirler alınmalıdır.
4.3
Uygulama İçin Gerekli Tezgah / Ekipmanlar
Uygulama için balansı yapılacak parçanın boyutuna,ağırlığına ve istenilen
hassasiyete uygun tezgahın seçilmesi gerekmektedir. Parçanın balans makinasına
bağlanması ve tahrik sistemine göre gereken bağlantı parçaları kullanılmalıdır.
4.4
Proses Öncesi Yapılması Gerekenler
Proses öncesi sırası ile;
4 Parça üzerine, gerekli ise, tezgaha bağlanması ve tahriki için gereken parçaların
monte edilmesi,
4 Tezgahın balans yapılacak parçaya uygun ayarlara getirilmesi;
4.5
•
Parça ölçülerinin ve balans düzlemlerinin tezgaha tanıtılması,
•
Ağırlık ilave veya ağırlık çıkarma ayarının yapılması,
•
Balans yapılacak devir ayarının yapılması,
•
Balans biriminin seçilmesi,
•
Parça üzerinde fotoselin devir/açı
işaretlemenin/bantlamanın yapılması.
okuyabilmesi
için
gerekli
Emniyet Tedbirleri
4 Parçanın hasarlanmadan, yumuşak bir şekilde tezgah yataklarının üzerine
oturtulmasını sağlayacak,uygun kaldırma takımının kullanılması.
4 Parçanın dönmesi esnasında oluşacak problemlerde veya üzerinde sıkı olmayan
parçaların dönerken fırlamasını ve operatöre zarar vermesini önleyecek bir
koruyucu kabin içinde dönmesi.
25 - 16
4 Parçanın dönmesi sırasında
bağlantılarının özenle yapılması.
diğer
eksenlere
hareketini
engelleyecek
4 Parça üzerinden taşlama yöntemi ile malzeme kaldırılacak ise bu talaşın yataklara
ve parçanın diğer bölgelerine kaçmasını engelleyecek tedbirlerin alınması.
4.6
Prosesin Uygulama Adımları
Proses uygulamasından önce tezgahın kalibreli olduğundan emin olunması
gerekmektedir. Bundan sonra uygulama adımlarına geçilebilir.
4 Tezgah ayarlarının yapılması,
4 Parçanın tezgah yataklarına yerleştirilmesi,
4 Tahrik sisteminin ayarlanması,
4 Parça
üzerinde
fotoselin
devir/açı
okuyabilmesi
işaretlemenin/bantlamanın yapılması, sıfır açısının belirlenmesi,
için
gerekli
4 Fotosel ayarının yapılması,
4 Bir deneme çevrimi ile fotoselin doğru devir/açı okuduğunun tespiti,
4 Koruyucu kapakların kapatılması,
4 Balans devrinde oluşan balanssızlıkların tespiti,
4 Balanssızlığın giderilmesi;
•
Balans ağırlığı ekleyerek,
•
Malzeme üzerinde delik delme veya taşlama yaparak,
•
Parça üzerinde dizili elemanların açısal konumlarının değiştirilmesi veya
daha ağır/daha hafif olanları ile değiştirilmesi,
4 Yapılan işlemin, balanssızlığı giderip gidermediğinin tespiti için yine balans
devrinde oluşan son balanssızlığın tespiti,
4 Balanssızlık istenilen limitlere gelene kadar bu işlemin tekrarlanması,
4 Parçanın tezgahtan kaldırılarak, dikkatlice taşıma tezgahına oturtulması ve
montaja/kullanıma kadar olan taşıma ve kaldırmanın hassasiyetle yapılması.
4.7
Prosesin Uygunluğunun Kontrolü
Prosesin uygunluğunun kontrolü için işlem sonrasında istenilen bir düzleme,bilinen
bir açıya, değeri bilinen bir ağırlık koyulup, tezgah balans devrine getirilir ve
25 - 17
göstergelerden bu konum ve ağırlık kontrol edilir. Ekranda da aynı değerler görülüyor ise
prosesin uygun olduğu anlaşılır.
4.8
Proses Bitiminden Sonra Yapılması Gerekenler
Proses sonrası parça tezgahtan kaldırılarak, dikkatlice taşıma tezgahına
oturtulmalı ve montaja/kullanıma kadar olan taşıma ve kaldırma hassasiyetle yapılmalıdır.
4.9
Kullanılan Tezgahların Özellikleri ve Kapasiteler
Tablo 1
Tezgah Özellikleri
TEZGAH MARKA-MODELİ
KONUMU
YATAK ÖZELLİĞİ
Schenck HL4UB
Yatay
Sert
Schenck RL5U
Yatay
Yumuşak
Schenck HL5U
Yatay
Yumuşak
Schenck RL30B
Yatay
Yumuşak
Schenck ZE4
Dikey
Yumuşak
Schenck VE4LS
Dikey
Sert
Hofmann HD-11.1
Yatay
Sert
Schenck H2BU
Yatay
Sert
Tablo 2
Tezgah Özellikleri
AĞIRLIK
ARALIĞI (kg)
MAKSİMUM
ÇAP (mm)
Schenck HL4UB
1,5-500
1600
2160
10
Schenck RL5U
5-1000
1600
2330
20
Schenck HL5U
4,5-1000
1600
1980
30
Schenck RL30B
5-200
850
1980
6
Schenck ZE4
1,5-150
1450
-
10
Schenck VE4LS
5-150
1500
-
10
Hofmann HD-11.1
0,03-7
150
460
0,6
Schenck H2BU
Max.30
300
640
1,3
TEZGAH
YATAK MERKEZ
ARALIĞI(mm)
TAHRİK GÜCÜ
(HP)
25 - 18
Şekil 16
Schenck HL4UB Sert Yataklı Yatay Balans Tezgahı
Şekil 17
Schenck VE4LS Sert Yataklı Dikey Balans Tezgahı
25 - 19
REFERANSLAR
[1]
Schenck RL 1002e Kataloğu, Havacılık ve Gas Türbini Endüstrileri için Balans
Çözümleri
[2]
Carl Schenck Maschinenfabrik GmbH, Workshop Data Sheet 145, Darmstadt,
Almanya
[3]
Schenck Trebel (1989), Fundamentals of Balancing (3 rd edition), USA
[4]
Tezgah El Kitapları
[5]
International Organization for Standardization, ISO 1940-1, "Balance Quality
Requirements of Rigid Rotors- Part 1: Specification and verification of balance
tolerances"
[6]
International
Organization
for
Standardization,
ISO
1925,
"Balancing
Vocabulary"
[7]
International Organization for Standardization, ISO 2953, "Balancing MachinesDescription and Evaluation"
25 - 20

JET MOTORLARINDA BALANS ÝÞLEMÝ

Transkript

Benzer belgeler

Nihon Kohden Cardiolife-Defibrilatör Donanımı Kullanma Talimatı

BAROSKOP KONTROLÜ

Bilgisayar Atölyesi Teknisyeni Görev Tanımı TEK/201/GR-001